Migne. Patrologia Latina Tomus CLXXXIII.

Bernard de Clairvaux (saint ; 1090?-1153). S. Bernardi,...
Opera omnia, sex tomis in quadruplici volumine comprehensa, post Horstium denuo recognita... tertiis curis D. Joannis
Mabillon,... Editio nova. Accessere appendices amplissimae... Accurante J.-P. Migne,.... 1854.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

"
CURSUS -
: '. ' . . '
GOMPLETUS,
-
- SIVB '_•''.•'. -;. •-
'''',:.
BIBLIOTHECA DBIVERSALIS, INTEGRA^ DNIFQRMIS, GOMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. PiTRUM^ DOCTQWfi'. SGMPTOMMQUE ECCLMilSTICOOT
AB MYO APOSTOLICO" AD INNOCENTII III TEMPORA

' -' lfLORUERUNT;- ' ' -
BECUSIO CHRpNOLOQlCA
OMNIUMQUiE EXSTiJERE MONDMENTORUM ' CAffHOLICÊTRADITIONIS ' PER DUODECIM PRIORA
."--'" ECCLESLE'S-&CULA, ,' '.".'" -\
JUXTA ~ " - ' "'".- ." INTER
EDITIONES.ACCCRATISSIMAS, SE CUMQUE
DILIGENTER
NONNULLIS.CODICIBUS
; ,'
UAHUSChlPTIS
-,
' '' COLLATAS,
fERQUAM CASTIGATA; '"''.'
DISSERTATIONIBUS, COMMENTAMIS LECTIONIBUSQUE VAMANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA \
oMNi.nys
" '- oPEiiinusPOST
" AMPLISSIUAS"EDI'JTOHE§
' " QUB TRIBUS N OYISSIMIS SÊCULIS^ DEBENTUR ' - ABSOLUTAS
. - - DETE£TIS, AUCTA.. . ".'-..
INDICIBUS PARTICULAMBUS ANALVTICIS, SIVE
SINGULOS TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
-' SUBSEQUENTIBUS,- DONATA; -'
. CAPITULIS
''""' ' INTKAIPSUM TEXTUM TIITEDISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULAKUM PAGINARUM MARGINEM.
SCPERIOREM DISTINGUENTIBUS MATERIAM '
SUBJECTAMQUE SIGNIFICANTIBUS, ADORNAT.A ; '
OPEUIBUS CUMDUBHS TUMAPOCRYPHIS, ALIQUA VEROAUCTORITATE" IN ORDINE AT) TRAPlTiONEM. ~> -
*
" '- , ~
. -' . ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS. AMPLIFICATA ;
DUOBUS INDICIBUS.GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET.RERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUM I N QUODLIBET TIIEMA UNO
SCMPSERIT. .JNTUITU CONSPICIATUR'; - , ALTERO
SCIUPTURJSSACRiE,' EX QUOLECTORI COMPEMRE SIT,OBVIUM QUINAM PATRES
ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM. LOCIS, SINGULOS . SINGULORUM LIBRORUM. "" " .
-- SCRIPTUR2: TEXTUS COM.MENTAJI SINT.•'.'"1, .
Ebltlp ACCVRATISSIMA, C.KTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERFENDANTUR : CIIARACTERUM; NITIDITAS
ciiART^S^QUALitAS, INTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUMVAMETAS .
TUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE INTOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER ^-—"-^
£IMlLlS,PREtIIEXIGUITAS,PRiESERTIMQUE ISTACOLLECtlO, UNA,METIIODICA ETCURONOLOGICA, f: 6Cf\
SI2XCENTORUH
' " PMHCM.AUTEM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS" iilC ILLIC SPAISSORUM, / & f~~\yy
1N NGSTRA BlBLiOTHECA , EX OFEMBUS AD OMNES ^TATES,
"" /.. /C0\^jl
LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADJINATORUM... 1 I ^ \ .CT
"SERIESSECUNBA, -'-"'"- ''. .- /^./•' != \z
~~ ^ I - ^rj r
lii QUAPRODEUNTPÂTRES,DO.CTORES SCRIPTORESQUE ECCLESI/ELATIN/E '
A GUEGORIOMAGNO ""'".
. AD.INNOCENTIUMIII.
'"'" -.": . rJ M-! ~j ^ c
j
Stccuranie %*'$>. SSKigne, 1^,\ ;™'---~
' ' ': " '*'"''."*"'
".'-' '• sivK . . . -. v'' K'3^-
C.UnSUUM COHPLETORUSI 1N SI^GULOSSCIEETI>E ECCLESIAS.TICJ3 RAliPSÊaiTOKIJ.
; ": " ' \* ~§§/
- .'" V./'
\'
PA'f«OLOGIA
BISA.EDITIOKETYP^S.MAKDATA —»
EST, Allt NEJIPE LATlK.A,A.LIA.GRiECO^LATINA.
VENEDNTMILLEFRANCIS'DOCENTA.YO.LUMINA.EDITipNISLATiNiE; OCTIKGENTIS ET ,?<*\~~"~T%\..
"
MILLETUECENTA — MERELATINAUNIVERSOS
GRi;CO-LATINiE. AUCTORES TUMOCCIDENTALES^TDM.'"_.
ORIENTALESEQUIDEMAMPLECTITUR j HI AUTEM,IN.EA, SOLAYERSIONE LATINi DONA^TUJR. > v.
mTROLOGIJ; TOMUS CLXXXIII.
S. B?RNARDUS ABBAS CLABJE-VALLENSIS.
EXCLTDEBAtDR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOBEM,

IN YIABICTAPAMBOISE, PROPEPORTAMLUTETLE PARISIORUMYULGO^'E^FfiflNOMINATAMr
SEU PETIT-MONTROUGE. .
1854- - - - -, "-'-.,..''
'
SvECULUM XII
S. BERNARDI
ABBATIS PBMI CLAR^-YALLENSIS
OPEHA OMMA
SEX TOMISIN OUADRUPLICI

YOLUMINECOMPREHENSA-
J?OST HORSTIDM DENDO RECOGNITA., AUCTA ET. IN MELIOREM DIGESTA

ORDINEM, NECNON TSfOVISPRJ5EATIONIBDS, ADMONITIONIBUS, NOTIS ET
OBSERVATIONIBUS INDICIBUSQUE COPIOSISSIMIS LOCUPLETATA ,
' "
:- TERTIIS CURIS" .'
D. JOAlOflS MABILLOBI
TRESBYTERI ET MONACHIBENEDICTINl E CONGREGATIONES. MAURI
EDITIO NOVA
ACCESSEREAPPENDICESAMPLISSIM.EYITAMSANCTIDOCTORISET EJUS .ETATEM UXUSTRANTES"
ACCURANTE
J -P. MIGNE
BIBIiiOTHEC/fi
GtEBI WNIVEB&E
SIVE
CURSDUMCOMPLETORUM
IN SINGULOSSCIENTIÊECCLESUSTICffiBA&OSEDITORE
VOLUMEN SECUNDUM
S. BERNARDI OPERUM TOMUMIII ET IV COMPLECTENS
YENEUNT4 YOLUMINA28 FRANCISGALLICIS
EXCUDEBATUR ET VENIT APDD 3.-P. MIGNE EDITOBEM

IN \1A DICTAIFAMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUMVULGOD-ENFER NOMINATAM
SEU PETIT MONTROUGE
, ' : 1854
ELENCHUS
AUCTQRUM ET OEERUM QUt IN HOC TOMO CLXXXIII CONTINEWTUR.
S? BERNARDUS ABBAS CLARJE-VALLENSIS.

OPERUMTOMUSIII.— Sermones de tempore. Col. 35
— — de sanctis. 359
— — de diversis. 537
• Sententiffi. ....,•--• .74.7
Aiiee senlentiaj. 751
Parabolae. 757
Confessionis privatas formula. 773
Officium de S. Vicfore. , 775
OPERUMTOMUSIV. — Sertnones in Cantica. 785
Ex lypis MIGNE,au Peiit-Monlrouge.

'
BANCTI BERNARDI"
ABBATIS CLARJE-VALLENSIS
'
.' OPERUM' TOMUS TERTIUS, :
COMPLECTENS,
"
SERMONES DETEMPOBE.ET DE.SANCTIS,
, AC DE DIVERSIS
/Gollali
4 sunl ad codices Dionysianos, Cislercienses, Majoris-Monaslerii, Alborum-Mantellorum, Coelesiina-
. runi Fuliensium.Parisiensiuni.)
-
PRÊFATiO INTOIUM TERTIUM,
I. Cum in sanctornm Palruin scriplis ea pars, qusekomilias seu sermones compleclilur, minus elabo-
raia passim elaceurala', quam reliqua eoruni ingenii inonumenia, videalur: hanc-sibi lamJem prre caeteris,
aut cerle in paucis, vindicat sanclns Bernardus, quod ejus sermones non minori verborui*!acumine, varia-
late sentenliarum, cogitalionumque sublimiiate, nec dispari affectnuin pieiate prsedili sinl, qtiam alkc ejus
lucubraliones. Milii vero kujus rei.causam meditanti occurril, non rnodo ingenii ejus solerlia, celeresqtie
aoimi rootus, ad res explicandas et alTeclus cqminoveniios faciles ; sed eliam audilorum diversitas, qnoriim
in gratiani sermones ejusmodi conclebaniur/Nam cum veleres illi Patres sanclissinii informandis chrisiianaj
religionis, docirina ac pielate populis sermoncs suos exponereni, eos ad vnlgi capium et ad coinmunes fere
locos, audilorum ulilitati consulenles, humili slylo prudenles componebant. Al Bernardus ad bomincs
in rebus spirilualibns, alque in scienlia Scripturarum inslruclos, plerosque in ssecttlo quondam erudilione
et dignilaie prseslantes/sennones babebai suos, qnoruni doclrina; el perfeclioni accommodanda ieratora-
lio (1). Unde accidit ul non modo eximii-sermones illi in Canlica qui majori siudio conscripli sunt, sed
eliam alii, sive de annuis festis ac diebus,/seu de diversis argumentis, quos boe in loino exhibemus, vul-
garibus Palrum hdmiliis ac sermonibus a viris cum piis, lum doclis prssferri soleant.
II. Neque cnim privala aut singularis mea hsecde Bernardi sermonibus opinio, sed illuslritim iii re littfi-
raria virorum, qui snum kac de re judicinm, seu verbo, seu scripto protuleruni: ex quikus riuos t.antum .
bonoris causa appello, quorum auctoritas kand minor, quam doctrina et eruditio est. Prinius Jusius
Lipsius in epislola 49, ad Aukerlum Miraum, uki de concionikus sacris agens : t Inler Latinos, » inquit,
< liernardus me rapit, et usum kaket exciiandi, ob acrimoniam ubique ci calorem; lum elkim docendi alque
imprimendi,' ob sententiarum acumen, quas crebro et salubriser miscet. » Ita vir doctissimus, cum exi-
mium ex Palrikus exemplar, quod efformando sacro oratori proponerel, sedulo perquisisset, non aliud
magis accommodum invenisse sibi visus est, quam Bernardum, quem caeterisLatinis anieponendum existi-
mavit. Alqni miram sit, si palma liDecBernardo ilidem prae Gracis Palribus; qui in eo dicendi genere
excelluerunt, tribualur: cujus sane senlentise auclorem me profileri non aususessem, nisi eam suffragio
(i) Vide lib. ni Vitae, cap. 5, n. 1. , ,. .,

PATROL. CLXXXIIL 1
H PRJEFATIO. ^
suo ante comprobassel Henricus Valesius, Virsummus, de quo Adrianus Valesius, germanus ejus tamo
fratre dignus, in ejus vila hoc mcmoriacprodit. « A.nte annos tres vel qualuor quam decederet, quolies,
feslis diebus, inorbo vexalus, domi so conlinerc cogebalur, Bernardi Clarx-Vallensis abbalis serinones
ab anagnoste suo sibi legi juhebat, attenteque eos audiebat, et avidis auribus kauriebat. Quippe exisli-
mabai, el amicis eiitfm dicere consueverai, dies Dominicos a'c festos Dei laudibus, non studiis litterarum
impendi oportere : sermones autem Bernardi quibusliket veterum Palrum, cum Graecorum, lum Latinorum,
homiliis ac sermonibus multo esse ad exeitandam in animis nostris accendendamque pielaiem aptiores. t
Hoc lestimonium eo lubentius refero, quod et ad coftimendandos Bernardi sermones plurimum valeat tanti
viri auctoritas, et quod animo meo jucundissima sil kujus viri recordatio, qui me quondam sua et amicitia,
et familiarilate dignatus est.
III. His duobus recentiorum viroruitS teslimoniis, quse easleroruni instar esse possunt, facile esset ad-
jungere suffragia auclorum noslra setale superiorum, qui de Bernardo non secus ac de concionalore vere
aposlolico locuti sunt: quos inter non mlbi prajtermillendus videmr Erasmus, in convicia csCeroquin
quam in laudes profusior, ila de Bernardo loquens in likro secundo de Ratione concionandi: « Bernardus
concionabundus est, natura magis quam arte, festivtfs etjucundus; nec segnis ln movendis affectikus. »
Sed vereor ne si rem. minime dukiam plurikus demonslrare voluero, ab aliarum reruni, quse magis usui
essc possint, iractalione impediar aul retarder. Quapropler ad alia festinanti jam inquirendum incumbit:
Primum, cur Bernardus sSepitis, quam ordinis sui instilutum ferat, verka faceret ad suos; deinde, quo
lempore, id est quibus diebus, quibusve diei koris id prasstaret; lerlio, quo idiomate; a'c demum, qua3
Chrislianse ac religiosae viue principia suis poiissimum inculcarei. Ad hsec, nonnulla lum ad exponenda
quasdam ejus doctrinaecapila, tum addiscernendos a notis et supposilitiis genuinosejussermones disseremus.
IV. Qiiibus diebus sermones « iii capitulo > apud Cistercienses quondam haberi mos erat, declarant
Usus Cislercienses in capite 67;nempe dies c Nalalis Domini, Apparitionis, in Ramis palmarum, Paschse,
Ascensionis, Pentecosles, omnium solemnilatum sanctse Marise, Nativitalis sancti Joannis Baptistie, Nata-
lis apostolorum Peiri ei Pauli, in Solemnilale sancli Benedicti, el omnium Sanctorum, alque in Domi-
nica lAdventus. » Nulla usquam, quod quidem sciam,- mcnlio de privalis ac feriatis diebus, in quibus
tamen Bernardus ssepissime conciones habebat. Unde in sermone 1 de Septuagesima, n. 2 : i Saepiiis '
loquor vobis, »inquil, « eliam praeter consuetudinem ordinis nosiri. »
V. Cur vero id faceretvir religtosissimus et disciplinseregularis studiosissimus, invenio causas omnino duas.
Una est mandalum primorum ordInisPatruni,qui.Bernardo,laboreni corporis vii suslinenii.in compensalio-
nem idspiritualisoperis imposuerant. Hanc rationem inlinesermonis 10 inpsalmumxc ipse exponit his verkis:
i Quod aliquolies vobis loquimur prseter consueiudinem ordinis nostri, non nosira id agimus prsesuniptione,
seddevoluntalevenerabiliumfralrumet coabbatumnoslrorum,qui id nobis etiam lnjungunl: quodtamensibi
quidem passim noluntomnino licere..;. Npque enim modo loquerer vobis.si possem laborare vobiscum. lliud
forlevobiseffiGaciusverbum foret, sedet conscientiscmesemagis acceptum.Cfeterum quandoidmibi,peecatis
meis exigenlibus, et onerosi.bujus, ul ipsi scitis, tam multiplici infirmilate corporis, et ipsa quoque leinporis
necessitale negatur, ulinam, dicens el non faciens,in regno Dei vel minimus merear inveniri!» Ha;ccausa et
occasio fuit exponendi per feriales Quadragesimaj dies, psalmi nonagesimi , quem coniinuis scrnionibus
prosequebatur, qualenus ingruenli.um negoliorum et adveulanlium hospiium siuebat importunhas. Utrum-
qtie hoc impedimenlum identidem eum a concionibus avocabat, ad quas frequentandas eum urgeliat non
modo coabbalum auctorilas , sed eliam (quae allera causa est) ardens de suorum profeclu charitas et
sludium. Unde in sermone S de Quadragesima, n. 1: « Charitas qua pro vobis sollicitus sum, fralres mei,
cogil ut loquar vobis; ct urgenle ea multo ssepiusloquerer, nisi tam mullis occupalionibus impedirer. J>
Et sermone 8 in psalmum xc, staiim ab initio.: « Brevius quidem vohis aliquando, dilectissimi, loqiicremur,
si crekrius id licerel... Cseterum quolies, ipsa diei prseoccupanle malilia , pluribus forle diebus molestissi-
mum sustinuimus a veslra exhorlalione et consolalione silentium, neminem vestrum reor oporiere mirari,
si tempus ipsum redimere cupieiiiibus.nobis, sermo rarior interdum protraciior videalur. > Diei malitiam
vocat negoliorum el hospilum turbam , dequa nonseniel conqueritur in sermonibus super Cantica , ut in'
nraefalione sequentis^tomi videbimus. At quaiUmnvis a frequentandis concionibus sacris Bernardus impedi-
retur noti tamen iia infrequenies erant, ut a spiritualium rerum fastidio suis non limerel, < Unum
timeo- » ait ille sermone 2 de sanctis Pelro et Paulo, n. 1, « ne loties audila verba.salutis vilescere nobis
incipiant lanquam verba. > Quippe idem sanclus doclor observal sermone 55 in Caniica, n. 9, i Si corporis
crbus cum absque appetilu et satialus illum sumis, non modo non prodest, sed et nocet plurimum, multo,
magis panis annnas cum faslidio sumptus, non scientise nutrimentum, sed inagis tormenlum conscientiae
imporlabit. » ^:
VI. Jam vero quo tempore.Iiaecspiritualium rerum tractatio fieret, indicat ipse Bernardus variis in locis.
Null'am fere diem ab his collationibus vacuum, si modo aliunde non delineretur, abirepermittebat. Id
probant sermones de tempore et de sanctis tam multi, de diversis lam varii, in Cantica tam eximii, ne
quid dicam de parvis ac sentenliis, quaa Kermonum primse delinealiones erant. Cum enim ejus animo
PRiEFATIO *&
obversarentiir cogilaliones, riec eas siatim plena oratioiie explicafe posset; sacros ejuPinodi
spirituales ei otio perficerel. Ita quippe de eo nobis scripium
parius tabulis cereis commeridabat, quos pro tempore < vir Dei.ot nonnunquani scribebat.in labulis
reliquit Ernaldus in libro ii de ejus Vila, n. 5i: Dielabat
wreis, et non paliebalur perire inspirala sibi divinilus* » .
VII. Horas declamandis sermonibus insumebat aliquando Malutinas post Primam ante Iaborem comrau-
nem, seu ante Missam ; aliqnando vesperiinas. Primuni tempus indicai sermone 10 in psalmum.xc, n. 6:
< Vereor deprehendi. Nempe horam hanc magnus ille et communis abbas noster et vesler non vacationi
sermonum. sed operi manuum noscitur assignasse. » Missarum iiriminens lempus notal sermone J in festo
saiicti.Michaelis,in fine: c Sed jam prselerit hora,, ad Missasnobis eunduni est. » Et sermone 1 in feslo
Omnium Sanciorum n. 3: < Nunc quidem cibari hakemus factis ejus ,et verbis ;. post haec etiam illibaluiu
Dominici corporis sacramentum in.ailaris mensa sacrosancta, ipso propitio, percepturi. » Ad h;ec in fine
sermonis secundi: <Sed jam.sermo claudendus est: vocant eiiim tnos Missarum adhuc celebranda solem-
nia. >Verum serotinas horas eisdem concionibus adhibitas fuisse probat sermo i de sancto Mulachia,n. 8;
<_lnclina_laeslj"am dies , et longius quam speraveram sermq processit. » Atsignantius in sermone 58 de
diversis n. 3: <Euiidum nobis est: jam enim campanam audivlmus, jam vespertinse tempus oralionis
advenit. > Idem probant sermones in Cantica, ut suo locovidebimus.
VIII. Nuncex ordine inquirendum est, Bernardus sermories suos lalina, an vulgari lingua eloqueretur.
Nec levis sane difficultas. Istis enirii concionibus irilerfuisse videntur fratres laici, ifliiierali, linguseLaiinss
prorsus ignari, quibus iii usu.erat sola vulgaris lingua, qU33«Romanai corrupte dicebatur passim apud illorum
temporurii aucfores, Nitbardum in Historia, Gerardum in Iibro de Vita Adalardi abbalis, et apud Chrono-
graphum Sancti Trudoriis, ubi < Corrupte Romana, TeutoniCeVallouica i>vocaiur. Hinc Pelrtis , Ludovici
Jufiioris Francorum regis clericils, iii epislola ad abbalem Latiniacerisem : < Quidam puer, inquit, coiisan- ^
guineus mens, missus est mihi de Anglia ad discendam Romanam linguam (2), > id esl Gailicam vulgarem.
Qtii vero hanc callebant, riori conliiiuo Liitinani intelligebant, iiequidem sseculonono, nediim undecimo, ut
patet ex Iibellode visione Flotildse seu Chlolildaa,in quo afguuntur quidam presbyteri, < qui ipsas quoque
litteras ignorarent quas legebant (5).->Si ergo Beniardi sermonibus fratres illiiterati inlererant, haudqua-
qtiam verisimile esl, lios' sermones Laline pronuntiatos fuisse. Sane Bernardi sermohes de Tempore in
convenlu Palruni Fuliensium. apud Parisios haberitur Gallice.scripti ab ipso, iit videtur, sancii Bernardi
tempore: quod et codicis elemenla s et idiomatis arguil antiquitas. Accedit quod Beriiardris in initio epi-
slOla;17, ad Petrum diaconum cardinalem, sermoues suos < stylo s discipiilorum exceptos leslalur : qiiasi
diceret, non eo modo quo pronuntiati fuerant, sed alieno siylo fuisse donatos. Ejus epistolae baecverba
sunt: d Aliqui fralres nonnulla ex his quae me coram audiere loquentem, suo stylo excepere. > Eadem fere
verba sunt in fine epistolse 18, nbi addit: < El penes se retinent. » Ex quibus forlasse quis inferat, Bernar-
dum naiiva seu patria diciione, ut fralribus laicis sese accommodaret, verka fecisse, quae discipuli ejus,
in Latinum converterint. •
IX. Fralres autem laicos penilus illileralos,.et Iinguse Iatinse ignaros fuisse mulia deinonstrant. Erant
isii Jralres choro sociali, sed tonsurse clericalis expertes, a conyersis omnino distincti.-De bis agitur in
libro vn de Vita saiicti Bernardi, capiie 25 : < Hanc divinse scienlitBformulam, » nempe, Non glorielur
in sapientia sua (Jer. ix, 25), elc, peifectius imilaii sunt hi, qui sub beato Patre nostro Bernardo in Clara-
Yalle coelesiis pbilosophise disciplinis iriibuebanlur, non solum litlerati et in ni)'steriis sacne legis erudili
viri multi, verum eliam laici et illitterali quam plures: qui etsi humanas ssientiae fabricam, per quam ad
perfciiiionis culmen nitereritui', miriiirie consecuti sunl, habebant tamen gratiam illuminantem et Spiri-
mm vivificantem, qui de omnibus, quseoporlebat, saeculari scieritia incomparabiltter efficacius eos doee-
bal. Taliiim quidam nionacliiis laicus, iiofilittera doctus, sed spiritu,» elc £n qualis erat stalus ejusiiiodi
laicorum, qui penitus arialphabeli et linguae lalinae inscii firarit, teste Joanne Eremita in epistola ad
Petrum Tusculanum de Vita saucti Beniardi, n. 2 : <Monachus quidam, >'inqiiit, <venerandi akkatis verax
dileclor et sincerus, forte eum quodam laico fratre, Humberio nomine, per virgultum adjacens monasierio
Clarae-Vallensideamkulakat, libruni miraculorum sancii Palris lenens in manibus, exponens ea secundum
idioma Romanse linguae, tam suje, quam illius aidificalionis causa. » Cur enim ea esponebat Romana litt-
gua seu Gallica, nisi quia frater islfelaicus Latinahi igriOrabal?Talis erat laicus aller, mox ab ipso Joanne
laudatiis, n. 3, qui cuhi nec < Slpbabetuiii » aritea nosset, < Deo tariien illuininante ejus •inlelligenliam, et
quibusdani fratrum suffragantibds, in brevi ad hoc prdfecit, ut non solum Iegere, verum etjam cantare
satis decenler et convenienter sciref. Exinde tani usu quafli gralia cooperante, diclionum significaliones
aliquanturii iritelligei-6coepit, et in hiijusmodi scierilia paulatim proficere : > quod de lingua Latina dictum
esse nemo non videt. Neque soliim apud .Cistercienses, sed eiiam apud alios monacbos id genus fralres
(2) Chesriiitomo IY, pag. 742.

(5) Ejusdem tom. II, pag. 625. ,
15 • PRÊFATIO. l6
laici admittebantar: qualiler erajille apud Goffridumabbalem Yindocinensem, in lib. m, epislola 8; qm,
< quia laicus eral, non Latina, quam non didicerat, sed materna lingua loquebalur. i De fratribus conver-
sis hic non agimus, lamelsi eadeni argntnenta, quae pro fratr bns laicis militant, eisdem etiam convefsis
conventunt, probaniqtto eos ititlem lingttae Latinae,inielligentia caruisse. Quod confirmatur leslimonio
•'Herhcrli in libro i De miraculis Clarce-Vallensium,cap. 16, ubi agit de quodam converso, < qui ctim deve-
-•nissel ad morlem, ccepit loqni Lalirio eloquio, cnm nunqtiam Lalinas lilteras didicisset. > Ilaque universim
Iproimntiare lieei, lingnse Laiinae usiim promiscuiim non fuisse penes vulgus, etiamsi passim acla puhlica
, Latine' 'onderenlur. Sane Peirus Vcnerabilis in Iib. iv, epistola 18, ad Coeiestintimpapam scribit, se epi-
'siobinideejus electione accepisse, alqtie in capilulo lectam, < lam litteratis, quam illilleratis, quos con-
versos vocamus, » inquil, «exposuisse,» id est lingua vernacula explieasse : quod inulile fuisset, si omnes
Lalinam lingiiam calluissent. Denique singttlis Galliarum provinciis suos fuisse, uti ei modo, idiolismos,
arguit Bernardi cpistola 67, ad monachos Flaviacenses agri Bellovacensis: ubi ipsos, et suos Clarse-Yal-
lenses <iiissimilibus Jinguis > usos asseril.
X:- Et quidem ita res tiun se habebanl: sed nihilominus. Bernardi sermones in Latina lingua natos,
Laline prolalos, atqne eodem profsus modo ab ejus discipulis exceptos fuisse indubilanler exislmiamus."
Primo eiiim id arguit perpetuus naliviisqne verborum lusus in vocibus Latinis. Deinde ejusdem sryli in
serinonibns et in aliis ejus libris ei traclalikus sequalitas. Ad bsec Cartbusienses per ea lempora, qui.et
fralres laicos admiltebant, in publicis ad fratres concionibus Latine dicebant, eumque usum relinent etiam
niinc. Prseterea ideiri de aliis Berriardi sermonibus, ac de expositione in Cantica censendum est: cujus
expositionis sermories eodem prorsus modo scripli sunt, quo pronuntiati, ex sermone 54, num 1, in hsec
\erba : < Scripta sunl ut dicla smil, et excepla stylo, sicut et sermones cseteri, ul facile recuperetur quod
forte excideril.» . _
XI. Ex koc lo co. explicatur superius teslimonium ex epistola 18 okjectum, ubi'quidam fratres ex kis qui
Bernardum coram loquentem audire solekant, ejus serniones stylo excepisse memorantur, id est calamo
seu scriptione, non propria oralibne. Sic Nicolaus Clarae-Vallensis-in epislola 59 : < Nec sufficit marius
ail lenenduni stylum. i.Eodem sensu inlelligenda est koecvox in fine epislolae 504 :.« Qui legil, agnoscat
styluni, quia ipse dictavi. t Ubi clsiyluspro scriplura idiograpka, et diclare pro scrikere indukieusurpa"
lur. Sic; in fine epistolas510: < Ilaec ipse dictavi, sic me kakens, ul per noiam vobismanum agnoscaiis
affeclum. » Nihil.clarius. Neque enim orationis stylus manum indicat, sed propria scriptio. His accedit
Guillelmi.aucloritas in libro i de Bernardi. Vita, iium. 70: « Testanttir hoc scripta ejus, quoe vel ipse
scripsit,"vel alii scripserunt, sicut ex ore ejus exceperunt.» Haecsaue nos movent, ut Bernardi sermones
' non abo slylo seu dicendi genere, quam quo ab ipso prolali sunl, ad nos pervenisse existimemus; et in
- codice Fuliensi non nalivam eorum linguam, sed Latinse translationem coniineri. Et quidem codex iste»
. quem atitographum esse putamus, non anle Bernardi obituin scriplus fuil: id quod probat inscriptio, in
qtia Beniardus sanctus appellalur, ut poslea videbimus. Sane audilores suos in litleris sacris eruuitos
dicit non semel, ut sermone lerlio de Petro el Paulo, nuin. 6 : < Meminislis credo, scienlibus enim legem
loquor,» elc, et sermone 7 in psalimim xc, num,-5: < Balaam dico, recoliie qui hislorias noslis.»: Ad
hoecsermonein fcslo Pascbse, num. 10 : < Apocalypsis verba sunl: discant qui non Iegerunt, recolantjfpii
noverunl.» Aperlius sermoiie 4 de Nativitate Domini, nuni. 1 : « Scienlibus Scripturas loquor. » Corifer
sermonem 10 in psalmum xc, num. 2. Ex his omnibus intelligilur, Bernardi audilores lilteratos, ac Laiine
scientes fuisse.
XII. Nec nos ab hac senlentia revocare valet objectio ex fralribus laicis, ad qnos forsan sermones alii
habebantur magis familiares, si non cum conversis privato capiliilo (quod siugulis Dominicisdiebus in
horum gratiam ex usu ordinis cum vernaculo sermone fiebal) intererani. Nomiiliil lainen negoiii facessit
Nicolai Clarae-Vallensis epistola 24, de qua inferius agendum.
XIII. In bis porro exhorlaiionibus, quas sive ad conversos, seu ad extraneos el saeculareskomines fa-
ciebat vir sanclus, vulgari idiomate procul dubio utebalur. Ad priores perlinel dictum conversi eujusdam
animain agentis, qui a Bertiardo ad spem Ckrislianain, animatus,. respondit se de Ckrisli misericordia
securum esse. Tum ak eodem repressus : <Si vera est,» inlil, <illa prsedicatio veslra, quam nokis ssepius
jnculcaslis, quod scilicet regnum Dei non carnis nobililate, non, lerrenis divitiis possidetur, sed sola
obedientise virtute acquiritur; hanc unam seiiieniiam, tanquam verbum abbrevialum a Domino, sedula
commemoratione apud me coniinui (4), » etc. Bernardus itaque ad conversos praedicationemfaciebat, et
quidem diebus DominiciSin privato eorum capitulo, ut Cisterciensium anliquae definiliones prsecipiunt,
distinctione 14, cap. 4.
"*'
(4) Vita S. Bgrn.. lib. vn, cap. 26. .
fr . PRÊFATIO., 18
XIV. Neque etiam ssecularibus et exleris, si quando charitas auloccasio postulare videbatur,- sariclns,
doctordeerat, tesie Ganfrido irlib. 111de ipsius Vila cap. 5, n. 8 : < Popnlo Dei semper prodesse sluduit.
nuiiquam prseesse sustinuit. Raro tamen, nisi forle ad loca proxinia, ul praedicaret exivit. Sed quolies eum
necessilas aliqua traherel seminabal super omnes aquas, publice et privalirir annunlians verbiim Dei. Qtiod
lamen ipsum ex mandato suinmi ponlificis aclitabat : ad inilnm quoqtte prsesulum cseteroruni, iibicunque
. eomm aliquem contingebal adesse. > Quid in parlibus Gernianicis cum expedilioneni sacram praecipiente
Ettgenio teitio publicaret, ipsi conligerit, eodem Iibro idem Ganfridus tradil/ri. 7 : < Mel el lac sub lingua
ejus... Inde erat quod Germanicis eliam popttlis loquens, miro atidiebalur affeclu ; et ex sermone ejus,
quem imelligere, utpote allerius linguse homines non valebanl, magis quam ex perilissimi cujuslibet post
eum loqiieuiis interpieiis iniellecta locutione, asdificari illorum. devotio videbatur, el verborum ejus magi
senlire virluiem : cujus rei certa probalio lunsio peclorum eral, et effusio lai-.rymarum. > Quod ejns sermo
neni intelligere Germani,-« utpote alierius linguse liomines, > iion valerent, inde conficilur, euin naliva
seu Gallica locutione usuni fuisse. Ei quidem Philippns inonachiis in libro-JviDeejus miraculis, num. 16,
ail, eum, <Romana lingua, > >.desl Gallica, apud Germanos loculum fuisse. Ekkehardus Junior in libro de
Casilius monasterii Sahcli-Galli, agens de quodam sacculi noni monacho illilteralo, scribil, Tuiilonem « la-
.tialiter, quo iilum, qui nihil inleliigebat, laieret, > compares suos alloeulum fuisse. Idem de Anglis,' ut alios
mittamus, dicendum : quorum in graliam Alfredus sseculo IX, Pastorale Gregorii Magni et Bedae Hisioriam
Saxonice verticuravii. Hinc eodem tempore versiones Evangeliorum, et RegulaeS. Benedicti in Germanicain
linguam. :
XV. Sed forlasse his diulius immoramur, quam sit operse prelium ; nec tanien nos pcenitet, quando id
aposiolicum sancti viri commendat zelum el officium.Porro in concionibus suis, teslanle Gaufrido in loco
mox laudato, « utebatur saiie Scripturis lam libere commodeque, ut non tam sequi illas, quam prsecedere
credereiur, et ducere ipse quo veliet, aticiorem earum ducem. Spirilum sequens.
XVI. Jam vero quce maxime vitae religiosaeprincipia ex sacris lilteris iii suis ad monacbos sermonibus
inculcare soleret, non ab re erit paulisper considerare. Unmn ex praecipuisêst,ex apostolo, ul se in.boc
sseculo peregrinos reputarent , cuj"us rei argiimenium suppedilant loca duo : unus locus ex setmone 1 de
Epiphania, num, 1, < Super bis saepius' vos admonere.curamus, ut nunqtiam rnente excidat, peregrinos
rios esse, longe faclos a patria, pulsos hoereditate. Quisquis enim desolationem non novit, nec consolatio-
nem agnosccre potest. Quisquis consolationem ignoratesse necessariani, superest ut non habeat Dei gra-
liam. > Alter locus eslin sermone 7 de Quadragesima, num. 1 : < Feljces qui se praesenli saeculo nequam
advenas et peregfinos exhibent, inimaculatos se cuslpdienles ak eo, > etc
XVII. Alterum Bernardi effalum erat, id in primis expedire monackis, imo omnikus ad virlutenf con-
lendeiitikus, ui, apostoli exemplo.praiieritorum oklili, adanteriora se extendant. < Porroprofeclus nosler, >
ait sermone 2 in Purificatione, num. 5, < in eo consistit, ut
ssepius me dixisse meinini, «l nunquam arki-'
trenuir nos apprekendisse ; sed setnper extendamur ad anteriora, incessanier conemur in melius, el im-
perfectum noslrum divinse misericordise oblutibiis jugiler exponamns.,» Eadem est senlentia in sermone4
in-psalmiim xc, nuni. 5 : < Et bsecest utique inagna virlus et sumina securitas, quando et pie vivis, et ta-
men plus attendis quae desunt liki quam quaeoktinnisse videris, oblilus quae relro sunt, el exlendens le in
anteriora.» Affineest quod ibidem Iegitur, mullum interesse ad perfectionem, ul nos, cum omnes religio-
nis et officiinosiri partes impleverimus, servos inutiles profiieainur : quod idem est atque anterioruin esse
immemorem.
XVIII. Terlium axioma esl, utsemperliriieamus, ne videlicet a graiia nos excidere conlingal. < Tola in-
terim bcatitudo nosira est, » inquit sermone 5 de omnibus Saiictis, niim.'5, < limere Deum. » El sermone
i posi oclavam Epipkanise, nuiri. 5, praemisso dupiicem-essetiiiiorem, <rie forte irudi in gehennam, ne
• forle ab selerna vita conlingal excludi,-» subdil: « Boiiiiniest adkikere et lertitirii, qui ulique spirtlualibus
notusest... Timenl eniin qui noverunt spiritualem cibum, ne quando forte fraudentur eo. Cibo siquidem
fortecgent qui manum raiserunl ad fonia... Hsec esl metreta tertia, quain sub disjnnctioue^signanter po-
suii, eo qtiod non oniniiim.sil: quia nec oinnibiis ceiiliiplutn reproinissum, sed solisqui omnia reliqiierjint.»
Tertius isle limor, addit sermone sequenti, n. 8, 9, < replet aniiriam oinni sdllicitudine tiiiiidam, ne
fdrli deseratur a gralia... ne forte contingat amiilere gratiam, ut sibi dereliclus homo labatur qtiotidie de
nialo in pejus, de peccalo minori in gravior.m'. culpani: » Hsee^latius persequitiir serinone 54 in Cantica,
num. 9, ubi iiaec verba : < In veriiatedidici, nil aeque etlicax esse ad graliam pronierendam, relinendam,
recuperandam, quam "siomni tempore coram Deo inveniaris non altum sapere, sed tiinere. »
XIX. His Berriardi effalis quartum addere licel, al, ipso magnopere ac stepissime coininendatum,' nempe
ut ingrali in Deum animi viiiuni lolo animo efliigieiit.es,gratos quain maxime se prseslare salaganl ii quos
Deuse sseculiiurbinibus eduxit. Exponit id argtimenil in sermdnesecundo de sepieiri misericbrdiis pro
Domiuica sexta post Peniecosten, ubi ail n. 2 : « Oportet proiiide gratmn esse bominem et devotum, qui
petcepli graliae nmnera non niodo manere sibi desiderai, sed et muliiplicari...'Sed nos maxime, quos se-
gregavil sibi, el assumpsil ad serviendum sibi soli, » etc. Illud ipsum urgel in sermone 27 De diversis, qtii
19 P&EFATIO. 20
esl« Contra pessimum vitium ingratitudinis,> inter alia ila scribens num. 6 : < Quam mu.tos enim vide-
mus et planginius fratres, qui duinmodo maneal liabitus et tqnsura, salva sibi omnia arbilraiiiur : non
consideranles niiseri, quemadmodum jngratitudinis vermis interiora corrodens, ob boc laiitum coriicem
qiiem vident, trapsforare dissimtilet, ne forte recogiveni et erubescant, ipsaque verecundia. emeridentiir. j>
El infra : c, Yides ergo non omnibus prodesse,.quod ja lepra saccuiaris conversatjonis, ciijns pecc^la marii-
fcsta snnt, emundantur ; sed nonnullis pejns in occulto ingraiiludijiis ulcus.oriri, qtiod tanlo periculosjns
sit, quanio interius. > Nimiussim.jSi jd genus argumenti, quoad liceret,.perlractareVelim : haee in speci-
men.etpjorum.Iec!orumadjumentumsuinciaiit. !
XX. Doclrina horum sermonnm rion modo pietate referta est, sed etiam plana, facilis et absque
offehdieulo. Si qua lamen lectorem riiinus erudiium remorari possunt,.ea locis suis explicabuntur. IJnum
bic explanare jiival,.nempe qualis fnerit Bernardi de siain animarum sanctarum corpore solutarum opinim
in iribus sermonibus, secundo, tertio, et quarto in feslo Omniuni Sanciorum, et in sermone quarlo in
Dedicatione ecclesise, et alibi. Prjneipip sanclus doclor ita suam bac de re meptem aperit,.ut.non leviterjac
perftinetprie, inio dala operaet praamissa oraiione eam expendat, sed '« sine praejudicio sane, si cui fprte
aliierfuerit revelatiim, » tametsi t super hoc sensum » Dei habere se puiet, ut ipse dicit in sermone 4|de
sanctis, n. 1 et 2. Deinde prsemisso triplicj animarqm stalu, «in corpore corruptibili, sine corpore, »•et
« in corpore j"am glorificalo, » demedio siatu disserens, sentenliam stiam in qualuor capitibus constitiiit.
Primo in go quod sanctae iliae animas corpore solutae statipi admiltuntur in coslum, ex eodem sermone 4, n.
1, adeoque < in eonsorlium angelorum, » ut de sancto Malachia scrikit sermone secundo, n. 5. Secundo
istic versanlur .«in luce multa, « ut in eodem sermone 4, n. i. Terlio vident Chrjsli humanitatein, ibidem
n. 2; sed non djviniiatem, ^quodnonriisi post resurrectionem sit ipsis concedendum. < Inlerim » sub aUari,
id est « sub Ckristihumaniiale, feliciter sancti qtiiescunt, in quam niniirum desiderant etiam angeli ipsi
prospicere. » Quarto denique « gaudium habeiit jn spirjtu suo, iasiitiam multam in corde suo, licetnon
pieriam >'sermone secundo de sanctis num. 4: a.deoque non sine ruga, sermone tertio, n. 2, nempe|ob
desiderium resumendi- corpora. <Adeo siquidpm yiget in iis desiderium hoc naturale, ut necdum tota
earuin affeclio libere pergat in Deum: sed coiurahatur quodam modo, et rugam faciat, dum.inclinaniur
desiderio ejus..» Eadem sententia est in Iikrode Diligendo Deo, ri. 52. Hsec fere Bernardi doctrina est,
qti.am sub opinione dunlaxat exposuit, ut patet ex libro v De consideratione, cap. 4, n. 9. ubi animas
sanctas martyrum considerat in sinu Abraboe <et sub allari, quodcunque illud esi, in prim.a stola secundam
patientissime exspeclantes. > i ,
XXI. Cum isla fuerilBernardi opinio, in quibtisdam tamen locis sanctis animahus tribuif visionem.Dei,
JHcum'Malachiam « pari cum angelis gloria et felicitate » Iostari dieit sermone 2 de eo, n. 5; et quosdani
san.ctos jam meruisse introduci in sancia sanclorum, « ubi videnl- faciem stantis, id est claritatem
incommutakilis Dei, » sermone quodam in Cantica: ad haecmartyres « iriimersos » esse « immeiiso pelago
asteini Iuminis et luminosse aslernitalis, > in libro De diligendo Deo sub fiiiem. Clarius in sermone secundo
de sancto Victore, n. 4 : < Jairi coslos ingfessns, quos ef anleapertos beatis ocuiis stispiciebat, vere nunp
revelala facie speculalur gloriam Dei, absorplus quidem,sed non oblitus clamoreni pauperum. Beala visio,
qua in eamdem imaginem transformalur.de claritatein claritalem, tanquam a bominiSpiritu.J»,Al quqmodo
Ii33ccum superiori Befnardi senteniia coniponi posbunt, cum diserlis yerbis asseral sermone quarto |de
sancjtis.n. 2,'ubi kocarguinenium ex professotractat.Filium eleclissuisposlresurreclionem minislralurimi,
« novas utique, et usque ad tempus iilud penilus inexpertas delicias manifestae suos conlemplatlonis ? > An
forte hanc senlentiam posiea relraclavit et emendavii?-At id affirmare in promptu non e.st, cum jempus,
quo sermones in speciem pugnanlesikabili sunt, non liceataccurate definire,
XXII. Hic nokisoccurrit Tkomas Anglus in likello De medio animarum stalu, Demenso 4, uki censet
Bernardum e Patrikus primum kealorum animakus soluiis sedem in coslo tribuisse, quam Pafres alii
antiquiores nonnisi post extremum j"tidieiumbeatis tribuerint.: Diyinilatis visiojiem eisdem d&iegasse ante
resurrectiqnem, quam visionem.isli ipsis concesserinl. In priori capite Thomam allueinari certurii iest,
ejusque errati tres lantum testes proferimus, Cj^priarium, A.lcuinum, et Florum diaconurn EcclesipeLugdu-
nensis, omnes Bernardo, oetale longe syperiores. Cyprianus sub flnem libr.i ,de Exhorlalione mariyrii, cap.
12: < Quanta est dignitas, »}ihqiiit, t et quanta securitas... claudere in moniento d.culos, qqibus liomines
videbanturet nmndus; el aperire eosdem slatim, ut Deus videatur Christus? Terris repente subiraheri.s,
ut in regnis coelestibus reponaris. > Brevius in libro deLaude marlyrii-. < Ccelomarivres gaudent. > Neque
vero solos niartyres, sed et .pairiarchas acpropbeias ctim apostolis coeli jam possessores esse asseritlin
prioni loco. Alcninus vero in episiola 81 lesiatur suo lempore diibitationem quidem ea de re apud nonnullos
fuisse, sed occultam, non manifeslam: quasi isti errorem suum, qui conlra omnium sentenliam eraf,
prqdere vererentur. < Esl qtioque, s jinquil, < in quibtisdam clancula duliuatio, an animse sanclonim
aposlolorum, et martyrum, aliorutnque perfectorum, ante diem judicii in cojleste recipiaiUur regnum: >
quam opinionem improbat, atque inter, basreses Hispanicas computat Alcuiiiiis, Af lncul.enljor est Flori
sententia in exposilione Missas, ad illa fianonis verba; «. ftlemento eliam, Dpinine, iatmilor.ini, > etc, d|ji
21 . .. , PRÊFATIO. , . is2
.
Florus Jla eommentatur: * Luceclarius conslal, quia perfectoruni juslorum animae, mox ut hujus claustra
cavnis exeunt, in coeleslibus sedibus recipiunlur, > Nibil his testjmoniis clarius adversus Tbomam Anglum
pro Bernardi, imo Ecclesiaesentenlia. ,
X.XI1I.De secundo capile, ,id est de yisione Dei : qui beatpram aninias i_nposlo nonniss posl extremum
jiidicium, sed in abdjlisrecessibus collocant veteres, haud niihi eonstat, an eisdem ante illud tempus
.divinaeessenliae visionem concedant. At.ne in-supervacaneam qusesiionem digrediamur, Bernardns quidem
. solius Cliristi humanilaiis manirestani contemplationem solulis animabus tribuit: sed "velin bqc ab yulgata
Joannis XXIIej'usque sequacium opinione dissidet.Imp ne ab ipsis quidem, qui divinilalis inluitum beatis
liibuuni, sed minus perfeclum quam post resiirreclionem.re Ipsa disceder.evidetur;.quando tota ralio,
quae Bernardum movet, ea ipsa est, cur isli non iia perfeclam Dei visionem solutis animabus tribuant,
nempe vehemens corpora resumendi desiderium : rati cum Be.rnardo, perfeetam Dei contemplalionem ejus
<'sse vis ac virtuiis^ utomnes afieclus abso.rbeat, penitusque exslinguat; quod nonnisi postresurrectionem
jpsis etiam sanctis cpmpetet. Lege Auguslinum in sermone 280, n. 5, el 518, n. 5 et 6. Observalione digna
suiil Bernardi verba in sermone 19 De diversis, n. 3, ubi bealorum prserogativas. explicans: « Hocjam
leriio, » ait, < hauriunt aquas in gaudio.de fontibus Salvatoris, et nudis, ut ita dicani/oculis diviriitaiis
jntueniur essentiam, nulla eorporeorum pliaiitasmatum jmaginatione decepti. » Si enim de siatu praeseiili,
iit qnidem videlur. id dicit, haud dubie sanclis ,anle resurreclionem koc iri loco Iribuit inluilivam divince
essentise visionem. .
XXIY. Sed. his landem dimissis, ad postremum hujusee praefationis caput, quod censuram genuino-
rum Bernardi sermonum speclat, venjendum est;'Neque ejus rei disputatio admodum prolixa futura est,
cumdeplerisqne certa et explorala sit sententia. Ex sermoriibus De tempore, quos Horstius admiserat,
inter spurios rejecimus sermonem secondum in CoenaDomini _inillud, Sedisli ad mentam divitis, qui nec
Bernardi genium sapit, nec in u!Iisreperitur,.quos quidem viderim. vetuslis codicibus; imonec in veteri
- ' • - '.'
editione Lugdunensi "anni 1514. ,
-. XXY,-Hunc sermorieni sequebatur Meditaiio in viiam seu passioriem Domini, incipiens ab his verbis,
< Jesum.NazaTenum,.» etc, quae ilidem in eisdem codicibiis et in editione Lugdunensi deest, rectiusque S.
.Anselmo suk litulo <Stimulus amoris » a Trithemio et Bellarniino tribuitur. ']''_
XXVI. Sermo de pugna Davidis cum Golia (ita scribebant) pro Dominica i post Pentecosten, Wicola1
Glara.-Vallensis sermonibus subjicilur.in eo codice, quo usus est religiosus vir Bertrandus Tisserius Biblio-
thecse Cisterciensis aucior. Al cum sermo iste in plerisque eliambonsenoteeodicibus,pula Clarae-Vallensi,
. Aquiscinciensi, Parisiensi AJbo-Manielloruin reperiaiur, laudetprque in Mbribus Bernardi anle annos qtia-
dringentos compilatis; Bernardo eum subducere non'visum est. - . .
£XXVII. Et qiiandoqu.idem de Nicolai Clarse-Vallensis sennonibus mentio huc incidit, observare j'nvatj
Kicolaunj hunc ex Arremarensi nion.aeho Clarae^Vallensem factum,. ac sancti Bernardi noiariflm, dein
dftsertorem,. noyemde.esp)sermones ab' se conditos nuncupasse Henrico Trecensium comiti Palatino.qui'
lypis vulgati sunt.in prselaudatae BjbliolhecaeCisler,ciensis tqmo tertio ctim Prsefatione ejusdem Nicolai ad
Henricum comitem. in qjia haec vej-b.a:« De caatero mitlp gloriae tuse decem et novem serniones a festivilate
isancti Joannis Baptislss usqne ad festivitatem san^ti Joannis evarigelislae, aliosque sefmones, et' qu.osdam
Psalterii versys meo sensu inventos, ,mgo stylo dictatos : nisi quqd paucis in locis de censibus alieriis ac-
cepi : > nempe de censu Bernardi iriagistri sui, cuj'us stylum prope asseciitus erat. De eo enirii ita ha-
-iei in sermone de Naiivitate Domini. <Totus autem sentehlia) census ex illius arca muluabitiir, cujus
consil.inmqua.si consiliuni Dei. Ille ipseest, crijus religio et diseretjo, sapienlia et eloquentia, vita et fama,
per totam Laiinitatem non immerito percurrit. » Egregitim sane Bernardi elogium. Verum' quqd tam
frigide ej'usdem in superipri prsefatipne meminit Nicolaus, itide conligit quod illa post ipsius Nicolai deser-
lipnem Henrjco Trecensium comiti directa est. Caeterum illis undeviginli sermonibus in manuscripto codice
subjicitintur; sermones ^qpatuor, quos ideni Nicolaus non obscure indjcat iri sua prsefatione ; primiis,. < de
verbis sapienlias, Jusium deduxit Bqminus, » etc, (Sap. x, 10); secundus, < de quinquelapidibus contra Go-
liairi; >lertius, i de carne, cute et ossibus;»quarlus,«de triplici gloria,iri.illud Apostoli, qui gloriaiur, inDo.
mino glorietur (II Cor, x, 17) >: qui omiies Bernardo tribuuniur, seeuhdus quidem, ut mox dicebam, pro
Dominica* pqslPenlecosten,, tres aliiinter diversos collocati, iion, solum in priina editione Lugdunensi,
sed etiam in omriibus, aut fere omnibus manuscriptis : quos proinde Bernardo abjudicafe incongruum
duxi, maxime cuni eos sibi iribuere polueril Nicolaus ejus notarius, '
in aliis haud satis religiosus, uli obser-
vatum in npiis adepistolam 298. ' -.
XXVIII. In sermonibus de sanclis, sermo secundus in conversione sancti Pauli deest in plerisque manuv
scrjptis, etiam in Gallico Fuliensi. Habelur lamen in Vaticano, n. 663, eumque vere Bernardi esse nulla-
lenus dubito. Sermo in feslo sanctae Msgdalense, qui unus est ex novemdecim Nicolai sernionibus, rejeetus
jn tornuni VI, cum in lomp V omissus fuisset, ubi cum quibusdam aliis' Nicolai sermonibtis habentur ei
sermo 5 in Assumptiorie, elsermo panegyricus de beata Tirgine, qui anlehac inter Bernardinos cnllocati
erant. Porfo consulio prselermisimiis sermones haud paucos Bernardo ascriplos, tuni in nova editioue
23 PRJ5FATIG. 24
Coloniensi, tum in SuppiemeiUb Palruin Homeyano, tmn in noiinuilis codicibus manusciipiis, ulpole a
Bernardi slylo et genio alienos : nec vistim est operae pretium eos>in spuriorum classemreferre.
XXIX. Ex sermonibus diversis, qui < Excepliones exdictis sancti Bernardi > in nonnullis coriicibns in-
serikuniiir, quidam Guerrico Igniacensi abbali, quidam Nicolao Claras-Vallensitribuunlur. Nicolao quidem
tres, de qiiibtis.snperius diximus, nempo sextus, septimns; et vigesimus primiis. Guerrico vero sermoses
sex, scilieet 8, 28, 71, 75,-76 et 79. Verum cum hi sermones in codice Coloiiiensi, teste Hprslio, rion.
exstesi inter Guerrici sermones, Iiabeaniiirque in plerisque Bernardi exemplaribus; eos iriler sermones
diversos reiinere visum est : maxime cuni ex Bernardi -fonte omnes isii rivuli profluxerinl, ul legilur, in
Tine codicis regii Navarrensis collegii apud Parisios, Bernardi Sermones de lempore el de sarielis exkibentis,
ki tujiis calce hsec claiisula legitiir. < Poslea sequilur sermo de conversione ad clericos, qui habet 51 nu-
Tiiero secliones. Hunc librum sequuntur qusedamExceptiones abbreviatie ex diversis ipsius sancli sermoni-
hus, quos ipse fecit diversis locis ac lemporibus, coliects breviter ct uiiliter ab eis, qui ejus Iateri nocle
et die inseparakililer adksarebant. Postmodum aulem sequitur Iraclalus domni Gaufridi notarii, quem
composuit et transmisit aci D. Henricum episcopum et cardinalem supra Dixit Simon Petrus ad Jesum. Ul-
timo sequuntur epislolse <sancti Bernardi, quasscripsit ad diversas personas. H:cc aulem scripla, etsi
per aliam manumquam pcr ipsum tradita, de ejus (fonle) omnes isli rivuli profluxerunt.» Exceptiones
illas suni sermones de diversis, quorum pinres quidem sermonum poiius compendia surit qiiam justi ser-
mones. .
XXX. Ex Parabolis quinque Bernardo ascriptis, quseexstant post sermones de diversis, prima genuina
esf; secimda el teriia ad pririiae imitatiohem confictse videntur : quarla et qiiiiita in anliquis editionibus
inter spuria opera locum babent. Carmen parseneiicum ad Rainaldiini Bernardo prorsus indignum videtur.
- Vulgati etiam
rhyikmi de nomine Jesu, aliiqtie eidem akjudicandi, ob raliones quas in fine tomi quinti, ubi.
. inodo habentur, exposui. •
XXXI. Quse de sancti Palris sermonibus diximus, auctoritatem eiiam bakent lum ex libris Florum.quos
VVillelmusToniacehsis Sancli-Martini monachus ante aniios fere quingentos composuil, alque < Bernardi-
num > inscripsit, ut in primi tomi prsefatione diclum. est: tum ex codice Gallico, quem Nicolaus Faber,
Ludovici Justi praecepto.r,reverendis Patribus Fuliensibus conventus Sancli-Bemardi Parisiensis con-
. cessil. Quippe in Bernardino niemoranttir Sermones de tempore et de sanctis fere .omnes, plerique
ex diversis et parvis, quos suis locis designabimus. In Cuena Domini unicus laudatur sermo.,
unicus ilem de Passione Doniini pro feria quarla, iidem scilicet, quos genuinos esse constat;
non alii duo, quos rejecimus. De conversione sancti Pauli semel et iterum fragmenta referuntur
ex sernione primo : quse primi designatio secundum subindicat, tamelsi nulla fragmenta ex eo
adducuntur. , I
XXXII. Attamen in codice Fuliensi uriicus habetur sermo de ipsa conversione, scilicetpriihus. Onines
. in.eo contcnti numero 44, quos bic recensere jiivat propter codicis singularitatem et 'antiquitalem, qua
. Bernardi tempus atlingit. Sunt autem sex de Adventu, totidem de Vigilia Nativitalis Domini, quinque de
. ipsa Nativitaie, unus de sanctis Stephano, Joanne, et Innocentibus'; tres de Circumcisione, de
Epipbania tres, unus de Oclava, dpo pro Dominica post Ociavam, unus. de Conversione sancli
Pauli, tres de Puri.ficalione, de Septuagesiina duo, de Quadragesima sex, quorum quatuor pririii
.eodem ordine, quq in editis; quinlus de Peregrino, mortuo el crucifixo. Post hunc inseritur
sermo de sancto. Benediclo, et post eumsexlus de Quadragesima, de triplici oratione, quintus
in "edilis, oniisso sermone de oratione Dominica, qui sextus est in vulgatis. Deinde sequilur
sermo unus,. qui . dicitur Communis, qui est sermo 55 de diversis, ad abbates. Item scrnio
. Communis uiius, qui.est praefatio expositionis _in psalmum xc, ac denique sermories ires de
'
Aiinuntiatione. ',
XXXIII. iios omnes aliosque tertii tomi sermones, duobus voluminibus contentos, ad Petrum Cellensein
transmisit Nicolaus Clarse-Vallensis, lestante ejus epistola 21 : « Ego qui stylum abjuraveram, digntis lale-
bris etsoliludine, poslquam avidilatem vestrim praeserisietpersensi, quam babetis de verbis et pro vefbis
bominis illius, cuj'us eloquenlia et sapientia, vitaelfsriia non immerito per lolam.Laliiiitalem decucurrit^'
accepi tabulas, et quod habui el feci. > Eadem verba leguntur apud eumdem Nicolaum in sermone' de
Nativitate Doniini.
XXXIV. Observatione digna sunl verba quse sequiintar in superion episto'Ia.'< At dicitis : Hsec.oinnia jn
sileniio, et magis cum siientio operari potuistis. Mirum si boc ex senlenlia dicitis. Quis enim magis in
turba esl, qiiam ille qui faciemlis dictaminibus implicatur? Perstrepuni enim, ul digne iriveniri possit
. sensuum veritas, verborum varictas; quid melius ad consequentiam, denique quid, quando,' nbi et
quomodo proferri oporteat. Hocergo vos judicabitis silentium etquieiem, maxime liomini imperito, cui et
sensus nullus adest, vel sermo non, est venuslus el facilis ad sententias.veslieiidas? > Nicolaus kis verkis
. non pkscure indieare videlur, sc mullum locasse operae in diclando, stylo componendp, argucientis. ex
ordine digerendis eorum, sermonum, quos iransmitlit. At quos sermones iransniillil? Uiique Bernardi ;i iia
&3 PR&FATIO. , £6
enim srihdit post pauCa : < Ceegi lanien me contra me, et duovolumina sermonum kominisDei milto vokis,
in uno quoruni ego dictavi, quqdila incipit : Solet apostolus Paulus in verkis esse krevis, in senlenliis
densus. Aliud vero volumen jam pridem diclaium est, et rosum, ,et rasum. Sed:quaerite quis diligenler et
- sapienier illud seribat : multis enim sensibus plenum est. > Sahe si beue.istorum verborum sensmn capip,
indecolligi posse videtur, Nicolaum suis verbis, id esl Latinis,.diclasse sermones in altero yolumine con-
tentos : quo.d volutnen ineipiebal. ab his v.erbis, < Solet Apostolus, jelc.quodexordium est sermonis.19 de
diversis. Id si ila est,recurrunlargumentav qusesuperius diluere conati sumus, eo spectanlia,ut Bernardus
non Latina,_sed Gallica lingua sermonessuos pronunliaver.it, qiios poslea ej'us discipuli/Lalinitale dona-
Yerint. Et quidem magna esl aliquando varietas inseririonibus maxime de diversis : quae varietas, inde
nataesset, quod alii aliter lios sermones.in Latinum eloquium converleiint. 4d haec Gaufridtis, sancti viri
notarius, opusculum de colloquio.Simonis et Jesu, < ex multis, » inquil, .< sermonibus Palrisnoslri » com-'
posuit. Qtiidnietiam alii notaririd prsesliteriiU? At si ' ita essel, ciir bi etiam sermones islos non sibi
- - . ' .,.'".
tribuissent? . ,
XXXV. At mihi rem atlentius consideranti, illa Nicolai in scribendo et dictando perplexitas, non ad
Bernardisermones referenda videtur, sed ad cpisiolas, a quarum scripiilalione sese excusare hoc verborum
circiiitu conatur Nicolaus. Huic interprelationi favel epistolae titulus, ad < Abbalem Cellerisem excusativa
scnbendi vel dictandi.^*Aul jiotius utrumque exprimere voluit; et litteras scribendi, et sermones ex codice
dictandi officiuin ciijjiens a se amoliri, aut cerle in utroque pperam suam venditare. Denique Nicolaus haec
lotidem fere verbis ex Bernardi epistola 89, ad Ogerium,: n. V, mutuatus est, quibus Bernardus a scripti-
. landis iitteris se excusat : nee in alium ustim hoc loco Nicolaus adhibere censendus.est. Mendosum
-Rifolai contexium resiiluere, licet ex illa Bcrnardi epistola, quse anle annos viginti, quam Nicolaus ad
: .Clara-Vallenses migrarei, a Bernardo seripta est. Sic porro Nicolaus Bernardi verba in usus suos irans-
ferre solet, ut aljtts observavitiius.' Quoniani Yero Nicolai btijus notitia non parum conducit ad
ilhistrandam Bernardi kistoriam; bomiuem suisicoloribus lioe loco depingere quoddam'operae pretium '
, fuerit. j -. -. , .
PEÎFATIONIS'. A-LTERA PARS
DE NICOLAO, S. BERNARDI NOTARIO.
XXXVI. Erat Nicoiaus nalipne Franeus, ab ineunie aetate nionacbus 111monasterioArreniarensi dioecesis
Trecensis, qnatuor ab ipsa civitate leucis. Vir fiiit ingenii facilis, versatilis, facile jii aliorum affecius in-
iluens, iitteris pro tenipore appriine excullus, aliis erudiendis apud suos Arreriiarenses praefectus; cliarus
virisea setate prsecipuis, Atloni f recf-nsi'episcppo, Petro Venerabili abbali Cluniatjensi, Pelro Cellensi,
'
. Henrico Ludovici Junioris fratri, aliisque. . ,
' XXXVII. Bernardi
ls fama, et ingenio rion minus quam sariclitale captus, Claram-Vallem. adit, mona-
cborum religionem probal, seniorum affeCluspulsat, se admiitant in ipsorum coetum, laxioris vitae perise-
sum, arclioris perquani cupiduni. Rem fere uno congressu evincit et obtinet. Reversus' ad suos negbtiurii
urget: priorem et seniores, Clarae-Vailis, Bernardo absente, litleris coijvenit, quse est ejus epistola 7,
< Domfnis et Patribus reverendis prioii R.,.» id.esl Rualeno, < et consilio suo » inscripla. In ea se in om-
nes formas el affeclus versat. Clarse-Vallensium religionem dilaudat, suum eos revisendi, eisqiie sese con-
. jtmgendi siudium insinuat. < Omnem mihi,» inquit, « fiduciam suggerit et Uumilitas vestra, et necessilas
noslra; et illud tertium, in quomihi spem dedistis, riostrae pusillilaiis susceptio. > Tempus, quo eam epi-
slolam scribebat, paulo post. desigriat his verbis : < Quale mihi gauilium erit, qni iri tenebris sedeo, qui
lumen coeli, himen Claras-Vallis non video! 0 lumen descendens a Patre luminum I ubi luceiiljuminaria in
frrmamenlo cosli, unde assumptum est.videlicet Eugenius papa, Inmiriare niajus qudd illuminet terram. »
Itaque id faclum Eugenio pontifice, et quidem anno ejus poritificatiis primq : cum Rualenus ex priore.
Clarse-Vallensi in regimen .Romani ad Aqiias-Salvias rnonasterii,rcui Eugenius arite ponlificatum abbas
prafuerat, eodem anno suffeclus sit, Nicolao jam in Claram-Vallem admisso, ut ejus epislola 43 probat,
Quanqiiam ksec verba, < videlicet Eugenius papa,'> e mafgine in textum videnlur irrepsisse. •.
" XXXVIII. Praeler
superiofem ad priorem et seniores Claroe-Yallensesepistolam, binas subinde addidil:
unam ad fratrerii Gaucberium Ularse-Yallensem, cujus in amorem irrepserat; aliam ad Fromundum bpspi-
talem ejusdera loci, id esl epislolas 44 et 46.-In priori vota sua fusius el ardentius explica.l, ailque tanlo se
concepli propo-ili desiderio leneri, ut < diem pro anno > computet sibi : se ad tefminum prsestitulum nou
- 27' , PRJEFATJO, - 28
defuisse. sed a suis Arremarensibus mulia passum, qtia importunilate, qpa blandiliis, qua minis, vix vl
tandeiri se exôrum costu proripueiit : al tandem de mariibns eoriim elapsum, « sine pannis, sine num-
mis, sine famiilis, sineequis, vix apud Aripalorium, » quod Cisterciensium cosnobium est in agro Tricas-
sino, < appulisse, » ac dein.dein Claram-Yallem. Verum inde extraclum se dicit ,< in fines lerr.ae, j.recla-
manie scilieel abbate Arremarensi (Gtiido is erat; cuj'us rogatu officium de sancto Victore Bernardus eom-
posuil) qui ipsum forte in quemdam prioralum re.trusit: unde nas lilteras scripsit Nicolausimpalieiitis yoti
plenas; aiquealias ad Froniundum, quas per quemdam clericum, qui secum eodem se receperat, irans-
misit, In priori ad Gaucberum episiola depingit sese in bunc -modum. < Sub pannis . humililalis Chrisli,
inirans ei exiens, in vokiplalum gurgitem saliebam,' et de patrimonio Crucifixi, de pretio vulnerum Doniinl
mei, non soium inlra sancluarium, sed etiam inlra sancta saiiclorum, monachum sine regula, presbytei.um
sine revereniia extiibebam. Ad Romanam enim curiam curiosius iens cl rediens(5), feceram mihi riomen
graride, j'uxia nomen maghoruin qui sunt in lerris : et in omnivila meanecuna die vixisse me memini.»
lloec ille modeste quideni, si ex aiiimo prolulit. '
|
XXXIX. Demuni concordia (sic li.nltiset argumentum estepislolae 40)cum abbale suo inita, admissus
inCIaram-Vallem est ima cum Tbeobaldo priofe, quem postea inde egressum frustra revocare conatur
episiola 6. Conversio hsac Brocardum seu Burchardum, Balernerisem Cisterciensis insliluli abbatem,ad
sibi eongratulandum excitavit, scrijita hae de re epislola, apud Nieolaum noria, in qua kaec leguhlur :
< Gratias ago Deo, nova facienti onuiia, pro novo mirakili de imriiu.atione nova innovati NicOlai: Qui fecit
album de nigfo, novum quid fecit et mirabile : sed boc mirabilius inter oninia nova, quod de tali nigro
talealbum faelum est. » Hi niiiiinim Cisterciensium plausus erant de tali-proseiyto. '
, j,
XL. Vix in eorum sodalilio confirmalus eral," eujn notarii pffieium ipsi comiiiissum esl. Plures erant
Bernardi notarii ob varia quse subinde in ipsum referebaniur negotia. Prineipuiis erat Gaufridus, cui
adjunctits fuit Nicolaus. Hic de muriere sibi dcmandalo, an sincere, conqueriiur episiola 15, ad quemdam
socium Arreniarensem : c Tu scis quia inter hominessum, in quihus'viget diseiplinae censuta, moruni
gravitas, nialtiritas consiljorum, auctoritalis pondus, tacilurnitalis insigne: Nolo autem argui singu.arifalis,
ut cum illi vacent, ct videant quoniam ipse est Deus, ego slyiunr et labulas revolvam, ut revolem ad plia-
leras gloriamque verborum.'Tamen acusiodia matuiina usque ad noclem nibil aliud facio. Non illis impti-
leltir, qui mihi Iioc.oneris imposuerurit, et posuerunl me inulta scribere ei rescribere mullis. > I
XLI. In alia epislola, nempe 55, ipse < scriptoriolum » stium describi.t hoc niodo. < Est mibi scriptofio-
Ium in mea Clara-Valle, vallatum.undique officinis coslestibus et celaniibus illud. Ostium cjtis apejilur in
cellam novitiorum, ubi frequens numerositas lam nobilium, quam litteratorum, novnm hominem in noyi-
tate vitaeparturiunt.... A dexlra parte clausirunii inonachorum excrescit, ubi floridior ille convenlus obarh-
bulat.... Ibj diviiiorum eloquiprum libros sub casligalissiina disciplina singillatim aperiunt, non uteveiiti-
lent.lkesauros scientiae suoe, sed ul.dilectionem, compunctionem eliciant, et devolionem. A losva prominet
domus et deambulaloriurn infirmorum, ubi corppra disciplinis regulaiibus lassata alque quassata,
cib^s
laiii.oribus refovenlur: donee vel sanata, vel meliorata revolent ad Iaborantium el orantium gregem, qiii
vim.facittnt regno eqelorum, et violenler fapiunl illtid. Nec contemnendam putes.domunc.iilam meam :
quia
et desiderabilis est ad affeclum, el.delectabilis ad aspectum, et recl.inabiiis ad secessum. PJena est libris
electissimis etdivinis; adquorum^jucuridam inspeclionem.despectioiiem mundansehujusvanilaiis agnosco,
cpnsiderans quia vanitas vanilalum,|et omnia vanilas; ei quia nihil est vanius yanitale. Haeeinilii tradita
est -ad legendum, adscribendum, ac dictanduin, ac nieditandum, ad orandurii ei adorandum Dominum
majestairs. » Neque vero spliim. libris describendis, sed etiam transigendis negotiis vacabat Nicolaus,
lesianie epislola 49. ad Petrum Celleiisem, cui inter alia jta scribit: < Hasc libi, amicorum dulcissime,
saltem saltalini dictavi, qui conlinuatim non'potui, trahenlibus et relraheiUibus
iiegotiis niullis : sed dt
manibus meis scripsi. Otnnes enim qui habent negolia venitintad nos : §M et egp. ôlus cum sanclo. Jacpb
'"
dicere ppssuiri :/». me hmc gmniamala reciderunl-(Gen. xi,n, i~§y, |
XLII.'Ex his inteiligitur, Nicolaum etiam suk se riolarios hakuisse,
qnoruni unus erat Girardus de Pe-
rona, anijcus ejus singularis, < individuus; cqm.es,.>inquit iji epistola 10, < scriptitationum mearuni, » in
pluribus aiiis epistolis ak.ipso laudatus. Eidem Girardo atque Henrico regise stirpis mopaclio epistolas. suas
" '
Nicolausipse.nuncupavit. _ . .,
XLIIL Likrorum commercium cum Pelrq Cellensi aliisque
frequens habebat. Ejus generis est episloia
3i,:ad Amedelimepiscppum Lausaneiisem, iri qua hoec verba ; < Mitto libi libruni Anseimi de
magistri
Spiritu sanclo, bene punctatum, nisi fallor,,et emendatum.. > Eo autem pac.to libfprum
iniitere solebat, ut remisso exemplafi, aliudsibi exeinplum exemplaria trans^
gratis remitleretur. ita enim postulai a Petro
Cel.lensiepislola 24 : cu.i ctiin duo Bernardi yolumjna tfansmisisset, «Festinate, > et liaec fesiinan-
jiiqtiit,,«
ter rescribere, et exemplaria remiltiie mihi : et sie ad
ppus meum secundupi pactum. jjieyip rescribi facite:
(5) yidePetr. Vener, lib, n,epist. 49, et lib. m, episi.*2: I

29 PR^FATIQ, , 30
. Sed et illa quas misi. vobis, et rescripla illorwii, seenndum quod djctum est, mittite mihi, pt vljleie jjt nec
de-
umj.m.iota perdarn, » Hasc jjje ad Petrum. Abaliis etiam subinde libros inutuo exposcebal, ut a Peiro
cano Treeensi epislola.17 :, < Epis.tolas domini Cenomanensis remilte nobis, quia vplumus eas transcrj-
bere > Quin.etiam ad Phiiippum, Coloniensis Eccleiiae prgpositurii atque. iroperatoris cancellarium, scri-
hens in perso.na fratris Pbilippi, alque ipsi de ii.inereJeroso.ymitajio congratulans, ejus kibliolheeam , sane
Jocupletem, postulat bis verbis episloke 29 ; < Sed et illtim singulariter fhesaurum luum, nobijem biblio-
tkecam loquor, ijuam ntiqtie lam niirakjliter quam incomparabiliier congessisti, vide u_t relinquas'paupc-
,ribus Ckristi; qui pro le orenl el plprent, ut prosperum ilpr faciat Deus salutarium nostrorum-»
, - XWV. AtqneuJ, se religiosum prseslarel Nicolans, npn solum versus ej.emplo ClaraerYallensium sjiorurn.
legere detrectat, sed etiam luiiicam sibi akamicp iransmissam, quasi parum ordini sup convenieritem,
remitiit. De.versibus hocliabeiiii epistola 15.:-« Yersus Galteri ipei, imo et tui, nondujn.habuu Sed etsi
vidissem, non perlegissem;.quia nos nikil recjpjnius qupd metricis legikus coewelur. >Tunicam ipsj jn
aKUcitiaesignum dederat Odo-Pulleriensis abbas e numero,Nigrorum : sed eamNieolaus.reddk cum mulla
gratiarum actjone epistola 27, nimirum quod < nimis esset speciosa etpretiosa ; <hocsojo, » inquit, < non
boiia, quia nimium bona. » Tum suhdiJ ; t Nec volo, nec valeo, imo non debeo induere illam. Inter eos
..qui panniculis el seinicinctiis vesiiunlur, nec purpuratus, nec non tunicatus incedam. Abj.it, absil, u
peccatrici earni vestis ilerum splendida coaptelur, ne raptelur ad inepiias.suas.-Propterea remitlo eam
cui
vnbis, cum non sitintef nos qui.vel audeal.yel debeat illa.m induere, Vos induile illam, domine Paler,
e,t'er ordine licei, et ex dignitate. Cum eninv tunicam induitis, jilira consuetudiiiem yestram facitis. Sed
- '
scitis quis dixerit .:Si quid supererpgaveris',ego cum rediero recldflm tibi (Luc. x, 35). . , ,
XLY. Triajnhisverbis obser.yaiione digna suni.Primum eslde semicinctiis, ubi si yoeabulj propriuir;
asiim fetinuit Nicqlaus.inde semicincliis usos fuisse Cistercienses colligimus. Quid suaulem.semicinctiuni
inielligitur ex Herberti libro i Pe miraculis Cistercierisiu.rii,.capiie 6, ubi is de Schoeelino agri Trevirensis
eremila agens, ila rem explicat: « Hakebat quoque yjr ille locupletissimus circumligatam renibus sp.injcv»"
eiiam vilem atque brevissitriam, qua. verecundas solunimodq corporis parles operjre y|x potej'at, cum
Et
eujxi liominibus appafere cpmpelleret ista lam ineyitaTiiliscausa. > Lumbarium yeteres appeilabant,
quideni Cistercienses ejusmodi gemicinciiis principjp qsos fuisse verisimJliimum est :jnaxim,e cum tuni-
cam soiam carpi adliaereutem gestarent; idque necesiiarium videretur ad hqne.slatem, i:um abjecta cuculla
'abofi manuuiri vacabanl. All.erufn nolalu dignuin -pst, cur tunicam induere dicat Iîcolaus esse ullra
censuejudinem.et ordineni abbaljs Pultariensis, Is quippe professus eral sancti Bejiedicll Regulam, qv\
iiionachjs suis in[er alia lunicam cqiicedii .capite 55. Id quidera yernm : al illis temppribijs _inusu erat apud
nionacbos tnga talaris, non lunica, quse vix ad jii.ediaiiitibiam defluebat, qualem gestab^nt Ci.stercienses^
Aii.vefo lunicam illam, haud dubie candjdapi, quain Odo abbas Nicolao transmisprat (quod terjlio Iqco
jj.olandum), Odoni abbali induere licebat, jjti scnbit Nicolaus, < et ex ordine, et ex dignitale? » Quid
enun?an junc monachi Nigri candidjs .ulebaiitur? Cur ergotania intereos el.Ciglercieiigesde yesteprilla
et aibadisceptatio? Verum capdjda, salt.ejii qojbusdam in locis, Benedictipi tuiiica ulebantuiv sed cuculja
afra, qunj albam gestarent' Ciste.rcienses, Sane in Csej-ejnonialiAnianen.si, quod illa setale in usii erat
prp jnonachis Nigrjs,'depicti eernuiUur non unp in Ioco monachi tqga candid.a induii, at cuculla sub^lra :
jguod utf.uinque etiam observayinius in aliis picluris, piaxime in libro Rabani Mauri de Gmce, nbi is ciiin
tuiiicaalba depingitur, Quanquam non sojum de.cucullas, sed etiain de funjcae colofe Clu.niacenses inter ac
Cisjterciensesprat disceptalio, ut colligitiir ex Peiri Vgnewbilis epjslqla,hic,229, n,,22 ; .yenini hic usus
apud npslrps haudquaquam jiniformjs erat. PoslqnaiTi autem usus apud eps, qui alba tunica induebanjur,
iiivabiit, u{ lunicas loga adjiceretur, et .depqsita ext.ra chorum cpcul.Ia,,qusJdplini pe in Jgcto quidem licebat,
toga sola cum scapulari sufficere yisa est ad retinenduni monachi irisigne : lum deijiiim tpga ex nigro
etiam pannp. ubiqus facta est, et tunicsecolqr albiis sgryalus .: cui staininea, spccessit, superjnducta post-
modum lupica, quse noslro tempore eljam iii pigriim cplprem mutavit. Cislereienses vero pripiis lem-
poribus, soJa iunica et cuculJa, aut cuculiae locp scapulari cpntenti,
' togas.siye simplices, slaniineasque
rejecej-uii.t. *
. XLYI. Reyertapijir.ad Njcplaum, qui quos in priori rnonasterip sj.jpArrj?marensiiamicps sibi conciiiayerat,
litterarum .offl.ciissjbi retjnere saiis.egit, praesertim Petrps duos, Cluniacensem et Celleiisem abbates. Binas
ianium ad Cluniacensein ejusppislolas )jab,emusin illis, qpas ante suam ab Qrdine Cislerciens.i defeclionem
scripsit, nempe djias posjremas : at longe plures ad Petrum CeJIensem. Prima est epistqla'20, in perspna
Adse niqjjaclii, quj ex Gellensj mpngslerip ad Claj-as-Vallensesjmigi*averal,AJt.era est 24, « inter amicps
a'micissimo dominp Petrp Celjensj abb^ti > ip.si.us,Nieolai nomine, iiiscripta, qua litteras frequentandj ofii-
ciniii deprecalur.. Gonsimilis est titujus epistpjae28 : < Speciali el.peiie siiigulari amico Pelrq Ceilensi
abbati.. i liemque epislolas .48. Breyior sed familiarior epislplae spquenlis, < Suo suus : > et (ut' epistplam
51 Pmiuamus) epislolse 52, <Suo Cellensi suus Clarse-Yjiljensi.s,quodsuus. > Hpsc quam ob rem.diligentius
, observejii, ex inferius dicendis apparebit, ut, scilicpt JNicplauinante spani de.sertionemPetro.Cellensi probe
cognitum, atque.familiarem exstitisse asseram : ac proin.de a.ipm esse a JSicplao' illo Angjq, in quem
' '
51 _ PRÊFATiO. . Sa
Pelrus Cellensis, tanquam in homincm sibi facieignotum, vindicias-pro Berriardo jam mortuo scripsit.
XLYIi. jDiimapud Claram-Yalleni moralur Nicoiaus Francus, vafias aliorum nomine epislolas sctipsit,
nempe nomine ipsiiis Berriardi, Riialeni priOris, el aliornm monachorum, omnes niimei'0 quinque supfi
qiiinquaginta, qiias< dilectissinris fratrikus Girardo et Henrico » nuncupavil, i_I est Girardo dePerona,"et
Henrico Liidovici Grossi filio, Jiinioris germano; lunc monachis apud Clafem-Vallem :quoruni in persdna
eti.ini nonniillas lillerassciipsil. Inter illas quas Rualerii iioraine coniposuit, mendosum esl jinius lemma,
nenlpe cpislolae 25, eujus inscriptio his' verbis coneepta est: « Domino et digne reverendo Hugoni Turo-
nensi archiepiscopo fraljer R. » Qni lemma epislolas apposuit, ila illud.concinnavit: <In persona Rivallis
piroiis ad archiepiscopum Turonensem. »'El Joaimes Picardus ad marginem adnolat, Rivallem esse abba-
liam 'Cistercientis ordinis ift Angiia et dioacesi Eboracensi. Recle quidem : sed quidarchiepiscopo Tufo-
nensi"cum Rievalle? At certum est episfolani scriplam esse nomine Rtialeni prioris; cujus nmnen in cpi-
Molae inscriptioiie decurlainni, errandi occasionem auclori lemmalis dedil. Idem erralum in epistpla 2S.1
-' XL\J1I. Petro'Veuefabili abbiiii
Gluniacensi, iil jam diximus, ad delicias usque amicus erat Nicolaus,
qriem ideniidem Bernardris ad eum miltebat, ut mutua cordium arcana et reciproci affectiis apud Iniric
sequestrum depoiierenlur • qua de re lcgencla Petri epistola, qtias est ordine 264 inler Bernardinas. Spd
tandem accidit,-o morlalium infelix condHio! ut Nicolaus Bernardi indulgentia et facilitaie abusus, sigillum
ejus in malos lisus adulteraverit, demum in borrendam prolapsus defeclioifem, quam dubiuin eslan uri-
qttam serio emendarit. De sigillo vitiato Bernardus, tacilo Nicolai riomine, quas sancli yiri chariias' erat,
Eugenio significavil epislola 284 : « Perieliiali sumus iri falsis fratribus, et mullaeliilerse falsatassub fal-
salo sigillo nostro in mamis multorum exierunt; el, quod magis vereor, etiam usque ad vos dicilur falsitas
pervolasse. > Ejusdem funeslum casum deploraf in epistola 298, ad eumdem Eugenium,' nori jam dissimu-
lato (quod pul)Iicuni'crimen erai) auctore. « Nicolaus ille exiil a nobis, quia nonrerat ex nobis : exiil autem
foeda pbst se Tclinquens vesligia. Et ego longe ante hominem novefam : sed exspeclabam ut aut Deus eum
converteret, aui instar Judse ipse se proderet: » vide sanctissimi viri iOnganimilalem! "« quod et fa-
ctumest. Praeieriibros, dcnarios et aureos multos, in ipso.exitu inventa sunl super eum sigilla tria, unum
ejus proprium, alterum pridfis, tertium riostruin... De lurpiludinibus-ejus, qiiibus terra sordet, et factse
sunl omnibus in paiabolain, supersedeo polluere labia mea et vestras aures. > Addit Bernardus, eum siad
curiam Eugeriii, uii is j"actaverat, pergere audeat,'dignum esse, si qiiis alius, < perpetua inclusione.» Ac-
ciditvero iste lapsus in annum 1151, ut palel ex memorata Bernardi epistola 298, ad Eugenium eoaririo
scripla; et ex epistola 588, qiise.esl Pelri Yenerabilis de eleciione Gralianopolilana eodem anno facta,
qua iii epistolaNicoIaus, uti Befnardo el Petfo adhric charusac fidelis amboriim interriunlius, laudaturJ
XLIX. Oirines exislimant,:ii3sum|profugissein Angliani, ac se recepisse in Sancti-AIbani monasierium;
eiimque esse Nicolaum, qui Bernardi jam demortui de Conceplione Deiparae senlentiam traduxit impugna-
•viique, atijue Pelrum Ceilensem adyersarinm babuit. Et Nicolaus quidem vocabalur isle : sed Anglum
fuisse conslat ex duakus ad illum Petfi epistolis, quse sunt likri sexli episiola 25,.et noni epistola lO.iln
priori epistola,"c Nec iridigrietur, » ail Petrus nosler, <-Anglica Ieviias, si ea solidior sit Gallica matu-
ritas.,.'Certe expertus sum somniattires plus esse Aiiglicos, quam Gallos : > el in posleriori epislola, < In
cavernis suis Anglinn Francigena conclusum et^ligaium.... tenebit. > Hsec NiCoIaum illjim Angluin fuisse
probant; sed Petrp.facie ignolrim inriuuritexlrema epistolae verba": < Utinam facie ad faciem viderem ie,
queni scriptorum tuorum bene ornatus babitus rion semel p.rseslitit audire. » Mitto styli discrimen inler
Nicolarim Anglum et Clarse-Vallensem; qui styliis in Anglo durior et asperior; in Clarse-Vallensi riilidior,
humanior, politiorque est. Atquu ex superioribus constat, Nicolanm-Clarae-Vallensem ante siiam fugam
Pelro maxime riotrim ac familiarem, nec Anglum exslilisse, sed Gallum au.t Francum : ac prbiiide, ab illo
'
Ariglo distiriguendum. i
, L. Sed quo ergo, iiiquis, Nicolaus Francus se recepii? Post varios hinc inde discursus, constitit taridem
in stio Arrcmarcnsi riibiiasterio.cuin Bemardo evivis erepto ibi tuto sibi vivere licuil, ac securo. Id cori-
siat tum cx epistoki 59 Arriulfi Lexoviensis episcopi ad ipsum Nicolaum, lunvex ipsius Nicolai epislola !ad
Willelmum Re.morum anlislilem scfipta, quam vif clarissimus.Sicphanus Baluzius nuper viilgavitjin
Miscellaneorum tonio secuiido:;IIaecepistoJa iion anie annum 1176, quo Willelmus Remensem calbedram
obtinuit, sciipla fuit: in qua ieum laudal» qubd ipsum receperil intra < sacrarium i suse faniiliaritatis, |et
qnod susurfoni et delractori (hos quippe timebal Nicolaus) Iocum noh daret. Deinde se excusat, nuod |ab
ejus conspectu tandiu abstimierit; 1ubi in rem nostram faciiiril kaec yerka : < Excusako me de difficultate
itineris, de longlnquitate regiohis. quae est intef Remensem urkem el Arremarensem ecclesiairi ?» Ergo
ibi tuni degekatNicolatis. < Sed iter breveest, et via plana, et pleria in circuitu amicofum meoruin. >
LL Quid rei.^quainve per.sonain in Arremarensi riipnasiefio ageret, in consequentibus indical:ex quibus
Id lanlum riotanms. < Adjiciam quja licenliam veiiiendi kabere non potui ? ciim vadam eiveniain, eam
et redeam tqta. die. Ha;c dicerem, si ila essem sub polestaleconslilutus, ulineiipsius potestaiem kakere
non_ posscm. > lia ergo apud- Arremarenses agekat Nicolaus, ut essel sui juris. Misera sane conditia
homiiiis, qui Bernardi discipulus ac notarius fuerat! Sed quis tniretur, cum angeli ex coslo ipso decide-
'
35 PRiEFATIO. 54
rini ? In hoc vero maxime vanitatem suam prodit, quod de muliiludine amicorum, uti alias etiam solekat,
gloriatur. Sic in epistola quadamad Henricum CampaniocTcomilem,quaein eodem Miscellaneorum volumine
edita esl, eodem fere tempore scripta ac snperior. < Ak ineunle aetate me» p.Iacuimagnis et suinmis prin-
cipikus liiijus mnndi: sed tiki singulariler ex dominio naturoe debeo quidquid sum, etex officio amicitiae
quidquid possum. > Hinc colligilur, Mcblaum ex Campania, quae Henrici dominio subj'acebat, ortum
fuisse : sed lapsus «jus causam non aljunde quam ex' gloriola et superbia., quse plerosque demonlat, re-
petendam. Sane Henrico Campaniae seu Trecensiuni comiti eum addictissimum fuisse intelligiltir ex duabns
NicoJai ad comitem epislolis: qnarum una, qua sermones suos ei dedicat, editos ih tomo tertio Bibliothecse
Cislerciensis, inscripta est < singulari domino et benefaclori suo Henrico, >elc., altera eidem < serenis-
simo principi etcharissimo domino suo,. > qualis exslat i"ntonio secundo Baluziano, ubihoec verba : < Mitto
Sublimitaii luse quasdam epistolas, quas ad dominum papani, et cancellarium, aliosque personalos viros,
iutra hoc biennium meinini aliqtianto studiosus dedicasse. > Verum ej'usdem principis auctoritaie abusus
yidetur ex epistola 59 Arnulfi Lexoviensis « ad Nicolaum monachum de monaslerio Arramato > (Arro-
maro legendum est), qua in epistola agitiir de quodammaloc frugis canonico, Nicolai discipulo, quem Ni-
coiaus ail se « in ultefiorem graliam > recepisse pro intercessione Arnulfi, quam isle negal.
LII. Ex his oninibus apparet quis fuerit Nicolai genius; nempe yanus, inconstans, inquietus, de qualibus
vjx unquam quidquam boni sperare liceal. Caeterum qualis ejus exitus fuerit ignoramus. Superesl ut,
quod superiiis.pollicitus sum, hoc loco iri specimen ejehibeam . ifagmentum sancli Bernardi sermonis
primi, Gallice reddhi in vetuslo Patrum Fiiliensium Parisiensium exemplari, cujus hic tilulus alque hoc
imtium est:
Cl ENCOMENCENT LI SERMON SAINT BERNAVT
KILFA1TDELAVENT ET LESALTRES FESTESPARMEI LAN. '-
1. Nos faisons ui, chiet\ freire, len tomencetnenv sil.maingievel de larbre ki defenduz li. estoit. Chailif '
.delavent, ctty nons est asseiz renomeiz el conuizdl malaurous ke promes lu, cum ce soil Ite li Fils del
munde, si cum sunt li nom des allres sollempnileiz, liallisme ailla cleif de science. Anz est ilmismes li
mais li raisons del nom nen esl mies. par.aventure si cteif Davitl qui clot, el nuls ne avurel. En lui sunt
conne.Car ti chailif fit dAdam nen onl cure de veiiteit, reponuit tuit li tressbr de tapience el de sciehce. j__.ni.-
ne de celes choses ka lor salveteil apanieneni, anz bleras les lu donspor doneir a lomme. Or puez vcor
quierenl... les choses...failtanz et trespessaules. A ke menteires est cist et ses peires selonc lu senleucede
Cjuelgenl... nos semblans... leslmmes de cesle.gene- noslre Sigmr. 11 ftU menteires qnanl il disl kil sem-
raliou, ou a queigeiu evverons nos ceoscui nos veons blanz seroit al hallisme: el peires fust de la meuzotige,
estre si ahers el si enracineiz ens lerriens soiaz, el ens qitunt illenvelimeie semencede la falseteil giltal assi..
corporeienskil reparlir ne sen puyeht? Certessemblant eh loinme, quanl il dil quil seroienl si cum llen. Et
sunt a ceos lii ylongiel sunl.en dncune grant auve, et tu assi o lu hoinnie tu vois lo lairon, el si cours en-
ki en peril siint de upier. Tu varoyes kil ceos tienent, semble lui. Vosaveiz oil, cltier freire, ceu cuni teist
kes tienenl, ne hil par nute ruhon nejiuclent dcvverpir^ anuil en Ysaie ia profele, liii oii nostre Sires dist, Li
.ceu ou i/ primier puyent meltre lor mainsquels chose prince de lon peule sunt inobedieni et compaignon de
he ce soil, ahcor soil ccutels choses Ite ne lor puisl lairons._ .
nianl aidier, si cum sunttacines derbet ou 'altres.iels. 4. Por verite.ilnostre Prmce furent, inobedienl et
- choses. Et' si ancune gent vienenl a ols por oW eompaignons de lairons. Cesl Adnni el Eveki' furenl
- esoscor, si plongent ensemble ols ceos Idl puyenl ag- li encomencementde uostre lignieie, Jci par lo consoil
grappetr ensi kit a ols nen a ceos ne ptiyent juirennle . dei .serpent, mais del. diauie par lo serpent vorient
ajui. Ensi perissent.ti chailif en ceste granl mer te matemenl traire en ols ceivkapartienl solenient-nlFil
si esllarge, quant il leschoses ki perissenl ensevent de Deu. Nen a cesle fieie ne mist mtes li -eires en res--
el les eslaules layeH. aleir, donl it poroyeni' eslre pilla torture cum faisoil al fil. Car li Peires aiment ~
detivreit del peril oa il siittt... prennoye.nl el salveir 10Fil, anz lo venuit aparmemes assi de lome, et si
lor airmes. Car de la verileil est dil, etne mies de ta apoesel sor noz toz sa... Car nos pechames tt-it en
vdnileil, Vosla conessereiz, el ele vos detiverrat. Mais' Adam; et en lui receumes iuil la se.ttence d'e damp-
vos, chier freire, a cuy Deus revelet, si cum a ceos nation. Et ke,feroit li Fil... il por luy avengier veoit
ki pelit sunl celes choses, ke receleis suht as saige el si enmeut lo Peire kil a nule crealure nen espargnie-
as senneii, vos soiez enlenduil cus encenousement vet, assi cum il desist. Por mi pert mes [Peires) tolles
envor celes clioses,ke vrayemenl aparlienehl a voslre ses creutureL Li premiers Engeles. se volt esleveir a
sdlveleit: et sipcnseiz di merrehtent aiq raison de nia' haltesce, el si otgrarii compagnieeki a lui.con-
r cest avenemeni, quareiz et encerchiez ki cesl soil fcr senlil : mais li amors ke li Peires ai- vers mi prist a
vienl, et dohl.il viem, ou il vient, et por kai il vient,., pdrmemes venjance deluy, eusi kil luy et tozles siens
quanl il vienl, et par quel voie il vienl. Cerles nioU ~ ferit de crityer chasliemenl :et de plaie lcesaneie ne
fait aloeir cesie curiosileil, et moll est saine. Car cest
tole puel estre.La science ke meye est ausi voll ausi entre-
sainte Eglise ne celeberroh mies si devotemenl penre li hoin : et il de lui nen ol mies asti pitiel, ne
avenemenl, saucuens granl Sacmnenl no esloil en lui «leiespargnai sesoils.At dons Deus cure des beestes?il
receleiz. - - 11n'en avoit fuil mais ke dous nobtes creatures lce
,
2. Tol a premiers sesvu.. dei ensemble laposlle ki resnaules estbient,.et ke dovoieht eatre biendurouses,
de cesl avenementest loz enbahy, elc. cesl Lengele el lomme.'Mais'por mi at parduit tine
5. Por Deu, chier freire, fuyez prgoil, et forment grant partie dengeles el toz.les hommes. Donlcespor-
lo fuyez. Orgoitz est commencement de loz pechiez^ki ceu lcilsaichent ke ju aimmeausi le Peire, si est drois
- sihisnelement.abateit en parmehahl... Luciferitm, ki~ quil .rezoivetjjarmi ceos quil al parduit assi cum.en
reluisoit ptus cierke loles les estoiles, M unengele ne. unemaniere parmi. Si por mi est.leveiz.cisllempez, si
muul mieseri diaule, maisnes lo prince des Engeles, cum disijonas, prenneiz me, et si me giltiez. en la
qui aparmemes ot envie delomme, ei simist en.tui la . meir. Tuil onlde tnienvie.: mais jii envois, el si me
felonie, kil avoil conceut en lui mismes, quanl il li - demosierray leil a ots, ke luit cil qui lor envie acoy-
semonut Kilsemil si cum Deus saichanz bien el mal, feront et ensevre.pie vorroni, seront bij.n.ai.re.it, eicr<
'
55 S. BERNARDl ABBATIS 50
SAJireTi BimmRMm
ABBATiSCLAR^-TALLENSIS
SEEMONES M TEBIPORE.
INADVENTU BOMINL
703^17 SERMO I. A tnbus persoriis, qiias lii summfl Tfiriitate cfeiliiiins,

, De Aavenlu Domini' el sex circumslanliis ejtts. cortfitemur et adoramus, non Pater, npn Spifitus'
1. Hodie,-fratres. celebramus Adventus initium; ;' Sanctus adveiiit,- sed Filius ? Miniine qrildein ego id
cnjus uliquef sicut ei caelerarum soleffinifattim rid-- factuiri esse afbitror sine causa. Sed.quis cogrioyif
inen quidem celebre satis, et noiuni mundo, sedI senoiim Domiiii?aut quis corisiliarius ejus fuit? (Rom:
ratio nominis forte non ita. Infelices enim filii Adani, xi, Si.) Neqiie enim sine aliissimo Tririiiatis con- ,
omissis veris et salutaribiisstudiis. caduca potiusi Silio'factum esTf ut Filius adveniret': et si conside-
el transitoria quoerunt. Qujbus assimilakimus lio- ramus exsilii noslri causam, fortassis adverlere pos-
niiries generationis hiijus, aut quibus comparabi- sumus vel ex partej quam .congruiiiiifueril a Filio
mus illos, quos videnius a terrenis etGorporalibus i nos maxime libefarj. Lucifef eriim ille,- qui marie
coriSQlationibusaveili sepafarique non posse ? Pro- oiiebatiif. pro eo 7|g qupd Altissimi similitudi- '
fectO slriiiles surit bis qui submersi periclilantur in nem usmpare teiitavit, et rapiriam arbilratus est
aquis.-Nimirum videas eos lenenles lenere, nec ulla esse se sequalem Deo (qttod uiique Filii esl), pneci^
ralione deserere quod primurii oeeurreiit manibus, pitatus iOicocorruit; quoniamzeiavitprdFilio Palef '
quidquid sit illud, licct tale si.l aliquid, quod oninino et npere dixisse Vidctuf : Mihi vindiclam, et ego re- \
prodesse non possit,- ut sunt radices herbarum, tribuam (Rom. xii,- 19). Continuo videbam Satanam '
caateraque similia. Nani et si qui a'd eos forte ve- tariquain fulgur cadentein decoslo (Luc. x, i8). Qitid
niant ut subveiiianl, nonriiiiiqiiarrisoleiil appfehen- . lu igitur superbis, lerfa ei cinis ? Si superbienlibus
sos involvere secum: adeo ut jam nec sibi, nec illis angelis Deus rion pepercit; quanto magistihi, pu-'
auxilium ferre praevaleant. Sic pereunt in boc riiari tredo et verniis ? Nihil ille fecit, nihil operatus est:
magno et spatioso, sic peferinl riiiseri; dum peritii- laniuin cSgitSvit supefbiaiii; et in momefito, in iefu
ra seciantes, amittunf solida, quibus appreliensis oculi, irreparabiiiter prascipitaius est; quia jttxta
emergere et salvare possent ariimas' siias^ Neqtie evangelistam: In verilalenon stetit (Joah. vm, 44).
enim de vanitale, sed de veritate, dicitur : Cogno- 5. Fiigite supefbiam, fratres mei; quaeso, mul--
scetis eam, el liberabil vbs (Joan. vm, 52). Vosigiiur_ tum fugite. Initium omriis peccati superbia : quae
fralres, quibus .tanquam parvutis revelat Deus qiiae lam velociter ipsum quoque sideribus cunctis clarius
abscondita sunt a sapieiuibus et prudentibus; circa micantein astefria caligine obtehebravit Lucifefum :
"
ea quae'veie saltitafia Suiit, seduiacogilalidne ver- qiise non modp aiigelum,. sed angelorum pririium in
saiuini., et diiigenler peusate rationem Advenlus diabdlum cqmmiilavit. Unde et protinus invidens
huj'us, qusererilesfiimifuifi quissit qui veniat, rinde, A
^ homini, quain coriceperat lii -semetipso; in eo pepe-l
qiio, ad quid, qiiandii, et qua. Laudabilis sine dubio rii iniquilatein ; suaderts ut ligniim vetiiuni gusians
curiosilas ista est ei salubris : neque enim lam lierel sicut Deus, sciens bonum et malmii. Quid
devote Ecclesia universa prassenieni cele.brarel Ad- enini pokiceris, quid promitlis,miser : cum Filius
veritiini, riisl latefet ih eO magriurii aiiqtiOdsacfa,- Altissimi scieriiiEe claveni habeat, imq etipsesii
menlunii , ciavis David, qui claudil; et hemo aperil.(Apoc.iu, 7).,
2. Primo igilur locd oufn Aposlolo stupenie' et • In eo-sunl omnes thesauri sapientise et scientiseabs-'
admirante irilueamirii et vos", qiiaftius sit istequi condili (Coloss. u, 5).: lunc eos, ut homini praestes,
ingreditur : ipse eriim est secundum Gabrielis testi- inique furaberis ? Videlis quiajuxtaDomini seiueii-
mOriium,-Allissimi Filius (Luc. it 52). ac proiride tiam mendax iste est, et paler.ejus (Joan. vin, 44).
cOaliissimus ipse. Neque Hiiim fas esi DeiFiliurii Nato et mendai fuil, dicens : Si-hilis ero Allissiiiio
degenerem suspicari : se.dsequalis faleri necesse est (Isai. xiv, 14); et mendacii palef, Piirn ifi h&inine.nr
altitudiriis, et ejusderiipenitiis dignitalis. Nairi et quoque yeiieualum.suse falsitatis seminafium effudit, ,
Slios prineipurii pfineipes', etfilios fegum reges essfi '. dicefis;: Eriiis siciil dii (Geh. Ui, 5). Tu quoque, o|
cutfi eo. Audistis, fra-j
quis nesGiai? Yerunuanien quid sibi vuit quod ejj: bqrao, si vides fufeni, currts
~
57 - .' DE ADVfiNTUDOMIM, SERMO I. , S8-'
tres, quid liac nocte lectum esl in lsaia,- dicenti : A liodiabolica. Nam perseverare in malo diabolicum
Domino : Principes tui infidelesi vcl, rit alia ifanslft' est :,el digni sunt perire cum illo, qui.cunque in si--
tiohabel, ihobedienles, socii funim (Isa. 1, 25). militudinem .ejuspermanentin peccaip. ,', ,'
i. Revera enini principes nostri.Adam et Eya 6.- Ecce, fralres, aiidisiisquis sii qui.veniat; con'
pfincipia nosiraa pfopagiiiis, inobedientes et soci siderate jariiinide venial, et qup. Yenit utique de
_ furunr; qui qutfd filii D.eiest,- serpentis, imo diabol corde Dei Patris in ulerum yirginis Matris; venil a
per serpentem corisilio subripetetenianl.-Nec dissi summo cceloin iriferiores parles terfae.- Qriid efgo?
mulaf injuriam J?ilii Pater (Pater enim diligitF.i- nonne et riobis in lCrra est cdriyersandum? Est, si
liufti {Jdan. v.20]),-sed continuo et inipsum homi- tamenin:ca,persiitil ille. Ubi enim'bene':efii.sine
neni vinaiclam.retribuit. et aggravat super nqs ma- illo? aiit ubi maleessepoterlt cum illo? Quidmilii
niifii suam.- Omnes enim in Adam peccavimus, ei estiticcehj el a fe quid voltii sttper lerrdmT Deus
in eo senienliam damnationis accepimus omnes, cbrdis mei, et pars thea, Deits. in alernum (Psal.
Quid agat Filius, videris prp se zelare Patrem, ei LXXII,25).- Nam .et si. atnbulavero in medib umbra~
nulli penitus parcere.creaturse ? Eeee, inquit, occa- ,. mortis, .noh timebb m«/«,,,..si tameii lu mecuin. es
sione mei creaturas suas Pater, aminit. AltiUidiiiem (Psal..-xxn, 4). Nunc aiilem, ut v,ideo,el.ad fefras,-,
meam primus angelus affectavit, et populum qui sibi -" el ad ipsum quoque.descendit inferniini; rion tan-
. cfederet, habuit: sed cPntinuo Palris zelus .gravitei quam vinGtus,,scd lanquarii ii.l^r mortuos'iiber :-
vindicavii inilluui, percutiens eum pariter cuiri.om- sicul lux quae in tenebris Jucet, et tenebrae eaiii.noii
nibus suis plaga incurabili, casligaiione. cr.udefi. c.omprehenderunt. Unde nec relinquitur aniiria iu
Scieiiliam quoque, quse nihjloniinus mea est, subri- inferno, nec sanctum corp'isin lerra videt cofru-
pere voluit; homo : et ne.illi quidam miserlus est< ptioneni. Christus ,eijim qui descendit, ipse esi et
nec pepercit oeuliis,ejus. Nunquid de bobds eura est qui asceridit tti adimpleret omnia; de qtio scriptum
Deo ? (I Cor. ix, 9.-)~Duas lanlum feceral nobiles est •.Quiperlransiit benefaciendo, el sanuido emu-ss
creaiuras raiionis participes, capaces beatiludinis', oppressos a diabolo (AcU X, b8) : et alibi ': Exsul-
a.ngelum videlicet, atque homineni : sed ecce pro- lavit til. giqas- ad currendam . viam : a sunimo cwio
pter meangelosperdidit niultos, liomines un.vej.S0S. egressio ejus,'et occursus ejususque ad summum ejus
Eigo ut.scianl quiaet ego diligo 7IH Pairem .'pe'r (Psal. XVIII,- G) iMerilq proin.de; clamat Apostolus,
mc recipial,' quos quodammodo propter me amisisse dicens': Qua~.sursi.m sunt quwrite, ubi Cltristus est
videtar. Si propler. the lempestas Itcec orta _estf ajl indexteraDd sedens (Goloss. m, 1).-.Incassuni la-
Jonas. toltite me, et miliile in ntare (Jonce.i, 12). P boraret erigere, corda nosira,-nisi eollocalum in
Omues invident mihi. Ecce venio, et talem eis ex- coslis salutis nqtoaedoceret auelorem. Sed.videpmus;
bibeo meinelipsum, ut qiiisquis invidere voluerit, j"amqiise sequunlur. Nam ,etsi materia quidemco-.
quisquis geslierit imitari, fiat ei oemulatio isla in piosa invenjtur el uberrima valde, sed angustiae
-bonum. Novi lamen iu affectum maiitiae etpeqtiiiiaj lemporis tanâmsermonis longitudinem non admil'.
transisse angelos deserlores, nec ex ignorantia aljqua lunl. Considerantibus ergo ijuis veniat, magna om-;
sen infirmitate peccasse; ideoque perire necesse est nino.el Ineffabilis njajeslas jnnoluit, Suspicienlibus.
pojnuere nolentes. Palris enim amor, et honorRegis unde venial, grandis plane patuit via, secundum
judicium diligit. . - . ejus iesiimoniuiii qui prophetico proevenlus spiritu,.
5. Propier hoc enifli et_ipse creavit homines ab, Ecce, inquil, nomen Dominivenit de longinquo (Isa.
inilio, qui, supplerenl locum illum, el ruinas 3eru- xxx, 27)'. Porro qup veJiiat. in.lueiuibus, appai;uit
salem restaurarenl. Sciebat enim nullam angelis inasstimabilis ,dignatio et_ penilus inexcogita.bilis,,
palere redeundi viam. Nenipe novit superbiamMbab, quod.in carceris ,buj'us liorrorem - lanta descen.dere
quod superbus esl valde {Isa. xvi, 6) : el superbia dignata est celsitudo, . . ,
ejus pcenilentise remedium non admiltit, ac per hoc 7. Jam quis dubilct niagnum aliquid in caussi;
nec.venise. A"tyero hominis vice nullani postea cori- 0 fuisseV-utmaj"estasJanta,- de_tam louginquo,- invlor
didit crealufa^m,' iimuens exhoc ipso.redimendum cuin lam indiguum descendefe dignaretuf ? Plane
adhuc hominem : quippe.quem supplanlavil aliena, niagnum [aliquid, quia niiseriGordia magna,, quia
malitia; i.deoqueprodesse.ei polest charitas aliena.-, iniseratio-.multa,. quia. charitas copiosa. Ad quid
Iia, Domine, obsecro, complaceat tibi, ut eruas^me,. e.nim venisse credendus esi? Hocnanique est.qiiod
quoniam ego infirmus stim : qiioniam de terra mea juxtA propositum ordinem 720 oporteat. jam per-
furtim. sublalus sum, et.bicini.ocensiii laeum mis- seruiari. Nee sane laborandurii est^ in hac parie,
sus sum (Gen. XL,15). Non penilus quideni inno- cum manifesle advenlus ejuscausam, et verbaipsius,
cens : sed quanlum ad eum qui me seduyil, innocens. ei opera clament.- Ad quaerendam qtiippe ovem 'ceu-
aliquatenus. Mendacium niibi persuasum esl, Domi- tesimarii,'. quoe erraverat, de, moiuibus:prop'eravit;.
ne: venlat Yeriias, ul possit Talsilas deprehendi, et et ul confileaniur manifestius Doniino niiseiicordiae
cognoscam . verilatem, et veritas. liberabit me;*i ej'us, et mirabilia ejus filiis kominurn, propter nos%
tamen deprebeiisae falsiiati penitus renuntiavero,- et veiiit. Mira quaerentis Dei dignalio, raagna dignilas
cogniia; adhsesero yeriraii. Alioquin non bumaria liominis si.c qusesilij /In qua si gloriari voluerit, nori
eril tentaliO; nec humanum peccatum, sedobstina- -: e/ij. insipiens :,nonquqd aliquidesse videatur, tan-
59 S. BERNARDIABBATIS 40
quam a seipso; seo qtioa tanti eum fecerit ipse qui & j tidie ad salvandas auinas singulorum in spiiitu ve-
fecil. Omnes enim divitioe, omnis gloria mundi, et nit et invisibilis, sicut scriplum esl : Spiritus antc
quidquid in eo concupiscilur, minus esl ad banc faciem nostram Christus Dominus. El ul noveris
gloriam : imo nec esl aliquid in comparalione ejus.' occullum esse spiriiualem bunc adventum : In «m-
Domine, quid est homo quia magnificas eum? aut bra e;u£, inquit, vivemusinler genles (Tltren. iv,2o).
quid appbnhf ei'ga eum cor luum ? esl, ulsi non valetinfirmiis in qc-
' Proplerea dignum
S."Allamen velim nosse, quid sibi voluerit, quod cufsum tantfmedici procedereiongius, s.altemcpneiur
ad nos venit ille, aut quare non magis ivimus erigerecaput, aliquatenus assufêre venienli. Nonte
nos ad illum. Nostra enim eral necessitas : sed nec oportet, o horiio, maria transfrelafe, non penelrare
est consuetudo divilum ut ad.pauperes veniant, riec nubes, non transalpinare necesse, esl. Non grandis,,
si prseslare voluerint.Ila est, fratres, nos magis ad inquam, tibi ostendilur yia :_usque ad lemelipsiim
eum venire dignum fuit; sed duplex era.t impedi- occurre Deo tuo. Prope est eniin 721 -verbum in
menlum. Nam ei caligabant.oculi noslri : iile vero ore tuo, et in corde luo.(Bom.x, 8).. Usque ad
lucem habitat inaccessibilem (I Tim. vi, 16); et ja- ebrdis conipunclionem et bris confessionem occurre,
cenies paralytici in grabalo diviiiarii illam non po- ut saltem exeas de sierquilinio miserae conscientiae;
- teramus ailingere celsilhdihein. Prpplereakenignis- •B quqniam indigiium est jlluc auclorem purilalis in-
simus Salvalor et medicus animarum descendit ab trare. El haec -quidem de eo adventu diclasunt,
allitudine sua, et claritatem suami infirmis occulis quo singulorum mentes invisibi.li dignatur illuslrare
terriperavit. Induit se Ialerna' quadami, illo utique praeseutia. !'
glorioso et ab omni Iabe purissimo corpore qiiod 11. Libet aulem mariifesli adyentus.viam corisi-
suscepit.TIaec est enim illa levissima''plane et prse-. derare : quoniam vise ejus, viae pulchrae; et omnes
fulgida nukes,- supra quam. ascensurum eum pro- semitae ejus pacificse. (Prou. m, 17). Ecce, inquit
pheta praedixerat, ut descenderetin/Egyplum (Isa. sponsa, venil is saliens in montibus, irattsiliens colles
_ xix, 1). (Cantic. u,. 8). Venientem vides, o pulcbra,. sed
9. Tempus est j'am ipsum quoque considerare cubantem videre ante-.non poteras. Dixistienim :
tempus, quo Salvalor -advenit. Venit- enim (quod Indicu mi/tt,'. quem dilipit anima mea,ubi pascas,
et yos credimus non lalere) non in iriiiio riec in ubicubes (Cant. i, 6). Cubans pascit angelosj in
medioiempbris, sed in line. Nec iricqngrue factum illas perpeluas aeternitates, quossatiat visione aster-
est, sed vere sapienter dispoSuit Sapientia, ut cutn nitatis el immutabilitatis suae. Sed ne ignoresle, o
niagis csset necessarium, tunc primo ierrel auxi-tf pulchra : quoniammirabilis faeta esi visio illa!ex
lium, pronos ad ingralitudinem Adsefilios non.igno- te; conforiata est, et non poieris ad eam. Yerum-
rans. Vere enim advesperascebat et inclinala erat tamen ecceegressus est de loco sancto suo : elqui
jam dies, recesserat paulo minus sol justiliae : ita cubans pascit angelos, ipse -ccepit, sicquc sanabit
ut exiguus nimis splendor ejus aut calor essel in nos: et videbitur veniens et pastus, qui ciibans ei
terris. Nam el lux divinse notitiae parva admodum pascens anle videri non poleral. Ecce vcnil hic sa-
erat, et abundanie iniquitate fervor refriguerat cba- liens in moiiiibus, transiliens colles. Montes| et
ritatis. Jam non apparebat angeks, non Joquebaiur colles, patriarcbas elprophetas accipe; et qnemad-
propheta; cessabani velul desperatione victi, praa: modum vcnerit saliens et transilieijs,.in iibrogene-
nimia utique diiritia hominum et obstinatione : at rationis lege : Abraham genuit isaac; Isaqc genuit
ego, ailFiiius, lunc dixi : Eccevenio (Psal.xx~u~i,8). Jacob (Maltli. i, 2), etc. Ex his monlibus prodiiij ut
Sic, sic dummediumsileniium ienerenlqmnia,eiiiox ' invenies, radix Jesse, unde juxta prophetam,
, iu suo cursu iter perageret (Snp.,xym,14J, omnipo- egressa est virga, et exinde. flos asceudit, super.
lens sermo tuus, Domine, a regalibus sedibus venit. quem requievil Spiritus.sepiiformis (Isa.. xi, lr5).
'
O_uod et Apostolus innuens aiebal : Quando venit Quod manifesiius alio in loco aperiens idem jiro-
pleniludo temporis, misil Deus Filium suum (Galat. jj phela : Ecce, inquit, virgo concipiel el pariet filium,
iv, 4). Nimirurii.pleniludo et abundantiaiempora- elvocabilurhomen ejusEmmanuel, quodinlerpretatur,
lium oblivionem eiinopiam fecerat aelernorum. Op- Nbbiscttm Deus,(lsa. VII, 14). Querii enim prius
portune ergff lunc advenit selernitas, quando magis> florem, ipsum deinde Emmanuelem; et quam dixe-,
temporaruas praevalebat. Nam ut caetera sileam,, rat. virgam, manifeslius .expriinens, virginem' jno-
ipsa <juoquepax lemporalis illo in tempore lanta fuit,> riiimavil. Sed necesse.eslaliissiinihujtis sacramenti
utad hominis uniusediclumdescriberelur universus> eonsideralionem diei alipri reservare': digna iest
'
orbis (iuc. n, 1). , ' : eniiri proprio 1 serriione maleria, praeserlim quod in
10. Habelis jam et personam venienlis, et locum1 longum jam bodiernus sermo.processerit. '
j
utrumque, id esl, a quo, el ad queni venit: causam1 SERMOII. -•'"-;•
et
quOqae tempus non Ignoratis. Unuin restat, via1 De verbieIsaiaiadAchaz:t Pete libisignumaDomino
scilicet perquain venit :'et hsec quoque diligenterr Deo luo in profundum inferni, sive iw excetsum
requirenda; ulpossimus, sicut dignumest,ei occiir- . supra, > elc. (Isa. yn, il-16j. .
jere. Verumlameu sicul ad operandam salutem in<x 1. Audivimus "suadentem- regi Achaz Isaiain,
pjgdio tgrrsyenit semel in carne: visibilis, ita.quo-• petere signum, a Domino, sive in orofunduin
II - DEADVENTUD0MINISERMO.il., 42
inferni, sive in excelstim supra. Audivimus re- A rayi sicut ovis quw periif (Psal. cxviii, 176). Uliqua
sponsione.hi ejus , form.am qu.idem habentem genus humarium qupd benignissimus pasior quae-
pieialis, sed non viiiuiem. Propler lioe denique rit, aliis sane nbnaginta novem ovibus in montibus
abeoûi intuelur cor, et ciii confilelur hoininis defeliciis.; In liac igitur ovc duo reperies", naturam
cogilalio nieruit reprobari..Non pelam, inquit, et . dulcem^ naturam bonam, el bonairi valde, tanquam
tion lentaboDommum.Elalus erai Acjiaz fasligio solii kutyrum : el peccali corruptionem, lit caseum. Vide
regalis,- astulus huriiariae sapientise yerbis. Audierat ergo qtiam optitne puer nosterelegil, qui nattiram
igitur Isaias a Domino-: Yade , dic vuipi illi, petat iiostrain sine ulla peccati corruptione stiscepil. Nam
-sibi signum. a Domino in profundum. Habet enirii de"peccaiorikus legis, Cgngulatunrest sicut lac.cor
yulpes foveam, sed in inferiunn quoqiie si. descende- eorum (ibidi 70); iu quibus ulique lactis pufilalem
rit.-adesl qili conipfeliendal sapientes in aslulia sua. corruperal' fermenlum nialiliac,-coagulum iniqui-
Iiem : Vade, aitDominus, dic vohiciiisli, petatsibi iaiis. -'" - . -. ' "'';
.signum in excelsum stipr-a. Ilabct enim volucris ni- 5. Sic et apis kaket mellis dulcedinem, habet
, dum; sed et si in coeium asccnderit, illic e'st,.qui etiam aculei punctionem. Apisvero. est, quaepasci-
superbis resisiens,, propria calcat.yiriute superbo- turinter lilia, quaeflorigeram inliakitat patriam an-
rum et sublimium colla. Veriimiamen dissimulai B gelorura. Unde et ad civilaiem Nazarelh, quod in-..
ille polestatis excelsse, seu inconipfehensibilis terpretatur /7os,'advolavit, et ad suave olenlem
profundilatis sapienliae quacr.ere signum : el pro- perpeluae virginitaiis llorem advenif: illi insedit',
pterca signum. bonilaiis et cbaritaiis domui David illi adbaesil; Hujus ajiis mel et-<iculeumnPn ignorat,
ipse Domjniis promiiiil, ut quos nec. polestas, qui misericordiam ei et judicium cum Propketa de-
nec sapieulia lerrtiil, ailicial saliein exliibilio .canial (Psul. c, 1). Altamenad nOs-venieps soliim
charitalis. Potest tainen in eo quod ait, In pro- , mel aitiilit, et non aculeum ,' id est misericordiam
fundum inferhi,, etiam chanlas ipsa, qua maj'orem etiion judicium; ita iit suadentikus quandoque fli-
nemo h.akuit, ul in i.nfernum .quoque.pro amicis 1110- scipulis, ul civitatem, quse suscipere etim noluit,
riendp deseenderet, non immerilo designari : ut pra.cipefel igne consumi', responderil, Filium homi- .
prteeijiialur Achaz vel in excelsum regnanlis expa- nis non venisse ut jiidicaret, sed ut salvaret mun-
vescere maj'eslaiem, vel descendeniis ad inferos am- dum {Luc.ix, 54-50). Non habebai aculeum apis
plecti ckarilatem. Molestusest ergo'non.solum ho? noslra.: quodammodo deposueral illuin , quando
rninibos, sed eliam Peo, quisquis nec maj'esiaiem lanla indigna paliens, niisbricofdiam exhibebat, ei
cogilat in^limore, neccliaiiiatem cum amor.e 72,2 non judicium.Sed nolite sperare in iriiquitate, no-
medilamr. Propter hpc, inqiiil, dabit Dominus ipse " Jite peccare iri spe. Habel enim apis nostra quan-
eobit signum, in qno manifesle et majestas, cl cba- doque assum.ere aeiilourii suum,.et acriter nimis in-
ritasitmotescat. Ecce virgo concipiel el pctxieifilinm, figere illuin jii medtillas iiominum peccaldrum :
-el vocabitur nomen ejus Emmdnuel, quod inlerprpta- quoniam, Paler iion judical quemquain, sed Fiiio
lur, Nobiscum Deus. Noli fugere Adain, quia nokis- dedil oniiiejudicium (Joan. v, 22). Nmic auiem par-
cum Deus. Ne timeas, o homo,, nec audito Dei 110- vulus noster buiyrum et mel comedit, quando bo-
niine terrearis , quia ,nokiscum_ Deus. Nobiscttm num natursehumanse, divinseinisericordia: sic univit
carnis similitudine, nobiscumunitate [alias,nlili- iri semetipso, ul esset hpnio verus, et peccaitim iiqii
tate]..Proptersno.s" venit, lanquam urius,ex nobis, kabens : Deusmisericors, et judiciuni noii exhibens.
similis nobis, passibilis. .,'"". k. E\ kis .manifestum j'am arkitror, quaenani sit
2. Denique, Butyruth, inquit ? el niel comedet,-Ac vifga de radice Jesse procedens, quis vero Jlos super
si dicat: Parvulus erit, et vesceiur infantilibus ali- quein .requiescit Spiritus sanclus. Quoniam Virgo
nienlis. Ut sciat, inquit, reprobare tnalum,el eligere Dei genitrix virga esl, flos Filius ejus.. Flos utiqiia
bonum. Etiam hic bqnurii ei malum audis, sicut in Filius Yirginis;flos candidus el rukicuiiuiis, eleetus
arbore yeliia, -sicut in ligno traiisgressionis. Sed p exmillikus (Caniic. v, 10); flos in qiiem prospicere
uiiilio melius a primo Adam secundufciste partilur. desiderant angeli, flos ad cujus odofeni.revivisctnit
Eligeris enim boritim, nialuin reprobat,-non sicut ille mbrtui,,et sicut ipse teslatur. flos canipiest (Carit.
qui dilexit iiialediclioiiein, et yenil ei; noluii beiie- u. 1), etnon korli. Campiis enim sine omni kuinaiio
tlietionem, et elongala est.ak eo.(Psa/. cvnr, 18). iloret adminiculo, non seniiiiatus ak aliquo, non
Nam et in eo quod praemisil, Butyrum et mel.come- defossussarculo, non impingualus Dmo. Sic oninino,
del, advertere poteris .parviili hujus eleclibnem. , sic Virgiiiis alvus floruit, sic inviolata, iniegra et
.Taniumadsilejus gratia, uiqtjod praeslal, ulcunque casia Mariae viscefa, tanquam pascua seierni viroris
sentiredigne, et accoinniodate ad intelligenliam pro- florem prolulere;"cujus pulchriludo 723 non videat
ferre-concedat. Duo sunt in lacte ovis : butyrum et corrtipiionem,.Ciijiis gloria In perpetuuin non mar-
caseus. Butyruni pingue et humiduin ; caseus CCOP.T cescau--0 Virgo, virjja siiblimis , in qiiain sublimp
tra aridus et durus. Bene ergo parvulus nosler eli- verticem. sanctum , erigis! usque ad Sedentem in
gere novit, qui buly.rum comedens, caseum utiqun tkfoiio, usqtie ad Dominum niajestatis. Neque enim
iion comedil. Quai est enim oyis cenlesima. qua? er- id mirum, quoniam iri altumtoiltis radices liuniili-
ravil (Slatlh., xviii, 12), et in Psalmo loquilur : Er- taiis. 0 vcre cceleslis planla, "piejiosior cunctis,
PATIIOL. CLX XXIII. 2
43 S. BERNARDIABBATiS CLARJE-VALLENSIS ' . '44
sanciior nniversis! 0 verelignum vilrc', qnod soilumA _ lmmanani, in qua agnoscerelnr, induil formani, :qui
fuit-.dignum portare fruclum salulis! Deprekensa nimirum in divina Iucem habilat inaccessibilem
esl, maligne.serpens, versulia tua,, nudala est plane (/ Tim. vi,.16). Nec sane inglorium majesiaii appa-
faisitas lua. Duo imposueras Creatori; mendaeii et. rere in propria similitudine sna, quam fecerat ah
invidiaeinfamaveras eum : sed iii titroque convictus initio, nec indignum Deo, a.qulbusin siibstantia sna
es esse meiuilus. Siquidem el ab initio moritur cui non poleral agnosci, in imagine exhiberi : ut qtii
dixeras: Nequaquam morieris (Gen.-m, 4) : cl veri- fecer.al hominem ad imaginem et similitudinem
las Domini manet in aeternum (Psal. cxvi, 2). Sed suam, ipse hominikus innotesceret faclus komo.
et niiiic responde, si poles, quam ei arborem, cujus 2. Hujusergo adventus lantse majestatis, iant«
arkoris fructnm invidere poluit, qui ne hane qui- kumilitalis, lantoe cbarilatis, laiua; etiam glori-
dcm virgam electam, el fructuin stibliniem negayit? ficationis 72^ noslrae ab universa Ecclesia semel
Eienim qui proprio Filio non pepercit, quomodo in anno.soleriinis memoria celekraiur. Sed utinam
.sionpmnia simul cum illo donavil? (Rom. viu, 52.) ila semel agerclur, ul semperlid quippe dignius.
S.-Sed ja'm adverlislis, ni fallor, qttoniam Virgo Quaniaeeiiim insanise est,'iil post ianii Regis ad-
regia ipsa.estvia, per quam Salvaipr.advenil, pro- venlum, aliis'quibuslibet negoiiis Iiomines velint,
.cedens ex jpsiusiiiero, tanquam sponsus de thalamo B seu aiideant occupari; et non magis, omissis onini-
suo.Tenenles ergo viam, quain priore, si memini- •bus,' soli ejus ctiliui vacent, nec in ejtis prsesentia
siis, cpepimus invesligare sermone, sludeaimij et cujusquain ineniineriiit cseterorum? Sed non oninium
iios,..dileeiissimi, ad ipsum, per eam ascendere, qui esl quod ait Propbela : Memoriam abundanliai suuz
pcr ipsam ad nos descendil :,per eam venire in gra- vilalis tuw eruclabunt (PsaL CXLIV, 7): siquidem nec
liam ipsius, qui per eain In noslram-miseiiam venil. omnes hsec memoria pascit.Sane nemo qtiod non
Per. le accessum habeamus ad Filium, ,o benedicta . gnslavit, sed neque qnod lanlum gusiavit, eruclat.
inverilrix gralisc, genitrix vilae, mater salutis : ut Ruclus quippe non nisi de plenitudine et satieiate
jicr le nos suscipial, qui pcr te dalus est nobis. Ex- procedit. Proplcrea quoruin saecularis cst menS|et
ctiset apud ipsuin in.iegritas tua.culpam. nostraecor- vita, memoriam haiic etsi celebrant, nqn tanien
ruptionis, et humililas Deo grata nostrae veniam eructant sine devotioiie el affeetione dies isios arida
impetrel. vanitali. Copiosa charilas lua nostrorum quadam consueludine observanles. Denique, quod
cooperiat miiltiludinem peccalorum, et fecunditas dainnabiliiis est, ipsa quoque insestimabilis -linjiis
gloriosa fecunditalem nobis conferat meriiorum. dignationis memoria dalur in occasionem carnis, ut
Domiiia nostra , mediatrix noslra., advocala nrislra, p videas eos tanla sollicitudine diebus istis vcsiiuin
ttto Filio nos reconcilia, tuo Filio nos commenda, gloriam, ciborum.parare delicias, acsi haecet hn-
IIIOnos Filio repracsenla. Fac, _pbenedicta, per gra- jusmodi quserat in nalivitate sua Cbristus, el ii.i
tiam quam invenisii, per praerogativam quam riie- suscipialur dignius, ubi bsec accuralius exbibentiir.
ruisti, per misericordiam quam peperisti [alias, Sed ipsum audi diceniem : Sttperbo oculo et insatia-
percepisli], ul.qni te mediante jieri dignalus est par- bili corde, cum hoc non edebam (Psal. c, S). Quid
liceps infirniilalis et miseriaenostrae, te quoque in- tanla ambilione vesles pafasiu Natale meum? de-
ic.rcedente participes facial nos gloriseet beatitudinis testor ego superbiam, uon amplecior. Quid tanla
sine, Jesus Chrislus Filius luus Dominus noster, sollicitudine ciborum copias reponis in iempus.il-
(|iti est super omnia Deus benedictus in saecula. lud? damno ego carnis delicias, non acceplo. Plane
Ainen'. insatiabilis es corde, tanta parans, el ex lamlongo;
SERMOIII. : . nam corpori ulique et pauciora sufficerent, el qu:e
De triplici Domini ddvenlu, el de seplem columnis possent opportunius inveniri. Celebrans ergo adven-
quas in nobis erigere debemus. tuin meiim, labiis me honoras, sed cor tunm lorige
1. In Advenlu Domini quem celebramns, si perest a me. Non me colis, sed deus tuus venlef est,
sonam venieiuis, intueor, non capio excelleuiiahi D et gloria in coriTusionetibi. Infelix omnino, qiri vo-
majestatis. Si atlendo ad quos veneril, dignationis luptatem corporis, et sseeulariscolit glorise vanita-
lnagniludinem cxpavesco. Siupeut ccrte aiigeli de tem. Bealus auiem populus, cujiis est Dominus Deus
.^novo, videntcs infra se, qttern supra se seniper ado- ejus (Psat. cxLiii, 15).
Irant, nianifesle j'am ascendenles et descendenles ad • 5. Fratres, nolite semulari in malignanlibus, ne-'
Filium hominis, Si considero propler quid veneiit, que zelaveriiis facieniesiniqtiitatem (Psal. xxxvi.l).
amplcctor quoad possum inaesiimabilemIatiludinem Intelligite magis in novissiiiia eoniin, et compati-
• cliaritalis. Si inodiun cogilo, exaltatioriem agnosco niini eis ex animo, et orale
pro eis qui praepc-
humana} conditionis. Venil siquidem universitatis cupati sunt in deliclo. Hsec enim faciunl miseri,
Cfealor et Dominus, venit ad homines, venit propier quia ignorantiam Dei babent. Namsi cognovissent,
honiines, venil liomo. Sed..dicet ajiquis : Quomodo nunquam Domiiium gloriae tanta adversum se in-
venisse dicitur, qui semper ukique fuil? Erat qui- sania' provocarent. Nos.aulem, dileclissimi, excusa-
dem in mundo, ei mundus per ipsum faclus esl, sed tioji.enideignoraniianoiihabeiiuis. Plane nosti etiin,
inundus euni non cogiiovil (Joqn. i, 10). Non ergo quisqnis liices. ct si dixeris : Quia nbn novi euin,
venitqui aberai, seii apparuil qui lalebat; Unde et eris siniilis sicciilaribns, mendax. Deniqne si eum
'
15 BEADVENTU DOMINI.SERMOM5. &Q
non nosli, quis lebuc adduxit, aut quomodo luic A _ silium melins arbitror, quani si exemplo tuo fralreia
venisti ? Alieqnin quando tibi persuaderi posset . docere studeas, quaeoporteal, quaerioifoporteatfieri';
charoriim affectibus, corporis voluptaiibus, saeculi provocans eum;ad nieliora,elconsulensei,non verbo
vanitatibussponte abrenuntiare, et jaclare cogila- neque lingua,-sed opere et veriiate.-Ari vero ulilius
lum luum in Domino, et omnem soIliciludine.ni in aut efficacius auxilium aliquod est, quam ut ores
eum projicere; de quo nihil bene, imo tam male, .devoie' pro eo, utnon dissimules redarguere culpas
conscienlja leste, merueras? Quis tibi, inquain, per- ejus :.ut non niodo nullum: ei oflendiculum.-poijas,
suadere id possct, si nescires, quia bonus Dominus sed' et sollicilus :sis, quanlum prsevales,: taiiquain
sperantibus in se, animae quaerentiipsuin ; nisi co- angelus pacis de regno Dei scandala-tollere. et oc-
gnovisses el lu, quia.suavis esl Doininus, et mitis, casiqnes.scandalorum ponilus dimovere?Si lalem
et riiultaemiseiicordiae, et verax? Haecaulem unde te fratri auxjliarium et consiliarium ex!'ibes,; reddis
nosii, nisi quia non soium ad le, sed etiam in te ei quod-.debes, uec habet unde causclur , " / ;
yenit? - ' . - 6. Porrq si-.cni forte praelalus.es, huic .sirie dtibip
i. Triplicem enim ejus adventum novimus; ad leneris debilor sollicitudinis amplioris. .Exigit a-ie
bbmiiies, bThomines, conlra homines. Ad- omnes i" et ipse cuslodiam e.t.-disciplinam.Custodiariisquideni
quidem indifierenler, non autem ita in omnes, aut * utpossit.caverepeccalum.disciplina.m vero, ulquod
epnlra omnes. Sed quia primusel lerlius notj sunt, minus cavit, uiinime maneat impunitum. Qupdetsl
"ulpoieinanifesii; de secundo, qui spirilualis et oc- neniini fratrum prseessevideiis, habes . lamen sub
cullus est; ipsum audi dicentem : Si quis diligil me, te, cui custodiam banc et dis.ciplinam oporleatex-
sermonemmeum servabit, et Paler meus diligel eum, iiiberi.Dicoautem cqrpus tuum. quod sine-dubio
el ad tum venietnus, et. mansionem apud eum facie- regendum accepit spirilus tuus. Debes ei cusiodiam,
mus (Jodn. xiv, 25). Beatus, apud quem mansiqnem uinon regnetin eo peccaiuin,.nec-niembra",tuaafma
facies, Domine Jesu, Bealus, in quo Sapienlia aedili- fianl iniquitali. Debes et disciiilinam, ut dignos- fa-
catsibi domum, excidens columnas septem. . Beata ciat poenitentisefr.uctus, casligatus ef subdiliis ser-
anima, qux sedes est Sapientiae. Quaenam est iila ? viiuii. Longe tamcri graviori' et periculosiori debiio
Anima utique justi.Merilo plaiie, quia j'uslilia, et tenentuf astricti., qui pro multis ariiniabus.reddiliiri
judicium praeparalio sedis luse. Quis in vobis est,. sunt rationem. Qnid ego infclix! quo nie.verlam, si
fralres, qui desideratin anima sua sedeni parare lanUim thesaurum, si preiiosum dcposilum istud,
Cbristo? Ecce quaenam illi serica, quoe lapelia, quod sibi Cbristus sanguine proprio' pretiosius- ju-
p,nodpulvinaroportealprKparari. Justilia, inqiiit, et. P dicavit; conligerit negljgenlius custodire? Si stillan-
.judicium prceparalio sedis.tua; (Psai. txxxviu, 15). tem iii cruce Ddmini sanguinem collegissem, esset-
Jnstitia vinus est, quod ..suura est unictiique tri- que reposilus penes me in vase vitreo, quod et por-
kuens. Tribueergo 725 tribus quae sua sitnt. Red- tafi saepiusoporteret, quid aninii kabiturus essem in
de superiori, reildeinferiori, redde aequali cuique discrimine lantq? El certe id servaridum acfcepi,
quod deb.es, el digne celebras adyentum Cluisti, pa- pro quomercator non, insipiens, ipsa nlique.Sapien-
rans ei in justitia sedem. suam, Redde,. iiiquam, .tia, sanguinem ilhim dedit.-Sed et habeo thesaiiruin
revereuliam praelalo, <:t obedientiam; quarum altera isium in vasis ficiilibus, et quibus-multd" plura
cordis, allera corporis esl. Nec eriim suflicil exte- qiiam vilreis imminere pericula: videanlur. Accedit
liusobiemperareinajorihusnostris, nisi ex inliino sane ad sblliciludinis cuniulum et ponduS liriioris,
cordis affeclu siiblimilerseniiainusdeeis.Quod.elsi quod cum etmeatn,et prbximi conscientiam servare
-lam manifeste innotuerlt indigna praelati a.Iicujus necesse sit, neutra niilii salis est-nola. Utraque
vita, ul nibilomninp dissiinulationis, nibil excusa- abyssus esl imperscrufabilis, utraqtiemihi riox"est:
lionis adniittal; propter eufti tamen a quq est omnis- et nihiloiniiius exigitur a me utriusqiie custodia; et
potesias, ipsum quem modo talein, novimiiSi excel- clamalur: .Custos, auid de nocle? cuslos,- quid -de
sum reputare debemus, non ,praesentibus persona? D 1 nocte ? (Is.a. xxi, 11.) Non est mihi dicere «rim
inerilis,'sed ordinationi divinae,;.et diguilali ipsius Cain: Nunquid ntstos fratris mei sutn ego(Gen. IV,
ollicii deferentes. . - . , • J 9)? sed esi fateri humiliter, ctim Propheia,- 1qtiia
5. Sic el fralribus nostris,-inler quos'vivimus, nisi Dominus cuslodieril civilalem, frustra vigilat qui
ipso jure fraternitaiis el^societatis linmanse consilii custodil eam (Psal. cxxvi, !). lii eolariien excusali-
siiinus.et aiixiliidebi.iores. Haecenim volumus ut-et lis-ego videor, si, ut prsedixi, debilam exhibeo cu-.
ipsi nobis iinpendanl: consili.um , quo erudiatur stbdiam pariter et disciplinam. Qtiod si priora quo-
ignoranlia npstra; auxilium, quq juvetur infirmitas quequatuornon defuerint, dico autem erga prsela-
jipsjti-a.Sed forte crit inier vos qui, lacilus respbn- los,72@reverenliam el obedientiam, consilium et
deat, dice.ns: Qupd ego consilium dabo fralri, cui auxilium.erga fratres, quod-ud jusliliam pertinel,
iiec unum quidem dicere verbtim (as est absque li- rion imparatain sedeni inveniet Sapientia
ccnlia? quod ei aisxilium impendere est,. cum nec . 7. Etforlassis kse.videanlur. sex columnae , quas
lniiiimum aliquidagereliceat absque obeoientia?Ad excidit injpsa donio, quam sedificavilsibi: et sepli-
-~ -
quod ego ; Non deerit certe quod facias, lantum- ma quoqrie quaerendaest, siforlc et eam nobis iio-
modo charilas fiaierna nori desit. Nuliinn cgo con-r tam facereipsadignetur. Quid yero:prohibet sicut
47 S. BERNARDIABBATIS CLAILE-VALLENSIS 48
sex injtistilia, septiniani quoque intelligi in judicio ? A quas secum conscientia portat, ut in perpetuum
Neque enim jitslilia sola,sed justitia, inquil, eljndi- dives fiat. De gloria quoque dicit Aposlolus : Gloria
cium praiparatio sedis lute (Psal. LXXXVIII,15). Deni- tiostra ha~c esl, testimonium conscierilia~nostrw (II
que si praclatis, et sequalibus, el inferioribus reddi- Cor. i, 12).Bacc esl utique vera gloria; quaeesi a
,jiius quod opor.let, nihihieaccipiefDeusÂleijrlane spiritti yeritatis. Ipse enim Spiritus tesiimoniumper-
quod debel retribuere nemo potesl, quod lam cohibet spirilni nbslro, quod filiiDei sumus (Rom. vm,
piose accumulavefit super nos misericordiam suam, 16). Gloriavero, quam ab invicein accipiunl. qni
qnod iam mulla deliquerimus ei, qifod lam fragilcs gloriam quse est a solo Deo non requirunt, vana
el nihilsimus, quod lani plenus et sufficiensille sibi, est, quoniam vanj filii hominuni. Insipiens tu,|qui
et boriornm omnium nostrorum non. egens. Audivi merces congregas in saccum pertusum, qui thesaii-^
tamen dicenlem eum, cui incerta et occulta sapien- , rum luum alierio in ore consiituis! ignoras qnotl
tiae siia?.revelaveral,' quia hohor regis judicittm dili~ arca ista 727 non ciaudilur,' nec seras ha.bet?
git (Psal..\c\'in, i). Niliil quod in se est a nobis exi- ^Quantomelius "sapiunt, qui thesaurum -suuir, ipsi
git amplius; tanlum dicainus iniquitates nostras, et servant, aliis nori commiltuut? Verum liiinquid
justificabit nos gralis, ut gralia commendelur. Diligit semper servabunt? Nunquid semper abscondeiu?
enim animam quae in conspectu ejus et sine inter- B * Veniet cuiiinianifesta eriintabscondita cordis; quae
missioneconsiderat, el sine simulalionedijudical se- vero fueriiit ostenlala, non comparebunt. Hinc est
melipsam. Idque judicium nonnisi propief nos a no- qnod'veniente Dominofatuarum virgimim lampades
bis exigit, quia si nosnfeiipsos judicaverimus, non exstingnuntur (Mattli. xxv, 1-12) : ct qui recoperunt
ulique judicabimuf. Propterea .sapiens veretur mercedem stiam (Matth. vi, 16), a Pomiiio ne-
omnia opera sua, scrutatur, diseulit et dijudicat sciuntur. Propterea dico yobis, charissimi, utile est
universa. Honorat quippe veritalem, qui ei se, abscondere magis quam o&terilare,si quid baberiius
et sua omnia in eo statu, quo, veritas habet, ct. boni';sicut e't mendici ctim eleemosjmampeluiii, non
agnoscitveraciter, ethumiliter confitelrir. Audi de- preiiosas vesies osiendunl, sed seminuda menibra,
nique manifestius a le judicium exigi post justiliam. aut ulcera, s.Ibabuerint, ut cilius ad misericordiam
Cumfecerilis, inquit, omnia qutv pra~cepta sunt vo- videntis animtis incliiielur. Quam regulam Publica-
Jbis, dicile : Servi inutiles sumtis (Luc. xvu, 10). Hsee nus ille servavit mullo rrielius Pharisaeo, el ideo
plan.e, quoad ad homineni, est digria sedis praepara- descenditjustificaius ab illo (Luc. xviu,14I idest
-lio Domiiiomajeslatis ul et jtistiiise mandata studeat prse illo.
observare, et scmper indignum sese et iriutilem , 5. Tempus esl.fratres, ut judicium incipiai a
- domo Dei. Quis finis eorum
arbilrelur. quinon obediuiil Evan-
SERMO IV. gelid? quodjudicium his qui in hoc judicio non resur-
De duplici adventu, el sludio verqrum virlutum [alias, gunt? Quicunque enim judicari dissimulant eo ju-
De dttplki advenlu, et pennis deartjentalis]. dicioquod nunc esl, in qupprinceps htijus innmli
• 1. Dignum est, fratres, ut tota cum devotione ejicitor fofas, judicem-exspecienl, vel magis !ti-
Domini celebretis Adventuiri, delectati tanla conso- nieant, a quo cum ipso principe suo foras ejiciostur
laiione, stupefacti lanta dignatibne, inflainmaii et ipsi. Nos aulem si perfecte judicamur nunc, se-
tanla dilectione. Nec vero solum cogitetis advenium, curi Salvalorem exspectemus Dominuin nostruiu
1 salvum facere
quo venit quaerere et quod perieral, Jesum Christum , qui reformabit corpus bumiiitsiis
sed e't illurii niliiloiniiius, qub veniel et assumet nosirse, configuralum corpori clarilaiis suse(Phiiipt.
nos ad seipsum. Utinam circa hos duos adventus iu, 21). Tunc fulgebunt justi, itaiit videri'possint
jugi mediiatione versemini, ruminantes in cordihus docli parirer et indocli : fulgebnnl enim sicul sol in
veslris, quanluni in priore praesliterit, quaniuhi regno Patris eorum (Matlh. XIII, 43). Erit autem
pf oniiserii in secundo! Ulinam certe dormialis inler clarilas solis seplempiiciler(Isa. xxx, 26), id esl-,
medios clerosi Hsec sunt enim duo krackia sponsi, n| sicut lux septem dierum.
inler qupesponsa dormiens aiebat : Losva ejus sub 4. Adveniens enim Salvator reformabil corpus
capile.meo, el dcxlera ejus amplexabitur ine (Canlic. humilitatis noslrse, configuratiim cofpori clarilatis
ii, 6). Nam in sinistra quidem ejus, sicul alibi legi- suae; si tamen prius fuerit cor reformalum, et con-
mus, divilia~et glorid.: in dextera longilurnilas viiai figuratum humilitati" cordis ipsius. Propter quodiet
(Prov.ui; 16). Ih siitislra ejus , iiiquit,'diviliai tt dicebat: Discile a me quia miiis sum jst huthiiis
gloria. Filii Adam. genus avarum et ambiiiosum, corde (Matih. xi, 29). Considera sane in his verbis,
audite. Qriid vobis cum terrenis dtviliis et gloria quoniam humilitas duplex est : allera cognitionis,
temporali, quae nec verse, nec yestrse surit? Auruiiii allera affectionisj quse hic dicitur cordis. Priore
ct argentum. Nonne lerra est rubra et alha ,'quam i cognoscimus quod riibil sumus; et lianc discimus a
solus homiuum error facit, aut niagis repulal pfe- nobis ipsis, et ab infirmilate propria : posieriore
tiosam.? Denique si veslra sunt haec, lollite ea vo- calcamus gloriam niundi, el hanc ab illo discimus,
biscum. Sed. homo,. cum interierit, non sumet qui exinanivit semetipsum, formam servi accipiens
omnia, neque descendet cum eo gloria ejus. (Philipp. ii, 7), qui eliam qusesitus in regiuim,
. 2. Verse ergo divilisenon opes.sjini; sed viiiules : fugit; quaesitus ad lanla probra el ignoniiniosum
,49 DE ADVENTUDOMINISERMO Y; 50
/ possent ex desiderio mundandi cordis id agcre (oin-
stippliciiiin crucis, sjionle oblulil semeiipsiim. Sintt A
ergo, si dormire volumus inter medios cieros, id eslL nia'"enim ih confessione lavantur), nisi quod ea,
duos adventus, pentue noslrae deargentatat (Psal. quae ipsi sponle dicunt aliis, ablaliis patienier au-
LXVII,14): ut illam scilicet virtutuin formam te- dire non possunt: qui si vere mundari desiderarent,
neamus, quam verbo et exemplo comniendavit; ul videntur; non irritarenlur, sed haberent eis gra-
Christus praesens in carne. In argento siquidem npni , liam, qui suas illis maculas denionstrarent. Sunt
lacongrueinleUigitur humaniias ejus, sicut in auroi et.alii qui si viderint quempiam velieviter scanda-
divinitas. lizattini, valde solliciti sunt quomodo eum in pacern
5. Omnis itaque virtus hoslra lam -longe esl ai reducere pbssint; et viderenturpacifici, nisi quod
vera viriute, quam longeestahea fonna : el oirinis; eoiiim coromotio, si forle quidquam contra eos
penna noslra ad nihilum valel, si non fuerildear- factum dictumve videbitur tardius universis polerit'
genlala. Magna qu;edam penna est paupenatis, qua difficiliusque sedari : qui nimirum si vere pacem
tam cito volaiur in regnuin coelorum. Nam in aliis . diiigerent, Iiaud dubiurii quin eam qusererent.sibi-
virlutibus qitaeseqtiuiuur, proinissio fuluro lemppre ipsis. . .
indicaiur : paiipertati non':lani promiititur, quani 7. Deargenlemus"ergo pennas noslras in Chrisli
"
datttr. -Unde cl prseseiili tempore enunlialum cs.t : " conversaiione,. sicut el mariyres sancti- lijvertint
Quoniamipsorum estregnutn ctelorum : cum in cae- stolas suas in ejus passione. Imiteniur, quoad-pos-
teris dicatur : Hcvreditabunt, consolabunlur, et simi-. sumits, eum qui sic dilexit pauperlalem, ut, quam-
lia (Hallh. v, 5-9). Yidemus auteni pauperesaliquos, vis in ejiis mariu essent fines terrae, tamen non ha'-
qui si veram haberent paupertalem non adeo pusil- buit nbi caput reclinaret (Luc. ix, 5S); ita ut disci-
lanimes invenireulur el uistes, ulpote, reges, et pitios adhaerentesei legamus fame compulsos spicas
reges coeli.Sed hi suntqni pauperes esse voltint, eo n.anibiis cpnfricasse, cum per. sala lraiisirenHZ,nc.
lamen pacto, utnihileis desit, et sic diligunt vi, 1): quique tanqtiam oyis ad occisionemductus'
pauperlatem, uinullam inopiam "patiaiuur. Suntet est.et sicut agnus coram- tondenle se obmutuit, et
alii mites-, sed quandiu nihil dicilur, vel agitur nisi non apcruit os stium (Isa. LIII, 7)-.quem et super
pro eorum arbilrio; patebil autem quam longe sint Lazarum et super civilatem flevisse (Joah. xi, 55;
a vera mansueludine, si levis oriatur occasio. Haec Luc. xix, -II), et in,oralionibus pcrnoclasse lcgimus
mansuetudo quomodo hsereditabit, quae anle haere- (Ltcc.-vi, 12); jisisse vero aut jocasse (6)nusquain :,
ditatem deficil? Alios quoque lugenles video : sedsi' qui sic esurivit juslitiam, ut cum prqpria pon habc-
de corde procederent illae lacrymae, noniam facile p ret, taiitam prp peccalis noslris a seipso exegil
illico solverentur in risum. Nunc autem cumabun- satisfaclionem. Unde in cruce nihil aliud.quam ju-
dantius otiosa verba et scurrilia profluanl? quam stiliam sitiebat,quipro inimicis inori non dubitavit,
prius lacrymae; lacrymas hujusmodi de his esse non el oravit pro crucifixoribus suis: qui' peccalum
arbilror, quibus 72S consolalio divina promittitur, noij fecil,,el imposita sibi ab aliis palienler au-
quandoquidem post illas lam facile consolatio vilis divif, qui pro reconciliandis sib.i peccatoribus lanla
admiltiiur. Alii lafn vehementer conlfa aliorum sustiiniii. - , . , . - , ,
delicta zelanlur ut videri possent esurire el sitire _, SERMO V,
jiisliliam, si esset apud eos de suis quoque peccatis De medio advenlti, et uipiici innovatione.
idem j'udicium; sed nunc poiidus et pondus, ulrum- 1. Diximus nuper his qui deargentaverunt pennas
que abominalio est apud Deum (Prov. xx, 25). Nam suas, dormiendum inter medios eleros, duos sigui-
contra aliqstam impudenter quam inaniter sestuant: ficanles .adyentus : sed ubi sit.-dormiendum non
seipsos tam insipieriter quam inutiliter palpant. diximus. Tertius enim quidam adventns esl medius
6. Sunt alii misericordes de liis quae ad ipsos non iiilerillos; iri quo deleclahiliter dormiunt qui euni
perlinent; qui scandalizantur, si uon datu omnibus norunt. llli.enim duo manifesli sunt, sed non isle.
abuiidanter, sic lamen, ut ipsi ne in modica quidem D In priori quidem in terris yisus, et cum.bominibus
graventur: qui si misericordes essent, de suo"facere: conversatus est; quaiido, sicul ipse teslatur, etvi-
deberent misericordiam; si non possent de lerrena derunt,et oderunl (Joan. xv, 24). In posteriore vero
substanlia,, de volunlale bona .darent.bisqui forte videbit omnis caro salutare Dei noslri (Luc. m, 6);
conira eos peCcarevidereniur, indulgentiam; darent et videbunt in quem ..lransfis~erunt(Joan. xix„ 57).
dulce signum, -verbum bonum, quod est super da- Medius occultus est, in quo -soli eum in seipsis vi-
lum optimum, ut eorum riien.ies ad. poeiiiientiam dcntelecti, ,et salvae fiunt.aniniae eorum. In prinm
provocarent. Denique et Iiis,, et-omnibu's quos in ergo venit.in carne et infirniitate; in hoc medio_.in
peccato esse cognoscerent, compassioncm inipende- spiiitu el virtule; in iillimo, in gloria el majeslaie.
renl, et oralionem. Alioquin misericordia eorum Per virlulem 729 e"'m pcr.venitiir ad gioriain : ..
nulla esl, et misericordiam coiiscquunlur nullani. qttia Dominus virliiltim ipse est Rex glorim (Psul.
Ilem sunl qui peccata sua sic conruenltir ut videri xxin.lO). El item aljbi.ail idem .propbeta :-Vl yide-
(6) Alias, jocalum. Sed manuscripli habent, jo- wvo dixeril, in superioribus tamcn sscculis sicpius se
casse: licet eniin joco pro jocor non facile quis boc offert, inquil Yossius. .
51 S. BERNARDl ABBATI.SCLARjE-VALLENSIS 52
rem virtutem tuam, et gloriam tuam (Pial. LXII,5). A J et aliki: Prope est verbumin ore tuo, et ' in corde luo
Adventus siquidem isle.m.edius,via quaodam est, per." (Rom. x, 8). , ,• I
qtiam a primq vcnitur ad ullimum. ;ln priinoChrislus
fuit redemptio noslra :• in ultimo apparebil vita , SERMO YI. I .
nosira : in isto ut dormiamus intei* medios cjeros, De triplici advenlu, et carriis resurrectione ,
requies est et consolatio noslra.
.2. Sed ne.cui forte inveniiiia videantur quae de 1. Nolo vos, fratres, ignorare.tempus visitatlonis
hoc advenlu medio diciiuus, ipsnm audite. Si quis. vestr.e; sed ne illnd quidem, quid koc tempore;yi—
diligit me, inqriit, sermpnes meos servabil': ,el Pater, siteiur in vokis. Animakus enim koc.lempnsest, pon .
meus ditiget eum, elad eum veniemus'(Joah. xiv, 25).1 corporikiis assignaturii,,qudd videlicet longe digriior
Sed quid esl, Si quis diligilme, sermones meosser- anima corpore, priorem sibi soliiciludinem natufali
vabit? Legi enim alibi : Qui iiinet Deum, faciefbona vindicet dignitate. Sed el priorrepararida est;quam
(Eccli.xv, 1) ; sed plus aliquid dictuin senlio.de flonstal corruisse priorem. Anima siquidem, corru-
diligente, qnia sernionesDeiservabit. Ubi ergo ser-- . jila in ciilpam, fceit ut corpus quoque eorrumpe-
vandi sunt? Eauddubium quin in corde, sicut. ait retur in poenani. Denique si Ckristi memkra volu-
Propheta : Incordemeo abscondi eloquia tuaût non B ' mus inveniri, sfcquenduinnokis esl sine dubjo caput
peccemilibi(PsaL-cxviir_ 11). Sed.quomodo in corde noslrum: ut yidelicet prima nobis repararidarum sit.
servandi? an sulficit sola eos servare memoria? At sollicitudo animartim, pfo.qnibusipse janivenit; et
vero sic.servariti dicet Aposlolus : Quoniam scien- qnarum prius. 7S0'niederi siuduit corrnplioni.
tia infiat (I Cor. viu, 1). Denique et memoriam fa- Corpqris vero cnram illi tempori magis reservenius,
cile delet oblivio. Sic serva sermonem Dei, quo- el differamus in illum diem quo refownandi corporis
inodo melius servare poles cibu.m corporis lui. Narn gratia eslvenlurus, sicutmeminit Apostbliis. dicens:
et ille, panis vivus est, ei cibus mentis. Panis lerre- Salvalorem exspectamus Dominum nostrum Jesuni
iiiis dum in arca esl, potest a- fure lolli, poiest a Christum, .qui- reforniabit corpus humililalis nostra~,
mure corrodi,'. potest velnsiate eorrumpi. Ubi vero configuratiiih co.rporicldritatissuce (Philipp. mr-19,
coiriederis iilum, quid hoiuin limeas?.Hoc modo 20),ln priore siquidem advenlu lanquam pfseco, :vel
custodi verbtim Dei : beali enim qui custodiunt ilhid- magis.vere- praeco ipsius Joannes Baptisia.clamat:
(Luc. xi, 28). Ergo trajiciatur in viscera quaedam ' Ecce,' inquit, Agnus Dei, ecce qui lollil peccala
animsetuoe; transeat in affeciionesiuas, et in mores mundi (Jban. i, 29). Non dicit, Morhos corpofis;
tuos, Gomede.bonum, et deleetabitur in crassiludirie r non, Molesiias carnis; sed, peccalum, -quod :est
anima liia.' Ne obliviscaris coniedere panem luum, ' morbus animae et corrupi.io nienlis. Ecce qui l-oliit
ne exafescat cor luum, sed adipe el pinguedine
" re- peccala mundi. Unde? Ulique. amaiiu , ak oCnlo, a
plealur anima tiia. , -collo, denium etiam a carne ipsa, .cui.ajtius in-
5. Sisic verbum Dei servaveris, haud dubium fixum est .
quin ab eo serveris. Veniet enim Filius ad le cuin .. 2. Tollitpeccalume manibus, commissa peccata
Palre, veniet Propheta magnus, qui renovabit 3eru- delens:, tollit ab oculo, purgans mentisîiitenlio-
salem, el ille nova facict omnia. iHoc enim faciet nem: tollil a collo, violeiilam - removens •domioaiio-.
- i
hicadventus,,ut,.sicutporia'vimusimaginem terreni,. nem;sicut scriptum -esl: Sceptrum exacroris ejus.
sic porlemus el iinaginem cbeleslis(I Cor. xv, 49). superasli, sicul in dieMadian (Jsa. ix, &):jtemque,.
Sicutfuit vetus Adam effusus per tolum hominem, GomptUresceljugum a fqcie olei (Isa. ,.x, 27).;Et
et totum occupavil, ita modo lotum obtineat Cbri- Apostolus loquilur,dicens ~€t twn regnet peccaium-iu.
-stus, qui toliim creavil, tolum redemit, tolum et vestro morlcdi corpore (Rom. vi, 12). Siquidem alio in
glorificabit, quique lotum homineni salvtim fecit-in Joco ait idem aposlolus, Scio.,iriquit, quod nonestin
Sabbalo. Eralin nobis aliquando velus homo :. prse- mebonum,hoc estjncarnemea (Retn.wi, 18);etalibir
varicaior ille erat in-nbbis, tam iu manu quani in jjlnfelix
] ego homo, quis me liberaiit de corpore tnortis
ore,'et incorde.. ln manu dupliciter; per facinus et . hujus ? (Ibid.. 24. ),Sciebai- niiiiiriiifl :n.on prius
flagitium. In oie simililer per arroganiiani et detra- liberandum se esse a pessima iJla radice quse carni
_ctionem. ln cordequoque per desideria carnis, et . infixa esl, a lege peccati quae est in membria rio-
desideria glorioelemporalis. Nuncauiem si quonova stris, donec et ab ipso corpore solveretur : nnde,et
crealuYa iin ipso, vetera transierunl, elconlra fa- . ciipiebal dissolvi, et cuin Cbristo csse (Philippl l,
cinus in inanu, innoccntia; contra flagitium, conli- .25), sctens quod peccatiim , separans infer riosjCi
nentia esf. In.ore conlra afrogantiam.yerbum con- Deum, penilus auferri.non polerii, dorieclibeieiiitir,
fessionis ; contra^ detraclionem, yerbum aedificalio- a corpore. Audistisde quodam, qiiem Dominus'cii-
jiisVut recedant vetera de ore nostrp. In corde vero •ravii a dsemonio,.quoniam collidens ei mulltiin. dis-.
conlra carnis desideria, charitas; liumilitas conlra cerpens eum daemon, jussu Domini. exivit ab illo
gloriam temporalem. Et videsi non in his tribtis (Marc. .ix, .16-25). Itaque. dico v.obis,. genus illud
Christum Dei Verbum recipi.ant singuli elecloriim, peccati quod toties conturbat nos (concnpiscenlias
quibus diclum esl: Pone tne signaculum super bra- ioquor ct desideria mala), reprimi quidem debetet
chinm tuum, signum sitper cor tvum (Caniic. vm, (>}: iK-lesiprr gratiam Dei>ut-non regnet in nobis, nec.
S3 DEAD\ENTO DOMINISERMOVII. S4-
demus inenibra noslra arma iniquilaiis peccato A _ latus sum, fecit mecumniisericordiam ; et utinam
(Rom. vi, 15), et sic nulla damnaiio esihis qui surit relribuat pro me Doriiinus meus. Primo siipiidem
in Christo Jesu : sed non ejicitur nisiin morle, •omnia sua, dehinc etiam senieiipsnin exposuit _.tili~
quanda sie discerpimur.ut anima separetur a cof- . talibus meis,:iion parcens sibi propter me, injeju-
pore. niis multis in laboribus.frequenler, in vigiliis supra
\*>.Habes ad quid veuerit Chrislus', et cui inien- modum, in fame et siti, etiam in frigore el nndiiate.
dere debeat Christianus. Propterea rioli, o corpus, Quid igiur? Profectononmentietur Scriptura, qua dici-
noli praeripere lempora : poles enim impedire animse Itir: Voluntalemtimenliitmse faciet, et deprecalionem
tuae salutem, tuam ipsius operari non pi.lcs.Omnia eorum exqudiet (Psal. CXLIV,19). 0 si fbrte gustare
tempus habent (Eccle. 111,l). Paiere ut nnnc anima diilcedinem banc, si forle gloriam istam valeas sesti-
proselaboret, magis autem etiam collabora ei,qtio- •' marel Mira enim dic.lurus sum, sed lamen vera et
niam si compatcris, et coriregnabis. Quanlum cjus omnino indubitata fidelibus. Ipse Doniiiins Sabaotb,
iinpedis reparationem, lanlum impedis, tnatn"; qnpd Domiiuis yiriuium et rex glorise, ipse descendet ad
niinirum antereparari nonpotcris, donecsuam in ea. reformanda corpora noslra, vet configuranda corpori
Deus imaginem videal reformatam. NobJlemhos;i- , claritatis, suae. Qtianta erit illa gloria, quam ineffa-
tem habes, o caro, nobilem valde, el tota salus lua 1B bilis exsultaiio, quando Creator universitalis, qui
jieudet de ejus salute. Da bondrem hospiti tanlo. Tu pro animabus justificandis humilis ante venerai et
quidein habitas in regioiieiua : aninia vero -pere- occullus, pro te glori/icanda, o misera caro, subli-
grina etexsulapud te esl hospilata. Qnsesote, qtiis niis veniet et manifeslus, non jani in infirmilate, sed
rusticus, si forle nobilis el praepotens quispiam In gloria el majestate sua ! Quis cogilabit diem ad-
apud eum voluerit bospilari, non libenier.in angulo veiitns illius, quando descendet cum pleniludine
donius suse, aut sub gradibus suis, vel in ipsis cine- luminis, prsecurrentibus angelis, et tub:e conceiuu
ribus accubabit, cedens hospiti suo locum (sicut excitantibus de pulvere corpns inops, et rapientibus
dignuin esl) poliorem? El-lu ergo fac similiter. In- illud obviani Christo in aera? ,
jurias vel molestias luas ne repulaveris, tanium 6. Quoiisque igiiur caro misera, insipiens, cieca,-
ut hospes tuus honorifice possit apudte demorari. demens.et prorsus insana caro, transitorias et cadu- .
"llonor tiblest, utpro eo interim te exhibeas. inho- eas quaerit consolationes, imo desolationes, sifor.te
jioriiniv ' - -
, conlingat repelli, et indigiiain judicari hac gldria,.
4. Ac ne forte despicias aul parvipendas.hospilem . inagis atitem-jiihilomiiiiis iueffabili in aeteniti.ni
tuiim, pro eo quod peregrinus libi videlur et advena, p excruciari poena? Non sic, obsecro, fratres mei,
diiigenler atlende quid hospitis hujus tibi prsesenlia. non sic : quin imo delectelur in hujusmodi medita-
largiatur. lpse enim est qui tribttit oculis vistim, ' lionibus anima nostra; quin eiiam caro nosira re-
auditum auribus pracslai; ipse est quiiingnae vocerii, quiescat in spe, Salyaiorem exspectans 'Dominum-
palato gusltim, inotum meiribris omnibus submini- neslram Jesum Cluislum , qui reformabit illam,
stral. Si quid vitae, siquid sensus, si quid in te dc- conliguraiam corpori claritalis suse."Sic enim ait
cofis -esf, hujus hospitis beneficium recbgnosce. Propbeta: Sitivil in te dnima mea, quam miillipliciter
Denique discessus ej"usprobat quid prsesentiaeonfe- tibi caro mea. (Psal. LXII,2.) Desiderabat siqiiidem
rebat. Protinus enim anima discedenle, lingua sile- anima prcjihetalis adveiittim priorem, quo se nove-;
bit, oculi nibil videbunt, obsurdescent aures, corpus ral rediniendam; sed mullo amplius carb desidefa-
omne "rigebil, facies expallescet. In brevi quoque bat advenium posteriorem -et glorificationem suam.
toium cadaver putridum simiil el putidnm fiet, et Ttinc enim implekunlu.r<desideria nostra, et plena-
dccor omnis'in saniem converleliir. Utqtiid efgo eril inajestate Domini oinnis terfa. Ad quam.glo-:
pro temporaliqualibet 731 delectatione contristas et riam, ad quam bealitudinem",'ad quam denique-pa--.
lasdis libspitem istum; qtiam nec sentire quidem' cetn, qiiaeexsuperat- bmnem sensum, ipse sua:nos
ulloniodo poteras nisi per ipsum? Ad haeesi lantuin j) £ misericordia perducat, nec confundal nos ab exspe-.
libi confert exsttl, et inimicitiarum- causa a facie ciatione nostra Salvalbr, quem exspectamus, Jesus^
Dominisui ejeclus, quaulum libi praestabit reconci- Clirisius Dominus noster, qui esl superonmia bener.
liatns? Noli, o corpus, noli iriipedire reconciliatio- ' diclus in saicula.
iiem illam , quoniam grandis tibi exinde gloria SERMO VII. ,
praeparalur. Patienler, imo et Iiberiler lemelipsum De triplici utitilate AdvenlusDomitii--
expone ad omnia : nibil dissiinules quod huic videa- 1. Si devote celebramus Advenlum Domini, id
lur reconciliaiioni posse pfodesse. Dic hospili luo : facitnus quod oporlet: siquidem non modo ad nos,
Qtiia recordabitur Dominus tui, et restiluet le in sed el propter nos venit, qui bonorum nosirorinii
gradum prislinum, et tu memento mei (Gen. XL,15). noii eget. Yerum nostrse quidem indigenliae qtianti-
5. Omninoeiiim menior erit in bonuin, si bene latem riianifestius ipsa dignationis ejtts indicalma-
servieris illi, et cum perverieril ad Doniinuni suum, gniiudo. Nec modo periculuni segritudinis ex ipso
suggeret ei de le, et ioquetur kontim pro bono- prelio medi.carninis innolescit, sed et valeludinum
iio-pile, dicens : Cum in ullionein culjisesuaeexsula- mimerus ex mullitudiiie remediorum. Utqtiid eriim
. ret servus tuus, patiper quidain, apud qtiem bospi- divisioncs'gratiarum sunl, si non videtur nccessila-
S. BERNARDI ABBATIS CLARJS-VALLENSIS 56
tum ulla diversitas? 732 Ei quidem difficile esl A iiifirmitaiem nostram, et pro nobis sians Iragiliia-
universas nno sermone proseqiii. indigeiuias quas lem nostram protegal et propngnel. Si enim ille in
experiinur; sed occurrunt mihi inlerim tres com- nobis, qnis jam deeipiatnos? Si ille ndbiscum, quitl
munes omnibus, et quodammodo principales. Neriio decaeleronon possumus in eoqui conforlat nos? Si ille
enim repelitur in nobis, qui non interim et consilii, pro nobis.quis conlra nos? (Rom.viu,51). Fideliscoii-
et aiixilii, et prsesidii indigus videatur. Nimirum siliarius est, qui neque falli omnino, neque fallere
generalis est humano generi jnlseria triplex; et qneal: forlis atixiliarius, qui non Jassescal: patronus
quolqiiot degimus in regione umbrae mprtis, in inefficax,qui elipsurii Satanam sub pedibus nostris ve -
lirniilale corporis, in loco tenlalionis, si diligenler lociter conterat, ct omnia ejtis niacliinaiiieiUacori-
advertimus, triplici Iioc incommodo miserabiliier fringat. Nimirum ipse est Dei sapientia; eui semper
laboramus. Nam et faciles sumus ad seducendum, in promplu sit iuslruere ignoranles : ipse ©ei virltis,
ct debiles ad opefandum, elfragiles "adresistendtim. ciii facile sit el deftcienies reficere, eteripefe peri-
Si discernere volumus inter honiiin et malum, deci- clilantes. Ad htinc ergo lanttiin. erudilorem, fralres
pimur; si lerilamus facere bbnum, deficimus ; si niei, in omni deliberatione curramus : hunc tani
conamur-resislere malo, dcjicimur el superamur. strenuum adjulotem in omni operalione invocemus :
2. Necessarius proinde Salvatoris advenius; ne- B huic tam fido propugnalori in omni colluclaiione
cessaria sic pracoccupaiis hominibus prsesentia Chri- commillamus animas noslras : qui ad lioc ijisttm
sti. Atque uiinam sic veniat. ut copiosissima digna- venit in mundum, ut habilans in hominibus, cuhi
tione sua, et in nobis per fidem babilans illuminet hominibus,pro hominibus,et tenebras noslras illuini-
csecilalem nostram, ef nobiscum inanens adjuvut narel,.cl labores levaret, el pericttla piopulsarct.
MONITUMIN SEQUENTES HOMILIAS. j
Sequentes quatuor homilise, quod uftum est ex primis Bemardi operilnts, etsi vulgo inscribanlur < Super
Missus est; ex menle tameii aiictoris, ipsius inquani Bernardi, inscribendae, < DeLaudibus Yirginis malris. D
Nam sic ipse in prsesenti Praefatione, et in epistola 18 ad Pelrum diaconuni cardinalem : < Scio, » inqnli,
< me scripsisse qualuor Hoinilias- in laudibus Virginis matris; naiii hunc habent litulum, > etc. El ileruui
epistola 89; ad Ogerium : < Alium libellum a me nuper edilmn iri Laudibtis Virginis mairis-libi trans-
mitto. i Porro videndus Bernardus traetaiu de Baptismo, ad Hugonem, cap. 5,nbi sentenliam quamdain
primi kujus sernionis explicat. et a calumnia vindicat.
. DE LAUDIBUS VIRGINIS MATRIS.
Svper verba Evanqelii: < Mhsus est angelus Ga- (C quia lioluit nos negligenier audire, qtiod ,lam dili-
briel, >elc. genlerstuduifenarrare. Nominat siquidein nuniium
HOMILIÊQUATUQR. qui mittilur, Doininum a quo niitlilur, Yirginem ad
PRÊFATIO. quam mitiilur, sponsum qtioque virginis : anibo-
Scrikere me aliquid et devotio jijket, et prokibet rumque genus, civilalein ac regionenipropriis desi-
occupalio. Yerumlamen quia piaepediente corporali grial iiominibus. Utquid hoc?Putasne aliquid horurii,
modestia,. fratrum ad pr3esens nori valeo seclari supervacue positum. sit? Nequaquam. Si enim nuc
conventum; id lantillum otii, quod vel miki de folium de arbpre sine causa, nec unus ex passeribus
somno fraudans in noctibns intercipere sinor, non sinePaiieccelesli eaditsuper terram (Matth. x,29);.
sinani oliosum. Libet ergo tentare rd polissimum putem ego de ore sancli Evangelistse superfluum
aggredi, quod saepe animum.pulsavii;.Ioqui videli- dilhuere verbum, prscsertim in sacra historia Vcrbi ?•
cet "aliquidin laudibus Virginis malris, super illa Non pulo. Plena quippe surit omnia supernis mysle-
lectione eyangelica, in qua, Luca referenle, Domi- riis, ac coelesli singula dulcedine redundanlia ; si
nicse Annunliationis continetur hisloria. Ad quod tamen diligenlem habeant .Inspectorem, qui noverit
sane opus faeiendum etsi nulla fralrum (qnoriim sugere mel de petra, oleumque de saxo dtirissim»
me profeclibus deservire nccesse est) vel necessitas.iD Nempe in illa die slillarunt montes dulcedinem, et
urgeat, vel ulilitas moveat [alias moneall; duiu colles fluxeruiit lac et _mel (Joel m, 1S), quando-
tamen ex hoc non impediar, quo ad qiiseque ipso- loraiitibus ccelis desuper, nubibusque pluentibus
Tiimnecessaria minusparaliis inveriiar; non arbi- justum, aperta est lerra lseta germinans Salvatorem
tror eos debere gravari, si proprise satisfacio de- (Isa. XLV,8) : quando Domino dante benignilalem,
votioni. et terra noslra reddenle fruclum suum, isiper illtiui
^33 HOMILIAi.
inontem nionlium, montem coagulalum et pinguem
Missus esl angelus Gabriel a Deo in civilatem Gati- misericordia et verilas obviaverunt sibi, justilia et
lmai,cuinomenNazarelh, ad Virginemdesponsalam
viro,c'ui nomen erat Joseph, de domo David: et pax osculatae stinl (Psal. LXXXIV, 11). lllo quoque
jioinen Virginis Maria (Luc. i, 26, 27). in lempore unus iste iriter cseteros monles non.
1. Quid sibi volnit evangelisia,totproprianomina roodicus , beatus hic videlicet evangelisla , dum
rerum in hoc loco tam signanter expriuiere? Credo desideraium nobis noslra; salulis exordiuin suo niel-
57 SUPEK MISSGS. EST HOMILLE. '58
iiflno cpmmendavii eloquio, veluli perflanle auslro, _.i-similes essenuts (Isa. i, 9). Floruit aiilein hoc^semeu,
aique e viciiin sole radianie justilise, quaedam ex eo in mirabilikus, quss osiensa, snntiri exitu Israelde
spiritualia profluxerunt aromata. Ulinam el nunc JEgyplo, m figiiris et senigmaljbus psr .toluni iler
Deus emittal yerbuin suum, et liquefaciat ea nobis; in deserto usquein lerram promissionis, el dein~
perilet spirilus "ejns, et fiant nobis inlelligibilia peps in visionibus el vaticiniis pfoplretanim, in or-
verha evangelica : .fianl in cordibus nostrisileside- dinalioife quoque regni ac sacerdotii usque ad
rabilia super auriim et iapidem pretiosuift mullum, Cbristum. Christus autem _huj'Usseminis et hofum ,
lianl et dulciora super mel el favtim!, . - flprum nqn ininierito. Ifucliis esSe intelligilur, di-
2. Ait itaijue : Misstts esl angelus Gabriel. «.-•Deo. cente David : Dominus dabii benignitalem..et. terra
Non arbiiror hunc angelum de minoribus esse, qui nostra dabit fructum suum (Psal. LXXXIV, 15)^; et
qiialibet ex causa, crebra soleant ad terras. fungi iterum : De .fructit,-venlris tui ponam super sedem
legalione : qiiod , ex ejus nojnine. palam intelligi luam (Psal. cxxxi., H). In Nazareth ergo nuntiatur
datur, quod interpretatum forlitudo Dei dicilur; et Chrisiusnasciturus; quia "in flore speraluf fruclus
quia non ab alio aliquo forie excellentiori se (ut processurus.Sed prodeunle fruclU;flosdecidil, quia
assolei) spirilu, sed ab ipsoDeo mitli perhibelur. verilate apjiarente in carne, figura peftransiit. Unde
Propter hoc ergo positum est, a Deo;.vel ideo dictum et Nazareth civitas Galilsesedicitur, id Hsllransmigra-
esl, aDeo, ne cui vel beatorunispiritum suum Deus, lionis': quia nascenie Chrislo.omnia illa transierunt
arilequam Yirgini, revelasse putelur cqnsilium, ex- qtiae superius enumeravi, quae, ut ail, Apostolus,.m
ceplo duntaxal archangelo Gabriele, qui uiique tan- figura conlingebant illis (I Cor; x, 11). Ilos eigo
laeiuter suosinveniri potueritexcellentiae, ut lali ej, flores et nos qui jam frticliini lenemus, perlransisse
nonriiie digniis haberetur, el nunlio. Nee discordat videmus : et dutn adhiic florere videbantur, trans-
nomen a nuiuio. Del quippe virluteni Ghrisuim ituri praividebantur. Unde David : Mane sicul herba
quem nielius nuntiare decebal, qiia.m.hunc,fluem tianseai,tnane~fioreal et transeat : vespere decidal,
siinile nonien bonorat? Nam qnid est aliudfor.tiludo, induret et qrescat (Psal. LXXXIX, 6). Yespere elenini;
quam virlus? Nou antem dedecens aut incqngruum id est, quando venit plenitudo femporis, iii qno
videaiur, dominiim el nunlium communi censeri misit Deus Unigenitum suum, facium cx nuiliere,
yocabulo ; cum simiiis in ulr.oque appellalionis, non factum sub lege (Galdt. iv, 4), dicente ipso : Ecie,
sit tamen utriusque similis • causa. Aliler quippe nova facioomnia (Apoc. xxi, 5); velera tfarisienint
Cbristus forliludo yei virtus Dei dici.ur, -aliler an- ,et disparnerunt, quoniodo in novilale succrescentis
jtelus.-Angeltis enim tanlum niincupative, Chrisuis (n fructus flores decidunt et arescunl. Uride rursus
aiiiem eliam substanlive Chrislus Dei virlus (/ Cor. scriplum est : Fenum aruil, et flos decidit; verbum
i, 24) el.dicilur et esl, quse forti armalp, qui situm auiem Domini manel in wiernum. Credo, non atnlii-
a.lrium in pace custodire soleliai, forlior sujierve- gis qitin verbum fruclus sil; Yerburii autem Cliri-
bi-aebio et sic ei vasa _ ' ' •.
niens, ipsum su.o debellavil; sttisesl.
caplivitalis polenier eiipuit. Angelus vero fortiludo 4. Bonus Uaque, fructus Cbrislus, qin manel fn
Dei appellaius esl, vel quod hujusmodi meruerit aalern.nm. Sed ubi est fenum quod aruii? ubi esl flos
pra:rogativam officii, quo ejusdem nuntiaret adven- qui decidit?"Propbeta respondeat. Omnis caro fe-
lum viriulis : vel quia virginem natura pavidam, tittin; et omnis gloria ejus, tanqnam flos feni (lsa.
siuiplicem, verecimdaiti, ;de miraculi novilate ne . XL,8). Si omnis caro fenum; ergo carnalis ille po-
expavesceret, confortare deberet :. quod el fecil, pulus Judaeorum ul feniim aruit [alias, fnil]. Annon
Ne limeas, inquiens, Marja, inveriisli gratiam apud fentim aruii, dum idem populus ab omui spiritris"
Deum. Sed et ipsius sporisum, homineiri ulique ni- pinguedinp vacuus, -siccaelitterae adbsesil? Annon
liilominus humilem ac Ijmoratuni. non irralionabi- eiiam flos decidit, quando glqriaiio, qnairi habebant
liler forsilan idem angcliis confortasse 734 credi- in lcge, non reiriansii? Siflos noii decidit, ubi ergo
lur, quanqiiani tunc ab evangelista non nomirietur. jQ regnum, ubisaccrdotiiun, ubi prophelae, ubi iem-
Joseph, iiiquil, fili David, rie limeas accipere Mariam plum, ubi deniqtie magualia illa, de quibus gloriari
conjugem iuatn (Matlh.i, 20). Convenienter itaque solebanl, el dicere : Quania audivimus et cognoviinus
Gabriel ad boc opus eligilur : imo qttia laleilli ne- ea,-et palres nostri narraveruht nobis? et ilerum-:
gotiuni injungilur, rccle tali ncmiine designalur. . Quaritwmandavit palribus nostris nota facere ea.filiis
3. Missus est ergo aiigelus -Gabriel a.Deo. Qtio? suis ? (Psal. LXXVII, 5.) Et haec dicta s.unt pfp eo quod
Jiicivitalem Galila!ce,cui nbmen Nazareth. Videamus posilum cst": ln Nazareth civilatemGalilcsce:
si, ut ait Nalhaiiaei, a Naxareth polesl aliquid boni 5. In illam ergo civitatein.missus est angelus Ga-
esse (Jban. l, 46).Nazarelh inlerpretatur flos. Yiden- briel a Deo. Ad quem? Ad Virgiiiem-desponsaiam
ttir autem milji quoddam senien fuisse divinse cogni- viro, cui nomen erat Joseph. Quse esl haec Virgo
tionis, lanquain e coelo jaclatuift in ierras, allocu- ' tam venerabilis, ut salulelur ab angelo; tam huini-
liories et promissiones factae cceliius tid patres,- lis, rit desponsata . sit fabro? Pulchra permistio vir-.-
. Abraham scilicet, Isaac ct Jacob; de quo semine ginilalis.et .hiimilitatis : nec .mediocriter placet Deo
scriptum est :Nisi DomiriusSabaolh reliqttisset nobis illa anima, in qua et huriiilitas commendat vifgini-
scnien, sicut Sotloma-fuissenius; el qicasi Gomonha taterri, et virginilas exornat huiiiililalem. Sed
59 : S. BEUNARDlABfcAiTSCLARA-VALL_iNSiS 80
qtiania putas veneratione digna est, in qiia liumili A angelds suds spmius (PsaL ciu,'-*). Maria vero ma-
lalemexaltat fecuiiditas, et partus corisecrat viigi- trem se agrioscens, majestalem illam, cui ilii ciim
niiatein? Audis virginenf, audis huinilchi : si non reverenlia servitnil, cuni fidttcia suum nuncupat
poies virginilaieiri htimilis, imitare biiinilitaleiri vir- filium. Nec dediguatur nuncupari Deus quod esse
ginis. Laudabilis virlus virgiiiitas, sed inagis neces- dignalusest. Nam patilo posl subdit evangelista : Et
s^ria humilitas. Illa- consulitur, isla praecipitiir. Ad erat, inqtiiens, subdittts illis (Luc. n, 51). Quis, qui-
illam invitaris, ad islam cogeris. De illa dicilur : bus? Deus hoiuinjbus, Deus, inquam, cui angeli siib-
Qui potest capere, capiat (Mallh. xix, 12); de isla diti sunl, cui principalus el poteslates obediunl,
dicitur :Nisi quis efftcialur sicul pdrvitlus iste, tioh subditus eriit Mariae, nec tanlum Mariae, sed eiig.ni
inlrabil in regiium 735 ccelorum(Matih. xvi'n,'5). Joseplfpropler Mariam. Mirafe crgo uirumIibet,;Ct
lllaergo reniiineraiur, ista exigitur. Polesdenique elige qnid amplius miferis, sive Filii beniguissi-
sine virgiiiilale salvari; sine liinriilitate non poles. mam digriaiioriern, siveMalris excellentissimain di-
Potest, inquam,placere humilitas, quaevirginilalem gnilatem.Ltriiiqiieslupor, ufrinqtie miracuIum.Et
deplorat amissam; sine humililate aiitem (audeo qiiod Deus feniince'obtemperet, htiniililas absque
dicere) nec virginitas Mariaeplacuissel. Super qiteni, exempio; elqttod Deofemina principetur, sublimitas
inquit, requicscel spirilus tneus, nisi super humilem " sine socio. In landibus virginum singulariier carii-
et quielutn? (7s«i.i.xyi, 2.) Superhumilem, dixit, non; tur, quod seqtiunlur Aginmi quoctinque ierit (Apoc.
super virginem. Siigitur Maria huhiilis non esset, xiv,'.4). Qtiibus ergo laudibus judicas dignani, quse
super eam SpirilUs sanctus non requievisset; si etiam prseit? . ;
super eam non requievisset, nec impraegnasset. 8. Disce, Iiomo, obedife; discc, fterra, subtii;
Quomodo enini de ipso sine ijiso concipcrel? Palet disce, pulvis, obteroperare. De auctore tuo loquens
itaqtie, quia ut de Spiritu sancto conciperet, sicut eyaiigelista, Et eral, inqiiit, subditus illis; hatul
ipsa peihibcl, respexit liilmilitdleniavcillm suceDeus dubium, quin Mariae et Joseph. Erubesce, superbe
(Luc. i,-48), politis qiiam virginitalem.Ei si placuit cinis! Deus se humiliat, ct tu le exaltas? Dens se
ex virginitale, lamen ex uumililale concepil. Unde hoiriinibus subdit, et tu dominari gesliens honiini-
conslal, quia etiam ut placerel virginilas, bumilitas hus, luo te prseponis iiuctoii? Ulinam mihi aliquan-
proctil dnbio fecit. do, lale aliqiiid cogitanli, Deus respondere d'i-
6. Qnid dicis, viigo"superbe? Maria virginem se guetur, quod et siioiricieparido respondit aposlolo :
oblita gloriatur de humililate : et tu negligeiido liu- ~Vade,inquit, :post me, Salana, quia 'JQQnbn.sapis
militalein, biandiris libi de virginitale? Respexit, „ ea.quceDei sunl (Matth.K\i, 25).'Qublies enlm ho-
ait illa, iiumilitalein ancillai suce. Quse illa? Yirgo miriibus.pneesse desidero, loties Deum meum prse-
ulique sancla, virgo sobria, virgo devota. Nunquid ire contendo : et lunc vere non sapio ea quae Dei
tu caslior illa ? nunquid devolior ? Aut nunquid tua sunt. De ipso iiamque dictum est : Et erat subdiins
forle pudiciiia gratior castiiale Marisc; ut tu scilicet illis. Si hominis, o homo, imitari dedignaris exem-
sine kumililale placere sufficiasex tua, quod illa non pluin, certeiion e.ril libi indignum sequi Aucldiem
potuit e.vsua? Deniqtie quanto konorabilior es ex liirim. Si ndn poles forsilan seqni eum quocunque
singitlari munerecaslimonise, tanto libi lu maj'orem ierit, dignare vel sequi quo' tibi condescendit. Iloc
injuiiaui facis, qjiod ejus in tedecoremfoedas perest, si non potes sublimem incedere seiuitam virgi-
niislione supeibise. Alioquin' expedit libi virginem nitatis, seqtiere vel Deum per tutissimam viam ku-
non esse, qttaiii de virginitale insolescere. Non om- mililafis : a cuj'us rectiutdine si qui eliam de virgi-
r.ium quidem esl virginitas : mnlio tamen paucio- nikus deviaverint, til verum fatear, ncc ipsi sequun-
rum esl cum virginitate humilitas, Si igilur virgi- tur Agiiumquocunque ieril. Sequittir quidem Agnum
iiitatem in Maria uon poies nisi mirari, slude hunii- coiiiquinatus kumilis, sequitur et virgo sujierbusl;
litatem imitari, et sufficit libi. Quod si et virgo, et sed netiler quocunque ieril : quia nec il-Ieasceridere
liumilis es, quisquis es, magnus cs. n potest ad muriditiam Agiii, qui sine macula est; ne'c
.. 7. Est lamen majns aliquid quod:mireris in Maria: is ad ej'usdem niansueitidineni descendere dignaiur,
scilicet cum virginitate fecunditas. A saeculoenim quia scilicet non eoram tondenle, sed coram occi-
non.est audilum, utaliquasimul maieresset elvirgo. denle, se obmutuit. Atlamen salubriorem elegit se-
0 ,si [atias, quod si] el cujus est innler attendas1 quo qtiendi partem iu humililate peccaior, quaiu in vir-
te tua super ejus mirabili celsiludine duceiadriiira- ginilate supcrbus : ciiin el illius iinniundiliam sua
lio? NoniieadkoCjUltevideasnec satisposse mirari? huniilis salisfaciiopurget, ethujus pudiciliam super-
Nonne luo, imo Veritatis' jiidicio, illa qu:e. Deum bia inqiiiiiei. •
kabuit filium, super ornnes eliani cboros exallakitur 9. Sed felix Maria, ciii nec humilitas ;defuil, nec
angelorum? Annoii:Deiim et Doniiiiiim angelorum virginitas., Et quidem singularis virgiiiitas, quam
Maria suum audacler appellal hiium, dicens : Fili, non lemeravii, sed honoravit fecunditas : et iiihilo-
quid fecisti nobis sic? (Luc. lij-iS.^-Quis hoc audeat miniis specialis humililas, quam non abslulit, sed
angelorum? Sufficif eis, el pro magno hakenl, quod extulit fecunda virginilas : et incomparahilis pror-
cum sint spiritusex condiiione,es gralia facli sunt sus fecunditas, qtiam virginilas simul comilatur et
el vocati angcli, leslanleiDavid ; %ti facit, iiiquii, humililas.' Quid horum non mirabile (7)? qnid JIOTJ-
'
61 . SUPER MISSUS EST IIOMILLE. 02'
incomparabile?. quid non singulare? Mirum vero si. A eam in sequenlibns gratia plenani pronuntiat, si
non haesilas in eor.um.ponderatioiie, quid tuajudi- quidpiam vel parum borii, qiiod-ex gratiaiion esset,.
ces dignius adriiiralione, ulriim videlicet potius stu- kakekat? ' .
pendasit fecundilasin virgine,, an in matre integri- 2. Utigiturquse Sanctuni sanctorum oohceptura
tas; sublimitas in prole, an cum lanla sublimitate erat pariter el paritura, sancta essei corpbre, acce-
Immililas : nisi quod indubitanter horum singulis pit donum virginitaiis :"ut esset et mente, accepit et
prapfefenda sunl simul cuncta, et incomparabiliter kumilitatis. His nimirum- Yirgb regia' geiniiiis or-
excellenijus est atque felicius,, omnia percepisse, nata virtutuni.vgeminoque mentis paritef etcorpo-
quam.aliqua. Et quid mirum si Deus, qui mirabilis. fis decbre prsefulgida, specie sua et" puJcbritiidiiie
legilur et cernitur jn sanctis suis (Psql. LXVJI,-56), sua in cielesiibus cognita, coeli civium in.se proyo-
mirabiliorein se exhibuit in Matre sua?' Veneramini cavit
aspectus, ita iit et Regis animum iri sbi con-
ergo, conjuges, in carne corruplibili carnisintegrila- cupiscentiam inclinaret, et cceleslem nuntium ad se
tem : miramini etiam, vos, sacrae virgines, in virgi- de
supernis educeret. Et koc est quod nokis krc
ne fecunditatem :. imitamini, omnes homines, Dei
Evangelista commendat, cum angelum perkibet a
Malris humilitatem. Honorate, saneti Angeli, vestri Deo deslinatnm ad
Yirginem : A Deo, inquit, dd vir-
Regis Matrem, qui noslrae adoratis Yirginis Prolem, ginein : id esl.a celso ad hunniem, a Doriiinoad
ipsum utique nostruni pariler ac vestruin regem, ancillam, a Creatore ad crealiiram. Quanla dignafio
nostri generis reparaloremjVeslrse civitalis inslaura- Dei! excellenlia !' Cufrite, niatres";
quanta Virginis
torem. Cujus apud vos tam sublimis, internos tam
currile, filiae; currite; omnes quse posl Evam, et ex
humiiis, a yobispariter,et a n.obis detrir et dignilati Eva, et parturiniini cum trislitia, el parluritis. Adile
debita revereiuia, et dignationi honor et gloria in ~
sseculasaeculoruiu'.Amen. virginalem thalamum, ingfedimini, si poipstis, pu-
dicum sbroris veslrae cubiculum. Ecce-enim Deus
HOMILIAII. mitlit ad Virginem , ecce affalur aiigelus Mariain".
Apponite anrem parieli, ansculiate quid nuntiet ei,
, InLuc. j, 26, 27. '
si forte audiatis unde consdleniiiii.
1. Novum quidem canlicum.iiltid, quod solis da- - 5. Laetare, pater Adam, sed niagis lu, o Eva mar
kiiur in regno Dei Cantare virginikus, ipsam virgi- ler, exsulla, qui, sicut omniumpareiites, ita omnium
num Reginam cum cseieris, imo primam inler caete- fuistisperemptofes; et, qiiod infeliciusest.prius per-
ras esse cantaluram, nemoesl qui ambigat. Puto emptores, quain parentes. Ambb, inqiiam, consola-
aulem illairi, prseler illud quod solis licet, cum om- mini super filia, et tali filia; sed illa amplius, de qria
Q
nibus tamen vifginibus ei, -ut dixi, commurie eril, malurii ortum esiprius, cujus opprobrium in omnos
dulciori qtiodam alque eleganliori carmine laetifica- pcriransiit mulieres. Instal namque tempus, qub
luram. esse civilatem Dei. Grijus uiiquc dtilcisonos - jain tollatrir opprobriinii, nec habeat vir quid cau-
depromere vel expriniefe modulos iie ipsarum qui- setur advefsus feminain : qui utique dum se im-
dein virginum ulla digna invenieiur; quia so!i me-' prudenter excusare coriareuiiyerudeliler illam ac-
rilq deeaiiianduni. scrvakitur, quae sola de partu, et •cusare nori cunctatus est, dicens, Mulier quam de-
parlu divino gloriattir. Gloriatur dixerim de partu, dibli mihi, dedit mihi de ligno, el cbniedi (Ger.. i!r,-
nonin se, sed in ipso quem peperil. Deus. siquidein ' 12); Propterea curre, Eva, ad Mariam.; eurre, ina-
(Deus enim est quem peperit). Matrem suam singu-. ter, ad filiain; filia pro 'liialre respondeat, ipsa
lari.in coeleslibus donaiurus gloria.- singulari,in ter- [alias, ila] mairis opprbbrium auferal.i.psapalri pro
ris prsev.enire:curavit et gratia,„qua.videlicel ineffa-- malresatisfacial:quiaecce si vircecidilperfeminam,
biliter.et intacia conciperet,%et parereti.ncorrupla.' jam nori erigituf nisi:ber feminaili.Quid d'icelias:,o
Porro Deo kujusinodi decekat nalivilas, qua non- Adam I.Mulier quam dedisti mihi, dedit milii deiiyno,
nisi de ,Arirgine nasceretur : talis congruekat et el comedi. Verba-nialiiiae-sunt bsac, quibus magis
Virginl partus, ui. non pareret nisi. Deum. Proinde 5) aiigeas quam deleas culpam. Veruriilamen Sapientia
factor botninurij ut komo fiefel, 737 nascitufus de vicil maliliam, ciim: occasioiiem yenise, vquama le
komine, lalem sibi ex omnibus debuil deligere, imo Deus inierrogando elicere tenlavit, sed noirpotuil,'
eondere malrem, qualem et se decere sciebat, et in thesauro irtdeficientis SUEE pielatis inveuil. Red-
sibi noverat piaciluram. Voluit itaquc esse virgihcm, ditur neinpe femina pro lemiiia.prudens pro faiua,
de qua immaculala immaculalus procederel,omnium: humiiis pro superba ; quai pro ligrio mdrtis gusttim-
mactilas purgaturus : voluit et humilem, de qua mi- • •libi porrigal vilse, et pro venenoso cibo illo ainari-
lis etliuinilis corde.prodiret, hafuni in se virtulum tudinis dulcedinem pariat fructu.s aeterni. Muta ergo
necessarium omnibus salubgrriuiumque exemplum iniqine excusationis verbtiiri in vocem gratiarum
osiensnrus; Dedit-ergo Virgini parluin, qui ei jam actionis, el dic : Domine, mulier, quam dedisli
anie et virginitatis inspiraverat yoluni', et humilita-: inilii, dedit mihi.de ligrio vitae,:et comedi; ei dulce
tispnerogaveratmefitum.-Alioquin quomodo angelus iaclum est super mel ori meo, quia in ipso vlvificasii
(7)"Ab hisce verbis finis hujus komiliae, el tottun onibiis juncta simul prima et secunda homilia, trcs
iniiium sequenlis ad verba, < His nimirtim, i num. lanUiin iiiveniunlur homilia. supcr Mhsus"est.
% desiderantur in plcrisque antiqnis codicibus, ii
65 S. BERNARDLABBATISCLAR^-YALLESSIS U
jne. Ecce enim ad hoc missus est angelus ad Virgi- A illa nliqiie virga,. qtia feriente, aqua vel dividil
ncin. 0 admirandam el pmni honore dignissimam (ransituris (Exod. xiv, 16), vel de pelra excuiilur
Vii-ginem!o feniinam singulaiiter venerandani; sti- bibiluris (Exod. xvii,0).NulIuni auiem inconveniens
per omncs fcminas adniiraliilem.,parenlum repara- est, diversis.rebns diversis ex causis Christum figii-
Iriccm, poslerorum vivificalriccm! rari; et in virga quidcm polenliaiir, in flore vero
4. Missus esl, inquit, angelus ad Virginem. Virgi- fragrantiar.i, Snfructu autem saporisdulcedinem.in
nem carne, virginem mente, virginein professionc, frondibus qtioque sedulam ejus intelligi proleclio-
virgincin denique, qualem describil Apostolns, mente nem, qua videlicet parvulos ad seconfugientes sub
et corpore sanclam (I Cor. vn, 54); nec noviier, uinlira alarum suarum protegere non desinit, sive
•JICC forjuitu inventam, sed a saeculoelectam, ab Al- ab KSIU carnalium desideriorum, sive a facie im-
tissimo prsecognitam et sibi praeparatam, ^b angelis jiioritm, qni- eos afllixerunl. Bona ei desiderabilis
servatani,.a palrihus prsesignalam, a prophelis pro- unibra sub alis Jesu, ubi tulum est fugienlibus re-
missam'. Scrutare 738 Scripturas; et proba quae fttgium, graium fessis refrigerium. Miserere niei,
dico. Visne ul el ego aliqua ev his testimonia hic Doinine Jesu, miserere mei; quoniam in te confidit
jnseram? Ut pauca loquar de pluribus, quam libi anima mea, et in ninbra alarum tuarumsperabo,
aliam prsedixisse Deus videlur, quaudo ad serpenlem "' donec transeat iniquilas (Psal. LVI, 2). In hoc (a-
SLIL: Inimicilias ponam inler te el muiidrem? Et si meu Isaiae testimonio, florem Filinm, virgam inlel-
adhuc dubiias qttod de Maria non dixeril, audi qrwd lige Matrem: quoniam et virga floruit absque ger-
scquilur : Ipsa conleret caput luum \Gen. ui, 15). mitie, et virgo concepil non ex homine. Nec virgae
Cni ha-c servaia victoria esi, nisi Marise? Ipsa pro- yirorem floris laesit emissio, nec virgiiiis pudorein
cul dubio capttt contrivit venenatujn, quaeoninimo- sacri parlus editio. ' j
dam lnaligni.suggpsiionemlam de carnis illecebra, 7. Proferamiis ct alia Virgirii Matri, Deoque Filio
qtiam de meniis superbia deduxil ad nihiltim, congrua de Scripturis teslimonia. Quid illud Gedeo-
, 5. Qtiam vero aliam Salomon requirebat, cum nis vellus significat, quod ulique de carne tonsum,
dicebat : Mulierem. fortem quis inveniet? Noverat sed sine vulnere carnis in area ponituf, et nunc qui-
quippe vir sapiens hujiis sexus indrmiiatem, fragile dein Iana, nunc vero area rore perfunditur (Jud. vi,
corpus, lukricam mentem. Quia lamen,el Deiim le- 57-40), nisi carnem assumplam de carne Virginis,
gerat proniisisse, el ita videkat congruere nl qni et absque delrimenlo virginilatis? Cui uiique dislil-
vicerat per feminam, vinceretur per ipsam, veke- lantibus ccelis (o(a se infudil pleuitudo divinitatiss
menter admirans aiekal: Mulierem\fortem quis in- P , adeb ut ex hacplenitudine omnesacceperimus [alius,
veniet ? Qttod est dicere : Si ila de maim fetninae acciperemiis],qui vere sine ipsa non aUud qiiam tet-
pentlel et,nostra omnium sakis, el.iiinoceiuiaeresti- ra arida sumus. Huic qudaue Gedeonico facto pro1-
lulio,- el de hoste victoria : forlis omnino necesse est pkelicum dictum pulckre salis conyenire videlur,
ut provideatur [alias, praevideatur], quse ad tatuuui uki legilur : Descendel sicnl pluvia in velius. Nam
opus possi! esse idonea. Sed mulierem fortem quis perkoc-quod sequiiur, el sicul slillicidia stillanita
inveniet?'A.l ne koc quaesisse putelur desperando, super terram (Psal. Lxxi, 6), idein datur inlelligi,
.siibdit proplietando, Procul el de uitimis finibtis quod per inventam 739 rore madidam aream.
prelium ejus(Prov. xxxi, 10) : koc est nongvile,non Pluvia nempe voluntaria , quam segregavit Deus
parvum, nonmediocre, non denique de lerra; sed de hsereditati suae, placide prius et aksque strepitu ope-
coelo.necdeccelqproximo lerrispreliumfortiskujus rationis kumanse , suo se qnietissimo illapsu [aliasi-
inulieris, sed a summo ccelo egressio ej'us. Quid ' eiapsu] virgineum demisit in uterum : postmodum
deinde rukus ille quondam Mosaicns porlendekal, vero ukique lerrarum diffusaest per ora prsedieato-
flammas quidem emittens, sed non ardens (Evod. ruin, non jam sicut pluvia in vellus, sed sicut siilli-
III, 2), nisi Mariam parientem, et dolorem non sen- cidia stillanlia super lerram, cum quodam utique
tientem? Quid, rogo, virga. Aaron florida ( Num. D I suepitu verborum,acsonilumiraculorum. Siquideiu
XVII,8), nec humectata, nisi ipsam concipientem, rccordaise sunt nubes illae, quae porlabant pluviam,,
qitamvis virum non cognosceniem? Hujiis magni prseceptum sibi fuisse cum miilerenlur: Quoddico
miraculi majiis myslerium Isaias edisseril, dicens, vobisin lenebris, dicite in luthine ; el quod in aure
Egredietur virga de radice Jesse, et fios de radice auditis, prmdicalesuper tecta(Matth. x, 27). Qtiod et
ejtts ascendet (Isa. xi, 1) : virgam, virginem ; flo- feccrunl:e(enimin oiuttemterramexivil sonus eorum,
rem, virgiriis parlum intelligens. et in fines orbis terrw verba eorum (Psal. xvm, 5).
6. Sed si liki quod nunc in flore Ckrislus inleiligi 8. Audiamus et Jereiniam nova veleribus valici-
dicitur, snperiori videtur adversari senlenliae, qua nanlem, et quem praesenlejn monslrare non po(e-
non virgae flore, -sed floris fructu designari diceba- rat, yenturum et arderiter desideraniem, et fidenier
tur ; noveris in eadem Aaronica virga (quae non so- prolnitteniem : Novum, inquit, creavilDominussu-\
liim floruil, sed elfronduit, el fructum emisitj non per.lerruin : femina circumdabitvirum (Jerem. xxxi,
solum flore vel fructti, sed ipsis etiam frondibus 22). Quaeest haec fcmina ? quis vero iste vir? Autsi '•
euindeni significari. Noveris et apud Moysen nec vir, quomodo a femina circumdatus? aut si a femi-
iructu virgie, nec florc, sed ipsa \irga dcinonstrari; na circumdari potest, quômodovir? El. ut apertius
C5 SUPER MISSUS EST IIOMlLl_E, , 66
dicam, quomodo potesl simul el vir esse, et in utero A j. loco : 740 Jesus autem proficiebat sapienlia, et
niatris? hocest enifn viruni a feinina circumdari, Ktale, el gralia apttd Deum et homines (Luc. n, 52).
Novimus [alias, dicimus] viros, qui scilicel infan- Nam qttod de sapientia etgralia hicdictum esCnon
tiam, pueriliam , adolescenliaui atque juventu(em secundum quod erat, sed secundum quod apparebat,
transeunies, ad gradumusque senecluti proximum intelligendum esi : non quia videlicet aiiqtiid ei no-
perveneruiit.Quiergo j'am adeo grandisest, qtiomo- vum accederet, quod ante non haberet; sed qnod
do a femina circumdari poies(? Si dixissel, Femina accedere videretttr, qtiando volebat ipse, ubi vide-
circuindabit infanlem; vel, Femina circumdabit relur [alias, ut videredir]. Tu, homo, ciim proficis,
parvulum; nec novum viderelur, nec.inirum. Nttnc non quando, nec quaiUum vis proficis : sed (e ne-
aulemquia nil lale posuil, sed dixil virum, qua.Mi- scienie tuus moderauir pi-ofecdis, lua yitu disponi-
mus quse sithscc novilas, quam Deus fecit in teira, lur. Al vero puer Jesus, qui disponit vitam fvitam
ul femina cifciimdaret virum, et vir inlra feniinei. deesl aliis] luam, ipse disponebat et suam, et quan-
unius corpusculi -menibra sese cohiberet? qtiid est do volebat, et quibus volebat sapiens apparebat,
hoc niiraculi ? Nunquid potest homo, ut ait Nicode- quando et quibus volekat sapientior, qtiando elqui-»
mus, in ventremmalris sua: ~ileralo 'introire, et rena- kus volekat sapientissimtts : quanqiiamjn se nun-
' sci? - - I quam esseti nisi sapienlissiiiius, Similiter et cum
B
(Joan. ni,4._
9. Sed verto me ad conceptum partumque virgi- semper omni gratia plenus fuisset, sive quam apud
nalem, si forte iiUer plurima nova ac mira, quse ibi Deum, Bive quam apud homines habere deberel,
profecio inspicit qui diligenter inquirit, etiam hanc, pro stio lanien arbitrio eam nunc pliis, nunc minus
quam de Propheta. protuli, reperiam novi(a(em. ostendebat, prout cernentium vel meritis corigrnere,
Porro ibi agnoscilur longitudo brevis, latidiilo ari- vel saluti expedire sciebat.,Consial ergo qnia sem-
gusla, aliiiudo subdita, profundilas' plana [alias, per Jesus virilem animum habuit, etsi seiriper in
plena]. Ibi agnosciturlux non Iucens, verbum infans, corpore vir non apparuit. Cur denique dubiio virun»
aqtia sitiens, panis esuriens. Yideas, si at(endas, fuisse in uiero, quem inibi Deuni fuisse non ainbigo?
polentiam regi, sapientiam insirui, virtiuem sus- Minus quippe est esse virum; quani esse Deum.
tentari : Deum denique lactentem, sed angelos refi- 11. Sed vide si non eiiam hanc Jeremise novifa-
cientem; vagientem, sed miseros consolanlem. tem Isaias lucidissime aperil, qui et novos snperius
Videas, si attendas, tristari laelitiam, pavere fidu- Aaronicos flores exposuit. Ecce, inquit, virgo cbnci-
ciam, salutem pati, vi(ain mori, foriUudinem in- piel, et pariel filium. En habes, femiiiam, scilicet
firmari. Sed, quod non mirius mirandum es(, ipsa Virginem. Vis et de viro audire quis scit? Et voca-
iki cernilur trislilia lactificans, pavor conforians,'''LCbitur, ait, nomen ejus Emnianuel, id est, Nobiscum
passio salvans, mors vivificans, infirmilas roborans.' Deus (Isa. vu, 14). Femina i(aqne circumdans
Cui janr illud quoque non bccurrat, quod qusere- virum, Yirgo est concipiens Deum. Vides quam
bam?Nunquid non facile libi est inler kaec femi- pulchre et concordi(er sanctorum mira facta et tny-
nani agnoscere viruin circumdanlem, "cumMariam s(ica dicla sibi invicem concinaril. Vides quam stn-
videas virum approkatum a Deo Jesum suo utero pcndum sit hoc unum de Virgine et in Virgine
circumplectenfem? Virum aulem dixerim fuisse faclum miraculum, quod (ol miracula prsevenerunl,
Jesum, non soluin jam cuni diceretur tiir proplieta, (o( oracula promisernnt. Unusniinirtim fuit spiritus
Tpolensin opere ei serthone (Luc. xxiv, 19), sed etiam proplielarum , et licet diversis modis, signis et
eum lenera adluic infaniis memkra Dei materklan- temporibus; eamdem rem diversi, nou diverso spi-
do vel foverel in gremio, vel gestaret in utero. Vir ritu et prseviderunt, et prsedixerunt. Qiiod Moysi
igiiur erat Jesus necdum eliam natus, sed sapientia, monslratum est in rubo et igne, Aaroni in virga et
lion se(aie; anitni vigore, nbn viribus corporis ; ma- flore, Gedeoni in vellere ei rore; hoc aperte Salo-
turitaie sensuum, non corpulenlia membrorum. nion praedixit in forti muliere et ejiis pretio; aper-
Neque euim niiuus habuit sapientfae, vel potius n, tius Jeremias praecinuit de femina et viro, apertissi-
non minus [aiias, minor] fuit sapienfia Jesus con- me Isaias declaravit de Virgine et Deo, Gabriel lan-
cepuis, quam na(us; parvus, quani magnus. Sive dem exhibui( ipsain Virginem [Virginem deest
ergo laiens in-ulero, sive vagien.s iq praesepio, sive aliis] salulando. Ipsa naftique est, de qua nunc
jam grandiusculus iiKerrogans doctores in teriiplo, Evangelista : Missus est, ait, angelus Gabriel a Deo
sive jam perfectse setalis docens in populo, aque ad Virginem, desponsatam Joseph. .
profeclo plenus fuit Spiritu sanc(o: Nec fui( hora 12.ArfyirgiHemJnquit.desponsaiam.Quaredespon-
in quacunque ae(aie sua, qua de pleniuidine illa satam? Cum esse(, inquam, virgo elecla, e(, utos-
quam in sui conceptione accepitin ulero, vel aliquid lensum est, virgo conceplura, virgo paritura. mi-
minueretur, vel aliquid eidem adjiceretur : sed rum cur desponsala fuerit, non nuptura. Nungtiid
a principio perfectus, a principio, iuquam, plenus vel hoc casu faclum quiS dixerit? Non est casu
fui( spirUu sapientise ei iiuellectus, spiritu consilii faclum, quod rationabilis causa commendaf, causa
et for(i(udinis, spiriiu scienlise el pietatis, spiritu valde utilis et neccssaria, et divini prprsus adinven-
limoris Domini (Isq. xi, 2, 5.). lione consilii digna. Dicam quod mihi, imo quod
iO. Nec lc moveat, quod de ipso legis in alio antc me Patribus visum fuit. Ula utiqne fuit ratio
67 S. BERNARDlABBATISCLARjE-VALLENSIS 68
desponsalioius Maiise, qute et dubitalionis Thomae. A i descendero in infernum, ades (Psal. cxxxvm,' 8)-
Mos siquidem .liidseoritmerat, ul a die desponsalio- Ulrobique vero fortiter, quandoet de supernis ex-
nis snae,usque ad (emptisniipliarum, sponsis sponsae pulit superbum, e( apud inferos spoliavit avarum.
traderenlur custodiendao : quatenus earujn ipsi eo Conveniens ergo erat u( snaviier quoqtie omnia,
sibi .pndiciiiam curiosius fservarenl, quo sibi ipsi eceleslia scilicet et lerrena,;disponeret: qttatenuset
fidcliores existerenl. Sicut ergo Tlionias dtibitando, . illinc dcjiciens inqiiietum, reliquos in pace firmaret,
palpando, eonsiaiU_s.sinitis factus esl Dominicaecon- • el hic debellalurus invidum, nobjs prius s.ttaehumi-
fessor ressurreciioiiis, ita et Joseph Mariam sibi lilalisel mansue.ludinisvaldenecessarium exemplum
(iespoiisandti cjiistjne conversalionein in (empore relinqueret : sicque mirabili lieret mpderamiue
cuslotlise siudiosius comprobando, factus esi pudi- sapientiae, ui et suis suavjs, el hostibus forlis appa-
citi-acfiduiissinmstestis. Pulchia utriiisque.rei con- reret. Quid enim prodesset diabolum a Deo vinci,
venicniia. : ct dubitalio. Thbmae,1 et dcsponsaiio nobis maneniibiis snperbis? Necessario igiiur despon-
Mariso. Pqierant quidem similis crroris laqueiini sala esl.Maria Joseph, quando per hoc el a canibbij
jiobis injicere, fidei vid_elice(in illo, castilalis iu sanclum aksconditur, et a sponso virginilas corri-
illa, veritalem .in stispicionem a.dducere,: sed valde probadiivel yirginis (am verecundiaeparcitur, quam
prudeiuer, et pie factum esl per contrarium,. ul R I famae providedir. Quid sapienlius, quid dignius
uiide jnetuebaiur suspicio, firma sit cerlitudo. Nam divina providentia ? Uno tali consilio secretis coele-
et de.FHii lesurreciioiie citius quidem ego, qui stibns el admiuiuir tesiis, et excluduur kosiis, et
. infirmus snni, crediderim Thoirisedubilanti et pal- integra seryatur fama Yiiginis malris. Alioqnin
panli, quam Cephae audienii. e( credenti : el-dc qitaiulo pepercisset jusius adultcrae? sciiptum est
Malris continen(ia facilins sponso ejtts cuslodienli anleai : Joseph aulem vir ejus, cum essel juslus ct
el experienii, quam ipsi qttoqtte Yirgini de.sola sua nollsl eam traducere, voluit occutte, dimiltere eain
coiiscientia se defcndenti. Dic, quieso, quis 741 (Matth.-, 19). Bene, cum essel jusius, noluit eam
eani videns non despoiisatani etgravidam, non poiius traducerc : quia sicut neqiiaquam justtis esset, si
dicercl mcretriceni [alias,corruptam] <jtiam virgi- cbgniiam ream consensissei; sic nikiloininus justus
ueiii?Non autem deccbat hbc dici de Matre Domini. non. essel, si prokalam innoxiam condemnassei.
Tolerabilius vero aique honestitts fuit putari ad Cum ergo jusius essei el nollet eam traducere, voluit
teniptis Chrisium de ePnjugio faisse natum, quam occultedimiflereeam. ., ., j
de fornicalione. . • . ' . 14,. Quare voluit dimiuere eam? Accipe et in kbc
15. Sed non poterai, inquis, Deus ,'aperlum ali- , non meam, st-d.Patrum senteiitiani. Proptsr hoc
quod oslendere signum, quo videlicet fierel ut ejus , Josepk voluil, dimiuere eain, propter quod etPe(rus
nec ortus infamaretur, nee .maler crii.niiiaredir ? Ppminum a se repellekat, dicens : Exi a me, Do-
Poleral utique; sed non poterat Ia(ere daeinones, mine, quia homo peccalor sum (Luc. v, 8).: proptcr
quod sciren( homines.. Oportebal aiitem a principe quod etCeniurio a doino sua euin prohibebal,. cum
niundi aliquandiu celari divini consilii sacramen- dicerct: Doinine, non sum dignus ut intres sub
tuiii : non quod Deus, si palam opus suum facere tectum meutn (Malth. vm, 8). Ita ergo e( Josepk in-
velie'1, impediri 'posse ab illo meluere( : sed quia dignuin et peccatorein se rcpulans, dicebat intra
jpse,' qui non sqlum poienler, sed eiiam sapienter sc, a tali et a tanla non debere sibi ultra fatniliare
qii:ecunque volnit fecit, sicut. in omnibus operibus praestari contubernium, cttjus supra se mirabilem
suis qtiasdam rerum vel lemporum congruentias pro- expavescebat dignita(em. Videbat et horrebai di-
pter ordinis pulcnriiudinem seryare consuevii, ita yinaepraesentiae.cer(issimum gestairiem insigne : et
.in hoQ quoque lam niagnifico opere, suo, noslrse quia mj's(erium pene(rare non poleral,:volehat di-
videiicet reparalionis, non tanluni potentfam suam, mittere eam. Expavit Petrns poienliae maguitudi-
sed,.c( prudenliam osiendere yoluit. Et quanquam nem, expavif Centurio praesenUsemajestaiem. Ex-
] liorruit nimuum e( Joseph, sicui homo,' hujus tanti
illud aliter, quomodo yellct, perficere pottiissel; pla- j)
cuit ei tariien ep polius e( modo, e( ordine kominem miracnli novitalem, myslerii profundilalem.: et ideo
siki reeonciliare, quo noverai cecidisse : ui, siciu occulte voluit dimiltere eam._74g' Miraris qubd
diabolus prius seduxit feniinain, e( postmodum vi- Joseph prseguantis sese coiisor(io.Yiigii»is.judicabat
rum per. feminam vicit, itaprius a femiiia virgine iiiiligniiin, cuni autlias e( sanctam Elisabeth ejus
seduceretur, et post a viro Chrislo aperte debellare- non posseferre prsesentiam, nisi -011111 tremore qui-
tiix,: quatenus malitise fraudi dum. ars pietatis illu- dem el reverentia?,Ait nainque : Unde hoc tnilii, ut
dere(, ac, inaligni for(i(udinem Christi virtus conie- venial tnater Domini mei ad me? (Luc.i, 45.) Ideo
rcrel, diabolo Deus et prudenlior appareret et for- ilaque Joseph voluit dimittere eam., Sed. quare
tior.. lta qn.ippe decuit incarnalam SapieiUiam occulle, ei noii pajam ? Ne videlice( divortii causam
"
spirilualem vincere nialuiajn, quo non solum attin- inqiiireretur, exigeretur rationem. Quid eniin vir
geret a fine ustjii.ead finem foiiiter, sed et dispo- juslus respoiidcrel populo durse cervicis, populo
n.eret oinnia suaviter (Sap. viu,,l). Atliugit autcm a non credenti e( conlradiceiili? Si diccrel quod sen-
iine usque ad fiiiem, id est a ccelo usque ad infei- liebal, ([uod de illies puritaie comprobaverat',
num. Si ascenclero,inquil, in.cceluin, tti iiiic es : si nonne mox increduli el crudcles Judaei subsaniia-
.,_«_ . -. SUPER MISSVS EST IIOMILLE. 70
renl illum, lapidarentiilam? Quando nainque.Veii-- A quem consliluil Dominus suse matris sola(ium, suse
tali crederent tacenti. in utei-o, quam postea con-- carnis .nuiriiium, sqlum denique in ierris magni
tempserunt clamaniem in lemplo? Quid facerent.t. consilii coadjulorem sibi fidelissimum. Huc accedit
necduni appareiili, qui poslniodum impias maniisi quod .di.citur fuisse. de domo David. Vere , enim de
jnjecerunt etiaminiractilis coruscanti? Merito ergoi dpmo David, vere de regia slirpe descendit yir iste
mcnie nobilior. Plane filius
vir-juslus,ne aut mentiri, aul diffamare cogerelur•_ Josep.b, nobilis genere,
innoxiam, voluit pcculte dimiUere eam. Dayid, non degenerans a patre suo David. Prorsus,
is.-Siri vero aliter quis seniial, et Joseph si.cul. [ inquam, filius David, non tanttim carne, sed fide,
hominem dubiiasse con(endal, sed quia.juslus erai,, _ sed sancliiate, sed devotione : quem lanqtiam alte-
noluisse quidem kabitare. cum ea propler suspi- rum. David Dominus invenit secundum cor suum,
cionem,neetameii. (quia pius erat) traducere vo- cui tulo commilteret secretissimum aique sacratis-
luisse suspectam, e( ideo vol.uerii oecuUe dimiuere simumsui cordis arcaniim : cuitanqtiani 743abei'i
, eam , breviter respoiideo, etiam sic, dubilalioiiemi David ineeria et occujta sapieniiae susenianifesfayii,
illam Joseplifuisse.necessariam, qu.sedivino mernit et dedit illi non ignarum esseinysterii, quod nemo
. certificari oraculo..Sic quippe scriptum est : Ha'c . , principum hujus sseculi agnoyit: cuj denique datnuu
auiem eo cogitantej scilicet quod occulte dimjtleret , ' es( quod muld reges el propheia;, cum vellent vi-
eam, apparuit ei angclus in somnis, dicens : Joseph dere, rion viderunt; andire, et non audieftint; iion
fili David,. noli timere accipere. Mariatn conjugem soluni videre el atidire, sed eiiam porlare, dedu-
. ttiain. Quod enim in ea nalum est, cle Spirilu san.cto ccre, ainplecti, deosculari, nutrire et custodirc.
e.st (Matlli. i, 20j. llaque propler, is.tas rationes Non taiuum aulem Jaseph, sed e( Maria descendisse
desponsala esl Maria JoSepli, vel potius, sicut po.nit credenda est de domo David. Alioquin non fuisset
evangelisia, viro, cui tiomenerat Jpsepli. Yiruin no- desponsata viro de doino David, si non esset e( ipsa
miiiai, noii quia niaritus, sed qt.iod bomo virlutis de domo David.Ainbo igilur eran( de domo David;
: eral. VcJ potius quia,, j'ux(a alium . evangelislam, sed in altera coinpleta est veritas, quam juravit
non vir simpliciter, sed vir ejus dielus est, merilo Dominus David.altero (amen coiiscioet tes(eadim-
appcllatur quod necessarie pulai.ur. Debuit ergo vir pletaepromissionis.
cjus appeilari, quia. necesse fuit et pittari : sicul. et 17. In fine aulem versus, El nomen, inquic, Vir-
pater Salvatoris nonquidem esse,, sed dici merui(, ginis Maria. Loquanuir pauca et super lioc noinine,
utpiitarelur esse, diceute hoc ipso.evangelista : Et rjuod inlerpretaium niaris stella- dicitur, et mairi
ipse Jesus ergt incipiens quasi annorum ttiginta, ttt n/ Yirgini valde convenienier aptalur. Ipsa namque
pnlabalur, filius Jqseph (Luc. m, 25). Nec vir. ergo aptissime sideri comparatur; quia, sicut sine sui
inatris, nec filii patcr exs(i(il,. quamvis cerla (ut corruptione sidus stium emitiit fadium, sic absque
dictum esl) el necessaria dispensatione ulrumque ad sui laesione virgo parlurU JHiuni'.Nec sideri.radius
tempus et appellatus sitptputatus. suam minuit clarilatem, nec Yirgini Filius suam
. 16. Conjice tamen ex hac appellatione, qua, licet intcgrita(em. Ipsa est igilur nobilis illa stella ex
dispensatoria, meruit honofari aDeo, ul paler Dei Jacob orla, cujusradius universiim orbem illuminal,
et dictus, et creditus sit : conjiceetex proprio vo- CKJussplendpr et prsefulget in supernis,. et inferos
cabulo.(quod. augmentum non dubitas inlerpreiari) penetrat: terras etiam peiiustrans, et calefaciens
quis el qualis homo fueiit is(e Joseph. Simul et magis mentes quam corpora , fovel virlutcs,' exco-
niemento magni.illins quondam patriarchse vendili quit vitia. Ipsa, inquam, est prseclara et eximia
in _Sgypto(Ge_i.,xxxvn,27) : et scilo ipsius istum stella, super hoc mare niagnnm et spaiibsum neces-
iion solum vocabulum fuisse sortit.um, sed et casti- sario sublevata, micans meritis, illusirans exemplis.
iiioniaiii adeplinn, innocentiam assecutum e( gra- 0 quisquis te inlelligis in hujus saeculi proiliivio
(iam. Siquidem. ille Jeseph, fralerna ex inyidia yen- magis inier procellas el (eiiipesia(esfltic(uare,quani
ditus et duclus iii jEgypdim , Cbrisli venditionem D j per lerram ambulare ; ne averlas oculos a fulgore
praeDguravit :. iste Joseph llerodianain invidiam hujus sideris, si non vis obrui procellis. Si insur-
fiigiens,.Chrisliim in jEgyptum porlavit (Mallh. u, gaiuvenli (cnlatipnum, si iiiciirras scopulos (ribu-
14). Ille.dominosuo.fidem servans, dominse noluit kuionum, re.spice slellam, yoca Mariam. Si j'actaris
commisceri (Gen..xxxix, 12).: isie dominam suam, stiperbiae undis, si ambUiohis, si deiraclionis, si
Domini sui matrem, virginem agnoscens, et ipse ffiinulalionis; respice slellam, voca Mariam. Si
continens.fideiiter ctislodivit. Illi data_est inlelligen- iracundia, aut aTOritia, aul carnis illecebra navicu-
tia: in.mysleriis soninioruin ,(Gen., XL, XLI) : isti , lam. concusserit menlis, respice ad Mariam.Si
datum.estconscitim fieri atqueparlicipem coeleslium, criminum immanitate lurbalus, conscienlise foeditate
sacrameiitbfum (Mallh.i, 20). Ille fiumenla serva- conftistis,.judicii horrore perterriius, baradiro inci-
vit.non sibi, sed. omni populo (Gen. XL,,XLI): iste pias.absorberi (ristiiise, desperalionis abysso; cogila
panein vivuni e. ccelo servandum accepil tam sibi Mariam..In periculis, in angusiiis, in rebus dubiis,
quani toti mundo. Non. est dubium quin. bonus et Marjam.cogUa,Mariam invoca. Non recedal al) ore,
fidelishomo fuerit iste Josepb, cubMater desponsata, non recedat a corde ; et ut impe(res ejus oraiioriis
est Salvaloris. Fidclis, inquam, servns et prudens, suffragium, uon descras convcrsalionis excmplum.
71 S. BERNARDI ABBATIS CLAR^-VALLENSIS 72
Ipsani sequens non devias : ipsam rogans non A / prudenlissima, scd Iiomiuibus, iion angelis. Proinde
desperas : ipsam ' cogitans non erras. Ipsa lenenie clsi ad cam polui( iiitrare Angeius, sed nulli lioirii-
sioii cprfuis; ipsa protegenle non meiuis; ipsa ducc iuiin facilis piuebat accessus. , ]
non faiigaris; ipsa propilia pervenis : et sic in le- ' 2. Ingressus ergoAngelus ad eam dixit.: Ave, .
iiielipsoexperiris quam merilo dictum sil, Et no- gralia plena, Dominus lecum. Legimus in Aclibus
titen Virginis Matia. Sed j"am modice pausandum apostolorum, et Stepkaimm plenum gratia (Act. vi,
cst, ne et nos in (ransilu clarila(erii laiui lutninis 5), el aposiolos fuisse repleios Spiridi sanclo (Act..
initteamur. Ut enim verbis apostolicis ular, Bonum li, 4); sed longe, dissimikier a Maria. Alioquin nec
est nos hic esse (Mailh. xvu,, 4) : et libel dtileUer in illo kakitavit plenitudo divinitntis corporaliler,
coiileniplari in silentio, quod Iaboriosa non sufficit, qnemadiiiodum in Maria : nec illi conceperurillde/
explicare loculio. Intcrim autem ex devola sciniil- Spiiitu sanclo, quomodo Maiia. Ave, inquil, grdtia
laiitis sideris eoniemplatione, ferventior reparabiinr plena, Dominus lecum".Quid mirum si gratia plena'
in his qttaesepuuntur, disputaJio. erat, cum qua Domiiius erat ? Scd koc poiius mi- .
'
nOMlLIAIII. randum, quomodo qui Angelum niisera( ad Yirgi- :
. . In Luc. cap. i, 28-52. nein, ab Angelo inventus es(esse ciim Virgine.Itane
1. Libemer, ubi niihi congruere video, vcrba B velocior Angelo fuU Deus, u( feslinantem niiiileiiiii
sanclorum assiimo, qno vel vasculorum piilchrilu- celerior ipse pneveniret ad terras ? Nec miruin
dine graliora fianl quaeciiiique in eis leclori appo- Nam cunv essel Rexin accubitu suo, nardus Virgi-
suerim. Ut autein nunc a propketicis verkis inci- nis deilit odorcin suum, (^t asccndit in conspecti'
piam : Va~tnihi, non quidem, sicul propiietse, quia gloriae ejus fuiniis aroinatis, et invetiit gratiam co
lacui, sed quia Iocutus sum, qubniam vir pottutus ram ocniis Domini, clainantibiis qui circiinistabant:
labiis ego sum ! (Isa. vi, 5.) Hcu ! quol vana, qttot Quai est isla qua~ ascendil per deserlum, sicul vir
falsa, quot tiirpia per hoc ipsum spurcissimum os gula fumi, ex aromal.bus myrrha; ct thttris.? \Caniic.
memn evomuisse me recolo, i.n quo nunc cooiestia m,6.) Siatimque Rex egrediens de loco sanclc
revolvere verba praesumd ! Veheinenler timeo, ne suo, exsuliavit ut gigas ad ctirrendain viam; e1
janrjam.. audiain ad me diclum : Quare tu enarras licet a siimino coelo egressio ejus (Psal. xvm, 6, 7),
iusiiiias tneas, ct assutnis testamentum meum per os niniio lamen pcrvolans desiderio praevenit suunt
tuum ? (Psal. XLIX,16.) Uliuani et miki de superno ntiiitiunr ad Virginem quam amaveral, quam sibi
allari, non quidem carko unus, sed ingens globus elcgeial, cujusdecorem concupicrat. Quem jirospi
-
igneus affcralur, qui videlicetmultam et inveteratam f ciens a longe veuieritem gratulans et exsulians ait
prurientis 744 or's inci rubiginem ad plenum ex- Ecclesia : Ecce*venit is saliens in nionlibiis, .i traris-
' !
coqwere sulficiat! quatenus angeii ad Virginem, et Hienscolles (Cantic. u, 8).
Viigiuis ad ipsiiin grala invicem ac casta colloquia 5. Merilo atilein concupivil Rex decoreni Virgiii?,
.iigiius bakear nieo qualicttnque replicare sermone. Fecerat enim quidquid longe anlea praeinoniia fiie-
Ait igitur evangclisia : Et ingressus Angelus ad ral a patre suo David, diceute sibi : Audi, filia, ei
iam, Isaud dnbitim quin ad Mariani, dixil: Ave, vide, ei inclina aurem luam, el obliviscere foptdum
qrqlia plena, Dominus lecuin. Quo ingressus ad eain? luum el dotnum pairis lui. El si hoc feceris, concu-
Puto in secrelarium pudici cukiculi, uki illa for- piscet rex decorem tuum (Psal. XLIV,11, 12). Audi-
tassisclauso supef se ostio orakat Pa(reni stiuin in vii quippeet vidil, non ul quidam, qui audienies
abscoiulilo. Solent angeli aslare oranlibus, e( dele- iioii atiuiiint, et videiUesnon inleiliguiit; sedaudivii
i.iari in kis quos videnl levare puras nianus in el credidil, vidit e( inlellexit. Et inclinavit aurein
oraiione : holocauslum sanctae devotionis.gaudent suam ad obedientiam, et cor suum ad disciplinam,
sc offerre Deo in odorem suaviialis. Marise autein etoblita est populum suum, et domum patris sui :
oraliones qnantum placuerint iacqnspecUiAItissinii, quia nec populum suum augere prolis successione,
angelus indicavit, qui ingressus ad eam, tam reve- j) B nec domui patris sui relinquere curavii hseredem ;
renler salutavit. Nec fuit difficile angelo pef clau- sed quidquid Jionoris iii jiopulo, quidquid de paleriia
sum ostium peiielrare ad akdila Virginis,qui uliqrie domo rerinn terrenarum haberc poluisset, pmnia
ex subtililate substantise sme koc kabet in natura, arbilra(a es( u( s(ercora, ul Chris(um lucrifaccret.
ut nec seris ferreis ejus arceatur ingressus, quo- Nec fefellit eam inientio, quando el Christum sibi
cunque suus eum impeius ferat. Angelicis enim spi- filium vindicavit, nec propositum pudicitiae vio-
riiikus parieies non oksistunl, sed cuncla illis visilavit. Bene igilur gralia jilena, quae et virginitatis
bilia cedunt, cuncla Kque corpora, quanlumlibet graiiam icnuit, el insuper fecundiuuis gloriam ac-
solida vel spissa, penctrabilia sunt eis ac pervia. quisivit, j.
Suspicandurii igiiur non es(, quod apertum irive- 745 *• Ave, inquii, gratia plena, Dominus ie-
neril angekis osliolum, Virginis, cui nimirum in ciim. Non dixU, Dominusin le; sed, Dominus tecuth.
proposito erat hominum fugere frequenlias, vitare Deus enim qui ubique sequaliler (otus est persuam
colloquia ; ne vel oraiUis per(urbare(ur sileiuium, simplicem substaniiain, aliter tamen in rationalibus
vel coniinentis casfuas tenlareiur.Clauseral itaque creaturis quam 3n cseteris ; et ipsarum aliter in
etiam illa hora suum super se habita.culum Yirgo bonis qtiam in malises(perclficaciam. lia sane csl
73 - - . SU.PER Ju7-SSi7SEST HOMlLUL '74
in irrationalibiis crealnris, _ut lamen mm capialnr A d esttriel ; el quibibil me,adituc sitiet (Eccli. xxiv, 29)-
ali ipsis. A rationalibus aiitcm omnibus qiiidem Utiqtie.propicr saporis iliilcedinem lioc diccbai, qul
capi polest. per cogiiilionenj, sed a bonis taiKiun seni.i-gusialns in:igis excilat appeiiuim. Bonus fro-
capilur e(iam per anioicm. In splis ergo bonis ila cliis, qui anima.ruiii esiirieiuiuin ct siiieiijiiiin ju-
est, ut etiam sil cuiii ipsis propler .concordiam vo- siiiiam, ei.esca, cl poliis est. Audisii de odore,
lunlalis.'Kani diiin stias voluntaies ila jnslilise snb- audisii de sapbre : audi et de speeie. Si eniin fruclus
dunl, ui Detiiifnon dedeccat velle quod ipsi volunt: ille iriofiis non soluiii suavis fuit ad vesrendiun,
per hoc qiiod.ab ejus volnutale jion disse-itiunt, sed eiiarii.leste Scriplttra. delectubilis ntpeclu (Gen..
Dcuni siki specialiier jiiiiguiil. Sed cinri iia sil ctim ni,.6); qtianio inagis Iiiijus vitalis frucdis vivificum
omnikiis saneiis, speciallter lanien cum.Maria: dccoretn dclieiiiiis iiiquireie, in qttenti teste alia
cuiii qua iifque tanla ei eoitsensio fuil, nl illius Scriptura , desideiatit eiiafn ungeli prospicere? (I
.' noii.soluiii voliiiKaiein, sed elinin carneiu sibi con- Pclr. i, 12.) Cujiis piihiiiiliidiiieni in sjiiruu vlde-
jiingerei; iic de sua Virginisque sjiksianlia uiium bat. et iir eorpore viticre (iipiebai, qtij diee.kni:
Clirirtiuii eflicere.i, vel pniitis uiius Chrisius fieret: ExSion species decoris ejus (Psdl. XLIX,2). Etiie
qiii,_elMnee lottis de Deo, nec loii.is de Virgine.;, niediocrein tiki videaiur coniriiendasse decoreni ,
toitts (atueii Dei, eiiodis Virginis, essel; nec duo "* recble quoti iu.alio psalnio legis : Speciosttsfotma
filii, setl -tiiriis. utriusqiie lilius. Ail iiaque : Ave, prwifiliis liominum: di/fitsa est gralia iniabiis iuis,
graiia plena, Dominus leium. Neo lanttun Dominus. propterea benedixit le Detts in wternum (Psal.
; FiJius lectini, quein carne lua indiiis ; sed et Do- XLIV,5).
niiiius Spiritus sanrttis, rie qtio.concipis ; ei Domi- . 746 7- Benediclus ergo /ru.iis wn/m tiu,- ctil
niisPaler, qui gennil qtiem concipis. Paier, inqiiam, kpneiiixii Deus in seiernuni : ex ciijns kenetliciioiie
leciini, qni Filimri siiuiii facit cl .(uuiii. Filius lcciim, kenedicia eiiam (u in niulierikiis; quia mm poicst
qui ad condenduni in le inirahile saerainenium, mala arknr frttcttimfacere.boimm.Rettedictn,_iiqi_s.ni,
niiro uiodojet sibi reserai genilale secreiiim. et tibi tuin mulieribns,(nm illam generaleiu inaledic iuiiein
. scrvat yiiginale siguacultim. Spifitus saiiclus 'lociim; evasisii, qiia dicliiiii esl, In trislitia puries filiqs
qui tiint Patre et. Filio luum saiiclifieat-uierum_ (Geh. III, 16); el nihiloriiiniis illain, qna scciUinn.
Doiuiuusefgo (ecuiii. . esl, Maledicta sterilis in Israel (Exod. xxiu, 26;
5. Benediita twiit miilieribus.._Libel adjungcre Dettt. vn, \i) : ac singiilarcm conseciila es beiiedi-
quod Elisabeth, cnjiis lisec yerbu. sitnt, proseouia clioneni, ut nec slerilis iiiaiieas, nec cmn do!ore
siifcjtinxil: Et benedicttts fiucltis. ventiis itti (Luc. „, paiiiiriiis. Dnra necessilas, el gr.ive jiiginn super
i, 42). Noii quia lu nenedicla, itleo betiedieius fru- omiies fijias Ev:e! Et _siparturiiinl, "cniciaiitur : ct
clus veniris lui: sed quia ille.le praevenii in kene- si iion pariuiiiiiil, nialediciiuijir. Ef dolbr proliibetr
diciinnikus dtilcciiinis , ideo tu keuedieia. Vere parcre, et non parere inaiediclio. Quid facies, Virgo,
eieiiimbeneiliciits friici.us'yenlris itji, in . quo kenc- "•. quae ha.'Caiulis, qnae h:«c legis? Si parturis, angiis-
dieUesuiit-nnuies geutes, ile ciijus ploniitidiiie lu- liaris :_si.-ster.ilis uiaues, inalcdiceris. Quid ebges,
qiioi|iic accepisti CUIIJ-(scieiis. elsi differentiiis a Virgo priideiis?: Angusiiic, inqiiil, mihi siinl i.ndi-
cseteris. Ac propierea qiiidein benedicla , tu, seri in que : nielitis est lainen mihi niabuliciuin iiicurrere,
liijilicribiis; ille vero l.ciieilieitis. IHIIIiti, knininthiis, etcasiain niaiiere, qu.im priiis. qiiidein ooncipcre
iinn inler angelos, scil.- qtti est,-nl ait Aposloitts, pcr coiicitpiscfciiiiain,quod ineriio post ciitn dolore
sttper omiiiabenedhius Detts iii sit'cuia(Rom. ix, 5). paiiuiiaiii. Hinc eieiiim eisi videp malcdiciiiin, sedi
Diciltir h.eiiediciusvir, bcnedii nis panis, bciiedicla uoii peccaiiim : illiuc vero ei peccatiini simul et
nmlicr, beiiedicia leriii, vel,.si quid lale in creatnris «TiM-ialiini. Dcniqne luvc inaieiliclio qnid aliud est,
heiicdiciinn esse liieiitntalnr; sedsingiilariier bene- quam'hoiiiintim ex|irolifalio? Neqiie oh alitid sane
diclus frucius veniris liti, cuni sil, simer omniq be-. dicitnr sierilis.nialedicia, n!sj cquod opprtibrio et
nediclttsDeus in swcuta. - . roiilempltii sil habeuila, latiqiiatii initt lis e.t infrti-
1}
6, Behediclitscrgo frttcltis ventris lui. Benediettis cinosa, et hoe inisrarl laiitum. Mibi atitani pro mi-
in odote, keiieilictiis i» saptire, benetliclns in.specie. niiiio est quod homiiiibiis displiceo, dmn ine possira
Hiijus odoriferi frnei.ns fiagraniiain seiiiicbii qni yirgineiii casiaiii exhibere Clifis o. 0 Virgo pru-
dicebai: -Ecceodor fitii jnei.. sicul odor agri pleni, dens. o Yirgn devola, quis te dncuil Deo placei-evir-
cuibeiiedixit Domiiiiis(Geu. xxvn,-27).. Aiinniivere ginitateni? Qiiii"lex, qtue jnsliti:i,".qiieepagiua Vele-
lieiiedictus, ciii.beiieilixil lioinintis? De sapoie linjiis ris Testaineiiii vel praicipii, vcl consnlii, velhoria-
fruciiisiiuiilitiii ipii guslaveral [lilias, qtind gttsla- lnr iti (iiKiienon ciirnaliiei1viyere, et iniorris aiige-
verat], ialiler,«riictabal, dici'iis_: Gtisltiteel videte licam dneere vilam? Ubi legeras, beitia Virgo^ S*-'
qitonitimsttavis:est Domitius (Psal. XXXIII,9) ; et pietilia camis mors est (iJom. vm, (!); H: Cttram."
alibi : Qitam inagtia mutiilndp dukedinis tum; Do- cnrnis -jte peifeceritis in desiderio (llom.-xui,-14) ?
mihe,quani abscoudislilimenlibusU iPxal. xxx, 20). Ubi legeras de virginibus, quia cantani .'canlicum
Et alius qtiidani : Si latnen, iiiquit, guslaslis quoniam norum,quod nemoalius catilare polest, et sequuntur
dulcisest Dntninu.s (IPelr. n, 3). Et ipsc Frueltis Agnnthqubcunqiteieril? {Apoc.-xiv,i.) Ub\ Iegerafc
de se, invilans nos ad se : Qui edil me,-ait, adhuc laudatos esse, qni se .eastmveriiiii- vropter remv.m
PtTROL. CLXXXIII. 3
75 5. BERNARDlABBATIS'CLARjE-VALLENSIS ?6
.«efoniiM? (Malllt. xl.x, ,13.) Ubi logeras : fu cartte A t fuil .virginalis ; quod non perturkala, forliitidinis :
eitini ambulatttps, npn sepuulitm carnetn militamus qtiod lactiit el cogilavii, priideniiiC. Crgiiubnt auiem
(II Cor. x, 5.) ; e.t: Qiii munimonio jtmgit virginem. qualis e-'set isia salttialio. Sciebal prudetis viigo9
tuarn, bene fctcit; cl qni itqtijungil, tiielius fac.il? Ubi -fpioi s'i'po ange.lus Saianai naio-fighrat se in ange»
andionis : Volo vpspinnes esse sicitt ei me ipsnmfal liiin lucis : et qui.i uiiiiiriiiii linmilis ct simplcx ci;il,
Bon.timest honinii, ti sic perinuneat sccunduni tneuin nibil lalcjieiiitiis a sauclo angelo spurabat; el iJco
consitiiim?, De virgiijibits, U.quil, ptvccplum non cogilah.it (|iialis essei isla saluiaiiq.
hqbep, ct.nsiiiam quletij cio(1 Qor. yii, 58, 7, 40,25). 10. Tttiic ange.lus. iniuitus Yirginein, ei yarias
Ttt vero nojj jlicam pva;.cc]).tpni,sed ucc coijsiliurii, seciiin volveie cogiiationes fiicillitne deprelienticns,
iiec exeinpljj.nt : nisi qtip.J uiictio ddcckal te de pavidam coiisoladir, ooiifiiinaldtibiaiu, ac familiaii-
oinnibus; ac se.imo Dei vivus el eflicnx, anie libi (er vociiirsex iioiuiiie, ieitignc ne litneat persuadct.
facius magisipr qitain filius, prius instriixerit meii- Ne limcns, inquil, Maria, inveuisli grulium apud
tem, qitani indiieiil carnem. Cluislo ergo devnves Detini Nihii hic doli, nihil hic fallatise esi. Nnilam
te exbibere virginem ; ot nescis qnod ipsi cxliiberi _ .circuiiivenlioiiein, nullashic stispiceris insidias.Non
te oporieat cliam tnalrein. Eligis in Israel essc con- siini ho:tio,sed spiritus; et t)ei angelus, i,on Saianae.
B
lenipji.bilis, eiui ilji placeas ciji te probasti, maledi- Ne limects,Maria, invenisii graiium apud Deum. 0 si
cium incttrfere slerililalis :,el ecce nialudiciio kene- _sci.res ijuantum tna liuniililas Allissinio placoat,
dictipne cqmmtiiaitir, storilitas fecundiiale fecem-. quaiua te aptnl ipsiini subliniitas nianeai! anijelico
pensalnr. 4c indignain nce alloqiiio judicares, nec obseipiio.
,8. Apori, yjrgp, sinuni, expande gremiuiii, prae- -Ulqtiid et.iin indebitam libi dixeiis gratiain angelo-
para iitertim : quia ccce faottirus esi libi inagna qni riiin, qiise inyeiiisli graiiam apud Denin? liivoiiisti
pplens esi_,iji lanlum nl pro malediolione Israel, qnod qu;ci'obas, iuveiiisti qiiodiiemo anie i.e pofuil
bealajn tedieaiu oniiicsgeneraiioiies. Nec snspectnm inveniie, invenisii graiiam• aptitl Detim. Qtiam gra-
habeas. prwlens VirgQ, fecunditaieni, qeia nou au- liam? Doi et lioniiiium pacem, mdiiis di siniolio-
feral iniegritatein. foncipies, sed sine peccato, gra- Jiem, viije reparatioiieiiii Uaic est ergo gralia, quaai
yida eris, sed nnn gravaia; paries, sed non cuin invciiisli iiputl beiim. Et hoc tibi signjini : Ecce
tristiiia : licscies viitiin, ei gigues UTMIIII. Qttalcm concipies cl pctries fiiium, e'. vocabis ttomen ejux Je-
filiuin? lilijis eris mater, ciijus Deus cst Paier. Filius stiin. Iuleiligc, prudcuis Yirgo, ex notiiiin.Filii pro-
palernae clarilalis [«/., cbaritaiis; til., majeslaiix] missij qiianiam et quain specialem graiiani invoiioris
erit, eorpna ttiaecasiiiatis. Sapienlia paieini cordis ,p aptitl Deiiiu. El cocubis, ail, nomeii ejhs Jesttin. Ra-
ejil fiiiclus iiieii virgimiljs. I)e ;m denique paries, lionoiii.hiijtis vocabnli alins cvangolista ptmii, angclo
eide I)eo cpiicipies. Coufoiiar£ergo,Viigo fecunda, sic iiiteiprotanle : Jpseenim sulvuin faciel populum
casia Puerpera, Maier inlacla ; qttia non eris in euatn a pecculis eoruin (Mttllli. l, 2I).;
Jsrael nlira maledicla, ncqne inio.r sicriles depulata. - d1. DnosJosus.lcgo in lypo liujus,i|uein nunc in ina-
Et si adluie ni.dcdiccrfc ak Isiael secundum carneiii, nibns liabeii!iis,|)i'a:cessisse,amlios popujis pra:fi.isse:
nonqiii:. sieiilcni viiienl. hcd qttia fecundam liivi- qttoruiii uiiiispopiiliimsuuin deliiihyluucediixii (Agg_
dent : menjeiuo qtjqd cl Clirislus maleilicltun perlu- i; /// lisdr.y, S), alier smim inieriam pioiuissiouis'
lil crueis, qiii te sunni inalrem Ijenedbit jii cco.Iis: jnlroduxil (Josne,i, 11): iit illi (|iiidemillos, qnllms'
sed ei in li.iris ab.angelo kenedieta, cl a cuhctis praeeraii!, ab hoslibtts dcfondcbaut; sod luiiniuid
geueraliouibtis tensc merito beata pnedieari... Be- salvabanl a peccatis cor..ii_i? Is aulem.iiosler Josus
nedicia eigo .u jn liiulieribtts, et benedictus iruclus et a jiecciitis salvat j.opiiluin stiuni, "et iiitrodtixil in
veniris itji. • (erram vivcniiiim. Ipse enim sulvum ftwieipupulutn
8. Quw cuin qudisset, turbata esl in sermone ejiis, _sumn a peicatis eoruitt. Quisosl kic q i eiiam pcccata
el co.gitubtii747 qiutlis essei ista suluialio. Soic.nl diiuitiil? Uiiiiani-et ine jieccaloiein digiie nr Do.ui-
virgiiies, (jiia; ycise vifgiius suiu, sempcr pavi(la;,et 0] iius Jcsits annuinerare populo suo, ui salMiui me
iiunqiiani t;s&;eseoui.ae; cl ut caveanl iiinida, eiiatn liicial a poocatis meis ! Vcre eiiiin. kealtis pojuilns
tiita pcriiinesceie, scienies se in vasis ficiilibus ihe- cnjus isie Jestis Doiniims Dous ojis, qnia ijise sal-
sauriiin pqrtare jiretiiisinn, e( uiuiis ardtiuni esse vtim faoiet jiopulttiu siitim :i jiecciiiis o.oiutn. Yereor
vivere atigelice intor. koiuiiics, e(. in (oriis nicre . aiiteiu ne iuulii se profiieaiilur esse de populo cjus,
caiesiiitiii conyersari, et in carne csclikem .iigere <juos (anieii ijise lion habesii pro populo stio . Tcroor
yitam. Ac proinde (|uidqui(l jiuvi.im, quidquid snbi- ne plorisque, qui quasi in popiilo ejus roligiosioros
litii] fuo.rit pr.luni, suspecias habeiu insidias, loiuiu •esse vidpiuur, ipse aliqiianiJo dioat : Populns hic ia-
coutra se aostii.iian. iiinchinattuu, Idcirco el Maria biis me lumoral, cbr autem eorutn longe est a tne
tttrbaia esi in serinonc angcli. Turbata esl, sed non (Mutih. xv, 8). Noyit eniin DominusJcsus qiii snnl
perliiibala. Tt.rbqius SMJH,'iuqtiil, cl non siim locu- ejiis (UTim: u, 19); novit ei quos elstgit a jirinci-
(Ns;.sed,. cpyilqvidies gitliuuos, el.aiinos teternos in pio. Quid ine vuculis, ait, Dvmine, Doinitte, el twn
menie hubin (Psal. LXXVI, 5, 6). ita ergo et Maria - fucitis qiai! dico? (Luc. vi, ifj.jVis st.ire aii perliitoas
lurbaia esl, el nori esl Iocula, scd cogilahat qnalis-- ad jiopiiitiiitejits, vol poiins vis esse de ptipuli) ejus?
.esset ista -safuuuio. Quod lurbaiaosi, vefeouiKluc' , Fac q!!;C dio.it Josi.s; el conipuiabit te ui puptiio
'
77 . -" SUPEU MJSSUS EST AOMILUE. 7S
suo.; fac qnae jubet in Evangclio Dpminus Jestis, A . facius est jjarvuhis. Parvttlns, ail,iin/«s esl riobis,
qiiiejiil.iei iu iege et.prqpbeiis, quae jubei jier miiii etfiiiits tlaths est tiblm (Jsai. ix, ti);Nobis, inquam,
-siros snos qtti si.nil iri Ecolesia; obleirijieia.ejits noii sibi, qu.i ulique anle leiripura nittlio nobilius
yieariis pr.vpositis l.iiis,npn Janiiitn Imtils et niode- nains ex Palre, nasci leinporaliter iion iudigebal es
stis, sed .eiiam dysoolis; et.rtisce ab ipsb Jesit.qtiia malre. Non angelis quoque, qui, cum liiagnitm liabe-
iiiiiisesl el liumilis corde; el 7&jS e,J? de bealp reut, parviilntn iioiifequirebaiii. Noliis ergo natus,-
popnlo ejus, qne.ni elegit in lisereriiintem sibi; eris. ...... nobis ot-da(us, quia
• iiobis
... necossarins."
de Jaiifia.bil;popttlo ejus,-tjuem Doniinns exeroiliium 14. Jam de iiokis natn et dalo faciamtts adquod
keiiedixii, dicens : Opits maiitium metiium tu es? naltisf.sl el tlaliis.Uiaiinir libsiro In riostram ulili-
haneditas tvea israet (Isai. xix, 23) : cni. ne forle ial.enij de Salvalore saliiiein opcreinur. Ecco jiarvu-
lsrael carnalem reuiuleris, eiiain tesliinoiiiinn porhi- Jiis ,in medio siaiiiilur. 0 parvulus, parvuiis [.1/.,
bei,. dimis : Popuhts,qnem non cpgno.vi, servivit parvulus] dositloriiliis! 0 vere parviiliis, sed maliiia,
mihi, itt aji.difitnitris pbedivil milii(Psuf. xvjj, 43). . jipn sapionlia ! Stiideaimis cffioi sicit.l parvuliislsie;
. 12. Sed audiainus./juitl -idein angejus set.it.iat de d.isca.i.ntisiil) ipso, qtiia iiiilis esl'cl lntiiiilis cordc:
ill", «ij ,n,e,cdinueoiKprjiq ta'e indidii ..iipmeji. Ai.i ue jnagniis yidolicet D.ctissine caus.i faotus sit honio
namqiie : liic eril muaniis, el Filitts Allhsimi vo.ca-^ jiarvpSj iiegralis morjiiiis, pe in vaciium crncifixtis.
bilitr. Bej.iej.iiaguus, rjni 1'iiius Altissimi iiiei c.bittir piscanujs ejtis .Juiniilitajetn, jjnileuiiir inaiisiieiudi-
Bjipollaij.An nqn inaguiis, fujustnagniiudiflis tinn esl l\n.i, ainjilcclamiir (Ijleciion.oni,cqinmuiiioeiiius pas-
' [inis? (Psui. CXLIV,5.) £t.tjttis mtignus, ait, scul sionibiis, la.veinnr in sangniliepjtis. Ipsiini bfibranuis
Deiisjipsier? (Psnl. j.xx.vj,;!!.) Plaiip Jiiitgntis, .qtii nropiiialionem pro ppceiijjs noslris ; (juoniiini.ad hoc
la.in.iiiagnti.%ijuaju Aljjssjiiius, qujaej. ipse.AIij.ssj- ;i|)sc iiatjis ol.datiis est nqiiis, ljisnni qonlis. Patris,
ii.itts. Ne.qiieeiijni Allissinii Fil.i.usrapinani arbilia- - jpstiin (iflbr.inmset snis: (|iiiii"el Palo.r prciprio'Filio
biuir esse/>e se/jualeinAljissjuip (Pliilipp..ii.O). IJI.e suo non pejiercil, sed pro noliis iradidilillum (Rum.
ijicj-itoaibitrandiis esl pqgUasse rapinam, qui pujn vui,S2),el ipselilius seiiiciipsttm e,\inanivii. foiinam
denikilo in angelicani fpniiam lacj.usfnissci, f.ictoii servi accipicns (Pltilipjt. n, 7)- Ipse (radidi.t iii nior-
snp se .coiiipaianSjiiiitirpayjt.silij'quod Fijii Allissinti tem.atiiniaii) stjaut,, ot\c,ii,niscelerji.ljs ropuiaitts csl;
pioprJHin est, qui iiijijiie ijj ior.ma Dei a Deo non e( jpse poocao 74^Juuiiqjii!.n Julij, pl pro . trans-
facius.scdgojiil.tis est. AJiissiiiiiis eiiim.Deus Paier, gressoiibus rogsjyji-ut IIOIIperinmi (Isa. l.iu, 12).
quaniyispmnipolehs sii, non pqiujt Jaiuen vel icqua- Nou ppssiint peiire. prp qiijjMisFiliijs rogat ne pe-
lem sibi condeie ereaturpm, vel. iuaeijualein giguere ,Q reant, pro qyibiis Paler jtradidii Filitim in mortein
fifiuiu. Fecil ilaque a,ngelum magiiiiin, sed iion ul yivant. yEqtialil.ej:eiô ab iiiroqur. sjieranda cst
giianitis ijise; _etjdep nec jiltissiiiii.ini..Sojum auieni yenia, quibiis. seqtjaljs._(_§liii picliiip jiijs.eiicortjia,
Uiiigoiiiiini).JiJieiti jiqjj. fec.ii, sed, geimil Oiuni|>.o_- par iji voltinjatp jjoleiiiia, nna jn deitaie snb.sj,;iutia,
tetis pinnjiioieniem, AltisSJiniis aliissiinuiii, jEter- in ijua linus cun) o.isjspirjj.us sanclus viyit el regnat
jiiis ciwleiniiui; ipsuij.i sibi per p.ninia cpmparjiri, Dpp.s jjer pnijji.a s_EC.ula.ssecuIpri.im, Atupn. .
iiecTapin.a.niaestimal, n.ec injtiriain. Recte ergo bjc : IJ0MILIA IV.
• ••
erii niiiginis. qiji Fjlius AUissiin.iypcabilur.
In Luc. cap. i, v. 32-58.
15.. Sod.qiiare Jiic ejit, _e,tjion poiius esl fliagnjis,
qui senip.o.rieqiiajiter ipiigjjus, u.onliabet qno cre- i. Npn pst dnbinm, qiiidquiil ju lan.dibus Matris
scat, nee. rnajor posl coiicepliim fn.dirus sil, qnam jproleriiiin.s.,;ad FJliuin.perlinerc; ct rnrsijm, CIJSI
anieyeisji, vel. fiieiit? An for,ie jirpplerea dixerit, FiJiuii) Jjpjjqramus,.) gloria Matiis pon recedinius.
erji, quia qiji -magjiijgD.eti.serat, fliagnjJSboino fu-: Nain, si juxta .S.jlppipuein, Filjus sfijnpns-glqriq esl
ttirtissii? B.eneergo, Ilicgrif tjiaysHs. \\\:\gfmpIipinq, palris (Prov.x, 1); .qtianjo jjiagis glprjostjni es( nia-
- magiuis dpcipr, magmis
prijplj.e.ta. Sic enin.i .Jjcitur, trom apsius eflici Sa]ijenliij.? Sei quid ego tpi.ilo in
de.eo.jn Evangeliq: Quiu pxopheia magniis sitrrexil D I ejus Jaiidiiius,quam laiidabilem i),r;ie.di.e,,j;,!l
pj'.ojih.et;ie,
initobis (Luc vji, JO)- Et,4;jriintjri qnqdam j)rophe.,a perhibeC angohjs, riafrat e-y.augolis!a? Noii ergo
Epce, Jaudo, quja i.ionaudeo; sed laiuum foplico (levo.tns,
iiiiigtiusitiileiii.ptoplieia veiilu.rus p.rojii.i.llil_ur:
inqini, venieiprnpheia magnus, el ipse reiwvubitJeru? jjuodjani exjjlicavit per os evaiigelisla»Spiiilns san-
salem. El .lii-quideui, « Vjrgn, parvulqsti paries, cdis.. Seqttiitir namque, el ail:„ Et dctbii itli Dotni-
pa-vtibiin niitries,. parvnJiiin Jax:tabis: sed videns nus Dens sedem David pairis stii. Vt.rba sun( angi.ii
p.irvttluiii, cogila magriiini. Eril eninima|.ims, qttia ad Yiigiuem de promisso FjVto,proiiiillonlis qno.d
niagnificabit ciim Dens in conspeciu neguin, adeo ul debeat possidore ivgnmn David. fjttodde siirpeDa-
adoreul emn ontties reges, oinues geiites seryianl "\id'diiJ.cHt oi-iginp.niDoiiiinus Jesus, nenio dnliUat.
ei.*M:ignifice(orgo et aniitia lua Doiiiiu(iinf<qiiiahic Qiiio.roanieni. qtiomodd dedcril ei Oeus scdem Da-
erii ttttigmis, el Filius Aliissimi vonabitiif: Magims viil jiairis sui, cutnJpse.in Joinsalom iionrcgna-
eril, efniagna facict libi qni potons e.st, et sahciiim 'verit, qniri imo lurbis eiim voleiiiihus consiiliiere
nomeii o.ins Qnod oniin sanolius nomeii, qttam qtiod YcgRin. lioii aoqt.tieverit (Jbatt. yi, 15), sod eviintc
"FiUus Aliissimivbcabilur? Magnificoluf el a nobis faoieiri Pilali protestaius sit:'"llej7»«urnt(itiui-nonest
jiarvulis magnus Doiiiinus,. quos ul facerei inagnos, de hoc tnundo (Joan. svui, 36). Deniqtie quid ma-
59 S.iiEHNAKDI ABBATIS CLARJE-VALLENSIS £0
gnum spioiniitiiuv ei qui sedct super Cherubim A . simt, conveiierunl in iinum, ad laudandum scilicet
(Psnl. LXXIX,2), qttein prophela vidit sedeniemi el. glorificandum eiini qui stiper oinnes esl Re.x
stipor soliuin exeelsiini el elevaltim. (Isai. vi, 1), regtim, e( Doiniuiisdoniiaantiiiiii: de ctijiin splpndi-
scdcre in ihrono David pntris sui? Sed noviiiiusi. dissinia coiileniplatione fnlgebiint. jusii sicut sol.in
quam 'ain aliam Jerusalem ab ea qu:e iiiiuc esl, iu rogiio Pairis <:otttm IMath. xw, 4-?i. 0 si e( inei
qua rcgnavit David, s;gnificaiani, inulto ista nobi- peecatoris inetiiiiieni Jesus in beneplaoito pupuli
Iioreiii, mullo ditioreui. Haric igitnr pnlo hic fuisse sui, CIIIIIyeueril in reguum suuni! 0 si me iu illa
signilicaiaiii, illo videlicet usu loqueiidi, qno sa>pe die, qiiando iradittirus cst_ regimm Deo et Palri,
.reporis in Scripluiis significans poiii pro significalo. visilaie digiiabilur iu salulari suo. ad vidcudum
Tuiic sane iledil illi Deus sedem David palris sni, soilicet in honilaie eleolortim siiorinn, ad Iaulandum
quandi} conslilutus es( rex ab eo tuper Sion monlem -in lsetitia geiilis sua:, ut iauVelur cliam a mecum
~guitcluniejus (Psal. u, 6). Sed hic prtipbela de quo haeredilale sua! Voni inierim, DomiiieJesu, aulcr
vegno dixerit, expressius aperuisse videlur, in eo soaiidala de regno luo, qitod esl aiiima niea, ut
qiiod non in Sion postiit, sed super Sion. Nam ideo regnes tu (qui debes j in ea. Venil enim avarilia, et
fortassis dicliim est, super, quia in Sion quitlein vindical in me sibi sedem; jacianlia oiipit (lominari
regnavit David: super Sion vero regnuin eslillitis, 'B.milii; superbia vult mihi esse rex. Luxuria dicit:
dc quo dictmn cst ad David: De fruclu veniris lui Ego regnabo; ainbitio, detraclio, invidiaei iiaoundia
pon.un super sedem tuctm (Psal cxxxi, II): de quo ceriaiuin nie ipso de.me Ipso, ctqusego poiissinium
et dictum est per alium prophelam, Super solittm esse videar. Ego aiiteiu quanliim valoo resisio; re-
David, etsuperregnttm ejus sedebit(Isai. ix, 7). Vides nitor (|uaiitiiiii juvor. Dominum meiiin Josiun re-
quia ubique reperis, superl Super Sion, super sedem, tianio; ipsi rucdefeiido; qula ipsius me jnris agnosco.
super solium, stiper regtium. Dabit crgo ei Doininus ljistim miiti Doiim, ipsiim niilii Doiiiiiium teneo, et
Deus sedem D.rvid patrisstii, non lypieani, scd ve- dico: Non habeo regem nisi DominiiiiiJesmn. Veiii
ram; non lomporalem.sedaHernaui; non tcfrenam, crgo, Doniine.disporge illos in viiiute lua, el re-
sed caiestem. Quie idcirco, ut jam diclttm esi, gnabis in me, qtiia tu es ipse Rex meus, -el Deus
menioralitr fuisse David, quia lisec, 5n qna tempo- lneiis, qui mandas salntes Jacob.
raliiersedit, aetetiiaeillius gerebat iinaginem. s 3. Dixit auiem Maria ad angelum: Quomodo (iel
2. Et regiutbit in dotnq Jacob in wternum, el regni isind? quoniam virttm tion cognosco. Priiuo quideiri
ejns iioji erit /liits. Hic quoque, si doinnm Jacob leui- priidculcr tacuU, cuin adhuc dubia cogilalial qualis
poralem accipimus, qiiomodo in illa, qn;e selerna f, , esset ista salttialio; nialcus.nimirum huuiililcr non
iion esi, in reienium regnalunisesi ? Qua-remla est respondnrc, qiiam teinere loqui quod nesciret. Jain
ergo doiuussslerna Jacob.iiiquaregnet in aeiernum, vero. conforiata ei bene prsemeditata, angeln quidem
ciijns regni non erit linis. Ari non denique donius foris lcquentc, sed Deo inttis persuadente (eraienim
illa Jacob exasperans impie abnegaviteum, e( insi- Doiiiinus cuni illa, dicenleJingelo: Dominusiecttm);
pienter respnit antc faciem Pilaii, quando illo per- ita crgo cbiifirinaia, Jide scilicet depetlentelimuremi
liil:e.iiie,Regem vesirutn crucifigttm? uno ore respon- lautilia verecundiaui, dix.il ad angcluui: Quomodo
dendo clamavit: Non habetnut regem nisi Cwsarem7 ftet isiud ? quottiamvirum noticognosco. Non dubiui
(Jonn. xix, 15.) Requjre itaque Aposlolum, ei di- de facto, sed modiim reqitirit ct ordinem. Nec enim
sceruel tibi eum qui iu occulto Judseus cst, ab illo quterit an lict isttid, sed quomndo. Qnasi dioaL:Ciun
qui in maiiifosio; et qusein spiritu est circumcisio, sciat Domiiius meus, testis conscientise meae, voitim
ab ea quae fu in carne (Roth. n, 28): spirUualem esse anciilas suae nqn cognoscere virum; qua lege,
Israel a carnali, elfilios fidei Akrabsea filiis carnis. quo ordine placebit ei ul fiat istud? Si oporiuorit
Nott enim, inqnU, otnttesqtti ex Israel, hi sunt Israe- nie-frangei-evolum, ut pariauntalem lilium; et gau-
- litw: nequequi semen sunt Abrahw, hi fitii (Rom. ix, dco de fiiio, et doleo de propositu: fiat tumen voluri-
. 6, 7). Sequereerg» eldic: Similiter non onmes qui D j las ej'us. Sin yero virgo coiicipiam, virgo etpariain,
e.x Jacob, hi repulandi siiut in domo. Jacob. Jacob quod ulique si placuerit ei, inipossibibi uon "cril;
'-•quippe ipse est.qui Jsrael. Solos igilur.qui in fu!e . lunc scio vere quia respexit huiiiililatem anciliis
Jacob perfecti inveniendi stini, repma 750 'ta domo suae. Qiiomodo ergo^ftet islud ? qiwniam virutn rion
Jacob, vel potius ipsos.noveris fore spiiitiialeiii et cognosco. Et respondens angelus dixit ei: Spiriius
aiternam donium Jacob, iii.qua regnaijil Dominiis sancltts supervenielin te, et virltts Aliitsimi obumbra-
Jesus in seiernum. Quis ex nobis esi, qui juxla inier- . bil t.ibi. Superius dicla est fuisse ^raita plena:.et
preliUioncm iioiniiiis Jacob, supplaniot diabulum de . ntinc quomudo dicitiir, Spiritus sancnts superveniel
corde sup, lnolotiir ctnn vitiis et coiictijiiscentiis in te, el virtut Alttsshni obumbrabii tibi? Nuuquid
stiis, ui non rege.el peccaunii in suo inoilali cor- poiiiit repleii gratia, el iieodiiin babcre. Suiritum -
pore, sed regncl in eo Jesu, et iiuhc quidem per saiioittii), cuin ipse sit daior gratiariun? Si auiem
gr.-.tiarn, e( in seleriiiiin per gloriam ? Heati-iii quijam Spiritus saucttis in ea eral, qiioinoio adlnic
lius Jesus regiiahii in auernum, qtiia el ipsi ciini eo liiiiqua ii noviier superveiuuriis reproiiiiliitnr ? An
regnabuul, ct rcgni bujtts non erit (inis. 0 quain forle ideo non dixit siinplioitcr, veniel iu le, sed
fcloriosumesl regnum illud, in quo reges congregaii ..addidil sttper, quia ct prius quidem in ea fuil pef
*i . . SUPER MISSUS.EST H0M1LI..E. 88
nuiltam gratiam, sed nune supervenire nuniialur, A «.iioii habiiil qu.id proprie digneve noniinaret iilutl
propter abundanlioris grati:e iileiiitndineiii, quam eximiuiii, illud magni.ficuin,illnd reverendiim, quod
eiTasuriisesl super illam? Al vero cuni plena jam de pnrissima yidelioet Virgiriis carue cuin sua anima
sit, illad aniplius quoniodo capere poterit?Siaiitem Unico Patris erat uiiieiiitiin. Si diceret, sancta card,
pltis aliquid capere poiesi, qtiomodo et ante plena -vel sancius honio. vel sanclus infans; quidqtiid lale
"fnisse inleiligetida est? An prior quidem gralia ejtis poneiet, paniin sihi dixisse viderelur. Posuil.ergo
tahttim repleverat iiieiitoin, seqnens vero etiam indcfiuile, Saticlum: quia quidqnid illutl sit quod
yeiitrem perfundere dehet: (|iiatemis scilicet pleni- Virgo genuit, sanetiini procul dubioac singularitor
ludo diviniiatis, quse anle iu illa, sicut et iniiiiiills sanctuiu fuit, el per Spiritus saiiciifieaiionciii, et per
sanctoruin, spiriliialitcr 751 habilabal, ctiamsicut Verbi assumpiionem.
in nullo sanctorum corporaliler in ipsahabilare . 0. Et adjecil angelus: El ecce Elisabelh, cognala
incipiai ? .tua, et ipsa concepil filiiimin scneclute sita. Qtiid
i. Ait. itaque: Spiritus sanclus sttperveniel in tet ftii( necesse etiani huj'us._sterilis Virgini nuniiare
fl virttts Allissimi obumbrabii tibi. Quid.esl, et virlus concepium? Nunqnid forle dubiatn adhuc ct incre-
Altissimiobttmbrabil libi? Qtii polest capere, capiat. dulaui oraculu, recenliori voluil confiriiiare mira-
Quis enim, excejila forlassis illa qtisehoc sola in se B I culo? Absii! Legimus et Zachariae increduliiateni
felicissinie mcruit experiri.-inielle _(ticapere, ratione ,ab hoc ipso aiigelo fuissecastigataiii: Mariam auiein
discernere possit, qualiter splendor ille inaceessibi- in aliquo reprohensam non logitnus; quin potius
lis virgineis sese visceribus inftiderit; ct ul illa -fidem ipsius Elisabeth prophelante laudalam aguo-
inaccessibilem accedere ad se ferre potnisset, de vimus. Beata, inqtiil, quw credidisti, quqniam perfi-
porliuncula ejusdem corporis, cui, se animalic con- cientur in tequw.dicta suiil libi a Don~ino.(__»_• i,
massae umbraculum fecerit? Et -.45). Sod irieo sterilis cognata; concepliis Viigini
"temperayit, reliquse
fortasse propter hoc maxime dictitm est, obumbrabit iiiintiaiiir, ut, dtim iniraculo miraciijuiii additiir,
iibi, qiiiares niiiiirinn in saerauieiito erat, ei quod gaudiiim gaudio cuinulelur. Porro necesse eral non
sola perse Trinilas in sola e( cum sola Virgine vo* modico boilia: et amoris pra.venienie iiiflaiumari
-luit operari, soli dalum est
nosse,.ciij soli datumest incendio, qu.e Filiiiui palernae dileclioriis ciim gau-
«xjieriri. Dicatur ergo, Spiriltts .sancliis superveniet , dio Spirilus sancti nioK fueral concep.ura. Neque
in.te, qui utique sua 'poienria fecundabit te."_.. vir- enitn nisi in devolissituo corilc atque hilarissinio
- ttis Altissimiobumbrabil tibt: hoc esi, illiiin modnm tania se -.capcre poterai dulcedinis et alacriiaiis
:
quo de Spiritn sanclo concipies, Dei virius, et Dei afllueiilia. Vel idoo concepius Elisabeth nunliaiur
sapienlia Christus, sicin suo secrelissimo CQtisilio^ ^*-Marise, quia profeclo 7S2 decehat ul verbum
obuinbraiido coiiteget et occultabil, qualemis sibi mox diviilgaiidtini ubiqtie prius scirei Virgo per
.: i.iiiliiiiinoius Iiabealur et libi. Ac si angelus respon- •.aiigeluui, quain audirot ab lioiiiine: ne Maiorvido-
' deal ad
' riiox Yi.ginem: Quid a me requiris, qtiod in le ; licet Dei a consiliis Filii viilereiiir aniola, si eorum
Scies, scie.,- el felicilei- scies, sed :quaeiii lerris lam pro|>e gererentur, roinansissei
' illo experieris? ct auclore.
doctore, quo Ego auiem missus stim srigiiai-a.Veriile.o polius conceplns Elisabetli Marise
- niintiare_
virginalem conceptiim, non creare. Nec . nuiitiatiis esl, ul duni niiiic Salvatoris, imiic prse-
polesl doeeri nisi a donanle:" neo potest addlse.i nisi ..cursoris.edocoiiir aivenlum, reruin lonipus vi ordi-
a suscipleiile. Ideoqueet quoditasceiur exte Stiricluin, nem icnens, ipsa nioliiis postmodiim scriptoribus
vocabiiur Filius Dei. Qnod est dieere; Quoniam non ac pr;etlioaioribus Evangolii reserarct venialem,
de honiine, sed de Spiritu sancto concipies [Al. qiiie el plene de omnibus a principio coelitus fuerit
'
Quoulain iion est de homiiie, sed de Sjiiritu sancto, ,- in-tfiiota mysieriis. Vel idoo adhtic niintiatiir Miiriio'
quodconcipies], concipies auiem Altissimi viriiitein, ; conceptiis Elisaholhrut audions cognatam velnlam
- hoc esl Filium Dei; Ideoqtte et
qttod nasreliir ex et gravidam, cogilel jiivencula de ohsequio :-«i(-|ue
- teSanctum, vocabitur Filius /.ei.-id est, non solum i iila projieranie ad visilandiim , paiivulu propbelae
- U
qui de sinii Palris in uterum ttium venicus obtiin- Ibciisei orcasio detnr, qno ininori adhnc Domiijosno
T brabit tibi, sed eliam.id qiiod de lua subslantia offlcii valeat e.hibere primilias; e( dmn ad se invi-
- sociabit sibi, ex hoc jaiu vocabiiur Filius Doi, cemoccuiTilnialruiii.iiifajUiimqiie a!i altertilro exci-
quemadmoduni et is qui a Paire est anie ssecula tala devotiu, mirabilius fial miraoiiliiiii de miracttlo.
. genitus, liius ijuoque itmodo roptilabiiur filius. Sic , 7. Vide aiiiein ne bsec tam maguifica, quae ab
- auletn el qiiodnatum esl ex ipso Patre, eril tuiis, et angclo audis praeiniiitiaia, abipso speres peificfcnia.
qtiod nasceiiir ex te, cril ejus; iu tanien noiisinl duo A quo ergo si qiticris; ipsuiii atidi Angelnm.' Qttia
filii, sed timis. Et licet aliud qtiidem ex le, alitid PX . non erit, \iu~'\\l,impossibileapud Deumomueverbum;
illo sit; jam non tamen cujusque suus, sed unus tanqiiam dieerel: Haecquaeego lam fidelilor. pio.
'
utriusque eril filius. initio, non de mea, setl de illius qui nie inisit, vir-
5. Ideoqueel quodnasceiur exleSanclum,vocabitur ttite pra.-sunio.Quia non erit itnpossibleaptul Ueum
Filius Dei. Atlende, quaeso,qtiam leverenler dixeril, oittne verbum. Quale eniui illi verbnm iiii|iossibile
qtwd nascelur ex te Sanclum. Utquid enim iia sim- poterit esse, qui oninia feclt in Verbo? Movclntc et
plicitcr Sanctum, cl absque additamenlo? Gredo quia koc in verbis angelicis, <juod signantcr non a|l"
.83 S. BERNARDI ABBATIS CLAR/E-YALLENSIS _84
Quta nbh erit impossibiledpiid Detim otnne factum; A.iibi tiamei e ,caio : 0 pulohra inler muliores, fae
s'_il. oMhe-iiefbv.hi.Anidcifco pO.iiit verbitirij.qiiia ine audire voceui lnam_ Si efgotu euin fiioiasaudire
quaiii facije pos.uiil lioVriirieslbqiii quod vbliint, vocem -luatn. ipse le faciet yidere salutem nosiram.
eliiirii qtibd riiillaieiiiis fiie-fe pnssunl;• lani facile, _.uuqu'idjion hoe est quo l.qttsp.rebas,quod gentebas,
iiiio incoriipafabiliter facilius valet Dens dpere im- jjuod diehus ei.npciibus o.aiuio suspiral;as? Quid
pl.fe,' quidqtild' iili ve.bo-valeiit exp.ifn_i-e? Dicam igilnr ? tii.es citi.boc promissinn esl, an aliam.e.x-
ajieitiiis. Si lioiriihibus"lani fiicile -sset facefe qtiatri spoclainus ? Iino tit ipsa, npn.alia. Ttij jnquani, jlla
'
aicefekjiibd vdliiiit; ct fpsis*qrioqiie riffii'essel irii- proinissa. illa :,ex'speriij(a, illa .dosferala, ex qtta
pbssibile riiiirie yei-btimVNiiiid' aiiterii.qiibiiiaih vnl- sancins pater litus jiioob.jain moiii -appfqpinquans
garis el veius sermo esl, mnlimri i_iie.ei.se' inier yilain sperabal aiiernnm ,•ctim dicobat: Exspeciabo
Idqhi el faeefe",sfedapnd lioiiYiries.nbli apud Detrm: saliilttre luutn, Doiiiine (Gen. xux, 18). ln qna deni-
soli Deo tjiiisfideiii esi facefe qiiqd lfiqnij iderii loqui que, el per quani Deus ipse rex nosier anle ssect.tla
cjiibd velle'; hieriio iibii eii! inipossibile apinJ Deiirii dispOsuil opeiari sahiteni in. medio lerrse. Quidab
oiririevb.miiii- Yeibi |raliaf pottiertiiupra_videre ei alia speras, qitod libi oQerliu;?«.quidper aliam ex-
phedicere pfopheise Virginemvel sierilem conceplii- spectas -, quotl per le nvoxexhibobilur, diimmodo
rani ac piifiltifain; sed riiinqtiid faccie ut corici- • praebeas asseiisnm ,- respondeas verbum ?.Responde
peret e( jiaferei?. Detis aiitem. qtti dedit eis posse iiaque cilitis angelo , inid per aiigelum Doiiiinp.
prsevide.e, qtiam facile poiuit tuiicqnod volttil, per RespMide vefbum,- et suscipc:Yerbuni-...profer luum,
illos pra-dioere, iairi facile potuit miric quarido vd- ei o.oticipedivinurii: emitte .iransiiorinm, el ample-
iuil.-jier se ipsurii quod promisit implefe; Siquidem *"fclere sempiiernum_ Quid lardas? qnid trepiiias?
bpiid Deuni riec vcrbuifl dissidet ab iii.6nlione.t[uia Gtede, corifitere, etsuscipe.- Snmat luimilitasauda-
verUas esl; ifec faCium a verbo, quia virtris esi; •^ciairi , verecuridia fiduoiam_ NuIInlenus convenlt
hec tiiPdiis a (acio, quia .apientia est: ac per hoc niinc ut yifginalis Simplicija.sobliviscalur prutien-
iion e. it iu)|)ossible ajiud Deum omne veibmrii- tiam. Iifliac sola re ne liiiieas. prudens V.irgo. pfae-
-'-.8, Aridisii,' Vifgo. faetum; audi.ti e( modum . siiisipiiOiiein:quia, elsi grala in silcnlio yorecuiidia,.
'
'lUiiiinqueiriifuiii. utfuiiiqiie jiieuiidiun. Jiii.ilridare, iriagis lanieii |_unc in vefbolpietas liCcessaria. Apeii,
filiii Sibti; et exsulla s.itis , lilia JeriiSaiom (Zach. •*Virgo bcaia , cor fidci ,iabia confessioni, viscera
IX, 9). El qiibiiiam auiiiltii liio d.ittiui cst gaudiuiii fct Gfciuori; .Ecee desidei-atiis cunciis genUbns foris
l;cliiia,aiidianitt_ ei lios a le fesponsiuii laititise*qiiod jjnlsal ad osliuni.- 0 si 16morarile periraiisie.nt,et
desiile.amiis . rit jatii exsulleitt o'..sa liiiiiiiIia.l'a'_.Au-Q fur-iis iricipias doleris :jiiaere.reqiiem diligit anima
"djsii , iriqiiaiii ,; fartiim , cl" cfeflidisti: crede et de • ma ! Surge , Ciirre j aperi. Surge pCriidein,- curre
hiorio qiipii aiidisli. Auriisffqiiia cbjicifiicsjei paiies 'pef devbtiojioirii'apeii iiercbiifessioiio.m'(>8).' j <
filiiini faiidiSli qiibd nPii p'6'f Ii6iifiiit.ii.,» scd pfir 9. Ecce'riri'qriit, riricilltt-Domini,fiatmihiseciiit-
Spifiliim sari.ititi). Exspeoiiit ang'iu_ respdnstiiii: dtim iierbnm ititiuu Semper solcl esse.graii;e divinse
temptis ,est eiiiiii ut rPvfcrlafur.id Detini qiii iiiisit" familiaris' vitiiis liumiliias. Dens eiiiinsnpeibis re-
illiuii. ExsjierilaiiiusCl iios,- o Domiria , verbiiiri iiii- _islit,' huiiiilibiis atiteiii dat ^raiiatn. Hiimiliier ergo
seralibiiis, qiios riiiseriibiJiler [jieiiYitS-in.iiiia ilairi- ' fesp'6h-le't.rit Sedos givali3eprsepafeiur.- Ecce, itiquU,
naiibnis. ,Et ecCc Offeftut*-(ibi-pi'_'(iiirii'saliitrS'iib- ' tihcillSbbminl Qmxsestba-e t:im sPblinii- biiniililas,
slra.:" slaiini ]ibef::biiniir si ooriseiiti-. Iu .eiiipiieriio 'iju:C.cedefE n'o'riribvii honoiibiis ,- iusoloscefesloria
Doi Voibo-farli.sufniis oinii_s| et e.cce niofiriitir: in ' hescil? ll:iio'r Dei -eligitur,' ei aiicillaiii se noiiiinat.
tiio bfovi foSjjoiiso siitntis rolieieiiili, iif. ad viiain • ftou' riiodibTrif i-cvei-ahiiinHitiHisiiisigne,iiecohjata
fbvocoriiltfi liocsupplicai a le, o jriii Virgo; flobilis - iaiita glbfiii bbliviSoi lniniilitaiein. -Non magnum est
Adaiti <:iini-iiii.ev;i.obole sria cistiljde jiafiidisd', kbc essb kiimiloiii iu alijeciione ;- magna proisits.et rara
Abialjaiii ,= lioc Daviri. Hoe cailefi fitgitaiil saricti yirtiis,' liuniilitas houorata; Si uie iiiiseiiiii) honiini-
Paffe. , jiaiies scilicol liii, qtii el ijisi bitbifaiu in D cioiieirf ineis decepta' siiliiiliiiioiiibus ad, aliqueiri vel
" iiiediocr-friiioriofcin proyexciit Et-clesia,-I)eo nimi-
r-egitiiibtiirilifsc-mbriis, Hbc loiiis iiitiridus tuisgerii-
Jjiis provoiiitii--e\_j)"eeia(. Nec iinmciiio qiiaiidb' fcx fuiiv hdc vel propier niea , vel pi-o|itef siibriiiortim
bre (tib pîidoi ctmsoIiUib uiisororum , reileinjitio • peoeata fiefniiiiento; noniie statim oliliins qui ftie-
capiivofuin ,: lil)eiaiib (lariiiiaiofiini : 753 saiiis fiiii,- fa'1-iii ihe' puto, qnalis ab bomihibus (qui cor
iieiiique tiiiivi.i_bitirii filibruiii Adaili, iotiuSjgeneris iioti videiiJ) piiiatuS siiiii1 Credo fainse [alias,sane],
iui. Da', Viigb; lesponsuiri fosiinanier. 0 Dbniiiia, coiiscieVi(i.tiiiribii nlleiido; el repiiians iion hono-
fcspmide vii.lni.ii , tjiiod lerfa , qtioil infefi, .[iTod fehi-viftuiibiis,' sed AiftiiieS hoiioii, eo sanciiorein,
exsjie-iaiii et supeii. Ipse qiibiiue oiritiiiini Rei et qno siiiieribrehi riie afisiinio.Videas [ilerosqtie iu
Doniiniis quanitim confiipivit deobfeni luuih , t.iii- ' Eoclesia de igiidbililiiis"iio"bIIes,dejs.iii)veiikusdiviies
lum desiduiai et iesponsibiiis assoiisiirii.:'iri qua faolos, suliiio iniiimcscerc, piistiriiBbblivi.ci abje-
Kibiiiiim pinprisiiit siilylue iiiiiiitliim".Et cui {jlafcoisii ' Clibiiisf;'geriusqiioqlie -iiuiii -ei-iibestorfl, et inftmos
.iis siieiiiiq jairr iiiagis f_l..cebi'sex vCfbb , ciiiri i[ise • dbiiiîiari p!iifoiiies.'Yide"a_et iiuniinbs-pbcuriiosos
(S)' Siiriilia invenies iu ApfSend. loriii.V S: Auguslini; scrin. 120.'n. 7.

83 SUPER MISSVS EST HQMlLIiE. _ &'§,
[al. perniciosos.j.ad boiiores qiiosque eoclesiasticos A Quaiiquairi riil O.islal intelligi-, fiut, esse verhura..
pervolare; lnoxqtie sibi applaudere sanetilateril , o.aniis.lMemq quippe nrat, nisi quod cieriit ei spe-
vestiuiri tluniaxai imitalioiie , non nieiiiiiim ;' el rfi- rat. Vrilt iiiileni a se roquiii Detis oiiam qhnd'pnlli-
gnos so sesiimare dignitale atl-qitaiu aiiibiendo jier- celur. Ki jdcq forto nmll.t qnse darodisjiosiiii, prius
vene.riini; q-ioilqiie ( si a-idoo riiceie,Vat|eplr s.tmt poHicoiui-, JJL-ex pfoinissione devoi.io oxciioittf:
niimtiiis , allribticre meritis. Omilto auiem de liis sicqtte qtioil gr.nfis datnriis erat, ilevota oralio pro-
qtios exca_cat" a'iftbilio,.ei
' hbrioripse _u'perbieritHeis< inereatiir. Sic jiius Driininits.,'.qni Pintu.s hoiiiines
nial.j-iaesf. •-"- -•:.':,. :...-. . vtilt safrqs fieri. njoriia iiobis.exlo"r(|iio,la nobis-: 6t\
iO.-Sed video (quod magis: doleo ) post spfeiam dum nos pia^venif (ribiieiitlo.quod rctribnat, graiis
saectiliponVpamnoiintillosiu schola htnnilitaiis su-. agil ,. ne graiis ti-ibuat. Ilne jutiqiie pi-iidens Virgo
perbiaui magis addiscere , ae srib alis niiiis hiimi-. intellexif; quando pra'-.veiiien!ise.minieri graluitae'
- Iisqiieriiagisdi gravius insolcscere, et iinjjalieiiles' promissiotiis, jtnixit inoriliim snse-oraiiqnisr fiat,
aiiiplius fieriin oJatislro, qiiam fuissent iu. saeeulo'." inqitiens ,- mihi' seciiiidinn.verbiaritniaii. Fial mihi
Qiiodqtie niagis |_ff|4 perversiim est, pleiiqtte iri de Verbb seciinduin vorbuin liinin. Verbiitn qttod -
donio Dei non .paiiiuiinr haberi coiUeitiplui qni in erat iii piiacijjio iipittl Deinri. liaicaio ilecanie moa.'
sua ribnnisi eoniemptjbiles esse poltieiiint: tn quia JJ ^ secundum veibum lttuin. Fiat-. obseCro , milii vor-
videiioot, tibi a pluribtis hoitbres appeluniiir,-ipsi hiiin , iion prolaiiim quod ifatiseal, sed concepinm•
Jocrimhaliere noii merueriiiit.salieiii ihi honofabiles ul niarieat., oafne vitlolicol indiiiiim, noii aeio. Fial.
vtdeaiitiir, hbi ab omiiibiis liouores coiitouiinmtur. liiibi iiori tanlinii audibile aitrilius,: sed et visibile-
Videb ot alios ( quod iibit siiie dolore videri ilebet) oculis ,- palpabile maiiilms'., geslaliil^ hmneiis. Nee
post iiggressaiii Ckristi iriililiam. rursus s;cciil_ribtis fiai iuilti velbtlrn scii|)iinn eiliitiuiin , sed iiic.irna-."
itiiplicafi uogotiis s fnfsiis chpidilatikus lerrenis" liini ei viviim : hocdsl, nuti inlitisifigtiris; inorttiis
•
innnefgi: cftjii thagtia cura erigefe inufbs,- el liegii- in |iellibiis exarainm sed in for.niaiiiiniann tueis
geie moies : stih pf;elexlif qttbque connntiiiisriiili- castis viscefibiis viviicilef impressitiu :'et hnc non
taiis, vefba vendere diviiihiis ; ei malronis" saliita- inoiiiti calanii dopiclione, sod saricli Sjsjiiliss ope-
tir.nes : scd e( contra Itiipefatoris siii etlicluni eon- . ralionc. Eo yidelioet inodo Jiat. iitilii , quo.jjieinirii
cupiscere aliei.a,-t.-isna e.i.mlite repeiei-e ; rion ati- auie me Xicitim esi, neiitini pbstnie faciesiil.tim;
diftiilosjipbsloliiln ex iiripeti.) l.ogis lubie.iiianteiii: Pori-o iriiiliifaiiam mnilisqiie modisdliin DetisIti.u*"'
BpcipsthiL inqwili delictitiii esl iii vobis, qtioit cattsas lus esi Patriht.-s in jiiophi-tis; et aliis qiiidom in •'
habelis Quare 11011 ntitgisfraudetn paliinini?(I Coi.iii aure . aliis iu ofe, aliis eiiamiii riiaiiu factinn esse-
7.) Iiaiie inuhriuin sibi, ei se nitnido ofiioifixeriini, C verbmn Domini meirioi;iiiir:iiiiiii ainem.oio tttiii-'
ut qtii anlea vix in suo vico voi nppid.o"cogiiiti frie- utero fial jusia vofbiini iiutin. Nolq atitem m fiat
rant.iiiddo, cireiiiueuii.es pfovincias ei ctirias fie- niihi ant declamaiofie phedicaliiui , atil (igtiralilef
qneiitaiiies, rvgiuri noiUias,-prjiiclp'tViiiqfVe lamiliari- signifieaiitm . aul itnagiiiatorie.somiiiatiiir,; seil.si-
tates asseciiti sirit? Qiliil de ipso habilu (licani,iri- lenier 755.inspiraUini;. persuiialiicr inciirinliinij-
qiiojitin noii calor, s-d coltii ieqiiifinir ;' briigisqrie corpotalitor iiiviscoraliui). Verhfmi igilur, qtiod ia
cullui vestitriri'.qnam yiiiuifini iiiKi_iiiiif? liidei di-', se nec poloral fieii, noo ihriigolial, digiiotur in iue,
cere ! viiiemitiir in snp .turiio.miilicrctilit',' quaiido tligiieliir-ct njilii fiori socmidiiiit vorbnni imitn; Fiiit, •
a nionaehis pretiuin afleelatiir in vcsiibtfi. iidii nei qnidetri generalii. r oimii nutiido,- sed spooialiier Jial,
ee. siias : liec salicnt fofiria ' feligioiiis fotenia ,- in inibiseeuiiduffi veiiuiiu liiitin. - ,. '-..
bahilfrnrnari, nnri arriiaii stj.peitiiii jriililes Cbiisii: Ex'ciistili'o-S: Berhdrdi,qii0dl6c'nnl hhiin F.vuhifeiii',
qiii, dtim so |)i.epai'aie ad prsulium, bi eOtilra aere.S pbst tfibs-.cvpvsitoras trucittintiini snritpsertt. _
poleslates-piiolenricie pstupciinlisinsigne doblicraiit Leciiotiein.bvaiigolicini' expossiJ,sictit pdiui t"n_c
(«jitoiJiliqiie adversarii valde formiilaii!)', in riiollifie. igliorb (jiibl iioii dmiiibiis |il.ioo!iit. .ed soio nie".)b",-
ve-.iimcnio.uiii fvacis pbtiifs jifa-fofctifos iiidiciuih",•• y. liaiic rciri riuiltoitim foie itnlignaiioiii oi:niix:iiii);':et ..
ultro so hosiibris siiiesaiigiitiie tra iini iiieinios. Nec iiui judicabor siijsorfbiii-. siul pVsesii'<pioi-, qtibd-,
aliiiiiife.h";oc oiriiiia"niida cbrilingiiiil ,' iiisi qtinil videlicei |)osl'-Piili'es, qii liiuic ipsmivlocuiii jilenis-
illaili.Mjita-sincriliurido.eiiiiniiis, deseieuie. hiimiii- sime"exj)os*tiei'iini.fiirsiis in cinlbin nowis. oxp'0-itrif':
liucrii, dniri per hoc c6|iriinf inopta deinio seclaii aiiStis fuii-iiri inilieie mantini; Si.il si qiiid diofiim
studia s__ctilaiiuni,- caiics officiiriur reverteutes ad esi post Palres qitoil iioii sit fcPiiiia Paifes; tieg-'
voiiiiium. Pitirihiis arbilrof, liec ciiiqiiiiiii ilispliCofe dcLcfo.
II. Aiidiairius iiaque, qiioiqtiol lales stimus, quid Ubi biileni dixi quod a Paliibus accopl; dttm sic •
illa rosponileril, qiiie Dei irialer' errgebsililrj-sed IIUJ- absii iy|ilitis )iV;vsiimpiIf>iiis. u( iion ilosii fhiciiis''
niilitiiiem nmi ol.livisceliaXiir. Ecce, ail, micilld Do- de.(')!ioi-is,'-pa'lieiil-r aiidiitjn ile sujiornuitafo caii-"'.
mini, fiut vtihi secuiidunt verbitni itiitm. Fittt osl-- s;inli-s. Noveiiiit lau-en qui- ni(_ liii.qiuiui de oiio-a
riesiderii signtiiti, liOn diibilalioiiis iiidioitnn. ty. "?''.- eirion necossaiia exjilaiialioiiesiiggiilani. non laui
hoc quod ctleil, fial iuilti sectihduin verbiun_liiuni, iiilendisse cXj.on_reEvaiigolium, quain Q\ Evaugelio _
magis ititelligenda esf afibcluiii exprimcre deside- ' suinere ocpasionem loqnendi qtipd Ioqtii dolectabat.
ranlis", quairi efjeeium reqtiirere niofe duhiuunis, 'Si v.ro poccavi, quod proprt.am inagis.cx.hoc escl-
%?. S. BERNARDI ABBATIS CLAl.___-VALLENSIS «8.
tarim devbtioneni, qtiam c.ommunomqttsesierim uli- A meum
qualecumque opusctilum devotiss.me des.i-
lilatofii; potenseril jiia Virgo ajmd suum misericor- . navi. ,, ' •'.',,-
dfim Filibm hpc lii .iilil excusarc peccaium, cui hoc
IN VIGILIA NATIVITATIS DOMINI,
SERMO I. unigbniti a Fafre. Resjiirale, perditi.; venil Jesus

Zte prpnttntiatione Martyrologii; « Jestts Chrisltts, quscrere eL salvum faoei-e qitod perierai. Moi-bidi,
Filitts Dei, tiascitur itt BeilileltetitJtuiw (9). i convalescile; venii Chrisiiis, qui coniritos corile
1. .Soniiii vox boiiiia' in leira riostra. vox exstil- sanal unolione misericorilia, sua_. Exsnllafe, qui-
latjonis et salulis in labcrnaculis peocuormn. Audi- ctimqtie eslis grandia coiicnpiscoiiles; descetidil tttl
tuni est veiiinin bonum, terbuni coiisoliitofium, vos Filitis Dei, ul regni sui faoiat coIi;oredes. Ila,
sernio jttoundiiiiie pleuus, digmis omni aocopiione. obsecro, Siina me, Dominc, et Siiiiabor : salvunt me
Jiibilaie, nionles, latidein ; el omnia ligna silvarnin,- fac, et salvus ero: glorifi. a, el ero gloriosus. Sic
plauriiie mnuibtis ante facioui D:)iniui, quia venit. TXneinpe benedicei.âiiinia mea Dtimiiio,et oinnia qriaj
Aiidile, cceli; el ainibus peroipe, terra; obsiitpesee inlra me siint, nuiuiui saucto ejus, cuiii projiiiialus
et liiuda, uuivtrsiias ereaiiira., sed lu niagis, o liomo: fuofis oiniiibus iiiiquiiatibns meis, sanaveris oirines
<Jcsiis Chrisius, Filins Dei, na.eitur in Betlilehem inlirmitales ntoas, repleveris in bonis desideiium
« Jurise. > Q is tam lapidoi cbrdis, cujtis aiiiina non ineum (Psal. cn, 1,'5, S). H;ec, Iria, dileclissiuti,
liqnefacfa sil in fioc vorko ? Qnid annunliari dulcius sapil milii quodaudionasci Jesiini Chrisiuin Fiiitnn
potora( ? quiri deleetabiliiis cotnineiidari ? Qnid lale Dei. Qaare eiiim vocamus iiomeii ejus Jesiun, nisi
unqiiam audiium est, aiil quid simile aliquaiidq quia ipse salvttm faciet populum suiim a peccutis
iuundus aeeejrii ? « Jostis Cbrisuis, Filius Dei, nasci- eorum? (Mtitlh.' i, 21.) tttil qtiaie Clirislus uomiiuri
tur in Beilileliem Judie. > 0 hreve veikinn de Yerbo: , yolttil, nisi qttia computrescere faciei, jugum n, fucie
abbreviato, sed coslesti snayita(e referttiin ! Laburai olei? (Jsa. x, 27.) Quarb Filius Dei faotus esfhouio,
affeclio niellifltjse diilcedinis copiam lalius ofliindere nisi ut hoiiiinos laciai lilios Dci? VoltitUaii attiem
ge_liens, nec invenieiis verka. Tania siqnideni esf ejus quis resisiii? Jesus qui jitslifioal, quis esl qui
gralia scriiioiiis bnjns, ui cbiilinno imipiat niiiius coudeimiel? Chrislus qui sanat, quis ost qui vnl-
sapere. si iiiiiiin ioia uuilavefo. «Jesti- Clirisltis, licrel ? Filius Dei qui exaltal, quis est qui hunii-
t.Filius Dei,. na_eilin- in Bethlehem Jttdse. . 0 nati- cliel? -
-
vilas illibala sanctilaie, honofahilis mun.Io, athabilis 5. Nascitur ergo Jesus; gaudeat quisqtiis ille esl,-
libriiinibns collati riiagiiiindine. beiieficii, invesiiga- qtieiii perpetiue damnationis reiim adjttdicabal oon-
liilis etiam arigelis sacri p.of..ndilale niyslerii, et in scienlia jiocoatonim. Excedit qnippe pletns Jesu
l.iis omiiibus.adiuirahilis singulari e.vooilenlia uovi- oimiom criiiiiiiiiii! qiiaiitiiiiioin seu niiinerosilaleiii.
talis ! utpoie qu;e nec priiiiain simil.em visa est, nec Nasciinr Cbri.tiis; l«ieiur quictimqiie vitiis impu-
liabe.e seqtieiilcm. 0 parltis solus sine dolore, stilus guabalur aiuiqttisi Siqiiideui au(e laciein unoiionis
'neseius pudoris, corrupiioiiis ignarus; non rescrans, . Chtisti ntilltis oiin.iuo stare poierit inorbus aiiiiino,
'se,l coiisecrans virginalis u:eri leiiipliim! Onalivilas quamlibel inveieralus. Nascilur Filius Dei; exsuhel
supra iiauiram, seri pro naiiira; uiiraciili exeellenlia qui inagna solei deslderare, quia uiagniis iriuneraior
supeians, sed rejiarans viriuie my.sle.ii! Fraires,. advenil. Fiatros, hic est hseros ; devote siiseipiainus
geiieraiiqiieiu islam quis enarrabii ? Angolus nunliat, eiiin, sic eiiiui el hserediias uosfra erit. Qni eiiim
ViiTtisobumbrai Alt.issiiiii,siipervenil Spiriius: Virgp pro[iriuni Filitiin de.Iil, qiumodo uon onmia nobis
credit, fhle conoipii virgo, pariurit virgo, manel siniitl ciiin Filio donavit? (Rom. vm, 527) Neino
virgo : qnis iu>ninireltir? Nasciiur Altissimi Filius, discredal, netiio lnesilei; habenius lesiinioniuni
Detis de Dep gmiiius anie sseeula; nasoittir Verbuiu D creJibile iiimis : Verbumcaro facltttn est, el /tabilavit
1iiifans : irinobis {Joan. i, U). Fraties habere volnit Driig(e'-
quis vel.saiis inireltii?
,.2. ISIocsane. otipsa iiaij.ilas, atit infrucluosa &i-,,.: liiius Doi, ui essel in mriltis fraii-ihiis [irinibgeiiitus
gnalio.756.",aJestaiis. « JesusChristiis, FiliiisOei, ipsCi Dtque nihii hsesitet ipsa pusillaniinitas (Vagili-
liasciiiirin BetlilobeiiiJiidte.._Yosqtiiin piihcre eslis, latis iiiimanse, [.riiis ipse factus esl-houiinaiii fraler,
expergiscimiui et.laiidate. Ecce Doniiiius venil cuiu faoltis cst hoiniids filius, factus. esl homo. Si et hoc
sahue, ven.ilciiui iiijguenlis, veiiit ctini gloria Neqrie hOinoju.lical inoredikile, fidem aslruuni oculi.
eiiim sine saluie.JeMis. iieqiiesine uuoiione Clirisius, • 4. « Jestis Christus naiiisest in BetlrioheinJudse..
nec sine gloria yenit Dei Filins : siqniilem ipse salus, El. vide dignaliononi. Non in Jeiusalcm, oivilaie
ipse uuclio, ip-e gloiia, siout soripiurii csi, Giotia rogia; sod in l.oililehem, qna-inin-iipa esi in inillibus
patris, filitts supiens (l'rov. x, i). Felix anima, quse Jiida.- 0 Btiihlehem parva,, sed jatn niagiiificata a.
gusialo saltitis fructn (raliilur el ctirrit iu odore , Domino! iiipg,,Iacavit le qui facitis estiu le.piirvus.
uiigtionloruiii, u( videat gloriam cjiis, gloriam quasi ex niaguo. Lseiare, Bothloliein, et per oinnes vicos
. ,{9),Ikrc verria legimtiir in Usuardi Mariyrologio, iquo Ecclesise.Gallicariseoinnes, aut.fere omnes tune.
iitebrintur imo etiam iiomana.
Sii LN YIGILIA NATIVITATIS DOMINISEBMO II. 90.
tuos festivitm hodie Allolttia caiilefiir. Quse libi A J valeat conlinero : si deniqtie ex fide vivas, et ne-
'
civllas. si audial, non invideat preiiosissiinum illud, quaquam genicre oporieat, quia oblilus sisconiedere ,
slahiiltitn, ei illitts pncsepii gluiiam ?. In universa panem Inti-n : Boiblehein fiiolns es, dignus plana-
siquilem lerra jam colehre. csi..nomeii tuiim, et suscoplionc Dominic.., si lainen confessio non de-
ke.lani le dicuul oumes geneiatione.. Ubiqneglo- fiiorit. Sit proinde Juda:a sauoiificatio tna : confes-
riosa dcuitlur de le, civitas Dei : ulrique psallUttr, siptiem el dcoorem iuduere, qiiatit ntaxiine stolam
quia homo nattts e.st in ea, et ipse fundarit eam Al- in lninislris suis Chri.lns aoco|)tat. Denique breviter
tissimiis (Psul. LXXXVI, 5). Uhique, inqiiain. .pra.di- lihi ulttimquc coiumoiidaf Aposlolus : Corde, in-
caltir, uhiqtte clanialiir, quia < Jostts Chrislus, Filius quiens, cretlilur ad jnstitium, ore aittem confessibfit
t-Dei. nasciliii in Beihlehein Jiid.se.• Nec.oliosiim actsatiiicm (Roin. x, 10) : Juslilia siquidein in corde,
quoJ ..ddittir t Judse, i siquidem admonel uos ojus panis in doino. Esl eiiiin juslilia panis. Et, Beali
qna: iid pattos faota cs( reproiiiissio. JVoiiiiuferetttr, qui esttriunl el siliutil jtislilium, quoniatn ipsi saltira-
inqtiil, scettlrum de.Juda, el dttx de femqre ejus, btiutttr (Matth y, 6). Sit oi-goin corde justilia, et
donec vetuiilata miilcndtu es.l; el ipse erit exspccialio justilia qiiic ex lide esi. lla-.cenitii sola habet gloriam
gentium. Salus quijipe ex. Jmliois, sed salus usqtie ;>piidDeuin. Sil oliam iu ore confossio nd salutein :
a.d fii.eslerrse. Judi, aii, te laudabtitU fratres Hii. IB.ei sociirus jam stiscipe omii qni in fielhlekein Jtidu!
Maiius luw in cervicibus itiimicoruni titorttin, el liascilur,: Josum Chrislum Filium Dei.
Cicioraqii-B d» Juda illo iiusijuant iegimus, seil in SEliMO II.
Chri.-lo virienius implcla. Ipse est ciiim Leo de iribu De eo qttod scriptiim esi, 0 Juda et Jerttsalem, no-
Jtula, de quo ot addiltn- : Caiulus leonis Jiida; ad lite limete; cras egrediemini,et Dotninuserilvobis-
prwdam, inqtiil, fiti mi, ascendisti (Gett. xux, 8, 10). "tttm. UPar. cap. xx, ^. .7.
757 Magmis pisedalor Christus, qni priusquam I. Yeros alloquiinur Jiitlseos, non liitera, setl spi-
tiiat vocare. patrem attl matrein, Samatiq; spoHa rilu : -Cincii Alnabii-, cujtis inuiiipiioaiio, siciit jno-
diripii (Isa. VIII.i). Magnus pra_,lator Cbrisiiis, qui niissa legiiiir, sic videuir impleia. Neque eniiu filii
ascemlens in altiim, capiivam duxil oaplivilalein : carnis, sod filii prpmissionis ilepiilaiitur iu seinine
liec tameu abstutit qiiiriqmim, sed magis ipse dedil (.{(/iii. ix,. 8). Sed ncc illi Jcrnsalein dii.iirius, ";;'se
dona liominibiis. ilas ilaque. ol eseieras siinilos occidil proplieias. Unde eniiu illam t-on oltfinir,
prophetias implolas in Cbrislo (de" eo si([itidem el snper tjiiam DoniiiitisIlovit (Luc. xix, 411, qua_data
pra_,liclasi ad iiienlem revocai, quol diciitir, < Be- est in subversionem? llli diciriuis, qii;c de coelo.nova
thleliebi Judse : » nec oniniiio quserere est, utrum a descemlil: Noliie lintere, oJttdti et Jerusalein. Nolilc
Botlileltempossit aliipiid boni esse. limere, veri oonfessores, qui non soluui ore, sed
'
5. Sane quo.i ad nos sjiociat, disciinus eliam ex itili pariter, el ex onini jiarle Dbmiiio corifiioiniiii,
Iioc quemadniodum suscipi velit, qui in Beiklehem indiili obufessionem sicut vesliiueiiluiu; inio i|hofuih
voltiit nasei. Eral enim qtii forie oi snhlimia quse- oiniiia inieriora Dumino coiifiietitur, et oiniiia oss.i
ronda afbilraretiir esse palalia.ubi cum gloria Rex dicunl, Domine, quis similis tibi, (Psitl. xxxiv, 10)?
gloriiesusciperetiir: sednon propier hoc a regalibus non sicut hi qui corifilenitir se nosse Deunt, factis
illis sedihus veini. In sin'slra ejtts diviiiw et gloria, autem negar.t (Tu. i, IC). Vcra coufessio esl, si
in dextera longiluriilas vilcv (Prov. m, 16), Hortim oninia opera vestra, fralres, opera ejus siul, ci con-
oiiiiiiun selerna iu coelis allliieniia suppelobai, sed fitoaiiiui' oi. Confileaiiliir auiem gemina (|tiadain
piiiijiorias noii iiiveniehatur iu eis. Porro in lenis confessioiie, ul dnplicibiis 758 vesliamini, ii cst
. abiin labiiiet sii|ierabiindabai hseesjiecies, et nesoie- coniessione jieccatoiniu vesiroiuin, el cunfessione'
baihoniopretium ej.us. IlaiiciiaqueDeiFilinscoiicn- laudis divinse. Tuncenim veri Judari eritis, si omnis
pisceus desoeitdil, m eam elig.it sibi, o( nohis quoqtie vita veslra conliieaiur vbs peocaiores, et dij,'iios
sua a-sliiiialione faoial prot ps.iiu. Adorna tlialamuni multo majoribrisjio-nis: Deuiuyero simiiiinniboniim,
tuiim, Sion; sed Iituiiilitate, sed paupeiiate.Tii his rj [ qtti pro his Ievibus el (ransiloriis poenis, atorna
enim pannis coniplacel sii,i, et Matia. le.siiinouiinn oondouiU supplicia, quaj tneruisiis. O, isij-iis eiiiin
jieiiiibenle, his sericis delecta(nr involvi. Abomina- ard-iuer non dcsidefal p,eiiiloiiIiaiii, videitiroperi-
tiones-Egjptiorum iminola Deo ttto. bns dicere, non indigere se pooiiiioniia; ei ila siitini
6.C()usideriidoiiiqtieqiiO:Iin BeililohemJudse nas- iion cbiililotiir culpam : aut non pqsse protlesse ei
cilur,.ei sollioilus esto qnoiiiodo B.-tlilehemJtidte"in- pnmileniiaui; e. sic divi__aninon conlitiltir hoiiila-
veniaris; et jam nein le quidem susoipi deilignatiif. tcin. Vos aiileni estoie veri Judtei, sed e( Jeiusaiem
Belhlehem quippe domiim panis, Jtida sonai confes- vera, nt nibil jam linn-atis. Est eiiim Jorusaleui uisib
sionein. Tu ergo si divini verbi palmlo repleas ani- pacis; visio, non possessio, cnjus fines Dbminus
inain luain, lidohterqite, etsi itoit digna, cerfeqtianla posuil pacein, iioii iiiiliiini sano, noc meditnn. Si
pntes devoiione suscipias jianeai Illnin qui de ccelo eigo pacoui iioii liabelis, inio quia perfectam in libc
descendii, ettlal viiam niuiido, Domiuiciiiuvidelicel scoculohabere non ppleslis, saltem vi.Ieteeain, iii-
corpus Jostt",tit veioiem uirciu corporis (ui nova lucmitii, oonsidoraie et desiderate eaiu.TIluc sint
llla resurreciionis caro reficiatet sustineal, qnaieniis oouli cordis vcstri, ad pacem sese diiigal itilonlio
novuin <juodiulus esi vinum, liocsoiidatus glulino,-.... vesira,iil omnia qusecuinqtieTacitis, Imjtis paci-,
91 S. BERNARDIABBATiS CLAR_E-VALLENSIS _ 32
qlia. exsiipefat bmiiem sensitin (Philipp. IV, 7), de- A 4 ipse qubqiie in limo pt-ofitndi. Nolite ergo timere,
, gidbrib faciaiis; in diutiibiis hoc intondaiis, ui re- cfas egrciliemini de corpore moiiis, ^§@ et de
coiibiiiati.par-enftiabeaiis atl Dctim. oiniii cornipiione peccasi. Agite diem islinri iri
2. Jiis diciiiiiis, Noiiie tintere, Iios eoiisolaihiir, Chfisio, ui aiiihuletis sicut e( ipse amkulnvil. Qui
rioii eos qtti vian) [iacis noii cOgiiovcrunl. Nain si ehim dicil se in Cltiislo mcihere, clebei, sictti ipse
iiiii tlil-iii.r. Citis egicdiaiiiini; corintiiiiatio, non aitibuluvii, el ipse atnbu'dre (I Joith. n, 6)'; Ndliie
cbrisbiaiib' eii( isia. Soli iiiiniiiitu dissolvi ileside- eiqo tithere, qvia-critsegredieinini, o(sic soinpef ciun
faiil, e;t egveriibbiictipiseuiit, qui paceiri videni,, et . Domitio erilis. Ycl qnia signanter riiclmn, et Doiiti-
scli.iii. si ieifi.slies (loini...criruiii hiijiis haijilalionis hits 'crit vobiscuni, sie inteliigaiiiiis, nt, durirsubius'
dl-sMva.iUif.qiioniarii seiiificatiOnemkiibentex Deo, iri co.pbre, possiiiius nos esse ciiin Dbitiiiio,id esi,'
etiibriilii ijiii iit 'insiiiiiaui versi stiis cbinpeilibns adhaeiei-e ojns volmiiiiti; sed rioii ille nril.isctim','
(felectiiiittir. Deriiqile lii lales moiioiido nriri tam ut consenliai voiiinlali tiosiriB.Yelle.m.is"eiiiinjairi
egressi riiceiuii sniil, qii.ini irigressi: qiii iion iti lu- liberi esse, coiictijiis.iiiitis dissolvi, egredi desitlera'-
cein, rioii iii iibfeftitem variiihl, s_ri iiicarcerem, se.d mlis : sed adbitc diflort Illfi cef ta ex cfitisa. Cr;is
ifi ieiielifiis",seri iii iiiYeniiiiii.'Voliisaitioiri (lieilur : egredieniuf, cl boiiiiiius erit huuisciim": ut qriid-
Ndliie iiiiiere, crhsegieilieiniiti, el j'.triiitbn efit fiirior qitid voiiicfimiis vclit, ei iu niillo ii nostra voluniate'
in (iiiihiis vosliis. Multos qiiit.lehi habeiis hosies : discorde(.
carneni, qiia niillns pofesi csse vicinior hostis; prtc-. i. liaqtie, Juda el Jefnsalem, nolile liitiere, si
seris sa-c.itliiniheqitahi, qiiod tindiqiie ciicumfnsum perfeclioiieiri', quairi desidoialis, nbridiim poleslls
e'si voliis; priifeipos ioiieb.aiuin, qiii viani veslr.iin aUijiisei : sed qnod miniis liabpl inipeifectio convef-
obsident in aere eollocati. Atliiineri nolite lifiieie, satiouis, siijjpleat lniiriilifas coiifossionis : el iinper-
eras egfeilioiiiii)i,_idesl"iii prbxiirio. Cras eniiri in feiiluni vesiruin videftiiit octili.Dei. Pfbjjierea eniiri
prbxiiiib esl. Uririeel sariolits Jacbb iiil : Cias m- maiidata sua tiiandavii ciisioiliri iiiniis (Psat. cxvni,
pbiiilebiiinihi jiistitid riiea (Geii.xxx, 55). Trcs eriiiri i), ui videiucs imperfectiorieiri nosirain. tieficere, et
riies sitiit, (lii qiiibiis"elidih legiiiiiis : Vivifiiabii nds iion posse inipiefc quod deliet, fugiairius ad liiise-fi-
posl tlitos clies, ih clie ierliit stiscilribii tios (Osec vi, cofdiain, et dicanuis, Qitdriiiiriiiheiioresi tiiisericor-
5)7 Uiius Snj) Adain, aher. ifi Chi-isto, tbriitts ciiiii diii iicasnpei-vilas (Psal. LXII,._)',et qtti iibii possti-
Chfistb. Uiide .1 ibi SiibUiluf,Scieniiis,sequemurqtie, riius iii vbslituiiiiibeeriiise seiijusliibe, apjVafeiiiritis
iii cogiiosciimus'bbtiTtijiini: 61"bic dicittif, tras eyfe- vesiili cohfessioiie. Cbiifessio eiiiui ei putchriludo in
diehtini, et bbimints eril vbbiscitin.His eriim diciiiif Q ( cpiispeciu Doniirii (Psai. xcv, 0)', si tatiieri sil (ut
qui diniidiaveruiii dies srios, iii qiiihiis periit diosiri diximiis) nou oiis laritiiin, sed eiiauf totius hbniiuis,
qiia uati siiiit, qiisc est dies Ad;b, dies peceaii, eiit tii biiiiiia ossa riosifa dicani, Doniiiie, quis similis
Jeremias qiioqiie maJodiockat, dio.ens : Miileciictq libi? itiquC sblius' pacis initiilu', et desivleiio roeoit-
diesinqua iuilus siiiii (Jeieni. xs, li). Qirincs eiiiiri ciliaiiouis :id Deinri. TaTibuseniiri dioifur, 0 Juiid
iu illii iiiisciriuir. Uiiriarii pofeai iri iibbis"biriiiibiis _'. Jehtsdliiii, uplile iitriere; crtis egreciiemini: id est
dies illa, tiies riekiilseet caligiiiis, dies ieiiekiaruin fjiiaiii cilo a cbrpore exierit aiiiiria, oniries simul
et tiifbiitis, qbiirii bbbis fccit Aifani, qiiairi focil iiii- aif-Ctibnes, bniriia desidefia, quiljiis per (fniversum
riiieiis, qui dixii : Apeiientiirbcitli.veslri(Gen. ui, S). iniefiiri intinihiin disporsa' el ligaia loriebaiur, dis-
5. Eocovei-oilluxif hbbis dies redebipiionis nbvu_, sbiveiiiur, c( cgredieitif de visco hoc; ei Doritinut
reparatioliis aiitiquijo, ieliciiaiis __ierria_.Hsec est eril vbbisciim.Niriiis itl quiileni vobis vitlcfi poiest,
dies qtiaifi fccit Duriiiiitis; exsultennis et kcienitir iti si laineii.-d vbs resjiiciiis, el nori ail ea ijuseexspec-
eti (Psai. civii.iij, qiiia crsis cgredierinii-.Uiuie, nisi farit vos."\ bnne Itoc uiiivefsus miiiidus"exsjieciiii?
deconblavi kiijiis Sirioiili,deefgaslnlolnijuscorporis, Crealtiftt enim sukjeoia est vauitali: ei cadeiito ho-
de cqnipedibus iiecessiiaiis, ctiribsiialis, vauitaiis riiirie, qiieni consiilneiai Domirinsdbniiiium domiis
et yoluptatis, qtiae etiain irivitis nbbis pedes tenenl t) ] suai, et piibcipeiii omiiis possessionis stia.; inla si-
affeciioriis? Quid eniiii spiridii nosifo ctim (errenis? tiitilliseieditas cbirupla esi. Indc disiempet-aittsaer,
Cur non, spiiiluiilia desiderai, spiriiualia quserit, lerra in bpcribus. Adse maledicla, el oirinia subdita
spiritiialia sapil? 0 spii-iiiis, qbi desrirsum esiis, vanitati. ,
_s<iidvobis cutri irifiiriis? Qua) shrsuni sunl cjitcertie, 5. Nec sarie rejiafakiluf ha.fedilas, (lonec repa-
kbi Christus esiîn clexlerd Dei sedens: quw suvsttm reiitur Iuoiedcs. Unde et, jnxta Apostoli tesiimo-
suiit snpite, iidtt qitdisuper lerrdnt (Coioss. m, i, 2). liiritri, ihgemiscii qiioque, el parlurit tisque adliuc.
Sed corjiiis qiidd corruinpiiur, aggruvai dnimam, ei (Roin. vni, 22!). Nec soli iitique liuic miiiulo, sed
deprimit terretia inhabiiaiib sensuin mttttd cogtcdnleni ei anselis" ei liominibus sbeciaeiilninfacii sninus.
(Ssp. fx, 15). Necessilates nirilia. tniseri litijus cor- Me, inquil, exspectant jusli, donec relribuas tnihi
pons"deiiiiciji rios. Visctis quldani pravi desidcrii et" (Psal. cxti, 8). Et tiiaf lyres, cinn jndicii dietn po-
deleclaiionis terrense yoiafe non paiiiur, ei ciiius stulaient, rioii tanquasn vinilicim ctipitli, sed per-
rctrahit metUoni, si forte aliquandb sitblevetur. Sed feciionem desidcranies heaiiludiiiis quam iimc habi-
uoiite limore, cras egredieminl de lacu iuiseriaa el itiri smit, accepefuiit diviniuri respoiisum : Susti-
le itito fa:cis, NauVuliiide vos educei-ei, infixus est nete modiciim icnipus, donec impiealur humeritt'
83 IN V.GILIA NATIYITATI3. DOMI.M.SERMO III. 94
fralrutn vestrornm (Apoc. vi, Jf). Acoepe.ruiii qui-,.A g-:ss'n in carne, denique friiclum crncis et inonis
dem jam.singulas slolas : sod non vestioiitui- dit- siite, prauitim sangujiiis,preliosi? Noniic.lrad.iiiirus
plicHuts, .donec ve.sti.inuir ,el nos. Vadia toneinns esi regnuin Dooo( Pa(ri. quqd aci|ii|sivii ? Nonnc ei
et obsides.ipsa eorum corpora. sine quibtis consnm- reslaiiratuiiis est Cfcalnras spas, jirq qiiiliiis.JP.iier
niari uqirppssiiitl, noc e;j. rocijiicnt sin.e.nobis.-Uiiile illuni niisit in ler.fas? Exspeodil nos e.l Spiri.tus
de palriai.kis et, prppbelis.ait- Apos.oltis :• Deo.me- saneius.-Est enini chariias et honignitas,, in qua
iiusitliqiiid prcvidente-.pronpbis,_ul non sine nobis pra:ilcsiin:ili siniius.ab oeiorno : ne.c duliium quin
.consitmmareiilur(Hebt: xj. 40). 0 si cogi.ios.ereinus prtctlosliiiaiionem suatn velit implofi.. . ;:
,et. nos qi.ionio.loexrspcclant:.ei.qiianlum.tlesiderai.il 8. Ergo. qttja paratse suut.niiptiai, et omnjs, nos
advenlum.jiosiruui! qiiam .solIicile.-<jtia_fu111 > quam ctiriie cffileslis froqttonlia desideiat el oxspeclat;
libe.nioi-andimit bpna de, jiohis! , .currainus non quasi in inceritjm; curramus dosi-
.- G.-Qttiri.lanien de his loqnor qui ilidicer.iint; ex derii.. el profeolu .yirli.iliini,. I.roficcre.. prnlicisci
kis qn_e jiassi siint,- compassionem, .juamio ei ipsi esf. Dicaiiitis siiigtili,:'Aspice itt tne, et.miserere mei,
nos angeli .saneli . desirierant? Noniie de v.rmirulis secuntlitmjiidiiium dilicjeiuium tioiiieit luttm (Psu.t.
islis. el. de" pnlvere isto restaiiranrii sunt inttri coe- .cxviii, f52). Non sicul ego.nieriii, sed siout illi
-leslis Jerusalem? Puiaiis qttanlum desideriiiil ci.ves"B decieverint, misorei;e. Diciitnus ilum,; Sicttt ftterit
coelestes-inslaiirari eivilalis stue riiinas? Quouiodo voiunttisin ccelo, sic fiat: itemqiie ,.Fiut. voliinlas
-jsollioili stint ut veniaiit l.ipides vivi,-.qiii coicdifi- iua.{Malih, vi, 10). Soin.iusquojiiam scripiiiiu est,
- ceiinir eis? quomodo tliscui-riiiii-iuedii inloriios et Si Deus. pro nobis, qttis conira ttos ? Aui tjuis accu-
Deiiin,'fidelissime pprtaiiiesad.cmn geiniiiis nbsli-os, sabil aclverstts eleclos Deil {Roin. vm, 51, 55)_An
et ipsius nohis gratiam tlevoiissime roportantos? non.liceU inqnit, milii fticere qtiotl volol (Matlh. xx,
-Plane non dedignabuiilur ui sibiiis eoi.uii socii, 15). H:ec sit interini consolatio nostra,- oharissiini,
qiiortim facii snntjain mini.lri. Nnnue eniiri nmiies donec egre.diaimir, el Dominus sit, nobisoiiin. Qui
adininislralorii siini spirims;- in miifisteriiim inissi niagna sua misoricordia ad beatam illam ogrossio-
proplcr eos qtii ba_reditn(enr7@d* capiiiril saltrlis? . nem, el ad clariim illud cras lios.perdiio.al, el in hoc
iid. i, 14). Fesiiucmiis, obsecro; liileoiissinii, fosti- ..quoqiie proxiino cras visiiaie nos.-el nobiscnni esse
riemus : fola nos inultinido fccfilestiscurise exspec(ai. tJigiielui-: iit si qttis forle in lenlalione qiialibet
- Exsuliare angolos fecinnis, ({iiainlo conversi sunms deiinolur, ijiso niiseranle qui piicdioare vcnit clau-
.ad pos:iietitiani;proficianiiis,olfes[ini',imis coui|ilere . sis .a.po.riiouem, cras egredialur; tit cuin gaudio
tle nobis eotuni lattiliaiu.' Vse libi. qiiiciinqiie es qtii salutiiri sti"soi|)iaimtscoronain pafvuli Rogis nosiri,
deliberasj.fedire ad Itittttnj revorii ad vomiuim! ipso pisestiibie, qui cuin Paire el Spiriiii. sanclo
.Putasiie plaoatos haiiehis iti jtnihio, qnos lauto ct vivit et regiial Deus per oiriuia sxcula sa.culorum.
tam sp.raib privare vis gauriio? ExsiiUavcrriiit ciun Ameiu
uos ad pfleiiiteiiiiain vciliiiiuS.lahqitain' siipor bis- ; .SERMO.IIL := ':.-.-• =
qifos ..bipsa iufefi pofla cbfhcieiu revocari. Quid - In ilhtd: Ilodie srieti.s quja v.enietDominus.et mane
Jitinc orrt,- si nb-ipsajin.aflisi janua revcrli videriril, __viclebilisglorinm ejits. Exod.oap. xvi,-ff. 6, 7.
e( .ibi.t. fdirofsiiiii e'6'sqtii. jam jiedeiri aKertiiii in 1. Qiiiqrie terrigenae, ot.filii honiiniiin, audite
pafadiso posiibfubt? Naiii' etsi cofpora uiferius. sed Yos qui in pulveie esiis/expefgisoiinlni el laudate:
COrilasurs.iiii. "'""'' qniiuveiiiei uiedicus ad ir^roiost redeiii|ilo'r adveri-
7. Ciitiite, fratfes, cuffitej iibri soli aiigelij sed , ditos, ad erramcs via.ad.morinos viia.Vonit quippo
ei i|)_e itii.aoloiiirii'vos Cre.-fof e'x_j)pe'lal;JSiipliae - qtii projioial in prri.iiuriuiu mafis omnia pec.caia
pa.ata. shirt. sed nbiiduin pletia doiiins; adliiic . nostia,' qtti sanel oiniies infifmitales nos.ras, qui nos
exspeclahtiif (16"quibtis niibiiic ihi|)Ii::tiifiif."Exs|Ve- projifiis htiiiieris ad projiriiB tiignitaiis .reponet
eiai vos Paier et tlesidei-at,-nuii soluiii projner ni- ¥@1 originem. Magna est isla poloiitia : sed plus
hiiiim cliafiiiteiri suam qna dilexit vos {Unde el D esi miianda misericordia,-(|iioil sic vciiire voluit, qtti
Uiiigeniiiis, qui in sinti Pairis esl, ipse ei enarravil, .pbltiii siibv.eiiirc. Uodie, inquil, scietie quia veniet
Paierj ihqtiieiis, ahuil vbs (Joaii. xvi. 27); sed pro- Doittinus. Vcrba ba:c quidem suo loco et (ompore in
pter semelij)'..iiiii; sieiu Ioquiliir pef p.opheiain : Scfijittifa posiia stitit: sed noii iricongnie illa Vigi-
Pibplei riiehielipsiitn ego fuciam, hon prbpter vbs lise Dotninioie Nalivitatis Eccl.sia inaler aptavii.
(Eieeh. xxxvi, 22); Qtiis enini impioiuliiin duhiiet Ecolcsiayinqiiam, illa qnse sectini habot cottsiliiim
quod pfotuisil Filio,' diceris : Postulti a me, el tfabo ei sjnriitiin Sponsi et Dc-istii,- cui dileolus inlor
libi cjeuiesharedithletn thdm (Psul. h, 8). El alibi, ubera commorattir, 1 ipsain cordis sui sodetn priiici;
Sede a diiiris itieis-,donec pohum iiiimicoi ttios scct- -paliierpossideiis el. conservans. Nintis'.timjpsa est
belliiin peduiit liiijnim? (Psltl. cix,- i). Ndii coiiie- qriiu vuliiefavil cor ejus, et in ipsain abysstnn secre-.
"reiUuf piriites iiiitnici ejus. drini iiris, qui suiiuis toriiin Dei ocnluin cpiiieniplationis itnmcfsil. ulet-iili
jiiembfa ejiis,-aliqiialeiuis iriipitgnabiiiU. JNOII iinple- irisiio, oi sibi in ejus cofde peionnenifaciat maiisio-
'
Jiiiitr haic promissio, donee riovissitiia inimica d_- ileiii. Gtiiii ergo ipsa in Scripiuris divuiis. verba ve
slniaiur mors. Namde Filio quis nesciat quanlum altcfiU vol alternal; forli.oi;est illa composilio.guam
desiderct iiucltim nativitatis, el (olius Vilaj quain posiiio pi-ima verkorum : c( forUtssis fanlo foiiior,
.95 S. EERNARDI ABBATIS CLAR_E-VALLENS1S 85
quantum -dist:it inler figuram ef y.erUatem, iiiler A _i quis, ista scientia.omnium est.Quis enim nosciat,
lucein et umbram, inier dotniiiam ei aneillam (10). vel iioniiiie leuus fidelis, quia veniei Doniinus ; quia
% Hodie<scivtis qjiiq vetvei Dominus. Secimduiii veiituiiis est judicare vivos e(. morinos, et reddere -
sest m tioiiem meaiii duo in verbis isiis dies nobis unicuique juxla 0|)era sua ? Non omiiiiini ista e_t,-
.expressios cointueiidantiir. Primiis, qtii a primi ho- scienlia, fraires mei, sed nec iiiuJtoriitn: Paucoriuii
iiiitiis lapsu ialiilur itsqtte ad liiioin immdi; tiies, "762 esl, qnia revera paitci sunt qui salvanlur. Pu-
.Ciii >ancti ssepius nialedixisse iiosouutnr. Ab illa tasnequia iili qtti, cutii niale feceruiil, botaiitur et
cniiii liicidssima die",in qua ootnliliis luerat Adairi, exsultant in rekiis pessiniis(Proti. n, 14.), vel soianl,
ejecttis est;, ot in has roriiin ,ch,titrustis anguslias, •vpli-ecogitent quia veniet Doinintis? Si dixerint-ipsi,
diem le.iobiosiini iiicurril, e| pene a Iuniine verita- tu nrili ciedere :quia qtti dicit se tiosse Deuin, tt
-,tis exslinttus. In hacdie nascimur universi, si ta- mandata ejus non custodil, meitdax est {l Joan u,
iiion dios debet et non jiolius nox vocari: uisi quodI 4.). Confilenlur, ailApostolus, se iiosseDetim, fttclis
Jiinien rationis qnasi qiiatndam sciiuillulam nobisi attiein tiegunt (Til. 1,-16.): quia fides sine opeiibut
iiisuperaltilis illa misoi-icnrdia dereliquil. Secnnda morlua esl (Jac n, 3ri). Non eiiim se itaomni im-
-yerp (lies erit "in s|)lendorihus saiicioriim in perph- pnfitale polluerent, _si Doininum venltirtim scircnt
-ttiii- setefniiase1;, ciuii inclaruerit illud serenissi- *"vel forniidarenl; sed vigilarenluiique, et n.onsliie-
- niiiin
matie,,qiii est misericordia ropromissa, et. renl (ani gfaviter perfodi conscientias suas.
absnrpia.erit mors iit vicioria : cum dimolis iimbris - 4- Scieniia autem ista in prinio gtadu operaiur
<H leuel.ris, .plendoi- verie lucis siirsiim etdeorstnn, poeitiltidiiiem et dolorem, ut risum in luciuin, can-
inltis el extei-ius cuiicfii parUer.occupahit. Auditam tum iu plaiictum, gaiidium in niu.roioiii conveflaf,
fac mihi tnane misericorclictm ttiam, ait sanclusi et incipiant, tiki displicere quse vekemenier anle.
.-(Psttl. CXLII,8); ol, Repteti siimus murie misericor», , placiieranl; et ilia-specialiier horreas quse specia-
tiiu ttta (PsuL LXXXIX, U, 9). Sed ad iiosirum diem liter.appelebas. Sic eniiu scripluin cst, Quici qiii
roverlaintif, qui tanquam cusiodia in nocle pro siia addit gcientiam, addil et dolorem (Eccle. i, 18.), ut
brevitale diciiur, qtti lauquam iiiliiliim el inane ah-,. veracis el sancfa. scieiuise sit dolor subsequeus ar»
illo familiari Spiritus sancti organo. ii-iiiiiiialiir, ctim gitiiieiituni. In secundo vero gradu operatur corre-
dicil, Quoniam ontnes dies nosiri defeientnl : et, . ctionem, ut jam nou exkibeas iuembra ttia arma ini-
Defeceruni sicul futntis dies mei: ei," Dies mei sicttt: quitatis peccaio, sed coerceas gnlain, jugiiles luxu-
umbrtt declitiaveritnl (Psal. ci, 4. 12). Parvi el pessi- riam, superbiam deprinias, et facias seryire cprpus
mi stint t/tnties dies viht: mea (Gen. XLVII,9),,ail ille , sanctitaii, qtiod iniqiiilatianteservierat. Paenriudo
•saiicliis patriarcha, qni vidil Dominufn facie ad fa-. .enini sine correclioiie tion proderit, sicril 'Saplcns
. ciein, qui ciim eo-lani familiaritei-. loqnobaliir. Ell ail : Uniis tedificans, et unus deslruens- quid prodett
-qui lem in hacipsa die hoinini Deus raiioiiem prse- eis nisi labor '! Unusoraits, ei.untts tnatedieens ; cujnt
tlal, (t-il)iiit inlclligeiitiam : sed necesse est m ex-. . vocemexaudiel Deus? Qid enim baptizutttr amorluo,
-cunteni de hoc iniindo ilhiiniupt lumiiie scienii-., el iterum langit eutii, nihil proficii lavutto ejut (Eccli.
£use, IIP, si de rioiri-i carceris et iimkra nioriis ex-. _xxxiv, 28-30.), sed, j"ux.la.Saivatoris soiitentiani,
slincliis exierit, illumiiiari non valeat in teternum. verendum esi.ne-ci aliquid delerius cpntingat (Joan.
Tdeo qiiipiieU.nigeniuis Doi, sol.iustiiise. tanqiiami v, 14). Sed qnia hsec tliutius liaberi tion possunt,
immensi et pra-clari lumiiiis cerens, iu lmjus muiidii nisi ciroa se inulla ciroumsjjeciione mens in,;efessa
carcerem iilii.iniiialiis est ei accensns; ut omues; vigilct et attendat; Iii teriio gradu operatur sqllici-
qui ilfiiniiiiari voluerint', ad lilum accedant, iffique> tiidinem, ut jiim soiliciliis iucipiat ambiilare ciim
-jnngantnr, ut nihiJ medium iuler illos sit et ipsiim.. Deo suo, et ex omni parte scniteltir, ne.vei in levis-
Peccaiii «niin nostra separaiil inier nos el Deuiri.. . sima re irenieiid_eiliius niajeslijtis pffeiidat aspeclus.
Scri illis siihlalis, vero liimini illuininaiidi el quasii In poenitinlini. accendiiiir, in cbrrectioiie arriel,
coticorpoiandi conneriiiiiur in idipsuiii : sicul Itt-. ]) ] in sollieitudine lucet, ul iiileriuslet exterius reno-
-ineii exsiiuciuui lumiui lucenti et ardenii sine! . veltir.
aliquo me.iio coiijungiuir ut iiliimiuetiir, quatenusi . 5. Hi. jam respirare incipit a Iribulaiione malo-
peroxemphini visibiliiiin, offecus rerum iuvisibiliutn! rum el dolore, ef limoris niiigtiiiudiiieiu spirttuali
cognoscamus. - la:titia t^mperare, ne. stioi-uin euormita(e scelerum
- 5. Ad lioc igitur tam magmirn et pr_e.ulgidum! . •akundanliori Iristilia aksorkeaiur. liinc filsi tiinel a
sidus, jnxl.i proplietam, illumiiiomus nobis liimeni Judice, sperai a Salvatore ; cu.ui jam in animp ejus
seieiitise (0_ee, x, 12, jiixla LXX.), priusquani de> timor et koliiia. obscquilenl e( obvieut sihi ; ple-
inuiidi luijtts tenehris exeainus, ne de tenehris irans- rumqiie .tiinor la.litiam superel, kctitia ssopius tint.o-
eamiis ari lenebras, el lenekras seinpiternas. Qtite_ . rem.excludal, et intra sui gaudii concliKialarcaiium,
est anle>n isla soienlia ? Profeeto scire quia veniell Felix coiisoientia, iii qtia luclamen biijusmoJi iii- .
Dominus, etsi quando veuiel, scire tion possumus. desinenier conficiiur, dpnec qitod morl_!.eesl aksor-
lioc esl illud lotum quod postulatur a nobis. Al in-- . bealtir aviia, donec et-acueltif limor qui ex parie
(10) Quanli Cernardus faciebat Ecclesia1.universie3 cpinniodalitio Scripiunc sensu agnoscebat, qtialcm
,.decre(a,-qiti tantatn ejtts aucioritaicin etiaui iu ac- eerlc nec ipsa cxigii!. . _
«7 IN VIGILIA NATIVITATIS DOMiNlSERMO III. 98
csl, et snccedat l_efitia, qiiod perfcotum est; qtiia '_ A nc! o dies, qrite melior cs iri alriis" -Domirii stiper
non timor scmpiiernus, sed l:Mitia sem|iiterna eril niillia, quaiirin efii im-iisis ex niense, cl Sablialnm
ei. Jain vero sit-airiens oi Iticens, noininiiiin donto ex Sakkato, rutn splendor lucis et fei-vor._chariia(is
se,es.c coiilidat.iihi sine oinni timore veittorum ac- usqiie in aliissim.. illa magnalia (errariint incolas
censuni liiinen soleat deporlari; sed moniirieril se ilhistiakit! Qais de le cogitare, nediim aiqtiid pra>
esse siib dio, ci uiraque riianti stbdcal oporire quod suriiat.ret:i(are? Iiiloriin tiiinoii rodificenuis,fial;es,
porialjtiec ciedataeri, eiiam si videat esse tran- fideni nostrani, ut si miralilia illa, qitse tioJis rc-
-quillimi.Repenle enim,et hora qua nori pntaverit, servaittiir, vidcre non possinniis, saliein miral i is.
riiiiiabilnf; etsi vol ad modieutn maniis remiserit, qna' propier nos in lerris facta siml, aliqtiaiiiuluni
-litmenoxsiiiigiietuf. Qtiod si eiiatn ardor pnrtanlis coiiieiiipleiiuir. Ttia opera, trcs.mixltira.s fccit om-
niaiius |ut (iiiaitdoqiie fieri solet) adtisscrii, eligat nipoleiis illa Majostasin asstintpiione iiostr:e:carftis,
pbtitispali qtiain rctrahere uianiis sttas ; quia iu ita siiigtilariier.miraliilia, el mifahilitei- siiiguliiria,
iiioineiiio. iii iclu octtli potcrii exsnfflari. Si esseinus ut lalia nec faola sinl, nec facienda sitil aiiiplins
in dumb iila iiuu manufacia, a-lerna, in roelis, ubi supcr teriatu. Conjtiiu-ta qnippe sin l ad iiiviceni
nulliis ininiictis iiitrat, itullns exil ainious, nitiil essct Deus el homo, mater et virgo, fiiles et rof huina-
'
tiiiiemliiin.Nunc vcro (ribus malignis.iuiisel validis- "nuni. Adinirabiies istie mixltir:e, et=omiii niiraculo
simis veuiis expnsiii siimus.cai.ii, diaboloet miiinio, inirakiHus, qiioniodo lani diversa, tanique divisa ab
qui con .cienliam ilhiiiiirialam inoliiinlur exsiiuguere, invicem, iiivicem potiiere.coiijungi.
insufflaiiiesin cordihusiinstfis desideria mala, niotus , 8. Et pi-inioquide.m iniuere crealionein, pnsiiio-
illicilbs.el ila (erepente tirikanies, nivix prsenb.eere nem bl (lisposititinem rerum :qiiauta sit! videlicot
. valeas.uitdevonias auiqtio vadas. Ex qtiiiius, elsi duo in creistioue polcntia, qiianla in posiiipue sapentia
saepiiisiiitcriiiilluiil, a leriio lairien neiuo tinquam . iii.oomposilione qtiania kenigiiilas. I.ncreaiione vitle
sufflandi imlucias oMorsi. Idcn ulrisque mauibiis, cl quanf liiulta el quani tnigna pnlt-nli-rcroata sunl;
cordis, el corporis, anima esl tegeiida, ne forle quaj iu posiiione, qiiam sapiei ler cnncla locaia sunl; iu
jam illiiiniiiaiii fuerai, exslinguaiur ; nec ceilondiiin cotnptisilione , qu;.nr lieugne siiprema ei infiina
vel i-ecbdciiduin, 763 eliainsi jrravis lentiiiiomim connoxa siiitt, tani amal ili quain adiirral.ili clnifi-
fprvbr utfiusqtte huminis slaliiin viiiehienlef afflixe- lale. Iluio enini limo ler.eno vim vil.lom inisctiil,
ril; sed diceiidtim ciim sanolo : Anima mea in mani- nl in aibotibuj, iinile sirgil veiiiistasin foliis, in
btts meissemper (Psal. cxvnt, l09).EIigamus polius fforilius pnloliiiliido, sapor in fructikus el niediciiia.
ardefe, qiiam cedere. Ei sictit quod-in inanilitis . Nec hoc' cpnienlus, adjecit eii-.uri vim sens.bilom
jiosiris toiiomns, non facile oblivisoimur, sie niiii- limo iioslro , ii'.in pccofibus, qiiae non sol.iiuivilain
qnain okliviscainur negotitiiri auiiiiarum noslrariim, -. haheaui, sed cl seiitianl quinqiieperlUa, sensifica-
. el illa cura priucipaiuervigeai.iii conlibus nosiris. . tiotie vigenles. Addidit adhtic honorare liiiium no-
"6. Crint ergo sic Juiiibi tiosiri pr_eo,inciifueriiu, et stm.ii, ol ei viin ralionalem iminisil, til in lniiiiiiii-
luceinse tm.enles, cuslodiend;e siini vigilise noctis btis, qui iion soluin vivunl, sentitinl, sed et discer-
supragregem cngilalionuni el aclioniim uoslrartui.: iitint iiiter'C()iiimoduni ei incotnmoduni, .iuicr.bo-
nlsi in prima vigilia, vel secunda, vel tertia Domi- iiuiii ei maltini, inter verum el falsum. Voluil tjuo-
•iius ycuerit, paralos nos invenial. Prima
vjgilja est qtieiiifirmibra nostra abiindanliori gltiria snbl uaro,
. reciitudo operis, mad banc quam jurasti Ilegulain, etoonlriixil se Majcslas Mit (jnodinoiins liabob;it,
omnem vitam exseqiiareconoris, nec transgrediaris , videlioel seipstim, limo noslro conj.:ngerct, elin
teriiiinos quos jmstieruul patres tui in omtiibus vise pers,na;iiiia sibi iiivicehi uiiireiiliir Dcus ci limus,
ei viiaehujiis cxcrcitiis, non declinans ad doxterain majcsias ei iiifirmiias, tauta viiitas ol subliii itas
, neqne ad sinislram. Sectiiida, pniilas iiiteiitionis, ut lanta. Nilnl cniiii Deo siililiniiiis, nil vilitis liino : et
simplex oculus lotum eorpns luciilum faciat: quaie- tiinien lanla digiiatio. e Deus desociiditMiiIiiiiimi,
nusqu.dquid feoeris, pfopter- Dbtinifacias, ei ad io- P f lan.la-|iiedignita.e liiuus asoendii 764 Ui Doum,
cum unde exciiut gi-atitc revertaiilur, ut itoriim ui (juiilquid in eo Deus fecit, liiiius.fe. i-se crei,a-
_ fluaiit. Tcrlia est cusiodia linilalis, ui, iii cougrega- . Iiir;_quidquid linnis portulit, Dcus in illo jieituiisse
tione positus, voluit.ales aliorum luis vohiiilatihus dicalur tam iucllabili tjiiam inoomprokfiiribili sa-
ariteponas ; ut iion -solutusine ijucreia, sed et cmn cramenlo. Et alionile,, qui.r sionl in-ilia->ii.gul. ri
graiia iuier fratres nv.tiieas, pnrians, onines, orans divinitaie itiniias csliii personis, iinitas in subsian-
pro omnibus, ut. el rie tb qtiotjne dicaritr : Uic est lia; sic in isla s|ieciali coiiinii-liono Iriiiilas esliti
fratrumamator, etpopitii Israel; hicesl qtti mutlum siibsiantiis, in perso.na uiiilas :•et sicul ibi peisoBte
crat prq poptito etpro sancla civilaie Jeritsalem nnii scindiinl uniiatoni, liniias ison ininuii Triu.la-
(ll.Machab. xy, .14). Ita . etgo iu liac die adventiis . tem; ila el Iric persona. nqn co.if-.nditsuhstaiilias,
Unigoiiiii nokis verain _>cioiitiaiiiaccendil, scieiitiani nec siibsliinliiO ip-.:«pefsome diSsip:iiit-iii>i:ato.m.
• itiquam illatn, qua. nos doceal "quia veuiet Dpininus, Sunima illa Triniias Iiaiicnobis exliibiiii tritiiiaieiii,
quae sil iiioruni noslroruin pefpeiuunr el: slabile ppusniirabile, (,pns singularc inler qninia, el supor
fuiidaineiitum. ..... ...,, -.. ... ^p.inniaopera sua ! Verkum enim, et.anliiia, elcaro
7. Et matie. inquii, videbitis gloridm'ejus. 0 mairi uriam conveDere:personain; et:ha;C'.tria..unuriif
§9 S. f_E-.N_-_.DIABBATISGLA-l_E-VALLENSiS_ iOO
etflioc rinrim _ria , noncon.iisibiie suhslaniise, seri A liie diia. spocies iti-.u.eip Vjrgbii.s, fanquam in niorr
tinitaie pcrsonn.. H;oc esl prima ct superexeelbns inrioln: sancto Spjrilu . latiqiiain pislillo, illas sua-
iuistur..; ei hnee piima ittier iros. Adve.le homo s-iier conuiiisconie. Sod quia indigiuis iorîscui do-
qitia 1imis es, et non sis superbus; (juia Scocpn. «areiur, daltiin osl Mariie, tii jicr JJIam acciperes
junrius es , el non sis iiigr.vtus. ntiidquiil Jialiores .: (|itae(icr bnc fj.iiod maiej- csl,
,'- 9. Secunda tnislma nsi, Virgo cl mater. admi- ^genuii 765 "'»i -Deum : per koc quori virgo est.,
Takiiis plane cl singularis. A stectilononesl aiidiliun exandita esl pro rcvererilia sua in- caiisa Ina ei io-
tjubd virgo ossei (|n:i>po|ioiit. qttoil tnaler essel tjttse J.ins geueiis hiiniani. Si sol;j mator.essol, siifficcrcl
Srirgo perthaiisii. Nuaqiiarii juxia rertim orriinem .ei nl sitlyarclur pcr filinrum geiieraiioiieni : si sola
viiginitas est, nbi feeuhiliias pra-ilioaliir. ne fcciin- yirgo , suflireiu-isiLj-; uoc lieiieriicttisfrucltis veiuris
«ditas, ubi virgiiiiias iniegra eoiise,rvaiur. Sola ha_c ejus, jiitiinli preliiini essef. Cuin orgo in piiina sit
esl, in qtta virgiuilas et f cuinlitas ojiviavorunt sibi. remeditiin, in sectuula atl.;uloriitiri esi ; quia iiihil
liii seinol faclinn est qtiod facium iion-iuerat, nec l.os Detishabeie voliiii, qnod p.eriMaiitemainis non
Fictin Kivruiim, qnia liec prtiuani similem visa csl, .traiisiioi. in (enia aiiioin moriluin esl, quia fiim
n c liabefe seqifenlcm. Terlia ost fides *t cnr hu- _^ h;oc firmii.er crpdimiis, jam njeiiiiim habt.mus': et
*
manum;et \VH~L qiiidom jn-im.nci focun«1ainforior, in fidesaniias esi, quia qni crediderit, salvus erit
'st.il noti tiiitnisforsitan fortis. Mirniu e.nimost, quo- ,{Marc. xvi, 10).
tnoiln cm- huniaiiiimhisduohiisfiilciuaccoinmodfvil, SEUMO IV.
(]iiomodocfe.di poluiiauod Dctis hoino es-jel; quod _D_medicina Itevm, et deiitiis dexlem Excehi..
virgo nianserit ijnne pepcrlssel. Skul ferrnni et 1. iludicriiiim quidem sernionem Ordinis «ostri
esta juugi iiun pusstint, sic cl koec riuo neqtietmt coMstieitirionor, exigil; seil crasiiiia ripus eril ciica
'coiiniiinceri, si nust misceat gluliiitim Spiritus Dei. TKissarnmsolemniariitilius oconpari, ei liora hrevis
'Ergoric v.redeiid>imest quod isle Dcits sit qui pp- . serinoiiis.Ioiigitndinem non admiilel. Propiereajiion
nirtir in p.iescpio , qtii vagtl in cun s, pui omniuta abs re.putq pnvârare hoije .coj-da vesira lanUe
iiifiiiUiiiiiiniiecfissilafum injtuias paliiur, qiji fla- , solcmiiitaii, pj-icsonim cum sil .pro.funilis.simasa-
gelialur, qtti coiisjitiiltir, qni cniciligitur, qttiponi-. ciamcnti linjns et iiiconijii-eliensibiJisaUiiudo-, et
tuv in sopiilcto, el inler flnos Japides cow.Iutlittir, iatiquam fons viise quo magis liaurialuf, eo magis
e.eelsus ei ittinionsris. ill.un- viigo cril," qtire laolat - exubefans iiiinqiiam valeat exhaitriri. Deniqne scio
-pneruin, c_i marinis coiuiinitis comes ost, nicoii- qtieiiiadnioiluaiakuudei jiroChrisio tribiiiiiliovesira :
vivio, iri llialabio; qiti -dticii .llmn in-_3_gyplum, jC el u.inam ahmidet ci consolaiio veslra por ipsuui?
-
re(linitab.'Egyi)io,eis')liisciiiri sola taiti'Iotig.iiquan., Nam niiindialeiti quidoiiiconsolalionem vobis offoi-rc
iaiii secretaiii confif.il viain? (Jitoinoilo potnU hoc nec libel, nec licet. Vilis-esi, ei ad nihilum ttiilis
'
' porsuaderi gerieri lnimaho, universo orbi lerraruni? lnijiismorli cbnsolatio : ei, quod magis esl metiion-
Et (aiiien tain facile, lam poienter persiiastnn esl, dmn, eiiam ver;e ac salubris consolalionisesl 1'im-
" iil mibi id creuibile faoial ;r.doiUiiim miilliliulo.
jiedinienumi. Proplerea qui deleciaiio est et gforia
' Juvehos ei
vii-gines, Sencs ctim jtniioribiis ologonmt - aiigoloruiri , I|.se;-bcliiS c_( saltts el consblaiio iriise-
niillc moitibus nibri, quatn vel ad niomenluin a4> ' 1'ormri; qni in eivita(e stta magniis e( stiblimis
isia lide dciicet;e. valde beatilical cives, ipse 3n exsilio parvtilus et
!(.. Et ka_c quidcm «iistura excellsns, sed excel- - humilis valde la_iificatexsules; et qui in altissiniis
ientior eslsecunda :, teriia vero exeerieiuissima est. • esi gloria Palris, faclus esl in [eira pax homiiiibus
Primnni atiris aiitiivil, sed oculits iton vidit: tjuia kotitBvoltintatis. Parvulus enitn daltiE estparvnlis,
audiium esl o( creilidttnusqucinfiiies terroQniiigniim • rilmagiius detur magnis, et qtiosjustllicat parviilus,
illtid pietatis siiciameiituni; sod lanien ociilus, niagnifioetposimodittn el glorificot magnns ci glo.rio-
Detts, non vidit absque le, quomodo le intra vir- stis. IJine sine dnhio Yas' eleciionis quod de pleiii-
ginoi veniris angusiias ktimaiio eorpori conjuttxisti. tttdine parvnli hnjtts accepefat (licel enim parvtilus,
' -.eciuidam outltts
vidit, quia se fcCtindam el.virgi., scdjilenos, jileims graiia et veriibte, efih qtufl.a-
nem iila singnlaris Regiua conspexU, qiise. conser- bitat oniuis pleiiiiudo.diviniiaiis corporaliier) (Co-
vabat omnia verba ha_c, coiilerens in corde sno : ' IPSS;U , 9); iiiitc uiique Pattlus ernclat verhum illtid
cognovil et Joseph'r.on minus lestis, quam cuslos • kouum, quod his diebns froqiienler abdisiis : Grttt-
taiilffi.virginiiaiis. Tertia in cor iioiiiinis asceudit, detein Dbniinb semper; ilerum dico,gattdele (Pliiiipp,
ciiin quod factiim esl, sicut faolum esl-credilitm -iv,•'-&)-. Gaudele, inquit, de exhibitione, ilefiim
esi : ouni inagis ofacnlo quam ocirio cretliimis, ctiin gaudete ileproniissione, quoniain cl res jtlena gba-
quairiicta vel facla.sunt, tenenius firmissime, nnl- dio, et spes plona gaudio esl. Gamlele, qiiia jiun
• latenus dubitanies. liiprima vide.quid , in secunda : percepistis (loiiasinisira_; gatideie, qtiia exsjieciaiis
per qiiid -inlieitia propter qnid Deus riederit libi. jifa-.mia dexiera.. Lnvct, inqiiit, ejus sub cdpite meo,
Dedit libi Cliiisiinn jrer Mariain propler saniiatein. el dexlera illitis v.mpiexabitttrtne (Canl. u"",'()i.-:La'va
In pfinia remediitm es(, qnia ex Deo e(: lioniine quidetn lcval, dextera suscipil; Iseva medeluf et
eataplasma corifectnm esi, quod sauafet omties jusiifical, dexiera ainpleciilur ei beaiificai. Iu laeva
- •
Irilinnitates tuas, ConKissesttnt-atitcm ct-cominis.a. ejtis tncrita, in dextera- vPro prseinia coniiuetuur;
_6i TN VIGILIA NATIVITATIS POMINI SERM0 IV". JC§
in dextera, ijiquam , dejicise, in sinislra. sunl me-., A ciam nobis darei quod lollerct bsec a iibkis, :prins
riiciiia.. . Matrom suani iinmitnem.ak tuioqiie servavit r ui riec
2. Sed a.tle.njjepitim tnedic.nm, atleiide medicum iri coiicepln qnidqiiain ptidqfis, ncc iii parlu qtiid«
" : - '-.'"''
sn|)ienlem.' Coiisidera diiigonijus q113.n1n.ova niedi-' qiiain dqloris cxislejet.
cainjtia ppiiei, yiile quam non. niqdo preiipsas, sed. &. A.cciitnulaiuiir,adhnc diyiljiij, crescit glotia,
,el specibsas ..itnlejil ni.edjoiijas; non solwnijieruii-- iiiiiovaiitnr sfgna , et niifaciila imimitaiutir/.Koa
les.iid sanilaiis frucltitn,.sed ei delec.uhiles ad aspe- snliini sirie pndore coricepltis, cl.sine dolqre partnsj
ctiini,'„et sitaves ad giislum. Deniqiie prittiam ejfts sed m.iier esl siiie oqrrupiione. 0 vere noyitas iiia'u«
niedicinani, priintim qnod in sini.slra porlal, al-; (iita ! Virgo pojieiil_el jiosf pitrtmn iiivjojala per-
teude; ei tqncejujini inyenies sine seniin.e. Initiere, maiisi.l, feonnfiiliit.em ptp.lis ciim carnis in>egri-.
obsecfo, qnale sif isiinl, quam noviiin, quam ari- la.10, el gaudiiin.i mairis IjiiJiens.ciirii yirginilaiis
piirabilc, qt.iani aniabile, quam jutiiiiduni!. Qiiid konore. Jiiin secinus .(.xsp.cclp pipmissain iriihi
eiii.mjDilchrijis, qtiaiu.genera.iio casia?,tjiiid glprip- gloriiim iiicorjtijiii-riiis iii oarne inea , qiiaricloqiii-
sius quam sancta it sinoera epncepiip, in qiia ni- Uejn conservata jjer enin bst incoi fujjtio eiiaiii iri
. hil puiloris est, iiiliil sordis, nihil oqrriijriipjjis? At , itlain. sijii".Faciltj erii ei ,_ ;per , qnetn nialer' ijisa
qiioiiiatii tnim.is fprlassis delijierelnqs, grata licet, " iijooiTijjiiiptioiii rioii jibrilidii paiiiemio , ut ol cbr]-
aihuiraiio. ii.oviiatjs, uisi friicltis qnpqiie sahitis et rtiptikile.hoc incorriipiioiteiii iiuluai lesiirgerido. "
uliliiaiis cpnsi_d.erai.ip aiiiibuin deleciaret; concepius S. Ilaltes lajne.11atilittp majiiios divilias , hijbes
isle, 11011motlo ^lnriqsus 111ijisa qitasi exjeriq.i gloiiiiin aiiipliqreni. Maier.esi . ine corriiiiliqiie vir-
specie, seri e( preliqsns in inleiiori yirltite : ut, gipiiaiis, Filiiis; sine qiniii iabe peccati. r.011 caJit
seciiiidiini qtiod. sjcriplum esl, in siiiisira Dpniini ininatreiu Eya: i.naloditiip, JIQIIoadit iij jifoletn ge-
glbria siiiuil ei 9|38 divitjie jiiyenia.nlur iPrgviijf, iioialis illti cpiidiiio.de qiia fli.ciiijn est jjer proj Ij>-
. 16); diyiiisc, iii.qiui.n],salutis,-c.um gioria lovtlatis. ian.i: Netno niutulusij sorde , nec ihfgiis , citjus e$t
Qitis eiiini pmesf facere mtiiiriiim de itnmtindo coti- nniiis diei vita sitver. ler/nin {Job..xiv, _,, Sjuxi.a
'
cepium soiitijie, nisi qui sohis sine omiii ijlioiia et ^.XX). I_ece,ji.il'an.ssipc sprde , soius inior hbmiiies
iniiminda coucoplus esl volupialtf? in ipsa rariice et yerax, i;i_oe,l \c.}-iU\s\\)Sn-.,EfpeAgflps .siiicmqciilq,
origine iriea infeclus et iitqui!ia.uis suin : iinjrihnda Agnus Dei qui Iqliil neccaiq ))/«)((/?,(./()«». 1, 29)LQuis
eil toncepli mea , sed est a quo.iqllaiur isiacoii- _eiij.nijiecoiita ineliiis lollerpl, qiiamis in qiioui j ec-
fttsio. Ij.se eaib tollii,, in queni solttm ipsa n.oticadil. paliuri 1,1011 cadii? Jsle siiie i.iiijiiblayarciue pciest,
5. Diviiias saJiiiis haheo, quibits .reiiimam pt-o- .., , quei.11 consl-ii injjninaiiiii! n.011p.sse. JI;oo inaitiis
pri;e ooneepi.oiiis iiiipiirilalem, Christi piiijssimam ppcriiiu! lino.deletgal oculiim utejiijj, qiiii: sb'a sne
ctiiicojnioiiem. A.ride adlnic, Doniine _lc.su,innova pujy.ere esl. lste iiiep festtrcani eilqoal (l,Dqrup,
sigiia, i.!i:mitla.mjrakilia-'; nani prinra qiiidcih ipsa qu.i nqiiliiibolirabom in suq : itnp isie tralieni etitg-
. consiioiii-ine viliieiiint. Plane eitiin solis orlus bt cal jl.e tnr-o,qiii ne.opiigiiuni1jjiilyoroiji.hajj.ct bisiip,
6cc_1.1i!.,lefrse Tbciiiidiias, leiiiporuni -vicissithrip, t3. Vidijii.us cei'Jo..divj,iia.s.saljilis ol,yijit:; yj.ijirius
niiiaoiila suiii; et iuagiia-niiracula : sed loties k;op jgloriam ejus, nJoijain. q.uasi Uiiigejjitia Pat.re.Qute^
viiiinms, tiljam liott sil qui attetitlnL liinoyii sisna, i-is. a qtio Patro ? Et Filins yJLliisîp.ii. voctibiiuy. ila-
et iiuiii.ilaliiiral.UIa;_£j;re,-:til,nova fucio o»iri/a.~Quis nifestniii esi qnis Alii-esjni.ujjfii!,Sod ne quis.j-ema-
xxi,5). jieaj Ipcijs(fissijjniljiiipjjis,Qiipilex le nqscttnr Spnp-
liocaii?AgiU!Suiiqii"e(/H!,-r-rf_A(iJ?;i//iio/i()(-liJ(.!.;
Agntis plane lotiis suavis, lotus dclociakilis, Jenique jCi(f).,ailangoliis ,G;ibi-el,a,dMariaiii,j,io,CH//i>.nr V-ilittf
toius tiiioiiis. Ilaiic euim iiiicipreiaiionoiii kabeiiip- Dei (Liic' 1,52, _S5).;f gf 0 yore sanolnm ! «qij
nieii ejns, quod esl Chrislus. Cui poleril aspcr au.t .dakis, Diiinibe, Sanciiim i.njini yiilere coi-rjip ipnein
dtifiis vidoii, qiii ne ipsi Malri in iialivilaje quid- (Psgl. j.y, JO;, (niod.iio.cJ._a(riqjiiilem .absiuljt in-
quaiii aspoiitaiis, quidqtiam iiilulii lscsjonis?0 nova cnrnipiioiiein. Crescritil miûctil.i, iiui.l,f,ipji.canlifr
vere niit-acula! .Coriecptus fiiil siite piidore.parttis. 0J diyiliio, (besaiinis ajje.iUjir. Qjtri:gei.ierat, fel ritaj,er
sine duiore. Muiata osl in Virgiiie ripslia inalediclip el yjrgo es.l ; '<]iilgeiieriiinr_ ei Deus" ej. Iioinp .est.
Eva_ : peperii ciiinr filiuin siiie .dblore. Mulala est, Se.il ii.uiiqiiiddalii.tiir saiicttim c.iiibiis , atil jiiarâ-
iiiqiiain. iiialodioiio in kenediolioneiu, el sieutiyse- riU! porcis .'.Abs.cqiidaiur ccrie ihosauj-tis nqsfor in
dioitim osi_pcr atioeliini Gabrieieii), Bene.dictalu -in Ogro , ei.pociinia uosifa in sacoulo f-ppoiiatyr. Ojip-
mulieribtis(Luc. 1.28). Obeala, sola iiiteriiiiilierosbe- riaitir c.oi.icejiiushineseiiiiiie M-.iti-is .dosppiisaiipne,
ncdicla.el uoiiiiialeiiicla ; sola a'goueraii maledicio li- parlossine dolure, vagitibiisjiafviili.ol.iiia.iprc. Abs-
kei-a,ctaii()loj'opai_iiii'ieiiiiii!iiaiiena!Noeri)i)iini,ffa- c_otidau:rct-parttit-ieiilis'inpprjuiplio l_og;ili'j).iirifica-
- tres, si doloretriiioii ihlulil Maii-i,
qui dblores totius Tione.;.' liifajilis inqqceritia sqiila 'cii;ciiiiiojsi(jne'.
"jiitiiidi tidil, securidum (iiiodjsaias ait, .qiiia vcre Aliscpnde ,' iiiqiiam'-, ah.cpni.lp , Maria,, iipij.soHs -
(unguores hostros ipse tuiit ( Jsa. LUIJ4), Diio, sunt fulgbrem ; potie.in gf.aesepi_o , inyolye Jiannis infan-
qn:o l me.i Inimaha fragililas, pndoi- 01'jlqlor. Ulriim- 'teni: nam et ipsi patini ilivifiie nostrsc ...mil.Pfeliq.
. quo Cbtisnis loll.eievenit, tiitde el utriiiiique siisce- siores si(|iiideiii"paiiiii S;.!"vatofi,somni piirpiira , et
pii, quaiiiio (ul.cielera siloamj mortc, el.iiioi-iejiif- gloriosiiis lioc prnesepeaiiraiis.regnm soliis ; dliior
"pissima condemiia.ius esi ab iniqiiis. Iiaque utfulu- doiiitpie Christi pauperm cuiiblis opibus, curictis-
SOS S. BERNARDl ABBATIS CLAR_E-VALLE_.SIS 104
<pie,ihesauris. Quid enim hiimijilaie diiius , qnid atbiiror coniprehetidisse(Philipp. ui, 13). Fides aui-
-preiiosusiiiveniuir, qua niinirum rogntini coeloiiUn dem ex attdiltt, aiiiiitus rittiemperverbum Dei (Rom.
cniiliir, et diviria gratia acquirilur ? sicnt soriptum x, 17}: seil fides, non spocies ; et promissio., tion
esi: Beati pauperes spiritu, qtwniam ipsorum esi exliibitio paois. Et-"quide.it pax-.iitine est elianl in
regnum ccelorum (Malthi v, 5) ; ol apnd ai.os.io-, lerra lipniinikiis kon.t' vohmtalis: sed qui.f esl pax-
liitn : Deus: superbis resistit ,:Jnimi!ibtis tittlem dai isliiad illius plenitudiiiem et su|ioiemtiiCiitiainpa'-
gittlitim (Jac. lv, 6).. Hakes romineiidiitain a Deo cis.' Undp et ipse Dotniniis ttit: Piicetn meam ilo
bitiiiililaiem in natiyitaie. In kac eniin exinnnivit vobis, pacem relinquo 768 wMs (Joaii. xiv, 27).
semetlpstiin, foriiiani servi accipiens, et habitii in- Mete siquidem , qtuu 'exsupe.ral oiiiiioui seiisnm , et
. v.enliis tit hotiio. est pax stipef jiacem , necduirie;i|iaces e_lis : prp-
7. Vis adimc preiiosioros riiviiias , et superexcel- ptereatlo vobis paliiam pacis , et relinijuo iiiierim
lenleiii gloriam iiiveniro? Habes cliarilalem in pas- viani pacis^
sionein. Mdjorem hnc dileclibnein riemo habet, qtttim 9. Se.l quid esl.qiiodilixinius: ln cqr hotv.inisnon
til animatn suam potial quis pro dmicis snis (Joan. . ascendii? Utique qiiia fons est, ef asceiisuiu noseit.
xv, 15}. IIa_> iliviiiie saliiiis, ol gloria, sangnis pretio- Sii.iiius.eiiirii quia fonliiiin iialtira est riyos sectari
sus, qrio redoinpii stimiis; et oi-ux Dimiinica , in.lB coiivalliiim , montiiiui ardna decliiifre ,-sietil scri-
. qria ctiiii Aposioki gloria iiijr: Mihi atiiem , inquil, plmii est: Qtti emiltis fotties in convallibiis, inler
absii gloriari, nisi in crttce Domini itosiri Jestt Chri- med.um montium periransibunt aqud. (Psal.mi, 10).
ili (Galal. vi, 14.)! et dieekal: Nihil arbiiraius sttm Hoc autem esl un e adinouciesa-pitis sttirieo vestraai
-
me scire inier t-os, nisi Christum Jesttm, et hunc cru- charilaleiri, quia Deiis superbis.reshtit, humilibusau- .
cifixum (1 Cor. n, 2). Ipsa est laiva Cbr sins Josus , iem dal gratitnn. Fons eniiriad alliora iiouasccndit,
ei hic.crucifixus";iia.iudextera quidein Cbfisitis Jestis qtiamsi.t locus ejus uude procedit. Sed videri potest -
et liic gloriosus. Christttm , inqiiil , Jesitm ;el hmtc 'sccuiidtim liane regulatniion impediri a superbia
"
rrucifixum. Fohasse cufx ipsa rios suniiis, pui Cliri-' vias gi-atise, p aeseriirii qubd.illb"priinus siijierbus,
sms moiiioratiir. infixns. Iloiuo eniiu form.nn criicis qui, scciiiultim Siiipiuraiii, rex esl super pninesfi.wt
. hakol: qiiain, si niainis c-xlenilerii, exprimet inarii- stiperbiw (Job. XLI, 25j, dixisse non logiiur, kUi<~t
festius. Loqiiilur autem Chi-islus iu Psalnio: Infixus ern; sod, Ero, iiiquit, similie A!tissiino(Istii. xiv, 14).:
suni injimo pTo(m\di(Psal. xxvutr5). Liinuin ([iii- Aitaiten non iiionliliir sipostolus, qtioiiiam ille e%-
dein nos esse ntanifesliim esi , qiioifiani de liino lollilttr supra oinne qtiod crediiur,- aut qttoclcotiiur
plasmali suraus.-Sed lunc qttulem limus pararii_i Deus (II Thess. n, i). Ilorret liuiiiamis amfilti- ver-
fiiiiniis, nitnc vero limusprolijndi. Jnfixtts sum, htim : sotl iilinam horreal similiier auiiims cogiia-.
lriquit -, noii pertransii , non.recessi. .Vobiscurnsum ttiiii inal giiuiii pariierel affoottiin.Dicueiiim vqbio _
usqueadconsttmmationemswcuri (Mattli. XXVI.I,20). qtiod iipn tanltiiii ille, sed et.omiiis snperbns^xiol-
est enitn Emmaniiel, ribbisctim _>eii_.'Nbb!sciuri I.lur sitpra Detnii. Vult eiiiiri Dbns.fieri yoliintalem
"jp.se
ulique, sed per siuislram. Sic eniilt olim Tliamar siiant, etsuperbitsvuU fiofi suatn. Jain vi.leturteqtia-
parienie", Zara priu.s solani prdliilit iiiauum , qnse liias: sod aliemle niale t-oogi-iiaui proportiouem.
in. sacrainenlo Dominicse passiouis cocciueo alligaia Detts qtiidoin iu his laiitiiui ,-gna; raliti approbal,
est filo (Gen. xxxvin, 27). . suaiii-viill-fieri voliiiiialeni,: snpeibiis vero el oiim
-8. llaqne jam quideni tenemtis simslrani, sed ratione,et eontra ralioiiem. Vides qiioiiiani aliiiuilo
adhuc clamare necesse :'; Operi manuum luarum esl, bt non illucperveniuiil flue:ii;fg,raii;e. Nisi coti-
pbfrige dexleram (Job.. xtv, 15); iiain deleclatioties! verti fueritis, itiqtiil, et efftciuminisicttt parviiltts isie
in dexiera lua ttsqttein fitteht (Psctl. xv, 11). Doiniue. (se aiileiu dicil, qui esl foiis vri;e, ih qi-.o habilat el
exieride nolfis di.xlerani 'Ja.ios,' osjeitde], et sitjTicit ; unde maiial ploniiuilo oinuiiini gt-aiiaf.iiui),n«ii in-
nokis. Gioria, hiqiiil., el divitiw iif dotnp ejus (Psal. trab-tis ih regiutnt cmlarttm {M-alilt.xvni, 5). Paia
xv, II), tilique qni liniof Domiririni.Seri ii, tloinoi JJ prpinde rivulus, aggefes lerrcnie et.el.iue oogiiaiio-
liia, Doiuine, quid? Pfofoclo graiiartim aciio, et vox: nis disperge, confurmare Fd;o lioniinis. non piima
laudis. Beali qtti habilanl indbmo lutt, Doinine(Psitl.. hoiniiii : quia fbns graliie iu cor iiominis, (-iiriialis
LXXXIII,5), ctc. Octtlus eiiiiri-~no.iividil, anris ridni scikcet. el let reni, mm asceiidil. doitliim quoque
attdivtl, el in cor Itominis non ascehdit, qutv prwpa-- purga, ul videre possis nierissiiiiamliioeni; ei iiutvin
rasti, Detts, diligeniibus le (l Cbr. n, 9). Lux e~it ttiain iiicliini iid obodietidum, ut quandoqiK.perve-
eniiri inaecessikiiis . pax esl qn;e exsnperat oiiineml niiis ad qiiicloiii per|)e(uiuit, el pacerii SIIJIOI- p:neln.
sensnm.; fons esi qui ascoiistiiri ncsoit, seildescen- - Lux eiiim est propier seroriitiiem, pa_ pniptor
siim. Non vidii cculus luceni inaccessikilem , noiii . ti-aiiqiiillilaiem, fons prqpler aflhieiillain el iciefiii-
iiuilivit anrls paocm .ineomprelieiisibileiii., Speciosii laleni. Fouteni yssjgnaTVatri, ox qno naso.itiir Filius
qiiiioiu podos eviingolizaniiuin-paceni (Itom. x, !_!); ; ' el procedit Spirilus sanciiis; Irioe.n F.lio, qtii est
sed licet iii.oiiinem lerrain exieril sonus eormn; pax_ i.t.iqiie o.aiidorvitue ieternse, eliiix vera illiiiiiinans
latneii qua; exsuperat omnem sensutn , nec ak ipsiss omiieni-homincin venienteiu in liunc miindiim; pa-
quanta eral potuit capi, nedttm aliorum auiibuss cem Spiriuii sanclo, qtii iiimirum siijier huuiilem et
tradi. Ait eniin Paul.us ipse: FraUes, ecjo tne nonn quietttm reqbiescil. Scc Iioc dicb, uuiquam propria
-103 IN VTGTLIANATIVITATIS. DOMIM SERMOV. 408'
ista sint slngulorum : narri et Pater lux est, ut sit A ad : tempus correptionis iniposita, qiiod utiqiie jani
Filius lumen de lumine; et Filius pax es(, pax ;advenit. Gpportune igitur ex hoc j'am perfecta nobis
•riostra, qui fecit utraque unum; el Spiritns sancdis indicitur sanctificalio, iriterna .mandatuf aklulid,-
' fons esl '-
aqu__\_alicni.isin viiam oelernam. «xigitur mundilia spiriluaJis, dicente Domino : Bectti
10. Sed quando ad Iibc pefveniemus ? Qnando mundo corde,' -qUoniamipsi Deuin videbunt (Mcitih.
iidimplebis me,. Domine, Iseiilia cbm vullu tuo ? v, 8). Ad koc viviinus, fratres, ad lioc nati, ad koc
Gaudemiis in ie, quoniam visilasii nos oriens ex vocati sumu_, ad hoc nobis dies liodierntts illuxit."
allo; iterum gaudemus, exspectantes kealam spem T_rat aliquando nox, quando iiemo poteral haec ope-
in adventu secundo. Sed qtiarido vettiel plenitudo rari. Eraf. nox in universp brbe ante veri Iuminis
Iselitiie, non de membria, sed de prresentia ; de exortum, anle Christi nativi(atem. Erat nox etiatri
liibiiioii-, -non de exspectatione ? Modeslia .veslrri, singulis quibuscumquenoslrum arite suam cujusque
ait Apostolus, noia sit omnibus hominibus;. Dominns cbnversionem et iiUernam regenefalioriem."
prope est (Philipp. rv, S). Dignum est enim ulnio- ^. Aii nbn profimdissima nox, et densissimaj terie-
"destia nostra nota sit, sicut Domini Dei nostri mo- brae erant super universarn faciem lerra;, cum oliin
destia ciinctisinnofuil. Quid enirn magis incongruum, patres hoslri faciitios colerent deos, et insanb pe-
"
quani ul immoderaie agat bqmo, conscius propria. niius sacrilegio ligna e( Iapides adorarent ? An rion
infirmiialis, qtiandotitiidem.apparuil inler homincs eliam cuique nostrum caliginosa nox erat, cum tan-
TnodeslusDriminus majestatis ? Disciie, inqtril, a me quam sine Deo inlioc sa'cuJo viveremus, cum ambu-
quia mitis sum el liutniiis corde (tfaiik/xi, 29), u( . laremus post concupiscenlias nos(ras, cum seclare-
possit etiam modestia veslra innoiescere caeleris. mur cartiis illecebras, cum oblempoi-aremus desi-
Jam quod sequUur, Doininus prope ._., de dexle.a deriis sa.cularibtis, cttm exhiberemus 'membra nosira
debet iiitelligi._Nani de sinisira ipse loqiiilnr : Ecce arma Iniqtiiialis peccalo, cum serviremus iniquitati
egovobiscum sum omnibus diebus usqtce ad consum- - ad iniqtiiiatem, in quibus ntiric"merito erubescimus
mationem sccculi(Matlh. xxvin, 20). Prope est Do. tanquani operibus (enebrafuin ? Qui dormiunt, riocie
nihius, fralres mei, nikil solliciti sitis : in proximo, dormiunl, Aposlolus ail; et qtii ebrii sunt, nocle ebrii
est,etci(ius apparekil.Nolile deficere, nolUe lassari:-._. mni(i,Thess.y, 7). Et ha;cquidem fuistis, sedexci-
^jusariteeum duni inveniri poiest, invocate eum.dumi tati eslis, s.d sanctificali-eslis, si tamen filii Jucis '
prope est. Propeesl Dominus kis qui tribulato sunlf estis et filii diei, non hoctis neque lenebrarum. Si-
corde (Psa/. xsxiu, _9) : prope est exspeclantibus. _ quiderii praco diei- est etiam qui elamat : Sbbrii
eum, esspectanlibus eum in veritale. Deniqtte vis (] „ estote, et vigiiate.(l Pelr.v, 8). El JudaBisloqnebaiui-
_iossequam prope.^@9 est ? Audi sponsam de spon- in Pentecoste de condiscipulis : Qtwmodo Iti ebrh
so canentem : 0_uoniain ecce slat post parietem sunt, cum sil hora diei iertia ? (Act. u, i6.) Hoc eniiri
(Cantic. ii, 9). Parielem Islum, eorpus lunm inlel- esl quod ait ejus coaposlolus -. Nox prwcessii, dies
iige, quod obslaculum impedil, ut eum qui prope autem appropinqnavit. Abjiciamus -ergooperd iene-
es(, noudum valeas inlueri. Propierea Paulus ipse brarum, et induamur armq lucis; sic ut in die ho-
dissolvi cupit, etcum Chrislo esse (Philipp. i, 25), nesie ambulemtts (Rom. xni, 12, 13). Abjiciamus,
et exclamans ihiserabilius '.Infelix, inquit, ego homo, jnqnit, opera tenebrart.im, somnolenliam scilicelet -
quis me liberabit de corpore morlis hujus ? (Rbm.vn, ebrielatem (qtioniam, ntsiipra meininimus, qui dor-
2.4.) Sic et propheia in Psalino-: Educ, inqnil, de, miuril, nocte dormiurit; el_qui ebrii snnt, nocte
carcere animatn meatn,: ad confiiendum nomini ttto, ebrii sun(), ut, (anquam in die, nori dorniiiemus,
'{Ihal. CXLI,8). sed ambulemus; alque hoc quidem lioneste, non
- SERMO V. temulente. Vides hominem, cujus ad omne konum
In illud, < Sahclificahimi hodie, et eslole parali : die dormitat anima jrra. tolio ? in tenekris est usque
enim craslina videbiiis majestatem Dei in vobis. _,' adhuc. Vides iiiebrialum -absinthio, sapientem plus
Respons. in vigilia Nativ. Dom. D quam oportet, noti ad sobrietatem; cujus nec ocu-
I)
.. Celekraturi Dominica. Nativitatis inefFabilesa- lus visu, nec auris impleaiur audilu : qui pecuniatu
«ramentum- jure quidem monemur, fralres, in oranii aut simile aliquid diligens, iion satietur, longam.
sanctlhcalione prteparari. Adest enim Sanelus san- inslar hydropici sitim bi.bens ? lilius noctis est et-
ctorum, adest ipse qui dixit: Sancti eslote, quia et. tenebraritm. Kec facile separantur ha_c duo, dicenie
ego sanclus sum, Dominus Deusvesler (Levii. s.rz, 2). Scripiura, Qitoniam in desideriis est omriis otibsiis;.
Alioquinquomodo dabllur sanclum canibtts, et mar- hoc esl, in 5"7® ebrietaleomnis somnolenius. San-
garila porcis, nisi prius illi ab "iniquilate, is(i ak illi- «(ificemur ergo hodie, et parali sinitts, parati qui-
cita yolupiale ipurgati, de caclero toia soUicituditie _ deni hodie noclurnum excufiendo soporem ; porro
fugiant, illi quidem yomitum, isii yolulabrum luli?? sanctiflcati nihilomhius lanquam in die ab ebrieiate
Suscepturus olim divina mandala earnalis Jsrael,, nocturna, cupidinis noxiae ffenando furorem. In
sanctificabatiir -in j'ustitiis caiiiis, in kapiismatibuss -liis enim duobus mandatis tota lex pendel, el pfo» .
vaiiis, in muneribus el hostiis, qua_iion poterantt _ phela;, 0,(18? stint declinare a nialo, et facefg
juxta eonscientiam perfectum facere servientem. Ve- bonum.
. rum liaac qnidein onmia transiefe, nimirum usquee -5. Vertim hoc kodie t nara crastina nec in sandh
.PATROL,C-I-XXXIJi. &
5Q7 . S. BEF.NARDJ'ABBATIS CLAR_E-VALLENSIS -.508
fica.tione.eril, nec in prasparaiione, sedjin visione A parati, quibus et Deo.conveniamus, cujus -majesta-
tifique majeslalis. < Craslina, »• inquil, < die vide- tem visuri sumus, et nobis inyicem, ut in nokis cam
bilis majestalem Pei in vobis. » Hbc esl qtiod ail pariler videamus. Propterea siquidem oporlet nos
jjatriarcha Jacob : Cras mihi respondebitjustitia meat providere bona nqn soluni coram Deo, sed eliam
(Gen. xxx, 35). Hodie enim jiislitia colitur, cras coram hominibus, ut non tanlum Regi nosjro, sed
fespondebit : bodie exercelur, ci-as frtictificahit. et concivibus nostris et coriimililonibus
1 nostris gfati
Alioquin quod non seminaveril liomo, nec metetJ esse possimus. • ! 1.<
]
Kec enim luhc videbit majestatem, qui contempserif S. Et quidem ante omnia fides quserenda.est, dequa
interim sanclitalem : nec otietur ei Sol glori_e,cui . legiluf : Fidemundaiis corda eorum(Act;xy_9). Beali
Sol justiti-3 ortus non fuerit : nec illucesoet ei dies enim niundo corde, quoniam ipsi majestalem Dei
craslina, cui non luxeril hodierna. Nimirum idem videbunt (Matth. v, 8). Crede e.rgote Deo, cominitte
jpse, qui hodie qttidem nobis faclus est a Deo Patre teei,jacla in eumcogitalura tuum, etipse te enulriet;
justitia, ajiparebit cras vila nostra, ut et nos cum ul fiducialiler dtcas: Dominus spjliciius eslmei.(Psa'..
eo appareamus in gloria. Hodie enitn parvulus na- xxxix ,_8). Nequeenimhocsapiunlhpminesamantesse
scitur nokis, ut non apponat komo magnificare se v. ... ipsos. honiines scioli, solliciti pro 771 se ipsis, cu-
"
ipsum, sed cotiverlamur niagis, ct efficiamur sicut ram carnis perficientes in desideriis, surdi ad vocem
parvuli : cras exbibebilur magnus, Dominus et lau- dicentis: Omnem sollicitudinem vestrqm projici'enm<
dabilis riinris, ut ipsi quoque magnificemur.in laude, les in eum : ipsi enim curaesi"de vobis (IPelr.y,<T).
eum vidclicet erii unicuique laus a Deo. Nimirum v_.amsibi quidem ipsi fidere, non fidei, sedperfitiias
quos hbdie justificaverit, cras magnilicabit, et con- esiniecconfidentise, sed diffidenlisemagis, in seniel-
summationi sanctiiatis succedel visio. maj'estatis. jpso habere fiduoiam. Is Vere fidelis est, quinecsibi
Kec inanis visio, qua. nonnisi in sin..'liludine con- credit, nec in se sperat, factus sibi tanquam vas
slat: similes enitn ei erimus, quoniam videbimus eum perditum, sed sic perdens animam suam, ut in vifan_
siculi est. Unde et hic qnoque non simpliciler dici- 3-ternam cuslodial eam. Porrb id quidem sola.facit
tur.: < Videbiiis majeslatem Dei,j sed additur si- humililas cordis, ul nonsibi fidelis anima innilatur:
gnan(cr,.< in vobis. J Hodie nimirum,.lanquam in sed deserens semedpsaiii ascendal jam de deserio,
speculo, nos in eb videmus, dumlnostra suscipit: in.nixa super dilectmn, alque ideo deliciis affluens.
cras videbimus cum in npbis,,quando jam sua do- 61 Sane ut pevfecta "sit.sanctificatio, eiiam maj>
nakit. cum ostehdet nokis se ipsum, et assumet nos suetidinem et socialis vitse graliam a Sanctosan-
adseipsiim. Hoc est quod transeuntem sese mini- gf ctor nn discamus oporte(, sietit ipseait: Discite a me
s(ra(urum fore promisU (Luc. xn, 57), de cujus in- quia mitis sum et humilis corde{Malth. XI,29J. Quid
lerim plenitudine accipimus : non sane gloriam pro eninihujus.modi hominemdicereprohibet deliciis af-
gleria, sed gratiam pro gratia, sicu( scriptum est, fluentem, qui suavis et mitis, el multae misericordi_3,
Gfaiiaritelgloriam dabit Dominus (Psal. LXXXIII, 12). oninibus omnia faclus est, e( univefsos perfuridit
K-e ergo eontemnas priora rimnera, si sequen.ia oleo quodam mansuetudinis et Ienitaiis, quo sie
concupiscis : nec Tastidias prius edulium; sivisac- inhtsus est, sic perfusus etiam et superfusus, ,ut
cipere quae sequuntur; yel pro ipso ferculo in quo, stillafe yideaUir undique? Felix qui gemina liac
spponilur, quod , appomiur, sttmere non recuses. , sanclificaiione paratus dicere potest : Parqlum cor
Ferculum eiiim imputribile fecit sibi PaciJicus MO-- - meum, Deus, paralttm cor mcum \Psal..LVI,
8).
ster, corpus incorrujitibile aptans sibi : in quo salu- .i Habel enim hodie quidem frucuim suum in sancd'-
tis epulas ministrarel. Non dabi?, jnqnil, Sanctum.: ficationem, crastina die finem hakilurusvitam oeler-
tuum videre corruplionem (Psai. xv, 40). Illud uiique: nam. Videkit enim majesiatem Dei, quodulique vita
de quo Gabriel ad Mariam : Quod nascetur, ait, ex; a-ierna est, sicut et Veritas ait: Ewc esi vita-wterna,
te Sanclum, vocabitur Filius Dei (Lttc. i, 55). tu cognoscam te solttm verutn Deum, el quetn misisti
i. Ak koc igitur Sancio hodie sanclificemur, ull 'D Jesum Christttm (Joan. xvn, 5). Reddei ei coronam
inajestatem ej'us, uki dies illa aspiraverit, videamus.. justitise justus Judex in.illum.dieni, cui sane allera
Siquiderit dies sanclificalus illux.it nokis, dies salu- non succedet. Tunc videbit et affiuet, et riiirakilur
tis, non glorite aut felicitaiis. Deniquc donec passio) et dilalabitur cor ipsius. Quousque dilatabitur? TJs-
Siincti sanctoiuni annuntiatur, quilnitnirtimi in pa- qite ad videndam.in se majestalem Dei. Nolile arki-
•Tasoevepassus est, id est, in die prseparationis, itie- (rari, fratres,:quod illam vokis proniissioriem verkis
rito <.miii_iusdicitur: Sanctificainini kodie, et esloie. explicare possimus. ; . ,' - . '
parali.-» Sanetificamini magis ac magis, de virlute_-" - 7. Sanclificamiiii kodie, et estote parati: cra-
invirtutej_i proficiendo, etesloleparati perseverando. stina die videkitis, et gaudekilis,
et'g..tidiumvosirum
In quibus tamen sanclificakimur ? Legi.dc quodam,, implekitur. Quid-enim majestas illa non
impieai ?
dioente Scriptura, quoniam.tn fttle el ienitale ipsiuss Eliam suporimplebit et
siipereffluet, quando metuu-
sanclum fecil illum (Eccli.xuv, _). Neque enim homi- ram bouatn, el conferlam, el
aibus sine lenilaie, nonplus quamDeo sine fide, pla- effluentemdabunt in sinusvestroscoagitatam, et.sttper-
(Luc.: vt, 38.).- Ds-
oere poseibilc est. Merite sane in his monemur esse_ que adeo siquidem
superei-lbel, ut supramoduiiijin
109 IN VIGH-fANATIVTTATIS.DOMLNI SERMO VI. . __6
sublimilaie excedat non modo merUa-, sed et vota,, A leni , unum adhuc arbitror ingenuam posse.movere
sicul vere -potens est facere supra quam nos intelli- creaturam, ne forte (quodabsil!) Salvatpris hujtw
.gere autsperare possimus. Nam desidoria quidein! nonsatiscondigna videatur-Cssepersona. Puipttamen,
riostra in (ribus maxime consiitula vid,_nUir;.quod1 non.usque adeo ambitiosus es et gloriseoupidiis.aut
decs-t, tjuod expedil, quoddelectat. Ifec sunt qu__ 3 zelator honoris, ut ab uno quopiam e conservis luis,
concupiscimus.omiies quiiiem oninia, sed alius ma?. si pT_estareposset, hanc gratiam suscipere delrecta-
gis koc,' alius iliud. IHe-sic dedituses( voluplali, utt res. Nam, si.angelus aut.archangelus esset, vel ex
iiee honeslatem satis reputet, nec ulililatem: ille_ superiori quovis ordine spirituum bealorum. niulto
quaestul magis ineubans, et honestum dissimuiatt minus animositas tua, quod. causaretnr, hakefeti
et jucundum-: ille volupialis pariter et ulilitalis ne- Nuncautem tanloainpliore libi devolione suseipien-
gl.igenlior,solum vel maxime honorem secladrr.. Nec_ dus eslisle Salvator, q"uan(o.differen(iusprae cseieris
vero rejjrebensikile desiderium horum : sed si ibii omnibus nomen Iisereditavit .Jesus Glisistus: F.ilins
qtiaereremus ea, vere inveniremus. H__c enim. ukii Dei. Et yide si non evidenlius haec tria ad pasiores
vere sunt, unum sunt: atque ipsum utjquUSummum a loquens angelus commendavit, gaudium magnum,
itonum, summa utililas, summa gloria, summa vo- qupd eyangelizakat, eiponens : Quia, inquit, «a.ti»
luptas. Atque.baecquidem, quantum inierim caperee B esl vobis hodie Salvalor, qui~est Christus Dontinus
posstnnus, erpeciatio riostra est, e( promissa nobiss (Luc. n, U.). Exsujlemus igitur, fratres. in, hac
visio majestaUsin nobis, ul Deus sit omnia in om-- nativitale, «l mullipliciter gratulemur. in ea, quam
nibus, omne jucundum, omne utile, omne hone- et salutis uiilitas, et uncliqnis suavitasj et Filii Dei
stum. n_.ajes'_aslam eleganter illustrat,. ut nihil desit ex
SERMOVi oinnibas quae desiderantur, nec commodum, nec
De Annuntiaiione Domini. jucundum, riec koneslum.. Exsuliemus, inquam, rn-
l.A.udilum audivimus plenum graiia, dignumac-:- ihinanles intra nosmeiipsos et invicem. eructantes
cep(ione:_< Jesus Gliristus, Filius Dei, in Bethlehemi suaye verkum, eloquium dulce: < Jesus Christus Fi-
Judaenascitur. i Anima mea liquetaeta es( in sermonee lius Dei, nasciiur in Betblekem Judaj. >
is(o, sed.et spiriius meus in prsecqrdiis meis ajsdiat» k 5. Nec miki quis ad is(a rpspondeat indevolus,
jucundilaiem lianc et.exsul(ationem solilo vokis de- ingratus, irreligiosus : Non est koc .novtim:: olim
siderio eructare festinans., Jesus interpretalur Sal-- auditum esl. olim facium est, olim natus est Chri-
vator. Quid tam necessarijm perdilis ?, quid lama stus. Ego enim dico, olim et an(e. Nec mirakitur,,
Pplabile-niiseris? quid lam utile desperalis ? Aiio- oiim ei ante, cui propkeiicum illud. occurrerit: In
quin undesalus, unde vel tenuis aliqua spes salutiss G " wterhum \et vitra (Exod: xy, -18). Nafus esl
ergo
in lege peccali, in.corpore mortis, in malitia liacc Ghrislus, non modo ante.haec nostra tempora,. sed
tliei el loco.afflictionis, nisi nova nokis et insperataa ante. tenipora universa. Veruni illa quidem natiyitas
nasceretur ? Al (u 772 f°rle salutem oplas, sedii posuit teneorasiatibulum suum, imo vero Jucem
Purationis acerbifalem, teneritudinis.pari'tereta.gri- i- magis habilat inaccessibilem : lalet, in corde Pauis
iudinis propriae conscius, reforniidas. Ne timeas -: : in monle umkroso et condenso. Dl ergo aliquatenus
Chrislus est suavis plane, et milis,.et mult__miseri-,_. innoiescefet, na(us. est; e( in leinpqre, natus ex
cordia:, uncitis oleo l__titiaepfaeparticipibus suis, eiss carrie, riatus iti cafne factum est Verbum caro. Quid
nimirum qui, licetnon ipsam plenitudinem, de ple- lamen mirum. si usque hodie dici.tuv in Ecclesia,
nitudine tamen hiijtis accipiunt unctionis. Ne veroo Chfistus Filius Dei nascitur, quandb tam longe
siuavemaudiens, ineJlicaceinfore aulunles Salvato- anlea dicebatur, haud dtibium quin de ipso : Puei-
fem, additur eiiam, <Filius Dei. >Qualis enim Pater,; nalus esl nobis ? (Jsa. JX, 6.) Olim cospit audire
falis Filius, cui subest, cum voliieril, posse. Autt yerkum koc, et nemo sanctorum aliqtiando fasiidivit.
forsitan uiilitale salutis et jucunditate. unctionis au- Siquidem Jesus Chrislus Filius Dei, heri, ethodie,
dila, nescio qiiid.subinurn.uras, pulo eiiam dehone-:- »n~ei in aeternum. Hinc niniirum primus homo, omnium r
stale sollicitus. ^Salvatorem (ibi gratularis adesse,., viventium pater, magnum eructans sacrameiitum,
iilpole j'acens paralyticus in grabato, aut magis inlerir quod in Christo ei in Ecclesia Appslolus postmo-
Jerusalem ef Jericho seinivivus in via. Amplius s dum evidentius commendavit,' lielinquet, ait,, liomo
nuterri laetarisfiec dutum esse medicum, riec gravi-i- palrem cl inairem, et adltmrebit.uxori sum; et erunt
bus uti niedicinis,. ne libi forsilan intolerabilior<r duo in carneuna (Gen. tt, 2i; Ephes. v, 51, 52).
videater brevis ipsa curaiio, quam diuturna segri- i- 4; Hine nihilominus Akraham, patcr omnium
tudo. Sic riimifum, sic usque hodie multi pereuntit credentitim, exsultavit ut videret diem Iiunc. et
&iedi_3;_a Tugientes, quod Jesuni quidem noverint,t, vidit, et gavisus est (Joan. yiu, 56). Alioqriinqtiando.
sed Christum ncsciani, bumano senstt de muliitudinee servuin juranlem sibi per Deum cceli, sub femore
el malignitate morborum, paralae sibi medelaemole- :- suo njanum ponere praecepissel (Gen. xxiv, 2, 5),
sliam aestimames. 773 msi ipsum ulique Deum ccsli ex eodem riasci-
2: Jam vero si certus es de Salvalore, et nibilo- i- turum fgniofe pravidisset? Hoc qu.oqueconsilium
niiiuis Christum esse cognoseis, iion utentem caute-j- cordis sui .homini secundura cor suum reyelavit
fio„ sedunguento- noii rislione, sed urictione curan-i- Deus, qui jufavil verilaiem , el non frffislrakidir-
. 11 . S. BERNARDI ABBAT.S CLA_____-VALLENSIS «2
etim : De fructtt, inquiens, ventris tui ponam sitper A }. vobis ; . si non mente viaere, est pia devotione -
sedem tttam (Psal. cxxxi, H). Unde et in Bethlehem repraesentare et recolere fide non ficla magnum
Jtidse nascitur, sicut ait angelus, civitale Davjd illud magnaspielalis sacramenlum, quod manifesta-
(Luc.u, i, __), ulique propteryeritatem.Dei, ad tnmest in parne, jtistificafum est in spiritn, appa-
confirmandas promissiones jiatriim. Hoc etiam mbi- ruil angelis, pra-dicatum est gentibus', creditum est
tifarie mullisque modis, caeteris rcvelalum est pa- mundo, assumptum est in gloria (/ Tim. ni, J6)?
tribustet prophetis (Hebr. 1,1). Absit autem ut s 6. Semper igitur novum, quod semper innovat
diligenlibus Deum aliquando fuerit negligenler au- mentes; nec unquani vetus, quod fruciificare non
ditum! nisi forte negligere videbatur, qui riicebat: cessat, quod in perpeluum non marcessit. Hoc est
. Obsecro, Domine, mitle quem missttrus es (Exod. iv, enim Sanclum, quod non datur videfe corruplio-
•15); aul fastidire, qui clamabaf : Utinam dirumpe- nem.-Hic novus homo, qui,'nullius tinquam vetu-
res cwlot (Isa. LXIV,i), el descenderes, ca_.eraque si- statis capax, etiam eos quorum inveleravefunt
niilia. Idipsum deinde apostoli sancti viderunt et , omriia ossa, in vera.m viiae.lfansferai novilatem.lndt.
audierunt, ei manus eorum Iraetavertinl de Verbo es( quod eliam in prapsenli tairi j'ucundissima
vilae, quibus singularUer aiehat :' Beali oculi qui annuntiatione, si advertistis, congrue salis dicidir
vident qum vos videtis -(Luc. x,-25). Postremo hoc: "* non (am nadis esse quam nasei: t Jesus Christus,.
idem nobis quoque servalum esi fidelibus, utique Filius Bei, nascituf in Belhlehem Judse >- Sicut
ihesauris fidei conm.endaium, ipso aeque dicen(e: enim qubdam modo immolaiur adhuc quolidie,[do-
Beatiqui.non viderunt, el crediderunl (Joau.xx, 29). nec mortem ejus annuiuiainus : sic videlnr et
Pars noslra liaecin verko vitae.Nec sane contemptibi- nasci, dum fideliter repraeseiitamus ejus nalivita-
Jis, ex qua niniirum vivitur, et qua yihcilur mundus : lein. Die igiiur crastiiia videbimus majeslatem Dei»
qnoniam justus ex fide vivit (Habac. u. •_), ethaec sed sane y_F4. 'n nobis, non-in seijiso : utique
cst victoria quss yincit mundum, firiesiiostra (TJoan. lnajestaiem in humilitate, virlutein in infirmitateP
v, •_).Haecesttjuse, velut quoddam aeternitalis exem- in homine Deum. Ipse est enim Emni.inuel, quod
piar, praterita simul et praesentia ac futura siuu interpre(atur nobiscnm Dens. Et evidentiiis aridi ':
quodam vastis_imo eomprehendil, ut nihil ei prs_- Verbum, inquit, caro factumest, et liabilavil ihnobis-
tereal, nihil pereat, praeeat nihil. (Joan,i,'ii). Denique exlunc et deinceps vidiinus
5. Merito proinde in (eslimonium fidei vesirae, gloriam ejus, sed gloriam quasi Criigeniti a Patre,
ubi fac(a esi vox. antluntiationis hujus in auribus utique plenum gralise vidimus et veritaiis. Non
vestris, exsultastis in gandio, egisiis gratias, prd- r_ enim gloriam poteslalis aut claritatis, sed gloriam
strati solo lenus adorasiis, concurrentes, velut sub paternse pietalis, gloriani gratiae, de qua Apostolus i
umbra alarum ejus, e( sub pennis ejus sperahtes. In iaudem, inquit, gloriw graiiw suw (Ephes: 1,16).
Kunquid non singuli nalivitate Salvaloris audita, 7. Sic ergo nasciiur. Sed ubi putas? <InBeible-
ciamastis in cbrdibus vestris, dicentes : Milti autetn hem Jud__(Luc. n, i5): . neque enim decel nos ita
adhwrereDeo bonum est (Psat. LXXII,28); aut polius Bethlebem prselerire. Transeamusv.squeBelhleliein'r
illud quod idem prophela ait : Deo subjecla eslo, dicunt pastores", non, Belhlehem pertranseamus.
anitna medi (Psal. LXI,6.) Infelix nimirum quisquis Quid ehim si pauper viculus esl? quid si videtur
ficte pibsfrauis, corde rigido corpus humiliavU. Est isininia in Judaea? Ne id qnidem incongruum ei",jqui
enim qbi hnniiliaiur nequiler; inleriora autem cjus cum dives esset, propter nos factus est paupef : et
plena suntdoio (Eccli. xixy 25). Quisquis eniJn cum esset magnus Dominus ef laudabilis nimis,
necessitalem suam niinus considcrat, mirius scnlit parvulus natus est nobis; et dicebal: Beali pauperee
inoommoda, minus pericula pavet, minus devole spiritu, quoniam ipsorum esl regnum ca~lorum(Maith.
confugit ad remedia oiia; salutis, minus affectuose v, 5): itemque : Nisi conversi fueriiis, ei efjiciaiiiini
se snbjicit Deo, minus fideliter_ psallit • Domitte, sicul puer iste, non intrabilis in regnum cwlorum
refugium factus es nobis (Psal. LXXXIX, £ (Malih.xviu,5). Dndeetiam slalnilunielegit elpfaa-
1): hujus D
adoratio minus aecepta , hujtis Ipiostratio minus sepe, uiique domum luteani , et diversoriuiii jj"u-
verax, liujus huiuiliaiio minus habens, hujus etiam mentontnij ut hunc esse scias , qui de stercbre
victofiosa miinis, imo et mintis vivida fides. Quid erigU paupefem , et salvos facit ihomines e( jii- '
" i '
tamcii dicil : Beati qui non videruht, et credideruul? menla/
quasi non videaiur ipsum credere quodanimodo j'am 8. Utinam aulem inveniamur el nos Bethlehem
videre. Sed adverle diligenter cui et quando dictum Jiids., ut in nohis quoque dignetur nasci, et audire
sit: ei iitique qui arguebatur quod quia vidisset mereaniur : Quia vobis limentibus Deum orieiur 'sol
credidissel. Neque enim idipsum est vidisse, et ideo jusiitice l (Malach. iv, 2.) Forte enim est hoc qiiod.
credidisse, qijod cfedendo vidisse. Alioquin Akra- supra meminimus, ad videndam iri riokis Doniini
hampaier-vester, quonam modo IDominicurithunc tnajestatem et sanclificalione opus esse, et praipa-
vidisse diem, . nisi credendo, credendiis est? e' ; Sed ratione. Nanret j'bxia prophetam r Facta.est Judwa
ei illud quomodo accipielur quod hac riocte canta- sanctificatio ejus (Psal. cxih, _i), quia'videlicet oin-
lum esl nobis, < Sanclifieamini hbdie, e( eslote pa- nia in confessione lavantur : et domns panis, quod
rali : craslina enim dio videbitis majestatem Dei in Beihlehem sonat, ad pr«para(ionem fortasse vide-
'
115 IN VIGILTANATIVITATIS DOMINlSERMO ?I. .15
biiur magiiopefe perlinere. Quomodo enim ille pa-. A trikus Manasse, quae citra Jordanem sukstitit, per*
ratus est. ut excipere tantum hospitem possit, qu 1 -liiieamus.sed okliyiscamuf magis. ea quae fetru
dicit: Quia non est in domo mea panisl .J_H.UI, 7:) sunt, extejilielintenti ad.anteriora.t
Denique quia imparatus efat quidam, nceesse ka- lO.Nunc vero redeamus usque Bethlekem, et
buit amici ostiumJcIatisum media nocle-pulsare, et videamus koc verkum quod factum es.l, quod fecit
riicere : Quia amicus meusvenit ad nte de via, et non Dotninus, et ostendit nokis. Domus panis esl, ui
Jtabeo qttod ponam ante iilum (Luc. xi,6). Paratum -jam diximus : konum est nos illic esse. Ufci.enim
cor ejus sperare in Domino, ait Prophela, haud fuerit Verbum Domini, non deest ulique panis qtii
<lukiuni.quin de justo loquens. Confirmaium esl cor confirmet cpr, dicente Propheta : Confirmq me ip
ejus, nott comthovebitur(Psal. cxi, 8). Non estpara- .verbisluis (Psal. cxviii, 28). Nimirum in verboquod
lum cor qitotl non esf confirmatum. Scimus autem, procedit de ore Dci, viv.it liomo; vivit in Chrislo,
ipso ebdein leste propkela, quod panis cor hominis.. vivil in eo Christus. Ibi orilur, ibi apparet: nec
confirmei (Psal. ctn, 45). Non est ergo paratum, sed omnino amat cor litubans aul vacillans, sed slabile
•aridumet exsangue cor ejus, qui oklitus est come- et confirmatum. Si quis murmurat, si quis hoesilal,
dere panem suiim. Esl autem paratus el non tur- . si quis nuta(, si quis cogUat revolvi in lutum, re-
katus, u( ctistodiai inanda.a vitae. qui oklitus ea i'-dire ad.vomitum, deserere voium, mulare proposi-
quae reiro sunl, iri ea qu__ ante sunl, se ex(endil. . tum siuim; non est Beihlehem isie, nonest domus
Vides qtiam fugienda qu_edam, quam sil qiuedani panis. Sola enim fames, et fames valida, in -Egy-
oblivio cupienda. Keque enim lotus Manasses Jor- ptum eum descendere, porcos pascere, siliquas
danem transiit, sed nec tottis cilra sibi efegit fnan- esurire compellit, ulpole proctil agentem a domo
sionem (Josuexnt). Est qui oblitus est Domini crea- panis, a domo palris : in qua etiam mercenarii pa-
loris sui, e( est qui providet-eum in conspeclu suo nibus abnndare noscuntur. Nori ergo in hujusmodi
semper oblUus populum suum, et domum palris sui. corde nascituf Ghristus, cui deesl fidei fortitudo,
El ille guidem coeleslia obliviscitur, kic vero quae utiquepanis vitae, Scriptura lesle, Quoniam' justus
suui super (erram; is.e pra_sentia, ille futnra ; isle exfide vivit (Habac. u, i)\ quod-videEicct ariiinaD
qua. videnlur, ille qu_enon videntur; postremo iste vera vila (quaeipse est) nonnisi per fidem interim.
<5«aesua stinl, ille quae Jesu Ckrisii. Uterque Ma- iiabUet in cordibus nos_ris. Alioqnin quomodo in
nasses, -u.ierqueobliviosus; sed itller quidem Jerusa- illo nascitur Jesus, quomodo salus oritur.llli, quan-
"Jem, alter Babylonis oblitus : quia alter eorum qua. doquidem vera omnino cerlaque senleniia est,
impediunt, el iste paraius; alier sane eorum magis „ quod is lanlum qui perseveraveril ttsque in finem,
<_u_eexpediunt, et qu_e non expedil oblivisci; at- salvus eritl (Matih. x, 22.) Nam quod minime inve-
ttne hic penitus imparaius ad videndam in se Do- niaiur in eo Christus, nec de eis sit quibus dicilur :
niini "majestalem. Neque es( domus panis, in qua quia unclionetn habetis a Sanclo (I Joan. u. 20);
Salvalor oriadir; non est Manasses ille cui appa- ex eo vel maxime cbnsiat qnod sine dubio etiam
reat, qui Israel regU, et super Cherubim sedet: aruit cor ilJiiis, ex quo oblilus est cbmedere panetn
Appare, inquit, coram Ephraith, Bettjatnin et Ma- suum. Multominus aulemad Filium pertinetDei,qiti
iKtsse (Psal. LXXIX,5). Ego arbilror islos(res esse hrijusmodi est, quodnonnisi super quietum et htimi-
qui salvantur, quos alius quidam prophela Noe, lem.ac trementemv jrba sua requiescat Spiritus ipsius
Itanielem, et Job nominavit (Ezech. xi\,-U): eos- (Isa. Lxyi, 2), nec situllasocietas a_ternitati,ettant_e
dem quoque et tfibus illis pastoribus designari, mulabilUaU; ei jui esl, et ei qui iiunquam in eodent
quibus riato AngelOmagni consilii, gaudium magnum permanetslatti. Caelerumquamlibet firmi; qnamlibet
angelus evangelizavit. fbrles in fide, quamlibct parati , quamlibel ,pa-
- 9. Videau(em ne forte ipsi sint et tres magi, ve- riibus abundanies, ipso quident largiente, cui quo-
nientes jam non modo ab Oriente, sed eliam ab Oc- tidie oranles di_imus:,Pan.m nostrum qttotidianum
cidente, ut recumbant. cum Abraham, Isaac, et Ja- 'Q da nobis hodie; necesse habemus addereeoiiseqtien-,
- cok. Forte euim non
incongrue videtur ad. Epkraim ter: Dimitle nobis debila noslra (Maltlt. vi, 11,12).
qiiidem 77g (quod fruclificalionethsoriat) perlinere Alioquin si dixeriinus quoniahi peccalum noii habe-
thuris oblationem : quod offerre incensum dignum mus, nos ipsos seducimusj et veritas in nobis non
in odofem suavitatis proprium sit eorum quos po- esl (/ Joan. i, 8\ Nimirum Voritas ipse est, qui
snit Doininus ut eant et fructum af_ei-an(,id est. iion.simpliciter in Betblehem, sed in Bethlchein Ju-
EccfesiaBpraelatorum. Nam^l Benjamin, filius dex- dae nascitur, Jesus Christus,.Filius Dei.
terae, offerat necesse est aurum, id est sukslauliam. 11. Praeoccupemusigituf faciem Dominf in con-
kuj'us mundi, tit videlicet fidelis populus, in parle fessione, ut sanctificaii pariter etparali inveniamur
dextefa constiuttus, a judice mereaiiir audire, quia etnos Bethlchem Judae, alque ita nascenteni Domi-
' esurivi, el dedislis milti mandticare (Mallh. xxv, num videre mereamur- in nobis. Cseteruin >si
35), etc. Por.o,-Manasses (si lariien is esse voluerit • qua aniina eo usque profecerit (quod quidem est
" cui
appareal Deus) myrrkam qfferatmortificationis, -multum ad nos)ut sitfecuudavirgo, sil slellaimaris,
quam quidem a nosira specialiter arkitror profes- sit plena gralia, et snpervenieniem habens in se
: sione requiri. El kaec dicta.sint, ne ad eam parletu Spirilum sanclum; puto quod non tnodo in ea, sed
115 S. BERNARDI ABBATIS CLAR_E-VALLENSI§ 116
ex ea quoque nou dedignabitur nasci. Nemo sane id A vidaiur. Dividatur, inquam, non inter- utraque, sed
sibiafrogare praesumai, nisiqnos ipse speciali desi- ab utrisque. Expulsum enim, et exallatum, eieie.-
ghatione tanqtiam digiio' monstraverii, dicens: va(um, et qtiidem modice. salis, -tamen ut nec in
Ecce maler med, et fralres tnei- (Matth. xu, &9). tuis esset riioenihus, nec in lerra, ferro undique
Eniin vero audi uniim ex istis : Filioli mei, ait, eoardasti, ne forte vel hac vel illac excederet:
quos ileruni parturio, donec formetur Christus in ul videlicela te separatus, a,d neulram perveniret
vobis (Galat. tv, 19). Si enim nasci videbatiir in eis, illarum. Saevanimirum mater Jta abortivum faccre
cum formabairir Christus in eis; qnoinodo non voluisti, dumnon esset qui excipere posset excus-
eliam ab eo simililer nasci eum dicere quis pfaesuy -siiin. Age ergo, quidprofeeeris, imo quam nihil
"
mat.qui in ipsiV quodammbdo parliirieba!? 7?@' profeceris inluere. Und-iqiie enim, egrediunttjr filia.
El (u qiiidem, impia Synagoga, hunc nokis filium Sjon, ul videant regem Salomonem in diademate
peperisti, offioio quidem malris. sed non inalris quo eoronasti etim. Relinquens matrem adhaeret
affectu. Excussisti eum de sinu tuo, exira civitalem uxori su_e,ut sini duo in carne una; et civitale
ejicicns, et elevans spper lerram, (anquam dicens ptilsus, atque exaltatus [aiias levalus] a terra,
Eceiesia. gerilium, pariter et Eccl.esiaeprimUivorum omnia trahit ad se, quippe qui est super omnia,
quse est iu coalis : Nec inihj, nec vobis sit, sed di- kenedictus Deus in saecjila. Amen.
IN NATIVITATEDOMINL -
SERMOI. JBsaepiusinvenies : Ego pominus, Egq Dominus. Phi-

De fqtilibus Salvaloris. losophis quoque abundanjibus in sensu suo. inajestas
innoluit, quoniam juxta Aposloli verha, quod ttalmn
i. Grandis quidem es(, dilectissimi, kodierna est Dei, manifesium esl in illis (Roin.i, 19). Veriim-
Dominicae Nativi(a(is solemnitas. 1 sed dies krevis lamen e( Jtidaei potesta(e ipsa premebairiur, et plti-
cogit kreviare isermonem. ^Nec mirum, si- faciinus losoplii scrulalores -majestatis opprimebanlur a glo-
nos bieveverhuro, quando et Detis Patcf Verbum •ria; Poleslas subjectionem, raajeslas exigit admifa-
fecit abbreviaium. Vultis nossequam Iong,um,quam tionem, neuira imiiationem, Apjiareai, Doinine,
brevefecit? Ca~lum.inquithocVerbum, el lerrani egp bonilas,' cui possit homo, qui ad imaginem liiant
impleo (Jerem. XXIII,24). Nunc caro faclum, in an- creatus est, conformari.: nam niajestatem poles-
gusto localum praesepio est. A swculo, ait Propheta, 'tafem, sapienliam nec imitari possumus, nec expe-
et in swculum tu es .Deus (Psal. LXXXIX, 2): et ecce dit aemulari. Quousque angusta est misericordia
faclus esl infans diei uriius: Ad quid hoc, fratres, tua in sola angelorum parte, reliquam oecupat ju-
aut quse riecessilas fuit ut sic exinaniret, sic humi- diciumcum (o(o pariier htimano genere? Domine,
liaretj-sicabbreviaret seDominus majestaiis, nisi ut in cmlo misericordia. lua, et verilas tua usque ad"
vos simililer faciatis?' Jam clamat exemplo, quori Qnubes (P-sal. xxxv, 6), 77? (erram universam.
postmodum pr-edicaltirusestverbo. Disfite amequia condemnans, ei aereas potesla.es. Dilatel miseri-
mitis sumethumilis corde'(Matlh. xi, 29) : ut verax cordia tcrminps snos , extendat funes, expandat
•inveriiatur qnidicil : Geepil-Jesus facere, et docers sinus, atiingat a fine usque ad fineniforiiter, dispo-
(Act. \, i\. Obsecro proinde et plurimum-rogo,| nens. omnia suaviter. Resiriclus est, Domine, _udi-
fralres, non patiantini sine.'causa tarii„pretiosum cio sinus tuus; solve cingiilum (tium, et veni mise-
excniplarvobis exliibitum esse, scd conformamini ralionibus. afiluens, et superellliiens chariiaie: |-
illi, e,lreiiovamini spiritu mentis vestrae,' Studete 3. Quid tu'times",.o homo? quid trepidas a facie
Immililali, quaefun.damenium est ctislosqtte virlu- Domini, qttia venit?_Venil non judicare, sel salvaro.
tum : scclamini illam, qtise spla p.otest salvare ani- terram. Olim tibi persuasum est ab.infideli quodam
inas.veslras. Quid enim magis inriignum, quid de-. servo, ul furlim tolleres- et imponeres regium d.ia-
lesiandum aniplius, quid gravius piiuiendiim, quam dema capiti tuo, Deprehensus in furto, quidni ti-
ul, videns.Deum coeli.parvulum factuin,-tiltra appo- meres? quidni fugerosa facie ejus? Forte enim j'am
nat homo magnificare se super terram?. Intplera- gladium vibrabat igniuim. Nunc in exsilio posiius,
hilis. iuipudeiilia. estttt, ubi sese exinajiivil majestas, in sudpre vultus lyi vesceris pane luo : et ecce vox
vermiculus inflelur el intumescal. ' audita est in terra, quia Dominalor advenil. Quo ibis
2. Hoe igitur est propter quod exinauivil se for- a spiritu ejus? et qtio a facie ejus fugies ? Noli fu-
mam servi accipiens, qui in forma Dei Patria_qtialis gere, noli timere. Non venit cum armis; non pu-
eral; sed exinan.ivit majestate et polenlia, -non bo- niendum, sed salyandumrequirit. Et neforle dicas
nilate et misericordia. Qtiid enim ait Aposiolus? etiam nunc: Vocem tuam audivi, e.t abscondi ms
Appuruit, iaqnit,''benignitas et humaniias Salvqioris , (Gen. m, 10),; ecce infans esl, et'Sine voce. Nam
noslri Dei (Tit. ui, i) Apparuerat ,anle potentia. in vagicntis vox riiagis miserandaesl, quam tremenda ;
rerum creationo, apparebat sapienlia in earumgu- aut si pui fofle (erribilis , sed -non (ibi, JParvuIus
berriatione; sed b.enignii\as..misericordiae nunc - fac(us est, tenera membra Virgo mater parinis alli-
maxime apparuit in buman.itale.-Innoluerat Judaeis gal;,etadhiic timore trepidas? Vol in hoe sciesquia
pptestas i.nsignis atque,portentis, unde et in ea lege non venit perdere (e, sed saivare; efipere, et nqn
ilT IN NATJVITATE DOMINISERMO I. _ 11»
Hgare. Jain adversus kosles ttios dimicat, jam su- A.tatem, sed consideret quse sit volunfas Dei; deinde
perborum et sublimium colla tanquam.Dei virtus ei pacifica, non abttndans in suo sensu, sed alieno ma-
sapientia calcat.. ... gis acquiescens.consilio vel judicio.'
4. Duo sint libi hosles, peccatum et nmrs, id est 6. Terlius aquarum usus est irrigatio, quam pro-
mors corporis et animae. Utrumque debellaturus.ad- fecto maxime necessariam habent novellae planta-
venit, et ak utroque salvabit le : holj limere. Et liones :alioquin aut minus proficient, aul extolo
jam quidem peecatum in propria persona vicit, rperibunt prae sicci(a(e. Quaefat -ergo devotionis
quando humanam naturam sine ulla conlagione sus- aquas, quisquis seminaveril bonorum pperumse-
cepit. Grandis enim peccato Jac(a estvioleiilia, et mina : utirrigalus fonte gratiie, bonae conversalio-
ievera expugnatum esse cognosciltir, qtiando na- nis horlus non arescat, sed in perpeiua viriditale
iura, quam se (ptam infecisse et occupasse gloria- . proficial. Oral enim pro hnjusmodi Propheta : Et
batur, ab eo penidis aliena in Chrisio inventa est. holocauslumlttum,inqmp.t\s'_pinguefiut(PsaLi~',x,i).
Dehinc persequitur inimicos tuqs, et comprehendit Sic et in laudibus Aaron legis, quoniam sacrificiurii
eos; nec.convertitur.donec deficiant. Conlra pecca- pjus quotidianus ignis assiunpsil. In quibtis omnibns
lum dimicans-in conversatione sua, verbis pariter niliil aliud inielligeridum.videtur, nisi utbona bpera
et exemplis oppugnat; ,sed in passione ,sua alligal fervore devotionis el dulcedine spiritualis gratiae
illud, alligat plane forlcm, et diripilvasa ejus. Jam condianlur. Putas inveniri poterit quarlus fons, ut
vero eodem ordine mortem quoque superat prius in paradisum.recuperemus qualuor fontium irrigatione
se ipso, cum resurgitprimitiae dormientium, et pri- amrenissimum? Narii si lerrenum paradisum denuj
mogenitus morluorum : poslmodum __debellaturus nobis reddendum non speramns, quomodo regnutr.
cam pariterin omnibus nobis, quando. videlicet sus- ccelorum sperabimus?iSi terreha , inquit, dixi vobis
ciiabit morialia corpora nostra, el deslruetur rio- el non credilis; quomodo, si dixero vobis-cwlesiia,
vissima inimica mors. Propterea enimresurgens de-' credetis (Joan. in,12).Nunc autem, utde exhibiiione
corem indutus esl, non (sicul antea nascens) pannis praesentium firma sit-exspec.aiio futurorum; pa»-»-
involutus esl. Proplerea qui prius sinu misericordiae disuin.habemus multo meliorem el Ionge. delectg-
affluebat non j'udicans quemquam , resurgens prac- biliorem, quam primi parentes habuerunt, et para-
cinxit se, et justiliae cingulo videtur quodammodo disus noster Christus Dominus est. Iri quo tres
efllueiilem sinum misericordiae collegisse : tjuoniam quideni [foniesjam-invenimiis : quaiium quaeramus.
exltinc prcparaiur. ad judicium, quod in nostra re- . Habemus de fonte misericordiaead diluendas culpas,
surrectione futurum e's(.Nam e( propterea.parviilus C i aqiias remissionis; liabeinus de fonte sapieiitiae ad
anlea venit, ulmisericordiam praerogaret; e( fu(u- polandam silim nostram, aquas discretionis ; ha-
rum in fine judicium praecurrens, misericordia,lem- bemus, de fonle. gralioa ad irrigandas plantas hono-
peraret. ruin operum, .aquas devotionis : quaeramus ari de-
5. Licet enim parvulus ad nos venerit, non pa- coquendos cibos aquas.fervenles, aquas aemulationis.
rum tamen attulit, non parnm contuli( nobis. Si I_3-nimirum coridiunt;el decoquunt affectiones no-
qnaeris quid altulU : primo omnium altulit miseri- stras, et ebulliunldefoniecbaritacis. Unde ait:'Pro-
cordiam, =secundum..quam,, tesie Apostolo, sulvos pheta : Concaiuit cor meum iritrame ;__etih medita-
nos fecit (Tit. m, 5). Neque enimhis tan.tum pro- tione tttea txardescet ignis (Psal. xxxviit, i); alibi
fuil_ qiios turic praesens invenit; sed fons est qui ••quoque: Zeius; inquit, dbmus luce cbmedilme (Psal.
nunquam polerit exhauriri. Fons rtobis est Clirislus IAVIII.TO). Siquidem ex dulcedine devotibnis dili-
Doririnus unde lavemur, sicul scripfum esf : Qtti gens jus(i(iam, ex fervore -emulaiionis odio habet
dilexil nos, et lavil nos.a.peccatis.nostris (Apoe. i, 5). iniquiiaiem. Et vide ne forle de fontihus istisprae-
Verumtamen noniste solus aqnarum est usus; nec dixerit Isaiasi Haurietis aquasin gaudio de fontibus
lantum sordes abluunt, sed et sitim exslinguunl. Salvatoris. Nam ut promissionem hanc vitae prae-
0
Beatus.vero, ail Sapiens,,qui in sapientia morabitttr-, senlis esse noveris, non fulurse, illud attende quod
et qui in juslilia medilubilur [Eccli. xiy, 22); et post sequitur :,Dicelis in ilia tlie : ConfiteminiDomino, et
pauca : Aqua, inquit-, scipienliw salutarispolabil il- invocate nomen ejus{Jsai. XII,5, i). Irivocatio quippe
lum(Eccli. xv, 5). Bene' sapieniiw salutaris , quo- praesentis (emporis es(, sicut scriptum *est: Invoca
riiarii sapienlia earnis mors est, elsapienlia rntindi sne in die tribulationis (Psal. xirix, 15).
' 7.- Porro ex his
etiam ipsa inlmica estDeo. Sola quae ex Deo est sa- quaiuor fonlibus, tres quidem
pientia saluiaris est, quse secimdum beaii Jacobi proprie convenire videnlur tribus Ecclesiaeordini-
defiiiiiionem primum •pttdica, -deinde pacifica est bus, singtilisingulis (10*).Nam prihius qiiidem com-
(Jacob. iii. 17). Nam sapierilia carnis voluptuosa est, jnunis est omnibus. In mullis enim offendimusomnes:
nonpudica : saplentia mundi ^JQ, lumultiiosa est; et necessarium habemus misericordia. fonlem ad
non' pacifica. Sapientia vero quae ex Deo est, pri- diluendas; offensionum sordes. Omnes, inquam,
nraiti pridica est.non qtiaerens qii-. sua sunt', sed 'peccavimus;,et'egemusgloriaDei (Rom. in, 25) : et
qtiaeJesu Christi, ut non suam qtiisque faciat volun- -pra_la(i, et conlinenles, c conjugati, si dixerimu&
(10*) Confer sermoncrii 96 de Div.ersis, ubi lios fonlcs aliier explicat.
459 S. BERNARDIABBATIS CLAR_E-VALLENSIS 520
quia peccatum non hekenins, nos ipsos seducimus & A Nam in primo opcre conditionis nostra. de limo
(I Joan. i, 8). Quiaergonemo mundus a sorde, ne- lerrse plasmavit hominem Deus, et inspiravit in fa-
cessarius est omnibus fons misericordiae, et pari ciem ejus spirilum vitae. Qualisartifex, qualisiihiior
volo debent ad hunc fonlem Noe, Daniel et Job pro- rerum, ad cujits nulum sic congltitiiianlur sibi limus
perare. De CaL-teroquidem Job maxime sapientise terraa et spirilus viiae! Limus qitidetti jam ante
fonlem quaarat: quoriiani ipse magis inter medios crealus crai, quando in principio creavil Deus cp_-
laqtieos ambulal, ita ut magnum videaiuf, si a malo lum et lerram . at spirittis sane non communeri,
declinat. Danieli vero currendum esl ad fonlem gra- sed propriam habet condiiioneni; nec in tnassa
liae.cui nimirnm po_nilenti__opera et labores absli- crealur, sed singulari quadatn excellentia inspirattir.
neiuiae devotionis gralia necesse est impinguare. Agnosce, o homo, dignilalem (uam, agnosee.gioriaiii
Oporlet enim nt nos maxime in hilarilale omnia fa- condiiionis liuman;r. Est cnim (iki cum mnndo cbr-
ciamns; quoniam hilaiem datorem diligil Deus (II jrus : sic enini decet eum"qui cons(i(uitis es( siiper
Cor. ix, 7). Nam et terra nostra nequaquam feftilis universam hujtis creatciraecorporeaamoleni, aliqua
estlmjusmodi seminis, bonaescilicetconversalionis: ci similari ev parte. Sedest libi eliam sttblimius ali-
jdeoqtie facile exarescet, nisi crebris irrigationibus quid, becomnino comparandus es cseteris creaturis.
"
adjuvelur..Unde el in oratione Domitiica hujusmodi Compacia e( confederafa sunt in (e caro et anima;
graliam sub quotidiani panis noinine posiulamus. illa plasmala, haec inspiraia.
Merito.sane, ne forte cadat super nos (erfibilis illa 2. Sed cujus intercst Iia_c commislio?'cui bac
malediciio propheticae imprecationis : Fianl sicttt unionepfaeslatur? Etenim jiixta sapientiam filiorum
fenum leclorum, quod, priusauam evellatur, exaruit kujus saeculi,"ubi sociantur summis inferiora, pr__-
(Psal. cxxviu, 6). Fons vero seinulalionis Noe con- valenl qui poles(alem habenl, el humilioribus uturi-
venit ^7S specialiter, quia maxime praelatos decet lur pro Jibito suo. Conouk-al fortior mintis forteiri, --
kiezelus.- , ridet sapiens indocium, simplicem faliit aslttius, po-
8. Qttatttor iiaque fon(esi_los adhuc in carne vi- (ens despici( imbecillem. Non sic in opere tuo,
ventibus nokis in semelipso.Cbris-USexhibe(,: quin- Deus, non sic in lua conimistione; non ad hocsb-
uim, qui.est fons vilae, post hocsaeculum repromit- ciasli spirilttm linio,-subliinem' humili, dignani et
lens, ad quem sitiebal Propheta cum diceret: Sitivit excellentem creatttram alyectse et inutili massae.
attiina mea ad Deutn fonlem vivtim (Psal. XLI,2). Et Quis non videat, fratres, quantum- corpori |ira_stet •
fortassis eiiam propter hos quaiuor fontes, qualuor anima ? Nunquid non truneus .esset iiisensibilis cafo
in locis vulncralus est Cbristus adhuc vivens in ,„ inammala? A_>anima enim piilcliritiido, ab auima
cruce :.propter quiiuum, cunijam tradidisset spiri- ineremenlum, ab anima -clarilas visus et sonus
tum, traiisforatus. est - in latere. Vivebat adhuc, voeis : denique sensus omnis ab anima esi. Chan-
quandpfoderunt ei mantis et pedes; ut nobis-adhuc lalem mihi conjunctio ista commendal, charilatem
viyentibus qualuor fonies ex se ipso proferret . in hac ipsa condiiionis propriae pagina lego : ehafi-
quintum pertulit vulniis cum jam exspirasset, ut in lalem in,ipsosla.ini pi-incipio non solnin praedicat,
,se nikilominiis quinlum nokis fonlem post oiiitum sed ingerit mihi manus benignissima Creatoris.
aperiret. Sed ecce dum loquimur de mysieriis Nati- 5. El qiiidem magna k__cconjunciio.,diJectissimi,
vitaiis, ad.scfuianda rcpente venimus sacramenta sed si stabilis permansisset. Nunc auiem licet divi-
iDominicsePassionis. Nec mirurn lanien si quaerimus 'io 5"§@ fueril munita sigillo (ad imaginem qttippe
in Passione, quid in Nativilate sua Chrislus altule- et simiiitudinem suam creay.t Deus liominem), beu!
ril. Tunc enim conscisôsacco peeuniam quae.late- dfeupium est sigillum, et tinitas dissipata. Accederis
kai, in preliuin tios.ra. redemplionis effudit. pessimus ille latro recens adbuc sigillum fregil: et
SERMO II. sic mutata similitudine divina, comjjaraius esl mi-
De trCbus prwcipuis Dei operibus, el triplici com- ser bomo jumeniis iiisipieniibus, et similis factus
mislione. j>est Uiis (Psal. XLVIII,13). Rectum qnippe fecil Deus
l. Magna opera Domitti_ ait. propketa David hominem : atque h;ec siinililudo !ejus,de quo scri-
1
(Psal. cx. 2). Magna quidem omnia opera ej'us, fra- .pturii esl: Quia reclus Dpminus Deits noster, el noii
tres, siquidem magnus et iiise : sed ad nos maxime est htiquilas in eo (Psal. xci, 16). Veiacem quoque
_peclant, qua_ in cis maxima esse videntur. Hinc ei justum fecit eum, sicutel ipse veriias el justiiia
est quod psallit. idem propheta, dicens,: Magnificar est : nec unitas ipsa possei disjungi, diini sigilli
vit Dominvs fttcere nobiscum(Psal. cxxv, 5). Deni- htijtis inlegfitas pcrmaneret. Vernm stipervenit falsa-
que qtiain inagnifiee nohisctim agal, specialiter tria rius, qui indocii. sigillum promiitcns tnelitis, v»,
q<twedam. ejus opei-a clainaut; piiina. nostrae creatio- vae! fregit qtiod erat manu riivhuiaiis impressiiin.
nis, pra-senti.s redempiionis, futura- glorificationis. Eritis, inquit, sicut dii, scienles bonum el ma-
Quum magnificata sunt in singulis opera tua, Domi- lum (Gen. m, 5). 0 malevole! o maligne! r.d
nel Tuum est virlutem operum tuorum annuntiarei _quid eis hnjus simililudo , scientia.? Sint certe sicut
pnpulo luo, nos ipsa sallem opera non siiemtiB. dii, fecti, jttsti; veraces sint, sicul Detts, in queni
Triplicem, fratres, commisiionem in. his tribus con-• peccalum non cadil. Hoc quippe sigillo siairie, sta-
ss,dera,_eest,coel.es.isplane operis, ei diyiiia_vii'lutis. kil uniias illa.-Jam experimnr niiseri, qtiid nobis
12l IN NATIVITATEDOMINIS.ERMOIII. '$2,2
persuaserit versutia dibbolicaefraudis. Fraclo nam- A A ejus (Apoc. v, 4) : dum enim clausus staret.- nemo
que sigillo, sequitur aniarum discidium, triste divor- ex nobis divinam illani aiiingere sapienthm pf_eva-
lium.Ubi est quod dixisti, nequam, Nequaqttam lerel. Aperi tu librum, Agiie Dei, vera mansueludo.
moriemini ? Ecce enim morimur omnes, et rion est . Fodiendas expone Judaeo^Sl manris luas et peJes,
homo qui viya(, etnon videat moftem. utqui in eis latet procedat rbesaurus salutis, et co-
4. Sed quid erit,pcinine Deus? nnnquanine rer piosa redempiio. Frange denique esurientibus pa-
parabitur opus luum, et qui ceciderit non adjiciet nem tuiiiri., Solus enim frangere potes; qni solus, ut
ttt resurgal? Nob esl qui reficiat, nisi qui fecit. Ita- 1 confracla solides; s(are potes : et in ipsa cbnfractio-
qne propler. miseriam iitopum et gemilumpauperum ne solus potestalem liabos ponendi animani, cum
nunc exsurgatn, dicil Dominus : ponttm in.sulutari, volueris, resumendam. Ttia igilur fniseralione solva-
fiducialiler agam in eo (Psal. xi, 6). Nihil siquidem (tir aliquatenus ho_c(emplum, sed nonpenitus dissol-
proficiel inimicus in £0, et filius iniqitilafis non valur." .Separelur ab aniina caro , sed Verbum,
apponei nocereei (Psal. LXXXVHI, 25.). Novani, in- sane, et cari.is seryet incorruptionem, et anima.
quil, ego facio commistu.am, ubi el expressius, et plenam . conferat likerlateni: ut sola inler rnofluos.
robustius pono sigillum.eum qui non ad imaginem libere asrat, educcns vinclos de domb carceris, se-
ineam factus est, sed es.l ipsa imago, splendor glo- dentes in tenebris et ttmbra morlis. Ponat aninia
riae, et figura substaiitiae, noiifactus, sedgeiiitusanie jancia.carnem iniinaculatain, sed resumeridam terlia
s,a_cula.Et ne forte (imeas esse frangeniium, audi die : ut moriens moftem petimat, et vila hoininum
Prophelam ".: Arttil, inquit, lanquam testa virtus cum resurgente.resurgal. l(a fac(um est, dileciissi-
mea (Psal. xxi. 16); sed talis tesla, cui nec ipsri tiii, etila factum esse gaudemus. Morte illa iriers
jiialleus universae lerra nocere ullo modo pos- niortua es(, et regenerati suintis in sperii vitae per
sit. Sane cum prinia ex duobus facla sit, secunda resurreclionem JesiiChfisti ex niorluis.
jam cunjunctio fit ex.tribus, ut diseas ex boc ipso C. Jam quid fuliirurii "sit in unione leftia, ijuis
ad sacramenium accedere-Trinilalis, Verbum, qiiod loqiietur? Nec oculus vidit; nec auris audivit, nec
crat inprincipip apud Deum. ei Deus.erat; anima, in cor hominis ascendit, qnaepraeparavitDetis dili-
qfisede nihilo creata est, e't an(e non -er-ai-,caro de gentibus ise (/ Cor.Ti.<'9).Consuriimatio"erifilla,
inassa cormplioiiis sine. cbrrupliorie aliqna divino ctini tradideiil Chrislus regnttm' Deo o( Pa(ri_ ct
segregala ar(ificio; quajis.nulla j'am caroeral; vin- erimt dtio non jam in carne rina. sed in spiritu uno.
ciifoindissolubiliin personae.coeunt unitalem. Habes Eleiiim si adb_erenscafbi Verhum, facluni est carq;
in his triplex genus potenti;e : quod noh era.i,.crea- n, miilto magis qrii.adhieserit Deo, itnus spirilus-orit
lum; quod;perierat, reparalutn; quod super omnia c.)_n eo. Et in hac quidem bnione, niedia liuinililas •
erat, paulo minus ab angelis minoratum. H;i.c sunt exliibetur, et humililas magna iiimis : iu ea verb
evangelica illa sata farinae , quae pariler fermentan- quam exspectamus, ad quam suspirairius.perfecta'
lur (IfoHA.'XIH,53), nt sil panis angelorbrii quein iiobis.(si lameii nobis) reposila glorificaliPest. Quod
mandticel homo, panis cor hoininis confirmans. Fe- si, nieminim.us.in prima conjtiiiclione, qtnie.x aniina
lix muiier, henediota in mulieribus, in cnjus castis c( oarne compacins esl homo,"charitaiem cotnmen-
visceribtts,superyeniente igne sancti Spiritus, coctus dari; merilo bumililas eminelin secunda, quia sola
est panisiste (al. vita_)iFelix, inquain, mulier qttas virlus humililatis estlaesae reparatio' eharita.is.
in haec Iria sata immisit fidei sn._e fermentuin. Porro i|iiodiiinilur ralionalis'anima_cTeauira tefreno:
Siquidem lideconcep.il,fide peperit. el,. ut ait Elisa- corpori, Pmninonon est liumilitati adscribere :'si-.
belli; bealaqure credidil, quoiiiain perfecla sunt in quideni nonev. deliberatiobe pfbpria carni miscelur,
ea qure dicta sunt ei- a Do.mino(Lttc. i, 4S). Nec sed creando imriiiititur, iinniittcndo creaiur. Non,
mireris. quod fide ejus medianle iiniliim dixerim sic sane summus ille Spirilus, qui cbm essei riiagis.
Verbum carni, quandoquidem et carnem ipsam de boiuis, ipso beiieplaciti sui arbittio accessit ad
ejus carne suscepit. Sane ne hoc qiiidem praesenti rj corpus incoinquinatum. Merilo dcnique charUatem
expositioni ohviare polesl, quod de ccelesds regni e( bumilitatem seqtiitur glorificalio, quia sine cliari-
diciiur similitudine. Neque enim indignum videitir, (a(e nihil prodesse pdlesi; et nemo, riisi qu.ise bumi-
si CQ.Iorumregnum fidei Mariae comparalur, qua '', lial, exailabitur (J-«c.-xiv, 11).
'- " '
e( reparadtr. .. SERMOIII. .
S. Hiijits-iiaque vincultjin iinionis nulla omnino De loco;tempore el aliis circumslahiiis Naiiiiitaiis..
solvere poteril creatttra : siquidem noc princeps, 1. Dtio (11)- qttaedam reriimgenera, fralres, in
ktijiis niundi kabel in eo quidquam, uec ipse Joannes hac Nalivilatc Domini oonsidero, i!on solttin diversa,
solvere dignus est corrigiam calceamenli. Quid la- sedel dissimiliavalde.Siquiriem eipner qtti nascitur, -
men? Solvatiu-cerie aliqualenus.no.cesse est : alio-. bensest.; el iiiaiorxje qtia nascitur, virgb est, bt '
quiri quod dissolulum esl, non resolidaiur. Panis in- • pariiis ipse sine dblore esi. .Fulgei in lenebrisiux.
ieger, thesaurus absconditus, sapientia occnlia, quae nova.de coelo; gaudium magnuin angolas evangeli-
ulilitas in his omnibus? Mcrilo flebat Joannes rion. zat;' laudat muliitudo.coelestis militi__; daluf glofia.
inveniri qui aperiret librum, et sblyorel signacula , - Deo, pax honiibibus konoeyolunlali.s; .cuirunt-pas-
i
(li) !n jnaiiuscriplo Gnlltco Fulicnsium legilur, (i-ju, el rectius,
123 S. BERNARDlABBATISCLAR/E-VALLENSIS 124
tores, inveiiinnt quod. ad eos riictum est verbuni, A_ niundi, damnet saectilivanitatem. Necdumlbquiiur
ntinliant aliis : quicunque audiunt, admirantur. lihgtia, et quaecunque de eo sunl, clamant, pr_e_,i- '
Haecet his similia, dileclissimi, ilivinsevir-lutissun(, cani, evang_lizan( : ipsa quoque infanlilia membra
non fragililaiis humanae.Vasa sunl aurea et argen- non silent: In omnibus mundi judieium arguiliir, -
lea, quibiis pro tanta soiemnilale in mensa Dbriiini subvertitur, confutalur. Quis enim homimim, si da-
eliain .egenis quibusquehodie ministratur. Nonest Telur optio, iidri magis eligeret robtisluin co.rpus et
nobis tollore ista, non nobis daiur aureus discus aetatem inlelligibilem,, quaminfaiililem ? 0 Sapien-
aut scypbus.sed qui in eis est cibus et potus.: Dili- lia, quae de occullis traheris? o vere incarnata et
genter considera, ait Sapiens, quw libi apponuntur velata Sapientia ! Et lamen, fratres.ipse est pro-
(Prov. XXIII,1). Et ego certe agnosoomea esse Nati- - missus olim per Isaiam parvulus, scieris reprobare
vilaiis hiijus tenipus et locum, infantilis corporis malum, et eligere boniim (Isai. vn, 15). Malumergo
leneritudinem, par.vulivagitus et lacrymas ; sed et volupias cofporis, bonum vero affliclioes( i siqui-
ipsorum quibus primo.annitniiatuf nativitas Salva- dem et haiic.eligit, et illam reprobat puer sapiens,
loris, pauperla(em pastorum alque vigilias. Mea Verbnm infans. Verbum enim caro faclum es(, et
suiit boec,pro me faciunl.mihi apponunlur, mihi cafo infirma , caro infanlilis, carb lenera, caro.
propo.nuiituriinitanda. Hieme natus est, nocle natus *" impoleus, omnis operis, omnis laboris impatiens.
esl .Chrisius. Nunquid credimus casufactum ut in • 5. Et vere, fralres, Verbum factuin est caro;et"
lanla aeris inclementia e( in tenehris nascerelur, sic hakitaviC in riobis. Dum esset in principio apud
cirjus est hiems et aestas. dies et 782 n°x? Non Deum (Joan. i; U), lucem kakijakat inaccessibilem
eligunt parvuli caeteri. quando nascanlur : quippe (I Tim.vi, 16), el non erai qui caperet illud. Quis
quibusadhuc vix incipientibus vivere, nuilns subest enim invesligavit sensiini-Domini?au( quis cohsitia_
ralionis usus', nulla eligendi liberlas, facultas nulla rius ejus fuit? (Isai. XL,15.) Carnalis homo non per-
rieliberandi. Christus, fralres, elsi homo noirerat cipii ea-quae sunl Spifuus Dei (I Cor. u, M) : sed
(12), erat tamen in principio apud Deum, et Deus jam capiat et carrialis,' quia Verhum faclum est _
erat, ejusdem, cujtis nunc esl, sapienti__.e(potesta- caro. Si nihil praeler carnem novil audire,. ecce
tis, utpote Dei viruts, ct Dei sapientia. Nascilurus Verbum caro factum est : audial illud.vel in carne.
jiaque DeiFilius, cujtts in arbitrio erat quodcunque- 0 homo, itf carne libi exhibedtr Sapientia : illa
vellei ejigere (empus, eiegit quod niolestius esl, prae- quondam occulia, ecce jam irahilur de occuliis; et
sertim parvulo, el pauperis malris lilio, quie vix ipsis sese ingerit sensibus carnis tuae. Carnaliter, ut
jiannos haberet ad jnvolyendum, praesepe ad^recli- ita dixerim, praedicatur tibi : Fuge -volupta.em,
jjandriiri. Et ceite cum essel (anla-necessilas, nullam quia posita esl mors secus iniroitum delectationis;
audio pellium fieri inentionem., Piimus Adam pel- age poenilentiam, quia per hanc appropinquat re-
I.iCeisveslilur tunicis, pannis secundus obvolvilur. gnumDei (Matth. III, 2). Hoc tibi praedicat stahulum
No.nesUale judicium mundi : aut iste fallitur, aul jsiud hoc praesepe elamal, hoc membra illa infan-
mundus errat. Sed divinam falli impossibile est lilia manifeste loquunttir, hoc lacryma. et vagitus
sapientiam. Merito proinde el carnis prudeniia evangclizant. Plofai quippe Christus, sed non sicut
tinors siquidem el ipsa) inimica est Deo (Rom. vm, caelcri, aul cerie non qttare cieleri solenl. In aliis
7); et saeciili.qtioque prudentia stultilia nomiriatur sensus, in Cliristo praevalebal affectus. Patiuntur
.(/ Cpr.. in, 19). Quid enim? .Chrisius ulique, qui illi, non agunt, ulpole nec ipsius adhuc usum yd.
non Jallitur, elogit quo.dcarni moleslius est. Id ergo lunlatis habentes: 783 lUi ex passiorie lugent,
inejius, id utilius, id po(ius eligeiidum : el-quisqtiis: Christus ex conipassione. llii jugum grave,qriodiest
ajiud doceat vel suadeat, ab eo (anquam a seduciore super omnes filios Adae: Christus filioruni Adaepec-'
C.aveiiduin. ... cala deploral. Et corte pro quibus nunc lacrymas
2. Jam vero etiam nocle voluil nasci. Ubi sttnt frindil, postea fundel etsanguinem. 0 duritia cordis
xjui iam impudenter ostentare gesiiunt semetipsos? j) meii Uiinam, Domine, sicut Verbrim caro faclrini
Christus eligit quod salubritis j*udicat: vos eligitis ost, ita et cor meum carneum fial! siqnidem et
quod reprobal ille. Quis prudenliorediiobus? cujus hoc pollicittis es per prophe.ain : Auferam, inquil,
judicium juslius? cujus.senlenlia sanior? Deniqtie _a vobis cor. Iqpideum, et dabo vobis cor cartieutii
lucel Cbrislus, non se extollii. non magnilical, non (Ezech. xi, 19).
'
praedicat: et ecce aminnliat eum angelus, laudat 4. Fralres, lacrymae Cliristi mihi el pudorem
uiulti.iudo cceleslis.exercilus. Et (u ergo qui Cbri- pariunt, el doloreni. Ludebam ego foris in phitea,
slum sequeris, inventum absconde thesaurum. Ama et in secreio regalis cnbiculi super me ferebatur-
nesciri, laudet le os alienum, sileat tuum. Adhuc judiciuiir morlis. Audivil hoc Unigenitus ejus": exiii
auletn in siabulo nascilur Ghrislus, et in proesepio • posilo. diademate, sacco vestitus, aspersus cinere
recljnatur. Et nonne ipse-esl qui dicit: Meusest caput, nudus pedcs, flens- el ejulans, quod morle
orbis ierrm, elplenitudo ejus? (Psal. x_,ix,,12.)Quid damnatus esset sefvulus ejus. Intueor illtim subito
ergo stabulum eiegii? Plane rit pprobet gloriam procedenlem, slupeo novjlalem, causam pcrconipr'
(12) Aliis deest partiCula,'*non,sed reiinenda oinmnb,iU sit sonsus Christum iioti fuiss. honiincm aitte
|>anc nativilatem, sed lan(uni De.um.
125 IN -NATIVITATEDOMINISERMO IV. . , 125
et aiidio. Qnid facturus sum? adlnicne ludain.et i™juslius indignabitur. Doniinus majestatis, silantairi
iieludam lacrym.as . ejus ? Plane si iusanus, sum et ojiis operani nostra aut.xiufitia aut begligentia con-
nienlis inops, non -sequar euni, nec simul ctnn lu- -lingai evaciiari? Aveflat kbc.a" seryulis siiis, ,'qni
gente Iugebo. Ecce unde ptfdor?'Dolor et iimor ' pro eofurri saltite indrieredignalus 7@4 est formam
unde? U(ique quia ex consideralione remedii, peri- servi, Unigenittis DeiPatris, qui'esf super omnia
cult mei s>.slimo qrian(ila(em. Nesciebam, sanus Deus kenedictus in' srcculi! Amen.
niihi videbar : e( ecce mittiturVirginis Filius, Filius . SERMO IV.
Dei-altissimi, el j'ubelur occidi ;ut vulneribus mcis De co quod paslores invenerunt Mariam, el Joseph,
illius el ' '.'
pretioso sanguiuis balsamomedealur.Agnosce, infanlem ppsilum inpiwsepio.
o"homo, quam gravia stint vulnera pro quibus ne- I. Agnoscite,.fra(res dileclissimi, quanta sitho-
eesse esl Dominum Christurit vulnerari. Si rion dierna solemuitas, cui et dies brevis, el terrae ari-
essent haec ad mortem, et mortem sempi.ernain, gusta esl latiludo. LoCopariteret tempore dilalalur.
nunquam pro'eorum remedio Dei Filiusmorerelnr: Noclem pra.qccupat; coelulnreplet antequam lerrarri.
Pudet itaque, dilectissimi, propriam negligcnter Nos eiiim ut dies illuminata est, ciim intempestai
dissimulare passionem; -cui lantam a maj'esta(e ,j> noctis hora paslores circumfulsil lux nova de ceelo.
tanta. exhiberi- -video compassionem. Compatitur Et ut noveritis puo inloeo solemmialis hitjiis ctiepe-
Filius Dei, et plorat fhomo palilur, e( ridekil? Sic firit gaudia celcljfari; quod jam angelis eral, futti-
et medicina. .aesv;matio, et doloris miki et timofis rum' omni "populo gaudium "evaiigelizaiur : sed et
exaggeratio est..: corifesiim adest divinis persbnaris laudibus coelestis
5.- Verum si, diligenler observem praecepta medi- exercitusiriullitudo. Hincest.quod solemnis ducitur
ci, erit etiam consolationis occasio. Sicut eiiim Jiox isia pfae cajteris, in psalmis, bymnis etpanticis
graveni agnosco morbum, cui (anta apponitnr me- spirilualihus : el his potissimuni"iri v.igiliissine ulla
dicina; sic et ex hoc ipso non iticurabilem esse haesilatiorie credenduin est, cbelesles illos pr;.__ipes
conjecior. Neqiieenim pretiosissirnas species frustfa praevenire conjunctos psallentibus, in medio juven-
insumeret medicus sapiehs,. imo sapientia ipsa, cularum tympanistriarrim. Sed qiiam thiilta hodie
Porro fruslra insumi constat, iipn' solum sl absque gemmis,et auro fulgerit altaria ! quanti ubique pal-
eis facilis esset curatio, sed mul(o magis et si cum liis parieies adornariiurl. Puias ad haftc divenent
eis sit impossibilis. Animat ilaque ad po_ni(en(iam, angeli, etpannosos homines 'declinabuni? Si ita esl,
ei accendU vehemeniius desideririm spes concepla. cur.pastbribus oviummagis apparuere, quam'l.efi;3e'
Sane accedit ad-cbnsola(iobem ipsaquoque, quaeiG regibus, quam sacerdotibus templi? Cur el'ipse
pastoribus vigilanlibus exhihiia es(, visi(a(io et Salvaior, cuj'us est aurum parileret argentum, sa-
allocblio angelorum. Vaevobis, divites, qui habetis cram iri corpore suo dedicat paupertalem? Aut certe,
consolatiohem veslram, nt jam non nieregmini lia- curpaupertas ipsa(am sollicile ena.rra(ur ab angelp?
here c_elesiem! Quam multi eiiim nobiles secundum Neqrie enim sine cerli ralione inysterii parinis Salvar
carriem, quam mulli po(en(es, quam mulli -sapientes ior obybfvilur, et ponitur in proesepio, quando id
hujus saeculi, hora illa in slralis mollibus quiesce- manifesiein signutii riobis commcndalurab angelq.
-banl; et nemoeorum dignus kakitus est novam yi- Hoc, inquit, vobis signum ; invenielis ihfanlem pqn-
dere lucem, scire inagnum illud ^gatidium, angelos nis involutttm"(Luc. u, 12). in.signum pos.iUsti.nt
audire caintaules : Glotia in excelsis-Deo (Luc. xi, paniri tui, Domine Jesu; sed iri signiiin, cui a.mullis
H)! Agnoscant igitur kotnines, quia qui. in lakore usque hodie contradicitur. Mulliquippe vocati,, sed
Iiominnm non sunt, visilari ak angelis non meren- non muiti elecli, et ideo nec signati. Agnosco,certe,
lur. Agnoseant quam placcat supernis civikus lakor .agnosco Jesum magnum sacerdotein sordidis oper-
cujus spiritualis intentio esl, quandoquidem et eos tum veslibus, dum allercarelur cuiri diakolo. Scie.n-
qrii pro viclu corporis, cdrporali urgente necessitate, . likus Scricluras loquor, et quikus non ignbla esl
laborant, suo dignaniur. alloquio, et alloquio1tam ^ propketiea vi.sio-Zacliaria.(_.ae/i.,ui). Ubi vero exal-
felici. Nimirum humanum in eis agiioscunlordinein' laluin est caput noslruni super inimicos riosiros, e,x
\alias ordinalionem], quo consiituit Deus uiin sudbre koc plane inulavit vestem, decoretn indiiit, amictus
vultus sui-vescatuf Adampane suo (Gen. m; 19). iumine sicrit veslimento,, exempltim dedit nokis, itt
- 6. Obsecro vos,' dilectissimi, consideraie diligen- et nos eadem faciamus, Utilior siquidem in conflicnt
tius, quanlum feeerU Deus pro veslra exhorla(ione "lorica ferrea quamstola Iinea, licei oneri sit illa,
et salute : ne infi-uciuosus inveniatiir in vobis ka_c- konori. Erit cam et memkra seqticnlur caput,
.sefmo tam vivus et eflicax, sefmo fidelis.et omni ut corptts jamuniversum urio psallaf spiritu, et di-
acceplione dignus; seriuo non (am oris qiiam cat : Conscidisli saccutn meutn; et"' circtundedislime ' '' '''
mihi nioleslum 12). "
operis. Pulalis, fra(res, parnm esse, lq!iiiia(P'sa!.xm, ;'
si hoc ipsum verhum, qitod nunc loquor ad vos, va- 'S.Inveriietis, inqult,- irifanlem patinisinvolultim,
cutim et- sine aliqua ulililate deperire in cordibus et posilumin prwsepio. Ef postpauca : Menertint; ait
veslris nossem? Et quis siini ego, aut quis est hic evangelisla, feslinariles, et iiiverierunl Mariami et
?efmo meus? Si hunc tantilluin vocis Iakorem inu- Joscph, et infanlem-positimtin prwsepio(Luc. u, 16).
îlein essedpleret lujrgôpusilltis,' imo ef nihili, qtisfm Quid est quod ;sola-ab;;ai)êlo'coiiimcnd_ifi'vidcui.if
127 S. BERNARDI ABBATISCLAR.-E-VALLENSIS m
liumilitas, nec tameri sola a pastoribus inveniri? & A.nins. Sed qnalis mediator esl.inquies, qui in slabulo
Forte specialius commendat angelus humililatem, nascitur, isi praesepio ponitur, pannis invoivitur
quia ruentibus caoleris per superbiam, ipse in hiinii- siciU c__(eri, plorat u( caeieri, denique infans j'acet, .
Iitale steiissei. Atit prbplerea eertp etElifus annun- tit caeteri oonsuevertint? Magnus plane mediator est,
tialur humililas, quod hsec qnasi propria virtus divi- etiam in bis omnibus, 'quae ad pacem sunt, nbn per-
i.i:eexkibenda sil majeslati. ,Sola tamen non potuit functorio, sed efficaciter quaerens. Infans qiiidem
iitveniri, quia Kcmper gratia datur kumilikus. Inve- est, sed Verbum infans, cujus ne ipsa quidem in-
nerunt ergoMariam, et Joseph, el infantem positum fanlia tacel. Consolamini,consoiamini,dicil Dominus
in praesepio. Sicut eniui Salvaioris infantia mani- Deus vesler (Isni. XL, 1). Dicit hoc Emmanuel,
fesfam pra?(endil liuiniliialem , sic per Virginem ttobiscumDeus. Clamat hoc stabulum, clantat jitie-
contiiienlia, juslilia per Joseph virum justum, cujus sepe, clamani laeryma.; clamant paimi. Clamai sta-
Iaus est in Evangelio, non incongrue deslgnalitr. kuluiii, cttrando sese komini, qtii in lationes ineide-
Siitiecoiitiueiiliai.il doheri carni .quis nescial? Ju- rat{L«c. x, 50), praeparari; clatnat praesepe, eidem
siilia vero virttis est, qttbu stium est cuique. (ribuens: liomini, qui jumenlis. compafatus fueral (Psal.
et lia-c erga proximos esl necessaria. Porro humili- XLVIII, J5),pabulum minislrari: clamantlacrymae,cla-
tas Deo rios reconciliat, De.o facit esse subjectos, B man(paniiiejnsdemipsiuscruentajam vulneraabkiet
Det) placel in nobis; siciu ait Virgo beata : Respexit rielergi: siquidem nulloliorumGhristus egnit; nihiiho-
littmilitatem ancillce suw (Luc. i, 48). Itaque qui rum illi propler se,magis autem omnia propterelectos..
fdrnicatur, pe.ccat in corpus suum; 'qui iiijuriosus VerebunturFilium meutit, ail Pa(or miseiicordiaritni
esi, in proxitnum; qni extollitur et inflatiir, in (Mattlt. xxi, 57). Terum id quidem, Domirie,reve-
Deum. Fornicalor 7S5 semeiipsjim dehoneslat; rentur e.um :/Sed qtti? Non plane Judasi, ad quos,-
jnjiiriosus molestat proximum; elatus, quod in se missus, sed electi, prop(er quos missus.
est, Deum inhonoral. Glpriam tneam, Dominus ait, . 2. Reveremur enim eum nos in praesepio, reve-
oileri ttott.dabo (Isai. XLII, 8). Et superbus : Ego, remur.in patibulo, reveremur in sepulcro. Devote-
in.quil, milii eam, licet non dedcfis, usurpabo. Nec suscipunus lenerum propter nos,,'cruenlum propier
e.iim placei ei angelica dislribulio, dans. gloriam nos, pallidum propter nos, sepullum propter nos.
Deo, pacem. Itominibus (Luc. ii, 14). Non ergo colit reveremur. Devote adoramus cum Magis, devoie-
Deuni, sed adversus eum extollitur, impius plane et amplecdniur cutn Simeone sancio infantiam Salva-
infidelis. Quaee6l enim pietas, nisi ctilttisDei? Quis toris, suscipientes misertcordiam tuam _in medip
vero Deum colit, nisi qui volunlarie ei subjeclus est, . tcmpli tui : siquidem ipse est de quo legimus : MiseT
et siciu oculi servofurn in nianibitsDominorum, suo-^- C ricordia Dpinini ab alerno (Psal. cn, 17). Alioquin
runi, sic oculi cordis ejtis ad dominum Deum suuin ? qtiid co-eiernum Patri, nisi Filius eiSpiritus san-
3. Ut ergo invenialur in nokis- semper Maria, et c(us? El ulerque quidem non larii niisericors, quam
Josepk, et iiifaiis posiius in pra_sepio; sokrie, oi ipsa vere miscricprdia. Nihilominus eliam Paler
jbste, el pie vivainus in hoc saeculo. Propler hoc misericordia esl: ahitii hi (ros nonnisi una miseri-
onim appartiit gratia Dei erudiens nos, etper hoc cordia, sicu( uua essentia, una sapientia, una divini-
quoquc illius gloiia apparebit. Sic eriim kabes. Ap- tas , una majestas. lii eo lamen quod Pater miseri-
varttit grulia Dei oihnibus hominibiis, erudiens nos; cbrdiarum 7«§G dicitur Deus, quis non videatyelut
iil abiiegantesiinpielatem et swcnlarid desideria, so- proprio nomine Filium designari? Et bene dicilur
blic, eljusle, el pie vivamusin hoc',_swculo,exspe- Pater misericordiarujn, ..cui proprium est misereit,
ciantes bedlam' spem, et advenlumglqrice mtigni Dei" semper et parcere. ',.,'."-
(Til, ii, 11-15); Appafuit iri parviilo gfalla ad eru- .5. Sed foT(e quis dicat : Qtiomodo illi proprium
dilionem : sed Itic erit magnus, sicut de eo Gabriel est misereri, multa ? (Psal.
cujus judicia abyssus
JociUusesl (Luc. l, 52); el quos parvulus eiudierit xxxv, 7,)
neque enim dieitur : Omnes.viw ejtts-
jad kumililatein cofdis e( marisuetudinem, magnifiT.D sola misericordia ; sed., misericordia et _ verilas
eakit postmbdutn et glorificakit magnus et gloriosus
(Psaf.xxiv, 10). Non mintis jtislus quam misericors
adveriiens Jesbs Christus Dbmiims noster, qui est est, ctti raisericordia eljudicinm decan(a(ur ,(Psal.
benediclus in saecula saeculorum.Ameri. Verumr id quiderii : Cui vult miseretur, et
' . c,-1).
SERMOV. qttem vult- indurat (Rom. ix, 18); sed qtiod mise-
De verbis Aposloli.<BenedictusDettset Paler Dontini retur, proprium illi est: Ex se enim sumit materiam,
uoslri Jesu Chrisli, Pater misericordiuitim, et Deits
lolius consolalionis,qni consoialur nosin- pmni tri- et velut quoddam seminarium miserendi-Nam quod
bulalione noslra. J (II Cor. i, 3, _}. judicat et condemnat, nos etim quodammodo cogi-
1. Benedictus , qui.propler nimiam cliai-ilalein rnus, ul longe aliler de corde ipsius m.iseratio
snam, qua dilexit nos, misit nobis Filiutn sutim qnam animadversio procedcre videalur. Ipsum audi
dilecium, in quo ei kcue complacuit, per quem dicentem : Nunquid volunlalis mew esl mors impii,
jeoonciliati pacein hakeamus ad eum, el itlcm sit in dicilTtpminus, _(, non magisut cqtwerlaluret vival?'
fiokis reconcilialionis htijus. el riiediator, et obses. (Ezeck. xvin, 25.) Recle igiiur non Paier judicio-
ISon est quod vereaniur, fratres mei, sub lam pioi i-.iim vel ultionum dicittir, sed Paler misericor-
rjjgdiatore; non esl quod de tam lido oksidedukite digritin, non modo quotl paier yidealui misereri'
-ea _IN NATiVlTATE SS. INNOCENTIUM,SERMO UMCUS. - • ,1"0
poiiris quafh indigriari, "et quemadmbdum pater fi- A _ sit salvattirus.qui.neutrum suscipereest dedignatus., •
liorurn miserealur timentium se; sedeomagis "qttod 5. Sed inqiiibuspuias?PIarie in populo siio. Ipse -
nriserendi causam et origiriem sumat ex ' proprio, - enim et nunc salvuni faciel, hon quoseunque, sed
': populum suum a peccatis eorum (Matih. 1.
judicandi vel ulcisceridi magis ex noslro. 21)': et
i. Sed si propter hoc Paler niisericordise, quare ' poslmodum non omrie cofpus, sed corpits hiiniilita- "
Paler inisericordiarum ? Semet loculus esi Deus, ait lis^Configurabit corpofi clariiatis siise,(P/ii/ipp.-m, -
Proph.ela, duo hwc audivi: quia potesias Dci esl, et 21). Deniquepopuluiri suum cqinolalur, ulique po-
. ptilum humilem, quem salvum faciet : natn rfculris"''
tibi, Domine, misericordia (Psa% I.XI,T2.,T5).-.G:t»-e-.-.
ruin Apostolus nobis in uno Verbb, iir Filio uno suj.erboruhi humiliabit. Vis nosse'poprilom ejiis?
ipsam quoqne niisericordiam duplicem comniendat, Tibi derelictus est patipcr (Psal. ix,T4)',' ail homb
Patrem dicens non uitius landtm misericordiae. sed secundum cof Dei. Sed etipse in Evangelio : Vw'
miserkordiartim; e( Deum non uriius, . sed toiitts vobis, inquit, •diviies, qui liabelis consoldtiohem
consolalionis, qtti consolalur -nos rion modo in hac veslrdm !, (Luc. vi, :%i.!)Utinarh iios, dileclissimi, in
vel illa,'sed inomhi iribuiatibnenosira. ,Misericordi_e. eo-populo iriveniri semper optemiis, non ctii dieii : '
•
Dqmini.mullae,ait quidarri (Thren. iir, 52), videlicet' Vae ! sed quem coiisOIaiurDominus Detis suiis. QuidV
qtiia rnultse (ribulaliones justoriim, e"t"de omnikris^Benim consolefuf eos qnisiiam habent consolationem?
hisliberabil eos Domintis. Ujm.sesi Dei Filius, niium Nori corisolatnr Ghrisli infanlia gariulos, non con-
Verkuih.; sed niiseria noslra multiplex, non modo SolanturChrisli lacrymae cachinnanles, non cpnsq-
magnam misericoTdiairi,,sed et muUiludinem quaerit Jantur panni ejtis ainhulantes in slolis.nbn consblan-
mlserationmn. Forie.tamen prppter_ subsiaiitiam x tur praesepe et stabulum amantes primas cafhedras
duplicem,qua subsislit bumana.conditio, cum sit in synagogis;-sed aequanimitef forte iiiiivefsam '
ulraque lam misera, hon incongrue dnplex komi- hanc consblationem exspectandbus-In silentio Do-
num dicatur esse miseria,licel sii multipl.ex' in -' mirium, fS^. lugentikus, pannbsis patiperihus
utraque._Siquidem et cofporis et cdrdis- nostri (ri- cedefe vidobuniiir., Caeierurii audiant qnod et ipsi
btilationes mull.plicat*; .sjint sed ab- ufrisqne" ne- quoque.angeli non alios consolantur;--Vigilaniibiis
c'essita._bu_'efuil;'qui iottim hominGmsaJvbnv feeit. ;eiiiui .pastoribus et custodieiitibus vigilias nocfis
Cum.ergo unus ille et uriicus Dei Filiu.refrjani nunc evangelizatur gaudiurn.nova3lucis, et !ei'siialtis di-
venerit jiropter animas, toilere scilicet peccata cilur esse SaJvator.-.Pauperibus 'atque labofaniihus,
mundi; et securido propter corpora sit venlurus, 'ut-_ nbn vokis divitikus, qui veslram haketis consbla-
ea resuscitet, et.configuret corpori elarilatis suas; tionem, et vae divinum, inler ipsas vigilias nociis
non inpongruu.ir_or.asse videbidtr u(. in eo quod 'G diessanclificatus llluxit; et nox sicbt dies ilhinii-'-
Paii-em lnisericordiaruiii beiie dicimus , 'duplicem pata, imo indiem mutata est, dicente angelo : Qttia ~
hanc misericordiam confiieamuf. - Suscipiens enim, . nalus.est iobis Salvator, hodie(Luc. ti, 11) iiiique,
humanaanalurae corpus. simul et animani, npu modo_. nori liac nocte. Siquidem nox jir_ccessit; dies autem
seinel conso/amini, sed (ui supra quoque memini- appropinquavit, vefiis ritique dies ex die, salu!3re
raus) consolantini, cohsolamini, dicit Dpminus Deus . ,Dei, Jesus Christus Dominus noster, qtii est super.
vester ; ut. videlicet cer.i simus quod nirumquG omnia Deus henediclusTn saecula. Amen.
1N NATIVITATE SS. TNNOGENTIUM. .

'
SERMO UNICUS. , . , ; Stepkano martyrii simul et opus ei voluntatem :
De qitatuor conlinuis solemnitatibtts, scilicel Nali- hahemus solam voiun(a(em in keaio. Joanne; sohmi
vilalis Domitti, ac SS. Stephani, Joannis, et in keatis Innocentikus opus. Bikernnt omnes hi ca-^-
Innocentiitth, ' ' *"'. .-, licem salularis, aut corpqre tsimul et spiritu,- atit.
1. Benedicius qui veriit in «nomine Domini, Deus . solo _spiritu, atit cbrpore solo.'. Calicent
qitidim
Dominus. etilluxit. nobis (Psal. cxvn, 26,27); Be- ; meum bibetis, aitDbniinus Jacoho e( Joanni (Mallh,
hediclum nomen gloriaeejusj quodest sanctum (Dan. xx, 25) : nec dubiuftt .qiiiii de
passioiiis calice
iti, 5S). Neque enlm otiqse venit' quod ex Mafia loqueretur. Demum cum Petrb diceret : Spqtlere
natum est Sanclum: sed copiose diffundit et nomeu tne, e.videivtereum ad imiiaiionem suie
ot gratiain sanc(ita(is.. Nimiruni iride Stepbanus provocans.
passioiiis; contiersusilievidit discipulutii, quetn dili-.
sanctus, inde Joannes saiictus, inde sancli eliam gebtit JesUs, scquentem, non lani
gressii. corporis,,
liinocenies; Utili proinde disposUiorie [alius dis- quatn: promptae devoiionis affeciu. El bibit ,ergb
pensaiiorie] (riplex ista solemriilas Nalale Domimi Joannes calicem salutaris, e( secu(us cst. Domintim
comiiaiur : ut non modo intef continuas solemriita- : sicrit Petrus, etsi non omni modo sicut Pelrus.
les devotio continua perseveret, sed et fructus Do--
Quod enim sic riiansit, ut rion eliam. passione cor-
niinicae Nativitatis exindc nbbisr velut ex quadam
porea Dominiim sequbreiur, diyini' fuit cbnsilii/
"
pro_eeutjone evitjentius innolescal. Siqtii dein adver- sicutipse aii: Sic eunivoto' hianere donec veniarn'
leretest in his tribus solemnitalibus - triplicem (Jodh.
xxi, 19-22); acsi dicat: VuITquidem el ipse
quamdam speciem sanetila.is; nec faciie praeler sequi,:sed ego sicerim vqlo manere. . .
hsectfia.sanclorum genera, quartturi alind posse 2.'Anvefo d_ Iniiocenlitim coronis quis diibilett
arbitror in koiiiinibus repcriri, Iiabenius in keato ii.e
-pro Chrislo trucidatos infanfes duljitet in(er
•431, S. BERNARDI ABBATISCLARyE4TALLENSlS m .
iriartyres coronai., qui regeneratos in . Chrisio non A non yidetur deesse facultas.-praesertim ;cum ulrum-
credit inler adoptionis filios numerari. Alipquin que sine altero (ubi tamen facultas deest) non modo
quando coaevos sibi ptiefos pner ille qui natus esf salotem conferre possit, sed etiam sanctilatem. Sed
nobis, noncontra rios, propter se pateredir occidi, et-hoe quoque firmiter teneant, prodesse quidern
quqd uliqnesolo niiliipoierat probibere, nisi melius opns sine voluntaie, non aulem [alias tamen] contfa
aliquid eis provideret ? in,,qiienia(lmpduni caeleris yoluiUatem; u( uiide;salvanlur infanies, indeniagis
infantibus' iunc quideiu, cireunicisio'; nunc y.ei-o... daimientur. flcle: accedenles. Nihilpminus sane in
baplismus sine ullo-propriaevolunialisûsu sulficit ad ,,-' quibusdam volunlas sine opefe sufiicieris es._:non
. salu.em, sic nihilomiiitis pro eo suscepium mar- aulem contra opus. Verbi causa, rapitur quis in
lyrium illis suflicerel ad. sanclitateni. Si quaeris\, ,bpna quidem voiiintate, sed necdum perfecla, n.ecdum
eorum apud Beiim meqlaût .coronarenlur, quaere , idonea marlyrium . sustinere :.quis i.IIi audeai pro
et apud Uerodem crimina, u( trucidarenltir.. An hac imperfectione negare salulem? Forle enim
: forte minor Chris.ti pietas, qttam Herpdis. hnpietas. ... prbp.terea non sinilur in jllam gravem (endilionem
.u( iile.quidem potuerit. innoxios neci dare. Christtis,,, venire, nedcficiatet damneiur. Nimirumsiin. hac
non poluerU pi-opler se oocisos .coronare? Sit. ergo- lam infirma voluntale indueeretuf in -ea.ni,. quae
Stephanus iriartyr.apud. homines,. «tfjus voluntaria I".supra ipsum est, ten.aiipneni. riecvolunlas rpbora-
. passio evidenter apparuif in eo vel [maxiine,quodin.: relur; quis illiim dubilef defecturum, negaturum,
ipso mprtis artictilo tam-pro perscqueniibus,. quain. et, si ineo mori conligeril, eUam.' perilurum? Qui
pro se ipso solliciludinem gereret ampliorem, vin- . .enim erubuerit me coram liqminibus, erubescam <el
<_erelquein eo sensum corp.orea. passionis internae ego eum, ai(Domirius,._oramangelisDei(Luc. ix, 26).
compassionls affectus; - u( illoruin magis sceleraj In ea igitur imperfecta voluntate, in qua.salyaiur
•quamsua vulnera plangerel. Sil Joannes apud an- . quis, ubi deest facultas operis, jam ,non salvari
gelos. 783 marlyr, quiljus, tanqtiain spiritualibus . posselpropler defectum operis, vel opus defeclionis.
creaturis, spirifualia deyoiioiris ejus signa certius Idem vero et in ignorantia posset accidere. _Emu-
innotueruiU. C__ierumhi sunt plane mariyres tui, lenmr proinde charilatem, et. sectemur.bona opera,
..Deus, ul iu qui.bus nec homo nec angeiusmeriiiim fralres mei, nec inlirmilaiis. necignorantiae peccaia'
ihvenit, singujaris luae prau-ogaliya gratiae evidenv':- ullo m.odoparvipendenles. Magis autem sollliciti iet.
. tius.comiiiontletur. Ex pre infahliujin et Iaclenlium (imorati. agatrius gralias benignissimo et largissiriio
jjerfecisti laudem-{P_aJ. viu, 5). Gloria in excelsis-' Salvalori, qtii humanae.salulis occasiones (am.cb-
Deo, angeli dipuul, etin lerrdpax.liominibus bonce piosa charilaie perquirit, ul in his voluiitatem et
wlunSatis (Luc; u, l-4)...Magna quidem, sed-, atideo .p opus, in.his.sine- opere yoljiiuafem., in his' etiam
.dicere, necdum perfecta laus," donec venial qui •. sine voluhiale ODUSsalutis invenire T__lelur,-
dical : Sinile parvttlos ad me venire, auia^ lalium . • vult oinnes homines salvos qui
fieri, el ad agnilionem
•eslregnum tcelprum (Mattlt. xix, U); el pax hom.i- suiyenire. Haecest enim vita
aeterna. ut cognosca-
nibus, ctiam sine voluntatis usu in sacramento "- rnus Patrem verum Deum, et quem misit Jesurii
pielaiis. .. . - • - . Christum (Joah. xvn, 3), qui unus- cum eo ve-
. 5. Considerent h_ec qui.de opere et voluniate rns .est Deus super omnia benediclus in saeculaj
conlentiosis solent dispuCUionibus corrixari ; con-;' Ameiu ' '
' . , - ' Ii
sidereni e_ladvertant neutrum negligi dportere, ubi
IN CmCUMGlSIONE DOMINI.
. " D mullo certius pi-obat Palris diviniias, ihlegritas ma-

, ; , SERMO I. :
De lectione evangelica, < Postqtiam consummaiishnt' lris. Sumnuis sacerdos es, quenj nec-super p.atre,
dies pcto, i<7circumcideretur Puer, vocatum est. nec super malre.conlaminanduin,.propheialum est
' noriien
ejtts Jestis. > (Luc. n, .21). in lege (Levil. xxi, llj potius quam rnandatum. Est
1. Audiyiiriris paticis expressuiu.niagnum pictalis- enimtibi Pater ab aaterno, .sed Deu.s.esl, J.QQfa
sacraniCnium:audivimus pongruain Jectionem Verbo.. quem peccatumnon cadjl. Est. etmater.ex temporej
abbreviatb quod fecit. Dominus siiper terram. Ab-i. sed' virgp.; nec parere potuit incorruplio. corrupt|e-
breviatum eiiim in catink,, ampl.ius abbreviatur lam. Super ha_c.omnia circumciditur.Puer, Agnris
shscepta eliam carnis circiiriicisione. Minoratus sinemacula : elsi non.eguit, tamen voluit cireum-
paulominus.abangelisDei Filius, humanam natu-, cidi.Nee vestigium quidem ullum vufneris habens,
rain induit; sed jam nec ipsuni respuens remediuqi. alligaturam non refugit vulneris. Non sic impii, nbn
hiinianae corruplionis, plane multo minoratus ab sicjjion sic agitperversiiaselaiionishumana}. Eru-
eis. .'Habes igilur hic inagnrim fidei documentum, bescimus vulneruin Jigaturaro.,-qui de. vulneribus
iiabes el manifestum humililatis exemplum,..Ad interdum. etiam gloriamur.;Quein nemo;potest.ar^
quid eriim tibi circunic.isipnecessaria, qui.peccalum . guere de. ,peccaio, Jpse peccad remedium, et vere-
nen cbihmisisti nag contraxisti? Quod, ipse. non cundum pariier el auslerum.sine u.llanecessitate
feceris,.a.tas mauilest?,.; qnod non contraxeris, suscepit; nec repulil cultrum lapideum, in-quosolo
l55 IN CIRCUMClSIOiNE DOMINISERMO I. 151
velus-illa quae eraderetur rtibigo non fjiit. Nos e A i quaerendtim nobis salutis..propri_e tesliinonium, ne
. contfa inverecundi ad obscenilatem cttlpae.erubesci- fprte videamur assumpsisse, nomen Dei nostri in
mus agere pcenilentiam; quod exiremaejJementiae vanum. E( nos.enim, I^ratres, circumcidi nece.sse
cst: .male proni invulnera, pejus in remedia vere. est, et.sic nomen salulis accipere; circunicidi sane
eundi.Qui peccatum.non fecil, non dedignatus est non liuera, sed spiriui et veritate;.circumci.di. non^
peccaloremreputari : nos elesse vqlumus, et nolu- uno mernbro, sed (oto.corpore simul, Licetenim
mus aestimari. Itane sano opus esi medicina.et non, magis in ea parte, in qua inandaia esl Jndaeis cjrr
Tnalekakerilikiis? imo vero.ilane egel medicamine cuincisiq, regnet addilamentum Leviathan, quod a
non aeger, sed medictis? Quis kominum tantae sibi inalo est, et.ariiputari.y^Ddeb.el, universam lameni
non dicam gioriae, sed vel innbcenfiae conscius, ' occtipat carnenil A plania pedisvusque ad.verticem'
sequanimiter circuincidentis! .niarium admilieret? non est in.nobis sanitas; nec est aliqua pars.qtiae
Chrislus vero. patienter qua. non rapltit exsolvit non tabida sit hoc veneno. Proplerea sicut parvulus
[alias exsolvekalj.-qui.v.eneratpurgationein facere, adhuc in fide et dileclione populus congruuin sibi
npn susciperc, delictorum. Sed dicas : Quidoi susci- mandatum exigua. cifcumcisionis. accepit : sic ubi:
peret.parviilus? Imo vero,-quidni susciperelhumilis-. crevit in virum perfec.tioreni, tdto ju.betur.cprpore
et mansuettis? Quidni obmulescere( corain circtnii-*B baptizai-i, qqa. tqiius est honiinis in(egra circumci- 1
cidenie, qui coram londente okmuttiit, coram cru- sib. Hinc estquod Salvator noster et, circumcidi
cifigente siluil? Alioqui.nlion, eral illi difficilecar- octavo die, et post annum tricesimum dignajusest
nem suamiiitegraih.cqnservare ne scinderetur, qni crucifigi, .ubi. iri poenam corpus.omne. distensum
Feceralne virgirialis u(eri poria, in exi(u sue aperi- est.:,cujus siniili(udini mortis cqmplantamur et.no.s,
reiur. Non erat difficile parvulo prohiberCne caro ut scribit Apostolus (Rotn. vi,. 5), niinirura' quod _
illa .circumcideretur, quando nec mortuq fuit diffi- riovissinie (radilum est observanles. . ... ., ,
cile custodire ne corruraperetur. . ' 4. Quaeest ergo moralis circumcisio noslra,.nisi
2. Postquam ergo consummati sttnt_dies qclo ut quam commendat jdem aposlolns : Victtim, in-.
circumcideretur Puer, vocalttmesl notnen ejus.Jesus. quiens, el vestiium habenies, Itis cpnienti simus2.
Magnumet mirabile !sacrariieiuum I Circumcid-iiHr (I Tim. vi, 8.) Optime prorsus circuincidit nos, et
puer, et vpcatur Jesus. Quidsibi vult isia.contiexlo? supeifltia resecal universa, voluntaria liaec.pauper,-
Cifcumcisio nempe salvandi potius, qttam Salvatoris tas, pcenitentiae labor, regularis observatio discipli-
essevidetur; et Salvatorem circunicidere decet, iia.. Caeierura iii hac circuincisio.ne triplex .nobis
quam circumcidi. Sed agnosce mediatorem . Dei et , quaeienduin est saluiis nostrae lestini"onium,;aban-
Itoniinum, qui ak ipso nativitalis suaeexordio diviriis gelo,"et Maria, et Josepl.i..Opqrtet, iiiquam, ,ul ante
humana sociat, ima siiininis. Nascilur' ex mttliere, omnianobis magni consilii angelus salulis nomeu,
sod cui fecunditatis fructus sjc accedal.ut non de- , imp.onat. Dehinc et ipsius quoque congregaiionis
cidat flos yirginitatis; pannis involvilur, sed panni necessaria esi attestatio, qpaa (anqtiam ,ma(er est
ipsi angelicis laudibus honorantur; abscbndiiur in siiigulorum ;- maier, .iiiquani,, virgo, tan.quatri ,ea
praesepio, sed prodilur radiante stella de cbelo. Sic quani despondit Aposlolus, unt vtro vkginem .caslam
et circumcisio verilatem suscep(ae proba( humani- exhibere Chrhto'(lI. Cor. xi, ,2).-.Sed nec. ipsius
talis; etnomen, quod est super omne nomen, glo- ministri. conterimeridum. esi, tesliinonium ei qui.
riam indicat majestalis. Circumcidilur tanquam imiiari quaerit Salvatoris exemplum.Hic est Josepli,
verus Abrahae filius;' Jesus vpcaiur tanquam verus locum quidem obiineris sponsi,re autem.vera.servus!
FiliusDei. Neque enim ad ins.ar priornni meus iste ,. ct dispensaior,qui sane pa.er vocatur, magisautenii,
Jesus," nomen vacuum aut iiiane porlat. Non.est in nutriiius est. • • -; •• . •-
eo magni nominis uiribra, sed veritas. Coelitussiqui- 5. Sed dico eadein manifestius,-Et ab liis qiiiTo-'
dem indiium iiomen evangelista Testaiur, quod vo- ris suut, fratres mei,.e( ak eq qui, intus est, hahere
ealum est ab angelb,priusquam in ulero conciperetur. jj ] oportet lestimbnium bonuin. Cuj'us enim.omni.bus
El aitende verbi profuridila.em. Posiquani natus/, grata, nemini.onerosa est conversadq, htiic sine du-
est Jesus, Jesus vocatur alj lioniinibus, quo nomine kjo propria.de-salute universas frairum coiigregaiio
Vdcatusest [alias qui vocalus est] ab arigelo, priasr atteslatur. Frustra plane superbis dunlaxat- quae
quain iri nlero conciperelur.Tdem quippe et angel.i sunt.iri manifesto, neqtiissimus ille fratrum acpusa-
Salyator, et hominis; sed hominis ab incarnalione, tor irahal [alias trahit]. in. causam, quem excusat
angeli ab initio creattirae. universitas fratrum. -Habet el a praelatjs ,(es(inio-
5. Vocaiumest, ait, nonieh ejus Jesus, qtiod voca- nium, qtiisquis.et pcccata-saeeularis. vi(ae, et hujus
tum est' ab angelo. In ore ergoduorum vel trium quoqiie lemporis negligeniias (quoniam.in.mullis
tesliuin slatoinne verbum : .et ipsum quod in pro- oflendiinusomnes (Jacob. m, 2), nisi foi'le sanclidr
.j-heta abhreviatiim, nianifestius in Evangelio.legitur res nos arbitraniur discipulo quem.dilexit Jestjs [l
caro Tscfum. Nos, fratres. mei, nos respicit haec Joan. i, 8)Jlumili eis e,t pura confessione jiidicanda
parabola. Cbristus enim nec angelico eguit testimo- ssmper.exponii, et eor.um.satisfacere sfiidel..ârbi-
riio, nec lmmaiio : sed, ul scriplutnest, omnia.. irio....Jainne,.in)h.i,s..quidempessimi illiuSi.tiiijenda
propier-electos (II Tim. n, 10). Tfiplex proinde. esl accusatiq, quoiiiam non judicabil Dominus bis
155 S. BERNARDI ABDATI5 CLAR-E-VALLENSIS 13S
Ai nobis coronam fabricaret jriftas
inidipsum. Al forte crimiuari volet inlenlionem, et promissio, evidenler
in ea parte ca.umniam struere nia.chinabitur, inqua fabricet].
nec fralrnm, nec ipsius patris teslimonium salis 5. Merito sane dum circumciditiir Puer qui natus
efficax viileatur. Necesse est ergo ul in bac parte' est nobis, Salvator vocatur; quod videiicel exhoc
opitulelur iiobisleslis inlerrnis, qui inagis cor quam j"am ccsperit operari salulerii nostram, immaculattiiri
fabiein intuelur : a quOsaneet incipiepdum est,.u' illun. pro nobis sanguinem fundens. Neqtte enimjaiii
non prius quidqiiam concipiatur in anirao,.quam ab quaerereestCliris.ianis.curvoliierUDomiiiHsCliristiis
eo salnlis nomen acceperil. Ubi vero in opus pro- circttmcidi. Pfopter lioc siquiderit.circumcisus esi,
cesserit manifestum, expedit jam fexteriora qitoqne propler quod rialus, propterquod passus. Nilrilhortim
sikiTeslimOnia conciliare, sicutait Apostolus :Pro- "proptefse, sed omnia propter electos.Necin peccalo
videntes bona nbn tanlum coram Deo, s.ii eliam co- geni(us, ncc a pecca(o circumcisus, nec inoritms est
ram hominibus (II Cor. vm, 21). , propecca(o suo, magis autemproplerdelicia nqsifa.
SERMOTI. Quod vocatum cst, inquii, ab dngelo priusquath in
: ' De variis Christi nomittibus. itiero conciperelur. Voeatum est plane, non imposi-
'l. Postquam coitsumindli.siiiit dies oclo, ut cir- fum : nempe. hoc ei nomen esl abwterno. A natura
cumciderctur Puer, vocalum est notnen ejtts Jesus propria habei ul sit Saivalor; innatnm est ei no-,
'
(Luc. u, 21). Ab iiiitio Deus modnm acceptat, et fnen hoc, non inditum ab humana vel angelicii
- i
riihil unquam immoderalum illi placttil aequilaii. crealjira.
HincTiiil quod nori modo in p.ondere el mensnra et 4. Sed quid dicimus, quod egregius ille prophela,
nttinero condidit nniversa, sed et protinus ipsi ho- hunc ipsuni puerum muilis noniinibus appellandiiin
riiini rriorium jrraescripsit, mandatum conlulit, di- fore praedicens, hoc nnum lacuisse videlui- quod so-
ceifs . Ex omni ligno paradisi cothedes, de licjno au- lum (ul praemoniiilangehis,' et (estatur Evangelista)
ieniscientiie botii el mali ne comedas[Gen. n, 16,17). vocatum est nonten djus? Exsullavil Isaias, ut vide-
Levissimum plane mandatum., el larga omnino men- ret dieni hitnc; el vitlil, et gavisus est. Deniqtte ct
sura! Sed lransgressus est homo praescriplum sibi loquebatur gratulabundiis el laudans Deura : Ptter
iriodum,et consiiiutum siki tefminbm praetergres- nalus est-nobis, filiusdaltts esl nobis', et faclusest
sus. Unde.el averiens ab eb fairiem suarii Deus, vix principatus super humerum ejus ; el vocabitur notneit
taiidem in diebns "J91 Abrahse amici sui placabilis ejus Admirabilis, Consiliarius, Deus', Forlis, Pater
fieri incipibns, rursus modum instituit, promulgavit fulttri scvctili, Princeps pacis (isci. ix, 6). M.-igna
legem,- sed non priori similem tisquequaque. Ea r( quidem nomina; sed uki est nomeriijuod estsuper
siquidem ad caulelam fuerat, haec ad niedelam ; ibi omne nomen, noinen Jesu, inquo oiniie genuflecia-
prohibilio facla, ne superfluilas subintraret; hic lur? Forte in his omnibus unum illud invonies, sed
jam indicta abscissio esl, ut Sacranienti remedio, expressum quodammodo et effusum.Nempe ipsum
qua_ stibintraveral, lollerctur; postrerrio ilia quiest de qtto sponsa in Cantico amqfis : Oleum, in-
dem i.narbqre data estlex, ne Ifuctu ejus vescere- quit, effusum ndmen tuitm (Caiilic. i, 2). , ;
tur ;-hae'cin proprio corpore; ul caro praeptUiiscib- 6.rHabes ergo rinum in liis omnijibs appellalioni-
deretur. Nec dukium sane quin caelera quoque ku- btis Jesum;; nec omnino aut vocari posset aut :esse
manieorporis membra addilarnenium illud Levia- Salvator, si forte quidpiam horum .defuisset. Nun-
tkan occuparet, venenuht scilicet cbucupisceniiai, quid non vere admirabilent eum singuli suiims ex-
ei immoderata. alque inordinatseillccekravolupialis, perli, in mutalione ulique voluniaium nostrarum?
ui generalis quaedam abscissio pmnibus necessaria Hoc nempe est salvationis noslrae principium, lcum
videretur. iiicipimus i-espuere quod diligebamus, dolere und.e
- 2. Caeterum, qtiiasingtiloruiri membrorum abscis- laetabamur, amplecli quod liinebamus,
seqiii quod
«ionem b.Unaiisecarnis fragilitas, etinfantilis aetatis fugiehainus, Optare quod conieiiinebamus. Admira-
iiififmit,as]iiullatenussusiineretypio moderamine tlis- jj bilisplane qui haec operalur mirabilia. Sed nihilq-
jiositio superna 1providit nt in ea potissimum parte mimis et consiliarium sese e.xhibeat necesse est in
«oncupiscentia castigafeturln qua vekementiuscam electione p-faiiUenliaeet yiloe,ordinatione, ne foite
Bacvireconstabatet violenlius nialignari. In omrii si- sit nobis"7@2 absque scientia zeltis, el voluntati
qiiidem conlradiceuliuin spiriliii rekellione mem- konas prudenlia desit. Saneopiis estul Deum.fluo-
hrorum, solum illtid usqueadeo conlumax inveni- que prokemus, in remissione videlicet priorum de-
-ur, ut contra omnem voluntatis deliberatioiiem ad lictor.um -: quia nec -sine kac, salus nokis eonstare
inlioneslosei illicilos moius assurgat. Nam quod potesi, et nemo potesi dimittere peccata', nisi solus
- ".laaccircumcisio octava die fiebat, spem commen- Deus. Verum-iie id
qitidem sufficit ad salutem, nisi
-dabatregni ccelestis, quodvidelicet ad piimuin re- fortem qubque experiamur in expugnando iinpu-
SeXBsdierura circuhis prieferre quamdam ; corona. gnantes nos; ne ab eisdem rtirsutn concupiscenliis
spcciem videfetur: Hihcesl qubd octava potissimum stiperemuf, et fianl novissima noslra .pejoia priori-
tiies post solemnitales praecipuas cejebratur; et ini bus. Videiurne jain aliqtiid deesse Salvatori? Piane
Sermohe Dohiini, pfim_e bealiltidini copulatur octa- deesselquod niaximum esl, nisi et pater esset fu-
- va.{_5/a_i7i.v; 3,10), ul ca.iestisregnidemumiteraia t (uri saeculi, ut jier eum scilicet in'immorjalitateiu
*57 IN-CIRCUMCISIONEDOMINlSERMO III. B8
. resurgereiiius, qui.per praesenlis smculi palrein ge- A_ iiivenfns ut komo : kodie veio inirabilius tiliquid
neraiuur ad niorlem. Neque koc saiis, si non etiam audio. Jam niiiioralus est mullo minus angelis, qtii
princeps pacis Patri nos.reconciliaret, cui (radiiu- non solum formam hominis, sed formam habel pec-
rus esl regnum , ne forte sicut lilii perditioriis uti- caloris, et infigitur velut quodam cauierio latronis.
que, non salulis, resurrecluri videremurad poenam. Quidesi;enim circumcisio, nisisuperfluiiatiset pec-
Muliiplicakitiir.sane ejus imperium, ut merito Sal- ca(i indicium? In (e, 793 Domine Jesu, quid est
vator dicalur eliam pro multifudine' salvandorum; superlluum quod circuriicidalur? Nonne lu verus
ei pacis non erit finis, ul.veram lioveris esse salu- Deus es de Deo Patre, homo verus sineomni peccalo
tem, quaenon possit timere defectum. '
de Virgine maire? Quid facitis circumcidenies etini ?
SERMOIII. ;- Putatis quia super eum possil cadereilla senteiiiia :
De die octavo [alias, Deoclo diebtts]., Masculus cttjus prwputii caro circumcisa twn fuerit,
1. In Circumcisione Domini, ifalres, kakemtis peribit atitma ipsius de fopulo sttol (Gen. xvn, 14.)
quod amemus e( adiniremur, bakemus e(iam qubd Polest oblivisci Paler Tilii uleri sui? au(non'co-
imitemur. Patet in ea niagnum. dignatipnis benefi- gnbscere( eum; nisi sigrium cifcumcisionis haberet ?
cium, unde graiias agamus ; latetaliquid clausum, Imo vero si quo modo posset non agnosCere Filirim,
qubd in nobis implere debeamus. Venit namque B J in quo ei bene complacuit, ex koc maxiine signo
Doniinus propler nos non solum i-edinienpos sangui- poierat ignorare.eum, inverila in eo circumcisione
nis effusione, sed et .docendos verhis, ei exemplis quain peccalorikus ipse pfoviderat, ok puigaiioifcm
nihilominus instruendos. Sicul enim peniius erat ulique delictorum. Sed quid mirum si caput pro
inuiile yiam scire, si detineremur in carcere, ita re^ niemkris accepit ourationem, qtiam tameii in se ipso
•diini non. prbdessel, si viae ignaros qurprimus in- non kakuit necessariam? Nbnne et in nieuibris uo-
veniret, primus reducerei in carcerem reirudendos. slris"saepepro uniiis infirmitalealieri adhibetur cu-
Itaqtie in ntaj'orequidem _e(ale, pa(ien(iae et humi- ralio? Dolet caput, et in brachio fit coctura; dolent
li(a(is, e( supef omnia charitafis, caelerarumqu. renes, et fit in libia : iia-hodie pro lotius corporis
yirludim manifesia dedi( Salva(or exempla, in in ' putredine cauterium quoddam infixum esi iu Capite,
faniia yero figutis velata. i. Deniqrie quid mirum si pro nobis dignafus cst
2. Sed antoquam ad h__c discutienda ventamus circumcidi, pro quibus dignatuses( mori?To(us si-
delectal aliquid pritts de tanla el lam manifesta di quidem mihi datus, el lotus in meos usus expensns
gnaiione loqui. Jlabenl angeli gloriam . puram et esl. Ego enim, audiens quia lransil ante carcerem
petfectam ; sed nec nos eiimus sine gloria. Yide- filius magni RegiS, ccepi altius gemere, el niiseiaki-
mus gloriam ejus, gloriam qttasi Unigenili a Patre, iC lius.exclamare, dicens : Fili Dei, miserere .mei. At
gloriain misericordiae et affectus y.ere pa.terni, glo- ille, sicul benignissimus ; Quisnam est, itiquit, isie
riam procedenlis ex corde Palris et paterna plane lleliis etululaius quem audio ? Et dicuulei: lpse est
viscora. exhikentis. Omnes ^nim peccaverunt, ait Adaiii proditor ille,- quein Pater vester (rtidi fecit
Aposdilus, el egent gloria.Dei (_.__._.ni, 23). Et alio. in car.cerem, doneccogitet quibus il.lum suppliciis
I.oco: Mihi, iriquil, absil gloriari, nisi in crttce Dor faciat interire. Quid agoret, cujus nalura -bonitas,
mininostri Jesu Chrisli (Galql. vi, 14)! Quid enim cui proprium est.misereri semper et pai-cere? De-
nobis glorip.ius, quam qnod lanti aeslimavit nos. scendiliiicarcerem,-,venilul,educa(.vinctum de domo,
Deus? Qttaevemajor illi gloria, quam lania-dignatio carceris. Judaeivero non immemores odii quo ode^V
cl lanla beuigniias, eo utique dujcissima, quhd tam rant Patrem, exercent illud in Filium . unde el jp_e'
graluita ? uain p.ro imjiiis m.ortuus • esi. Videiis ail: Quiaoderunt me et Palretn meum.(Joqn. xv, 24).
quaiUum feoit, et pro qualibus : pro qualihus, ut Quid ergofecerunt impii, quibns gravis erat etiam
non 'superhiamus; quanium, ne desperemus. Pro- ad videndum? Hic esl, inqiiiunt, Itwres, venite, occi'
plerea, ut inveniamini non spiriluin haliere buj'us ddhius eum (Matilt. sxi, 38). Sic ergo occideruat
mundi, sed spirilum p_uiex Deo-esi, et scialis qtiae Agnum Dei.insuam quidemperniciem.sedinsahuem
a Deo dala sunl vohis, noliie, oksecro, fieri sicut nostram. Hti enim sanguinem Agni -fuderunl; nos
equuset muius, sed s.icut piutn "jumenlum, quod accessimps; e,t bibimus.illum. Accep.iinus calicem
ail : Ul juinenlum facius sum apud te, el ego semper saluiaris : et calix [alias calix noslerj inebrians
tectitii(Psal. LXXUJ23).Talia enim jumenta cogno- qu.am.praeclarus est! Ecce unde .gralias agamus.
sctini possessoremsumn, e( praesepe doiniui ,sui : in Nainanlepaucos dies celebravimus advenluni ejus
quo positum csl eis piissiinum fenum,.ipse qui panis in carcereinjiujus mundi, id esl diem Naialis ; liodie
est angelorum.Tpse enim est panis vivus, de quo vero celebramus quod calenas et vincula nosira
vivere dekuil komo; sed quia Tipmo jumenlum fa- suscepi(. Hodie enim qui peccaium non fecil, ut
clus est, et panis faclus cst feniirn, ut yelsic vivat reos absolverel, innoxias mantis eorbm caienis in-
'
deeo. ...-. Beruit; hodie sub lcgelacius est, qui legetndedU.
•3. E( kujus quidem niu.alionis sacramentum.die 5. Sed dicendum est jam quid in hac circumti-
Nativitatis celekratum est,. qu.atido Verkurn caro sione nobisjspirUualiterindiceiur agendum. Neque
faclum esi, cum siiomnis .caro fenum. Ipsa ergo enimsine causa in lege pfaeceplum, nec sine causa-
dieniinoratus esl paulo niiims ab angelis,:ei liairitu coniplelum est in Domino, ul octav.Tdie flcrei eir.
PATUUL. CLXXXUI. "5
m S. BERNARDI ABBATIS CLAR-E-VALLENSIS 140
eumeisio (<_««.XVII,12). Sed. quiscognovit sensUm A _ malignaniium, eiiam addit quod sequitur : Lavab»
- _• I
Domini^.aniquis consiliarius ejus ftiil ?•(Roth. xi, inler innocentes mantis meqs.
5_.) Adsilnunc veslris.desideriis a,dvoca(u_-Spiri- 7. Verum cum eligit esse in congregatione multo-
,tus, qui scrtilatur alta Dei, et edisseral nobis [alias rum, nunquideligetessemagister, qui nondum; di-
vohis] sa.ci;amentum.islud'OC(ay_ediei. Non ignqra- scipulus fuit,. et docere quod didicit nnnquam? Et
musjatn oportere hominem riascidenu(_:nampropter qtioniodoautin se, autin aliis motus irralionakiles
hoc secundonatus. est Dei Filius. In peccatis siqui- pbleritlemperare? Nemo uriquam carnem suamodio
derh nascimuf omnes, et. necesse babemus jeriasci habuit(Ephes. v, 29). Quomodo ergo, pulatis, si jam
iti gratia, qnam in Bapfismate quidem percepiinus, magisier suusTueril isle, quiri facilesiki aliquanrio.
sed-heu ! tolum periit in S-ecuJari. vita. Nunc pri- eo amplius quo faniiliarius, condescendat?Illucescat
nnim, miserante Deo,-virtus gratiae in nobis opera- igitur dies temperaniiae, ul qua.ral quomodo tempe-
lur, ut in novitale vitae ambulemus. J_rgo lunc jia- . rari el refrenari possint incontinen(es mouis vplu-
«citur homo,.quando Sol jusiiliae, orlus in. animo, pta(is, besdales motus curiositatis, oervicosi mbius
peccatorumilliiminal leneb.ras,, horrendumque Dei elaiionis suae. Eligat abjectus esse in domb Dei sui,
jiid.icitim-.ii)lernlsobluUbusoflert, adden.s_ad -terro- et subjectus esse magislro, sub qtio frangatur ejus
fjs.vinculum breyem dierum numerum, et finem in- "' volunlas, etobedienliie freno concnpiscen(ia repri-
eertn.m. Ilsecplane vespera est, ,ad_quant demora- n.a(ur, sitqtie quod ait proplieia : Imposuisti homi-
biturflettis; etnecesseest addi malutini laetiliam, nes sttper capita noslra (Psat. txv, 12). Nec dedi-
uiatulitain faciat nobis. misericordiam suam. Sic gnaiidum servo, quod praecessit in Domiho ; siqui-
enim.fit vespere et mane dies unus. Est autem dies . dem non est servus major dominosuo (Joan. xin,
ista justiiIae,.reddcns.unicriique~quodsuumesl : no. 16). Ille eiiim cum jam crevissel aetate, sapientia,'
his miseriam. misericordiam Deo., In hac die Pner et gra(ia apud Deum et homines ; euin jam duode-
iiascitur,.quando ex his quae .dixiriius, ad -amorem cim annoriim esset, et remansisset in Jerusalem,
jsoeniteniiicelpdium peccalianimus excilatur. , inventus a beaiii Virgibe et Josepli, cujus filius jpu-
794 6. Sed periculbsum est sij forte velit inter labatur, in tnedio doctorum, audiens illoset iniefro-
sajculi turbas.agere poehUen.iam, uki nimirum. alii gans : lamen descendit cbm, illis, iei erat subditus
venenaiis per-iiasionikus, alii undique exemplis per illis{Luc. Ji, 42-51). Ei lu ergo subditus. esio pro-
jorikus ad peccatum allicianl, alii-adulationikiis in pter illum. • . • • - i.
tranam gloriam, alii delracjionikus in impalientiam 8. Sed j'am tibi in ipsa obedientiaevia aliqua for-
animnm ejus dejiciant. Procedat 1jamnecesse est p. tassis dura et aspera occurrere possiint, ul aocipias
prndentiaeradius. Ostendat quanfas et quam impor- inlerdum praecepta- nonnulla, quae, licet salubria
tunas, p.raeserlim in kac generaliorie.nequam, op- sint, mirius (amen suavia yideanlur. Ihec si molesle
porlunilatcs et occasiqnes peccali offerat mundus coeperis suslinero, si dijudicare praelalum, si riiur-
et ingerat; quam dekilis sit ad illas kumanus ani- inurare iir cqrde; etiamsi exierius impleas qiiod
mus, riiaxime.quiinpeccati consuetudine sit nutri- jubedir, non eslhaec virtus palientiae [fortasse obe-
lus.In hac ergo die, prudeniiae' eligat, de. praesenti dientiae],sed velamentuui malitiae.Necesse esl ergo
saeculo nequam fugere, dicens eumprophe.a : Odivi ul illucescal dies palienti_e, per quam omnia dufa et
Ecclesiam.malignantium,. el xum.impiis non sedebp . aspera tacita ampleclaris conscienlia, (e magis diju-
'
(Psal. xxv., 5). Sed nondum stifficit hoc;. Forte dicans et durius arguens, cui nimirum dispiicent.
eiiim.vulleligerc soliiudinem, non satis atteiidens.. qu;e ad salutem sunt; et in cogilatiotie lua semper
propriam infirniitatem, elpericulosam<liaI)oliJuctam. partem magistri, quoad poles, adversus (emetipsiini
Quidenim periculositis-qtiam:solum luctari conlra juvans; te quidem in omnibus accusare, ipsuin vero
•
ni)ti([uikostis versulias, a quo .videatur,- et.quem vi- magis excusare laborans.
.derenon possii?T(aqiie-jam habel necessarram for. 9. Porro in hoc loco jam cavendum tibi arhilror
ii(udinisdieni,u( noverU cuslodiendam ad Domimim 0] a superhia. Magnum est enim omnino sic vincere
forii(iidinerit'Suariii.ei;;in..aciemultorum pariter pu-: semelipsuin.,Jfelior est, ai( Salomon , patiens viro
gnantiunv esse.jjriaerebdaiH,-ub'rtol .'sun.t-auxiliarii fortr; _erqui domittatur aniirio suo, expugnatore ttr-
quot sociijpt.lalesqui dicere possintcum Apostolo :: bium(Prov.x\~i, 52). Cori.idera 705 deiiique quarn
Quia nonignoramusaslutias inimici: (II CoiV-i, 11).' nian.ifes** propheta doceal necessariam. esse hu-
Congregatio enim jjro fortitudine sua terrikilis est, ut mililatem post patientiam, dicens : VerumlamemDeo
âstrorum aciesordinata.Vae autem sol.1 quia sice- sttbjecta eslo, aninta mea, quoniam ab ipso patiehtia
ciderit, npn haketsuklevaritem (Eccle. iy, 40), Quod mea (Psal. LXI, 6). Nonne videlur hic occasione pa-
si jcuiquamexantiquis Patrikus graliam ka.nc con- tienliae (en(a(ionem sensisse superhiae? Necesse est
cessam audivimus; nPn expedit temefe. se conuiiit- 'êrgo ut illuminet,cor tuum radius liumilUaiis; et
iere:huic'periculo, riec oporlel tebtare Deum, sicut declaret quid a te sit, quid a Deo, ut non alium
. el niagisler,nbsier, :'de ana.clioretis: loquens t <-Qui sapias: quoniam Deus superbis resisiU, bumilibus
non, inquil, < conversioriis .rerv.brejioyitio (Reg: S. dat gratiairi (Jac. iv, 6).- • '....-'.
.Benetiicti, cap. 1), > elc. Itaque. iri kac foriitudiriis 10. Jamverq cumin his diutius Tuerisexerciia(us,
die.ad id quod jam coeperaf, id esl,. Odivi .Ecclesiam Togadaritibi devolioni. lumen, dieiri serenissimam;
'
. Ui LN EPIPHANIADOMINTSERMOL 1«
et Sakbatum ntenlis, in quo, tanquam emeritus A, .11. Hlis vero qui ad hane devolionis graiiam per-
niiles, in laboribus universis vivas absque lahore, . venitint, uiium yidetur restare periculum, etomniiio
dilalalo nimirum corde currens viam mandatorum limendum eis a da_moniomeridianq^^jie.enim Sa-
Dei; ul quod.prius cum amaritudine e( coaclione tanas transfigtiral se in.angelum Jucis (IJ^Cor. ji,
lui spirilus faciebas, de eaetero j'am cum , suriima 14). Hoc ergb timendum ei qiiir.,lanla dqlectaliojie
dulcedine peragas et deleclaiione. Hanc, ni fallor, pninia facit, ne, dum sequitur affec(ionem, corpus
gratiam pelebat qui ait: Remille mihi ut refrigerer deslruatperiminoderatam exercitaiionem, ac deinde
(Psal. xxxvii!, 14).; ac si dical, Quousque in necesse habeal, non sine magno spirilualis exercitii
sudore el . dolore islo crucior, et morle aflicior detrimen(o, circa debilitau curam corporis oco.u-
lola die? Remitte mihi ut refrigerer. Verum, et pari. Ergone incurrat qui currit, illuminari necesse
ad hahb quidem perfectionem pauci, ni fallor, per cst lumiue discretionis.quae tnaler virluium esi, ot
veniurit in bac vila. Neque enim si quis aiiquando consummatib perfeclionis. Haecnimirum docet, ne
yidclur hanc habere, continuo credal sibi ne- quid nimis; aique haec est oclava dies in qua cir-
cesse es(_ niaxime si noviiitis est, nec \alias sed cumciditur puer : quia discretio vere circumcidil, ut
necdum] perpraefa(os asce.nderi. gradus. Pius enim non plus nec minus fial. Nam cl qui nitnius esi, fru-
Dominus noster-Jes.us Christus pusillos corde klan- B clum boni operis abscindil, non circumcidit;. sicut
diiii.slalikus solet allicere. Sed uoverint qui liujus- qui tepidus est, si minus facit. In hac ergo die no-
modi sunt, graliam banc praes(i(am sibi esse , non men iinponitur, et nomen salutis; nec de eo-qui
dalam, iit ht diebonorum memores sint maloruia, , sic conyersaltir duhitem dicere quod suatn ipsius
et in die malorum non immemores sirit bonorun.. • saltitem operetur. Usque ad hunc enim diem dicere
Ldnge.alfter qutexerciiatosbabent sensus, devotio-. possunt angeli, qui norunt secreta co_leslia;; sed
nis hujusfelici fruunlur jucundilale. Sed multi (ota ego nunc primum ei fiducialiter iionien saiulis iii)-
vila sua ad hoc lendunt, et nunquam pertendunt; pono. Al vero, quia pmiiino rara isla avis esl in
quibus lamen, si pie et persevefanler conali sunt, . lerris (JUVEN.sat. vi), huj'us discretionis locum • in
slatirii ut de corpore exeunt, reddilur quod in kac vobis, fratres, suppleat virtus qbedieiitite, ul nihil
vita dispensatorie est negatum, illuc perducente plus, nihil minus nihil alite.r quam.iinperatum sit,
eos sola gratia, quo prius tendebanl ipsi cum faciatis.
gratia , ut consummati inbrevi, expjeant tempbra
'tiiuita.' _ .
1N EPIPHANIA DOMINI
SERMO I. C dile qgxnam sil consolatio spiritnalis. Yos qtu non

DeverbisApostoli, < Apparuit.benignilaset humaniltts ignoratis exsilium, audite qttia de coelovenii auxi-
Suivatoris noslri Dei, i (Til.m, 4), et.de Iribus -Jium. Aiparuil enim benignitas et humaiiitqs Salva-
Christi apparitionibus. toris nostri Dei. Priusquam appareretliumanitas,
l. Appqruilbenignilas ethumaniias Saivaloris no- lalebat henignitas'; siqnidem et pfius erat: iiam et
siri Dei. Gradas Deo, per qifem sic abundat conso- misericordia Domini ab a.lefno est. Sed uride ianu
latio nostra in hac peregrinalionej in hoc exsilio, :agnosci ppterat? Pronuilebatuf, sed non- seniieba-
-7S6 in hac miseria. Super his namque sajpius vos -lur; unde-et a multis non credebalur. Mulllfarie
admonere curamus, ul nunquam. meiile excidal, •quippe multisque niodis loquebatiii' Doiniiuis in
peregrinos nos e.sse, longe faclos a palria, pulsos prophetis (Hebr. i, 1), Ego, inquiens, cogiio cegiui-
ha.redila(e.:Quisquis enim desolalionem non novit, liottes pacis, el npn afftictionis(Jerem. xxix, 11). Setl'
nec cobsolationemagnoscere pulest. Quisquis oon- quid respondebal homo,.- afflictionem seiuiens, jia-
solationenr ignorat -esse necessariara, snperest ut , cem nesciens ? Quousque dicilis, -Pdx,- ptix, ei non
non hakeat Dei gratiain (13). Inde est qubd homines esl pax (Ezech: xiu, 10)? Propier-hoc angeli pacis
sa-culi, negoiiis el ilagitiis implicati, dum misefiam îmare IlebaiU (Jsa. xxxnr, 7). dioentes : Domine,-
non senliunl, non adendunt misericordiam. Vos quis credidit audiiui noslro (id. uu, 1)? Sed iiunc.
quiktis non fruslra diclum esi, Vacate el videte qito- • credant lioiriines vel visuisuo, quia testimoniq Dei
niam suavis esl Dominus (Psal. XLV,11); et de qui- credibilia facta sunt nimis (Psal. xcu,; 5). Ut enim
bus idem propkela : Virlulem, inquil, operttm stio- -nec lurbalum quidem oculum Iateal, iri sote posuit
rutn annuniiavif populo suo (Psal. cx, 6); vos,in- tdbernaculutn suum (Psal. xvhi, 6).
quanvqubs noiidetineloccupalio saecularis,' atleri- - 2. Ecce pax non proinissa, sed missa; rion dilala,;
•-(13) Id'est. conseqtiens estut non hakeat T)ei sermone 5in Dedieatione cccresiae.iium. 8 : < Ex-j
gratiam,. quae.iionnisi peienlibus, el iniseriam stiain cludil iniseriiB• djssimulaiio -'mi.seraiionein.-'-iiecdi-
agnoscentibus datur, nec servatur nisi iis qui.liment gnalio.locum haket,-ubi fuerit praisutnptio diguita-
ne eam amiitaut, infra sennone 1 post "octavam lis. i ConCerlibrum de Yita Bernardi, num. 50 ct
- -'
Epiphania-, iuim. 5,- et sermone 2; num.-8. Quiliiis" 37.-
adde scrinoucm i iu psalirAim-xc',num. l.Undc
143 S. BERNARDIABBATIS CLARJE-VALLENSIS 144
seddata; non propketala, sed praesentata. Ecce A 3 qui hoc mihi maxime necessarium fuii. Alioqun
quasi saccum plenum misericordia sua Debs Pa(er qriid agerem, audiens Domitnim venienleni? Nun-
misitin terram ; saccuih, inquam, iri passione con- quid non fugerem, sicut Adam qui a facie ejus
cidendum, uteffundalur quod in eo laiet prelium fiigit, sed non effugil? Nonne desperarem, audiens
iiosirum; saccum uiique/elsi parvum, sed plenurii. quia venit ille cnjtts legem sic praevaricalus sum,
Parvulussiquidem dalus est nobis, sed iiiquo ha- ' cbjus palienlia sic abusus sbm, cuj'us beneficib lain
titat omnis pleniiudo divinilalis. Postquam enim' ingratus invenlus sum? Quae vero niajqr consolatio
-venii pleniludo (erhporis, venit el plenitudb divini- poierat esse, "quam in dhlci yocabuIo,:in homine
tatis. Venit in.carne, ut vel sic camalibus exhibe- consolatorib ? Propterea ctipse dicit quia nontvenit
retur, et apparente huraanitale, benignilas agrio- FUius ui judicel mtindum, $ed ut salvetur miindus
sceretur. Ubi cnim Dei iiiiiotescii humanitas, jam per ipsuttt (Joan. m, 17). Jam eonfidenler accedo,
benignilas latere non polesU In quo enim magis jam supplico fiducialiter. Qtiideiiim timeam, quando
commeiidaie poterat kenignitalem suam, quam Salvator venit in. domtim meam? Ei soli peccavi;
suscipiendo carnem mearii?Meam, inquam, nori "car- donaturii erit quidquid indrilserit ille; uliqtte eiiiiu
ncm Adam, id esl non qualem ille habuit arile cbl- licefei quod vult facere. Deus est qui jtisiifu-at,
" qiiis est qui condemnet? aut quis accusabil adversus
pam. Quid lantopere tieclarel ejus misericordiam,
quam quod ipsain suscepit miseriam? Quid ita eleclosiDei? (Roin. vm, 53, 34.) Propterea gaudefe
pieta.e pleimm, quairi qtiod Dei Verkuiri propler nos nps opqrtet, quodin' noslra verierit; nunc enim
factiim est fenum? Domine, quid est homo quia re- facilis ad indulgentiam erit. .
putus eum? aut qtiid apponis erga etittt cbr. tuitm? 4. Denique parvulus esl : TevUer placari potesi.
(Job. vii, 17.) llinc altcndalhomo quan.a sit cura Qiiis enim nesciat quia puer faciie dorial? Ecoe si
ejus Deo; hinc sciat quid de co cogitet aul quid sen-_ non fuerit nobis pro minimo, possumtis reconeiiiari
tiat. Non itUerroges, o homo, ea quae paieris,- sed pro miniriio. Pro niinimo', inquam, non lanien sine"
-
quce passus est ille. Quanti le fecit, ex his quie pro poenitentia; sed quia miniihum ûiddam sit nostra
le facliis esl, agnosce, ut appareal libi kenigmias -ipsa poeniteriiia. Pauperes surniis, parum dare pos-
ejus ex/kumanUate. Quaiilo enim minorein sefccit sumus; attamen reconciliari possumus pro parvo
inhumaniiaie, lanto majorem exhibuitin boriiiaie; illo, si voliiriius. Totuni quod dare possuinjmi-
et quanto pro me Vilior, tanlo mihi charior est. Ap- serurii corpus istud esl; illud si dedero, satisest.
paruil, inquit Aposlolus, benignitas et httmaniias Si quominus, addo et corpus. ipsius : nam Illutl de
Salvalotis nostri Dei. Magna plane e( manifesla be- £p meq est, et nieum esl. Panwiiis enim nalus est
nignUas Dei et bumanitas! el raagnumbenignitaiis nobis, el filius dalus est nobis (Isai. ix, 6). Db le,
indiciuni deciaravil, qui humaniiali addere iioinen - Domine, suppleo, quod mintis haheo in me. 0 ilul-
Dei curavil. cissima recohcilialio! o satisfactio suavissima! o yere
3. Et qui.de.m ad Mariam missiis Gahriel angelus reconciliaiio facilis, sed perutilis! satisfactio par.va,
Filiuin Dei .loquitur, sed non npminat Deum. Bene- sed tion parvipendenda! Elenim quam facilis mbdo,
dicltis Dens, qui ialem nohis dc nqbis ipsis Angelum tam diflicilis,erit postea; et sicul modo nenW est
dedit, iit noster ipse supplerel quod ille non dixit. qui reoonciliari iion possil, i(a post paululum nfenio .
Nam et ipse spirilum Dei; habuit, et- ejiis spiritu qui possil: quoniam sictil benignitas.apparuit rillra
' loculus es(,
quod nokis yalde necessariuin fuit. Quid omnem spem, ultra omnemhumanam aestimatioiiem,
pnim sic instruit fidem, spem roborat-, cliarila(em .simileinexs[iectare possunius judicii disfrictioiieiri.
accendit, quomodo humanilas Dei? Sed Angelo Noli ergo eonlemnerepeiiiiisericordiam,si nonseh-
nos(ro id.reservatum est tjuod alii lacuerunl.Neque lire.visjtts.litiam, sed.iram, sed indignalionem, sed
enim oinnes 797 omnia dicere congruumeral, ul Kinulationem, sed furorem. Doniiue, ne-hi furore tuo
a diversis diversa colligeregraluiemur, el debi(as arguas me, neque in ira lua cprripias me. Ut eriim
singulis"gra(ias referamus. Adamen unum esl in n' scires quanfa districtio succedil, (anta iliam nian-
quo cpnveiiiiinl.Aposlolus el angeli qui de Christi suetudo praeyenit. Ex maguitudine indulgentiae, riia-
nalivita(e loquuniur,;id est iri nomine Salvatoris. gniludinem ultionis attende. Imnieiisus eslciiim Deus
Ad Mariam.quidem, tanquaca plenius >cdoctam per el infinitus in justilia-,siciit et in.misericordia;,unil-
Spiridim, Gabrielioquens indicat nomen soltiin : ius ad ignoscendum, multus ad ulciscendum. Sed
Et vocabis, inquit, no.men.ejus Jesum (Luc. i, 31). misericordia quidem priorasibi.vindicai; ul, sijvo-
Ad Josepli veniens angelus non solum nonien pfo- Juerimus, districtio' invenire non possit in quem
(iili(,sed et causam ejus inlefpretalus edocuit, di- s;_evia(..Prop(er hoc enim kenignitatem praerogavil,
cens : El vocabis.nomen ejtts. Jesum ; ipse enim sal- ut per eam reconciliali severitalem videamus securi.
vum faciet popuium suum a peccatis eorum (Matth. i, Proplerea voluilnon solum adterras descendere,sed
21). Sed et paslori.bus quoque annur.tialur gaudium eiiam innotescere; non solumnasci, sedetagnosci.
liiagnum, natum illis Salvatorem Ckrislum Domi- 5. Denique propler. lianc agnitionem dies ista ce-
iium(-_«-. n, 10, 11). Simile aliquid Paulus loqui- ' lekfis habelur, et insignis dies appariUonis. Ilqdie
tur : Appdruil benignitas e't liunianitas Saivatoris. enim magi ab Orienle venerunt, ortiim Soiem justi-
noslri Dei. Bene dulce nomen niillus ex. ipsis tacuii; liae. requir.nies,,eiiin de quo lcgiuir: Ecce tir,
' " **tf
T45 JN EPiPHANIA DO..HNISERMO I;
Oriens ttomen illi (Zacli. vi, 12). "Hodie adbrave-• A monium baptizari vult a' Joanne. .Tremil iile. Quid
rtiiii novuiri Virginis parlum, sequeiiles Iiovi: siderisi rniritm? quid,inquam, mirum, siireniit lioino, nec
diicliiiri. Nonne et hic nobis est magria coiisblafio, si- andei adiiigere sancium Bei verlicem, capu( ado-
cut in iilo, de quo locuti sunius, Aposloli verbbrTllei fandrim angelis, reverenduni Poiesiatibus,. lremcn-
dixit Deum; isli non voce, 798 sed opefe dicurit. dum Priiicipaiibus? Bapiizari vis, DomineJesu? l_t- '
Quid-facitis, o Magi?QuidfaciUs? Lacleritem pueruni quid enim, aul qnid iibi opus fuil bapiisnia(e? Nun-
adoratis, in tufgurid vili, in vilibus pannis! Ergdne qiiid sanoopusesiiriedicina,aut inundationemundo?
Deus est iste? Deus eerte.in lemplo sancto suo, Do- Undeiibi peccaluni, ui baplisma sii necessafium?
niinus in coslo sodes ej'us ; el vos euiri quaeriiis.in Nunquid a patre? At palrem quidem liabes,. serl
vili stabtilo, in mairis greririo. Qtiid ui.ciiis, qubd et
Deum; et aequalis es illi, Deus de Deb-, iumen de
aurum Offeflis?Ergo rex est ipse? Et iibi aula
regia, luniine. Nam in Deum- peccalum cadere non posse
ubi throinis, uhi curiae regalis freqiieniia? Nfinquid-
quis riesciat? An vero de Matre? Nam pi Matrem
aula est stakulum, ihroniis praesepium,'curiae fre- hahes, sed virgb est. Quod ergo peccadim, ex ea
qnenlia Joseplf et Mafia? Quomodo iia insipientes trahere potuisli, quae te sine iiiiquitale cbncepit, el
facli siint viri sapienles, ul.adqfenl pajviilum
despi- - siilva inlegriiate peperil? Qtiam inaeulanf liahere
cabilem lam sba aelale quam pauperiaie suornm? "" - potest Agntis sine macnla ? Ego, inquit Joannes, a
Insipientes facti sunt, u( fierent sapienteS, etprae- te debeobaplizari, et tu venis ad tne? Magnaulriinqiie
ilocuiteosSpiritus quodposlea pradieaviiApostolus:. hiiriiilitas, sed nulla comparalio. Qitomodo cnim non
Qtti vuit sapiens esse, tlultus fial, ul sil s.apiens humiiiaretur bomo coram humili Deo? Sine moclo,
(I Cor.m, 18). Qttia enitn per sapibntiam mundtis in inqttit Dominus : decel enitn sic nos implere tminem
sapiehtia sua Deutn cognoscere non poierat, placuit justitiain. (Maiih. in, 14, 15). Acquicvit Joariries, et
Dto per stuilitiam prcedicaiipttissqlvos fieri credehtes' obedivil:
kaptizavil Agtmm Dei, el aquas lavit. INos
(I Cpr. i, 21). Nonrie liinendum erat, fraires,' ne akliiii sumus, riori ille.: quia nokis lavandis aquac
scandalizarenfurviri isti, et illusos se credefent, cognosciiiiuif abliifa.. "'-."'
ciim lania-iiidigna videreiK? A regia civitate, ribi ". Sed forlassis Ininus crcdis Joannistestimonio,
regem qosereiidtiin conjeclabanl, ad Bethlehem vil- 7©9 1u'a et ipsc homb est, et potes habefe suspe-
latn parvulam diriguntur; ingrediuritur slahiilum, cluin;'cognaius ejuses(cui leslimonium perhibet:
inveniunl inyohitiim pannis infantulum. Non iflis Ecce (esiimonium niajusJoanne, testimouium adve-
sordet stabulmri, non pannis offenduntuf, nbn sciui- nieiitis columbae. Nec .incongrue ad iiidicandum
diriizaiurir lactenlis infanlia ; procidunt, veneraritur Agnum Dei venit coluriika; qriia nikil melius Sgno
utregem, adorant ut Deuni; Sed profeclo qui illos cbnvenii quam coliunka. Quod agnus in ariimalikus,
adduxit, ipse elinstruxitfet qui per stellam for.is kpc columka inavikus est. Summa ulriusque inno-
admonuii, ipseinocculio cordis edocuii. Haecigilur cenlia, summa marisueludo, summa siriiplicitas. Qtiid
Domini declaTatio"clarilicavit hanc diem, et Ma- .nim sic alieriuiri ab onini maliUa, sicut agnus et
gorum devoia veneraiio devoiam fecit el venera- columka? Nocere cuiquam nesciunt; iaedereiion fio-
kilem. vcrunt. Sed ne Tordiiio casu id evenisse causeiis,
6. Necsola ksec apparitio, sed altera qua_dam, ecce teslimonium Dei l-alt-js, Ecce Deris majestatis .
sicul apatribus nostris accepimus, hodie cclebralur; intonuit, pominus.super aquas multas (Psal. xxvni, '
quaj,' elsi longo ppsi (einpore, facta crediiur hbc 5), el Vot Patris andUa esl : Bic est Filiusmeiis
ipsq die. Cum enim jam Christus iriginla annorum dileclus, in qno miiti bene co.thplacui(Matth. ut, 17).
tempus exegissel in carrie, .qtii secundui.ri diyinita- Vere eniin hic esi, iri qub non estquod Palfi displi-
lem itlein ipse est, el anni ejns non deliciuril, inter ceal, quod oculos majestatis offendat. Unde et ipse
populares turbas ad hapiismum Joannis advenil; ait: Quiti qum placila surit ei, facio seniper (Joari.
venil tanquam rinus e populo, qrii solus erat sine viii, 29). Ipsutn, ihqnit, audile. Ecce, Doniine Jesn
peccato. Quiseurii turic ciederet Filium Dei? quis jj j vel jam nunc lbquere. Quousque stles? qubusque
putaret Doniinum majestafis? Yalde quidem bumi- dissimulas . Diuiacuisti, et valde diu ; sed jam nunc
Jiaris, Domine; in imis absconderis, sed Jbannem loquenrii licentiam habesâPalre. Quaridiu, Dei vir-
lalere nonpqteris,Nonne ipse est, qui per nfaternum lus et Dei sapienlia, quasi infirmus aliquis el insi-
uierum, te nondum rialum nonduui nalus agriovil? piens, laies in populo? Quandiu, nokiiis Rex,-et Rex
Nonne ipse est qui per ulriusque malerni uteri pa- coeli, fakri filiuin te palerisappellari' paritef et pu-
rietes teagnovit; e(, quia (urjjis clamarenon.poluU," iari? Etenim' Lueas evangelisla teslalur quoniam
saUem ma(rem suam nio(u exsultationis edocuit? adhtlc filius Jose-phfutabaiur (Luc. ui,'23.) Oku-
Ltic. u, 41.) Nunc autem quid?, Vidil eumJbdnnes, militas, virius Ckrisli! o huniiiitaUs siiblimiias!
ait evangelista, venienlem ad _se,et ail: Ecce Agnus quanlum confundis superbiatri nosirse vanilatis? Pa-
Dei, ecce qui tollit peecala mundi (Joan. i, 29). Vere rum aliquid scio, vel magis scire ririlii videor, et
agnus, vere lium.Uis,v.ere mansuetus. Ecce , inquit, jam.silerenon posstim, impudenter rite et impru-
Agntts Dei, ecce qui toliitpeccatariinndi. En ipsequi dcnter ingerens e(os(eti(ans, proriiplus ad loquen-
purgalionem faciat deli-lbrum, ecce sentiriarii.np- dum, velox.ad docetidum,-lardus ad audiendum.El
strain purgaiurus advenil: ct iamen post hbc lesli- Chrislus cum laulo leropoie silebal cum se ipsum
147 S. BERNARDl ABBATIS CLARiE-VALLENSIS U& ,
abscondebal-, nunqtiid. inanem gloriam metuebat? A j dete.regem Salomonem in.diademate.quo.coronavii
Quid timeret ab inani gloria, qui est vera gloria eum mater sua. ,. , , -. ',
Ratris? Ctiqtie limebal;,sed non sibi. Nobis timebat. t 2. Verumtamen non esiopus illis noslra exhorta-
ak illa, qtiihus noverat esse timendum; nobis cave- lione, quoniam.ip.si sunt qui desiderant.in ilkim
t-at, nos instruebat. Tacebat ore, sed iiisiruebat. prospicere. Illis eniih quanlosukliini(as nolior, tanio
opere; et quod poslea docuil verbq, J'am clamabat, humiruas preUosior et amahilior est. Dnde,' (licet
exemplq : Discite a me quia mitis sum et Jiumilis nobis major sit causa IaeliUae: nohis enim natus
eonle (Matlh. xi, 29). Nam de infantia Dqmini pa-- es.t, et nobis datus ,) tameri ipsi nos praeveniunt, ipsi
rum aliquid audio ; extunc j'am usque ad hunctri- nos exhorianlur. Prpka( koc angelus,, qui gaudibm.
cesifiium annum p.iliil invenio.. .Nunc vero.jamla- magnum exangelizal pasloribus, et quje cum eo,-
i.ere non pp(es(, qui tam manifeste deinonStratur_a facta est muliiiudo coelestis -exerciius (Luc. n, 10,.
Patre. Nam in.prima quoque apparilione.cum ma(re 15). Vobis ergo dicimus, filiae Sion', animae saecula-
virgine voluit apptirere, quod verecundia quaedam . res, debiles, delicatae Dliae, etnon fiiii, in quibus.
In vir.giitilatesignaretur. . . nikil est fo.rtitudinis, nikilest virilis animi : Egre-
8. Terliaquoque apparitio ejtis in Evangelio in- dimini, filiw Sion. Egredimini de sensu carniS' ad
venitur : et kaec nihilominus hodie celebralur. Invi- ^' in(ellec(um menUs, .de serviiu(e carnalis concupi-
tsilus eriim ad nupUas Dominus, vino dcficienle , scpniiae ad- likertatem spirilualis intelligenlia..."
conipassus - eorum verecnndiae, aquam. mutavit in Egredimini de terra vestra, et de cognalione.ves(rR,
vinum. Ho; eliam, sicnt ait evangelista, signorum , e( dedomb patrisvestri, etvideteregemSalomonem;
eitis fuit inilium (Joan. u„ 11). Itaque in prirna ap- alioquin rion erittulum vobi.s videre eum Ecclesia-
parltibne. homo yerus iiinoiuit, ubi inter .ubera. sten.Tdem enim qui Salomon, id. est pacificus. in.
ro.iris' infans apparuit;. in seeurida_vero, verum exsilio est (14),, Ecclesiastes, id est concipnator,,
esse Dei Filium Patris indicat testimqnium ; in ter- erit in judicio , Idida, id est dilectus Domi.ni.iii.
tia vero, yerus esse Deus demonslradir, ad cujus regno. In exsilio mansuetus et aniakilis, in.juditio:
imperium nalura.mutalur. Tolteslimoniis hodie justus et lerribilis, in regnoglbriosus et adiriirabilis.
coiiru-malur fides noslra, (ol indiciis roboralur spes' Egredimini igilur, et vide.e regem Salomonem :
nosira, tol incentivis inflammatur charitas nostra. nam ubique rex est. Licet enim rcgnum cjus.-<non.:
sit de. hoc mundo, tamen rex est, etiam in koc
SERMO IL
mundo. Iuterrogatus siquidem, Ercjo rexes lu? Ego,
De Magis, vbi exponitur illud de Canticis, ui, 11, inqriit, in hpc nalus sutn, el in hoc teni in mvnditm.
< Egredimini, filim Siait, et videte regem Salpme- ' (Joan. xviu, 57). Uic ergo rector est morum, in.
nem. > '. judicio discretor. meritoruni, in regno distributor.
1. Tres apparitiones Domini legimus : una qui- praemiorum..
dem die, sed non uno' tempo.re factas. Et qtndem 3. Egredimini proinde, fijipeSion, et videte rogem
mirabilis secunda, mirabilis (ertia; sed pritaa appa- Salompnem in diademale, quo coronavit eum ma-
ritio mirabilius admiranda. Mirabilis aquarum mu- lef sua, in corona paupertaUs, in corona miseria..
tatip, mirabilis Joannis e( cblumbae pariter et pa- Siquidem cororiatus est et a noverca sua corona
ternre vocis allqstaUo; sed iilud mirabile magis, spiriea, ccroria miseria_; coronandus a familia pa
quod agnilus est aMagis. Nam quod Deum agno-. corona jusliliae, quando exibunt angeli, ettolleut t'e
scant, indicat adoratio, indicat lliuris oblalio. Nec regnp ejus onmia scandala, quando veniel ad judi-
solum Deum, sed el regem agnoscunt, quoddesi- cium cum.senibribus.populi sui; cuiri pugnabitpro
gnalur, in auro.- Et in kis non latet eos magiuim eo orbis lerrae adversus insensalos.. Coronal eum et
pielatis sacramentum ; g00 unde.et.in myrrba Paier corona gloriar, sicul ait Psalmista : Gloriaet
indicatil moriiurum. Adoranl Magi, et offerunlmu- honore coronasti eum, Domine (Psal. vin-,6). Videte
nera adkuc ;stigenti mafris ukefa. Sed.uki.est,p D eum, filiae Sion, in diademate, quo coronavit eutn
•Magi,,uki ,'esl pnrpura regis lmjus?;Nuiiquid,viles mater sua. Suscipite corbnam parvuli propter;vos
panni isti, quikus esl involutus?. Si rex est, diadenia regis vesiri, el una cum Magis huriiililatem ejiis
.cjus uki est? Sed voseumyere videlis ip diademate, adorate, quoruni fidet devotio vbbis bodie propbni-
quo coronavit eiim Mater sua, in sacco mortaliiati.s, lur in exemplum. Cui enim, comparabimus, el"cui
dequoresurgens ail :.Quia conscidjsli sacctim meum, similes aesti.mabimus viros isios? Si la(ronis Tidern,
el circumdedisli me Imlitia (Psal. xxix, 12). Egredi- si ceiilurionis confessionem considero, in eo su-
mini, filim Sion, et videte regem Salomqnem in aia- perexcellere videnlur isli, qtiod jam lunc miracula
aemate, quo coronavil eum mater s«a,.e(c. Egredi- mulla.fecerat, jam lunc a multis praedicalus fuerat,
mini, virtuies aiigelicae, inculae civitaiis supernae. a multis adoralus. Aftamen considerenius quid et
Ecce rex vesier, sed in c.orona nqstr.a,,in diadema(e, illi dixerint.' Clamabat latro de cruce : Domine ',
quo coropavit. euin.inater, sua. Sed kis deliciis memehto-mei, dtim veneris in regnnm tuum (Ltit..
. usque niodo. caruislis, iianc-kaclenus dulcedinem xxiii, 42). Ergone per supplicium ille vaditiii reg-
nnn gtisiaslis.TIaketis suklimi.latem ejus, sed liumi- num? Quis indieavit tibi quoniam oporiebai paii
iiiatem ejus non vidislis.. Egredimini igidir, et.vi- Chiisium, ei sic inlrare in gloriam suam? Tu qub-
H&) Qtiae abhinc sequunltir ad fineiii sccfio»is",totidera yerbis leguntur in sermotie 50 de Diversis
«S / IN EPIPHANIADOMINISERMO"III ' -,' T9#
qne, centurio, 'euih uride nosli? Videns quod sic A_ rina, sed trina, sicul, a patribus noslris accepimus.'
sicimans exspirasset:. Vere, inquil, 7iic hbma Fidus Ilodie, enirif parvolusTex riosler, paueis a Nativilato
Dei erat (Marc. xv, 39). Mira res, et omin admira- diebustrahsactis. stelta declaranle primiliis geniium
•
tione digna! app.aruit. Hodie quoijue, cumjam triginla ferme in
801 -*• Propterea, rogo vos, in(uemini et videte dispensatipne carnis egisset ahnos (qui seeundum
quam oculala sit. fides; quam lynceos oculos kakeat, divinitalem idern ipse est, et anni ejus nori deficiunt),
(liligenlius considbrate. CognoscitDei Filium lac- inter popuiares" turbas absconditus,' ad Jordanein;
teniem, cognoscit in Iigno' penderileiri, cognoscit baplizandus advenit; sed leslimdnio Dei Palrjs in^
morieniem : siquidera lalrd in patibulo , Magi notuit (Mallh. m, 15-17). Hodie tiibilominus, cum
in siabulo cognoscunt; ille clavis infixum , isti discipulis suis vocalus ad nupiias, deficienievino,
pannis involudim; cen(urio vero viiam agnovit in sigho admirabili su_3potenli.- aquas iri vinum mu-
morie. Is(i Beivirtu.em in leneri' corporis infir- tavit (Joan. n, 1-11). Sed delectal eam, qua? in in:
milate, ille sumraum Spirituminexspiratione. lsli farilia Salvatbris facta est, apparitionem diligentius
Dei Verbum in infantia cbgnovefe : siquidem quid- iritueri, quoriiam et dulcissima est, et specialius ho-
quid illi sermonibus, isti muneribus confiientur. die noscitur celebrari.
*- 3. Hodie
Lairoregem.centurioDeiEilium sitriul et liomineni ergo, sicrit audivimus in evarigeltca ie-
~-pronutiiiat. Et quid kaec tria ipsa magorum munera ctione, Magi JeroSolymam venerunt ab Orierile.
indicant, nisi quod in tkure non lam Dei Filium Meritoâne ab Orienle veniunt,: qui Solis juslitiw
inoristravefe, quam Deum ? Oksecramus ergp, cha- novum nokis or(um annuiiUant', qui ketis rtimorikus
rissimi; prosil vobis tanfa charitas, quam riohis tolum mundum illtiminant; nisi qtiod infelix Judaea,
Deus majestaUs exhibuit; tanta humililas, quam 802 1uia luccra oderat, ad fulgorem novaeciarila-
suscepit; tan(a benignilas,- quae nobis per Christi lis obienebratur, et caligantes oculi ejus cbruscanie
huriiiliiatem apparttil. Agamus gratias Redemptori radio Solis aeterni mullo riiagis excaecanluri Venien-
bl nicdialori nostro, per quem nobis innotuit lam les ergo ab Oriente Magi, quid dixerinl audiamus :
bona efga nos voluntas Dei Patris'; siquidem lalem Ubi est, qui rialtts est Rex Judworum ? Quam ceria
}am novimus ejus animum, ut non immerito dica- . fides, et nibil penitus haesitans! Nbn qii__ru.nlutrum
mus: Sic currimus, nori.quasi in irioerlum (1 Cor.. iiatussit; sed fiducialUer. loquuntur, cl interrogant
ix, 26).' Profecio. enim tale esl erga nos cor Dei sine dukiialibne, uki sil.qui natus est Rex Judaeo-
Pairls, qtiale nobis expressit qui de ej'us corde pro- rum. Porro, audilo nomine regis,, rex Herodes suc-
cessit. '
^ cessorem suspicatus expavil. JNecmirum si turba-
Q
SERMOIII. (urHerodes; sed quod Jerusalem civitas Dei, quae.
Deleclione evangelica, < Ubi est qui nritus est. Jlex liisio pacis. esi,. cum Herode lurba(ur, quis non mi-
Judmorum? i (Mallh. u,T-Ti). reiur? Vide(e,.fra(res, quantum noceat iniqua po-.
i. Necessarium nokis videlur, Tratres, jrixta cae- testas; quompdo caput Tmpium subjec(os quoque
terafura soleninitalum consuetudinem, etiam solem- suae confofmat impietaii. Misera' plane .civiias, in
nitalis kodiernaevokis exponere rationem. Inierdum qua regnal Herodes; quoniam Herodianae sine dubio
enim con(ra vi(ia loquimur, et genus illud sermonis parlieeps erit malitiae, et ad npvaesalutis ortum He-,
perutile ; sed diebuscaeteris videtur oppoituiiiiis rodiana movebilur turbalione. Confido ego in Do-
convenire.Fesliyis au(em, et maxime in praecipuis mino, quoniam inter nos minime regnabit, eliamsi
solemriiiaUbus, magis circa ea. quae solemnilalis adesse contingat; quod etipsum Deus avertal! Nam.
stinl, immorandum yidetur, ut pariler et erudialur • Herodiaria malitia. e( Babylonica crudelilas es(, na-
animus, el excitelur affectus. Quomodo eniiri cele- scentem .velle exstinguere, religionem,. et allidere
brabitis qudd nescilis ? aut quompdo scietis, ii.isi parvulos lsraelis. Siquidenim adsalu.emperlinens,-.-
annunlieturvokis? Proplerea non sit molesturii his si quid religionis pritur, quicunque resisUt, qnlcun-:
qui sunl in lege periii, si parum dociis morem ge- I) ] qne repugnal, plane cum .-Egyptiisparvulos -Israe-
rimus, u.l exigit ratio cbaritatis; Cfedo enim ne ip- itici germinis necare conaiur; imo cuni Herode
sos quidem suis epulis esse fraudandos, si minus nascenlem .persequiiur Salyajorem. Sed ijam in-.
eruditis,, lanquam popularibus turhis. grossiores choatam prosequamur historium. Credo, Si quis
prius' apposnerint cibos. Ila vero apponent, si.fra- conscius esl hujusrei, studiosius sibi cavebitdetar-?i
ternae chariialis iiuuitu placuerint eis quaenecessa- tero.;, et Herodianum exsecfabilur animum, ne si-
fia sunt nqn satis inielligenlikus, eisi fbrlasse minus mJlem exitum sorliatur."-. ,
necessaria yideanlur, Sic au(em fragmenta postmo- 4. Ergo quaereiuibus Magjs Regem Judaeorum, et
dum recolligent sibi ipsis, si diligenlius recogitanles sciscilante a Scribis Herode Dominicae Nalivilalis
subtiliora quaeque, tanquam nmnda aiiimalia rumj- tocum, illi juxla prophelam nomen civiiaUs edicuni.
naverint qua. parum inlelligibiles an.iniosprae sub- Cumque recessissent Magi, et reliquissent Judaeos,
tiiitale effbgerint. , ecceslella quam viderqnl in Orienle, antecebal eos.
2. Solemnilas JgUur bodierhae diei ab apparifione Hinc manifesle dalur irilelligi quoniam, humaiiiini
iiomen accepn. Epipkania quippe apparilio est. Ho-, flagUantes consilium, divinum amisere ducatum.; et
dieergo appariiio Domini celebrauir, non laiUum couversosad ieneiium:documeiituin,.sigiiuni coelesta
151 S. BERT.ARDIABBATIS CLARÊ-VALLENSIS \i%
deseruit. Unde et reliclo llerode, cqntinup gayisi A 4). Ecce enim in evangelica lectione audivimus
suntgaudiqmagno valde. Stella enim aniecedebat quoniam inlranles domum Magi invenerunt -puerum
eos, usque dum veriiens staret snpra ubj puer erat. cum Mariq malre ejus. In infantili corpore, quod
Et intranles domutn invenerunl puerum cttm M*tria virgineo mater fovebat in grcmio, quid nisi veritas
matre ejus, el procidenles adoraverunt eum. :Unde suscepta? carnis apparuU? Quid in eo qiiod cum
vobis koc, o alienigenae? Neque enini^tanlam inve- matre parvulus invenilur, riisi verus.homo et verus
iiitnus fidem in Israel.Sic vos non offendit vilis ka- hominis filius declaraiur? Jam.vero et in secutida
bilatio slakuli, non pauperes cunae pr_esepii? non apparitione vide si non manifes(e. vocis jialernae
vospauperis iiiatfi.spr-esenliainonlacleniis infanlia lestimonio Dei F.ilius approbalur.. Coeli riamque.
scandalizat? aperU sunt super, eiim, et descendit Spiritus sancdis
5. Denique; aperlis ihesauris sitis, ait evangelista, corporali specie, sicut columbain illum, e( vox Pa-
oblitieruiu ei mttnera, aurum, thus, et myrrham..Si (ris audi(a est : Ilic est Filitts meus diiecttis, in quo
solbm oblulissent aifrum, videri Tortasse poterant milti beqe cqmplacui (Mallh. iu, 17).. Satis cqiiideni
paupertati matris voluisse consulere, ut haberet ni- manifestutri est ex hoc ipso, satis evidens.eiiudubi-
miruiri unde parvulum possel fljiujmeducare. Nunc labile, quoniam Dei Filiuni riecesse est Deum esse. -
autem offerenles.pariter, aurum, Ihus et myrrham ; B E Nam e(t filios ho.minum.homines, et ipsorum quoque
sine dubio spiritualis.oblaUohis genus insinuant. Au- animaHum feius ex eodem cum eis genere ess,e rie-
rum enim inlerdivitias sa_culi videtur excellere.; mo est qui dubitet. Vemmtamen, ut riullus sacrilego
quod per ejus graiiain omnes nos devole obtulimus errori remancal locus , qui in prima apparilibnc
Salvatbri, cum pro ejns nomine ex integro' dereli- verus homo et ;filitis horainis est declaratus, e( in
quimus substaniiam hiijus iniiudi; Jamvero necesse secuu.da verus nibilominus Dei Filius , inierUa jam
est ut.qiii perfeo-ie (errena cdntempsimus, flagranli yerus Deus et auc(or nalura> prohatur, ad cujiis nu-
desiderio coelestia requiramus. Sic enim jjfferimus tum natura muladir. Nos ergo, dilecUssimi, Chri-
et (Imris odoramenium ; quo nimirum, ui in Apo-, strim Jesum diliganius ut vertim hominem et fra-
calypsi keati Joannis legis, Significantur oraliones trem nostrum, honorenms iit Dei Filium, adoremnS'
sanclorUm (Apoc.v. 8). Unde ei Propheia in psalrao; . ut Deum. Secure credamus inêtim, secure creda-
Dirigalur, inquit, orqtio mea sicui incensum in con- mus ei nos ipsos, fratres mei, cui nec potestas deest
spectu luo. (Psal. CXL,2). Sic et in alio loco logls, . saivandi nos, cuin sit verus Deus, et Dei Filius , nee -
qiiia oratio jusli calos petietrat ( Eccli. xxxv, 21). . boiia volunlas, cum sil lanquain unus ex nobis ve-
Ordiio, inquam, non cujuslibet, sed jttsti. Nam qiii . TUShonio, et hominis filius. Quomodo namque nohis
«yeriit aurem suam ne audiat legeni, oratio ejus;C ^ erit inexqrabilis,
propler quqs uVcdisest similis no-
efit exsecrabili.. . , , bis passibilis? , , • _'' :-
|
C. Porro si jiiSlus esse volueris, ,et non avertere 8. Jam si desi.deratis stiper his appantionihus ali-
aurem luairi a mandatis Domini, ne avertal et ipse quid ad aedificaUonemriiortiin audire, illud attendi-
suam a precibus tuis., necesse es.t ut non solttm ie, qupd primo.omnium Ckrislus appareat puercum
praesens sseculum contemrias, sed et ipsam carnem Virgine malre, nlsimplicit.alein et verecundiam ante
castiges, et sukjicias servituti. Nairi qui dixii : Nisi bmnia quaerendam nobis doceat esse. Nam _etpue-
quis abrenuntiaveril omnibus quw possidet, non po- fis simplicilas nalurajis, et cognala virginikus ve-
lest metis esse discipulus (Luc. xiv, 33), et aiiki: Si recuiidia esi. Omnikus ergo nokis in eonversionis.
vis esse perfectus, vade et vende omnia quw habes, et ribstra. inilio nulla magis virlus necessaria esf,
da pauperibus, et veni, sequereme (Malih. xix, 21),' quam simplicitas humilis, el gravitas verecunda.
jdem.ipse iri alio loco- ail : Qui vult venire post me, In secunda vero apparilibne venit Saivator ad aquas
S03 abnegel semelipsum, el tollat crucem suam, el baplismi, nori quidem Javandus, sed magis aPatre
sequatur me (Ltic. ix, 23). Quod exponens Aposto- teslimoriiiim accepturus. Hre suul lacrymae devotio-
lus : Quicunque, inquit, sunt Christi, cafnem suam.r< . r, nis, in quibiis nbn indulgentia peccalorum, sedbe-
crucifixerunl cum vitiis el concupiscentiis (Galat, v, tieplacilum quaerjiur, Dei Patris , cum descendif iit
24). Duas igitur alas habeal bratio nos(ra, con(em- nos spiritus adoplionis filiorum, lestimonium perlii-
pium it.undi, -et alllictioiiein carnis ; nec dubiuiri kens spirilui nostro quo.d sumus filii Dei,-_uimelli-
<l'jin ccelos penetret, et dirigatur sicut incenstini in -fluam nobis Vocemde coelo videamiir audire, qiiia
couspectu Deii Eriteniin gratum sacrificium, et ac- vefb Deus Paler iiinobis cbmplaceat sibi. Nec pa-
ceptabilis o.blatio nostra, in qua crim auro et ihure f um disiat iriler has lacrymas devoiionis, et ae(ails.
iueritetiam et myrrha; quae, licetariiara sit, tanierii utiqrie jam virilis, alque eas qtias primieva _elas
perutilis es(, et couserval corpus qriod mortuuffl est_ ; jiiter iiifaiiUaevagitus emisit.lacrymas riiiquepcs-
prop(er peccalum, ne defluens in vifium putrefiat. iiiientiae et confessioriis. Verumfamen Jonge ampJius
ilaec breviter pfo imi(anda Magorrim ohlaiione sint u.lfisque pr_ecelluntali_3p(u_edam lacrymae, quibus
dicta. ef infonditur. sapor vini. lllas enim Iacrymas verie-
7. CiPlerum quoniam apparilionem hanc esse di- in viiium mutari dixcrim, quse fralernae compassio-"
ximtts, quid;"in ea appareal, dignurii est ul quaera- riis affeciu in fervore prodeunl charitatis ; prp qua
inus. Uliqiie secundtim verka Apbstoli : Apparuit: eiiam ad horam lui ipsitfs immeriior esse "sobria
' '
benigniimv.ethumaniias Salvaloris nostri Dei (7'... m," qnadam ebrietate videris'. I
iBS IN OCTAYAEPIPHANLE SERMO . 154
TN OCTAVA EPIPHANLE.
804 SERMO.
De circumcisione, baplismo, et verbo Domini ad Jounnem, _< Sic decet nos imptere omnem justitiam. t
(Mattli. 111, 13.) , ,
1. Populo durae cervicis cultellus erat necessa- A j niiriihi si Bap(is(acon(reriiui( ? Qt.tisvel ipsa cogi-
rius, et lapideis cordibus merito cultri lapidei debe-. lalione non conlremiscat ? .0 quam altiim eril in
bautur", qualibus a Jesu Nave facla circumcisio jtidioio caprit, quod modo sic inclinaûr ! el vertex
xnemoralur (Josue. v, 2, 5). Nosler aulem Jesus,. qni modo (am humilis videtur, quarii suklitnis et
tanqtiam agnus mansuetus , pmnem austerila(em eiexcelstis lunc apparehil ! Sine, inquil, mocfo: sic
abstulil. Doinine, agrius es.cum lana et lacte ve- eniin decel nos implere omnem justitiam. Siquidem
niens : aufer a nie, obsecro, cultellum isfum. Diirum qui in plenitudine teinporis venil, et iri quoTiabitat
eiiim videtur el crudele, parvulo reeens nalo ctil- plenitudo divinilaiis, nikil novit nisi pleninn. Nam
truin lapideumadhibere. Sic agit mlsericors. Duri- dl legem rion venit solvere, sed implere (Malih. v,
liam, duris heneeongfuam sefvis, filiis commutavi.t 17). Est autera justiUa quaedani slricta et angusta
in mansuetudincm, ut rubiginem originalis peccali, valde, iiaut quam ci(o pedem ver.eris, in peccaii
quam vjx cultellus efadere polera(, ex hoc j'am cum foveam cadas :.nec praeponere seaequali, nec
iinctione gratiae facile lavet aqua. Nihil ergo mi- fbquare.pra_posi(o.Hujus definitio est, reddere uni-
rum si pro diversitale temporuni mulala sint sa- cuique quod suuin est. Altefa Ialior e( amplior j'u-_
cramenla, u( dare(ur ulrisque quod cbngruum erat sli(ia, nec sequare se pari, nec infcriori praeponere.
eis. Ipse vero Chrislus utriimque suscepit, ut lan- Sicu( enim grandis et gravis esl supcrkia, prtcfei-rc
quani lapis angularis ulriqiie parieli coluereret, ac . se aequali, aut sequare prailalo;, ita iriagnae kumili-
si duarum capila corrigiafum consuendo connecle-, tatis est, inferibrem se exkikere acquali, aut aequa-
ret, sicut et Pascha figuralum ipse complevtt, et lem inferiori. Maxima et plena jusUlia esl, se in-
vefum protinus inckoavit. feriorem exkibere etiam ipsi iuferiofi." Siciit enim
2. Sed e( prop(erea voluil circumcidi, ut osten- s.iinunaet irilolerabilis "superhia est, superiori se.
derel auctorem se esse veteris legis, sicut et Evan- . praeponere.ita inferiori se supponere [alias , siih-
gclii; quoniam qui per _e ipsuin ait: Nisi; qttis . dere] , summa et plena jusiitia est. Quod 805
renalus fuerit ex gqua et Spirilu snncto, nbn inirabit. Joannes ai(, Ego d le debeo bapthari (Mailh. ni,
itt regnum ccelorum (Joan. rii, S), ipse idem.per 14), de prinja fuit, quia superiori se sulididii :
serviim suum prius dixerat, Omnis anima cujus quod aulcm Christus fecit , de plena justitia fe-
prwpulii caro circumcisa non fuerit, peribit cfepo- cil,' siquidem ille servuli ' sui manibus se incli-
pulotub(Gen. xvn, !•_). Quod si solum kaplisina r. navit. ,.
suscepisset, videri polerat refugisse circumcisio- 5. Videatnunc quisque queni imi.le(ur, iiu!ic..an
nern , tanquam nikil ad se pertinentem. Si vero eum qtii.exioHi.tursuper omneqiiod credilur Deus,
circumciderelur etiion kapiizareutr, quando miki aut quod colitur (II Thess. u, &).Stjideamus elnos,
persuadcri posset kaplizari, cifcumcisione relicla ? pbsecro, fralres, a.dimpler.eomnem juslitiam. Ipsa
Nune itaque pos( circumcisioriein kapiisma susci- enim esl via per quam ad Jaeiitiam venitur. Nam
pieus, illud miki lenendum (radidit, quod ullimo laeliiia praemium est, jusli(ia vero meriium el nia-
suscepit. teria. Nam de ipsajustitia erit laetilianoslra,quando
3. Detiiquecommunitatisamator et commendalor, Christus apparehit vita n.oslra, et nos apparobimus
qui kakitare facil unius moris Iri dojno (J'sal. LXVII,,,, cum ipso in gloria ; qnoniam ipse est qui factus est
7), quomodo cominunilatem desereret, et alios nobis a Deo Patre juslitia. Beaii vero, qui eliamnuitc
scaudalizarel? Sic enim scandalizarentur videnies de jttslitia laetanlur, et exhiiarantur in conscientiis
euni rion circumcidi, sicut bodie scandalizaretur suiSj sugentes mel de petra, qleumque de saxo du-
Ecclesia, si iiifantein videret non haplizari. Nec .• rissimo. Nunc en.iin [alias autemj videiur lakoriosa
soluiri communilatis cl unitalis honuiii commenda- jtisiitia.: sed veniei quandq in suaviia(e et jiicun-
re, sed humiliiaterii voltiit exliihere ; ut ligaturam' D | ditate sine onini lakore desidcrelur et kabealur,
vulneratorum susciperei, qui solus erat absqueyul- ametur" el percipialur , quando fruemur ipsa' ju-
nero. Hinc enim Apostolus dicil: Misit Deus Filium stitia. ,Vaeaiitem his qui praelergredhmtur viam,
situtnin mundiim, nqlum ex muliere, faclumsub legt qui, relicta justilia, vauam ,01 (rarisUoriam laeU-
' tiain. qiiacrurit ! Cum enim de iransiioriis qii_e-
(Galat. tv, &).
i. Yerum ne quis forte diceret :. Quod circum- runl lajlitiam , non poierit non, transire, (ranseun-
cisus est parentes fecerunf (parvulus enim erai), Ubus his de quibus erat. Sicul enim lignis defi-
jati) triginla annofuiri ad baptisuium ipse perrexit.. cionlibus deficit ignis, sic mundus Iransit, et con-
liicHnaiur sub Baptislae nianibus caput Iremendum cupiscenlia ejtis ; haud dubium quin et Isetitta
polesiaUbus, ei pfincipaUbus adbrandum. Quid quoque.. T ",.'.',,
155 S. BEUNARDIABBATISCLAR_£ VALLENSIS _S5
BOMINICA PRIMA POSTOCTAVAM EPIPHANLE
. SERMOI. . _.jusmodi; multis jn.erim puriiicationibus opus habet,.
A
De ihiraciuo faclo tn nupliis, (Jnan. u.l-H); eldeco quaienus sicut abundant peccata, akundet e( induW
. quod Domintts ait, < Et vos similes. hominibtts sicui mulliplica(ur miseria, sie et miseri-
reverlatur genUa ;
exspeclaritibusdoininum.siitim, cjuaiulo,
'
• a nuptiis. »[Lttc. xu, 36.) cordia : nisj quod non,sicu( delic(um, Uae( donum.,
_. In lectione sancti Eyangelii fratres, hodie aii • Graiia.enitn non soluni peccataTavat, sed et mefjla-
diVimjisjjuia Doiriinus noster.iyit ad nuptias. Fa- donat. Sex igitur hydria. sunt posilae kis qiii post
ciamus ergo qiiod alibi inonel.et studeamus similes bapllsmum in peccata labunlur : de h.is eiiim loqui-.
iierihominibiisexspectaittibusdpminum sttum,quando mur quia de"his sumus. Exuimus lunicam velerem ;
reverldlur q n.uptiis. -Jani leneiili carrucam iri agr.o, sfed,"heii! jiejus reinduimus eani.' Lavimus pedes,
etvendenli aliquid vel eriienti in foro, riondieimus,: nostros :' sed pejus inquinayimus, eos, Sicut cfgo.
Quitl "exspecias? neque enim similes sunt exspe- qubd alius ibquiiiaverat, layit alius , sic inquina.os
clantihus.Ei vero quein videmus stare ante j'anuam, a nobis lavari opus est a nobis. Aliena lavit aqua,
pti.Isare crebiius, saepius suspicere ad fenestras"; quos culpa iiiquinayefat aliena. Noc taiiien sic ajie-
iiihikmirum si dicitur : Qujd exspectas ? Illi, ergp nam dixerim , ut negem nostram.;. alioquiii nec
sttnt similes exspectaiitibus, qui non surda aure inquiiiaret. _Sedaliena esl, .quia in Adaiii oinnes.
aiidiorUnt : Vacale, et vicleleqttoniam ego sum Deus B.iiesoientes peccavimus; noslra, quia, etsi in alio,
(Psal. XLV, .11). Veniet D.bminus exspectanlibus tios tameri peccayimus, el nohis justo Dei judicio-
cum in vefitate, qualis eral qui dicit,: Exspectans imputabatur, licet oceullo. Verumlamen, ut j'am
exspectaviDoininum (Psal. xxxix, 1). Veniet lanquam non sit qiiod causeris, o homo , contra inobedieii-
reverlens a nuptiis," inebriatiis vino charitatis, et tiam AdaeMaiur(ibi obedieniia Chrisii, ut,.si gra(iss
iniinemof iniquiiaium nostrartim. Vcnief npn ex- • venumdalus es, gfatis etiam fedimaris ;. si nescions.
speetaniibus , .lanquarit reveriens a nuptiis, lau^ in Adam periisli,. nescjens vivificeris in Chfislo.
quain polens crapulatus a vinoJ Vere. [alias, Ve-, Nescisti,quando ad lignum vetiium yetus Adamjte-,.
niet] ebrius. et iirimembr miserationuin suarum.. tendil manus.noxias.; nescisti nihilominus qiiaririo
Tunc enim,- quanium ad illos, oblivjscetur mi- in ligno"salutifero innoxias manus Christiis exten-
sereri Dens. Yeriiet in ira et indiguatiqne , tar> dit. A primp homine.in (e manavii maoula qua
quam fiiribiind.us; sed , p Dofnine , ne in fu- ihquinalus es : a Chfisti Ialere aqua qua mnndattis.
rore luo arguas "me. Haoc riiodo npn.lainde. prae- es. Ntinc jam inquinaluS' propria culpa, propria
sentibus nupiiis, quani. pro earum occasione siul " riihilomirius aqua mundabefis , ab illo tanieu et'
dicta. '_""-'" <- per illtim; q.ui solusest purgationem faciens pecca-
, 2. Jam vero sequamrir una cum discipulis ad torum.
nuplias euntem Dominuit), ui; videnios quodfactur &. Priraa ergo bydria el priina purgaiio in cqm-
rtis est, paritef credainus cum.illis. Deficiente vittp, punciioneesl,de qua legimusquoniam,.r'n quacumque
dixit MaterJesu ad euhi: Vinum non habenl. Coiri- hora ingemuerit peccalor, bmnium iniqtiiiaium ejus
passa eslenim eoruni verecundiae, sicut niisericors, non recordabor (Exech. xvni, 21, 22). Secunda verp».
sicul benignissima. Quid de ibnte pielalis procede-;; confessio est. Omuia siquidem in confessione la-
fet, nisi pietas ? Quid, inquain, mitum, si pietaloiB vaniur. Terlia; eieemosynarum largilio. Ilinc enini
exbibont viscera piet.alis? Nonne qui jiomum iri babes in Evangelio: Date eleeniqsmtam,et ecceomnia
mariu sua teriuerit dimidia die, reliqua diei parte mtinda sunl vobis [Luc. xi, M).. Quarta,' remisshi,
pbnii servabil odorem ? Quaritum igilur viscera illa irijufiarum, secundum quod orantes dicimus : >Dir
virlus pieialis affecit, in quibus noveiri mensikus, . mitte nobisdebita noslra, sicut et nos dimitlimns de-
requievit ? Nam et ante mentem' replevit, qiiam bitoribus nbsiris (Matth. vi, 12). Quinta esl afllicli.o
venlreiu ; et cum processil ex uierq, ak animo rion corporis ; unde et oramus, ut mnridiper absfinen-
recessit. Durior lbriasse et aus(erior videri posset.;. liam , Deo canamus' gloriam (Ilymn. Eccles. ad
respbnsio' Doniini: sed rioverat ille ctii' Idqueretur ; n] Pririi.). Sexla est obedientia praeceptorum,' sicut.
et quis loqueretur illa non ignorabat. Denique ut audierurif discipuli (qriod utinam audire mereamur.
scias' quoinodo- responsutn ipsum acoeperit, aiit. el bos!) : Vostnundi eslis proptet sermonem quem
quanluirideFilii kenignitate praesumpseril,ait §OS ; Ibculus sum vobis (Joan. xv, 3). Nimirum quia ,rion
ministris: Quwcumqueprwcepetii vpbis, servate, et! eranisicul hi quibits dkilur, Sermo meutnoncapit
"'
facite. • in vobis (ld. VIII,37); sed in auditu yerbi pbaudie-
3. Eftint auleni ibi lapidem liydrim sex positm. rant ei. Ha_ sunt sex, hydriae positae in pttrificaiio-.
Has nunc liydfias prifificaiidis veris Judaris/rioni riem noslram, quae vacuaesunt et, pienae ventp, si.
littera, sed spiritri; necesse kiikomus appbnere, vcl1 pfo ijiani, glqria obsefyanlur. A!qua replentur, si.
magis appositas demonstfare. Qiiia eniiri lioiidtuni iimore Dei cusiodiaiitur,' quoniarii timor Doinint
pervenit Ecclesia ad perfeciam purificatibnem , fons viise. Aqtia, iiiquam, limor Dorriini csi, elsi
quando eam sibi Christus exhibebit gloriosam, jioiii minus^sapida ,, sed optime refiigerans animam
habcnlfim mactilam ncque rugam,. aul aliquid hu- noxiis desidcviis a?sUianlem. Aqtia est, qua. jacula:
15? DOMINICAIPOST. OCT. EPIPHANI.E SERMO IL: _58
iuimici ignita .possit ;exstingriere. Nam nec, iljud \ sius etpreiiqsiuseapulejus; quontam cap.rt Christi
dissonat.jquodaquasemperTma.. petit,_.et limor ad Deus. D.electabilisaspectus.hominis in qtioiti pee-,-
iina cogitationem deducif, et in itiferioribus ijn- cattiin non cajlit, et beaii ocuii qui yiderunt ; sed
moratur, alque Ioca hprrenda pavida .mente col- m.ullo magisbeati miuidocqfdej.quoiiiam ipsiDeum-,
lustrat, juxta illud : Vadant ad portas inferi (Isai. v'idebunt.(_tfaH/i,,v, 8). . Deriique cum pervenisset
xxxviit, 10).. Sed divina virtule aqua inulalur iri ad nucleum, lestamjam, licet .decpram valde.noti.
vitntm, qnando perfecla chariias foras miltit li- repulabat Apostolus, dicens : Elsi cognovimus. ali- ,
niorem. . . quatido Chrislum secundum carttem, sed nuncjam.
5. Dicuntur aulem lapideae hydriae ,. n.on (am non nqvimus (// Cor. v. 16).. Niniirum.qtiia Doininus
propler duriiiam, quam pfopter slabiliiatem. Ca- ipse praedixerat :;Caro non prpdesfquidquqm, spiri-
pienles.singulw metretas binas pel lernas. Duaeme- lus est qui viviftcat (Joan. vi, 64). Sed haec es.l.
tretiE,.duplex Unipr : ne forte trudr in. gehe.nnani, sapienlia.-.quam ioquitur.Paulus ..inier perfectqs,
ne forte ab aelerna vita coulingai exeludi. Sed quia. nph intereps quibns iegimus. ab eodcm. diclrim :
de conUngeiite fuUiro sunt ista, e.t blandiri polest Niltil arbitr.atussum me scire .inier vos, titsi Jesum,
sibi anima dicens, Poslquam aliquandiu in volupla- C,hristum,_etliunc:crucifixitm (I Cqr.n, 6, 2). Totus
tihus tuis vixeris, ages poeniteniiam, nec ista jam suavis. est,-: fotus salubr« esi,. lotus delectabilis,,
carilurus, nec perituriis in illa.; bonum est adhibere (otus denjque secundum.sponsae .vocem desidera-;
et (eriium, qul utique spirilualibus'.iiotus es(, oo. hilis (Caniic. v,. 16). ,Sicnt autem itiY-eoostensum
utilior, quodepra.senlig©7 est. Timent enini quj(. est, sicetin operibus;ejus reperies. Nam et super-.
iioveruntspiritualemcibum,.nequandofoitefr_ai)iJeii- ficies ipsa, tanquam a foris conside.rala, decoi-a est.
lureo. Cibo sjqtiidem forti egenl qui luanuin mise- valde, et.si quis fregeril li.ucein.Inius invcnie(.qiiod:
riint ad forfia. Vivant de. paleis jEgypli, qui deser- jiicutidius sil, et niullo amplius delectakile. Non
viunlin operibusjuti ellateris ; nqhis lbrtior cibus sic. apud Paires Ve(eris Testamemi feperies. Nam-
esi necessa.rius, quoniam. nobis grandis restat via, iri operibus.eorum.decora et. deieclabilis est signi-
ut-ambulemus. in Torlitudine cihiTllitis. Tpse est ficalio mystica";.ipsa:tamen si per.se considerenlur, ,
panis.angejoruin, • panis -vivus, panis .quotidianus. invenienlur aliquando minus digna, ut sunt.facia :
Hic est.dequo nohis promisstim esf quia centtir Jacob, "adulterium,David, et multa siraiJiai.Pretiosa
plum accipiemus in hoc.: srecttlo (Mallh.. ,xtx, 29). quidem sunt fercula; sed vasa non adco preUosa.,
Sicut enim mercenariis et quptidiantis cibus datur, El fortasse prbp(erea dictum. est, Tenebiosa aqua,
in opere et merces servatur in fine,.sic Dominus > ih: nubibus aeris ; •quoriiam tenebrosae,nubes ilhw.
vitani:.elerriam ih. fine: reddet,, et interim ceniu- ' fuerunt-: et subjunctiim .est de Domino, Prw.ful-
plumj-epromiuit, et exhihel. (13). Quid ergo ini-: gore in conspectwejus 'nubes ' .transierunt (Psal. ' x.y»,
rum si, timet ne perdat, banc gratiam^,- qui jam 12,13). ; _' -'"•. -
eonseculus est eam ? Hacc est, metrela lertia, ' 2; Credo, jarii advcrtistis. ad.iquid haec dicere
quam sub disjuncliojie signanler posuit, eo quoif velim. Audistis enim bodie miraculum faclum in
non omnium sil. ; quia. nec omnibus centu-
nttpiiis -,-initium utique signorum Domini ;. cujus
plura reproraisbum
' , sed solis qui omitia relique- ef historia salis est adrairabilis, et signifieaiio,
runt. , ,. '...,:''' rimplius delectakili^.Magnum ciiim divinae majesta-
SERMO II. tis indicitiin fuit, ad.nutum Domini.aqriain in vinum
De spirilualibtis nnptiis in evangelicq historia desi- converli.; sed est. illa 808 mulio:-nielior mutatio
gnalis , [Alias,. De mulaiione aquw, in. viniitu].: dexierae Excelsi, qtiamin isla pra;figuravi(. Omnes
{(Joan. u, 1-1.1.). eiiirii nds ad spiriluales ,nuptias: vocali suinus, in
- 1. In operihus.Domini, fratres,. elminus; capaces
quiktis utique sponsus es(Ckris(us Dominus;. unda,
animos exterior consideratio pascit, el qui magis canimus. in Psalmo : Etipse tanquam sponsus pro-
exerciiatos hahient sensus, solidiorem ihlus-cilium D cedensrdethalamo suo. (Psal. xvni, 6). :Sponsa vero
niveniuiit, et suaviorem,, tanquam adip.em':medulr nosipsi suiiius,;si non vobis-videlur. incfedikile,-
lamque frumeiui. S.uht enim.-.et exteriori specie etbjuiies simul.una sponsa,- et auiriiae singulorum
deleclabilia, etinleriori virlule multb delectabiliora; quasi singulaesponsae. Sedquando ..hoc.sentire; po-
quemadmodum et ipse exterius.quidem speciosus leri.t fragilitas nostra de Dop sno, quod-.eo afleclu
erat forma prae filiis. hominum , interius. auiem se [alias nbs] diligai.quo diligitiir.sponsa a.sponso?
lanquam candor lucis _eiern__,.eiiain ipsis. supere- Multum enimhaec spoiisasponsosuo.inferiorgenere,
iirinens. vultibus.angclorum. Apparebat enini foris itiferiof specie, inferior dignitate. Altanien propter
hoino. sine.culpa, caro sine -peccalo, agnus sine .Elhiopissam is(am de longinquo. Filius aelerni
iuacula. Quam speciosi pedes atniuntiantis paceni,. Regis advenit, et ut sibi desponsaret illatn, eliam
annuniianlis.bona (ha. ,ui, .7)! sed mult.o ; specio- niori pro ea rion limuit.; Mbyses.quidem jEthiopis-
(15) Eadem verha in Declamationibus, quae Ber- tribtilatiorie esse dioit num. 70. Tla fefe Befriardtis
nardb haetenus ascripia. siinl, refert Gauftidiis niim. in scnrione & iri psalinum'.xc, nunu'1 el 2; Cohfer
68, ubi hbc ceii.uplum, quod Bernardus religiosis sequentem sennoueni 3 -post ociavam Epipiiaiiia:,
proprium assefit, graliam devolionis, delicias chari- nuin,"8. _ . -. - - ,
taiis, gloriam bonaeconscieutiie, et gaudium etiarn in
159 S BERN-ARDIABBATISCLAR/E-VALLENSIS 160
sam doxit -tixorem , sed non potmt ___lhiopissaeA nent ad eam muko amplius illis;" nimiruin de cujus
mulare colorem.: Cliristns vero quam - adamavit ulero lanquam e (lialamo suo, ccelestis Sponsus pro-
'.'.. ' ..
ignobilem adluic.ei fofidain.gloriosam silii exhikekil cessit. r
Ecclesiani, nonkakeiilcin Tnaculain neqne rugarii.; 80S'5. Sed quem non moveat, quod in nnpliis
Murmurel Aaioivmurmu.et ei Maria, nbn nova, illis respoiiditDominnsbenignissiinac ac sanctissiina.
sed yetus ; non ,Mater Domini, sed soror Moysi matri snae, dicens : Quid mihi et tibi est, mtilier?
(Niim. xii) ; non nostra, inqiiam;.Maria; illa enim Quid tihi elilii esl, Dbinine? Nqnne qtiod filio ,et
sollicila esi, si quid Jbr(e deesf in nuptiis. Vos malri? Quid ad illam perlines [alias perlinelj qua_-
aulem, ut dignum esl.mufrnuraniikus sacerdotikus, ris, cnm tu sis benedictns fnicius ventris ejtis ini-
nmrmurante Synagoga, loto affeclu in graliarum maculali? Nbnrie ipsa est quse salvp pudore conce-
aclione versarniui, -, .••>• pit, et sine corfupiione le peperU? Nbnne ipsa est,
3. Unde enim tiki, oktimana ariima, uride tiki hoc ? in ctijtis uiero novem 'imensibris moralus es, ctijtis
Undetiki (arn iriaeslimabilis gloria, ul ejus sponsa virgineis ubefibiis lactalus es, cuiri qua jam ritio-
inerearis esse, in quem desideran.t angeli ipsi pro- decim anriorum Tactus de Jenisalem - desceridisli,
spicere ? Unde iibi koc, ul ipse sit sponsus tuus,, . et eras subdilus iIli?Nunc ergo, Domine, quid riio-
cujus,pulckritudinem sol el ltina mirarilur,.ad cujus B E leslus es iUi,,diceiis, Qitid mihi el tibi? Mullum per
ntitum universa mritanlur? Quid retrikues Domino omnem modum. Scd manifesle j'ain vidoo quod non ••
pro omnikus quae retrikuil tiki, ut sis socia mensae, velut iftdignans, aut eonfunde.e"VftleiHs vifginis Ma-'
socia regni,- sqcia denique ihalamil, ul introducal (e tris teneram verecundirirn, dixeris': Quid tnihi et libi?
Rex in cukicukim snum? Vide jam quid de Deo luo ciim, venienlibus ad lejuxia Matfis pracceptum m\-~
sentia.s, videTquaritum de eo praesumas, yide.quibus ' nistris, nihil cunclatbs facias quod illa suggessit.
krackiis 'yicariaelcliarilalis redamandus e( aniple-' Uiquid ergo,- fratres, ritquid sie respondebat priris ?
ctondus sil, qui tanti (e a_stimavit, imo qui tariti le Uiiqueprop(er nos, ut conversbs a'd Domiiiuin jam
lecit. De liuere enim stio te reformavit, qnandb pro- non sollicitet carnalium cura parerifun., et nece_si-
pter- te okdormivit in cruce, el [alias.additur ob utdines illae non impedianl exercilium spiriluale.
hoc] somnurii ntorlls excepit. Propler.ie-a Deo Quandiu enim de mundo sumus, debitores JIOScori-
palre exivit, et matrpm Synagogam reliquii, til. sial esse parentibus. At poslquamfeliqriihtus iios-
adhaereiis ei, unus cum eo spirilus efficiaris. Et lu laelipsos,- niulto magis ab eorum solliciiudine'
cfgp audi, filia, et vide, e( considera quanla sit erga liberi sumus. Uride ;et legimus fratrem quemdam in
(e dignatio'Dei lui; el okliviscere populum tuum , et ercmo conversanlem, cuin ad etint carnalis frater
domtim patris itti. Desereearnales affecttts, saeculares C
* auxilii gratia adven(asse(, respondisse_ ut adiret
niores dedisce; a priorikus,-,vitiis abstine, consuelu- alterum fralrem eorum, cuinilleutiqtiejamobiissei.
dines noxias okliviscere. Quid enim putas?. nonne Cumque admiratus qui venerat fespondere( quia
stal angelus Domini qui secet le nrediam, siTbrle ille obiit eremila se quoque similiter okiisse re-
• spondil (16). [Optime ergo nos docuit Dominus ne
(quod avertal ipse!) alterum admiseris amatOreui?
&. Jam enim desponsala es illi, jam nupliarum solliciti simus supef propinquis carnis iiostrae plus
prandium celebratur; nam cceria quideni in-cofiloet quam religio postuiel, tjuaiido ipsi Matri, et itali
in aula aeterna paratur., Verumtainen nunquid ibi , Malri, respbndil: Qttid<mihieliibi est,_mulier?jSic
vinum deficiet? Absil! Itiebfiabimur ihi ab uhertale - et in alio loco cum- suggereret ei quidam qtioniant
domus Dei, et lorrente, vohiptalis ejus polabimur. foris slarel cum frati-ibus Dotnini, quaerens ei ioquii
(PsaL xxxv, S). Paraium esl.profeclo illis niipUis rospondil^ Quw est fnaier mea, el qui sunt fratrcs
llumen vini; vini, inquam, quod l_etificat cor;'si- mei.(Malllt. xn, 48)? Ubi modo sunl qui tam carna-
quidemfluminis impelus laeiificatcivilalemDei (PsaL lileietinanitersuper carnalibuspropinquissuissolent
esse sollicili; ac si adhuc viverent et ipsi cum eis? ;
XLV?5). Nunc aulem quoniam grandis jiobis restat - 6. Sed yideamus jam quid sequitur. Erani, ait
via, prandium quidem accipimus hic, elsi; non iii .
tanla copia, quod plenitudo el satietas ccenfe reser- D Evangelista, lnjdrim sexposilw secundum purificalio-
veiur Beiernae.Hic ergo nonniiiiquam yinum deficil, nemJudworum. Tel ex koc potes manifestiiis adver-
gralia sciljcel devotionis, ei fervor charitaiis. Quo- ," tere non pleniludineni,' sed pr_epara(ionem iniplia-
lies mihi necesse est, fratres, post lacrymosas que- rum.esse, ubi niniirum adkuc opus est purificatione.
rimonias.vestras, exorare Matrem misericordiae ut Desponsationisergo nupliseis(aesun(, non copulaiio-
snggerai suo benignissimo Filio quoniam vinum nori nis. Aksi( enim ut credamus illis in nupfiis fore
baboatis? Et ipsa, dico vobis, charissimi, si pie a vasa purificationis, quando gloriosam siki Chrislus
nobis pulsata.fuerit, non deerit iiecessilati no.sirae; Ecclesiam exhibebil.non habenlem maculam, neque
qtroniam misericors esl, ej.malermisericordiae.Nam i-ugain, aut aliquid hujusmodi!' ukieirim [aiias au-
si cotripassa esl verecundiae illorum a qtiibus Jiferat lem] non erit.macula, quaepurificalioerit necessa-
invilata; multp magis compalielurnobis, si piefuerit ria?Nunc utique lavandi tempus est, nunc pprifi-
invocala. PJacenl enim-illi nuptiae nostrae, et perti- cationem paiel esse riccessariam,.;quando nemo
^16) Is fuil akLas Apollo. Vide Vitas. Patrum.

161 EPISTOLiE. - 162
de Clara-Valle servus, clarita(e perfundi raonlium A _ ovilium veslforurii quacunque in ;ce)itila jubete re-
'
seiernorum. . . cludi. : nisi fqrle alirid. quid ei magis expedira
Quanlum vobis honoriss veslra latidabilis vila, perspe.xpritis, et licere judicaveritis, ,et persuadora
. tanUiiii affert et oneris lau.dansfama. Ecce enim QQ polueritis. . . .
is per qtiemel pro quo praesentes litteras accipitis, EPIS.TQLALVT(1C9). . } '_
'
exemplo. caelerorum, quos saepe tales^non paucos . . J.V EUMDEM.
experimini, mo(us et ipse bono odore veslri, quem Deperegrinalierie Jerpsplymitana Norberti se inceflttm
de Iongesensit, tam communeui eum fiducia pieta- esse. Senienliw ejusdem de Anticltrisio se noh as-
lem- requirit, spe uiique duclus inveniendi non so- setiiiri. Causam
- quoque Uumberli coritmendqt.
. , . -, -i :
. lunt consilium quid.agere debea(,,sed e.t auxiliuin Quod a me de dnmiuo Notbeito sciscilamini, sj
quo perficereyaleaf. Esl aittem liae.c causa cjus. yidelicet ilurus sil Jerosolym.am, ego nescip. Nam,
Quadarii se cella proamore Deiex propo.silo inclu-,, cum ante hos paucos dies ejus faciem videre, et de
serat. Egressionis atque trahsgressionis suae vobis . coelesli fisiula,.,ore,videlice( ipsius, piurima Taufire
ipse.eausas exponel (J68)_ Et quidem ad proposittim ineruerim (170); hoc iamen ab ipso non aridivi.
redire cupit; sed per vos implere proposuit, si Yerum deAntichrislp cumlriquirerem quid sentjret,
lamen-noslris hoc precibus, quibus se praemunire g] duraiue adliuc ea, qurenunc est, generatione reve-
cnrayit, "obliiiere potuerit. Facile ergo moreni, Iandiim illuni esse se cerlissime scire proleslatijs
. vesirum : ferte opem misero.,; imoquiavos sapien- est (171). At.ctun earadem.cerliiudinem iinde hahe-
libus et insipieniibus debitoretn agjioscilis,erroneani re(, 'sciscilanii mihi. exponere;vellet; aridilo quod
Chrisli oviculani de faucibus lup.i.feslinale eripere; respondil, rion nie illud pTo.ce.rlq credere debere
et ad. pasturn reducendo priorem,. juxta ajiquod pulavi. Ad siiinmain tanien hoc asseruit, non visu-
scopuri. loquor Gaufridnm Carrioteiisem, qui lega- les islosvanitaiis el falsilsti- conviril. Reliqna haiid
tipnein in partibus Aqiiitaniae propfiis sumptibus dtibie, qnae fiuuruin teinpiis, etiam.num-respiciuni,
adtniiiistravit; idque aniios jilures. Rem lqquor, simil.iter seqiiens efiidet_aeta*. ul paieat quam.vere
qttam vidi ipse, i etc. Decoiisideratiorie, lib. jv, cap. dictum sit Ac(. i, 7, Non est vesirum ttosse tetiipoia
S, uhi iegere est; quam conslanlereigeneroseoblala [vel momenla; ilem apud Mallh. xxiv 36, Deilie
• sibi munera refutaveril, et quibns:exindepr__coniis a autetn illa cl iiora ttemo scil. Non erit iiyiicundum
., Beruafdo.celebretur- VideetiamPetrutn abhatem CJti- lectori, si ex plu.timis pancorujn exempla rolera-
niacensem, lib. iv, episl. 43, ubi videre esl, qtianli mris. In pfiinis ipsiThessalbnicciises nialeintellictis
etim facial; Sarisberierisem, Poiycralici libro v, Apostbli verbis, 1 Thessal. iv, 10, beinde nos, qui
cap.13; Henriq. in Menblog. 1 fek. Idem in Eascic. , vivimus, qui reliitqtiimur, simul rapiemur cum illis
lib. ii, dist. 10,cap.l2, e coe(u Cis(erciensiiim I» nubibus obviam Christoin aera, et sic sanpei citm
assurapluin. ad calhedram Carnotensem lestalur. C < Dcoerimus; mox diem riiundi supreinum adforerati
-Vide etiani'Baronium, \omoXII, anno 1135 et aliis, sunl. His. ergo ah hac opiriione fevocandis aiieraui
. nfji cqmplura deTpso refei-t prorsus illtistria. Certe ad Thessalonicenses Epistolam scfibere necesse
in Vitafjruillelini.ducis Aquitaniaj dicilur < vir ple- liab.nil, lesteHieronynio, epist.ad.Mineriumet Al-.x.
n.us spirilu consilij et fqftitudinis. J Sed unius Ber- ' Liictantius "arbilralus,~esianno 500 a Clirislo exter-
nardi elogiuniriobis estinstar oriiuitim. Vide loca niinium lriuiidi fuliirum , Div. Inst. iibrpi, cap_ 25.
supra ciiaia. Obiil -Gaufridus annb 1138, octavo Alii dtiralioni inundi post Ciiiislnm inille annos
kalendas fehruarias. , praefixerunt, Chiliast.e dicti : iilque ex vorhis .8.
(168) lnclusis quippe. solemni more non licebal Joaunis, Apoc. xx, 7, El ruih consummali'fiierinl
egredi e cella, tesie Grimlaico in Regula solita- tnille atiiti, solvelur Satanas de carcere suu. lipiscb-
riorum. pns quidara Florenliniis asserebal, Aniiclirisluin
(169) Scripta circa annum 1128. naluiii anno 1105. Vide-Plal. iii-Paschale II,! Pelfus
(170) Illustre Norberti'eiogium a tanto viro ; sed . Joan. Beguinarnra ,et. Begardoriim priuceps affirjna-
non minus ihsignis fcrum divinariiin discretib in bat, anno 13'55 Anlichrisli fegnum fiiiiondiim Jos.
. Berriardo, qui nori facile quibtisvis piis illiisifatioiii- a Costa de Temp. noviss. Hisparius quidaniripmiiia
. bus fideinaccpinniodabatj-ex.ep.islblal^^/n. A. Nor- Arnoldus, leste Florimundo. iri ..nnuinlSô Anii-
bertus j'ani "supra laudatus ,in epistpla , 38 auelor christi lempus relulit, cujtis scilioet aiuiiipso die
Praeinonstralensis Ordinis, per yiginti. annos' in Peiilecostcs Antichrisli discipuli esseiit prodiluri.
ahhatiaspene septtiaghua adolevit, "tesle, Laureiitio Abhas Joachim existimabat Aiiiichrisiujn iritra
Loodiensi, in Spicilegii lomo XII, pag. 32S. VideJD sexagjnia, annos a suo leiupore adfuuirtjm; Tixit
cpistoIani'2S3. . autem cifea aiiiiuiii 1200. Pelrus de Alljaco car-
(171) Npn Norberto sohirii, sed mullis antiqitip- di.naliselelepiscopiis Cameracensis, ex asiror.oniicis
_"riim Palrtim (ui de receniioribus taceam) pefsuti- indiciis ohservationibus praedixil, Aiijiphrisliiiri
suiii subiiidefuit, prae foribus Aiuicliristuin, el ex- anno Doniini 1789 exorilurum. Nicolaus Cusauus
- i.eiiium nuindi diem, atiesse :'lili videfe est apud liondubilavitassereie.Anlichrisii adven.lumfuluriim
Hieronymum, Leonempapam, Gregorium,Magrium, aurio' Christi 1700 yel 1734. Joaiines Picus Miijaiir
et ipsum S: Aiiguslinuin, Neriipe ex iemporuin dulae prine_ps,'-.ii Asseriionibus, icbncl.9, adfutiiriiin
iiiiqiiitate, et signis muiidi liriem pftecessuris, a copjicit Anlichrisluiii anno, redcmpli orbis 1994.
Cliristo.pr_ediciis, quorum pleraque jarii lum appa- Tlieronyriiiis Cardan, De. variet. librp ii, ,cap.existi- 2, et
"rebantv idsibi haud yane colligefe yisi, suiit. Et ut Jacpb.NacIaiii. in Pr__lud. Medullae,cap. i,
rem puuld altius repetamus, jam ihde ab aposlolo- mabanlvpnluruin AiHiohristiun 'ahiiq 1800. Snpe-
rum temporibus yaria semper fuerunt niuUorum fibri saeculo, nescip qria vaiiciiiandi pfurigine; plti-
deAntichristofme raundi jitdicia.-conjeclurae, opi- res liim aslrologi, lum heleredoxi, teiripus.interiiufi
• niones, valicinia. Pliilosophi plerique et aslronomi, mundi praBtJicenies.fabulamet risuin niiindo eiiam-
'
compliires eiiam impbs.tbres,ludiqnes et nugivend.iinum stariii praebueflint.. Joannes, Regioirionlariiis,
li, haereUciitem et fanatici quidamhic val_.es esse.ct inagrius alias maihemaUciis, ann.oa partriVJirginjs
ultra caeferosinorlaltiim saperevidere vplueruni/sed . Prognbslicon dearirio, 15,88 lanqu.am mundp ,J>Uali
quprum vaticinia pleraque janielusit eveii.us, elva- edidit. SiuiiJia Joanries Sioiflerus,' ci ipse iusigii.is
S. BERNARDI ABBATIS CLAR_E-VALLENSi.S ' TG4
165
eirtiiia (Rom. -xi, 36). Sed mulio aliter-sunt ex eo, A __adversus vitia illa processerit, quikus sese illi sen-
qni, secunduiri beati joarinis Evatigeliurii, Jion ex tiunt okligatos, dissimulant, et averiunt ociilos cor-
' voiuntate citrriis nati sutit, sed ex Deo •
(Joan. i, 13). ' "dis, aut qualiket adinvenlione pallianl vilia [alias
Unde et iuvenies ab eodem Joatiue in E'pi..tola sfia audiia],' etêducurit -niseri semetipsos. In kis' ergo
scfiplum: Omnis qiii natus esl exDeo, hon peccal; •Tsalulis signa non video, magis auleni.Tereor neTone
sed generatio cwlestis canservat illum (I Joan. v, 18). • prbpterea/nbn audiant verijrim• Dei, quia'npn. stint
Nonpeccai,. inquii, id eslrion perniaiieiTi. .peccaio; ipsi ex Deo.: In vbbis, fraires, (Deo graiias) .vefe
q\i\st'conservalillum; uUque u.l perire nbn possit, ea 'invenio aures audiendi vnimirumcuiri in emendalione
quoe falli non poiesl generalio cmlesiis. Sive. non vesira sine mora appareat fructus verbi, sed etiam
peccat, id est, taniumdem esl ac sl iion peccel, pro ititer ioqnendum, fateor, noimunquam sentire mihi
co scilicet quod riori impbtalur ei pecralum: genera- •videor fervorem sludii vesiri. Etenim quanto abun- .
tio eriim' cwlestis _eiiam in hac parie conservat dainius sngilis, lanlp ampjius replet ubera meadi-
' illtim' (18); Sed"genera(ionein istani quis enarrabil?
' gnalio Spiritus sancti; et tarito copiosus datur jquod
Quis potest dicere :-Ego de eleciis sum, egode prae- ' propinem vohis, quan.o cilius quod propinalur hau-
deslinaiis ad viiam,- ego de nuritero filiorum? Quis rilis [alias hausistis]. Proptefea saepiusioqiior vohis,
h_ec, inquam, dicere potes(? reclamante riirairum B I etiam prseter consuetudiriem Ordinis"Hostri. Scio
Scripiura, Nescit iidtmosi sit dighus amore.an odio euim quis dixeril: Si quid supererogaveris- cum
(Eccle. ix, 1). Ceriituduiem utiqne riori habemiis; ~re'diero,'feddamlibi(Luc.ii,5o).
sed spei fiducia cbnsplaiur nos, ne duhi(a(ionis hujus'•-- - 3.initium'Septuagesim_e, fralres, bodie celebra-
arixietatb penitus cfuciemur. Prbpter hoc dala suiit : tur,' eiijiis nbmen in uniyersa Ecclesia celekre saiis
'
signa qbaedam elindicia manifesla salittis.ut indri- habetur.-Jam vero "dico vobis,. charissimi,' :quia
•bitabile sit enmesse de nrimero electonimi iri quo . pluriinum in hoc nomine compatiormihi ipsi. Com-
,ea- signa;permanserini. PropterTioc, inqtiam, qrios movetur enim intra me- spiritus meus, suspirans
pnesciyit Deus, et pfaedcsUnayii cbnformes fierl niinifum ad palriam illaiu in' qua nec numerus est
imaginis Filii sui, ut quikus certiiudinem negat nec merisura nec poridus. Quandiu.enim in pqndere
eausa solliciiudinis, vel fiduciam praestei-gratia con- • etmensuraet nuriiero universa corporis et animae
'
soI-aUonis.Hoc;enim est unde seinper solliciti, el in bona recipio? Qiianii mercenarii in dombPatris mei
titnofe.et iremorehumiliemiiTneeesseestsiibpotenti abundan( panibus, egp auteni kic fanie pereo! Nam
manu Dei; p,ubiiiamquales sumus. nosse- possumiis de corporaii cibb ad Adam dictum est, ei pervenit
vei ex paite; qualesauiemfutiiri simiis, id noSse ;usque adme: lnsndore vullus lui vesceris pane tuo,
penilris nobis impossible esl. Itaque qui siat, videal (Getu m; 10). Sed el cumÎaborayero,- panis datur
ne.cadal; etin ea forma qua_-salulis indicium.est, mihi in pondere, 812 potris in mensura, pulmenta
•et argumeiitum p'r_edestiuatioiiis, -perseveret atqtie in mimero. Et de.corporaliquidem sic. Quid vero
'
'proficiat. _ -, - "de spirituali? Utique antequam cornedam/suspiro,
J 2. Porro-inlerea qiiaefiduciani pr_es(ant-et mate- , atque ujinatn "cum suspiravero et flevero, vel
riam-ipei, umint iliud maxiriium est, de quo -nunc fragmenturri exiguum merear-de ctsslestieonvivio,
.ccepiniiis loqui: Quiex Deo, est, verba Dei dudil. et lanqriam catellus' edain de micis quae caduiil de
Nonriullps eniin sic iniefdnm audientes invenies, ac mensa dominorum meorum! 0 Jerusalem, civiias
,si nihil, omriino ad eos. perlinearit quae dictintur: Regis magni, qui te ex adipe frumeiiii saliat, et
non iritrare''cor sutim, noii discutere mores suos, quairi lliiiiiinis imjielus l_etificat! in te nec po.ndtis
npn \ cogitare; ne forte quod audiunt diclum, slt utique nec mensura, sed saiielas est et.afflnenlia
propter eos. Magis auiem si forlesermo.Dei vivus et - surnma. Sed nechabes numerum, quippe cujus parli-
'
•cfficax, qui.suo, ef non ejus qui loquiiuf, arhilrio cipalio ejus iri. idipsum. Ego verp, qrii lolus sum in
Teriur quocunque volueril; si, inquam, manifeste vicissitudine el numero, quando veniam ad uiiain
-.' (18) Hic loctis, et si qui sunt apud BernardumTD Sehonerisem, cap: &, de fide ficla agens, ila pro-
alii siniiles, neiifiquain Tavent (riplici "liaii-eiicoriim nuiitiat: < Recedunt ergo quidam a fide, quia Veri-
errori. Primo, Jbviniariiac Pelagii, qui jusibs siiie tas asserit: consequeiiier et a salute, quia Salvistor
ullis peccalis viiam agere' coniendebant. Secundo, rcdarguil: inde nos colligimus' quod et a chariiate,
Calvini et sequacium, qui jusiificatunT negant posse sine qtta salus esse non poterii, t eic. Vide Melcbio-
a charilate excedere. Terlio, eoruindem qui fiueles rein Canum, lib. iv De locis iheologicis, cap. uliimo,
jitsiificari asseruiU pef meram iipn' inijmtalioiiein in respons. ad 8 argum. ac Guillolmum Esliuiiiin
pe.eealoruni. -' praedictum Tocum Jyamiis,
" ubi S. Bernardi senten-
Qbod speclat ad "prirhum, S. dbctor menfem suam liam expendunt. _. - _
apefil sefmbrie 23 inCani.,.n. 15. Sed manifestius Qubd ad tertiiim attinet, jttslificalionem. non con-
lihj-o.De gratia-'et Iibero arkitrib,'cip. 9, expiicans sistere iii sbla Dei noiTimpiilatiotie,~sed in quadam
illiid Jbaiinjs iti: Qinnis qui natus.est ex Deo, etc. supei-n.aitirali qualitate,-manifosie docet S. doclbr
"t Hoc, > inquil, <dictum.esl.de praedeslinatis ad variis ih locis..diserie.y'ero episl. 11,ad Carthusien-
yUam :'n6ri qurid piniiino nbii peccenl, sed quod ses, et ex ea iii Traclatu de diligendo Deo, cap. !nlt.
peccatum Tpsis nbn inipuletuf,' quia vel puiiilur 'sic scribens : < Itaque charitas dateliaritatem, suk-
' coiidigna p"oenilen(ia,'vel iri cliariiate abscondiiur. > stanliva accidentalem. libi danlein siguificai, noiiion
"Videeiiarii sermoiiem'-4 de Diversis. ', cst sttbslaiitiiis; ubi donum^qualilaiis. » Vide scv-
De secundo vero, .scilicet quod' charitas semel inoitem 27 in Canl. . '
kabita possit aniitti, in episiola 42, a'd' Heriricitm
m IN SE.PTUAGESIMASERMO U. 163
jllam quam requiro? quando. saliabor âpparonie A tanquam leo rugiens. circuit quaerens quem devpret
glori.a-lua, .Domine? qtiando inebriahor ah uberlaie (I Petr. v. 8). Alque utinam in. islis. sex iribulalip-
domusluae, et (orrente voluplalis tuse po.iabis me? nibus liberaremur, uf velin seplima/.npn tangerel
Nunc enim lam exigua sunl stiUicidia.slillaiilia su- .nos malum, nec apprehenderetnos perictilum in
per lerram, utuec glptire quidera possim -s_livam Talsis fratfibus. Ulinain sol.iimpiignarentTnosmaligni
meam. .. , sp;iritus cum suggestionibus suis, "et niliil nocerent
&. Sic omnino, sic yerum;est, fralres, quoniam Itoniities perniciosis. exemplis, .pepuasipnikus im-
modo -omnia.dantur, iu poridere el mensura et nu- .pbrtunis, sermonjbus adulationis vel, detraetionis,
mero; sedyenieidies.quando omnia sunlcessalura. alque aliis mille.inodis. Videtis certe.quam neces-
Nam de n.umerd.quidem Iegimus, qubtiiam sqpientice ,sarium sit ut adversus lia.c,seplem periculai quibus
iilius non est nutherus (Psal. CXLVI, '
5). Et alio in loco impedimur, septiformis Spiritus sancti anxilio su-
apud eumdem prpphetam:,Delectaliones in.dextera bleyemur.Pro.his pnim septcm,: quibiisakokser-
lua usque in finem.(Psql. xv, 11)., Audi etiam apud vanlia Decalogi retardamur, in luctu; pcenitentia.
.Aposlolum pondus sine pondere: Supra imodum, Septuagesima . praesens agitur. Unde el reticelur
inquit, in sublimitatewlernum pqndus glorim (II Cbr. " interim 813 Allefuia .solemne (19),,,'et bumanae
iv, 17). Audi pondus seternum; sed.al.ende quia transgressionis liis(oria: miserakilis ab exordio re-"
praemiserit, supra modum.\ jSic-et Christum audio censetur.- .... . ... ...•,_
lnensuram sine niensura prbmittenteiri :. Mensurarn, SERMO II..
inquH, cqnfetiam, el-coagilatam, el supereffluentem De eo"quod scriptnmest, ,<Jmmisil Dptjtinus toporem
(Lucm, 38).;Sed.quan.do.venient ista-?.Profecto.in "'-.- tii Adani (Gen. u, 21-24)., ».,'_.
' 1. Immisil Domintts
-fiue, praesentis Septuagesim.-e,- quod ^ est (empus soporetn in Adant.. Innnisil et
capUyUaUsnosirae, Sic.enim legirnus, quod captivati •in se ipsiini, faclus riiniirum, sectindus Adam; sed
a Babylpniis lilii Israel, lerminum apceperunl.anno- "est dislaritia fdrte nonparva. Ille.ênim soporaln*
.rum septuaginla; quibus . transaetis redierunt in yidetur prae excessri contemplationis; Chrislus mi-
•sua, cuiri instauratum est templum, etriiyitas reaedi- sefatibnis affeclii : iit in illiim sopqrcm immiserit
ficata (Jefem. xxv, xxix, et I.Esdr., etc). At vero vefitas, iij liunc charitas, cum ulraque sil Dotriinus.
capl.viias noslra, fralres,. quando linielur, quae (ot Ail eniin Joanncs evangelista : De.us.chdriias est
-annis, ab inilio ulique mundi,.protenditur? Qtiando (I Jban. iv, 16)'; ei ipse Doininus : Ego sum via,
liberabimur a.serviuiteTs.a? quandb. restaurabilur veritas el vila (Joan. xiv",6). Sane sopbrem Chrisli
•Jerusalem, civitas sancla? U(ique completa hac sblius chafitatis Tuisse nemo dubitat, vel nomine
, Spptuagesima, qua_ ex denario el seplenario cpnslal, " iriims_Cbristiatius. Siquidem accubri.it (20) ui le't>,
. propler.decein manda.ta quae accepimus, et septem nori victtis piane, sed yiclof.jiotesiatepropria poneris
impedimenta, quibus a; mandaiorum ob.edientia re- animam, somnura moriis excipiens propria volumate.
tardamur.- Caeierum qualis etille sopor dicendus est fuisse yel
.:',.
. 5. Primum.enim itnpedimenlum nostrum et occu- credendus, queni Dominus inimisit in Adain, hi qtio,
patio gravis, est ipsa necessilas hujus niiseri cor- sine seiisu oinuino doloris, in riiulieretn aedificandaui
poris,quod, dnmmodo somnum, modo cibum, modo costa subla(a'est de latcre dorriiieniis ? Mihi quideru
vestem, caeieraque similia quaerit, haud dubiurii quin nonriisi incommulabilis veritalis inuiitii, e( abysso
frequenter impediat nos ab exercilio.spii-ituali. Se- , diyinaesapientia-, corporeis excedens scnsibus obdor-
cundo loco impediunt nos viiia cordis, ut esi levi- misse videlur ; qubd ex ejus verbis vel niaxitna
las, suspicio, impatientiae aut invidiae molus, laudis cpnjici polest.Redieris riiniiruin indicat quo abiisset,
appeiilus, et similia, -quae quotidie ..experimur'.in dum,-.t.anquam; ebrius de cella yiiiaria veiiiens,-et
nobis. Terlium et quartumimpediriientum accipe eruclans illud magnum sacramenlum quod tanlo
-prosperiiaiem bujussaeculi et adversilatem. Sicut .post ,in Chrislo et in Ecclesia Apbstolus cbmmenda-
enimôrp.us quod corTiiinpituf, aggravatanimam; ryvit :. Hoc nunc,. inqnit, os . ex~.ossibus meis; ef:
.sicdeprimiteiiam terrenairiliabiiaiio sensum muita :Propler hoc-.relinquel homo, patrem et\:trialiem, et
. cogUaniem, (Sap., ix, 15). Ulrinque ergo cave a , adjimr_eb.it ux.ori sum, et eritnl duo in carne una
laqueo teiitalioiiis, et quaere armajusUUae adexlris ..(Epltes.i v, 31, .52). An-libi penilus,obdofinisse
et a sinis(ris. QuiiUum impedimentum gravissimum j.videtur, qui in hanc-vocemexbiia(us erupii, -ei non
et-periculqsissimum ignoraritia nostra est. In muliis magis dicere .potuisse : Ego dorinio,et. cor meum
.finim.omnino incerium habeinus quid agere debea- .vigilat (Cant. v, 2). .....
mus, ita ut.quid oremus, sicut oporlet, -nesciainus. ,. 2. Verum id quidem, sine pr_-judicio:dixerim,si
. Sextum impediirientum est adversarius noster, qui i cui'fofte aliter visum fuofil, maxiine si quid aliud
(19) Ifa qtiidem usus Ecclesiae jam ihde ak aevo : num praetulerant, "cap. 50. Is. rioriduni" qbtinuerat
Greg;orii Magni ierebat, pr_e(.rquam apud Cister- tempore S. Benedicli, itrib nec Stepttiagesiinaeinsli-
ciences. Hi nempe Alleluia, ante Quad.ragesimam - lutioi Yelerem usum inculoal coiicilium iv Toleia-.
(quod Bernardo Abaiardus objicit episiola quiula) .liuni anni 633. . . ....;.".
lion intermillebant ex pfaiscriplo BeiiedictinaeRe- . i (20) Sic.' legendum,. non ' occubuit, ul. accuhitus;
gulae,cap. 15. Atlamen iongeante Beniarduin abba- "•relera'ltirrad soporeni.' '".'.'
. tes.jn synodo Aquisgraiiensi aiini. 817 usum. Rohta-
m S. BERNARDIABBATIS CLAR.E-V. LLENSIS 168
in sanclorutn paginis invenilur. Neque enim commu- A Asinemagno gemituvel rarb qneat admitli. Iline
nem arbitfor fuisse- sopbrem, aut nbslris similem iiempe vim faciunt qni qiiaerunl animam meam, ut
sonuiis, qiios nec 'Conleri.pkuionis excessus, riec clamare necesse sit: Infelix ego homo, quis me libe-
iriiseraiionis affectns. sed, ihfirmilatis defecliis im- fabit de corpore morlis hujus? (Rom. vn, 24.) Inde
'niiliit; quos neeveritas, necchari.as, sed necessitas priusquam"comedam.suspiro, quia regnum co.lorum
paril. Grave siquldem jugum superiilios Adam vim patilur, et violenU rapiunl illud (Matth. _ti, |12).
(Eccli. XL, 1); Ticn autem in principio super Adatn, Niiiilominus tariien el illic uriiias, et hic lenenda
sednunc j'am super filios ejus. Quid nori grave mi- divisio est, sicut et Adam soporatus esi in colitem-
•seris;
quibtis et vivere labor est?quibus et (quod plalione, el animalia nominum imposilione discrevil.
pauci videntur adverlere, sentire peniius nemo) ipse Sic nimiruni, sic et Ahraham in sacrii__Io, non
quoque senstialilaUs. usus invenitur oneii, adeo iit qnidem volaiilia, sed auimalia legilur divisisse (Ce».
iteqtieat susiineri, nisi altefna requie foveamur? xv, 9, 10). Et Marlha erga multa. lurbatur, cum
Qtiid rion Iabor, et dolor, et affiictio spiritus ex unum sit necessariuin. Necessarium plarie-urium,'
omuil.ius.quae sub sole sunt, quando el illud ei gra- e'tniaxime hecessarium, quoiiiam kaec pars opliina,
vissim.iim"esl, quo polissimumdelectatur, vegelatio .qua_non atiferelur (Luc. x, 41, 42). Cessakil divisio
scilicetet sensifieaUo carnis? Nimirum quam sil ei B-cum venerit pieniludo, el eril lodus sancla. eivitads
in idipsum. Inlerim Spirilus
- -": l manifestaf, jlum Jenisalein parlicipatio
dulce consortium, trisle divorlium
vtx (andem avelli pbtesi; dum corruptio ipsa corpo- sapientise nonniodo uriicus, sed etmultijilex est:
Tis penitus- inlolerabilis est vegblanti. Sane ndn iniefiora quideni in uniiate solidans, sed _5uhjudicio
simpliciier corpus, sed cprpiis quod corfumpitur, exteriora dislinguens. U(rmnqiie (ibi' in primiiiya
aggravat animam (Sap.'«, 15); ut immunem ab Ecclesia cbinmeridalur, quando muiliiudinis creden-
hoc gravamine primi parentis animam iioveris. ei- tium eratcor ununi; el anima una, ne volatika scin-
siitisse.dbnec adhuc corp.us gereret, [alias degerelj derenlur; diiiidebatur MUietn sitigulis proui cuique
iiicomipium. Nimirum in libertale posiiit eum Deus, opus eral (Act. iy,-32,- 55), ui aniinalia seeareiuur.
tfi ,.in(er sumina eiinfima versans, et in.illa excede- Sil igilur eliam in nobis, charissiinb, unitas.animo-
rei sine difficultate, et ad haec sine illecebra apt rum;; unita sint cofda, diligendo unum, quaerendo
necessitate descenderet ; illa penetrans namraii ; untim, adhaerendo uni, el idipsum invicem senlieiido.
vivacitate et piirilalfe menlis, b_ec auc(ori(ale dijri- Sic nimifum exlerior ipsa divisio et evadil pericu-
dicans prajsidenlis. Deniqne adducla sunt animalia luiri.elscandalum non incurril; dum videlice(,e(st
"ad Adam, ut videret qnid.vocaret ea (Gen. n, 19); , propria cuiqtie loleranlia, propria quoque nonnun-
,
non ipse.aliqua curiosilate ductus esl ril videret quam in lerrenis ageridis sentenlia, sed et diversa
ea. -' inierduni dona gfatiarum, necmembra omnia aclum
3. Nbn sic in nobis likera ratio, sed undique ei eiimdem videniur habere; uniias tamen inlerior et
liic.ahdiim.est. Sic ehim et ak infimi.s visco quodairi unahiniiias ipsam qnoque ninltiplicitatem colligat
captiva jj$l__ltenettir,et a sumniis indignarepelliiiir: efr coiistringai- charitaiis glulino, el vincriJo !pa-
ul nec ab bis sine dolore pos.sit avelli, nec ad "il\a cis. - '-.''
IN CAPiTE JEJDNII.
SERMOI. Felix jnemkrum.i quod huic adkaesefit per omnia

Quid til tingere capui, et faciem lavare (Matih. yj, , capili, et scqueljir illud quocunque ierit.. Aiioqtiii.
16, 17). '
'.,.,.,.' •si forte akscindi separarique coiilingat,. privbtur
i. Hodie, dileclissimi, sacrum Quadragesiniaelem- slaiim necesse est etiam spifitu vitae.
.Quaecunque
pus ingredimur, tempus mililiae Christianae. Nbn U enim"porlio' capiti non eohaerel, unde eijam sensus-
nobis singularis esl haec bbseryaiio; una omnium autvita?.Nec sane deerit qui exposilam pccupei,
est,quicunqueine"amdeni fidei conveiiinnt unitalen.. ut ne lunc quidem sit absque eapiie. Germiiiabit
Quidni conuriuriesil Ckristi jejuniura omnikus Chri- ,rursum radix amariludinis; venenaium caputiterum
stianis f quidni caput suum menikra seqnantur ? Si ..ptillulahit ; illud, inquam, capnl, quod in eo conlri-
bona suscepimus ak koe eapile, mala autetn qtiare verat aiite^fortis-jnulier, maler Ecclesia. Dicoaiiiem
noii sustineamtis ? An respuere tristia volunius, ,ct ...quandoper eam regeneratus est in spem viiae, quem
commuriieare.jucundis? Si ita bst, indigrios^nos . ijalura filium irae nialer <;arnaljs ediderat. !
eapitis.bujus participalione prokamus. Omne enim 2. yidebil ergo jam, si fueril qui revelalos habeai
quod patiiur ille, pro nokis.es(. Quod si in ppere 815 oculos cordis, e( spiri(uali(er inlueatur, hor-
salrilis nostraeei collakorare piget, in quo deinceps . reiidum omnino.moiislftirit, corpus quidem Jiominis,
coadjulores.nos exkikcbimus illi? Non e*i magnuin capul aulein da.monisbabe.ns. Non solum anlem,
si jejiinet cum Chrisio, qui sessurus esl ad nicnsam Sed cUam crunt sine dubib novissittia boniinisTllins
-Pairis cura ipso. Non est" magnuin si conipalitiir
pejora priorjbus.cum vipereuni illud eapiit.ijuod
membrum capiti, cum quo: et glorificaiidum esi; prius fticrat amj.utalum, non absque sepiem
uequio-
iG9 IN CAPITE JEJUNU SERMO I. H6 .
ribus se revertatur. Quis rion solo contremiscat. A Christus repetit':' s6d ne itbi pefeat qtiidquid ad
auditu ? Tollens mcmbrum Chrisli, faciam mem- eum referre volueris. Siquidem etiam fluminisriqtia1,
brum daemohiorum? Akscissus a, corpore Chrisli, si slare coeperii. ei ipsa piitrescet, et inundatiorie
Salanae miser incorporabor ? Sit procul a nobis facla superveniens. repelletiir. Sicplane, sic.gralia-
seriiper exsecranda isla cbmiriulatip [alias, commu- rum cessat decursus, ubi recufsus non liierit: nec
nicatib], fratres mei. iliki omnino adhaerere tibi modo hihil augelur ingrato, sed e't quod acceperat
konurii est, o caput gloriosum ~ef benediclura iri verlitur ei in perniciem. Fidelis auieiri in modico
ssecuia, in quod el angeli prospicefe eoncupiscunt. -censetur dignus munere ampliori; Unge igilur captit-
Seqriar te quocunque ieris : si transieris pei ignem,r luum, refundens in eum qui supra te est, quidquid
non' avellaf. a le; non' limeJio mala, quoniam tu in te esl devotioriis,quidquid delectationis, qriidquid
mecurn es. Tu dolores meos pbrtas. et pro me doles: affeClionis.Unge igittir captU (uutn, u( si qriai In (C
tu prius transis per angustum passionis foramen, ut est graUa, referattir ad ipsum : nec tuarit qnaeras
laltim praeheas seqnenlikus membris ingrcssum. gloriam; sed ipsius. Ungit eriirii Christum, qui ho-
Quis"nos separabit a chariiaie Chrisli ? (jFJom.viii, hus ejus odor est in btnni locO. Memento saiie ad-
35:) Ipsaehim est, per quam omne cofpus per nextts yersus hypocriiasbiinepr.ocessissesermo'nem,Nolile,
ei j'uncluras crescit. Hoc glutinum konum. cttjits ]B jnquit, fieri sicut hypocrilmtrisles. Non omnimodaiii
merbinit Isaias (Jsa. XLI,7). Haec, per quam bOnurii riobis trisliliam interdicit, sed qnae in facie eSt co-
est el jucundiim kakitare frafres in unum. Hoc un- fam hominibris. Alioquin, Cor 916 sapientis ub'i
guentum, quod descendit. a capilP in kafkam, ai trislitia (Eccle. vii, 5): el Panluin quqque discipulos
capite descendil e( in orarb veslimenti (Psal. cxxxu, coniristasse non piget, pro eo quod conlris.ati sunt
2), ut ne miniiiia qnidem fimbria careat unctione. ad salulem (II Cor. vii. 8). Non csl lalis tristiiiii
In capite siquidem plenitudo graiiarum, de pna hypocrilarum : nori in corde. sed in facie cst. Ecc-
accipimus omnes; in capi(e uuiversitas miseraUonis, terhiinanl enim facies suas.
in capite iriexhaustus fons pie(a(is divinae,in capite S. Nota proinde quod non dixerit: Nolite esse
affluenlia lola spirilualis unguenti, sicul scripitim sicut hypocritai trisies; sed : Notite fieri, hoc cst
est: Unxil te, Deus, Deus tuus oleoIwlhim prmpar - fingi. Sic quippe vulgo diciluf: Trisiem se facit;
ticipibus luis (Psccl. xtiv, S). Ipsum lamen, quod aiit.: Magnificatse; el: Qui beatificai ie, in erro-
tam copiose Pater nnxerat caput* llaria quoqne rem te adducit (Isa. ix, 1G),e( similia, quae siniula-
ungere nonverelnr. Cahimnianluf quidem discipuli: tionis sunl, non veritalis. fu auiem 6umjejunaveris,
sed respondet Vorilas pro ea, qriod bonum opus sit „ ungicaput liium, ._. facietn tuanv lava. .Exibrminant
-' ' '
bpsrata (Matth. xxvt. 7-10). illi faciem, lu autenilavare iuberis:EstautfmfacicSj
3. Deniqueetriobis hodie quid praecipit in Eyan- quae in facie est conversatio. Hanc fidelis Cbrisli
gelio? Th_inquit, cumjejunaveris, urigectiput litum. servuslavat, nc quod offendiculumprajbeal inttienti:
Mira digualio; Spirilus Domini super*eum, eo q_uod hypocriia magis exlerminat, dura singularia ma'gis
unxeril eum; et niliilominus -tamen evangelizans o.l innsita.a sectalitr. Sed nec caput ungit, Cujiis
jiauperibus ait : Uhge caput litum! Complacet sibi afTectioelbngatiir a Chrislo, e'l,vanis favoribtis de-
Pater in.Filiq, et drim vox sorial in aethere, descondit iectathr. Ungit potius semetipsum, ui propriae fra-
Spiriius in columba. Pulatis, ffaires, quiaChrisii graniiam opinionis respcrgat. Aut certe qriia ma-
biptismo chrisma defuerit? Manct Dbmini Spiritus" liifestum est non esse caput hypocriue' Chfistum •
Eiiperipsum : et unclum ab eo quis"dttbilel? JJic est nec suum lamen qualecunqne capnt ungere potest,
Filius meus dileclus, iu quo mihi bene cothplacui cujus mens non propriae lestiinonio conscienliae,
(Maah. iii, 17). Haec plane spirilualis ungtienti sed adulationibiis demiilceiur. Daie nobis. aiunt
fragrantia est. "Unxil Paler Filium praepartloipikns faluae virgincs, de oleo veslro (Matth. xxv, 8). Cur
sttis, in quo prae caeterissingulariicf complacel sibi. hoc? Qtiia invasis suis olodm non habeiif. Scd non
Pa(cr enim diiigi( Filium, affectu utique divino, et ip est pruderilium hujusceinodi oleum dare. Quod eiiiin
inexperto qmni crealurae. Unxit, inquam, Paler sibi fiert nolunl, quando ipsae facienl aliis ? Audi
Filiim. prae participibtis suis, accumulans super eum vero Prophetam,' cui incerta et occulia sapienii£
tiuiversa ckarismata beriignilalis, niarisueuidinis et suasrevelaverat Deus. Oleum, inquit,-peccatoris hon
siiavitatis, abundanlius eum replens visceribns mi- impingitelcapttl meum (Psdl. CXL,5). Einunt oleiint
sericordI_eel miseratioriis. U.tictnmdenique misil ad isiud hypocrihe, sicut ait Dorninns: Amendico vobis,
nss , qtiem nobis exhibuit plenum graiiaVol misera- receperunt merccdemsudm. Exlertriinahl enim fttcics
lionis [alias, pielalis]. Sic unctum a Patre est capul snas, ul appareanl fejunanles. Vides qtiam brevi
nostrum, et -niliilomimis ungi ppsittlat efa nohis. sermonc hypocritas et singtilarilalis riolat, e'l arguit
Cum jejitnaveris. inqttit, tinge captit tiitiiin Itane yaniialis. Vide eiiam quam paucis et.^coram Deo
aquam petiia rivulo fons indeficiens? Poiit sine du- suadeat bona, et coram hominibus providere. Unge
bio. a.ut eerfe repetit magis. Ad fontem enim nnde captit ttium, et facieni tuam lava; hoc esi, sic te
exciinl, flumina reverlunlur,- uiiieruin fluanl (Ecclc. irreprebensibilem foris exliike. ut divinam.tibi con-
i.")- ciliaro.studeas graiiairi; ei ant. ocnloskuniaiios nqn
4. Kon vero, ut mimis. habens, qtiod dedefat p.opriam quoerasgloriarii, setl attcioris.
PATROL.CLXXXHI. b
T?l S. BERNARDIABBATISCLAR/E-YALLENSIS 172
6. Polest tatnenet-aliomodolota facics, conscien-,A Elevala es( magnificentia illius, et non poteris ad
liapura; et tinctum caput inlelligi mens devola. eam : nec si le ruperis, appreli.endes..Accedet, in-
Quod si.id probas, adversus duplex vitium, quod quit,- homo ad cor qllum, et exallabitur Deus (Psal.
inaxime soleniappeterejejiinan.es, hsec dup verba LXIII,7, 8). Excelsus siquidem Domintiset humilia
abiutionis et unctionis dicta. videnl.ur. Alius enim respicit, el alfa a longe cognoscit(Psal. cxxxvn, G).
jejunal s(udio vanitatis, et huic dicilur : Faciem llumiliare, et apprehendisii. Ha;c plane lex pietatis,
:tuamlava. Alius jejiinaicum inipatieritia el rancore-, el pt-opterli3nc,legem suslinui te, Doniine. Siforte
"et huic bpus est ut capul uiigat. Est autem caput sublimitalis esset via proposita, et illic iler quo
isltid, mcns interior, qua_ lunc ungilur in jejunio, osienderetur sahiiareDei, quanta facerent homines
cnin spirilualiier deleciadir. in eo. An vero tibi no- . ut exaltarentur?Quam ci-udeliterinvicem siernertnt.
vurii videtiir, ut dicamus caput ungi jejunio? Ego invicem conculcarenl! Quam impudenter repereni,
^plus dico.: etiam impingualur. Nunquamne legisti manibusque et pedibiiS' conarentur in altum, ut
qnod scriptum est :. Ut alat eos in fame ? (Psal. imponerent sese homines super capiia aliena! Et
xxxn, 19.) Esl ergo jejunium corporis, capiiis un- cerie qui contendU supergredi [alias, excedere]
c(io; et carnis inedia, refecUoicordis. Quidni dixe- "proximos, multas inveniel dillicullales, multoshabe-
rim rinctiqnem, quae et medetur vulneribus, et B ' bit aemulos; mullos patietur
coiitradiclores,!ascen-
cxasperaias conscientias lenil? Emat igitur hypo- dentes equidem ex adverso : nilril vero facilius est
crita jejunio suo oleum peccaloris : cgo rrieum in- volenti, quam humiliare semetipsum. Hoc verbuin
terim non vendo jcjunium, el ipsum niihi oleum est est, dilectissimi, quod omnino nos reddit ihexeusa-
quo ungar. Unge, inquit, caput tutitn, ne quid forte biles, ul ne lenue quidern nobis velamen prxlcndcre
murmuris ant impaiientiaesukeat. Non solum autem, Ticeal.
sed et gloriare in trikulatione, sicut ait Aposlolus 2. Sed jam ad hunc parvulum , ad mansuedidinis
(iiom. v, 3). Gloriare, inquam, sed aksque, omni et humilUalis magislrum quonam modo conyeni
sludio vaniialis, ut sil etiam facies munda"ak bleo necesse sil, videamus. Convetiimiiti, inqu\l,ad me
peceatoris. in loto corde vestro. Fralres, si dixissel: Cqnverti-
. SERMO II. mini, nihil addens ; esset nobis forsitan libeium re-
Quomododebeamus converli ad Doininum. spondere: Factum est, jam aliud proponemandatum,-
1. Convcrtintini ad me intolo corde veslro,iiije- Nuncautem spiritualis (ul audio) conversioiiis nos
juiiio, el fleltt, el planclu: el scindite corcla veslra, admonet, quae non una die perficitur: uliuam vel
et non veslimenlavestra,ail Dominusomnipolens(Joel. , in omni vita, qua degimus in hoc corpore, valeat
ii, 12,13). Quid sibi vull, diloctissirai, quod praecipil consuriimari! Corpofis namque oonversio, si sola
Dominus, ul cqnyer-amur ad eum ? Ubiqtie eniin fuerit, nulla eril. Fofma siquidem conversioiiisest
est, et replet omnia, et nihilominus complecliuir ista, non veritas, vacuam. viriule gerens speciem
tihiveisa. Quo me verlam, ut converlar ad le, Do- pietatis. Miscr _iomo. qui tolus pergens in 'ea quus
mine Deus meus ? Si aseondero in coelum, tu. illic foris sunt, et ignarus interiorum suorum,, pulans
es : ©17 si de.scendero in infernum, ades (Psal. aliquidse esse, cttm nihil sit, ipse seseducit! Sicnt
cxxxvni, 8). Qnid jukes? quo convertar ad (e? aqua effusus sum, ait Psahnista in persona hominis
Supra, an infra ? ad dexteram, an ad sinistraii) ? hujusceinodi, el dispersa suni omnia ossa mea (Psal.
Consilinm istud est, fratres mei; secreium es(, xxi, 1S). Elalius quidara propheta: Comederunl,,in-
quod solis credatur amicis. Mysterium regni Dei quit, alieni robur ejus, el ignoravit (Osee. vn, 9).
es(; Apos(olis revelalur in aure, nain (urkis nikil Kxteriorem quippe superficiem intuens, salva sibi
dicilur absque.parabola. ATistconversi/uei.rts,iinqtiit, oninia suspicaiur, non senliens vermem occuhum,
ct efficiamini sicut parvulus iste, non ititrabitis in . qui inler.iora corrodit. Manet lonsura.vesUs necdum
regnum cwlorttm (Matlh. xvm, 5)_ Agnosooplane mulaia esl, jejuniorum regula cusloditurj s(alu(is
quo velil nt converlamur. Ad Parvulum cbnverti p. psallilur horis ; sed cor longe est a _ne,.dicitDomi-
necesse est, ut discainus ab eo quia milis est et nus (Marc. vn, 6).
Iiumilis corde : ad hoc siquidem pai-vulus datus est 5. Adende solerter quid diligas, quid metuas;
nokis. Sane idem et magnus esl, sed in civitate unde gaudeas, aut contristeris (2i); el sub habiin
Dqmini, cui et dicilur : Exsulla el lauda, habitatio religionis aninium S-ectilarem,s.ub pannis conver-
Sion, quia magnus in medio ttti sanclus Israel (Isa. sionis invenies cor perversum. Totu.m enim cor in
sn, 6). Qnid tu inflaris, o homo ? quid extolleris his qualuor affectionibus esl; et de his accipiendum
sine causa ? quid. alta sapis, et oculi lui omne pulo quod dicilur, ut in toto corde tuo convertaris
sublime vident, quod tibi non cedet in bonum ? Su- ari. Dominum. Cbnverlaiur proinde amor iuus, ut
bliriris quidem Domintis, sed non ita proponitur tibi: nihil' omriino diligas nisi ipsum, aut certe propter
laudabilis magnitudo illius, non eliam. imitabilis. ipsiim. Converlalur. etiam ad ipsum timof luus;
(21) Qnatuof islas principes passiones, tanquam num. 2 et 5;' sermonem 85 in CanUca, num. 5; ac
solas, assignare solent veleres, in his Bernardus, lib. v De.consideratione, nuin. 9; necnbn traclatum
quod ex iis.caeleraependeanf, Confer sermonem ii De diligendp Deo, num. 23.-
iiipsalmum xc, num. '9; sernianem 50 I)e diversis,
173 IN OUADRAGESIMASERMO III. ili
quia perversus esl tiiuor omnis, quo metuis aliquid A . festinel dispertiri. Alioquin non cst convci-ti a-d
prse.CTeum, anl non propter eum. Sic et gaudium. Dominuhi in lolo cordo, nisi scissb oorde. Donec
tuum, et tristitia (ua aeque converlantur ad ipsum. enim illam nnam accipias in JernsaJem, cujtts est
Hoc au.tem ila fiet, si nonnisi secundum eum doleas, parlicipalio in idipSum, riiulta iuterim tilii praeci-
iatit Iaeteris. Qttid enim perversum H28 magis, piuiUur; et si in urio pffenderis, factns cs oriinium
qnam faelari cum male fccoris",et in rebus pessimis reus. S:iritus Domini muliiplex, ait Sapiens (Sap.
exsttllare? Sed et .ea qtihque qnrc secundtim earnem VII, 22), nec potest seqtii miiliiplicem sine muili-8
est tristilia, tnortem operatur. Si prp tuo sive pro^ plici scissione. Audi dcnique hominem, quem se-
ximi peccaio doles, bene facis, et haec irisiilia es( ad cnndtim cor snum invenerat Deus. Paralum, inquii,
salttiem (II Cor. vu, 10). Si gaudeas ad munera cor mcttm, Deus, paratum cor mettm (Psal. LVJ,8).
grali.c, hoc gaudium sanclum est, et securum gau- Paratum ad adversa, paratum ad prospera; paratnm
dium in Spiritu sariclo.Debes et in dilcctione Christi ad huntilia, paralnm ad sublimia; paratitm ad tini-
fraternis c_oi.gaudereprqsperilalibus, et advereila- versa quaecuhque praeccperis. Vis pastorem oviurri
libus coridolere, sicnt scriptuni est: Gaudere cum facere? vis constituere regem popiilorum.' Paratum
gatideniibus, flere cnm flentibus (Hottuwt, 15). cor meum, Deus, parattttn cor meutn. Quis ul David
4. Verum ne ipsa corporalis "quidemesl parvipen- B , fidelis ingrediens, ot egrediens, cl pcrgens ad Impe*
. denda conveisio, quja spiritualis hujus adininiculum rium regis?J5t dicebat de peccatoribus :_Coa£iuJa(um
•nosciliir esse nonparvum. Inde est qtiod inhocloco esl sicul lac cor eorum ; ego vero legem iuatn niedila-
Dominuscutu .dixissel: ln ioto corde, adjunxit pro- tus sum (Psal. cxvni, 70). Inde enim cordis diiritia,
tinus: In jejunio : quod uUque corporis est. Volo inde menlis obstinatio, qilia meditatur qtiis nonle-
lamen vos admoniios esse fratres meos,.observan- gem Donrini.sed propriam voluiuaiem.
dum illud non ab escis tan(um-,sed ab omnihus ille- 6. Scindamiis iiaque corda nostra, diiecUssimj,
cebris carnis, el universa eorporis voluptale; inio qua.enus inlegra proinde vosiimenla sCfvemus.
vero jejunandtim est longe amplius a vitiis, quam a Vestes enim nostrae viriulessunt. bona vesiis, cha-
cibis. Sed est panis a quo vos j'ejunare nolo, ne fotte rilas ; kona vestis, Okedientiaesl. Beatus qui cuslo-
deficiatisin via: et si nescitis, panem dico lacryma- dii veslimenla kaec, ut non an_bule(nudus. Denique:
l-tim. Sequitur enim: Injejiinio, el fiettl, elplanciu. Beatiguorutn tecta suntpeccala (Psal. xxxi.l); et,_
Exigit enim plancdim a nobispcenilentia procteriia. Charitas operit mulliludihem peccaiorum (I Pelr. i"v,
conversationis; exigil ilelum desideriuin futurae , S). Scindamus corda, sicul praediclumest, ut 819
keatiludiriis. Factw sunl tnihi (acrynim mempanes die hacc vcslinienla integra servemus, quemadmoduni
ttc nocte, ait-Tropheta, cum dicitur thihi quotidie: 'inlegra salyala est (unica Salvaloris. Ncc modo in-
Ubi esl Deus twisl (Psal. XLI, &.) Parum ei placet tegram serval veslem scissio cordis, sed et talarem
kiijus vi(__noyitas,quinecdumveleraplangil,nocdum eam fao.Ucl polymilam, qualem a saricto patriarcha
plarigit admissa peccala, necdum plangit lempus Jacok aocepit filius, qui prae eaeieris amabatur (Gen.
amissurii. Si non plangis, plane non sentis aniiiiae XXXVII,3). Hinc nempe^ viruitum perseveraniia,
vuliicra, conscientiaelaesionem.Sod nec futiira salis kinc oonversaUonis piilckrac discolor unilas. Hinc
gaudia concujriscis, si non qnotidie ppstulas ea cura illa est gloria rcgis filiae.infimkriis aureis, circitm-
lacrymis: minus tikinola sjmi, si non ronuit con- amicta varietaiikus ,(Psal. XLIV, 14, 1S). Polest
solari anima tua, donec voriianl. tameii el aliler kaac scissio cordis intelligi, ut si
5. AddUdeindePropbeia : Elscintlile cordavestra, quiJem pravnm fuerit, scindatur ad compunplionein
et-non veslimenta vestra. Qtiibits verbis manifes.e [alias, cbnfessionem]; si durum. ad compassionem.
prior ille popuius Judaeoruiii et dtiriiiae cordis, et Qnidni scindatur ulcus, ul sanies effltiaf? Qtlidni
vanaesiiperstiUonis argtiilur. Crebra siquidem apud scindalnr cor, ut visceribus efllital pietalis? Utilis
, eos scissio yestium, sed non corditim esso solebai. prorsus iilraqne scissio, ,u.i ncc clatisum lateal pe_-
Quando en'imscinderehtur corda lapidea, qu;e non D ca(i virus in corde, nec indigeiiti proximo clanda-
poierantiiec circumeidi? Scindite, inqttil, corcla ve- mtts viscera misericordia-: ut et ip-i consequa-
sira, et non vesthnenla veslra. Qtiis in vobis cst, ctijns mnr misericordiairi a Domino.noslro Jesu Christo,
vohintas circa, unum aliquid solet obstinatior inve- qui est supef omnia Deiis bcnediclus, in sa.cula,
iiiri? Scindat cor suum gladio spirilus, quod est Aineii.
verbum Dei: scindal illud, et in mulias riiinutias
IN QUADRAGESIMA.
SERMO Ilii tempqre jcjiinandnm nokis est multo devotius. Si

De jejtmio Quadrqqesimw. quid enim addituf ad solilmn akstinentia» modnm,
1. Rogo vus, dil.eclissimi, lofa devoUone suscipite iiunquid non valde Indignum est, ul nobisonerosum
quadragesiinalejejunium, quod non sola akstinentia sit quod Ecclesia portat universa iiobisoum? Hacte-
commendat, sed multo magis sacramentum. Nam st nus usque ad nonam jejunavimus s-oli:nuiic usque.
devote usque modq jejusiavimus, nUqne sancto hoc ad yesi«.ram jejunakuiil nobiscuin paritcr universif
*M', S.BERNARDI ABBATIS CLAR_E-VALLENSIS 176
reges elpfiitcipes, clerus el jjopiilus, nobiles e( igno- A Quis libi videlur prqximus fuisse illi qui in.iTti in
. biles,"siniul in uimm diyes el pauper. Ifec idcirco latrones ? Uliqtie qui (eeit cum eo miseiicoidiam
dixeriin, fratfes, ne qiiis forleturbetur a pusilla- (Luc. x, 36, 57). Ergo quia toto hoc lerapore riiise»
nimiiale spiri(us., et jejiiniuni praesens rainori devo- ricordiae proximus esl, quwrite Dominum, charis-
tione suscipiat, diim seforlassis memiiierit prioris siini, dum inveniri,polest;invocate etim, duth\prope
' '
quoque jejtinii pondtis saiis difficile tolerasse. Hoc. esl. "',.':'•'<
enim quantum potest laljorat adversarius noster, ut &. Yerumtamen praesenli Quadragesinia majore
holocauslum nostrum devbtionis pinguedine vacue- no.bis est fervore quasrebdus, quae non solum pars,
trir, ut "et minus acceptum sit Deo, et conscientia sed et sacramentum est totius temporis hhj.us.
nostra in spirituali gaudio niinus exhilaretur: .sicque Propterea si forte diebus caeteris sludia nostra ali-
de pusillanimitaie toleranliae, ctiain conscientiae quaierius intepueraiit, digpuni est ul riunc in fervore
pusillanimitas g.nerelur. Cujus astulias non igno- •spiritus recalescant. Quod si gula sola peccavit, sola
ranles, tota, oksecro, adversus etim sollicitudine qiioque jejunet, el suilicit. Si yero peccaverunt et
vigilemus: ei quia hilarem datoreni diligUDeus, ,et niembra caetera, cur non jejunent, et ipsa.? Jejunet
ipsa qtioque conscientia noslra ampliori exincie ergo ocnlus. qui depraedatus est auiniam; jej"unet
fulucia subievalur; ul devoliora sint noslra jcju-. " auris, jejunet lingua, jejiinet marius, jejunei jeiiam
nia, sollicite nobis (otius Ecelesiae proponanuis anima ipsa. Jejunet oculus a cufiosis aspeciibus et
cxempla, ohini pelulantia, ut bene humiliaius coereeatur in
2. Seil quid de his ibquor, qups babemus in liac posniteiuia, qui inale liber vagabatur ,in cblpa. Je-
jejunii observafione consortes ? quasi non multo jrinet auris nequiterprufiensa fahulis el rumoribuSf
excellenUores habeannts in ea duces, jmoei eonse- et quaecunque otiosa sunt, et ad salutem mininie
«ratores. Quaiila devolione suscipieridum est nobis, pertinenlia.. Jejunet Jingua a detractioneet mtirmu--
-cpioda feancto.Moyse tanquam h-ereditario jure tra- ratione, ab inutilibus, vanis a;que scurrikkus ver-
tlltnir (_r_co_/_xxxiv, 28), chi - speciali prae oaeteris kis: intefdum quoque, ok grayitatem silcntii, etab
.propheiis pr-erogaliva, facie ari faciem Dominus lo- ipsis qnae videri jjolerant necessaria. Jejunel iiiamis
'"qnebatur?(Exod. xxxiu, 11.) Quanlo fervore am- ttkoiiosis signis, et ab operibusjomnibus, quaecunque
pleciendum est, quod Elias ille commendat (III Reg, non sunt impo.rata; sed et multo magis anlma ipsa
xtx, 8), igneo curru rapdis in coelum? (JV-Reg. n, jej'unel a vitiis, el .propria voJnnlate sua. Eteniin
1T.) Ecce enim quain mul.la millia a diobus illis sine jejunio haeccaefera a Domino reprobanlur, sicttt
êneralis conditio moflisinvasic Elias lamen usque p scfiptum est, quia in diebus -jejuniorum veslrontm'
adhuc, conservante Domino, manusejus evasjt. Jam voluntates veslrminveitiuniur (Isai. LVJH,O.J. "
vero si commendant jejunium praesens Moyses et SERMO IV :
Elias, quamvis magni,"tamen cbnser.vi nostri; quau- De oralione et jejunip.
turii commeridat illud Jesns Dominus noster, qui et 1. Quia jejunii quadragesimalis-tempus advenit,
ipse diehus totidem jojunavit? (Matih. iv, 2.) Qualis quod tota devoiione suscipere Trponeq chariiaiem
ille est, non dicani monachiis, sed Chrisiianus, qui veslram; dignum reor, aliquatenus exponere, quo
rRinus devote jejunium snscipit, quod ei tradidit ipse fruclu, et qiiemadmoduiii oporteat jejtinare. Pfimum
Cbrisuts? Denique lanlo devoiius imiiandum hobis quidera,Tratres, pro eo quod ab ipsis quoqtie|ficilis
sst, dilbctissinii, Christi jejiiiiantisoxemplum, quanlo '- akslinembs, ea nobis,quaepriiiscomm.isimus, illlcila
certius est propter nos eum jejiinasse, iiou propler condonantur. Quid vero est condonari commissa,
se ipsum. nisi jejunio, brevi jejunia redinii sempiierna ? Ge-
5. jejttnemus ergo, ch-arissimi. et devote jejnne- bennam enim meruimus, ubi nullus unquam cihus
mussancto hoc Qnadragesimaeiempore: ila sane ut esl, consolalio nulla, lerniinus nnllus; ubi gutlam
noverimus qttadragesimam noslram non solos qtia- aqtloe dives postulat, el accipere noh inerefur (Luc.
draginta dies, liabere. Conlinuanda enim nobis est D xvi, 24-2(1). Bonuni ergo et saluiare jejimiuni, qtio
quadragesiiiia Q^Q cunctis diebus miserx hujus redimunltir jejitnia sempiierna et suppl.cia, dum
viiae, dum per auxilium gratiae (qttae in quatuor redimunlur [alias, remitlimtur] koc riiodopeccata.
Evangeliisconimendamr) necesse estnos Decalogum Non solum auteinaboliiioestpeccaiorum, sed exstir-
logis itnplere. Errant plane qui paucissimo_dies islos palio. viiiorum; non solum obtinel veniam, sed, et
ad pceniienUam sufiicero credtinl, cum cerdim sit promeretur gratiam ; non sblum delet peccala prae-
totum vitse lmjus lempus nonnisi ad pcenitenliam' leiita "quaecommisimus, sed et rcpellil futura> quae
inslitutum. Quwrite Dominum, ait propheta, non so- - commiltere poteramus. " '
lum quadraginta diebus, sed dittn inveniri potest; 2. Dlcam el unum adknc quod facile capiatis,
invocate eum, dum prope -est (Isai. _LV,6). Neque saepius, ni fallor, experli. Jcj'uniuin orationi devo-
cnim lunc erit invocandi tempus, quatido nemiiii tionem ,et fiduciam donai. Et vide quemadmodum
proximus ent Deus; sed aliis qiiidem praesens, aliis sibi invicem jejunium et oratio socientur,, sicut
vero nimis valde remouis. Interim sane ex eo quod scriplum est: Fraler adjuvans fralrem, ambo conso-
pfoximus dicituf, nianifesittm est qtiod non.itim h_- labuntur (Prov. xvui, 19). Oraiio firtulem impeirat
kctiir: sed tamen habcri, et invcnifi faciie potest. ji-junandi, et jejunium'graiiam" promerelur orandl.
l~n IN QUADRAGESIMASERMO V. T78
Jejunium ofalionem roborai, oralio sanclificat j'ej'u- A meraria. De kis qui sic orant, attdi quid ioquatur
nium, et Domiriorepr_esental. Quid enim jejunium ad propkelam Dominus. Clatna, inquit, ne cesses :
nobis proderil, si refinquatur in terra? quod absil. quasi iuba exalta vocem luam (Isai. LVIU,1), elc.
Subleveiur ergo jejuiiiuin penna qoadam 821 ora_.' Quasi _M&a,inquil: qhia in spirifu vehementi incre-
lionis. Yeruni huic, neTorte minus snfficiat,-alteram pandi sunl.temerarii. Me cienim, quaertmt, qui se-
quoque necesse est. sociari. Oratio justi, ait Scri- meiipsos nondum. invenerunt. Nec hoc dico ut pec-
ptura, peneirat ccelos(Eccli. xxxv, 20, 21). Sintergo catoribhs auferam orandi fiduciam; sed volo" eos
jojnttio nostro, -ul facile ceelos penelret, alaeduae, orare, lanquam gentem quoepeccatum .fecerit, non
orationis seilicet aljjue jusUliae, Juslitia verd quae jusUUam. Orent pro indulgentia peccatorum suorum
. esi, nisi qtta. cuiqne reddilquod.subm esl? Noli ergo in animo contrito et.spiritu humllitaiis', quem-
—quasisolum attendere Deum. Debitor enim es etiani admodum Ptiblicanus. ille : Deus, inquit, propi-
praelatis, etiam fratribus luis: nec vult Deus ntpar- lius eslo. mihi peccatori (Luc. xviii,T5). Temerita-.
vipendas, quosipse minime parvipendit. Nequeenim tem enim dico..quando is in cujus.conscieiTtia pec-.
'
sine causa ait Apostolus :. Providenles botia nbii calum adhuc aut vilimn aliquod regnal, ambulat in
iaiUum coratnDeo,sed etiam coramlioniinibus (Rotn._ magnis ct in mirabilibus super sej.minus sollicitus
xit, 17). Dieebas fortasse: Sufficit milii si tanium 15pro periculo animae suae. Terlium peripulum est, si
Deus approkal quod ago; quaemihi de huitiano.cu.a. ~si( oratio lepida,.et npn ex yiva affeciiorie proce^
jtidicio? Sed cetius sis. quod ei minime jilacoal, dotts. Timida quidem oralio ccelum, non penelrat,-
quidquid cum scandalo. filiorum ejus, et contraip- quia resiriiigil animumaiinor inimoderalus,. ul ofa-
sins feceris vohintalem, cni obedire lanquam ejus tjo, nnit dicam non ascendere, sed liep proccderc.
vicario oporlebat.. Sanctificaie, inquit, fejunium, qucal. Topida yerp inascensu languescit e( deficil,,
vocale ccetum(Joel. ut, 15). Quid est enim coslum - eo qiiqd non.liabeal.yigorem. Nam (emeraria ascen-.
vocare? Unitatem servare, diligere pacerii, frater- dU, sed resiIU;.resis(i(ui enim ei : nec lan(uni non--,
niia.em amare. SuperkiiS' ille. Pkarisreus j'ejunium olitinet gratiam_ sed ei inereturoffensani. Qua. vcro .
• h.ihuil, jejunium sancUficavit,
qtii nimir.iimj'ej"tina- fidclis, ct.humilis, S22 el fer.vens oratio fuerit,.
vii.bis in SabbatOj.ei gratias egit Deo; setfiion vo-. coelnm sine diikiopened-abit.: uude cerdnn es( quod
cavit cbstum, dicens : Non sum sicut cmleri homi- vacua redire non poterii. . •
mun(Luc. xviii. Jl).; ideoque ala una nilens jeju- ' • . SERMO V." .
nium ejusnon pervenit in ccelum. Yos ergo, cha- De triplici modq oralionis. -.
rissirai, lavatemanusveslras insanguine peccaloris, i..Charila_,' qua pro yokis soilicitus sum,.fra(rcs
ot omnino solliciti estote, utalas duas habeat jojo- mci,.cogil ut loquar vobis :- et, urgcnte ea mullo
i-ium vestrum, sanclimoniam scilicetet.pacem, sine soepius loquerer,.. nisi-tam mullis-Pccupaiioiiibtis,.
qua nemo videbit Deum.. Sonctificale jejunitcm, ut ini[iedirer. Nec mirum si sollicitus suin pro vobis,
jiura intenlioet devota.oralio divinae illud offerat cum inveniam in roe ipso materiam mullani "et.oc-.
i:<ajesla(i: Vocate ccetum, ut congrttal unilati: Laiw casionenj sollicitudinis. Quoties enim jjropriam mi-
diite Domimtmiii lympatto et cltgro (Psal. CL,&),.ut seriam et niultimoda pericula cogilo, haud diibiu_a-'
<oncors sil morlificaiio. carnis. -- quiit ad meipsum conturkeuir anima tnca. Nec mi-
3. Porro quia et de jejunio et de justitia al.iqua nor., mibi sol.icitudo est pro singulis quibusque -
ilixintus, dignum -est ui de oraiiohe quqque pauca., vcslrum, si tamen diligo vos tanquam nle" ipsum.
loquamur.. Haecenim quanto eflicacior est, si.fiat u(. Novit ipse qui. scritlaltir -cot;da, quoiies .in cbrde
debet; tarito callidius impediri ak adversario solet. mco prbprise solliciludini, pr__ponderai-soilicitud6
li.uerdum enim graviler impedittir oratio a jmsillar vestra. Nec mirum si multa mihi- sollicitudo.est, et
tiimitale spiritus et timore immoil.erato. Hoc. autem limor magniis conlurbat me sttper onniibus vobis,
!uuc solel (ieri, cmn sic cogiial hotno propriam in- quos videp in tanta miseria et in lantis conslilulos
dignitalem, u( non" converiat oculos ad divinam be-. D esse periculis. Ipsi-enim, utmanifestum est, gesta-
i-.ignilatem. 'Abysgusenim abyssum invocal (Psai. mus laqueum nostrum, ukique proprium circumfe-
XLI, 8) : akyssns -luiuiuosa, abyssum tenebrosam; rimus inimicum :.carnem hanc loquor.de peccato
aliyssns misericordiae, abyssum miseriae. Profundum natam, in peccato nutritam; corrbpiam nimis ipsa
namqne est cor liomi.nis, e( imperscrutabile. Sed si origine, sed multo ainplius prava eonsueiudine vi-
magiia est iniquitas mea, multo major es,t,Dbminc, .tiatam. Hinc esttjuod tam acriter caro adversus
pieias ttia. Ideoque cum ad nje ipsum lurbata fuerit 1 spiritum concupiscit, quod assidue murmurat, et
anima me;i,_meiuor sum miiltitudinis misefioordiae impatiens est disciplinae, quod illicita suggerit, quod-
i!i__,et respiro in ea-:. el cum inlroiero iri impo- nec ;rationi ok(emperai, nec inkikeiut ullo.timore..
leutias meas (22), nolo niemorafi jiistitias tuae solins.; 2. Huic accedit,iiauc adju.yai, kac ulilur.ad im-
4 Vorunitameirsicut [i.ericulum esl, si fucrit pugnandbs nos callidissimus serperis, cui nullum
oratio riiinis limida; sic iii coiilraria parte non mi- aliud desideriuni est, nullum sludium, nullum nego-
mis, iino ol majus periculuin est, si fnrle fueril (e- - lium, nisi-eifundere sanguinem animarum. Hie,est-
(22) Hic vari.aul scripU et editi. Quid.ambabenl, , Sed iiosira Iecilo melidr, ui imposentiasreferatur ad',
In votentias meas,iio_lo, eic. Iloi-stitis. liakei, lucis.. •pusillaiiimif-alem., , .
179 S. BERNARDIABBATISCLAR_£-YALLE_.SIS TSt.
qni jugiter macbinalur malum, qui desideria carais A H Notite, ajl, judicare secundum faeiem, sed jusluni
insligat, qui concupiseent.a. ignem ualuralem quo- judicium judicate! (Joan. vn, 24.) Quod esl aa(em
dammodo.venenaiis suggestionibus sufflat, illiciios justumjudicium, nisi judicium ttdei? Quoniam justus
motus inflammat; peecali occasiones para(, et mille ex fide-vivit (Habac. JI, &). Evgo judicium fidei se-
nocendi artibus corda homlnum lentare non cessat. " quere, et non experimentiim luiim : qttojiiam fides
Hic est qui manus nosiras proprio cingulo alligat, quidem verax, sed experimeiiluin falfax. Qtiae cst'
et, ut dicitur, haculo nostro nos caedil, ut caroquae ergo verilas fidei, nisi qttodjiroiiiittit ipse Filin..Dei:
data est in adjutorium, in ruinam nobis etin la- Quidquid oranles pelilis, crediie quia accipielis, et
qiieuin fial. fiet vobist(Malllt. xxs, 22.)'t.emo veslrum, fralres,
3;Sedquid prodest indicasse pericula, si nulla parvipendal oraiionem suam. Dico ciiim vobis quia
consolalio, nulla adliibeanuir remedia? Grande ipse ad quem oramus, non parvipendit eam. Prius-
quidem periculum esl, et. gravis lucla adversus do- qbam egressa sit iikore nostro, ipse scribijnbet
ii:esticurii hostem : maxime cum nos advenae siraus", eam in libro stio. El unuin "indubitanler e duobus
et ille civis; ille stiam inhabiiet regionem, nos speraie possumus, qubniam aut dalriiqtiodpeiinms,
oxsules simus, el peregririir Magiium quoque discri- aul quod nokis noveril esse utilius. Nos enim quid
men, adversus diabolicae fi-audis aslutias tam cre-TB oremus sicut oporiet neseimus : sed miseretur ille
kros, imo coiitinnos habere confiicius; quem nec super ignorantianostra;et orationem kenignesusci-.
videre qtiidem possumus, et quem nimis astutum piens, qttod nokis aul oninino non est titile, aut non
feeeril tam natura subtilis, quam longa exerciiatio tam cito dari necesse est, niiuim.e trikuit : oratio.
malitiae ejus. Yerumtamen in nobis est, si vinci no- lamen infructuosa non erit.
tumus : et nemo nostruin in hoc certamine dijicilur. 6. Ita sane,si feceriinusquod monemur in psalmo,
invidis. Snb le est, o homo, appetitus tuus, et lu id esl si delecteniur in Doniino. Ait enim sanctus
dominaheris illi (Gen. iv, 7). Poiest inimieus exci- David : Delectare in Domino, et dabil iibi peiiliones
lare len(a(ionis mo(um : sed iri (e csl, s'i voltieris, cordis tui (Psal. xxxvi, i). Sed qiiid est, o Propbeta,
dare seu negare coiisensum, In itia factiltate est, si quod tam absoluie mones doleclari in DominoJ acsi
volueris, inimioum tiuim facere servum tnrim, ul a.d manum nobis sit hujusmodi deleclatio? Delec(a-
omnia tibi cooperentur in boiiuiii. Ecce enim io- lionem cibi, somni, quietis et c'__teroriim,quae in
flammalinimicus desiderium cibi, vanitatis aut itn- terra sunt, nov.imus: Deus atiiem quam do.teclatio-r
patieiuiae cogUationes ingerit, aut excitat Iibidinis riem habet, ut in eo deleclemur?Fra!res mei, saecu-
motuni : tu soluirimodo ne cbnsenseris; e't quotios lares hoc dicere - possunl, vos non pnteslis. '•Quis
res(i(eris,-toties coronaberis." . enini vestrum est qtti non saepe exper.tus sil con-
4.Veriinitairtenn_garenon possumus.fratres, mo- scienti;» bonae deleclationem? qni noil guslaverii
iesla sunt k__c,et periculosa : sed, el in ipso certa- saporem ca.sli(alis, humilitatis, charilaiis? Non csi
tnine,, si viiililer. resisiimus, ijuaedam pia tranquil- hasc dcleclaUo polus, neque cibi, aut similis ciijusli-
lilas de, consciejuia hona nascitttr. Credo etiam, si betrei : delecla(io lameii es(, et niaj'or omnibus,
cogiiaiiones islas quam cito in nobis advertianis, illis. Divina enim est, et non -carnalis delectaUo :
nou patimur rcmorari, sed in spirilu vehementi ani- et cum in his delectauiur, plane delectaniur iri Do-
iiiiis advorsus illas exciladtr, quoniain ininiicns con- mino.
fusus abscedet a nobis, nec tam iibenier illico re- 7. Sed causantur niulti fortasse quod affectum
verletur. Sed qui sumus nos,_aut quaeforlitudo ne- hunc deleciabilem el dulciorem super. inel et favum
slra, ut lam mullis ggg lentaUonibus resister.e va- rarius experianttir,niiiiiruin quia lenlalionibus inle-
leamus?- Hocerat cerle quod quaereba( Dcus, hoc rim exerceniur:.mul(oque virilius agunl, si virlutes
erat ad quod nos perducere saiageha( : ut videntes ipsas non pro deleclatione, quarn exporiantur, sed
defectum nostrum, et quod nbn, est nobis auxilium pro virtiilikus ipsis et prosolo keneplacito Dei tot»
aliud, ad ejns iiiisericordiaiii tbla kuniilUate curra- ,j. intenUone, e(si non lota affectione seclantitr. Neo
mus. Propterea rogq vos, ffaire_,u( sempor ad ma- dubium quin oplime compleat qui knjusmodi est,
-num habealis (u.UssimumbraUonis refugibm, de qua Ptopketae adiiioiiilionem, qua dicit : Delectare,in
eliam inemini me paulo aijle in fine sermoriis esse Domino ; quoniam non de affeclri loquittir, sed de
locutum. exercilio; Affectus enim ille keatiludinis es(, exerci-
3. Verumlainen quoties de oralione loquor, vej-ba lium veroviriuUs. Delectare, inquit, in Dotnito : ad
quaedam humanae cogilaiioni.s audire mihi videor in lioc lende, ad koc.conare, ul iu Doraino delocieris,.
corde veslro, quaeet ab aliis frequeiiler audivi, et' etr dabit libi petitiones tordis tu.."Sed consideiaquod
nonmiriquahi expeiius suin in corde meo. Qtiid enim -peliiiones cordis dixeril, qnas approbal ju-icitim
est, qiiod licet nunqjiam ab oratiobe cesseriius,vix rationis. Nec kakes unde causefis, sed uhde magis
unqriam experiri videatur aliqitis noslrum quis sil. lotoaffeclu in graliarum actione verseris : qiiainuo-
orationis suae fi-,ueiiis?Sicut ad joratioriem accedi- quidenj (an(a supcr (e cura est Dco iuo, u( quolies
mus, sic el redire videmur : riemo nobis respondet ignorans quaeris qnod libi inutile. est, non te audiat
verbum, nemp quidquam dona(, sed laborasse vide- super hoc, sed mutet illud uiiliofi dono. Si-cet pa-
mur incassum.Sed quid in Evangelio dicil Dominus?''-• ior carnalis parvulo quaerentipanem libenter porri-
IN QUADRAGESIMA SERMO VI. ' - . 182-
iSl
gil: quierenti cuKellum, qu.emnon necessarium pu- A cupiscentia et ignorantia nostra. Ines( cnitn nobis
ta(, non consenlit, sed.magis panehi ei quem dede- quasi a nalura, magis autem ab ex-torminibnatune,
ralTrangif, vel per aliquem 82.4 minislrorum affeclio quaedampessim? ellibido uocendi, ul inex-'
frangi pracipit, ut n.ihil ille habeat periculi, nihil stinguibilis iriveniatur in riiiseris animahus nostris.
laboris. . maliliae delecia(io. Quid vero. longius a.volunlaie
8. Porrq pelitiones cordis in tribus credo con- divina ?>PIanechaos magnum inter nos etiilani.fir-.
slare, necvideo qttid praeter illa eleclus quisque sibi maium est in.hac parte : cum somper ettm".delectet
debeal posfulafe. Duo quidem hujustemporis sunt, prseslare benefi.cia, et ingratis nobis.e con(ra sugge-
id pst bopa corporis et animae, (eriium verobeaU- rat affectio crudelissima el innoxiis velle nocere.;
tudb a_terna_vilae. Nec mireris quod kona corporis Hinc omnis radix amaritudinis germina[ j hinc-
a Deo dixerim esse quaerenda; quoniam. ejus sttitt invidi_a, hinc detracUones, iiinc dissenlioiies pul-
corporalia omnia, sicut et spiri.ualia omnia bona. lularit, hine silvescunt ininiiciliae. A,t haec pjiidem
Ab eo ergo petendum et sperandum nokis est, unde germina virulenta-praecidi semper necesse est falce
ppssimus iii ejus servitio sustentari. Yerumtamen. justitiaei qt.ia videlicet extorquemus . a nobis , ne
pro necessitatikus animaeorandiim nbbis esi et fre- cui faciamus quod nolumus-nobis fleri; sed quai_
qtientius, et ferventius, id est pro obUnenda gratia. E Bvolumtis ul faciant nbbis homines, et nos eis-eadem
Dei, ariimaequevirlutibus. Sic et pro vita aeiefiia faciamus. Eradicari tamen aut exstirpari a cordibus
loia pie(ate et toto nobisprandum est.des.idefio, ttbi. nostris.omnino non pbterit malitia, donec in muiido
liimirum corporis et anirnae,plena et perfecla sit ftierinius, qui totus posilus esl in maligno. Conteri-.
bbalitudo. . , . , . tur quidein ggg sefpenlis capu(, sed frequen(er-
9. Iri his ergo tribus, ut cordis petUiones' sin(, experiri est calcaneoInsidianlem.
tfia nobissunl observanda. Nam et in prima quidem, 2. Secundoioco- ipsa quoque.corruptibilis hujtis..
superfluiia~, etin secpnda impuritas, el ela(ioin(er- inlirmilate corppris.praepediinur, ne voluiilas nostra.
dum subrepere solet in tertia, Nonuunquajn ppim ' divinaevaleat-cohaerere. Nobis siquidem quod molc-.
lempbralia.quaeri solent ad vohiptal.em,vir.tufes.ad stmn sentimus, non. potest non displicere; et fre-.
ostenlationem; sed et vitam aeternam fortassis ali- qnenteriu his voluntas nostra a.divina .dissidet vo-
qui non in humilitate quxrunt, sed tanquam in fidu-. lunlale : cui ne penitus advprsetur, forliltido est-
cia suornra meritorum. Nec hoc, dico, quin accepla. nobis necessaria,. quae secunda species est virtuiis.
gratia fiduciam donet orandi; sed non oporletut ip. 3. "Necsola impedil afflictio corporis : impcdit et-
ea conslUual quisqu.am fiduciam impelrandi. Hoc concupiscentia, qua Inuliiplicibus et.inexplebilibus,-
splum conferunl haec prima [alias, praeinissa] dona, ^* distrahimur desideriis. Quando autem poterit anfra-.
utabea misericordiae; quae (ribuit haec, sperentur ctuosa el angulis plcna vqluntas ei uniri, quaerectis-
etiam ampliora. Sit ergo oraiio quae pro (emporalk sima est, et omnimodis.indistorta ? Heu me! Domine.
bus est,.circa solas necessitates restricta; sit oratio, Deus, quia undique mihi. bella, undique tela volant,
quae pro virlulibus est aniniae, etiam ab omni impu- undique pericula, undique impedimentalQuocunque
ritale libera, et cir.ca solum beneplacitum Dei in-_ me vertam, nulla usqbam securilas est. E_( quae-
tenta; sit ea quae fit pro.aelerna vjla, in omni hunii-. mulcent, et quo_ moleslairi. timeo':et esuries ct.'.
Iitaie, prajsumens de sola (ut dignum est) miser.a- refectio,. et somnus et vigiliae, et labor e( requies.
tione divina. mililant conlra me. Diviiias.etpanperialem nedede-
SERMOVI. ris niilti, orat [sapiens (PIOIJ.xxx,8)": nimirum, quia
De oralione Dominica. (Matth. vi, 9-13,) utrobique laqueus, utrobiqtte perictilum. Quod si
1. Volunlas Domirii, fralres, quae prius angelo.s. reprjmit temperanlia cohbupisceritiain(hoc quippe
ereavit faciens eosdem, postmodum in eis facta unicum in bujusmbdi remediuni esl), erit. quidem
beavit. Sicut enim Verbum quod erat iq principio, unio jamnonnolla, sed plena non erit. Hinc et-Apo-
carnem susjiiciens dicilur, et vere d.icilur, factum,- D stolus de se falelur : Ego ipse, ai(, menle consenlio
illa aeterna in an- legi Dei, ;carne aulem,legi peccali, quai est in mem-
paro (Joan. i, 1, \&) :.sie _v.olun.las
gelo facta esi, cum ahgelicam omnino in se absor- bris meis (Rotn. vii, 25,23). Ex parteergo pohaeret,
buit volunlateni. Quidni.dicatur facla in angelo, cum etex parte dissidet, donec yeniat qucidpeffeclufri
angelica facta est? Haecenimsumraa illius.felicilatis. est, et quod ex parte est evacuelur.
est, l.ic.vqlupiaU.sco_leslis lorrens, quod divina.vo-, 4.,Q.uaria, es( ignoranlia, quam.e( ij.sam nobis
luntas ipsa facta est etiani angelo,rum: ut quemad- plurimum obesse non ignoralis. Quo enimpac(o
mpdum, placet Deo universitas adminislrationis ku- volun(a(em. Dei praeviam.seqtiar, ubi ignoro eam ?
jus, sicet ipsi in cunctis gaudeant, in omnibus de- . Cognosco"aulem lanlum ex parte, el necdum sicut
Iectentur. Hoe igitur oramus, ut baec voluiitas, sicut cognitus s.um.Prbplerea.inquirenda sunt nobis cum
in, coelesiikusfaoia est creatufis, fiat etiain in lerre- omni desiderio incrementa pnidenlisfc,ut magis ae
nis; utsicut angelus, sic et. komo adkserens Deo, magis.notani faciat nobis Deus volunlatem suarii, ut
unus cum eospiritus sit. Sed. heu me! quot obsta-, . sciariips quid acceptum sit ei omni (empore. Sic vir-
cula separant, qtto( prohiben( impedimeiKa! Qbjicit tutum cpnsummatio, justitiae, forUtudinis; tempe-
eeiiemalilia.mediain, objicit infirmitas,.pbjicit con-:: ranlia. et prudentiae, unionem iliam lam feiiceiR.
4§5 S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLEISSIS 184
qaam desidp.akilem consrimmabii, ut sit nobis cum A ni.inuscito veniat; sed et remanensex (o(o, ne tania
i)eo una volunla?, et quaecunque ei placent, pla- quidem perveniat.
2. Quis igilur est magis alienus ab acUbus sa_.
peant simul et nobis : aique hfec nobis erit (ut de
angelis supra dic.um esl) omnino.perfecfa jucun- " culi, quam peregrinus? Profec(o quibus dicit Apo-
ditas. . , . slolus : Mortui enim eslis, elvita veslra abscondila
est cumChristo iit Deo (Coloss.m, 3), Peregrinus
5. Oramus aulenr. ul adveniat regnum Domini,
nobis si( de se- nimirum potest facile occasidne viatici plus quam
quo videlicel plepa rpgni po(estate
et.delineri quserendo, et;pra?.gravaripor-
curUas. Quod autein peiimris u(,sancti'ficeiur i.omen oporteal,lando : mortuus, si desit etiam ipsa sepultura, non
ejiis, omiiinq jam supra nos in ejus notiliarn.pergere sentit. Sic viluperautes ut laudanles, sic adulanles
co.ncupiscimus.Ubi nimirum nobis ip nobis et felix
audit ut delrahentes, imo tero nec audit, quia
securiias, et secura felicilas fueril.in eum qui supra mortuus est. Omnino 1'elixmors, quae sic iinmacu-
nos esi, (ofa jam spiritus vejiementia rapiemur., latum serval; imo
Nomen ponilus alienuln facit ab IIOG
Sanciificetur rto.men tuitm. ejus, gloria ejus. saecttlo.Sed necesse est ul qui nbn yivUin se, vivat
El illa quaiidonon sancla?Fieri lamen dicitur sancta Ckris(us in illo. Hoc est enim qnod ait Apostolus :
gloria ejus, cum in sanctitate glorificalur a nobis : B Vivoaulem,jam non ego, vivit vero in me Chiistus
sicut et volun(a(ein ejus, quaeaelerna est, in nobis,, II, Ac si diceret : Ad alia quidem
(Galat. 20).
ul riosira fia.t, lieri posttilamus. Hoc ergo primum omnia mor.iuus sum, non sentio, non atiendo. non
fieri peiimns quod maximiim est, ut nobis gloriae curO : si qua vero sun( Christi, haec me viviim
ill.ius innotescai sancliias illibata. Exinde quod ad inveniunt etparatum, Nani si ribn aliud-possum,
li.osspecial :pp_(amus,et regni po(es(a(em propier sallem sentio : placet quod ad ejus honorem. (ieri
securitateu), et yoluntatis ejus iri nobis perfectionem yideo, displicent quae aliter fiunt. Magrius oiunino
propier j'ucunditatem. Sed quia necdum illa perie- gradus est iste. - .- ,
ctione gaudenles, non sine magno labore divinae 3. At fortasse po.erit ajiqiiid adhuc superius
possumus obtemperare ypluntati; opus esl cibo ne
inveniri. In quo ergo qua.remu's? In quo pulas, nisi
deficiamus, opus est, inquam, pape quotidiano.. in eo de qtio nunc loquebamuf, qui raptus est
Sa.pius quoque aberrantes ab ea, e(.delinquenles, usque ad lerlitim cceitim? Quis eriim prohibet ter» .
hoc est derelinquen(eseam, necessario pro indulgen- (ium'co_lum dicere, si quein gradum supra islos
tia supplicamus,' dicenies : Dimitle nobis debita poieris invenire? Audi igiiur ipsum de hac larita
vostra, elc. At rieTorte in eadem recidainuspost alliludine non in se gloriantem, sed dicentern :
acceptam veniam peccatorum, orandus a nobis idcm C Mihi autein absil gloriari, nisi in cruce DominiJesu
ipse est, ne nos inducat in letUalionejn',sed niagis Christi, per quem mihi mundus ciucifixus esl, el ego
edocat rios, ei Jibefet a malo. Amen, mundo (G.alat. vi, \i). Non solum inquil, morlutts
©2S SERMO VII. mundo, sed. et cruciftxus : qupd esl-ignorniniosimi
'
De,peregrino, mortuo et cruciftxp. genus mortis; Ego illi, paritef et ipse mihi. Oninia
1, Felices, qui seprsesenli saeculo nequam adve- quae mundus amat, crux niibi sunt : delectatio
nas el peregrinqs exbibent, inimactilatos se cuslo- carnis , honbres , divilioe, vanae hominum laudes.
(lientesab eo! Neqtte enim habemus liic.maneniem Qua. vero mundus reputat crucem, illis afflxiissum,
civitatem, sed fuluram inquirimus (Hebr. xm, 14). iilis adhaereo, illa toto ampleclor affectii. An non
Abstineamus ergo a carjialibus desideriis,quae mi- major iste esl secundo et primo gradii ? Peregriritis,
iitan( adversus animam, lanquam advenaeet pere- si prudens est, et non: obliviscilur suae peregrina-
grini. Peregrinus-siquidem via regia incedil; rfon tionis, licet cum labore, iransii, et uon magnopefe
declinat ad dexlerani; neque ad sinistrain. Si forie saecularibusimplicadir. Mortuitsaequeblandahujtis
jufganies viderit,. nqn attendit; si nubentes , aut saeculi, sicut aspera spernit. Qui yero rapiusr,est
choros ducentes , aut aliud quodlibet facientes , usque ad lertium co_lum, crux XIIiest omne cui
nihilominus transit, quia peregrinus est, et non mundus inliaerei; e( his adhaeret quae.mundo crbs;
pertinet ad eum de lalibus. Ad patriam suspiral, ad esse videntur. Quamvis in his verhis Aposioli illud
p,at,riamtendit: yestitum el victum habens non vtilt quoque non incongrue possil inlelligi, crucifixum ei
aJiis onerari. Beatus pl?,ne , qui suiiin sic agnoscit, miindum reputatione, ipsum vero mundo criicifixum
sic deplorat incqlalum , dicens Domihb : Quoniam compassione. Crucifixurii enim mnndum videbat
advena ego sutn apud te et peregrinus, sicul omnes obligalionibus vitiorura, el gg^ ipse crucifigebaiur
'
patresmei (Psal. xxxvin, 13). Magnum hqc quidem, ei per compassionisaffeclum. \
sed forie gradus aliquis altior est. Niiin peregrinus, &. Pensemus nnnc singuli in quo gradu quisque
etsi non admiscetur civibus; aliquandq lanien de- sitposilus, et siudeamus proficefe de die iu diem,
lectatur videre qua? fiunl, aut atidire ab aliis, aut quoniam de virlute in virlulem videhilur Deus
ipse narrare quae videril.: et his et hujusmodi, etsi deorum -in Sion (Psal. LXXXIII , 8): Maximevero
p.eniiusnonretinelur,detineiuriamen et retardatur, hoc sancto tempore in omiil, oksecro, puritate con7
Oum minus memor patriae, minori aocelerat deside- versari studcamtis, ul)i et cerdts, "elkrevis.dierum
fio. Nam et lantopere [Atias, lanto lempore] polesi numeras posilus esl, ne desperet kumana fragilitas.
ip -Jiis delectari, ut jam nou soJunj remoretur, et Nam si riicilur nobis : Omni tempore solliciti esiote.
_S5 IN PSAL. QUl HABITAT SERMO I. 186
omnino ad custodiendam puritatem vestrae conver-. A regis familia militat, et assidua est in bellortim
"sa.ionis; quis non desperet? Nunc autem monemur, procinclu [alias additur lucla]; semel auteiii cl certo
brevi dierum numero omnes aliorum temporum tempore universum imperiuni generali congregatur
negligenlias eriiendare : ut vei sic gusterrius dulce- exerciiu. Felices vos , qui domeslici meruistis es.se,
tlinem perfectaepurilaiis, et omni deinceps lempore qiiibus dicit Aposlblus ; Jam noti estis hospites et
in conyersalione nbsira sanctae kujus Quadragesimae advenw, sed estis cives sanctornm el domeslici Dei
yesligia clara resplende.ant. Conemur ergo, fralres, (Ephes. II, 19). Quid igitur facluri sunt qtii loto
sanctura koc (erapus tota devolione susoipere, et annp pugnafe sus.ceperunt, quandp et ipsi rndes, et
nunc magis arma spiritualia reparare. Ntinc enim vacanles. prius spiritualia arma arripiunt? Ulique
generali qtiodam lolius orkis exerciiu «on.ra dia- solito amplius solitae' opus esl insisiere pugnae, ut'
bolutn Salyalor congreditur : beati qui sub lali dttce rriagna quaedam vic_oria: regi nostro.ad gloriam,
slrenue milUaverint. Toto siquidem annb domestica nobispfovenial ad salulem.
JN PSALMUM XC, QDl IUBITAT, S__RM6JMES-XVH (23), TN QUADRAGESIMA

-.. • - HABITI. -..-..
PRÊFATIO. ] latio, niaxime kis diektis, quikus (sicut omnino di"
B
•1. Considero Iakores veslros, fralres, non sine gnum est) aliqtiatentis major est lakor vesier; ut
magno miserationis affectu. Quaero corisolaiioiiem conlido, non crit inuiile traciarevobjscutn aliquid de
qtiam exkibere possim, et corporalis oecurrit; sed Scrlpturis' sanclis, quod eliam aliqui vestr.um roga-
ea non prodesl quidquam, magis el obesse pluriinum verunl. Uride nokis eligendus est psalraus ipse, de
potest;' Siquidem modica semeniis deiractio, non quo lonialiqnis occasionem iniinicus assumpsit (24),
modicum mes.is est detrimentura : et si poeni(en(ia ul inde confiingaiitiir arma maligui, mniesibi usur-
vestra minuaturmiseraUone crudeli, paulalim gem- pare praesumpsit. Propterea nolo vos ignofare, fra-
mis corona veslra privatur.-Quid tamen agimus? ires, quoniam manifes.e imilatot-es sunt iniinici.,
ubi prophetae farinuia? (IV Reg. iv, 41.) Siqiiidem qtiicunqne de Scfipluris sanciis aliquid non.sancte
mors in blla est; et mortific.amini tola die iq jeju-. . usurpanl, ei detinent veritalem Dei in mendacio,
niis multis, in lakoribns frequenler, in vigiliis supra sicu( solen( quandoque iioiinulli. Cavete kbc, dile-
modum, praeier ea quae intririsecus suiu coniritio cjissimi, quia prorsus diabolicum est, et de parte
cordium, et mulii(udo (enfaUonum. Mbrlificamini, ejus se esse probant qui id faciunt, in suam ipsorum
sed propler eum qui moftuus csl provobis. Quod si perniciem salutaria. sciipia pervertere molientes.
abundat (ribuIaUo v"es(rapro eo, abundabU conso-' *- Sed rion modo plus immoror : sufiicit, credo, breri •
laiio veslra per eum, ul in eo delecteliir aniina, fer letigisse. Jant de ipso,. qriem elegimtts, psalmo
quae in aliis renuit consolari. Apud ipstim lianiqtie idiqua praesianle DoininoTdisserereel explanare ten-
ipsa quoque tribulatio raagna quaedani coiisolatid temtis.
poterit inveniri. Nonne eniin cerluin esl supra vires SERMO I.
humatias, iiltra naturam, cbnlra consuettidinem esse De verstt primo, < Qtti habilal in adjutorio Altissitni,
qtire sustineiis ? Alius igitur porlat ista, ille sine in proiectione Dei ccelicommorabhnr. i
dubio, qtii secundtmi Apostoluni portatpmiiia verbo 1. Qtiis sii divini, 'mliabiialor aiijulorii, per non
viftutis su3_"(__e_'r.i, 3). Nonne exhocjam suoipsius inhabUaules illud-melius poiest agnosci. Tria siqui-
gladio inimiciis perimilui-, et magnitudb tribulatio- dbm o.orum reperies genera: limtm non speranj.ium,
iiis, de qua tentare solebat, ipsa magis ieniaiiones aliud desperantium, lerUumfruslra speraiitium. Ne-
exsuperal, tanquam certissinnini divinaepraeseniiie que eqim habital in adjulorio Dei, qtti non pbsuit
argunieiiluni ? Qnid enim liinendum iiohis, si adest . Deum adjulofem suum, sed confidit in viriute siia,
qui portat omnia ? Dominus proleclorvilwmew, a quu Q el iu mulfiludine divitiarum suartiin. Surdus nam-
trepidabol (PsaL xxvi,l.) Nam. si ambulavero \in que est ad propheltc vocem diceniis : Qiiwrite Domi-
medio umbrw mortis, non iimebo mala, quoniam lu num;dttm- invetfiri pblesl; invocqleeuiu. dum prope
mecumes (Psul; xxli, _). Quid esl quodToiam moT cst (Isa. LV,6) : et sola temporalia quaercns, a;inu-
lcin terrae sustinet ? et universus orbis cui iniiiiiiur? latur in maiignaiilibris , paceni peccaioruni videiis;
Nam si est ©2S aliqnid quod sustineat caiiera, ct ejoiigalui- ab adjulorio Ailissiini, quod sibi ad
ipsum a quo susiiiielur ? Non invenitur irisi virttitis , haec necessariulnesse non reputat. Sed quid riobis
verbuin oninia portans. Verbo -eniui boinini coeli de his quae foris sunl jiidicare? Timeo, fralres, ne
lirniati sunt, el spiritu oris ejTisoinnis.virfus eorum forte etiam sit in nobis, qui non habitel in adjuloi.o
(Psal. XXXII,6). Aliissimi, sed confidat In virinte sua et in muliitu-
2. Propterea, ut sit vobisin verko Domini coiisor. dine divitiarum suaruin. Forte cniin fervurem ha-
(25) In codiie Vaticano, num. 6f>3, appellatnr tribus primis inunuiu. conjecl.is. Habili sun( pcst
Liker in psalnuim Qui habilat, coiislaiqne non sbr- aiiiinm 1158, infra ex sernione 6.
rconibtis, sed capiUkus 18. In qiiiktisriani mami- (24) Qnippe verbis p.salmi 90 abttsusest diakobjs
sciiptis iiuiiierantur sermones duntaxal qiiiiidcoi.in, leiiians Clirisluiii, scilicct yersu 11.
~
187 . . S. BERNARDI ABBATIS CLAR_E-YALLENSIS _ . 188
_ Simile ergo esse necesse est quidqutd fundalur i.n
bet aliquis, potens in vigiliis, in jejuniis, iu lakore A
el caeleiis kujusmodi, aut eUam mullpnim (u( siki ipsa. Quis enim snper fragile fundamenlum. stahrle
yidetur) divUias meritorum longo tempo.re acquisi- credat aedificiuni? Periculosa hahitatio eorum ijui
yi(; et iri his coniidens, remissjpr gst in UnipreJDei, iiTnieritis suis sperant; periculosa, quia ruinbsa.
facile jain aid otiositales pt criribsitales perniciosa Eorum vero qtti corisideratiouc prqpria. infirmitatis
qtiadani securitate declinat, murmurat, delrahil, desperatione dejiciuutur, habitatio esl anxia, et eos
dijudicalque. Qui profecto, si liabitaret in atljulorio In formeutis diximus liabiiare. Quandiu enim et
Dei,atienderet utiquesibi et tii.iieretoffendere, quem ppenas sustinem, in quibris nocte et die conterun-"
sibi cognosceret adhuc tam neces.sarium esse. Tantp iur; et eis quoque qnasTibndum senlitint, amplius
siquidein aiuplius tiraere Deum, e.t magis soliicitus cruciantur, ut non sufficiat diei majiiia s.ua, sed
esse d-buerat, quanlo majp.ra ejus riuiiiera jam per- opprimunlur his quoqtte quae forlasse nmiquam ex.-
cepit. Neque enim quaj habemus ab eo, servare aut perientur: qriaelofmenta, quis infernus intplerabilior
lenere posstimus sine eo. Nimc vero (quodn.cn sine polesi excogitari? pra;sei-tim quia el lanlo lakore
dolpre loquimur gut videmtis.) stint aliqui qui iif - premu.ntur, elccelestis.panis. iion sustentantur edu-
conversionis inilio salis timorati et solliciti sunt, - I lio. Hi sunt qui in adjutorip Allissimi non habilant,
donec iuilium aliquod conversalionis [a/t'«s, conyer- "J quia desperan(. Prioi-es autem idcirco non qriae-
sionis] acceperint; el cum multo magis desidefare runl, quia nequaquam sibi illud necessarium sen-
debuerant, juxla iliud : Quiedunt me adliuc esurienl litiiil/ Extremi verb propterea longe suui, quia ep.
(Eccli. xxiv, 29); incipitinl sic agere ac si dicanl.: mqdq quaerunt auxilium Dei, quo oblinere iion posT.
Ulquid ei sfrviamus ullra, quando j'am kabemus sunt. Soli enira in adjuiorio Al.Ussinuhabitanl, iqui,
quod daturfls esl? 0 si scires quam p^rurn est quod id solum oblinere desideranl, id solum amillere
bahes, et hocipsumquam cilo perdes, sinonserva- irepidant; sedqla circa illud e'l sollicila cogilatibne .
verit illp qni dpriit!. Haec enim dub sunt quaevaldb ' versantes, quaeesl utique pietas cuUtis.Dei. Be_ius.
sollicitos et subjectos Deo,nos reddere possunt, tit p.lanequi siciiabitat in adjutorio Altissimi, quia in
non simus deiiis qui propterea nori habitaiit in ad- prolectione Dei cceli commorakilur. •Quidei nocere
jutorio Allissimi, qtiia non repulanl illud siki neces,- poierit eorum quae sub coelosunt, qtiem.Deus coeli,
sariuni ^s.se; et hi sunl qui non sperabt in llomino. prolegere et conservare voluerit? Porro sub coelo
'2. Sunt autem et alii qui et desperanl; hi scilicet sunt quaecunque nocere possunt. Suh coslo- sunt
p,ui considerantes imbecilliiaiem pfopriam, deficiunt aereae poteslates, sub ccelo praesens saeculum ne-
@2® el obruunluf a pusillanimitate spiritus, habi-, p quam, el caro adversus spirilum concupiscens.
tantesin ca.rne sua, et circa iiifinnilalem propriam 4. Optime igitur dicfuin est : In .proiectione Dei.
semper irilenli, ut omnia-quae p-jliuniur, cursim cceli commorabitur; ut niljil eorum. quae sub coslo
enumerare parali sint, Ubi enim iritenderis, inge- s.unt timere ppssit, quisquisproiectionem ej"ushabere.
nium valet. In adju(orio autem Dei non habitant,. merueri[;sive itadic(urrr sil, ut ad versum seqnen-
neqbe noveruut illud, quod nec assurgere valeant, tem oratio dependeat: Qui liabilal in adjutotio Al-
ut aliquando cqgilent illud. Sunt autem alii qui lissimi, in prqtecliptie Dei cceti ômmorabilur, dicet
sperant quidem inDomino, sed frustra; quiasic de Domino: Suscepiot meus es.tu; et sit quod dicitur,
niisericordia ejus sibi ipsis blandiuntur, utapeccaiis iti proieclion.eDei cqi.licommorabitur, expOsitioprae-
suis iiQiiemendentur. Vana esl pin.ninp.spes ista, et cedenlis parlis : Qui habitat in adjulorio Altissiini:.
baic confuiidil, eo quod charilas desit. Contr'. hos aut magis.addere yideatur, nt non solum adjulorium.
, pfophoia.:.Maledictus, inqmi,.qvipeccatin spe (25); ad qperandum bon.um,.sed proleciionem.quoiiiie ad
et al.us: Benepldciiumest Doininosuper limentes eum, liberandtim a.malo.doceal esse quasrendaiii. Alyero.
et in fiis qui spe.rant super misericordia ejus (Psal._ diligenter altende qttod in pwleclioiip dicit, non. in.
CXLVI.II).Diclurus. qui sperant, signanler pr-_misit,, praesenlia'.Angelus in praesenlia ejus exstiliat; o!go.
super limenleseum. Frustra siquidetn sperat,qui con-_;D iitinam possim in ejus prolectipnemorari.Hlebeatus
lemplu suo grati.am a se repelli.t,et spem.suam pror- in pr__senlia ;,ego utinani in,protectione sira secu-
sus evacuat,. rus. Dei cmli, inquit. Licct enini ubique esse non
3. Nqllus ergo horum tritim ha"bitat in adjuiorigi dubjlelur, sic lamen in ecelo est,. ut.adej'us compa-
Allissimi. Pfimus enim Ii^bUal in meritis. suis, se- rationem nec esse videaiur in terris; 830 Proptor
cundus in pcenis, lertius in yiuis..Imntunda habila- quod e.t. oranles diciriius :Pater nosler, qut es.iii
tio terlii, anxia seciindi, siuha et pericujosa primi., ccel.is(Mfltllt. vi, 9). Sicut eitim anima,_cum in toto
Qttid enim stullius quam habitare in domo v.ix ad- qnoque sit corpore,-.excellentius lamen et singula- ,
huc inchoala? Consummasse le ptitas? ,At cum rius est in capile, in quo sunt oinnes sensus (nam
consummaverit itomo, lunc incipil (Eccli. xvni, 6). in caeteris pmnibus membris. vix tinum exercet so-
Denique ruinosa est omnino haec habilatio, et qttae lum, scilicet tactum, unde quantum ad eum motiura
suslentari magis opus habeat et ftilciri, quam inlia- quo in cajiite est, .caetera niembfa videtur quodam-
bilari. Nonne vita praesens fragilis est et incbrta? mbdo non tam inkabilare quam regere); it?._i
(25) Incerluni quis iste propheta, nist sil Jeremiiis, qu.i simil.eljabel in cap. xvu, 5.
4S3 IN PSAL, QUJ HABITAT SERMO III; 190
is tanlum.dicere po-
pta-seriiiam illam [alias; illius] cogitemus, qua beali A At verb Sttsccpior meus es ttt, -
videri possumus vix aliquarii (ost îft liabital in adjulorio Altissimi. Unde et
angeli peifriniiiiur,
Bei pTOteoUonem e_l liomeh iiabere. Felix lamen addidit: Ei Deus meus. Cur non, Deus noster? Quia
ahima, "quse"vel haiic proieclibnent mereliir. Dicet in creaiione, i.n redoinptioiie, ca__erisqueconinitini-
enim Doniino : Susceplor'meus es tti.. Yerum id . ktis kencfioiis est Deus bniniiini; sed, in (eiUafio.ni-
quidem sermoni alteriresei-vemus. bus , suis lanquam propi-jum eiim kakenl sfnguli
SERllO II. - ._-.-- elec.ibrinri. Sic enim paradis est susoipcre caden-
De versti secundo, < Dicet Domino': Susceptor inetts tein, et eripere liigieiUcm-,@31 ul videri possit re-.
es tu, i etc. liciis omnibns alii.s ei soli operam dare. .
- \. Qui habilat in adjulorio Altisstmi, ait Propbela, o. Propterea expedii Omni animse Derim scinpcr
dicet Domino : Susceplor meus, es iu, el relugium attendere tanquam pfopriuni, non modo arijiito.em,
meuin; Deus meus, sperabo in ettin. Dicot ingratia- sed eliarii inspeclorem. Quarido [Alias, quombdoj
rum actione, confitens Dontino et'misericordi_e ejus eriirii negligons poieril fieri, qui intueii.em se Deum,
super dupliciadjuloribejiis. Omnisenim qui adlittc ntinqtiam desiiiit iniueri? Attl qiininodo no.n quasi
in adj'ulorio kabitat, iion in" regno, et freque.iiser propiium illum kabere videtur, qui sic eura sttper
"
opus habet Tygere, et iblerdum cadit. Fugere; in. se.videt iiitenliiin, ul omnia inleriora ejus et exle-
quam, dum":n hoc corpqre suirius, a fae.ie leiilatio- fiora onini kora considerare non cesset; bnincsque
nis persequenlis oporlet. Quod si riiinus celeriier non soluhi.actus, sed etiamipsbs siibiilissimosaiii-
fugimus, aliquando (ut assolel) iinpelliiinir el ever- mae hiotus perscruteltif atqrie dijudicet? Hic igittir.
tiiunr, sed Dbminus suscipil iios. Ipse itaque refut nonjmmcfitb dicerb polesl" iDeus meus, spcrabojtx
gium est, ut venieniein puiii stereofibus bottm pi- ettm. Et allende qiiod non dixeril : Speravi, aiit,
grbrnm lapidalorem impigri fiigianius, el evadefe spefb;sed, sp.raio.-JIoc, inquii, ost voluin "meum,
possiimts fedara jiimis lapidationein (E-ecli.xxu, 1). Isoc' propositura meum. lucc inlentio cordis iriei.
Ipse qnoqiie' susceptor esl, ~ul etiam, eum cecideri- Repbsita esl haec spes mea in sitm meo, el in hae
mus, non coJliuamur, quoniatn supponit-manum perseverabo. Sperabo in etim. Non desperabo, nec
suam. Cuin ergo leniaiionis itnpetuin senlimus in frustfa-sperako, qiiia,maledicttis qtti peccat in spe.
cogiiatione.-slaiiui fugiamus ad ips.utn, ei-humililer el nihiloininus qui peccai in dosporalibne; sed ner
postulenms auxiliuin. Quod si -prlepraeoccupaverit "essevolo de bis qui non sperant in ppminb. Spera-
nos, ul fit aliqtiando, cum- tarditis qiiam dporleat bo, inqiiit,-itv_i»».,Sed,jarn dic nobis qno friiclu, qua.
ad euin confugimus; solliciti sini.us ut suscipial ., riiercede, quo liicro ? Qitoniamipse liberavit tne dt
nos manus Domini. Homines enim aliquando cadere laqueo venqnl;um,'et averbo aspero. Sane laquemr
necesse esl, dum in.hoc saeculo detinentur; sed alii hunc el hoc vefbttm in diem allerum, e( sermonciri
'
colliduntur, "alii non, qriia Deus suppnnil mauum si placet, alterum diffefamus.
'
suamj Sed quornodo" eos discerriere poieiinms, ut ,'.""_. ; SEaMO-.ni/"
ab
segregemus juxta Doriiini exeinplum agrios haedis, De.versu terlio, -Dctis tneus, sperabo in"cum. Quo
jus.tos ab injustis? (Malih. xxv, 32.) Nairi-e(' juslus niam jpse libeiavii trie de •laaueo'vehaniium, et c
'"
•' • :verbo aspero. - , .
sep(ies in die cadU (Pro..xxiv, 16).
2, Veruin hoc interest inter eorum castis, quod _, Egq utique_ frai.res, iri.hoc-verbo magna niei
juslus suscipilur a Doraino, ideoque lesurgit lor-' ipsiuspietate coniptingor, cl "vakle misereor anima.
lior : injustus-aiitern cum ceciderit, non adjiciet ffiieae'. Ipseliberavit medc laqueo venantitim. Ergone
ullra ut resurgat; imo vero aul in pudorem noxium, bestise sumus nbs? Besiia. prorsus. 7/omo enini cum_
aut in impudeiiliara-cadit. Aut eriiiri excusa; quod in itohore esset,'_nonintellexil: cbmparalus esl jumen-
focil, ethic est pudor adducenspeccalnm ; aulfit ei' lis _ihsipientibus , el similis factus est illis, (Psat.
frons mereiricis, eij'am hec Deum; tiine(, nec homi- xLVifT,13).-Bestiae profecio surit Ifomines, oves er-
nem reveretur, sed praedicat peccatum suum sicut <j rantes non hahenles pastorem. Qriid supeibis.o ho»
Sodoraa. Jusius vero supef nianum. Domini cadil, el ino? quid le sciqltim jacias ? Vidft.quia bestia factiis
tniro quodam modo eiiam ipsum ei neccatiim in o.s,cni venand_e laquei pr;cpafa:Uur. Sed qui sttnl
jiisiitia eqoperatur. Scimus enim, quoniam diligen. venatpres isti? Yenalpfesutiqtte pessirai et nequis-
libus Deum omnia cooperanluT in bonurii (JROWI. siirii, callidissinii ct .crudelissimi. Venatores, qui.
viii, 28). Nbnne cooperalur nobis ille-casus in bo- cornu non sonanl, ut non aiidianiur, sed sagittant,
num, unde et humihpres efliciiriur, el.cautiores? in occultis' immaculaium. Ipsi feotores siint- lenc-
Nonne Dominus.cadentem illum suscipit, qui.ab.hu-. kfarum harum, asluiissiriii nequilia ei Versutiadia-
niiiitate suscipilur ? Impulsus evefsus sttm ut-cade- holicae fraudis •. ila ut siciit est. anle venaiorem
rem, ail Propheta : sed nihil profieitqiii inipulil me, kesiia, sic ad eorum comparationem sit quilibet
quoniam Dominus suscepil.me (Psat. cxvn, 13). Sic asttitissimus Jiominum, pfaeier eos duntaxat-, qui-
ergo dicet fidelis aniina Domino : Susceptor meus es cum Apostolo non ignorant bogilationes -eoriim (II
itt. Possunt omnia dicere : Creator metis es lu; Cor. ii, U),qiiibus in Dei sapio.nliadatum estfrau-
possun! et animalia dicere ; Paslor meus es tu ; pos- des deprehehdere inalignoriim. Obsecro vos, novellas
^tinl-onmes homiiies dicerc : Rcdemplpr meus es tu. pkuitatio.nes Dei, vos qui.notidmii erprcitatos habetis
191 S. BERNARDIABBATIS CLAR_E-YALLENSIS 192
sensus ad discrelionem boni et mali, nolite sequi A. _ demus agere jiceniteniiam, e( dicunt : Durus est hic
cprdis vestri judicium, nolite.abundare in sensu ve- sermo.-Nempe hoc est quod in Evangelio legimus.
stro; ne vos, lanquam rudes adhuc, versuius ille Loquehatur de pcenitenUa ipsa Dominus, sed in
vehator decipial, Nam silveslribus illis et omnino figura, tanquam Iiis qttibtis non erat dalum nosse
bestialibns bestiis (saeculafes.homines loquor) aper. myslerium regbi Dei. Cunique audirent dicenlem :
tos satis, expandit laqueos, utpote quos facile ca- ATist" maducaveriiis carnem Filii hotninis, et biberitis.
piendps esse non dukital. Yobis autem, qui tanquam ejus sanguihem, dixerunl : Durus esl hic sermo, et
pruderitiores cervi. serpentes necatis (26), et desi. abierunt retrorsum (Jqau. vi, 61). Qttid autem osl
deratis ad fontern yivum,' suktiliores occullat la- manducare.ejiis.carnem, el hibere sangninem, nisi
queos, et callidiora fraudis suae argumenta conqui- communieare passionibus ejus, et eam couversatio-
rit. Undc, obsecro yos, liumiliamini . sub pbtenli nem imi.ari, quam gessit, in carne? Gnde et hoc
manu Dei pastoris- vcstrj, et acquiescite eorum designat illihalum illud allaris sacramentum, ubi
cohsiliis/qui meiius nbrunt venatoris illius, versii. Dominicum corpus accipimiis : ul sicui videtur illa,
ti as, edocti diutunio Iongi temporis exercitio, panis forma in nos intrare; sie iioverimus per eain
ct crebris. experimenlis, tam in se, quam iq quam in terris haljuit conversationem, ipsum in-
niultis. i ] trare in nos, ad habitanduni per fidem in cordibus
B
_2. Sed ecce quia jam venatores et bestias novi- nostris. Cura enim jusiiUa ingrediwr, ille ingredilur-
mus; quisnam sit laqueus iste quaerendum est. Nolo qui factus est nobis a Deo Patre jusii.tia. Sed et qui
ego adinvenire ex me, riec dtibium aliquid (radere manet in charilale, in D.eo manet, ei -Deus in eo'.
vobis. Oslendat nokis Apostolus laqueum isluin : ' (/ Joan. iv,Tli)."Sed tamen adhuc muUi nobis di-
ipse enitn venatorum illoriim non ignorat cngitalio- cunl: Dnriis esl- hic sernio. Ergone durum est mo-
nes. Dic nobis, inquam, beatePaule, quis sit laqueus men(aneum hoc et levo. Iribulaiionis, quod.supfa.
iste diaboli, aqtio se libe.ratam fidclisaniiiia congra- moduni in sublimiiate -eternum. pondus gloriaj ope-
tuiatur. Qtd voluni, inquil \divitesfieri in hoc swcuio', ratur in nobis? Durum esl brevissimo ei levissimb.
incidtinlin teulaliones, et in laqiieum diaboli'(Tim. labore cruciatus.illos et (ormeiita redimere, quae
vi, 9)., Ergone laqueus diaholi, diviiiae sunt bujus nullus (erminus fniiat, nullus animus sitfiiciat cogi-.
saeciili? Heu qtiam paucos g32 invenimus, qui ab (are? Dnrum.vobis videlur cum dicilu.r : Agitepte-.
boelaqueolibei.iri exsultent! quani mulios. qbi do- hitenliaml (Matlh. m, 2.) Erralis;,sed,audituri esiis.
lent quod parum sibi videntur irreliU; et tidhuc aliquando verbum asperum, sermonem dtirtim, au-
quanlum pqssunl, ipsiseinvolvere et inlricare la- diliohem malam :" Ite, tnaledicii, in igtu m aier-
borant I Vos qui reliquislis omnia, et secuii cslis}« num. Ita dico voliis, hoc timete, hoc duruin repu-..
non habentem uhi caput suum reclinaret, Filiuin lale: ct invenietis quia jiigum .Domini suave est, et
liominis (__«.. ix, S8), exsuitate, el dicite : Quoniam onus .ejus leve. Si in se ipso suave iliud crederc
ipse liberqvit me de laqueo venantium. Coiifitemiiii rsccdum pritestis, vel hoc i;on ignoralis; quoniati.
illi toto cofde, tota aniraa, tota viftu(e, et ex ipsis hujus comparalionesuavissinitim esl.
inedullis cordisfgratias ei agiie, dicentes : Quoriiam &. Vos- autem, fratres mei, vos pennali, anie
ipse liberavil me de tqqueo vendtitium. Et ut noveri- quorum oculos Irustra jacilur rele; vos qui divilias
Ijs quam magnum sUbeneficiiim lioc, et sciatis qure hujus saeculi ponitus feliqttistis, quid limeatis a
a Deo donala sunt vobis, audite quodseqnilur ': Et a verbo aspero, quando jam Iiberali eslis a laqiieo?-
verbo aspero. 0 homo, yel magis bostia, laqueum Felix tu Idiihum, pro qno psaltni quidam i.nseripu.
non timekas? Time vel malleum. A verbo,. inquil, , sunt (Psal. xxxvin, LXI, LXXVI),qui transilisti la-
aspero. Quod est koc verbum, nisi illud insaliabilis. qneom, tit omnino longe(ieres a verbo aspero. Quibus:
gekennae : Affer, affer, percttte, dilacera, cito inter- enira dicilur :lle, maledicti, in ignemwlernum;Esurivi
_ice, velociter spolia detrake? Qiiod est verkum enim,etnon dedisiis'milii'manducare (Malth. xxxv,
asperum; nisi, tqllalur impius ne videat glotiam Deil, _.' il, 42); quibjts, inquam, dicetur, nisi his qui suh-
(Isai xxvi, 10.) Quomodo exsultant venatores capia stantiam hujtis mundi ii.abiiere?N,unquidnqn vaijde
'
bestia, ct clatnanl: Tolle, lojle, infige vefubus, infer cxhilarabdirad verbum hoc corda vesira, e( spij-i-
prunis, ei malebullientibns inipone lebetibus? Ver- ' -luali jucundilate replentur ? Nnnqui.d non preiipsip-.
bura asperum fuit, quod protulit domiis exasjJerans, rem dueilis panperlaiem veslram thesauris saeculi?
populus Judaeorum: .Tolle, lolle, crucifige euttt (Joan. siquidem ipsa est quae-liberat vos a veibo asper-o.
xix, 15). Quam hpTribile verbum, quam"asperum, Quoraodo namque a nobis @33 ex.igat Deus. quod
quam crudele! Vere denteseorumarma ei sagiuae, pro ipsi.tisamore reliclum est?Et tainen "eliamhpc
et Iingua' eorum gjadius acutns. Hoc verbum aspe-. faciiis, et de labor.eni.anuum veslrarum Christus
rum tu sustinuisU, Domine. Cur, nisi uf nos libera- alitur et veslitur, ul nihil. desil. Agite ergo gralias,
res a verbo aspero? Sit jam pietatis (ure, ul] non exsultate el-dicite :.Qucniam ipse liberavit tnede la-
susUneamus nos, quod tu dignaius es snstjnere pro, queo venpniium, el a verboaspero. E*si'Jtate, inquaiii,
nobis. sed adhtic inlerim 'Cum treniore., L-ctos vos esse
5., Respondent bomines saecula.res, cum eis sua-. volo, sed nondqm securos;..
" . in.
'gaud.enics 'i Spiritu
(20) Vjde S. Augiislinuiii, Eiiarr. iti psal. 41.
JS3 IN PSAL; QUI HABITAT SERMO IV. - 194
sancto, sed tamen paven.es adkuc, et cavcnles a re- A _ hoc timeas, cui forliscjkus.datur, ne deficere
cidivo. possis in via? Eliae ulique cibus allalus est ab ari-
5." Quid enim vobis ullra pavendum est? Unu.m gelo,-quo nullusin htimana. eonsuetudine yilior in-
uiique, idque gravissimum, peccatum Judae, pecca- venilur, scilicel panis et aqqa : tan(a lamen in eo
lum apostasiae. Bene enim faclrim esl, ul perinas forliludo collala est, ut quadraginla diebus am,-
acciperetis sicut colnmkae,et volaretis ad requiescen- bulans non faligareiurneb esuriret (III Reg. xix,
dum.Nam iu (erra non era.t requies, sed labor, et 5.8). Vis tibi liunc'cibum. ab Augelis ininislrari.?
dolor, et. afflictio spiritus. Qnid ergp timendum est Mirum valde, si non vis. - '
sic volanti, nisi ne forte cadaver vel simile aliqttid 2. Quod si cibum-hunc desideras, et angelica
jn terra videat, cuj'us desiderio Iraclus videaiur a .minisieria non superka, sed kunnifmagis aniliiUone
vena(orikus illis pessimis, et jjraeparatis laqueis ca- reijuiris ; ,audi quoniodo scripium si( de Domino,
piatur, "et sint novissima homiriis illius p.ejoraprio- quia (en(ante diakolo, et suaden(e ut de Iapidikus
ribus? Hoc.inquarii, omninri (imehdum est, ne quis facere(-§34 panem, reslilit, etdixil : Non ih sbio
aut corde splo, aut e(iam corpore ad vomUum re- pane vivit hotno, sed in otnni verbo quod prbcedil de
vertatur. Legimus enim de filiis Israel, quia corde ore Dei. Deiride lenlationikus superalis, et lenta-
redierunt in j_gyptum (Num. xiv, 3). Nam corpore *^ tore fugato, accesserunt arigeii, et niinislrakant ei
reverti, clausum post eorum lalos Rubrum mare (Matth. iv, 3-11). Et tu ergo, si vis habere ministe-
prohibebat. Hoc est quod' yeheinenter singulis qui- ritim angelorum, fugeconsolationes saeculi ettenia-
kusque limendum est, ne quaiido. forte eatenus tionibiis resiste diaboli. Renual consolari anima lua
Deum offendarit, ut manifeste. abjiciantur et evo- in aliis. si vis in Dei memoria delectari. Cum-esii'-
maniur ab eo : aul si pudor neget aposlasiam corporis, currere. stiadet ad panem : al lu potius audi
ris, lepor ipse paulatim ingerat aposlasiain cordis; dicenlem, _VOHtn 50.0 pane vivit itomo. Cur enim
ut videlicet. sub hakitu religioiris cbr saeculare-ge- tanla varielate distraheris, ut modo cibum, modo
rant,, et quidquid saecularis consolaiionis invenire Tjblum, modo vesteni au( Ieclum, nisi pro sqla coe-'*
potuerint, amplec(an(ur. Neque. enim sumus nos poris necessaria suslenlalione requiras,,qui in uno,
Apostoio sarictiores, qui .amen.verebatur neforte, id est in verbo. Dei, pqles haec omnia invenire?
cum aliis praedicasset, ipse reprokus efiiceretur Manna enim esl, omnem.saporem babens, el odoris
(I Cot\. ix, 27)..Sed id tamdiu limendum est donec delectationem; requies estvera et sincera, suavis et
laqueus contritus sit, donec corpus istud anima de- salubris, jucunda el sancta.
jTOsuerii.Nam elipsum corpus laqueus qnidam esl: Q. Q 3. Haec est promissio vitae praesenlis.Nam pro-
unrie ot pculus legilur animam deprredari (Thern. in, missionem fnlune quis explicet? Si exspeciatio
J-i). Minime ergo decet esse securnm kominem, qui justonim laetitia (P,ro». x, §8), et lanla J_ctii.ia.ut*-
-secum pprtat laqueum suum.: imo vero koinim est omne quod desideratur in steculo non valeat ei com~
magis kakiiare in adjuiorio Altissihii, ui per enm -parari; ipsum qriod exspectatur, quid eril ? Oculug
possit laqueus evitari. noii vjdil, Deus, aksque le, quaepra-parasti diligen-
SERMO 1Y. (ibtts te (Isai. LXIV,,i). Sub his ilaque scapulis
_ De versu quarlo,' « Scapulis suis obutnbrabil. tjuatuor nobis beneiida conferunlur. Sub his enim
libi, i etc. abscondimur : sub his ab. incursu [alias occtirsu.]
1. Cpnfitenti humiliter, et devote.;gratias refe- accipitrum etniilvoram prolegimur.quae sunt aereae
•renti, non .immerito ampliorabeneficia promittun- potestates : sub, liis umkraculum salubre rcfrigeral
tur.' Nam qui fidelis invenitur in ..modico, jure lios, el repellit nimium "solis"fervorem : sub-Iiis
conslituettir puper multa : sieut e contrario acct- quoqtie alimur et fovemur. Ail enim Prppheta in
piendis indignus est qui fuerit de acceptis ingralus. aiio psainio : Qttoniam abscondil meih labernaculo
liaque devoue iili graiiarum act.ioui respondel, Spi- stto iii die malorum (Psal. xxvi, S) : id est, duin
ritus : Non id solum, iifqniens. faciel, sed et sca- I) I adliuc dies niali simt, el jn terra aliena su!nus,.qua_
pulis suis obumbrabit libt. Credo -in 'bis 'scapnlis dala est in iiianus impii, ,in qua non est regimni
geminam .Dei proiriissio.nem inleUigendam, viiae pacis, nec Deus pacis fegnat in ea. Nam si regnat,
scilicel ejus quae nunc esl. pariter :et futur_e. Si quid est quod oranles diciraus; : Advenial regnum
enim solum promitierei regnum, et in iiinere dees- tuuml '('Mailh. vi,""W.')Necesse igitur. est aksoou-
setviaticum, oninino. conquererenlur liomines, et dere interim, si quid habemns boni:; qupniaiu llie-
responderent : Magnum quidem est qqod promiui- sannim regni coeloruni, qui invenit homo, afiscbndit
tur, sed perveniendi illuc nulla facultas datur. Pro- (Mattli. xiu, &&).Propterquod eliain corpbraliter.in
pierea qui post hoc saeculum yitam pr.omisil aeter- cJausltis et iu silvis abscondiniur. El-si scire yultis
. nam, ipse dandum etiam in hoc saeculocenlnplum quantrim in hac absconsione lucramuf, credo nuilum
provideiuissima pielate proinisit (J/aii/i.xix, 29). hicpsse qui, si quariam partem eorum qtia. Jacil,
Quid jam excusationis habes, o lionio? Profeclo . in saeculo actilaret, non adoraretur ut sancius,
obslructum est os loquenlium iniqua. Qiiid plus repularelurulangelus : riunc autera quoUdie tan-
afferet ..inimicus ad teniandiim, nisi quia longu quam negligons arguitur et. increpatur; Partimne
futura esiviia lua? Et-"_igraudis tibi rcsiai via, cur Uoc kicruin, duciiis., cquqd non reputamirii __)ncti
_§5 S. BERNARDIABBAIIS CLARiE-VALLENSIS '1.96
,anteqtiam'siiis?Ari non limeiis ne forte yili mereede A , efat passurus, et non discipuli : nec lamenprb se
Tiic recepta, in fudiro mei'cedein.Von babeatis ? dipebat orandum, sed pro illis. Unde ad Petrttmail:
Necessaria esl ergo haac absconsio'nonsolum anle Ecce Satanas expetivit vbsttt cribrarei sicut triticum :
oculbs aliorum, sed. etiam rriulio rriagis ante le ego auletn rogavi pro te, ul-non deficiat -fides lua ;
ipsum.- Hoc enim habei Dominica illa sententia: et lu aliqutindo conversus confirma fralres tuos (Luc.
Cum feceritis omnia qum prwcipithttur vobis, dicite : xxu, 51. 32). Si tantum illos oportekat timere in
Servi inuliles sumus;.quod debuimus facefe feciinus passione Domini, qiiaiiinm nokis timendum esi,- ffa-
(Lttc. xvir, 10). Vae enim nobis si rion fecissemus I tres, in passione noslra? Vigilale pfoinde et orate,
Et haocest utique magna yirlus et summa securitas, ui non. intfelis in. tentationem, quoniam undique
quartdo et pie. vivis;et (ameri 'plus attendis quae circumdaii estis leniaiionikiis. Unde el"legistis quia
."desunt lihi,. quam quae obUnuisse videris, bblitus tenldtio est vila hominis super lerram (Job vit, 1 1)-.,
.'quae retro sunt, et exlendens le in.anieriora. Haec~ Tlaque si lol tenlaiionikiis plena esl vita nostra/ul
jgitur est absconsio, quam subscapulisDqmini prae- non linmerito tola ipsa tentatio dekeat appellari;
slari dixeramus; qualis forsitan-abscohsio fuil yel peryigili circumspeclione opus esl et oratione, ne
obumbraUo qtiaoMariaefacla est a Spiritu sancto ad iHducarbur in eara : rinde est el illud in ofatione
celaridum videlicel tam incomprehensibile sacrariien- Bon-inica; Et he nos inaucas in teiUaiiohem. Quia
-tum. ." , ergo undiquesiccircumdaliis es tenlaUpnibus, scuto
&..De proleo.Uoriequoque idem is(e propheta ait : circumdabit le. veritas ejus, ul, quemadmoduni un-
Obumbrusti super caput meum itt dte belli (Psal. dique bella, ita undique sinl et praesidia. In quo et
Tcxxxix, 8); Sicui enim videns yenieiil.m accipilrem omni.iio illiid manifeslum est, spirUjtale scutum esse
jnaler-expandii alas suas, u( pulli; subeant, et ha- oporiere quod circuindare potest. Veritas auleni
kcanl tulum re.iigiuiii'-: sic.nobis parala, ct qrio- cireumda(, quia verax qui promil(U,,el sic exhibet
"damnibdo dilaiato siiiu extensa esl sumriia illa et rit promillU. Fidelis Deus, ait Apps(oIus, qtii \non
itieffabilis piefas Doniitii riostri. Unde et supra dixit: -palielur vos tenlari supra idqttod potestis. (I Cor. x,
Quoniam re\ugiutn meutn es ttt. Jam vero snb ipsis 13.)
quoque scapulis eiumbraculuin salubre, et protec- 2. Non incongrue-sane sculo comparalur gralia
lionem habemus. Sicut enim iste corporebs sol, daviiiae-protectionis, quod in superibti parle amplum
lieet bontis sil etvalde neoessarius, tamen et fervor et Jauimest, ut capul humerosque cuslodiat; IIJLin—
e]us, si temperalus non fuerit.iplirmb .capiti, et . feiiori vero striclius, ul minus oneret, maximequod
spleridorinfirmis oculis nocel, nec est solis crilpa, Q graciliores sinl libi_e,iiec tainfacile vulnerenttir,'seu
sed infirnntatis : sic etiam SoT juslili_e est. Unde et nec adeo periculqium sil illis in parlibus vulnerari.
Tdicidtf : Noli tiimiutn juslus ess.e (Eccle. vu. 17). Sic pmnino., sic militibus suis Ckristusad inferiora
Non quod justiiia kona non si(; "sed;quia, dum tuenda-, id esi carnem, magnam, ut i(a dixerim,
adhnc infirmisunius, opcriet ipsa bonagraUa lem- slriclilatem alque penuriam rerum temporalitim
perari, ne forte elatioiiis aut indiscrelionisviUum donal; nec vull eos illarum muUiludine praegravari,
iuciirriiniusi Quid enim esl quod incessanter orantes sed ul viclum el vestilum liabentes, quemadniodiim,
et supplicarites non possunuis ®@5 **!eani, quam ait Apostolus, his conlenU simus (1 Tim.-a, 13); in
desideramus, graiise abnndantiam pervemre? Putatis superiorikusvero.ariiplidrem laliludinem, e( akun-
(juia avarus autinops facltis est Deus,'impotens aut danliam gratia. spiritualis. Sic enim kakes \Primtt~n
incxorabilis ?- Absit koc, .prorsus absil! sed ipse quwrite regttum Dei el justiliam ejus,;et omnia adji-
cogtiovil figuieiiliim noslriim ,' el scapulis suis cienlut vobis (Malih. vi, 53). De victu titiquedixit et
obumbral nobis. Non lamen apeiilibne propterea vesiilu.uiide dixerat sollicilos esse non dekere. Nam
ces_andum est-: quia elsi non dal ad satietalem, dat el kaec jpsa Pater rioster coeleslis benignissima pie-
tatueii ad susieiitaiipneni: elsi cavet nobisa fervore tate minislral, ok duplicem seilicet causam : nevel
•nimio, iamen fovet nos lanquam mafer calore suo. D omniiio crederemus infensum, si ista riegafet, etsic
Hoc estenim quartumT qnod diximus sub scnpulis desperaremus; yel illorbm nimia solliciludo, spiri-
ejus nobis praeslari, ut tanquam pulli calore materni tualis exercilii fieref dedrimenlum. Sine his eirira
corporis foveamur; ne foris vagantes moriamtir, neque vivere, neque Deo servire esf. Caelerumquarito
•refrigescente nimirum ChaTiiate; 'quse non diffundi- striciius, lanlo melius. ' - -. - ' i
1
-tur in nobis nisi per Spiritum qujdatur nobis. Sub 3. ItaquescK.o circumdabitteverilas ejus;non time-
hisigilur pennisejus securus spo.rabis, ut videlicet bis a limore noclurno, a sagilta volantein die, a riegolio
de exhibitione praesentiura munerum firma sit ex- perambulante in letiebris,ab incursit el dcemoniomeri-
speciaiio futiirorum. diano. Hae suiit quatiior tenlationes, quikus undique
- • SERMO V.
circnmdati,necesseIiabemuscirciimdarieliani
... . _ .. scuto
. .|
De versu quinto, < Scillo circumdapit.teveritas ejus. t Doinini ut sit nobis a dextris, el a sinistris, ante -et
T. Vigilute eidrate^ itirion inlretis in lenlalionem retro. @3S Hoc. enim praemonitos , '. j
vos-esse volo,
(Hdrc xiv, 5_.)'i_t quis hbc dixerit, scilis.d tem- neminem-super terram absque lentalione viclunim,
ptis scitis :Domini eniiri est verbum istud instante ut cui forte tollitur aliqua, alteram secur.usexspe-
|arii passiorie sua, Etaltendite quoniani ipsequidein ctet :.aul forte, rion securris, sed pavidus magis : ei
197 . IN PSAL. QUl HABITAT SERMO VI. m
sicp_ta( ab ea liberari, ul nunquam sibi in corpore A velabilur in nbbis (Rom. vin, 18): nunc etiam' ea
moriis hujus liberta(em, perfectam seu requiem au- quaepronobis pertuiit Christus, ut crebro conside-
deat polliceri. Qua in reconsideranda.est nobis tam rantes quan(a suslinuit illa majestas pro iimtilibus
benigna erga nos divinse pielaUs dispensaUb, ut servis, erubescamus non suslinere vel parva pro
quibusdam nos lentationibus patiatur diulius- oc- nokis.'
cupari, ne forte periculosiores occurrant: ah aliqui- 3. Sed fortasse praevaluil yeritas, praeseriim iam
. bus vero cilius liberet, ut possimus in aliis, quas muUiplex e( usquequaque circumdans, non repeliere
nobis utiliores fore praevidet, exerceri. Verum con- modo, sed etiam expellere penitus kunc timorem.
siderandum nobis est, sed non modo, quaesint islae , Noxpraecessit: utfilius lucisetdieikonesleamkulatis,
quatuor quas hic ponil. Ciedo enim quod el hoc time sagittam. Leviler volat, leviler penetrat :_seti
ordiue , quo hic nun.eran.uri contra eos qui con- dico libi, non Ieve infligit vulnus, cito .inlerficit.
verlunlur instirgunl, etvelu(principes suiit qmnium Nimiruiri sagitla kaec.yana gloria est: non est unde
tenlaUoiiiim. kxc jiripugnet pusillanimes el remissos. Qui fer-
SERMO YI. ventiores essevidenlur.ipsipaveanl, ipsisibicaveant
De allera parte versus qttinti, < Nqn timebis a limo- in kac parte:. nihilominus adhuc sollicili non dese-
, re noclurno: s ei de vcsu sexio, <A sagitta volanle B rere scutumgg7'nexpugnabile-veritalis. Quidenim
in die, i etc. -
. _ aliudtam con_rarium variilali? Nec sane huic oppo-
1. Soletin divinis Scripturis adversilas designari nerida sagiltae secreia illa e( quodammo.do intima
per nociem ; et scinius quia adversus eos qtii cou- veriiatis exigimus : semeiipsam noveri( anima, de
verluniur, primum esse cerlamen de inolestiis COT- so teneal veritalera. Difficileprorsus, ni fallor, homo-
poris consuevit. Garo euim, hactenus indemita, verbis laudantium hominem in vita sua abduci po-
casligari et in servituiem fedigi neqiiaqtiairi _equar terit altura sapere, si se intus ad lucem veritatissol-
niraitei-.palilur ; sed adhuc nfemor recens perdiia. licita consideratione discutiat. Nonne enim si pro-
libortatis', acrius conctipiscit adve.rsus spirilum, priam cogitat cbnditionein, diclurus esl sibi : Qtiid
riiasimeque in his poenis in quibus eslis vos quoli- siiperbis, lerra el cinis? (Eccli. x, 9.) Nonne si pro-
die morienles, imo verb morle affecti lota die, quae priam considerel corrupiionem, faieadir necesse est
et supra vires sunt, et ultranaitiram', et contra con- .'quoniam non es( jn eo bonum ? Sed ct si forie
. suetudinem vestram. Quid igilur mirtiin si turbaut aliquid habere videtur, non inveniet, puto, quid
ista,- maxime eos qui necdum consueverunt, necdum respondeat Aposlolo dicenti : Quid liabes quod non
. salis in proinptu habent reeurrere ad orationem, re- .accepisli? (I Cor. tv, 7.) el alibi : Qui stal, videat
"
fugere ad meditationes sarictas, ut sic relevelur diei ne cadat (l Cor. JX,T2).- Poslreino si fideliter eom.
. pondus elaeslus? Necessarium plane nobis inter ipsa putet, facile illi erit advertere quod nec cuin decem
noslrac conversionis initia sCulum Dornini, ut non millibus possi( occurrere ei qui cura viginU millibus
. limeantns a limore nocturno.Bene autem dicitur non venit ad se, et omnes justitias suas ' -tanquampan-
•
limendum a limore noclurno, et nondicilur a nocte; num menslruatae repu(ari.
quia non ipsa afflictio tentalio est, sed magis limor &. Eailem quoque veritas et eis nihilominus op-
ipsitis. Nam el omnes laborainus, cum tamen non ORA- ponpnda est tenlationibus quse sequuntur. Nec enim
nes inde lentemur: et qui tentantur. mulla magis (i- yel sicdesistil hostis anliquus, sed ad callidiora
more futuraepcen_e,qttanipraesentis dolore Ia_dunuir. forte coiivcriilur argumenta. Firmam probavit utro-
2. Quia ergo timur ipse lenlaUo est, congrue • que kilere lurrim : iipn estquod.vel a sinislris pu-
dictum es(ei qui circiimdatur sculo Domini, quoda sillanimiiale limoris; vel a dextris eam humanis
leiitaiionehacnontiniebit. Forteimpugnabitur, forle conciilere laudibus, in utraque j'ara ,molilibne fru-
tentabitur, forte timebit noctem, sed non ei timor stralus.aftentet. Sed si viribus,inquil, dejicere ne-
isie nocehil : magis autem si nori ftterit dominafus, quco, forte-decipere possum alicujus ingenio prodi-
(unc immacula(us eril, e( eniundabitur, sicut scrip- D.loris. Qtiis, putas, erithic prodilor? Plane cupidilas,
tum est, quia terrili purgabuniur (Job XLI, 16). Ca- radix iniquitalis ; ambitio subtile malum, secrenim
mittus est limor is(e ; sed ul examinet, non exuial, virus, pestis occttlta, doli arlifex, mater hypocrisis,
verilas facit. Nocturnus plane ei (enebrosus (imor; livoris pareris, vitiorum origo, criminum fomes, vir-
sed facile hunc radius verjialis exsuperat. Ingerit tutum aerugo, tinea sanciilaiis, exc_ecalrix cordimn,
enim oculis cbrdis nunc quidem pecc.ala quae 1-Ci- ex remediis morbps creans,- generans ex medicina
mus ;ut, queinadmoduin de se propheta ail, etiam langnorem. Contempsityanamgldriam, ait, quoniam
nosin flagellaparati simus, aniiiiiitjantesiniqiiitalein vanaest: forte solidius aliquid affectaret/forle ko-
nostrain, et cogilantes pro peccato noslro (Vsul. nores, forte diyilias. Quantos koc negotium peram-
xxxvn, 18, 19) , nunc vero seterna supplicia quae kulans in tenekris trudi fecit in tenebras exlerlores,
meruimus, ul in eorum comparalione quaeevadimus, veste spolians nupliali, e( virtutum exercitia fruedi
universa quaepatimur delicias reputemus: uuncquo- pietatis evacuans ? quantos "pestishocc nequiier sup-
que cnelestia proemiaad quae tendimiis, crebro vide- planlalos turpifer quoqqe dejecil, ut caeteri quique,
licet memorantes quoniamhbn sunt coridignae.pas- quos Ialuit occultuseffossor, suhitam expavescerent
siones huius temporis adfuiuram gloriatn. quse re- ad ruinam ? Quid verohunc fovet vermem alif.d
j99 S. BERNARDlABBATISCLAR_£-VALLENSIS SOO
4_ammeniis alienaUo, eloklivio verilalis? autquid. A Ecclesiae baud difficile diligens considerator inve-
nisi yerilas htinc prodendum vesligat proditorem, el niet. Nonne enim timor nocturnus exercebai novel-
negolium a.guil lenebrarum ?Nimiruin ha.c«sl quae lam adhuc Ecclesi_eplanlationem, quando omnis qui
dicit: Quid prodestliomitiisiuiiiversuitimundumlucre- occideret servos "Dei-arbitrabalur obsequium se
tur, se aulem perdat, el deltimehtumsui facial ? (Malh. pnestafe Deo ? Demum persecutione cessante eidie'
xvi, 26.) et ilem : Polenies, ail, poienler lormeniapa- rbddita, (urbavit eam gravius el afflixit sagilla vo-
lientttr (Sap. vi, 7). Haecesl quae sedula suggeslib- lans.qnando exierririt aliqui de'Ecciesia inflali spi-
nereducil in mentem, quam sil in ambitu frivqla ritu carriis suae,inanis et volalilis gloriaecupidifet vo-
consolatio, grave judicium, ustts brevis, finis lenies sibi facere nomen. linguas suas magnificando,
ignolus, diversa et per.versa dogmata fabricavefunt. At
5.--Hucusque lenlaiiones-Domini: quartam inimi- nunc quidem pax a p3ganis( pax ab haereticis, ised
cus non praesumpsit afferre (27). Illa enim de igno^ non esl pax a falsis filiis. Multiplicasti gentem,. Do-
rantia esl: nec dubitabat sapientissimum, qui sic mine Jesu, sed non magnificasti laetitiam, quoniam
moderabatur responsiones suas, ut in nullo uiiquam multi sunt vocati, pauci vero electi. Onines clui-
posset deprehendere quod quaerebau Prima siqui- sliani, et Omnes fere qriai sua sunt quaerunl, non
dem tenlatione esurienti suadebat de lapidibiis pa- H quaeJesu Chrisli. Ipsa quoque ecclesiasUcre digni-
nem facere: sedille nec posse, nec non posse res- (atis offlcia in lurpem quaeslum et tenebnaruns ne^
pondens, cibum aliufn' praelendil, dicens : Non in goiinm transiere : nec in his salus animafnm, sed
solo panevivilhomo, sedin omniverboquddprocedit de luxus quaerilur divitiarum. Propler hoc tondenlui;,
ore Dei. Secunda verb tentalione praecipilium sua- propter hoc frequenfant ecclesias, missascelekrani,-
debat. promiuehs quia non Iaederetur si Filius Dei psalnios decanlant. Pro episcopalikus et archidia^
esset; c( sic vhiens omriis civilas _&udare(eum et .conaiikus (28) impudenier kodie decerlatur, ul cc-
magnificarel: et.nec esse se; nec non esse respon- clesiarum redditusin stiperfliiila(ise( vanitalis usus
dil. TerUa de anibilione fttit, quando omnia regna dissipenlur. Superest jam ut revelelur komo pecoaii
muiidi promisit, si «aderis adorarel eum (Matih.w, filius perditionis, daemoniuin non modo diurnum,-
5-9). Videsne quod ambitionis via adoratio diaboli sed et meridianum ; quod non solrim iransfigura-
sit; qua videlicet ad honores el glbriam mundi perve- - tur in angelum lucis, sed extollitur supra omne quod
niendum suis ille adoratoribus pollicelur ? Quarta, dicitur Detis, aulquod colitur (// Thess. it, &). Ni-'
fct dixi, lenlalione apud eum absUnuU, cujusnimi- ltiirum insidialur crudeliuscalcaneomalrisEcclesia?,'
rum tanlam esset expertus prudentiam ex res- a qua dolet caput suum esse coniriiuni. Hic plane
' .
ponsis; gravissiraus erit iucursus ;-sed ad koc quoque Ec-
-6. Quid autem adversus alios faciat, quos videt clesiam eleclorum Verilas likerabU, propter eos kre-
omniniodo diligere justiliam, ef odisse iniquilalem? vians dies (Mattlt. xxiv,"22), el daemoniummeridia-
Qtiid nisi ut iniquilatent palkel virlulis imagine ? num deslruens illuslraiione advenlus sui. El.h__c
Qnos enim perfeclos boni noveri( amalores, maliim quidem dicla siiil de (en[aUonikus islis :~nanjet in.
838 eis sub specie boni noh mediocris, sed per- sermone quodam super Canlioa canlicorum memini
fecii persiiadere conatur ; ut cito consentiat qui me super his tractasse similiter (29), cum meridiani
maguojiere diligil bonum. et facile qui currit, in- hujus daemonii mentio incidissel, ex occasione soili-
currai. Hoc es( igitur daemoniunrinon modo diur- cet nieridiani accukitus sponsi, quem siki sporisa
niiin, sed eiiam meridianura. An non hoc liinuit pelieral indicari. <
Maria.quandoadlnovamangelisalutaUonemexpavii? SERMO VU.
(Luc. I, 29.) An non hbc insinuabat Aposloltis, cum De versu seplimo, < Cadenl a latete luo mille, et
diceret: Non enim ignoramus cogilationesejut ? (II decemmillia a dextris tuis_ ad te auietn non ap-'
Cor. if, 11.) Ipse enim angelus satanse (ransfigurat propinquabil. »
se in angelum lucis (IICoi. xi, i&). An rion deni^ D i. Iri spe vivimus, fratres, nec deficimus in tri-
que hoc ipsum meluebant disciptili, quando videnles kukuione praesenti, quod in exspectalione simus
Dominum super mare ambulatuemi clamabant iridefeclibiliuni gaudiorum. Neque enim vana nokis
pulantes phantasma esse? Et vide quam bene con- ka?c exspeclaUo, aut dukia spes vide.ur", innixa
gruit, quodquariavigiliaiioclis fuisse dicitur(JI/n/(/i. nimifum aeiernae promissionikus veriiatis.- Deinde
Xvi, S.6,25), quando contra tentationem quartam eiiara ex perceplione praesenlium muiierum fii-nia
vigilasse discipuli perhibentur. Nec vefo in re mani- est exspectatio fulurbrum, et praescntisgralia. vinus
fesiissinia nostro arbitror opus esse eloqnio ,•qnod nimis creriikiliter a((es(atur felicila(em promiss;y
videlicct sola sil. veriias, quae palliataradetegil fal- gloriaesine dukiosecuiuram. NempeDominus virtu-
sitaiem. - ' tum ipse est fcx glorix : et in hyiiino quoque eum-
7. Quatuor has lenlaliones etiam ingeneralistatu dem votis vocamus [alias, cantamus] Patrem pe,-
(27) Quartam iamen- affert infra, sermone i&, (29) Nempe in sermbne 35 in_Canlica. Unde p.-ilc.t
uiim. 4. i hos^serinoiies sub annum ll.Ofnisse habitos : si-
(28) HorKtiusaddil, abbatiis aliisque dignitalibns. qujdem sermo 55 in Caiiiica posiannum 1158 pro-1
Sed hicc verba desunt inaliis edilis ci in scTti , nunliajiis cst.
ptis.
£01 • - IN PSAL. QUI HABITAT SERMO VII. 202
rennis gl«r.«, Patrem potenlls gratia. (Brev. feria2, A . similitudinem aliquam jutrienlorum homini opmmon-
ad Lattdes.); cni cl in psaltno canimus : Quiti mise- dari; sqd plane non-eam qua? in non inlelligorido,
ricordiam et $5§.i3 veritatem diligit Deus. graliam et et insipientiae, sed patientiae imilatiorie consislat.
gtortanidabil Dominus (Psal. LXXXIU,12). Viriliter, Neque enim snccensenlis similiter, sed ne plangenlis
ergo suslineal in hoc saeculo pielas colluotatipneni, quidem videfetur vox, si dixissel : Homp cum sub
et.perseculionem quamlibet aequanimiler palialur. onere Dei esset, n.on recalcilravit ; ui jumeiUum
Quidni tollerel omnia, quae ad omnia valel, pro- factiis est apudeum. Quis enim non illi jtjmento
wissionem kakens ejus vitae, quaeniinc est, et futti- plurimum invideret, cttjus in liumili tergo ad com-
rae? P-opugnel forliler impugnanti: quia et repu- mendationem ineffahilis '
suaamansnotudinis dignaltis
gnanti propugnator aderit indefessus, et iriumphanti ost scdere Salyator, si cum illius lam pretiosi
iion deerit largissimus remuneralor. Sculo, iriquit, bneris geslatione inielligentiam quoque tamsingula-.
circumdabit te veritas ejut. ris habuisset honoris ? Dt j"umenlum igilur esto,
- 2. Necessaria plane insuperabilis pro(ec(io veri- minime tamen jumenlum :' palienter quidcrii sristi"
taiis rion modo interira _i,n carne degenti, s.ed et nensorius, sed honorem inlelligens ; sapienl^.TOe-
postmodum exeunli: et nuncquidem ob periculoso.s. lectabilUer cogitans lam ipsius oneris qualiiatem;
confliclus, tunc verq ob monstruosos oeciirsiis .spi- B qnam propriam uUlitatem.
rUtium malignoruiri. Nempe et sanciissimam illam &. Magnns ille Ignalius, discipuli quem diligebat
gloribsi Martini animam vqluil pars inimica nocere, Jesus auditor, martyr nos(er, ctijus pretiosis feli-
et cruenta beslia sciens quod modicum jaiii tempus quiis nostra dilala est paiipertas, Mariain quamdam
haberet, tota profeclo insania maliliae infatigabilis (50) in pluribtis quas ad eam scripsit epistolis, Chri-
rioii est verita prope assistere ei quoquein qtto nihil stiferam consalulat.-Egregius plane litulus dignita-
babebat. Imo vero a'd ipsum etiam Regem gldri-Q lis, et coniinendalio honoris immensi. Nempe cui
accedere impudeniissiina temerilas illa praesumpsit, servire,-rognare §4.0 est5 geslare hunc, non one-
sicul ipse lestalur: Vettitenim princeps mundi httjtts, rari esl, sed bpnorari [alias, ornari'.] Caeterum num
el in me non invenil quidquam (Jpan. xiv, 50). Folix [alias, uiidej ei, de qno nunc loqiiebamur, Salva-
anima, quae sio i.nteriin tenlaiionum jacula scuto torisasello verendtim nllatenus videbatuf.ne suk illa
veritatis repulerit, ut nilprbrsus venenatnmjn se tali sarcina deftcereposset in via?An vero iipiendus
coalescere passa,. omnino non confundalur cum ei aut lupofiiiri incnrsus, aut raptorum occursiis;
loquelur inimicis suis in poria. Nihil in. me, funeste vel praecipitium, seu periculum aliquod suh tanto
[qlias, fuiiestum], reperies. Felix quem.sic cifcum- praeside metuendum? Felix qui sic lulerif Chrisluin,
daiclypeus veritatis, ut i.ntroidim quoque etexitum ui a Sancto sanctofum in sanciam civitatem me-.
ejus ctistodiai: exiltim utique akkac vita, et introi- reaiur" induci. Noii e&tomiiino qnod limeai, he vel
tum in fuiuram, quo videlicet nec moliatur a tergo, in yia aliquod offendic.ulitm,vel repulsam in janua.
nec a facie mali qnidpiam inimicus attenlet, Siqui- patiatur. llli nempe jnnienlo viam oarabant fideleS
dem omnino opus eriiillic cuslode, opus erit duce populi (Malih: xxi, 7-9), Imic angeli saiicli: Quo-
lideli, opus eril consolatore magno propter korri- riiam angelis suis mandavit de le, ul custodiant te in
kiles illas visiones; non minus quam kic adjuipfe ontnibtts viis.luis, ne 'fqrle offendasqd lapidem pedem
et propugnaibre contra invisibiles lenlatores. iuum. Sed non sunt haecjir.-eoecupandamodo; series
.5. Glorificate itaque, dilectissimi, et porta(e in- magisipsa|Scripiura_exposilionisordinesequendaest.
tefim Ckrisium in corpore yeslro, onns delec(akile, 5. Cadent a lalere, inqftit, ttio mille, ei decem
-
stiavepondus, sarcinam saluiarem ; etiamsi premera millia a dexlris tuis ; ad te autem'non appropinquabit.
aliquando forte videtur; etiarnsi interdum lalera Hic enim versus hodie nobis tractandus est; non
lundil, el flagellal, recalcitrantem ; eliamsi qtiando- ignoraitis. In praecedenli sane capiltilo quod novissi-
quein camb etfrerio maxilias eonsifingil et coercet; me (rainabadir, dictum est, si recolilis, queriiadmo-
omnino feliciier. Esto ut jtiuieiitutn, qui. Salvatorem dum a qualuor quibusdam maximis equidem, gra-
rj
portas; sed non ut
penitus j"umentuin.Homo, inquit, vissimisque- tenlationibns hujus vitre, protectib
cum in konore essel, iion intellexil; comparalus est liboret Vorilatis; videlicet a limore nocturnp, a sa-
jumenlis insipietitibusjel similis faclus est illis (Psal. gitta volante in die, a negotio perambtilante in
XLVIII, 15). Quid enim lantopere vel plangit Pro- lenebris, ab incitrsu et dremonio meridiano. Quod
pketa, vel argiiitin lioininesimilitudinem jumento- igitur sequitnr : Cadenta laleretuo mille, elc. fiiuirae
rum, praesertim qui alio qriodam loco de se loqui et magis vitas arkitror assignandum. Unde et in prin-
dicere Deonon sineqiiadam congralulatiorievidelur: cipio sermonis bujus ineininistis adhuc, niTallor,
Uljumentum faclus sum apud.te, et egosemperlecuth? sentenliae ajjosiolicae, qua videlicel valere ad Oiunis.
(Psal. LXXH,25.) Puto, imo.non puto, sed scio, pieia(ein,. vitae quoque ejus quaentinc t.t, ei fuiurae
1 (50) Mariam absoluiekakeril editi, eiiam anliquio- eamdeni eliam saltil-tuono n
salulalur. Quanquam
res : quumdum aririuni sciipli,; et recie- quidem, 'praefert alia vnlgaia ejusdeni Igriaiii iip.mineeplsiola
cmii hpc lojconpn agatur de Maria Deipara sanciis- ad Mariam Deiparam. Veium hic seririq est de Ma-
sima, sed de alia quadam, rie.mpeCassabolita seri fia illa, ad qtiainplttres lunc circuraferebaiiiuf epi-
Castakolite, ad qttain duas exstaiit cpisioiae sai.icio siolae.proIguatiauis hakila..
Iguatio mrinyri ascripiiv, in quikus t Cbiisiifera i
PATROI.. CLXXXJII. 7
<205 S. BERNARDIABBATISCLAR-E-VALLENSIS 204
pfoinissionem kakere commendat (I Tim. IV, 8). A _ 7. Haecvia equidem hona videtur nonriullishomi-
Audile ergo, et audite iu laetitia cordis vestri, quod nihus; sed et bona esl, nihil supcr ejns flne timen-
ad fulura. vitaepromissioriem, vestramque exspecla- duml Non tibi. sint via- hujus suspecta novissima .
tionem pertinere videdir. Uki est tkesauius vester, perge securus, tantovividius, quando certius ea jam
-_,itel cor vestrum. El quideni studiose aridistis prae- propinquare videnluf.Nempetenes inedia': quojnodo
seritia', non sum imriiemor; sed studiosius decet npn novissima propinqnarenl? Agile, inquil, pxni-
fulura audire. Nam etpseudoprophela, Balaam dico, tentiam : appropinqitavit enim regnuni cwlortim
recolitequi histbriasnoslis:et ipse, itiquam, iniquus (Mallh. ui,2). Ssd regnum, inquies, cmlotuthvim
jti.torum. nior.em oplabat, el novissima sua horum patiturj-el violenli diripiuni illud (Mallh. xi, 12).
sjmilia fieri precabalur (Num. xxiu, 10). Tantus est Nullus mihi ad hoc nisi per medios Iiostium chneos
rpelatis fructus, tanta justitiae merces, ut ne ab ipsis patet accessus. Iri itinere medio sunt gigautbs, iu
quidemnon desiderariqueat impiis etinjuslis. Minus aere vqlitaiif, obsident iransitum, observant trans-
tairien-uoblectat canticum Sion salices Bakylonis, eunles. Atlamen fidueialiter age, ne timeas. Magni
Suspeiidenda proindeorganaapudeos ;Iamenlandum sunt, mulli sun(; sed, cadent a latere ttto' tnille, et
hnagissupcr fluntina Bakylbnis, si forte persuarieri deceirimilliaa dextris tuis. Cado.nlundique, nitnqtiain
ejs possit.til plangant. Bic plane cantandum est, uki B 1 libi deinceps in perpeluumnocitnri:parum est;non
nbn deerunl qui lola alacrilate spiritus sallent ad - appfopinqualuri. Equidem videbil peccator et ira-
-vocem psalterii, ad canlicum Sion; et vekementia scelur.sed a latere veniel : quod videlicel praeveniat
quadam sacri desiderii ad eam gesliant pra_voIare, le misericordia Dei lui, eaderit quoque Jtihilomimss
dicenles : Qttis dabit mihi pennas sicul columbw, et etiam misericordia subsequatur; eiintroiium vide-
volabo, et reqttiescam? (Psal. LIV;7.) Quid enim aliud iicet luum, ul quidem supra nieminimus, el exitiim
exsultare, quam ex se ipso saltareest? Minus sapit tuum cuslodie.ns. Alioquin"qhidin illo lam lerribili
i'is qui medio adhuc prfiicliiaulur ip mari, jactanlur spirilualium ncquitiarum occursu humani posset
undis, agunlur fluctibus, quamlifcetTavorabile si(, consistere sensus, quodnon intolenikiii concoterc-
• r
quod de reirioii et^prope jam desperali tranqiiilli- lur horrore ?
tate seu amoeni(a(e lilloris nuniiatur. Se'd nec ad 8. Quid putatis, ffalres ? si vel uni alicui e tam
•ejusmodipertinet animam quod hodie nobis propo- mullis principibus tenebrarum in medium vestri
silum est:neque enim lalis quaepiam adhtic merelur irruere, etin tota feritate sua ac lenebrosi enormi-
audire : Cadentalatere luo mitie, et decem millia a lale corporis apparere liceret; quis illum posset vol
dexlris tuis. Memento cui h.ec promissio facla sit,, corporis sensu sttslinere, vel cordis ?.Denique.ante
"
henipe ei qui habitat in ddjutorio Aliissimi, in pro- hos paucos dies (ipsi scitis) unum quemdamex vobis,
iectione Dei cmli commorabitur. el prius dormierilem, et postea exeitadmi, tara
6T Audiat igitur is qui salufis porlui cbgilatione graviter phaiitasia nocturna perturbare permissa
jam el aviditale appropinqual, qui pr_ejac(a(a velu( esl.ut vix illa dieraUonis compos, yix.potuerit esse
quadam anckora spei suaeterrae illi desiderakili in- securus. EUam omnes vos pariler exjiavisUs cmn
convulsibiliter inkaesisse videtur, cunciis diebus, ierridiS ille terribilem niinis exclamasset in vocem.
•quibusnunc militat, exspecfans donec veniat immu- Erubcscendum sane, quodusque adeo fides in vobis,
tatio sua. CerUssima sane ei proecipuaprppinqtialio vel dormientibus, visa fuerit obdormisse : sed ad
portus bujus, haec ipsa conversatio, in qua positi nostraui sine duhiofactum es( adinonitionem, ul to(a
estis, exitus jiraeparatio est, vocaiiouis videlicet et sollicifudine meminerimus adversum quos nobis sit
justiiicalionis divinae. In his nempe duobus fidelis colluclaUo, nequando scilicel aui ignari hosiilis iii-
<jua.damconsliluia est connexio velutcujusdam aeier- vidiae, aut proleclionis divinae invenianiur ingraii.
nilatis ad __(erni(alcm, id 841 e?1 magnilicatipnis Tix vehemenlissiino siquidem proprii crucialiilivoris
ad pfaedestinatioriem : quaruniequidem siciU prae- itkianlum prortipil maliiia jnveterata furorem, his
desUrialio nullp esl praecisaprincipio, sic et magni- jj.praeseiiim
\ diebus sanc(is,acriussese indicans ves(ra
ficatio nihilominus nullo unqiiam fineclaudcnda. Ne devolione (orqncri. Eodem saiie (aJiescenUsinsauiae
verb eam, quam diximus, quasi gemina. hujus xler- zelo, sed liccntia ampliori, exeuntibus sanolis
uiiatis mediam connexionem esse putes noslrae ades(, nonnisi a latere lamen. Neque enir.. vel
adinventionis, Apostolum audi, si non eamdem libi occttn-ere jam a facie, quasi ut vim faciat.; vel a lergo .
manifes(iusipsecommenda(. QHOs".)iimprwscitiil,ef repere, latiquam ut decipiat, perraittetur. j
pradestinaiil coriformes fieri imaginis Filii sui. . 9. Sed nec j"uxiaiterqtiidein scandalura de caelero
Quoniodo.pulas, aul quo ordine magnificabil? siqui- poiiel libi: ad te enim non appropinquaj.il. Non
dem quae a Deo sunl, ordinata sunt. Num a prabde- inodb non allinget ut feriai, sed nec acceriel ut ter-
siinationead inagnificaUoriemsaliu qtiodam perve- real. Puto enim, id verebaris, ne te forsUan gravis
jiies repeniino ? Provide'libi mediumTponlem, aul ad illas lam mons(ruosas efligies, et larvalium tan-
inagis ingredere jam paratum. Qups prmdeilinavit, tam mulliuidinem facierum horror invaderel. Sed
Iiujuii, hos,et vocavit: quos atitemlvocavit, hos et egregius (ibi Paraclilus et efficacissimus aderit con-
justificavit: et quos juslificavil, hos et magttificavit «olalbr, ipse nimirum de quo legisti: Coram illo
(Rom. vin, 29, 5.0). . \~ vrocident Mtiiioges, el inimiei ejtts lerram lingent
SOK , " IN PSAL. (_<_ I UAJilTAT SERMOYll. 5.00
(PsaJ. LXXI,9). Plane ad nikilum deducelur in con- A :. Esca ejus elecla ; et iier.um : Absorbebil fluvium, et
-spectu ejus malignus, sic litnentes se glofificaijit. uoii mirabilur, el habel fiduciamquod influal Jorda-
•Pra.senle te, Domine Jesu, quantumlibet irruant nis in os ejus.(Jpb XL,18). Agit, inquatn , elsi non
bostes, imo non irruant, sed ruant; conlluant undi- sine certa divini dispensatione consilii, qui quidem
. que, sed ut flttant, et pereant a conspeclu Domini, nec imperfectiores, supra id quod ferre possunt,
quemadmodunr fluil cera a facie ignis. Quid 842 tantari permiltit, faciens cum lenialione proventtim;
-enim niefnam deficienles? quid trenienles paveara ? el. perfeciioribus non modo gloriosiores, spd el hu-
<|uid vfirear cadentes ? Etsi amkulavero iri medio merosiores parat ex hoste triumphos. Tola ergo
•uiiikra.mortis, non limeko mala, dummodotti mecum pariter electortnn Ecclesia coronabilur, quod ex
sis, Domine Deus meus (Psal. xxn, 4). Siquidem ulraque parie sui legilinie ceriaveri(, ud-oque nimi-
protinus aspirakit dies, et inclinakunlur umbrae, rum comu tain polenter iiiterim veniilaas inimi-
cadenlkincindeprincipestenekrarum.Quosenimniinc cos, ul paulo post manifeslius cadere videanlur a
quoque, dutn inter malignas eoruin occuliasque Ialereej'us mille; et-decem millia a dextris ejtts,. Sic
suggesliones per fideni adliuc, nun per specierii ain- niinirum olim jam quidem.David perlecliore yirlule
.bulainus, fides lamen vicloriosa (riumpkal;quomodo probala, necduin vero propalata in Israel reproba-
non facilius ipsa jartr tunc propalatae cognitio veri- **lione Saulis, canebant in choro diceiites : Perciissit
•taiisevidens cum suis illis (eriekrosis ferrngineisque Saul mille, el .Daviddecem millia (I Reg. xvm, 7).
,imaginikiis,exsufJIabit?Neccatiseris fortede numero, 11. Siti aulem adsingulbs magis placel hpc re-
vel ipsam saltem multitudinem' verearis. Mehiento ferri, non vobis deest nein hac quidem pariespii-i-
sane quod ad iiriiim Salvatoris imperium ab obsessb tiiaJis inlelligenliae via, dummodo propriara supef
jameldiu possessouriius hominis corpore dsemonum hoc exporientiara consulatis. Longe siquiiiem am-
legio lola discessit, el ne ipsosquideih ausa esi, nisi pliori sollicitudine, et callidilale nmliiplici pars
ab eojussa.cohlingere porcos (Psal. xxu,4): quanlo adversa vulnerare [qlias, vulnera] in riohis dexie-
ntagis ipso duce, quolquot fuefiut, undique cadent ram satagit,. quani sinistram : nec tam corporis
cum ingenli adniiraiibne et confusione, dicentes : .profeolo, quam cordis laborat auferre subsiantiam.
•Qumeslistaqum ascendtlsicutaurora consurgehSjpul- Uframque nimirum prosperitatem humanoT.generi
clira ul luna, electa ulsbl, terribilis ut, caslrorum inyidere noscuntur : ulraque nos [alias, eos] felici-
- acies ordinala? (Mqrc. v, 1-16.)
Inlrepidus itaqije et late 843 privare conlendunt, et coelesii videlicet,
omniuo impavidtls, magis auiem gradilabundus et . et terrena; sed longe ampiius rore coeli, quampiri-
.laudans, oculis luis considerabis : nec sane jain vel („ guedine ferrae. An vero incongrue haec dixeriinus
impiigtiationemsiistinebis,-vel furorem pavebis, sed duo latera, quikus nimiium duplicem.hominis sub-
magis retribiitioiieritpeccatorum videbis. stantiam conslai inniti, vos jtidicale. Nam qiiod
.10. El quidein videnlur sufflcere posse hodie quae spiritualia quidcm bona attrihuimus dexierae, sini-
dicta sunt: sed adlrae sane aliquos. veslruin nbnnulla slrse vero carhalia, riiiniine prorsus vereor, arguen-
arbitror exspeclalionesuspendi. Movel enim sludio- diim; praeserliiii a.yobis, quibussemper studii est,
siorestjuosque, ni fallor, quidnam sibi velit, quod :nec dexferam aliquando slnisi.ram, nec sinisirain
a dextris quidem dccem millia, a sinislris vero mille dexleram repuiare. Nec vero aliier vera quidem
-perhibet esse casnros. Nam latus saiie qubd-simpli- Sapieritia probat, quam ut in sinistra divitiae et
citer dicitur.nonnisi sinistrum hoc loco licere accipi gloria, in dexieraautem sit longiturnilaS vitae(Prov.
,puto, praeseriim quod dextrum quidem inconlinenli iii,.16). Nam el hocsane nullaienus expedit ignora-
propriodesignelur ex nomine. Et quidem non sine fe, quaitam vobisvehemeniius insiet pervicax hps-
certi ralione mysterii a sinislris niullos, sed mulio liijm mullitudo.lllic rietnpe studiosips reptignanduui,
plures a dextris casuros esse praedixisse videtur. Nisi ubi graviorurgel.necessilas, ubi totum bellj imininet
forle quis (ara hebes fuerif et insulsus, ut in eo quod pondus, ubi colluctalioriis ratio universa consislU :
dicitur, mille, et decem millia.(Cant. vi, 9), certam D I unde vobis para(ur (ota aut vicUs ignominiosa ca-
expriiiii.puiet numeri taxationem, ei non magis su- ptivitas, aut vincenlibus gloria triumphali...' - -
perabiitidanierii comparationem. Nos cnim sic non 12. Denique ptqpter hoc.non quidem ad insipien-
divinas Scripturas accipimus, sed neque. Ecclesia .liain vobis, lundendum libere adversario videmini
Dei. Cadent ergo a sinislris quidem mille, a dextris latus exposuisse sinistrum, ut dexterum prpinde (o(a
autem decem niillia : quod videlicel abundaniiori sollicitudine conserveiis. Haecnimirum commendata
inalignilate, et velut copiosiore mabu dextris insi- a Chris.o, etCkrisUahisomnibus imitanda.serpentis
store partibus, dex(fum latus appetere cohsuevissent; prudentia est,ul capursolum toto, si necesse fuerit,
Quodquidem si.magnum illud Ecclesiae corpus con- expqsito,corpore luealur. Haecvera philosopkia, koc
siderare likel.-Tacile saUs.adverUnius,.lqnge acrius consilium Sapientis, ulonrai cuslodia servelur.cor,
linpugnari spiriluales viros ipsius Ecclesiae, quam quia ex ipso vila procedil (Prov. iv-,25). Haecdeni-
caruales : quae nimirum duo ejris laiera, dex(rum que graiia et miseficbrdia. Dei in servos ejus, et re-'
siiiislruicque pulo non Jnconvenienter ,accipimus. speclus in electos illius; ut-eoruni iiiterira sinisiram
Agit lioc sane superha seinper irividiosa malitia, quidemvelut dissimulans, dexterae setnper studiosus
perfeciiorcsquosquevehemenliuspuIsans,jux!aiHud: protector assislat. Hinc esf.quod de se ipso prppheta
S07 S.BERNARDI ABBATISCLAR_E-VALLENSiS ?G8
tesiatur : Providebam Dominum in conspectu meo .\ caplarp praesenlia, (am saiculartler tfansitoriis ni!-
semper,quoniam adextris est mihi ne commovear Jiialikus adgaudere, ad lerrenaTum darana vel mini-
(Psdl. xv,8). Nunquid non et ill.iusmaniim dexteram," ma facuitalum lam pusillanimiter turkari, tamcaf-
el solam eam pnlasdexterain lchuisse, ciijus totam naliter super kis. decerlare, discurrere tam impu-
in facullalem pariler et in carnem licere passusest, denler, tam ir.religiose sa.ou!arikus sese implicare
quidquid libefe visum est inimico ?" Verumtamen negotiis, ac si koc esset tota' eoruin portio, kaec
animam, inquil, ejus serva (Job u, 6). Ulinam mihi universa sukstanlia. Atteniius saneagricolapaupe-
semper a dextris sis, Jesu hone ! minam semper rem excolit fundum, sed cni forte ntilla amplioi
teneasmanum dexleram meam I Scio enimet cerlus prctiosio.rve sit possessio. Buccellam panis,in!sinu
sum quoniam nulla nocebit adversilas, si nulla dosuo mendicus akscondit, quod insaccellis suissolum
minelur iniquitas. Tondeatur iiiterim et tundatur koc melallj genns a.ruginel. Tu qtiid ita exlrema?'
sinistrum Jams ; pulselur injnriis, vellicelur oppro- kuic paupertati, et quidein proprii male prodigus
briis : libens illud expbno, dum a le custodiar, lakpris, incumkis? Est el alia (iki pOssessio,| etsi
dummodo sis ipse proteclio mea super manum dex- forte. remota. Erras. Nil tam p.ropenos, quam ijuod
' inSra nos bst. Al forte non quidem longius posilam,
-tefam meam.
15. Forte eUam mille qui a sinislris casufi sunt, B.sed inutilem esse causaris, ut kictiki quaerendam
horiiines magis inlelligendi sunl, quam daeinones.Hi magis siifficienliam putes. Falleris -; iki magis in-
nimirum nobis nonnisi ob teraporalia quaelibet ad- veuies, jmonop invenies nisi ibi.An. vero a_stimas
versanlur -et (ransiloria bona , quaequidem au( nos , quod vel opsram tuam non exigat, vel minus respou-
habere invidiosa malignila(e suspir.ent, aut cupidi- deat operanti ? aul certe in tulo credis esse localam,
taie injusta sese poiius doleanl non habere. Forle nec ulla deinceps sollicitudine cuslodis egere?
eniramundihtijuscoiiariiurauferresubstantiam,forte . Qtiodliket korumsapias, scilo quod desipias veke-
favorem hbminum, forte, ipsam cbrporum vitam. , menter." Iki enira quammaxime, quae seminaverit
Usquehuc saevire humana persecutio poiest; animae konio, kaec et metet (Id. vi, 8)..Sed,et qui parce
vero non habent quid facianl. Nam daemonesquidem seminat, parce el meiet; qui vero in ben.ediclionibug
superna nobis.et aeierna potitis invidere noscuiilur, semsnaverit, de benedictionibus etmetet. (II Cor.
non tamen ul sibi cedat, qtiod irreparabiliter amise- ix, 6), ut faciat unum tricesimum, unum sexagesi-
runl; sed ne ihuc pauper de pulvere suscitalus muin, unum centesimum. Habes autem tbesaufum
iccedat, unde ipsi in gloria condili irrepafabiliter isluni in vasis ficiilikus, si lamen adkuc habes. Pulo
jecideruni. Indignatur et livore tabescif obstinata ' enim, jam amisisli; puto, jam sublatus est; puto,
malignitas bumanairi fragilitateni oblinere, qnod jam comederunt alieni robur luum, et ignorasii;
retinere ipsanonmeruil. Sed etsi quando fbriecui- nec pb(es (hesauro tuo cor. apponere-, quippe qui
^vis teinporalia daiiuia aut inferre conantur,. aut thesaurum ipsum.npnhabeas. Alioquin, quaesote,
.•gfatulanjur inferri ; haec eorum tota molilio est, ut si, (am .solIicUuses, si nec minima spernis, si tam-
.jacturaexieiior veleidem ipsi, vel alleri pccasio sit prudenler.servas paleas tuas ; eUam korreum luum
'in.erna : sicut e rcgibne homines, quoties ea sua- servarememento elcustodire.Inio vero nonexponas
-derenobis, aut quolibel modo efficere curanf, unde thesaurum tuum, qui sic.incubas slerquilinio tuo.
-dextera noslra laedatur , non hoc quidem ptincipa- Forle enim illud tibi invident mille, sed islumok-
literagere, sed (emporale aliquodcuivis provenlu- j-ident decem millia, nec minus superakiindanics
Tum, vel sibi scilicet, vel nobis.vel alteri forlecui- astutia el crudelitate quam numero. Cadent, inquit,
piam ; aut delrinientum aui emoluirientum exinde a lalere ttio mille, et decetn.millia a dexlris tuis.
seu captarej seu propulsare velle videntur. Nisi fofle Verie illuc oculos fidei. Forte enim jam irruperunt
eatenus quis in.daemoneni transierit ex Iiomine, ut aditus, fortejam likere dirijjiunt omnia, forte jam
optare uhVmodopossUquemlibei sibi inimicissimuin spolia ipsa dislrikuun(, Quidsinis(rolateri tainimale
•bbminem aeterna damnatione multari. ' sjj sludiosus okservator inhaeres, nisi quod non in
•44. ,Quid nbs miseri dormitamus a Epirituali Jalere jam tihi csse, sed in facie sinisira videndir,
'
•Studio,rquos larri mullipliciier insec(a(ur nequi(ia qtibd haec"provideas in conspeclu- tuo semper; et
spiritualis? Etpudor esl dicere,el silere.prohibel vis •qnilangit hoc, non latus tetigisse putetur, sed pu-
dolofis. 844 Quanios enim invenireest, fratres, ex pillam oculi lui ? .
bis quoque qui in religionis habitu et proposilo de- 15. Caelerumjam nunc tibl provide, quisquis es
gunt perfectionis, -quos (erribilis illa prophetae sen- dexlri riegligens, sinisfri laleris cultor, ne cum ktedis
lenlia-comprehendisse videlur :.Si obli.us fuero lui,' locutri accipias in sinistra quani elegisti (Mattli: xxv,
Jeiusalem^blivionideturdexlera mea! (Psal. cxxxvi, 55). Asperuin verkum est, fratres : non iranieriio
S.) Nem.pesinisui-eustodiaelateris (o(a soIIicUudine expavistis. At cavere non mimis riecesseest quam
incubantes, callenl admodum, sed sapicnlia hujus pavere. Et qnidem Domiiiusmeus Jestis post cae(era
saeculi, cui abcenuiitiasse debuerant : ea quoque inaesUmakilissuae erga me berieficia pieialis, eliam'
iiihiloiiiimts quanr rrevelat caro et sanguis, qnikus dextrum sibi propler me passusest latus fodi: qnod
juxia Apostolam noluisse acqttiescere videkanlur videlicet rionnisi de dextera miki propinare vellet,
x(Galat. i, 16). Detiique vidcas eos lam avide lucra . hbnnisi in dextera locum parafe irefugii. Utinam.
2G» IX PSAL. QUJ HABITAl SERMO VIIT. _ - 211
ego talis. mereaf esse columba, qure in foramine A A . SERMOVIII
petraehalritet, et in foramine laleris dexlri. Consi- De verstt bclavo, t Verttmlamenoculis tuiscotmdera-
dera tameh hoc vulnus eum, penitus non sensisse. bis, el retribulioiiein.peccalorumvidebis. t
Neque enim iliud excipere voluit,_nis_i jam sopor 1. Brevius quidem vobis aliqnando, dileclissimi,
raTtusiri ntorte : ut monerette, quamdiu vivis, in loqueremtur, si crebrius id liceret: quod. et vos cre-
hujus semper latefis -vigilare -custodia: sed et mof- diriius nonnuriquajn adverlere po(uisse. C__(erum
tuam censeri eam animam oporiere, quae quidem quo(ies, ipsa diei praôccupante riialilia, pluribus
perniciosa insensikililale dissimulet-indextera sibi forle diekus molesUssimum susUnuimus a veslra
vulnus iniligi.. Merilo quidem insinislro lalere po- exhorlaUone et consolaliorie silenlium,. nemiiiena.
situm esse.dicitur cqrkominis, quod affeclatip ej'us veslrum reor' oportere mirari si, tempus ipsum redi-
prona sit semperet prpplivis in terram. Nec sane mere cupientibus nolris, sermo raribr inlerdum:
ignbrakat hoc miserabiliter §45 ingeiriiscens : ' pfolracllorvideaiuK Hoc sane nobis aclum sitkre-
Adhwsil, inquil, pavimento aninia mea, vivifica me vi prooemio, utiiesferni pariter kodierriiqtie sef- -
tecundum verbum luum (Psal. cxvin, 2o). Sed rie monis, illitis quidem prblixitas, buj'ns vero, brevitas
his qriidem in boc ppndere nos conditionis humanaa excusata apud vbs babeatur. Vereor siquidem minus
et gravedine cordis volebal remanere qui sic admo- B ^ gratarri fore nonnullisyel fuisse illam, vel is.tam
nens Jbqtiebalur : Levenius corda noslra cum mahi- fore; auf magis utramqne quam allerarii. Scuto, in-
biis ad Deum (Tltren. iu, _-I)»Plane id suadehat, ut quit, circumdabit te veritas ejus :<nontiritebisa timore
a sinislro latere eriger.enlur ad-dextrum. Saecularis hocturnq, a sagilta vblaiitein die; a'iiegoiio perdm-
mijiUa, fraires, in siriistro.laiitum' latere.'clypeum btilante in tenebris, ab incursu el dmmoniomeridiano.
portat : non imiiemur,. siinter eos nolumus depu- Cadent a laleie luo mille, el decem miliia a dexlris
lari, quos huic saeculomililare conslat, non Chrislo. luis, ad te aittem non appropinquabil. Diximus hinc
Nemo, inquit, «u7t'(an_ Deo, implicqt se negoiiis praecedenlibus seVmonibusquqd dignata est ~Veritas
scecularibus(II. Tim. n, &) : lioc est, scutuni appli- ipsa largiri, qtiemadmodura scjlicet'fidelem animam
catnoh'tam dextrae, quam "sinistrae. Miiterim ,quidem. a lentationibus, pbslmodum vero a
16. Altamenj fratres, utr.umque nohis latus tegen- difficuliaiibus tueatur. Quaetamen utraque brevius
dum est, jsi meminislis. Scuto, inquit, circttmdabit quidem inaliPpsalmo idem isle prophela commen-
le veritds ejus : et Aposlolus ipse, Per arma, inquiti dans, In te, inquit, eripiar a lenlatione, etin Deo
jusHtice a.dexlris_et a sinistris (II Cor. vi, 7). Caele- meo iransgrediur miirum (Psal.x\u, 50): qupd ipso
Tum ipsam audi jusliUam. Eor(e enim non eadem himirum duce, nec hic gfadiensoffendiculum, nec
ulrique laleri fofma .praescrihitur. JSempe hiric qui- egfediens hine obstaculum pateretur. In allero ergo
dem mandatur, Non vosmeiipspsdefehdenles, cltaris- crebra ereplip, in altero plena jam et.secura libe,-
sitni, sed daie Ipcunt irw (Rom. xii, 19); et, In pa- ralio designatur. Nam in hoc sane lertio quod84@
lienlia vesira possidebilis. anitnas vestras (Luc. xxi, adj*ungit,Verumiamen oculis tuis cohsiderabis, etiam
A9). inde vero praecipltur, Noliie.locum darediabolo felicilatis non modicae promissionem arbilrorcon-
(Ephes. IV,'27). Et item, Resittite diubplo, et.fugiet tineri. •Carfen., inqbit, a lalere luo mille, el decem
a vobis^Jacobi iv, 7). Audi adhuc. quomodo tegas miilia a dextris luis, ad te atilem non appropinqudbit.
- latus
utfumqiie.-Pi;onid-H(__bond, ait idetn apbslo- Verutntmnenoculis txds considerabk. Ilabro, Doirii-
lus, »o?itantum coram Deo, sed eliatn coratn hoinine, ita fiat./Cadant illi, et non cadam ego; payeant
mbut (Rom. xu, _7).,Haocest ehim vpluntas Dei, ut illi, el nbnpaveairi ego; cqnfundanlur illij.et non
benefacientes, nori modo takescere malignprum confundar.ego. - -...-..
dacmonuminvidiam, verum etiam obmutescere fa-, 2. Evidenlitis siquiderii paucis hoc loco v.erbis ot
ciatis impruderitium hominum ignorantiam (J Petr. .animae milri imniortalitas commendalur, et ipsius
ii, lo). Numquid.tamen in aeiernum- erit nobis haec ' quoque fides asirnilur eorporea. resprrecliopis.
protectio necessaria? atit semper [alias, certe] ab Q Nempe ruenlibus illis fuiurus sum ipse qui videam,
ut.roque latere hoslile agmen irisfahil? Erit.quarido. ' et ne isti quoque, quibuseorum novissiriiam intuear
non modo non Instabun(, sed nec_sjabunt quidem... relributionem, oculi, defuluri. Neque enim sinipli-.
Cddeni a lalereluo mille,-et decem miilia a dextris citer oculis, sed oculis, ait, luis considerabis: islis
tuis. Siquidem nec humana malitia.jam ttinc hahebit utique qtii-nunc languent prae iriopia, et deficiuhl,
quidfaciat; nec daeinonum millja pltis verebiiniir, . dum speras.in Deurii luum.-Et yere, fratres defi-
"quamtolidem vermium aginina, vel muscarum. Haud ciunt oculi dum. speramus., Quod en\m videl quis,
aliter denique intuebimur eos, quam Jilii Israel, quid speral ? Spes^ inquit, qum videlur, non est spes
iransinissojam mari-Ruhro, undique stti iEgyptios (Rom. vii!, 24). Ipsis ergo jam luncconsideEabis,
mortuos, sed et rotas curruum. i.re in profundum oculis,,. quos modo. quidem nec levare audes ad.
cerriebani :,ut et-nps scilicet, longe taraen securius coalum; ipsis plane.qui tqlies interim fluun( la.cry-
ef rielectakilius, cantemus Domino, quod gloriose mis,, ac Tcrebris compuncUonibus»alterunlur. Nec
honotificatussitfequum et ascerisoreni ojusdejicicns enimnovos libi inslaurandos puies, sed luos utiqtte
iii ahyssufo(Exod.xvi, xy). . - . restaiirandos.Qtiid lanien de bculp dixerim, elsi
minuiissima, emineriiissimaTameu, eKcelleritissima-r-
£11 S. BERNARDIABBATIS CLAR_£-YALLENSIS 2J2
que humani corporis, porlibne ?_ Reposiia est in A _ naloris, ui quod omnino-iion poiefam, ipse siki ijlud
' '
sinu jioslro beata spes, ex promissione utique Yeri ak hostili (yrannide vindicarel. ! -
tatis, nec capillum qiiidem de bapite' periturum (Luc. S. Considera(e alienlius, dileclissimi, et animad-
xxi, 18). ... -' - -i - • ver(i(e in quanam pofesoie evaserilis Pharaonis in-
3. Forte tariien idcirco signanter.visio promitlitur lolerabile jugtim, bt jain inernkra veslra hoh -sirit
arma iniquitatis peccalo, nec regnel ul(Ta In mbr-
oculorum, quod hbc qriidcm siimmum inlefim ani-
inae desideriiun videatur, ul videatboria. Credo,'m- talibus corporibus vestris. Non est lioc opefis vesiri,
quit, videfe btina Domini in terra viventium .(Psci. fralres: dexiera Dbmini facit virlulem; solus ;boc
sxvi, 15). Supreirias nimirum corporis suijenestras potestillp, qui riihii omnino ribn potesl. Ne dixeriiis,
Manits ttpslra exceha~(Deut.xxxu, 27); seti tam jsa-
siipeftia. aperifi desidera( verilaii, per speciein ma-
Iuhriler quain veraciler couljteinini quia -Domirius
gis ambulafe gesliens, quam per fidem. Sane fides
ex auditri, nbn ex visu. Denique subslanUa est facit haec,bmnia. Deriique nemo siki.dubi.let oiijni-
sperandarum rerum, argumenluiri non apparentium - modis esse cavendum, ne forte doriec adhuc dies
mali el nulla risquam securitas honiini, hanc.
(Hebr. xi, 1). El in fide ergo, sicut etl.n spe, deficit suam sunl, de manu (am pii, tanique pro-
bo.ulus, ariris proficit sola., Dominus Deus aperuil "j vidi possessionein
mihi qurem,,'ait propliela (Isai.L., 5) : sed qnando- luloris, ,.iri periculbsatri -perniciosamqtie iiile-
rim liberlalem recipere yelle pf-ssuiiiat. Quod enim
que eliam bculum revelabit. Erit quandojam non a.mulatur
Pater, pro te aeiriulaiur :.nec invideniiae,
dicetur, Audi, filia, el.vide, el iticlina auretn iuuni sed
providenlia. esl, quod siki totatn jubet mancre
(Psal. XLty, 11) : sed, leva pnii.us "oculos tuos, el
sulistantiam, ne pereat libi. Denique uki ad niagnam
con.emplare. Quid ? Plane jncundilatem el exsulta- illam
tibnem, qnam thesaurizal snper te Deus luus. Qnid? sanclamqtie civilatem perveneris, cujus Tiiies
uki nullus jain boslium limeatiir In-
Plane non ea mbdo, quae inlerim quidefn etsi, non posuit paceni,
non modo reddel te libi, sed dabit insuper
videre.adhuc, et audire tamen, et credere poies ; curs.us;
el se ipsum. Inlerim sahe a volunlalibus (tiis ayer-
yertim eliarn quod sicut non vidit oculuS, sic nec
aiiris audivit, nec in oor liominis. ascendit, quod lere, et Deo dicata iriemhra nulla tiki lemefitale
usurpes, soiens quod pielati sanctificata bon absque
praaparavit Deus diligentibus se (Isai. LXIV,4, et
I Cor. ii, 9). Nimirbm lanta capiet oculus resurre- gravi Sacrilegio ih usus vanilalis, curiosilatis, volu-
aul ejusmodi saecularis opcris assumaiifur.
ctionis, quanta ,nec audilus,, nec.anim.us ipse nunc ptatis,
capiat, Ok kanc denique tam vekementem animae shnt Nescitis, ait Apostoius, quod corpbrq hesira letriplum
cpncbpisceniiam yidendi, scilicet quod audit el cre- ( vestri? Spiriius sancii, qttetn habeiis a,Deo,et non estis
e( iteni, Cofpus, inquit, non fornicationi: Sed
,dit, alimn quoqne evidentissimumfulurae praeconem
resurreetioiiis ipsorum propfiam riientionem fecisse cni? Nuniquid tibi ? Plane sil libi liheruni,. sed si
oculorum. Rursuni, circmndabor .eripere-ilud,.aut erepltini saltetn deinceps a forni-
arkitfor ait, pelle calionis
mea, et in carne tnea.videboDeum salvatorem meutn: iinpeln vindicare propriis viribus poles.
Qnod si forle non po(es, imo quia vere noii potes,
qttem visurus sum,ego ipse et non alius, et oculi mei sil
conspecluri sunt :e( adjecil, Repqsita est hmc spes - corpus non fornicationi, sed Dotniiio (1 Cor. !vj,
mea in sinu meo.(Job. xix, 26, 27). 19,' 15) : serviatque interim sanclificationi, ne cpr-
ruptioni denuo pojus servire conlingaV Humaiium
Forie lamen corisiderandum altenlius quod ail, dicb, aiiApbstolus, prbplerinfirmitatemcarnis vesirw.
Oculi ntei, sicutei in Psalmo, Octilis, inquil, tuis Sicut exhibuistis membra vestra scrvire. iniquilali' tid
considerabis. Numqtiid enim mei esse oculi iiunc iniquilatem, ila nunc exhibete membra vesira servire
videniur? Plane non mei. Nonniinqurtm sane visi jusliliw in sanclificqliqnem (Rom. vi, 19). Yerum id
•suntfuisse mei,,qiiori ipsi quoque-ad eaiii perlinere quideni propter infirniilatem, ul ipse quoque pi:o- .
noscantuf, quam [maleservaturus accepi, paiernae ririsit; Gaeieriimribi resufrexerit in virtute quodi in.
sribslanliae porlioneni.- Nempe velocUer profligata,.,j, infirmiiate fuer.alseminalum, nulla j'am erit neces-
est, uiiiversanibiliiis dissipavi. Occupavit inembra sitas serviendi. Ubi et securitas libera hTierit;el se- .
omnia lex peccati,-Iibere inirabat mcis per feneslras cura liberlas, quidrii muUo magis reddal eum silri?
meas"; cujus riimirum-factus eram servus etiam ego Quidiiipbtiuslihertale dbnet fidelera serviim magnus
jpse. Miser equidem serviis,' rion sane Jiomini sef- ille Palerfamilias, qiiandoqitidem e't super bmnia
viens, sed imniundopecori.el coenoso. Neque enim . kona sua conslituet erim"? , j
niercenaria sallem coriditionb famrilabar, sed plane (i: Jam lunc efgo. oculis iuis bonsidefabis, si la-
servili. Nisi, fbrte mercedem quis. dari pulel, cui- men eos fideliier agnoveris' iriterim esse ejus, non
eUam eibus riegatur, e( cibus-quoque ipsa esurie luos. Nam et praeter.eam quam diximus, vbti utiqiie
perniciosibr. -Cupieiili siquidem jiorcorum siliquas tara necessarii Tationem , quo riiiniruin meinbra
nemo dabat; ut pbrcis viverem," nec cbnviverem ipsa, quaetibi a peccali lyrannide vlndicare omnino
porcis. Denique [atias, deinde] nrimquid meus luric . rion posses, pTbpriis abrenunlians voluritaliku^,
octilus erat, quaiido depraedabattif anifnairi meam? divino, cullui mancipasti;" nunquid vel modo lua'
Qua qiiidem 847'becessrtate deiriurn coacius suin esse -vidcnlur, in quikusadkuc cbiilrarialex,' elsi!
beneficium fesignarb [ulias, refulafe] in manu domi- non regnat, iiabilafuimcn : m quiJjuspcena peccati,
213 IN PSAL. QUI IJABITAT SERMO VIH. 2T*
secundus equidem' hoslis tuus, non niodo manel, A I quidem okignem qui non exslingui(ur,.s(ridor vero'
sed et praevalei el libere dominaiur? Tunc luuin okverntein qui non moritur. Planefletus exdolore,-
dixeriscorpus^quodmorluuir.esl proplerpeccatutri; sti;idor denlium.ex furore. Fletum nempe tormerito-
aul animae esse, quod animam aggravare non rum-immariitas, stridorem dentium velieiuentia
cessat? Plane si qtiis suum illud dicere cupit, non ipsa labesceniis invidiae, el obstinata malignilas-
.aiiud convenienler dixisse videbilur, quam onus extorquebit. Ita ergo retribntion.em peccatorura-- :
suuni, quam carcerem suum. Aiibqbin quonam modo videkis ::ne videlicet ignarus.tanti.periculi.-ingratus
lubs dixeris oculbs, quos sarie irilerim, vis, non vis, aliquando liberalori posse fieri videaris.
(b(ies sbinnus occupat, fumns tiirbal, exiguus pul- 8. Nbn soium autem, sed et securilas perfeclaj
vis saucial, rioxiiis.humor obntibilat, dolor acerbus .
justorum eril visa relriiniiio peccatorum,.quo vide^
excruciat, velipsadeitium novissima-niors excaecai? licet hpc humanarn necdiabolicam ultra
' aliquando,
Altunc.plane tui erunt, quandp pmnia isfa non vereri malitiam possinl, qui nimirum caderitibus a
erunl- :pt vere j'am luis oculis considerare sil, laiere suo
mille, el decera millihus a dexifis sriis,
quibus nimirum'pro lihito deinceps utaris ad otnnia noii modo eos cadere viderint, sed el caiidre in ge-
tam lihere, qriam secnre. Ne.que enim avertbndi de: hennam. Putas
„ enim, timere adliuc noii potefaiit,
caelero erunl oculi, ne videant vanitalem, quod e( callidiorem curioUsanimanlibus "
serpenteiri habefe
purissimam videant verilatem : multo minusinlra- suspectum, pf-esertim seduciae quondam iif paradiso
kii per feuesiras mors; quod ipsa quoque jnimica non
immemores,,mulieris, nisi cunf to(o jain corpbre
novissinia deslruatur. An.vers limes eos e lanla1 suo iillficibus tfaditum
ilammis, e( intef 'seeteum
pleniludine §43 luminis, ubi singtili jusli tanquam magnum plane jam chaos firmatrim esse cbhspice-'
singuli soles fulgeanl, aliquando caiigaluros fore? renl? " - ' ' :'' ' '"--
Timendum -idTplane, si iion ipsos quoque oculos, ."
sicut cElera huinani coiporis meinbra, resurreclio 9. Tertium, quoque hoe niliilominus pec.caiorpm
. . ' (ibi consideraiio ipsa praeslabil, ut ex comparatione
glorificaret.
7. Et relribuiionem peccalorum videbis. Hoc plane deforniitaUs eorum eniinentius gloriosiusque , fe-
eis grave lormendnn, el magnus quidam inalorum splendeas.Sic iiitnirurii sibi invicem collala conlra,-
cumulus erit. Forle enim qubdcuiique solatium ria," sua. quidem iiirumque videiur suscepisse augr
videretur, eoium quos tam maliiiqse impugtiaveriiu, menlum aliquod qualitalis : ut iilbura iiigro, si con-
jn "lormentis suis vel consc-ietuia latere, vel ipses feras, et hcc candidius, et illud lelrius apparebil>
saliem declinare posse corispeclus. Vernnuamen et- . Sed audi certius superTioc tesiimonium, propheli-
si illis ex.hac noslra consideraiione iiiimensum G ' cum sermoneni : Lwtabkur, ait, juslus cum.viderit
ita ? Matttis sttas lavqbitin san-
quoddam. miseria. pondus accedat,-nobis qttae ne- vindictam. Utquid
cessitas erit, quaeutilitas, quae voluplas? Qttid enim, guinepeccatoris (Psal. LVJI,11). Plane ribq inquina-
modo lam irreligiosum, iino, qtiid tam inhumanum bil in.sanguine,, sod iavabil: ut rinde ille cruentus
et exseerabile videretur, quam cruore quanluin- magis, inde iste nitidior, videatur; itnde ille plus.
libet inimicorum, quantumlibet iniqubruin, pascere sordet, inde iste pulchi-jus elucescat. ,
velle oculos, el oblectare aspectus suppliciis misero-i- 10. Nullam forte ex his tribus caiisis humanus _
i-iini? Attamen sicut videbit peccator et irascetur, refngere vel mbdo inveniatur affeclus ; sed non^pro-
deniibus suis fremel et labescet (prius enim bene- pter aliquod horuln Sapientiain eoruin ridebilin-
. dicti vocabuntur iu regnum; quam maledicfiin ca- leri(u, quod lanien sine tilla dubitatione faclura est.
riijiium dejicianlur ignis -elerni, quo videlicet acrius; Nempe ipsa praedicit quae mentiri oiniiino non po_
doleant, vide;itesquid amiserint)'; sic jusli quoque tesl: Q.uia§4® vo.cavi,elrenuislis; extendiinanum
viriebinii, ei laefabuiilur, consideranies quid evase- meam, el non fuit qui. aspicerel: Et.post pauca : Egp'
rint. In illa crgotanla separaUone, quemadinodum qtwque in inleritu vestre ridebtiet- subsunnabp.cum
ha-dis agnoruin visio gravissimi liv.orisoccasio fie(; TJ j t-ooisquod litnebalis adveneril, cuhtirrueril repenlina
sic electis e regione consideratio reproborum, im- calamilas, et interilus qttasi letnpestasingmerit (Prov.
mensa quaedatnmaleria gratiarum aclionis et laudis. 1,24,26,27). Quid ergo-in insipientiura iiiterilu
Uiido enhnjtisli tam magnifice gratiasagerent.nisi Sapienli_e credinius placituruin, nisi -justissimaiii
cuminexcogUabili felicitale qua perfruuntur, ipsam suapi dispositionem; et irreprehensihilem ordinem
quoqtie relribii(ionem,cernereni i_nj'usior.um,aqui- rerum ? Sane quod Sapienliae (rinc placebU, sapieri-
bus equidem sola misericordia Redemploris segre- libus quoqtie placeat necesse esl universis. Non igi-!
gatos sese esse fidelissime el deyotissirne recordan- tur libi durum videadir fore'quori diciiur, Oculte
lur?,Uudeyeroimpii tanto animi.fiiTore labeseeren(, tuis.eonstderabis, quando et ridebis in eorum inter^
nisi in regnum suuunae bealiludinis coram sese: ilu : npn quod vehit quadam immanilale crudelilas
vidissent aliosinlroduci, et lunc derauni in illos seses in ipsa lihj uiiione complaceal; sed qubdmodttsipse,
felores, in ilios horrofes, in fllos aeterni incendiii pulcherrinuis divinaeordinalionis ullra.quam credi
cniciaUis, in illas denique imtnortaiis mortis miser possif, jusliliae relatbrefn et amatorem sequilatis
rias geinerent esse^damnalos'' ilii eiiim, inquit, oblectei. Ubi optime.omnia ..coftslitula, et suum cui -.
fletus, el stridor" denlhtm~(Malttt. XJII,-50)' Fletus; . que ce.sisse locuui, imoirisuumquemque cesSisse,-.
2;S S. BERNARB! ABBATIS CLARiE-YALLENSIS \ 216
et incerlam adbucexspectafe sub tani
plenius et perfeclius iiltistrante jverilate cogno.ces; A fioo tribunali,
sententiam ,? Horrendum _esi, ail
quomodo iton. bmnia consideraro, el in omnibiis districtp JudiCe
-oiniiium nioderatorem magnilicare libekit ? Pulckre ApOSiolus, inciderein manus Dei viventis (tlebr. x,
omnitio Pelrtts apostolus filiuiu perditibnis in locnm 55). JiidJc.ruur interim, fratres, el terribilem illain
sii.timahiis seteslatus esl, quod in aere crepueril mc- exspeciatioiiein praesenti @gQ studeamus declinare
dius (Act. i, 25, 18). aeriarum collega potestatum : judicio. Non judicabit Detts bis in iilipsuni. Sane ut
utpote qttem yeriDei et-veri pariter kominis, qui de quorumdam peccata, sic et quoi'iimdan_.s_tidiahona
coelo venisset operaliiriis salnlem iri medio lerrae, manifesla sunt, prascedentia ad jttdioinm : ul illi qni-
kujus. inquam, proditorem, nec coeluni reoiperet, dem non exspectantes. seulenliam, proprio siatim
" '
nee tcrra siistinerel. -. ,: pondere criminumi in tartara.dejiciabtnr; isti verb (e
11. Ilaque oculis luis considerabis,_etretribulionem regione paralas sibi sedes tota libeftate spirilus sine
peccatorum videbis. Primo quidein, ok tuam evasio- ulla cunctatione conscendant. Felix paupertas vo.-.
nem; secundo, ok omiii.modam securitatem; tertio luntarie omnia reiinquentiiim, et sequentiuin te,
quoqiie, ok comparalionem ; qnarto, ok ipsius justi- Dqraine jesu l.Felix plane, quae lam securos; imo
tiae perfectam remulaiionem. JEriieniiri Ja.rn lunc non tam gloriosos faoial itt illo singulari fragore elemen-
• misericordia., sed-judicii lempus : nec ulla omnLbpBiotum, el in.illo troniendo exariiine nioriloruin, in
cfedenda esi erga impios fului-a illic miseralio, uki iilo lanto discritnine judiciotum ! Jam yero audia-
nec ulla speranda est corrcctio. Procul erit lmmana. mus quid ,ad lanlas-promissiones devota et fidelis
infirmilaUs ista mollilies, qua tamen inlerim pro auima r.espondeal, ne forte aut diffidere,.-aut secus
lempore ckarilas ulitur ad salulem, amplisslmo quq- quam oporleat fidere videalur. Quoniani lu es, in-
dam velut [alias, videlicel] expapsae sagena. sinti et quit, Domine, spes mea. Quid laro sobfie, quid lam
bonos et malos colligens pisces,, id est affeclus jp- pie polerat dici ? Sed nec aliud huic verbo.viiletur
ieuridospariler et molestos.' Veriim koc qiiidemin posse coiivenienliiis responderi, quam quod sequitur :
iriari. Nam in liitbre solos eligel konos, sic videlicet Altissimuin posuisti refugittm itium. Caelerumigno- .
gaudens cum garidenlibtis, ul exkocj"am cum flen- scite nohis, fralres : hodie quoque promiss&.etiam
tibus flere rion possit. Alioquin qnomodo in lioiiis "lerminos bfevitatis paitlo niiuus excessisse yide-
judieakitur kic niundus, "nisi krijus tenera. affectio- Jlmr. ..'•
nis obliti, iiitroduClique fiterimus in cellam vinariairi. SERMO IX. . !
secundtim etiin qui dixit : Jnlroibo in pqteniias Do- De versunpno, iQuoriiqm tu _s, Domine, spesntea;
altissimum posuisli refugium luutn. t '
mini; Domine, memorabor jusiitim lucs solius?(PsaI.
LXX,16.) Nec modo quide.m considerafe permilli- .1. Eiiam, frafres, hodie aliquid audianius de pro-
riiur personam pauperis, autmisereri ejnsin jiidicio : missione Palris, de exspectatione fi.liorum, de fine
sed cuih molestia licet.coereeridus ejusriiodipietatis iiujus -nostrae peregrinaUonis, de mercede labnris,
affecius, et aequitaUsest dictanda sentenUa. Quanto de fructu captivitatis. Etquidem dura:omnino capii-
'magis ribi nnlla animi colluctaiio, ubi nulla polerit viiasl non modo illa communis, quam ex ipsa jani
subinirare moleslia, oportet impleri quod dictuiii cpntiitione generis loleramus liumani, sed _ia.clquo-
est, Absorpli sttnt juncti pelrm jndices eoruth? (Psal. qtte qua voluniates mortificareproprias, etiamper-
CXL,6.) Absorpti piane in.affeciumjtistitias, et Petrae ' dere proprias inJioc mundp anitnas fesiinanies, in
solidilatem, cuijuncii simt', imitantes. Jmtcii, in- hos tam rigidae,compedes disciplinae, in hpnc tam
qtiit, pelrm, quam profecio solarn ut sequeientur, gravis poenitentiae carcerem dedimus nosmelipsos..
caetera omnia reliqiieruni. Nempe hoc esl quod in- Miseranda servitus plane, sed si coacla, sed si rioii
terroganU Pelro quidnam accepiuri esseni, Pe(ra. , sponlanea yiderelur. Nunc vero ctim voluntarie sa-
ipsa resporidit : Cum sederit, Filius homiiiisin sede crificetis Deo, nec ingeraiur ulla nisi peripsam vo-
majestalis siim, sedebitisel vos super sedes duodeciin, Iimlatem violentia voluiitati, profecto aliquid in
judicanles duodecim tribtts lsrael (Malth. xix, 28). D causa est. Hlud pulo aliquid, quo majtis aliquid esse
Haec quoque propheta praenuntians ait: Dominusatl non potest. An vero plangendum videlur qtiamliket
jttdicium veniet cum senioribus poputi sui (Isa. m, niagnum, quamlibet lakoriosum, quod proptef Doum
14). Tune putes flexibile quidpiara inveniendura in fiat ? Etsi magnitndo. ipsa laboris inlerdutn Torle
judicibus jiiiiclisPetrae'? Qtti adhcerplD-0,.Aposlolns extorqueat compassionem,' sed niulto inagis causa.
ait, tt*.MSspiriius est (I Cor. vi, 17) : ijui et Petne , corisideralio exigit congratulationem. Qutd quod
jtingiluf, iapis unus. Ad quod sane Propheta non koria omnia non modo propter euin constat fieri; sed
iiiimerito suspifans, Milti, inqtiit, adhmrere. Deo per eumjDeus enim. est qui operaiur in-vokis et
bonutn esl (Psal. LXXII,28). Ita ergo absorpli sunl velle et perficej'e, prokona voluniale (Phitipp. n, 13).
juncliPetrae judices ebrum, 0 familiaritalis gratiam ! - Ipse ergo auclor,'ipse. remunerator-operis, ipse re-
o hbnoris culmeii ! ofuluciae priivileglbm ! o praero- muneralio lota : ut summum illud borium, cujus ni-
gatiyam securitatispeffcctaa ! • < miruin tam perfecta esl simplio.itasin seipsb,.dup s
12. Quid enini lam pavendum,: quid tamplenum quodammodo videatur in nobis «ausa bonorum,
anxietalis, et vehementissimae splliciludiiiis excogi-. effectiva scilicet, et finalis. Bene ergo, dilectissimi;
lari potesl, quam judicandum aslare illi-tam lorri- qubd in k.is omnikus tain niullis lakoribus vestris
217 INPSAL. QUIHABlTAT&mm IX. 21~8
non modo subsistilis, sed etiam superatis propter i cbnditipnis guslavit niortem, sed stiae"beneplaciio
eum qui dilexit vos. An vefo non per eum ? Etfria- , voluntatis, sane pon ad propfiam utilita(em, bono-
nifeste. Sicul enim abundant pro Cltrislo tiibulaliones rum enim nostrorum nori egel": sed riec tanquam
Kostrw, ait Apostolus, hq abundant etiam consolaiio- retribueiis nobis.gratiam prp gratia, qui,nori: aliter
ries nbslrw per ipsuni (II C°r. I, B). pro aniicis moriuus esi, riisi pro acquirendis, vjdo-
' 2. Usitafus
sermo, communis . sermo',' propter Iicet ut amibosfacefei ex"inihiicis. Cum eriirriadlibc
Deiim : sed plane, ubi riori yacue dicitur, profiiiidis- injmici essemus, reconciliati sumus Deo per sarigui-
simus sermo.'Cfebrb soriat iri ore hominum, etiam iiemFilii sui. Autpoiius pro jarri aniicis, elsi ribndum
a quofuni corde longe esse probatur. Omnes sibi quidem ariiantibus, sed iamen jam amatis. tn hoc
pfopter Dehm praesiari postulant, propter Deum " est enim gratia, non quasi nosdilexerimus Deum,
flagitant sibi subveniri. Facile quoque ipsa petuntur sed quia priof ipse.dilexitnos/Yis nosse quam longe
propier Deutu, quae (ariieri non sunt secundum prior ? Benedicltts Deus et Pater Domini nostri Jesu
Deum : ef id ipsi fieri quis obsecrat propter Deum, Chrisli, ait Apostolus,.?!» benedixilriositt omni bene- _
quod non desiderat proplerDeum, magis au(em diclione spirituuli in cwlestibusitiChristo, sicut elsgit_
forte conlra Deum. C_e'brum vivus plane et efficax nos in ipsoahte muridij;onsiituiioriem: et post paiica :
sefmo, ubi nort peffunclorie, nbn; ustirpalorie, non B Gratificavit, inquil, nos hidilecto Filio suo (Epltes.-t,
yelitf quodani usu loquendi, vel arte persuaderidr, 3, i, 6). Quombdo rion dilecti rjain lunc iii illo",
sed ejt pinguedine, rit 'digiium est, devbtibnis, et quando electi in illo? quoffiodonon ei grali, inquo
pura aninii inieriiioiie.prbcedil. Neiripe et mundus gralificaUsumusfSic ergo Chrislus secundum lem-
fransit, et concupiscenUa ejus; nec.satis uUliterpp- pus quidein pro impiis mortuus est: seoundum prae-
sila, au( stabifitafirmiier, yel cadenle eo, quae pfo desiinalionem aulem pro fratribus ef amicis.
eo facta' sun.t, videbuntur., ggj. Ubi enim cansa" 4. In his ergoiomnibus.mefum esl vinum' ipsins
ipsa deficiet, qnomodo non onrnia quoqiie quae ,ei eqriidem el solius, uli ne quispiam caeleroruiiipri^- ,
videbanlur innixapariter evaCuabunlur? Propterea sumere audeat non esse quod-sibi prophelicum illud
quoque [Alias, denique] el qui in carne sc'minan(, aptetuf : Vinum tuum mislum esl aqua (Isai., i, ^2).
decarne.habent metefe corruptioneiri : qttod-vide-, Primum, qubd neino interim mundus a sorde, riemo
licetomnis caro fenuiri, et gloriaejiis tanquam flos gloriari possif omnirio se casluin habere cor. Deiride
feni; et ubi fenuiii arueril, flqreiit quoqiie riihilomi- quod mortis debitum persolvaiit quaridoque necesse
nuseadere sit necesse. Sdlus tjui est, Causa estin- est. Tertio, quod ponentes proChristo animas, hdc
deficiens : nec flos ferii, sed verkum Doiriini manet _ sibi compendib viiarn mereantur aelernain (31): sec
in aeleriuini (7_fli.xL,6-8). Denique cmlttm, inquit, " et vse eis, si ipsius erubescerent teslimoniuni.
el. lerra. transibunt, verba aulem mea nori transiburit Quarto, quod praerogatae sibigTatis exhibitae tablae
(Malth. xxiv, 35). dileclioni imparem nirais exiguariiqtfe rependant.
3. Prudenter itaque, dileclissimi, et utiliter ele- Attaraeri nec hoc niistum, qui sine mistura est, de-
gistis propter verba labiofuni ejus custodire vias dignatur, adeo ut fiducialiter Aposlolus [dical, ibi-
duras; illicsemiriantes/ubi ne minima quidempor- plere sequae dbsunt'passionum Clifisti in corpore :
tio yeslri seminis valeat. deperire. Sane qui-parce suo (Coloss. i, 24). Sil ergolicel elec(is pariterom-
seminal, rion quidem nori nietet, sed parce me- nibus unus ideraque denarius vitae reddendus aeter-
tet, {II Cor, ix, 6).,Neinpe qui metit, mercedeiri na. et iri ipsa laiuen sicui slella a slella differ.t in
accipit : el scimus quis proniisit rie euni quidem qui clariiaie, etalia claritas solis,, alia cTaritas luriae,
pro iiomine suo calicem aquae fi-igidae'dederit si- aJia stell.arum; sic erit el resuiieciioiiibrluoruin :
lienti, mefcede propfia cafiluruiri (Matih. x, 42). et quanivis dpmus una, .divefsae lairien in ea sunt
Nunquid famen noninqua mensura mensusjfueritsibi mansiones: ut videlieei, qu.anlum.quidein ad aBlerni.-
qrioqueremeiiefur, aui in retrikuiibne aequabitur ei . taiem et suflicietiiiam, et qui parum, non minbfe-
vero'ad
qui non aquam porrigens, sed sanguinem fundens; Q tur, et qui multuin, npn aburidet: quanlum
propitialuni sibi kikerU calicem Salvaloris? Non esf ' eminentiam ei discretionem nIeritorum,,@52 nnus-",
hie calix aquae frigidae, sed calix inebrians quam quisque accipj.t secundum sriurif labofem, ne quid.
jifaeclarus (Psal. xxn,.S), calix yini meri,.el quidem omnino pereiil quod in Ckrislffsil seminatum.
plenus mixtb(P_a/. LX;XIV, 9).SoIus eriim merum 5. Haec atitem dicla sunt, fratres, ul illiuslam
habuit vinum-Dominus ineus Jesus, qui sqlus per- spiritualis responsi, ijuod hodie nobis consideidiidum
fecte mundus, et semper eliam potest facere mun- ..esl, gratia cbnunendetur : Quonlam tu es, Donine,
' dum de inimundo coriceptum seraine. SbluS .plaiie spesmea. Quidquid igitur agendum sit, quidquid de-
merum habuit, vinum, quiTiimirurii e( secundum di- clinandum, "quidquid toleraudum, quidquid oplaii-.
viniiaiem sapienlia esi ubique allingens propter dum, tu es, Domiue, spes inea. Haec mihi omnium
mundiliam suam, el nihil inquinatunipadii in eum : promissionum causa, haec-lota ratio nieaeexspeci?-
etsecundum bumanllatem peccaturii non.fecit, ri^c- -libnis."Praelendat aUeirmer.ituriI,susiiuerese ji.c.e .
inventus est dp]us_in ore ejus. Solus non debilo pondus diei el _eslus,:jejunare bis in Sabbalb dicaf,
(31) Tiraq. elflofsl. mercantur wternam.

219 S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLENSIS 228
poslremo non esse sicut c___lerosliominum glorie- A , accedet illuc tenialor, non caliimnialor. ascendet,
•tuf: miiii atitem adhierere Deu bonum est,'ponere non pessimiis ille fratrum accusator atlinget. Nompe
f in Domino Deo spem meam. Sperent in aliis alii; ei dicilur koc (reoolile psalmi primordia) ei dicitur;
.-•'forie hic inscienlia liuerarum," hic in astulia saeculi, qtii in prolectione Allissimi commoraluT',rlluc refu-
illein nobilitate.TUe in dignitaie, illeln alia qnalibet giens a pusillanimilaie spirituset lempestale. Quae
vanilate confidal : propter te omnia detrimenliim quidem duplex esi nocessiias fugiendi, qtiodvidelicel
feci, el ut stercora arbilrof, quoniam lu es, Domine, el foris pugnae, et inlus Uniores. Min.usenira ftigere
spes mea. Sperel qui vult in incerlo divitiarum; ego oporieret, si vel inieripr magnanimU.asexleriores
vero ne ip.a qtiidem nisi abs te viclui riecessaria iumultus virililer siislinerel, vel exteriori (rauquil-
spero, nimirum verbo tuo coiifiden_,in.qtio abj'eci li(ate piisillanimiias propria foveretur. Altissimttm,
omnia : Quwrite primum regnuin Dei et justiliam ai(, 353 ppsuisii reftigiuin luum. Saepe illuc fugia-
ejtts, et omnia adjicientur vobis (Maiih. vi, 35); mus, fra(res : munilus est loeus, nullus ibi timelur
Nempe libi derelicius estpauper; orphano tti cris koslis. Uiiiiam magis semper ibi manere liceret!
adjutoi- (Psal. ix, li). Si mihi praemiapromitliinlnr, Sed non est hoc temporis hujus. Quod modo rjO.fu-
per*te obtinenda sperabq; si insurgant adversum gium est, quandoqne habitaculum erit, et habilacu-
me praelia, si saevia( mundus, si fremat malignns, si B iurn seinpilcrnuiri. Inlerim sane, etsi persistere nou
ipsa caro adyersum spirilum coneupiscat; in te ego conceditur, frequenter lamen est recurreiidmii. -
sperabo. Nempe.ad bmncm tentationem, ad_bmnem tribula-
O.Fratres, hoc sapere; ex firievivere esl, nec alius tionem, ad oninem denique cujuscunqtie inodi ne-
ex sentenlia dicere poiest: Quoniam tu es, Dotnine, , cessitatem, aperla est nohis urbs confugii; sinns
spes mea, nisi cui inlus sit persuasum a Spirilu, ul matris expansus esl : parala sunl foramina.petrse^
qtiemadmodnm monet prpplieta.. jactet eogitatiini palent viscera misericordi_eDci nosiri. Hoc reftigium
suum in Domino, sciens qttod enutiiendu.s sit ab eo qui declinat, nihil mirum si efftigere iion mereliir.
{Psal. LIV, 23), juxta iliud uuoque Petri appstoli : 8. Jam quidem, fralres, quaedicta sunl, ad expo-
Omnetn sollicitudinem veslram projiciehtes in eum : sitiouem versus liiyus videreninr posse siifQcere, si ,
ipsi enim cura est de vobis (I Petr. v, 7). Ulquid dixisset Propheta : Quoniam in te speravi; sicul in
enim, si haec sapimus, ulqttid eunclanmr abjicefe aliis psalmis quibusdam invenilur (Psal. xv, 1);
omnino spes miseras, vanas, inuliles, seduclorias; C__terumquoddicit : Tu cs. Domine, spes mea, forte
et huic uni lam solidie, lam perfecta., tam beatae , amplius aliqnid sonatel sublimius, quod videlicet
spei, tota devotione animi, ioto leryore spiritus in- r non niodo in eo speret, sed eum. Convenieniius si-
haerere? Si quid illi inipossibile, si quid yel difficile .quidem spes nosira, dicitur quod speramus, quarii
est, quaere alitid in "qnosperes. Sed verbo orpnia po- in quo speramus. Stinl aulera forte noiinulli, qui a
S.est.Quiti facilius diclii? Attamen huj'usmodi dictum Dominoobliiiere.temporalia seu spifilualia quaelihet
intelligas [alias, ne negligas] volo. Si decrevefit sal- concupiscunt : sed perfecla cliaritas soltim sijit
vare nos, coiitinuo libefabimur;,si vivificare placne- quod summum est,. tota desiderii vehemeniia cla-
rit, vita in yoluatale ejns est; si praemia aeternalar- mans : Quid enim mihi est in cmlo, et a te quid volui
giri; licet ei quod vult facere. An vero de facilitale super lerram ? Deus cordis tnei, el pars ntea Deus in
j'am non dukilas, sed ipsa tiki est suspecla volun- wlernum (Psal. LXXU,25, 26). Pulchre nobis utrum-
tas?Plarieei voluntatis lesUiiionia credikilia facia qne pancis verbis hodie Jeremiae jirophetae leclio
sun( niinis. Mnjorem hac dilectionem nemo habet, commendavit : Bontts es, Domine, speranlibus in te,,
quam ut animam suam ponat quis pro atnicis suis animw quwrenti le (Thren. m, 25).Ubisane el ipsam
(Joan. xv, 13). Denique.quando in se speranii desif- numeri discrelioneniprudenler adver(e, quod spe-
illa niajestas, quae tam studiPse,inorie( in sespcraii? rantes qiiidem in eo pluraliler dixerit, qiiod huc
Plane non derelinquilsperarites in se. Adjuvabit eos, videalur commune mulloruin; quaefeulemvcroeiim,
ait, et liberabit eos, el eruet eos a peccatoribus, et j) singulariter, qttod singularis sit purilatis, singularis
salvabit eos (Psai. xxxvi, iO).Quare?quikus ineritis? gratiae, singularisperfecUonis, npn modo nil sperar.
Audi quod soquitur : Qttia speraverunl in eo. Dulcis nisi ab eo, sed nil quae.ere nisi eunu.Quod si bonus
causa, attamcn eflicax, attamen irrefragabilis. Nimi- illis; quaiilo.raagis isii?
rum kaecjusiilia.sedquaeexfide est, non ex lege. De 9. Merito proinde quaerenti illum animaerespon-
quacunque tribuialione , inquit, clamqveriiil ad me, detur : Altissimum posuisti refugium tttiim. Neqtte
exaudiam eos. Ecce numera tribulationes. Secundum enim sic Deuiri sitiens anima, aut cum Petro ei in
iiiuliitudinem earum consolaliones ejus laetificabuni lefrenq raonie facere tabernaculum (Maltlt. xvn.U).
animam tuam : dummodoad aliam non convertaris; aul cura Maria deinceps eum langere vull in lerra
dummbdo clames ad eum; dumraodo speres in eum; (Joan. xx, 17), sed plane clamat: Fuge, dilecle mi,
nec brimile aliquid vel terrenum, sed allissimum pb- assimilare caprewhinnuloque cervqrum super monles
nas refugium turim. Quis speravit in eo, et confu- Bethei (Cant. viu, i&). Audivit eiiim difcentem: Si
stis est? Facilius est coelumef lefram transire,'qiiam diligeretis me, gauderelis utique, quia vado ad Pa-
verbum ejus evacuari/ - trem; quia Paler major me est (Joan. XIVJ28j. Au-
7. Allissimum, inquit, posuisli refttgiumtuum. Non ' divit dicenlem.: Noli tne lattgere; nondtim <enim
i
421 IN PSAL. QUJ HABITAT SERMOX. 221
ascendi ad Patrem (Joan. xx, 17). Et ccelestis jam. A sane verbis.patentefindical, quantam.sibirequjem,
non.ignara consilii clamalcum Aposlolo: Etsi cogno- quaritaque Doriiinibeneficia judicet a trikulationikus,
vimus Chrisluni secundum carnem, sed nuttc jam non et periculis liberari.
novimus (II Cbr. v, 16). Super mohtes, inquit Be- 2. Cui profecto senlenliae ijlud quoque,, quod de
iliel, supra oiiineni videlicet poteslateiri et principa- psalmo nbnagesimo hodie nbbis '_Iraclanllum est,
lum,superangeIos et archangelos, cherubitii qupqiie simile invenitur : Non qccedet ad ie matum, et fla-
cl seraphiin (neque enim alii sunl 'mpnies dbmus gelluin non qppropinquabit lab.ernaculq tuo. Est
Dei, "quod sonat Bethel), plane in dextera Patris, autem versus ipsius; quanlum nos capimus, facilis
ubijam non silPaier majoreo, in dextera Allissimi" intelligentia, ad quam forte ex vobis jam aliqui
coallissimuin appfeliendere concupiscens. H;p,cenim praevolarint. Neque eniin lam rudes" estis, aut
est yiia. aetefna, frafres, ut Patfeiri cogrioscarrius , spifiiualis studii tiira experfes, ul noh facillime
veruin Deum; sed el queni misil Jesum Cbrisluiri, inier vos'e( labei-nacula yostra, ei rursitrri inter ..
verum nikilbmintts el unttm cum ep.Deuih, super id qubd malum, el quod flagellum diciiur. discef- ,
omuia kenedictura iu saecuia. Amen. natis. Nam et Apbslolum "sane audistis dicen-
- "SERMO "
-X, T ",_ lem, cum jam l-onuni certamen cefiasset, veloceni:
De versn deciino, i Non accedet ad temalum, <etflq- B for.e depositibnem taherriaculi srii (II Tim. iv, 6).
gelliitn noh appropinqttabil labernacuio tuo. > Sed quid ego Apqsloli verba hiemoro? Quasi vero
1. Nec noslra esf, nec hoya vobis, sed nota ignorare possit niiles (aberbaculum suum, aul do-
omui.no senlenUa, in praecipuis quikusque partiktis~- ceridus sit exemplo alieno. Videmus sane nonnullos
noslrae lidei, priid non sit, quam quid sil, ei sciri' taberriacula sua in'lurpissiin_eTcap(ivita(isdomioilia'
po.sse facilius, et periciilosius ignorari. Idem sane coinmutasse, riec mililare in his, sed -miseram "ge.
eiiam.spei non lneonveiiien(er: (ribuiposse videdir. rere servittiiem. lino vero qubd bmpino ridicriliini
Longe enim facilius mens humana taiUorum experta. esl, sic . erranl aliqui,'et in (antain oblivibnem et.
malprum, qtiibus sit caritura, ,quam quikus per- spifiliialem plirenesiin .devenerunl, ulriihil sese
f.uidira, comprekciidil. Nempe germ.ana fidei, spei- aliud pulare, quam suuin h.oo exterius (abernacn-
que cbgnalio esl; ul qupd illa iulurum credil, lurn videariluf; Quid enim aliud qiiam noti modo.
ka.c siki incipiat.sperare futurum. Merito proinde Dei, sed et sui ignoraiitiain haheni, qni tanqiiam
Aposlolus fldem sperandarum rerum sukslariUatn inoflui a corde, oninera insiiniunt pperam cifca
osse definii (Hebr. xi, 1) : quod videlicet nan cre- carnem sic inlerideiUes (abornaculo suo, ac si nuu-
dila nemo speraie, non' plus 854 quam super quam puieiil esse casur.uui? Yefuinlameu cadat
r
iuane pingere possit. Dicil ergo fides : Paratastinl *" necesse est, alque id quidem iii brevi. Ah non se
magna et inexcogitakilia bbna a Deo fidelibns suis. ipsos nescire videnfur, qui slc dedi.ti sunt carniel
Dicif^pes : Mikl illa servanlur. Nam teftia quidem saiiguini, ac si om.nino nihil aliud quain - carriem
ckaritas :.Cnrro miki, aii, ad illa., Caeterum, ul jara sttluin se esse Tepulent, sic in vano.accipierile~s._ini-'
nieiriini, diflicile omriino, aufetiam impossikile esl mas suas, (anquairi prorsus ignorenl. aniriias, se
illoniraqiialitafem invesligafe konorum, riisi cui habere? Si separaveris pretiesum a viti, ait Dominus,
forle,' juXla illtid Apostbli-: Quce bculus itoh vidit, iahquam os ineum,eris (Jerem. xv, 19) : hoc est, si
ncc auris audivit, tiec in cor hominis ascendit, qum solerter discreveris inler exteriorem interioremquc
prcvparavil Deus diligeniibiisse (I Cbr. li, '9), feve- substantiain, ut non plus labernaculo tuo limeas a
laverit ipse per Spiritura suum. Sane quaniuiiiliket . -flaêllo, "quam libi ipsi a malo. Hoc.enim tnalmiT.
perfeelus iri cariieadliuc nibrtali degeiis (nisi enitn esi, unde. dipilur : Declina a riialo,' et fac\-bonuntt
esset hi.c quaedam, uT ila dixeriin, imperfeCla pef- (Psal. xxxvi, 27).Tloc malrim', qubd sua qbideri-
feclio, non dicerei Aposlolus : Quoiquot perfecli ahitna ariiniam -privat, quod separal irifer te.et
sumus, idipstim sentiamus; idipsum "profeclo quod Deum;ut eo regnante, tanquam corpus sine aninia,'
praemiserat :'Non quasijdm acceperim, aul jqm per- r, r<slc sit aijiiria siiie Deo, plane mortua in semetipsa • ,
feclus' sitn (Philipp. m, 12),- eliamPaulus ipse ne- instar ririius eorum quos tanquam sine Deo in' hoc
oesse est fateadir, quia nunc cognosco ex patie; ' saeculo fui-se Apbstolus meinorakat. (Ephes. n,12).
ei ilera -: Videmus nunc fer speculuni in mhigmate, 5. Nec saiie dixerim, ut vel ipsain odiokakeass
tunc aulem facie ad faciem\Cor.%\\\, 12). Qtiod ergo carnem luam. Dilige'eara, lanquam libi da(am iri
lioiriini interim noscilur capakilius, pia sarie el pro- adjulofiutn, et ad .aeterna. beatitndiriis consbrtiuin -
vida inculcatione atnplius commeudaUir. Propritim pra.paraiain. Caeterum sic amet ariinia cafnem, ut
eiiim est afflictorurri, ut molcsliis exiini, suinin.am non ipsa in carnem ffarisisse pufet.r"' dicalurque
reputent felicitafenr; "ei carere misefia, suinmam ei a Doinino: S55 -Vonpermdnebil spiritus meus '
kea(i(udinem'arbilrenlur. Bhde Prophela in psal- in.homine, quia caro esl (Geti. vi, 3). Diligat aniraa
ino : Convertere, inquit, anima riteq, in requiem cafriem suam ; sed multo magis suam "ipsius ani-
tuam, quia Dominiis beheficit iibi: neculla tamen mam servet. Ainel Adarii-Eyahi suarii; sed rioh sie
collataeiriunera felicitaiis enumefat, sed adjungil : amet, ut'yoci_"ejiisplus obediat quairi diviha_.Deni- .
Qtiia eripuit âhimamde morte, ocuips meos a lacry- qrie rie ipsTquidem expedit.sic. amafi, ut'videlicet
mis, pedes meos a lapsu(Psat: cxiv, 7, 8).Tn quibus . cui iiilefim caves a flagellp palcni-C correptibnis,-
225 S. BERNAROI ABBATISCLAR.E VALLENSIS : 224
ihesaurizes iram aeternae damnationis. Genimina.Aproximum magis, aut magis intimum posse esse
viperarum, ait Joarines, qtiis dehtonstravil vds fugere videtur, nisi forte curri sic domiriabiiur eis, ut:riullo
a ventura irrif Facite dignos '•fruclus pmniiehlim modo deinceps valeat nbn dominari. Esl aulem et
(Maltk. lii, 7, 8). Ac si evidenlius loquerelur: Ap- alios invenife, in quibus. quidetn. adhuc.mane.tpec-
prehendite discipliuam, -ne quando irascalur Donii- catum, sed j'am non dominattir aut pra.valet in eis,
nns; sustinete virgam corripienterri, rie senliaiis evulsum quodammbdo, necdum lamen fGxpuIsum;
malleum conlerenlem. Qnomodo dicunt nokis car- dejectum, sed non prorsus ej'eclum..Coiistat sarie ab
nales homines : Crudelis est vita veslra, nbnparci- Initio non fuisse sic; sed in parentikus jirimis anir.
lis carni veslrae?Eslo, nbn parcimiis.semini. In quoei primam Illam mandati praeynricatipnem non Imodo
magisparcere poieramus?.An nbn meliusest illi rp- non regnassepeceatum, sed nec fuisse "quldeni.At-
novariet rimlliplicari in agrn, qiiairi in horreo pulre- tamen quodammodo"jam tunc , prope, illos Tuisse
fieri?-Heu! computruerunt jumenta in stercore suo! videlur, quod lam facile persuasum est, quod lam
(Joel. i, 17.) Sic vos parciUs carni yestrae? Simus nos" feslinanter inlravit. Qnid vero aliud adinonebai,
crudelesinterim non parcendo: aivosplaneparceiulo qriam et ipsam quoque peccaii poenafe, elsi.necdum
crudeliofes. Siquidem etiam nunc.cafo noslra re- inesse corporikus, ja'm @5@ tamen velu.lpro fofi-
iri viderilis vbs B bus esse 'qui dixit: In quacutique die coniederitis de
quiescit spe: ipsi quid ignominiae
. intefim vestra suslineat, .quid misefiae eam maneat ligtif-scienlimboni el mati",morte m.oriemini?(Gen. ii,
iti/utiirum. JVon accedet ad te maltim, et flogellum 17.) Felix pfoinde exspeetatio, et beata spes nbstra,
non appropinquabil labernaculo tuo. Hic dtiplex est quorum tam loiige gloriosior futura esTresurreciio,
stola, el gemina quaedam imraorlalilas cammenday quam fuerit prima oonditip : ut nec culpa oinnino,
tur. Uride enim nisi ex separaiione anima_ et cor- liecpbena: iiec riialum scilicet-necflagellum, atit
poris mors procedit? Inde est quod morluum cor- regnet, aut kabilet; aut"regnare, aut habitare jaiit
- in animabus", seu
pus, exanime.nominalur. Unde auteni separalio possil aliquandb in-corporihiis
Tiaac,nisi. ex flagejlis praesentibus, ex qualibet dolo- noslris. Non accedel,inquit, ad le maiuni, el fla-
, ris vehenientia, el ipsius corporis corruptione, iex gellum non apprdpinquabittabernaculo tuo. Nempe nil
pcena peccaU? Merito.timet proinde et oditflagel.- tatri remolum, qiiani quod adesse ultra.rion polesl.
lum caro noslra, quo.nimirum ak ipsius animae tam 6. Sed.quid agimus, fratres? Vereor deprehendi.
deiectakili konorakilique consorlio ainarum nimis Nempe horam hanc magrius ille et communis ahbas
divortium patialur. Caeterum interim qi.tidemdonec nosler et veslef non vacationi sermonum, sed
revocetur,- [alias, renovetnr], velii, uolii, sustineaf P operi manuuni, noscitur assignasse (Reg, S. Bene-
illud necesse est, Expedit autem sic tolerare.iui "dicti,cap. &8). Pufb tamen ignoscet facile,. praeser-
prorsus evadas, et fiagellum'deinceps non appropin- lim noh imraemor religiosae fraudis illius, 1 qua
quet takernaculo, luo. „ Romanus Plim tribus annis in specu positp pie mi-
&. Jam vero, ut siipra meminimus, et incessan- - Bistravit. < Pi.e > siquidem, ul legimus, < patris sui
ter con.venit meminisse, vera anim.aevita Deus esl: oculis furabatur horas, et quem sibi suhripere ad
et inter haec quo.qtie separat nialum, sed malum manducandum polerat, certis fdiehus - Benedicto
animae, quod non, est aliud quam peccafnm. Eia, panem ferebat ,(Greg. lik.ii Dialog., cap. 1)1»-Et
fratres, nugari Iibeat, oiiosi(a(ibus indulgere de- ego quidem non dubito, fratfes, plurikus quiiipter
leclet; nimii-um gemino Jioc serpente vicino, qiij vos sunt, akuridanliorem -spiriiualium deliciarum
duplicem nobis auferani viiam,-altef corporis, alier suppetere copiam'; sed quod vobis cbmmunico, non
cordis. Quidni socure dormiamus, nisi qupd negli- sukripio miki. Quinimo et securius, et suavius,
genlia in graviori periculo, riori tam securitalis esl, quidquidillud.sit quod Doininus donal, Sumo vokis-
quam desperationis indicium? Efquidem optandum cum: nec enim alimonia haec distrikuendo minui-
nobis ab utroque Iiberari: sed cavendum sarie in- tur,- sed - poiius augetur ministrando. Verumtamcn
lerimpeccalum, quam peccati pcena ; el eo stuilio- ]> quod aliquolies [qlias aliquando] vqbis loquimur
sius a malo, quam a flagello declinandum, qrio per- praeler consuetudinein o.rdinis nostri, non rioslra
niciosjus pt omiiinp infelicitis sit a Deo animam, id agimus praesuinptione, sed de voluntate venera-
quam a corpore separari. Sane ubi. profsus de me- kilium fratrum et coakkalurri noslrorum, qtii id
dio factum fuerif omne peccalum, ca.usa qtiidem nobis etiam injungnnt, quod lamen sibi quidem
omnino sublata riec ipse quoque dciiiceps manebit passim uoliint omnino licere.. Nenipe"aliam, miki
effectus : ut quomodo accedere jam ad le malum rationem el singularein-necessitatein esse noveruni.
omnino nori polerit," sic nec flagellum quidein valeat Neque, cniin modo loquerer vobis, si possem ilabo-
appropinquare tabernaculo luo, qu,od'"videliceltam rafe. vobiscum. Ilkid forle vobis efficacius verkuul
lofige sil ab "exleriori homine quaelibet poena, quam iprel, sed et- conscientiae m.eae magis acceptuin.
longe fuerilculpa ab intefiofi: Neque, eiiim dicit, Creterum quando id miiii peccaiis meis exigenti-
Non erit in le malnra, aut flagellum in tabernaculo kus, el pnerosi-hujus (itl ipsi scitls) lain muliiplici
tuo; sed : Nori accedet, non uppropthquabil. . .. infirmilate corporis, et ipsa qtioque temporis ne-
5. Siquidem csl considerare homiries, in quibu_ cessitate .negalur; uiiiiam dioens et non faciens,
peccatumlnbn mpdo habilat, sed. et regnat; nec jam jn regiioDei vel iitininrits merear inveniri.Amen.
S~"5 TN PSAL. QUI HABITAT .SERMOXI. _ 526
'
SERMO XI.'- - , ^ hibtts viis luis. In quibus omniktis viis ? Qtiibus de-
&
De versu undectirio,'< Quoniitmangelis snis tnandavil clinas a tnalo, quibus Tugis a ventura ira. Multae
d_ete ut custodiant le in otnnibus viis ttiis.t snnt viae, et genera mnlta viarum : magiiuin profecto
\. Scriptum est, et veraciler, sc.ipium, qtiia Mi- . periculum viatori. Quam facile in mullarum oc-
iericordim Dominiquod consumpli non .ii»iti_, quod cursii errakit in ,via sua, qui yiaruih discrelione
uon tradidit nos in manits inithicqrum nosirorum caruerit! Nam neque angefis mandavit rit in ohini-
(Tltreii. ni, 22). Vigilai super nos iniiefe&sus e"l kus viis custodianl nos, sed in bmnikusviis nostris.
pervigil ille singularis clemenliae oculus; uon dor- .Stiitl autem a qtiibns, non iu quibus.[a/ias, e( in
mil, neque dorniira.-qui eustodit Israel. Id quidem quibiis] oporleaf cusiodiri. - - ,
necesse esl. Nonenim dbrmit,- neque dbrmilatqui 3. Scrutemur proinde vias nos(ras, fra(res, etiam
impiigriat Israel. Et si.cui ipse sollicilus est-jioslri, vias daembnum, viasquoque beatorum spirituum;
etipsi cura esl nobis: sic ille soliicitusest "utnos et vias Domini investigeinus. Et quidem supra.me
mactel et perdal, et una ei cui-a, neforte qui aver- est qtiod incipio; sed adjuvahitis orationikns ve-
sus esl reveflalur. Nos auteni aut non atlendimus, stris, ul apefiat -mihithesaurum inlelligenliae suae,
aut nrinus allendimus reverenliam praesidenlis, ,-el vblunlaria oris mei beneplacita.faciat sibi Detis.
prolegentis ciistodiam, beneficia largienlis, ingrati B ' Viaeigiltff filiorum Adam in necessilate et cupidiiate,
graliae, iiuo •lahv.n.ultiplicibus gratiis, qhikus prae- versantur.. Ab ulraque ''siquidem dncimur; et ak
venit nos,: et sukvenit nbkis. .Et iiunc quidem per tifraque Irahimur : nisi quod videmur magis urgeri
se ipsiim implet splendorikus animas noslras, n.iinc necessi(a(e, (rahi cupiditale.. Et necessilas quidem
per angelos visilat,nuiic per komines. insiruii,"niinc specialiter corpori trikuenda videtur. Nec siinplex
eiiam consolalur et erudit per Scriplufas. Qumcun- illa est, sed anfracltis hakens plurimcs, plurimaque
aue enim scripla sunl, Md.rioslram doctrinam scripla dispcndia : nam compendia patica admodum, si qua-
sunl: ut per patieniiam el consolalionem Scriplura' lamen.Qms komiiium nesciat qiiod necessitas ho-
rum spem liabeainus (Rbm. x"y, &). Bene ad doctri- minum reyera quam Tmuliiplex sit? quis sufliciat,
}.am,.u[. per pa(ientiam'speremus : siquidem, ut quam sit multiplbx, eiplicare? Ipsa nos, erudit ex-,
alibi diclum esl: __!o_irtna._i'fi per palienliam noscitur perientia, ipsavexatio dat inlellectum. Iii his quisque
(Prov. xix, 11). Sedet paUentia probationem ope- docelur, quam necesse habeal claraaTead Dominum,
ratur, probatip vero spem (Rom.-v, &). Qnid nos non., de necessitate, sed, de necessitaiibus meit
soli nobis no.n adsuraus? quid soli negligimus nos- erue the (Psal. xxiy, 17).iNec modo. ahTiac via rie-
metipsos? An Ideo dissimulandum nobis; quia undi- - cessilalis, sed ab ea quoque, quae cupidilatis est,
que sukvenitur nokis? lmo vero propterea studio- optabii educi, quisquis non surda anre monila Sa-
sins vigilaiiduin. Keque eniin' tam magna pro nobis pientis exceperil. Quid enim ille ait? A voluntaiibtts
in ccelo pariler etin tefra sollioiiudo gerefetur, si luis avertere : etilem, Posl concupiscenlias luas non
"nonmagna riobis incumbere necessilas vidbrelur : eds:(Eccli. xvni. 50). Siquidem c dnobus malis
non lam multiplex 3§*_7,nobis ciislodia,-,nisi ob longe melius estin nccessitategradi, quam in cupi- ,
miiliiplices. irisidiijs, poneretur. dilate. MulUplexilla. :sed isla ainplius per oninem
•2. Felices proinde fratres nostri, qrii j'arrilikerali modum, imo ullra omnein modum multiplicior-in--
sunt de laqueo venantium, qui de takernacttlis mi- venilur." Rescordis isia .cupidUas: proplereataiilo
litantium ad alria quiescenlium transierunt; riialo- rriajor, quanto anima plusestquara corpus. Denique
Tum tiraore suklato, in spe singulariter constituti! haesuiil. vise qua_ videntur hominibus., bonae";spd
Uni istorum, imo universitati dicitur : Non accedet finera non habent, nisi cum demergunt iri prpfun-
ad le tnalum, el flagelium hon appropinquabii.laber- dum iiiforni. Si invenisti vias .ho.minum, ..illud
riaculo luo. Sane coiisidera, non ad hominem qui qiioque"coiisidej?a,,iie"foriede his dictum sit, Con- .
sectindtim carnem'vivit; sed ad. etim qui in carne tritio et.infelicUas in viis eorujn (Psal. xiu, 3); ut .
degens secundum. spirilutn airibulal, kanc fieri pro- I) j sit conliitio in necessitate, infelicitas in cupidiiate.
ntissibnem : si. quidem rion esl dislinguere inter. Qubmodo in cupid.ilate i.nfelicitas; id est non feli^ ,
illiun, ot labernaculum suum.- Confusa' iri eo sunt cita"s;,ril_piUatuf?Quid enim, si cui forle yidelur in
oninia, tanquam in ,-ilio Bakylonis. Deiiique hujus. lerrenarum affluenlia reruni fbliciias arridere cpn-
iiioJi komo etiam caro est, nec in eo spirilus ma- ciijiita? Eo ipso infelicior est, quo velienieiitius'
nol. Uki autem rion fuerit spirilus konus, qnando ipsam pro felicilale amplectilur infelicUafetn, aut
deerit malunT? Porro uki maltiin, flagellumquoque magis immergiiur ei, el absorbelur ab ea. Yaefiiiis
appfopinqtiate necesse esf. Seinper enira malum hominuiri ab.hac felicitate falsa atque fallaci! Va_ .
poena comh&lxtr.Non accedet tid te mqlum, el fla- " qui dic.it,.Quia dives sum, et nullius egeo,; cum sit
gellum non appropinquabil lubernaculo iuo. Magna- pauper etnudus, et miser, cl miserabilis! E( neces-
promissio: sed undeid sperare licel? Quo.mPdo -sitas-quidein. ex .infirmUate carnis,-cupidilas bx
nialutn el flagellum evadara, qnomodo efftigiara, -cordis iiiedia. et obhviqne.SSJg pipcedit... Idcirco .
quomodo elongako, ul non appropinquent niihi? eniin alieriuui mendicat animaiquqd ohlita silcorae- .
Qno"iiieriio, -qua sapienlia, ^jua virtule ? Quoniam dere panem suum :-prppierca lerrenis inhial, qaoi,
angeiis stiis inandavii de lt, ui cuslodianl le in om- minime coeleslia mediteiur.
227 S. BERNARDI ABSATIS CLAR___-YALLENSI3 , 228
i. Videamus et daemonum vias, videamus el. A Qui sic in omnihusviis suis adka_ret diaknlo, maiii-
caveamus, videamns el fugiamus eas . siquidem viae fosle faeiiis est unus spiriius cura eo. nt viaeqriidem
illnrum praesutnplioel obstinalio. Scire vultis unde kominum, quas superins demonstravimus, ipsaesunt
id sciam ? Corisiderate eortim principem : qnalis ille de qtiibus dicilnr, Tentaiio vos rion appreltendqt nisi
est. lales et domesiici ejns. Considerale viarum liumana (I Cor. x, 15) : el quia humanum est pec-
ipsius principia, si non manifeste inimmanissimam . care. Porro vias diabolicas a n.aturahominis alienas
statim pr__sumplionemprosilierit, dicens iSedebo, esse quis.nesciat? nisi quod in nonnullis ipsa sibi
in tnonte. lestamenli, in laleribus Aquilonis, similis constteludo induisse namram-videatur. Ca.teruhi
ero Allissimo (Isai. xiv, 15). Quam lenieraria,' elsi quorumdain Iiominumsil, non humaniini taineu,.
quamque horrenda praesumptio ! Numquid non illic sed djabolicum est in malo perseverare.
eeciderunl omnes qui operanlur iniqujlatem, expulsi 6. Quaevero sunl sanclorum angelorura via_?Prd-
sunt, nec potueriint stare? Propler praesumplionem feclo ilhe quas Unigeniius eiiarravit, dicens : Vide-
stare non poluerunt; propler, obstiriatibnem qni bitis angelos dscendenies el descendeniessuperFilium
cecidit, non adjiciet ut resurgal. Ex hac nempe hominis(Joan: i, Sl). Asoensio igiltir el descensio
[alias, namque.] spiritus vadens, ex illa el non y,x illorum : ascensio propter se: .descensio vel
rediens est. Ednira quidem praesumptiodaemonum,'!B poiius condescensioproptef nos. Sic beatiilli spi-
sed non minus mira ohslinatio est, quod superhia riius ascendunt per coiiiemplationein, @59 Dei,
eornm semper ascendil : propterea non est illis descendunt per compassionem tui, u( cuslodiant te
comminatio." Quia enim coiuerii noluerunt a via iii omnibiis viis luis. Ascendunt ad vullum cjtis,
praesumptioiiis, iriciderunt in viam obstinatioiiis. descenduiii ad nuium ejus; quoijiam angelis suis
Quam perversp eteverso suii.tcorde filii hominum, niandayit de te. Nec (anien vel desceiidcndo visioiie
qtiicunque sec.anlur vesligia daenionum.-ingrediun- gloriae frauditnlur, quia semper vident faciem
tur riaemonumvias ! Hsee eniin tota adversum nos Pattis. -
spirilualium colluctatio nequitiarum esl, ut nos se- • 7. Puto et vias Dominivultis audire. Muliumpnae-
ducant ul nos inducant in vias suas, ut deducant in sumere videor; si nie illas promisero osiensurum.
cis, perducant ad destinattim finem, qui paratus Legilur autem de ipso, quoniam docebil nosvitis suns
est eis. Fuge, homo.praesnmptionem, negaudeal de (Psal. xxiv; 9, el Mich. iv, 2). Cui eniin alieri cre-
te inimicus luus. Nempe ih his maxime vitiis gau- deredtr? Dbcuit iiaqtie vias suas, eum aperuit lahia
del, in se ipso expertns quam diflicile possis ab hac prophelae, uldicerei: Universw-viw Domitti, missr
tanta voragine respirare. '- -,, ticordia et peritas (Ptai. xxtv, 10). Ita aa singulos,
5. Nolo aulem ignorare vos, fratfes, quonam *" ita ad omnes .communiler venit; in miserieordia
modo descendatur, irao cadatur in illas. Primus scilicetet verilate. Ubi enim iiiitlta jain fneril de
enim , ut interihi occurrit, gradus descensionis miseralione praesiimpiio, scd obliv.o verilaiis"; non
liujus, dissimulatio esl propria. infirmUatis, iniqtii- continuo ihi Deus. Sed neque uhi terror niultus ex
lalis, inutilitatis; dum sibi parcens, sibi hlandiens, recordatione veriialis, nulla auterri de meinoria
sibi persuadens.homo aliquid se esse, cum nihil sit, misericordia. consolaiio. Nara noque veriia(enileiiet,
jam ipse se sedttcil. Secundus gradus, ignoranlia qui misericordiam, uki veie est, non agnoscil : nec
sui. Ubi enim.iri primo gradu inulilia sibi consuerit vera esse sine veritaie misericordia- poiesd Itaque
perizomata foliorum, quid superest nisi ut viilnera ubi niiscricordia et verilas, obviaverunl- sibi, sese
tecta non videat, prissertim cum ad boc solum eUamj"ustitia et pax osciilantur; nec is abesse po-
texerit nevideret? Ex boc landem fit ul eliam alio tesl, cujus in pnce factus est locus. Qtianla audivi-
revelanle, yulnera non esse conlendat, conversus in mus el cognovimus (siquidem patres noslri aiimiii-
verba'tualiiiae ad excusandas excusaiiones in pcc- tiaverunt ttohis) super hac copula iam felici miseri-
calis. Atque is quidem lertius gradus est adraodum eordineol verilalis! Uisericordia tita et veritas lua
jam vicinus, imo contiguus praesuiripiionUQuid susceperunt me, ail Propheta (Psal. xxxix, 12), et
.eiiiin malijam actitare vereatur, qrii praesumit et alio loco, Misericordia, inquit, tua ame ocuiosineos
<diifensare? Caeleruindifficilehic haercbit in (enebfis esl, et compiacui in verilate- lua (Psal. xxv, 3}_Sod
ei ltikrico, praeserlim curn non desitetiam angelus el Dominus ipse de eo : Veritas mea ei miserkordia
Domini maius persequens etiinpellenSi Itaque quar- mea cum ipso. (Psul. LXXXVIII, 25).
ttis gradus,' vel qtiarlum pblius praecipitium, con- 8,-Sed considefa eliain manifestos advenlus Do-.
lemptus est;- ul, quemadniodum Scriplura dicit, mini, quemadraodum scilicet in eo, qui jam prse-
Impius, ctitn venerii in profundum malorum, con- sumpius est, misericordemleneasSalvamrem; porro
temnat {Proo. xvm, 5)'. Ex koc et deinceps magis in eo qtii in. fine promissus esl, veracem sustineas
acmagis superûm ufget puteus os suum, dum retfihutorem. Nam et hinc forte VidebUur-tlictum,
videlicetejusmbrii animam conteuiptus traditimpoeni- Quiu misericoridiam, el veritatem diligit Deus, gra-
teriliae, impoenUeiitiabksiinalione iirmalur. Hoc est liam ei gloriam dabil Dominus (PsaL.LXXXIU, 12).
jam poccatum , quod neque in koc saeculo, Quamvis el in priore quotjue .adventu rocordaltis
neque in futuro remiuilur : quia cor durum el in- sit misgricordia. suae, et veriiaiis stiae duintiiIsrael'
duratum nec timet Dettm, nec homineni. revefetur. et in pos(er.iori, licel judicaturus sij, orbem terrse ir
293 IN PSAL. QUIHABITAT SERMOXI. 230
'sequlfaie, ei populps iii, veritate sua; rion lamen A ciamini sicut parvuli, non intrabitis in reghurn cm- ,
fulurum jiidiciifm fiel sirie misericordia; nisiTorle lorum (Malth. xvm, 3). Non ergo velit dissimulare,-- -
ei "qfiinon feceril mlsericordiam. Ha:c sunt eleriim quod non valel nesoire, quam ad nikilum redaclus
seiernitalis itinera, dequibus apbd prophetam sic sil. Nbn coiiftindatiir in lucein prodere veritaUs,
habes : Incurvati sunt colles mundi ab itineribus quod non sine miserationisaffectu videritin occulto.
(cternitalis ejtis(Habat. m, 6). Admanum estnnde Sic ingreditiir koirio misericordia. vias et .vefUatis,
id faeiHimepfobiire jiossim : siquidem Misericordia vias uiique Poniiui, vias vitae; et fructus viarum,
Domiiii iib mlerno, ei usque-in wternum (Psal. cn, . salus est viatoris. -
17); e.l, VerilasDomini tnanel ih' wterriuni (Psal. 10. Vias quoque angelorum ad easdem niliilomi-
cxvi, 2); Ab bis "itinerikus iiicUrvali, sunt colles nns (endere-manireslum es(. Ctiin enim ascendiiiit
mundi, superpi daemones, principes mundi liujtis, ad contemplationem, inquirunt veritatem, de qua e't
ienebrarum harum : qni viam veritatis ei miseri- desiderando satianlur, et saliando deslderanl. Cunt
cordiae nescieruut, neque meihhierunt semitaruin yero descendunl, faciunt nobisoum misericordiara;-
ejttSi Quid illi et veritati, qui mendax esl et paler ut cuslodianl rios in oiitnibus viis nbslfis. Admi-
ejus? Deriique habes manifeste de eo scriptuni : nislraforii eriiin spirilus sunt, missi in miiiisieriiiin
Qtioniam in veritale ndn sletiti. -Quam vero Jorige B propter nos (Hebr. i, 14). Plane miriislri nbsiri.non
fueril a misericordia, etiam' inflicta nubis ab illo Domini nostri. Et in hoc Unigenili formam iniiian-
iuisefia nostra testauir. Quando ille unquam mise- tur, qui non venif ministrari, sed ibiulstrare (Malth.
iioors ftiil, qui honiicida ab inilio erat? (Joah. viu, xx, 28) : qui stetit iriler discipulos tanquaii) qui
&&:)Poslremo qui sibi nequam, eui bonus? Quain minislral. Fruolus angelicarum viarum, qiiod ad
riequissimus ille siki, qui nunquain super propria ipsos spectat, stia ipsorum beatitudo, et obedientia
iniquitaie dolel, nunquam snper propriadatrinalione est ckaritatis : quod aiilem ad nos pertinel, inde
compungilur? Niiniruiri falsa praesumptip a viave- quidem okiendis divinoe graiiae, kinc verb cusiodia
ritatis extrusit, crudelisokstinatio viam niisericor- viae nostrae; siquidem aiigelis suis mandavit de le,
diaeinlerclnsit. Inde enirii"'nec inseunquam asse- t.u custodiantte in -omnibus indigeiuiis tuis, ih oni-
qui, nec a Domino misericordiam consequi poiest. nibus desideriis luis. AJloquirifaciie.esi libi incur-
ln hunc ergo modum lunridi illi cojles incurvati rere vias morlis, ut videlicet aut de necessitate hi
suiit ab iliiieribus aeternitatis, dum a viis Domini obslinatibriem, aul in pf_esunip(ionem de cupidilaie
(quaequidem rectae sunt) per anfractus suos et proruinpas .: qtiae qtiidem jara non kominum, sed'
distorta non lara iUnera, quain praecipilia corrue- daemonumviaesunl. Iii quo enim tam facile inve-
funl. Quam vero pruderifius atque udlius alii qui- niri solent hominesyobslinali, quani in eo quod ad
dem colles ab his itinerihus incufvaii et humiliali neoessitatem pertiuere aut siniulam, aut aibitfan-
suut ad salutem! Nbn enim incurvati ab his, lur? Quidquid moneas, ait ille, ego quod "possum,
tanquam ab eorutri rectitudine dissidenles : "sed posstiui et non ultra possum.i Tu si kic sis, aliter
quod ipsa eos incuryaveruiit itinera a_terniialis. senlias (T.ren.iM., Andria, nci: 2, sc. 1). » Unde.yero
An lion. incurvalos j'am cernere. est colles mundi, in praesumplionein, nisi ex quodam impetu velicmoii-
dum sublimes quique ac poieiUes devola sukjeCtione lioris desiderij prosilimus? '
. iiiclinaritur ad Domiinim, et ejus.vestigia adoraiU? ll.Interim ergo mandavit angelissuis Detts, nbn
Ntinquid iion incurvsnlur, cum ab ipsa sua perni- quidem ulamoveanl tea yiistuis, sed in eis ipsis te
ciosa celsiiudii)evanitatiset.crudeliiaiis, ad knmiles - cuslodiant, el quasi per vias suas, vias luas diri-
semilas convertunlur misericordiae et vefilatis? gant in via's ipsius. Quonam modo? inquis. Nempe
g@0 9- Ad isla nimirum Domini viasrnon htodo tilquotl angelus ex sola chafilale puriiis agit, lu
konoTuin spirituurn, sed ptiam eleclorum viaekomi- propria salteni necessitate compulsus et admoni-
ituni dirigimtur. Et. primus qnidem gradus misero tus, descendas et condescendas, exhibere scilicet
komini eniergenti de profundo vitioruin; illa esi j) t proximo misericordiam : et rursum cum eodem an.-
inisericbfdia, qna niiseretur filio matris suae, mise- gelb levans desideria tua, toiaanimi cupiditate
retitr anima. suae, prolnde placens Deo. Imitalur ascendere siudeas ad suinmam et perpeluam verita-
eiiini qui luijiismodi esl, "magnuiii illud divina. iriise- tem. llinc enim moriemur levare "corda noslra ciim
ratioiils-opus; compunctus cuin eo, qui pfior pro eo' mauibus (Then. m, 41); hibc audirans^ qnotidie,
punctusesl, moriens et ipse quodamraodo pfo sa- <Sursttm corda. i Hinc quoque iiegJigeiiies afgui-
lute sua, nec parcens sibi ipsi. Hxc miseralio prima niuf, el- dioitur nobis : Filii hominum, usqttequo
excipil redeuiueni ad cor, e( kaec intra ipsa visce- gravi corde, utquid diligitis vuriittitem,,et quwfiiis
rum acfuadir arcaria. Superesl ul via regia progre- thendacium? (Psal. iv, 5). Exoneraliim enim cor et
diatur," et procedai usque adveriiatem : et,, qttod leve levadir inagis, ut qtiBcral et diligal veritatem.
saepissime commendannis vokis, cordis conlrilio- Necniireris quod in vias DominiseCum nos. admil-
nem ofisconfessiocbmileiur.' Cofde enim credilur tore. imo et iinmittere non (lodigiientur, qui custo-
ad justiiiam, bre autem confessio fil ad salutem, dire dignantur in nostris. Qnam felicius tamen in
Cbnversusadcor parvukis fial in oculissuisnecesse eis ipsi ambulant, quanique securius. Caelerum el *
esl, sJcul Verilas ail; Nisi conversi fiteritis, eteffl- ipsi quoque, quariqtiam longn infeiibsab eo qui Vo.-
231 S. BERNARDIABBATIS CLARjE-YALLENSlS iS52
ritas ipsa, el ipsa Misericordia esl, in misericordia A . ascendat, ut'vehementius inlumescat, ej, dum con-
et verilale yersantur. culcaveril humilem, sibi yidealhr. esse sublimior,
12. Quam yero cbrigrue suis quaeque gradikus,". sicut scriptum esl, Dum superbil impius, incenailur
sibique compeleritibus disppsuU Deus! Summam pauper (Psal. IX, 2). Quam perverse ascendenies et
.•ertitn 861 tenet ipse qni ,summus est, ipse supra descendentes angelos bonos angejus malus aemula-
quem nihil est, ultra qucm nihil. Porro angelos tur! Ascendit stridio vaniiatis, descendil livore jma-
suosfion in summo quidem posuit, sed iniuto,: lignilalis. Ctijbs mendax,- ascensip,- ejus , crudelis
quippe ei qui in summo stat, viciiiiiis adhxrentes, ac descensio est :.expersilje,tu heri diximus, miseri-
pfoiride confirmatos virlnle ex alto. Nam homines .cordiae e.t yeritatis. C__terum si descendunt maligni
quidem nec-in summo, nec in luto sunl, sed-iu ut circumveniant, gfatias ei cttjus mandato descen-
catito.. Denique et in solidosunt, id est in. terra,.. dunt et benigni angeli, ut sukveniant nokis,utcufslo-
babenies locum imum, sed non infimum, unde et dianl nos in omnikus viis hostris. Neque hoc solum,
possikile et necesse sil ut sibi- eaveanlfDaemones sed : In manibus, inquit, portabunl te, ne unqfiam
auiem in pendulo hujns aeris vagi [alias, vani] ven- bffendas ad lapidem.pedem tuum.
tosique vagantur. Indigni siqnidem coelosconscen- 5. Quanta nobis, fratres, ,in hujus Scripturae
dere, ad (errara lamen descendere-dedignantur. El i. verhis et erudiiio, «t admonilio, et consojatio
bodie qnidem Tsta suffreiant. Atqueulinam ejusdem exhibetur! Quis in oinnibus psalmis tam mrigni-
ipsius munere sufficientes ei gratias referre valea-. fice pnsillanimes consolatur, negligenles admo-
mus, ex quo et sufficientia nostfa est. Non.enim net, erudit ignorantes? Unde id quoque fidelibus
sufficienles sumus, vel cogilarealiquid a.nokis quasi snis providentia voluit divina praestare, ul iri ore
ex nobis (II Cor. ui, 5), nisi ipse dederil nobis qui ipsorum versiculi psalmi huj'us hoc maxime fjua-
dat omnibus affluenter, et est super omnia Deus dragesimali tempore vorsarenfur. Nec aliunde quarii
benedictus in saeculasa.culorum.Amen. ex ipsius usurpalione diaboli g@2 sumpla videdtr
- . • SERMO XII. occasio, ut in,hoc qttoque neqUissimus ille serviis
De versu undecimo. < Quohiam angelis suis mandavil filii servial.vel invitus. Quid enim tam molestuin ei,.
de te, i elc., et de versu duodecimo, <In tnanibus quid nobis esse poleral (am j'ucundum, quam ut
portabunl le, i elc. etiam malum ejus npbis cooperarelur in ljonum?
1. Si meniinisiis, hesterno, sermpnevias dsenio- Angelis sitis niandavil de.te, iil custpdianl te in \om-
nuiri praesumplionem diximus et obslinaUonem, nec ttibus viis luis. .CoiifiieanTiir Domino misericordiae
tacuimus quare id diceremus. Possumus lamen, si p ejus, el mira.bilia ej'us filiis hominum. Confileantur
necessarium judicatis, vias eonim via adhuc alia ' et dicant inter geiiles, quoniam magnificavit Domi?
invesligare. Nam, elsi omiiimodis eas. occultare Ja- KIIS facere cum eis. Domiije, quid est homo quia
borent, multipliciter eos. prodil Spiritris ..sanctus, innoiuisii ei? aut quid apponis erga eum cor lubm?
multipliciter iri Scripturis sanclis declarat semitas Apponis cor erga.eum, geris pro eo sollicitudinem,"
jiiiquorum. Legimus siquidem de eis omnikus, quo- curam illius habens. :D,enique_ei mittis-Unigeniluni. -
niam.tn circailu impii ambulanl (Psal. xi, 9). Legi-. tuum, immittis Spiriium, tuum , promidis etiam
intis de corum principe, quoniam circuit qumretts vuUnm Uium. Et.ne qtiid in ccelestilius vacel ab
quem dcvaret (I Pelr. v, 8). Quod el ipse fateri cogi- opera solliciludinis iiostrae, beatos illos. spiritus
tur in pfaesentia majestatis, cum inter filiosDei propter nos millis in minislerium , cuslodiae noslrae
aslans el unde veniat requisitus : Circui.vi,ail, ter- • depiUas ,, nostiqs jubes fieri paedagogbs.Parum 1est;
ram,et perdmbulavieam (Job i, 7). Dicamus itaque enim quodTaeis angelos tuos spirilus ; facis et 'an-
vias ejus, circuitionem et circuravenlionem : ista gelos parvulorum. Denique angeli eoruni semper
enim ad nos, illa uiitur in se ipso. Semper ilie exlol- vident faciem Patris (Matth. xvtn, 10). Ill.os uiique
liitir, sed d.ejicitur semper :. superbia ejus ascendit spirilus tam felices, et (uos ad nos, el nostros ad le
, semper,, semper humiliatur. Nnmquid non circuitus D ; angefos facis.
iste?Qui enim in circuitu ainbulai,.proficisci(ur qui« 6. Angelis suit mandavil dele. Mira dignatio, et
denij sed profici( nihil. Vae homini qui sequitur v.ere magna dileclio-cliarilalis! Quis enim , qtiibus,
liunc circuitum, qui nunquam a propria voluntate de quo, quid mandavjl?. Studiose consderemus,
recedil. Si conaris avellere , paululum sequl vide- fratres,;diligenter commendemus memoriae Iioclam
bitur,- sed in dolo. Circuitus est, aliunde reditum pa- gfande mandatum. Qtiis enim mandavit_? Ciijus
rat, non abea penilus abducelur. Satagit undique, un- sunt angeli? cujtis -mandalis obtemperanf? crij'us
; otieditnit volunlali? Nempe : Angelis suis.mandavit
diquefugiiat, haefetiameu sentper propria. yoluntati.
2. Verumtamen, si mala est circbilio. prppria, de le, ut cuslodianl le in omnibusviis tuis; nec cun-
ionge quidem pejor circumvenlio aliena. Ea siqui- ctanlur, quin eiiam in manimistollant te. Smnina ergo
dcm yel maximediabolum facil. Sed qnomodo, fra-^ m.ajestas mandavit angelis, et angelis suis mnndaviu'
ires, utmiserum hominem circiimveniai, superhis- Illi. rilique sukliniikus, tam beaUs,"tamproximisisilii
sinius ille.descendit? Vide circuittim impii "etiariiin coka_rentibiis,lam familiariter adhaerentibus, et vere
Iioc ipso..Oculi ejus omne sublimevident > attamen domcsticis Dei. Mandavit -autem - - de le. Tuquis:es?
. i "
ifria quoque ipsa curiose.vesiigat, sed ut magis Domine, quid est hon.o, quod memor cscjus,;aut
i
S55 INPSAL.(J{/f HABITAT SERMOITl. 23*
lilius hominis, quoniam repulas eum T Quasi vero •_ A quantrim debemus. Totus (amen <_i redda(ur e-.
non sit kbino puiredo, el filius kominis vermis. -Sed amof, et.bonor noster, a quo taiii ipsis quam hobis
quid putas mandavit de le? Nunquid scripsil contra est totum, unde honbrare possuihus vel ariiare, unde
le amaritudihes? nimquid ut contra foliurn qiiod amari libnbrarivemeremur. Neque enira Aposlbius
vento rapidir, ostendant- poienUarri suain,,el stipbi ubi ait: Soli Deo honor et gloria (I Timi i, 17),
lam siccam persequanliif? nnnquid ut lollant im- pfoprieiicb credendus estobviare sermoni, qui sihi
pium, ne videal glpriam Dei^Mandandum islud esl. etiam amicos Def nimis lfonorificalos esse teslatur
nori mandaluin' Non recedas akadjutoribAIlissimi, (Pitil. txxxviu, 17). Puto aulem simile esse illud
"in proteciione Dei cffili corhmorarb, ne-de te illud VefknrnA|)Os(oliei quodJ(em ai(: Nemini quidquam
quatidoque mandetur. Quem enim prpiexerit Deus debeatis, nisi ul invicemdiligalis. Siquidem hoc non
coeli, noh. ue eo illtid-mandakilur, sedproeo.Et yoluit.ut alia qua-libet debita negarentur, pr_eser-
quod intefirii non mandatur, pro eo differtur, nt tim cjnn idem ipse dicat : Cui hohoretn , honorem
sint omnia propter elecios. Dehique1parantikiis ire ' {Rom. XIII, 8, 7), el caelera in hunc niodum. Ut
servis,et conlinuo superseminata colligere zizania ergb plenius "ihtelligas quid in ulroqrie senserit,
cupientikris, providus paterfarnilias : Sirtiie-,tnquil, quidve monuerit, yide quemadmodum inler radios
ttsque ad messem, rie fqrle, eradicetis simulet irili- " splis minora qua.libet_Iuminaria non videnlurl Nun-
eum(Matih. xtu, 30, .29). Quomodo igiturTandiu quid ambta modo sidera arbilramur? Nunquid ex-
conservakilur inlerea? Hoc plane, koc opus prae- slincta? Minime quiderii, sed ampliori clafitale ,
sens, hocmandatum lemporis hujus. quodammodo (ecta,inlerim apparerenon posse. Sic
5. Itaque aiigelis suis mahdavil ile te, utcuslodianl ergo dileclio alia qtiaevisdebita superans, qiiasi sola
te. 0 trlticum inter zizania! o granum inierpaleas! regnarejiebet in nobis : ut quidquid debetur cae(eris,
o lilium inter spinas! Gratias ei, ffatres, graUas ei sibi vindice(, pt.ex dilectione omnia, faciamus. Sic
et prb nobis parUer ci pro vobis. Pre(iosum deposi-, divinus praevalere debel bonof, et quodamiriodo
liim nobis comniiserat .Tructum crucis suae, preliuni praejudicafe universis, ut solus ipse non modo prae
sanguinis sui. Non est conlenius cuslodia hac fam. omnibus, sed in bmnibns iionoretur. Idipspm sane
paruin tu(a, (am partim iuili, lam fragili, tam ihsufli- putes dictum e.tiamde amofe. Quid enim exlra ipsum
cienti.Supermuros luos, Jerusalem, consiiiuticusto- reliquit.caeteris, qui lotum cor, lotam animam, to-
des.NentpeeUani ipsiqui videntur mufi.autin muro lam viriutem DominbDeo srio in dilectione donavit?
ipso columnae,his custodibus egentj el maxime. ln ipso ilaque, fralfes, affectuose diligamus angelos
6. Angelis suis mahdavit de te, ut cuslqdiant te „ ejus, tanquam fuluros aliquando cohaeredes nostros,
ih omnibus viis tuis. Quantam tibi debel hbc verbum inferim vero actofes eriutores a Patre positos, et
Inferre revereutiain-, afferre: devolionem, conferre praepositosnobis. Nunc enim filii Dei sumus, etsi
fidiiciam! reverentiam prp praesenlia, devolionem nbndum appareat quid erimus, eo"quod adhuc par-
pro benevolenlia, fiduciariipro custodia. Caule am- vuli sub luloribus et acloribus simris, tanqiiam
bula, ut yidelicel cui adsutu angeli, sicut eis manda- nihil inlerim differenles a servis. ,
lum esl,'in omnibus viis.luis. lii quovis diversorio,in" 8. Caeterum elsi tam parvuli sumus, et tam nia-
quovis angulo, arigelo tup revereriliam habe. Tun.e gnanobis, riec modo' tam hiagna, sed etTam pe-
audeas iilo praesenie, quod vidente me non auderes? riculosa via resiat; qiiid lahien sub laniis custodibus
An pfaesentem esse dubitas quem non vides ? Quid Umeamus? Nec superari, nec seduci, minus autem
si au.dires? quid si langeres ? qtiid si olfaceres? Vide seducere,possunl, qui cusludiunl rios in omnibus viis
quia non solo visu reruiii pr_eseiilia comprobaiur. noslris. Fideles suril, pfudentes sun(,po(entes stmt:
Noifomnia 863 visui snhjaceiU, nec corporalia quld trepidamus? Tantiim sequairiur eos, adhaerea-
quidem : qnanlo magis spiritualia procul sunl a.b nnis eis, etin pfb(ec(ione Dei opsli commoremiif.
onnii sensu corporeo, et spiritualiter polius vesti- Yide enim quam lilii viiecessariasit ista pro(eotio,.
ganda?Si .fi.demconsulas, ea libi angelicarh probat D is(a cusiodia in omiiihus viis luis. Iri manibus, in-
praesentiamnori deesse. Nec dixisse piget, quoniam quit, pbiiabtinl te, ne unquqm offendas ad lapidem
lides prbbat; quam nimirum Apbstolusargumentum pedem ttium. Paritm tibi videtnr, quod sit liipis of-
rioiiappareiilium esse definit (Hebr. xfvi). Adsunt fensiohis in via? .Cpiisidera qu_3 sequunlur : Super
igiiur, efadsimt libi, rion inodo lecum ,:-sedeliam. aspidem el basiliscutn ambutabis, elcoriculcabis leo-
prp le. Adsuniul pro(egan(, adsunt ut prosint. Quid nem el draconem. Qiiam necessarius paedagogus.
re(ribues Domino prororimibus quae relribuil libi? imo etiani hajtilus, praeserUni parvulo inier luec
siquideni soli ei honorel gloria. Quareei spli?.Quia gradienlilTii miinibtis, inquit. poiiabunf, te. I.n tuis
ipse mandavit; et omne dalum optimum nonnisi ab quidem viis cuslodieiit, le, et deducent parvulum ,
illb esl(Jac. i, 17). - - qua potesl parvulus ambulare. Caeterum npn le pa-
7. Verurnlamen elsi ille mandavit, ipsis quoqtie, liendir teiilari supra quam stistinerepoles, sed i.u
qui et ei ex tanla ckarilate okediuiil, et nobis suh- manikus lollenl, ul perlranseas o_rendiculuin.Quam"
voiiitmi in larila necessitaie, ingratos esse rion licet. facile fransit, qui illis porlatur in manibtis! quam
Simns ergo devoti, simnsgrati (anlis citstodibiis : stiaviier, juxla vulgare provefbium, natat, criîs
redamenius eos, hunorerriusens quanfur» possumus,. alter suslinet iricntum! .
PATROI.,CLXXXIII. 8
"23-i S. BERNARDlABBATI.SCLAR.E-VALLENSIS '256
9. Quoliesergo gravtssitna cernitur ttrgcre ten- A geli sancli, sed via finita (quod esl .uliqtie vita fi
Talio, 864 el iribulalio vettemens imminere,- in- nila) in manikns lollnnt. Nec enim desunl rioliii
yoca cuslodeni tuum-, dnctorem tuum, adjiitorem lesles fideles. Ptoxime lectum est yokis de keatis-
luum in oppprtunitalibus., in (l.bulalio.ne. .Inelama vsirinopatre nostro vere per bmnia. Beriedicto, quoi
eum, et dic :. Domine, salva nos. perimus. Nori dnm inten.lam oculorum aciem in splendore coruscai
dormit, neque dormilat, elsi- ad tempus quaixio- lucis kabere. videreluf, vidit Germanianimam Ca-
que dissimulet, ne. forie periculosius ab illins le puani episcdpi.in sphaera ignea ab angelisin ccehun
-manibus ipse pr__cipiies, si.te eis lgnoraveris su- deforri (52).. Sed. qnid hujtismodi teslimonia reqni-
-slentatiun. Spirituales. cnim sunt manus.lst-., et Tamus?Ipsa in Evangelip Yeritas de mendico ei
"aiixiliauliqiiespiritualia, quae singiilis elecloriim pro ulceroso ait, quoniam portqlus esl ab attgelisin si-
\cirjnsque discriminis modo et obj'eclae difficuilalis, mttn Abraltm_(Luc. xvi, 22). Neque enimjn illa tani
- tanqnara
lapideae molis qtianlitale, ah his qui sibi nova nobis, tamque incognila regione anibiilare ipsi
"depijlali siinl angelis spiritualitcr et multipliciter .possemus. praeserlim cuin tanlus sit lapis in .via.
-exhihentur."Dico ego lamen aliqua ex hls quae com- :Qui Iapis? Qui in lapidihus plira eonsuevcrat ado-
mjiriia maîs afbilror, el paucis qtii inler vos sunt rari, qui.lapides oktulit Domino , dicens : Dic ut
"Inexperla; Turbalur aliquis yehemcnter, seu cof- JB lapides isii panes fiant (Maillt. ly, 3). Pono pes imis,
porali quovis incorinnodo, seu tribulalione aliqua - affeclio tua^ p.es anim_3, quam in manikiis angeli
saeculari, seu acedia spiritus el quadam animi de- portaiit, ne offendas ad lapidem pedem lunni. Quo-
fectione Ianguesoens? Jam lenlari incipil supra quam inodo enini non vebenienlissime litrbare.lnr aiiima,
"va.leatsuslinere, jarn impinget el offendel in lapi- sl sola hiric egrederetnr, gQ5 si illas sine conso-
•dent, si non fuerilqiiTstibveiiial.fûis vcro esl lapis lalione ingrederetur vias, si inter illos Japides.suis
~is|e? Ego illum inielligo lapidenT offensibnis, et .peiiibiisgradereiur? . ....
%petram scandali, in quam si offenderit quis, colli- 2. Enimveio manifesiius audi, quam necefse
detiir : super quem yero cbciderit, conteret eum; habeas porlari in manibus Triieiiis, necaliis qriam
Tapidem utiqtie angulareni, electum, pretiosutn. qui .angelicis lanie.n. Super aspidem el basiliscum.\ambu,-
est Dotnirius Cbristus (Isai. vm, i& et 1 Pelr. u, labis, el conculcabis leonem et dracpiiem. Quid inter
(8-8). In lninc Tapidem offendere, esi.miirmurare kaficfaceret pcs knmaiius? quid kuiiianaeaffoclionis
adversits eum , scandalizafi a.pusillaniiniiale spi.ri- inter tam korrikilia [afias terribilia] monslra cPnsta-
•lits et tempestate. liaque.opus illi est angelica con- ret? Nempe jiequitiae spi.riiuales sunt, ct riuidem
solatione, angelicis manibus, quij'am defecit, j'am non incongruis appcllatioiiibus designatae. Siqttidem
propemodtim.offendit in lapidera. Etvere offenditin et de liis diclum , qtiod nequaquam vobis excidisse
lapidem qui murmurat et hlasphemat, se ipsum reor : Cadent a latere tuo mille,. et decemtnillia q
cbllideiis, uon eum in quem furibundus impingit. dextris luis. Qriis vero scire polest an divisaesint
,_ 10. Arbilrorsane yelut duabus quihusdam mani- inlereos opcrationes riialitiae,ritinisteria iniquilatis :
bus.ejusrriodi humiries interdurn ab. angelis suppor- ut ex diversis offioiis, vel [alias qtiin] potius male-
tari, ul qiiodammbdo nou sentientes transeanl quod ficiis, vbcabula quoqrie diyersa sprtili; norainentur
tantppere formidiibant, nec.parum mirenlur posl- alins qtiideni .aspi.s, alius verp bas.iliscus, alius au-
modum tam super posteriori facilitale, qiiam supef lem leo, et alius draco, quod videlicet suo quidein
•
dijricullatepripri. VuJtis scire quas intelligam duas invisibili modo varie nbceant', quasi alius morsu,
manus? Duplicem utique demonstralionem, dum alius.visu j.alitis rugitu vel iclu, alius flaiu?Legi
videlicet hinc quidem iribulalionis brevitas, inde eliam de quodarn geuere da.inoiiioruni, quod noh
ieleriiilas retribulionis ostenditur, aut magispingi- ejiciatur nisi in oi-alione el 'jejuiiio : nihil potuerat
liir vel imprimilur' cordi, ut inlimo affec(u senUa- iiamque verhum apostoiicae increpaiionis ad illud
inus quoniam momentaneum liocet leve tiibulaijo- (Malth. xvji, 14-20). Quonibdo nori illud aspis eral-:
nisnpslr_e, supra modum iu sublimitate aeternum'D illa ulique de Psalmo aspis sufda, et obturans aurcs
pondus gloriaeoperalur in nobis. Quis vero is(as (am suas, ne vocem audiat incanlantis? (Psal. LVII,5.)
bPnasper bonos non credat fieri, cum cerlum sit quod Yis rionterreri a lain lerrifico monstro ? Vis^securtis
eeonirariomalaeuUquefiantimmissionesperangelos pos( moriem amhiilare super aspidera isiam? Cave
inalbs? Habelotefamiliaresangelos, fralres mei,"fre- ne inlefim post eam arahules, cave ne. imiieiis, et
qtien(a(eeossedulacogi(a(ioneeldevola oratione, qui non erit qupd paveas in-fuiufo; .
seriiperyohis adsunl ad cusmdiam et consolationem. 3. Enimvero vitium est, cui reor ej'usmodi spiri-
SER5IO XIII. lum dominari; etsi vuliis scire, ipsa est circu.tio,
De versu dttodecimo, <In thahibus porlabunt le, t elc. a qua vbbis hestenio sermone monuimus esso caven-
. 1. Posstimns hunc verstim, qui in manibus est, dum,; ipsa obslinatio est, a.dversus quain priike !o-
vldelicet,_ In manibus poiiabunl le, a\.c, non modo quebamur. Nec.eniin piget, quolies daiur occasio,
dc pi-xsenti consolafione dietnm accipere, sedetiam ab hac lain gravi pesie praemunire vos, ul pam"om-
db futura.Nompe cuslodiiiiil nos in vyis noslris an- nimodis frigialis. :, quod haec quidein sii summa
. :,.(32) Hinc pa(e(, sermo.nem lijinc hakitiim fuisse apnd. Gregorium Magnuin in lib.-.n Dialpgqrmn,-
{iroximepostfesfum S. Benedicli, de ijiio id legitur oap. 55. '".-*.
«57 IN PSAL. QUI HABITAT SERMOXIV. 2""8
lqti__damreligionis sukversio, et vere, jnxta testi-, A amor e.xpungere, soiet (imor rimore depelli. Nqlkc
-monium Legisla(oris, venenum astiidttm insanabile timere eos qui corpus occidunt, ait Dominus, fiBimo-
(Dettt. xxxn, 55). Dicitur aspis hinc alteram aurem", autem non habenlqtiid facianl: et confestim, Oslen -
qtiam pressius poiesl, terrae infigere; inde vero al-. dam autetn, ail, vobis qtiem timeatis. Titnele aixlem
teram caudae immissione nihilominus ohturare _ ne eum qui potestalem habel corpus el animtim mitlere in
riudial. Quid ad haec incantanlis vox, qnid sernio gehennam.Jia dico vobis, hunc limete (Luc. xn, &, 5).
faciat praedicantis? Orabo pro eo , humiliabb in j'e- , Ac si manifeslius dicat : Hunc linicte, ne illos.ti-
junio aniiuam meam , baplizabor pro morluo uber- mealis. Repleat vbs spifilus timoris Dotnini, el li-
rimb qitodam profluvio .lacrymarum, apttd quem mor alietms loctim non habebil in vobis. Et ego vo-
viderim iiihil Jiumanae incaniaUonis quamlibel sa- bis dico , non autem ego, sed Veritas; rion egn, sed
pieniiam, nihil qtianlamcumque admoniiionis. in—. Dpminus : Nolite irasci eis qui (ransiioria vobis au-
dustriam praevalere. Noveriltamen vir pertinax, ne-n ferunt.qui convicia inferunt, qui ingerunt rprle
ccelo sese, sed solo infigere papul, quod sapientia, supplicia, el prae(er haec [alias, post haec] faciunt
quaedesursum est, non hiodo ptidica, sed et paci- nihil. Oslendam autem vobis cui debealis irasci. Ira-
ficasit; haecautem magis, utita dicam, aspidica,nisi scimini ei quae sola vobis nocere pbtest, sola facere
terrena esse non potest. Sed nec adeo obsurdesce- B ut omnia illajion prosint. Vultis scire qna.nam.iila
ret, nisi cauda' quoque obluraret audilum. Quas est ,sit? Iniquilas propria. Ita dico vobis, huic irasci-
haeecauda?Finis inlenUonis humanae.Haecsurdilas mirii. Nulla enim nocebit adversilas, si nulla domi-
desperaia, dum hinc qtiidem vel.ut (errae infixus, netur iniquilas. Qui perfecte huic irasoilur, caeleris
propriae quisque inhaerel volunlaU; inde velrit re- . non movelur, magis.et amplectittir ea. Ego, inquit,
fieclens caudam, finem aliquem meditalur, el infigit inflagellaparatus _«m-(Psa/.xxvu, 18). Sitdamiuun,
animo quod desiderat adipisci. Nolite, obsecri,, sit convicium, sil laesio corporalis; paratus sum ,
ffalres, noliteob(urare aures, nolite aliquando ob- ei non sum lurhatus : qnoniam dolor meus in con-
durare corda vestra. Inde eniin lam mordax et ama- speclu meo semper. Quidni cxteriora omnia parvi
rus sermo invenitur. in ore koniiiiis obsiinali , quod pendam in hiijns aeslimaUoiie.doloris?Filius, inqiiit,
nullaad eum penelrarequealkenevolenlia moniloris. uteri mei persequitur me , el convicianli seryulo indi-
•Indeaspidisvirusinlingiiaeaculeopcrseverat.quodad- gnabor? (II Reg. xvi, 11.) Cor meum deroliquit.me,
versus iinguam incantaioris lanto se studio ohturafit. dereliqttit < me yirlus ir.ea, et ,lumen octiloruni
, - _. Al hasiliseus, ul aiiihl, venenuin in ocnlo geri(, nieoruin : el damna temporalia plangam, aul incom-
pessimum animal, elprae omnibus exsecrakile. Nosse moda corporaiia reputabo?
eupis ociilum venenatum, oculitin iieqitam, oculum 6. Ilinc nimirum non modo mansueludo oritur,
. fascinantem?_Invidiani cogi(a(o. Quid vero invidere, cui draconis flalns nob noceal; sed etiam magnani-
. nisi malum videre esl? Si non esset ille kasiliscus, . niilas, qtiam rugitus Ieonis non terreat. Adversarius
ruriquamper ejus invidiam mors intrasset m orkem vester tanquam leo rugiens, ait Pelrns (7 Petr. v, 8).
terrarum. Vae honiini misero, qubd invidum non Gralias magiip illi Leoni de tribu. Juda : rugire iste
praevidit! Siiperenuis el vitiitm hoc, dum adhuc vi- T potest, fefire non polest..'Rugia( qtiantum vult: tan-
vimus, si post mortem volumus miitislrum lantac iuin n.on fugiat ovis Cbristi. Quaiua minilatur!
nequiliae no.n. timere. Nemo allerius bonum invido' quanta exaggerat! quania intenlat! Non simus kes-
aspieiat oculo. Nempe lioc ipsum j'am, quod inse liae, iit nos prosternat vacuus ille rugitus. Sic enim
est, labe sua illud Jnficere, el quqdam modo inier- pcfkikent qni lalia ctiriosius vesligaveruut, ad ru-
ficere esf. Qui hominem odit, homicidam illujn gitum ieouis nullam kestiam siare posse, neeam
' Veritasipsa lestatur {I Joan, m, 1S). Quid et ille quidem quae adversus ictuni ejus tola animositate
qui bonuin odit in homine? g66 nunquid non ho- repiignat: et plerunique superal ferienlem, quae non
micida poierit appellari? Adhuc vivit bomo,et ille sustinet rugientem..Vere.keslia, vcre rationis ex-
jam reus esl mortis ejus. Adhuc ardel ignis, quem Do- p pers, qni tam.pusillanimis esl, ut solo limore cedat,
minus Jesus misil in lerram (Luc. xn,49), el invidus qui sola futufi exaggeratibne lakoris victus,, anle
lanquam qui spirilum exstinxerit, j'am damnaiur.. cotifliclum, non lelq, sed tnka proslernilur. Noncium
5. Vaevobis a dracone! Immanis est bestia , flatu reslitislis usque ad sanguinem (Hebr. xu, &), ait
igneo quidquid altigerit, necat; non modo besUas strenuus ille-dux, qui leonis kujus noyerat vantira
terr*, sed e( volucres cdeli. Haud alium ego dra- esse rtigitnm. Et alius quidani: Resistite, jnqmi,
conem hune, quam spirilum iracundiae reor. Quan- . diabolo_,et fttgiel u vobis (Jacobi iv, 7).
tos eltam sublimis. (ut videbaiur) vilae', flatu huj'us - SERMO XIV. '
.
draconis misere satis adustos-, lurpiler inejusos De versu decitnolertio, < Super asnidem et basiliscum '
iiigeinimris cecidisse? Quam inelius sibi ipsis iraspi, .' , . ambulqbis, »_eie.
potuerant ne peccarenl ? Nimirum affectio naiuralis_.'",_• 1. Agamus, fratres, gralias, faclori nqslro, bene-
,ira hominum esd; sed abuienljbus bono naturae gfa- TaciOri npstro, rcdemptori nostro, remuneraiori
Jvis perditio est, et.miseranda pernicies. Occupemus nostro, aut politis spei nostra.. Ipse epim relribbtor,
iillain, fratres, in quibus expedit, ne forte ad inu- .ipseretribuUq nosira : ncc aliud jain qnam; ipsinti
tiliaillicliaqueproriimpal. Sic nimirum solet amorem exspecianius ak ipso. Primum rfuffdnokis praestitii,
S. BERNAHtilABBATIS CLARyE-VALLENSlS ' 'S.fl
-239
nos ipsi sumus •: siquidem ipse fecif nos, e( non j\ hanc tibi illo prse.enderel ingraUdidinis causam.
"867 'Psl nos- Parnnuie liki videlur islud. quia le 3. Caelerum ex hoc jam teniuraTopuslua. redem-
fecit? Cbgita qualem le fecit: riempe etiam sectiri- plionis attende. Non est velamen excusaiionis; la-
dnhi corpus egregiam -creaturam, sed secundum - boralum prorsus in ea. Gratis hoc quoque praestilnm
animam magis, ulpote "imaginecreaioris insigriem, -esl, sed gratis quod ad te pertinet. Nam quod ad
-r..iionis parlicipem, capacem bealitudinis sempiler- illunijplane non gralis. Salvus factus es pro nihilo,
• nsa; porro securidum ambo-simul prae caeteris crea- non de nihilo tamen. Quid adhuc dormitat affeclio?
'luris maxime admirandam, cbhaerentem sibi incom- Imoverri mortua o.st illa, non dorriiit, quae huic b&-
/ -prehensibili arlificio, invesiigabili sapienUa condi- -- neficio non respondel, quaeselotam non effundil in
(oris. Itaque lam magnumhocdonum, quam magna gratiafum actionem, et vocem Iaudis. Nam eipaetera
-res homo. Sed qtiam .gratuitum pulas? Plaiium est duo evidentissime (enium hoccommendat, ut in eis
-^quiahihiranle promeruil, qui pettidis nihil fuit. An quoque vera fuisse dileclib coraprobelur; non jjro-
"postea sperahalur graliam relribulurtts' aucto.ri? pierea de facili pro.stans quod nolletaliier, sed qttod
- Dixi Domino : Detis meus es tu, quoniam bonorum noii aliter oporierel. Ilaque fecit teDeus luus, fecit
•'meorum non eges (Psal. xv, 2). Noii igitur necessa- tara riinlta propier le, fecit propter te et semetipsnm.
-riani relributurus gratiam ei qtii sic pcr omnia sibi . Verbumcaro faclumesl, et habilavit in hobis,(Joait.
suf_icil;,sed devotas relaturus gratias ei qui sic me- T, !_). Quid adhuc resta(? Factus est ipseTecum-
ruit sperabatur. Quidni gratias agal? Si quis oculo- caro una : teqnoqtie seciiin facicl spirilum unuin.
--umluriien., si qtiis usum aurittm , si quis nafiiim, Non j-ecedant S6S b3ec qualuor a corde tiip, non
si quis manuum, si quis pejum tihi praepeditumali- • ab ore, non a memoria, non ab affectione. Haecco-
.-quando reparasse viderelur officitiin,si quis sopitam "giia semper, in his jugiter delectare. His velul qtii-
-tjuavis occasione exciiasse iu te ralionem : quis non hiisdarii stimulis urgens sollicila animam luam, his
-alius tibi vekemenlissime succcnseret, si quando 'facikns eani inflaiiimare curalo,'ad redamandum
Toftebeneficii kujus iinmemoiem le, au( kenefaciori eum qui tam inultipliciler suum tibi efga le eom-
deprekendissel ingralutn ? Enimverb Dominus Deus inendat aniorem. Memenlo saiie quod idem ail: Si
;1uus,ipsaetiam liki insirumenla largilus, ex nihilo fe- diligitis tne, mandata inea servate (Jban. xiv, lS).
-cit h_econinia.Necmodo.ecit, sed et compegitetiam, Servaigilur mandala Creatoris lni, serva mandata.
etforroavit.acsuoquodqueilluslravUofticio.Quomodo benefacloris lui, redemploris lui, reniiiiieratoris lul.
aion. iri his omni jure sibi graiias exigit ampliores? . &.rSedsi iiaecquatbor, quclsunt niaiidata? Omnes
2. Nam.ne hcc quidem , licet maximo, conienius _ novinms decem esse. Ilaque per qua.erharium liiihc-
'
munere, qui dedil ul esses qui anle non fueras, ad- decalogtim legts mulliplicans, veram habes quadra-
~"
jecit eilam unde-subsisleres qui jam eras; Necniinus gesimara , lenes quadragesimain spirifualem. Tan-
iikeraliler hoC, quam illtul mirabiliter esl opei-atus. (um s(a in limore, e( praepara animarii tuam ad leb-
Facitimv.s, inquit, hominem ad imaginetnel simililu- tationem.' Cave serpenlis asliitiam, observa insidias
dinein noslram. Quid vero poslea? El prwsit piscibus i.iiimici. Nempe quadruplici teniainenlo quadrifa-
matis, el besliis terrw, et volaiilibus cmli. Nam et riam impedire conatur aclionem quam exigeris gra-
coelestia sese elemenla in usus creasse ttios, anle .liarum. Tentadis es( in bis omnibus Chrisfus, ut
docuerat. Nempe facta mcmoranlur, ut esscnt in veraciler ah Apostolo scribereliir.[«/ifl_',-sciibitufj :
signa,el lempora, et dies etannos (Gen. i, 20, li). Tentalus per omnia pro simililudine absque peccaio
Ctii putas? Ntilli ulique nisi libi. Caelera-siqtiidem '(Hebr. iv, 15). Eril fbrle qui ntirelur et dicai, qua?-
•omnescfeaiurae aut in nullo egeni his omnibus, aul tain sese Dotiiini tenlaiionein non Iegisse. Verum,
non intelligunt ea. Quam copiosus in secundo hoc ut ego arbitror, non hoc diceret.si legisse se nte-
iieneficio, quam liheralissimus fuil? Qtiahla libi lar- riiinisset, qiioniam ienlatio esl vjla hominis super
gitus est ad suslentationem! quanta ad eruditionein! terratti (Job vn , 1). Hoc entm qui merniriil, iton ea
quarilaad consolalionem! quanla ex hoc jam ad j) tanliim tripliei len(a(ione len(alnm fuisse Doininuin
cofreptionem! quanla eliam ad deleclalionem ! Ye- arkilratur, quxTacta csi in jejunio deserti, in pin-
runi baec duo gralis, el dupliciler gralis fecil. Quid nactilo lempli, in veflice monlis (Matth. iv). Saiie
dico, dupliciier gratis? Sine merito tno, sinelakore in kis bmnikus efat rnanifesta leiUaiio. Yerum ilia
suo. Nerape dixit, et facta tttnl (Ptul. xxxn , 9). An quae exirinc e( deinceps usqiie ad mortem crtiois ei
idcirco minus devottis, iriinus bbnoxius, mirius gra- lion defuii, etsi dcculiior, velicmeiilior (amen ftiit.
lus es, quod kaecquidem sicul pro nikilo, ita de ni- • Nec lioc quoqtie a proposita similididine vklekilnr
hilo fecii? Perversi cordis est occasipnes ingratilu- [alias, videlur] akkorrere. Nam e( (ria illa keneficia,
"- -dinis vestigare. Nemo id facit, nisi qui etiam gralis quae jam transiere, evidcritissima"etinliicem jiosita
estingratus. Puto enim neutrum.iiki propterea mi-^ esse noseunlur. Sane (..ibd ad spem viiae laelerme
nus ulile, quod praestanii minime difficile fnit. Alio- pertinel, nondum exhibilum, hecdum.prbpalaiiim
quin si fofte quod ei lakoriosum, liki magiScommo- est nobis. Nihil proiudc mirum , si sit raintis aperia
dum ducis, ex te ipso liki judicium hoc, nec le alihi tentatib., ubi etiam causa lenlalionis-occuUii. Caeter
. ilhtd puletn quarn apud te didicisse. Sic prses(ares fum el diuturnior, Pt validior ipsa es(, quod adyer-
libenlius ipse fratri luo absque incommodo iuo. Ve- sus spem nosiram quidquid.habeinjalignitalis, ex-'
rutn etsi gratis praeslare velles, nolles lamen, ut serat inimicus.
2fi IN PSAL. Q"7/'_/A__/T..rSERM0XIY-, *. 2-.2"
5. Ilaque prinio-quidem- iil auctori natttrac ingra- ,A Ei qni non viderit basiliscum. Alloquiri si prior eum
lcs faciat, anipijorem irigerit pro nadira sollicii.udi- videas, jam iion'tihi,iiocei,.iil aiunl: magis morilur
nem , qtteiiiadmoduin e.tiain ipsi Cbrislo- esurienti ipse. Ita est, fraires. Non videnles necal inanis*
ausus. est dicere.: Dic ut lapides isii, panes fianl: gloria, cascos et negligcnies, qni se ei oslenlanl, qur
'
quasj vero figraenlum nostrum ignoret ipse qui se expoimnt; et non pptitis-ipsi inspjcititit, nori al-
finxit, aut non curel homines ..qui coeli voliieres lehdunl. noh .disculiunt illara; non vident denique...
jiascit. Quam vero ingratus-est ei^qui propier ho- qtiam sit frivola7quam sit caduca, quam vana, quam .
minem unjversuhrhunc condidit mundum,.qui'squis,. inulilis. Si.qtiis enim eiim intuealur hbc modo, mo- -
«l substariliam ejtistjuam-concupiscit.oljlineal, pro- litur basilisctis : nec jatn pccidil eum gioria , ,sed
cidens non veretuf adorare malignum ? Hwc otnnia,. occidiljir magis et occidit ei, qiiodam modo versa-
_ iuquit, libi dabo, stprocidens adoraverisme, Tune inptilvcrem , irao redacla in nihilum. Puto aiilem,
illa fecisliymiser? Quomodo dabi.s quae ille creavil ?_ non esl qiia-rer,e',.quid ad inanem gloriam ea lenla-
Aut quomodo aks le speranda, qupmododia adora- lioyisa si( perlinere,.ubi dicium csl: Si Filius Dei
lione peie.nda, tjuae ab illo condua in illitis_ppsila es, mitle te deorsum. Uiquid enim "hoc, nisi ul vide-
suril ditione? Jam in hoc quod ait; M.itiele cleorstimj retur, ut laudarelur a hasilisco? ,
cave (ibi, quicunque es qui templi pinnaculuin coii- : 8. Et vide quomodo se ipsum occultaverit basili-
scendisU; cave libi, specula.or.dointis Domini., cave- scus, qirasi ut npn pbsset anlevideri. Scriptutn est,
liki, qui in Eeelesia Ckristi locniii cenieris.lenere inq-uit, quoniatit angeiis snis mandavit dele, _J in
suklimem. Quam ingratus eniin,. iinoquara itqurib- manibus tolleni le. Quid scriptum est, maligne?'quid
sus es illi raagno sacramenio pietaiis, si in illc*- scriptum es(?' Angelis suis^mandavit de te. Qnid
.qiiaesUnn -eslimes. pielalemL Qnam .infidelis ei es, .inandavit? Animadvertiteetvidete, quoniam subli-
'qui minislerium hoc sanguine proprio consecravii,, .cuit malignus et Traudulentus, quod maligniialis
si in eo quaerasgloriam (uam, qiiainihil esl, quaeras. su_e-comnieiila dissolveret. Quid enim maiidavit?"
qua: tua sunl, non quae Jesu Chrisli? Qtiajn-indigne- Nempe qttod in psalmo sequittir-,: Ul custodianl te iw
respondes ej"usdignatipni, qui in dispei.tsalione hu- ..omnibus viis ittis. Nunqiiid in proccipitiis? Qualis via-.
militaiis su_e.siiblim.emesse.te.fecii ,coeIeslia tibi -ii_ecrie pinnaculo lempli mittere se deorsum? Non
sacranienta commisit, cajIeslem,.forle et ampliorem .osl.via h:ec, sed fuina; et,si via, ttia es(,.non illitis.
qtiam ipsisspiritibus ccelestikus, tradidit polesta- •Frus(ra in tenlaUonem capiiis intorsisti, quod scri-
-tenij-si deorsum ipse le mittas, sapiens. non qnse ,pUim est ad corporis consolationcm. Huic enim ne-
sbrsnni, sed s\\i~nsiiper lerram.l Sed et omnis qui r, cesse.esl custodiri, cui timendutii; ne offendal.ail la-
.de viriuitim eminenUa ad inauis gloriaesese demittit ,pidem'pedem suum. Non est quod cuslodiattir, ctii
et dcjicit appetitunij haud dubium' quin DominOr- non est qtiod timeattir. Quid vero laces et illudxjuod
virlutum, qui tanla inter nos toleravit u.tnobis for- seqtiittir :,Super aspidem et basiliscum atnbulabis , et
main hujus iinprimeret sanctilatis , progralia con- -concuicabis.leonemet draconem? Te enkn hrcc para-
luineliam reddal, . - ., > bola langit. Monstruosa maliguilas monstruo_is ap-
6. Consideremus diligentius, fratres., ne forte •pellationibits conculcanda"signalur,. necmodo ab
prima illa tenla(io, qu_ecorporalis necessilatis occa- ipso capilc, sed eliam a corporeuniverso.Siquideni
.sione auimum lurbal, aspidi idebeai co.mparari.. Hoe adversus Dominura posl tfinara confiisioneiiihanc,
.eniiiT aniinal. quodammodo y.iqlenlp [qlias, violen- non jam serpenUiiacallidiiale, sed.crudelila(e usus
. -tuin] morsu nocel, obturat @@9.aurem ne audiat est Ieonina., usque ad coniumelias, ad fiagoka, ad
voeem incaniantis. Quid vero ,agere nititur 3n hao alapas,.ad.inoriem,_ei-inorieni crucis. Sedmanifesla
parte (etiiatOT,.pisl ut adyersus consolationem fidei. etiam lebnem le conculcavit Leo de tribu Juda. Sic -
aurem cofdis-obstruat et obturet? ^Sed non profecit e( advei-sum nos, ffatres, ut in caeteris omnibus vi-
. inimicus-in eo, non illius prreclusil auditum, qui ait i derit sese frustraium, loto jam furore persecutionem-
. Non in saio pane vivit Itomo:.. sed in O-.HU verbo quod.J) suscitat, qualis non fuerit ab initio, ut vekementia .
proceclitde ore.Dei. Nam in e.oquod ait: Hwc omnia. iribulaiio.iiis regnum coeleste speranlibus inierclu-
libi dabo, sipracidens adomveris tne (Matlh. iv, 5-9)-. dat. Felix anima, qu;e cl iji.sum leonem polenli yir-
in malunf insidiantis.suadibilein sibilum animadver- tule concurcans, violenier iilud rapere praeyalekit!
liie draconis. Eeruni illuin in are.na latilatilem,.. 9. Ex koc ilaque, dileclissimi,. tanquam super-
etiam aves volanles llalti allrahere veuenaio. Quain aspidem etbasiliscum cautius et sollicititis amktile-
veneiialus liic flalus fuit: Ilcec omnia libi ddbo, si mus. Caveamus oniiiem-radicem amaritudinis, ut
procidens adoraveris me! Yerum npu erat isia qit-e- nemo, uostrum.mordax.inveiiiatiir, nemo au.dax veL.
Tibet avis : nihil potnil.draconis flaliisad illam, • ,' afdeiis,T.nemo in.exorakilis atit rebellis.' Nec'vefo
7. De basilisco quid dicemus? Monstruosius c.ce- deorsitm mitiauius rros, sed transccndamus et Irans-
teris solo visu hominem inficere, et inlerficefe per- jliamus. [alias , ("r-auseamiis]ledialem gloriae ienipo--
hibetur. Ni fallor, vana gloria esl.- Videte, inquil, ralis obfuluhi,. ut quomodo scripiiiin esl: Frustra-;
ne juslitiatr, .vesiram facialis corqm hoiqinibus, itlvi- jacitur.yele ante oculos pennatorum (Prov. J, 17),'_
deatnihi ~abeis (Matlh. vi, 1). Ac si dicat: Caveie Conciilcemps quoque leonem' parilcrei-draeoneur:
eculo.; kasilisci. Sed cui.nocere.dicitur basllis_cus? ut nequeilliusi-ugilui terreal, nec isliusflalu$§J|j|S;.
2i3 j S. BERNARBIABBATIS CLAR./E-VALLENS1S 244
inficiat.-Videntur lnbc quaiiior monslra affeclioniktts A __verlas, grave omnino et periculosum. Oneriferum
a?que quatuor, singuia singulis incukare. Cui ctgo airimal boino lempore suae morialitaiis. Si adhuc
potissiinum draco insidialtir? _Eslimn quia cupirii- . portat peccata sua, ontis est grave : si j'am forle
tali, qnod kanc noveril esse radicem malormn om- exoneralusesla peccatis, mirius qnidem gravej; sed,
nium, et qua. proxime cor subvertat. Inde eniiri- si sanum sapial, non minus grande oims inveniet
etiam quasi consnlens dixil: Hwc omniatibi dabo: hanc ipsam, qttairi dixiintis, exonerationein. Onerat
Nam de leone quidem manifesiiiin est, qnod nonnisi nos cum efonerat Deus : onerat beiieficio, cum exo-
ad januam limoris lerriftcos del rugitus. Porro tri- nerat a peccato^ Vox onefati : Quid retribuam Do-
stiiiae fores aspis observat, quod eas rnaxime morsi- mino pro omiiibus qute retribuit mihi? (PsaL cxv,
ibtts suis pervias arbiTrelur. Unde et ad Gkiistum 12). Vox onoraii : Exi a tne, quia homo peceator
Tlominum, donec jam esurienlem cernerei, noti ac- snm., Domine (Luc. v, 8). Yox oiieralf: Semper
- cessit. E conira sane caveat necesse est laelilia ka- eriim quasi tumenles super me fluctus, timui Dettm
. siliscura , quod eo polissiriram aditu venenatos inge-_ . (Job xxxi, 25). Semper, inqnii, liniui: siout anle,
Trere soleat radios oculoruin; nec vana gloria nisi ob sic pnsl accep.tam indiilgenUain peccaioruin. Beatus
l__iUi__ noceat vanitatem. horiio qui ila semper esl pavidus, nec minori angi-
10. lllud qubque eonsidera, an forle virlutes qua- D 1 tur sollicitudine, ne forte ohruatur (am beneficiis
. luor, quatuorbis (enlaUonibus,opponere.valeairius. quain peccalis. ,
Leo rugiet, quis nnn timebit? Si quis illefuerit, 2. Ad boc siquidem divina nobis lam seduJa erga
fortis erit.Sed frustrato leone, draco abscondilur lioSj et tam profusa, beneficentia comraendatur, ut
in arena,ut yirulentis flaUbusattrahal animain, in- solliciteinur ad graliam, invitetnrir ad dileciionem.
sufllans ei qtio.dammodoconcnpiscejiliam lerreno- g^ \ Angelissuis inandavit de ieût cusiodiunl le in
rttin. Quis, pulas, i.lliuspraetervitabit insidias? Neinp bmnibus viis luis. Quid ullra poluit tibi facere, et
utique nisi prudons. Al.forle dum ad ista descendere . noii fecit? Novi quid cogiles, ingenna crealura?
caves, urget quis molesiia : el eece prolinus aspis Habes gratiam angelis Domini,sed ad ipsum anibis.
adest: nam opportunum tetnpus sibi invenisse yide- Dominum angelorum. Oras et oplas, ut nuntiis' non
iur. Quis tton exasperabitur ab aspide isla ? Nempe conientus, ipse "quoqtie,qui loquebatur, adslt : nec
?ir temperans et modeslus, quj scial abundare, et' te quasi pe.r mediuni, sed sui oris oscttlp osculelufi
penuriaui paii. Puto ex hac occasione fascinare te AudisU super aspidem et basiliscmri,leoiiem paritcr
volet male hjandiens oculus neqttam. Quis avertet el draconem liki amkulandum fore, nec super dra-
faciem s.iiam? Profecto justus, qui non modo non r cpne ipso vicioriam Michaelis el angelorum ej"us
ipse sihi accipere gloriam qna. Dei est, sed nea.b ignoras. Veruntamen non Micbaeli, sed Dominb cla-
alio quidem recipere velil pblatam : si lamen ille sit inant desidei-ialua : Libera me, et pone mejuxla te;
justus, qui juste quod j'ustum est exsequatur, qui et cujusvismanits^pugnetcontra me (Job xvu, 3). Hoc
justiliam suam non faciat coram hominibus, qni de- neinpe e£*.non modo aliis; sed ipsis quoque alliori-
nique, etsi justus fueril, caput non levet. Ifec enim kus altius caplare refugium, u( ex sen(en(ia profi-
virtus spe.oialiter in humiliiate consjsti,t,,basciiiten- tenti quoniam tu es, Domine, spes tnea, meiito res-
lionein ptirgat, hrec quoque mefitum omne eo vera- pondealnr : Altissimum posuisli refugiitm liium.
cius et efftcacius obtinet, quo ininus arrogal sibi. 3. Non enim dedignatur csso spes miseroruiri mi»
SERMO XV. terator et misericors Dominus; non se Ipsuiii libe-.
D_ __]•_«decimo quarto, < Qttoniam in tne speravit., raloremsimul el proteclqreiii in se speranlikusex-
liberabo etim; protegam eum., qupniahi cognoiit kibere recnsat. Quoniani.in tne speravil, inqnil, libe-
tiomenmeum. > ''.'< rpbo eutn; protegant eum, qUoniam cognovit nonien
1. Vettile ad ntp, oqtnes qui lnboralis., e{.onerali meum, Nempe nisi Doriiinus cusiodierit civiiaiem,
eslis;el ego reficiam vos, dicil Doiuinus. Tolliteju- frustra vigilat qtti custpdii eam (PsaL cxxvi, 1), sive
gum meuqt super vos, etinveriietis requieni animabus.D' ille komo, sive "etiamangelus esset. Monles in cir-
vestris. Jugitm eiiiutjnetim spaveest, onus meum leve cuitu Jenisalem :. sed parum koc, irao nikil kqc fo-
(Mallh. xt, 28-50). Labqraiites ad refectionem irivi- ret, si non etiara Dominusin circuitu essel populi
tat, ad .equierr. provocat oneraios. Non tamen inte- sui. Merilo.proinde in Cantico sponsa describimr,
rira onus subtra.liii, au.t Iabo.i-ein; magis autem inyentis licel yigilibus (imo ab eis magis inventa;
onere alio, alio labore commuiat : sed onere Ievi, nec enimeos ipsa qt.i-erebal) nori subsUtisse, nec
sriayi jugo, in quibusreqiii.es acrefectio,, etsi minus1 contenta fuisse vigilibus, sed percontala breviler de
.appareat, la.men inyeniatur. Grave pnus iniquitas, dileclo,ad ipsuni qcius.pervolasse (Cahtic. m,5, &).
sedens super talentum plumki (Zach. y, 7). Sqb kac Erat enim.cbr ej'us non in vigilikus, sed in Domino.
. gemekat sarcina qui dicebat : Iniquilates mem su- fidiiciain baj>ens';.etaliter forte siiadeiitibus aiebat:
pergressw sunl capul meum , cl sicut onus grave gra- In Dotnino cqnfido : quontodq dicitis ftnimwmecr,
vaite sunt super me (Psul. xxxvu, S). Quo.d ergo1 Transmigra in monlein sicul pnsser (JJsal: x, 2). Mi-
,onus Christi, quodonns Ieve?Ut quideni egosentio, nus vigilanter idokservaraiit Corintkii, cum qffon-
oiius keneficiorutu. Dulce onus, s.ed ei qui senlit, eii sis quasi vigilikus secederent apud eos, etrainime
fjui exiieriiur. Alioqujn si t:on iiivenias, si npn ad- periransireni. Ego qiddem Cephw; ego auicm Pauti,
545 !_*.PSAL., QUl HABITAT SERMO XV. . ; 2_£
aiiinl; ego vero Apolio (LCoi^. i, 12)..Sed qhhl.fece- ^'culiissiriium Judicem limcnt eliain magui; quaritum
runtvigiles sobrii,, vigiles circuraspecli?' Nbn enim nos ad' illius examinis meriibriam convenit li-epi-
poterant sibi.suscipere sponsam, qui herieeam aeiriu- dare? 0 si iniki conlingeret cerluni esse; nil esse
labanlur, qui aemuiabanltir.Dei aemulatibrie.quj.dein omrfibus nokis illum oJfeiidensocnliim, qui solus
sponderant uni virovirginem castam exhibcreChri- •perfecle noyi.1 quid /sit in koniinc,, videns.in eo et
sto.' Percusserunt me et viilneravefunl me, ait. Ul- qood in se ilie non videt?-Hoo vel inaxinie judicium
quid ita? Ni falior, urgebant ut per(ransire(, perinde vestigemus,-fralres, el eo araplius frequentemus in
inveulura dileclum. Denique eiiarii tulerunt palliutn limoreet treraore ipsius consideralionera, quo nii-
ineutn (Canlic'. v, 7), inquit, barid dubium quin ut nus comprekendere possnmus inyesiigakileni akys-
curreret expediia.' Animadverlere est quam valide sum judiciorum Dei,elirrefragakilem dispositionem..
perailial, quibus sagiuis Apos.olns vulnerel eos qui Cum koc limore spes kaket liieriium, curii hoc me-
diyer.tis.seapud vigiles videbantur. Nunquid Paiilus tu fructuose speratur. •-"-
pio vabis cruxifixus esl? aul in ttomine Pquli bapti- 5. Esl aulem isipse limor firniissiiria quaedam et-
zati eslis? (I Cor.j, 15). et. item : Citm enitn dicit effioax maferia spei, si quis prudeiiler adverlat. Si-
qtiis, Ego sutn Pauli; alius autein, Egosum Apollo: tjiiidem lnaximuin quoddatn Dei donum timor islc,
hotine homines eslis ? Quid ergo esl Apo.llo?quid vero ^ el ex perceptione praesetuiiuii fi.riha est exspectaliO'
Paultis?M.inistti ejus cui.credidislis?(1 Cor. \\\,&S). futurorum. Pbstremo beneplacitinri esl Domino' su-
Qiioniam.in.me speravit, liberabo _«m. Nott in vigi- pcr iimentes• eiiin (Psal. CXLVI, 11); et utique vila
Ijbus,.non in honiine, nbn in angelo, sed in me, inin volunlate ejtis, el in bencplacito ejns.saliis iEter-
qtiit, spefavit, liihi! koni nisi ex ine, ne per ipsoS na. Quoniam iii nie speravit, liberabo eum. Dnlcis-
exspecians. Omne - enim dalum opiimum, el omnp . sima liberalilas, in se speraiiliktis non deesse. Hoq
dontiiii perfectiim desiirsinn est descerideiis a Patre enim loluiri kominis meriiuni, si totam spem suam
Iiiuiinum (Jticabi t, 17). Ex -nie vigilire boniinum ponal in eo qui totum komincni salvuni facil. Itt te
utiles, circa opera utique mai)i'fe.sia: eis iiiiniriiin speraverunt ptitres noslri,sperdverunt, et liberasli eos, .
custpdes komines deputavi.. Ex me excukiae angolo- ad le. clamaverunl, el saki facti siinl,. in te sperave-
rmn,. obscrvanlitim secreiiores motus, speoialilor runt, et hon sunl conftisi (Psul. xxi, S, 6). Qniseniiri
'sollioitaiuium, propiilsariliuni snggestores iniquos, speravil in co, etconfusus esl? Sperate in eo, omnis.
'Caitcrum iniima sane cuslodia: secretissiiriae inien- congregatip populi. Qiiemcurique enim locum calca-
lionis, non niodo ex me, verum etiam per me (ial verit pesvester, vesler eril. Pcs vesler uliqu. spos
itecesse.est, quod illo quidesii liuinaiins nequeal, sed" _ vestra est. Qtianlrinicumqtie illa proccsserit, obtine-
iie angclicits quoqu.eoculuspenctrare. ; kit, si tamen, jn.D.iiin lofa ligalur, itl firnia sit et
•_, Agnoscauiustriplicem hanc cuslodiam.fratres, nbn tilubet. Quid limeal aspidem aut kasiliscum?"'
ct cxkibeannis nos eis, quales cuique convenit exhi- quid lpoitis rugilus, aut dfaconis sibilos cxpavescal?
ke.ri. Riovideajiius kona corain lioiniuikus, coram Q.Quohidminme speravit, liberabo eum. Pbrro.libe-
angeiis-,coram Deo. Contcndamus placere oinnikiis ratumquideni, neiierumimpugiietur, neiieruiri egeat.
.pur. pmiiia, sed m.axinie ei qui maxiiritis esl super liberari, proiegam eum el conservabo : si latiieii co,-
-oiniija. Ii.iconspeetu angelorum psallanius ei,.ttt in . gnoverii nomen irieiim,.iiec,si.bi.tribuai, quod liberatus
oJs.iiDpJeatiit-.qu.od scriplum est: Qui limettl le, vi- es,l,sed nomini riieodeigloriam. Proiegahteuin, quo-
debttnl.me el IwiabuiHur, qtiia in verba tua.sttper- 'hiaincognovit-nomcnmeum.ht pr_esentia eiiiin vtiltus-
speyavi,(Psal. cxvin,, 7-i). Okediainus.,pr_epositisno- gjorificatio, in noli.tia noriiinis prbleclio exhibettir.
.slfis, qui porvigi.latit, taiiquani reddituri-ratipnem Spes in nomibe, resin facieesl.Quod enim.videtqtiis,
pro animabus npsiris,. ut, non cnm trislilia lioc fa- quis speral? (Rom. yni, 24.) Fidcs utique ex attdiiu
,ciani.(-7fi6i-..xiii, 17). El qttidem (gratias Dco,..ex (Rom.x, 17); e(po quidem, juxta eumdem Apostoluin,
ciijtts solq SJJI, miinere. venil) non est qtjod mul- eslrerutnsubsianlidsperandarum.(Hebr. xi, l).Pro(e-
, luin yos moiieam;.nan'cst quod mulliin) vokis li- r)rgam. etttn, quoniqmjcogriovilnbmenmeutn. Noh novit
.nieam in kac parle. Quod.enim ost gaiidinm meum.pl lionien ejus, qtti illud assumit in vaiium, qui dicif t
gloria.mea, iiisi.prompla qkeditio, ei ir.reprekensi- ei,,_Domine, Domine, ei npn facit quae-dicil ipse,
kilis conversatio veslra? Quid si cerio cognbscercm, Non noyil npmen ejiis, qui eum iiec,honora( ut Pa-
ne augelos quidem amplius aliquid in. vobis oogno- , trem, nec- ut Dominum limet. Non noyit nomcn
. scoie qtiod dedeceat, apud n.eminem vestrum exana- ejits, qui ad vanilales et insanias falsas convert.idir.
theinale Jericko quidpiani,occullari,.non niurinurare Bealus vir, cujus.est.uomen Domini spes ejus, et non
nliquem, non dettabere in oc.culto, non simulatorie respexil in.vanilalesel insanias falsas (Psai. yxxix, 5),
>:igere yel remisse, non. ignomiiiiosas volvere. animo. . Hocnomen cognoveralqni dicebat: Nonenim cst aliud
oogiiatioiies, qtiikus solet, heu !. inlerdum. ipsa quo- nojnpi dcitumhdminWus,in . quo opprteal iios salvos
qtiepars corporis perlurkari? Magnum.koc mijii - fieri..(Act. ,iv, 12). Nos quoqtie si novimus nomen
'âmiii iiicremenlum, seil nondtim ul.ique pleniludo. sanctum qttod invocatiim est siiper nos, desideran-
Noii eniin lam magni snmus, ut possit nbbis adeo duni utique nobis, ul semper sanclificetur iri ho\m,
essejiro minimo, ab lioniine jtidicari non posso,-mi- alque ita orandumjuxla doclrinam utiqiie Saiyaio •
tuti_.auterrinikil conscios esse nokis. Ca.teruui si oc- ris: Pqlernoster qtti es in cmtis, sanctificelur naa.r-
S47 S. BERNARDI ABBATIS CLAR_£-VALLENS1S 218
ttfen tuum (Malth. vt, 9). Denique au.di quid sequa-- A proposUo siki gaudio. suslinuil orttcem. roiifuMoue
. tur ii) Psalmo . Clamavil ad nie, et egq exaua)iqm s conlpmp(a.VerunUanieuquaedeipsoefant,siculanic
eum. Hic fructus nolitiae nominis, claniqr praliqiiis : inp,rterapr._2djxprat,linemkakuerunl; etsicutinmorie
porrp frriclus,clamoris,,,exaudilio Salvalqri§. Quq- dixit, Consummala spnt e( ex(upc sakbafizavif. Nec
modo 873 enini -autnpn Invocans exaiidiri-poterai;; ,dila(a es( glor.ia resurrecUonis : die terlia, stimmo
, autnomen Domini nesciens,. invocare? Gratias ei| dilttculo Sol justitiae de tumulo orlus est nobis.Tta
qui manifeslavil liominibiis nomen Patris, fructumi ergo fructus pai:iler tribulalionis et veritas erepiio-
Baluiis.iii.ejusinyocalione.censliluens, sicut scrip- itis ip manifestaiione glqrificationis apparuil. Nihilo-
tum est,: Quicunque irivocaverit nonjen Dotnini, salr- minas quoque el in nobis simile quoddam triduum
vjis eril,(Joel i|, "52). ^ . , . i. posse yidebitur assjgriafi. CKI/}ipsp sutn; ait, in
SERMO XVI. iribulalionel Quahdo boc, nisi. ip die Ifjbuiationis
De versu decintb sexto, t. Clamavit ad me,Jelego ex- posirae, in die, crupis ppslrae? dumimpleiur iquod
. audiam eum, » etc. ipse ait, In mundo quidem pressura~n habebiiis
1. .Clqmavit ad me, el exaxtdiam dutn. Hopplane3 {Jpa?i. xvi, 33); et quod Apqstoius ejus, Omnes qui
est lesiamentum.pacis, hoc pielaUs foidus, hoc.pac- pie yolitnt yivere vq Christo, persecjitioner/ipatie^tur
lum misericordiae el miseralionis. Speravit, ait, irii $(UTim.
jp. III, 12). Nara liberatio plena.. a^que, per-
me,liberako.,ejim. Nqmen meum cpgnovit, prote- fecta anle dipm s.epul(ut-ffiesse non poleril, q\iqd
gam eum; invocayit me, e"tego exau.diam eum. Non, ( maneat jtigum gfave super IJlios Adara a die exitus,
dicit: I)|ignus fui(. juslus et rec(us fuit, innocensi de yeiilre malris e.pruni,.risque in dieni sepulturaj
manibus et mundo cordp: proplerea ljberabo, proin matrem omntum. (Eccli. ~S,L, .1). In hacergodie
tegam, el exaudiam eum (33-34). Si enim baecautl eripiairi eunt, ihquit, quandp niliil jani ultra quod
. similia.diperet, quis. n.ondil_idere(?Quis gloriabilur._ vel corpori, vel animae faciat,' iiipndus habebil.
caslum se habere. cor?Nuncauieri) aprid te propifia- Sane glbrificatip djein uiUiiium manei, diera resurr!
lio est, et propler hanc Jegem diam sustinui le, Do- fect.onis, quando surget in glqria, quod ip. ignoini-
mine, Dulcis \c%, quae nieritum exahditipnis in cla- nia iriierim serainaiur. . I
more coijsiiiuil .ppsiulationis. §lamavit, inquit, ddI 874 3- Unde scimtis quod riftbiscutft sU m tri-
nte, el exatidiameum. Merito npn ejraudilur qliii kuiatiorie?, Ex eq utique quod in jpsa tribplatione
clamarc dissiinulat, arit pninino nori ppstul.ans, ajutt nps sumus. ^Jiiis enim sustiiierei, qpjs subsisteret,
tepide. postulans etremisse. Siquidem In Dei auribus,i quis persisieret sineeo?Oinne gaudium existi.memus,
/desiderium veheme.ns clamor niag'nus:: e rogionei .cum in ten(atioiies (dlias, tribulaiiones) varias linci-,
autem remis.sa intentio, yox submissa. Qtiandb illa.i ^ derinius, fratres mei; non modo quia per niultas
penetrabit nubes?: quando audietur in coelis? Nem-r iribulaiiones opbrtet nps intrare In regnu.m. Dei
pe ui clamandum sibi noverit homo, iuler primordia (Aci. xiv, 21), sed quoiiiam juxta esi Dominus his,
suae o.raiionis ipsum quem oralurus es( Paireia ini qui iribulato suiu eorde (Psal. xxxnj, 19). Si ambu-t
ccelis esse protinus admone^tir, quqd videli.cet ini- layerq in medio umbrw morlis, ait qriidam, ' «OJ^
pe(u qnpdam spirilus ilip. sibi jaculandam esse me- limebo mala, quoniam lu tnecttm ett (Psal. xxn:, 4).
minerit orationem. Spiritus esl Deus, e,t in spirittii ^ta ergo npliiscum est pinriibris diebus usqub ad
clarriet necesse.est, quisquis clarapnem. *uum-adI cpnsuinmaiionem saeculi. Quando, autem nos'eri-
eum desiderat peiyenire (%5). S.icnl eniin in facienii jjips cum ipso? Nimiruin quandq rapiemur pbviam
hominisnop respicit lariquam homo, sedmagis in- " ^htistoin aera, et.îc semper cum Dmninq efimus.
uietur co,r : si,c. ad cordis pbliusj yocetri, quam cor- Quando' apparebiriius curii ipso in gloria ?
Nempe.
p.oris, aufes ejus; cui mefito dicitur, Deus cordis.\ ciim Ghristus"'apparuefit vila iiostra.Tniefim sarie.
niei (Psdl. Lxxn, 26). Hinc est qttod Moyses/foris^ \ abscondatui- necesse es(, ut prtecedat tribulalio.
tacens, intus auditur, dicente Dpmino, Quic( " clq- ereplibnera, erepuo glorificalionem. Vox liberali \
mas adt met (Exod. xiv, 1S.) -
JJ Converlere, aniina mea, in requiem luam, quia Db-
.2. .Clamavit,adme,et exaudiam ettm. Npn imme.- - minus benefecit libi; quia
eripuil anitham riteamde.
rito. Clambrem magnum sane magnitudo necessi- morle, oculos. meos. a iacrum\s, pedes meos a
lapsu
tatis extorSit. Quid enim clamans petiit, nisi c.ori- (Psal. cxiv, 7, 8); Eripiam eum, et
' glorificabo eum.
solationent, liberatipnera, glorificaiion.em?,AI"ioqtiiu. i, Felix;, qui le inteijm consolatorem et adjutorem ha-
Tuoriiodo super his exau.diiur, sl pro alii.s.clamat?, . bet, adjutor in.opportunitalibus, in tribulatione. At .
Exaudiam eum, ait. In quo exaridies, Doinine, yel- 1- quam fblicior, quetn jani eripuisii ei exernisti taritis.
ai qu.ibus?, Cum ipso_suit}_in tribulatiqne, erjpiam, i, nialis!' quani felici^br,qui jam exemptus de laqueo
sum, el' glorjficaltp ettni. Ad magriu.m illud Iriduum,, venaniium, quj jani raplus est ne malitia mu(et iri-
. quod proxime sumus celebfaturi, hunc mihi ter-. tellecium iliius, aut ne,fictio. de.cipjal animam ejus'
narittni aTbitror referendum. Siquidem e.lipse prb- Lbnge tainen prat!his"omnibu.s felicissimus ille erit,
ptcrpos iribulaitioriem et dojorem inyenit, quandb.i. qriem assuiripseris. ad te ipsum, quem repleyeris in
(53-54) Hic occufrebat insignis.hiatul, sensumi , stiluiintur ex cqdicibus maiiuscriplis Cislerciensi e^
biiiniiip perimens : iiam'hae.cverba, Non dicit, etc,' ,' aliis.
it>qite ad. Si enim, elc.', aliis editis desuril, quse te- (35) Gonfersef monem 9,num. 2,De boria inieniibjle^
249 TN PS&L, QUI HABITAT SERMO XVIL, 25C
bonis domus luie.et cla.itati lua-co.nformaveriseum. A grtius finis Psalmi, ubi psallenli Jfibis promitC-
4. Einunc, filioli, clamemus. in cqelum, et jmise. lur lain beatus. Jucunde completur, drim in eb
rebitur noslri "Deus.noster, Clamemus in cpeluni; spondetur, replelio lam juennda.. Longiiudine , in-
quia sub coejb, omhia labor et' dolor, et yanitas, el- quil, dierum replebo eutn , _.-ostendani illi salulare
affliclio spirilus.-Denique pravum est.cor hpminis nteum. .Saipios vos admonco , fralres , quod jitxla
pt imperscrulabile (J.ereqi. xvu, 9), jironi sensus Pauli senlenUam , prbmissionem habea( pielas vittis
ejus ip maljim. Non esl in me bonum, Jjoc esl Iri ejiis,qhw nunc est, pariter et fulurceil Tim. iv, 8)»
.carne mpa. Lex peccaii in ea habilai, adversus spi- Unde el idem ait: Habeiis nunc quidem fructum ve-
riium conpupiscit. Po^lrgmo et cor meum defeliquit slrum in sanctificatioiiem . finem vero viiam wternam
.irie, cl cprpus mordiunf est propter j.ecca(um. Su(- (Rom..vi, 22).Tpsa es( qtiaehoc loco.promiliilur ple-
fici( au(em dipi quoqueTnalitia sua;. et- esimundus nitudo, ipsa longiludo dierutn. Quid enira iani lon- _
ipse positqs in maligno. Quam nequam jn omnibus gum , quam quod seterniim est ? rjuid lam longiim ,
saeetiiumpra.sens [ quam-nequiler adversus animaqi qtiam qtiod riu.llo fine praeciditur ? Bonus finis , vita
saecularia dpsideria mililare noscuntur \ Sunt et seierna ; bonus finis, qui finein non habel. El sane
principosimuhdi hii.us, tenebrarum lfarum, spirituar cuj'us finis hbnus, ipstim quoqtie bonum est. Ample-
les nequiliae, et aereae poteslafes, ef inter eascalli-; B ctamur iiaque sanctificationem , qnoniam bona est,
dior cunctis animanlibus serpens. H?ec, ergo sub qiioniam finis ej'us yita sine fine. Sanctimoniam se-
jsolc omnia : haee omnia sub ccelo. Ad qubd horunj ciemur et pacem, sipe qria neniovidebil Deum (Hebr,
o_Lnium cpnfugiitmTapis? Tn quo liorum omnium xii, 14). Longitudine, inquit, dierum replebo euin, et
speras solatij aliquid, aliquid auxilii ipyenire ?, Si oslexidam illi saliilurd meum. Dex(rae Dei esl ista.
quaeras inira (e, aruii cor luum, e( oklivioni dalum prpmissio; munrisesi dexd-ae,quain sibi olim sanctus.
jereperics, tanquam mpriuurii acorde. Si irifra le, porrigi optabat:. O.peri, inqiiil, matiuum "luartttn,
porpusquod corrumpitur, aggravat aninjam. Sj cir-? porriges dexteratri (Jdb xiv, 15). Delectalipncs ja
ca le, eiiam .-leiTena.inhahitatio deprimit sensuiri riextera' hac usqtte in finenT Hanc nimiruin el ille
multa cogilaii(em.(_Sap.ix,-15).. Qaaere ergo, supra siki porrigi optavit, et ohlinuit dexteram , de quo.
te, sed cauius es(p ven(osa aguiina (rarisilire. Quia Psaknista ail: Vilam peliit a le, el tribuisli ei wngi-
enim omne datum optinuim, etomne donun) peiTe- titdinem dierum in swculum , et in swculum smculi
.ctuin nonnisi desursntn esse noverttiu, inediqih Uer (Psal. xx, 5). Manifestius deiiique Sapiens dixit.: In
Jatrunculi obsedei-e. Transi ergp, transi pervigiles sinistra illius diviliw-et gloria, in dexterq auleni ejni
illas nequitias, quae (am indefesse cusiodiunt et longilnrniias vilce (Prov. iu. 16). Quis est konio qrii
observant, ne quis in.iliani possit evadere civiiateni. vult vifam, (JiligUdies viderekonos? Haecenim vila,
Si ,(e percusserint, si yulneraveriiit, dimitte eis qua vivimus ,'magis mors est; iiec simpliciler vila,
pallium, quod in _Egyptq ojim Jbseph adultera. der sed vita morlaiis. Mprituf lioino, dicimus, quando
reliquil (Geit. xvxix,:T2) : diinitlb sipdonem, pt , iriorlfcertissirhe j'am apprbpiriquat.-Qttid vero agi-
cum evangelico illo juyene profugias nudtis ab eis rous ex quo primum incipinius vjvere, nisi inqrti
(Marc. xiv, 52), Numqujd non solum pallium ejus appropiiiquare , ei jncipere mori ? Sed et dies qua-
e(.sindoneni dedefa( Deus jn jnaiius impii"?in cujus lescunque vilae kujus, pauci etmali sunt.sicut san-
jfaculialera et caruein dans.poies,(a(ern, Verumta-. cttis patriarclja le.statur (Gen. xivu, 9). Iki vefe
men.anitpam, ai(, illius.serva:(_Jpb. n, 6). I(a erga viyitur, ubi vivida vita est et vilalis : iki. diesTorii,
sursum cor, sursum clamor, sursum desjderia, sur- uki "inlerminabilis longitudo. dierum. Graiias ei,
sum conversatio, sursurii intenlio, et omnis exspe.. gui lam non mpdo fortiter, sed et suaviter disponit
Ciatio lua desursum sit. Clama iri cq»Iurp,ut exau- universa; Eorum nemp.e paucitas dierum finietur
diaTis, et qui in ctelis estPater mitlat Ubi auxilium brevi, quorurit sufficil cuique^malitia sua. U.kiau-
de sancto, el ,de Sio.n luealur te. Mittal hiterim autem diefmn bonilas, seternitas quoque non deerit..
jrilium de tribulatione, eripJa.la lribulatio,ne, et glo-; p'' 1,-Longiiudine dierum repiebq euht. Quod prius
rilicet in .resurrectione. Magna sunt lnec, sed_(u, dixeral: Glorificabo eutn , evidentius boc versiculo
inagne Domine, promis.isli. Ex lua promissione spe- .declaravil. Cuilamen iibn sulliceret ab eo glofifica-
ramus, inde auderaus dicere : Si corde clamemus. ri, cnjus perfecta sunt opera ? Non enini lania itn-
pio, cerie ,debes'ex promisso (3.6). Amen.: niensilas , nisi in. iramensum quempiam glorificare,.
^751SPP.M0 XVII, '-':. , potest.Necesse es.t magiiaslt glbrificatio,a magnifica,
De versudecimo sepiiirio., ,< Loiigiiudine djerumre-. gloria quae descendil. Voce delapsa a. magriifica,
. -.. plebo eum, » eic. gloria , ait P,e(rus"(// Pelr. i.,"17). Bene magnifica;
- i. Bene nobiscum agiiur, Tratres;~saiis com-
gloria, glorificans lam magnifice, in longitudine.-,ini;
peUt huic teriipori yersus Psalmi. Celebraturis, multitudibe, in pleniiudine clarilalis, Fallax.gloria,
proxime Dominicam Resurreclionem, j'am nrinc pl vana esf claritas ,-.dies horainum brevis. Sap.iens
cnique noslrum sua promittitur : ut festivius in ejusmodi' noiipptavit; magis ioquelur ex, corde ei
capile suo facium recolant membra, quod in qui iniuelur COT:El diem liomihis noh desideravi, tu,
iie ipsis pra.slolarilur aliquandofaciendum. £b~~-- scis (J.erem. xvji, 16).Ego tamenplusaliquid quatii.
(3,11)In hyinno Qiiadragesima;. .
' '
284 S.BERNARDIABBATIS CLA.R;E-VALLENSIS !'252
lion desiderat desidero, u( ne rccipiaiii quideui. Scio '1 A iiiodum insublimitaiecsiirnum pondus gloria: opera-
enim cujus vox sit :• Ego clarilalem' ab hotnine non tur in nobis(l'l Cor. iv, 17). Nondixii: Remuiierabi-
accipio (Joan. v, M). Quairi verb miseri, qui glonam lur, sed , aiternum pondus gloria; operalur innobis.
qua; ab irivicem esl <qua_rimus,et nolumiis eam qua_ Latet gloria,' fratres mei, abscondiia iiohis esi in
a solo esl Deo ! Sola siquidem ea, quani solam ne- iribulatione, in momeritaneo. hoc lalel ieternilas, iu
gligimus , loiigiludiriem habet,' sola replelioiiem. hoc leyipondus siibliine el supra motium, Ijiterim
Breves dies bominis , et dies ejus tanquam flos agri eigo festinemus nobis emere agrrim istum , einere
£ic efllorebil. Exsiccatum est, inquit, fenum, et cecidit rhesaiiriim islum, qui absconditus est in agfo. tiinne
,flos; verbum autcm Domini in mlernum manel (Isai. gaudiurii existimeinus , cum iii varias incideriiniLS
XL,8). Verus nimirum dies, qui non novit oceasum, tribtilationes.. Dteamus ex animo; dicamus. exisen-
. seterna veriias , vera jeternilas; ac proinde yera , tentia : Meliu-s esi ire ad domum lucius,, quavt
"_eiernaque salielasl Alioquin qiibmodo gloria illa 'a'd domum cvnvivii (Eccle.:na , 3)i ..'"•-
replebil, qua_ fallax et vana esl? 'Penique et inanis '&. Cum ipso sum. iii iribulaliene , ait Deus|: et
tlieiiur, ui jioveris §>JQ le ex.ea magis exinaniri ego aliud interim requifam quam tribulatiorieai?
pos.e, iion posse repleri. B.onumergo inierim magis Mibi adba_rereDeo bonumesl; hon solum autem ,
iibjeclio,. ijtiani elatio esl; bonum magis necessiias, *^sed et po.nere in Dbmino spem ineam (Psai. LXXH,"
qiiani voliipias : quoil, cum uiraqueres citius trans-• '28); quia eripiam eum, iriquilV ei ghrificabo eum.
cai.altcra poananibabeat,allera sitfjacitura coronam. Cum ipso sum in tribulalione: Delicia, iiiquil, mem
S. Utilis tribulatio , qua; probationem bperatur, esse cuni filiis hominum (Prov^ VHI, 31); Eirimanuel;
^ ducil all gloriam. Cum ipso sum, inquit, in tribula- nobiscuni Deus. Ave, gratia' plena, ail angeliisâd
lione, eripiam eum, ei gtorificabo eum. Agam.iisgra- Mariain, Dominus tecum (fiuc.-ii 28). Iii plenitudine
lias Palri liiiscricbrdiariim",' qui nobiscum est in gratiaa nobiscum «st, In plenituilinegloria. erimus
tribuhuibne, et in qniiii trihulalibrie nostra nos con~ "nos ciim illo. Desceiidil,.utprope-siV his qui iribu-
Volalur. Res enim, ut dixi, necessaria, tribulatio, "lato sunt corde, ut nobiscum sit in tribulatibne
qiise in gloriam vertiliir; trislilia , quie mutaluriu riostra. Erit. autem- quarido: rapiemur in niibibus
_gaii"diiim,gauiiiuni sane longum, quod nemo lollil ai obviam Clirislo in aera , et sie semperciim Domino
iiobis , giiauium muliiplex , gaudium plenum, Res• erimus; si tamen curemus inlerim eum-lrabere-no-
iVccessam esl ista necessitas, quae corbnam parit. bisciini", iit sit cbmes viae",qui palri-e'"reddi!or est-
Non coiuemoamii.s, fratres: semen modicnm est; futurus : imo qui liinc palria , riiodo sit-via..Boaum.-.
magiius exiride fructus exsurgit. Forle insipidum , p, milii, Domine, tribulari, durhmodb rpsp-sis.mecum,.
forie acerbiim esl, forte granum sinapis. Non con- quam regnare sine te ,. epulari'sine te-, sine-le glo,..
'sideremus quaevidentur , sed qua_ non videnlur Ta: riari. Bonum mibi, Domine', in tribulatione magisn •
eo: quae enim videntur, temporalia sunl;- qiise au- amplecti le, iri caminohabere termecum, quaniesse-
tem non videntur, seterna (11 Cor. i.v, 18). Prs_Iibe- sinetcvel <inCIEIO.Quid enim-mibi cst iii coelb, ets
-inusprimitiasglorife, gloriemur in spe gloria. magiii a te quidviilui super terram V Au'rum.g77 probat.
JJei.,Non solum antem , sed , tit dieairi expressius , fbrriax , et viros justos tcntatio tribulationis (EicW.
ijloriemiir iri tribulaiibne.in ea siquidem spes gloriaj xxvii, 6). Ibi, ibi cum eis es , Domine; ibi:iiitub-
est. Yide si non hoc ipsum dbcere te votuit Aposto- "nomiiie congregatis rnedius astas , sicut blim <cutn
lis , cuni subjurixit :"Qiioniam tribulatiq patientiam "tribus piieris es digiiatus etiaiiiethnlco apparere,-ut-
operalur, palienlia probajionem , probatio verq spem. diceiet: Quia species quarli, similis Filio Dei:(Dun-.
"Manifesleai]veilere'est in liis verbis , cum prsemi- "in, 92). Quitl trepidamus, quid cunctamur, qtiid
sisset Aposlolus gloriari in spe, non aliud aliquid, "refugimus liuhc camirium? Stevii igriis, sed'Doniinus
"sed ampliiis etim addidisse dicendo : Nhnsolum aiir^\ "nobiscum est in trlbnlatione. Si Deus nobiseiim,
'tem , sed el gloriari in iribulalionibus (Rom. v, 4, 3). "quis contra libs ? Nibilominus qubque si iile eripi,!,.
Noii eiiiin ahera gloriatio commendatur, sed addilur 1D | quis est qui rapial de manu ejtis? quis est qiiide
'magis, ubi spes gloriae, ubi ipsa spei glnriatio reqiii- inanu-ejus possit eruere ? Postrenio-, si ille glorifi-
raiur. Siquidcm iu "tribulatione spes glorias, imo et cat, quisnam alius inglorium faciel? si ille glorifieat',
ipsa in 'iribulnlione gloria conlinelur: sient spes' quis huiniliabit?
fructus in semine, sicut ipse fnictiis in.semine esx. 8. Audi' dehique quaiiam gloria ipse glorificet-;
ln liuhc moduiii cliam n:otio regrium Dei irilra rios; Xonqiludine, iriquit, dierum replebo etim. Et priiho--
'est,^tliesauhis ingens in flclili vase, in agro vili. Est, quidem in eo quod dierum nomen pluraliler pbsuit,.
inquam, sed absconditum est.Felix, qui ibi inyene- n.on vicissiiudinein aliquam,sed nniltitudinem voluit
ritillud ? Qiiis ille ? Neinpe qui messeni magis cogi- commendare. Alioquin si vicissitudinem suspicaris ,
'laverit, quam sementem. Oculus lidei invenil hunc TTieiior est' ilies una in atriis Dbmini super millia
.'thesanrum , nori secundum iaciem judicans ; sedl (Psal. LXXXIII,II). TLegimussanclos atque perlecfbs
videns quai non apparent, el inlucns quse non vi- viros eliain ab his diebus nosiris plenos niigrasse
.ileiitur. Quam veradter hiincthesaiirum inveneriic", , - dierum : iiec sane aliud , quani viiiuliim plenos-,.
quem voiebal iuveniri el ab aliis , qui dicebal: Jlfo- plienos inielligimus grafiaru:n. Nimirum ij. 'Iiane
menlaneum hoc el leve inbutaHonis noslrw supra ploniliidiJiem ,. velat de.dic in dfero., de clarjiaiein.
255 , IN DOMlNICAPALMARUMSERMOI. '•-'. 254
claritatem, non quidem a suo, sed a Domini spiritu _! A liunc quoque, ul supra memini, saneiiinoniam simtit
lransformanlur. Si ergo dies gratia diciliir; Si , ut "et pacemiseclari -pra_cipiiriur,. quod, sinehis nemo
supra meminimtis, et dies liominis, claritas quaeab videal Deum-(Hebr. xii, 14). Cunt ergo repleverit
liomine esl, et male nitens gloria, qiiam ab iriviceni in bohis desiderium iurim , ul rion alii/d sit
qubd
:
qmerimus xjuomodo non magis verus. dies, imo et requiras , sereriato penitus ex .ipsa pleiii(iidirie<_mi-
plenus m.eridies , verae gloria; pleniludo..' Quod>si ino,.viderej'ain poteris serenitatem illim, illara ple-
dies plurimos divisiories dicimus gratiarum; quo- nitudinem majeslalis, siinilisDeb.factus,
quod videas
"modonon in multipiici gloria dierum iiiielJigilur eum siculi est: aul forte qiiia
[alias, jam] ptenus
niuliitudo_?Posiremoeyidenlius aiidi sineulla vicis- omni gloria iii semeiipso, eiiam foris salvationeui ,
siludine dies mulios;. Erit lux lunas sicul lux solis , .'quaiii ojjeraliis esl Deus , el plenam majeslate ejus
ait prophela , -et lux splis sepiempliciler sicut lux oumem terram undique circumspiciet'delicibsissi-
seplem dieruni {Isai. xxx, 26). Istis, ni fallor, cunctis ini soeeuli liabilaior. Ad boc quoque referri posse
diebus.viise su» psalinos suos canlare in domo Do- Videbilur quod "adjeCil: Et ostendam ilti salutare
mini rex fidelis Oplabal. Erit enim devotos esse Deo liieum. '-''•".
ad singula lanlae et tam multiplicis gloria. munera , 7. Alio.quiri1 accipiamus , si magis placel, etiam
el in omnibus semper gratias agere, quasi euneiis "hoc-modo-, nt ipsos quosiiromiserat tiies iri hac
diebus psa.mps dicere norhini ejus. ostiinsjoiie saltilaiis exponat. Longiludine , iiiquil,
6. Longiludine dierum repleboeum. Ac si mani- dieruni §7S replebp eum. Et lanquam quicreres,
festius dicat. Scio quid desiderel, scio quid siiiat, unde erit dies in civitate, de qua legiinus, quia nou
. quid sapiat ei. Non ei aurum vel argeiiium sapil, Iricebit ibisol per.diem , riox enim noii erit in ea.
jion. loluplas, non curiosi.as, non "dighitas aliqua Oslendani illi, ail, salutate meumrul, queiiiadino-
soccoluris. Omnia detrimenlum facit, omnia'asj>'er- .dum et in illa Scripiura legitur., Lucerna ejus' sit
naiur et arbitralur ul stercora.. Exinanivit peiiiius Agnus (ApoCi-x.il,23). Gstendamitti satutare meum.
semelipsum, nec se ex his patilur pCGupaii, qhibus Non jani in. iide erudiain, 'npn jam exercebo,inspe,
uovit se.non posse repleri. Non ignorat adciijus sed in specie. adimplebo. Ostendam iili- sniutare
imaginem couditus sit.ciijus magnitudiiiis silcapax; meum , ostendain illi Jesum nieiini, ut. in a_lernuai
riec suslinet tle mbdico crescere, ut de niaximo mi- jam videal in quem credidit , quein dilexil, quen,
liuatur. llique langiludine dierum replebo eam, quein semper opiavit. Oslende hobis', Dbmihe, iniseri-
iiiji lux vera reficere, nisi seterna implere non po- cordiam luam j>et salutare luum Ma nobis (Psal.
lest :.s.q.i.dem nec longilurnitas illa lerminuin, nec „ LXXXIV,'8).Osteride nobis, Dbmihb, saluiare luuin,
clar.itas iila occasum , necsatietas illa fastidimn ei sufficit nobis. Qui enini vitlel illud, videi et le :
liabet. Erit enjm securilas de a_lerriilale , glorialio qiiia ipsum in te , etlii in ipso. Haacesl aiileiu vita
de veritale, exsultatio desalielale. El ostendamilli _L'tern'a,ht cogn.oscamusle verum Deum , el quem
salutare. meum. Nimiriim exlunc videre inercbitur. misisti Jesum Christum (Joan. xvn, 5)'."Iiaqne tuiic
quod oplavit, citm sibi Rex gloria? gloiiosam exliir dimilles servtim tuum , Domiiie , secundtiin ver-
-bebit Ecclesiam, non habentem maculameb splen- bum tuum in pace, cum viderint bculi iiiei sa-
dorem dlei,- sed neque riigam ob omnimodam pleni- ' lutare luum, Jesurn tuum , Dominiiin nosirum ,
ludiuem sui.'Aljqquin ad illius fulgorem luminis, ^qui esl super oinnia Deus benediclus in s_ecula.
sicut noii impurus , sicriec lurbatus quidem in.ali- Ainen. i ' ' ' ' '
,
' ' •
.
fluo animtig 'yej inouietus assurgit, Iiideesi-qut.d
ft[ DOMINICA PALMARlfM.
'
. S.ERMQ i. ^ praedixeral per propbelani, Quoniam omnis caro-
' De iribus ordinibus obsequenlium Cltristo. V fenum, et oxtinis.gloria ejus, tanquani (los feni (Isai.
1. Non sine causa spiritum Sponsi pariler el Dei XL, (i), eliani apparens in carne manifesie stutiuit
sui babens Eeelesia , processionem bodie ilova qua- probare inse ipso. linde el processionis gloria vo-
dain ei miia conjiiirciione addidit passioni. Nam luitsubl.imafii qui pauloposlsibi-hoverat iriiminere
processio plausuin lialiel, passio planclum. Quoriiam diem ignomiiiipsi.ssimaepassionis. Quis ergo sperare
ergp sapieiiiibus. et insipientib.us debilores sumiis, jam debeatin incerto.gioriiE lenipoi. ilis.cum videat
videamus quid uirisque conferat haec conjunclip. Et in ipso qiioque qui peccalum non fecit,. crealore
prius quidem quid siecularibus indicet.: quoniam temrjorum et conditore universitatis,' post exaltatio-
iion prius quod spiriluale, sed quod aniniaIe.Videa,t riem lanlam, lanlam nihilominusliuhiiliatioiiem se7
ergo ssecularis an.ima, videat et intelligat, quoniam qui?; In eadem enirn civitale, a plebe eadem^ et
extrema gaudii Juclus occupat. Propter hoc enim eodem tempore, nuiic quidem processionis gloria et
'
qui csetera quo^quecffipit facere-ei docere, iion.so- . divinis e»t laudibus lionoratus-; postniodurii. yero
I,uiiiverbis pr_edicans , scd cl exemplis; quod anle.-• i,ntcnogalus conlumeli.is et lonnento., & cum sce-
253 - S. BERNARDIABBATIS CLAR_£-VALLENSIS 256
leralis depnlauis. Hic esl transilorise fmis lselitia., A coris , totnm ei adscribenl, tbium ei -allribtient
liic fruclus gioriae lem poralis. Propterea p.rudenter (Apoc. iv)., ". ]
orat propheta, ut cantet Domino gloria ejus, et non i. Jam yero quouiam de jumento el veslibus, et
compuiigattir (Psdl. xxix,,13); id!est, processionem de rarnis arborum meniio facia est, -consideraie
Iiabeal,,quain passio non sequatur. ;, , . . .,•• diligeniius libet tripleX'obsequium , quod jri proces-
2. Vqbis autem,cbarissimi, tanquairi Spiritualibus sione hac.exbiberi video Salvatori: priinum quidem, .
spiritualia,comparantes, in processione quidem co_- a jumenlp cui insidet; secundum ab eis qui suailli
le.slis p.alria. repraesentamus glpriam , in passtone veslimenta sternunt; tertium vero , ab bis-qui de
moristramus viam. Nam si in processione quideni arboribus ramos caedere perhibentur. Nonrie tamen
yeiiit libi in nienlem fulura allajselitia et exsullatio pnmes reliqui ex eo qtiod abundat sibi millunt<, et .'
multa nimis, quandb rapiemur in nubibus obviam quasi sine gravaroine obsequimtur Dpiuino , solum
Christo in aera; si tota concupiscentia videre de- vero jumentum semetipsum exponit ejus obseqiiio ?
sideras diem illam , quando suscipietur in coelesti Silendum mihi esl, ul elaiiouem caveatis; an magis
Jeriisalem.Chrislus Dominus, caput cum omnibus loquar.ul habealis-eonsolalionem? Junientum cerle,
jnemb.ris, porlans triumphuiri Vit-loriae,apjdaudeii- cui jnsidet Cbrislus', honne vos eslis, j'uxta praece-
, tibus jam non popularibus lurmis , sed virtuiibus " plum Apostoli, gloriflcantes et- portantes Deum in
angelicis, clamantibus undiqhe popuIis;utriusque cbrporibus veslris ? {/ Cor. vi,.__0.)Expendunt eriim
Testamenli, Benediclus. qui venil in nomine Domiiii sseculares homines in obsequium Doriiini., non qui»
(Matili. xxxi, 91: si, inquam, considerasti in prpces- deni corpora, sed quae adjacenty et necessaria
siorie quo properandum sil, disce in passione qua sunt cbrporibus, cum de lerr.ena -substanlia "elce-
sil eundum. Hsecesl enim via viiae-, tribulatio prae- mosynas largiuntur. Praelali quoque ramos caeduht
' sens via
; glorioe,via civiialis habilaculi, yia regni, de arboribuSjVerbi causa, cmn de fide et obedientia-
secundum quod clamat latro de cruce : Memenla Abrahae.tie castjlate Josepb,dejnanstietudine Mojsi;
mei, Dqmine, dum veneris in.regnum luum (Luc. cirterbrumque sanctorum. viriutibu.s evangelizbnt.
xxmî-iJ.Êuniem in regnumvidit, quo cnni perr Verumiamen et illi de pfomptuariis plenis Jargiun^
yenissel', stii memorem esse rogavit. Pervenit ergo lur;elbi quaeacceperunt gratis, gralis nihilomimis
ei ipse : sed si vis nosse quam fcompendiosa via , 'dare.jubenltir. Omnes lanieii,si fldelfter suo qnisqpe
sadem die meruil cum Domiuo S79 esse m Pj>ra- intentits fuerit ministerio, in procfessioneSaivatbris-
tliso. Tplerabilem proinde reddit passionis laborem sunl, el cuiii eo ingrediuntur in sanctam eivil&lem ;.
gbria processionis quoniaih ariianii nihil.diilieilei Q quoniam Ires praevidit propheia salvaridos ,. Noe-
esl. , . - .- ca.denlem ramos in.area. fabricam; Danielem in vili. .
3. Nec mireris quod pracsenli processione «ele- ediibo ,. et labore absiinentia. faclnm tanquam ju-
stcm dixerim repraesentari, quando unus ct idem ini mentum, Salvatoremque portameni; terliumquoque;
utraque suscipitur, etsi longe aliler et ab aliis. Ini Job., bene dispensanlem substaniiam huj"usmundi,
liac enini processione irralionabili jumenlo Cbrislnsj et de velleribus ovium suartim pauperumjatera;
jnsidel : in illa yer.oj'umenlum quidem fulurum esi_, calefacientem ( Ezeck. xiv, 14). Cui tameii in prc--
sed rationale : quoniam homines et jumenta salvosi cessione illa lesus propinqiiior, cui de.lrihus ordini-
.facies, Domine (Psal. xxxv", 7). Cui-simile estillud.: : bus saius vicinior, facile, credo; polestis advertere..
Ui jumenium fattus sum apud te,et ego semper tecumt :- SERMO II.
(Psal. LXXII, 23). El vide si non de processione lo- De passione, el processione, el ijuatuor ordinibus.
quitur, cuni sequatur: Tenuisli manum dexlerami processionis.
tneam el in volunlate tua deduxisli me, el cum gloriai - '1. Necesse est ut loquaniur hodie brevius propter
suscepisli me. lbi certe ne ipse quidem pullus deeril:: angustiam temporis. Mulla quidem nobis ministrat
quoniam etsi murinuret haereiicus parvulos noni processio, quam celebraturi sumus, sed eaderii impedit-
sinens yenire, parviilorum-baptismo detrahens(57); , D ne dicere plura possimus, Celebraiuri suiiius liodie
qui.parvtilus naius est, el primam paivulorum elegit, t, processionem, el panlo pbst audiiiiri passionem.
aciem (I.iinocenies loquor), bodie quqque parvulos ai 8S0Qult' sibL vult mirabilis isia couj'tuiclio, 'aut
graiia noh excitidit: quia iiec pietati ihcongruum,, quitl cogitavertint palres nostri, passionem addentes
nec maj"eslaliejus diflicile est , ut suppleat munus. processioni ? Nam processio quidem nierilo repfae-
graiise, qupd minus in eishabet natura possibile. Ibii senlattir hodie, quae facta est hodie; passio -vero
non ramos arborum, npn viiia vestimenla populariss cur adtlita est, quaiu sexta feria consiat esse secu-
Turrha prosternet: sed demitlerit pennas suas ani-- lam? Opportune utiqiie processioni passio.conjun-
nialia saiicta,', depbnenl coronas.suas anle. lliro-- ctaest, ut discamus in nulla laetllia hujus saeeiili
num A.gni viginii quatubr seniores., el. virtutes.s habere fiduciam, scienies quoniain exlrema gaudit
oihhes angeiicae quidquid habeiit gloriae yel derT Juctusbccupal.iProplerea nou simus slulii, ul olcci-
•
''.(STJflenricianos inlelligit, <!e qtiibus iii ejiistola 241; Eos sequebanlur Chloniehses^quorumaogmata
yefell.unlur sermonibus 65 et 6.6iti Cai.i.lica : , ., . [
2Si IN DOMINICAPALMARUMSERMO H. 2,.S
dat nbs prosperilas nostra; sed in die bonorum non A qhas ego de preliosioribus regionis fnisse rion
immehiores simus Tiialonim , et e converso. Islis credo.
enim mislum esl pr_esens'saeculuhi, non scecularibiis •k.: Sed quid <fuit quod processionem habere yo»
lanlum,"sed etiam spiriliialibus viris. Nam el- sse-" iuit, quimox fultiram noveral passione.m? Ferte ut
ctilaribtis yiris aliquando quae placent, quandoque amarior esset passio, qham ptocessio prwcessisset.
quaedisplicent videmus accidere; el ipsis nihilo- Ab eodem enitn populo, in eodem loco, el ipso
miniis spiritualibus rioh semper-lrislia, non seihper tempore, paucissiniis diebus inlerpositis, primo cuni
Igeta succedunt, sed vespereet mane dies unus;'.et tanto triumpho susceplus, postea crucilixus esl.>
illud : Vistfas eum diluculo, el. subilo probas illum 0 quam dissimile esl: Tolle, tolle, crucifige eum.
(Job vh,- 18). Verum hoc" inierim dum prae- (Jodn. XIX;15); et : Benedictus qui venil iii nomiiie
sens aseculum manet, vel magis riiarial e.t -fluit. Domini; hosahna in allissimis! (Matlli. xxi, 9.) Quam
2. Caeterunipost lioc sseculum duo fuliira srint dissimile : Rex lsrael (Joan. xn, 15); et: Non ha-
ssecuia valde divisa et diversa : ita- ul in allero non bemus regem' nisi Cmsarem!;(Joan. xix, 1S.) Qtiam
sit nisi fletris el stfidor dentiuni ;" in altero sit dissimiles rami virenles et crux, flores et spinae!
sola gratiaruni rictio, et yox laudis. Abster- . Cui ©81 prius sternebahtur vestimenia aliena,
gel enim Deusdmnem lacrymanv ab ocu:tis sdn- B ecce suis exuitur, elsors mittitur super ea. Vae
ctorum : et mors jam tion eril amplius,neque luclus, libi, tiniariludo peccatorum nostforum, proptef.
<
ue\ue clamor, sed nec ullus dolor, quohianv priora quse solvendii, tanla amaritudo necessaria esl.
iransierunl (Apoc. xxi,4). Inlerini sicul amalores 5. Jam verb ad processioriem accedens, tanquain
mundi mulla patiimtur adversa : sic nec ipsis ser- quatuof ordines in ea mihi videor intueri : et.for-
vis Dei ori.iiia in hoe muhdo oplala succedunl. In tassis iu hac noslra processione hodie omnes poie-
. die ergo malortim memofes sunt bonorum, ne pu- runl inveiiiri ; Praeibant enim aliqui, et viam pa-
sillaniihcs fianl et inipatientes, sicul is de quo legi- rabaril. ipsi siint qui viam paranl Dbmino atl corda
• mus iii.psalmo : Confitebitur libVcuni betiefecerisei vestra, qui vos regunl, "et diriguul gressus vestios
(Psal. xLviii. 19). In die quoque bonorum nori im- iii viam jiacis.Âlii-seqiiebantur : et bi sunt qui
inemores suiii maloruin; ne extollanlur, -et dicaut propriae inscienliae conscii, devole sequnnlur, ct
. in abundaniia sua : Non movebimur in _eiefnum. adha.renl semper vestigiis praecedeiilium. !Eraut
Sicut enim ss_culariuiii rerhni prosperilas' occidit quoque discipuli, lanquam domcsiici, latcri ej*us
stultum saecularem, sic polest abundaiitia spiriluaiis adhcerenies. Ipsi siint qui oplimam parteni elege-
prosperitatis occidere indoctum spiritualeih, aique fi runt, qui in clauslro soli Deo viviint, semper Deo
ideo nori spiritualem. Spirilualis quippe.dijudicat adhaerenles, et ejus placilum considerahles.-Jpsuin
bmnia. Dnde autem eyCniat quod stulium occidit quoqtie jumenlum, cui insidebat, non defuit: qubtl
prosperitas (Prov. 1,32), el non sapientem, alibi "designat duros corde, et animos quodammodo be-
liabemus : Cor sapientis vbi Iristiiia, el cor slulto- ' siiales. Verum non fuit animatium ibi bujiismbdi
rum ubi Iwiilia. Merllo "proinde ail : tnelius esl cbpiosiormultiliidO; nec oportuit. T.ales enim magis
ire ad domum luctus, quam ad domum coiwivii(Ec- oneri sunt quam bonbri, nec propler eos proces.sio
cte.\n,5). Licet enini. niultos frangat adyersitas, yalde gloriosior.esl. Hujusmodinamque canlarenon
iaineii multo phires extollit prosperilas, sicut scri- noruni, sed rriale sohoros dant rogilus. Ipsi sunt
ptum est -..Cadenla latere luo inille, sinislro scilicet, qui virga semper et calcaribus egenf. Attamen nec
per qubd designatur adversilas ; et decemmilliaj id ipses relinquet Doriiimis, dunv disciplinam ferrc
est multo plures. o dextris iuis (Psal. xc, 7), in voluerint. His enim.dicitur : Servile Domino itni-
quibus "prosperilas designatur. Denique quia utro- more; el~: Apprehendile disciplinam„.nequando ira-
bique periculum est, oral Sapiens et dicil: DivUias scalur Dominus, et perealis \de via justa ^(Psal..n,
et pauperlaieni ne dederis milii (Prov, xxx, $):. ne 11. 12). Pdstquam eiiimjumerilum hbc disciplinani
forte aui divitise exlollererit in superbiam.; aut ]D ferre noluerit, quid reslat, nisi ul abjicial eum Do-
pauperlas"dejiceret in impaiieritiam. - inirius cum iridignalione quadarii, et prolinus exeat
5.: Dnde et Doininus sicut iii-passibne palientiam, a via, currens ad spinas ellribuios, a quibus suffo-
ita in processione bumilitalem exhibefe curavit. In catur verbum Dei'; qui sunt divillae hujus mundi,
illa enim tanquam ovis ad occisionem ductus esl; el voltiplates carnis? - .-'••
el quasi agnus' coram loiidenle bbmutuit,et non 6. Sed. siqrii lales sunt hic, quibus <gravis sit
aperuil os suum : qtii cum pefculerelhr; non com- ordo, et omnia orierosa; quos pungi frequenter
mihabalur, sed magis ofabal, dicehs : Paler,igno- oporteat et hrgeri: obsecramus eos, ut sludeanl de
ice iltis, quia nesciunl quid faciuni (Luc. XXIII,'54). jumentis, si forte queant, in homines commuiari,
In proqessione autem quid? Parabantsese populi, et computari imer aliquos• c_elerbrum, nl aut de
ul exireiit obviam ei, nec-eum.lalebat-qui noverat- • praecedentibus, aut"de adhaerentibus el collaleraii-
quid esset in boniiue. Propter quoil el ipse paratus . bus, aut de. sequentibus siiit. Quod si non faciunt,
est, hon in curribus et in equis, nec in.frenis ar- ' obsecro ut vel in eo quod sunt perrrianeant, et pa-
genieis, aut sellis auro teclis.: sed humilis aselli tienter interifn ferant quaesalubria sunt, etsi minus
tergo sedeiis, suppositis aposlolorum vestibus, suavia, donec coniplaceatiDominp respicere.hamiliT
°K9 S. BERNARDt ABBATIS CLARJi-VALLENSIS 26»
latem corum, et in. melius aliqnid eos promovere., IA et mensura (Sap._xi, 21); specialius lamen eatem-
Vultis autem til aliqualenus consolemur jiimentuiri pora, quibus in teiris v.isus est, et ciim liominibtis
nnstrtim? Scimus.eqiiidem quia canlare non noyit. conv.ersalus est, qiisecunque in eis operalus, locutus
Neque enim de eis cst qni dicere possinl: Canlabiles autpassiis esl, ita disposuil, ut ne minimum quidem
mihi erant juslificationes tua: in loco peregrinationis monienlum, ne unum ioia a sacramento vacaverit,
inea;(Psal. cKvm,Si). Atiamen unumesl,quodnemiiii aut praeterierit sine iqysterio. Eyidentitis tariien !qu«r
1
peteroium tam prope esl Dominiis. Nam nec ipsi tuor.proximos dies,. et ipsum quem bodie cojimus,
gtii binc inife.adhserein, tam prope euhi htibent.ut illusiravit' : diem processionis,, diem. refectionis,
jumentumciii insidet. Et aiitli hoc ipsum a Pro- passionis, requielionis et resurrectionis suae. Nola-"
p.heia : Prope est Dominns his qui tribulaio sunt hilcs admodum dies, et inter caeleros insigues magis.
corde (Psql. xx-xin, 19). Nam et ma.ler qiiem aegio- Prima siquidem die gloriam suscipere tlignalus est
lantem novitfihuni, magis fpvet et ssepius amplecti- hu.manam, et cum i.ngenli quodam tripudio, ei ex-
tureiim. Nenioigitur indignelur, nemo; contemnal, sullatione universa. terrae, Jerosolytnsm non propriis
dum • volueril esse Chrisli jtimenlum... Eienim qui, (nt hactentis co.nsueveral) pedibus, sed jumcnto
seandalizaveril unum de pusillis istis, illmn gravi- yectus inlrare. Et iiapcquidem prajparaiio.ad pas-
ler" offondii, -qui eos .tanqiiani maicr gremio suae B I sionem fuil, excitata biuc 'maxime invidia sacerdo-
fovet ii)isericordi;e, doncc .roborentiir. Unde, ei mo. lum. Saiie venturas aliquando lurbas ut faperent, pt
rnm . in.irniilaics, paiieniissime ferendas bealus euin regem facerent, fugiens legitur declinasse (Joan.
Bciiediclus admoiiuit (liegul. cap. 72). vi, 45). Nunc vero eliam non qusesilus adfuit, ut
, 7. ^Jnatuor ergo sunt genera in processione Do- tanquam rex Israel susciperelnr et 'prsedicarelur ah
rnini. Boni prudentes, et boni. siinplices :-hi sunt eis : quin eliam in baecipsa praaconia eorum (qiiod
qui, praiciinl, et qni sequuritur. Bonos aulem.ad- dubium non est) animqsexcitavit. Sicnimirum et de
didi, quia prudentes non boni, iniqui sunt, j'uxla passione adverlere est. Exiit qnandoque, et abscoiir
illtid -.Sapienles sunt ul facianl mala (Jerem. lv, 22); dii seab eis, scilicel Judaeis : necyoIebatj"am.(tmbtir .
ct simplices non borii, sliiili ,siinl. In processione lare palam in Jtida_a, quia quierebant eum.inlerficere
siitem Domini, nec iniqnus locum habet.hec slnlltis. (Joan.yn, 1). Sciens autem qtiod vencrit Jiora ej*us,
Porro qui atllueienl ei, cqnleniplalivi sunt. Qtii lanquam polestatem babens spontaneiis ipse sd ohr
poriant ciiin et oneraiilur eo, ipsi snnt duri eoide, tulitpassipni. Decebat nempe Pontificem nostrnmten-
et p;irtini devoti. Setl ecce omnes stinl in proces- latiper omnia pro simililtidine ahsqtie peccato (Hebr*
sione Doiiiiiii, et nemo ex ipsis fociem ejus videt. iv, 1S): ul lanquam verusbqnio eiprospera hpniinurii,
Nam qui pracedunt, occtip.ali sunl in paranda via, ^ et adversa opporltine vitaret, opporlune susciperet.
sollicili cii;pa peceala el lenlaliones aliorum. Qui et utrarumqite rerum in, se ipso nobis salulare pras-
scqiiuiitur, ipsi omnino faciem.ejiis videre non pos- beret exemplum. U.teniin temperantise est praecbrii_.
stinl: setlj sicul Moysi dielum esl, posterioraejus populi et sseculi Iinjns prospera declinare, sic inter-
videtil. Jumenluin cui insitlet, nunquam ad viden- diim jnslitise eslcerla quidem dispensaliorie adiniJ-
diini ievat bculos, si.d pronum est semper in.ter^ lere ea. Perseciitio quoque< et lemporaiis omnis
ram. Qui verq ggjg adliaorent ipsi,. aliquando vi- adversitas pro !oco el .lempore prudenter aliquaiido
dere possunt, sed rapiiin et non coniiime, iiec fugienda eril; cum autem necesse fuerit, viriliter
plene ditm adbtic s.unt in yia. Auanien quan.Bm ad loleranda. |
alios, ipsi magisfacie ad faciem eum yident, juxia 2. El in his. qiiidem duobus (prosperilalem et
qyod ilem.JaHns aflectnosus] de Moyse. scriplum adversitatem Ioquor) htimana omnis vita versalur.
est, qniii cseleris quidem prophelis per visiones et Nihilominus antein in, illis quatuof.notissimis utique
somnia, Moysi vero" .facie. ati faciem loquebaiur. sppciehtis virliis niiiversa consisiit. Ita ergo omnem
Quantiim ad plenain sane visionem, nec ipse Moyses, virtutem implere decuil eum, in quo plenins habi-
<lumyiveret in boC mundo, impelrare poluit faciei ,Q labat omnis plenittidb viriulis, ul nolum fieret onir
ipsius visionem; quia, sicut ipse ait, Non videbit me nibtis quia is scirei maxinie abundare, scirel el pe-
homo, etvivet (Exod. xxxni,[23,11,20). Nnn videlior, nuriam pati. Non eniin Dei Sapieniia de his efat,
inquit, in liae vita : non videbil quis faciem nicam quos occidere prosperilas sua; non Dei Virlus de
in hac via, ei in processione isla. Ipse itaqrie magna bis quos perdere pbsset aversio. Utrumque eniin
pietaie sua donet nobis sic in ejus processiqne per- scriptum est, quqd prbsperilas, non tamcn omnium
severare dum yivimus, ut in magria illa processione, sed slultorum, occidat- illos : et aversio ulique, non
iqua cum suis omnibus a Patre suscipiendus est, et quorumlibet, sed parviilornm, perdat illos (Proy. -,,
Uaditi|nis.;regnum Deo el Patri, sanctam civitatem 51,.S2). Quam modeste lamen hanc ipsam videtur
ingredi rnereamurctim eb, qui vivit efregnat per gloriam suscepisse, -ad triumpjialem SS3 occursiim
.oniniassr.culasa.culqrum.Amen. ... . in asino veniens, non in curribus aut in equis ! Et
• --' dicebal : Si quis vobis aliquid dixerit, dicite:Quia
SERMO III.
Be quinqne Domimtshis opus habel (JI/fl(t/i.xxi,3i,3).Opus nia,- .
' ;diebus, prqcessionis,' iefeciionis,.pdssio- • gmim, opus salutts. JSempe.liominesel jumenlaSE!TOS
nis, requietionis ei resurrectionrs. ,
- 4."Cuni uniyersa feceril Deus in numero,
pondere facereveiicral.muItipIicansmisericordiamsuaniDeQS.
2GI . ; IN DOMINICAPALMARUMSERMO III. 2.52
Inilia noslrse conversionis foret ista dignatio, ut A Non esl voluntas camis el sanguinis Iiwc, sea vo-
primiim ex ancilia filium generemus. Soluius est ad luntas Patris, et, sanctificalio nostra. Deniqiie, Si
mandatum Domini qui antea lenebalur, aut non va- non tavero te, ait Dominus ad Petrnm obnixius repn-
lens, aut non yolens henefacere; aut ulroque fortius gnanlem, nonhabebisparlemmecum(Joan. xrii, 8). Sci-
vincnlo alligatus, nec volens scilicet, nec valens. mus autem quis dixerit: Eum qui venit ad me, non eji-
ISon novil inierim purius in Dominq gralulari. Per- ciam foras; quiadescendidecm!o,nonutfaciamvolun-
suasum lenet .placere ci quod agit, et consolatur .iti ialem meam, sed voluntalem ejusqui misit me (Jean.
eo quod sibi eum quqdammpdo se facere reputet vi, 57,38). Opportuneautem.etutique more stib, posl
d.bitorem, ssepius memorans quia Dominus his opus exemplum operis, exhorlatibriem sermqnis adjunxit.
liahet. Nam processu lemporis in eo magis aflicietur, Inier lbquendum quoque (nam copiosissirims exsti-
ut suo soUicilelur debito, et tinieat, ne forte laniis tit sermo).muIu's eos promissioriibus propter iiist&n-
heneficiis iuveniatur ingratus, dicens : Quia servus tem maxiine passionem refovere el refocillare cura'-
iuuiilis sum, el bonorum meorum non eges. At baec vil, de restirrectione stia, de adveritu Paracleii, de
quidem verax afieclio et fidelis : hic filius liberse, eprum eonfirnialione, et aliquando assumptibhe M
cnm quo. ancillae filius hseres esse non possit. I_ta seipsum. Nec rnulto post ventum est ad oraliorierii.
ergo in liac prpcessiqne. . et ttsque lertio faclus iii agonia orabal. UBi^quiden»
3. Caeterumantepassionemaffectuosissimiis [alias, non solis oculis, sed quasi menibris omnibus flevisse
affeotuosius] Paterfamilias r.efectionem suis cuia- videlur, ut lolum corpus ej"us, quod est Ecclesia,
exhibere .: el in hoc quoqup appa- tolius Iacrymis c.orpori'5 purgarelur. Nam de sa-
" yit domesticis
riiilbenignilas ei humanitas Salv.iloris. Cum enim cramerito qtiidem corpqris el gg4 sangiiinis
dilexissel sups, in flnem tlilexit eos, el dieebat: Dt- sui.nenio esl qui nesci.tt, hanc qtioque loinm ct
siderio desideravi. hpc. pascha manducare .vobiscum, lam singulariim alimoniam ea pfimiim die exhihi-
antequam patiar (Luc. xxn, 15). Opqrtebat eniin. lam (Matlh. xxvi; Marc. xiv,; Luc. xxn; Jonn. xin-
Espelieral cos Satanas, tit cribraret sicul iriiicum.:, XVIII),ea die commendatam el maiidatani deinceps
opuserat pr.fvenire refeclionem. Denique qui refe- frequentari.
cti paulo niinus.defeceruni, qtiid j'ej'uni fecissenl? 5. Ex hoc jara dies sequilur Passiouis,' in qiia
Hinc ftiil quod npn.modo corpora,,scd eliairi corda nimirum sicut lolum hominem salvum fecil, sic
refecit, :et ea quam maxime; Neque enim cprporalis de io:o se fecit hostiam saluiareni, corpris expo^
passio, setl lenlaiiospiritualisinstabat, quOd singula- nens lantis suppliciis el injuriis, ahimum verb
fiier-ille fulurus esset donec transirel. Ea niihjrum r, geminse etijusdam humariissimae compassionis affe-
hostia sicutsola prodesse potiiit.sic sola' suffecit • clui : hinc quidem super mcerore iriconsolabili
nec Qhristum decuit simul et Pclrtim, aut Jacobum. sanctarum feminartim, inde super despwatioiie
vel Jpaniiem prq salule hominum pati. Cruci.fixi ta- et dispersione discipulorum. In his quatuor crux
men fuere cum eo alii duo, setl dsio nequain, de Dominica fuit : et hscc omnia propler nos pas-
-quibus nuila prorsus suspicio posset haberi, lanquani SBSest, qui lanta charilate eompasstis est nobis.
ex eis minus efficax sacrificium supplerelur. Verumlanien quae de ipsoeranl, fineih habiiere,
. -4. Qitibtis e.rgqipanibus in<ccena refecit aposto,- sicut ,ipse lamentaritibus iitulieribiis ait(L«c. xxin,
|os? Ul ego.arbitror,.quinque. Meiis, inquit, cibus 28)j iinemulique celerrimum et celeberriintihi,
est, ti. faciam voluntalem Patris , mei (Joan. IV, primp quidem requiem, deinde resurrectionem. Nos
54). Cibus ulique, sed cibus cordis. Quid enim quoque, si feslinamusin illain ingredi requieni.per
se.queconfirmat et corroboral. cor humanum, quid mullas tribulaiiones nobis memiheririiiis transeuu-
ita in.omni necessitate confortat et sustental, ut dum^ El priusqnidem donec srimus in.lribulatiope,
divinse, volunlatis exseculio, velut in quemdam magnurii nobis videlur [alias, videretur] aspifare a.l
animae venlrem, co.nscienliam scilicet ej'us, ingesta? requiem, tanquam nihil simus amplius desitleraiurj.'
Sic et sermonem divinse exhortalionis, et promis- D 1 Verum non erit nobis reqa.ies, ne in requie quideni
sionum ejus consolalionem, et oranlium [alias, bra- ipsa, a desideriq gloriae, a desiderio resurrectionis.
lionum] lacrymas, panes cordjs esse solus ille igno- Amodo, iriquit, jam dicit Spirilus, ut reqidescahi a
ral, cujus jam aruil cor, pro eo quod suum ipskis laboribus suis (Apoc. xiv, 13). A labore ergo
panem coniedere sil, oblilus. S»Per. omnia aulem requiescunt, qui in Domino, moriuntur; sed non
caro Dominivere est cibus, el cibus vitae,..panis de requiescunt interim.a clamore. Denique siib thronb
ccelo viyus.(/«._iit.vi, 56, 4.8, 51). Nulluni ex his.in Dei clamanl animae occisorum; quia etsi • nihil
bac tam solemni coena Domini defuisse reperies, si Iiabeantquod nioleslet.nondum tameri totum batent
diljgenter adverlas. Recu.mbenlibus adhuc discipu- qubd delectet, donec requiem resurrectio, doriec
lis, sttrgil a-cqena, praecingitur linteo, aquam ponit Sabbalum Paschasequalur. Ameri.
in, pelyim, discipulorum pedes abluit et exiergilj
£65 S. BERNARDl ABBATIS CLAR.E-VALLENSIS , | §64
"1N FERIA IV HEBDOMADJE SANGTJS, !-'•-.-•
: .
. . ": '"'. 5SERMO. . -,.r-
, De passione Domini. -. , ;
l.Vigilate ahimo, fralres,, rie infnictuose vos A etmajbr in eis patiemia comptobaliir, el commen-;
hujus. lemporis sacramenta_ pertranseant. ^Gopiosa dalur. Quomodo uon maxima ceriseatur in Cbristo,-
est benedictib : dale recepiacuia munda; devotasi qui in funiculp hseredilatis snae, ab his, tjhibus spe-..
anjmas, se.qsus vigiles, affeclus^sobribs,"puras con- cialiter advenerat Salvator, cfudeiissima ..mofte" 1nec
scienlias exnibete tantis charisma.ibus gratiarum. multatur.sicul fur, nullum oninino peccatum,
Nimirum.jadmonel vos solliciludinis liujns, non aclu proprip.nec contraclu," sed necin qho crescere
modo specialis ipsa conversatio quairipfofessi eslis, posscl, habehs? Nimjriim iiiquo -habitat omnis-
sed et. generalis Ecclesiae observ.atio, cujus lilii pleniludo divinitatis, non uuibratice, sed corporali-
-
'cstis, Universi siquidem Christiarii sacra bac septi- tef; in quo Deus est mundum feconcilians sibi, non .
mana, ajil prse solito, aut praeler solitqm, pietatem figuralive, sed subslanlialiter; qui tlenique plenus
cplunl, rnodestiain exiiibenl, hiimililalenisectantur, est graliae-et verilalis.non coopefative [alias, com-..
induunf gravitatein, iit' Ghrisio palienli quodam paralive], csed personaliter,-.ut faciat.opus stium.'
inodo coinpati videanlur.Quiseniin tiim irreligiosus, Alienurr. est qpus ejus ab eo., Isaias loquitur (Isa.
qui iion compungaiui? qtiis tani insolens, ul rion xxviii, 21); quia et opus suum fuit, quod dedit ei
humilieiur? quis lam iracundus, ul non indulgeat? Pater utfaceret; et.alierium ab eo, ui lalis talia
quis tam deliciosus, ut non abslineal"? quis tam snstinerel. Ita ergo habes ih opere patienliam.
flagitiosus, ul.non coiitiheal? qijis (am nraliiiosus, 3. Nani fnodum Ipsum si diligenter atiendiis, ,nori
ul non pceniieilhis diebus? Merilo quidem. Ne.mpe modo mitemj sed «t humilcni corde' .cognosces.
adest passio Dbmini, usque [alias,- ulique] 'hodie Nempe in humililate judiciuinejus sublalum;est,
tetram movens, pelras scindens, aperiens mpnu- cum riee ad tantas blasphemias, nec- ad falsissima
inenta. Prope est eliani resurrectio ejus, in qua sq- qusn sibipbjiciebantur criniina respohderet. Vidi-: .
Jemnitatein ceiebrabilis allissimb Domino : ulinam viuSi inquit, eum, et nonerai ei aspeclus, itec spe-
lisque iu allissima quae fecit magnalia alacritaite et ciosum fofma pra; filiis homiriiiiri, sed ripprobfiuth
avidilale spirilus subeuntes ! Nihil. in mundo pote- hbfninum, et tanquam leprosum; novissinium viro .
rat melius fieri', quam quod factum est a Doniiiio runi, planq virum dolofum, a, Deo percussum et
liis diebus. Nihil mtindo poterat melius vel utilius . humiliatum : ila ut nulla" esset ei species, neque
comm.endari, quam ui ritu perpetuo celebfet singu- decor (Jsai.Lin, 2-4). 0 hovissimum el aliissimiim!
lis arinis memoriale ej'us in desiderio animae, et o, humilem et sublimem! oopprbbrium homihuni ev
niemoriam abundaritiae suavitaiis ejus [alias, stue] gloriam Angelprum! Neilio illo sublimior; lieque
eruclel., Uirumque autem propter, nos, qubd in r iiumilior. Denique sputis illitus est, opprobriis saiii-'
utroqueiiobis,saluiis.fructus, iri utroqiievila sriiri- faius est, morte turpissima condemnaius est, ciim-
lus ndstri. Mirabilis passio lua, Dbmirie Jesu, qriae sceleratis deputalus esl. Nihiine merebilurvel isia-
passiories omnium nostfum propulsavit, propitiala bumilitas, quae hune liabet modum,. imo qtiae laih
estomuibus iniquitalibus nostris, et nulli unquam e^tultra mbduhi^? Sicutestpatibntla singularis.jsic
•
pesti iiostrae inverihur inefficax. Quid enim tam ad humililas adnrirahilis; utfaqtie siue exemplo. I
nioftem, quod non ma morle solvatur?'. i.Ulramque iamen magnifice causa ipsa cbm--
__..Inliac igiiiir passiohe, fratres, tria specialitef mendat : iiimifum chaTitas esl. Proptef nimiain-
- <
conyenil inliieri'; opus, modum, causam. Nani in enim charitatem siiam; qua dilexit nps Deus, ut'
1
opere quidein patientia, in ritodo iiumililas, in caiisa servuin redimeret, necPbier Filio,- nec sibi Filius
charilas commendaiur. Patientia aulem singulaiis; -ipse pepercit. Vereniriiiam, quia el hsec mehsurairi'
885 quod videlicet cum supra dorsum ejus fabri- excedil, inodum superat, plahe superemiriens uiii-;
carent peccatores; cum sicexlenderelur in ligno, versis.j Majorem-,inquit^ iharilatem riemo' hdbel,
ut dinumerafenlur omnia ossa ejus," ciim" fortissi- quam ul unimdm suam ponat quis pro amicis"suis "
mum i.lliiii prbiiugnaculum, quod cuslodit Tsrael, (Joan. xv, 13); Tu majorerri habuisli,' Domine, po-
cuiri fodefentur hianus et ]
D nens eam etiam inimicis. Ciim-ehiiri adhuc ini-. :
undique foraretur; ejus pro
pedesi sicul agiiris ad occisionein ductus sit, et lan- mici essemus, per mortem luam et tibi reconciliaii
(juairi qvis coram iqndenle, non aperueril os suum; sumus, et Palri. Qtuenam crgo alia videbitur esse,-
nbn adversus Patreni ihufmufaiis,' a quo riiissus vel faisse, vel fore huic similis cbarilati? Vix prb
fuerat; non adversiis hunianum gciius, pro quo quae juslo quis moritur : iu pro injustis passus es, mb-'
iion rapuit exsolvebat; noir deniquc vel contra po- rieris propief delicta , nostfa, qui venisli juslificare
pulum ipsurn peculiarem sihi, a quo prolanlisbe- gralis peccalores, seryOs facere fralreSj caplivos-
neiiciis lama mala recipiebat. Plecluntur aliqui pro cobseredes, exsules reges. Nec sane aliud aliquid-
peccalis suis, et huniiliter susiinent: hoc ipstun patientiam hanc et Immilitatem aeque illuslrat,
tameneis adpalientiam reputatur. Flagellanlur alii, quam quod tradidit in morlem animain suam, et
nqn lain purgandi, quam probandi, coronandique; peccata mullorum tulit, etiam pro transgressoribus
i
'
ftR5 rjN FEftlA IVHEBDOMADiE SANC.fjE-SER5I0 2u«
rogans, ut non-perirent. Fidelis sermo,' et omni A K comihuriis eum-fecipit'matel•. Alioquin undegrave
acceptione dignus! Quia'enim.voluit; obialus esl. jugum super omnes et tolos filios Adam, idque a die
_Non modo voluit etoblalus est, sedquiatvoluit. exitus de venlre malris eoTiim, usque-in diem
Solus nimirum potestalem habuit ponendi animam •sepulturaein matremomnium ? In sordibiis-genera- f,
suam : nemoeam abslulilab eo ; bbtulit ullro. Cum mur.in lenebris confovemur, indoloribusgariuri- f
-nccepisset acelum, dixii: Consummatum est. Nihil mur. Anle 'exilum miseras oiierariius malres, m
restat implendum: jam noti esl quod exspeclem. exitu riiore vipereb Iaceramus : niirum quod non ipsi _.•
Et, inclinato capite, faetus obediens usquead mor- pariter laceramur.-Priinam vocem ploratibnis edi- ;
'
tem, tradidil. spiritum (Joan. xix, 50). 886 Qms riius, merito quidem, utpole vallem 'plbratibnis in- *
tam facile quando vull dormit? Magna quidem in- • gressi, ut noJiis illud sancli Job exonini parle possit
firmitasmbri; sed plane sic mori, virlus immensa. aplarf: Ilomo -natus de muliere, brevi vivens lem-
Nempequod infirmuin est Dei, fortius est bomini- pore, repletur multis miseriis (Job. xiv, 1). Quam
Jius. Polest humaiia vesania sibi -ipsi in morlem verum \alias additur- verbum] hoc sit, non nbs
sceleralas injicere manus; sed lioc non est ponere -verba docuere, setl verbera. Ilomo, inqiiit, nalus de
auimain suam; urgere eam magis, et violenier muliere : nihil abjeclins. Et ne farte ex ipsa sibi
-abrunipcre. quam ad nuHim ponere est. Tibi, im- Voiuplatecorpofeorum sensuum, quam de sensibili-
pie Juda, misera plane facullas fuit riori ponendi hus hauriat, blandialur; in ipso slalim intfoilu de
.aiiimam, sed pendendi : nec tradente te, sed exitu quoque terribiliter admonetur, cum dicilur,
trahente laqueo ncquissimusille spiritus tuusexivit, brevi vivens tempore. Ac ne spatiolhm illud, quod
non cmissus a le, sed. amissus. Solus in mortem inler ingfessum et egressum relinquilur, sibi li-
tradidit aiiiiiiaiiistiam, qui solus virlule propria re- berumpiitet, replelur, ait, mullis miserifs. Multis et
gressus est adviUiri. Solus polestalem habuit multijilicibus, inquam, miseriis corporis, misefiis
ponendij.qui^ solus. facultatem aeqtie habuit li- cordis;miseriis cum dormit, miseriis diim vigilat,
heram resumendi, imperium habens vitae et miseriis quaqnaversum se vertat. Nimirum ipsa
mortis.•, .•.•:•_* - • . - .• quoque natus ex VirginC, imo factus ex mulifere,
. 5. Dignaergo charitas lanr in__stimabilis,liiimiii- sed benedicta in mulieribus,'qui loquilur ad iria-
las tam admirabilis, patientia iam insupcrabrlis. trem : Mulier,ecce filiusluus (Joar. xix,-26); etiam
Digna plane-lam sancla,-tam immacuiata Jibslw, . brevi vivens lempore super lerram, iet nihilomi-
tam acceptubilis..Dignus est Agnus qui occisus est, uus mullis est repletus miseriis, in illa brevilata
accipcre forlitiidiriem, fucere ad quod venit, iollere /Q appelilus insidiis, interrogalns @87 contnmeliis,
peccata niundi. Ego autem dico peccalum tfiplcx, pulsatus injuriis, vexatus suppliciis, conviciis
' • "' '
qupd invaluit super terrani. Pulatis quod tlicere lacessilus.. ".
vtilim concupiscentiam camis.et concupiscenliam 7.Tune hanc sufficcre dubiles obedientiam, quaa
octiloriim.elstiperbiam vilse? Funiculus triplex est, reatiim oninem primce praevaricaiionis absolvalt
qtii difficile ruriipitur. : proplerea mulli trabunt, imo vero nbn sictit. delictum, ita etdouiim. Nam
iiiio trahuntur hoc funiculovanilalis : sed prior. ille peccaliim ex uno in condeninaiionem; grajtia autem
lernaritis nou immerito pra;valet in elcclis.Qtiorao- exmultis delictis in jusiificalionem. El grave qiiidein
do enim. non" illius-palientiae recbfdalio omnem omnino deliclum illud originale, qtiod nori. solum
arceat voluplatem? quoinodo non illius Jiuiriilitaiis personam,-infecil, sed el naiiiram. Personaie lameit
consideraiib supefbiam. vitae • prorsus exlundat? cuique gravius est, crim jam laxalls habenis cxbi-
namcharilas illa plane.digna cujus medjdalio, sic bemus undique memtira nostra arma iriiqnUatis
menlem occupet,siciolam sibi vindicet animani, nt pecciilo, nbn modo jam alieno [alias alteroj, sed ei
omnino vitium .curiosilalis exsuiflet.Forlis igitur proprio crimine compediti. Singtilare vero eslgra-
contra haec passio Salvaloris. - <- Tissimum, quod commissum est in Dominiim "nia-
, 6. Sed aliud ego triplex seqne peccalum quemad- ]Djeslatis, cnm viri impii-virnm juslum injuste occi-
modum virtus crucis exp.uiigat,dicere eogitavi; et def.unt, et sacfilegas inaiius iii ipsuni Del Filiuhi
id forle ntUius audialur. Primum quidem originale, injecerunt, crudelissimi hbmicidse; imo, si fas est
secuiidum personale dixerim. leiiiuiii singulare. Et .dicere, eliam deicida.'.Quid duo praccedeiiliaad ler-
originale quidem maximum illutl deliclurii vocalur, tium?Ad hoc expalluit et expavil tota inachiha
quod a primo Adam conirahimus, iu quo peccavimus mundialis, et pene, in antiquiiin chaos siinl omnia
-umnes,pro qtio morimur universi. Maximum plane, revolula. Ponamus aliquem de regni printipibus
'
qupd sic loium non mqdo genus humanum, sedet terramregiam popiilasse iji vastitale hostili : poiia-
quemlibet ipsiuscgeneris occupat, ut non sil qui nms aliuni, qui, cum esset de convivio e! consilia _
eyadal, non silusquead uniim. A primo liomine ad regis, unicum ejus filium prodiioriis manibus suffo- i
novissiinum usque- prolendilur •:; et in • singulis carit. Nunqtiid non primus fespectii secundi iniio"
quoque a- planla pedis usque ad veriicem capitis cens videbitur et immunis! Sic est onirie peccatum
diuiindilur hoc venenum. Sed et. aliler nihilbminus quanlum ad lioc peccalum :et tamen hoc pecca.lum
injinivefsam dilatalur aetatem, ab ea.sciliCel die, in se perlulit, qui seipsum fecif peccatum, ut de
qua SUPquemque coneipit, iisque ad eain , qua peccalo damnaret peccatum. Per hoc ciiim bmrii.
PATEOL, CLXXXIII. 9
""'
-261 &, SERNARDIABRATIS CLAR$-VALtENSJS SOS
peecatum tafri Originale quanf personale dplelum A amat tam ardenter, Paliens clmritas dissimulat,
. cs(, pt ipsuni quoque si.ngujare eliniiualum esl per exspeclal, susiinet . delinqiienlem : sed benigna
seipsum., .,-,. • < . >, Irnliii, adducil, cbnverti facit ab cfrorc vi.aesuie,
- §. Arguiiieiiltnn inil.tia m.aximo,quod duo tiiinora , jlenique cpoperilnniUiMidiiieinpeccaiorutii.D Jinhei,
.siini cxplqsa ; etecce aj/giitncpium. Peccntnni ipul- l.pidps estjs, sed Iapidein percutilis inolliorcin, de
torutii* lulit, e| prp jransgressorihus rogavjl,. ul quo rcsoiiHtliuiiiliis pietalis, et ebullit oletiin cbavi-
noti perifen. : fater, ignosce Hlh, qniu >mcU\utqvid liilis! Qttomodo potabis, Doniitic, desideratKes (e
faciani (Luc, xxui, .»__•), Vulat irrcypcahile veibum- -torrohle volnpliUis i.tiie, qtii sic petfundis crucifi-
(iiiuii, JloiJijiie, ,nco yevciie.tur ad ,le vi\ciiiim, §ed gtuilps le olep iniseiicordiie lute? :
faciel ad qhod inis.s.U-Vjtle iuinc opcft. Dbmiii, '. 10. Palct igilur quia (ucc passioppteniissima est
tjiise posuil proiligia siiper terfain. Flagelljs cn-sus ciilexliatiricnda_oninium gcnera peccainnim. Sed
est, spinis corottaitis, elavis confqssus, aflixus pali- -qms scit si i.lalac.l uiihi? Mihi dala est, qiiia alleri
bulo, ppprqltriis satiinitus; omtiiun. lamen dolorum dari. |iqn pnli|'!t..Niinquiiraiigelo?Sed illg non eguil.
.immCrilor : Ignosce, aii, illis. Hinc tmiltrp niiscriae fviinijuiildiabolp? Sed ille non restirgit. Deniqtic
corporis, Iiinc. miseiicordiae cortlis, hinc dolores, non in similiiudiiiem augelornnij absit auteui nt in
Jiinc mi.seraliones, liinc oleum exstilialionis, liinc .simililudhieiii da^monuui!scd in similitudiucm homi-
Eahguiitis,gulls! dccinrciilis in1terram. M.serioor- itu.n faclus, ej habiiu inventw* VI honio, exiiianivil
<5i_eDinnini multrp, sed et :mis.rire Doniii)i,mul(fc. semetipsum, fortnam seivi aceipiens (Philipp. n, i).
Vincendie missrise uii.sericoitlias, an inisciicortlin. ,Filitis.crat5el facttis esl lanqtiam serviis. Nori solum
miscfias supcr.Uunt. Vinciiiif ntiscticordiae ttisc forjiiam servi aceepil, ul subesset; sed ellarii mali
aniiqu_e_Domine, vincal sapie.iitifinialitiain. Magiia _§cryi, u.l vapui.arel; el servi peccali, ut pocnani sol-
eni.m illorum. iniqiiiias : _ed. nunquid non niajpr yeret, cum culpam non haberet. In similiiudinem,
pietas. tua, Doriline? Multu;., per pmi.em inodi.iti..- .inquit, /.oini.Hfim,iiou hominis; quia primus honio-
Nunquid reddiiur pro, l/otiq malnm. ait, quia fode- nec in carfle peccali, nec in similitadine Jca.rnis
runt foveam qnjma; nictp? '%Jf.wn. xvni. 20.) JHane peccati crealtts esl. Chiistus enim in universali
foderunt iinpalienli.ai foyf.am, accusiones indigua- Iibniiiiuni miseria pressius el prdrundius se immer-
tionis piiifini.as, et qiiam maximas. liiiivUlranlcs. sit, l.e sublilis ille diaboli oculus magnum hoc
Sed quid lionim fo.vea a.d. .ajiyssum marisiiclutljiiis pietatis dcprehenilerel sacramenlum. Ideo habilu,
luae? Ueiribueiiles inala pro bonis foveam foderttni; et omni liabilu invenlus est ul Iiomo;iiec in eb,
sed chafiias non irritalur, rion praecipitatur, nun- (Q quanliim ad tiatursct debilum, sigiium aliqiiotl sin-
tjuarii excidit, non in foveatn ruil, et prp relribulis gularilalis apparuit. Qtiia eniin ila.inventiis esl, ideo
inalis cumiilat bona. Absii .ut -muscse moriitiT_e cnicifixus. Paucis autem. revelavii se ipsiim, tit
exiermineiil, siiaviialem •ungueini (Eccle. x, I), Casenl qui credercnl; reliqttis aulcm abscbntii.-js
tjtiotl de tiib corpore fluil! qtiia apud sinuirt tuum esl :- Quia si tognpvissent, nunquam Dominum glo'
mlsericordia, cl. c.opiosa apud eum. redenipMo. ri<e crucifixissent (l Cor. n, 8)1 M Iioc eliam illi
MusciB niorilurae, niiseria.- suul; iiniseac moriiurae, singulari pcccalp ignoraniiain copulavit, ut sub
blasphemia. .suui; inu^ca. morilura., insuUationes aliqua jttslitiae umhra igiiorantibtis posset ignosci.
stiut, qtias libi reddit. generaiio prava. ct es-aspe- ,, H. Duo oiitem nobis in bacreditalem. rcliquerat
rans. .'.-.-_ ille veluslus Adam qui fugit a facie Dei, Jaborem
9. Th autem (juid?In. ipsa elqvalibnc. mantjunj yidcji.cci, el. dolorem : laborem in aclioric, dolorem
ttiartim, cinn jam sacriflciuni uuuiuinum in; liolo- ir. passione. Noii=hoe ipse audierai in paradiso,
cnusttim vqspertinuni ti.tusirol; in ipsa, inquam, quem accejieral ut bpcrarettir, et custodiict illiiin;
yiiiii.te ii.qensj, qu.od cpeios asce.ndebat, terram pperaietur delectabililcr, custodiret UUcIilcr, et
opericbal, inferos respcrgohal, exaudiendus .pro sibi, et posleiis suis. Clirislus Domiiius lauorem ct
reverenlia lua clamas v; Paler, ignosce iltis, quia ]p tlolorem consideravit, tit traderet eos in inanus
hesciunl .quiq" faciuiu. 0 qiinin, mulltis cs ad ignor suas; imose magis.in manus eorum, infi.vusin iimo
. sceiidtim! q quaui inagiu\ mullilttdb diilcedinis IIISD, profundi, el inlravcrunl aqure islae nsqtieiid animara
Domine! o qua.tiil.onge sunl cogitationes luae a eogi- ejus. Wide, ad Pjitrcm inquil,//M_«7i/nfei)iinefliii.e.
tationibus noslris! nquam firniala esl cliam supcr laborem tneum (Psal, xxiv, 1S); tf.f.n pauper ego
impios m.isericordia tua! Mira SS8 ,cs' We cla- suniiel in fuboribus a juvenliite mea (Psal. LXXXVI.I,
nial : Igngscc; Judtci : Crucifige (Joan- xix, I5)e .46). Lahorav.it susliiiens. manus ejus in laboribus
MoJIiti.situt serinoncs ejus supcr oleum, -et isti sur.t scrvieruhl. De dplorevidq. quid diserit : 0 vos om-
jaeula. O.charitas patiens,-seiict coiupaiicnst Cha- nes qui ir.ansitis per, viam, <ittendiu>iel. vitlele si cst
riiqs.paiiens ?8^sufficil; qhariias.benigna e&l(1 Cor, dolor sicut dotor meus.(Th>vn:. i, 12). Yere lan-
xui, 4), cuiiiulus, cst. Ngli vinci, a malo, chariias guores noslios ipset lujit, ct iiifirmitaies et tlolorcs
abundaus,;. sei vince i«- bonomnlum (l{oni. xu, 21>;, nosiros ijise poT.lavit (Isai. J_III,&), Vir (Iqiorum,
superabiunUttis e$l. iSou enim sula paiiwitia, sed el .pnnpcret tlolcns.ientalus pertimnia absquepeccalo.
beiiigniias Dei.ad |)OciiUeiiliam Jmjseos add.iixil; El in vila passivam habiiit actio;;eni, el iu< iuoiie
/Jiiia J.enigna charitas eliam quos lulural. aiuai, et passionem activam sustiuuitj. tluiu salulem operare-
'i
gGt % FERIA IV flEBBOMAD-ESANCT_E SEftMd. 270
tur in meaio lerrse. Ptoinde menior ero, .jiuindiu _. \ cariieinpririssiinam el animam sahclissimam unie-
fiiero.laborum illorum quos pertulit in pi';cdicandp., ffil sibi, Iibt-re motleTiihaiur.actiones corporis sni;
faligaiiontim in tiiscurremiq,. Utnlalioiium iu jejij- •lum quia sapienlia el justilia erat, ttim quia nul-
iiaiiiio.^vigiiiariim in oramio, iaeiyiiiarum in com- lam babebal prqtsus Icgem in membris stiis re-
paliendo. I.ecordabof eiiam duli.nun ejtis, coiiyt? pugnaiUein lcgi nn-ntis stiae. Mpum ycibuni jicc
oio!'<H£, spiiiofuni, eoiapbonim, stibsannalionum, sapieniia, mec jusitija iesl ,,scd fameti titT,itisqH.e
t.xp<oliraiioinim, , clavorunjjJioriimque sjiiiiliuin, cspax, et |iGSS.uni-eiIrccabesse sct tuJesse; abesse
qua. per-eiiih. cl siipor etini abiiiinanlius transie- witeiii facilitts. FajifJiare cniin magjs -juin .nobts
riiul {5Sj. Facil crgo milii foitiliitlo, facit siniili- «sl fartiis «jDslriBservii^. yjiiis, ^tiani nciioiics cf
tutlb, scit si ticcesserit eliam iniitatio, lit seqliar jiassibnes ejns prdtiiaie . pro ep fliiod "qiiiiiis aias
vesiigia cjus. Alitiquiri etiam exquiretiiirgg9 a nie abadoiesceiilia pfona .est.iii .tnaluni, intpr ,'flagella
saiiguis-jusius, qui effusus esl siiper lerrani,- n.cc quoque el gladios, ciiam ^sub -ilj.sC-'ituijieluqrtis, a|i
ir.iimintsero abillo laiii sihgulari seelere Judaebrtfhi. suasainbiensyoitipijales, ;
quod vjdelicel.tanlaecharitaii jiigrauis' _tiefiiti,quod - 14. Felix,-eiij'jiscogilfitio(hoc,psl5_3rliU!niiosjrhjii)
"spirituigratue cbiiiiinieliainfi-ceiiriv, quod saifgrii- kimnes actipnes suas hd jusiitjam jlirigil_, ;tit ei iiir
iieiti testamciiii •pollulujri'duxerim, qubd coneulca- B ' teiilip «ana-sil, et .«peratip recia.,F^Jix, ;qi!jj)a§sip.-
•'verimFiliuhi Dei. ' - jics corporis stil propter Jti.sliijani prdiiiai, jif,tjti.itl.-
'.- i2.vSmit plefiqtte tjtii laljbreih el dolorem j>a- quidpatiitir,{nnpiei'. D.ejFiljyin patiplyf :.;«iuai_eiijtji_s
tiunUir; sed riecessitaiis iii causa est, nbn voluutas-: el a corde"lolktur inuiaiuir.ai.o,. pl j.ij;prie>v/erse.lui
ci hi noii%uni. conforiiies' .niagini Filii Dei. Sunt gT,aiiartiinaciio, el ,w& lautiis. Qui gici/CJtulil ê,
"([•nexvolunlaie susiiiieni ; seil iioti est eis sqrs isle toJJitgjwbatujji suu,m,.c.lyailil ii.ti.dojjiunj,'sttaui.
netjite pars in scrniouc"' isto. Vigilal tota iibcte iGraliaiiijri iiosifpmcorpu.s esl, jii .quopiiiis I.a.ijgiiitti
:Iiixiiriostis, noii soluiii "pai5eiiief, sed pr libenter, âcebairijis <ser*ientes desiilefiis ^l .ciuicj.ipisceiniis
til suain cxpleal voluptaiein ; vigiiat faplor.vesiitus riiostiis.'ûnc \ero portanius illtttl ^ eiini.. spiriitui
ferro, ttt tliripi;it.pra.dam; vigiial fur, ht doriium obedire cogiimir ..et .noriuum nostr«h.i iJpjMairiliii,
perfodial alienam. Sed Iri oriiiies et liorum -similes quia corpus mpTtuutn est iprojiterêccauim, A:in,b,u*
Innge' suht a lahbre et dolore quem cotisiderat lamus tamen, tion currjiiuisif qniaocorpns ^qus_d
. Ooiiiii.ius. floinines autem Jiona. volimlaiis -, qui corrtimpiiuf aggravat aniinain, «t tlepriiiiii tejf.eiiji
"Ciirikliafla voiuritale divitias patipertate commina- inbabitalio serisum iiiiilia cogitanlem^S-vj».___,&f>j.
yerutfl, \el eiiarii. 11011habilns tanqunm habiltts . .AiiiljuJaiiiuscliam in .loinum rioslfam. in tjuam
coiitempserunt, relinqueriles bmnia propler ipsui», dbmuin ? In inalrem cmnium, quia 8S0 sepitl.Gra
sietil elijise reliqnit omriia proptef ipsos, rseqiiuri- eortim -domxis illoritin in aeier.ium (Pjsal. SLVJU,
'
tur ciimijuocuiiqiieierii.iliijiismodi auleiiiiuiitaiio 12). Velpolitis iiKlomuiji nostrani, .quam-.iiibemus
validissimum aigiimeiitiini iiiihi est quod 'passio exDeonon manufactam, a.ternain-iii cailis (II Cqr.
Salvaitirls et simil.ludq -liiimnni.talis Air ineam ' v>-!)•'^Qui siib Jibe onere ainbplamus, iposilp eo,
irnnseuiit uiilliittein.'!_liic"cnini sapor, .lic fni.clus • qiiid pulatjs quomotlo cufremusf sjuomotio wltu
' ' '-'' r __imus? Plaiie
esiellabpriset doioris.' ', siiper pqhnas. vcntonim. Ainpiesatus
.3. Vide efgo quam m&gniikaverit facefe iecum est nos Domiuus Jesus per' Jahorem «l dolor.em
'
iila niajesias. De oriniiuus qua. in ccclo et stib coaio "tiostriim : aiiipleclamur etim nos tpioque aicariis
' stii.tl,'tiixi(, cl facla suii.l(jPsai. CXLVHI, tJ). Ei quid ^tiibusdam amplexibus pippter jus.itiam.Jiet .afi.
faciiiusdiclti 1 Sed.iiuiiquidsbio verbo-facittm est, justftiam suati) ,-'• actipnes ad' |ustiiiaih (dirigehtlp»
xiim""le quehi fecerat i'eie.'cil? 'Tiigiuia "el iribvs - passiones fTOjiicr. |ijstjtiam. sjistinejijJo, -Dicapjus
"
aiinis snpef ierram visiis. ,et i.um iiomiriibtis cot> qtioque cuia sppnsa ? Teiiui >mm„ mep diw.lt(imr
vqrsnfus, eiiain Jialmi.tin faciis Mitimniaioresi in (Gant. m,Mj; Eicauius jeiiajn oiiMi-j)atTjaixJia.sNmi
diclis iusuJlatores , hoii liahens ribi caput suum tidimiuamje, msi ieiiedixeiiswiM {Gm. i_sxxtj,,S6).
'
rt.clii:ai'el_.Qnkfe iiocj? iQtii.a Verbiim..a st.ta%ubtili? Quid fiiiini jaai Biip__nesl_, nisi -l)ene.di.t'iio
2 _QiijdiJ)6st
'
(atsde^cenderai.el gfo.ss.iusacceperat iiiduineiitum. tamplexum, nisi lOsctiluriiiiesialf §i «ic iadiiKremm
' JS.ainx.afbracliii.ii fiieiiil, irideq grossiori ct «ip.- ©ep, iquoniodq_npj.ijam ^xckiHjjji.e,liher&l;; .Osâ-
rbsibri bpefe hieliattir. 'jSfcirt' aulcm cogilatlb yeslit -istur nne mmlo f/fis .«(..,?-(iCtmi,% is~) i.vba stios
'
sihi vocem eorporeani atsqtie -stti .diiniiuiiioiieyel iiilj.iim, pominej Jacriyffl.ajr.tmytuje, ,.cl J).01.tjiui4a
anie' \occin vd posl vocem, sic Filius • Dei as- - -nobis in iacfymis in iijcnyuia :-: 4t>n.Ec;p,er4#as
sumpslt [caiiiem, non cbiiiiivisiioiieiii passtis.-îeque • <Jios4idsuietis.UT.aMi iionaro^ ,ct .cp.ij.fer.tam,#( «fiagi-
'
tliiniriuiioheiri, nec aiite 'carrieiji iiec jwst' cariicin. <«latara, qtiamid.ahisjii si.unsjiip.slrps, sqhi^s &.ssinu
• Aptid J.a,ifem -j.i.ijtsijiilis$ 'iS.edL jtip. sq.anus =..to.s_t.ra.
,fo.i.J'i? «tijpef affliiia Jje.ncdictus..Aeiis ,yi fgccula.
tractayerunt rfe Verbo <v_i_e ;-ct quod jCjal&\h_iuUio, '. &mea-> ..''';'. _' ;."'.' -.' ,
. .'Vid.iiiiiispc.ulis uqsiris, Jipc autem. Verbri.m--quia
<§S) Toiidem verba repelil "Beinartlus «eraione ' ;5..Isdem pro suls Hstti esl fviseraus CJafs3;%rlleK£iii
_._.DediversiSjiiutti. 5, sernioiie 45 in Caiitica1,iium. iri cpistbIii-6.
pi' 5. BERNABDIABBATi.3CLAtLE-YALLENSlS £?-2
'"
-':':• IN COENA DOMINl. •= --...,' !
1 '
. SERMO . .' '
De baplismo, sacramenlo altaris, et ablulione pedum. , -•
-•-.i. Mi stint dies quos observare debemus, die< AQ91 excmplo, varist sunt i...vestilura_ secuhdun.
plcnipielale et gralia, qttibus etiam sceleratorum ea de qttibus inyes limur: vcrbi graiia, mWstiiiiT
lioininuin menles ad .poehilenliam provecaniur. canouicus per.librum, abbas per baculti.n, episco-
Tanla siquidem.est vis sacrariienlorum eortinj qua. ptis perbaculum elannulum sinuil : sictii, inqtiam,
diebus islis recohjntur, ut possinl ipsa tjiioqiie i.n hiijusmpdi rebus est, sic et division.esgfatiarum
lapidea scindere corda, .et pectns omne, licsl fer-. diversis sjinl iradiltc,. sacrameniis. Quse est ergq
reum, emollire sufficiant. Denique videmus usque gratia, uride pcr haptisinum investinuir? Un'qu4
liodie ad passionem Christi non modo cqelestia purgaiio deliciorum. Quii.. enim pqlest f»ccre_mun-
compati, sed lerram moveri, et petras scindi, et iii dum de imtnundo conceplum semine, nisi qni soius
confessione peccaloruin aperiri njomintenla. At esl niundus, el in quem .peccatum non catlil, Deus ?
Tero quoniam sic est in, spiritualibus cibis, sicut Hujus quidein gratia; sacranientum prius erat cir-
el in corporalibus, ul in quibusdam statim prsesio . cuincisio, ul origiualis rubigiitem' ciilp;c, qua; ma-
»it'sapor, in aliquibus oporleat laborare.: quae naverat a parenlibtis primis, cultellus eraderet :
nianifesta-sunt, nosiro non indigenl. minis.leriq ; sed venjente Domino, qui Agnus est totus suavis ct
qute vei'o clausa sunt, dyigenlem volunt habere ' miiis, cujusjugum suave est et onus leve, optime
eonsideralionein [alias - consideratorem]. . Keque satis iiiulalum esi, ut inveleralam rubigitieih eum
enim tradil maler parvulo nucem integram, sed unctione sancti Spiritus aqua dilueret, et acerbiias
frangit eam<et njicleum porrigit. Sic et egn vobis, illa cessaret.'
fratrps charissimi, si possem,, sacramenta quae 5. Sed forte quaerat aliquis, el dicat: Si deletuni
clausa sunt, aperire debueram <; sed, quia min.us est in baptismo quod contraximus a parenlibus, cur
pbssum,_rogemus~ut vobis pariter et niihi maler adliuc manei cupiditalis fomes, el velut iticenlivum
sapientia fr.ingat nuccs istas, n.uces, iuquam, quas qiioddam peccali ? Keque enim duhium qtiin a
prqlulit sacerdotalis virga, virga virtutis, quara primis parentibus in nos iraducla sit lex is(a pec-
emisit Dominus ex Sion. Multa, quidem. sunt sa- caii. Oinries siquidem peccatrice voluntaie genera-
cramenta , ct scrulandis. omnibus hora non suf- mur, et inde volunlas nostra corrupta esl tanquani
ficit. Fortassis etiam aliqui vestrum imbecilles ulceribus plena, (40) : unde iicet inviti, prurilus
sunt ad lanta . simul capienda.. De tribus ilaque . quosdam concupiscentiarum, el tanquam bestiales
sacramenlis. (59) , quae satis .congrua sunt htiic motus sentimus. Dixi yobis saepius , nec riienle
t.empori, dicendum eril quod Dominus ipse dona- excidere debet, quojiiam in casu prinii hominis
yerit. . iQ cecidimus omues. Cecidimus autem super acervuni
.2. Sacramentum dicilur sacrum signum , stve lapidum, et in luto : unde non solum inqtiihati, sed
- sacrum secrelum. M.ulta .siquidem fiuut propter se eliam vulneraii et graviter quassati sti.inus. Ijavari
. tantum ; alia vero. propter alia designanda, et ipsa quidem cilo possumus; ad sananduni vero opus
- dicuntur signa, el sunt. Lt cbim de nsualihus su- est curatione mnlla. Lavamur igilur in
baplisnio,
marrius.exeniplum, dalur annuliis, absolule propter " qtiia deletur chirographum damnationisnqslfse:
annulum, et nulla est.significalio : dalur ad inve- ct hoec gralia nobis confertuf, ut jain nihil.nqbis
sliendum de hajreditate uliqua, el. signum est, ita concupiscenlia noceal, si tamen a conscnsu absti-
ut jam dicere possit qui accipil:. Aniiulus non valet neanus : atqueita lanquam sanies inveteratiiilceris
quidquam, sed- hseredilas esl quam quxreham. In removelur, dum tollitur damnatio, et responsurii
- litiiic
itaque modum appropinquans passioni Domi- -mortis, quod priiis inde msuabal. Sed quis poteril
huSjde gralia' sua investire curavit ...uos, ,.ut invisi- tam efferos inotus frangere ? quis pruritum ulceris
-bilis gratia - signo . aliquo .visiliili proestaretur. Ad hujusfcrre queat?Confidilc, quia et. in hocjgralia
• lioc instiltita sunl omnia sacranienla ,' ad.hoc subvenit, el ut securi sitis, sacramentura. [alias,
• Eucharistiae parlicipalio, ad hoc
pedum abluiio, ao* , sacramenli] Domiuici corporis et sanguinis pretiosi
: lioc denique ipse baplismus,ihilium sacramentort.m ID investituram habetis. Duq enim illu.J sacramenliim
oninium, in quo complanlamur. similitudini mqr.tis operatur in nobis : ul vidclket et sensiim riiiniiat
.ejus : untle ellrina mersiotridui, quod nunc.cele- . in miiiiinis, et in gravibribus pcccatis loilal omninc
• Lrandum est, fqrmam
gerit. Sicut enim in exierio- consensum. Si quis vestrum non lam saepe modo,'
ribus divetsa sunt signa, cl, ut ccepto itnmoremur non tam acerbos sentil iracundiac motus, invidia?,
. (59) Sacramenli nomen hic generalius sumilur, appellat. Alias sane Htigo a Sanclo Yictoie, ilJius
prout non tantum vera legis novassacranienia, qua- tenijvoiis auctor, soiemnem sacramenlonim nume-
liasunt baptiemus elsacramenlam altaris, sed eliam rum habet.
sacrameninlia coiiiprehentiil, qualis est ablutio pe- (40) ln quibusdam scriptis deesl hoc menibrunvet
• dum, quam etiam Hrnalthts BonaeYallis abbas in inde... uiceribus piena : quoe lamen verba recte cum
sermone de ablutione pediini, qui uints est.Iibri De sequentibus cohaetent, ubi de saiiie inveterali ulceris
cardinalibus Cbristi operibtis, sacramentum itideiu agilur. -
273 IN DIE SANCTOPASCILE SERMO. 974
luxur._c, aut csterorum liujusmodi, gralias agat A Loliis enim est, qui. gratiape.ccata non liabet, cnjus
corpori et e&nguiniDomini, quoniam viitus sacra- caput, id est inlenlio.el.manus, id esl operalio
nienii c\ieratur in eo ; et gaudeat quod pessimum _et conversatio, rriunda est; sed pedes, qui sttnt
ulcus Acceit3(.ad.sauiiaiem. anihioa aifectiones,: dum in lioc pulvere gradi-
I. Sed tamen quid agimus, quod in hoc corbore mur, ex-lotb mundi esse non possunt, quin ali-
peccaii, el iri hoc leiiipore malo nbn possumusesse quando vanilati, aliquando vohiplati, aut cuiiq-
sinepeccato?NiiriquiddespeTai)imus?Absil!Sidia;e. sitati plus quam oporlerel, cedat. animus vel ad,
riiiius, ait healtts Joannes, quia peccatum non hd- liofam : ln multis enim ojfendimus omnes (Jac?
III, 2). - .- , ,
bemus, uosipsqs seducimus, el veritas in nobisnon
est. Si aulem confiteamurpeccata iiottra, fidelis Deus -- 5. Yerumtamen hrecnemo conlemnat aut pafvi-
est,' qui remittat peccata, el emuhdet nos ab omni pendat. Impbssibile est enim cum eis salvari.,
iniqnitate (I Joan. i, 8; 9). Nam ut de remissiqne impossibile esl ea dilui, nisi perChrislum Jesura,
quolidianorum mlnime dubiiemus, haberiius ejus et a Chrislo. Nem.), inquam, perniciosasecurilale-
saerameiilum , pedum abltilionem. Quieris forle dormitet, declirians in verba maliliaead excusandas
unde sciam quod sacramenlum sil liujus femissio- excusaliohes in peccatis,' quoniam, ut audivit Pe-
nis; maxime ctim Jpse Doriiinus proriiisefit Petro " trus ab ipso, nisi laverit ea-Christi-is, non liabebi-
dicens : Quod ego facio, tu tiescis tnodo, scies aulem mus-partem cum eo.Nee ideb tamen!proeis necesse
postea; nihil autem de sacramerilo locutus csl; sed estniinis esse sollicilos ;*ignoscet facile, imo et
tanium : Exemptitm, inqtiit, dedi vobis,"ui el vos . libenter, si modo nos agnoscamus. In liujusmodi
- ila facidtis. Verum niulla Jiabebat.illis dicere, sed namque, quasi inevilabilibus, et negligenlia cul-
tunc pofiare non polerantV Itieoqiie nec ejc tolo paMlis est, et-liriior inimoderalus. Hinc est quod,
•yoluit eos anxios et siispectos relinquere, nec dicere iri oratione quam ipse insiiluit, quolidie pro pec-
quod tunc non caperenl. Yis autem nosse quia pro calis illis voluit nos orare (Luc. xi,- i). Sicut enim
«acramenlo illiidesl.non pro solo exemplo faclum? - de coricupiscentia diximus quod, licet damnationem
lllud altehde quod Petro -dictum est : Si noii lavero abstulerit, quia juxta Apostolum : Nulla damnatio
le, non habebis partem mecum. Aliquid igitur latet esthis.qui sunt in Christo Jesu {Rom. vni, i) ;
quod necessarium estad saluieni, quandosine eo tamen ad iiumiliandos nos ipsam adhuc palitur
"nec ipse Peliiis partem liaberel in regno Chrisli vivere in nbl)is, et graviter, affligere nos, ut sen-
et Dei.Yide enimsi nbn expaverit Petrus ad'lanta_f tiamus quid npbis gratia pra3stel, et semper ad
conimiiiaiioiiis (errilicum 892 vefbum, si non r illius auxilium recurramus : sic et de minbribus
agnoverit salutare esse mysterium, cum respoudit: . islis peccatis pia disperisatione nobiscum agitur, ,
Domine, non tantum pedcs meos, sed et manus, el ut non penitus auferantur; sed in illis nos eru-
capul. Et unde scimus quia ad diluenda peccaia, diat Deus.ût cum minima cavere' nori possunius,
. qua. iion suiii ad mortem, etii quibtis plane cavere certi simus quod non nosiris viribtis majbra '
rion possuntus anle niortem, abiutio ista perliueal ? superemus-; semperque timorati etoninino solli-
Ex eoplaue, quod offerenti inanus et caput pariief -citisimus quomodo ejus gratiam non amiltamus,
ad abiuendum. responsum est : Qui lotus esf','non quam hobis "tatn mullipliciier necessariain esse
'
indiget nisi ul vedes lavet (Joan. xm, 7-10, 1S). sentimus.
IN DIE SANCTO PASCHJS.

SERMO
De seplem signaculis qum solvit Aqtms.
1. Vicit leo de tribuJuda (Apoc. v, 5). Yicit plane D xv, 52). 0 venenata iingua, verbum malitiae,'sermo
nialitiam sapienlia, allingens afirieusque ad.finem -nequam! Non. est hoc, Caipha, -tjuod paulb ante
'forliler, el suaviter universa dispbnens : sed pro dicebas: Expedit ui unus moriatur: hoino pro po-
rhe forliler, suaviter niihi. Yicil Judaeorum bla- . pulo, etnoh totagens perea:(Joaiu xi, 60). Al illud,
sphemias in patibulo , forlem armalum. alligavit quia inendacium non era.l, n.oii;loquebaris de pfo-
in atfio, el de ipso jnorlis iinperio-iriumphavit. prio, non a' lcmetipsb tlicebas : Sirex Israet ett,
Ubi enim suut opprobria lua, Judoee? ubi sunt, .'descendat de crttce (Mattli. xxvn; 42), lioc plano
2.abule, vasa captivatis ? ubi est, mors, vicloria tuumesl; magis autem ejus qui inendax est ab
tua ? Confusus est calumniator, raptor- spolialus initio. Quid enim conseqtientiae• vhlelur habere
est. Novum genus po.teniioe! bactenus. vjctoriosa ,ut descendat, si rcx est ;-et non: magis ascendal 1
mors obstupescil. Quid lu, Jtidaee, qui pridie anle .Sic'non.meiniiiisli,seTpeiis aiiiiqtte, quam confusris
crucem agitabas. caput sacrilegum ? quid verurii abscesseris olim, cuni dicere pr_esumpsisses': Mitte
hominis caput Chrislumexagitabasopprobriis(4i)? . te deorsmn ; el: Hwc omnid tibi dabo, si procidens
Christus, iiiquit, yex Israel descendal de cruce(Marc. adorqveris me ? IMaltli. iv, 6,9). Siq tibi, jfutjaee,
(41) Alias, Quid sacmm hominis Chrisli cauut exaqiiabas om)robxiis,.....
273 S. BERNARBI ABBATIS CARiE-YALLENSlS 276
excidil qtiod .liidisti qnia Dominus regnavit a titjnb, A jain obetlieiiiiie foriua, non inceniivum amoris, non
893 ut rcgeht fibneges, quia manet in lignp.? Sed palieniioe vel htimililalis exempiuin; sed , tleleri
fbfsiiaii nec riUflisli[tiliat legisli] qititi non Jtulaeis, liabeant ei Evangelio verba illa. suavissiiwa , et
-êti iiatihriiUiiS hifib aimuniialio debebatiir. Dicite, duli-iora snjier mel et favum : Mqjorem hac ditectio-
'
iliquiij in iidlieiiibuS;quiti-Dominus regnavit Itgno nemncmo hubeti quum ul animam suam poiial quis
a
(m);(Psal..ih\[ii<)-.). . prq atnicis suis. (Joaii. xv, 13); ct.ad Palfem : 0;JHI
<U.Merita proihile titlilurii regni pw.ses gehiiiis coiisitinihqviqitoddedisti miliittt faeian (Jqan. xjvu,4);
Jhfecripsitlignoj rifccjSplui.JudoeuSj,.ut- voluiij cof- ilOmquead discipulos : Discile a me qitia mitis sum
rumpere tituli inscripiioneni, nedum impedife Do- ei huiniiis Cnrde(Matiji. xi, 29); et : Ego si exallu-
itiiii.oatn passionein $ et noslfam redempiioiteni. tutfuero it lerrq, omnia irahum ad me ipsuin^Joan,
Dcsceiidati iiiquiunt,- si rex Israel ist, Jiuovero qttia xiij 52). IIoc eSl eiiini quod.dolcl veuenali serpei.lis
,res lsraelestj lituhini-fegrii hon dcseriil, virgam astuiia, exaltattim in deserto. serpentern .aeueuin,
umperii non dcponal, ciijus.iiimiruin impeiiuiiisuper cujus inluilti sanenlur vulncra q<joeiiiflixit.(AT«m.
liQmeruni ejusj situt jifaeoinU Isaias (Isar.ix, t>). •ixi, 8).-.Alioquin quonam alio,insiigante niisisse
•iVc/ij inqtuiiiit Jtidfci ad Piialunii noti scribere: -crediinus uxorem Pilati ad ipsiiiiij dicentem ; Niltil
JiemSudworum; seUiQuid ipsedixili. liex iuin Ju- B tibi el jusio ilti: multa enim. passa sum hodie per
da>orum\ etPilalus :Qubdscfipsii scripsi (Joan. xix, visitm proplcrettm? (Matth.xs.xn,.19.) Timebal crgo
£9*22). Si Piialus qudd scripsit, scripsil, Chrisius jam lunc; sed nunc inaxime virtute crucis euervari
. hoti perficii.1 quod inca.pit ? lpse cniin ceepili>,ct .scsenliens inimieus, sera ducitur pqenitcniia : et
fcalvabil rib_.i Sed dicttnt : Alios salvos fecit, se- quqs-instigavitad c.rucifigendum, instigat ad sua-
jpium rioJi-pb.es. satvitm facere (Matth. xxviij 42). dendinn, ut de crttce. descpndat. Deniqiie : Si, rex
Imoverosi descendefit, ncminem. salvuni facict. Ssraet esi, inquiuiii, descendut de cruce, etxredimus
Giim eniiri salvus essehon possil,,nisi qui perSeve- ei: iltcc plaue serpenlis. aslutia, liaec adiiiyeulio
rnveHi usqiie iii fiiienij qiinrild mitius polerit esse nequiiice- spirilualis, Audieral impius Salvatoris
Stilvalbr ? Alios crgo salvos facit [aliai feeiiL : voceni diceiiiis^ JVonSHJT. niissi.s Hist"ad oves.quce
iihm salvaiiohe, citui sil salus, ipse non iri;!ige(. peiieruiil domus Israei [Matth. xv, 24) -.et noverat
Ophratur fealulem iiosiram j nec <.audam deesse tjitaiitum pro sa.lute il.liuspopnli zelttin gerere §94
patitur sacrUieio vUiperiinb liosiiie siihiiaris. Nnvit, videfeiur. Pioplerea in.ili.iose uimis liugiias eru-
. iliiqnej Tpiid engiies. JNoitniabil libi occ^sioncm '.tiienshlaspheihor.uni', suggeicbal ut dicercnl.; De-.
stihripiendie nobis pcrseveiantioe, qu.6 snla cti- jscendat, et ciedimvs j qua_.i jaui ujhil possel phsiare
, rbitfltur» Vpbii faei.et obinuii.sciie praidicatoftmi " qllin desGfiiidcrct,quieqriitii creilMlilaleiuiaiilqper^
IJitguiis , Cbnsdiaiitiuin piisiliiinimesi £l (lioehiinm .desiilcraiet. ...
Biiigulis: tu lucnm luum he doscras ; qitd^ siite - <4iSud tjiiid inatliinanirj aut cui paral insidias
dtibio srqiifereliir, si res.tjiideib possent quia Gliti- vmipellis? Ncmpe ei intjuo nihil proliciel iiiinii-
P*NSsi.mii jleserhiti 1'1'iuii tniin siiui suiisus lio- :cii8j ct lilius iiiiqiiiiiitis.iibii npponcl nocere ei»Non
ininis ct cogilfUioueBin innluiii. Siue cmisa, lita- inovelur vana pollicitaiionc, qui novil oniniiitu
. lignc , parasli sagiltas tuas. in phnteii-a ; et Al- .conia, siciit nec exptohiaiioiie hlasphema niitissi-
scipitloruni suspiria cumulas opprobriis Jddaso- .llitis.Omiiiuiiitnnvebaiiirk Eo qui|ipc teiitlebat mali-
runi. Uli qtiijipe'tiespeianl , isti impioperaiii : tiosii suasio, noniil ipsi ci'ei!ereiil,seiluosiraqiioiiue,
sed Cluisio ueutra tela nocibtuil. Aiiud teinpiis si qtut eral, lides iit euin omni.iiodis de]ieiire(. Le-
elcfiil confoitaiidis discipulis, el aSiiiUuiheTiaiihr . geiitKS-eiiiiii: Dei perfecia suni opera (Deutl xxxir,
«jonfiiliiiiilis. 4), quuiido fatereimir Deiiui, qtti salulis opiis reli-
5. Iiiierini paiienliam magis cxhibet. huniiljlalem quissei iiiiperieciiiiu? Sed iiudiainiis quid |ad ba.c
commendal, obediei.iiam iiiipiei.'ji_.fflt.it elniiiliii €iiiisiliS I't.sj)f)iidcalper proplielain : Quatris signa,
tetiii Ilis iteihpe vlrttiliiui .êntiiiis qiiiiuibr fetiiv.iTaj. Jtldit'6? Kxs\iicia me indie resuiriciionis' tiiem(Svph.
fciucis iiiiianlUf: et fet stipeicmiiiniiiitif cliiiit;!'-, a liiV B). Si vis crcilere, niitjora.jiuii.tilii opera dc-
tlcxiris hbe .idiiia, palit<iitiii a siuiSlfis, fitilik Vil- iumisiriivi: Miilliplicavi signa, «niilatcs peifeeiiheri
tnttim lnihrilnas ih |iro(uhtlo. His thlaVit iro[.a.tihi cl jnitlie : limlie inagis liabeo triiisuiumafi. An tipu
crticiS «jiisiiiiiuiiiiip Diihiiuicii' passioiiisj ctitii ad iinijtiseTa;, quoil vnlisti e cufppiihus ohsessis spiri-
, diidicoruii blasjiliemias iniiiilisi atl vitliieni JiaiMiis, lits cxiieiii.ilign«s_ <?tile. graliatis suis cxsilira p;i-
iniiis -linguisj clavjs exteriin. piiiigcieliif Ntnii Ct fitlyiicbs, tjtiaiii b iiiaii.hiis ineis vel-pe.lilmS claVos
•fcli!iril:is.iiteo peifetia esi, qimd pr'o amitiis ai:i- fesilite qtltis iiiiiSisii? Jseilpiitieildi leiupiis est, noii
mamposuit; ct obetlicinia con.ii.nimiiii, .cuni iiicli- fiicieinli; ci passionis Jiuraitt sifitt pr^vehii-e ffueira
nalocapne tradidtt spirit.iinj faciiis o"e.liens tisijtse •«Oriiiiiisesi-siijiiuc pbmi.s .ihpetiire_. < '<,
«d iiiortem. JJ.s s|iqli:ire duiibtis, liac pfivaregl nia 5. SeuSi iitiliiic gencnilio Jjfavaciaiullora signiim
•Glifjssli salngebant Ecciesi.im,
qni tlicebaiil : Ei nx ijh.itiil, iitilt ii duliihtr iiisi sig-.um Jtmsu priipbeiiP
Jsidel *s(v desceudat de cfnce. -NimiftiuiiiiiKiii sil (Mtiuh. xn, .59;; rioii sigmuii deitcrisitiuisi ied v
(42) Sic eiiain niinc ii-giiur in versione Roniaiiai seu Italica, uli et in_ upsiro S. .Gt.tiiiaai f saitef:s».
^VideS. Jusliui Uialogum cum TryphbiieV
'"'"' r''> '" -
W "_ JNDIE.SANCTOPASCJIJSBERm . ,- ,-S5P
surreclionis. Quod si Jud.fits-t.on :'qua.ril, ampJe^'jv spefansab alio suscitart'; ial)jen'3iliiju8'riui""tfiiimv
cialtir etgaudeaiChrisliaiuis. Vieil-enim Jeo de nibu piiiiv.it inoiiis' inipoiinrii ln: seipso; iliule <ea qubtl!
Juda, Suscitaii.s cst paicrna vocc Je.bnis catuius;. caeteroscqjiitlcmHdicinius<suscitj)ios, ChTisium restir-
clausq protliit luniiilo, qsii tle palibulo iion jJeseeh-: rexissp,''ijni solus yirtnteipvnpriiv îctor'.pro(!iit tlh
dit- An verpid._naji.issit, iiiimici jiosui sitit jntlices, sepnicTOiisiqiiideii) et.iti inic vicit Jeo!ileai'ibb4jida»
qiii tam curiose niiiiiierani jfrionuincntum.signaiites.. Quauiitni' poteriti jmmo qhid iion posse îdehilui'
htpidem eum ciis.odihus. Huhe enim lapidetu ma- vivens, ettlicens Patfi-_:! fiesumxi,- %lntUuti sum
gnum valde, de quo nmJieres illaetlevoUeinvicem lecum (Psal. cxxxv.ni, J8);:.qtii.Jani poiens «xstilit
querebanluT, faela jam resnrrecliorie Dominica depulatiis cttm mortuis, sed.in.ter.mprttiosliber. •;
uvplvjl nngdus, el fesedili, sie scriptum <es(,.sujjer ',>&.'§iec verb resur-reilioneiri idisnilit u'1ti'aiteiiiam
etim (M«HA.;XXVHI, 2; Marc. xyj,_3).Cons(a(.prt)iude;: dicm, .<tilMprophetatidelis invehialuf, *iiti ^dikit-i
cjansq exiisse (umulpredivjytim crirpus, quod*IausO'' Vivificabiiiw.spoiidiios^dies, indie tertiamitcilitbU
Yirgtiiis.uterp naiiim processjt in. vit,ifu,:el ad di* . nbs (Oseevi,-5)i.DecelTOii|iruui ul tjiifemadmbduin
scipulos clansis introiyil ja.n.uisjin Conclayhh. Sed: Caput :praecei.sit, sequaiittir iijeinbfa. -Iif paiibriJo
esl locus tinde clausis lioiuii.prqcedere juuuis, car-s' sexlafefia redemit -Jroniirieiiv'ii)sa
die<qi)a?ecerai
cer utiquq ge_henuaiis.GonfT.egitsiquideitrferreos Bhomin.einJJ in 'inilio; •sequhhti:;die sabbatizavil Iri
yecles, repa_gulatiniversa .contriyit, ul libore snos ". monumfenlP,-cbnsilminaio -«pef-e qiiod StisCeperat* -
educerel,.quos re.demerat de manu jnimici cl. plc«; leftia Vero,"quae priiii-a 'diej-qm i5Bi, jifJirilfioe<lor-
pis egrederejiiur.portisagniiiia [fl/it.s.fi.Mtosanclo* mientium appuruli iriqftifeyjctPf, novtts lioirio.-Itt» -
r.umjdealbalprunj, qnjlaverant siolas suas,. et caiidi-. eliios, quiCrihqUbêijtiiriiuf «apiit «o&liiini, tola -die •
das.eas feeerani iii saijguiue Agnij curididas pi».r- hac qua plasmaiiieijêihpii fehmus, nou ;#ssêJnus^
6.USin.sanguine; quia exiyit cujneo.pt in<eo^.liam. agfere poenitentiam, 'hon «essemus •iollere-^f.ub.ent'''
aqua dealbansj et. testiiiipnium. perhibet-ipse, qiii:; nOBtrari),pereeyCrianieiiJnâ, siCut ipse pefsetera-
yidit. Aul certe candidas iii .sanguine, sed in sau*. vit, sdoiioctlicut SpUiUtsui :rt.qujescamus a Jabori-'
guine Agni nove.UiJacleo, candida el rtibicundo,:• JiuB•Wostdst5.emiiiem' atitliamtis, tolres,. non car-i
sicuipiabes In Ganiicp cainicOfum ; I>il£ciu$ nieusy neiftttsaiigtiiheiri, iiPJiBpifitumqnemjibet, descon*.
ail.spoii.saj cqndiflus et riibicnndm4 .eiecitis,ex miilh suhi a truoe suadenteni. -PeT<sislamusin cfuce, • .
biisifiqnt. yy.IO). Jnde estqupd in stqla caudida.- liiefiamUT in cnlc^j depbriatntir aliortim mapihus,,
et fu.gurea.Yuliui.es.is tjnoque resurreclionis ap- " nhri ?nostra levittiie. CapiiliJoslfuiii .dcpbsuere «n"..
parsu . < .. ..- --.; justi; nos Vero <digimiibneeua angeli saticti depo-
C. Jam.si eonfuUiiidisJudseofum «alumiiiis mf&- C naiit, ul cbnstunriiara yiiiliter die «TIICIS,seciirida
cere widetuf shoe «psuin, <quod clauso egressus «cst;' qiiae.post hiGiicinesti quicsCilmBs<suavJier»iJohnia'-
njoilumento, sui iiistiltaiilfestlicebatil : Sirexhfael mus feliciief in sepuiefis, exsjieciautt. s heiilamspeiuj >
eU, descejidal tp vrivce : tutiustUs tiainiqtie roonu^ et .advonitim giorioe niagni Dbi, îii resusciiahit <
iiiejilti.iticiaudere el signhre studrieraiit, quahi Inflv,; cor-porai.bstia ief4,iauemumilii!, eoiiftgtit'ata.Mipoi'i
gere davos; *i igitur vJtal.ieO de Uibu Jttd.iih Jiec dUtitatiS smei ftHerii ijaatriduaiii, sitiit ile Lazafo
ipso piacessu, et inajus yemoit&lfaît bpbi» fjtiiim'' :• stTtbittiT :Jaiu feleti Domine>; quairid^tinus eil
petereni'; ips.umjam resuireclibtils lairaculiiin cui..:. «Hiih(Souli. ti, 59<). - . < . - ,-.
polerit comparar-i? Legjmus' qitideiii nontiullbfuirti ^. &di-Wteiilib^lioftiiri Atlam qtutTlam forhtavii';
pfajcessisse.iesWrect'ioiies, autitiagis Beiie susctta* difeni, iqtiam-a BbminP hq'n',accc'i)i;l.-Pi'<)j)teifia cor-
tjbnes, sed isiius pra_am!ntlas, q'i.ibus fil duplicipfi' >- fui)ii Sunl-, fet .iljhiniiritbiies Jticti 'Sttiti latujuufn-'
vilegio(losciliiT piiceniinere; KajucoeleTiquitletn fe- juinehta-iqtiae iir-siercofe-stio -puiruortini. Diyiii^j;
SurTexeiant {n/.as nMitur inoiiui^.iitef tirit uioiiluTi: ;. siqiiideih brdihhlibtiiSJesfUiduiitu qnod {)i';edix;iiiius, <
Christus i'esuigehs PX mortuis jani non iuoritur;' ;; in lahore, iii icqu.ies'?n resuiioetioiie. JNqiiîiacen*
mofs Uli tiitra non tiomiiiabittir. HJi moriiii dehiioi p: JioccTiliisiiOminuiri.-sedûam voluW <pi'«ferre-dieiT.":
ji
'
flpns Jiabent iierum resuscituri ,\ Chrisfiis jquotl! di.ffefeii.es prosiiiienijarii% \\i iitdhlgeaut voluplnti»-
mortuus estpetcato, moriuus est semel; ijitod auierii, Sori est hsec•difts(juaih lecii JDoiniims: ijuairieto.f'
-vivit, yivit.Deb. (JSoHi.yi,-9i 10), yivii in aciernitatei; facii siihi, cl «jaiiifeteril.Noit innvit haufei quod«t!ei
SiCrilO proiude fesufgenlium prlmitiott Chrisiu^;';!. Maria naluin cst, Sanctuin t iettia Tssuii-tjxitdie,
'
qtii ita resUTTekefil-, 895 ut cadere iibn r'
adjicial," ne -videret Pbrfiiplionenv Vicii ataqite^b Mirttw
' .
qui solus atiigit iinniorlalitaterii.' 3tifta\ -Occisus«si agiiiis. sed leb •j'icit. LDOi'Pgiet_;
7. Eslaliudi inqub resiifrectionis lnijus-innotes- quis lioii limtibM Leb, ihiqiialrij foiiiSBiniustestia
?
cal-gloria singularis. <Quiseniiii Iit ca.teris omnibusi riim; qtii ad imillius âtvebil -ocCtirsiim, scilicel Lep
Siisciiavit aliquando semeiipsumV Iheffahile iSlud[ de tiibu Jtiditi Paveant gui »abh:egavt.r:ihVqJii.dixe-:
esi.-ula-moiie' seexcitet jpse <iui dormit: singii-; runt: Noh' Jiabemus vegem -nisi •C-ks-afeiii-'(Svdivi
larc est; non esl qui fatiat; nbn.est tistiuettd unum;... xix, 15). 'Paveaiii <jui'uixoriiiit 4. NohMus- hntfc
Elisetis pfopheta iiiuftuuiri"suscitavit {IV Heg.iv; ; regnare siipcr i.os'{/i.ifc..-SjS, i4).'fKCtiii't'#quidem
S5), ted âiterum; nou senieiipsuni. Ecbe eiiim qubtt-- ^ccepto regno, elmalos niale pefiict; YuIliS nosst»
anhijâcet-luirioauineulp, iq.u6da se noapqlestj i i[uia redit abCepto;_regno?Dala eitMhi, inquit,
279; . S. BERNARDrABBATIS.CLARJUYALLENSIS ,'iSU
omn(,irppifystqs in.ccelq et in lerrd (Maith; xxvm, 18).. AJ quoeoccurruntinterim, MalrisdespOii»>tio,quaipar-
Sedet Paterin psalmo :. Postula a me, ait, etdabo _ , tus,\irginis et conceptionis puriias velafeatur, ifaut
libi gehtesjtwredilfltem.tuainietpossessionem tuam, lrominis fabni fllius, .fabricalor libmihisputar.etur."
terminos terraaReges eos in virga^ferrea, et tanquam Inflrmitas eliam corporis, qua nimirum ploransct
vae figuli.conffingesieos (Psai. ii, 8, 9). Forlis siqui- - vagiens," laclens et dormiens, et caeteris stibjacehs
tlem leb est, non crudelis : gravis lamen indigiiatio.-1 necessitatibus carnis, lafebat interhoec virtus divi-
ejiis; el iiiloIerabilis:ira.coIumbas.' Sedpro suis leo nilatis. Sic 'et -ciTcumcisionis signum* suscipieijs,
yugiet, non in.suos.irPaveanl.alieni :;lribus Juda..,. peccati remedium.eegrilu-iinismedicinam, qui mor-
- inagiS/CXSIlilei.!>&JsJ::. \;?.*.:', : 'I : .—,1;-< r • •'»< bum omnem tollere venerat et peccalum: etitem
10. Gsiudeanrquiinduti.suiitconfessione, quorum in JSgyptum fugiens a faciellerodis reguli, riec Dci-
omnia ossa dicunt: Ddmine,quis s.imi.lis.,tibi?(Psal. -,< Filius agnosci poterat, necRex coeli.-Qtiidtrina illa
-xxxiv; 10.)'-L'eb deiribuxJuda, radix Davidr. Dicitur, tentatio inimici.in deserto, ia:pinnaculo ,-supra-,
cnim David visu desjjlera.l_i.lis.-, vel ma"nuforlis; et <•
, thonlem? SiFilius-Dei, iuquil,- es, dic iit tapides isti
idem ait : i'Anle,je.:.omne>'gQQ >desiderium meum , panes -fianl; et item : _5/ihe- te deorsum. .Neulrum
{Psal. xxxviij 10);.,ett:__i'W..f.<di'n_!»imeqm' ad te Chrislus fecjt,'ul signarelur liber, ut fallerelur as-/
PUSlodiam (PsaL Lyii._,,,i0). Rqdix-inquh,. David. P- E tntus. Denique- eousqueMseductus est,-;ut :baheret
Jipn -David-ra.dix-;,ejus, sed.ipse radix-.Dayi.d, quia , jam pfo cbristanti- honiinem esse ptirura, el-in jlan-'
..portal,.elnonporta_lur.,Merito, Dayid sancte, filium- lam; vesaniam supcrbia coeca prorumperel, ul hon
ttfuni' vocas- dbmitium: luunv-quia.non lu radieem- diceret ullra : Si jilius Dei es, sed: Hwc qmnia libi
pbr,.as;sed_radix le,:Radix.;fpi;lil_udinistuoe et desi-. dabo, si.procideiis adoraveris me (Mallh. iy,-5-9).
derii; r?_4ixjdesi.derabilis,; radix;fortis.-. Vicil leo de' Sextum esl siguaculum- crucis, ubi pepetrdil inter
lribuJiida-,;.radix. David,.aperirejibyum,~ el solvere latroneSj et-cum iniquis depulatus est Dominus raa-
septemsighaculq' ejus. Apocalypsi.syerba snnlhtcc.< jeslatis.Clausit e,lsepullura Jibruuibuiic : iiectillum
Discant! qui; ripn- leger.unt, recolant. qui noverunt. signaciilum : omriino-sic astrinxit, sic - occultavit
Vidi; inquilJbannes, «ndextcra sedenlis super thro-' ; magnttm pietatis sacramenluin.< Sdpulio nimirum -,,
num, librum signalum sigillis septemêfnon erat qui. Domino, sola-resiare desperatio videbalur, adeo ut
legeretf vel ;aperiret. Et ego, ait,. fiebam mullum,.. discipuli ipsi -dicerenl : Quia nos sperabamus (Luc.
qiiod nemo aperiii libr.um dignusinveniretuf. Et unus- xxtv,;21).:Qtiis non illo flerel in. temporeclausum:
desenioribus dixii milti: Nefleveris; ecce vicit leo ., arctius librum, et non esse qui aperiret?; ; ,
de.tribu J.uda, radix- Ddvid. Elvidi, etecceinmedio f,_ i%. Sed-ne fleveris ultra, Joaunes sitncte; etiitm
thfoni Agiium slantem, tanquam occisum : el veniens tu no.liIlere, Maria. Procul sit iucttis, tristitiae nebiila .
accepil libruni de dextera sedentisin throno, et ape- dissipelur. La.tamini in Domino, et exsuiiate.justi;
rtiil librum : faclaque esl laitiliajnagna, el graliaruut et gloriamini, o.mnes recl.i corde (Psal. xxxi, llij
flctio."-Leon.eiri Joannes audierat, el Agitum vidit. Dignus est Agnus qui occisusesi, Leo qtiiresurrexit,
Agnusoccisusest, Agnus aceepit librum, Agnus ape- pqslrenio, liber ipse dignus esl aperire seipstim.
xuit, etiippaiuit.Leo. Denique dignus esi, aiunt.se- Resurgens niniirum a 897 • moriuis^ resurgens
niores, Agnus. qui occisus esl, accipere forliludinem auieni virlule propria, et post tres dies,sicut!jpse
(Apbc, v, 12). Won tnansuetudinem ainitlere, sed proedixerat,*leslimoriium peiiiibetiiilnts inimicis; et
accipere forlitudinem, ttt et agnris maneal, et leo resurgens in tanta iiiajestale cl gloria, iiulicat.maini-
sit, Plus dico, ut mihi videlur, idem etiani Iiber est fesle quoecuttqtie proedixinms signacula, yel operi- .
qui nonpolerataperiri. Qttis enim dignus invenire- . menta yoluniaria, non necessaria; nec condilipnis
Wr aperire hunc.Jibrum? lndignum se profilelur et: fuisse, sedidignaiionis. Qttid lu nttper, j.udiee, si-
ipse Baptisla Joannes, quq inleii nalos mulierum gnalias •lapide.mmonumenti,? Quia seductqrMledixe-
major iiemo surrexit: JYon snm, iriquil,<dignus sol- raladhuc vivens : Posi-lres dies resurgam (Malih.
vere corrigiam.caiceamentiejus (Marc. i, 7).Venerat D j xxvii, .65). Yere seductor, sed pius, non.iiialitiosus,
enim ad nos calceata majes.las, diviniiasIiicarriata : Denique seduxisti me,Domine, el seductus sumj; ait-
yenerat;Dei Sapientia, sed in libro clauso utique et propheta vesipr in persoiia yestra ;{onior me fuhtif
signaio. Quod ligii.bat corrigia.calceamentii hoc elinvaluisti (Jerem. xx, 7). Seduxit vos, o.Judiei, in-
claudebanlsignacuialibiii / , passione : nam in resurreciione invaluit et proeva-
Ai. Spd qujd dicimussupcr liisjseplem?An forte, luit vincens Leo de tribti Juda.. ,Eieiiim,si cogno-
triplex- animee yiiius,;ralio, me"iiioiia,et volunlas; yisseni, nunquam Dominuni gloriae crucifixissent
et quadrifaria' corpoiis composilio, ex elementis. ' (/ COT.li, 8). Qttid ergo factuj-us es? Et.prtedixit,
yidelicet. qualuor, in his septejn esl ihtelligenda, ttl et jam revixit. Diligenier .explorasignabulumsepul-
nihil de veriiale humanilatis defuisse noverimus lurai, aperlum est enim. Dalur libi signum-Jonaj
Salvalori? An magis.liumanitasejus ipse est liber, prppliet_e, quia el proedixil ipse. Egreditur, Jonas de
e.t quoerenda sunt signacula septem ? Septem eninv yentreceti;. Chrislus dc corde lerroe lertia die pro-
quoetiam arbitror inveniri, quibus riiaxime qelabatur. cedii. Nisi<quod inanifes(e plus quam Jonas j liic
in carne proesentiawajestalis, ttt non posset aperiii - (Mallh. xii, 59-41), qui senietipsum v.rililer et ab
Uber, etsajpientia quoe latebat agnosci. Suntauteiii ipso. utero. mortis eduxit. Propterea, yiri NiHtvii®
281 -"•'IN DIE SANCTO PASCHJE SERMO. 2&2
coRSurgeni contra vos in judicib; proplerea ipsi i(Lih illo? Si negligentias planximus, quid causocestut
judices veslri erunt; quia prophetie obtemperaye- recidanius niinc in easdem?Iiiveiiieniur nuncilerum'
runt, vos nec Dnmino proplietarum. curiosi ut ante, verhosi ut aiite, pigri ei nogligentes
iZ. Ijbi.est qnod dicebalis : Descendat de cruce, ul ante, vani, suspitiosi, delractores, iracundi, coe-
el credimus ei ? (Malth. xxvn, 42.') Crucis signaculuiii terisque impliciti viiiis, qitoetiim anxiedeploraviuiu*
dirumpeie vrihiislis , promilleules ad ful.ein vos his diebits. Lavi pedes nveos, qtiomodo iterurii iii-.
introilnros. Ecr.e aperlum, non dirupium est : in- quihaho eos? exiii nie liuiicani-meam,, qiionibuo
'
trbile. Alioquin si- nnn crcdilis resurgenli, iiliqtie . indiiam eam?-(C«»i. v, 5.) Non est lrausmigr;ilio'
nec creditlissetis descendenti. Si sic vos scandaliza-'" hoec,fratrcs: non'sic videbilur Chiislus, noii hpc
bal crtix Chrisli;- verbimi enim cfucis Jiidmis quidem. iter qub ostehdat nohis Deni ^::'!«iiire 'suumi
tcandaium esl, ait Apostolus (ICor. i, 23); excilet - Denique qtii retrb respicit, indignus esl fegno Dei
vos sallem noviias resurrectionis. Iiivenimus nos in (Luc. ix, G2). •""., ,''
eruce gloriam; Nobis qui salvaniur, Dei virtus est; 16. Sic ainatores soeculi, iniiriici crucis Christi,
et omnitim,iit osteritlimirs, pleiiitudb viiiiuitm. Sit, cujtis in vaniiui acceplo nomine dicuulur Chfisiiani,
vbbis pars vel -in' restirreclione. Sed fotie etilia, imb lo(o liOcleuipqrequatlragesimali ad iustanies inliiaul
mullo ntagis illa vos scandalizal,-el oddr vilas riuhis ^ dies ResuiTeciionis, heu ! ul liberius induigeail
in vitam, vbbis est otlor mortis in riioiiem: Qitid yoluplaU. Obiiubilat, fratresi sbleriihitiHis Iseiitiani
ergo insisiiiiius? Non susliriet audire syinphoitiani materia trislior; sed ipsiiis plaiigimus soleinnitatis
ct chorum senior fraler, occisum nobis saginalufti injuriain, quatii dissimulafe iiqh pbssumus nec in
viliiluiu indighalur. Forissliil, oiiinino non acqnie- ipsa, inio miniis in.ipsa. Prbli dolbf! peccahdi tetrii
scil inlrare (Luc. xv, 28).'ingrediamuf nos, fraties; pus, lermihus recidendi facta esi resurreclio Salva*
eteptilemurin azymis sinceriiaiis et veriuuis; et- " t oris! Eic boc nempe comessaiioiies el ebiielale.
enim Pascliaiiostrumimmolaius est Chrislu.s\I Cor; redeunt, ciibilia et impudiciiioerepeltintiir, et iaxan
T, 7). Amplectamur commcndaias nobis in cruce tur coiicupiscenliis frena: quasi vero ad hoc snr-
virlutes, hiimililaiem, palienliam, obedienliam, et rexerit Chrisliis, el non magis propler justilicatio-
charilalem. nem uostram. Sic lionoratis, mi&aii,Cliristuin, qtiem
14. InJiac quoquelam proecipua solemnilate quid suscepistis? Yenturo paraslis hospiiium, confnenles
- ccmmeridelur
nobis, sedu|a cogiiatione pensemus. peccatacum gemiUy.casiigantes corpora., eleemo-
Nemjie. resurrectio , traiisilus et irausmigra.io. synas impendenles: et ecce stisceiitum proditis iui-
Chrislus.eiiiin, fralres, non recidit .hodie<,sed re- inicis,imo exire coinpellitis, priores nequiliasadmit-
SuiTexil:. non rediit, sed iransiil;. transmigravit; lendp.Nequeenimcqhabitatioessepolestluci adteite-
non remcavil. Deuique ;et ipsum quod celebramus bras,Chrisii cum superbia, cutn avaritia, cum ambi-
Pascha, transitus, non reditus inierpreiatur :,et tione, cum fraterno odio, cum luxuria, cum forni-
Galilica, uhi videndus nobis promiltitur qui- resur- caiione. Quid etiitti minus proesenti debelur, quam
rexit, nori reiiiealionem sonat,- sed transmigralio- yenturo ? Quid niinus - reverentioe . resurrectionis
rtem. Credo jam aliquprum ingenia proevblant, et tempiis exigil, quam passionis? Sed-vos.ul manife-
quorsum Jia_c-velint lendere, suspicantur. -Dicinius sltini est, nculraiu honoralis. Nam, si compaleremini
tameribreviler: proeseriim ne .devolionemjvestram et coiiregnarelis; si commoreremini, etcoriresur-
' - , •
in tanla solemnitale sermoiiisviilealiir prulixilas geretis. .- . .
onerare. Si post consummalionem crucis innoslram , 17. Nunc aulem ex sola consueludine lemporis
lianc mortalitatem el vitoeproesenlis serttmnas Chri- et simulatione quadam -huniiliatio illa processil,
sttts . Dbmiuus Tevixisset; ego. eum, fratres, non quani non sequUur exsultatio ,'spiriiualis.-.-Prqpter
transiisse dicerem, sed rediisse ; non iransmigrasse hoc, ut ait Apostolus, multi infirmi et imbecitles,-ei
in sublimius aliquid, sed ad slatum rp.measse prio- dormiunl multi (ICor. xi,-30). Propter lioc.crebra
rem. Nuuc aulem quia transiit in novilalem viloe, D jndiversi.s regio.iiibus.lipminummoiialilas.speciaii-
nos quoqueinvital ad transitum, vocaiinGaliloeam. ter his diebus. Qiiid.enitn? Deprehensi estis iilter
Proplerea siquidem -quodmoiittusesl peccato,-mor- anguslias.proevaricaiores, npn.qui proevaricali estis,
luusesi-semel; quia quod jam vivit, vivit.non car- sed qui persistitis in peccato, addentes praevarica-
ni,-sed Deo. tionem, aut penilus impqeiiitenies, aul tepiile poeni-
15. Quid nosdicimus, qui sacram Domini resur- tcnles;. nec periculosa [alias perieulaj fugientes, vel
rectionem Paschse privajnus nomine, utsit nobisin post tniseram experientiam, iiicenliva peccati. Irre-
redilum roagis quam in .transilum? Luximus ltis tivit vos in.imicus perplexis, ul ail Scriptura, nervis
diebus, compunclioni et_orationi, graviialielahsli- testiculorum (Job. XL, 12). Siiiac conscienlia ;Chii-
flenliic dediti, ceeterorum negligentias temporum sti sacramenla iv.fugitis, uihil vobis cqmmune cuiii
jacro hoc qnadragenaiio< ledimere el diluere cu- Chrislo, non liabelis vilani in yobis; Ipsum atidite
pieiries. ConimunicaviniuspassionibusGhrisii, com- dicenlem : Nisi maiiducaveriiis cqrnem Filii komiitisj
planlaii ei deniio sumtis per baptismum Cjuemdam el biberitis ejus sanguinem, non habebilis vitomjn
IacryiiiaiiirocposniteiUia.,confessionis.i Si ergo mor-. vobis (Joan. vi, 54). Si indigne suscipitis, judicitini
lui sumus 893 peccato, quomodo vjvemus Sdliuc . yobis manducatis, sanctum corpus Domini non diju-
'
285 S. BERN>.Iipi ABBATIS CLARiE-VALLENSIS i 2S4
dieanies. Redile e.rgn, prtprnrjrcitores, adeqr, et Uvt\ $ post lametila paiiiiieniioe non atl carnales redit coa-
totb cordo qua.rile Domintim, el oiliie luaJinn; po.iii- solaiioncs; sed iu fiduciam (liviii.em.sefaiioiiis exce-
lentes iioii verho"lanluin ct lingua, setl spiritu ef tlil, ingrediitir novam tjiiaiiidain .Jevolioumii etigatfc-
verilalp. Qnia verp nqii satis cecWisse piget itomi-, dinm iu Spiritu suocio; nec tain conipuiigitur
qem; nt yidelur, qtii adhiic niaiicre tlisptmit in llji- pra-teii.prtim reconlalione pecfatprtun, quain dele-
hrieo; aul errasse, qui tiiiccm-nbn qu.ferit: sityeiie ctiitur meiiioria et iiiflaininaiui' icternoiiiin desidefio
compmiciiqnis iiidiciiim, opppiiiuiiintis fnga, siiblrn- piocmioiuin: is plime esl qtii cum Cluisto reshrgii,
ctio occasioiiis. Alioquin tiiiien.duiti valde ne dies qttiPasciia celebral, qui fesiinat in Galilieain.-Yos
tsla.(siquidem et ipsa posita est in ruinamcl fesnr- orgo, chaiissiiiii.sicoiisiirtexistiseiini Cliristot qiire
rectioiiem tnultorttjii) reprobel .vos, vel i.iiiqn.im sursum siiiil quoerile, iibi.Ghrislus est in dexiera Dei
mniiifeste alieiiqs tt Christq, Chrislp nou. coniimini* sedens;.qu.'e siirsiim sinils.jp_i.e_ noii.qiioo ,siiper
cantes, vel tiinquam socios Jutl.e, in quotn inl.rayit lerrftm[Coloss.m, 1, 2): ut quemjtdmodtiinChrJsttis
Satanas post bucqellain (Joqn. xui, 27). resurrexit a niorluis per gloriam PatWsj im.elvos
18. Sed quid ad pos.fniirfis, de liis qui foris stint itHioyiiate vita.-ambnlei.is (/ioiH. vi| i); uta siecu-
judipare? .nisiqttpd in eotlem uos fuisse Jaqueo plan* laii loctiiia et consolatione iiiundi per. conipiiiiclio-
gimus,"ab eqdein erulos gralulamuiysplA misoricor- B 1 nem el trisiiliam, quaj secniidjtin fieum esl, ad
dia operantc, in quo uiiserabililereps deiiiteri frar devotionem sancttim, el spiritualein yos transire
jeriia.cliai.laie dolemus.. Uljnam auleni yei nosjam •gaudeatis exsultalionem, ipsq p_ra.staiile,rjui trausi?
sauciiiicali, et i_i.eiii_.us
alie.niab.hac inisera etsacn- yit ex iioc mundo ad Palretn, ct «os quoque Inihere
Jcga coiisiteliidino inyeuianiiir, ncc .quidquaiiv iu post.se, et iji Gajiloeam yp.eare dignaior,.«t semett
n.ohis.pereat 309,iijij,uiiiiuainr|deexercilio spi- ipsuni iiobis pstendat, <qui *t'sl stipet' ;quiniajJDeus.
fituali SAcne resut-rectionjs advenlu,.sed 1iiatisire.i J_j.netlii.lH8 in siBcuia»Ajueti» .•. ..' <r
et enim i '.,'.. - • ':,..:. '..'!. li .
uiagis exei_escefe.,studeamus! Quiqiiiique
IN TEMPORE RESURaECfIONlS> AD ABBATES,
..-•;. ERM01H43). C
G diffusitest im.ordibus nostrlfiperSpiHtuiii sanclum
' -
He ke4itme.*vti«gelicqt ,»fflaria Mhgdalene, MHm qui datus-esl hohis v,
{flonu S).
..;,, J«i.'ot/, e( Sulqme,». etc. (JUtJTCXvi<i;) :'S» Porro fidei vitam, utjain dikiiims, iii cliiifilate
- i. Accepitjtus ali Ajiostijlo habiitifi Chfhthm fef . cbhstituili tjui fltiem pei'ililectiorieih perMibuiio\>&-
ftdeni m eefdibus mstris '( Ephes. ili, l.T.).€iitle i'i- Kiii1. fiiiieefgo colligitur, fecet.ehte Spirilu rfldehi
dciur iion JncongriiDintelligi posse, tanditt Glirislhtn niAfi";tju&iiiam Sjiifitus est tjiii vivISciit {Jtiafi.V!,
iir nbbis vivefe, 'tjuahditi vivii fides. Al jibslquarii €4). Deukjuc, 'si sapere secunduni «afneni' iiiofs"esi
iides nostra ttioi-ltia €St, qubdani modb Cbiistus (iiont. vnli <5)J hon tliibium quiii iiii tjuos viverfi
thortuus cst in noIiiSiPoffo-fldei vitant opera atte- laBiiJbamur,quaudiu "fticta carnis spiridi -iiioiiifica*
siantuf, sicut Scripliim est i Qpei% qute dedilmild liant, sectiiiduhi caniem =viyeiiies plaitgehdi sinl
Phtev, ipstt iesiimoniUmycfhibi)tttlenii(3rmn. v, SC). iatiquam mortui, Utide el ineodehi &puSio1o|iegisi
Nec disCTejJarevitietuf ab liiijt seniehtiai ijtii lidetii -Si; inqtiit, secunduin zaruemvia&riiii, mbriesnini; «I
sinelopertbns mortuam asserit iin semelipso {Jni. . miiem tpifitu facta cariiis monificaberiih, 1
\vivelis
. li.auKSIcuteiiiiiÔfiiorlsluijhsyitam exiiibtusuo (ibid.i 13). ¥oe tibi, quiciiuque "cs, cahis rbyfefStts
dignoseimus, iia CtJidei vitfiliiî- opefibuS' honis. " ad ibmitum, «t «usioia in volulabrei Juti {41 Peii\
Itaque \iUi'. qiiidcin tsorporii; cst aninia, pef qiiam li; 22)1 _Sonad *os tantuni loquof 3quicbrporc, "sed
movetiiret-seiKiti vita vero fldei ctrafitas est, qtiia fetiani eos qui cofde redeunt in- iEgypiUhi, [Sa.culi
per illani bpDratur,. sicut ih Aposiolb, legis:. Fides liujns obleclameiila secfariies, :acproihde lidei vitam,
qum fer dilecitmem bperatiif (Gttlai. v, (i). Unde et . quse est eharitas, Dbn liabcntss. :Sitpiis900enini
refiigescentb cllaritalc fidcs iiiqfilur, sicui-Cbrpiis diligilinunduih, iion Cst diafitasPMrisinPoti Jean.
auima-rtbedeiil*. Tu ergo fei vitleri^ hhminem iji «, 4S). Quisniagis morluus eo, îii-ftivei igtiem In
Jionis pperibus StreniiM», <et;fery6te cohVersatiopis situi, peccalum in consciehtia; nec seuiit, tiee
liilareni; vivefe iiitolidera nbn diiuHeSjihdubibta expavescit, necexcutit? •' -'
teiiens vihe illiiis afgnmenta. Sedsiihi iionhulli, ipil; SJ. Ecee igitur Ciiristits in scpulcrb, Tides mortha
cum spirilii eoepefiht.iieul cafne poslea consuiit- est tn aiiinio. (Juid faciemtis fei? Qtiid feceiiint
inaiilur. Scimus tiutfem quia'.,jath tune tion permai sancts itililterefe,•qtioesolae ex oivuiibus suis ampliori
neat in<eis. spiritnS Viiae, fpiia ^cfijjtiini esl: IVoit lenebanturaffeeiti? J_.meji.Htmomdia,-ut venienies
permanebiripirilui tnetis 5«homihe in&lerhum, <jmu itngefint Jesum. HSuiiqhidtii Suscliarent? Et nos
ctiro est (GeH.yt, 5). Qnodsi hoh pentiahet spirithSi st.imusi fratres, tjJiia suscilare nostfum noh est, sed
haud dubiuni quih excidiit cliariiag, quoe hiniiniin tingCre nobis 'ihcunlbit. Ctir iioc? Nenip.e ne'feteat
'.- • ,- . '• ':' .. ; | ":
";
, (i3) Sic.veieremsermonum. paSchaliiim ofdinem . sermonem .ter.lium qjim collocafi soiebat. Co«ieE
• restituimus ex.hianusci'iplis.et primis;edilis, omissq sermonent S8 De diversis. • _.i
blc seniiojie ii' De • divefîs; qui p>sl sequenietii
£85 INfFEMPORE RESURRECT. SERMO II. 286
qui hujnsmodi esl ne sil caieris odqr niortis, _ne A eodem ordine postulaiKem: Bonitatem, inqtiit, e'
perefflttal, el jieniius dissolvaiitt,, Emniil. proinde disciptinam, et scieniiam dqceme (Psal. cxvni, 66).
aromaia sitalres mulieros, niens, lingua, mantis. 7. Sed itntie Iticcuoliis? Neque enitn talia profert
De liistiiim. ut arbitror, 1'etr.us niaiulnium aecepil yirniium genuina- ttirr.a cordis noslri, sed magis
leiiio pasccre.grt'gem Dqinini(Joan. x\i, 1.7).Pasce, ' spinas el tribtilos gerriiinai nobis. Emere ergo opor-
iiiquii.ineiile, jiaste ore, pasco ojiere; jiasce animi iet. A qiiq aiilem enienda sunl? Ab co mique qiti
oiatione, vt-rbi exhoiioiione, cxempli exliibitioiie. ait : Venite,emiie absque argento el absque ulld
-. i. Qnoeial igilur mens atomala sua : ante onniia commutatione 901 'vinum et lac (Isa. LV,1). Noh
cmiijiassionij jillecium,- debinc rectiludinis zejum, ighoratis quid latiis dulcedo, quid vini ilesignet au-
et iuter ba.c discreiionis sjiiriium non .omittat.. sierilas. Quid est aulein emere sine argento et sine
Quo.ics. cniiii.peccanttiii videris fialretn, conliiiiio commuiiUioue ? NohtaliseSl emptio apud amalores
proeedere debet compassionis affecius , tanquam liujus soeculi; seti apttd aiicloreiii soeculialia esse
cogualus litimai.iiaii, quippe quein concipis ex te- non.poiesl. 1'j'Ojilielaeuim dixii Doiiiii.d: Deusmeut
ipso.- V-es.i inqtitt Apqslolns, qui spirituales estis, es tu, quoniam botwrum meoruni' non eges (Psal.
inslruile hujusmqdi iiv spiritn lenitatis, causideraiis xv, 2). Quam igiiur coinmuiationem ci dabit liomo
.teipsum, ne et lu teutefis (Galqt.w, I). El cnm exiret 11pro gratia.sita, qui.nuilius eget, el cujns sunt uiii-
-Doiiiiuiisbajulans sibi cruccni, et plangereiil super versa? Cratia graiis dalur : etiam ctim emilur,
cum, nondiim qtiiilem omnes tribus lerroe, setl mu- gralis cmitur; quiaquod dalur pro ea, nobis melitis
lieres paiicoei conversiis ad. eas : Filitv, inqitit, reiineiur. . : - .
Jerusalem, nolite flcre super me, sed super vos ipsas 8. Tria ergo aromata menlis.nummo proprioeyQ-
fleie. el ihper filioi veslros (LttCixxin, 28)..Ordineiu Itmlaiis oinemla sunl. Quam qiiideiii tlimilteiiles iiihil
.diligeiileraitende. Super vos, inquil, primo; deintie nmiilimus, etiam el lucramtir plu.rimum, coiiiitiuiaii-
super filios veslrOs. Tcmeiipsuni atlenJe, ul alii tes illam iu melitis, ul cqmmunis fia.l.quoepropria fttit.
noveris comp.uii ul afguas in spi.rilu lenilalis. Teip- Porro commiiuis vohinias charitasest. Einimusefgo
siim cpnsidera, ne el lu lenleris. Sed, t[tiia exeniplinii .absqtieconimuiaiioueirecipieulesquodnonhabiiimiis,
:e(Iii',a_cittspersuadel et aliius, imprimil aniino, milto ,ct qitod habuimus, nielitis relineuies. Quando vero
yos ad. santiuin i.lium senem, qui ciini, audisset .coinjjatietur fratri, qui in propria voluntate nescit
jjCccasse iiniiiu cx fralribus, - amarissitne flebal, compali nisi sibi ? aiil qtiando. amans seipsuin dili-
inqiiiehs : <llle hoiiie, el ego cras (In Vilis Patrum).» gel jiisliiiain, el otlip hahebit iniquilalem? Simiiiare
Qui sic flebat super -se, pulas quia non conipassiis qiiitlem potcsl aute oculos lioiiiiniiiit, etiam ei se-
sit fratri ? ilic itaque compnsstpiijs «ffectiis muliis .ineiipstimsetlucere, ut.cum privalq aniqre yel. qtiio
quideui prodesl, qiiia animus Iiberalis contrislare, ducitur, conipassionis affeclum, aut zeltiiu , pttlel
. queiii pro sj. videiil auxiiniij.etiibescit. esse justitioe.. Verum facile esl nosse quam sint
,. .5. Sed quitl. agimtis, qttod jionniilli duraceryice aliena a. propriu volunlate, quoepropria sinil cltaii-
cl,alrila.sii._i fi-ouie, u. quo inagis eis compaliii.iir, . iatis, cttiilla reclafronle contrariam se, consiiluit.
, laiiio niiigis iioslrael coni|nssione ct patieiitia . NanVcjiiiijlasJjenigna qst,.charilits super iniquiiale
, abut.iiituT? Noinie. sicttt compal|ebainur lialj-i, iia non. gautlel (I 'Cor. xiii, i, Ji). Jain de spiritu
i ipsi jusiiti.e coni|uiticnilum esl, qiinm vitlc.mtts lam ; .disctetionis scimus, quia njljil sic.iiium exsiingiiit
im|)'uden:cralyiiij luui iinpiiitleiiter provocari ? Scio - quotnpdq yqliinliis jirqpria, subyertens co.rda iionji-
- .ijui.i, si (|iiu iri nobis csl charilas, contenipium buhc . iiiim, et ralionis oculos ciaiidens. Eniehda jiroiiitle
• Deifeire u.qtianirtiiier imn possninus. Ilic.-cst zehis suijt nia tneiiiis aroihala, alfeclus compassionis,
jitslithc, tjuo.. itdycisit.s lieiinquenles acceudiniur, . rectiludiiiis.zehis, cl spirilus discreiionis, nummo,
laiiquain pieiaie dtieii erga cam, quam coiiteuini . Ut dicliim est, proprioe voluutalis. t .
ri.Ieimis, jusliliam Dei. Verumlameu oporiet ut - - 9, Lingua. quoque arpmnta ifia niliiiominiis siijil.:
*;pii'ora'hibI viiidicel rphipassionis affectus. Aliohiiin ,jjjnodestia jn increpando, copia iii exhortando, effica-
.,iii. spiiiiu. velienienii contcrimus liiives Tharsis,'< < cia.in ;pe.rsuaileiidq.Vis habere lisec aroiiiala ?.Eijie
couicriiriiis qu.issatumcalaiiiitiii,exstiugiiimusliiiiim illa a Doinino Dco tuo. Eme,. inqiiam, et.sicul
, fumigans. - .,
priora, >sine,ullitcommuUttjqne : ulaliqiiidrecipias,
6.. Sfidi cum ulerqiie aderil, videlicet el conipas- perdas nihil. Eine a Domitiq motlefatam. correplio- ,
, iionis iiffecuis,el zcJiisjiislitiic; neccsse csttilatlsit iiein, quia omniiio magnum quoddam boiium et da-
£|iiiitus disrTeiiouis, ne ituiej cutn opqrteai liunc . ttiiu optiiituin cst, el quod iiabeant pauci. Linguam
cxhiberi. illeîrocedat-,"Clindiucrelio ipsa confuniiat . eniin, til, ail healus Jacobus, Jienio domare potesi
tiiiivfTsa. llaheiit ilaque tnens noslra lertium, scili- {Jac. in, 8). Videas nutltos, sincera licet intenlique
. cei spindnniiiscieiiiiiiis, ut misccns apie (einpqribus e( beuigno accedant animo, ..Ieviter diccre. quod
le.mpnr.ii opporitme ajiinilari et uili.ilominus igifo- . graviier atidiatur. Yolat iiTevocabile verbuhi (HOR.
;-scerc sciat. .Samaritanus siU cuslotliens el obser- _ Epist. I, xvni, 71); et ,qnod sanate dejjuerat, quia
vans (jtiaiiiio uleimi misertcqrdiii!, quando viiiuin . niordacius fprle vidcluT,exasperat elexulceratmagis,:
', feivoris exhiheat; Et jie foiie iiientii. piilei.s inyen- .-qtianiionegligentiieadditur-ifiipudenlia.eliam qt iihpa-
iuhi, pTophelam uudite ,in Psaltno* boec,eadem. et ... tientia cuuiulaiur; ulquiin sordilius ,erat, sordesUI
J87 S. BERNARDIABBATIS CLAR,E-VALLENSIS 288
adhuc, declirians in verl.a nialilieead excusandas ex- ..i qua.re, quam dehes iibi ipsi: nemo enim libi prq«.
'
cusatimies in pcccaiis, ac more plifeneiici iion solum pinquior est". Debine'adde miserieordiam qiiam
re|)ellens,vetlel mordere tentaiis meilicimantim.Multis debes proximo, qttia ciim eo salvandiis es : deinde
qtioqi!enonsit|)]ie;itvei'boiiitn copia.sedpra. SPrnionis efiam patiKnliam qtiam delies Deo, qnia :ib eosal-
Iriopia Ih.giiam suyni palato adlioeiesceie sentiunt : vandtis es. Oinnes enim.qui pie voluntvivere in Chri-
ijuoJ el i|)sum iiiieiiiuin solei aitdienlibiis obesse "slo, persecuiiomm paiienlur (II Tim.m, 12): el t
iiori pit.rum. Miis vqro ad imiiium csl abtmdaniia Permnitas trilmlaiiones oportel nos iiiirarein regnum
fnulta sermoiiis; sed qtioe diciint, niiiuts sapiunl, ewlorum~(Act.\i\, 21). Yideergo ne jier impatien-
iiiihiis iictepianliiT : et, -quia graliain_ noit habenl, liam pereas, sed universa pro eo sustine qui priqr
ihihiis elliciit-.iasunl qiioe'loijmintur. Vides ergo majofa pro te -susliiuiil, et apud quem inlhictuosa
-qtiaih iiecesse sit eiiiere ab eo a <juo oinne bonuiri j)atieniia non erit, sieul ait Propheta : Putieiitia ! .
esl, a;qiu» oninis scienlia, modestiain in inciepan- paupemm non peribit in finem (Psal. ix, 49).
do,. copiaui in exhortaudo, eflicaciairi in persua- 1'2. Porro lioticirianus aromata liiimtno subjeciio-
iieitijo.'- < ' •' ' <• • ,. ' ]« nis emuntur, llaecest eniin qnee diiigil gressusjtio-
• ,-40.
' ' Prohide
' '• 'i < isla i riummo
eme - I 'confessionis,
• ut• stros, et sanciie eonversalionis griiiiain pfqmefetur.
x.
-w.-ti»|n:ct'aia tiiii c.oiifltcaris, quamad expi.irganda T ". Nani, si contiaria lex invenla est in riiemhrisiios.ris
ii, etiiis iilicua. M.tgiitinrpi-orsns et iiiirab.le sacra- per inobedieniiarn, ijuisnesciatper obetiieiiiiamicon-
iiieiittiiti aiiiihoesuseitaiih est: vitle ne ad illud im- tineniiam dafi?Ipsa qiioque "estquoe inisericordiam
hiiiiuius accedas. Quod si foiie noii potes innocens, ordinare novit, ipsaqusepalieniiamet docet et 1do-
iiiiotjuia noiipotes; lavaii.lefhinoceiiiesm.inus ttias, nat. Cum his igitur aroihatibus accede ad euni in
tthtequaui cireiiihdcs nioriurnerilum Domini. Oninia tjuo fides morltia esl. Verinn, si considereiniis quam
siqiiideiii in confessione lavantur. Ei hoecabhilio in magnum sit ad nos suscilare euiu qui hujiismodi est,
qii.iitidatn iiiiioceniiaiti tibi - depulabiuif, ut inter quaih dillicile sil vel accedere ad cor ej'us, qttod la-
'ihnoceitles.assistas. Ad altaris officiumnemo accedit pidea.qusedam obstinalio et impudehtia clattsit, puto
iii vesie'commuiii;sed quisquis ncccssurus est, albis . quod dicere; habeamus et nos.:. Quis revolvet riobis
iudiiitur. El fu ergo, cum ad Doinini moiiumeiituni lapidemabosiiomonumehli?Atlamen, dum sic trepidi
propefas.lavare, dealbare, induere vesiimenlis glo- vefemur accedere, cunctantes ad tam grande mira-
rioe, iit dicaltir tibi : Confessiohem et decorem in- •culum; fll iionnunqiiam ul solita pietale-proDparatio-
iiuisti (Psul. cm', 1). Quia ubi confessio, ibi In neiii cordis nostri audial auris divina, et ad vocem
COifspeclubomiiti pulchiiludo est. 902 Hoecj.ro.,„J yiriulis ejus resurgat.qui eral mortutis. Et ecce
co dicta sutit, ul aromala Jinguie, moderaia iiicre- .' angelus Domini, liilarilas quoedam ,in vultu Illius,
^patioi copiosaVexhoriatipi efficaxpersuasio niiinmo tanquam in ostio irionumenti nobisappafet,«l fulgor
confessionis emanluf. . quidam index''r.e$urjrectioriis,ulaperle videatur facies
" Hl. Verumtaiiieii legiriius (Ajhid GEEGOR'. MAGNUSIejris immnlala,accessuinproebensnqbisadcor suttm,
in Past.orali)!, et qiiotidianis etiain experimetitis imo et advotiahs, ipstimque qbsiiiiaiiohis suoe reyol-
ditiiciriiiis, ciijus yiia despicilu?.. restat ut proedica,- '" veiis'lapidemi el sedeiis supef eum : ila.ut suscilata
-lib.coriieiriiiattir.. P.iret ergo et uianus aromaia sua, iitle ipsa, eliam liiiieaniina, quibus obvpluta fuerat,.
'he subsaunet nds Sapiens lanquam pigrum illum -ipse demoiislrel. .Diimque omnia quoe in corde suo
citi labor sit maiium ad os porrigere (Prbv. xix, 24); pfius aclilabaiiiuf aperit, et-conflleûr -quoniodo se-
4ie possit tiicere is qiiem arguis: Tu, qiii aliuni db- : ipsum sepelieratintus, ipsam lepiditatera et negii-
cesyjeipsum non doces (Rom. n,.2I). Alligas enim gentiam suam prodens;: V.enile, inquit, etvidete Jo-
'..onera gravia et impoiiabilia, et imponis ea in hu- cum ubi pdsiais erat Domihus<(Mallh. xxvni, 6). <
ineiosLioinintiiii,digilo tuo riolens ea movere (Matth. SERMO III.
*-;xxin,.-4). Dico vobis : Sermo quidem yivus et efli-
De mersione Naamqn in Jordane, deque inun-
,.cax exeinplum est operis, facile persuadens quod;jD .datione septemplicisseplies tepra:', el de seplem 'appari-
.intendimus, duin factibile probat esse quod suade- tionibus Domini resurgenlis, quibus
' septem doha
imus. Pro liujusmodi baheat necesse est etianinfanus Spiritus-sancti designantur. '...--.
-aroniata suaVconiiiientiaih in carne, misericordiam . i. Sieut in. corporum medicina prius purgaiiones
,; in
fralre, palientiani in pieiale. Unde ApostOhis adhibentur , deinde refectiones , ut scilicet pfius
-ahtSobrie, et jus!e,ei pie vivamus (Tit.it, 12). 903 exinaniatur corpus ab hiinioribus noxiis , .
'Haec eiiiin tria srini coriyersationi: noslroe maxiihe ' dehinc cibis saniqribiis fovealur.: sic medicus. ani-
necessaria; qiioniam j)rimum debenius hobis, se- maiiimDpniinus Chrisius,, cujus tota' disjiensaiio,
ctnidum jiroximo, teiiiuiri t)eo. -Nam qui fornicaiiir, quam eyhibuitiii carne, medicina salutis est; ;anle
iii corpu.sstium Iieccaf, magrio illud privans honbfe, passionein suam sejMem dedit purgatioiies, posl re-
' • et
pavendo' addicetis' pudendoqiie dedecofi, lollens jsurrectiohem siiain loiidem cilios salubres pariter
-methbruni Clirlsti, qt laciens membrttm merelficis. i et suaves. Eliseus noster Naamamleprosum scpties
;Ego atileni-non abea laiitum, quietam itboininabilis -iti Jofdane mergi praecepil (IV Reg. v, 10), qtti in-
rest, sedabomni voluptale carnis.coniinenduih dico. terprelaUir descensus. In descensu namque Domiui
Ânte omnia igilur perfectatu. "Iiaoc fioiuinentiam. - uostri Jesu Cliristij id est i_nIiumiliiate.conversaljiy.
£§D IN-TEMPORE.RESURRECT..SERM. III. 290
nis ejus, quam exliibuit ante passionem, mundamur & jira.ter propriam volunlalem? Cesset voitmlas pro.'
et purgamur;.in resurrectione vero et vila quam pria, el infernus non crit. In qneih enim-igitis-ilie<
ostcndit quadraginta <liebus reflcimur, et delectabi- desacviel, riisi in propriam vohin(a(em? Eliam nunc,
cum frigus aiit famem aut aiiquid taie palimur, '
libuspascimuralimenlis. Seplempliciter enimoccu-
payitnos lepra supermoe; in prpprietale possessio-. quid Joeditur iiisi propria voltinlas? Quod si volun-;
-nuft), in gioria vestiiim, in voluptale corpqrurii, in tarje stistinemus, ipsa jam voluulas comniunis esl ;
ore quoque dupiiciter, similiter et in corde. Prima sed infirmiias queedam et velul prurilus voluntalis
cstlepra domus, qua divilcs esse voiuiniis' in hoc adliuc de proprio est, el in illo omhes-poenas susti-
soeculo. Sed ab ista.mundaniur, si itnmergimur in nemus, donec penitus consumalur.-Nam voiuntas
Jordaue, id esl iu Christi descensu. invenimus enim illa proprie dicilur, cui assentihuir, et cui se liberuin. ,
tjuoniam ille, cum esset dives, propler nos pauper inclinat arbitriuni. 904 ^xc autem. desirieria et ,
factus esl.Descendil abinenarraljilibus coeli divitiis, conciipiscentioe, qtfoe invitos tenentj, non volunlas,
et veniens in nuinduin, nec islas qttalescuiique. di- sed corftiptio yolunialis est. Porro. volunlas propria .
vilias habore voluit, sed in lanta pauperlale venit, qtto furoro Dominum majeslalisjmpiigiiet, audiant.
ut naius coiitiiiuo ponerelur iu proesepio, quia ei et tiineant seivi proprioe volunlalisr Primo namqiie
rion eral locus.in diversorio (Luc. n, 7). Dciiique 1B st.ipsam.;et siiblraliil et subducit ej'us domiiiiitui,
quis nescial qtioniam Filitts hominis _non hiibebat cui laiiquam auclori servire jure debueral, diim ef-.
ubi caput suum reclinarel? Qui beite mergitur liic, ficiiur sua. Scd niinqtiid contenta cril hac injiiria ?
quando qttoerel divilias htijus mundi? Et vere ma- . Ncqtiaquam : addil adlittc ct qtiod in se esl, otnnia
gna abusio, et magna niniis, utilives esse velit ver- quqijue quoeDei sinil, tullil, et diripil; Qiieiu enim
lniculus viiis, propter qiiein Deus majeslatis ct Doini- modiini sibi pohil humaiia cupiiiitas? Nonne qtii per
nus Siibaolh voluil pauper fieri. ',.-•_ ustiram acqttiril pecuniam niodicairi,.siuiililer mun-
2. Porro in lepra vestis, omnem saeculi litijus tluin lucrari conarciur iiuiversinn,- si non deesset
pomposam inlellige vanilatem. Nain ab illa nihilo- possibilitas. si supjieleret voiuniati facullas? Dico
minus in Jordanis inei'sione mundabeiis, ubi inve- liduciaiiter : nemini, qui sit in propria volunlate,
iiies-Chiislum Doiniiii viiibus pannisinvolutum, fa- possetuniversus miiiidus sttlflcere. Sed tilinatii -vel
cittm opproLrium bomiuuni, ei abjectionein plcbis. rehus istis esset contcnta, ne in ipsiim, horfiliile
A lepra quoqtie corp.oris niundamur in ipso Jordane, dictu, desocviielauolorein. Ntinc auieui 61 ipsum,
si bene cogiiantes Doniiuicam passionem, erubesci- qtiahtuin inMpsa.esl, Deiim.periniit vqliinlaspropria.
nius sequi corporis -voluptalein. At in ore, ut dixi- Omniiio eniiii veliet Deuni peccaliisua aul vimlicare
mus, duplex esL lepra. Cttui eni.m adversi quidqiiam C ' iion jiosse, aut nolle, aul ea ne^cire. Vtiit
ergo eum
con.ligerit,.muriu.uramus, el iiiipalieiiliai verbum non esse Deuin, qu;e, qtiaiittim in ipsaesl, vult cum
lanqmim leproesanies eflIui(.,Sed ab hac miindamur, aul im.|)olentem,aui iiqtistum esse, atit iiisipieulem.
si illiini attendiintis, qtti lanquam ovis ad occisio- - Ciiidelis pliine et onuiino exsecranda maliiia; quoe
nem.duclus.esi,ei non aperuit os suiim (Isai. LIII, Dei poteniiain, jusliliaiu, sapieuliam perire deside-
7) : qui, cum malediceretur, non nialedicebai; cum rat. Hoecest crudelisbesiia, fera pessima,rapacissi-
.patereiur, .noii coiiiniinabatur (/ Petr.n, 25). In nia ltij)a,et Ieonnasoevissima.Iloecesi imiuuuttissiina
prosjieris quoque corilrii.eum qui tlixil: Non qui se- lepra aniini, propier ijuani in Jortlane mergi opbr-
ipsum commendat, itle probatus esl (11 Cor.\, 18); teal, ei iiuiiari eum qui non veiiit (acere voltintatcui
- comnicndanius nosmelipsos, non in multa patieiitia, snam : uiide et in passione : Non mea, inqiiii, vo'
se-d in arrqganlia : et, inquinal nos allera lepra, lunlas, sed iua fial (Ltic. xvu, 42).'
verbum jaciaiitioe. Ul ergo iniindemur. ai) illa, mer- 4. Lepra vero proprii consilii eo pprniciosior est,
.gaiuur in Jordane, et imileniiir eum qtiinqn qiiiere- quo magis occitlla ; elqiiamo jilus iiliuiulal, lanlo
liaigloriam stiain. Uiule el doemonia qttte claiiiabant sibi qiiisque sanior esse videlur. H:ec illurum. esl,
ijuia ipse essel Dei Filius, prfn:cipiebat obnmtescere pj- qui zeluni Dei hiibeni| sed non sccundiini scientiam,
(Luc. iv, 51, 35); et illuniinaios coecos dicere pro- sequenles efrorem stium, el obstiiiati in eo, iia ut
liibebat (Mqtih. ix, 50). nullis velinl consiliis acqttiescere. Hi siiiil unilalis.
- 5. In corde duplex cst lepra; propria voluntas, divisores, inimici pacis cbaritaiis expencs, vaniiate
el proprium consilium. Lepra ulraque niiiiis pcssi- lumentes, placentes sibi, et niagni in orulis suis,
- nia, eoque perniciosior, quo magis imerior. Volun- ignoranles Dei justiiiain, et stiam volenles consli-
talem dico propriam, qtuc nonesl coiiiiiiiinis cuin Ittere. El quoe imijor superbia, quani ul uinis bonio
D.eoet homiuibiis, sed uoslra laiilum : qiiando quod loti t-ongregaiioni jiidicium sinim prseferitt, tanqtiain
ypluimis, non ad hoiiorem Dei, non ad uiilitatem ipse solus habeaiSpiriiuui Dci? Idololairia; scetus est
fralriim, sed propler nostnetipsos facinms, noii in- non acquiescefe, et qutisi peccatum ariolandi repu-
tendentes placere Deo et proilesse fralribhs. scd sa- gnare(l Rrg. xv, 25). Ennl iiiuic qui se faciunt re-
tisfaceie propriisntotibus aiiimortiin. Hujc conlraria ligiosiores aliis, qui nou sutil sicttt cieteri iiomiuum.
. esl recla fronle charilas, queeDeus esl. Hoec enim Ecce arioli elidololatroc,facti sunl, si tamen velei
- adversus.Deum inimicilias cxercens esl, ei. gucrram qui dixitlioc,.plus C[uam,sibi'judicant esse creden--
crtidelissimam. Quid enim odit aut punit" Deus dum. Neque huic dissonal Verilalis sermo, auem
Mi S, 'BEP.NAliMAfeBATlSCLAR^-VALLENSIS 292
&\V,: Si ecclesiam v.onmtdierit, sit tibi sicut elhnicus A i daiet aii ca lcpra, qiiae proprn JfoiisUii*st. Exetn-
el publicft»us (Mattli. xvui, 17). Sedtibi pnlefif plijii) eniin dcdit noliis, ut et iios il;i faciamus. Nam
ljaiciciiramjiqdarjîiisJ iu,Jorilane?,Iii.i.meTgeic,qui- abinilio noveral qttid ^sset facitirus : sed .volnii
ciunpe hujusmqJi es, el altentlc qiiid ;feceril litagtii formam iiobis linjiis lnnniliialis cxiiiiif-J-e,el i\Alar
coiisjliiaiigejijs.miojjioiiocojisilium suum jiostpbsiie- vandam j)'essim:iiii Iiauc iîram divijniin in seijiso
riiconsilio,yel jnagisvoliiniaiimiilJeristiiiius; bealam parare Jordanem. Airliiiiit igiitn- utriiji.p. ^nriieiv
VjcgipeniJoqiiprj.fitf.ibri pauperis; ipse esl Josej.Ji. -qttiprojjriiP volantalis, c. qui piviprii «on»iiii iepra
Ijjvenlus eiijm in medio doclorum, aitdiens eos et Soi'deni,: atitiiant qnid Spiriitij. tlicjii' Eccii.siis,
ii).terroj?iinsaquodaujmodo inorcjialus n Matrc esl: brevi uno versicttlo lepr-amtitiiiiiiquccoiitlcniiiaiis :
Fili,fjuid fecisli nobissic? Ai ille : Quid erat, in- Sapienlia, ail, quw desursvm •cs/; j)r/tii««iiqudtiit
«jtiii,fjwd me quairebiitis? Nesciebaiis quia in his pudica est, jcontra propriie voitmiaiis imjiiiriial^m;
qum Patris meisunt, Ojwrlel me esse? At illi noit in- deiiide pucifica (Jac.m, 17), «in.ra coitsilii jirnpiii
ieltexemnimrbnm^Sxjxwt,)fec.il VerbtimJ Non eapie- obstinatani rebellioneiii. ,
i),aluT.jn se ; descendit, ila. ui essel etiam subditut <5.Cunt JIJIhis seplfMiipiuâUisfncrit icge.r,lan-
jilis {Luc.n, .46-51).. Qijjs j;tm non erttbescat obsli- qttain jjosl scplent ccllas quierat sejitcm ferc4iia,quoe
jiiiliis cssc in consilio suo, gnando stiuni Sapientia " stiiil scplem SjMi-iius-saiitii<loria:Pon-o,sicii(in riia
Spsa deseruii? Sicmmavil cpnsiliiim suiini, ut qtiod Doiiiinituile passionem -seplein purgaiiones iiiveni-
jjam tjii.c .oosperal.,cxluiictisqne ad iricpsinnim tela- Ttitis,sic*l in apjiaritioiiibiis seplcm <joa_pOsl restir-
Aissuocanjuim proi'sus dimiseiit, Nihil enim ah hoc rcclionem facta. ieguntur, sfiptem iila tlona Spiritits
iiuode.cij.iio.anno dc «jus docirjua -vel operibug in- saucti possiiihits in-veiiirp.In pi-in>nsjiirittim tiirioris
vcnjs jisque ad anuos trjginla, ,; accipe, quando nuilierihus «anclis -wjiieinibus dc-
, S. Sed iiorle gua.ri.udum ab ips.o esl qttomodo sceiiditangehis de coslo, el ienroemoltis factus 1est,
.yoliiutatem§uam coiisilijiinve.reiifjiierit. 0 Doinine, Ita ut ipsas lijnore peiierritas opoiiueritab angi-lo
y.ohintas.,d.e.quadixisli nt iion fieret, si bona non consolari (Mfittii. XXVIJI,-2-10).IMspiritu pietaiis
eral, tjupitipdo lua cjvil J sj bp.ua ciat, tjnare dere- appaTuitSimotii {Vuc. -xxtv,5S.'),(jiiiatnagtia oiiiiiitio,
.Ji.ela.fisl?5ie*.t cpn.silium si iion bonum, quomodo ci vere Domino Sesu tiigua pietatis liignatio, qttod«i
JumnS?si bonum, qno.niodp relJnqiiendum? Et boaa qtiasi siiigtilarileTel anle ca.lci'os -digtiauis-est appa-
.«.i.uil, 8t 4?jtiseranl. J nequp niintis lamen reliri- Tere, qj)em proe<;a;tei-5sdc tiegatione cjus rea «m-
.«jjiejjda,ol) hoc -yjdelicel iittJierpnt mejiora. Neqjje scieutia conftuijlebal, -tit <M aliiin<fo<v_!t -deiicluin,
.jpjiim pporjpjjal $.0$ proprja piv-ejudicarecpmmu- „-j snperabutularet el gfatia.Cn spiritu scietitis dtiybus.
jiibtts,. Erat.ergo vqlutitasCbristi.et bona eral, tjuoe pcrgemibus ^n Gmmaus Scrijitiiras «xpostiit, itjici-
(?:cel)at iSi-fttri potesU transeiit a me culix isie piens a Moyseet proplietis^srf. W). flntspirls« for-
:.(il,allh, xxvi, 59). Sed.ea de qua diccbat: Fial tip- titudinis januis tlausis iniravii, osiehflens 111311.118 el
lunlaslua {Luc. xxti. 42), meljor ei'at; qtiia cop>- laiits {Jqan."xx, 1S,^G), siculsoleiil in îgtnim vir-
. smuiis iton solum Patris, sed el Chrisli ipsius/obla- ttitis clypeormn feramiria demonswaTt, in -sjiiHtu
,lus csl.eiiim,, /juia ipse voluii), eUiostra. Nisi enini ' «onsiiii frusiraIn piseatione ialjoi-antes -uiitjere,-in
. gra.ium.Jiiiiiie.nii .cadens in terratn moriuum essel, dextcratii i-ete' consuluit -(Joan. xxi, 6). fn s|)iriju
, ipsuin soluni majierel; iijorjtijum vero uiiiJiuin fr.n- Intcllectus aportril iilis-setistioi.iutjtnclljgeretjt Std-
.jctiim flllnlit. AltJtie hocc yolunlas PiUris erat, iil piiiias^Ln!.,. xsiv. 45). injsjjirijti sapiqiitise «dioqua-
videlieet liaberet flnos adqplaret in lilios; Chrisli dragesitnaapjjartiil cls, qttatido aideiitibtis aJJisde-.
'
.crai, i).t sil. ij\se prii.nogeiiiius in mullis Ira.lribtis; ' valtts t'St (Aa. i, ®), «t videruiit:Fiiiiuin thoiusnis
! tiostra erai., qtiiajironobis faciebat nl redimercmur. ttseeHdenlem ttbi «rat pi-ius. tisque ad illain .euijn
D«eoiisilio i.demdicinius. Clniiii cnini e.rai, ctlio- diem qttasi jier Ûiiliiiitui piicd.ica:iioj!<issalviosfsi-
ptjm er.al cqnsj.l.iuiriillu.i quod ail : Qttiaiit liis qum «iebat «redeules;ôst^timii mm coraui<cJstisceud.it
\,Ptttris meisj.nr, oporlel me esse. Sed qtiiiillli Jion .j. ad falreiri, jam-coepit sapJciiiia Jechiran'. ,.
. .iiilejlpxe.ru.nl,.mulavit illud consilium, ut nos niun—
m acTAVA JPASCH.€.
:SERMOti pairem, qiiorum <seC1iiisi<tis'feceiit fj-atr,cm.|'IJijic

' csl tjuod liealus 3oauti(>s-(quiSicpiustiobis ac slu-
De fide vinicnle, el tribits iesihnohis in <&lo et in .
diosius lianc fomnieinliit adojilioiit.iii fi ioitiin Dei)
term.(l Jouit. «„ 4-1 i)
in ipso quogue Evangelii sui jiiiucipio : iJuoiqiict,
, 1. Qmnequod naium est exDeo,vincn muudum. inqnil, receperunt eum, dedii eis pbteslaiemfilivs l)e>
Posiquajii Ujji.geiii.tusDei noii rapijtam arhiiraius.csl 'fieii\Joun. 1, 12). 1'Iiiic.erno^'eibt)simjle esl <q.iOit
t esse se .icqualeiii Deo, jliomiuis qttoqtie tlignattis esl .aiidiviniusîodie tie *QQQ <c_jtis lipiîoia-recilaii •
fierj .fllius, el hahiiu ihveniiis ut Jionio, non i.mme- Otiuie, inquit, quud nuium est £x Dso, viucit\inun-
..rilp jam <lecoslesli _genei;atitme.exjgttiias hiimaria dum. tjttotqiiod eiiiin siuiiCliTisti, cum Clirislb «o>
proesumit.Keqtie ciiimliidign:)::)cslDco, coniiuTri-i mtindus o-.IH; se.-l (uin Cbri-iosuperauir pariier el •
-293 . IN GCTAVAÂSCILE SERMOf. 20*
ab ipsis. Nolite, ait, miivrrfti bdil vos mundus: sci- A . hus nosiris.Cln-isliis enim ct virliis ost, ct vita np-
lote ania prioretn nie vobis odio htibtiit (Jod»,yLV,18). (ra. Cum Glirhtus apparueril.vita fcstrti, ait Ajioslo-
El ileni : Confidiiei inquit, quia ego vici tnundiim ltts, luhc et vos dppareUiis cttm ipso in ijloria (Colhss. .
(Joau, xvi, 53). Sie nimiruin lrianifesla lii scruionis lii, 4)'. Untle glriria, uisi de vicipi-ia? attl quiii-e
illitis vetitas, quem ail Aposlriltis : Quoi picescivii, Ciim ipso appnri_l)hiius,iiisi qttia in i|iso ct viiiciihus?
(itiblimi qiiin Dcus Pitter), et pnrdesii- Deniqiic, si bis taniuin dala esl polcslas (ilipsliei
' inqiijt (baud
ttavil confoiinesfien imaginiFitii sui (Rom. vm,29). •fieii qtii suscipiuril Clirisliiui, tle bis qiibijue solis
Vide ctiulormalionem. Post ipsiim adfipianttir, nl inlclligeiidiim cstqtiOii dicittir :: Omnisqui nains est.
sil ipse priniogeiiitus in limilis fratribus; j.osl cx Deo, vincil mundiim. lmle csl quod iiic qiinqtie
'ipsuni oiiii nutndus eos ; posl ipsitm el ab eis vinci- ctim dixisset: Quis esl qui vincil mundum, hisi qui
tur niundiis. ' '
. credit quia Jesus es. Filius Dei ? rii plaiiius fiiccrel
2. Beiie ergo qiiod riatum est ex Deo, vincil muri- eitm commenrliiri fitlein pcr qiiiiin, iiliiictiim esi,
dunt, iilsii lesiimoiiiiinitoelesiis geiiet;atioiiis viclq- . Cluislus iti coniibtts iiustris liiibilitl, adtiidit conti-
ria lenlalioitis: el siciilis qiii filius,esl per iialuiiun, inio i!e ipsitis advenlu,, dicens : Ilic esi qui ve>>H per
'inuntliiiii.cnm^suo priiieipe triiinipbavii, sic ei nos nquam. ci sanguinem, Jestis Christus. Ailbne tiuleiii
vii lores iiivenjniiinr qii.oiqupl siimus, filii adoplionis.. 1''-siipcrctiiineriliorem viiim oslciideiis : Et Spiriius'eet,
Vielores sane.sed in ipso, qtii conforlalrios, in quo inqtiit, qui lesiificatnr quoniain Jesus est Filius Dei.
et possunius onihia : qnia'hcec esl vicloria quai vincit 'Sane quoJ inierpoiiil, sigiiiiiiter repelehs; Non in
muiidum, fitles hoslra. Fide siquidem iri Dei JilJos tiqna soiiwi, sed in aqita et saiiguine, ad Mtiysi difTe-
''adoplamur : Jidein in nobis miuidus iit inaligno po- 'rcntiaui S07 aTuilror accipientlriin.- Moysessiqjii-
silus Oditalqtie Jiersequitiir; fidequoque et viticiltir, dem ih aqua venil, a qua et nonien accepii uiMpj-s.es
' ' • - • "'' - - •
"sictit scriptum esl: Sancti per fidem viceruni regna Vofciireiiir.
(Hebr. xi, 55). Qtitfliiiailribtialur lidei vicloihi, cu- 5i llecolaiilquibushplrteslliistoflaVeteris-fesla'-
jus esl fiiiaiu vita ? Justtts, inqiiji, ex fide.vivil (Roiii. -meriii, qiiemadinodum iii iEgyjriOjtjuin jj.ijviili oni-
1,17). Quoiies ergo tenlalioni lesisiis, quolies vhi- nes Isrueliiici' gfrminis ner.ucnlttr, expositiiui' in ,
cis liialignum, noli propriis tribuere viribus; noli in aquis Mojfsen luleriliilia PJiaraoiiis {Eicod. «, S).
te, sed inagis In Doinlno gloriari. Qnando eiiinj for- Et vidc si noii iiiiiuifeste Cinisii el in iiocipso vide-
tis illc arriiaius tuoeceileret lnuTniitaii? Atidi tleni- lur pi'a.cessisse ifigura. Siniili iiemjie cuiri Pliantoiie
que quid Dominiei constilultis paslor oviiis admo- eliiiin Henules siispicionc labornhs, rid «adem con-
ne.il-: Adversurius, inqnil, vester. diabolus, lanqiiami- versus esi cTudciiiaiis argiimen.ai sed eodem ihodp
leo rtigietis, circuil quwrens qneni devorel ; cui resi- esl ipse dchisus\{M4ith. u, lo'). Uirobiqtie pro iiniiis
slile forieiin fide(I Pelr. y, 8, DJ.Vides queib-ulmo- ;siisj)ecla persoua irticidatiiriiuniej'Osilasp;ieTorjjin:
'duni sibi veiiliilis leslimonia cdncinanl. Paulus fide titrObiqtieqtii qiuerebattiT evadil. El qtiomodo' Mqy<-
regn.i yicisse sanclos; Peliiis principi muiitli resi- sen fili.i Pbaiaonis, iia Cbi-istiim qiioque jEgyptus
•steiitlum in (ide; Jpaiiiies quoqtie : lla?c est, inquit, (qu;e non iirihiei-ito Pbaraohis intelligitur (i 5n) su-
vlcioria qttni vincii mundttm, fides nosirq: scepil conservandum. Manilcste lamen pltis qiiiim
veucrit non in aqtta laiilttm,
5. Sequiiur.: Quis enitn est qui vincil mundttm, Jloyses hic, uipolequi
seti in aqna (31sanguirie. Aquoeenim mulioe, jmjiuli
ttisi qui credit quottiam Jestts esl Fitius Dei? Cerlum
3n aqiii. (Miiiiiri,,
id quidein, fratres, omucih qtti non cretlit jji Filititn "niiilli; (Apov. xyn, 15).'Venit ergo
Dei, «_ hoc ipso jitm non modo yicnim e.sse, sed redeiuit; qui congrcgavil quidem jiojuilum, stid poptiium iiori
iSiiiU)cl ijisa quotjue de servitude _3__gyptia
cliani judicaitim. Sine (ideeniin inipossibiJe est pla-'
iibcraiio, ripiiiiloysj, sed Agni sanguine 'facta.es-t,
cereDeo (Uebr. xi, &)'.Yeruiniamen potesl fprte
. inovere, quod lain tmtltps videmus credeiiiosJesum libEraridos iios.pra.iigutatis ii vanaiiosira conversa-
tione liujiissocciili, sfiriguineAgni iiiiiniiciila.iChrisil
F.iliuin Dei esse, adhuc (amen niuiidi niliilpminns
j) Jiisu.liic esl veruslegiferiiosieT,ajirid quem cojiioSa.
ctipidiiaiibus irreiilos. Quid crgo ail: Qttis est qui esl
vincit mnndian, nisi qui creilil qtda Jcstts esl Filius redempiio. Mojtims est enim non lanituh prjj
setl nifllios Dei, qui disjiersi eraui, coiigrega-
.Dei, cttriif.i ipsejammundus id'credal?A.n nnn ipsl gente, rei in uiiuin. Memehlo sarie1huiic esse Joitiineiiij
qiiqqtte dicmones _elcredimi, e( .eoniremiscuin? Sed
tl:co : Puiasite, Filium Dei i-epuiat Jcsum, quisquis qui Vidil, et leslinioniuin pcrJiibuit {et scjntiis st|iiia
verum est lesliuioiiiuin cjits), cxiisse. de laieie Do-
ille cst lionio qui ipsius nec terrelui' coniminatip-
niini dorhiiciitisiiicnicc sangiiiiicin sirtiiilelaiiii.iiii:
-jiibtts, nec aUi-ahiliirproniissi.oiiibys, necpiajcepiis
nec consiliis Monne qiio videlicct dornilenli novoiAdoe'iibva de JatfiTJ.
obteinperat, acquiescii? is, suo
.eliamsi faieanirse nosse Deum.-fiictis tamen neg^l? iiioferretijr pariler et teilitT.ereltiTEcilfisia',
6. Sic crgo liodie qtioqtie ad rins pci' aVjtam "et.
.Porro. fiilessiue operibtts moiiua esl in senieiipsa
sangiiiuem veriit, iit sit aqua el saiigiiisiesiinioiilujn
(lac. ti,20). Nec sane mirum vkleri polest si iiequa- atlvenlus ejirs, fideitjue victTicis. Noirsohiui aiilerii,
quiiiu vincit, qui ncc vivil quidem. . •
"seti leitiiiioiiitim esl inajns bis, qtiod perJiibei Spiif-
4. Qiixris qhaMiamsit viviila cl vicloriosaiidcs? lus veriiiitis. llorum ttitnii tcstiuitiiiiinn veruih cer-
. ilk siire dubio perquam Chrislus habilat iiiTOrdi- tuinque esi,'ct felix aitiina qiitc' nferelur'iliuil acci-
] I
S95 S. BERNAftDl AB8ATIS CLARJ: VALLENSIS 296
pere. Tres entm suntqui tfislimonium dant in terra; /A illis, quoniam hi tres, inquit, unum sunt.: ut, qtiqli-
Spiritus, aqua, el sanguis. Jn aqtia quidem bapli- bet ex.his tribtis deficiente, adesse coetera non jpro_s-
smn.m iitlellige, in sanguine mariyrium, in Spiritu sumas. Simttl vero juncta leslimonia isla credibilia
,char,iiaienr. Spirilus enim est qui vivificat; et fidei facta sunt nimis, nec poterit ctii.in lerris .sujipetunt
yita, dilectio. Denique, si quceris qiiid Spiritui.ct hoec, carere testiinonio vei in coelis. Confltctur Dei
cliarilali,. respondeal Paiilus : Qftia charilas Dci Filiurri -coram.hqniinibus,Uon verbo, neque, lingna,
diffusd esl in cordibus nostiis perjSpirilum sanclum, sed opere et yeritfite :- el Filius quoque confitebilur
qui dalus esl nobis, (Rom. v, 5). Necessario quoque eum coram iingelis Dei.An vero.ei deesse poteril in
.Spiriius addilur, aquoe et sanguihi, c.um, eodem lesiimoiiio Pater, cui Filium yideal aUesiantem?
Aposiolo tesie, sine charilate quidquid habeas.nihil Sine dubio coiifitebilur et ipse quod videiil in
prosil (l, Cor. xiti, 1-5). ... abscondilo. Setl lteque Spirilus quidem a Palre Fi-
7. Jarii.vero qttia. baplismum aqua, martyrium Jioque dissentiet; quippe qui ralris Filiique sit
diximus sanguine designari; me.mento et unicum' Spiritus. Denique quonam modo careat testimonio
cl qtiolidianum esse baplismum, similiter et marly- ej'us in coelo, qui Iiabere illud meruil et in terra.?
rium. Est enhp .mariyrii. geiiiis.ci .quoedam.euiisio Tres.ergo suni qui testimonium dahtin coslq, Pater,
"'
saiiguiiiis in, quotidiana corporis affliclione. Esl et et Filius, et Spiritus sancius. Ei ne quain fprte dis-
biiplismtis aliqiiis iii, coinpunciiohe.cordis el lacry- sonantiam stispiccris, hi tres unum suht. Magnu.m
marum .assidttila.te. Sic qtiippe infirmis el pusillis profecto liabituri sunt lestimoniiim, quos in coelo
corde necesse esl, uiquem semelpro Chrislo ponere Paier susceperit tanquam fllios et Jioeredes, Filius
npn.suuiciiii.it, saliem miliori quodairi, sed diulur- asciyerit tanqi»ani fralres et coboeredes, Sjiiritus
niori mariyrio sanguinem fundanl. Sie ei.baptism.i sanclus adhaerentes Deo unum sjiiriuim.faciat esse
sacramentum, quoniam ilerari non licct, his qui. cum eo. Eit enim Spiritus ipse indissohibile vincit-
sacpius in inullis.offenduot, frequenti pporlet aplu- lum Trinilafjs, per, quem sicut Pater el F-ilius.ttitum
.tione.suppleri. Unde etPropheta : Lhvabo, inquit, sunt, sic el.nos tiintm simtis in ipsis,eo.misei;ante,
per singulas noctes, lectum, meum ;,lacfijmis .meis qui ppo discipulis hoc ipsum; orare dignalus est,
ttrdtum meum rigabo (Psrt/..\i,v7). Yis. ergo nosse Jesu Christo Domino nostio. . ;
"'
quis est qui vincil muudum?(.Qu_ejn eo vinccnda . : SERMO II.
stitil diligetuiiis inluere., Siquidem. elNhoc ipsttm De Iribus testimoniis. (I Joan.v, i-il.).,
bealus.isie.Joaniies indicat, diceiis : Charissimi, no- l.Ex Epistola beali Joannis hodie nobis est leclio
lilediligere mundum, neque.eaqum in muado sunt. ~ recitaia, in qua diseimus lesiimonium dari iriplei
Qmne.enim quod in. mitndo est, concupiscemia carnis in ccelo, triplex in teria.Et qiiidemprp meo saperej
est, coiicupiscenlia oculornm ,. et ambiiio, swcuti illtid slabililatis, boc rep.aratioiiis est sigrium; illud
(I Jvati. ii,-15, I6).H;n su.nt tres tiiruise quas^fece- angelos, isiiidbomiries; illud bealos a mi-eiis, istud
riinl Chaldici (Job. 1,17). Sed.memiiii quoqiie sa-ii- jusios. discernit ab impiis. Angelis si>|iiiileiii.qiii in
ciuni Jacob fecUse tres ltirmas,,cuni,iinierei a facie prima ijla praevaricaiione, siiperbiente Lucifero, in
Esau, rediens de Mesopolamia- \Gen. xxxu, 7). Et yeritate sietertiiil, merito lesliiiioiiiiiiiipuihibet visio
yobis crgo adversus triplex gcnus teiilalionis triplipi Tiinilalis : hominihiis, quosdivina misernliosalvat,
opus esl mimimeiilo : ul carnis quidein coiictipisce.M- SpirituSj aqitii, et sangttis. Quidni perbibeat lesti-
lia ipsius inoiiilicalione viucatur, quani, si meiiii- tiioiiiuiS Pater, a quibus hoiioratus est ut-Pater?
,nislis, in saugiiinis, leslimonio diximtis iiitelligen- Tibirve.ro, maligne, sic lotjtiitur : Siergo.ego Paler,
da.m; oculoriini vero concupisceiilium superet. siu- ubi est lionof meus? (Malach. i, 6.) Careas omnino
diuni compuiuiioiiis cl assiduitas.laciymartiin; 908 itecesse - esl testimonio Patris, cujus t"rbi glqriam
porro a.nibilionis vaniiaiem vitius charilatis exclu- usurpare conaris, non liouorare eum cujiietis1, sed
dat, qine sola easlilicat animam, sola purgat inten- , a.quare. Sedebo, inqtiit, in moute iesiamerili;et «'-
licincin. Ceiium quippe triumphali miindi icstimq- -.milise.ro Altissimo (j*5«t'.xix;,14j.!llaiiemodo creatus,
nium esi, si corptts castiges et jsubjioias serviluti, Patri spiriluuni cofisedehis? El cetieTiecdum libi
ne perniciosa libertale serviat vojuplaii; si flelui dixit :-Sede adextris tneis(Psal.cvx, 1). Sinescis,
praebeas.oculos magis, quam pelulaiitioe vel curiosi- oiiupiidens, Cnigenilus iile est, cui oeieiiia.genera-
tali; si denique, sjiiriluali dileclione flagrans, nttlli tione Pattis aequalilascollala est -el consessus. Tu
animiiiii dederis vanitali. rapinam cogitans esse acquaiis Deo,-Filio glqf.am
8. Merito sane unus esl qui in terra panter el m invides, gloriam quasi unigeuiti a Pare, ut ne.ab
coelo lestimqnium pcrhibet-Spiriûs; quia sive eor- ipso quitlem leslimonitini meieai-is h3bere. An vero
pbris afflictio cessabit, sive lacTymarum fons exsic- poterii detestntoa Paire'et Filio, utriusijue Sjiiriius
cabiiur; sed charitas liunquain excidit. Prxlibalio attestari? Abominattir superbuin profec-ioelinqtiie-
quot.daiitesi in jiroesenii, eonsummaiio ct pleiiitudo' lum, quiViper qtiietum el humilem requiescil | ama-
in ftituro manet. Ver.umtameu licel riianeai pqst lor pacis et unitaiis consecraior, a.dvcrsum te pro
aquain el sanguinem Spiritus (apjta quippe et san- pace el unitaie zelatur.
guis regnum. Dci hon possidebunt), interim tameu % Quid niirum, fraires, si limemus ne forte pusil-
aal vix aut nullo modo invenire est Spiritttm sine lam@0@ hanc viiteani Domini depasci singularis
" •
587 IN ROGATIdNlBUS SERMO; i\)$
ferus incipiat? Quanios enim cceleslis vineoe palmi- A . vano accijiere ahimam Suam, et prri hiliiio habere
tes prima illa singularilas conculcavit? Sed forte ierram desideraliilem comprobalur. _.
s«perbiam quidem in eo facileadvertistis, iionauiem - 4. Trcs sunt, inquit, qui tesiimonium dant ih ltr-<
sitjgtilaritaieni. _Dicoergo : (Jbj slabat uriiversitas ra: Spiritus,aqua, et sanguis. Scitis, fralres, quia,
aageiorum, nuriquid caruit singularitatis vitio, qui jii primo bomine peccavimtts omnes, in ipsq eliani
sedere velle praesumpsit? At forte. quaerilis, unde cecidimus universi. Cecidimus sane in carcerenij
m>Mriotasit basc statio angelorum ? Duos leneoitlo-. luto pariler.etlapidibus plenum..- Exinde jacebamus
neos testes, quorhm uierque qtiod yidit, boe teslatur. capiivi, inquihali, conquassaii, donec venit, deside-
Vidi Dominum sedeittem, ait Isaias; seraphim autem jatus gentium, qui nos redihieret, ahluerel, adju-
ttabani (Isai. vi, 1, 2). Et Dariiel: Miitia,- hiquity varet. Hic csl enim qui sanguinem proprium dedit
mftiiumminislrabant ei; eidecies millies centena milin redemplionem, aquam simul prodtixit de latere
Ito assislebanl ei'(Dan. vu,10). An ct leriium desuo in ablutionem, emisit deinde de excelso Spiri-
s«ier_)iiSitit in ore trium teslium stel omne verhum ? tum suum, qUi adjuvaret ihfirmitateni hostram".
Afiosioluiiiprofero. qui usque.ad teriium raptusest Vis ergo riosse an hoec aliquid operentur in le, ne-
cffilum, et redieris loquebaiur : Nonne omnesadmi- . forte reus sis sanguihis Domini, quem evacuas
nisiraiorii sunt spiritus? (Hcbf. i, 1-4.) Siccine uiii ® quanlum in te est; sed et aqua ipsa quoe debuerat
statit omneSj universi ministrant; tu, pacis inimice, mundarej in sordibus permanenii judicium damna-
isedebis? Plane conlristas SpirituiDj qui babitare lionis accuriiu.let : Spiritus quoque, cui resistis,
facit unius moris in domo j ofiendis charilatem, quia rion".liberet rnaledicum a labiis suis? Cavendum
scindis iinitalem, rttmpis vinculum pacis. Merilo enim est ne sint tibi Loec infrtictuosa, quia neces-
proinde angelorunij qui suum nec ordinenij necdo- sario esserit pariter et damnosa.
micilium reliquei-e, charitaii, unitati et paci Spiri- 5. Quis est autem qui testimonium babet effusi.
tus atlestatur, a quo sane lua et invidia, et. singu- non sine causa sanguinis Chrisli, nisi qui conlinet
laritas, et inquiefudoreprobatur. Et hoeequidem de a peccatis ? Servus enim peccati esty qui peceatuin
eo teslimqnio, qtiod datur in coslis. ; facit: ut si deinceps continere polueritj et jughm
5. Esl et nliud quod datur. in lerra; "ad discer- abjicere miserae servitulis, ceiiissimurn sit testimo-
nendos ulique qui in ea sunl exsules ab indigenis, iiiuhi redemplionis, quam. operatur sihe dubio san-
l)OCest cosli cives a civibus Babylonis. Quando enim guisObrisli. Verum non sufflcilpeccatoriCon!inenii3j ~
sjrie testimouio electos suos deserat Deus ? Aut certe si non etiam adsit posniienlia. Habet ergo et ali
qua-nam eis esse poieral consolalio inter spem et ' aqua testimonium, qui, laborat in gemiiu suolayans
liietum sollicitudine anxia flucluan.libus, si nullum J per singulas noctes Iectum suum. Sicut enirii san-
omnino electionis suse habere testimonium mere- guis ille redemit, ul npn fegnet pcccatum in nostro
renlur ? Novit Dominus qui sunt ej'us ; et solus ipse mortali corpore;' sic aqua illa abluit ab his pecca-
scit.quos elegerii a principio. Quis vero scit homi- lis, quae commisimus 91,© ante. Sed quid erit;.
nurii, si esl dignus amore, an odio ? Quod sU ut cer- . qnod longo calenarum iisu el carceris habitaiione'
lum est, certiludo nobis omnino negatui% nunquid crudeli confracti sumus.atque collisi defecimus in,
non tanto delectabiiiOraerunt, si qiia fone electionis via viiae? Invoceinus Spiritum vivificatorem et ad-
liujus signa possimus invcnire ? Quam enim re- jutorem,- confldentesqiiia dabit Paler qttiest in ccells*
quiem babere polest spiritus noster, dum praedesti- spiritum bonura petenlibus se. Sane novum super-:
nationis-suae nullum adhuc teslimonium tenet ? yenisse spirilum certissime conversatio nova testa-
Fidelis proinde sermo, et omni acceptione dignus,, tttr. Jam ttt breviier repelam, a sanguine, et aqua,
quo salutis tesiimonia commendaniur. Hoc sane et spiritu habere est leslimonium,- si cpntines a pec-
verbo ei eleciis consolatio tninislraiur, et subtrahi- caiis, si. dignos agis poenilentiaj fructus, si faeis
uir reprobis exctisalio. Cognilis siquidem signis vi- opera vitae. ...
Ue, quisquis lta;c negligil, manifesle convinciltir in D . -
'" '
IN ROGATIONIBDS/
' SERMO
De tnviis panibus. (Luc. xi,-8-10.).

habebii ainicum, etc. Quid est qttod , amicum venienteiii ad riie, hOnalium intelligo, qiiani
i. Qtiis wesrrMiii
amicum unum perhibet advenisse, nec lamen coii- meipsum; Nemb quippe cbarior mihi, nemo ger-
tenttts est quoererepanem unum ? Pulasne tam vo- manior est. Ad me ergo de via veriit amicus, - cuirt
racem aestimaliat amicunij nt non possel tini sufli- iransitoria deserens,-' ad cor redeo, sicut: scriplum ,
'
cere pariis unus ? Nam uni quidem tres apponere est: Redite, prwvaricatores, ad cor (Isai. XI/VI,8).
'
panes; inconsequens omnino videiur. Puta crgo cum Deinde tunc vere sibi quisqiie amkus est, cum de
tixore el mancipio hominem advenisse, ut suum via redil; quoniam qui diligit iniquilaiem, qditani-
cuique panem apppnere velit amic.is. Ego quidem inamsuam. A difeil.aque conversiori.ismeae de. viai,
"t^TRQL. CLXXXIiT; . M
'
299 S. BERNARDlABBAT.S CLARJii-VALLENSlS i 500
ad m.evenit amicus, Venit de regione longinqua, ubi A tres panes, verilatis, chaiitatis, foiiiludinis. His
pascere ;porcos, et ipsorum siliquas insatiabiliter iribus egere me faleor, veiiienle ad me aniico de via-,
esurire solebat. "Venit fame laborans, confeclus venienle aiilem, ut dixi, cum uxore et mancipio.
inedia, alienuaius j'ejunio. Venil necesse habens Delicit quippe ratio -mea (ipse estenim vir.) prs
invenire amicum^ sed, heu nie ! pauperem elegit ignoranlia -vei-itatis.;languet et voluntas prae inettia
hospi(em, et vactium ingreditur babilaciilum, Quid affeciionis ; irifirmatur caro proeinopia forlittidinis.
faciam huic amico miserb et miserabili ? Omnino Nain et ratio minus inielligit quae agenda sunt, et
enim non habeo quod ponam anle iilttm. Fateor, -voiunlas. minus diligil inlelleeta, el ad hoec eiiam
amicus est, sed ego mendicus. Quid venisli ad nie, «orpus quod corrumpilur, aggravat animam, ut non
amice, in necessilate tanta ? Ego sum mendicus, et "qua.cunqueyolumus, illa •faciamus.Aruitcor riieum,
non est in domo mea panis. Feslina, inquit, dis- eliam et corpus meum, quia oblilus sum comedero
curre, suscita amicumiuum illum magnum, quq panetn tnetim. Neque enim paterer hunc defectum,
majorem dfleciionem nemo habel, sed neque subsi jugiier exercitata esset ratioin inquisitione veri-
slantiam ampliorem. Quaere, pete, pulsa ; quia om- tatis, volunlas in desiderio charitatis, caro inope-
nis qui quairit invenit,et qui pelil accipit, et puisanli ralione virtutis. Commoda ergo .mibi, amice, -tr-es'
aperietur. G!ama,et dic: -Amice,' commoda mihi tres P panes, ul intelligam,.ul diligam, ut faciam volunla-
panes. . tem ttiani. Sic enim yivilur, etin talibus vita. spiri-
2. Qui surit isti panes, fratres ? Uiitiain merea; lus mei, dicente Scriplura • Quoniam vila in vohuir
mur accipere eos! Forte enim et ipsos nemo scit, late ejus (Psal. xxtx, 6).
nisi qiti accipil. Credo lamen .petcndqs nobis esse
m -ASGENSIONE DOMINI.
SERMO1. iC hiiracultim 1 Neque eiiim resurgentem illum quis*

De evangelica tectione. (Marc. Xvi, ll-29>) quani legitui-, aul credilur yidisse mortaliuniL Re-
i. Recumbenlibus undecim discipulis apparuit illis stat ergo de -angelis accipiendum, qiiibus ulique
Jesus (Marc. xvi, ii). Apparttil vere benignilas et resurrectionis lestimoriiuni perhiberitibus, aposto-
bumanitas Salvatoris. 911, Muliam enim fiduc.iam loruiri pusillanimitas lisasitavil.
praeslat, quod libentius adsit orationi incumberitibus. 2. Jam vero nl facial quod scriptum esi:<-Bo_iF-
quando neerecumbeiilibus quidem dedignaturadesse. talmt el disciplinam et scieiiiiam doce ~me (Psal.
Apparuit, inquam, benignilas ej'us, qui «vgnovit fi- cxvui, 66)'; visilatiOnis graliam, . exprobratioiiis
gmenlurii-noslruiii, riec dedignaltir necessitates no- ccnsuram, prasdicationis quoque docirina sequatur,
stras, sed niiseretur, si tamen curam caiiiis non et dical: Qui crediderit, et bapliialus, fuerit salvus
in desiderio facinius, -sed in necessitate. Quod con- erii. Sed quidadlioec dicemus, fratres? llagna riihiis
sidcransidem.Apostolus,: Sive manducamus, inqnil, videttir saecularil)Ushominibtis in hoc verbo data
stve bibimus, sive aliquid aliud facimus-, omnia in fiducia, vei'eorqu'e ne dai-6 eam iiicipiant iiilocca-
gloriam Domini faciemus (1 Cof, x, -51). Poiesl la- sionem carnis, blandientes sibi plus (Juam oporteai
men quod recuihbentibus apparuit, ad id quoqtie sine operibus de baptisirio ei creduliiaie. Verum-
referri, quod alibi calumnianlibus Judaeis adversus ^" lamen consideiemus quod sequitur: Signa aulem
iiiscipulos non jejunantes : Non ;jossun_,'inquil, filii eos qui crediderint, hcec siquentur. Nec minor for-
sponsi tugere, quandiu cum eis est sponsus(Matih. ix-, tasse videbilur ipsis quoque religiosis exlioc verbo
1S). Sequitur*.£j exprobraviiincredulitaiem illorum, provenire desperatio, quar.l ex veibo priore yanoe
et duriliam cordis, quia Itis qui viderant eum resur- spei dala soecularibus oceasio videretur. Qttis eniin
rexisse, non crediderunt. Audis Christum discipulos ea, quoe in pra*senll loco-scripla stint, signa vitleiur
increpanlem, imo (quod durius sonat) etiam expro- babere credulitatis, sine gua nemo poteril salvari,
brantem, nec quandocunque, sed ea hora, qua eis quoniam qui non crediderit, condemnobiiur; el: Sine
.corporalem praesentiam subtracturus {&&), videri fide impossibileest placere Deo ? (ilebr. xi, t.) ,Quis,
polerat magis ab increpatione parcere d.ebuisse. inquain, da?monia ejicil, litiguis novis lotjuiiur,
Npli ergo jnuignari de caetero, si te quoque ali- serpentes lollit? Quid ergo? Si nemo hocc habet,
quando Chrisli vicarius inurepaverit. Iden.m exbi- ' aut perpauci nostris videnlur habere temporibus;;
bet, quod ascensurus ab eis in co3ium,suis Cbristus aut nemo salvabitur, attt hi soli qui his muneiibus
legitur exbibuisse discipulis. Sed quid est, fratres,. glqriantur, quoenon tam riierita suntquam iudicia
qttod-dicit: His qui videranl eum resurrexisse, non nierilorum : adeo ulmulti dicentes : Nonne in no-
crediderunl ? Aut qui fuere, quorum beali oculi glo- . mine tuo daimonia ejecimus, et in noniine,luo vktutes
riosum resurrectionis Dominicoameruerunl videre' muttas fecimus? audire habeanl injudicio; Nescio
(U) Idem seniit Gregorius .Msjgnus,boniilia 29,in . sionem proccessilexLucx caji.xxiv.

- Cqnsulc Sater-
l' !-
Evangelia: tametsi increpatkfaliquol diebus ascen- . pretes.
S03 IN ASGENSIONEDOMLNT SERMOII. -508.
tios; discedile a me, operarii iniquilatis (Matih. vn, A qui morluos suscitavit, leprosos mundavit, cascos
22, 25). DJbiest, quod ait Aposlolus, cum de justo illumiitavil, claudos firmavit, et omnes exsufflavic
judice loqueretur : Qui reddet unicuiquejuxla opefa infirmitates, dominus omnium fuit, et eadem nianu
sua (Rnm. u, 6); si, quod absit! quoerenda suntin qua fecerat, quoe defecerant rettciebat. Sic et qui
judicio signapotius quam merita? in ore piscis ..cumipso pisce staterem-invenire prae-
3. Sunt tairien «tipsa merita sigria qitaedam, dixit (Matth. xvn, 26), patet procul dubio, quia
ceriiora utique et saluhriora. Nec difficile arbitror maris et omnium quoein mari inoventvir, dominus
"
nosse, quemadmodum inlelligi signa possinl praa- fuit. Qui vero .traduxit aereas polesiates, et affixit
sentia, ut sinf indubilata signa CTedulitatis.ac per eas cruci su», claret quia super infernales officinas
hoc el salutis. Prinium enim opus fidei per dile- potestalem aceepit.|Hic est enim qui perlransiit
ctionem operantis, cordis «onipunctio est, in qua henefac.iendo, et sanando omnes oppressos a dia-
sine dubio ejiciuntur doemonia-,cum eradicanlur e holo (Act. x, 58), qui slelit in loco campestri ut
corde peccala. Exinde qui in Chrislum credurii, docerel lurbas; ante praesidem, ut alapas susline-
iinguis loquunlur hovis, cum jam recedunt ve- rel"; loio tempore quo in terris visus est,. et cum
tera de ore eorum, nec de csetero vettista pro- "j hominibus conyersatus, inlaboribusmultis stans, et
toparentum lingua loqunntur, declinanlium in operans salutem in medio lerfa...
verba malitiaead excusandas excusationes in pecca- 2. Ad claudendam igitur tunicam tuam inconsu-
tis. Ubi vero compunelione cordis el oris confes* tiiem, Domme Jesu, ad perliciendaih -fidei _nostra3
sione priora sunt deleta peccata, ne reeidivain jntegritatem, restat, ut videntibus discipulis per
paiiantui'1 et jam sinl posteriora pejora prioribus, medium aeris, sicut aeris dominus ascendas super
912 serpentes tollant necesse est, id esl, ul vene- onines coelos. Extunc probabitur; quia Domimis
natas suggesliones exstinguant. Quid tameh agen- universorum tu es, quia omnia in omnibus adim-
dum, si qua forte radix pullulat, quae tam velociler plesli, et jam libi profecto debebitur, ut in nomine
nequeat exslirpari, sed slimulat animum .concupi- luo.omnegenu-flectatur, coeleslium, terrestrium et
scentia carnis? Profecto si mortiferum quid biberihi, infernorum; et omnis lingua conliteatur quia lu es
nbn eis nocebit; quoniam juxta SaIvaloris~exemplum; in gloria, et in dexlera Palris-(Philipp. ir, 10, 1I)«.
<cumguslaverint, nolent bibere, id est cum sense- In hac dextera sunt delectationes ustjue in finem :
ririt, nolent consentire. Sic enim non eis noeebit: el ideo monel Apostolus, ut quottramus quoe sursum.
(quia nulla damnatio esl his.qui sun( in Christo sunt, ubi Cbristus est in dextera Dei sedens (Coloss.
tiesu) concupiscenti:e sensus absque consensu. Quid (_ III, 1); quia illic profeclo thesaurus noster est Jesus.
tamen ? Molesla certe et periculosa est sic corruptag Christus^ in quo sunt 'omnes thesauri sapientioe et
31infirmaeaffectionis lucla; sedqui crediderinl,siiper scientiae abscohditi, in quo habjtai omnis {denltudo
egros manus imponent, [et bene hdbebunt, id est divinilalis corjjoraliter- (Coloss.n, 3, 9).
3. Quidlamen putatis, fratres, quaniiis dolor et.
.egras affectiones bonis operibus operient, et hoc
remedio curabuntur. limor irruperi.t apostolica peclora, cum euin viderunt
SERMO II. a se tolli, et attolli in aera, non scalis adjutum,-
Quomodo ascendil super omnes ecnlqs, ut adim- non sublevatum funibus; etsi angelico comiiatum
plerel omnia. obsequio, non lamen fultum auxilio, setl graiiientem
I. Solemnitas ista, .fralres charissinii, gloriosa in 013 hiultitudine foiiitudinis suae? Impletum esE
est, et, ut ila dicam, gaudiosa, in qua el singularis quod eis .dixeral: Quo ego vado , vos non potcsiis
Christo gloria, et nobis specialis la.tilia exliibelur. venire (Joan. xni, 35). Quocurique enim leirarum
Consummalip enim' el adimpletiq est reliquarum iissel, eum indivisibiliier sequerentur; mare, sicut-
sdlemnilalu.m, ,et felix clausula lotius ilinerarii Filii Petrus fecit aliquando (Matth. xiv, 29), cum eo
Dei. Qui enim descendil, ipse est et qui ascendi^ etiam submergendi intrarent; sed hac sequi non
bodierna die super omnes coelos,, ut, adiiripleret Q j poterant, quia corpus quod corrumpiitir, aggravat
. oiimia (Ephes. iv, 40). Jam enim cum se dominum animam, et depiiniit. terrena inbabilatio sensunr
ttniversorum, qiioesunt in terra et in mari et in niulta cogilantein (Sap. ix, IS). Dolor ergo nimiiis
inferno, probasset, non restabat, nisi ut aeris et. eral, quia videbant illum, propter quem omnia reli- -
coslorum se Tesse dominum argunienlis similibus, queranl, a suis sensibus et aspectibuslolli, ut non -
vel. certe polioribus comprobaret. Terra enim co- iwssent ablato a se spouso, filii spousi non lugere :
gnovit Doniinum, quia ad vqcem virtuiis ejus, cum timor quia orphani relinquebantur in medio Judaeo- •
clamasset magna voce : Lazare, veni foras (Joan.. rum, nondum confirmali virtute ex alto. Benedicens
xi, 45, 44), iuortuum reddidit.. Cognovit.mare, ergo eis ferebatur in coaluin,' forteconcussis illius
quia solidum se praebuit sub pedibus ejus, ita ut singularis misricordiffi visceribus, cum miseros suos
«l>oslolieutn puiarent phantasma esse (Matih. xiv, et pauperem suam scholam, relinqueret; iiisi quod
25,726). Cognovitinfernus, cujus ipse portas oereas veniebat parare eis locum, et quia expediebal ut
et vectes ferreos confregit (Ps.al. CVJ,16), ubi et praesenliam eis subtraheret corporaierri. Quam fe-
ligavit.illum insaliabilem ,homicidam, qtii vocalur lix, quam digna. isla' processio! adquam ne ipsi
diaboltas et Satanas (Avoc: XII, 9; xx, 2). Profec(o quidem.adhuc apostoli dignl iuerunt adii)ilti> cuiu
3C5 S. BERNARDIABBATISCLAR/E-VALLENSIS 504
et, aiiiinarum sanclarum, et ecelestium vjrlulum A humilitatis. Quanlo 914 ptttas gantlio i-ep,ereniur
irinnipbali pompa dedticlus ad Patrem, sedet a omnia ossa mea, si id scire coiuingere.t? Sed nescit
dextris Dei. Nunc vere adimplevit omnia quia nalus lionio, ulrum sit digutts amore, an odio (Eccle-.
, est inter.homiues, cum hominibus conversattis est, ix, 1). -.
ab homiiiilms el pro hominibus passus el moriiius 6. Proplerea, dileciissimi , perseverate in disci-
est, resurrexit, ascendit, sedet acl dexleram Dei. plina quam suscepislis, utper humililatem atl suhli-
Agnosco, luhicam destiper corilexlam per tolum, mitateni ascendatis; quia boecest via; et lion est aiia
qtiam superna illa niansio claudil: ubi adimple* •proeler ipsam. Qui aliter vadil, cadit polius qtiam
, lus est, et adimplevit qninia Dominus Jesus Christus. -ascendit; quiasola est humililas quoe exallal, sola
4. "Veruinlamen qnitl mihi et solemnitalihus istis? qu_edncit ad vilam. Christus enim ctim per naturnm
Quis me consolabitur, Dhmine Jestv quia le rion • divinitatis non haberet quo crescerel vel ascenderei;
vidi in cruce stispensiim, plagis lividum, pallidum quia ullra Deum nihilest; per descensum quomodo
niorle; quia iion sutn crueifixo compasstis, obsecu- cresceret invenit, vehiens inc.arnari, pati, mori, i:S
tus mort.uo,-ut saltem laerymis nieis loca illa vul- morereiriur in seierriiim: propter quotl D.eusexaliavit
nerttm delinirem? Quomodo >ne dere.iquisli insalu- illnm, quia resiirrexit(ascendit, sedet a dexlris Dei.
ialum cum formosus JII slola lua rex glpriaein alta B Vade, el tti fae similiier. Neque enim ascendere-
eosiorum )e recepisti? Prorstis renuisset consoinri poles, nisi descenderis; quia nt aeteiiialege fixum
anima mea, .nisi me angeli in voce exsullaiionis est: Omnis qui se exaiiat, humiliabitur; el qui se
pra;venissent, qui- dtxerunl: Firi Galilmi, quid sta- liumilial, exaltabitur (Lnc. xiv, 11). 0 perversitas!
tis aspicientes in ccelum?Hic Jesus qui assumptus o abusio filiorum Adam ! qttia cuiii ascendere difd-
esl q vobis in.cplvm, sic veniel, quemadmodum vi- cillimiitn sit, descendere atitem facillimum; ipsi et
disti (eum euntem in .cozlum (Aci. i, 11). Sic, iu- leviier ascendimt, ct difficilius descendunl, parali
tjuinnt, veniet. Ergone veniet quaerere nos in illa • atl honores et celsitudines gradnum ecclesiastico-
(am singulari qtiam universali processione, cuni Ttim , ipsis etiain angelicis'humeris forinidantlos.'
praecedentibus omnibus angelis et subsequentibus Atl seqiieii.liim autoin te, Domine Jesu, vix'inve-:
hominibtts universis, descendet jtidicare vivos et niunliir, jqtti vel iralii patiimiiir, qui velint duci pei'
morttios? J^rocttl dubio veniet; sed quomodo asceii- viam.Tnandalorum luoruin. Alii eiiim traliunliir, qui
dii, non quomodo anle descendit. .Humilis cniiii possunt dicere: Trahe me postle. Alii ducttntur,
prius yenit aiiimas salvare ; sublimis autem veniet qui dicunl: Inlroduxil me rexin celtaria sna (Cant.
cadaver istud resuseiiare, et conligurare corpori 0 i, 5). Alii rapiunlur.-sicul-Aposiolus rapt.us esf a:l-
daritatis su:e,. ul itifirmiori buic vaseulo abimdan- tertium ccelum. Et prinii quidein felices, qui inpa-
tirirem impendere vidcatur bonorem. Tunc eriim lieiilia stia possideni.auimassuas j secundi felieiores,
videbitur cnni poteslaie, niagna. ct majesiale, qni quia ex voluniate sua cpnfiieiiliir' ci; ter.ii felicis-
prius in iiifirmitaie- carnis laiueral. Ir.tuebor et ego simi,qui in.profundissima Dei misericordia, IqUasi
:
.um, sed noii modo; videbo eum, sed non prope : qtioilanimodo sepulla jam arbiiiii sui poieslale, in
ita ut ho-C secunda gloiificaiio priori glorificalioni divilias gloiias in. spiritu ardoris rapiuntur, nesclen-
propter excellentem gloriam manifesie pra.luceat. les sive ln cotpore, sive extra corpus(/I Cor. xn, 2);
5. lnlerim manipulus primitiarum- nosdarum hoc solum scienles<,-qiiotI rapti siist. Beatus qui
C.irislus oblalusest, ad dexleram.Pauis assumpius, ubique te ducem hahet, "Domine Jesti, non illnn..
et assislit iniuc vuUtti Dei pro riobis. Seiet aiitem, refiigitm' spiriium, qui siarnn ascendere voluit, et
habens in dextera .misericordiam,- in sinislra jutli- tota divinitiitis dexlera perciissus esl. Nos atiteni
cjtim; el misericordiam mullam liimis,- et judicium populiis luns, et oves paseu.e tuse, sequamur ie,
limllum nimis; in dextera aquam,in sinislra ignem per le, ad le; quia tu es via , veriias et vita (Joan.
immobiliter lenens-. Et quident -corroboravil mise- xtv, 6); via in exemplo, veritas in promisso, yita in
ri.cordiam super linientes se secundum altiiudincm n praemio. Verba enim aelernaevitae habes, el nos co-
cceli a lerra (Psal. cu, 8, 11), iil nrajores cuniulos gnoscinius et crediriius quia tu es Christns Filius Dei
miserationum Doinini seiuiant, quam sil sp.itii iuter vivi (Joan. vi, 69, 70), qui es sttper omnia Deus be-
coelum.el lerram. Pioposilum nainque Dei super nedictus in saecula.Amen.
illos manet immobile : ci niisericordia liaic [atiut, SEUMO 111.
DominiJ ab aelerno el usqtte in oeternum stiper li- De inlellectu el uffeclu.-
menles eum; ab aeterno per praedeslinationem, in 1. ..Hodie•coaloruihDontinusccelorumaila coslesii
seternuni per glori.icalionein. Similiter el in reprobis potentia peneiravil, et inJirma carnis lanquitm DU-
lerribilis est stijier ftiios btuninum, el tiuinque slut bila (jueedamexcuiiens, induit slolam gloiite.1Ele-
JSxasententia aeiernitatis, et-in his qui salvi fiutil, et vaius est Sol in ortu suo, incaluil el invaluil; dila-
jn ItVsqtti pereunl. Quis scit si.omnium vestruiri, lavil-et multiplicavit radios super tcrram , nec est
«juos hic video, riqmina scripia sttnt in coells, et qtti se abscotidai a calore ejus. Rediit ad regioneni
ii libro.proedeslinaiionis adnotala? Vocatiouisenim sapienliaeSapieiitia Dei, ubi oijines boninn et intel-
ei jrtstificaiionis.vesirae aliqtta signa m.ihi vitieor in- ligiint' ef re.quirunl,' inlelleclu perspicacissimi, af-
tueiy-iin conversaiione. hujits {ptias.additur-\mix\ feclti paiatissimi ad audiendarii voceirii'sernioriuut
S6S m ASCENSIONED0M1N1-SERMO III. 3C6
ejus. Nbs a.utem in. regio.ne ista sumus, ubi pluri- A A siricta, diyinilatis fulgttr etiam ilia .singuliirisaquiia.
mum est malitiae, sapieniiae paruni; quia corpus lolerare non pqsset. Ad hoc, auleni carnem eis pro-
qttod corrumpilur, aggraval animam, et deprimit posuit, ttl omnem cogitalum eorum abhumanis re-
terrena irihabitatio sensum mulla cogitantem (Sap. ,bus ad carnem snain i[qua ct mirabilia dicebat et
ix, 1.5). Per sensum hic ego arbitror intellectuni jnirabilia faeiebal) adunaret, et sic de carne irans-
designari: qui tiinc vere. deprimitur, cum multa ferrel ad spiritum; quia sjtiritus est Deus el eos
cogitat, cum ndn colligit se circa illam unam et ,qui adorant euni, in spiritu el veritate opotiel ado-
unicam meditalionem, quae concipitur de civiiale ,rare. (Joah. tv, 24). Nonne libi videlur eis intelle-.
illa, cujus participalk) ejus in idipsum. Hujusmodi clum illuminassc, cttm aperuil illis sensiim ut intcU
intellectum cporlet depriiri.i, et dislrahi per iniilla,- ligerent Scripturas, oslendens. quia ha_c oportebat
multis el multiplicibus modis. Animaui vero. hic- .Christum pali, et resurgere a morluis (Luc. xxir,
aestimodici affectiones, quae,'eorruplo corpore,. di- ,45), et ila iiitrare iu. gloriam su.tm ?
versis passtonibus afficitinlur, quae miligari nun- k. Sed illi sanclissiniae carni-ejus asstiefacti, vcr-
quam possunt,- ne dicam sanari, dpnec voluntas. bum ,de discesstt ejtts audire non poterant, tit eos
nnnm qna_.rat,et tendat ad.urium. -.relinqufiretpro, quo omnia reliquissenl., Quare hoc?
2. Duo ergo sunt quae iri nobis piirganda surif,;' quia inlelleclus illuminaius erat, sed nontlum pur-
inlelleclns et affecws': inicltecitis, ttt noverii; af- .gatus. affectus.. Unde «i benignus magisler ijlande
fectus, ul velit. Feliees, et vere felices illi duo.vi.ri, pos ac dulciter coinpellabal [ulias ,. consolabatur]
Elias et JJi§ Ettoch, quibus omnes materiae et bc- ' dicens.:. Expedil vobis-ul ego vadanu Si enim non
casiones ahlahe sunl, quoe eoruin inlelleclum impe- abiero, Paraclelus non veniel ad vos. Sed quia limc
diant, vel affectttm; quia soli Deo vivenles nee no- Loculus sum vobis; trislitia implevit car- vestrum
verunt nisi Deum, nec cupitinl nisi Deum. Deniquc (Joan. xvi, 6, 7). Quid esl qtio.tl Ghrislo cointn.)-
eljde Enocb legilur (45) quia raptus. est, ne malitia ranle in terris, Spirilus sancitis ad eos venire non
niittaret mlelleclum ejus, aut ne ficlio decipereiani-. pottiil?' An carnis. illius consortium abhqrrebat,
tnam illius (Sap. iv, H). lnlelleelus noster lurhalus quae de ipso et per ipsum in Virgine el de Virgjne
erat, ne dicam caecatus; affeclus inquinalus eratj, itiaire concepia eral el nala? Absit! sed ul osien-
el mullum inquirialus; sed Chrislus inlellccluni derel npbis per quam ambuliiremtts viam , .fo.riiiani
slluminat, Spiiiitis sancins affectum purgat. Venit appoueret cui imprimetemur. Et ille quidetn,\\\n
enim Filius Dei, el lot ct. lania mir-abiliain iimntio 'ploranlibus clevatus in cocltim, Spiritum-sanclt_m
pperatus esl, ul non immerito. intellectum noslrnm ,,, misit, qui affectum eorttm, id est volunlalem,.muii-
gh om.iiibus miiudanis rebtis.evocaverit; ut'seuiper • _davit,-imo .pqtitis alteravil, ut jam magis-Doniinuni.
cogilemits, et nttnquani cogilare sufficianms, quia velint ascendisse, qui prius detihuisse voltierant.
mirabiHa.feciU.Verelatissimos npbis ad spaliandum lmplelum est quod eis prnetlixeral : Vos autew
intelligentiae campos dereliqiiil;' ei torrens cogila- contrisiabimjni ,. sed tristitia . veslra verletur. /'..
lionum; islarum proftindissimus est, qtti jnxla.pro- gaudium (Joan. xvi, 20). Sic ergo eorum inielli-
phelanj. jion possit transvadari (Ezech. xi.vn, 5). gentia per Chrislum illuminaia est,et voltiuias
Quis. enim suSiCiai cogilare, qualiter rerum Doinir eniundaiaf per Spiritum; ul sictil bonum noveri.it,
nus p.raeveneriliios, venerit ad nos,' subvenerit sic el velit.U: quod sohim perfecla religio, vel reli-
nqbis, et singulatis iila majeslas voluerit mori ut giosa perfectio est.
viveremus, seryire ul regnaremus, exsulare ut, r.e- ^1^5. Recordor nuncrElisaei sancii, ctii. cuin
palFJapeoiur, et usqpe ad servilissima opera incli- Elias dixjsset, ut in discessn vel ascensti suo pqstn-
pari, ul consiiiueret.-nos super omnia opera stta? laret quod vellet, lespontlit: Oro ui fial spiriius tv.us ,
3. Talen>,se obtulit a.postpTisaposlolorum Domi- duplex in me. At ille:. Rem difficilem poslulasli. Ai-
nus, ut jam. non invisibilia.Dei, p.er eaTjua. facta tamen si viderjs qnando lollar a le, eril guod petiisti
Siint, intellecla. cqnspicerent,. sed ipse.facie ad fa- D \ (IV Reg.n, 9, 10). Nonne li.bi videlur Elias"ascen-
ciem viderelur qut. omnia. fecjt. Et quia discipuli dentis Doinini signar.epersonam;. Elisieiisvero clm
carnales erant, et Deus' spiritus. ests.nec bene cqn- rum aposlolicum in. ascensione Christi.anxie suspi-
venil spiiitui el carni; umbra cprporis stii lenipe- raniem?' Sicut enim Elisaeus ab Elia nullo pacio
rovil se eis, ut..obj'eclu.vivificae-cariiisviderenl Ver- avelli poleral, sic nec aposloli a Christi pracsetitiii
bjim in came, solem in mibe,. ltimeii iti testa, ce- polerant separari. Vix eniin. landem cis perstt.asit,
reum in lalerna. Spirilus enim oris,,nost):i,Clirisiii_s quia sine fide impossihle esselplacere Deo. Quis est
Dominus, cui diximus: Inumbra. lua vivemusinter ergo spirilus.iste.dtiplex utii quaeriuir, nisi illumina,-
genlcs,(Thren. tv, 20).. In umbra, in.quit. tfia.inten lio iuteHeclus, et affectus purgalio?.Bes difficilis,
gen.tes,non inler aiigelos, ubi,. purjssimum lumeri quia rarus in lerris esl qui iliuin babere-merealiir.
purissimis._oc.uliS'iniuebimur. Dnde et virlus.AltisT.- Aitamen, inqitil, ,si videris quando. tollana te, eri(.
simi obumbravit Virgini, ne.nimio splendore j)rae-. quod veliisli. Niliil est quod propler hoc habea.nl per-
(45) Nempe ex appropriatione : nam universim cuil Dco, el irqnslalus. etl in paradisum. Idcm apu..(i.
Jioec.efferunlui-Sap.cap. iv,.% 11. Ai Enoch.signan- _Berhar,dutii,infra seriijone 5, nmii. y._
"Wrlegitur Ecclesiaslici.cap. xuy,',% 16 : 'Enucfi pla--
'
•307' S. BERNARDI ABBATIS.CtARiE-VALLENSIS. ',508
dereyel debearit alumni tui, Domine Jesu, quia vi- Amentaneailmpleri autem visiiationibus.PomiTiianima
dentifius illis es elevatus-inc«elu'm, et desidcranti- non potest,, quaehjs distractipmbus' subjacet:
|9iy
hiis oculiste seculi-sunl gradieritem in inulliludme et quanlo, magislllis evacuabilur, tanto aniplitis isiis
fortitudihis tuae.Vel eerle spiritum dnj.licem dieere implebitur; si multum, niullum; si parum, parurn.
possumus illud, quod Salvator ad discipulos ait:. Vel certe si.magis probas, nunquam istaeiljis niisceri
Qui credit in me, opera qua' ego facio, etipse faciet, poteru.nt in aaiernum; quia ubi vasa vacua.'ppn in-
et majora liorum fdciet (Jvan. xiv, 12). Nbnne maj'ora venjt oleum, slare necesse est; nee mitlunt vinmn
Christo, per Ghristitrh lameii, fecit Petrus, de qiid, iiovuin. nisi in utres iioyp.s, ul. arribo conservenl.ur.
legitur: Quia iri plateis ponebahlur infirmi in lectu- Nequp eriim. spiritus efcaro, ignis et terjidilas, in
iis,'utzveniente Pelro saltem umbra illiu&:'obumbraret unodomiciliocbmmoraril.ur.prsesertini.cum tepidila.s,-
qiiemquam illorum, e! liberareninr- ab infirmitatibus ipsi Dominosoleatvomitum provo,care(ipoc.iii, 16).
s.<is>(Act. v, 15.) Nitsquam.eriim Do.minus umbra 8. Si ehim aposiol.i adhuc carni D.omitiicaeinhae,-
"
sua inveriilur infirmitates sanasse. renles (qriae solat sancta, quia Sancti sanctorum,
6. Non dtibito ego inteilectum omnium vestrum, erat), Spiritu sanetofepleri nequiverint, dqnec tolf
qui'hic. eslis, illtiminalum esse; sed non affectum l.eretur ab eis; tu=carnituae, qu_e sordidis.simaest,
tiequeessepurgaium, manifeslis.approbabo eorijectu- "et' diyer-sarum "spiirciliarum phantasiis repleta,,
ris. Oirines quod bontim esl rioslis, ct viam per astriclus et coriglutinaius^ illum. meracissimum Spi-
quam iiicedere, et qiiomodo in ea ipcedere debea- jpiturri te posse putas suscipere/ riisi carneis istis.
tis ; sed volunlas noji una est. Quidain enim. ad consolalipnibus fundilus renunljare lentaveris 1?He-.
qmnia via?et vitaa luijus exercilia non solum ambu- vera cum jncoaperis, trislitia implebit cor tuum: sed;
lant,. sed et currunt., iino polius yolapt, ut eis. et si perseveraveris, trisiitia tua converletur iri gau-
yigiliae breves, et cibi dulces, et panni stiaves, et diiim.Titncenim purgabttur affeclpset vojuntasrcno-
labores npn soltim lolerabiles, sed et appeiib.ilesvi- valiilur, vel" potius nova creabitur, h.t omnik
deantur. Alii autem non sic; sed corde arirfo.ei qu.ae prius difficilia, inio inipossibiliat videbanlur,
affeclione recalcitranle, vix.piidore (46), trahuniiir cum. inulla peicurrahlur dulcedine et ayitjitale.
ad haec, vix gehennali iimor.e compeHunlur. Quos- 'Emitte, inquil, Spirilum tuutn, et creapuiUur, eC
«Jainnec eompellimus. qtiideni, quibus frons mulie- renovabis faciem terrjp (Psal. cin, 50). Sicut perfk-
ris merelricis facta esl, et nolunt erubescere. Sunt, ciem exterior liomo'cognoscilur, sie per vol.untaleiti.
inquam,mulli inter rios; qui nobiscum de uno pane ' demons.tratur interi.or. Emisso ei-go.Spirilu crealur..
comedunt, nobiscum dorminnt, nobiscum canlant, et renoyatur facies terrae,iid estter-rena vol.unias fit
iipbiscumlaborani, miseri-et mlserabiles, utpotepei; coelesiis, pa.rata ad nutum nutu citius obedire.jBeali,
omtiia [alias deest per omnia] parlicipes 'iribiilaiionis, qui tales, sunl; qui non splum malttm nqn senliunt,
sed consolalionis rion ita. Nunquid abbreviala W sed iri miraquadamcordis dilatalione coniriiorantur.
manusDomini,;ut omni.bus donareiion possit, qui Deillis enim qups supra eomhiemoravimus, terribi-
aperit maniim suam, et hnplet omne animal bene- Iiter ait Deus : Non permanebit spiritus meus in ho-
dietion.e? Quid ergo. in causa esl? Illud omni.no, qtiia minibus islis, quia caro sunl (Gen. vt, 5), id esl car-
noji vitient Cli.ristnm cum lollilnr ab eis; jtl esl, non riales; etquidquid in eis spi.ritus fuer'at,-in- carnetn.
cogitanl qitomodo eos orphanos reliqupr.it, qhoti evanuil. - '- . , i
peregriiii et adv.etjsesint snper Jerram, qtipti landiti, 9. Quia igitur, charissimi, hodierna djes esl, in
f;ccu)enii corporis horfido carcefe" leneantur, et noji qua sponsus aufertur a riobis, et non sihe iumtillu
sintcum Christo. Ilujtismodi aulem,'si diu ita per- aliquo animorum npslrorum, ad hoc lainen utinitlat
iiianserinl sub onercautojiprimun.tur et succumbunl., - nobis Spiiitum veritaiis: ploreinus et -oremus, ut,
aut, qupdammodo in hifernp snnt, ut nunquam ad dignos nos inveniat, vel polius efficiat, et repleat
jilenum respjrerit in lucem mjseralionuni Domini, domum istam, ubi sumus sedenles, quatenus non.
nee in_ libertalem spiritus.,, qttae spla facit jiigum |j;yexatiq, sed unctio. ejus. dqceat nos de omnijjus;
•suaye,.et onus leve. sicque et in.tellectti clarifieato, et affeqlu puriiicaio
7. Inde autem tam pernicjosti tepidilas emanaf, yeuiat ad nos, el aj>ud nos. faciat mahsioriem. Et
quiaiaffectus, id est voliiiitas eorum.nondum purgala sicut serpens Moysi devoravit «mn.esserpehtes ma-
est, nec bonujn sic volu.nt sicut noverun.t, a propria gorum (Exqd..iii, 12);, sic iste cum yenerit, absor-
concurjiscenlia abstracli graviter el illecli. Amanl hebit q.mnes carnales affectiones ei deleclaiiones,
enim in carne. sua lerrenas, consolaliunculas, sive noslvas, et infuhdet [infundet, atiqs'deest] consola-
in yerlip, sive in signq, sive in facto, sive in aliquo tiones, ila ut de labore lequiem, de tribtilaiione
alio; et si hssc interrumpunt aliquandp, non tamen laelitiam, de copluriielia gloriam habeamus;; sicttt
penitus rumpunt. Inde est quod raro affectione_3 illi,, quqs repleyerat, ibant gaudentes a consnectti
suas dirigunt in Deuro:, et edrumcompunclioiion concilii, (juqniari).<digni habili, stiqt pro nqniine Jesu
eoriiinua, sed horaria est.. et, ut verius, dicam, mo- qonlumeliam pati (Act. v, '41). Spiritus enirnj Jesii,
(46) In quibusdam. deest,vix pudore, nt i.n Colber- nendum videtur, ul sennone 5, num. 7 :.(. Qi.i:-S
lino 5652; in quo post compelluiilur, legitur miseri deniqiie vix gelierinoBmctu.s irihi.bct,vix/pudoi; coiij-
•e.1miserabiles, sex versibus om.issis. At pndore rtfti- bsi. > '
-'-309 IN AsCENSlQNE DOMINISERMO IV. 510-
?
spirilus Lomis, spiritus. sancius, spiriius rectus, A rel Dei sapientia casu Omnia proinde quaecuriqne.
spiriius dulcis, spiritus principalis, quidquid in hoc locutus est, quaecunque operaltis est, quaecunque
eaeeulo nequam videlur, difficile et- augtislurii, leve passus est, ne dubites fuisse voluntaria, plena sa-
Tacit et lalum:. opprobrium gaudium judicat, despe- cramentorum, plena salutis. Hoec scienles,. si quid
ciiohein exaltatiqnem esse persuodet. Scrutemur aliqnando eorum, quee.de-.Chrislo stint, in nostrann
ergo,.juxta prophetam, viqs nosiras et sludia noslra ; scientjam venire conlingat, non sic audiendum est
levemus corda noslra cum tnanibus (Thren. 111,40), tanquam si.invenliiium quidpiam proferamns ; sed
ut iu solemnitate saiieti Spiritus gaudeamus, et lanquam id quod etiam priusquam. causa sciretur,
abiin:ianii;ts gaudeamus,-qui nos inducal in phinem, constaret nequaquam sinecausa fuisse. Sicut enim
siculpromisilTJei Filius, veritatem (Joan. xvt, 1-5). qmscribil, cerlis. rationibus collocat universa ; ita
SERMO IV. quoeaDeo sunt, ordinata sunt, maximeque ea qnoe
De auabus malis- ascensionibns, dwmonis elprimi praesens ih carne est operata majeslas. Sed voe an-
hominis:el sex bonis, Chrisli ei nostr.is. gtisiia; cognitionis [tdias, -cogitalionis]; vae pauper-
i. SiNativiiaiis etResurrectionis.Domimeae digna lali.-scienliaenostrae. qui tahtum ex parte-cognosci-
- devolione solenmia celebramus, hodiernum quoque miis, et
parte modica!' Vix scintillulaequeedaninobis
Ascensionis diem. n.on.minus devote convenit cele- Selucenl.de tanta, luminis copia, de lucerna- posHa
luari. In niillosiquideni a festiv.itatibtts illis ista desuper candelabrum. Sane qnanio- minus singuli
generat, 91S sed finis-earum et adimpletio esU capimus, tanlo fidelitts caiteris communicanda-stnit
Meritoquidein solemniialis el laetiliaedies agiltir, quae singulis revolantur. Et-ego, fralres, qtue-miht
tjuando sol ille supercceleslis, sol juslitiae, nostris ad vestram. a.dificalionem de-ascensione, imo- de
•se prsssentavit obtutibus, nube carnis el morialitatis aseensionibus suis donare ipse tlignatur, nec volo,
sacco ftilgoremsuum et lticem.temperans inaccessi- nec deheo subtrahere vobisiprwseriim qtiod baecsil
bilem. Magna quoque laetilia eiexsullatio multa ni- spiriiualium praerogatiya donorum, ut communicala
-tnis, quando conscisso_sacco,. laetilia circumdatus non minuantur. Aliqnibus fortassis haecnpta sunt,
est, factaque de medio.sacci ipsius non quidem sub- qiiibus simililer haecrevelala sunt; sed propter eos
stantia, sed vetustaie,.sed cor.ruptione,,sed miseria, qui forte rion adverleruui «..thlimioribusintenti atit
sed vilitate, noslrae dedicaviiprimordia.resiirrectio.. aliis occupati; seu eliam prop er eos qnt.miims ca-
nis. Vei-umtamenquid . mibi el soleninitatibns istis, pacis. intelligenliae stinl, mihi incumbit loqui quae
si conversatio mea.usqtieadbue-. delineturin teiiis? sentio. .
Quis vero v.el desiderare praesunierei ascensum r 3. Christus qui descendil, ipse- esl etqui ascendi!
e.celi.nisi quia is qui descenderal,. prior ascendi.t? '(Ephes. iv, 10). Apos(oliverba sitnt haec.Ego auleiii
Dico ergo vobis: non multp mihi tplera.bilipi:vi.de-; c.redoeum in lioc ipsa quotl descenderit, ascendisse.
retur exsilii hujus habilalio quam gehenna, nisi Sic enim oportebat Christum descendere (nlias,
Do.miiiussabaoth reliquisset. nobis.semen fiduciaeet ascendere],utnosascendere docereinur.Cupidi qui-
exspeclationis,. quando. eleyatus est in nubjhus, et demsumus ascensionis: exaltationem concupiscimus
spem fecit credeoiibus... Denique: Nisi e.gp.abiero, omnes. Nobiles enim creaturae stimtis,'et magni. cu-
iuquit, Paracletus, non v.enifitad vos.(Joan. xvi, 7). jusdam animi, ideoque ahiiudinem. naturali appeti-
Quis Parac.Ie.lus?-Otiq_ue per quem diffundilur eha- mus.desiderto. Sed-.vae nobis, si voluerimus. eum
ritas, el jam spcs non contundit;. ille Paracletus, sequi,.qui ait: Sedebo in monleileslamenti, in laieri-
per quem in, cotilissit conversatio noslra ; yirlus ex busaquilonis.(Isa. xiv, 13).Heu miser, in laleribns
alio, per.qnain st.rsii-p sint corda noslra (47). Vado, aquilonis! 019,Frigidus. est mons ilie, non te
locumi.et si abiero et prwpqravero seq.niniur..Ppleslatis habes concupisceniiam, altitu-
iii([itil,.;jfl)Wre~i;oiJs
vobis Locum,iterum veniam, et. assumqmvos ad me- dinem pnestimis poienliae. Quanti tamen usqtte
ipsum-(Jo.an.\AY,.'Z.WS)..Ubi enimfueril corpus, ibi hodie fpadasequuntur infeliciaqtievestiîa Umo.vero
congregqbunlur ei aquilw (Malth. xxtVj 28). Videsne D quam pauci.evadunt, quibusnon doininandi libido
quemadmoilum caelerarum solemnitatum ea, qua.m domine.lur.! Hinc esl quod.beiiefici vocanlur,. qtii
hodie celebramus, et consummaltionem,babeai, et poteslatem. habent; hinc, giiqd li\udatu.rpeccator iu
fr.uctum declaret, el augeat graliam ? desiderii.s.animoa sttas. Potenlibus siqttidem omnes.
2, Sicul enim caetera omnia ejus qui nobis-nalus a,dulantur, invidcnl omnes.,Quemrsequiroini,.miseri
est et nobis dalus, ita ipsa quoqtie ipsitis. ascensio homines? qtietn sequimini;?Annon yidetis Satanam
propter nos facia est, et facit pro nohis. In npstra lanquam fulgur cade_nlfim?ANon isleest mons, in
siquidem v.ila, multa, quantum in, nobis est, .viriemur qiiem ascendit angeltts, et diabqjus factus esl? Vel
agere.casu, multa necessilale; sed. Chrislus; Dei illtid adveiiile, quod posLcasum suum invldia cru-
virtus et Dpi sapienlia, neutri poluit subjacere. Quae CJantgmale soIlicUusde supplanlando homine, illius
enim Dei virtuiem.necessiias.cogeret'? aut quid age- tameu moiiUsascen.su.mimllalenus ausus est suadere
f47) Quidam ila hattent, et spem fe.citcredenlibus. appropinquavil. A7«HC vero spe salvi facli sutmts, is
Aistimo tiulem quod et illi qiii ait, Nisi quia Domi- . cujus allitudinem Cltrisli nos asceitsio tubJitttLg\).is.
niis adjuvit me, paulo min.us habilasset. in jufer.no Vado, ctc.
anh.na mea :>vnde. et. dicebat, Vila. mea. iuferno
'511 S. BERNARDIABBATIS CLARiE-VALLENSIS 312
ei, in qno nimirum pro inani ascensu tam immane ;A pienliamsapienlium, el prudenliamprudenlium repro-
'
praecipiiium cognosceretur experxus. babo(ICor. i, 19).
4. Sed non defuit versuto hosli quid ageret.; Simi- 6. Jam ne multis immorer, vidistis, ut arbitror,
lem ei montem alierum demonstravit. Eriiis, in- -quam f.ugiendusnobis sit mons ulerque, si praecipi-
quiens, sicul dii,scientes bonum el maluin (Gen. m, 'tium angeli, si casumhominis expavescimus. Mon-
£). .Perniqiosa etiain hooc ascensio, imo inagis deles S2® Gelboe, nec ros, nec pjuvia venianl super-
scensio est de Jerusalem in Jericho. Pessimus mo.ns vos (II lieg. i, 21). Quid lamen aginius? Ascendere
onflans scienlia, in quem tamen usque hodie videas sic non expedit, et ascendendi lenemurconcupi-
lanta concupisceniia plurimqs repere ftliorum Adams .scentia. Quis docebit nos ascensum salubrem ? Quis,
ac si non noyerint quantum paler eorum in illius nisi de quo legimus, quoniam qui descendit, ipse
montis ascensu descenderit, imp quam graviter ce- est et qui ascendil? (Ephes.. iy,-10.) Ab ipso demon-
ciderit, qtiantum tota .dejecla sit et conquassala siranda nobis eral ascensionis via, ne-ductoris, iino.
poslerilas. Nondum sanata sunt vujnera,.quac libi in seductoris iniqui aut vestigium, aut consilium se-
ascensu montis illius inflicta sunt, licet adhuc in queremur. Quia Crgo non erat quo ascenderel, de-.
jpaire lateres: et ntine iterum iit prop.ria'persona " scendit Allissimus, et suo nobis descensu suaveia ac
conaris ascendere, ut sit eiror novissimus pejor saliibrein decticavit ascensum. .Descendit de monie
priore? Queenammiseris lam dira libido? Filii ho- poteiHioe. c.arnisinfirmitate circumdafus; descendit
ininum, usquequo.gravi corde? ulquid diligitis vade monte scientia., quoniam placuit Deo perstultiti.am
iiitatem,"et quaeriiis mendacium? (Psai. iv, 5.) Aii pnedicaiioiiiss-ilvosfacerecredeiiies. Quid enim te-
ignoratis qupniam infirma niundi elegit Deus, ut nello. corpore et_infantilibus ihembris videtur infir-
qonfundat foiiia; et siulia mundi elegit Deus,ut mfiis? Quid indoctiusapparet parvulo, qui sola ma.lris
confundat sapientes? (7 Cor. i, >27.) Non nos Dei uberaii()veril?Quisimpoteiilioreo, cujusomniamei.n-
comminantis terror revocat, perdituri sapienliam braclavisaffixa,cu]us Qinuiadinumeranturossa?Q,uis
sapieniittm, et prud.entiam prudenlium reprobaturi; jiisipiciilioreo,qui uadebalin moriem aniinam suam,
non patris exempltim, ijon denique sensus ipse no- el quoe nonrapuit luncexsolvebat? Vides.quam niul-
Ster, el durae-experientia necessilatis, cui sumus tum descenderit, quantum a poteniias.ua, quanliim a
addicti per insipientem scientias appelitum! sapientia sua exinanierit semeiipsum. Sed nou jiotuit
5. Ecce vobis, fratres, montem demonstraviinus altiiisjn monlem bonitalis ascendere, necsuam cimi-
aSitim, non iu qtiem as.ceiidalis, sed quem fugiatis. meiidareexpressiuscharilaiem.Necmirum si descen-,.
Ipse estin quem ascendebat qui voluit esse sicut r deiidoChrisiiisasceiit'iit,quandopriorumuterquececi-
Deus, scjens boituni et inalum: ipse qttem usqtie dit ascendendo. Et mihi quidet.nvidelurmoniishujus,
liodie filii ejus itccum_ulantet elevaut, nihil inve- ascensorem quaerere qui dicehat: Qzits ascendet i<i
iiientes tam vile, unde non velint montem elevare monlem Do.mintf aul quis slabit in locosancio ejus?
scienliae. Videas alinm iiUerarum, alium mundialis (Psql. xxiii, 5.) Fprte eliam Isaias ascensionis desi-
curae, istum placiialionuni displicentium Deo, ilium derio cadenles iniuens homines ad htinc revocabal
servilis cujuslibet artis lam vehementer affectare mpntem, ex;damans: Venite, ascendamusin.moniem
scientiant u(.laborem non repulct, lahtrim.mp.dout Domini (Isai. li, 5). Annonmaiiifesteeos.de prio-
possii aliqttibtis doclior repuiari. Sic -edificantBa- rum montium ascensio.ne redarguens, moutis hu-
hel, sic putant ad Dei se pei*venlurossimiiitudinein; jus pra.dicat ubertatem, qui ait: Ulquid suspicamini.
sjc concupiseunt quod noti expedit, quod expedit mojiies coagulalos? Mons cqflgulalus, mons pinguis.
pmitlentes. Quid vob.isel moniibus istis, in quorum (Psal. LXVJI,16, 17). llic est igitur mons domus.
ascensti tania difficu.llascsl, ct tam grande pericu?. Domiiii pi-eji.araius in verlice monlium, super quos
lum?. ant cur etim deserilis moniein, cujus et facilis salientem sponsum inspexerat, qui dicebat: Ecce
est ascensus, el perulilis? Potestalis ambiiio ai.ge-. venit is saliens. in: mohlibus (Caiit. n, -8). Docebat
. Jum fHicilale privavit angelica; seientiae appeiitus D enim ignarum vhe; trahebat parvuluin, infantuloni
liominem iminortalilatis gloria spoliavit.' Conettir deducebal: ideoque velut quibusdam passibusi.bat,
quis ascendere in montem poteslatis; quantos putas. ut de virtute in virtutem videretur Deus deorum in
eoniradicloreshabebit, quanius inveniet repuisoies, Sion (l'sal. LXXXIII,8). Juslilia enim ejus sictit
qbstacula quania, quain difficilem yiam? Quitl si inonies Dei (Psai. xxxv, 7).
tandem eum adipisci conligerit quod optabat.- Pnlen- 7. Sed jam, si placel, saltus etiam ipsos intuea-
les, ail Scripliira, pOtenterktrmenlq pptienlur (Sap. mur, qiiibtis exsultavit ul gigas ad currendam viam,
vi, 7).: ut praDsentes sollici.tudines et anxielates, et cujus egressio a sumiuo ccel.o,per gradus qnos-
quas potestas ipsa parit, omittam.Ciipidus^ alter est daiii usque ad summum cjus occurrit (jPsni.xviu,
ipflanlis scieiiiioe; quanluin lajjqrabil, quantum 6j 7). ]?rimum ergo cottstitue montem illum, |in
anxiabilur spiritusejus?. Et tamen audiet: Nec si/ie. quem ascendit ciun Petro et Jacpbo ef Jqaune, ubi
ruperis, apprehendes. In a.inaritudinemorabilur ocu_- et transftguratus. est aule.eos. Refulsit facies ejus.
lus ejus, qtiolies videre contigcrit, qui se poslerio- ut sol, et vestimenlaejus facta suntalba sicut nix
jemjudiecl, aut jjutet ab aliis reputari. Quid cum (Mutih. xvn, 1, 2). Resurreclionis gloria ista esi,
'ntuinueril mttltum? Perdam, itiquit .Dojninus, ss- quam in monte spei coiiienn^lamur. Utquid cniiij.
'
515 - IN ASCENSIONEDOMINISERMO.IV.. 514
ascendit ut transfiguraretur, nisi ut docerei nos jA Domino : Quatn dilecta tavernacula tua, Domws
cogilatione ascendere ad futurani.illam, gioriam, virtulum! concupiscii, et deficit anima mea in atria
qnoe revelabilttr iu nobis? Felix cujus nieditatio in Domini (Psal. LXXXIII, 2, 5).. Circuite et vos, cha-
cpnspeclu Domini est semper, qui in corde; stto rissimi, curii pielatis el devqtionis affectu vel hostia-,
delectationes dexlerae Domini usqne in finem se- visitantes animo rsedes sujiernas, ei multas, quae iri
ditla cogitatione revolvit! Quid enim. grave, illi domq Pairis sunt, iriansiones, liumiliier proster-
polerit videri, qui semper mehte traclat quod. non nentes^corda veslra an.eyhronum Dei et Agni; ctini
sint condigiu»passiones hujus (emporis, ad fuluram ' reverenlia supplicantes singulis ordinibusangelo-
gloriam ? Quid concupiscere poleritin saeeulone- rum, pairiarcliarum numerun), cuneos prqphelarnm
quam, cuj'us ocultis sempervidet bona Domini in et senalum aposlolicum sal.ulanles, coi-oiiasniany-
lerra vivenlitim, semper yidel aeterna praemia? Tibi .nim suspicientes purpureis rulilantes flqrihus, retl-
dixil cor meum, Proplieia loquitttr Domino-;. tibi plenles liliis choros virginum admirariles, atque ad
dixit cor meum: Exquisivit .e facies mea: faciem mellifluufn novi canlici sonum, quantum praevalel
(uam, Dbniine, requiram,(Psal. xxvi, 8). Quis ntilii jnfirmitas cordis, erigenles audilum. IIwc recorda-
tribuat, ut omnes stirgenles. stetis in excclso, et tus snm (Propheta \oqmiar\alias additur Dbmino]),
videatis exsultationem, quae ventitra est vobis a B 1 et effudi in me animam medm. Qu:e? Quoniam trans-
Domino. ibo in locum labernitculi. adniirabilis usque. ad do-
8. Non sit-nioleslum vobis, obsecro, quod in inum Dei (Psal. XLI,5).Et iiem : Memorfui, iriquil,
monte hoc aliquando diulius iriimoramur : potei-i• Dei, et delectalus sum(Psal. LXXVI,4). Quem yitie-
mus enim c»leros.fesiinantius pertransire. Verunir runt aposloli, vidit et isle, n.ec dissimili; ,ut arbi-
lamen in islo quem non deiineat sententia illa Iror, visione: nisi qtiod sjiiiiiuale toiuiii habuit
sancti Pefri, quam in,eo protulit, el tie eo : Do- hiijiis visios-corporeum riiliil. Omiiino.nqn yidit etim
mine, inquiens,. bonum estnqshic esse? (Matth. xvn, sicut is qui dicebat: Vidimus eum, el non erqt ilii -
4.) Quid.enim tam bonuni est, imo quid aliud yide- species neque decor (Isa., Lin, 2). Transligiiratum
lurbonum, quam in bonis animani domorari, quau- proeul dubio _vidit et speciosum fonna pr.aefiliis
doquidem adhuc corpus non'potest?Piiio quod ejus Jiominum, qui delectaltim se perhibel,.. sicut _et -
qui ingrediebatur in locum labernaculi admirabilis aposloli : Bonum.esti inqttiunl Domino, nosJtie esse.
usque ad domum De.i, in voce exsultalionis @21 et Et ul nihil desil proposiiae simiiitiidiui, illi quidetu
confessionis, sonus epulantis fueril (Psal. XLI, 5): proni cecidisse ieguntur (Matth. xvn, 6),,liic..yerp
Bonunt est nos hic esse. Quis.enim ex vobis.secum suum. falelur spiriltim defecisse (Ps«/. LX^VI,,;4;),.
'
cogilans fuluram illam vilam, sed Iieiitiam', sed C Quam inagna .mullit.udo dulcedinis t.uae, Domine,
JEicundiiatem,-sed bealitutiinem, sed gloriam. filio- quam .abscojidisii limeiilibus lc ! Ascendenies.igi-
rum Dei.: quis, iriquam,"talia irariqtiilla.secum cou- tiir in hunc montem, ei, reveiata fai.ie gloriam
. scientia volyens, non continuo de pleniludine intimae Domini speculanies, haud dubium, quin clamare
suavitatis eructai, boqiine, bonutnnos est hic esse? babeatis et vos,: Trahe nos post te. Quid eni.mpro-
Non sane in hac serunmosa peregrinalione, tibi dest scire quo sit eundum, siquidem qua delieas ire
cqrpqre delinetur, sed in stiavi ac salubri illa non noveris? ...
cogitatione, in qua corde versattir : Quis mihi dabit 10. Alterum prpinde .m.onlem ascendas necesse
pennas sicut columba?,etvolabo, et req.niescam?(Psal. esl, in quo praedicanlem antiias, scalam erigentem
LIV, 7.) Vos aulem, Jiiii hominum, fi.Iii homi- oclo dislinctam scalaribns, cujns suinmitas. coslos,
iiis qui descendit de Jeiusalem in Jericho, lilii tangit. Beali qui. persecttiionem putiunlur propter-
liominum, usquequo gravi corde?-Ascendile adcor jusiiliam, queniam ipsorum esl regnum cozlorum..
altuni, et exaltabilur. Deus (Psa...i_xiii, 7, 8). Hic jam si primuin ascei.id.erismontem jugi me.diialione
est enim mons, _in quo transfiguralur Christus. supernae gloriae, isitirn niliilomiitus monlem asc.en-
Ascendiie, et scietis quoniam DopiJnus Sanctum n dere non gravaberis, ut in lege ejus metlilcris die
suum mirificavit. ' ac nocte? sicutidem
Propjieia non. solum nie.tlita-
9. Obsecro vos, fratres mei, noji graventur cqnla batur in proemiis, sed1et in maridatis.Domin.i quae
vestra in curis sa?cu!_aribus;nam de craptila et .dilex.it (Psal. cxvn.i, 47). Sic enini audies,,ct.lti;
ebrietate (gralias Deb) non magnopere nccesse .Et quo\-,eam, scitis, proplerascetisiotiem pcimani;
liabeo vos a.dmqnere, Exonerate, olisecro, conla el viam scilis (Joan. xiv, 4), propter secuhdam..
yeslra gravi mole terrenaruiii. cogita.tionum, ul scia- PTojjlerea in corde tuo. pone v.iam yeriiatis inqui-
tis mirificalum a Dom.inqSanctum suum. Levate. rere, ne forie sis.de eorum numero.qui viam civitaiis
gorda vestra cum manibus quibqsdam.cogiialiqnuni, liabiiaculi non inveqeritiit., M.agis aiilem sollicijus.
Ut transfiguratum Dominum videatis. Formaie in esio ascendere non modo cogiialjone;@22coelesiis.
' cordibus vestris non modo palri^rcha.rum: el pro- gloriae, sed et conyersq.iion.e,quae coel.esteingloriam
pbeiarum labernacula, sed. omnes donms illius cce- increatur.
lestis .muliiplices.. mansionessecundum .eum, qui li.Ter.iium nihiloiniiius lBojitem iego.iri quem,
circuibat immolans ih labernaculp Domiui hostiam ascendit solus 'orare' (JlfatiA.xiv; 25). Vides.ergo.
Tq..cifera,tionis,canlans, et psalmum il.luiu , dicens quam beiie sponsa.in Canlicis:, Ecce, iiiqujt nentk
51S S: BERNARDIABBATISCLAR/E-VALLENSIS gjg
isle saiiens in montibus (Cahl. ri,. 8). fn primo trans-. A ascendas, qui est super omnia Deus Lenedictus in
figuratus est, ut scires qrio terideres; iosecundo soecuja? Dissolvi jam, et esse cum Christo, multo
verba vitae loctitus est, ut scires"qua pervenires;. magis optimum. Bealus vir cujus est auxilium abs te,
oravit in tertio, ut eundi el perveniehdi bonam ai.t Propheta ad Dominuin.; ascensionesin cprilesito
obtinere studeas voluntatem, Scienti enim bonum, disposuit, ibit deviriule in virtutem usque ad viilenr
et non ^fqcienli, peccatum est illi (Jac. iv, 17).. dum Deum deorumin Sion(Psai. LXXXJII, 6, 8), Jiasc
Propterea scicns quoniam in oratione daiur bona est ultima "ascensio, in. qua implentur omni.a,,sicut
volurilas; cum videris quaeagenda sunt, rit conva- ait Aposlolus : Christus.qui descendit, ipse est el qui
leseas ad agenda quaevideris, ascende tu ad ora- ascendit, ul adimplerel omnia (Ephes. iy, 10). Sed tle-
tionem; ora iristanter, ora perseveranter, sicut ille . illa ascensione quid dicam?' Quo ascendemus, ut tibi.
pernoctabat in orationei et dabit Pater bonus spiri-. Christus est, et nos simus? Quid ibi er-it? Oculus,.
tuin boniim petenli se. Et.' vide qriam u.liliter Deus, non viditabsque lequaiprqipamsiidiligentibus
orationis' tempore etiairi corporalis loci secretiin) te.(Isa. LXIV,4; / Cor. n, 9). Desideremus hanc,.
qttaeriinus,quaodo.hoc ille non sqhnn docuit verbo : fratres mei, suspiremus aideam j'ugiler: et eo.magis,
Intra, inquiens, in cubiculum tuum, et clattso ostio affectus vigeat, quo deficit iniellecius. -'
ordPatrem timm (Malth. vi, 6); sed et commendavit B < '
923 SERMOV..
exemplo, nec doiriesticorum quemquam admitlens*
sed solus asceri.densad orationem. De inlellectu ei affeclu. !
12. Puias," poterimus aliquid amplius de ej'us i. Hodie sedenti in throno antiquo dierimii con-
ascensionibus inveriire ? Poterinius utiqtie. Volo . sessurus pariter oblatus est Filius hominis (Dani\ii-t
enim ut nec jumenti ipsius sis immemor, super 15), el erit deinceps non modo germen Doiniriiin.
quod legitur ascendisse. Volo ut nec ipsam crucis magnificcntia el gloria, sed et fructus terrae subli-
ascensionem omillas. Nam et iu illa exaltari opor- mis (Isa. iv, 2). Felix unio, et amplectendum iner-
tebat Filitim, honiinis. Et ego, inquit, si exailalus fabilibusgaudiissacramenliim! idem enimei gerinen
fueto a terra,-.omnia Iraham ad meipsum(Joan. xn, Domini, et fructtis-lerra.; idem ipse et Dei Filius, et
52). Iiaque cum j'am et cogitilip suppetit, et velle fruclus venlris-Marioe est; idem filius David, et
adjacet; qnid ages, quod perficerebonum non inve- Dominus, dequo bodic garidiiiniejtis iinpletumlest,
nis;' sed asinini quidam et bestiales motus legem tiude olimproecineris aiebal: Dixit DominusDomino
corilrariam habenl, et captivare te volunt ? quid, tneo : Sede a dextris meis (fsal. ctx, 1). Quoinodo
jnquam, facies super concupiscenliis irrationabili- _ enin) non germen DomiriiDominus? Idem taiiien ei
hus, quae sunt in meihhris luis? Urget le etiam filitts ejus, utpole fruclus lerros sublimis, fructtts
cum jejuriare consentis, gulaeillecebra; cum vigilare - virgae, qttae de radice Jesse processii. Hodie igitur
proponis, somriolentia premit. Quid faciemus huic 'stiuin bunc et honiinis Filium apud semelipsum,
asino? Asininum eiiim istud' est, commune eum Paier clarificat clarilaie quanL habuit, priusquam
asinis; qtiia homo comparalus esl jumenlis insipiea- mundus fieret, apud ipsum (Joah. xvn, 5). Hodie
tibus, et similis faclus est illis (Psal. XLVIII,15). Veriialem, quoede ten-a orta est, coclumsibi reddi-
Ascende, Domine, super asinum istum, conculca tam gioriatur. Iiodie sponsus auferltir a filiis, et
hos besliales mbtus; quia doniari debent, ne do- lugendum eis est, sicul ipse praedixit.Non enini po-
niinari praevaleant. Nisi eriim calcati fuerint, cpn-' terant filii sponsi Jugcre, donec sponsus cum eis
culcabuht nos; nisi premanlur, oppriment nos. eral; sed venit dies ut auferatur ab eis., ut de cae- >
Propterca sequere, anima mea, et in hac ascensiorie tero lugeantet jejiinenl.(Matth. ix, 15). Ubi illud
Chrisluni Doniinum, ui sub le sit appetiliis lu.us, jam, Pelre, quod dixeras : Domiiie, bonum esl nos
et tu domineris illius. Nam ut in coelttm ascen- hic esse; faciamus hic triatabernacula?'(Maiih. xvit,
das, prins necesse est levare le sujjer le, caj- i.) Ecce enim ingressus esi aniplius et perfectius
cando carnalia desideria, quae inte militant adver- _i tabernaculurn, non manufacuini; id est, non hujus
sum fe.' creationis.
«15'. Seqttere etiam ascendentem in crucem, exal- 2. Quombdoergo jam boniim est nos hic esse?
taturii a lerra, ut rion soltim siiper te, sed et sujier Imo vero molestum est, grave est, periculosum est.
omriem quoque mundum meritis fastigio colloceris,' Nimirum ubi malitiaeplurimum, sapienliae.mqdicum,
nniversa quae iri terris stint deorstini aspiciens ei si tamen vel modicum invenitur; ubi viscosa omnia,
despiciens, sicut scriplum est: Cernent terram de oiitiiia lubrica, opefia lenebris, obsessa laqueis pec-
longe (Isa. xxxni, 17). Nulla te mundi oblectamenta catorum ; ubi peiiclitaiitur animae, ubi spiritus affli-
jnclineitt, ntiilae adversltates dejiciant. Absit libi gttntur sub sole, ubi tamen vanitas est, afflictio
gloriari nisivih cruce Domini lui Jesu Christi, per spirilus esl. Levemus igilur, fralres mei, levemus in
quem tib.i mundus crucifixus est: ut qttaemuntlus coslum corda cum manibtis, et ascendentem Domi-
appetil, crucem repules; et tti crucifixus mundo, ntim sequi velut.quibusdam passibus devblioriis et
illis quoe mundus crucem repulat; loto inboereas fitiei contendamus. Erit enim cum sine mora, sine
amore. . difficultate obviam illi in nubibus rapiemur, et-id
i,i. Jam vero quid ex hoc reslat,. nisi ut ad illum poterunl corpot-i. spirilualia, quod meiilo interial
'
S!7 JN ASCENSIONEDOMINI.SERMQV. "3!S
nequeunt spiritus animales. Nunc enim quanlis3 A-singuli, sed et omnes parrter incipiani lia')itare m
conalibus cortla levare neeesse est; quaequidem (utt urium, non modo scilicet non divisi in semetipsis,
iniserabiliter satis in Iibro propriae expet-ienlioele-- sed nec inler seipsos.Ecce enim ut,tanqu.ani^prin--
gimus) et corruptio corporis aggravat, et lerrenai cipalia cofdis ijisius membra distinguam, esl intel-
jnhabitatio.deprirnit ?. i lectus in nobis, est et affectus; ethi qtioque saepitis'
5. At forte tradendum est,'quid sit levare cor, autt sibi invicem adversantes, ul alter sumriia pe.tere,
quemadmodum iilud oportealplevafi; sed tradendumi alter appelere infima.yideatur. Quantus yerq is Jolor-
sane ab Appstolopolius qu.am a nob.is.Si consurrexi- quam gravis animaecrucialus, dum sic dislrabitur,
i.iis, inquit, cum Chrislo, quas snrsum sunt qumrile,i sic dilaceratur, sic abrumpitur a seipsa, vel ex ea
ubi Christus est in dextera Dei sedens; qua; shrsum\ saltem, quam omnibus experiri in promptu est,' cor-
sunt sapite, non quaz super lerram. (Coioss. 111,1, 2); poris scissione conjiciat, si quis in suo spirilu ani-
Ac si manifestius dicat: Si consurrexislis, el.coa- madverlere perniciosa et periculosa insensibilitate.
'
scendite; si conyivilis, et conregnate. Sequaniur,' non Ti,eglexerit..'Distraliunlur hominuni crura, et.
fratres, sequamur Agnum quocunque ierit; sequa- longioris obiceligni rernoventur ab invicem pedes;:,
inur palieniem, sequamur et rcsurgeniem, sequa- et dum adhue cutis integra manet, qitis tatneri ille
inurmulto libeniius ascendenlem. Ciueifigatur vetus B I estcruciatus? .;..." , -
Iiomo nosler simul "cum illo, ul deslrualur corpus 6. Sic, sic aflligi plangimus miseros, qui corpo-
peccati; utiillra non serviahiuspeccalo, morlificatis ralilCr inter nos conversanles, illuminati forle simi-
nimiruni menibrisnostris, qrioesunl super terram. liter, sed dissimililer.inveniunlur affecti. Intelligtmt
Sed et quoriiodoipse resu.rrexil a mortuis per glo- pariter bona quae. faciant, sed non pariter diligunt.
riam Patris, ita et nos in povilate yitae ambulemus. intellecta.. Nam deignorantia, fratres, quaenam ex-
In hoc enim jnortuus esl et, resurrexit, ul peccatis cusatio^nobis, quibus riunquam doctrina coelestis,
niorlui, jusliliae yivamus, nunquam divina lectio, nunquam spirilualis eruditio
4. Caeierum quoniam yilae novitiis locum exigit deest? Quaecunqueryera sunl, quaecunque pudica,
tuliorem, el resurrectionisdignitas alliorem expetit quoecunque justa.quaecunque amabilia, quaccunque
gradum: sequamur etiam ascendentem, quaerere vi-' bonae famae;-siqua yirtus, si.qua.laus disciplinae,
delicet et sapere quaj sursum sunt ibi ille est, nori hascdiscilis et accipilis, haecauditis pariter etyidetis,
quaestiper terram. Quaeris quis ille sil locus? Apo- 5n exemplis videlicetet' verhis eorum qui inler vos
stolum audi : .Quce sursuni. esl, inquit, Jefusatem sunt-perfecli, .quorum.elexhorlatio, et convefsatio
libera esl, quai est maler npstra (Galat. iv, 26). Vis plenius erudit universos. (Jtinam autem haec, ul in-.
scire quaenamibi si.nt? Visio pacis est. Lauda, Jeru- ^1 lellectum admonent, moveant et affectuni! ne sit
salem, Dominum; IqudaDeumtuum, Siomqui posuit intus amarissima contradielio, el divisio molestissi-.
fines luos pacem (Psal. CXLVII,12, 14). 0 pax quae" ma, dum hinc quidem sursum trahimur, sed retralti-
exsuperas omnem sensumlo pax etiam super paceml mur inde deorsum.
q mensura sttper mettsuTitm,conferta, el coagitata, 7. Nimirum advertere potes in omnibus fere rcli-
el 924 supereffluens! Compatere igitur Ghrislo,- giosis congregationii>usviros replelos cqnsolatione,
aiiima Chfistiana ; coriresurge, coascehde: quod esl! superabtindantes gaudio, jucundos se.mper et hiia-
Declinaa malo, el fac bonum, inquire'pqcem, et '•per- res, fervenles spirilu, die ac nocte medilanies in
sequere eam (Psdl. xxxm, 15). Sic niriiiru.mPaulus lege D.ei, crebro sttspicientes in coelunt, et puras|
iu Aciibus aposlolprum de contineritia, et justitia, nianus in oratione Jevanies, sollicitos observalores
ei spe vitae aeterna}memoralur docuisse discipttlos conscientiae, et devqlos sectatores bonorum operum:
(Act. xxiv, 25). Sic Verilas Ipsa monet in Evangelio. quibus amabilis. disciplina, dulce jejunium., vigilioe
praecingerelumbos, lucernas accendere, et deinceps •breves, labor manuum deleclabilis,-et universa de-
iiominibus exspectaiilibus Dominum suum similes niqu.e cop.yersationis bujus ausleritas refrigeriiim
inveniri (Luc. xir, 55, 56). _n videatur.Contra sane invenire est homines-pusillani-
5. Ca.tertini gemina qu_edam,.si bene advertistis, mes. et remissos; deficienles sub onere, virga ei
ascensio nobis ab Aposlolocommendatur, in eo quod calcaribus indigen.tes.: quorum remissa laeliliai pu-
et quicrere, el sapere montiit, non infima, sed su- sijlanimis trislitia. est: quoru.inb.revis et rara cqm-
perua. Quain fortassedistinctipncm nec ipsequoque punctio , anlmalis cogitatio , tepida conyersatio :
1'roplieia praeieriisse omitino videbjtur, dicens : Iti- quorum obediehlia sine devotiope, sermo sine cir-
quire pacem, el persequere eam, ul hoe sit pacem cumspeclione, oraiio sine cordis intentione, leetiq
sequendaih quoerere,-persequi inquisitam, quotl est sine aedifica.lione: quos denique, ul videmps, vix
sapienda quaerere,quaesitasapere, quae sursum sunt, gehennaemelusinliibet,vix pudor cobibet.-vixfrenat
non quaesuper terfam. Nimirum donec divisa sunt •ralio, vix disciplina' coercet. Nonne libi horum viia
conla nqs.tia, et multos inleriin sinus inveniunttir inferno penitus appropihquare videtur, dum iniel-
Jiabere, nec sibi omnino cohaerere videntur; vel lectu affeclui,etaffectu intellectui repugnante,necesse
pauiculaiim ea et membratim quodam rnodo levare habent miitlere manutri ©gg ad opera fortium, qtii
nccesse est,-ut in superna illa Jerusalem colligantur, cibo fortjum minime sustentanlur, socii planetribu-
ctijus.participatio ejtis in idjpsum.: ul)i non lanlum lationis, sed non consolalionis ? Exsurgamut>so.bj.e.f
'
319 -S. BERNARDl ABBATIS.-CL.Af__E-VALLENSIS 52Ct
cro, quicunque.liujiismpdi.sumus, resarcjanius ani-.. A qmnes ubique agerent posnitenliam, secund.um.quod
inas, sp.iriluni recolligaihus, abjicienles.pernicics.tm Paul.us Atbenieiisibus tradtl (Aci. xyn, 50). Meriienie
tepidiialem, elsi non quia periculosa est, ,et Deo eienim Dei yerbum etSapientiam incarna(am: eujus
solel, ul interdum iniserabiliter plangimiis, etiam. utiqiie opus erat lolo. illo tempore, quo videri in
vomilum provocare; certe quia molestissima, plena lerris, et interliominesconversari dignata est inef-
otiserioe et dolotis, iiifernq plane proxima, et umbra fabilisilla virtus.illa glqriaî.llamajêsias,ill.uminare
moflis jure censetur. .<-.... , pculos cordis, et suaderefidem hominibus pra3dica«
8. Siquaerimus quae sursuni sunt, etiam saperp et tione.pariler e.l osiensione siguprtim. Deniqtie Spiri*
prajlibafe inierim.sluileamus. Fqrle. enim polerit tus Domihi, ail, super me, ad- evangelizandum pau-
'' inlellecluvel affeclui non inconvenieriter
aplarj; quod peribus misit me (Isq. LXI, 1). Et aposlolis loqtteba <
elquaerere qiiajsursum sunl.et sapere admonemur t tur : Adhuc modicum lunien in vqbis,,est; ambulqte
rilin priiicipalibns, queiiiadiiiotiumsupradiclumesi, dum lucem htibeiis, ul nonlenebrw vos.contprehen-
niembris-suis iiosira corda manibiis quibustlam pii dant (Joan. xn, 55). Nec modo ante passionem, sed
tionatus et exercitii spirilualis levare siudeamus ad el post restirrectionem in multis argumentis per. dies
, Deum. Omnes.nLfallor; quoesursum sunt.quoerimus quadraginta apparens eis, et poquens de r.egns Dei
intelleciu fidei et judicio rationis; sednonaeque B (Act. i, 5 ); quando -el sensum eis, ul Scripturas-
forsiian sapimus omnes quoe^sursum-sunt, lanquam i.nlelligerent, legittir aperuisse (Luc. xxiv, 45)-, iivr
inescati his quoesunl.super terram, vioiento quodam lellectum potiusinfoiinabat, qttam piirgabaj affectujn,.
praejudicio affectionis, Unde enim ea, quam p.aulo .11. Quando enim ad sjHi-itualia aflici ppsserit;
ante ostendimus, animoruni diversilas, tanla dispa- animales ? Imo vefoneipsam quidem meram lucem-
rililas studiorum, conversaiionumtania dissimiliiu- poteranl @2G aliqualeitus sustinere, sed exbibere-
do ? Unde spirilualis gratioeinopia lanta quibusdani; iilis oportuii Veiiium in carne, solem in intbe, ltiirieii.
cum aliis copia laiiia cx!iberel?Profectonec"avaiiis,J in testa, niel in cera, cerehm in laierna. Spiriius.
n-ic inops est gratiae distribulor; sed ubi vacua vasa ante faciem illorum Christus Dominus, sed non titi-
desunt, st re oleuin necesse esi.Undique sese inge- que sine umbra, in quaviverenl interim inter gentes..
ril amor mundi : cum consolaiionibos,-imo desola- Unde et Virgini legiUir ob.umhrasse (Ltip. i, 55.), ne
tionibus sriis .obser.yai aditusy per fenestras irriiit, yehementiori reverberala splenriqre, ad caudidissi-
mentem occupSl, sed non ejus -qui dixji : Renuit nsam illam lucem, purissimumque fulgorem, divini-.
consolari anima mea;.tnemor fui Dei, et delectqtus taiis, cliani iilius aquUae possel acies J)ebelari. Mi-
sum (Psal. LXXVI, 3,j4). Praeoecupatum nempe saecu- nimetamen vel nubesipsa Jevis esse.potuit otiosa,
laribus desideriis animum deleclatio sancta declinal; C sed ea quoque usus est iu salulem; el discipulqriiui
i_ec misceri poterunt .vera vanis, aeterna caducis, aniinos, qui nec ad lldei jnielleclnra silie aiiqtta nm-
spirilualia corporalibus, summa imis, ut pariter sa- titiione alfeclus poterant pronioveri, nec assurgere
pias qnae sursuin sunt, et qnae super.terram. {itlliuc ad spiritiiaiia praevalebanl, in snae carnis
' 9. Feliees nimirum viri
illi, per quos Domi.nica; proyocavit affeclum : ut amore quodam hu.mano qpe-
ascensio legitur proesigtiat.t, Enbch raptus (Eccti.] ranli mira,mira .Joquenlilioinini adhaererent, amdre
xtiy, 16), etiranslaUis Elias'(IF Reg, u, 11). Feji- ulique carnali. adhuc, sed lam yalido, itl caeleris
ces pla-ne, qui soli jam Deo viyurit, soli vacant intel- 1 rimnibus presvalerel. Niniirum hic erat ille Moysi
jigendo, diligendo, fruendo. Nequeeriim corpora quaa serpens, qtti serpenxes magonim jEgyp<tiomnes.pa-
, . corrumpuntur, illas aggfavant anitnas, aut lerreua riler devorayit (Exod. vn, 12). Denique : Ecce nos,
'
iuhabitaiio sensus eorum, lanquam niulla cogitanles inquiunl,reliquimus oninia, et secu.tisunms te (Mnith.
-
deprimit, qui cum Deo ambulasse nqscuntur, Fac- xix, 27). Beati siquiden.t oculi, qtti videbanl Dqiiij-
tttm est impedimentum omne deriiedio, occasio uni- num majestatis iu carue pi._estii_.em,aiiclqrem uni-
versa sublata, materies nulla relicta es_,ijuae eorttm yersilalis iiiler Jioinines coiiv.ei_>aiitem,yirtuliuus
affectum aggravel, vel.deprimaiiniellectum. JMamet j. coi-uscanleni, iiifirmos cuTanteni, maria calcanlein,
priorem ob hoc raplum Seriptura eqmmemorat (48), inortuos suscilanlem, deamoniis iniperan.tem,. et jio*
ne forte vincat riialiiia sapientiam. el inlellecius. lessatem similem hominibus conferentem; mitem
ej"usvfelaiiima ultra'decipi valeat, ;aut niutari (Sap. -et hurnilem, corde,'benignum, affabilem, misericor-
- ' diaevisceribus affluentem, Agnum Dei peccaluiri njon
W, 11). ',''<'
iti. Nobis autem uride in his tenebris verilas, •habenlem, et. omniiim peccala porlaniein. Bealae
unde cliafilas iivlioc saeculq nequairi,in hoe niundo, atircs, qux 'v.erbayil^ ab-ipsius. incarnali Verbi ore
qui totus positus est in maligno? Putas, erit qui in- .percipere inerebantur, quibuseiiarrabat Unigeniius
telleclum illijminet, qtii inflaminet affectum? Erit .qui est in -sinp Palris, el nola faciebat quaecuuque
tilique, si convertamur ad Chrislum, tit velamen de audisset a Palre : ut lluenta dpctrinae coelesiisial)
eordibus aiiferalur. ilic est enim d"e qrio scripium ipsius Verilatis purissimo fonie haurirehl, uhiver.sii
esl: Habitqntibus in iegiona nmbrw mortis, lux orta -postmodum :genlibus propinanda , imo eructanda
esteis (Isa. ix, 2). Siquiderii prioiis ignoraritite letn- , qiolarenl. * -. ,
pora desptciens lieus , annumiavit hominibus, ut . 12. Quid mirum, fralres, si implebaf (rislitia ces
(45) Videsupraserm. 5, num, %
521 <: IN ASCENSIONEDOMINiSERMOV. • 522
eorum. cum ab eis sese pronuiittarel iiernm, el _• k'(!Iabac, II, 5); Aposloli decem dics in liac exspectai
adderel: Quo ego vado,vosnon poteslis venire modo? lione sederunt, perseverantes unaiiimiter in oratioiie
(Joan. vm, 21.) Quidni conculerenlur visceia-, cum mulieribus et Maria, malre Jesu (Act. i,li)'.
_urbareluraffectus,haesilarelanimus, haereret vullus, Et lu igilur oraredisce, disce qiiaerere,pelere, pul»
paveretaudilus,necomninoaequaiiimiterdiScessionis sare, donec inveuias,' doriec accipias,'donec aperi.-»-
ejits sermo posset admitti, ul relinqtterei eos, pro ttir libi. Novit Dominus ftgmentum tuum : fidelis
quoomnia reliquissenl? Coe(erumnon ut maneretin est, non le palielur tenfaii supra qifam possis. Con-
carne, sed ut transferrelur ad spirilum, tolus ab eo fjdo in ipso, quod si fideliler exspeclaveris, nec
ut illam carnem discipulorum fuerat eollectus affe- _.dieindecimtiin exspeclahii. Proeveiiiei cerle in be-
cins, ul dicere esset aliquando : Elsi cognovimus nedictionibus dulcedinis desolatam animam el ofait-
Chrislum secundumcarnem, sed tiunc jam non novi- tem ul feliciier et noii.ad insipientiam tibi consolari
mus (II Gor.y, 16). Unde el benignissimus ille ma- renuens, in ipsius rneinoria delecleiis, inebrialus
gistet- blandis eos refovens consolationibus ait: Ro- ab ubertate domtis Dct, et voluptalis-ejus lorreiite
gnbo Palrem tneum, et alium Paraclelum dabit vobis, polalus. Sic nimiium -ei Elitaeiis qupudnm orasse
Spirilum verilatis, gui vobiscum maneat ,in anernum legitur, cum dulcissimum illud solaliuin, Eliosproe-
(Jqan. xiv, 16); et item : F.go verilalem dicovobis;' B sentiam sib.iplangerel subirahenilam. Sed considera
expedit vobis ul.ego vadam. Nisi enim abier.o. Para- diligenlitisiquid oraveiil, qttidve fesponstim sil.po-
detus non veniet ad vos (Joan. xvr, 7). Grande slulanli. Oro, inquil, domine, M fiai.spiriius tuut
mysterium, fratres mei. Quid enim sibi vult: JVisi duplexin me, Nimiriim duplicari ei spiriium opor-
ego abierq,-Parael_etusnon veniel? Itane invisa Pa-. tebat.ut magislri abeuntis absenliam gratia dupli-
raclelo prasemia Christi, aut conlubernium Domi- 'cata supjjleret. Unde.cl Elias ad eum : Si videriti
nicte carnis Sjjii-iius sanctiis horrebal, qttoe sicut . .inqtiit, quando lollar q te, fiel quod pelisli (IV Reg:
angelopraeniiiiiiantecognovimus.necconcipiquidem, ii, 9, 10). Duplicavil. enim spiritum yisio abeuniis,
nisi eo siipervenienie poiueiit? (Luc. i, 55.)|Quid est cum evidehter raptus i.n cceltim, universa pariter
ergo: Nisi ego abiero, Paraclelus non peniet ? Nisi ej'us desideria secum tulit, utinciperet ipse qiioque
carnis praesenlia vestris subiraliatiir aspeclibus, spK jam sapere quoesursum sunl, non quaesuper terram.
rilualis gratiae pleniludiuem occupala niens non Duplicavit spirilum yisio abeuntis, ut ititellectui
adnnllit non recipit animus, non capit affectus? spiritualis jungeretur affectusj cum ipsa utique, cui
"15. Quid vobis. videliir,.fratres? Si boecila-sunlj potissimum inliasrebal, carne, raptus ip ,c_eluin.-
imo quia ita sunt, audeal quis de caeteio phaitlasticis iS.Qnod evidenlitis in .aposlolis iiivenitur imple-
^
quibusdatn illecebris deditus, secians lenocinia car- ium:Ubi enim videntibus illissuusille Jesns lam ma-
. nis suae,carnis utiqtie peccatricis,genilaein peccafas, nifesle elevalus est, cl ferebatur in coelum; nt jiemo
assueia? peccatis, in tjua denique bonum non est, eoruin opus baberet inlerrogare, Quo vadis? ipsa
iliutu pariter exspeclare Paraclelttm? Andeat, in- jam, ut ita dixeiim, oculaia fitle edocti suiil sup-
qtiam, qui lniic sierquilinio seinper inha-ret, qui plices iucoelum Ieyaie.oculos, puras tendere nianus,
carnem.fovei, in carneseminat, carnem sapil; illam promissa sibi dona cbarismatuin postulantcs, donec
nihilominiis consolatipnem supenue.visilaiionis, tor- fieret repente de coalosomis adveiiienlis spiritus ve-
renieui voluptatis illum, illain"sperare gratiam Spi- bementisi advenicnlisutique ignis, fquem Domiiuis
litus vehementis, quani, ut Veriias jpsa testatur, nec Jesus mitlebat in lerram, volens veheirienier. ac-
ctim. ipsa quidem Veibi carne. pefcipere ullalenus cendi. Conslat siquidem eos et pfius Spiriiumac-
apostoli pottieruiit? Erral om.nino, si quis coclesleiu cepisse, cuih videlicet insufilavit eis, etdixit-: Aeci-
illam dulcedinpm huic cineri, divinum illud balsa-. pile Spiritum sanctum (Joan. xx', 22); sed spirituin
mum '1U'Cvenenq, charismata illa spiritus plane lidei et inielligenliae, non fervoris, quo magis
" misceriS27
posse hujusinodi illecebris arbiiralur. Fal- illiiniiiiarel.tr ralio,-quain hiflammarelur affeclio :
Jeris, Jhoma sancte, falleris, si Jvidere Dominu.mp qttod duplicaii utiqtie spirilus opus fuit. Quos enim
speras, ab aposiolorum collegio separatus. Non ainal Verbum Patris disciplinam el sapientiam [alias;
Veiilas angulos, non ei divei'soria placenl.In medio scientiam] anle docuerat, el intelleclu adimpleverat :
siat; id est disciplina el viia communi, coininunibiis corda eorum; atlveniens utique poslmodum ignis
studiis deleeiattir. IJsqueqtio, miser, diverlicula divinus, et.iny.eniens j'am rcceptacula iiiunda,. infu-
captas, et consolaiiones propriae voliintatis lanlo dit uberius dona ciiaiismalum," etin spirilualem
iabore quaeriias, tanto rubqre mentiicas? El quid omnino.mutayil amorem, ul-accensii in eischariias
facio, inqiris? Ejice ancillam, et filium ejus : non fortis ttt mors, jam non modo fores, scd .ne ipsa,
e.nim haeres.erit filiiis ancillas cum filiq liberae (Gen. quidem ora propler.melum Jndicorum claudere dig-
xxi, 10). JNUII-I, ul diclum esl, convenlio vcrilati et narelur. Cui nos grali» pro noslfae exiguitatis mo-
v.anilati, luci et lenebris, spirilui et carni, igni et le- dulo.pi-aep.arantes,exinanire per.oihnia nosmetipsos.i
piditati. - - el a dgleclationibus miseris, et caducis consolatio-
14. Sed dum ille nioratttr, inqnies, sine aliqtia nibns eyacnare sludeamus, dileclissimi; corda np-
consolatione esse non possum. Imo. vero si moram slra ; maximeque inslanie nunc die. fesio, el fer-
fecerit, exspecta.-eum;-quia veniet, el npn lardabit. yenlius, et (idiicialiu.sunanimiler persevereirius i(i.
. 523 S.DERNARDIABBATISCLARÊ-YALLENSIS Ui
ptaiione, ut sua nos visitatione, sua consoiatione et A et unum tres esse verissime prorsus; et fidelissime
confirinatiqne dignelnr Spiritus ille benignus, spi- calholieaEccIesia faleatur,aPalreadoptata, a Filio
ritus dulcis, spirilus fortis, infirma robofans,aspera .desponsata, a.Sjiiritu sanclo confirjnata, quibusut
planans, corda .purificans : qui ctim Palre et Filio una suhstantia, sic et ,eadem Dlliilominus gloria in
idipsum, sediipn is ipse est:. @28 u' wes unum, saecula saeculorunii Amen.
SN FESTQ PENTECOSTES*
SERMOI. linguoegentiunii nisi ad conversiohem geritium?Fiii£.

QuomodoSpiritus sanctuslria operaiur.in nobis. in eis alia quoedammanife.staiio magis.ad eos perti-
1. Celetaainus, dilectissimi, Itodie Spirilus sancli nens : el hoec-itsqhe hodiefil in nobis. Manifesiurn
soleninitalem, tota cum jucuriditate celebrandam;, enim fuit indulos esse virtute ex alto, qhi de tahla
dignam omni tlevolione. Dulcissimum enimquiddam g jmsillanimilaie spiritus adtantam devenere consian-
iri Deo Spirilus saricfus est*'benighitas Dei, ei idem liam. Non est jam fugere, non est abscoridi propter
ipse Deus. Proinde si celebramus sanctorum solem- •meium Judaeoruni; constantius modo praedicahl.
nia, quarito magis ejtis, a qtio habueruni ul sancti quam delilescerent ante limidius. Denique mutatio-
«ssent quotqtiot fuere sancli? Si veneramur sancti- nem illam dexlerae Excelsi manifeste declarat priri-
ficatos, quahto magis ipsum sanctificalorem eonve- cipis apostolortim prius quidem inter ancillae verba
nit honorari ? Hodie iiaque fesiiyitas est Spiritus formido, poslmodum inier principum verbera ôr-
sancti, qutt "visibililerapparuit iriyisibilis : sicnt et litudo, Ibant, ail Scriptura, gaudentes a conspeUU
Filius, euiri sit nihilominus hivisibilis in seipso; concilii, quoniam digni habiii sunt pro nomine Jesu,
dighams est exhibere se in carne visibilem. Hodie contumeliam paii (Act. v, 41) : quem sane prittSj
Spirilus sahctus revelat nobis aliquid de seipso, cum dueeretur ad concilium, solum reliquerant fu-
sicut ante de Palre et Filio aliqtiid noveramus : gientes. Quis dubitet advenisse Spirilum vehemen-
naro-perfecta Trinitaiis cogniiio, vita aelernaest. tem, qui mentes eorum invisibili illustrarel poten-
Nunc autem ex parte cognoscimus, Teliqua credi- tia? In bunc modum etiam modo quae Spiritus.ope-
fnits^ qua; minitne sufficimus comprehendere. Et de ratur iu nobis, teslimonium perbibent \alias aqai-
Patre quidem novi creationem, clamantibus creatxi- C tur, in nobis] de eo. ]
T\S: Ipsejecit nos,#t non ipsi nd,s (Psal. xcix,5)., .. 5. Quia igilur ihandatum accepimus, ut declirian^
Jnvisiblia enim Dei, a crealura mundi, per ea qufe tes a malo, faciamus quod boiium est (Psal. xxxiii,
facta sunt, inlellecta compiciuntur (Rom. i, 20). 15j; vide quemadmodum @29 Spiritus in uirotjtie
At vero selernitatem el iminutabilitalem ipsius com- adjuval infirniilateni noslram : nam divisiones gia-
prejiendere mulium est a me: lucem habitat inac- tiarum sunt, idem aulein Spiritus (/ Cor. xn.,4).
cessihiiein. De Filio aulem magnum aliquid novi, Propterea ad declinandum a malo tria operaturi iii
ejus gratia, scilieel Incarnalionein. Nam generatio- nobis; compunclionem, supplicationem, remissio-
uem ejus quis enarrabit? (Isa. LIII, 8.) Quis com- nem. Iniiium enim revertendi ad Deum pceniteniia
prehendat aequalem geititum geniiori?, Jairi et.de est, qiiam sine dubio spiritus opefalur, non noster,
Spiritu saiicto, si non processionem, quoex Palre sed Dei: idque el cefttt ralio docet.et. confirmat
Filioqueprocedit(illa enim mirabili» facla esl scien- aucloriuis. Quis enimctim ad ignem veuerit algens,
tia ex me; confortata est, et non polero ad eam) etfuerit calefacttts, duhitabit ei ab igne venisse ca-
(Psal. cxxxvm, G), novi tainen aliquid, videlicet lorem, qtterii liabere rion poterat siiie illo? Sic ergo
inspirationem.- Duo enim sunt, rinde procedal, et qtii prius iniquiiale erat frigidus, si postmodum
quo. Processio a Paire et FiliO posuit lenebras la- D.fervore quodain' poBnilentiaeaccendatur, alium sibit
libnlum suum; sed processio ad homines hodie cce- spiritum, qtti suuni argutt et dijudieat, non dubitet
pil innotescere, el esl jaiu fidelibus manifesta. advenisse. Habes hoc et in Evangelio, ubi ctun llo-
.. El prius equidem (quoniarn sie oporlebal) sig- queretuf de Spirita quem accepturi eranl credehies
nis visiMlibus invisibilis Spiritus suuni declarabat in eum .' Ille, inquit, arguet mundum de peccqio
advenlum: nuric ejus sjgna quo spirilualiora.sunt, (Joah. xvi, 8). :
eo magis corigrui, eoniagis videnliti- Spiritu sancto i: Sed quid prodest, poeniiere de cnlpa, et nott
digha. Venit iunc super discipulosin linguis-igneis, sujiplicare pro venia? Necesse est ut etiam hoc Spi-
ul linguis omnium J>enliumverba ignea loquereniur, ritus operetur, dulcedine quadam spei replens ani-
et legem igneam linguae igneae praedicarenl. Nemo mum, per quani fiducialiier postules nibil haasitans.
cenqueralur qriod minime nobis illa manifestalio Visne ostendain libi eliam-hoc opus esse- Spirilus
Spiritus fiat: nriicuique enim datur mahifestatio sancli? Ulique dum abest ille, talealiquid- in tuo
Spifitus a<Jlitilitaiem (/ Cor. xii, 7). Denique si spirilunon inveriies. Denique ipse in quo claiiianiiis:
dicere opus csl, nobis isla irianisfeslalio potius quam Abba, Paler :'ipse qui postulat pro "sanctisgeiiiiii-
apostolis faeta est. Ad quitj eniin illis necessarioe' Jius inenarrabilibus ( Rom.- vm, 15,.26 ).• Et' hcec
S25 IN FESTO PENTECOSTES, SERMO II. 5'iS
qtiidemineorde nos'tro.]Quidautem in cordePatris? Actionem;
_ illud in compunctione cordis et lamenti.s
Sicut in nobis interpellat pro nobis ; ita' in Patre pcenitenliae, islud in devptione spiritus et Alleldia.
delicta donat cum ipso Patre, advocatus noster ad solemni. Prius quidem tempusipsa est vita.proesens,
Patrem in cofdibus nostris, Dominus noster iri cor- posterius vero quietem, sanclorum , significat, quaj
ile Patfis. Ilaque quod poslulamus, .idem ipse donal, est post moi-lem.Gurii, atitem veneril.illius um^
qui donatnlposlulemus : et siculnos erigit jria qua- quagesimas finis, in judicio scilicel el resurreclione,
dain fiducia,-ita Deum inclinat ad hosmagispia mi- completis diebus Penlecosles, aderit pienitudo
sericordia sua. Itaque ut omnino scias quia remis- Spiritus, et lolam replebit domum. Plena siquidem
sionein peccaiorum Spiriths sanctus operatur, audi erit omnis. lerra majestate ejus, quando nqn soltim
quod a]'qu5andoaudierunl apostoli : Accipite Spiri- anima,.sed el ipsum cqrpus spiriluale resurge», si
tum sanclum; quorum remiserilis peccata remitluniur lameii, juxla Aposloli, monitiim, duni adhuc est
eis (Joan. xx, __2). Et de mald quidein declinando animale, fueriiseminatum (I Cor. xv, 44).
sic - '
, - . , ., SERMO.II.
5. Porro ad faciendum bonum quid in nobisSpi- Djeoperibus.Trinilalis super.nos, et de trivhci aralid
filus.bonus operalur? Profecto monet, et niovet, et " Spiritus saucti.
docet. llonet memoriam, raiionem docet, movet 1. Hodie, dileclissiini, coeli dislillaverunt a facie
volurilatem. In bis enim tribtis tota consistit anima Dei Sinai, a facie Dei Israel, et pluyia vqluntaria
nostra. Slemoriae suggeril bona in cogitationibus segregata est haereditati Christi (Psal. LXVH,9,.10).
sanc.tis, alque ila lgnaviam noslram lorporemque Spiriius enim sanclus procedens a Palre, largiori
tepellit. TPropiereaquoties liujusmodi suggestionem munere suo3 majesiaiis in apostolos supervenit, et
tioni senseris in corde luo, da lionorem Deo, el age liibuil eis charismatuin dona. Posl niagnificentiani
revereritiam Spiriiui -sancto, cujus vox sonat in au- enim resurgenlis, post gloriam ascendcnlis,. post
ribus tuis. fpse namque esl qui loqujlur juslitiain. residentis sublhnitaiem, non restabat nisi ul. exspe-
£l in Evangelio balies quia ille suggerel vobis onmia, ciakt [atias, exspectalioni] jusiorum loetitiaadvenirei,
quaicunque dixero vobis. El adverle quid pnaeniise-. el cosli muneribus coelesies homines implerenlur;
Tit: Ille vosdocebit qmniq (Joan. xiv, 26). Dixerain Yide aulem si non et senlenliarum pondere, el vef-
«nim quia docet ralionem. Multi siquide.mmoifeniur, boitim qrdine hoec omnia Isaias longe ante prae-
ulbeneraciant; sed minime seiunt qriid agendtim dixit. Erit, inquit, in die. il.la germen Domini in
sil, nisiadsit denuq gratia 'Spirilus sancli; et quam magnificenlia el gtoria, el fruclus. lerrai. sublimis, et
inspirat cogilalionem, doceat in opus proferre, ne c exsullalio his qui salvalifuerinl de Israel (_fsa.iv,2).
vacua in nobis sil gratia "ftei. Sed ûid? Sciemi bo- Cennen Doinini Jesus Chrisfus.[alias, rion germen
tium, el non facienli, peccatum est illi [alias additur Ad;e], solus de mundissimo concep(us,semine; quia,
gralia] (Jac. iv, 47). Proplerea non solum moneri elsi in similitudine ..carnis. peccati, non tariien in
et doceri,.verum etiam moveri et affici ad bonum carne pecali. Elsi lilius carnis Adoe, non tamen -
uecesse est ab eo utique Spirilu, qui adjuvaliiifir- fllius praevaricationis Adae; quia nqn fuit nalpra
mitatem noslram, etper quem in cordibus noslris filius irae, sicul reliqui qmnes, qpi' in. iniquitatibus
diffunditur charitas, quoe esihona volunias. sunt concepti. lslud, ergo. germen,.quod de virga
C. Itaquecum sic adveniens Spiritus tolam posse- Jesse virore virgineo pullulayit, ,in magnificentia
deril ariimam, suggerendo, inslruendo, afficiendo,- fuit, cum resurrexisset.a mo,rtuis; quialunc, Do-
Iqquens semper in cogitalionibus nostris, ut audia- mineDeus riieus, magnificatus es vehemehter, con-
mus et nos quid Ioquatur in nobis Do.minus Deus, fessionemetdecorem lnduens, amictus luminesicut
. rationem' illuminans, voluntatem inflammans; non vestimenio (Psai.- cm, 1, 2). Quanta autem,ascen-
tibi videlur quia totatri doinum. impleyerinl disper-; dentis gloria, cum medi.us angelorum et animarum
litaj liuguse lanquam ignis? Nam in.his tribus "supe- sanctarumad Palrcni deduceris, et .liiumphatrice
riusdictum est animam consistere totam. Sint autem fj D palma coelis invectus, susceptum hominem in ipsa
disperlitae linguae.propter muliipliees cogitaliones; divinitalis claudis idenlitate? Quis^cogitet, nedum
sedearummultipHcitas et uno Iumine veritalis, et loqtialurj quam sit fr,uctus le.rrae suhlimis in con-
uno charitatisfervore sit lanquam ignis. Aul cerle sessu.ad dexleram Palris, quod ulique coelesliu.rn
dotnus adimpletio fini potius reservetur, quando o.culos reverberat naturaruin, quqd angelicus in-
mensuram bopain, et couferiam, et coagitatam, el luilus conlremit, non altingit? V.en.iat ergo exsiiUa-,
supereffluentem dabuntinsinusposiros. Sed quando tio, Domine Jesu, bis .qui. salvali sunl ,de Israel,
haecerunt ? Profecto citm compleii fuerint dies Pen-, aposlolis tuis, quos ejegisli anle m.undi: coiislittt-
tecosles. Felices vos, quijam inirasiis quinquagesi-. tioiiem. Veniat Spirilus luus bonus qqi sordes abhiiii,
mam requiei, et jubiloaum annuni. Fraires nostros : elinfundal virtules, in splritus-judicii, et .spjiiiu-
ioquor, quibus jam dixil Spiritus ul requiescanl a ardoris [alias qdditur Dei]... ,,. , , .... .,. ,
aboribus suis. Elcnim Q$Qhoc quoque inter ej'us 2. Eia igittir, fratres, cogjtemus super. fiqs ,etin
ejiera reperimus. Duo,naniquetempora celebramus, nos opera Trinitalis ab initio. mundi - usque ad
fratres; Quadragesimae ttnuin, allerum Quinquage- iinein, et videamus.ijuain solliciia fueiit illa niaje-
simae: illud ante Passionem, istud posl Resurre- stas, curadniinislratio paiilcr et gubernatiq sscculo- -.
327' S. BERNARDIABRATISCLARiE-VALLENSlS 528
riim incumbit, ne nos perderet in seiernnm. Et poil terroemedium appellatur. Ad illam enim, sicut ad
;enter qiiidem omnia feceral, et sapienler omnia niedium, sicut ad arcam Dei, sicul ad rerum cau-
gubenvabat, et utrarumque rerum, tam potenliae sam, sicut ad negotium rs_ecuIorum, respicitint et
quam sapienliaj, signa manifestissima tenebaniur iri qtti in coelo habiiant, et qui in inferno, et qui rios
crealione et conseryatione machinae mundialis. Et praecesserunt, et"nos qni sumus, et qui sequenlur,.
bonilas quidem in Deo erat, elbonilas riiulta nimis; et nali natorum, et qui nascentur ab illis.' Illi qrii.
sed latebat in corde Patris, cumulanda quandoque stinl incoelo, ut resarciantur; et qui iri inferno, ut
"
stiper genus filiorum Adam in tempore opportuno. eripiafilur; qui prascesserunt, ut prophetas fideles
Dic.ehattameti Dominus : Ego cogito cogitationes inveniantur; qui setjuunlur, ut glorificenlur. Eo
pacis (Jerem. xxix, H), ut milleret nobis illum, qtti Lealam te diccnt omnes generationes (Luc. i, 48),'!
est pax- noslra-, qui fecit utraque unum . ut jam GehiirixDei, domina mundi, regina cosli. Omnes,'
daretpacem super pacem his qtti longes etpac.em inquam, generationes. Sunt enim generationes tffili
liis qtii prope (Ephes. n, ii, 17). Verbum igitur et lerrae. Paler spiriluum, ait Ap.ostolus, exquo
Dei in sublinii constitutum, ut ad nbs descenderet orhnis pdlernitas in coiloet inlerranominalur(Ephes.
propria benignitas 931 invilavil, misericordia tra- III, 15). Ex hoc ergo beatam le dicent omnes gene-
xit, veritas qtta se promiserat veiiturum compulil, :^rationes, quaeomnibus generationibus vitam el glo-
puritas.uteri virginalis salva Virginis suscepil inle- riam genuisti. In le enim angeli Ioatiliam, justi gra-
gritale, potenlia eduxil, obetlientia in omnibus liam, peccatores veniaminveniunt [alias,iiivenerunl]
deduxit, patientia armavit, chariias verbis"elmira- in aeiernum.Merito in le respiciunt oculi loiius
culis manifeslavit. crealurae,' quia in te, et per le, et de le benigtta
5. Prorsus amplissima riiihi nunc mateiia et ina- manus Omnipolentis quidquid creaverat recreavit.
lorttm meorum suppelil, et honorum Doinini mei, 5. Placebime libi, Domine Jesu, ut dones iriihi
ut cum , cogitaverhn vias nieas, 1converlam peties vitam luamf sicut dedisti conceptionem? quia jnon
meos in leslimonia sua. Illa eiiim boiia ineffabilia solum conceptio mea immunda, sed mors perversa,-
sunl, quia, ut brevi verbo cuncla concludam, nibil vita periculosa, et post mortem restal mors graviors
melius inventrepoiuit, unde nos -retlimeret Sapien- mors secunda. Non solum, ail, concepiionem meam,
lia Dei in omni sapienlia sua. Sed et mala circum- sed et vitam nieam; et bpc per singnlos astaium
dederant nos, qu6'rum non eral nttmerus; quia gradus, infahtiae, pueritiae, adolescentias,j"uvenliilis,-
peccavi (justus loquilur) super numerum arenm ma- tibi donabo, adjiciens mbrtem, resurreciionem,'
ris ; el : Propter nomen luum, Domine, propiliaberis „ ascensionem, el missionem Sniritus sancti. - JIoc
C I<SI
peccato meo ; multum est enim {Psai. xxiv, 11). autem ideo, ul cPnceplio niea emundet triam, ;vila
Missus est coluber (ortuosus a diabolo.ul venennm mea inslruat tuam, niors mea destruai luani, resur-
per aures mulieris in ipsitts meiitem transfunderel, rectio mea praecedat tuani, ascensio mea prasparot
et sicrefutiderel in lolius. posterilatis originem : luam, porro Spirilus @3>g| adjuvet irifirniitatem
missus esl inlerim Gabriel angelus a Deo, ul Ver- tuam. Sic enim plane videbis et viain per quam
cum Palris per aurem Virginis in ventrem et nien- ambules; et cautelam qua ambules, ef ad quain
tem ipsius eruclarel, ul eadein viainlraret anlido- ambules niansionem. In vita mea cognosces viam -
tum, qua venenum intraverai. Yere vidimusgloriam tuam, ut sicut ego paupertatis et obedientia?,'htt-
ejus, gloriam qhasi unigeniii a Patre; quia lotinn inilitalis et patienlioe, charilatis el misericordiffi
paternum est, quod de corde Patris Cbristus attulit indeclinabiles semiias lenui; sic et lu eisdem vesli-
nobis,"ut nihil in Filio Dei nisi dulce, nisi paler- giis iucedas,'non declinans ad dexteram, neque ad'
num, humani generis trepidaiio suspicetur. A planta siiiislfam. lu morte aulem niea dabo libi juslitiam
pedisusque ad verlicem non eral in nobis sanilas. ineam. dirumpens jugum capiiviliilis luoe, et expug-'
Erraveranius ab utero, in utero damnati anlequa__ii nans hostes qui sunt in via, vel juxta viam, ul noiv
nali, quia depeccalo et in peccalo coucepii. iipponant amplius nocere libi. His autem completis,-
4. Chrislus ergo ibi prinuiin lnedicinam apposuit,- reveiiar in domum meatn uiide exivi; et ovibus
ubi primus vulneri patebal locus : el substaniialiier illis, quoein moiuibus remaiiseraul, etqiias propler
ulero Virginis illapsus, de. Spiritu sanclo conceplns te reliqueram,- ut te non reducerem, sed repoTta-
est; ut conceptionem nostram niundarel, quam spi- resn, reddam faciem meam.
rilus malus, si non fecerat, tamen infeceral : nt 6. El ne de absenlia mea vel inurniures, vel eon-'
non esset etiam in utero vila ipsius oiipsa, dnni no- iristeris, miliam libi Spiriium Paracletum, tjtii ;tibi
vem mensibus purgat vulnus antiquuin, scruians, donel pignris salutis, rohtu- viise,-scientiae lunien.
ul dicitur, usque ad imum pulredinem virulentam, Pigmis salulis, ut ipse Spiritus reddat leslimoniuiu
ut sanitas sempiterna succederet. Et tunc jam ope- spiritui luo, quod filius Dei' sis : qui eerlissiiiia
rabatur salutem nostram in medio lerraj, in ulero signa pr_edesiinaiionis luae cordi luo imprimat et
vitlelicet Virginis Mariae, quat, mirabili proprietale, ostendat'.(49): qui donel laelitiam iu corde luo, et•'
(49) Cerlissima vocat signa eo modo quo sermonc mus; sed spei fiducia consolalur nos... P-ropterhoc
2 in Octava Paschaa, niim. 5, ubi < ceriitudo nobis data suni signa quaedamet indicia manifesta salutis...
j)Uiiiii|o. negaiur. » Confer sermonem 1 in Seplua-..' ut quibus certiludinem negal causa sollicitudihis, vel
g^sima, num. 1 : i Cerlitudineui utique non habe- fiduciam.pra_stel t;ratia consolalionis. t ;
.529 IN FESTO PENTECOSTES SERMO III. 550
de rore cosli,. si non continue, tamen stepissihie jA dixil, e( facta suni; cui subest, cum voluerit, omnia'..
nenlem-tuam impinguet. Robur vitas, ut.qood per. .posse. Quidrergo.a te fjiiserit-xjuitantasoilicitudine
rintiiram.tjbi est impossibile, per gratiam ejtts. non ,. te quaesivil, hisi le-soilicitum ambulare, cum Deo '
solum possihile, sed el"facile flat; iia tit jn labori/ - tuo? Hane solliciftidiiiem non facit nisi Spirilus^
buSi in vigiliis,-in fame et sili, et in omnibns obsetv sanctus,qui scrutatur profunda peclorurri nostrofum,
vanliis istis (quas nisi farintila ,ista dulcorenlur, , discrelor/cogiiatioiiiitii et inieniionum cordis, qui
prorsusmors ih olIa.appafeatpTV'Reg. iv, 41,])dele-, _ nec ritinimam .paleain intra cordis,. qtiod possidel,
ctabiljler incedas.siciii. in omnijjus .diviliis.Scienliae babjocuium riaiidif residere, sed siaiim.igne sub-
lumen, uteuiii omnja behe-feceris, te serv.um-ii.u-' (ilissimai.circuirispeciipnis exurit;,Sj)irilus ditlcis et_
tileni repules; el quidqiiid.boni in le inverieris, illi suavis, tjuinp.stram voluntatem Ileelat, imo erigat,
tribuas, a qiiri omnC bonum, et sine qrio ribn pafum et dirigat m.agis ad suatn;' ul earii ,et;yefaciter iittel--
aliqttid, sednibiloninjnq polesiricipefe, rie periicere ligere, et fervenier diligere, "
el efficaciier. implefe
' "
dicarii. Sic ergo .Spiriiusisle in iripus istis , teilo-. . -possimus,.'.- _ . T .
•""•'., '
cebit omnia, sed otnnia quoe a'd liiam pertineant -'•'.-'-'---' •" SERMO IILJ.:'- -
^ _• '''_.".''
salulem, quiain.ipsis.est plena el ybsolula^.per-? De mullipiici.operaliqne Spirijus sancliin nobis.
" ' - ".-'''-• . . i. Qttam Jibehtef vqbis comiiiuniceni,
feclio. - .. . -•" /. -, , -,--'- / si:quid mihi:
7. Hoc "est "qriod per. propuetam idem .Spi.rilus siiperna dignatione sehsero in,spiratiim, novit Spi-
dicii: Seminalevobis dd jusiitiam,nh\ pignus salntis riirisipse, ciijiisliodiesolemiiitaiem,.etsqleihnitaiem
osiendittir; tnetiie speni.'viiaii ubi vitale i;ol)iir."acci-- piaecipiiani Cejebramiis, ulinam devotione praecipua.
piliir; iUuminatevobis lumen scienlim (Osee,x, 1_2)_/. Ipse est enim, dilectissimi, qiii vos sederevacil non
qnod yerbis ;propflis -sribinferliiiv Unde et Spifitus „- solum iri civitate, sedet in doirio hria, ui sedeatsuper
iste super aposiolos iii.igire apparuij, propieKIuceifi . sedentes,.et fequiCscai supef bumiles c.t trenientes'"
pariler et ardorem. QiiQS-eiiimr<_pleverit,el spirifu .ad seririories suqs.Tpse esi qui, Vifgini bbuinbravit, /
fervere.-el ,in yerilale agnoscere facil,. quia sola ajiostolos rpborayiti ut et virgineq cbrpofi tempera-
misericordia esl, quae eps etpraweniij et'periiucil. rel deitalis accessum, ct -.tjioslolosinduerel' virtule
Multttm sibi de-liac misericordia uiidique. coiilraxe- :- ex ako, feryeiitissima scilicei.e_riafi.iate.Hanc nimi-
ral \alias, condixefal] puer Dpmini, ciirn diceret: rum apostolicus ilie clipriis loricam sese iriduii, si.ciit
Misericordia ejus prayeniel me iPsdl.. LVIII;1.1); ,et: gigasad faciendani vindiclam in natipnibus, incfe-;
Misericordia Jhdahie qcitlosjneos-esl (Psal. xxv, 5),- "pationes in- populis; ad alligandos i'"egeseoi-um in -
el: Misericordia lua subsequeliir me oinnibns diebus \Q compedibtis,-_et .nobiles êoritm in" maiiicis.ferieis .
vilm ntem (Psal.-.xxn, 6); et: -Qitime cofonat in mise- . (Psal. cxox, 7, SJ.Qnia enim in doniuni fortis Jigare
ricordia ei inisefaiionibus(Psal. -cii,.-4);-el;'Deus meus, emn et vasa «j'us diripere mi.ilebantur, qji.tts erat
misericordiamea (:Psfl/.".Lvnifl8).Qitam dulciler, Do- ;: foiiitudine ampiiori. Alioqttin quafri ihuitum erat.ad
niiiieJesu.cumhominibuscoiiversatus es! quamabuii- -' ipsos, Utde.inbrte ti-iurnphar.eht,;el-ne ij)soequidein.
danter niulta, etmagnabona hqminibhsl.irgiius es !-- porl.33inferi proevalerentadversus eps,,si rion vige-'
qiiamfoftiier-ta.friindigna•qiiam aspera pro hominibus ret irieis, quoein els vincerel, dileciiofortis ul mors,
passtis esl -.ira ut liceat;sugere mel de petra, ole.uhi--- dura sicul infefnits a;mulalio?llunc sibi zeluri) im-
que de saxo d.urissimo : dt.iroad vefba, duiiore itd r biberant, cum vino.ebrii.putafen.luf (Aet. n,. 15).
verhera, durissimo ad cfucts liorienda.; quia in Et vere ebrii vino, sed non eo, quo ab increduli.s ,
omnibtis ii.is sicut agiius coram tondente. se olmitt- ebrii credebanlur. Plane, inquam, ebrii," sed vino
tuit, elnon-apefiiii <ds siium.: Vides igiltir rqiiafn novp, qiiotli.veleres qttidem ulres riee niererenttir
"
verum dixerit ijleijui dixil:-DomiHHs sollicitus esi' accjpere, necxontinere valerent. Hoc eriim viimin -
mei (Psal. xxxix, 18). Patef ,'ut servuhi redi-mat,-. vera. illa Viffs fuderat de excelso,"yiniiin laeliiicans'
Filio nori-parcir; FilitisSeipsuni libenii.ssime tradit, cpr, non slatu_nr_mentiseve.rlensj-vin.tim germinans
Sj)iriuim sanctum ulerque. mitiil, et/ipse Spiritus D virgines, non appsialare faciens etiam :sapiehles.
poslulalpro nobis geniilibusineiiaiTabilibus. Nq.vum.yihuhysed haljiiantibus super terram. Nam.;
l8;OtliirI,elindurati,"et obdhfaii lilii Adanr, quosrioh in ccelis qtiiderii plim copiosissime reduntlabat, "nqn. '
emollil lanta benigriiiasiianiavfiariima-,farii ingens ardor/ .lii utribu^, nec iri iesleis yasis, setl ih cella viuaria,
amoris; iam veheinens aihaior,-qui pro vilibus sar- iii spiritualibus ariolhecis. Fliiebat per yicqs et pla-
cinulis lam preliosas meices/expendiU'"Non eh.irii teas omnes iliius civitalis vihuni, iri. quo Iaaliiia
'
corruptibilibus auro vel argerilo redemit nos,, sed cordis, non cafriis Iuxuiia est: nani terrigeriaselftlii
, prelioso sarighine suo, queiri effuditaburide; quia ; hominuni vinum ejusmodi iioii hahebanl. . '.
largiler uiidae-sangiiinisde corpore Jesu per qhiiique 2. Sicigitar cojlum quidemvino proprio fruejja-
'
parlesemanavei-unt. Qttid nllfa d.ebtiil facei.e, et; tur,- qttod terra iiiterim nesciebat ,-sed ne ipsa qul-
non fecit? Hluriiiriavit csecos,Tedtixil,e)roneqs, redeiii.ierra penilus.inops, carric Chrisli gloriabatus., ...
'
conciliavit.reos, juslificavit iriipiqsj liigirila et tri- ctfjtis praesenliam ' nibilomiiius coeluiii siliebat.
btt.s @33 aniiijBsupef terrain-yisus, cuhi hohiiriibus Quidni fidelissiniurn.iieret gralissiriiumtiue commer-,
cotiversalus, pro hqminibus- mqrtuus; qui de cbe- ciuih intef coeliiin et terfarii, ihter angelos et apo-.
rubimet seraphini, et omnibus angelicis viiiulihus stojos, ut ekljiberqtur illis..carpChristi, istis vimjro
.--_"- P4'r?ot,,.'CL^.XPH/ > . . w
SSI S. BERNARDI ABBATISCLARjE-VALLENSIS 552
coali; essetque in terra Spiritus, ciro in coslis, ac3 A J| finis. Ili stint spiritttales viri, sic utenfes hoc mtindo,
deinceps omnia omnibtis commiinia in aieinuiii?? . lanqiiam non ulenies, sed iu simp'icitate cordis sui
Htsi, inquil, ego abiero, Paracletus non veuiet ddi qtioeieiiies Deiim, ne iliutl qttidem magnopere vesti-
vos. Hoc est dicere : Si iioti dedcriiis qitod amaiis,, gantes, qiionam modo mundialis bicc machiiia vol-
nonliabebilis quod desideratis. Expcdit ergo vobis s vereiur: primi voluplate, secundi vaniiate, letiii
ul ego vadam. (Joan. xvi, 7), vos quoque de terra add . veritaie impleti.
coelum, de cai-ne ad spiritum iranslaliirus..Filius s 5. Gaiideo vos esse de bac schola, de schola.virie-
eniiri spiritns, Pater spiritus, Spiritus sancius spiri-- licet Spiritus, ubi Ijoiiitalein, et discijilinani, el
tus est. Denique spiriliis ante faciem nostram Cliri- scieniiam discalis, et dicaiis cum sanclo : Super
stus Dominus. Sed el Pater, quia spiritus est, taless omnesdocentesme intellexi. Quare inqiiam ? Niinquid
quaerit adoratores qui adorenl erim in spirilu et ve- quia purpura ct bysso me indui, et quia biuiloribtis
ritate. Spiritus tamen sanclus quasi specialiier spi- epulis- abundavi ? nuiiquid quia Plalonis ajgulias,
ritus. dicilur, quod ab utroque procedat, firmissi- Arislolelis versulias inlellexi, aiit ut intelligerein
mum et indissolubile 934 vinctiltim Trhii.alis .: Jahoravi ? Absit, inqttam : sed quia testimonia lua
_-
tanquam proprie sanclus, quod sil donum Palris ettl exqnisivi (Psdl. cxviu, W). Felix, qui in hoc sancti
Filii, omnem sanclificans creaturam; quamvis Paterr B * Spirilus thalamo comnioralur, utpossil intelligerc
illum spiritiim :de quo idem ipse puer
quoque el spiritus et sanclus; itemque et Filius ett triplicem
Dominl super senes Intelligens clamabai, et decan-
spirilus el sanclus sit: Ex quo omnia, per quemn tabal: Ne
omnia,in quo omnia, ail Aposlolus (Rom. xi, 56). projicias nie a facie lua, el spirilum san-
3. Tria in magno luijus mundi opere cogilaree rfiim luum ne auferas a me. Cor mnndum crea in me,
el spiritum reclum innova in visceribus meis.
debemus; videlicet quid sit, quomodo sit, ad quidj - Deus,
conslitulus. El inesse quidem rernm inaeslimabilis 5 Redde milii Imtiiiam salutaris tui, et spiritu principali
commendalur, quod tam multa, tammagna, confirma me (Psal. L, 12-14). Spirilum "sanctum,
potentia
tam multipliciler, tam magnifice sunt creala. Sane3 ipsum intellige proprio" nomine designatum. Rogat
_in modo ipso sapienlia.singularis elucet: quod haec c ergo ne projicialur a facie ejus lanquam aliquid
immundum; quia Spiritus iste odit sordes, nec ha-
quidem snrsum, haec vero deorsum, heec in medioj. bitare
ordinatissime sinf locata. Si vero ad quid facfus sil potest in corpore subdito peccatis. Cui enim
est peccala repellere, ipsi el proprium est
mediteris, occurrit lam utilis benignitas, tafti beni- pi'opfium
peccala odisse : nec in uno domicilio paritermora-
gna ulililas, quoe etiam ingratissimos quosque mul- bunlur lanla
tiludine el magnitudinebeneficiorom possit obruere. .. niundilia, et immundilia lanla. Receplo
sancto Spiritu per sanctiinqniam, sine qua
Potentissime siquidem ex riilii.o qmnia, sapienlissi-_C ergo
nemo videbit Deum, audet quis ame faciem ejus ap-
me pulchra, henignissime ulilia sunt creata. Veritm-
tamen et fuisse novimus ab initio, et adhuc multos parere tanquam iotus el mundus; utpote qui coiiti-
neal se ab omni malo, et 935 qui actioues, etsi
esse videmus in liliis hqminum, qui in bonis iuferio-
. non cogitationes frenaverit ? . .
ribus sensibilis niundi hiyus lola sensu»liiute de-
6. Sed quia pervei'soe et immundoe cogilationes
pressi, tolos se detlerunt his quu. facla sunl, quo- a Deo (Sap. i, 5), orandiim est itl cor intiii-
nam motio, vel ad qnitl facla siiit negiigentes. Quid separanl
dum creelur iu nobis : quod tilique fiei, si spirilus
istos, nisi carnales dicamus ? Paucissiiitos esse j'am rectus fuerit in
arbiiror : legimus tamen nonnullos qiiandoque fuis- nostris visceribtts tnnovaius. Spiri-
siimmttm studium fuit tinica solli- ' lum reclum quod ait, Filio poiesiiion inconvenieiiier
se, quibus atqtie nos veierem hominem exuens, novum -
aptari; qui
citudo, inotlum et ordinem ihvesilgare faclorttm,' induit: qui nos renovavil in
adeo ut plerique non modo utilitatem rerum perqui-/ - spiritu inenlU nostra,
rere dissintulaverint, sed el ipsas magnanimilerr recta lanqtiam iu visceribus-riostris; tit cogilemus quoe
sunt, ut ambulemus in novitate. spiritus, el.
spreverint, ciho parvissimo vilissimoqtte contenli. • non in lilterae vetustaie. Formam enim reclitudinis
lpsi qiiidem sese philosophos vocanl, sedanobisl * de coelis aitulit, reliquil iu lerris : iinmiscens sane
curiosi el vani rectius appellantur. el immittens diilcedinem rectitudini iu omuibus ope-
4. Utrisque igilur successerunt viri prudentiores5 ribus
suis, sicut de eo idem ipse proedixerat: Dulcis .
utrisque, qui uiriiiruiri eiquoe facla stint, et.quomo-r el rectus Dominus; propierhoc
do facta sunl transilienles, inlendefunl aciem men- . tibus in via legem dabil delinquen-.
(Psal. xxiv, 8). Cusiigalo ergo corpora
lis, ut ad qttid facta sunl viderenl. Nec latuit eos,» per sancliiudineni
onmia operum, mundato corde, vel po-
qiiqniam propter semetipsuin fecit Deus,» tius iunovato per rectiludinem cogilaiiomiin, reddi-
omnia propter suos. Aliter lainen propter se, aliterr tur loeliiia
salutaiis,' ut jam.in luinine vulius.Dei
pfopter suos. In eo quippa quod dicitur : f Omnial^ ambules, et in noniine ejus exsulies tota die. ,
propier se (Prov. xvi, &), > praeveniens commenda- 7. Quid igitur reslat, nisi ul spirUu prineipali
itir origo : in eo aulcm qttod dicilur : « Omnia pro- coiifirmeris ? Palr.em
i inlellige spirittnn principaletn :
ptersuos, magis expriniiltir fi-uctusseqtieiis. Oni- non quod major, sed quod solus a.nullo, cuiriah eo
nia fecil propler semetipsum, gratuita videlicet bb- sit Filius, Spiiilussanclus ab iUT0tjue..inquo autein
. nilate; oiunia propter eleclos suos, pro eorum sci- . confiTuiatio
hoec, nisi in charitate ? aut quod doiiuni
iicel utililate : ut illa quidetii eulcieiis causa sil, baec: aliud tam
dignum Patreîjuodmunus aliud tam pa»
553 PRODOMINICAIVPOST PENTECOSTEN SERMO. '334
lernum ? Quis nos, ait Aposlolus,separabii a charitate A . tissime tribuens, ila nt videatur hic discrettonis
Chrisli ? Tribulatio ? an auguslia ? an fames ? an nu- limiiem non ienere. Ingrattts est qiii in .his qubqtte °
. dilas ? an periculum ? an perseculio ? an gladius ? _ beneficiuin Spiiilus non agiiqscit. Ad niiracultini, ia
Gerti silis quiaiieque mors, neqtie vita, nequeeaele- : sigriis ei prodigiis, iri variis viiiulibus, ;quas per
ra.alia, qna. Apostolus lam multipliciter, quam au- quoriiinlibei manus ppefeiur_ Ipseest antiqtta inira-
dacler enumeral, po.ieruiit nosscpararea cbaritale- - ctila suscitans, ut expracsentibus fidem aslrual prae-
Dei, qitceest.in "ClirisloJesu (Rom. vm, 55, 58, 59). teritorum. Sed quia nonnullis hanc quoque graliam
Ktmquid non hoc confirmaiionem ab <omni hujtis sine propria utiliiale Iargiiur, lertio iiifunditur ad
senieiitiae parte demonstrai ? Scis vas lutim possi- siilutein, cum in loio corde nostro reverlimur ad
dere in saiictificalione el hoiiore, el non.in passione Poniiuiim Deum nostrtim. Porro ad auxilittm datur,
desiilerii? Spiritiim saiictum accepisli libi. Vis ut cum in omni colluctalione adjuvat infirmitalern no-
quaeciinquetibi vis" ab lioiiiinibus lieri, lu quoque' sirani. Nam cum lesiimoiiium perhibet spirilui
facias iilis, et quod lihi fieri noii vis, alii nou fece- riostro, quod filii Dei sumus, ea insj)iratio estad
ris ? Spiiiium recluni ad opus proximi susccpisti. consolaiionem. Dalur etiam ad fervorem, eurri in
HOPC cst en.iinreciiiudo, quam lex iitraque cominen- cordibus perfectorum Veltemenliusspirans, validtim
dat, el qtiae nattirie intlita esl, el quae tradita per B J ignem cbari(:iiisaccendi(: ulnon sohimin speiilio-
Scrijituiam. Jam si in utrnque boiio, elin his qttae rum Dei, sed' eliam. in tribulationibus glorieutur,
ad ulriimqiie periinenl; firmiter perseveras jprinci- conliimeliam gloriam repulaiites, opprobrium gau-
palem spiiitum, qriem soltim Deus approhat, recepi- ilinni, despeciionem .exalliiiionem. Omnibus-nobis,
sli : alioquih quaemodo sunt, modq non siml, is qui nifallor, datusest Spiritus ad salutem; adfervorem
vere esl, nou aceej.lat,. nec in caducis islis sibi po- hoti iial Pauci enim sunl qui hoc spiritu repleantur;
tcst acierniias complacere. Iiaque si desideras, ul in 936 pauci' qni- sludeant aemulari. Conieiili sumus
le D.J11S eligat pai-tem sibi: es.lo solliciius sicul libi angiistiis iiostris, iiec respirare in libertatem iilain,
•
Sjiiriiiun siinctuin, sicul proxinio spiritum reetum, non saltem ad eam spirare conainur. Orem.us,fra-
sic ei qubqttej lanquam vero prihcipi, et patri spiri- . tres, ut coiiipleanitir in nobis dies Pentecostes, dies
luum/spiritum principalem exhibeie. remissionis, dies cxsultatioiiis, dies verissimi jubi-
8. "Yere muliiplex Spiritus, qui larii multipliciler laei: el itiveniat iios semper Spirilus sanctus oiimes .
ftliis hoiiiinum inspiratur, ul iion.sit qui se abscoudat prqpter praeseiniamcorpofalem, paiiter pi-opiercor-
- a caiore ej'us. Siquidem concediltir eis ad tisum, ad dium utiiiatpm, in eotiem loco
per.promissam s.labi-
miracuhim, ad salitlem, ad auxiiium, ad solaiiuin, -lilaietii; ad laudemet gloriam sponsi EcclesiaeJesu
ad fervorem. Ad usuni qtiidem vilae, bonis et malis, Chrisli Domini nosiri, qui est sujier.omniaDeusbe-
(Ugnis pariler el indiguis commuiiia bona aburidaii- nediclus in saecula.-Amen.
DOMIMCA IV POST PENTECOSTEN.

SERMO(50) .
Dt David et Golia, et quinque lapidibus'. (I Beg.'x\ii, 40.)
1. Audivimus ex libro Regum, Goliam, virum' cpnlritione Josepb. Mirati sumus tahfam in ado-
procerae stainrae, priesumenlem super mulla.for- lescenie ftduciam, quanta non invenirelur in uni-
liludine ei niagniludine corporis sui, vociferantem verso Israele. Gollaiani denique ccelitus yicforiam,
adversus phalangas lsrael, et -prpvocanlem eas ad _et divina manifeste patratam virtnte, lam laeti
-sirigularecenauien : audivimus etiam a Deo susci- suscepimus, quam solliciti ceriamen speciavimus
tatum spirilurii pueri jtinioris, ul indigne ferret armati fide.paryuli,~el gloriantis propria in viriute
virum spurium et incircunicisiiin, caslris Israel et giganlis. . .
-Deisummi exprobraniem- agminibus. Spectavimus . 2. Jam si spirilualem, secundum Aposiol! testi-
proeedentem îdolesceniulutn in - funda ef lapide ]p moiiium, legem esseiion ignoramus (Rpm. vn, 14),
adversus monslruosaBinagnifudinis hominem lori- et scripiain esse propter nos non solum "ejUerioris
calum, et clyped proleetiim ae galea, caelerisque ...superficieioblectandqsaspectu, sed interioruin quo-
- -terribilemmilitaribus armis. Si qua in nobis eranl que sensuiim gustti, lanquani medulla Irilici,' sa-
viscera pielalis , non poluimus non timere sic .liandos : considerandum nobis est .qiiisnam videa-
ineunti confiiclum, non congaudefe vineenii. Lau- lur iste Golias, qiii populo Dei, jain' repromissioriis
-davimus magiianimitaiem par.vuli, quod comederet lerram ingresso, jainqtie niultis ex iiosi.ibus Iriitm- j
animamejus zelus domusDei, et.opprobria expro- .phanti, solus expiobrai'e.praesuiiiii,elaluset iiiflalus
braniium ei a se non ducerel aliena ; sed lanquatn .spirilu carnis suoe. Credo eiiim non" incbrigitie iu.
;ad propriam moverelur injuriam, et dolerel super superbo honiine superbioe vitiuni designari. Ipsum
'
(50) liic sermo, Nicolai Clarae-VallensisSermoni- atque etiam ih Floribus Willelnii monachLTornacen-
hus iioveiiidecim,Henrico Trecensium contiti niiticu- -sis ex Bernardoxolleptis.aiite.aiinos quadringeiilos,
-palis, sui)jicilur;iti. codicibus nonnullis: at nec m ,ul.inliujus(.e iqini.PiaBfalionediximus. . .
-pgucioriJ.u5fr,eq sequioris uqtpe,geinarJo tribuimr,
8SS S. BERNARDI ABBATIS CLARÊ-VALLENSIS 358
namaueestpeccatum maximuni, quod Dei jiopulo A leyia facile secum trahit (orrens inundans : verbum
magis insulial, et insurgit specialiier adversns eos, aulern Domini, nullis flucdbus cetiens, mariei in
qtti c-Btcrajani videantur yicisse peccala. Hiiic esl . aBlernum (Isa. xt, (5,.8).
qtiod pro.ocal a.d singulare qerlamen, tanquam 4. Arbiiror proinde non mcongrue qumque la-
ci:teris jam subactis. Nam et Philisifei illo in tem- pidibus islis , quinqueparlilum verbum "infelligi,
pore timebanl omnino adyersus Israel inire confli- comminalionis, promissionis, dileciionis, imilationis
clttm, nisi quod ,de Golia, enormis inagnitudinis . el orationis. Horum quingtie verborum Jate paieris
viro., eorum fiducia lola pendebat. Unde eniiri copia in divinarum reperituT serie Scri.piurarum.
ejiismodi airimain superbia tenlet, quam sibi sub- Et forle ipsa sunt quinque yerba, quorum meminit
jugavit invidia, seu tepiditas ea, quae solet. Paulus, malens quinque verbaloqui in sensti,qtiam
Deo vomituin provocare (Apoc. 1.11,16); aut pi- decem millia in lingtta (I Cor. xiv, 19). Pfatterit
griiia, quee facit ut boum slercqribus lapidetur? ehim figura httjus mundi (1 Cor. VK, 51); et juxta
(Eccli., xxn, 2.) Urtde, inquam, ei sttperbia, unde ali.ud lestimoiiiiim : Ei mundus transit, e't coitcupi-
exiollenlia oculorum , cui adeq caeiefa vilia do- scentia ejus (I Joan. i.i, 17). Haecauiem verlia tnins-
niinanlur, ul dijudicari se ab universis tanquam eunte mundp non modo maneni, veriim eiiam le-
male sibi consti.us arbilretur? Quis denique nisi B E viganlur niagis , dum pertranseuntibus pliiribus
inanu forlis , qui caetera jani sibi poleiui virtule multiplex est scientia. Jam vero collectos isiosila-
yiiia subitigavlt, adversus neqiiissimum superbiae pides contra superbioe sp.iriliim dimicalurus David
viiium diinicaiurus accedat ? Prqcedat, inquam ,'-- in yase memorioe suae reponat, cqnsiilerans qiianta
David mnnii fortis , quoniani' non est vincere nobis «omminelur Deus, quanja protniital, qtianiain
taiiiutn hostem , nisj jn manu forti. Armetur nohis exhibeat charilatem, e( quam inulia nobis
ipse contra Goliam , qui ,et ursum vicerit et. sancliiatis exempla proponal, queinadftiodum de-
leouem. . nique oralionum nobis ubique coinmendel-insian-
5. Videat-san.e,- ulrum Saujis ei arnia possint tiam. Hqs, inquam, lapides seciini loll.il, quisquis
prodesse, riirum saeculari sapienliajet pliilosophicis superbioe vitium debellare fesliiiat : ui quoties
tradiiionihtis, ©37 seu etiam divinarum superlicie veneiiaium audel erigere caput, quilibet ex his
Scriplurarum, quaih uimirum occidentem litterain lapidibus manui cogilalionis ejus primus oechr-
vocat Apostolus (7/ Cor. m, 6): videal, inquam, rai, percussus in fronie Golias dejieiaiiir,. oper-
titrum his armis debellare superbiam, utrum hac tus confusione. In quo sane cohfiictu fttnda quoque
via humiiila.lem appreheudere pqssil, u( onerari! iiecessaria est, longanimilalis forinam iiabeiis ,
sese magis qttam robor-irisenliens, htqusniodi arma " quam rihi.cmaxime ceiiamini nulla ratione. deesse
atque impedimenta projicial, jacians omnino co- necesse est.
gitaliiin sutim in Domino ; el de prppria penitus 5. Quoties ergo vanilaiis cogitalio mentem pul-
desperans induslria, sola Dde armalus, non reputet sat, si ex iiitiino cordis affeclu divinas expavescere
Goliae proceritatem , ne forte maguitudinis ejus cooperis comminationes, seu promissiones ejus
mole premaiur, sedi potitis psallat spirilu, psallat desiilerare, npn susliiiet Golias utriuslibei lapidis
el mente<,: Dominus, inquiens, defensar, vitm mem; icltim [alias, jaclum], sed feprimilur illico lumor
a quo trepidabo ? (Psal. xxvi, 1.) Narii et Peifus oninis. Quod si veherit in mehlem riileciio illa iam
dum necverilorum violentiam, nec riiaris profun- ineffabilis, qtiam libi Deus majestalis exliibuif;
dum, corpoiisque pondus consideraret, in yerbo an non illico inardescens ad .charifatem, prprsus
Domini jactans semetipsum, nec perire poluit, nec abuminari iueipis ei abjicere vanilaiem ?- Sic. et
timere. Al ubi "vidit ventum validnm venicntem, exempla sanclorum si diligenti tibi coiisideratioiie
limuit, ipsoque limore protinus hiergi eoepit (Matth. pfoponas, eril sine dubio ad reprimeiidam elaiionem
xiv, 28:50). Sirnile aliquid eliam riiinc atbletaa cogitatio ista peru.iilis. Jam vero si foric insiir-
nostrorex Saul suadere tenial: Non potes, inquiens, jy l gente subilo elatione, nihil ex. his "qua. 1 dmirius
resistere Philistmo isti, nec pugnare adversus eum, appiehendere quiverit manus tua -; (olo fervore
tfuoniam puer.es, hic autem vir, bellulor ab adole- ad eam conyertere, quae sola resiai, oraiioi.em :
tcehiiq sua. Yeruihiairien hon acquiescil ille tale et conliinio qhem elevatum "videras. et exaliattim
aliquid meditari ; sed pr£esuniehs jde virtule ejus, sicut cedros Libani , subversus impius, .jarit non
cujus auxijio priora certamina jam vicissel, accedit erit.
iiilrepidus. Colligil igilnr , abjectis armis Saulis, 938 '6.-'Sed quseras fprtasse, quemadmodum
quinquelapides At lorrente, quos niniirnni, cum *suoipsius gladio Goliae pqssis abscindere capui :
levia quaeque ipllerei, leyigare lofrens poluil, sed id eiiim tanfo tibi jucttndius, quanio molcsiins hosti.
non eliam loliere secum. Torrens , qiiippe (quem Dico breviler , quoniahi experiis loquor, et-qtii
ulinam pertranseal aiiinia nosira) saeciilum prae- facile capianl et advertant sihe mora , qiiod in
sens est, Scriptura teste, tjuoniam generatio advenit semetipsis crebro senliunt actilari. Quulies le,
et generatio praterit (Eccle. I, i); tanquam tumens provoeante vanitate, ad recqrdalioiiem conimina-
nnda undam implens. Quia ergo omnis caro fenum, tionis divinae, seu promissiouis, aut c_eierofuin,
et omnis gloria ejus tauquam flos agri, hujusmodi ,;quaesupra diximus, confundi coeperis et erubescei
537 PRO DOMINICAVI POST PENTECOSTEN SERMO I. 558
re , deviclus [alias, dej'eclus] est quidem Golias, ±\ dem cogitaiione pulsaltts, si ex ea ipsa materiam
sed forsiiari adhuc yiyit. Accede itaque propius, et occasionem sumas httmililatis.; qho: nimiruhi
ne forie resurgat; et slans super euin iriuoione hiimilius deinceps el abjeciius, lanquahi de siiperbq,
proprio caput ejus absciride, de ea ipse quae te lionikie, sentias de leipso ; Goliarii utiquV.Gqlioe
appettt vanitate perimens vaniiaiem. Elala siqui- gladio peremisti.
DOMINICA VI POST PENTECOSTEN.
SERMOI. - cunda est pielalis dies, qua respirahfus inliice

De evangelica lectione, ubi' lurba triduo suslinens .iriiseralionum Dei. Tertia dies est.ratiqiiis, in'qua
Damiriuin septem panibus reficitur (Marc. vm, veritas innqtescil, ut ianquani ex -dehiio qiiodam
19).- naiurae sine aliqua conlradiciioneCreaioii stibjecta
1. Misereor super iurbdm, quia jam tridud susti- sit creatura, servus servial Redeniplori. Exhinc
rient me, nec habenl quod- mqnducehl. Evangeliuni, B 1 jtiliemur jam discumhere, ut cbarilas ordineiur ih
fraires, ob lioc. scfiplum est, ut iegaiur ; nec ob riobis ; exbiiic aperit Dotniniis niariuiii siiam, el
aliud legitur, quaifi ut ralioiiabilem consolalioriem iniplel otrine anirifal benetlictioiie. Verum qiioiiiam
vel desolationem exinde capiamus. Esl eriim sre- apostolis dicitur-: Facite homines discumbere ; qno-
cularibuscohsolalio vana de lerrenarum a(llueii(ia fum nos, lieet a"d confusionerii' liosiram, habelis
reruiri, vaha nihilomiiius de earum penuria desri- vicarios qualesciiriqiie, discumbefe 939 v6s; ad-
lalio. Al Evangelium, speculurii veritatis, neiiiirii roonemus, fralres ch-irissimi, ut refecii pane" beiie-
I)landitur,fniilluin saducit. Talem iri eo se quisque . diclionis subsistere possitis in via ; he forie misefa ,
reperief, qualis fuerit: ut neC ibi limore - trepidei, hecessiialh cbmpulsi descendaiis el vos iri" M&j-
ubi non est tiinbr ; nec loeieiur curii niale fecerit. pium, et incipiant vohisllludere, qui necduiii vo-
Sed quid dicil Scriptura ? Siquis duditor esl verbi, l)is cum in deserlo secuti surit Salvatoreiri'. Miseri
el non faaor, hic compardbiiur viro cbnsiderdnti sane el ipsi , qui non exiere cum exeuntibus; se.d
vultum naiivitaiis sum in, speculq. Cbhsidefavit enirii plane miserabiliores oninibus boiriinibus, qui pro-
te, et abiit, et slatiin oblilus esigualis fuerit (Jac. fecii quidem cuin aliis, sed «on ciiiri aliis sunl
" ! ,*. ' • .
i, 25, 24). Nos autem, fratres, non sic, obsecro.iion refecli. ;
sic; sed C
consideremus riosmeiipsps iri ipsa, quam Q 5. Porrosifuere qui, discuiroeritibusaliis, pos.
audiviriausi sacri EVangelii leciioiiC, ut proficiainus dunieta seu diversoria quaevis Efbscpriditi Jaitiere,
ex ea, et corrigamus secunduhi eam, si qua iii hoinines ejusmodi j'ejunos vacriosque reiriansisse
nobis deprehendamus corrigenda. Propler hoc enim quis nescial? Sic eleos nihilomirius, qiii levitaie.et
opial Pfopbeia dirigf vias - suas, ad cuslodiendas curiosilale ducti, circuinquaque vagaiiies, inlnlnie
juslificaliories Domiiii : Tunc, iriqu.iens;non corifun- resederunt; aiit si qrii iiesedertini quidem, srid riori
dar, cumperspexero in oinnibus ihattdatis iuis (Psal. in prdine, riec in numero coeteroiiiin. HOrtannir.
cxviii, 5y6). Et :ego quidem noncorifundor,' sed proinde charilatemvesiram el pastoiali solllei.lii-
glorioTpro vobis, ffalres iriei, qiioniam Salvatorein dine adiiVonenius,nequis ex; vobis jriveiiiaihr an-
in deserlo seculi, securi exisiis ad eriin extra ca- gulos ainaie, seciari laiebras, quaerere divciiictiln ;-
stra ; sed vereor ne quis forte in triduana exspe- quoniam qui male agii, odit luceni, efiion venil aii
ctalione pitsillaniritis inveniattir, el in _Egypfum lucem, itl hoiTaignahlur opera ejus (Joah. nt, 20).
saeciililiujus.iieqiiam vel corde, yel etiani et cor- Sed nec iiiyetiiaiiiur ii) vobis, qui circuinferaiitur
pbre" Teveftatur: Meriio prbiride cliiiriat divina Scri- onini veiito doclriiiae, insfabiles ei ihquieti, nihil
jjinfa, ei dicil: Exspecia Dbminum, viiiliier age, pt in se sbliditalis, ni.hii gfa.italis iiaberites,, tanqiiiim
et confoftetuf cdrtuiim, el sustine Doniinum (Psdl. - pulvis, qtieiii pfojicit yerilus a facie" teiiae. Narri
xxvi, 14)".' Sed qiiandiu necesse esl susiiiiere ? dehisqiiid dicatri, quoruiri manus cqntra- omries,
Pfofsiis"donec riiisereatur lui. Quaeris-qtiandb ? Mi-. elmanus bmriiriri)coriifa ipsos? Hi sunt quisepa-,
sefeor, inquil, super lufbam, quia jam triduo susli- raril senielipsos, aiiiniales, spirilum rion haberiies ;
jiehime.". quoniam lfeirio in spiritu Dei loqueris dicif ana-
"
2.'Vi(im" enini friitm dierurn eas necesse. est iri ihema Jesu (/ Cor. xn, 5). Nequlssima, plarie ej
desei'to",si gfatum Deo tuo offerfe voluefis sacrifi^ perniciosissima pestis; quoiiiani uniyefsqs unitts"
;citim'; et iriduo sustineasSalvatorem, si mifaculi obstihaiio turbat, et ifit oniriibus discordiae fqiiies,
paiiibus desidefas saliari. Pfima est dies limqris ; niaieria scandalorum. Deiiiqiie Pfophetam itiidir
dies. iriquaiiiVdeelarans et illuiiiitians leiiebras luas,' qiii devinca' Dbinini loqueiis : Singulafis, inqiiil,
inleriores scilicel, et liorreiidum gehetmae suppli- ferus depaslus est eam (Psal. LXXIX,14). Pro-hujtis-
eium demoristraris, in quo sunt leriebrae exteriores.. modi rogo et obsecrb yos, fralresmei, fugite simu-
Hujuscemodi siquidem cogitatio,."sicul ipsi nostis, lalionem omnerii,. et angulos propriae yolunlatis ;
nostrae solet exercere prlniordia cqnversioniiiiSe- fugite inquietudinem (Bt^pirifum levitalfis;: fussle .
559 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-YALLENSIS 540
bbstinalionem, et nequissimum vilium singularita- A a graiia, quam non ut gratiam veneranlur " [alias,
'
animas . •
JIs : nisi fqrie, quod absit ! fraudare vultis habenl].
veslras panis edulio benedicti. 2. Nam de eo qnid dicam, qui.in murmure et
i. Jam vero, ne longius protraham vos, septem impalientia obstinaio perdurat animo ; atil quetu
panes. quibtts reficiamini, isli sunl. Primus pauis, poenitel adhoesisse Deo, et contra morem, elcontra
verhum Dei; in quo vita hoiriinis esl, sicut et ipse rationem, bonum facltim pa.nitenlia comitalur, qui
(estatur (Luc. iv, 4). Secundus panis, obedientia si.ne duriio niiseralionibus Dei non .modo 11011 babet
'•"
esl; quoniam meus cibus esl, inquil, ut faciam vo- gratiam, sed el coutumeliam reddil ? Omnino eijim,
luntalem ejus qui misil me (Joan. iv, 54). Tertius quanlum in se est, inlionorai etitn a quo -vocalns
panis, meditatio sancta, de qtta scripium esl: Cogi- est, quisqttis in ej'us servitio in irisiilia permauet
talio sancla conservabil le (Prov. iv, 6); el aeque et rancore ; eam dico trisiiliaih, quae secuniliini
- alio in Ioco iiominari vitleiur panis vitiriel iutel- carnem esl (52), et mortem operatur. Pmas ergo"
lecltts (Eccli. xv, 5). Qtiartus panis, oranlium la- quia major illi deiur giatia ; et iitui niagiseiiam
crymoe,. Quinius vero, poeiiiientiae lal.or est. Nec quod viiieturhitbere, auferattir ab eo ? Nonne eiiim
miraberis, quod laborem aul lacrym.is paneip di- jtire perilitum rcpuiaiiir, qitotl ingr.ito doiiatuiu est?
B
xeriin, nisi forteexcidit libi quod iu; Projihcla le- aut dedisse non po3iiilel, quod periisse videlur?
gisti : Cibubis nos pttne lacrymarum (Psal. LXXIX, Oporlet prqinde gi-ainm esse liomiiiem et devotum,
6) : et item inalio psahno: Labores,mquh, tnanuum qul percepta gratiae inuneia non modo niaticre sibi
luaruin quia manducabis, bealus es el bene libi eril desideral, sed el muliiplieari. Nemo sane est qui
{Psal.cxxvii.2). Sexlus panisestjucurida unanimilas non facile, si quaeiil, iiweuiat,. unde plurimuin sil
sotialis; panis, iiiquam,exdiversis granisconfecliis, obnpxiiis Deo, quoiMam lion est qui se abscoridat
fermenialtisque gratia Dei [alias, ulique sapieniia a calore ejtts. Sed nos- maxinie,. quos segrcgavit
Dei]. Porro seplimus _ panis e^t eucliarislia; quo- sibi, et assumjisil ad serviendtim sibi soli, si jttxta
liiain panis, iuqitit, quem ego do, caro mea eslpro Aposlolum lion accipimus spiiiium hujus niuiidi,
mundi vila (Joan. VJ, 52) [51]. sed spiiilum qui ex Deo esl, ul sciamus quae a
SERMO II. Deq donata sunl nobis (I Cor. n, 12) ; omniiio
De seplem misericordiis, plurima invenienius, unde continuas ei.gratias agere
i. Misericordias Domini in wiernum. cantabo deLeamus. Quis enim in nobis esi, qui non eon-
(Psal. Lxxxvni, 2). Utqtiiil enim niiiii -insipiens fiteri possii, quoiiiani niisericordia tua niagiiit est
nescio qnae cogiiatio de poeniieuiiiB hujus onere r%snpei- tne ? It-iqiie de tan.la niuhiiudiue. misera-.
muiiintrat, itt aggravet illud super cetyicem nieam? lioiiuni Domiiii vobis breviter aliquas prqpouere
Aliud oiius sentio, sjavius quidein ,' sed u.ique vqlo, ul qui sapiens.esl, occasione accepta sapien-
mullo majus. Sic enim onerat nie miserationibus tior fial. - . ,
suis Detis, sic concludit, sic olntiit beneiiciis suis, 5. Septem egoin me video misericordias Dqmi-
ttt ouus aliud senlire rioii possini. Quid .eniin reni, quas el vos ipsi, credo, facile invenietis in,vo-
fribuain Douiino pro omnibus qu_e retribuit mihi ? bis. Prima est, quod a muitis peccatis adhuc in
Tanta (ribuii, el lania retribuit : et tti mihi de Sicculo posilum cuslpdivif nte ; prima qtridem, in-
@40 a''° ouere loqueris ? Deficil spiiitus meus, quam, non inler omnes quas inihi impendii, sed
prqrstis ueficil iii lantabeneficiorum consideralione. prima inter has sejiteni. Qnis enim non viileat qtiod
Et licei dignas non svfliciam gfaiias agete, sed sicul in multa cecidi, sic et in alia ceciiiisseiu jiecr
ingraiitutiiiiem prorsus odil aniuia niea. Perempto- cata,. nisi Omuipotentis pielas me coiisetvasset ?
ria siquidem -res esl iiigriiiiludo, hostis gratioe, Faleor el fatebor, nisi. quia Doininus adjuvit me,
iniiuica saluiis. Dico ego vobis, cliarissinii, quo- paulo minus cecidisset. in omne peccaluin aniina
niairi pro tneo sapere nihil ita displicet Deo, pra> . mea. Et haec quauia dignaiio pieiads, quod ingra-
serlim in liliis gralia., in hominibus conversionis, D tu.m el parvipendeiKem sic graiia conservabai,quod
quemadinodum ingratitudo. Vias enim obstruit gra- jii mullis conirariiim el coniemneiUein nibilominus
iiae, el ubi fuerit illa, jam gratia aecessum non in- ab aliis benignissime protegebat ? Al secunda jiii-
venil, locum non habel. Hinc mibi, fratres, irisiitia seratio tua super me, Domine , quoham poterit
magiia cl dolof continuus'est cordi meo, quod explicaii sermone, quam benigna, quain'liberalis,
noimiillos lam pronos ad levilatem, ad risuin, ad quanique gratuiia fuerit ? Ego peccabam , el tu
otiosa et ad scurrilia verba lam faciles . video : dissimnlabas ; iton coniiiiebatn a sceleribus, et lu
ut pertimescam valde, ne foiie plus quam expe- a verberibus abstinebas. Prolpngaham ego mullo
dial, divinoemisericordiae sint immemores, et ingrati tempore iniqnitatem meam ; et tu, Doniine, pie-
lam ntultis beneficiis suis, aliquando deseranlur latem luam. Sed quid pfodesset exspeclatio, nisi
(51) Hic in manuscriptis interponuntur sermo tri- multum variant in vefuslis libris : sed iiaecvarielas -
gesimus sexms e.l tres coiisequenles de Diversis; non niutai seiisuin.
praelerqiiam in codice Cisierciensi, in quo iioiaiur, . (52) Aliis, Parum honoral......,qntsquts ei servit in
«os.Iraiisfcrendos esse inier Diversos. Qui vero hic tristitia et runcore : siMtmen servire ei qutspotest in
ea iiisiitia, gum secundum-carnein esl. •
subsequujiturênnones duo de se|)lem iuiseiicoidiis,
Ui PRO DOMJNIGAV.POST PENTECOSTEN SERMO 111... . - 5$
sequeretttr pcenitutlo ? Cumulus esset damnaiionis, A , cidissem, si daia esset occasio; setl, Dei misefatioiie,
dicenle. Domino : Hcec fecisli,.et tacui (Pial. -non me lal.is opporlunilas ajiprehendil. In mnlts
"
xux,^l). . -- . . qtioque paulo miiuts cecidissem, graviter iinpuisus
i. Terlia proinde miseratio fuit_-,_quod visitavit violeniia lentationis; sed virlutem dedil Dominuf.
cor meum et imniritavilj ul-amara fierenlquae male rex yirtiiium, nlsub nte essel appelilus'nieus,ef e;
dulcia-prius erant: el qni laeiabar ctim male face- _ quatn senliebam concti|)isceniiae minime consenll-
rem, et exsuitabam in reltus pessiriiis, inciperem rem.- Sed a quibusdam lam longe me fecil miseralio
demuin recogilare ei aniios meos in amariiutiine lua, Domiiie, ul penilus ahominarer ea, et ne ttlla
.animae tneae. Et ntinc, Domine, commovisliierrain qtii-lem eoruni me lenlaiio moleslaret.
cordis mei, el 941 coriturbasli eam ; sana. contri- _2. Sectindtts qnoque panisfuit exspeclaiio, qna'
tioitPs ejus.quia commola est. Mttlli enim poenilen- lardabat ultionem; quia indulgenliam cogitabah E(
lia ducli sunl. sed infiiicluosa; qttoniam ipsa quoqtie biijus ergo panis (ria fTagmenta accipite, cogitanles
. eoriim poenilentia reprobala esl, sicul elpriorculpa. -oiiganiinilaiem quam exhibuit, . electionem prae-le>
Ilaqtie el bacc n.iseriuio quarla fuil, qtiotl pu.nilenlem siiuaiionis sttae qriam' impleri voltiit, el charit-tiem
niisericordiler s.uscepisii, ut in eorum ntimero inve- nitniam qtia me tlilexil.Pfopter lioc enim exspecians
'B
nirer, de qnilms Psalmista : Beati, inquit, quorum exsjiectavit me Dominus, et non iniendil mihi, sed .
remisswsunl initjuiiales, el quorum tecla sunl peccala oculos snos avetiit a_peccaiis meis, quasi iioletis
(Psal. xxxi. I). . . adverlere qtiantnm delinquerem. Propler boc, in-
S. Seqniitir misencordia qttirila, per qimm niihi qttam, dissimttlabat ttl commendarel palieniiani
coniinentli deiiiceps, et emendatiiis viventli praesii- suam, ut implerel electionem Bttam, ut confirmaret
tisti .viriiiienij.iie recidiviimpalerei-, el esset noyis- charilalem siiam.
simus error. pejor priore. Omnino enim inanifesle. 3. De lcrtio qtioque pane, ejus scilicel misericor-
luoe est, Domine Deus, el non htimanae virtutis, tlia. qua converlit"nos atl po.niienliajn, tiia non-lam
sttsceplunt semel peccati jttguni a cervicihus suis fragmenta qnam frusla voliis appono. Turic enim.nt
excttlere^ qiioniain omnis qni.facit peccaltim, servus bene meinini, concussii cor nieum, excilnns illntl ul
esl peccaii (Joan. vni, Zi), nec esl j'ani liberari nisi adverleret 942 sttorum vultiera peccatorum, et
in maiiii forli. Jatn vero..|>osiquani in his quihqiie •vtiineriim seiitirel doloreih. Etiam el lerruil, dedu-
iniseraiionibiis a malo liberavetts, ut fial qtiod cens ail porlas inferi, et pnpparaia iniquis snpplicia
-Seripliiiu esl:. Declina a tnnlo, et fqc bonum (Psal.~. _ monstrans. Et ut nihil. jam noxi^remaneret dcle-
Xxxin, 15): in dtiabtts aliis bona largiris. Hieaiitem { ctaiionis, meiiorem fnihi consolationeni inspiraris,.
duae •simi;: gralia promereiidi, qua videlicet nianus spem indulgeiiliaededit.In his ergo tribus' converstts
honae conversalionis iiidulges; et spes oblinendi, sum : credo quod el vos ipsi.
qua doiiiis homitri. indigno el peccatori de lua lolies : i. Jam vero qnatii panis (ipsa esl indulgenlia),
experta bonitaleusque ad coelestia speranda. prae- obsecro vos, diligenler colligile fragmerita, ne pe-
sumere. - - ." - . . rearit. Srini enini sarubria valde.el dulciora super
SERMOIIL. mel el favttm. Sic nimirutn ex tolo indulsil, ettam
De fragmentis septem misericordiartim. liberaliteromnemdonayii injiiiiain, ut jam nec dam-
1. Scitisquid feceiim, septem vobis hotlie mise-' nel ulciscendo, iiee confundat iinproperando, nee
ricortliits propoiiendo ? Seplcin mique panes distfi- miims -diligal impttia.ndn. Sitnl. enim aliqui sic do-
htii. Nain si faciaesitni inihi -lacryma. meae panes nantes i.njuriam, ut non iilciscarilur, -saepius tamen
die ac riocle, quanlo magis divinae miserationes ? improperetil- Sitnl et alii, qui licet sileanl, inanet
Mulio_enim dttlcius istae.sapitmt, reficiuul nutltb lanicn alta mentc reposta, etrancoTem lenent in
meliiis, ainpliusqiie .confiiiiiani cor hpminis. Verum aniino : quarurii.uiique neutra plena indulgentia esti
inttlta nohis, ni fallor, ex his panibus bodie cecidere Longe ab liis omnibus benignissima esl divitiitalis
fraginenta. Nam el egq-ipse sentiebam inler fran-j U naiura. Liberaliter. agit, ignoscit jilenarie, ita lit
gcndiiiu multas e.maiiibus. evadere micas, atque propter fiduciam peccalqrum, sed poeniteniium, libl
iiticr digilos pfoperaittis elabi : iitriim ipsi college- abundavit delicluin, soleal^t gratia superabundafe.
ritis aliqua, vos videritis. Ego, si nondutn faslitlilis, Testisest Paulus gentium doctor,qui plus oinnibtis
iiostra, quae mihi collegeram, sine invidia commu- cum diyina gratia laboravit. Testis esl Mallhaeus, de •
nicabo, rie forte incurrttm malediclionem abscon- - telonio electus in apostolum, cui eiiani Novi Testa-
denlis fFiimentaiti populis {Prov. xi,26). Pririius . menti primum "scripiorem essedonalum est. Teslis
' el
ilaque panis, si iiene memini, conservatio graliae Petrus, cui post trinam negationem, lo(ius Ecclc-
fuit, qttae me, licet. indigtitim, a multis peccalis siae pas(oralis cura co_mmfssa,esl. Testis deniqoe
pTorstis adhuc in saeculo positum custodivit. Hujus, eliam famosissima, illa peccafrix, cui iif ipso conver;- ,
ergo tria teneo fragnienta; habentia magnurii prorsus sionisinitio lanla inultiitido dilectionis coiicessa est,"
deleclamentum saporis' el alimoniam vilae. Tribus (anla -postmotlum indulta gratia fatniliaritatis. Quis
siqiiidem modis apeccalo memini me conservalnm : - accitsavit Mariam,. et pro se eam oportuit respon-
occasioiiis stiblraclioiie, resistendi dala virlule, .dere? Si Pbaristcus murmural, si Martha conquew-.
«Secticiiis sauitaie. Multri enim.in peccala facilece- lur, si scandalizanlur apostoli, Maria tacel; Chrisius
545 S. BERNARDIABBATISCLAIUE-VALLENSIS 544
excusat eam, eiiam el laudat (acenlem. Deitiqne A inipitgnanl el persequuntur nos. Et ad haec toleranda,
illud quaniae praerogalivae,qttaiitae excellenliae fuil, ne (licam superanda, quis idorieus? Credojum vobis
. quod resurgeniem, a morluis prima videre, prima lan- .aliqualenus innoiescil conlinenlia3 difficultas, ut
gere meruit (55)? juxla-Aposloliim seialis quae a Deo donala sttntvo-
5. Sed jam iranseamus ad alia. Bonum quidem bis (/ Cor. ii, 12). Omnino enim iti Doniino facinms
est iioshic esse, ubi dattir fiducia peccator.ibtis;.sed lianc virtuiem, et ipse ad niliilurn deilucit tribiilanles
opotiel eliam caetera non lacefe. Itaque el in coii- nos. Ipse est qui rioir mo;io carneui nosiram >cum
linentia ijisa, quae esl panis quiitiiis, tria nihilomi- concupisceiiliissuis, sed et pr;esens saecnlum ne-
nits inveiiin,,uude nieriio clamare possim : Quia fecil' quam cum curiositaiibus et vanitatibus suis, eliam
mihi magna qui potens est (Luc. i, 19). Forte parvumi et ipstim cum lentaiioiiibus suis conteril Saianam
. aliquiil reputatis contineniiam vestram; sed egonon i sub pedibus nostris, Nimquid non merito dixeram
ita. Scio enim quos habealoppugiialoies, elquauties inveniendum in coiiiineniia, unde claniarem : Quia
illam necesse sii esse vniutis, ut possil resistere', fecil inihi magna qui potens est ?
lalibtis. Primus siqtiidem conlineiitia. nostrae hostis> 6. Jam vero sexti panis fragmenla accipilfe- Est
caro est, adversus spiriium coiicupiscens. Qu<_m t ai')tem panis iste gfalia promereitdi, bona scilicet
domesiicus hoslis ! quam periculosa lucla ! quamJ * a.lertioeviloe.Quam graliam in tribus maxime con-
inlesiinum bellum! Hosiem liunc crudelissimum nee' stare arbilror : in otiio praeteritorum malorum, et
fugere possumus, o aniiiiamea, nec fugare ; circtim» contemplu praesenlium lionorrim, el desiderio ftilu-
feiieilluni neeesse esl, quoniam alligalusest nobis : rotiim. Scplimus qtioque panis esl spes ohttnendi,
nain, quod periculosius est et miseiabilius, ltosleinl cujtts nihilomiiius leneo fragmenla tria; et ebriim
nostriun ipst cogimursusteiilare, perimere etim nonl -sapur dttlcis admodum-gutliiri meo. Tria, inqttam,
lice.l. Vide ergo quam solliciie te cuslodire necesse3 «ttiit quoe sic roborant et confirmanl cor meum, ut
sit ab ea, quaedormil in sinu luo. Veruintanien nont nulla me penuria meritorum, nulla consideralio
esl bic solus adversarius mibi; alium adhuchabeo, , proprioe vililatis, nulla atstimatio ccelestis beatiludi-
qui circumeinxii el obsedit me tinditjue: et.si igno- nis, ab aliiliidine speidejicere possit in ea (irmiter
ratis, hostis ille esl praesens saeculum neouam. Con- radicalum. Desideratis ea, an resercainla sunt
clttsil iiiitnicus vias meas, et per quinque porias,, proplereum qtii dixit : Mcl invenisti? comede quod
qtiinque videlicel cor.poris sensus, jaculis suis vulne- sufficit libi (Prov. xxv, 16). Sie co.mpleiur quolidie
ral me [alias, jappetil me], el inors intralper fene- quod de se ipsa Sapierhia proplietavit: ct nunc
siras meas.Sufficere nimis pnierant isti duo : sed,, „ itlipsmn video, quoniam qui edunt me, ait, adhuc
heu me 1 ecce video venlum validnm veiiienlem abb esurient (Eccli. xxiv, 29). Proinde non vos prolrabam
aquilone,a qno pandiliiromne mahim. Etnuncquid I ultra, sed nec vesli-aiiifraudabo esuriem; quoniam
Buperesl aliud ? Domine, saiva nos, perimus (Mallh. quidem sic paratos vos video, ac si itecdum sumpse-
vtii; 25). Ecce eiiim malleus universae terrae ; eccee ritis quidqtiam. Tria considero, in quibus lola spes
serjiens, callidior cunctis animanlibus; ecce inimictts s mea constslil : chariialem adoptionis, veriiaiem
ille, quein nee videre possum: quanto minus cave-i- promissionis, poteslaiem redditionis. Murmuret
re? Neque enim.est colluctatiq servare voleniibuss jam, quantiim volueril, insipiens cogitalio mea, di-
eoniineiitiani : coniiiieniiam autein dico non a solaa cens : Qnis enim es lu, aut quanla est illa gloria,
liixiuia, sed a caeteris quoqtie, sicul necesse est,', quibusve meritis hanc oblinere speras? Et, ego
vitiis et peccatis : non est illis colluctalio atlversuss fiducialilcr respondebo : Scio cui credidi, etcertus
caiiiein et. sanguinein taiitiini, sed adversus priiici-
i- suni quia in cbariiate nimia adoptavit me, quia
pes et poiestates, adversus niundi reclores lene- yerax in promissione, qttia pofens in exhibilione :
brarum.harum, conlia spiriluaiia nequili;e iu coele- '- licelenim ei facere quod volueril. Hic est funi-
siibus (Ephes. vi, 12;. Et tjuis est qui jacula 943 i culiis niplex qtti difficile riimpitur, quem nobis a
eoiiitn ignea possit exslingueie? Paraverunt enini n ,j) patria nostia. in bunc carcerem usque demisstim
sugillus suas in pharelra, ul sagiilenl in obscurorecloss finniter, obsecro, leneanuis : ul ipse nos sublevet,
coide (PsaL x, 5); sed et narritverunt titabsconderent >l ipse nos trahal et perlrahat usqtie ad couspeeiuin
laqueos, el dixerunt:Quis videbiieos? (Psal.Lynn, 6.).) glorioe magui Dei, qui est benediclus in saecula,
Nunc quideni qpene el vinlenler, nuttc pcciijt.e etil Amen.
fraudulenier, seniper aulem malitioseetcrudeliter
PRO DOMLNfCA I NOYEMBRIS.

SERMOI. el elevalum, et ptena erat omms terra majestale ejus,
Beverbis Isaim, vi,l,« Vidi Dominumsedentem,i etc. Sublimis qttaedam visio projjhelico nobis sermone
i. Vitli Dominum sedenlem super solium excelsum deseribitur. Vidi, inquil, Dominum sedentem. Ma-
(55) Hic Magdalena confunditur cum Maria sorore Lazari, et Peccairice, ut sernione 2 in Assumplione.
Bubius Bernardus sermone 12 in Caiiiic»,
Sio -
PRODOMINICAINOVEMBRIS SERMO"ti. S46
gnuiri spectaculum, fratres, et beati oculi qui vide- A saluiare Dei : sane non jam sine specie. el decore,
runt.-Quis nonloto desiderio concupiseat lantae sed in claritatelanta,iit majeslas ej'us repieal orberc
niaj'eslatis gloriam conletnplari? Hoc qiiippe san- terraTiim. ...
ctorum omnium tinicum semper desiderium fult. : 5. Opportune siquidem visione prima, tanquair
Ipse est enim in quem desidefanl angeli prospicere, Iiiemali adhue lempore, non snper solium, sed in
qnem videre vila seterna esl. Sed aliani, fratres, au- inferiori atque humiliori habilalione videlur. Dupli-
dio propbeiae ejustiem, et ejusdem Domini longe cem quippe solet habere magna doinus quaelibet
dissimilem visionerii. Siqtiidem Isaias iste est, qui in "mansionem, aeslivam superius, infeiius hiemalem.
alio Ipco sic Ibquilur : Vidimus eum, et non erat Igilur dum ipsa etiam discipulorum corda brumaji
ei speciesneque decor;et testimavimus eum lanquam adhttc glacie slringerenlur, et Pelrus quoque non
leprosum (Isai. uii, 2), etc. Ubi illiid prihium con- minus gelido corde, qttam corpore calefacerel se ad
sideranditm esl, qtiod eomlnunis illa, h.ec proplteli- prunas; lempusotnnino non eral haliitaudi in soiio,
cae praerogativae propria videalur. Non sine causa vel potius apparendi. Al ubi caniabitur canlicuri)
sane ibi, vidimus, sciiplum est; el hic, vidi : nisi tit novttm : Hiems abiit et recessit, fiores apparuerunt
illsm quidem inlelligas esse communem, hanc vcro . in terra nostra (Canl. n, 11, 12); opportune jam
excelleniiaesingularis. Siquitlein absque specie et' tunc ascendetur in solium, el habitabit Domiiius in
decore 044 v'a'11 eum, et sprevit Harodes : vide- excelso. -
ruiitipsi quoque Judaei.qitiei dinuineraverunlonmia 4. Pttia ergo Isaiam, cttm haec Ioqtiereiur, illius
ossa ejus. Jam vero super hac yisione beaia mani- -gloriam lemporis oculo praevidisse proplielico: Vidi,
feste propheta denuniians ail : Tollalur impius, ne inquil, Dominum sedentem supcr sotium excei-
videaCgloriam Dei (Isai.-s.-ayi, 10). sum, etc. Sed qttid |)ulainus?quale est soliuin istud,
2. Multifarie ergo miillisque modis non solum lo- "fratres? Neque enim Altissimiis in manifestis .vel
culus in" proplietis, sed el vistts est a prophelis. niannfactis inhabitat. Nulla omiiino maleiia corpo-
Agnoyit eum David minoraium ab angelis; Jereriiias . ralis apia tanlo solio, tanleofabricae congrua, digna
eliam vidit eum in terris cnm bominibus conver- ztanto habilatore videtur. Vivis esl construenda la-
santem; lsaias modo super solium excelsum, modo pidibus fabrica spirilualis, quam yera et aeterna
nonsolum infra, angelos aut inter homines, sed tan- Vita sua inbabitatione -dignetur. Quo.d si. minus
quanf leprosum se vidisse lestattir, id est non in tanto aedificiosufficii anêlica creatura, praevarica-
carne tantuni, sed in simililudine carnis peccati. torum utique miuorata- prsecipitio .: suscitet certe
Tu quoqrie si desideras videre subliinem, liumilem t de terra inopem, et de pulvere erigat pauperem, ut
prius Jesum videre ctirato. Iuluere prius exaltatum , collocet eum cum principibus, et soliiini gloriae
in deserto serpentem, si videre desideras regem in compleal. El fbrlassis proplerea ipse qui vidil, non
solio- residentetn. Ista te humili.et visio, rit illa raodo excelsum solium; sed et elevalum quoque
exallet humiliatum. Reprimal etsanei ista lumorem describil : ut proinde el aiigelorurii slabilis celsi-
(uum, nt Illa repleal el satiet desiderium ttium. tudo, el hominum misericors elevatio designetur.
Exinanitum vides? non silotiosa visiq, quia exalta- Quae sequuiilur, diligentiorem et ipsa cohsidera-'
tumpiiose viderenon poieris. Similis eris illi, cum lionem desiderare videntur : ideoque sufficial hodie
videris euni sicu.i est: esto et nunc similis ei, vivel coepisse. , . -
densenm sicut propler tefaclus .est. Si enim ne in 945 SERMO II (U).
humilitaie qitidem siiniliiudiiieni ej'us abnuis, cetia De verbis Isaim prophelw,\i, 1,5.
lihi subliiuiiaiis quoijue similitudo debelur. Nun- • 1. Plena erat, ait conteniplaior noster de eo,
quam illesociiim iribulalionis a commuiiione gloriae qiiem super solium videral, majestale ejus omnis
paiietur arceii. Denique usque adeo non dedigiiatur terra. Advenial, Domiue, regnum-luiim, iil maj'e-
passionis snae consorlem et in regnum admi(lere__ siate-tua sicut coelmn- i%plclur, replealur el terra.
secum, ut in cruce cbiifileiis lairo eadem die cttm •v ] Uiquid renim princeps hujus tnundi lanlo ubique
eo fuerit in pafadiso. Hinc est quod ait etiani ad furore debacchatur, nisi quia ierra dala esl in ma-
aposlolos.: Vosestis qui permansistis mecum in tri- nusimpii? Setl heecest hora ejus, etpotestas tene-
bulalionibus meis, et ego dispono vobis fegnum (Luc. rirarum. Eril cerie quando qui in coelolociim non
xxu, 28, 29). Quia ei-go si compaiimur, el con- habuil, elab ijisa quoque lerrae snperficie exttirba-
regnabimus : sit interim meditaiio nostra, fratres, Mtur niiser, cavernis utique subterraneis recluden-
Christus, et hic crucifixus. Ipsum ponamus signacu- dus. Hine quippe prophela David sanctorum prospc-
liimsupercor, signaculum superbrachium nostrum. ritale pi-aeinissa, de malignoetangelis seu membris
Ipsum ampleclamurrirachiis quibusdam vicariae di- rijus adjecit, et ait : Non sic impii, non sic, sed
lectionis.ipsrim sequairiur sludio pioeconversatioriis. tanquam pulvis, quem projicil venhis a facie lerra'
Hoe enim iler, quo ostendalur et nobis ipse, qui est (Psdl. i, 4).'Nulla jam lunc lehtandi facultas eril.
(51) In plerisque manuscriptis continua serie ser- fcns reperilur. Et in libiis Floiiim quinque isli ser^
mones tres sequentes coujungiintur, et fere deest mones laiidanlur. Vide lib. x, cap. 9 et 10. Ob-
quintus, qui n.ova commeriiaiio.est in verba Isaite : serva voces seraphim ei.clterubim in singulari scribi
sed tainen in Colbertino el Albo-Mantelloiun)codict- cum litiera m, iu plurali cum n in velustis liliris.
317 S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLENSIS 548,
inquielandi iinlla libertas; possibililas nulla noceri- A± riim prohavil, et reprobavit. Qnalem ergo, pntas,
di. Replebilur majt.stale Domini omnis terra, necesse 946 est hominem invetiiri, tjtii repudiaii
qttando j'am voluntalis ejus transgressio nulla erit; Jocuni angeli sorlialur? Plane immnnem ab omni
niagis anlem- quando crealura ipsa liberabiiur a iui.qiiilate, sed ab ea maxime, quae in ipso quoque
setviluie corruplionis luijfis; propler quam inge- angelo, non ad levem offensarii, non ad momenla-
miscit el parluril usque adhuc. Eril enim coelum. neam iram inventa est, sed atl odium sempilernum.
novtim, el lerra nova; nt quaqtta verleris oculos, in Semel lurbavit superbia regnum iilud, concussit
ipsii.tibi rerum facie, divina videalur qttodainmodo muros, etiam prostravii ex parle, et parte non mo-
resplendere majeslas. dica. Quid ergo? Facilene deinceps admiltenda vi-
2. Sedet est libi allera quaedam lerra propinquior, deinr? Nunquid non odil civitas illa, et vehementer.
et stiper hac amplior, ..usliorque solliciludo. Nemo hujusmodi pestem abominalur? Certi estole,fra(res,
quippe carnem suam odio habuit (Ephes. v, 29).Con- eum qui superbis noii pepercit angelis, nec liomini-
solare ergo eam, ul e( ipsa requiescnt in spe : au- bus parcilurum. Non esl coiurarius sibi ipsi, non
diens iiimiriim, qttia replebilur majesla(e Domini est personarum acceplor; similia suiit jttdicia ejtts.
omnis terra. Quomodo enim ntinc carnem nosiram, Sola ei placel humililas, sive in angelo, sive in ho-
dilectissimi, majeslas divina repleal, ciim et magnus P- nrine : el qui sedel iu throno, soloseligil subditos,
ille Paultis, primilias laiilum spirilus habens, in- e quibus repleal lemplum. Scriplum qiiippe esl :
gemiscat miserabililersalis, el dicat: Scio quia non Quis sicul DominusDeus noster, qui in allis habital,
est in me, hqc esl in carne mea,bonum? (liom. vn, et humiiia respicil in ccelo, el in lerra? (Psal. cxn,
18.) Et cerle jani uon domitiabalur peccattim in 5, 6.) Vide autem ne forle Michaelis verbum. sit,
ejtis moiiali corpore (Ro»i. vi, 12). Nota lamen superbo illi dicenli: Similis ero Altissimo, in faciem
adbuc, et corpus morlale perhiberi, et peccaii quo- resisienlis. Michael qiiippe inlerpretaluin dicitur,
que soliim domiiiium negari. Erat enim eiiam lunc quis ut Deus?
lex peccati in membtis ejtts (Rom. vn, 25), quam i. Bene ergo propheta cum dixissel, vidisse se
quidem majestalis pleniludo cttm venerit, prorsus Dominum sedenlem super solium excelsum etele-
cxcludel. Non solum aulein, sed el novissima ini- vatuni; ne forte aul excelsum inlelligeres de eo
ntica desirtieiur mors. Replebitur ei'go majeslale dicium qui ait: Ascendam super altiludinem nubium
Domini lerra nostra, quaudo prorstis de medio fiet (Isat. xiv, ii); aui elevaluin referres ad eos homi-
et pecca.i omnis seiisus, el debiium moiiis. Replebi- nes, qui in superhiam efigunlur, addidil : Et ea
tur, inqttam, oninis terra nosira Domini maj'eslate, ' qum sub ipso erant, replebant temptum; ul mani-
qtiando resurreclionis gloria veslietur, indtiel im- *-"feste intclligas, non eam alliludiiie.m commendari,
moiialilalis stolam, configurabitur denique clarilali quae exlollitur adversus eum.; sed eos in templo,
corpori-s Chi-isti.. Salvalorem siqiiidcm exspeclamus, - sive in solio fore, qui sub eo sunt, alios quiderri
qttireformabil corpus Iiumililatis noslrm, configura- excelsos slabilitale solida,. alios ex imo levatos mi-
tum cbrpori claritalis sux (Philipp. m, 20). Quid seralione divina. Ac ne forte obj"icias, ditiorii ejtts
adhuc murmuras, caro niisera, qtiid adhuc recalci- universa subesse, nec quidqtiam determinaiioiiis
tras, et atlversus spirittun concitpiscis ? Si le hunii- habere quoil ait: Qttm sub ipso erant : ut solam,
liat, si casligal, si redigit in servitiilem; id profecto quae voluniaria esl.et ex fervore charitaiis procedit,
in luo genere non niinus lua interesl quani ipsius. approbaret et commendaret Dei siibjectionem, addi-
Quid eis invides, qui de operipus vermium, el mu-. dit et de seraphim, de quibtis el nos loco suo dicer
- tium pellibus inglotiam plane gloriam mendieare mus, quqd ab eo fueril datum.
non erubescunt, cttllit intliguo viris.inlerdicto et 5. El ea, inquil, qtim sub ipso erant , replebant
mulieribtis; semeiipsos dehoneslantes potius quami templum. Ab iniiiosiqiiidem creaverataiigelosDeiis,
ornantes? Reformenl ipsi, aul magis ceiie dcfor-• in quibtts beali illius (einjili plenitudo couslarei:
ment corpora sua; te, si ftieris corpus humilitaiis, n, sed non in omnibus beiieplnciium est ei, quia el in
reformabit idem atiifex qui formavii. Illam, si non ipsis, ul scriptum est, angelis sjuisreperit pravitatem
desipis, praestolabere nianum, ut quod fecil, ipsa (Job. iv, 18.. Fuil quippe in eis qui diceret: Ponam
t reficiat. • , , sedem meam ad aquilonem (Isai. xiv, 15); et popu-
i ., 5. Jam _veroqttid iu ipsa prophetica visione se- lum qui sibi crederet, habuil. Miser ipse, qni sine
qtialur aitende : Et ea, inquit, qum sub ipso erant, Deoesse maluit, quam sub Deo; iniseri el illi, qui
replebani lemplum. Proplerea sane dixil : Humi- videntes furem cucurrerunl cum eo. Exiertint iufe-
liare sub potenii manu Dei, ut exallet te in temporei lices, et vacuus reliclus esi Iocus, quem accipiat
visiiaiwnis (I Petr.-v, 6). Vide ut sub ipso inve- alter.Nonne Deo subj'ecia eris, anima inea?Alioquiti
niaris, alioqttin non poteris esse cum ipso. Quid1 nec tibi Iocus erit in (emplo, quia qum sub ipso
enim? putas, intliffercnier admitlet homines ini eranl, replebant lempluni. Frustra pulsaburil faiuaa
illud lantae beatitttdinis letiiplum, qui ne -ipsosqui- virgines, invarium clamabunt, ubi impletaefuerint
dem angelos iitdifferenler reliquit in eo? aut non nuptiae discumbentiiim, el janua.clausa erit. Infelix
(lisceiiiei inter glebas, qui discrevit inter stellas?. anima, cui a nuptiis illis coiitigeril excludi! lnfelix
Esaminabit cerle argentum, qui ipsum quoque au«. de quo clamabitur: Tollatur impius, ne videal glo~
349 PRO DOMINICAI NOVEMBRiS SERMO III. 550:
riam Dei (Isai. xxvi, 10). Dlquid enim lucem banc jA Dominttm, lanquum veri solis orlum, in damriato
temporalem miser ille videt, qtti gloriam illam nori illo queni assitmplurus es iiomine prievenire, et
merebilur iiiliieri ?. Uiinam nihil" uuquam vitlissel extolli superonine quod dicilur, aiit colilur Deus;
octilus metts, si illa, quod averlat Deus, frtisiraitdus quia ct luuc advenlus ej'us illustralione penilus-
esl visione! Eanl superbi, insolescant magis; extol- deslrueris.
lanlur, inflenlur, appetant semper in cunmlo appa- 2.Quam mellus, et certe non ad.insipientiam sihi,
rere: ut cum yeneril aequilalis linea", a plenitudine' . Joaimes Bajitista, siquidem et ipse lucifer fuil, iion-
ejiciaulur. Tuveronon sic, sed Deo subjecla esio,.. -sua praesiimpiione, ne el ipsefiiressel cl lairo, sed
anima inea, subjecla sane. ex animo, subj'ecla cum Dei Palris auctoriiaie praeinissnsesl ante Dominum !
fervore devolionis; quia seraphim slabant super - Ecce, inquit, mitto angeium meitm anle faciem tuam
illud. Cum quibus slemus el nos hodie, fralres, iiec (Luci'vn, 27), elc. Habesel iiijisalmo de eodeni :
dimoveamur a (emplo islo, in quo omnes dicunt Paravi tueernam Chrisio meo (Psal., cxxxi, 17) llle
gloiiam, quia gloriam conlemplaiilur Doinini nostri enim erat iuceina ardens el iitcens : el voluerunt
Jesu Christi, qtii est super omnia Deus benedictus Judaeiad horam exsullaie in iuniine cjus, setl non
in saecula.Ameri. ipse. Unde ergo ? Ipsum interroga, ipse de se lo-
SERMO III. * quatur. Amicus, inquil, sponsi stat, et gaudio.gau-
H
De verbisIsaia; prophetm, vi, 2. det propter vocem sponsi (Joan. ni, 29). Stal ergo
'1. Nonvobis arbilror excidisse de duobus sera- Joannes : neque enim arundo esl veulo agitaia; Stat
phim hodie nobis liabendum esse sernionem, 947 quia amicus esl, stal quia ardens est, ei serajihim .
propter illud Isaiae, qiii posiquaro Dominum sese stare describuiilur. Vere tiinicus spousi, qui proce-
vidisse testatus esl stiper. solium residentem, addir denlis tle thalamo suo non oehiiilalur gloriam, sed
dit, seraphim siare super illud. Seraphim qtiidem, parat viam, sctl praedical.graliam; ut et ipse de
dilectissiuii, sicut freqttenter audistis , nomen est pieniiudiiie ejtts accipere mereatur, Lucel ergo-
supernoriirii spiriuium , ordinis unius de novem, Joannes, tanto iiliqueclarius, quaiilo amplius fcrvel;
ipsiusfjuesummi alque supremi. Verum hoc Iocq, ut fanlo verius, qnanto iiiimis appetil Iucere. Fitlelis
arbilror,non in ea poriitur significalione, praeserlim lucifer, qui Solis jus.iiia.iion usurpare venerii, sed
cum innumerailla sinl agmiua, hic vero dtto. lan- proenuntiare splendorem. Non sum ego, inquit,
ttim serapbim describanlur. Et ego qnidem, fralres, Christus; venil forlior me posl riie, citjus non sum
si licel in hac p.arte unicuique nbundare in suo dignus solverecorrigiatn calceamenli; el illud -: Ego
sensn, in duobus seraphim dttplicem arbitror intel- „ baptizo vos aqua, ille baptizabil vos Spiriiu sancto el
ligi crealuram ralionabilem, angelicam scilice.t et igne (Joan. i, 20, 20, 27,, 35). Ac si manifeste
"liumananf.Nec mireris liominem seraphim facittni : lucifer dicere videatur : Quid adtniramini inluenteg
memenlo quia Crealor et Dominiis seraphim factus splendorem meum?Non sum ego sol; longe alium
est houio. Ad coniunieliam tuam,"o snperbe, qui videbitis eum, in cujus comparatione lenebrae sum,
creatus inler angelos, inter angelos siare non nte- etnon lux.Ego, lanqtiam sidus aiuelucaniim, ma-
ruisti, ecce rex noster novos in lerra angelos fa- tulino vos rore perfundo; ille emiliel in fervore
bricalurus advenil. Alque, ul tabescasamplius, et radios suos, solvet glacies, paludes siccabil, algentes
livore proprio lorquearis; non qualescuuque, nec calefaciet, pariperibus eril pro veslimenlo. Nec
inferioris alicujus ordinis angelos, sed sefapbim. sane dissonat a.verbo judicis vox prajcttrsoTis, sed
Audi enim quid ipse loqualur. Ignem, inqttii, veni manifesie ignem a Joaiine promissum Cliristus exhi-
mitlere in terram; eiquid volo, nisi ut accendtttur? buit, dicens: Jgnem veni mittere in lerram.
(Luc. xn, 49.) Vull ergo serapbim fabricari, ul ibi @4S 3. Dicas foiiassis, iti igne ulfcrvorem, sic
stent, unde tu corruisii. Seraphim, inquil, siabant iX splendorem esse. Non contendo, licet'fervor ei"
super illud. Utquid ergo ttt,. qui niane oriebaris, quodam modo subslantialior videalur. I|)sum potius
Lttcifer, in verilale non slelisti, nisi quia seraphim D I) audiamus, quid magis in igne commeiidel. Ignem,
non fttisti? Seraphim quippe ardehs vel" incendens ait, veni mitlere in lerram; et qttid volo, nisi ul
inierpretatur. Tu vero habuisti, miser, liicem, sed ardeat? Cognovisti certe quid velil. Sed ne illud
artlorem non habuislj. Bonum erat tibi, si ignifer quidem iguoras, quod vila in volunlale ejus (Psal.
magis esses quam lucifer, nec lam immoderalo xxix, 0); et servus sciens, itec faciens Doinini vo-
appeiilu Iucendi, ul eras. frigidus ipse, frigidam luntalem, plagis pluritnis habeat vapulare (Luc. xu,
quoque eligeres regionem. Dixisti enim : Ascendam %Tt).Quid lucere festinas? Nondmn ijlud adyenit
super altiludinem nubium, sedebo in lateribus aqui- (enipus, in quo fulgebunt jusli, sicut soi, in regno
lonis (Isa_. xiv, 15, 14). Qtiid feslinas mane oriri, Pa(ris eoriini. liuerim perniciosus est iste appetitus
_Lucifer? quid gloriaris stiper sidera, quibus ali- lucendi : fervere enini mnlio melius. Deniqiie si
quando clarius rutilare videris ? Brevis om.ninoerit lam vehenienfer splendorem desidcras, quod videri
gloriaiio tua. Sequittir le Sol justitiae, quem te esse ' vis, esse curaloj et primum quaere fervorein, nec
vana «iimulaiione j'actabas, cujus fervore pariter et dubitim qnin el splendor atljiciatur tibi. Alioqtiin
spleiidore in .iiiliilum redactus omiiino dispareas. incassum laboias, quia vanus splendor absijue fer-
f rustra quoque paras venturum in iine saeculorum vore. Mutuata, aul raagis «erie simulala iux est,
§51 , S. BERNARDIABBATISCLAR^VALLENSIS ! SS2
i. c
quae non ari, igne procedit. Quod autem alienum est,. A volalu alncrilaiem promilti, ne videlicel insensibilis
ad modicum poleris usurpare. Erit major conCusio,. quaedam et quasi lapidea siabililas aestiinelur. Sed
quod non erat luum, tuum voluisse videri. Luna, ut dicas : Elsi alas babere necesseesl, quare lam mul-
aiunl, liabet absque fervore splendorem, sed et tas? Quid sibi vull mulliplicilas ©49 lsla penna-
ipsum muiuaiur a sole; ideoque tam frequenler, rum ? Audi quod sequiutr: Duabits alis velabanl ca-
imo e( semper-mulatur, nec unquam in eodem slalu put, duabus pedes, el duabus volabant. In qttibus
permanet. Sic profeclo slultus ut luna mutalur, sa- verbis videre mihi videor, quod de statione dictum
piens permanet ul sot (Eccli. xxvn, 12). Ille, iiiqtiam, est, volatu riianifestius explicari. Quo enim seraphim
stultus, qui in decore suo perdidit sapientiam, id volanl, nisi in euni, cuj"us ai-dent amore? Vide
est qui; refriguit in splendore. '< flaminain quasi volatUem, et stanietn simul; nec
i. Cecidil ergo Lttcifer ui fulgur de ccelo; seraphim niiraberis jairi serapliim slantes yolare, stafe vo-
vero slant super iltud. Stant plane seraphim; quia lantes. /
chai-ilas nunquam excidit (I Gor. xiu, 8). Slant 2. Sed quia diximus qtio volant; ipsas quoque
auoniii et suspensi in eoriteinplatione sedentis in quibus volanl alas exigerereligiosa euripsilas yeslra
tlirono, slant iifseterna incomhiutabililale et aeter- videiur. Certius posset et credibilius iestimoitium
niiate iiicomniutabili. Tu sedere, (entasti, o impie, P peiijibere, cui datum est et videre. Ego tamen opi-
propterea tui moti sunt pedes, el effusi sunt gresstis nor non incongrue pennas islas agnilionem el devo-
tui. Filius est qui sedet in throno, Dominus sabaolb, lionem inielLgi posse, quibus in eum, qni supraipsqs
cum tranquillitale jutlicans omnia. Sola sedet Tri- esl, seraphim rapiuntur; Levai quippe cqgnitionis
nitas, quaesola habel immortalitatem [qlias, immu- ala, sed sola non sufflcil. Ruit citius qui una lari-
labilitatem]; sola est apud quani non esi transniu- tum ala volare cbiiteiulil: et quo ningis attolliuir,
latio, nee vicissitudinis obumbralio. Seraphim vero pejus collidilur. Experti sunt Iioc pbilosoplii gen-
Stant immulabiles quidem,, sed suo modo, non in lium, qui criin cognovisserit Deum, non sieut Deum
ejus eomparalione. Slant exlendeities se.el inten- glorificaverurit, sed evanuerunt in cogilalionibus
dentes in eum, in quem prospicere concupiscunt. suis, el obseuratum esl insipiens cor eorum. Deni-
Qui sedere praesumpsil, seipso volttit esse contenius: que traditi in^reprobum seiisum, risque iiijipsis
unde solam hodieque maliiiam esurit; quia solam eiiam passiones igiiominiae corrueruiit (Rom. i, 21,
habet hanc a semetipso. Cum loquilur menducium, 26, 28); adeo vera jirobatur illa senieiuia : Scienti
de proprio loquilur; quia mendax est, et paler ejus bonum el non facienti, peccatum est illi (Jac. iv, 17).
(Joan. vni, 44).. Quod audis de verbo mendacii; Q , Sic el zelus ahsque scieniia, quo veheinenliiis irruit,
intellige et de opere malilioe. Elj Iicet male sibi in eo gravius corfuit, itnjiiiigens niminim alque !resi-
malo cotnplaceat, sufflcere tanien sibi nunquam liens. Ubi vero intelligentiam charitas, agniiioiiem
poterit uec in ipso. Sola proinde sedel Trinitas devolio comitalur ; v.olet secure quisquis ejusmodi
summa, quaj sola habet in se esse : in se esl, et esl, volet sine line, quia volat in oeternilatem.
ideo sola yere esl; sola se fruitur, sola nullius egel, 5. Jam snper ea, qua; praemittitur, capitis et pe-
sola sufficit sibi ips.i. dum velatione exslat a Patribus probaia senlenlia^
SERMO IV. Dei caput, pedesque velari, eo quod laleat quid anle
De verbis Isaim prophelm, vi, 2. mundum fueril, qtiidve fulurum sil post ejus' con- .
I. Cum dixisset propheta, quia seraphim slabant, summalionem. El hoc quidempro eo, quod distincle
a.djunxit deinde,el ail: Sex alai uni, el sex alm qlieri. iu Lalinis codicibus scfipltim esl: Caput ejus et
Quid sibi yoliin.l alae istae, fratres? Ergone eiiai.n pedes ejus. Tesxalur autem intei-pres noster (55-56)
cum hiems transieril, et sedebit Rex stiper solium, in Hebraeo verbum csse commune, quod inlerpretari
volandtini adhuc erit et ipsis seraphim, ul possint possile/us, et suani; ut seiaphim j'uxta liebraei ser-
diversis occurrere necessitalibus divefsorum , ab inonis an)biguiiatem,'vel faciem pedesqtte Dei, vel
iniiiiiiieniibus liberare periculis,! openi ferre labo- D; suam faciem ac pe.des operife dicanlur. Unde et
. rantibus, in iribulatione positos consolari? Absilrut inirum videri potest, cur e duobus eiiin magis in
in illo ffiternae beatitudinis regno necessilas, aut iiiierprelaiioueelegerit sensum, quem visionis ipsius.
periculum, autlabor, aut tribulatio sil, cui oporteat consequenlia riiiiius videlur adiiiitlere, ul videlicet
subveniri. Al quid ergo lunc alae? Placet mibi sialio volareul, et velarent pariter caput pedesijuesedenlis,
illa, omnino sic vplo manere, riec aliquid proi;sus nisi quod Origenis exposilionem secutus esf in'" hac
admitto, quo mibi slahililas illa| depereal. Verum- parte. < .. - ' • ,
lameti scio, beate Isaia, quod ipropheta es lu, et i. Quod si de ipsis quoque seraphim licet acci-
spirituin.ejus habes, qui abtindantia pietatis excedit pere, sic pinge ea^ ut opeiio capite et pedibus, so-
homiiium non modo merita, sed et vola. Salva niihi lum appareat corpus meditim, sed et ipsum qiioqiie
- sit illa lam amala slabilitas : jam si quid aloe istae non
petiifus, propier eas nimirum alas, quibus vo-
ad beallludinen) addiderint, non rccuso. Credo au- lare perbibentur. Considero siqiiidei.it quasi quod-
tem sicul-.in statione immulabilitalem., sic et ia dam caput, corpus et pedes meos ih verbis Apqstoii,
tSS-56} B. Hiei'onymus.
S55 PB.0 DOMINICAl NOVEMBRISSERMO V. 5S4
tniibus ait : Quos enim prwscivit et pradeslinavit, A , et accubilum esl, eogilari posse distinctio videa-
conformes fieri imaginis Filii.sui: et qnos prmdeslir tur.
navil, hosel vocavil; quos autem vocavil, Itos el jusli- . 2. Denique parum videlur sponsse videre seden-
ficavil; quos autem juslificavit, hos et magnificavit teni; cubanlem sibi flagjlat indicari. Indica mihi,
(Rom. vm, 29, 50). Itaque inilium meum solius ait, quem diligit anima titeii, ubi cubes in meridie
graliae est, et noii habeo qnid mihi.in pnedeslina- (Canl. i,.6). Sed et aniniae omni, quae sanum sapil,
lione altribuam, sive vocatione. Non sic sane ab dulcius sapit per omnem nioditm quod Apostolus.
Dperejustiflcaiionis alienus sum : operaiur et il|ud ait : Qui adhwret Deo, unus spirilus esl (I Cor. vi,
gratia, sed plane. niecum. Videsne quemadmodum . 17); quam quod aposlolis dicilur : Cum sederit Rex
serapbim in medio appareat aliquatenus ? Porro in sede majeslalis sum, sedebilis et vos judicanles
consummatio quidein et ipsa solius gratiee est: nec (Matih. xix, 28). Haud niinus utiqne-jucundior
esl mihi in hae parte, vel. cttni ea, siye in ea glo- sessione cubalio. Ego in Paire, ait Filiu.s', el Palef
riari, quasi coadjutor videar, aut cooperator. Velat in me esl (Joan. x, 581. Non poluil expressius sub-
iiaque seraphim caput suum duabus pennis, si et- slantia. unilas, commendari. Ubi euim uteique in
veraciler. eognoverit, el htimililer falealur, quia altero, nibil quasi exterius licet, nihil.inierius co-
misericordia eum sola pncvene.rit. Velat et pedes '"giiari; simplicissimam magis credi necesse est in
alis .a:que duabus, si misericordiae quOque, quoe ambobus substautiae unilatem. Verumlamen aliqua-
subsecutura esl, nec ignarus exsliterit, riec ingra- lentis huic simile est qttod dicilnr: Qui manei in
lus. Quam sane capitis el pedum velalioneni et nunc charilaie, in Deo manet, el Deus in eo (I Joan. iv,
quoque negligere non oporief, licet tunc maxime 16): nisi qtiod hic quidem spirilualis quoetlamimio,
perficienda sil, quando j'udex sedebit super solium, s.ecundnm quod supra memoravinms : Qui adhmre-t
el aslanfes sibi seraphim ei agriitione verilaiis sub- Deo; noii qtiitlem unum, id est non una subslantia,
tilius illus_ra_.il,el iuQamm.abilvehementius. cliari-. sed unus spiritus est;. illic vero naluralis politis et
tatis ardore. In quorum numero indignos nos servos substaniialis unilas designalur. llnde el liabes in
nominis sui ipsa, de qua locuti sumus, 950 consti- Evangelio : Ego eiPater unum sumus (Joan. x, 50).
luere dignetttr misericordia; quae ab oeienio esl et Ilhid prointle .juxta praefatam simililudiuem, lan-
usque in aeternum sttper eleclos, in medio quidem quam cubiciilum.Unigeniii, et quasi sa.uma quae-
iiliqiiatenus oslendens. liberum arbitrium , metiti dam roquies Domini esl. Nos quoqtte per hanc vo-
- gratia; priiicipium vero ei lineiii oniiiino soli vinili- Jiiiilaltiii. unioiiemel adlioesionem spiriius, quam
cans sibi: ut sil nobis alpha el omega Do.i.inns nimiiiini cliarilas facit pro noslip qiiidem. modulo,
Deus nosler; et pro utroqtie jure claniemus : Non ~*in boc suiim cubiculum el in suam requiem faclus
nobis, Dontinc, non nobis, sed npmini 4uo dd gloriatn eiiam priinogeuitus inirodiicil.
(Psal. cxm, 1). Auien. 5. Jatn verp qttod dicitur a Patre, ambulanlem si-
SERMO.V.. gnifical, et ad eum, quem jiroxime ipso praeslante.
De verbisIsaim prophelm,vi, 1,5. cclebraluri stimus, speclal Incarnalionis ejns ad-
. 1. Commendanl nohis sacrae lilterae Cbrisium yeiilum. Hinc.nimirum et ipse aii : Ego enim a Deo
Dominum el ex Patre, et in Patre, et cuin Pafre, processi el veni (Joan. ym, 42). In lerris denique
el a Pa(re, el pro Patre, eiiam et sub Patre. Quod visus, et cum hominibtis conversatus, medius no-
dicitur, exPatre, ineffabilis est nalivitas; quod in s.lrum, quem nesciebamus, stetit, verus quidem Em-
Palre, cohsubslaiilialis uuilas; quod cum Patre, mantiel, nobiscum DeHs,nobiscum slans, sed pro
tequalilas majeslalis. Sane enim tria. haec ab aeler-. Patre. Quod enim npbiscum sletii, .adjuloriuin;
no. Caeterutnsi ex Palre nascens; quid in Palre, aut quod pro Palre stetit, zelum designat. Paleniam
cum Patre? Non.incongrue forsitan in Patre cubans, nempe quaerebal in omnilms gloriam, cujus et vene-
cum Palre sedens dicatur. E_l audite consessus rat facere voluutatem. Caelerumsi pendenlein 951
- liujus, el. hujus accubilus ralionem. Sicul enim consideres ; si Christum el hunc crucifixum atien-
]
j)
sessio majestalem, sic.consessio oequalitalem ex- das, ibi maxime evidentissimeque eum sttb Patrs
primit majesiatis, praeserlim cuni sii ei sedes a reperies. Hocenim proprie ac speciali.ter ad huinanae
dexlris Palris, non.sane sub pedibus, vel qpasi a pertinuitnaturae humiliiaiem, secttndum quam ipse
lergo. El sedere quidem jam quiescere est, sed ait: Pater major me est (Joqn. xiv, 28). Dicerene
jacere magis. .Quid aulem deleclabilius et qtiodam- audebimus quod aliquando etiam fueril sine Palre?
modo dulciusesse videbilur Filio, quod.in Patre est, Nemo id praesumeret, si non prior ipse - dixisset:
an quod cum Palie omnibuspraeesi? -In qito putas Deusmeus, Deusmeus, ulquid dereliquisli me? (Mallh.
horrim summa illapax Dei, quae exsttperal omnem xxvn, 40.) Quasi quaedam entm ibi derelictio fuil,
sensum, el singularis requies Domini competenlius ubi iutlla fuit in lanta nccessitale virtulis exhibilio,
assignetttr? Elsi diynesalis ore itl exprimi neqtieat, nujia oslensio niajesiatis.,
coide lainen forsiian pie concipilur : ut salva qui- 4. Habemus iiaque Chfisluiri exPatre nascentera,
dem in oninibus.iHius.ittiiivisibiii simplicilaie essen- in Palre cubaiUem, cum Patre sedehiem, a Patie
tise, inter gloriae aequalitatem, et substantiaj unita- anibulantem, pro Palre stantem, sub Patre pendeu-
~£W,velut simiiis quoedamei, quae inter consessuni tem? sine Palre quodammodo morieriiem. Qtionani
555 S. BERNARDIABBATISCLARJE-VALLENSIS 5*6
jgitur niodo ex liis vidisse eum credemus Isaiam,,, A tas Dei, quando eis efHcittircum ipso ima vomntas-
cuni dicerct : Vidi Dominum sedenienvsuper solium i Haecsane adhoesiospiritualis tiiium spiriiuni faciens,
excelsumet elevaium'! Longe eniin per oimiem mo- sicul miiltilutlinis quoque credentium cor.tiriuin-et
dum dissimilis ea visio fuii, de qua alibi idem pro- aniina una Iegilur exslitlsse (Aci. IV, 52). Et ea qum
phela : Vidimus eum, inquit, el non erat ei species 5 sub ipso erant, replebant templum. Replebant omni
neyte decor : et wstimavimuseuni lanquam lepro- benediclionespiriiuali, replebanl 952 consolaiione
sitm, et percitssuma Deo, el humilialutn. Idem utro- divina, replebant divisionibits gr&ijarum, replebaut
bique vidil eumdem; sed non vitlit eodem modo, aci deniqtie irnctu sanclifiealioitis : siquiriem domttm
per iioc qiiodam modo non eumdem. Ibi eiiiin viditf tiiain, Doniine, decet sanctiiudo. Replebant diversis
einn lividum plagis, saiuratum opprobriis, afDicium i cbarismaitim tlonis, spifilu sapientiaa e( inielleclus,
Stipjiliciis,lacessilum injuriis. Vidilderiiqtieconlem- consilii el fiiiiitudiuis, scienliie et pietatis; etireple-
plihilem, vidil petideriiem, vidit propier nos morien» bant illud spiritu limoris Doinini.
tem, ei ail: Aitritus esl propter scelera nostra, cujus; 6. Serapltim stabant super illud. Nomcn.est ordi-
itvore sanati sumus (Isai.Lin, 2-5). Ibi, inquaiu, nonis aiigelorum summi aique siipreini, ul merito
vissiiuiis virortim apparuit et despecttis; bic attteni stare super caeieros describanlur : el ipsi tamen
plena eralomiiis terra majeslaleipsius. lhi virdolo- "' quamlibel caeteris procstenl, astau( liihiloiniiuis
rum, et sciens innrmilalem; bic Dbminussetlens. Domiiio pricsiilenli, devotum titiqite minisieriimi,
El illa qtiidem comtnunisvisio verho plitralisnumeri et plenuin rcveTenliieobsequium exhiheutes. Aliler
designatttr : hatc atttem lam sihgularis est,' qtiam eriitn Domini, aliter angeli, aliter hominis inieliigi
sublimis. Ibi ergo tanqtiiim unus de mtilliiudine : convenil sialioiiem. Slal Christus pro Palre zelans,
Vidimus ail; liic vero lanquam scilus el soruarius, Pnlris gloriam qtiaerens; el taiiqiiain fidelis Unige-
levans se supra se : Vidi, inqiiil, Dominum seden- nilns, iiim el primogenitiis Pairis, zelo Palris ad-
lem, etc. Sane contpelenter Doiniiius dicitur, qui juvans adoptivos. Sic illiiin Siephaitus staiilem
sedere conspicilur. Sedere enim proesidentis est, vidit (Act. vn, 55), qiiem hahtiit 'adjuloreni : sic
sedere doniinanlis est el regnanlis. Maxime vero Propbetn in atijtiioiium eum surgcre precahalur,
sedere super solium, dominatioiiem nolat; nam se- Exsttrge, inquiens, Domine, adjuva nos (Psal. XLIII,
dere simpliciter, aliqitando et humiliat'onem. Caete- 26). Sane angelica siaiio ministratio est, dieente
rum, ut proediximiis,qui in Patre cubat delicians, propheta : Millia.milliitm minislrabant ei, etdecies
cum Patre imperans sedel; ibi sponsus amabilis, cenlena millia assistebahl (Dan. vn, 1U). Nnm hoini-
hic domiiitis adrairabilis; denique gloriesus Deus in ( riis qttitlemsiare, persisiere est iu vigore atiimi, el
sanciis suis, inirabilis in majestale sua. Observatione propositi. Sic Moyses stetit iri con-
5. Vidi, inqiiil, Dominum sedentemsuper solium fraclione in coiispcctu Domini, ut aveneret iram
excelsumel elevaium, etplena eral omnis terra ma- ejus : sic sietii Pitiiiees, et placavit (Psal. cv, 26,
jestale ejus : et ea qum sub ipso erant, replebant lem- 50). Seraphim slabant super illud. Qnitl sihi vult,
plum. Quae enim sub ipso erant? Nunquid ipsum quod.non unum, non plurimos stanles vidisse se
quod dixerat soliuin? Quamliliet excelsum et ele- pefhibel proplieta, sed duos? Duos siqtiitlem ei
vaiuni, sub ipso lanien iiihilominiis eral. Si enim apparuisse constat ex eo quod seculus adj'unxit :
ipse super solium sedens, solium plarie sttb ipso. Et Sex alm uni, el sex alm nlleri. El bene duo stabanl:
quomodo illud replebal lempluni? Deinde qtiando el Vmenim soli, quia s? cecideril, non habel sublevan-
ipsa jam lerra oiniiis plena esl niajestate ej'us; quo- tem (Eccle. iv, 10)."Vselibi, superbiaespirilus, soli-
niodo leinplitm adhuc vel unde replettir? Enimvero tudinis et solitariae pricsumpiionis amaior : non
disce ex hisquae attdis, solitim non machinam iina- stetisti in veritale; expulsus es; pes superbix siare
gitiari corpoream, sed angelicam inteliigere crealu- non poluit. Solus setlere voleus, lauquam fulgur ceci-
ratii. Si enitn sedes sapientiacest aniina jusli, quam disti tle coelo, non habilurus aliqtiando sublevanlein.
diguior sedes anjselisancii? Ilocplaue solium gloriae D 7. Sex alm uni, el sex alw alleri. Ad quid niulti-
ejus, excelsum per naturam, sed mullo magis per plicilas isla pemiarum ? Duabus',,iuquil,"nelabanl
gratiam elevalum. Excelsosenim fecit eos natura capul ejus, et duabus pedes; el duabtts volubant.
conditionis, elevatos gralia confinnationis, de qua Grande mysierium et profundum uiique sacrainei!-
dicilttr: VerboDominicmlifirmali sitnt (Psal. xxxn, lunil Attenlas in vobis ha»cverba desideraul aures,
]6). Ea igilur agmina angelorrim, in quibus sedet sed niullo magis disertam iri nobis liiiguain exi-
Deus, et quae sub ipso stinl, letnplum replent, licet giinl, maximeque aninium spii-ilualem. Dico auiein
jam terra oninis.ipsius plena sit tnajestate.. Ubique utcunque quodseiUio, nec sane affirinaiis dico, sed
enim regnat, ubique imperat, ubique majeslas ejus, coiyeclans qnodammodo et opinans. Quid enim
sed gralia foiie non ita. Non, inqiiam, ubiqite sicut aesttmare vetat, dejeclo Lucifero, ad pervigiles ex-
polestas, sic el vohiitlas ejus bona, et beneplacens cttbias seraphim constitutos;. sicut ej*e.:tohomiiie,
el perfec(a. Alioquin quid esl quod dicimus : Fiat teste Scriplura, cherubira atd custodiam posuiiDeus?
j volumastua,sicut in caeloet in terra? (Malth.vi, iO.) . Nec incongrtie forsitan chertibim flammeus traditur
Fit enim volutitas ejus de omnibus, ftt per omnes, gladius (Gen. m, 24), ut a ligno vitaeincisiq pari-
fjgii in oninibus laitteu. In electis spiritibus fit volun- ter el iiicensio, quibus niliUcarni-terribilius/.iua-
SJ57 PRO DOMINICAI NOVEMBRISSERMO V. 358
num prohibeant corporalem. JPorro seraphim tan- &.Judicia tua abyssits mulla (Psal. xxxv, 7), nonjn-
lura alas accipiunt, quariim velamirie arceant ocu- _ congrue forte yidelur jiedurii pnsse appellatioiu
Ium spirilualem. Denique duabus, inquit, veldbant signari. Sunl enim velut qtiidam pedes ejus, inve-
caput ejus, et duabus pedes; ut nec altaDei, nec sligahiles vise ejus, iiiscrulahilia judicia ejtis, pro
profunda ejus iniquus ille valeal conlemplari. Erit fundum sapientioeejus, el irreprehensibilis quaedam,
cum revelabilur gloria Domini ; sed non,erit hoc sed incomprehensibilis dispositio ejus. ;_Ad hhs
nisifaclum fiierit.ante [qttod scriptum est, Tollatur pedes ipsuiri quoque Dominicoeiricarnationis mysie-
impiiis, ne videat gleriam Dei (Isai. xxvi.iO).. Inle- rium specialiter upscilur petiinere, et omnis parifer
rim sane velalur caput, velanlur pedes, ut medium operalioriostrse salutis.Cernere esl quam.sil jttsiitia
quidein aliquid eidem impio videndum, sedadinvi- illa subliinis, quam sicut monies Dei propheta esse '
dendum. ulique relinquaiur. Et velanlur alis, quaj miratur. Nostra enim (si qua est) liumilis est jtisti-
' nimirum sic illuni
arceanl, ui istos suslineant et tia, recta forsiian, sed non pura. Nisi forle.in&liores
sustoilant. nos esse credimus, qnam patres nosiros, qui iion
8. Quaerendum lamen prius, quibus alis volare iiiinus veraciier .quam, humiliter aiebant -: Omnes
dicantur; quia duabus, inquit, volabant. Nec iricbnr jtisiiiiw nosirm, lanquam pannus menstrualat.mulieris
grtie forsitan duas istas nalurae, el gratiae dicimus : (Isai. LXIV,6). Quomodo euim pufa juslitia, ubi
praeserlim cum priusquoque in hisipsis eliam solii adbuc rion potest ctilpa deesse? Recta proinde in-
celsitudo et elevalio a nobis.fuerit assignata. Viva- terim vi.deri polesl jtistitia liomiuum,.si.(amen pec-
ci siquidem per; :naturam intelleclu, et ferventi calo non consen(iarit, ut non regnel in eorum mor-. *
nihiiominus affeclu per graliam jih eum qui supra tali corpore. Nam primi hominis in inilio quidejn
ipsbs esl extenti j'ugiter et intenti, slare quidem (ut non modo recta, sed etiam pttra fuit, quandiu ei
diximus) per ministerium, sed et volare per sludium datum est uecsentire peccatum. Caeterum.et baec
perhibentur. Licet enirii veleril caput Domini, velent . ipsa.quoniam firnia non fuil, et purilaiem facile
etiam pedes; sed sibi isla non velant, tnagis autem perdidit, et ne ipsam quoqne reiiuuil rectitudinem
sedule volanl etyolitant inter ista, et alta potentiae suam. Sane apud.angelos juslilia recta, pufa, ~et
ejus, et profunda .sapientiae vestigantes. Nec sane firnia est; sublimisquidern, sed adhuc loitge.inferior
scrutatores sunl rhajestatis, ut proinde .opprimantur quam divina.Noh enim innaia est eis, sed a Deo
a gloria : quod nbn. minus diligant qiiam inielli- collata.: utnatura ipsa, qttod ex se est, non .niodo
gant, ulpole quos 953 i'le re& 1 el ^S' 1 Spiritus justiiiae, sed etiam injustitiae capax invenialur.
qui scrutatur etiam alta Dei. Superbus illeLucifer, > Nunquid non.isla est pravilas quaedam, quam jn
lucem proeferens, non ignem habens, alteri tantum angelissuis yera illa Juslilia legitur invenisse?
innixus alae, casurii facere potuii, non volatum. Ex- (Job iv, 18). Non '.enim justificabitur in conspectu
sullavil enim lucidus esse, non fervidus, nqn incen- iuo omnis vive.ns, ail is qui Dei jusiiiiam miriime
sus, quoil seraphini soriat. Non-crgo stetil, ^quia. ignoraliat (Psal. CXLII,2). Nec ait: Omnis horiio,
eonleinpsi(; sed nec volare pplui.t, quod prsesum-. sed, omnis vivens, fprte, ut ne, ipsos aiigelicos eurii
psit. Sustulit eum naluriB vivacitas, sed in suam noveris spiritus excepisse. Vivunl enim et ipsi,
plane perniciem,'quippe-querii defeclus gratiie mox laiito verius, qtianto propius adstant.ei apud quem
dejecil. Nee.dissimilis sane illorum casus, qui curii est fons vilae. Nihilomimis etiam jusli sunt, sedex
cognovisseni Deum, noit glorificaverunt, aui graiias eo; non coram eo; munere ejus, non in ej'us com-
egerunl : quo tandem meriio iratliti suiit in repro- paratione. lpse enim sibi j'u>titia est, citjus volun-
btmi sensum, et qbseuralum est insipiens cor eoftim tas non tam aequa, qiiam ipsa aequitas : el utraque
(Rom. i, 21,- 28). Denique el ipsi corum priitcipi non aliud quam ipsa substanlia est. llla ergojusli-
iiiterpositnm est velamen, quod nttlla jam nalurae tia vefissime sicut nions.est, quae recta esi, quae
vivacitate pertfanseat, ul ipsius, qtti supersolium pura esi, qtfae lirma esl, et, ul ita dixerim, etiam
sedet, caput aut .pedes valeal inlueri. Siquidem ) substantia esi. Quanta in hoc capite laiel aHitu-
seraphim sianteset asfanies duabus -alis capulve- do! quando gloria csl, quantaque sublimiias in hoc
lanl, dtiabus petles. -linibroso el condenso.monie reposila !
9. Non esl corporalis "divina subslantia, nec .ih IO..Quibiis tamen ptitamus alis hoc caput sera-
foiiiiam hominum nienibris 'distincta cprporeis. phim velant, ul nulla suhlimilate naturoe, nulla ra-
Spiritus esl Deus; et qttae de eo dicuntur, spirilua- lionis 954 perspicacitate nequain oculus in illam -
liier vesliganda. Alioquin quis ttobis reyelabit hoe • queat irrunipere-veri luminis claritiiieni? Duabus,
capui, et pedes istos, quos geminis alis serapiiim ni fallor, alis , stiae viilelicet ipsoriim gloriae, et
velaiil, nisi Sjriritus ipse,.qui novit oninia qtiae iu eo felicitatis. lneffablliier-siquident deleclanlijr in ad-
stiut, et scruiaiur eliam alia Dei ? Ego eiiim opinor miratione-coiiiemplationis illius; nec minus g!o>
ipsa esse quae in lioc loco capilis.nohiiiie designan- rianiur in ipsius veueralioiie. Iniquus ille admira-
trir. Iiaque secundum hunc sensum capul- ejttsi" ma- (ioiiem quidem, sed non veneraiioneih habeiis, quia
jcslas ej'iis,poiestas ejus,. sempiterna virlus alque, snbdi noluit pcr. venerationem, figi non yaluit j_er
diviniias. Caput ejus, juxla illud prophelicum. : admiraiionem. Deiiique admiraliouem ipsam iu
Justitiatua sicul montesDei. Nempe quodsequitur,- aemulaliouem converiil; uec veiierari digr.atus, sed .
SKO. S. BERNARDIABRATISCLARjE-VALLENSIS. - 560
conatus est imitavi. Quam melius seraphim sua ipsa A j nem, ut diximus; sic e mediis" quoque spiritualem
admiriilione felices, veherafione etiam venerabiles ei inielle.cli.imnatufa, sed non eiiam gralia affeetuh.
flunt, veramin' ipso babenies gloriam- eni sefvife dedil. Sed. nihilomirius ex infunis islis.facile satis
regna.re.est, el aptid_quem oiiinis qui se luimilial. aiiimadyeriere est, qiiam invennis sii fldeliifitis
exaliatur? Et nuneaudi queniadmodiirii his duabtis Pxpefs, non aiitem simililer cartiisse pfudetiiia. Nisi
alis-ipsurii, qubd dixiinus, caput; Dothirii rie ini- tu foiie alium aliquem putas esse, qui dicltis esi
quus" -ille Inspiciat, velare sefaphiiri videantttr. callidiof cnnclis animaiiiibus serpens (Geiu iii, 1).
Qtioiies eniin. s«i'snm-dirigit aciem^ in angeficani Forte eliam non incoiigiiie-dicimus quoniaiii. eo
siaiimfeliciltuerii el gloriam malignus olfe.ftlif; et ipso.lamiirevocabilis casus ej"us, irrepafaliilisque
offendit octiliim pessirrius humor, livor propfius, ut collisioftierit, quod ex his quas dixiinus alis, sicut
penetrare ultra nori possit. Siciiimiruifi quasi gemi- in parte dexlra nulla adfuerit, sic in laeya-iiulla de-
116quodani velaniine, ne sublimiora prospicial, in- fuerit, Non iia sane duo ijli, quos propheiiea riohis
vidns proepeditur; ad- jllonim./ qtios . siiperibres visiqcommendavit siantes , ei asianles Doiriino
hahere dolet, modo .quidem fdiciiaie"m,'modo glo- . majesiaiis. Ctijus etiam duabus, ut diciuin est,
riain, iriodoiiiraihqiiesiniul, revprberata aeie con- . alis caput velant; ipsa eqiiidem sua admira-
.tabescens. Quiseiiimiam gravis pfuiitus ociili, quam " iione,;in qna delectantiif feliciter a'c veneratione iri
invidia -est? Nec yero aliis livof invidus, quani qua sublimitergloriaritur.: duabus etiani pedes, fide-
aliena gloria et felieitale torquetur. -Miseria enim, litale videlicel alque -prudenlia. Porro duabus vo,-
ut aitinf, invidia caiet. lahl,.naturae, ut.dixiiiius, perspicacia et efficacia
11. Sed el pedes.Dqmini, quilius nimirum impe- graiiae. Sane mediam-quasi quairidani longanimiia-
nelrahilem judicioriim ejus iibysstim, et dispos.iliquis tem nudam visibilemque relinquiinl, longitudinem
ejtis vias diximus invesligabiles designari; duabus: • djco et Jieiiignilateni Dei, ad poeiiitenliatii honiines
aeque alis velanl -serap'liiin_ Ego aiitem tiico, pru- invilaniis. Omnibus eniiri cernere esl, qttemadnios
dentia el fideliiaie. Cutti enitii et (idelespariier mi- duin sblem suum super borios et, malos ori.ri faciat,
riislri sint, et prudenies.; sic divina negolia gertint, et jriual super justos pariler el injustos. Hae ninii-
et saluti providenl eieclortim, ut malignus ille de- rum charilate vertis ille Salomon quasi qua3dain
oriinino non possit. Es lioc pedum vela- media sua consiravit propler filias Jerusalem
"prehendere
menlo faeluni .reor,- ul nesciens -bomirium gloriaj .{Cant.iii, 10),: ut quibus altiora se quaerere et prq-
iteeeril ciiJciligivex hoc fjuoiidie fleri, ut salutis ' ftinda" vestigare jipn. licet'; in his. saltem nietliis
riostr* negoliis -ignoraiis serviat fel iirvitus, sero Q valeant exerceri, et ad sublilium , subjiiniumque
posiiiiodiimplangens^ quod ditm obesse.voluit, in- exihde reruni ^ggcoiiieniplatioiiem promoveri
venlus esl ptofuisse. . Sic niitiirum per iidiniitislia- aiiquandoniereaiitur. Caateruhi neijuissimus llle ex
.oiios spirilus iilutli.ur:ejtts asluiiiie; quod el fideles liac visione et in praesenti torqueiuf aciius, et
sirit qui detegefe nolinl, et prurieules qui nbriht gravius cruciabilur"in_ fuluro. Pii.uium. quidem ,.
tegere divinai
' erga noS providenlioeet disposilidnis qubd- ipsain nobis longanimilaiem beiiignitaiis
arcaita. ' ,' irivideat; deinde, tjtio.d nequaquairi sibji.psi bac
12. Coeleriinisicifte supremis duabusalis riequis- saitem occasione proxideat, ul ad poeniientiam -ad-
simus iile admiralioiiem liabuil, sedhPii veneralio- diicaiuf. - - _
'
ABBATISCLARi-VALLENSIS I
SERMONES DE SANCTTS/
m CONVERSIONE S. PAULI.
SERMO I. D cafriem ^tmbulans, praedicationis officio converti.t ad

Quomodo adexemplnm ejhsconvefti debemus. Deum; nuiic quoque in ipso felicius vivehs,«lapud.
i. Meriioquiderii, dileciissitiii.corivefsio DocioriS ipsum, ne adhuc quidem cessat ab iiomiuunfcon-.
gerilium ab' uniyersitale gentium feslivjs gaudiis versidne :dicp aulem, exemplo, oratione, doclrina.
hotlie celebralur'. Multos eiiini al) hac fadice raftibs Proplerea denique conversionis ejus meriiofia! JVe-
prodiisse videmus. Coriversus Patilris, conversionis , qtientalur, quod el ipsaquoque m.einoranlibus iiiilis.
friinister facius est iinivefso muriilo. Et ftiullosqui- inveiiialur. In-hae;enim memofia et peccatpr spem-
dem olim in carne adliuc, sed non jam. secundum veniae concipit, ut proyqcelur ad poenitentiairi; e?
'
m 1>'ECONYERS.ONES. PAULl SERJiO I. 562
qui jani poBuilei, pcrTeciin'conversionis accipil for- A Hep, heu! Dotnine Deus, qttia ipsi sunlin persecu-
niam. Qu.isdesperet tiltra pro magniludine cujusli- liorie tua priini, qui videnlur in Ecclesia tua piima-
bet criniinis, qtiandoquidem Saulum audiat adhuc tum diligere, gerere principatum! Arcem Sion occu-
spiranlem minaruni el caedis in discipulos Domini, ipaverunl, apprehenderunt muniliones, et universam
subito factum vas eleclionis? Quis dicat iniqttitatis deincepsJibere et poteslaiive tradunt incendio civi-
pondere pressus : Assurgere jam ad sludia meliora tatem. Miseraeorum conversatio, plebis tuaemise-
iiohvaleo; qtiando in ipso iliniere, quo sanguinem rabilis suhversio esl. Atqite uiinam sola hac parte
sitiensChrisiianum, dirum tolo pectore virtis effla- noccieni:! Esselfmie qui.Cominica proeinoniliis et
;bal, persecuior crudelissimus in fidelissinuim re- praemuniius exhorlalione, daret operam ipsonim:
ipenlemulatusesl pracdicalorem?Magnificesiquidem • non exemjila imitari, sed observare praecepla,juxta
in liaciina^conversioneet misericordiae magnitudq, illud : Qum dicunt facite, el ad opcra eqrtim noliti-
et efficaciagraliaecommendalur. respicere (Mutih. xxm, 5). Nunc aulein dati suut
2. Subito, ait Lucas, circumfuhil eum htx de cmo sacii gradtts in occasionem turpis lucri, et qnaestiiui
{Aci.IX, 1-8). 0 vere inaislimabilis divinavdigiialio «tslimani pietaiem. Copiosissimaesiquldem pielaiis •
pielalis-! lllusl.rat coeiesli fulgore vel a foris, inliis; . invcniunnir in suscipienda, imo aceipienda iiiagis
adhuc luniinis incapacem : qni needum infundi po- B ariiiuarum cura c sed haecapud eos cura niinor, et <
terat, divina saliem circumfuiidilur claritate. Etvox de anitnarum salute novissima cogilatio est. An vero -
facia est. Lucis et voeis leslimonia credibilia facia Salvatori animarum gravior ulla esse poiefat perse-
sunt nimis, nec dubilare est de veiilate, quaesese. j.ttlio? lnique agunlelcaeteii conlra Cbristum,;mul- :
ingerit per utrasqtie, oculofum scilicel aiiriiunqtiej (ique sunt noslris temporibus aiuichrisii. Merito
fenestras.Sic niniiruin, sic in Jordanequoque sttpra[ lanien et crutieliorem eam censel perseculionem pro
«apul Doniini el columba apparuil, el vox sonuit acceplis beneficiis,et~gravioremsenlil pro potestaie,
{Matth. 3ii, 16, 17): sic et in inonte, quantlo trans- quain propriis suslinet a niinistris; licet alii quoque
iigtiratus esteoram discipuiis, et clarilas visa est, intilii contra proximoruiii Salutem imiilifaTie, mul-
-el vox nihiloiniiuisPalris audila (Mattlt. xvn,2, 5); lisque tnotlis el variis occasionibusagere videarilur.,
Saitte, Saule, quid me persequeris? Yere deprehensusi llaec videl Christus, el silet; haec Salvalor patitur,
•eslSaiiius : non est dissinntlandi. locus, rion esi! etdissimulat. Propterea dissiniuleiiius et nos quoque
facttltas ulla negandi. In mariibus sunt epislolaecru-. neccsseest, et sileamus inierim, maximeque de
•delissimaelegationis, auctorilaiis exsecrandae, pote- praelalisnostris, magistiis ecclesiar.ini. Siciiinfrum, <
slalis iniquae.Quid me persequeris? inquil. Attnon „ sicplacel el ipsis, ut evadant niinc humaiia judicia, -
persequebaitir Chrislum, qui Christi membj'a truci- veniatqtie semel judicium grave his qui pnesuni, ct
dabat in lerris-? An vero perseculi sunt Chrisluin,, potciites paiiantur lormenla potc.nler.
qui saci-aiissimumillud eorpus crucis afltxere pati- i. Vereor, dilecliss"iinitne qtiis forle sit et in no-
Imlo, et non pcrsetjuehalur euni qui adyersus corpttss bis Doinini perseculor, quia niauifesla doctiil ratio,
ejus, quod csl Ecclesia (csl eniiii corpus c-jtiseliami iinpediresalutem, esse persequi Saivatofem. Quas
ipsa), odio furebat itiiqtio? Denique si ptopriumi ego de saltite animae meae,fiatri illi gi-alias agere .'
sanguiiiem deditin prelium redemptionisanimarum,, possiim, qui milii propinat delTnclionis IValernaeve-
non libi videlur graviorem ab eo sustinere persecu-,-, nenum? Merito delractores Deo odibiles describun-,
lionem, qui sitggeslione maligna, exentplo perni- tur (Rom. i, 50), lanqiiam persecutores. Quitl et is
cioso, scandali occasione , averlit ab eo animasi qui exemplo stto ad remissius agendum caelerospro-
quas redemit, quam a Judaeo qui sanguinem illunii vocat, autsingularitate lurbai, aut.inquietat curio-
i fudil? sitate, aut impalientiasua etmurmuralione molestat;
5. Agnoscile,dileclissimi, etexpavescile consortiai aut quoeunque modo conlrisiai Spiritum Dei qui in
eorum qui salutem intpediunt animarum. Horren-• eis est, scandalizans unuin de mjnimis istis creden-
dum per._iussacrilegium, qttod et ipsorum videlurr j) j tibus in eum? nonne et liic manifeste perseqtiitur ...
excedere facinus, qtii Domino majeslatis manuss Christtim? Ut ergo peTseculorum et noinen, et cri- •
sacrilegas injecerunt. Yidebaiur jam cessasse jjerse- men longe sii seinper. a-nobis, obsecro vos, dileelis- '••
culionis 953 (empus ; sed, ul palam fuctum est,, siini, benignos seinper el niites exbibeamus nos,
nunquam deesl persecutio Chrisliano, sed nequee invicein supporlantes in omni patientia, et ad id •
Christo. El nune, quod gravius est, ipsi Chrislumii quotl melius et perfeciius est, alterutrum provo-"
persequunlur, qui ah eo uiique Cbrisliani dicuntur. cantes. Quis enim servus suflicere sibi pulai noit
Amici lui, Dens, el pruximi adversum le appropin- perseqtii Dpminum, sed nec obsequi Domino? Quam.' -'
quaverunt et sicleiiiul. Conjurasse videtur coniraa habiturus est graliain, si ul non resistit, sic uec as-
A universilas populi Cltrisliani a minimo usque add sislit quitlt.ni?Deniqne si qiiis adeo pusillanimis est,.
jiiaximtim: a plunia petlis usque ad verticem nonn ul salis sibi reputet nec persecutorem esse, nec
csl sanitas ulla : egiessa est iniquitas a senioribuss coadjutoiem S5y Dei, attdial quid-ipse loquatur :
judicibus, vicariis luis, qui videnlur regere bopulum n . Qninonesl mecum,,eqntra meesl; et qfii non cotligit-••
luum. JSon esl jam dicere, Ut populus, sic sacerdos i* mecum, dispergil (Mqtih. xn, 50).
(Isai. xxiv, 2); .quia.nec si populus, til sacerdos.i. S.Saule,-Sttule, qnid me perscqueris? El iile:-
PATROL.CLXXXIII. 12
3S3 ;S. BERNARDIABRATiS CLAR.G-VALLENSIS , SG-i
Quis es, Do.nnie?(IIinc profeeto dalur inielligi quia A } "parati sunt. ohsequi, npn per ouuiia seqtii wroposue-
vere circumfusa erat illi claritas, non infusa. Au- runt eum, qul non suam, sed Palris venit facere
diebal Paulus vocem Domini, sed faciem Domitii yoluiitatein. Discernunt et dijudicant eligentes in
non videbat; quoniam erudiebalur ad fidem : et ul qiiibus obediam iuiperanli, imo in quibus praecepto-
ipse postea docuii, Fides ex auditu (llom.it, 17). fcm stutiri ipsortnn obetiire necesse sit volifniali.
Quis es, inqnil ? Ignotnm eniin persequebalur, et Hujusmodi itaque, etsi tolerari se videanl, et con-
ideo consecutus est niisericordiam, qttia ignorans descendi ac morem geri infirmitaii suae, proficiaui,
in incredulilate hoc fecil. Discite ex hoc, fratres, obsecro, pudcatque semper parvulos inyemri, ne
juslum judicem Deum, non modo quid flat, sed et quaiido forte audiant. Quid debui vobis facere, cl
quo animo flat, eonsiderare; et caveie deinceps, ne iion feci? el abulentibus patienlia et benigniiate
tjuisparvarepulet, quamlibet parva scienler delin- proelali, fiat tandeih muilitudo exnibitae miseratipnis
quere convincalur [alias, videalur]. Nemodicat in ciimnlus juslae damnaiionis..
corde suo: Leviasunt ista, nonjcui-o corrigeie ; 11011 7. Domine, quid me vis facere ? Et Dominus ad
est magnum si ,in liis maneamvenialihus minimis- illuni: Surge. el ingrederc civitatem ; ibi dicelur libi
que peccatis. Haec est enim, dileciissimi, imjiceni- quid le opotieat facere. 0 Sapientia suaviter vere.
leiitia, haec blasphemia in Spiritum sanctum, bla- ' universa disponens! Euui cui lu loqueris, erudiendiim
sphemia irremissibilis. PaultiS|quidem blasphemus _ de volunlate tua mittis ad hominem, ' ul socialis
i viiae
fuil,: scd non in Spirilum saticluni, quia' ignofaus~ comiiiendeiur utilitas; et edocttis per bominem di-
fecit in increduli.ale. Nou in Spiriiiim sanciiiiii scal et ipse secuiidum dalam sibi gratiam hominibus
tiixil hlasphemiam; ideo conseculus est iniseiicor- stibvenire. 958 higredere civiiatem. Vitlctis, fra-
i ; -
tliam. ircs, non sine diyino consilio factum esse, ul banc
6. Quis cs, Domir.e? Et Dominus ad ettm: Ego civitatem Domini viftutum iugiederemiiii, divinain
sum Jesus Nazarenus, quem tu persequeris.Ego sum discere voluntalem. Plane qui le salubriier terruit,
Safvalor, quem (u persequendo peiis. Ego sum, tle et converlit cor luum ad desiderandam volunl.alem
quo lu in lege tuai legis proedictum quod nescis im- suarii, ipse tibi dixit: Surge, el ingredere civilaiem.
pletum: Quia Nazarmus vocabilur (Matth. u, 25). Sed audi quam manifeste in his quae seqtiunliir vo-
Et ille: Domine, quid me vis facere? Haecplane, fm- luntaria simpliciias e( Chrisliana conimendaiur ma -
tres, perfectae conversionis est fornia. Paralum, in- suettido. Apertis oculis niliil videbat: ad manus att-
quit, cor meum, Deus; paratum cor tneum (Psal. . tem Iraltebaiur ab his qui comilabanlnr eum. Ftiix
cvn, 2). Paralus sum, el non sitm lurbaius, ut custo- (Q caecitas, qua male qiiotidaii! illuminati in pra:yari-
diam mandata tua (Psal. cxviu, 601. Domine, quid catione, landem in convcrsione oculi salubriler
me vis facere? 0 verbum breve, sed plenum, sed excaecantur. Sane quod tiidtio Paulus sine ciboma-
vivum et effieax,sed dignuiriomni acceptione! Quam . net persistens in oratione, ad eos maxinie pertinel,
pauci inveniuntur in bac perfeciae obedienliae forma, qui noviter saeculoabrenuniiaiues, necdum in ctelesti
qui snam ita abjecerint volunialem, ut ne ipsum consolatione respirant. Suslineant ergo;et ipsi Do-
qtiidem cor proprium habeant, ut non quid ipsi, sed minum in omni paiientia; orent sine intermissione, .
qitid Dominus velit, omni bora requirant, dieentes quaerentes, pelentes, pulsantcs, quia exaudiqt eos
sine intermissione, Domine, quid me vis fdcere? et Paler coeleslis in tempore ojiporluno. Non oblivisce-
illud Samuelis, Loquere,. Domine, quia'audil'servus tur eorum in finem; veniet, el non lardabit. iSi tii-
tuus? (I Reg.m, 10). Heu! plures babemus eyange- duo sustinueris eiim non babens qtiqd .manduces,
lici illius caeei; quam novi aposioli imilalores. Quid confide quia miseralor et liiisericors Dominus jeju- ,
vis, ait Dominus ad caecum illum, ut faciam tibi? num te non dimittel. <
(Luc. xvm, 41). Qtianta est misciatio lua, Doniine, 8. Exinde jubetur Anauiasmainis imponereSaulo;
quanla dignalio lua! Siccine Doriiinus quaerit, ut sed tanquairi bene etiidittts, non continuoacquiescit.
servi faciat voluntatem? Vere caecus ille, quia non D Vide euini si non etiam Paultts ipse doctrinatn hanc
consideravit,, non expavit, non exelamavit:- Absit deinde tradidil discipulo, Nemini, inquiens, cito
boc, Dqinine, lu magis dic quid mefacere velis ! Sic manus imponas (ITim. v,22). Fjrfr.,aitDoininiis(57),
enim decet, sic omnino dignum est, non meam a virutn imponenlemslbi manus, ul visum recipiat. Fra-
ie,sed a me.luam quaeri etfieri volunlatem. Videtis, tres, Paulus hoc cum vidissel, non conlinuo illumi- ,
_tfrair.es,quia vere necessaria er-al hoe in loco con- natus est. Nunquid non exspeclayrt Ananiaemanunt,
. versio. Sic profecto, sic multorum usque hodie pu- quia venturum eum furte in somniis pravidil?
siilaniinitas et perversiias exigit, -rit ab eis qua;rii (Act. ixj. Ha.c dico vobis, charissiihi, quia yereor
oporieat. Quid vis ut faciam libi? notvipsi quaerant,i ne quis forte sit inter vos, qtii solo se somnio prae-
Domine, quid me.vis facere?.Considerarenecesse ha- sumai illuminatum esse; nec jam aequanimiier pa-
bent miiiisiriet vicarii Chrisli, quid sibi ptaecipi ve- lialur ad inanuin trahi, sed duelorem sese profitealur
linl: non ipsiconsiderant quaevoluntas s.it praecepio- aliorum. Cui enim necdiim administralionis cnra
ris. Non est obedienlia eorum pleria, non in onmibus; injoncta esl, cui necdum crcdiia dispensalio, cns.
(S7) Ifcecverba,j)areiiUiesiinActisinclusa,L'.tcre narranli tribuenda, nonClitislo.

v
hm DE PCRIFICATIONE B. MAfiti; SEiiMO L 5Gg
tiecdum prasceptum ut videai, et pfovideal his qui,A humiliafiorieni, dtliri 'clamat ; Doinine, qitid riie vis'"
aperlos ocuios hahentes iiiliil -videnl: quid hoc prae- fatere? Magis autem prohai ipsa collala. gfa(iae ma^
sumeretenlai, nisi quia irietlitaiur inanfa, el quasi ghlludo, quoenimirum lam nuillaj nisi .mullum hii-
somnia vana sefclalur? Gaveamus ab hoc vitio, fra- nrili, dala non fuil. '_.'
trcs: semper, quod in nobis esl, abjecli eligamus 2. Caeterum mansuetudo-, quoniam exleriof quoe-.
esse,.etad mahus tralii; mansuetudinem ef.htimili- dam 959) ut diximiiSj parvitaSj et ob Iioc fnanife-
(alem discenles a CbristoDomino, cui esl IibnOr et slior est, triphciler nobis in conversione liae com-
gluria in sacculasa.culofum-.'Ameii- mendaliir. Triplici qiiidem velht ariele mansueiudo
SERMO II. '.'--. nostra pufcaiur; verborum injuriis, datnnis" reriinij
1. CoriVcrsns esi hodie Paulus, imb Sanlbs con- corporis loesiOne.In bis tribus omnis exltibUio pa^
versus versus est in Paulufn. Siquidem facius est tienlioe, eriinis exercitatio mansueiudinis. Probata
ianquam evangelicus ille parvulus, de quo bomiiius est illa virtus. quam nihil liofum videtiif cohcuieie
ait : Nisi conversi fuerilii', et efficiamini sicttt paftm- potuisse.. Considerare libet, qucmadmodum Paulus
ius isle, tion inlrabiiisin regnum cwlorum (Miiith, super his omnibus in ipsa staiim siia conversioue
XIII, 3). Forle enim seipsrini dicebat. Nimirnm ipse leritattis, tere jam Paulus fnventiis sil, in hacparte
niagnus Domihus el laudabilis niihis, ipse parvulus R vere jam milis et patiens. Stiule, Saule, quid mi
tjui datus estnobis; nec tamen magnus iiiierim, persequeris? Durum es~ltibi contra slimulum calci-
teed jiaryultis exliibetur,' ttt seipsum facial gratum trafe. Durum equidem verbum, verbrim increpalo-
fel efficax necessariae parvitatis exeni|)l(im. Ad par- riiim, plehttm comminaiione. Sane quod ad corpiis
vtiium ergo sit cohversio tua, ut discas parvulus periinuit, cencussus esl et pros(fa(us in lefraiii.
csse ': tti quoqiie cum converieris, parvdlus fias. Ari vero et damno qnoque probalus est? Et valde j
Ehimvero atidi, quain evidenler ipsum tibi, in quo siqiiidem ipsiim ei Inmeh ademplum est ociilorurii.
ebnstituit foTmarii.cbhversionis, parvulum manife- <et aperiis, u't seripidm est, oculis nihil videbut
stal, signanler ea qiiaeSunt parvuli, in seipsditni-- (Act. ix, 1-8); Expeiia esi iii bis (fibus ei cxcrcitats
tantla propohens.. Discite a me, inquit, qnid mitis patienlia Job, qtterii in hac virtule opinatissimuin
sitm el humilis corde (Mallh.xi, 29). Gemina parvi- Deus exemplar dedil. Sed Vcslroehofc industriae re*
las, Immililas et manstieludo: Et illa inlerior, isla liiiquimusvestigandiim.Suirici.t hos mohere, forniam
bxierior parvitas. Utraque tanien rion pafva' virluS vehe conversionis magna eS patie in hac maijsue-
cst : nempe qtiain parviilns ille tam magniis ujiicuiii ttidiiie Constitutam : ut pudeat eos, qui convers'
tnagisierium prrifitelur. Hodie ergo conversus cst esse dbbuerant,- vel iii corporum liSsiohe, yel ir .
Paulus.horiie riesiil esse Saulus. Hodie factus esl C damno r,erurii,,vel, qiiod.magis indignum est,' in Ver^
'•iJSiilis et-roiiis c.jfde: Probal oris cbnfessio cordis borurii injuriisinveniri perversos peniius c' avcfsosv
m PURIFECATiONE B. MARI.E.
- - ' SERMO I."-'. censebit indignos. Magis vero etipsanij quae (am
: De triplici inisericordiai paucis co.llata videlnr. nobis quoqtie ab ipso -inve-
•I. Hodie templi Dominrim in femj.lum Domini nire est reservalam. Quiiini rcservaret posterisv
Virgo mater inducil;' Josepb quoquesisiil, Domino, qnam et praerogavit anliquis?
nOn suunij seii ejiis filihm dilecttim, in qtto ei bene 2. DaVidkrex et prophetaj exsiillavilut videret '
complacuil. Agnoscil Simeon.justus quein exspecla- diem istum : vidit, el gavisus esi. Alioquin si non-
bal; Anna quoqtte vidtta confitetttr. Ab his qualuor videral, unde psallebal : Sitscepiimts,inqnit,- Deus
primo hoii.ierna processip celehrata est, quaeposl- misericordiam inam in medio tcmpli tni? (Psal.-
, modum exsultalione universae lerrae in omni loco XLVJI,10.) Sttscepit hanc misericOrdiam Domini
el ab omni gerile celebraretur. Nec sane mirum, si Davidj suscepil Simeon,' suscepimus ct-rios, et qui-
(unc parva fuit, qiiandoquidem parvus erattjiii stts- 0 cnnque sunl pfaeordinaii advilam : siqnidem Chri^
cipiebatnr. Nullum ibi locum peccalor habttil : stus heri,- el hotlie; ,et in ae.ernum. In'medio' enin1.
omnes j'usii, omnes sanctij omnes fuere perfecti. icnipli niisericordia esl, nou in angulo aitt diverso-
Sed nunquid hos (aiUum salvabis, DominC?Crescal rio, qtiia non est acceplio personartirri apiid Detim,
corpus, crescat e( misera(io. Jlomines e( jumenla Iri communi posita est, offeriuf omnibus, et nemo
salvabis,-Domine, cum mulliplicaveris misericor- illius expefs, nisi qtti renuit. Derivanitir aquae tnne^-
diam luanij Detis (Psat. xxxy, .7, 8).- In .secuiida foras,, Domirie Deus : nihilomjrius (ameii fons tnus-.1
jam processione pracenut inrbaej ttirl». sequtinliir; libi- proprius est, et rion bibit alierius ex eo5.Qui-
nec virgo porlat, sed asellus. Neminem ifaque de- tuus est, non videbit moriem, rionecvideritChri-
dignatur, nec ipsos qtii computruerunt ianquam sturii Ddinini, ut securtts diitiittaiiir in pace. Quidni'-
jomenla in stercore suo.: iion dedignatur,. in- •dimiUiitiir in pace, qui Chrislum Dttmini liabet in.
<qnam, sed si aposlolica vestimenta no.n de- peetore? Ipse enim est pax nostra. qtii-peTfldem hit-
sinti si _docirina eortirri, si mofurii justitia, si bilal in cordibus g@0 "nosiris. Tu quomodo„hijii>.
obeiJieiiiia, si charilas cooperiat mulfitudinem pec- exibis, aniriia misera, qttae dticem itineris Jesrint ,
caiofum, ex Iiocjam pfocessionis suae gjoria non ignoras? Ignorantiam e:iim; Bei qtiidVtiti•IiAligJsi»->
SJEERNAKDI.ABBATIS CLAR.ffi-VALLENSIS • ;388
SC-7 .
Uiule hoc? Nempe qtiiaLttx venit in muniium, et di- A ejus, et haecsedes ejus : nisi forte excidit voVtsquo-
lexerunt hontines magis tenebras quam -luceni; Et niam animajusti sedessapientiteest (58-S9).Quodeigo
Lux, inquit, in lenebris lucel, el.tenebrm eam non frequenler. imo ef semper admonere cupio fraires
comprehenderunl (Joan. i, 5). Ac si dicat.: El in roeoSjObsecro el nunc, amhulemus non secttmlum
plateis, derivantur aquae, el alienus non bibit ex eis; carnem in came, ne, displiceamus Deo. Non sinins'
et iriisericordia in niedio tetnpli est : nemq lamen amici. hujus saccuji, ne Dei consliluamur iniriiici.
accedil [alias, ncc lamen accedunt] ex his quos •'Resistamusquoque[a/ins, ergo] diabolo, et fugieta ,
nianel aelerna danmatio. Medius veslrum slat, o mi- •nobis, ut libere jam ambulemus in spiritu,et iu
scri, quem vos nescilis : ul morientes, antequam <cordesit conversalio nqstra. Siquidem corpus quod
viderilis Cliristutn Doinini, non in pace dimillaniini; «eorrumjiilur,aggraval, et euervai, et effeininat ani-
sed polius rapiamini a rugienfibus praeparalis ad mam; et terrena inliabilaiio settsum mulla cogiian-
cscam. tem deprimit (Sap.is., 15), pt ad coelestianon assar-"
3. Suscepitnus, Deus, misericortiiam tuam in me- gal. Unde et sapientia hujus mtindi stuliitia esl apttri
dio lempli lui. Longe est haecgratiarum actio a voce Deum (I Cor. m, 19); el a maligno qui superatur,
ijla gemenlis : Domine, in cmlo misericordia lua, el e\ et servus addicitur. Porro in corde suscipitur mi-
verilas tua usque ad nubes (Psal. xxxv, 6,),Quid ^sericordia , in cortle habilat Christus , in conje lo-
euiiii? videiuiiie tibi in medio fuisse iniserieordia, quilur paeem in plebem suam, et super sanctes .
cum apud solos coeligenas spirims haberetur? At ubi subs, et in eos qtti converlunlur-ad cor
' '
saue niinoratus est Cbrislus paulo minus ab angelis, ©@1 SERMO 1L
factusque est Dei et hominum medialor, ac velut la- De ordine et modo processionis Chrisli in lemplum.
pis angiilaris pacificavit per saiiguinem sttuni quae i. Gratias Retleniptoii noslro, qui lam copiose
in coelis sunl, et quae super terram; ex hoc plane praevenit nos iu lienediclionibus dnlcedinis , sacra-
jam suscepimus, Deus, misericordiam iuamin metlio metilis. infantiie suae gatnlia noslra muliijilicatis.
templi tui. Eramus enim el. nos naltira Dlii irae, sed Celebralis siquitlein paulo aute Naliviiale, Circum-
consectiti sutrius misericordiam. Cujus irae filii, et cisione et Appariiioiie ejus, festus hodie nobis obla-
quam misericordiam consecuti ? Nempe filii ignoran- lionis ipsius dies illuxil. llodie namque sislilur
tiae, ignaviae, captivilatis :,e.t conseculi sumtis sa- Creatori lerrae fructus sublimis; hodie placabilis et
pienliam, viiiulem, redemptionem. Ignot-antia mu- Deo placens hoslia virgineis manibus offerlur in
lieris seductaeexcaecaverat nos; niollilies viri abstra- templo, portalur a parenlibus, a senibus exspecla-
cli el illecti a propria concupiscenlia enervaverat n tur. Offcrunt Joseph etMaria sacrificium laudis, sa-
nos ; malilia diaboli exposilos jusle a Dco caplivaye- crificium matuiiniim; Simeon el Anna suscipiurit. •
rat nos. Sic ergo nasciiuur universi, primuni qui- Ab bis qualuor celebrala processio esl, quaeper qua- •
dem viae civitalis habitaculi prorsus ignaii; deintle luor orbis climata solemnibus hodie gaudiis ad me-
imbecillesel ignayi, ul, etsi nota nobis essct via vi- moriam revocatur. Qttia ergo feslivam hodie et nos-
tae, propria lamen praepediremur et detiiieremur ipsi, prailer caelerarum consuetudinem soleinniti-
inerlia; poslremo«aplivi sub pessimo crudelissimo- tum,acluri sumus processionem (G0), non inutile
qtte tyranno, ut licet prudentes essemus atque robu- arbitror. modum, ipsius el ordinem diligentius in-
sti, ipsa tamen miserae servilutis opprimeremur lueri. Processuri sumus bini et bini, candelas ha- •
conditione. Nunqttid non misericordia ei.miseralio- benles in manibus, ipsas quoqne succensas, nec
ne mulla opus habel tarta miseria? Aul certe si jam quolibet igne, sedqui pritis jn ecclesia sacerdotali
salvi facti sumus ab hac triplici ira per Ghristum, benediclione fuerit eonsecratus. Ad baecftituri' sunt :
qui factus esl nobis sapienlia aDeo Paire, etjusti- in processione nostra novissimi primi, el.primi no- .
tia et sancttficatio, el redeniplio (J Cor. I, 30) : vissimi : et cantabimus in viis Domini, quoniam
quanta nobis vigilantia opus esl, dilectissimi, ne magna esl gloria Domini.
iorte, quqd absit! invenianlur noslra novissima pe- [) 2. Merito sane bini el, bini procedimus : sic enim
jora prioribus, si denuo contingal iram incendere. ob commeridatio.nem fraternae. charilalis et soeialis •
utpote qui non natura jam, sed propria voluntate vitae missos a Salvatore.discipulos Evangeliajsaera
filii iraesumits? . tesianlur (Luc. x, 1). Turbat proeessionem, si quis
i. Ampleciamur ilaque misericordiam, quam in solitarius incedefe cural: nec sibi soli nocel j sed
mcdio lempli suscepimus, et. cum beata Anna non etiam caeteris csl molestus. Hi sunt qui segregant •
dimoveamur a templo. Templum enim Dei sanctum semelipsos, animales', spiritum non ltabentes, nec
est, quod eslis vos, ait Aposlolus (I Cor. m, 17). solliciti servare uriilatem spirilus in vinculo pacis.
Prope est hiaecmisericordia, prope esi verbum in Jam vero sicut non estbonum esse bominem solttm,
ore vestro et in corde veslro. Denique in cordibus sic in eonspectu Dominivacuum apparere est pro-
vestris perfidem habitat-Chrislus.Hoc lemjijum hibilum (Exod. xxm, 15). Cuin enim afguantur .:
(S8-59)Hic locnstaiiquam ex.Spriplurapassi.m lau- (80)-Huc pertinel Aba'lardi objeclio in epistola 5,

daiur a sanctis Palribus, Augttstino, Gregorio Magno ad Bernarduni : t Processionum fere totam yeriera-
aliisque, et a BernarJo. ul sermone 27 in Cantica, lionem a vobis exclusistis. t
ubi vide nolas. __
509 PE PlUilFICATiONi.' 13,MARLE SEUMQ III. - 37t>-
oiiositatis ipsi qtioque quos nemo conduxil (Maiih. A per matre-Domini blaspliemiaecrimen.ihcurrere, et*
___!
xx, 6) : qui jam condticti sunt, si otiosi inventi fue- idcirco.praeniiserit-, susccplo semine? Alioquin nisi.
rinl,quid merenlur? Fides quippe sineopeiibusmor- pariluram praevjdisset sine semine "Virginem, quae,
tna esl (Jac. u , 26). Ipsa deniqne opera nosira in necessilas eral.de suscepto seminefieri mentionem?
fervore agenda sunt, ct in desideiio cordis, ul sint Palet ilaque quod Jex ista matrem Dornininon in-
lucernaj ardeiites in mariibus nostris. Alioquin li- cludit.quaenpn stisceplo semine filinni peperit, sie-
mendum est, ue foiie lepido.s nos evomere incipiat, ul praedictum eral per.Jeieiniam, quia novum fa-
qui in Evangelio loquilur, dicens.: Jgnem-veni.mil- ceret Dominus snper lerrum. Qtiasris quod novum?"
tere in terrant, el quid volo nisiul ardeat?'{Luc. xu, Mulier, inqiiil, circumdabil-virumIJerem. xxxl, 22).
49.) Hic plane sacer et benedictus esl ignis, quem Non ab alterq virb virum suscipiel, non-humaiia
Paler sanclificavitei misil in mundum, el ctii bene- lege conci.piel.hominem; sed intra viscera intacla et
d.icilur in ecclesiis, sicut sctipium esl :.Inecclesiis iniegra vifum claudet : iia sane ul inirante et '
benedicileDeo Domino(Psttl. LXVH,27). Habel enim exeiinle Doinino, jnxta alimn propbetam, poriii
eliam adversarius noster, utpote perversus divino- orienlatis clattsa jugiier perseveret (Ezecli. xuv, 2).
rum opertnn oeiiuilalor: habel, inquam, ignem situm 2. Putas ergo, non poieral nioveri animtts ejus,
etipse, ignetti concupiscentiaecarnalis ; ignem invi- "' et dicere : Quid mihi opus purificatione? cur absli-
diaeet ambiiionis, quem Salvaior in nobis non ac- neam ab ingresstt lempli, ciyus ulerus nesciens vi-
eendere, sed exstinguere venit. Denique si quis alie- rttm, lemplttm' faclus es( Spirims sancii? cur.non
nuin liune igneni in divino. qfferre praesumpserit ingrediar lempittm, qttae peperi Dominum fempli?
sacrificio, etiamsi palrem habeat_Aaron, ntorietur NUiil in hoc cont-eplu, nibil in parlu impurum fuit,
in iniquiiale sua niliil illiciium r nihil piirgandum : nimirum cum,
3. Porro super haecqtiaede sociali vita el fraierna proles istafons purilatis sit, et purgationem vene-
dileclione, de bonis operibus, el fervore sancto tlicta rit facere delictorum. Quid in me legalis purificet
stint; lnimiliiittisvirlus maxima, maxiineque rieces- observaiio, qo.epurissima fiicta.snm ipso.partti ini-
saria est, ut nonore praeveniainus invicem : nec maculato? Yere, o beata Virgo,.vere non habes
modo priores, setl el ipsos juniores sibi qttisqueprae- causam, nec libi ojius esl purificalione. Sed nun-
j:oual: qua. niniirum-liuiniiiiatis perfectio est, el giiid filio tuo opus erat circumcisione? Esto inler
jiistitia. pleniludo. Et quoniain hilarem dalorem di- mulieres tanquam una eatum ; nam et filius lutis
ligii Deus (77 Cor. ix, 7), et liuclus charitalis esf sic.esl in- numpro puerorum. Circumcidi voluil, et
gaudiiunin Spiritu sanclo; canienuis, ul diclimi est, nqn multo magis velil olferri? Olfer lilium, luum,
in viis Domini, quoniam magna est gloiia Domini'C Virgo sacrata, et beriedicturit fructum yenlris ttii
(Psal. -CXSXVII, 5) : canlemus Domino canlicum no- Domino repraesenia, Oifer ad nostram omnium re-
vum, quia mirabilia fecit (Psal. xcvn, i). In qtiibus . conciliationem bosliam sanclam , Deo placeniem.
omnibus si quis fdrsilan proficere dissimulat, efc Omnino acceptabit Deus Pater oblalionem novam.,
proficisci de virtute in virtutem; noverit quisquis et preiiosissimam iiostiam, de qua ipse.ait: Hicesi
Jiujtismodi est.in stalione,,non in.processione se Filius meus . dilectus-,.m quo mihi bene complacui
esse,. iiuo verb et in regressione; quoniam i»<via (Mattlt. iii', 17). Sed oblatio isla, fratres, satis de-
vitaenon progredi, regretii esl,cum nihil adhucin licata videtur, ubi lanlura sisiitur Domino, redimi-
codemslatu SS2 permaneat. Porro profectus nosler tur avjbus, et illico repoiiatur. Yeriiet, quando non
in eo consistil, ul saepiusme dixisse memini, ul in templo offei-etur, nec inter brachia Simeonis, sed
minquam arbiiremur nos appiehendisse,-sed semper cxlra civitatem.iuier brachia crucis. Veniel, quando
extendaiimr ad anleriora, iucessaiUer conemur.in non redimetur alieno, sed alios retlimet sauguihe
melius; el imperfeclum noslium divinaeniisericortliae proprio, quia redemplionem eum misit Deus Pater
oblutibns jugiter exponamus. popttlo soo. Hluderit sacrificium vesperlinum, istud
SERMO.Iil. '. , _ pst malutinum. Islud quidem jucundius, sed illud
De pnero , Murm et Joseplt., •- jrienius. Istud enitn lempore nalivitalis, illud jam iii
l. Purificaiioiiembeaiae MariaeYirginis bodie ce- pleniludine aeialis. D.eutroquelamen potes accipere
.lebranuis,. quae secundum legem Moysi-.facla est^ quod prophela praedixit:. Oblalus esl, quia ipse vo-
transactis a Naiiviiale Domini.qiiadraginla diebus. luit (Isdi. LIII, 7<).Nam et modo oblatus est, non-
Iu iege enim scripium eralût mulier quae siisccjno- ,. quia opus.habuit,.non quia sub legis edictofuit,
semi.iie peperissel fiiitim, i.inniuiida esset septem sed quia ipse voluil; ei in cruce nibilominus oblatus
diebus, et octava die circnmcideretur puer :.dehinc esl, non qpia meruit, non quia Judaeus potuil, sed
ahlulioni et purificationi intenta, abslineret ab in- quia ipse volui.t. yoliintarie sacrificabq 983 liDi>
gressu templi iriginta liibus diebus : guibus cxple- Doniine, quia voluntarie oblatus es pro mea salute,.
tis, offerrct filium Domiiiocum muneribus (Lev.xu). •npnpro tua necessitale.
Sed quis nonadverlat in ipsosententiaehujus iniiio,.,.- 5. Sed quid. fralres, nos offefimus, aut quid
'
liheram omnino matrem Domini ab boc praeceplo? relribuimus iili pro omnibus quae retribuit nobis?
Ptilas enim quia dicturus Moyses mulierem, quae! Iile pro iiobis oblulit hostiam pretiosiorem quani ba-
licperissotfilittin, immundam esse, non liniucr.il su- huit-, nimiium qua preiiosiqr csse" itbn pqluil; oi.
57'!" 5. BERNARDIABRATIS CLARiE-VALLENSlS :S~%
lios ergo faciamus quod possumus, optimum quod A . sed magis ul cqnverlalur el vival (Ezech. xxxm, dl)»
liairemus offereiUes illi, quod sumus utique nos-.' Non vult Dominus"mqrtem meam ; et non llbenter.ofe
metipsi. IHe seijisum obtulit; lu quis es qui te' fero illi vitam meam? Haecest enim hostia pl.acabilis,
jpsum offerre cuncteris? Quis mihi. tribuat, ut orilav Dco placens hoslia, lioslia viva. Sedin oblatione
tioiiem meam dignetur majestas .lanta suscipere? illa Domini tres ftiisse legunlur; et in oblaliono
Duo minuia babeo, Domine, corpus et animam dico: tiostra' tria jiihilominus a Doniino requirunlur. jFuit
utinam haec tihi perfecte possim' in sacrificium ' in oblatione illa Joseph sponsus malris Domini,
laudis offerre! Bonum enim mihi, longeque glorio-r cujus filius pulabalur; fuit et ipsa Virgo malef, et
sius atque utilius est, ut libi magis offerar, qtiam ptier Jesus qui offerebatur. Sil ergo et iu oblalione -
ul deserar mibiipsi. Nam ad meipsum anima mea noslra conslantia virilis, sit conlinenlia carnis, sjt
conlurbatur, in levefo exsultabit spiritus meus, si conscientia humilis. Sit, inquam, in proposiio per^-
tibi yefaciter ofTeratur. Fratres,, moriluro Doniino sev.erandj animus virilis, sit in conlinenlia caslitas
Judoeus moriuas hostias offerebat; sed j'am nunc : virginalis, s.il in conscientia simplicitas ethumilitiis
Vivo ego, dicjit Do,minu,s• nolq mortem peccdieris, pttefilis. Amen.
IN NATALl SANCTI TICTGR5S CONIrESSORIS,(61).

SERMO I. ... B sit infantulo. Quis itein non mireiur furem a 964k
1. Victoris vita [alias, virtus] et gloria speeialis daemonedeprehensum, et rursum a daeriioriemox
non tam ad gloriam quam ad virtutem provocat hominem Iibeiaiuni?Quis non eliam omni admira-r
omnes'qui recto stmt corde. Non recti plane, sed lione slupendum ducai, carne circumdatum homit
perversi est animi, anle queerere gloriam quam nem, ccelis pateniibus, carnis oeulos superno in-
exercere virtutem, et velle coronari qui legitime figere lumini, et videre visiones Dei, angelico in-
nori certaverit. Vanum esivobis, inquii, ante lucerit super mulceri cantico, doceii oraculo? Haec atque
surgere (Psul. exxvi, 2). I(a est. Frustraad celsilu- similia in sancto.homine veneramrir, non acmula-
dinem nilitur gloria;, qtti prius non claruit virtute. inur. Merilo qtiidem, quando et sine salulis peri-
Fruslra fatuae virgines sponso obviam surguntj culo possunt non fieri, et sine salulis perieulo ue-
quarum lampades exsiinguunlur: et ideo fatuae,quia queunt usurpari. Tulius sane aemulanda solidiora
vacuis glorianluT lanipadibus, virtutis oleum non quam sublimiora; et quaemagis virlutem redoleanl,
liabenles. Absil mihi gloriari.nisi in gloria illorum, . gloriain minus.
quibusPropbeta eongralulans ail: Domine, in lumine 3. Studeamus proinde moribus conformari, cui in
, yullus lui qinbulabunt, el in noniinc luo exsultabunt niirabilibus similari, etsi volumus, non valeamus.
lota die, el in jtisiiiia tua exatlabunlur. Et infert i " Êmulemur in viro sobrium viciiim , devbtum,; affe-
Quonium glofta virtutis. eorum tu e$.(Psal. LXXXVHI, clum; aemtilemurmansueiudiiiem spiritus, castimo-
16-18). PuIcJire non eorum, sed virtutis eorum glp- niam corporis, oris ctistodiam, animi puritatem;
ria cqmmendatur, Quoeenim sine virtute est gloria, ponere freiium irae ei modum linguae, dormire par-
profecto indebiia venit, praepropere affeclatur, pe- cius, oraie freqiieiuius, commonere riosmelipsos,
riqulose caplatur. VirtuSi gradus ad gloriain; vir- psalmis, hymnis el canticis spiritualibus; diebus
tus, maler gloriae est. Fallax gloria et. vana est jungere noctes et divinis laudibus occupare. jEmu-
pulchi-itudo, quam illa noii parturivit. Sola est, cui lemur charismata meliora. Discamus ab ipso quod
gloria jttre dehetur, et secure impenditur. mitis et humilis corde fuit. _Êmulemur,inquam,
2. Sapclo Viclori nec virlus, nec gloria deest;. quod exstilit liberalis in pauj)eres, jucundus ad ho-
sed qpemadmo.dum ambae res, el quo ordine in ho? spites, paliens ad peccanles, benignus atl omnes.
niine processerunt, id operaepfetium_ inluefi. Pu- Poc enim melius. In his forma est cui impriniamur,
gnayit forliter, viriliter superavit, et siq demum in miraculis gloria a qua reprimamur, llla laetificeni,
gloj-ia el horiore coronalur. Quomodo nempe inglb- ista oedificent; moveant illa, ista promoveant.Epule-
rius remansisset bellalqr forîs, humilis viclor? p mup, dilectissimi, ad mensam divitisvoeali, mensani
Qitanquam nec in die viiiulis. suae sine gloria fuit, abundantem panibus, deliciis cumulaiam. Annon di-
signis et prodigiis admirandus. Habenius, dilectis- ves qui exemplis nos reficif, protegit merilis, laetificat
sjmi., in vila Victoris, et qriod digne miremur, et signis? Dives plane, in ctijus hodie conviyio solemni
quqd sjjlubriler Imilemur, Miror vina dedisse in. angeli elliominesparilercongreganiur; hiutrefician-
ererrio, liQ.nyitem, sed fontem.,Miroret stupêojn- lur, illi ut delicientur; isti ut proficianl, illi ut gatt-
fantem adhuc-jn ulero pavpri ffuisse pavendis-dae- deant, Cujusvita replela bonis, quid nisi mensa referta
mohiis, quippe ab ipsis praecognitum, et jarit lunc. xibis? Nec lanien omnibus omnia apponunlur, sed ut
e^ nontine d.esignatum. Nec vacuurn nomen', ubi tollatquisquequod sibi expedire et convenirevidebit.
Ijoslium fuga et extorta, confessio victoriam cpnces-- i. Et ego quidem consilio salubriori diligenter
(81) Ejus corpus asservattir in monasterio Arrer officium habes sub finem huiusce loriii.
- Vide enistqj
^" '•
.marensi, vuigo Montier-Ramey, dioecesisTreeensis; ianj3?8, '.:'. .
^p|)o.sitio.vero celcbratur iv Kal. Marlii. E.iusdem
373" DE S. VICTORE SERMOn. . %~i'
con.side.ro'qttoe mihi appoiiuntur. Cautum est mihi iA nibus, ctii hominum peccata- dbnet" misericors et'
eligere mea, et aliena nqn tangere." Non exleridam miseralor- Dominiis : hahef leriipus ct Ibcttm inler<-'
inanumad glofiani niiraculorum, ne si afteritayero cederidi piuset riiisericors advocatus; equidem locum-
'
,qriod desupe.r'noriaccepi, perdarii merito et quod quietum'et lempus lerialum.'In terris visus est, ut
videof riccepisse. Non;'levo.Cum illo oculos ad ri- essetexemplo; in coelum levatusest, utsit patrqci-
nianda seerela coelestia, ne oppressus a gloria con- nio. Hic, informat ad vitam, illie invilat ad glhriafn;
fusus Tesiliarii, sero confugieris ad consiliumi Sa- Faclus est mediator ad rcgriiim; qjii fiiil incilaior'
pientis, qui ail: Altiora ie ne qumsieris, el fofliora . ad.ppus. Bqnus mediatqr, qui siliijam pqslulans ni-
te ne scfutatus fueris (Ecelii in, 22). Tnfertur men- hil, lotum in no.s'transferre desiderat et supplicanlis
sis vjticm novum aquarum rubenlium; non tango, affeclum et supplicationis frucltim. Quid enim quae-
quia nqn mihi apposiinin scio, qui simililer elemenla rat silii, qtii nullius egef ? Domiuns coriservat ettin,
mutare, naiuras innqvare non valeo. Cenio item in.-- el vivificat eum, et lieatum facit eum in gloria : ni-
liiensaVicioris angelosillum audisse canentes. Nun- hii.illi deerit, inloco pascuae coljocatq. Haec dies
qitid vitiebo et ego milii supefnos ex-hiheri caniorcs:. gloriosaemigratiohis ejtis, dies Isetiliae.cprdis ejus ;
autcerleciiharoedos illos deApocalypsi coram ineci- :- exsullemiis el laetenutTin ea: Introivit in pnleiitiiis-
iltarizare in cilhaiis mW! (Apoc.xty, 2.)Imperat ilie:'^ Domini; gatideamiis/quiaiiunc polenlioresl ad sal,-
(loemonibttsadliuc in.corpore.vivens, vinctum in.cor- . vatidurii. . .- .- '•
pore solvit-corpore jam soluttis. Cibi sunl, sed non 2.HbdieVictoi posilocorpore.quosolopfrepediri ab
mei; equidem jucundi el sapitli, sed non tangil illos iiiiroitu gloria. videbaliiT,laiuoalacriof,qiianIo expe-
anima mea,quottiam non est inopi mihi.unde suf- difior,peiieiraviiin s.ancla, sirnilisfac(usihgloria san-
ftciam talia redhihere. At si dtligenter considero, cioritm. Hodie de novissimoethumililoco.quem sihi
ecce prae oculis in mensa sancti, censura jutJicii, ex cojjsilio Salvatoris elegerat, ipso suh)ino patre-
disciplinae yigor, sanclilaiis speculum, vitae forma, fainiiias evocante, verus airiicus ascendil superius/
virtutis insigne. Ilaec a meet absque 'pracsiimplione el est illi gloria cofam simul discumbentibus. Hoilie
sumunlur, et salubriter insiimuiiiui; : et si riissi- despecto mrindo, et mundi principe iri.umplialo,
inulo, dislricte teposciiiilur. . supra mundum vere Victor ascendit, accipiens de.
$. Audi adhuc quacnam milii jure apposita pu-. manu Domini coronani victorioe. Asceridit auletii
lem. Si pauem doloris et viniim cqmpunclionis.de, cuni immensa supelleciili nieritorum, clarus- triiim*
divitis ntensa obtnleris, tollo seeurus qul surn pau- pliis, mirac.ulis -gloriosus. Pausat miles. emerilus,
per"el inops. Erunt mijii lacrymae meae panes die..„ et post labores sudorestjue sacra) peraciae militin;
ac nocte (Psql. XLI,i), et poculum meum cum flelu. loeatur feliciler, corqnatur subluriiler. Anima ejits
miscsbo (Psal. ci, 10). Pars mea haec, qui dolenda, in jbpnis demorabilur. Quaerisribi? CumÂbrallam,
commisi. Nec me( lainen jjigehit, ut.8eslimo,..cibi Isaac.et Jacob in regno coelprum. Ita cum.talibtis et
B.uj'us; quoniam qui apposuil scienliam, addidil et liiliin locosibi sedet; sedetexcelsa et fulgida, se-
dofqreiri. Sed et si temperantiae, si justitiae, si pru- det laetabunda ellaudans; sedet.delieata et omairi
. denliaj vel fortitudinis exempla appareanl, ea in- monilibus suis, slipala malis, fulciia floribus; sedei,
cunctanter sumo.-.sciens quia talia oppriet me prte- inquarii, sibi, vacua curis, deliciis aiTlueiis,abmidaiis
parare. Haec mihi, appoiii, baec a me repetilum iri otii el quietis ad yacandum sapieiitiae. Quae sedit et
nonriubito. Nunquid signa et prodigia exigentla a fievit super flumina Babylonis, sedel mqdo ad fqntem
nobis 965 sunt, u( ea diyiii vicissirri praepareintis?. viioe, et conyersatio illi secus torrentem voluptatis,
Fralres, vasa sunl iri lionorein illi qtti nps invilavit, cujus impetus laetificat civiiaiem Dei. Inveuit siiii
_ non cibi pattperum. Tu ergoqiti irivitaliis es,-dil.- foritem hortofum, puteum aquaruni yivenlium, et
genter considera quid: libi ille, quid sibimei aj.jjo- cuni Samaritana potatur aqtia sapienliae salutaris,
suerit. Npn enim quidquid-in mensa apponitttr, tihi ul nori sitiatin aeier.nuni. Datur IUi delriiciu ma-
apponitnr._Quid.si inpoculo aureo fuerit propina- D uuujii suarum, el laudant eam in porlis ojiera ejus,
tum? non pqculum tibi, sed potus apponilur: sume et gloriatur testimonio conscieiiliae; coiiscieniia:
pouim et pone aurum. Ergo exempla bonorum dico suae, non aitefius. Sedet.niedia angelorum,
operum el reclitudinem morum palerfamilias com- digna pJane eorum corisortio,. quorum desiderio fla-
inunicat ila domesticis, ut praerogativain sibi reti- -gral, puritatenitetjCastlmoriiadecoralur. Sedet inler
neat in mlraculis. In his tamen atque. illis ille glo- -aposiolos vir appslolicse gratiae ;; nec est quod se
iiftcaridus est, cujus est muntts sancte vivere, cnjus abscondat a Cuneo propbetatum, qui puem illi prae-
virlus signa facere, qui in Trinitate peifecla vivit dixerunt, glorifieavit et portavitiu corpore suo. Ne-
etregnal Deus in saecula saeculorum. Amen. .. que sepuJaLa victoriosis martyrum, choris Victor
SERMOII. nosler arcendum, qui duro etdiuiuTnqQgQmarlyrio
i~. Gaudete iu Doniinn,'dilectissimi, qui-intercon- viyenlem sui corporis hostiairi imriiolavit.
linua suaepietatis qeneficia indulsitliominem mundq,. 3. Sedetveieranus miles, deliita jam suavitale et
cujus riyilti salvarenluF"exemplo. Iterurii "dico,gauir securitale quietus; securus quidem silii, sed nostri
iiete, quod factus de hiedio appropiavit Deo, ql multo sollicitus. Nbriehim cum putfedine carni simul ee
plurei ejiis intercessionc salventur. HaDcl ex homi-- extiit yisceiibijs pietalis ;.nec sibisic induis stoiaia'
573 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-VALLENSIS 575.
gloriae, ut nostroe pariler iniseriae,smeque ipsiusmi- A , dispari. volunlate, et mali fugitant el frequentant
seiicortlioe.pblivioneminduereuNon est terra oblivio- rioni. Nec faciiedixer,im'quid virum astruat sanclio-
nis, quam anima Victoris inhabitat; non terra labo- reip, liorumfavor, aul pavoT illornm. Corppre deni -
ris, ut occupeiur in ea; non denique lerra, sed co?- que terras, mente coalos inhahitans, aiiquando fa-
lum est. Nunquid coelestis habitatio, aniinas quas miliarius aliquid nunliantes, aliquando ineffabili
admittil ind.urat, aul memoria prival, jut spoliat cantus suavilale plaiisibiles supernorum yoces spi-
pietale? Fralfes^latiludo coeli dilalal corda, non riluum audiebat*.Vere anitna lua, Victor, .uria ex
arctal; exhilarat mentes, non alienat; affeetiories gemmis, quae tibi in cruce apparuerunt. Vere infixa
non contrahil, sed extendit. In lumine Dei serena- ertici, cum divinaeinserta gloriae,eamdem sibi cla-
lur mempria,non obscuratur; in lumine Dei disciiur ritatis imaginem induil, qttam invenit. Vincenli ex-
quotl nescitur, non quod scitur dediscilur. Superni pandil gremium suum, qui piignanti dederat spiri-
spirilus illi, qui ab initio coelos inhabitant, nunquid tum suum. 0 victrix anima, quoesicut passer tr;ans -
quia incolunt ccelos, despicitmt terras, el nonina- volans, mundi laqueos evasisti! respice ad ineautas
gis eas yisitant el frequenianl ? Nunquid quod sem- aiiiinas iiilricalas illis, peficlitantes in illis, ut tuo
jier vident facieni.Pairis, niinisterium evacuat pie- pairocinio eruamur.
talis? Omnes nihilominus adminislralorii spirilus B S. 0 miles emerite, qui Clirislianae mililiae duris
sunf, missi in minislerium propler eos qui lioeredi- laboribtis angelicoefelicilatis requiem eommulasli!
tatem capiunt salulis (Hebr. i, 1-4).Quid ergo? dis- respice ad imbelles et iml)ecilles commilitoiiesiuos,
curruiit angeli, el succurruntjiominibus; et qiii ex qui inter hosliles gladios et spiriluales neqtiitias
nobis surit, nesciunt nos,. nec norunt jam compati, liiis laudibus occupamur. 0 Victor inclyle, qui et
in quibus passi sunt et ipsi ?"qui dolores nesciunt, de lerra, et de coelo gloriosissime iriumphasti, illiiis
seniiunl lamen noslros; et qui venerunt de magna gloriiim nobililef stiperbus despiciens, el hujUsregna
tribtilalione, non repognoscunt jam in quo fuerunl? pie violentus diripiens! respice de coelo ad vinctos
Scio qui dixit :. Me exspectant justi, donecreiribuas terree, ul hoecsil luorum consuinmatio iriumpho-
mihi (Psal. CXLI,8). Justus est Viclor, etiam exspe- rrim, si ei riobis demum yjcisse te sentiamus. 'Nain
cians noslrarn procul dubio retribulionem. Non est st ex re nomen libi, perfecta verilas' nominis ex
illepincefna Pbaraonis, qtti inventam gratiam reti-, nostra liberalione censebilur. El cerle deest inlerpro-
smit sibi, prophetae sui pariter ,et captivi miriime talioiii, quandiu nos, qui tui sumus, 967 minime libe-
recqrdalus (Gen. xi_). Minister Chrisli esl, Christum ramiif.Quam pium, quain dulc.e,quam suave.oVictor,
sequiiur. Non est ille oblilus suae prom.issionis, nec P ( iri hocloco afflictionjsel in hoc corpore moriis te-
socio passionis regni consortiurii Idenegavit..Non est canere; te colere, le precari! Nomen lurimet memo-
discipulus cqnlra magistrum; non polest Viclor riale tuurii favus distillans iri labiis captivorum;
quidquam facere, nisi quod viderit magislrum fa- mel eliac sub lingua eorum, qui tui memoria dele-
cienlem. Opera qtiaeille fecil,.et isle fecit similitef. ctantur. Eia ergo foftis athleta, dulcis patrone,, ad-
i. Jam. coelos Jngressus, quos et anle apertos vocate fidelis, exsurge in adjutorium nobis, ut et
beatis oculis suspiciebat, vere nunc reyelata facie nos dc noslra ereptione gaiirieamus, et tu de plena
speculatur glqriam Dei, absorptus quidem, sed nc-n victoria gloficris. 0 omnipotens Pater, peccavimus
oblitus clamorem pattperum. Beala yisio, qua in tihi facti fiiii alieni; sed appropiaviirius in Victore,
eamdem imagineni transformalur de claritale in qui dum vicit cupiditatem suam, vjncat et Iram
claritatem, lanquam a Domini Spiritu. Parvujus ad tuam, nos quoque in graliam j>olenter resliluat. 0
pugnam, magiiusad victoriam, mairis viscera riec- vicior Jesu, te in nostro Victore laudamus, quia lc
dum exieris, et jam ejiciens diEinonia, cum incre- in illo vicisse cognoscimus. Da ei, piissime Jesti, slc
menlo virlulum ac meritorum Victor vivens inter de sria in te victoria gloriari, ut nori subeat olilivio
peccatqres translatus est. 0 virum praecipuae nostri: Fili Dei, imniitte ei itostri .sernper in conspe-
sanciitalis ! qui ante sanctus quam natus, ante D j ctu luo memorem esse, noslram .iri luo tremendo
ojfere quam nomine Viclor. Adbuc utero clausus j'udiciosuscipere et agere causam, qtti cum Palre
jam de hoste ifiumphavil. 0 venerandam etiam elSpiritu san.clo vivis et reghas Deus per oriinia
ipsis angelis sanclitalerii! quam pari sludio, etsi soecttlasaeculorum. Ameri. ~',
m NATALI SANCTI BENEIMCTf ABBATIS-.

SERMO.
I. .Cpnvenientibiisyouis in unum ad audieudutri benedictipnes yqbis dare mallem, el non maledictio-
verbum salulis, magnus mihi limor est, ffalres mei, nes. Itno vero ipsam benedictionem coeleslis ulique
ne qitis forte minus digne illud recipiat, et nori sicut Patris noslri,- non meain (quam tamen ipso quidem
recipieudum est verbum Dei. Scio enim terram, dignanle accipilis per os nieum) opto vobis lienedi-
qttaesicpitts supervenientem in se receperii imbrem, ctionem thanere semper, nec in malediclionemposse
si fiimium non fccerit, reprobami fore, elproximam routari. , _
;"rnafediclo {Mebr.vi, 7, 8). El "egqutiqiie, si possem, 2. Celebramus, hodie magistri noslri gloiiosi Bf_»
577 DE S.BENEDICTO SERMO. '•; . 578'-
nedicli nalale : pro eo vobis el de eo solemnis ex A imgulas equi, rit cadal ascensor ejus relro :'proplerea
more sermo.debetur (62). Cujus diilcissimum rio- vallem magis elige ad'ainbulaiidum, valleni elige ad
men, cum omni vobis jticundilale amplectendum est plaiilandum. Neque enim vel in serendis arborihus
eliioiioraiidum ; quoriiani ipse drix nosler, ipse nioniariaisolemus eligere, quod frequenter afida,sint
magisler et legifer noster esl. Delectof quidem et et petrosa. in vallibus pinguedo est: ,ibi proficiunt
cgo in ipsius meirioria, licet nori-meo sirie rjibore planlae, ibi plena.spica, ibiceftlesimusoriturfruclus,
beati liujus patris riohien autleam meinorare. Est juxla illud, Et valies dbundabunt frumento (Psal.
eniqi mihi de ipsius iinitatioiie vobiscum steculi LXiv,.ii). Audis quia uhique vallis laudalur, ubique
abrenmiliaiio, e( hionaslicae,professiodiscipIinae;'sed humilitas proedicatur. Ibiergo planlare, ubi decursus
singularitersinevobiscumeoparticiponomenabbatis. aquarum ; quia ibi copia gratiae spirilualis; et aquae
Abbas fuit, etego. Oabbas, et abbas ! Nofnen rinum, quaesuper eoelos sunt, laudant riomen tiomini, id
sed in allero sola inagni notniiiis umbra. Minisle- est, coelestes henedicliones faciunt ut laiidetur.
rium unum, sed beti nie ! qtiam dissimiles miriislri, Siemus in.hac, charissimi, et plantali slemus, ul
quanlum. minislratio ipsa (iissimilis ! Vae mihi, si non arescamiis. Non mpveamur quocunque -flatii,
lam longe a le fuero-, o beate Benedicle, in futuro, sicul scfiptum esf: St spiritus liabenlis polestalem
quani a luaevesligiis sanclilalis Ionge es.se reperior super le irrueril, locum tuum ne deseras (Eccle. x, i).
in praesenli. Sed non mihi haec aptid vos perorare Nttlla enim teutatio 1vobis praevalebit, si hqn in ma-
neeesse est. Scio quod scieniibus me loquar: tari- gnis et in niirabilibus super vos ambitielis, sed per-
ium peto, ut pudofem lniric,' et .lirinc timorem maneatis radicibus firmis in humilitate radicatl at-
lnetim fralerna compassione'ievelis. qtte fundali. Sic plantatus secus decurstis aquaruni
5. Quando lamen omnino dispensalio mihi credita sanctus iste confessor Domini, fructum suuni dedit
est, etsi non habeo apud me quod vobis apponam; in tempore suo. .
quaeram a bealo Benedicto tres panes, qriibus vos 5. Sunt enini qui fructum non faciunt: surit qui fa-
pascam. Reficiat vos sarictitas ejus, j'ustitia ejus, ciunl, sed non suum: sunt qtii faciuni, suuni, setl, _
pietas ejus. Becoliie, dilectissimi,. quod non omries non in lempore suo. Suni, inquam, arbores infrti-
qtti in processione Domini fuerunl, sua illi jjrostra- ctuosae, ut quefcus et.ulmus, el silveslres aliaeaf-_
verint veslimenla. Jn illa, inquam, processiorie, hbres ;• sed hhjusmodi nemo plariiat in. horio siio,
quam annuente Domino in proximo sunius celebra- quia non faciunt fruclum :-et siqriem faciunt, rioii
iuri, quando venienti Domino ad passionem, el se- humano esui aptus est, sedporclno. Tales sunl filii
denii super asellum populi occunerunt, non omnes _.hujus saeculi.-ageiitesin comessalionibus el eliiieiaT
veslimenla stia' prosternebant in via, sed caedebant libus, in crapula el voracitale, in cubilibus et iin-
aliqui-ramos de arboribus (Mallh.. xx-i, 1-9). Ndh pudiciliis. Haec nanique pqrcorum cibus sunt, qtios
erat hoc magnuri), quod gi-atis acceperant, gratis Jiulaeus vefus proltibelur comedere (Deui. xiv, 8),
dabant. Verumiamen ne ipsi quidem peniliis otiosi Chrislianus scilicet, qtii his non debet adhaerere.
ftierttiU, sed nec a processione legunlur exclusi. Sicut enim^ caro porcina cum comediiur, nosttae
Fralres mei, pium Christi jumentum, qui cnm Pro- adifaeref carrii, ul jam sit una caro; sic trarisgressor
pheta dicere potestis, Ui jumenlum faclus sum apud praecepli-Doiiiinici spurcqs sibi social, sjiirilus, et
ie, ei ego semper lecum (Psal. LXXII,25); vosqttibus adbaerendo eis untis cum eis efficitur daemon. Natri
insidet Chrislus, quoniam, anima justi sedes esisa- et idcirco in sacrificiis prohiheiur animal illud
pientia; ; el Aposlolus praedicat 9gg Cliristum. Dei offerri, quod spurcos spiritusTmmundosque desigriet;
virluiem, et Dei sapieniiqm (I-Cor.i, 24) : si non qui relicla omni muiiditia, solis sibi in. spurcitiis
habeo vesies quas pedibus vestris proslernam, ten- complacentes, viliorum el criminum semper ccerio
labo vel ramos eaedere de arboribus, ut laniae pro- deleclanltir involvi. Unde ei iit Kvangelio, legio illa
cessioni vel parum aliquid nori desit minislerii mei_ maledicla, dum ejlcereiur ab homine, taiiquani
4.-Ai;bof fuit bealus Benedlctus, grandis aique '.Jsimile sibi animal porcos postulat, nec negautiir,
frtictifera, tanquam lignum quodf Iantatum estsecus (Marc. v, f-15). His fruclum rerunt arbores irifru-
decursus aqnarum (Psal. i, 3). Ubi sunt decursus ctuosae, ad quarum radices securis posila jam vi-'
' '
aqtiarum ? Profecio in vallibus ; quia inter inediuih dettir.
moniium pertransibunt-aquoc. Quis'enim non videat 6.' Aiiiores aulem quae fructum faciunt, sea nori
etiam torfentes montium ardua declinare, elmediam suutri, hypocrilae sunl, cuin Simone Cyferiaeo cru- ,
ad humilitatem seniper devertere vallis ? Sie pro- cem poiiantes non suam: qui religiosa inlentiorie'
fecto, sic Deus superbis resistit, humilibus autem carenles, angarianlur; et qtiae non amant, amore
dat gratiam (Jacqbi IV, 6). Securus- hic fige pedem, gloria. quam desiderant, facere compellunlur. Jam
quicunque es junientiim Christi, super lirinc famuiu in eo quod dicitur, in tempore suo (Psal. i,- 3), ar-
iniiiiere,seniilam vallis incede. Kimirum in monte gttuntur quidam ante lempus fruclificare volentes-
sibi sedem constituit serpens aritiquus, mordens Nonne enim et arboribus nostris, citiusquam opor-
(62) In codiee Majoris-Monaslcrii multa esl in consequerilibus verborum varielas, sed idcm sensus, -
- . - •
Ct 'irila leclio proeferenda.
379. S. BERNARDI ABBATIS CLARJS-VALLENSIS. 58»'
lcat pullulantibus, timemiis onmino floribus intem- A a fruclus ejus et riianet,.et erescit. Dilectus nlane beo
pestivis? Sic sunt aliqui, quorun frnctus, quia nimis. et hominibus :. cujus^non sola proesentia in beneili-
propere, mintis prospere oriunlur. Hi sttnt, qui in ctione fuil, sicut sunt multi, dilecli Deo soli, quia
iniiio conversionis, suae aliis fruclificare eoniinuo soli Deo jam coguiti; sed et memoria ejtts eiianr
velU ptaesumunt, contra legis decreta arare in pri- nunc in benediclione est. Nam et usque hudie ia
mogeiiito bovis, et. ovis.primogenila londere festi- triplicetu ainoris Domini confessionem, triplicirioc
nantes. Vuhis. nosse quam sollicite id vitaverit fructu pascit Domini gregem. Pascil vita, pascitjlo-
saiictiis isle magister noster ? Et hunc ramunvvobis ctrina, pascil-et inlercessione. Pef quamlncessanier
oppono ; quoniam tribus annis soliiDeo notus, homi- adjtiti, fruciifieateetyos,charissimi,'quoriiam inhoc
nibits S®9 mansit incognitns. Fruclum quidern |)0sili estis, uteatis et fruclumafferalis, Undeeafis'?'
inultum tttlil, ipsi ceruiiis ; sed in lempoi-esuo. Ne- Ctique a vobis ipsis, sictit scripliiniest: Avoluhia-
qtteenim credebat tempus essefructificandi, qjtando libus tuis averlere.iEccii. XVIH,50). Nam et deDo-
lanta carnis.tentatione grayatus est, ttt pene eederel, minoleginius,qiiiae_ciitseminaresenien-suum(Mailli-.
pene discederel.Ego enim nec islum.quidem ramum xin, 5): Ecce el hic hnbemus seiiieii suiim, sicutet-
praeteribo, quoniam etsi hirsutus quodam modo spi- prius fruclum suttni. linitemur et iiuiic, fralres;:
itarum aculeis, qtiibus seipsum Domini Benedictus **quoniam ad hoc veuit, ul formam nobisiraderet, et
injecil; lamen ulilis est omnino: utilis jumenlo viam demonstrarei. ..;...
Dontini propler foveas lenlationum, ne in easincidat . 9. Fortassis et ipse Dominus arbor est, et debe-
coiiseiuiendo, seil magis resislat, et virlliter agat,. musab. eo qupqtte ramos accipere, quos v.estris pe-
suslitieatque Dominum ne desperet. Hic ergo fige dibus apponamus :.imo non foiiasse, sedmagis yeie-
pedem, Cluisti jumenium, et disce quantumcunqiie arbor esl ipse el plania.coeleslis, sed in lerris plan-
acerba tentatio soeviat, non cedere, nec credete taia, sicul scriplum est : Veritas deterra orta esi,
proplerea derelictum le esse a Doinino, sed merni- el justilia de cmlojnospexit (Psal. LXXXIV, 12). Ab:
i:eris scriptum esse : Invoca tne in die tribulalionis, eo igitur hunc rainum vobis appoao, ut sicuise-
efuam le et hdnbrificabisme(Psal. XLIX,15). ipbUinexinanivit, hqc ipsum sentiatis in vohis : riisi-
,7. Ergo, ul dicere coeperam, nriii credebat beatus quod non tam ego appono, qttain Apostolus, apud
Benedictus lunc esse fruciificandi lempus, quando quem legislis : Hocsentitein vobis, quod el in Chri—
atlhuc tanlis teiUationibiis urgebatur ; sed venit sto Jesu : qui cum in forma Dei esset, non. rapinanv
lempus, et in lemj.oie suo fructum dedit. De.fructu arbilratus est esse se &qualem Deo, sed semetipsum
cj'us suni illa tria quae superius letigi : sanctitas P _ exinanivii, formam servi accip-iens,in similitudineni:
ejtts, j'usl tia ej'us, pietas ejus. Sanctitatem miracula , hoininum.faclus, eiliabitu inventus QJQut hbmo>
prqbant, doctrina pietatem, vita juslitiam. Vides, o (Philipp. n, 5-7)..-El vos ilaque, fralres charissimi,
jtimentum. Ghrisli, ramos.foliis virentes, vernantes, exinanite vos, huuiiliate vos, seminate vos, perdiie
iloribus,. onustos ifuetu. Super islos innitefe, ut vos. Seminate corpus animale, ei resurget corptis
gressus.rectos facias pedibus tuis. Sed quomodo tibi spirituale. Perdite;animas vestraSj el in vitara oetei-
ajipono ejus miracula ? iumquid ut miracula facere nam servabitis eas.Vullis nosse quoinodo id fecerit
velis ? Nequaquam, sed ul miraculis ej'us innitaris:, , Apostolusipse qui docuit? Sive, inquit, menie exce-
videlicet ulconfidas et gaudeas quod stih lali positus dimus Deo; sive sobrii sumus, vobis(II Cor, v, 45).
es pastore, quod.lantum meruisii.habere patronum. Quid •ergo libi ? Ego, .inquit, faclus sum lanquqm
Omninoenim yaldepolens estih ccelis,qui lainpoletis vtts perdilum (Psal. xxx,' 15). Bene seipsttm perdit,
exslilit, in terris : secundum magiiitudinem gratiae, qtit nihil unjqnam pro se facit; sed oriuiisejus inten-
magiiiiudine glorioeexaltalus. Nam et juxla radicum lio ct oirine'd.esiderium tendil ad Dei placitum, et
qttanlilatem rami prodire noscunlur: el quol ra- uliiitatem fralrum suorum. Infelix enim quiseminat
dicibus arbor innititur, tot ramis, sicul aiunt, deco- in carne, quia de carne. metet corruplionem (Galal.
ralur. Sic ergo, Iicel lion habeamus noslra, conso- D ] vi, 8). Alibi vero scriptum esl: Beati qui seminaht
lalio magna nobis esse debent palroni nostri mira- super omnes aquas (Isai. xxxn, 20). Sed quoinodo
cula. Doclrina vero insiruit nqs, eldirigit gressus sttper-omnesaquas? Forte et super aquas, de quibus
r.oslros itt viam pacis. Porro vitoe juslitia omnino legitur: Et mquaqumsuper cmlossunljaudenl nomen
roborat et animal nos,; ut tanlo magis accendanmr Dqmini (Psal. cxLvm, i) : quae suut virtutes ange- ,
ad agenaa quoedqcuit, quantq cerli sumus eum non licir, et coslesles populi. Ita plane : Quoniam spe-^
alia docuisse quam 1'eceiit. Sermo qtiidem vivtiset ctaculutn fucji sumus mundo, el angelis,ei hominibu&
eflicax, exemplum opeiis est, plurimum faciens• (I Cor. iv, 9). -. .. ; .. < . ,. .
suadibile quqd dicilur, dum inoiistrat factibile quod 10. Seminemus igiturhominibus exemplumbonum
suadetur. , . pcr aperia opera ; seminemus angelis gautliuin ma-
8. ln b.uncergomodutn sanclitas confoiiat, pictasi giiuin per occulta sqspiria, et per cauera hujusmodi,
- itiformat, jiistiija confirmal. Quantoe eiiim pieiaiis,i, qua; solis eis sutit nqta. fiaudiuin eniui ,est, angelis..
fuit, quotl non solum proeseniibusprofuil, sed etiami Dei super uno po.ccalorejiaaniientiam agente. Hinc
eo-
prq ftiluris sollicitus fuit? Non soluin his qui luiic; dicebat Apostolus : Providenlesbona non lanlum
erant, fructum tulit ltaec arbor, sed usque liodie; ram Deo, sed eliam coruiti li.qmiiiibiis(Il.Cor. viiu .
58! . DE S. BENEDICTOSERMo' '582
21)- Nam Deo ohmirio noti sumus; sed corqm Deo A et laborem. Unde el morte" lurpissima condemnatus
dixit, id esl, corant eis qui yultui ejus semper assi- ..'. est, interrogatus lormenlis, et opprob.riis saturatus:
slunl. Ipsis enim maxime placet, cum-vos vident ulique ut inimicus induatur confusioiie, ipse pariter
pceulte orariles, aut ruminantes psalmum aliquem, et omnes qurimitaiUttr eutn, et praelergi-ediuiilur
auttale.aliquid facienles: Sie seminate et' vos.sic viam. Ipse est,-o inique, ipse est qui sessurus est in
fructificale, cbarissimi. Seminate et vos, quia lam sede majeslalis sttaesimilis Altissimo, etcoaltissimtis
miilli antevos seminaveruni; fructifieale, quia vobis ei. Hoc utique eogitaverunl angeli sancti, qtti ca
seminaverunt. 0. genus Atlam, quam multi semina- dente.niaiigno aposlasice illius non consenserunt,
veruni in te, et quam preiiosum semen ! quam male nobis felinquentes exemplum, ul quemadmodum
peribis, el quam merito, si perieril iirle lantumse- ipsi elegerunl ministrare, sic el nos faciamus. Nain
nieji, simul el seminaiilium Iabor! Cui perditioni etiaii) qtti laborem ftigiuiit el honorem captant,
iraderis ab agricola, si in te peiieriiit-haec-universa ? i.lluiiise.noverint iiiiitaii, qui sessioiifttnaltitudinem-
Seminavil in lerra.nosliatota. Trinitas, seminave- que quoesivit: e-tsi non satis tef ret eos illius culpa.
runt angeli parilef et apostoli, seminaverunt mariy- terreat.vel vindicta. Omnia eniin in conirarittm.de-
res, el confessores; et virgines. Seminavit, Deus . yenerunf, .ut formatus sil ad illudenilnm ei, etignis
Pater; quonian. eruclavil cof ej"us Verbum boiitiin. ^ oelernus praeparatus sit illi. Ad hajc viiauda pruderi-
Dominus enim dedit benignitalem, et terra nostra tiam nobisseminaverunfsanctiangeli, qui priiiseam
dedit frucltim suum.-Seminavil et Filius : ipse enim aliis cadentibus. tenuerunt.
esiqui exiit seminare semen suum. Pater.emm non .. 1% Sed etapostolihanc.ipsam seminaveruntnobis,
exiit, sed Filius a Palre processit, et yenit in mun- quando recedenlibus hisqui sapientiam hujjis.mu.iuii
(!u'm; ut qui prius erat cogilatio pacis in corde Pa- scquebantur, quae slullitia est apud Deum; et. prtt-
liis, fieretel ipse pax nostra in utero inalris. Semi- ticntiam carnis, qme morlem operalur, ,et inimica
navit et Spiritus sanctus; quia et ipse venii, ,ef ap- cst Deo; ipsi Dominoadbaeserunt. Scandalizali enim
parueruni discipulis dispetiilae liugusetanquam ignis. ilii iiudieiiies de sacramenlo. cafnis et sanguinis,
Ila lota Trinilas seminayil: Paler scilicet pacem de ullra non iliant cum eo. Discipuli yero interrogati,
cqelo, Filius verilatem, Spiiilus sanclus chariiau.ni. an el ipsi vollent abire, responderunt: Ad quem
_ 11. A.ngeli.quoque seiii.inaverunt, quando-cadenr ibimus ? verba vitai mternw habes. Necesse habemus,
tibus.aliis ipsi steterunl. Djxit enim Lucifer ille, non fratres, hanc prudenliam imitari; quia mulii adlittc
jamlucifer, sed lenehrifev elvesperus: Sedeboin.mqn-* ambulant cum Jesu, donec. venialur. ad edend.atn
te teslamenti, similis ero.Allissimo (Isai. xiv, 15,44). „ ejus carnem et bibendum sangtiinem illius, ad com
0 iiiijmdens et imprudens ! Millia miiliuin ministrant _municandum scilicet passionibus ejus (hpc,enim et
ei, el decies ceutena milli.a assistuiu (Dan. vn, 10); verbuni illud et ipsum sacramentum significal) :
et tu sedebis? Cherubin, n\l propheta, stabant(Isai, extunc aulem scandalizanluf et abeunl, retro dicett-
yi, 2; Ezech. x, 3), et non sedebanl; quidlabqrasti, tes, quiadHfusesf/ric sermo (Joan. vi, 67, 68,69, 61).
pt j'am sedeas? Omnes adminisiratorii sunt spi.ritus, Nos' cum aposlolis prudentes simus, et dicamus :
jiiissi in ministerium propler eos qui liae.rediiatem Domine, ad quem ibimus? ver,ba vilmmternm habes,
capiunt salutis ; et tu sedebis? quid êminasti, ut Non disccdjmus a.le, vivjlicabis nos. Nqn in solp.
jauimetas? Non est luum, non est tuum Jioc, sed .pane yivil homo, sed in ontni verbo qttod procedit de
quibus paratum est a Patre. Quid eisinvides? Pro- ore Dei (Multli. iv, i). Non solus mundus hahet de-.
fecio ipsi sedebunt; ipsi, inquam, vermiculi.terrae Jectaiioiiem, sed multo major est.in verbis tuis.
judicantes sedebrint, el tti non mo.do tion siabis, Unde el Propheta ail: Quam dulcia faucibus meis
sed jrfdicandus astabis. Nescitis, ait Apqstolus, quiq eloquia tua\ super mel ori meo (Psal. cxym, 103).
etangelosjudicabitnus ?.(l Cor. v\, 31.) lpsi utique Ad quem igittir eamus? verba vilae oelernaehabes,
qui ibant et flebant, milienies semina sua, venientes Domine; el-ea suui super otnnia qnae mundus ha-.
autem venient ciim exsuliatione.portanies manipu- D bere pofest, Non solum ipsa yila, sed et promissia
ios sttos (Psal. cxxv, 6). Duo riianipuli sunt quos viiae aeterqaeet exspectati.ojustorum, iaetitia esi, et
quaefis, honoris scilicct et quietis. Sessionem affe- tanta laetitia, ut omne quotl concupiscilur, ei non
ciaset.aliiludinera;.sednou sic,-impie, nonsic : non valeat. comparari. Hanc igitur prudenliam nobis.
colliges, quia.noii.seminasti. Qui semiiiayerunl labor apostoli sancti seminaverun.i.Mariyres vero manife-
j-einet vilitatem, meienthonorem pariter et quie- slum est forlitudinem seininasse. Porro confesspres
lem: Pro confusione-enim sua duplici et rubore seminav.erunt justiliam, quam in ontni vila sua
[alias, lahare], in lerra stia duplicia possidebunt, sectrti sunl; hoc. enim interest inter. martyres et
Unde et dicebat quidam.: Videhumililqlem meam, confessores, quod inter Pelrum simul omnia relin-.
etlaborem meum(Psal. xxiv, 18). Hodie ulique au-r quentem, et.Abraham stibslantiam mundi in boiios
dislis ih Evangelio promittenteni Dominuin el di- usus expendentem ; sicenim illi consummati in brevj
CentemQ71 discipulis : Sedebilis super sedes, judi- expleverunt lempora multa, isti vero longa et multi-
(anles duodecim tribus hrael (Mallh.xix, 28). Ecce modatraxeremarlyria, Vitgines sanelae planum est
qities sessionis, et honor judicii. Nam et ipse Domi- quia iemperantiam seminarunt, qutE sie libidinem
5|us ad liaec npiu.it pcrvenire, nisi per Jiumililatem calcaveruiil.
5S3 S. RERNARDI A-EBATISCEAR-E-YALLENSIS" '
584
IN ,_FESTO ANNTJ-NTIAT10,NIS .BEMTM MARIJE YIRGWIS'.- I
SERMO I (65). - < A damenlum fidei sunt habenda_ Ideoque-si credis-
De verbis psalmi LXXVIV, 40, 11 : i Ut inhabitet peccata tua- non posse deleri nisi ah eo cui soli
gloriu in lerra. noslra. t peccasti.etin quem peccatum non cadit/bene facis;:
4. -pl inliabilet gloria-in ierra itostra, misericbrdia sed adde adhuc ul et hoc cre-ias , quia per ipsum
el verilas obviaverunl sibi, juslitia el pax oscuialm tibi peccata donantur. Hoc est testimonium ijuod'
sunt. Gloria nostra itmcest, ait Aposloius', testimo- perhibet in cordetuo Spiritus sanctus, dicens :
iiium vonscientiw nos:rm(II Cor. f, 12). Non quidem Diinissa stint libi "peccata tua; Sic enim arriitfatur
tale. lestimqnium , qttale ille-superbus Pharisaeus .-- Apostolus , gratis.jiistificari hominein'per fidem
babebat, seducta et seductrice cogitaUone lestimo- (Rom. iu,28). Iia de meriti» quoque sicredis ncn-
nium perhibens de seipso (LMC.XVIU , 14 , 12) ,-et posse haberi nisi per ipsum, non sufficit; donec libi
lesiimonium ejus verum non erat; sed cum Spirilus perbibeat (estiinoriium Sjriritus verilalis, qnia habes-
ipse testimonium perhibet spirilui nosiro., Porro boc ea per illtim. Sie et de vita aeierna liabeas necesse
icsiiirioniiim instribus cbnsistere eredo. Necesse, est esl teslimonium Spiritus-, quod ad eam-divino sis-
, @72'enim primo oiriuium credere , quod remissio- munere perventttrtts. Ipse euitn peccata. condonal,-
iiem peceaiorum liabere non possis , nisi
per indul- " ipse donat merila, et proenii.-i-.iiihilominiisipse re-
gentjain Dei: deinde , quod nihil prorsus habere donal.
qneas operis boni, nisi et hoc dederit ipse : postre- i. Porro teslinionia ista credibilia: mihifacta;
mo, quod oclernam viiam nnllis potes opefibus pro- snnt niniis. Nam de remissione qttidem peccatqrum.
mereri, nisi -gralis libi deiur et illa. fjuis enim validissimum teneq argumenlum , Dominicam Ipas-
pblest facei'c mundum de immundo eonceptum se- sionem. Vox siquidem sanguinis ejus invaluil inullo
ntine, nisi qui solus est mitndus ? (Job. xiv, i.) plus qttam vox sariguinis Abe!, tlamans in cordibus
Utiquequod factuni esl'-,non polest rion fieri : ipso eleciorum , remissionem omnium peccalorum. Tra-
lanieri non imputaiite, erit qttasi non fuerit. Quod dilus esi eniin propier peccata nostra : riec dubium,
Piopheta quoque consideraris ail: Beaitts vir cui quin poteniiorel efficacior.sit mors illius in boiiuin,
non impulavit Dominus peccalum (Psal.xxxi, 2). De quam peccaia nosira in malum. De bonis aiilem<
operihits vero honis ceritim omnino est, quod nemo operibusarguinentum hihilominus eilficax-mihi est
hsec hahest a seipso. Nam si stare noh potuil hu- resurrectio ejus , quia fesurrexit propter justificqtio-
mana natura adhuc integra ,' quanto minris poterit nemnoslram (Rom. iv, 25). Porro de spe pr_eniio-
per 'seiusam resurgere jam corrupta? Cerlttm est , rum les-imonhnr. ejus est ascensio, quia ascentiit
ad suam originem universa , quanlum in eis est, . propter gldrificalionem nostram. Haectria in {ssalmis
(endere, et in eam semper esse'partem procliviora. habes , dicenle Propheia : Beatus vir cuihon impu-
Sic.et-hbs , qui de iiiliilo creali siinius, constat quia tavitDominus peccalum (Psal. xxxi,2); et alibi:
si nobisipsis relinquimur , in peccatum semper, Beatus vir cujus esl auxilium abs te (Psal. LXXXIU,
quod niliil est, declinamus. 6); item alitii.- Beatus quetn elegisii et assumpsisii,
2. Jam vero (leaeterna vita scimus, quia nonsunt habiiabii in airiis luis (Psal. LXIV,5); Haecest glbria
coridigme passiohes hujus temporis ad futurani glo- - vera, gloria inhabilans; (Juia at> -eo esl,' qui ;per .
fiam , nec si unus omnes susiineal. Neque enim fidem liabitat in cbrdibus noslris. 'Filii vero Adain
lalia suiit hominum merlla, iit proplerea TiCaaelerna gloriam quoe ab invicein est quaerentes, gloriam qttae
debeaiur.ex jnre ,atttf)eiis injuriam aliquam face- a s'61'oDeo est noii volebanl: el sic gloriam exlriu-
rct,: nisi eam (louaret. Narii ut laceatn quod riierita secus iluentem sectantes, habebaut gloriani, non in
pmniadona Dei sunt, et ita homo magis propler ipsa semetipsis, sed magisiri aliis. •• ,
Deo debitor est,quani Deushoinini; qtiitlsuhl ine- @73 5. Visnosseundesiriiomirii inhabitans glo-
riia omiiia ad laiiiamglorian)? Denique quis melior ria? Dicobrcviter, quoniam ad mystica festinat inien-
est pTopheta, cui Dominus ij.se tam insigrie lestimo- tio. Nani etea sulaproposueram in verbisillisproplie-
niuin perhibet, dicens : Virwhiinvehi secundum cor D ] titis diligeiilius vestigare,. sed reflexit ad moralia
meiim? (1 Reg. xm, 11; Acl. xni~22.) Verumlameii occurrensprima.fron.e aposlolicus sei-modeiuterna
et ipse necesse habuil dicer.e Deo : Non intresinju- gloiia et testimonio conSCientiaj. Sic ergo inliabilal
dicium cuniservo tuo, Doniine (Psqi. lcx__ii,2). Nemo lixcgloria eliam hie in terra nostra,si misericofdia
iiaque se seducat; quiasi bene- cogitare [alias, ei, veritas qbviaverint sibi, et sese jusiiiia et pax.
eomputare] voluerit, inveniet procttl dubio , quotl oscnlentiir. Praevenienti siquidem roisericordire;ve-
ltec cum decem miliibus possiloccurrere ei,qui ciiui ritas noslrae confessionis [alias, conversionis] occur-
viginti millibus venil ad'»e (Luc. xiv,31)". ral necesse est, ac de coelero sanclimoniani seciemur
5. Veruin hoec (jtiar. nitnc dixinius non-omnino et paeem , sine qua nemo videhit Deum. Ubi>.i)iin
stilficiunt, sed magis iuitium quoddam et veltit fuii- compungilur quis, jam lunc eum miserkordia prat'-.
1(65)"lu coilice 'Fuliensi
tetiits; ql qui itic terlius esi-sccutidus;-t«rlius yero
' ex noslris ibidein pri—
.nius. .' '. -_.'._ . ..
SSS IN -ASMJNTlATlOiSEB. MAUlM SERMO U . 586
vejiii; sed nequaquam ingrcdietur, doriec ei veritas A scienli honuiri, el mimme tacienti, jusliiiam quo-
confessionis occufrat: Peccavi Dominb, ait ipse , gtie,qua TegereaifTaccepii. Adhuc atttem et pacem,
David ad Nathanp.rophetam , cuiri de adulterioet qua fqveretur et delectaretur, addidit manus benig
homicidio ai'gtiereiur. El transtulil Dominus pecca- nissima Creatofis; pacem utiqtie duplicem , ul nec
. tum luum ate, ait propliela (II Reg.xu, 15). Nimi- inltis pugnae, nec foris tiniores, idesl nec carp coii-
rtim misericordia et vetitas obviaverunt sihi. Et cupisceret adversus spiritum , hec esset ei creattn-a
hoc qtiidem, ut declines a malo. Jarii vero ttt facias ulia formidini. Nam e"t besliis omnibus libere iin-
honum, in lympano et choro libi psaliendum est, ut posuit nomina , et serpens ipse , quod violenlia
ipsa morli.icatio carnis luae , et poeiiitentibefriiclits non pfaesumpsit, fraude magis ettm aggressus est.
- ac juslitioe opera in. unitate «f concordia fiant _,Quid huic deerat, quem -misericqrdia ©74 cu"
(quoniam unilas spirit.us, vinculum esi perfeciio- stodiebat, docehat verilas ,. regeliat "'justitia , pax
nis); neque ad «dexiefam, neqrie ad sinislram de- fqvebat? -_'*.'-, . ,
clinaveris. Stmt enim quorum dextcra est.dexlera 7. Sed heu? Jiorito isle, ad mullam periiiciem el
iniquitatis. Pharisaeus ille, ctijus sttpra memininius, insipieiuiam sibi, descendil de Jerusalem in Jericlio:
rion eral" sicut eaeleri hor.iinum (Luc. xvm, 11); siquidem iticidit in lalrones, a quibus et ante oihnia
sed ipse sihi, ut. diximus, (esdmoniuriiperiiibuii, B legilur despqliatus (Luc. x, 30). Annon desjioiiaius,
sed non verum.Sane quisquis ille est, in quo miseri- qui Domino venieiUe nudum se esse cqnquerituf ?•
cordia et veritas obviayerunt sibi', justitiit et pax Nec yerq poterai, revesllri, vel ablata sibi recipere
osculalae sunl, sectire glorietur; sed glqriclur in . vestimeiita;nisi Chrislus aniilferet sua. Sicht enim
eo qni sibi lestiraonium perhibet, in spiritu uiiqtte vivificari in aiiima nisi iriterveniente, cqrpofali
veritatis. morle Chfisli non poluit, jta nec fevestiri sihe ejus
6. Ut inliabilel glorid in terra noslra, misericordia despolialione. Et vide, si. non propler lias qpatuor
et verilas qbviaverunl sibi, juslilia et pax,qsculatm partcs vpslimerili, quod antiserat pfimus et vetus
svni. Si gloria Patris Filius sapiens, cuin sit Sa- homo, in tolidehi quoque divisa _suntsecuridielnovi
pientia ipsasapienliornemo";liqttel profec-tqgloriam honiin.isvestimerila. An forle quaeris et luriicam in-
Palris Chrisiuiii Dei virtulem, et Dei sapiemiam consulileih, quae nqn dividilur, sed sorte pfovenil ?
esse. Quia ergo mullifaVie., multisque modis de eo Ego diyinairi arbifror esse imaginem,_quaenimirum
praedictunifueral iri prophetis (Hebr. i, 1) ,.qttqd iii non assula, sed insitaatque ipsi inipressa riaturae,
terris videndus esset, ef inter bomines conversalu- dividi scindiqii.e non polest. Ad imagineni riempe et
rus ; quonam modo id faclum sit, el impletis qttae similitudinem JDeifactus esl homq, in imagine ar-
de ep per os omnium prpphetaruiri praedicta fuerant, bilrii.iibertalem, virlufes habensin similitudirie. Et
habitaverjl gforia in lerra nos(ra ; Psalmisla indicat similitudo quidem periil, verumfamen in -imagine
his verhjs, ac si manifesfiiis dica.l: Ct verbttm caro pertransil homp. Imago siquidem in gehenna ipsa
lieret el habharet in nqbis, triisericdrdia- et verilas ufj polerit, non exuri; ardere, sednon deleri. Hoec
cbviaverunt.sibi, juslitia eipax osculatm sunl. Mag- ergq nori scinditur, scd sorie .proveriit; Et qiiocun-
nurii isacrarnentuin, fraires, et diligenlius perscru- que peryeniat anima, simul et ipsa ibi erit. Nam
• tandum nisi el intelJec(us
, mysierio, et ipsi qtioque similitudo non sic; sed aul inanet in bonq, aul, si
inlellectui yerba deessenl. Dico (amen utcuhque peccavefit anima, mutaluf. miserabiliter., jumentis
J
modicum id qtiod.sentio , si foiie vel occasionetw insipienlibussimilafa., .
dedisse videar sapierili. Videre mijti videor, dilectis- . 8; Sed qtiia spoliatuni virtqlibus qualuo.r hbmi-
siirii, qualuor virtulibus, his amiclum primumiio- nem diiimus, quoriam modo singulis sit spolia.us,
minem ab ipso suae creationis. exordio , -et ,-rit pro- congruum est-ut dicamus. Peydidit homogusliiiam,
phela meminil, veslimenlo salntis iriduimri (Isai. cumEva serpenlis, Adam mulieris'voci. obedivit
LXI, 40). Est enim in.ltis qualuor saluiis integritas, politis qriam divinoe. Erat lamen residuum aliquid,
nec sine Iiis omnibus potest conslare salus ; praeser- Q quod apprehentiere possent, idqtte Domintis suo illo
lim.cum nec possent esse virtutes, si ab iiivieem scrutinio.i.nriuebst; sed abjeceruui etiam illud,,con-
separentur. Acceperat ergo homo lnisericprdiam, versi in.verba maliiiie, ad excusandas excusation.es
ciislodem scilicel alque pedisequam, ut ipsa praeve- in. peccatis.Prior enim justiiiae portio non peceare,
nirel, ipsa et sequerelur eum, ipsa quoque protege- secunda per pienitentiam damnare peccatum.Per-
ret et conservaret. ubique. Vides qualem nuirilium didii et niisericordiam, cttm sic cxarsit Eva in con-
contulit.parvulp suo Deus, qualem dedit pedisequam cupiscentia sua,ut nec si!>i,ncc viio, nec filiis paf-
homini-recens orlo. Setl erat ijli necessarius eliam ceret nasciluris, simttl omnes lerribili nialedicto ct
eruditor, lanquam ingequae el raiioiiahili crealurae, necessitati mprlis addicens. Adatri qttoque indigtn-
ul non sieut junienlum aliquod cttstodiretur, sed ' fiotii diviiiae.mulicrem, pro qtia peccaverat, qpjecit,
tanqnam parvulus educaretur. Cui sane magislerio quasi post lergum ejtis volens declinare sagitlam.
nemo poterat aptior inveriiri, quam veritas ipsa, Vidit enim. niutiei tignum quod essel putchfum visu,
quae eum in agniljonein summaeperdiicefeialiquan- el dd vescendumsuave, et asefpenie aiidierat lan-
do yerilatis. Inlerim vero ne sapiens invenifetur.ut quam debs se futufos. Ftitiiculiis tripJex'di_Iii?ile'ronj-
'
malum faeeret , essetqtte peccatum ei. lanquam liitur, curiositatis, volttpiaiis, et yanitalis. Haecsoia
$87 S. BERNARDlABiuTlS CLAJLE-VALLENSIS , 588
mundus. habet, COricupisceniiam carnis, concupi,. A zeio indignalionis. Faclumque est iil legimus in Pn>-
scenliam oc.tilortim,et stiperbiam vitae. HIs abstrafc:a phela: Domine, in cwlojnisericordia lud, ei veiitas
e.t.illecla misericordiain pmnemiCTurtelis inater ab- tua usque ad nitbes (Psal. xxxv, 6). Meditis atilem
jecit. Sic el Adarii,
' . . riiulieri niale
qrii i .
miseriusest
. *< tit " Pater liimihum fesidebal, et utraque pro parfe siia
'i
cum ea peecaret, berie- noluit mtseren, tit pdenam utilius qiiod habebat loqiiebalur:"(iuis'pu!as illic&i-
sttstineret [dlias, aut pdenam isustinefe] pro ea. loquio meruit iriteresse, et ihdieabit noljis ?| qtiis
-
P-riyata est etiani inuiier veritate, prinio quiilem atidiyit, et enarrabit? Fofle ihenarrabiiia.sunt, et
male detorqu.ens quod audieral, Mofle moriefis (Gcn. non licet homini loqui. Siimma lameri cohlrbversia.
ii, 17); el diceris; _V«fbrle mofiariiuf: demttm ser- Ibtitis haec fuisse videliir. Eget rhiseratiorie crealtir;i
penti credens, penitus abneganli et dicenti, Nefliia- rationalis, ait Misericqrdia, quoriiam misera facla
qudm moriemini. Privalus est elAdam veriiale.iibi est, et hiiserabiiis yaltie. Venit teriipris miserefidi
eairi confileri enibuit, Tolia, h.o.eestexcusaiionimi ejus, quia j'am firaeleriit lempus. Eeoritfa Yeritas:
operjmenta.praetendens. Siquidem ij.sa dici.l:(3«i Oportei, inquil, impleri sermoriem qriem locutiis esv
trubucrit me corrim hominibus, efubescarii.el egbeutH Domine. Totus mbriaiur Adam hecesse esi curri otit-
cbrdm Paire meo (Luc. ix, 16). Paeem qiioqne prb- . ijibus. qui in <eo eranl, qua tlie veiiliiin jiomiiiri iit
tinus amiserutjt, qtiia nori estpaai iritpiis,'dieit Donii- B
'' praeyaricafipne gus(avi(.
ttquid ergo, ait iliseficor-
nus (Isid. XLVHI,22). Nbnhe eiiiiri contrariam legeni dia, Utquid me gehuisli paler citius perituratn ? Scit
ihvenerant ih membris.suis, qhos de novo jiudere ehirii Verilas ipsa quoniam-misericordia ttia periit,
coeperat nuditatis? Timui ego, iriquit, eo quod nudits et nulla est, si jion ajiquahdo iiiiserearis.SimilitSr
essem (Gen.m). Non sic miser, non sie paulo anle autem e. Conlrafio et illa lonuebaiur: (Juis eniui
limebas; non quaerebas iolia, licet;cprpore nudtis, nesciat qiiod si praediclam sibi proev.aficatorsenteh-
sicut et ntodo. < tiammortis eVaseiit, periit, nec pennancbit jaiii iii
9. Ei hdcsane (ut Jt^rophetaeipsiiis paraljolam Seterriuriiveriias tua, Doniine? - '" ; ' ''
prosequamur, qui sibi obviasse eas, et reconcilia.as 41. Ecce vero unus de clierubin [ddditur alids,.
in osculo memoravit) gravis qnaedam. ihler.virlules id est, magnt consilii Angelus] aii Tegem Salpmonem
videtur orla conlentio. Siquidem veriias et jusiilia suggerit esse mittendas; quoniam Filio, inqnil, d.i-
miserum affligebani: pax et misericbrdia zeli bujus luin es( omnejudicium (Jodn. v, 22). Et in ejus ergo
fexpertes judicabant. magis esse parcenduiri. Sunt coiispectu Misericordia el Yerilas obviaverunt sibi.
"etemiri cpllacl-ineae'hae duae sibi, queriiadmodum et eadem -quse stipra memiiiimus verba querimouiie
prioreS. Unde.et faclum est ut perseverantibus iliis p repetehteS. i?<tteof, ait Verilas, zlelumbonum Mise-
in ultione, et proevaricatorem iiihc iride caedeniibus/ ricordia habet, sed ulinam secundum scieutiaiiu
et pfaese.ntes 975 moleslias fiituri -euhiulanlibtis Nunc autem quid preevaricatori potius quam sqioii
comminalioiie suppliciijillae secederent in cof Pairis, judical esse parcfendum? At tu, inquit Miseficordiii.
redeuntes ad Ddminum qui lllas dedit. Splus siqui- neulri parcis, sed taiuaindignaiionesoevis in praeva-
dem ipse cogilabnt cogilalionespacis, cum affliciio- ricatorem, rit involVaspariter Cl sororem. Quidniali
nis plenaomriia viderenlur. Siquid.eni rion cessabiit. merui? Si quid.habes adversum me,.dicilo mihi: sjn
pax,"n6n ei misericordia dabat sileritium, sed pio autem, quid mepersequeris? Grandis.cohlrpyersia,-
susurrio paterna pulsaiites viseefa Ioque- fratres, et inlricala nimium disceptatio'. Qtiis iitni
' qubdafn
baiiliif: Nunquid in cetefnum projiciet Deiis? aut non illie diceret: Bonum nobis eral isi rialus.non fuissei
apponel ui complacilior.sil adliuc ? Nunqitid obliyisce* homo iste? Sic e.ral, dilectissimi, qriinino sic crat:
lur miserefi Deus ? aul conlinebii, in ira sua miseri- non yitlebatuf qiioniodo, siriml posseni efga liomi-
cordidssuas? (Psal. LXXVI,8, 10). El quamvis diu neni Misericofdia et Veriias conservaii. Cumqiie
mullumque visussit dissimuIarePaleririiserationum, adjiceret Veritas iii ipsum quoque Judicem patiis sti;e
ut inlerim salisfaceret zelo juslitiee et veritatis; non iujuriam reibrqueri \alias, nierila.reiOTquere], dv-
tamen infructuosa fuit supplicarititim imporlunitasj j£)'cens cavendurii omnirio ne lieret iriiium 'vetlhuin
sed exaudita est in lempore opporiuno; Palris, ne sefmo yivus el efficax qualibel occasione
10. Forie enim inierpellaniibtis tale, dicaltir de' evacuarefur: Pareite, quaeso, ait Pax, parciieveibis
disse responsnmi Usqiiequo preces vestrae? Debitor huj'usmodi. Non nos talis altercaiio deceU viriutuni
siirii et soforibus veslris, quas acciiicias videtis ad est inhonesta conlenlio.
faciciidam vihdictam in iialionibtis ; juslitiae eiyeri- 12. Porro Judexiiiclinans. se, digito seribebaiii)
tali. Vdceiilnr, veniaiil, et superi hoc yerbo pariier terra. Erant auteiii verha ScrijmWae/qua?Pax {ipsa
conferamus. Festinant ergq legati coelesles, et ut lcgilin fluribus omnium (ea siqtiidem propius assi-
viderunt miseriam homiiium el crudeleni.plagam, nt debal): Hoecdicil, Perii, si Adam non nioriatur; et
jiiopheta loquitur, Angeli pacis amare flebaht (Iscti. haecdicit: @7g Perii,'nisi misericordiam conse-
xxxiii, 1). Qtii enim fidelius qiiaeTerentaut rogarent (JuatuT,Fjal mors bona, et hahet niraque quod p.eiiii-
quae ad pacem sunt, quam angeli pacis? Sane ex Obslupuere oirines in verbo sapienliae etfofma cqm-
deliberatione communi ascendil veritas ad consti- posilionispariter atqiie judicii: siquidein roanifeslum
tntam, diem, sed.ascendit tisrjtie ad nubes. necdtiin fiiit intllam' eis qucririioniaGo.casionem- relinijui}
piane luciila, sed subobsciiia et obiiiilrilaia adhuc siquidem fieri possef quod utraque peteliat, uf ct .
; §90
S89 1N ANNli.'>'TlA'T"iONE B._MARLESERMO 11.
nioreretur, el misericOrdiain consequeretur. Sed id A tunc jus.tilia el-pax osculalaesrint, qiiaehOn modicci
quomodo fiet, inquiunl ? Mors crudelissima, el ania- videbarilur haclenus dissidere. Prior enirii, si qua
rissima est, mors lerribilis, etipsq borfenda auditu. eral ex lege juslilia, non osculum , sed aculCnm
Bona fieri quanam ralione poterit? At ille: Mofs, - magis habebat, urgens magis timore qttain provo-
inquit, peccalorum pessitna, sed pretiosa fieri potest cans dilectione; Sednechabuiliilareconciliaiionem,
mors sanciorum. Annon pretibsa erit, si fuerit sicut habet hunc qttae ex fidenbseiluf esse jusiiiia.
jaiiuaviiae, porta gloriae?Pretiosa, inquiunt. Sed ' Alioquin quid erat quod nec Abraharii,-nec Moyses,
quomodo fie.tistud?Fieri, aii, potest, si ex chaii- Iiec caeteri justi lemporis illitiSj in ohittt suo,pacem
late" moriatur quis, uliqne qui riihil debeat morti. illam beatiludinis seternaeapprehendere, aut regmim
Neque enim;delinere poterit mprs innoxium, sed pacis poleranl iritroire, nisi quod riiinime ftdhiic ,
forabitur, ut scriptum est, maxilla Leviaihan (Job - jjislilia et'pax sese .fueranl osculatse? Ex liocsaiie,
7_i„ 49), et destruetur paries riiedius, solvelurqtte dileclissimi, ferventiore nphis zelo sectanda justitia
chaos magntim, quod inler mortem vilamque firma- est; siquidem juslilia etpax osculala. suntj et in-
tum est. Njmirum cbarilas fortis ut mors, itno et dissojubile amiciliartim iniefe. foediis: ul cuicuncftte
• fortior.morle, si forlis illius intraverit afriuih; alli - lestimonium jusliliae sccuni luleiit, hilari.vultu j'am
. gabil eum,<el diripiel utiquc vasa ejus, {sed et ipso B el amplexibus laetisexcipialuTa pace,in idipsum j'am
transilu suo ponel profundum maris viafn, ut trans- dormiens el requieseens. > V
- caril liberali. _ • '- 977 SERMOIL
- 45. Bonus visus est sehno, utpole fidelis, et omni Desepliformi Spiritu in Cltrislo.
- acceptione dignus. Sed ttbi polerit illeinriocens I.Considerare est, fratres, in solemnitate bo-
-inveniri, qtii mori velil non ex debito, -sed ex volun- dierna DominicaeAnnuriliaiioniSjVelut amoeriissimam
• tale; non ex malo merito, sedêx berieplacito suo? quamdam planiliem, simplicem nostrae reparationis
Circuil Yeiilas orbem lerrae; et neino mundus a . hisioriam. Injungitur nova Iegatio angeib Gabrieii,
- sorde, nec infans, cttjus esl unius diei vita super . cl novani Virgo professa virlutem, novaesalutationis
lerram (Job. xiv, i, 3,juxia LXX). Sed el Miseri- honoratur obsequio. Ariliqua excludilur malediclio
cordia coeiuniomne peiiustral, elin angelis quoqtie, mulierum, novani nova maieraccipiibenedictibnein.
ne dixerim pravilatem j minorem ' tamen inveuit Impletur per gratiam quae concttpiscentiam.nescii,
cliariialem. Niniirtim baec vicloria alii debebalur, ut spirilu supervenieiile Altissimi paiialfilium quae
quo majorem charilatem neino haberet, utanimain . virum dedignalur adiniitere.' Intrat ad nos eadeni
suam poneret pro servis inulilibus et indignis. Nam porla salulis antidolum.qua vehenuin serpeniis in-
etsi ipse jain rion dicit nos servos, hoc ipsuin im- '. grediens, Uitiversitateiii.gencris, huhiani occtiparat.
mensae dilectionis csl, et exiiiiiae dignaliohisJ,Nos Innumeros hujuscemodi lloresex liis facilees.t legeie
atilem elsi omnia quajproecepta sunl nobis facere- pialis ; sediiimeor mediani mettiendaeprofundifittis
• inus, quid aliud dicere deberemus,' nisi quod servi abyssum. Abyssus plaite iinperscrutabijis,- Iricarna-
inutiles sumus? (Luc. xvn, 10.) Sed quis eurh siiper liohis Dominicoesacramenlum; abyssu.s'.impenetra-
hoc convenire praesumerel?Rcdeunt ad consillulam liilis. Verbumcaro facium, est.et hhbitavit.jnnobis
. diem verilais el misericordia,' anxiae plurimuih, nou (Joan.i, ii). Quis eniin investiget, qttis allingai*
invento quod desiderabanl. - quis aj)prehendat? Puteus.alltis est, et in, qiiohati-
44. Tune vero seorsum pax consolans-eas: Vos, riam non est niihi. Yeninilamem soletinterduni
iuquil, nescilis.quidquam, neccogilaiis'. Nonest qui superposila putets htimeclare linteamma yapor exba-
. fa.cial bonum hoc, non .est usqtie ad-urium. fjui Jans. Proplerea sanp.licel-itrumpere verear proprhse
consilium dedit, ferat auxilium. Inlellexit rex quid conscius infirmilatis,.'fre(jiieiuer.lamen velut snper
loquerelur, etail:, Pcenitel me. fecisse hqininem os hujus pulei expando ad te, .D.ominc,i))anusiueas,
(Gen.vi, 7). Poena, inquit, me lenel, mihi incumbit pro eo quod anima mea sicut lerra sjne aqua.iibnr.,
suslinere pcenam , pcenilenliam agere pro homiite Q Et nunc si quid est qtiod, ascentlenie deorsuin iie'-. "'
quem creavi. Tunc ergo dixii: Ecce yenio. Non euiri. bttla, tenuis ebiberit cogitatio;.vobis, fniitres, inodj- ''':.'
polestliic calix transire, hisi bibam illum: Et ac- cum illud sine invidia communicare ciirabo:,- yelui
cersito prolinus Gabriele : Vade, ihquil, dic filiae cxj)resso liuteamine yel exigua refundqriscoelestis;/ ?
Sion : • Ecce rex luus venit (Zach.ix, 9). Festiiiavit stillicidia rbfis. . , -. -\_.-' ;•;.'''"$<
ille, et ail: Adorna thaiamum iuuin, Sion; et suscipe 2. Ouaero igiiur, qua ralione Filius magis:1ncat£'
regem. Porro venlurum regem misericordia et veri- natus sil,.quam Paleraut Spjritus sanclus, cum to-
tas praeyeiierunl, sicttl scripliim esl: Misericordia lius Trinitalis non modo aequalis slt gloria, sed una
et veritas prmcedentfaciem tuani. Jusiilia ibronum eademque.subslantia. Sed quis cognoyit sensum D'..-
pracparai, sebuiidumillud : Justitia et judicium prwr niini? atit qttis consiliarius. iej'us,fuil? Aliissimum
paratio sedis luw (Psal. LXXXVIUV 15). Pax ctirn rege cst mysterium, nec nos opor.let.temere super htt-
veriu, ut propheta fidelis inveriireitir qui dixerat: jusceniodi praecipitare seiuenliam. Videluf. ta-
Pax erit in lerra noslfa cum jierierit.Tnde"esl qttod . men nec Patris, nec Spiritus incarnationem in jjlti-
uato Domino angelornm ehorus cariebat': :Pax in -riiate filiorum effugisse confusionem, ,dum alius
ierra hominibusbonw volunidlis (Luc. n, 1-4).Scd et Dei, alius filiushotninis dicerethr. Videtur et iliuil
,_.(.. S. BERNARDl ABBATlS CLARJ__-YALLENSIS 592'
congruum, ut his specialiter filiiis fieret, qni fllitis A / demptos, dum viclor ab inferis:rediii,'.ei vita om»"
«rat, ne qoid esset ambiguilatis in nomine. Deni- niurii cum eo surrexil. . t ..-,."
.4. Exinde cibat nos pane vilae el inteliectus, et=-.
<jue ipsa esl Virginis nostrae gloria singularis et
excellens praerogaliva Mariae, quqd filium unum pplataqua sapienliae salutaris. Est enim inielleclus.
eumdemque cttm Deo Patre meruit Jiabere commu- rerum spirilualium et invisibilium, yerus aniime.
. nem, quam sane periisse consla., si non filitis in- . panisi confirmans cor noslrunt, etrad omne pptis-:
caniaretur. Sed nec nobis alia dari posset occasio bomim roborans in omni exercilalione spirituali...
similis.speraiidaesalulis et liaeredilatis. Factus.si-, , Carnalisautem homo,.qui non percipit eaquaesunl:_
qui.demprimogenilus in mtiltis fnjlribus, qui uiii- spiritus Dei, sed stultilia ei viderilur, gematetlu--
genilus erat, atlscissel eos sine dubio in hoeredi.a-: geal,dicens : Aruit cor meum,quia.oblitus sumcbme^ _
tcm, qu.os vocarit.in anopiioneni. Si enim fia.lres, dere panem meum (Psal. ci, S). Ecceenim triera
..et cohaeredes.-Hic.ergo Chrisitis Jesus, mediator. , et perfectayerilas est, non prodesse homini, si-uni-'*
fitlelis.siciitin perspna titia Dei homitiisqtie sttb- verstim iniiiidum lucrelur, animae atiiem suae detri
, siantiam copttlavit ineffabili sacramehto; sic et in menium faciat. Sed quando id capere possit avarus?-.
., ipsareconciliationeiconsiliojjsuslallissimo, mediaui . Sioe catisa laboral, quisqiiis ei itl persuadere cona--
non deseruilacqiiiiateni, utrique tribuens quod opor- B^luf. Utquid hoc? Nempe quia sluiti.tia.illi vi.detur,.
tebat,, lionorem Deo , homini iiiiserationem. Haec Quid veritis quani' jugum Ciirisii esse suave?i,Ap-,
enim qpiiuia inler offehsum-Dominum et reum ser- pqne homini s;cciilari,.el vide si non magis lapidem'-.
yrim forma eomposilionis, ul nechoiiqrandi Domini quam.panem reptitabil. Et cefte hujttsmodi intelli-
zelo servus pppiimaljtr austeriori sententia; nec rur- . gentia veritatis intcrnae vivit anima, et hlc estjspi-.
sum, duni huic immoderatius cpndeseendiiur, ilie ritualis cibus, Non enim in solo.pane vivit homp,
de.bilo fraudelur hohore, - k sed in omni verbo quod procedit de.ore Dei (Deut.--
5_ Audi igitur.et diligenter observa-angelicari) in vin,. 5). Yerunuamen donec sapiat libi. yeritas,::
non sine difllcultaie iid inleriora trajicilur.. Uhi vero*,
hujus medialoris oriu distributionem. Gloria, inin ea oblectari, jam non eibus, sed potus
qttiunt, in qltissimis Deq, et in terra pax hominibUs coepcris
honm voluniatis (Luc. n, 44). Hujus denique gratia est,: cl sine diflicullale intrat in animam,- quo v.ide-
ohservationis fideli reconciliatori Christo nec timo- licel spiiituajis cibus infelligeiuiae- polu sapientiae.
ris spiriius defuit, quo Palri semper j-everentiam digcraiur, ne Ipsitis, interiorishominis _arlihus, id :.
est aflectilms.,siccitatelaboraiuibus, oneri magissit
exhiberet, semperei deferrel, semper gloriath ejus . '
_ utililali.
«juaererel; nec spirittis pielalis, quo misericorditef ( qiia.n .."-.._
hominibus. Unde et 5. Ex omnibusergo qtiaesalvandis poptilis fuerantr
cpmpalerelur necessariutii ba-
- timoiis necessaiia, nihil pcnilus defuit- Salvalori. Ipsecst"
liuitspitilutn qhoqtie scientiae, per quem
et dislributio fieret inconfusa. Et enini, de quo praecinit Isaias : Egredielur virga de
pariler pietatis radice et flos de radice ejus ascendet, ei requie-^
nota qubd in primo illo parentuin noslrorum pec- scet Jesse,
cato 076> tres <jnidem aiiclores exstiterunl; scd supcr eunz spiritus Dgmini,- spiritus sapienlim-el
consilii et fortitudinis, spiritus
nianifeste' defuerunl tria tribus. LDicoeriim Evam, inlelleclus, spiritus
scienlim et pielalis, et replebit eum spirilus.limoris _.--
, diabolum el Adam. Nonhabriit Evit scietttiam, quae,- Domini
ut ait ApostoItiS, seducta est iri pracvaricalionem (Isqi. xi, 1-5). Illud satiediligenter alteiitie,~_
quod florem hunc de radice, non de virga dixeriu
,(/ __""m. II,.14). -.Verum haec quidenf serpenli non ascensuruin.-Elenimsi nova.Chrisli
, carol.in.Yiigine
defriit, qui callidior describiiur caeteris 'animanti-'
creata esset ex nihilo (quod aestimaveruntnonnulli);,
bu.s; sed pietatem nialigrius non -habuit, qui ali.. non de radiee
initio faclus est jiomicida. Adam vero pius forte' flos, sed forte de vi.fga dicipqlerat^
ascendisse. Nunc autem qui prqdiit ex,rad_ice,;sirie,-.,
yjdelur, uiulierem nori contristarido; sed liniorem. duhib coinmunem probatur liabuisseima-,
Dontini dereliquit, voci illius magis obfidiens/ quam teriam.aborigine Nani quod sup.er euai Spiritus requievit,.
Utinam timof D
diyinae. niagis Domini jiraevaluissel njhil in eo cpntradiciionis fuisse declarat, in
in eo!.. sicut de Christo signanter legilur: Quia enim nqbi.s-
quia iion omn.ino superior est^piritits, non;
repievil eum , non pietaiis'spiriius, sed timoris requiescit, carne niinirum adversus spirilum, et -
(Isai. xi, 5). ln onmibus enim et per oihtiia pieiati.. spiritu adversus c.aritem'concupiscenle : a
qup.?con-; j.i
proximorum linior Domini praeferendus est, et solus"_ fliclu nos Jiberet, in quo nihil simiie fuit, novus.
ipse est q'ui loium sibi homineni debeat vindicare. liomo et verus liomo, qui veram carnis noslrae susce- *
in his igilur trilius, timore, pietate et scientia,
mediator nosler reconciliavit homines Deo ; nam iri'. pit originem, sed fermenium vetus copcupiscenikc-
nou suscepit.
consilio, et fotiiludine deinanii adversarii liberavit. III (64);'
Consilio siquidem pristiiio jure pfivavit hosiem,1 De muliere adultera . 970SERMP
(Joctn. VJII, 3-11)-; de Sttsqnna
dala polesiate, ritmanus iiijiceret innocenli:- forti- (Va.n. XIII): de B. Maria (Luc. J, 2t?-5S).\
ludine pra_valuil, ne violenler posset retinere re- ' i. Qiiam dives es in misericordia, quam magnifi-
(64) Habilus anno 14S0,. quo. Anrinutjal.io pele,-:-. gesimae: qtio die.lcgilur Susahriae liistori<i,j.l Evant
braia fuit Sabbato ppsl Doiiiijucaiii terliam yuadra- geliumde muliere.adultera , - ._, t'. _.vV-.
*_,- 1N ANNUNTIATIONEB. MARIiE SERMOI. _ 594
cns :n justilia, in gratia quam munificus, Domine A ^Scribai iterum, scribal gratiam, legat, et audiairius.
Deus noster ! Non esl qui similis sil libi, mnnerator Nemo te condemnavil, mulier? Nemo, Domirie. Nec
,ei
eopiosissime, reniunerator a_quissinie, piissime libe- ego te condemnabo; vade, amplius.noli peccarc 0
ralor! Gralis respicis humile.s,jus.ejudicasinnocen- vox misericordiae, o auditus hetiliae salularis ! Audi-
lcs, niisericordiler salvas eliam peeeatores.. Haec lam fac mihi maiie tnisericordiam luam, quia in te
suiit, dilectissimi, quae nobis in mensa divitis hujus. . speravi, Domine (Psal. CXLII,8).Sola nimiruiri spes
palrisfamilias sanclarum teslimoniis Scfipiurarum, apud le miseralionis oblinel loctim ; nec oleum miise-
hotlie quidem, sl diligenter adveiiimiis, solito copio- ricordiae, nisi in vase fiduciaeponis. Sed esl iufidclis
sius npponuntur. Nimirum hanc nobis copiam prae- fiducia, solius ulique malediCtionis capax^ ciim vide-
siaiit, quae"parifer convenerunl, sacrum videlicet licet in spe peccariius. Quanqiiam; riec fiducia illa
lemptis Quadragesimae, et saeralissima tiies Annun- dicenda sit, s.ed insensibilitas 980 tinsedarii, etdis-
liaiionis Dominicae.Hodie enim in auribus noslris simulalio perniciosa. Quae enjm fulucia ei qui peri-
depreliensam ipjidulterio mulierern indulgenlia Re- culum non attendit ?'aul quod ibi timoris rcmedium,
demptoris^bsolvit, hqdid innoxium Susanhaesarigui- nbi nec limor, senlitur, ;iiec materia ipsatimoris?
nem liberavil, hodie quoque bealam Yirginem sin- Fiducia solatium est : nec egetille solatio, qui laela-.
gulari. munere gratuiiae benedictioriis implevit. Ma- B 1 tur cum male fecerit, et in pessimis rebus niagis cx-
gnum convivium,. ubi pariler nobis misericordia, sullal. Rogemus ilaque, fratres, responderi nobis,
justilia et gralia apponuntur ! Nunqiiid non miseri- quanlas haheamus iniqriitates et peecata; scelera
cordia esca hominum ? Salutaris omnino et efHcax noslra et delicla nobis desiderenms psleudi. Scrute-
ad medelam. Nunquid non eliam justilia paniscor-, , rhiir vias noslras et studia noslra, pe.ricul.ique iini-
? El quidem optime coufirnians iljud, uipole versa vigili intentione pensemus. Dical quisque in
' dis
cibus solidus ad-nuliimentum. Denique beati qui . pavore suo : Yadam ad porlas inferi, ut j'ain nounist
esuriunt illum, quoniani ipsi saturabuiUur (Malih. in sola Dei misericordia respiremus. H;ecvera ho-
'
v, 6). Nunquid non cibus animae graiia Dei sui ? riiinis fiducia, a se deficieniis.el innileniis Domino
Dulcissimus sane, et omnem habens in se suavita- suo. Haec, inquam, vera flducia, icui misericordia
lem el deteclamentum saporis; imo' vero iiaec sibi - non denegalur, propheta altestan(e qnoiiiain bene-
omnia pariier vindieans, non modo delectat, sed ct placitum est Domino super timenles eum, elin eis qui
reficil, etmedeluf. sperant super misericordia ejus(Psal. CXLVI, 11). Nec
2. Accedamus ad mensam lianc, fralres mei, et parva ulique suppeiil nobis : in nobis qitidem liiho-
ex singitlis dapibus vel modicum aliquid deguste-- ris, in ipso autem causa fiduciae.Suavis etmitisest,
mus. In legeMoyses mandavit hujusmodi lapidare, copiosae misericordiae; praestabilis super, ritalitia,
aiitnt de peccalrice peccatores, de adnliera Pharisaei. mullusad ignosceiidum. Credamus sane vel.inimicis,
Sed ad duritiam lapidei cordis veslri ille loculus est. qui in eo nihil aliud, unde occasionetu siruendaYca-
Jesus autem inctinavit se: Doniine, inclina coelos lumniae caperent, inyenerunt. Compatieiur, aitiiit,
luos, eldescende (Psal. C.XLIII,5). Inelinans se, et peccalrici, nec sibi oblatam ullatenus occidi palie-
ad niisericordiam flexus (neque enim Judaici cordis tur. Tenebitur itaque manifeslus adversarius legis,
erat), digitoscribebal, non jamin Iapide, sed interra. . cjim absolveril lege damnatam.In vesirum, o Pha-
Neqne ltoc tanluiu semel, sed liic quoque duplex fisa.i, caput lola vestroe maligriitalis adinvenlio re-
scriptura, sictit apud Moyseri labulae dtta.. Et forte lorquelur.Diuidiiis causae, qui judiciun. sublerfugi-
veiitatem el graliam scribens, et ilerum spribens lis. Nam illa. quiilcm sirie injtiria Iegis absolvitur,
terra; impressisse videlur, secundum quod Joannes quae non accttsaiori relinquilur [alias, quae sitie ac-
apostolus ail: Lex per Motjsen dala est, gralia et cusatore relinqtiilur].
nsritas" per Jesum Chrislumfacta est (Joan. l, i~t).' i. Sed corisidiTi-riius,fralres, quotiani hinc abeant
Cousidera denique an videri possil de tabtila veritatis fharis-Ci. Videlisne duos senes (nam si senioribus
legisse, unde rcfellerel Pluirisaeos-: Qui sine peccato D exiie ccepenint) qiiomodb in pomerio Joachiin a.lis-
est vestrum, prhnus in eam lapidem millal. Yerbuin scondnniiir ? Susunnam quaerunt iixorem ejus: se-
quidem abbreviafum, sed vivum et ellicax, el anci- quamur eos; nain iniqua cogitatione pleni sunt
pili gladio penctrabilips. Quam gravitef enim ad contra eam. Conseniire nobis, aiunt senes, aiiint
vefbum hoc saxea corda transfossa, qtiain veheirien- Phafisoei, aiunl lupi, qui ab alterius pauio ante, Iicet
ler lioc uno lajiillo contritae sint lapideae frorites, errantis ovic.ulac,fueranl dcvbraiione frusiraii. Con-
rubor ipse confusionis et claridestinus proliavit abs- senlire nobis, et commiscere nobiscttm. InveteraU'
cessus. Meruit qttidem • aduliera lapidari: sed is; dierum. malorum,- modo aecusabatis adulteriuin,
puitire gestiat, qui dignus non esteiiam ipse priniri.' ntodo adulterium suadelis. Ped liaec est lota jtistitia
Is praesumat apeccalrice exigere ultionem, qui eam-'' vestra, et qua. palam arguitis, eadem agitis inoc-
dem excipere non meretur. Alioquin ipsesibi vici- culto. Hinc fuit qtiud exislis tinus post tinum,.ciim
nior, a se incipiat: iii se prius seiilciiliam ferat, ille omriium cousciiis occultorum veslras lam valide
; •-
exerceaique vindictam. HaecVeriias. percussisset conscienllas, dicens : Qui sine peccatq
. 5. Caelerum adhuc miuus esl : et.si accusalores'' esl vestrum; priritus in erimlapidem mitlat..
Meritp
refellit haec Yeritas, sed ream necduni absolvil. proiiide adîscipiilos Yerilas ait: Nisi abundaverie.
PATROL. CLXXXIII, 13
'
395 S. BERNARDl.ABBATIS CLARjE-VALLENSIS ! .396.
jusliliavestrq plus quam Scribarum et Pharismorum, Ji sed pro mansuelis lerrae. Jam.vpbis, ni fallqr, ino-
hon intrqbitis in regnum cwlorum (Malih. v, 20). lesttim est, quod deliciae lardant. Non mireniiui :
Alipquin dice.mus, aiunt, jjontra , te teslimonium. delici3Slsuiit.Non onerabtinl quamlibei satialos/nec
SemejiCbanaaiijptjipn Juda, tiec lioc quidem Moy^ a rti.ciaiilibns quidem potenint fasijdiri.- , |
sfes in lege mandayit, An qu.i 'decreyit adiilieraqt 7. Missusesl Gvbriel angeius a. Deo in civi^qleih
Japidare, panda.it accp.sare pudieam.?ah>j(}uijossit Galilmm, cui npmcn Nuzarelh. J_Iijraris~quq.il Naza-
jdulteram Japidibus opprimi, eiiam jussil eonlKi re.ih, parva civi.tas.ettantiregis nuntip illuslreiur,
inspnlem |esliino.nium ferri ? Iinq-vero sicul adulte- etianio?Sed magntts lal.el i.ii Jiac parva pivitale
ram, sip etianj .falsumteslejn ijpn iirippijiium esse -... tliesaurus; lalel, inqqam, sed Iiomin.es Jaletj non
praecepi.l (Deut.. xix, 16r|l; Prqy. xis, 9). Sed qui Deuni.An-noii ihesauTus Dei Maria? uhicunque iHa
glprianiini in lege, per jjegis praevaricaiio.nem Deuni est,-pt cor pjus. Oculi ejus super eam, ub.iqiierer
injipnpralis.... • . - . spicit jiumilita.ten.iancillae suoe. NpvitrcoelumCnige-
_5. Ingemuit Shsaiina,et qil.: Angustim miltisunl niius D.ei Palris? Si noyil iGpeltini, et Nazarelh.
-unditjuei.Und.iq.ieenini m.qrs; ;lii|ic quidem corpor Quidiij scj.aiisji.atriarosuam ?-..quj.dpiiiOTCriiJioeredir
rea, j_ri.despjj.ijuaijs. Si hqc, inqiiil, egerp,, mors latemsuam? Coeluni ex Paire, Nazareih ex niaire
mihi est; si.putem non egero, nqneffugiam mqnus;'? vindicat sihi, sieut ipse s,e el Filium David, et Do-
vestr.as. V,es,tras,q Pharisaei, qiantis nec aduhera minu.m esse leslatur (Malllt. xxii,~ i^-AS). .Cwhtm
effugit, nec pu,djca ,: y,estras acci.is.aiiones nec saitr cmliJJoniino, lerram-.autemde.ditfiliis hominum (Psal,
ctus, Jjec p.eccaipr [eyadil. -Dis.simulaiis peccata Gxni,.16). Ce.dat firgo ei ttlTumque necesse est in
y.esira, u.b.iinypneiilis aliena : ..alipquip si qjiis forle possessiqnem, quia Ji.onmpdoOominus, sed et fir
sjium non habet, yeslrum ei Ijiijijngiiis criinen," lius hominis ,esl. Audi e.iiam quom.odp terram sibi
•Qui.d lame.n S.usajina facit, inter inorlem.elnioiiem, tanquam filius homints vindical, sed et conimunicat
anim.ae.seilicet e't cpTpqris , und.ique aiigustata? Jiffc. tanqtiam sppnsus. Flores, ijiquil, (ippamenuit in
tiu.s est-mi.hi, inquit,, qbs.que,qpere incidere inmanus Aerrq nosira (Canl. u, 12), .Neque hinc discrepaf,
honiinum yqyam dprefinquere.legepi Dei mej. Niiui- quod Naz.aretji interpretaiur ôs.Apial florigerain
rtimsciebal j.sla,, quain liorreutiqm ,sit incidere in palriarii flqs de radice Jesse,,et rlibenj.erinier li.lia
inanus Dei viyen.tis. Narq hqmines quideni, c.iijn pasci.turflqs campi eifi.lium convaHium..Commjchdat
pcciderint. .cpfpus, janjma.. non Iialjenl ulfra quid enim flores pulchritutlo, suaveolentia, et spes frur-
faciarit: ille aulehi limendus e.st, xjui ipoteslatetn cttis; gratia Iriplex. Teque florem repiiiat Deus;-et
habe.t et corpus et anim.an»niitter.e in geliennam .„ hene ei couiplacel in te, si libi n.e.choneslae con-
(Matth. x.,28), Quid fam;iliaJo.achim iardat?Irruat : versafiopis decor, nec bonoe bpi.nionts fragranlia ,
per j@SI PPSlJeuiii, natn -in pdmerio clamor audi_. nec inientio desit futui-aeretribuiio.nis. Fructus enim
tur^; clampr aulem lupprum grayiura, et balantis spiritus est vita aeterna. .
ovicuiae inter eos. _Sedn.pn palitur ab ejs jnnoxi.ari) ,8. Ne tipieqs , Mapia; invenisti ei)im grntiam apiid
dcyofari, qiti ab ipsis eorum fauciliiis lam dignan.le}' Dominum. Qtiantam gfiuiaqi? , Gratia.qi plenam,
efipuit eliapi eripi npri nierenlem, Slerito prointle gratiam singularejq. |Sij)gu]arem, an igeneralem?.
cum duceretur ad morlept, ,erqt cor ejus fiducimn h.qy Ulraroque sin.e .d.u.biq,quja plenani, et eo siiigulaT
bensin Domiho, quem usque adeo limuisset, ut.lir rem., quo generalein : ipsa enjm -geiie.ralem singu-
nioretri omrieni jiostposuisset l.iunianum, et jpsius laTjler accepisli.. jEo, in.quam., singularem; jquq
legem el sinml yilae prieposuissetj ef faniae. Non gen.eralem : nam soja.prae pmnilius gfaliam inve
eriim diclus fueral serinp hujfiscempdi aliquqndo de nisli. Singularem quod sola hanc inj_eneris plenir
Susanna. Sed el parentes ejus jusli erant, et vir ejus ludinejn; generalem., q,upd de ipsa plciiiiudineac-
honoratior omnium Judmprum. Merilp igitur a juslo cipiant universi. Bpnediclq tu in mulieribus, et' b.cn.er
jud.icejuslam de injuslisobiinuit ulli.oneni, quaetam dictus frucius ventr.it tjii. Singulariier.quidem-fni-,
veheirienter justitiam esuriyit, rilpropter eani ppnr D Ptus veiUfis lui est_;,sedfadpmniimi ,qui,de,ninie.ntes
temnefet riiprieiri cofpbris, opprobriuni.geiieris,, le! nie.diante peryenit, Sic ,(nin:ii,iini_,sicpVri rris
Irictbm inconsolajjilem amieqrum. tpfus _inyellere, tolus i,n area ; sed in -nuliaipart.e
6. Et nos, ffatres, si a Cliristq audivimus : Nep are» -tolus, -sicut in yellere.fuil .{Judip. yi, 57-40).
ego te condemriabo, si peccare jam polumtis conlra l.n te sola Rex ille dives et pr__e"dij_es «xinai-ilus;
ipsum,,siin C.hrisfri Volumus pie vivere; necesse excelsus, humilialus; ijitmensus, ^JjbTevialus', et
est suslineamus perseculipnem, ne malum ,pro.majo,, angelis minoratus es.i-: vprus. dsmque Deus el Dei
auti.nalediclum prq hialedicto reddamus. Alioquin Filitts incari.iatus. Sed.jguqfrucl,u?Nejnpc-ul pranes
qui patientiam non seryaverit, perdetjustiljam; liqc ejus pauperlate _iocu|).eiemur,ejus -huniirilate @S2
est, vitaiii perdel; hoc .esl, perdel animam suain. subley_cmur, qjris minqralio.i.ie<magnificemur,| ejus
Mihi "vinidictam, et ego felribiiqm, dicit Dpm^nus, incarnaiipne adliacrentes ))eo ,.ji_i.cipiam.us-unusesse
(Rom. in, 19).'Il*a prqrsiis esfJ Ip.seretr.ibuet, sed spiiilus ;cu.meo, . - j
si ei vihdiclain serves, _siriqn,l.pljas ab eo judicium,, 9. Sed qtiid d.icimu>,fratrcs?_cuinamipo_lissimum
siiibij-feddas relril)ue,nlil)us tibi mala. Faciet jûdjr. vasi grafia infu.ndelur? Si, ,ut isupra ûeminimus ,
cium, scd injuriam palienlij ina.quitalc judicab.it, capaxquidem est misericordiee fidricia,..:palieiuta
397 INKATJVITJPTE-S. JOANNIS BAPTISTÊ SERMO 398
vero j'tis_i(iae,quale_jam poterimtis iilpneuni graliae A ciltts, si quis spiriur fervons; caveal sibi ne suis
receptaeulum exbibere? I.alsamum esl ptirissimum, iidat nieriiis, ne^ suis pperibus innitatuf : alioquin
el solidissimttm vas rcquirit. Et quid lam pitruin. nec liujuscempdi anijnum inirat,. giatia.- .Nimirum
quidye tani splidum quain immilitas cprtlis? Meriio plenus esl, iiec jp ep j'am jnvenil gratia I.o.cuinsibi.
proinde huniilibus dat gr.iliaqi; nierilq" respexit; 10. CGiisideraslis.Phari.sjeumjliujn qj'antenj ? Non
Deus liumili.lateniancillaesuae,Qitqnam meritq, quacT erat raptpr; pon injiisjps., nqn aduller. Ap sine fru»
ris? Eo utiqiie, qnq aniinum liumilem meriium npn ciibuspqeiiiteniia. epai-?,.Jejiipa!)atrbjs in Sabbaiq.j
qccttparet humanum, qitominus libere influeret dw decimas dabal pmnitun gjttg pqssidqbat. Sed .ingra-
vinae gratiae plenilq.do.- Sed ad hanp nobjs humili^ tuin /'pi-sitansuspicainini. Andji.e.quj(J dicat: Deu$,
ialent.quibusdam erit gradjbus ascendendum. Primq gratiqs agq tibi. Sadnqii.qrat yacutis, iipfi eral exir
cnim cor iipminis, quem.adliuc peccarp dejectat, iianil.us, non pra.t liumijis,-jsed elgliis. Npii enim
nec miserani consueludinem proppsito ineliqre mvtr, qttid sibi deesset, scire sluduit, sed exaggerayit
tayil, ne sit gratiae capax propriis yiliis pi-aepeditur. rnei;i.tumsunin : ijec erat illa splida pipnitudq, sed
Secundo giioque, qbi jam cprrigere inqres, et priq- tiiqiqr, Yacuus Jirqinde rediit,, qpj pleijijudiuem si-
res.nequiiias de captero non iterare proponit ;.ipsa nin|ayit. Nam puhlicanus.ille, tjui exinanivit se'ip-
tameti peccala praeteiita, licet jani ampulala qtto- II suni, quqniain vapuum yas exjiibere curavit, gra^
dam inpdo rideatitur, dqni in ep manent., graliam tjam relulil ampliorem (Luc. xvm, 10, J4)..Nos
non admillunt. Manj.nl atiteni jlonec confessione ergo, fratres, si gratiam pupiriiu? invenirc.sie de
Iayenlur, donec succedeniibns dignis fruciibtis pp3-? caelerq abslineahius a yiliis, tu de praeleiitis quoqiie
nilentiaede niedio fiant. Sed vae tibi, sifprte yiliis peccaiis (l.ignepcenite.amus.Njhilominjis qnoque sol-
et peccalisperniciosior sttccesserit ingralitudo. Quid. lipiti sjmus, et .devptos;nos Deo et, vere humiles
enim lam eviijenlpr graliae adycrsalur? Tepespini.us exjiiliere. lljijiisnjpfli. n.empe animas gralanler re.
,processu le.yiporis a fervpre conversatioms noslrae, spicjt pio illo respectq, tie qtio.Sapiqns ail, : Quoniapi
patilatim refrigeseit charilas, alnindai ini.guitas; ut, gralia ,cl miserkqrdia Dei esl in sanclos ejus , et re-.
eonstmuneinur carne, qui spirilu Cffiperamus.Iiide spectus in pleclps illius (Sgp. jv, 15). El forle pror
enim esl ut minns ea scianius quae a-Deq dqisala pierea quater reyopat .itiitiiam quain respicit, dir
surit nobis, indevoti pariter et ingrali. Trmorem cens t Reveriere, revertere,. dunamitis; rzvertere-,
Dqmini reliuquimus, religipsani qniillimus solitudi-. reyerlere, ut.in(neqmtiv..le (Canti vi, 42) : quo vi-
nem, verbqsi, euriqsi, faceii, eliam detraclores et delfcet nec in.peceandi •consuetudine, nec in conT
murmuralpres, vapanfes nugis, fiigilanies Iaboris . scieniia peepalprum; sed nec .in. tepore et torpore
et disciplinae, qupiies sine nqla id licel; guasi yerq 1 ingratilu.Iiiiis , aut in elalionis caecitatepersistat, A>
confestini sit etiani sine noxa, Quid ergq fantis re- quo tiqs ûadrip.iniilo periculo revocare ,el eripere
pulsam obslaculis graliam npbis deesse miramur?, dignetur,qu.i factusest npbisaDepPatre sapienfia, et
. Jam yerq si quis, juxla Apqslqlpni, ut yerbuni j.ustitia, etsanclificatiq,clredempiip,Jesus Cliristus
Christi, verbuni graliae in eo liahitet, gratus est Dominus nqster, quicum Patre ct Spiritu sahclo.vivit
(Cqjqss. m, 16, 45); si quis.deyqtus, siqujs solljr et regnalDeusperinfinilasaecitla soeculorum. Amen.
IN NATiyif ATE S. JOANNIS BAPTIST-E.

- 983'SERMO
De lucerna ardente tiipliciier, et tripliciier lucen\e.
Sit prpcul ab liis ccnyentil)us, fratres, incye-. ascendunt et descendunt angeu super Fihuiri ho-
patiojllapfophetae, Judaica repi-opantis conyeiitir niinis. Gigas nentpe est iste Filius hbminis : e<Blum
cnla, "etdiceniis: Iniqui suntcaius vestri(Isai.i, 15). ei sedes est, terra scahelium peduhi ej"us. Elevata'
Hi niniiriim COJIUS non iniqui, sed plane sancli, sed..0' esl magiiificentia ej'us super cqelos: maiiet lamen
religiosi, sed pleni gralia, digni benediciione. Con- nobiscum usquead saecu.iconsummatioiieih. Ascen-r
venitis siquidefri ad audiendum Deura : corivenilis cluntel descendunt itaque ad Deum angeli ' sancti,
atl laudandum, ad qraridum, ad adofaiiduni eum. qiiia cajiuijit cqrptis unus esi Chrislus.
Sacer est convenius utefqrie, plaeeiis Deo, angelis 2."Nec tamen uLiicaput, sed ubicuhque fuerit
fantiliaris. State ergq in revereitlia,.fraires, staie ih corpus,. ihi "coiigregaburitur et aquijae, licet noii"
solliciludine et devolione meiuis : maximeque in possil caput a' corpqre separari. Denique et ipse
Ibco oralioitis, e-tin hae schoia Chrisii, el audiloriq ail ~:'Ubiditqvel tres congregali fueiihl iri nqmint.
spirituali. Noliie considerare, dileclissimi, qhae nieb, in fnedip eoruiii sum (Mdtth. xvm, 20). Sed
viderilur et temporalia. stinl, sed magis quce non' forte quis dicat: Ubi est ntodo C_irisius?'Osiende
videntur, aeterna : secundum fidem, non Secuhdum riobis Chrisluiri, el sufiicit npbis. Quid curiosos cir-
faciem judicale. Terribiliter siquidem meluendus cutriducilis oculos? Ntini ad videridum, elhori magis
esilocus uterque': nec major adesse credendus est ad audiendhm 'cqnveuislis? Dominus Deus qperuil
numerus hontiriuni quain arigelorum. Palei utro- mihi durem, ail propliela*(Isai. L, 5)i Aufem ineam:
bique sine dubio porta coeli, scaia illa erecla est. aj)eruil, ut audiani quid lotjuatur : npn'qculum,j
599 S. BERNARDI ABBATIS CLAR____-VALLENSIS 40G
utvideam.vultum ejus, illuminavit. Aut cerle suam .A per os Gabrielis in aurem inlraverat Virgittis, Irur-
mihi aperuitaurem, non faciem revelavit. Post pa- sum per osYirginis et mairis aurem introvit ad
rietem stat, audit, el audiiur : sed necdtim apparet. parvuluiri : ul ab ca hora vas electionis suie Spirittis
Audil oranles, erudit audiehtes. An experimenlum sattcius impleret, ef lucernam Chrisio Doihinopa-
ej"ttsquaeritis, qui in me loqitilur Christus? (II Cor. rafel. Ftiil rirgq jam lunc ardens hicenia, sed in-
xiu, 5.) Ego, iiiquit, qui loquOr justiliain (Isai. teiim adliuc sub motllo, donec super candelabnim
Lxrii, 1). Quidiii loqiialur ore, quod ipse pliismavit? ponerelur, et luceret onTnibiis qui crant in domo
Quidni suo uiatur, ui libel, artifex insliiimeiilo? Doniini. Illo enim in tempqre soium adhuc potuit
Non taiilum aures ebrurri, sed et labia mea aperi, illnminare niodium suum; sbli inlerimlncere niatri,
Domiiie : ego enim labia mea non prohibebo, Do- magnum ei pietatis sacramenium revt-laris ipso inolu
niine tu scisti. Beue enim omnia facis ; et• surdos <.<
noyoe exsiiltationis. Uride tnihi Itoc\ inquit, ul veniat
facisaudire, et mulos loqui. ; mater Domihi meiadme? Quis eniin tibi indicavit
... .5. Audite ergo, fralresjqnid de;Joarine'Ioquatur, matreiri Domini, riiulier sancta?Unde me nosii|?,Pf
cujus soleniiiis liodie nati.vilas. celebratur. llle, in- facta esl, inqiiil, vox salulationis lumin oiifiliut hieis,
qttil, erat lucerna ardens; etlucens (Joan. v, 35). exsullavit in gaudio infans in utero tneo (Luc. l, 43j 44).
.Magnnm lestimoniiim, fratres mei : inagnns enim-1B- 5. Illuminavil ergo jam tune moditim, sub{ quo
.cstcui pefhibetur, sed niajor est ipseqni peiiiibet. latebat : sed quem non laiebat ardens lucerna sub
Ille, inqitii, erat lucerna ardehs, el lutens. Est motlio, lolum paulo post mundum novis illusttatura
,enim lantuin Utcere vanum, lanttim ardere paruiri : fulgoribus. Ille erat, inquil, lucerna ardetis, etlucens.
ardere et lucere perfectnm. Audi quid dicat Scri- Non ait: Lucens, el ardens; quia Joannisex fervore
ptura : Sdpiens-pefmanei ut sol, stutlus auiem ut spleiidor, non; fervor prodiit ex splendore. Sutit
Juna miitatur (Eccli.xxvu, 12). Quia cnim splendet eiiim qui nori eo Iuceiil, quia fervent; sed magis
,.luna sinefervqre; modq plena, niodo-.exigua, modo ferventut luceani: at isti plane non fervenl chari-
nuila yitietur. Mutualum siquitlem lumen nuiiqnam lalis sjiirilti, sed sludio vanitalis. Yultis nosse qiiem-
in eoilem permanei statu, sed cre&cit, deficil, exte- admbdiirit arsil Joannes, et luxil? Ego utrtimque iii
nuatur, annihilalur, et penitus non comparet. Sic eo triplicem posse aibiiror invcniri, et ardqreih
qui cotiscientias.suas in alienis labiis posuerunt, scilicel, et splendorent. Ardens eiiim erat ihsq.ipso
riiodo inagni, modo parvi sunt, modo rittlli, secun- vehemeiitiiiusieritaieconversaiionis". erga Clirislum,
dum quod adulaiiliuui linguis yelvituperare pla- iniiino quodam el pleno fervore devotionis; lerga
cuerit, vel laridare. At vero solis splendor igncus peccantes proximos,1couslaniia liberae increpatlbnis.
est, et cum feivet acrius, etiam octtlis liicidior < Luxit niljilomiiius, hl paucis dixerim, exeniplo,
exhibetur. Sic sapientis ardor iujerhus fofis lucet : digiio, verbo.et se ipstiin osientlens ad imilaiiohem,
et si tion ei datur ulrumque, cural semper ardere elluinihare majus quOd latebai, ad peeciiioruiii-
mngis, iilPaier sutis qtti videi ihabscondiio, red- reinissibiiem, et ipsas qnoque leiiebras iioslrasj illii-
daiei, Vae nbbis, fralres, si luxerinms lanliim. litinans, sicut scriplum ~esl: Quoniam lu illuminds
Nam Iticenius quidem, et magni(icamur.ab honiini- lucernam ineam, Domine; Deus meus, illuinina \tene-
. bus; sed mihi pro niinimo est, ut ab humano j'udj- bras meas (Psal. xvn, 29); utiqtte ad coirectioiietii.
cerdie. Qui enim judical me, Dominus ©84 esti 6. Considera igilur lioininem angelico pioutissum
qui feryorem ab omnibus exigit, Splt-udoieni vero •oraculo, coneeptum miraculo, sanctilicatuiu inulero,
noii ita. Ignem, iiiqnil, veni mittere interram; et el novum in uovo' hoinine poeniteniiae mirare [atias
"'
quid volo nisi ut accendatur? (Luc. xii,\i9_.) Hoc iiniture] fervOrent. Viclttm et vestitunt, ail Appstoius,
nempe comnutne mandatum, Iioc est quod exigitur habentes, his conlenli simus (I Tim. yi, 8). Apo-
ali univcrsis; nec ulla, si deesse coiuigeril, admit- slolica perfectioisia esi; sedJoannesetiam liaeccoii-
" lilur excusalio.. lempsil. Deuique . audi Domiiium in Evangelio :
4. Cteterum sirigulariter apostolis et aposfolicis p Venii, inquii, Joannes Baptisla non inanducans, tiec
viris dicilur ;: Luceat lux veslra corttm hominibus bibens (Matth. xi, 18); plaiie necyesiiens. Sicuteniut
(Mattlt. v, 16): nimirum lanqnam accensis.et vehe- non esi locusla cibus, nisi aiiquoruin forle irfalio-
menier, accensis, et quibus non limealtir a Dalu nabilium aiiimaliuni; sic ncc pilus cameli humahum
qiiolibel aut impnisione venlorum. Diclum esl et esi iiidu.iiienium. Quid lu ptlos tuos, camele, depo-
Joanui; sed illi in aiireautiiunl; Joannes inspiritu snisii? Utinain gihbum magis deppsuisses. Quid.vos,
tatiquani angelus eiuditur. Niinirum lanto propin- irfaliohabilesferae et reptilia deserli, cibosexqiiiiilis
quior Dco, qitarito vox "Verbq viciiia, cui nulla voce delicatos? Joaunes, sanctus homo,, ntissus aJDeo,
aliamediaquod foris sonet oporteat iiiiimari. Neque . inTo angelus Dei, sicut ait Pater : Eccemitio ange-
enini Joanitem praedicalio, sed inspiratio docuit lum meum qnte le (Luc. xn, 27); hic ergo Joariries,
quem replevit Spiriius in ulero malris suae. Vere quo nullns majqr in jialis niulierum, innocentissi-
ardens et yehemeuler accensus, queni s.ic praeoccu- nium illud corpus sic castigal, sic. extenuat, sic
pavit flamma coelestis, rit jam Cbristi-senliret afffigil: vos intlui festinaiis hysso ef purpura, et
adventum, qui necdum seiitire polerat vel seipsum. splendide epnlari?; Heu ! hic est praesenlis tolu_i_
Niriiirum novus illeigiiis, qui recensolapsuse coelo, bonor. diei? haec Baptislae reverentia lola? haacnatj-
401 _ IN NATIVITATE S. JOANNIS BAPTISTJE SERMO. 402
. vitatis ejus prqpJietata quondam laetilia gggest? , laboribus suis,. et dicere': Safis. est qubd.palior,
A
Cujuscnim memofiani agilis, o nimis delicaii cul- nedum nimis? Qiiaeenim homicidia, qnoe,sacrilegia,
tores? ciijus celebraiis nafalein.? Nonne illius qtti aul quae flagitia sic piiniebiU*Joannes inse ipso?
ineremo fuil hirsutiis vesle, coufeetus ineilia? Quid Accendamur ad poeiiiieniiam, fraifes, inlerrpgeinus ,
existis in deser.tum videre, fijii Babylonis ?.arundi- . conscientias nostras, e( aniitiehiiirad ullioiiem exi- V
riera vcntb.agitaianf?~Qtiid igilur.?^ boniinem molli- gendiun ;de uobis, nt l.iorrendum possinius evadefe
IJUS vesliluju? hutrilum mollibus? Iii.his. nempe judicium Dei yiventis. Qiiidquid vero minus "est fer-
lota versatur ha?c veslra celebritas : in popularis yoris, liumilitas suppleat.purae coitfessionis. Fidelis
favoris aura sectanda, in gloria yesliiim, el voltiplate eniin Deus, et si coiifiieamur iniqttitatesnostras,
ciborum. Sed quidhaec.ad Joannem? Neqtte enim si miserias npstras exppuamus, si nofi.exctisenius
Jbiinnesfecil sic, autlalihus unqtiam potuil deleclari. . infirmilates noslras, dimiiiet nobis peccata ribstra.
7. __lfui(f',.inquiiangelus, in nativilale ejus gaude-- 9. Ex fioc.Sane el erga proximorum delicla lervo-
bunt (Luc.. i, 44). Yeruuv id quitlem : Multi in riati- rem inttier.e Joannis. Hisiienipe dignus est elfaiioni
vitate ej'us gaudent: et.paganis ipsis, ulaudivilnus, consenianeus p_rdo,;ul jticipiendum lilii nieniiheris
Jaela esl el solemnis. Illi celebrant quod ignoranf, a te ipso. Ab occullis., inqnil, meis ritundd rite,_elab
sed noii.ila debueranl Chrisliani.Nunc vero et ipsi. B alienisparceservo tuo(Psal. xvnf,.45,~ii). Geuinnna
i.n hac beall Joannis. Baptistae nativitate gaudent; yiperarum, ail Joannes, quis ostendil vobis fugere '«'
sed utiuain de nativilate, non de vanitate. Qnid veiitufa. ira? De "quarilo meniis fefvore procedefe
est enini iiisi vanitas vanilalum quidquid sub sole pulas sciiuillas jsias, imo carhones desolalqrios?
est? ,_aut quid amplius Iiabet-homo de universo Sic negtie Pharisaeis. 936 pareens iNolite, ihquil,
labore suo, qiio sub sole kboral? Fralres, sub dicere quia pqtrem habemus Abraham : poteh~s:est
sole est quidquid octtlis cemitur, qtiidquid,.liuic enim Deus de lapidibns. isiis sitscitare filios Abrahp:
corporeae luei. sulijacer.e videtur. Quid, vero il- (Luciu, 7,8)> Sed miniis hoc yideaiur, si.vel ips.im
lud, nisi vapqr ad .modicum parens? (Jac. iv , verelur.polentis vuliiinj, et noii loia libeiiale sjiiri-
45.) Quid illud, nisi fenum, elflos feni,? Omnis caro tiis arguil peccantem regem, ciiidelem atque supei--
feuum, ailDominus,'e_ omnis glqria ejus .quasi flos bum,; sacra quadam veheineiitia ad boc ipsuin piq-
feni, Fenum aruit, el flos decidil; verbuni uulem.Do- diens de deserlo, si vel blauditiis ejus, ,*vel ijjso
minimanel.in a?temum,(Isai. XL,.C,8). In hoc verbo mortis lerrore movelur. Meittebal, inqiiit, Herodes
- laborenms, fratres; in quo et vivere, et .gaudere Joannem, et audito eo.multa facicbat, el libenter eum
possimus in -Cternum. Operemur noncibum qui pe- • audiebat, Ac ille niliil ob hpc, parceus .: Non licei;
rii, sed qni permanel in vilam aelernam. Quis illc? a\~,,tibi Itabere eam. Ligalus quoijue, et iri cnrcei'ein
Non insolo punevivit /JOJHO,sed in omni verbo quod tiiisus, iiiliiloininus fortiter stelit' in veritatei cl oc-
proceditde oreDei (Malth.iv, i). Seminemus in hoc cubuilpro vciiiate felipiter (Marc. vi, .47r.28).*FpT-
verbo, charissiini, seminenius in spirilu; quoniain ; veat eliam in nobiszelus isje, cliarissiriii; fcrve"at
qui in carne seminatilj splam habenl melere cor—.. amor jusiiliae,. odium iniquilnlis. Nenio,- fiiitres,-
rupiioiieiri. Gaudeamus intus, et. non sub sole, sed, vilia palpet; peccala dissimulel nemo. Nemo dicat :
:juxia Apostoluni, lanquam trisles, propier humilila- Kunqiiid cusios fratris mei sum egq ? Nemo, qtiod
lem el gravitalem : semper auleni gaudenles (II Cox. in.se'csl, aequanimiler feral, cum viderit oriiiiiem
vi, 10), prpjiter inlernam consolationem. Gaudea- . deperire, minui disciplinam. Est enim consenlire,
. intts, dileciissimi, in nalivitate beati Joannis, et silere, citm.arguere pqssis : el s.cimus quia similis
-gaudeamus de ipsa nalivitate. poena.facienles maneat et consentienles.
.. 8. Copiosa siquidfem nobis in, ejus recordalione , fO.Jain vero super hu.mili elqmnino ferventissi-
loetitiaecausa; multiplex esi maieria gaudiorum. llle Mia devotion.e-Joaiinis erga Dominum quid loque-
erat htcerna ardens el lueens.et Jutliei vuluerunt jnur? lnde eiiim exsullavit in utero (Luc. l, ii);
exsullare in luce ejus; ipse vero polius gaudebat in ]QI iude expavit in Jordane baiuizalijrus eum (Muith.
fervore devolionis, gautlebaf ad vocein sponsi lan- m, U);' indenon modo Clirisliim,qu.ipuialiaiuT,sed
quainamicus sponsi. Nobis.iii utroque gaudehdum vel ipsam conigiani calceanienli ejtis solvpre dignum
est; in alterp quidem ei, nobis in afiero corigauden- se esse negahat (Marcm, 7); indegaudebai amicus
duni. Ardebaienim sibi, nobis atitein lueebaf. Gau- sppnsi ad yocem-spoiisi (Lttc. i, 44); inde graiiam
deanitts in fervore ejus ad iiuilationeiri : gaiideamus -se accepisse pro gralia fatebatur; iil.uin autein non
ct in lnmii.e, noniameri ibi inanenles, sed ul in ad : mensuram habere Spiritum,, sed ,pleiiittidiiiem
-luinine ejtts videamus lumen, lumen uiiqne verum, 4e quaoirines acciperenl, elamitaliat (Joan. i, 16).-
. q_iod non est ipse, sed cui lesLimoiiiiini perhibet Nonne Deo:subjecta_eris,.aniina mea? (Psal. LXI/1.)
ipse. Venii Joannes,n\\,.Dominus, nec manducans, Alioquin. non ero.Îucerna ardens," nisi loio corde,
..necbibens (MaltA.xi, 48).. Inceiitivuiri fervorisid . 4ofa menle, el ex.omnibus viriluis meis diligani
.niihi est, el matefiaiuimiliiaiis. Quis enim in nobis Domiiium. Deitm meum.,Solaenim est charitas qu»
est, friitres, qni Joannis pceiiiieniiam itiiuens, suam, accendilad sitlutem ; solaquam infii.nditet inil.ainuiat
- non dico magn.ficare, sed alicujus salleni iitomeiili , Sp'irilus,.que.mexstinguerepToliibemur(Thess.v, 19).
repularc pra-Stimat? Quis autleal ! murmurare. in •#abes quemadmodum Joannes arserii: el inlioc ipso
!403 . S. BERNAilDl ABBATiS CLAR^VALLENSIS 404
quemadmtfduhi luxefit, inclieatuiri est, si adyerlisii. Alainj aiit rugam, aul aliquid ejiismbdi; non tameri
'
Nequeenhh jtrdoremejus nossepotefas, nisiliixisset. qtiaerit talem (ubi bniiii illarii! iriveriirel?), sed lalem
11. Lrixit ergp, htsupra meniini, exehiplo, digitb, potius ipse facil, ialeiri sjbi exbibet Ijise. Audi de-
verbo : operc se ipstini, Chrisiurii indice, riosiiietip- hique qiiid dicat pef pfdpheiahi. Vulgo diciiiif:
sos ribbis sermoiie dcclararis. Tupuer, propheld Al- ' Nunquid invlier, si ibrthierit cuhi aliero viro, fevef-
' lissimi
vocabefis, ai( fialer; prwibis eriimante faciem ' ietuf dd vifurii snuiii'priorchit Tii ditleni fofnicata es
•
Dbriiinipdfdfe iiids cjus, hd dahdbiii scieiitidm salntis cum nmaloribus riiuliis. Refertefe iameit^Qâd triC,
'
plebi ejus: Ad ddhdiitii, iriqutt, iion feaiuiem; iieijue ei egb suscipidni le.'(Jeretii. iii, 1). iEcce quod <p'6s-'
-ehimilleliix; sed; scieiuidm salulis, ut iesiiiriohiiim cii, ecce qttotl velit.
pcfhibefet M Immne.Scieiuiam, inqiiit, saluiis,-in 12. Sed lu foftassis limeas eam quaiiri fetiefe
- feniissiorieriipebeatbruin (Luc. i, 76, 77). Nuni salu- •veriil delieloriim pnfgalionein, ne ristioiie fel
;scis-
lis scieritiam siipierisJjarvipendere potesl? Ponamus sione ossa et medulias- ossihrii cpllidaljrie'tioloi-em
: tarhen necduhi venisse Joanrienij iiecdurii sigiiificasse inferat niorle graviorein. Aiidi : Agiius est, in rii-i.i-
nobis de Ghristo. Ubi salulem fjuoerei-ius? Peccavi sueludine venit citm iana et lacle, solo verijo justifi-
'
peccaiiim gfandej quod sanguine vilulorum vel hir- cans impitini. Qtiid eniin est, iuxla comicum, faci-
corurii delefi non poiest; qttia uori iiolocaiistis de- " Iius dicltt? (Tere.nl. Phorih. II, i, 70.) Tcinlhm; iri-
leclatiir Alfissimus.Memoria mea irifecta! est foece . (juit, dic verbo, el sdtiabilrir puer iheits (Mallh:vii\,
hujus ahiurcae: non est novacula qtiae membrahatn 8). Ulquid ergo deincepshaesiteiiius, fratres, eliion •
'
hanc radefe p6ssit,! ijuia tola tolanl imhibil faeceiri. omni lidticia ad thfoiiiirii glorioeaceedamus ? [aliiis,
Si peccati ifiei oljliius fucro,- sttillus surii et ingra- ' ascendairius.] Agaufus Joanni' giaiias, el eof.hie- ^
'tus; si hi niem.oiia irieri perm'aricl,.nr|(tiel "fiie'iii ' dianie tfanseamus ad Clirisluin, quia, ht ait ipsfi': J
'
ffitefnurh. Qtiid.igiliir faciahiflbo- dd Joariiiehi, et Illttm oportet crescere, me autsm ritinui (Jban. iil, J
' audiaih-vocefi. lagliliae,inisericofdiae voceiri,1sermo-
"56).. Quomodn hiiniii ? Splendofe uiique, hoii fer-
nem gfaiiae, verbuiri remlssionis et pacis. Ecce, ih- vdre. Retfaxit radios, collegit s_e [aliits, j-ecollegit
qriit, Agritts Dei, ecce qui iollii peccdia inuhdi (Jodh. s6], ne fierel sicut is qui totuhi pfoleft.spirjium
'
i, 29) ~"eiaiibi : Qui habei spohsam, inquit, sporisus suum. Illuni, inqnit, opoflei crescere, qui exhuuriri
' esl
(ioany iif, 29). Ostendil igitur qriia! veriil DettS, ison polesl, de cujris jilenitiidine omncs accipiunl;
qitia' sporisus, qriia Aghus. Quiai Deus, ceriura est riieautem minui, cui datus.jisi sjiiiiius ad mensu-
'
qiiod peci.aia feniiitcrC possil; sed li.trumvelil, ad- fam, etdanda magis opera utardere semper Valeairi
' liiic in quaesfiorieest. Yull pfofecio, qiiia spbrisus « quairi lucerc. Praecessi solem, lanqtiain sidtis iriaiu-
' est,
' qrila amabilis 6st. El Jotthries ahiicus sptfnsi tirittm; abscondi iiecesse est; brlo jam sble.iNon
esl, qriia sptfrisus nisi ariiicos liabere iion novix. Et esltnihi nisi niodicum olei cjuotingar; volo illudin
licet vejit glofiosam spoii-Sd-rintfri habenterii ifiacu- vase lutius quani in lampade possidere;
IN VIGILIA SS. PETBI ET PAUJJ APOSTOLORIJM.

'
SERMO .
De triplici riuxilie quod q sanctis accipimut, . , ,
1. Ih sariclofuni Yiginis hecesse est vigilafe ho- diei (1-Thetti V; S-8), ht nori vos praeoccuperit nala-
mirieiri spiriliialem, quisoleiiiiiiiaies eorurii celebfare litii sanclorum dies, el inveniant iniparalos_
desideral iif spjritti et veritate. Aliaeeiiimcafnaiirim, 2. Tria sunl igitur. quae in feslivilatibus sahctq-
ali_c spifilualiuni vigiliae. llli et niiidiores Giiltus, et ruiri vigilanler c^psiderare debemus : auxiliuin
eej)ulns pfaejjafant lautiores; el foiiassis iri. ipsis" sancli. eSemplum ejus,.conftisionem noslram. Auxi-
vigilris operaritur opera toriebfarujh,- iaefaiUufcttm littm ejus,: quia qui polens in tena. fttit, potentior
lniile feceiirit ef exsultant in'. rebiis pessimis. Yris;D est in ccclis anie faciem .Domini Dei sui. Si enim
noh ita didicistis Chi'isium, qtii Chfistum iseCuit dumliic viverel, miseiiusest peccatoribus, eljqra-
6'sii's, qui bmnia reliquisiis;- qtti vigilanti oculo iigi- vitpro. eis; nunc tanlo amplius, quanto verius
' liarunf liolrieri debetis atteitdefe'.- Ad hoe enim . agnoscit miserias jioslras, orat pro nobis Palfem .
vigiliaepi-op6huntui%ut evigjlemus, si in aliquo pec- quia heala illa palria charitalerii ej'us non immuta-
calo vel negligentia dornîtanius, el pfaeoecupemus vitjsedaugmentavil. Nequeenimqniaimpassibilisom-
facierii sanciorum in cohfessiorie. Non sie fllii hujus iiino, ideo, ei incompassibilis factus est: sed nutic JJO-
saeculi, hon sic, ûi ptfteriies sunt ad bibendum tius induil sibi visceramisericordiae,cum anlefohteni
viriurii, et vifi fortes ad-miscendam ebrietatem; qui misericordiae assistil [alias; existil]. Est etalia causa,
• obdorjriierunt in flagiliis et fiicihoribus suis.>Illud quaemagisurgetsanctostitsollicillsinl de-nobis,!quiat
vos non lateat, quta qUlebrii surit, nocle ebiii suht;. juxla vocem Aposioli,-Deusprovidetprq nobis,ne sine
et qui dormiunt, riocte dofiniiirii: et fruslra sonat . nobisconsummenlur(JHefrr. xi, iO),sicul ail sariCtus
eis riohieri Vigiliafufri sanctaruriij< Guni ipsi ihagis . David : Meexspeelantjusfij donecrelribuqs.mihi(Psql.
dormife'sludeaht, quani vigilare.-Yos autem rion -cxu, 8). Debemus etiam attendere' exemplum jejus,
estis filii noctis, neqrie tehebrarum, sed '"lucis e| iquia quandiu in lerris visus est,- et cum homihibus
"
405 . IN FESTO SS. PETRl ET PAULI SERMOI U-3
coriversatus :est,- non deelinavii ad dexteram, neque A maxima esfdolorum. Memor fui Dei, clamal justris,
ad sinisiram : sed viam regiam lenuit, donec yeni- el delectalus ;sum : sed el slalini. subjungit, Defecit
. ret ad illuni qui dicit, Egqsumvia, veritas et .vita spiriius tneus, <lurb.aius surii, :ej non sum locutus.
(Joan. xiv, 6). Intuemini humiljtalem operum ejus, (PsaU LXXVI,i, 5). . ' ,
aucioritatem verborum ejus, et tunc videbitis <juq- i-. Quod si haec in Vjgiliisuniuscujusqtte sancli
modolam verbo quam exemplo luxerit iiuerlipmi- cogilare debemns, quid faclenius in solemnitale
nes; qualia nobis vesligia dereliqueril, @§g ut sanclonim et summorum Aposlolorum? Petrum et
ambnlemns per ea, et non-erremus in ,eis.Yere, Paulum loquor. Sulficeret unitis feslivitas atliu».
juxla prophetam, Stmila justi fecta est_,yectus callis fundendam exsul.alionem universae lerrae J "sed am-
jusli ad ambulandum (Isai. xx-vi, 7). hqrum juncla est adcumulum gaudiorum, ,ut quo-
5. Sedetdiligenliori intuitu confusionem nostram, modo in vita sua dil.exerunl se, it.a inmorte non
inspieiamus : quia homo ille similis nobis"fuii pas- siril separati. Quid illis pplejitius dum fuerunt in
sibiiis, ex eodem lulo formatus ex quo et nos. Quid terris, quoruin .alteri tradunlur Claves regni coelo-
ergo est; quod non solum difficile, sed el impossi-. rum, alteri magisierium Gentium : allqr An&niam
bile credimus, ut faciamus operaquae fecit. ut se- el Sapphiram occidit inverbisoris sui,,]alier donat
quatnur yesiigia ejus ? Coniundamur, fratres, et B quidqtiid donat in persona Chrisfi; etcum inflrma-
coniremiscanius ad yocem isiam, si-fqrte baec tur, tunc forlior est et polens? Qttam potenliores
coiifusjo adducat nobis glbriam, si forte generet sunt in ccelis, qui lam poienles fuerunl in lerrisi
gratiam nohis linior isle. Ilomines. isti fuerunt "qui ?Et qui. nobls reliqtieiunt majora exempla, quam
praecesserunt nos, qui lam mirabililer processerunt il.li qui in fame et. siti, in frigore et nuditale, elip
pcrvias viiae, ut vix eos homines. fuisse credanius. omniittis illis quae Paulus enunierat (II Cor.xi, 25-
Sic ergo in sanciqrum fes.ivitairbus et gaudcre et . 55; Ilebr. xi,,36-38),.jugiler suni afllieli, et demum
cqnfiitidi debemus : gaudere, quia patrouos praemi- felici maiiyrio regna coeleslia.conScenderunl? Yere
simusj ponfundi, quia eos>iuiitari non possumus. nobis rubor confusionis sunl, quosvix audeamus
Ita senipef .gaudium.nosiram in hac valle Iacryma. -respicei-e, ne dicam jmiiari. Oremus ergoeps ut-
fwin, laciymaium pane cohdiri debet, ut semper ipsi propilium hobis reddant amicum suum, judi-
res solum extrema; sed et prima gaudii luctus oc- cein nosiiiiin, qui esl Deus benediclus in saecula.
eupet i quia e.lsi magna est gaudiorum maleria, sed Amen. . . ..- ".'"
IN FESTO SS. PETRI ET PAULI APOSTOLORTJM...

SERMOI. C-grande Pelrus apostoIns;.et forfassis quo grahdiu 8
Lc iriplici custodia qitam qposloli liabent supernos,et nulluni esl : el tam velocissime, quam faciliinVa
de iribus gradibus conversationisnostrw: _." veniam conseculus esl, et sic-, ut niliil de singula-
i, Gioiiosa hqbis soleirinilas illuxit, qjiam prae- rilate sui primalus aniilterel. Sed el Patilus qui jri
iclari.matiyres, inarlyrum duces,,aposiolorum prin- jpsa yiscera nascenlis Ecclesiae. lam singulariter
.cipes, morteclarissima.consecrarunt- Isti suntiPe- quam incomparabilitergrassalusest-, per ipsius Filii
irtis ei Paultis, duo magna luininaria, quos Deus.in Dei. vocem ad fidem adducilur, cl pro laulis malis=
corpore Ecclesiae suae constitttil quasi geminum iu- tanlis bottis replettis est, ql V'aselectionis fierpt ad
-men ecLlqrum. Hi mihi tratliti sunt in magistros et pqTtandttm noinen_ej'us cora.m gentibus, et regibus»
in medialores, quibus secure mc conimillefe.pos- et fdiis Isfael (Acl, ix, 1S) : vas dignum, et coeles-
.sini : quia et nolas mibi-fecerunl vias vilae, et me- tibus fercttlis rcpletum.: de quoet. sanus escain, et
.diantibus illis ad illum Mediatorcm ascendere pote- inlirnius aecipiat mediciiiaqi.,
.ro, qui venil paciOcare per sanguinem sutim el quae 2. Tales decebat liumano êneri paslores el do-,
in coelis, et qtiee in lerris sunl. llle enim in ulraque »vctores consiitui, qui et dulees esseni, et poientes, et
natura purissimus esl, qui peccatum noh fecii, nec iiihilominus sapientes, Dulces, ut me blande et mi-
!inven(us esf dolus in ore ejus. Qtiomodo ergo ad sericorditer suscijjererit; pqienles, utfoniterprole-
.illum accedereaudebo, quisum supra modiim peecans gerenl; sapientes, ul ad yiam, el perviam ducerent
peccalof, qui peccavi supra numefuih arenoe fnaris, quae ducit ad civitalem. Quid Petro dulcius, qui tam
cuin ille purior, egp impufior esse rion possim"? dulciler ad se omnes convbcat peccalores, Jsicut et
Ycrenduni ne incidam in marius Dei viveiitis, si Actus apostolici et Epislolarum ejus series atlesta-
illi appropinquare vel inhaerere praesumpsefo, quem tur? Quid illo potentihs, cui et ierra obedivil, cum
a me tanta differenlia dividit, quajUuui dislat iiiler hioiiuos reddidit, et niare sul) pedibus ejus se cal-
l)onum et malum. Proplerea dedit mihi Deus^libmi- cabile praeljuii (Maiih. ~kw, 29); qui Sinioiieni Ma-
nes isios, qui et liomines esserit, _et peccatores, et guirispirijii oris sui in itere attigit,- qui claves regni
' niaximi
peccalores, qrii- iri se ipsis el de sc! ipsls coelorum iarii singtilariter accepit, ul priccedal sen-
. discerent quaiiier 9§9 aliis iriiseferi debererit. tenlia Pelri senteniiain coeli"1 Denique quodcunque
Magnorum enirii. criniiriurii-"rei magiiis crlriiliiibus ligaveris, iriquit, isuper "iefrdrii, ent (igdlurii ei in
facile donabunl veniam, et iri qua mensufa inensuiri cwlis'; e"tquodcuhqtiesblveris supef terfam, erit solu-
est eis, remeiienlui- nobis. Peccavit peccatum tnm in cmiis (Malllt. xvi, 19). Quid autem illosa-
'
'407 ! S. BERNARDI ABBATiS CLAR^-VALLENSIS 40S
pienlius, cui non carb el sanguis, sed Paler qui in .A.coinquinaii sunt cum mortiiis, depulati cum hifequi
coel.isesl. sapienliam illam, qttaedq coelisest, jnulla iti inferno stinl. . . i _
largiialerevelavit((j,5)? Libetilissime Paulum sequ°)r, S. Non erat ita solitafius ille, de qno sapctus
qtii prae nimia dtilcedine luget eos qui peccaverunl, Jeremias ait : Bonum esiviro, cum poriaverit jugnm
et non egerunl pcenitentiam (lll.Cor. xn, 21): qtti ab adolescenliu sua. Sedebit.solilarius, et lacebit,
forlior est omni principalu el pqteslaie (Rom. vm, quia levavit se super se (Tltren. lii, 27, 28). Illi er-
38): qui sapienliam et.medullam sacrorum sensuum raverunl, sed iste sedehit. Semper enitn illi errarif
non a primo vel secundo, sed a tenio ccelo largiter corde; iste auiem non sedel, sed sedebil soliiarius,
asportayit (II Cor. xn, 21). , cum habtterithonorem singiilarilaiis, illiits videlicet
-5. Hi sunl magislri nostri, quiia magistrooniriium judiciariae potestaiis insigne; quod saneti in itefra
yjasyitoe plenius ditlicerurit, et docentriosusque in sua possidehunl, cum laetilia sempiterna crit cis.
liodiernum diem. Quid ergo docucrunt vel docent Tacebil eliam, id est-curii tranquillilate. judicabit,-
nosapostqli- sancti ? Non piscatoriam aflem, non sicut Doniiinis sabaoth cum tranquillitate judical oin-
sceuofactoriam, vel quidqiiid liujusmotir est :-non nia(65'). Quare ? Qttia levavilse super se, id esl cum
Platonem legere, non Arisiolelis versutias.inversa- adolescetts essel, etaelalis lubricae sentiret ardores,'
r_e, nqn semper discere, et nunquam ad veritatis •" senem induit, relinqueits quod erat, assuniens<quod
scienliam j.ervenire. Docuerunt me vivere. Putas, non erat. Levavit, inqttit, se super se: quia non
parva res est scire vivere? Magnum aliquid, imo respicit ad se, sed ad illum qui est super se. Se*
niaximum est. Non. vivit qni superbia Itiflauir, qui debit enim, ettacebil eliam modo a strepilu [diabo-
iuxuriii sordidatur, qui coeteris ijnlicitur. pesiibus; licarum siiggeslionum, aslrepilu.carnalium deside-
quoniam non est hoc vivere, sed vitam confundere, riortim, a slrepilu muridi. Felix aniiria, quae iingiias
et appropinquare usque ad porlas moiiis. Bonam isiits noii exaudit, audiat iicel: illa mulltim felicior,
ariiein viiam ego ptilo, et mala pati, et bona facerc, si lamen aliqua esl, cui penilus non loquunlun Haec
et sic perseverare usque ad moflem. Dicilurvulgo, est sapientia, quani Apostolus loquitur inter peifec-
quia qui bene sepascit, bene vivit. Sed mentita est ios, abscondila in mysierio, quani nemo 4)riiicipum
uiiqiiilas&ibi;quia nonbene vivil, nisi qnlbontim facit. saeeuliliujus cognovit (/ Cor. n, 6, 7). Sic me apo- .
;,4. ATbilror autem quod lu, qiu in congregatione stoli el vivere et coriscendere [alias, credere] docue-
es,-bene viyis, si vivis ordinabjliler, sociabilir runt. Gfalias iibi ago, Domine Jesu, qui abscondisii
ier et humililer .: ordiirabiliter |libi, sociabili- haec a sapienlibus.el prudentibus, et revelasli ea
ler.proximo, humililer Deo. Ordinabiiiler, ut in parvulis islis qui te secuti sunt, et reliquerunt omnia
amni. conversatione lua sollicilus sis" observare propter nomen tuum. ' .
vias tuas, <el in conspeclu Domini, et iri conspectu . SERMO II.
pToximi, cavens et libi a pecealb, et illi a scandalo. i. Sancti isti, quorum s.olemnis liodie passio
Sqciabililer, ut studeas ariiari, et amare; blanduhi celebralur, mullam tiobis ,de se loquendi causam,
_e"et allabilem exhibere; nipporlare' non solum pa- mullam quoque materiam praebuei'e. Yeruiri ego:
..ienfer, sed et libenler infirmilates fratrrim tuorurii, unuin timeo, ne iplies aiidila verba salutis Jiilesj
lammorumquam corporum. Humiliter, ut cum beec cere riobis incipiant tanquam verba. Vilis siquidem-
jmnia feceris, spiriltim yanilatis studeas exsufflare, et voJalilis res verbum hominis, nullius molis [alias,
ûi ex liujusniodi nasci solet; ei, quanluriicunque morsej, nulliusponderis, riuliius pretii, ntilliussolidi-.
tllum senseris, negare omninoconsensuin. Sicetin tatis.Aereniverberal,undeef verbum dicilur: etsic-.
patiendo malum, quoniam trij.lex est, triplicem ut folium quod venlo rapilur, effliiil, el non est qui
providentiam adhibere te oportet. Es( enim quod a considerel. Nenio veslrum, fratres, sicaccipiai, imo
te.pa(eris, quod a proximo,' quod a Deo. Primuiri nemo sic despiciat verhum Dei. Dico enim vobis :
esl ausleTitas p<Enilenlioe;.90© secundum, vexalio Bonum illi fuisset, si non audissel homo ille. Fru-
alienoe maliiise; leriium, ilagellum correciionis di- [) ctus vitae sttnl verba Dei, non folia; et si folia, sed
vinoe; In eo quod a (e paleris, debes volunlarie sa- aureai sunl. Proinde non parvipendanlur, non per-
ciificare; qttod a proxjmo, palierifer ferre, qnod a transeant, non .prsetervolent. ipsa quoque cqlligile
Deo, sine miirmure el ciim gratiaruiri actioiie stisli- 1'ragmenta iie pereant. Terra enim, quae saepius
nere, Non sic mulii fiiioruin Adanr, qui erraverunt superveiiienlem susceperit imbrem, et nnn fecerit
in solitudine, !in iiiaqnbso (Psql. cvi, i). Errave-, fnictum , terra reproba cst, proxinia maljedicio
runt plane, et erranta viayerilaiis, qui in solitutii- (Ilebi. vr, 7, 8). Sie et ea quae i.n Evangelio sleiilis
riem superbiae recedentes, socialem vilam Iiabere ficulnea legitur, si posleaquam foderit circa eam
uon yoluiti, quorum singularitas associari non po- vineae cultoi\ atque iriiseiit siefcora,: nihilominus:
>lesl. Sed et in iuaquoso ; quia nullo imbre lacryma- sterilis inventa fuerit (Lric. xin, 6-9), nonrie jam
rum coinptiricli, in lerra sterili et arenii perpetiia securis ad radicem illius arboris esl poiienda ?
sicciiate moratilur. Propierca viam civilalisjtabiia- 2. El ego dico vobis, si niinus boni in saecularibus
culi non invenerunt; quia inveterali in terra alietta, invenefil, majqrem in eis Dominus habilurus est
' _ (05') Ilaec periddus, Tacebil.,,,, omnia, deestin
(05) Alii editi sic legunt, cui nqg,saro el sdnguis
revelavit, coeteris omissis. . . .- aliiscdilis el quibusdamiiiss. _ , , ,;
409 - .IN FESTO -SS. PETRIET PAULl SERMOII. MQ
paiienliam qnam in nobts, qnibus coeleslium conso- A exctilere, sed excusare pergens, fimum libi perveftis
lationum pluviam voliintariam segregavit :'qtiihus in Iapides, el. undc impinguari debueraf, lapidaris.
non sarculus discipliiut., 11011 pauperlaiis el vilitaiis Haceidcirco dicta siinl, fralres, ul noveriiis quam
993. stercora defueiiint. An non slercora sunl abo- benigne attdienduin sit, qinim devole suscipiendum,
initialiones jEgypiiorum, qttas iinmolamus Deo.no- quatn sollicite conservandum qtiidqttid ad animarum
stro? Stercora piane vilia ad itspectum, sed ad fru- salulem pertinet, et non sicul verbttm honiinum, sed
cluni tililia. Non refugiat hanc foedilatem, <jui sicut (quotl vereest) verbnm Dei.sive illud consolato-
fecunditatem desideral: siquidem ex deforini ster- rium, sive commonitorium, sive eliam ihcrepalorium
cqrum. acervo, qui portalur in agritm, formosus . audialur (alias, vitleatur). Excessi, fateor, ipsius
surgel.aeervus manipttlorum, qui reportabiliirex propemodum feslivitatis oblitus, sed, tit arbilror,
agro.Propterea non vilescal vobis vililas pretiosa; non ad insipienlinm vobis, si .firmiter inhaeserinf
sed preiiosius cunclis thesauris jEgypti, Chiisli animo qitaeaudislis.
iiiij.roperiimi aeslirnale. Yerumlainen terreimm ha- i. EC ntinc jam de solemnila(e ipsa vel breviler
benlibiis slerqttilinium, ipsa quoque -coelesiis non aliquid loqui leritemtis. Apostoiorutn Chrisli fes.liis
deesl pluvia : quae esl cralionum devo(io,- jucunda agitur dies, quibus sanepiurimum a nobis honorem
riuniiiafii) psalii.odioe,.dtilcis meililalio, consola(io deberi scio; sed tilrum possit aliquis exhiberi, ha>
Scripiiiranim. Deniqiie.et Incc ipsn pluvia csl, qttam sito salis. Nimis eniin honorali suniamici tui, Deus ;
accipilis per os meuin, si quando de fliiiuine, cujtis niinis confortalits esl prihcipalus eorttm (Psal.
inipKttislaeliftcalDei civitaiem,.el torrenie volupfalis cxxxvin, 17). Qtiid enim ? si in ferra adlittc positi
illius aliqua super vos, dttm de eis loquimur, slilli- omnia poierant, non qtiidem Jn se, sed in Christo ;
cidia stillare contigeril. qttid. non poterunt hodie. viventes in 992 selerna'
-3. Sed necesse habeo interdum circttmfodere, felicilale cum ipso ? Morlales adliuc et nioriluri im-
qiiamlqquidem posuerunl tne cusiotlem et cullorem peiiuni vilaeel morlis videhantur habere, solo nimi-
in vincis. Heii! qui meam non eoltti, nec cuslodivi, rtim verbo n.biiificantes Vivos,et mortuos sttscilan-
necesse habeo lamen, dum hunc.occupo locum, et tes : qtianto magis nunc,. cuni honoraii sunt nhnis,
circumfodere nbnuunquam, el appqnere stercora. nimis conlbrlaius est principatus eorum ? Sed quid
Molestum id quidem, sed dissimulare non audeo': esl, fratres? cttm apostoloruin heala-hodie mcriioria
sciens mullo ampiius securim nocituram, qitam sar- celebretuf, nunquid nalivilalis seu conversionis
culum; ignem, quam (imum. Jlaque et arguere, et eorumi aul ceiie vitae vel miraculorumsoleinnis
increpare inierdum necesse esl.: nec ignoro funum agilur commemoratio ? Non esl, fralres, nativiialis
esseverbum increpatorium (66), verbtim imprope.rii, ^ Iiumanaesolemnitas isla, sicul paido ante beaii Joaii-.
et quod si non excusel necessitas, ipsum quoque mi» nis diem natalitium celehraslis. lile enim nascens
uus deceal prqfefenleni. Sed quid agimus, quod hoc horioralur, quia naseilur sanclificalus. Denique in.
fimo etsi aliquos impinguari, sed alios plane et la-> Joanne solo celebriorest passione:rialivitas; quia
pidari, et iridur&rivlderiius? Hinc namque scriptum elsi passus pro Cliristo est, cum pro justitia efveri-
esl : De slercore boutn lapidabiiur piger (Eccli. xxn, tate occubuit, evidenlius lamen nalus pro eo est,
2). An nou impingtiatur, qui increpalus benigrie niinirum.homoinissus a Deo, qui in hoc natus est, -
accipil, mansueie respondet, libenter emendare co- et ad hoc venit' in mundum, ut perhiberel lestimo-.
natur? Haecplane salttbfis et fecunda impingiialip nium veritati (Joan. i, 7). Sed neque conversionena
esi, ut corripiat me justus in misericordiaj el incre- aposiolorum, auleorum mifaculahodierecensemus,
pet; oletim aulem peccalpris non impinguel caput sicul ceiiis, diebusaliis, alterius. quidem conversio,'
meum. Ex ea.siquidem pingttedine, quam generat alterius decarcere Iiberaiio facta per angelum festi-i
oleiim peccaloris, abuhdantius ptillulant' spinoe et vis Ecclesioegaudiis ad memoriam revocatu.r. Mor-
tribuli, et omnis radix amariitidiiiis germinal copio- tem specialius venerariuir, quaiiiliil inter liomines:
sius. Itaqite. qui justorum increpalionem misericor- r. hrimaho judicio pltis hbrretur.
diam uominat, satis indicat quematlmodum susci- S.Considerate, fratres, Ecclesiaesanctaejudicium,
pienda ..sit, quam benigno animo, quam devota secundum fidein, non secundum facie.mjudicanlis.
niente; quantaque ei gfatia sit habenda. Sic enim Mortem siquidem aposlolorum in eorum recolil
accipieniibus nobis eril impingualio salubris, non solemniiaie pnecipua. Ilodie nimiruimPeirus cruci-
fertilis viiiqrum, quemadmodum oleum peccaloris, Tixus esl.hodiedecollalus cst Paulus.Haec hotliernoe
ged fruclus illius, quem sectindum Appslolum habe- causa feslivitalis, haecpraesentium maleria gaudio-.
mus in saiicliGcaiione (Rom. vi, .22). Quid auieni^ rum. Iri his igilur festuni agens diem et loelum,sine-
facinius libi, o-piger, quid ad hanc misericordiam duhio spirilum sponsi habet •Ecclesia, spirilum Do-
irritaris inagis.et exasperaris ? Nonne bonum limum mini: in cujus coii.spectu, sicul.lialies in psalmo :.
sparsi in agrd luo? Unde ergo lapides liabet? Sed Pretiosa est mors sancloruni (Psal. cxy,15), Qnantos.
tu, inimice hqino; quoniam qui diligif iniquiialem, enim, dum paterenlur aposioli,- credimus atlfuisse,.
odil aitimam suam : (Psal. x,6.) lu, inqttam, iniqtii neqitaquam pretrosis morlibns illurum invide-.
mice homo, hoc fecisti; qui destdiam luam non renl? Visi .suiil eniin oculis insipienlium mbri, et
(66)Cqdices nohnulli addunt, verbum amarum, quod in aliis editis et scriptis deesl..
~tii S. BERNARDl ABBATISCLAiyE-YALLENSIS -'413
sesliiriata fest aftlicii'6 exiiris eorum, et sic quideni A quqdarii sapdre menlis pf.TeiseiUiafespueriles. Beati
•visi siihl bculis insipiehiium mori: Mihi aiilem, ait qtti.novissiiria provident.iri mahsueindine suscipien-
Propheta, niihii honorati suhi amici tui,Deus; nimis ies ittsitum verbum, quod eoftini salvare" aiiitrias
cdnforldtusest prihcipatus eorum. Fralres, amici Dei potesl, elpielate cordis ail futuram tendu"U1iaei;edi-
riiori vitieiitur oculis iusipientium; sed in oculis sa- latem. Beali qui prislitiurii intelligeiites erforem,
pieniium Jiidicaiiiur poiiiis oiidormire. Denique et crebris iavant lacrymis leclum suum. Yides quid
Lazartts dofmiebat, qtiia amicus erai (Joan. xi; II);:. oplal vir sanfctus, quid obtinere cupii eis_,pro quibus
ei ctitn dederil dilectis siiis soiririum; ecce hseredi- oral? Ulinam, inquil, sapcrenl, el inlelligerenl, dc
tas Dotriini (Psal. cxxvi, 2, 3). novissima providerenl! Ac si manifesiius dicac Uii-
6. Sludeamus, fratres, vivefevita juslofum, sud riam essei iri eis spiritus SDpieiiiiae,el iiUelligenliae,
morte eortirii niori multo magis desideremus. Sa- atque consilii ! Ulinam haec. in nobis invenianiuf,
pientia eniin j'ustorum novissima praefert, ibi hos fratres, .iil suaviier omnia noslra pef sapieniiam
judicans, ubi nos inverieiit; Omniiio necesse est vilac disponamus, ul intellectu pTaclerilapeccala danirie-
praeseniis finem futuriri coheererc principio, nec ibi hius, ut provideamusfiitura consilio ! Uliham sapia-
.tolerabilis dissimiliiudo est. Sicul enim si'quis duo mtis ad praesenlis vilae moderalionem I ttlinam iniel-
sibi,utila dixerim, cincloria coiisuere aut coliigare « liganuis ad pneleiitae corrcclioneiii! utinani devoia
volueiii, minus de reliquis paf iibus curans, ipsa qtioe in Deumfule proyideamus, ut felicem liaheamus,-ipso
sibi copulanda sti.nl capita, uniformiier parat, rie iniseraiiie, consummatioiiem ! Hie enim est fuiilcti-
dissideant a se ipsis; iia dico vobis", quaniumlibet lus triplex, quo trahimur ad salutem ; ordinata cori-
exstilefilconversalio spirilualis, si carnalis fucrit versalio, refalum judicium, fides devbta.
consumhiStioiibslra, yiiacilli spiriluali penitus nori SERMO III.
coha_rel, hec caro et sanguis regnum Dei potcrunt De leclione libri Sapientiw : < llisunt virinusericor-
possidere. Fili, ait Sapiens, memorare hovissima dim. i (Eccl. xuv, 10, 41.)
luq, einbri peccabis (Eccli. vu,!4U). Nimiium qubd 1. Merilo, fraires, apostolis sanciis airribuit. rna-
lioeeriiaxime fecordalio faciat limoraium; timor exter Ecclesia, qitod in Sapientiae libfis legltiif: lii
pellat pecbaiunij negligeniiam noii admittat. suril viri misericbrdite, guorurii justitiw bblibionem
7. Hiiic el MPyses de quibustiatri : Uiinarii, aif, hon acccpefuttt : cum semihe eofum perinarieni "bbna.,
sapefehl; et iriteliigefeiit, nc novis&imaprovidcrent! Sunt enim hl plahe vtri miseficpftliie, sive tjuia mii
(Detit. xxxii, 29.J ln.-quibus.uliqiie verbis tria quoe- sericofdiani cohsecuii; sive qtiia riiisericdrdia plCni,
dam npbisvideo coinmendari;; sapieiiliam, ihtelli- z, seii quia niiseficordiier a Ded hdbisdotiati suhl. Et
' vide
getitiam, provideritiam.j Arbitfpf sane ifibus eas qtiam 'niiseficofdiam corisectiti suiit. Bauiiim
rissigiiari posse leiiipofibus, uilaeteiuiitatis quaedairi inieiTOga"dd se ipsb; vel magis sphiue cohfitehiem
iihago reformaii videalur in riobis, pfaesentia mode- ausculta.' Qiti fui bldsphehuis, eipefsecutor, eJini-
fanlibus pef sapiehtiam,pfa_iefifa per inielligeiUiafn qiius; sed misericordiam cbiisecutussum (I-Tim. i^
dijud_canlibus",iiovissimaprovideiuibusail cauielam. 13). Quisehim non audivit quiinia iriaia fecerit sah-
Hifec heiripe spiritualis esl exefcilii suirimaf; hseci clis in Jertisaleni ? nec solum in 3efusalcm,jsedet
studii spifilualiS; ulsapiehter disporiairiiispraiseiUia per totam Juilaeam insaniie feiebalur lralSenis, ui
jiostfa, recogitemus in ainariludine anithae iiostrori Christi membra laniiiret ih lerris. Dbiiiqtie hac faria
proeierita; fuiufa qrioque@@g sollicite provideamus. vecliis ibat, sbd praeventus a gfalia est. Ibal shirahs
Sobfie, 'et jusie, et pie vivamus in hbc swculb, ait ininarum el caedisih disciptilos Domini, et discipu-
Apostolus (Tit. n, 12): ui videlieet in pfaesenti solus Domini faclus esi, cui osleiidereltir quantri eum
brietas observelur : ul jusla salisfaclione praeierita, oporleret pro noniine ijVsiuspati; Ibal dinuh loto
quae nobis sine-fructu snlttlis praeleriere, teinpbra corpore vifus exhalans, cl subilo Ih eleclionis vits
, Tediniantur; ut pietatis ciypeufn iinmincntibus de mutatus esi; ui jam cor illius efticiaret vefbum
futuro periculis opponamus. Sola est enim qtiae ad j) bonum , verbtim piutri, fel dicefei: J)o~mtne,qriid rite
omnia valet pietas, culfusscilieet Dei humilis el de- vis facere? (Aci. iv.) Haecuiiqtie, iiaecmulaiio dexierae
volus: hec aliter nbbis esl providere novissima, nisi Excelsi. Merilo proiriJe loqtiebalur : Fidelis serino
ut univer_.a, quae hobis itriniihefe videriiur pericuia, et omni acceplione digriiiS',qnonidm DoiriinusJesus
setlula nobiseumcogitatione vefsariiesj-discamus de venit peccatofes salvos faeere quortiriiprimtts egb surii
noslraoihnino industria, magis atitem de nosliis dif- (I Tim. i, 15). Hoc efgo apildbejjiuin Paultim fiducfe
fidere meritis, el soli diviiiae nos proteclionl.coni- el consolationisaecipile,fraire's, ul ad Dnniimim jam
initlere pio quodam mentis affectUj et affeclu [alias conversosiionnimiscTucietprKleriidftrhi^cotiscifehiia
deest et effectu.] piae- inlenlioiiis in.ipstim, cujus deliclOTtim;sed lanluni humilietvos, sicrit et ipsuiih
riadini-optimumi et donum perfeCtum est coiisurii- Egbsum, inquil, mininuis a'pbslbldriim,qui nbri siiiri
niatio felix, .el mors pfeliost. dignus vocari apbstohis; quiq persecutus sum Ecble-
,<8: Habes iii; Evangelio tria ha_c ipsa, tibi sermorie siam Dei (I Cor. xv, 9). Ita et nos humiliemiir sub
Domini commendala.: Beaii, inqtiil, pauperes, beaii potenli inanu Dei,i'el fiduciam riabcamiis, Q&&_,ijuia
thilesi beali qui' lugeiil (Mttth. v* 5-5). Beali qui etnosmisericordiam consectiti suhiusj abluti susiiris,'
fulura sapiunt, prae desiderto coeleslium inlerno sanclificali ûnius. Et hoc quidein omnibus nbbis
415 IN FESTO SS. PETRI ET PAULl SERMO III. M
quonianiomnespeceavtinus,elegemushacgloriaDei. Aenim? fotie peccasti in saiculo; nttnqiiid amplius
2. Veiiiin apud beattim Petrtirii aliud liaibeoquod Paulo? Quodsi et ipsa ih religione; niinquid plus
appqnam, eo cririus,-quo rarius; ei quo sirigulafius, Petro? Atiamen illi iri toto cdfde poenileniiam
eo sublirhius. Narii peccavil Paulits, sed ighorahs agentes, rion modo salutcm, setl et sanctitaterii cori-
fecilin incredulilaie sua : Pelrus cum cecidit^ aper- seculi sunl; eiiam-el salulis miriisterium, et magi-
tos habebat ocnlos. Porro ubi ahundavit delictum",- steiium adepti sttnl sanclitalis. Et lu ergo fac simi-
ibi superabundayit et gratia. Eofuin siquidem qui liler, quoniam prppler le Scriptura Ioquitur, viros
peccaiUaniequam.Deurii noveriiit, anlequam mise- illos esse niisericordiae : titiqne propier mullam ira-
raliones ejus experti sinl, antequam portaverint ju- sericordiam, quam consequi meruerunt..
gum suave et ohus leve, priusquam tlevoliohis gra- 5. Pôlesliinieh in hoc vefbo eiiam illiid hoii in-
liam, et consolationes acceperint Spiriius sancii; convenienler accipere, viros misericordire fiiisse
eorum, inqttam; copiosa redemptio esl. Et lales apostolos, id est plenos misericordia ,-.seu viros
omues nos ftiimus. Al eortim qui posl coriversionerit misericordiae,' id esl misericorditer datos Ecclesiae
•su.uii peccatis el viliis iriiplicanlur; ingrati accept_e . universae. Scimus eniiit quod viri isli nec sibivixere,
.gralia., et posl niissaiii niaiium ad aralrum retro _ nec sibi moiiui suul, sed ei qui prq ipsis morliitts
respieiiint, lepidi ei carnales facii, atu post agniiam *.esl; magis aulem nobis dmiijbus proplef :illum.
iViain veriiaiis retro e.:nt apostatae mauifesti :eorum Qiiaiiltim enim proderit nobis cortimjusLiiia^qtiando
,ulique perpaucos inveniasj qui posl haee redeant in ipsa quoque..sicul ggg ostensum esl, (anium pro-
gradum prislinum, sed magis iri sordibus posi(i sqf- fttere peccala ? _Pro nobis facit eorum vila, corurii
descarit adhuc; Suj)er quos prophela.deploryl : Qnb- doclrina, etiam et mors ipsa. Elenim in conversione
tnodo obscuralumesl aurunt, mulalus est color opli- cotuiiieriliam, in praedical-Onesapienliam, in pas-
mus? el : Qtti nutriebanlur i\ croceis, amplexati sunl sionesua paiienliamnobisbeali apostoli contulerunt.
slercora (Thren. iv, 1,5); Quarlum.usque hodie conferre non cessanl miscri-
5. Neciamen si quis hujusiriodi csl,- desperamus cordia pleni, quod estsanctarumfruclus oralionum.
-deeo, laiitum ul resurgere velit cito. Quanto eriim .Quamvis el in ipsa eorum vita adbuc inveniasquod
diuiius permanebil, lanto evadel diffieilius; Beatus annumeres, fiduciam scilicel, quam liobis miractilo-
vero qui lenebil,- el allidel parvulos Babylonis ad rum exhibiiione ' praebiierum. Et quis enumerei
.pelram : elenim si creverint, vix poterunt superari. . qtiain mulla nobis per eos benelicia provenerunt ?
Filioli, haecdico ut non peccetis. Sed et si quis jiec- . Bene ergo de eis Scriptura Ioquilur: Quoniam hi
.caverit, Advqcalum liabemus apud Palrem, qui po- _ sy.nl viri misericordice; et addidit : Quorum juslilim
•lesl qtiod hos ntinime possutnus : laultim. qui ceci- obliviouemnon acceperuni (Eccli. XLIV)_
.dit, nonatljicial in malum uiprofundius cadat; sed 6. Yis ttl nec tua accipiat oblivioncm? A triplici
iriagisut resurgat, confidens quod riecei negabitur c.avepericulo : elflorebil iijaeieinumanieDominum.
venia, si tanien ex corde confileatur peccala siia; Si Legisenim : Quia lepidtts es, incipiam te emovcreex
enim is, de quo loquimur, Pelrus posl tam gravCm .ore meo.(Apoc. uij 16); legis : Si averlerit sejustus
lapsuni ad tantam rediii. eminenliam. sanclitatis; a justilia sua, elc;,- omnium jitsliliarum ejtts non
.quis de ca;iero desperel, ci ta.ntum egredi volueril a recordabtr (Ezeclt.xvm, 24); legis qtiibusdam di-
peccatis? Attende.quod seriplum esi: Egressus fq- cendum in judicio :Non noyi vos (Matih. viij 25);
ras, flevilamure (Mallli. xxvi, 75). In cgressu con- illis sine (iubio, qiii receperunt inercedem suam.
. fessionem oris, in amaro flelu compunctiqnem cordis Ergo omriis justilia tepida, omnis Iransitoria, omnis
inlellige. Et attende, quod ttinc primum recordalus . vendita, erit in oblivione coram Deo. Sed npn ita
eslverbiquoddixeral Jesus : tunc primumcordi ftiit aposlolorum juslilioe. Quod ex eosalis apparet, quod
yerbum,quopraedictafuerat ejusjnfirmitas,cum eva- .sequilur: Cum semine eorum permanenl bona. Ma-
. nuit praesumpia tenieritas. Vaelibi, qui posl l3psurii nent eniin usque ho.die in nobis aposl.dpfuni.ve-
fortioretn le nobis exhibes. Utquitl lam rigidus es in D sligia;,el eprum religio, quia ex Deo esl, non polest
luam ipsitts perniciem? lnclinare potius, ut melius ,dissolvi. Y.esteslsraeliiici populi quadraginla annis
prigaris, et ne prohibeas frangi (fuod disloftuni est, in deserto perscveraverunl inlegrac-(Deul. yui; i);
ul possil nielius solidari. Quid indignaris increpaiili .lnulto magis aposlolorum vesles. super jumenlum
gallo? libi potius indignare. Ptuviam voluntariam, Salvatoris inipositae. CHJ» semine, inquil, eorum.
ait Psalmisla, segregabis, Detts, hwreditati tum, et . Quod esl semen, quia .seeulus adjungil: Hmredilat
infirmaia M/.-Bona iiifirmitas,- quae segregalur hacsancla nepoles corum? Idem profecto etsemen sunt,
reditali, quae medicum rion repellit. ltiduratosenim, et nepoles. Meniinislis credo : scicnlibus enim le-
laiiquam vas figuli in virga ferrea! conleret : et gem loquor : meministis, inquam, legalis, mandati, .;
haereditas infirmqla cst, ail, (it vero perfccisti eam .ttt suscitet fraler superstes semen fralri defunclo
. (Psal. LXVII,10). . sine semine ( Gen. xxxvm,. 8.; Deut, xxv, 5); Quis .
i. Audislis cerie quam misericordiam consecuti .sine semine? Singulariler. ait, s«ni egodonec tratts-
sint apostoji nostri, ut jam nemo ex vobis, super eam. ( Psal. CXL,10), ldeqque res.urgens :. Vade,
peccaiis p.raeteritisullra quam necesse sit cpnfunda- inquil, dic fralribusmeis (Joan. xx, 17); Ae si dical:
tur, in cubili conscieniiae suae. compunptus. Quid Fralres sunt, faciant quod (ratres. Ergo per Eva*i5
m S. BERNARDI ABBATIS CLARJ.-VALLENSJS 416
gelium ipsi nos genuerunt; nonlamen sibi, sed Ji ego Apollo (I Cor. i,.I2; I Cor,m, i); Chrisli magis
iChriSlo, qttia per Evangelium Chrisii. HinCesl quod omnes et fieri volens, el dici. Itaqne semen aposto-
moleste litlii Paulus quosdameoriim dici, a qtiibus loruni- sumus per praedicalionem; sed per adoplio-
geniti fuerani per Evangelium, indignans , adversim nem et heeredilalein semen Cbrisli.et aposlblorum
eos qui dicebanl: Ego sum Pauii, ego sum Cephw, nepotes. . - i . ••
1N ASSDMPTIONE B. V. MARIiE.
7 SERMO I, .. . bus ipsa quae ex Deo est charilas novem mensibut
" eorporaliler requievit.
De"geminasusceplione, Cltrisii scilicet el Mariw, - 5. El liaee quidem propler nos dixerim, fralres,
1. Yirgo hodie gloriosa coelos ascendens, super- sciens difliciie esse nl in tanta inopia charilas ilia
ribfum giiudia civiuni' copiosis sine dubio cumulavit perfecta, non quaerensquacsua sutil, valeai iriveniri.
augmenlis. Haecesi eniin, cujus saliilaiionis vox et Uilanieninterimsileam beneficia,qu_e pro illiusglo-
ipsOs exsultare facil in gaudio, quos malerna adhuc rificatione conseqiiimur; si cam diligimus, gaudebi-
viscera claudunl (Luc. i, •41).Quodsi.parvuli nec- mus ttliqtie, quia vatlil ad Filiiim. Plane, inqiiaiit,
dum nali anima liqucfacta esl ut Maria locuta est,;IB congralulabimur ei, nisi forte, quod absit! inven-7
qpid putaintts quaenam illa' fuerit coelestitim exsttl- trici grailioe omiiimOdis inveniamur iugraii. Quem
tatio, cum el vocem audire, 1el videre faciem, et enim in castellum niundi hujus intrantem prius
beaia ejns frui praeseniia meruerunl? Nobis vero, ipsa suscepei-at, ab eo. suscipitur hodie sanctam
charlssimi, quae in ejtis Assumptione solemnilatis ingrediens civilalem. Sed cu.ni quanto putas lio-
occasio, quae causa iaeliliae,quaeroaleria gaudiorum? nore, cmn qtiaiita pulas exsiiltalione, c.um quania
Mariee proesentia loius illttslratur orbis : adeo ul et gloria? Nec in lerris iocus dignior uleri virginalis
ipsa jam cceleslis palria clarius rutilet virgirieae templo, in quo Filium Dei Maria suscepit; uec in
lampadis irradiata fulgore. Merilo proinde resonat ccelis regali soliq, in quo Mariam hodie Mariae
in excclsis gratiarum actio et vox laudis; sed fiiius snhlimavit. "Felix nimirum utraque sitsceptio;
plangendtim riobis qtiam' plaudendum magis esse ineffabilis utraqtte, quia ulraqtie iuexcogilabilis est.
videtur. Quantum enim "dc ejus praesenlia coelum Utqnid enim ea hodie in eccIesiisChristi evangelica
exsullat, ntinquid non coiiscquens esl, ut lan- Jeciio recitatur, in qua mulier henedicla in inulic?
luni lugeal liic noster • ihferior mundus ejus absen- ribus excepisse iiitelligittif Salvatorem ? Credo ut
tiam ? Cesset tahten querela noslra, qtiia nec no- . luec quam celeriramus, ex illa.susceplioiie aliquate-
bis hic est manens civilas; sed eam inquirimus , ** nus sestimetur, inio ut juxla illius insesLiinabilcm
adqtiam liodie Maria behedicla pcrvenit. In qua si gloriam inieslimabilis cognoscaluf et isla. Quis
conscripii cives sumtis, dignum profecto esi etlam, etiim, eliamsi lingtiis hominum angelorumque Io-.
iriexsiIio,'etiain super fliimina Bahylonisejus nes quatttri ex|ilicare qtieat quemadmodum -superve-
recordari, ejus communicare gaudiis, ejus parlici- niente-SpirJlu, obumbraiile virlute' Aliissimi, caro
pare laeliliam, maximeque 996 eam, quae lam factum sli Verbum Del.perquod facla stinl omnia; et
copioso inipelu laeiificsl hodie civilalem Dei, ut Dotnitius majeslalis quemnon capil universitas crea-
senliamus el stillicidia slillanlia super lerram.
1Praecessit nosipsi turoe.inlfavirgiiieaseseclatiserityisceraraciushoniq?
regina noslra, praecessit, el tam glo- 4. Sed el illud quis vel cogjlare sufficial, quam
riose suscepla est, ul lidticialiter sequantur Doini- gloriosa hodie mundi regina processerit, et quanlo
inam servuli clahianlcs: Trahenos posite; in odorem devotionis affectu tbla in ejus occursum coeleslium
unguenlorum luorttm curremns (Cani. i, 3). Advo- legionum prodierii multitudo : quibus ad tltronum
catam praemisit peregrinatio nostra, qtiae tanquam glorisi eanlicis sil detiucia; quam placido vultu,
Judicis maler, el tnaler misericordiae, supplic.iter et. •qtiamsereua facie, qtiain, Iaetis [alias, divinis] am-
efficaci.er saluiis nosirae negoiia peiiraclabil- ] plexibus sttscepla aTilio, el stiper omuem exallala
D
/•2-. Preliosura bodie munus terra noslra direxit in crealuram, cttm eo honore, quo lanla maler digna
coelum, ut dando el accipiendo felici amiciliarmn ftiil, cuni ea gloria, quae lantiim .dectiil Filium ?
ftedere copuleiitiir littinaua divmis, lerrena coelesli- Felicia prorsus oscula labiis impressa lactenlis, cui
hiis, inia sunimis. lllb enim ascendil frucUis lerrse virgineo mitlcr applaudebal in gremio; Veruin ntin •
'
sublimis, unde dala opiima, cl doha' perfecla de- qttid non feliciora censebimus, quaeab ore setieiuis
scendiint.' Asceiidens ergo in alium Virgo beata, - in dexlera Palris ltodie in beaia saluIa(ione suscepiti
dabil ipsa quoque dona liominibits. Quidni darcl-?' cum ascenderel ad ihronum gloriae,•epithalainium
Siquidem nec facullas ei deesse iioteriijriecvoluiiias. canens, et dicens : Osculetur tne osculo oris. stti?
Regina coeloruni esl, misericors esl; denique ma- (Cant. i,.l.) Chrisli generaliohem, el Mariae.assitt))T
ter esl unigenili Filii Dei." Nihil euim sic potest piionem quis eitarraiiil ? Qiianlum enini graiiae in
poleslatis ejns seu pieiatis lhagniludinem comiiien-;': .lerris.adepla est prse coeieris, lanltim ei in cailis
, dare : nisi forte' aul "nori credilur Dei filius hono- obiinet gloriaesingularis. Qtiotl si ocultis non vidil,
rare maircm; aul dubitare quis poiesl-omnino iii nec aurisriudivii, nec in.cof.hominis ascendi!, qiue
affeclum cliUritatls tfansisse Mafioeviscera, in qui- _ pfiEpavavit Deus diligeniibus se: quod praeparavit
£47 IN ASSUMPTIONEB. MARLffiYIRGINIS SERMOII. ilS
gigrienli se, el, quod omnibus est cerlum, diligenti A per quam suscepimtts misericordiain-tuam, Deus:
pra. omnibiis, quis loquatur ? Felix plane Maria, et ipsa est per quam el nos DomintimJesum in domos
multpliciier felix, sive cumexcipit Salvatorem, sive nostras excipimus. El nobis enim singulis caslra
ciim' a Salvatore stiscipitur : tilrobiqtie miranda di- sonl singula, el singulaedomus; el Sapienlia jiulsat
gnitas Virgiuis malris: utrohique997 amplecienda ad oslia singulorum : si qiiis ei aperiterit, intfoibif,
dignalio majestatis. Intravil, inquil, Jesus in quod- coenabitquecum eo. Est vulgare proverbium, quod
dam caslellum, et mulier gumdam excepil'illum in mulloruin in ore, magis aulefii in corde versatuf:
domum suam (Luc. x, 58). Sed laudibus magis va- Boiuini, inquiuni, servat castellum, •qui' cus(odierit
canduth esl",qttod fesiivis proecoiiiishoccdies debea- corpus sutim.. Sapiens (amen nonsic, sed magis
tur.Qiiia vero copiosam nobis maleriam lec(ionis inqUit : Omni custodia serva coriuum, qiiia ex ipso
hnjtis verba mtnislranl; crasquoque, couvenientibus vilaprocedit
" 5. Eslo
(Prov. iv, 25).
riobis in unurii, -commuiiicandum erit siiie invidia tamen, cedendum sit mullitudirii; bonum
quod fuerit desttper .daluin, rit in memoria tanlee caslrum custodiat, qui ciisiodierit corpus sutitri.
Yirginis non riiodo affectus devolirinisexcileluf, sed" llliid sahe qtiaerendum qitaenam huic sil adhihenda
et mores aedificeniurad profecium conversationis, custodia caslro. Reclene custodisselibi videlur anima
in lauderii et gloriam Filii ejus Dominr noslri, qiii illa corporis sui caslrum, citjtis nieiubra, velut<
est super omnia Detts benedicius in saecula. Ariieri. conjttratione facla, inimico ej'us dominium (radi-
SERMO II. dere ? Sunl enim qui cum morle foedtis inierunt,
De demo mundanda, omanda, imptenda. pacttim pepigerunt cum' inferno (Isa. xxvm, 15).
i. Inlravil Jesus in quoddam casletlum, et mulier Incrassalus est, inquit. dilectus, el recalcilravit; in-
qucedam, Martha nomine, excepit illum in domum crassalus, impinguatus, ditalalus (Deut, xxxn, 15);
siiatri(Liic. x, 58)."Oppoiiune sa(is hoc inihi loco Haecplane custodia, quae laudatur a peccatoribus in
propheiica exclamalio assumenda virieiur : 0 Israel, desideriis carnis suoe. Quid vobis videiur, fralres ?
quam mdgna esldomus Domini, el ingens locus pos- nnni et in liac parte cedendtim est niultitudini?
sessibnisejus! (Barucli m, 24.) An non ingens, cujus Absit! Paulum 998 magis iiiterrogemus, ulpote
comparalione cas(eHitm dicilur lerrae hujus spalio- dncem strenuum militioe spiritualis'. Dic nobis,
sissinta laliludo? an non ingens patria et regio Aposlole, quae sil lui custodia casiri ?. Egd, ait, sic
inaesiimabilis, quando ah ea Salvalor adveniens, curro.; non qitasi in incerium; sic pngno, nciitquasi .
cinn ingredereiur orhem terrae, riicitur inlroire ca--- derem verberans, Castigo enini corpus meum, el i.i
sielliim? Nisi forle castellum qnis aliud iitlelligen-V "p servitulem'redigo, ne forte, cum aliis yrwdicavero,
drim pitlel, quam atritim forlis armati, principis ipse reprobus efficiar(I Cor. ix, 26, 27), Et alio in
mundi liujus, cujus vasa diripere fbrlior superveiiit lqco : Non regnet, inqtiii, peccatum in vestrotnorlali
(Luc. xi, 21, 22). Festinemiis in illam ingredi bea- cbrpore ad bbediendum coucupiscenliis ejus (Rom.
liludiuis aniplitudiiiein, fralres, ubi nemo alittm ' vi, 12). Uiilis profeclo cuslodia, el feli.xanima, quoe
coangtislai: ut possinitis cum oiniiibus sanclis com_-' • slc.custodierit corpus siium, ul nunqiiam sihi vindi-
preheiulere, qiuenairisit Iongitudo el latiludo, subli-• cet illtid ihimicus. Fuit enim aliquaiido, cum hoc
ritilas el profuiidum (Epltes. ui, 18)'. Neque idi meum casirum tyrannidi suoe impius ille subjece-
despereinus, quandoquidehi ipse coelestis habitalor rat sibi, potestaiive nienibris imperans. universis.
pairiai, eiiam ct crcator, nosiri httjus caslelluii ,an-"'' Qiiaiiluih eo hociierit lempqre, proesens adhuc indi-
ghstias "nonrefiigil. cat desolatio et egeslas. Ileu !nec coniinenlioemu-
2. Sed quid ihtroisse eum diciriuis in casiellum?! Tiimiu eo, nec paiienlioeantcmitrale reliquii., Extcr-
Eliam in aiigustissiniumvirginalis uteri diversoriumt mitiavit vineas, messuil segeles, arbores exslirpavil;
iriltoivil. Deniqiteelmulier qudidamexcepitillum ihf quijipe eliam ocrilus isie inetis depraMlabatur ani-
domumsuam.FeYtsmulier, quaenon'jain exploralores> mam meam. Denique nisi quia Dominusadjuyit me,
Jefichp, sed ipsum polius fortissimum exspolialo- Q paulo miiiusliabilassel.in inferno anima mea.*Dico.
reni sluTii Illius, qui vere ut luna mutalur; noni atiiem infernum inferiorem, ubi nulia confes.sio,
legalos Jesu filii Nave,. sed ipsum magis susciperei unde neniini datur exire.
merui.t vertim Jestim Filium Dei. Felix, inqiiam,, i. Coelefnmetiam luiic hec ca.rcer illi deerat, nec
riuilier, cujus domus"Salvatore suscepto invenla estt infernus. Ab ipso nempe conjiiraiioiiis el proditibnis
niunda quidem, sed jilane nonvacua. Quis enimT pessimoe deprehensa principio, non alihi.quam in.
vacuam dixeril, quam salutat angelusgralia plenafn?? domo projiria carcerali esl iiiancipata.,cuslO(Ii<e,:nec
Neque hocsqluni; sed adhiic quoque in eani siiper-- aliis quam. suae ijisius familiae daia loiioribus. Erat
venluruin.asseril Spirilum sanclum. Ad quid pulas,i eniin illi conscientia carcer, erant .tqrtqres ratio et
nisi ul cliam superimplcal eam ? . Ad quid, nisi utt memoria, alquq hi quid.emcrudeles,. ausl.eriet.im-
adveuienle jam Spirilu plena sibi, eodem sunerve-- misericordes : sed longe miniis a Fiigienlibufc.illis
niente nohis qtioque superplena et supereDQuens s praeparatis ad escam, quibus erat jam jamq.tie. tra-
fiat? Ulinam fluant in nos aromaia illa, charismalaa denda. Sed benedictus Deus, qni non dedit me. in
scllicel graliarum, ut de pletiitudine lanla omnes. s. capiionem denlibus eorum. Benedictusjinquam.Do-
accipiauius! Ipsa nempe m^dialrix nostra, ipsa estit mjnus,qui visilavil et fecit rederapiioneni.Cum eninj
419 S. BERNARDlABBATIS GLARiE-VALLENSlS 120
inferiori eam carceri (radere malignus [additur qlias A corde penilus arido,«diictt!S consttclitdinequadam,
et tqiioribus], acceleraret, sed et castruni ipsum pianequasi vitula Epbraiin,.docia diligc.reliiluiam.
ignibus eremare perjtetuis, utdigna perjuris $iiam Exterionun qua; ad jnodiciim -yalent,ne unnm iota.
fieret refriljuiio membrjs, fortior supervpii.il.Imra- praeteril aiiiapicem umim; sed canieliim glulil.duni,
vil in casf.ellumJesus, .qui fprtem alligans, ejus vasa cpliceni iiqnai. In cqrde enim s.ervus esl proi>riae
diripuit ;ut qiiacpiius eranl in conlumeliam, faceret vpluntalis, cpjlor ayarilia., gloria.cupi.dus, atnljilior.
in Jiqnorem. Cqnlriyil portas aereas, et confregit nis amalor; aut Jiaec qninia, aul singnla qiiaeque
. ferreos vecles, yinclum dp dptnp carcetis el umibra in(,us vitia foyens : pt mqnjjjjir iniquifas sibi, spd,
inqrtjs educens. Pon'0 egressus ejus in confessionp. D.eiisuon irridelur.Yideas ejjii!)iiucrdqjii sipjpallia?
Jpsa est enini scqpa, qua miindiitus carcer et ornar tunjjiqminem, ut sedupat etiam semeiipsuni, .peiiir
lus, deinceps regularium inslitqtioiiuni jttncis qni- lus iipn attendpns vefmeqi, qui iiiteriora depas.ciliiT.-
bustlam pulcl|j'e yjrentibus dp parceie redil in do- Manet eiiin) snperficies, el salya sibi qinnia arbiirar
niiiiij. Ilabel ergp mulier j"amdornuni suam, habet , tnr. ComederunU ail propjipta, aiietii robur fjus, pf,
ubi suscjpjai eum, cui sttper tantis lieneficiis exstal ignqxayii(Oseevii, 9). Dicil: Quia diyes suin, cl /ivllius
obnqxia. Aliqquin yoeei, sieum excipeiereniii t, si jion egeq: funi sil pauper, el miser, et mhfrqbilis (Apqc.
detinet, si jiqti cogjt manere secum, quqniam adve- B iii, 17). Nam et inventa occasioneebullire sanieinf-
sperascit.Rediens eiiimq.uipriusejeclus est, munda- qu;e Jatebat in ulcere, et excisam, non exsiirpalam
lam tjuidemeTornalamdomuin ijtvenit, sed yacantem. arborem in silvam pullulare videas densiorem. Quod
5. Relinqiiitur siquidem mulieri dqinus sua de- periculum si yplumus declinare, securim ponamus
serta,quam [qliqs, quia] Saivalqiis hospitiq dignara necesse esl ad radicps arbortim, non ad rjtmqs. Npn
exhibefe ncglexii. Qiiomodo, inquis? Ppieriine dor sola invenialur iu npbis exercitalio corporalis, ad
nuis mjindala confcssione priorum deliciorum, et niodicuni valens : sed inveuiatur uiilis ad omnia
obseryatione regularium insiiiiilionum oi-nala,,iii(JiT piqias, etexercilium spiriiuale.
giia adiiuc jiitiieari Iinbitaculo gratiac, Saivaloris '7. Mulier, inquif, Mqrllia.nomine, excepil illum
ingressu ? Poicrit sine dubio, ^si.superficie tenns in domumsuain ; et huic er-ql,soror, nomineMaria.
criiiHidala, el juncisf ut dictum esl, strata vircnli- Sorpres sunt, et debent esse cqniuberualesi Occu-
bus, iiiterius plena sii lulo. Quis eniin suscip.ieridum patur ha?ccirca frequens niinisterittni, i)la Dotniiii-.
Duiiiinuni aibilretur in dealbaiis morluoruin sepulr cis est intenla serinonibus. Ad Mariham Jspeclat
cris, quic videiilur a foris spcciosa, intrinseciis ati- ornalus, sedimpletio ad Mariain. Yacatenini Do-
l.em spurciiia et sanies universa replevit? Eslo si- minq, ut noii sit dpnitis vacaus. Sed mundationem
quidem til aliquando tanquam ipsa superficie dele- C cui possimus altriliuere? Etil enim, si et hoc inye-
clattis, iiicipiai velul primum appojtere pedeni.ei nerinius, domus, in qua Salvatqr suscipilur, et
qui hujuSiiiodi est, primam aliquam visilatiqnis stiae munda, et ofnaia, et noii yacans. Denius eani La^
gratiam indulgendo :nunquid iion resiliel illico cuin zarq, si et vqliis ita videlur. Et ei siquidem fraterrr
indignatione ? nunquid rion aufugiet clamitans : nitatis jure cum sqrorilius esi douius ista cpnimunis.
Infixus sum in limoprqjundi, el non esl substqtuia? Dicp atilem Lazarum, quem qualriduanuni, jam
(Psal. LXVHI,5.) Yirlutis euim species, et non ve- jamque felentem a mortuis excilai vox yitiutis, ui
ritas, quasi qualitas esl, non subsianiia. Nequeverq videa(ur salis epngrue formam gerere posniienlis.
ingressum ejus exlerioris potest conversalibnis le- Intret ergq domum, Salvator, et l^t-equentervisilet
nuis superficies sustinerc; quoniani qinnia penet)-at, eam, quam poenitensLazarus mundat,ornal . •_. . Mariba,
| . .,_
el in iittimis cordibus ejtis habilatio est. Quod si elJlaria replet iniernae dedita coniemplaliqni.
liequaquam spirilus disciplinaesubditum inanifesie 8. Sed fprle cttriqsius quisquam requirat, cur in
peccatis corpus inliabilal, ficitun uiique non modo praesenti evangeiica lectiqne nulla prorstiSi Lazttri.
declinal, sed et pffugit aiqtte elorigatiir ab eo (Sup. menlio fiai. Arbitror sane ne id quideni a proposita
i, 5j._ An ve.ro aliud est qiiani ficliq exsecranda, si r. similitudine dissidere. Virginajeni etenim donium
•
peccalum superftcie tenusradas, 99P non iqlriiise-' inielligi vojens Spirilus, slliiil non incongrue poeni-'
cus eradices? Certus estoquoniaiiipuliulabiluberius, lenliairi, quae malum ulique coinitatur. Absit enim
etmundalam,sed vacanlemdomum cum nequioribus ul prqjirii guidguam inquinamenti domus haec ali-
septem.quiejeclusfuerat, hospes[a/i«s, lioslis] niaii- quando Jiabuisse dicaluf, ul iri ea proiude scqpa"
gnus.ihlrabit. Reversus enim aidvomilum canis, odi- Lazari quaereretur. Qtiod si originalem a pareniihus'
bilis crit muliopliisquani anie; et fiet filius gehennae maculaih iraxii; sed riiinus a .Teremiasanciificatam
niuiliplicilei', qui posi indulgentianideiiciorritnineas- in utero, aut nori magis a Joanne Spiritu sanctq
deriidenuos6rdesiiicideril,u"tsuslota in volulabro luti.' repletam credere proliibel pielas Cliristiana : nec
6.' Yis videre niundataih, ornalarn et vacaniem enim feslis laudibus nascens honorarelur,! si npn
domum? Hominem inlucre qui confessus est, et sancla nascereliir ,(66'). Postremo Cumomniniodi"s
deseruil manifesla peccala pfaecedentia ad judicium, constel, ab originali contagio sbla graiia niundatant
et nrinc solas movet inahus ad opera mandatorum, esse Mariam, quippe" cum et quuc in bajiligmaie'
• (66*)Maleapud Horslium, 'Rmcenim festis laudibus nascetts hqnoraiw Postremd

m IN ASUMPTIONEB. MARlÊ VlllCINIS SERMO III. 422
sola hanc macnlam Iavel gralia, el sola eam raserit. A 25-26). Quod si luieain hanc cqgites donium, facile
olim petra circtimcisionis : si, ul omnino pium est e.rit nosse qiipmadmodtim in ea Dqminum Mnrtlia
credere, proprittm Maria deliclum npn habuil, niiiil— niagjsexcipiaiqtjam Maria, Qup.dejiiniait Aposiolus:
oininus ab innoeenlissinio corde eiiain pqenilenlia Glqrificqte et pprtqte Deum in corpore vestro (1 Cor.
longe fuif. Sit ergo Lazarus apud eos, quorum ne- vi, 20), Marl|!ae dipitur, npn Mariae. Iliec niniirum
ccsse- est ab ppeiibus mort.tiis j.onscientias emjin; corporis ulitur inslrumenlo, pum illi politts sit im-
dari: secedal ini.er vulneraios 'dormienies in sepujr pedimenlo. Denique corpus., inquil, quqd corrumpi-.
crjs, ul in ihalamo virginali inveniaiitur Marlha et Htr, aggraval anitnam, et deprimil lerrena inhqbitatiq
Maria taniuni. Ipsa esl enitn |,.©(Qj0qu_e Elisaheth sensummulla cogitanlem (Sqp- ix, .13). Nunqnid et
gravidae cl grandaeyaequasi meusibus Iribus humili qperanlem? Martha Igiiur in domiim sttam excipit
desprviyil officip(Lttc.i, 56); ipsa qtioeyerba, qua. Snlyatorem in lerris : Marja,poiiiis;cogital quemad-
de Filio dicejiantur, conseryabal conferens in corde motjuin.suscipialur ab eq in donio non manu facta,
suo (Luc. ii, 19). oeterna in ccelis. Forle lan)en el ipsaDqminum sus-
. f). Neminem ergornpycai, qijod suspiciens mulier cepisse yidplui', sed in spiritu : Dominus enim spi-
Dominuni, non Maria, sed Maiiha ypcatiir; quandp ritus est. , ,.
in hac una et summa Mapa ei Marihaenegolium, et B 2. Huic, inqtiit, Jiaud dubiuni quin Marthae, soror
Mariaenon oliosum oiiuni invenilur. Oairiis quidem erat, nomine Mqria: qnm eliant sedens secus pedes
gloria filiaeregis-ab inlus : nihilominus lamen.in Jesu,~audiebat verbum illius. Yides quod utraque
fimbiiisaiireis circ.uinaniicla esl va.rielalc. Non est suscepit Yerbuij), haecin pariie, illa in vopp. Martlia
de -nunie.rofaiuarum yirginuhi : prudensest yirgo; qutem salqgebql circa freguens ininistertym. Qute
lampadem habel, seti in vase oleum portat. An forle sletil, ct ait: Dbntbie, non esl libi curw quod soror,
excidil vobis evangelica illa parabola, qnae faluas . mea reliquilme solam mhiistrare? Pulas, in dqmo,
yirgines probibitas narral ab'inlroilti nuptiaruni? in qtja Cbrisius, sitscipilur, vox iiiprniuyatiqiiis au-
(Maiih. xxv, 1-1.").) Erat quldem domus earunt dielur? Fclix dointis, et bcaia semper congregaliq
iiitinda, viigines enini erant: erat p.rnala, quia si- est, ubi de Maria" Martha conqueritur. Nam Mariae
miil omnes, idest fatuae cum prutlentibus, lampades Martbani aemjihiri prorsus indignttin, prorsus jllici-
ornavcrunl; sed eral, yacans, quia in vasis suis titm esl. Aljoquin ubi legis.Mariam c;uisantem,Quia
oleum non acceperuuf. Iiiijc est, qtiod nec ab eis sorqr mea reliqtiil me _plani vacare? Absit, absil
suscipi iti domos suas, nec adniitiere eas dignatur til qtii Deo vacal, ad tuniultuosam, 1®Q»I aspiret
sponsus coelestis ad nupiias. Nori sic inulier illit fralrum qnjcialinm vitam ! Mailha seiripei insufil-
forlis, qttae seipentis caput corilrivit. Ilabes enim - ciens sibi et niiiius itlqnea yideattir, aiiisqtie magjs
pqst multain laudibus ejus, quia non exstingueiur in operis qtiod adminislrat optet iniponi. Respondit
in nqcle lucerna ejus (Prqv. xxxi, 18).,In sugillaiior qutem ei Jesus : Mprtlta, Mariha, sbliicila es, et lur-
neiri hoc dicitur fatuarum, quae veiiienle jnedia baris erga plurima.Yide praerpgaiivam Mariae.quein
nocle sponso, conquerunlur seio, ,et dicuul: Quiq in oinnicausaliabeatailvocaluin.Iiidignalursiquideut
lampadesnoslrmexstinguuniur. Processil igitur glo- Phaiisaeus (Lhc: vu, 59), conqucrilur sorpr, eliam
riosa Yirgo, eujus lampas ardentissima ipsis quoque - di.scipulimurmuran.i(jifai//f._xx'yi,8) : uhitjue AJaria
angelis iucis niiraculo fttit, jit dicerent: Qum est tacei, et pro . ea loquiiur Chrisius'.(67). Optimam,
islq, quw progredilur sicul.aurora.cpnsurgcns, pul- inquit, parlein elegit sibi Maria, qum non auferelut
chra ut luna, electa ,ut sol? (Cant. vi, 9.) Clatius ab ea in aeiefiiiim.IIoc unum illud quqd necessarittm
eiiim caelerisru.tilabal, quani repleyeral pleo gratiae est; haec una, quam Propiiela tam sedulq fe.qiiirer
prae participibns suis Chrislus Jesus, Filius ejus, bat.: Uham, inquit, petii a Dominq, hanc reguiram
Doniinus
'"' noster. (Psal. xxvi, i).
SERMO III. 5. Quid tainen sibi vult, fralres, jrjuod ojHimam
De Maria, ;Marlha el Lazaro. (Luc. x, 58-42.) Maria dicitur eiegisse? Ubi jani cril, .quod
jjpartem
"
I. Intravil Jesus in quoddam castelium, et tnulier adversus eam proferre solenius, si q.uando forfe
quwdam, Mqftha nomine, excepit illum in domum admiriistrajitis Martboe turbatio.riem, inaequaitlalem
suam. Quid est, fralres, quod e duahus sororibus dijudicare vdluerit: Meiior est iniquitas viri, quam
altera tantum Dominum legitur.excepisse, et ea ipsa benefaciensinulier? (Eccli; xm, :'ii"i) Ubi eri.l et
quaevidelur inferior? Opiimani enim parlem"el.egif illud: Si quis mihi minisfraverit, honorilicabil eum
Maria, leste ipso quem Mariha siiscepit. sSed.pri.of Pater yteus? (Joan. xu, 26.) Et illud: Qui mqjor est
nalu Mariha videlur, et salutis iriitiiiin sihi. magis veslriim, 'efit ministerpestertJMaltlt. xx, 26.) Po-
aclio, quam conleniplatio noscituf vindicare. Lattdat streirio, quee .consqlatio est laboTanfi, quasi jn ejus
Chrisltis Maiiam, sed a Mariha suscipitur. .Aniat suggillaiiqriem, paiiem sorqris allqllere? Unuin ergp
ilachelem Jacob, seii.Lia supporiilur ignoranii. Si arbltror e duqqiis, uiaul de electione Maria Jaude-
de fratide queritur, audiel non esse cqnsuetudiuis tur, quod pars ipsa, quanluni in iiqbis esl, sit qinrii-
ui jttniores priiis tradaniur ad iiuptias (Gejj. xxix, l)us ejigenda; riut certentneutrum.dicatufdefuisse,
(67) Hic imam agnqscit _M__tria.ni ut.stir mone 4 de ped.icati.oncccclesjaj,nuni".-5.Conferser-.
JBer-ij.ardus,
prasefuioiieSiripoiiiTuicafiôstPeut^ hioneii)J2 et iSjii Caritica.ubi hac.dqre dtibius liaerpt.
425 S. BERNARDIABBATISCLARJ.-YALLENSIS iU
nec in.parlem quamlibet praecipilasse senlentiam, A _. restinguentem. Sed et ipsanvquoqne Martnnm ad-
sed ad obedienliam pratceploris in ulruriilibet sit monitam esse necesse est, id maxime qua.ri intef
parata. Quis eriim sicut David fidelis, ingrediens et dispensalores, ut fidelis quis inveniaiur. Eiitauiem
egrediens,et pergens ad imperiumregh ? (1 Reg. xxu, lidelis, si neque quae sua sunt quaerati sed qtteeJesti
ii.) Denique paratum, inqtiit, cor meum, paratum Christi, ut sit inteniio pura; nec suam faciai, sed
cor meum (Psal. LVI,8); non semel tanluni, sed et Domini volunlatem, ut sit aclio ordinaia. Sunl enim
secundo, et vacare libi, el proximis ministrare. Haec tjuoTtimnon simplex est ocitlus, et fecipiuni nierce-
plane pars opfima, quae non auferetur: hoecmens; dem stiam. Siini qui ferunttir propriis iupiibus ani-
optima, 'quee non mtttabiiur qnocunque vocaveris; mornm, et contaminata sunt universa quee offeruni,
eam. Bonum, inquil, acquirit gradum, qui benemi- quippe cnm voluntates eorum invetiiantiir in eis.
histraverit (I Tim. m, 15). Forle meliorem qui bene. Veni nunc mecum ad nuptiale carmen; et considere-
yacaverit Deo; .optimum autem qui perfecliis esl in mus quehiadmodum sponsus, ubi sponsam vocat,
.utroque. Untim adhuc dico, si tamen id de Matiha nec ulluin omiserit ex his (ribus, nec liis addiderit
liceal suspicari. Nonneenimquasi otiosam reptUasse• quidquam. Surge, inquit, propera, amica mea, for-
vide(ur, quam, sihi dari petiit adj'ulriceni? Sed car-. mosa mea, columba mea, et veni (Cant. n, 10). An
nalis esl, el omnino non' percipil queesttnt spiritus " non amica est, quae Dominicis Iucris inieiua, ifideli-
Dei, si quis forie vacantem animam stta devac:Uione ter ipsam quoque pro eo ponit aniinam suain? Quo-
redarguit. Atuiiat igilur oplimam esse hanc partem, lies enim pro nno ex minimisejus spirituale studium
quoemancai in oeiernuin. Nunquid enim non rudis intermillii [alitts, interponil], tolies pro eo spirilua-
quodammodoviileluranima, quoedivinaeconlempla- Jiter ponil animam suam. An rion formosa, quoe
tionis penitus expers, illam intraverit regioncm, ubi revelala facie gloriam Domini speculando, in eam-
hoc unum omnium optis,iinum studium, eademvila? dem imaginein trausfonnatur de clarilate in clarits-
4. Sed consideremus, fraires, quemadmodum in lem, lanquam a Domini Spiritu? (II Cqr. III, 18.)
hac domo rioslra iria haecdisiribueiii ordinatiocha- An non columba, qu.«eplangit et gemit in foramini-
rilalis, Marlbae adminislraiiohein, Marioe conlem- bus peira., in cavernis macerioe (Cant. ii; 14), lan-
plalionem, Lazari poeniteriliairi. Habel haec simul1 quam sepulta sub lapide ?
qtiaecunqueperfecla esianima; magis lamen viden- 6. Mulier, ai(, Marllta nqmine, excepit eutn in do-
tur ad singulos siiigula perlinore, ut alii vacettt; mum suam. Certuin esl hiijtts tenere locum fratres
sanctoeeonlemplalioni, alii dedili sinl fralernoead- officiales, quos fraicrna. charitaiis .iiittiiius variis
ministralioui, alii iri amarituiline animaestiaereco- „, adminislralionibtis deputavit. Utinam anlcm ei ego
gitenl annos suos, tanqiiam vulncrali dormienlesin ipse inier dispensatores fidelis merear inveniri'
septilcris. Sic plane, sic opus est, itf Maria pie et - Quibtis enim coiivenieiilius videtur aptanduih quod
sublimiler sentiat de Deo suo, Marlha benigne e.t; Dominus ait: Mariha, Martha, soliicila es_ quam
niisericorriiler de proxinio, Lazarus misereel humi- praelatis, si tamen digna in sollicilndine praesunt ?
liler de se ipso. Gradum suum qrisque consideret. Atil quis lurbatnr erga pluriina, nisi etii ei Mariaj
Si invenli fuerinl in civilale hac Yoe, Daniel, Jqb; vacantis, elLazari poenilentis, sed et ipsorum, qui-
ipsi juslilia sua liberabunlur, ail Dominus: sed filium• bus onera sua paniiuf, universa incmubit sollicilu-
aul fitiam nonliberctbunt(Ezeclt. xiv, 14—16).Neniinii do?Yide Marlbam sollicitam, vide Marlham erga
nos hlandimur: utinam nec vestrum quispiam se. plurima lurbalani. Apostolum loqttor, qtti proelalos
seducal! Qtiibiisenini ntilla crcdita esl dispensalio,, solliciiudinis admonens, gerit.ipse sollicittitiinem
adminisiratio nulla commissa, bisomnino sedendum[ omtiiiim Ecclesiarum. Quis infirmattir, inquit, et ego
erit, aut secus pedes Jesu cum Maria, aut certc cnnii non infirmor? quis scandaitzatur, ei egonoh tirbr ? (II
Lazaro intra sejfla sepulcri. Qtiidni erga miilia lur- Cor. xi, 29.) Suscipial igilur. Martha Douiiniim in
helur Martha, qute sollicila esl pro inuliis?Tihi veroi doiiium sttam, cui iiimirum credita est dispensalio
cui hecessitas hoec non incumbit, e dtiobus iinumi j) j domus. Mediairix esl, ulsibi pariler et suhjectis sa-
^st necessariiim : aul non lurbari penilus, sed dele- luleni oblineal, suscipiai graliam, sictil scriplum
clari magis in Domino; aut, ,si id necdum pqtcs,, esl: Suscipiant tnontes pacempqpulo, el collesjusti-
ttirhari non erga piurima, sed, itl de se prophela[ tiam (Psal. LXXI,5). Suscipianl caeteri coadj'uiores
loquitur, ad le ipsum (Psal. XLI,7). ejus singuli proqualilate minisierii sui; ej-cipiant
5. Iterumdico, ne quis de ignorantia habeati, Cluistum, serviaut Christo,ininisirenl ei in menibris
excusalionem: 1002 opoiiel le, ffater, ad qttenii stiis, ille in infiriiiis fralribus, ille iu paupcribus,
de fabricarida seii regenda inter undas'diluvii Noe; ille in hospilibus el peregrinis.
arca nihii speclat, aul virum esse desideripruin, utI 7. Quibus ila sollicitiscirca frequens inhiis.erium,
Daitiel erat; au.t cum bealo Job virum dolorutn, ett videat Maria quemadmodum vacet, ei videal quo-
scienlem infiiiiiilaiem. Alioquin vereor ne tepidumi niam suavis est Dominus., Videat, .inquam, qttam
ie".et nauseam provocanlein evomal ex ore suo, quii devola mente, quam tranquillo sedeat animo secus
le irivenife eupil aul sui consideralione calidiim ett pedes Jesu, providens eum semper in conspeciu suo,
charilatis igne flagranlem; aut una ipsius cognitione. et verha ex oreejus excipiens, cujus el aspeclus
frigidumi e( aqua compuiictionis ignila diaboli jaculat deleclabilis, et eloquium dulce. Diffusa est enira
425 IN ASSUMPTIONEB. MARlÊ VIRGINISSERMOIV. 426
gnuia in labiis cjus, et est speciosus, forma prae A } quideni exinanilio, facta est repletio nostra'.: illius
(iliis bominum, imo, eliam super omnem gloriam miserise, niqndi deliciae sunt. Deniqtte ctim dives
angelorum.- Gaude et gratias age, Maria, quaepar- esset, propler nos pauper factus est, ut nos ejus irio-
.ierii oplimam elegisti. Beati enim oculi qui videnl pia ditaremur (II Cor.! vni, 9). Sed ct crucis igiio^
qriae lu vides, "et aures quae merenlur audire quod niinia, creder.lium facta esl gloria.
audis. Beala plane, quae.venas susurrii divini per- 2. Adhuc autem et ad monumentum properat viia
«ipis in s*tleniiovin quo ulique bonum est homiiii noslra, ul qiiatridiianiim reducat a monumenlo:
".Dominum exspeciare. Simplex_e_;to, non tanlum ei eum, de qtto vobis hodie (si bene. meminit
sihe dolo el siinulatione, sed el absque muliiplicitaie charitas ves(ra) sermo debelur, Lazariim quoeril,
occupationum, ut tecum sil sermocinatio ej'us, cujus ut quaeralur, ei invenialur a Lazaro. In lioc enim est
el vox dulcis, el facies decora. Untim cave, ne charitas, non quasi nos dilexerimtts Deum,'sed quia
abundare incipias in seusu luo, et velis plus 1003 ipse prior dilexii nos. Age igilttr, Doinine, quaere
1
sapere quam oporlet sapere: ne forle dum luceni quem amas, ul et amanlem facias, et quaerenteni.
-sectaris, impingas in teuebras, iiludente libi daemo- Quaere ubi posuerunt eum : jacet enim clausus, li-
riio meritliano, de quo non est huj'us temporis dis- gatus, oncralus. Jacel in ergastulo coriscientiae,lei
^
".pulare. Nam Lazarus quo devrail? ubi posuistis nelur.viriculis disciplinae,el tanquam lapide super-
eum? Sorofes alloquor, quae sepelierunt-fraitreni ppsito,premitur et opprimitur Priere -poeriilentiaei
praedicalione el niinisterio, exemplo et oriliohe. maxinie quod desit iiilerim fortis ut mors dilectio;
Ubi ei-goposuistis eum? Abscqnditttsest fossa humo, et charitas omnia sustinens; et in his.ontnibus j'am
sub lapidejacet, non facile invenilur. Proplerea tiori felel, Domine : qtialriduaitus esl enim. Credo j"am .
erit incongrtium quairiduano qttartum reservare mnilorum ingenia praevolani, ut inlelliganl querii
sermonem, ut juxta Salvatoris exemplum audientes: velim dicere Lazartim : cttm sine dubio, qui nupef
Ecce quem -amas, infirmatur (Joan. xi, 5), el nos peccato morluus fotlil sibi paricterh; ut videat aho-
' minationes multas (Ezecli. viu, S, 9), et inalas pravi
inaneamus hic die isio.
SERMO IV. ct inscrutabilis cordis.sui, el j'uxta propheiain alium
De qualriduo Lazari, el prmconioVirginis. ingressus est in petram, absconditus fossa liumo a
_ -l. Tempus loqiiendi eslomnicarni, cum assumi- facie furoris Domini (Isai. n, 10).
tur incarnati Verbi mater iri coelum; nec cessare 5. Sed quid esl: Dominei3am felel; quatriduanui
debet a laudibus iiumana mortalitas, cum hominis esf emmfForieenim fetorein istttm, ei quatuor dies
sola nattira supra immortales spirilus exaltalur in î ^ islos non conlinuo quivis intelligat. Ego primam
Yirgine. Sed de ej"nsgloria nec silere devolio palituT, arbitror timoris diem, qua nimirum irradiarite cori"
nee dignum aliquid sterilis concipere cogitaiio, atit dibus noslris 1004 peccato morimur, et quodam
inerudila potest loculio parlurire. Hinc est qttod et modo sepelimur -In conscientiis noslris. Sectinda,
jpsi ccelesliscuriaeprincipes in consideratione tanlae -nifallor, agilur in iabore cerlaminis. Splet hempe
novitatis clamanl non sine admiratione : Qttw est inter primordia cohversionis acrius insurgere tenla-
isla, quw.ascendit de deserlo deliciis affluens? (Cant. lio pravae consuetudinis, el vix exslingui possuni
-viii, 5.) Ac si "nianifestius dicanl: Quanla est.hoee? jacula ignita diaboli. Terlia.nihilominus duloris esse
aut unde ei ascendenli uliqtie -de deserio affluenlia videiur; dum recogilat quis annos suos in amaritu-
tanta deliciaruin? Nec eiiim pares inveniunlur deli- dine animae suae, etnec tam laboral declinanilo fu-
ciaevelin nobis, quos iri civitate Domini iaetificat lura, quam prseterila plangendo.deplorat. Jliraris
fiuininis impelus, qui a vultu gloriaevoluplatis lor- qttod hos dixerim dies? Sed lales sepulturoe deben--
.renle [alias, gloriaj potamur. Qtiaeest ista, quaede uir, dies nebulae el caligiuis, dies luclus el amaritu-
sub sole, ubi nihil est nisi labor et dolor, et-,affli- dinis. Sequilur dies pudoris, non dissimilis tribus.:
clio spirittts, ascendit deliciis spirituaiibus affluens? quando jam liorribili confusione operitur.anima irii-
Quidni delicias dixerim, virginilatis decus cum mu- ^«eraiida,
j dum nimis considerat. quae et quanta deli-<
nere feciindiiatis, humilitaiis ins.igne, distiilantem querit, et. in ocujis cordis. tetras versat imagities
charilatis fayum, misericordiae viscera, pleniludi- peccatonifn. Anlinus hnjusmodi niliil dissiintilai,
nem gratiae,praerogativamgloriaesingularis? Ascen- sed dijudicat, sed aggravat, sed exaggeraluitiversa'.:'
dens igitur de deserlo regina mundi, etiam angelis noii sibi parcit -durus judex in semetipsum. Utilis
sanctis.ut canit Ecclesia, speciosa facla est et sua- quidem exacerbatio, el digna miseraiione cnideliia's,:
vis in deliciis.suis. Desinaut tamen deserti hujus facile sibi divinam concilians graliam, dum pro eo<
mirari delieias, quia.Dominus dedit benignilalem, mens aemulalur eliam conlra se-i.psam.Yerumianieii,
et lerra nosira dedii fructum" suum (Psal. xxxxiv, Lazare, verii fbras, ne in-iahlofelore diutius immo-
15). Quid mirantur de terra. deserta Mariam ascen^ reris. Caro putida p.ulredirii proxima est;.et qui
dere deliciis aflJuenlem? Mirenlur polius paiiperem confundilUr.vehemeniius et tabescit, propeest ut
Christum de coelesiis regni plenitudine descenden- desperet. PropieTea, Lazare, veni foras.-Aliyssus
tcni. Longe euim ampliori.iniraculo dignum vidor abyssum invocat :.abyssus iuminisel misericbrdis,
tur, Dei Filium paulo minus ab angelis minorari, abyssum.miseriaeei fenebTarum.Slajpr illfiisbonila»
quain Dei mairem super angelos exallari. .lllius si- quam iniquilas (ua: el ubi peccairimabuifdavsupef-
PATROL. CLXXXHI, _ -lk
427 . S. BSllNARDi ABBATIS CLAILE-VALLENSIS m
abniidare gratiam faclt. Laznre, inquit, veni foras A _5 sapiat, quidquid de incomprelicnsibili gloTia com-"
(JOQM.XI,59,43). Acsi maiiifestiusdieal. Quousque prehendere potuerit mens humana?Ecce enim si in
conscienlia. luae caligo le dednet? quandiu incubili ea laudavero virginilatem, mihi niultae virginespost
iuo gravi corde coniptiiigeris? Veni foras, prccede, eam videnlur ofTerri.Si humilitatem praedicavero,
jespira in lucem miserationum mearum. Hoc enim invenientur forle vel pauci, qui, docerile Filio ejus,
est tjtiod in prophela legisli: Infrenabo os luum niites facli sunt et humiles corde (Matth. xi, 29).
Jaude mea, 'ne pereas (Isai. XLVHI,9). Evidentius Si magnificare voluero jnisericordiae ejus mtiltiludi-
qitoque propheta alius de se ipso :, Ad me ipsum, in- nem, sunf aliqui inisericortliae viri, eliam et-mulie-
jjuit, animct mea lur.bala est; propterea- e>o memor res. Unum est, in quo nec piimam simileni visa
lui (Psal. sM,\l)i esl, nec iiabere sequenlem, gaudia matris habens
, i. Jam vero qttitl sibi vtill quotl ait :Tollile lapi- cuin virginitatis honore. Optimam, inquit, parlein
dem, et post pauca, solvile enm? (Joan. xi, 39, Ai.) elegit sibi Maria (Luc. x, 42). Optitnani plane, quia
Nunquid posl yisitalionem gratiac consolantis cessabit bona fecuntlitas conjugalis, melior anleni castitas
agerepoenitentiam, quoniam appropinquavil regiium virginalis; prorsus autem optimaêsl fecunditas vir-
coelorum; aut abjiciel discipiinam, si fotie irascalur ginea, seu 1'ecunda virginilas. Mariae privilegium
Dominus, et pereat de via jttsla ? Absil hoc! Tollalur B ' esl, non dabitur alteri, quia non auferetur ab ea.
lapis, sed pcenitenlia matteat, jion jam premens et Singulare est, sed continuo etianv indicibile iriveni-
qnerans, sed vividam et -robustatit mentem roborans tur, ul nemo assequi possit, sic nec eloqui quidem.
magis alqtie confirmans : nimirum cujus cibus sit, Qttid si et illud adjicias, cujus maler? Qttaejam po-
quem antea nesciebat, Domini facere volunlatem. teril lingua, etiamsi angelica sit, dignis exlollere
Sicet disciplina non jam conslringil liberum, se- laudibus. Virginem malrem; inalrem aulemnon cu-
cundum lllud : Justisnon est lex posila (I Tim. i, 9); juscunque, sed Dei? Duplex. noviias, duplex praero-i
sed volunlarium regil, el dirigil in viam pacis. Stiper gativa : dtiplex miraculum, sed digne prorsus aptis-i
liae Lazari suscilatione nianifesiitis psallil propbeta : simeque conveniens. Neque enim filius alius virgt-
Non dereliitques animqm meamin infemo ; quia, ut nem, nec Deum decuil paflus aller.
dixisse nie memini secundo hujtis fesiivitatis die, 6. YeTupilairien non hoc lanlnm, si diligentet
jnfernus quidam el carcer. aniiiue, rea conscienlia aliendas, sed caeteras quoque virlutes singulares
esl. Nec dabis sanctum tuum (non suum ipsius, sed piwsus invenies in Maria, quae videbanlur es.se
<tuum ulique, quem ipse sajictilicas) videre corruptio- communes. Quae enim vel angelica puritas virgini-
nem. Corruptione siquidem proximtts erat qualri- tali illi audeat comparari, qtiae digna filit Spiritus
duanus, qui coeperaljam felere. Prope eral ut peni- sancli sacrarium fieri, et habitaculum Filii Dei?.
lus dissolveretur, et veniens in profundum malorum Si refum prelia de rarilate pehsamus, quaeprima
conlemnerel intpius;.sed praevenUisvoce virtutis, et in lerris angelicam proposuit ducere vitam, super
ab ea vivilicatus gratias.agi.t dicens: Nolas mihi fe- omnes est. Quomodo, inquit, fiel istud? quoniam
cisti vias vitm, adimptebis me dmlitia cum vultu luo virum non cognosco.Immobile propositum virginita-
(Psal. xv, 10,11). Ad ipsius siquidem conieinplalio- lis, quod nec angelo filium promitiente aliquatenus
nem evocasli et eduxisti ab inferno animam ineam : titubavit, Qudmodo, inquii, fict istud ? Neque enim
duin anxiaretur super me spiritus meus, iniuens ,eo motlo, quo fieri solet in caeleris. Virum jienilus
conscientiae propriae faciem nimis abominandam. non cognosco, nec filii desiderio, nec spe prolis»
'Clamavit, inquil, voce magna : Lazare, veni furas; 7. Quanla vero et quam preliosa humililalis
linagna uiique voce, non tam sono clamosa, quam yiiitts cum lanla puritate, cum innocenlia lanta,
ipieiaie, ei virlute magnifica. cum conscientia prorsus absque delicto, imo cum
. 5. Sed quo devenimus? Nunquid non supra ccelos taiila graliae plc.nitudine? Unde tibi humililas, et
!Yirginemprosequebamur eiuuem? Et ecce cuni lania humjlitas, o beata? Digna pPanc quam.respi-
Lazaro descendimus in abyssum. A splendore virtu- D ceret Dominus, cujus decorcm conctipisceret rex',
tis ad felorem quairiduani proclivis deeufrit oratio. cnjusodore suavissimo ah aeierno illo paferni sinus
Curhoc, nisi qttia pondere proprio ferebamur; et altraherelur accubilu. Vide eniri) quam mariifeste
itrahebal nos materia, tanto uberior uiique, quanto sibi eo.neinanl Virginis nostrae canticum, einupliale
familiarior? Fateor imperitiam meam, pusillanimi- carmen : nimiruni ciijus uierus, sponsi thalam.us
tatem propriam non abscondo. Non est equidem fuit. Audi Mariam in EvangeliO':Respexit, inquif,
quod me magis delectet, sed nec quod leireatmagis, humililalem ancillw suw(Luc' i,34, 48). Audi eam-
quam de gloria -Yirginis.matris habere sermonem. dem in epilhalamio : Cum esset rex, inquil, in accu-
Ui.eniin sileam interim ineffahile ptivilegium meri- bitu suo, nardus mea dedil odorem suum (Canl. i, 11).
toriim,-etpr_erogaiivan) 1005 penitus singularem, Nardus quippe herba humilis est, et peclus jnirgal:
lanto eam devolionis affectu ampleciunlur, honorant,' . tit manifestum.sit humilitatem nardi nominedesiena-
suscipiunt, ut dignum esl, untversi,- ul licet de ea[ ri, cujtis odor el decor inveuerii graliam apud Deum.
Ioqai. gesliant omnes; lamen quidquid dicitnr ,dei 8. Sileat misciicordiam luaro, Yirgo beala, si
indicibili, -eo ipso quod dici poluerit, minus giatumL quis est, qui invocalam te in necessiiaiibus s::isi
sit, ininus placeat, minus acceptelur. Quidni minust sibi irieminerit defuisse. Nos quidem ser\juli tui
,429 "IN DOMINICAINFRA OCTAVAMASSUMPTIOMSB, MAIUJEVJRGINISSERMO. .430,
caeteris in virtulibiis pongaudemus libi, sed in.liac A. ccelestis Jerusajem, exspeclanlibus miseris . vita
polius nohis ipsis. Laudamus virginilalem, huhiili- perdila data. Sic.potentissinia el piissiina charilas
tatem miramur; sed misericordia miseris.sapit cl affeclu compafendi, et sttbveniendi abundat
dulcius, misericordiam ampleclimur charius,-. re- cffectu, aequelocttples in ulroque.
cordamur saepius, crebrius invocamus. Itec est 9. Ad hutic igitur fontem silibunda properet
enim quoe lolius mundi reparalionem oblinuit, anima nostra : ad hunc miscricordiae cumulum tota
salulem omnium impelrayit. Constal enim pro sojlicitudine miseria nostra recurral. Ecce jam
tiniversogeneie humano fuisse sollicitam, cui (iictnm quibus poluimus votis ascendeulem le ad Filium
esl: Ne limeas, Maria, invenisli gfatiam (Luc. 1, deduximus, el prosecuii sumus saltcm a longe,
30), uliquequam quaerebas. Quis ergo misericordiae Yirgo benedicla. Sil deincejis piela.lis luae ipsam,
tuae, o benedicla, lorigiludinem el laliludincm,, quam apud Deum graliam invenisli, notam facere
•sublimitalem et profundum queat invesligare? Nam mundo; reis veriiam, medelam aegris, pusillis corde
longiludo ejus usque in diem novissimurri invocan- robur, affliclis consolalionem, pericljiaiiiibus atljii-
libus eam subveriu universis. Latiludo ejus replel torium et-liberationem sanciis tuis precibtis.onii-
orbem lerrarum,,ul lua quoque misericordia plena nendo. Iri Iiac quoque die solemnitalis et Iaetiliae
sit omnis terra. Sic et 100® sublimilas ejus B dulcissimum Mariaenomen cum laudeinvpcanlibtis
civitalis supernae invenit reslaurationem, el pro- servulis per te, i*eginaclemens, gratiae suaemunera
fundum ejus sedenlibus irt teneriris etin umbra Iargiatur Jesus Chfisliis Filius tuus Dominus nosler,
moriis obtinuit redemplionem. Per le eniiri coelum qui esi super oninia Deus benedicius in soecula,
replelum, infernus evacualus esl,'insta!uraiae ruinoa Amen.
BOMINICA IN!FRA OCTAVAM.ASS.DMPTIONIS B.V. MARLE..

SERMO ' - ,
- De dttodecimprwrogalivis B. V. Mariw, ex verbis;Apocaitjpsisxu,-l : < Signum magnum appartdt in ccelo:
Mulier amictq sple, et-iunu sub pedibus ejus, el .iu capile ejus corona siellarum, duodecim:»
1. Yehemenier quidem hobis, dileclissimi, vir C et viris, et mulie.ribus propihavit. Illa eninTniini-
unus et mulier una nocuei-e; sed, gratias Deo, per sira seducfionis;' baec, propiliationis : illa suggessit
uuuni nihilominus virum, et mulierem unam onmia praevaricationem, ha.c ingessil redemptionem. Quid
leslaurantur; nec sine riiagno feriore graliarum. ad Mariam accedere trepidel liumana fragilitas?
Neque enim sicut delictum,.iia et donum; sed ex- Nihil austerum in ea, nihil terribile: lota suavis
cedit damni aestinialionembeneficii niagnitudo. Sic est, onirtibusofferensIac el lanam. Revolve diligen-
nimirttm prudentissimus.et clementissimus artifex, tius evangelicae historiae seriem universam : et si
quod quassatum iuerai; non confregit, sed ulilius quid forte increpatorium, si quid duriuri, si quod
omnino refecit, ut videlicel nobis novum formaret denique signum vel tehuis indignationis occurrerit
Adam ex veteri, et-Evam transfunderel in Mariarn. in Maria, de caelero suspectam habeas, et accedere
Et quidem sufljcere puterat Chrislus; siquidem et verearis. Quod si, ut vere sunt, plena magis omnia
nunc omnis sufiicienlia nostra ex eo est; sed iiobis pietalis el graliee, plena lnansueludiiils el miseri-
bonum non eral esse hominem solum. Congruum cordiae, qu_e ad eam periinent inveneris ;age
magis, ui adessel iioslraereparationi sexus uterque, •100*7 gratias ei qui lalem libi medialricem berii-
qitorum corrnpiioni neuler defuissel. Fidelis plane gnissima miseratione providit, in qtta nihil possit
el praepolensmediator"Deiet hominum honio Chri- 0 esse suspecttim. Denique omnibus omnia facla est,
stus Jesus, sed divinam in eo reverenlur homines sapientibus el insipientibus copiosissima charitate
inajesiaieni. Absorpla vitletur-in deitatem huinani- -debitricem se fecil. Omnibus inisericordiae sinuni
tas, non quod mulata sil subsiantia, sed affeciio aperit, ul de pleniludine ejus accipiant universi-,
(lcificata. Nori sola illi cantalur misericordia, can- caplivus redemp.lionem, oegef curationem, trislis
lattir pariter ,el judicium (Psal. c. 1); quia, elsi consolalionem, peccalor veniam, j'uslus graliam,
didicii ex his quae passus est compassionem, tit angelus Ixiiiiam, denique lota Trinilas gloriam,
niisericors fieret, habet tamen-et judiciariam pote- Filii, persona carnis humanae,subslanliain; ut non
statem. Denique Deus noslef ignis consumens esl sil qui se abscondat a calore ejus.,
(Deut. iv, 24; Ilebr. xu, 29). Quidni vereatur pec- 3. Putasne, ipsa est sole amicla. mulier? Esto
calor accedere, ne, quemadmodum lluit cera a facie siquidem, ui de praesenti Ecclesia id intelligendum
.ignis, sic pei'eat ipse a facie Dei ? > • propheticae visionis series ipsa demonslrel^; sed id
2. Jam ilaque nec ipsa mulier benedicla in mu<- plane non inconvenienter Marii»videtur attribuen-
lieribus videbitur otiosa : invenieiur equidem locus dum..Nimirum ea est, qux velut allerum solern in-
cjus in hac reconciliatione. Opus est enim mediatore duit sibi. Qtiemadmodum enim ille super. bonos
ad medialorem islum, nec alier nobis utilior quam. et malos indifferenter orilur, sic ipsa quoque prae-
Maria, Crudelis nimium medialrix Eva, per qtiam tcrila non discutil merita; sed omnibus sese excfra-.
.serpens.anliquus pestiferum eliam ipsi viro virus bilem, omnibusVciemenlissimam praebet, omnium
infudil; sed fidelis Maria, quae salutis antidoliim denique.necessitates aniptissimo quodam miseratur
*5l S. BERNARDI ABBATISCLAR.E-VALLENSIS 435
iffectu. Nam et defectus omnis stib ea : et quidquid A , sed ah J,©08 eo Qul -d|cit : Sine iiie hihil polesfts
fragiliiatis seu corruptioriis est, excellentissima facere,(Joan. xv, 5); habes mediatricem, quam tibi
qnadam sublimitate prae cacieris omnibus excedit paulo ante commentlaviinus, evideiiter expressam.
-et supergrediiur crealuris, ul merilo sub pedibus Mulier, inquil, amicta sole, el luna snb pedibus ejusm
ejtis luna esse dicalur. Alioquin nihil magnuiri di- Ampleclamur Mariae vestigia, fratres mei, etdevb-
xisse videbimur, ui sit luria isia sub petlibus ejus, tissinia supplicalione beatis illitts petiibus provolva-
quam super omnes angelorum choros, sitper cheru- rriur. Teneamus eam, riec diiniliainus donec liene-
hin qrioque el seraphin exallatam nefa_>esl dubi- dixerit nobis : polens esl enim. Nempe vellus est
tare. Solet autem luna non modo defectum corrup- mediiim inier rorem et aream, mulier inier solem et
lionis, sed et slulliiiam menlis, nonnunquam vefo lunari), Maria inter Clifistum el Ecclesiam consli-
-el.Ecclesiam hujus tcmporis designare; illani qui- ttita. Sed forle miraris nori lam vellus pperium rore
dem proptef mulabilitalem, hanc sane propier sus- quam amiciam sole mulierem. Magna siqtiiilem fa-
ccptum aliunde splendorem. Utraque vero, ul iia miliarilas, sed mira oninino viciniias solis el niit-
dixeritn , luna sub Mariae pedibus congrue salls lieris. Qtiomodo eriim in lam veltenieiiti fervore
ponitur, alio lamen atque alio modo : siquidem lam fragilis natura subsistil? Merilo quideni adniira-
- slultus.ul luna mulaliir; sapiens auletn permanet ut 1 ris,
Moyses sancle, el curiosius desitleras intueri,
'sol (Eccli. xxvn, 12:). In sole nimirum etfervor, et Veruinlamen solve calceanienta de petiibus luis, e_l
jsplendor siabilis ; in lima solus splendor, atque is involucra pone carnalium cogilalionum, si acce-
omnino mulabilis ei incerlus-, qui nunquam in dere concupiscis. Vado, inqttil, et videbo visionem
eodem statu permanel. Jure ergo Maria sole perhi- liiinc magnam (Exod. iii, 3). Magna planeivisio,
belur ainicia, quaeprofundissimarii divinaesapientiae, rttbus ardens sine coinbustione; tnagmim signum,
ultra quam cj'edi valeat, penetravit abyssum: ut mttlier illaesa manens amicia sole. Non est rubi na-
quanlum sine personali unione crealurae conditio tura, operlum uiidiqueflammis, nianerenihilominus
-patitur, luci illi inaccessibili videaturimmersa. lllo iheombuslum ; non muliefis polentia, ul sustineat
nimirum igne propbelae labia purgantur (Isa. vi, 7), solis amicttim. Non est virtulis Iiutnariii., sed ncc
illo igne .seraphin accendunlur. Longe veto aliler angelicaeqtiident'. subliinior qiiaedamnecessaria est.
Maria meruil, nonvelut suminaiim langi, sed operiri Spiritus saiictus, inquit, superveniel in le. El lnii-
magis undique, el.circumfundi, ei lahquam ipso quam rcjponderet illa : Qtioniam spiriius cslrDens,
igne concludi. Candidissimus sane, sed et calidissi- •et Deus noster igiiis consumens est: Vrii'tHs,-ail,nnti
jnus litijus .mulieris amiclus : cujus omnia tani P niea, non lua, sed.Allissiini obumbrabit tibi (Luc. i,-
excellenter irradiata noscuntur, ul nihil in ea, 5S). Nihil itaque mirum si sub lali obumbraculo talis
non dico lenebrosum, sed ne subobscurjim sai- suslinealur amictus.
tem, vel mituis lucidum, sed ne tepidu_n quidem •6. Mulier, iiiquit, amicta sole. Plane amicla Iu-
aliquid, aut non fervenlissimum, liceat suspicari. mine ianrjuam vestimenlo. Non percipil forle carna-
i. Insipienlia vero omnis longe sub pedibus ejus lis : niinirum spirituale esl, stultilia illi viileiur.
esl, ulpenitus absil haec ab insipienliurii mulierum Non sic videbalur Ajioslolo, qui dicebal: Inditimini
iinmero, ei collegio virgiiium 'faluaruin. Imo vero Dominum Jesum Cliristum (Rom. xnt, 14). Quam
:et unicus ille slullus,-et tolius slultitiae princeps, familiaris ei facta es, Doinina! quain proxima,
qui vere inulalus- ut luna, sapieiiiiam perdidit in imo quam iniima fieri mefuisti, q.iaiiiani inyenisti
decore suo, sub Mariae pedibus conculcaltts et.con- graiiam apud etim! In ie nianei, et ttt -in rio; et
trittis, liiiseram paiilur servilulem. Nimirum ipsa veslis eum, el vesliris ab eo. Vestis eum substaiilia
esl qnondam a Deo promissa mulier, serpentis an- carnis, el veslit ille le gloria sua. majeslaiis. Vesiis
liqui capttl viiiulis pede coulrilura : aijus plane solem nube, el sole ipsa vestiris. Novtnn enim fccit
calcaneo in mullis versutiis iiisitliatus est (Geii. in, Dfoiiiitiiissuper lcrram, ut nmlier circiimdurel vi-
15), sed sine causa. Sola enim conlrivit universam 0 ram {Jerem. xxxi, 22), iiec aliiiiu qiiain Chiistum,
liaerelicam pravitalem. Alius non de subsiiintia car- de quo diciiur : Ecce vir, Oriens nomen ejus (Zttcli.
jiis suaeChrislum editiisse dogmatizabal; alius.parvi, 12). Noviim quoque fecil in ccelo, ul mulier sole.
vulum non peperisse, sed reperisse sibilabal; alius, apparerel amicta. Denique et coronavit euni, et
vel posl parlumi viro cognitam Llasphemabal; alius vicissim ab eo meruil coronari. Egrediinini, filiie -
Dei Matrem audire-non susiinens, niagnuin illud Sion, et videle regem Salomoiiem in diademate,
nomcii Theotocos impiissime suggillabat. Sed con- quo coronavil etim mater sita (Ctinl. in, 11). Verum
trili sunt insidialores, conculcati sujjplantalpres, , hoc alias. Inlerim saiie iugretlimini magis, el videie
confulaii derogatores, et beatam. eam tlicuiu omnes ^rcginam in diademaie„qiio cbronavit eam lilitisstitis.
generaiiones. Denique et coiiiinuo per Herodem 7. In capiie eius, inquii, coroiiaslellttrum duode-
draco insidialusesl parienli, ut nascentem excipiens cim. Digiutm plane siellis coron.iri capul, quod ct
filium devoraret, qtiod inimicitioeessent inler semen ipsis longe clarius micans, ornel eas potitis quam
niulieris et draconis. ornetur ab eis. Quidni coronent sidera quam sol
.. 5. Jamsi Ecclesia lunae magis inlelligenda vide- vestit? Sicut dies verni, aii, circunidabant*am flores
lur, vocabulo. qupd videiicet nbn e'x se splendeat, rosarum, et ljlia coityallium (Eccli, h, 8). Niniii-um
433 IN DOMINICA1NFRA OCTAVAM-ASSUMPTIONIS B, MARlÊVIRGINISSERMO. IU
laevasponsi suh capite ejus et jam dexlera illius.A A caeterae omnes, sed stiperyenienie, Spinlu saneio,
amplexalur eam (Caitt. n, tl). Quis illas aeslimet sola, et de sola sanclilicatione Maria conciperet.
gentinas? qttis stellas nominei, qttibus Mariaercgium Nam quod verum Deum-et Dei.Filium genuit, ut
diadema coinpaciuiii esi? Supra liominein est coronae idem ipse Dei alnjie hominis filius, urius omnino
liujus ralionem exponere, indicare composilionem. Deus et homo prpdiret e_xMaria, abyssus.est lumi-r
Nos lanien pro liio.dulonostraeexiguiiaiis.absliiientes nis : nec facile dixerim, quod vel angelicus ocnlus
a periculoso scrulinio secrelorum, non incongrue for- ad huj'us fulgoris vehementiam non caligel. Decae-
siian duodeeim slellas istas, duodeciin praerogtilivas lero sane etvirginilatem carnis el propositum vir-
graiiarum iiilelligerevii!eamur.[.//ias,valeanius], qui- ginitatis,_maxime el ipsius quoque propositi novil.as,
bus Maria singulariier adornatur. Siquidem inveniie evidenler illtistrat: quod videlicet in liberlale.spiri-
est in Maria pra_rogativascoeli, praerogativaspanjjs, lus legis Mosaicaedecreta transcendens, illibafant
praerogativas cordis : el si fuerit ternarius isle per Deo.corporis simul el spirittts sanctimoniain vovit.
qualernarium muliiplicalus, habemus forte stellas Probat cnim propositi inviolabile, fundamentum,
duotlecim, qttiims reginae noslrae diadema praeful- quod lam constanter promilleiili filium angelore-
geat universis. Mihi sane siiigularis rulilal fulgor; spotidil: Quomodo fiel.islud, quoniam virum nou
primo qtiidem, in Mariae.generalione; secundo, in " cognosce?(Luc. i, 54.) Forle enim proplefea priniQ
angelica salutalione; leriio, in Spiriius superveiir turbata eslin sermone ejus, elcogiiabaiqualis esset
tione; quarlo, in Filii Dei inenarrabili conceplione. ista .salulaiio, quod benediclam sese audissel in
Sic el in his quoque sidereum plane ifradial decus, •mulieribus, quae nimirum benedici|in virginibus
quod viiginilalis primiceria, quod sine corruplione semper optabat. El eslu.nc quidem cogitabal qualis
fecunda, quod sjne-gravamine gravida,.quod sine csset ista salutaiio [atias, benedictio], quod jam
1009 dolore puerpera. Nibilomintis eliam speciali viderelur .esse suspecta. Ubi vero in promissioiie
quodam splendore in Maria coruscanl mansuetudo filii manifesium viiginitatis periculum videbatur,
. pudoris, devolio huritilitatis, magnanimitas; creduli- non polttil ultra dissimulare quin dicerel: Quomodo
tatis, niariyrium cordis. Veslrae qtiidem. sedtilitatis fiel isiucl,quoniam virum non cognosco? Merilo pro-
erit singula quaeque.diligenliusinlueri. Nosinierim inde et illam meruit benediclionem, <el hanc non
satis fecisse videbimur, si breviler ea polueriinus amisit; ut longe gloriosior fiat el virginiias ex fe-
dernoiistrare. " ;• . cunditate, ei ex virginitate fecundilas, ac muttiis
8. Quitl ergo sidereum mical in generalione. Ma-r" sese radiis illttslrare liaec dup sidera videaiilur. Ma-
riae? Plane quod ex regibus orta, qtiod ex semine gnum enimest yirginem esse; sed virginem matretu
Abrahae, qtiod generosa ex siirpe David. Si id pa-_> - esse, longe amplius per omnem modum. Jure eliam
rum vidclnr, adde quod generalioni illi ob sirigttlares illud molestissimum laedium, quo reliquae omnes
privilegium sanciitatis divinitus noscilnresse con- gravida... mulieres laborare -noscuntur, sola non
cessa; quod longe anle eisdem pairibus coeliius: sensil, quae sola sihe lihidinosa.vpliiplate concepit.
repiomissa; quod myslicis pra.figuiala miraculis; Unde et in Ipso suae conceplionis inilio, quando po--
quod oraculis praeiiuiuiata prophelicis. .Hanc enimi tissimum caeteraemulieres niiserabilius afiliguntur,
sacerdoialis virga, diiin sine radice floruii (Num. Maria lola alacritate.-moiilana conscendit, ul Elisa-:
xvii, 8); hancGedeonis vellus, dum in medip siccae- s- l)eth miiiistrarel. Sed et ascendit Bellilehem, immi-
areae maduit (Judic. vi, 57, 38); ltanc in Ezeclii.elis> neiue jam parlu, portans preliosissimum illud deposi-
yisione orientalis porla, quaa nulli unquam paluit. lutn, poiiansonus leve, portans a quo portabatur..Sic
(Ezech. XLIV,l, 2), praesignabat.JIaiie denique prae) el in paiiu qham luciiluniesl quod nova exsullalione
caeteris Isaias litinc virgam de radice Jesse oiiturami novam edidit prolem, sbla inler mulieres a communi
pTOtnitiebai(Jsa. xi, 1); nttnc evidenlitis virginemi maledicto êt doloi.e parturientium 1010 aliena.
pariluram. Meriio signuin hoe magnttm in coelo ) Si rerum prelia de rarilale pensamus, nihil [liis
apparuisse scribitur, quod tanlo ante de ccelonosci-- pj potest rarius inveniri. Siquide.m in .omnibus i.stis
tur ftiisse proir.issum. Doniinus ait: Ipse dabil vobisi nec primam simile.mvisa est, nec habere sequentem.
signum. Ecce virgoconcipiet(Isa. vu, 14).Magnumi E.quibus nos, si ea fideliter intuemur, sine dubip
profecio sigiiuin dedit, qttia et magnus ipse qui de- admiralionetn concipimus, sed veneralionem, sed
dil. liujiis ergo pTaerogalivsefuigor qttorum noni devolioneiri, sed consolationem.
vehemciiterreverberat aciem oculorum? Jam in eo) 10. Caeterumquae resiant adbuc, et imilaiionera
quod tam reverenter alqup ouiciosissinie ab arcban- reqnirunl. Non est nobis anle onum lam multifarie
gelo sahuata est, ut jam tunc in regali solio suprai muliisquemodis promilli divinitus, coelitus prae-
omnes cosleslium ordines legionuni exallalam cef- nunliari : sed nec ab archangelo Gabriele tam no-
nere videretur, el paulo minus adoralurus feminanii•, vae salulatioiiis obsequiis honofari. Minus autciri
qui solehat ab homiiiibus bactenus aequanimifer ad- caetera duo communicat nobis : plane secreium
•orari; excelleiuissimum nobis Virginis^noslraemerirr suuin sibi. Sbla enim esl, de qua .dicitur.:.Quod in
tum, el siugularis graiia commendatur. ea natum est, de Spiritu saricloest (Malllt. 1,20)-:
- 9. Nihiloininus fulget etiam novus ille conceplio- sola cui dicittiri Quod.ex te nascelur Sanctum, voccir
pis mpdus, ul non in injjjuilate, gttemadmoilum a bitur Filius Dei (Luc. i, 55). Offerantur regi. vifjfi-
•155 S. BERNARDIABBATIS OLARjE-VALLENSIS 436
r.es, scd posl eam : nam piimatum sola vindicat sibi. A. in oralione. Qtii? si foric Maria adfuit, nommeiur
ijulio magis aulem sola sine corruptione concepit, prima, qtiae supra omnes es>, lam Filii praerogativa,
sine gravamine Iulit, sine dolore filium parltirivit. quam su;e pt;iviIegio sancliialis. Pelriis et Andreas,
Itaque nihil horum a nobis exigitur; sed exigitur ail, Jacobus et Joannes, el caeteri qui sequunlur. Hi
jilane nonnihil. Nnnquid rinim, si defuerit nobis omnes perseverabant nnanimiler cum mulieribus, et
'eliatu mansuetudo ptulofis, si humilitas cordis, si Nuria maire Jesu. Itane et mulieruin sese ultim.am
inagnaniinitas iidei, si compassio mentis, negligen- exliibebat, ut novissima omnitim 1011 ponereliir?
liaiii noslram munertim singularitas exeiisabil? Vere carnales adhtic discipuli, quibus, necdum
Gratissima sane gemma in diademaie, micahs in Spiritits erat datus, qttia Jcsus necdtim fuerat glo-
capile stella', rubor'in facie hominis vcrectiridi. rificaitis (Joan. vii, 59), quarido facla esl inler illos
An vero quis putat, quod hac caruerit gralia, corileniio de primatu (Luc. xxn, 24); cum Maria,
qttae gralia plena fuil ? Piiriihiuida fuit Mnria : qttanto major eral, buniiliarei se non. modo in
ex Evangelio id probamus. Ubi enim aliqtiando oiiiuibus, sed et prse omnibus. Merito facta est
loquax, ubi praesumpiuosa fuisse vitietur? Foris riovissiina prima, quae, cum prima esset omnium,
sfabat quaerens loqtti filio (Mcitlh. xn, -46),nee ma- sese novissimairifaciebat. Merito facta est omriium
terna aucioiitale aut sermoneni inlerrupit, aul ha- " domina, qnae se omniumexhibe!>al ancillam. Merito
bitalioncm irrupit, in qua Filius Ioquebatur. In denique super angelos exallaia esl, quae et infra
omhi deirique lextu qttaluor Evangeltorum, si bene vitluas et pcenitentes, infra eam de qtta ejecta fue-
mcminimus, nonnisi qualer Maria ioquens audiiur. ranl sepiem daemonia, ineffabili sese mansueludine
Primo quidem ad angelum, sed cum jani semel atqiie inclinabat. Obsecro vos, filioli, xmulamini hanc
ilerum alloctitus' eam fuisset :|secundo, ad Elisa- viitutein, si Mariam diligilis; si contenditis ei pla-
bellr, quando vox salutationis ej'us Joannem exstil- cere, aemufaminimodesllam ejusi Nihil enim lam
tare fecit in utero, et ea magnii.eanle Mariam, ipsa idoneum homini, .niliil tam.congrtium Chiistiano,
inagis Dbminum magnificare curavil (Luc. i, 31-55) : inaximeque riionachum nihil-adeo decet.
leiiio,'ad ¥iIium,ciimiamessei,anuorum duodecim, 12. Et quidem manifesla satis in Yirgine exiiac
quod ipsa et p.iter ejus dolentes quacsisseni euri) ipsa riiansuetudinevirttis humilitatis elucet. Nimirum
(Luc. it, 18) : quarto, in nuptiis ad Filittm c.t mini- collactaneae sunt liumililas et mansueludo, in eo
sii'os(Jo«ji.ii,3, 5).jEl'is quidem sermo cerlissimus confcetleralaegermanius, qui dicebat : Discile a me
intlex ingenitaemansueludiuis, el virginalis"verecun- quia milis sum elhtimilis corde (Mallh. xi, 29). Sicut
di:e fuil.Aliorum quippeverecundiam siiam reputans, enim mater pnESumpliouis elatio, sic mansueludo
suslinere non potuit, non potuit_!viiiidissimulare de- vera nonnisi ex vera humilitate procedi!.. Nec iit
-fcctum.UIiisane increpala est a-Filio, lanquam milis sola tamen Maria; lacilurnitale coriimendaiur huirii-
ct htimilis corde, nec illi Tespondit, nec tamen despe- litas, sed evidetuius resonat in sermone. Audiprat :
ravit, minisiros admonens facere qnod diceret eis. Quod ex le nascelur Sanctum, vocabilur Filius Dei :
H. Nunquid non ab initio yenisse paslores, et et hiliil aliud quani ancillam ejus se esse resppndii.
priinam oriinium Mariam invenisse legttnlur ? lnve- Indc venlum est ad Elisabeih, el continuo Yirgini_>
nerunt, ail-evangelista, Mariam et Joseph, et infan- gioria singularis eidemper Spifilum revelatur.
tem positum in prwscpio(Luc. n, 16). Sic et niagi Denique et mirabalttr personam venientis, dicens :.
quoque, si recolis, non sine Maria matre ejus pue- Cnde hoc mihi, ul veniat Mater Doininimei ad me?
-rum invenerunl (Maltli. n. ll),et inducens in tem- Gommendabat et vocem siliilanlis, adjiciens, Ut
plurii Domini lempli Domii)um,|mu!la quidem a Si- facla est vox salulalibnis tnw in auribus meis, ex-
meone audivil lam de eo, quam de se ipsa (Luc. sultavit in gaudio infar.s in uv>.romeo: et beatifieabat
ii, 54, 53), ad loquendum.tiirda,.veloxad audieitdum. fidem credenlis : Beuta, inqaiens, quw credidisli,
El quidem Maria conservabatomnia verba luec, con- -quoniam perficientur in te qnw aicla sunt tibi a
ferens in corde suo (Luc. 19, 51) : sed in bis omni- D ] Domino. Magna quidem praeconia : scd et devota
busheque de ipsoijicanwtionisDominicaesacramento hnmilitas nihil sibi passa reiinere, in eum riiagls
quodcunque verbum. fecisse reperies. Yaenobis, qui univefsa refudil, ctijtis in se beneficia laudahantur.
'
splriluin habemtts in naribus Yae qui lotum profe- Tti, inquil, inagnificas mairem Domini: sed triagni-
rimus spirilum, qtii, juxta illtid comici, pleni rima- cat anima mea Dominum.In voce mea filium perhi-
marum effluimtis undique (Terent. in Euniicho, I, hes exsullasse in gaudio : sed exsuliavit spirilus
li, 25). Toties denique Maria filium audivit, non -meusin Deo salulari meo; et ipse quoque, tanquam
inodo turbis loquenlem in parabolis, sed el discipu- amiciis sponsi, garidio gaudet ad vocem sponsi.
lis seorsum regni Dei mjTsteria revelantem, vidit Beatam esse dicis qiiae ereditlisset;; sed credulitaiis
iriiraculafacientem,vidit deinde in cpucependeniem, et beatitudinis causa respecltis est supernaepielalis,
vidit exspirantem, vidil resurgehlem, vidil et ascen- ul ex boc magis beatam me dicant omnes generalio-
tfentem : sed in his omuibus quoties vereciiiidissimae tiones (Luc. I, 35-i8), quia ancillam humileni et
virginis, qudties pudicissimaeluijluris vox memoratur exigitam.respexii Deus. !
•audita? Deniquelegis in Aclibus apostoloiuin, quod r 15. Verunitamen nunquid ptttamiiSjfralres, Eli-
-rcdeunles a monle Ohveii unanimiler perseverabant sabelh sanclam in eo, qttod per Spiriium utiquc lo-
457 BTNATiYlTATE B..MARLE YIRGINISSERMO. , m
quebatur, errasse. Absit! -Beata jriane quam respe- A , ergo perlransivitanimam vis dploris, itt plus quam
xit J)eus,et beata quae credidit. Hic enim magnus martyrem non immerilo praedicemtis, in qua nimi-
(liviuaerespeelionis exslilil fructus. Ineffabili siqui- rum corporeae sensum passionis excesseril compas,-
dem artificio Spirilus supervenienlis tanlae iiumili- sionis effeclus; -
t.tli inaguanimitas lanla In secretario virginei eordis 15. An non.tibi plus quam gladius fuit sermo ille,
accessit, ht, quemadmodum _deinlegrilaie el fecun- revera pertransiens animam, ei pertingens usque
dilate praediximus, ha. quoque nihilominus fiant • ad divisionem animae el spirilus.: Mulier,_eccefilius
siellae ex i-espectu inuluo clariorcs, quod videlicet tuus?\(Joan, xix,26.) 0 commutatioiiem!Joannes tibi
uec humilitas tanla minuit magnaniinilalem, nec pro Jesu tradilur, servus pro Dpmino, discipulus.
inagnaniriiitas tanla bumililalem': sed cum in sua pro magislrb.; filius Zebedaei pro Fijio Dei, homo
ffistimatione tam humilis esset, nihilominus et in purus pro Deo vero! Quomcdo rion fuam affecluo-
promissionis credulitale.magnanimis; ut quae niliil sissimam animam perlransirei hacc auditio, quando
aliud quam exiguam sese reputabal arieillam, ad et nostra, licet sasea, licel ferrea pectora sola re-
incomprehensibile hoc ni.yslerium, ad admirabile cordatio scindit? Non miremini, fratres, quod Maria
commercium, ,ad inscrutabile sacramenlum riullaie- martyr *in anima fuisse dicatur. Miretur, qui non
nus se dubilaret eleclam, et .veram Dei el hominis meminerit se audisse Pauluni interniaxima gentium
genitricem crederel mox fuluram. Agit hoc nimi- crimina memoranlcm,- quotl sine affectione fuisseht
rurh in cordibus eleetonim gratiae prserogativa di- (Rem. I, 51). Longe id fuit a Mariae-visceribus, longe
\inae, ut eos nec liumililas pusillanimes faciai, nec id sit etiam a servulis.ejus. Sed forte quis dicat:
magiianimilas arrogantes; magis aulem cooper-entur Nunquid norieum praescierat moriluriim? Et inriubi-
Sibi, ut non solum nulla ex magnanimitate subinirei latiter. Nunquid non sperabat continuo,resurrecui-
elatio, sed liiiic. maxime provebatur humilitas,: ut ruin? Et.fidenter. Super liaecdoluit crucifixuni? Et
jnveniaiUur co amplius timorali.el largilori mune- yebementer. Alioquin quisnam tu, fraler, aut unde
rum noningrati; ac vicissimex occasioiie humilita- tibi IIKC sapientia, ul mireris plus Mariam compa-
tis pusillanimitas nulla subrepat : sed quo minus d.e lien.em,.quam Mariae filium palienlem? Ille eliam
stia quisque vel iu minimis praesumere consuevit, nioricorporepomit, isla commori.corde non potuit?
eo amplius 1012, eiiam in magnis quibusque de Fecit illud charilas, qua majorem nemo, habuit;
divina virtute confidat. . , : _-• fecii et hoc chariia_5,cui posi illam similis- altera
14. Mariyrium sane Yirginis (quam nimirum inier non fuil. Jam te, inater misericordiae, peripsum
slelIasdiademaiisejus,simeminislis,duo_decimamno- ni sincerissimae luae mentis affectum, luis iacenspro-
miiiayimus) tam in Siiheonispropbelia.quamin ipsa voluta pedibus luna (67*), mediatricem sibi apud sb-
Dominkae passionis, bistoria commendalur. Positus Ie:n jusiiiiae consiiiuiam devotis supplicationibusih-
est hic, ait sanclus seriex-de parvuIo.Jesu, insignum tcrpcliat: u.l in lumine tuo videal lumen, et solis
cui conlradicelur : et luam ipsius animam, ad Mariam .gratiiim luo merealur, obtenlu, quam vere amavit
autem dicebat, pertransibitgladius (Litc. n, 34, 5S). prae omriibus, et ornavil, slola gJtO)iieinduens, et
Yere luanj, o beaia mater, aniriiam gladius perlrans- coronam puichriludinis penensin capiletuo. Piena
ivit. Alioquin nonnisi eam pertransiens, carnein es gratiarum,- plena rore coelesli, innixa super di-
"Filii tui pehetraret. Et quidem posteaquam emisil lectum, deliciis afflucns. Cibahodie pauperes tuos,
spiritum tuus ille Jesus (omnium quidem, setl spe- Domih.a; ipsi quoque cateili de micis edant, iiec
eialiler luus), ipsitts plane non.atligit animam cru- puero Abraha. iantum, sed et camelis polum tribuas
delis lancea, quae ipsius (riec mortuo pafcehs, cui de supereffluenti liydria tua (Gen. xxi.v, 15-20):
nocere non posset) aperuit Iatus, sed luam ulique quia lu yefe puella es praeeleela el praeparaia Allis-
anitnam pertransivit. Ipsius nimirum anima jaft ibi simi Filio, quiest.super omriia Deus benediclus in-
son erat; sed tua plane inde nequibal avelli. Tuam saecula. Amen.
IJ. NATIVITATE B. V. MARI.-E

; SERMO.
- . De aquwduciu.
i. Fecundae Yirginis ampleclitur ccelum praesen- D nerationem (Psal. ci, 15). Generatio et generatio,
tiam, lerra memoriam veneralur. Sic nimirum to- non angelorum profector sed hbminum est. Vis
tius boni iilic exhibilio, liic fecordalio invenitur; scire quia nomen el memoriale ejus in nbbis.est,
-ibi satietas,. hic tenuis quaedamiibalio pTiniiliarum; praeseiuiaiii excelso? Sic orabitis, inquit: Paier
ihi res, et hic nomen'. Domirie, inquil. nbmen luum hoster qui-es in ccelis, .1013' shnciificetur nomen
i~nwlernum, el tnemoriale tuum in generalione ei ge- tuum (Malth. vi,".).f irtelis oratlio, cujus ipsa pri-
(67*)Id esi, Ecclesia. Yide supra nn. 5, 5. episcopuni Cantuariensem,. iib. iv,. epjstola 41 ad .
(68) De hoc feslo vide epislolas 86, 132, 174.eV Ernulfum oTiorem.Garituariensem.
ilO. Item-de Qclavis ejusdeiri festi lege Anselmuin
439 S.I BERNARDI ABBATIS CLARÊ-YALLENSIS 440
mordia el divinaeadoplioiiis, et 'terrenae peregrina- A el sanciificatio, el remissio; nccdom apparensyita,
tionis admoneant : pt hoe scienles, quod.quandiu attt gloria, aut rieatiludo. Deriyatus est fons usque
non stimtts in coelo, peregrinamur a Domino, ge-. ad nos,.in plaleis derivalae sunl aquae,licet non bi-
mamtts intra nosmetipsos, adoplionem. filiorum ex- bat alienus ex eis (P.r.ov.v, 16, 17). Descendit per
speciantes, pfaesentiam tJtiqiie| Patris.. Signanter. aquaeducium vena illa ccelestis, non lamen fontis
proinde.et de Gbrislo prophela Ioquilur, diccns: exltibens copiam, s>d stillicidia graiiae arentibus
Spiriius ante faciem nosirqm Chrisius Dominus;in cordibus nostris inftindens, aliis quidcm plus,!aliis
wmbra ejus vivemusinler.genles (Thren. iv, 20).'Nam iiiinus. Plenus eqttidem aquaeduclus, ut accipiant
ijiler ccelesles:quidem bealiludines non in.umbra yi- caelerj de plenitudine, sed non .pleniiudinem ipsam.
vilur, sed poiius in splendore. In splendoribus sanc- 4. Advcrtislis jam, ni fallor, quem velim dicere
toritm, inquil, exuiero ante luciferum genui te (Psa/.. aqtia.duelutn, qui plenitudinem fontis ipsius de corde
Cix, 3). Yerum id quidem Pater. Palris excipiens, nobis editlit illum, si non protil esl,
2. At mai.T_sane.eiimdem ipstim in splendorenon saltenipTOulCaperepolerairius.Noslisetiim cuidicturo
genuit, sed in timbra, norinisi ca lamen; qua obum- sil :Ave, graliapl.ena. Anvero inveniri potuisse mira-
bravit Altissimus.. Merito proinde 1canit Ecclesia, mtir, unde talis ac lanlus fieret aquaeductus,cujus ni -
non illa quidem Ecclesia sanclorttm, qttaein excelsis " mirum summilas, instarprofeclo scalae illius qiiam
et in splendore est, sed quae interim peregrinatur in vidit palriarcha Jacob, ccelos tangefel (Gen. x.xvm,
terris : Sub umbra ejus quem desideraveram sedi, el 12), imo et transcenderet coelos, et vivid.ssimum
fructus ejus dutcis gutturi meo (Cant. n, 5). Lucem islum aquarum, qu:e super cnelos sunl, possel til-
qttippe hieridianam, ubi pascit sponsus, sibi pelierat lingere fonlem?Mirabalur et Salomon, el velut de-
indicari : sed repressa est, el pro plenitudine lumi- speranti similis aiebalc Mulierem forlemquishiveniet}
nis tmibram, pro. salietate interim guslum recepit.- (Prov, xxxi, 10.) Nimirum propterea lanlo femporc
Denique non ait: Stib umbra ejus quam desiderave- humano generi fluerila gratia. defueruiK, 1014
ram; sed: Sub umbra ejus quem desideraveram sedi. qhod necduip inlercederel is,'de quo loqiiimtir, tam
!Neque eniin ipsius expetierat umbram, sed ipsum dc.-iderabiiis aquaeductus. Nec mirabere diiuius ex-
profecto meridiem, lumen pleiium de liituiiie j.leno_ speclatuin, si recordaris, quot annisNoe, vir juslus,
Et fruclus ejus, ait, dulcis gutturi meo : ac si dicat, in arcae fabrica Iaboraril,. in.qua paucae, id est octo
gustui meo. Usquequo non parcis niilii, nec dimillis animae, salvae faciae sunt, idque salis ad modicum
nie, ut glutiam.salivam meam? Quousque manet illa temjiiis., , .
sehleniia : Gustate et videie quojiiam suavisest D,o- 5. Sedquomodo hoster hic aquaeductus foniem
minus?(Psal. xxxm,,9.) El quidem suavis gustui, illttm altigit tam sublimem? Quomodo ptitas, tiisi
et dulcis gulturij ut nieriio etiam super hoc sponsa vehemeiilia desiderii, nisi fervore devo.iionis, nisi
proruperit in vocem gratiarum aclionis et laudis. piiriiateoralionis? sicul scriplnni esl : Oratio jusii
3. Sed quando diceitir: Comedite, amici, et bibite; penelral cmlos (Eccli. xxxv, 21). El qnis jiislus,
el inebriamini, charissimi? (Cani. v, i.) Jusii epulen- si non Maria justa, de qua sol iiistitiae ortus est no-
lur, ail Propbeta, sed in conspectuDei (Psal. LXVJJ, bis? Quomodo ergo illa inaccessam alligit majesia-
4), ulique non in umbra. Et de se ipso: Satiabor, tem, nisi pulsando, pctendo, quaerendo? Deriique et
ail, cnm apparuerit gloria lua (Psal. x-yi, 15).. Scdel qtiod qucereljat invenit, cui dicium esl: Invenisii
Dominus ad apostolos ait: Vos estis qni permansistis graliam apud Deum (Luc. i, 50). Quid? plena est
tnecumin lenlationibus meis; el ego dispunq vobis, gralia, et gratiam adlmc invenil?_Digna.pror.srisiri-
sicut disposuilmtihi Pater metts regrium, ut edalis et, yenire quod quaeril, cui -propria non sufficil pleni-
bibatfs super mensam meant {Luc. xxn,.28 50). Sed tudo, nec sn.opotest esse contenta bono;sed, qtiem-
ubi? In regnq meo, inquil. Beatus plane qui inandur admodum scriplum est : Qui. bibit me, adltuc si-
cabit panem in regno Dei. Sanctificetur.ilaque no-_ tiet (Eccli. xxiv, 29);. pelil supereflluenliam ad sa-
men luum, per quod utcunque interim in nobis es, U luiem universilalis. Spirilus sanclus, ait, superve-
Domine, per fidem in cordibus ltabitans, quoniam niet inteJLitc. i, 35), et pretiosum illud balsarnum
nomen luum jam invocatum estlsuper nos. Adve- lanla tibi copia, lantaque plenituditie iiilluei, ut
, nia.l regnum luiim. Veniat uiiqne quod perfectum copiosissime effliiiit.circumquaque. Iia est : jam
est,«et evacuelur quoil esl ex parle. Habetis, ait senlimus, jam exhilarantur facies noslra. in oleo.
Aposlolus,fruclum vestrumin sanctificaiionem,finem , Jam clamamus : Oleitm,effusumnomen luum, et me-
vero yitam mternam (Rom. vi, 22). Yita aUerna, fons . moriale tuum in generaiione et gcrieralionem.1Ve-
indeficiens, qui universam irrigat superficiem para- nim id.tjuidem non in vanum: ei si oleum effundir
disi. Nec niodoirrigat, sed inebriat, fons horlorum, tur, sed,non perit.Proplerea siquidem et adolescen-
puieus. aquarum viveniium, quae .fluunt impetu.de tul;e, ,parvulae scilicel animte, sponsum diligunt
Libano .: et fluminis impelus laetificat civiialem (Canl. i,2),idque nonparum; et unguenlum descen-
l)ei. Quis vero fbns vilae, nisi Chrislus Dominus? dens de capite, non modo barba, sed el ipsa vesti-
. Cum Chrislus, inquit, apparuerit vita vestra, tunc el_ menli pra suscepil. -
vos apparebiliscumipsoiii glofiq (Colbss. m, i). Sarie 6. Inluere, o homo, consilium Dei, agnosce cpn-
ipsa sesepleriuudoexinanivit, ul fieret nobis jusiiiia^ silitun sapieitliae, consilium jtielaiis. Coelesiirore
jjl IN-NATIYITATE B. MARI^ VIRGINIS SERMO. te%
areain figaturus, totuin vellus prius infudit (Jud.vi, A mttsgraiiam, etper Mariam qtioeramus; quia quod
57-40) : redemplurtts lmmanum geniis, pretinm nni-, quaerit, invenit, e't frustrari npn potest. Qttaeramus
versum contulil in Mariani. Ulquid hoc? Forle.ut gratiani, sed gratiam apudDeum : riani apud homi-
excttsaretttr Eva per filiam.et querela viri adversus nes gratia fallax. Quaeranl alii merilttm, nos iriver
feniinam deinceps sopiretur. Ne dixeris ultra, o nire gratiam studeamtts. Qttid enitn ? nunl gratiae est
Adam : Mulier quam dedisli mihi, dedil mild de it- qtiodhic sumus? Profeclo misericnrdiae Domini est,
gno vetito (Gen. m, 12); dic polius :_Mulier quam quodnonsumus consumpli nos. Qjti rios?-Nos par-
dedisti milii,met.iba.yit fructu benedicto. JPiissimum iuri,nos.aduJleri, nos liomicida_,-ii.osrapiores, pur-
sane consilittm; sed lalet forsilanâliud, nec totiiiri gamenta-utiqtte muntli luijus. Consiiliie.conscieiuias
hoc est...Verum id quidem, sed parum esl, ni fallor, veslras,, fratres, el videle, quia ubi abundavii de-<-
desideriis veslris.Dttlcedo laetis est; elicielur forie, liclum,.superabundalel gratia. Maria nptTpraeiendit
si fortius premimus, et pinguedo bulyri. Allitis ergo meriium, sed gratiam qttaerit. Denique tisqpe adeo
iiUneamini, quaiilodevolionis affeclu a nobis eatn fidit graliaeêt non altuin sapit, ut salntaiioneni
voluerit honorari, quiiolius boiii plenitudinem po- angelicam verealur. Maria, inquit, cogiiabat qtialis
siiil,in Maria : ut proinde si quid spei in. nobis est, essel isla salutatio, (Luc. i, 29). Niniirjim sese salu-
si qnid gratiae; si quid saiulis, ab ea noverlmus ve- lalione angelica repulabiit iridignam. Et forsitan
dtmdare, qtiaeascendit.deliciis afiliiens. Hortus plane lalia medilab.alur : Unde lfoc mibi.iilvenial arigelus
deliciarum, quem hon modo afflaverit veniens, sed Domini mei ad me ? Ne limeas, Maria, ne mireris
etpeiflaverilsupcrveniens atister ille divinus.ul un- angelum venienlem : et major angelo venit. Ne mi-
diqtte flttant el effltiant aromata ejus, charismata reris angelunt Domini : elDominus. angeli tecum.
scilicct gratiaruni. TtAle corpiis hoc solare. quod Postremo, quidni videas angelum,-cum jam angelice
illuminai niundtim : ubi dies? Tolle Mariajn, lianc vivas? quidni visitet angelus vilae sociam ? quidrii
inarissiellatn-, maris utique iiiagni el spaliosi :.quid salulet civem sanctorum, et ddmeslicam -Dei ? An-
nisi caligo inyoIvens,et um.bra i]iorlis,ac tleiisissimae gelica plane vita virginilas : et qui non nubenl, ner
leiiebra. relinquunlur? • , que nubeiilur, ertinl sicut angeli Dei.
7. Tolis ergo medujlis corditim, lolis praecor-. 9. Yideshe quod et hoc nihilonjinus modo aquse-
diorum affectihus, et votis omnibus Mariam hanc duclus nosier ascendii ad. foiuetn; nec sola jam.ora-
veneremur; xjtiiasic esl vnluulas ejus, qiii totum nos tione coelospenetrat, sed etiani. iiicorriiplione,--qit_e
liabere voluil per Mariam. Iiacc, inqtiain, voluntas proximumDeo facit.sic.ulSapiens ail?(Sap. vi, 20.)
ejits est, sed prq nobis. In omnibiis siquidem et per, £ Eral enim yirgo sancla corpore ut spiritu, cui spe-
oiuiiia providens niiseris, lrepjtlailonem!nostrain socialiter esset dicere : Conversatio .nostrg in c.celit
latur, fidem excitat, spem roborai, diflitfeiuiam est (Phiiipp. ni, 2,0). Sancla, iiiquam, oorpoie et
.abigit, erigit jjusillaniinitatem. Ad Pairem yercbaris spirilu, ne quid forsitan super hoe du.hiies aquae-
accedere, solo audiiu lerrilus, atl folia fugiebas; ductu. Siiblimis equidem valde, setl nibiloininus
Jesum tibi dedil media.iorem. Quid non apud lalem integerrimus manet. Horlus conchisus, fons sigrialiis,
Patrem Filius talis obtineai? Exaudielur ulique pro templum Domini, sacraiium Spiritus sancti. Nec
reverenlia sua : Pater enim dijigil Filium. An vero enim esl falua virgo, cui non modo oleum est, sed
irepidiis et ad ipsuni? Fraier l.uus est el caro (ua. olei plenitudo in vase recondita. Ascensioues in
tenlaius per pmnia absque peccalo, ul niisericprs corde suo disposuil, conversalione pariler, siculi
iierel. llitnc libi fralrem Maria dedit. Sed forsitau jam tiixiinus, ei oralione ascendens. Deniqpe abiit
et in ipso majestatem yerearp diviriam, quod licet i.n monlana cum festinalione, el salutavii Elisabelh,
f'ic_us sif hoiiio, inanserjt lairfen Deus. Advocafum et in niinisierio ejns eral quasi mensibuSiijihus, ut
habere vis.et ad ipstmi? Ad' Mariam" recurre. Pura jam tunc po.ssel dicere matri maler, qnod lanlo post
siquidem hnmanilas .in-Maria, non modo ptira ab filio. dixilr Filius : Si»e modo; sic enim decet not
oiimi coniaminaiionersed et pura singulariiale na- D implere omnein justiliam (Maiih. ui,15). Planemon-
tnra.Nec dubius dixerim, 1015 exaudielur et lana-conscendens, cujus juslitia sicut montes Deii
ipsa pro revereutia sua. Exaudiei utiqite Matrem. * Teiiius enim hic ascensus Virginis fuit, ul furiiculus
Filius, el exaudiet.Filium Pater. Filioli, haec pecca- triplex, difficije rumjjeretur. Fervehal siquidem in
lormn scala, hasc mea maxima fiducia est, haeclola qttaerenda gralia cbaritas, splendebal iri carne vir-
ratio spei-meae.Quid enim? potesine Filius aui re- ginitas, humilitas in obsequioemihebat. Etenim si
pellere, ani sustinere repulsam; non audire, aut omnis.qiti se.humiliat exaliabitur, quid hac liumi-
iioii.antliri Films polesi?,Neutrum plane. lnvenisli, Iilale subliinius? Yenisse eam mirabatur Elisabeth,
ail augelus, graliam apttd Deum.. FeliciletvSemper et diceliat : Unde hoc miki, ut veniat mater Domihi
haec inveiiiel graliain.et sola est gralia qna egemus. ' mei qd me?{Luc. i, 43.) Sed jam magis miretur,
Pi-titlens Vjrgo noii sapienliam , sicul Saloinon, quodinsiar utique Filii et ipsa non tninistrari ve-
non divitias, non lionores, noh polenliam, sed gra- neiit, sed niinisirare. Merito proinde canlor iile
fiam requirebal. Nimirum sola est gralia, qua sal- diviiius in ipsitis .admiralione rpraecinens, aiebat,:-
vamur. Quw est ista quw ascendil sicuiaurorh cqnsurgens,
8.. Quid nos alia concnpjscimus, frairps? Quaera- pulchra iii.luna, clecta ut sol, terribilis n{ castrorum
Uo S. BERNARDI ABBATISCLARjE-YALLENSIS <Ml
acies ordinaia? (Canl. vi, 9.) Ascendit plane suprai A dotalis copiose prodttxit; qnam in supernis liau-
humanum genus, ascendit usque ad arigelos, sed ett fiens, uberins nobisMaria refudit. In supernisplane,
ipsos qttoque transcendit, et coelestemrimnem sti- et ullra angelos, qttaeYerbum ex ipso Palris eorde
j'.ergfed"uir creaturam. Nimiruiii supra angelos liau- suscepil, ut se-ripium est : Diesdiei eruclat verbum
liat necesse est, quam refuinlal bominibus aquami (J>sal. xvin, 5). Ulique dies Paler : siquidem!die_s
vivam. . ex die Salutare- Dei. (Psal. xcv, 2). An non eiiam
10. Qnomodo, Inqtiit, fiet istud,- quoniam virumi Yirgo dies? Et praeclara. Ruiilans plane dies,rquaj
non cognosco? Yere satieta corpore cl spiriiu, et in-. proccdit sicul aurora consurgens, pulcbra ut luna,
carnis ; elecla ut sol. . - • -"
iegritateni haliens, etproppsinim inlegrilaiis: |
-'
- 12. Intuere igitui" quemadmodttm tisque ad ange-
Respondens autem ahgelus, dixit: Spir.iius sanctuss
superveniel in te, et virtus Altissimi obumbrabii libil los plenifudine graiiae, supra angelos supervenienle
(Luc, i, 54, 55). Ne me intefrogaveris, inquit ; su- Spirilh sanctopervenit.Est in angelis cbarilas, est
jjfa trie esl, et non potero ad illud. Spiritus sancius, pu.rilas, est bumilitas: Quid horum non eniluilin
non angelicns, superveriiel 101'© in le; et virius^ Maria? Sed ostensum est superius, ut-qhi.dem a
Altissimi obumbrabil tibv, ndii cgo. Ne sieteris velj nohis ostendi poluit : supereminentiain proseijua-
intra angelos,-Virgo satiela ;, sublimius aliquid luo, R . muT. Cui enim angelorum aliquando dtctum esf:
sibi riiinisterio-propinaiidum terra sitienspraestola-'.- Spiritus sanclus superveniel in le, el virtus Allissimi
tur. Patilulum citm perlransieris eos, iriveriies quem: obumbrabit libi : ideqque eiqubd-nascelur ex'te
diligii ariima iua. Paululum, inquam , non quia nonj Sanctum,vocabilurFili'us Dei? Denique Yeiitas de
i iconijiiti-abilitersupei*emineat, sed quodinier eum^ terra orta est, non de aiigeliea-ereatura : nec. ange-
el ipsos metlium nibil invenias. Transi ergp virlutess los, sed semen Abrahafappreliendit. Magnum est
el dominaliqnes, cliernbin qtioque et serapliin, utl angelo ut miiiisler silDomini; sed Maria sublimiifs
ad eumpervenias, de quo vociferanlur ad invicem ;: qitiddam irieruit, ,ul sii Tiiater. Fecundilas iiaque
Saitclus, sanctus, sanclus Dominus Deus sabaolh ft Yirginis supeiêminensgloria est, tantoque excellcri^
'
(Isai. ,vi, 3).- Quod enim ex le nasrelur Sanclum, lior angelis facla muiiere singulari, quanto diffe-
vbcabilur Filius Dei (Luc.' i,, 35). Fons sapienlia_, renlius prae minislris nomen matris .accepit. Hauc
Yerbum Patris ,in excelsis., Hoc'Verbum mediantee jnvenit gratiam j)lena jairi gratia, ut cbaritate] fer-
te caro fief: ut qui dicit :'Ego in Patre, et Paier iriti - vida, virginitate iiitegrg, humjliiate devota, fieret
ine'(Joan. x-iv, 10); dicat nibilominus, quia ecjo aa nihilominus sine viri cognitione gravida; sinenm-
Deo processi el veni (Joan. vni, 42). In principio; r, liebri dolore puerpera.Partun est: quod ex ea natuni-
iuquil, erai Verbum.Jam' scaiet 1 fons;'setl inlcrini' ,', est, Saneium vocatur, el esl Filius Dei. !
tautum iu semelipso. Denique eiVerbum erat apud^ 13. Dereliqtto, fralres, curandum nobis sunimo-
Deum (Joan.t, 1), Jucem profeclo habilans inacces- .. pere est,ne Yerbum, quod de ore Palris ad. nos
sibilem; el dicebal Dominus ab' initio : Ego cogito' tf egressum 1017 esl- -Virgine mediante, vacuum
cogituliohes pacis,etnojiaffliclibtiis(Jerem. xxix,H).< i_, reveriattir : Sed per eamdem niliilomihusYirginem.
Sed penes te est cogitalio lua, ei quid cogites, noss gratiam pro gralia refefamus. Eructemus memo-
nesciiritis. Quis enim cognoveral sensum Domini?9 riam, donec piaesentiam susiriramus,'et suae |red-
aut quis consiliariue ejus eral? Descendit itaque co-' dantur origini Huenta graliae, ui uberius flnant.
giiatio pacis in opus pacis : Yerbum caro factum n Alioquin nisi ad fontem redeanl, exsiccanlur, et in-
esl, elhabitatjam in nobis. Habitat plane per fidem ii fideles'in modico,quod'maximum est acciperenon
in cordibus nostris, habitat in memoria nostra,i, nieremuf. Modicum plane memoria ad praeseniiani,
babilat,in cogilaiione, el usque adipsam descendit \i modicum ad id qiiodcupimus, magnum ad id quod
imaginationem. Quid enim prius cogitaret hoiuo d.e |e meremur: longe infra desiderium, sed nihilominus
Deo, nisiforsitan idolum corde fabricaret? supra merilum. Sapienter .proinde sponsaet]pro
' 11.
Incoinprehensibilis eral et' inaccessibilis, in-i- j,j hoc modicononmodice gratulalur, [a/ias, glorialur].
visibilis et inexcogitabilis omnino. Nunc verocom-!_ Cum "enim dixisset : Indica mihi ubi pascas, ubi
'
prehendi voluit, videri vofuit, cogifari voluit." _,__"cubes in meridie (Cant. i, 6); recipiens cxiguaipro
Quonam modo,' inquis ?-Nimirum jaceris in praese- ._ immensis,' et pro paslu meridiano libans sacrificium
pio.in virginali gremio cubans, in monte praedicans, 3 vesperiirium, minirhe tamen, ut solet fieri, murriui-
in oratiohe pernocians, aut in cruce pendens, inn rat aut irislautr, sed gratias agit, et in. omnibus
morte palleris, liber inter mortiios, et in infefiio io seseexbibet devoliorem. Novil enim quod si fidelis
imperans, seu etiain tertia die resurgens, et apOslo- ). fuerit in umbra.memorise, lucem praesentiae sine
lis<loca clavorum victoriae signa i demonsfrans, ).- dubio obtinebil. Itaque, qui reminiscimini Domini,-
no-
i <
vissime coram eis coeli secreta conscendens. Quid id ne lacealis, et ne delis sileiilium.Nimirum qui pr_c-.
liorum non vere, non pie.non sancte-cogilaiuf •1 ? senlem habent Dominum, exhoiiatione non indi-
Qiddquid borum cogito, Deum cogito. et per ornnia ia geat: et quod ait Propheta alius: Lauda, Jerusalem,
ipse esl Deus meus. Haecego medilari dixi sapien- \-- Dominum;-lauda Deum tuum, Sion (Psal. CXLVJI, i),
tiam, el prudentiam judieayi .eruclare tnemoriain m congtatulalionis esl polius, quam commonitionis.
Buavitali^quam in hujuscemodi nucleis virga sacer-' r-' Qui in fide ambulanl, egenl admonilioue ne (aceant,
'
m IN NATIVITATE B. MARLE VIRGINIS SERMO. m
et ne dederitit silenlium ei. Loquiliir enim, et loqni-.A deinceps ora studiosius pro futuris : ul ne ipse
iur pacem in j.Iebem suarit, et super sanctos suos, quitlem sileat a remissione, ab immissione , a pro-
et in-eos qui' convertunlur ad cor. €aeterum cum niissione. Ne laceas,inqiiam, et ne dederis silentium,
sancto sanctus eris,. et cum viro innocente inno- ei. Loquere, tit el ipse Ioquafur, et djcei-e possis :
ceris eris (Psal. xvn, 26): et attdientem seseaudiet, Dileclus mcusmihi, etegoilli (Gant. n, 16). Jucunda
et Joquenli sibi loquelur. Alioqttin silentium ei de- vox, et eloquium dulce. Nimirum non vox mitrmti-
disti si iaeeas. Sed unde sitaceas? A laude. Ne ris haec, sed, vox turluris est. Et ne dixeris : Quo-
lacealis, inquit, ei ne delis sileritium ei, donec slabi- modo canlabimus caniicum Domini in terra aliena ?
tiat, et donecponat Jerusalem tqudem in lerra (Isai. (Psal. cxxxvi, i.) Non jatn aliena repitlabilur, de
txn, 6, 7). Laus Jerusalem, iticunda el decora lau- qua sponsus ait : Vox turluris audita esl in lerra
datio. Nisi forte arigelos cives Jefusalem mutiiis noslra. Audierat enim diceittein : Capite nobis vul-
ojiinamurlaudibus delectari,et decipere devanitale pesparvulas (Cant. ii, 12, 15) : et forle ex eo in vo-
In idipsum. cem exsultationis ertipit, ut dieeret : Dilectus meus
ii. Fial volunlas (ria, Pater, sicut in coelo et in milti, et ego illi. Plane vox turiuris, quae lam vi-
lerra, ut laus Jerusaiem slabiliatur in lerra. Quid venti, qtiahi morluo, singulari ulique caslimonia,
enim modo esi? Npn quaeritangelus ab angelo glo- "' suo compa,riperseverat, ut Cam neque mors, neque
Viam in Jeriisalem, ethomo ab homine laudari ctipit vila a Chrisii separet cliarilale. Intuere elenim,
in terra? Exsecranda perversilas! sed eorum sit, qui utrumnam aliquid itunc dileciuin averlere poluerit a
igiioraittiam Dei habent, qui oblili sunl DominiDei dilecia, quominus ei et peccanti, et aversae perseve-
sui. Yos qni reminiscimini Domini.ne taceatis a Tarel. Glomeratae nubes.radios offundere contende-
laudeejus, donec slabilialur et perficialur in lerra. bant, rit iniquilales nostrae separarent inter nos et
Est eninrsilenlium irreprehensibile, imo et lauda- Deum : sed incaltiil [alias, invaluit] sol, et universa
bile magis. Est et sermo non bonus. Alioquin non dissolvit. Alioqtiin quando rediisses ad eum, nisi
diceret propheta, bonuni esse homini prwstolari cum ille tibi perseverasset, nisi .cliimasset ^ Revertere,
silentio Salulare Dei (Thren. ui, 26). Bonum silen- reverlere, Sunamitis; revertere, reverlere, ut in-
tium a jaeianlia, bonum a blasphemia, bonum a tueamurle? (Canl. v\, 12.) Esio ergo illi el lu riihi-
murmure et detraclione. Alius enim ob labofisrna- lominus perseverans, ut nullis ab eo flagellis aut
guiiudinem et pondus diei exasperalus, animomur- laboribus averlaris. - ,'
murat; et.dijudicat eos qui proanima sua pervigi- 16. Luctare cum angelo, ne shccumbas; qriia re-
lant, tariquam reddiluri ulique rationem. Clamor ,„ gnum coelorumvim patitur,et violcnli rapiunt illud.
est, sed-supra omrie silenlium clamor iste animi An hon lucta, dilectus meus milti, et ego illi?.
pbduraii silere facit_,quam audiri non patilur, vo- (Malili. xi, 12.) Notam. fecit dileciionem snani;
cem verbi.Alius pusillanimitalespirilus in exspecta- experialur et ttiam. In muliis enim leniat le Domi-
tione deficit: pessiniumqiie hoc verbum blasphemiae ntts Dettstttus. Declinal saepius, avettit faciem, sed
est, quod necin hoc saeculoreiiiiitiiur,'nec in fti- non in ira. Probalionis isltid esl, non reprobationis.
tttro. Teiiius in magnis ambulat; el in ntirabilibus Susiinuit te dilectus ; susiine tu dilcctum, sustint
super se, dicens : Maiius noslra excelsa; pntans se Dominum, virili.ter age. Nom illum vicere peccats.
aliquid esse, cum nitiil sit. Quid loqnereiur htiic, lua; le quoque ipsius flagella non sttperent, et.obli-
qui lotjuitur pacem? Dicil enim : Qiiia dives sttm, et nebis benedictionem: Sed quando? Cum-aurtir&
nullius egeo. Porro Yerilalis senlentia esl ; Vw vo- fuerit, cum aspiraverit jam dies, rum stabilierit
bis divilibus, quia.liabelis hic consolaliohem veslram Jerttsalem laudem in terra. Ecce, inqiiii, vir luclaba-
(Luc.vi, Wi). Contra vero: Beati, inquil, qui lugent, lur cum Jdcob usquemane (Gen. xxxii, 24).Auditam
quonianvipsi consotitbunlur(Mallli. v, 5). Sileal ergo fac mibi mane misericbfdiam luam , quia speravi in
in nohislingua maledica, lingua blasphema, lingiia le, Dbmine. Non lacebo, nec dabo tibi silerilium
magniloqtta; quoniam bonum est in hoc triplici si- rp. usqtie mane; uiinam nec jejunitim. Nimirum di-
leniio Salutare Domini praeslolari, ui dicas : Lo- gnaris cl pasci, sed.inler lilia. Diteclus meus milti,
quere,Domine,quia audil servtistuus (I Reg. m, 10). el ego illi, qu.ipascitur inter lilia. Nimirum elsupra,
Ejtismodi quippe voces non ad eum sunt,sed adversi niemintsii,in eodeni Caniico evidenter expressuin
stis eum, sicut legislator iriurmuranlibus ail: Non est, quodflorum appariiio luiiuris comitemraudituin.
enim conlra nos csl murmur veslrum, sed conlra Sedattende, quod locum, nori cibuni indicare videtur;
Dominum (Exod. xvi, 8). /nec quibus pascilur exprimit.sed inler quae.Forte
•15. Ita tamen ab his laceas, he" omnino taceas, enim non cibo, sed consorlio pascilur liliorum; nec
ne dederis silenlium ei. Loquere 1111conlra jaclan- liliis vescitur, sed versatur. Nimirum odore potius
liam in confessione, ut obtiiieas veniam de praeter- quam sapore lilia.placent; el visui magis sunt apta
itis. Loquere iri gratiartim aclione contra niurmu- quam esui.
ralionem,|,{J3ig ut ampliorem invenias graliam in • 17. lla. êrgo pascitur inter lilia,- donec -aspiret
prajsenli. Loquere in oralione contra diffidentiam, dies, et venuslali florum frucluum succedat uberlas.
ut consequaris et gloriamin futuro. Confitere, in- Interiin [alias, ila] quippe florum, hon frucluum
quam, praelerila, et pro pra_sen(ibus gralias age, ac temptis est, dum in spe ihiigis, quam in r,t stimus;
4H S. BERNARDl ABBATISCLARÊ-VALLENSIS i4S
cl per fitlem, non per -speciem ambtilanlcs, exspe- A nitatis dectis, humililaiis insigne, stipereminentia
ciatione magis: quain experieniia gratiilamur.Coii; chariialis? Ertint lamen et nobis lilia, quamvis. in-
sitlera deniqiie floris leneriludiiiem, et meriienlo feriora valde : sed ne interdiaec qttidem dedignabi-
verbi. quotl aii Aposlolus, quia habeihus lltesaurum tur jiasci sponsus ; siquideih eas, quas praediximus,
islum in vttsis ficlilibus (II Cor. iv, 7). Quaiila enini acliones graliainm devolionis hilafilas illuslraverit,
videniur iniiniiieie pericula floribus! Qriam facile flrationem intenlionis puriias candidaveril, confes-
spinarum aculeis Iiliitm perforatur! Merito proinde . sionem iiidiilgeulia dealbaverit, sicut scriplum est:
canit dilectus : Sicut litium inter spinas, sic amica Si fuerinl peccata veslra ut coccinuin, qitctsinix deal-
mea inler filias (Cant. u, 2).Aii ;non erat lilittm in- babuntuf; et si fuerinl rubra quasi vermiculus, velut
ter spinas, quidiiebal : Cum Itis qui oderunt pacem, lana alba erunl (Isai. i, 18). Caslertim quidqttid il-
eram pacificus? (Psal. cxix, 7.) Caelerumelsi .itistus ltid est, quod oflerre paras, Mariae commeridare
germiiial sicitt.lilinm, setl no.n ad lilium sponsus pa- mentento, uteotlem alveo ad largilorem gratiaeigra-
sciitir, nec i.i siiigiilaiiiaie complacet sibi. Audi de- lia redeai quo influxit. Neque enim impolens erat
nique iuter lilia coiumorantem. Ubi, inqliit, duo vel- Deus, et sinc lioc aquaednclu infundere graliam,
tres congregali fuerinl in nomine meo, ibi sum iit protit veilet; setl libi. vehiculum voluit providere.
tnedio eoruin (Matilt. xviu, 2): Amal semper media B Forte eitim ma.iiis tuae, attt sangtiine plenae, aul in-
Jesus, diveiiicula semper et reclinatoria reprobat feciaeintineribus, qtiod non eas ab onini nmnere
Filius Iioniinis, Dei et hoininuiu medialor. Ditecius exeuss-isii. Ioeoqtie [alias, itaque] tnbdicum, islud
nieus mihi, et ego illi, qui pascilur inler lilia. Cure- quod oflerre tlesitleras, gralissimis-illis elomniac-
mus babere liiia, 1019 fialres, exstirpare spinas cejrtioue dignissimis Mariae manibus offerendttmtra-
el iribtilos, el inserere lilia festiiiemus : si quando dere cura, si iion vis -susliiiepe repulsam. Nimirum
fotie et ad nos Dascendus dignetur dilecius descen- candidissima quaedanilijia suiil : nec causabitur ille
dere. •, liliorum amalor inler lilia uon inventum, quiilquid
18. ApudMariam uiiqiie pascebatur, idque copio- illud sil quod inler Maria; manus iitveiterit. Aiiien.
sius pro multiiiidine liliorum. Ari non lilia virgi-
IN FESTO SANCTI MICHAELIS.

«ERMO I. ^ 2. Ncque id cuiquam incredibile videatur; qiian-
De.angelofum erga nos officiis,et riostm erga ipsos doquidem ipse quoque Creaior et rex angelorum
reverentia [alias, de triplici cdusa, qua prb nobis venil, non ministrari, sed ministfare, et animam
solliciti sunt angeli~\.
suatn dare pro nitiltis (Maltlt. xx, 28). Ulqnid ergd
i. Angelorum hodie memoria celebralur, et exi- miriisierinm illud angelorum quispiam dediguelur,
gilis dcbilum pro lanla solemnitate sermonem. Sed in qtto.praecedileos,c.ui in excelsis iola cum aviditate
qtiid de angelicis spiritibus viles Joquanlur vermi- eifelicilaieminisirant? SL el binc dubitas, uiique
culi? Credimus sane, et indubitala fitle tenemus, qtti vidil, lestimoiiium peihibuil : Millia, inquiens,
divina eos praesenliael visione beatos sine fine Iaetari milliumministraba/itei, et decies centena millia as-
in bonis Domini, quae ocujus noii vitljl, nec auris sislebanl ei (Dan. vu. 10). Alius (|tioque propheta ad
audivil, nec in cor liominis ascenderuiit. Qtiidergo Palrem de Filio loquens, ail: Jlfimtisli eitm puulo
dehis liomo Ioquatur hominibus, qttae nec ipse qtii- minus ab angel's (Psul. vni, 6^. Sic plahe, sic decet
dem cogitare, necilli saliein audire siiificiaiU?Pro- ut vincatel hiiniilitaie, qtti sublimiiaie vincebat;
fecto si ex abuiidaulia cordis os loquittir, sileat. sitque tanlo minor angelis, quaiito -iiiferioii ,sese
iiihilomintislingua necesseesi ex inopia cogitaiionis. miiiislerio mancipavit: qtti lanlo excelleiuior est,
Altamen si mullum esl ad nos loqui de ea clarilale D quanlo differeiuiiis prae cis nomen hacretlilavit., Sed
et gloria; qua in semeiipsis, imo 1 in DKOSUOangeli quaeras foriasse, in qtto iiijnoratus videalur ab< an-
sancti nostiis omniito supereminent cordjbus; de gelis, cum 1020 minisirare venif; quandbquidera,
ea loquamur, quatn nobis exbibent, gratia el cha- ul supra meminiimis, i:i niinisterium milltintur et
ritaie. In sttpeinis ehim spiritibus non soluin admi- illi.-ln eo ulitjue quod lion motlo minislfavit, sed et
rabilis dignitas, sed etdignatio amabiiis invenilur. riiinisiratus-esl, etaique unus et idem qui minislra-
Digntim esl proinde, fraires, tit gloriam non capien- hat, et qtii minisirabatur. Merito proinde sponsa in
tes, lanio magis ampleclamur niisericortliam, qua Canlicis caiilicortim : Ecce, inqtiili venit is salient
niinirum conslat- iiihilominns abundare domesticos in montibus, transiliens colles (Canl. _u, 8). Mini-
Dei, co?li cives, principes paradisi.Teslatur denique strans enim saiiil inler arigelos : sed etipsos transi-
Aposioltis ipse, qui raplus usque ad lertium coelttm, liil miiiis-tratns. Minislrantenim angeli, sed de alie- .
beaiaeilli cttriae meruil iriieresse, atque ejus nqsse no, offerenles Deobona opera, non sua, sed noslra,
secreta, quoniam omnesadminisiralorii sunt spiriius, ac nobis ejus gratiatn referenles.UndeelScriplura di-
missi in 'ministerium , p.ropter eos, qui Itwrcditgtem ,cens: Quoniapi ascpnditfumusaromalumineonspeclu
' Domitii de manu ajigelij sollieite pramisil data ei
•capiuntsaluth{Ileb,r. i,.I4). '..__=.<
449 . IN FESTO S. MICIIAELISSERMOI. - m
fuisse tnceiisa multa (Apoc. vm, i, 5).t.ostros enim A t 5. Quaecum ita sint, pensate, quanu eliam nobis
sridores.nonsuos; noslras, non snas lacrymas offerunt solliciltidirie opus est, dileclissimi, ut riignos nos
Deo -.nobis quoqite ejus munera referunl, el nou sua. exhibeamus eorum frequentia, et eo modo ctinvcr-
• 5- Non sic itiinisler ille sublimior cunclis, sed et semtir in conspectu angelorum, ne forle sancios
humilior universis, qui semeiipsum oblii.il sacrili- offendamiis obiutus. YIB enim nobis, si quanrii»
cium landis, qui.Palri offerensaniinani suam, noliis provocali 1021 peccaiis ei ne.giigeniiis noslris,
ihinistral usque hoilie carnem suam. llnjus utique indignos. nos judicayerint praesenlia et visiiatione
tanli ministri gratia nihil mirum, si digiiauter nobis, siuij ut j'am necesse liabeamus et nos plangete, et
imo et Iibenter angeli sancti rhinistreni. Ipsi enim dicerecum-Prophela: Amici mei etproximi mei ad-
amaiil nos, quiaiios Christus aihavit. Dicitur ceiie versum me 'ctppropinquaveruiU,et sleicrunl ; et qiti
vulgari quodam proveibio : Qui me amat, amat et jttxta tne eranl, de longe slelerunl, et vim fackbant
canem meam. Nos vero, o beali angeli, calelli su-. qtti quwrebanl dnimam meam (Psul. xxxvn, 12^ 15);
mus Doriiini illius, quem lanio afleclu diligitis ; c.i- elongalis nimirum eis, qnorum praeseniia piotegere
leiii, iiiqiiam, cupienies samrari de micis, quae ca- nos, et propulsare poleral iniinieum. Qiiodsi lam
duiiUlemeiisadominorumiiostrorum, qtii estis vos. necessariain liabemtis faniiliariialem digiuuionis
El liaecdixerim, fratres, ut anipliorem de caeteroer-1B angelicae, caveiida nobis, eorum offeiisa, el in his
ga bealos angelos liduciam habeaiis, ac . proinde maxinie exercendum, quibus eos novinuis oblectari.
faniiliarius iri omni necessilate veslia eohmi iiivo- Siinl enim plurima qu;e eis placenl, et qitaein nobis
cetis anxilia; sed el dignitts in eornm praeseiilia invenire delectat: ut est sohrietas, /castiias, pari-
conversari, el niagis ac magis corum' vobis coitci- pertas voluntaria, crebri iircoeltim gemittis, el ora-
iiare graliaiir, caplare beiievoleiuiam, exorare cle- liotiem ctiin lacrymis, elcordis inlentione. Aiiamen
lrienliani studealis. Cujns rei gralia necessarium siiper onmia haec unilalt.m el paceiri a nobis exignnt
• duco nlias quotjue cbaritati veslrae exponere-caHsas,
angeli pacis. Quidni hiaxiine delecientur in his, quae
qu;c el ipsaebeaios «ngeios pro rioslra iiifirmilaiO forinam quamdam civilalis suae repraesenliiiu in no-
reddant sollicilos; absque sua saiie anxielale, sed bis, ut inirenttir Jerusalem riovam iri lerra 1 Dico au-
non absque uiiliiale nostra ; nec ad . delrimenlum tem, ul qiiomodo civitatis illius participatio est iii
ieiiciiaiis suae,sed ad rioslraesalulis augmentuni. idipsum (Psal. cxxi, 3), sic ei nos idipsum sentia-
i. Constat sine dubio, rationis participes et ca- irius; idipsum dicamus omnes, el non sint ii) nobls
paces bealiludiiiis lmmanas animas angelicae,-si di- schismaia'; sed magis onuies simul rinum cofpris
cere id audeamus, cognalas esse naturae : nec decet _ siinus 3n Chrisio, singuli autem alter alteiius niem-
vos, orieali spiritus, contra iegis praeceptutn dedi- bra;
gnari, quam visilare debelis, specicm vestrani, licet 6. E conlra vero nihil aeqtte offendil, ei ad indi-
in ut ipsi ceruitis, dejecta sit vilitatein. gnalioneni.provocal eos, quohiodo dissensioties et
" muliani,
Sed neqiie arbiframur yos, superni cives, civilalis scaridala, si forle inveniantur lii nobis. Audianiiis
veslraeexcidio delectari, et ruina murorum, quos siquidem, quid loqualur ad Coriiiihios Patilus. Curn
semiruios esse ipsi videlis. Ctijtts inslauralionem si enim. sit inter vos zetv,sel conientio; nonrie carhales
desideratis, ut dignum est; frequeuter, quaeso, ante eslis,et secundum lioniiriemarnbulalis? (lCor. ui,5.)
throtiuiii glotiie veibtim precis ilerale , dicenies : In Epislola quoque Judae apostoli legimus sic : Hi
Benigne.fac, Domine, in boriavolunlale lita Sion, ut sunt qui segregant semelipsos, qnimales, Spiritiim
mdificrntur riiuri Jerusalem (Psal. L, 20). Si diligi- non Itabenies (JudwiQ). Vitlereeslanimam liomiuu
tis decorein doinits Dei-,,iiiio quia vere diligilisjj quemadmodrim univefsa corporis membra vivificei
experiitnlur zelum vesliiim vivi et rationales lapi- cohaerenlia! sibi. Sepafa ergo qttodvis a junclura
des, qtti soli in instauralionem ejus vobis possunt' caeterorum, et vide an de caelero illud vivificet. Sic'
coaedificari.Hic esl, dilectissimi, fuiiiculus iriplex, . esl omhis qtti dicit ahalhema Jesu (7 Cor. xu,5):
quo de excelso coelorumhabilaculo ad. consolandos, fj [) quod nemo dicil loquens' in Spifilu Dei, quia ana-
ad visitandos, ad adjuyaiidos nos allrahitur super- llicma separalip esl. Sic est,.iiiquam, omnis qui ab
eminens charilas angelorum, propler Deum, propler uni(ate dividitur, riec dubites qttin ab eo recesserit
nos, propler se ipsos. Propler Deum uiique, cujtis spiriius vilte.' Digne igilur conteiuipsbs, ei qui se-
trihia erga nos misericordiae viscera ipsl quoque, ttt' parant senietipsos, aposlolicariiales vocant et ani-
digntim est, imitanlur. Propter nos, in quibus hi- males, Spiriium noo habentes. Dicurit ergo sancti
niirum propriam similitudinem miseranlur. Propler . illi el beati spiriius, ubi scandala iiivenerinl et dis-
se ipsos, •qtionim ordiiies inslau-randos ex hobis loto sensioites : Quid nobisel generalioni liiiic Spirituni
desitlerio praeslolarilur.In ore eniin parvuloruni qui non habenti ? Nam si adessel Spiritus, per eum
lac-temodo vescuntur, elnondurii solido cibo, per- utique charilas diffunderetur, el unitas non scin-
ficienda csl latis illa majestalis divinae,cujus hahen- deretur. Et dicunl: Non pe.rmanemus cum homini-
tes primiliiis angelici spiritus, beala nimirum de- bns istis in aeternum, quia caro sunl. Quae eiiim.
leclatione fruuiilur : setl lanto avidius -hos exspe- convenlio luci ad tenebras ? Nos de regno unitatis
ctant, quaiiio corisummatioiiis ejus exspeclaliohe et et pacis sumus, ci honines islos in eamdein unita-
" "• " tenv ei
expctiiione soilicitanturi' . pacem sperabamus esse vehlti ros. Nunc
Ml . S. BERNARDIABBATISCLAR^-VALLENSIS \ 452
aulem qtta ralione nobis cohocreanl, qui dissident A inler nos sunt cpntciiiionibtis, carnales nos magis,
a. se ipsis ? Yidelis quam congrual Jmic solemnitati quam spiriluales csse constiterit? Denique nunquid
,
evangelica lectio, quae sic delerret nos .a scandalo diligent nos prppter se ipsos, el futuram de jiobis
paryulorum, qiiandoq.uidem latn veliemenier.ange- , civitatis suae reslauralionem, si, qtiod absil! unum
lis displicent scattdala. Qui scqndalizaverii unumde illud, quo solo uniri et coaedificari eis possumus,-
pusillis islis (Matih. xvm, 6): durum est quod se- defuerit glutinnm charilatis? Quomotld.sperabunt
quitur. Sed jam praeterit hora, ad missas nobis euri-. reaedificandosde uobis perpetuos civilatis illius mu-
dum est. Pelo ne sil vobis molesta dilalio, quae rqs, si cognoverinl, si viderini nos, non lapidesesse
poterit non inulilis fore, si capitulum praeseiis vivos, qui possint invicem cohaerere ;. sed magis
sermone allero diligentius proseqttamur. pulverem, quem projici.il venltis a facie lerrae, quem
SERMO II. unius verbi flalus in iuibineni excilel, et sttspicio--
aura dispergai ? Et bsec-
Inillud,-« Qui scandalizaveril unumde pusillis islis, nis cujuslibel levissima
qui in me crectunl, > etc. (Matih. xvm, 6-9). quitlem dixisse sufiiciatpro eo quod ait pominus:
i. Autlislis, fralres, evangelicam Ieclionem adver- Si quis scandalizaver.itunum de pusillis istis. Crerio
sus eos, qtti pusillos scandalizant, salis lerribililer enim qttod majori solliciludine deiiiceps ab bac tam
inloiiaiitem. Nemini. blandilur Yeritas, neminem B I nequissima peste cavebilis.
palpal, nullum seducil, aperte denunliaris quoniam 5. Jam vero quem non moveat ,quod seqiijttir in
vw Iwmini illi, per cjuem scandaluiri venil. Bonum Evangelio : Si oculus luus scandalizal te, erueeum?
erat ei, si natus non fuissel homo ille (Nattlt. xxyi, Nimquid enini corporalem httnc oculum moneinur
24). NaUissane denuo, natus ad vitam.nalus de eruere, aul unam ex mariibus jstis, similiter et
Spirilu, qui nimirum carne postmodum consumma- untim abscindere pedem ? Absit a nobis liujusmodi
tur. Expedil ei, si quis est, qiii scandala suscilut carnalis oirinino, et nimis ridiculosacogitaiii)'.! Iinp
in hac domo, in hacsancla, Dco placiia, ct angelis vero posiqiiam ah exterioribus scandalis deierruit
ejus aJmoflum grala 1©22 ae familiari congrega- nos sermo tlivinus aspere satis, sicut.audislis,'con.-
lione, ut suspendalur in collo cjus mola nsinaria, silium dat quid de eo hobis agendum sit scantlalo,
et pro suavi.jugo et levi onere Salvatoris, gravi quod interius palimur, conlrariam invenienlesicgem
mole terreriae cupidiiatis bumerisejus iinposita, dein membris nostris. Ipse enim novit figmentum no-
mergalur inprolunduin maris htijus magni.et spa- slrum, quod ejusniodi scandaium non tam facile a
iiosi manibus, quod esl sine duhio saeculumnequan). nobis valeai evitari. Porro tripliciler fieri scandar
Minus enim damnabile erat ei in saeculo magis per- lum istud, quotidiano nobis nosse licet expeiimentp.
ire, qiiam in inonaslerio. Pcriie siquideni necesse* . Iiilerdum enini est in nobis spiritualis, inlenlionis
est hominem, qui charitalem npn habet, etiamsi oculus, simplex, et qui graliaj magis quam nbsler
tradiderit corpus suum ita ut arJeat. Et boe dixe- dicendus sil: sed scandalizai nos oculus noster, et
rim, fralres, non quasi minus beiie de,vobis senliam, qui vere a nobis est, dum volunfas noslra aliam
sint regnare videatur iri vobis nequissinium islud mintis castam imporlune ingei it intentionem.' Sed
vitium ; sed ut in ea charilate el tiiianimiiate, et liabemus jam super hoc salubre consilium Salyato-
pace in qua slalis in Dominp, sollicili silis pcrse- ris : Erue eum, inquit, el projice abh le. Hoc aulem
ve"rare, et abundare magis. Quaeesl enim spes no- fiet, si non consentias, si abjicias si resislas. Simili
slra, et gaudiuin nostrum, et corona gloriae? Nonnei modo de manu ac pede esl intelligenQum. Cum enim
unitas et unanimilas veslra, iii qua gaudeo vos in- bonis operibus intenlos, ad alia opera ttahere vo-
veniri fraternitatis amatores, el anle dinnia muluam lunlas projiria conalur, manus nostra est qua. scan-
in vobisctetipsis charitatem babentes, quod estvin-. dalizat nos; sed abscintli debet et projici a nobis,
culum perfectionis ? Propter quod obsecro vos, sic: ut non ei conseiiiiamits. ^ _
slate in Doniino', charissimi. In iipcenim cognoscunt' 1023 -i-.Sic etiam proficere in sancla conver-
omnes.etiam angeli sancti, quod Chrisli estis disci.: r, satione , et ascendere per gradus scalae qtiae Jacob
puli, si dileciionem babuerilis ad invicem. apparuil, acjuxla quod ail Psalmista, de virtule in
2. Denique si tenelis memoria, qtiam vobis prae- virtuteiu ire (Psal. LXXXIII,8) desiderantes, saepius
cedenli sermone tradidimus iriplicem angelicaeergat scanilalttm patim.ur a pede quodam pusillanitniialis
nos charilaiis et sollicitudinis causam, polest hinc: ei negligentiae nostrae, qui nimirum descendere
qiioque fralernsj dileciionis uiilitas inagnifice com- magis ac remissius ire conatur ; seti abscindi eum
mendari. Facile siquideni considerare est hbmini,. necesse est, ut pesgratiae, qui slat in-direclo, currere
qui noii diligit proxiriium, nullam ex his, quas tunc: possit sine offensione , sine scandalo , sineimpedi-
diximus, suppetere causam. Nunquid enim Chrijtii menlo. Quod autem dicil: Bonum- nobis esse ad
giatia'diligeniur ab angelis, si de muiuae dileclionis5 vitam inlrare cum uno oculo, aut jnanu, aut pede,
inopia cogiioveriut, iiequaquam ejns nos esse.di- quqm duos Itabenlesire in gehennam ignis: eos notat
scijiulos ? Nunquid diligemur ab eis propter iios3 qui volunlatem suam, sive bona, sive mala sit, aeqite
ipsos, id esrspiiiiualis nauirae siiiiilitudiiiem [alias,, scqiiuniur, el ingrediuntur duabris viis, ntinc hbna,
similitudine], si iiivenimur non diligere liumanse 3 nunc mala sectantes , secundum quod vaiiaiilur tle- -
nalurae nostrae consorles : imo vero si ex eis qitae ?; sideria sua. Quibtis merito uiilius fucrat gi-at.S-iii
-IN FEST.O OMNWMSANCTORUMSERMO L ioi
433
omnibus inhaerere, et ubi obviat propria volunlas, A adhwrei Domino, unus spirilus est cum e.o(I Cor. vi,
abscindere et a se ipsis abiieere eam.. Est auterii 17). Quotl aulem de oculo dictum est, de manu
eum multo tenvpore in abscissiorie propriaevoluntatis quoqtie el pede eodeiri modo esl intelligendum. Cu-
nostro) -exercitali- aliquatenus eam domamus , ut jus enini voltmtas ex affeclione et cum desiderio
discal jam non superbire, sed magissineomni scan- gratia; cohaeret, rit nec concupiscat mala agere> nec
dalo vel contradiclione Deo subjecta sit anima no- bona rninora.nec minus bene,quam gratia suggeril; ,
est
stra; necjam abjicere necesse sit oculum nosirum, liic plane perfecius est vir. Sed pax isla potius
etiieiilalio-
nempe qui simplici adhaerens oculo faclus esl et . felicitatis: abscissio verp scandalorttm,
ipse simplex,.aut certe jam non aller est octilus', nttm victoria, fortitudinis: illa, inquam, gloriae,hfec
sed unus cttm eo, "Apostolo teste : quoniam ijui, viiiutis.
1N FESTO- OMNIDM SANCTORDM.

SERMO I. - 1 vivenles. Mendici, inqnam, jacenies. ante januam
j}
Le leclione evangelica, t Videns Jesus lurbas, >.etc. regis praedivitis, ulceribus pleni,'ei cupientes satu-
(Malilu v, 1-12.). rari , imo el susteiuari de micis, quoc cadunt de
1. Festivitalem hodiemani Sanctorum omnium mensa dominorum nostrorum , qttorum celebramtis
cum omni devotione dignum esi celebrari. Nimirum ltodie solemnilalem. Ncmpe deliciis afllutinl, et
si magna videtur, et esl, beati Pelri solenmitas, mensttram acciptunt bonam.et confcrtamj et super-
seu beati Siephani, atu cnjuslibet eaeterorum; quanta eflliienlem. Confidimus aulem quoriiani erit tjui det
ista est,quae n.onunius tanfum esl, seduniversorum? nobis : chaos eniiii magntim et distanlia est mulla
Yerum non ignoralis, fralres, ssecularibus id moris iiimis inler Iiberalitatem et benignitaiem Dei, et
esse, ut diebus fesiis festiva silii convivia parent:. avari divitis crudelitatem. Propterea dedit hodie
etquanto fuerit solemnitas clarior, lanlo splendidius Pater nosler panem: Patrem enim inisericordiarttni,
epuleiuur. Quid ergo ? nonne et his qui converlun- palrem esse necesse est eiiam miserorum ; deilil,
tur ad cor, cordis deliciaesunt quaerendae.,et spiti- inquam, nobis panem de ccelo, el cibaria in abun-
tualibus spirilualia coihparanda ? Propterea jam dantia : quorum utinam.ego fidelis coquus , ulinam
paralum esl convivium noslrum, fratres, jam eocla anitna mea coquina utilis videatur!
sunt omi.iia, el epulantli lempus advenii.-Qignum esl ^( 5. Siquidem ad.praeparanda fetctila vestra , lota
enhiiiitprius anima salieiur, quod haec portio sine liac noc.ie cpiicaluit cbr meum inira me ,^01 in mc-
diibiialione , el sine comparatione sil poiior ; prae- 'dilaiione mea. exarsii ignis: ille sinc dubio, quem
serlim cum Sanctorum soleninitales tiianifeslum sit Dominus Jesus misit in terram , et volttit veheihen-
ad animas magis , quam ad corpora pertinere ;et ler accendi (Luc. xu, i%). Nam spirilualem c.ibtim,
quae animartim suril, animapplus acceptenf, quippe et coqiiinam, et ignem habere necesse esi spiritua-
rialuraji quatlani eis cognationeconjunctoe. Qnibus lem. Superest jam ut dislribuamqtiaeparavi.: vos
propierea qttoque sancii isti compaliuntur ampliiis, auiem considerate.potius danletn Dominum , qttam
proplerea magis desideranl animarum liona, elplus minislrum dislribuenteni. Ego enim, quanlum in
earum refeclionibns deleclantur, qtioniam et ipsi me.esl, nihil.aliudsrim qtiam conservus vester, q«ii
similes nobis fuere passibiles;et ipsLperegrinationis vobiscum pariter, et mihi, el.vobis , sicul ipse-Do-
liujtts el exsilii miserabilis deploi'avei'e molestias; et niinus novit, mendico panem de coelo, etalimoniani
jpsi grave Iiujtts corporis onus , et lumullus saeculi, vitae. Proplerea non ego do vobis, sed Pater vester
et leniationes experti surit inimici. Nibiliiaqiie du- ipse est, qui dal vobis panein de coelovivuni: ipse-
bittin, quin gralior eis sil et mullq acceplabilior illa yos pascil,"et operibus, et sermonibiis, eliam et
fesiivitas , qua inlenditur epulis aniinarum , qtiam , carne Filii sui, quae est vere cibtis. Nam et de ope-
sit ea, quaecelebratur a saecularibus , curam carnis ribus lego : Meus cibus esl, -ut faciam vqlunialem,
perlicienlibus in desideriis voluplalum. Palris mei (Joan. iv, 5-1); et de verbis ,.quoiiiam
2. Verumtamen unde nobis animarum panis in «on in soto pane vivil Itomo, setl in qmni verbo quqd
lerra desena, in locp horro.ris, et vastae solilndinis? procedil de oreDci (Deul. viu,5); Ergo nuncqtiidem
Uiide nobis sub sole spiritualis cibus-, ubi niiiil c.st cibari habemus faciis ejus el verbis ; post haec
nisi labor et dolor, et affliclio spiriius? Sed scio etiam illibalumD.ominici corporis sacramenlum in
quis. dixerit: Pelite et accipieiis: et illud : Si vos, allaris iiiensa sacrosancla, ipso propilio,percep.turi.
. cum silismali, noslis bona data .dure ,fili~s.vestris; i. Legimus.in Evangelio hodie , quoniam videns
quanlo magis Paler vester de cwlo dabit spirilunv turbas Jesus,,ascendit in monlem. Pfacdicantem enint
bonum peteitlibus se ? (Mallh.xii, 7, 11; Luc. xi, 9, Dominum de civitalibus.et, castellis populi seque-
15.) Nec igno,ro, 1©24 I 11311' obnixe tola hac nocte . baniur: qttorum salvabat animas, sanabat corpora ;
'et die pelieritis mendicarites/dari vobis panem de ei.adhaerebani ei,affalu pariter el aspeclu illius
coelovivum ; non eum qui corpus roriorat, sed qui delectati: cujtis nimirum vox suayis , et facies ejus
.confirmni cor hominis. Nam convivas quidem non . decora,, sicut scripium esl: Specioaus formq. prce,
.ausim.dicere, sed mendici sumtis, in pracbenda Dei filiis liominum, diffusa est gratia in lubiis iuis (Psql.
455 S. BERNARDI ABBATISCLAfL_E-VALLENSIS 4S6
J_I.IV,5). Talis est quem nos seqhimur, cui adhaere- A pedum, qtiam affecin cordis, el imilatione viriutum'.
inus ; loius desiderabilis., in qtiem nori solitni po- Bene auiem non tiirbae, hon qiiilibet de poprilo,sed
puli , setl cl ipsi quoque angeli sancli desitlerant discipuli accessisse diciinlnr : quatenus sicut 'I«sta-
prospieere. Quitl vobis suavius apponemiis ?*Nimi- iiieritum Vettis datum legitnr in.moiile Sina; solo
riim ha>.stitU deliciae angelorum. Gusla(e prointle, Moyse asccndeute, et populo. exspeclanle. deoTsuni
et v.ideie , quoniam suavis.est Dominus. Ef huic (Exod. xxiV, .12-18); sic e'l modo suseiperent mon-"
sttayitali. huic sapori, huic sapieiiliae, quae vere lcs pacem populo, et colles juslilianr; et vehit iri
trabiiur de occuliis , oirihe qiiod tlesideralur, rion lenebris qiiibusdam, el in occullo dicei-eliir apostdJis
valei compafaii. Quid enim ? Mifaris in sole spleii- quodposlea dicereril in luniiiie.-elaiiidirentiriatire
dorem, in flore pulchritudinem, in paue saporem.in qttod praedicarenl poslmodum super teeta. Dnde ct
terra fecunditiUem ? Sed a Deo liaecuniversa donala sequilur:
sttnl : nec dtibiuifi, quin multo amplius reservaveril 7. El aperiens os suum, docebaleos. Ajieruil inunc
silii «quam detleril creaturis. '• ôs prius aperueral ora.illinc
'' esi suum, qui proplietafuin
S.iamne hoc quidem-oiiosiim piueiniis ,,lquod quod legilur in psalmo, Proplfela dicente: Do~.
asceridit in monlem, iiiinirum qttod tarito aiitepraa-. niine, labia.mea aperies,.el os meum cinminliabitlau-
dict.im esl, lanquaui a longe clamante propheia i B dem tuam (Psal. L, 17). Nuric autem qui multifarie,
Super monlem exctlsum ascende tu qui evangeiizas mitllisque modisolini loeutus fiieral iu pr-opitetis,
Sioh ;exalta in fbniludine vocemtuam qui evcinge- demum stio ipsins ofe lociuus esl, lanqiiam si dice-
lizas Jerusalem (Isai'. XL, 9). In qua asceiisione , si rel.: El qui loquebar, ecce adsitm (ha. LII, 6). Beati
vos melitts iiori habelis, egoilliid ihielligendum prilo, qui autliertmt loqiienlem in carhe Sapieiiliani: îeali
quod inilio Acluuni aposlolorum beatus Iiticas me- qui'Verbi Dei verba, quae ab ipsius ore processe-
inii.tit, dicens : .Primum quidem sermonem feci de ruitt, audierunl. Ver.unilamen ijtiod. audierrinl illi,
omnibus,, 6 Theophile , quw cwpit Jesus facere , et adhuc reservalur nnbis; quia et nos auilire possu-
docere(Act. i, l)r Ulique non juxla -Pharisaeorum nius, quanivis non ab ipsb. Aperiens os suttm docebat
morem, qul alljgabanl onera gravia el imporlabilia, eos, dicens : Beati pauperes. spiritu. Yere apeiium
el imponebanl ea in humerns homiiiitm , digito att- est os ejiis, in quo riihnes ihesaiiii sajiienliae et
iem suo iiolebani ea niovere (Matlli. xxiii;-4)'. An" scientiae sunt reconditi. Et vere ejtts Jiaj6 doclrina,
non bonus animae panis est istfe , el plurimum con- qui_ih Apoc lypsi loquiuir : Ecce nova facio emnia
firmans cor hominis,? Fiducialiler sequor te , Dbmi- (Apoc.xxi, S) : qui per Projriieiam anie pneuixerat:
ne, quocunque ieris, et secure incedo 1025 viairi Aperiam os meum, efuclctboabscondita a constiiuiions
'
rnandaiprum luorum sciens quod per eafn prsecesse- C hiutidi (Pstd. LXXVII,2; Matth. xlu, 5S). Quitl euiin
fis ipse. Sccure, inquam.viam riiandatorum <.iiorum lain absconditum, quam paiipertalem esse.bealam.?
curro, quandoquidein nqvi quod a suriimo coeloegres- Attamen Verilas Ioqhiiur, quae nec falli, nec fallei-e
sio lua-ad curiendum bancviam, et bccursus ittits potest; et ipsa esl quaedicil quoniam beati pauperes
tisqtte ad suininum ejtts fnerit per hanc viam. Non .spirilUi Sic vqs, iiisensalifllii Adam, diviiiasqtt;<:r
possum niodo, fratres, ih lumc niodum singula filis, divilias desideraiis usque adhuc : cum jairi
inaslicare : vos estole animalia riiimda el rumuian- bealiludo Jauperuin>djviniius conimeiidata, praetli-.
tia, ut fial sicul .scriaiuiii esi.: Tltesaurus desideia- cala ftiundo, crediia sil.ah hominibus? Quaerat eas
bilis reqhiescit iri ore sapientis (Prov. xxi, 20). Cogit pagaiuiSj qui sine Deo vivil; quaeral Judaeus; qui
enim succingefe forsitan ei praescindere. verbum teifenas promissiones ancepii : sed ijua fronle,
(am brcvi(as borae , quani materiae magiilu.do. fnagis auleih qtia merile Cbrisiianus divilias qtifcrit,
'6. VidenslurbasJesus, ascendit in monlerii.Vitlens jiosiqriam Chrislus bealos esse pauperes priedicavu ?
miserationis inluitii,- quoniam eraiit sicut oves er- Qiiousqiie, filii alieni, quoiisque vaiiitatein loqrielur
ranies, non liabentes pasloiem. Quid eslquod prius- os vesifum, tti beaiurii dicalis popnltim cui h_ecsuni,
quam docere-inciperel, ascendit jn -montein, nisi IJ ha:c visibilia, h;ec[Jiaeseiitia; cum Filius Dei os suum
quod.in hocipso docuilnecesse liaberepr:Klicatores aperiens locuius sit verilatem, beatos esse pauperes,
verbi Dei desideriis aiiimi et coitversaliotie sancta et vaediviiibus ?
ad subliriiia tendere; el viriulum conscendere mon- 8. Sed diligenler atieride, quod non simpliciter
tem ? Ei aim sedisset, accesserunl ad eum discipuli pauperes riominat, propler ;plebeios pauperes neces-
ejus. Cum sedissei, inquil. Alioquin quis ad excel- silaie miserabili, non laudabili voluniaie. Spero
sum.illum giganiem posset accedere ? Benignissime equidem profutiirain eis apnd divinas bonitatisnlise-
pforsrisincliiiavil se, et exiuanivit usque ad sessio- ricordiam liatic ipsanr alflictionis suae' riiiseriam :
nem; ita ut dicat Patri : Tu cognovuti sessionem scio lamen 1026 Dominiim bo.c in loco tion de
hieaht, et resurrectionem meam (Psal. CXXXVJII, 2). hujusmodi /utsse locutum, sed de his'qui possunl
Sedit enim, ui ad eutri, quem ne ipsi quidem angeli dicere cum Pi'opltela : Voluntarie sairificabo libi
slantem altingcre poterani, eliam publicani elpec- (Psal. Liii, 8). Allamen nec voluiitaria quidem pau-
caiores accedant, accedai, Maria Magdaiene, acce- peiias oiiinis laiidein.habel apud Deum : nani el phl-
jdat et Latro de cruce. Etcum sedisset, accesserunt losophi omiiia sua reliqtiisse leguntur, utexpridii)
ad eum discipuli ejtis. Accesserunt non lam incessu riutndialibus curis, siudio vanitatis possent vacare
XS7' IN FEISTO OMNIUMSANCTORUMSERMO/. SS&-
liberius; et nolebanl censu abundare lerrerio, ut A exspeclare noluit, ut de manu Qoniini, unde jani
abuiidarentniagis.in sensu suo.Hos discernit qupd caeiera acceperat, perfeclionem quoque beatiludinis;
dictum est, spiritu, id est, spiriluali voluntate. Beati mereremr, sed prajripere illam serpentis consilio
ergo pduperes spiritu, spiriluali scilicel inienlione, altenlavit. Prppter hoc paradisum perdidit, lerram
-desiderio.spirituali, propter solum beneplacilum Dei, deliciarum : projiler hoc in ipsocorpore suo conlra-
el animarum sahuein, quoniam ipsorum est regnum ri3m legem invenil. Sed jam iortassis, ad hanc Do-
cmlorum. Sed qttis esl qui sic loquilur,. qui sic bea- mini vocem desiderio niaitsuetuilinis a.stuas, et
lifical pauperesi el sic diial ? Puias, poterit verum conquerefis super asperila(e cordis tui, etbelluinis
esse? Erit siueduliio, siquidem vei-axel potens est quibusdam motibus altjue indomiia feritate. Attende
qui prbmittil. Si murmurat inimicus, respondebilur ergo quod seqititur:
ei : An non licel milii facere quod. volo?_an oculus 10. Beaii qui lugenl, quoniam ipsi consolabunlur.
tuus nequamett, quia ego bonussum ? (Mallh. xx, 15.) Equnm indomilum flagella domant; animarit immi-
Si lu j'ure humiliatus es pro eo quod adversiim me tem contrilio spiritus et assiduitas lacrymarum.
exailare le voluisli; nonheqiii sehumiliantpropier Ergo in omiiibus operibtis luis ntemorare.novissima-
me, merito sunt exallandi? Et vere, frairesj si mi- tua : 1027 rnoriis horrorem, judicii tremendum
serrimus ille e cffilodejeclus est, quoniam affectavit B discrimenl ardenlis.gehennae meium ab ocuiis cordis
celsiludinem, aflitudinein concupivitj sublimitatem lui elongari nullalenus patiaris. Cbgita,peregrina-
praesumpsil: nonne consequens eslbealos esse.qui lionis tuae niiseriam, recogila annos tuos in amari-
sponie in pauperiatis humililalem sese deponunt, et tudine animae tuae; cogita vilae humainaepericula,
juxla Domini proiriissionem, ipsorum est regnum cogita fragilitaiem propriairi : et in luijusmbdi cogi-
codorum, quod perdidit iste ? Et attende quam sa- tatione si perseveraveris, dico libi; parum seniies
pienler ordinaveril Sapientia, conlra peccatum pri- quidquid foris videtur . esse roolesirim^ d.urii toio
mum, remedium primum opponens. Acsi apertius corde circa interiorem molesllam occuparis. Sed
dicat: Yis oblinere cceltimquod perdidit superbiens nec palieiur Dominussine consolalionefe esse.quo-
niam Paier misericordiarum" et Deus '
angelus, qui confisus est in virtttte sua, etin.mulr est, fotius
titudine diviiiarum suarum ? Paupertaiis vililalem consolaiionis; el coriiplebiiur oninind qtiod Yeritas
ampleclere, el luum erit. Sequitur.: pollicelur : Beati qui lugent, qubnidrii ipsi consbla-
9. Beali miles, quoniam ipsi possidebunt lerram. buniuf. Concordaiautemlmic senieriiiaeeiiam illtid,
Berie, oplime. Sic enim oporlebat, commendata quod iri Saloinone legisti'-: Melius esi ire ad domitm
paupertale, etiam mansueludinem praedicari; qtio- luclus, qiiatn qd jdomum convivii (Eccle. vii', 5)^
niam relinquenlibus omnia, prima solet esse lenlatio ^ Proplerea beala esses, Eva, si post ciilpahi corisola-
de molestiis corporis, ei aiilictione carnis insoliia. tionem quaereres lacrymariim, et conversa adpdehi-
Quid vero paupertas proderit, si, qtiod ab.sil! pauper tenliam veriiam citius oblineres. Nrincauierii iriiser-
in murniuralionem deveniat, faclus exasperans, et rimam quaesisli consolaliorieiri de"simili casri viri
impatiens disoiplina. ? Optime quoque posl regni lui, ef veneno pessimo, nteqiiissiriibvidelieetvilio,
promissionem minus aliud regntim yelul in arrham ioiam infecisli posleritatem tuairi : ut usqtie hodie
dalur, ut secundum Scripluram, promissionemria- perdiiionem alierius, altprsuam reputet consolatio-
ieamus vitm ejus qum nunc esl, pariter et futurw nem. Misera profsus Evae consolatio, et ebruin' qui
(I Tim. iv, 8); el de exhibilione praesenlium firma niiseriam hanc imitanlur! Sed beali qui lugent,
sit exspectalio fuluroruni. Bealimites, quoniamipsi quoniam ipsi consolabiinlur. Yerum quid aliiid est
possidebunilerram. Hanc ego lerram corpus rioslrum haec consolalio, quam procedens de spe veniaegratia
intelligo : quod si possidere vult anima, si regnare devolipnis, el sua.vissiiiiadeleclaiio boni, el. guslus
desiderat super membra sua, necesse est ut sil ipsa sapientiae; licel exjguus, qtiibns iulerim benignus
mitis, et superiori suo subjecla ; quoniam taleinve- Dpminus affliclam refrigerai animam ? Sedûslus
niet inferius suum, qualem se exiiibuerit superibri. j. ille niliil aliud esl, q_uamirritainenltim desiderii, et
Armaturenim crealura ad ulciscendam sui iniuriam incentivum amoris, sicut scriptum est :Qitiedunt
Crealoris. Etideo noverit anima, quaerebellem sibi me, adhuc esurieht; et qui bibunl me, adhuc silient
invenil carnem suam, se quoque minus, quam opor- (Eccli. xxiv, 29). PropiCrea illico subinfertur : r
teai, superioribus polestalibusesse subjeciam. Manr 11. Beali qui esuriunl el sitiunl justitiam, quS-
suescai ipsa, et humilielur sub poienti manu Aliis- niam ipsi salurabunlur. Qui,esurit, esutialampiiiis;^
simi; el subjecta sif Deo, et his pariier quibus vice el qui desideral, abundaniitis adhuc desideret; qtio-
ejus habelobedire praclalis : el cpnlinuo cofpns suum niam quanltiincnnque desiderare pbtueril, tantum
iiiveiiiet obedieris el subjeclum. Veritas enim est est accepturus. Iino vero non secundum imperfeciio-
qu:b Ioquilur : Beali miles, quoniam ipsi possidebunt nem. modumve desiderii, quoniam .quidetn donec
terram. Et vide, si non adversus secundi peccati perfecie habeat, perfecte desiderare noii pblesl;
vulnus secunda processerit medicina. Prima siqrii- sed nec et peifecte babere, donec perfecle deside-
dem post arigelicaepraevaricaiionis riiinam Eva pec- rei; sed mensuram accepturus est bonani.rit con-
cavit, inquietudiiiE' spirilus agilala, et inlerdicli Do- fertam, et coagitatam, et supereffluentem. Beuti aiii
luiiiicijugiihi suave, ei leve onus abjiciens; quoniam esurhtnf ei rdliunt justiliam, quoniam ipsi salura-
PATROL. CEXXXIII. 13
-159 -S. BERNARDl ABBATISCLARÊ-VALLENSIS - 460
buntur. Inurmiori palato cordis, et ariimaelangttenii A de Peiris islis, qui fiducialiler loquanlur Domino :
adhuc dura et insipida res videlur esse juslilia; sed Ecce nos reliquimus ornnia, el secuti sumus te?
qui gustaverunl, ecce ipsi sciunt quam Deatt sunt (Mallli. xix, 27.) Sed scfiplum esl jam iri Evangelio
qui esuriunt illam, qttoriiam ipsi salurabutilur. 0 "aeterno, in libro vitas scriptum est et sigriatum :
verpfelix etgloriosa satietas ! o sanclumconvivium! Beati misericordes, quoniamipst misericordiamcon-
b desiderabiles epulae! tibi nimirum anxietas nulla, sequentur. Jam vero, fralres, Adaecrudelitaieiii haec
niillum poterit esse faslidium, quoniam satieias senlenlia langit, qui videhatur prius uxorisiamore
Rumma, el sumriium inerit desiderium. Beati qui peccasse. Eece enim scimus, o Adam, qiiia bs de
csuriunl el siliunt justit'iam,iquoniam ipsi saturabun- ossibtts luis, et caro de carne tua est, et ejus aniore
lur. Jam vero hoc verbum adversus Ad_amprocedere peccasti. Yideamus nunc quantum diiigas eani. Ye-
credo, qui portionem quidem aliqjtam îdetur te- nit Dominus ignetim lenehs gladium in ullionem
•iiiiisse"justitise, in eo quod mrilieri compassus est; pra.varicationis: opporie te discriminipropterillam,
sed si esurisset "jusiiiiam, eurassel sine dubio red- efdic : Domine, mulier infirmior est, mulier seducla
dere quod debebat, non modo uxori, sed multo est: mea esl iniquilas, meum peccaium, in meso-
'magis Crealori. Debebat enim uxori cpmpassionem lum vindicla procedal. Sed non loquitur sic: Mulier,
mlique et disciplinam, tanquam inferiori. Caput B inquit, qttam dedisti mihi, dedii milti de ligno, et
enim inulieris vir (Eplies. v, 25). Debebal autem comedi (Gen. m, 12). O.perversitas! Pcenam pro ea
Deo obedieniiam atque sribjectionem. Sed quid pu- suscipcre rcfugis, et culpatn admiltere non recu-
lamus, fralres, quamplurimi usque hodie faclum sasti! Qtiomodo, proh dolor! omnia confudisli!
4ilud gravilei. dijudicant, et tamen insipienier imi- perniciose misericors, ubi severus esse debueras;
uantur? Indignantur adversusAdam, quod oliedierit et pernieiosius crudelis, ubi misericordiam impen-
voci uxoris suae, plus quam Dei; el ipsi quotidie ' dere oportebai? Nam delinquere pTopterillam nullo
•Evamsuam, carnem videlicet, audiunl plus quani riiodo, salisfacere vero proealibenli animo debuisli.
Beum.Fratres, si modo praesentem videremus Adam . Sic enim oporlet fieri, ffalres, ut nunquam propfer
in e.o articuloposltum, ascendentibus cogitationibus alium homo peccet, quod est justiti_e : el libenler
in cor ejusi coarctari inter precem uxoris, el prae- aliena peccala porlet, quotl. est misericordiae. Beati
cejiliim Creatoris^ nonne clamareriius adversus il- qui esuriunt el siliunt jusliliam, quoniam ipsi satura-
lum, dicenles : Cave tibi, miser, vide ne feceris; bunlur. Beali misericordes, quoniam ippi misericor-
scducta esl mulier, non acquiescas ei? Utquid ergo, diam consequentur. Sequilur: . ' < |
quolies apprehendit nos tenl&lio similis, non per- r 15. i3«al!imundo corde, quoniam ipsi Dtuttivtae-
suademus similiter nobis ipsis? Beali enim qui esu- burii. Beati jilane, et omnino beati, qui videbiint iu
riunl il siliunl jusiiliam, quoniam ipsi saturabun- quem desiderant angeli prospicere, qttem videre
iur. Sed qtiid potest esse omnis juslitia hos(ra vita aelerna e.st. Tibi dixit cor mintm, exquisivit le
coram Deb? Nonne juxta prophetam, velut pqnnus facies mea : faciem tuam, Domine, requiram (Psal.
menstruatm repulabitur (Isai. LXIV,6) et 1028 sl" xxvi, 8). Quid enim thihi esl in cmlo? el a ie quid
disiricle judicetur, inittsla invenielur omnis justilia volui super ierram ? Defecit caro riteaet cor meum,
noslra, et minus habens? Quid ergo de peccalis Deus cord.is mei, et tpars mea Deus in mterntim
erit, quando n6 ipsa quidem pro se poterit respon- (Psal. LXXII,23, 26). Quahdo adimplebis mela.lilia
dere justitia? Propierea obnixc-cum Propheta cla- cum vultti iuo?_Vaemihi ab immundilta cordis mei!
nianles : Non iitlres in judicium cum servo tuo, qua impedienle, necriurn mereor ad bealani illatn
Domine (Psal. CXLU,2), lola jhumilita.e ad miseri- visionem adniitti. !,Quaijta solliciludine, fralres,
scordiamrecurramus, quaesola potest salvareanimas qnanto siudio danda est opera, ut muridari jwssit
riostras, et sollicite pensemus quod sequituf:" oculus, quo videndus esl Deus? Et ego quidem tri-
12/Beali iniseiicbrdes, quoniam ipsi misericordiam plici sorde inquinari me senlio; concupisceniia
.consequenlur.Et allende, quemadmodum Zacchaeus ]Q carnis, el concupiscenlia gloii» temporalis, et prae-
breviler uno verbo utrumque complectitur, dicens: leriloTum conscienlia delictorum. Sunt enim in ani-
Dimidium bonorum meorum do pauperibus, et si ma inolus quidam ulrorumque desideriorum, quos
guempiam defraudavi, reddo quadruplum (Luc. xix, nec ralione, nec viribus exslinguere possum , quan-
8). Vides. quanltim esurit isle justiliam, cui non diu sum in lioc saeculo nequam, ct in corpoie
sufficit aequamensura reddere, nisi reddat quadru- niortis teneor alligatus- Attamen contra sordcs islas
plum. Misericordia quoqtie magna est, quod dimidium orationis oppono remediiim; et prppterea sicut oculi
borioruni suorum dat pauperibus. Yerumtamen non servortim in manihus dominofum suorum; ila pcnli _
silebo ego quod senlio. Laudero Domini loquelur os noslri ad Dominum Deuin rioslrum , donec iniserea-
meum': Domini plane, non yestrasn. NequC enim tur noslri, qui solus mundus est, ef potesl facere
vohis, sed nomini eius do gloriam. Zacchaeuscerie, mundum de imnmndo co.nceptum seminc. Sic ct
cujuslaus est in Evangelio, dimidiuin bonorum suo- contra peccali conscienliam remedium confessionis
-rum dedit pauperibus; sed ego multos Zacchaeos est iitslituium; et omnia in confessione lavantur.
hic videb, qtti nihil sibi ex omnibus reliquefe. Quis Ecce haec su.nl quaemundant 1029 oculum cordis,
itiilii scribet lioc Evangelium de Zacch_eisisiis, imo' oraiio el eonfessio. Porro beati mundo corde, quo-
*6i IN FESTO OMNILM SANCTORDM SERMOIL , m~
. ttiam ipsi Deum videbunt. Yidebunt quidem in finei A , lempus videfur esse,- nec virtus. Honpraltir nune
facie ad faciem; videbunl etiam nunc, sed per spe-• justilia magis quanlum in facie est: aut ntilli, aut
culumin aenigmale; et nunc coghoscunt ex parle, , paueipro ea sustirient persecuiionem. Felices la-
-perfecte postea cogniturl. Omnis enim in cujus con- men,- si qui suni, qttoniam. ipsprum est regntim
scientia clausum adbuc peccalum yivil, aut peccat. coelorum ,, ut. [alicis, ttbi] cos nemo persequatur.
in spe, el itasentit de Deo, tanquam si niinus eii ' Quod si muliiplex faerit tfibulatio, tunc quoque
peccata displiceant; aut peccat in desperatione,, muliiplicius exsultandum , non iniuentibus quae
immisericordem seniiens Deum. Quorum ulriques videntur incommoda ; sed praemia, quae non videri-
riierilo dicitur : Existimasli i.nique, quod ero luisi- lur. Quae enitn, videntur, temporalia. sunt; quae
milis (Psal. XLIX,21): quoniarh rieuter Deum videt;i aulem non videnlur, aeterna. Beaii, inquit, eritit
sed meniilur iniquitas.sibi, fbrmaris sibi idqluin proi cum vos oderinl hbmines, et cum separaverint vos,
eo qttodnonesl ipse. Beativero mundo corde, qiioniami et ejecerint, et dixerint omne, malum adversum vos
ijisi soli Derim vident, soli deeo.senliunlin bonilate: menlientes, propter me. Gaudeiein iltq die, et exsul-
sicut vere bontis est, ila utneirio bonussit nisi ipse. tale : ecce enim mefces veslra copiosa est in: cwlis,
-Beali mundo corde, quoniam ipsi Deum videburit. copiosior longe quam sit labor in lerris. Yerum-
Miseri proinde-Adam et Eva, qiui convefsi in verba "' tamen quid sibi vult, quod eadem promissio facta
malitiaead excusandas excusationes in peccatis, dum est paiiperjbus et martyribus, nisi quia vefe marty-
confessionis muiidaiionem fugiunt, immurido rema- rii genus pauperlas volunlaria est ? Bealus vir, ait
nent cordei et a facie Domiriiejiciuniur. Sequitur: Propheta, qui postaurum non abiit nec spefavil in
14-.Beati pacifici, quohiam filii Dei vocabunlur. lliesaurispecunim. Quis est hic, el laudabimus eum?
Merito filii riomine vocabuntur, qui filii opus imple- 1030 Fecit enim mirabiliain vila sua (Eccli. xxxi,
, verint. Ipseenim esl, per tjuem reconciliali pacem 8, 9). Quid mirabilius, aut quod martyrium.gravius
labemusadDeuni: ipse qui paeiiicavitin sariguine cst, quam inter epulas _.esurire, inter vestes multas
' suo
quaein ccelis sunt, et qriaestiper lerram, media- et pretiosas algerp, paupertale pfemi inier divilias,
tor Dei et honiinum, liomp Chrislus Jesus. Et at- quas offerf mtindus, quas ostentat malignus, quas
tende quemadmodum in lribus ijuidem prioribus desiderat nosler ipse appelitus ? An non merito
sibi ipsi reconcilialur' anima; in duobus quae sequun- coroiiahitur qui sic ceriaveril, mundurii abiiciens
tur, pfoximo; in sexlo, Deo; iri seplimo ctiain alios promillenlem , irfideris inimicum tentarileri), el,
reconciliat, lanquam recepius in gratiam Domini, quod gloripsius est, ,de semetipso iriumphans, el
et felici familiaritatedonatus.Nampauperlate, man- „. cruciligens concupiscentiam prurienlem ? Denique
suelttdine, flelu renovalur in aiiima similitudo quae- proplefea pauperibus pariter.et mariyribusTegtiuitt
dam el imago aelernitatis omtiia lempora comple- . coelorum pfomitiitur, quia paupertate quidem eini-
clehtis, dum pauperlale fulura merelur, maiisue- lur, sed in passione pro Chfisto absque omni di-
tudine sibi praesenlia vindicat," luctu pceniientiae lalione percipitur.
praeteriia quoque recuperat, sicut. scripium esl: SERMO II.
Recogitabo tibi omnes annos meos in amariludine De tlatu sanciorum anle resurrectionem.
animwmem(lsai. xxxvin,15).Porroiustilia et niise- i. Quia.Sanelorum omnium festivairi. hodie, di-
ricordia peffecte prbximo co.13eren.us,dum quidqu.id leclissiini, pmnique dignissimam, devolione memo-
nolumus nobisfieri.aliisnonfaciauiusperiustiiiam; riaiu celebramus, operaepreiium puto de communi
ei quaecunquevolumus ut faciarit nobis hbmines, et eorum felicitate, in qua beata jam reqtiie perfruun-
nos faciamusillis per misericordiain.Jani reconci- lur., et folura qliam praestoianliir '-consummalioiie,
liati nobis, reconciliatieliamproximp.fiduciali.terper adjnvante Spiritu sanclo sermonem facere charilali
munditiam cordis reconciliamur-Deo. Beati vero,. Vesira., ila sane, ut non opinionis jiropriae conje-
qui de sua reconciliatione non ingrali, et pro Ira- cluras, sed. diviribrum librbrmn sequar auclorita-
tribus suis pie sblliciti, eos quoijue, quanlum prae- D I tem ; ne propbelai-e videaf de corde meo, sed in-
valenl, el sibi, et Deo reconciliare laborant. Qtiibus nitar, qtioad potero , teslimoniis Scriplurarum.
enim laudibus dignum, quanto ampleclendum puias - Erit enim , praslaiile Domino , Iriplex sermonis
affecm fra(rem illum, qui sine querela conversans iittjus utiliias, quatenus agnita, vel.ex parte aliqtta,
in(br fraires, lola sollicitudine cavet, ne quid jfl eo felici relribul.ione sancforum, abundantiori deiiiceps
sit quod ab aliis porfari. pponeat; et quidquid IIJ^ solliciludine ipsorum inhaefere' vestigiis, ae fer-
aliis est onerosum, paiienlissime portai? qui singu- venliori. desiderio ad eoruni snspirare' consorlia,
iorum scandala sua repulal; qui. jcum Aposlolo lo- propensiori quoque devotione eorumdem nbs com-.
quitur: Quis scandalizaiur, et ego"non urpr? quis mendare patrociniis studeamus. Fideiis quippeser-
inftrmalur, el ego non infirmor? (IlCor: xi, 29.), , mo, etbmrii acceplione dignus, ut quos solemni
Beali pacifici, quoniam filii Dei vocabuniuf. Non veneralione prosequimur, eiiam simili conversa-
est enim Deus dissensionis, sedpacis: ideoque filios tione sequamur': quos beatissimos prsetlicanuis ,
pacis, Dei filios dignum estappellari. ad eorum bealiludiriem lola avidilale curraiiitts :
' 1S. Jam qtioque
nuae sequitur oclava bealitudo, inariy- qtiorum dcleclamur praconiis, sublevemur epruht
rum est rfajrogaliva : ctijus nbbis ioieranti» nec patrociniis. Nec saiie parum Triietudsia jnvenifur
mi S. BERNARDIABBATIS CLAR.-E-YALLENS1S , 404
inemon.a fesliva sanc(orum, ilahguorem, leporem, A ille i e( fortissjmus miles, cujus et paulo anle fecimus .
erroremque depellens*-. cum eorum intercessione mentionem 1 : Gloria nosirajtmc esl , testinionium
juvefur infirmilas naslra , consideralionc heaiilu- conscientimnostrm
( (Il.Cor.i, 12). Quod conscien
dinis excitetur negligenlia noslra, ignoranlia quo- , li:» 1 testimonium npn sic inlelligendum puio, lan-
que nostra ipsorum erudiatur exemplis. Propterea (quam jpsa sibi conscieniia altestetur. Nori enim
-cum perrecte eruditps yos ad iniilanda sanctorum < qui seipsunr coinmendal, ille probalus est, scd
vesligia, hodierna sancli Evangelii leciione, el ip- < quem Deus commeudat (IlCor.x, 18). Esl ergo
'
-sius Doriiini serpione non dubilem, erecta nimirum teslimonium conscientiae, in quo glorialur Appslo-
"
ante. oculps veslros scala, , per quam universus, lus, non quod' perhibeat conscientia, sed qubd lo- -
•quem hodie veneramur, sanctorum chorus ascendit; iquitur Spirifus verilalis Jn jpsa, iestimonium per-
-nec ignorem implorandis eorum suffragiis loitim .bibens .! spirilui noslro, quod filii Dei sumus (Rom.
spauIo minus noclis et diei hujus religiosa devolione •VHI, 16). Est enim lesiimonium coriscientiaenon
-lenipus expensum : jam de eoruin felicilate loqui pcrhibentis] , sed percipienlis.- Cuin enim veriias
•vel exiguum aliquid altentabo, quod donaverit.ipse, apjilaudil, cum justilia altestatur, Dci sine dubio
•q.uieos et magnificat jam et glorificat, quos vocavit commendantis.vox est, el Spirilus sancli lestimo-
,prius alque jtistificavit. . "° nium
. perhibeniis, ac si decerianti viriliiermilili-rex
. .2. Legimus in Propheta : Convertere, animamea, 'suus, pro cujus amore el honbre decertat, prope
iri requiem _ufl,m,quia Dominus benefecillibi; quia .'• assistens lael.usapplaudat, (audet forlia facta^ pro-
:eripuit animam meam de morte, oculos meos a la- xiniam '
'
clamitei esse victoriam, parata jam praer
tcrymis, pedes meos a lapsu (Psat. cxiv, 7, 8) ; et; mia, etcoronam pollicealur aeternam. In quo te-
-in alio psalmo ': Anima noslra sicul pdsser erepla jstimonio glorialur qUidem probatus et strenuus
•est rf«Jaqueo-venahiium (Psal,cxxiu, 7). Mttliaquo- jniles ; ;, riiiuime tamen quiescjt, sed tanlo iaciius
•que similia in^divinarum reperisse mih.ivideor serie viriliusque decertat. Itaque dum adhuc mililanl,
-Scripturarum verba bominum , qui liberatos sei gaudent i utique electi Dei, sed tanltijn de primiliis
•esse non sine nutlla. admiratione laelanlur, verba < Spiritus, qui et infirmitaiem eorum adjuvat virtule
;perfectaesecuriiaiis et felicilatis immensae, vocemi sua, et pusillanimilalem sua consolatur atlesia-
;gratiarurri actionis et laUiliae, quam pro meo sa- lione. Unde et is, de quo loquebamur; Aposlolus.:
pere liis qui luleas adbuc domos inhabitant, et in. Nonest, inquil, regnum Dei esca el polus, sed ju-
sudore vultus sui comedunt panem simm, pmninoi ;slitia, el pax, el gqudium in Spiritu sanclo (Rom.
'
jipn arbitror convenire. Quis enim eorum gloria-. xiv, 17).
;t)ilur caslum se liabere cor ? quis attdeat gloriarii^'. i_: Jam vero consummato niilitiae tempore gau-
«onlijtum esselaqueurn , liberalps pedes suos aL diurii habent sapcli eiiain in spirilu suo, donec.adr
lapsu, reclamanie iiimirum Apostolb, et dicenle:: yeniat dies illa, qua iniroire mereantur in. gaudium
Qui stat, videat tie cadat? (I Cor. x, 12.) Unde ett Dpmini sui, gaudium. habiluri et in ipso.corpore
de semeiipso : Infelix, inquit, ego homo, quis me>, suo. Sic enim habcmus in Psalmo : Signatum est
liberabil de cofpore moriis hujus? (Rom.vn, 24.) Ett super.nos lumen vultus tui, Domine ; dedisti twtitiam
alio in locp : Fralres,. inquit, ego me non arbilrorr in corde meo. Unde ? Plane ex his ,quaeseqnujtiur :
comprehendisse. Unum'autem,' qum relrosunl obli- A fruclu frumenli, vini et olei siii (Psal. iy,;7> 8).
tus, el in ea qum' anle me, sunt extenlus, seqtioradi Audivit enini ejusmodi anima vo.cemdicenlis : Daje
.palniam (Philipp. m, 15,"U), elc. 1031 Ilemque:: ei de fruclu manuum suarum, et laudent eam in
-Ego, ait, sic curro ,. non quasi in incerlum; sict portis opera ejus (Prov. xxxi, 51). Unde et Joannes
tfugno.non quasi aerem verberrins:sed casligo corpuss scribere iubelur in Apocalyjisi, qnoniam bcatimor-
meum et serviluli subjicio, ne forle cum aliis prw- lui qui.in, Dominoinoriunlur. Quar-e beaii ?. Amqdq
dicaverim, ipse reprobus efftciar (I Cof, ix, 26, 27). enim jam dicil Spirittts, ul requiescanl a laboribus
Ilaec plane tuba militiae.est, haec.verba ducis stre-- j.-^ suis (Apoc. xiv, 13). Unde et-in ipso de qtto jiaulo
nui forliter dimicaiuis. Nam superiora. quidem vi- anle loquebamur psalmo, eis quaesupra posuinuis
dentur polius triumpliantis, aut certe necduni qui- verbis adjiinctuiu est: J». pace in idipsum dormiqm
deni Iriumphanlis, sed cuin victoria jam redeunliss et requiescam (Psal. iv, 9). El de operibus habemus
depraelio, et futuram niagiii triumplii diem Iaetaacc in Apocalypsi : Opera enitn illorum sequuntur.illos
secura conscientia praestolanlis. . (Apoc. xiv, 15). Ad quid vero se.quu.ntur,:nlsi ut
5.. Quid enim loquiiur reversus de praelio fortiss laudenl eos iit portis ? Ad quid sequuittur, nisi ut
miles, servus fidelis? Converlerejatn, iiiquil, animaa muliiplicentur a fruclu eoru.tn, ei .accipierites (!e
mea, in requiem luam. Dum enim in corpore mortis ls fructii nianuum suarum, saginenlur vi.tuli, qups ex
Domino militares, nulla requifes erat, tttm pro la-i- prophelico testinionio, cum reaedjficabuiiiur. muri
hpre ceriaminis, iuni pro, periculo exitus adhucc Jerusalem, super aliare Doniini novimus impbnen-
incerli. Hinc excitabal lumultus tentationum, inde le dos ? (Psal. L, 20, 21 .),Inierim quippe s.ub altari eos
succumbeiidi metus, grayius sollicitahat. Habebat it esse, et rion supra, ipse nos.doceal,.cuius testimor
tamen, fratfes, etiani lunc gloriam miles Christi, i, nium credibile factum esl nimis,,qui, utscribit-in
licet requiem non iiaberet. Ait siquidem slreiuius is Apocalypsi, sub altari ipso eorum etiam voces
465 1N FESTO OMMUMSANCTORUMSERMO II. 466-
audivit (Apoc._vi, .9, 10). Adhuc ergo signatuni (69) A curii 1032 ^*"11" 1 suo* 1'iferim, inquanii conver-
esl super_eos lumen vultus Dominici.: etlicel.non i tuntur animaeillae in requiem suani, donec veriiafc
jilenanii habeni lamen laetiliam multani.in cordes dies, qua introire merearitiir in requiem Domini..
suo, donee venial dies illa,-jjua implebit eos laelitiai Adhuc laudant eas in porlis opera stia, 'dbnec ye-
(69) Id esl obsignaium,i nondiim reseialum ett viileant,ac post 'rcsu.rrectionen^, necdtim quidenr
manifesiiiiuiii, uii apparei liim ex consequeniibus,, omriiiio determinata est, nisi qtiod coiiciliuiriFlo-
luniex sermoiie i. n.im.'2, ubi ail animabus beato- rcniintim,' ctim uicil sanclorum animas perfecta frui
rtim ntinc solam conspieuam esse Christi hunranila-- felicitate, perfectipri iamen fruituras eum suis cor-
-lein, non ipsam (livinilaiem. Plura ejiismodi locai porilnis, poslqttarri rcs.tirrexetint, videri cuiqtiatn.
ocetirrent in Beriiardo, quibus ebruih vitletur acce-: possit ad Augustini senienliajn deflectere. Qu.amvis:
dere sPnle.nliae, qui docCnli anjnias juslorum pbstt hoc alii recfius tion de intenliori, sed exleitsior.i
hanc. vitan), anle generalem corporuiri rcsurreclio- beaiiludine putent esse jnlelligendum,'jiropler beati-
iieni et extiemum judicium, non admitli ad illami ,ludi-ieiii corporis, qtiaead piiorem, animae beatilu-
bealiiudinem quas'in Dei visione consislit;, sed in- dinem accedel". .-
lerim vefsaiiin quarfam felicilate -iuipcrfecia, qtiae i Eodemmodo verba S. "Bernardi intelligenda sunt..
doiorem quiiieiu. omnem exclutieiel, 'reli-igerium,, Tanlum enim negat animas sanclorum tain perfecte-
quielem, lucem.gaudium praestaiei, liomluin tameni nitnc videre Deuni, quatri visurae sint receptis cor—
eai-ttni- desjderiimi expleiet. Hoc doctiisse' ferunit „-, poribus. Nam hoc eum sentire prbbarit ista verba
Joannem XXII poniificem, er Parisiensibu.s tbeblo-- " seriri. 5de Oinnihus saneiis-, qtiibns sic carrieiri al-
gis idem mandasse docendum. Huic,' inquam, opi- loquilur : « Animae sanctae ie desideranl : ipsarum
nioni vifietur favere Bernanlus* .coinpluribus lpcis,, sine le.compleri laeliiia, .perfici gloria, consummari
qiiibtis hic simul .et semel aniidotum adhiherej beaiitutlb tioii potest. Adeo' siqnidem viget in iis.
lion abs re fiieiit. Nari), praeier verba citata, rursuss desideriiim hoc ifaiurale, til necduni iota earum
serm. 3'de Omiiibus sanclis, tres _facit anim.iriiniV affeclio libere pergal in Deum, sed conlrahatur-
sanciaruin stiiius ; primum, in corpore corruptibili;; quodaminodo, ei riigam'faciai, dum inclinatur desi-
secuiidiiiii, sine corpore; tertiuin, in beaiittitline» derio tui. J Et serm. 87 de Divers.:« A perfecta, t-
eons.iiiimaia : primuin, in Uibernachlis; secuitdum,, inquit,", s contemplatione divinilaiis quodammodo-
in airiis;.-ierlium, iti. dotno De"i,.in quam domumi relardanliir, dum adhuc resurreclionem sui corporiE.
negat eas sine coiporibus huraltiras.. Et serm, ii in fine saeculipraestolantur. i
dicit animas martyrum esse sub altaii, quia ^solum i Sic Berriardus Augustini senteniiam in ,ea re se-
vident Chrisli fniinanilatem; post corpoiiiri) auteini culus, quam et sequilur S. Thom. Bonaveril. Ri-
resurfeclioneni exaltamias esse siiper altare ad vi-- cbard. et Marsil. scribenles in dist. 49, i sent.
deniluin e)us divinitalem. Similis locus esl sermoiiea Tametsi.S. Tho.mas seiitentiam postea mularil. Nam-
•4in Detlicaiione Ecclesia;; et alibi. 1. 2, q. i, art. 5, apeiie docet, qupd resumplp cor-
-Porro' coniinunis sanctorum Patrum et Ecclesiae » porb beatitudo animae crescet nbn,. inlehsive',< sed
dociorum seulentia est, animas' -piorum corporibuss exiensiye.
solutas non modo jam ccelo, receptas esse, et cumi Gaeierumde statu animarum.sanctarum post hanc-
' Cbristo regnare, sed simpliciter beatas esse, -el Deij G C vitam, cerisei. prinjo Berriardus eas essein coelo, ut
conspectu friti. DeAiigustini circaliancquaestionemi clare testatur yaiiis in ldcis, maxiihe serm. 4de
semenlia yarie censent.Sunlqui puientillum de lbco3 Oninibussanciis, ubidistinguensinleriSinuiiTAbrahifi
aiiimarum justarjim baesisse ancipiteni, utrum.jamj et animarum beaiarum, dicit « illtim fuisse in lehe-s
in coelosint an alibi. Lib. De cura pro morluis ge- bris, hunc in luce mulla; in inferno illum, istuni iiiS
renda, eap. 5, Encii. cap. 108, Iib. .xn De Civitale3 ccelo... Secundo, t reccptsse iam.siolas singulas, sed
- Dei, cap. 9, et alibi, animas
juslorum cbliocal ini nondum duplices, » serm: 3. de Oinnibus >sanctis,
occultis sedibus, in secrelis el abdilis receplaculis. ubi explicans stolam uiramque,"« Slola, inquit,.
Tfact. -49in Joanneni,-inler ea quae prpmissa illis,, « priiiia, ipsa esl quani diximus;.feliciias el
et nondum praesliia, numeral vilam aeiernam cumi animarum : secunda vero, immortalitas etreqtiies, gioria.
angelis, et.lib. t Relraei., cap. 14 , dicit nieriloa corporum: i Teftio denique,...quod etiaiu fruantur
quaeri de sanctis hominibus jam defunclis, ulrumi visione diviua, sati.s aperte suam promit senienlianu
jpsi saliem dicendi sini jam in illa pbsspssione.eon-- ' variis in locis. Nam, lib. De diligendo Deo, circa.
sisiere, in yua sancios angelos esse non dnbitaiur... finehi dicit : « Martyres immersos esse immeriso,
Yide similia apud eiimdem. lib. xu deGenesi.ad'IiU.,.,_ pelago iBterni luminis, et luniinosaefeternitalis. i Ef'
cap. SS.llemin psal. xxxvi: <Poslhanc vitam,'»inepistola. ad fratTes de Hibernia dicit,: c Aiiimaiii
quit,«liondum eii.s ubi eruntsancti, quibus dicelur:: Malachiaenon jam in fide ambulare, sed in specie
t Venite.benedicii, s elc. Yide epist.,111 ad Foiiun.;.; regtiare. » Et sprmone^de eodem,.dicit: t Eum pari>
Tract. 53 et 111 in Joannefn; Expos. psal. LXXXV; ; glofia.et feliciuite regnare cuin angelis. » Serni. Wt-,
serm. 1 super psal.. XLVIII;lib^De spiritu et liliera,, j\ in die Palniarum, riuin. S, serm. 1 Peritecost., serm.
j 2,de
cap. 21^ Qtiibus locis significal pios nori admittendoss Ascens.; ilem seriii 6 in Cant. dicit quosdam
ad yisioneni beatiiicamânle exiremum jndiciuin. jam meruisse introduci in. Sancta sanctorutn, ubi
Yerum nonde Ioco,sed potius de siatu animarumD videanl faciem sianlis, id esl ciaritatem, incommu-
aiiibigerc Augiistinuin, siudiosus ejus lecior adver- labilis Dei. Siinilia qttaedam generaliter. de sancto-
let. Sensit quippe animas sanctorum videre (|riidem n rum animabus lestalur se'rm.4 et S de Omnibus
Detiin facie ad fjiciem, sed non ita perfecte quomotio.8, sanciiset de ObiluHumbetii, episU;98, n.,8, rursus
'videhuiii jiosiresurrectionem; idque piopterea,quod,\ episi. 266, et alibi saepitis'.Et baec quidem sententia
naliiralis earuni appelilus, quoferuntur erga corpiis, !, defmiia esi in. coucilio Floientino, ic quo Patres
nl.ei iuisuin uniantiif ipsumqne adminisli-enl, re-:- defmiere, « animas purgatas .iu coelum mox recipi,
inoretur eas, quomituis tota • intentione feranlur inH elinlueri clare ipsuiii Deuin irinum et. unuin; sicuti.
Deum, et proinde noudum perveiierint ad aequaliia- esl. » Cui accessit decreium concilii Tridentini,
tem aiigeloriun, qui 'nullo impediinento reiardanlurr sess. 25, asserentis « saricios cuiu Chrislo regnare,,
-tTtiomiiius ttsli feranlur in Deuni. IIoc ipsum tamCn n .et aeteiiiafelicitaie in ccelo frni. nVide Bened. Ju-
jion it.a sensit Augtistinus, ut id pro certo Ijaberet.,. stin. in epist. ad Philipp., cap. I, f 21,. iri ill'aveiba,
_N:im,licei.lih. xxii de Genesi ad lilt. id affirniare e Mihi.vivereChristus,est, et mori lucr.um, ubi observat
videatur, allainen. [jostea,. lib. i Uetract., cap. li,;, ex Chrysbstpmo; TJieophylaclo et. aliis, noii vere;
sigiiificat se arihuc dubiiare. Qiiaequidem, quaestio, i, pro lucro habendarii esseinoiiem, nisi staliui justft?^
aii; videlicei animas-bealorum ita.perfecte Deum nuncc ruiri animaead Dei coiispeclum e'velia*ulu.r.-.
m_ S. BERNARDIABBATIS CLAR^l-VALLENSlS : 468
niat, ciim erit unieuique laus a' Deo. Yidetis, fra- ,A cum exsurgerenl hominesin nos, forte yivos deglulis-
tres, quanta esl uiiilas Scripturaruui, quam uno sent nos. Torrentem pertransivit anima nostra, for-
sensu et eis.dem peneverbis de beatiiudine loquan- silan perlransisset anima noslra aquam intolerabi-
lur aniinarum. lem ; et addunl : Benediclus Dominus, qui nondedit
' 5. Jam vero nemo ex vobis
parva.n aliquam re- nos in caplionem dentibus eorum (Psal. cxxm, |l-6).
quiem, aul laeiitiam suspicetur eprum, qui ab omni S.ed ef yerba quae jam lempore suae resoluiionis
penitus molestia liberi recogilant annps suos in insfanie loquebalur Aposiolus, de eo in quo nunc
dulcedine animae suae ; Isetaniur pro diebus quibus feliciier reqttiescit slalu praesuhipla , videnlur et
liumiliati sunt, annis quibus viderunt mala ; ctim nunc ei mujto melius convenire : nune enini jam
jucunda admiratione et mira jucuuditale consi- seeure loquilur : Bonum cerlamen cerlavi, cursum
derant pericula quae evaserunt, labores quos per- consummavi , fideni servavi : de reliquo reposila
lulerunt, certamina qu_e vicerunt ; el prp liis esttnihi corona jusiitiw, quqnt reddel mihi Domi-
omnibus cerla et indubjtata fide e^speclijnl bea- nus iti iliuvfi,diem juslus judex (II Tim. iv, 7, 8).
tam spem, et adventum gloriae magni Dei ef Haec sunt, dicp vobis, fraires, Jiaecmodo sunl uni-
Salvatoris sui, qui resuscilabit et reformabit cor-: yersa sanctorum negblia, liic cibu.s, hic spmnus
poraeorum, configu.rala proprii cbrppris.clarilali. B eorum: et proplerea 1033 voluit Spiritus sanctus
6. Quanla esl felicilas eorum, quam immensa scribi. verba ea quae prolulimus, cKleraque similia,
laelitia ! qui nimirum triplici gaudio, de recorda- ut ex his aliquaienus iimoiesceret nobis status eoruro.
lione transaclae virtulis, de exhibitione praesentis, 8. Longe aliler .tamen afiiciuniur in hujusmodi
quielis, de eerla exspeclatipne futuraeconsumma-! niedilationibus, el multo amplius deleclaniur.quam.
tionis exsultant. Nam de fulura illa consummatione nosjra aut cogiiatio, capere, aut explicare queat
liabemus vocerii eorum in-fine ejijs psalmi, de quo, oralip. Audi enhn quomodo lahoret prophelal iu-
superius loquebamur. Dicunl enim singulae animae,. culcans,, et muliiplicans yerba, nec lamen sic digne
quibus jamdatum esl ad hanc requiem. pervenire : magnificare valens quo.d intendit. Quiim migna,
In pace in idipsum dormiarit el requiescam;•quoniam. inquit, muliiludo dujcedjnis lucn, Damjne, quam
tu, Domine, tingular.iter in s_pecqnslituisli nie. Sin- abscondisii limentibus te ! Quid. lameii addidil ?
gulariler, inquam, in spe, non jam infer spem et Perfecisti, inquit, eis qui sperant in_te, i)%eonspectu
inelum, ubi prius non slne solliciiudine et anxie.lale fiiiorum hqmhtum (Psal.xxx, 20). Esl ergo? mulli-
plurimafluctuabam. Sic et de praeseiili sanciorum ludo dulcedinis, quae abscpndila est, magna quideia
Tequiehabemus in alio psalriio scriplum: Converlere, et magiia vald.e, n.ecdum lamen perfecfa ; quoniam
unima mea, in requiein tuam, quia Domiqus bene- in manifesto perficietur, ripn in absconditp, iquando
fecit tibi. Bene, inquam, fecil, tjuam.vis necdum- non sub aliari requiescent sancli, sed super ihronos.
oplime. Denique audi quam bene : Quia eripuit (?ni-. tanquam iudices residebunt. Ad requiem. eniin
mam meam de morte, dculos meosa lacrymis, pedes exutaea corporibus animae. sanctae prol.inus admil-
meos a lapsu (Psgl. cxiv, 7, 8) : i.d est a peccalo, lunlur ; ad plenam autem gloriam regni non ita.
ornni et a peccati pcena, a limore qu.oq.ue et a pe- Jf e.exspectantjusti, ait Prophela, cum, adhuc deii-
riculo recidendi peniiu.s Iilieravit. Hoe estsuavis- nerelur in cusiodia corppris hujus, donec retribuas
simuni aniinae slratum, qup.d nullis jatri lavet aut mihi (Psal. c\vi, 8). Et vpx divina ad ani.map
riget Iacrymis, quando absterget Deus .omnem ctas corporuni sttorum resurrectionem Dagilariles ;
lacryntam ab oculis ejus. Hoc cubile, in qup jam Suslinete modicum tempus, donec impleatur nume-
npn compungilur, nec converlitur in aerumna sua, rus fralrum vestrorum (Apoc. vi, 11). Sed-.jam.
dtim co.nfigiiur spina. Exiit enjm de terra illa,' sermo claudendus est:'vbcant eniin nos missarum,
quae spinas ei et tribulos germinabat. IIoc plane adhuc celebran.da splemnia.-. Quod ergo.- restat
stralum animae/quod miniine jam versatur ih in- adhuc de eadem ma.teria, sermoni aileri reseryemus.
lirmitale ejus ; quoniam universa qriae iiifirmila- S^RMO III.
D'
lis erant; pariter transierunt. Ilaec esl, inquam, Quomodp aniritw sanctm erunt sine macula et ruga.
animae suavissima et saluberrima requies, con- i. Adverlislis, nisi fallor, ex ltis tjuaepraecedenie
scienliamunda, quieta, secura. Sitergobealicaniniai, sermone. sunt dicla, Ires esse sanciarum status
culcitra coiiscieniiae suaepuri.tas, sit capiiale tran- ajiimarum : primuni yidelicet' in corpore corrupii-
(jtiillitas, sit opertorium ejus securilas: ut in hoc inte- hili, secundum sine cprpore, te.rtium in coipore.
rim slratodprmiat deleclabiljier, feliciler requiescat. jam glprificaio. Primum in iniliiia, secunduiii iu
7. Jam vero de recordalipne transactae virlulis requie, (eflium in Iieatiludine cprisuinmaia ; pri-
habes in psalmo centesimo vicesinto terlio mani- inum dpnique in tabernaculis, .seciindum in atriis,
feste verba eorum, qusesuperiusquoqiiecommemo- leriiuinin tlojmoDei. Quam dileclqiaberngcula lua,
ravi. Considerant eni.tn et mulla_ cu.m. admiralione Dobtine virtutpm!. mujto. magjs tam^n afria concii-
recogilam, a quibus laqueis, quantisque, periculis piscihilia, secundum quod addjl: .Cqncupiscit et
divino meruerinl auxilip liberari, el exisjillantes in deficil. ariima meq in atria Domirti (Psal. LXXJUII,
Dominb dictinl: Nisi quia Dominus emt in riobis, 1,2). Sed quoniam in ipsis. (j.uoqu.eatriis npiinnlr
eiicalnnnc Israel, nisi qttia ,Dominiis er.nt iti nobis, lus; ut andis, defeetus est, beati pnuiiuo qiti. lia-_
469 M FESTO OMNIUMSANGTORUM'SERMOIII. 4J70
bitani in. domo ttta., Dpmtne.. Laetatus sum plane A dilalalur penitus. ut nee- rainima auidem ruga in-
in hisq.uae dicla sunt mibi, fratres, quoniam in vei-iiatur in ea : lunc sine dubio; quando jam se-
doinum Domini ibinius. Quod si quaerilis, unde id quenliir Agnum quocunque ierit. Yeie enim exlentii
lam fiducialiter praesumam : inde sine dubio, qupd et dilatari necesse est animas, quibus ulique spquen-
jam inulti ex nobis in atriis stent, exspeclanles dus est Agnus.Qttoenim vadil? Allingit profecto a fine
donec recipianl corpora sua,. donec iinpleatur usqne ad fineni fprtjjer, et disponit omnia sttayiler.
.numerus fralrum.In illam enim beatissimam domum 5. Yis adhuc nosse quo eal Agnus, et quo necesse
nec sine nohis intrahunl, nec sinexprporibus. suis, liabeant bealae animae..sequi,eum? In omnibus re-
id.est necsancli sine plebe.nec spifilus sine carne. quiemquwsivi(Eceli, xxiv,ll). Haecesiplane requies
Keque enim praeslari decet integram beaiitudinem, . Domini, non intercisa, nott circa aliquid cerlum re-
.donec sil bomo inleger cui delur ;-nec peFfeclione stricta; qttoniam in omnibtis gaudel, in omnibus
.donari Ecclesiam imperfectam. Propterea cum rc- -deleclaiur, in omnibus requiem quaerit, et inve-
surrectionem expelerenl corporum ,. sictit priore riit. Nam el bona ei placenl in seipsis, et delecla-;
•sernione jam diximus, acceperunt divinum respon- tur nibilominiis bona ordinalione malorum. Diligit
sum, dicens : Sustinete modicum tempus, donec'•' misericordiam et iudicium : nec modo in bonoram
.compleatur numerus fratrtim veslrorum (Apoc. vi, " gloria sibi coriiplacet, sed in ipsis quoque, utppte
,11). Acceperun.t tamen jam singulas slolas; sed. justis, suppliciis impiorum. Quid ergo? putasne, po-
noh vestieniur dujilicibus, donec vesliamur-el nos : teril-humana anima in hoc gaudium Doininisui,: et.
. quomodo de palriarchis et de prophetis ait Aposto- in hanc ejus requiem intrare, ut el ipsa quoque in-
lus :"Deo melius dliqmdprovidenlepro nobis, ut non omnibus.delecleluF; nec aliqua jam privala affec-
sine nobis consummarentur (Hebr.xi, i(i). Slola lione contrahatur in rugam,.sed transeai in affectum
enim prima-ipsa est, quam diximus;' felicitas et: ^quenidam generalein alque divinum? Polerit sine-
•requjes animarum : secunda vero immorlalitas et< dubio, si fidelis inveniatur super pauca,. quaeaccepit.
.gloija corporum. Unde el dicunt: Vindica, Domine, militiae suae lempore, id esl, super atius, supeE;
sanguinem sanctorum luorum qui effusus esi (Apoc. sensus, super appelilus suos, quos suscppit regen*
-vi, 10), non lanquam vindictae cupidi, nec de pro- dos, ul in his probetur, quam fidelis sit Domino suo;.
:priaeultionis zelo.; sed.ex desiderio resurreciionis Sciat igitur servus Chrisli vas suum possidere in-
et glofificationis corporum suorum, q.uam nimirum sanctificatione,- glorilicetet portet;Deum in corpore
tistjue' in dieni judicii difiereiid.amesse nori dubilant. stto : nec dubium quiirfidelem in modico servum su-
2. __Sedutide hoc tibi, o misera caro, o foeda, o Q p pra multa consliiuat Dominus liberalis ef dives. Su-
fpiida, unde tibi lioc?. Animaesarfclae, quas propria pra mulia jilane, quoniam constiluet eum dominum
Dcus .insiguivii imagine, te desiderant; quas re- domus sttae, et principem omnis possessionis suae.,
• deniii projuio satigttiiie, le exspecianl ;.el ipsarum
Neque id vobis incredibile videatur,.fratres ,,tan--
_sine le complcri 1034 IseLitia,perfici gloria, con- quam a meipso id loquar _.quonianTYerilas, ipsa
sumiuari beatiiudo non potest.. Adeo siqttidem viget manifesteid pollicetur, cujus.de promissione oiniii-j
in eis desiderium lioc naiurale, ut necdum iota rio dubilare non licel. Beatus,ml, servits.Ule, quem
:earumiiffecliolibere pergat fn Deum, sed.contralta- cum venerit Dominus ejits, invenerit sicfaeienlem.
lur quodam modo, el rtigam facial, dum iuclinantur' Amen dico. vobis, quoniam. super oinnia bona sua
• desiderio lui. Untle et bealus Joannes,qui niulla constiluel euin (Malth. xxiv, i6, 47). Tunc enim fi-
uobis de eo sialu, in. quofeliciter beatae animaere- delis sevvus conslituitur sttper omnia bona Domiiti
qtiiescitnl,. per Sjiiritum. reseravit : Sine macula, sui, cum in gaudium ejus meretur ihtrare, et cum
inquil, sunl ante thronum Dei (Apoc. xiv, 5).. Sinei eo deinceps laetari in univereis, in ctinctis gaudere,
macula, inquam,. sed jiecdum sine ruga ;. doneci in omnibus delectari. Elenim qui adltmret Deo,
:veniat dies, cum sibi gjoriosam Cbiistus exhibebit Apostolo teste, unus cnm eo sphitus efftcitur(1 Cor.
•Ecclesiam, non habentem maculam, neque rugam. n.vi, 17); el voluntas ejus.omnino divinae adhaereiis
JJ'
•lnhis namquequi adhuc mililai.il,. nec siiie macula voluntati fii.una cum ea, uf nihilgam, quod contrai
..'quidem Ecclesia est ;. quoniant. nemo inundus !ai eam sit, inveuiatur.in, omnibus creaturis;.sed uni-
sorde, nec infans, cujus est.unius diei vila super.. versafianl, vel niagis maneanl pro.eius arbi.lrio. •
;lerr.am : quain...uliqti.e vilam bealns .J.ob iniiiiiami - i. Ilaec estergo beata spes, quam exspeclanl ani-
_esse lestatur (Job vn, 1). In his .vero qui subi mae sanclae : el.licel in gratiaruiri actione versentur
lallareDomini requiescunl,'jain.quidem sine macula proea felicitate, in.qua ianirequiescuiit; adbuc la-
eslEcdesia, sicui habes in psalmo.: Domine, quis.i. .iiien brani eiclamant.ad: DeuniijjTQeaconsumma-
ihabitabit in tabernacuio luo? aut quis. requiesceLin,i. • tione, quam pTffistolaniuTitjnde qtiemadmodum"sine
monte sancio luo ? Qui ingredilur, juquii,. shtej macula quidein veiusiatis ,.spd.,non sine ruga con-
•macula (Psal. xiy, 1,2). Hic ergo requiescet ini 'tracliouiseas diximus esse; sic adgraliaruni aclio-
nionie Domini, qui- irigfediiiir sihe macula : quii nem jam pervenisse videntiir,; sed necdum ad vpcein
vero ftierit sine ruga, ex-a.llabitur.supra moiitem. JaudiS';qUoiiiainperfectum"____.Q35 perfeclos laiidai'8
Sed si vis scire quando erunl sine ruga animic! decei, ut laudetur cum haereditatesua, quando jatit-
saneiae, qtiando exiendeiitur cccli sicut. pellis, quaei et ipsi laudabuni eum, et erit unicuique laris aÛegt..
m S. 1BERNARDlABBATISCLARJE-YALLENSIS 1%
Uride et Propheta signanter futuri lernporis verbo A & cessus: sed providerat eis Dominusininfernolpso(70)
risus videtur: Eeali, inquie.ns, qui habitantin domo locum quietis et refiigerii, chaps maginimfiriuansiii-
tua, Doinine; iri swcula swfulorum laudqbunt le fer sancias illas animas, et aiiimasinipioritni.Quainvis
(PsaL LXXXIII,S).Nam et beatus Joannes in App- pnim utraeque in lenehris essent, noii utra;qtie erant
"calypsi non vocem laudis, sed polius vocem precis in poenis; sed cniciabantur impii, jttsli vero conso-
autlivil. Sic enim habes : Sub ailare Dei audivi voces labanlur. Quodaulem.in tenebris essenl, heaii Joh
occisorum. Quas voces? Vindicq, Domine, sanguinem teslimonio didicimus, qtti se quoque in locurriiene-
sanctorum tuorum qui effususesl (Apbc. vi, 10). Yox brosum et operlum raprlis caligine perbibebat ilu-
non laudis pst isla. Sed qnousque a longp rum (Job x, 21). Hunc ergo locum, obseuruin qtii-
'precis,
circumdamus altare islud,'el veremur accedere? derii, sed qriielum , sinum AbrabaeDominus vocat:
Desiderat.nisi fallor, charitas veslra audire sacra- pro eo, ut arbilror, quod in fide et exspeclalione
ir.enlum aitaris hujus, ei sacrum secretumque nosse quiesceret Salvaipris. Abrahae eiiimfides lam mani-
iriysierium. Sed quis ego sum, qui saiietorum cubir feste probata est, et approbala, ul primus ipse fuiu-
culum fatile audeam lemerarius perscrutalor irrum- ra? incarpalioiiis Cbrisii meruisset accipere promis-
'pere? Quasi verp non legerim sprutalorem majesla- sionem. In hunc ergo locum 1036 Salyator
lis opprimendum a gloria (Prqv. xxv, 27). Yerum- B ] descendens, contrivitporlas aereas, et vecies ferreos
tairien paugeinus liic, si placet, hodie si forle pul?!- !-
confregit, eductosque vinctps de donip carceris, se-
sanlibus nohis aperire dignentur mysterium altaris dentes quidem , hoe esuquiescenies, sed in leriebris
illius inliabitalrice.s animae.$anclae,non nostro meet umbra mortis,jam tunc quidem §ub altare'Dei
rilo sane, sed propiereum qui dilexil nos, et lavit collocavit, abspondens eos iii labernaculo suo in die
nos a peccaiis nostris in sanguine suo : agncscenles . malorum, et prolcgens eps in abscondilp labernacnli
et nos icler cive.s et' domesticps Dei, nec lanquani sui, donec venial tempus, quo procedaiit compleio
hospites et advenas a secrela iliz habilatipne cen- jam numero fratrum, et percipiant regnum, qiiod eis.
seant prppulsandos. paratum est ab origine muiidi. Jam yero sicubi fprles
SERMO IY. pracsens quoque sanciorum iequies Abrahae sinus
De sinu Abrqhm, el altari sub quo sanctorum animqs vocatur (70'), cerlum esl d.eEvangeliobanc- inole-
beatus Joannes audiyit, el sepiem pqnibus, ex qui- visse consuetudinein : licet iieminem oporleal dubi-
lius tdtidem sportceremansisse legunlur. tarC, longe aliunt hunc sinum esse, quam illum':
i. Cum de allari illo ppelesli, sub quo bealtis quippe cum ille in tenebris , hic in luce multa; ii^
Joanries sanctorum yPces audivii (Apoc.yi, 9, 10), _ inferno ille fuerit, isie in cpelo. Non SricongTueta-
sermo incidisset, dislulimus, sicul nieminisse afbi-, meri eliam nunc dictum yidelur palriarchajûmii.lios
tror cliarilatem yestram, ut oratione praemissa se- palernum in sinum recipi, cum ad eoruirTcpiisoiiium
curior nobis ad lamsacrum secrelumquc cubiculuni ab hoc saeculoiransire niereniur [ulias, nieruerinl].
pateret aceessus. Tempus est, uljam dicamits^juod 2. Porro altare ipsum, de qup nobis habendus est
de ep nobis senlire dauim est, sine. praejudicip sermo, ego pro meosapere niliil aliud arbiiror esse,
sane, si cui forte aliter fueril reyelatum. Illud ergo qpamcorpus jpsum Do.miniSalvatoris(71).Credo ati-,
primum moyere potesl, quid sibj yelit, quod beatus tem quod et egp super bpc sensu.mejus Iiîbeam,prae-
Jbahnes sub al(ar.e Dei audisst se periiibet sancla- ssrtim.cum audiameiim in Eyangelioprpmitienieiii:
runi voces animaram, cum.Salvalor in Eyangelip de. Ubicunque fuerh corpus, illuc congregabuntur et.
Lazari anima lpquens, hpn sub altare. Dei, sed in aquiiw (Luc. xvn, 57). Iitlerim ergo.sub Chrisiihu-
sinum Abrahae dicat eam ab angelis depprtatani -rnanitale feliciter sancti [alias, felices animae]
(Luc. xyi, ___!). Nam et sanclus Jpb, ul apparet, ne^? quiesciint, in quam liimirum desideranl etiam angeli
quaquam ad altare Dei ausus esl aspjrare, cum di- ipsi prospicere, donec yenial lempus, quando !jarii
ceret: Quis milii hoc.tribuat, u.t in infernq protegas npn sul) allari collocentur,, sed exaltenlur super al-
me, et abscbndas me , dqijec perlranseal furor tuus, j) j lare. Sed quid dixi? riunquid humanilalis .Cliristi
el conslituas milii lenipus, in quq recorderis mei ? (Job. gloriam, non dicam Iiominum, sed vel angelprum
xiv, 15.) Sed jam:veneral lempus, fralres, illud,qnpd assequi polerit qtiis, nedum superare? Quonain igi-
beatus Job poslulabat, jam recordandi lenipus, jam , lur tiiodb sttper altare dixerim exallandps eos; qui
venerat leinpus miserendi, quando sanclorum voces nunc sub altare quiescunl? Yisione iitique pt con-
sub al.tareDeibeatus JpaKnesaudivit, Donecenim ve- tempiatipne, non pnelatione. Oslentletenitn riobis
niret de.sideralus ille,-quisanguinesuo deleret cbi- Filius, ui pollieiiijts est, semetipsum (Joa«. xiv, 21-)',
rograpluim damn.alionjsnoslrae,et Jlammeumexslin-. non in forma servi, sed in IôrmaDei. Oslendeteiiam
guens gladium, aperirel credenlibus regna ctelorum; nobis Patrem et Spirilum sancium, sine qua nimi-
tiullus omnino cuiquam sanctorum ad ea.patebal-ac- rum visipne.nihil sufficerel nobis; quoniam haecest
\70) Huic sententiae adversalur Angustinus in lib. sideralione. num,. 9.
Xii de Genesi ad Iilt. cap. 55,num. 65, ubi pulat ati- (71)HaecBernaTdiiioiiabsolutadefinilio,sedopinio
tiqups. jusios iitmquam , inferis fuisse deienlos, et ., est, ul patet ex nnm. 1, ubi itl dictutn, vult. aceipi
, infer.oruiiiappellationem' in' Scripturjsnon
" competcre sine praejudicio sane, sr cui foiie aliter fuerit reve-
nisi_iocoSic poanarum. lattim. Lege praefalionem ad htinc tomum nirm. 20, "'
p0*) BCrnardus ipse vocat in Iib. v de Con- C121. r
475 IN FESTO OMNIUMSANCTORUMSERMOIY. ' IU
vila 5-terna, ut cognoscamus Patrem verum Deum,., A quaritumcunque proliciat qtiis inielligendo conspi-
el quem misit Jesum Chrislum (Joan. xvn, 5), et in cere, quam potentissime, quam prudentissime,
eis, quod non est dubirim,.etiam Spiriliim utriusqne. "quam beriignissiine maieslas aeterna omnia feceril,
Transicns quippe niitiislrabil nohis, nbvas uliqtte, cuncla regat, ordincl univcrsa; pforsus moilicum
"et usque ad lempus illud nobis penilus inexpertas• ab eo quod esi comprehendil.' Yeniet autem, qtiantio
delicias manifestae suae conlemplationis. Uride et janr, nt in pr;ecedenii sernione diximus j-sequemur
bealus Joannes in Epislolii sua : Nunc, inquil, filii Agiittmquoctinque ieril,- et in omnibus conseqnemur
Dei sumus, sed nondum apparuit quid erhnus; el aidr creaiuris, ul in omiiibus gaudeamtts, qiiotl est gau-
dit : Scimus autem quoniam cum apparuerit, similes dium Domini Dei nostri. Gaudeamus sane in omnl-
ei erimus, qitia videbitnuseum siculi est (I Joan. iu, bus, sed noii aliunde quanrde ipsp, sicul et ipse nou
2). Atidi deniqiie sponsairi in Canlico canticorum fi? aliis fruitur, sed seiuetjpso.
ducialiler loqueiiiem, et spe quidem jam super afr 6. Jani vero quemadmodtim in nobis habendus
lare locatam. Lwva ejus, haud dubium quin sponsi, si.l, cl hoc vel ex parte possumus cogitaie. Cbnstat :
sub capile meo, et dextera illius amplexabitur met enim aniiriarum triplicem esse naturam. Undeet sa^
(Cant. ii, 6). Transcendil ettim beala atiima Clirisli pientes mundi hujus aniniam humanam, ralionalem;
incarnalionem ei humanilalem, quae pimiruni laeva. B 1 irascibileni, concupiscibilemesse tradiderunt: quam
ejus jure vociilur; ut divinilalem ejus et majeslaiemi ulique iripljcem vim antmaeipsa quoqtie nalura et
ejus, quam rion incongrue dexteram nominal, sublir quolidiaria experimeiila rips doceni. Porro quemad-
nuus coritempleiuf. riiodum circa rationale noslrum. elscientia, el igno-
-" 5.
Tripliciler enim, fralres, in aelerna illa el per- ranlia consial,ianquam habilus el privalib : sic et
fecla beatiludine frueiiiur Deo , videnles eum in om? eirca cbncttjjiscibile, desiderittm el contempius : et
nibus creaturis, habenles eum in nobis ipsis, et: pirca id qubd diciiur irascihile, etlaeliiia pariier, et
(qtiod his omnibns ineffabiliter iucundius sit atquei ira versalur. Implebit ergo Deus rationale noslrum
bealius) ipsam quoque cognoscenles in semelipsa! lnce sapientiae, ita ul peuilus nobis nibil desil iu
Trinilalem, ei gloriam illaih sine ulio aenigritalei ulla scientia. Implehil.concupiscibile noslrum fonte
niundo cordis oculo conlemplautes. In hoc enimi iusliliae, ul omnino desideremus eam, el ea penilus
erit vila aetenja et perfecla, rit cognoscamus Palrein,, repleamur, sicul scriptmn est: Beati qui esuriunl et
pl Filium ctim sancto Spiritu, et videamus Detimi iiiiunl juslitiam, quoniam ipsi salurabunlur (Matlh.
sicuti est: id esl, non ntodOsicul inesl nobis videli- v, 6). Nulla eniin alia res implere poi.es.tdesiderium
cet, aulcaeleris creaiuris, sed slcut psf iri semclipsQ.. aniinae , itulla alia praeler juslitiam beaiificare ani-
pnde duo illa velut circumjacenlia esse videntur mam polesi. Cum ergo repleyeril Deus conctipisci-
quae praedmmus, et quasi cotiex tritici : luec veroi Jiile noslrum justilia ; qtiidquid respuere debet ahi-
cognitio, sttmnia beatiludinis, iritici nieilulla, adeps; ina , resjiuei; quidquid debel coucupiscere , concu-
frumenii, quo nimirum civitas saiicta Jerusalem sa-r: piscei : el ex pninibus id magis appeiet; quod magis
tiatur (Psal. CXLVII , 14). Yerum qtiam fnagna estl (uefit appelendum, ,Meiito*denique concupiscibili_
Leatiiudo illa, tam abscoudila esl ab oculis noslris; npslro jusfuiamaUribuimus, ex qtio riitnirum aut
quoniam nec ociilu.svidit, nec auris audiyil, nec ini jtisti, aut injusti rejiulanuir. Jam vero quod dicitur
cor 1037 bpminis ascendit, qtianlaclarilas, quantaL in hbbis irascibjle, cum repleverit illud Deus, per-
sdavilas, quanta iucunditas maneal nosin illa co- fecla eril in nobis Iranquijlilas, et in sumniam ju-
gnitione. Pax Dei esl illa, quae exsuperal omnemi cundilatem atqiie laeliliam replcbitiitir pace divina.
inlellecliim; quanto magis omnem sermonem no- El vide si non eiiam in hjs Iribus perfecla, quantum
strum? Quod ergo nulli daiiun esl experiri, nullus; sarie ad aniniam speclat, pealjludo consistil: quando
conelur effari. Mensuram, ait Dominus, plenam , et: scienlia jam non infiabit propler jusliliam; jam' non
conferlam, el coagilalam, el supereffluenlemdabunl in! ebritristabit propler la_titiairi, ul cesset prbverbium
sinus vestros,{Luc. vi, 58). Plenam universitale cfea-. jj illud : Qui qpponit scienliam, apponit el dotorem
turarum, confertam in interiore bominenosiro, cO-. - (Eccle. i,18): quando juslilia ncc iiidiscrela erit
gitalam in extejiore, superefflueniem in Deo ipso. propter scieiitiani; nec otterosapropter laetiliam:
lbi cumnlus felicitatis, ibi supereminens gloria , ibii quando laeliiia nec inepla [alias, su.specla]eritpro-
siiperefHuensbeatiiutlp, pter sclenliam , n^c imptira propiei-justitiam.
i. Nam quomotio videudus sit in creiiluris, qtto- 6. Sed iii his onuiibus niliil adliuc exterior homo
modo in nobis habendtis, possumus vel ex pariei nosier accepit. Ipsi eigo, ut inhabiieigloria eiiam in
conjicere, ex ipsis iiimirujn, quas accepimus jam, i terra noslra (Psul. LXXXJV, 10), ei juxiaaliuin pro-
primiiiis spirilus. Cognilio aulem illa omnino adhuc_ phelam replealur maiestate Domini omnis terra
nobis incognila esl: mirabilis facta est; conforlalai (Isai. vi, 5), qiiattipr sjini quaerenda,quem nimirum
est, ui non possimus ad eam. At verb qiiemadmo- consiat ex elementis.quatuor esse compaclum. Nec
dum in creaturis videndus sil, possiimus aliquaieiiits. iuireris quod pluribus indigere videlurqui miserior-
inlelligere, nimiium cum et modo videaluriii ipsis : esl, cum et in psalmo iegeris, dicenle Prophela : Si-
tindeeiphilosopbi, Aposlolo leste.per ea quajfaciai tivit in le anima mea, quam mullipliciter iibi caro.
|uiit, Dei invisibilia c.onspcxeie(Rom. i, 20). Verumi, med! (Psdl. LXII,2.) IJabeaf ergo lerra nbstra immor-
475 S. BERNARDIABBATISCLARJE-YALLENSIS 470
talilacem 1038»be jam timeat denuo se m pulve- A . et eelehri.talis. Neqtte euim. tanquam frtunipnaiues
rem redigendam. Resurgens enim corpus nostrum Iionorari posse videntiir, qui. njinq.uam pugnasse
jam iion moritur, mors illi ulira non dpmiriabjlur. iioscuntur.Aliter lamen Iionorandi suninimiseliam
Sed quid proderit, si forte contingat in aeternum yi- ipsi, tanquam amici fui, Deus, cujus nimiruui voluu-
vere in miseriis et aerumnis passibiliialis hujus, qua tali semper adlia_ser;uni, lanla utique feliciiate,
nimiruin incessanter conuptibile hoc corpus affligi- quanla facilitate. Nisi forte in eo pugnasse.credun-
lur; el si non semel, utique semper moritur? Habeat lur^quod peccantibus aliis viriliter persliterunt, non
cerleeliam aliquandoomnimodam impassibililatem. abeuiues. in concilio inipiorum, sed singuli quique
Ab humoribus enim inordinalis causas aiuiil proce- dicentes : Mihi aulem adhwrere Dea. b.onum est
dere passionum. Sed jam desiderat corpus nostrum (Psal. LXXII,28). Celehranda ergo in. eis gralia
etiamlevitalem, secundum ealri nimirum quam ha- p,raevenieiisin beriedictione dulcedinis;!. horioranda
bet ex aere poiiionem., ne vel ipsb oncre sil mole- benignitas Dei, -non ad poenilenliam adducens, sed
slum. Tanla.itaque fulura credenda est corporum ab.ducens, ab omnibus, quibus poenilentiadeberelur.;
levitas et agilitas beatorum , ul possint,-si velint, non eripieiisa tenialione, seiia tentationeconservans.
absque omni moraseu difficultate ipsam quoque co-, " 2. Aliud sanein. his sanclitatis genus, et proprio
gitaiionum iioslraTum sequi ad otmiia velocilaiem. mpdo videbituE honorandum, qui. venerur.t ex, ma-r
Quid ultra.deest ad peffectam corp.orisbeaiiludiriem? gna ijibulatione,, et dealbaverunt slolas.suas iri san-
Sola utique pulchritudo. Ilanc perfe.ctissimamhabi^ guine 103^; A8rii (Apoc. vu, ii)_: qui ppstmultos
turi, non immerito possumus altribuere ei parti, agones jam nunclriuinphantincoelis.coronalij quo--
,'quamhabemus ab igne. Salvatorem enim exspecla- niam legiiiiiie-ceriayerutu. Estne adhuc sanctorum
\tnus, ul ail Apostolus, qui reformabii corpus ltutniit- aliquod 'terfium genus? Est, sed occultum. ! Sunt
tatis noslrw, configuralum corpori clarilalis suw enim sancli.qui adhtic miliiant,. adhuc pugnanl;
'
'{Pliilipp. iti, 20, 21), exliibens quod pollicitus esl, curr.nnt adbuc, necdum compr.ehenderunt. Temerar-
Jquoniani fulgebunljusti sicut sol in regno Patris eo- rie forsltan hujusmodi videar dicfire.san.clos,; sed
rtim (Matth. xm, io). Sic ergo replebil animas no-r lamen novi.unum.ex liis nori veritum, dicere.iDeo :
'stras Deus, ciiin perfecta in eis scientia fuerii, Ciisiodi ahimam meam, quoniam sanclus.sum (Psql.
perfecta juslilia, pe.rfecla laetilia. Sic replebilur ma- LXXXV, 2).~Sic et Aposlolus, divinorum conscius.sc--
jesiaie ejus oninis lerra, cum fuerit corptis incorru- creior.um,.e'videntius ail: Sciintis quonianidUigenti-r
ptibile, impassibile, agile, config.uralum deniqne bus Deum.omniacoqperanlur in bonum, his qfi_ise-r
corpori claritalis suas. El vidc ne forie isti sint secundum propositum voculi sunt sancli.(Rotn., vin,.
^
plem panes, quibus,quaiuorhomin.um millia Salvaior 2S). Haecnimirum diversilas appellaiionis.injiomitie-
legiiur sadasse, e quibus ejusdem numeri sporlas. sanciilatis, ht alii quidem jam secundum consum--
plehas apostoli.reservandas siistulertinl (Matih, xv, matioiiem saneti yocenlur, alii juxla s.olam »dhuc.
32, 58). Nunc enim reficimtir panibus istis,. cum \u- pra;destinalioneni. Latet ergo hujusmedi sanelitas-.
cunda.medilaiionebeatam spem ruminanius ::donec peiies. Deum; clausa est, et clause qitodairimodd.
[yeniat, cum jam.nori de spe, sbd de re ipsa el exhi- celcbratur.,Siquidem nescil homo, utrum amore,.
ibitione gaudenles, quasi pIerias!sporlas re.eipere pro an otlio dignus sit; sed in fulurum omnia reservanr
panibus singulis mereamur. ' turincerta (Eccle, ix, 1, 2). Sil ergo islorum cele-
SERMO.V. . britas saiiclorum in 'corde Dei; quoniam novit DomiT
1; Fesliva nobis esl dies,- et inter praecipuasso.- nus qui sunt ejus, et ipse scit qttos elegeril a prin-
leinnitates hodierna solemnitas numeratur.. Quid cijrio. Siletianiitpud adminislraiorios illos spirilus,
•
ergo dicimus? cujits aposloli, cujtis. mariyris, cujus' quiinilttinlur in ministerium propter eos qui haere-
sancti?.Non uiiius alicujus singulaiileii, ,sedpariter ditatem capieni, saiutis : nos in vita sua laudare
universoruin. Omnes siquidem noviirius fesiivitalem . hoininem prohibemur. Quomodo . namque secura
Omnium Sanciorum dici, et esse, q.uam hodie cele- JJ Iaudalio, ubi.nec ipsa vilasecura t.Non coronabitur
:bramus. Omnium, inquani, sive CEelesiium, sive nisi qui legitime. cerlaveril, ait lubailla coelestis
jterresiriuui. Sunl eniin sancti de ccelo.ei sunt (11 Tim.. H, 5). Et Iegem certaminis ab ore ipsius
saiicli Je terra • itemqtte eorum qtii de lerra sunt, legislaloris ausculta : .'Qttipefseveraverit.usquein fi-.
qtiidam adhuc in terra,, aliqui jam in eo_lo_.Cele- nem, Itic salyus eril(Maiih. x, 22). JSescis quis sit
hrattirergo festivitas pmnium jhorum comniuniier, perseveradirus, nescisiquis.sil.legilime certauirus,
sed forsilan non unifornJiter. ! Neque hoc mirum, nescis quis coronam sit a,ccepturus_... i j
ctini non sit ne jpsa quidem sanclitas omnium uui- , 5. Illorum lauda virtutem, qtiorum jam certa
formis, sed inter. sanclos el saiictos dislet, idque yictoria est; illps-devptis extolle pcaeconiis, quorum
noii parum.' Necihodo dico, quia alius alio sanclior secure pote.s.adgauderecoronis. Cantavimus sanctis
(baec eninji quanlilatis polius, quam qualilalis di- iiae nocte, dicenies: Timete Dominum, omnessancli
slantia est); sed quod rion, modo magis el minus, ejus (Psal. xxxiu, 10); sed non istis. Non.-iuquam,
verurii eliiiin aliier atque-afuer sancios dici, et vere eos qui perseveraverunt usque in finem, timere
dici inveniamusi El fbrle inter angelos atque liomiT liorlajjamur,. quia scriplum est: Jam non erit timor
nes-assignari possit isla diversiias sanctilaiis pariler in finibus nostris. lllis polius dicebamus' sanctis,.
477 IN FESTO OMNIUM.SANCTORUM.SERMO V. '.: 478
quibus custodiamultipI.es necessaria est pro.mulli- A , Quo eis lerrenos.honores, quos juxta veracem Filii
ludine per-iculorum. Siquidem non esl eis colluctatio promissioneiri honorificat Paier cbelestis? Qtio eis
adversus carnem et sanguinem tantum, sed adversus.. praeconia noslra? pleni sunt. Prorsus ita est, dile-
principatiis quoque et poiestates, adversus mundi ctissimi, honorum nostrorum sancli non egent, nec
reclores lenebrarum barutn, conlra spirilualia.nequidquam eis noslra devotione praeslatur. Plane
quitiae iu coelestibus (Ephes, vi, 12). Egent plane quod eorum memoriam veneramur, nostra iiilerest,
custodia, qtti tam multipliciter, non modo cominus, non ipsorum. YuUis scire quanlum inlerest hos(ra?;
sed emihus appelunlur. Et ubi, lot.pugnae foris, non Ego inme, fateor, e.xhac recordatione senlio desi-,
debenl intus deesse limbres, ut merito his dicatur.:. derium vehemens-inflammari; et desiderium iriplex.
Timele Dominum, ontnes sancii ejus. T.oia interim Yulgo dicitur: Quod non videt oculus, cor non dolet.1-
heatiludo nostra est limereDeum, dicenteScriptura _.. Oculus meus, memoria mea; et cogitare de sanctis,
Beatus homo qui semptr est pavidus (Prov. xxviu,.,•, quodam modo eos videre esl. Sic nempe porliu no-
ii). El ilem Psalniisia ail: Beati omnes gui limeni slra iii terra viventium, necmodica sane portio: si
Dominum, quiambulqntinviis.ejus (Psal. cxxvn, 1)., tameri, utdecet, memoriam aifeclio comitelur. Sic,
Caeierum longe.aliler beaii,.in quibus j'am perfecta inquam, convbrsatio nostra in coclisest; verumlamen
cbaritas foras inisit limprem, nec jam limentamhu--]- •" non sic noslra, sicut ijlorum. Ipsorum enim sub-
laniesin viis, sedfaudant.ppiiushabilanlesjii domp, stantia ibi est,, nostra aulem desideria; ipsi per
sicui idem aii: Beati gui habitantin domo tua,Do- praesentiam, ,nos per memoriam ibi sumus. Qtiando
mine; \n smcula sweiilorum laudabunt te (Psal.. etnos addemuf ,ad patres noslros?, quando. essen-
LXXXIJI,jj). Nosira.ergp felicilas, nostra inlerim. tialiler praesentabimur eis? Hon'enim primtnn desi-
festivitas, in limpre Dei:. nam iljprmu magis in ex- denum,-qubd innobis sanctorum niembriavelexcitat
SuJiaiipne el jaude versatur, . vel incital magis, ul eorttm lam optabili societate
4. Jndp est qpod securelaudantui-.homiries, qui. fruamur, el mereamur concives et contubernales
iipn sua jam yivuril vita,. sed Dej.: nam lioiiiintiin esse spirituuin beatorum, misceri coelui palriarcha-
utique vita leiilatio esi. Est auiem getniiia quaedam, rum, .cuneis prophelarum, senalui apostoloruni,
securiias laudis hujus; nisi quod forle videbilur,. mariyrum exercilibus numerosis, confessorum col-
si diligenier aiteudimus intra altefam altera epm- . legiis, virginum choris; in omnium denique colligl
prehendi. Siquidem non esl qtipd, faudare verea-, el collaetari communione sarictorum.
niur yerissime, certissimequp Iaudabiles:, nqii est ,6, Singulorum .quippe recordationes, quasi scin-
tjuod glorificare cunptemur sic absorpios jn gloria, r. lillae singulae, imo quasi ardenlissimae faces, devolos
ut nostrapmnjno nequeani laudaiipne moyeri..Non accendunt animos,-ut coiuin et conspecium siliaht
pnimesl quovanitas intrel, _ubiveritas jam.fpUim, , [alias, sehtiantjet complexum : adeo ut plerumque
pccupavit._ Seil quaenani, inquies, gloria sanctis ? etiam inter eos esse se reputeni, mbde ad oimies
Neque-euim sipguli sese glorificani, quia sctipium,. simul, modp ad hosvel ad.illos tota avid.iate el ve-
<;si: Non le laudet ot luuni {Pxov. xxyti, 2).. Non hemenlia corda vibrantes. Alioquin quid istud m-
yicissim.alier allerum Jaudat, quia in.laudem Gpn=. gligenti«e, quid pigriliae, imo quid vecordiae; est, ut.
fjiioris iiilenti et extenti, in quo nimirum lola.eisj, non crebris suspiriis et fervenlissima affectione
reposiia est bealitudo, niuiuis nunquam yaqare laur, abrumpere.liinc, et in illa tam felicia agiuina jacuiari
dibus possunt, dipenle Prophela, sicut supra qupque. animo.ssludeamus? Vaenobisa durilia coniis nostri 1
iiieininimus : Beali qui habilanl_in domq lu.a,,1040 vae.a peccato gentium, quas Apostolus memorat sine
Domine; iii smcula swculorum laudaburit tp. Yerutn-. affeclione fuisse! (Rom. I, 51.) Pracstolalur nos Ec-
lamen rion acquiesco experies.glpriae credere san-. clesia illa priniiiivorum, el .negligimus; desiderant
clos, maxime propter ..illud qriod Aposfolus ait:, nos sancli, et. parvjpendimus; exspeciant nos jtislii
Quod.in prwsenti esl momenlaneuth etjeve lyibuta-, el.dissimulajnus. Excilemur. aliquando, fralres; re-;
lionis nostfm, supra modum in subliriiilatem aternum. D ] surgamus cum Cliristo, quaeramus quaesursum siinl,
glorim pondus operabilur in nobis, (II Cor. IV, 17). E.t quae sursuin sunt sapiamus'. Desideremus desiderari-
pfophela : Vhila nos in sxtlutari luo, advidendum in tes nos, propefemus ad pneslolanies nos.-exspeclan-
bonitate elcclorum luorum, aq_Iwtandum \n Iwlitia les.nos votis praeoccupenius animorum. Eer.e enim
gentis lum, ul lauderis cum: hmreditate lua (Psal., nihil ih hac. noslra communione securitatis, nihil
cv, i; S). Non enim ait: Ut. lauderis ab.haereditate, perfeclionis, nihil quielis : et lamen liic quoque
lua; sed, cum hmreditale lua, ut commuriis intelli- quam bonum et quam jucundum, habilare fralres
gaiurfuiura laudalio. Quod si ipsa.laudat haerediias intinum? Quidquid enim, sive inieriiis. sive exte-
'
J&ominum; haeredilatem quis laudet, a"b Aposloloi.. rius, molestum occurrit.ipso utiqtte tam gerraano-
atfdiamus. Tunc, Inquit,-unicuique laus erit. A.quo?< rum consortio frafr.um, cum quibus esl nobis cor
A D&o(J Cor..iv, S). Magiiiisiaudalor.et vehemenier . unum ,et anima una in Peum, folerabilius invenitur,
auibienda laudatio. Felix cbmmutalio laudis, ubi el Quam dulcior erit, qnam delectab.ilior, quam beatipr
Iaudarebeatum eslj et laudari.- • uhio ubi; nulla-suspicio esse poterit, nulla dissein
'!•'>'
5. \& quid ergo sanctis Iaus nbstra? ad quid glo- sionis occasio.; ubi oriines perfecla charitas iridis-.
rificaiio nostraJadqtiid noslra liaecipsa solentnitas? solubili -foedere colligabit, ui s.icut Paler et ,I041i'
479 S. BERNARDI ABBATISiCLARÊ-VALLENSlS • t~iO
Filius ijniim sunt, sic et nos unum simus in ipsis! A J planclu reperiet? ,lta plane; sed jtistus qui.jitm,
, 7.,Non tantummodo socielas, sed etiam felicitas conspectum meruerit, non qui adliuc vivat ex' fide.
nobis esl oplanda sanctorum, ul quorum desidera- Nimirum quod ait Dominus: Cttm tjiso sum in tri-
mus praesenliam, .gloriam quoque ferventissimis _bulatione (Psal. xc, 1S), ad eum pertinet qui per
studiis ambiamus. Neque enim perniciosa baecam- fidem ambulat,; non auteni qui ad faciem jam per-
bilio, aul illius affecialio gloiiae ullalenus pericu- venit. Equidem ulrisque esl caput unum, sed hon
lpsa, est. Nam quod dicimus : Non nobis, Dontine,- uno modo membris omnibus exhibelur. Quibusdam
tion nobis, st.d nomini luo da gloriam (Psal. cxui, enim ostenditur caput hirsulum spinis, inclinalum
1); lmjus , lemporis vox est, quando et ipsi angeli in cruce, ut huniilientur pariler, pariter el compun-
'
cfamant: Gloria iri excelsis Deo, elin-.terra pax ho- ganlur. Quibusdam gloriosum apparet, ul ab ipso
minibus bonm volunlalis (Luc. 11, 14) A7o/t'me tan- glorificentur, ul in ipso glorieniur factriei similia,
gere, ail: nondum enim ascendi ad Patrem meum quenr[a/ias, qnod] videiit sicuii esl.
(Joan.. xx, 17). Verbum gloriae est.- Nempe Eilius 9. Hoc ergo secundum desiderium, quod ex
sapiens gloria Palris.,ATo.i1ergo,ait gloria,..»tp/ime sariclorum conimemoratione flagrat jn nobis, ut
langere. Noli inlerim quaerere gloriam', fuge potius : sicut illis, sic nobis etiam Cbrislus apparaat viia
el vide omnino ne me letigeris, donec perveniamus noslra, et nos quoque cum ipso appareamtis in •
ad Patrem, ubi sit gloriatio «mnis jam secura. Ibi gloria. Inlerim nempe non sictil est, setl sicul pro
in Domino laudabitur aninia mea, audiant maiisueli, nobis faclttm est, eaput nostrum nobis repraesenla-
el laetentur. Nunquid non videlur aiidisse dieeritem: lur non coroualum gloria, sed peccatorum noslio-
Nolime langere.; nondupvascendi ad Patrem meum, rum circumdalum spinis. dicenie Scriptura :Egre-
quae in Cantico ciamat: Fuge, dilecte mi, fuge? diriiini, filiw Sion, et videte regem Salomonem in
. (Canl. vni, 14). Hoc est enim quod stipra jnemini- diademate, quo coronavit eum mater sua (Caril. m,
nius : JVon nobis, Domine, non nubis, scd nomini 11). 10 regem! o diadema! Maief siquidem Syha-
tuo da gloriam. Unde et in. liymno botiie nos cani- goga, non matrem sese exhibens, sed novercam,
inus : ( Des pacem famulis, nos quoque gloriam. regem hostruui 1©_5_2 corona spinea corbnavit.
per cuncta libi saeeulaj » juxta angelicam scilicet Kudeat seciari gloriain membra, qtiibus caput suum
dislribulionem. i lanf inglorium exhibelur,- non habens speciem aut
8. Quia enim tenlalio esf vila hominis super decorein; vel- aliquid eittsmodi. Nimirum Salomon
terram, merilo in terra homini, non gloria, sed pax est, quod inierpretalum esl pacificus, sane quod in
esl quaerenda : pax cum Deo, pax, cum proximo,.( -Q praesenti esl; non ulique bealificus, aut glorificus :.
pax in. seipso. 0 cusiosJwminum! quqre.me posuisti ut in omnibus angelicum illud elogium comniende-
conlrarium tibi, eifaclus. sum-mihimetipsi. gravis? tur, quo terris pacem, coelis gloriam tradiderunt.
(Job yii,- 20.) Yieina nimirum.lucla, et inteslina Pudeat sub spinalo capite mejnbrum fiefi delicaium,.
sedilio, bellutn non civile,,sed,domeslicum, spirilus quod-pmnis ei interim purpura non larii honoris sit,.
adversus carnem, et caro adversus spiriism concu- quani irrisionis. Yidere est lamen hodie multis in.
piscens. Unde hoc, nisi quia posuisli me conlrarintii1 Iocis, non siue mulla ambitione et comessatione,'
tibi? Tu enim vera Iibertas, lu viia,. tugloria, lu1 pr&senlem diem honorari. Honorari an debonestari
sulficientia, lubeatitudo; ego pauper.ei miser, et'• dicam? Ipsi viderinl .qui haec agunt. lpsorum est
lniserabilis, confusus et iuimiljaius usqiiequaque,> enim Iiujusmodi celebritas, nbn sanctortim :! quod
mortuus propler peccalum, vcnundaiu.ssub peccato.• sibi libel faciunt, nbn qttod sanctis. Eril cum vene-
Dcnique lu per-fecta et sancta voluptas, et. requies• rit Chrislus, nec mors ejtts-ujtra annuntiahilur, ut
spirituum beatorum, posuisli me ab initio contra1 sciamus quoniam ipsi quoque morlui suinus, el cum
Eden (quod voluplatem sonat) in kbore utique ef' eo abscondila est vila nosira. Apparebit caput glo-
serumna. Altameu dicis : Converliminiad me in tolo' riosum, el cum eo membra glorificaia fulgebunl,
corde veslro. Liquel quia sumus aversi, quos utl D cum videlicel reformubil corpus liumililatis noslrae,
revertamur hortaris: liquel quia conlrarii; quos> configtiraluni1 glorise capitis, quod esl ipse. iHanc-
revocas ut converlamur. Sed quomodo? Injejunio, i ergo gloriam lota et luta ambilione concnpiscamiis,.
inquit, el fletu, et planclu (Joel. n, 12). Mira res!! ne forie aiidiauius et nos : Quia gloriam quw ab in-
ltane in jejunio tu versaris, el in fletu degis, et ini . tiicc.Hesl quwrilis, el gloriam ,qum a solo Deo est:
plauctu habitas ? Procul a te ontnia ista: proculI non vullis (Joan. v, 44)i
ipse ab his vebemeriter. Nimirtim regntim tuiiin inJ ,10. Sane ul eani nobis sperare liceat, et ad"
Jerusalem, quam «alias adipe frumenii; nec ibii- tantani beatitudineni. aspirare , , summopere |nobis
lucltis ant clamor, sed nec ullus dolor, magis auiemj desideranda stmt suffragia quoque sanclormh , ut,
graliarum aclio, et vox laudis. Jtisli, inquii, epu- quod possibilitas noslra non oblinel, eofum nobis
lentur in ..conspeciuDei, et delectenlur in twtitia ett iiiiercessione donelur. Miseremini mei, misere-
exsultatione (Psal. LXVH,.5). Quomodoergo in jeju-i- mini mei, saltem vos amici mei (Job xix, 21).
nio, el flelu, el. plauclu eonvertemur ad ipsum ? An n Nosiis, ipsi pericttluni nostrum, nostis figmenlum
, verojuslus eum in. laetitiaet exsultat.ione; qui veroo noslrum; nosiis ignorantiam nostram, et dolos ad-
tion.dum justus est, nonnisi iii jejunin, et fleiu, et:t versariorum; nostis eorum itnpelus, et noslraut
481 IN TRANSITU S. MALACHLEEPISCOPI SERMOL 481
fragililatem. Yobis enim loquor, qui iri eaderriten- A nebras. Inlerprelalur enim _ffigyplustenebrm, Israel
tatione fuistis; qui eosdem superaslis conflictus, -yero Videns Deum :. alque ideo ubicunque Israel
eosdem Iaqtieos evasistis; qrii didicislis cx his quae erat, lux erat. Nori sic noster Jesus crucifixi securri
passi estis, contpassibnem. Confido eqtiidem et da latronis potuit oblivisci: factum esl iitique quod
angelis, quod nec ipsi suam visitare speciem de- proiriissum esl; lpsa die qua conipassus esl, «t cori-
dignentur, maxime quia scripliim est : VititaHit regnayii (Luc.xx). Nos quoque si non sumus ipsius
speciem tuam, etnon peccabis (Job v, 24). Caelerum' capilis membra; cujus eT sancli, unde eis'lam so,-
elsi de eis mihi arbiiror praesumendum ob spiri- lerhnibus hodie volis, et lanto gralulamur affectu ?
tttaiis suhslantia. et fationalis forniae siinililttdinem; Caeterum qui dixit: Si_glorjficatur unum membrum,
ampliori lamen liducia ad eos-fnihi reor utendum congaudent omnia membra; hoc quoque iiihilo-
[alias, verlendum], quos habere me noverim et.iri minus ait: Quod si palitur itnum membrum, com-
ipsa humanitate consbrles, ut oporleat eos familia- patiuntur omnia membra(I Cor. xii,, 26). HaeCigilur
rius et specialius misereri ossi de ossihus suis, et noslra et eorum cphaerentia est, ut nos congra-
carni de carne sua. lulemur eis, ipsi compaiianlur nobis': nos .devota
11. Denique transeuriles ex hoc mundo ad Pa- medifalione regnemus in eis, ipsi in nobis, et pro
trem, sancta nobis pignora feliqnerurit. Apud nos B nobis iriililent pia interventione. Nec est quod d_e
siquidem corpora eorum in pace sepulfa sunt, quo- eorum pia erga nbs solliciludine dubitemus, quando-
ruin nomina vivent in saeculum, id est, quofuiri quidem non consummandi sine nobis, sicut supra
nunquam gloria sepelitur. Absit, absil a vobis, arii- meminimus, exspectant nos usque dum retribua-
mae sanctae, jEgyplia illa crudelitas pincerriaePba- lur nobis : ul, videlicel in novissimo die. magno
raonis, qui in gradum pristinum restituius, stalim festiviiatis ohinia simul in vitnm perfectum cum
oblitus est Josepli sancii, qtti in carcere lenebaiur! -suo tamexcelsocapite membra concurrant, et latir
(Gen. XL). Npn enim erant unius capjlis membra, deiur 1043 C1,mhaereditale sua Jesus Christus
nec aliqua pars 'Ideli cum infideli, aut ulla societas Dominus noster, qui est-super.orrinia benedictus, et
israelitae ad _Eg}'pliuni,non plus quani luci ad le- lautiabilis,,et gloriosus in saeculaiAmen;
IN TRANSITU S. MALACHIiE EPISCOPJ (72)

SERMOI. Q apud nos dies fecit in incolumiiatesua, dtim socibs
1. De coelo vobis hodie , dileclissimi, copibsa praestolaretur, qui dispersi in Anglia fnerant, eum
quaedamesl henetlictio destinata : et fitleliier eam regis illius vana suspicio Dei hominem impediret.
non dislribui, vobis quidem damnosum esset;-mihi Jamque omnibus ad eum collectis, ad Romanani,
vero periculosum, cui nimiruni haec dispensalio.vi- . pio qua veherat, curiam.parabat iter : cum subilO
deluresse commissa.Timeo itaquedamnum vestrum, infirmilate praeveiilus, sensil protinus ad coeleste
timeodamnationem meam, si fbfte dicatur: _Partm/t magis sese palatitim evocafi. Deo melius- aliquid
pelierunt paitem , el non. fuit qui porrigeret illis providenie pro nobis, ne a nobis egressus alibi con-
(Tltren. IV, 4). Seio enini quam neeessaria vobis sit summaretur. ;
e coelo veniens consolittio, quos constat illecebris 2. .Nullum quidem in eo,- non dic.o mortis, sed
carnalibus et obleclamenlis saecularibus virililer vel gravis aegritudinis sigrfum riiedicis appafebal:'
abrenunliasse. Nemo sane berieficii esse ccelestis, ille" tamen exhilaralus spirilu, aiebat omnimodis
et superno dubiiet consilio definilum, ut episcopus opoitere, ut lioc anno Malachiasah bac vita egrede-
Malacbiashodie inler vos obdormiret,el desideraiam retUT-Laboratum est econlra, el devolis precibus '
inler vos haberet sepulluram. Cum enim nec folium apud Deum, et quibuscunque polttimus niodis : sed
quidem arboris sine divino nutu cadal in lerram; D illius praevaluere merila, uf desiderium cprdis*ej'us"
qitis tam Itebes, tiinon evidenler in hujus beali viri IribueieiuT ei-,'el nonfraudaretur voluntate labio-
advenlu el transilu riiagnum prorsus consilium su- rum suorum. Sic enim pro volisoriinia ei concurrefe,
pernaepibtatis adverlat? A linibus ferrae, teframhic itl bitnc maxiine locuiri, divina sibi. inspirante cle-,
positurus adyenit, alia quidem occasionefestinaiis, mentia, elegisset: el hunc quoque ex lorigo oplafet
'
quamvis ob specialem erga nos charilalem id pluri- sepulturae habere diem, quoftdeiiuni omriirim gene-
nmm desiderassenoscalur. Mulia quidem in ilinere ralis memoria cclebratur. Sed et:illud iidstra hsec
ipso impedimenla susiiuuit, iiec iransfretarc permis- gaudia merilo-curiuilavit, qtiod frairum nbslrorum
sus est, doriec appropiuquaret lempus consumma- ossibns, de priorecoeriielerio huc asportandis: et-re-
lionis ejus, el tenninus qui non poteral prseteriri. condei!dis(75),eadem riobis diesiauctoreDeo^fuissef"
Qtiem qtiidem multis ad nos pervenientem laboribus, electa.Qttae iiiriiiruindeportanlibtisnobis.eiex mbre*
lauquam angelum Dei pro reverentia sanctitatis suoe psallenlibus, idem vir sanclus pluriinurii sese il'16'
suscepimus: sed et nos ipse prb stta maitsuetuditie cariiii delectari-diceb.it•: el ribri mulio post ipse
et htimilitaie allitis radicata, longesupra quarn me- quoquesecutusfest, soriino suavissimo et felicissimb
'eremur, devoto suscipiebat' affectu. Paucos deiride soporatus'. Agiinus ilaque gratias Deo;super'omhibus'
(72) Obiitanno 1148. Vitam ejtts habes lotno II. primorumillorurii sanclprhm niohacbor.uiriinsaceUo
(75) Visebantur blim apud Claram-Yallem bssa' stibterraneb, ad;pietaleni sane loto compbsifo • -i
m ' S.' BERNARDIABBATISCLARJE-VALLENSIS I 484
dispbsilioriibus suis, quodsndignos nos beaiaemortiss A *_ tur malignari. Tanquam malleus C03lestisopificis
ejus honorare praesentia, quod pattperes suos prelio- faclus est, malleus universae terrae: leril electos ad
sissimb corporis ejus locitpletare thesauro], quodI eorum ulilitalem, reprobos conteritin eorum dain-
infirmos rios tantn Ecclesiaestta;'voluil fulcire co- nationem. Qualis ergo paierfamilias, tales el doiite-
Itnnna. Alterum sit[iiiiiem e duobiis sigmim istud, .slici ejus, peccatum scilicet et mors. Nam el pecca-
qtiod nobis i.n bonum faetum esi, persuadet, quodi tum, licet simul cum Chrislo cruci ipsius non du-
atit jiliiciius Deosii locits, aut sibi placilunt facere3 bileiur afflxum, adbuc laraen inlerim non regnare
velil, ad qtiehi lanlas sanctilatis virum a finibuss quidem, sed habitare eliam in ipso, dum viveret,
terrffl riioriturnm, sepelientlunique perduxil. Aposlolopermittebafur. Mentior si non ipse ait: Janv.
o. Caelerum populo illi affecluositis condolere, ett non ego operorillud, sed quod Itabilal in me peccatum
ejus quae lam miserabili Ecclesiaedirumhoe vulnuss (jRoni.vn, 17). Sic et mors ipsa minime quidem
1044 non pepercit iriferre, crndelitalem mortiss .adhuc abesse cogilur, sed cogilur noit obesse. Erit
vehemenlius jbhorrere, beali hujtis pa(ris charilass autem cum dicetur : UH est, mors; victoriai lua (I
ipsa compellil. Dira profeclo el inexorabilis mors, Cor. xv, 55). Et ipsa siquidem inimica novissima de-
quae tantam hoininuni multiiudinem unius percus- struelur, Nunc vero moderanie eoqni imperium
sione multavil: caecael improvida, quae Malachiae eB I -habet viiaeet morlis, et mare ipsum cerlis liiloruin
ligavil linguam, impedivit gressus, dissolvil manus, coercet meiis, mors ipsa dileclis Domini somims
oculos clausit. Illos, Inqriam, devotos oculos, quil r.efrigerii esl, - Prophela aliestanle, qui aif: Cum
piissimis fletibus divinam peccatoribus reconciliare3 dederil dilectis suis somnum, ,ecceJiwreditas Domini
gratiam consuevere : illasinundissimas manus, quae 3 (Psal. cxxvi, 2,, 3). Pessima qtiidem mors peccalo-
laboriosis el huniilibus xjperibus exerceri semperr rum, qttorum el nativilas ntala, et vita pejor; sed
amaverant, quae Dominici corporis hostiam saluta-_.. pretiosa est mors sanctorum (Psal.c\v, I5).Pretiosa
rem pro peccaioribus toties offerebaht; el ,sine iraj plane, lanquam finis Jaborum, lanquam victoriae
et disceptalione in ofalione levabahlur in coelum; consummalio, tanquam vitae janua, et pcrfectae se-
•
quie iniirinis mulla beneficia praeslitisse, et signis5 curftafis ingressus. {
variis effulsisse iioscunlur: illos quoque speciosos3 5. Congraiufemur ilaque, fralres, congratulemur,
gressus evangelizantis pacem, evangelizanlis bona; ul digntim est, palri nostro; quia el pium est de-
illos pedes, qui loties faiigati snnt studio pietalis;. .• functum jilangere Malacliiam, ei pitim magis Mala-
vesligia illa, digua quae seinper devotis osculis pre- chiae congaudere viventi. Nunqtiid non vivit? Et
merentur : sancia deniqneiabia illa sacerdolis, quie, beate.Nimirum visus est oculis iiisipientium, lriori,
f'
custodiebant scieiitiam; osjusti, qttod. sapientiam, -* ille 1045 auiem est in pace. Denique-jam concivis
medilabatur.- etlinguam ejus,quaejudicium loqnens, sanclorum et donieslicus Dei, psallit pariier et gra-:
imo et misericordiarn, tantis mederi solebat vulne- lias agit, dicens : Transivimus per ignem el aquani,
ribus animarum. Nec mjrum, fralres, iniqnam mor- et cduxisti nos in refrigerium (Psal. LXV,12). Trans-
temesse, quam generavit iniquilas: inconsideratam, ivii plane viriliier, et feliciter periransivit. Yerus
quam noscilur seduclio peperisse. Njhil', inquam, HebraeusPascha celebravii in spiritu, ei nobis irans-
mirum, si feril sine discreiione, quaevenit ex prae- iens loquebatur : Desiderio desideravi hoc Pascba
yaricatione; si sit crudelis et faltia,, quaeex antiquii manducare apud vos. Transivit pef ignem el aquam,
serpentis fallacia, el mulierisinsipientia prodiit. quem nec tfislia frangere, nec detinere miollia po-
Quid lamen causamur quod Malachiam ausa sil at- tuerunt. Est enim deorsum nos locus, quem sihi
tentare,-fidele equidem membrum Christi, quando! lotum vindicat ignis, adeo til ne minimam qiiidem
el ipsum Malachiaepnriter ei ouuiium electorum ca- aquae guliam de Lazari digilo miser ille dives ibi
put fiiribuiida pervasil?. Pervasit ulique iinmuneni, habere potuerit. Est el sursum civiias Dei, Iquam
sed non immunjs evasil. lmpegit in yitam mors, ett laetificat fluminis impelus/voluplatis torrens, calix
inclusii intra se viia morteiri, el absorpta est mors; £) r. inebrians quampraeclarus. In hoc sane medio boni
a viia. Hamum sibi dcvorans, inde teneri-coepit, et mali scientia continetur, et voluptatis el (ribula-
unde visa est tenuisse. ... tionishic capere est experimen.lum. lnfelix Eva in
4. At fortasse quis dicat: Quomodo mors a capiie has vidssiludiiies nos induxit. Hic plane dies et nox:
superata videlur, quae lanta adhuc libertate saevilini nam in inferno taulum nox, el in coejo lantum dies.
membra? Si niors mortua, quomodo Malachiamoc- Beata proinde anima quaeulrumque pertransit, nec
cidit? si victa , quomodo adhuc praevalet universis; volupiaii inhaerens, nec deficiensin irihulaiione.
et non esl homo qui vivat, et non videat moriem? .6. Breviter vobis unum aliquod ex multis iiujus
Yicia plane mors, opns diaboli, et peccali poena; viri magnificis aclibus arbitror referendum, in quo
vicium jieccatum, causa mbrtis; victus el malignus; strenue salis el ignem, et aquam noscittir pertrans-
ipse, et peccati auclor, etmoriis. Nec modo victa isse. Magni illius Pairicii Hibernieusium apostoli
s.unt haec, sed el judicata jam et damuala. Definita sed.em metropolilanain lyrannica sibi progenies,
quidem, sed nondum promulgata senleniia est. De- successionis ordine creans archiepiscopos, vindica-
uiquejam diabolo ignis paratus, etsi nondum ille,: bal, baeredilate possidens sancluarium Dei. Rogalus
Ittiecipi.iaitisin ignem, modico adhuc fempore sini- ilaquc afidelibus Malachias noster, ut lamis sese
-4S5 IN.TRANSITU S. MALACHLEEPISCOPl, SERMO II. 480
malis opponeret; animam suam in matiibns suis_;po- )-A4). Triplex proinde, congralulatio cst homiriis,
uens, accessit.iiitrepidus, suscepii arcliiepiseopatum,i, ab bmni peccalo, et labbre, et peficulb libe-
iradens sese discrimini nianifesto, ut ianto crimmi li rati. Ex hot- siquidem nec peccatuiri in eo habilare
finem daret. Inter pericola rexit Ecclesiam; post st dicitur, nec pcenilenliae luctus indicitur.nec ab ullo
pericula sibitxmlinuo successorem alterurri canonice :e deinceps lapsu ei praedicilur esse cavendum. Posriit
ordinavit. Ea siquidem conditione susceperat, ut i't Elias pallium ; nonest quod limeal, Tion esl quod
poslquam, cessanleperseculionis rabie, alter secura •a tangi, nedum (eneri ab adullera vereatur. Currum
posset inslittii, ad sedem propriam remeare permit-t- conscendil; npn est jam irepidare ne cadat : suavi-
lerelur; ubi sine ecclesiasticis saeeularibnsve reddi-i- ,ter scandit; non iaborans volalu proprio, sed celeri
tibus 5n congregationibus reiigiosis, quas ipse ex-:- in yehiculo sedens. Ad hoc nbs refrigerium, dile-
slrnxerat, degens inler eos lanquam unris eorum,i, clissimi, toia animi' avidiiate curramus in odore
usque ad hoc tempus.vixil absque ulla prbprietate.). unguentorum hujus bealipairis riostri, qui nostrum
Sic Dei hbminem examinavit, non exinanivit tribn-t- Iiotiie tprporeni in ferveritissinium desiderium visns
lalionis incendium : siquidem aurum erat; sic-nec ie est excilasse. Curramus, inquam,post eum, crebrius
illecebra tenuit aut rcsolvit; nec curiosus speciatorir illi clamariles': Trahe nosposi te : et affectn cbrdis,
in via substitit, propriae peregririationis oblilus. B el prolectu coriversaiiOnisdevotas omnipolenli mise-
7. Quis vestrum, fratres, non vehementer ejus is rieordiae gralias referenies, quod indignis, servulis
imiiari cupiat sanciitatem, si id audeat vel sperare?? suis, quibiis propria desunt merita, aliena salteui
Credo igitur libentiusaudiiuros, si dicere fortepo-i- voluit suffragia non deesse.
"
terimus,. quid sarictum fecerif Malacbiain. Sed neb SERMO II.' ':
nostrum forsitan minus acceptabile tesllmoniumn 1. Liquei, dilecdssimi, qiiod dum cprpore rciine-
videatur, Scripturam audile dicenlem ,ln fide el ;( mur, peregritiainur a Domiiio (II Cor. v, 6) : ac
lenitale ipsius sanclum fecit illum (Eccli. XLV,41'. i. per hoc luctum magis, quam gaudium, miserandum
Fide calcabat mundura, Joanne atlestanle, qui ait: : nobisindicit exsiliumet Gonscieniiadeliclorum. Qttia
Htec est victoria, quw vincit mundum, fides nostra (II lamen aposloiico ore gaudere cum gaudentibus admor
Joan v, 4). Nam in spirilu lenitatis dura quaelibet ell neTJur(fiom. xii,'I5),inomnemnossuscitarilaetitiam
adversa aequo animo tolerabat. Hinc quidem pustt terapus el causa requifii. Namsi vere, qriod Propiicta
Chrisium fide calcahat marja, ne caperetur illee.- sensil, cxsultent jusli in conspectuDei'(Ps«/. LXVH,
bris : inde in patientia sua possidebat animamI 4), exsultal sine dubio Malachias, qui in diebus suis
suam, ne molesliis frangeretur. De his enim dtiobus3 placuit Deo, el inventus esl justus. In sanctilaie-
habes in psalmo, casuros a lalerc tuo mille, et de-- v» C et juslitia coram 'ipsominislravit': placiiit ministe-
cein millia a dextris tuis (Psal. xc, 7),: qued multoJ rium, placuil et minister. Quidhi placuerit? Pos:;it
plares prosperilatis fallaciae, quam adversitatiss sine sumpluEvangeiium, replevit Evangelio padiam,.
flagella dejiciant. Nemo ilaque nostrum, charissimi,, suorum maxime feralem edomuit barbariem Hiber-
plana mpllioris vis [alias, untla;] superficie delecla-- norum; levi jugo Christi in gladio spiriius exienis.
tus, iter illud marinum [alias, maximum] sibi com- subdidit naliones, usque ad extrema terrae resiiiuens
modius arbitretur. Magnos hic campus montes ha- haereditalem suam illi. 0 minisieriurrifrucluosum!.
bet, invisibiles quideni, sed eo ipso periculbsiores. o ministrumfidelem! Nunquid non per ipsum Filio
Laboriosior forte via videtur inter ardua collium,, est paterria adimpleta proinissio? Nunquid npii liune
ei aspera rupium; - sed expertis longe securior ell olirii inluebatur Pater, cum ad Filiuni loijtieielur :.
desiderabilior inveniiur. Utrobique tamen labo.rein," ; Ddbo tibi gentes hwredilafem tuam; et possessionetn
ntrobique periculum esse novei'at,.qui dicebal: Perr tuam lerminos terrm? (Psui. n,. 8.) Quam libens
arma juslitiw adextris, et a sinislris (II Cor. vi,7): i Salvator recipiebat quod einerai, cl enierat prelio
ni merilo congratulemur eis qui Iransierunt perr sanguinis sui, ighoriiinia crucis,' liorrore passionisl
ignemel aquam, ei in refrigerium sunt educti. Befri-- j\ r Quam liberis de manibus Malachiae, pro eo quod
gerium vultis audiie?T]linain id vobis alius loquere-- gralis minislTaret! Ergo in minislrp qtiidem gralmu
iuf! nam ego quod non gustavi, eructare non possum. eral munus gfaluiium, ih minislerio, aulem placila
8. Yideor (amen niibi hotlie snper hoc refrigerioi coriversiopeccalorum. Graia, inquam, el piacila ht
Malachiam audire diceiilem : Convertere , anima! ministro simplicilas bculi, in minislerio autem saius
mea, in requiem ttiam, quia Dommtis benefecit libv; poptili.. ...
quia eripuit animath meam de tnorte (Psal. cxiv, 2. Quanquani etsi riiinisterii "quidem minbf effi-
7, 8), etc. In quibus verbis quid intelligam, 1046 ; cienlia seqtieretur, nihilominus tameri ad Malachiani
jiaucis hudile : siquidem iiictiiiala est jam dies, et et ad opera ejus ille merito respexlsset, cui amica
lbngius quatn speraveram sermo processit, quod , puritas, cui.familiarissimplicilas : cujus justitise est
inyitus avellar a paterni dulcedine nominis, et de inieniipne pensare pp.us, et de oculi tjiialiiale
Malacbiam silere lingua formidans, finem facere totius aeslimare corporis slatum. Nunc yerp niagna
verealur. Mors ariimae,fralres mei, peccalum est: _ opera Domini, exquisita in oinnesyoluniaies.et slu-
riisi fbrte. excidit vobis"quod in prophela legislis, dia Malachiae.: magna et mulla, elbona valde, etsi
Animq qum jpeccaverit, ipsa morietur (Ezecli. xvin, pro boria caslae inlenlionis origine ir.eliois». Quod
Ag7 S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLENSIS 4ss
opus pielatis praeteriit Malachiam? Pauper stbi, sed _f A 4. Sine lurbatione versabatur in turhis : sine
dives pauperibus erat. Paier orphanoruin, inaritus olio lempus, quod otio dederat, transigebat. Qtto-
viduarum, palronus exslilit oppressorum. Hilaris modo otiosus, quando exercebatur in justificatiorii-
dator, pelilor rarus, acceplor verecundus. Pacis bus bomini? Nam elsi habebat tempus liberuma
reformandae inter dispordanlesfuil illi cura niaxi- necessitafibus plebium, non tamen a sanclis medi-
riia,.et efljcacia multa. Qttis aequepius ad compatien- lalionibus ferialum, non orandi sludio, non ipso olio
dum, atl subveniendum promplus, ad corripieinlum conlemplandi. Sermo illi in tempore olii aul serius,
li-ber? Nam el zelans erat, nec deeral scienlia, zeli aut nullus. Aspeclusejtisaul officiosus, aul deniissus,
ipsius moderalrix. Et quidem infirmus infifmis, sed et cohibitus inlra se._Nempe (quod non mediocri
nihiloininus potenlibus poletis, superbis resistebat, laudlinlersapientesducilur)6cultisejusincapiieejus
lyraimos verberabal, regum magisier ac 1047 (Eccle. n, 14), nusquam avolansi nisi cum virluti
principum. Ipse est* qui regi orando visum et ma* paruissel. Risus aul indicans charilatis, aul pro-
lignanti lulit, et humiliato restituit. lpse est, qui vocans : farus tamen et ipse.. Equidem inlerdum
pacis quam fecerat \iolalores, spirittii erroris Ira- educlus, excussus riunquam : qui ila nunliaret cor-
dilos, frustraius est in malo quod facere cogiia- dislaetiliam, ut or: gfatiam non minuefel, sed au-
banl : ac denup coegit ad pacein, confusos quidem B • geret. Tam modeslus, rit levilaiis non posset esse
et stupefactos in eo quod sibi conligerat. ipse enim suspectus : lanlillus tainen, ut hilarerri vullurii ab
esl, cni adversus alios, pacti seque praevaricalores, onini.tristiliae naevovel nubilo vindicare suflicefel.
rivus olficiosissime adfuit, miro modo objeclu sui 0 munus perfectum! oholocausttim pingue! p obse-
evaeuans inplimina impiorum. Imbres non erant, quium graium mente elmanu! Quam borius odor
non illuvies aquarum, non concursus riubium, non Deo in orationibusoliosil quam bonus hominibus
liquefactio niyium : cum subito faclus est in fluvium! in sudoribus occupali! ]
• '
magnnm, qui rivulus eral: el rivus ibat, et inlume- 5. Pro"hujusniodi ergo dilectus a Deo et bbmini-
soebat inundans, et negans omniuo traiisitum volen* IiuSj non iiiimerilo hodie Malachias in consortiuift
tibus malignari. angelorum recipitur, re adeptus, qiiod nomine dice-
3. Qiianta atitlivimus et cognovimus ea de zelo. baiur. Et quidem anie angelus erat non niiiiiis pu-
viti el ullione inimicorum, cuiii lamen esset suavisi ritate, quam nomine; sed nutie felic.iusgloriosi in
et mitis, et mitltae misericordiae omnihus necessila- eo inlerpretaiio itominis adimplelur, quando pari
tem patientibus? Qui quasi unus ontnium parens,p cum arigeiis gloria et felicitate laetaiur. Congraluie-
vivebal omnibtis; quasi gallina pullos sttos, sic fo-* . ,, mur itaque, fralres, congralulemuf, ut tlignum est,
vebat onines, et in velamento alarum suarum prote- patri nostrb; qttia et pium esl, defrinetum plangere
gebat. Non sexus, non aetas, non conditio discerne- Malacbiam ; !,©4@ el pium niagis, Malachiaecon-
baliir, aut persona : deerat nemini, expanso omni- gaudere vivenli. Nunquid non vivit? Et beaie. Ni-
bus gremio pietatis. De quacunque tribulatione. tnirum visus esl oculis insijiientiuin mori, illeari-
clamaretur ad etim, propriam reputabat : nisi quod[ lem esl in pace. Denique jam cbncivis sanctdfuni et
in sua paliens, in aliena compatiens eral, plerunsque. domes.licus Dei, psallit parifer , el agil gfalias, di-
et impatiens. Nonnunquam siquidem replelus zelo,p ceus : Transivimus per ignem etaquam, el induxisli
pro aliis iii alios movebalur, ut eripiens iuopes, etl rios-in refrigerium (Psal. LXV,12). Trausivil plane
repriniens forles, consulerel proinde omnibus .in[ viriliter , |et feliciter perlransivit. Verus I!ebraeus
saluiem. ltaque iraseebatur., sed ne non irascendoi pascha celebravit in spiritu , el nobis iransiens
[alias, ne iraseeiido] peccaret, juxla illud de psalmo:: loquebatur : Desiderio desideravi hoc Pasclia triah-
Irascimini, et ttolite peccare (Psal. iy, 5), non irai dncare apud vos. Transivit per ignem ei aqiiani,
illi, sed ipse animo doniinabaiur. Eral siiimei poiis. querii nec tristia frangere, )iec delinere mbllia po-
Sane victor stti, ira superari non poteral. lra ejus ini tuerunt. L'jeleiiiur,.quod angelus nosler asceiitlifad
manu ejus. Vpcata veniebal, exiens, non erunipens;; D 1 cives suos, pro filiis captivitaiis legatione fuiigens,
nuiu non impeiu ferebaiur. Noirurebatur illa, sed[ corda nobis cbncilians bealoruri), vola illis iiiiiinans
ulebalur. Magna illi lam in hpc, qttaiii in cunclis riiiserorum. Laetemur, inquam, ei exsulieiiius, quia
utriusqtte hpminis' sui inotibus regendis vel cohi- Cflelestisil!a curia ex nobis habet, cui sit cura hoslri,
•bendis, censurae diligenlia, et circumspeciio multa. qui suis nos protegat roeriiis , quos informavit
Non enim ita pmnibus intendebat, ut se solum ex-.- exeriiplis, miraculis confirmavit.
poneret, soluni cui-aeexciperetgenerali. Erat el suii fi.^Sanctus pontifex , qui in spirilu liumilitatis
solliciliis. Seipsum cusibd.iebat. lia denique lotusi hostias pacilicas coelis frequeiiler invexerat ,i hodie .
suus, el lotus omniuiri erat, ut nec cbarjtas a cus- persemetipsum'introivit ad altareDei, ipse hoslia
todia sui, nec propiietas-ab ulililate communi etiiiti et sacefdos. Migranle saceriiole, sacrificii ritus in
impedife vel relardare iri aliqno videretur. Si vide-'' melius mutatus esf; fons lacrymaruni siccaius est,
res homiiiem mediis immersum lurbis, el'implici- holbcausiurii oiiine cohditur iti laeiitia et exsulla-
luih curis, dicerespairiae-nalum, non'sibi. Si vide-.' tiorie. Benedictus Doinihus Deus Malacliia., qui
res hoitiiiiemsblum, et-secum habitanlerii, putaresi' lanii ppritificls ministeiio visiiavit plebeiit suairi, et
soli vivere Deo et sibi. nuric assuriipto eoiri sanctam civilateiu, âutaJ'
*S9 IN FESTO S. SLARTINIEPISCOPI SERMO. ,190
recordatione suavitalis nostram non desinit conso-'iA luo nobis : ipsorum siquidem in spiritu et vitiute
la-ri caplivitatem , Exsultel in Domino spirilus Ma- venisli. Vita lua, lex vilae et disciplina : mors fua ,
lachiae, quod levatus pondere corporeae molis, nulla roortisportus, el pbrta vilae ;~niemoria tua, dulcedo
jam faeculenia vel tefrena niateria pi-aegravatur, suavilalis et gratiae; proesenlia tua, corona gloriae in
quominus tota alaciilate ac vivacitate corpoream. . manu Domini Dei tui, 0 oliva fructifera in domo
oninem et incorpoream.iransiens cre.aturam, pergat Dei! ooleum lxtiliaa ungens ef lucens, fovens be-
totus in Deum , et adhaerens illi, unus.sit eiim.eo nepciis, coruscans miraculis! fac nos ejus , qua
spiritus in aeternum. ... . . frueris, lucis suavitatisque participes. 6 odori-
7. Domuni islam decet sancliludo , in qua, lanlae.. ferumpilium, in aelernuniante Domiriumgerminans,
freqttenlalur memoria sanctilalis. Saricte Malachia, et florens, et spaigeris ubique vivificum suavilatis
serva eam in sancliiale el jusiitia ,..mise.rius_hostri, odbrem, cujus apud rios. memoria in. benedictione
qui inler tot et tarilas miserias nfemoriam abun- est, aputl supei-ospraesentiainltoriore! da canentibus
dantiac suavilalis tuae eruclamus.ilagna est super .le lantaeplenitudinisparlicipibnohfran.dari.OIiiihiiia-
te diyinaedispensatio pietaiis : qui te parvuni. fecit remagnum, elluxin tenebris lucens, signorum radiis
in oculis fuis, magnum in suis; qui riiagria fecit per ethierilortimil,luininans,carcer.em,-Jaetificans civila-
te, salvans patriam tuam , magna fecU libi , inlrbr B I lem! fuga decordibusnosiris,yii"iiitumsj)lendoribus
ducens (e iri gloriam suam. Festivitas lua , quae tenebras vitiorum. 0 stella matiitiria, eo caeieriscla-
lwerito tuis virtutibus votiva impenditur, luis nobis rior, quo Diei [alias, Deo] vic.inior, similior solil^
effieialur meritis et precibus salutaris. Gloria san- dignarepraeire nobis, ut et nos iniumine amhuiemus,
clfcalis tuae, quae a nobisfrequentatur , cohiinuatur qtiasi filii hicis, et non.filii fenebrarum. 0 aurora
ab angelis, sic erit nobis digne jucunda, si fuerit et. diescens super terram', sed superiores coeli.plagas
fructuosa. Liceal nobis aliquas, le migranle, retinere Jux meridiana peiiustfans I r.ecipe nos in consortio
reliquias de fruclibusspiiitus^quthus.oiiusiusiascendis luminis, quo illuminalus et Iate foris luces, etiiitus
qui in luoliodietam deliciosoconviviocongregamur. suaviler ardes, praestarite Doniino noslro Jesit Chri-
8. Eslo nobis, quaesumris,Malachia sancte , alter stb, qui cum Palre 104© el Spiritu sahclo regnat
Moyses, vel ailer Elias, impertiens et lii de spirilu Deus per omnia saeculasaeculorum.Ainen.
IN PESTO S. MARTINIEPISCOPI.
. '- ,-' SERMO. :'•".'•• ;'
De exemplisobedieriliw.
i. Puto, sermonem anbbisexpetit tam veslerisle C 2. Sed unde loquemur? Qui de iefra esl, clc terra
conventus , quam adveritus , harum ltdnorabiliuni . loquitur , ai.l vox . illa clamantis (Joan. iu, 31). De
jiersonaiiim, quas de longinquo gfatulamur adesse: - terra ergo loquamur, quia de terra subsislimus, et
Sane audirein eos-ipse libeniius : sed quoniani eli- in lerra; Audjle, quique terrigenae et filii hominum :
gunt, imo el exiguiit rnagis- ul loqiiar, mihi si non vobis dicimus, et de ybbis. In lerra ofimur, in ten-a
licet audire eos, eis necesse esl bbaudire, Et quidem moramur , in terra niorimur., reveiienles in eam
vivusest nobis sermo lammulta niansiieludo eorum, unde stimus assumpti. Hic nobis.arignslus introitus,
qua vitlelicet meiitis saiictiures , dignilale superio- niora brevis, sola niofs certa.r Cogiittr totus Adam
. res, sapienlia locupleiiores, jion iriodo ad visiiandos, judicium portare qtiod meruit, Dilaiatus esl vehe-
sed eiiam ad audiendos hos dignati stiril declinare. menie.r, riiultiplicaius est, et replevii "lcrram. Alta-
Eflicax crttdilio, el omni digna acceplione dbclrina. irien velit,' nolit, quaiiluincrinque recalcitret, uni-
Siqttideni non verbo et Jingua, sed opere e.t veriiale versus adhuc fert senteritiam quam excepit': Terra
IIOSadmbnent inii(a(ores suos esse,. sictil ipsi sunt inquil, es, el in terrarniibis '-(Gen. iii , 19). Gravis
Chrisli; et discere quod ah ipso ulique "didicerunl, eqiiidem senteiilia, sed.non sinegrandis inisericor^
miles esse, et liumiles corde. Sic Maria Elisabeth diib temperamento. Dura admodum , sed si tneriia
peliit.(Z_i(c.i,59 ,40), coiijugatamvlrgp, ancillain P penses , indulgentiae pieiia.".Siqriideni non miiius
domina; praectirsoris malrem , judicis.maler; Dei jiisle peccanii diceretur : Terraies , sed ex hoc sub
Oeniirix,.servuli-geniiTicem, Sic poslmodum Jesus terram ibis. Justtts forel eliahi.turic jnstus Doiijiiius,
eliam ipse Joanncin adiit, el adiit baptizandus, ul- el laudabilis nimis. Dignusplane qui laudaretur,
pote queiu decebat implere oraiiemjusliliam (Malth.. sed non ego idoneus qui laudarem. Alioqtiin tiinc
iii, 15, 15)..Yos quoque, reverendi-.PaireSj.deterio- quoque nihilomiiiusvere dicerem,.sl tameii dicere
rem vobis non facilis .parlem veslram ,[alias, dele- possem : Juslus es_, Doptine, et recium judicium
'
riorem noriis facitis. paiiem noslram] : ad autlien- titum (Psal. cxvm , 157). At non inferntis coiifiie-
dum quippe quam ad loqtienduiri velociores, eliam bitur.libi, neque mors laudabit. te; sed nos qui
inler ipsos qui vestro rnagis egtterant .dpcnmenio. vivimus, benedicimusDomino. Pepercisli ergo crea-
Nam nos quidem , quia oiriuem uon • possumus im- lurae tuae, pepercisli gloriacriomihis lui, ut descen-
|>lere jus.tiliara,yel nonnullani vobis exliibere cura- dentem.de Jerusalem , minime lamen usqtte in Je-
nius, justum esse non ignorariles inferiprem' supe- richo patereris abduci. Semivivus. adliucrelictus in
rjpribus obedire. " vja semilaudare. possum (Luc, x ,. 50): u.bi (o(us;
PAIROL. CLXXXUI. .6
m . S. BERMRDI ABBATIS CLARÊ-YALLENSIS . 495
vixero , ibi totus erumpam in" laitdein , et ,dicent A.de A coelo (Joan. iu, 15). Fidelissimus piane et heni-
omiiJa ossa mea: Dqmine , quis similis libi (Psal. ' gnissimus mediator, qiii quidem nbn discrevitj sed
xxxiv, 10) ? Propler hoc iiefnpe cum iralus fuisses',' fecil Ulraque unum, medium parieteni maceriaesol-
inisericordiae meminisli, non_dariuians homiriem in yehs (Ephes. u, li), donans noliis bmniri delicld,
'oco perdi.iionis, seciinloco afllictionis Jfumjjians. delensquod adversuin' nos erat chifographhfri d'e-
Quid causaris, hpmp?. quict senlenliam quereris creti, quod efat coritfaritim hpbis,-et ipsuin lulil de
duri.orem,? terrae addictus es, factus e lerfa, tit medio, aflRgensillrid cruci; exspolians priricipatus ei
ipsa libi sit patria, quaamateria fuit. potestates, traduxil confidenler, palairi triumphans
3. Sed audire, inquies, velim : Quia spirilus.es, illos (Cotoss. ii, 13-15),- pacificansque pef sangui-
et _adspiii.lum. ibis. Siquidem eliam. spiri.tussum, . nem suurit quae siirit.in coelo, et quae super teffairi
quod ad animam perlinel; nec poi;tionem haiic hiei (Gbibss.i, 20): ProJDter hanc riempe salutem,-qiiam
dtibitaverim potiorem. Audivi sane. ab Apostolo, . inmfedio terfse efat bperaturus, iibn confesttm sub '-
quia Dominu.s spirilui. est (II Cor, ni, 17), et ab terfa posuit horiiinem, sicut peccahdo tneruefat;
ipso Domino, qu.ia\spirilus est Deus (Joan. iv, 24).. sed iri terra. Siijuidem respirandurii est nobis,.et
Nec m.odo spiritus.sed et spiriliium Paler.ytquul <Rnullaterius
^ - ' '- desperandiim,
'. - ;
donee- iri tefra
J j , ' , adbuc
-- < in-.
" leiiin conslitult, et suspicere ctelum possumus, et
ergo tenet me maler carhis, quia carb exj.aiie;*
!(8>|S0 spiriluum Pater non recipil, cum ejt parte suscipefe dala optimaet dona peffecta desufsum a
sim spirilus? Scio, scio, agit hoc non lam substan- .' ratre luminuin, a Patre spirituum, a Paire mise-
tiajpsa, quam culpa. Sicutenim peccalpres spiritus_ ricordiarum. Nam et propterea reclum fecil homi-
inter ccelum.et terram ventosum hoc medium lenent, neih, eliam eofpofe ipsp, el os homini sublifne
undeelpolestates. hujus aeris nominantur (Epltes. dedit, cum proria utique spectent animaritia caelera
n, 2); sic peccala nostra inter nos et Deum separani, \ terram : ul attoileris ad sidera .vultus illp suspirel,
inter.CreatoremPatremque spirituum, ei spiritua- ' ubi lam bealam etjpererinem conspicit mansioriem.
lem uliqtie crealuram. Traxilanimam corpus inre- , S. Nonrie enim pie.el fideliterintueniibtis riobis
gionem sttam, el ecce praevalens opprimit peregri- . vehementissimufti tjuoddani in,eenlivum amoris, rit
riam. Faclum est nenipe taleiilum plumb., non jprovocatib flagrantissinii desiderii est Visib ipsatam
aliunde tamen, nisi quia sedetiniquitas super illttd. lacidissimae regionis? Non sunt slellae coeli similes
Corpus enim aggravat animam , sed -utique quod glejjis terrae. Iritersplendorem so!is,'et caliginem
corrumpitur (Sap. ix, 15); corrumpitur auterii, imoi splj Iiiijus, non parva distantia esi. Forte tamenhic
etiam, Aposlolp tes.te, mortuum est propter peccqtum ^« quoquenonulla, sed in suo genere jjulchra videntur:
(ftom. vm, 10). Itaque lieel quodam modo cdeiuin et haec ipsa undique misla non .pulchris, ul aurum
sfl bomo, coeleslibus sine dribio spirilibus sintilis, in liilo , geiritna ih sterquilinio, Tiliuiri iiiler spiiias.
simul et forma; subslantia quidem quoniam spiri-. Tola pulchfa es, palria mea, et Tiiacula non est iri
tiialis, forma vero quia ralionalis est: minime lale: tpta pttlchra es, absque eo quod ihtririseCiis
men iam levare eum duo.ista sufiiciunt, ut merealuf lalel. Quid illud? Neinpe illi beati angelici spiritus,
auilire .:.Qnia coelum es, et in cceium ibis".Frustfa et aiiiniae ipsaesarictoruin, ijuaejam ingredi mefue-
glorietuf de libetiatc .arbilrii,' quae in nienieesl: rurit in lbcum labernaculi admifabilis' itsijue atl do»
captivus ducitur in legem jteecati, quae in carueest. . mum Dei. Sicut ehiih l@gl sunt corpofa.terre-..
Nam etsi forsilan viderelur duplex funichlus posse) slria, sunl et corpora coelestia; IPnge vero alia est
alleri aeqiieduplici praevalefe,'ut videlicel quem sibi coeleslium gloria, quam lerrestiium : sic sunl cai-.
terra gemino quodamiure tanquam palria pariter lesles spirilus et lerfestf es, hec fniflorsane distan-
et niatefia vindicat, bb genunam nihilominus, quae5 tia intef eos : Afigeli, afcbangeli, ^1^10168',pfirici-
praedicta est, substantiiB scilicet et formae simililu- patus, poleslates-, domihaliones", tlirohi, cherubin
dinem, coeluiu quoque recipiat ut coelestem : sed[ aique Sefapliin. Berie honiiiia novi. Forte lioc toiuiri.
jam triplicalus inferipr ille el deorsum.lraitehs pec-. D ] esf.-Quid eriim aniplius capiaih leiiigena de cosle-
cato equidem accedenle funicultis, lijsi iiiihe quoque.i slibus, canialis liohio de spiritualibus et divihis?Yei-.
occurrerit gratia, non rumpeiuf. Siuie hbi illa ad-- rumlainen etsi igribfo quid lateat ih. bis tantis ap-
fuerif, hattd dubiuni quin soivatur facife gfavis. pellaiionibus, illud equidem ceiiissime novi, qiiod
s iste quo trahiriiur, irnb quem traliimus, fuuiculus5 niagum el mirabiieriliquid sub liac tanta verjiorum
l, iriiquitatis.TIaec eniin ihter nos el Deum non sepa-- majeslate clausum sil et signatum. Non sine causa
.-' rarisinlerveriil, sed rcparans el conjurigens. cbelum hoc dicilur : planfe eximium nescib quid ce-
'i,, iiaque- IW niihi ad- riipntem graliae, cl cplles5 laluf in eo. Gelafuf, inquam, sed lameh hon nega-
miseraliojium., quarum liiesaufos omnes reposiloss tur fidei usquequaque. Yidere enim noriis dalur iri
audib penes Chrislurii. lbb ari eum qui est jileriuss terfa ipsam exlefiOrerii coeli pulchriludiherit^ iion
. gralite et vefitatis, si fofte accipiani aliquid. 1. adire; internam qrioque gloriairi secfetorum.ejhs,
de plenitudine iUa,.Iino si ibrteaecipiaf In ple-. eisiiiori cohiprohenaero, bncfeditur vel aridife. Yi-
niltidinem illam : ut cum caeleris aliquando.membriss demus hatriam , sed a longe sajutahius"; odbrainur
occurram 5n mensuram aetaiis pleiiiludinis^Christi. illas delicias, non gustainus.
Senio quippe ascendil in cffiium, nisi qui descenditt 6. Enimvero non sine causa Unigeriitus, qui esS
A«5 4NFEST0 S.MART'INI;EPlSCOPrSERMO. m
in sinu Patris, ipse aiobis in r-egione toe uiribrje "A 3 inqiiil,.per'omnem modtim.'"Quaridoeiiim Uiiigeni-
xnoftis, Jjuam jnhabiiamus, <coe'Iestiu_m gloriam -spi- tum Dei ;Pairis; Dei virttitem, et Dei sapienliam
rituurn sane per ftdem eriarrat, 'oorporum -vero-per Chrisium ,-quando 'praestimerem aemuiafi? Oblatiis
speciein jnanifestal. Audi, inquit, fflia elvide. Et esl quia jpscvbluit, quarfdoet qttantum vdluil pas-
fac.liim.est. Quorsum ista? Inclina, ait, mvrenvtuam, sus-esl.rilpoteverusquitleni 'hoino, sed vertts riiliilo-
el ob.Hviscerepopulum tuum, el doinum ydlris ttfi mihus^Deus.Tmb 2vero neipsain apostdlicam olie-
{Psai. XLiy, 41.). Yullnos ponere-contum_tciam,di- dieniiaroalfer-as-velinj-';quos liimifiiriiûxtaprophe-
-seere obedientiam , apprehendere .discipiinam.Yult; ticam^proriiissiohem oculisjsuisvitiissecoiislatjpi'33-
(Ctiam nos olriivisei posleriora,despic'ere infefioTa, cep'torerii'stuim,;et*aufibus siiis yocerii audisse mo-
terrenos mores £l vilia genuina [•alias, -viliata ger- iieritis (Istii. xxx.Ô, '2fl). TJnde ct ufi.usebrum ex-
•
mina] d.eserere, .cosieslia^sapere,-stipef-na<quaerere,' pfessius-scriberisaii: 'Quddaucliviriius,gttod victinius
anleripfibji.s inhiar.e. Yult et illtim tantum decoreiii ociilisnbstris, quodperspeximus, et tnanu.sriostrw-tra?
do.m.usjsufejngenuam .concupisceTecrealuram ,-quoi ctaveruriide Verbo'v'itw(3oaivi,i j.Quidriireiinquererit
scHicet in eamdem imaginem ilrrinsfbrmeturde cla- omriia^^quidriiadomriia seqiiefcrilhr'tarilae praeseri-
riiate j.h..£laril_alem ,.itanquam <aDomini Spirilu; ac liam. niajesiatis?'Quid ego npnfacerem, si niihi ea-
proinde eoncupiscat.etiam .rexjdecorem illius, ulique' B demcopia pTa^siaretiir^?Se'd non "fecit lalilef pmril
sp.iTJtiialem.. .Sed.in quowisus ille, inquies, vel-au-• nationi,iion praeeuritiritique,jiohseqiiehti.Siguidein
iditus inclinareaneauremiJet-obaudiiieTOonet? Nami ut-multi:t>eges'optaverurttyi&efe,:e'lribriHiferunt.;sic
ûod desiderium pariat, ananifestum.est. iiilrilominus venerurit jam dies, quarido clesideremris
7. Sane.crg0icons'ider<ajuniyei'sani Iiatic«oelestiumi videre fliemtmum Filii'hoiriiiiis,nectamen nierearhur.:
gloriam .eofporturi inoessanter iegibus •obtemperaTe s '9. t)pportune ergojam T\Iafiiniisad mediuni.ve-'
.diviiuSj nec.unquatn sibi posflas -in tam continuisi niai, rit de medio fiat occasio peccatorum. Hpdie
niolibus meias-excedere item.poTum',aut locornmi erijmille per omnia siniilis nbbis, plane el sensibijis,
terminos transgredi constilutos. Sed -et-ipsosspiriluss et passlbilis; setl eVlonge posl Ilia patriarchalium
tam sublimes audi omnes -administratorios esse, et- t- et pfophelicarum lempbra visipnum, et homo purus,.
in ministerhtm nrilli -dignaniissinitim, ut he indi-- riihil de natura diviiiitatisliaTiehs, credens aulem iri:
gnutn dicam : niinime tamen, -pulo, -reperies ini eum quem non' Viait-; plenhs Tniclu obedieritiae,.et
Scripluris aliquando .querftquamillofum -veleontra- virtntutn locuplesr solttm deseriilt, polum suliiitj,
dixisse miltenii ,,-a.el jerga ipsos tam inferiofes se,, terrae cpjnriiendans quod liaberiafe terra; spiritum
propler quos in niinisierium initlebantur, saltemt „.,djrigeijs i\l\ Palreiii «piriiiiurii, ciii 'fldeTuer in ado-,
tenuiler fuissecommotum. Exempla suiitobedien- piioriis sptrilti deservivil. fton 'fuif Cfielestecorpus,
fiae, si diligenler attendas, «o sane aceeplabiliora, sediicc spiritusqiiidem ccelestis : Vaiionale ariimal,
quoin maieria digniori. Sed novi qmd ad ista srib-i eiiam et -ritorta\e,terfigena, liliiis liominis. £n terra
murjnuretsensus hominis, et cogilatio-prona semperf natus'est; in ferTa eilucalus, iti Tefra exercitaltis et
a.dflialun). Quid lu mihi, inquil,eIe.nvenijorum-prb- . probatusj in ierra eiianvconsummatus. Nec "verb
ponis obedienljam supeniorum ? Quasi vero aut sen- pai-riafcha etai, arit uiuis ex propiietis, de qiiibus
EUSullus io eis., aut ulla yigeal deliberatio ralionis,. san%inEvangeiio Yefilasaif: ^QuiaLex et Proplieice
etaoj) polius agi ipsa, quam agere videaiuur. "Quid [ usque •dti,3oanne'm(Mhtth. xi, 13). Muftoinagnis noii.
vero yel jpsortim •angelorum obedientiam <s\ecom- efat ipse 'Chris-tifs':sed efat lamen Christus in ipsb,
me.njjas? Seniiunt .qtiidem angeli, sed deleclabiliai hitiidalitef tflique.qiiainiper iitiem..
sola; oh.edientes equidem €reaiori, sed tam felicii 40. Enimvero juxiaiiuiic. riiodum ctiam mo3b
quam facili yoluntaie. Qriidni obediant? Semperr pfope esi verbumi'« torde tub dl m bfe tuo (Deui.
enim -yjdenl faciem Patris/, tjuem videre perfectrii xxx, ^14),tahirini slrectb quaesieiis corde. Nempe
beatil.udp, aeterna gloria, suinma voluptasest. Apbstolo intefpralanie 'verbuih"fideiIstud est (Rorit.'
* 8. Prpduc nobis, Domirie, patrjarcbaset prophe-- D x, "8), de quo MOysesait. tJnde el Mibiiderii aposto»
tas, viros obedipntes praeceptis luis, obedienles ext lus: Jesus ClfWsttiS,inqiiU, heri, ei hbdie,je'tiri wlef'
volunlate, obedienles contra propiiam voluntateni. num(Hebr. 'xiii, 8). ilesleriium quidem ab initio .
Factumest. ExhibetiiF nobis, ut cii.tefos brbvitalis§" saeciiliusqtte ad ascensionem' boriuriicam * lioilier- .
causa praeteream, sxhibetur, ihquam , hOhis Atria- ntitri verb diem exinde usque ad saeculicohsiimma-
ham ad praeceptum Domini exiens de ierra sua,, tiofiem; porfo iri aeiefnuminieilige post cbmmunerii
ejicienS ancillam e.t filium ejus, etiam charissimiiiri [i oiriiiiumfesurreclionem.Nulii hbrriiridbesl Chrislus,
filium Isaac immolare paralus. Quid hic humanaa nuiii deesi Jesiis; riuJli dbest urictib, nulii salus.
aslulia pplerit cavillari? Forterespbndeat, quPniarii i Patriarehis et pfbpiielis ih visibrie exhibiius est,
niullifarie, nniltisque modis appareris ei D.eus, sii- aposiolis in humaiiitale, Maftlno in-fitte, arigelisjam
scipielialur hospitio , participabalcohyivio , anihia--• in specie. Quam sane speciem ef eiectts omnibus
Bat alloquio,instruebat consilio, donabat flliis, illti- osterisufum sese prbniisil, non.quidem hodie.sed int
Etrabat vicloriis, 1©52 divitiis cumulabat. Quid (1 aetefniiih. Dehiqiib iani irahsierat iierl,.jam istud.
dices, cuiri venerit Chfisfus factus obediens Patfii noslrrim illuxerat hodierhiim cum Apbstbli loque-
wsquead mortem, morlem auiem crucis? Multum,, rentur:E(si coghovithiisCliristum securidun}carnem*
m S. BERNARDl ABRATIS CLARiE-YALLENSlS m
sed nunc jam non novimus (II Cor. y, 16). Yidetitr _\ t in his saporem quaerere, sed mirare splendorem,
tamen etiam in hoc niane de carnihus Agni rionnihil Luceat.iri hujusmodi' iucerna nostra, ttt in lumine
esse servatuin:,sed quod residuum esl> utiqtie jam ejus videamus Iumen, quod qtiidem purum, iprorit
riatnr igni;qiiod videlicet usque bodieeadem carono- iir se esl, necdum praevales intueri. Non eiiiiri est
bis.sed spiritualiler utiqiie,iioii carnaliter exljibeaiur. iste lux, sed ul lestiuiohiiim perbibeat delumine;
- 11. Neque enim est quod causeinur nostro huic el.appareal tibi inlerim gloriosus Deus in sancto
negaiam tempori, sive eam qnae ad patres veteris stio, dum nonpotes ad gloriam ejus, sicttl eslinse
TcsUiinciiii facta est apparilionem sive eahi qnae ipso. Caeterum ne pulavetis ornalas quidemMartini
aposiolis exhibiia esl <pr_eseniiamcantis ejus. Siqtti- lampades, sed vacuas inveiiiri : non esifatua virgo,
dem fidelilcr considetaiilibus ncutram deesse liqtte- habet in vasis oleuin. Habel vinum in pbialis, habet
Lit. Atiesl enhn nobis eliam nuiic carnis ipsius vera iniraparojjsidesislasciborunicopiam, deiicias uliqne
substantia, haud dubium sane quin in sacramento. spirituales : ut non modo videant et mireiitur, sed
Adsunt revelationes, sed in spiritu et vir.lute ul edant pauperes, et satureniur; alque in illis quitlem
tempori graliae,. qubd nunc est, nihil in ulla gralia Dominum laudent, porro in his vivant corda eoruin.
deesse probelur. Deriique nec octilus vidit, nec auris Alioquiii quomodo mortui laudabunl le, Domine ? Ut
audivit, nec in cor homiuis ascendit quaepraeparavit " ergo siljucuuda decoraquelaudatio in admiratione,
Deus diligeiuibus se, noljis tamen revelavit per Spi- etiam vivant ex-imitatione; et, ut avidiussumant
rllum 1053 suum. Nec mireris quod carnales eis delicias, ipsasquoque divilias-curiosius conteiriplen-
manifesiaiiones exhibuil, qui carnalem ejus praesto- tur. Sic nimirum inter spleridprem et fervorem
labaniur advenlum. Nobis enim lanlo efficacior lucernae hujus vicariis quibusdam affeclibus discur-
gralia. et revelalio dignior _necessaria'esl, quanlo rendum, ht nobis alter.exaltero commendeiur; etex
niminim excellenliora constat esse quaeexspeclamus.. . jiiulua collatione uterqiie complaciiiorfiat. Siquidem
12. Itaque, Ul supra diximus, Maiiinus iste Chri- liumilis fuitet spirimpauper isieMariiniis,sicul.evi-
Stus non fuit, sed tamen Christum habuil: non quo- dentissime probat effectus ipse.divinaegratiae, quam
niodo angeli in praesenlia iriajeslalis ; non qtiomodo profecto lammultani nisi muliumhumilinon dedisset.
apostoli in visionem liumanilalis; non quomodo olim 14. Ut tamen pauca virttilum ejus indicia promam,
loculus est in visioneni sanctis suis<: sed quoinodo panperem illum spiritu beaius novit Iiilarius, cujca
eumetiarii nunc habetEcclesia,in fitleet sacrainentis. iinponere ei diaconatus officium . lentans, riec prae-
Nqn erat ille lux (Joan. i, 8), sed lucerna plane ar- valens, quod indignnm sese vociferaf etur, exorcistara
dens et lucens (Joan. v, 55), deJoanne dictum est.: n eihiJ esse praecepit: in quo quidam' locus injuriae
Sed si illum prolulero, pulo, dicitis : Maximus ho- videre.lur, sciens niniirum quod humiliorem ordina-
minum est, plus quaiii propheia est, eliam angelus lioneni minimereputiiaret.-Pauper fuil, veste sordi-
est Dei Palris, sicul ipse lestatiir,: Ecce tnitlo aitge- dtis, crine incttltus, facie despicabilis : qnae quidem
lum meum (Luc. vn, 27), elc. Et Martinus luceriia licel inelectione ejns a quibusdam malevolisobjecla-
crat ardens et lucens : eum sallem non pigeat imi- fuissent, 1054 'n 'P?0" tamen episcopatiij sicut
tari; sed iniita.riin eo quod eslimitabile, iionauteiM seriptum esi.-peniuis non inutavit (Stu_Pir- De vila
tjuod.mirabile exbibelur. Ad mensctmdivitis sedes Mtirl., cap..7).Denique quia vere pauper fuit spiritu
liodie; ditigenler considera quw tibi apponunlur. Majiinus, pauper et modicus mefuitiiominari. Audi
Discerne inter cihos, et vasa ciborum. lllos enim v.^rp mansuetutlinem ejus, stto illo Sulpiiio sic scrl-
juberis lollere, sed non illa. Dives est iste Mariinus; benle :« Tatitani adversus omiiesiniurias patienliam
dives innieriiis, dives in miraculis, dives in virtttti- asstJmpserat iil cttm essetsumriiiis sacerdos, impune
bus, dives in signis. Diligenler ergo conshlera quae eliam ab infimis clcriois laitleretur : nec propter in
appbnhnliir libi; quaenam videlicet ad adndrationem, eos aul loco unqtiam amovefit, aut a stta^ quanlum
qiiae vero ad intitationem. ûi certe quia sequitur iu ipso fuit,cliariiaierepulerit(lD.__)jfl/.iii,cap.20):i
in Scriptura illa, quoniam lalja onortet. teprwparare D quod qiiidem in Briceio manifeste pfobatum,()miies
(Prov. xxiii,l,2,jitxla LXX) ; diligenler, considera vos arbilror meminisse.- Eum nempe ex omiiibus
quid apponiiur, e'l in quo. Suscitavil Martinus tres sibi successorem elegit, el de lanta postfuiura ad-
morluos, quot nimirum Salvalorem legeral susci-'. versiiate praemonuit :.postremo in fide el lej.itate
lasse. Redtlidit yisum caecis, surtiis audiium, mulis ipsius sanctum fecit iilum, ad cujus os aures suae
loquclam, claudis giessum, aritlis sospiiatem. Evasit fueranl, cum i'espouderet homini, qui de eo scisci».
divina virluie pericula, proprii corporis obice flam- tabaiur: Si illurii deliruin quaeris, prospice emtnus ;.
inas repulit, inimanem sacrilegae machinae molein ecce coeluin solito sicul amens, respicit. Crebrb
columnapariliecoelodescendenteprbstrayilflcprosum siquid.eni hoino Dei.utpote tefram despiciens,ecelum
mundavii osculo, curavitbleo paralyiicuin, dacuiones suspiciebat. Nempe sciebat ad hoc sese (ut supra
vicil-, angelos vidil, fulura praevitlit. jiieniiuiinus) rectam et. in: ipso corppre accepisse
43. Yerum liaecqtiidem, caeleraque ejusmodi altis- siaiuram.Sciebat illicesse.lhesatirurii suum,_sciebat
sima quae fecit magnalia, quidni mirifica, quaedam . illic sedereiii Patiis dext.era Christum suttnii sciebat
vasa dixerim' divitis htijus, auro gravia, gemmis mi- , nunquam sese, donec Illuc pervenifel, .quod deside-
citplia, pariterque materia et opereJpreliosa ? Ncli, rabat 8jSsecu(oruni.lJndeel hoc ipsum,quod delirus
t.on IN FESTO S. MARTINlEPISCOPt SERMO. 488
vocabatur in terr.i merilo non.atfendit, ciijus niriii-• A 4 cificos, persecuiionem propter justiliam sustinentes.
rumconversaiio esset in coelis, ciijiis oculi in capite> 17. Ignoscitemihi,'fratres': exeiiipluni obedien-
Stio. Sane illuc etiam lacrymae ejus a maxjlla ascen- tiae paulo miniis praeierivi, quod quidcni vel solum
dere eonsueverant, qnibus sic abiindabat, ut solerett juxla proposiiiim ordinem in.Martino qupque iiobis
proillof um qttoque, qui obtrectalores sui videban- cprivenit exhiberi. Sane raoram facimus, sed.ut ar-
lur, flere peccatis- - bitror, boinim nos hic esse: lardius eniin hodie ve-
1S. Sane- quanlhm jusiilianr esurierit, ium ini lii.mus ad Martinurii. «Domine, inquit, si adhuc po-
caeleris ejus aclibus, tum specialiter in idololatriae;* pulo tuo sum necessarius, nbn recuso laborem, fiat :
persecutioue probaiumesl, in templprum_;desiru- voluntas Iua(74)..i0 vere sahclissimam auimaml
•clione, in statiiartim dejectione, "in succisione luco- o inaeslimabiletri cbarilatem ! oobedieniiam isingu-
rum. Dbi se quoque aliquando rion esl verilus dare_ larem ! Bonum certamen ceftasli, cursiim consum-
discrimini, ut occasio lanli terimiriis de medio lol-. masti. fidem servasti ; de reliqtio superesf tibi co- .
lereiur. Nam .misericordem eurn in paupere se ex-_ rona justitiae, quam reddet tibi Dominus hodie ju-
periem Salvalor ipseapiul angelos gloriabalur, dalami slusjudex; et adbuc.dicis := Norirecuso laborent,
sibi medietaiem vesiisostentans.Uiinam nobis eliamL fiat voluntas; tua ! Oblttlisti plane Isaac ; unicuin
miseris apiidsuminumjiidiceni, in ciiius.admirabi.e; Billum * quem diligis, quod in te esl, jugulasti; immo-
tabernaculum irilroivit, misericordiam illam exhibere; lasti slngulare gau.diitm.luum pia.devotione, paratus
dignetur;qiiaetiIlosolimmbrlidesliriatos,ettpnrienlis 5 redireIterum in pericula, innovare cerlamiria.denuo
-
variisdepiilatoserjpiiiiproquibusanieierieni jutiicis5 suliire laborem,-sustinere iribulationem, proloiigara
januairinoclemediaseribilur jacuisse.QuOiriodo eiiimi tentaiionem, deinde dilferri .adhuc ab illa tanla fe-
" noii audiel ettm
nuiic, qui tunc quoque fecit sutliri ?9 licilate, et diu desiderala societale spirilunm bea-
Porro munditiain.cordis ejus illud vel inaxime intlicat,( lorum, alque in hujus moiialiiatis aerumnas ab ipso<
- qtiod nonestcoiifususininiicoloquensinpofla:«Nihil I introitugloriae i-evocari; poslreino, quod maximum
in me, funeste, rejiefies; Abrahaeme sin.us recipiel.», est, ai Christo luopercgrinari diuliiis, si tnotio ipse
- Nam in opere paciflcorum feiiciier plane consum-. voluisset.. Nec sane dubium
..quin ainpliorem_gra-
rnaus labores suos, licet dieruni suorum finem nonx liam merealur, qui paratum seexliibeat eliam ante
jgnofaret, clericos tanien adiit dissiderites, inlerr mandaium quain qui obediresatagitposl iiiaiidaunri.
quos reformata pace, in pace ipse quievit. . Magiia quideni obedienlia vestra, angeli saiicli.; sed,
16. Ca_lerutnpersecutiones, quas sustinuit prop- qnoddicereaudeainpace vesir.a,.iiescioaii inveiiiaiiir
ter justitiam, longum est nunierare, quomodo apud1 p/ in vobis quisquamparatiis in lale aliqtiando niihiste-
Juliamini Augiisiuni iri ciyiiate Waiigionum;iture|)i- rium mitli, in quo necesse habeat-noii videre faciem
dus, imo et ilialo terrore constaritior, custodiae e Patris, Magiuim esl, PelrejijuodDomiiiumseculurus,
ritancipatus esl, ut inermis jpostero riie bafbariss , omnia reliquisli; sed audivi-ie.in moitte dicehierii,
opporiereiur; qubmodo "circa- Alpes sul) securi, , ubi iransfiguralus est cofam vobis-:.Domihes bonuim
quaiii in veriicem ejus iatro vibrahat, securissimuss est nos hicesse; faciamtts liic triu tabernacula(Muilk.
fiiit; quoniodo illtiiri MediolariiAuxentius Arianuss xvii, <4).Non est fioc, t Si - adhuc populo luo stuh
gfaviter inseclatus, multisque appetituin injuriis,, necessaritts, non recuso Iaboretri.-i Paratum asc
landem de civilate exturbavit; qubmodo et alibii -tuum.Matiinei paTaium cor iuuiii, sive manere "a
priusadversussaeerdolum perfidiam acerrime pu- corjwjTe,sivi dissolvi et esse cum Chrislo. -
gtians, suppliciis fuil affectus, publice virgis caesus,, 18. Et niiigna qttidem in horrcnda moiie securi-
inde qiiot|ue exire compulsus esl; quomodo item int - tas; niagna invisioiie Chrisli. desideranda, el tam
cujusdam fani eversione, cum geniilis eum sirielo0 fervenief ac, singulariter desideranda perfectio re-
gladio peierei, nudain cervicem praebttit percussuro,, perikir ; sed id qitiilem longe aiitpiius per omnem
dbnec ille extolleiis ad icluiirdexleram, cecidit re- modum, qttod qni mori noti metuis, imoqui tanto
supinus; quomodo aller eum cultro ferire voluit,, D ] desiderio praesenliam Domiiii conciipiscis, vivere
sed ferrum de maiiibus ejus elapsum, fepente dis-- - qubque non renuis, et exspectalione inolestissiiiia
partiii. Pro quibus omhibus dubium non est jnulti- faligari. ln quo eiiim alio nori obedire pofuerat, qtti
pliciler coronari eum, qui quiUem etsi rion seinel1 - in hbeianto ariiculotam devote clamabat: e Fiat
effectu consummatae passionis,.sed loties marlyr fuitt voluhlas iua? * Haecergo jiars nostfa sil, fraires, in
"
affeciu devoiisshme volttntalis. Comediie jitm, amici,, cohvivio hodierno, lianc nobis.obedienliam iii mensa
et hibite ; et iiiebiainini, charissimi. Sic enim vivi- pauperis, imb jam divilis hnjiis-apposUam diligenter
ttir, el ih talibus vita spiritusvesiri. Nisifbtiebealoss tonsideremiis, scieiues quoniain jpsa cst quae a
praedicat sercrin divinus, qtii morluos 1055 susci- nobis exigilur, ijisa qttam: oporlel nos praepara.
lant, caecos illuminant, morbidos sanant, leprososs 're, ut singuli quiqite dicanius;: Qitia pardtus sttm,
muridanl, paralyiieos curant, daemonibtis imperanl,, ~et «ori sitm turbatus, ut citstodiam mandata lua
' futura
praenuniiaiii, miraciilis .coruscant; et nona ' (PsaL cxvni, 60). Nec modo semel, atti in paite; sed
• magis paupeies-spiri-ti, mites,
-higerilcs, estiiieniess paratnni cor irieuni, Deiis, pafatum cor nieum (Psal.
eisitieijtesj"ustiiiam, misericordes, mundicordes, pa-- tvr, 8.),* paraluisi ad ulruriique, et in nullo tus
~
(74)_{SuLPiT.epist. '6 ad Bassul.)
m S. BERNA.RDl:ABBATIS CLARiE-YALLENSlS 800
prKscK-iJjejis,disgosMoni., Forte boc..cupi.o., et spe- A sicut fuerit volunlas in coel.o, sic fiat. Desidero re-
_cjaij,(er et Vfiheirienter:,sedne quidem illud rectiso; . quiem, sed non recuso laborem, fiat voluntas lua.
m S. GLEMENtE PAPA ET MARTYRE

- SERMG
De tribus aquis.
i, Pretiosa.in:'conspectw._D.omifflinors. sanclorum :quae sic corpus luum suppliciis exponebas : obsecro,
efeis (Psqfi. cxy-, 1-5).Andial ipeccator, et irascatur ; diligebas illud,- an non ? Ulique diligebam, inquii.
d(Juii_b,(JS sijj^.-frejnai, lOJSS/ct' fabescat.. Depre- Nemo enim miquam odio habuilcarnem suam(Ephes.
fs^nsus estin<sstu.tia su.a,- cecidil iii' foveam quam .v,-29). Diligebam ergo eam : sed parum diligebam,
feci_t,,inlaqueuro incidjt qjiem telendit. Invidi&siqui- tanquam ancillam ; et multo magis diligebam Bonri-
.deiirdi.abolii iaor&uifEavit.in orbem terrafum ;, sed ^-immDeum. Utque probatio esset dileciionis, operis
,eoce jjreliosa: facla, est mors. sanclorsim. Audt exbibitio.; libenter ipsam quoque pro ejus .gloria
'igtiui-,. hostis: vitae:;.moftis attctoit, altende. Quid •niortem corj/otis amplectebw.
vajeijam fraus tua:? versutia.ma quid nocet ? lmo B - S. Quid _nosad haec dicimus, fraires? Congratula--
ver.o, ut plus doleas,. etiam; oinii.a. Gooperanluf ia- mur martyri,- sed jam gloria ejus non sine nostra
:bonuin his qui.-sectindiim. j.nopositum voeati. sunt confusione esl. Ecce enim bealus Clemens homo
.sjwicti (Rom. VIJI,28). Neque enim aliter_tjtiam.psa ,«rat similis riobis _ passibilis, eadem circumdatus
(ijji»' (MuesliOperis)de te hodie beatus niajiyp, cnjus infirmitatej et carui suae coJem vinculo naturalis
-si.leBtnia eelebranms, morle corporis tfiumpliavit. afTectionis iiihaerens.' Si ergo ille sic glorificavit
-Fecil siquidem>.de' necesstele vtrlutem,- poswarii- Christum in corpore suo, et calicem salularis acce-
pe.ecati. in.meniitnh glbriae commuiavil. ;. fideleriv se ,pit; quid nos.Telribuimus:Domino pro omnibus qtiaj
pfO.bay.it iti. mod.icOj.ut dignus inveriirelur- sup"i*a retribuit nobis? Ea'demcerle nos insignivil imagine,
mulla. conslittu''. Modictim namque erat, et-o_nrii_.o> eodem ânguine nos redemit, et vocavil in eadem
modicum,. q.uidquid prius acoeperatanima-illaiieata', hffiredilatem, incorruptibilem et incontaminaiam,
.quantuni: adieani. gloTiam,-quuni:pr_esenti:pi'omer-uit aetefnam, consei-vatam in ccelis. Utquid ergo non
passione.. Oninis enim delectatib hujus nmndi,- um- possumus et nos cum beato Clemenle Chrisli libere
. versa; ejue. gjorjavquidqnid. denlqnc<in eb< co.iietipi- calicem ? sed forte respondenl aliqui : Possemus, si
scitur.yproiisusjmodicumest' in>.illiusTelicitalis; in opportunitas non deesset; sed perseculionis temptis
il.Iius.beatiiudiriis companationB.: si. tariien; v.el nib- ^ cessavit. At ego, faleor, non salis crediderim ista
difluffld(ciidehet-,,efehoiT:poliusnihiluni;,: vapnr ad dicentihus. Quid enim? Quolidie cedilis purictioni
n.odie.um. parens.'Aceepenaf HeaitiSfGlemeris hobile acus unius, el mucroni vos arbilramini posse re-
genus,. amplas. possessiones,; haereditateriT Euiltara, sisiei'e?Inminimisprobatecon_Iictibus, quam 1057
scientiam .q(i»qjie. quanipluniman^-.it* ti* •optimus virililer in majori cerlamine stare possilis. Ecce
qtiidjjjii-ijlius-tempoiis pltiJosoj.hus liabefetair; Ac- enim vobis non dicilur : Sacrificate idolis, et vivi-
ceperat haec.univeiisaâDominoi:Dci ciiiai dotia sunt te; aut si hoc non vttllis, oportet vos diversis .sup •
eiiain!haee..FitleJem-ergose,probavit ei qtfhdederat, pliciis jnleriie. Novil Dominus figriientum nostrum,
. cum.pro.ejus.anione universa cQntcmpsii;,oirinja de- nec dat nobis tam forte certamen. Beato Clemenii
trimentunv faeiens,. et. arhriiifaUis ut sler.eona, ut certamenfoiie deditui vinceroi, et disceret quoniam
!_ucrifacerei;Ghrislum.:. omnium^potenlior estsapientia.
2. Sed:foiieimuiim'uTat'etiam:nuncinimfcus-.Pel- 4. Yestrum anlem cerlamen qtiale est, fralrcs
/ejn.-JnquiensvJpm.peUej.ei, bmriia qitm habet .1tomv, rnei? Qtiolidie vobis suggerilur in cordibus veslris,
.dabit pfo- ctuinia sua (M:ivy.&)<; Quid ergo? <ptUas _Fi-angeordinem tuum, Tnur.mura, detrahe, age re-
quod imipsa-corporis sui vita,.quam:aecepil a> Do- missius, infirmiiatem simula-, respondeei qui foiie
nrino, infidelis inveniaiur,,. ut vei ipsam praji"erat durius libi locuttts est, ut satisfacias desiderio tuo;
illi ?.Ecce habes-poteslaiem : irrtte in eum per sa- nec dicilur cuiquam : Nisi luec feceris, moriefis;
tellites. lu.os, ut; coaTctciur e-duobusvatJta Dotiiiho sed ui multum, eum dffficullate et labore resistes
necesse: habens, aut-, a. corpore separaWi.-Yaria et animo luo. El quis suslineret (anla? Haecenitu in-
immania)exquire-genera .lormenioTunr ;- sed nove-jris tus attdire, liaec resp.ondere consuevimus exhOiian-
te mariyri nostro fabricaTe_coronas_;SieHl>enimip^sa libus nos, aut foris homini, aut intus Spiritui san-
viia.,htijus-ornan!eiua<et,adjumenta-contempsi(, sic . cto. Si ergo in litijiismotli ceriamine pericliiamnr,
conteninii et.ipsam.. Corpus.omne. tibi exponit. ju si vix resisdmus, si interdum eliam suecumbiinus,
niortem, eiin faciem maledicit.libi.fitqiie idola tun . quid in illo-lam gravi cerlamine faceremus?Si.jun-
5aci:o;ore.blasp.iemat,.Ppminum Deijsmsuum etiam ' . cis fragi-ibus cedil infirmilas noslra, quoniodo lelis
,inlertlormeiita„tua libere. praedicat-.,. ingenue [Mias resisteret? Yidetis quomodp ad niliilum redacli su
in ignc]_confiletur. Coronabitur-er.igo,.qiija Jegilinie- inus, et sicui solent mulieres aut parvuli, prignanles
certavii.quia fideliler vicit, qtiia,. nec Mandiineniis laudamus alios, pugnare ipse non possunius. Quitl
vilce-hujjis. nec morlis horrore. a. charitaie Christi a tamen agimus? Omnes ccrte ad nuptias Agni yoeati
noluit separaii. Dic, quaeso, ncjbis, anima sancla, \.<sumus, ct in conspectu. ejus vacuos apparere nou
.*Ql IN VIGJLJAS, ANBREiE APJDSTGLX .SERM.O SQS
licet..I)iligenler ergo eonsidereinus quse apponuntur A Kam"el -Ghristus.-triplicem npbis apponit aquam,
nobis, guon.iajnlalia pportel nos prseparare. Consi- - .-etpBrfeetus pmuis.qui-fuerit.in nohis.sicut ipse, qui
deravil healus Cleinens viiium sibi apposituni esse a - videlicet {resahelrejas haber.e,poiuerit. Propler bdc
T.oriiiiio,-.et ipse quoque., qupniani dives Jiiil, ad imp- ,-enim sub distiiiction.e dicimr,ibiji,as. vel terna.s, ut
tias illas vinurii nihi. ominus proprii. sangiiinis effu- - -diiasa.dfli.iiBS¥jftnsfet.iie_Mssarjas.<esse.jter.liam-nori
sione.porJaviif Sed nos pauperes sumusj.fl vinum, ab omniluis «xigehdam. . ./ . r,: ,.
"boinine., noh -baiiemus. At iile: lmpleie, inquit, . 6.Aecipfiigitur tHpiicfim.aq.j^m,<jua_n tibj-Sal-
hydrias'aqua {Jqan. n, 7). Ergone.et ipsa suscipie- TOlbrapponit. Plorat super Lazarunj (Jogn. xi, 55)
tur .aqua, si attulerinuis eam'?' Ulique suscipielnr. «t supei- ciyitalem Jerusajem {!,!.«•.>px>4i);«ll)_ee
Karii.ei ipsam curii vino -nobis apposilam jnveniet, ' «st aqiia p'r_ma.-Sudat immijienle jam .passioiiis lio-
qui seeundum monita Sapienlis, diiigenlerconside- . fa;" et •luecesi aqua secnnda, non ab pculis t.aiiium,
raveril quse.sibi apponuntur {Prov. jxxiu",1), ab eo sed a iolo «o.rpore .jiianatis/ Hsec.auip.iirriibea.pst,
iiim.irum qui venil non.in aqua solum, sed inaqiia . sanguiiieiqup col»'is, siciit.scriplum .est: Elfactus
. îsanguine. Teslimpiijuni [cnim perhibuil-qui vidit, " est sutlor ejus, sicut guttm sanguinis decunenlisjn
quod ; aperto Jatere Do.miiii .dprniienlis ,in crace iencmv (Lt.c..;xxH, 44,)...âni vero terliA £st ijqua,
exie.rit-s.anguiset aqua. (Joan.xK, M, 35), B-quam
' el praediximus deJatefeejiisuna^cumsapguine.
_ . S. Et nos ergo, fhures, iil yel fideles nps probe- «ffian'asse,_El lu ergo prjmsni ûidei)Vli,abes^.*i,ri-
jrnus Deo nostro, si mariyrium sanguinis ups ljabe- -gas 1Q5S Jaci^ymjstuis cpjispjfinl.i_e-.tuae slr.atuj_ii,.
. inus (marlyrium enim lestimonium esi), quseramus Pl dolore cornpjijiclippjs j>r_3leri|,prum/JUuisniacujas
vei lesiimoii.iumagu», ^t.ne ipsnm quidem .despi- jpeccalorujn. Secundam aquam liabes, si in" iS.ujJ.ore
ciel.Deus. Tres sunj enim qui ieslimonjum d.a.nf in , 5.ultus lui vesceris pane JjiOj ,ej, Jabore-p.oenileniia^
. lerra :,Spiritus, aqua et sahguis {Joan, v,"8). JBeaii icpr,p.ustujumcastigas, ae -j-estringisiCpii.chpispenii_8
; guibus tri.ium suppetil leslimpnium, qupniam fu- , .flammam. Est auiem «anguinpi. ccjoris, slv.fiprppter
-nipulustriplexdifficileruriipuur,(.Eccte. iv, 42]» Kos . Jaborem, sep e,iam .prppler Jps,ufli;<i.u.eiii-exstjjjgjiit
, si.sapgoinis testimpniuiii non habemus, babeamus ,;coiicupisceniiBeignem. ,J.am verosl prpflcera ipptes
spiritum^taquam; quoniam.sinespirilu riec sanguis, msque ad devotionis graâiii, jjp.taberis .ajjua â-
..jnecaqua sufficiel: injo. yero si spirilu.s ipse skie .pienli__saMaris; et spirijus CJjJîsti^jqp.is.yp.er.mel
aqtia-ant sanguijie insenjlur, sufficit teslimonium sdulcis est,__fie.t:jp Je fo.nsaquaeâlienlisjp yilam^',
•ejus; 4uoniam.;_sph'ilus.verJl_alis"esl, tiec.sanjguis', kei-nam.-Et ^nepientp jiaiiC:e.sseaqu.amj quse.proce-
, fiec.aquaquidquam pwjderunta se -jpsis, sed spiritus ,..-dit.dclalei'.e.,dprm}eptiSje!. sijieonininjolesliafluil.
*st quirJtestiflcatur in iJlis.Sarie. tamen aut-yixj aut G -Oporlet enioj.jaji}-moriuuni ess.e mundp, -quiiin ;bac
. Jiimquam sine.&gua;aut sangufiiespitiluni jjrbiiror . ^plueritgivitia diele.e.t-ari, _Ergp,,u.tbreviter a^petam,
. inyeniri,. PrpplereaJ, chaiissimi,, sguasramus ,vel • ;.f rima -quideni.-apr,_e,te.ritis",d,e.liclis labjuit pons.cien-
L -aquam.,qui sanguinem lionhabpmus. Et quojijam ;-jiam.; 'Secjun.da,iit futurajcaveas, B?sjinguii concu-
bydrianira fjipr^ fecimus fiienlipiiem, qpjerareus îscentiam; teriia» si^td^sapi ' perygniise -nierueris,
Iiyidr,ae«apjeb.ajH. jiplatajjijnaniîjieii.t.em. ;
_jp.ens.uras binas, .vel..t.eriia;S._;quas . •-.-,'
='.B YiGiUAS, MBREM AP0STO.L1

. .-SERMO,
Qugmo&o jejuniis prtevenire dej>§p)nuspplemnitales^.$anc}o)'M))t*
.. i, Sanclpruni fesla praecipua Palrum sanxi.t au- .ispeciosa, iimeal semper..necess.e estsroeem jjlam :
, plorilas voliyis praeyeniemJaJejunjis.? 'Uliiliter.plane, Q.uaT£lumarras jusiitias meas [Psal, xtix, 16)?si-
e.t npn ad jnsipieh.tianj pobis, si.ai_fueril quiadver- -vejjlarn-: Ami,ce,quomodo JIJICinlrqsli, non liabens
tat. Multa si.fjuidem quotidie pecc.ata contrabirnus, pestenf miplialem {UaUfy.sXM, J2)? JBeali-proinde,
. etJn muitis pffendimijs .pmnes.:. necAutum onmino Dijui s.lolani jsuam, ,di,c0.auteni..gloi.i,aniGOijs.cienliai
est celebrandas siiscipere.fes.tivitat^s sacras, niaxi- _sua_,.sojliciti^jsunt omni ieiijpqre coriservar-e ,imma-
'
nieque eas quse maximae sunt, nisi prius abslinenlice culalam.,- semper splendidam exhibere. Sed quia
purificaiione pra_missa, quo Pt dignioresj^l eipa- =j)auci«unt, qdi sic omni cuslodiaservent eor suum,
ciores inveniamur-.spiriiualiani âudiorum. Sieienim pauciores aulem.-si -lameirvplipa.uciores,qui in omni.
; i -!st«sin prihcipio seriripnis «ccusaior ESIcsui, -nec : saj)clJmonia'coriserventillud:iiecessePslfi'eqhentiab-
laudes Jncipit alienas.
. .nisi.ap.ropr.iar.epr_ebefl'sion;e slihenliamaculas diluere sub!iitranles,'pra_cipue cum
- 'Qtiod :si «tiain justus £rep.ida),ssoHtcilusprEeycnire • pr£ecipua qiifelibet soremuitiis =advene_it«e"lebrarida.
: leuni; qui ipsas .quoque jp'a_rabisest.ausijiiassjudica- '3. _Necmodo lamen pr«paratio «st ad ^Toxiinam
se^ p,uid"agimusnos, quorunijinleriiu iudicala aion • -êJebritatem Sobsewatio prajriiissa jejunii'; e'sll et
- fuerint el lecia^peccalaS.iiniendum <s>.aide*st,'ne - admonltip ipiaedairi,-eradiiioque -non paxvaj -DiSci---
, jforie mariifesla dnveniantur -prajcedenlia iad. judi- 'snwiscx lioc apsoj quaenajn vera ..ilivia-feslHvitatis
jci.um.Si =neejuslus «ine airodeslia et yeiiecujidia -seternse. û.id esl jenim quod jejuniis :s'Pleirini'apra-
ajuadam ad sanctorum spr«sumit accedere daudes; . "^'eniinusi-jnjsi4«od pef niullas' 'tribiilationes oporteE
xjuanto magis peccator, in -cuhisor.e aion est laus nos-introirein regnum Dei ?-Indignus quippe sa-
303 S.EERNARMABBAT.S CLAR_E-VALLENSIS gsjj
lemni Isotitia est, qui slaYiiVainvigilise abslinenliam A Jj cem]?Illi sensum bjelilia. nalura negavit: huic si
non observat. Plane, inquam, si renuis affligere quid pravalet, gaudium omneexlerminat, ingeriiqua
animam iuam in vigilia, iiidignus jure censeris re- dolorem. c Amator, > ait, < lutis semper fui, el de-
-
quie el exsuliatione fesliva. Esl autem universum sideravi amplecti te. > Fralres, ignis. vibrans est,
prajscntis pceniteiitios lempus, vigilia qua.dam so- non lingua loquens : el si lingua, cerle ignea est.
lemnitatis magna., etoelerni sabbaiismi quem prue- Carbones suntignis illius, quem de excelso Clnistus
stolamur. Nec causaberis vigiliam Iorigiorem, si se- miserat in ossibus ejus.'Atijue utinam desplatorii
ternitatem festivitatis allendas. Licet cnim habere nobis sint, cOnsumentes et exurettles quidquid' in
praparationem soleant solemnia diurna diurnam : nobis est carnalis affeclionis! Quales enim sciritilte
illa cum ailerna sit, non exigit lamen xlerijiam. Sed suntistae, aut a quanto inlerioii incendio inieant?
qi:o nos rapit jucundior illius memoria felicitatis? i. Plane, beate Andrea, granum sinapis est fides
Hoe enim liomine et ssepius, et forte dignius nonii- lua, quaj tam insperatum, ubi leri ccepit, cospit ex
liaiur illa feslivitas. Retleundrim nobis est ad id seproferrefervorem. Quid si paulo amplius terere-
quod prae manibus est. tur? Quis fervorem illurii animus, quis verba illa
10J59 3. IJodierni ilaque jejunii, et ejus quam suslinere posset audilus? Dtun enim minus minare
prajstolamur solemnilalis et l_etiliae,causa est beata B ] tur __Egeas,adhuc «ranum sinapis despicabile yide-
passio Andrea. apostoli. Dignum est enim ut, si cum balur. Iiilegruin erat, iiesciebanius quid inlus lale-
eo pendere non possumus, cum eo vel jejiinemus. ret.c Dominus,» inquil, c me misit ad islam provin-
Nam et ipsum cuni bidfio penderet in cruce, etiani ciam, in qua non parvum ei populum acquisivi. >
jejunasse quis dubilet? Inveniamur ergo vel in Accedat comniinalionis pislillum; longejam acrius
exigup cornmunicantes passioni ejus, el si non simul sapiet, coristantiusque loquetur. Terrendum eum
affixi palibulo, siniul afllicli jcjnnio : ut iniserante putat jEgeas, crucis supplicium minitans : sed non
D.coetiam coronai par licipes simus; et in jirsesenti est ita. Accenditur magis in verbo hoc, et libere
quoque spirilualium socii gaudiorum. Quomodo enim clamat: J Ego si palibulurii crucis expavescerem,
non exsullemus in inemoria.triuniphi ejus, quem in crucis gloriam non pra.dicarem. > Al ubi paratum
jpsa sui prajsentia supplicii tam vehemenler novi- sibi lignurii intuitus est, ex. hoc jam plane tolus
musexsuliasse? An nonerit la_ta festiviias, ubi et ignescens applaudebat, et blandiebalur illi amatEe
crux ipsa plena est gaudio? Siquidem el festivum sua. : officiosissimesalutabat, devolissime suspipie-
solemus nominare quod l_eium est; et crux a cru- bat [alias, suspiciebat]; magnifice attollebat eam,«
ciatu utique dicilur, aut certe cruciatus a cruce. et in ipsius pra_conio gloriabatur, chimans magis
Quanta proinde exsultalione universse lerrae cele- C affcctione quam voce : < Salve, crux preliosa, quaa
brandum ianta3 novitalis miraculum, _lam magnifi- decorem et pulchriludineni de membris Oominicis
ciirn opus divina. virlulis? Andreashomo erat simi- accepisti! Salve, crux qiiie in corpore Christi dedi-
lis nobis, passibilis, et lam vebemenli ardore spiri- cala es, et'ex membris ejus lanquam margaritis
tus crucem siliebat, tam inaudito a saeculis gaudio» ornata! >Merito proinde crucis amatorem verieran-
cum sibi emlnus i - lur sunt servi crucis : sed ab bis am- -
tripudiabat, paratum patibulum quieunque
conspexisset. _ 0 crux, »inquit, c diu desideratai pliorem jure devolionem exigit, qui speeialius pro-
et jam concupiscenti animo prseparala! seeurus eti posueruiit tollere o.rucem suam. "Vobis hoc et de
gauclens venio ad te, ita ut el tu exsulians suscipias> vohis dico, fralres mei, qui non surda aure audistis
rne (74*). > Yidelisquianonsecapitprse magniludihe) illamevangelicam tubam : Qui non bajulat crucem
gaadii. < Ita, > inquit, f ut et tu exsultans. > Er- suam, et sequhur me, nonpolesl meus esse discipulus
gone lanla est exsultatio, ut exsultet el ipsa crux,, (Luc. xiv, 27).Parati eslote lotam aniini diligeritiam
nec iasli quidquam habeat, sed totum I_elili_esit?? huic adhibere solemnitaii, et corde magno celebrare
Aut qnis dicatT mirius contra consuetudinem, suprai eam; quia magnus omnino epnsolationis pariler et
valionem, ullra naturam, crucem exsultare, quam" i' - exhortatioriis tliesaurus vobis rcpositus est in ea, si
crucifixum [alias, eruxifixum exsultare quam cru-- fueril qui fodial el scrulelur.
IN FESTO S. ANDREJE APOSTOLI
1060 SERMO I. D quod Salvator erucem bajulans sequentibus se et
De tribus generibus piscium, qni sunt in mari, in lugenlibus ait: Filim Jerusalem, nolite flere snper
(lumine, et slagno [alias, de Mundis piscibus].] . me, sed super vos ipsas flete(Luc. xitn, 28)..Deni-
1. Celebrantes bodie glbriosuni beali Andrese quecum diicerelur ipse beatns Andreas ad crucem,
triumphum, in verbis gratiae, qure.procedebant de populus qui sanclum etjustum dolebat injuste dam-
ore ejus exsuliavimus et delectati sumus. Neque nari, probibere voluit ne puniretur : scd magis ipse
enim locus polerat esse lristiliae,"ubi lam veliemen- instanlissima prece probibuit eps, ne non cofonare-
, ter laitabatur et ipse. Nemo ex nobis compasstis est ttir, imd ne non pateretur. Desiderabat siquidem
sic paiicnti; nemo ausus esl plangere exsultantem. dissolvi, et cum Chrisio esse, sed. iu cruce, qiiam
Alioquin et nobis ipsc non incongrue dicere polerat, semperamaveral; desiderabat regnum intrare, sed
(74') Ha.c relata ex sancti Andr_ea_ aclis, qua. annos nongentos Bealus abb.as Hispanus sub finem
picsbyteris Acbaiie ti'ibuniHur,c|uorum mcminitante liliri i conira Elin:iiidi!m3iiaiidseio an ullus anteeum.
&GS . _iN-£ESTOS.ANDRE_E.APOSTOLI SERMOI. SOG
per patibulum. Quid enim dicit -illi amalae su.e7 A pinnis levanlur.etprolegunlur squamis : -siveilli.in
< Per te,» inquit, < ine recipiat, qui per te me re- marisirit, sive in flumine, sivein stagno (Levit.xi, -
demit. »"Ergo si diligimus eum, congaudemus ei, . 9; Deut. xiv, 2). Habel enim eliam niare hoc ma-
nofi solum quia coronatus, sed et qnia crucifixus : . gnum elspatipsum pisces mundos, et Dpm.inica di-
quia desiderium anim_e ejus tribuit ei Dominus,et gnos rnensa; quia ex his qui.in saeculi.lalittidine,
posuit in capileejus coronam de lapide pretioso. babitu.actuqueversantur, reliquil sibi mulla niillia,
Yerumlamen dum^congralulamur ei.quotl diu d.eside- quos apostolica sagena trahil, ulcum edueta funrit,
ral3?crucisfi'uiiiiereaiuramplexu,niirumvaldeest,si segregentur a malis. Ul>i sane sedebit et liic noster
nonipsuriiejusmiraiiiurgaudium,cuicdngralulamur. piscator bqminum, qui toiamnuncpostseAcliaia.nl
2. .Dum enim noclis hujus vigijias celebranles, in . trahit. Hahet el flumen pisces •mundos, quicunque
yerbis. lantae exsultalionis canlando delectaremur, inler dispensatores fideles inveniuntur. Fluvius
puias.non fuit in nobis, qui secum cogitaret et di- quippc est praedicatorum prdo, non in eodem pe>
cefet : Qnid sibi vult hoc? aui unde lam nova Iaeli- manenslpco, sed exlendens se et currens, ut diver-
tia ? Cerie el crux pretiosa est, et crux amari potest, sas irrigel terras. Sunl el in slagnis mundi pisces,
et crnx habel exsultationein? Jta est, fralres rhei. qui in claustris Deo seryiunt in spirilu et verilate.
Si fueiil qui colligat, semper ligntim „crucis vitam Meritp siquidem slagnis monasteria. comparanlur,
gefmjnat, fniclificat jucuinlilatem, oleiim laetilise . ubi quodam modp incarceraii pisces, evagaudi non
stillat, balsamum sudal sptritnalium charismaluni. babeant libertatem, quo videlicet parati sinl semper
Kpn esi silveslris arbor;; lignuih vitse esl apprehen- ad epulas spiriluales," dicenles jsinguli.intra se :
denlibus eam. Arbor friiclifera, arbor salutiferaesl: . Qiiandpvenietqui me deferal? Cunclisdiebus, quibus
aliotiuin quomodo Dominicani oecnparet lefram? nuncmililo, exspecto donecveniaiimmulalio mea.
Ulairi dico pretiosissimam glebam, cui clavoruiii est 4. Porro, ut de-lege supra meminimus, siTe ih
infixa radicibus. Si non esset hsee pfeiiosior cunctis, mari, sive in flumine, sive in stagno, illi niundi sunl
frucluosior universis; nunquam illo planlareltir in pisces, qtii squamas e"tpinnulas liabent. Sunt autein
liorlo, nec illam perniitteretur yineam occupare.. squamse multse, sed una ex eis quodam modo lorica •
Dehique' qtiid mirum si cruci suavitatem dedil, qui conlexitur; quia iina est paiienlioe.yirlus, licel sin-
dedil et igni? atit quomodo crux judicatuf. insipida, gulis iribulaiionib.us exhibere singtilas videarouri
ulii dtilce sapil etJlamnia? Qtiid enim sapiebat Lau- Jam vero sicut squamas ad paiienliam, sic pinnulas
rentio ignis ille, cuni rideret-carnifices, judicem quoque adjiilarilatem arbitfor non.incongrue posse
subsanrieret? Quid nos ad ista dicemus, fralres? Cur ] referri. Hilaritasquippe levatej, subleval, ut saltus
non sapit etiam nobis, qua?pro Chrislo est tribula- quosdam in altum dare vi.deatur, quisquis exhilara-
lio, nec gustamus et nos manna islud absconditum? tur. Sane ul duas habeamus pinnulas, duplex nobis
Sic enim viclus.esset oninino diabolus, nec haberet - hilaritas quaerenda est. Etforlepropterea docet.Apo-
penittis quod afferret {alias, auferrel]. Sufficeret , stolus (ille enim. vere peiinas habebat, quibus et in
ijohis hoc tinum adversus duplicem.maiiliam iriimici. terlium ns.que ccejum raplus est, et.volavil eliam in
. 3. Ilabet quippe nequissimus ille laqueos,.habet parad.isuin) non solum gloriari; in-spe, sed etiam
et jacula, utpole callidissimus venalor hominum, gloriari.In tribulationibus (Bomi y,2, 5). Prorsus
soluin siliens sanguinem animafum. Alios telis ap- subllme volat qnisquis il.le.est, quem non modo futu-
pelti maliiiosse eujuslibet suggestionis;.el in eis rortim exspeptaliobonorum, sed prEesentiumqupque
vulnerat lriultos, quorum lenuisestpatienlia.Aiios malorum exhibitio ipsa delectat, ila ut in ea eliam
volnptalibus irrelire laborat; et inhis ccrle includjt . glorieiur. Talem invenimus hunc bealum Aposto-
niultitudinem copiosam eornm qui ,-in terra repunt, - lum, lalem. miramur,.talem merito prsedicamus.
arit volilant juxta eam. Sil ergo gandium in (ribula- S. Unde et tripTiceinliicJicet considerare graduni;
tione;.eljam non habel malignusTinde illiciat, non incipienlium, proficientium, perfectorum. Iniiium
hahet riude dejiciat: libefati sumus a Iaqueo yenan- ) cnim sapientiae, timor Domini (Eccli. i, lfi); me-
lium, pariler et a verbo aspero. Nihil enim proliciet dium, spes; charitas, pleniltido. DeniqueApostolum
inimictis in eo, quem crux Chrisli delectal, si car- audi, quia pleniludo.leyis est charitas (Rom. xln, iO).
nalem suggesserit delectationem .: el filiusiniquita- . Qui initiaUir-a timore, crucem Chrisli suslinet pa-
lis non apponet nocere ei, si a"dexasperandum ani- . tientei.;
qiii.profieit in spe^portal libenler; qui vero
mum ejus quamlibet immittere tentaverit -1061 consummalur in; charitate, ampleclitur jam arden-
aniariludiiiein. Noh curat delicias, qui jejunio pasci- ;.ter. Splus elenim iste est qui dicere possit, quia
lur : tnulto niinus murmtirare pro ea_potest, in.quo . < amalor tuus
semper fui, et desideravi amplecti
etiani deleclalur. Plane altissimum posuit refugium te. > Longe est yoxista.ab eo qui.suslinet qttidem,,.
suiini, ubi nec muscipula inimici iimenda sit, nec sed oplaret omnino,;Siposset,- non. v.enisse in hanc
sagilta; imo yero -mundus piscis est, squamas pari- horam. Denique, si non videor temerarius longe est
ter *t pinnulas babens. Porro sicut fruslra jacitur ab ea voce: Pater, si fieripolesl, transeal a me calix
reteînle oculos pennalonim, sic frustra jacilur te- -isle (Matlh. xxvi, 39). Qiiid.enim? Certesuper asel-
lum in squamas loricalorum. Hujusmodi, siquidem lum ascender-al,;,ut, ne bic. quidenijiosijbus relin-
pisces mundos esse legalis sanctip judicabat, qui et querelur. Agnosco plane in duce;belli pusillanimo-
-.§'07 : 'S. BERNARDI ABBATJSCLARiE-VALLENSlS b08
runi trepidaiionem, agnosco segrbti vocem!n medico, A j_ statim adepta salute.esse -conlentus. Qui limel Detmi,.
agnosco iiitif-monlemgallinamcum pullis; eonsidero ' ait Sapiens, faciet bona (Eccli. xv, l). Sed paruia
cliarilalerii, stupeo inisefationem, expavesco digna- est; scriplum est enim : Declina a malo, et fac So-
tionenl. Misericors Domihus 11011 beati jAndreae fo- ' mim; inquiri pacem et pcrsequere cam (PsaV. x.xxvi,
biistum sibi suseepit atfeeimii; quia non esl sanis 27). Noli esse saltile conlentus: qttaere pacem, he
'
opus rnedietiSjSedriialehabentibus (Matlh.m, 32). Si iibi sil in -pericolo etiam salus ipsa. Audi efgoan-
quem foiiedigrialio scandalizat.plarie ineietur audire: geJuiu nalo eo, qrii factus est pax noslra, exsultan-
Nbniie oculiis luus nequam esl, quia ego bonus? . tem atque caneritem : Paa; in terra liominibus boncs
Hrilcenitn odor vitaeiiumortein est. ' volutilalis
{M<atlh.±x,1S.) (Luc* i"i, 14). Qua. autem bona, nisi ordi-
6. Qtiid maginim -fuerat, Domiiie Jesu, si acce- riala volunlas? QtiEenamest illa,'inquis? Proiecto
dente hofa proptefquam veneras, intrepidus stares, r.quaerationi consenlanea est4.dicenli: Quia nonsunt
- 1
fan(jtt'am'lt0gg qrii poleslatelh habehas poneridi " condignm passiones hujus lemporis ad fuluram glo-
ariimaui tuativet nemoâm lollebata te? Autnon riam, qum.revelabitur in nobis (Uom. vm, 18).Hoc si
'
Jonge gloriosius fult, quandoqnidem totum propler jani seiitirecospisii, haud dttbium quin libenler ferais
nos agebalur, ui non modo passio cofporis, sed crucem Domini, et dicas: Paratus sum, el non sum
eliam coTdis affeciiopronobisjaceret: el qnos vivi- "* lurbalus, ul cuslodiam mamlala tua (Psal. cxvm,60).
fieabat hiors iua, lua niliilomihus et tiepidatio ro- 9. Atiamen si vis. perfeclus esse, unuiri adbuc
"
buslos, ot moisiilia lactos, el laediuin alacres, et tur- tibi est necessarium. Quid iilud. inquis? Profeclo
batio qtiietos facerel, desolatio consolalos? Lego gaudium in Spiritu sancto. Slqiiidem etis qui limore
quidera iri Lazari resiirreclione, quia infremuit spi- \ coercelur, et patiens est; etqui ralione spei dtici-
ritu, etXurbdvitse ipsuiri (Joan. xi» 55, 38). Sed esto lur, et benevoius est; nisi etiam fueril fervens spi-
lrilerim, qula se ipse lurbavit; nOnoondilionis ne- ' ritu, facile lahi potest. Porro quae per Splriiuin
cessitate, sed suae beneplaclto volurilatis. Nune au- .diffiniditurcharilas, et patiens, el benigna esl; el,
iem aliquid jam amplius audio. Usque adeo siquitiem quod est ampiius, nunquam excidit. In primo derii-
pra_va"luit*ea qtiaefoiiis est ul niors dileclio, ut Chri- ! quemaiidaio qiiod pareniibus nosiris dalum est, si
siuma'Dgelus'Dei eonfomverit.Quis, queni? Evan- ' diligenler consideres, et Eva patiens, et Adam bene-
gelislani audi: ApparuU, inquit, angeius confoHans volus fuisse videnlur. Quia tamen ulercjue.cecidii,
eum {Liic. x-xii, 43). 'Quem leiirii? Plarie eum, cui liquet quod stabili npn erat ille vel illa gradu. Vidit
lVascituroClausus paluit Virgiuis ulerus; -eujusiuitu muiier lignum, ait Seriptura, quod esset pulchrum
in vinum aqua niutala esl; "cujustaelu lepra fugala; visn, cl ad vescendumsuave. Non tibi videlur vix
-snb cujns planlis solidum iriare stetii; ad eujus vo-• . continefe niahuni'? Sic^t ubi a serpenle inlerrogala
• eeni iriortui surrexeiunl : deriiqueeum, qui jiorlat ; est, vide si non manifeste sonant vefha ejus mole-
omnia verbd vifiuilssuae; per querii facta sunt onir slum ei fuisse mandalum. Ex' omni, inquit, ligno
nia; pef qnem universasubsislunt, eiiaift et aiigelusi 1063 paradisi comedimns,;de ligno autem scienlim
ipse. Et qiiid dteam? Cnieiiieiiin'? Miniis "Pnim mo- Tioriiet mdlidixit nobls: Ne comedamus (Gen. lii,
1'arer, Sinon penitiis essit indicibilis. -CohfoTtahs i % 3). Non diclt: Sicest.voiuritasCreaioris: quare
"
ergb euiri, crijus' n"e ipse' quidem PonforiSiloi' stiusi sic, ipse liffvft"; nohis sufiicit ohedire, quia vita
capere poleral iriojeslatem. hostra in vohihtale ejus. Itaque facile seducta est
7. Rogo te, angeJe, queniconsolaris? Aii ignora- mulier et promissioni credere, et aequieseere per-
bas quis esset, ad quem consolandum ve'niebas?€eiie s suasioni. Vir auie.m non°seduclus est (7 Tim.u, ii),
totfsolator "est, certe Paracletus est: alioquin riont ' sed subversus mulieris amore. Optaret enim semper
dicerel, alinni Paracletum a Tatre rilitlendumapo- - "sefvare mandatum, quodsibi titile noverai, si non
slolis (Joan. xiv, 16),si-non esset el ipse Piiracle- mulier. ei aliud suaderel.T\Tecaliquani in seryando
lus. Denique aghosco «t in libc ipso Paracletumi mandato visus estpali difficullalem; -sed quie.bona
maxirauni, agiiosco Paracletnm henignissimum, qui' •Tj voluritas erat, non habuit fortiludihem, quia non
prope sitJiis qui ifibiilato snnt<;prde. Kon dcspefo' "habuit fervorem.
.jam, Do[mne,i.eiiamsi moles.la mihi videaiur tribu- 10. Fortis qtilppeest ut.mors, non palienti.a, aut.
Jatioquam?paXior,itiamsipusillaiiiniis sufii, eliamsi' spes, sed dilectip (Cant. vm, 6); non limoraut ratio,
desidero m 'trahsferaiw. ealix mme. Non .despero,, sed spiriius foriimdinis est. Dicit patientia : Sic
inquam, dummodo addam etipse: Verumtamennoni pporiet fieri., quia iimore urgetur. Dicit volunias
sicutego volo,'sed'sicta tu (Maith. xxvi, 39). DidiCi i Jjona.: Sic expedil, et sic agenduniesl; quia spei
. teiiam «x hoc ipso, non ad earnalem ;sive caducami attrahitiif ratione. Charitas vero quae inflammatur
recurrere cPiisolationem,'Sedadai)gelicani, sed 4idI 'aspiritu, neque: Sic pportet, dicli, nequp: Sic expe-
cjslesieniiliaplanerdumiiiodononnmrmui-enipdenini i dit; sed : S_c volo, inquil, slc.cupid, sic desidero
penitiis separaret a te, si non cilius resipiscerem); ; Vehementer. Videlis quanla sublimilas, videtis
iioii renuo, eliamsi opushabeo consolaii.Qiiidenin)?? quaiita securitas, quanlaque suavilas charilatls.. Fe-
agnosco vocemmeaminSalvatore,e*tde salule-despe-- iix ariima, "qusead hunc eharitatis pervenerit sta-
rem?Plancinpalieniiameapossideboanimamineaiii. tuni! Nec sane desperandum hobis, quandoquidem
§. Verumtamen proflcer-e volo, si nossum, necJ tejus, qui ad hunc pervenil gradum, oh lioc maiime
: BiO
B09 - - , FESTO S. ANDR.E'APOSTOLl-SERMO H.
memoria celebratur.iilipsiiisetinvocemiisaux.iliiiiri; Jipus-meum' itd ul ffrdeaSn; cliarilatem •autem nbn
et provoeemur exemplo. Plus.dico, et ex nobis rion- ''habuero, riihil miMprodest {I Cor. "xm, -3).
nulios =videre milii videor in iipc gradu.: Si dicis . 3. -Viiltis ut de i'p¥aquoqtie bea ti Iiiijus: apostoli
beatuniAndream aposlpltim esse, nec posse te, qui " "passiorie, qtiam nimifum Jiodie culebraimis, ldqria-
"ad sedificationem
pusillus es, ejus seqtti vesligia.;-pudeal certe vel e.bs mur aliqiiidad iaudenrChristi, -et
heatus
qui tecum sunt, non imitari.Nemo repente fit stiiri- ' vpstraiii? Audislis certe, etim perveriissel
mus;asceiidendo,: nonvolando apprehenditur suin- Ahdfeas ad locum iibi cftixpafata efat,~q'iioniodo
.. mitas seate. Ascendamus igitur, velut duohus qui- confbrtatfis.sit ih Doiiiliio; et per Spiritum-, quCin
•• busdam pedibus, meditatione el oratione. Meditaiio una cum casleiis aposiblis iii igricislinguisaceepefat,
. siqtiiileiri docet quid desil; oratio ne desil obtinel. ' vefba veie ignea Joquerelrif. Videns efiim paralam
Illa viam ostendit, isla deducit. Medilatione denique eiiiirius erucem, lieqiiaqtiain, u't Thxigefe vtdettir
agnoscinius iimuineiitia nobis pericula;. ofatione hroriaiisinfirriiilas,'facies ejus expallriit, nequaqham
evadimus, prasianle Domino nostro Jesu Christo, sarigtiisejiisgelairis esl; rioii stetere Coma.,ftttt "vox
qui puiii -Patre et Spiritusanclo vivit el regnal in ^ faucibus hsesit;" nbn coriifeniuil cpfpus,*'hoi)" mens
soeciila.faeculorum. Amen.. eju.s ttirbala est;"nori feeessit,iti assolel, hiieiiecius.
... . -.'- ; - SERMO II. '".•:.. B Ex aburidaniia cofdis os locuiiifti est,"et cbartes
De •quatuor.cornibus crucis. qtt83fervebat in corde,_quasi sciniillas qiiasdain ar-
i. Beali Andrea. apostoli solemnitas "liodie ceje- ' dentisiimas enritiebat irivoce. Quid emiri beatus
bralur : quam sl pia splliciludine perseriilemiir, Aridfeas, curii sibi pafataiii, ul dixi, cfucem^riinns
multa invenimus in eaqu«sediliceiU-animas nostyas. cerneiet, loqiiebaiur? "i."0 cfhx, i inqiiit-, :diu d&si-
In ipsp siquidem coiiversioiiis, suae initio magniim ' derala, etjairi coneiipiscenli ariimo pfseparata! fec-
. nobis perfeclae obedientice proestai exemplum. Quod eurtis et gaudens venioadie; ita^til et thexsultaiis
quidem Cbrislianis omnibus riecessarium, ijpbis ta- suscipias mh, discipuluhi ejiis, qui pepehdil iri te ;
meu est charius aiiipleetendum, qui nimirum spe- quia aihator tiius semper fuijel desideravi amplecti
: cialiter ex ipsa professiorie rio.stra tenemurbbedieii- "te. i Obsecrb, ffatres, Jioirioesl qhi loqriitur liiec?
liaj debitores. Sapiens.niimmulariiis [a/ias, merca- an nbn est Jiomo, sed aiigeius, aut novri aliqu& "crfea-
' ttira*? Hbnio1
tor] esl, imp' ipsa Sapjeniia, cui, necesse haberihis plahe. siriiills nobis, jpassibilis.-rJam
reddere hunc obedienlise numnirim;. nec suscipiet passibilerii eum passio ipsa tesiatur, qua" appropin-
eum, nisi et-integer inveniatur, et sine.aliqiia falsi- quante tam Ia_tabuiidos eSshltat. Unde efgo. in
tate. I\'am si disr.uiimus, si dijtidicamus, et iii hoc, Iiomine fiova hajc exsultatio, et Mltia" hactenus
"
quidem.praecepto obediinuS, sed nbn iii 1116;fraclus ' inaudila"? Unde in lantafragilitatPlanta corisiaiilia?
est nunimus; nbn suscipiet erini Chfistus, a quo Urideinlioriiiiife tanispifilualis meris, tanV Jervens
nimirum lenemur nummi, rioh fracti, sed integii : eharitas, aniiriiis ;lam" "fobusius? ^bsil ut r&:se Ipso
. debitpres. O.mnes ehim bbedienliam simpliciter, et • tantam ei cretlariius inesse yifluierii? Dbnhrii per-
sine ulla exceptibneproriiisimus. Qtiod si quis oiie- feclum est, descenderis a-Palfe Iuiriihum,;ab !eo
•
diaiquidem, sed.siriiulatbfie et ad oculurn, murmu- hlique*qui Tacit mirabilia magria iiolus.
ret.autern in abscondilo : falsus est numniils ejiis; - 4. Plane %pifi'tii'serat,'direcliss'imi, ijiii adjuvabat
r
plumbum b.abet, non afgenlum, el iniquitas sedet Infifmitatem^jus, perqhem diffuriciebaiur iiv cofde
super lalenturii plnriibi.'Dolose agif,'sed iri conspectu ipsius charitas fbftis ut mois. imo el Tortibr ihorle.
Dei, quoitiam Detis hoii ifridetur. Cujus, o si *etnos;participes inveriianiuf1 EeCe enlm
2. Yis audireperfeelae bbedientiae formahi? Vidit niolestus esl nohis pceriileniia^labof, "eorppris"affli-
Dominus, ait evangelisla,Pelrum el Andream mii- -ctio gravis, abstiiierilia bherosa. In vigiiiis dofmiiat
lent£s feie injnare; el ail Mlis : Venite posl me, fd- aniriia nostra prae ttedio*,fton ob aliud sane, qtiam
ciamvos fieri piscatores hbhiiriurii. Faciam, inquil, - propter inopiam "spitith^s. Ipse 'enliii si adessel,
deplscaloribus pi.scatofes, imb praedicalores. At illi „ adjuvaiel sinbdubioirifirniitatem nostram : el sic-
conljnuo, riiliil dijudicanlesaulhassitarites,norisolli- ut Jjeato iAndreae crucem ^t mPrteni ipsam; sic
_citi uride viverent, nori consideraiiles qnonam modo fibbis quoque laborerii, ei pbeiiiteiiiiam rioslraiii fa-
rudes Lbmines e"l siiie: litleris pra.dicalbres jieri cefet, non sblurii non niodestam, sed ieliaiij cicside-
-possen.t; nihil" denique Inlefrbgantes, sine ofrini • tabileih, alque omnino. deleclahilem esse. Bpiritus
mpra reliciis retibus et navi secuti surit eum'{Malth. enim meus, ait Doniirius, super'-riiel'dutcis(Eceli.
iv, 18^20).AgnPscile, Jfatfes, quohiarii prbpter vos xiv, 27);ka ut ne ipisaquidehi ttulcedini ejus prae-
singulis annis iri Ecclesia .J.OS4 fecitarituf;'ut Valefe qrieat; aniarissi.iiia Jicel, nibrtis amarilodo.
discentes verae obedieriliae.fofmam, castigetis cpfda 'Qiiidhon temperabit illa duleedo, quae riioflein quo-
. vestra in obedieritla' chariiatls. Baec nimjrum 'est qrie facit esse dulclssiinam? quae fesistefe pbssit
quaesola cpriiriiendatbliedieriliasriiimmum, lioc illius asperilas uhctiorii 1111,quse inortbni' qhpqhe facit
.argentum esi pfdbatriiri atqiie.ptifga.tuni. [Sola bnim _.uavissiniarii?Guni dederitl ait, dileclis"suissomnum,
est cfiafitas, quae obedientlani gratafti facifel 'acce- ecce limreditas Domini (Psai. cxxvi,^,-5). Qiiam
. plabilem Deo. Eilarem quippe datorem' diligit Deus • moJestiam hon expellet gahdium illud^qjuoil.mor-
{II Cor, ix, 7). Et item : Si tradidero; inqiiit, 'cor- tem ^quoque ipsam faeii' laetissimam? "Qiiaefamus
Sll S. BERNARDIABBATIS CLAR^-VALLENSIS &I2
hunc spiritum, fratres : tota solliciltidine operam A verilas ejus. Ad quid enim? Non timebis, inquil, a
denius, ul mereamur babere hiinc spirilum, imo ut limore noclurno; a sagitla volanle indie, a riegolio
quem jam.habemiis, abundanlius adhuc liabeamus. perambulanle in lenebris, ab incursu et demonio
Quicttnque eniin spiritum Chrisli non habet, hic meridiano (Psal. xc,' 5, 6). Videsne quam necesse
non est ejns (Rom. ym, 9). Nos autem non accepi- sit, iilsculo circumdet te veritas, qtiem sic liostium
mus.spiritum. bujus mundi, sedspiritum qui ex Deo telacircumdanl? ab inferiori enim parle limor no-
est, ut sciamus quae a Deo donala sunt nobis (I Cor. cturnus insurgil, a sinislris sagitta volal in die, a
II, 12). Testimpniiini proesentia; ejuspraehent opera dexlris perambulat negotium lenebrosum :' et ut
ipsa salutis et-viioe,qu_enuilatenus agere possemus, nibil sit vacuum, a superiori parte da.monium meri-
nisi sphitus Saivatoris adesset qui vivificat animas dianum insurgit [alias, occurrif]. Nos anlem miseri
. noslras.^Qnaeramus igitur ut dona sua multiplicet et miserabiles, vicinis tot serpentihus, et igneis leiis
Deus in nobis, et spirilum suum augeat, qtii jam undique volantibus, undiqueinsurgenlibus inimicis,
primitias dedit. Nullum enim omnino prasenliae nihilominus perniciosa securitate et negligeniia
ejus certius lestimoniiim est, quam desiderium gra- dormitamus, lorpemiis otio, vanitalibus el scurrili-
. tia3amplioris, quoniani ipse dicit: Qui edunt 1065 lalibus indulgemtis, "lam pigri ad spirilualia exerci-
xne, adkuc esurienl; et qui bibunl me, adhuc sitient B Ua, ac si jam pax sit et securitas, et noh sil militia
(Eccli. xxiv,' 56). ". . vita hominis super terram. Hoc est, dico vobis, cba-
5. Sed forlasse multorum [iiobis conscientia. jam rissimi, quod me yeliementius terret, quod pmniiio
respondent: Desideramus quidem hunc Spirilum, " limoris acerbissinii gladio transverberal anitnam
qui sie adjuvet infirmitalem noslram; sed invenire meam; quod inler taiita pericula mirius limorati,
non possitQitis.Et ego dico : Propterea non inveni- Kanus exercitali [alias, excitali], minus quam
tis, qui.a non qticeritis; propterea non accipitis, quia necesse sil solliciti videamur. Siquidem uniim e
non pelilis.-Peliiis, et non accipilis, eo quod negli- duobushfec ipsa negligenlia noslraprobat; aul om-
genler petatis (75). Nihil enim aliud exspectat, nino tradilos nbshostibus, elneseire; aul cerle, si
nihil aliud quaerit Deus, nisi tttsedule et cum desi- inler hcec conservamur, ei qui luetur nos, ingratos
derio reqtiiratur. Denique quando negabit petenli- niffiium inveniri. Quorum ulrumque qiiid periculi
biis, qui eliam non pelentes provocat, et borlatur babeat, satis nianifeslum est. Propterea, obsecro
ul pelanl? -Si vos, inquit, cum sitis mali, noslis vos, dilectissimi, ipsa nos excilet hostium malitia
bona data dare filiis veslris, quanto magis Pater pervigil, el inslaiilia eorum maligna,quatam setiuli,
vester de ecelo dabil tpiritum bonum petenlibus se? iam solliciti snnt in iiostram perdilionem [alias,
(Lnc. xi, 43)._Petite ergo, charissimi , petite sine perseculionem], nos qubqtie sollicitos1faciat et cir-
intcrmissione, petile sine baesitalione; el in onini- cumspeclos, ut iri llmore et tremore nostram ipso-
btis operibus vestris dulcissimi semper bujus ac rum salutem opeiemur.
suavissimi Spiriluspraesentiam et auxiliuminvocale. 7. Ecce enim in cruee est salus nostra : taninm
Et nos enini, fralres, cum beato Andrea necesse ut ei 1060 viriliter inlia>reamus. Verbum erucis,
habemus lollere ciuccm noslram, imo cum eo, . ait Aposlolus, pereuntibus quidem slultiiia; his awem
qtiem et ipse sectttus est, Domino Salvatore. Inde qui salvi fiunt, id est nobis, virlits Dei est (I Cor.
enim sic Isetabaiur, inde sic exsultabat, quod non I, 18). Ipsa esl.scultim quo eircumdamur, ut ejus
solum pro eo, sed etiam cum eo mori viderelur, et qmaluor cornua quadrifaria hostium tela repellant.
co.iiipl.iniari simililudini mortisejus, ul compatiens Sit ergo inferius cornu coritra limoreni nocltirnum,
etiam coiiregnarel. Ctim qno ul simul crucifiganiur id esl adversus pusillanimilaleni, quoe de carnis
et nos, attenlis auribus cordis audiamiis vocem afflictione procedit, ut id quod sub nobis est.corpus
dicentis : Qui vult venire post me, abneget semet- castigare viriliier studeamuB, ac subjicere servittiti.
ipsum, et tollat crucem suum, et sequalur me (Luc. ix, Si quis vero nobis iri faciem riialedicit, si qnis aperle
23). Ac si dicat: Qtti me desiderai, sedespiciat: qui r. mala suadere conatur; in die volat sagitta, et a
vult facere voluniaiem"meam, discat frangere suam. sinislris est, sinistro nihilominus cornu erticis exci-
6. Sed continuo bella.insurgunt. armantur proti- pienda. Quod si adulatur, si qriasi consulentis animo
nus adversum cos inimici. Et nos armemur contra; venenum propinaf fralefnae delractionis, et odittm
iniitemiir anna regisiioslri, ut tollamus el nos cru- seminare conalur, si deniqtie iniqutim "aliquid lan-
cem liostram, in qua de inimicis omnibus trium- qtiam juslum persuadere tentat, adexlris est mihi
pbemus. Audi enim quid Psalmista promiserit,.imo iste; sed Judas est, osculo nie prodit, et dexlro
Spiritus sancliis per os ejus : Scuto, inquit, circum- . cornu crucis negotium perambulans in tenebris-
aabit te vcrilas ejus, haud duhium quin Altissimi; necesse est proptilsari.Sed ecce daemonium ineri-
de eo siquidem, Ipquebaliiri sicul manifesle indicanl dianum," superbiaescilicel spirilus, qtii nimirum in
ipsius psalini praecedentia verha. Ad quid, fratres, splendore majori virtiilum acrius insurgere solet.
scuto. circumdamur, nisi quia nos undique ibella •Haecîuiem quam pefniciosa sit, saspius vbbis inli-
circumdant?. Deuique qnid causae sil, ul te. sculo mare.^curamus. Iiiiliuni quippe bmnis peccati, et
circumdet, attende. Scuto, inquit, circumdabit te causa lotius perditionis, snperbia est. Propterea
(75) logratitudinem in causa esse dicit sermone S7 de Diversis.
513 IN OBITU D. HUMBERTI, MQN. CLARJE-VALLENSIS SERMOi 514
quisquis es qui salulem ttiam operari studes, adver- A > nullis valeal leiilalionibusdejici. Oretigitufquisquis
sus hanc super eapiil luum cornn crucis habere inhac crtice esl, o.ret eUm beatoAridrea Dominuin
memenlo, ut non eleyeris in superbiam, non exalic- et magistrumsuum,ne palialttr eum de criice deponi.
tur cor tutim, non ambules in magnis, neque in Quid enim malignus ille non audeat, qtiid non praa-
mirabilibus super le; sed tela ea, quae de sublimi sumal impius altenlare? Quod iEgeae manibus de
'
veniunt, supereminens capiti tuo cornu crucis exci- discipulo, lioc Judaeorum linguis facere cogitaverat
piat. Sane bbc solum est, cui salutis pariter et fect de niagistroi' lii utroque tam.en sera poenitentia
• ductus, yiciiis et confusus abscessit. Ulinam abeat
gni titulus inseribiiur; quia solus qui se hunliiiat,
salvari et exaltari nferelur. similiieret a nbbis, eo vincente, qui el in se, el ia
8. Jam utbrevitef fepelam, qualuor hceccornua discipulo triiimphavii! Faciat ipse, ut mereamur et
sunt contineiilia, palieniia, prudentia el huniililas'.-'' nbs in hachbstra qualicurique cruce pcenileiitiae,quam
Eelix anima, quse in hac cruee glorialtir, in hac pro ipsius nomine tttlimus, feliciterconsiimniari, qui
cruce triumphat! talilum ul pefseveret in ea,.. et '' est super omriia Deus beiiedictus in ssecula, Anieit»
IN OBITD DOMNI HUMBERTI (75*)-, MONACHI GLARÊ-VALLENSIS ' '

- SERMO. -
.
1. Ilumberlus famulus Domini mortuus est, de-";B hertum reddes,-quem yideris tuo vaslissimo ventre
volus famulus, servus fidelis. Ipsi vidistis, quomodo conclusisse.
nocle prailerila inter manus noslras exspiravit, 2. De caeterp, fratres, faclitium vobis sermonem
lanquam umis ex vermiculis terrae. Per hoc tfiduum in omni forma sanctitalis iste Dei servus exbi-
faiigavit eum mors, et denmlita est inlra fauces buit (76), quem et longum fecit et niagnum. Lorigum,
siias, ut satiaretiir sangiiiue qtiein sitivit. Eia, fecit quanlitm a.dionginquitatem vioe [alias, vitae];.ma-
qiiodpotuit; occidil carnem,- et ecce recondita est gnunai,quajiuim.ad.vila*: sublimitatein. Non oporlet
in corde lerrae. Separavil a nobis dulcem rimicum, me amplius aperire os meuni, si bene retinuistis
pfutlenlem consiliarium, attxiliarium forlem. Nec sermonem ejus, si vestris i.Ilum cordibiis impressi-
mihi, nec vobis pepercit insatiabilis homicida, milii stis. Quinquaginta annos, et eo.amplius, vixit in
.auiem minus. Siccine separas, amara hrors? 0 servitio illius, cui servire regnare est, quia puerili-
bestia crudelis ! o amaritudo amarissinia ! o ler- 1l busannislocatusestinsancluarioDei(76*). Nobiscum
ror [alias, fetor] el.hoi-ror filiorum Adam ! quid triginla annis (77) ab ipso pene priricipio inonaslerii
fecisti? Occidisti. Sed quid? Carnem utiquesolam: hujus conversalus est, rion solum sine querela, sed
aninise enim non hahes quid facias. Volal. ad Crea- et cum gratia : ciijus ex lioc memoria in beiiedi-
tor.em suum, quem tam ai-denter concttpierat, tam G ' clione erit nobis, et generationi quae venlura est.
forliier secuta fuerat-omnibus diebus vitee suas. Sed Sicut adveiia et peregrinus peflransiit viam et vilam
1067 el ipsum corpris quod videris habere, aufe- istam, qtianiinn mjnus potuit de mundi rebus acci-
retur a te, cum lu novissima inimica desiruefis, et piens, uipote sciens quia noh eiat de hoc mundo.
absorbetis in victofia. Redtles utique, reddes ali- Non habebat hic manentem ciTitatem, sicut nec
quando corpus-islud, quod ad signum adveritus tui palres sui; sed iu anleriora extentus, sequebatur ad
tainis heslerna die spulis et* exsecraiionibus, ac palmam supernae.voeationis. Nihil habet mundus,
muliiplici sordium squalofe repleveras, lbeiaburida qtiodjure clamel in eo, vel de eo; quia nec miindus
et laudans, quia et liiinc luis laqueis irrelisses. ei. placuit, nec ipse iriundo. Quantuih parciuspotuit,
Veniel Unigeciltis Patris cum poleslate iriagna et de subslantiaJejus aecepit; et miiius aecepissei, si
majestale Ilunibeflumquaerere, et illud idem cada-' non pbedientia eoegissel. Victum et vestitum ha-
verosuni. corpos. cbnfigurare corpori claritatis suae. bens, liis conleiiius ftiit, non ad superfluiiaiem, sed
Tu atttem quid^Profecto, quod in Jeremia scriptum" ad necessilateih :"nisi quod ipsfim qiioque necessila-
est, in riovissiino. dierum slulta remanebis (Jerem. tem, superfluitaiem esse saepius causabatur. Anle
xvn, 41), el Hiimberlo in oeternum viverite, lu in n hos paucos dies.si bene memini, dtiin coIIoquereT-
perpetuum morieris. - Evomuit prophelam marina . njur ad invicem, dicebat se monasteiii jwjus.prae-
bestia, quem deglutierat (Jonm n, 11) :._el lu Hiim- ;bendariumesse(77*),ei tanquam nullips utilitatis ho-
(75') In codice regio post. sermones deDedicatione. Exbrdium . magnum Cislerciense variis in .Jocis,
habetur bic sermb sub.hoc.lilulp. Jn objiu reveren- niaxime lib. 5, cap. 4-,ubi.hujus.serinbiiis fi.hnenlio.
dissimi patris Rumberii, scilicel abbatis lgiiiacensis, '
(76) Id est factof uin seu exemplbriim, quoe Huin-
ad qnem episiola 141,-ubi a Bernardo arguitur,quod bertus exliibuit. : '•"'--
regimen inconsulio abdicassel. Miruinest, nullam . (76') Nempe in mqnasterio Casoe-Dei, nbi.yigiiili
liic delluniberliahbaiiali digniiate fieri meiilionein. a prima a-iate annos nioiiachus yixjt, aiilequani ad
Fuit et alierHumberius itidem *Clafae-Vallensis,'de Claram-Valleinse feciperel: qiiodTacium siib"ail-
qub Nicolatis Berhardi:iiolarius ;iri epistola 15 : :• num 1H8. . -. ;
< Huuibertus ille? qui hominem exuit, noh est ille (77) Toiidemannos habet Exordium magntini
_i cominunis patef, de" qiio.lu.dubitas. iPprro.simi- Cislerciense lib.5, cap. i.
les in obitu suorum fuiiebrescorationes.habebat Vir ; (77*).Pra;bendarii. vocabantur eliain pauperes,
saiiclus, ul de Gerardo ;fratfe sermonem 2ti in Can-, qui.quolidianiim commealtim abaliisjaccipiebant.Ila
tica: itemdequodamConversoiiilibi|7.Vit_e,;cap.26._ Bernardus sermbne 1 iii fesio, Qmiiium, Sanclorum,
De Humberto abbale vjde JJib. 1 Viiifi, num. 48, et nun., 2: <Mendici s.umusjinfpreebeiidaDei'vlve.nles,.»
5.5. S. BERNARDIABBATIS CLAILE-VALLENSIS . Si6
minem pasci in dpnio Dei. Erat enim vere mitis, etj A qujd trisle seitsit, propter hoc sensjt, qupd nobis
huinilis corde : et cti.m creleris floreret viitulibus, minus consensit de necessitale corporis sui ("S*j.Sed
graliam tamen maiisiieuidinis specialiler pbtinebal. . qualis eral in consijiis ? Purus utique et discretus :
Ideo ses.eamabilem et alTaJ.ilem pninibtis pxljibebal, quod ego lanto melius novi, qtianio socpius letigi
sicut erat ain.abilis valdg, peclus ejtis. Non solus autem novi hoc; npvit et
5. Verumtainen in his omnibus quam circumci- unjversilas vestra. Quis denique .multitiidine vei
sum fuerit os ejus el lingua, p.mnesyos plenissime magniludine tentationum percussus, non audiyil ab.
cognpvistis, qui landiu vidistis ejtis conyersatipneru, ore ejus et radicem lenlatioiiis, qt curalionis reme-
et sermpnein ejus audisjis,. Qui.snnquamex oreejus dium ? Ita enim percurrebat opines angnlos cop-
i spnum detractionis, vei-bum scurrilitatis, sermonem scientiae infirnianlis, ut crpdereposset gtii cpnfitp-
gloriae, invidiae yocem>audiyil? Qu.s eum yel alips balur, eum yidisse pmnia, omnibijs intei*fuisse.
judieaniem, vel jud i.eaiui cpnseiitieijtcm. aliquando ._>.-Quantce autfjm charitaiis erat? Sie se induerat
deprehpndit? Qttis eum Ipquentem ipania autljrp viscera.pietalis, ut oriines excusaret, pro pmnibus
potuil ?4 imo, quis"non ah eo timuit, si talia forte . intercederet, riescientibus illis pre quibus loqueba-
loqueretur, amiiri ? Nimirum sb.llicite custpdiebat tur; npn perspnarum acceplor, sed necessitalum.
vias suas, ut non deiinqueret jn lingua sua; sciens - Erat ergo.humilis corde, dulcis sermone, strenuus
quia qui in yerbo non, offendil, hic perfeclus est vir opere, fervens .charitate, in commissp fidelis, in
(Jac. ni, 2). Longea te, Humberle, vce illud evan- consilio circumspcclus et prudens. Compositus erat
gelicuni : Vm vabis qui nunc ridetis, auia flebids super ori.ne'. homines, quos viderim in diebusisiis;
(Luc. vi, 25). Nunqu.idaliquis yesirum eum ridenr uiuts el itiem perseyerans omni leinpore, et omni
tem, eliain inler muitos rideriles, invenil? Serena- hora. Plane in semilis Dpmini Jesu posuit vestigia,
bat quidem vtiitum suum assidentium gratia, np nec retraxit pedeni, dpnec cursiim itineris consum-
fieret oncrpsus; sed ristim integrum, si bene recoli- maret, Ilie fuit pauper, pauper. et iste fuit. Vixit
lis, nori admisit. Pprro quanti fervoris in ope.re Dei ille in laJJoribus, el hic in labpiibus multis. Cruci-
diebus et nociibus fuerit, non solum vidistis, sed fixus esl ille, et isle multis et magnis crucibus affi-
etiam admirati estis usque ad diem morlis suae.. xus, sligmaia Dpinini Jesu lulit in corpore suo,
Cum enim fere jam ad decrepitam pervenisset .. adimplens ea quoe deerant passionttm Christi eliam
oetateni, praeler incoinmoda senectutis, IQgg eiiam f in carne sua. Resurrexit ille, et isie.resurgel. Ille
tot et lanlis iiifirmitalibus, quas mulli vesirum i)on \ ascondit in ccelum , et isie crediiur ascensuriis.
ignorantj lassaliis atque qiiassatus, eral.tamen, ut P Ascensurns plane, cum rex glorice propter nps de-
dicilur, aninius yiclor anriortim, et cedere nescius scendel, sicut prius ascenderat, ut nolani faciat
infirmilali. D.eniquein frigoribus et caloribus per potetitiam suam : cum non minoris excellentice sit
niontes et valles ascendens et dcscendens, juvenum descendere per aera, qnairi per aerem ascendisse.
laborem prosequebalur, iia ut admiraiioni csset Sic. enim oliin angeli pr_edixerunl; qitia hic\ Jesus
omriibus el slupori. Si eum-quandoque prbpter qui aesiimptus est a nobis in ccelum,sic veniet, quem-
mullitudinem negotiprum consilii gratia retinuisseni, admodum yidislis euni eunlem in coilum (Act. i,
trislis perseverabal el nubilus,, d.onec vesiro cpn- II); Ne laudaveris iiominem in-vita stia, dicil Scri-
sortio redderelur. Riirissime unquam soiemnibus ptura (Eccli. xi, 50), pro co qtiod non esl secura
vigiliis, quas lamen non raro anlicipabat, rarissime laudatib nisi posl morlem. Hoe el ego in eo studiose'
casiefis boiis psallenlium choro invenlus cst de- servavi, qui dum adviverel, iu bujusinodi noii aperui
ftiisse : nec nisi ea necessitate, ut ex irisianti're- osnieum; ne forte possemtts yel ego a.dulationis-
sponsuni mortis habens, inlirmiias sequeretur. liolam, vel ille ptilpam incufrere vanitalis. Ex boc
4. Porro in rejeclorio vix comniunibus utens ci- sane neutrum jam tiinetur; nec ego etim video, et
bis, si quid fortealiud apponeretur (78),aui nonacci- illeforsitan menonaudit. Sed etsi audiat, non mo-
piebat, aul lam moleste accipiebat, ut super hoc'•D vetur hominum verbis, foftius inhaereiis alque fe.li-
universitaiem noslram scepiusmolestaret. Decreve- cius Verbo Dei. Nibil proficlet inimicus 2069.
ral aquam bibere seniper, si riqn iotis viribus resti- iu eb, etvanitajis suggestbr non appoiiel nocere ei.
tissem. Vinum si quandoqufe bib.efe cogerelur, efat 6. Ecce jam cpfam te cst, Pater dulcissime, fons
vinum colore potius quam sapbre, adeo illud aquis> ille puritaiis, quem (anto ardore animi sitiebas :
:-, nimis obruebat. Vjx uriquam obedienlia compellente' ecce immersus es in illamdivince pielalis abyssum,
inlirniilpriiim inlrpivit; vix, cum intrasset, lenerii cujus riienioriarii abundantiae suayitatis lam devole
poltiit. Faieor. minus obediens1in hac parle, quod1 . eruclare solebas. Quis pnim lani clevoiiispraedicatpr
auctoritatis suse mple me premeret. Laudo eum, ini pietalis divinae, quis hjimanae puritatis commenda-
hoc non laudp;' quia, sicut vos scitis, npn parumi. tor tam stutlipsyb, quis ulriusque rei lam affectuosus
in hujusmodi perstitil obslinatus. Credo quia sii amator prat? aul cui ajiqjiandp quinque yerba locftr
in - (78*) Idem legitur deeo in jaiin laudalo Exordio.
(78)Ergoinfirmisaliud
- sanclus Pater nonnunquam refeclprio
pncberi curabal 'praeter eommunes; Coriferendus Bernardi serrno J9 in Cantica, rinm. 7,
ciboSjiit in«er«iione 56 de DiversJs, iium.;2. Deviliii ubi religiosos in ejusmodi austeriialibus proprice'-
usu vide nolas in epislolam 1. voluntali nimissquam.addictos arguit,'
517 IN liEDICAriONE ECCLES.L33SERMO I. gJS
tus es, inquibus non vera puritas resonaret, jn A_-necdoIorest. Sed nec prp riobis, quibtis ille subla-
qtiibus non s.ancta Dei pietas audiretur ? Non ergp: lus esl,- niurmurandtim : magis gratias agamus",
super le doleo, cuidesideriumaiiimaeluce.tribu.it. quod tandiu concessus est nobis. Siquidem, ul ego
Deus : mihi pbtius ademplum doleo fidele consilium, , arbilror, decennium jam de,curstim est, qriod non
auxilirim graride,:virum unanimem, liominem secpii- . yixit nisi nobis, et pro n.obis (79) : a.tque hic timo?
dum cormeum. In me.hceGomnia riiala reciderunt, roeusest, ne ideo transialus sil, quia non eramus.
In me transierunl irae tuce, Domine Jesu, et terrores jam digni consortio. illius. Quis scil lamen si idcireo
lui contttfbaverunt me. Elongasti a me amicum et stiblalus fuerit, ul nos suis int.ercpssionibusprolegat
proxinium, et notos-nieos a, hiiseria extrahens,me. apud Palrem? Ulinam ita sit! Si enim lanlas clia-
in miseriis reliquisli. .Abstulisli mihi germanos. rilatis erat dum csset nob.iseum, ut omnia qtiae ad
carne, germaniofes spirilu, et iri luis negbtiis, etin. corpoream necessilalem spectant, liheiilius mihi
ssecularibus secundum te sapientes. Sustulisti hine.: quani sibi. cederel; quanto magis nunc, cuiri illi
alios alque alios,' qui .'oatis meum portabant, onus summoe charitati, quas Deus est, inli_erel, njajorem
grande, quod mihi imposuisti. Unus mihi et prope li.ab,et in me-gratiam et ch.ariialem ? Sed forsiian
solUsHumberlus supererat e.tantisnecessariis meis, nunc de me.et de cpnversationc mea plenius novit
eo suavior amicus,.quo antiquior :Vt hunc lulisti, B.veriiatem; nec compatitur, ut solebat, sed, ntve-
quoniam tuus erat. Ego, ego splus ad-yerbera relin- reor, indignatur, Quod si etiam propler peccala
quor, ego morior in singulis, et omnes fluclus tups npstra. abstulit eiim Deus., ulinam idem ipse obti-
induxisti super me. Ulinam quem; flagellas, occida.s neat, ulnobis.hoc-ip.sum misericorcliter reiaxetur,
seniel, el non miserum.hoiriinehi tot.el tantis mor- ne posnam super poanam susllneamus !
tibtis serves! Verumlamen npn contradico sermo-. I@7f$ 8, De reliquo, fratres, dico vobis, si se-
nibus sancti; sed qui cbspit, ipse me conleral: et queremini vesligia cjus,.non tam facile in vanis co-
hcee mihi consolatio sit, quod affligens doloi;e, noii. gilati.onibus.et oliosis sermoriibus, in jocis etscur?
parcal. Ego in flagella.para(,us suni, si for.le pius rilitalibus labefeininf; quia in bis mulliim perditis
Paler in beueticia flagella commutet.-Undcet verba et de vita vesira, et de tempore vcstro. Volat irre-
mea non murmureplena sunt, sed dolore. Npn ploro; ypcabile lenipus; el dum crediiis vos cavere pcei
Humberlum : neque .enirn ille: plorandus est, qui nam istam "njininiam, incurriiis ampliorem. Illud
vocatus est ad niensam divilis; sed super me et enim scilote, quia poslbanc vilam in purgabilibus
super vos ploro, super domum.isi"am,"super caeleros locis cenlttpliciier, quaefuerinl hic neglucla, redden-
fratres hosiibs, qui omnes ab ejus o.re consiiium tur us.que ad novissimum quadrantom. S.cip ego
^
exspeclabant.• Sic .el.Salvalor crticeni stiam, tan-..' quia durutn esl iiomini dissoluto apprehendere di-
quam lairo srium.laqtieuni, pprtans,. cuni. mplieres,, sciplinam, verboso silenlium pati, vagari sblito.
quae eum. a Galilaeaseculae fuerant, super se Iamen- s.tabilem permanere; sed durius, et mullo diirius
lantes respiceret, conversus .ad, eas dixit: Filim. erit, ftituras illas niolestias tolerare. Et bomo isle
Jefusalem, nolile flere sujperme, sed super-vos ipsas.. qui bic septtltus est, mujta in principio, sicut ipse
flele, el super filios veslros (Luc.-xxm, 28). Etenini. cognovij super hujiismodi tentanienla siislinuit, sed
ea qum de me sunt, finem habenl (Luc. xxn, 57). Quce cum mullo luclamine pugnavit et vicit: et~ sicut
videlis mihi praeparari, temporalia sunt; quae non tunc ei dtirum erat ptignam in leniatioiiibus susti-
videtis, a.lerna. Si lemporalia sunt, transitoria " nere, sic ei mpdo dujius esset ad illas ineptias rer.
sunt; si iransiloria sunl.^t mortalia sunl: et trans- volare, quia botia consueludp yenerat in naturam.'
eiindi vel mofiendi argumentnm ltpc solttm est, Exerceie yos in doctrina jsta, el aitendite formam
quia videri possunt. Temporalia fuerunt quas in illani, quam vidistis in eo el aiidislis : ut ad euftt
Humberii ftioiie conspeximus : sed jam oblinet peryeniatis, ad quem.ipse pervenit, qgi est Deus
gaudium el Jaetitiam in perpeluas aelerhilates. benediclus i.n ssecula, Anien.
7. Non est ergo lugendus nobis,cui nec luclus,
IN DEfilGATiONE ECCLES.IJ]; (79*^).

SERMO 1. W ut necesse sit yel a nobis eam, vcl a nemine cele-
De quinque sacrameniis dedicalionis. Brari. Noslra est, quia de ecclesia noslra; niagis
4. Festivitas hodierna, fralres, lanlo nobis debet auterii nbstraj quia de nobis ipsis. Miramini forsitan
esse devotior,quanlbfamiliarior est JSam caeteras et erubescitis celebrari festa de vohis : sed nolite
quidem sanclorum^solemnilales curri «cclesiis aliis fieri sicul equus et mulus, quibus rion esl intellectus.
habemus commuiies;iicec verosic nobisest propria,; Quid enim lapides isti potuerunl sanctitatis ihabere
'
(79) Humberttis abbas annbll58 sefecepitadCla-; Vallensis memoral lerlioIdusOctob.sed posteriorem
rem-Valiom. Si decennium ibi superyixit, ijou annp ea, de. qua hic Bern.ardus, nempp no.vaejjasilicas,
iU5, ut Manrico placet, sed anho llfO mors ejus quce, Bernardo. e vivis migranle, necduni perfecta
consignantia. Idem Maririciis stipremum Humberti eral. SI sennones de Dedicatione recte in velustis
dieni7 decenibris,Chaletiiotus 7 sepleriibfis assignat. libris ordiuati sutil, veteris hasilicie dedicatiopost
(?9*) Chalemotus dedicalionem basjliciB Claraj^ estu S . Andreae celebrabatur.
Kic- S. BERNARDIABBATISCLARiE-VALLENSIS 520
ut eorum solemnia celebremus? Habent utique A sed beatus populus cujus Dominus Deus ejus (Psal.
sanctitatem, sed propter corpora vestra. An vero cxLiii, 15, 15). Yidele ergo; si non dignum sit ut
•
corpoi'a veslra sancta esse quis dubitet, quaa leni-. festum agamus diem quri.nos assumpsil in proprios,
pium sancli Spirilus sunt, ut sciat unusqtiisque pos- et ihveslivit seper ministeriales el vicarios suos,..ut
sidere vas stium in sanclilicalione? Itaque sanclce fiat sicut ipse jam olim promiserat: Ego, inquiens,
sunl animae propter inhabilanlem Spifilum Dei in in medio eorum ero eorum Deus (Zach. n, 11) : nos
vbbis; sancta sunt corpora propler aniriias; "sancla autem populus ejus et oves pascuee ejus. "Quando
est eliam propter corpora domus. Adhuc certe cor- enim dbmus ista per manus'ponlilicum dedicata est
ruptibili tenebatur in carne et iri corpore peccati, in Domino, propter nos sine dubio factum est; non
quo et grave adulierii crimen admisil illius anima, solum qui lunc praasenles fuimus. sed et qtilcunque
qui.dicebal : Custodi animam meam, quoniam san- usque in finem steculi Dominosunl in hoc loco mi-
clus surii{Psal. LXXXV,^).Mirabilis plane Deus in litaturi. -. ;
sanctis suis, non mpdo in ccelestibus, sed etiam in -4.In nobis proiride spiritualiter impleri necesse
lerrenis. Ulrobique sanctos habet, et in utrisque est, quae m parietibtis Visibililer praecesserunt. Et
mlrabilis est, illos quidem bealificans,-islos sancli- si vullis 6cire, bcecutique sunt: aspersib, inscfiptio,
ficans. U inunctio, illumirialio, benedictio. Hoec quidem in
'
2. An experimentum quceriiis ejus, de qua loquiV bac visibili domo fecere pontifices; baec Christus
mur, sanclitaiis, el sanctorum yobis istorum mira- assistens pontifex futurortim bonoruni invisibiliter
cula desideratis oslendi? Mulli certe ex vohis a pec- quotidie operatur in.nobis. Primo siquidem aspergit
calis et viliis, in quibus coriipulruerunt lanquam nos byssopo, ut mundemur, lavemur, dealbemur,
jumenla in stercore suo, exiere viriliier; et quoti- dicatufque de nobis : Qum esl isla qum ascendit
die impugnantibus eis potenler resistunl, juxla Apo- dealbata? (Cant. VIII, 5.). Lavat, inquam, nos in
siolum, qui de sanctis loquens ulique : Convalue- confessione, laiyat nos, lacrymarum iinbre, Ia-
runt, inquit, de infirmilate, fortes facii sunl in bello vat sudore posriitentice;1 magis auleni lavat nos
(TJebr.xi, 34). Quid mirabilius; quando is qui prius aqua illa pretiosissima, quce de fonte pietatis,
yix perhiduum poterat a luxuria, crapula, et co- id est ab ejus latere, emanavit. Aspergit nos hys-
messationibus, et ebrielaiibus, et cubilibus, et im- sopo, quce humilis ,berba est, et pecloris purga-
pudiciliis, caeterisque similibus et dissimilibus vitiis _ tiva; -aqua.sap_eni.a__salutaris, quoe est limor Do-
conlinere, nunc ab eis continel multis annis, lota mini, initium sapientiae el fons viiaa; eliam con-
utique vita sua? Quod majus miraculnm, quando " dimentum .salis admiscens, ne sit insipidus timor
tbt juvenes, tot adolescenles, lot nobiles, universi sine spe, sine devotione. Non solum autem, sed
deuique quos hic video, velut in carcere aperlo inscfibit digito Dei, in quo ejiciebal daemonia,baud
tenentur sine vinculis, solo Dei limore confixi; quod dubium quin in Spirilu sanclo. Inscribit, inquam,
iri tanta perseverant afflictione posnitentiae, ultra legem suain, nonjam inlapide, sed in tabttlis cordis
£.071 virlutem Iiumanam, supra natiiram, contra carnalibus, propheiieam implens promissionem, qua.
consueludinem? Ipsi, credo, videlis quanla jam sejpollicittisesl ablaluriim cor lapideunij etcarneum
possemus invenire miracula, si perscrutari singilla- cor essedaturum (Ezech.xi, 19), id estnondiiruiii,
tini liceret singulorum exitum de Êgypto, et deserti non obslinatum, nori Judaieum, sed pium, sed man-
viam, id est abrenunlialionem saeculi, iriiroilum suetum, sed tractabile , sed devolum. Beatus quem
monasterii, in monaslerio conversalionem. Quid iu erudieris, Domim, el de lege lua docueris eum
vero sunl hoec, nisi manifesta inhabitantis in vobis (Psal. xcm, 12). Beali, inquam, qui docti et memores
Spiritus sancli argumenla? Nam habilare in corpora tunl mandelorum ejus, sed ad faciendum ea (Psal.
Eiiimam probant vilales moltis corporis : habitare in cn, 18). Alioquiu scienii bonumel non facienli, pec-
anima Spirilum probatvila spirilualis. llludex visu calum est illi (Jae. iv,17); et servus sciens volunta-
el audilu dignoscitur.: islud ex charitale ethumiii- rj tem Ddminisui el non faciens, plagis vapulabit mullis
late, cceterisque virtulibus.- (Luc. xn, 47).
3. Vestra est igitur. fratres cbarissimi, vestra est 5. Unde riecesse est ut unctio spiritualis gratioe
hodienia festivitas. Vos dedicali eslis JDomino, vos adjuveiinfirmitaiem nbstram, observantiarutn ista-
elegit et assumpsil in proprios. Tibi, inquit Pro- rum el .multimodae .... posnilenlice cruces devolionis
'i
phela, dereliclus est pauper, orphano tu eris adjulor suce gratia hniens; quia nec est sine cruce sequi
(Psal. ix, ii). Quam bene commutastis, dileclissimi, Cbristum ; et sine unctione crucis asperitalem ferre
quidquid habere potuistis in sceculo, quando nunc quis posset? Hine est quod multi abomiiiantur et
relinquendo ea, proprii esse meruistis. auctoris sce- fugiunt poenilentiam, crucem quideni videntes, sed
culi, et eum liaberepropriam possessionein, qui sine non eiiam.unciionem. Vos qtii experli estis, ecce
dubio.portio el baereditas esl suorum. Neque enim, ipsi scilis quia vere;crux no.stra inuncta esl, et per
sicul dixerunt filii iniquitatis.: Bealus populus cui gra.tiain Spiritus adjuvanlis,' suavis et delectabilis.
haic sunt, lemporaliascilicei quaepfcemiserat,protn- est pceniientia noslra, et, ut ita dicarii, amariittdo
pluaria eructanlia ex lioc.in illud,oyesfetosw, et si- nostra dulcissima. At postquam unctio gratice bujus
Hiilia: non, inquam, beatus populus cuihaec^sunt; praecesserit, jam lucernam suam €hristus non-po
*oi 1N DF.DICATIONEECCLESIJE SERMO II. S22
nit shb triodio, sed super candelabrnm; 1072 qu'a A I ind.ignum judicans quod nullam adhtic Domimis
lempns est.pt lticeal lux noslra coram bpminibus, sahaoth domum haheretin terris; ipse vero domuni
el yiueant opera noslra bona, et glorificent Patrem inliabilaret regicedignilalis (71 ftcj.7,2; IPar.xvu,
nosirufri qui in coelisesl (Matlh. v, 16). % 1). Hocipsum, fratres.nosquoquedecet cogitare fide-
j6.'-Jam vero benedictionem quidem exspectamiis liter, et virililer effectui inancipare. Nam quod, licct
in fine, qtiando aperiet manum. suam, el implebit Deo placuerit cogitatio illa Prophetce, optts tamcn
omne animal benedictione. Nam in qualuor prae- reservalurit est Salomoni, alia ratio est,: forio
inissis merita conslant, in benedictione sunt prae- prolixiore indigens disputaiionc. Jam vero, o anima,
mia. In bgnedictione lola complebitur gratia sancli- tu quidem sublimi in dbriio hahilas, quae a Deo libi
flcalionis, quando jam in domum transibimus-non fabficala est. Corpus hoc dico: quod sic compegit.
manufactam, aeternam in ccelis. Ipsa est quce con- quodsic aplavit, quod sic oinavit et ordinavit, ut
slruitur viyis ex lapidibus, angelis scilicet et homi- gloriose in eo et delectabililer habitares. Sed et
nibus. Simul enim oedificatioet dedicalio ipsa com- ipsi corpori domum fecit excelsam, aptissimam et
piehitur. Disjuncta nimirum ligna et lapides domum decoram. Dicb autem sensibilem hunc el inhabita-
non faciunt, nec in eis babitare quis potest; sola bilem mundum. Nonne ergo indignum repuias, ut
verp conjunctio domum facit. Sic ccelestium spiri- B tibi ipse fecerit domum, lu vero ei lemplum oedifi-
luum perfecta unitas, sine ulla sibi divisione con- care dissimules? Adbuc domuui quidem habes, sed
«exa, inlegram et congruani Dco reddil habitatio- certa esto quoriiam iri brevi casura est domus tiia :
nem, quam ineffabiliter bealific.al inhabitans gloria et lu nisi prius provideris aliam, eris pluvioe, vento
majeslatis. Qnis enim sic sciret universa regum 1073 et frigori exponenda. Heu! a facieJfigoris
consilia, aiil qtiis eorum omnia dicla velfacla sic ejiis quis siislinebil? Felix proinde, et inullum felix
nosset; qubmodo palalii Hgna et lapides, si non anima quce dicere potest.: Scimus quoniam si
deesset illis intelligenlice sensus ? Itaquc ccelestis terreslris domus tiostra fiujus habitalionis dissolvatur,
illius curice iapides vivi ac ralionabiles divinis inter- quod mdificalionem haueinus ex Deo, domum npn
sunt consiliis, et Trinitalis mysleria norunt, audinnl- manufactam, mternam in cmlis (II Cor. v, \); Pro-
que verba ineffabilia, quae non licet hornini loqui. plerea jaih lie'dedefis, o ariima, somnum oculis
Beali qui habitanl in domo lud, Domine; in smcula tuis, et palpebris tuis dormitationem, donec inve-
smculorum laudabunl le! (PsaL LXXXIII,5.) Quanto, nias locum Domino,-tabernaculum Deo Jacob (Psal.
enim plus viderit, plus. inlelligunt, plus agnoscunt; cxxxi, i, 5). '
tanto pltis diligunt, tanlo magis Jaudant tanlo am-, _ .2. Sed quid putamus, fratres? Ubi invenitur hu-
plius admiranlur. jus ccdificii locus, aut quis polerit esse archilectus ?
7. Verum quia cohcerere quidem sibi d.omum il- Nam visibile islud lemplum utique propter nos
lam et perfecte.connexam esse jam diximus, stiper- facium est ad noslram habitalionem : neque enim
estut juncluram et connexionerii ipsam aliquatenus Altissimus iri manufaclis habitat; Qttod ergo aedifi-
exprimanjus. Legimus in Isaia.: Glutino bonum est cabimus lemplumêi qtii dicit, et vere dicit:Ca.(a»i
(Isa. XLI, 7). Duplici igilur sibi cohcerent lapiies et lerram ego impleo? (Jerem. xxm, 24.) Tribularer
illi glnlino cognitionis plenae el perfectae dileclio- valde, et anxiarelur snper me -spiritus meus, nisi
nis. Tanto siquidem majori ad se inviceni dileclibne quod audio eum de quodam dicentem : Quia ego et
copulantur, quanlo ipsi cliaritati, qttae Deus est, vi- - Paler dd eum veniemus, el mansionem apud eum fa-
ciniores assislunt. Sed nec ulla separare eos ab in- ciemus (Joan. xiv, 23). llaque jam scio, Hbi proepa-
vicein sttspicio potest, ubi nihil oninino quod in - fanda sit. domus ei, quoniam. nori capit eum nisi
altero sit, alterum lalere patilur penetrans omuia imagpstia,. Anima capax illius est, qnoe nimirum ad
radius verilalis. Quoniam adhuc qui adhmret Deo, ejtts imagiiiem est creata. Prop.ter quod jam feslina,
tinus spiriius est cum eo (I Cor. vi, 17); nihil dubium adorna ibalamnm lutim , Sion; quoitiam conipla-
eci quin perfecte adheerentes elbeati spirilus ciim ryeuit Dpmino in tc, et terra lua inhabitabiiur. Ex-
eo pariter el in eo penelrent universa. Ad hanc do- sulta salis,.filia Sion ; habiiabit in te.Dp.us linis. Dic
jnum si. pervenire desideras, sic concupiscat et defi-.' cum Maria : Ecce nncilla Domini, fint mihi secun-
ciat anima lua in atria Domini,. sicut Propheta cla- dutn verbum tuum. Dic juxta bcaiceEiisabeth vcfba:
. mat: Unam pelii a Domino, hanc requiram, ul inlia- Et unde hoc mihi, ut veniat majestas Domini dd me ?
bilemin domoDomini omnibusdiebus vitmmem (Psnl. (Luc. i, 38, 45.) Quanla enim Dei benignitas, quanta
sxvi, 4). Ipsum nihilomihus imitare Prbphetam, quii" dignatio, quanla dignitas, quanta glnria *o,nima-
ticul juravit Domino, volum vovit Deo Jacob. Si in-.'"• rum, quod Dominus nniversornm, el qui nullain
troiero in tabernaculum donms mew, etc. (Psa/vcxxxt,, habet indigenliam, templum sibi fieri jubet in
2, 5). Sed hinc alio sermone riobis Iraclandum erit. iiiis? .;
quod Dominus"ipse donaverit. Ilaque, fratres, toto cum desiderio et digna gra-
. SERMO H. tiarum action.e sludeamris ei lemplum aedificare
Quofnodoel nobis el aliis cohmrere deoeamus. in nobis : primo quidem solliciti ul in singulis,
i. Olim rex gloriosus et propheta Domlni, Davidl deiride ut in omnibus simul inhabitet; quia ncc
«anetus, religiosa quatlam ccepit cogitatione moveri, singulos dedignatur, nec. universos. Primo. igltur
PATUOL. CLXXXHI. 17
S23 S. BERNARDIABBATIS CURii-YALLENSIS . £24
Ibco stndcat iinusqtilsque ne dissideat ipse a se- A duin, sed obsessum ab inimicis. Qubtquet igitur in <
•
nielipso; qiioniam omne. regnum in se ipsiim diyi- ipsius anna jurati sumus, et ejus militiae dediriius
su.m desolabituT, et domus Isupra domum.cadet rioniina, Iriplici riobis opus esse noverimns apparatu
(Matth. XII, 25).'; nec iiitrahil Cbrisliis, ubi fuerint -adcuslodiam castri hujus : munilione videlicet, et
parietes declinati, et maceriee depulsce. Nonne enim annis, et alimentis. Qucc est ergo munitio? Vrbs
corporis sui domum integram anima vult habere, forliiudinis nostra) Sion, ait propheta, Salvalor
et exire ijlam necesse est, si fuerinl a se.invicem ponelur in ea murus el antemiirale (Isa. xxvi, 1).
nienib.ra dispersa? Videat ergo et ipsa, si deskjerat Murus conlinentia, antemurale patienlia est. Bonus
habilare Christum pcr fidenj in corde suo, id est conlinenlice murus, qui sic undique circumdat et
in se ipsa : sollicite caveat ne a se inviceni mernbra circumcingit, ut nec per oeuiorumferieslras, nec
ejus dissideant, id est ratio, voluntas alqtie memo- per cceteros sensus detur ingressus niorti. Bonum
ria. Sit ergo sine errore ralio, ut bene cbngrat antemuralepalientiee, quod primos bbstium susiinet
voluntati : talem. enim volunlas airiat. Sit el yo- 'impeliis, ut inler plurima tentamenta slemus viri-
luntas sine iniquilate, quohiam r3tio talem. ap- liter, et perseveremus jugiter inconcussi. Unicum
probat. Alioqui si sese judical anima propler quippe remedium est, dum conlinenlia qtialitur et
volunlatis pravitatem in eo quod per rationem B quodam modo nutal, objicere palientiani, el, quan-
probal, bellum intestinum est, et discordia pe- tumcunque ferveat sensus peccati, negarp omni
riculosa ; .quoiiiam voluiilatem hujusrnodi ratio modo •consensum. In patienlia veslrq, inquit, possi-
semper suggillat, sed accusal, sed dijudicat, sed debitis animas veslras (Luc. xxi, 19). Ponilur ergo
condemnat.. Propler quod ait Dominus in Evan- in civilate sua Salvator ipse murus et antemurale,
_gelio : Esto conseniiens adversario lup, dum es in factiis nobis a Deo Patre juslilia, el prophelae pa-
mia cutn illo, ne forle ndversarius tradal tejudici,. et tienlia, sicul Idem ail : Quoniam tu es patienlia
ijudex tradat le torloribus,et in carcerem millaris mea, Domine (Psal. LXX,5). Murus, inquam, po-
(Matth. -v, 25). Sil etiam memoria sine sorde, ut nilur iri conversalione, antemurale in passione,
-liuHum- iri ea pe.ccatum maneat, quod non pura ab.omnibus carnis et soeculi prcesentis illccebris
. «onfessione et dignis fructibus pcenilenlice deleatur. abslinens, et adversa suslinens fortiter universa.
-Alioquin conscienliain, in qua peccalum latet, et 2. Oportet autem et ar.ma parare, sed tirma spi-
voluntas odit, el ralio exsecratur. Bonum proinde ritualia, polcniia Deo, non hiodo ad resistendum,
,.parat habitaculum .Deo, <_ujusnec ralio dec.epta, setl ad impugnanduni quoque et "expugnariduni
ncc voluntas ..perversa., nec memoria fuerit in- p viriliter inimicum. Induite vos armaturam Dsi, ait
,quinata. Aposiolus. (Ep/ies. yi, 11), etc. Quidenim pulamus,
4. Jam vero sic se habenlibus singulis, etiam fratres? Gravis equidem nobis est inimici tentalio;
•omnes nos cpnnecti et conglutinari necesse est, sed longe graviorilli oratio noslra. Lcedil nos ini-
miilua utique charitate, quaeestvinculum perfectio- quitas ejus aique vcrsulia; sed multo amplius no-
-nis. Nam cognitio quidem .perfecta in Jiac vita ha- stra ejim simpliciias et misericordia tprquet. Ilumi-
sberi non potest, forsitan ,nec pportet. In coelesti lilatem nostram non sustinel; nritur chafitate
siquidem domo cognitio diiectionis esl nulrimcii- npstra, inansuetudine et obedientia cruciatur. Jam
lum. -Quisenim gloriabitur caslum se haberecor? vero nec fame quidem nrgeri possumus, ut hostibus
Proplerea faeile. erat et eonfundi -cognitum, et castruni tradere compellamur; quoriiam, gratias
cogrioscentem offendi. Ibi jucunda eril cognitio, ubi Deo, non venit super nos lerribilis illa comminaiio
jKsacula jam npn erit. Tlla ergo domus connexa propheta?, imo Domini per propbelam, famis vide-
Jirmius est, tanquam in oeternum -mansura: hoec, licet el silis; non panis et aqu_e, sed verbi [alias, -
lanquam labernaculum bellalorum, minus sibi per- aticiiendiverbi] Dei (Amosvin, 11). Sicenim habemiis:
fecte cohoeret. Illa nimirnm domus Ioetitice, isla Non in solo pane vivil homo, sed in omniverbo quod
nsilitioe est;. illa domus.1074 laudis, ista ora- p procedil de ore Dei (Deut. vm,5'; _lfa«/i.iv,4,).Itaque
tionis. Hoec, inquam, est urbs forlitudinis noslrae, non nobis alimenta destint, qui et sermones frequen-
illa.est civilas requiei noslroe. Proinde si victoriosi ter, el frequentius sacras lectioncs audimus, et inter-
fuerimus hic, illic erimus gloriosi, babenles loco dum quoqiie spiritualis devotionis gustamus deli-
galece diadema, sceptrum et paltuam pro .gladio, cias, lanquain si caluli edaiit de micis quce cadunt
pro sculo chlamydem deauraiam, pro lliorace sto- dc mensa dpminorum suorum? coelesles illoscon-
;Jani jucundilatis. Inlerim sane premi magis quaiii vivas dico, qui replenltir ab ubertate domus Dei.
perimi videlur utilius; et sustinere poridus clypei et Habemus eliam paneni Iacrymarum,-qui, licel mintis,
i oriccequam maligni jaculis igneis vulnerari: a qui- suavis, optime lamen confifmat cor hominis. Habe-
bus nps superna sua .pcolectione cuslodial, qui est mus et obedientiae panem, de quo loquilur ad disci-
bened.ictus in scecula. Amen., '._.- pulps Dominus : Meus, inquiens, eibus est, ut faciam
SERMO III. voiunlatem Palris mei (Joan. IV, 34). Habemus su-
De triplici apparatu quetn habemus ad cuslodiam p.er omnia de coelo panem vivum, corpus Domini
... Dei. S'aIvaloris, in eujus utique fortitudine cibi omnis
L Domus bcec, fratres, setcrni"Regis esf oppi- adversaj parlis dejicitur fortitudo.
-5i. IN DEDJCATIONEECCLESIJS -SERMOIV. 526
3. Sic ergo munila est castii Dominici fortitudo, A gnum esi, salutis plurimum cupitlus, diversis mo-
tit nihil jam timere oporleat, si tamen. fideiiter et riim infirinilatibus remedia divcrsa conquifo. Quid
viriliter agere voluerimus; ut videlicel nee prodi- prodest, si nec prodere castrum, nec relinqiiere
lores, nec pavidi, nec desides inveniamur. Nam velis, sed segnis et desidiosus in eo permaneas?
pibdilores quidem fiunl, qiiictmque iit hoc Doniini Tolo proindeairimo, lofa virlute, dileclissimi, coiri-
caslrum inimicos ejus 1 (_.75 inlroducere moliuntur, missum nobis caslrumDomini el Regis nostri manu
quales sunl utique detractores, Deo odibiles, qui tenere laboremus, solliciti eoiitra omnes- inimici
discordias seminant, elnutriiinl scandala inter fra- versulias, et adversus omnia ejns machinanienla
ires. Sicut eiiim in pace faclus est locus Domini; parati, sicul scriplum est : Resistile diabolo, et fugiet
sic in discordia locmn diabolo fieri manifeslum est. a vobis (Jac. iv, 7). At qubniam scimus a qiio dicturii
Non miremini, fralres, si diirius loqui videor; quia sil : -Nisi Dorhinus cuslodierit civilalem, fruslra pi-
verilas neniinem palpat. Omnjno proditorem sese gilat qui custodil eam (Psal. cxxvi, 1); humiliemur
noveril, si quis fofle, quod ahsil! vitia qiicelibet in stib potenti.maiiu Altissimi, et nos, etdomum islam
banc domum conatur inducere, et templum Dei. tola devolioiie ejus misericordiae committentes, ut,
, speluncam facere dcemoniorum. Gralias Deo, rion ipse nos custodiat «h oriinibus insidiis inimkorum
mullos hic invenimus hujusmodi. Sed tariien depre- B I omnitim, ad laudem el gloriam riominis sui, quod
liendimus interdum forte nonnulios, qui colloquari- est henedicfum in scccula.Amen.
"
iur hostibus, et p.aciscanlur fosdus ciim morle, hoc SERMO IV .
est, molianlur, quod in eis est, imminuere ordinis De triplici mansione.
disciplinam, iniepescere fervorem, lurbare pacem, I. Votivis Iaudibus celebramus hanc diem, et
loedere"charitatem. Verum nos quidem caveamus festivis eam gaudiis honoramus. Quod si nec reli-
ab eis, quantum possum.us; sicut scriplum est de giosis compeiit,1 nec sapientcs decct ignofare quid
qiiibusdam -.Jesus autem non crtdebat se eis (Joan. verierenlur, aut celebrare qubd nesciant; qnosreri-
11,24). Dico auiem.vobis quia, licet portentur modp, dum 107S nobis.est, in eujus idâgitur vel in
sed porlabunt cilo grave judicium, nisise ciiiusi quoruro commemoralione sanctorttm. Nec vero id
•emendaverinl, sicut grave damnum moliunlur In- mibi ex me arbitforproesumendum : priofloquatur
ferre. Quid enim, frater? vanitati, aut lepidilati, alter, cujtis testimonium majus sit, et' eredibilius
seu cuilibet alteri vitio Jidem servas operibus, et'. videalur. Miraminl forte Cur ista procloquiniur,.
Deoper lonsmam mentiris? Optimum certe castrumi cum veslris sese obtiilibus ecclesia proesens mani-
tulisti Chrislo, sl. inimicis ejus tradideris Claram-
r* feslius ingerat; cujus annivefsaria dedicalio cele-
Vallem. Oplimos inde singulis-annis, et pretipsos irii bratur. Quid enim parieles -ejus sanclos dicere
•oculissuis reditus accipit: et praedam lriultam, quami vereamur, quos niainis sacraice pontificum tanlis
hostibus eripit, in hnnc munitionis suce Iocum solett sanctificavere mysteriis ? Exlunc qtinque et dein-
inducere, et habet fiduciam iriuitam in fortitiidine! ceps sanctarumiiiibi leclionum resnllare frequcn-
«jus. Ecce enim quos redemit de manu inimlci, ctt tia, sanclarum orationum devota mtirmufare su-
de regionibns congregavit eos, a solis ortu et oc- surria, sahctarum reliquiariim honorafi beata prceS
-casu, ab aquilone et mari. Quibus eigo pfoditoremi sentia, sanctorum spirituum indefessa nbscitur
caslri hujus, posiqnam deprehensns et comprehen- cusiodia vigilare. Dicas forsilan : Coetera-qiiidein
sus fuerit (neque enim latere .aut fujgere potesl),, evidenlia sunt; sed quis angelieas sese vidisse ex-
1
•quibus, inquam, piitas exponendum esse stippliciis? cubias glorialur? Etsi lu forte rion vides, est lanien
Non ulique communi caiteforum niofte dainriahiiur,, qui videt, ipsc qtii millil. Quis ille ? Niiriirum qui
sed exquisilis illum neccsse est inlerire tormcnlis. loquilur per prophelam :.Super tnuros luos, Jerusa-
Sed non modo plus immoror circa isla : credo me- lem, constitui cust.odes{Isai. LXH,-6). 'Est quidem
lius deinceps ah hac tam exsecrabili pfoditiorie cave- sursum Jeriisalem, quce est libera, riialef rioslfa :-
bimus, sludentes de cceteromajori sollicitudine rioni iJJ sed minime"crediderim super murosejtis consii-
allrahere, sed repellere vilia, quaKCiinqueilla sint,, ttttos ess;ecusiodes, iii cujtis laudibus Propheta de-
seu carnalia, seu eiiam saecularia, ne prodilorumi canlal : Qui.posuii finesluos pacem (Psal. CXLVH,
nolam velpcejiam incurrere mereamur. 14). Tu vero si id^pariimjudicas, pergeaiidire quod
4. Secundo loco etiairi illud cavendttm, *fte quisi sequitur in testlnionio prbeccdeiiti: Tb/a.r/ie,inqiiit,
forte, pnsillanimitale dejectus,'fttgiat a niiinitione, ibii ei-lola noclein perpeluum non.lsicebuitt (Isai. LXII,
irepidans timore ubi rion esl timor; ubi vero sum- 6). Siqttidem adveiiefe est vel hoc, non hahc esse
_ ninm periculttm esl, insana lemeritate securus. Jerusalem de qua legisti: Portm ejus non clauden-
Hoslilibus enim manibus, bostilibus gladiis se ex-- lurperdiem; nox enifn nbn erit in ea (Apoc.xKi,
ponit quicunque est ille qui fugit, ae si ignorett 25). Illa ergo Jerusalerii nec vicissitudines palitur,
quoniam hosles iili omnino carenl misericordia,, • nec cusiodibus eget: noslris politis eusiodes neces-
crttdeles quidem in alienos.sed mullo crudeliores5 seest ei diebuset noclibus deputari. Super muros
-in suos, quippe crudelissimi in se ipsos. luos, Jerusalem, constitui cuslodes.
5."Jam vero lertium quoque periculum breviter.r. 2. Benignus es, Doniine; riec nostrorum. hac fra=
dicojquia jam bora pra.leriit, dum vestrce, ut di • gili proleciione ilJurorjm.pofes..esse.conlelltus,, sed
527 «- BERNARDlABBATLSCLAR.E-VALLENSIS _.*ji
ipsis hominum praclatis hominibus angelicam qtio- A hujtis sermonis principio reservavimtis vocem, dum
que custodiam superponis, ut et muros defenseni, quoereremiissanclos, quorum sarictimonfapcongra-
et eos qui murorum ambitu coniinentur. lla, Pater, tulamuf devolione solemni. Licel enitn miiietes Iios
quoniam-sic est placiluin anle te, sic necessariutti et dici sanclos et esse facial consecratio episcopo-
nobis. InsulDciens enim est adminislralio nostra, rtim, ffequentalio Scfipturarum, inslanlia oratio-
. nisi et nobiscum et pro nobis administralorios illos num, reliquioesanclorum, visitatio angelorum , mi-
spiritus in minisleriuni millas, ut hcereditalemca- nime lamen eorum sanclitas propler se credenda
piamus salutis. Quid enim si non videmus obse- est bonorari, quos nec propler se cerlum est sancti-
qnium, cum experiamur auxilium? quid sinon me- ficari. Quinimo sancta sunt propter corpora domus,
remur aspectum, cum senliamus effectum? Disci- corpora propler animas, animce propter Spirilum
nms certe vel ex boc ipso invisibilia visibiiibus iuhabitantem. Neque hinc duhilel quis, cum invi-
proeferenda. Quceenim videntur, tcmporalia sjinl? sibilis ejus gralicevisibile nobis.signum fial in bo-
quariautem non videnlur, celerna (II Cor. iv, 18). num. Dico autem in eo qtiotl et ipsi inslar illitts
. Uenique in invisibili.busvisibilium causa consistit, evangelici paralytici surgitis; qnod corporeuni hoc
nit, secundum Apostolum, lnvisibilia Dei per eaqum grahatum, in quo jacebatis languidi, lam facile tol-
faclasunt, a creatura visibiliinlellecla conspicianlur '' lilis ; quod denique ambulatis in domum vestram,
(Rom. i, 20). Sic nimiruni Judecos olim, de invisi- illam sane domumde qua loelamini, diceines cum
bili peccalorum indulgenlia sanclum Dei blasphe- Propheta : ln domum Dominiibitnus (Psal. cxxi, 1).
manles, sanitalis eorporecesigno visibili confulavil: 0 admirabilis donuis, et dilectis laber.nactilis, ct
Ut sciatis quia Filiiis hominis poleslatem habet in alriis concupiscibllibus prceferenda!. Quam.dilectn
terra diinittcndi peccata, (lunc ail paralylico) : Surge, labernacuia lua, Dominevirtutuin! concupiscitet de-
tolle grabatum iuufn, et yade in domumtuam (Marc. ficitanima meain alria Domini.Yeruin mtilloniagis :
n, 10). Beali qui habiiant in donto lua,Domine; in smcula
3. Sic el Pharisceumillum murmurantem adversus smculorumlaudabunl te [Psal. LXXXIII, 2, 5). Siqtii-
anedicum qui salutem operabaltir, et. succensentem dem gloripsa dicla sunt de le, civitas Dei. In laber-
rlanguidoequcesalvabalur, manifeslis revicit indiciis, naculis enim gemitus est pceniteniice, in alriis
-obsequia mulieris enumerans. Errabat siquidemqui gustus lceliliae,iri le satielas gloricc. Haee quidem
lanquam adliuc peccatricem horfebat, quoe divinis est inlima tlomus oralionis, media exspeclationis,
Jnhaerens vesligiis, rigabat fletibus.tergebat crini- tu graliarum aclionis et laudis. Felix proinde qui
"bus, osculo premebat, ungebat unguento. Quis . bic declinaverit a riialo, quod est culpa, et fecerit
•euim crimina jam deleta recenseat, quis langenli ^C bonum : ul illic a malo, quod esl poena, liberetur,
•succenseat, quis eam peccalricem censeat, quce, el inte recipial bonnin. Ilic nimirum primilioe spi-
dttm commissa deplorat, odit iniquitatem; dum os- rilus, illic diviliae, in te plenitudo : ubi hona illa
..culatuf pedes Doraini, diligit jusliliam; el rursum . mensura, confeila, et coagitata, et siipeiefDuens
•ilum tergit crinibus,. exbibet humililalem; dua» detnrin sinus nostros. Hic denique fiunt sancti,
ningil unguento, mansueludinem praeferl? Nunquid illic.securi, in te heati. Hae siquidemprimilia; spi-
jiossibile est regnare peccalum in animo conlrilo et rilus, quae militarilibusInlerim praerogantiir: san-
spiritu ingeniiscen.ti, aul non multa cbarilas operil ctilas in conversatione, pietas in iutentionej virtus
-inuhiludinem peccalorum ? Dimissa sunl ei peccata in coiluctalionc. In sanctilate conversalionis, poeni-
snulia,quoniamdiiexitmullum(Luc. yn, 58-47). Me- . tenliaefruclus inlellige, et corporalia quaeque divi-'
,rito proindo jam non peccalrix juxla luam, Pha- nofum exercitia mandatorum. Et qnoniam hcec,
riscee, senlentiam, sed sancta discipula Christi nisi simplex ftieril oculus, simplicia esse non pos-[
vocabilur, a quo"etiam didicil in lam hrevi esse sunt, necessario pietas inlenlionis et ptiritas tor-
miiis et humilis eorde. Nimirum hoc esl quod i.n dis exigitur, ne vel honoris ambilus, vel laudis sub-
propheta legisti, sedforsilan neglexisli: Verte.im- j- r. repat.appetitus : sed solus ille desiderelur qui solus
pios,et nonerunl (Prov. xn, 7). Sic, cltarissimi, sic desiderium replet, et ad proprii forilis originem
el anliquus ille accusator fralrum, si, in quibtis et omnis quam accepimus gralia revertalur. Memen-
vos erubescitis, .praeterita peccata vesira 1077 lo tamen solam ex omnibus pcrseverantiam coro-
vobis improperel, Aposlolum atidite magnifice con- nari, neeeam facileposse inter tot discrimina vin-
solanlem vos, et dieenlem .:Hmc quidem fuistis, sed dicari, nisi multiplicem oblineas in lam multiplici
abluli eslis, sed sanclificati esth (I Cor. vi, 11); et colluctatione viftulem. Hcecin tabernaculis.
. illud : Habetis nunc quidem fructum vestrumin san- 5. Porro in atriis, quce post molestos confliclus
ctificationetn, finem vero vitam mlernam (Rom. vi, anicena jucunditale fovendos excipiunt exeuntes
22); et manifeslius exprimens : Jemjplum Dei, ait, (80), jam divitiae spirilus eroganlur, requies a Ia-
sanctum esi, quodestis vos (I Cbr. III, 17). boribus, securitas a solliciludiriibus, pax ab hosli-
4. Nimirum ipse est, cujus revereriticeprimam in bus.lpseenim amodojam dicil Spiritus ut requies-
(80) De atriis qnopanimas justorum nunc exeuntes monem 2 de Omnibus sanctis. Vide Cornel. in
excipiunt, minus commodamvidetur liabere senten- Apoc. vi, 9; ibideinque Pereriinn, disput. Bellarm.
tiam, Sed de.hac re paulo anle satis egimus ad ser- lib. i De bealitudiue sanctorum,-cap. 5. ;
E29 IN DEDICATlOiNEECCLESlJ: SER.tiO f. SSO
cant a lahoribus suis,"qui lanlo fervore otium liac- A pergitis quaerere cujus saricti, illtid forte jain non-
lenus irilerdicere, labores indicere consuevil. -Ipse ila. Quoiies enim aposioli, seu martyris, vei cona,-
seprsum a curis faciet, el ab omni solliciludine se- fessoris alicujus-memoria celebratur, ha.ud difflcile-'
queslrahit, qui modo consilja poftit in anima sua, est.dicerecujus, ulpula sancli Pelri, et StepbaniS
et sollicitam facit erga multa lurbari. Ipse jain gloriosi, aut sancti Palris nostri Benedicli,-vel âlf-
victoria in pacein suayiter dormire Cujus caeteforum magnoruni principum - magnsa
parla; idipsum
prsestab.it, qui, dum adhuc leo rugieris fremit,. et ad curice cceli, Nunc vero' nullius eorum solemhffas^
vigilias.excitat, et accingit ad pugnafti. Verum in agitur : agilur tamen nonnulla solemniias.TSec-mo-
liis, ut supra leligimus./liberatio riiagis a malo, do nonnulla, sed nonparva. Etsi jam vullis-audi-
quara boni muneralio est .:. nisi. qriod dura nos re, feslivilas est domus Domini, templi Dei, civilaiis;
noslroe necessitatis experienlia cogit, absenliam regis ECierni, sponsae Chrisli. Nemo-sane ambigit-
mali, honi cumulos oestimare; quemadmodum cou- "sanctam esse sponsam Sancti sanclorum, el qmni
seienlia graviorum immunitalem criminum, pleni- celebritalis horiore. dignissimam. An vero domunv>-
tudinem repufat sanclitatis. Hinc advprtefe est Dei sanclam ,esse quis diibilet, de qua iegilur :
quam longe agimus a. summo bono, qui carere; Domuin tnam decet sancliludol (Psal. xcn, 5.) Sie
" et sahctum est templum- ejus, mirabile irimquitate
culpa, juslitiam , carere miseria, beatiludinem judi-
camtis. - .- - (Psal. LXIV,5",6): sed et civitaiem sanctam Joaiines
6. Absit aulem ut lalem quis pulel uberlaiem> sese vidisse teslatur : Vidi, inquit, sanctam civitatem
domus 1078 illius, et lorrentem. voluptatis, et si .Jerusalem-novam descendentemde cceloa Deoi para-
qua sunt alia quce necoculus vidit, nec auris auditam lanquam sponsam,ornatamviro suo (Apoc. xxi,
vit.Tiec ih cdr hominis ascendit,, qu?e praeparavit- 2). Ih quibris sane verbis apefire jam ceepj, quod',
Deus diligenlibus se ! Ne ergo aiidire velis, o homo, adlnic, faleorj dissimulare volebam. Dico, autem
quod auris hominis non audivit; nec ab homine quod eademJsponsa, quoe civitas esl,.sed eltemplum
qiicerasquod humarius nec oculus videl, nec animus. quoque, et domus ni.iilominus sit. Neque id mirum,
capil. JNetamen hinc penitus taceamus, noslrain proesertim cumsimiliter uhus sit, qui se ei et spon-
liane patriam a longe salutan.tes, triplicein quam- sum dignatuf,jet regem, et Deum, et patremfami-
dam qtlprari videmur, potenlice sciiicet, el inaghi- lias cxhibere?
ficentiae, el glpriaereproriiissionem. Siquidem homb Necduiri tameirvobis arbilror satisfactum, donec
eralj et filius captivilatis Iiujus, qui dicebat : Irilro- evidentius quae Bomus hujus patrisfamilias, quoil
ibo in :potentias Domini (Psal. LXX,16). Creterum r hoc lemplum Dei, quee civilas regis istjus, quapnam
nos scire possumus quiil sit infirmilaie carere, lan- denique hujus lam gloriosi... sponsi sppnsa dicl
quam infirmilate circumdali: quid.vefo sit viftute el esse riieruerit, addiscatis [alias audialis]. At.
indui, et potenliam introire, nec modo polentiam, ego super hoe qttidem nbn parum",vereor loqui
sed et niultam polentiam, forte et oninipolenliam, quid seniiam, ne quem vestrum,. quod absit !
inlerim scire non possumus. Clamat eliara teslis aut minus fideliter, aut minUs humilifer au-
lidelis, qma.quosjustificavil, illgs ei magnificavit • dire conlingat : ne quis forsitan ab lioe ariditofio
(Rom. viu",30). Al inagnificenliam, eam prcesertim autelalus prifi magnitudine.glorice, aut incredulus
quam procedere deceat* a magniludine, cujus hec exeat prae pusillanimitale splrilus. sui. Opto enim
fmis, necnuinerus est, litinam nostrae interim "exi- semper vos et fideles et humiles ihveniri, qttod
guitati liceat exspectare.; nam aeslimare non licel. utrumque 1079 summopere sit necessarium. ad
Jam vero ne ipsius quidem yereri necesse est, aut salulem; Solis namque humilibus ipse dat grafiam,
habere siispectam glorice promissionem : feliciler - cui etiam. sine fide placere impossibile est. Opto igi-
tunc et fiducialilerhauries gloriam, a cujus inlerim lur et omriibus mbdis cupio ut et parvulos et.ma-
appetitu tanlis conimlnationibus delerreris. Erit giios,imo,rit pltis fniremini, et nihil et aliquid, eliaiiv.
enim iunc unicuique latts a Deo, secura cerle et U grande [alias.; nihil aliud quam grande] aliquid ei
sempiterna, finis pafiter et discririiinis expers; el, ; vosexliiberecurelis. Nequ&enimsine magiio anhno
ut scriplum est: Jucunda, decoraqtie laudatio (Psat. boria illa tam.magna capere, aut virii facere pote-
CXLVI, i). Eia ergo,ffatres, virililerinterim in taber- ritis regno cceloruiri : non plus qriam ideni cos!a-
nacui_s:militemus)..ut suaviter deinde in alriis re-_ fum regnurii inlrare, nisi conversi fuerilis et efflcia-
quiescamus, ut novissime in "domosublimiter glo- mini sicut"parvuli (Matlh: sviii, 3). Non sum hpmb
riemur, cum momenlaueum. boc et Ieve tribulalip- profundi sensus, nec possum vobis quod non gj^°
nis noslrap, supra modum in suh.limeV oelerjiuiri, verim eruciare. Dicam tamen quld_h)i^tii^n nie
pondus gloriceoperabilur in nobis, curii in Domino sentiam actjtariût^si.-qijJs iofle sibi utile judica-
laudabimuf tota clie. in verilale utique, non Iri ..^-ei-itiimiletur. Quia enim plim persuasum est mihi
vanitate. -- —- ..-
ut miserear animae meae, placilurus. exinde Deo
^SERMOV. - _ mee (Eccli. xxx, 24), frequenter de ea. recogito :
,. De gemihacbnsideralionesui. . «tinam aulein semel, seinperque [alias, magissenw
1. Etiamhodie, fratres, solemnilatem agim.us, et
perj liceretj Erat quando id aclitari. miriime libe-
praiclaram, Alque.id quidem facile dixerim : sed si bat, nempe quod ininus (si. lariien,'mittus,'. et, noa.
"$Zl , S. BERNARDi ABBATISCLAM-V-ALLENSIS ; 553
niagis miriime) diligoreni eam. Quomodoenim amat A de te ipso lestimonia veritalis : etiam bac communi
quis, cujtismorlem amat? Quotl si, ut verum esl et liice judicabis le indignum. Lege in corde Dei tes-
indubilabile, rhors anim;e iniquitas est, absohilam tameritum, quod fiririaium est in sariguine Media-
proinde liquet esse senleiiliaiii, quod iniquilatem loris : et jnvenies quam longe aliud spe possidere,
qui diligitf odit anitnain suam (Psal. x, 6). Odercim quain fe teriere videris. Quid esl, iriquit, homo,quia
ergo eam, et odissem adlitic, nisi hdc milii quodcun- magnificas eum .'Magiius utique, sed iri IJlo :•siqui-
que amofis ejus initium is qui pfior eam dilexerat dem niagnificatus est 10g© ab illo. Aut quoniodo
contulisset. ;npn magnus apud illuro, Cui lam magria cura estde
3. Ipsius proinde beiieficio nonnunquain de ea eo?7psi enim cura est'de nobis, ait aposlolus Petrus
cogitans, videor mlhi. ih ea,: fateof, velut duo quce- (I Pelr. v,. 7). Et Propheta" : Ego aulem mendicus
dam corilraria invenire. Si ipsam, prout iii se est et sum el pauper, Dominus sollicilus est tnei (Psal.
exse, juxta rei veritateni Intueor, niliil de ea ve- xxxix, 18). Plane artificiosa connexio utriusque
rius sentire possum, quam ad nihilum esse redac- considerationis, qua velut uno momento descen-
tam.'Quid modo necesse est singulas ejus miserias dens pariter et îscendens, et se. pauperem et men-
numerare, quam sit onerala.peecalis, offusa teiie- dicum,.et Deu.m pro se sollicitum vidit.Angelicum
bris, JrreliiV illecebris, pruriens coricupiscentiis, B est islud, ascendere et descendere simul. Videbitis,
obnbxia passionibus,. impleta illusionibus, prona ait, angelos ascendenles et descendenlessuperFilit.m
serriper ad malum, in vitium bmne proclivis, pos- hominis (Joan. i, 5i). Neque enim talis aliqua vicis-
tremo totius coniusionis et ignominiae pleria?Nimi- situdo in eorum "ascensionibus ej, descensionibus
rum si ipsae quoque jusliticenostrce omnes, ad lu- est. Simul elmiltuntur in mlnisteriuii) propier*eos
meh verilatis inspecta), veiutpanrius merislruataiift- qui htereditatem capiiinl saiulisj-el assistunt vultui
veniurituf (Isai. LXIV,6); iiijuslitice deinceps quales majestalis : Deo misericordiier providente.nl et
repulabuiilur ? Si lumen quod in nobis est tenebrae nohis sit eonsolatio, et Pis tribulatio nulla. Alioqiiiri'
sunl, ipsce tenebrce quantce erunt? Facile esl cuique qiiando oequanimiter palerentur ab ilto vultu gloriae,
nostrum, si sua plenius' [alias, melius] universa et in quem semper prospicere tlesidbrant propler nos,
sine dissimulatione vesiiget, et judicet sine acce- vel ad lnodjciim separari ? Denique ipsaiu audi jn
ptione personae ,; aitestari per omnia apostolicce Evangelio Veritatem, Angeli eorutn, ait, hatid du-
'vei'itati,..etlibere proclamare : Qui sepulal aliquid bium quin parvulorum,ii. cwlis setnper vidhit faciem
esse; cum nihil sil, ipsese seducit (Galat. vi, 3). Quid Paltis (Mdlth. xvni, 10); sic Tidelicel parvuiorum
esl liomo, quia magnificas eum ? ait fidelis et devola custodiai deputati, iil non privali ullo riiodo beatitu-
cohfessio ; aut quid dpponis erga eum cor i'uum(Job., dirie sua. lliric est qtiod Joaimes sanctus civitatem
vn, 17)? Quid? Sine dubio vanitati similis factus Jerusalem descehdentein vitlit, slantein nori potuit
est homo, ad nihilum fedactus est homo, nihil esl iiitueri. Et adverle quod desceudenlem dixerit, non
liomo. Quomcdo tamen penittis riihil est, quem ma- C3dentem. Cecidil enim quondam iion minima pars
gnifical Deiis ? Quomodo riiliilesl, ei'ga quem appo- civilatis illius, sed ea quidem minime. san.cta, quippe
_ situiri.est co.r divinuni? , ctii gravissimus casus fuit, quod lotius inimich facla
4. llespiremus, ffatres, et si niliij suihus in cor- est sanctitatis..- .
dibtis nostris, forte in corde Dei potest aliud lalere 6. Verum, banc equidein fuinam el terribilem
<le nohis. 0 Pater misericordiarum!. o Pater mise- castim Joannes vjdere non poluit.. quia necdum eral;
rorurri! quid apponis. erga eos cor tuum ? Scib, sed viditVerbuni quod in principio erat, viditprin-
scio : ubi est thesaurus ititts, ibiest.cor tuum: cipitim quod aprislolis lpquebalur : Videbam Sala-
Qtiomodo ergp nihiisumus, si thesaufus iuus suinus,;? ndm tanqham fulgur.ca.denlem de cmlo.(Luc. x, 18).
Oinnes gentes, quasi non sint, sic sunt ante le,. et Jtaque pars illa-quce cecidit, "a Deo reparanda esl,
lanquam nihilum et inane repulabuiitur. Siquidem cmri iinplebi.t Euinas,,et reaedificabit muros Jerusa-
aute te, sednon sic inlra le. Sic in judicio.verjtatis JJ salem, riontanien ex his qui ceciderunt. Hcecauiem
tuap, sed rion sic in. affectti pietatis tuce. Nimirum quce desccndens. apparuit, jarii parata eral, siciit
vocas ea quce non sunt, lanqiiam ea quae sunt_.Et secutus. adjunx.it : A Deo paraiani (Apoc. xxi, 2).
non sunl ergo, quia quce iion sunt vocas : et sunt, Siquidemquod descenduni,non caduiilaiigelisancti,
quia vocas. Licel eriim non , sint quantum ad se, divina prcepafatib facil : a quo nimiruni haec ipsa
apud te tamen sunt, utlque, jrixta Apostolum, non eis et voluri.las prasparala est, et facuitas. Unde hoii
in ministe-
ex~ôpSfikusjustitim, sed _ex vocanle (Rom. ix, 12). solum adiniuislralorios, sed el missos
Sic niniirunr,"~sT6-&aiisolaris in tua pietate qtieiri rium Aposfolusquoque lestatur. (Hebr,. i, li). Quid-
jn veritate tua huiniliasii, lit niagnificfr-^Jlalettir in "~"ni miltal angelos, pro quibus el ipsea Patrevoluit
tttis, qui merito angusliatiir in visceribus suis^ mitli ?_Quidni pro eis inclinet coelos, pro quibus
Siquidem universce vice iuceniisericoidia et veritas, ipse quoque cceloruni rex inclinavit se, ita ut digilo
inelina
lequirenlibus lestamentum luiim et testinioriia tua inierram scriberel? (Joan. vni, 6.) Domirie,
(Psal. xxiv, 10); lestamenluin utique pielatis, et ccelostuos (pafitni esl), ei descende (Psal. CXLUI,S;.
testimonia yeritalis. Qtiid. tillra? Ut quibus cohdescendit, facial etiam
,i "Lege, horno, in corde luo; lege inlra te ipsum coasceiidere sibi. Caderum, Ul jarii diximusj.angeU'-
"'
m' IN DEDJCATIONEECCLESLE.SERMOV.' £.34-.
eus ascensns el descensus caret vicissitudine; nos __ n.os : puto lemperata videlur gloriatio nostra, sed .
atiiem modo hac, niodo illac versari necesse est, - forsilan magis.aucla esl, solidata lamen, ut non-in-
quod nec snpra diuthis stare iiceal, nec expediat nbhis, sed in Domino gloriemur, quibus riimiruin in
infra longius demorari. Ascendunt, ail, usque ad boc solo_fespirare est, ut dicamus, Si decreverit
ccelos,ettiescendunt usque ad abyssos : anitria eorum salvarerios, continuo liberabimur.
iri inalis tabescebat (Psal. cvi. 26). Utquid hoc? _8. Ex-hocjam in illa s.uperiori specula_vel pau-..
Propterea sane anima ebrum in malis inlerim plus litlum. immojantes, quxramus dpmtim Dei, qucera-
Uibesoil.quam delecteturin bonis,,quod hcecinre, • mus. tefnpltim, quceramus crvitalem, quceramuset
iila vero tatilum in spevideanlur haheri. Qieispote- sponsam. Neque enim oblitus sum, sed cum meiu et
rit salvus esse, dicunt discipuli Saivatori ? Et ille : reverenlia.dico : Nos sumus. Nos, inquani, sumus,
Apud homineshoc impossibileest,sed non apudDeum sed in corde Dei; nps sumus, sedipsius dignaiione,
{MatUu xix, 25, 20). Hceclota fiducia noslra, bcec non dignilate noslra. Non usurpet quod Dei est, ut
uiiica coiisoiatio nostra, haec lota ralio spei nostrce. non appbnat homo magnificare-se ipsum : alioquin
7. Sed de possibllilate jamcerti, de voluntato quod illius erat Jaciens Deus, exalianlemse hrimilia-
quid agimus? Quis scii si est dignus"amore an odio? bit. Quod elsi nos p.ueiili animositale gralis_salvari
Quis novil sensum Domini ? aut quis consiliarius. **volumus, nierilo non salvamur.. Excludil miseriae
, ejus fuit. (Rom. xi, 34.) Hic jam plahe (idemnobis dissimulalio miseralionem, nec dignalio Iocum ha-
subvenire nccesse est, hicroportet succurrere veri- bet, ubl fuerit proesumplio dignitatis : provocat
tateni [alias pietatcm] : iil qucid de nobis latel in vero. compassionem humiiis confes.sio passionis.
rorde Palris, nobis per ipsius Spirilum revelelur, "et Sanc haec sola facit ut nos ipse lanquam dives pa-
Spiritus ejus lcstificaiis persuadeal spiritui noslro terfamilias alal in fame, el sub eo panibue ahun-.
quod filii Dei siimus. Persuadeat autem vocando et dantes inveniamur. Proinde domus ejus, cui nun--
juslificando gralis pcr fidem, in quibus nimirum quam. deestahmoniavitce. Et memenlo quod domum
velul medius qnidam trarisitus est ah aelerna,praa- suam doniu-mofalionis esse definial (Mattli. xxi, 15);
dcstinalione ad futuram niagnifiea.ioriem. Propterea quia el hoc prophelico satis videtur lestimonio con-
sane geminam illairi conslderationem,. alieram qtii- venire,.qui ab ipso nos, in oraiionibusulique. cibaii-
dem judiciiel veritalis, alteram vero non. incongrue dos parie ldcrymarum, el-in lacrymis polttm asserit
vocari credimus fidei et pielatis. Nec"mirabere in accepluros (Psal. LXXIX,6).Ceeterum juxta eumdem
liumanis qualilalibus lamdissimilhi reperiri, si so- Prophelanii sicutsttpra quoque meminimiis, domuin
lerter adverias quania et in ipsa ejus suhslantia „ istam decet sanctitudo (Psal. XGJI,O) : nt videlicet
coitvenisse videlur diversilas 1081, naturarutn. poenileritiajlacrymaspuritasconlinenlicecomiteuir.et
Qnid enim spiriui vilaesuWimius? quid vero bumilius queejam domus esl, fialsubinde etiam lemplum Dei.
Jlmolerrce? Quam profecto lam discohacreriiiumiu Sancli estole, inquit, quia egosanclus sum Dotninus
liomine cobaereiitiam ieruin ipsos quoque sapientes Deus-vester (Levil. xi, 44). Et aposlolorum : Nescitis
sceculi hujus arhilror non laiuisse, cum bominem quia corpora vestra templum, sunt Spiritus sancti, et
defijiirent,. animal Tationale riiortale. Mirabilis si- Spiriliis sanctus hdbitat in vdbis?Si quis lemplum
quidem copula rationis et morlis. mira socielas Dei vidlavsrit, disperdel eum Deus (I Gor. m, 16,17).
discreljonis et corrupiionis. Sic nimiruni, sic in • 9. Nunquid tamen vel ipsa jam sanctimonia suffi-
inoribus, sic In afTeciibtis,sic in s.tudiis bominuni cil? Pax qitoque necessaria esl,- Aposlolo ,lesle, qui
«on minor, fprle el amplior contrarielas iuveniltir: ait: Pacem seciamini cum omnibus, et sanciimoniam,
iil si totam, sicut est, praviialem seorsum irituearis, sine qiia nemo videbit Deum (Hebr. xn, 14). Haecest
ac rursum quidquidboni videlur inesse consider.es quae facit- uiiius moris habitare fralres in uniim,
singillatiin, pleiium censeas esse miiaculo, quod hovam utiqtie regi. nostra,vero pacifico, cedificans
lani adversa cnnvenerinl. Iude bomo nunc.quidem civitalcm, qiiae et ipsa Jerusalem nominetur, quod
Bat-Jona, nunc vero Salatia nierelur audire. Nplite D est visio pacis. Ubi-enim sine foedere pacis, sine
i.nirari hoc. Recolite ex Evangelio, cui dicium sit observantiaJegis, sine disciplina el regimine ace-
(et ulrumque in veiilale, nairi ulrumque ab ipsa pbala multiludocorigregata fuerit,. nonpopulns, sed
V.eritale diclutn). prius quidem : Beatus es, Simon lurba vocatur-: non eslciyitas, sed confusio; Baby»
Bar-Jona; nec mulfo post: -Vade retro, Satana. lonem exhibet, de Jerusalem habel nihil. Sed quem-
tJnus ergo. utrtimque, etsi nori utrumque cx uno. "admbdumfleri posse videhilur, ul rex taiitus 1 Q@2
lilud eniin ex. Patre, istud ex hpmine, ipse tanien in sporisum transeat, civilas promoveatur in spon-
utrumque eral. Cnde Bar-Jona? Quia hori caroliec sani? Sola hocpolest, quae nihil non potest, charitas
sanguis, sed Pater ei quod locutus esl r.eveiavit. forlis ut mors. Quomodd non facile istani levet,
Unde Satanas? Qttia sapuit quce erant Jiominum, quae ilhirii jam inclinavit? Verum hinc tibi nullate-
'
non qute Dei (Matth.xii, 1.7, 25). Jam si. uiraque nus. corisulenda prior illa,quam diximus, coiiside-
consideratione diligenter inspexcrimus nos quid ratiolui : bic quam potissimum fidei niagnanirnit.as
sumus, imo in una, quam.niiiil,in altera quani ma- exercelur. Denique el ipse "ail : Despotisaviletnihi
guificati : quippe pro quibus etiam sollicitudinem in fide, desponsavile in judicio et juslilia (ejus, non
gerat lanta majestas, et cor suum apposuerit erga .. luaiii intellige), desporisavite in tnisericordia et .mise-
&.3 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-YALLENSIS £35
rationibus (Osee n, 20, 19). Si non fecit ille quod j_ congreganliir. Licet enim in omni loco sit, qui nnllo
sponsus, si non lanquani sponsus amavit, si non ze- clauditur loco , signanler lamen -dicimus : Pater
lalus esttanquam sponsus, noli acquiescere sponsam nosler, qui es in cozlis(Mattli. vi, 9); quod aliterillic
te arbitrari. . - - et proprio quodam modo proesentem se exhibeai,
10. Ilaque, fralres mei, si per abundanlem refec- non quidem ipse diversus, sed diversa dislinguens;
- tioncm magni patrisfamilias domus esse probamur, Est ergo in oiuni loeo, oninia universaliter conti-
si templunv Dei per sauclificationem , si civitas nens, omniaque disponens; scd longe tamen aliler
stimmi regis per socialis vitae cpmmunionem, si atque aliter. Apud homines nialos est praeslans atque
sponsa iinmortalis sponsi pet; dilcctioncm, pnto, dissiinulans; apud electos homines operans et ser-
jam non est quod dicefe verear nostram esse so- vans; apud superospascens el cubans; apud iuferos
lemiiilalem. Nec miremini quod in lerris agilur hoec arguens et damnans. Facit solem suum oriri etiam
celebritas,. siquidem agitur et in eoelis. Nempe si super malos : sed ubi malorum iuterim dissimulalio
(ut Veritas ail, et non potest non esse veruni) super 10S3 es^ quodam modo veritas nori est. iiaque,
»iiio peccatore poenitenliam agenle gaudium est in si dicere iicet, apud impios est in dissimulalione ;
coelis, etiam angelis Dei (Luc. xy, 10), non est du- apud juslos in veritale; apud angelos in felicitate;
bium quin siteis. hpdie gaudium miilliplex super B apud inferos in fcritate sua. Duruin vobis sonat
am multo pecca.lore pcenitenliam agente. Adhuc quod de feritate dixi ? ego vero et iram vereor, et
amplius yullis audire? Eliam gaudium Domini, for- furorem. Domine, ne in furore tuo arguas me (Psal.
litndo nostra (II Esdr. vni, 10). Collaeteniiir ergo vi, 2), etc. Vere, inquil, Dqminus est ia loco islo. Ubi
angelis Dei, congaudeamus Deo, et in graliarum eiiim pluit super juslos et injuslos, pater est, et
actione praesens solemnitas agatur, quia quanto Paler misericordiarum, exspeclans bomines ad poe-
nobis domeslica, tanto amplius.dcbct esse devota. iiilenliam. Ubi dariinai obstinafos, judex est, et
SERMO VI. horrendum esl incidere inmanus Dei viventis (Hebr.
De feverentia sacris locis debita. , x, 51); ubi cjibat, sponsus est : et beala aniiua
1. Domcstica nobis celebritas dedicatio domus quam inlroduxerit in cubiculum suuni. .
nostrae; magis autem domestica noslra ipsorum de- 5. Ca.lei'um in loco isto vere Dominus est, si
dicalioest. Noslra siquidem illa aspersio, nostra illa tamen serviamns ei In spirilu el vierilale. Non enim
benediclio, noslra consecralio fuit, quce.per manus vere Doininus eral apud eos quibus dicebat : Quid
sanetoruiri celebrala pontilicum, eliam hodie anni- vocalis me, Domine, Domine; et non facitis qum^dico?
versario reditu votivis laudibus ad memoriam revo- (Luc. vi, 46.) Testantur sacrac litleroe in paradiso
catur. Nunquid de lapidibus cura est Deo? Non pa~ olim positum prinium Adam ut operaretur et cus-
jieles dicunt, sed homines: Ipsi enim cura est de lodirct illum (Gen. n, 1S). Sic secundus Adam in
nobis (I Pelr. v,-7). Unus homo eral Jacob, et ecclesia sanclorum , in congregalione suorum,
donriiens vidit descendenles angelos el asccrideines. in horlo deiiciarum: siquidcm deliciae suce esse
Parum est hoc; etiam Dominum angelorum adesse cum filiis hominuin ; ita, inquam, el ipse lto-
lestatus est, dicens : Vere Dominus esl in Ibcoisto, minus est in loco islo, ut operelur aique cuslodiat.
el egq nesciebam (Gen. xxvin, 12, 10). Miratur eniui. Alioquin sicut : Nisi Dbminus mdificaveritdotnum,
gratiam,-et digiialiouis magriitudinem expavescit. in vanum laboraverunt qui wdificanl eam; sic nihilo-
Quam terribilior esl isle locus, quani evidentius minus : Nisi ipse custodierit civitatem, frustfa vigi-
certiusque Dominus esl in loco isto, ubi riimirum lat qui custodil eam (Psal. cxxvi, 1). Pbrro angelps
iion modo duo aui trcs, sed tam multi in ipsius ascendentes et descendenles esse in loco isto, pa-
congregati nomine perseverani! Nemo jam nesciat, iriarciialis ipsa visio manifestat : ascendentes, nt
nemo yestrum ignoret. Siquidem non accepimus videant faciem Palris; descendentes, ut provideant
spirilum mttiidi hujus, sed spiritum qui ex Deo est, nobis. Quid ergo? Nos quomodo hic esse debeinus,
ut sciamus quoea Deo data siint nobis (ICor. n, 12).. r. in quanla reverentja slare in loco islo, ubi Deus est
Terriuilis plane locus, et dignus omni reverenlia, pperans et servans, aiigeliascendenles et descen-
queni fideles viri inhabUa.nl; quem aiigeli.sancti denles? Nimirum pcenitentes et exspeclantes esse
frc(|uenlaiil (80*); quem sua quoque praesenlia nos convenit. Hoc esl enim oblivisci queeretro suul,
Dominus ipse dignalur. ignorare, reprobare, recogitare annos illos in ama~
2. Quomodo eniiu tantus palriarcha nescire po- riludine animae npslrce, ac deinceps cogilalione
lueral qu.od non esset Iocus ubi non esset Deus? simul et aviditale extendere nos in anteriora. Ad
Sed forte aliud esse miralus est, ubi ait : VereDo- boc venimus, in boc positi sumus. Hcec sunt quae
minus esi in loco islo. lbi vere est, et vere Dominus exiguntur a nobis, prcelerilorum poeiiitudopeccato-
est, ubi in ejus nomine angeli simul el homines rtim, etfuturorum exspectatio praemiorum.
(80*) Huc spcclafe -videtur Joannes Ermitla in i Nunc sancli Angeli solemnizalio.niyestrae inlerfue-
lib. 2 dc Vita S. Bemardi, num. 7, ubi ejus verba runt, ) etc. tomo.6,
refert e^ sermone In dedicatione ecclesiaehabito :
557 ? -SERMOriESDE DIVERSIS. S>8
SANGTI BERBIimiM
ABBATIS CLARJE-VALLENSIS
SEKMONES DE DIVERSIS
1084 'SERMO I. •Adeserta sterilia quoque et arida esse

consueverunt,
De fallacia et brevitate vilm prmsentis. sic superbiain impcenitentia-comilalur. Elatum eniui
1. Vera omniiio s.entenlia , fralres , quoniam ten- cor, durum et expers est pietatis, ignarum compun-
talio esl vita hominis super terram (Job vn, 1): ciionis,sicctim ab omni rore gralice spirittialis; quia
siquidem fallax est, nec simpliciter fallere consuevit. superbis Deus resislit, humilibus vero dat graliam
Ut enirii multipliciter iiludat hominibus , mutat ,fa- (Jac. iv,. 6). Qui emiltil fontesin conyallibus, inler
ciem , mutat vocem : modo ait, modo negat, nec medium monliutn , ait Propbeta, pertransibunl aquai
erubescit: de ipsa quanlitate sua diversis diversa (PsaL cm, 10). Hiiic esl quod de se-ipso miserahi-
loquitur, imo et eidem diyerso tempore contraria liter conquerens, ail':~ Anima mea sicut terra.sinc
quoque suggerit et adversa. Mpdo-enim se brevem aqv.a tibi (Psal. CXLII,6). Siquidem.aquce inopia.
esse.causatur, modo simulat longiorem.. Ctim pec- non modp aridum , sed. et sordidum facil, dum nou
care delectat adhuc,-gemil altius pro brevilaie sua. est qiio iaveris: el liumantiin cor lacrynjas nesciens,
Nec Jirevitas falsa, sed gemitus fallax, quod id me- iioii modo durum, sed et impurum esse neccsse est.
morel cum mcerore , unde magis oporluerat gratu- Luvabq, ait, per singulas nocles lectutn tneurit, ut
lari. Siquidem bomini est ei,si sic agere perseverat, conscientiae rnacuias diluam. Lacryiuis meis siratum
ut fbgitiis ejus, quibus voluntas modum non ponil, " tncum rigabo (Psul. vi, 7), ne in me qupque. fiat
vel.necessitas finem ponat. Expedit ei qui semper quod scriplum est de.semine qtiod cecidit supra pe-
morilur, ul corpore cilius moriatur : magis autem tram , et nalum aruit, quia non habebat fiumorem
ei bonum erat, si naius non fuisset homo ille. Et (Luc. vin, 6).
ipsa denique Viloe memoria brevioris remediuni 3. Erraverunl in solitudine , in inaquoso : viam
magis quam iiicentiyum debuerat esse peccati, sicut civitalis habilaculi non invenerunl. Errayerunt plane
scriptum est: Memorare novissima lua, et in mter- in invio, et non in via. Neque enim via est lata via.
num non peccabis(Eccli. vn, 40). Quod si usque adeo Rectitudo quippe ad viam , latitudo ad planiliem
regnal in te peccatum , imo usque adeo delectal te magis quam ad viam perlinet. Solituddin via lata
s.ervire peccato, ut doleas libi modicum tempus esse est via : el ubi nulla est via, tolum est via. Sic est
quo servias ei, sed eousque latam diligis viam , ut vita exjiosita vitiis, latissimos habens bine inde ter-
bmnimodis oples, si posses, eam etiam facere lonr minos, quia nullos lerminos habens. Nec vita sane
gam ; velis, noiis, non longe est finis ejusj.sed tu, dicenda est, qua nimirum spli vjvituf morli, Apo-
faieor, longe es a regno Dei, et firinissimum pepi- stolo lesle , qui ait: Quia si secundum carnem vive-
gisse videris cum morte foedtis,pactum cum inferno. j. ritis, moriemini (Rom. v.in, 13). Sic nec circuitus
^2. Efraverunt, ail Pfopheta, in solitudine, iri ina- via, el tamen impiorum estvia, sicut scriptum est,
quoso: viatn civiialis habitaculi non inveneruni (Psal. in circuilu impii ambulaiit (Psal. xi, 9). lpsa est spa-
cvi, 4). Solitudo haec superborum est, quia solos liosayia,cujuslaiitudinisspalitun nullisclauditur me-
sese repulant, solos appetunt repulari. Litteratus lis, ubi nec lex est, nec praevaricatio. Hujusmodi ergo
esl; odit socium. Aslutus ia negotiis saecularibus filiis diffideiitioe,qui lolos sese corporeisToIuplatibus
neiniiiem vellet sibi similem inveniri. Pecuniosus elpropriisvolunlatibuslratliderunf^fiducialiterfallax
esl; si ditescere viderit alterum , crucialur. Fortis vita brevem sese esse faletur, ul carnaliter doleanl,
est aut formosus; da ei parem, et contabescil. Soli,- quod inslarprincipis sui (81) mbdictim lempus se ha-
larius. est,. sed erroneus. Erral ift soliludine sua : bere cognoscant, alque eo vehemenlius ad omne fia-
non enim solus habitare poleril super lerram. Nec gitium inardescant, sicut quidam dicere referuntur:
niirum quod solitudini huic 10S4 inaquosum ad- Non nos prwlereal flos lemporis, coronetnus nos rosis
dilur; ut dicatur, in soliludine, in inaquoso. Sicut antequam marcescant. N.ullumvralum sil quod non
enim in soliludinibus.aquce deesse solent_, et loca pertranseat iuxuria itoslra, nullum sil expers luxurke
(81) Nempe diaboli, de quo Apoc. xnz Descendit advos

' diabolus habens iram magnam, sciens qitca
modiium iempus habet. _
539 S. Bc_RNARDIABBATISCLARiE-VALLENSIS B40
.'3.IJS5 ^JWrasj -iOnqtterelinquamus signu Iwtiliw, __quod non aderil nobis gioria, sed inerit? Nuiie
xpimimn limc est pars, el hac est sors nostra. El nia- quoqtie in nobis est, sed tunc revelabilur. NUBG
nifestiits : Mduducemusetinbqmus; craseniin mo- enim _T__.ili- Dei sumus, sed nondum apparuit quid
riemur (Sap. n, 6-9; Isai. xxn, 15). Vefum id qtli- - crimus.-
deni, respondebit eis cras injustiiia sua : nec ma- . . 5. Fralres mei, si non accepimus spiritum liujus
iieiilem bic civilalem babenl vel ipsi , qui viam mundi, sed spiritum qui ex Deo est, sciamus quoe a
civilatis babilactili non invenerunt. Sed quod eo Deo donata sunt nobis.. Ego enim dico quoniam
peccare feslinant, prorsus insaniunt. Sane eisdem omnia.Et, si niilii non creditis, Apostolo credite.
jpsis, si quaiido fone immineniis sibi mortis co3pe- Qui proprio, ail, Filio nqnpepercil,^sed pro nobis
riiithorrerememoriam,el terribilem exspectationem omnibus tradidil illum , quotnodo non otnnia eliam
j"udiciicontreiniscere, conlinuo vitae liujus fallacia cum illo nobis donavil ? (Rom. vm, 52.) Ha;c nempe
. longam se esse menlitur: ul quam paulo ante bre- potestas.filiorum Dei, quairidedit his qui receperunt
vem esse dolebant peccato vilam, nunceamdem re- eum. Hoecgloria cnjusque. fidelis , .gloria quasi ad-
poiue invcnianl tisqtie adeo prolongatam , _ulsecure optali a Patre, per eiim utique cujus gloriam vidi-
se posse pulenl non modicam adhuc parlem consti- mus, gloriam quasi Unigenili a Patre. Audi denique
inere in peccatis, quod rcliqiia longa sit, etsufficiat fj poteslalem : Omnia, inquit, possibilia sunt credenti
ad agendairi pceniienliam pro p.eccatis. Cceterum (Marc. ix, 22). .
sictit pvioribus, nisi resipuerinl, timor quem timenl 6. Sed adlitic multa, inquies, graviter inquielanl,
eveniet, inio gravius quam quod veieulur accidel riiulla evidentius adversaniur. Et niiror quomodo
eis, ul hon niodo flagiiiorum lempus velociter trans- omnia dala memores, quibus fere nulla famulantur
eat, scd et succedat lempus , aul magis ceter.nilas ad vOluin.Servire nobis videntur aliqua, sed cum
suppliciorum ; ita elhis, cum dixerinl, Pax et secu- labore noslro, nec nisi prius servierimus-eis. Ju-
rilas, rcpeiiiinus superveniet iiileritus (I Thess. \, menta ipsa; nisi fuerinl anobis ntitriia, nisi domita,
o), ut noiipiissint nec dimidiare dies quibus sese riisi fueiint pabulosustentiita.non adjiivaiii.Terra ipsa,
somniant adbuc esse vicluros, non iilam. quam quce108© debueratnobis esse germanior, non sine
si!.i hiterini poliicenltir, dimidialioiiem explere die- .s.udorevuhus nosiri panem nobis ministrat : imo et
ram. cuin coluerimus eam,. spinas- ct Iribiilos germinal
4. Vobis, fratres , nec ab inani tristitia verce nobis. Elcceleraomnia deniqtie, si diligenter consi-
hrevitatis, nec a fallaci consolatioue simtilatae Ion- deremus, servitium a riobis magis exigunt, quam
gltudiiiis timeo, quod cerlissime jam coeperitis ire exhibenl nobis : ul ea interim siieam qucesunt; pa-
in civitatein habilaiionis , nec ambiiletis in invio, C rala nocere, ul est ignis ad exurendum, aqua ad
sed in via. Yereor autem ne vobis quoque, sed ali- submergendum, feraead lacerandum. El hcec qui-
ter, viia ipsa simulaiione longiludinis iliudcre velil, demita se habent; sed lamen non meniiliir Aposto-
non consolatioiiem hine afierens, sed iriagis inferens lus etiam alio Ioco manifestitis asseverans scire se
desolationem. Vereor, iriquam , ne longiorem sibi Quoniam diligenlibus Detim omnia cooperanlur tn bo-
vitam superesse quis reputans, el grandem sibi re- nutn, liis qui secundum proposiium vocali sunl san-
stare autumans viam, obruatur a pusillaiiiiniiaie cti (Rotn. vin, 28). -Yerunilamen solerter aitende
spiritus , el Iabores tantos et tam diuturuos susti- quodnon ad libilum famulari, sed cooperari dicit
ncre posse desperel. Quasi vero non secundum ad bonum. Neque enim ad vohintalem serviuril, sed
inuhiludinem dolbrum suorum in corde suo, conso- ad utilitatem; non ad voluptaiem, sed ad salutem;
lationes divinaelaetificentanimas electorum. El nunc non ad votum, sed ad commodum noslrnm. Ilsque
qitidem secundtim multitudinem. dolorum , dum adeo siquidem in hunc modum omnia nobis coope-
adhuc quasi ad niensuram danlur. Cceterum post ranlur inbonum, ut intcr bcec omnia etiam ea quce
liiec deleclaiiones, jion jam consolaliones ia dexiera hiliil sunt numerenlur, moleslia, morbus, et ipsa
ejns usque in finem. Concupiscamiisillani dexleram, n mors, etiam et peccatum ; quce quidem constat na-
fralrcs, quoe lotos amplexabitur rios; suspiremus ad , luras nonesse, sed naturee corruptiones. An vero
deiectationes illas, ut, sicut breve esl omnino lem- ei peccala ipsa non cooperanltir in hontim, qtii ex
pus , eiiam pauci videantur nobis dies prce ampris eis humilior, fervenlior. sollicilior, limoralior et
magniludine. Non sunt condignw passiones hujus cautior invenilur ?
lemporis ad futuram gloriam qum revelabitur in nobis 7. Iloesunt ergo primitice spiritus, hce primilise
(Rom.xm, 18). Jucimda proriiissio, et volis omnibus 'regnijbcecgloricepraclibatio,liocpoteslalis iniliuin,et
amplectenda. Non enim aslabimus quasi inanes el arrha quaedampaiernoe hceredilalis. Creterum cura
vacui spectatores , nec gloria illa quasi exlrinseeus venerit quod perfeclum esi, eyacuabitur quod ex
reyelabitur nobis, sed in nobis. Videbimus enim parle esl, ut ad volnm deinceps omnia disponanlur,
Deum facie ad faciem , sed nun extra nos; quia in quod indissolubili vinculo copulata sibi ulile et ju-
nobis erit, utique omnia in omnibus. Nimirum plena cundum, .separari uhra non possinl. Hoc nempe erit
erit gloria il.Ia eliani omnis terra: quanto-magis illud celernmi)gloriaepondus, de quo idenlidem ail
anima ipsa replebitur ? Replebimur, inquit, in bo- Apostolus : Momentaneutn,inquit, hecel leve Iribu-
itis domus luw. (Psnl. -LXIV , 5). Et quid . dico, lationis noslrm, snpra medum in sublimilatc mter-
-**_/. SERMONES DE DIVERSIS. . 3J2
j_,fio3;_..xv-,2.8)..lIi»cmerces nostra,, haee corona,no-
I, perge ergo murinurafe, el dicerej JsHigflHi *s!_. £.lra,'iii.c"ira's3nin THBtiinn.:. ad ijiiBd>iilii8a!n_si6
grave esl, non possuiri lam imniania ct lairi diulnrna curraTivas,til compfishEnrlamnsllîailreSj-nnnqTiain
-portafe!Apostolus momentaneum et leve perhihel prudens agricola seminandi opportunitateni' repu<at
esse qubd lolefat. Et certe nccduni a Judeeis quiii- Iongiorem, qui fhturaa messis desidefat "ubertatem.
quics quadragenas una~minus accepisli ;.-necdum Vestri auteiri dies, non riilnus ntiq"ue.quani.capiHi,om-
noct.e a'c die~in prpfundo maris fuisti (11-Cor. xi, iie.snu.merati sunl (Luc. xn, 7).; et sicui.pilus de cor-.
21, 25), necdum pliis oiiinibus laborasti (I Cor. xV, . pore, sic et riiomentum de lemporenon peribit (Luc,_
10); pdstremo, necdtiiu usque ad sangtiinem" resti- xxi, 18). Habenies ergb lalem promissionemi cba-
tisti (Rebr. xii, i). Vide ergo quarii iion sunt con- rissimi, nori deficianius aut fatigemur aliqnando :
dignse adgloriam passiones". Quod tribulaiipnis esi, iaec grave causemur pnus Chrisli, quo.d teste i.pso
momentaneum est elleve :-quo.d glorice, ceternum leve est; vel j"ugum, quod revera suave est (Matih.
est, ef ;poiidusetiam supra modum in sublimilaie.. xi, 30)': sed.ad omne quod videmur porlafe pondus
Quidin.incerlum llbi dieset annos numeras? Trari- diei, teternuni. glo.riae'p.piiduscogitemus.- Ad quani
sit liora, transit et" pcena; nec accedunl-sibi, sed nos.sua miseralioneperdiicat. virtulum Doininus et
ceduril potius et sueceduftt.Nori sicgloria, non sie ^' i'Px glorice; cui inlerim devola humilitate clame-
Temuneralio, non sic.niefces ipsalaboris. Nescil vi-. mus : Nbnnobis, Domine,- nori nobis, sed nomini
cissitudiriem, nescit .finem, manet lota siriml, et tuo da gloriam (Psal. .cxni, 9). "_.:.'
manetiri "aelernum.Cwmdedetit, inquit, dileciis suis , SERMO II. . - '--
somnum, eccehwredilas Dothini (Psal. cxxvi/2, 3). De obedieniia,'patienlia el siipieiltia; seu, de noscen- '
Sufficit enim nunccuiqnediei mali.lia sua, nei: Ia- do se ipsum, quod homines sutnus. .
boreni suiim potest reservare sequehti ;. sed om- 1. Obs.ecrovos, fra.lres, per coininunem salutem,
nium merces laborum in una illa die reddelur, cui sludiose.suscipite datam.vobis opportunilalem ope-
allera IJOHsuccedel. Repositaesl inihi cpronajusiitim, randce s.alulis; Obsecro per misericordiam, pro qua
ail Appslolus, cjiiamreddet mihi, non in iltis, sctl in taiai.miserabiles vbsfacere sluduislis, facite ad quod
illum diem juslus Judex (II Tim. iv, 8). Meliorest venislis, ad qttod ascendistis de fluminibus' Babylo-
eniin ilies _una in alriis iliis super millia (Psal. nis. Super flumina Babylonis, ait Propheta, illic se-
Lxxxni,.H),.Guttaiim pcena bibilur, liquando su- dimus et flevitnus;dum recorduremur lui,Sion (Psal.
riiituf,*per minutias transit: riam in remhrieralione cxxxvi, 1). Nulla vobls liic nulriendortim Iiberorum
,. lorrens est voluptalis, el Huminis. impetus, lorrens ._' curajiiuila sollicitudp quomodo placeatis uxoribus :
inundans lcclities,Jdmnen. gloriae [alias, gratiae], et n.onde nundiriis,non de negoliis scecularibus, non de
flumen pacis. Flumci piane esl, sed quod affluat; Ipso victu et vestitu necesse eslcogilare. Procula vo-
non quod. fluat vel eliluat. Flumen vocalur, non bis,niagna qiiidem exparle, dieimalitiaelsollicitudo
qupd transeat vel perlranseat, sed quod aburidei. yitae. Sic abscondit vos Deiisin abscondi.to taberna-
8. Mlemum, inquit, giorimpondus. Nori eiiimnobis culi sui. Vacaie, ilaqtte, dileclissimi,,e( videie qtio-
glofiosa veslis, nongloripsa domus;sed ipsa gloria nianiipse esl Dens (Psal.xhy, H). Vertim, ut hoc
pfomitiitur.Si quid veroillorum aut similium aliquan- quandoque possitis, ohranduni est vobis priustit
dotlicitrir, figuraest. Namin verilalejtistofum exspe- yideatis qiiid estis vos.el, juxla ejusdtfm prophelte
clalio, non aliquid lcelunjj sed Jpsa Iaelitia est (Prov. vocem : Sciant gentes quoniam homines sunl (Psal.
x, 28). Gaudenlin cibis, gandent in pompis, gaudent in ix, 21). Huic duplici consideralioni lota hcec vestra
divitiis, gaudentelin vitiis.honiines; sedluctus ex- - vocalio iribualur, sicutrsanctus orabat :.i Deus.no-
treina occupat ejusmodi gaudio.rum, quod. gaudium • yerim nie, noverim le (AUGUSTI^DS, ~in Cqtjfess. li-
in materia-convertibili muiarinecesse sit reinutala. .brisy.i Quomodo enim notus sibivideiur homo, la-
Aeceudilur cereus : non purum lumen est, sed lu- boris fugilans et doloris ? aul quomodo. scit se esse
cerna • siquidem ignis ipse propria fomenla ebnsu- D ] hominem, qtti ad id paratus. non est ad qnod riattis?
mit, 1@87 nec nisi ipsa coiisumptione fovetur. Homo, inquil, nasciturnd-laborem (Job v, 7). Nam
Porro deficienle materia etiam ipse deficiet, et ubi _addolprem nalum se dubitat, qui npn natus esl in
illajn viderisprorsus-exuslam, hniic quoqiie-hihilo- dolore. Sed dolorem parturienlis clamor, laborem
minus exstiiiciiim esse.reperies. Sicut ergo liamfnae prolis flelus indicat et.vagilus. Quoniam.lu laborem
illitis.npvissima fumus occupatet caligo,. sic loelitia el doiorem consideras, ailPropheta (Pi>a/. ix, 14).
laatairei in Irislitiam. cpmmutatur. Nobis autem rion Labor in actionibus.dolor in passionibus est. Proin-
favum mellis, sed purissimum et Iiquidissimum riiel"" de qui senoverat bominem, ad ulrumque pafatus
reposuit Deus; ipsamplane. Iaetiliam, vitam, glo- snpplici confessione dicebat : Paraiuni- cor metitn,
riam,.pacem, vojuptatem.amoenitalem, felicitalem, Deus, paralum cor trieum (Psal. JLVI,8). Et geminam
jitcunditatem et exsuliaiionefn tliesaurizavit riobis hanc pracparationem evideiiiius::exprimerisi de. ac-
.Dominus Deus nosler :.et haec omnia unum, ut sit lionequidem : Pafatus *«m,ait, etnon sum lurbalus,
parlicipalio JerusalemJn idipsum. El hoc unum et ul cuslodiam mandata lua (Psal. cxvni; .60). De pas-
idipsum nonnisi ipse.siculsujira memiriimus,dicente sione vero: Ego,inquil,in. flqgellaparatus sum,el do-
Aposiplo qtioniam erit Deus omnia in omnibus ([ lor meus in conspectu meo semper (Psal. itxxvn,-18i,
513 S. BERNARDl ABBATIS CLAR^-VALLENSIS 5«-
2. Nemo sane in bac inisefa vila geminam hanc A 1 vit (IV Reg. iv, 41). Ignis est, qui semper ardere
-vexaiionem se evadere glprietur. Nemo. qiiippe ex pi-cecipitur in altari (Levit. vi, 12). Oleum est, pb
oinnibus filiis Adce sine liiboie bic vivit, nemo sine cujus inopiam virginibus fatuis oslium claudilur
tlolore. Est qui declinat aliquos, sed incidit procul nuptiarum (Matth. xxv, 12). Sal est, quod nullt sa-
dttbio in graviores. In labore, inquit, hbminumnon criftcio deesse jubelur (Levit. n, 13). lnde est quod
sunt,et cum hominibus non flagellabuntur. Non ta- insulsos homines dicimus, quos intelligi volumus
men continuo 1038 Slne labore sunt, aut minime minime sapienles. Et Dominus sal in nobis habere
flagellantur. -Deniqtie propferea, inqtiit. tenuit eos praecipit ($Iarc. ix, 49). Aposfolus quoque omheiii
superbia. Grnvh equiderii labor. Opefti sunl iniqui- nosirum sennonem sale inbnel esse conditum " (Co-
tate zl impietate sua (Psal. LXXII,S, 6)._ Gfavibus loss. iv. 6). , .
plane flagellis, siquidem non est gaudere impiis, 5._ Puto lamen Jiancipsain, quam obedienlioe et
dicit Doininus (Isai. LVII,21). Quod enim nec labo- palientice tertiam addi volumus, sapientiam nibilo-
ris anxielatem nec flageili senliunt lcesionein, ipsa minus triplicem inveniri, ut nostrum hoc condi-
j'arii iusensibiliias veliemenliam indicat passionis. menlu.m velut tribus quibusdam Iierbis-couficiatur.
Siidat pattppijnopere foris : sed riuriquid ntinus an- Opiis est enim ut juslilia sit in intentione, hilarilas
xie divesinius in ipsa sua cogitalione laboral? Ape- B 1 in operaiione, liumiliias in reputatione.. Insipida
rit iste os suum in osciiatione; aperit illejn erucia- namque Deo et insulsa quodain modo riostra obe-
tione; et interdum ille gravius faslidio, qttanj iste dientia, seu etiam patientia esl, nisi omniuin qute
inedia cruciatur. Postremo velint, nolinl,"non modo vel agimus, vel palimuf, ipse sit causa; quia et quid-
tiomlnes,sedeliam dcemones el faciunt et paliuwttir quid facimus, jubemur facere in gloiiam Dei; el rioii
quod provideritia summa disposuit. si quid patimur, sed si quid propter juslitiain pali-
3.. Coelerum nee leprosa obedientia, riec canina muf, heati. Opoftet aulem pusillaijiniiiaiem qubque
patienlia commendatur. Indeest quod non-simplici- et tiistiliam in omnibus quoe agenda sunl vel iole-
lef petimus ut fiat voluntas Domini, quam in oriini- randa caveri; quia hilareni datorem diligil Deus
btts et por omnia fieri certissime constat: voluntati (II Co.r. ix, 7). Denicpiehilaritas ipsa et devoia vo-
enim cjus quis resistit? sed ut fial sicut in cmlo et luntas ad eam qiiam supra diximus praeparalio-
in terra. Quam nimirum adjectioneni duabus quoque nem specialiter iioscitur pertinere. Porro elationem
prcecedenlibus petioriibus nibilominus .reor aptan- super bmnia fugere necesse, est. Quisquis enim al-
dain, ul Patrem nostrurii qui in coelis est exdremus, ttiiu «apit, et opus ejus, el palientia vanum 1089
qualeiius et nomen ejus sanclificetui, et regnum sapit; nec gravior ullus sapor, aut magis contrarius
ejusadvenial, et voiuntas fiat (Matlh. vi,- 9, 10). esl veritati. Videsne quam sil ulile homini scire se
Hcecouinia sicul in cceio, iic el in terra. Alioquin ubi hominem, ut proinde sit paratus ad .mandatoruni
non sanciificaluf nomen ejris? ubi jam regnum ejusi obedieiuiam, el lolerantiam flagellorum : ac deinceps
non venii, quando in nomiiie Jesu omne genu flec- studeat ut, qui nec laborem interim potest effugere
litur, coelesiiuni, terreslrium et infernofum (Philipp. nec dolorem, sic saltem laboretiet doleat ulihcec
H, 10)? Scio te quia es Sanclus.Dei, ail eliain ipsei sibiin cibos transeant salutares? Siquidem melior
maligmis (Marc. i, 24)1At longe alitef et dissimili est obedieniia quam.viclimw (1 Reg. xv, 22); el:
prorsus affeclione nonien islud. sanclificatur in cce- Melior esl patiens viro fprti (Prov. xvi, 52). Inobe-
lis, ubi tam inenafrabili jucuriditate clamalur: dienlia est causa mortis: omnes experimur, omnes
Sancius, sanclus, sanclus Dotninus Deus sabaoth morimur propter eam. Impalienlia, animoe perdilio
(Isdi. vi, 3). Sic et regnat non in ierra solum, verumi est, dicente Domino : Inpalientia veslra possidebiiis
etiam in "geheiina,imperiiiin babens viiae et mortis. animas veslras (Luc. xxi, 19). Nibilominus ainem
Sed omnino dissimiliter regnat in bis qui invili ser- sapientia quoque, quarn diximus, necessaria est ad
viunt, et qui volunlafie fainulaiilur.. salulem. Siquidem non solum propler inobedientiam
4. Bonus cibus obedieritia, de qua nimirum et; rj quibus obedientia defuil, aut propler impaiieiiliain
ipse Dominus ait: Meus cibus esl ut faciam volunla- qiii patieniia carueriint; sed et qui nbn habuerunt
icm Palris mei (Joan. lv, 34). El Prophela : Labo- sapienliam, propler suam insipientiam perierunl
res, ait, tnanum luarum quiamdnducabisybeatus es, 0. El haec quidem ut sciant homihes quoniaiii ho-
et bene tibi efit (Psal. cxxvn, 2). Bonus "cibus paT mines suiit, aclionibus jani el passionibus depulati;
"tienlia pauperum, quce non peribit in finem, panis'• erat quanrio in aclione el mediiatione posiluserat
lacrymarum, panis doloris. Venimtamen utriqiiei hoinoj sine passione.habens actionem, habens etiam
iiccessariurn esl eondimenlurri, sine quo uierque in- sine labore meditalionem. Dico aulem quando posi-
sipidus non modo non reficiat, sed guslatus afferal lus esf in paradisuni, ut operarettir êt custodirel.
niorlem. Dufissimus equidem cibtis uterque, fratres, Verum hine quoque sl n.on caderet, erat aliquando
et, nisialiquod tefliumsaporabile apponalur; uliquei1 promovendus, ut sola jani fruerelur contcmplatione:
utors iiiolia. Quidverotamsaporabileqriamsapienlia? sicul et ex boc inferiori gradu, qucni modo tenet,
Nempe lignum vitce esl, quod et ipsas aquas Maraih nisi Tesurgere salagal, in infiinum. esl. quandoque
per Moyseii dulcoravit (Exod. xv, 25). Farintila cst, casurus : videlicet ut in sola jam passipne verselur,
qiue pulmentum prophetarum per Elisceum sapora- quod nec opus nec-raiio, sed tantum-passio apud
545 SERMONESDE DIVEUSIS Ud
fnferos sil. Felix qnidem cujus animam corpus noii ri A sio ista, sed cordium, cum Dominus dicat : Beati
tiggravabat, qiiia nec corrumpebalur. Sed longe fe- i- mundo corde, quoniain ipsi Deum videbunt-(Matth.
licipr, si ad hoe pervenisset.ut ininoratus aciu, ple- i- v, 8). Proprium hoc cofdis bonum ; nec servili ad
nius perfectusque perciperel sapienliam, graiis dili- hoc indiget instrumento. Proprius enint animae ci-
gens corpus, lanquam in nullo indigens corpore.i. bus est, de quo Propheta : Aruit, inquit, cof meum,
Esset enim hic ptilcherrimus ordo, et eril adbucc quia oblilus sum comederepanem meum (Psal. ci, 5).
quando erit. Neque enim aliquatenus desperandum,i, Sanequod dicimus : Dictu facilius nihil est; in com-.
ut videlicet sicul anima Deo, sic animce caro diceree paralione dicimus operum, quod longe sit yolubilior
videretur : Quoniam bonorum meorum non eges; Ad- '. lingua, quam dexiera.et levius ha-c ad verbufn,
'
implebis me Imlitia, ail, cum vultu tuo (PsaL xv, 2,!, quam ad acluni illa moveatur. Alioquin et dictu et
11). Jnde plenitudo, inde salielas, cum apparuerili actu cogilatus facilior est, quod in eo quidem_suo
gloria lua. Nam quod de corporum fefoi-niaiione, :, ipsius pre loquatur anima, suis videat oculis, suis
et conformatioiie clariiati corpofis ej'us exspecta-- manibus op.eretur. Quamvis el hic interdum labo-
nius, ex abundanli quodam modoef mensurae super- rare eam necesse est etiam in gemitu suo, et intfa
effluenlia erit: ut feliciter quidein in ipsius glorifi-- proprium quoqtie cubile compungi. Siqiiidein usque
"catione, sed rion principaliter gaudeamus. Uxor, in-- " adeo viia nostra inferno appropinquavit, qui solius
quit, lua, sicul vilis abundans, in lateribus domus s ulique passionis est locus, ut et aclionem passio,
tua). Honofabilur caro, sed juxta mensuram suarn,, imo et ipsam quoque cogitalionem actio et passio
non in medio domiis habitans, sed seorsum; nec ini pariler occiiparinl. Nonne eriim nobis quodam modo
facile nobis, sed in Iatere constitula. Filii lui, sicut( passivcesurilactiories (81*),elin cogiiatioiiibusleliam
novellmolivarum,incircuilutriensmlum (Psal. cxxvn,, dolor et labor? Heu vittila Epbraimdocla diligere
5). Nimirum opera etiam ipsa.non deerunt, sed qute_ trituram (Osee.x, 11), assueta j'tigo, ignara quietis !
nunc fiunt, non quae fient lunc; sicut scriptum esl:: quando veriiamet apparebo ante faciem Dei? Quarido
Opera enim illorum sequunlur illos (Apoc. xiv, 13). cessabunt hccc omnia, et jitm non erit ariiplius
Yerum elsi gratulemur el agamus gratias Deo super_ --neque luctus neque clamor, sed nec hllus dolor
his quceipsius atljulorio gessimus, non primum ta- neqtie labor ullus? Quando inebrlabit aniriiam uber-
nien eis locum dabimus, sed in circuilu Iocabunlur. lasdomus Dei.et torrens ille indeficiens voluptaiis
7. Nunc vero in regione corporum bahitantes,, divincc?Quando tolamsibi eam serenissimi cbntem-
corporibus sumus obnoxii: et ex quo dissipaveriintt plalio Iuminis vindicabil? Filioli, conctipiscamus
legem parentes noslri, non modo faciendi temptiss ,r, in atria Domini; crebro suspiremus illuc. Palria
est, sed etiam patiendi, et omhiiim nostrum amplius> noslra ipsa est, odoreinus-[a/i«s adoremus] saltera
lahor et dolor. Duriis equidem cibus est hcirdeaceus> et a longe salutemus eam. Amen. -
panis; sed offenso rege, pulsus palaiio miles quarii- SERMO III. 1
libet delicalus, ad unum forle quem solutn habet De cantico Ezechim regis, i Ego dixi in dimidio die-
servulum divertere opus habeblt: ibi fovere late- rum fneorum, » elc. (Isa. xxxvm, 10-20.)
bras, et irisolita capere prandia apud eum; regales> 1. Vifi sanguinum et dolosi non dimidiabunt dies
delicias pullibus rusiicanis, ac nobiles slralus ster- sUos(Psal. LIV,24), perseverantes in sua vetustale
quilinio mulare servuli, jnxla illud proplieticasla- usque ad mortem; ethocqnia non limenl Dominum.
mentationis : Qui nuiriebanlur in croceis, airiplexati Vefum qui limore Dei initiatur ad sapientiam, is
sunl siercora (Thrcn. iv, 5). lbique hoc maxime pro- continuo dimidiat dies suos, exclamans prcc timore:
pheta deplorat, ohlitas propriae condilionis ingenuas Vadamad porlas inferi. Cujus uiique inferi melii
crealuras lanlam dissimulare miseriam : nec modo cum cceperit quiescerea malis, incipit de bonis qitre-
non repulafe quod loleranl, sed tanquam bonama- rere consolalionem, quia necesse est in alterutro
gna complecti, qucepaulo minus extreroa sunl mala. coiisolari. Est autem hona corisolaliode spe.salutis
Proplereasiquidemotdeseipsoait:£_rovir«i_(eHspaii-I© celernae,in quam, sublalis peccatis quce separabant
iii.l).
pei7fl(emniSami»iiii'_raiHrfi_i)ia(iouise/us(T/ii'eii. inter ipsum et Deuni, per Dei gratiam reviviscit
1090 8. Gemamus nos sub boc onere, fratres, et hilarescit. In quo cum cceperii.proficere, quia
et praesentes deploremrts cerumnas. Frequenler quis- hoe est pie vivere in Cliristo, neeesse esl, teste
que noslrum iri vocem picequerimoniae erumpal, el "Scripiura,persecutionem paliatur(I/ Titn. m, 12):
clamel: lnfelix ego homo, quis tne liberabit de cor- ul recens gaudittm verlalurin riicerorem, et dulcedo
pore moriis hujus? (Rom. vn, 24) Sludeamus eliafti boni, vix suriimis, ul ita dicam, labtis ailacla, iu
furari aliquando nosmetipsos; et a pessimis occupa- aniaritudinem commuletur, ita.ut libeat dicere :
tionibus istis subripere vel ad horam : jaculari ani- Versa est cithara mea in luclum , et canlalio mea in
mos,. vibraTe corda in id quod suum est, et quod ploralionem. (Job.xxx, 51). Plorat ergo amarius
quanto naluralius,tanio suavius est. Hoc enim est amissam dulcedinem, quam.prius fleverat admissam
quod dicilur: Vacale, et videte quoniam ego sum peccalorum-amariludinem: elhoctandiu facit, dp-
Deus (Psal. XLV,U). Neque.enim est oculorum vi- nec, Deo miseranle,. consolatio redit. Qua denuo
(81*) Sic alibi Bernardus ait, Christum . in vita passionem suslinuisse, sermone in feria 4 majori,
passivani .habuisse aclionem, iu morle activam iium. 11.
547 S. CERNARDIAEBATIS CLAP.iE-VALLENSIS ; 548
redeunte, cognoscit eam, quam passusesi, lenlalio- A voluta est a me: hoc est, bonorum. operum proles,
neni; probalioiiem fuisse, non desolalionem : porro quam ex limore coeperani parturire, ut de anima
probationem fuisse ad erudilionem, non ad deslru- noslra possit dici: El qum tnultos liabebai filios, in-
clionem, sicul scripliim esl: Visilas eum diluculo, et firmata esl. Ablala es. autem pia bcecsoboles, et con-
subicoprobasillum(Job. vn, 18). Unde et cognilo volula esl d tne quasi labemaculum paslorutn: ad
suo de tenlalione profecttt, nori lanttim non refttgit, tetnpus utique credita , non tradila in aeternum.
sed etiam tentari appelit : Proba tne, .inquiens, Ilem adjecit: Prwcisa est velul a lexente vitamea :
S0@1 et tenta me (Psal. xxv, 2). Crebris ilaque ut discerem profeclus vitoBmece non in mea, sed in
hujuscemodi vicissiludiiiibus inier.gratiie visitatio- nianu Oinnipotentis, sicut lela in manu texentis;
nem cl lentalioiiis probationem in schoia virititum qtiaridoquidem dum adhuc ordirer, hoc esl statim
proliciens, faciente utique visitatione ne deficial, in iniiio, succidit me, quatenus eodem pene tempore
tenlalione ne superbial: lali tandem excrcilio mun- et dederit ct ttilerit quod donarat. Sed si defecit'
dalo oculo inlcriori,slalim adest lux, cui fideliler viiius mea, non tamen dereliquit me; ne, qui coe-
inhcerere cupiens, sed corpore pressus non praeva- perat, non [posse perficere videretur. Quid multa?
. lens, ad se ipsum nolens dolensque resilit. Gustato . In verilate mox comperi quia virtus in infirmitate
lamen. aliquatenus quam dolcis est Dominus, ejtts B perficilur (II Cor.-xn, 9) ; et aio : Bonum mihiquia
t.liam, cum adsua redierit, in cordis palato sapo- humiiiasli me (Psal. cxvin, 71). Gognovi enim quia
rem retinel: quo fit ut jam ipsum, non ipsius quce- de mane usque ad vesperam finies tne, id esl consum-
cunque bona desiderel. Et haoc est cbaritas non mabis me. Non in solo mane visilationis, aut tan-
. quterensquae sua sunl; bcec facit filiuin non quce- tum in vespera tentalionis, sed in ulroque simul
rentem sria.sed Palrem diligentem. Timor quippe eril.perfee.io niea. Slultus ego, qui tantum sperabatn
faceret servuin in sua commoda declinantem, spes tisque ad tnane, cum David dical: A custodia matu-
mercenariuin sua lucra sectantem. tina usque ad noclem speret Israel in Domino (Psal.
2. Per hos procul dubio gradtis.Ezechias transiit, cxxix, 6). El quoniam ptisillus in spe, quasi leo sic
el innotuit transituris : Ego dixi in dimidio dierum tontrivil omnia ossa tnea : robur omne videlicet, de
meorum : Vddatn ad porlas inferi. Ac si dicerel: quo adhuc sub tutela "graliae fulurorum improvidus
Cum, deposita imagine terrestris hominis, imaginem confidebani. Contrivit autem quis, nisi adversarius
coelcsiis;velle porlare ccepi; a timore, ut scriptum noster diabolus, qui lanquam leo rugiens circuii,
esl, concipiens (Isai. xxvi, 17, 18) exclamavi : Va- quoerens_quem devorel? (1 Pelr. v, 8.) Tu ergo,
dam adportas inferi. Quo lamen timore nequaquaja _ Domine, ex hac conlrilione humilialum et proba-
desperans, qumsivi residuum annorum meorum, ut tum, de mane usque ad vesperam1092 finies me,
jam mihi vivere inciperem, qni contra me vixeram qnoniani et facluui est raane et vespere dies unus.
iisqtie adhuc. Qusesiviautem ab illo qui dixil: Sine 4. Quamobrem cgo, ut didici, benedicani Domi-
tne nildlpoleslis facere (Joan. sv, 5). Neqtte enim ad num in onini tempore, hoc est mane el vespere;
ipsiim sine ipso, non dicam reverti, sed nec converti rion sicul ille qui confitebitur libi cum benefeceris
quidem pbleram : ulpote spirilus vadens et non ei (Psal. XLMII,19): non sicul illi, qui ad lempus
rediens. Quwsivi, ergo, residuum annorum meorum. credunt, et in lempore lenialionis recedunt (Luc.
Quo accepio (non .enirii negal qui incilat ad quac- VIII,15): sed dicam cum sanclis: Si bona suscepi-
renduin) stalim veram experior senteniiam Sapien- mus de manu Damini, mala aulem quare tion susli-
lis, qui ail,: Fili, accedens ad serviiutcm Dei, sta neamus? (Job H, 10.) Et in mane quidem sicut pullus
in limore, et.pmpara animatn tuam ad tenlalionem hirundinis, sic clamabo, in vespere aulem medilabor
. (Eccli. ii, 1). Terilaiionibus itaque cum urgerer, et ut columba : quatenus et cum graticemaliitimim ar-
spcs receris, quam conceperam salulis, niihi jam- riserit, in modum hirundinis exsullans et clairiitans
jamque intercludi viderelur: Dixi : Non videboDo- graiias again pro visilalione; el cum vespera in-
riinum meum in ierra vivenlium: quod ulique in U grueril,. non deerit sacrificium vespertinttm, cum
abundanl:? prasumpseram. Dixi eriiin in abundatia instar columbae gemens, laerymas fundam in iribu-
mea : Non movebor in mlernuth; npn allendens r latione. Sic enim deserviet tempus ulrumqtie Deo,
quod in volunlale lua, non in jjotestate mea prwsti- cum et ad vespefam demorabilur fletus, et ad hia-
tisli decori meovirlutem. Qiiamobrem avertisli.faciem lutinum laetitia. Moerensmoerebo in vespefa, quo
Xuam a me, el factus suin conlurbatui (Psal. xxix, lcelus fruar malulino. Placet ulerque Deo, et pecca-
7, .8), nequaqtiam jam visurus Dominum Deum, id lor compunclus, el jnstus devotus : ctti e regione
estPatrem, in terra viveiuium., Non aspiciam ho- displicet lam ingratus jiislus, quam peccator secu-
tninetn ullra, videlicel Filium; de quo. diclum est: rus. Aul cerle sicul pullus hirundinis hac illatquc
Ei Homo est, el quis cognovit eum? (Jerem. xvn.) discurrens, Marthceme officiis mancipabo , bilaiem
Sed iiec habilatorem quielis, id csl Spirilum san- datorem me exbibens omni necessitatem patieiiii:
clttni, de quo scriplum est: Supcr quem requiescet el tnedilabor ui columba; gemendo utiqtte quod
Spirittis meus, nisi super humilem el quietum? obslat, dum quod restal inlueor. IIoc autem faciam
(Isai. LXVI,2.) niane el vespere, hoc est prius et posterius, j'u__ia
3. Addil quoque : Generatio mea ablata esl et con- quod in lyptim utriusque vitce dicium csl a Laban :
' • ' 550
SH . SERMONESDE D1VER3IS.
Non est censueludinis ui minores anle tradamus ad A fieri posset, revivere me, ul ita Ioquar, denuo.quott '
nuplias (Gen. xxix, 26). 'quartquani indiflerenler male vixi : sed quia boc non possum, saltem reco-
de altera ad alieram trariseatur, Quod sigriificare Job gitabo lihi omnes annos meos in amarimdine ariimie
pulo, uhi ait: Si dormiero, dico: Quando surgam? me;.e; faciam recogitando, quod reoperarido ripn
et rursum exspeclabo vesperam (Job. vir, 4). Quie- possum. Recogitabo aulem tibi, quia tibi soli pec^-
scens quippe in Tespera1 contemplalionis, mane de- cavi; ul in quoego me condem.no,tri juslificeris, et
siderabat, quo surgeret ad. aclionem : rursumque vincas misericordia, eum de me judicahis. Jam qui-
negotiis fatigaiusexspeclabat vesperani,Tibenler redem et anle cogitaveram ea; sed quia hon salis pri-
pelens olia conlemplalionis. riita sunl quoeme adhuc impedire possunt, rursum
S. Potesl et per garrulam aviculam cantus simul redeo ad ea recogitanda in amariludifte.aniirioemeoe,
psallentiutn in Eeelesia, et per geiuenlem colum- quousqtte ila penilus exslirpala sint iit jam impc-
bam privata orationum suspiria designari. Sed me- dire non possint.
diain senteritiam magis velle videfur sequens yefsi- 7. Nec infrucluosum, ut arbilror, erit hoc _siu-
culus : Alienuati sunlbculi mei, suspicienlesinexcelso. dium. Neinpe si sic tiitit.ur, imo quia sic vivitur, ndn
Sive enim dicatur, atienuati, hoc. est subtiles facti, qtiidem carne, sed spirilu, el in lalibus vita spiritus
proassiduilale suspiciendi in excelso, videlicel su- IB.mei, boc est lam in.mei consideratione quam in
Llimia atque excelsaconlemplandi; sive intelligalur, tui conlemplalione, magis ac magis cbfripies me,
allenuaii, id est reverberaii, el a suo quodam modo etvivificabisme. Siquideni corripior, cum me cogi-
acumine imminuti, juxta illud : Defecerunioculi thci lando compungoi': revivisco, cum te subfevalus ut-
in eloquium luutn.(Psal. cxvin, 82); et rursum : cunqiie intueor. Itaqtie oslendendo me mihi, corri-
Memor fui Dei, ei deleetatus sum, et exercilalus sum, pies'; ostendo le, vivificabis. Porro vivilices nccesse
et defecit spirilus meus (Psal. LXXVI, 4) ; sive ergo esl; quia ecce in pace amariludo mea amarissima.
illo, sive hoc inodo accipialur, non aliud quam con- Amaram passus sum amariludinem pro peccatis in
templatio designalur.. Caeierum posterior exposilio pfincipio cbnversionis, unde exelainavi:_ Vddam ad
sequentibiis magis conyenire videlur. Ait enim : porlas inferi : amariorem pro lerroribus in profectu
Dotnine, vim palior.. Quasi dicat: Domine, non conversationis, quando dixi: Noiividebo Dominnm
sponle",sed.invilus relrahor el arceor atui conlem- . Dettm in terra vivenlium. Sed ecce j'am peccatis po8-
plalione; quia corpus quotl corrumpiiur aggrayat nitenlia piinilis, et sopitis lerroribus, qui impugnare
animam, et depriftiit lerrena inhahitalio sensuin solebant, in hac tameri pace amarissimam sustineo
niulla eogitanlem (Sap. ix, 15). Responde ergo in, amaritudinem pro defectu contemplationis. Verum
o Coriditor, pro me, qui nosli nalurce conditioneni. qui et mihi peccata miserandodouasli, el ienlaliones
Aut si peceala mea hoc faciunt, nec esl culpa na- juvandb superasli, etiam niinc, o Doiiiine, retldes
turoe,_sed mece pessimce consuetudinis etiarii sic inihi loetiliamsaliilaris lui. Hoc qttippe est qtiod ail:
nibiloriiirius responde pro me, afligens peccala Tu aulem eruisli animam tneam «. non pefirei, in
cruci, et sanguine luo delens, ut non sil quod me confliclu videlicet vitiorum, sive iri impetu tenta-
impediai coiiiemploiniem.Namquid dicam, aul qhid lionum: projecisti posl tergum tuum othnia peccata
respondebil mihi, cutnipse fecerit? Ad quem me vi- mea, secundum multituilinem miseratioriuni tuarum.
delicet alium vertam, aut quis alius respondebit pfo 8. Nec imniefiio; neqrie enim inferhus confitebiiiir
me, cumJpse, non alius, Ifanc milii difflcullaiein, libi, qiio tiiique ego pene descenderam, curn irruen-
imo impossibililaieih imposuetit, dando super nie tihus pulsairer lentalionibus : quippe qtiia nisi Deus
illamsenienliam: In sudore vulius liii coniedespanem adjuvil tne, paulo tninus habilassel in inferno anirna
liium? (Gen. ni, 19.) - . mea (Psat. .xcut, 17). Sed neque mors laudabil le,
C. Quotl si iion feceril, legilur, sed, fecerim; ar- qtia niniiriim aliquando detinebar, dum adhuc jace-
guil se, quod quasi culpani in aticlorem -relorserit, rem mbrluus in peccalis..ATeccxspectabunt qui de-
. cum de natura causalus esl; el lotttm sibi imputal, j) scendunt inlacum veritatem luam: qui scilicet post
et suis peccatis, dicens :=Quid dicain, aul quid re- gusialam tltilcedineni conlemplationis in Iactim de-
spondebitmilii, cuin ipse feceriinl hoc est, id quridI sccndunt dcsperalionis. Mprs siquiden\est j'acenli ,in
patior, peccando meruerim. Quamobrem umini esti peccatis ante conversionem : infernus snccumberiii
qiiotf facere possuni: Recogilabo tibi oihnes antws: lenlationibus post acceplam retriissionem; lacus
meos in ainariiiidine animm mem. Nempe non sums vero desperanli posl expertam coniemplationeiii.
dignusut valeaoije recogitare cum dulcedine : fa- Nam quanlo quis ad altiora profecerit, tanio gra-
ciamquod 1Q33 possum; cogitabo me ipsum ini . vius, si corruerit, colliditur, qu.ando ruit. Non ita-
amaritudine animai mecc. Lucem' babitas inaccessi- que infernus conjilebilur libi, hoc est qui jam qiiidein
hileni, nec queo diu infirrijam meniis aciem radio> sunl conversi, sed lentationibus siiperanlur: neque
tui fulgorisinfigere, et.-ob hoc confusus fedco adI mors laudabii le, bi uiique qui necdrimponversi aut
consuetas et familiares"milii lenebras vilte mece pri- confessi,la;tanlur potiuscum malefecerint, etexsul-
siiuce: non quidem.iri eisiterum jacendo ciiin mor- lani iri rebus pessimis (Prov. n, 14), A mortuo
tifera delectatione.se.tl puriicridoeas et recogitando> quippe, quasi qui. non sit, perit .eonfessio (Eccli.
in ainariiudine animce mece. Oporlebat quidem, sii xvn, 26). Nec exspcctabunt qui descendunl in lacum
55j S. BERNARDl ABBATIS CLAR^-VALLENSlS 532
ventaiem tuam: quos de fastigio divinoeconteriipla- A III, '!)• Est enim sicut amabilis, ita etiamadmira-
lionis in lacnm proprioe diflidenlice forle devolvi bilis; quia cum non quoeritur invenitur, et non in-
conligerit. Quod procttl dubio fit, cnm nimia quis venilur cum quaerilur. Si nali cssemus ex quo faclus
tristitia post acceptam tanlam Icetitiam absorbeiur. est homo super lerram, et usque ad centum millia
At vero vivens, vivens ipse confilebitur iibi. Estrqui annorum vita nostra exienderetur, non esset tameu
vivens carne, mortuus esl spirilu; et. est qui mor- condigna quKsilio huj'us temporis adfuluram glo-
tutis carne, nihilominus morliius est spiritn;"sed riam qure revelabilur in riobis. Ecce nunc tempus
horum neuter laudabit te, aul confilebilur libi. Cce- quoerendi, ccce nunc dies inveniendi pfce manibug
terum vivens, tivens ipse confllebitur tibi: quivi- sunt. Quwrile, inquit, Dominum dum inveniri polesl;
delicet non lanliim carne, sed el spirilu vivii, invocateeutn dum prope esl (Isai. LV,6). Erit tem-
ipse confitebilu.r libi, sicut el egq 1094 hodie. pus quando non erit locus, cum ille fons miseratio-
Hae me duplici vita ttio munere vivere confido. nis inlerminabili siccabitur siccilate. Qumrelis me,
Sequitur : inquit, el non invenielis (Joan. vn, 34). Bonus es,
9. Paler filiis notam faciel verilatem tuam. Non Domine, animae queercnti te. Si qucerenli, quanto
revelatur servo verilas, quia servus nescit quid fa- magis invenienti? Si tam dulcisest hiemoria, qualis
ciat dominus ejus (Joan. xv, 15). Sed nec mercena- B eritpraeseniia? Si mel et lac dulce est sub iirigua,
rius rapitur ad contemplandam veritatem, qui pro- quid erit super lingttam?
priam qnoerit utililalem. Filio atilem pater notam 2. Hinc probate vos, fralres, si in via csiis, si non
facictvcrilatemsuam, quem auditdicenlem: Verum- exorbitatis. Lwtetur, inquit, cor quareniiurii Dotni-
tamen non quod ego volo, sedquod tu, Paler (Matilu num (Psal. civ, 5). Si gaudetis ad labores, si in-
xxvi, 39). Revelatur itaque servo Dei poteslas; offenso, si indefesso pede curriiis viam mandalorum
mercenario felicilas, filio veriias. Non qtiod in Deo Dei, si quolidie utriusque hominis slatus recentiof
ista discreta sinf, cui idem posse, quod felicem el est ad proficiendttm, quamad incipieiidum; profecto
veracem esse: sed quod a crealura Creator pro di- quasrilis faciem ejus semper. Quo ergoabiil dilectus
versis ejusdem creatufce affectibus, diversis sentia- ex dilecto, et quceremus eum ? Ubi est? Quid dixi
tur respeclibus. Cum sancto enim sanclus, ct cum miser! Sed ubi non est? Altior est coelo, inferno
perverso erit perversus (Ps«/. xvn, 26). Audi deni- profundior, latior lerra, mari diffusior. Nusqtiam
que vocem filii. Doinine, salvum me fac. Quare? forle esl, el ubique est; quia nec abest ulli, nec ullo capi-
ne ardeat in 'inferno, forte ne fraudelur prcemio? lur loco. Ipse hic esl, sed ego hic non snm. Quam
Non, inquil; sedpsalmos nostros caniabimus cunctis verisimilius videretur, ut tu hic non esses, et ego
diebus vilwnostrm in domo Domini. Non, inquil, '-' hic essem, Dbmine! Sed ego riec liic, nec alibi stim;
quaero salutem ut pcenas vitem, anl in ccelo re- qnia ad nihilurii redactus sum, et riescivi (Psal.
giiem; sed ut te in oelcrnum cum illis laudem,de LXXII,22). Vere ad nihilum, 1©9§ id est ad pecca-
({iiibtisscriptum esl: Beati qui habitant indomo lua, tum, el nescivi; quia non fui ibi cum primus pa-
Demine; in smcula swculorutn laudabunt le (Psal. rensmeusdevoravit me morsu amarissimo. Hinc est
LXXXIII,5). Servus dicit: Vadam ad porlas infeti. quod, corde confracttts et corpore, diffluoin volupia-
Mercenarius : Non videboDominum Deum in ierra tes, in amariludines, habens innatam culpam, poe-
vivenlium. Filius: Psalmos nosiros canlabimus cun- nam cognatam, totus fluidus et enervis. Ille autem
clis diebus vitmnoslrm in domo Domini. Cui simile qtti idem ipse est, qui dixit: Ego sum qni sum
est illud : Aperile tnihi porlas juslitiw ; ihgressus in (Exod. III, 14), veraciier est, cui est esse quod est.
eas confiteborDotnino (Psal. cxvn, 19). Et qui timet 5. Quaeergo parlicipatio, quaecorivenlio illius qui
ire ad porlas inferi, et qui Deum cupit videre pro- non est ad illum qui esl ? Quomodo possunl lam
pter quielem sui, utcrque profeclo quaerit quce sua diversa conjungi ? Mihi, ait sarictus, adhwrere Deo
sun». Porro qui psalmos canlare desiderat in domo bonum esl (Psal. LXXII,28). Immediate ei- conjungi
Domini, non sua vel pericula fugit, vel lucra appe- rj.non possumus; sed per medium aliquod poterit
til; sed illum procul dubio diligit, qucm laudare fieri forlassis isla conjunclio. Et ne diulius vos pro-
gcslit ctuiclis diebus vitaesuoe.Laudalurnon imme- traham, lria siint vincula qttihus ei astringimur;"el
rilo in eelernum, qni vivil et rcgnal per omnia soe- sic tria, ul sola : cum solis islis, vel.istorum simili-
cula sa-culbrum. Amcn. bus, omne qttod ligatur, ligetur. Et primum accipile
l SERMO IV.
\ funes; secundum clavos ligneos vel ferreos; lerlinin
De quwrendo Deo, et iriplici vinculo quo cohmremus gluien. Primum astringit fortiler et dure; secundum
Deo [Alias, De iriplici cohwrentia vinculorum, cld- fortius et durius; leriium suaviler et secure. Fune
vorum el glutinorum]. quodam modo alligatus est Redemptori, si quis
1. Non hic siamris tola die otiosi. Scimus enim et forte, dum vehementiori lentalione turbatur, pro-
quid qucerinnis, et qnis est qui nos «onduxit. Deum ponit sibi hoiieslalis intuitum, memoriam promissio-
quaerinms, Deum exspeclamus. Non est parva res, nis, et boc interim se fune retinet, ne proposiiuui
nec parvi animi, cuni illa quaesingulari pielatis no- penitus abrtimpatur. Durum profecto vinculum et
mine g|oiiatur, siepius sese queratur esse frustra- niolestum, sed et periculosura nimis, et quod din
'tam, dicens": Quwsivi illum, ei non inveni (Cant. lenere non possit: siquidem putrescunt funes, et
"SERMQNESDE DfVERSlS. 554
piidoris vineulum aut obliviscimnr, "aulabrumpimus A J lorum in profimdum negationis siibmergitur : npn
cilo. Est auiem qui clavis configilur Domino maje- esl tamen qui de manu Dei possit eruere. Quosenim
sfatis, quem liinor Dei ligat, qui non expavescitad prwdestinavit, Jtos el vocavit : et qnog vocavit, lios ct
vultiis boniinum, sed ad "memoriam geheniialium jttstificavit (Rom. vm, 50). Noniie buic adhcerere
(ormeniorum; el hic quitlem peccare non meiuit, Deo bontim est? Qucerite, fratres, qucerile noniiiium,
sed ardere. Durius lainen et fortius "primoimprinii- clconlirmamiiii; quoerite faciem ejus sempef (Psal.
liir; quia cmii illevacillet iri proposilo, i_te propo- civ, 4).'•Qiicerite Doinintim, et vivcl rinima vesira
situm non amittit. Teriius vero glufine ei coiiglulU (Psal. LXVIII,13). Et anima mea, inqiiil, illi vivel
nalur, id est cbaritale, qtii tam suavilcr quatii secure (PsaL xxi, 31), qnce iiiimdo mortiia csi.Quic cniu
ligatus adhcereiisDeo, unus spiritusest ciiin eb. Iste- niundo vivil. non illi vivil. Sic ergo qii-.eramuseuiii,
•esl qui qiioeeunque,uhdecuiique, sive quce facil, siye ul el semper qutcramus, et ctim veneril quierere nos,
quae ei fiunt, adsiium couin.odum revocal et relor- AicStldai\ob\siHinceslgeneralioquwreiuiuineuin,quw-
quel.Beatns btijusinodi Iioiho.el ahuntlanlis spiritiis rentium faciem Dei Jacob (Psa/.xxm,6). Sicque ape-
iiifliieusinajestate, qui suavis etunclus porlat onines, liaiiturportcejeternales, et inlroeal rex glorice,el nos
«liieiiiiiiem oueral ipse: qui terribilitis el liofribilius ciim illo, qui esl Deusbenediclus in stecttla. Aiiien.
- . lB
'
jpsa geheuna judicat in re vel levissima vulium SERMO V.
Omnipolciilis scienler offendere. llic esl fralrtiin De verbis Habacuc, n, 1, t Sttpe.r cuslodiam meam
amaiorel poptili Israel. Hic cst qui niiiltum orat pro siabo. J
populo,elpi'ocivitatesanciaJerusalem(//jV_i,c/m/).xv, i.LegimtisinEvangelio,qtiodbraedicaniealiquando
i4j.G/«li«o/joHiini •es/.ail Isaias (IsaixLi. 7). Bonum Salvalore, ct stib inysleiio edeiidi curpoiis sui disci»
est revera eljucunrUim,quia alia duo, ne mala dixerim, pttlos ad commiiiiicaiiiliiiii passionibns suis adnio-
comparaiions islius gravia et importabilia siiul. ncnte. dixerini quidam : Durus esiliic senno ; ei
4. Sed illemisericors oculus, qui hovil ligincnlum ex boc jam non fuerini cum e.o. Inieriogali vero
iiostrum, iieiiiiiiem salvaiidtuuii) diniiltil in nrimo, discipuli an et ipsi vellent abire: Domine, inquiui;t,
ced proveliiladsecumium; eliieibi qtiidem cleserens, <id quem ibintus ? verba vitw mtetnoihubes (Joan. vi,
de secitmlo perdiicit ad leitium; Primo siqtiidein 61, 67, 68, 69). lta dicp vobis, ftalivs, usi|i:e IKIIIIQ
quia pudet deserere. :esiiiantes vix susiinemtis ad qiiibusdain nianifesliim esl quo.iiain vi-rba qtius !a-
horani; seciindoj"amtiinenles el speranies proficimus; quititr Jcstts, spiriitts et vila suni; cl proplerea se-
teiiio perficimiir auiiintes. Sic igilnr iluobus pra.ce- qmiiilut'iliiiui: aliWdtira videnlur, i>t ii.i..t!iaiiiiibhi
deiiiibus tiinore p-uilef et pudore exclusis, in solius Q . qucerimlconsolationeiii. Sapieulia siquidem in pbneis
ainoiis recliiiatorio coiumoramtir. Ita el Cliristus clamilat, in lata viiielicet et spatiosa- \ia qiuu ducil
piitis quidem iigaiur, secundo criicifigitur, lerlio ad nioriem, ut revoccl anii.iiluiitesper eain. Dciiique
piininosn aroihnltun iuuiiclibne Iinitur : non. quotl Quadraginta annis, iiiqiul,"proximns jni generqtioni
ophs liabcrel cotpits illud btijttsmodi aioinniibiis so- huic, et dixi : Semper hi eiranl corde (Psai. xciv,
iidari, quod dissolvi oniiiiuo nou poierai, aut videre 10). llahes el in aliopsalmo : Semel locuius etl Deus
tcmiplionem; sed qui proplcr-nos Juil.coruiu sputa (Psat. LXI, 12;. Semel iilique, qtiia semper. lir.i euini,
Siisliniiil, propter iios quoqiie fidclitim uoii esl dedi- eiiiniiinierpolata,sedcoiiliniiaelpurpciua!o'ciitioesi*
gualns ungueuta. El alteude, quoil vix unius diei 2. Revocat aiileni peccaioies atl cor, de eonlis
spaiio in funibtis et clavis inofaius, cutti iniciione errore redargtiit, pro eo quod ibi babilet ipse, ibi-
vicfor, ti victinus percnititer resuricxit. Sic ct ele- qiieloqiialur/facieiis iiiniiriiiu qttoil docuit per pro-
ctos in duohus pnedictis nou (liiititis jialitur iinmo- phetam diceiiteni : Loquaminiqd cor Jeruialern
rari,: sed iirigit eos uiiciiohe niiseiicorrihe stioe,nt (Isai, XL,2). Nam Ihibylou, quoniam terra est, uec
crucifixi mundo, el niundus illis, jam resnrgant in polest suslinevc uuiversosseriiioiies ejus; elongatur
rioviiate spirilus, ct dicanl: Quis nos separabil a a corde, el in carne magisambulal, tanqitain nfortua
cltaritale Dei? (Rom. viu, 35.) ] a corde, imo lanquam columba sedticta non habeus
D
5. Hoc glulino agglulinavit iios sibi ille divinus cpr. Vult enim helari cuui nialefereril, el cxsullare
invuilttsa conslilitlione intindi, ul essemus sancli et-- in rebus pessiinis: audiensque voccm Doniini liiijus
inimactilali iii conspeclti ejus in charitate. Scimris niodi gaudia nullatenus appfobauiem, seddeiestan-
enim quia qiii natusesl ex Deo, non peccat, quia tem, sed argueulem, sed coiideinnaiitem, fugii, et
gciieralio coelestis serval eiiiu (ljoan. v, 18). Ge- ahseondirso.in simililudine pnevaiicaloris Adae.Sed
neralio ccelestis est ccterna propdeslinatio,qua Deus lieunie! quam vile operimenlum qu.cris, misera
praevidilnos cohfofnies fieri iiiiagiuijLQSS Filii sui.. anima ! qttam inuiilc quccris opcrimentuiii! Fnlia
Ex bis nullits peccal, id esl.in peccato pefseverat enim stint quce inlexis; folia, inquam, qua? ni! libi
(82); qtiia.novit Domiiius qtti stint ejus, ct proposi- caloris praebeanl, nil habcanl soliditatis. Oiio deni-
lum Dei liiariel immobile. Etsi liorrendoititii criini- que sole arescenl, et vcntiis urens disperget illa ; l-u
nmu riota David iiiiirilui, eisi Maria Mcigdaleiie vero ntida et misera remaiiebis. Tunc ergo nibil
septem doemoiiiiscumulalur, elsi princeps aposlo- opertum quod non reveletur, quoniam veniel Domi-
(82) Confer sermonem 23 in Cantica, num. 15, et lib. deGratia et Libero ATbitfio, num. 29, cum' ser-r >''
tlione 1 de Septuagesima.
18
PATBOL. cr^XXIN, .._,.. _ •
S5S S. BERNARDI ABBATISCLAR.S-VALLENSIS ggg
nus, qui el illuWriabit abscondita lenebrarum, et A crepaiioncm; sed sedula acsollicila circa eam cogi-
manifestabil consilia cordium. Non erit jam qtio la- lalione versaltir. Ail enim : Super custodimn nieain
teas, misera. Frusira dices montibus : Cadile super stabo, ct figatn ijradum in munitionem; ut videam
nos: el collibus : Operite nos (Osee, x, 8); quppiami quid dical milii, el quid respondeam ad nrguenietn
nnd.am ,et apertam oporlebit te stare ante tribunal'i me. Et nos ergo, fratres, obsecro, stiper ctisloriiani
Chrisfi, ut andias ypcem judieii, quee vofcm consiliii nosjrani ste.iii.is, quoijia.mtemptis miliiioe esl.Nec
eonlcmpsisli.Ecce.cnim quid loquitur Deus : Agite, ih slcrqtiiljnio htijus miseri eorporis, sed in corde,
inqitll, pmnilenlium (Mallli. in, 2) : et .dissimulanl> ubi Cbrislus habilat, in jndjcjo et .consilio ralionis
multi, et conliiienl aurcs suas, et djciinl: Durus cst sit conversatio postra ; ita sanc uj, i.on in ipsa lia-
hicsermo,Non sic impii, ijon sicdissimularepolerilis, beamiis fiduciam, nec fragili innilamur cnstodice,
cum sonabit asperum illud verbum, e,l audiiioniala: sediigamtis gradum iii muniiioneni/firmissimce pe~
Ite, maledicli, in ignetn alernum (Matth. xxv, 4i). trce Cliristp lotis virihus jnn.itenles, sieut scriptum
3. Yideiis, fratres, qttam salubiiter admoneati est ; Qui slatuil supra pelmm pedes meos, el direxit
nps Propheta, ul si yocem ejus audieiimus hodie,, gressus m.eos{Psal. xxxix, 3). Sic ergo consiituli et
non obduiemus corda noslra. Eadein eniin pene siabilili, jam coijleniplemur, ut videamus quid
verbaet in 1097 Evangelio legitis, et in propheta. " dicat nobis, el qnid respondeamus ad argtienlemnos,
Ail enim Domiims in Evangelio : Oi'es mem vocem' S. Primtis enim cpDte.mplatipnisgradns iste "est,
meam auiliunl (Jon. x, 27). El sanclus David in dileclissiini, ut incessanter consideremus quid vclit
psalmo : Populus, inqtiil, CJHS(hattd dubium quin Doriiiiins, quid placeal ei, quid accepfnm sit corain
Domini) el oves pascuw ejus, hodie si vocem ejus' ipso. Et quoiiianj in muliis oflendimus oinnes, et
audieritis, nolite obdurare corda vestrq (Psal. xciv, lorliludp npstra iu illiijs rectitt.idineni volinilaiis of-
7, 8). Ulilius ijainque et mtilto sahibrins esl bodie! fendil, nec eonj'ungi ei aut cpaptari potesl; humilie-
atidire eum consuleniem.consolaniem, admonenlem, mtirsub p.oleiili m.ami Dei altissimi, et omnino sol-
docenlem; et, ul mulittm, arguentem, increpanlem, liciii sinuis miserabiles non exhibere in octilis mise-
corripienlem : (|uam in die illa lam amara, tam lu-r ricordicej?jus, dicenles : Sana me, Domine,et sana?
gubri, lam ienebrosa aiid.re illum judicaiitem, in-. bor; salvum me fnc, el sali<usero (Jerem. xvn, 14),
dignanlem, ulciscentem, sarvieniem, condemnanlem, ,et il.lud: Domine, miserere mei, sana aniinam mea-m
Bonum, inquam, mibi, ut humilier, ttt corripial niei quia peccavi tfbi (Psal. XL, S). Pos.qu.am enim in
jtisttis in misericordia, el increpet me, quam til bujusmodi cogitaliojiibus mimdalns est oc.ulus cor-
oletim peccatoris impinguel capul menm; ne foriej o dis, jam non in spiritu nostro ctim amariiudine, sel
terra inveniar, quam perculiat virga oris sui, , in dj.vino mngis spiritti cttni mulia deleclalione ver-
quando vasa figuli virga ferrea contereniur. Bomjmi samur; nec jam- coiisidcratuiis quaa sit volunlas Dei
milii propter verba labiorum cjiis cttm Propbeta i in nobis, sed qtue sit iu se ipsa. Vita euim, in vo-
euslodire vias. duras (Psal. xvi, 4), qttam paiitcr luuiate cjus, ut boc nobis in omni.bus uliliiis alque
eum impio interfici spiiilu labiortim ejus. onmiiio comniodiiis csse non dubitemiis, quod ejus
4. Nune-auieiii si quid nmariiudinis sentio ini cougniit voluntati. Et prppteiea, cjttam soliicite
vocp ejus, iioti sine dtilcedine esi; quoniam , cmni conscrvate volumus viiam aniniae npsiraj, tarii soliir
iraius Iiierit, misericordire"recordabiiiir :" imo veroi citi siinus, quoad possiimus, ab ea non deviare.
et ipsa iiiiliguaiio non aliundc quam de inisericor- Deinde cum jarn in spiriluali exercltio aliqiialenus
dia est. Quos enim anial, aigtiit et casligat, cl fla- profecerimus, ducem seqtientes Spirilum, qtii scru-
gellat omiiem filium quem recipit (Uebr. xn, 6); ; tatur eliam alta Dei; cogiieinus quam suayis sit
visilans in virga iniqiiilates ejus, et in veii.eribus> Domiiuts, qiiam bomis in senietipsis, orantes cutn
peccala ipsius; misericordiam atilem stiam noni Prophe!a,-__03g til vjdeamus voluntalem Domini,
dispergitab eo. Propierca qui prmlenies stuii, noni cl visilenms jam noii cor noslruin, sed iciiiplum ejuj
'
operiunl vtilnera sua, sed detegui.il, el coiilitenliir J) (Psal. xxvi, 4); el cuin eoriem Ptophela iiiliiloiiiiuiis
Boniino quoniam bonus, quoniam in sa_culummi- dieenlcs : Ad me ipsrim aniina mea cotilurbala est,
sericordia ejtts ; el sic vinum reprebensionis infun- propierea memor ero iui.{Psal. XLI, 7). ln bis enim
dit, ut non dusit olettiij consolaiipnis. Pi'oplerea,, duobtis toia spiritualis coiiversaiioiiis summa versa-
inqtiam, sapiens apprehendil disciplitiam, ncquandp> tur, ul in noslra consiueratione tiirbemur bl coiir
irascalur Dominus, et jam secunduni liiuliiludinemt tristeinnrad salutem, in divina respireniti.s; ut de
irce sticenon qucerat, sed recedat zelus ejus ab ipso. gaudio Spiiitus sancli hitbeamusconsolalioueni ; et
Inde esl enim quod sapienlis cor, tibi trisliiia; cor binc tiroorem el bnmiljtatem, inde yero spem cou-
vero stultorun), ubi lcetitia : (Eccle. yji, 5.} sed tris- cipiamus et charitaieni.
tiUaillius convertetur in gaudium, et extrema gau-r SERMO VI (821)..
dii illorum luclus occupabit. Ajidi deniqu.e Ilabacuc' De ctde, carne el ossibus animm.
propbetam, quomodo Dqniinicatn non dissimuleiin- 1, Beatus David in psalnip de justis Ipquifur, di-
(82*) Ilic sermo subjlciiur sermonibtts , Nicolaii mone 52 de68.diversis, num. 5. Citatur in lib vm Flo-
Clarce-Valleijsis, sednon esl Bernardpiiidignus, ta.!- rjoin, cap. Ediius piiinum Botomagi absaue ai;sii
roetsi qucedain aceedunt ad ea quceiegunlur ln ser- desigiiatione sub iiomine Bernardi.
SUl. '. SERMONES DE DiVERSIS. S5S
cens -'.Mwlw Iribulationesjustcrutn, sed de oinnibushA tcs"i!lii(l de psalmo, cl dicentes : Domine,-miserere
his liberabit eos Dominus. Cuslodit Dominus omnid tnei, sana animam tneam, qttiapcccavi tibi(Psal. XL,
ossa eorum; unutn cx his non cqnteretur (Psql. xxxm,' S). 1@S'S Humanoeenim sun.l tentaliones ist;», nec
20, 21)-Quod nemodictum esse de corporeis ossi- ex totp caveri possunl, quandip in hoc pprpoi-e.
bus afbitretur : proesertim euin lot beatorum mar-»i moriis peregrinamur a Domino. Nemo t.amen pnrvi-
lyrumossa .confracta.sint mauibus botiijnum iinpior pejjdat aut dissimulel isia; quoniam, Ctsi riPri nia^
rum, el contrita deijlibus besiiarum. Sed miianda tifera suni, certe periculosa,
prorsus et njiseranda bumanarum conditio anima' 5. Inleniionem vero et prpposit.um rnejjli.spa.. .
rum, quje, Jicet lam nmlia fpris ingenii yjyacitate spllicitudine cuslodiamiis, fiatrp.s, qua .vi.aro.ani-.
percipiant, nulla lamen perspicaciiate semetipsas, niaruni noslrarum yolumus custqdire; qtioniap,i
sicut sjinl, nosse aut.jjogitare-sufliciant; sed egeant, istrid pinninp egt peppatum .atl rijorlpm, ciim ex
tjmiiiijp figuris et eenigm.atibus qnibusdam eorpor consensq el deliberaiioiie deliiiqujnjus, pjoprio ju-.
rearum similiiudinuni, ut ex yisibilibus et exlerio- . dicio condemnati. Nec .ideo sane id dixerim, ut
ribus possint vel aliqualcnus invisibilia atque ip- desperet si quis. forte delicli huj'us sibi conscius
terna conjicere: Ponamus ilaque velul quamdaiii cst, setl ut expavescat piiecipitium ? et qui cecidit,
aninns cuiem c.ogil&fionem,carnem affeclionenj, ttt B I adjiciat citius u.t rcstjrgat. Novetit enim excedisse
conseque.nier os ejus" iiileritio.nem posssinms aepi- se a iustitia^ qiiicunque hujusmodi est. Cnjus os
pere. Sic enim erit in ossis iniegriiate animoevila, confraclumest el comminutiim, iipveiit proecistim
in carnis incornipiiotie sanitas, in cutis specie pul-, se a corpore Chrisli, de qup nimirum Jegitiir : Os
chiiludo. Qua. suul ergo Iribulaliones jjisiorum, uisi tion comminuetis.ex eo (Exod. xn, i6; Jonn. xix,
quod interdum deeolpr.ilur ctitls, cuiii videlicet inu->. . 3.6). Unde plin passipne sua, licet plagis virgarum
tiliscpgilatio in cordp versalur ? -Nonrniiiquamvero in livorem decolorata sit culis, ut livore ejus nos
csiam earo vuliieratur, quando scilicet ad hpc usque sanaremtir; licel clavis vtilneraia silcarp, eliancea
cogiialio peruiciosn prpcedit, ul deleciatione cor- Iatus ejtis aperlum, ul sanguine ejiis redimeremur ;
rumpafur affeciio, JNani ossa quidem j'iis.!oriim om- os tamen non est comniinutum exeo. Propierea et
ni.iO integra alque illaesciciislodiuntur a Domiiio,.ut sanclus Dayid : Non est, inquil, occultntnm os
iiunqiiam frangatur propositum cordis coruni, IHIIIT meum a te, quodfeckti in. occulto (Psal. cxxsvm,
quam salulis [alias, salubris] inienlio coiiteratur; 15). El in alio psalmp :. O-ma, inqiiii, mea ut cre- -
ut Vnielicel concupiscenlisr. litillajiti eliam deitir niium aruerunt (Psal. ci, 4). Qnod luiic fit, cum
asseiisus. Sictileiiim peccaii cogitalio decoloral, af- omnem deleclnlionem boni prorsus amisisse viile-
feclio vulneral, sic conseiisus qmnino aniinam necal. ttir aniiua, solamque sibi aridce inteniionis foriim-
2. CavettniusergOj.dileclissimi, cogitniioiies iiitt- dinem reservasse, Et vide ne fortc lalp aliquid etinm
l.iles, til anhnartim nostraiiim facies decora pcrma? beatusJob palerelnr, ctim diceret: Pelfi mewcon-
neat: ut pblili qtice retro stini, id est populum sttmptis cmuiims adhwsil os meum (Jvb. xix, 20):
nostrum et dommii panis noslri, ooncupiseal Rex ut videlicel corrupta affectionevix solam sibi inten-.
speciem nostram. Exeamiis de lerra noslra, ul non lionem spirilunlis cogiiatio vindicarct.
coniprelieiulal nos cogitatip speclaus ad voluplaiem . SERMO VII (83).
carnis. Iiixenmtiscl de coguaiione nosira, id esl a Delriplici glorin,-in illnd Apostoli, t Q:;i
gloriatur,
cogiintionibus cuiiositaiis, quce nimijiini, eum in in Dotnino j
glorielur. (II Cor. x, 17,'18.)
sensibns corpords habiiei, carnali tillqiie cognata f. Qui 'glorialur, in Doiiiino. glorxlur. Noverat
esl lolupiati. Exeanms eiiam de domo paliis nosiri, Ajiosiolus glofiairi propiiam esse Creatoris, non
ql ftiginimiscogita.iones supefbia: et vaniialis. Era* crcalurai, sec.tindumillud : Gloriam meamalleri non
mus iiosaliquando, siciilei capleri, filii irce : eramtis dabo (Jsai. XLII,8); ct : Gloria in excelsis Deo, ef
et nosex palrc diabolo, c,.ii ijiiniiiim rex esl super in lerra pax hpminibtts bonmvqlunlalis (Luc-.ii, 14);
omnes.fiiios superbice,et jij moniifms daiipiiis sedeni D ; ilemqije : Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini
sibi alque babitaculum infelicissimum prccparavit. luo da gloriam {Psal. cxni, .9). Sed consideravit
Quod si forte aliqnando lalis aliqua cpgitaiio men- ralionalem cretiluram adeo affectare glpriam,.ul aui
lem subierit, fola spHjciliuiine Jabprenius ei|jusi vix aul nunquam ab bpc compesci dcsiderio possi.:
ahluere el eradere sordcm qua nos maculari con- quippe qticead imaginem facla est Crealoris. Pro^
spicimus, damantes cnin Prppheta, ac dicentes ;; pterea secunduni dntam sibi a.Deo sapienliam, sa«
Aspergesme, Domine, Jiyssopo,el niundabor; lavabisi lnberrimum adinvenil eonsijjum; dippns : Quandp-
tne, et super nivemdealbabqr (Psal. L, 9). Jam verpi qnidem persuarieri npbis n.oiipofest hfiri glorinri;
si quando fprle per iijcuriam et negligentiam IIOT saltem qui glqriaiur, in Dq.tninqglorietuv.-Et consi?
. slram.iransierit cogiiailo,inulilis.ptiapi in affectupji dera qnantum superexcedat P-anli _.l|ijo.sopliiaphi-
cordis, scienies quoniam non macula cst j'am, sedl loso.phiam.sapienlium mundi hiijus, quas nimirum
jilaga, lola festinatione ad auxiliunj Spiiitus, quii siultitia esl apud Deiim (I Cor, in, 19). Cuni enim
ailjuvat infirmitalem jiostram, recurranius, clamapr. -. nonnullos viderint phUosopJiialienis delectari Jaudi-
(85) Et hic sermo NicoJaisermonibus snbjeclus> inter bosce Bernarcli sermories in omtnbus editis et
cst: spd Bernardi genium omninp sapil, exstatqnes - editis et manuscripijs, uli el superiqr.
6E9 S. BERNARDrABBATlS CLARÊ-VALLENSIS 550
lius, ct gloriam ab invicem quoerere; qtti inier ebs A i meiiicrimns, inea plane secmitts poleriivmsgloriavi.
ftteie praxipui, prurienler advcneruut vanam esse 5. Inleiim vero nolile anle tempttsjiulicare, ail
lnijiiscemodi glotiam, el peniius coiiieiiineiid.im. Aposiolus, douec veniai Doimnus, qui el tihimiunbtt
Sed fonsideraiites tleindcj ac studio. ius iuqiiirenies abscondila leiiebrarum (I Cor. iv, 5). Illa enim per-
.jiuiMiamappetenda esset gloria snpienii; bic jam fccla omnino eril cl secuia glorinlio, cum erit tuii-
planc evanueruiit in cogiiaiionibus snis, proprinm citique latis a Deo. Nmic qunqtie licet non pienarie,
cuiqiie suflicere gloriam arbitranles., quasi vero licel iion sine tiiiiore et solliciiudine mttlia, aliqua-
aniina, quoea semeiipsa esse non' poiesl. a se possit teiius laineii-in Domino glorinmur, lesiinibuiiim
essc beata. Sicut ergo cupiili.laiidis alien;e loia sol- peihibenle Spiritu sanclo spirilui noslro quod
liciliidiite operam dabnnt ea operari qurp mirareiitur filii Dci sumiis. Ilinc eiiim veie ppssiimus glorinri,
hoiiviicsel lauriarent : sic isti sola ca jiidic.ibant qtiod laiiiiim habenius Pntrem, quod ninjesiaii in-
sectandnesse.quaMiilctioraibiieraiiiiiiii.sapprobaret. effabili cura est de nobis. Unde et piopbeia : Do-
2. El licec qnidein stimma pliilosnpliia sapientitim mine, iriquil, quid est homo, qtiia inagnificas cuni?
liiijus muiVdiesl, ipsa quoqtie liiinus babens, licct aut quid appottis erga eum cor tuiim? yJob. vii, 17.)'
Dropinqiiior veiiiali. l.ndo. cl ulramqiie gloriam su- Ilnqtie qui gloiin.iir, j:im noii in mcriiis siiis glo-
hlinii vcriiiilis conietiiplaiinne transcenileiis Apusio- [) I rielur. Quid eiiim bnbel quoil non ncceperit? Si
Jus : Qui glotialnr, inquit, non in allcro, no:_ in se, atiiem nccejiit, quid glorialur qnasi non accepeiil?
snd in Domino glorielur. El eam, qiuxj veriiati vi- In eo eigo a quo aecepii, glorictur, non quasi ipse
dclialiir esse vicinioi;, majoii pioindo rcdargiiens inagiriis sii, sed quia magnifieei eum Deus : hoc est,
sollicilndine, et condemnaris rcito j'mlicio vcriialis: ul iu illis quoc accppeiit, non quasi ea non acce-
Non eniin, inquil, qni se tpsiiin roiiimendal, ille perit, sed qiinsi qui ea acceperit glorieiui'. Neque
probattis cst, sed quem Deus 1]_©0 coinmendai.Ul- Caim ail Apostoltts : Si auiein acccpisti, quid gloria-
quid ciiiin aut de alleriiis lioutiiiis, aut dc meo ipsius ris? scil :~quid gloriaris, iitqiiil, quasi non acceperis?
jndicio sollicilus sum, cuj'us uec viiuperio roprohus, (I Cor. IV, 7) in non prohil.ent, sed ..oeenl gloiinii.
!)>'Cliuiile probnitis inveninr > Frnlrcs, si nie nnle 4. Sr.d quid sibi vull quod ait: Non enim.qui se
.esiriim oiorliTol liihiinal asiare, iiierilo suppr vo- ipsum commetidat, ille .probuius ett, sed qnetn Deus
siiis latidibtts glofiarei'. Qtiml si vei meo ipsius es- csinmendai? Quis cst criim quem in hoe ssecnlo
sem jmlicanilns examinp, jurc nico ipsius teslimn- coiiniieiidnt Detis? Qtiomodo cominendaliii Veritns
niii coutciiius, propriis laudilius drlcrtarer. NIIIIC CKIIC,qui iidlmc lepreliensibilis inveuiliir? Dcniqiio
aiileni ciim ttee vesiio, nec mci), S"*ilDci sini jurii- eqo, inquil, quos amo arguo, el casligo (Apoc.m, 19).
CJoprawentandiis; quaii!:t'iiisipicuti;p, inoci iiis-.iiiiccC
^ llxccine comiuemliilio esl lola? Pioisus, quai;lum
PS., aitt iu veslro me; aul in nipo ipsiis lestiiiinnio i«Hii videttir, ipsa esl. Qu;e est piiim melior et ef-
gioiiaii : pnescriitii ciini ipsp sit rujtts oculis nni- fitiicior commeiiilalio, qtiam divin;e erga nos iil-
nia iiuria itini ct uppiia, el cui iieipinqiianiopns sil tpslnlio chaiitntis? Tpsliiiioiiium vero nmnrs pjus
ut quisei Jeslimoiiiiim pcrhiln.ai de Imtiiiiii."'Mcriio liiillum credibiliiis, luillmiieciliits iu Iiac vita, qiiain
proindc Aposiulus ipsc. vanrc e,l Inllncis gloihe re- quotl ilesiileral prophcta, ubi ail: Corripiet tne jttsius
probator: Mihi, inqtil, pro miniina est nl a robis in niiseiicordia,el increpabil me (Psal. CXL,S). I1:PC
jmliccr, ant ab humanu die : sed tuqtic meipsiimju Kauiijiic iiiPtepalio, qua jiigiler nobis suggeril in
dica. Nihii enim mild coitscius stim, sed non in l:oc occulio Spiiiius veiiialis quitl desil nobis, stipcr-
justificnius svm; qni autctn jndicat tne, Dominusesl biani, neg! genliam, iiigialiiiidineniqne repellii. Qito
(I Cut: iv, 5, 4). In quibus vmiiis illml quoqrc di- hiplici vilio onine pntilo miiius rcligiosoruin hoini-
Jigcnie:' consiileramliim cst quori, aliciiuin (piidcm Kiim geniis pcricitlose laboral,, pro eo quo 1 niintis
judicitim pro miuiiiio hnbpns, siiiim qtioque neqiia- alt«:tia cordis aure pcrcipianl, quid inlus loqualur
qiiani seqtieivlur, qttnnivis non illml adeo pro ini- !;, qui iiciniiicm palpal, 1101 Spiriuis yeriians.
iiiino iiidicniei linbendiim. Neino cniin s>il liomiiium Quod iioiiimllis exinde provcnii, nisi fnllor, qnoil,
D
qu-.c smil in li(>inine,msi spirilus liominis qui in pioprice gloricecupirii, iiuin ralione quiescero pos-
ipso (!St(/ Cor. n, 11). ut coiiiparaiioiir. inieiioris suni. ciim in sc ipsis peiiilus nihil inveniuiit unde
tcstiiiKiiiii.exleriiis onmiiio pfo nihilo sit hnbendiiin. possint aliqiiateiuts gloriari. Perfecta niilem et se-
Qnid enim tujlii eum eiirum liiudibiis quiliiis igno- cuia gloriiUio csi, cumvereniiiroiiiiiia opera nosfra,
lus stiiii? Quod si vclipse qui in liomiueest spirilus sicul teslaiiirbcalus Job dc se ipfo (Job n, 2^):
otunia quce"liomittis siini liosse posset, profeclo el, cuin lsaia propbeia, onuies justitias itosttas non
Siillicereltestimonitim pjus. Niincaittcm pravuin esl aliud qtiam ]ianiiiiiii men.stitiatce rpiiuianilas esse
cor liomiuis, et impersciiiiabiie etiam silii ipsi cogiioscinius (Isai. LXIV, G). Kiliilomiims lan:cn
(Jcrem. xvu, 9); adeo ttl prajseniia quoque magiia confidiintis eiiam el gloriamur in Doniino,' cujtts
ex pnrte ignorel, futura vero sua oniniiio nosse niisericordia lanla esl supcr nos, nl a gravioriluis
noii possil. Quia laineii iiliqualeniis novit proeseulia, quidem, el qticc ad moiiem peccala sunt, ctistodiat
si iiou reprclieudiit uos consciunlia uoslra, nou qui- nos, et tani benigne ipsa imperfeciionis noslroe de-
tlem gloriam,'seri fiduciatn liabemus ad eum, sicut licia, et. conversalionis impuritnlem nobis mani-
beaiitsJoamiesail (_/<.«__, m, 21).Cum atiiein veriialis festare, p.laguilam condonare dignetur, quaferius in
jpsius,, quam nibil Ialet, sententiam de nobis (enera liuiiiilitateetsoUiciludiiieelgraliarumaciioneO^miler
561 SERMONES DE PIVERSIS. S62
radicali, jamnonin nobis, sed in Dominogloriemur.•. A Unde ci profcclus in rpgionem longinquarii, v.nl
SERMO VII! (85*). civiiim Jegiitir arih.esisse : quem ego «on aliinii
De diversis affectionibns vel staiibus, quibus- animaa qiiam uiiiim ex maligiiis spiiililms i/iieiligendum
esl sub Deo. p;ilo, qui pro eo quod obsiinaiione irrcparabili
1. Qtioridiversis iKuniiiibus Deum, nuric quirieml pecennt, ct trnusieiiiiit in affeclum maliti;u. et ne-
patrem, miiic niag'siruni voramus, aul Doiuinum,, . quiii.p, jam noti stint liospiies et adven;v, scd qti.isi
iion illius siinplicissimie el omiiiuo iiivarinbilis iiatu-- cives et iiiliahitatores peccali. Qtiid esl aulciii quod
rce diversilns ulla in causa esl; sed affeclioniimi civi diciltir adba:sisse patipei' adolescens el percgri-
nosirniiim niulliplex ynrinlio seeiiiiriuiii diversos3 . nus, nisi quori facltts csl subdiliis illi ? I.emqirc
profectus aniinoe vel defectus. Videnlur eiiini quce-- quomorio ariliceseril sequeiilia inaiiifestaiit. Sic enim
dani aniihic sub pairefamiliasagere, quoedam sub> babes : Adhwsil _.•.»civium regiouis illius, et misit
Domiuo.,qii;eil:iiiisub magistroy qmedam quoque subi . eum in villam suum pascere porcos. El uotn quod.
palre, et noiinttllcecum sponso, ul cuiii prolicienti- famis necessitiile civi maligno dicitur ariltcesisse,
bus proficere, cum immiuatis niuiari videniur elt sietit Israel leinpore famis (lescendisse^legilur.iii
ipsu, qui juxia Propbeiam mulal qtiidem crealurns, , _Egyp'.tim (Gen. XLVI,C). Peticulosa plaue et per-
eljiiuinbuiiiur, licei iilem ipse sil, et aniii pjus noni B niciosa esuries, qua: liberos addical misene srrvi-
delieiant (Psal. ci, 27, 28). Denique "quid -in alioi tiiii,subjiciai operibusluli et laleris, puii.is-assncbu,.
psalmo iilpin Pioplieta ad ipsum loqnaliir.attendc. , • imo et servos faciat esse porcorum. Unde aiilc.iii
Cum sanrlo, iuquil, snnctuseris, el ciim viro inno- egeslas tnula ei qui divcs advenerai, ootleciis iiiiiiiniui
cenle innocens eris, el cnm eleclo electus eris; alque . oninibus,qiiirdepntumasiibstaiilia iusiiam acreperat
Iil magis niiieiiitii', et cum perverso, iiiquil, perver- ])()i'lioiieiii?Exeosine dubioquod prajiiiissum esl, dis-
leris."Ei(]iietn:idiiiodiinisic muieiur, imo sic miitet; tipasse eiim bona stia vivendp Icixuriosecum nicreiri-
iirimulabilis ipse.seciilus adjungit: -Quoniamtu po- cibus, Propterea, inqiiit, «epi/ egsre (Luc. xv. 11-15).
pulinn humilem salvum fucies, et ocitlos superborumi 4. Porro inereliices islas cpnciipiscenli is caruis
humUiabis (Psul. xvn, 2U-28). • iniellige, ctim qtiibus-luxurioze vtvendo dissipalboiia
2. Ai vero quoniam uon prius quod spirituale,sed I naltira., dtini eis abulilur ad voluplalem. Hine, ut
prius quod animale, deiudeqtiod spirituale: videnlur . jam dixinnis, egestas sticcedit perniciosa, tesie
niilii quaiuor iiiierdum.coiiversionem nostram proc- Scriplura qiiod uon salielur ocrilus visu, uec auris
cedere slalus; unus sub nobis ipsis, tres sub principei impleaiui' aiidilu (Eccle. i, 8). Miltitiir ergo pasccre
miiiidi iiujus. Esl enim anima sub se ipsn, ctiin pro- ._, porcos, corpureos scilicet senstis, qui voltitabro luti
- priam sequilur" voliinlalem , libenate peniie.iosa ' el spuiciiiis.obleclanlur. Et vide ne forte ki sir.t
gauiiens. Hic esl filius ille prodigus,. qui pbiiioneni porci, quosejecliabbomine maligiii spirilus inlrant
pateriice siibstantiie, quas se contingebnt. accepil; (Jlfailh. VIII,;52). Ej'ectum enini a ralioiutli noslro,
iiigeniimi scilicet, memoriam, vires cbrporis, coele- id esl a niente, peccutiim seiisibus corpoiis lucre:,
•
raque similia Ijoiia uatune : quibus non ad divinam,' Aposlolo tesie. quod nienle conseiiiiai legi Dei, carue
se.i ad siiam iiteretur volunlatem, esseicjuc lanqiinm vero legi-peccaii, quai esl in inenibiis uosiris. Unde
sine Deo iu hac sceculo. Esl aulem interim hoiuo et in alioloco: Scio, iiiquil,i?.io./ non est in me bontim,
subse, ciim proprioc snlisfaciens volunlali, necdtim hoc-est in cartie mea (Rotn. yn, 18 25). Qriid lauien
lamen possidelur a viliis el peccalis; quoniam qui agcndum esl, ciim sic cjecii ab liomiiie, pnrcos.iiilmbi-
facit pcccaliim, jam non sui ipsius servus esl, sed taul spuici spirilus, uisi qucerenda remedia l:\crym_j-
peccnii, Jatn bitic vero profic.isciiur in regioneui lon- riim. ci ciifrendiim ud aqu;ts,quarimi ahutitlniilia male
ginqtiam, qui prius quidem separalus: erat, sed . yivida radixpeccali!>ii_roccluriiiei_>?Qu:>mvislia.'coii>
iip,cdiimelotigi.tiisa patre. Acccpta siqtiidem porlione liimoila peccnti exsliiictio lini jioiitis leserv.iin vi>e;nr.
siibstaiiliie, factus esl sui juris-: el quamvis vecessc- 5. H.ec iit excuisu qiiodam sunl dicta, ul proiudo
ril ab auclore, proxiiiiiis lainen fuil, qtiandiu ab D I manifcslius ussigiiaiem qiioiiam inodo euui quem
opere iion recessil. Hoc iulein taiiditi fil, duin liciia stib scmeiipso rcpeiit, sihi mnhgnus subjicini, liiu-
quidem, sed ron expedienlia pro sua sequiliir vo- - qiiiiniforiis arinalus inirnns ei possidens atiittin in
" hiulnle. At
po.stqiicm recessetitei a se ipso, decli- quo paiiperel debilis iiivenlus est linbilnioi'. Venun-
nans scilicet in peccalitni, tunc jam iu loiiginquam lameu trijiliciier mihi videiitur Iiomines esse sub
" Tere prolicisciltir. regtouem ;quoiiiam ab ep qui principe leiiebrnnim. Primum quideni, nec volenies
stiiiime e.lsingiilaritei' esl, nihil iongiits eo quori uec iiolpntus-: quod convcuii his i|iii iiecduiii lial.cul
niillb moilo est; nibilque remolum uiagis ab eo, a volinilalis usum; sunt (ameii vnsa iroe pr-opierorijji-
quo cl per (jiiein, el iu quo sinil iininia, 1102 nnle peccnlum, doiice alligato fmli vasa ejus diripiat
quam pecc.aiiiin, quod nibil est imer omnia. foiiior per sacrnuienltim advenieiis, -verus iitique
5. Pofro juslum diviule uliioiiis jinliciiim est ut Jloysos, qui in aqua veuit, uec iii.aqtia soluiii, sed
fagiliytim patris lilitui allers.bi usurpet iu servum. in aqua ctl sangiiiiie. Secundo inodo, volenies, c.um
(85*) Hic serino Giierrico abbati Igiti.tcensi irt- iiuo iiiierBeiiiardi serniones de diveisis itt eiliiis
btiilur iii Biblioiheca Paliii.m : scd mm rcpeiiiur et iiianuscripiis uiunibus occurril, et in Floribus
jnler Gjieuiri sermones iu .-cudice Coloiiiensi; citalui'. , -l
£65 S. BERNAB.D1 ABBATIS€LAK_£-VALLENSIS BSi
|am voliintarie peccarit. Tetiio quoqiie modo, 110-A / molesla eis omnia fiant, c. laborenl teeriioquodam,
lentes, ctim jam qtiidem resipiscore vellenl, nisi et qttasi vapulenl inius iu anima, ainnriitidim: scili-
quod, peccali consueliidine miserabililef obligati, cel cogiialioniim. Iloec siinl enini veiiiera quibus
jdSlo Dei j"u(li:b".qtti in .sordibtis sunl, sordescanl casligal suos parviilos Detis, qniemeiiiis cxperimenlo
adliiic. In quo lertio statu liborasse videtur prodigus (ligiioscimus, qiiam scrmoue. Uiideet ipse Domhius
ille filius, et vere prodigus nimis, qtti non modo loquiltir per -prophetam : Si dereiiqueriiit filii ejus
dissiparat stia, sed ct scmetipsmn stibjecerat miseroe - legein meam, elc. visilabo in virga iniquilales eortitn,
serviiuli,.infelvx, venuiidaUis stib peccato, cum ad e!in verberibuspeccnta eonim (Psal. LXXXVIII, 51,55).
se reversus ait: Quanii tnerccharii in domo pairis . 7. lu his ilnque primordiis, et qunsi i.ifautili
mei abundanl punibus !'ego ntiteinfaicfame pereo. Si oolale, sic vicissim sibi succediiin iitnor "Domini- et
qttis experitis esl in semeiipso, facile , credo, in his disciplina magislri, i)t iiiiuc iu islo, nimc in siaiu
verbis aniinum riiiserabilem recognosoet. Quis enim, illo sese invcnial, -quisquis sollicilus fneril diligen-
peccaii consueiiiriiiie obligatus, 11011 se felicem repri- ter hoc observare. Iiirie esl quod novella. adlmc
taiet, si daUimesset ei esse tanquam tinum ex his, Erclesiae loqttens.siimil. tilritisque nominis incminil,
quosiu ssaaulo lepidos videi, viveules sine criminc, dicens : Vvs vocalis me, magister el Domine, -el bene
niiuime lamen qtioerenlesqticpsursmn suiil, sed quce "' dicitis ; snm etenim (Joan. xni, 13). Aguoscant hic
Btipcr-lerram ? Quami, inquil, __1©3>mercenafii in locum suum noviiii uoslri, ul solliciti sint de cce-
domo patris meiabundant panibus ! id e-sl, conso- lero sedtile magis circa isla versari. Ante omnia
latittii' in hinocentia sua, el fiiiiinltir propria. con- siquidem limor eis necessarius est, quo nimirum
sciciuiai bouo : ego atilem hic fame pereo ; id ost, peccala possinl prauerila delere, cavere futnra.
insaiiabilibus cruciof pecea.orum desideriis, et af- Timor enim Domini, ulait Scriptura, eicpellitpec-
fectibus vitiorum. Potest tamen inielligi quod non calum Eccli. i, 27), sive quod jam admissum est,
fame panis, necsili aquoe, sed fame cl siti divini sivc qiiod tentat iutrare. Expellit sane, iilud qui-
verbi,qunmet Judceoepropbela miiiatur Âniios.vm. dem,. prenilendo ; hoc, resislendo. Sed quoniani
11), Sese perbibeat laborare. Et bcec dixerim non arcla el ardna est via quce ducil ad vitam: taiiquam
quod ila sit, «ed qtiod ita senliiil niiser bumiliatus parvulis in Cbrislo paulagogus vobis, o fiiioli, ac
sub peccato.Nequeehim glorianttir conscientiaalesli- nulritius necessarius esl, qui doceal, dcducat ,
monio, qnorimi scecularis et inercenarin iiiientio est: foveat vos, et lanqiiam alludal parvulis, ac blandi-
sed peccator compui.clus repuiai saiictissiinum, qua- liis qiiiinisdam cousolelur, ne pcreat aotas infirma.
citnque ex causa alterum videat innoceritem.Fac met Proptcrea non cgo, sed magis Ecclesioe princeps
inquit, sicni unum ex mercenariis luis{Luc.x\, 17,19). eipaslorvos admonel : Quasi modo geniii infantes,
6. Ecce hic jam priinus est status qtio siib Deo rulionabiles sine dolo lac concupiscite, "ita sane ut
«sse incipitiiii qui lahquam mercenarii sub patrefa- in eo nequaquam permanealis, sed in eo crescalis
iriilias vivunt. Hi sunt quos in soeculovidemus, aut in salniem {1 Pelr. n, 2). Quod alia qiicedam Scri-
nullo aut exiguo' desiderio «eternortun, velut siib ptnra iuanifestius exprimens loquilur sic : Gaudele .
mcrcede servire Deo, -et ab eo lerrena petere quce gaudio otnnes qui lugebalis super eam (haud dubium
et desideraut. Jam vefo sccundo statu incipit esse l!lf_.4fi,mnsuper Jerusalehi, de ea.siquidem loque-
sub DominOi qni lanqtiam-servus careerem limet, et balurj, ut potemini, ail, alacle, elsalieniiniab uberibus
meiuit fie subigatur poenis. In quo sane siatu con- consolaitonis ejus ; et cum avulsi fuerilis a lacte, epu-
versio est, exitusqne a sceculo, et introiius vitse : lemini abintroilu glbtiw ejus (Isai. LXVI,10, II).
unde et legis : Principium sapieniiw limor Domiiti 8. Ipse est enim status filii jam robuslce oetalis,
{Eccli. i, 10): et alius quidam pfopbeta : A limore, qtii sub Patte vivit, nec lacte jam potntur, sed
iriquil, luo concepitnus,ei parturivimus spiriium sa- vescitur solido cibo, oblitus sane qucc reiro surit,
lutis (Isai. xxvi, 18). Huic gradui leiiitisadmodum in quibus servilis oculus in amariludinemorabatiir:
proximus el qnasi permistus est, eorum sc.ilicel qui ni sed iie ipsa quidem jiroesenlia consideraiis , nec
parvuli adbuc in Christo Iac concupiscuul, tanquam paivas.parvulorurii consolaiiones captans, magis
sub magistro et psdagogo vivenles. Id namque con- aniem extendens se in anleriora, ad ])almamsu-
venit maxime novitiis, qui iiimirutn si forte in con- peiiice vocationis, el introituin futuroebeatiludiriis,
solalion.busmedilaiionis sanclce, lacrymarum, psal- exspecians beatam spem eladvenimn glorioe magui
modiceel cccierotuin hujusmodi coeperint delectari, Dei. Evacuavil enim quoe eiant parvuli, nec circa
quasi pucriliter timenl ue-magisftiim Oifentlain, ne hujtismodi suaves quidem, sed non pereimes conso-
vapulent, dcfraudenlur mmiiif-ciilis,quibus solet eos laliones hactenus occup.ilur. Sed qttia jam profccit
erutiitor ille benignissimus allicere. Ui siiul qui iu virum peifectum , in liis qiue palrissuiit, opoiiet
providenl Domintim in conspectu stio semper , et eum esse, suspirare ad hoeredilnlem, sedulaqtip circa
eommovem.nr si vel ad boram abesse conligerit : eam mediiatione versari. Nunquid euiin nicrcenarium
nec jain serviliter limenl sttpplicia, sed tauquam eumquisceslimet, qui pnlernaiinhiaihoDiediiaii.enm-
parvuli meluiinl plagas virgatum, npprehendenies que tolo affectu expetit el exspeclal, qtiam iiiiiiirum
disciplinam magislii,nequaiidoirascatur, et pcreant filiimercedem esse,riori meicenariiPropbeuiteslalur?
de via jttsta : ne devotionis gratia sublraliatur, et Cunidederit, inquil, dilectis ssis somnumcccehwredUas
'
SC5 SERMONES DE DIYEBSIS, . SG9
Domini, fiiu; merces,fntctus ventris (Psal. cxxvi, 2,5). j_ perqtiirunl, sed iu ipsis ad liquiditm infcllecta eon-
9. Invenilur iamen alfer gradus sublimior, et spiciunt. Vernra, utjam diximus, aiigehcoe felicita-
affctiis dignior islo, cuin peuitus casiilicato corde _ lis islttd esi, rion fiiigilitaiis liuriiajiie.
nibil 3liud dosideral aiiima. niliil aliud a Doo cjua:- 2. Qua_r:imi!s igiiur, per e'a salteth qua: facia
ril, quam ipsuiti. Deuni. Crebro. siquidem ditiicit suni, iiiiellectiini invisibilitim" Dei : qii;e si iii eai-
eiperimenio, quoniaiu Iionus i3.ominussperaulibus teriscrealuris inlellecla conspicit aiiisna, iiecesse
in se, snimce quoereiiii ipsum, ita ut j'am ex affeclu -esl ut lbuge ampliusconspicial et inieilig-ii miiho
cordis atque ex seiitcnlia clamei ill.ud de psalmo : subiilitis in crealura qttce facla cst ciri imagiiiem
Qjiid enim milii esl i.i cxlo ? et a te quid volui super Cieaioiis., lioc est in se ipsa. Kullus eniin Deo vi-
te.rrnm ? Defecil caro mea el: cor meum, Dens r.ordis cinior giatlus inter omrics qiias"sub sole habilaiit
~nei,~elpars mea Deus in wler.num (Psal. LXXII,25, creaturas, quam anima humaiia, ut mcfilo Pfo-
2fi). Neqtie enim suum aliquid, non feliclla.em, pheia dicai ad ipstim, Beaius vir ciijus esi ~au'xi-
hou gloiiani, non alind quiriqiiam, tanquam pri- lium abs ie ! ascensiones in corde' jsuo disposuil ;
vato sui ipsius amore desiderat anima quoe ejuset post pauca: Ibunl, inquil, de yiriuXe in virlulcm :
modi esi: sed tola pergit in Deuiii, unicumque- ei videbitur Deus deorum in Sion (Psal. LX.VXIII,6,
ac peifectimi desiderium esi.iil inlrqducat eam rex B_8). Propteiea incessanter hortamur vos, fralres,
in cubiciiluin suum, ut ipsi adlia_i*eat,ipso frualur;'"- ut ambuletis vias cordis, et sit ahima vestra in
Unde at.jugher reyelata facie, quoad potest, ccelestis .n.anibus vesiris semper," ut audiaiis quid loqualur
spousi glofiam speculando, hreamdem imagiriem in vobis Dominus Deus, quoniam loquelur. pacehu
traiisfprmaiur.de clarilate in ciaritatem , lanquam Quibus loqttetuf. pncetn ? Utiquc in plebem suam,
a Doiniiii Spirilu. Ex bocplane audife.nicretur: Tota ei in sdnclbs sijos. Quee est [debs; attt qui sunt
pulchraei, amica tnea (Canl; iv, 7). Alidci et. ipsa sancti ? Ipsi niniiiinn qtti 'corivertunlur adcor.
Joqui : Dilectiis meus niihi,et ego il!i (Cant. ii, 16). Unde el sequitur : Ei inebs qui-convertuniur ad cor.
Atque liii.iismodi feliclssima etjiieundissima corifa- .3. Nos liinieii in bis verbis tria solemus inielli-
hulatione deleclalut' gluriosa cuni sporiso. - gere bomiiiuiii geiiCra, fjiiibus solis Deiis loquittir
. SERMO IX. pacJiin, sicut el propbeta alitis tres tantum pioevidit-
De verbis Apostoli ad Rom. i," 20, < htvisibilia Dei Salvandos, Noe,_Daiiieieirijet Job (Ezecli. xiv, 14) :
a creaiura miindi, > etc, el-de verbis psahni -conliario quidem ordine, sed eosdein c?uine.s ex-_
- isxxxiv, 9, _-Audiatn in me Dominus ^pfimens , coutineiiiium Scilicel pra^.atorum et
quid loqudlur
-
i
Deus, etc. . . "'
coiijtigatoruift : si tainen coniinentes. s. cariialibus
1. Itwisibilia Dei; Aposlolo lesie. a credtura mun- C iHecebris ad ea qjicc: cordis sunt, id est ad spiri-
'
di, j.er ea qiiw facta sttnt, iiileUecla conspiciutuur. lualia. desidcfia," convertantuf ; imde el Daniei
El est velut toiiiinutiis quidam; iiber, et cnieria iiirdesiderioftini ab angelo nomiuatuf (Ban. x, 11) :
alligatus, uf "assoiet, sensibilis iiitindiis isie, ut in ei pioclati pfodesse magis stude.aiit, quam prcces»
eo s.ipientiam Dei iegal quiciiiique vohierit. Erit ise, quoniam ipsos maxime decet saiictitiido, unde
tamen cum cprluin piicabittii' sicut iibef, fn quo •eilii psalmo sancti specialitef appeliauttir : et con-
utique nemo deinceps. Icgere Iiabeat neeesse, quo- jugati hiandatanonlraiisgfediantur,- ut.merilo plebs
niam eruiif omries cloeil-ilesDei (Joan. vi, 45): et Donitni, et Oves pascneE:-ejiisdebeant.iioniinari.
ijuetnadiriodurii creatura caeli, sic ei cfealura riiundi,. 4. Imo vero et in nobis ipsis (qutJniairi inde est
;am rion per specttlurii eliii jieriigmate, sed facie liobis ampliof sollicitudo) tres isfos ordines assi-
ad faciem Deum videbit, ei saplentiam ejtis ad Ik gnare solemus; plebcm quideiii intelligentes offi-
•quidiim coiitemplabitttr in se ipsa. Interim vero eiales fiaires, qui exterioribus et quasipopularibus
opus babetlniniana anima velut qtiodam veiiiculo hegoliis occupauliif; At vero qui conveiiiintuf ad
-creatura:, \\i ad cojjniiionem Cieaioris assufgai: cor, ipsi sunl chlustrales, cjiios imlla inipedil occu-
x.m!t ccputfa loitge heatius ]ieifectiusque angelica jj patio, sed libere vacaril, ul videatit quoiiiam suavis
liitturaiu Greatofe noiitiam habeat ereaiurce. Ad -est Dominus. JBupcr nlriiirique parieieui Deus !o-
quam iiiiiiiruiri excellentiam , Iicet ad modicurii , quilur pacem, quoniaffl ad idem tentlunl, licet non
rapta fiiisse "videliiranima illa beata (84), quflecolle- •cadem via. Est psalterium jiicundiiin cum cilbara,
ctum submip solis fadio nniiidiim universum con- necmintis juciindus est sotnis citbara?, quam psal-
spexit: de quo mifarulo beatus papa Gi egorius iri terii, licet IIKCab infcrioribus fcddai sonutn, illud
: libro a feuperiofibtis. YCrtimlamen optiinaiil pariem elc-
Dialogorum scribens , < Videnli , > inqUif ,
i Cieatorem angusla est .omriis «.fealura (Lib. n gil Maria, licet non minoris foiiasse nieriii sit
Dial. cap. So).»- Felices proihde qni satiatuur ex apud Derim luiriiilis conversatio. Martlra : sed de
adipe fruuienti, nee opris habeiit sugeie mel de electione Maria laudatur (Luc. x, i%), quoniaiti illa
peira, oleumque de saxo durissirho ; _[105 qui quidem omiiino,1,quod ad nos speelai,, eligenda ;
TiJelicet invisibilia" Dei noh visibilibus rimando hcec verd, si injungitur, paiienter est loleranda.
(84) Niinirum S'.- Benedictiis , quem 'Befnafdiis >nardtis in sermone 51 inCaniica miri>.2, ail i qnod
ccnsel vidisse Denin, licel lapiirii, cibsque t vebiculo nec sapicns, nec sauclus, ncc propheia, yidere illimr,
.treatune, i ac• proiiide in se ipso,- el tjuidem t in sicttii est, polest, aul potuit in- cprpore hoc mor-
pei hnaiiie, > nt loquitur Gregorius : tnmetsi Ber- tali. » - -.
J367 S. BERNARDlABBATISCLA«;£-VALLENS1S gfJS
5. Jam quod interponilur, super sanclos suos, ad A cuiidum quod diclum est de vifa corporis. Eadem
proelalos perlinel , quibns nimiriim tilraque viia enim cognitioue et minima cl maxiina comprehendis.
neressaria esl. Et ipsorum esl ulrisque providere, 2. Porro (lileciionem quideui, si diligenler ad-
ei copulare sibi pnrieles e diverso venienles ; quo- veilas , variam , el forlnssis secuiriltmi qtiinque
niniii angulnris lapidis, qui cst Cluisliis Jesus, vi- sensiis corpoiis qtiimiucpartitam poleris invenire.
carii conslituli stinl. Nec dubium quiu longe peri- Est enim amor pitts, qtio parentes diligimus ; cst
culosior coeteris eorum sil administraiio. Taineri aftior jticiiiiriiis, quo socios diligimus; est et crga
si bcne minisiraverini, graduni bonuin sibi acqui- omiies bomines amor justus ; erga inimicos amnr
reni, et liiMJoicmabuiidaiiiiani el siipercffiiienlem violenius ; erga Deum sanclus sivc devoius. in Jiis
liiensuram accipienl pacis, ut de eis ineiilo dica- omr.ibus. si diligeuter allendis, proprium erga
"lur Quoiiiam super sanclos pacem Ioqiiilur Detis. singulos el omniiio diversum ab aliis modiim in-
Ait vero diibilcl quis quos dixerit sanclos ? Audiat vcnies. Deniqtte si curiosiiis considerare deleclat,
Isaiam : Vos, inqiiil , sancli Doinini vocabimini, non immeriio forlasse videliilur primus, id est
miuuiri Dei nostri (Isai. LXI, 6). Proposuermn parenlnm aiuor, lactui convenire, qoori hicsensus
exeinpliim nliquod dare, queniadmodum ex sua soln proxima et corpori juiicta percipiat: queniad-
ipsius consideratione ad spiiitualein inlelligeiiiiam " modiim antor ille nullis cxhibeliir nisi proximis
assurgrre humauus debenl aiiimus ; sed necesse esl carnis noslroe. Sc.d nec illud quidein discrepat a
in diein alterum, el sciiiionein alierum differre. ralione siniiliiiidiiiis, qtiori hic solus e sensibtis per
1108 SERMO X. corpus diffunriilitr tniiversiim : quoniaui el nmor
De vila ct quinque sensibus animm. ille iiaiurnlis esl omni cnrni, adeo ul ipsa qnoque
1. Mogna esi, dico vobis, charissiini, et nimium aniinalia brula et diligant fetus«suos el diligaiiiur
inexcusabilis negligenlia noslra, qui, cogiiaiiouibus ab eis. Amor quoqiie socialis vitlere licel quam
otiosis vacanles, lemptis aiiiillimits : qtiibus nimi- propric dicatur gitstui convenire, oh majorem pro-
rtim nec penelrandce iiubes, nec niaria iransfrelan- feclo dulcediiiem, el quouia.ii hic senstts solus est,
da, ut salubies inveniamus cogilationes, sed prope qtto magis eget humaiia vita. Nec video qua ratione
esl, ut ait Moyses, verbttm in orenostro et in corde vivere diccndiis esi, sallem hac communi vita, qui
nosiro (Deut. xxx, H) ; et infinitns in nobisme- non cos diligit inter quos vivit. Amor.aulem gene-
tipsisutilium cogilalionum oecasio.ies et seminaria ralis , quo videlicet onuies homiiies diligiinltir ,
possumtis inveniie. Denique si lam incrudita et oiloralits babet siinililtidinem, iu eo iilique quod
npgligens fiieril anima, ul nec inieriora sua sufficiat „ liic sensus jam remotiora percipial, el quori, noij ex
perscrulari, altendat vel ea quce foris agit palam toto carnnljs deletlalionis expers, eo tainen tc-
et nianifeste : et in ipsis quoque, si diligenlerqtioe- nniorem eam habeat, quo diffusiorem. Auditus au-
sietit , inveniet sapieiiliain. Ecce enim (quoniam leui mtilto magis.remoiiora capit, nec inter homines
scriplum est: Da occasionem sapienli, el sapientior ab aniante quisquam remotior est, quam.uoii amans.
eril (P.rov. IX, 9) considera, o aniina, quid impen- Denique cum in coeleris sensibus iionnulla 1207
d;is corpori tuo, et invenies sine dubio, quod vilam . carnis ipsius oblectalio sil, el magis ad carneui
ci sensumque ministras: et vitam quidem in toto pertinere videaiiiur, atiditus pene loius exit a
corpore invenies uniformem (neque eniin , verbi carne, el ei dileetioni non immerito convenire vi-
gratin, aliier vivil oculus quam articulus), sensum dettir, cujus tota cattsa obedientia esl:quam pertinere
vcro iion iia. Qinere ergo, ut libi quoque aniina . ad auditnm satis evidens esi, cum cceteraruin, ut dixi-
lua (quoecst sine dubio Deus luus) similia lavgia- mus, dileclionum nonnulla a carne suinaiur occasio.
lur. Neque enim vivere dicenda est anima, quce 3. Porro visus quidem in eo sibi vindical amoris
veritatis uon habet cogniiionem, sed adhuc morlua divini simililuriinem, quod coeteris omnibiis excel-
estin semeiipsa; quemadmodum el ea sine sensu, lentior et singularis cujusdam nalurce perspicacior
qiiru necdiim hnbel dilectionem. Esl ergo animoe Q quoqite ca.leris iiivenilur et discernit mullo reino-
vita, verilas ; sensus, charitas. Nec mireris quod liora. Denique odbralus quidem el auditus videnlur
inierdum animoe impiorum noliiiain Jtabent veri- utique remola sentire ; sed ad se magis quem sen-
tatis, quoc la.mcn expertes sunt cbarilatis : quando tiant aerem credunlur, atlrahere. "Visus autem non
el in corporibns nonnullis vitain reperis sine sensu, ita, sed magis ipse exire videtur et ad remola
ut sunt arborcs coeieraque similia, animnta qui- procedere. Sic et in dileclionibus esl. Qtiodam
dem, sed aniniaiione, et non anima.Quemadmo- modo enim allrahimus proximos ,. quos timquam
dum et.animoe iniqiiorunj veritatis hitbenl nolitiare nos ipsos diligimus : attrahimus el inimicos, quos
nalurali ratione, quas lamcn inierduin adjuvanlut ad Iioc diligiiims ut sint et ipsi sicui nos, id
a gratia, cutu nullalenus ssne aiiimcntur ab ea. ir est ul sint amici. Deum vero si, ut digntim esi,
Iiis auieiii quibus el coguilionem veritatis, et di- tola viriute, tota anima,. tolo: corde diligimus,
iectionem anima spiiiiualis iiifundil, non exte- ipsi magis in eum pergimus , et loia fesiiiialione
riori quolibel modo, sed -vanqtiam anima ipsorum, in eiim, qui ineffnbililer supra nos est, properamus.
cui adbrr.renles uiius spirilus fiunt cum ca ; in i. Jam vcio et id maiiifestum esl, quoiiiam in
liis, inquam , indivis» esl ceguitie verilalis, se- cofporis sensibus visus quidem cocteris oirinibus,
'
5fi9 SERMONESDE DIVERSIS. ; -tftb
atidims vero reliquis tribus dignior est; odoratus A _. et advocalione DomlriiDei sui: non est quod vc-
qtioque et guslum et tacliun, clsi non. ulilitate, reaiur ex pinnibus. At ubi sane discrelionis annos in-
dignitale lanien superare vide.lur, et guslus tactui , grediens redditur sibi, ca_teforum utique violentinm
superexcellere : quori matiifestai..etinm dispositio iie.chuncquidem formidarenecessecst, sedab ea quoe
ipsa membiiiiiim. Oculis siquidem in summiia.e dormit in sinu suo caveai,propria scilicet volunlale.
locniis,.iuires inferiores esse quis nesciiU? Sic el Eril foiie peccatum in foribus, sed appelitus ej'us stib
auribus naies , el fauces naiibus, ipsis qiioque eo est: lantttmipscapeiirerentiat,coiiscnlirerectiset.
faiicibus maniis paiilerct rcliquas corporis partes, 2. Denique primos parcnles non ursus, aut leo,
ad quas periinet laclus , subesse inaiiifcsium esl. sed ppiius serpens, âllidipr utique, non fortior
Seciiiidmii ergo huiic modunj, cl in seiisibusnniinoc coeteris aiiimnniibtis, sitpplantavit; nec mulierem
. coiisidemre licel alicruin altero digniorem : quod vir, sed mtilier virum. Serpens, o Eva, decepil le :
quia fncilejam potesiis ariveriere, brevilatis causa decepil profeclo, non impulit aut coogit. Mulier tibi,
pnetereo. Illud qtioqtte vestrse liibiiominiis diligen- o Adam, de ligno dedii;sed olferendo utique, iion
tice considerahdiiin. reliiiqiio, quod quemadiiioriiiin yioleritiam infereiido. Neque euim potestale illius,
aiius coiporis cadefe nccesse est, qiiam cito de- sed tua faclum esl voliinlnic, ut PJ'IIS voci plus obe-
sierit eos aiiima vegetnie , sic ct eas, quns diximus, J" dietis quam divinai. Ccciermnsi ille sibi non prcc-
. alfectiones, <|ii;esuiii vclut quacdam animoememlira, cavit iguafus, nos saltem nobis lot exeiiiplis prce-
sino aiiima ipsius animte (quce Deus esi) cariere nioniii caveamus. Imo veio qiioniam peiieliiaii
oninino necesse esl : qualeniis videlicel.aul ex loto siimus el nos miserabiliter in hncparie, de coetero
non diligalui' quod diligentknn est; atiliion dili- jnni rcmedium allcpiod ttiiilis providere malis sol-
{.aiur ad quod debcl, aut quomodo- dcbet. Stint liciie studcnmus. Quaiido enim foiiis ille arma-
fitini qui p .rciilcs carnalitei' taiitum diligtnii : et ttis, quem forlior superveniens alligavit , alrium
ipsi qiioque coitlileiilur Domino, cum benefeceiil eis. illud olim suiim valuil violenliu aliqila oblinere ?
Sed hujiismodi dilcctib aut oiiiiiino.vocaiida dilectio Sed vacuum sibique insipienter exposilum doirii-
coii esl, aul caduca esl, el decidens: in lcrram. cilium rcperit, et ciim aliis seplem ncquiorilius,
SERMO XI. nori foriioiibus, iiigreriiens,iion irruens.bberehabila-
Deduplicibaptisnio,elde relinqnendapropriavolunlale, vii (Luc. xi, 21-26).'Quisveroillumadinisil, nisi-pro-
1. Scitis, fralres (fi.rniissime enini lenelis catho- pria volunlas? Jpsa cst qucein potcslalem leiiebrarum
licaiii veriiateni), qiiodin" baplisinaie abreiiunlian- denuorediit, ([iioenositerumsiibdidiiinorlisimpeiio.
tes riiViboloPater ccelestis adoptet et iu regniim , 3. Veni, Doihine Jesti, veni eiiam nunc, Jesu
Filii cl.irilalis stiie.rie potesiate transferal lenebra- bone, ejice iteruni fotiiter quem nos insipienier
rum. Niiiiiruin ipsa esl siola prima, qunm vere cilo arimisimtis. Tunc cnim vere liberi erimtts etiam
prcferre minislros paleinus jubet affp.cius,non oris ntiiic, si nos liberaveris. lrritum fecimus fcedtis pri-
petiiionem, non desidcritiiii cordis exspectans, sedi liiuni: tibi peccavimus, Domine, Salance, et operi-
et ipstint inielleclum pneveiiiens in benedictionibus; bus ejtts obliganles denuo nosmetipsos, jugo iniqtii-
dulcedinis. Qnoiquoi enini baplizaii suiims in Cbri- latis colla iihionea submiiie.riles el subjicientes
slo Jesu, Clirislum inriiiimus (Galal. m, 27). Des rios miseroe servituti. ltaque, fralres mei, rebapti-
quo et alius clanial, teslis cl ipse fidelis, quia quol- zari nos convenil; secuiidiim fcedus inire necesse
qiiol receperunl eum, dedit eis poleslalem fiiios Deii esl:"opus"esl professione secunria; necjani sufficit
fieri (Joun. i, 12). Nec vero inauis esl, aul inlirmat abrenuiitiare dinbolo el opeiibus ejtts : mtindo pari-
poiesias , qnia nimiiiim cerli sumiis coiilintto ett ier ahferiuntianrium esl et proprite voluiitali. llle
IioS, qiwuiam neque mcrs, neque vita,ncque virlutes,, eiiim seduxit,iila traduxit nos(84*). In piiofi niiiiiruni
neque angeli,. neque u!liludo,ncque profundutn po-• baplismale, quanrio nihil nohis aiibiic voluntas no-
terit hos separare a charil.ale Dei, quw esl in Chtislo) sira nocuerat, salis fuit abrenuutiare diabolb, cujus
Jesuiliom. vm, 58,'59). Sed auende quanla enu-- j) piofecto ijividia peccalum pariter el mors perhnum
ineiavii Apostolus (ejus enim verba sunl) miuime_ ingreriiens, in omneshominesperlransivil. Coeterum
tnnieii adjicieris: Nec no» ipsi. Niiiiirum Iuec estt poslquam inuiidi fallenlis illecebras, et infideliialem
libertas,'qua Cbrisius nos liberavil, ulnulla peniluss proprice voluntaiis manilesle sumus experii, de
creaitira avellere nos, aul vim faeere possit. Soli id1 eoeiero jam in secunrio, ut ita dixetim, conversionis
deserere ])ossumus, propria voluntale abslracli,, nostree baplismale (85) merito prof sus, et noii ariinsi-
1103 el Illccii: a propria concnpisceniia. Praaterf pieniianjnobis, non resarcire tanlummodo fcedus
iiniic eniin nibilest quod limeamns. Denique donece piimum, scd etiam robo.rare solliciti, ipsis qtioqtie
voluntaiis usuin el facullaiem deliberaudi renatuss affeclibuspariler abrenuiitiamus. Studenmus proinde,
qu!sqite rccipial, a charitate Dei separari omnino» clileclissimi,iiiimaculatosnos ahboc soeculocuslodire,
non potesi. Sectnits interim degil sub proteelionee scieutes quouiain.religio nnmdaeliuiniaculatacoraui
(84") Six ex codice Ccelesiinorum Parisiensiumi ceptQ et dispensaiione. Vide Ilirronyniiim inepistola
emen;lata ledio vulgata, itle tradidii nos. ad Pauluni slejuliiluBla-sillae,ubi ail, eanu secundo
. {85) .'r.ifessioiiein rcligiosnm veteres non paucii quodeni inodo pioposi'.i > (sic n.oiiasticain 'profes-
alteniin bapiisma niiiicupariiiil, tit Betiiardus ipsee sioneni vocal) se t baptismo »lavisse.
ju seriuoiic 37 de diversis, nuni 5, et lib. De proe-
671 S. BERNARDI ABSATIS CLAR_E-VALLENSIS 5ia
Deo hoecest (Jac. i, 27). Caveamiisaulem a prppria A _ appropinquavit. Quid en.m liie, nisi Jahor el dolor,
voluntate, tanquam a vipera pessima el iieqtiissima, etaffliclio spifitus? Sed nunc ila coniigit libi ac si
et quce soia deinceps rinmnnre possit aniinas noslras. puer in carcere natus sit et in carcere sil nulfitus;
SERMO XII. ;'• et, quia iuinqu.im videril Iucem, miielur snper Ui-
De primordiis, mediis, e.lnovissimis,in illud Ecclesia- stitia ct anxietate matris su'oe_Illa enim scit unrie
slici, vii, 40, i.Meinorare iiovissima iua, t etc. doleat; ci, quia novit bona.graViora siml el hiala,
1. Fili, riiemofare novis*ima tua, el in wlernum et recordatione pacis amariuido ejtts ainaiissima
nqn peccMs. Recole primorriia, alteutle meriia, esl. Tibi inngiia bona videntur minora mala; el pice
niemorare novissima tua. Hscc puilorem adductinl, mnjoribus coinpcriibus, quibtis assueltts es, tiiiiiores
ista doloretii ingerunt, illa liietum incuiiuisi. Cogi!a animlos requiein pttlas. Coniedere appelis, quia
umle veneris, et erubcsce; ttbi sis, et ingeniisci.: fames te ctucial. Utiunique Inbor esl; sed quia
qno vndas, et roniremtscc. Vidc ne adjicias adbuc famcs giavior magis, comeriere nescis esse laborem.
ignorare, ne 1193 foiie super te veniat terribilis Denique postquam f;unes depulsa ftierit, vide si non
illa comminaiio qua sponsus inlonal, dieens-: Si gravius ducis comedcre quam esiiriie. Sic se habent
iguoras te, o pulchra inter muliercs, cgredere, el abi imiversa sttb sble : ut niiiUsit in eis vere jiicundtirii,
posl greges sodalium luorum (Catil. i, 7). Primo si- ^1 sed ;ib tiiio scmper trnnsire velil bomo ad aliutl,
qitidem cum in hoiiore esscs, o bomo, non iiitel- solaque vicissilttriine relevettir tilcunque, ac si pro-
lexisii: unde el comparams es jumeniis insipienti- siliat ab aqtia in ignem ei iude rursus in aquairi
biis, et similis factus cs illis (l'sal. XLVIII,15, 21)). resilial, ulpote qui noutrum ferre possit. Omne si-
Jam si nec vexutio iiitrlleclum dederil audilui, etiam qtiitiem laboris reniedium,.n]terius laboris initium
post greges aliibis, illis nihil mali sentientibus, ma- est. Nemo in boc sxculo rieqtiam quod vult liabere
lis expositus universis. Aguosce ergo primorriia tua, pbtesl; quandoquidem nec justus juslitia satiatur,
et eiubesceeomporaltim teesse jumentis: meniorare nec volupiuosus volnplate, nec curiosiiate ctiriosus,
novissinia lun, et i.hiieneabeas etiam post jumenia. nec ambiiiosus inani gloria. Ecce unde doleas,
Erubesce, inqua.m, quod pro consortio angelorurii, si iiondum insensibilis facius es; ecce unde doleas,
consoiiium sonitus es pccormn, non modo in ne- quod inexsilio positus es, in deserlo moraris, etin
cessitaiibus cprporis, setl etinm in affeclibus cordis. lenebris ambulas et in lttbrico, et in suriore vuitus
Cuiii jumeiilis partiris cibum tcrrce, qtiia panem lui vesceris pauc luo. Au noit in amarituriine mo_-i-
angcJicum. panem faslidisti cceleslem. Non solitm tur oculus tutis, quoties ista considerat, et deplorat
flulem, sed cliam, quod pej"uscst, in recio corporc f,. pariler cum Propbela : IJeu mihi! qiiia incolattis
cttrva est aninia el in corpore manel humanoeani- tneus prolongatus est ? (Psal. cxtx, S.)
nice simililurio; in anima vero, besliali similitudine 4. Habes jam priniordia, habes eiiam media : sed
riulaia est simililudo Dei. novissima qu:e suiit? Nam de eis dicitur quod eo-
2. An non coiifunderis sursum caput babere, qtti runi nicmor non peccabis. Ipsa sunt mors, judiciiim,
sursum cor non habes! corpore rectus slafe, qtti j_ebeuna. _[_L10 Quid horiibilius morte? quid jndicio
corrie repis in lerra? An non repere est in terra, terribilius? iiaiu gebenna nihil polesl intolerabilius
caiiiem sapere, camalia desiderare, carnalia quoe- cogitari. Quid meiuet, si quis ad isla non nepidat,
-rere? Yerumtamen quia ad imagiuem el similitudi- iion expavescil, non limore -coiicuiilur? 0 bomo, si
nem B.i creatus es, si perdidisli simililudinem, si- pudorem perdideras ad nobilem.creaturampertineii-
niilis factus jumenlis; sed in imagine pertransisli. lem; si dolorem non sentieJias affiictionis, qupd cst
Ergo si in sublimi positus non intellexisti quoniam etiam catiialiuin ; vel limorem non omitlas, quoniam
limus esses; noli infixits in limo profundi ignorare ille est etiam jiinienlorum. Oneramus asiiiuin, et
quia itriago Dei es, et erubesce quod peregiinam ei faliganius in laboribus plurimis; et non curat,, quia
superduxeris simililuriiiiem. Memor esto nobilitalis asinus est. Atsiin ignem impellere, si in foveam
tuoe, el ptideat le lani.-e dejeclionis. Ne ignores pul- D j pnecipilare velis, cavet quanium potesi, quia vitam
cliritudinem tuam, ul de fccdilale amplius coufunda- diligil et morlem timet. An noii libi ergo juslura
fis Haec esi, juxla Salomonem, confusio adducens videittr, ul qui modo j'unicntis insensibilior fuerit,
gloriam (Eecli. iv, §5), quando a laula gloria ceci- post jiimenta quoque ipsa compellalnr abire, et in
disse conlunderis. Eras enim aliquando gloria et tormenlis posilus locum teneat posteriorein ? Time
Iionore coronatus, consliltiios super opera nianuum ergo, o homo, quod in morlc separandns es a bcnis
Doniini, incola paradisi, angelorum concivis,. et omnibusbiijus corporis, et tam riulce carnis et ani-
domosiicus Domiiii sabaoih. Hinc dejecisii te ipsum mce vinctilum ama)'issimo secandum esl divoiiio.
in bas inteiiores tenebras, nnde ad exleiiores quo- Titne, quod in terribili judicio ei prajsenlandus es
que et palpabiles tcnebras ejiciendns eris aliquaudo, in cujus liianus liorrendum est incidere, el, eo exa-
"siiion caves. Ab isla, inqiiam, gloria filioiiim Dei minante queni niliil latet, si qttidem "invenia fuerit
deposuisii iemetipsum; a felici illa el dulcissima in ie iniquitas, alienandus ab universilnte quielis
• el gloiioe el segregandus a numerobealoiiim. Time,
patria, ab hoiio volupiatis exsttlem te fecisti.
5. Ecce mide venisii: vis nosse quo devenisli? In qttod in geheiina cruciatibus oelernis et imniensis
locum ulique afllictionis: siqttidem Yita lua inferno expoiiendus es, in sorte diaboli ei augelofum ejus, in
S73 SERMONES DE DIVERSIS. 674
.-ignejEieniovqiii paralus est eis.Hic eigo limor irit- 4\ impcertitens,thesaurizas iibiiram in die irw (Rom. n,
titiui. sapieutiic dicilur (Psal. cx, .10), iion pudor, 4,-5). Thesauiizns, inqiiil, libi Ibesnitros ii;e pro
nou dolor; qtiia iienter coitim sic initiai ad sapien- prasrogaiis ibesaiiiis inisciicoiilia: quos oonlemnis,
tiam, neiiler lantam hnbel efilcaciam. Unde e.sl quori el cvactias in te njisericordiam Dei. Sed secumium
non dieitur : jl/eniorare primordia, aut media, sed quid? Secundum duritiam tuum, aii, el cor hnpami-
noeissima; etiwn pcccubis. Validior enim esl el ve- lens. Qttis atiiem scindel duritiam islam, nisi qtii
Iiemeniiorspiritus limoris ad resisieuiiuiii peccnto, passiom: sua pejras scidit? Quis dabit cor pcmiiiens,
quam pudor atit dolor; quiii pudor de mtiltitudiiie, nisi a quoesl oiiine datum oplimtiin?.
el dolor de qtialictiiique bujus muiidi consolalione 5.. Iliue est sptunda uiisericoiilia,. omnino major
capit sulatium; timor vero non invcnil imde conso- priore, qucc facit ne ptin.a sil infiuctiipsa, et con-
leiur, Nam in moile non inagnum, non parvum ali- . vetiatiir in tinmnaiionem nioiiis; dando seilicet
. qniri de honis li.ujus niundi' tecuni (ielaiurus es : iri , pcenileiiiicim, sine qtia exspcelatio noii' modo non
, juriicln nec lallere, nec resistere possibile erit: in pvodesl, sed obesl pkiiiimim. Et ba:c quidcm in levi-
'gehcmia ntilla penilus consplatio; sed perpetuum btis pcccatis potest suKicere; quoniam in !n's a qtii-
ytu, uliilatus, et fleius, et ssridof dentiunj» Jjus absiincre omnino non possuinus duin geslanius
SERJIO XIII. -Bt.o__.us [leccati, ad salutem sullicere poiest poeniien-
De triplici misericordia, el quaiubr miserationibns, lia quotidiaiia.. At in grayioribus quidem, et quoe
1. Sicut suni peccaia miniiria, sunt meriiocria, peccata ad moitcm sunt, opus est non modo pceni-
sunt et ningna; sic et misericordia parva, medioctis tentia, veriim eliam coiuinenlia. Diffieilis prorsus
et magna. Magnus ergo peccator magna misericor- res et soli divinoeviituti possibilis, suscepium sc-
riia opus.hnbel; ui ubi abundavit deliclum, stipora- mcl peccati juguiri a cervicibus suis excutere; qtto-
iiinriei el gratia. Parvam miseiicordiam dico ex- niam qui facit peccatttm, scrvus est peccati, uec est
spectaiioneni, qua non staliin punil pjccantem, sed jam liberari nisi in manti forti.
exspectat adpceiiitentiani. Parvam a.ulem non in se, 4. Hccc esl magna nsiseiicordia, niagnis rieccssa-
setl ad comparatioiieni aliarum. Alioquin magna ria peccaloribus, dequa riicilur:. Miserere mei, Deus,
plane, magna omnino wisericordia, exspeclatio Do- secundum magnam misericordiam tuatn; el secundum
mini. Kam peccantem angelum omtiino non exspe- multitudinem miseralionum lnarum(Psul.L, i, 2),_etc.
ctavii, seri praaeiptavil tle ccelo: bominem quoque De qttatuor filiabus magnoe niisericorriia: diciuin est
peceaiilem non disiulit, sed protinus expulit de pa- (Serm. lertio >n Domiiiica>6posi Penlecosieii.), quoe
radiiO, Niii.icjani exspeclai, dissinnilai, suslinet sunl immissio amariluriinis, stiblractio oppprtuni-
dcCcin atinis, vjginli, usque ad seneclam et senitun. talis, viiitis resisiendi, et sanitns affectionis. Quan-
Ei si consideremus quauta et quam plurima peccata doque eliim ei qui peccato quovis obligalus tenelur,
quoiiuie fitinl, iionne ievia reputabimus illa quoe pie immitlil Doiniiius amariliidines quasiiani quce
tamen continuo datmialionis excepere senlentiam? nieniein occiipant Iioiiiinis, et expclluni perniciosnm
Nihil proinfle liiirum si insius quoque prophelee delectalionein peccali. Qunndoque subtraliil oppor-
pene nipii sunl p.edes, pene gressus effusi, .quoniam tunitalem, nee tenlnri patilur infirmitalem. Quau-
zelabat super iniquos pacem peccatorum yidens; si doque virlulem douat resistendi, quod majus est:
peccatores ipsi dicitnt: Quomodo sctl Deus, el si est ut scilicet lentationem senlicns virililcr agai, et non
scieniia in excelsol (Psal. LXXII,2, 5, 11.) Sed bocc consentiat. Quandoque affeclionem sanal, quod
cst gratia crucis Christi, et virtus. Vivoego, dicit perfectissimum est, ,et in quo prorsus eradicatur
Dominus, nolo mortem peccatoris, sed ut magis con- [alias lollitur] tentalio; ul non sohim non consen-
vertatur el vivul (Ezech. xxxni, 11). Quaniuin vero tiatur ei, sed nec senliatur quiriem..
niihi videtur, vox Cbiisti resurgeniis est ista , acsi SERMO XIV (85*):
jlicat: Velil, nolit Judccus, yivo ego; nolo moriem De.seplem donis Spiritus sancii conlra septem vitia.
. peccatoris, qui mori volui pro pcccaloribus: voJout JJ 1. Sapientia vincii maliiiam, dtim Saiauatn coirie-
fructnosn silmors mca et cop.osa percam redemplio. ril Dei virius, et Dei sapicnti.a Chtisius. Atlingit
2. Hanc crgo misriricordiam Domini, qua tarriat ergo a fine usque ad.pnem forliler, in ccelo quitlem
ferire, paratus ignoscero; parvam, non quidem in se dejiciendo superbiiin,in niundo stiperando malignum,
ipsa, sed aJiarum comparatione iioin.inavi : quod in iiiferno sp&liiindoavaruni. Et disponii otnnia sua-
hcp.c,si quidein sola fueril,- imllalcntis sufficil ad viier (Sap..\n, 50; vui. 1), in ccelo slaules angelos
-
saluiem, inio vero jiiriiciuin damnaiionis acciiinulal, . coiifiiinaiido, in mundo veiiuiidalos.redimendo, in
. ul diealur: 11,11 Jlmc fecisli *t tacui (Psal. XLIX, iiiferno caplivos iiberaudo. Aul, si inelius placet,
21). Apostoliinipioinrie iiiidiaiiiiis, inore suo lerribi- accipiamus lioc modo. Ordinala procedit acie atlver-
Jiter iutonanteni : An divilias boui:alis ejus, inquit •sus septein. peccali gradus Spiritus scpliformis. Et
(haud dubitim quin Dei), et longanimiiutis conlemnis? priiiiiis coiilianegligeuliaiii timor exsufgit.Niiiiiruin
. Igrioras quqniam palietuia De't ad pmnitenliam le ipse est quo concutiiur aiiiiua, disculitur coiiscicn-
adducil ? Tu uulem, secundum dnritiatn tuum ei cor lia, exculitursopof Ielalis, iiiculittiri.olliciiudo.De-
<85*)Multa estv.rieias hujus sermonisin codice Cislerciensi : sed hccc parum ad sensum relert, ul iu
aliis. Cilatur iu Floribus, lib. 7, cap. 46 ,
B?o S. BERNARDt ABRATIS.CLAR,E-VALLENSIS S70
' __ ui
hique qui itmel Deuth, nihil negligit (Eccle. vn, 19),' A quemadmodum vis vi repellitur, et fervore spiri-
sed veielur omnia opera sua. tus fervor exstinguitur desideriortun; sic maligni
2. Cicierum ut gravior s't eonfiicius, squama squa- arlem arle delurias, et consiietudini cousilium oppo-
nuc jungiiiir, et comiianiia sunl in bumano corde nas. Alioquin si forte violenliam quceras, el casliga-
negligenlia stii, et cuiiosiias coclerorum. Triplex tionein corporis speres consuetudini proevalrre, ti-
eniin, ut ait Sapiens, incoinmodum ejicil de domo mendiim omniiio est ne sit pert:iciosus labor, et
inliabilanlem, fnmus, slilliciriium, mala ttxor (Prov. prius ipsa siibslantia deficiat, qtiam inolila coucu-
XXVII,1S). Qiiando vcro hcec decvunt negligenti?' pisceniia, pneseilim quod aliera qucednmliaiuia sit
Propria qnippe qni negligit, fumum. non abigit, ipsa consueluilo. Necessnriiuri ilaque cst coiisilium,
uxorem non corrigil, leclum non reficit. Funiaiit; vel ab ipso magiii consilii angelo niinisiraliim, velab
peccata, ntilto misericordice sludio, nullis lacrytna- liomine aliquo spiriiuali, qui cogiiationes Salniice,
riim undis exslincta; et fumus ille ielcrrimus et; spiiitualiaque remedia non ignoret. Sulitrahenda
inloleiabilis. Mnlignaliir voluntas, ipso i eglecm; nobis occasio esl, el bppoiiunitns fugietiria pcccati.
quoiidie rieierior seuielipsa. Stiliat superni Juriicisj Legimtis, fraires, in ercmo fornicalioiiis spiiitti gra-
indignnlio ex defecltt ulique chaiilaiis, quie 1112 1 viier quempiam impugiialum, laudabili prorstis in-
sola opcrii niiiliiiuilinem peccaloruni. Egrediaiur dusiria a pnlre curalum. Advocans eniin senior
ilaqtte foras neeesse csl, et curiosius exleriora con- fralrein alierum secieio, jussit ul eiimtlein lncesse-
siriercl, qui sic inlerna despicil, proeleiila non respi- rcl iiijuriis; ct prior ipse, quasi-accepta ab eo injii-
cil, praesenlia non inspicit, fiitura non prospicit. ria, qtieierctur. Anxiabattir ille, el confusus vebe-
Evidcnler proinde curiosiiaii pietas adversatur, el_ menler, s!c in brevi oblilus esl prislince leninlioiiis,
queai illa a corde evocal, isla revocat. Niinirumi ut qucrcnli de ea non sine ariuiiralione pluriiiia
piciasilla nst cullus Rei; et iu corde colitur qui in! responrierel : Papas! vivere iton licct, el foniicari
corde cognoscilur hnbitnre. Paril auiem citriosiiasi liberei! (Vide S. Uieron., epist. ad Riistic. circa med.)
experieiiliam mali, ut facile qui per mitlln vagattir,r 5. Sed foiie necrium venit cui victoria reposila
pffpndat, fneile cadal in laqueum, facile inveniat_ est, qiiem tiiiiniphus manel, cui corona' debetur, et
quod peruiciose dtieciel. Coiifligil sane adversusj " conleinpliis ex consueluriiiie"prodil: ut tnnto libe-
Jianc scienlioe.spirilus, docens eligere bonuni, re-. ritts, qtinuto riesperalius peccans, lolas jam concu-
proliate malum; docens quid periculosum sit, quidve_ pisceulioe laxel babenas, lolo impetti feralur in
expedial pxperiri. proeceps, sicul scriptum esl: Peccalor, cum vcnerit
3. Veiuuuamen in multis jam in conciipisceniiam, /_ in profunduin tnaioruin, conlemnil (Prov.-xvui, 5).
experien:in trausire videiur. Habes bos gradus in, Htinc eigo conlempium necesse csl ul spiriius intel-
Dina"lilia Jacob, qiiam niinirtim, ad vidcnilum alie- ' lectus impugnel, iliuininaus tenebrns conlis el luccm
nigenas mulieres egressam, Emor filius Sichem ra-. divinoeniiserieorriieeet copiosce miseralioriis iufun-
pttisse, cortiipisse, ac deinde Irislem blandiliis de- dens. Intelligeiilia nempe riivinis el altissimis reims
iinisse legitur, i:c ttt illius animoeanima ejus adhoe- attribuenda esl, quas quidem ralio hutnann 1113
icrit (Gen. xxxiv, 1-8). Dico autem in concupiscen- nullateiius, difficileaulem vcl fides ipsa compiehen-
liain.ct, ui Propheta meniiiiii, in affectum cordiss dere possii, ut est illud : Ubi abundavil delicium,
iransisse hominem qui legem sprevit (Psal. LXXII, ,- superabuudavii el gralia. (Rom. v, 20).
7), lioiiestaleni ahjecit, valefecil pudoii, limoremi 6. Jam si eoniemplus perstileril, accedere necesse
atHem Domini peniius transiliit, soloque vebilur~ est ct nr.liliam, u.l.qiiam polesl consoiationem de-
appelilu, sequilur coricupisceiiliam solain, soia ira- speratus miser admiltai; el cui non esl pars in boni»,
hitur volupiate, et est aptid etim pro ralione volun- lceiettir vel in mnlis; lottelnr ciim male fecerit, et
tas. Coiilra banc igilur concupisceitiiam mali dimi- exsultet in rebus pessimis. Ex his ergo solurii hoc
Cal fotiiiudo : neqiie enim ulla j'am, nisi in iiianuJ remediuni est, ut ipsa adversus maliliain sapienlia
foiii, liberalio esl. Imlical sibi homojVjiiiiia, corpus' 'D congrfidiattir, propriaque dextera proelielur, quce
casiigetet subjiciai servituti, ne forlejam de radice' ' sticcutiibere omnino "non novil. Qttando eniut libe-
colubii cgrediatur regtilus, de conciipiscentia con- reltir qui iu Babylonem[alias liabitalionem] descen-
stteltido. Qtteiiiarimoriiiiii enim misera liimitim ett dit, nisi praveiiialurinbenedieiioiiil.ussupernaediilce-
niisetabilis liiiinana fiagililas,sine prurilu concu- dinis, ul claviim (iavusexpella.i,el pestiferam dulde.ii-
])isceiiii.B'aut impelu riesirierii , sola consiieniriine2 iiemvitioiiimjucundiiasspirinialisimciionisexcludni?
ipsa ad. illieita trahalur, iitinam omnibiis liceatt 7. Altingit ergo a fine usqiie ad finetii forliter sa-
ignorafe! Ninjirum peccaltim faciens, servus estt pieniia viclrix, eradicandosingiila vitia, singulasque
peceali (Joan. VIII, 34), servus plane diaboli, adi insereildo virlutes. Exculilur siqttidem negligenlia,-
prava quccqiieprout trahilur seqttens, a quo nimi- ul limoris spiritus repleal meriiem; abjicitur curio-
rum cnptivus lenelui', ad ipsius voltinlaietn. silas, ul suecedal pieias; experieniia mali fugalur
4. Est auiem consiieludo IKPCgtavis qtioeiam ett apponiturque scienlia. Sic et concupiscentiie pricva-
perniciosa caiena, solvenda uiique faeilius, quaml Jel fortiludo, el consilium consueluriitiem ampuiat,
.lunipenda; ut bic maxbne vulgare illud proverbiumi.. ei iiitelleelus vigens coniempium amovel, et dispa-
videatur usurpari, indusiriam yiolentia poliorem: : reute omuino malilia, sapientia regiiat. Qua quidem
*?7 SERM.ONESDE DIVERSIS. 578
tritimpbanle, de coetero miseram illam animatn, /A dum inveniri potest: el danrprdpe est, invoca illani.
quam perniciose ncgligentia soporavernl, pejus ex- Vis audire quairi prope sil? Prope est verbum in
citaverat curiosilas, allraxeral cxperientia, lenuerat corde tuo, et in ore luo (liom. x; 8.): laiitum illud
coiictipiscenlia, ligaveral coiisiieludo, conlcmplus recio si qucesieiis corde; Erige cor, siirge tle lectuio
in caicerem truserat, ntalllia jugitlavcrat; limor sti- liio.utnonfiustraaudiasadnioiienlem sursiiiiiJiabcre
scital, pielas blande demulccl, scionlia quid acium cor. Sic.eriirii invenies corde sapieiitiam; ore itfffites'
sil indicans dolorem apponil; qiiotLsiiuni esl forli- prudeiilia; sedaffluere, noneffltiercvel evbmerecuia.
lurio.erigit, coiisilium solvit, iniellectus educit de 3. Niinirum mel iuveuisti, si invenisli sapieniiain;
carcere, snpientia iiiensum ptmil, refocillal estirien- tanttim ne mullum comedas, ne snliatus evomas
tem, et salutaiibus rcparnl alimcniis. *
Illud. Sic cotnede ut seinpcr esurias. Namipsa dicil:.
SERMO XV. Quiedunl me,odhuc esurhnl (Eccl. xxiv, 29). Noli
De qumrenda supieniia. iiiullum rcputare quod habcs; noli saiiari, ne evo-
l.Quid in hocinuiirio agiinus, fralres? aul quid mas-, el boc-ipsum quoil videris babere. auferalur a
facinuts de boc mumlo? Si salvari coiuenriinms a te, quippe qui anle lemptts qiicerers destiiisli. JSeque
pra.senli saiculo neqiiam, quid arihuc de hoc mtmdo enim riiiin polesl inveniri, tlum prope esi, ab inqtii-
.'lecernimtis? Si exire volumiis,. quiri coiripedes nos- B.sitione
I veliiivocatioiiecessaiidum esl. Aliter quoqtie
tras.iiobisciim trahere lalioranuis? Poiiamus auieos skul qui riiel comedit tnullum' nl ait idcin Saloinon,
esse; sed mu'to melitts est sine liis liberari, qtiam non esl ei bouiim; ila qni scrulator esl mnjestatis,
eofum occasione leneri. Non cesiiinemiis preiium, opprinielur a gloria (Prov. xxv, 27). Quid lu, Pilnte,
sed iiiiperiiiiieiiliitncoiisideremtis: ne prceler ipsam, scorsuni inteirogas Domiiiiim, ut tibi SUSIIITCIiu
qtice.diira salis rcpnuirida esl, comlilioiiis nccessiia- atirem quirisit verilas? Miillninesl ari te : noii ila-
tem, ciiain cupidiiatis visco iiiliauefeliis incipiamus, biiur sancium cani, ncc niargaiiia porco. Qii:t!re
et iiiaiiis sollicittiriiuis.nexibiis irreiiti. Quid eriim poiius fidei guslum; salieiatein inlelligenliceiiitei ini
in conipedibus faciat qnis, percuiiplari fofle nrintis ne rcquirns. Mcrito, fralres, reverbernta acie proli-
coiigruum jiidicclur, quod videlicel ad paiendiim nus resilivit: el, responstini noiisustinciis, egrcssus
magis, quam ad nliqiiiri fncienrium soleaut homiiies csl ari Juriceos, qui anibulaie cceperat, in magnis et
competliri: el actionis iiiiperiimeiiiacompcries siinl, niiiabilibiis super se, qiiid esset verilas perconlatiis
admiiiictila passionis.-Agcntlum taiiien nobis aliquid (Joan. xviii, 38).
in hoc munrio; agenda utiqiie poeniteiitia; seri ad 4. Qnocirca quoefamus sapiehtiam in corde, et
passionem Jia-cpulius, qiiain ad aciionem vitlebittir _ sapienliiiin quoe est ex fide, qtieuiadnibdtimAposlo-
'
perliiiere.Niliiloiiiiniis inmcii agendiiiii hic nobis 'J lus nit : Non plus sapere, qunm opotiet sapere, sed
aliqttitl: tion quidem de Iioc iiiunrio, sed in hoc sapere ad sobrieiatem (Rotn. xii, 3). Sobria siqiiiriem
niiinrio. Cum euim legalur Adam iu Ioco voluplalis. sapieniia est in pcenitiuJiiie peccaioruiu piipieriio-
ab initio posiltis ul opernretuf (Gen. n, I5),quis rum, in conlemptu praDseniiiuncomDiodoitim, in
samiin sripiens, filios ejus-in loco.alfliclionis ad fe- desiderio fuiurorum prccmioium. Inveiiisli plane
riaiiduin positns arbitietui? Operemur ergo', sed ci- sapienliam, si prioris vilcc peccata dellcas, si hujus
lfum qui lion perit: npercmiir optts salulis noslrce. sccculidesiderabilia parvipeutlns, siâriernam beaii-
Operemur in vinca Doinini : ril denariiim dinnium liiriiiiem loto riesirieriocbncupiscas. iiivenistisnpien-
accipere mereainur. "Operenmr in sapieutia, quoe linm, si tibi Iioruin singuln sapiunt prout sunl, ut
di<:il:{_.(toperantur irime,11011 pcccabunt(Eccl. xxiv, lioecquiricm amara et omiiino ftigienria, isln quoquc
50). Ageresl muudus, ait Verilas (Maith. xni, 58.). velut caduca et trnnsiloria conieiiiiiemla; illa vero
Fodiiiiiiiisiu eo; tliesaurus abscondituslalei, effodia- ut perfecla bona lolis appeienda "desirieriis, intiuio
mtiseum.Ipsaesieniinsnpieiilia.qiiietrahiiurdeoccii- qiiodam aiiiini sapore dijudices et diiCfriias.Atqiie
liiSiOmneseainqurerimiis,oiniiescoiiciipiscimuseam. haDCquideni sobrin csi sapienlia, et vmiiiluin nesi.il,
2. Sed fnislra qucerit qui in lectttlp suo queerit :_ir. iibi et timoris frigus cx recordnlone peccalonitn, ct
neqtie ciiim in lerra siiaviler viventiuni invenilur. chariiaiis fervorex appeiitu divjnnrum promissio-
Lecltilus esl, et ibi giganlem quoetis?"Tuus esl; ct num , tcpiditatem, aniovet earum, qua: iiiinc stnit,
ibi speras invenire euin qtti diversoria semper iguo- pessimarum occupaiionum : iit ncc evpiiias siipien-
?al ? Si quxrilis,. inquil, quwrite : converiimini, el tiam, nec evoinaris "abea.Sicul cniiri beaius homo
venile (Isa. xxi, 12). Qiioeristiitde? A lectnlo luo. aui invenit sapienliain : sic'etiam beatus rir, vel bc-
Qureris unde convertaris? A voluniatibus, 1114 alior cliam ^f«imorabitur in sapienlia (Eccl. xiv, 22):.
iiiquil, luis aveiiere (Eccl. xvm, 50). Et si in volun- forte cniin boc ad affliiehliam specl. l.
tatibus meis non inveiilo, ubi, inquis, inveuio sa- 5. Sane in liis iribus ore ufHuissapientia vel pru-
pienliam? Veliementcr enim eam desiderat aniiria dentia, si sit in orc confessio propriaj iuiquiiatis, si
niea ; nec invenisse sufficiet, si coiitigeril invenire, graliarum aclio cl vox Iaudis, si eiinm serhiooedifi-
nisi inensuram bonam, et confuriam, et coagilatam, calionis. Nimiruin corde credilur ad jusiitiam, ore
et supereflliieniem ponam in simim meum. Merito aulcni eonfessiofil ad salutem (Rom. x, 10). Aiqiio
quidem. Beatus enlm Jtomp qui invenit sapieiuiam, in principio qnidem sermonisjustus-accusator est
et qui- affluit prudentia (Prov. Hi_-J3i.-Qua.re ergo sui (Prqv. xvni, 17.): nam in medio inagiiificafej
S79 S. BERNARDIABBATISCLAR^-VALLENSIS 1380
Pominum; in teiiio qttoque(si eatenus affluit sapien- A ab animali parle, id est a bonis corporis, tncipla-
tia) ffiriificareproximutn debt-t. An vero et in opere mns, ul non sil prius quod spirituale est, sed quod
aflliieiidnm cst sapienlia?. Et maxinje. Qti.ceiamus animnle (/ Cor. xv, 4G).
ergp e£ in operc triplicem afflueiUii.in: na_met Plim 2. Simt autem omnia bona corporis, ei quce ei
diclum est a Sapieijte qupdam, quori sapie.nlia trK solummodo debeamtts, sanitas. Niliil aulem ci ultra,
plicilej- describerelui' (Prqy. xxu, 20). ltaqup, si vos dandujn esl vel qiig_rendun),sed hoc termiijo ligan-
melius non Jiabetis, pjito ego.quod ad opys periinel, duni el freiian.dumest, qujil fructiis ejus nullus sit?.
copiose sati.s-afflnere sapientin, quicunque inter vos etjnors sit finis illitts. Sed jiic fovea est, quoenolo
continenler, patienter et fibedienler .convers.aliii': vos Jaleal, liisjriia.ur enjni ypljipias sanitaii, et tanj
tanltim pl fidelis obedipnva propriam morlificel vp» subtili malignitate proseqniiur, itt vix eam qujs vej
lttntatem; Iiuniilis coiitinentia. cainalem parifer. et possitcavere, velnoverit. Quodsj voluptali servilur,
saecularem ampuiet vplitplalem; hilaris palienlja non sanitaii , hpc jam de nalura _np?sesl, sed sub
«iranique simul, el coiporalem scilicetel niundia- nalura, qusp morii mantis dat, cnro inagistrflni con- ,
letn, virililer pustineat ariversiialcm. . stituil vpltiplatenj. Inde eiictmest quod mulii ad tani
. 5.13.5 SERMO XVI. besliales et rebelles iinpelus desceudcruiil, vei, u$
"
De iriplici genere bonqntm, et yrUanlia super cogita- d-icamvcrins, cccidenml,- ut volupliitem prceferaiit
tionibus. sanilati, illis ipsis saepissimevolulcniur qtice sriutit
1. Et propensms sludium, elcnra vigilanlior (86) difficiles et aculissimas sttbseqtti. passipnes. Si.cut
noslris esset cogilalionibus adhibenda, fratres mei: aulem corporis nalura esl sanitas, ila cordis natura
noslris, inqnani, qnibus lam sai.ciariim meditatio- est pttritas: qttin lurbato oeulo hon videbiiur Detts;
nnm assidue maieria ininisjraUir. Nocie enim el die el corhiifiianiiin ad boc faclum est nl siiuni videat
nobis propheiicoe et cvangelica., sed ct 'apostolicoe Creaiorem. Si verpsanitati corpoiissplliciia eslps'0-
voces canunlur et legiiiitur, <iuceet poenam minaiitur videnda cusiodia, purilaii cordis lanlo solliciiiorest
Jiifi.iiii, et giuiinm regni poilicentur. Undc ergo inêndenria, quauto pars isia dignior illa esse con-
nobis lam yanee, lam uoxice, lam obscenoecogita- viucittir. Hic tamen simplicilor accipimus puiiiatem,
tipues, quaj nttnc immundiiia el elevatione, nttitc nt videlicet omnia quce agimus, pttre et Iiumiliter
supeibia et amhilione cscierisque passionibus con- confiteamur Domiuo in oiaiioue, bomini iii.confes-
torqncnl nos, ul vix aliquando in serenitalem san- sione, et dicanms: Dixi: Confiteboradversttmmq in-
ciaiiim cogiiaiionum respiremus? Voenobis a lor- jusliliam tneain Dqmino, et tu rcmisisli impielalem
pore et lepore coudis nosiri! qui permiitimus nos peccali tnei {Psai. xxxi, 5).
his vaniiatibus occupari, el rion magis ex iustanli 3. Et quia socinle auimal stimus, ex his qtice in
trniisiliirius in bopa Don.iini, sive in naturalia, sive nohis 11,1@ siml, ad ca qn:e circa nos suiit (raiis-
in spiiiinalia, seu ciiani in a.lc.,-na.El quidem nalu- eaintts; ul, si fieri pulcsl, quod cx nobiso.s), pacem
ralia nona niagna, spiriiualia majora, sed maxinia habeamus cum omitibtis boniinibiis. Ilccc eniin est
suiit aierna. In primis reparr.inur, in secnndis exer- - lex naltiralis socieialis, ut oirinia qiia_cuitqtienobis
cilaniur, extendimiir. el bealilicamur in tertiis. Si ficri nolitmus, aliis npn faciailius : el qnce nobis
non potes octiltim meriiiaiioiiis in illam siiblimila- fteti voltiimts, aliis impcmlereslndeainiis. Sicui ergp
tem aaernalium bononin) infigero, quia disiantia debemus sauiiaicm corpori, purilaieiu corrii ;slc et
sunt, ctomticin senstim cxsupcraiil: in boiiis gralice, fralri pacem. Jara liinc traiiseuiidum cslnd sancio-
quce sunt in exercilio viiiui.um, visiim -rellecte, ut rum aniiiias, qua' de hujtis moitalilatis carcete ad
vidcas qiiant puras coiiscionlioa,qiiam libene frontis ccelorum gaudia volayeniul. His profccio debemus
sil versaii et conyersari in caslitaie et chariiate, iq imilationem : quia similes fuere nobis, passibiles, el
palicnlia ct huniiliiaie, coeterisque viriuiibus, quce noias uobis fecerunt vias vil;r,-qtias (nm iitfatigabi-
amabilem Deo, placabilem et imilabilem hominibus liter quam inierminabiliter lenuerniit. Sed et illis
reriduni. Quot! si et ha_c nimis sublimia sunt, et g qiii non in lania sanctilate seu peracta pffiiiii.en.ia
transgredieiiiia infirniilalem tuam , demitte oculos exieruni, compnssioiiein de.hemuset orniionem, prp-
luos in bona nalune, quoe tibi lam familiaria esse pier similis iialtirce conspiiium : ttt pitis Paler au-
dcbent,. quanium tu familiaris es tibi. Nec sic dici- feral scoriam eoiuin, et in beiieficia flagella. .cpijj-.
nius boua naiurce, qnasi gratitp non" sinl; scd ideo mulcl, cl sic land.em rccpnsignei ad bealce gaudia
quod ipsl iialurce quodam modo ingenita ei complan- civitatis. Si eninj tauri^ciim tauium moriiium inve-
tala fuerinl, antequaui fierel peecalum illud, quod neiiiit, plorant, mugiiinf, etquasi qiiibusdaiii.debiiis
non sohim perspnam infecit, sed etiarii naiurani. Iiumariilaiis obsequiis frateifiia funera prosequun-
Exlunc nou ila nohis ad manurii pervenisse mon- tur, quid dehet Iiomo JiQmini, quem el ralip d.ocet
slraiilur propler vulnus inflictum, cum lamen nos et trabit affeciio? Sicttl ergo sapctis animabus iini-
illa iri nobis el circa nos esse lam ralionibus qnani tationem, sic minus snnctis cpmpass.ionem debe-
affectioriibusplerumque sentiamus. Ei quia nos ex nius, illinc exemplum, hinc gemituin .haurieijtes.
animaeicprporeconsistimus, Juxta vocem Apostoli, 4. A snnclis yero angejisajixilium quoerendumest,
(86) Simili modp Nicolaus Clarce Vallensis, « E.t esl sermonem in feslo sancli Anriroe, iu qtto idera
tum studiuiii, et alleiiium siieiuium, . etc. orsus bic scrmo habitus est, uli collbilur ex nunj. .C_.
S8I SERMONES DE DIVERSIS. . 582
et occultis snspiriis, et.frequenlia lacryniarum : ul. A ctiim eprum, et esse cuniillis, et videre quae sini illaj
illi stipereminenti majeslati preces nosiras offerani, columnee cceli, quoe suslinent orbeni terrarmn. in
referaril graliam_ qui administratprii spirilus stinl, quibus ruiilat cl relucet lantum et lam excelleus
missi prppler nos, ut hsrreditaiem capianius salutis diviriilatis jnsigne. A Dqmino auiem non solum pielas
(JJebr, i, 14). Ah illo attlem reruni pinnigm Dojiiinp qucerenda esl, sed et in eiiiii fola affpciiodirigenda, ut
pictas qucerenda est, ul ille cujus natur-a boniias, diliganuis nps propler ipsuni, ptguspjciamusqucesit
cui proprium est misereri seinper et parcere, iipn illa majeslas qtice .cuiicla faciat, ciincta ponlineat, pt
respicial priiliiltidinem iniquitalum noslrarum; sed in quamd.es.ideranl r.aiipjiabilescrpaluriPprospicere,
secunritim niultiiudinem miseraiioniim suarum miser 6. -Jlte sunt.seiiiiiie spiritualis exerciiii,.in quibus
reatiir npstri. Ipsi enim nos et amorem debemus, et. religiosa mehs el riilatali.r el delectalur, nnde eo^
,subjectionem cum omni reverentia et liumililaje, rum quoe sjinl relro phlila, el ad anlerior.., id est
Amoi-cm, qnin fecit nos, et ber.efecil nobjs: subje- ceierna bona, se exiendeijs, seqitiiur ad_ palmam
ctionem, qtiia super nos psl, el hpc.picecipit nubis snpernas vocatioijis. Nunqui.d ixm supra naiurani
f alias, proecellil iiobis], leiribilis in consiliis supep lieaius iste Ahdreas apostolus, cttj'us solcninitas proe
filios hoininum. Ita ergp et saniiale.m co.rpori, ptirir- manibus esi, iratistlierai, qujdiccba.t: . 0 bona crux.
"
talejn pordi. pacem fralri, imitalionem sanctis, com- diu desideiala, elj'am concupiscenti aujnio prcepa-
passipnem mpriuis (.ebeintis; auxilium ab aiigelo, rata! securtis el gaudens venio ad te. > Alterati
pietateni a Deo j aliis, a l)eb poslulemus. Ex arca, hominis csl ista vox, et qtii de bonis natui-cead gra-
etc.} ex arca iialuraiiitni bonoru.m habere debemus tice bona snrrpxeral: ift non solum gloriareltir iu
el quaerereiul sciamtis quia, cum hoecqu;e mandala spc,-sed et iu tribulatiombns, et gaudens irei a con-.
suiit ei data iialurcc fecefimus, servi iiiiitiles sumus; spccttt concilii, quod digntis essct pj'o npmine Jesti
quce debiiinius facere, fe.cinuis. Aiit vij. enim, aut conltimeliani paii. Noh modjoerilin paiieuler, sed
nunquam invcniuiraliqiiori prceeeptitm dalum homi-r el libenler, vertiiii et m/denier ad. lormenta sicut
nibus, quod ira.iseai-.teiiiiiiios possibilita.leriique adornamenia,ad poenas siculad deiicias properabat.
natiirce. In his anieni honis, sictil proediximus,.r-epa-. 7. Pori'0 acterna illii bona, liona sunt, qttce nec
rainur, el quasi quotlam modo resijtii.imiir in ajili- oculris vidil, nec auris audivil, et quoenunquam
quum, duni ad ingenUam iialuroa-stiaviiaiem re? cxeunl ab illa patria, qiio» nescit nisi gaudiiini et
veiiinmr, dum eliam liobis, et his qui circn nos jubiliitioiiem. Ibi niliil deest; ecce abunriaiitia, qua
sunt,eteisquisiipi'anossuiii,debiIuiii reium ordinem iniploaiur iitimana cupitlitas. Quos est isla copia, ubi
exhibemus. Et bcec quidem pro bonis naluralibus. p hihil quori nolissit, totiim sil qtiod velis? Fiat pax,
S. Spiriiunlin auteiit boua, in quibus exercemur, ait prophela ad Jerusn.lem, iii' virtule luai ct abun?
ul ad ceierua lcntlainus, ipsa eatlcm sunl; sed alia, dtintia in turribus luis (Psal.- cxxi, 7).'In illis, in-
quia alio inliiiiu consideraia, cniti plsirimis lamen quam, lurribns, qtiocjuxia prophetam aliuni gemmis
aiiis, quce longum esl ehninefaie. llla enim juxia «dificabuiilur, ubi adipe frumeiiti, 11011 corticesar
natiiram, haic supra naitiram esse noscuitltii'. Nam craiucnli satiahit nos Deus. Qtiod si nihil clecril np-
et in spifiluali exei'cilio n.on saiiiiatem debemus bis, nliquid autcin nobis laltieril, nuiiquid erit glo-
corpori, sed suivituiem,.sed aflliclionen), sedjabo* ria consuiiimaia ? Idco nibil latebil nos; el ecce sa-
rein, jtixta vocem illius spirilualis e.t siimme spiri- picntia, qtia citriositas liominis salielpr, 0 sapienlia,
lualis honiiuis, qtii dicehiU: Castigo corpns meum, qua Itnic omiiia quee in ctielo et qiue iu leira siint
el inservitutem. redigd (I Cor. ix, 27). Nec islam peiieetissime cognosceinus, in ipso fonle sapientiaj
itnliim cordi puritniem debcnius, ut pure et liuriii- rerum omiiium cogiiiiioncm bibeules? Non-metiiam
lilereunfiteanuir peccata noslra; seri ut iri iuten- siispicioncs, non timebo eonsilia ; quia civiias iila,
lioue, cbgitaiioue et opefe hanc ciraimspcc.ioiiem juxla Joaiinem, puiissimo vitro simijis eril (Apoc.
exliibeamus, -ut el vila nosira sit fnictuosa, et fama xxi, 18) ul, sicui por vilrum Incidissime cerniinns,
gloriosa : non qticefructjflcel sibi, sed Deo; non qtioe '.P sic aliorum conscleiilias clarissime videanius. Quid
glurilicel se, sed Palrem-suum qui iu ccelis est. Pa- si et nibil deftieril, elnihil latuerii; maneal auiem
. cem quoque non soltint fratribtis exbibendam dici- timor et anxietas amitiendi? Irieo jiibil lerrel; et
nitis in via isia; sed cum his qui oderutit pacem, esso eece potentja, qua btiinana iufirntitas roboretur. Qui
pacificum, porlare omnes, et a neiiiine velleponari. posuii, iifquil, fines luos pacem, el confortavil seras
h Cpiifilemur etiam non modo compassionemHI7 , portdrum luarum (Psal. CXLVII,14,,13) :,ila ut nul?
morittiset orationem, sed.in spe eliam congi-atur lus inimicus inlret, nulliis exire possil.amicus. Ubi
laiionein adhibendain ; quia, etsi conttistandum est ergo summa abundanlia, summa sapieutia, .snmiua
quod in locis purgatoriis paliunlur, nittlto ampiius potentia est; pulo quod nihil desil pleniludini beati-
collcelaniluinquod prope esl ut abstergalDeusotiir ludinis, quanlum spcclai ad summam felicitalis hur
. nem lacrymam ab oeulis eorum, etjain uon sitneque manoe. Hiec sunt hona naturoe, gratioe, glorias; bona
luclifs r.eque clatnor, sed nee ullus dolor, qttia prima humai_iilaiis,bonayirluiis,bona«!ierriilalis. Hceccbgi-
abierunt; Sanctis yero aiiijnabus iipn janiTmiiatio- temiis, hcecruniinemus, fratre.s, el juxta proeceptum
nem, nec a sanetis angelis lanlumniodo qucerere legis revocemusruminaiipnem (Levit. xi, 3);.qma sie
debemus auxiliuih; sed ardenter' desiderare cbiispe- yivitur, el in lalibus yita spiritus noslri. Sic. eniui cp-
585 S. BERNARDIABBATIS CLAR_£-VALLENSIS 581'
gitaiio sancta servabil nos, tit dicamns cum sancto : A . otiosis; est'lingua impudica, esl c-l magniloqua :
Mediiatto cordis tnei in conspecluluo semper, Domine quarttm prima lasciviai, sequens arrogantia. famiila-
adjuiof tiieus, el redeinvtor meus (Psid. xvm, 15). " tur. Est eiiam lingua dolosa, et iiem lingua inale-
- . 1118 SERMO XVII. dica : qiiarum aliera in fiilsiloqnam cl adiilatoriam
De triplici ciisiodia, manus, liiigum cl cordis. siibdividilur; nhera vcrb minc in facie conlunielias
1. Ohmes-nobis eaiisarinir deesse gratiaiu ; sed irrogat, liiinc dctrahil in occullo. Qiiod si de omni
juslius forsilaii ipsa sibi qiieiitur graiia rieesse lion- vel oiioso yerbo, quotlcHiiqiie locuii fueriul lioici-
nullos. Nempe res cordis esl gratia devoiionis isln, ries, Deo siint reddituri raiionem iri die judicii.
qiutm qiixriinus; el boc mtinefe ipse se fraudnl, qni (Matth. xn, 58); qtianio dislriclius de verbo men-
inteiiiuii) ei dissimulat recpptaculiim exliibere. Cce- daci, mordaci et injurioso, de elato vel iascivo, de
terum unde. Illi cura cordis, cui ne ipsa quidem adiilaibrio iiut deliactorio judicabuntnr?
adhuc oris circumspcclio, seu inanus cuslodia sti- 3. Qtianivera senlenlia, fralres : In tnultiloqtdo
best? Non sibi deesse miretur consummaiioncm, non effugies peccathm ! (Prov. x, 19.) Ul enim prce»
qtii nec iniliiiin apprehendil; sed ne is qtioquc qui tereain "caelera, si prcplerea otiosiim est verbum,
iniiirim jam tenere videtttr, si ad riiedium noitpcr- qi;od nullam rationabilem causam b.ibnal , qu.nui.
veuil. Magmim esl hojiiini soaciilari mundas Iiabere " r.ttionem de eo reddere polerimus, quod est prceicr
manus : monacho non est maghum. setl plane ma- ralionem? Nemo vcsihim, frnlres, parvi cesiiniet
gntttn ei initlum esse probatur, ne ipsarum qttidem lempus quod in verbis consumilur otiosis : siqui-
contagia decliuare. lmo vero et in ipsis quoque ma- . deiu tempus acceplabilft.esl, eldies saluiis. Volal
nibtis longe amplior munditia, et juslilia abundan- verbutn irrevocabile, vulrit lempus iireinenbile, ncc
liora nobis exigilur, quam ab illis. Niniirum illis adverlit iusipieus qtiid ami.ltat. Libet toiifnluilaii,.
dieituf : Fugite fornicationem (I Cpr. vi, 18); et: aiiint, rioftec bara praaercnl (86*). 0 douec lll!|J
Qui furabalur, jam non furelur {Ephes. iv, 28), proclereat bora ! o ilonep peiiraiiseauemptts! rionce
cieieraque similia :quoa qtti feceriul, regiiuni Dei hora prcetereal, qiiam libi ad"agendaiiipa.nilenti.im,
non cousequentur. Nuiiquid et nobis ab Iiiijustnodi ad obtinendain veninm, ad aequirendain grntinm,
contagiis operum, et lam gravi maiiuum conlaini- ad gloriain pronierendam miseralio Conditoris in-
nniioiie liineiirium esl? Sed.qno nitidiores inanus, dulget! donee Irauseal leitipus, qtio divinnni libi
eo gravius i]iioque ininor in eis noevus offendil,: ct repropitiare debueras pietalem, properat-e ari ange-
sicut p.reiiosam veslem exigtia qiicevis niacula lur- licani societaiem, suspirarc ad aiiiissain lueredita-
pitis deco.Iorat; nobisad ininiunriitiam niiiiiina qutc- - tem, aspirare ad proinissain feliciiiilem, exeiiare
libci iiioberiieritia siiliicit; ncc jniji nxvus est, sed reniissnm -voluntaiem, flcre cpiiiiiiissnm jniqiiila-
gravis mariila, si in aciionibus nostfis vei minoruni lem! Sic nimirum, sic agricoice, curii ditt desiriuata
Tcsiiiet riegligcntia mandatoruiii. Hcccigiitir operum adfucril opptirlunilns seiiiinaririi; sic vinitoies, ctim
diligentia servaiidorum initia no-itfce conversationis exspeclaliiin teriiptts puialioiiis ariveneiit, invcuisso
exercet, dum atlbuc quitlcm modicum, sed.tameii Gccupaiioncs, et qttasi 'nrepreliensibililer sino opere
janTlumen in nobis esl: nh_i forieinagnutn se pu- dieiri Iransegisse lielanlttr? Sic insituiiibtis iiiindinis
tanf babere lumen, quibits Veriias ail: CHHIfeceri-, insiilores neciere nioras, occasiones quaerercsulent,
lis omnia quw prmcepia sunl vobis,_dicite Qnia servi ne qiiem forle sibi ex eis quaistuni proveniie cou--
inuitles sumus ; quw debuimus fqcere fecimus (Luc. lingal? Sic deiiique pauperes meiidicantcs, cum
xvn, 10). Sed hoc, inqtiies propler Iiumilitateiii muJtis clamuiiibus evocittus fnndein adfucrit cleu-
nioniiit esse dicendum. Plane propter hiimilitaieiii : lnosyiiariim distribiilor, diveiiicula caplnnt, cl con-
scd "ntinquid conira vcritalem? Coeicrum si circa currentilms sociis vacuos anibiunt oceupnie reces-
faclorum quoque ctislodiam invenimur ariliuc negli- stss, et fovere latebras in augulis jilaiearum?
gentibres, nenio sapiens eum.Iiquaie ciilictiii mo- : 4.. Ulinani lamen yel solum leni.ptis vitoe amitte-
neat, qui ulinam non glutial vel camelum. „ reiur in.verbis! sed miilli in his elinm vilam amit-
2. Alsi.jammanus mundatoe fuerini, nec sic qui- tere comprobantur; nec modo ipsi amitterp, sed
dem conlinuo ad cpr tfansiiur : labiis sane mun- adimere quoque; el hoc frairibus suis. Au noti amil-
dandis secundum siudium et media sblliciludo dcbe- turit vitaur detraclores, Deo odibiles, oriibi.lesviia:? "
tur. Qttod si dixeris : Rarus est qut sermones suos Fngit viia qtips odit: el.quos vila fuglt; moi/i neccsse
in juflicio disponere videatur, vel ex boc disces esi. An non et ipse moritur qtii veneimm .bihil,
quam sit rara perfectio, cum nec profectum inve- quod ei malesuada delracloris lingtia propinai? si-
neris omnibus essecommunem.Quis sane numeret quiderii furtim.ei dileclionis vita sublrahiiur, et
quantas modicuin linguce niembrum contrahal sor- dttiii riescit, paulatim.iii eofraterna cbaritns refri-
des, quam niultiplex inlabiis iiicircitincisis iinnitm- gescit. Audiiurtis esl forsitnn ipse quoque cui detra-
diiia coaguleiur-, qtianla sil pernicics oris incircum- biliir. Undiquc enim verba ; volanl, et mullorum
speeti? Est enim liiigua dissolula in se>i)ionibus prius.ora,sermoperlransiens, dimeile fieri polest
(86*) Hinc coliigunt rionniilli, Cis'lercienlibiis~ho- rililales; slibi eiiam delraclibnes arguit. Alias saiie
rain aliquando ad .coiifahnlaniluin.concessRiiifttisse, magna.erat apud eos :sileiu.ii. religip ex.sernioue 3
ulinfranum. 5, « Post Jongas confabulaiioncs. >, de Adv.enlu, nuin. 5 et ex aiijs Ipeis. •
Upde Yir sanctus supfa in sermones, jocos, scur-
583 SERMONESDE DIYERSIS. £86-
quin singulorum creverit linguis, el quasi j'am pro- A . citas ; sed in bac parte serpcntis quoque astutiam
vecttis referatur ad eum, ad cujus speclat offensani. non omittas. Maria ne angelicum quidem verbum
Itaque scaifdalizabilur audiens, et labescet; eoque sine discussione proeleriens, cogilabat qualis esset
faciiius exstingitclur in eo charitas, qno amplius isla salutaiw (Luc.,i, 29). Tu quoque, qui ciebris
ante vivere videhalur. Si inindcus, ail, meus male- sallem experimeritis solerter advertisti, qnaiitum
dixissel mthi, sustinuissem ulique (Psal. uv, 15). Et noceant verba , ncri desipies, si sollicitus fueris
qtiidem cavet sibi prudens audilor; cavelet ipse, si (quandoquidem inleresse"necesseest collociitioni)non
non desipit, qtii sibi rioverit esse detraclum : ille, modo ori circumspectionem, sed et auri nibilominiis
ne veneno inficintur; iste, ne scandalo perlurbelur. arihibere canielam. Non miremini quod Imic gradui
Sed, qttod in se esl, lamen lingua raaledica.et illius piolicientium diulius inimoremur: plures siquidem
percutiens conscicniiam, el istius vulnerans cbari- inler nos proficientes esse credimus, quam periecios.
-.tem, seciitn pariler ulrumque peremit. Ntinquid 7. Forte lamen niniii videamur in sugiliatione
non vipern est liitgua isla ? P'erocissima plane : ni- verborum. Sed mementole quoniam lingtia esl, quoe
niirtim qua: lam lethaiiier lies inficial llalu uno. contra vitia linguie loquitur, ut in eo yel maxime
iMinquidiion lancea est isla Iingua? Profecto ct acu- haberi debeal excusatn, quod nec sibi parcat, et
tissima", qnee tres penelralictu uno. Lingua, inquit, B ndversus propria quoque sui ipsius pericula muniat
eorum gladius aculus (Psal. LVI,5). Gladiits eqtti- anriientes. Venltis est sermo, sed non semper est
dem anceps, imo triceps est lingita detrncloris. venttis urens. Surge, inquil, aquilo ; el veni, ausler,
5. Nec vero ej'u_smodi liiigtiamipso eliam mucrone, perfla liorlum meum, el fluattl aromata illius {Canl.
qtio. Domin.cumlatus confossumest, crudeliorem di- iv, 10). Esl quoque mngna irihilominus scrmonis
cere verearis. Fodilenim licecquoque Christi corpus, ulililas, el frequenler in lingna fructus prceliosissi-'
et membruni de membro ; ncc jam exanime foriit, iitus reperitnr. Nempe jusii viia ex firie est, et fides
sed facit exnniine fodiendo. Ipsis quoque nocentior exauriilti, auditqs autetii per verbtim Dei. Quomorio
esl spinis, quas illi tam sublimi cnpiti furor militnris cnim vivel qtiis, nisi crediderii ? qunmodo credei,
imposnit; seu eliam clavis ferreis, qtios sanclissi- nisi audieril ? quomodo audiet, nisi annunlietur ei ?
mis manibus illis el pedibus coiisiimmata Judaicoe Snne proplcrea niajorem ei diligenliam, et diligen-
gentis iniquitas infixil. IJisi eiiitn liujus, quod ntinc tiorem cttslodiam convenit exhiberi, quod sit, juxta
pungitur el iransfodiliir, corporis vitam stii vitoe Seriplurani, mors el vila in manibus lingum (Prov. .
<_crporisproclitlisset, iiuiiqtmm illud prp isto moiiis xvm, 21). Alioquin si sola inesset vila, nec circum-
injurioe, crucis ignominicetradiriisse.t. Et dicimus : cisio qiiiriem ei, si sola niors, eliam abscissio debe-
Levis res esl sermo ; lenera, mollis, el exigua caro rcliir. Nunc vero ponenda [alias addtiur nobis] ori
liitgua bomitiis: quis sapiens magni pendat ? Levis noslro custodia, et oslitim circumstanlioe labiis, ut
quidem res sermo, quia leviter volat, sed graviter nec viialemeRdificaiionemclauswa damnet aeterna,
vulnerat. Leviler transil sed graviler urit; leviier nec leihalis pernicies liberum sortiaiur egressum.
penetrat animum, sed non levjter exit; j;rofeiiur Vigilemus itaque super opera nostra, fralres, ne
leviter, sed non leviter revocalur; facile volat, al- vel omitlanHisquod pra.eeplum est, ve! quod pro-
que ideo facileviolat charitalem. Vilisres estmusca hibilum estcommittamus. Horlaturnos ad biparliiam
moriens, sedexterminat oleum suavijatis (Ecclc. x, 4). lianc cuslodiam PropJiela cumdicit: Declina a malo,
Tenerum membrum lingua, atlamen vix tenori po- et fac bonum(Psal. xxxvi, 27.). Vigilemusetiam nihi-
lest; subslanlia quidem infirmum alqtie exiguum, lominus stiper verba nostra, ne in eis vel offendere"
sed usu magnum et validum invenitur. Modicum Deum, vel proximum nocere conlingat. Felix siqiii-
membrUuiest; sed, nisi caveas,, magnum malum. dem,quem iii omni confabulalione duplex limof ille
Tenuis esletlala, aptissimum vacuandis cordibus sollicitai,elduorumconsideralioslimulatauditorum:
instrumentum, 1120 sicul multorum mihi inter primum quidem divinoemajeslalis, in cujus manus in-
vos conscientias arbitror atteslari: nisi forie omnes D cidere prorsushorrendum; deliincfralenneinflrniitn-
lam perfecti sunius, ul nunquamnobis posl longas tis, cui nihilomihus perfacile est offendiculumdarc.
confiibiilaiionesinventasilmensquodam modovacua, 8. Pulo tamen ne eum quidem, qui in verbo cavet
meditatio minus devota, sicca magis affectio,et holo- offensionem, perfectnm adhuc dici oporlere, nisi
caiislum orationisnon adeo pingue propler verba, sive forsitan comparalione prioris, qui tantum super
quaedixinuiSjSiveetinmquceandivimiis";verba lamen. opera vigilabat. Nam et Verilas in Evangelio de
6. Facile enim lingua labilur, nec miiius faciie vigilantibus servis, et adventum Domini proeslolan-
illabitur cordi: ita nt multis inter loqqendum minus tibus loquens: Si, inquit, in lerlia vigilia venerit,
pfofuerit quod propriam cohibuerint, dum non caet ita invenerit, beaii sunl seni illi (Luc. xn, 38)..
vcrinl alienam. Ulilis esl frater qui tibi loquitnr, Quod ncquaquam de prima, sed nec de secunda qui-
sapiens esl, religiosus ac limens Deum ; plus dico, dem diciutn esse reperies. Est autem vigilia ha?csu-
angelus esl, el angelus lucis : etiam sic cave tibi, per cor, cui sane omnem j'am cuslodiamadliibendam
ne.audias tinde Ioednris.Nec personam tibi velim Sapiens monet: nimirum quia ex i.iso vila procedit
suspectam esse, sed linguam, prsesertim in sermo- (Proy. iv, 23). Ego lamen eliam hanc conslare arbl-
«nnalione communi. Bona quidem cplumbcesimpli- iror spccialiter in duobus : \til videlicel suocr affe-
PATROL.CIXXXIU... 19
S. BERNARDIABBATISCLAR_£-YALLENSIS •
587 . 588
citoimm pariler etcogitaiiomim siiarum gregcs mens A deficiai, fratres mei, quia non est hoc vinumboiuiin.
sollicita vigilatiter inleiidat. Et bene Iniic dalur om- Bonum vinum non ex viuea impuritalis, sed ex hy-
nis custodia, a quo eceteras qnoqtie duas procedere dria purilicationis hauiitur. Bonumvinum, non ex
1
conslat: nisi 1121 'forle, qtiodabsit! siinulationis uva Gomorrhoe coiificitiii', sed ex aqua Judoeae.Ser-
"gcranmr sljidio, et pietalis habeant speciem,. non uasti, inqtiit, bonuin vinnm usque qdhuc (Joan. n, .
- virttttem. Sicul eitim fontis vena scaturiens, nisi 3, 10). Nam optimum quidein vinum servalur eliani
iossas anU repleveril at.acenies, uec refluere, nec nsqtte adbuc, quod videlicet tton ex aqua conficien-
bedari, nec in altum sese lollere praevalelil, qttotl diiiit, sed exprimenriuin magis ex~botro illo magno
virielicet alias occupelur : sic humanus animtts, do- terroe promissionis, qui iulcrim in vecle portatur,
ncc cas, qnas pi'oediximus,.manus el lingtia custo- dum seciindiiin cnrnem novimus Chrislum, cl hunc
dias solerler inipleal , nec ad . perfectam hanc sui crucilixuni. Nunquid non illi vinnm defecerat qtti
ipsius poieril reflecti curam, nec jucunda devolionis dicebat: Kenuil consolari anima mea ? Sed et yinum
tranqttillilale frui, nec in sublimeni divince conlem- aquam fncium gttslasse visus esl, cum subjunxit:
plationis proficeregradum. Eia, fratres, si superhce Memorfui Dei, el delectalussum (Psal. LXXVI,3, 4).
visiiationis graliam qucerimus, sic qucerntntis; si Quiri enim faciet in propsentia, qui in sola memotia
spiriluales consolationes desidefamus percipere, sic delectatur ? Sic et aposloli plane vinum aqtiani fac-
pclamus ; si coeluin nobis aperiri cupimus, sic pttl- tum gusiaverniit, quando ibanl gaudenles a conspeclu
semtis. Uoc dcnique triplici modo vigilemus, si ad concilii, quoniam digni habili sunl pro nomine Jesu
nuptias volumus inlrare cum sponso Jesu Christo coniumeliani pait (Act. \,M). Qttomodonon |viiium
Domino nostro, qiti est bcnediclus in scccula.Amen. ex aqua, gauriium de contumelia ? Nimirum imple-
SEHMO XVIII. balitr jam promissio Verilalis, 1122 VyJ}•"! <.os
De gaudio spirituali, seu de verbis Apostoli, « Non fncta erat hoc modo : Trislilia vestra converteiur in
est regninn Dei escaet potus, J eic. (liotn. xiv, 17.) gaudium(Joan,x\i,^.i)): hoc csl, aqua veslra.verte-
1. .Quid prcctergredimur viam, qui ad gaudium lur in vinum. Miraris quod invinum aqtta mulalur?
properainus?Eslquidem gauditim in[a/ias, de] regiio eliam transil in panem : nisi forte ohlilus es come-
Dei,seririonpi'imum[<>/!as,proemium]est.Eslgaudium dere panem liiuni, eum de quo legisti: Cibabisnos
,rie regno Dei, seri iiongaudium carnale.non gaudium pane lacrymaruni, el poium dabis nobisin lacrymis in
sa.culnr-e, non gaudiuin -cujus exlrema lticlus occu- mensura (Psal. LXXIX, 6). Denique audi mensuram :
pai, setl in quod magis tristitia verlitur: 'non denique Erant, ait, lapiaemltydiim sex posilm, secundumvu-
gauriitim eoittni qui loelanlur cttm male fecerinl, rificaiionem Juda'orum (Joan. u,6). Si verus Jttdictis-
uec exsullatio qusein rebus pessimis est, sed gau- es, non carnc, setl spiritu ; sex annis servies, in se-
riiiiiii in Spiritu sancto. Uride atitem hoc gaudittm plinio liber egredieris: in sex hydriis purificaberis,
iiV.erim, nisi de justitia et. paee procedit ? Ipsa ergo sex riiebus operaberis, iu sex tribulalionibus libera-
procedant lantjtiam celluloemellis, ut facile adhuc beris ; et in scptima non langet le malum. Non
liibilem liquorem suavilatis solidior possit materia solum aulein liberaberis in"eis, sed et virium bibes
contiiiere. Erit quando jatn ipso siinplici nielle frue- exeis,ubi cceperisjuxta Apostolumgloriari nonsoliini
mur, et gattdium noslrum plenum et purum erit, ut in spe, sed eliani in tiibtilaiionibus [Rom. v, 2, 5.).
iion modo in Sprritu, sed de ipso quoque Spirilu 3. lloc enim est riuplex inturim gauditim , quod
gaudeaimis. Erit quandp omnimodis erit gaudium habes in Spirilu sancio, de memoria fttturoriim bo-
spirilualc, ut nullis jam corporeis occasio.ribus ex- norum , et maloruni prxsentium tolerantia. Nil
citetur, non operibus' misericordioe, non iacrymis quippein bis carnale sapil, uil soeculare,nil vantiin;
poeniteiitice, non exercitatione j'ustitice, non proba- sed Spiritus veritnlis etcoeleslis sapienlia esl, cujiis
lione palietiiioe, sed ipsa magis prcesenlia Spiritus, in ulraque suavitas proelibalur. Gaudele in Jjomino
in qup.m desideranl ipsi ctiam angeli--prospicere'. -scmper, ait Aposlolus; ilerum dico, gaudele.JLt iht-
Interim sane velut salis loco"sapieniia mibi csclera.D plicis hujus gauclii maleriam seculusjarijiinxit: Mo-
condil, lanqiiam non sil et ipsa cibus. Interim priu,,- deslia veslra nola sit omnibus hominibus; Dominus
quarii comedam, suspiro ; et nec tiinc quidem per- prope est (Philipp. iv, i, 5). Quid modesiia noslra,
mitlor, ui glutiam salivamnicam. Est enim sapiens, nisi tnaiisueiudo et patientia esl? Gaudeamus ergo
ctii quaeque.res sapjunt proul suni. Cui vero ipsa de his quoeexsjieclaiiius , qnoniam Dominus prope
jain in se, prout est, sapientia sapit, is non modo esl. Jierum gaudeamus de bis quoe sustinemus, ut
snpiens, sed etiam lieatusest. Nempe hoc est videre modestia noslra omiiibus nola sil. Nimirum tribula-
Deum siculi est; atque hic quidem fluminis itnpetus tio palientiam operalur,palienlia probalioneni,proba-
la_tificanscivitatem Dei; hic torrens voluptatis; hcec lio verospem,spesaulemnon confundil(Rom. v, i, 5).
denique uberlas inebiians est. i. Sane ut idoneus fiat animtis gemincehuic spiri-
2. Nunc vero, Domine, vinum non habenl: deficil luali Icelilice capessendce, duo eeque ad justiiiam
enim in bis interim uupliis vinum, viintm uliqtte exercendam, duo nihilominus nd coiiservandam pa-
cntiialis illecebrae, el concupisceniise soecuiaris.Fel cem necesse est prcemiltanlur, qucequidem uiiaqiie
draconum, intjuit, vinum eoruni, el venetmniaspidum copiosius nobis Seiiptura sncra commendai. Siqiti-
insanabile (Deut.xxxn, 53). Semper tiobis hoc vinum . dem jusiiiia. exerciiatio in his duobtis nian iatis
5S9 SERMONESDE DIVERSIS. 530
tola pendere videlur, til quod sibl quis fieri rion _A cum inierierit, non suniel omnia, neque descendet
vult, alii non facial, sicttt ad genles missa cpistola cum eo.gloria ejus. Sicul ovesin inferno posili sunt:
aposlolorum continet (Act. xv, 23); et qiiemadmo- mors depascet eos (Psal. XLVIII,18, 15). Quam bene,
dum ad eosdem aposfolos Dominus dicit : Qumcun- sicut oves.;quia delraclo vellere mundialium divitia-
que vullis ul vobis facianl homines, ila el vos facile illis rum dure pfesseqtte rielonsi, sempiternis riudi deputa-
(ilalth. vn, 12). Cocterumqiioniam in muilis offendi- buntur incendiis. Mors depascet eos; quia semper
imis omnes, impossibile esl in hoc loco et tempore morienlur ad vilam, et seriiper vivent ad mpflem.
seaiidalorum (nequeenim adhuc venernnt angeli, qni Ergo hic caro vermibus, illic anima ignibus deputa-
de regno Dei lollanl omnia scandala, sed ncc sunnis tur, donec rufsus infelici collegiocolligati, tormen,tis
in illa beala civitale, cujus fines pacem positit Dens), poenalibiis socientur, qui socii fuerunt in vitiis.
propterea imppssihileeslhic et modo pacem inler nos 2. 0 delicate, qui deliciis ef divitiis circumfusus
conservari omnino, nisi el isqui in aliquo forte oflen- atque confusus, confusionem exspeclas etmortem;
dil proximum, animosamelaiionem: el is quioffensus non esl regnum Dei esca et polus, non purpura ct
fcst, niliiloinimiscaveat inexPrahilem obstinationem, liyssus; quia dives ille iilroque c.rctimfluus, in
S. Stndeamus itaque, fratres mei, el humiles ari puncto ad inferria descentlit.(Luc. xvi, 19, 22). Quid
satisfacietidum liis qui aliquid habenl adversum B ergo.' Sed justitia, et pax, et gavdium in Spirilu
*ios; etsd remiliendum hisqui offenderunl nos, fa- sdncto. Altendis et jnleridis quia gaudium in fine
ciles iiiveniri; quia non solum mtilitce inler nos est? Sic fattti filii Adam, et prcecipitisaltu.jusliiiam
pacis conservalio constat in his duobits, sed nec transilienles el pacem, rein finalem in principium
Ipsa quoque diyina sine bis prppiliaiio .polerit obli- convertereetpervertere vultis? Nemo eiiim est qui
neri.quod nec niunus ab eo recipiat, qni non pr.itts gaudere nori velil.Non slabit et non erit istud; quia
ierit nt fratri reconcilietur (Matlk. v, 24); el.di- sicul non estpaximpiis, sic necgaudere impiis, dicil
missum eliam debilum ab eo" districlius exigat, qui Dominus (7s«. SLVHI.22; LVH,21). Non sic impii,
conservo suo debitum non remittit. Jam si manent jion sic.Priusest .]usiiliam-fncere,inquirere pacem,
in nobis juslitia, pax et gaudium in Spiritu sancto, et persequi eam : et sic demum apprehendere gau-
iria haec; non quasi securi simus pro eo quod re- dium, imo a gaudio eomprehendi. Sic angelicits il'e
.gmim Dei inlra nos est,' sed eo magis in liinore et convenius prius justiliam fecit, cum stetit in
tremorenostram ipsorum salutbm operemur, scien- verilate, et verilatis desertiit deserlorem. Post bcec,
les itimirum, qttod bunc tanliim tbesaurum adhuc in illa pace firmali sunt quceexsuperat omnem serisum;
vasis (ictilibus habeamiis. r qtiia cum diversis honoruni primalilms ambiantur,
SERMO XIX (87). ntilltis qtii murmurct, qui invirieat nttllus.
De eisdem verbis apostoli, t Non esl regnum Dei 3. Lauda lu, Jerusalem, Dominum ; lauda Deum
esca et potus. > (Rom. iv, 17.) ttniffl, Sion : quoniam conforlavit seras portarura
1. Solet apostolus Paulustn verbis essehrevis, in luariim, benedixit filiis tuis in le, qtti ppsuit fines
sentenliis copiostts. Non ignoravit hoc ille lam elo- tuos pacem (Psal. CXLVII,12-141.Lauda, et laudes
quenlice, qttam sapienlioe dolibtts approbatus, replica, quia munitissimis vectibus e-linconvulsibi-
1123 qui singiila Pauli. verba tonitrua judica- libns seris clauscesunl porloe luae; nullus iuimicus
bat(87*). Tam signanler enini universa depromit,et intrat, nullusexil amictts. Benedicli filii tui in te,
sic inlonat splrilu el virlule, ut in serie ordiuem, otnni benedictione sjiirituali in coelestibus cum
in sensu pleniludinem, in.utroque connexionem mi- Christo. Jam non est limof in finibus luis,
quia po-
Tabiliter osleudal. Non es(,inquit, regnum Dei esca ,suil fines luns pacem. Nulbe tibi tentaliones ; nulla
et potus; sed justilia, et pax, el gaudium in Spiritu _sese
cogilationum turma confundit; quia versipellis
sancto. Quid ad heecdicitis vos, gulosi et luxuriosi, ille lortorionge est a muris tuis et a filiis luis; et
quorum Deus venler est, quorum omnis usus aul in ille qui idem esl, omnia idenlilate consolidal alque
ventie.aut sub ventre esl, qui,ut ail Jacobus aposlo- conjungit, cujus parlicipalio ejus, inquit, in idipsum
ry
lns, in luxutiis enutrisiis corda ei carpora veslra ? (Psal. cxxi, 5). Hocjam terlio hauriunt aquas in
(Jac.y, 5.) Audite, atulite : Quia esca ventri,et gandio de fontibus Salvatoris; el ntidis, ut ita di-
venler escis; Deus auteni hunc et Jtas destruet (lCor. cnm, oculis divinilalis intueniur essenliam, nulia
vi, 13)- Vce vobi.squi dorinilis in lectis ebtirneis, et corporcorum phaiilasmaliim imaginatioue deccpli.
Iascivitis in stratis vestris; qui comeditis vituluni Ecce gaudium in fine, sed sine fine.
,de armenlo, et bibilis vinum defcecatum, etprimis i. Miseri nos, qtti ab illa feliciregione repulsi, in
nngimiiii ungueuiis (Amos.vi,,l,I, 6). Filii homi- hanc descendimus, iino cecidimus vanilatein. Filii
num,usquequo gravi corde, quia corporc pingui : Sion, ait propbetn, inclyli, et amicli auro primo,
ulquid diligilis vanilalem (Psat. iv, 5), el verilalem quomodo reputati siint in vasa testea (Thren. lv, 2).
negligitis?Pingiiedo carnis, delicice cotporis, salu- Filii Sion, illitis videlicet speculnlivoecivilal.is.quam
rilas venlris, aut anle morlem vos deserenl, aul vos aedilicavit Dominus, ut videalur in gloria sjia : filii
in morle iiias relinquetis : Quoniam, inquit sanclus, supernoe Jerusalcm, qtias libera esl, quae est mater
(87) S. Bieronynms. Vallensis in cpistola 21, ari alibalem Cellenscm, ut
"6T) Htinc sermoiiem memorat Nicolatis Claroe- iii Pra.fatioue hiijtts tomi riictum est.
_.9_ S. BERNARDlABBATISCLAIUE-VALLENSIS .592
nosira; inclyii per dignilalem coridiiionis, amicti A } 7. Quando conscindes saceum meum", Domine
auro primo per divinitalis iniaginem. Quomodo Jesu, et circumtlabis me lselilia, ut canlet libi gloria
-ergo ex bis nos quidem repuiati sumtis in vasa mea, el non compungar? Principium gaudii illius,
;testea, in hcec lutea et fragilia corpora degeneravi- quod hic quandoque senlimus, slilla est, guttula
nius? 1124 Exhibent enim angeli, fratres chnris- est de flumine illo descendens, cujus impelus loeti-
-simi, justiliam Deo, paceiri inter se, gaudium sibi. ficat ctvilatem Dei. Quandp veniet lempus , ut pe-
Sic et lu, bomo, noli prius rnpere quori tutim est; e.l rennibus gaudiis in ipso divinilatis fonle proftindius
.ttstiliam quam Deo, et pacem quani proximo debes, immergamur, ubi unda undam sine intercapedine.
oonlemnere. Juslilia virlus esi, qtta reddilur unicui- el interpolatione continuel? Quando veniam et ap-
que quod suum est. Tunoh solumjusiiliam.sed mul- parebo anle faciem Domini? Quando transibo in
tasetmtiltiplices justiliasdebes Creatori. Justus enim locum tabernaculi admirabilis usque ad domum
Dominus,etjustilias dilexil (Psal. x, 8). Jusliiia lua si- Dei? QUando, sicut audivimus, sic videbimus iu
cul moniesDei(Psal. xxxv, 7).Bene, siculmontes,quia civitate Domini virlulum? Eia igittir, fratres,
plures cumulos miserationum suarum ingessil libi. huic felici lernario fideliter insistamus, et semper
5. El prius quidem le cum cceteris, et inler coe- simus memores verbi illius : Amice, ad quid ve-
lera creavii, non sine magnae.proerogativa diguila- B I nisli ? (Mallh. xxvi, 50.) Quia nonad hoc venimus,
tis. Dixil enim de omiiibus, et facla sunt. Post ltcec, nt siiuulaloria specie regem inlerficiamus ; sed ut
yehemeniissimo lui amore iriflammata,majestas illa ei serviamus , qui est benediclus in scecula. Anien.
redemit te. Nunquid verbi facililale ? Non : sed SERMOXX
triginta el tribus annis operalus csl salulem tuam in Deverbis Domini, t Omnisquise exaltat, humiliabilur:
medio lerroe, affixus cruci, addictus moiii, ludibriis etjjui se humilial, exallabitur. i (Luc. xvin, H.)
deptilalus. Dens liius factus est frater luus, non 1. Si consideremus diligenter,, fralres, grndris
angelornm.frater; quia nusquam ahgelos appreben- hominum, qualuorinveniemus: dico auiem summam
dit, sed semen Abrahoe apprehendit. Conmmiie lligg felicitatem in ccelo, ad quam suspiramtis;
quideiu habes quori factus es; quori frater es, spe- mediam felicitatem in paradiso, unde ceciriimus;
cialc. Adjeeil •adhuc erga nos specialius quiddam, itemque mediam infelicilaiem in hoc mundo, pro
• qttod de lata nos et spatiosa via, qttceducit ad mor- qua gemimusjct in infernoextremam infelicitatem,
lem, digito suo iraxit, et posuit in concilio justo- quam meriio formidamus. Brevius tamen idicere
rura et congregalione. Quid ultra dcbuit facere, et possum, viiam, et uinbram" vilce; umbrani moriis,
• «on feeil? Cttjus vel saxeum pectus tanta el talis, a et moriem. (taque nec in summo, nec in inio
posili,
tatito el lali collata beneficiorum mullilurio non limemttsdescendere, ascendere cupimus , eo magis
emolIial?Quidquid igilur es, quidquid poles, riebes. anxii, quo videmur viciniores infimis, quam supre-
creaiiti, redimeiiti, vocanti. mis; et ecce dicitur nobis : Omnis qui se cxaltat,
6. Sed cttinjuslitiam feceris, fac et pacem.Qttan. linmiliabitur; el qui se humiliai, exaltabitur. Qttid-
diu enim siimus in hoc vase testeo et fragilitate iijm sibi vult cancellala haec connexio exallaiionis
complexionisliumana_,non possumus inveniri senn- et huriiiliationis? ltanepariim esl, Domine, quod iu
rialorum prorstts immimes. Si igilur recordatus veril.atelua btimilissti nos, qui adliuc exigis ut ap-
fueris, quod fraler liius habet aliquid adversum le, pottal bomo humiliare se ipsuin? Et quiriem restat
sis liumilis ad veniam pelendam : si lu babes ad- itdlmc quo possimus bumiliari;sed qui illoceciderit,
versus illum, sis facilis ad dandam; et omnia iiiem- jam non adjiciet, ul resurgat; et qui humiliatus ftieriS
braerunliii pace. Sic eniin nd dtio ista, charitalem usqtie illue, Irustra speret exaliatioiiem : siqtiidem
et humilitalem, paratissimi, non poterimus dissen- liumiliasii nos in iocp affliciionis, et cooperuil nos
siouem seutire. Disciie, inquil, a me, quia milis sum umbra mortis. Usque adeo vita nostra inferno' appro-
et hmniliscorde (Matth. xi, 29) : tnilis, qtiod perti- pinquavit: quo nos humiliabiiimsullfa? Quoeulilitas
netari cliarilatem,quia chariias paliehs esl.benigna j)r_ in sangitinenostro, si descenderimusin corruplionem?
est; humilis, quod ad ipsam verbi speclat proprieta- Sane niJiil aliud infra nos est, quamirroparabilis illa
lem. Sic procedentibus erit gandium in Spiritu corruptio. Post umbram moriis non restnlnisi mors;
sancto. Loquar quotl experlus novit, inexperlus post locum afflictionis, soltts sttperesl Jocus niorlis.
ignorat :\Animalis enim homo nbn percipit ea quw 2. Quise, inquit, humiliat, exaltabitur. Si dixis-
sunt Spiriius Dei (I Cor. n, ii). Nunquid non ple- set : Qui lmmilialus fuerit, exaltabitur, exstiltas-
.'riimqueoraniibus nobisomnia viscerum succuliitii- sem utique, laiiquam certissime humiliatus, et
tur occulta ad memoriam gaudii illius, quod esl in vehemenier. Nunc vero cum dicat: Qui se humi-
Jerusalem quoestirsum est.quce est mater noslra ; et lial, exallabiiur, angusticemihi sunt undique; nec
laciymarum unda vtiltus meditantiUm superfiindil? ignoro quid eligam, sed quid agam.Exaltari cupio,
0 si durai;el! Si oblitus fuero tui, Jerusalem, obli- quia summopere id nccessarium : siquidem neque
vioni delur dextera mea; adhmreat lingua med fauci- hic manentem habeo civitatem; nec bonum esset
bus tneis, si rion ineminerolui, si nonproposueroJeru- hic manere, etiamsi liceret. Porro inferius adhuc
salem »"uprincipio Iwtiiiw mew (Psal. exxxvi, 5, 6). ire, perire csl. Jam enim loctim leneo inferiorem, cl
Vere m priucipio loelilioo,quia finisillic roposims esl. ptti solum habeat iufra se infimum, boc est infer-
593 . SERMONES DE DIVERSIS. 591
iiiiin. Si me illue huiniliavero, non esl spes exalta- A i ejtis, ne veniat aninia mca m consnriio eortin), rie
tionis; si me tion liumiliaver6,identidem desperalio quibus Verilas ait: Percussi eos, el non doluerunl
esiexaltaiionlsjquia qui se humiliaverit,exaliabitur, (Jerem. v, 5) :'et ilerum : Curavimus Babylonem, et
t'l is lantum. Si hoc egero, mors mjhi est; si atilem non est sanala (Jerem. LI, 9). Grayis curalio luimi-
110.1egero, ab exallatione repulsus, nec sic effugiam liatio beec , sed gravior- inorbus superbia est: qttoe
mamjs niorlis. Sed si hoc difficile paret, saltem quod utinam sic cufeiur, ul sanelur hac cura ! -Conseii-
proemissum est consideremns. tiamitaque adversario meo, acquiescain judici nieo,
5. Omnis qui se exaliat, ait, hutniitabilur. Qtiem cedam denique urgenti aculeo, ne bis pungar. Tale
enim Yeritas bumiliat, ipse quomodo se exaltat? enim reoresse quod Dominus ait: Omnis qui se
Neque hie dicimus quo, sed qtiomodo; quia non exallal, humiliabitur; el qui se humilial, exaltabilur.
locns videtur deesse, sed virtus. Non, inquam, deest Ac si dicat.: Quisqiiis contra stimulum recalciirave-
liomini quo exallare se possil, sed- deest onmino rit, duplo pungelur: parcetur autem ei qui consen-
qui possit. Est quidem voluntas multa, sed nulla fa- seiit, et dederit Iocum irce.
cultas. Nempe, velinl, nolint homines, coinmunis SERMO XXI (88*).
lotiusAriae,loiius litiinatii _.fenerisvox esl: /nveritate De verbis Sapienliw (x, 10) : i Justum deduxii
lun humiliasti me (Psal. cxvm, 75). Quisquisauleinni " I Dominus per vias reclas, > etc.
verilaleliumilialur,vernciterbumili:uur,neci)isifalla- I. Est jtistus, qui in principio sermonis accusator
cilerexaltalur. Quideslautem fallaciler exaltari,nisi est sui_(Prow. xvm, 17); etesl jtislus, qui ex fiile'
vere non exaltari? Gralias ei, qttia non dixil: Omnis vivit (Roni."i, 17); el est juslus, qui absque terrore
qui se exaltaverit. exallabilur. Quomodo enim co- esl (Prov. xxvin, 1). Et ptimiis quidcm bonus, qtiia
nareimir in vaiiitm exnllari, si id arbilrareinur, accedit ad.v.iairi; secundus melior, quia curiit per
quando ne ipsa qtiiderii nunc desperatio proficjendi, viam ; terlius optimus , quia jam apprcpinquat ad
appetilum cohibet exaltandi ? Et forte bocest, quod finem vioe*.Hic tamen accipiamus primum , quem
ail: Quise exaltai, huiuiliabitur: nec pertinetad affe- velocius i.nveriimus.Hunc deduxit Dpminus , el-non
clum, qui nuflus est; sed ari affectutn, qui slultus est. alius; quia iysius est de via iniquiiaiis ad viam ve-
*. Qtianios enim videmus lminiliaios, sed non ritatis reducere, et dedttcene, et ducere per eam.
humiles; percussos, sed non dolenles; curalos qui- Per vias, inquit, reclas. VioeDoriiinivias fectcc, vioe
dem a Domino, sed nec ipsa curatione sanatos? Hi pulcbrce; vice plence, vise planoe. Rectte sine errore,-
siint qui sub senlibus esse rielicias compiiiani (88), qttia ducunt ad vitam ; pulcbrcc sine sorde, quia
dissimulanles peccala quce.actiiant, lubiicum in r{ docent munditiain ; plence multiludine , quia toius
quo lilubanl, lenebras quibus caligaut, laqueos inler • jam inuridus esl inlra Cliiisti sagenam ; plnnoesine
quos ambulnnt, locum afHictionis quem inhabilant, diflicttltate , quia donant suavilalem. Jugum eiiim
corpus morlis quod geslant, j"ugum grave qitod to- ejus suave esl, et ontis ejtis Ieve (Matlh. xt, 30). Ei
lerant, graviorem conscientiam qiiam occuhani, oslendil illi regnutn Dei. Regintm Dei coiiceriiiur,pro-
gravissimam senlentiam qiiain exspectani. Talisille miliitur, oslenditur, percipitur. Conceditur in prcedc-
erat, cui Joaunes in Apocalypsi sctibere jiibebattir : siiiiat!one,proniitiitur iii voealione,oslenditurin ju-
Dicis.: Quiadives sum, el nuliiusegeo; el nescisquias - slilicatione, in glorilicatione percipilur. Unde est
tu es pauper, et miser, ei miserabitis, el cmcus, et: illud: Veriiie, benedicli Palris mei, percipile regnun
nudus (Apoc. III, 17;. Nec mirum si sit vana et men- Dei (Mdllli. xxv, 54;. Sic enim ail Aposiolus: Quos
dax exaltatio filiorum hominum, siquidem vanii prmdestinavii,hos et vocavit: et quds vocavil, itlos et
sunt et mendaces. Hrimiliat Hgg eos verilas, juslificavil: quos auletn juslificavit,.iilos et magnificu-
exallal vanilas : eldilcxerunt magis tenebfas quami vit (Rom. viti, 30)r Jn prsedestinaliotie estgratia, in
Iucem, amplectentes* exaltanlem se vanilatem , ett vocatione potentia , in jusiificatione lcetitia, in ma-
qucerentes mendacium ; porro conlra veritatem quoe: gnificatio.ne esl glojia. 1!
se humilial, votis et sludiis quibuspossunt,dissinih- D ] 2. Et dedil illi scieniiam sanclorum. Scientia snn-
lalionibus et conatibus liivoJis reealcilrantes. clorum esl , hic temporaliler cr.uciari, et deleclati •
5. Feciuiushealiquid?Puio quia invenimus etiamt in eeternum. Et in contrarium scieniia maloruaj
qtiomorio huniiliel hbmo se ipsum. Dico autem ut. relabitur. Alia est scientia mundi, quoe docet vani-
adhoereal [alias, adbibeal voluiitalem] humilianli se: tatem ; et alia scienlia carnis , quoe docet volupta-
veritali, nec dissimulet, sed cooperetur ei devoloi tem. Illa lanquam pater, isla lanqtiam mater nobis
pielalis affeclu. Proiode cavebc deinceps, quami est. Sicul enim niaterfilio suo semper opial qule-
solliciie potero, duriliam cordis : senliam el plan- iem, et omnem prorsus laborem claiidit a filio suo:
gam dolorem meum, ne, s.i forte iusensibile fuerit,, sic caro incrassata , impinguata , dilalnta , recalci-
sit etiaiti insanabiie vulnus metim. Ero igilur vir tral, nec minimis saltem digilis paliiurse coniingi.
videus paupertatein mpam in virga indignationis> Et sicut pater vult lilium suum huc illucque discur-
•i
(88) 2368 C. computant. — Hoecloquendi formulat Vallensi in Oclava sancli Andreoe. At cum non sit
occurrit in lib. ni de Imilalione Ohrisli, cap. 20, ini urius ex illis novemdecim, quos Nicoiaus Henrico'
flne. Eadem rurstts inrra iit sermone^S. Trecensium comili. uuncuoavil, Bernardo- bunc tri-
(88*) Ilic sermo tribuitur alicubi Nicolao Claroe- buere nialim.
593 S. BERNARDIABBA.TISCLARJL-VALLENSIS 590
rere, ut atldiscal unde aliquando magnificetur : sic A schola Salvatoris ..sub ej.us proesenlia congregati,
et mrindus vult hominem multis laboribus.inlricari,. hauserunt aquas in gaudio de fonle Salvaloris ,
ut habeat unde superbiat, unde infletur,. et desipiat ipstim vitoe fontem in ipso Totite bibenles. Benti
de vanilaie in idipsum. Sanguisugoe duoesunt filioe, oculi q.uividerunt. Nunquid non el vos, hpn in proe-
id est proprioe voluntatis ,- quce quasi radix est,. sentia , setl in absenlia ipsius ; non ad yerba oris
duoefirue.stmt, vanitasll27 et volupias, claman- ejus , sed ad vocem liuntiortmi ej'us , simile aliquiri
tes: Affer, affer. Hae nunquam satiantur, nunquam fecislis ? Defenditeivobis banc proerogalivam, quod
dicunt: Sufficit. Si quis has plenius in se contriverit, illi ad visum el ad verbum, vos ad auditum el nun-
non inijnerilo sibi illam vocem poterit coaptaret tium credidistis. Sic stale in Domino, cfiarissimi, ut
Quoniam, inquil, patermeus el malermea derelique- q.uemadmodtimilli in fame et sili, in frigore et nu-
runt irie\Dotninus aulem assumpsitme (Psa/.xxvi, 10)- ditale, in laboribus el jejuniis, eivigiliis, el casteris
5. Ilqnestavil illum inlaboribus. Nonne nos et in ohservaniiis j'ustitioeviam regiam lenuerunt: sic ct
ipsis laboribus nostris honeslamur, cimi omnia quoe vos , elsi non eorum meritis , lamen exerciiiis ali-
facimijs , ad unitatis vinculum adunamus , ut non quaterius coaequati, dicatis Domino Deo veslro, cum
in nobis. sit pondus et pondus, mensura et men- veneritis.ante thronum glorioeipsius : Lmlali sumus
sura , quia. ulrumque abominnbile esl apud Deum ? " pro diebus quibus nos humii.asti, annisquibusvidimus
Nonne et hoec vilitas , hoec dcformilas , hcec semi- mala (Psal. LXXXIX, 15). In veriiate dico vobis,,qtiict
cinctia bonorantur. et.adorantttr a ptincipibus ter- in verilaleestis iii via recln , in via sancla , 'quee
roe (89) ?'Vcenobis, si exstiltaverimiis nisi in Chri- perdiicat ad Sanclum sancloruni. Mcnlior (qtiodad
slo , et pro Cbiisto!. yse nobis, si ventlibilem consolnlioDem vestram dico) si non ex maitibus
obtulerimus patiperlatem ! Et complevil labor.es. huj'us peccaioris,' monachorutii , noviiioruui et
illius : vel Iiic in perseverantia , ut usque in finein conversoruin animce ad cceleslia g.iudia volave-
justitiam nou derelinquat: vel ilDc in gloria , ut runt, lam liberoe quain liberatoe.de carcere noslrai
gaudeat iii.oeternuin. Felix ulraque completio,, cura mortalitatis. Si qucerilis tinde id sciam , scilote;quia
et IUGmoritur j.ustus plenus dieruni,. et illic oritur cerlissima mibi signa inde facta stmt etostensa.
iiipleniludinef.a/ias,longiludinem]riierum:.uti'o!)iqtie 1128 ^' Non esl igitur quod vobis vel pro
plenus ;. et liic gralia.et illic gloria, quia gratiain et vobis limeam a vifibus Salamc et liiiuistroiiini ejus,
gloriam dabit Dominus (Psal. LXXXIII,12). Amen. ctim noverim illius fortiludinetri per Redemploris
SERMO XXII. vulnera traduclam et dedtictam ad nibilum. Iii spi-
De quadruptici debito. ritu enim fortitudinis fortem foiiior ille conlrivii,
1. In via estis ,. fratres , quce ducii ad vitaiB , in porlas oereas et vecles ferreos eonfringens. A ver-
via recta et inipolluta, quoe ducil ad civilate.ui san- sutiis el asltiliis illius formido miiji esl pro vob;s,
ctam Jerusalein illam , quselibera est ,.quoe sursum in quibus partim sublililate natui-oe, parlim expe-
est,. q.uoeesl mater nostra.. Arduus quidem ascensus rientia temporum sub tol. aunorum miliibus erudi-
ejus, utpotepef ipsam montis suminitaleni incisus; tus, fragilitatem Iiunianoeiiaturoe, quaquaversum se
sed- via compendiosior laboris magniludinem vel verterit,, non ignorai. Sic ille insatiabilis. bomicida
leihperat, vel exeludil. Vos autem tam felici facili- primis parentibus noslris non ursos,. non leones ,
tale , quam faciii fclicitate viam islain non solum non forlia lerrae animalia delegavit; sed lorltiosriiu
ilis , sed curritis ; quia exonerati estis et accincti, et jeallidum serpenlem , qui per sinuosa volumina
niliil,ponderis super dorsa porlanles. Non sic aliqui, nunc caput cauda , nunc caudam capite tegere con-
non sic, qui quadrigas et quadrigalia onera pertra- suevit. Denique et serpens non forlior erat, sed cal-
feenles, nioutis circuitum ambire decernuht, et ple- lidior cunclis animanlibus lerrm, ait Scriplura. Unde-
ifumque per devexa monlis prcecipitanlur, ut vix et ab interrogalioite incoepil, mentem mulieiis ex-
finem inveniaiu vi.lcesuoe.Felices igitur vos, qui vos plorans, sciens, iugenio, non viribus laborandum ,
et vestra sine omni exceptiuricula reliquistis , per ]_>Cur prmcepil vobisDominus Deus, inquiens , ne co-
ipsum montis verlicem iler facitis ei, qui ascendit mederelis de ligno scienlim boni et mali ? Qum re-
snper occasum: Dominus nomen illi (Psal. LXVII,5). spondit: Ne forte moriamur (Gcn. ni, 1-5). Quot!
Ill.ivero, qui, quamvis _£gyptum fugeriut, tamen ad Deus pro certo posuerat, dice.ns : Quacunque die
quceque ._£gyptialenerrime resuspiranl, vinm civi- comederiiis,, morie moriemini (Gen. n, 17); ista sub
latis habitaculi non invenerunt; sed voliintalum dubio supponil, ne forie, inqiiiens ,'si comederiinus,
suarum gravissiiuis saieiiiis preegravati , vel sub tnoriamur. Et audi ingeniuin malitiamque serpenlis.
onere, vel cuin ouere 'cariunt, ut vix ad cursum per- Nequuquam, inquit, moriemini (Gen. ui,i). Detts
veuiant destinaiuii). affirmal, mulier dubilat, Salan negat. Sic et ego
2. Quitl enim est (gralias illi, cuj'us gralia lioc limeo, ne siculserpens Evajn seduxil-aslutia sun',
totum factum est) quod vila vcslsa viiam aposloli- sic el senstts vestri corrumpanttir a castilate, qua:
cam repnesentet (89*)? Illi reliquerunt omnia, et in est in Christo Jesu (// Cor. xi, 3). i
(89) Ilis veihis desigiiaiur Cislercienriuni viljs (89') Id explical Bernardus mfra Sermone.27 de
babitiis, regibus nihilominiis venernbilis. Vide prce- Diversis, iium. 3 et Serinpiie 37,'nunT. 7.
fationem ad bunc loinum, nuin. iS.
597 . - SER-HONESDE DIVERSSS- . 59*8,.
i. Putasne, aliquis in vobis est, cui dic.tt in cogi- Aquis
. vidit huic siurile ? Vix eiiim pro jtisto qtus
lalionibus suis : Cur praecepit vobis Deus, ut istam nioritui' : ipse pro iitjustis et inimieis inortuus est,
Regulam tenerelis? Secundum eiiim impettim spiri- eligens exsulare'a.co_lis,ul nos repoftarel ad COBIOF.,
tutim vestrorum iiuic lcpido reinis.sioiieni,illiferventi amieus dttlcis , cousiliafitts prudens, ariju.tor foilis.
vitam arcliorem proponii,hoc solum expetens etex- 6. Quitl letribunin Doinino,pro omnibus quoa fe-
spectans, ul quoquo modo tollal eum a conciliojuslo- tribuil mihi ?. Nonne, si conferrSntur iii. mc omnes
i-uni el coiigregalipne. Profecto spiritus ille, qui tibi vita: filiorum Adam, et omnes dies soeeuii,el labores
boc suggerit, spiritus inendax esl, spiiilus potesta- omnium hoininum qui fuerunl, qui suul, et qtii
tem.habens, qui libi invidet locum tuttm. Unde et erunl, nihil essel ad comparaiionem coi[iot'is illitis,
Sapiens liujus rei non ignarus : Si spiritus potesta- quod spectabile el stupeuduiii est vi.rtulibus eliam
lem habenlis super ie ascenderit, ail, locum tuum ne supemis, in conceptu de Spiritu sanclo.-in oriu de
dimiseris (Eccle. x, i). Absit enim ut Spiritus veri- Virgine, in viice intioceiHia, in doctrince afSuentia
tatis, qtii te huc adduxit, le reducere velit; quia non [alias, fluentis], in coruscaiipnibus miraculorum, in
est iu ore ejus: Esl et Non; sed est inilloEst, re.velalionibus sacramentoruiii ? Vides igilur, quin,
sicul irrefragabilis auctoritas testalur. Nemo, ait sicutexaltanlurcceli aterra,sic exaltataesl viiaillaa
Aposlolus, loquehs in Spirilii Dei, dicil analhema B . vila noslra : quee lamen posita est pro vita noslin.
Jesu (I Cor. xi, 3).' Jesns Snlvalor, sive salus; Sicut nihilad.aliquid nullam habet cumpaialiotiein,
analliema, separatio iiiterpretalui'. Qtii vero libi i!a et vila nosira nullam babet ad vitam illius pro-
separalionem a salute submurmural, nec Dei Spiii- poitioneiii; cnnillla dignior, ista niiserior esse.nos
lus est, iiec a Deo; quia Spirittis sanctus non di- possit. Nec me putes rem exaggerare sermonibus.;
spergere, scri colligere venit, qui semper revocnt quia bic deiicit oinuis lingua, nec sufficit ocitius
dispersos Isroiri iu leuam, siiaut. [alias, animus] vel adin.tuenduni taniai digtintionis
5. Quid ? vitani fortiprem aliquis quoerai? Dico arcaniun. Cum ergo ei donavero quidquid sum,,
vobis quia ista fortissima est, et quce cx on.ni paiie, qtiidquid.possum, nonne istud sicest, sicut stella.ad
si dissimulare nolueris. primce illi scholce Snlvatoris solem, gutia ad fluvium,.lapis ad lurriin, pulyis ad
pro sua possibililate respondeat. An a.utiesad mol- moiileiii,, graiium. ad acervum ? Non habeo nisi
liorem vel cogitaudo desceuJere ? 0 si pognovisses niinuta duo, iino minuiissima, coipus et animam;
et tu, quam mulla et quam mtiltis debcas ! vidcres vel poiius unuin minutum, voluulaiem meam .; et
quam nihil sit quod facis, quam .nec inter miniina non dabo illam ad, voIunia:eiii illius, qiii •lauius
numerandum ad comparalionem debilorum luorum, /•>taniilhiin latuis, beneficiis. proevenil, qui toio se
Yis scire quoeel quibus dcbeas? Priuio Cbristo Jesu ^* totuiii me coiuparavii? Alioquin si.illam retinuero,
debes oinnehi vitain tuam, quia ipse vitani suam po- qua froiite, quibus ocrilis, qua mciile, qua couscicu-
suit pro yita lua; et crucialtis amaros susliuuit, ne lia vctdo ad viscera misericoidia?. Dei, noslri; et
tii peipeluos susliiieres. Quid libi riiiinn vel dtiruni"- audep perfodere ~illud.forlissimum._prbpugnaculuihv
esse poterit, cuni recordatus lueris qttia ille, informa quod cuslodil Israel; ei illius-saiiguiiiis, noii guttus,
Dei, in die aeternitatis suaj, iu splenduiibus sanclo- sed undas a quinque pariibus corporis in m.eum
nini ante luciferum geniius, spleudor el ligura pretium detorquere ? 0 ge.neratio perversa, et' inlr-
subsiauiia. Dei, veuil ad earcert.m tuuui, ad liinuiu deles filii J.quid facietis in die calamiiatis tle"lpiige
Hiuin,iniixus, uldicilur, usque ajl ciibitos hi limo venieiiiis ? ari cujus fugietis auxiliiim?
jirqfuntli? Quiri non suave libi, cum iibi collegeris 7. Sed nunquid huic soli debiior-suit), ctii vix
onines antaiitudines Duinini lui, el ic-menioiabeiis parum aliquid rctribuere possiirfi-? Exigunt a me
primuni quideui illarum iulniililium neccssitatiini; prceteriia peccata mea fuluram viiani meain, ut
deinde, laboiinn quos pertulit in proedicando, faii- fnciani frucfus digrios; poeiiilentice, et recogiiem
gaiionum in discuiiendo, leniationum in jeJuiiarido, onmes ciiitos meos in amiiriludiiie aiiimcemece..Et
vigiliarum in orando, Iacrymaruui in compatienclo, Y jv ad licec quis idoneus ? Peccavi super numerum
hisidiuruin in co!!o_tiendo: postremo.'1120 Pel'i- arence riiaris, et nniliiplicaia sunl.peccala meav.et
cucortimin falsis frnl ibus, conviciorum, sputoruiri, noii stmi dignus videre altiludiuem cceli proe niiilti-
colapboruiii, ^fiageiloiiim, irrisioiltim, subsaunitlio- tudine iiiiquilaiismece, quoiiiam iriitnvi irnm luam.
isuai, exprobratioimm, clavorum, hojiiinque simi- cl maluiii corain te fcci. Circumdederuni me.mala,
Kuai, quce in salulem nostri generis triginta et tri- quorum rion est numerus;' comprehenUeruriime ini-
bus annis operalus el passus est in ineiliotence (90) ? quitales mew, et hqn potui' ul yiderem (Psal xxxfx,
0 quani iudebita miseratio, quam gralniln el svc 15). Quod ergo sine numero esl, qtiomorio nuiiie-
probata diieclip, quam inopinala digiKUio, qtiam rabo ? Quomodp salisfaclam, ctim cogar rerideic
siujiencla dulcedo, quam invicla niaiiMietudo! Re- _ riebitum usque ad novissiimim qiiadrantem? Se,l
ijem.glorioepro despicalissim.o veiiiactilo, imo ver- et delicta quis intelligit? Ait.illa cceleslis lisiiilci(90*)-
niiculo crucifigi! Quis audivit unquain talc? aul Ambrosius : «Facihus inveui eos qui iuuoceiiliain.
(90) Ijsdem yerhisusus est Bernardus in *ermoiie' .ul supra iu sermonibus deS.Malacbia, rium. 5.
Ferice-4niajpiis hebdomadoe,num. II, et sermoiie 43 (90;) Sic Norbcrli. os ccelesiem (is.Uilamappellai
in Cantica iium^5. Sic se ipse quandoque exscribit, • euislola 56.- • • ">. - "
5<?J S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLEKSIS 600
servaverunl, quam qui coiigiuam egenitil pcenilen- A _ Eia, Domine, vim palior, resptmde pro me. In ma-
liam (Lib. 11de Pmnii. cap. 10). > Sed et quanlum- nus tuas, Domine, commendo miiiuiuin meum : lu
libet poeniteat, quaiiiuinlibet se alfiictet et macerel; persolve oinnibus, lu ab onutibus libera, qttia lu es
propier nomen luutn, non propler meum [alias, pce- Deus, et non homo; et quod hoiiiinibiis impossibile
nileiitiie] meritum, propitiaberis peccaloineo,Domine, est, possibileest libi. Quori habui, effeci : Domine,
ailjustus; multum esl enini'(Psal. xxiv, 11). Ctim liabe me excusatttm, quia iiiipeifecium meum vide-
ergp quidquid vivis, quidquid sapis, quidquid babes, riint oculi lui. Quis ergo amplius grunniet, dicens:'
quidquid pbles, huic uni rei dedicaveris, nunquid Niiiiiiim iaborainus, nimiiini jejunamus, niinium
est, vel inter aliqua compuianduni ? Paulo ante vigilamus; cum nec millesimoe, imo nec niinima
vitam luam proyita sua Cbiislo reddideras; et ntinc partt debiloruni suorum valeal fespondere ? Hobcest
iterum eam totam proecedcntium exigit recordatio forlasse, fralres, illa vera vestra Quailragesima,
peccatorum. Nunquid, ul vulgo dicitur, de una filia non exlerior, setl iiiierior, qu:c non conicein sacra-
duos generos staluisli facere ? , iiienli, sed adipem frunienti contineal. Si enim uni-
1130 8. Quitl si tcrtium libi riebilorem ostcn- cuique istorum quatuoret pro se, etpefsc.omnem dc-
dam, qui nou iriinus acriter, qitam veraeiler vindi- c.ilogi perfeclionem riebetis : profecto decein quater
cnt eam sibi ? Ptilo quod et lu possidere desiderns " ducta quadragesimani vestrain faciuni, quam custo,-
eivilalem, rie qua dicilur : Gloriosa dicta sunt de te, dire vos oporleal omnibus diebus vitce veslrce. Et
civitas Dei (Psul. LXXXVI, 5); gloriam iJlam, qtiam ipse qtti vos congregavil in lec.oisto, yitam vestram
nec oeiilus vidil, nec auris audivit, uec in cor ho-r conservet in opere sancto; ul ciini ipse apparuerit
minis ascendit, regimni oinnitim soeculorum, vivere vita veslrn, et vos apparealb cimi ipso iu gloiia.
in oelernum, in perpetiias oelernitates. Cierio quod SERMO XXIII. !
velis esse cequalis angelis Dei in ceelo, esse eiiain De discrelione spiriluum [Alias, De septem spiriiibus].
IioeresDei, cohoeres Cbrisli et in plateis supetiite .1. Magister genlium Paulus, ex occnsione ipsiu.s
Sion melos augelicum nuscullare,'et vUere quid- spirilualis nalurce, qua vivimus , ad spiritualem
quld iilud Sit, ciim Chrislus tradiderit regnum conversalionem. excitans discipulos , ail: Si spirilu
Deo Palri, et erit Deus omnia in omnibus; postremo vivimus , spirilu et ambulemus (Galat. v, 25). Ac si
esse similis Deo, et viciereeum sicttii est. Nec riubito dieat : Si caro non prodest quidquam, scd spiritus
quiii et concupiscas suspicere et uinbras declinanies, est qui vivificat ipsam , separare oporlet preliosum
et diem aspirantein, cum illuxerit illa solemnis dies, a vili, et digniorem proeponerepartein, ut secuiidum
ct,nubila rerum exeusserit;-quando jam nou incli- spiritum ambiilemus, 1131 non secuiidum carnem.
nabiiur dies, sed erit eelerna ineridies; quando erit ^ Ad spiritum enim debel fteii conversio caruis, ut
pleniiudo fervoris et lucis, solis slatio, tenebraruiB serviat ipsa , et non serviaiur ei , ut diCat spiritus
exlerminatio, desiccalio paludum, fetorum depulsio. servo suo : Veni, et venial: Fac h*oc,et faciat illud.
Noniieadhocemenduni lotum te,quoecunque,etunde- Sic enim eril uxor noslra sicut vilis abundans , et
cuiique conlrabere poteris, dare oporiebit? El cum salvabitur per generalionem filiorum, qui suntopera
universa compleveris, non lamen putes essecondignas bona, si fueril ipsa quidem in laieribus donius nos-
passiones bujus lei.iporis vel corpofis aclfuluram glo- troe, itl est in abscondito et bumili loco; aniiua vero
riam, quce revelabilur iniiobis. An sic 'impudens es, resideat in medio lanquam doniina, tanquam paler-
velimprudens, utuiinuluiii ttiutn.quodsibi tam Chrisli familias, tanquam judex; ut fiat quod sciiplum esl:
viia, quam peccati pceniteniia certatim rapiunt,- Anima mea in manibus meis semper (Psal. cxvni,
etiam ad hoconqiiireiidiim vel audeas numerare? 109). Malediclus eriim"spirilus ille.qui parlem sunm
y*9. Qttid dices, si et
quarlum debilorern in medium tleteriorem facit. Maledictus lipmo , qui pnscit sle-
ndduxero, qui sibi etiam j'ure primatiis sui superio- rilem, et viducenon benefacil. Denique, ut lestatur
res tres cedere velit? Ecce in januis eslquifecit idem Apostolus , si secundum carneui vixerimus ,
ccelum et lerram : el Creator ttius est, tu creatura; r. moriemur; qiioniam, qui in carne ambulatit, Deo
j
lu scrvus, illeDominus; ille (igulus,- lu figmentuni. placere non possunl (Rom. vin, 13, 8); el qui se-
Totinn ergo qued es, illi debes, a quo loium habes; minant in carne de carne raetent corriiplionem
illi prcccipue Domino, qui el le fecil, et benefecit (Golal. vi, 8). Si autem spirilu facta cainis riiorti-
libi, qui libi ministrat sideium cursus, aeiis tempe- ficaverimus , vivemus; quoniam, qtti spiritu Dei
jieii), fecundilatem lerroe, fruciuum uberlaleni. Iluic aguntur, hi fiiii Dei .sunl (Rom. vhi, 13, 14); el
revera totis medullis, totis viribus serviendum; ne qui seminant in spirilu , de spiriln melent vitam
forle indignalionis oculo le respiciat, et despiciat, eetcrriam (Gdlal. vi(, 8).
et conlerat in celernum et in soeculumsoeculi. Non 2. Prudenler proinde, fratres, et non ad insipieu-
arbilror aulem quod le tanla raplet insauia, ul et tiam nobis, spiritualem elegimus vilam , castigare
bic niinultim tinim noniinare, nedum numerare proe- scilicet corpus , et servituti subjicere; el Deum ,
siimas. Expone ergo mibi, cui horiim ijualuor pro- qui Spiritus est, adorare in spiritu et veritate.' Sed,
ponas reddere quod debes, ciim unusquisque lanlus quia spirituum diversa sunt genera , necessaria est
cxaclor sit (91), ut te possit singulariter suffocare. nobis eorum discrelio , prceserlim cum ab apostolo
(9V In vulgati.s, uniisquisque lam inlernus quam extarnus exaclor sit.
601 SERMONES DE DlVERSlS. 602
didicerinius , non oiniii spiritui esse credendum A _ tationi non aliter , qoam ipsi diabolo resislendum
(/ Joan. iv, 1). Videri enim polest niiiuts eiiidiiis , esl: nec aliter ah ea , quam ab ipsa perriiiione
«t-qui parum exercitaios habent seitsus , omneiri caveridum. Scripttim est enim : In paiientia vestra
cogitalioiiem non alterius, qtiani ipsitis buinaiii fossidebilis animas vestras (Luc. xxi, 19).
spiritus esse sermoiiem : qnod non ita esse et certa i. Fii tamen aliqttando, ut spiritus nosier a quo-
fidei veritas probat,.et divinarum lesfmionia Scri- Iihel horum trium crehro superattis , et seivus i111
pturarum. Audiam , inquit Propbeta, non quid ego aridictus , in suam ipsius, perniciem , heu ! vices
loqnar, sed quid loquatur in me Dotninus Deus. illius agat, ut jain sine.omni alterius spirilus stig-
(Psal. LXXXIV, 9).Et aliiisprophela . Angefus,inquit, gestione ipsa ex se anima aut voluptuosas, aut
qui loquebatur in me (Zach. I, 9), etc. Et in psalmo yanas, aut amaras parial cogitationes'. Jam vero
didicimus fieri imniissiones etiam per angelos nialos non facile rirbitror posse discerni , quando noster
(Psal. Lxxyn, 49). Uiirieet timei Aposiolus, ne, sicut ipse loqttaiur spirilus, quandove loqneiilcm alterum
serjifns decepil Evain asluliastia,sic el discipitlorum audiatqtiemlibelelribusillis. Sedqttidrefert quicuii-
quibus loqttilur corda riecipiaiiiur, (II Cor. xi, 3), ab queloquatur, dum unumelidem sitquod loquuiilur?
eo uiique, ciijiisipsePaulus aslulias non ignorat: unde Quid refert loquentis nosse personam, diitri conslat
eldicit : Nonest nobis collucialio advcsus carnem et perniciostim esse quod loquitiir? Si iiriniicus esl, ro-
sanguinem, sedadversusprincipesetpolestales,adversus ' siste viriliter inimico : si liius ipse spirilus esi, ar-
tnundt reciores lenebrarumhafuin(Ephes~:vi, 12). Esse gue etitn ,, et miseiabililer plange, quoil in laiilam
atttem spiritum caruisiion bonum, manifeste idem Apo miseriam ei tam miserabilem devenerit servituiem.
stoltisiudical, ubi iiiflalos spirilu carnis suceqiiosdnm 5. Qttoties vero supcr castigando corpore , biiiiii-
esse tesiatur (Celoss. n, 18).'El esse eliam spiriium Iiantlo coide , servcinda uniiaie [alias , virttite pa-
Iittius mundi declarat, ubi gloriatur iri Domino pro tientioe],elcliaritale fralribus exbibenda , sett occ-
se pariter el pro riiscipulis siiis , non qttod eum tetis viitutibus acqiiirendis , conservanriis , itnipli-
itcceperint, sed spiritum, qui a Deo est, ut sciamus, ficandis , salubris cogiiatio iu menie versiUui',,
iiiquit, qutBa Deo donata sunl nobis (I Cor. n, 12). ciiyiniissine dubio Spirittts esl qui loquiiur, nttt per
.3. Suni ergo hi duo salellites maligni illius prin- seipsum sane . ati! per angelum' sttunKEt qiteniari-
cipis lenebrarum; ul doniinetur spirilus nequitice modum de biimano nlque ihalis;no spiiiiu dicium
spiriiui earnis , et spirilui hujus, muiidi. Quisquis est, sic de angelico , el de divino : nec facih: cst
eigo ex his tribus spiritibiis spiritui nostro loqualur, quis loqualur discernere, nec ignorare peiiciilosuin ;
ne credamus ei; quoniam sanguiiiem sitiunt, non r proesertim,cunicerttimsit, angeliimbonuin niinqiiam
quidem cprporum, seri qttorigravius est, animaiuni. loqtti ex semeiipso, sed Detiriies?e quiioqiiiitir in ipso.
Sed quoniam spiriliialis omnium nalura .est,-a-ser- 6. Siudiosius " igitur deinceps consideremus ,
inonihus eorum cognoscemus eos: el quis spirilus sit quonam ^modo malignbritiij illorum spiritutiiii siig-
qui loqualur, ipsa suggestio declarabit. Semper enim1 gesiiones aud.ire, inio quanta indignatioiie abjicere
spiiitus carnis mollia, spiritus inundi vana , spiijtus> debeamus, ayertentes aures noslras ne auriiaiuus
maliticesemperamaraloquilur.Quoiiesergoimportune s sanguinem, et saplentiam qunm revelat caro et
utassolet, carnalis cogitatiomenleiii pulsat: verbigra- sanguis : parvulos quoqtte Babylonis", cogitaihs
tia, cumdecibo. depoiu, desomno, ccelerisque simili- scilicel ii.undanos [alias , malignos] , abipso initio
busad cariiis.curaii.'per.inenlibus cogiiantes,humanoi lenentes , et allidenies ad petram : ipsum etiam
qitodam modo inardescimus desiderio, ceftuin sit irialigiium cum lenlationibus suis a conspectu corriis
nohis spiritum carnis esse qui loquilur, et lanqtiam hostri abjicienles , el deducenles ad iiihilum. Eas
adversafium repellnnius eum, dicentes : Vade retro, vero cogilaiibnes , qiite jusiiticu et veritalis nos
Salana, quoniam non sapis ea qum Dei sunt (Marc. admonenl, tota devotioue snscipieiiles, divinse
viii, 33), sed magis sapienlia tua inimica esl Deo. dignationi gratiam biibeanuis : nec aliqiiandolanlce
Cum auiem non de illecebris carnis, sedde ambi- D benignilali invenian.ur ingrali , sciettles qiiouiain
tione s_eeuli,de jaclantia el arroganlia, ccelerisque ipse est qui loquilur jusiiliam; ipse cujus sernio
similibus.cogilatio vana versaiur in cprdibus no- veritas esl. Quanloeenim lenierilalis [alias, perver-
stris , spiriius mundi esl qui loquilur , longe per- sitatis']; imoquantoe insanioe est, si lorle , dum allo-.
niciosior hostis, el majori solliciludine repellendus. quitiir nos Doniinus majestalis , nos insehsaii averi
Inlerdum vero salellitibus islis terga vertenlibiis , lamus aufem , etad nescio quas aiiinium ineptias
princeps ipse habens iram magnam , tanquam leo converlamus? Qtianta esl hoec iiijuria, et qiiam
rugiens, insiirgil adversus"nos ; cum videlicet non "giaviter vindicanda_, cum yilissinms vermis cla-
ad volupintem car_nis, aut sscculi vanitalem, sed ad iiianlem ad se audire dedignalur Creatorem univer-
iram , acl impatieut.am ,1132 ad invidiam , ad sitatis? Qi»anla vero et qiiam ineffabilis divince
amariludincm animi provocamur : importuhe inge- dignatio bonilatis , quoe quotidie concipil nos infe-
rendo, si qiiid minus amicabililer, minusve discrete lices averlentesaures , obduranles corda , et nihil-
faclum videtur aut diclum ; si qua deniqite aui in .' ontinus clamal ad nos, et jugiler clamiiat in plnleis?
signo, aul in opere^quolibefdata videtur indigna- Yere in plaleis , quia in laliludine charilalis. Ecce
iionis occasio, maleria suspicionis. nuicergo cogi- enim bonortim meorum hon egos Domine ; et
603 S.. BERNARDIABBATIS CLAK_€-VALLENS1S 604
lamen dicis : Convenimini ad ine, Jilii hontinum; et. A mtim quidem souans in auribus aniina. vox divwia.
iterum clamitas : Reveftere , revertere , Sunamitis ; conturbat, lerret, • dijudicatque : sed continuo, si
revertere, reveriere , ul inlueamur te (Cant. vi, 12). lioii averlis atirem, vivificat, liqtieracit, caielacti,
7. Propterea obsecfo vos, dilectissimi, qui remi- illuniiital, muiidat. Denique et cibus noster jest, el
niscimini Dumini, ne lacealis,1 etue detis silentium glariius, et medicina, el confirmaiio, et reauies,
ei: audieules jugiierquid loquatur in vobis Dominus resurrectio quoque et consuinmatio noslra. Nec
Deus, quoniam loquelur pacem. Felix proinde et mireris quod verbuin Dei jam nuncinveniaitir oimria
beata anima, quce venas. susurrii divini percipil in in omnibus esse, quantum speclat ad justilicatio-
Sileniio, frequenier iterans illud Samuelis : Loquere, nem : siquidem el fuuiriimesl otnnia in omiiibus ad
Doinine,. quia audil servus luus (1 Reg. m, 9). Hic gloiificalionem. Antliat illud peecntor, el conlurba-
ergo hodiernus sermo finem accipial, ul eliam la- hitur venler ejus; a voce illa carnalis auima contre-
cenlibus uobis Deum iuttis audiamus loquenlem et miscet. Omnin namqiie corriis secrela rimatuf alque
suadeiiiem _de regno suo, lanio utilius qiiaiuo siib- dijudicat sei^mo vivus el efficax, cprdium alque co-
tilius, per iiiternani'scilicet inspirationem. Si qua gitatioiiunrperscrulaior. Unde et licel mortuus in
tameii adhuc de audienda hacDomiiii voce ipse peccatp, si audieris vocem Fiiii Dei, vives. Sermo-
suggessefit, alio sermoife tractabimus, ne 1133 B eiiim quem loquilur, spirilus el vita est. Si cor
jii.-esertiiu in lam utili ac spiritunli materia, meules luiini iiiduraluin esl, memento Scripiurce dicentis :
«estras longitudine sermonis pneremus. Etnittei verbum suutn, el liquefacielea.(Psal. CXLVII,
SERMOXXIV. 18) : et item : Animd mea liquefqcta est, ut dskclus
Hc mulliplici ulililate verbi Dei. locutus esi (Cant. v, 6). Si lepidus es, el evomijatii
1. Tenetis, credo, quetnadmodum hesterno ser- formidas, non discedas ab eloquio Domini, et in-
iiione de ea, quoe nobis admodum necessaria esl, flammabit le ; quia eloquium ejus ignilum est valrie.
«.'iscieiione spiiituum adnionuerimus sollieiludineiii Quod si lenebras ignorantioe plangis, diligeniei-
vesliam : ut. conlra venenatos serpeniis anliqui audiquidloqualur in te DominusDeus:eteritlucerna
sibilos, contra inoiiiferos sirence canlus, aures cor- pedibus luis verbum Domini, et lumen semitis tuis.
dis jugiler oblurare studeatis ; tilnec spirilum car- 5. Alfortassis lanlo amplius dôles,quanto Clarius
nis Ipquenlem mollia, nec spiritum nmndi varia peccata etiam minima illuminatus agnoscis; sed
siiggerenlem, nec spiriium neqttitioeaudiatis iniinil- sanciificabit le Pater in veritate, qtiee est |utique
lentem ainariludines, et scandala seminaulein. Ssd sermo ejus, uliriler apostolos audire merearis;: Jam
hujus. specialiler asiulias nosse necesse est, hujus-r, vos mundt eslis propter sermonem quetn locutus sum
cogitaiipnes non expedil ignorare. Interdum eniju vobis (Joan. xy, 3). Jam.yero eum laveris inler inno-
transfigurai se iualigmis ille et riequam spiritus in centes manus luas, ecce paravit iu couspectu ttio
angeliim lticis (II Cor. xi, ii), tit virlulis siinriht- mensam, ut non ,de solo pâneVivns,sed 'ex oimri
lione p!us noceat. Sed el tunc quoque, si diligeriier vefbo, qttod procedil de ore Dei, U3& et in forli-
adverlimus, iiunquam nisi aiiiaritudinis et discordise . liidine cibi illius curras viam niaiidatoruiu ejus. Ubi
seminaria spargit. Suadet eninrnonnullis singularia . si consisttini advcrsum le castra, etprosliuin tenta-
jejunia qucedam, unde coeteri scandalizentur ; 11611 tionis insurgil, arripe gladium spiritus, qupd est
quia jejunium diligat, sed quia scandalo delectelur. verbum Dei, _el iu eq facile triumpbabis. Quod si
Jiliilta qtioque in bUnc modum solet afferre, qu;e forte, ut est certaminis cousiietudp, contigeril ali-
tamen a divina sapienlia lacile discernanlur, si quando vulnerari, mittet verbum suum, et sanabit
apostolicam illam beati Jacobi lielinilionein prce le, et eripiet le de inleiitioiiib.us luis : ut in le quo-
. oculis haheamus, qui divinani describeus sapjen- que it)<|>ieaiur quod ait Ceiituiio, cujus fides lam
tiam, ait: Sapientia qum a Deb est, primuin quidem' i!iaguiilTCcpunuendalur.: Domine, iiiquil, dic lanlum
pudica' est, deinde pacifica (Jac. m, 17). Omnem verbo, ezsanubitur puer meus (Mallh. vm, 8)JSed el
ergo cogilalionem, in qua baecduo non conciirruiii, n si lilub!"S.adbuc, confitere et cla.ma: Mei auiein pene
a Dei sapientia alienam esse non dubiies. Eam vero moti sunt pedes,-pene effusi sunl gressus mei (Psat.
quee pudica videlur, nec ad vitia trahil aperle, sed LXXII,f) : ef in verbis suis coiifirmabit.le : ut expc-
virtutis prcetendit imaginem; tunc demum a Deo rimentc discas quouinm yerbo Doinini coeli firmati
Inoveris esse, si pacifica sit, si prcelati lui atque sunt, et spiritu oris ejus omnis virtus eorum:
spirilualiuni fratrum approbaiur juriicio; quoniam '4. In his alque hujusmodi persevera, in jtalibus
. npn faciet DomiiiusDeus verbrim, quod iton revela- j'ugiter exercere, donec jarii dical Spirilus, iit re-
verit servis suis. ! , quiescas a laborihus liiis. ln boc verbo quiesces
2. Quanla vero , devolione,! quanta liumililate, dulciter,.ac suaviter soporaberisjdonec veniet hora,
quania sollicitudiue cogilatio salubris non aliter cum omnes qui in monuriienlis stiiit, aiidientl.vocem
.quam diviua.1 dignalionis sermo suscipi debeat, et ,ejus, et "procedent. Sed quo ? Alii quidem in j'udi-
heslerno sermone partim jam diximus, el hodierno ,cium'_ alii vero in vitam oeleiiiam.Etquis sci.t si est
jiihilomiiius aliquanto littius persuadere conabimur. . dignus amore vel odio ? Tunc maxime menior esto
Beali enim qtti aiidinnl verbum Dei, et cuslodiunt verbi lui servo tuo, Domine5, in quo mibi spem
iltud (Luc. xi, 28). Vufcisnosse qtiain beali ? Pri- . dedisti, ul ab auditione malanou timeani : scd beata
60S SERMONES DEDlVERSiS. 6vJ6
magis auditio perdttcai ad viiionem, cum dices : JA canus ille, qui dttm non auoefet ociilos ad coelum
Venile, benedicli Pairis mei (Malth. xxv, 3i), etc. - levare, ipsuni Gceliimad se potuit inclinare (Luc.
Quicunqueeuim confiiebiiurme coram hominilus, ait xvni, 13,14). Siinile aliquid mulier illa egisse vt-
ipse, huhc et ego confilebortn cohspeciuPatris mei et deliir, qticeprofliivium saiiguinis habens, dum' iime»
angelorum sanctoruni (Matlh, x,-32 ; Luc. xii,"8) : retad Ciiristum accedere/fecit ab eo yirlutein exire.
-quod nobis eonferre dignelur ipse/qui cohstflutu.s Ftiftim eniiii teligit fimbriam, _et curafa est ab iii-
est judex vivofura et mortuorum. Ameri (91*.)' firmiiaie : undeet dedignantis quodam modo|ver-r
';." "-" :SEKMOXXV. •'buiri videlur, quod de_en Domintis ait: Quis me
DeverbisAposioli, « Votoprimuhi fiefi bbsecrationes, teiigit? Et addidil: Sensi ame exisse virtulem (Luc.
oraliories, i etc. (1 Ttm. u;i). viii, iZ-iQ). Non credo qiiod sit-inter nos quispiam;
i. Qualuormihi viderilur oratidi modos exprime- sed forte nonnulli in habitu vel soeculari conyefsa-
re Aposioliverba, dicentis :. Volo primum fieri obse- lioiie poluerunt aliquando experifi quod loqiipr, ut
cratiories,:deinde ofatibnes, postulationes;graliarum inviti fluxum sanguinis paterentur, ejus, in.quaiu,
aciiones. Sunt enim quos adhuc peccali consciemia sariguinis qui regnrim D.ei non pbssidebit (1. Cer.
lerret et crucial, riohdum accepta resistendi virlule,-. xv, 60). Eteriim qui facit peccatum, servus est pec-
turic scilicetcumprimum ipsosiri peccatorumcceiio cati (Joan. vni, M) : nec sua se pp.erit conlinere
jacerites Spirilus veritalis ifradiat, etexcitans efu- virtiile, etiam cum yolet. Huic ergo minime expedit
bescere "-facit, et tiniere Deum 'v92), dum yidenl pef seipsurii ad Christtim' accedere, sed tangere,
immanilatein crimiiium, ineritorumexiguilateiii; et si quarri invenerit, ejus fimbriam, hoc est eum con-
•velut ardenlem coram se gelierinam expavesceriles, siderare homiuem, quem humiliorem [alias,;melio-.
qttoniam in s'e ipsis boni nil iiiveniunl, aliunde femj viderit, et cxiremum in Ecclesia, quce est
apprehendunl unde_teganiur. Sciuntenim quod non vestis Christi"; euni,'inquam, qui elegit ahjeclus
sit tatumjn couspectti'Doinini Dei sul vacuos appa- esse in domo Dei, oporlel considerare; quoniam is
: rere contra
Iegis praecepnim (Exod. xxm, IS), et ' vere est fimbria posita iii ora vestimenli, ad quam
imilio ininus id prcesumere plenis stefcore maiiibus ulique spiritualis uuguenti descendens a capite copia
niident. Quia ergo limeiil,-ei nierilo t.imeiu per se tota decurril. Hunc si beneficiis aliquibus, "seuprece.
ipsos accedere, student quasi per alios supplicare. hrimili, aut confessione.pura teligerlt, ut affectum
Tale esl illudorationisgenus; quo solemus uti 1^135 ej"userga,se inoveatad compatiendum sibi;habeat
dicehles : «Sancte Pelre, orapro nobis, t et simi- fidem, et sine dubiiatione sanabiliir. lllud lamen
lia. Maxiriie vero" tllud obsecralio est manifesta, Q ( noverit fimbria,npn a sfe, sed a Christo exjisse vir-
« Per cfucem' et passionem tuam", libera nos, D6- lutem, qui et taiigi se protestatur. in fimhria. Ex-
inine; > et ccetera. in hunc modum*.' Tale enim pressi nunc vobis; quaiitum potiii, qiialejsit, et cui
videlur, acssi lalro deprehensus, et j'am vicinus aiiimoenecessarium genus obsecratioriis. .
suspendio, quaridopenitus desperat, nec inveiiit in ,' 3, At vero jam contiriendi virtute , aecepta, secu-
Se undeveniam [alias misericofdiam] depreceluf,ex- rus acfedit, qui sibi corisclus fuerit, pro deliclis
lendens brachia dieat: Quia sicpassuseslCliristus;ut proeteritis vehiaiii qucerens; et oratione utitur, qiioe
'
eorum a quibus letielur, anitnos moveat ad pieiatem. ninrirum oris est ralio, quando j'am ore suo loqiiitiir
'
2. Credo ego de lalibus dici jiosse, quia regnum cum Deo suo.-Hiric illud est quod Miiria-Magdalene,
cmlorum vim paliiuf, et violenli rapiuhl illud: ' qiianquam non.minus bumilis hoemoirhoissa illa, non
(Matth. xi; 12), Vimfaciebat regno ccelorum Publi- sic lamen veietuf accedere> sed rigat lacryriiis
-, c ,'
. (9V) In niaiiusciipto Sancli Ebfulfi sic fittitur hic; cudueam mendicanles ulique.consolqlionemlQuasi
sermo, iiicipiendo a'n. i. ' . vero non sit nobis ad manum absqne omni difficutlale
Inhis aique hujusmodi interini exercere; dqnec in verbdt quod prqpe est ulique in ore et cbrde nostrb,
ipsa, quwcertanlein adjuval, yox Domipi ad requiem quidquid salulis, quidquid jacuhdiialis, quidquid di-
evocetlriumphantem,sitqtiein magnificenlia quw ntinc) : D leclalioiiisesl invenire. Bene.proinde beali quive.rbuni'
est in virtute., ainodo jam dicente spiritn, ul requie- hocvitw audiunt et cuslodiunl illud. Cuslvdiunt sane
scds a labofibus tuis. Eril sane quando e'lipsufn cor- dixerim, non aliler guam depositum preitosissimurii,
pus de pulvere voxeadem suscilabil, quandq omnes, ut ibi cor habeani, iibi est ihesdufus.ebruin.
. qni in nionumentis sunt, auriierit vocem FihTDei, et; Dico aulem breviter qAw occurruntinlerimexhis
procedenl. Opus est eliam ut lunc quoqtie memor sil', quw Ituic vtderiiur custodim necessaria. Primum qu}-
verbi sui servo suo, in quo tibi speih dedit, ut noni dem, ut ponas'cor tuuiri audire ditigehiius qtiidlo-
iitneas ab audiliojie malu : sed verbum lionum, Ye- - quaiur,propler illud quodscriplumesi:Quifl ignorans
nile, inquii, benedicti Patrisniei. . ignorabitur. Dehinc ,«. opere impleas guod uudisli,
. . Hmcest voxquwperducil ad.vullum, til jam-dicere, quia scieuti boniim et non facjenli, peccatuui est
merearis el lu, quia aiiditu.auris atidivi le, el nniic illi. Postfemo, ul . qumcunque bccurrefint aiivena,
ocubts u;eus videt te. Non facile ego crediderimquia susiineas patienter : quiajierbum hoc noti solum quid
pigeat-iuric aiidisse coniminalibnes,correpiones sns- agefe debeas docei, sedet ostendit tibi quanta te.oporr
iinuisse, - lolerasse increpaliones, iriquibus iter eral *leal paii. Hmc pluhe lalriaiesl,cultus debitus.sq.li,
quo oslenderet tibi salutare suum. Jam vero cum lieo, ul solliciiui sis'voluntdtem ejus prudenler intel-
"Jimcomnia ila se habeant, el alius quoque innumeras , ligere; elubi necesse -esl, aut potenler implere,, aut.
atidiehdm divinw vocis utiliiates perhibeant iion tam sustinere pdtieriler. ./'_'' "
. Scriplurarum :lestimonia, quam aninuirum - experi- - (9'2) Miiiiusciipti. eos.. ,,--/•. ' '
menta, quid nos miseriianta' varieiate djsirahimur,
" '
(_07 S. BERSARBl ABBATISCLAfLE VALLE.SS15 608
pedes, capillis lergit, yngit uiiguenlo, osculatur ore A Tale est etiam quod solent sceculares hoiiiines mor-
devolOi(Z_!ic. vn, 38). Unde snlisliquet, qitori omni- tem inimicortim in oralionibus postiilare, cieteraque
iio, jatn proposuerul in corde suo a peccato deinceps similia qtue non oportel. At vero lemporalia, si
abstinere : et quasi profluvium slabat. Qnod si jnm dp.fiierinl, peipiula quidem sunt, quatiium necessitas
cpnseculus es et tu, ptimuih est ut ipsi Dominoin bttmana requiril; sed, j'uxta benti Gregorii, senleii-
oratione loqtiens, recogiles antios luos in amarilu- tiam, non sunl hoecniniie requirenda. In.quo gene-
dine animae ittoe. re eiiam illa spiritualia sttnt, sine quibus nibilomi-
1
i. Dehinc posiquam. in-latnentis poenitentioe nus salus constare-polesl, ut sermo scientioe, gratia
aliqiiandiu perseverans, liilarilalem quamdam et curationum, omniaque, de quibus certum npn
fiduciam conceperis indulgeiilioe, accede jam ad habemus quod expedianl nobis : utpole si lefatiget
postulaiiories ; til secttre, tanquam receptus in gra- teritatio, supplicaiidum quidem pro ea ut atiferatur
liam Doiniiti, libi el conseryis luis audeas pelere a le, sed non nimis obnixe, quoniam iii'jla!ibus
quod oportet. At fortassis reqtiiras, unde aut quo- meminisse semper: oporlet apostolicce illius senten-
modo nosse jioteris, uiriim haiic [alias, jain] conse- tia;:*Nos enimquid oremus, sicut- oportei, nescimus
cuttis sis indulgeiitjam. Sie nimirum conservandoe (Rom. VIII,,26); et Deo magis commitiere, qtiain -
huiniJitatis gralia, divina solel pielas ordinare ut "B temere ahquid apud nos definire. Hxc autem.sunt
quanto qtiisque plus pioficil, eo minus se repuiet toto affectu, el omni tenipore postulanda; hoecsunt,
profecisse,. Nam et itsqtie ari supremum exercilii pro quibus incessanter et quam obnixe polerunt, ad
spiriittnlis gradurn, si quis eo usque pervenerit Deum clament desideria lna : rit babeas gratiam
.'alias, profecerit], aliquid ei de primi gradus im- ej'us bonam,el placerepossis in oculis pietatisipsius,
perfeciione reliiiqnitui', ulvix sibi primum videalur etin eo vivas, etmoriaris in ipso, ul gloriam ejus
adepuis. Allainen scio , quid hpdie leclum sil in videre, et ipso frui in perpeluum merearis. jDe his
1
Evatigeliu (92"). DixeratJesifs pnralytico : Conflde, enim diclum ;est: Sine intermissioneofate (I Thess. v,
fili, remitluntur libi peccala tua : et repulatum est ei 17). Unde el Propbela : Exquisivit, inquit, ie facies
ad blaspheminm. At ille, cui liimirtim cogitalio mea; faciem meam, Domine, requbam; et alibi :
bominis H36 confitelur : Quid, inquil, cogitalis Unam, ail, pelii a Dotnino, hanc requiram, ul inha--
malain cordibus vestiis? Blasphemare me blaspbe- bilem in dotno Domini omnibus diebns vilm mecz
ijiatis, et quasi ari excusandum visibilis curationis (Psal. xxvi, 8, i). -
virtulem,meiiivisibijemdicilistisurpare(93). Sedego • 6. Porro ad qiiarlum genus oraliotvs, qttod est
/vos pptius blasphemos esse coiivinco, signo jirobans pf graliarum aclio, perpaucosatlingere crtedo(93*); et
visibili invisibilem poleslatem. Ut sciaiis, inqtiit, quo rarius, eo preliosius esl. Multain eiiim prorsus
quia po.testatemhabet Filius hominis in lerra dimit- gratiam inveriiet apud Deuui, quem juxta promissio-
tendi peccala (lunc ail paralylico) : Surge, lollegra- nem suam exaudit antequam invocelur (Isq. LXV,
balum tuum, et ambula (Matth. ix, 2-7). El lu ergo 24) : et testimonium reddet spirilui ejns Sptriius
si jani surgis desiderio superriorum, si grabalum quem habel.ex Deo, quoniam exaudiium estideside-
lunm lollis, corpus scilicet a terrenis elevans volu- rittm ejus, ita ul cerlus jam non orare, sethgraiias
ptaiibus, nt jam non feralur anima conctt.pisceiitiis , agerepossil. Siceniin babesin Lazari resuscitatione,
ejus, setl magis ipsa, ut dignum est, regal illud, et ubi Dominus, licet priusnibilorasset: Pater, inqtiil,
ferat quo non vnlt : si demuin ambulas, quoe retro gratias ago tibi, quia audisli me (Joan. xi, ii.).
sunt obliviscens, el ad ea quce anle siml, te exlen- Prima igitur, id est obsecratio, verecundo, liat affe-
dens desiderio et proposito pfoficiendi, curatrim te ctu. Secunda, quam proprie diximus oraiioriem,
esse non ;dubites. Neque enim surgere poteras, si affectu puro : ulvidelicet non dissimulennts1pecca-
«on aliqualeijus ontis esset allevialum ; nec graba- la, non nos palpemus, scientes quod sic quisque
lum tollere, nisi eToneratus magis; qttia nec ambu- misericordiam invenil apud Deum, si inventus
'
lare in fervore conversalioniscum peccaloruin gravi D S fuerit durus judex iu semelipsinn. Tertia, id est
mole possibile est. poslulalio, ampluin quoeiil affecliim, et fiducioe
5. Proptef quod fidticialiter j"amposlulare potest laliludinem, sicut scriptuin est: Postulet auieia in
qui ejusmodi esl : tanlum caveal, ne forte aut fide nihil.hwsitans (Jac. i, 6). Credo eiiini prpplerea
poslulet rion posttilanda; aul riimis poslulet quse a diclum : Quemcunque"locum calcaverit pes\ vester,
Deo sunt posiulanda ; atit eatepide queerai, quoe vester erit (Josue i, 3); quod lanlum ihipetrabimus,
lolo affectu, et omni le.mpore sunt qucerenda. Peti- quantum porrexerimus pedem fidei". Quaria, quai
iis,ei nonaccipitis,alt Jacobus, eo quod malepeluiis, esl gratiarum 1137 actio_ipsa debet essedevotio-
ul in concupiscentiis veslris insumatis.(Jac. iv, 3). . ne plenissima, et deliciis affluens.
Sic agil oinnis qui terrena quoeritultronecessiiatem, 7. Jam vero de reverentia orationis, in eo qtiod
qni mundialem gloriam sectatur, aut vplupiatem. lectum est in capitulo, ipsius Reguloe vos modo sol-
(92*). Hinc palel, hunc sermonem habilum fuissei ciira.ioms, virlutem mihi invisibitem usurpare.' IdenJ *
Dommica 18 post Pentecostenl i sensns.
(93) Ita in manuscripto Colberlino el Majoris-; niim. (93") Id cxplicatur infra, Serriione 27 de Diversis,
'
Sfonaslerli; in edilis, ud excusandum vim visibilis 5 et 6.
609 SERMONES DE DIVERSI CIO
licitavit auctoritas (Reg. S. Benedicli, cap. 20), ex A . dicti, cap. 7 ), iratres, ile humililate senlentiam
cuj"us occasione aliqua de oratione dicenda pniavi. Chrisii [alias deest Clitrisii]: cuiego, qiioties-legilur,
lllud iamen breviter dico, nonnullos, ul arhilror, loto animo intenlos vos esse volo. Iiisipiens.est enim
experiri interdum in bralione aridilalem, et hebe- el insanus, quictinque in aliis viloe merilis, quicun-
tudinem quamdam menlis : ut solis oranles labiis, que in alia religione seu sapienlia, nisi insola hu-
noii satis attendant neque quid dicaut, neqiie ctti militate confidit. Apud Dominmn, fratres , j'us ha-
loquanlur, pro eo quod velul ex consuetudine qua- bere non possumus, qnoniam in mullis offeiidimus
ilam, cum minus digna revefentia et sollicilutiine bmnes; sed nec fallere eum : ipse enim noyil ab-
accesserunt. Quid enim aliud cogilare debel frater scondiia cordis : qttanto magis opera manifesla?
intrans ad oralionem, quam propheticum iliud : iitique nec resislei-e viribus, quoniam onmipotens
Jngrediar in locum tabernaculi admirabilis,usque ad esi. Qitid efgo reslal, nisi ad humililalis remedia
domum Dei? (Psal. xu, 5.) Ohinuio siquidem oportet lota menieconfugere, el qnidquid in aliis mjiius ha-
nos oralipnis" lempore curiam intrare coeleslem, hemus, de ea snpplere? Sed, o mira vaniias! o mira
illam titique curiam , in qua Rex regum stellato fatuilas cordis noslri! cnjus elationeni [alias,- eleva-
sedel solio, circumdante innumefabili el ineflabili - tioiiem] perfecle feprimere, cujus cervicosos molus
beaiorum spiriluum exercilu. Unde et ipse qui vi- " oriinino domare, huriiililatis mateiia tanta non sufli-
der.at, quia majorem numerum non invenit : Millia, cit, qitin superbiat adhuc terra et cinis (94).
ail, millium minislrabanl ei, el decies centena millia 2. Porro tolius bumiliiatis summa in eovidetur
assisiebanl ei (Dan. vn, 10). Quanla ergo eum reve- 1.13S conslslere, si voluntas nosira divinae, ui
reniia, qtianlo timore, quanta illuc humililate ac- digiiiini est, subj'ecla sil voluniati, sicutiail Prophe-
cedere debet a palude sua procedens et repens ta : Nonne Deosubjecta erilanima mea? (Psal. LXI,1)
fanuncula vilis? Quam irefnebuiidus, quam supplex, Scio qtiidem crealurani omnem, velil, noiil, sribje-
quam bumilis, quam denique sollicitus, et lolo in- ctam esseCrealori; sed a crealura ratiouali voltin-
lenlus animo majestali glorice, in prsesenlia angelo- iaria stibjectio qticeritur, ut.voliinlarie sacrificetDo-
runi, in ponciliojuslorum el congregatione sanclo- mino, el confuealur nominr ejus : non qttia terribile
rum assistere polerit miser homuncio? el sanclum, nori quia omnipotens, sed quia boiitim .
8. In cunclis igilur actiouibus riostris multa est. Al vero subjectionem istam tripliceiu essc ne-
opus esl animi vigilantia, sed praecipile in oraliOne. cesse est: ut quodceituin esl Deum velle, id iios
Etenim, sicrit in Regula noslra legimus (Reg. S- Be- velimus omnino; et qiiod cerlum est euin nolle, si-
nedicti, cap. 19), licei hora onini el omni loco oculi ^P militer exsecremur et nos; quod autem inccfium
Domini [alias addititr el angeli super; alias tantum, est ulrum velit an nolit, neque velimus ex loio ,
. super] nos speculentur, maxiine lamen iri oratione. neqiie pbnitus non velimus. Hic cerle, fratres, in
Licet enim sempef videamur, sed lunc etiam pree- hoc meriio toium periculum est religiosoruin, dum
sentamus el oslendimiis nos, quasi facie ad faciem infeliciler blandiinur nobis, et palpanles seducimus
cum Deo loquentes. Porro quamvis ubique sit Deus, nosinetipsos. Ilinc accidit ut dlssimiileums Domiiir
in coelo tamen orandus esl, ibique oralionis lempore quoerere voluntalem, dum et noslram facefe, et ali-
1*
cogilandiis : ttl meus noslra non oratorii tecto, non quam de ignoranlia babere volumus excusationcm.
aeris spaiio. non ipsa reiardelur nubium densitaie, Quis enim est ille lam infelix monaclius, "qui id
jtixta eam formam, quoenobis a Chrislo tradita est, nolle audeat, quod certus est Deum velle'; aul quod
nbi ait: Sic orabitis : Pater nosierquies in ccelis cerius esl eum nolle, id velle pra:sumat? Setl in me-
(Maitli. vi, 9). Ca.luni enim quadam preerogaliva dio periculum esl his, qui jim egressi desa.culo, iri
etiam sedes sive thronus Deivocalur; quia ad eani locp conversionis liabilant, tnnijuajn in paradiso
comparationem, qua Deum in ccelis angeli sancti et voluptatis : sicut in medio paraoisi lignum trans-
electofurn aniinoe vident, nos miseri el peregrint gressionis posilum erat, in quo proevaricati sunl pa-
sup.er terram vix solum nomen habere videmur. Sic IJ) renles primi; lignum scienlioe bohi el, mali; nou
igituroret qui orai, tanquamassumptus et proesen- tanturn boni, vel mali solius, sed boni el mali.
tatus ei, qui sedet stiper excelsum tbronum in anr • 3. Propterea rogo vos;fiatfes, diligentef allendite,
gelis, qui mlnime cecideruut; elelevalum inhomi- quia nihil mihi occurrit quod utilins possitisaudire.
nibus, quos siiscilavil de pulvere inopes, et erexit Ubi certa esi Dei volunlas, omiiino nostra sequalur,
do siercore pauperes: sic, inquam, semetipsum con- in his videlicet, de quibns certtmi aliquid in Scrip-
siderel et sic altendal, lanqttam praesenlalum Do- turis invenimns, aut ipse Spifilus.manifeste tiaiiiat
miiio riiajeslalis, iil clicalcum Abraham : Loquar ad in eordibus nostris.quid seniiendum. sii, ut est cba-
Doininum meutn;ctim sim pulvisel cinis (Gen. xvm, rilas, htimilitas, caslilas, obedieniia, coetercequevir-
27). Etquia luo proecepto commoiiilus, tiia insli- litles; hoccapprohemus indubitnnler et appeiainus,
lutione formaius, itl procsumo, Dominefons pielaiis. quoeplacpre Deo scimus indubitanler. Sic et ea om-
SERMO XXVI. niniodis odisse debemus, de quibus eerlum est quod
De voluntate noslra divinm voluntati subjicienda. oderilea Deus, utest apostasia, fornicatir>, iniqui-
'
i. Auriistis nunc exRegula noslra (Reg. S. Bene-. tas, iriipatieulia. In hisvero rebus, de ouibus nihil
(94) Deesl in manuscripio Cislerciensi qain cinis.
611 • S. BERNARDl ABBATl.SGLARJE-VALLENSIS 012!
certi posstimus invenire, nihil ceriuni voluiitas no-, A clem.enlia quolihet homine, tanlo suavins csse ma_-
slra definiait; sed magis pendeal inler utnimque, aut nifestntri csl jtigtim ejtts caeteris oneribus. Propter-
saltem neutri parti itirnis adlicereat, cogitnns sem- ea homines sjibi ipsis aul aliis hominibus placere_
per, ne forte altera pars Deo magis placeai; et pa- sludenles, confiisl..sunt : sed, qui in lumine vullus
Tati simtis voluntatem ejus sequi, in quamciinqtie ttii ambulanl, Domine, id solum cogilanles ,iquo-
pnrtem eam coguoverimus iiicliuari. Nemosuper his modo itiam faciant vohinlatem,, et tolo cordeJcon-
quce cerla stuii hcesitet; neniOidiibia pfo cerlis ad- tenrient.esplacere tibi, nuncquidem iu riominettto
ip.iltat; nemo sihi in tlubiis judicium yindicet, proe- exsullabiint lota die, el non erit illis. scan.dalum,
cipilelve scntentiam ; et expefiemur quod scriplinn sed denmin' in justiiia lua exaltabunlur, quando
est : Pax mulla ditigenlibus legem tnam , Domine, ex.ctinles infirmilales suas, et inifantes in poieiittas
et noh esl illis scandaium (Psal. cxvin, 105). Unde "tiias, memorabuntur justitioe luaesolius, nt eam tuuc
enim smuscnndala, unde lurbatio [aiias, tribitlatio], teneanlsirie laborc, quam.modo sequi laboraut
nisi quod propriam sequimur yoliintalem, et lemere SERMOXXVII.
quod voliimus iri corde nostro riefinienles, si quo Ccntra pessimum vitium ingratitudinis.
modo id probiberi conlingat aut impediri, conlinuo " i. Magna est super nos, dilectissimi, magna valde
etiam in impatientiam, in murmurationem el in miseficordia Dei "nosiri, quos tam ineffabili Spirltus
scandaluni proni stimus :.npn alleiideiiies qiioiiiam sui virtute, tarn incestimabili dono gratioe suceeripuit
omnia j30operanlur in bonum his qui secundum pro- de vana nostra conversatione hujus soeculi, in qtto
posilum vocati sunt sancti ; elipse, qui nobis casus eramus aliquando tanqtiam sine Deo, aut certe, quori
videiur, sermo quidam Dei est, suain nobis indicans exsecrabiliusesl, etiam contraDeum,nonignoranliani
voluntatem? Ai qtticunque nihil cerlum de bujus- ejus habentes, sec!conlemptum. Cnjtts viioe, aut po-
modi in corde suo posuerit, quamcimque partem tiusmorlis, (Animaenitntqumpeccaverit,ipsa morielur
poslea convertatur, scandalizari non polerit. Aul-si (Ezech. xvm,4,20), ulinam frequenier inoculiscordis
quidfacere cogilat, unde inandaium certum non ha- noslri telra verselur imago ! quanla videllcet ca_-
bet, si volunialent suanj suspensam lenuerit, donec citas, qtianta perversitas illa fuerit! ut sedtila nle-
prselalum suum inlerroget, et ab eo quoefal Doinini "dilalionepettsantes miserioc ponrius, eisi non lam
volunlaiem, cui vice ipsius obetlil, non conlurbabi- perfe.cle sicut est, aliqualenus tamen aesiimare pos-
tttr, quiriqtiidei proecipiatur; quoniam vere pax mulla sinms liberatricis misericordice qiiantitatem. Jam
diligenlibuslegem Dojnini, et non esl illis scandalum. vero si quis ex nobis diligenler considerare nbn ne-
i. Porro quori dixi, volimta.em suspensam teneat, (_ gligal, rion modo tinde enuris_ sed et ubi sil consii-
aiitvoliinlalemsuaindivinsesuhjicialvolimtatijnonde nittis ; noii solum.qnid evaserii, sed et quidlacce-
concupiseen.iis desideriorum, hon de affeciionibus peril; non tanlum unde revocaltis sit, sed etiauwjuo
(lico. Illud eniin imppssibile esl, dtim adhnc in hoc vocalits : inveniet sitie dubio cumuluro hujus mise-
peocali corpore, in hoc, corpore mortis anima deti- ricordioe oriinino mensuroe prioris excedere quanti-
neiur. Qtiid e.nim esset aliud quani vila a?lerna, tota taterii. Neque enini fecit taliier omni natiorii, «tnon
.flffectionedivinarii in omnibus sequi volunlalem? Sed solum judicia , sed el.consilia sua manifeslaret
consensum npslrum necesseestdivince subjicere voeis z Sed omnino magnificavit facere nobiscum ,
Jjmlali, H3S s' paceni oeterriaiii, si pacem desi- non solum in servos assumens, seri el eligens iti
deramus liabere proesenlem, sicul scriplum est: Pei- amicbs. Neque enini nos elegimus eum, sed ipse
ceni meam do vobis, pacem relinqno vobis (Joan. iiv, elegit nos, et posuit nps ui eamus, et fruclum affe-
27). Domine, ail Propbela, in (umine vultus tui am- ramus : fructum, inquam, hon solum non peremptp-
bulabunl, et in nomine luo exsullabunl ioia die (Psal. riuiri, quod ad judicium p.ertinens, nolum sit etiam
" LXXXVIII, 16, 17). Alius. eiiim ariibulnt in lumiHe servis; sed nec periturum qttidem, quod de consilio
vullus sui, sollicitus facere suam voluntatem, el be- est, ei revelattir amicis.
-neplacilum cordis sui corisidcfans. Alius aihbulat in n 2. Jn hoc siquiriem posiii sumus, ulnec peccato
Jumirievullus humani, in eo sempei; inlenlus quid serviamus (ijise en:rii. est peremptorius labof), nec
homiriibus placenl, quid mundus'jttdicet':'de quo soeculo qtioqtte, queir.admodum hi C]riosyidemus
Dei pfpplieia loquitur : Diem hominis non concupivi, subdilos cttris terreuis, etsi non culpis; corporalibus
Dtimine, lu scis (Jeretn. xvn, 16). Contritio et infe- bfficiis,' eisi non flagitiis implicatos, et in ea qtice
licilas, in, viis eornm, etviam, pacis non cpgriove^- proeleiit btijiis mundi figura pro sua suortimqite
runl, n.on esl linior j)ei! ante pculos eorum (Psal. prceserili suslcnlalione laborantes : quorum uiique
xnj, 3). Nam, qiii tjmorem Dei seiriper habelpne labor elsi nori ad damiiaiipnem/riiinim.e lainen per-
ociilis;,' vi;o ejiis, viae pulchroe, et otnnes seiriiloe tinet ad saliitem. ita ul, etsi cbiiservaveriiU funda-
ejus pacificae"(P]-ot).jii, 17). Venilcad me, iriquit, rnentum, delrimentuni tamen paiiantur, pereujitibus
"omnesqui laboratis et onerali esfis, qucis vestfcc,|scu quoe supercediricaveranl; ipsi vero salyi sint.sic
iilieiicevolriniaiis dura premil servitus;.e. invenie- lamen quasi per ignem. Nobis atiiem qttid dicilur?
ti'sYequiemahimabusvesirisSJugiim enim meum suaye Quod cpiisilium rinlur amicis? Operamini noncibum
'eit, et onus meum leve (Maitli. xi, '28-30). Qtianlo qui perit, sed qui 114© permanelin vilam aternain
eniiij behigiiior el dulcior \alias, suavior] esl divina (Joan. vi, 27). Nec cessamiis ab operando libc ciL-Oj,.
* SEUMONES DE DIVERSIS,
613 fi.«
etiam cuni terrenis forte oecupamur operibus, aut. Arogavil? Nam si TCspohdcat quis quod nposlolo
obedienlia dictanle, aul fraturnoe cbaritalisinluilu: Paulo responsum est, sufficere nobis gratiam Dei
.quoniam dissiinilis nohis intentio est ah his, quorum (II Cbr. xn, 9) : plane omnino fallitur, cumrpro
la-borem periturum csse prasdiximus. Dissimili proea quam maxime universoeorationes, obsecraliones,
inde radici inhcerens Jabor siriiilis, non similiter ha- ei postulationes nostroe fiant, ne ambulemusin ma-
bet perire; qnoniam radieaius. est in ea ,_quce nun- gnis, aut in mirabilibus super nos; orantes nobis
qiiarii.pDrit[alids, excidit], oeternitate. riari bumiliiatem, quanta decel, iion dico sanctos,
3. Denique si rorte non quidem illicila, nec lamen sed monacbos peccatores : obsectantes patieritiam
expedieritia sectanles, priori forsitan fornicatione nobistribui, quanta non dico in martyribus invenla,
relicla, 6 slelissemus in cohjugii caslilate, non ca- sed pfofessioni nostrce necessaria est; postulan.es
pientes quod de caelibe vita datum novirnus esse chafitatem, quantam non dico angelis, sed patribus
consilium; sed a rapinis el fraudibus abslinentes , noslris, qui fuere horriines similes hobis, passibiles,
. liciie propriis jebus uteremur, needrim tamen ad etiam et peccatores, divino munere collatam agno-
perfeclioiiem evangeiicam attingenles, sicut scri- vimus ex teslimonio Scriplurarum.
pium esl : Si vis essepe-fectus, vade, et vende omnia 5. Veegeneralioni liuic miseroe ab imperfectionc
qum habes; ei veni, sequere me (Matth. xix, 12, 21) : " sua", cui sufficere videiur insufficienlia, imoinopia
hoc ipsuiii quantae pietalis esset.si a lantis erimi- tanta! Quis enim.ad perfectionem illam, quam
- nibus, in quibus multi ex vobis involuti, solnm in se Scripluroe tradunt, vel aspirare videiur? Non sine
responsuin morlis el judicium certee damnalionisha- causa sane, cum siiu nobls eadem cum patribus con-
berent, datum esset vel in iriferiori aliquo respirare- versionis initia, dispar valde coriversationis profe-
gradu?-Pfodigus cerle filius ad filiorum numer.um clus invenitur: adeo ul cum ipsos pfofecisse de die
aspirare limebat, bealum se reputans, si fprte yel in diem , et cursuin 1141 consummasse legamus,.
In mercenariorurii numero recipi mererelur : mi-' apud nos magnus cesiimaretur, si quis vel ipsa con-
nime lamen sttfficere potiiii paleruce pielali, nisi- versionis suceprimofdia conservaret (9/t"),utiionnji-
tain eopiosatriei misericordiam exhibefet, cui posset nus humilis aut limoralus-, non minus sollicitus.et
et ipse, qui nunquam a patre recessefat, senior fi- cireumspectus,non hiinns fervens spirilu, non mi-
litis invidere (Luc. xv, 11, 32). Sic el nos, dileelis- nus paliens ac mansuelus in medio; qtism in initio
simi, aburidanter effusa super nos misericordia Dei' videreltir. Qnantos enim videmus quasi oblitos sul
'
uostri, de filiis irce et diffldentiaenon solum in ele- '• et peccatorum suorum , Dei quoque et beneficiorum
ciorum recepil nume.rum, sed vocavit ad collegirim i£ ejus immemores, sic non reriimere, sed amittere
pbrfecloruin. Nametsi forte aliquorum negligenlia tempus, ul de moribus et affeclionibus suis vix ulr
ad perfeclionem non. assurgit, ipsi. yiderint quitl lima apud ipsos mentio lial?Quid istos alitidiagere
excusalioriis possint afferre; quoniam apostolicam dixerim, qui scurrilitales et delracliones, jaclantioe
omnes nos vitam professi sumus, aposlolicoeperfe- et impatientioeverba non repulanl; facile coniristant
ciioni [alias, pfofessioni]_nomina dedimus universi. proximos, imo Spiritum Deiqui in eis est; pitsillo-
Quod sanenon de-ea-gloriasanclitalis dixerim, quam rum scandala parvipendunl, ad-increpationem itlio-.
"non sibi lantuni, sed universo orbi suscipere me- runi aut negîgenlia quadani dormiiare videnlur-, anl
ruerunt,îcut scriptum est : Si/scipiani monies ;.«-. iracundice facibus, inflanimantur; et ciim his quasi
ceni populo, ct collesjustiiiam (Psal. LXXXI , 3) : sed gens quce^fecerit jtistiliam, acccdunt libere ad eccle-
de eorum potius professione, quaro pro oinnibus siam; psalhmt. cum aliis, sed non spirim neque.
Petrus loquitur, dicens : Ecce nos reliquimus omnia menie; orationis lempore nescio quas ineptias mc-
il seeuli sumus te (Mattlt. xix, 27). ditanlur; el ne.ipsi qtiidem tremendo angelis parli-
i. Sed jam omnino riie movet, fralres mei, quid cipare verenlur Dominici corporis sacraniento?
sibi velit, qtiod mintts erga nos liberalis nunc divina quid, inquam, istos aliiid agere dixerim , quam se-
clementia videaltir, til quibtis taiuaconttilit rion ro- D ] curos jam de gratia Dominisui, fiducialiler de eay
gaiitibus, non desider.inttbus, iriio et fortasse recu-- qttam longo teiupore promeriierunt, familiaritate
saiitibus, nunc orantibus, obsecrantibus, poslulan- praisuinere? Hoe nempe esl quod vtilgari proyerbio
libus soepissime, imo continue, videatur mulio dicilur : Familiaris dominus faiuiim nutril servum.
niinora negare. Quid enim pulamus, charissimi ? Sed ubi esl, dileclissimi, quodtoties caiiilis_: Quo^-
'
abhfeviata esl manus Domini, an forle thesauii hiam advena ego sum apud te el peregrinus,sicul om-
gratioe defecerunt? Quid, inqiiam, putamtis, ulrum nes palres mei (Psal. xxxvm, 13). Ueu, heu! non
voluntas mutala sit, an imniinuta [alias, immuiala] invenilur qui redeal, el agal gratias Deb, nislhic
facultas? Neutrum sane de eo #siimare licel, neu- alienigena. Nonne decem mundati snnt? et novetn ubi
irum fas est credere de omnipotenti et immutabili sunl? Meministis, credo, verba Salvaioiis boce esse,
majestate.. Quid sibi vult ergo , qtiori incessanler novem illorum .iiigratilutlinem argtieniis. Bene si-
orantes, obsecrantes, postulaiites, non exaudimur, quidem orasse, obsecrnsse, postulasse legnnlur, qm
quihus tantajnet lamrgraluitam misericordiam prcer levaveiunl vocem , diceiites : Jesu filii Duvid, mise-
(94*) Ex hqe loco accepta yitlentur quce legtifiitir . magtiovidetur,.,siqi!isprimi.ferv6ris p:tftem oossit
iii lib. 1 de Iiiiilalibne Chiisli, cap. H : ( Nittic pro i< rclinere. -»-'''.• _
'
613 S.'BERNARDI ABBATIS CLARJE-VALLENSIS 6IG
rerenobis (Luc. xvii,l8,17,13).Seddefuit eisquarla, A _ Dominum est reversus.'Felix, qni ad singula dona
qunm adjecil "Apostolus, graliarum aclio (I Tim. gratioe redil ad eum, in quo est pleniludo omnitim,
ii,I), quoriiamnori redierunly nec egerunt graliarum graliarum : cui, dun.inos pro acceplis [alias, post ac-
Deo. ptum beneDciiiui] noii ingratos exhibemus, locum
, 6'. Mullos quoqtie videmus nsque hodie satis im- in nobis facinms gratia:, ut majora adhuc accipere.
portuiie petcnies quod sibi deesse cognoveriiit; sed mereamur. Omnino enim sola nos a profeclui con-;
paucos admorinm novimus, qtti dignas supef acceplis versationis impedil ingratitudo noslra, dumquo-.
beneficiis gratias agere virieantur. Nec reprebensi- dammodo amissum repuians dalor qttod ingratus
"
bile esl qtiod bisianier pelim.us; sed plane petiliorii accepil, cavel sibi de coetero, ne- tanto plura aniit-
negal efleclttm, qttod itiveuimtir ingrali (93).: Et lerel, quanlo plura conferreljngrato.^Felix proinde,
forte hoc etiam clemeiiiia.esse videtur, ingralis nequi se alienigenam reputans, etiam pro miiiiiiris
gaie quod posiulant : nci conlingal nobis , ut tanlo qnibusque beneficiis non minimas refert giaies,
graviiis de, ingratiiiidiue jiidiceuiur, quanto magis graiuitum esse non dubitans neque dissimulaiis,
accumtilalis heiieficiis ingrati probabimur exstilisse. quod alieno impenditur el ignoto. Nos aulem miseri
'
Ergo misericordice res est in bac parte sublrahere el miserahiles, c.um in inilio, dum adliuc alienos
misericorriiain, quemadmodum irceet indignalionis, B I nos oestimamus, limorati saljsj satis devpli et hu-
misefjcordiniri exliibeie, eam sane, de qua per pra- miles inveniamur; tam facile postmodum oblivisci-
phelam ipse Paler.misericordianim Ioquitur, diceris: inur, quam graluitum sit quidquid accepimus, et
- Miscreamur impie,-einbn discet facere jtisiitiain (Isa. proesumentes non bene quasi de faiiiiliariiate.Dei,
'-xxvi, 10). Qtiam mtillos enim videnms et'plnngimus nequaquam adyerliinus quod mereamur audire;.
fratres, qui., dnmniodo maneal habitus et lon,sura, quottiam inimici Domini domesliciejus(Maith.x.,5'<>).,
salva sibi omnia aibilranlur? nbn consideranlcs mi- Facilius eniin lunc offendimtiserim ; quasi non gr:i-
seri, quemadmodiim ingraliludinis vermis interiora vius' t.uncqucea nobis commiliuntur (95*),judicanria
-corrodens, ob hoc tantuin corticem, quem vident, noverimus esse, cum in psalmo leganms : Quoniatn,
transforare dissimulel, ne forte recogitent et eru- si inimicus meus, maledixissetmihi, suslinuissemttti-
-hescant, ipsaque verecundia eniendentur. Qtii sic que (Psal. h\\, 13). Obsecro iiaque, fralres mei,
iinerriuni in nonnullis consuniplaesseinleriora uni- humiliemur magis ac magis sub polenii manu Dti,
- versa proesuriiii, ut non verealur atlea qiioque, qu:e el ab lioc lam maximo, lam nequissimo vilio in-
foris apparcnt, venenatum producere caput: nisi gralitudinis longe fieri sittdeamus, ut tota devolione
forle quos videmus manifeste aposlatare a Deo , re- . jn graliarum aclibne versantes, conciliemus nobis
penle fieri pessimosafbilramnr; el non magispau- gratiam Deinoslri, quce soia potesl salvare aiiimas
_.latim defecisse, cum comederini alieni robur eorjim, nostras. Nec verbo lanlum vel lingua, sed opere et
_el nescienint, verilate exhibeamus nos gralos; qtiia graliaruni
7. Vidus ergo non omnibiis prodesse, quod a actionem magis quam diclionem a nobis exigil da-
lepra soecularis conversalionis, cujns peccata inani- tor graliarum Dominus-Deus nosler, qui est bene-
festa sunt, emundanlur : sed noniiullis pejus in dictus in sa.cula.Amen.
occulto ingraiiludinis ulcus oriri, quod lainopeii- SERMO XXVIII (96).
. culosius sil, quanlo interiiis. El bene Salvalor hinc De-eoquodlegiiurin Job(v, j
19):«Insextribidationibus
in Evangclio novem illos ubi sunt quoerit^qupuinm liberabil ie, et in seplima non langet le malum. >
.. longe a peccatpribus 1142 saltts. Sic eiiim et 1. Dignum.valdeest, et omnino exigit ratio ieqtii-
. primuin bominem posi peccaluni ubi sil inierrogat latis, ut quibus a conslilulione miindi regnuin pa-
(Gen, III, 2); et in judicio nescire sese profitebitur ralur, ipsi eliam sese regno parare uon negligani;
_operarios iniquilatis (Luc. XIII,27), cum legamus lje paralo regno inveniaiilur forsilan, qui regiiatuii
in Psalmo : Quoniam novit Dominus viani justorum, fucrant, imparati. Sic.eiiinilegimus de ccena quadnni,
et iler impioriim peribit (Psal. i, 6). Nec.sine causa fj] dicenle Domino, quoniam cmna quidem parala est,
in novenario inventi sunt, qui, non redeiiiil ari Sal- sed qui vocali erqnl,nonfuerunl digni{Malth.xxti,8).
valorem : ui quo nimiruin- immeio quiueniario Qiioerimusergo, quemadmodum regno pnraio paraii
quiiiarius jiingiliif; el est non bona commistio debeniit reges fuluri. Et si pie quccrinms cuin Pro-
corpoteoe scnsualitaiis, et evangelicce tradilionis. phela Dominl, aiidiemus titique a Domino cum Pro-
Qtiod luiic lieii solet, cum sic volumus quatuor pbeta : Domine, quis Itabilabil in tabernaculo luo ?
Evangeliis obedire, tit quinque cprporis sensus aut quis requiescet in monle sancto tuo ? Qtii iiigre-
pariter oblectare velimus. dilur, inquit, sitie macula (Psal. xiv, 1, 2). Sed hcec,
8. Felix atitem Samarilanus ille, qui cognovit inquies, prceparatio soli Chrisio convenire viiletitr.
se nibil habere qtiod non accepissel .: et id.circo Nemo enim coeteroruui oinnitim mtindus a sorde,
servavit deposilum, et cum gratiarum aciione ad ncc iiihins, cujtis est vila unius Dei super lerrara
(95) Aliatii cnusam indical supfa, Sermone 2 in ' (96) Ilic sermo exsint iincr sermones Guerrici
- feslo snucii Andrca:, num. 5. abbaiis iu BiblioUiecaPalniin; deesl.in Colonietisi
... (95') Sic tres hianuscripii; al in eriitis :Tanlo, Co.dice.Guefricisefinones coiiiiueuie, tesle Iloislin;
enim facilius tiunc offendimuseum, qnanlp ea gravius, itec Bernarrio abjudicaitdus, cum iri libto 6 FJorum
ijuw anobis commiltunuir, eic. . (.itclui. ei clausuhuii habeat Beruariiinain.
'
f.i-7 SERMONES DE DIVERSISJ^ 613
defofme est, aut confofme
(Job xiv, *, juxta LXX). Itaque solusintfabit, qui A Et ipsuin tamen quod
solus agnus est siiie mactila, solus 1143 argui fieri imagirii Filii sui e.t.capiiis sui, aut cerie tantlem
non pptuii de peccato,'qtiod iion ab eo faciimiiesl, ,avelli aheonecesse est, et analliema;cssea(_liristo;
. nec in eo inveiituni. Solus plane suriiinus pontifex ne in illa pleriiludine corporis " ejus invenialur quid-
rtieus nec in patre/iiecJn niiitre coritamiriatiis est", piam ihdecbfiim. -'•-••• : '. -. •-.
uf.Iex dicil {Levit. xxi.iT,:2) : Pairem quippe.^sed h. Ubi eigo macula.propria..proprii\ qiioqiieptiri
Deum;.'matremqubqueV sed virginemhahens..Unde gatip j'ure requirilur: el si conian.inalio niu!li|ilex,
ef soltts ingredituf Sahcia, sanctorujh, et rienio _ opusesl eiiam trilmlalione- miilliplici. Unde:eiiiin
ascendil in, ccelum',nisi quidescehttil de ccelo>'Fiiius tiibiilati_o;.'nisi dnm resistitur cbnlaminalioi)i,i.on-
horiiinis;quiesl'ineield'(Jo'anim,i$)\; '_-."- cupiscenlioe repitghalui'? Quid vefo in boiiiini. pu-
"2; Quid ergo nps? ltane cphlinuo desperabitrius? '',. ruin ab Iiae iiiacula, Immurie ab boc contagio pote-
Inio verb .sperabiiiius, el IiiriCmaxiriie. Licet eiiirif "-_riiihveniii?.ab intus.manal, de cordc exif pestife-
solus, sed profeclb tplus.iiilrabil, et osiion coin-, rum -viruSj.ac delncepscorpus. occitpal iiniversum.: :
minueiur ex eo. Npn' sine memiiris caput inveiiie- rnenlem desideriis atlicil, membra'illeci:br'»s-iiificlt.
tur in regno, si lam.en.menilirii fuerint coufofriiia ..In.de"pruiitiis.auriu_ii-,:octilbrum petulari.ia; .'inde
-et cobcerenlia, sciljcel capili suo; confoiinia sane B.olfaciendi' voluplas,*inde iii fahcibus lam itiordiiiata^
moribus, coliaerentiaifi.de.'Habet eiiim coriform.atio- deleclalio. iiide in universo corpore "niolJillei sen-
nein quam potesl,_Iiabe't et cohoerentiamipsa etiam -sus, et libido pernieiosa laiigoiidj; inde inlus-in
rainor aetas, duhi ret similifudiiii nioriis ejusniW- aniina ebrietas illa desideriorum, el forriax quacdaiii,._
sione llla triplici- coihplantalur, et "lldenTin involu- . ambiiiohis, avariiice, ijividioe,coniumacice, nequili;e, -\
-- cro qiioriam recipitj qriod .iiecdum capax silevo- el othnium denique vitioritm affeciibus yehemenier-
lui.oe.-Benigrius iiimiriim ;est Spirilus snpienlios: et accensa. Quoi 1144..eiiim cprpus illecebras.-.quot;
quem traducia culpaiigaverai, iiidulla jttstiiia spl- . pbleclani.enta niuiidus"habere. videliif; tot patilur-
vii. Sed npn _ila deinceps liberabit nialeflictuina "" tribulationes, tol. susfinel tenlalioiies vir justus.
labiis suis: Voluniafie ehim peccariti post .agriiidm Et quemadmodum ainbulans quis in cafne,'s.enshuni
. -gftttiam nohrelinquitur hostia pfopeccalp(Hebf^x, vplnptate delectaluf, et delicias compitiat esse shh
2fi); Sed rteque.sic liberabit-a stiis, qiiombdo al> - seiitibiis ;.sic el otiinis qui in spifitu seniinare- de-
alienis labiis malediclttm. Maletlietio, fralres,_gra- siderat, spinas et tiibuJos , qtibs propria teifa
vis est iiiacjtla, et sciums quoniain hon quotl-iillrat _ cx nialedicto utiqtte Jerminal,, ]ioiius, cradicare,
in-os, coiriqiiinal.Iipmiiiein, scd qiiod dc oreegfc- •quam propagare; coiilendit; quippe^qiii cotivertilur-
: -
dinir (Matth. xv, 11).Indeergomacula, indeiriale- C jn aeriimna sua, quolies con.ligitursjiiiia.
uon seinper a prbpriis. Neqiie
dieiio "ahibiis suis,-""-sed 5. lluic ergp lam. liiiiliifnrioe pesli per sirigula
enii.iide corpoie veTcordeproprio origiualis in par- qiiDcque resistefe, -quaui muliiplex tiibiilntio ?" A
vuiiini culpa prbcedit, ctti iioniuorio coiisejVsiis,sed piiinla pedis'Usqu'e;a(l'vi.i'ticciniioa esi iii me sani-
iie ullus" quidem iriterim potesi sensus esse peccati.. ,. tas. Totuni iitfecit coiicti"pi_sceiiiia,lex;;peccatiiii
Quomodo Jainen inaleriietum a iribiissuisiion liberat meiribris oninibiis invenitur. TJndique per feiiestias
Spiiitus, aul voluiiiarie peccaiiiibus iioii relinquitur mors inirare coniendil, el.inlus'foines toiitis nequi-
l_bs!ia, nisi quia rion iilideurioeriicifigiiuf Cbrisliis, licri peiiculosius soevit,. crudelius malignaliir. Sli-
nec-coiiiplariialur i.ieriijh siitiilinulini mbrlis ejtis per iiiiue tamen iii.liac laminuliiplici lucia deficieiidum, '
Iiiiptisiiiuiii?Piopiia jam ab eo lacryiiiaihm unda exi- aiit desperutione -ccdenduiu est. Liceteuim abuii-
gii.ui, propriam bnjiilare cfiicem, pfopria iiiorlificare dent triljrilatioiies pfo Cbrisio, sed abiiiidant ei coti-
hiembra. ei propfiarifimniolareliostiairiijecesseest. solatiories ]ier ipsum._Denique attdi coiisolationem.
{Siiiecausaaliierdicefet: Credo. Prbpriis Jabiis expie- Peccatnin iii foribus esl: riisi ipse ripeiias, npn in-
turoportct pro.priorum maiedictio labioriini.Perniiil- trabit. Appelittis'in.cor.de prririi, sed s.ub le-cst
tas enim iribuJniiones iri regnuiri Dei intrare necesSe j)~((jeri. iv, 7): nisi spohte cesseiis,'hil iioCebif. Aridi
esl(Art. xiv, 21); et neinp hisi per tribmalipiies in- coiisolalioneiii., Consen&iiiii;cohibe, rie praiyaleaut
igreditur, aul prppr3as,-aut aliciias. - > Invc: eiiuimiiculaius eris,.iu sine iiiacrila ingredia-;
3. Sola ;hiiiiiru.m secundi: Ajlce tribulatio p.urgat, diaris et Ipse ad habiiaudum in labprnaculb, et.
quos conlamiiiavil offensio sola prioiis. Noii quod requicscenduin iii moiue-sancto. Doinini Dei lui. Si
propria cuiquam ûjTicere possit.satisfaclio., Quid eriiin tni non fui.rinl doininaii, lunc immaculalus
enim esl uhiversa. pocniientia nostra, nisi quod-si eris,. el emuiidaberis a delicto maximb,(Psa/. xvin,;
hon. conipalinuir, omnirio noh possumus conregnare? , 14). Maximum plaue deliclum, quod inleriorem et
Quod eniin in nobisiiiiiius est, ipse snpplet. Modicum . exteriorem -.'Jiojninem. pcctipat ..universiim.; Audi
tanien illud, qtio.dcunque noslruiji esl, noh paliiiir, - adliue consblationem.-lnsex, inquil, iribulaiionibus ,
reservari. Quod -si fidei *rohaereiilla 'slhe.411.orum liberaberis, el in septima.npn tariget ie mulum, Si "puer
"conformilate nequaquamsalyal adultos, loiige mintis . Hebroeus es,.sex-annis sefyies,. Jiber cgredieris. in
salvare poierunl;. opera sine lide. Facilius ,enim septimo. Sex tibi tribulaiioiies sunl conira desideria
niembrum inhoerens capiti, si delorme est, refbr-, cprdis, et quinque^parlitam.sensualitaiis corporeati
malur, quam divulsum, quamlibetsimile, copulatur. volupiatem; sed in his sex liberaberis a septinjn,
PATROi.C_LXX.2i.1lI- 20
' '
619 S. BEBN4RDI. ABBATJS CLARiE-VALLENSIS 620 .
nonquJdemne yeniai.sedne lcedat, ne noceat,;iie Ailaque . putredo in ossibus meis,; et sublernie SC8-
tangat ie jna.lujij!..Veriiefquidem, mprs,: ipsa, enim,r|. teat, ut fcquiescam in die tribulationis (liabac, m,
esi scptinia liibulaiip;. sed spnmus,. erit dilectis. 16) intjus septimcc , ctin eajion taiigat me maium.
Domiiji, et pcce bcercdilccsejus. Eril jauua vitce, crit Malum boc tiiplex, iiorrpris, doloris el- pudoris.
iniiium refrigerii, eril sancti illitis montis scjila. et Felix siquideni anima.-qiisefiducialiterinimicis suis
ingresstis, in, lo;ctini labernaculi. admirabilis,- qupd loquetur in porta. Quid hicastas, Cfuenta. Iieslia ?.
fisitDeus,,etnptihomo.liiseptimaliaque..ripatanget/ -_ Nilril in ir.e,funesie[n/ias, .fun.estum],rep.eiies (58).
te. majtim.;!.!alum utiqu.etriplex, quod eps ma.net ia . Felieior-,.cujiis opus, iion arserit, qitejn supeicedift-
septima;. qui in.spx tiibulai.ibnjbus riissinjulaht per-.,, casse aiinim., argcnumi,iap5ties prcliosps, exa.inea
fectc interim hberari, ne.c in se\ Iiydtii.s purifiean- iiltid inveniel. Felicissinnjs,. qiii sine ulla iiube con-
trirad. liquidum, ul cxhiljeantur in nupliis;sponsi; ^ fusionis,freyelata peniius facie.gloiiain P.omlni sper
non habenies niaculam ijeque rugam. Manet eiiini culajido, in eamtlem imaginem transformabitur, et
cos horror inexitu, dplor in transitu, pudoivin.con- siiriiiis erit illi, videns. eum sieuli es.t, uliqae super
speciu glorice magni Dei. omnja Deus beuedictus, et Iaudabilis,elgloriosus,ia
6.:Untle npljjSi.isla dissimuiati.O'cgl, fratres mei.?.;:! sot_pula.soeculo.runi.Amen..
' ..!','
"'
iiij.de,hthctam perniciosa lepiriitas,? iinde Iicec.secu-J$ ..".'. SERMOlXIX.;".
riias maleriicta ? Quid sedjicimus miseri nosmetip-- De trivlici. dilcciione Dei [alias D.ediligendo De.o].
sps.? Forsilan jain divites facti.sumus, forsila_t_anj_ 1. Nolite diligere mundum, neque ea qum in mnndo
regna.mus. Npnne ossium. domus noslroc lipr ribUes sunt. Qmnia etiim quw inmundo sunl, concupiscenlia
iili spirilus obsident ? iioune exil.umiioslrum Jar-- carnis, el conctipiscehlia oculbrum, el qmbitio smculi,
val.es illtwfcjciesproeslpjaiuur.? Quis ilie. pavor erii, , qtiw nori sunl ex Patre (I Jodh. ii,;lt>, 16), Quid
o-anima-mea,.cum dimissis omijlbris.,quoriim. libi ergo ? suiilaliqija ex.Patre, .quiliusnoliis ista r.e-
est tam juciinda praisenlia, lam. gratus, aspeelus,; compense.ntin'? Sunt iuiqite, otiiitiiio dulciora his et
coijabitaiio ipsa lai.n familiaris.; sola ingrediens aiiiabilibra ; scri hoec hon creduniiir servis, -lnulto
incognilaui penitus regiouem, occursantia libi ca- iniiiiis ininticis. Quisquis vero amiciis voluerit esse
tervatim ruere tetorrima ill.aiiioiislva.videbis.? Quis, lntjus nrandi, inimicus Dei consiituiiiir. Amicis. cre-
libi in die. lanice necessitaiis occurrel? q.uis ttjebi- dilur coiisiljiiiji, qiiibus dicilur : Qnia omnia qumcuitr:
tuj.. a rugienlihus proeparalis ari escam ? quis cpuso-' qtte taidiyi a Pulre meo, nota feci vobis (Joari. xv,
labilu.r;?quis dedueel?, Filiolj mei, menio.ieimi.fbcec, 15).'Expo!iii bentus Gregorius, quia ambripse, no-
npvissjma iiostra, nc peccemus. iNam et per jguem,.p lilia csl. Esl ergo tripiex amor, qrii fria illa exclu-
nobis iraiiseuijd.tjiji esl :. et unius ciijusqne opns, dal c_u;enon sunt cx Patre. Et proptefea,.cfedo, ler
qualesit, ignis probabit. I!ii aurum nosiium veiie- inteirogatur Pelrus: Aniasme, atrias irie, ariids me?
liii' in seori.am, ibi.'rev.elabilur uiiiversa-itripuriias, (Joan. xii„ 15-17.) Sed et fbrle ba:c sunt, de qui-
ibiVerilas ipsa acceplo tempore, quod tmhis htieririv . bnsiii legf^priccipilufrDiH^fls Dbminuin Deum luum
daium coi.uemiiiiiius, jusiiiias jiid.icaljif. Qtiid vero ex loto cbrde tiib; ei-eic iotd ariithd itia, tt exllotd
iilic oiiiiies jusiilice nosircp, nisi p.iiimis menslriiatoe vinuie tua (Deut. vi, 5), idesi, riiliges du.ciier sive"
reputabuntur? Qtiiilqttiriiiunc parvijiendendo trans- aflectuose, diliges prudenter, diligcs foiiiter. Siqni-
imus, paipaiido legimus, clissiriiulaiido negligimus, dem amof cordis siiriile, quiddam Jiabei carnalf
qttanio illic cjuciaiu vhidex flaiimia consumet? Uii- airiofi ; nain affeclioues"pruprie cordis esse dicun-
nittji nr.tgis nimc darelquiscapili iheo J_24_,gaqiias,. tur. Aiiitha vcro aliquaiiib jaiiisuperius sqhat, unde
el oculis iricis fo.iu.emiacryniaruiii: fbrte e.ihb nbii 1 et dieiluf sedcs sapienti;e,.ut merjid vldcaiur illt
1'
reijeriret ignis exttreiis, qiiod. intefim. fl.iiens la.crj> altribtieiidum priidenlef diligere Detifti.
nia diltiissei.. • 2. Saiie ad affectupsumilhiiii, quem dicimas, coiv
"7. Jam verc post ignem. illum', pulas, residu.uih dis amofem pliiriinutn vaiet iiicarnatioiiis Cjirisli"
aiiqiii.d ijivenieluf in iiobis ? aiii taniiiiii erir, ufau- j__)eogii-aiitf, seil'et toliiis dispeiisiitiPnis- quam.gessit
deariiijs illud Vulliii.majbsiatis bfTerfe ; atil ejtis sic" in caniey et lnaxinTe,passibiiis. Videris-erilm' Deus;
asiare corispectui ?'Quis i.lle pridbr erii, qu?.vecoii- Jiomines omriiriocariinleff affectos,!lahiam PIs riulfce-
fusio, posl i.anta beiieficia taiii lepitlos, iarii imper- dincm exhibuil in cafrio", rif diifiisiirii bordis sit
fecios, iam vactios apparere an.ie facierii Doiriirii quisquis eum ibto aiTectu non diligat. Volbns siqui-
Dei npstri ? Fugiebai Adam ut abscondeietiir ah ep, dem nobilenj- creaturam homineiri reciiperaie : S.i,
ppslitniifs tuique.pomi velili guslrim (Gen. m, 8):; iiiquiti invitumcoegefo, risihum liabebo,iirfn liomi-
qtiidrios posftapla flagilia, posi lanta fiiciii.oiapi'a_- nein ; qiiandpquidem noniibens- veniel. hecsponta-
suiheriius'?' Qiiando dl> liac confiisiPne. purgabiiui' neus, uf possit; dieere:- Vbluntufie sacrificqbo iiH:
cciiiiijs cotidis,cuin.nnc operani dare negligiiniis,, ulr (Psali. tiii, 8). Nimquid asiiiis dabo regiiuin nieKJa?
ifreverb.erala atie. veri-iliius solis radibs. valieaf arit iiuiiquiU db bbbus cura e'st?Deo? Ut ergo ,fia"-
irilherjTS.icut.fluit,ccfa a faCieignis, sic pefibunt; beam*volurilafiunv, terrehp euiri, si fbrtevcoriveria-
peccalores sffacie Dei'(Psaf. i_x.yii',5). Ingredia.lur luf, et vivat. El cohimiiiatusest aceilj ibra qhs' ex^-
(S6')illa 8>VMaftinuis?|ath vtusrM-vicnjuS'. ibs«' SulpiiiOj.
<52i ;- '..'..". SBKMONES'DE'DTYERSIS.-. •!" : :_ C22-
cogifrrri possnnt lenebras £ele.rnas,'verines iihmor- A - S- Tertium esl,ut fortiter quisquedirigal,vqu.a,lejjus.
taies, igrieni brcxsiinguibileih. Ctifnaiitem iiec' sic:; sicut fa!Ii. Jipii polcst,ilanep , cogi possit, paialus*.
horiib reVocaretiir. ait:; ]*?orisolurii iimidus. sed » omnia :pati piopter Justitiam. .Quis. aulem nesciat.'
eliarii U4S cujjldiis esl .piomiitahi .ei quod po? enhirqui--rcx ccelisit, -terrena regna et ijpnore ;nqp.
lissimuin desiderahile'viiie.ilur. Desidernhf lioriiines ambife, sed magis abjicere? Pofro beqliqtti per-se-'-'
aufuih, et afgeni.om, et similia'; .sed supef;ha.com* cuiioriefnp.aiiuniurproplerjustiliqmfjjuqmqm
nlavitam desiderani. Maiiifesiurivest hoc, et valde esl fegnuni .ccelqrum , (Mqtih. v, .10)..itaque cje bis
mariifesium. Si,-ihquit,-lanlopefe desideranf ,rnises' tribusniinc PetrusiiUerrogaiur,.q.uiaprius inv.eijtus.
rarii iiaric et laliofiosam vilam et hiomeritaiieaih,-i! ftieralmiimshabeiis.Amfiens enimprimpdepassioiie
qrianitJriidiligejit vltarii qiTiefanijaUefriam.beatam ? D.omlni. ferre npn pomil, lanqiiani dnlciter diligens;.
Promisit ifaqae vifamaetefhairi; prftj_iis.ilquod riee sed : Mj>it.f~ inquil,- ale, uipote.irisipienter amans!
ociilus vidk ,- uec auris aiidivitf riee* "m eor, lit.i-1 Uiide'ct'audii;e_mc|iiil :Vade:re!ro-,-Satana, quoniam.
miiiis ascendft.- " ' -'' v ,.- . rioiisapis" ea qiiw Dei: sitni (Maitlt. xvi, 22,. 25)..
, 5. Videiis aiitem"qiiod fiiliir prbficeret: Unum,;' Simile jiliqiiidîn apostplis erai, qiii.ljusdicebatjir .:.
inqitil, resial adbtic.iiiesl hoinini iioh.solum timor Si diligerelis me,- qauderaiis. mlique, qtiiq vado ad
et c"upidita's,=sed et ainor,nee quidquamiii eo vehe->B Patrem (Joan. xiv,:. 28) ;-imo yefo quia diligunt,..
nleiilius ad ffaliendum. Yenit igitur iu carrie,' et lam... (loIen.r.Et diljgtinl, et noii.diligunt; diligunl dulciter,.
amabilem se exliibuilj rit illairi nohis impettderet;: sed.non: -diligujil sapienler. Nocte yero ipsa qua'
charitalem, qua* maj'orem nenio-habei,-ut animam Iradendus ernl Dominus, el/du.Icilpr, el pntileiiier
suairi daret pro nbhis. Quisquissarieiiec Pb liocqui- diligebat Peliiis, etim diccrti,: Tecuin pqrdtussum
deni conveffi vtiltierit,-.uoiv meri.lo audiei: Quid. el in-cqrcerem^ ei inmorlem ire.(Lric. xxn, 35) : secl
debui facefe Xibi,et iton feci ? (Isai.- v. i.) Ei vere in non diligebat foriiter; qiioniain .
nullo skcommendai Deiis cbariiaieiri suarii, quo- . Qui cecidii, .siabiti non eral MJe gradti
hiodolii riiysiefio liicariiationis ejiis cl passionis ; iri' .- . ..(BuET. cia.CoH5o/.;_J/(if.iib. 1. vers. 1). ,.
nulIP Sic revelnlui1 ejus pietas,- iri litillo sic appnret Noudum veyerat viiius ex.allo, qua acccpta rion
ejtis beuigiiitas, qubiriodo iri btimaiiilate,- Aposiolo' negavit, 1147 se'l liberayope usiis : Yos, inqtiit,
lesie', qiii aii :"Appuruilberiigitilas e"ihuihrinilas Sal- jtidicates nlrum Deo magis obedire.opqrtcaf, an\ho-
vdioiii iibs!n Dei(T'ri. ni, i). NaJri poienlia qriideriV ntinibiis (A<;(.-v;29). At) non coiigrue de dileclipne
oectiltiifa*.esi,.qiiotiiiiiii in i.ifiriiiiiale vehii. Uade rcqnitiir, qiiiipasccndo pr;epoiiit-iirgregi ? lile ctiim
Iiabaetic:'!/>., jiiquit,'abscondiia ~esifofliindo ejiis, r nrseesse. dubel *aliis,- qui vinb chatitatis debiiatus "
haud dribium fjiiin iu efrife,- ctijtis comua in iuanibus. u iESluat,.tmtiiemor sm ; ul nonqiiaeial.quce sua snpt,
ejus (Rabac. iiij i)t Sapieniici qtioqiie abscoitdita sed magis quce Jesu Clirisii: Et nola quia retjtiisiltis
esl et iiicaiijata ; placuit eiiitiiei per slitliiliam \er- Petrus att diligat plns Iiis, tnnltim respoiuiil se diii-
lii salvos facere _credeisies. Noiine' quodaiii modb gerc, lion audens affirmnre quod vpriiis se riixisse
siulfttiii se fecerai,. qtii tfadidit iriiriorteih aniinam tciijere coiifuntiebaittr: cl ibrtasse propierca conl i.ista--
sriam, ettiilit peccaia ihiiltoftim, et qiioe ilon rriptiil, tusesl.(97)'..Dixcral euim .prjus":liisi omnesscandali-.
fuiic-cxsolvebat ? Noiiiie ebiius efiii virio ciinfiintis, zali fuetint in ' te, sed.iion cgo (Mullii.'"AXVI,35)
- •.
ciiuimenior srii,"coul]'ii Petii cdnsiliuiu, dicciitis :' 'sKR.ilp XXX. . .:'
Prbpiiius eslo tibi ? (Muiih. xxi;:Z2.) ItaqueiibscOii-- ; De ligno, feno et stipula.
dita est foftitudo, maximeqtie velaia ei incarnala . li Nnsqtiam esl securittis, fratres, neqtie in coclo,
sapieufia :"*sedbejiigiiitas n6n riouiil aniplius [alids, ncque in pa.radisii; nuillp, mimis in mundo. In cojlo
apeffius] _(ler]arari,-'iio_iabitiidauiius -exprimi_ hoii cnimcbpidit angclus.siil)proesenlia (livinilniis; Adarii
evideiitiits"coiiiriieridarii .-' - . _ in pafadiso de loco volupiniis ; Jiidas in mriiido.de
* ii Ponp id
qtiidem ad afftsctuosurii<_ofpfsafiiorera' schola Sitlyalofis: Ilccc idcirco,jiixeiiii)iiie qiiis sibi
dixinius peithiefe." Naiii et videfe est homincs Sic ]pj,de Joeo-islo blaudia.ttir, qijia dicilrir :' Locus iste -
affectos erga bujusiiiodi, ul vix gifle lacrymis vel sanctus.est; qtiia non locus Iiomiries, scid homiries
'
atidiaiii, vel reebrdeiituf. Hic efgb amof coiitra Iocum saiiciilicani. Sunt enim eiiain intef nos tria
cririciipisceiuiani_cafnis e'si_ Qiiid eiititi tiulce silei genera bomjnuin, ipsaque satis incprigrtia et brdini,
in carne, cui ttinla dulcedo est iii Cbiisli passirine? e|bomini,qui hancviam ingresstisest. Sunl enirii qrii
Verum h:ee dttlcedo faili potesij si desil prudenlia ; be.neincceperuni, sed slaiim (lefeceitihi. Et suni qui
etj'aiii iliuicile caveii poierii.ifi nieJIe yeiieniinii Ne- iiunquam incoepertint, sed in sua molljliepefmanso
cesse est igituf adcsse pfudentiami qiia diligonter ruiit. et.permaiienl.,Et suiil qiii rapiauiur spifitii
iiiteiibra mysteriairivestigafppossiriius[alias,sacra-*. Ievilatis, lardi atl audiendum, vefocesad ibqtieiidutri,
nieritofiini possiht investigari], ul parail simusonihi paratissimi cursim enumerare qubdfaciuni, si qiiii
posceriti fcddefe ralionem. Hic aniof prudens ex* faciunt, tamen. Nunquid vel istos fepellet [alias,'~
cliidit ciiriosilaterii. Siquideni aiiimus his .iiitenius abjicief.] Deus?Non, si in fundanieiifo permarise-
lempbraiiuiii non poterit esse curiosus, diceriscurii rint: sed salvi erunt, sic tanien. quasi per ifi.ne.ir).
Pfopheta : (_litoiiip(fo dilexi legeni tnam, Dominel tota Per quem Igneni? Dicit Apostolus : Fundamentum'
die riiedilatio med~esl\Psal. cxviri, 97).. *'
aliud neinoxiolest vonere prmlerjd quod posilnin estt
(97) Ccetera desuut in codico Cisterciciisi.
m S. BERNARDIABBATJSCLAR2E-YALLENSIS GU
quod csl Christus Jesus. Si quis mdificaverit superr A _< qnam limosum sit cor|ius, qriod ipsi quoque spirilui
fundamenium hoc lignutn,fenuin, stipttlam; detrimen- laui forliter ef p«ne_indissolnbiiiler inli;eret, titvix
tw.n pittietur; ipse auiem salvns er':t; sic tnmen qnasi:i cum niulia aflliclione possit aliquando separari. Quid
per ignem {I Cor-m, M, 12, 1S). Fiindameiitumii' ergo ageiidutn, ctim, limosa illa cogiuuio meutem
Chrislus est; ligmimfrngile est, feiittm molle, stipulaa siibierit?Plane exclamamltim.nobis est cum snnclo
Jevis. Lignmn stint qtii foriiier iiicceperuni.sed fractii Jacob, atqtte diceudum : Ruben, prinwgenitus meus,
nnn icnodanlur. Fenum siml, qui fugienda mullilio~ non crescas : ascendisli enitn cubite palris tui (Gen.
tepefacli, "nec suriimiiale digiti, ul diciluiylabnress XLIX,3, &]. Rubea enim el carnalis:aique saiiguinea
ardiiosnl.iiigerevolunl.S.iptilasunt, quilevilalisinn-.- li.uji,iisiiiodi conciipisceiuia cst: qu;e _lii.iic.cnbile.no-
iilm« exsufflati,nunquam in eodem slalti permanenl. slruni asccudit, cum.non soliiiii/inemoiiam tangit
2. Et timeiidum quidem esl de istis, setl non-de- cogitatione.sed et ipsum.voluniaiis slralum ingre-
sperandiiiii; quia si in fuiulamento Cliristum habtie- dilur, el pollitilprava deicctaiione. Bene atilem pri-
riul, hoc cst m hac via vitam finierint, ssilvicrttni,, mogenilus nosler diciliir appelilus ille.carnalis, qui
siclamcn quasi per igtiem. Ignis Iria liabet: fuintim,, ,, abipso.niniirtim iiiitiovilip.nostne in nobis |iullu!lat,
Iucem, ardorem. Fumus excilal lacrymas, lux vicinai cum.cceiera vitia processu lemporisex.militiiimumli
illuminat, ardor aduril. Ila etqui ejusmodi esl, fu-. R ' bujiis, variisque occasionibus conlralianttir. Oporlet
nituii, hocestamariliidineiri, in menlehabere deliel,, • ergo reprimere.quem exsiiuguete non possumus
qriia lcpidus est, quia remissns esi, quia Ievis; qtiiai appcliltim : tit quam cito cubile noslrum ingrediiur,
ordinem, quantnm in se est, stibruit et peritirbal. crescere etim nullatenus palianmr, sed siib.nubis sit,
Sed el Iucem in ore, til qualis esl in nienle. lalem-se> quemadiitodum.dicilScriptura :. Subier le erit appe-
in coufessione ei dicat, el plangal, ut et liugtiami tiins tiius, el lu dominaberis illius(Geit..iv, 7).
acuat conscieutia, et conscienliam argtiat lingua. 5. Jam vero tertium cogiiaiioniim gentis immun-
Nsiesse est quoque ut ardorem sciiliaiin corpore, id| dum nimis ac fetidum est, quod nec adniittere qui-
esl poeiiilciiiiasirihulsiiioiiein,elsi non multimodam, dem ulla ratioue debenius, sed a louge piiesentire
aliquain tamen. Pulas quia sic eomptinclos corde, feiotem, el lota viriule repellere, lolo animo propul-
ore confessos, corpore fiitigntos abjiciet, qui otiiues sare, el couversi staiim-ad geniitus. Iaciyinis aique
liomines vtilt salvos fieri el iieiuiucm vult perire ? suspiriis invoeauies Spiiitum, qui adjiiyet infir.uiia-
Sunt et alii qtti oetlificant super fiinriaiimnluuiboc, lem nosirani. Sic iiiiiiirum cbiifusus abscedens, nnn
auiiim, nrgciitum el lapides pretiosos; qui vehenien- lam facile deinceps simile aliquid viriliter resisten-
tei'ii)cipiiint.veIiementiu*profic;iii)i,vel)emeiiiissime libtis nobis malignus boslis oflerre, vel afferre prce-
peificittnt, non allenJenlcs , quid caio possil, sed "-' sumel. Dieo aiitem .cpgitaiiones illas immundas
•quid spirilus velit. penitus ac fclidas, qucead Jiixtiriam, ad indiyiani pt
SERMO XXXI. vaiiam gloiiani pertineiil.coeleraqueyilia detcsianda.
De solticiia cura cogilalionum. Oponei enim.si inuiidas foiiservarevolumus anintas
-' I. Admonel nos benlus Beneriicitis,fratres. solli- noslras.adbtic longe agenlibus cogiltuionibiis hujus-
c.ilos esse circa cogilaliones hoslras (Regulmcap.7), ceiuotli miilia cuni inilignatione occurrere, et
Sapienlis iilique consilium sequcus, qui onini eusto-, cxsiifflare a nobis, ut iiullus eis delur accessus. Et
dia foi' cusiodire sundet, qnoniatn ex ipso vita pro- priinum quiilem genus. (•ogitaiionum, otiosanim
cedit (Prov. iv.2o). Tria igilur occtirruul mihi ge- scilicel ei atl.rcm noii perliiientiiim, lultim e.si, sed
nora cogiiaiiouum,. a qtiibus niulta- solliciiudine liiliitn simplqx, itl esl uon iiili;ei'ens nec fetpiis, misi
cavcre necusse sil eos qui convcrtuniiir ad cor, cl forle.diulius iiiimoreuir in iiobis, ei per incuriam ac
(ligiitiniDeoinseinetipsislempIiimcxliibcre 1143 negligentiani nostrain iu alienim geuus cogiiniioiium
fesiitiatil. Stint enim uonnullie inierdum cogitaliones veiiiiiur : quod quotidie cxpcrimur. Diiineiiim oiiosa
|ieniliis otiosoe, ct.ad reni non perlineiiles : qtias taiiqtiam miuima spernimus, ari lurpia aique inho-
iam facile abjicere, quam recipere facile possit ani- tj j) iicsia.dilabiniur.Seciindum vero cogiiaiioiium genus,
iiia, duminodo sit sectini liabitans in corde, el assi- non liilum simplax, sed, ut j'am diximiis, viscosma
steiis doiiiiiuitori uiiiveisoeterrce. ac limosum est. Nam lertium quidem sic caveudiini
'
.% Siint et alicecogitationes vinler.lceniagis _etfor- est, non lanquamiiitum aul Jimus, sedlanquam im-
liiis ndhcerentes, qu;c vitlelicel ad iieccssilates na- niundissimum ac feiitlissimum coennm.
tuioe peitincnt, ct quasi ex codeni assumplai limo. SERMO XXXil.
de quo el nos facii sumtis ; si pnululum iitsederint, De triplici.judicio, proprio, humano et divino.
avclli iicqiieui.t sine loesioneet diflicullaie. Scepe .1. Sic.nos existitnel homo ul mitiislros Chrhli, et
cnim sic allicil iios cogilalio carnalis de cibo, de dispensalores.mysieiiorum.Dei. Minisler Christi sic
polu, sive veslimenlo, ul vix eradicitrique.al de cor- debel conversari, ul ex nipribu.s exlerioris honiinis
clibus noslris : qtiod non aliunde esl, nisi quod et qui videltir, existimeturcompositio interioris animi
ipsa limosa et viscosa quodam modo, Iiinosam iiihi- qui iion videtur, nevcl ab alio, vel a s.e ipso possit
luiiunus el gluiinosain iiivenerit terratn. Non sine judicari, sed dicat ctun eodein.aposlolo : Mihipro
causa enim dicluriiesl homineni plasmatuni non de minimo est ttt a vobis judicer, aut ab. hntnqno die :
tcrra qualibet. sed de limo (Gen. n, 7). Vide enim sed neqtte me 1149 ipsum jttdico; qui aulem iudi- _
#25 • SERMONES DE D1VERSIS.1 6U
cal me, Dominus est (I Cor. iv, 1, 5, 4). Jn qiiihus A . xvm, i). Hnnc triplicem gradulil dcploravit Da\id cx
verbis iiotanda suiil Iria jtidicia, liumantim, simm persona.peccaloris [alias, Atlaiii], dicens Dbminoex-
ciijusquepropritim, et diviiium. Et iiiimaiiuni quidem pclleuli (le-pnrndisoini.iiam Iiujus sn.culi CTagalio-
potesljudicaie.de feb.us exieiioiibus, qtisc sciisilius . liem :Confirniasti sttper.nic manum ittam. Et quoi.iam
corporis perrij.iuhltir; de iiilerionbiis vero uon po- carnali.i desitleiia sunl jioeiia peccali": AToiiesl sanitas
test. Hinc enini scripluin.esl: Qnis enim scil hotni- in carne mea a fdcie ifwiuw. Jain vefo iiec robur.est
nmn quw suttt hominis, nisi spiritus qui esl in eo? (I rnli'tiiis :-Non csl piix. ossibttstifeis a fucie-peccato-
Cor. ii, 11.) Quaprdpler de bis qua»sunl in homiiic, rnm meorum (Psal. xxxvn, 5, i). Qui rurstis eosdem
potesl judicare spiiilns hominis qui hi ipso csl; gr.idus ei; ('crsojia' jrisli decaiilai,' dicens : Memor
longe vero pnvslai.tius de his ipsis jtidical Deus, cujus fui Dei, et dcieciatus sum, et excrchalus' sutn (Psal.
necdiim se faletur Aposlolus evasisse judicium, qui. LXXVI, i). Delecialus ehim per voluiUateii), exerci-
tamen jam liumaniim irnnsceiidisscl, pl-proprium. .taltis per raiioncm.
Porro liiiiiianuin cniitemnebat qui dicebal : Mihi ; i. Ne crgo a niemoria cxpellat Deum ifruens
aitlem pro minimo esl ut a vobis judicer, aut ab hu- tnrba plurimariim crigiinliorium, qua? solciit cl&iiere
mano die. Srtd tieque propritim limchntqui dicebal : tnnqiinm vilis plebs in alriiim, poitalur ad ejus potiam
. Sed neque tne ipsum judico. Niltil enitn mihiconscius B I janitor.riijiis nmiieiiesi recordajio propri;e professio-
*iii!i. Solniii ergo reslabal divinum, de quo ail :Qui uis; tit cum lurjiibiisscsecngiialloiiibtissenseiilaui-
auiem judical me, Dotninus esl. .IIIIISprcegravari, incivpclse, cltlicatsibi : Tune litcc
2. Dr-betlanien qiiisqne, quanliim polesl, se irre- dcbes cogitare, qui sncerdos es, qui clericus es. qui
prehensibilcm exlribere, priniuin quidcm coram Dco, 1150 monacbus cs? Culior jusiitiiu debet in se
sed dcinde tiiam coram bomiuibus. Iloc nenipe esl quidqtiamiiiiqiium admiltere? Decel servum Cliristi,
quod alibi loquilur idcm aposlolus, dicens : Provi- auiaiorem Dei, tale aliquid vel ad modicum niedita-
dentes bona non tanium coram Deo, sed eliam coram ri? Hoccdicendo, excltidei fltixum illicitce cogiialio-
hominibus (Rom. xii, 17). Tribus siquidem niodis ; nis per recofdatioiiem proprice professionis. Slmir
prnvidemus bona coram homiiiib.us, id.esl habilu, -liler adporlam voluniatis,'in qua solent mancre
actione, sermoiie : linbilu, ue sil uotabilis; aclioue, carnalia desideria, taiiquaih in domo domestica fa-
ne.silreprehensibilis; sermone, ne sit conlemplibi- milin; slatualtir bstiarius, qrii vocaliir recordalio
lis. Triiius eliam ntodis coram Deo, cogilaiione, af- coeleslis palriie. Hic enim potest pravum desirierium,
fectione et intenlione. _Namet cogitalio debet csse -quasi cuneus cuneum_ expellere; et ipsum qui ait:
sancta, unde scriptum esl: Cogiiqtio.sancla servaMt r Eccesto adostium et pulso (Apoc. ui, 20), sine cun-
te; et affeciio pura; et iiitentio recla. Suiil atilem ' •ctalione:recipere. Jam vero atl ihalamum rationis
tri.a isla, id esl cogilatio, nffeciio el inlenlio in ani- talis et lam ferox adhibciidus est cuslos, qiii rieiuini
ma". Sed in ca qiioque propriis singula locis disiincla -parcat: sed qiiicuuque hoslis, sive clam, sive'piiUim
videniur. Nam cngitatio in inemoria est, afieclio in -ingredi pricsumpserit, proculeiim arceal; el bic sit
volnntate, inieutio in ralione consislit. recordalip gclienuoe.In coeieris siquiilem, idestnie-
5. Alque ut eorum tisum ac diiTereiiliam clarius Jmoria"el voiunlaie, non iia esl iutolerabile, si vel
îdeamus, sumnmiis nobis exempliim de rebus exte- ineinoria" recipint quandoqtie vagam cogiliiiioiicni,
rioribus. In eorporibus siquilibel deformis color, vel voluiitas inipuruin afffctioiieni: lioc vero gruvis-
. cutem tanlttm inficiat, corpris quidcm lurpius reddi- siiiiiiiii el omiiiuo (lamiiostim, si iinquaiu ralio per-
tur, sed nil ei de sua sanitate ex boc ariimiluiv Si dideril rectitudineni inleiilionis.
yrerocarni pulredo aliqua,vei lividuslumoriusederit, SERMO XXXIII.
jam lion solum decus'curporis, sed clsalus quoqtic De yerbis psalmi xxin, < Quis ascendit in montem
Domini? i .
perlurbnltir. Qtiutl si lariguor forsiliiu itivalescens,
cum ipsa canieossa qunque metliillitiis occuparii, 1. Verbum cxliorlatjonis cst, fralres mei.ul quaii-
. tunc-deinmn de vita nori imiiierito poiest desjierafi. _; do(]uidem onines ascendere niiiniur, omnes leiuli-
"Eodeihniodo in auima, si peccalum suggerilttr, me- niiis in sublime, surstnu nspiinitius oiuties, oiittics
iiiririae. per cugitaiioiieiu , nulliim lanien proebucril conamur in alluni : illic sludea.uiiis asCendere.iibl
"aiil vrilunlas affccluui, aul deliberalio ipsa eonsen- rbonuin sil nos esse, u.bi sectiruin. sil nos esse; uiide
stim : falcor quidem dcfoiriiilas esl, nec audirc in- . - cadere jion oporteat, ubi slare ]iossimus_-Neeniodo
lerini acimu illa meieliir: Toia putchraes, qmica -ui desideritim .pi'oyocel,rasceusprem tiiuinlisinijus
mea (Cant. iv, 7). Coeierumcisi luevtis est, sed non Prnpbeta requiril;yeriiin etiam nl .ascendere; .c;u-
iimrbus. Qttodsi yolunias quoqiu:proeoccupaia sensu pientem nioduni doceat ascendendh Fclix.qtii hujtis
delecfaiionis alTiciiiii',resisiil tamen adbuc dclibera- .moiitis ascensiones iu corde suo disposuit, coiitiipi-
tiiOratiuiiis; iiifirmaluf quidcm, setl r.ecdum moriuir . . scens el .deficieiis in alria D.omini. Siquidem mons
anima : clnmel lamen necesse est : Si»i« rite, Domi- isle.mbns;uber, bonorum piiiniuin-cumiilus,.u.ioiii
ne,elsunabor:(Jerem.xsn,ii). Tunc vero mori volupialis, oeierncc,riomtjs Dei esl> E.l beaii qui Itabi-
dicitur.quandn ei ipsa ratio ad peccaiumpei' iiilen- -tanl in domotua, Domineyi.n s.wcnlaswciilotum.lati-
.tionent.cinvatur. Ttinc enim.conseiilil; et de tali -dabitnl le .(_psn/. .LXXXHI.-O;).Audi .le>teni;fide!em,
• dicilui': A;ui»a_(/ua' ieccaverit, ipsa morieiur'(Eiech. quia mons cst duinus i.sla ;0 hrael,qu.am magna
:627 S. P.ERNAIlDfABBATIStliAftJE-VALLENSIS 628
•doiniis Domini, efingens locusphsscssionis ejus ! ma- A _/_suam ,qui soluspolestaiemiiahuit poriendianimam
.gnn.s, ef r.pn habens .ionsmitmaiionem, excelsus ct siiani, et iiefum i;esumen'di (Joan, x, 18). Nou in
.mmensus {Bar.ucli.jii, 25, 25). lmo vero non soluni -vano accepit nascens , hon in vano posuil Qiorieus,
ajjipiis esl, sed et mbns moiiihiin, mullccin eo man- nori in vano aceepil resiirgens. .
__jio,n_es,.«niltijnonies. Deniqtte etiam fundaitienla i. Al qiiomodo nbn In dolo "jitravil proxlmo suo,
;*itijSiti. montibus snnctis (Psai: LXXXVI, 1): qiiomodo rion in vairo accepil aiiimnm suam , quo-
...-2.-El-nehoc quidem^sanctiis lacuit Isaias? Erit, modo iioii in vano •omnla illa perfecit, si Jiic solus
riiiquit,' {mons datnus .Domin; ;.piwparattt&in verlice accipiat •behetIiciioiiem?'Ilane oportebaf Cbrisium
•iQianiimn,el eievniiiiur sjiper-roltes(Isa;- }iV2)_Quidui paii, resufgeie, et sic inlroire in gloriain suam?
..mniilitmijnotis,fiii;dntns exsulu.'iouciunivcrsa. iurrce, (Ltic. xxiv, 26.) -Sua eral. Quoetilililiisinsanguiiic
4)bjia}i),tr.uH;plex.omii.i.u!ii deleiiahilitim copja.ubi tina ejus, dum omnes desccndimus in corruptionein?
co])iaiiini oniniunipSeaitudo? Erjleiiim mons pacis, Qtia: sveriias in pioinissioiie, si, ul supra meminj-
...nipns;gaudii; mpns -vitoe,motis glorioc::etliuomncs mus, nemoascendil in ccetuth, riisi qui de cwlo ds-
,ij)ontes,miti,s mpns.coiisijt,iunai_efelieitulis. An noh scendii ? Eslo , iiie accipial benedictionem : mjse-
.jnpiis.pacis, p.ax.siipe.r pacem, pax quoe exsupcrat * ricordiam quare*?At hoti solus iliic accipiel , aut
„omnein .sejjsum? J_.la.gte moits jnagnus pax iu cor4e, ceiie mngis nbit soli sibi ctccipiet, si advertas. Perge
,pax in carue,pax ab iniquis hpmi.i;ibus,,pax cum oin- euim per sacra veiba propheiica, et vide qtionain
,,nibusprpxiniis, tpaxab _psis;docmp.njbus; pas cum Deo; modo, velttt occulte nmliiiudincm subinducii; Lo-
jetpacisjioneritjitiis.JSi.l.gatJdiiim, sed quale DoniN quebalttr de unb et dicebat: Ilic accipiei; sed con-
;inurs;ait, guudium plenum, secuiiim gatidiunj_,qupd iinuo iraiisfudil iii banc geneiationem, et ail: Hwc
jieiuo jtolleia jiol_i_s;(/w«i.iStVi; 2J-,;22). SeJ d vitain esl generatio quwreniium : «t in luiib nou personffi
.habiturii sui.nus, el abuiid.anl.iusliabilori, quod nori siiigularitatem inteliigas, sed spiiiltts miitaiem.
^gossit ineflicax esse tanti pastoris adv.enius, qui ad '"Kimirum hic sponsus, et hcec sponsa esl; el scimus
Jiocipsum v.eui.t.adpves, sictilipse lestatur, ui yitam quts dixerit: Jam non suni duo, sed uita caro (Matth.
Jtabeanl; et abundantius Jiqbequl (Joan. x, 10). Nun- xix , (i). Ita ergo iiic tiscendet? liic aceipiel benedi-
_.§uid nqn eliam ,mons libi vi.dpluf {eier.nunigloriifi! 'ttiionem; -sed ascentleiit etiatii ctiiii eb, vel magis in
^poinlus jitipra niodum jn .subli.m.ilale?, Poj-ro.ei liisi "eo , :qtiia "aheb accipient beitetliclloiiem. Audi lio-c.a
pmnibus, jet si qua possunt -simijiler. desiderabiiia "Propbeia : -JEte«i»i benedimoneht dribit iegislator,
.cogitari, unaesi heatiitidiiiis niensura -Jtto.na,' «on- ibunl de viriute in «riirti. m {Psiil. xxxxm, 8j. Alque
.fma, .cpagiiitla, supertfnpensi; Lucf yi, _58'),:.ac.si _ Iioc csl proptcr qtiod dpoitehat Cliiislum pati, et
j.pltirinios.moiitpSjali.titp.quidejn aure.tnn, ajiuiiijtr-" resurgere a •mortuis; iit jiraedicelur ih nrimine ejus
.___cnteum,.alium «x.hyaeiiuhis iel.smaragdiSj atque: -pffiniteritia-,et lijinissio peecatormn {Lv^. xxiv, *4f5,
.pmniuin .£emn).aruni giojria; _»liun)quoque .ex -ver-• -il) : et pceiiitentia ad Itmocentiam, remissio ad
•niicjilo, purpura «,1;by_s.s_o, coelerisque iejusjiibdi.ppi- ifiunditiam depijletnr. Beaths eniiri, nori in quo.Tioii
.b.usjpaiifer -cparcervaus, jo uiiu.inrpdigas inoiitein. inveneril, sed ctti non iriipuiabit Doiriinus peccalutn
-Omnia.enim jiobis Biuliijdicii.farcddeiitiir. El qui au- iPsal. x-xx, '2). Inveni, <aii. /<oimn'e»isecundum cor
nim elargeiilum,, Iapid.espi'eliosos;Sunercedi<icaverit 1 neum {Acl. xm, <22). ISimquid Jit -gloriari possit
J.1.-51 fundamento, _a_dific.ium iiumile jn immensos> -casluni se habete «Pr? Mon; qnia stellm non sunt
..ni.oiiiesexcreyisse jiiirabitur; ct ex niodico seminei mundw in conspeciu ejtts {Job sxv, S); sed «or cori-
magtios metel, non-tam,_inaijjpulos.,quani aiceryosi tiiumi «t humiliainm ©eus iion despiciel (Psal.i.,
Kianipulorum. -"-.-. 49). Gor <coniriuimproximum covdi muhdo; el hoc
.5. .Quis ergo asceftdet in moulemDbmini? mil quiss --esiesse-juxta cor Dei-c siqnidem prope esrhis qui
siabii in locosanclo ejus? Innocens manibus, et mundo) triiulato s»nti.oriIe. Sariiai'itariiisesl,proxiniusei qui
vorde. JB.ealnsille, *si quis tamen ille esl. Sed quis5 inciditiii laliones (/_«<;.*,30^50).Nonjurabit indolo
-gloriabiiur .unocenles mantis, aut caslnm sehabere 5,3) ; Imic iiroximo sno, «ed faciei qiiod promisit: Amen
.cor? )Nemosiniindusa .sorde, nee infans, cujus esll MicovoMS,sedebiltevos:judwmtes(Matih. six, =28).
anius diei^vilasuper terram {Jbb' xiv, 4juxta LXX). •S. Simus crgo fel hos.iflileclissimi, pro nostro
'Unus iaiilum est Jnter noxios innocens; munduss quidem w.odulo, el nianuum iiincceitlice. *l «ordis
-inter impuros. Jnter monuois Jiber nniis est, el nohi tnuntlitioe sectatores. Anle -omnia qiiidem solliciti,
-ajsiimabitur aliusabsqueeo'.Ipseest dequo legisti: «tsipehitus^cavere-prb liureana-fragilitate nou prce-
- Nemo aecendit ih cceiuin, nisi qrii detcendk 4e calo , !valeimis",
quauitmi tamen declinare aihalopussn-
"Filius hominis ,*jui -est -in cceU {Joan. m, 15). inms, tioii modo actionis-i sed.-et "ooghatioiils. ©e
•fSraJieiiiiii iunoccris jiiariihiis, qui peccatuiiTiioha icseiero qooque tie in vano accepefitmis ailimas no-
«fecil :ised multa bona oper-atus, Jditets-lihcre-aie-- 'stras rntiomvles, sxcrceaiiius hos in «periJius honis,
"hat : Quis ex vobis «t-guei tm<li peccato?Jwin.mu, i, •,el«onsilio ralionis nlnmur. :Quomodoenini iion frti-
-Wfi Aij verd mundissihiumicoi' fuisse-quis ilujiitat, , slra Iiumanam accipk limrio ariimam. qui, laiiquam
-iiriilum personaliter Sapientiai-, inquani iiihil iri-- -Uiium e.x irratioiiabilihiis anhhaiilibus', incribans
.quinhlum inchnit. attingit fliilem «bi.qtie -propter :r i-corporeis yoluptatibus y-solum scqliiiur carnis a_.pe-
;*uam niuiidiliain?-Sed: non ih vario aecepit-aiiimamn -aiHUiiiJAddidit ".quoniie-Bpophetas: Nvcîiramt 4n
629 SERMONESDE DIVERSIS. 631
dblo proximo suo. Sicnt enimWtifiM.am inir.i Tms, _j_«t-nTOrishihîiis'."Monis est sublimilate, coagnlhttis
.erga pT-bxihiiunttihoccntiam f,;lg||5coiivenit obser-., .j))«Jtor.u.mppiigerip. pingflisiCharltate. Et noitc vido
-ivari. sicet in nohis, iet crga"pruxi_iium jexer.cerida quonMsdoitrahat sjd *e omriii.j Sjjiomodp ei oajnia
- Tiniitis «pera. cpera pietatis. iNon firgo simns nobls unianiur niiilale.subsiaiujidi,. perspriali,, spiriluali,
«lutiles,- ne in vitiio recepeiimus animas. imsiras; ;sacr,amenrali'. Jlabet jn-se 1'atrem, cuni quo est nna
non simusimUiJes proximoonostfa, ne insano.ei _stib'siantia,;Jiabet; asstitnpiun) Iiomiiiem, putn qu.o
•jurassc prqbemiir. Novit figmchtum hoslrum Spiri- _esl-unap.ersoha; habet "adhoereni.e.njsibi Jidelem
- tus qrii loqucbatur pei Pfophelam, riec de iuiliiate iinimam, *tin)qua csi^piriiiisniius; Jiabet.sponsain
•proximi-siinpiiciieryoluil eonuiionere. De.jurameuio JSccIesiani unam. jomniijjn .filectorum^ cum qua est
'ifos cenveiili. ui agnoscainus debituiii, ju promis- siaro iinaiiEtfoififiicarnalis Iicepiunip idicenda fuisse
- SMii fideininiiaiii facere vereaintir. Omues .enitti videbiiur; scd sacramentaJem dicere malui, dignjus
-prflximis jtirati stnrius', cuni quibris in Ecclesioe,ve- -hoc -yocabiilmn afbitratus, prieseriiiii pccasionem
•iiinuis utii.aletrivEl bcecprofessio fidci Oiristianae, danle Aposlolo, ubi ait: Sacrainentum hoc mqgnum
iit qtii yivit, jam nou silri viyat, sed ei qui•_>ro6m- est; .egq auiem dico in Chrisio, et in EccJesia (Ephes.
ijiibus mortuus csli _ ; v, S2). Pii.gnissimus plane et:riberrinius n«ons,?hi
-",''£. NCGinihi ilicalquis : Ei vivam, sediibinon,: B qtio beiieplacitum.eslDeo babitareiii eo : s.iquidem
-quamloqu.deiuilie noiiSoIumpfoomnibiis vixiiysedet -fr.opterea urixileiini. oleo Joelitioeproe pajiicipibus
-prariinuiiwsmortiius est (II C»'r"_v, 15). Qttomodoeni.m «nis. Moiis-ceeJeslitim aromaMiiri, IIIODScliarisma-
-ei yivii, qui negligirsie ab CQdilectos? quoiijddpiei lum spirifualium, nonad m.ensuram: acci]rie.nsspi-
-yiyit, qui legem ejus -non implet, qui roandafuin riuim, sed omhimodnm obtineuSfJeiiitudin.em .gra-
iejtts non servat? Quaeris legem? quoeris n.andaium? tiaruni. Magiiiis ihPiisv in qrio iomnes thesaurisa-
;Hoc eic\ iuquii; mahdatum metini, ul diligatis invi- :fiienlioe cl-scientias- abseondiii sujit,. in.qiio - tota
tetn, iicut dilexivos {Jpan.xm, "34).; el Apostolus : .humanilaiis verilas, tbta- jiiviiitaiis inliabitat-.ple-
- Aiter alterius onera portale. et
swjzdimplebilh legem -iiitudo; ffixchlsus;hl imiiieiisu.sj.jri • quo omnia. iii-
iChri$:i.(Galal. vi, S). No!i ergo.piuarcgraluitum bo- -Btauranlur ijuce;iii_lslS3 cbelis, et quoe'supei' ter-
tium quod .exhihes pro-timoj-ril liceat eiiam dissi- ram, ut sif-Deusomnia.in oinm">usv
jiiulare si vehs. Debitor es sacfamenti ;cautloneyet 9. Veriite, ascendanms in huric mohiem, fratfes :
propria :professirine leneris:- Hic ergo hccipiet isene- jetsi ,viaJiobisPvJdeliir .a*rdua,-i.torierem.us nos» «)
diciionem a DomiriO; eimisericordhriin Dec' salniari • aj-ctaêiiam s&inaiiife no$ oori ârcarijus; si longa,
iho.-Hic; qiiia;uhitsaccipit bfaviuni; Sed «e uhum "iflntb niagis.fes.iin.eni.us;si Jaboriosa, pJameinus ei':
.Iiomirienihutes-, "Jiwc 'isiyeiieratid quwrehtiuhi Do-. G -Tmhenos postJej.jn sodore nnguentorkhi luorum
-»_w.«m.Hic aeeipiet heriedictiohefii. qiiia captit et turremuslGanl. J,3). felixquisic cuctirrefit, utcom-
icorpus -uiius est Ghiistus; Sed hcec 'est gerieratip, .p.reben.dali imo ul jpse: jcomprehendaluiy et in 11-
qiiia in- mensufa jfiiatis pleilittidiriis €hfisli-hrinifes Jam"arijpiiUidinpjh.inonlis;et plenitudinem corporis
' - r'- - • Chrisli n)ereatur,-admitti.. Feljx qui in allum bfiati-
pariter occurieriius (Ephes.-i\; 15).
' --'-f.-El forte ideni
ipse Doriiiiius thbris Domihi est, . fwum njpnlem J.am .d.e.sider.anteret perseveranler
" de
quo dicifur : Qitis ascehdet ih htonteih Dbmini? Sjscej_derit, ut in loeosancip iocum .accipiens-sfatio-
-'iu't qitis siabit in-loco' sariciqejusl Niriiifum ipse est ..yiiSj.PlePPa.lriin sanpto ejhs :8pparpat, simul;«t vi-
'abcissus sihe'manlbiis lapis; qui iri nibnteriicrevit dât ,y.irt.utemejus pt .glori.am(P.saL. LXH,5),-_haud
immensurii (Dari.it, Zi, 5S,-4S): ipse qrii exiltalus ^liain ja.ne quam eumdem ipshnimoijtem nionlium,
_9 terra •ohinia tfaliif ad se '(Joari. xii, 32), hions mpn.em cpagulat.ume.t pi.ngii.cin,J.esuiiiCiiristumDo-
;toagulatus, moris pinguis.Utqiiid vos judsei, Ulqiiid njijium.nosfrum. In qpp nimjrum per praedestinatio-
stissricamirii-iiidhfemcoagulalnrii;' mohteih iii qiio jjein ab«terjio npparjiimus ei qui jlilexilnos, etgrati-
-heheplacituiiieslDeolialiitareineb'?(Ps«/. LXVII,1<), ficayil-indileclqFjlio suo, in qttpplegilnosant.e njuudi
-H.) Jn Beelzebubj iiiquitmt, prliicipe dmhioiiiornm _coiisljiiitioneni(Epliesri, i). Sedjam-tunc cogno*
'kjicil dwmohia: Exsecrariria suspicio , el blasphemia "sceni.us,sicui,_et cpgpili sjinj.us, pujn pleii.ius ,et
"Teprelieiisibilisl Priiiceps est'Ghi'iStus;i:et triagrius rperfp.Giius exajtatus altissimug -e.l jiberrimus ille
'pfinceps, cujiisiie Ijtsi quideriT'doemoiies possuht iiiqi!S.omniai,i'ahet:ad se,qui estsuper.omnia J)enei
; effugerepriricipatum. At illorum'regnuiri in seipsis ..dictus jiisoccula. Amen. -,.-
-divisutri desolahiuir {Maliiv.-kn_:24', 2S) : Imjus re- -;- .••'-- SERMO XXSrlVi.
ghtim iritegriuhalque ])erfeclum,ei regtii ejtisnbn '.. :.' De vefbis .Origenisiri=Levit. S,:9.
•'-cfil fiitis (Lttc. iyS5). Oistafergo 1. Nocere possrint, ul Vereof, forieiioimuHis vef-
'Inlcr=principem
et heciilla <:ompafatio Iriter hioiltem •*a qua.!herijecia*s'uhl vobis,: Cx iiomilia %ciiici>t
" principes; '
coagiil.iiri.il «t pingnem,- "el moiues lanium coagu- ;Origenis siip_ep<capUuIuni'illud legis, hbl Aafbh et
"laios.- Vesler.isie Beelzebub jiioiis coagujatus; sed .filii ejiis vlniiinbibere proliibenlur, ciini aceessiIVi
-iion pihguisi magis trutem- sieriliiale perpetua ma- :suitt ad aliarc : si.recipiaiit ea "shnplicileT,;siciu _>'o-
-ledietus' Mons,.quia elafns.riest ?*bag,iilaitis,,iquia ' narevidenlui'. ( pSalvalor njeiis, _» inquii, ( lujibt
•
sqaama sqiiamaj coiijuiigiiur. ei.CoaguIalum estsicut ctiani.niinc peccafaineavet tahdiiiJestin hibsrore,
-'ih6 cor cofum; "-'- - - - *-•; -•--•- :'; .; iqiiandiunospersisiimus inerrore. » PlurjniaquPquo
e-S, Christus-Dominus mons"est,-'mqris coagulatiis. ..aJia.Lrhuiicinodiim^butidaiiliusfoisitaii, quatn cif-
.631 S. BERNARDI ABBAf IS CLAR^-VALLENSIS &>%
•cumspectius dicta, nec -tam solirie quam diserte. _A.illius, qui nihil prpprii delicti habuit, qui nihil morti
Quidiiam sibi vult insplitiis isle grtinniius? aul quis debuit, niliil meruil tribulaiionis. Nam a nobis qui-
iiiter vos nescio quid stibmurmurai? Scio quidem dem eliam volimiarias illas tribulationes etsi proxi-
doctos in Jege divina liiijusmotli, verba^ridere; sed nms.exigerefprsilan ex jure, non polesi, exigit ta-
iiihilominus eiiam iniiiiis sapicntibus inc eonfiteor inen Deus : ei.si proximo fprte videtur quis reddere
debilorem. Necniodo de iiiiellectn Origenjs quicstio plus quam debeat; Deoiameniienio unquam tolmn
cst. Poliierii forsitan. hypeibolice loqui: ipse vide- reddiilit qtioii.debebal. Mihi aulem, inquit Apnsio-
ril, nihilluieresl noslra. Quumvis ne hoc quitlem Ius, pro ritinimoesl, ut a,vobis judicer, 4uT ab hu-
silendum arhitror, quod evideiilissime illum contra mano die; sed neqne tne ipsutn judico (I Cor. iv, 55).
firiom noniuilla scripsisse saiicibriini Patriim tradat Nolasaue quotl alibi ail i Si nosmelipsos judicare-
aucioritas, atque idep non sine circumspectionemo- mtts, tton uiiqtte.judicaremur (ICor. xi,3i); eiiiem:
iiet esse legejidum. Yerum nos iii prcesenti .11011 quid Spiritiialis homo omnia dijudicat (J.Cor.n, 15). Non
ipse settseril quoerimus, sed id agere cupimus, ut -enim judirare hic posuit, sed dijudicare : qtiod uli-
vps omues quod ad sauam duc.iiiiiaihperlinet sen- que disccrnere el probare est, sicut iiem aii -.'Beaius
tieiiles, uihil moveamini verbis illis. qut se rionjudical in eo.quod probal (Rom. xiy,-22).
,2, Absil enim ul in ccelo cretlatnf locus esse tri- " itaqtie; pro iuinimo illi eratiil ah eis judicarelur,
siilioc, sicul nec culpcc? Nemo ibi delinquere, nemo quibtis nihil sese debiti oilicii sublraxisse sciebat,
Jugere polest: sicut nec in lerra qtirdem pcena ulla nihil peecasse iu aliquem, sed niagis omnibiis prae-
'fuisset, nisi iniquitas proecessissel. ln coclo tttique stilisse, adeo ut secura conscieniia. iugeiitie Joque-
spia juslilia, sola niliiloiniiuis lcelilia est; in iufeitio retur : Quis infirmalur, et egp non infirmor ? quis
soluro peccatum, el pcena poccati: poiro in nledio scandalizqlur, el.ego nonuror? (IlCor,xi,29.) Nain
ulraque jnveiiiunlur, atque ideo neulra consummala. et Judaris Judceus faclus.est, ul JudccpsIucrifaceret,
-in niullis offeiidiiuur, qnia in mullis offendimus otn- et bis qni_siue lege erant, lanquain sinelege.: po-
•Jies(Jac. in, 2). Quoniam eiiim-nullusin coelo pas- siremo.omtiibus omnia faclus esl, ut omijes salvps
Isionis locus esse polerai vel doioris, propicrea sane -faceret (I Cor. ix, 22). Meiito proiude pro niiiumo
SUiiigeiiitusPei Patris, passione sua hoiiiinem re- . illi.eral.ut ab eis judicarelur,, quibus usque. adeo -
d.empturus, sicut cauiem in qua paiereiur(qui pati sese sine offeitsione procbuerat, inter quos sic bpno-
iioii polerat in divinitate) suscepit, sic etiam in ter- ,1'ificaveral ministcrium s.uum.. Sed.neque ipse sedi-
ris visus est, et cuinhominiljus conversalus est (Bxs- judicabat in eo quod probabat, perfecte eliam sibi
tiich. ni,58), uthumiliarcieiiam semeplipsum in loco .quod debebat impendens.corporis casligationem,
alBiciionis. Hicergo lurbare se, pavere quoque di- -airiiniE miserationcm, alque omiiem.cusiodiae solli-
gnaius est et tiedere, tentalus per oiiinia pro simi- citudinem cordi siio, .nt.neCin se quoque peccali
litudine ahsque peccalo. InteiTa,iitquam,vere lacry- conscius liaberetur. Sed non in hoc, inquit, jfistifi-
iriains est Jesus, verecoiittistatus, vere passus,vere catus sum : qui autem judicat me, Dotninus. est (I
iTiortuus.-veresepullus ;sed ubi surrexit, vetera trans- Cor. iv, 4). Ulius enini prorsus nequeo declinafe
•ierunl. Kdli ullra dilectum luum in tuo quoerere le- jtidicium.; ets.i jiistus fuero, non levabocaput; quo-
ctulo:surrexit,' noneslliic. Vox sponsoeest: Inlectulo niam oiiiiiesjtistilia; iiteoeiaiiqtianipaniuis.meiislrua-
meoquwsivi quem dUigil anima mea; qttmsivi,ei non l_e,corainjlIo (Jsoi. LXIV,6). Non est qui iii couspe-
inveni (Cant. m, 1). Maria fuitquoe Doiniiitim quoe- - cltt ej'usj"ustificerelur, nou esl usque.ad.unum..
•siviiiiileclulo, quoesivilin tumtilo, neciuvenil. Ma- 4. Cceterorum siquidem ncmo esl qtiein non oppr-
- gis nutem iiivenerunt eam vigiles, et dixerunt: Quid teat.dicere Deo : Tibi peccavi; sed magnus qui in
qumris viventemcum morluis ? (Malih. xxvm. 5; Luc. yeritalepotesl dicpre :,Tibi soli (Psal. L, 6). Solus ille
;xxiv, S.) Fuit'qriidem cum H54 mortuis, sed . e.liam intermortuos penitusliberfuit, qui peccatum
jam non est: fuit inter mortuos, sedel tunc liber lioii fecil, cujiisjustitia sicul mout.esDei. Coeternmjain
fuit. Siquidem ipse seselurbavit.ipseariimam suam D.nec.iiiter morlups.est, sed.assumpttis abeis, mutatus
posuiti quia ipsb. voluil oblatiis esl (Isai. LIII, 7). corpore, niuta.luset cprde, ingressus in poteiitias Do-
Ômriiseninreiinfliiiiiias de voluniale.fuit, non de .;niini, et omiiiinfirmitate privaius, exnlus nimiriim
liecessiiale. Undeetquod iiifiiiiiiuii erai Dei,foriius sordidas illasves.les, quibus sane apud. Zachariam
!erat homiiiibus (ICqr.i, 2.5) : quod esset tunc quo- - propbetam primp vestitus apparuit (Zach. iu, .5), et
que eiiam iuter parvulos magnus, intei' infirmos •,iudutus spiendidis, siculloquilur.in.psalmo.:Consci-
validus, i.nier.nipiiiibsliber. ; :.disti.sacciim:m.eum,.el.circumdedisiimeJaiiiia.{Psal.
V5. yidetur.qui.dem.et.in noslris.aliquando.tribu- :.xxix,-,12)i.Quia..eniiii ver,auT;liuma!ice;carnis«l ani- -
latipnibus esse nonnulhi liberlas,-ciiin videlieet. prp »;m_e.siibstaniiam.siiscepil,.yeramulriusquenafriram;
;peccaiis pfoxiinoijim liliera etl;Iiberali cliarilate . nec corporis.illi.jdefuertiul, nec animoe passjones;
laborem po3ni,ien.iia_:.sustiiiemtis,:Iitgeiites.pro :eis, - sedex hpc jam.glor.ilicatus est iii,ulroque._Phto ,au-
: . jejuiianiespi.o eis,.yapulan.ies pro .eis, el quoe.non • temtquod utriusque glorificatiohem brevi uno.yersi-
rapuini.us exsolveiites. .Undeel..Pauliis;:. Ct.ro liber i.crilo Propheta.compreliendjl,-;dicens::iDominus.re-
essem, inquit,-;e.i;omnibus, pmriium me.sermm.vfeci gtiavii, decorem induit, induit Domhmsi-foHiludinem
-.(I Cor. ix, 19). Ca.terum _niliil. IIQC:ad llberlateii*. ..(#«_/.-xcu,:i). Decorem _}aqeiri.:icorp.ore.claritatis,
"
.655 ; : : SERMONES DE DiVERSiS.v: (35*
fqrtiiiilinem vero, in jmperlubabili stafu meriiis";A _ strae irifirmiiaiis istud esl, qiiorum adliuc ifi niari
Deiiique trtslisest, iriqiiil, qnima mea usque admor- ; sagena. tfaiiitur, et cx oiiini genere pisciurii con-
tetn (ilatth. xxvi, 58)...Uii"deel.incliiiaiis: capul, di- ,_gregal, hihil bmnino discernens. llle eiiim, nec
xiii.Consuwmatam 'esl -(Joait.. xix,"_S0); ne quid niodo illb, sed el aposfbli, ci caejeri qui ciim eb siint
deinccps iiriliiriilalis iu.'eo Hccat siispicari."-' sancti, ad Iitlus niique pefvcnerurit, riec iriistos
.* S. Sed ait iste : «.Si-Apbstolui.ipsiiis luget quos- -pjsces in vasisphshere, sed cleclos et bonos lan-
daih qni ante peccayernnl, nec pceniteiitiam ege- • tum : nam malos uliqiiefofas miseruni'(_l/«H/i. xiu,'
fciil.inhis H55 qucegesserunt (HCor. sn,21) : £1, 48). Quanlos egb iniefim cogor Iraliefe malos
. qitid riicani de ipso, qui Filius dicituf charilaiis? . pisces, qitaritos anxios et riiblestos iutra sagenam
Et deinde : c Cum efgp qtioe nosira srint qua.sierit, - meam congregavi, quiiiido vobis adhoesit aniina
hunc jam. nos non; qiice.ril,liec quoe nbslrasunt. *co- • mea! Congrattilor prbficieniibus 1; jiiciinda atteciib,"~
gital, iiec de (.'rroiibits iioslvis ntceret, nec perdi- : bbniis est piscis. Coiidoleo'Tdeftcieiilibus,:fleb ciim
liones iiosJr.isdeflei et conlritiones,-qui flevii super ' fleulibus, angor jrro periclitaniibus, infirnior cum
Jerusalem? (Luc.xix.ii.) Ilem: tNunc.Kiiiquit, «qtiia infirmaiiiibus, iirof cmri scijndalizatis." Grayia sujTt
misericois el miseratoresl Doiniiius, inajoii affeelu,-. : Jicec el acerbii, uliqtie mali pisces. Miilos. autem
quaiii appsiolus suus, flet ciirii fleiilibiis, el lugel, " dixerim, non pfbpief culpaih, sed pfiipter paeriarii.
. eos qui aute peccaverunt. Nec enim.piilanilum esl F-.iciat Deus, ne a inuititiidirie riialpfum piscium
qiiotl Paulus Itigeat pro1 peccaloribiis el Jleal, : o.bruamur pusillariimitiue spirilus et tempeslale,
Dominus autem nieus abstineat a llelti. » Hoec qui- donec pefveniamusad oplatilillpfis slalionem, ubi .
deiri sic accipere, quidui adhuc dilectum iu leclulo malos separemus et secliidariius a bonis, ril yidclicet
qucerere dicam ? Nescit mortuus .extra tuiriultim ,* decoetefo nec,luClus,ripc clambr, sed.neCjUllus do-
nescif infirmus ex.lra lectum, nescil-parvulus cxfra lor, aul eiiain limor sit in finibus nostris, sed gra-.
leciuluni quoererequehi.diligil.aniiiiasua. Verum ille, tiarum actio, et vos cxsullalioriis.
til.supra mciniiiinius.-iionminuscordb, quam cofpore ; SERMO xxxy
glortfnalus (iino laniO'ampHus,.quan_bampiior ani- De tribus ordinibus Ecclesiw, dd. patres in capilulo
riia, elglorioe capacio.f.est.qiiain.caro), siculnbripo- - ..Habiltti (97*-)'.",
lesl negligere siios, sic.nec lugereproeis. Sed qiiarido i. Hoc tnaie riiagnum el spaliosum (in qiio iitiqiie
liutriaria fragilitns Iiiijusniotli capere.possi.l alTeclunl, certun) estiiiiii.I aliut! qiiam proesens soeculum ama-
qui sine misefia misereaiuf, et sicdilignl.el vehe- Ttim fiucluans designari) tribtis liomintim H56
nieiiter diligat euniqui dolet, aul qui periclitalur, ut -. geiteiibus suo. cuiqtie"inodp pefviuin est, ut trans-
Q
t_.men.ipseomiiiuo.iiec doleai, nec lurbelur? Veruni- eanl liberali. Tfes enini surit Npe, Daniel et Job
tamen elsi id Ionge supfa rioslram experienliam est, (Ezeclt. xiv, 14) :;quonim primus navi, sectiiidtis
Deo tamen.niiiiliinpossibile esl. Polesl igitur nori pbnie, lertiiis vado transit. Pofro tres homiues,
modo" sibi, sed et "--siiis.omiiibus, qiios iniirmiiate tres ordines Ecclesia: signhut. Noe qihdeni arcam
c_ariiis_exutosvlrtute' induit, et in poleniias intrp- rexit he periret iu diiuvio, ubi prqliiius rectorum
duxit, eam conferre fdilecliofiem, quce gaudeat cum Ecciesice formam agnosco : Daiiiel vir desidefiorum
gaiidehiibhs, non a.utem fleaicum fletitibiis; el sic abstiiieiilice et casliiiiouia_ deditiis, ipse csf soli Dco
ebs quos.amat,efncacissime ei affeciuosissimeniiiat, vacans poenilentium et conlinenliuin ordo : Job
ui ipsalamen Imperturbabilis perseveret. Nec du- - qiioque substaittiam- liujiis mtindi bene dispensans
bluin sane.quin longe proeslantior sii ea dileciio, ih conjugio, fidelem designat populum terrena Iicite
quemadmodum medicina,. si quoe lamen ejusmodi ppssidentem." De primo igitur et secundb nobis ba-
est, preliosior uliqtte judiCatur, quce sic curat. vul- bendus est sermo, qnotiiam adsunt venefabiles fra-
nera, ul iiiler curanduui nec vlrttis cjns in aliquo, . tres et coabbales iiost.ri de numero prcelaipriim;
nec*subslanlia iiiiuuatiir; qttam ea qute sic curat, . adsunl et mpnachi de poenilentium ordine : a.quo
lil ctiraiido defieiat, -aul, cofrumpaliir. Licet ergo D ] tameii nec nps abbates alienos reputare debemus,
fleveril Dpminus, super Jerusalem, ex hoc jara _ nisi forte_.qupd absit! oflicii nosirigralia, noslrs
omninohonfleliiti.sicut mprluus esl, scd resurgens fuerimus prpfessionis.immeinores. TertiumJgilur,.
ex mortuis jam npn mof.itur.(/{oin. vi, 3): sicul fuit
cpnjugaipi*um yhlplicet ojrdiriem,, magis: succincie
in Ieelulo, sed exsiirgens jam inlecliilonon invehitur. . fraiiscurro.ianqiiam miiius ad nos pertinenteni;. Ipse
6.'Habet tamen etiam nuiic irieffabiliter ainplio- est qui iiiaxiriieinareiiiagnuni vadp pertransit, Jabo-
rem affeclum el tfflcacioreiii; qiiarii halieaiit qul lu- riosuiri prorsus et pericujbsum.etiam et.longum
gent pro.deiiiiquentibus,.aui pro fralribus ponurit liaberis ifer,.qiiippe qiji nulla yice,cbmperidia capteU
a.riinias:.quaiiiyis ipse. qiiidein, consummaio nimi- Nain ijupti, peficiilosuiij,sil iler,,iii eb patet, quod
Tum bpere suo,-neuir-um deiuceps sll facturus. No- tam niullps.in CP perire dolemus, lam paucos yi-
(97*) Hic sefmo ihcodice Colberiirio pptirace nolse gallico , inter :sermpnes,:de • Quadfagesima. Olim
locattir anie.seiiiionem deNativitale B. Marke; Capiiriluin Cistercleiise.idibus.septembris celebFari
in^flegio post, cuiiT hoc lilulp, Sermo ad.abba- mos erat. Iii IjlifoFloruni -cftatuf liic.£eriu6"'jn lib-r.
tts vinieines ad. capitulum Cislercii. ln . Fuliensi, '"::'.'":' ."'.•
ii_âp.J!6,-57,'elc.:;''if-''';''':":;:':'
,_655 S. BERNA^pj-4BBATJS.J_:MBJE'-¥ALLENS1S 656
. demus, sfciu ngcesse cst, perlransire. "Valdgenim\__ A Jierbiani vitoe. Rite,anq.iam, composilis, ut In poena
a.iflieij.ees.t, pr?esei'lim diebus. islis, qujbus nja.jiia qtiidem nodiim, impaiienlia:, in pauperlaie vero
nimis inv.aljiil, irijei. .undas luijus scecu.li[siiias, cupi.dilalissciiipulinn, in obedienlia naevunicaveas ,
\ mundi], yoragiiiem vitioruin, el crj minalium pecca- proprioevoltiniatis. iNam el-qui iniiriiuiraveiiinl, a
' , ,
jtorurn foveasde.c.I.inai'e. serpestilms peiiemnt {I Cor. x, 9) : et qtii volunt
2. At epnliitenii.uni qttidem p.rdp .et ppnte per- diviies fteri{aon aili qui suril; sed, quivolunifteii),
transit; quod iter brevius el facilins, etiam etse- . incidunl in teniaiiones et in iaquetim diaboii. Sed et
curiusesseiie.mp esl qui nescjat. Sed pmitip iauues, , jllhdquid r.efert, «i foiie.quod .absiii non quldem
'•'peficiila niagis osiendo : Jioc enim tnjilio njeiius divitiias, scd ea Ipsa qnaj pauperlaiis sunt, larilb
ajqrie uliiius est. Recta quidcin semita vestra, ;ch.a- affeclu dcsideres, aut etiam mdentius, qtiatu tlivitias
rissimi, el securior cpnjugjtorum via, non ;tamen cnpianl bomines sccculares? Quid distal qua:cuiique
'
omninp secura. Timc.nd.unieitim periculum i.riples ; ûbslanlia dcsideretur, dum sqiialitcr sit cor-
id esi, iie forte aut oequare se alieri, aut respieere raplus afTectus; nisi qtiod iolerabilius illnd videri
reiro, aiit certe ju rnedio ponie stare seu rssidere potest, qucKiUcimqiieplurisessevideiiliir, plurimnm
quis velil. Neque eninj ullum ex liis irihus ponlis desiderare? Porro quisquis vei aperle vel "occulte
"
patitur aiigusiia, et arc.ta via qufe dttcilad yilam. • satagii, tit quod Itabel in voluntate, hoc ci spirilua-
'
Cpiit.rapiiinuni ergo periculum oremus singuli c.uin Jis pater jiijungat-; ipse se seducil, si forte sibi
projilieta: Ne veniat nobis pessurperbiw, quqniam ibi qua_.i de obedientia hlandialur. Neque enim in
[
cecideiunt qui pperanlur iniquiiajem {Psal. xxxv, .ea rg ipse pradalo, sed -mngisei prcelalus obcdit.
12,15). Nahi de eo qui miltens inanum suam ad , S. Yerumtamenqttia jiixtaseulenliamSalvatoris,
aTatruin. pos.tearclro converli.iiir. certum est qup- in .qiia. mensura niensi fuerimiis, rcmetietur hobis
'
iil»m labitur statlm, cl pelagus ppcrit caput ejjus. {Marc. iv, 21) :.bonum esl iibmini lioc ad cumuium
Sed el qiii "stare"yolue.rij, iipn quidem relinqripnsi dare, ul de .cornm sit liumcro,. quibus mehsufam
ordinem, sed proficcrc in e» dissimulans, cadat; honam, jet.coufcrtam, et coagilatam, et siipereffliien-
necesse est, ab bis qUiêquuntur, iiiipjilsus el ever- Jem d^hujit jn siims snos. SutTicitenim ad salutctn
'-sus.;Arcla eriiiHesiyja,; etiijiped imeiito est proficere: corporis inojestias patienler ferre; sed -cumulus
proficisr.ivoicnlibus.Iljnc esiqupd jugiler argotint et; .csi,-«liam libenier in fefvore spiritus eas ampiecii..
'repfubeniluiil, qttod ferre nequetmt lepidilatis ejus; Su.fflcere _)otcstsjipeiiltia nori requircre, ised nec
'segnilierii, q.iiodvehit qiiikiisdani slim.ulisurgent et. .prpjiter ipsa, si foiie desint, necessaria niurimifare;
•iriipingulitmanibus : tit uiium neccsse rsit e dupbu.s, , sed cumiiliiscst eiiam exsultare et libenler quoercie,
, ^,
*
arit proficpfe scilicht, aul prprsus dpficere.Miniiiie qupmodo alius magis babeal necessaria, et ipse
igittir opprtel sisierc gressum,;, respicjsre qiioque: peiiuriani patja.lur, SuJIicil qtiPqtie ad saluleiri, si
retro, aul "requafoims aliis, mullo mimis cxppdil;; n.eciiiipatieutia, Tiep.sjiiirilaiioriealiqtia ad id qnod
sed tbta hiiriiililaie ctirrendu.m nobis ct properan^ desideras,-inyiltim velis pra.'lati animum iuclitiare;
dujh, ne quanilofofte isqui.egres.siis es.t ul gigas adI ?ed curjjulusesl eliani fugere ea; quitus volunlaterii
currendanriyiain, Jojige a npiiis fiat; quem, si beiiei prppriam setiserjs obleclari, qua;ilum sane bona
sapiirius,providehtes. in cpnspectu nostrp semper?ptt cumônscignlja p.otest. - ' ! -
"in ejus odoreira.cii, facilins cjtiusqtte cjirremus. 6. Porjo.pra.iati quidem ipsi sunt qiii descendunt
5. Nec •verbangusia nimis inyeiiietpj' poniis se- njare in jjayibus, facleuies operationem in aquis
iriita currere in ea volentibns. Tribus enjm porij.par: » multis. Neqtip enim certa pojuis aliqtta seu -vadi
^cttis est lignis : iit-qui perfecle eis innili vpluerinl,, sejjuta coarctantur, «t liberepossint usquequaquc
tion lahaluf iriiiiriere pes eorum. IJcccatitem stini,, discurrere, el or.cuirere siiigulisiit oportet, acdiri-
poena cbrporis,' paupeilas sribstarilicemundialis, ett gereponlis semitam seu vatli {nfins, vadttm invesll-
humiliias obedieritice.Nam et jjer mtdtas tribulqlio-- garej, ordiuare gradienles, pericnla invesiigare ac
wesoportetnos ihitqre ih regnum tceiorum (Act. xiy,. ]}) declin.are,.exciiare tepidos, pusillaiiimes susieiitare.
21); et:: Qui vbhirildiviies fieft in hoc saiculo, inci- Denique aspendunt usque ad co:los, ci descendunt-
duitlin lehldtibrieihei laqiieumdfaboti (J Tim, yi, 9):: usque ad iriferos; nnnc quidemispirilualiatiaclahtes
et queiii-a Deosuo exturbavii iiiobedienlia, siiie8 aique sjjbliuiia; nunc inferrialia el borribilia facta
dubio per oliedientiaih, fecio iramiie ad eurii redit. dijiidipanles. Se.d quoe poterit-navis inveniri; qii.se-
Ilaecilaqiie stbi inviceni cbmpacla esse necesse est.• lam inimaijes sustineal fluclus, etiri tanto seciira
Narii el pbeiia'cbfporis,"iie;c inler divitias slabilis,,, po§sit,esse discriinine? Uiiqtiefofiis ut mors dilectib,
nec.sirie Pbcdieiitia:faiiile pptcsi esse discrcia;-ett dura sicut inferntis wmulatto;i{mtt,jox-la'qttod alibi
paupertas iri vohiplate Ci 1157 voluiilale prbpriaS babes -.Aq-imwui.lmnori pplerunt ektiingneieeltari-
iiitllius' hietiti, iiullius apitd bbuiri pblesi'esse".. tjgfem-j{Qfi.nl, yjtj, 6,,J). ..Mccessaria estj el-Pihnlno'
nidmenli ;-' et bbedienila in diyiiiis et vbiripiaie e necessaria navis isla prcelalis,iribus compacla lale-
nec stabilis esl, nec gloriosa. ribus. qii/ecsl uii(iue;forijianayiuni, ut sit ii.iniirum
:•$.' Alvcro; his lite cPitiposilis, videsi nori pef-'* jiixta Pauli dbciriiiariT.:ilhariias de corde puro, et
fecte -iria hiaris hiijtis-peiicula eyatisti; cpncupis- ''- conscientiabonri,et fideiionficta {LTim. i, 5). Pu--.
centiain carnis, cohcupiscentiani.;oeulorBni.et _su,-. [" rilatera-quiderii criVdisirieo prKlattis habeat, ut
'" : :> ''''•
657 «MM0NE5 ©E>I^HB!S. :^S8
"
prodesse desidciet. non îrajessc *ulscilicej pro-'.'Aie.cl t' ©eris hohiihehVrectum,' et''_secifr,e"fesj?ori(1earis
•priinn-eemmodnm, ,-ve!honorem soeciiji, seii afiud *hd exlioriiMis vocem presljyieri : "ii Habemiis ad
<jniifplamsuuni in pnsiaiione iion qricerat, proeier - Beum. i-SiiMVeialii, qui similesbfiitls ariiihaiibus
-sohmi beueplacittim Dei, et auimarum saluieni. Scd - inclinaii dcofsiim; derisui sese faciaiit esse.imrihiri-
-cum iiiientione pura, irrepreliensibilis. qrioque ne- ~dis spmiilius, qni •profecto 'claii.iitaijt illiideiitc.s:
cessaria cst coi.ver.saiio, vi foraisi faclusgregis in- ihcurpare ui iraiisearitus ~.'lscii,:i,i,_2o),.Scilis' enlrii
- cipiat ficere et docere-êi secimdum magisiri iiostri
quod iu congregafiorie pluiihjpfuiri imp.ossiiiiie est
" Regtiiam t;S. -BESEI).insReg., cap. -i), qucccuiiq«e unhis pjriijes foriiittdinis esse, seti corpofiim, seu
doc.iierildiscipuJis esse coiilraria, hoec in suis acti- iiioriim :u'am titraiJiqueliifirmitat.eijj jjaij.eiiterierfe
:l;us 'iiuiicet no.n agenda : ne forte •submuruturare ' Regulae iiostfsc monet' aticlpriias (Reg. S. Bened.
possit finler qttctri atgtrit, ct dicere : Medice, cura cap. '72), el ritriaiip ali.qiialeiiiis cbndesceiiderb.jribet
le ipsum (Luc. iv, 25). Xjilis cijim pcgask__,.plurima chariias. Videt iibc allbf
quispiaih, et .foiiassis iri-
-damna.ip pj.celali, plurima subditor.uni_perd.iiioesl. ;clpit Iiividefe.chi condolere debtterat. Uinc accidit
_N.o_n.quod.ego )/e.;i.ei.d(CayAam,idcircp ll.__SSs.ic ulsaepe bealificet eum i.ncorde siio ea de re, hiide
Joqiior : sel cl :nii_i.i_.;etpmnjbtis paritpr Yeiiias -rijlsefum se ilIe"rppuial;niol.csteTei;erisnecessiiatem
: clamat, qiiouf.ain o.ppr.et -iiTfiprehensibilem ,esse s.uam.O.tijhirioigilui'iiichfvaium se csse, cl Jjasso
. jpiim .qui p__ecsl (I Tiiri. 111,%), ita Jitjsecura jCpij- "corde caiijem
sajiere proi)a"t_,ppiid qiiem ne ipsa
. pcienlia ûm ppniijip- j;espondeaf ex;p.i'pbrah.iibu_s qitideih hiiseria car.ct irividiij.' Sed eis quas certa
. S.ibi yerljpijj; Qnis.ex -tvqbi§qrguet me de peccqip? ' charitails corisidefaltone aliejjffi necessitali dispefi-
. .(Jenij.yni, 46.) Npji qtipd si.ne peccajtp penijjis esse s.iiioiies Droelalus lmpendit ,J"falihus apponit cor
. fpssii.inlj;iCjnjseraYii_a;se(.lquodfia.q.ijoe argui. in 'jsuum,' sl_iii!i;iqticefii, m.tirresrat atlyersiis ejim qiii
'.discipijlis.pporjeaf sunynoperp yjtane.magisirum. '.dehcgii.tifratiohabiliief postiilantiriljncsiispicibhes,
. 7. Oji.JioCjqijal.is- esjt Jpco.ijyersa.tjp.ne>jalis sjt detractiones et scamlala siiseiiarituf.
;necesse.esl jetiam.jn pcculta .cogi/atjone; jje.yi«3el,i- % "T.oriidcifcb id*ioqtipr, cliaiissimi, qiiasl ma-
- ,cej.forjs -huinijis, inlus _ej.aliiss.il...incprde :sup, prte-
^nopefede vobis habeam coriqueri supefliacre,:
; sunjensdesapieiiiia, seti vj.r;t.utehut.sanctitaj.e.isu,a: seil proemonere vos ct prcehiurilre iiecessafiurii i!uj;i
qtiiS esl sine dubio fides;_fictaj qnandp .iipn,;.-s.i_rjit'•propter inulios,'qrii iifter vos siirij ieiieri.et.delicati,
osieiidijl .hiinjj.iias .co.jversafiojiis, in splai Dpmini qhlbri.s' aril sâiS_'aui1ufi.rmiVajj"rig6rem'cbiriiniiiiJs
' .pjelate cpjiljd"U.Jitvjde quain. proprje his IrJbus,
tsgulce' exigit aliqfuilenijs lempeiari. .Gralias ej de
. ^prdiSrS.cilicetpTirilati., .cpj!SCJetj,tioc: bpjjoe, el •fj/Ipi vehit; qiiia iijullbsljic video, qubrinn
. jjon Ji.clce,cpnyenire f_h_.e_anl.ur. 'pCujusnnmere
alia _qupque Jpsius .'lrietis intenia Deo,
lamiorige facTaesi' ali.illo jnfijrio
. Appstpli yepba «tjcenlis : Mlti aul.enipro mihitno est cogilalu.iil jiixia se' poslfps dpbilipfe.s pfprstisigrib-
, ut -avoji.is-judicer, aut flb ltui)iq,iipdie,.etc,• ffpnme rent, se .niiniis primibus rapofe cpriqueraiiiiir. JSimi-
•mdicpj, iiiqiiii, qujajriliil mihi.fpnscius ««..)., qijod rum qrila supefiofes senqier atteriduni.ciirnAposipio
- ;ineum j_ligujdjqua>j'am_ _se,dquce.Jesu CJyJsli. .Sedjct oljliti quee 1159 retrh suril, et exieiili iii.ante-
jjrq njiniinp mibijest-jtt a yobjs judlcer, prppjer jfiora (Tlitiipp. iii, 13). 'Qtiaiilftfn. puias.ijlbs ego
jbonanij et jrreprebensi.bijem jcojjver- adthirof, qiianiiim yenerbf iri cprde iiioo, quanium
_Cons.cieijiti.ani
:jsaljpiiem [glias, .jritaiu]. Qui fitiijetfijuciical fne, J.n-
' ahiiileclpf chafilaijs :affe.cju,;qiijyeJ.iitiiescieitles ebs
: _quUi> pqminus iesl £1 -Qqr.ly, 3_,4_){4Jt,jet|amiii eo ;qups secuni quotidie vident: unurii forie aut."dub_s,
. solp spem suani posjtam ^jsse dpcpnel, •humili.atus seu. ellam
plures, quos in majore fefvofe spirUus
jSiib^plenli.jttianu Dei. êd At illud tu jji.dica, .utr;u.m VTderiiit,sibi ex oinnlbiis eligtint; et cririi ipsi fpfle
- ._possjt_his jcpiiyenienter_ap_tarit.rina JPejri iutej_ro_3;,a- 'meliores sjni, seniper taineii iilofum sijii pffejjpriiijit
; tl.Oj ut hp.c -sit dicei5e.; Amas jtM.a,.;c»ifls tne, ,,qm_as et pfophnuiu sancja lii Domlrip sfiidia et fejiefcilia
„jne$ (Jogn._KXI,._I5.-fj.)llab.es.cli.a.ri.laiem.^le.cpivje" corporalia, seri .eTiarii.spiiittialia? '".' '
;puro, cl_cpnscipnllai)0.!jja,_pt-fid.enpn ficia?,|le_r_itp' I> 3. Meihini riie altera quoque |am yice diîsse, sed
. îquideij. ,de navi jnter.rpgatui'j,fln cliarJt.alejiii.Jja- iferum
repeiere jipri grav.abor",quajii û.blimi ali«
. Igat, jjscatQ.r Jipjiiinuni.cp.n.slitiieijdu.si ..-..;
~ '" qiiatjdo hiefliiatjorii mbriacliris.Jn/ia*,"fraier"jrquidam
:• = .SERSfO*-X>XX.Vli(!38).-'. •-.' -''--; iaijpus tofo ihteiidit 'sjiatip vlgiJiarurii. Eienihi ?iiimiid
Deviiitudirie eibdssitudiiie-cordjS'-: ' ••'•' iiiaiie appfeiieiisum riiii iii aildiiofifuiT irajiil, et
~
ii, De eo qiiod ijhpfefrime tliclum. esf, srifsiim proslraltts p.edjbjis : f ^ Jhjjij, inqiiil,' < qiiia
'
alibs; alios debfsiirii aspicefe {Sefni. V^ de Divefs. , _njonachi.niij.ij yijgnits ;iniipîjsjd_jrpylf iii qup tri-
~ n.
2); haJieoiidlivicâViriuidquoiiveslroe iionsileam - Jjinta \'jj'tp.l.es."jilniicr?J,Ji .qharjjjrj. ne. jiji.a.m,iquidem
• ;charitail. Naiii' eafuih;'quidbin ;c"ogitaliorini'n, iii me invenio(Vide Irifnm S.BenuWii.'Vit. capi25).
' q iias
expresshiius iuric,;'si;h'eiie mehiinislis, licei hiia sit -E-t foftasse iitijlarii ille tantam i_abcl_al.qiiania;hiec
" 1
"jpeifectioraltera,- "tilfaqiie lalhen utilis est. iSuntitu- • ipsa erat religiosoeaiinulationis litnhilitas.liicitaque
' terii
qui ;alio "niodoaut sursum cdr iiabean!, sicut Cructiis sit iiostri JiVijiissrirmoiilSjiil "aliorum aliipra
c-.; 438) IlicJseriBG,^-sicut^^ci trps sequeriies, coiiocatur .in. £ist«'cie)isi.:codice: ho.laiur, .eos iransferelidos
iri omuihtisiiiainiscriptisinlerseiimriiesde Taempbfe, - iessEpnst.seririoiiem 59.de DiyirsiSj .iainelsi.in*dj-
pbst germpnes ti\ Dominica vi post Pentecosteii : at . tis ;oinriibhs p(.stêr«)0rieri),55 collpcanltii;. , -, . ._
(559 S. BERNARDIABBATIS CLARyE-VALLENSIS 640
semper attendas, quia in eo plenitudo constal htimi- A £ tias Deo, non sum fraudatus a desiderio meo, lion
litalis. Nam si forle in re aliqua major tibi fraire frustratus a spe mea. Concupivi videre: viili; et
aliqiio graiia collata vidctur; scd in multis, si bonus liquefacta est aniriia mea. Repluius stim cousolatione,
ajnmlatoi' fueris, judicare lepoteris inferiorem.Qttid .superabundo gattdio, ou.i.iia iuleriora mea nomini
enim si forte laborare aut jejunare plns illo potes, Domini benedicunt, et omiiia ossa mea dicunt:
el ille le palienlia snperat.praeeedit humilitate, su- Doihine, quis similis libi?(Psal. xxxiv, J0_) Nempe
pereininel cliitrilale? Quiil enim tota die ciica id prospicieiis eminus cum accederem, faleor, yiriere
quod viderisIiabere, insipieiiti cogitalione versaris? niihi corporaliler visus sum, qiiosin spiiituquondam
Esto niagis soliicitus, ul .scias quid desit libi. Hos Proprieia [utevidil: el coiuinuo subiil aiiiiuum, qiiod
eiiim inulius. Utinam, fratres, sic nos essemus cu- ore ille dcpromiiseral, ut cuin eo psallerem, diccns :
ridi gratioe spiriiualis,, queinadmodum soecuiares IIwc esi gcneratio quwfenlium Dominum.
homines pecuiiice lemporalis! Debuiinus certe, ct 2. Mulioesunigenerationes hominum, et, ni fallbf,
Tui,l.iiniileljuiiiuis vincee in boiio iiialuiti, ei lanto tertia is,la cst generatio, quce niinc viget etapparet
amplius desiderare, qtiaulo preiiosius esl quoi! desi- iu vobis. 1'rinia siquiriein generalio nec quccrcns
deramus : sed utiiiam vel ccquales esse possimus! atlbttr, Dbminum, nec qtiKsita fuila Domiiio: ciiin
R
Slagua enitn confiisiri, magna valde, quod ardeniius in oblivioiienicnlisel reauriniquiliitis uuiimqtiemque
ilii perhiciosa ile.irieraiil, quaiii nos uiilia ; citius
genuit iiiiiter sua. Seeuuda proindeslaiim slctu ne-
illi ad moiiem properaiU.quam nos ad vilam.Quanlo cei.se >.rai, ex aqua et spiiiiu remediuin hobis exbi-
eiiini desidefio pecuniiu cruchiur avartis, quanto buil festinaluin: el fiiilillageneratioiioiiduiii qttidem
gloria: appelitu anibitiosus exoestuet, quam violenier generaiip qua:renlium, setl lamen jaiu qua.siiormri;
deniqiie sua trahal quemi|iie voluplas, quis expli- quod nec sciemes adhuc qmerere Domiuum, iiec
cet? Virieas cerle eos quidquid ade|ili suiit parvi- valentes ipse quocsierit. Qucesiviligittir nos, elacqni-
pendere, nou aitendcre quauio labore cl desidcrio sivil in generalione secunda, iilcsseiiuis jam populus
ca vix tandem consequi potuere; qtioniam vilescunt acquisiliouis. Si adhuc forte senior frater murmiirat,
eis bnmia*prce desiderio iiiinoris fortc rei, quara - ct invidia contabescit, diciitirei quoniairi epulari et
alteri cceperinl invidere. '
gaudereoportebat, quia hic frater iuus perierat, et
i. Et tti ergo noti magnopere cogr.es quse libi inventus est (Luc. xv, 52).
v.deris habere, nisi forle interdum, ut gratias a<_er« 5. Carieiiim ad boc slatim quoesivit nos Doriiinus,
jiossis, el le noveris debilorem ..ei qui dedit : seu ut quoererelur" tenipore oppoiiuuo, cum jam pussel
gratia consolaiioiiis, cuin id neccsse fuerit, ne qua- C ( quaeri, posset el inveiiiri. Voenobis, qtioniam landiu
libet ex caasa tristior fias. De coeteroea semper ma- dissiniulavinv.iset neglexliuus qua:rere vilani, quae-
gis atteude qtioe alius habel, lu non liabes : quod rere euni qui.soliis bonus esl quoerentibus se, aniince
hceccogitatio in humilitaie te eustodial.ei a descensu speranti iu se! Va? libi, generatio prava elexaspe-
tepidilaiis elonget, magis aitlem et accendat dcside- raus, mala el adullera geiieraiio, ineiidaciumiisque
rio proficiendi. Vjde auleiri quaiiia e regioue mala hodie queeritans, el diligens vanitaiem, nec servans
cogitatio illa parturial, qua sedule versas in aninio1 fidem cui desponsata fueras verilati! Nunqiiid nori
quod tibi liabei-e-vidcris, cl allerum qitcmpiam :esli- opus habet ejusmodi generatio nasci demio, iteruin
mas noii liabere. Hiiic enim elevaris in supeibiam, » - generari ? Ei inaxinie. Nempe geuimina iiperaium
dum le proeponisalieri; liinc proficere negligis, dum facii, tanlo magis nmic" hecesse iiabeni in .venirem
tc miigiium quempiam arbiirafis; hinC denium inci- niatris gralioe ilerato inlroire et renasci,; qiiando
pis el deficere, dum libi aJterius comparalione facia noscuntur posteribraeoriim deteriora pfioribii.s.
etiam. 11111115 egisse videris : sicque in tepidilatem> Gratias ipsi gratice, ct,. si dici polest, jjlrisquaui
incidis, el incipis rcmissius agere. Scimus auleihi ' graluiloe inise.raiioni, qu;e beiieficiisobruit noii modo
qiiia Deus supeibis resistit, iiumililnis autem dat• iimtieriios, sed iiimium male merilos cl iugraios.
graiiam (Jac. iv, 6); et quia malediclus, qui opus'.D Gralias *ei, qui regerieravit vos eliam liac vice iii
Dei. ncgligeiiter feceiit (Jeretn. XLVIII,10). Beati' ipem viloe, ul adoptionein filiorum reeiperetis.' Vo-
veio qui csu.riunl et sitiunt jiisliliam; quia si spiiilu1 Iiiniarie enim nunc propriegenuit vos, vciiio.niique
facta carnis mpriificaverimus, vivemus; si vero* veritalis. Nam quod prius vos genuit sacramenlo
SQCiiiidumearnem vixerimus, mpriemur (i?osn. equidem_pielalis, eisi voluiilariuiii generanii, geni-
yiivl5>- .'''..'"' tis tamen-vuluiiiarium e.sse non potuil, iu quibus
'1.160 SERMOxxxvii. ; adhuc nullus voluniatis ustis, nulluiit raiionis exer-
Ih.labore messis'(98*), de verbis psaimi xxni, 6 : cilium
• -,i Hwc est geueralioquwfenlium Dotuihum,qumfen- fuii; ac proinde nulla .generalioriis .ipsius
., tium faciem.Dei.J.acob. *:,"-.. iigttilio, nulla tanti. nmiiia.geniloris. Niiijc deimim
. l.E(liye.r.sisel:diyers.a,qii_erenlibus.hominum tur- voluniaiia generatio vpiunlariiini exbibel sacrificium,
bis ajiiijio.faligaiiis, quam desideraitler ad .hiinc; juxtaiilud-: Valunlarie sqcrificaboiibi, el confilebor
, cuneu!i)..Iio;die;si)iriiumrefocillaiuriis.accessiJ.Gra- - .; nominituo, Do,inine,quonianibonuinfsi(PsaLLn\,%).
(98*) Corifer lib. 1 de Vila Bernardi_ imm; 24, ett • apparethabilus hic sermo' in reditu ex lorigoquotlam
- Guerrici Jibhalis scrmoneiii 5 in Assiimptione B.. . iiinere, forle Romano.
- "
Mariae, iiuin. 1, ubi de labore inessis. Ex; num. iI ;,:-" -- ..._.;-,
64* SERMONES DE DIVERSIS. C4S
4. Iiwc eslgeneratio qumrentium Dpminum. Quoe- • A quidem merito, sed gratia Dei estis quod estis :.qnod
rentium, au baheiiiiiim dicam ?. Ilabenlium uliqiicB ad caslilatem et saiii-timoniam spectat, angeli qui-
et qiioerentium : alioquiu non posseut quoereie noni dam terrcni. ant potius cceli cives; sed interim ia
liabenies. Sed quid hubeiites, aut qttid qticerenles? ? terra per.egrini. Quatjdiu enini.sumus inboccorpore,
vel poliiisquomodo babenles, qupmodo requireutes?? peregriiianiur a.Ooiuiiio.
"Verbo.geniti Verbuni h.ibeni. Nunquid non Verbuml .6. De. prophetia .qiiid.dicem.us?Lex^ et prophelm
Doiiiinus?'. Joaniicm_audi:< Et Detts. erat Verbum i. tisque adJoannem (Lucwi, 10). Vcrilas ail._ Ve-
(Joan. i, 1)- Quid ergo jam.amplius qua:iil generalio) rumtamen non erat ille adversarius, sed discipulus
quoereiitiuiii[alias, habeiilium] Domimim?Considerai mique. Veritaiis, qui dicebal, eiiam post Joiiimeiii:
quid scqualur in psalmo.: Hwc est, inquit, generalio) Exparie enim cognoscimus, et exparte propheiamns.
qumrentiumDomirium,qumrentiutn faciem Dei Jacob.. Cessavit ergo propbeiia, quia,jam.,cognosciiiius:
Eumdem proiiulehabeiiipariterelrequirunt, 1161 , necduin tamcn tota pessavii, quia adlni.c ex parte.
quia imus idemque et verbum Patris, el-splendor. CKIJIvenerif.,inquit, quod perfectum est, evacttabitttr,
paicrncc gloria: esl. Et iskpiidem npn qucesilus ha-. quodex parte est (I Car. xin, 9, 10)., Siquidemanle
Jjeri forsitan potesl; noh babitus autem quoeri orii-. Jo.annemqui fuerunt prophetoe,.uiruiiiqiie adveiilum
nino noii polesl.Deniqueipsaesl quoe de seloquitur• B "Dqminipropheiabani: et quasi neutra adluic pars
Sapienlia : Qui edil me, adhuc esitriel (Eccli. xxiv, sajulis iu noiiiia, sed ulraque in pippheiia.erat.
29). Polens ipse esl proestare.se eliam non quccrenti,, Magnum sane propbclandi geiius, cui vos detiitos
qui, ui supraoslendimus, do cuinulo gralioe el beue- esse conspicio; inagnum pro|)l)etia_ sludium, cui
diclione dulcedinis qucerii, et procvenit adbuc quee- . vos video niancipatos. Quid illud? Nempe juxia
fere nou valentes. Nemo auiem anlo idoneus quoe- Aposlolum nori <;.on>iderarequse videiilur,.sed qu;e
fere, qitam habere; quia nemo, iuquit, vettil ad me, non vi(leiilur(.J Cor. iv,I8), sine dubio prophelare
nisi Patef meus traxerii eum (Jban. vi, 44). Adest esl. Ambulare in spiritu, ex fide vivere, quoesur-
ergo qui traliil, et qtiodam modo necilum adest, qui siim siint quocrere. non quoesuper ierraiii; obliVisd
hou alio iiiliit qiiam ad se ipsum. Niinqiiam eitim, qua: reiro suiii, et exfendi in anieriora, cx iiiagna
nec tisquam sine Filio Pater adest per fidem, ul ad parte prophclare esl. Aliiiquiii quonani modo, nisi
speciein trahat. Quomodo crgo nutic non exsullet per spiiiiuni prpphclioc, conversatio nostra in coelis
spirilus.meiis? quomodo non sine modo jucuiidetur est? Sic.iriniiiiim prophetse olini quasino.n iiitcrho-
iii generalione ista quaareiuiiim Doiiiiimm? Netupe niines erant sui leinporis, sed viiliile ei iuipctu.quo-
teslinvoniun)credibile nituis gris".al;c saiiienlice cst fp dam spiritiis riicsillos trausiliciites, exsulfabani ut vi-
esuries ipsa tam vebemens. Gcriissiina.niilii probalio derenl riiem Domini; cl vidtbaui,, ct la.-tabantut'
te intlubiiabilearguiuenluni, quia habeiis quemsic hi.ea.
qiixriiis, el in vohis babital, qiii tam valide irahit 7. Sed et professipnem appslolicam audiamus.
TOS atf se ipsum. Non eiiim liumatioepossibiliialis Ecce nos reliquitnus otnnia, et sectttistimus te (Slulth.
est ctirsiis isie : ejus dexlera facit vii-tutein,. cui 5ix, 27). Si gluriari licet, Jiabemus gloriam : sed si .
seinper necesse est ul clametis:. Ttuhe nos post le, sapimus, hitberecurabimus apud Denm.. Ilu:c eiiim
in odore unguentornm tuorttm curremus (Canl. i, 3). vera esi gioriatio, uf quf gloriaiur, 1562 ''< B.o-
Ncn, iiiquam, ab homine fofjna isla conversalionis: niino glorielur. Nam ncque manus nostra, er.celsa,,
nec aliutl experimeinum quaerinuis cjus qui in vohis sed Domiiins fecil litcc omtiia. Fccil nobis m:igna,
habitat Cliiistus, qttamquod ila.quoRriiis Cliristum. qui potens esl, ut meriio magnificet aniiita nosira
.5. Yidciis enim. fratres, qualeiii spiritum accepi- Dominum. lpsius enim niagno muiiere ficium cat. ui.
siis , spiritum qui ex Deo esi, ul sciatis qme a Deo , magnum illud propositum, uude niagui gloriabanlur
donalasuiu vobis. Audiyimus apostolicum, audivimus apostoli, magnifioe sequeremur. Foite eti.im si ih
el propiielicum, eiiam et angelicuin graduin, qtiihus lioc quoque gloriari vohiero, ijou cro insipiciis; vc-
hibil a nobis arbitror posse sublimius afTectari.Saue D ritatcm enim dicam; cssc hic aliquos qui pltts quam
esingulis mibi videor in vohis aliquid, et iiiagnum naveinetreliii i.eliquere (99). Quid vero ilhul? Qiiod
aliqtiid invenire. Quisenim cx-libem vitain, vitam ipsi quidem apostoli reliquermit oiiiiii;;. sed ut proe-
cceleslem el angeiicam dicere vcrealur? Aut.quod senlem iu carne Dominum sequerentur. Non est
in resurreclione fuitiri sunt omnes electi, qubmodo riostrum dicere; sccurius ipsum Domitium audiamus.
non jiuii nunc estis, sicuf.angeli Dei in cceto, a nu- Quia vidisti me, inquit, Thohta, credidisti: heali qui
hliis penitus abstinenles? Ampleclimini, fratres, non viderunt, et crediderttnt (Joan. xx, 29). Forle
preiiosissimam margaritam, ampl.eclimini sanclimo- eliam propbetandi gcnus excclleritiusesse videbitur,
iiiam vitoe, quce vos efUcilsauclorum similes, ei do- non inlendens qiiibuscunque temporalibus rebtis et
fnesticos Dei, dicente Scriptura : Incorfuptio facit transiluris aliquando, sed spiritualibus et seferriis; .
proximum Deo (Sap. vi, 20). Ila ergo non vesiro el nibilominus in vase ficlili ibesauvus "castilalis
,.(»9) Cerle pnmorum ordinum Iiomines per id Lege Emaldi prologum ad lih. .2 de Vila S. Ber;- '
tempiis in Ordiimm Cislerciensem, inaxime in Cla- nardi, et eplslolam Pelri de Boya, num, 9, supfa
raih Vallem, coiifliiebanl,qtiod Bernardus ipse agno- col.810; , •:••
scit in sermone 1 de Dedicatione ecclesicc.iium. %
M3~ , S„ BERNARDI ABBATIS CLAR_£-YALLENS!S I &il
illuslric-T; et iri carnefragili ex aliqiia parte Droba-_. A terrahi ifansire,"qrtairi-iil sic qnierens noir inveniat,
-'''- "' ,l!-'.
biliof viiiiis. sic petens non" accipiai,- sie pulsanii ubnaperiaiijr. ;
/8. Dlii eigo aitgelica iii boc cbrpofe conversaiio.'' '.'
.'.',.„. Il"SSSE:MiO'XXXVIH. ;;
iifctfrderpioJJlietieaêxspeeiiiiioV iti- iilroque' ap'0- ' II.' iii iMbfe w4'J;si in iilid AposibVw.t -
slolica petfeclio invcnitur, quarilus est isie' euiiVuIus M rge'n'ii)us
Deumririinidcoopeiunturinbbitthii.i' (JJtfi__.vi.iy28;).
giiitthtruiii? Quid feifibiieiis Doriiirio' pfb"biniiibus I.PaiipereS qiiideift videmtir,'et sumus-: sed'Si
qusefetribuii vobis? Sublimis grtfriusVsedCtfahiplius " spirituniqui ex Deoesf.acceîmns. tilsciehnisfa/irfjf,'^
perit.uib_iafriiria^Nuiiqtiidiion ifes-cbsli sinit/ quos suriitfs; scimiis iarneiV qtr"»tar:D'eD,- etc'.] qiiaia Deo'
asceiidiiriris? Iiaqiie qiii siatj-videal-ne cadat. ViUe-" donatasiint rioiiis; lrisigria5~beorjjlbrialfl/itfsigâiia]',;
bain, inqiiiliSattihahiiariquamfulgitr. deccelo cadeii- magria nol)is!esl coJlata poiestasi Quoiqaot; iriquii,
teiri (Lvc.- x,- 18); Ex a'llo ctfrfuii-: cbiifracfurei reciperuiil enriif iedit eis potesidteirifiliis Dei fieri
eoiiihilniiihs csf,- despefaia'esl piagaejfiS;' faciusest (JbahiJiiH): Am;non pofestas filioiitiii Dei.est istav
'=
-
spliiilisvadeiis, et iiori fedieiis: NutVquidet vbs \iil7 qnaiido etiani nobis serviiini uiiiversa ? Sciebatenia»-
tis -al)ife?r Safana's ruil*_iftiiiSjuhl'iiiiih>et vds" se-' Aposlolus: ipsb, quoniahi: diligeriiibns Detim omnia
ctirii? Qriaiti saJubiitis VoWs siafb iti Viis Doinhii; cooperaniur in bonritn: Sed forte "dh-at alitjuis' xe*'
I
staie Iri gfalia' iii ' qua siatii". Noii eiiiih ijeatus vif Bsifuiri :-Quidhoe atl me? clin pusillanimitaie cpiilis.:
"
qui [flVhisadSiiur itoii], abiil iit. vja pbccutoiiniT : -- siii taJia meditefnr.: Glofleniur cerie de"po.eslate --
beaitis riiagis, cujiiSesiauxiliuiii' :abs te'r Ddminev-" filiorum Dei. in quibnsfilialiseTga euin fervet'.tiriot',-..
Ibiirit eriim" iiujiisinodi de viituie' in viftulcm, ad vigel affeettis; el proesumaiil omnia sibi cooperafi
videriduiri Deiinf deprum"iri. Sibri, ad vftleiidurfiiii in boirtmiy qui Detinvdiliguiu in veritcite :' ego vero
bonitaie electofuih iubfuin; ril laufferis cinii haife- •"-nieridirtiSsum cl.pitnpeivcareiisaiTceiu filiali, expers :
'
diiate lua. Ipsl lieitipe htefeditas; ipsi suritdii,'et i dignce devotionis. Sed alleiidequod seqtiiirir. Nullura
filii Execlsi ohihes. •• . - -_, :, ehim"despefaiiotii loctiiii reliqjiil.in Scripima shav :
9. liaqiie, ffatres rhei, quaridoquiderii vefissimtS qui alio loco sic loqtiiluf.: Ul perpatientiam e: con-
eeiiissiirieqile liecb csi geiieiafip IquobrerifiiirtiDoini- . solationeiri Scripltirarum.spein Jiabeitmus'(Ronn'x.Vj-.
ntini, qihefciuitim fa'ciem DeiJaeob .qiiid vobis dixe- . i). Affeclus eiiim illi: qtiem. quceris,- pax esi,- noa
riiiValiud, qiiaiii qiio'3-f.leiri'Pio"pheia atl: Lwietuf patieiuia; in patiia est, nou in via; .-nec cos qui
cor qiikfehliuih bdhiinhrn : tjiimfite Doininum el cori- ejusmodi sunl, a Sciiplura opris esl. coiisolari. -.
fiitiiaihirii; qumfite'fdcieriiejus seirifer? (Psal. c »7 5; i. ";.-2. Ergb per paiienliam et consolaiionein' Scri». ;
i.) Et qtiod alius quidatn dtcil : Si quwiitis, qiimrite pturarum spem habeanius.-eiiamsi iior.diimposwmus
C appVeliendere pacem. Pfopferea C-uiiidixisset dili-
(itdh xxi,"12). Quidest, Sjq'iiwiis!q'wt>~riie?':Inshhpli-'
o'(irfefoi-(/ii9i(«.n.ei/.«nilSa/j.i,1).Nonaliudtanquam geiilibus JDcumomnia eooperari _inbontim, soJener
ilium; ilbu aliud pfceferiilum,' ribri aliitd nost iUuni. addidil: His qui seciinduin, proposhunt vocnti sunl
/« siriipiicitate cordis quwiile ilhim.- Shriplex nalttra- -; sancti. In quo vetbo non te terroaisancliialis nonien_
siiiiplicitaieriibofdis'cvqiiirit. Deriique el cum sim- qiiaudo non securidtim merittiniysed seciinduriipio-- -,
piicibus sprmocinaiio ejtts. Vir duplex aninio hicois- positiim, JIOIIsectiritiiini aficctioncm, se.i secumlujii
siansesl iii chiiu.bitsviis sui$'{Jnc; i, 8). Ndn potest' inleiilionem sancfos vocat; juxta illml Propheioe :._
qtiem qucerilis inveniri ab his qui ad tempus cre- ; Cuslodi nnimam meahti quoniain sunclus snm (Ps:tl;,\
dunX.-e'. in lempore ientatioiiis receiJuiit.-jEierriitas LXXXV,2). Illam cnim qitam putas ssritiilaiein iice
est: qtice uisi pefseveranier qira.sila minime iiiveni- -. ipsc quideiii Pijulus, conuptihili adltuc {jravatus ,
tuf. Vm etiarii peccatori lerram incjredieriti duabus - cofpore. aibiirabaiijr se compieiieiiiiiise. Unum
viis (Eccli.iijli). Ncmo enini diiqbus doinihisiervire auteihy inqmi, qnw felro sttiil obliivs, eliri ea qua)
potest (Luc. xvi. 15). Ne bane quiderii duplicitaiem * anie stirii me exiehdensi seqnor ad pdlinqm supefhu'
ainatintegfitas illa, psifectib illa, illa plenitudo* vocatioiiis, (Phiiipp: iii, 15, 14); Vides qtiia_.ilipei
Iiidignum enim csl ei,- ut inveniendam*se procbeat? .. jionduin iippt"Bheiidisset braviurii, babcbat lamen .
nisi ptirfeelb eam qiioesieris corde.; Gceiciumsi odi- 'r jain sanciitateih pihpositi. etprpposituin sahctitaiiSi
bilis est canis reversus ad suuni vomiium,' el sus Et ut ergo si prpposueris_ in coiiie luo declinafe S ..
lola iri vbltttabToluti (II Petr.ii..22); sed etipsum -. Jiialbelfacereboniiin, lenerequodcdepisii, eiproiicefe
quoque qiiem invenerit tepiduti), ex ore suo evomere seiriperin melitis; sed el si quid aliqmuido minuS'
incipil 1Deiis (Apbc. ui, .16) :>siinulator el prodiloi. recteegeris, utost iihiiiaua fragililas,nonin ep pe.r-
ubi pafebuitl? Si maleiiictus qui facit optis Dei ne- . sisterejSed ptetiilere,- el cpnigere qnaiitum prieyai
gligenter ; qui. fraiidulenter fecerit, quid merelu.r-?,- .. les : eris sineidtibio sanctus ei lu, sed ctii iiiterim
rugiamiis. hanC duplieitaleni^ c!iarissimi_ et a fer- adlutc clamare.necesse sii: Custodi animatn meqm,
menlo Pharisrcor.uiii-omiiimpdis cayeanius. Verifas quoniam sanctussinri. . - , !
est Deiis, et lales. qusesitores requirit, qui quoeraiit 5. \'is ergo nosse .quemad.m.odum• Jmjusmodi
eumi.n spirituet vcritale. Si nolumiis frusiraquoe- sancti omnia. cooperanlur in bonum? Non modo
rcrebbiriiniirn,.quiEfa;mus Veracilbr; quaefamiis fre- curi'0 per "sihgiiia,quia iri longrim pfblrabi sefirio-
quenier, quieramus perseveraiitef :, ut nec pro ilid.. nein hora nori palitur» Euiuium nobis esl: jam
qiiieramtis aliud, nec ctim illo aliud, sed nec ab illo eniiii canipanamiitidiviirius-, jairi vesperiiiue teii;pris
.adaliud corivcriamur. Facilius est euim ccelum e| ofatiojiis advenit. Audite ergb vcrbuui abbfeviaium
;_• SERMONESDE DIYERSIS;. - - Gia
643
quemadmodnm nobis u.niversa seryiani, pmnia cpo- A mursiib polenli manu Dei, cl dulci qnadam. pietale
perenltir in bpnum. luimici nostri sinl Judices. Ele- mens plena, misctabilem se exbibe.t in oculis ejus.
nim siquidem illi pro nobis, quis coutra nos? si pro Hinc. quippe Scriplura . nps admonct :.Misei\ere,
nobis faciunt bostes noslri_- quojnpdp.nonpffiiiia inquigns,' qititnm tuwplacens Deq (Eceti.xxx, 2i)_
simul cum illis? ... Nec dufiinm qniii ea qua: Deo placel- miseria faci_e\
. 4. Po.rro duo nobis, ul manifesium esly adversan- possit ejtis misericordiam pbljiiere, Eliie dixerinms,
tur hosiiuni gencra; malum videlicc.l. duplex, quoi nnde miserendum sit animabus- noslris. Nisi enim
faeimus, et qupd patimur- Ilcec aulem,; ttt apertius, insipicnler dissimulaverimiis, multa in. eis misera-
dixerim, sunt culpa et pocna. Ilaque cuni sil.iiob.s< tj.one djgtia.poterunt inveniri.- •..
utraque eoniraria, jsrit; si vqlueriiiiusj uti,aque.pro 2. Untimlain.eri dico, ulpccasioiiem vobisdedisse.
nobis : utbcecquidcm ab i.lla.liberel; elilem adverr videar, et crelera quoqttesimilileradverlaiis. Noime
sus islam juyet illa, nec parunti Ecceenim contptm- veljil iiilcr duas.inensas positi, cpulani.es liine inde
giiiiui' in cordil.us iiostris. el in cubili cpnscieniioe speciainus jejinii? Sic.sumus piiiitinp,, sic, sutijus.
super deiictis pnEieriiis :. sed (leliii.it conscientiam, Uude ergo si.c posiiis risus. unde jscus, unde levi-
el corrodentium peccalpiiim dentes conterens, re- tas, unde superbia, unde exiolienlia oculpruni? An-
ducitad spem venice.pceniieniia isla, el yoluularia Bforie. nou, agnoscimus mensas,- non consideraiuus
pccna quam paiimur. Non solum autcin. pfaierita, , epihas, delicias noii videmus? Hinc m.ibi stini, quos.
sed el-fiitura repellit, nain et lentantia propulsat; vidc.odelicio.seviyenles in omiiibus bonis sensibiiis-
vitfa, el noimullasic pcrimil, ril raro,an.l iiuiiquain knjus iijnndi --inde conte.tnplor .alios, quibus dispo-
erigere capul audeant veneriaiuin. 3___,@4S'c poena. suit Cliristusregnuni, ut cdiiiii et bilant super meu-,
facil pro uobis adversus ciilpam, ut vel oinnino non sa.m ejus in regno Patris sui (Luc. xxn, 29J..Ulro-
sil, vei sit miuor. Cnlpa vero niliiloiiiiiuis agit, iit bique video siniiles, mei lioniines, fraires mcos; et,.
atil non sil, atit miiior sil poena : npn quitleni ut lieume! ad rieiilram licel extentfere jnanum. Ab.
omiiitio noii sit, sive a qiiaiiiiiate sua iiiiiioreittf, utraque niensa jjrobibepr : ab liac qtidenj profes-.
quod nullaierius expediret; sed til IIOIIsil pcEiia, sionis, ab illa cprporis vinculoj ul nec ad infcrio- :
aul minor sil pcena, yidelicel ut aut non sil, aut rem audeani. nec ad superiorem accedere possim.
niinus sil ouerosa. Quisquis enini perfecte senserit Quid inter licpcrestal, nis.icomedcie panem doloris,
onus peccaii,.ctaiiimcela_sionem, exteiiorem uiique ut sinl niihi laciymce mece panes die ac nocip, si .
aul paiuiu seniiet, aui ex ioio rion sentiet coipoiis quis forie coslesiiuni coiiyivaiiim hiisericordia mo-
poenam, nec lepulabit Iaborem, qtto peccata nove- liis,.in os, lalranlis sub mensa catelli. vel cxigua
rildeleri proelerila, ftitunt caverj. Sic euiin sanctus G aliqua dt-liciaiiini illaiiim fragmcnta deniiltai? Nairi
David convicimitis servi non rcpuiavii.injufias, me- iiiferipr quidem consideralib, qua-iiobis ipsis coni-
nior filii persequenlis\{II Beg. xvi, 11). _ paiimur, eorum respctiii,. qubs novi.nius delicipse
_ SERMOXXXIX. viventes inboc sceculp, iiififniie adliu.c aniiiiceest,
III. Iri labore riiessis':'De dudbiis fnerisis,:seii de"su- nee oninino.ta.Iis.mihi placel affjctio in aninia spiri-
periori elinjeiiori irriguo, - luali. Longius cnim positus esl a judicio vcriialis,
i. Lahor isle,- Ifatres, exsilijei;p:iiiperla!isnostfoe; qui beatifical quos velut ii.iiserrimps li@5 lngere.
nos admouei, profecio et iniq.iitatis-. Utquid eiiinf debuerat, qui peccani el jion agiinl pbenitoiiiiam :
moile alficiiiiur lnta tiie,. in jujimiis niultiis..in vigi- et se miserurii rcputat non sane coiisens.u jndicii,
Jiis abtmdaiiiitis,' i,n latoribtis el ourumuis? Nuliquid sed affectionis sensu, uuod non sil sicui jili, qttiid
ad hoc ereati stnnas? Absill Nari) Jicet homojiatuS' magis opfa.re debueraiu, ui oiniies esseni sictii ipse.
sil ad laboreiri, sed minime ad labo.rem crealus est. ,5. IIoc tairieh solum tali in cogitatione landabiie
Nativitas est in culpa, idco etin poena. Omuesenim, cst, siiniseriam ipsam quani reputat, pro amore
oportel nos gem.er6 cuin.Prripheia',- diceiiles':In. sive timore Dei patienter ferre delibefat,. ei cuni
iniquitalibus.conceplussupt, el in peccaiis concepik jiietaie quadain dicit Deo : Propler verba Iqbioiitm
memater mea(Psal. ii.;7)_-Ali.eiiaabulrisqjteprima 'D luortim ego cuslodivi vias duras (Psal,- xyi, 4)*.Et .
creatio;. quia- sicrit nec. ciiJpam, ila nec- poeijani: ha>cquidem cogilatio inchoanliiini esl, ianquam lac.
Deus. fecit. Quod: de ea qitce majoi. est omnium, parvuloruni. At yero cujn j'am proficere. cpoperit
mofte videlicet,; aperle: Scriplura teslaltir: Invidia anima, el affeclione seqiii jiidiciuin ralionis ; omnia
diabolimors intrpivkiw. orbem teiii!«i:i«H-(,SfljJ.-n,;21).:i pro.cui dubio detrimenlum faci.et, cl qiiasi siefcpra
ctinalio ioco.^Deus morfem- nanfetilfi.ap.: i, 15)v aibitratns lugebit cuin propbet.a supef eos qni airi-
Itaqp.e.sicut Iaboraiitibus maiiibus. nec oculus; pro?: plexati sunl stercpfa (Thren.ix, 5). Ipse vero sancla
plerea eiaudiiur,- njeirauris. ahstiaei ab>ahdilji;- sic,-. quadani. humiiique,supecbia liasc uriivefsa despiciel*,
imp ei.iuulip m.eliuSjlabo.Bantecoxpoi-emeijsquoqjier etmagna in allitndine aiiiiiji.colJpcal.iis,,noh.bcai.nm
ipsa suo intenta sit operi, el non vacet. Causam. dicct.populum cui hoec sunl, sed miserum plane,
liiiibrfs cogilel ih labore^ ul ijjSa;eT pd>ha:q1jotihpa-; beatriiiivefo"; ciijiis*bo'mii)U!_''Deu's ejusi,VfefiirritJiihi
tiiur,.culpam pfo qna patiuif repraesentet,: et diuh. liic ita sul. coijiparaiibrie, misefeluf illis,.."Iiiveiiieir
videt vulneriim-ligatufamV-ipsa siib pannis^vuhierii uliqtie:qjiorum.coinpara.iione sui.qupque misereatun,,
ihediteiur. ilujiisinodisjiijiideni cogitoti'oiieiiiiiiii!ia:-; s"f-suspexefif ad^ cffilestes/diy-Uias;'et- delectationcs"
fiJ7 S. BERNARDI ABBATISCLAR,£-VALLENSIS 648
in dexlera Domini usque in finem. Unde fit ut qni A j se accusanlem, excusantem Chrislum, et Dominuiri
pritis de inferiori irriguo Iacrymas fiindens plange- promiiientem : Ilodie mecttm eris in paradiso (Luc.
bat, dicehs: Quoniam propter ie morlificamur totddit xxni, 40-45). 0 qnam sublimis ista confessib, per
(Rom.vin, 56), jain-"de supefioii abundaiiliores quam de putjbulo ad regnum, "de terra ad ccelum,
emittat fietus,diceus: IIeu inilii,quia incolatusmeits decruce latro damnatus ac crucifixus ad paradistim -
yrolongatus est ' (PsaL cxix, S). ascendil! Gloriosa coiifessib, quoc Petrurii aposto-
• '
SERMOXL (99*). lum iriiire iiegationis cfimine liberavit, ef ah apo-
" - ''-"" Stolaius culiniiie cadefe non perinisii ! Fidelis instl-
De septenigrridibus cohfessionis.
i. Nolas milri fccisli' vias vitw, adithplebisnie Iw- tutio, qu;e Mar-iacutultiim diligenli mulliim dimisil,
litia cum viillu ttio, delectaiibnesindealcrd lua usque et ainoris itiiilii tiirilb insigiiitarii discipulorum for-
infinem (Psal. xv, 11). Atl tequideiii liJifhief acce- pori sociavit! Prajclara iniseratio, qiioe regem et'
dimus, Doinine Jesu, discipiiii itd hiagisiirnni.infirml propbelam mitltiplici criminuni. inuiidaiione niun-
ad medicurii,-servi ad Dominum. Tti es eniiiiinagi- davit, et in antiquce gloriam digniialis perdticendo
sler el doiiiirius, ciijus sclibla est in lerrii, catliedra reduxii! Ileec est via qu;e viatorem suuin miuquam
iri coelis. Tri es ille exiriiius nicdicus, qui• solo' -verbo fefellit, qttie hunquaiii deseruil nisi deserenietit se.
restauras universa. Yias tuas,; Domine, deinonslra 1B ' 5. Hojus niulue viae.inuliiplicesijue sunt semiiae
nobis, et semilas luas edoce nbs (Psal. xxiy, i): ad iiiveiiiendum; difficiles ad terieiiduiri_ad enume-
Yioceiiioi luaj vioe pulchroe; el onmes semiicc iuce raritluni inexplicabiles. Prima seniiia , el priuius
pacificce(Prov. m, 17). Beati qui ambulaiit in via gradus iii via ista est cogriiiio.sui. De cosiocecidit
ttia, Doriiine viiiuium : beatiores qui currtmi viam isla seiiteiilia": Nosce te ipstim, homo. Videsi non
mandalofuni luorum , qui ciirrunt in odore ungiien- et Sponsus in amoris Caulico sponsoeideni loqualur.
ioruni liiorum. Exsullasenim ul gigasad curreiidam Si ignoras te, inqujl, o pulclira inler mttlieres, egre-
viam (Psal. xvm, 6): et noii solum currens, sed et dere, cl abt (Caut. i, 7), eic. Cognitiosui slat in
saliens in morilibus, et transiliens colles. Exsulia- . tribus, ut coghoscat hoino qnid fecit, quid mcrtiil,
verunt gigantes pliilospplii non ad currendam viam qiiid amisil. Quid vilius, o nobilis treaiura, imago
triarii; sed ad quacrendam vanam gloiiam, evanes- Dei, Crealoris siinililudo, qiiiiincaniem tuam illece-
centcs in cogiiationibus suis, non iu bumiliiaie aut bris carnalibus deturparc, et pro lu-evi volupiate
in virlulibtis luis, sed suis. Yiam enim supieiilioe torrenlcm perdcre volupiatis? Quid ftiriosius, quam
riescieru.nt, neque tneniine.iunt semitarum ejiis. Non fapi iiiciitem ira, superbia extolli, vexari invidia, ct
est audita in Clianaari, neque visa esl in Theman . anxielate torqueri? Qtue in croceis es nulriia, quare -
(Baruclt. m, 22). Maledicli qui dixerunl Doinino stercora amplexaris? Recordare etiam quid nieiue-
Jesu: Recede a nobts; sciehliam viarum tuarum.no- ris. Suheal memoriani tuain geiieuiialis olla, foniax
Juntus (Job xxi, ii). Nos qucerimus le de die in ferrea inagnce Bubyloiiis, doinus inortis, anxietaiis
diein, el scire vias tuas vohimus. ; domicilium, flitmmaiiiiu glohtts, acerbilas frigoris,
'2. Priiicipales.yiae luce, duce sunt : confessio et tenebroe sempiterKa:. Cousidera. ordincjn loiiiienio-
obedicnlia. In coniessfone oinriia lavaiitur; in obe- ruin, tortorum facies, liiuiaiioiiem pceuafuni, mise-
dieiilia.viiiiitessolidaiiluf. Bonumanimce ornamen- riarum infiiiitalem; cl inielleclualibus oculis ista
Uiiricorifessio, quceet peccatorem ptirgat, ct justum discurre, et poteris dicere : Melitts eral niihi, si
reddil purgatioreiri. Si peceala srinf, in confessione natiisiion fuissetn. Itcflucle oculos, etqnlti amiseiis
lavaii.iur; si bona, confessiolie cbinmendantur. Cuin aiiiin.adverte. lleiniiiiscere qualissit civiias gluriosa,
niala lua confilcfis, sacrificium "DeospiritUs conlri- coeleslis liabitaiior Jocus vila-, siiayitaiis |ial:iiiiiiii,
btilalus, cum Dci beneficia, immolas Deo sacrillcitim splcndor glorioe,gratiee magiiitudo, clafilas irifiuila.
Jaudis. Absqne confessioiie jiistus judicalur-ingra- Aliende ordiiiem gaudiorunr, gaudeniiiim vultus,
tus, el peccalor mortrius repulalur. Confessio igitur proDiniorum vicissiludiiiem, niuliiiudinem delicia-
est peccaloris vita, justi gioria. Video David diccn- • ruin, ef polcs exclamafe : qui le peiilidii.ioiurii
terii, Peccavi; et audieiiiein, Translulit Dominus perdidil, Douiiiie Deus. Si iioc ifiplici- funiciilo li-
peccatutn ttium a le, et hon morieiis(IIReg. xii,15). gaveris aniiriam luam,iiiteHigesel auimadveiies qula
Corisidefp Mariam, si 1166 '10n verbis, iamen intium saliitisnolilia peccati est (SENEC^: episf. 28).
- i. Secundus gradusest pceniieniioe.Hoecduo. i.ta
opefibuffpublice sria crimiiia eoiililentem, el Domi-
niihi pro ea respondenteni : Dhriissa suril eipeccaia sibi invicem conjuncta' sunt, ulcognoscere se itoh
mulia, qubniam. dilexil mullum (Luc. vn, i"i). Re- possit, nisi pceniteai; poeiiitere non possil, nisi se
spicio priricipcm aposlplprum negaiilem timide, cognoscal. Pceniteat igitur anima, coitipiiiicliouis
amarissime flenlehi, Cbfisltim ilbim respicierilem jaculo vulnerata, ppeniienlia triplici; quia iiiuocen-
(Luc. xxit, 5(5-(i2). Felicem illtim lalrcncm "inluecr tiam aniisil. amissam non requisivil, et lieglesiit
(99'). Hic-sernio seqiiensque. In edilionc Lngdu- de Diversis aecensenlur, lurii quia airibo familiari
nensi anni ibli, in qua primum prodiere, extra Bernardi clniisula proediii sunt; fem deiiique quia
elassemgeiuiiiioiiimBernardi sernionum locatisunt; eamdem, quani sanctusDoctor, seritentiam desan-
nec stylum ejus pleue asseqiii videntur. Sed tamen ctis animabus eorpore.solulis tradit posterior nu;ni
eos hoc loco mtrvere tanli non diximus : iuni quia 12. Idein ceiiseiidum de lerlio sequeiite, qui Bpf-
in codice Vaticauo, num. 663; fiernardisermdiiibus nardo itidem tribuitur in ebdein codice Yaticaiio.
'
-..(. . SERMONESDE DIVERSIS. «S'&
paiienliam Dei. Scio, Domine Jesu, quia primam A _ mea ignis incanduit, quia Crealorem offeiidi, Domi-
slolam inuoceiilioe npbis in baptismate reddidisti.: iium non liniui, sprevi beiiefactorem. Nuhquid non
et amictti niveo candidati, in justitioe solio relocati, sicut lututn in tnanu figuli, etiatri vos in manu hted,
cilci recessimusa via quam osicndisli nobis, et poi- dicii Dotninus (Jerem. xvni, 6)^ Si ipse fecit fe vas
lionem subsiantire.' quce nobis coiiiirigebal, cum in boiiorem, cur te in cotiliinieliam facere pra.sum-
prodigo fllio in dissiniililndinis regione expendimus. psisti ? Nunquid dicit (igmentum(igulo : Cur nie fecisii
Venerunt ad nos vilissimi spirilus, el oelernoruiii sic? (Rom. ix, 20.) Crealura Cicalorem, ligmentum
i<miumreges; ad mundaios iminundi, ad salvandos factoiem, opus opificem aiisus es prbvocare? Me-
damiiali, curvi ad rectos. et dixerunl animcenosuoe: meiilo, vilissima testa', quia si cccideiis supcf lapi-
Incurvare ul transeainiis (Isa. LI, ^5). Audivimiis dem istum, Corifriiigeris;si vero ipse super.ie ceci-
jllos, ei. iucufvali sumus : Iransicrunl per nos, et deril, conieiet te conirilionc timenda, ila ut ne
iiinocenliarn amisimus. Si cuipa esl. perdidisse, quid, vestigium niiniimim pareal. Tii autem saiiguineiii
jmtas, eritnon reqiiisisse perdiiam? Perdil aliquis saiiguiiii miscuisti, el Gieatoretii ofleiidons, et
aliqtiid in hac moit.tlitale; quoerit jitdices, aniicos Dominum nori tiraens. Servus eras iilius Domiiii,
convocal, trahii in causam, nihil intenlatum relin- ctijus irce resistere riemo potest; et in prueceptis
quil, donec vel ainissa invetiiat, vel ablala resiituan- K' ojus acccpcras volunlatein. Noluisli inlelligeie ui
it:r, el cuslodial resiituta : nos hoereditatemnosliam bene ageres, sed recalcitrans dominaiiiis imperio,
incomipiibilem, immarcessibilem, iiiconlaminalam propria lege iulra siiam rempublicam vivefe decre-
in cceiis, "versutiis illius insatiabilis homicidoaperdi- visti. Num audisli quam senlentiam excipial serviis
.dimus et iion.requiriiuus! et incurvavit nos, et nos iieqiiam, qui sciens voluntaiem Dbinini etnon IW-
WWl non resurgimus? Surgamus el eamus ad cieus, miiliiiudini verbenim reservatur? (Luc. xn,
p-ittem lioslrum, dicenles ei ; Paier, peccavimnsin •47.)Assistunt angeli ad audiendam vocem sermonuiii
cwlum et coram le. Et omnem evarigelicce leclionis ejus (Psal. cn, 20); sielloe vocautur et dicunt: Ad-
'textuni percurrentes, offefamus Patri poenileniiam suntus (Baruch. m, 35); venli et mare obediunt- ei
menlis, cbrdis contritionem, si forte, cum adhuc (Matih. vin, 27), et omnia Jegem proefixam iricon-
fange sumus, videat nos Pater, et misericordia mo- cussa relinent firmiiale; lu solus peregrinus es, et
veatttr, et accurrens cadal super collum nostrum, imperalorioedecreta majcslalis uon curas? Audi quia
si osculetur nos oscuio oris sui. Forsitan j'ubebil, polest te miltere in tenebras exieriores, ribi fletus
proferri stolam primam innocentiee, et indui nos et slridor denlium perpetua infelicilale crebrescunt.,
vcstimeniis viriuium, et dari annulum secretoruin Quod sile non movet Creatoris offensio, revereiuia
in manu nostra, et caleeari pedes nosiros in proe- poleslatis, jnoveat sallem .iiigralitudo, qriod lantiim
parationem evangelii pacis. Prsecipiet foitassis ad- benefaclorem in lantis beneliciis conlempsisti. Ubi-
duct vitulum saginatuni, et occidi in satisfaclioneni riam simllem benefaclorem invenies, qui lihi mini-
reverieiiiiuni, epulari et exsultare, et in symplionia strai sideruni cursus, lemperiem aeris, fecunditalem
el choro reduci ad supernoe gaudia civitalis (Luc. terree, fiuc.tuum uberfatemlAd extremum, ut om-
xv, li, 32), ubi gattdium"est ongelis Dei super uno irium libi viloe beneficiorurii cumulum aggrcgafei,
peccatore poenitentiam agente. Scimus, Dbmine proprio Filio suo non pepercit, sed pro nbbis tradidil
Jesu, quia IIOIIprivahis bonis eos qui ambulanl in illum (Rom. vm, 52): tr.idens Uriigehitiim pro ad-
innocenlia (Psal. LXXXIII, 13), se.d nec illos qui am- oplivis, Domimim pro servis, justum pro impiis.
bulanl in pceiiilenlia-.Quia enim peccalum non fecit Quid tibi rillra debuit facere el non fecit? Si ergp
nisi unus; beatus vir lamen cui non imptilavil isto dolore dolueris, poteris dicere ciirii Piopheta .
Dominus peccalrim (Psal. xxxi, 2). Oiiine quoii-ipse Venlrem meum doleo, venlremmeum doleo, sensuk
mihi non iinpitlare decreverit, sic est quasi non cordis mei iurbati sunl (Jefem. iv, 19).
ftierit. Cogita eliam qtiania supeibia patientia Dei 1168 6- Quarlus gradus est confessio oris. Post
-usus, imo abusus sis. Videbat le peccanlem, et dis- T)cogiiilionem sui, post pceiiitenliam meiuis ,' post
simulabat, quasi non videns; vocabat, et non audie- doloiem cordis, sequilur confessib orls. In liis om-
bas; minabalur, el non timebas; promiltebat, et nibus corde creditur ad jusliiiam, ore aulem fii con-
.'onietiuieijas, nec promissis illectus, nec terrore fessio acl saltilem (Roni. x,i0). Sed etipsa triplcx
])i:rcussttsiIgnoras quia patientia Dei ad poeniten- est, si virtuiem salutis assequilur. Debeteriinj esse
liam le addttxit! Time (imore magno, ne thesauri- vera, nuda el prppria. Veritalem quasrit Altissimii.s.:
zaveris tibi irani indie.iroe et revelationis justi "etubi vull falli, qui fallere non iniendil? Nbvirims
judicii Dei {Rom.u,4. 5), el memeulo quia horren- plerosque et expeiii sumus, quiad confessionis gra-
rlum est incidere in manus Dei viventis (Hebr. x, tiatn venienles, magis oncrali qtiam liberali a pec-
31). Liga igittir hoc iriplici cataplasmate pcenitenticc calis, ad sttam conscienliam"redierurii. Diciirit eriim,
vulntis aiiinice luoe, el dic : Miserere mei, Doniine, si clerici, ea- quoe lilierario; si miliies, ea quse
quoniam infirmus sum;,sana me (Psal. vi, 5), etc. . . gladialorio gessefe conflictu.: ul sub biimilitatis
• S. Tertius gradus est dolof; sed et ipse trina lega- pallio superbiam iiidiicaiil, Iri lanto'se
sigiiaculo
tione connexus. Vere posl cogniiibnerii et pceniten- cbndeinnanles.subqiio tolius bumoliioe.saiuiissunima
tiaui dblor metis rcnovatus est, el in mcdiialione: •cbnsislil. Suiilcl~aiii,quos limor impelJit adcch-
PATROL. CLXXXIII. 21
__;*, S. BERNARDI ABBATIS CLARiE-VALLENSIS 652
fessiopem; alii, quos simulatio clucil. A.d boc enim A _ stirpare non potesl qui iniindi liujus diligit vaniia-
confilentur, ut saliem specie videantur. coi.ifessi. lem. Discreiio aulem in hac districtione teneiida
An tu veram.illam putas esse confessipnem, quam est, ne dum nimis flagellare cupimus, salijletn per-
aut tim.or extorsii, aut simulatio fecit, cum Spirilus damus; et dum hostem subigere quoerimus,civeti)
sanclus disciplinae effugiat ficlum (Sap. i, S),.et occidamus. Considera corpus luum et corporis tui
graiuitam salisfactionem Omnipolens quoeral? Illa possibililatem, intuere carnis complexionem, im-
vera confessio esl, quoe de nieulis cpnliiiione de- pone modum UIK dislrictioni. H©9 Custodi cor-
scehdens, nec limore cogilur, nec fictionepallialur; pus tuum iucoluine ad obsequium Creatoris. Mulios
sed in spiritu conlribulalo profert ea quce sentit. vidimus ila in principiis carnem suam verberasse,
Nudam aulem eam esse opprlel, et tolius.absconsio- et discrctionis infregisse -repagula, ul inbabilcs
nis exutam velamine. Quid enim prodesf parlem laudum solemniis reddereulur, et. apparatu lauliori
peceatorum dicere, el partem celare; ex parle niun- dititurnis fovereninr temporibus.
dari, el ex parte immundilioe deservire? Ntinquid . . 8. Sextus gradus est correctio operis; sed et ipse
de uiio codemque vase dulce et amarum, sapidtim nuinerp trinitatis consecralus, videlicet ut tibi ma-
ct insipidum stillare potesl? Omnia ntida ei aperta lum non facias, alteri non noceas, nec conseutias
smil octtlis Dei (Hebr, iv, 13): et (u illi aliquid ^ nocenli. Expertus es quam fragilis sit voluptattim
.abscondis, qui Dei locum in lanlo oblitiel sacra- knmersio, et lu iterum vadis illuc? .Aiiimarivenisti
jjnento? Ostende et ilenuda qucecunqtie cor luum quia transiit voluptas, el peccaluin remansit.Re-
Jilacerant; detege vulnus, ut senlias operam.medi- prime pedem ab iufandis itineribus immundissimoe
-cantis. In simplicitate cordis oportet te quoerere l&idinis. Colla substerne mandalis Altissimi, nc sit
iJloniiujim (Sap.i.i), non in duplieitaje; qniavae iniquitas in manibtis tuis. Desrcvien.i guloe solemnei
>-illisqui Joquuntur in corde el corde, et terram diia- epulas et vana rcscinde colloquia. Averle pculois
_.bus .viis ingrediuntur (Eccti. n, 14). Debet aulem tuos ne videanl vanitalem (Psal. cxvm, 37), obiura
? esse el prppria. Sunt enim plerique qui aliorum pec- aures luas ne audiant sanguim.ni \isai. xxxm, 1S);
«.cala.cum magna Sgravitale numeranl, el sociorum et ttinc dicere potcris : Castigans, castigavii me Do-
• excessus multiformi declamatione loquunlur : ne- minus. (Psal. cxvn, 18). Quid autem prodesl intra
•sc.unt sua.aliena vero perpetuae memoria; conimen- rectitudiijis lineam lui cursus opera cohibefe, si
'«saveruut. Infelices e.t miseri, qiiibus. datum est aliis noccre desideras? Qui non fecil proximo suo
..jriiena plangere, relinquere sua! An non legisli quia maltim, et opprobrittm non accepit-adversus proxi-
ijustus iu princtpio sermonis accusalor est sui? (Prov. _ mos suos, requiescel in mome sancto Oei(Psdt. xiv,
xvni, 17.) Sui, dicit Scriptura, non, allerius. Nun- 3), acciptens benedictioneii) a Doinino, et riiiseri-
>quid oblilus es apostolum.Jacobum dicentem : Cpnfi- cordiam a Deo saiulari suo (Psal. xxxin, 5). Non
lemini allerulrum peccata vestra? (Jac. v, 16.) Vestra autem le innocehlem proesnmasj nisi impios et
ii«it, non, aliena., Iniquitaiem meam ego cognosco, conlra virtutem gradienles quanta poleris auclbriliite
r£t peccaium .meum contra me esl semper.(Psai. L, S).: redaTguas, et oppouas te murum pro domo Israel,
fSedhi dixitProplieta; non..«a»i. castigans le, non nocens alteri, nec noceiiti cou-
7. Qiunlus gi'adus esl maceratio carnis; sed et sentiens. Yera esl enim illa senlentia : Qui, cnm
ipsa lernario numeio conseerata, Convenil enim ut emendsre possit, negligit, panicipem se proctil du-
fiat occulte, Jicentiose, discrete. Teneros. arlus bio delicti consliluit. Cum euim causa Dei ventila-
luos, et cxqttisiiis educatos deliciis, diulurno con- lur in medium, et falsitas proeponitur ,verilali, qui
fringe inarlyrio, ul lanio le noveris a Jicilis absii- pto persona quam geril non resistit, de sco dam-
iiere, quanlo memineris illicila perpetrasse. Hoc nabitur silentio. I
aulem occulte faciendum est, ut nescial sinislra 9. Sepiiiiius gradus est perseverantia; sed et ipsa
tua quid facial dexiera lua (Maiih. si, S). Non enim ternarii numeri sanciificaiione dicala.,Perseveran-
est in; brc.hpn.inum tanti bpni reponenda cuslodta, „ tiam namqtie faciunt imilatio sanctorum, brevitat
sed inabsconso cordis lui, ul 6it gloria lua lesti- (emporum, fragilitas .corporuuy Quid nainqtie-pati
moriium conscientioe tuce (II Cor. i, 12). Nec hoc iion possis, cum videas juveiips, pueros, virgincs,
diciniiis, ut nnn luceal lux tua coram hominibus, anus, senes, tlecrepitos, diversa pro .Clirisip, nou
nt glorificenl Palrem luum qui in ccelis esl (Matih. solum excepisse, sed el exquisisse to7ifienta? Con-
y, 16), sed ne intentionem luam in vilis glorioe bre- sidera pueroruni a'latem, juveiuim ignem, virginuin
.yitale recoridas.Nibil eiiim infeicius esl quam bic: teiteritudinem, antitim fragiliiatem, senum irifirnii-
..parnem niacerare -jejuniis,- vigiliis affligere, et bic; tatem, iinpossibililalem decrcpitorum: et ubicunque
"accipcre gloriam, illic gehennam. Licentiose veroi reflexeris ociilos, invenies in bis oetalibus mullitti-
facjeiida cst, quia quidquid fit pastoris licentia, gra- dinem exemplorum-ad pah))am mariyiii viriliier
tiosius .e_>fin conspectu Dei; el illam bosliain sin- cucurrisse. Nunquid de eodem. luto foimalus es et
gularjte.r accipit Allissimus, quoe non est de pro- . lu, et eodein spiritu inspiratus? Et forsitan non iii-
prite .s.ejitentiavoluntatis, sed de prcecipientis pffer- gruit perseciilio, til marlyiium patiaris; nec.dam-
ti.tr jmperio. Multum enim valet ad refcllendam.i. naris, si.Cbrislo servis : imo laudaris, et ab omni-
_superbi,im jjrppri.seyeluntatis iexclusio: quam er-. . bus.nrcedicaris. Quod si et perseeulio, inmiinet,'
653 SERMONES DE DIVERSIS. «">*
contemnenda est propler brevitalem. Bene eniin A mirabili mutabilitate'viderilur. Mullum replela es:
uaiura nobis providil, quce nullum dolorem vel lon- aiiima eorum, opprobrium abuhdantibus, et despe-
{(um, vel magnum esse demonslrat. Si enim ma- clio superbis (Psal. cxxn, i). Cefnis qnam libera
grius esl, longus esse non potest. Conjunclio enim froiite pontificum faciem, Pharisoeorum siipcrcilium,
corporis el animae exquisita diu lormenta iion su- tumiillum plebis ifrumpanl dicentes: Magis opor-
stinet, sed stuporis magniludine Ireniefacla, sum- tei Deo obedire quam homtnibus'? (Act. v, 29.) In-
nia velocitate dissolvitur. Magni ergo animi est ttiere illa duo magna luminafia, Petrtim etPaiilum,
magna lormenta contemnere, quac in brevi tanlam et universum ordinem apostolici senatus obambula;
pariunt niuialionem, ut de labore ad requiem, de •el ibi videbis obedieulioefirmitalem iiilertormeiuo-
miseria ad gloriam, palientem facianl evolare. rtim multiludiiiem viriliter perstilisse. Nonne ip-ie
Consideranda est etiam fragililas corporis,' quam Filius regis," rex regionis illius, qriaecontinuis gau-
scepe autaliqttis levissimus casus, aut incaudeulis diis inclarescit, factus esl Palri obediens usqne ad
feiiriculaecumulala congeries, brevi possunt suffo- mortem, mortem aulem crucis, el didicil obedien-
care mpmenlo. Tribue ergo virtuti, si necesshas tiam ex his quoe passus est? Audisli miseriam, aurii
fueril, quod quandoqtte .debes necessilali, pro brevi et coronam; vidisli periculum, vide proemium, al-
periculo sempiternum proemiumadeplurus. B teiidisli infirmitaiem, attende polestatem. Proptef
10. Yides ergo quam difficilis sil via confessionis quod, inquit, et Deus exallavit illum, et dtdit ei
ad currendum, quam multiplices semiloe ad lenen- nomen, quodesl super omnenomen (Philipp. n, 8, 9j.
dum. Yerum est quod ille tantus Ecclesiae inagisler 2. Sed laccaimis iiiterim de illius obedieutia,
ait: < Facilius inveni eos.qui iiiiioeeiiliam serva- qure singulari proerogativa clauditur et signatur.
veruiit, quam qui cottgruam egerunt poenitentiam . Procedat in mediuin magnus ille patiiarclia, lidei
(S. AHBROS. lib. II de Pomit. cap. 10).» Hoec.devi» liimen, ohedieiilis: forma, jiistilioeprincipatus. An-
confessionis pro modulo noslro locuti sumus, subli- dit ab Omnipotenle.,: Egredere de terrw tua,. et de
niioribus sublimioris sententice ponderareservantes. cognaiione lua, et de domo patris tui; el veni in
Ccelerumobedienticcviam subalio sermonis principio lerram quam monslravero libi (Gen. xn, i): et ad
aperire tenlabimus, ne,iinquam iii fastidium veniant unius jiissionis vocem, patriam fugit, reliiiquit pa-
verba DominiSalvaioris,quiestbenediclus in scecula. rentes, deserit lioereditaiem, et alioruni fincs liosjies
1170 SERMO XLl. ingredilur novus. Magna res, et priinitivce digniiatis
De virlute obedieniiw,et septemejus gradibut. privilegio in patre mullartim gentium consecfata!
Primus primum suis factiltaiibus renuitliat, et obe-
1. ATonpossumus hos cogitare aliqtiid a nobis.
C dienlice viam indefessa velocitale percurril. Deni-'
quasi ex nobis, sed sttfftcientia nostra ex Deo est.
que, cum accepisset lilium in seiiectute sua, in quo
(II Cer. iii, S). Qitid enim in hoc. vase testeo ct. lotius inuiidi
henediclio fuerat cuinulaiida, dicit oi
fiagilitale complexionis humaitce, cogitare stifficiJt,
'' Detis i.Tolle filium luum unigenituih; qttem diliyis
tpiritus carcere iitclusus, peccato corruptus, dejires-. et
S;IGterrenis? Corpusenim, quod corrttmpitur, aggra-- Isaac, offer illum mihi inholocausliim (Gen. xxn.
vai animam; ei deprimit terrena inhabilalio sensum 2). 0 quanta. in .verbis islis amariludo, qhauta ;;'
mttlia cogilanlem (Sap. ix, 15 ). Benignus. tamen corde patris separatio pietatis! Jubeiur namqui.
est Spirilus sapientice (Sap. i,. 6), qui el spiritimi (ilium occidere,os ex ossibus suis, et caniem de
inclusum illuminat, el corruplum sanat, et allevat carrie sua; filium magiioe promissionis, extremaj
filium mirabiliter
depressum. Est enim Spirilns pielaiis,', compeditos, seiiectulis, proprice mulieris;
solvens, coecos illumiiiaiis, el crigens elisos. Lsl promissum, feliciter nalum, educatum innocenier.'
eliam Spiritus verilatis, qui docel nos omnem ve- Et ne quid deessel, ul teuerriitium iiitra patenia
fiiatem; non solum autem docet, sed ctiam sug- viscera doloris incendiiim" exundaret, additur, uni-
gerit (Joan. uv, 26). Suggeril videlicel ut qu:te- geniium. Suntiiamqiie mulli filii. sed non uiiigeniii.
lste sic est filius, ul et unigenilus. Isle uuicus (>atri,
ramus, docel ut iiilelligamus. ljise esl, quem Domi- rv
nus Jesus.posl Palris (ibedientiain usque ad moriemt uiiigeriiius inatri, boereditati reservalus. Ne respicias
crucis, misil aposlolis suis, obedieijtibus suis. An^ ad lsmael, qtiia, qui in servilute el ex ancilla geni-
non iibi videniur singularis obedientice coriscendisse ; tus fuerat, ad libertatem et bcereditateiii miniiiic
AisiigijJin,qui accepta liccnlia sedendiin civitate, pertinebai. Quia vero iuulti sinit filii ef unigenili,
iaira unius domunculoesepla conclusi, unanihiiter int 1171 se^ non dilecti; ad exaggerandam in corde
oralione perseiefabdril? (Acl. i, 1-4.)IuteHexisti qtiia, pattis tribiilationem, et comprobandam in riiente
ibant aposlolt gaudentes a conspcciu eoncilii, quo- jusii obedientiam, Dominus suhjungit,- quem ditigU.
niiimdiipuhqbvtisuhl pro nomine Jesu contumetiami Ut vero teneriludo patris ex.inemoria dilecfi nomi-
paii? (Aei.x,M.) 0 quanlis obedieiilioe virjbus in- nis recrudescerel, et interior pietas ad dileclcevocis
.«Simlur, qui 'gaudenl pro Chrisib ad conciliumi sonum lota ferveret, puer nominatuf ex nomine,
M-ahi,dignitatem ducunt pro eo ccedi, gloriam qticc-' ' qiiod vocatum efat a Domino, priiisquam in utero
riKH pro eo ihori! Bealoe"aiiimre, et abundautii conciperetiir. Vides quanlis Iribtila.tionum malieis
'
majestate Spiritus infiuenles: quibus vililas, siib-" Abraboe pietas ferialur, cui proeci]iiUir ut filii.m
JiHtitas; coiilumelia," gloria;" patienlia, victoria, , tollat, occidal iinigeuiium, queni diligit immolet,
•6o5 S. BERNARDIABBATISCLARvE-YALLENSIS 056
Isaac percuiiat? Mu.llumtcntatus, inullum probaius, A gradus ibidem deliiescunl,, quorum qui unum reli-
.•.riusius est mulltim. Dulcis relatio filii ad palrem, querit, coeterossine relributtone teuebit.
palris ad filium : iianc dulcediriem et omnitim af- . 4. Primus autem grad.us est obedirelibenler.Oni-
sfeclus neccssitudinum obliviscitur Abraham; slernit nis selas ab adolescenlia stta prona esl in maltim
nsiiium suuiri, ligna componil. ignem accendit, exi- (Gen. vni, 21), et umisqtiisque volunialem pravt
. iitit gladium. Non a Domino qu.oerit, quare; non corriis sui seclalur. Ab illa enim primce proevarica-
inurmural, non conqueritur, non saltem vullum do- lionis anguslia innalus est liomini 1172 |amor
lenlis ostendii; sed omiiium quccprcecipiimtui'ignariis proprioe voluntatis, qucevoluntaicm sui Creatoris
(lilias, gnarus), in moriemfiliipiai.rudelitalefeslinat. relinquens, ibi subdiia est servituti, ubi voluit do-
•Ideo.sumniee et admirabilis obedienticevirlus in Abra- minaii. Dilflcile esl<ergo suam relinquere volunla-
.ham, et singularis excellenticelaudibus prcedicanda. lem, et allerius voluntati deservire. Qtiamlibet au-
5. Forlissima res est obedientia vera, et quoe in lem grave sit, non potestiamen primum-obedienlioe
animum descendere npn polest, nisi. a mundi hujus ascendere gradum, qui voluntatem prascipientis-
aspergine pure presseque detersum. ,Ut aulem via suam non fecerii. In voluulale sua jitsttis glorialur
ejus evidentius elucescal , ostendamus quanlum sese Domino confiteri. Unde Voluntaiie, inquit. sa-
'possumus, quoe sit obedientia. specialis ad Deum, " crificabo libi (Psal. LIII, 8). Sola ergo voluntas*est,
propria ad hominem,'coinmuiiislintei'Deiim ct ho- , quoetotius operis ornat effectum, sihe qua nec bene
miuem. Sunl queedamsummainala.queedam summa aliquid agilur, etiamsi bonum esse videatur. Ex ;vo-
bona. Suinna bona sunt, diligere Deum, amarepro- lunlale igilur suscipienda sunt imperia prcelatonim,
ximum, veritalem loqui, non furtum facere , non et ipsum cor a suis voluntaiiis reOexionibus ab-
falsum leslimonium dicere, non adullerare, et alia . ducendum, donec propria voluntas mactata man-
imulta, quce sermonis brevitas numerare prohihet. dalum diligal imperantis. IIoc est ergo libenierobe-
Summa mala sunl eorum contraria, et similia illis. dire,preelalorum voluiilatem volunlarieadimplere.
;Bona prsecipit Deus ut faciamus ; a malis jubet ut 5. Secundus gradus est obtemperare simpliciler.
nbstineamus. Prrecepli hujiis sancla el incommuta- Qui ambulal simpliciter,. ambutat confidenler (Prov.
.'bilis auctoritas non valel quoquo modo refelli; quia x, 9); In simpliciiate cprdis sui lcelus obtulil Salo-
illiusesl charactere consignala, qui dicit: Ego Do- mon universa; et in simplicilaie cordis qucerere
sninus, et non mutor {Matach. m, 6). Si ergo homo Dominum Scriplura preemonstral {Sap. i, l). 1Mul-
ille, qiiem imposiiil Deus super capita noslra, aliler los videmtis post prcccipienlis iinperiuin niultas fa-
senlire voluerit, ponens tenebras lucem, el lucem cere quoesiiones: Cur, quare, qiiampbrem, soepius
ul bona '"
tenebras, proecipiat proedicta relinquere, interrogare; crebrasiiigeminarequerelas; quaererc:
vel malis prcefalis adhoerere; audacler refulandum Quare hocpraecipil? tmde hoc venit? quis hoc adin-
est pra.cipienlis imperium, et libera voce dicen- venilconsilium? Inde niurmuratip, inde verbamur-
dum : Obedire oportet magis Deo quam hominibus muralionem, et indignationem sonantia", et redblen-
(Act. x, 29). Hrec est specialis.obedientia ad Deum, tiaamariludiiien). Inde frequens excusatio.simulalio
quce nequaquam esl hominis arbitrio temperanda, iBtpossibilitatis, advocatio amicorum. Non sic Abra-
sed immulaljili cons.ervanda proposilo. Cerlam igi- ham. Audi quid Dominus de simplici populo prote-
mr regujanj tene, ut nec imperio preelatorum proe- steltir. Jn auiitiu, inquit, duris obedivil mihi (Psal.
-dicta b.on.arelinquas, vel facias.mala. Inter summa xvn, 4S): ul videlicet ostenderel, uno eodemqne
vero mala et summa bona, quoedam media sunt, momento processisse et imperanlis imperium, et
quoe ad alterulrum se habenlia, boni malique no-- obsequium obsequentis. Noliie errare, Deus non irri-
-inen assumunt. Media sunt ainbulare, sedere, loqui, detur (Galat. vi, 7). Muiinuras conira proelatum in
jacere, coinedere, jejunare, vigilare, dofmire, et si tabernaculo corpoiis ttti? eleval manum suain ad
jpia siinl similia: quce si pasloris licenlia fiant, prosteiiiendiim le dexlei'3 Dei. Incede igilur sim-
suinmam exspectant relribiitioneim In liis igitur plicitcr in mandatis obediontiae, addens volutilali
mcdiis subditi esse ct obedienles debemus ad nu- siinpliciiatem, inienlioni iHiimiiiatioiieiii.Forliludo
itini proepositorum, nibil inlerroga,nles,. propter enim simplicis via Domini (Prov. x, 29), quae
conscientiam (I.Cor.,x,.25); quia jn his nulluni obedienlia est. Fortiludinem igilur iiidiiuiit qui obe-
pr;T.fixitopus Deus, sed praelalorum dereliquit im- dienles sunl, et simpliciter iiiceduiil.
•perio disponenda. Non autem te moveat magislsr 6. Tertius grarius est hilariier obedire. Hitarem
imperilus, indiscrela polestas; sed memento quia eiiun dalorem ditigit Deus. Non ex tristiiia, inquit
lioii est poleslas riisi a Deo; el qui resistit potestati, Aposlolus, aut ex necessilate (II Cor. ix, 7). Sere-
resistii Dci ordinationi (Rqm. xin, 1, 2). Iloecest n.ilas iri vuliti, dulcedo in seimonibus, niullum colo-
piopria bomiiiis obedienlia, quam bomini dcbemus, rant obedientiam obsequeulis. Uurie ct gentilis ille
qrii hoinini subdili suinus. Comiminis est etiam ista poeiasicail: « Super omnia vultus accessere boni
iniei' Deum el hominem;-quia qttidquid obedienliee (OVID.Mctam. lib. vui). » Quis enim locus obedien-
prarialis exhibetur,.ci exhibelur qui dicil: Qui vos lice, ubi tristitice cernitur a;gritudo? Ostendunl ple-
audit, me audh (Luc. x, 16). Cuni magna igiturcau- ruiiique yolunlatcm animi sigua exteriora, ei diiHciie
tela hoc iramiie .diciinhs-iiicedeudum; quia el.imilli est ut vultiim non nmlcitl, qui mutant voltmlateii:-.
' 65$
657 SERM0NESDEDIVERS1&.
Nubilosa corpoiis composilio,'et facies tenebris tri- A. relinquenda,. sed tenaciori est felihenda fervore. Et
slitioe obfnscat-a, devotionem ab animo recessisse ul breviter-dotes forliludinis concludamus , virtus
sigiianl; Hespice David ante arcam Doniini hilaritef est virtutes servans ac muniensi J.ungeigilurvelp-
saltahtem, et quam sapienler siiperbieitlis femiuoe citati fortitiidinem; constanliam inslantice, el tunc
leprimal indigiialionem. Ludam, inqiiit, ei vilior ero decahtabis securus : Manris peccaioris non mqvebit
in corispeclu Doriitni (II Reg. vi, 1-4-22); Cerjiislgi- me(Psdl.xxxv;i2.). .. ' . ....
tur quam necessaria et conveniens sit bilaritas in 9. Sextus gradus est lmmiliter .obedire. In.bumi-
obedienliceexsecutibne." Quis eriim Imperatiiomini litale noslra nieinor iiiil nostri qui fecit nos (Psal.
libenter, iristiliam elflanli? Si vis ergo perfeetus; cxxxv, 2§). Magna-virlus humililas, sirie cuj'us ob-
esse; biiariter.et cum magua viillus alaciilale suscipe; lenlu virttfs forliludiiiis, non solum virlus hon sit,
juberiiis hnpefium, ul voluutati cordis, shnplicilati sed eliam in superbiee vilium erumpat.. Quam for-
operis, vullris hilarilatem adjungas. '• titer ctirrebat Saul, cum essel paryulus in.oculis
7. Quarlus gfadus est obsecundare velociter. Ve- suis! 1quanta Pliilisioeonim. agmjna prosiernebat!
lociter curril sermo Dei (Psal. CXLVII, 15), elvelo- quaritis-.viribusexercebal gladium! Postquam autem
cem habere desideratsequeritem. Vides cum qtianta tentiit eum superbia, et transivil.in affecium cordis,
velocitale curral ille, qui dicil: Viuin mandatorum jt j debilis el impotens faclus, incirciimcisorum armis
tuofum cucurri {Psal. cxvm, 52). Fidelis obediens facile prostratus occubuit. Aspice regem, inquo
nescil moras, fugil- crastiiium, ignoral larditatem, humililas sublimis, etUumilis sublimitas felici com-
froeripit preecipierilem, parat oculos visui, aures; positione nilescunt. Domine,inquit, non. est exalta-
audilui, linguam voci, nianus operi, ilineri pedes-; tum cor meum, neque elati sunt oculi mei (Psal.
lotum se col.ligil, ul Imperajilis colligal voluntaiein. exxx,' l):et tolum itiiierariuinejus sedula iiitenlione
Vide Domirium festinanierprascipienlem, el Jiomi- recurre; et quaquaver&uiiioculos reflexeris, invenics
nem feslinanler obedientem : Zac<,7.a'e,inquit,./esii- huhiilitaiis floribus esse respersum. Audi namque
naits descende, quia hodie in domo tua oporlel me alibi quid dicat: Forlitudinem meam ad.le custo-
mhiiere. Et feslinans descendii' etexcepit illum gau- diam (Psal. LVIII,10). Quam vere loqniiur justus
dens. Animadveflisti quia el feslinanler descenderii, justitioe exsecuior! Sunlnanique plurimi, qui fotli-
et gaudenter J173 exceperil. Audistiobedientiam, tudinem suam non ad Deuin, sed ad inanem gloriam
audi et obedieiilice remtineraiionem0 Quiahodie salus custodiunl; qui confidunt in virlute sua;. qtii de ac-
Jiuic domui facia est. Inluere eiinm ex occasione., ceptis virtutibus, quasi>non acccperini,.gloriantur;
htijus obediehliae coriclusiouis grande inysteritim, et Conditori facientes injuriam, a quo esl OJiinedalum
obsignalam signacrilo- misericordice' senleutiani : C I optinmm, el omiie donuin porfeclum (Jac..i,i"l).-
Yenit enim, inquit, Fifins hofninis qnwrefe,et saivum Ne efgo foriiludo in superhiam transetu,, coudienda
facere quod perierat (Luc. xix, -5, 6, 9, 10). Nonne esl sale humilitatis; quia nibil proderit fortiter
legisli quod filiisJsfael.proecipitur, ul agnuin come- obedire, si conligeril infelicilar-supeiirire. Uli ergo
dant festinahier? (Exod. xn, 1.1.) Eestinanlef quippe forliludinemsuam ad Deuin custoditmt, qui cum fece-
veri Agni comeslio signattir implenda; quia verba rint quod, facere debenl-, • dicerepossunl ,: Servi
illa, qurc perlegem dedil, quee per semelipsum proR- inutiles suinus,. quod debuimus facere fecimus. (Luq.
sens exhibiiit, qucc per Ecclesioeprceposiios tradenda XVII,10). : ...:-.'..
reliqtiil, veloci suni.obedienlia consummanda. El 10. Septimus gradtis est, indesinenler obtenipc-
lu ergo cum volunlalem cordi,,s5mp]icittttem operi, rare. Non qui inc(eperil, sed qui perscverayeril, hic
hilarilatem vultui coujunxeris, adde et velocila- salvus.erit (Matlh. x, 22). locipefe multorum esi;
lenj; ul si.s juxta aposiolum Jacobtim,. vetox ad perseverare paucorum. Perseveraiuia singularis est
audiendum (Jac. i ,19), et ad itiiplendiim velocior. lilia summi regis, virtulum fruclus, eaftimquecon-
8. Quinttis gradus esl adimplere vjrililer. Yiriliter summatio,.ioliusboni reposilorium; virius sine qua
agite, et coitforteiur cor veslrum, omnes qui speralis ncmo videbil Deum, nec a Deo videbilur : finis cst
in Domino(Psal. xxx,.2S). Non ebt frjrtiuidinis ire ad justitiam omiii. credenti, in qua virlutum con-
ad inobedieiiliaiii, sed ab obedienlia noii .ibduci. Si venuis revereiidu.in sibi llialamiim consecrayit. Quid
tfibulatio iuional, si persecutio.resuhaty si.pecca- eniti)>cnrrere prodest, et anle metain ctirsus deii-
tbres tibi.Iaqtieum ponunt, si maligni tuum ilcr cere? Sic ctirfile ut comprehendatis, U7_5. -tlicit
-
jmpediutit; lu obedienlise viam non deseras, sed Apostolus (I.Cor. ix, ,24). O quam perseycranli.ppde
dic :.Pdrrilussum, et non sum turbalus, ul cuslodiam cursum suuin perfeceral qui dicebal,: Cursum con-
mandaidtua(Psai..cxvm, 60). Quid enim supentts sumtnavi! (II Titn. IV, 7.) O quam longum cu.rsuiii
euumerala paiiunt uiililatis, si forlitudo desil., qucc felix. ille lalro eomplcvit (100), quiconsiimmatus in
in arce constantice virtutes collocat, - et , e"o vallo brevi explevit lempora multa! (Sap; iv, 13.) Deui-
munit, quo -fureutium impelus aspirare non possit? queet Dominus prophelarum per proplielamjoqt.ii-
Maimiii luam misisti ad foiiia? agendum cst instan- lur :. Si conversus fuerit justus ,a justiiia sua., ei
terêl constaiiier obediendum; nec inter verborum feceril iniqu.itaiem; omnium, jusliliarunt ,ejus noti
seu verberum asperitalem lam regalis est semita recordabor (Ezech. xvni,. 24). Yides ergo quain
(I00_)Quidam adduni, quem perseveraniia pwitilenteminvenit, consummaius, etc.
'G39 S. BI<RNARDI ABBATISCLARjE-VALLENSIS 660
piofimda bbliviorie virlufes illse sepelianlur, quas A speculaloriisetumbratilibus aduiiibrarttirHEaginibiis.
perseverantia nbn insignieril. Sola est, quee ama- ., 12. Quia jgilur hic yultum Dei, sicuti est, videre
lorem obedientice ad regis cubicultimluiroducit, ut non possumus; adimplctioncm loetitiaenon lialienius,
eum videat in decore stio, in quem desiderant angeli .doiicc trahat nos ad se ipsum, et accetlat caput
prospicere (IPelr. i, 12). In.via igitur ista, in qua corpori, et sit Detts otnnia in omnibus. Ulic erit
ambulamus, absconderunt superhi laqueum mibi .adimpletio, bjc est guslus. Gtislamus enim hic et
(Psal, cxxxix, 6). Difficilis est via ista, et gravis videmus quoniam suavis est Dominus; sed.gustus
spinpsis anfraclibus, mulliplicium vinculorum nexi- iste rion transit in pottim, quia licet videamus, non
businnodata. An tu ibi pulas obedienlice fructum, tamen penetramus. In guslu est suavis, in adimple-
cum subdilus audit obedientiam, quam multis expe- tione mirabilis. Sanclorum atitem animoe lerreriis
lierat yplis, cum.ei preocipitnr quod redoleat digni- exuloc cofporibus, quoej'am ad sedes oetbereas evo-
taiem, gaudio etiaetitia fluitet, polentiae fulcialur laverunt, licet bibant, non lamen adimplenluf, non
iniagine? Econtrario antem. an tu illi obedientise lamen inebrianlur (100.*).Quamyis enim mtilia Jbeati-
meritum assignas, quse cum adversitate procedens, ludine perfruaiitur, exspectant tamen resnrrectio-
animum terret audienlis, gravis ad audiendum, nem mortuorum corpornin, ut cum 1175 ln ^rra
" sua duplicia possederint, sempiterna perfundanuir
gravior atl implendum, ad tenendum gravissima?
>Konest ila. Faciendum est ut a' prosperitate animo laetitia (tsa. LXI, 7). Modo enim illis singulis sin-
separemur, et adversilatem animo complectamur; gtilceslolce albasdatoe sunf; et injuriclum, ut isusli-
si volumus illum sequi, qui regnum fugil (Joan. vi, neant tempus adhuc niodicum (Apoc. vi, ll),.donec
15), et _adpassionem voluntarius venit (Isai. LUI, 7). iiupii coiilerantur duplici conirilione, et ipsi gemina
11. Animadverlis igilur quia yice islce, vice vil;e bcaliliidine coronenlur. Cum ergo nondum habeant
sunt, ducenles ad vilam. Beati miles (Matih. v, 4), quod babere desideranl, inebriari rion possunt, sed
quoniam miles docebit Dominus vias suas (Psal. esl eis illa visiopotus,: ut sicut absque labore-bibi-
vxiv, 9): coiitinget enim eis quod ;sequitur : Adtm- tur, iia sine labore quiescant, donec saiientur cum
plebis me Iwtitia cum vultu luo {Psal; xv, H). Quia, apparuerit gjoria ejns_ Cum aulem resurgemus in
qnaiidiu siimus in corpore, ppregriiiamur>a Domino virtim perfectum, in meiisuram aslatis plenitiidinis
(II. Cor. x, 6), longe sumus a facie Dei, a vultu glo- Clwisli (Ephes. iv, 13), et gloriosa illa civitas mar-
riae, a conlemplatione majestalis, nisi quia plerum- gariiis o.rnabitur, et sicul Icetantium omnium babi-
quemisericorsetniiseralorDoniinusilluminalvuItum lalio erit in ea; tunc adimplebit nos leelilia cum
siium super nos. Hoc aulem fit, cum-.remota nube r. vullu suo (Psal. xv, 11), quia videbimus eum sicua
illa, quaj opposita erat ne transiret oratio, acce- est (/ Joan. m, 2). Tunc iiiebriabimur ab ubertate
riimus ad illum.elilluminamur.miefa.a faciegloriam domus suoe, et torrente voluptails suoe potabit nos
Domini speculantes (II Cor. III, 18). Non aulem ila (Psal. xxxv, 9), Aicetqvienob\s:Bibiteetinebriqmini,
proprie revelata. facie accipiamus, cum videamtis charissimi (Cant.x, 1); qitiact anima illuminalionem,
adhuc per speculum et in asnigmate, el carcerali et corpus glofificationemjure perpeluopossidebuni.
corpore leneamur: Revelata vero dicit, quantum ad 15. Sequilur ;- Delectaliones in dexlera lua usque
caliginem corporum. Unde spirilus iste crealus in finem (Psal. xv, 10). Siuislra Dei, vila proesens
aliquando ad.Creatorem spirituum emergit, el adlioe- esl. Et quia pro sinislro ducimus quidquid non
-rens ei unus cuin eo spiritus efficilur. Nullius autein HiKllumcufamus per sinistram proesens vita-acci-
niomenti esl ista conlemplatio; quia spiritus clau- pitur, in qua Dominus electos suos sic ab impiis
stris corporeis circumdatus, frequenli carnis conla- permiltil flagellari, ttt eliam patiatur occidi. An
gione relidilur, et supra creaturam coustittilus, non iibi vidcntur oblivioni-dati qui dicunt:Propier
infra qiioeque vilissima pro.linus reperitur. Sedêt le mortificamur tola die; aslimati sumus sicul oves
creator Spiritus, cujus magna sunt opera, exquisita occisiohis? qttare faciem tuam avertis, oblivisceris
in omnes voluntates ejus (Psal. cx, 2). siiodoaccedit [) inopiw noslrw ? (Psal. XLIII, 22, 24.) Per dexteram
nescienlibus nobis, inodo ignnrantibus nobis rece- vero illa beata viia signatur quoe nescit nisi gaudia,
r'.i; quia nescimus unde v.eniat, aut quo vadat de qtia nihil alitid dicere possumus, nisi quia glo-
{Joan. in, 8). Et pterumque quanto frequentius riosa dicla sunt dele , civiias Dei{Psal. LXXXVI, 3).
quoeriiur, tanlo velociiis elongatur, juxta qUodet Ibi suiit delectationes illee quas ocujus non vidil,
ipse loquitur sponsa_: Averleoculos tuos a me, quia necauris audivit, nec in cor hominis ascenderunl,
ipsi me avolare fecerunt (Cant: vi, i). Coiitingit quee prceparavii Deus diligenlibus se (J Cor. n, 9).
ctiam ut ctitii non quoeritur, veniat; cum quoeritur, In sinislra tribulationes, in dextera delectationes.
fugiat, sicul sponsaseinCanlicis mullipliciler osteri- -Usqueqoo aulerii? Usque in finem. Quis est isie
(Jit qu:t.sisse. et non invenisse (Cant.iu, 2). Nonest fiuis? Finis, ad jusliliam, Cbrislus omni cretlenli
«titem vultus iste, vultum glofice Domini inveiiisse, (Rom.x, i). Finis ille de quo:Sapienlia dicitjr M-
qiii estsuper cherubim; quia universilati angelorum itngil a fine usque ad finem foriuer,*et disponit omnia
purissimus el clarissimiis exliibetur; nobis vero suaviter (Sap. .vni,. 1). Deum euim cernere, finis
!"
(100*) Vide tonio II Tracl..dc diligendo Deo, cap*'H.
fifil SERMONES DE DIVERSIS. W%
est consummalus. Ipse est finis, ad quem cumij_ J adjumenlum, de Deo ad diabbhim ! Exsecranda;
venerimus, nihil amplius siliemus,-JesusChrislus . conversio, gloriam in miseriam, vitam in morieni,
BponsusEcclesite, qni est benediclus in soceula.Amen. p.icerii in pngnam perpelua caplivitale coiiyertere !
SERMO XLII. Maledicta descensio, de diviliis ad paupertatem ; dcc
De quinque negotialionibus, el qitinque regionibus. libertale ad servilutem , et de-requiead laborem
1. Verbuiri Patris, Unigenitus Dei, Sol juslilitr, descenderc ! Miseri nos', et miserabililer. nali; qui-
sunimus ille negoiiaior, de ultimis coelorum finibus5 btis riaium cst nasci in mberore, vivefe iri labore,
nostra. redemplionis preiium apportavil. Fidelis5 in dolore mori. De peccatore peccalores, de debiloro
ista negoliatio et omni acceplione digriissima , ini debiiores, de corrupto corrnpti, de subacto subacti,'
qna Rex filius Regis eflicitur negolialio, aurum pro> geniii et generanles sumus. Gens peccatrix, populus
pluntbo tri Iniiliir, pro peccalore donatus esl justus. gravis iniquitate, semen, pessimum , filii scelerati,
0 quam indebita miseratio, quam graluiia et sic_ addenfes praavaricalioiteiit. Ecce quasi n.on-siirius,
probata dileclio, quam inopinata dighatio, quami sic suintis coram eo , quasi nihilum et inane repu-
stupcuda dulcedo, quaiu invicta mansueludo, quami tati (Isa. XL, 17), putaiites nos aliquid esse ," cum
vilis negotiatio , ubi Filius Dei pro servo traditur,, nibil simUs. Vulnerati sumus ingi'cdietites.niundiim>
pro creatura Creator occiditur, pro mancipio Do-. B coriversandp in mundo, exeundo de mundo: a planta
minus condemiiatur! Tua sunt bcec, Chrisle, opera,t pedis usque ad verlicem non est sanitas innobis.
qtti de liimine coeli ad teuebras inferni, a dexlera_ Noverat liaac ille sublimi.s prophela',' qui slatum
majcslatis ad iiiiseriam humanilalis , a gloria Patriss hnmanoa miserioe deplorans, inijiasc verba prorupit: •
ad iuortem crucis descendisti, infernum illtislrando, Grave jttgum est super filios Adm a die exilris de
iiominem redimendo, superando mortem, et mortis- 5. venlre tnatris eorum usque in diem sepullttrw in.ma-
auctorein. Unus es, et secundum iton liabes : quem_ trem omnium (Eccli. XL, 1).
ad nos redimendum propria beniguitas invitavit, 5. In bac dissimililudinis regione quid negotla-
inisericordia traxil; verilas qua le venlurum pr-o- . ,iaur, Domine Dcus ? Aspicio gentis- huiuanum ab
miseras, compulit, puritas uteri virginalissuscepil, ©rtu solis usqiie ad occasum liiijus-mundi nundiiias
salva vir.giiiitatisintegritale polentia eduxil, obe- perambulare; alios divitias queerere. alios Iioiiorilms
dicntia iiiomiiibus deduxil, palieulia armavit, cha- iaJiiare , alios favoralis aunesuavitale raptaii.-Sed
rilas verbis etmiraculis mamfeslavit; Absint procul1 quid de divitiis ? Nonne cum labore acquirunlur,
iiegotiatores terroe Themam, recedanl filii Agai-,qui; cuin timore possidenlur, cum dolore amitluiitttr ?
cxquisiefuut prudcntiam ; elongentur a me gigantes3 . Thesaurizas . et ignoras cui: congregabis ea (Psak
a socculo nomiiiaii, qui ab initio fuerunt, slatura_ " xx.wni, 7). Vide quantum Iaborem pro peiitufis
hiagua , scienles bellum. Non hos elegit Dominus t, divitiis assttmpsisti. Transis maria, et alium libi
heque viam disciplinai meruerunt, propterea perie-. orbem aperis navigando, secundnm Sapienlem tribus
runl: sed dedit eam Jacbb puero suo, et Israel di- dtigitis distans a morte ; patriam fugis , relinqtiis
ledo siio. Abscondisti ciiim haic, Domiue, a sapien- parenles ,"divelleris ab uxore , filios nescis , cl om-
libus et prudentibus , giganlibus el nominatis ,'qui; wtiui necessitudinum oblilus, quoeris ut aequiras,
magni facli sunt videlicel H7Q in oculis suis, ett acqiiiris ut perdas, -perdis ut dole.as. Filii hominum,
revelasii ea parvulis el liumilibiis tiiis (Matih. xi, 'vsqucquo gravi corde ? nlquid ditigitis vanitalem, et
25j. Libenter amplector negoiiaiioncm-tuam , quia, qumritis mendaeium? (Psal, iv, 3.) Quoe,estista
negolium meum est. Hoec mercimonia cum stimma, dcmciilia _ filii Ariam., circuire maria , pcrambulare
suavitale ruminat anima mca. Non soluni auiein, lerras , rapi extra mundtim, in Iaboribus pliirimis ,
ruminat, sed et revocat ruminationem tuam , qitia_ in vigiiiis multis, in jejuniis crehris, in niorlibug
ct iiitelligit.qiircdiligit, et commendat memorire qu;o3 frequcnter ? Ecce quales divilice. Sed quid de liono-
elcgit. lu his negotiationibus proecipis esse animam, ribus ? lu sublimi loco posilus es , duccm le constw
ineam, .ui fiat navis instiloris de longo portans pa-. y[ luerunt. Vide si non judicaudus es ab omnibus , ab
uein suum. Negoliabof rionec venias, venieini lcetusi omnibus speclandus, ab omnibus Ia.cerandus.Si miJes:
occurram, ct utinam audiam : Euge , serve bone. es,excubasante limina principis, ut ptiiicipalum ac-
(Matth. xiv, 21,25). Tui sunl coeli,et tua esl lerra; ; quiras, et ferrato veslitus.amictu, propipr es vulneri
in rcgiouibiis luis negotiabor securus, te solum ha- quamlionori.morti quam vittr.periculoquam proemio.
bens in itihere ducem , in periculis proleclorem , SidesorteDbminies.noiineepiscopus Romanumpou-
consortem in tribuJatione. lificem, archidiaconus vel diaconusepiscopum perii-
2. Regionesluoe quinque sunt, qtias perambulautt mescit?,Vide etiam ulrum excusseris inamis tuas ab
ad uegotiandum iustitores tui, ubi te qiioeruui dileclii omni munere, ne cum Simone audias: Nonesl tibipars
tui, ct inveiiiunl elecli tui. Prima regio est regioi neque sors in sermone isto; quia voluisli donum Spi~.
dissimililudinis. Nobilis ; illa crealura in regipue_ rit«* sancii eum pecunia postidere (Act. viu,.2J)«.
simililudiiiis fabricala, quia ad imaginem Dei facta,, Kihjl ad nos de rectoribusEccl.esixjudicare: videant
cum iu bonoreesset, non iiitellexit, et rie similitu- ipsi amici Sponsi, cum de sponsa c®peril ex-
diue ad dissimilitudinein descendit. Magua prorsuss igere rationein, qui jttdicat oibein terroe in oequitati...
dissimilitudp;: de paradiso ad InferHura, de angelo) Ntinquid in bonore J17!Z sine dolQre, ia {irajla-
€83 S. BERNARDI ABB.ATISCLARJE-.VALLE1SSIS '664
tione sine tribiilalioue , jn sul.limilate sine vanitale A grandem, quomodo pius Pater glorificandos filios in
esse quis potest ? Ecce quales honores. Quid aulem nianii tenlatoiis relinquat, non ad oceisionem,' sed
de gloria ? Gluria libi unde , fetide pulvis, limiis ad ourgationem; non ad.iram, sed ad misericor-
terrce.vas in coniunieliam ? Non libi, nott libi, sed diam; non ad deslruciionem, sed ad iiistructionem:
nomini Domini gloriam ceJe. IIII permillc gloriam ut jam non sinl vasa iroe apta in interitum, sed yasa
suam; qui gloriostis est iii sanclis suis. Illum lauda, misericordioeprceparata ad regnum. Surgain ergo in
qtiem latidaiu angeli, in excelsis., Nuiiquid el ipsa adjulo.riuin illis; inierpellabo gemitibus, implorabo
inanis gioria, quoenibil aliud estiqttain auriumln- suspiriis, ora.ionibus intercedam, salisfaciam sacri-
flalio vana, quoe haberi vix potest sine invidia ? flcio siiigulari: ul si forte videal Dominus, etjudi-
Respice quos antecedis , et cogita quia omnibus in-, cei, laborem converiat inrequiem, iniseriarii in glo-
vidioe semina praebuisti. Omnes ergo adversum te riam, verbera in coronani. His enim et lmjiismodi
lorvis luminibus inflanimaiUur, lua felieilate lor- ofliciispptesteorum poenitentia resecari, fmiri labor,
qtientur, lua uruntur gloria. Ecce unde gloriosus, destrui pcena. Percurre ergo, qii-ecunque es fidelis
inde odiosus.; uude sublimis , unde huniilis; inde anima, regionem expiationis, et vide quid in ea
sollicilus, unde securus. Aiiimadverte quia si per fial; el i.n nundinis istis fac sarcinam luam, affe-
"
gloriam .curris, inctirris invidiam; si felicitatem ctum compatiendi. . .
sequeris , corrumpcris infelicitale. Yides ergo quia 6. Quarla regio est regio gehennalis. 0 regio dura
vane cohlurbaltir omnis bomo (Psal. xxxvm, 12). et grayis, regio extimeseenda, regio fttgienda! terra
IJoecsunt mercimonia,, quce invcniuntur in regione oblivionis, terra affliclionis, leria miseriarum, in
dissimllitudinis.Prudens ergo negoliator.qui videi ih qua nullus ordo, sed sempilerntis horror iiihabilat J
diviliii.laborem,inbonoribiispoenam,invidiaminglo- Locus lethiler, in quo ignis ardens, ubi frigus ri-
ria,facitoarcii]amsiiaii),inundicoiileiiipt'<]iii,eiJiigil. gens, yermis immortalis, fetor intolerabilis, inallei
4. Secunda regio esi paradisus claustralis. Yere percutientes, ll^S tenebrae palpabiles, cpnfusio
elauslrum est paradisus, regio vallo disciplineemu- peccalorum, innodalio vinculorum, bbrribiles. doe-
nita, in qua preliosarunt est mercium fecunda fer-. monumfacies! Tottis tremo aique liorreo ad memo-.
tilitas.Gloriosa res, liomines unius nforis habilare- riam istius regionis, et.eoncussa sunt omnia ossa
in dofno (Psai. -LXVJI,7); bonuni et jticundum babi- mea. Quoniodo cecidisli, Lucifer, qui mane orieba-
tare fralres in unum (Psal. cxxxn, 1). Videas illum risT(/«fl. xiv,.12.)Omnis lapis preliosus operinien-v
peccala sua deflentem, alium in Dei laudibus exsul- lum luum (Ezech. xxvm, 15): modo subter le ster-
tanteni , bunc oiunihus minislranlem , illum alios; „ nitur linea, et operimentum tuum vermis (Isa. Ixiy,
erudieniem., Iiunc oranlem, Jllum legentem; hunc 11). 0 D.eus, quanta tlisiantia inter operimentum.
miserentem, illum peccala punieiitem.;' Iiiinc cliari- preliosi lapidis, et operiinenliim vermis; inter cieli-
(ale flagrantem , illum liumiliiate polleiiiem ; hunc cias paradisi, et lineam corrodentem inferni! Scio
iri,p.rosper.is huniilem , illum in adversitate subli- quia paratus esl ille ignis diabolo, el angelis ;ejus
mem ; hunc in activa.Iaboranlem, iilum in contemr (Matth. xxy, 41), el hoininjbus similibus ejus; ubi
plativa ^niescenlem; et poteris. dicere : Castra Dei eine flne firiienlur, sine niorte morientur, lotque_-
sunl hwc (Gen. xxxn, 2). Qttam lerribiiis esl IOCM butttur siiie ces&ali.one.Yivens igitur in inferrium
isle\ non esl hic aliud nisi domus Dei, et porta caili desce.nde; percurre mentalibus oculis tormentorum
(Gen. xxvin, 17). Qttid tibi ergo, fideiis aiiinia, i» officinas, fuge scelera et vilia, pro quibus scelerati
bis nundinis eslcoiisideiandum?Pera;ribul;t virttues homines et vitiosi perierunt.. Habe odip iniquitalem, -
'cohabilantium in tlomo Domini virtumm.et fac inde et dil.ige legem Domini, et in tam formidolosis nifn-
sarcinam ttiam, formam vivendi. jQuoeprius habita- dinis fac saiciti.am luam, odium peccati. l.._.
bas in regione Umbrae mortis lijausi ad" regionem 7. Quinta regio est paradisus supercoelesliE. 0
vitoe et verilatis. - i • . beala regio supemarum viriulum, ubi beata Tilni-
H. Tenia regio est regio expiationis. Tria sunt " tas a beatis facie.ad faciem videtur, ubi illa subli-
loca, qiiH moiiuorum animaj pro diversis merilis mia agmina sublimi pennarum applausu, Sancius,
eorliunlur; inferiius, purgatorium, coslum. Iri in- sanclus, sanclus Dominus Deus sababih (Isa. vi. 3),
ferno intpii, in purgalorio purgandi, iii ccelo per- clamare non cessani! Locusnsl voluptntis, ubi lor-
fecli. Qui in-'inferiio sunt, redimi non possunt; qttia renie volupialis potahluT jusli; locus sjdendoris, ubi
in inferno nulla esl redemptio. Qui in purgalorio justi fulgent sicul splendor-firmameitti; Jucus lasti-
stmt; exspeciant redemptionem, pritis crucicindi, aut tice, ubi lnstitia sempilerna super capita eorum; lo-
calore igriis, aut iigore frigoris, atil alieujus gravi- cus abundanliee, ubi riibil deesl. videntibus eum;
iate doloris. Qtii in coelo sunt, gatidio: gaudeut ad locus suavitatis, nbi apparel Dominus suavis uni-
visionem- Dei; Christi fralres in inaiura, cDliceredes versis;locus pacis, nbi iu pace facins esllocus ejus;
in glorta, similes iti rclernitate jiicnitda. Quia igitur locus admiratioriis, ubi simliniiabilia opera ejus";
primi redimi rion mereiiiur, leiiii redempiione nori locus satietatis, hhi saliabimnr cum apparueril. glo
indigent, restat ut ad medios iranseamusper com- ria ejus; locus visionis, ubi videbilur magna visipl
passionem, quibus juncti fuimus per httmanilalem. 0 regio sublimis;- plena divitiaiiim! de-vallelacrv-
Vadam In istam- regioncm, et videbo visionem hanc marum suspiramris ad le; ubi sapienlia sine igno--
665 - SERMONESDE DIVERSIS. 683
raritla, memoria sine oblivione, inlellectus__sineA oblinere. Omnibus enim prceter Chrislum ad mnnsti-
crrore, ralio sine obscurilate spleridehit. Regio in ramdhtur Spiritus; sed mensuroecumulus stiper-
qua Dominus transieus minislrabit eleciis suis, id effltienlis videtur quodarii modp excessisse men-
est lalem se qualis est oslendet. Illic erit Deus omnia suram. Evidens fuit magnanimiias in conversione
in omnibus, ubi rerum universilas .niirabiliter or- nostra: sil eliam in consummatione longanimilas,
dinata dabit Greatori gloriam, lceliliam crealuroe. sjt unanimilas inconversafione. Htijusmodi siqni-
Curre igitur, spiriiualis. anima, oculis desideriorum dem animabus cceleslis illa Jerusalem desiderat
pcr regionem istam.et vide Regem glorieein decore iiisiaurari. quihus nec fidei magniludo desil in
suogloriosum, slipatuiri legionibus augelorum, san- suscipiendo onere Chiisti, nec longitudo spei iri
cloruin ornatum agminibtis, deponenlem superbos, persislendo ; nec charitatis junctura, quod esl vin-
liumiles exaltanlem, damnantem deeinones,homines, culum perfeclioiiis.
ledimenlem, et dic: Beatiqiti habilanl in doniolua, SERMOXLIV (101*),
Domine ; iri smcula smculorum laudabunt le {Psal. De his, tn quibus mysieria Ghrisli necdum videnlur
I.XXXIII,5). Cum ergo menle perceperis lam pre- implela.
tiosas nundinas, mercimonia lam pneclara, conslrue i. Omnia quoede Salvatore legimus, medicamina
sarcinam tuam, amorem Dei. Yidisti regiones, ani- " siml animarum nostrarum.Videamus ergo ne quando.
madverlisti nunriinas, sarcinam conslruxisti, elbea- forle dicaltir"de nobis: CuravimusBabylonetnet non
ttts es. Negotiare crgo, diun veniat Dnmimts Deus esl sanala (Jeretn. I.I, 9).. Cogilel unusquisque,
luus, ut ei dieere possis: Domirie, quinque lalenla quantnm operentur in eo tam salularia mcdica-
tradidisli mihi, eccealia quinque supertucraitts sttm; menta. Sunt enitn quibus nondum natus est Chri-.
el attdire merearis: Inira i:i gaudium Dontini lui stus, suril quibus nondum est passus, sunt quibus,
(Matlh. xxv, 20, 21), sponsi Ecclcsice, qui est hene- non resurrexit usque adhuc. Aliis quoque nondum-
dictus in scecula.Amen. aseendil; aliis nondtim misitSpiritum sanclum. Quo-
SERMOXLIII (101). modo enim operalur ejus humilitas, qui. cum in for-.
De rnagnanimilale, longanimilaie, unanimilale. ma Dei esset, non rapinam arbitratus est esse se
i. Triplicem noltis in Eeclesia primiliva virlutem oequalem Deo, sed semetipsum exiuanivit, formam
sanctus Lueas brevi sermone commendat, ubi posl servi accipiens (Philipp. n, 6,7)? quomodo, inquam,
Dominicam ascensionem unanimiter eos in.oratione, Dei hnmililas in superbp boinine operatur? Quns-
perseverasse describit (Act.i, 14), exspectanles coe- illius humilitatis*vesligia.inhis, qui adhuc lolo desi-.
Jeslem-consolalionem, cujus acceperanl repromis- _ derio terreuis divifiis.eliionoribtis iiiliianl? Aii non
sionem. Laudabili siquidein magiianimitale pufilltis modo exliilaraliir conscienlia vestra,-. fralre» mei,
grex, pasloris solalio deslilutus, minime lamen du- quod dicere pptestis: Parvutus nalus esi nobis? (Jsa.
bitans qttoniam illi cura esset de eis, sed palernam IX. 6). Sunl quibus nondum est passus Chrislus :
proeis gererel sollici.tudinem, devolis pulsahatsupT qui labores fugiunt.el moiiem meiutint usque ndhuc,
plicationibus cnclum, certus qiiod penetrarent illud qtiiisi vero ille et labores sustinendo, et moriem
juslorum oiâiiones, nec paupertiin preccs sperne- moiieado non vicerit.
reiiiur a Domino,aul sine copiosabenedictione red- i. Suni quibus nondum surrexit, qui in laborum
ircnt. Sed nec sine Ionganimilate persisieba.nlinde- anxietale et aflliclione pcenitentioeniorle affieiuniur
ficienles, juxta illud propheticum : Simoram feceiit; tola dic, nondum spirituali consolaiione fecepta»
exspecla eum, quia veniens Veniel, el non lardubil . Sed nisi breviati fuisseut dies illi, quis posset susti-
(llabac. ii, 5). Por.ro unanimUas qttidem legitur evi- nere? Aliis s.urrexit Cliristus, sednondum ascendit;.
denter expressa, quod fcoecsola divini spiritus cha- imo cum eis adhuc pia dulcedine commoralur in ler~
rismaia mereatur. Nequeenim eslDeus dissensionis, ris, his scilicet qui.in devotione suul lota die,_,flep.':
1179 sed pacis (1 Cor. xiv, 55 ); neque habitare. in orationibus, suspiranl in .meditalipnibus suis, et
facit nisi unius moris in donio (Bsat. LXVII,7). r. . omnia Jestiva et jitcunda snnt eis, et per omnes dies
2. Jureigilttr prceparalionenicordis eorum audivit illos conlinuum .Alleluia caulatur. Sed opoftet lac
aurisdiviiia;iiecab exspectationc sua confudit eos. eis sublrahi, ut discanl vesci solido cibo.; et expe- .
qni et magnaninies. et longanimes, ei unanimes es- dit eis uI-Clirislus vadal, et hoeelemporalis devotio
sent. Certissima namque hcecteslimonia sunt fidei, subtrabattir.. Sed quando lioc capere poterunl? De^ .
spei, cliaritaiis. El quidem evidenter spes longani- serlossese a Domino, privatos graiia conquerunlur.
niilatem, unaniiiiiiaiem charitas operatur. Nunquid Sed exspectent paululttm, sedeant in civiiate, donec
ftdes qnoque magnanimum facit? Et sola. Quiriquid induantur solidiori quad.am virtute ex al.lp, et ,ma-
cnim sine fide prcesumitur, non csl illa animi solida jora percipiant charismala Spiritus sanofi.; sicut
magnitudo, sed ventosa quicdam inflatio, el. lumor apostoli premoti sunt in gradum altiotem, et supor-
inaiiis. Yis audire magiianimum virum ? Oinnia, eminehtiorem viam charitatjs ingressi, non j'am sol- ,
inquit, possum in eo qttimeconforlql (Philipp. iv, 15), licili quoinodo flerent paululum, sed quomodomagna
Imitemnr tiiplicem hanc proeparalionem, fratres, si quadani yictoria de communi adversario triumpba-
desideramus snpereffluenlem mensurain,-Spiritus rent, et conculcarenl Saianam sub pedibus sui».
(101) Hicsermo in proecedenlibus edilis crat (101*) Hic sermoj hi maimscrijilis esi tertius iu
quiiitus in festo Ascensiouis. Rvsurrectior.e.
667 S. BERNARDI ABIJATISCLAR/E-VALLENSIS .-=6_6S
£180 SequtinturSermoiifs.vuIgoParvi nunciipali, A inbaerere, el eam solam diligere debuit; per:pro-
. qrios Horstius Seriiionilms de Diversis accensuii, priam iniquitaiem a supernis in hcecinlinia lapsa,
noimullis inler Senteuiias rcjec.lis. Hos foriasse oculo-
Bernardi t Flofes verborum i a Petro-Cellensi pe- per. concupisccntiam carnis, concupiseenliam
tebat Joaiiues SaJesberiensis epistolis 96 et 97. - rum, el ambilionem saeculiterrena dilexit. Qttidhoc
infeliciu.scasu potestoeslimari, ubi peretinlememoria,
SERMO XLY (102). ratione, volunlate, tola animiesuhsiantia peiimiiuT?
De varia Trinitate, Dei scilicet et Hominis. 4. Verumlamen hunc tam gravem, tam lenebro-
1. Beata illa et. sempilerna Triniias, Paier et, sum, tam serdiduin lapsuin nostra: naturoe repci-
. Filius ei Spirilussariclus, unus Deus scilicet, summa ravit illa beata Trinitas, inemor misericordioeSUSB,,.
poleiilia, snmina sapientia, suinma benignilas, crea- imme.mor culpoe uoslroc. Venil ergo a Patre missus
vit quamdam triniiatem ad iiriagiuem et sitnilitudi- Dei Filius, ei dedit fidem : post Filium missus es.
nem suam, animam videlicet rationalem : quse in eo Spirittts sanctus, el dedit docuilque charitaleinj lia-
prceferl vesligiuiii qitoddam illitts siiium_eTriuilalis, queper hcec duo, id est fidem et charilatem; facta'
quod ex niemoria, ralione et voluntale consistat. esl spes redeimdi ad _____,§__ Palrem. Et hoec est
Creavit atitem hoc modo, ut manens in illo, parli- liitiitas, scilicel fides, spes, charitas; per quam ve-
" lttt per iridentem reduxit de litno profundi ad amis-
cipatione.ejus esset beata : aversa ab illo, quocun-
que sc confeiTct...remaneret misera. Sed hasc tri-. sam bealitudiuem illa iucommutabilis et beala|Tri-
iiitas cruata elegit polius per molum proprioevolun- itilas mulabiletn, lapsam, et.miseram triiiitalem; Et
talis cadere, quam ex gratia Condiloris [afias, crea- fidcs quidem. illuuiiuavit ratiouem; speserexit me-
tionis] per liberutn aibiirium stare. Cccidit eigopcr moriam; cbarilas . vero purgavit volunlalem. Cum
suggesiioiiein, delectalionem, consensum, abilla ergo.venil, ut dicium csi, Deus Filius el factus. est
sinnma elpulcbra Trinilale, scilicetpotenlia, sapien- homo, qui erat Deus; tanquam inedicus.bonusjiledil
tia, puritale, iu quamdam contrariam et fcedam Ui- pracepta, quibus observatis reformaretur salusami*-
ltitalcm, scilicet infirmilatem, coecitalem, immundi- sa. Ul vero prceceptis faceret fidem, exliibtiit signa;
tiam. Meiuoria euinr facla est impotens et infirina, ut eorumdem prcccepiorum persoaderel utililaleii),
ratio imprudeiis et tenebrosa, voluntas impura. promisit beatitudinem.
Porro memoria, qttaesiinplicis divinitatis polenliam 5. Esl igitur fides alia proaceptonim, alia signe-
stnns cogiiabat, ab illa cadens et velttt supra saxa rum, alia promissorum : Id esl qaa credimus U
corruens, in tres parles eonfracla dissiliit, scilicet Deum, qua credimus Deiim, qtta credimus Deo. Per
in cogiiationes affectuosas, onerosas, oliosas. Affee- fidem proeceplorum ci-cdimus in Deum. Credere au-
luosas voco illas, in quibus ipsa afficitur, ut in curis iem in Deiim est in eum sperare el enm diligere.
rerum necessariaruin,edendi, bibendi,coeterarumque Per tidem signorum credimus Deum, qui lalia"po-
similium \alias, iiiniimerabilium]; onerosas, ut in ex- lest, et omnia polest. Per fidem promissonim cre-
lerioiibus admiuislralionibus et occupaiionibus du- diinus Deo, "qui quidquid prpriiillit/ veracitereom-
ris; oliosas, quibus nec afficilur nec oneratur, el plel. Similiier quoque spes triplex esl, ct proeedit
titmen ab eelernoiaim conlemplatione per illa disten- de praedicta triplici fide. Nain de fide prosccplorum
ditur; ut si cogitel, verbigralia, equum curreiiiem, oritur spes veniic; de fide signoruni, spes graiioe;
aut avem volautem. de fide promissoruin, spes glotice.' Cliaritas iiidem
2. Ralionis quoque triplex casus est. Siquidein ternario huinuro colligitur, de corde puro, et de con-
ejus Crat discernere inter bonum et malum, verum scientia bond, et fide non ficla (I Tim. i, 5). P-urila-
ct falsum, commbdum et incoinuiodum ; iu quibus terii debemus proximo, cohscientiam.nobis, fidem
discernendis tauta modo caligine coecatur, ul secpe Deo. Puritas autem cst, ul quidquid agilur, atit ad
in conlrariuni ducal judicium, recipiens malum pro niililalem proximi, aut ad honorem fiat Dei. Ma-
bonp, falsttm pro vero, noxium pro commodo, et xime aulem exhibenda esl proximo, quia Deo ma-
« converso. Nunquam vero in his falleretur, si nun- r, nifesii siimus; proximo aulem non pbssunius, nisi
qnairi liiiuiiie, a quo creata est, privaretur. Sed quia in quanlum illi cor nosiriim apefimus. Coiiscientiasi
ct ipsa inde cecidil, procul dubio nihil aliud quam boitam faciunt in nobis duo, pmuitentia et conlinen-
tenebras suae caccitalis invenit. Unde facluin est, ut tia; qriaiidoscilicelper pa.uiteiuiam peccata commissa
ct insirumpiitum perderet, quo illa adminislrarel, punimus, et per contiticniiam dcinceps punieiida
scilicet illud trivium sapieiUioe, ctbicam, logicam, noii commiltinius :'el banc dehemus nobis. Prist
lihysicam': quas nos possumus aliis vocare jtoriihii- biec snpeiesl fides non ficta, qu;e Dco vigiianter ex-
lnis moralem, inspectivam, el naltiralem scienliam. hibetidii est, ut nec propter proximum, cui nbs im-
Siquidem per ethicam eligilur bonum, reprobalur pendinms charilatem, oiTeudamtisDcum; nec propter
inaliim; per logicam cognoscitur verum et falsuin; cunscieutiam, quam per poenitenliam et conlinen-
per pliysicam coriimodumet incominoduin, id est, tiam iu liiiiniliiate c.ustodiie volumus, minus exse-
ujuid iu usum asstimendum sit, quid respueiidum. quaimtr maiidaioruui Dei obedientiam : et ltcec est
5. Sequitur voluntas, cujus ruina simililer tripar- fldes non ficla. Non ficla autem ponilur ad differen-
lita csi. Qiioe enim summae benigiiilali et piiritali liam tnorlua. fidei, et ficUr. Morlua fidcs esl, quoe
'102) Mas, 1 ex Parvis.
'6.9 ' SERMO.NESDE DIYEHSIS.- . '670
siue openbus esl: fides ficta, qrioe ad tempits credit,, A resistit (Jac. iv, 6). Sed ftute ne";iri'lijs quidem
cl in tempore tentalionis recedit; undeeliam ficia,i, duabus melretis plena esl hydria tua : capax-est
Id est fragills, dicilur. eliam terlioe,,ut non modo.angehis et j'umenta, sed
6. Iljecomniabreviuspossumuscolligere.riffacilius s ipse jam bibal arcbilficlinus. - Hbc enim vinuin
commenrienlur memorite.' Dicamus ergb : Est Triiii-i- -:l)Omiiri , quod servavimus usque adliuc, ntinisier
tas erealri__, Pater.el Filius et Spiritus sanctus, exX angelus haurit, sed rit ferat- aicliitriclino(/oan u,
qua cecidit creata trinilas, memoria_ ratio et voluri-. ;6-10). Palreiii loquor ,. qui piiiicipium -Trinitatis ,
tas. El est trinitas per quani cecidit, videlicet perr arcbitriclinus jufe vocatiir. 'Ail saue -arigelus ,- fe-
stiggesiionein, delectationem consensurn. Et esil cundilatem .Mariee conimendaus , • quie terlia esl
liiiiilas in quam cecidii, -videlicet inipoientia,- cceci- ..melretai: Quod exle 'nascetur Sanclum;, vocabitur
tiis, iiriniuiiditia. Rursus trinilas qtioe cecidil, id eslI Filius Dei (Luc; i, 35): ac si dicat : Cum eo solo
memoria, raiib, volunlas. Singulre cujusque triparti- tibi esl gcneratib isia comnirinis."
tus exslilit casus. Mempria cecidit in tfes speciess SERMO XLVH(103). .
cogi.aliomim, affectuosas, onerosas, oliosas. RatioS De quadruplici sriperbia. \ '
. in Iriplicem ignorantiam: boni et riiali, veri el falsi,, j^ Ave, Mariii, paliaplpia. Beiiejileua ; quia Deo,
commodi et incommodi. Yolurilas iiiconcupiscenliamn et angelis,' et hominibus grala. Uominibiis per fe-
carhis, conciipisceritiam oculorum, et arribitioneml cunditalehi , augclis per virgiiiitaiem, Deo per
jsaeculi. Esttrini.as per quam resurgit, scilicel fides,- ,- litiniilitniem.' In hoc-leflio a Dbiriino"se respeclam
sues, charitas. Queeirimeinbres habent subdivisiones.. 'tesiitiur (Liw. i, 28, 48),ijiji hiimilia rcspicit, etalia
Esl enim fidespr_ecep_orum,signorum; proiuissorum;; a longe' c.ognoscit (Psal. cxxivn, S). Sicui eriim
eslel spes veriice, graliae,-gloricc; et cst chai.itas de» ocitli Saianceomiie shblime videul, ita oculi'Doiriini
eorde puio, et conscieniia boria, et fide non ficta. omiiein huniilem intuenluf. Unde ail, in Ciiiilico
SEUMO XLYI (102*). caniicorum : Reveriere, reveitere, Sunamilis; fever-
Dt Virginilalis el Jtumililalis connexione. lere, revertere, ul intueainur ie (Cant. vi, 12). Qua-
, Ave , Maria, graiia p/«no.-Non in sola virginitate3 ier dicit, reverlere, propter quadniplicein siiperbiaih,
constare poteral gralhe plenitudo : neqne. cnimi per quam aversa a Doniinb noii vidcbatuf. Est
.omiiihns est de ea accipere. Felices qui non inqui- enihistiperbia cordis, snperbia oiis, siiperbia opefis,
naveruni HQ2 vestinienla sua , et.cuuj. reginai superbia habitiis Superbiii cordis est, qnandohomh
noslra viiginiiaiis privilegio gloriantur. Sed timni inoculis suis magnus esl. Confra quan. Sapieris
iinam lanttim heiiediclionem liabes , o Domiha ? Etl /p orat, dicens : Exiollentiam . oculorum nteotum ne
Kiihi obsecro ut benedicas. Periit |virtus illa a me dederis riiihi (Eccli. xxni, 5). Et alibi. : Vie qtii sa-
.(102**),non.est jam vel aspirare, ad illam. Compulrui pienles eslis in oculis vestris !{isa. x, 21.) Superbia
. in siercore meo , et-ut jiimeiiitim factus sum ; sedi oris vel linguee, qu;« et j'actantia dicitur, esl quando
-jinnquid non erii niilii etiam aliquid apud te? noni liomo Tion soltim magna de se sentil,. sed etiam
eiil ubi possim - esse tecum, quia jam sequi noni loqiiiiur. Unde Psalmisla : Disperddt Dominus uni-
valoo qttocu.nque ieris? Qnrerit ^ngelus puellam , versa tabia dolosa, et linguam magnitoquam (Psat.
'
quam prcepaTavit Dpminus filio domini sui. Bibit xi, 4). Superbia operis est, quand» bumo exteriori
ipse de hydfia lu_a, cognala sibi, virlute dcleclalus ; quadam superbia , ul magnus appareat, agil'.,De
sed nmiquid non el jumentis potum tribues? Bibit qua idem Psalmista ait: Nqn habitabit in mediq
angelus , quod virum non cognoscis : bibanl et jn- uomusnicoq qui facit superbiarit(Psal. c, 7). Super-
menta quod -de hiimilitate. singulariter glpriaris. bia habitus est, quando homo, ut gloribsus videatur,
Respexit, iiiquit, Dominus Ittimililatem ancillw suwi preiiosis se orriat vestibus. Unde Paulus : Non in
(Luc. i., 28 , 48). Nam virginilas sine bumililate veste preliosa (1 Tim. n, 9)..Et,Dominus : Qtti tnol-
Jiahet fortasse gloriam, sed, non apud Deum. llumilia libus vestiuntur, in domibtis regum. sunl (Matth. xt.
jsemper Excelsiis respicil, et alta a longe cogrioscit 8), ubi superbia abundat. Siinl autem qiiinqiie, qtioe
(Psal. cxxxvii, 5). Humililjus dal graliam, superbis: D I ad remedium tam mofliferce pestis a Domino rar-
- (102*]\Aliat, 2 ex Parvis. , gloriari.. Porro in lanlo religiosornm niimero, quis
(102") Nempe virginilas. His verbis rnoveinr Bel- dubiteffuisse], qui posl factujn yirgiiiilatis pri.iem
liiriiiinus, ut serrnouem non pulet esse Uernardi, in steculo iiaufragium, tabulam "poeiiiteiilicein mo-
qnem saiis conslat, virginitatis lauream ad extre- haslerio apprelienderint? , , -
iiiitm nsque spiritum servasse iJlibalam. Et ;cerle Simili fere mpdo de se ipseJoqiiitur.Bernardiis in
aiierutrum seqiii.videii, itl autseririo non sit Ber- sernioiie 30 super Cantica, nuin. 7. nbi aii fideui
nardi, aut Bernardus non sit virgo. Sed quid yetat suam iii sceculari vita mortuam fuisse, ulpote sine
liiiiimqiie, et seihioriem, et "virginiialem" Bernardo Pperibus :'post conversioneni yero sriain, etsi * riie-
asserere, verbis -his nequidquam obslantibus?. Nec Jiuscule .» habtierit, lamen socpe bbtros bonorjini.
eiiiriv inusilalum sanclis et procdicaioribus verbi operum pnefocasse iram, tulisse jac.anliam, f<«-
divini, stihinde loqui ex persona auditorum, et in dasse inauein gloriam ; nec gnhu etiain peceaia silii
scipsos quasi derivare ac transferre peccatum.quod defuisse: cum t-amen nemo Bernardo leuior, liumi-
. casiigare ^taliiermit. Ilaque, ut ad -Bernafdum re- lior aut temperaiitior fueril. Confer, ea quae rie ee
veiiar, dico euin-ex persoiia auditorum loqui, velut •ilidemsentit sennorie 54 in Gant., ntiin. 8.
iiujnii-eiiiem, qtiid illis restet apud Virginem Deipa- . (103) A/ias.3- ex Pafvis;
ram, quibus hon licet cum ipsa de salya vhginitate
C71 S. BERNARDIABBATIS CLARTE-VALLENSIS (572
tionali animre sunU-posita, locus , corpus , tentatioi!A.Deum gloriftcavertinl, aut gratias egerunt, sed ewi-
(liiibolir, preedicalio Chiisli , et ejiis conversalio. nueruhl in cogilalionibus suis, et obscnratum est insi-
Locus, quia exsilium ; corpus,~quia onerosum; len- piens cor eorum (Rom. i, 20 , 21)-. Secundum rion
taiio, quia inquietat; Christi praulicalio , quia redi- , profuil; quia non dala est lex , quce possel vivifi-
ficat, el ejus conversalio, quia informal. His qnasi care. Teiiium vivilicavit; quia per crucem redemit.
quinque sensibus Deus buniilitaiem operalur in Primum lolum defoiis; secundum foris elintus;
anima. Sictit enim anima vila esl corporis, ila Detis tertitim totum inlus.Et nota quia, quod eructalur,
vita esl aniniaj: el siculcorpus morlutim est, quodper de pleiiiludine criiclaniis ctim quodam ipsius sub-
quinque sensus ab anima non vegetalur, ila anima slantiie sapore profcrlur. El idcirco Sapienliain-
nioitua esl, qucep.er hoeca Dominonon humilialitr. carnala dicitur, habens in se oninem pleiiitudinem
1183 SEBMO.XLVIII. (105*). (Joan. i, 16), in miraculis cognitionem, in doctrina
De paupcrlate volnntaria. coiiversionem., in passione vivificalionem. Unde ait
Intravi t Jesus in quoddam castellum , el mulier piophela : Venite et reverlamur ad Dominum : quia
quwdam, Marlha nomine , excepit illum in dpmum ipse cepil, et sanabil nos ; perculicl, el curabit nos.
suam (Luc. x, 58). Caslellum, ubi Christus inliavit, Vivificabitnos post dttos dies, scilicet cognilioiiis cl
voliinluria esl pattpertas , quoe habilatores stios a B ] conyersionis :in die teriia suscitabit nos, voce Veihi
gemiita impugnatioue, qua hujtts mundi amalores iiicarnaii per (iririiam suam resurreciionem : et
expugnantur, reddil securos, scilicet propria invidia, vivemusin conspectuejus, vivificati per passioriem ,
ct aliena. Paupeiias enim , duiii puiaiur nrisera , serenius illuminati per miraculorum eognilioriem ;
alicna carel invidia : etquiaesl voluntaria, nemini sequemurque ut cognoscamus Dominum (Osee _vi,
qtiidqtiam invidet. Duae islce sorores duas vitas 1-5), inslructi per doctrince conversionern.
amatorum paupertalis sigiiificant. Quidam cum
Martha sollicili DottiinoJestt dtto pulnientaria pr:e- SERM0 L(I04*).
De ajfectionibus recie ordinandis. j
prrant, scilicet correctionem operis cuni salsamenlo
. confriiioiiis, el, opus pielatis cum condimento devo- 1. Egrediinini, filiw Sion, etvidele regem Salqmo-
tiouis. Hi vero. qui cum Maria soli Deo vacant, nem: Noh dicit Ecclesiasten aul Ididam '(105). :Naiu
eonsideranies quid sit Deus in mundo , quid in et his nominibus appellatus est rex ille : et significat
Jloininibus, quid in angelis, qttid in se ipso, qttid in Jesum HS4 Cbrisium nostrum verum Salomo-
reprobis; coittemplantur quia Deus est mimdi reclor nem, qui ust Salomon, Id est pacificus, in exsilio;
el guhernator, hominum Iiberator eladjutor, ange- Ecclesiastes, id est cbncionqtor, in judicio; Idida,
lorttm sapor el decor, in se ipso principium eiilnis, C ( id est dileclus Dotnini, inregno; ubiqtie rex. In
reprobprurri terror et horror. In creaturis mirabilis, exsilio reclor morum, in judicio discreior merito-
in hominibiis amabilis , in angelis desiderabilis , in rum, iii regno distribulorprceniiorum(103*).Inexsilio
se ipso incomprelieiisibllis, in reprobis inlolerabilis. inansueliis, in judicio jusltis, in regno gloriosus. In
, SERMGXLIX (104). exsilio amabilis, in judicio teriibilis, in regno ad-
De iriplici Verbo. inirabilis. ln diudemate quo coronaviteum maler sua
Dies diei erticlai verbum. Dies diei , angelus Yir- (Cant. in, 11). Est atitem h;ec corona miseiicbrdia.,
gini. Dies angelus propter beatittidinem ; Virgo diesi oi in bac imitabilis. Coronavii euin et noverca sua
propler inlcgrilatis virlutem. El nox nocli indical coroiia niiseiioe, et in hac coniemplibilis. Synago-
scientiam. Serpens nox propier -malitiam : mulier gam loquor; quce se ei non matrem exhiiiui, sed
JTIOX propter ignoranliam. Dies diei eructal verbum. novercam. Coionabil eum familia sua corona jusii-
Deilas virginilati, de ulero palernoe majestalis , in li«, el in l):ic terribilis; coronai eum Pater suus
nnero maleniae iniegritatis. Aliter : Dies diei eru- cotona glorioe, et in bac "desiderabilis. Videant ergo
<ctaiverbum; Deus~Paler.anima_r_ationaiiper fiilem[ eum peecalores iti corona miserioe, id esl spiuea, et
illuminatoe. Et nox riocli indicat scieniiarii (Psal. compunganlur; videant ettm filioeSion, aninue affe-
xvni, 5); creaiura rationalis aniinceraiionali non- D ^ ctuosoe, in corona misericordioe,et imitenluf; vide-
dum per fidehi illumiiialoe.Unde Apostolus : Invisi- biinl euiii impii in corona jhsliliae,' el peiibunl;
bilia Dei, per ea quw facta sunt , inlellecla conspi- _- videbunl eum sancti in corona glorise, et perpetua-
ciuniur a creatura mnndi. Unde nos dicimus verbum Iiier gaudehiint.
iitdicalum , verbum inspiralum, verbum eructatum. 2. Egredimini, filiw Sioh, animce delicaloc, de
Primum fecit cognilionem ; secunduin , conversio- sensu carnis ad intellectum menlisjde sefvitute
nem; .lertium vivificationem. Primum obfuit , se- carnalis cor.cupisceniiiE ad Jibeiialem spiritualis
cundum npn profuit, teiiium vivificavit. Primum inielligenliae; e.l videtc regem Sqlomonerii in diade-
obfiiit; quia, cum cognovissent Deum , non sicut male, qtto corohaviieunt mater sua. Goronaiilur qtii-
(103*) Alias, i ex Parvis. , /(/'(.<..-Iiaque fuil binomius, licet hoc.nomei) exstet
(104) Atias; 5 ex Parvis.- tantum II Reg. xn,25. Imo trinomius , sfaduas
. (ll'4*i A/ias,'6 <?xParvis. iionien Ecclesiustm.
(fOo)Salomon divine per Nalhan propnetam voca^ (1.05*)Hacleriuofere ex sermone II in (Epiphania,
tiis est Amabilis Dotnino; Hebraice, Jedidejah. Ex num. 2. _ ..
quo facilioris proiiunliatioiiis. gralia forroatum,
'
«73 SERMONES DE DIVERSIS - 674
tlem et alii imilalores lpsius, sed hoc ex iudusiria A _ Eniiiivero lam non-indiguit illa purificatione, quam
adjuli per graliam. Solus isie a-matie coromiius liec ille circumcisione. Nobis ergo et bic circumci-
csl, quia solus cum ordinatis affcctionihus laiiquani ditur, et illa purificatur, preebenlcs exemplnm pce-
sponsus e thalamo processit ex ulero malris. Siiut nitcniibiis, ut a vitiis c.oniineiues,primurii per ipsam
autem affecliones istoeqnaiuor nulissiinoe. amor cl conlinentiain ciicumcidamur, deinde a commissis
hetilia, timor et tristilia(IOC). Absquc his lion sub- - per pOBiiitenliampnrificemur. Quid est aulem quod
«islit humana anima; sed quibusdam suiil in coro- Maria portat Jesttm in utero, Joseph in liiunero, in
iiani, quibusdam in confusionem. Purgatae enim el jSgyptum scilicel iens etinde rediens; Simeon por-
ordinatce gloriosam in virtutum corona reddttnl ani- tatin brachiis? Sigiiificant isti tres eleclorum ordi-
iiiam; inordinaloe per coufusionem dejectam et. nes :,Maria, pra_dicalorcs; Joseph, posnitenles; Si-
ignominiosam. Purgantur autem sic. Si aiiiantur meon, bonPSoperaloresi Qui enim aliis evangelizat,
quoe amanda sunt, si magis amantur quce magis quasi Jesum in utero portat, ul eum aliis, vel polius
amanda suiti,-si non amantur queeamanda non suiii, alios ei paiiat. De talilms erat beatus Paulus, qui
amor purgattis eril. Sic et de cceieris. Ordinanlur dicebal: Filioli mei, qups iierum parturio, dohec
auiem sic. In inilio tinioi. deinde hctilia, posl. tri- Chrislus formeiur in vobis(Galat. iv, 19). Qui vero
slitia, in consummaiione amor. Conipositioquarum pro Cbrislo laboribus fittig.tniur, qui persecutiones
talis est. De tiinore et hctitia nascitur prudentia, paliuntur, qtii nulli mala inferunt, sed ab aliis illata
et esl limor causa prudeiiliie, leeiitia fructus. De . patieiiier ferunt, merito isii portaVeeum in humeris
lcelilia et tristilia nascilur lemperanlia, cujus esl dieuntur : quibus et ttb ipsa Vetitate dicitur : Qui
tristitia causa, lceiitia fruclus. De tristitia et amore vttll veuire posl ine,- abnegel semetipsum (Luc. ix,
nascilur fortiiudo, el est trislilia causa fortiludinis, 23), elc. Siquis aulein esl qui pofrigat pnnem esiir
amor frucius. Clauditur circulus coronoe. De ariiore rienti, polum sitienti, casteraque niistricordice opera
el limore nascitur justilia, et est.tinior causa justi- sollicite impendat egenti, nonne iste, recie virietur
lioe, amor fructus. eum porlare in brachiis? Uujusmodi enim diclurus
3. Considera ergo.quomodo istse affectiones ordi- est in judicio Doininus: Quandiu fecistis uni ex mi-
natce virtules sunt._ inordinaloe, perturbaiiones. Si nimis meis, mihi fecislis (Mallh.xxv, 40).
timorem sequalur tijstilia, desperationem general; SERMO LII (107).
si amorem lcetiiia, dissolutionem. Sequalur ergo De domo divinm-Sapientim, id esl Virgine Maria.
limorem lcetitia, quia limor futura cavet, lcelitia de 1. Sapienlia mdificavitsibi domttm(Prqv. ix, 1), etc.
proesenti gaudel, prudentis cautelce finem Isetitia Cuin mullishiodis sapienlia intelligatur, quoerendttni.
possidet. ProbeC ergo lactiiia limorem. Ptohaths est. quee sapientia eedilicavil siiii domttm. Dicitur
linior nihil aliud quam prudentia esl. Comitelur enim sapienlia carnis, qtioe inimica est Deo (Rom.
loelitiam tristiiia, quia moderale lcela amplectitur, VIII, 7); el.sapienlia hiijhs muridi, qnce stultilia est
qui trislia reminiscilur. Temperel ergo loetiiiam apud Deum ,(/ Cor. m, 19). Utraque ista sccundum
trislitia. Temperata loetilia nihil aliud quam lempe- Jacobum apostolum terrena esl, animalis, diabolica
ranlia est. Jungatur amor trisiiiice, quia foniter (Jac. iii, 13). Secundum.hanc sapienliam dicuhlur
suslinet trisiia, qui per amorero quce sunl amanda sapienles, ut facianl mala, bene aulem. facere ne-
desiderat. Confoiiel ergo amor tristitiam. Confor- sciunt (Jerem. iv, 22j; et in ipsa sua sapientia ar-
lata vero ttistitia nibil aliud quam forlitudo est. guunlur el perdunttir, sicul scTiplum est: Compre-
Jungalur amor timori, quia ordinate amandis in- hendam sapientes. in aslulia eorum (1 Cor. m, 19);
hxiel, qui limenda non negligit. Ordinet ergo ampr el: Perdani sapienliam sapienlium, ei.Prudenitam
limoiem. Ordinalus limor nihil aliud quain justitia prudentium reprobabo (I Cor. i, 19). Et utique talibus
est. DIIOP affeclioncs, loelitia el irisiiiia, non. se ex- sapientibus videtur mihi digne et competeiiler di-
lenduiit adalia,: in nobisenim Jeelamur, et in nobis cliim Salomonis aplari, quo ait : Est malitia quant
trislaniur. Anior et.iimor ad alia sc exlendunl. n vidi sub.sqle,ii>ir.umqui videtur apud se sapiens essev
Timor enim affeciioesl naiuralis, quce nos conjungit N.ulla,falis.sapientia, sivecarnis, sivemtindi, oedili-,
snperiori per itifefiorein parlem; et habet se ad cat, imo deslruil qtiamcunque doinum inhabital. Esfe
solum Deum. Amoi' affeclio est, quoenos conjiingii ergo alia sapienlia qum desursumest; primuin qpi-
.superiori, el inferiori, el asquali; el liabcl se ad "dem pudica, deinde pacificq (Jac, m, 17). Hic est
Deum et proximum. In his autem duobus perfccta Clirislus Dei virtus,, «l Dei sapjentia, deqiip Aposlo»
«jonsistiijusiilia, ut limeamus Deum propler poten- lus : Qui factus est, inquit, nobis sapientia a Deo, et
tiam, amenius llSjj propler bonitalem, et proxi- juslitia,- et sanciificatjo, el redemplio(I Cor. I. 30).
mum propter naiurce societalem,. 2.. Heec itaque.sapieniia quec Dei erat, et Detis
SERMOLl (106*). erat, de sinu Patris ad iios veniens,.oedifica>vi-lsibi
De Mdrim Purificatione, el Clirisli Circumcisione. domtim, ipsam scilicel matrem suam virginem Ma-
Quid esl quod diciinus bealam Mariam purificari ? riam, in qua septem columnas excidit. Quid esl in
qiiid vero, quod ipsum Jesum dicimus circumcidi? pa.septem .coluniuas cxcidere, nisi ipsam dignum.
, (106) De his affectioiiibusconfer notata ad sermo- (106*) Alias, 7 el 8 ex Parvis.
nem2 in capilejejunii, uum. 5. (107) Alias, 9 cx Parvis.
"
675) S. BERNARDI. ACBATIS CLARJE-VALLENSIS J676
sibi Iiabitaculum fitle et operibus iproeparare? Nimi- A i Sapientiam carne.leclain parerel, quam prius menie
rumieriiarius numertis ad fidem propter sanctam pura coitceperat. Nos quoque si ej'usdem.Sapien-;
Triniiatem; quateriiarius periinet ad mores propter , liae lieri domus volumus, necesseest ut eisdem se^>
qtiatuor pritjcipales virttites. Quod autem in beala. plem columnis exstruamur, id est ut fide et nioribus.
Maria sancla Trinilas Jueril (fueril dico per pra_- ei preeparemur. El in moribus quidem solam puto
seniiam majestatis), ubi.solus Filius erat per susce- .stifficerejiisiiiiam, coeteris lamen virlu.ibttseircum-
plionem humanitalis, leslalur nuniius coelestis, qui; fuham. Ilaque ne errore fallatur ignorantioe, sit ei
ei arcana mysleria reserans,>ait : Ave, gratia plena,. proevia.prudeiitia : sint hinc inde lemperaniia aique
Dominus.tecum; et pbst pauca,: Spiritus sanctus su- forlitudo, ne.forte labalttr, vel iu dexleram, "vel' in
perveniel in te, el virttts Altissimi.obumbrabil libi, sinislram partem.declinando. ''
.
(Luc. i, 28, 33). .Ecce habes Dominum,habes virlu- SERMO Llll (107*).
tem Altissimi, habes Spiritum saiiclum; babes Pa- De itominibus Salvaioris. • . , j
trem el Filium et Spirilum sancltim. Neque 1186 1. Et vocabilur nomen ejus admirabilis, eonsilia-'
eifim polest esse, aut Pater sine Filio, ant sine rius, Deus, forlis, paler fuluri swcuti, princeps pacis
Palre Fiiius, autsine ulroque proGedensabntroque (Isa. ix, 6). Admirabilis est in nativitate, cotisilia-
' rins in
Spirilus saiictus, ipso Filio dieenle : Ego in Palre, praedicatione, Deus in operalione, fbrtis' in
et Paierin me esi; et iieruni: Pdter-autem in me passione, paler futuri swculi in resiirreclione, prin-
manens,ipse facit opera (Joan. xiv, 10). Manifeslum cepspacis in perpetua bealitudine. IJeccetiam nomina
est fuisse iu cordc .Yirohiis fidem sanclee Trinilalis.. possurit ei congrue assignari in opere nostraesalutis.
3. Ulrum aulem et quatuor principales virltiles' Nam primo dicitur admirabilis in conversibrie no-
tan juam quatuor columnas possederil, inquisilione slroe voiunlatis, qtias mulalio esl solius dextene
dignum videtur. Primum ergo videamus au fortilu- Excelsi. Postmodmn dicilur consiliarius in revela-'
diriem habuerit.Quoe nimirum virlus quomodo illi -iione suoevolunlalis, quando revelat quid sequenduiii
abesse potuit, quce abjectis soecularibus pompis, sit jam conversis. Unde Paulus conversus dicebat :*
spretisqiie voluptatibus carnis, soli Deo in virgihitale Domine, quid me vis facere ? (Acl. ix; 6.) "Conversi
vivere proposuil? Nisi fallor, hoec Yirgo est quae.• autem necesse est compungaiitnr pro proeterilis de-"
apud Salomoneni Iegilur : Mulierem fortein quis in- Jiclis, in qiiorum remissione dicitnr Deus, cujtis
veniel ? Prbcul-~~elde utlimis finibus prclium ejus tantum est, peccata remiltere. Hiric.est quod Salva-
{Prov. xxxi, 10). Quce adeo fdrlisfuil, u.l illius ser- lorenostro in terra remillenle peceala, Judoeidiciihr
peiitis capul contereret, ctti aDoiriino -dictum est: .êurn blasphemare (_u"ail(A.MXj'3),.qiiasi.qiii assume-
inimicitias ponam inler teetmulierem, et inter semeri rel sibi quod erat solitis Dei. Qnarfo diciiur foftis.-
tuum et semen illius : ipsa conleret capul luum (Gen:-' juxla Benlenliain-eiiimApostoli necesse est ut*onines
'-"
iii, 15). Porro quod lemperans, prudens: et jusla'-- quipievolunt vivere inChristo Jesu, persecutionem
'
fuerit, ex*angeli colloctilione, et sua ipsius respon- paiiantur (II Tim. m". 12).
sione luce. clarius; comprobamus. Salutata quippe 1187 2- Sed quis suslineret, nisi ille juvaret?
lam venerabililer ab angelj : Ave, gralia plena, Do--. -Unde David : Nisiquia Dominus adjuvit riie, paulo
minus tecum, non se extulil, quasi qu;e ex singulari-- minus habilasset in inferno anima mea (Psal. XCHI.'
gralice-privilegio benedicerelur, sed siluit; ei qualis 17). Cum ergo nos in tribiilatione protegit, cinn
csselinsolita licee salutatio, secum cogitavil. Qua in. ipsas aerias polesiales arcet a nobis ac repeliii,
requid nisi lemperans fuit? At vero, cum de coele--• qnid aliud in hbc opeie dici potesl, nisi fortis ? Uhde
stibus mysteriis ab eodem angelo docerelur, diligen- dictum est : Dominus fortis el potens, Dominus po-
ler-quoesivii quouiodo couciperet ac pareret, quoe,, lensih prwlio (Psal. xxm, 8). Etquoniam ipsa cbh-
viriiin tiiique non cogupsceret: et in hoc sine dubio versio, et vita noslra in Chrisio agenda esl, non
prudens exstilii. Juslitice• autem jpreefert insigne, '• inluitu leniporalium rertim, sed spe-fuiuroruin bo-
ubi se anciHam Doiuiiii confitelur (Luc. i,. 28-38). D . norum, ideo quiiuo loco ponitur, paier futuri swcuti.
Nain quod juslorum sil coufessio, leslaturqui ail: •- Paler scilicet in regeiteratione corporum nosirorum.
Verumtamen jusii conlitebuniur nomini tao. el ha- Quia vero omnes quidem resurgemus, sed non omnes
biUibunt.recii cum vultu ttto (Psal. cxxxix, 14). El imniutabimur (I Cor. xv, 51), ut discernal immula-
alibi jttstis dicilur : Et dicelis iu confessione : Opera lionem juslorum ab iniquorum resiirrectioiie, poui-
Domini universa bbna valde (Eccti. xxxix, 21). lur sexio loco, pfinceps pacis. Qtta oblenla, idla
i. Fuil igilur bcala virgo Matia.fortisin proposilo, ' perfeclio inipletur, necjani ullia aliud quidquam
lemperaiis in sileiiiio, prudens in irijerrogaliotie, appeiendum relinquitur. Ipsa esl enim, in "cujus
justa in confessione. His itaque quatuor morurii exsultatiotie concinit Psalmista, diceiis i Lauda.
columnis, et tribus fidei proediclis exstfuxitin ea Jerusalem, Dominum; lauda Dettm luum., Sion :
sibi tlomiiin Sapientia ccelestis; quce adeo meiitem quoniam coriforlavilseras porlarum iuaruin, benedixil
ejus replevil, ut de jilenimdine mentis fecuiidareiur filiis luis in te, qui pbsuil fittes luos pacem (Psal.
et caro,- ac -virgo- singulari gratia eamdem ipsam CXLVII, 12-11). Hovtim sex noinintim conseauenliam
{m~) "Atias,10 ex P;trvis..'
677 SERMONES DE DIYERSIS. 673
et virluiem breviter atqne eleganter comprehendit A k eveiiiiur fuudiiiig, ant certe ne muitum noceat. ie-*.
n?)0nomine aiigelus loquens ad Joseph : El vocobis, priinilur.li! psalmodia fit riuplex coufessio, ubi et
- Hiqnii, nomen ejus Jesum. -Ciijus videlicet nomiiiis: peccalor de culpis compungilur, et Deo laudes
supcr
exponens ralionem : Ipse enim, ait. salvum faciel judicia juslilise suoe dicnniur. In hac ergo hydria
- popuium suum a peccatis eorum (Mallh. i, 21). . , .Juaecus quisque, qui scilicet recte confiietur (109*),'
SERMO LIV (108). purificatur ab immuiitlo sjiiiim hlaspliemiie, cuiaiite
De apparilione Chrisii. conversionem subjacehat. Dum enim se ipsum lau-.
Filius Dei apparuit, ut nos adjuvaret et erudiret: , daret, ac Deum accusaret, quid aliud qiiiim blasjihe
q«od potest, quia estvirlus Palris, ei sapieulia. nnis erat ? An non sunt blaspbemi, qui dieunt: Non
Virttis adjuvat, sapieiitia erudit et informat. Infir- est mqua via Domini? (Ezech. xvm, 25.) An rioii:-
'
nifraii aiixiliiim est necessarium : ccecitas eriidilione insipiens ille blasphemiis, qui dicii in coijlu suo :
hidiget et doctrina. Erudivit sane, faciens abnegare jYonest Deus ?,(Psal.,L\i, 1.) Jam vt-ro conversus ct
impietatein et scecularia desideria, ut sobrie, et ju- coiifessus, canticisque divinis instructiis, correcla
ste, ei pie vivamus (Tit. TI, 12). impielas erai incre- vila corrigit et verba; seque ipsum accusans, niala.
diilstas, quia Deum nec credebamus, nec colehamus. sibi compulat; Deuin autem laudans, bohmn quod
Demh enim sicut pium est colere, sic impium est U in se videt, non sibi, sed illi "jpplicai : et jhoc to-
aimegare. Seecularia desideria sunt concupiscenlia lum agilur in -psalmodia. Per psaliiiodhmi accipe
carnis, concupiscenlia oculorum, stiperbia vitae : quidquid Deo agitur cura meiitis melodia, sive sinS
quce trahtinl et inclinant ad amorem sceculi. Islis psalmi, sive hyinni, sive eliam qurecurique cantiea.
ahnegaiis vivit homo sobrie, refrenans conctipiscen- 2. Tertiam hydriam posui superiusvigilias. Has
tiiHii carnis, concupisceiiliam oculorum, superbiam sempef debel cbmitari oralioniim instantia: Unde ct
V.UE.Postquam vero Jncipil esse sobrius, conlra Dominus in Evaiigelio legitur in oralioiie.pernocias-
dtipliceiii cbrietafein dupliceni ponit sobrieiatem. se(Luc. vr, 12); etdiscipulos suos exhortans, lUrum-
Ebrietas exterior '.oliiplatum effusio, inierior curio- qrie simul conjunxit, dicens :>Vigilaie et orate, ul nori.
silalum oc.upatio. Econtra sobrietas exterior volu- iniretisih lenialionem (Marc, xiv, 38); Tales vigilise'
pialum refrenalio, inlerior curiosilalum exclusio. abluuiit nos a sordihusl quas corilraximus per som-
Ila vivit homo sobrie qtiantum ad se ipsum, jusle noleiitiam resoluli; drim oblivione qtiadam a v.a
qii<intiim ad proximum, cui exbibet quod justum saluiis inlepuimusac torpuimus. Quaria hydria est
est. Jusiitia esl in diioljus, in innocenlia et iu be- jejunium, de quo qriis dubitel an et ipsuni purlficet?
nelicentia. lnnocenlia jusllliain ihchoat, beneficeii- „n Yera esl illa sentenlia : Contrariis cufantiir conlra-
tia consummat, Pie quantum ad Deuhi. Pictas esl ria. Si ergo per gulani peccavimiis et ingluviem.
iu duobiis. ut de riobis non praesumamus, sed in Dno quid Testal nisi ut per ahsliiieiiliam repareinur ?
perfecte cotifidamus, ut per eum omnja mundi im- Nec soliim hujiis vitii fil per jejuhium purificalio.
pedimeiita vincamus. In Deo non est diflidendtim, insuper et virtus ad expeliendos dreriioiies Coinpa_-
sedseeure et fiducialilerestagendum. Ipse, tanquam ritlur, dicenle Doniino : Hocgenusin rtulld pbtent
pius"et laudabili.s medicus, prius bibil poiionem exire, nisi in ofaliorie et jejuhio {Mrifc. ix, 28): " '
quairi parabal suls, id est passionem et mortem - 3. Seqiiiiur quinta bydiia, quoe dicitur bpus ma-
stistitiuit; elsic sanitatem immorlalilatis accepil et nutiiri : in quo si qucerauir an sit aliqua piirificalio,
impassibiiitatis, docens suos ut confidenter biberenl facile potest iiiveniri per multa.' Nahi ut plurima
poiiottem, quoe general sauilalem et vitam : ei qui prreleream, hoc solum qtianli sit proeconii, quantce
psst passionem vitacelerua vivii, spem dat.nobis ut gralice, quis digne oeslimet, suo se quemque labure
ideni speremus ab eo seciiri; trarisigere, ac nuilius aliquid desiderare ? Ac ne ine
SERMO LV (108*). quisquam pulet bcec magis declamalorie, quam er;
De sex hydriis spirilualibus. Teiilate proferre, audial ipsum doclorem lioslriim'
-I. Eraril ibi positee iapidew s.exhydriw secundum J)inJ) fideei-veritale aposlolum Paulumscribciitein atl
ptsrificaiwnemJudworuni, (Joan.n, 6). ,.l.ntelliga.iniis' Tbessaloiiieenses. hcec ipsa.doceniem el priecipieii?'
has sex hydrias ibi posiias.esse sex bbservantias lem. Rogamus nos, inquit, fratres, ui abundeiis magit
servis Dei piopositas, in quibus taiiqriani Judeei pri- et operam deiisul quielisiiis, el ut vestrum negoliurn
rificari delieant. Sunt auiem istse, sileiitium, psal- agalis, el operemininuinibus vestris, sicut prwcepimus'
ntodia, vigilioe, jej'unium, opus manuuiri,- carnis vobis; el ut honesleatnbuletis ad eos qui foris suhl,
muiiditia (109). In bydria si.Ieiilii, purificaniur; a el nullius aliquid' desidereiis (1 Tliess. iv, 10, 11).'
peccalis, quee.verbosilate contrahimus. Cujus vitii, Audial eumdem ipsum facienlein qnoe docebat. Ipsi
sufit ccto species. Estenim verbum slultum; HSS enim scilis, hiquit; queinadmodumoponeai vosimilari
va.mm, mendax, otipsuni, dolosuin,. tiiale.dicmu, nos, quoniam non inquieti fuiinus inler vus, neqiie
kBpudicum, excusatoiium. Quas .nimirum-pesiis.de panem gratis manducavimus ub aliquo, sedinlabore
toqpacitale nascilur, et per silenlii .censuram aui, . el faiigalione, nocle el dieoperanles, ne qtiem vesirtitn
' >
(108). Aii/ts, ,11 ex Parvis. vani Epiphanice, aiium, 7,'.sed ofdiue.paululumim-
(r08'i A!ias,i2. ex Parvis. , .. inutaio. ' ....
...
.108/ Ecedem assignanlur sermone 2 post octa- (109") Juda HeLrak-c, confessio:"• . •• -
679 i S. BERNARDl ABBATISCLARjE-VALLENSIS - ,:-fi8G
fjravaremus. •liem audiat doceritem quoe faciebal. A aulem aqtia ih vinum vertaltir, hoc facit Dominns.;
Cum essemus apud, vos.-hwc denunliubamusvobis, Sed quibus implere liydrias aqna imperat Dominus?
quoniam si quis non vttit operafi, nec manducet (II Ministris tuique, -quos et coiisiituit super familiam
Thess. III, 7, 8, 10). Yjries quani sollicile observau- suam, ut deiil illi in tenipore ifitici mensuram :
dtiin prsecepit Doctor getriium opus manuum ? Cur quibus lanien Maria- priinum suggesseril, dicens:.
hociaiUoperecuravii.nisi.quia.siculbonuscldiligeris Qnodcunque dixerit vobis, facile. Qtto exemplo innui-
pastor, bo.c ovitiin saluii pliiiimum expedireprovidil? lur, quo:i officium prosdicationis.non debent usur-
i. Restat ultima, carjiis mundilia. In Jiac fit puri- pare sibi, nisi quos Maria, id est mater gralia (110*),
ftcaiio ab illa quinqtiepaiiila corporis illecebra, prius inslrtixeiit. Alioquin dicelur eis : Regnaverunt,
ei non ex me; -principesexslilerunt, el ego ignoravi
visus, auditus, gustus, oJoralus, lactus. El eselera
quidem prsedicta, id cst silenlium, psalmodia, vi.gi- (Ose. vni, i). Implenl ergo ministri hydrias.aqua;
liii1,jejunitiiii, opus inaniiiiin,.cxerceri sine ista j.os- . praedicanl mira de dulcedine regni, inlentant Iior-
stint; sed, si lumbi proeciiicti nori sii.it, id esl si desit renda de. lerrore supplicii; fit suminus audiloribus
caruis mundilia, lucernoa itrdenles quid proderunt? de ulroque limor, ne vel illo iiaudenlur, velisto
Uinc ergo collijgenduine.U, quod sit necessaria hiijus " pleclanlur; et ita capiunl bydriee meirelas binas.
Jiydrice puriiicaiio, quce sola omnihus supradictis Quid est auiem vel lernas ? Addatur illis duobus ter-
tius timor, el caplunt hydrise metretas lernas. El. illi
eequipollenlem ol.liiiei vim salutis.. Et nolanduin
quod in liis oniniluis observanliis qualuor prisias quidem dtio prsedicii limores de futuro, sttiu.valde
debenius npbis, H@9' quinlam proximo, sextam titiles; sed esl aliUs limor de preesenii mullopro-
Deo. Nam silenlium, psitlmodiam, yigilias, jcjuuium babilior, qtio limelliomo, et sempe.r esl. payidus, ne
debet quisque exercere propler se ipsum, boc est interna gratia deseratur. Quisquls igitur hoc liniore
pioptef suam disciplinam : opus inanuum proplcr replelus fueril, profeclo binis meirelaslernas addidit.
2. Nolandum autem, quod cum hydiioe plenoe
proximum,.ne quem gravet, sed magis habeal unde
tribiial necessilalem patienti : caruis munditiam faclre sunt usqne ad summiim, lunc aqua versa_est
in vinum bonum; quia nimirum ordo ratiouis -est,
propler Deum, ut 11II piaceat, et ejus voltintatem
faciat. Unde scriplum est : Hiec est eniin volunlas ul si limor est inititim cliaritaiis, perfectum sequatur
Dei sanclificalio veslra, ut abstineatis vos a fornica- eliam plenitudo dilcclionis. Unde e.tiamarcliilricli-
iione, ut sciat ttnusquisque veslntm suum vaspossi-. nus dicit ad sponsum : Omnis Jtomo primum vinum
dere in sanclificalione et honore (I Thess. IV,5, 4). bonum ponii; et cum inebriali fuerint, lunc id quod
Quodautem ilice hydrice lapidecc dicimtur, s;gnifical, („ deierius esl: tu aulem servasli vinum bonum usqui
quod sine aliqua riifilctillaieobservari non possuiit, adlutc (Joan. n, 6,10). Constietudiiiis est soecularitim
el qttod dtira et aspera est via quee ducii ad vilam. boniinum, ul ctim aliqtiem honorem adipisci desi-
Yel certe lapidece dicunlur propter fortiluriinem, ne> deraiU, cccteros sibi prius per amorem acquiratn.
f;tcile, fraiigantu.r aut dissolvanlur, et effundatur Cttin vero adepli fuerint, elali potestale, cos ipscs
limorem sibiposlniodum subjiciunl, quihus prius
liquor graiioe qui in eis coittinctur : quod uliqiie citoi per
conlingere possel, si vel iicliles.esse.nl, ve! ligneee,, privati non terroreni, sed aniorem exbibueranl.lsii
seu cujuslibet alieritis fragilis maleriifi. Yel.etiami poitunl primum bonuni virium, id esl amorem : et
iapideee, id est Chrisiianoe, a Iapide CIirisio,.ut sci- cum inebriaii fuerint, lunc id quod delerius est, id
licel in fide Chrisii fiant. 1190 est timoi-em. Eeonlrario facitsponsus nosler.
SICRMOLYI (110). Semp<;renim servatad uliimum bonum vhium : quod
De liydriis nujsticis imptendis triplici limore, vero iri ejus coniparatione deterius esl anlepropi-
- 1. Capienles singulw nictrelas binas vel lerjias. IJic. nat, dicens : Fili, accedzns ad serviluiem Dei sia in
timore (Eccli. n, 1). Si ex timore le feceris ipsius
priinum sciendum esl quod hujiismodi liydrioe.ali-
faciet leex chaiitate amicum suum. El sic
quamlo sutit vacuce, aliquando suiil plence. Plence. servum,
autem aliquando veneno,. aliquando aqua, interdum, „ aqua limoris cominuiabitur in vinum dilectionis.
etiam vino.. Va.ciue qtiippeet iiianes sunl, cum.pro, Ad boc enim purificaris.in illis sex hydriis aquis
-inani gloria, vel aliquoiemporali emolumenlo fiuiit. timoris, ad hoc in iimore accedis ad ipsum, lanquam
IMcnd.veneno sunt, si cum mtinnure et auimi ran- servus ad.dominum, til de servo proveharis in filium.
core geraiilur.. Aqua plenae dictiiitur, cum ex timore> SERMOLVU(Ul)..
Dei observanlttr : siquidem per aquam limor inlt.1- De seplemsignaculis per Christum soluiis.
ligilur. Uude et apud Salomonem legilur : Timhr 1. Ecce vicil leo de tribu Juda, radixDavid, aperire
Doinini fons vilm (Prov. xtv, 27). Viiio aulem plenoe i librum, el sotvere seplemsignacula ejus (Apoc. v, 5)
stiiu, cuni timor vertitur iu amorem ; cuin charitas> Sepjem sigiiacula sum, lemporalis nativitas, legali.',
excludil liinorem; cum ea quoeprius observabanlur* circumcisio, matris purgalio, fuga in ^gyptum, car-
limore poenoe,jam exerceiitur deleclitlione et amore -nis necessittido, baplismus;' passio. Hoec siqhidem
jusiilice. Ut vacuor:vel veneuo iiifecta: sinl non vultt SHIUvera qucedam huiiianitaiis insignia, quibus se
Dominus ; ul inipleanlur aqua 1jiibet Dpniiiius; utt tcneri ac hgari volttit incarnata Dei Sapienlia. Ipsa
(110) Alias, 15 ex Panis. (151) Aiias, 14 ex Parvis.
(110*) Tiraq. maier gralia:.
8i_3 S. BERNARDI ABBATIS CLARÊ-VALLENSIS 8U
el obhoc tulejam administrelur ari laudeiti cl glo- A / randasque in manu ipsorttm dirigi (flicienlias.
riani Domini noslri Jesti Chrisli, qtti cum Palre et 3. Sed et illi spiiitus, qni poteslates noininaijtiir, .
Spiritu sancto vivit et regnal Deus iu saêulasrecu- dum Criicifixi nostri divinam omiiipoleiuiam ubi-
loftim. Amen. que fortiier atiingenlem intneri ac magnificare
- SERMO XIX delcclantiir, exturbare debelliiro el doemonum homi-
De nalura., modo, ac proprietatibus amoris angetici miiiiimque conlrafias polestal.es",pro his qui heerc-
, erga Dettm, 'juxla sitigulos angslorum ordinet dilalem capimil salttlis, acciptunl poteslatem. Et
disseril. . bi nonne juslissimani habenl carisam, nt djligant Do-
1. Adhuc sponsa amaloria loquilur, adltitc pergit minum Jesuin? Sunl el supei- islos principalus, qtti
amjilius .prosequi bitides sponsi; el gratiam proyo- ipsimi. allius speculantes, elliquido pervidenles uni-
cat, dum moiislral eam , quam j'am acceperat, in versitalis esse piiiicipiuin , ciprimbgeniium __._._!'§,
se vacuam hon fuisse. Aitdi elenini quid sectita ad- omnis.creaturoe, tanla proinde piincipalus dignilate
jungit: Proplerea, inquil, adolescenlutw dilexerunt donanlur,"ut tibique leiranim babeanl poteslalein,
tenhiis {Cant. i, 2). Quasi dicat: Non fius ra nec quasi de summo quodam rerum cardtne, regna,
inaniler nonien-iuum exiijanituni est, o sponse, al- et principatiis, ei quaslibel pro~ arbitrio mutare
B
»
que efftisiim in uberai mea; propleteaenim ado- et ordiuar.e dignitales; pro quorumque meritis
lescentulce dileierunl, te nimis. Propter qUid? Pro- facere primos novissimos, el noyissimos primos;.
ptcr nomen effusum, et proptcr iibera ex eo perfusa. deponere potentes de scde, et exaltare humiles. Et"
Inde qtiippe excitalee.stint in amorem-sponsi, inde hchcistis quoque ralio diligendi. Sed diligunt et(Irinii-
Himpserunt ri.t diligant. Sponsa infusum niuhus naliones. Cur? nescio quid subtilius subliniusqtiein-
excipienle, illee moxsensere.fragraritiam, qtioelonge dagare de Cbristi inlerminabili atqne irrefragabili do-
a**nialreTninime esse poterant; alque i.lla suavitaie minatuv laudabili quadam pfce_>umpiioneferuntur :
repletoe dicunt : Cltaritas Dei diffusa esl in cordibus qitod scilicel. ubique universitatis noii solum poiens,
nostris per Spirilum sanclum', qui dalus cst nobis sed et prccsenr,, supra infraque obsequi reciissimoe
(Rdm.x, 5.) Ergo ipsarum devoiionem spousa com- voluniaii sua_ ctirsns" lempbrum, motus corpoium,
mendans : tlic, ihquit,- fruclus, o sponse, efltisi nittus nieniiuin, ordine uiiqiie piilcberrimo cogat;
npniiriis iui, quod propterea adolescentulce dilexe- idque cnra tam vigili, ut ne punclo quidem attl iola,
runt le. Effusum siquidem senliunt, quoi inlegrnm uni, ul dicilur, liorum omnium debitum sublrahere
capere non valehant; proplerea dilexerunt te. Effu- famulalum ullatenus liceal; ojiera lamen.lam facili,
sio quippe nomen. facit cajiabile, captus, [alias, ul lurbalionem seu atixietaiein ullam omnino gu-
captura] amabile, sed adole.scenlulis duntasat. bernalpr non senliat. Intuenles ergo Dominum sa-
Qui capaciores sunl inlegro gaudent, effuso nbn baolh tanla cnm tranquillilate omnia jtidicaulem,,
indigent. . inleiiiissimee suavissimoequeconleinplationis slupore.
2. Angelica. crealura iiTepeTcussa mentis acie. nimio, sed sensalb rapti in illnd diviuce clarilatis
intuelur divinorum j'u.diciortun aliyssum mullam, tain ingens pelagus, recipiunt sese in secreliori,
quoftim . summce eequitaiis ineffabili de'ecla'iono quodam miroe tranquillilatis recessu, ubi larita pace
beaia, gloriatur. Insuper effectui ea mancipari per ac securilate fruunlur, ut qtiiescenlibus ipsis", pro
stium niinisieririm, acpalam fieri; et proplerea reverentia prairogativce, tanquam vere dbmiualii)-
diligit meiito Dpminum Cbristum. Nbnne omnes, nibus roinistrare et mililare videalur ccetera multi-
ait, adntinisiratoiii spirilus sunt, missi-in minisle- tudo.
rhtm prqpler eos qui liw.redilalem capiunl salulis? i. In ilironis scdel Deus. Et puto qnod bis spiri-
(Hebr. i, ii.) Porro arcliaiigelos, (ut eis aliquij dif- libus siipra omnes qtti memqrali sunl, cl juslior
ferenlius ab bjs, qui simpliciler angeli sunl, tri- causa, el copiosior sit maieria diligeudi. Eienim
buamus) mirabililcr, credp deleclat, quod ipsis si inlres hominis regis ciyuscunque palatitiin, nonne
quoque set.eruoeSapienlia. consiliis familiarius ad- r, i cum plenum sic sellis, scamnis, caibedrisque, regia
millmilur, eademque per ipsos locis quacque suis scdesin eininenli posita ccrniliir?.,El non est ne-
alque temporibus summo nioderaniine dispensantur. cesse quourere ubi rex sedere solittts sil,: nimirum
Et hoec causa quod dil.igtitstDominum Cbiistum et niox occtirril nianilesia sedes ejiis, cceteris altior.
ipsi; liloe qtioque bealiliidines, quce virlutes cx eo ornaliorqtie sedilibus. Sic qnoque oniiii dcopiis
forsitan appellatse suiil, quod virtututii ac proriigio- oinalu cuiiciis alils pra.eniinerc 'spiriiibus istos
rmmoecullas perpetuasque causas felici cririosiiaie iniellige, in qtiibus speciali ijuodairi siupcnda: digna-
rjmari ac mirari divinittts ordinatoe, signa, quas ct . lionis liiiiiieie divina-efegil residere mnjeslas. Quod
quando volunt, ex omnibus elemenlis teriis po:ensi sessio siguificat magisleriiim'; pntp illiini,. qui
t.eresliibeant: elipsceergo exindeiion iijiineiilo inunus est nobis inagisier in ccelo ct in turra, Doi
- ar.descunt
diligere Doiiiinuiirviiiulmi!, et Dei virtti- Sapieiiliam Christum, citin alias quidein ubique..
tpin Cliristtini. Plehtim quippe est siiavitalis el gratice, . atiingat propler munditiam siiani , spcciiilius. la-
inrerla efocculta sapienliae in ipsa sapienlia inlueri:, , men islos, atque principalins taiiqu.im piopiiam
])leimmitiliilominus honoris et glo.riec,caiisaiiim ih scdem suain illuslrare pra.sentia , et inde lanqliam
Dei Verbo abscpndilariim mundo spectandas mide solemni audilorio docere augelum, docere ho-
~Mi. ... .SERMONES IN CANTICA. ] 862
bilipue, sttspicionibiis inqiiieteiiir, conviciis exagi- A , I.anc.coniincurii paril facullas, el victoria de peo-
ietur, curis evisceretur,, hoiioribtis tiiineal, livure calo. Jam gralias agil, et dicil : Difupisti rincula
tabescat: tti, iiiquam, ila in propriis tcipsiini sen- mea, iibi sacrificabo hosliam laudis (Psal. cxv, 10,
iicns, qiiauam demenlin, qtieeso, aliena cnrare aitt 1"). Deindc apponiiur medicameulbm poeniieutio.,
auibis, aut acqniescis? Sed cnitn attdi quid consuliil malagma jcjiinioruni, vigiliarum, orationum, ct si
cauta vigllque chariias. Non quod aliis, inqu.i", sit qua suiii alia pceuileiilium exercilia. In labore ci-
remissio, robis autem lribu!ulio,.sed ex wquaiilale baniiis esl cibo boni operis, ne, deficiat. Quod opus
(II Cpr. vni, 15). Noli niniiitm esse jiislus(Eccle. vn,' sil cibus, itide doceris : Meus cibus esi, inquit, vt
17). Sufficil ul diligas proxjmum luiiiii taiiqijam to- faciam voluniatein Patris mei (Joun. iv, 5!.. Itaque
ipsiiin; ltoc quippe esl ex erqualiiale. Dicil Duvid: comiteitltir poanileniiae labores pielalis opera quoe
Sictii adipe el pinguedine .reptealur anima m.ea, cl confoilonl. Magnam, ait, fiduciain prmslal apud Al-
labiis exsullalionis laudabil os meum (Psal. i.xn, 0): tissimnm eleeinostjna(Toli. IV, 12). Cibus sitim ex-
iiifundi iiimiiiim prius volens.el sic cffundere ; nec . ciiat; polandtis cst..Accedut cibo boni operis ora-
solum infiindi piius, sed et implcri, quatenus de Konis potus, coinponens in stomaclio coiiscieiitice'
jileiiiludiiie eruclarel, non oseilaret rie inaiiitale. " quodjjene gesluin esl,' eicoiiiineiidans Deo. Orando
Gauie quidem ;iic quod laliis remissio, sibi tribular bibitur vinum lceii.ficanscor hoininis, vinum spiri-
tio cssci; et nihilominiis caslc, imitaiis" illum, de lus, quod inebtiai, el carnalium voluplatuin infun-
cujiis pleniludine omnes acccpimus. Disce et lu . dit obJivionem. Ilumectat interibra arentis coiiscien-
nonnisi de plcno efftiiidere, nec Deo largior esse ve- tice, escas bonorum aclimm digerit, et deducit per
lis. Coiicliaiiniteturfonlem. Nonmanal iile iurivum, qttocdam animce mcmbra, fidem roborans, spem con-
ncc in Iacuni extenditiir,] donec suissatietur aquis. fprlans, vegelans ordinaiisque cliaritatem, el impin-
Non pttdeal concham noniessesuo fonle profusiorem.' , guans morcs. '
;
Dcnique ipsefons viteeplenusin seipsb, etplemis se-.>.' .' G. Siunplo cibo potuque, quid j'am reslal, nisi rit
jpso ; nonne prinitim qtiidem ebulljens el saliens' in pauset cegroms, et quieti eontemplatioiiis post su-
prpxinia secreta ctelorum, omnia implevil bonilale; dores aciioiiis 'incumbal? Dormiens in cdniempla-
et lunc demumimpletis siiperioribusseerctioribiisque tioiie De.m somnial;per speculum siquidcm cl ii*
partibus erupit ad lerras; ac de stiperfluo hominesi xnigmate, non atilem facie ad faciem inlerim in- ,
ct jumenla siilvayit, qiiemadmodujn muliiplieavil, • tuelur. Tainen sic non lam spectali, qu:.m - couje- !
inisericordiam sttam? PriusInterna repjevit; et sici ctati, idque rapliin el quasi sub quodanj corusca- I
exunilans in muliis misefaiionibus 13J_|___| suis visi-. ' mine sciniillulce-iraiiseuniis, lenuitcr vix attacti in-
C ardescit -.
lavit (erram, et inehriavil eam, mtiltiplicavit locu-" amore, et ait : Anima mea desideravti le iii
-
plclare eam. Ergo el tu fac simriiter. Implere prius, nocle, sed el spiritus meus in prmcordiis tneis (Jsai.
et sic citralp effutidere. Benigna prudensque cbari- xxvi, 9). Talis amor zelat; hic decet amicum sponsi,
tss afBtiere consuevil, non effluere. Fili mi, ne per-. hoc necesse est ardeat fidelis servus et prudens,
effluas, ail Salomon; etiAposlolus :,Proptcrea , in-. ', quem conslituit Dominus stiper familiam suain. Hic
qtiil, debemits inlendcre his qnw dicuntur; ne forlei repiei, bic fervel, bic ebullil, bic jam secinus effuii-
pereffliiamus(Hebr. n, 1). Quid ciiim? lunc Patiloi dil, extindaits el ertimpens, ac dicens : Quis infir-
Siiriciior, sapienlior Salpmone? Alioquin nec mihii malttr, el ego non infirmori' quk scandalizalur, et
scdet ditari ex le exinauiio. Si enim tu tibi neqttam, ego non uror? (II Cor. xi, 29.) Prtedicet, fruciificei,
«ui bonus.eiis? De cumulo, sivales, adjuva me; sin';' innovel sigua, ei immitlel mirabilia : tiun cst qup
auiem, parciio tibi. se immisceal vanilas, ubi toium occupal chaiitas.
3. Scd jam audite, qu_e et quaril.a.sahjli pfopricei '; Siquideni jilcniutdo leg";sTetcordis esl cbaritas (Roni.
liecessaria sint, qijce et-qtianla infundi oporteat,, xni, 10), si lariien plena. Deus denique charitas est
piiusquam effundcre prossumamus, quoelamen im- (7 Joan. iv, 1G), el nibil csl in rebus qtiod possit
inecsenliarum breviter colljgere potero. IJora siqui- r, replere creaiurani faciam ad ihiaginem Dei, nisi
dcmjain multmn ascendit, el sermonis urgel ad fi- charitas Deus, qui solus major esi illa. Eam non-
nein. Accedil njedicus ad viilueratum, spirilus ad! dum adcjilus periculosissime promoveiur, quanlisH-
animam. Quam enim nohreperial gladio diabolivul- bel aliis videatur pollere virluiibus. Si babuerit oin-
neraiairi, cliam post sanatum vulims antiqui dclicli; i nom scienliam, si dederil omriem stibslanliam suam
medicamenlo bapiism.atis? Ergo _ad illatn animani, patipefibus, si tradiderit corpus stiimi iia nt ardeal;
quoe dicit : Putruefunt ct corruplm sunt cicalrices absque charitate vactius est. Eu qiianla prius 1323
mem a.facie insipienliw mem (Psal. xxxv;i. 6); cuini iiifundenda stini, uleffundcre audeamus, de pleni-
accedil spiritus, quid primo opusesl? Ut Inmor vel[ liidine, non de penuria largientes : primo quidem,
lilcus, quod forte supercrevit in vnlnere, et potest; compunctio; deinde, devotio; terlio, pceniletuiaela-
stu-
impedire sanitalem, anteionniia ainputetur. Ahscin-. bor; quarlo, pielalis opus; quintq, oralionis
dalur itaque ferro acutoelcompuriclionis ulcus inve-.''•' tliuin; sexlo, contempiationis btium; seplinib, pler
t.er.iloccoiisueludinis: Sed esl acurbtis dolor; lenia- ltitudo dileciioiiis. Hoccomnia operalur unus atque
-J.nr proiiide ungitenlo devotionis , quoil non cst,- idem Spiriitis sectmdum operaiioiiem, quce infusio
abu.d, nisi conucp!a'de sps inJulgcnlix cxsultatio. appcllalur; qnalcnus illa atiaeeffusio dic.ta est;pure,
-m. S. BERNARDI ABBATIS CLAR.-E-YALLENSI-3 860
vias nostras; et.nt ln verilaie id possinms, invoce- A aiit segnitie, aut minus.dlscrcta liiimilitate, verbutn
IHQSSpirituin verilalis, el revocemus ab allo quo bonuni, quod posset prodcsse miiliis, inttlili, iuio et
cos edtixerat, qtialcnus anlecedal nos eti.nii ad nos, damnabili ligas silenlio; cerlc malediclus, qriod
qnoniam sine ipso possumus nihil. Nec vcrcndum frjimenta abscondis in populis (Prov. xi, 2(i). Rursum
qund dedignetur condescendcre nobis, qtti poiius, si quotl ttiuin est spargis etperdis.si priusquam in-
vel exiguuin quid absque ipso eonamur, iiidiguatiir. fiiiidaris lu totus, semiplenus festines efftindere,,
Non est enim ille vadens et non redicns , sud dticil cotilra legem ar:tns in priniogenilo bovis, el ovis
ROSet reducit de clariiate in claritaicm , laiiquain priinogcnilum 1321 londens (Deul.xv, 19). Nimi-
Domiiii Spiritus, quandoque rapieus ad se iu Iiimiue rum vita alque salute_,qttam alieri das, te faudas,
suo,quandoque [alias addilur, iiobis] coiiiempeTitns, dnm sana vacuus inleniioiie, gloriae inanis vento
et Illuiniiians tenebras nostras , ul sive supia nos , inflaris, atit lerrenoDcupidilatis veneno inficeris, et
sive apud nos, semper in Itice ,. scmper ul fiiii Ittcis lclhali aposlemate tu.rgens inieiis.
ainbiilemus.Tratisivimus allegoriarum umbras; vcn- 5. Quainobrem, si sapis, eoncbam te exbibebis, ef
itnn esl ad indaganda moralia. ^dilicata est fides, nori canalem. Hic siqriidem pene simul etrecipil.et
iiislruafur vita ; exercitattis est intellectus , dictetur reftindit; illa vero donec implealur, exspectal; et
acnis [alias, ditetur actusj. Siquidem inlellectus- B sic quod superabundat, sirie suo damno communi-.
bunus omnibus facienlibus eum (Psal. cx, 10), si cai, sciens maledictrim qui partem suam facit dete-
tamen et actus, et intelligenlia diriganlur iu latidem rioieni. Et ne metini consilium contemptibilc ducas,
et gloriam Dumini noslri Jesu Cliristi, qui esl super audi saplenliorem fiie : Stttlius, ailSalomon, profert
omnia Deus benediclus in seecula. Ainen. toium spirilum suum simul, sapiens reserval in pcsle-
SERMO" XVIII. rum (Prov. xxix, 11). Veriim canales hodie in Ec-
De duabus operalionibus Spiritits sancli , qitarum clesia multos habemus, concbas vero perpaucas.
nna vocatur effusip, et alia infusio. Tanloe charitalis sunl per quos nobis fluenia coele-
i. Oleum e/fusum nomen tuum (Cant. 1, 2). slia mananl, ul ante effundere quani infundi velint,
Qiiirij_erlum demonslrat Spiritus sanclus nobis ini loqui quam audire paraliores, et prompti docere
nobis occasione liujus'capiluli ? Profecto, qnod inte- quod non didicerunt, et aliis prceesse gesiienles,-
rim occurrit, geininoe cujusdam suoe operalionisi qui seipsos regere nesciunt. Ego nulliim ad salu-
experiinenturii; unitis quidem, qua nosprimo iiuus; lem pielatis giadum. ilii gradui anteponendum
virtulibus sulidat ad salutem ; alterius vero, quai exislinio, quem Sapiens posuil, dicens : Miserere
foris quoque muneribus ornat ad lucrum. lllasnobis, , /„ animm itiw placens Deo (Eccli. xxx, 24). Quod si
Iiajc nostiis accipimus. Verbi gralia, fides, spes,, non habeo iiisi parumper olei quo ttngar, pulas, iibi.
cbarilas nobis propler nos dantur; absque bis qnip- debco dare, el remaiiere inanis? Servo illud mibi, et
pe salvi esse non possumus. Porro seienliee sett sa- oniiiiiip nisi ad propheice juss.ioncm non profero. Si
picntioe sermo, gratia curalionis, proplietia, simi-. -. iiisiiierinl-rogilanlus aliqui ex his, qiii Ibrle exisli-
liaque, quibiis careie cum iniegrilaie etiam salulis; maiit de inc supra id.quod videtil in me, aut au-/
propiiai possunms, proximorum procul dubio ini ditint iiliqnid cx me, respondebitur cis: Ne forle non
salutem expendenda donantur. El has Spirilus; sttfficiat nobis el vobis, ite polius ad rendentes, eV
s;;ncti operaliones, quas ve!*in nobis, ve! in aliiss emiie robis ( Mullli. xxv, 9 ). Se.d charitas, inquis,.
experimur, ut ex re noniina accipiant, infusionem , non quwtil quw sna siint (I Cor. XIII, S).'Et lu scis
si placel, atque effusionem nomiiiemus. Cuinamego) quain ob rem? non quasrit qtice "siinlstta , profeclo
liarum convenit: Oleum effusumiwtnen tuum? Non- quia non desuiit. Qtiisiiaiu qineral quod habet?
ne effusioni?Nam de infusione infusum polius, qttami Cbaritas quoe sua sunt, id esipiopria: siiluti neces-
effusum dixisset (172). Deiiique ob bonum odoremI saria, nunquani non babet; nec niodo habet, sed,
uberum extrinsecus perfusorum, ail sponsa : Oleumi eliam abundat. Vult abundare sibi, ul possit et om-
efftisinn nomen luum; ascribens ipsuiii odorem no-- _) ] nibus; serval sibi quanlum sulTiciiit,ul nuHi deficiat.
mini sponsi, tanquam olco effuso stiper ubera. ElI Alioquin si plena non esl, perfccta non esi.
quicunque munere gralioeexiefioris perfiisum [alias,, i. Ca.terum lu, fraler, cui firnia salis propria sa-
perfundi] se sentil, quo ei ipse aliis refundcre pos-- lus noiidum est, cui charilas adhuc aut nulla est,
sil, etiam huic dicere esl: Oleum effusum noincn' i' aril adeo ienera atque arundinea, qualentis omui
luum. flaltii cedat, omni credat spiritui, omni circumfera-
2. Sea sane cavendum in his, aut dare quod nobiss lur ventodoclrinoe; imo cui charitas lanta cst, ut
accepiinus; aut quod eroganduiu accepimus, reti- ultia lnandatum quidem diligas proximum luum
ncre. Reni profeclo proximi reliues tibi, si, verbii plus quam leipsuin : el rursum lanlilla, ul conlra
causaplenus virlulibuscumsis, forisqtte nihilominuss mandatum favore liquescal, jjavore deficial, pertur- .
donis scientia. et eloquentiee adornatus, inelu forlee betur tiisfuia, avaritia contraliatur, prolrahaiui' am-
(172) Aptidllorslium el alio, hic inserilur perioduss odorein, cic, sed eam omillonl pleriquemanuscripli
so.qticns: Deniquede ttberum foris spiraiile fragramiaa ct prima editio. Hahel qnidem codex Uticensis, sed
ei uon de interuis Spousm virtnlibtts prolatum esl,:, omissa sequenle periodo, Dcnique ob bqiiunt,etc. JEt:-
Oleiiiii effusum uomcn trum. Deniqite ob bonum ii vero superflua esl alterutra..
837. SERMONESIN CANTICA. 85S
nieiidacio. Esl qui dubie profuti mendacium, nec Aiu in nobis cs, Doniine, et nomen luum invocalum
mentilur; et est qtti vcritatem quaai nescit affirmal, esl super nos; el dicil populus acquisiliouis, dicit
et mcntilur. Nam et ille, non quidem quod non Ecclesia redemptorum : Oleum effusutn nomen tuum.
e. i, esse ; sed se quod credii, credere dicil, et Cum ejicior ego , lu illtid effundis posl me, et in
vcriim dicit, eliamsi hoc verum non sit quod cre- me ; quoniani cuni iraius fueris, misericordiee re-
dit ; et is, cum se ceiium tinde non est certus, cordaberisr Accepit lamen Satan regnum super
dicit; verum non dicit, eliatnsi verum sit de quo omnes filios superbiee, factus ptinceps tenebrartim
asserit. barum, ul regno humilitalis eliam superhia mililel,
4- Ilis prcemissis ad caulelam talio inexpertorum, dum in uno suo piiucipalu lcinporali, et lalj, multos
sequar jam Spitituni, sicul confido, proceuntem, humiles excelsos eeternosque reges constituil. Ju-
eadem lanien caulela, si poiero, quam prcemisi; et cundum jiidicium , ul superbus i.lleIniinilium nial-
teutabo facere ipse quod doceo, ne dicatur el mibi: lCator, eisdem ipsis nesciens fabricet coronas per-
Tu qui alios doces, teipsum non doces (Rom. n, 21), petuas , impugnando omnes , el omiiihns succum
Distiriguendum sane inter manifesla et dubia , nec bendo. Siquidem ubique el semper judicabii Dominus
illa scilicet adduci in dubium, nec isia lemere alfir- populos, et salvos faciei filios pauperum, el bumilia-
mari. Quod quidem ipsuiri de magisteriosperandum " bil calumniatorem. IJbique , et semper dcfensabit
est Spiritus: nec enim noslra ad illud omnino in- suos, propulsabil nocenles , el tollel yirgam pecca-
diistria suflicit. Quis noyit hominuin , an id quod lorum desuper sorteni jusioruin , tit non exlfiiidant
inter homines j"udicatum a Deo sermo superior (a jtisti ad iniquiiatem mam.is suas (Psal. cxxiv, 5) ;
quo videlicel, si bene iriemini, quarlus est iste) pa- erilqne tandem cuin ex lolo arcum conleret, et con-
tefecit, in supernis qttoque judicium j"am factum fringet arriia, et scula comburel igni. Tu libi, miser, -
preeccsserit (171-). ] i , . sedein collocas in aquilone, plaga nebulosa el fii-
5. Qti.oddico, tale est. Putasne, Lucifer ille, qui gida ;el ecce stiscitaniur de pulvere inopes , el de
mane oriebatnr, sed prcepropere elevabatur, -anle- slercore pauperes, til sedeant ctim principibus , et
qtiam verierelur in tenebras, generi hunjano invi- solium glorice leneant, doleasque impleri illud :
derit el ipse plei infusionem [alias, effusionen)], ut Pauper et inops lattdabunl nomen tttum (Psal.
per seipsum jam lunc indignabundus mussitaret, LXXIII,21).
dicens iillra se quodammodo : Ulquid perdiiio boec? 7. Gratias tibi.paler orphanorum et jiidex pup.l-
Hoc ego non assero dicere Spirilum , sed nec con- loriim , incaluit super nos moiis coagtilatus , mons
tradicere dieo ; nescio enim. Poluil aulem conlin- r pinguis, coeli disiillaverunl a facie Dci Sinai, cffti-
gere, si tamen incredibile non pulelur, plenuiii sa- sum esl oleum, dilatutum est nomcn, quod nobis ct
pienlia et pcrfeclutn decore, boiniiies pricscire po- cui nos invidebal iniqutis; dilalaium, inqtiain, ttsqtie
luisse fiiluros, eliam et profcctjiros in 1319 Par' acl corda el ora parvulorum, et in ore iiifanlium et
gioria. Sed si proescivil, in Dei verbo absque dubio lactentiinn perficilur Iaus. Porro peecator videbit et
vidit, el in Iivore suo invidit, ei molitus est liabere irasceiur; et erit sicu.l ira implacabilis , sicflamma
subjecios, sociosdedignatus. Inlirmiores siint, in- iiiexsiingiiibilis, qucejam parala est ei el angelis
qtiil, iiiferioresque nalura ; non decel esse concives, ejus. Zelus Domini exerciliunn faciel hoc. Quoniodo
riec a:quales in gloria. Aii foiie prodit iuipiam lianc mc itnias , Deus meus , amor meus? quomodo me.
ejus macliinationem illa preesumpta ascensio, sessio- anias, ubiqtie record.iius mei, ubique zelans salntem
que significans magisteriiim : Ascendam, inquii, s«- egeni et patiperis , non solum adversum homines
per monlemexcclsunt, el sedebo in lateribus aquilpnis superbos, sed etiam adversus sublimes angelos? In
(Isai. xiv, 15), quo Allissimi qtiondani proinde simi- ccelo et in lerra jndicas, Domine, nocenles me, ex-
liliidineui obtjneret, si, queinadmodiim ille super piigtias iinpugnanles me; ubique subvenis, ubique
ciicrubin sedens , giibernat omnerii ahgelicam crea- assistis, iibique a dextris es mibi.D.omine,ne commo-
luram ; ita et ipsc altus sederet, regeretque gentis D vear. Ibcc cantabo Domino in vita mea, psallam -Deo^.^
litimamim ? Absii ! Iniquitaiein lneriiiams esl in meo quaiidiu stim. Hcevirlules ejus, honcmirabilia_v_.-
cubili suo, meiUialur iniquitas sibi. Nos alium ejusquoe fucit. iloc primtim el, niaxiintiiit.jtidicium,r:-'
non agnosciniiis judicem qtiam auctorem. Non dia- qiiod niihi illa consciasecretorumaperuitvirgoMaria:-
bolus , sed Dominus judicabit orbem leiroe, et Deposuil, inqui.ens, poienles de secle, el .fxsattavil
ipse Detis nosler in soeculum soeculi; ipse reget nos lntmiles. 1320 Esutientes implevil bonis, ej^viles _ ,- 1
in sauitla. ditnisil inanes (Luc. x, 52,. 55). Sccundum ajiTOii^-'
6. Ergo in coelo concepit dolorcm, etin paradiso simile esl htiie, qtiod jam andistis, ul qtti non vident,
pcperil iniquilalem, prolem maliii;e, inairem moriis videanl; et qiti vident, cwci fiant (Joan. ix, 59). ln
et ieruiiinarum ; oriiniuriiqueprima parens superbia. his duohus jiidiciis corisoletur se pattper, el dical>:
Nameisi invidia diaboli mors intravit in orbem lerra- Menwr fui judiciorum tuorum a smculo, Domine, et
rum (Sap. ii, 2i).iiiiliimi tamen omnis peeeati snper- cbnsotatussutri (Psal. cxvin, 52)'.
Lia(Eccli. x, 13). Vcrum quid illi profuil? Nihiloiuinus .8. Sed reverlamur ad nos ipsos, scruteihurque
(171) In pierisqtie scriplis resecta parenlbesi'' jegilur, prwcesserit, ulrumndm videlicel Lttcifer, qui,elc,
at in nuni. seq. et sicbabet prirna editio. '""•,'
855 -S. BERNARDl AB.BATISCLAR.«-YALLENSIS fjgG
puil. Descendil nihiiominus in spiritu liinoris, sed A. cum discessum ej'us iiumincre pefsensii ; nec ob-
timendus, noh limidus. tinuit,. sicut scitis, nisi ea qtiidem conditione, si
15. 0 Sapientia ! quanta «arle medendi in vino videret quando tolleretur a se (IV Reg. n, 9, 10).
et oleo animee mece sanilatem reslauras, forliter In rigtira contigi! boc illis, scriplum eslaulem pro-
suavis, et suaviter fortis ! forlis pro me, el suavis pter nos. Vigiles esse et sollicili circa opus noslree
mihi. Denique atlingis a fine usque ad finem forli- salulis (qttod mira subtilitale ac suavitate divince
ter, el disponis omnia suavilcr, propellens inimicum, _6uee ariis incessanler actital Spiritus in inlimo
et infirniiim fovens. Sana me, Domine, et sanabor; nostri) prophetico doceniur el monemur exemplo.
psallam eUConfitebor nomini luo, et dicam : Oteum Nunquain sane sine nostra conscienlia 131S mfl--
effusum nomen tuum (Cant. i, 2). Non vinum effu- gislra unciio, quoe docet de omnibus, tollalur a
sum (nolo enim ut inlres in judicium cum servo luo), nobis, si duplicalo Yolumus muriere non fraudari.
'sed oleum, quia coronas me in misericordia et mi- Nunquam, cum venerit, invenial imparalos, sed
"serationihus (Psal. cn, i). Oleum plane, quod dum seinper vultus suspensos , expansosque babenles
supernalat cunciis quibtis immiseelur liquoribus, sinus ad largam Domini benedictioneni. Quales
'liquido illuddesignalnomen, quod est super omne deniqtie qua.rit-? Similes hominibus exspecluntibus
norrieri. 0 nomen preesuave et proedulce! o nomen " dbminum sttum, quando revcrlalur a nuptiis (Lttc.
proeclarum.prceeleclum et preeexcelsum, cl super- XII, 56) : qui utique ab illis supernoe mensoecopiosis
exallalum iu seecula ! Hoc vere oleum qnod cxhila- deliciis vacua nunquamreveiiilur manu.Vigilandum
rat facieni liominis, quod caput j"ejunantis impin- proinde, et vigilandum omni hora, quia nescimus
giiai, ut oleum peccaloris non senliat. IJoc nomen qua hora Spiritus venlurus sit, seu. iterum abitu-
novum, qttod os Domini nominavit (Isai. LXII,2). rus.lt et redit Spirilus; et qui slal eo teiiente,
Quod et vocaium esl ab angelo priusquam in ulero deserente cadat iiecesse esi ; sed non , colliditur,
concipereiur(Luc.u, 21). Hoc non solum Jiidceus, quia Dominus rursuni supponit riianum suani. Et
sed quicuiique invocaverit salvus erit (Joel. n, 32); has allernarevices nori cessat in liis (jiii spiritualos
Iii tantuin iisqiiequaque effusum esl. Hoc Paler do- suiil, vel quos polius spirituales proiride ipse creaiu
nayil Filio, sponso Ecclesiee toiniiio nostro Jcsu inlendit, visilans diluculo, el subitp.probans.. De-
Christo, qui esl super omnia Deus benedictus in iiique septies cadii justus, et septiesresurgil (Prov.
scecula. Amen. xxiv, 16): si lamen.'cadit in die, tit se cadere
SERMO XVII. videat, et cecidisse sciat, et resurgcre cupictt, el
Deaccessuel recessu Spiritus sanctiobservando, dequt p{ rcquiral. maiuim adjuvaniis, et dical t.Domiiie, in
invidia diaboli erga genus humanum. volunlaie lita prwslitisti decori meo^virtuiem ; aver*
i. Puiamusne, salis processum est in sanctuario. i.slifaciein luam a riie, el facius sum conliirbaws
Dei, dum serutamur mirabile saciainenlum ; an atl. (Psa/.xxix, 8).
jierscrulandum adbuc, si quid restat, audeuius spi-. 3. Alitid est dubilare.de veritale, quod paliaris
iiium ad inleriora.sequi ? Spiritus nempe isle scru- necesse esf, cum Spiritus niiuinie spirctl ; et aliud
tiiiur non soltim hominum corda et rencs, sed eiiam sapere falsitalem, quod fucilc caves, si eamdeni
jirbfimda Dei : et sive ad noslra, sive ad alta (170), _ luam iguorantiani non ignoras, qualenus dic.is cl
securus sequor eum qtiocunque ieril. Tantum ul fu : Et ti quid ignoravi, ignorantia mea mecuiriest
cusiodiat corda nostra el iiUelligcnlias nostras, ne (Job xix, i). Sancti Job sentcnlia esl; agnosche.
forle cum non aderii, adesse putemus, noslrumque Pessiince malris ignoranliee, pessitnee itidem filice
pro ipso seqiiaiiiur seiisum dcvianles. Venii namque, duce suiit, falsilas. et dubielas: illa miserior, ista
et vadil proul vult; et nemofacilescit, undevenial, miserabilior ; perniciosior illa, ista molcslior. Cuin
aul quo vadal (Jonu. m, 8). Al islud sine damno loquitiirSpiriius, cedit utraque : el esl non solum
forlasse saluiis nescire licet: ceeterum quando ve- verilas.sed et certa veritas. Est. quippe verilalis
niat, vel quando vadat, id plane peiiculosissime D ille Spiritus, cui contraria falsftas est; esl et
Ignoratur. Cum enim Jioe Spiritus sancti circa nos sapientice, queecum sil.candor vileeoetefiice,et ubi-
dispensatorioe quidem vicissiludincs vigilantissime . que allingal propter munditiam suain, obscurum
non observaniur. fu ut nec abseiuem desideres, ambigui npn admillil. Gavenda sane, cuni Spiritus
nec prcesenlem glorifices. Nempe qui idcirco re- iste non loquilur, etsi non molesla- dubielas, certe
cedit ul avidius requiralur ; quonam modo , si falsilas exsecranda. Aliud esl enini sttb .nceito, boc
'abesse nescitur, requiriliir ? El rursum qui dignan- vel illud opinaiido seiuire, alitid lemcro airiinfaie
ter ad hoc redit ul consolctur ; qualiler dignc pro quod nescias. Aut ergo loqualur .semper Spirilus,
"sua niajestate suscipilur, si nec adcsse senlitur? quod noslri quidem minimearbjuiiest; auiqiiaiido
Jlens ergo quoe ignorat abseessuih, patet seductio- silere placel, boc ipsum indicet, el Ioqiiaiur saliem
tii; el quce reditum non observat, eril ingrala vir stium silcniium,, ne ipsum nobis falso praeire pu-
-gitstimii. lanles, noslrum pro ipso inale secuvi scqiianiur
g. Petiil qnondam aliquid Elisaeus a magislro, errorem ; el si susperiderit ambiguo, non rcliiifiual
170) Sic manuscriptl; lton, alia.

~ ~
T353 > SERMONES LNCANTICA. SSl
seouiidum illnd : Inveteravertin' ossa inea, dum da- A confodere ? Denique qiii sibi nequam, cui estbomls?
marcm tola die (Psal. xxxf, 5). Pudel reminiscij (Eccli. xiy, 5.)
quopumdam tantam proterviam, ut ncn pudeal eos; 12. Sit atitem el fidelis confessio, ut confitearis
ciiiri exstillaiione Iugenda jactiiare, qnod el post: iii spe, de indtilgenlia penilus non ilifliriens, ne luo
suscepium sanctum habitum callide quempiam stsp- te orenoniam justifices, quam condemnes. Judas
piantaverinl, el circuitivciierini-iniiegolio fiatrcm ;; certe prodito.r Domini, el Cain fratricida coufessi
aut quod lalionem pro eonvicio;;vcl maletlielo. id| . sunt, el_(liffisisuul-: aller -.Peccavi, inquii,. Iradent
«st maliim pio inalo;: aul mctlediCtum pro maledi- sahguinem juslum (Mallh. xxvn, i) ; aller : Major
clo atilacter reddiderinl. est iniquitas mca, quam ut veniam inerear (Gc.n.
10. Sed est couressio eo pcricnlositis noxia, qiio, iv, 15); et verax licet, nil eis profuit infideiis
«ubli.ius vana, cum ipsa eiiam inbonesta el ftnpia de> confossio. Hiieitaque Ires confessionis observantice,
nobis delegere non veremur.iioii qnia Iuiitiiles.stiuius, junctoe quatuor superioribus compunclionis, seple-
sed ut esse piitemur. Appeiere aulein de Iiumilitaloj iiarium iinpjcnt.
laudcm, humilitaiis esi, non virtiis, sed suhvcfslo. 15. Jam vero sic compunclus, et sic confessus,
Yerus humilis vilis vttll reputaii, non hiimilis prce- nc propiia proinde certtis de vita, certus quuqtie
dicari. Gaudet contemptu stii, boe solo sane stiper-. Biiiliilomiiius
£ es , ul arbitror , vacuo nequaquam
bus, quod lautles contemuit. Quid perversius, quidve. noniine appellariJesum, etnii, qui in le talia valuit
indignius,. quam ttt htmiilitatis cusios confessio, el voluit operari, nec vacue subseculum fuisse ba-
superbire mililet, et inde velis videri mciior, unde. culuin quem prsemiserat. Non venit vacue, quiaiion
videris deierior? Mirabile jaclanliee genus, ut non, venil vacnus.Nam quorriodovacuus, in qtio babitavi.t
possis putari saijclus.sinoiiappareas sceleratus. Att pleniludo ? Neque enim ei datusestad mensuram
lalis confessio speciem babens. humililalis.noii vir- spiritus. Deniqtieel venii ih. plenittidine teinppris
tutem, rion soltim veniam non merctur, 131@ sedI (Galat. iv, i), plenum proinde venire se indicans.
et provocat iram. Nunquid profuil Saul, quod se ad[ Bene plenum,. quem nnxit Pater oleo loeiilia) pras
increpalionem Samnelis peccasse confessus esl?. consortibus suis (Psal. XLIV, 8) ; unxit et misit
(I Jieg. xv, 50.) Culpabilis procul dubio fuit illa. plenum graliee- el. vcritatis (Joan. l, 14).' Unxit ut
confessio, quce ciilpam non diluit. Qtiando enijn hu,- ungeret. Omnesab eo uiicii sunt, qui de plenitudino
mileni contemneret confessionem bumilitaiis magi- ejus meruerunt accipere. Ideo ait: Spiritus Domini
ster, et cui humilihus dare graliam certe ingeniluiHi super me, eo, quod. unxerii nte, ad ajnninliandum
est?Omnino non poterat non placari, si quoe inofe > manstielis misil me; ul mederer contrilis cordc, ul
.sonuit, In corde radiassel humiJilas. Ecce cur humi-. G prwdkareni capSivisindulgenliam, elclausis apefliq-
iem esse debere cbnfessioiiem dixi. neiri, ut prwdicarem annum placubilem Dontino (Isai,
11. Oportet aiitem esse et simplicem. Non in- LXI,1, 2). Yeniebal, ul audis, ungere conlriliou.es.
leiitionem (forle quia latet hoiriines) excusare de- noslras, ac lenire dolores ; ideoque venit uitelus,.
leclet, si sit rea ; nec levigare culpam, qucegra.vis; venit manstietus et mitis, el multce misericord ai
esl; nec alieno adumbrare suasu , cum inviium_ omnibus Invocantibus se.. Sciebal se au infirmcs
nemo coegerit. Primum illud non confessio est,. descendere,exhibuitquequalejn ogoituil.Etquoniaiii
sed defensio ; nec placat, sed pfovocat. Sequens5. inulioe eranl infirmitales, niulta qtioque provitlus
lipnstrat irigratiiudinem ; et quoinirior repulalui'L> medicus medicamina curavil.afferre.AUiilit sjjiritum
culpa, eo minuilur et gloria hidultoris. Sed enimi sapieuiise- etiiuellecius, spirhum consilii et forti-
niiiius libculer beneficiuin daltir, quod minus grate5 ludinis, sp.'rituni scienlice el pieiaiis, et spirituni
'
ininusve nccessarie prbvenire sehlitur. Yeniami limoris Domini
proinde sibi abjtidical, qui munuslargitofis atlenuat: • . 1.4. Yides quot pliialas plenas odoranientis co>
quod quidem omnis qui reatumsuum verbisalleviarei lestisinedicuspreeparavil ad sananda vtilnera illius
conaiur , facii. Jam a poslremo primi lioiniiiiss D I miseri, qui incidit in lalrones ? Septem. sunt nttmero.
duhortelur exemplum, riec cttlpam siqttidem dilTi- septem 1317 forlasse proefalis oscitationibus. e_t-
tentis, nec lanjen eoiisequeniis veniam non dtihiii.nj _ citandis accommodalse. Spiritus enim vilce erat
quin ob realus mulieris aduiisliouem (Gen. in, 2). ii! phialis. Ex his profecto infudit oleum m.eis
Genus excusatioiiis est, cinn argucris tu, aliumi vuliieribus; infudit, et vinum, sed. miiius. q.uam
inciisaro.Porfo excusare te velleqiiando coniperis, , olei. Sic nempe congruebat inGrmiialibus fneis_,
quam sit uon niodo mlniine fructuosuin , sed ett ut miseiicordiam superexaltaret judieio, quemad'
poiiiiciostmi, sancltun David interroga. Verbanempe• niodum vino olcum supeiferlur_infusum. Atltilit
maliliw, exeitsaliones inpeccatis appcllal, ne in ca. proinde quinque cados olei , vini nonnisi duos.
riecliiiet corsuum rogans et supplicahs (Psal. CXL, "Viimmsiquidem liinor tantum et fortiludo fuere ;
, i). JMeritoquidein., In aniinam eleriim suani pcccatt reiiqna quiiiqueoteum proprla.suayilale designant.
qui se cxcusat, repellens proinde a se indtilgenlke3 In spiiitii dcniqiic furtitudinis., tanquam potens
_ medirinam, etstc vitam sibi proprio ore inlerclii- crapulaius a vino (Psal. ixxvn, 6S), descendil ad,-
deus. El qucenam major maliiia, quiim propriaml iuferos, conirivit portas otreas, -et.-vectcs fesreos
arniari in saJulem, et lingueetucetcmelipsum siKicrone 3 confrcgit-; all;gavit foitein, etvasa ciiplivitatis eri-
m S. BERNARDIABBATIS CLAR.E-VALLENSIS SS2
pudor suffundat, oectipelque caligo. Deficiat in do- A . el maxime biijiis majestali-, liujiisque.Domini. Nam
lore vila iriea, el anni mci in gemitibus. Proli pii- si reuni rcgioemajeslatis, quamvis humanee, buma-
dor! quem fructum liv.Jjuiin quibus nunc erubesco? nis Jegilius plecli 1315 capile saiicitmn sil; qtiis
Siin earne seminavi, de c.trne non mctam nisi cor- fmis conlenineiilium divinam omniputentiam erit?
ruptionem (Galat. vi, 8); si in munrio, el ipse TitHgit monles, el fumiganl (Psal. cxi.ui, 5); et iam
transil, el concupiscenlia ejus (/ Joan. n, 17). Qujd? ifemendam majestalcm audc.t irrilare vilis pulvi-
caduca, vana, el prope nulla, ct quorum finis mois rculiis, tiiio Ievi flatu mox dispergendus, et minime
esl, infelix el insauus proefcrre 110:1 eriibui cj-ierni recolligendus? Ille, ille timendus est, qui postqttairi
Palris amori el honoii. Conlitii.dor, ronfunrinr 1111- . ocriderilcorpus, polesiaten) habelmillere el in giiicn-
dire : Si ego paler, ubj es! Itonor metts? (Malach. iiam J_£,HC. xii, S). Paveo gchennam, jntvco judicis
1,6.) vuliiiin, ipsis qttoque,Ireiiiendum angelicis jiolesia-
5. Sed et si JPater non essei, obrueret me bene- Ijbus. Coiiiremisco ab ira poientis, a facie furoris
fieiis. Inslaurat adversum me testes, ut alia innu- ejus, a fragore ruenlis-niundi, a conflagraiione c!e-
inera taceam, htijus corporis vicuini, el ttsum lem- uiciiioruin, a tempestate valida, a voce arcbangcli,
jjoris buj'us, el super omnia saiiguinem dilecti Filii el a verbo aspero. Conlreniisco a deiifihtis bcslia:
clamanfem de lerra. Pudet ingraiitudinis, qiianqiiam "1 infernalis, a v.entre inferi, a rngicniibiis proepyraiis
ad coiiftisionis cumulum, argttar eliam redriidisse ad escam. Horreo.vermem rodenlem, ,cl igucin lor-.
niala pro honis, et odium pro dileciione. Mininie rcnlem, fumum, el vaporem, el sulphur, ct sjiiriturii
quidem milii a benefaclPre, sicut nec a patre limen- procellarnm; horreo lenebr;ts exieriores. Quis tla-
dtim. Ycrus quippe beneficus esl, dans affluenter, et bit capili meo aquam, et oculis meis fontem lacry-
non improperans (Jac. 1, 5), Non improper.il dona, niarum (Jerem. ix, 1), ut prseveiiiam fietibus fleliun,-
quia dona sunl; el beneficia sua mihi dcdit, non el stridorem denlium, el inamium pedumque ditra
vendidit. Denique sine pcenitcntia sunt dona ejus. vincula, el pondus catenarttm pieiiieiiiium, sliin-
Atquanlo de illo benignius, lauio de me indigitins gentium, urentiuni, ncc consiimenimm? Ileu ine,
senlire cogpr. Erubesce, el dole niliilominus, aniina ipaler mea! ulquid me genuisti filium doloris, filium
inea; quorjianj eisi illum non rcpetere et non im-. amariludinh, iiidignalionis et plorationis aplerna:?
properare decet, nos tamen oinmino dedecel in- Curexceplus genibus, cttr laclaius uberibus, nalus
gratos imniemoresque «.stitisse. Heu! qnid vel iii combustionem, el cibus ignis ?
jmnc tandem retribuam Domino pro omnibus quoe 8. Qui sic afiiciiur, sensum procul dubio recnpe-
yc.ribuil mibi? . _. ravil, el in duplici nieiu isto, itemqite piidore il'o
• 6. Quodsi segiiior fmie suas partes minus exse- ir.que duplici habel oscitaliones quatuor. Trcs qnoe
quilitr pudor, limor sane exciietur in adjutorium. restant ex voce confessionis adjiciet, et neqtia |iii:iu
Exciieiiir, ut exciiet. Scpone parum pia vocabula diceiur jam de eo, quod non sit vox neque. sensus,
J.eiiefactoris et pairis, alque ad austeriora conversi tanien de coi.de httmili, simplici, fidclique pra-
tere. Nomjiequi lcgilur ; Paier misericordiarum, et ccsserit illa confessio. Omne ergo quod remordut
Deus toiitisconsolationis(II Cor. i,5); logiiur niliilo- conscientiam, confiterc liuniililcr, pure, fideliler;
ininus : Deus ulionum Dominus (Psal. xcni, 1); et has vices implesli. Siinl qtii gloriantur ctan male
legilur ; Dettsjudex juslus et forlis (Psal. vu, 12); fecerint, etexsultant in rebus pessintis (Prov. n, 14);
.egilur : Terribilis in consiliis super filios hominum quos nolaiis prophela : Peccata stta, iiiquit, prmdi-
(Psal, LXV,5); legilur : Detts zelans (Exod. xx, 5), caieruni sictti Sodoma (Isai. m, 9). YeruiiTbos ab
Qnod p.tler esl, qiiod beneficus esl, tibi est; quotl bac disputaiione, lanquam sxculiues am-veo : nam
JiQinimisac creaior, sibi; elenim propter semeiipsum quid ad nos de his qui foris siini?
fecil omnia, Scriptura fesle (Prov. xvi, i). Qui ergo 9. Quanquani et de his, qui rcliginse vostiii, ct
quod luum est libi defendit ac servat; putas, el religioijem professj sunt, noiiimiiqiiairi audivimiis
pro se aliquando 11011 . aliquos reminisci el jaclilarc iiiiptidcniissinie mala
zelahil? pulas, sui non requirel p.
principatus lipnoreni? Propter boc irriiavit impitts sua praclerita; qiiaQ,vcrbi gralia, aliquando vcl for-
Deum, qttia dixil ht corde suo ; Non requirel (Psal. tiler gladiatorio, vel argtite litieratorio gessere con-
ix. 15). Et qu.d csl in corde suo dicere : Non re- fliciu, seu aliiit!qtiitl sccmidiim niiindi quidem varii-
quirel, nisi 11011meluere quod reqniral ? Sed re- taiein favorabile, ser.undum aiiiinoeyero salutem no-
quiret usque ad novissimiim quadranlcm: rcquiiet civum, peiiijt.iosum, dnmiiosum. Siecularis adbuc
el i-elribuel abundaiUerfacieiilibus superluam (Psal. aiiiini i::(liciumcsl hqc; el biimilis habitiis quige-
xxx, 24). Requirei a redemplo serviiiiinj, honorein staiur a laltbus, tion sancta: novilalis csl merilinn,
e~ gloiiam ab en quem plasmsvil. sed priscee voitistaiis- opercultiiii. Noiiuulli lalia,
7. Esio ouod dissinmlel paler, ignoscat boncfi- quasi dolfndo el prenitendo rememoranl; sed glo-
cus; sedjton Dominus et Creator; et qui parcit filip, riam inlenlione caplantes, conjinissa sua non rii-
pon parcet figmenlo, non parcet servo neqiiam, luunt, sed seipsos iiludunl : nam Deus 11011ini-
Pcns^ tujus sit formidiuis et borroris, luum atque delur (Galat. vi, 7). Yeterem hominem non exue-
fijtiuiumconiempsisse faclorem, offe.ndisseDomiinim runt, sod novo palliani. Non prodiiur aut projicitur
fflUSSlBlis,Majesiaiis est timpri, Domjni csj-tinicri, yeliis fej-menttim illa .confcssioue; sed slaluiiur,
. SI8 " '
SERMONES 1N CANTICA. 850
tcm (Sap. ix, 15). Propterea nemo miretur aul mo- A animain viventem creavit me; secundo in spiritum
leste accipiat, si in his scrutantlis, tanqtiam qui- vivificaniem reformavit me. Manus snas ineissu-
busdam Spirilus sancti apothecis, curiosus existo, perposuit, exemplum proebens bonorum operum,
ctiin sciam quia sic vivilur, et in lalibus vita spi- formam obedientioe. Aul ceiie manus suas misit ad
ritus mei. Dico lamen his qui preevolantes ingenio, fortia, ul dpcerel manus meas ad preeliuni, el digitos'
in omni seimone anle pene flagiianl llnem, quam meos ad bellnm. ,
priiicipium ieneanl, debiiorem me etiam tardioribns 3. Et osciiavit, inquil, puer septies (IV Reg. iv,
esse, et maxime; sed nec sludium tam esse niilii 5S). Sufficiebat ad gloriani marilfeslandi miraculi
ul exponam verha, quam ul imbuam corda. Et oscilasse semel ; sed multiplicilas et insigniisnume-
baurire, et propinare me oportet: quod non fit rtis myslerii admonenl. Si ilhtd ingens universi hu-
celerilef percurfendo', scd traclaiido diligentef, et mani generis primum quidem exanime corptis at-
exhoitarido frequenler. Quanquam et prceler spem lendas, yides ubique Ecclesiam, ex quo vilam
quoque mearii diuiios discussio detinuit sacfamen- prophcta incumberiie rccepit, quasi seplies oscilare;
tortim. Putavi, faleor, ununi ad boc sefmonem stif- quia scplies in die laudem dicere consuevit. Si te
ficere, silvaroque istrm umbrosam, latebrosainqtie ipsum adyenas, in boc le noveris vita vivere spiri-
allegoriarum 'periransire 1313 j;nos ciio, et ad B tiial.i, ac.mysticum hiinc implere riumenim, si
piaiiiiiem moraliuni sensuinn iiiuere diei quasi sensualitalis luoe quiiiariiim chariliuis binario sub-
unius pervenire : sed secus eoiitigil. Biduum quippe jicis, exhibesque, juxla Apostolum, membra lua
jam in eo expendimus, et adhuc restat via. lcttis servire juslilise "in sanctificationem , qiice prius
oculi cminus summiiaies ramorum et montium ca- exliibuisti servire iniquitati ad iniquilalem (Rom.
ciimina pervol.ibai; sed valliiim sublerjacens vasti- vi, 19); aul certe si eumdetn quinariuin proximorum
las, et densiias dume_onim"Trus.rcibatur obtutus. saluii imperliens, ad perficietidum scplenaiittm duo
Nunquid, yerbi gralia", Eliseei miraculuinpreevidere hoecadjicias, misericordiani scilicet et judicium cau-
yalebam, quia nobis videlicet de genlium vocatione lare Deo. "
et rcpulsione judccorum disserenlibus, ita de subiio i. Ilabeo el alias septem oscitaiiones, septem vi—
iri mediuin prosiliret? El liunc qtiandoquidem inei- delicel experimenta, sine qtiibus vera el cerla salus
dimtis, non pigeat nos paululum iinmorari, conse- redivivi spiritus minime conslal: qualuor ad sen-
qiienter ad id qiiod intermiliiriuis, postea reversu- sum compuiiclioriis, tria ad confessionis sonuin per-
ros, siquidem animarum cibus nihilominus est iste. tinenlia. Si vivis, si vox, si sensus esl, -tu quoqus
Canibus qupque ac venaloribus plertimque con-.^ eadem in le reeqgnoscis. Porro sensum ex inlegro
liijgil a beslia, quam agressi eranl, desistere ;J^ recnperasse le scias, si tuam conscienliam quadru-
cl sequi aliam, quae inopinanlibus forte occur- plici seniis compunctione.mordcri; pudore gemino,
rerit. el gcmino metu : nam vitam ad perliciendum seple-
.2. Non parvultim fiducice robur proeslat niilii, naTium tiiplex confessionis species alteslattir, rie
quod magnus ille vir propbeta, potens in opere el qiiibus posiea videbiiur. Nonne ei sanclus Jeremias.
sermone, de excelsonionte ccelorum desceudens, . in sno planclu observat hunc numerum ? El lu lg-ilur--
visitare dignaius esl me, ciim sim cinis el pulvis; iu ftia jiro te lameniatione forniiim h.abenspropbeti-
misereri rooituo, inclinare_ se j'acenti, coiitrahi et cam, Deum cogita 1314 faciorem luiim, cogita et
eoeequari parvo, coeco parliri Iumen oculorum benefactorem, cogiia pairem, cogila Doniinum. Ad
suorum, el os niulum oris •proprli osculo solverc, onitiia rcus cs ; pla.ngepcr singula. Ad primum et
1
debilesque inaniis siiarum rbborare contaclu. Sua- ultimum respondeat timor tuus, ad dtio media pu-
yiter rumino isla, et replcnlur yiscera mea , et dor. Palersanc nbn meluiluf, cumpaler sit: Patris
inleriora mea suginanlur, el omnia ossa mea ger- enim estmisereri semper el pareere. El si pefctitil,
iriiiiant laudem. Hoc semel conttilil -uiiiversilati; virga non baculo percutit ; el cum.percusseril. sa-
hoc quolidie singiili in nobis actilari sentimus, et Tn nals Palerna vox est : Perctniam el ego sariabo
cbrdi seiiicet iribui inlelligeniiae itimcn, ei ori oedi- (DeuL xxxn, 59). Non est proinde quod a palre
ficaiionis verbuin, el manibus optts jiisliiioe. Dal fonnides, qui etsi quaritloque"feriat ut emendet,
seritire fideliler, dal proferre utiliter, dat cllicaciter nunquam tamen ut vindicet. Ai vero. cogitaniem
{idimplere. Et est ftmiculus triplei, qui_ diJficile quod patrem offemierim, est cerle quod pudeal, etsi
rumpitur, ad exlrabendas animas de. carcere dia- non quod terreat, Voluntarie genuit me verbo veri-
boli, el trahertdas post se ad regna ccelestia, si recle talis,non siimuio canjalis cupidiialisexcussit,quem-
senlias, si digne proloquaris, si viveiido conlirmes. adriiodum genitor carnis mcee. Deiride eliiini- non-
Oculis suis tetigil mcos.inlerioris bominis fronlem peperci Unigenito pro sic genilo. Ita ipse_qiiidem>
(iaris lumiriaribus ornans, lideet intellectu. Ori meo palrem se exibuil mibi, sed non ego me iili vicis-
jiinxit suu.n, et moiiuo sigmim pacis imprcssit; sim filium. Qrianam fronte atlollo j"am oculos ad
quoniam cum adhuc peccalores essemus, reconcilia- vullum patris laiii 'boni,. tam -malus filius? Pudet
vit nos Deo, justitiee moiiuos. 0S 0,'i apjilicuit, indigna gessisse genere meo, pudel ianio patrc
iierato inspifans in faciem' meam spiraculum viloe, vixisse degenerem. Exilus aquarum deducile, pculi
sed sanctioris quam jirimo. Nam primo qttidcm in mei; operiat confusio faciem mcam, vullum meam
845 S. BERNARDIABBATISCLARJ.-YALLENSIS " 843
mores bonpsatque boneslos, casias fovet affcctiones? ? A cuis gloriatur vocabulis. Illa enim nee lricent, nec
Aridus est omnis animee cibus, si non oleo istoi pascuni, nec riiedentur. Idcirco Synagoga in tene-
iiifundit.ur;insipidus est, si non lioc sale condilur. bris esl usqueadhuc, fame et infirmiiaie Jaborans;
Si scribas, non sapil mibi nisi legero ibi Jesum. Sii et non sanabitur nec satiabiliir, quousque sciat
dispules aul conferas, noii sapil mihi, nisi sonueritt merim Jestim dominari Jacob §t. linium terrae. et
jbi Jesus (169). Jesus mel in ore, in aure melos, ini convertalur ad vesperam, el famem paliatur ul
corde jubiius. Sed est el niedicina. Trislalur aliquiss canes, et circiimeat civitatem (Psal. LVIII,14, 7).
veslrum? Yeniat in cor Jesus, et inde saliat in os;; Et illi quidetn preemissisunl, lanquain ba.culusad
el ecce ad exorlum norninis lumen, iiubilum oninc3 moiiuum Prophetam proeveniens, et sua inlerpre-
diffugit, redil serenuni.Labitiir qnis in crimeri, cur-- tari jiomina nequiverunt; vacua.quippe erant.. Su-
ril insuper ad laqueum morlis desperandn ? Nonne. • perposilus morluo baculus est, el non prai vox
si invoceinomen vitoe,confestim respirabitad vitam?? neque senstis, qiioniam bacttliis erat. Descendit qui
Cui aliquando stelit ante: iaciem salularis nominisi baculuni misii (IV Reg. iv, 29-55): et mox falvum
duritia, ut assolel, cordis, ignavioelorpor, rancor• fecit popnluni suum a peccaiis eorum, probans se
animi, languor acediee? cui fons forte siccalus lacry-- esse quod dicebalur: Quis esl hic, qui eliam peaata
niarum, invocalo Jesu, non conlinuo erupit uberior,, " dimittit (Luc. vn, i9). Ni.mirnm qui dicit ; Saltts
liuxil suavior? Cui, in periculis palpitanli el trepi-. populi ego. sum (Psal. xxxiv, 3).,Jam vox, jam sen-
danli, invocatumvirliuis nomennon statim fiduciamt sus esl; el palel enm non inane portare nomen
prccslitit, depulii metum ? Cui, quoeso, in dubiis! inslar priorum.. Sentitur infusa salris, et beneficiuin
j_sluanli et fluctuanli, non subito ad invocationemL non lacelur. lntus scnstis, foris vox. Compiingor,
clari nominis cmicuil certitudo ? Cui in adversisi el confileor, el confessio vitam indicat: A mortuo
diJIidenii.jamjamque delicienli, si nomen adjutoriii enim tanquam qui non esl, perit confessib(Eccli.
soniiit, defuilfoiiiludo? Nimirum morbi et languo- xvn, 26). Ecce viia, ccce sensus. Suscitalus per-
res animoeistisuntj.illud medicina. Denique etpro- . fecte sum, inlegra esl resiirreclio. An aliud mprs
bare Iicet: Invoca me, inquil, in die tribulationis; •corporis est, nisi cnm sensu privatur el vita? Pec-
eritath te, el Iwnorificabis me (Psal. XLIX,15). Nihil[ catum, quod mors animee est, nec compunciioiiis
ila iroe impelum coliibet, superbioetuniorem sedat, mihi sensum, nec confessiouis reliquerat vocem, et
.sanat livoris vulnus, restringit luxurice lluxum, eram moiiuus. Venit is qni peccata dimittil, et
«xstinguit libidinis flammam, silim temperal avari- utrumque resliluit, et dicit animeemeee : Saltts tua
tice, ac lotius indecoris fugat prurigincm. Siquideni ,„ ego sum. Quid mirum si cedil mors, ubi vila descen-
«um nomino Jesum, bominem mihi propono.milem dit? Jam corde creditur ad jttslitiam, et ore con-
et liumilem corde, benignum, sobrium, castum, fcssio fi( ad salutem (Rom. x, 10). Jam oscital puer,
misericordem et omni denique lioneslale ac sancti- et oscilat seplies (IV Reg. iv, 55), et dicit: Seplie*
tate conspicuum,eumdemque ipsum D.euinomnipo- in dielaudem dixitibi (PsaL cxvin,. 164), Donilne.
tenlern, qui suo me el exemplo sanet, et roborel Yidele Iiunc septenarium. Sacer liiimerus est; non
adjutorio. Ileee omnia slinul mihi sonant, cum inso- . vacat. Sed melius hoc alii servamus sermoni, quo
nueril Jesus. Sutuo ilaque mihi.exempla de boinine, • famelici el non faslidiosi ad tam bonas epulas acce-
*l auxilium a .potenie; illa tanquam pigmenlarias damus, invilanle nos sponso EcclesioeDomino no-
species, hoc laiiquam unde acuam eas : et facio slro Jesu Christo, qui esl super oinnia Deus bene-
confcctionem, cui simiiem medicorum nerao facere diclus in seecula.Amen
possit. SERMO XVI.
7. Hoc libi electuarium babes, o anima mea, De cordis coniritione, el de tribus speciebus verm
recondilum in vasculo vocabuli hujus, quod est . confessionis.
Jesus, salutiferum cerle, qnodque iiulli unquam 1. Quid sibi ergo vult septenaritts isle? Nescio
jiesti" ture inveniatur ineflicax. Semper libi in sinu D J enim an ita simplex quispiam in nobis sit, qui
sit, scmper in mauu, quo tui omnes in Jesum et otiosas esse has vices, et numerum hunc pulel for-
senstis diriganuir el actus. Denique et invitaris : tuitiim. Ego nec illud vacare reor, quod prophela
IJo;ie me, inquit, signaculum in corde luo, signacn- incumbens super mortuum, ad .mensurani puerilis
him i« brachio tuo (Cant. vin, 0). Sed boc 1312 corporis sese contraxit, os suumori iliius conjunxil,
alias. Nunc vero habes untlc et brachio medearis,. oculisque oculos, el manibus manus (1V Beg. xxxiv).
el cordi. Habes, inquam, in nomine Jesu, «nde Spiritus sarictus sic omnia fieri, et sic seribi fecit,
sctus luos vel pravos corrigas, vel minus per- ad eruditionem procul dubio illorum spiriluum, qttos
fectos adimpleas ; ilemque unde luos sensus aut corrupli corporis circunivenit infida socielas, ac
-scrves, ne corrumpantur ; aul, si corrunipantur, slulta mundi. sapieniia dcsipere docuit. Corpus
;saiies. quippe quod corrumpilur, aggravat animam; et de-
-8. Ilabuil et Judrea quosdam Jesus, quorum va- priniit ter.rena inbabilatio sensum mulla .cogiian-
(169) Auguslinus in lib. HI Confess. cap. i, idcm bat, qiiod nomen Chrisli non erat ibi.... et qnidquid
sibi accidisseait in legendo lloiiensii libro : « lloe sine hoc liomine fuissel, quamvis lillerntnm et
•
_soIum tne, > inquit, i Jn tanla flagranlia refrange- expoliliim et veridicum, non mc lolum rapiebat.
m SERMONES1NCANTiCA. 116
Vleum effusum nomen tuum (Cant. i, 2): si non A qiiam vile! vilc, sed sttlubre. Si vile"noh essef_hoii
irigratce plebis exosa pervicacia obslitisset. Ail mibi effrinderelur; si salubre non. esset, non mo ,
eiiitn: Ego sum Deus Abraham, el Deus Isaac, et lucrarelur. Paiiiceps nominis siiui, sumel hteredita-
Deus Jacob (Exod. in, 6, 15). lis, Cbristianus snm; frater Cbristi sinn. Si sum quod
o. Currile, gentes; ad maiium esl salus, effusuin dicor, hreressiiin Dei, cohceresautcm Christi (Rom,
esl nomenj quotiqtiicunqiic invocaveril, salvus eril. viii, 11). Et qttid mirnm, si spnnsi efftisumcsl i;omeii_
1.32.0 Angclorum Deus, ntiam bomiiium Denm se ciim ipse qttoquc cffusus sit? Nam semcUpsiimexi-
'nominat. Oleuiri misit iu Jacob, et cecidil in lsrael. nanivit, formam servi accipiens (Philipp. ti, 7).
Djcile fratribus vestiis: Dale nobis de oleo veslro Deiiique ail: Sicttt aqua effusttssiim (Psal. xxi, 15).
(Matlh. xxv, 8). Si nolunt, rogate Dominum olei, Efftisa' esl plenittido Divinitatis, habilans snper
ut miltat el vobis. Dicile: Attfer opprobriumnoslrum terram corporalitcr, ut de illa pleiiiiudiue omnes,
(Isai. iv, 1). Nc, qiwso, insullel malevolus dileciaj qui corpus mortis gestamus, caperemus, ac vitali
tuce, quain a finibus i.erroeevocare placuit libi, tanlo odore repleti diceremus: Oleum effusum nbmen
utique dignantius, quanlo minus dignam. Deceine, iiium. En quod nomen effusum, et qttaliter, et qua*
obsecro, ut lienigni patrisfamilias invilaios scr.vus lenus.
ficquam excludat ? Ego sunt, ais, Deus Abrahain, el B 5. Cur vero oleum? Nam lioc hondum dixi. fft
Deus Isaac, el Deus Jacob. Et non amplius? Efitmde, sermone superiore dicere cceperam; sed inlcrveiiit
effunde; aperi nianum luain adhuc, et imple omne subitoaliud quodprx.dicandumvidebalur. Quanquam
ariimalbeiicdiclione.Veniantab orienleul occidcnte, iniermiseiim ullra quam credidi : quod non allud
et recumbaiitcttni Abraham. Isaac et Jacob in regno1 esse reor, nisi quod forlis mulier Sapicitlia misit
effilorum (Mntili.vm, 11). Yeniant, veniant tribus, manum ad collum, et dlgiti cjiis appreiiendcnint
Iribtis Domini; leslimonium Israel ad confilendumi fnsum. Novit cnim modicam lanam vel linum in
siomini Domini (Psal. cxxi, i). Yenianl et rectini- longuni producere filum, alque in telee eXlendero
baiii, epulenlitr e1 deleclciUur in loetilia, el uiiusi laliludinein, et sic omnes doiiitsiicos swis vcslire
ubique resonel in vocc exsultationis et confcrsionis> duplicihus (Prov. xxxi, 19, 21). Kst procul dubio
sonus epuIanlis(Psa/. XLI,5); Oleumeffustttnnomeii i inicr oletim el nomen sponsi siniilitudo; nec oliose
tuum. Uniim scio, si Philippum el Andrcam babuc- Spirilus sahcltis alierutrum comparavit. Ego auteni
rimus osliarios, rcpulsam omnino non patinmr qui- dico in triplici quadam qrialilate olei, qttod lucef,
cunque oleum peiimus, quicunqtte yoltiuuis Jesumi "pascit ct nngii, si vos melius non habelis. Fovet
videre. InciinctauieiPbilipptts dicel Andrcrc; Andreass ignem, nutrit carnem, lenit dolorem; Iux, cibus,
attleniei Philippus dicent Jesu. Jesus auiejn quid?? 1311 medicina. Vide idem iiiinc et de sponsl
Profeclo quod Jesus. Nisi granum frumetiti cadenss nomine. Lncel proedicatum, pascit recogitatum,
in lcrram inorluum fuerit, ipsttm sotum manel; si au- invocattim lenil et ungit. Et percurramus si»'
tem mortuum ftterit, muliv.m fructum ajferl (Joan.. gula.
xn, 22-25). Moiialur igilur granum, el surgat gen- 6. Unde putas in loto orbe tanla, et tam sublta
tium scges. Opoitet pati Chrisium, et resurgcre ai fidci lux, nisi de proedicatoJesu ? Nonne in bujiis
iiiortuis, et proedicariin nomine ej'us]i03niienliamett nominis luce Deus nos vocavil in admiralrileltimen
"rcmissionem peccatorum, non solum iii Judotam,t situm, quibus illuminalis, et in lumine isto videnti-
"sed etiam in omnes gentes; quatenus ab uno no- bus Iumen, dical merito Pautus : Fuislis aliquando
mine, quod esi Chrisius, millia mijlium credcniium_ tenebrw, nunc autem liix in Domino? (Eplies. v, 8.)
Christiani dicanlur, el dicanli Oleum effttsumnomen . IIoc denique noincn coram regibus, el gentibtts, et
luum'. filiis Israel portare jusstis est idem aposlolus (Act«
i. Agnosco enim iiomen, quod inlsaia legi: Ser- ix, 15); et portabat iiomen lasquam lumen, et illu-
:- minabat patriam, etclamabal ubique: Nox prwces-'
vos suos, inquit, vocabitnomine alio, inqtto qtti bene-
dicltisest supef lerratn, benedicettirin Domino,amen >it[) sil, diesattleni appropinquavit.Abjiciamusergo opera
(hai. txx, 15, 16). 0 nomen benedictiim! 0 olcum n lencbrarnm, el iitduamur arma lucis: sicui in die
usquequaque effusum! Quousque? De cceloin Ju- honesteambulentus (Rom. xrn, 12, 13). El monslra-
daaani, el inde in omneni lerram excurrit; et de toto o bat omnibtrs lucernam super caiidelabrnm, annun-
orbe clamal Ecclesia: Olcum effttsum nomen luttm. i. tians in omni locoJesuni, et hunc «rucifixum. Qno-
Effusinii plane, quod .non solum coelos lerrasquee . modo lux ista insptenduit ac persirinxit cunctorum
perfudil, sed aspcrsii el inferos, adeo ut in nominee inttienlinm oculos, qtiando de ore Pelri, tanquam
Jesu omne genu fleelalur, coeleslium, terreslrium el:l fulgitr, egrediens, claudi unitis eorporales plantns
infcrnorum, et omnis lingua confrteaitir (Philipp.it,i, solidavit el bases, nuiltosque spiritualiler crecosilbt-
10, U), et dical: Oleum effusum nomentuuin. Ecce e minavil? Nunqtrid non ignem sparsit, cum ait: In
Chrislus, cece Jesus, iitrumque- iiifusniu angelis, \, nomineJesu Cltrisli Nazareni surge etambula ? (Acl.
iiirumqiie effiisttmin homities, et ilfos bomincs quiii rii, 6.) Nec lantum lux esf nomeir Jesu, sed:est et
comptiiniuiani' tanqnain juinenta iu slercorc suo, i, cibus. An non loties.coiiforiaris, quoties recordaris?
homincs ci jumeJUasalvans, queriiadmodum tnnlli- Quid aqtte meiiiem cogilantis impirignat ? quid iia
plieavit uiiscricojiliam stiam Deus."Quam cliaium,i, excrcitalps reparat scnsns,. virtuics. joborat, vegelat.
813 S. BERNARDlABBATIS.CLAR.-E-YALLENSIS £U
in.properat.ei ad eonvicium, hoc sibi ipsa infleeiii A
£ quod non aui pietatis gratiam, aut polenllam ma-
:id commodum. Inde mansuelior ad corrcptionem, jeslatis sonel. Spirilus ita dicit ctiam per sibi
hidepatientior ad laborem; inde ardenlior ad amo- familiarius organum : Duo Itwc audivi: quia po-
rein, inde sagacior ad caulelam; inde humilior pro lestas Dei esl, el libi, Domirie, miseticordia (Psal.
conscientia, indc acceplior pro verecundia; inde xxi, 12, 13). Ergo secundum maj'estaiem : A'«.i-
ad obedienduniparalior, inde ad graliarum actionem ctum et lerribile. notnen ejtis (Psal. cx, 91; se-
devotior ac sollicitior. Denique illa, ut dictum est, cundum pietalem : Non esl nomen ainid sub ccelo
murmuraiite et memoraiiie merila sua, et labores, datum Itominibus, in quooporteat nos sqlvos fieri
cl pondus diei et rcslus, Ecclesia beneficium recolit (Act. iv, 12). Sed exemplis niagis perspicuuni
dicens : Oleum ejfusnm noinen liturii. fiet. Hqc est, inquil, nomenquod vocabunt. eum, Do-
8. Hoc piane tesiimonium Israel ad confitenduni minus, juslus nosler (Jerem. xxni, 6). Nomen polen-
nomiiri Domini; non lamenlsrael secundum carnem, lice est. Ilem: Et vocabilur nomen ejus Emmanuel
sed ejus qui secundum spiriium est. Namhoc ille (Isai. VII,14); pietatem insinual.Ilem ipse.de'se:
quo pacto dicat? Non quod non habeat oleum, sed Vos vocalis me, ail, Magister el Domine (Joan. xin,
Piimum graiia; esl, secumlttm majestalis. Non
non babet effusum. Ilabet, sed rcconditum; babet . r& 13).
in codicibtis, sed non in cordibus. Foris boeret in enim minus nium cst docere aninium scieiitiaiu,
Jiltera; contreclat manibus yas plenum, sed et quam preebere escam corpori. Rursuin prophela:
clausiim nec aperit ul ungaiur. Intus, ihtus est Vocabitur, iiiquil, nomen ejus Admirabilis, consilia- .
iinaio spiritus; aperi et ungere, eljam non eris :rius, Deus forlis, pqter fuluri smcuii, princeps pacis
domus exasperans. Quid facit oleum in vasis, si (Isai. ix, 6). Primuri), lertium, quarlum, majesla-
Don sentias et in memhris? Quid libi prodest pium tem sonani; reliqua, jnetalem. Quod hortim ergo
Sahaioris nomeii leclitare in libris, nec bahere effunditur? Profeclo maj'estaiis ac po.enlioe nomen,
pietatem 3n moribus? Oleum est; effunde, el sen- in idqupd est pietatis el gratioe,quodam modo trans-
lies yirlulcm ejus, quee triplex est. Sed Judcpusista fundiliir, ipsuuique cffunditur abunde per Jesum
fastidit; vos, audile. Volo dicere cur nomen sponsi Cbristum Salvalorem iioslrum. Nomen, verbi causa,
oleo comparetur, quod nondum dixeram. Et tres qaod Dctts esl, nonne in id quod est no_ii3C_.ni Detts
hujus rei occurrunt causoe. At quoniam pluribus (Maiih. i, 23), boc est in Emmanuel, liquescit et
•vocabulisappellalur, eo quod nullum quo proprio deficil? Sic Admirabilis, in id quod est consiliarius;
dicalur invcnilur (iiieffubilisquippeesl); prius nobis sic Deuset forlis, in ea qucc sunl paier fuluri swcuti
inyocandus est Spiiiius sanctus, ut de multis unum, el princeps pacis ; et Dominusjttsius noster, in mise-
quoJ vull hoc loco intelligi (quoniam scripto desi- C ricors el miseralor Dominus (Psat. cx, 4). Non dico
gnare non placuit), per se nobis aperire dignelur. npvum quid: quondam quoque nihiloniinus Abram
Sed lioc quoquc alias. Nam elsi in promptu nunc in Abraham, et Sarai in Saram cffusa siint (Gen,
.essenl omnia, el ncque vos oneraii, nec ego faliga- XVII,5, 15); et jam tuiic saluiifercc cffusioniscele-
lus essem, hora tamen finem indicit. Tenete in hratum prcefiguratumqtie myslerium recordanmr.
<_uo allenlos vos reddidi, ut non sit cras necesse 2. Ubi j'am illud, quod apud antiqtios .am tcrribi-
jrepelere. Iloc incumbil, hoc in manibus esl, docere liler, quam frequeiiter infonare solcbat: Ego Domi~
scilicet, cur iioinen sponsi oleo comparetur; el nits, ego Dominus? (Exod. xx, 2.) Mihi dictalur ora-
iquodde uominibus. Et quoiiiam nonpossum 1309 lio cujiis prini.ipium, nomine dttlce palerno, sequen-
isgo a ine dicere qtiidquam, indicta oratib esi, ut lium obiinendanim peiitionum prccbet fiduciam.
.nobis spousus ipse revelel per Spirilum stium Jesus Servi noininanHir amici (Joan.xv, 14, 15), et resur-
Clirisiug Doniiiius nosler, cui cst honor et gloria rectio non saltem (168) discipulis, sed .fralribus
in ss.cuIa.sceculorum..Amen, nunllalnr (Matih, xxvm, 10). Nec miror, si cum
venil plenitudo teiiiporis, facta est effusio nominis;
SERMOXV. Deo quippe quod per Joelem promiserat adimplenie,
Quatiter nonienJesus esl medicina salnbfis fidelibus et efftindcntc de Spiritu suo super omnem carnem
Clirislianis in omnibus adversis. (Joel. n, 28); cum lale aliquid et apud Hebroeosolim
l.Benignus est Spirilus sapienliee (Sap. \, 6), et contigisse Iegam. Credo vos proevolare, et scire j'am
non consuevil esse difliciJis se invocantibus, qui quid diccre velim. ,QuaIeerat, inquain, quod sciscs-
s&pe etaniequani invoceiur, dicit : Ecce adsutn lanli Ptloysiprimo responsum est: Ego stttn qtti sum?
(Isai. LXV,21). Audile jam quod oraniibus vobis .cl: Qui esl, misil me ad vos? (Exod, ui, 14.) Neseio
per me indicare dignatur. de eo, "qnodheri ad hoc. .an vel ijisc Moyses capuret sic, si non viddicel
ipsum disluliintts, et oraiionum veslrarum fruclum -effunderetur. Sed fusum cst, ct captum est; ncc
tempeslivum percipite. En ostendo nomen, quod modo fusum, sed et effiisuui: nain iiifitsttmjam erai.
oleo merito comparatur; el• quo merilo, dicam. Jam cceli babcbanl illudj jam angelis iuiiotiiercu.
Multa quidem Sponsi vocabula sparsa per oinriem Est aulem foris missuni; et qtiod angelis iu erat
livinam paginam legilis, scd in dtio ea vobis nni- •infusumut csset el privaium, effustimel-in liomines
êrsa coinpleotar. Nulltim, ut arbilror, reperieiis, csi, iia ul jam lunc merilo clamarelur de lerras
"
ÎCSj Sic mainiscripii: atias, tantum.
841 SERMONES1N CANTICA. 8S2
23©7 & Exaggera quanlumvis merita, et extolle A £ boininis formam, qnanlo seiius lanlo siiicerius re-
sudoros : meliorest misericprdia Domini super vitas formare feslinant. Et Iiee el illaj sane proficiani,
(Psal. LXH,4). Faleor, non suslinui pqndus diei et non deficiant neque fatigenlur, elsi necdum plene
eesitts; sed jitgum suave et onus leve pro bene- in se senliunt, unde dicani et ipsoe: Qleum effusum
placiio patrisfamilias porlo. Opus meum yix iinitis nometituum. Nec eniin audenl adolescenlulaBper se
esl borce; et si plus [alias, pluris], proe amore non facere verba sponso.* Tamen si magislrcevesligiis
senlio. Judoeus proprias exercilel vires; inihi pro- pressius inbcerere sludeni, effusi olei saltem odofe
bare libei, quce sil voluntas Domini bona, et bene- deleclabimlur, et. incitabuntur eliamde odoris per-
plaeens, et perfecta. Ex ea sane operis ac lemporis ceplione cupere et quoerere potiora.
damna mihi resarcio._Jlle paclo convenlio.iis, ego 6. Frequeiiter ego ipse, quod faleri non verccun-
.placilo voluntalis innitor; credo, el non ad insipien- dor,-maximeqne in initio conversionis meee, corde
tiam mihi : nam vita in voluntate ejus. Jlla milii dtirus el frigidus, et qucerens quem vellet diligere
recbncilial Palrem, illa boereditatem restiluit, eliam anima mea : nec enim adbuc diligere polerat queni
cumulatiori gratia; symphoniee,et canlus, et epu- nondum invcnerat, autcerte minusquam vellet dili-
larum, ac tolius exsullaiitis fariiilice celeberriina gebal, eiob hoc queerebal ul magis diligeref; qriem
gaudia suscital mihi. Si indignatur frater nietts se- B * iiequaquam quaererel, nisi jam aliqttalenus dilexis-
nior ille, qui hocduincomedere mavult cum amicis . set. Cum ergo eum qucererem, in quo recalesceret
suis foris, quam meciim in palerna domo vitnluini attpie requiesceret spiritus meus, uiique lorpens et
sagiualtim, rcsporidebiliir illi : Epulafi el gaudere! Jangtiens; ncc ulla de paite occhrrerel qtii 13@g
oporlel, quia hic filius meus morluusfueral,el revixil; succurreret, per quem videiicct bruma -rigens
perierat, et inventus csl (Lttc. xv, 32). Adhuc Syna- [alias, pruina rigens], quce sensus slringebat inlcr
gnga foris epulalur cum amicis suis. doemonihus, ,' nos, dissolveretiir, et vernalis illa siiavilas ac spiri-
quibus satis placet, quod hcedutn peccati insipiensi tualis amcenitas reverteretur : tunc magisacmagis
devorat traiisglutiens, atque quodam modo occultans,p Iaugiicbat, et toedebal, et dormitabat aninia men ;
etreponens sibi illnd in veiilre socordiceet insipien- prce tcedio, trislis el peue desperans, et musshans
tice suai', dtiin contemnens Dei jusiitiam, el suami secuni illud ; A facie frigoris htijtis qttis suslinebil ?
volens consiiliiere, dicit se non habere peccatum,. (Psal. CXLVII^ 17.) Ciim subilo forte ad affatuni, vel
nec morte cgere vituli saginali, mtindam siquidemi etiam aspectum cujitspiam spiriiualis perfeclique
jusiainqneex lcgis operibus se reputans. At vcro> yiri, interdum et ad solam defuncli seu absenlis me-
Ecclesia, scisso velo occidcntis. liiteroe in morte. moriam, fl.tbat spirilus, et fltiebant aqnoe; el erant
Verbi crueifixi, audacier ad ejus penetralia prceeunic: niihi laciynue illoepanes die ac nocle. Qiiiduani
.spiriltt liber:aiis irmmpit, agnoscilur, placel, sorli- islud, nisi cdor exhalaniis unclibnis, qtia erat ille
tur aemuliclocum, fit sponsa, fruitur prccreptis am- perfusus? Non enim unctio, quce ad n.e nimiriiiii
plexihiis; et in calore spirilus Christo Domino, cuii nisi liomiue medianle non perlingebul. Et piopier
confiicittui', inhcerens, stillanie ac fundente uudiquci elsi gaudebain demunere, confundebar tamenict
suoe oleum exsultalionis, lioc illa prae parlicipibus5 humiliabar, quod sola ad me tenuis exhalatio, et
sttis cxcipiens, ait : Oleum effusuin nomen tuum. non pinguis aspersio pervenisset. Odoralu quippe
Quid niirum si ungitiir, quce unctum amplectitnr?? delectatus, non taclu, indignum me proinde «ogno-
5. Ecclcsia' ergo recumbit inltis, sed Ecclesia in- scebam.cui per seipsum dulcesceret Deus.Et nuhc
lerini pcrfectoiiim. Spes tamen est el nobis. Excu- idipsum si accidat, avidus quideni. suscipio muitus
bemus pro foribtis qui minus pcrfecli sumus, spe} indultum, gratumque habeo; sed dolens doleo per
-gatidenlcs. Sponsus et sppnsa sbli inlerim inlus5 meipsum non nieruisse, atque, ut dicilur, de manii
siut, mtiluis secretisque fruantur amplexibus , in niaiium niinime accepisse, cum obnixe id pe'.e-
nullo slrcpilu carnalium desideriorum, nullo cor- rem. Ptidet niinirum magis ad hominis, quam ad
poteorum plantasri.aliim perturbanle lumultn. Tur-- j. Dei moveri memoriaiii. Et lunc cum geinitu clamo :
ba vero adoiescenlularum, qua: absque hujus- Quando veniam, et apparebo ante faciem Dei ? (Psal.
modi iiiquieludinibus nondum esse possitnt, foriss XLI,3.) Existimo et aliquos vestrum idcm esse exper-
cxspectent; exspeclenlque secure, scienles ad se3 tos, et experiri intcrdum adhuc." Qua in re quid
illud speclare qnod legunl : Adducenlur regi vir- seiiliendum, nisiquod nostra aut superbia convinci-
ginespost eain, proxintw ejtts afferenlur libi (Psal. tur, atil humilitas cusiodilur, aut fralerna -cbaritas
xLiv, 15). El ul queequesciat cujus spirilus sit, vir-- - nulriiur, aut desiderium excllatur? Unus idemque
gines dico illas, quoeante Christo fcederaioe, quam,i cibus et oegrotis est medicina, et oegrolativis diela :
fcedata_niundi complexihus, ipsi finniler persevo porroetdebilesconforlat, et delectal valenles. Untis
rant, cni se tanto feiicius quanto malurius devo- idemqite cibus et langnorem sanat, et servai sa-
veimu; proximas vero, quecprisiinam suam dufor- niinieiri ; el corpus nutrii,el palato sapil.
mitatem, in quainundo huic quandoque confonnus,, 7. Sed redeamus ad verba sponsee,et siccurc-
lnuiidi priucipihus, id esl spirilibtis spurcis, in oin- mtts audire quoe ail, ul sludeamus et sapere qua;l
ni carnali concupiscenlia sese lurpiler prosiiluerant, sapit. Sponsa, ut dixi, Ecclesia esu Ipsa est cui
tandcm aliqnando erubescenies et exeuntes, in novii pltts diniissum est, el qux plus diligil. Quod aemula
PATUOL. CLXXXJIl. 27
839 S. BERNARDIABBATIS CLAR.&-YALLENS1S 840
cxiu, l). Djcamus non verbo et lingua tantum. sed A nec unctio Spiritus. Confidit in lege, ljbercl eam si.
opere el veritate, neforle (quod.nimis vereor) dica- potesl.Non aulem dalaestlex quaj possit vivificare,
. tur et de nobis : Quoniam dilexerunt eum in ore suo, iusuper et PCeidit: Liitera, enim qccidit (II Cor. iir,-
el lingua sua mentitisunt ei; cor aulem eorum non 6). Propterea, inquit, dico vobis: Moriemini in pec-
eral reclum cum eo, tiec fidetes habili sunt ,ih iesia- caits vestris (Joan. vni, 24).TIoc ergb judiciuin, tf
menio ejus (Psai. LXXVH, 38, 57). Dicamus ergo, di- Synagoga, quod flagitas errori luo. Gsecaet conien-
camus. clamanies plus medullis cordis, quamlabiis tiosa desereris, donec plenitudo geittium (quas su-
oris : Stilvos fac hos, DomineDeus nosier, et congfe- perba spernis, et jnvida fepellis) introeat, et agno-»"
ga nos de nalionibus, ut confiteamur notnini sanclo scal eliam ipsa ipsum qui notus est in Judeea Deus,
luo, non.noslro; et gloriemur in laude, non nostra, qhodque est in Israel riiagrium.nomen ejus. Ho.c
sed iua (Psal. cv, 47), in seeculaseeenlorum. Amen. quippe in judiciuth venil JesUs in huhc mundum.;
itt qui non videnl, videant; el qui videht, ceecifiant
SERMO XIV. (Joan. ix, 59). Ex parle laineri.; quia non Tepellet
De Ecclesia.fidelium Chtisiiaiwrum; el de Sijnagoga Dpminus plebem suam (Psal. xcjn, 14), ex toto ser-
Judmbrum perftdorum. vanssibi ad seinen aposioloselmultitudinem crederi-
I lium, quorum erat cor unum et aninia.una. Sed nee
B
,-. 1_ Nolus inJudwaDeus, in Israelihagnum nofnen repellet in finem, reliqttias salvatiirus.' Iiefum ciiim
ejus (PsaL-LXXV, 2). Populus geiiliuin qui ambulabai suscipiel Israel puerum suum; et fecoTdabiluf niise*"
in tenebris vidil lucem magnairi (Isa. ix, 2), quceerat ricordiee suee(Luc. i, 54). ut neibiquidem judicium
in Juda_a,et inTsrael; voluilqtie accedcre etillumi- deseral comes misericordia, ubi nulium ipsa reperit
nari, ut qui aliquando non pbpulus,' mme populus locum. Alioquiii si pro meritis recepisset; judiciura
'essel (1 Petr. ii,iOV; Japisque unus angnlaris ambos profecto sine misericordia ei qui non facit misericor-
iii se parietes venienies e diverso reciperet, el esset diam (Jac. li, 13). Habet quippe Jttdcea oleum' niiil-
de ccelero in pace locus ejus. Porro fiduciam dabal- imn divinse nolitiee, idqtte in se taiiquam in Vase
invilanlis vox qusejam sonueraf : Lmtainini, gentes, clausum a*i'araretinel. Pelo, el non njiserelur,- nec
ctttnplebe ejus (Denl. xxxn, sec.LXX ;Rom. sv,-10). •commodat.Sola Dei culliim, sola noiiiiam, soia vult
_Ergp accedere voluit; sed vetuit Synagoga, inimun- -possidere .riiagnum noinen ejus";iiec zelat sibi, sed
dam asserens Ecclesiam de genlibus et ."indigijanij invidetmilii.
idololatriee foecemel ignoranlioe ccecilaiem iniprope- -3. Ergo tu,'Doiiiine,-judica jUdiciuni meiim', et
rans, .et dicebat: Tu enim quo inerilb? Noli me p homen tuUin mcignummagiiificelur adbuc^ et oleura
tangere. Cur iriquil? An Judworum Deus tanium?'* quod multum est, multiplicetur magis. Crescat,
nonne et >genlium?(Roni.m, 29;) El si mihi certe1 ebulliatj effundatur, derivetur et in gentes, et'semtiat
^merilum deest, sed non illi miseralio.Nuiiquid so-: pmnis caro salulare Dei. Quo jjacio nt vull Judceus
lummodo juslus est? Est etmisericors. Domine, ve-; ingratus, tpla-iii barba Aaron remaneat unctiosa-
iuant mihi miseraliones ium el vivam; el rursum : lularis? Non barijoe, sed-capitis est. Caput autem
Misericordimtuwmuitm,Domine; secundum judicium1 non barbse solius, sed et totius est corporis. Capiat
.luum vivificame (Psal. cxvm, .7.7,156); quod nimi-' sane prima, non sola. Refundat ei inferioribus mem-
rum lemperatum,misericoi'dia est. Quidfaciet justus> bris quod accepit ipsa desuper. Descendat, descendat
et misericors Dominus, aliera gloriante in lege,> et in ubera Ecclesise supernus liquor (avida quippe
-1306 et applaudente justiliam sibi. nec indigeiite5 iiiinis hutic sibi exprimere de barbahon despicit);
misericordia, sed despicienle ipsam quoe indigel;> -perfusaque rore graliee, 01 se non ingratam probet,
...altera.e regione propria cognoscente delicta, confi-" dicat: Oieum effusum nomen luurii.'(Canlti, 2). Sed
;dente indignitalem, renueiite j"udicium,.flagitante3 exuberet, quceso,adlnic et pervcniat usque in oram
..misericordiam? quid, inquam,. faciet judex, ei ille15 veslimenlij in xne ulique omniuni novissimo atque
judex, cui eljudicare, et misereri sic ulruriique fa-" jj indignissimo, de vestitiienlo lamen. Nam el egoillud
miliare est_ ul neulrum altero faniiliarius?.Quid,sane
e mihi.de maternis ubeiibus. tanqitam parvulns ii.
.possil conyenie.niius,_,quamut pro suo queeque ae-" Chrislo, jrire profecto pielalis efflagito. Qubd.si mur-.
.cipiatvolo.judicium.illa, isla miseiicordiam? Judteuss mtiret homo, cui de bonitaie oculus nequam est;
judicium quceril. el habeat; gentes autem super mi- Doinine, responde pro me, de vriliu tuo judicium
.sericordia honoreul Deum. El; est j'udicium, ul quiI meum prodeat. el non de supercilio Israel. lmo res-
contemnunt Dei misericordem justiliam, et suamII ponde pro te, el dic caluninialori : Tibi quippe ca-
volunt constituere (quee profectonon justificat, sedI lumiiiatur, quod tribuas _gratis; dic proinde illi.:
accusai), eidem sucejusliliaerelinquanlur, opprimen- Voloet huic novissimodare similiter (Matth. xx, 14)<
di niajjis qtiam justificandi. Displicet Pbariseeo. Quid mussilas? Jus, riieum, vo^_
2. Est quippe ex Iege, quse neminem nnquamn lunlas esl judicis. Quicljustius ad merilum, quiil ad
.duxit ad. perfectum; est juguni, quod neque ipsi,i, pr;r»miuin ditius? An noniicel ei quod vull facere?
.neque palres eorum unquani" porlare potuerunt. Mihi quidem misericordia, sed libi.injninie Jnjuri.i
Sed Sfuagoga forlis est, non curat onus leve necc fu. Tolle quod tuum esi, el vadc. Si decrever.it sal-
jugum suave. Sana est, non estei opus medicus, :, yaieeiine, quid lu pcrdis?
S57 SERMONES IN CANTICA. 838
rivos aqttarum, nec de labiis vel dentibus verba A . jn manu tua flunt, sed virtute Dei. An blanditur po-
priidenlioe, etsi s.ensus ultra corporeus non [ alias pularis favor,.quod yerbum bonum, el forte: bene
deesl non ] altingat. deprompseris? Sed Cliristus donavil osetsapientiam.
6. Si qua sane in sanctis dignaiaude vel admira- Nam linguaiua quid, nisi calamus scriboe? E.t hoc
tiorie intueor, clara luce veritatis discutiens, profe- ipsum multio accepisti. Taleiilum cfedilum est, repe-
clo reperio Iaudabilem sive mirabilem alium appare- tendum cuhi usura. Si inyentus fueris ad opus impl-
re, atque alium esse; el Iaudo Deumin sanctissuis, ger, ad fructum referendum fidelis, pro labore tuo
sive sitEliseeus, sive ille roagnus Piias, morluonim niercedem accijiies. Si quo minus, lolletur ateta-
iilique susciiatores. Ipsi quidcm sup nori imperio, lentum, et.nihilominusexigeluiiueiiim, el vodaberis
sed ministerio foris exbibent nbbis nova et insuela.; servus nequam el piger. Omnis jgilur de honis mul-
Deusvero in ipsis nianens ipse facit opera. Invisi- tiformis gratiae apparenlis in vobis refei-atur a<$
hiiis el liiaccessibilis in se, in suisspectabilis atque ipsum laus, laudabilium siquidem universorum au-
hiirabilis est, et solus mirabilis, qui facit mirabilia ctorem el Iargilorem; idque non fiele, quemadmo-
solus (Psal. LXXI;18), Nec laus calami, laudabilis dum ab hypocritis, nec sola consuetudine, sicul a
"est pictura sive scriptura; n.ec gloria linguseaut.la- seecularihus; sed nec necessilale qiiidem, uijumenta
biorum, sermo bohus. Tenipus esl uf et propbeta ferendis oneribus applicantur : sed sicut decet san-
loquatur. Nuriquid gioriabitur, inquit, securis contra ctos, sinceritaie fida, 1305 devotione sollicita,
•enmqui secal iri ea?aul exaltabilurserra conlra eum hilaritale grata, sed non dissolula. Immolanles iln-
a que Irahiiur ? Quomodo si elevelur virga conlra que hosliam laudis, et reddenles vola nostra de die
elevanlem se,elexallelur baculus <".«iutique lignutn in diein, cufemus omni vigilantia jungore sensiim
esl (Isu.x, 15); sic conlra Doniinu-a omnis qni glb- usui, a.ffecluni sensui, exsultationem afleciui, gravi-
riatur, si non i'n Domino glorietur (II Cor. x, 17). talem exsullationi,'!mmilitalem grav.ityti, liberiatein
Si glpriandum.est, Paulus me docuitunde, et in quo. - Iiuiriilitati : quo interdum liberis purgatee menlis
fcloria, inquil, rioslra Itmc esl, lesiiriwnium conscienr passibus procedamus, et exccdamus per inusilatas-
iiw hosirm (II Oor. i, 12). Securus glorior, si teste quasdaih affecliones spiri.tuales loelitias in jiibileis
conscientia de.gloria Coudiloris nihil milii usurpo; amoenilalibus, iniumine Dei, in suavitate, in Spirita
securus plane, quia j'am non conlra Dominum, sed in sanclo; probanles nos comprehensos in liis quus
Doniino. Jlsec nobis gloriatio non solum non prohi- .prophela inluebatui', cum diceret, Domine, in lumiue
betur, sed et suadetur, cum dicitur : Gloriam ab in- vullus lui ambulabunl, et in nomine tuo exsullabiint
mcern qumritis, et gloriam quw a solo Deo esl non tola die, elinjuslilia luaexallabunlur (Psal. LXXXVHI,,
~
vullis (Joan. v, 44). Revera gloriari in. solo D.eo, G 16. 17). - , "- , ..-
'nonnisi a solo Deo est.. Nec mediocris ista gloria, 8. At fortasse aliquis mihi djcal: Eene admones,
quippe.tam vefa, quam de verilale, et in yeritale sed si ea diceres quee luo proposito convenirent. Ex-_
tam fara, nt vix yel pahcitas pcrfectorum perfecle spectate paulisper; non sum immenior. Noiine in
glorieiur inea. Eant ergo vani filii hominum. men- manibus est id traclare quod dicitur, Oleuni effusum
. daces filii homimim ; eant, el decipianl ipsi de vani-- riomen-tuunil (Cant. i, 2.) iloc dpus, hic labor est.
tate in idipsum {Psal. LXI, 10). Nairi sapiens gloria- El quoe preemisimus, an fuerinl necessaria, vos vi-
tor probabit opus suum, alque ad lumen veritatis deriiis. Nrinc quod ad me altinet, quia hinc aliena
diligenter examinabit; et sic liabebii'*in semelipso non sint, paucis adveiiite. Non recprdamini in
gloriani, et npn in ore alterius. Stultus sum, si cis- sponsse.uberibus.exlremani commendaiani esse sua-.
tellseIabioruin liiorum glorialn meahi credidero, et veolenliam unguentorum ? Qtiid ergo consequetuius,
'coepero mendicare eam abs te cum babere voluero. quam ut eamdem fragrantiam sponsa, ne sibi arro-
Nonrie heinpe in tuo arbilrio esl probai'e me, vel gare puieuir, de sponsibeneficio recognoscal? Ciii
i.mprobare, prout volueris? Sed retineo penes me, ., plane sensui illa omnia, qrioepreelaxavimus, subser-
ipse fidelius servo mihi. lmo nec mihi eam credo : ,p.vire cognoscitis. Quodiibera, inquit, mea sic redo-
ipsi polius repono servandum, qui potens est depo- lent, et sic placenl, nec sludiis, nec meriiis adscribo
situm meum seryare in illum diem (II.Tim, I, 12), .meis, sed tusc, o sponse, trijjuo largilati; de oleo
cautusiii.cusiodiendo,.fidelis in reslituendo. Secura iuique effuso, nomine tuo. lloc pro Iitleree cousc-
iunc erit.unicuique laus a Deo, bis duniaxatqui liu- qiienlia. ' ' - --
irianas laudes conlempserint. Nam gloria in cpnfu- 9. Cseleruni explanalio ipsius capiiuli, ctijiis occa-
sione eorum qui lerrena sapiunt, dicente etiam Da- .sione super hequissimo vilio.ingraliludinis pra_f.cn-
yid : Qid homimbiis placent, confusi sunt, quoniam lem sermonem tam in longum proiraxiiiiiis, leinptis.
Deus sprevii eos (Psal. LII, 6). aliud et aliud exprdium sermouis desideral. Nunc
7. Fraires; si ha:c scitis, neino vesirum velitlau- boc solum admonitos yos esse sufficiat, si sponsa
dari in vita isla; quia quidquid hic favoris captas utiquede omni virtute sua y_cl.gratia minime andet
q.uod ad Deum non retuleris, ipsi furaris. Tibi eni.m sibi quidpiam arj-ogare; qnanlo minus adolescen-
nnde gioria, putide prilvis, libi unde? De vitse.sancli- lulee, forle quse nos sumus? Dicamus proinde et nos
tate? Sed Spirittis est qui sanctificai, spiritus dico, sponsce vestigia jnsectantes, dicamus: Non nobis,
non tuus, sed Dei. Etsi prodigiis ac signis.effulgeas, , Domine, non nobis., sed nomini tuo cla giortam (Ps,tL
85g S. BERNARDlABBATIS CLARÊ-YALLENSIS 836
Sic usu quodam m.agis, quam sensu vel affectu per- A ter te, qum uxor ejus es (Gen. xxxix, 9). Mulierem
sonare in ore niultprum gratiarum aclionem adyer- noverat gloriam esse viri, et iniquum sibi judicavit- -
tereest, in taiitumut homiries.quoque sceleratissimi vice contrariainglorium facere eum, qui.se fecerat.
• ad
quseque flagitia et facinora, sua soleant gralias- glpriosum,. Adverlit honio Dei sapientia prudens, vi-
Deo agere, q»6d bene prospereque, ut quidem ipsi rum rixorem foriiter, tanquam.propriam zelare glo-.
sapiunt, cesserit sibi in adimpletione perversarum riam. sibique ipsi, reiinuisse.servandam,- noh alii
voluiilatum. suaruhi.-Audias, verbi" graiia, furem, credidisse; et 'mariitm ad npn conccssum exlendere
eum impise machinationis male cupitutii nrampuluni non prcesumpsit. Quid ergo? Iiomo ;zelal gloriam
reportatit, exsultantem clam,-ei dicenlem : Deo __.suam,.el Deuiri audet velle fraiidare "de stia qucisi
'
gr-atias, noii inanes vigi.Iiasfeci, nbclurnum labo- non_zelaitlem? Sed audi quid dieal: Gloriam, inquit,
reni meum non pefdidi. Sjmililer qui hominem in- meatn alteri non dabo (I-sa,-XLyiii,11). Quid ergo da-
lerfccit,. rionne gloriatur, ,el refert gratias, quod ,bis, Doihine, qnid dabis nobis? Pacerri, inqiiit, do
praevaluil advers.us seiiiulum, aut _dehoste se vindi-, ;,'- -vobis, pacein relinquo vobis (Joan. xiv.,r27). Suflicit
cavit?-.Et.nihilomirius adulter tripudians. geslit in inibi: gratitnter suscipip quod relinquis, el-relinquo
Dei laudes, quod diu opiato concubjtu taridem poti- quod.retines. Sic placei, sic mea iiiteresse.non.du-
lus.sit. . . B.bito.
B Abjuro gloriam prorsus, ne foiie si usurpaveio
no.n concessum, perdam merito et oblatum. Pacem
3. Non ergo pmriis gratiarum aclio accepla est'
volo., pacem desidero, ei.nihilamplius. Ctii non suf-
Deo, nisi quse de cbrdis pudica et riiera siriipliciiate! ficit pax, non sufficis lu. Tu es enim pax hbslra, qui
procedit. Pudica sane dixerim, propter eos qui et de1 fccisti utraque.nnum (Ephes. n, 14). Hoc mihiiie-
snalis aclibus suis gloriantes, Deo gratiashgere so-
cessarium, hoc satis est, reconciliari tibi,. reconci-
lent quasi Deus more ipsorum Iaelelur cum male! liari hiihi. "Nam
exquo posuistinje conirarium.iibi,
feeerhif, etexsriltet in rebus pessimis. Aridiet qui1 factus sum etiam miliimetipsi grayis (Job vn,-20).
htijiismodi est: Etisliniastiiniquc quod ero tui simi- Cauliis sum,ncc ingralus fore beneficip daloepacis,
lis; arguam le, elstatuaincontrafaciem.tuam (Psat.' . nec sacrilcgus invasor gloribe.tuoe.Tibi, Domjne, libi
XLIX,21). Mera vero adjunxi propter hypocriias, gloriaiua maneal illibata; mecum bene agitur, si
qui Denmquidem de bonis suis, sed verbo tenus3 pacem babuerP. '.-•," ' •'-. ••.
glorificanteSjCorderelinent qtiod ore proebueranl; ef
5.Gblia prostrato Iselatus est populus pace fe-
qu.oniamdolose agunt in cbnsp.ectu ej'us, ihvenitur
iftiqttitas eortitn ad odium: llliimpie mala sua Deo,' cepla, sed Jiavid singularitef exslitit gloriosus.-Jb-
isti Dei bonafraudulenief intorquentsibi. Et quidem C sue; Jephte, Gedeon, Samson, Judilh quoque, quan-
Q quam femina, gloriose.in.diebus suis ifiumpliaru..t
primum iilud lam slultuin, tamque soeculare, ac
de hosiibusi,sed
" pace . cum.gaudio. firienlibus ccete-
quodam modo etiam besliale est,. ul nece:-se noni
habeam de ipso monere yos: ceetertim 1,303 se- TIS,nemo eis commumcayit in gloria. Judas Macha-
mullis et ipse inclytus victoriis, cum frequen-
quensreligiosismaximeetspirilualibus viris insidiari bceus;
solet. Magna et rafa virtus pfofecto est, ut magna ler exsullaiili populo pacem fbrliter pugnando. lii-
lieet operanteni, magnurii le nescias, et manifeslam buissel,-. nunquid gloriam quandoque esl parlilus
rion glftria, sed
omnibus.iuani te.solum latere sanctilalem. Mirabi- alicui'!.Denique.et facla est, inquii,
lem le ajtparere, et coritempiibilem reputare; hoc Iwtilia magna ,ih pqpulo (I Machab. iv, §8). Quid
egoipsis yirtutibus mifabilius judico. Fidelis revera - niinus ab bis oninibus-Conditor omhium fecit, quo-
' minus et ipsedebeal gloriari smgularitei? Soluscuii?
famuluses, si de niulta.glpria Dominiiui', elsi non
exeiinteex le, lamen iranseunte per te, nil tais ma- ctacreavit, solus de hosle triuinphavif, solus capli-
hibtis adbserere corilingat.Tunc, juxta prophetam, "vos liberavit; et socium habebil in gloria? Et bra-
meum auxilialum est mihi; item :
projicis avariliani ex calumnia, et excutis manus chium; inquit,
tuas ab omni rininere (Isa. xxxm, 1S). Tunc, juxfa..' Torcular xalcavi solus,-el de genlibus non esl.vir
mandatum Domiui, luxlua lucet coram bominibus,, J„- mecjim(Isa. LXIII,8,5). Quid mihi ergo ctijnvictoria,
ad glorificanduni non ie_ sed Patrem qrii in ccelis ,' si nec jn proeliofui? Impudentissime mihi arrogo vel
esl(Matllt. v, 16). Sed etimilalor Pauli fideliumque gloriam absque victofia, vel vicloriahfsine pugna.
i Sed suscipile, montes, pacem populo,'pacem susci-
prcedicatorum, nonpfoedicanlium semetipsos, seque
sec tu quae tua smit queeris, sed quee Jesu Clnisii, pite vobis,- nbn gloriam, ipsi soli eanrservantes, qui
. (Ii Cqr. iv, 5; Philip. u, 21). Quamobrem audies el 3, solus elpugnavil, ct vicit; Ita, qiiseso_ita sil: Gloria
.. tu : Euge,serve bone el fidelis,quia super pauca ; in exeelsis Deo, el in terfapax liominibus bonwvolun-
fuisii fidelis, mulla te consliluam (Malth. xxv, r laiis. At vero non bonee,.sed plaue iniquse voluntalis
supra
21.1 '• " __-••• - •"_; est, qtii nequaquam pace conteiitus, superbo. oculo et
insaliabili cordeinquietus anljelatetad.gloriam Dei,
4. Joseph cum domum et omnia bona- JEgfpiii ii nec pacem proinde relinens, iiec glorlam apprehen-
domini sui sibi.crediia sciret, doininam non igno- )- . dens. Quis credat parieti, si se dicat 13©5> parlu-
ravit exeeplam; et obhoc non acquievit contingere. e. .rire^radium,-quem suscipit per feneslrain'? aut.si
Non est, inquit, ex omhibus bonis domini mei, quod id glorientur nubes quod imbres genuerint, quis non
non inmea poteslaie sii. velnon tradideril mihi;pra-e- irrideal? Mihi liquido conslat, riec de canalibus oriri"
SERMONES IN CANTJCA. • 851
855
de recordalione peccalorum conficilur, miliilurque A virtutum el scienliarunj, Dominus Jesus ChrSslus.
in pedes Domini; quia cor conlrituni et humilialum •Quis enim Dominus virlutum. -nisi ipse est rex
Deus non despiciet (Psal. t, 19). iCselerum longe "glorice.? Sed et juxla.AnncecaiUicum, idemlpse Deus
irielius esse arbitror id quod dicitur devolionis, scienliarum Domimts est (I Reg. n, 5). .Continenlia
faciiiin de recordationeheneticiorum Dei; quijjpe carnis, eordis industria, voluntatis rectitudo,-ex illo
quod el capiti idoneum reputaiur, ita ul perhibeal fonte mananl. Nonsolum autem, sed el si quis callet
de ipso Deus : Sacrificium laudis honorificabit me •ittgeiiio.si quis niiet eloquio, si quis moribus placet,
(Psal.XLix, 25). Porro utrumque vincil unctio j)ie- .iiideesi.lndescieiUiee,indesapieniisesermo. Thesauri
taiis, quee de respeclu miserQriim fit, et per uni- «siquidemsapienlice.etscienti3e ibi onines abscondili
versum Christi corpus diffunditur. Corpos dico, non siinl (Colqss.H, 5). Qtiid ?-Casta consilia, jusla judi-
illud crucifixum, sed quod illitts acquisitiim est pas- ;cia, sancta -desideria, 1302 nonne Tivuli fonlis
sione. -Oplimum revera uriguentum, in cujtis com- illiris siiiil ? Quod si copise aquarum secrelis, sub-
paratione eeelera nec respicere se osiendit, qui ail: terraneisque reeursibus iricessanter sequora repe-
'Misericordiam volo, el non sacrificium (Matth. ix, lunt, ui intle rurstis ad visus ususque noruros jttgi
15). lianc ei'go potissimhm inler ceeleras viliules et infatigabili crumpant obsequio; cur non eliam
redoleie ptito ubera spoiisa., quse sponsi per omnia B spirituales rivi, ut arva mentium rigare non desi-
gestit congruere voiuntaii. An non odore miseri- nanl, proprio fonli sine fraude et sine intermissione
coidiee Tbabila ctiam in mofle fragrabat?Et ideo reddantiir? Ad lociim unde exeunt, revenantur flu-
cito de moiie convalttit (Aci. ix, 59-41), qtiia prse- jnina graiiarnm, ut ileruin fluant. Re.miiiaiur ad
Viihiilodor viuci suuni principium cceleste profluvium,. quo uberius
- 11. Sed aiidite vefbum abbreviaittm
snper pree- terris refundalur. Qualiier, inquis ? Qualiter dicit
senti capitulo. Quisquis et inebrial verbis, et fragral Aposlolus : In omnibus gralias agenles (I Thess.v,
beneficiis, silii dictum piilet : Quia meliora sunt 18). Quidquid sapientise, quidquid le viitutis babere
ubera lua vino, fragrantia unguenlis optimis (Ctrnt. confidis, Dei viiiiUi,[el Dei sapienlieedepttta Cliristo»
j,i, 2),*El ad hsecquis idoneus? Quis nostrum UIIUBI 2. Et quis tam insanus, ais, ut aliunde pi-oesu-
saltem Iiorum integre perfecteque possideat, ut non mal? Nemo plane, adeo ut et Pharisceus gratias
videlicet interdum el in dicendo sterilior, et in ope- a»ai (Liic. xvm, 11), cujus lamen juslitioe non est
-Tandotepidibr sit, ? Sed esl quce merito el non dubie .laus a Deo. Nec cuim illa graliarpni actio,.si bene
boe preeconio glorietur, Ecclesia tttique, cui nun- recolis .Evangeliuin, gratiorem eum facil. Quare?
qtiam de universiiale stta deest el undeinebriel, et Quia quidquid in ore devotum spnuerit, cordis non
iittde fragret. Quod eniriisibi deest in nno, habet in ^ iûfficilesciisare tumorem apud eum quij alta a longe
altero, secunduin mensurain donalionis Ghrisli, ae cpgnoscit (Psal. cxxxvn, .6). Deus, o PhariS-ee, non
inbderalioneiii Spiritus, dividenlis singulis prout irridetur. Putas, tu habesaliquid quod non accepi-
Vult (Ephes'.iv, 7;-/ Cor. xn, 11). Frbgrat Ecelesia sti? Nil, inquis; ct ideo gratias.refero largitori. Si
in.his, qui sibi faciunt amicos de mamnioiia iniqui- omnino nihil, ergo nec meriiuin preecessil in te
lalis; inebriat iri ministris verbi, qui vino leeliiise ullum, ut illa, de quibus gloriaris, acciperes. Quod
spiriluaiis infuiidunt. terrani, et inebriant eatn. et si el fatearis, p.rimoquidem fruslra inflaris adver-
fiuclum referunt in patientia, Ipsa audacler secure- sus publicanum, qui ideo non habel quod lu, quia
que sese nominai sponsam, lanquam quee vefe non 3ccepit ntiui Deinde vide etiam ne non integre
habet ubera. nieliora vino, el fragraniia ungucniis sua dona resignes Deo,.et libi inflectens. aliquid de
.optiniis. Quod etsi nemo iiostrum sibi arrogare .gloria et bonore ipsius,fraridis meriip arguaris,,e...
praesumal, tit animam suam quis.audeat sponsam fraudis-in Deum. Si enim de his quae jactas, ex le
Dotniiii. appellare; qttoniam lameii de Ecclesia tibi quidpiam foiie ,arrogares,.faIli te magis quani
sttnius, queu merilo hoc nomine, et re nominis •velle ftaudare crederem, et errorcm. cprrigerem.
glorialnr; non inimeriio glorice hujus participium Q Nunc vero quia gralias agendo, probas te lihi nihil
.usitrpamus. Qtiod enim simul.oinnespleneiniegre- irihuere, sed Dei esse dona lua merila, prudenter
que possidemus, bpc singuli sine couti-adiciioiiepar- .agnoscore, cerle cseteros aspernando prodis. -te,]
ticipamus. Gratias tibi, Domine Jesu, qui .nos qtiod in corde, et corde loculus sis, altero commo-
charissimeeEcclesiceluee aggregare dignalus cs, non dans linguam mendacio, altero veritatis tisurpans
solum ut fideles essemus, sed ut eliam libi vice gloriam. Non cnim judicares publicanum conlem-
sponstfi ih amplexus jucundos, castus, selernosque nenduroprce le, si non prce illu te bouorandum ceii-
copiilareniur, revelata el jpsi facie speculnnles seres. Sed quid respondes Apostolo, preescribenti
gloriam tuain, quse tibi communjs, pariter est el diceilli: Soli Deo honof el gloria? (I Tim.i, i7.)
.cuiii Piitre et. Spiritu sanclo in ssccula sseculorum. Quid angelo dislingtienli et docenli quid sibireii-
Ainen. . iiiereplaceat Deo, et quid.partiri dignelur hpmini-
SERMOXIII. •bus? Nam : Gloria, inquit, in excelsis Deo, et in
.terra pax hominibus bonw volunlatis (Luc. n, 16).
Deglofiael taude Deo semper atlribuerida proomni-
v bus bonis ejtts nobis impensis. Cernitisne Phariseeum agenlem- gratias. labiis qui-
l.Origo fouiium el flumiiium oninium mare est: •dem lion.orare Deum, cordis aulem sententia .;se l
851 . _S. BERNARDIABBATISCLAR45-VALLENSIS 852
Maria Magdalene, el Maria Jacobi et Salome, enie- jA sum, ctim sederem mibi ad pedes Jesu moercns, et
runt aromaia, ul venienles ungerenl Jesum (Marc. offerens sacrificium.spirilus contribulati in recor-
svi, 1)." Queenani ista unguenta, tarii pretiosa ut" datione ppccalorum meorum; aut certe ad caput,
Chrisli corpori parentur et coihpareniur, tam copio- si. quando velraro.s.larem, el exs.ulia.r,eniin recpr-
sa ul lolisufficianl? Neutrum quippe duorum prre- datione beiieficiorum ejus, audivi dicenles : Ut quid
cedentiiim aul emplum (187), aul facluhi specialiler perditio hmc? Causantes videlieel quod soli viverem
ad opus Doinini, aut toto In corpore legitur fuisse mihi, qui, ul putabant, multis prpdesse ppssem. Et
diffusum. Sed desubilo introducitur inulier, unb dicebant: Potuit enim venundari mullo, el dari.pau^
quidem in-loep osculans pedes, et iinguento un-_. peribus,(Malth, xxvi,.8->10). Sed non, bonum merr
gens (Luc. vn, 58; Joan. xn, 5); in altero vero catum mihi est, etiamsi universum mundum lucrer,
vel ipsa, vel altera, habens alabaslrum ungueiui, e.t me ipsum perdere.eldetrimeritum.mei facere. Unde
illud miilensin cap.ul (Marc. xiv, 5). Ceelerumnuisc, inlelligens verba ha_c_illas esse, quas Scriplura lo-.
emerunt, ait, qromatn, ut venienles ungerenl Jesum. quilur,,mtiscas morilrifas, quse perdunt suavitatem
Emunt pan ungiienla, sed aromala.: et unctio in ung.uenli (Eccle. x,i), rccordalus sum diyinse-illius.
obsequjum Domiiii noh facta assumitur, sed nova . senlentiee : Popule nieus, qui le bealificanl, in erro^
conficitur; nec ad ungendam.tanlum aliquam cor-_" rem inducunt (Isai. lii, 12). Yerum audianl excu-
poris p.artem, verbi gratia pedes atit capflt; sed sic-. san.iem Dominum, et respondenlem pro me, qui ,me
ut scriptum est: Ut venientes ungerenl Jesum; quod quasi de blio incusant : Quid, inquil, molesli estis
est lolius coinplexio, non partis distinctio. Iniic mulieri ? quod est: Yosvidetis in facie, et ideo.
7. Tu quoque si te indtiasviscera misericordiee, libe? secundum faciem judicatis. Non est vir, ul putatis^
falem benignumque exhibeas, non tantum parentibus qui possit millere manum ad fortia, sed nmlier.
sivecognatis luis, autquostibi vel benefaclores tenes, Quidlentatis ei imponere jugum, ad quod cgo euni
velbenefacturns speras : nam et ellniici boc faciunt minus suliicienlem iaiueor?,Bonunj opus operatur in
(Mallh. v,47);sed, juxtaPauIi consijium, studeasope- me. Slel in bono, qctandiu non convalescit ad nie-
Tari bpnum ad omnes (Gqlat. vi, 10), ita ut propter lius., Si quaiido.de mu.liere i.n virum, et vi.rum per-
Deumnec inimico olliciumhumanilaiis eorpo.raleseu_ fectum profecerit, poterit et in opus pcrfeciionis-
spirituale negandum, J.S©0. sublrahendumve ex> .assttmi.
stimes : constat te quoque abuiidare unguentis opih-. . 9. Frati-es, revereamur episcopos, sed vereamur
piis, nec caput aul pedesDjjmini tautum^sedpassim, labores eorum, Si labores pensamus, iion affec.lanius
quantum in te est^ ungeresuscepisse lotum corpus, r( honores. Agnoscamus iinpares.vires nos.tras,..nec
quod est Ecclesia. El forte p.roinde ob hoc Dominus. delectet" molles et femiueos humeros.yirorum supr
Jesiisparalam-sibi confectipnem ex;pendinoluitin suo, ponere sarcinis; nec observemus eo.s, sed bonore-
corpore morluo, ut servarel vivp. Yiyil ei.timEcclesia,... mus. lnluimane nempe eorum r-edarguis opera, qtio-
qiieemanducat. panem vivum, qui de coelodescendit. runi onefa refugis, Temerarie olijurgal. virum de
Ipsa est ch.arius corpus Christi, quod ne morlem. prcelio revenenlem mujier ijens in. do.mo,.Dico enim,
guslaret, inorti illud alterum tradilum fuisse. Uullus. si is qui de claustro est, eum qui versatur in populo,-
Cliristianus ignorat. Ipsam ungi, ipsam foveri desk interduin minus districte minusve circumspecte sese
derat, ipsius infirma membra.cupit njomentis accu7 agere deprelienderit? verbi gratia in yerbo, inc.ibo,
fatipribus relevari. Ipsi ergo preiiosa unguenia rer in somno; in risu, in ira, in jiidicio; non ad jiidi
iitiuit, cum anlicipans ho.raih,el accclerans gloriam, candum conlestim prosilial,sed meminerit spriplum:
niulieruni devoiionem non. eltisit, sed insiruxit, Melior esl iniquilas viri, quam benefaciens m.ulier-
Renuit ungi,sed parcens, npn spernehs; non recur. (Eccli. XLII,14). Nam tu quidein in fui custodia
sansobsequiitm, sed resefvaus proficuiim. Proficuum vigilans bene facis; sed qui juvat mullos, elmelius.
dico, non bujtis maierialis atqtiecorporalis.utigiienti, * facit, et virilius. Quod si iniplere non snfficil absque
sed plane spirilualis, quod in isto designatum est. D aliqua iniquitate, id esl absque quadam incequalitate
In isto ergo pepercil Magisler pietatis ungueniis vilse el conversaiionis suce, memento quia- charitas
optiniis pietalis, quee membris suis indigentibus tam operit muliiludinein peccalorum (I Pelr. iv, 8). Iloec
corporaliter quam spiritualiier oinniiio.cuperet exhi-. dicta sint contra Ig©! geminam tentation.eii), qua
heri. Denlquepaulo ante, cumin caput ejus, aut scepe viri religi.osi episcoporum velainbire gloriam,,
etiam in pedes funderetur uuguenlum, ipsumque vel. excessus lemere judicare" diabolicis i.nsligatio-.
satis pretlosEm, ntmquid proliibuil? Imo el obstilit nibus incitaniur.
piohibeniibiis. Nam et Simoni iiidignanti, quod se 10. Sed redeamus ad uriguenla sponsce. Videsne-
tarigi.a peccalrice permitlerel, longam lexuil rcprerj.. quam sitpropferendum cajteris istud pietatis iinguenr
hensionisparabolam; etaliis perditionem. ungiicnti lum,, de quo, solo p.ennissum IIOJJest perditipnem;
causanlibiis respondil, dicens : Quid molesli estis. fieri? In lanlum perdilio de ipso. non fil., ul nec-
huic mulieri? . aqucefrigidee munus irremuneraium.sinalur (Matih,
8. Nonnunquam ego, ui modicum faciam exces^ x, 42). Bonumtamen contrilionis ungiienluiiKquod,
(167) Plures mamiscripii omillunl emptum.

•821 SERMONES1NCANTICA. -850
6imis aromalibus redolere ubera, quee Christi niem- A _ Loquitur plane parentis affeclu, quam nuIJa possit
bra laclarenl, quorum Paulus mater eral pro certo, deleclare felicitas, 12QB ex sortibus quos parluri-
parturiens semel et iterum, donec Cbrislus formare- vit. Verbi gratia, si dives quispiam mulieri pauper-
tur in eis (Galat. iv, 19), ac membra capiti suo culsedicat: Ingredere tu ad prandium. meum, sed
reformafenlur. . . quem gestas infantuluni relinque foris, quoniam
5. Audi et de alio divite qubmodo ad nianum plorat,eimolestusesl noJris- nunquidiaciei?Nonne
habebal eleclas species, de quibus oplima unguenta magis eligeljejunare, quam exposito pignorecharo,
'
conficeret. Fbris; inquil, non mansit peregrinus. sola prandere cum diviie? Itajiec Moysi sedet solum
1
Ostium meum vialori. patuit(J.ob xXxi,.52); iiem : se introduci in gaudium' Domini sui, foris scilicet
Oculus fui cwco; et pes claudo.-Paier eram paupe- remanente populo; cui, licel inquieto et ingrato,
'ruiii, conlerebantmolas iniqui, et de denlibus illius vice pariter et affectione inatris inhteret. DoIeRt
auferebam prwdam (Job xxix, 15-17). Si ncgabam, viscera, sed lolerabiliorem sibi judical lorlionem
quod volebant, pauperibus, et oculosviduw exspectare quam evulsibnem.
feci. Si comedi buccellammeam solus,el non comedit 5. Quid David mansueiius, qtii illius.morlem IUT
pupillus ex ea. Si despexi prwlereunlem (166), eo gobal, qui suam seinjper sifieral? (II Reg. i,ii.)
quod non haberet iridumenlum, el absque operhnento B ] Quid benignius, nt ejus mplesle ferret decessum,
pauperem. Si non benedixerunl mihi lalera ejus, el de cui succedebal in rcgnhm ? Sed et de morte parficid.-e
veileribus ovium mearum calefaclus est (Job xxxi, lilii, quam diliicilc consolationem admisil? (II Reg.
16-20). Quanto, viriste odore terfam xix, 4.) Magnam profe.cto oplimce unctionis copiam
' pulamus,
resperserat in bis operibiis? Singula opera singula preeferebat lalis affectio : ideo et securus orabal,
erant aromata. His propriain repleverat conscien- dieens : Memenio,Domirie,David, cl omnis mansue-
liam, ul felorem putidse carnis inlernse shavilalis tudinis ejus (Psal. cxxxi, 1). Ergo hi omues habue-
exhalatione sibi lemperarel. runl ungiienta optima, quibus liodieque per. univer-
4. Joseph pPstqiiam universam JSgypluni post se sas ecclesias. suavissime redolenl. Nec solum ipsi,
"fecilcurrere in odore uiiguentorum suorum, etiam sed et quicunque se In hac vita iia lienevoloset
suis vendituribus eariidem demuni fragranliam pro-. beneficos preebuerunt, ilaiiuer hoinines bumane
pinavit. El quidem inerepalorja verba vullu profe- yivere studueruni, quatenus omnem, quam visi sunt
rebat irato; sed erumpebant lacrymeede pinguedine habuisse graliam, non sibi lenerenl, sed in coiuniii.
cordis (Gen. XLIII,50; XLV,2), non iree indices, sed ne deducereni, a_siiinanl.esse amicis pariler et ini-
gralire proditrices. Samuel lugebat Saril (I Reg. ' micis.sapientibus el insipientibus debitores. Cumqiie
xv, 55), qui se queerebal occidere, et ad ignem cha- " fuissent utiles omnihus, liumiles in omnibus, el prae
ritatis incalescente peclbre liquefaclus iiitus.picia- omnibus exslilerunt dilecti Deo et homiiiibus; quo-
tis adeps foras emanabat per oculos. Ob honum rum fragrantia in beuedictione esl. Quotquot, inquam,
denique quem circumquaque diffuderalsuseopiniouis tales prcecesserunt, fragrarunl suis lemporibus,
odorem, referl de eo Seriplura, quia -cognoverunt fragranl et bodie unguenlis optimis. Tu quoque 'si
omnes a Dan usque Bersabee, qitod ftdelts Samtiel donum qttod desuper accepisti, nobis coiilubernali-
propheta esset Domini (I Reg. m, 20).- Quid de: hus luis libenler imperliaris; si te exbibeas- ubique
Moyse dicam? quanto adipe el pinguedine et ipse inter nos officiosum, si affeclubsuih, si gratum, si
repleveral viscera sua? Nec domus illa exasperans, tractabilem, si humilem, iestimonium habebis ah
in qua pro lempore versabatur, poiuil unquam in oriinibus, quod fragres et ipse unguenlis oplimis.
omni murniiire et furore suo unctionem spifitus, Omnis in vobis,"qui fralernas infirmitales, lairi cor-
qua semel imbutus fuerat, exlerminare, qnominus porum quam aiiimorum, non solum patientersup-
inter assiduas.lil.es el-quolidiana jtirgia ipse in sua portat, sed insuper, si Iicel, et si valet, juval obse-
mansueludine perdUraret. Merito testalus est Spiri- quiis, conlbrlat alloquiis, consiliis informat [alias
tus sarictus de eo, quod essel milissimus omnium p, additur et releval], si hbc non poiest propler disci-
hominuin,quimorabanlur super terfam (Num. xn,5). plinam, sollicilis saltem" oratibnibus solatiari non
Siquidem crimbis qui oderant pacem, erat pacili- eessat infirmo : omnis, inquam, qui lalia operalur
cus (Psal. cxix, 7),.in tantum ul pojmlo ingralo et "invobis,bonumomninospargirodorem inier fratres,
rehelli noninodp non irascereiur,!sed el irascentem el odorem de unguentisoplimis. Balsamum in ore,
Deum suo interveiitu lenirct, sifcut scriplum est : bujuscemodi frater in congregatione; monslralur
Dixit ut disperdefet eos, si non Moyses eleclus ejits digito, et dicuril de ed omnes : Hic esi frairtim
stelisset in confraclione in corispecluejus, ul averle- airiator et populi Israel; hic est qui mulium orat pro
rei iram ejus ne disperderel eos (Psal. cv, 25). Deni- populo, et universa sancla civitale (II Machab. xv,
que i Si dimiilas, ail, dimitte; sin aulem, dele me de 14).
libro luo queni. scripsisli (Exod. xxxn, 51, 52). 0 6. Sed recurramus ad Evangelium, atque aliqnid,
vere homineiii unctum unctione niisericordiai! quod forte spectet el ad hoec unguenta, requiramus.
(166) Hsec velus leclio : nunc

' Yulgata haiiet, pereuntem, secundum textum
* _ Jiebraicum
- et greecum
LXX Iii(ei'preuim. .
"' "" '
S27- S; BERNARDl ABBATIS CLARJE-YALLENSIS. 828
quid simile filii hujus sceculi experiantur de carnis A A. SERMO XII,. :
illecebris, de niundi speclaculis, et (fe pompis Satance: De _ pretioso unguetitopielutis; el de venerattone« sub-
cum lameu hoc totum sil, unde vita preesens eludit ditis erga prwlatos suos exltibenda. - .
miseros amatores suos, dioenle Joanne : Quidquid 1. Duo me unguenta vobis tradidisse recordor .
in mundo cst, concupisceniia carnis esl, el concupi- unum i conlritionis, delicla niulia complectens; alte-
tciehtia ocutorunt, el ambilio srwculi\I Joan. n, 16). rum ] devolionis, multa conlinens berieficia : ambo
- ' - salubria,
Hascde redemptionisfruciu. i sed non ambo suavia. Primum siquidem
7. In modo quoque, quem, si recolilis, Dei esse ptiiigilivum senlitur, quia movet ad coinpunclionem
exinanitionem definivimus, tria ilem preecipue vobis amara recordatio peceatoruin etdolorem facii,cum
intuenda commeiido [alias, cotnmillo]. Non enim-- sequens mitigalorium sit, divincefbonitatis iiituilu
simplex autmodica illa exiuaniiio fuit; sed seniel- consolalionem danle, et sedante dolorem. Sed est
jpsum exinanivit usque ad cainem, ad niortem, ad . ungtieiilum, quod ambobus longe anlecellit: et boc
crucejn (Philipp. n,J, 8). Quis digne penset, quantce appellaverini pietatis, eo quod fiat de necessitatibus
fueril bumililaiis, inansueludinis, dignationis, Do- pauperum, de anxietalibus oppressorum, de pertur-'
minum majeslatis carne indui, multari morle, tuf-- bationibus trisiium, de culpis delinquenlium, et-
" postremo de omnibus quorumlibet miserorum rerunW
paricruce?Seddicitaliquis:Nonvaluilopussuumre-
DarareCrealorabsque isla difficullate?"|2S7 Yaluit, nis, eliamsi fue'rint inimici. DespicabiJes videriluf -
sed riialuitcuminjuiia sui,nepessimumatqueodiosis- species istoe; sed est superomnia aromaia unguen-
simum viliumingralitudinis occasionero ullra repe- tum, quod ex eis conficiiur.. Sanativum est:.beati!
riret in homine. Sane multum fatigalionis assumpsit, enim misericordes, quoniam ipsi misericordiam eon-
quo mulieedilectionis lio.mineii) debilorem teneret; . sequentur(_J/o(./i.v,7). Igilurmultsemiserise colleclse
commonerelque graliarum aclionis difiicullas re-• alque.oculo pietatis inspeclce, ipsce sunt species, ex
demptionis, quem mintis esse devotum feceral eon-* . quibus unguenta optima comporiunlur sponssedigna
ditionls facilitas. Qitid enim dicebai homo creatus ett _ ubcribus, sponsi sensibus grata. Felix niens, quse-
ingralus? Gralis quidem conditus s.um, sed. nulloi talimn colleclione aromalum sese dilare et iriipin-
auctoris gravamine vel labore : siquidem dixit, ett guare curavil, irifundens ea oleo misericordiee, et
factus sum, quernadmodum et miiyersa. Quid ma-: axdor.edecoquenscharilalis.Quis^putas, esljucundus
gnum est, quamlibel magna in verbi facjlilaie dona- homo qui miseretur et commodat (Psal. cxi, S),
veris?Sic beiieficiiini.creationis auenuans hunianal pronus compali, subvenire prompliis, darequam
impietas, ingralitudinis maleriam inde sumebat, , accipei-e.beatius judicans; igno.scere facilis, irasci
unde amoris causam babere debuerat [alia.s., debe-- difficilis, mlcisci penitus non acquiescens, el per
batj, idque ad excusandas excusationes in peccatis.. omnia proximorum. seq.ue. ul proprias respiciens
Sed obstructum estos loquentium iniqua. Luce& necessilates? 0 qusecunque es anlma sic affecta, sic
clarius patet, quantum modo pro le, o homo, dispen-? -.- imbuta rore misericordioe,sic affluens1298 pietalis
dium fecit; de Dojnino servus, dedivitepauper, , '" visceiibus, sic 1le omnibus omhia faciens, sic facta
caro de Verbo, et de Dei Filio hominis filius fierii ipsa tibi lanquam vas perditum, ut cseteris prceslo
iioij despexit.' Memenlojam le, etsi de nihilo factum_i,-- ubique semper occurras atque sticeurras; sic deiiiquft
non tamen de nihilo Tedemptum.Sex.diebus con-- morttia tibi, ut vivas omnibus : tu plane. lerliuin
didit omnia, et le inler omnia. A,t vero per. lotoss optimumque ungnenlum felix possides, et manus
triginlg annos. operatus est salutem tuam in medio p tusedistillaverunt tolius suaviialis liquorem. Non ex-
terrce, Q quantum labpravit srislinens,! Carnis ner:- siccabilur. in lempore malo, nec fervbr persecuiiouis
eessitaies, hostis lentationes, nonne sihi crucisis ebibet illum : sed semper Dcus memor erit omnis.
aggravavit ignominia, 'mortis cumulavit horrore ?. ? sacrificii lui.eiholocausium luumpingue (iet.
' 2. Sunt viri divitiarum in civitate Domini vitiur
-Necessarie quiderii. Sic,. sic homines el jumentaS,
salvasli, Domine;.quemadmodum multip.licasti mise- _- jn tu.m : qusero an apud aliquos hsec unguenla inve-.
ricordiam tuam, Deus (Psal. xxxv,,7, 8). n.iantur. JEl primus occurrit, sicut ubiqtie solet,
8. Hoec medilamini, in his versamini. Talibus is mihi Paulus yas eleclionis, revera.vas aromatieum,
odoramentis rerovele viscera veslra, quse diu lorsit it vas odoriferuin, ,et r.eferium omni pulvere pigmen-
odor moleslior peccatoruiii, ut abundetis et his is tario... Cbrisli enim erat bonus odor Deo in omni
unguenlis, non minus suavibus, quam salnlaribiis. s. loco (// Cor. ii, 15). Multceprofeclo s.uavitatis fra-
Nec lamen adhuc.vospuletis habere illa opiima, quse se granliani longe latequespargehatpectus illud,,quod
in sponsoeuberibns commendantur. De quibus iuci- :i- sic affeceralsollicitudo oninium Ecclesiarum. Yide
pere modo, finiendi j'am sermonis augustia probibet.:t. enim quales-^pecios et qualia aromata coacervaverat
Quee dicla sunt de aliis, lenete nigmoria, probate te sibi. Quotidie, inquit, morior per vestram gloriam
ne (I Cor. xv, 51)-; et rursum : Quis infirmqlur, et' ego
vilci; et de his juvate me precibus veslris, ut digne
loqtti possim quod et dignum sit tantis sponsse de- e- non infinnor ? quis scandalizatur, et ego noriurorl
liciis; et vestras animas ad amorem eedificct spo si (7J Cor. xi, 29). Et mullis talibus, quae vobis bene
-Doiuininoslri Jesu Christi. Amen. nota sunl, abundabat . dives iste in compbriendis
ungueniis optimis. Decebat naraque primis et puris-
8*8 . SERMONESIN CANTICA. m
tliro revpcal, qtiomo.doblandae et fidelis proniissio- A _ potius illa immensitas quaarepromittitur. Ocuius non
,._js melle jnoereiiteni cpnsolatur, eiigii diffideniem. vidil, -Deus, absque te,' qiiw- prmparasti Uitigehtibus
Ail pef pi'oplietam : Ego infrenqbo qs limmlaude U (Isqi. j.xiv, 4). Dic nobis lu qui praeparas, quid
mea, ne inlereas (Isai. •XLVIII, 9). Hoc est: _Neintuilu pr-eparas?:Credimu.s, confidiinus, revera sicut pro-
facinorum tuornm iiimiam.incurras trisfiliam, atque mittis : Replebimur in bonis donius lum (Psal. LXIV,
instar effrenis eqni desperalus in preecepsruas, el 5).Sed quibus, quceso, bonis, vel qualibus ? Forle
pereas; freno te. inquit, inhibebo indulgenliss mese, fiiimenlo, vino el oleo, attro alque argento, lapidi-
et meis laudiijus erigam, respirabisque iii bonjs busve pretiosis ? Sed heec noyimus el vidimus; et
ineis,. qui de, tuis confuuderis malis, duni me sane yidemus, el faslidimus. Id qUeei'imus,quod' ocrilus
I.eiiigniorem, quam tecujpabiljoreni inyeniesr Hoc non vidit, nec auris audivit, nec in- cor iiominis
frerio si I nfrenalus fuisset Cain, nequaquarii ddspe- aseendit. Hoc placel, hoc sapit, hoc deleclal inqui-
rando dixissel: Majqr: esi iniquitas mea, quam ut rere, qriudcunque est illtid. Erunt, inquit, omnes
veniam merear (Gen. ly, 15). Absit, absit. Mnioc docibiles Dei (Joan. vi, 45), el ipse eril omniain om-
enim est ejus pietas, quani quaiyis iniquitas: Ideo nibus (I Gor. xv_ 28), Ut audio, pleniludo quam
jusfus .iion poniinue, sad lanllim Jn principio sei^,. eppeciamus a Deo, non er.it nisi de Deo.
moiiis -accusator est .sui '.(Prov. xyiii,. 17) : porro ""J 5. Quis vero coinprehcndat, quara magnamulti-
autem jn Dei laudes extrema sermonis claudere con- tudo dulcedinis in brevi isio jsernione sitcompre-
suevil.- Yidete denique jusiurii Iioc ofdine procedenr ljensa :,Eril Deus qmnia in omnibus ? Ut-de corpora
tem. Cogilavi, ait, vias meas, et converii pedesmeos laceam, in aniina tria iritueor : rationem, volunta-
in testimonia iua (Psal. cxvili, 59) : ut qui videlicet tem, memoriam; et ha3Ctria ipsam aniinamesse.
contritionem.et infelicilatem in yjis propriis perpes- Quaniuni cuique horum in.praesenli sceculodesit da
sus fueral, in yia leslimbnioi-uni Dei delectaretqr, iiitegriiate sua et perfecliPne, senlit [alias, novitj
sicut iijomnibus divitiis. Et vos igiturexemplojusii, omnis qui amliujai, jij spiiitu, Quafe hoc, nisi quia
si de vpbisin liumiliiaiesei.li.is, sentiie et de Do- Deus nondum est omnia in omnibus? Hinc est quod
mino in bonitate. Sic enim legiiis apud Sapientem : el ratio saepissime in judfclis fallilur, et voluhtas
Sentiie de Dominoin boniiale, et insimplicitate cordh, quadruplici perturbalione jactatur, clmemPria 'muk
qumrile illutii' (Sap.i, 1); Hoc aulem farile menti tipjjci oblivione eonfunditur. Tripjici buip vanitatii
persuadet.divince niunificpntise[aliast magnifjceiuise] , nobilis crealura subjeclaestrion volens,in spe lanie:i.
""
frequens, imp cp.j.,iiiua recordaiio. Aiioquin quoriiOTI Naihqrii. fepelet in boiiis "desideriuin ariimre, ipse
do implebjtur apostolicunr iJlud : Inomnibhs graiias rationi -fuiurus est jjlenitudo lucis, ipse vbluntati
ageriles (I Thess. v, 17), si ea jiro qriibus gratiae multitudopacis; ipse memorise coniinuatio aeterni-
debenlur, a cprde recesserint ? Nolo vos Judaicpi tatis, 0 veritas, cliaritas, seternitas ! 0 beata e£
notari opprobrip, de quibus Scriptura teslatur qupd bcalificans Trinitas! ad le mea miserairiniias mise-
non frieriru memores benefaelorun) ejus, etniirabi- serabililer suspirat, quoniam a te infeliciter exsulat.
Imm ejusquee osieudit eis (Psal. LXXVIT, 11). Discederis a le 'quanlis se intricavit erroribits, dolo*
3i Yei'um gnoniam bo|ia_ qucclargiri mbrlalibus fibus, ftinioribus! Heu me! qualeni prb te commu- .
noii cessat misericors et miseratorDominus, reco- tavimus triniiatem ! Cor meitin contufbatum esl_,et:
Jere; el recolligerc omnia, onini homini jmpossibile indedolor; dereiiquil fne virtus fnea, et inde pavor,
- est; (quis enim lqquetur, poieniias Domhji, anditas et lumeri oculorum meorunr non est mecuni
(Psal,
faciet emnes laudes ejtts ? (Psal. cv, 2) id saltem, xxxvii, 11), el inde error. En quam dissimilem
quod prcecipuum est e.i maximum, opus yidelicet trin.iiaiem, o animse mecetrinitas, exsulans osteii-
noslrse federiiptionis; a memoija redeinrjtoruhi aIiT dl.sti. - - ' "
quatenus non recedat. in quo opere duo potissimum, 6. Yerumtamen qtiare tristis es, anima mea, el
queenunc opcurrunt, yestiis studiis iiitimarecuraho. quare cpnlurbas me? Spera in Dco quoniam adbue
Ethpcqqam paucis ad compendjum potefo,:memor f) [ confuebor illi (Psal. XLI, 6); cum ei:ror videlicel a
illiussenientiee : Da occasionem sapienti, et sapien- raiione, a 3'oluniate dolor," atqtie a memoria-liinor
tior'erit(Pmv. ix, 9). Duo ergo illa sunt, modus el pmnis recesserit, el successerit illa qunii) speramus
fructus. Et modusquidem.Bei exinanitioest; fructus mira serenitas, plena suavitas, ceierna securiias.
yero,: nostri. de illo replelio. Hoc meditari, sanctse Primlim illud faciet veritas Detts; secundum,charilas
^pei sgminarium est; illud summi amoris.incenti- Deus ; lertium, summa polestas Deus, ut sit Detis
vum. Btrumqtie profectibus noslris necessarium, ne omiiia in omnibus, raiipiie recipienle liicem inexstiii-
aril "spes niercenaria sit,. si amore npn comitetur; guibilem, volunlate pacein iniperturbabileni cpnse
aut ainor tepescat, si infructuosus putetur. qtiente, memoria fonti indeftcienii seternaliler in-
12810^'PorroIructum talem cxspectanms npstri baarente. Videritis vos, rectene primum illud Filio,
amoris, qrialem ijJsequem ama;mris,promist: Mensti- ;Spiritrii sanctp sequens, Patri ullimum assigneiis ,
fam, inquiens, plenairi,-et cdnferlam, ei coagitalam, sic tamen ut nihil horum vel JPatrij vel Eilio, vef
et siiperefflueniemdabuntinsinuin vestrum (Luc. vi, Spiritui sancto subtrabalis ; ue cui forte persona-
58)- Mensura isia, ut audio, erit sine mensiira. Sed rum aut plenitudinem minuat distineiio, aut pro-
\f"!im. scire, cujus rei futura sit illa merisura, vel prieiatem tollat peifeciio. Simu! et hpc advertits.
-m, S. BERNARDlABBATISCL"AR_E-VALLENSIS, 824..
seniniirum langi caput illud tremendum principati- A- _ ljquorem sanctum,- quo iinbutapieniuserant, quandp
hus non dueit indignum,.imo et honorisinsigne j'u- loquebanlur variis lingnis magnalia Dei, proul Spi-
dicat, dicens : Sacrificium laudis hqnoitfieabil me. ritus sanctus dabal eloqni illis (Act. n, U, 4). Nee
9..Quampbrem -non est .pauperis et inopis, setj dubiuih quin et illi abundarent iisdem unguentis,
pusilli cordis animoe,conficere isliusriiodi unctionem, qtjibus Apostolus testiniouium perhibebai, dicens :
nempe cujtts arpmata et spepies sola confidpnlia Gralias ago Deo meo semper pro vo.bis,in gratia Dci,
possidet, quig tamen de Jiberlate spirilus et cordis quw.data esl vobisin Christo Jesu; quiain omnibus
pufitate descendat. [Quoe enim. pusillanimis esl et diviles facli estis-in jllo, in omni verbo el in omni
modicce fidei niens, rei suce familiaiis lenuilate scientiq, sicut leslimqniumChrisli cqufirmatum.esi.in
conslringitnr, iiec vglel prse inopia oliari ad, vacan- vobis; ita utnihil yobis desil i?j ulla gratia (I Cor.
dum divinis Iggîaudibus, seu bis, quee laudes' i, 4-7). Ulinam et pro yobis ego has ipsas gratjas
pariunt, intueridis beneficiis. Et si quarido certe referre possim, ul. videam yQs_diyi.esin virtulibus,
ponalur assurgere, confeslim domesiicafum neces*si- alacres. in lattdibus Dei, spirituali bac piiiguediiie
latum curis urgeiitibus revocatur ad sua-, el in se abundaniius redujidantes in Ghristo Jesu DptnitiQ
comprimi pr.QpriaegesIatecompellitur. Quo.dsi hujus nostro. ~
miseriep qhseritur a me causa, dicam qtjQdipsi in 6 ' ,. SERMO XI.
vobis, nisi fallor, aut esse, aut fuisse recognoscetis. De duobus, noc esl fructu et mqdo, pertinentibus ao\
Dualius de causis videlur mihi hujuscemodi aninii ppus humanm redeinpiionis.
ffigrjiudo et diffidenlia solere contingere, aul de np- 1. Dixi in fine, sermonis,, nec ineilbrare pigel, -
yilate yidelicet conversiohis, aut certe de conversa- quod cupiam yos onines fieri sacrse unclionis parti-
tionis lepore, eiiamsi in eonyefsipne longum tempits cipes, illius videlicet, in qua Dei beneficia cum.laeii-
habueril. Ulrumque profeclobuniiliat el dejicil conlia et gratiarum aetionerecolit sancta devotio. lloc
scientiam, et inquietam fapit, dum siyeprotemjjore, enim bonum est, tum propler rejevandos yitse prce-
sive prq lepore antiquas aiiimi passipnes necdiim in, sentis Jabores, qui utique loleraJjiliores nobis fmnl
ge eiriorluas sentit: etnecesse proinde riabens rese- exsultantibus inlaudeDei; tum quia nihil iia pio-
candis inleridere de cordis hortulo spinis iniquitaium prie quemdam lerris. reprsesentat ccejeslis habiia-
el urlicis cupiditatum, longius a semeiipsa" evagari lionis statuin, sicut alacritas Jaudaiujum Deum,
pon sinilur. Quid enim ? qui labprat in gemitu suo, Scriptura dicente.: Beati qui habilantin domolua,
polerilriesirijulel in Dei laudibus exsultare ? Qtionam Domine; in swcula swculorum laudabunt le (PsaU
modo iu ofe gemenlis el plangentis sonabit, pariter p LXXXIII. §). De Jioc prcecipue unguento 2295 P"to
. illud. Isaiav gratiaruin scilicel aclio, eivoxlaudts i; dixisse Prpphetam : Ecce quqm bonum et quam
(Isai. LI, 3) ? Nam sicut a_ Saplente accipimus.:.- jucundum liabilare fralres in unum; sicut unguehtum
Musica in luclu, imporiuna narraliq esl (Eccli. xxn, in capile (P.sal. cxxxn, l)..Neque eniin priori videtur
6). Dienique gratiarum actip beneficium sequiiur, posse congruere.IIlud eniin-etsi bbnurii sil,-noh est
non prsecedit, Quceautem adhuc in tristitia est ani-: iamen jucUndum ; quia recordatio peccatorum ama-
ma, benettcio non gaudet, sed Ind.iget. Habel ergo ritudinem facit, nprijiicunditiiiem. Sed ncc qui jliud
ijnde preces offeral, non.aulem unde referat graies. faciunt, in unrini babitaiil, cum quis.que peccala
Qiiomodo enim recolet beneficium, quod non acce- proptia lugeai atque deploret. (Jtii vero in graliafum -
pil ? Merito proinde dixi,Tion esse animoepauperis actione versantuf, Demn solum intuentur et.cogi-
cpnficere hpc unguentum, quod de recoleudis divinis tant; ac per.hoc ipsi vere Iiabitaiil in unum. Bonunj
beneficiis componi debet; quoniani non polest videsci est autem qupd faciunl, qtiia servant ei justissime
jiiceni, donec tenebras intuelur. Nempein amaritu- gloriam cujus est, el nibilomiiius jucundum, -quia
dine est, pccupaique inemoriam tristis recordatio deleclal. . . -.
peccatorum, nec libet leeturriquidpiam simul adinit- .2. Quamobrerii suadeo"vobis amicis. meis refle»
tere. Idcircp talibus denuntiai spiritus propbeticus, j) ctere iiUerdnm pedem a molesta el anxia recorda-
'
dicens : Vanuni esl vqbis anie lucem surgere (Psat... lione viarum .yes.irarutn, el evadere in itinera pla-
cxxvi, 2); quod est: Fruslra surgitis ad inluenda niora serenioris memorise beneliciprum Dei;utqhi
beneiicia quae deleclant, nisi prius receplo lumine i.n vohisconftindimini, ipsius intuilu respireiis..Volp
consolaiionis de reatibus qui coniurbaiil. Non est vos experiri illud quod sanctus Proplieta consnlit, .
e.rgopauperum hpc unguenlu.m.. dicens.: Deleclare in Domino,.et clobiltibipelitioites
.10. Sed yidete quinam de ejus copia npn imme- cordis lui (Psal, XXXVJ, 4). El. quidein necessaritis.
rilo glorientur. Ibaiil gaudenles apostoli a conspeclu dolor pro peccatis, sed, si non sit coniinuus. Saue
foncilii, quoniam digni habiti sunl pro nomineJesu; interpoletur jeetiorirecordalione divinsebenignilaiis,
contumeliam pati (Act. v, 41). Multum sibi profecto' ne forle prse irisiilia induretur cor.el desperatione
iusliliavei^nt de pingitedine spifi.us, qiiorum lenilas; plus pereat. Misceamus absiritbio mel, -ut saluhfis
hon dico yerbis, sed nec verlêribus cessit. Erant amariiudo sajutem dare lunc possil, ctim immislo,
enim divites in cliariiaie, quce nullis exbauritur ex_-• teriipefata dulcore bibi poteril. Audi denique Deuin,
pensis, et de ipsa facile liolocausta medullafa offerrei quomodo ipse contriti cordis temperal amariludi-
eulliciebaul. Fundpbanl passiui sudautia peciprai jiem, quoinpdo pusillaiiimem a despcrationis bara.-
821 SERMONESIN CANTICA. 822
ea pronunliaverilnon.simpliciterbona, sed optima. A i amaritudinem" in salubrem hanc unctionem; quia-.
El ppnq diversas species unguentPrum, quo ex plu- cor contritum et humiliatum Deus iion despiciett.
ribus ea, quee polisshnum, sponsce uberihus con- Non est bmnino spernenda, iiec vilis seslimanda-
non solum homihes
gruant, eligamus. Estunguciitum conlrilioiirs, el est hujuscemodi nnctio, cuj'us odor
liiiguentum devolionis, esl el pietalis. Primum pun- provocal ad correetionem", sed et angelos ad exsul-- '
gilivum, doloiem faciens; secu.ndurii.
t emperalivum, talionem iirviiat. . .
dolorem leniens; teiiium sanalivum, etiam morbum 7. Sed estnnguenttim tanto isto profecto prelio--
expellens. Nunc de singulis latius disseramus. sius, quanto de melioribus compositum speciebus.
' S. Est
ergo imguentum, quod sibi conficil anima Hujiis siquidem species ne longe quseraninr, penes
mullis irretila criminibus, si, cum incipil.cogitare noset absque difficultale reperimus, ac de nostris_
vias suas,*colligaf, congeral, conlcratque in morla- hoiiulis talium perfaeiie copiam lollimus, quoties-
riolo conscienlice mtillas ac varias species peccato- cunque necessitas poscit. Quis enim noii salis de
rum suorum, el intra sestuantis pectoris ollam simul proprio, cum vult, ad manum habei iniquitates et
omnia coquat igne quodam poenilenlise et.doloris, pcccata, si non dissimulat? Hse aulem sunl, sicut
ut possil dicere cum Propliela:. Concaluit cor meum recognoscitis, species unguenli primi,. quod ja.m.
intrame, el in medilatione mea exardescelignis(Psal. B ] descripsimus. At vero- secuudi. hujus. aromalaterra,
xxxvin, 4.) Ecce boc est unum unguentum, quo anir nosira nequaquam profert, sed proculet de ultimiSi
m'a peccalrix sttse conversionis primordia condire. iinibus ea nobis conquirimus. Nempe om.ne. datunij
debet, plagisque suis recenlibus adhibere. Prinium optimum, etomne donuin perfeclum desursum estj.
namqiie sacrifrcium Deo, spiiilus contribulalus. descendens a Palre luminum (Jac. i, 17). Fit enim
Quanditt crgo non habei; lanquam pauper e.t inops, uiigitentum.istud de divinis collatis humanb generi
unde sibi niuljus ae preliosius coniponal iingueiilum; beneficiis. Felix qui ipsa sibi sludiose colligere, ei.
non negligat parare interim islud, licet de vilibus anle mentis sute oculos digna cum graliarum actione-
speeiebns; quia cor conlrilum el hiiniilialum Deus reducere curat. Profecto cum fuerint in vasculo
non despiciet (Psal: L, 19.) Tanto aulem minus vile pectoris pistillo crebrse meditalionis contusa. a,tque
divinis apparebil conspeclibus, quanlo plus sibi illa. contrita, deinde igne s.ancti desiderii simul. decocta
vilueril in recordatione peccatorum. suorujn._ omnia, et demum impingijala oleo Isetjtise, erit
6. Tamen si illo visibili, qho visibiliter unclr a, unctio longe pretiosior excellentjorque prlore. Suffi-
Peccatrice corporei pedes Dei referuntur in Evange- cit ad probandum ej'us lestimonium qui ait: Sacri-
lio, invisibile hoc et. spiriluaje.fuisse dicimus figura- ficium laudis Itonorificabil tne (Psal. XLIX,23). Nec
tum, lioji omriino vile rcputafe< poterimus. Quid dubium quin. expitet. ad laudandnm. beneficiortim
enim de ijlo legitur?- Et domus, inquil, implela esl- recordatio._
e:c odore unguenli (Joan. xn, 5.) Peccalricis (165) 8. Porro cum Scriplura bpc solum leslelur de
inaiiibus dis.tillabatur, et extremis.membris corporis, iilo alio, quia nequaquam despicilur, liquet amplius
id esl pedibus, fundebalur : _5____l93 el tamen non esse commen.datum, quod ei honorificat. Denique-
usque adeo cpnlemptibile aut vile fuit, quintotam illud pedibus apponitur, hoc capili. Si enim in
dpniuin vis aromatutn el suavjtas repieret odoris.. Christo caput ad divinilatem referendum est, di-
Quod si atlendamus quanta in unius peccaioris con- cente Patilo: Caput Chrisli Deus (I Cor. xi, 5);
versione fragranlia respergalur Ecclesia, et qtianlis.. procul dubio eaput ungil, qui gralias agit, quoniam
fiat odor vilee ad vitam quiyis pceiiilens, si publice Deum langil. non bominem. Non.quia non sit lio-
perfecteque pceniteat, profeclb et de hoc seque in- mo qui Deus esi, siquidem Deus el honio unus est
dubitanler pronuntiabiirius, quia domushnplelaeslex Cbristus; sed quia omne bonum a Deo,non ab ho-
odqre unguenli. Denique el supernas bealorujn mine est, etiam ipsum quod per- hpminem minislra-
mansiones attingit pcenilentiai odor, ita ut, lesle lur. Profecto enim spiritus est qui vivificat, caro
ipsa Yeritate, magnum gaudium sit inter angelos jrj IIQIIprodest- quidquam (Joan. vi-, 64). Proplerea et
Dei stiper uno peccatore poeniteniiam agenle (Luc. malediclus qui spem suam ppnil in bomine (Jerem.
xv, 10). Gaudete, prienitentes; pusillanimes, confor- xvn, 5); quoniahi etsi spes noslratola merilo pen-
tamini. Vobis dicp, quos nuper conversos de ssecu- del ex bomirie Deo, non lamen quia homo, scd-
lo, et a yiis vestris pravis recedentes, excepit, mox quia Deus est. Ilaque- illud pedibus, hoc capilr
amaritudo et confusio aniini poenitentis, ac veiut exhibetur; quoniam et huinilialio coniriti cordis
.recenlium adhuc vulnerum dolor nimius excruciat humililali congruit carnis,el majeslatem decel glo-
el perturbat. Secursemanus vestrse dislillent myrrbse. rificalio. En euale unffiientum proposui yobis, quo.
(16S) Iipc lii loco (ulief a.ibi non semel, ser-. riumMagnum, imorecentiores non pauci, gravibus-.
mone 3 de Assumptione, elc.) confundilurpeccattix sane argumenlis, alteram ab altera. disiinguunt,
illa mulier, de qua apud Lucam, eap. vn, cum atque ciiam a Maria Magdalena, de-qna Chrislus
Maria, Lazari el Mnrthoe.sorore, quse Clirisii Do- ejecerat seplem dsemonia, apud Marcum, cap. xvit
iniiii pedes in castello Belhanise unguento perfudit quse Lucse cap. viu secuta esl Chrislum .cntn aliis^
aptid Joanngm, cap. xn, vbidomus ex odore unguehti cl quidem anle conversionem (ul eis yidetur) Pec?"',
replcta dicifur. Yerum plerique vpterum anle-Grego- calricis. Confer sermonem 12-infra num 6.
819 . S. RERNARDIABBATIS CLAR-E-VALLENSIS.'' . 820 -
exislit. Per ea siquidem nos vindicas. a carnalibus A _ sibi vero obest plurimum. "Porro sese ingerere,
' .
desiderhs, qu_e militant adversus anirtiam;' eripis. quanlaj impudeniioe esl?
niuhdo, et acquiris Deo. Hpe efgo est quod aiunt : 2. Sed redeahius ad iibera sponsoe, ac pro divef^
Quiameliqra sunt ubefa tua vino. Carnis, inqriiunt, sitate uberum, diversas etlaciisspeciesproponahiris,
voluplatem, qua paulo anle, laijquam vino, ebf-ice Wam cpngratulaiio quidein exhorlatioriis, compassio
tenebamur, viiieunt bse, quas lua " ' , ubera stil- vorp consolalioriis lac fnndit. Porro ulranique :spe-
" nobis
lanl, delicicespiriluales. ciem ubertim cbalilus irforari pio pectori suo spiri-
3L2S1 lO.Et pulcbre vino comparanl carnaleRi tualis mater toties sentit", quoties osculum /suniit.
afTecluni.Utenim uva semel expressa non babel j"am Yideas eam rijox plenis uberibus parvulis incubare
qubd denuo.fundat, sed perpelua ariiitate danina- lactandis; ef exnno quideni.consolatoria, exaltero
tur; sic caro in pressura morlis ab omni prorsus vero exborlatoria uberius minislrare, prputsingulis
sua. delectatione siccattir, nec ultra revirescil ad convenire yidebit. Verbi causa, si quem forte ex his
libidines. Unde pi'bpJieta : Otnnis . caro fenum, et.. quos genuitinEvarigelio, deprehenderil fbrli aliqua
omnis gloria ejus ianquain flos feni. Exsiccalum est- tenlaiione concussum, et iride turbalum ac tristerii,
fenum, el cecidit flos.(Isai. XL, 6,7); et Aposlolus ; jiusillanimemqne factum, nbn posse jam -ferre vim
Qui seminat in carne;de cdrneet meiel corruptionem ' tentaiionisf.quomodb coiidolei, quomodo iriulcet?
{Galal. yi, 8); el rursum : Esca ventri, el venter quoniodo plangil, quomodo corisolalur? qnol argri-
escis; Deus autem et liunc, el has deslruel (ICor,. nienta pielatis mox reperit, quibus erigat desola-
vi, 15).-Yide auiem ne non carni .tantum, sed et tum? Econtra si promplum, si alacrem, si bene
mundoforle compelat isla proportio: Siquidem et proficienlem cognoverit; exsultal, aggredituf salri-
ipse transit, et concupiscenlia ejtis : et cum omnia laribus monitis, acceridil amplius, inslruit de qni-
quse in mundo surit, finem habeant, finis eorum non bus polest ui peiseveret,-utque in njelius semper
eril finis. Verunj uhera non sic. _Hsec enim cum 1292 proficial exlioriatiir. Omnibus se conformai,
exhausla fueiinl, rursum de fontematerni pecioris omnium in se transfert affectus, mairem se deiiiqtie
sumunt. qupd propinent sugenlibus. Merito proinde probat non minus deficientium quam prohdcn-
meliora carnis, sseculive amore asserunlur ubera Vmjn. . ^ '-'.':
sponseu,quse nullo unquam Jactentium numero areT '. 3. Quanti hodie secus affeclos se ostbridunt? de
fiunt, sed semper abundant de visceribus eliarilatis, his dico, qu.i auimas regere susceperunl. Quod enim
ul ilerum fluant. Flumina siquidem fltuiht de venlre, sine riiiserabili gemitu dieenduin non est,- Christi
ejus, fitqtie in ea fons.aqua: vivoesalieruis in vilam. opprobria, sp.uta, flagella. clavos, laiiceam, crucem
ceiernam (Joan. vn-,;o8 ; iv, 14). Cumulatur deinde * el mortem",bsec omnia in fornace avariiioe conflani,
laus uberum 1'ragra.nliaunguenlorum, quod non so-. el profligant in. aequisitionem turpis qusesiui..; et
luni verborum "saporepascanl, sed. et factoruin opi» prelium uuiversilatis suis mcirsupiis includere fcsti-
nipne redoleaiit. Jam qua: sinl ubera, quo tumida. lianl: hoc solo sane a Juda" Iscario.lis differehies,
' lacte, qualibus deliljuja ungiienlis, sub alio. serm.o- quod ilie borum pinne emolunienlum paueorunj de-
nis principio Chrisio adjuvante monsirabimus : qui narioruni numero compensavit; isii voraciori inglu-
cum Patre et Spiritu sanctp vivit et regnal Deus per yie lucroruiii hifmitas exiguril pecunias. His insa-
omnia seeculasseciilorum, Amen. tiabili desiderip iiihiant, prohis ne amiltant, iiment;
SERMO %., '.' el cum amittunl, dolenl; hafumin amore quiescuiu_,
De tribus unguentis sphiiualibus, scilicet cqhtrttionis,' quantum diinla-sat liberum eis est a servandi; vel ,
devolionis el pietalis. ' . _' aiigmehlandi cura. Animaruni nec Casus repulaiur,
1. "Nonsum ego profundi sensuSjiieque aueo per- nec salus.Non sunt profecto matres, qtti cum.Sint
spicacis ingenii', ut novi quidjharii ex nie adinveriire de Crucifixi palrimonio nimium incrassaii, impin-
ppssim; sed esl fons inagnus et indefieiens os guali, dilatalij hon compaiiuniur super coritritione
Pauli, quod patet ad nos. De ipso haurio niihi.-,D Joseph. Qucemaler esi, nori dissimulal: habet xibe-
etiam nunc in osiensionp iiherum-sponsee, sicut et- ra, et non vacua. Gattdere cum gauderilibus, flere
frequenler soleo. Gaudere, inquii, cum gaudentibus, cum flenlibus novil, nec cessat exprimere de ubcre
fierecum fientibus-[Rom. xn, 15). Materni breyiter , tiuidem corigralulationis.lac,exbonationis;.de ubere
expiiinuntur affectus, quja nec dolere parvuli; ;nee; vero compassionis lac cojisolalionis. El de sponssa
vajere qtieunt absque illaquee genuit: utTobi.que jiberibus velnberum lacte ista sufficiant. ;
neeesse est suis eairi cpnformari yisceribus. Igitur,, 4. Jam qualibus eiiam unguenlis eadein ubera
-
juxla Pauli sehtenliam [atias, sapienliam], duas: -redoleant, indicabo, si tamen veslris oralionibus
illas affectiones duobus sponsm uberibus assignabo;. juver, iit quod indc mibi seniire dalum est,_detur et,
coropassionem uni, et coiigralulatipnehi alteri.\Alio-,. cloqui digne ad audientium utilitalein. AJia sponsi,
quiii pai'vula.est,_et npjidum nubilis, si nonduni atqne alia sponsce unguenla sunt, quemadmpdrini el
cbera niisil, sise.videlicet neque ad conâudenduin su.a cuique ubera. Sed de spoiisi quo in Joco iractan-
ssntiat promplam, neque prpnam ad condolendum. dum sit, superius prseiixum esl: nunc sponsseiiri-
Talis si fortead regimen animarum, seu ad officium guentis intendamus, idque atteniius, tanquaiii his
proedicationis assun)itiir, aliis quidem non prodestj quceScriptura 11011 medioeritef-eommendavil, jla u(
817 ! - SERMONES IN CANTICA. 818
secundum cor Dei: Desiderium pauperum exaudivil A j qui inlus, et an bis qui foris sunt. Habes, tnquam,
Dominus, prwparaiionem cordis eorum audivit auris. lae inlus, et foris unguenta; quoniam quidem non
tua (Psal. ix, 17). Alleudile el ;Vos vobis in omni essenl quos lacte reficeres, sj non prius odore attra-
Ipco, scientes quoniam omnia vestra noril, scrutans. heres. Sane de his unguentis, si quid dignum.corisi-.
corda et.renes Deus,. qni finxit singillatim cofda defaiione conlineanl, videbitur posl boee. cumeo-
yeslra., el inteljigit omnia opera yeslra. Sponsa ergo venlum fuerit, ubi dicil in consequenlibus : iH.-odbro-.-
sponsum adesse ;pei*senliens, spIisLif.it(ptidet enim unguentoruni luorum curremus (Cant.i, 3). Nuner
prtesumptionis iriqua se deprehensam intelligit, nam juxta proinissum nostrum bscc ipsa verba, que
verccundiits -id moliri per inlernunlios existjmarat); sponsai data siint, aii *el sponso congruant vi-
moxque conve.rsa ad ipsum, lemerilaierii, prout va- deamus. _ . ~~
let, excusarcconalu.i': Quia meliora sunt, inquiens, 7. Sponsa loquente de sponso, repeiite, ul dixe-
ubera luamno, fragranlia unguenlis opiimis. kc si; ram, adest ille, annuit voto, dat osculum, implelque
dicat : Si alium sapere videor, tu fecis.ti, o sponse, in. ea sermohem qui scriptus est : Desideriuin cordis,
qtiiiri dulcedine-uberum luorum tanta mejhgnatione ejus tribuisti ei, et vohintale labiorum ejus nonfrau-
Iaclasli, qualenus omni metu, tui cliariiaie,- non dasii eum (Psal. xx. 3). Quod et probai ex ejus ube-
mea lemeritale, depulso, audeam plus forte qriam "• runi replelipne. Tantee noinpe efficaciee osculum
expediat. Audeo sane pielaiis memor, immeiiior sanclum est, ut ex ipso 'mox, cum acceperit illud,
majeslalis. Hsec pro verboiuni conscquenlia dicta sponsa cpticipiat, tumesceniibus riimjrum uberibus,.
' ' '
sint. '-_-"'' ! , i..' . ,', et lacle quasi piriguescetilibus in teslinionium. Qui-
.5. Nrinc qtialis sit is.ia nberum sponsi cpiirmen- bus sludiuhi est orare frequ.enter, experli suntquod
datio, videamus. Duo spbnsi ubera, dup in ipso sunt dico. Soepe coi'de tepido etarido accedimus ad al-
ingenitaBmansueiudiiiis argumenla, quod etpaiieri- lare, orationi inciimbimus.. Persisienlibus autem.
ler exspectat delinquenlein, et clemehter recipit_ repenie infunditur.-gratia, pinguescit pectus, replei-
pcenileiilem. Gemina, inquam, dulcedp suavitaiis viscera inundatio pietatis; et sfsit qui premat, iac
exuberat iiipeclore" Domini Jesii, loiigaiiiniitns vi- conceplce dulcedinis ubertijn fundere non tardabunt.,
delicel in exspbctando, et in donando facilitas. Et Dicat ei-go : H.abes, sponsa, quod petiisti, et hoe
audj quia noji sji hoc invenlum meum; Legis pro- libi sigmim, quia melipra facla sunl ubera lua vino.,
fecto de longaniinitale : An divilias bonitalis ejus, Hinc le scilicet noveiis osculum accepisse, quod te.
el patieniim, et longanimilalis contenmis ? Ilein : An concepisse senlis. TJnde et ubera libi intumueiunt,
ignoras quia benignilas Dei ad- pwnileniidm' le addu- r„ facta in nbertate lactis meliora yino seienlice sajcu-;
cit? (Rom. n, i.). Ad hoc siquideml diu, suspeniiit laris, qute,\alias,, quod]-quidem inebriat, "sed c.urio-
senlentiani uliionis a c.piiteriiueiite,ut quando.qiip siiate, non charitaie; implens,nonnutrien_s; inflans,
exhibeat gratiam reuissionis in ;po3nilente. Non iion cedilicans; ingurgilaiis, non confortans.
enim vull niortein peccato.ris, sed ut convertatur, 8. Sed demuseisodalibusistadeprpmere.Injustej.
et yiy-U.Ponajnus exenipla el de altero ubere, quod inquiunl, murmuras ad.vefsus sponsum; quia id.
dictum est remittend.i facilitas. Legis el de ipsa .: plus valet quod ille j'am dedit. qtiam quqd tu pelis.
Quacunque hora irigemuerit peccator, peccalum SUHHJ Quod enim postulas, le quideni delectal; sed ubera,e
remitletur ei (Ezech. xxxm, 11, 12); lcgis : Derelin- quibus parvulos alis, quos et paris, meliora, lioc est
quat impius viani siiam, et vir iniqmis c.ogitationes necessariora, sunt vino coiuemplaiioni.s. Aliud.si-
' suas,
el revertatur ad Uominuin, elmiserebitur ejus; quidem esl quod unius leelifi.caicor hominis, el.aliud
et ad Deutn nbstrum, quoniam mutlus estad igno- quod aedifical multos. Nam etsi Racliel formpsior,
scendum {hai. LV, 7): Pu.lchre David paueis co.m- sed Lia fecundior est. Noli ergo nimis insistereoscu-
prejiendii utr-umq,ue,dicens :•Longahiinis, et ,'!J_@@ , Iis conlemplalionis; quia.nieljorasunt.ub.era prajdi-
mulium niisericors (PsaL.ch, 10). Hujus ergo. geT' eationis. - ..--, ",'
niinse boriitatis experimento in eam sc fiduciam.ex- D. I -9. Occunit et alius sensus, quem quidem rion
crevisse fatetur sppnsa. u.l auderet peiereosculurii. propostieram, sed mininie proeteribo. Utquid eiiira
Quid mirum,. diceris, si sic prcesumo de te,o.sponse, verba boeenon magis.conyenire dicamus eis ipsis,
quee de tuis uberibus taniam siim experta abundanr quibus pra:esi in sbllicitudine, tanqtiain parvulis,
tiam suayilat'is.?-Ergo ad audendum me prpvocat mater attl nutrix ? Nec enim. eequanimiter ferunt
dulcedo ubgrurn lu.orum, iion' m.eorum confideiuijj juvenculiE el tenerce adhite auima:, illam vacare
meritorum/ "_ quieli, cuj'us. plenius erudiri. doctrina, et exemplis
6. Quod anlem dicit: Melipra sunt ubera tud vino^ informari desiderant. Ah non denique talium jn
lioc est ...Pinguedo. gratise, quse de luis uberibus; subsequenli compescitur .inquietudq, ubi subgravi
IJiiit,. eliicacior milii est ad spirilualem profeclum,_ conleslatione prolijbentrir suscitare dileclam.qupus-
quam. mordsix iiiiprecalip. prselatorrim. Nec solum-. que ipsa, velit? (Cant.:ii, 7.) Hoeilaque senlientes
ineliora vh}o, sed et frdgranlia itnguenlis.oplimis';, osculis inhiare sponsam, secretum quoerere sibi, fu-.
quia non niodp intefna? dulcedinis Iacte prsesentes. gilare publicurii,.declinare..turbas, et- curse ipsaruni
alis, sed bonoeqiioque opinionis gralo odore rcsper-. propriam, prscferre quietem : Noli, ihquiunt, noli;
gis absentes, bo.num babcns testimonium el ab his. quia major in uJjertbus quam jn amplexiljus fruclusj
"
Sio - . S. BERNARDI ABBATISCLARJS-VALLENSIS _ 816
- . SERMO IX. A ejeieiiim quod in.his omnibusesl, tptum conslalde
consueiudine , de dulcedine nihil. Quid nisi j juxta
Be uberibus sponsi,id est Chrisli , quorum\unumest
longanimiias exspectaiidipeccalores ; dltefutn, beni- propbela.ii, viSuia Ephraim sum docta diligere iriiu-
gnittis seu facilitas eos recipiendi. -.; _'flin?(Oseex, 11). Deniqiie" in.Evangelb) qui lios
1. Accedamiis jam ad librum , verhisque sporisse solum quod facefe debet, facit , servus ihiitilis fe-
raiionem demtts et consequenliam. PendenTenim » putalur (Liicixvii ,10). Mandala forsan utcurique
et preeiupta nutaiit absque principio.'Ideoque pfse- adimjileo; sed anihia mea sicut "lefra sine aqua iri
raittenaum *ui eompeieiUer cohsereant. Pohamns iJlis. Ul igiliirholbcausiuin meum pinghefial:Oscu- ' ""' - _
prbinde istos. qupsspoiisi sodales diximus, visilandi- lclur me, qucesu,'osculo oris s':ii
salalandique gralia , • sicnt beri et nudiusteriius, 3. Plerique veslfum riiihi quoque, ul ihemini, ia •
accessisse nunc qtioque ad sponsam; ip.samque snb- priVatis corifessidnibus suis conqueri .soIehl~supeF
murmurahlem et tsedciucmreperisse, mirari causam, Iiujus.cemodi 12S3 animi areiitisianguore alque
el qriasi allbqui in hunc modum. Quid nbvi acciriil ? bebetudine siolldse mentis, quod Dei scilicet aha
•quid lecerhimus solito tfistiorein? qiiee iriopinati.. atque subtilia peiielfare heqiieant, quod desuavilaie
murmuris eausa? Certe cum avcrsa el alienata ires . Bpiritus aut hif, aut paiiim sbnliarit. Quid isti, nisi
posl amatores iuos", ctim qu.ibus male erat libi ,' ad osculum suspjranl (161)? Siispira.it plarie, ;et
=c6mpulsatandem reverli ad virum luumpiiorem -, iubiiint spiritui sapientise el inielleelus : jnlellecfus '
nonne u't salteni merereris tangere pcdes >_ niullis tiiique qiio pertiiigant; sapie.rilia. , quia guslent
precibuset fleiibus institisli? Recolo, inquit. Quid? qtiod" iiuelleciu appfeherideriiil. Ego. in hoc ipso .
Obtentb eo, simulque accepta in oseulo pedum affectu sarictum puto orasse Propbclam, cum di-
indulgenlia de bttensis , nunqiiid noii rursus facta cerel': Sicut adipe el pinguedine repleaiur aninia
impaliens, et"tanta ncquaquam dignatione eohtenta, htea, el labiis exsulialionis tdudabil ds tneum (Psai.
sed riiajoris familiarilatis cupida , secundam quoque LXII,6)_ Oseultiriioinnino peieliat, el illtid -osctilrini^.
grafiam eadem qua p.rius inslaniia postulasii feihri- in.cujusiactii perfusis !abiis-piiigiiedine:graHoespe-
petrasti, ila u.l iri osciilo manus adepla sis viiijnes cialis [alias, spiritualis], "scqiierelur qubd aiibi ideni
non paucas , et rion parvas ? Non djffileor , aii. Et ipse"precalur : Replealur os meuftt laude, ut cariiem
il&i: Enimvero num lu cs quse jhrare et obteslari gtoriam luam , lola die mugniludinem ludm(Psa!.
solebas, si unquam rid oscuJum manus pervenire LXX, 8). Deniqne et eruclavit ubi guslavit: Quaiii
tlaretur , sufficere jatif libi; nil le de csetero peli- magnq mitltitudo dulcedinis luw, Doinine, qtiam qbs-
ttwam?Ego. Quid igiihr? Forle horrim quse acce-, G condisti iiriientibus te{Psal. xxx * 20). Satis liP6
peras qiiidpiam ablatum causaberis ? Niliil. An vero oscnlum delinttit nos, et.necduniine illud, ul ve-
ifciies repetiiuin iri, quod tibi deinala lua pristina rum faiear; -digne salis' expressisse 'cpnfidp. Sed
cenvefsalione indultuni pisesltmpseras ? Non. transeamus ad reliqua.; quia id melius iiiipreosu.rii,
2. Age.-tainen, dic unde queamus satisfacere tibi. quam cxpressurii innolescit.
Noii quiescb, ait, nisi usculeiui' riie osculo oris SUL -. i'. Sequituf: Qwia meliora sunt'uberdiua.viri.o,
- Oalias de oseulo peduin, gtatias et de mahiis; sed
fragrantia ungueniis optimis (Cdnt.i, 1, 2).'El ha:e
si cura est iili ulla de me, Osculetur"me bseulo otis verba cuj'us sint, auelor" nbn loqjiiUir. feliiiquens
sui (Canl. i, 1). Nori sum ingraia, sed amb.Accepi, nobis libere cpmmentari, ciii polissimuni personpe
faleor, meritis pbtibra, sed prorsus infe-riora votis. conveniant.Mjbi vero non deest, undeilla congruen-
Desiderio ferof, noh raiione. Ne, qtiosso, causemini ler assignem sive spoiisse, sive sponsOj sive, eliaiti
prccsumptionem, ubi affectip urget. Pudor sane rc- sponsi spdalibus. Et primurir sponsce quallter con-
clamal;"sed superal amor. Nee ignbro, quod Iionor* gruant, indicabo. Interim confabulanlibusilJa pari-
regis judicium diligit (Psal: xcvin, i) ; sed prseceps ter atqiie illis, accessif ipse, dequo; sefriip erat.
atuor nec judiclum prseslolatur, nec consiliotenipe- Utique libens appropial de sc loquentibus. Sic solet.
ratur ,.nec pudore ffenatur , nec fationi" subjicitur. D ] Sic eunlibus in. Emmaus, et conferentibus iiiler.se,
Rogo, supplicp, flagilb, osciileiur ine osculo oiis sui. jucundum se facuhdunique exbibuit eoniiieiii (Liic.
En gratia ipsius mhltis jam annis caste sbbrieque xxiv, 15). Nempe hocest qnod in Evangelio pollice-
vivere curo, lectioni irisisto , fesisio viliis , oralioni iur -: Ubi duq vel tres congregali fuerinl iri nomine
incumbo frequenter; vigilo contta tentaliones, meo, ego sunijri medio eoruiri (Mallh. xvni, 20); el
r-ecogitb annos hieos in amaritudine animse mece. per proplieiam : _4ii.e^M«in,'ait,clament, ego exdu-
Sksiequerela me arbitror, quanlum irime est,- con- diam; et adliue loquentibus illis dicam : Ecce adsum
versari inler fralres-, superioribus potesiatibus sub- (Isai. LXV,24). Ra ergo riunc iibn vocatus adfult, et
iita srim , egrediens et regfedieris ad imperinm delectatus verbis pfcevenit preces, Afbiifor quod
seniofis. Alicna non cupio; niea potius et mepariter interdum nec verba exspectal, sed solis cogilationi-
dedi. Iu sudore vulliis mei comedo panemmeum : bus advocetuf. Denique ail homp qui inventus. est
(164,)-Sic. in ejusmhdi priyatis confessionibus re- siortes, quoe; fiebanl in cellis privalis ; communes,
velabant ijisas etiam negligentias, quaies vocat quee ab p.mnibus fiebanl singulis sahbalis,. taineisE
Bernardus-.in sefriione I de Circomcisione, num. 5. privatim. Confer.lib. 1 de Yita S. Bernardi, num. 2&
Guigo, Caiihusice.Prior Y, privatas appellat confes-
S4S - SERMONES 1NCANTICA. - 8« -
-. i *
quirens, tion se suce carnis sensibus crcdit, hon A eminel omni scientise, et pax illa omnem sensum
curiosiiatis humanse inauibus ratiociniis acquiescil; exstiperat. VerutiUamen quod oculus non vidil, nec
sed petiiosculum, id est Spirilum sanctum invocat, auris audivii , nec in cor hominis ascendit, Paulo
per quem accipiat simul et scienliee^gustum, el gra-. revelavit Deus per Spirituni sutim, hoc est per oscu-
iiee condimentum, Et bene scierilia, quse in osculo. lum oris sui. Igitur Filium in Patre, et Patrem esse
datur, cum amore recipitur; qiiiaa.moris indicium in Filio, osculum de ôrecst. Qnod aateni legilur :
oscnliim est. Scientia ergo quee inflat, cum sine Non enitri accepimus spiritum hujus inlindi, sed spi-
chariialesil, non prpcedil ex osculo. Sed nec qui ritum qui ex Dcoesl ,til sciamus quw a Deo donaia
zelum Dei habent, el non seeundum scientiam, sibi sttni nobis (I Cpr. n, 12) ; osculum sane.de,osculo
nllatenus arrogenl illud. JJlrumque enim muims est.- -• - . <
siinul fert osculi gratia, et agiiltionis liicem, el 8. El ,ut aperliiis alterutrum distinguamus , ijtii
devoiionispinguedinein. Esl quippe Spiritus sapien^ pleniludinem capit, osculum de ore sumit;. qui yero
tiasel intelleclus, qui inslar apis cefam portaiitis et de plenitudine, csculum de osculo Tecipil. Magnus
mel, habetomnino et.unde aceendatlurnen scientiee, quitlem Paulus : sed quantumlibel siirsuni porrjgat
ct nnde infun.dat saporem gratiee., Neitter-ergo se os, eliamsi se usque ad terlium.ccelum exlendat,
osculunj percepissepulel, sive qutjyerjlatem i.ntelli-'^B cjtra os Altissimi tanjen neccsse est utremaneat, et
gil, necdiligit; sive qui diligit,iiec inlelligU. Sane modo suo_cpntenlus in sesnbsistai; et cum periin-
iii osculo isto nec error locum habet, nee tepor. gere ad vulium glprise non yalebit, eondescendi
Quamobrem geminoegralioe sacrosancti osculi susci- •sibi, et ex alto transmitti OSCUIUHI humilher petat.
piendse paret e regione duo labia sua quse.sponsa Qui vero non rapinam arbitrattii' esse se ffiqnalem
est, intelligenlise rationem, sapientise voluniatem, Deo (Philipp. ii, 6) , ita ul atldeat dicere t.Ego'et
ut.de pleno bsculo glorians mereatur audire: Dtffusa Pater unum sumus; quia ex sequo cpnjuligitur , ex
est gralia in labiis luis; propterea benedixit le Deus seqti'? compleciiiur, noii osctilum de loco inferiori
in wternum (Psat. XLIV,3). Itaque Pater Eilium niejidicai,sed pari celsitudine os ori eonjungit [alias,
osculans, plenissime illi areana- suce divinjtalis os orecontiiigit], et singulari praerogaiiya os-culum
12S7 eructat, et spirat suayitatem amor,is,Scri- de ore sumit. Christo igisur osculum esl plenitudo,
ptura hoc siguiticanle, cum ait: Dies diei „eructat Paulo par.ticipalio ; ulcumillede ofe, iste tantumde
nerbum (Psal. xvni, 3). Cui sane sempiterno singu- oscttlo osculatum se glorietur.
_lariterque bealo eomplexui, nulli omnino, ul jam 9. Felix tamen osculum , per.quod non solum
dictum est, creaturae inleresse doniuur, solo utrius- agnoscitur Deus, sed et diligitur Pater : qninequa-
qui. Spiritu teste ac conscio routuse agnitionis et, qriam plene cognpscitur, nisi cum pcrfeete djli-
iirectioitis. Quis enim cognovit sensum Domini? aut•' gitur. Quoe in vobis anima sensit Miquando in se-
quis consiliariusejus fuil? (Roiri. xi, oi.).. crelo conscienlise suse Spiritutn Filii clamantetn :'
7.*Sed dical.mibi forlasse aliquis : Tibt ergo Abba, Paler? (Galat. ix, G).Ipsa,. ipsa , paterno se
unde imiflluilj.quod nulli fateris creditiim creaturoe?' . diligi prsesumat affeclu, qitse eodem se spirilu, quo .
Pfofeclo Unigenitusqp,i est in sinu.Palris, ipse enqr-:, .pt Filius , affectani senlil. Confide , qu.secunqueies
rhvit{Joan. i, 1.8); dixerim , non mihi misero ett illa ,-Confide .nihil lisesilans. In spirilu Filii filians
indigno, sed plane Joanni amico sponsi , cujus boec: cognosce te Patris, sponsam Filii vel sororem.
verhasunt; non solum autem, sed et Joanni evan- Utroque voeabulo eam, quaj hujusmodi esl, invenies
gelistce , titique. discipulo quem diligebat Jesus.. appelIari...Ad maniim est uiide id probem : non
Placita, eiiim fuit Dco el anima illitis, digna prorsusi mullum laboralio. Vox sjjpnsi est ad<ipsam : Veni
nomine et dpte sjionsa.", digha ispbnsi amplexibiis,, . in hortutri menm.i soror rhea sponsa (Cant. y", i).
digna denique quse recumberel super peclus Doinini. Soror siquidem esl, quia ex uno Palre; sponsa ,
Hausil Joannes de sinu Uriigenli, quod de paternoi quia in uno Spiritii.Nam si c:\rriafe matrimoiiium
ha.usefal ille. Nec splus ipse tamen, sedett)mnes, , jj j conslilujl duos in carne una , cur uon magis spirir
quibus idem aipbal magni censilii angelus *: Vosi tualis copula duos conjungel in unospiritti? Deniqtie
dixi afnicos, quia- omnia qumcunqtte audivi a Patre : qui adha_ret Domiuo , unus spiritustist.(f Cor.xi,
meo, noia feci vobis (Joan. xv, 15). Hausil el Pau- .17). Sed audi eiiam de Palre, quam amanier
, lus, ctijus evaugeiium non esl ab homine, neque per' 12S8 quamque dignanterêt filiameam nominai,
jiominem illud accepit, sed per revelalionein. Jcsiii el. nibilominus lanquain nurum propriam. adFiiii
.CbTJsti(Galat.i, 11,52).\ Profeclohiomnes tam feli--, blandps invital amplexus. Audi, ihquit, filia, et vide,
citer, quam veracilef dicere.possunl : Unigemlvs' et inclina aurem luam; et obliviscerepopulum luuin
qtii- est in siriti Patris, ipse enarravil nobis. El illat et domum palris lui, et concupiscet rex decorem
enafralio quid eis nisi osculum ftiil ? Sedosculumi tntim. (Psal. XLIV,11, 12). Ecce a quo ista flagilat
dc osculo, et non de ore. Audi siqnidem osculiini dei oscuIum.-O sancta aninia, reverentianii habe ,
quo-
ore.Ego et Paler/uniim sumus; ilem:Ego in Palre,, riiamipse est Domirius Deus luus, et fortasse non
et Paier in me. esl (Jqan. x, 30 , 38). Qsculum estt osrulandiis, sed adorandus cum Ealre et
Spiritu
ore.ad os sumpiuni; sed nemo appropiai. Oscultimi sanclo in ssecula soeculprum. Amen,
plane dileclionis et pacis ; sed dileclio illa super- .
'811 S. BEIINAKDIABBATISCLAR.E-YALLENSIS »1?
iion minori ipsea Filid affectioneastringilur : quippe A sanclo tacueril? Estulique : sed ubi Paler ei Filius
pro ciijus amoreet moriiur.ipso alleslanle cum ait: perfecle agnoscitur, ulriusque JiPnitas, quoeSpiriius
-Ut scianl omnes quta diligo Patrerh, surgite, eamus sanctus IgSQ est, quompdo ignoralur? Neque
(Joan. xiv, 31); haud dubium-quin"ad passibnem. enim inlegre homo hbmini innolescit, quandiu latet9
Illa itaque mulua gignentis geniiique cognilio pari- utrumnam.bonoe an malse sit volunlatis. Quanquara
W el dilectio, quid nisi osculuin est suavissimum; ei cum dictUtn, est : Hmc esl vila mierna, ut cogno-
sed secrelissimmn? scanlle verum Deum, et quem inisisliJesumChrislum;
2. Ego.pro cerlo ad tantum el tam sanctum divini profecto Si missio illa beneplaciiuni lam Piitris
amoris afcanum ne ipsain quideni augelicam admilti benigne mittenlis, quam Filii volunlarie obedienlis
arbilror creaturam. Elenim, Paulo hoc ipsum sa- demonslrat, non omnino lacitum est de Spifim
p iente, pax illa exsuperat oirinem, etiam angelicum, sancto, ubi tantac uiriusque gralia: mentiofacta e_st.
sensum (Philipp. iv, 7). Unde nec ista, quanquam Ulriusque siquidem amor el benigriitas Spiriius
hiultum preesumens,audet tamen dicere : Osculetiir sanctus est.
ine orfesuo-; soli iJlud scilicel reservans.Palri: sed . 5.Trini3eergohtijus,agnilionis infundisibi graiiatn,
aliquid minus postulans :. Osculetur me, inquil; quanlum quidem capi.|in carne morlali poiest*
vsculooiis.sui. Yidetenovam sponsam novum oscu- B sponsa pelit, cUm osculum pelit.Pelit autem a Filio;
lum accipienlem , 11011 lamen ab ore, sed ab osculo quia Filii est cui yoiuerit revelare. Revelal efgo
oris. hisufflqvit,iuquil, îs,h_auddubium quin Jesus Fili.us se ipsum eui vult, revelatetPalrem. Revelat
apostolis. id est priniitiveeEcclesioe, ei dixit : Acci- auiem sine dubio per osculu.m,hoc est per Spirilum
pile spiritum sanclum (Joan. xx, 22). Osculum pro- sanclum,AposloIo leste, qui ait . Nobis aulem reve^
feclo fuil. Quid? corporeus ille flatus? Non,sed in- lavil Deus per Spiritum suiim (I Cor. n, 10). Atvero
'visibilis Spiritus-: qui propterea in illo dominico dando Spiritum per.quem reveiat, eiiam ipsum
flatu datus est, ul per hoc. intelligerelur et ab ipso revelai; dando reyelal, et revelando dat. Porro
pafiier tanquam a Patre pfpcedere, lanquam vere revelaiio, qua: per Spifiium sanctum fit, 11011 soluni
«sculum, quod osculanti osculatoque commune est. illiisirat ad agnitionem, sed eliatri,accendit ad amo-
Jtaquesufficitsponsse, s'i osculetur abqscuJo sponsi, rem, dicente Pnulo : Chqiiias Dei diffusd est itt
•etiamsi non oscujetur ab ore. Nec eriim exiguum cordibus nostris per-Spirilum sanctum; qui datns est
quid aul vile pulal osculari ab bsculo : quod non est nobis (Rom. vs 5); El ideo forsan de his qui cogno*
aliud nisi.infuhdi Spiritu sanclo. Neinpe si recte scenles Detim, non lanqtiam Deum glorificaveniiit,
Pater oscularis, Fihiis. «sculalus accipiluf, non erit noi) legilui' quod Spiritu sanclo revelante cognoscc-
ab re^psculum Spiritum sarictum jnlelligi, titpole . renl; quia cum cognescerenl, non amaverunti Sic
quiaBjtis Filiique imperturbabilis pax sit, glulen quippe habes : Detis eniin illis revelavil. Nec adjun-
firimin), iudhiduus amor, indivisibiiis tinitas. ctum est: Per Spiriiiim snum, ne sibi sponsoeoscn-
3.De ipso igilur audet sponsa, ipsumque infuiidi lum menles impiseusurparenl, quseconlentse ea quse
sibi Ildenfer sub osculi nomine petil. Tenet quippe inflaf,eam qnsesedifical(JCor.viu, l)neseierunt. De-
aliquid, undenon desit occasipproesumen.di.Dicens niquelpse Aposlolus dieal per quid cognoverunt. Per
2nim Filius : Nemo novit Filiutn, nisi Pater; el ea , inquit, quw facla sunt, inlellecia conspexerunt.
nemonovit Palrem, nisi.Filius; adjeeit, aul cui vo- Undeet constnl quia necperfectecognoveruiu,qiiehi
luerit Filius revelare. Non autem diffidilsponsa quin minime.dilexerunt. Si enini integre cogtiovissent,
sibi velit, si cui voluerit. Pelit ergo audenier dari bonitalem qua pro eorum redemptibne In cafne
sibi osculum, hoc est Spiritum illum, in quo sibi et nasci et rnori voluit non ignorassent. Audi deniqtie
Filius revelelur et Paler. Alter enim sine allero quid eis de Deo revelarum fuerit: Sempiterna, ait,
nequaquaminnolescit. Unde est illud : Qui videi mf, virlus ejus et divinilas (Rom. u 19-2!). Yides quia
videt et Patrent meum (Jpan. xiv, 9); el illud Joan- quod sublimitatis, qtiod majeslalis esl, in prsesum-
nis, Omnis qrii negal Filitim, nec Palrem habet. Qui-\ D plione spiritus, nori Dei,.sed sui rimali sint; quod
aulem confitetur Filium, et Patremhabet (I Joan. 11, atilem milis sit ethumilis corde,.non inlellcxerinl.
23). Ex quibusliquido constat, quia neePaler sine Nec mirum, quiaei, captit eorum B.ehemolh nihi!
Filio, nec Filius sine Palre- agnoscilttr. Merito Iniinile; sed, sicul de.eo legiiur, omne sublimexidel
proinde non in allerius tantum , sed in uiriusque (Job XLI,25). Quo conlra David non anibulabal in
cognilibne corislituii summam.beaii.udinem qui di- magnis, neque in mirabilibus super se (Psal. cxxx,
cil: Hmc est vita wierha, ut cognoscanlle verum 1, 2), ue scruiatorjnajestalisopprimerelur a gloria
Deum, et quetn misisti Jesum Chrislum^Joan.xvn, (Prov. xxv, 27). ""•_".'•_
0). Denique el qui sequuntur Agnum , referunlur 6. Yos quoque.ut cauie in arcanis sensibus pedem
bahere nomen ejus, el nomen Patris ejus scriplum figatis; memenlotesemper, quod Sapiens aduionel:
in frontibus stiis(Apoc. xivyi): quodest de uiriusque Aliiora,- inquil, le ne qumsieris', et forliora le ne
nolitia gloriari. • scruiatns fueris (Eccli. in, 22). In spirilu ambulaie
i. Sed dicil "aliquis": Ergo.et Spirilus. sancti in illis, el non in sensri prbprio. Doclrina Spiritus
agnitio non est necessafia, ui cum.dixerit esse vi-. jjon curiosiiatem acuil,. sed-charilatem accendit-
tam selerham nosse et Patrem et Filium, de Spiriiu Merito proinde sponsa, quem diligit anima sua in-
S09' SERMONESIN CANTICA. 84.0
inus sahilis (tlebr. i, ll), dcvotioncm noslram in AJiwsil anhnamea post le (Psal. i.xn, 9); item : Mihi
siiperna ferunl, referunt gratiam. Usurpemus ofli-. autem Mhmrefe Deo bqiium-est (Psal. LXXII, 28).
eiiim quoruni.soriimui' cohsortium , ut in ore in- Videndo adha:r,ebal, el adhairendo. videbal. Aniriia: =
fariiiuni etJactehtium perficialur laiis (Psal, yni,3). ergo in liis exercitate coelestessese iiuntii familia-
Picamiis iiis : PsallitcDeo noslro, psallile; alqiie res exJiibent ct frequenles. prseseiiim si frequeiiler
.Tudiamuseos vicissim Vespondentes : Psallite- fegi orantem persenserinl [alids"prospicianl]. Quis dabil
jtosirb, psallite. mihi peryos, o benigni ptincipes , j;eliiiones meas
5. Laudem ergocuincceii canloribus in corhniu.ne iimolescere apud Deuiri? Non enim Deo, etii etiam;
ducenles , ulpote cives sanclorum et domeslici Dei, cogilalio hominis confiteltiij sed apud Deum ; hoc
psallite- sapienief (PsaLxhvi, 7, 8). Cibus in ore, esl, ipsis qui cum Deo snnt, tam bectlisvirtutibus ,
psaltnus in corde sapit. Tantum illum lerei-e non quam carne solulis .spirilibus. Quis suscilabit nie
negiigal fidelis ei prridens anima quibusdam dbiilibus de. terra inopem , el de siercore erigel pauperem s"
iiue.lligenlioesuse, ne siforte inlegrum gluliat ei riori "utsedeam.cuin principibuset soliuin gloriseteneain^?
inansuiii, fnislrcluf palatttm sapore desidcrabili; et Nori anibigo qtiin gralanler in palalio -coHiganlj
diilciori super inel etfayum. Offeramus cum apo- queih-dignanler in slerquilinio visitanl. De.nique.lce-
stplis"ih coelesli convivjo et in Dominica mensa fa- B tali sunl de conversione; el in assumplione non
fiim mellis (Luc. xxiv, 42). Mel incera, devolio in agnpsceiU?
lillcra est. Alioqnin littera occidil, si absque spiritus 8. Hos iiaque puto inler oraiiduhi alloqui sponsams
co.ndimeiuo gluiieris (II Cofi m, (5). Si aulem et ipsis, tanquam spoiisi. domeslicis ac sodalibuss
1234 > cuni •Aposiqlo psallas spiiilu.. "psallas et desidefium cordis-sui aperire,, cum ait : Oscuteittr
meiite (I Coi\ xiv; 15); cognosces et lu de illiusr me osculo cris sui. El. vidc familiare amicnmque
verilale sermonis, queni dixit Jcsus.: Verba qum cblloqiiium animce in.carne suspifantis eum coelc
loculus sum vobis, spiriius.ei vila sunt (Joan.yt, 61); Siibus potestalibus. Gestil iri oscula, petit quod cri-
el item qriem legimus dicente Sapientia : Spirilus pii; non lamen nominat quem. ariial; qtiia illos
meus super riieldutcis (Ecc/i. xxiv, 27). nosse rion dubilat, ulpote de quo sibi frequens crim
;*6. Sic delectabitur in crassitudine anima lua,'sic iliis soleat usse confahulatio. Propierea rion.dicil:
iiolocauslum luum pingue fiet. Sic placabis fegem-, Osciiletttr me ille vel illo; sed vOsculeturMe taiitum;
Sic placebis principibus, sic denique lolam tibi eu- sicut et Maria Magdalena non exprimebal ex nomine
fiam benevplain reddes; et pdorati odoremsuavita- . qiiem quceferel,-sed lantum aiehai ei quem puiabat
lis in ccelestibusj de te quoque dicent : Qumest isla U horlulatnim : Domirie,.-«' tu sustulisli erihi (Joan.
qum ascendit per dcserlum, sicut virgula 'fumi, ex %\, 15). Quem eutri? Noii aperil; quia palamôniiii-
droinalibus riujrrhm et tlturis, et universi pulvctis bus csse crcdit,- quod "asuo corde nec ad mtinftfiini
pigmentarii (Canl. iu, 6)? Principes., inquit, Juda, recedere polest. Itaergo et ista Ioquensspralibiis
duces eorum, principes Zabulon, prhicipes Neptalitri sponsi sui, tanquam consciis et qriibus se noveral
(Psaf.Lxvn,28); hoc estconfiteniium,- continentium, manifeslam, lacito jiomine repenle inheee de.dit
-"«bnlemplanliunii Norunt siquidem pri.neipes nostri, lecto verba prorumpil : Osculelur.me. o.sculo.;oris
-Regi' suo acccptam esse psalleritium confessionemj .sui. De qiibjam osculo nolo vos diulius protrahere.(
coniiiieiilium fortiiudinem , eonieinplanlium purita- sed sermone. crasiino audielis quidquid Praniibus
tem : et solliciti. sunt ..exigere a nobis istiusmodi vobissuggerere mihi inde dignabiuir uiielio docens
jirimitias spiritus', qiiM profecto non" aliud surit, de omnibus. Nbque enim hoc secretum revelal cafo
quamprimi et purissimi fruclus sapientiee. Quod el sangiiis; sed is qui scruiatur profunda.DeLSpiri-
enim non ignora.lis..Ju'das taudans vel confilens, et lus I2i§5 sanclus, qui a-Patre Filioque prpriedens,
Zabulon habilaculuiii foiittudinis, Neptalim cervus crini ipsis pariter vivit et regnat iri ssecula sssculo-.
emissus interprelalur :qui niriiirum agiliialis sttes rum. Amcn." - .
saliibus exprimit speculanlis excessus,, sed ct;-opaca;D SERMO YIII. '_-' , •'
penelrare iiehiormn, ut ille sensuurii, consuevit. _ Quomodo per osculuin oris Dei significatur•-Spirilus
Scimus autemqui.dixerit: Sacrificium laudis hono* sanclus, quem Ecclesiasibi ' petii Mari ad nblitiam
sanclw Trinitalis. ' -
-rificabil tiie (Psal. XLIX,2S);
7. Yerum sj non est speciosa iaus in ore pecca- .1. Hodie vobis, sicul hes.eijia pramisstpne tene-
toris (Eccli. xv,-9); nonne" peiiiecessariam habetis tis, de sunimp, id esl de oris osculo, dispuiare prp*
.conlinenlise virlutem, per quain flat ul non re-. . positum esl. Audile altentius quod. sapit suavlus,- et
gnel peccalum in veslro mortali cprpore? Porro guslatur rarius, et.inlelligitur diflicilius. Milfi vide-
continentia.nori habet merilum apud Deum,.quse tur, ul paulo allius inchoem, ineflabile quoddairi
gloriam rpquirit humariam. Ideoque maxime opus alque inexperlum omni creaturse osculum desi-
esl etiam puritate inleiitionis, qua soli mens vestra " gnasse, qui ail: Nemo. novil Filium, tiisiPaler; et
Dep el.piacere.appeiat,. et valeat inbserere. Neque nemo novitPatfem, nisiFilius, aul cui voluerit Fllius
enirn aliud est inbserere - Deo, qttam videre Deum; - revetare (Matih. xi, ^7). Paler enim diligitFilium,
quod solis mundicordibussingularifelicitaledonalur. et singulari dilectione ampleclilur, summus aequa-
Cor muridtiin babebat David, qui dicebal Dep;: Ad- lem, .oelernus coseternum, unus unicum. Sed.eniul
PATHOI.. CLXXXML 26 .
fcjft S. BERNARDIABBATISCLARiE-VALLENSIS S08
propriisque distinguo vocabulis. Lniiludo una, allera j^ j se nimirum iiUroriuclampostmodum glorialiir (C'a»i-
fortilndo dicalur : quod el tribuat afUiienier,cl de- tic. i, 5; ii, •4).Naiii el David de quibusdam dice-
'fend.it poienle_rquod dcderil. Ulramqiie profecio baf Deo : Inebriabuntur ab ubertaie domus tuw et
osculabitur qui ingralus non fuerit, Deum ufique torrenle volttplalis^tuw polabis eos (Psal. xxxv, .9). 0
bonorum omtiium sicul largilorem, iia et conserva- qiianla amcris vis! qttanla in spirilu libcrlalis fidu.
lorem recognoscens ct coufueiis. Salis de dtiobus cia! Qiiid inanifesliiis, qnam qubd perfecla charitas
osculis dictum esse reor : videamus et deteiiio. foras niiitil liinorem?(/ Joan. iv, 18.)
2. Osculelur,inqnii, me oscttlooris sui (Canl. i, 1). •, -4. Yerecunde lainen non ad ipsum sponsum ser-
Quis dicii? Sponsa. Qiiicnam ipsa? Aninia siliens Tnoiiemdirigit, sed ad alios, taiiquam deabsenle :
Deum. Sed pouo diversas affectiones, ul ea quee Osculetur me, inqiiiens, oscuto oris stti, Grandis
proprie. sponsoeTcougruil, dislincliiis elucescal. Si quippe res peiitttr, et opus csl verecuiidia comiiari
servus esi, limet a facie Douiiui; si merceiiarius, precem, commendari pctenlem. Itaque per doincsti-
speral de iuanu Domiui; si (lisclpiilus, aurem parat cos el inlimos, acccssus a-J inlinia quserilur, anibi-
magislro; si filius, honoral palrem; quce vero lurad desideralum. Quiiiam illi? Credimiis angclos
osculum postulal, amai. Excellil iiinaiura doiiis sancios astare orantihus, offerre Dee preces et vola
affectio brec aiuoris, pr;t:seriim cuin ad suum re-i B Iiominum : ubi lamen »:ne ira et disceptaiione le-
curril principium, quod est Deus. Nec siini inventa vari puras mamis perspexerint. Prohat hoc angelus
oequedulcia noiiiiua, quibus Yerlii, aiiimceqiie.dulces iia loqueus ad Toliiam : Quando orabas cum lacry-
ad invicem expriniereulur affectus, quemadmodtirii mis, etsepeliebas mortuos, el deieitnquebatprandium,
sponsus.el sponsa : qnippc quibits oimiia communia et morluos abscondebas per diem in domo tua, ct
sunt, nif propriiim, nil a se divisum habcntibiis. nocte sepcliebas; ego eblttli oralionetn tuam Dotnino
Una utriusqiie hoercdiias, una domus, una inensa, (Tob. xn, 12). Pulo itl vobis satis et ex aliis Scri-
unus torus, una eliam caro. Denique propler baiic pturee teslimoniis pcrsuasuiii. Natn quod psallentibiis
reliuqttel ille patrem et malre.m, et adheerebiltixori quoque digiianier admisccri sancli iuigcli soleant,
EUX;el eruril duo in carue una (Gen. n , 2J). Hiec quid co maiiifeslius quod rsajniisla ait : Prwrene-
quoqiiejubelur nibilominus oblivisci populum suiiin, runl principes conjuncli psallentibttsin ntedio juven-
et doimmi-palris sui; ut concupiscai ille decorem cularum ttjmpanistfiarum?(Psal. LXVII,26.) Unde et
cius (Psal. XLIV,II, ii). Si ergo amare specialiler dicebat: In conspectuaitgelorum psallam iibi (Psat.
sponsis ac principaliter conveuit, non immerilo cxxxvn , 1). Doleoproinrie aliquos vestrum gravi in
sa4feh£.iioinine censelur anima quic amat Amat sacris vigiliis deprimi somno, ncc coeli cives re-
a^Hi;e osculum pelit. Non petil libcrlalem, iion vereri, sed in prctsenlia principum taiiqnaiti mor-
nitpPPni, non lueredilalem, non denique vel do- tuos apparcre, cuni veslra ipsi alaciitaie permoli,
"cirinaui, sed osculum; niore plane caslisslmse veslris inlci'essc solemniis delecteiilur. Yorcor, ne
sponsie ac sacruin spiranlis amoreni, nec omniiio vestram desidiam qiiaiiiloiiucabominaiites, ciiin iu-
valcnlis flanimam dissiinulare quain piititur. Vide diguatioiie rcccdaut (1G5), ti iucipial iiiuisqiiisquc
eiiiiii quale -prairipial scrmoiiis exordiiiin. Magnuni veslruni sero cunirgeinitu dicere Dco • Longe fe-
quid a in;:giio pclilura, niillo liiiiien, ul assulel, cisli noios meosa nie, posucrtint me abomiiiationem
Utifi.r blitutlitiarum ftico; imllis circuiiivolntionibiis sibi; el illud : Eloug sti a me amiciun ei proximvm,
ad il qnod desideral auibiirNon facit prooemium, et noiosineos a miseria (Psal. LXXXVII, 9,19); ilcm :
non capiat henevoleiiiiiim'; sed cx abiiiidaniiacpr- Quijuxta meeraht.delonge steierunl.cl vitn ti.ciebant
dis repenle prorumpens, nude froiitoseque satis : qui qumrebanlattimam meam (Pnvl. XXXVII, 12, 13).
Osculetur me, ail, oscnlo oris sui. Prbcerto eiiim si se a iiob.s boni spiiitiisclongavc-
5. An noii tibi quasi dicere nianifeste vidctur: riiil, impelus inalignnrum quis siisliiie.il? Dicocrgo
Quid 1283 ""'"' est'" c^° i et " le1n'd "°'w' su~ his qui ejiismoriisuut: Mulediclusqui opus Dei fucit
per terram ? (Psal. LXXII,25.) Ainat profeclo caste, Q j negligenier (Jerem. XLVIII,10). Dicil qitoqtie, non
quse ipsuin tpiL-inamal, quserit;noii aliud quidquam ego, sed Dominus : Ulinam le calidum aul frigidum
ijisius. Aiual sanctu, qtiia tion iu coiictipisceiilia invenissem!sed quia ie lepidum iitveui, ihcipiam te
carnis, sed in purilate spi.ritus. Amalardeiilcr, qua: evomereex ore meo (Apoc. m, 15, lf>). Ea proptT
ila proprio debrialui' amore, ul majestaiem .uon attendiie principes veslros, ciim sialisijd orandnm
cogilel. Qiid eiiiin?, rcspjcil, lerram, cl facil eam vel psalleiiduin, el siaie ciim revoreiiiia el disci-
treinere (Psal. cm, 52); el ista se ab eo postulat -plina; et gloriamiiii, quia nngcli vcslri qtiolidie vi-
osculari! libiiane esl? EbiiaproTSiis. Et foiie lunc, dent fitcieni Pairis (Muttli.xvni, 10). Nimiiiimmissi
cuin nd ista prorupii, exieral de cella vinaria, qtio in iiiinisierium proptcr nos, qui liiere.litatcm capi-
(165) Sixius Suiieiisis, Iib. 5 Bibliolh. S. aniioi. Iociim expendens, aii : Ilotriinosab aug' lis cuslndi-
21,), iu istimi' locum sic aniiiiatlveiiit. t lieriiardi bus deseri iion seciiiiritiuilociiiu, seu lnciileai cus.o-
verbis e.\ lio.miliuin Canlica ciinlicoruin seplinia uti diaiii, sed sccunduuivniiiiein ei.cfliuiiciiim : ethoc
soleiit.scholaElici, cuni discepiandi gratia conien- non ex ringelidesiiliii, sed ex homiiiisctilpa eo tnodo
diiiii.angelos custodes aliquaiid.bdeserere cusloiiiinn qtio sancli dieere suleni, pcccalorem discodere a
eoruin, qttos cusiodientlos accepere. Alberius Ma- Den in reglone dissimiliiudinis, uon dislahlia loci,
guusin primo Stiinina: voltimine, quoest. 8, bunc sed mcriii. »
SOS , SERMONES1NCANTICA, . J506
•mentia superborum, ct fluxa desideria carnalittm A verilas ohviaverunt sibi (Psal. LXXXIV, 11); denique
compiimisi jiisiificans impios Sggl, ei sttperbos universcevice Donjini njisericordia et yerilas (psql.
humilians. Quod lamcn quia iiivisiliUiterlil, carna- xxiv, 10).
lis iioii seiilil. a qno lil. Liide et subdil: Et vestigia 8. Fdix mens, cui semel bomiim.sJesus ulrunique
tita.non cogtioscenlnr(Psai LXXVI,20). Hinc rursus infixeril pedem! A duobus signis cognpscite eaiii
PaleradFiliuni : Set/c, inqttit, adexlris ineisfdqitec qua: hujusmodi esi, qtioesecitm necesse est referat
ponain inimicosluos scabellum peduin tuorttm (Psnl. diviuis impressa vesligiis. Ipsa sttiit linipr ei spes;
-cix, 1); boeesl: Donecomnes qui te coniemiiunl, ille judicii, isla niisericordioe reprepseuians imagi-
lu;e voluniaii subjiciapi, hive invilos.el iniseros, ijem. Meriio benepliiciiumesl D.eo super limenles
sive voltiniarios el beatos. Iiaque boc opus Spiriltig enm , el in eis qui spera.nl s. >per roisericordia ejus
qtiia curo non percipiebal (animalis qtiippe bnmo {Psal. CXLVI,II) : cum tiinor-iiiiliuiu sil sajiieniice
noii percipil ea quoesunl Spirilus Dei [/ Cur, n, 14]), (Prov. i, 7); spes,.profeclus : tiam consuiumatipiiein
epus fttil ulicorporalibus pedibus corporaliler iiicu- sibi eharilas vindical. Qua>cum ila sinl, upn parvus
ibansi et.corporalibus labiis pedes cosdem deoscu- frucltis esi in priino boc osculo, quod ad pedes ac>f
lans, veniani pecoatoruiii peccatiix perciperel; cipilur; tanliim curalo iii neturo frauderis illorum.
sicque illa mutatio dexteroeExcelsi (Psal. LXXVI, 11), B
P Porro eniin si j'am dolore peccali, el judipii timpre
qiia mirabililer, sed iiivisihililerjuslifieal impium, compungpiis, yerilatis judiciiqiie vesligjo labia
•ctiam carnalibiis innolesceret. impressisli. Quqd si limorcm dplprpmque divineein-
6; Veruin illos spiriluales pedcs Dei, quos primo liiitu bouitatjs, et spe cpijsequendat indulgenliie
loco spirimaliier osftiliiripceniteiiiein pportel, proe- .temperas, eiiam niisericordiae petiem mi.iplecli te
terire nte non oportet. Novi.egb curiosilaieiii ye- noveris. A.hoquinalierum sine alterp oscjilari np.n
stram , quee nil sua voliml.aleincrustalum bnniino .expedit; quia et recordutio solius jtidicii iq bara-
{irtelereal. Nec vero ducenduni conleinpiiii, nosse, thrum desperaliouis prircipiiiil, et miseiicprdia: fal-
quibiisstripiura pedihtis tam freqtienler Deuincpm- lax asseuiaiio pessimain gcncrat sepuriuiletn,
.nieiuornt, ninic quideni siare, ul ibi; Adorabhnusin 9. Daliim est ei milii,mUero ifonnunqiiam sedere
.loco ubi slelerunt' pedes ejus (Psql. cxxxi, 7); nuiic ,secus pedes Domiiii Jesu; el njodo Iiu.iic.modoillum
,vcro ambulare, itl ibi : Et hubiiubq in illis, et deam- 1282 'oia devotiotie compleci.i, in quantum ine
butabo ineis (Levit. xwi, 12; // Cor. vi, 16); iuinc siiii benignitas iligi.iaba.iuradmiliere, At si quando
etiam currere, jttxla illud : Exsutlavit ut gigqs ad niiseraliouis obljijis, sliniulanlp conscienlia, judicio
currendqm viam, (Psal. xvm, 6). Si recie Apnstolo„ paulo (liutiusriuI);erei'eiu,.mox metu incre^fifcac
.visuin esl caput Cbrisii relerre ad DeUajptn(I Cor. niiserubili confusione ilpjc.olus,el tenebrosji^^^Bi-
Xi, 3); ptilo el nobis non inoongiiieyideri pedes ad fusiis lionore., hnc so|iim pnlpitans de proHil^pa-
hotiiinem peiiinere; quorum alterum niiseiicprdiani, liiabam : Q.iis novil poicslalemirw tvw, et prq?-tiinqie
alierutn judicium noniiiienius. Noia sunt vobis dno tuo irinn litam dinumerare? (Psa(. LXXXIX* 11, 12.)
isla vocabula; cl de plerisque Scriplura: locis ambo Qiiod si eo relieio pedem misericordi;e pliis leneie
.pariter, si cogiiatis, pccurruul. Quia vero ipiseri- contiugerei» liima econlrario incuria et negligeiilia
cordioepedein Deus in carne , cui se univit, assum- .dissulvebar, tit confesiini ct pra.lio lepidior, el aclio
pserit; docel episloln ad Hoebroeps,(eiUalum perlii- pigrior, et risus promptipr, ei sermo incauiior, et
bens peromnia Clijislum pro siiuiliiu.dine absque .otitiiisdeni jite titriusque hominis slatits iiieoustan-
;peccato, utmisericprs fieret (Hebr. iv, 1S).Quid il- lior apparerol. Proindq niagistra iustriictiis expe-
luni alierum.qiii-jiiiJicium uuucupalusest, iipiinead rieulia, iion jitdiciunijauisoliiin, aui solam iniseri-
liotuinem aeque assuriipluni el ipsum pertinure ipse cordiiiiu; sed iiiisericordiani pariter et judiuium
Deus liouio aperlesigriifical. ubi dalam sibi petjiibet canlaho libi, Dumine (Psdl. e, 1). Li aeterniiin.nbn
a Paire poiesiatem judicium facere , quia Filius ho- obliviscai jusi.ficpliones istas; canlithilesniilii eruiit
niinis est? (Joatii.x, 27.) I ambaepariierin loco peregriiiatiouis meai, qtioiistjiie
D
1. Ilis duobus ei-go pedibus apte sub nno divini- misericordia superexiiltnla jtuiicio , miseria cpmice-
tatiscapiie coiiciirreii.ibiis,-n:Uusex nuilierej factus scnt, ac sola caiitel libi de ceelero gloiia niea, el hon
sub legeiiivisibilisEiniiianiiel, in lerris visus est, et ,compungar. . . i
piini.hoiiiinibiisconversalus csl (Raruch iu , 58). His SliRMOYli.
certe peitransii et liunc^ benefacieiido el sanando De ariioreardeMi qho hitimu ditigii Deiirit.Iterii de
omnes oppressos a diabolo, sed spiriliialiter, sudin- atieqiione-teinporeoratiQiiisvel psalmodiw procu-
visihiliter. Ili.s, iiiqtinm.pedibus devolas peranihulat rand
nieutes, incessauiei' lusirans, scriitunsque c.orria_et i. Ipse niihi Iaborem siiscito, qni vos spohte pro-
renes lidelium. Yirie auietn ne furte IIOGC illn sint voco ad quanendiiin. Quia enim ego piimi osculi oc-
spousi crura, qua1.spousa iam niaguificecoMineudat casione spii.ituale» Del pedes propriis (lefiiiiiioijibus
in cousuqiieniibus,eoniparans eat iii iiillor, coluimiis ac liomiiiibus, et quideni ex abundiiiiti, dciiitnisihife
tnarmoieis, fundiilis super bases ahreas (Cant, V, Ciirtivi;voS pergilig iiiqitirere el i!e mariii, qiisriise-
45). Pulchre oiiinino; qtioiiiamquidem in incaruata cundo locoosculanda proponiluri Aniiuo, ge.ro.'vpb)s.
;Dei Sapienlia. quaeauro designaiur, misericordia et morem; insuper nonmaiium, sed manus oslendoj
865 S. sfeERMKDl ABBATIS CLARiE-YALLENSiS 804
est ergo caitsa,-cur' eipef malos Deus faciat brifia A cerie, quod insipientiiiseral, forlunce; propriee qiip>!
bbnjs: ifori aiilciii, quod-hpefa eoruiii indigeat iri queindiislrijB alque virluti miilii nnilla arrogabitut,,
beriefacieiido. Qnahla sihi usiifpartinl seducloiii spirilus, qmuila
10. Porro liis quce fatidrie vel serisii carerilia suntj soliel luiiee daia sunt-; quaiita lerris et aquis.altrk
hiullo iiiituis beiiiti egeie_qiiis diilritei ? Sed quaiido buia/ quaula eliam niauufactis fabril.ibusqiie niorn
iii opris bonuiii et ipsa coiiiMirruni, apparei qiioniaiii fiilium deputala. operihiis! Ilerbis, arbustis, mi->
oninia serviuiu ei, cfii merito est dicere : Meus est iiutissitiiis vilissimisque seminibus pro uumiitibus
ofbis lerfm (PsaU XLIX,12). Aui eijrie quiri novit deferebatur-- . •" .
qiicepef qiioecphvenientius fiaiil; de seTvilttte CPP^ 3. Heii! sieliomih.es perdideruut et-comtnufa.ye*
poreee crVaiiifcendn efiieaclaiu qrieefii, sed chngruen- fuiit gloriarii suairi in .slmililiidinemviluli coir.etlen-
iiani. Eslp"deinde quod Ctirporriii)ihiiiisteria oppor- Ii§ feiium? (Pio/. cv; 20ij_Quorurii Deus iniseratus
littie pleruriique diviuis (Jperibiis applicenlui', ril, eriores, de ilioiile umbrosoel con.Ieiiso dignanter.
verbi. graiia, pluviee vivificaridis seniitiilius,-veliuul- egfediehs j in sule postiit labernacniiimsiitim (Psal,
tipllcauuis segeiibtis, vel frbciibtis riiaturaiidis; quid XVIII, 6). Obtiilil carnem sapientibus ciifrieinv per
proprio, qtiaeso,de corpore. facere Iiabel, cui ad qinim disdefenl sapere et spiritu.m'_Namdiini in ciirne
niuum iiidifferehief imiveisa cofpora fcdelesiiaalque ^ et pef caliiem facit opera, nori cafhis. sed Dei, ua luiea
teriestria obsequi coiisfai ? Plaiie siiperff-iohaberei utlqiie irilperaiisj supefansque foriu.nanij sttillani fa-
giiuiit, uui niilluiii sibi reperit alieijtiui. Veruiii si ciihis sapientiahi liomiriurii_.diBhioiiuiiiquedebell.iiis
cuiicta, qticelipc lpco dicenda occuliuiit (162), tifae- lyrarihideih; mauifesie ipsutii se indicai esse. per
seijti voluiuiis serriione concludcfe", sernio nipdUiSi queiri eadeiri et ante fiebaulqiiahdp fiobanl.-ln carne,
excetlet, el vires forsitaii aliquoiuhi:' piojiieiea ijiioo iiiqiiain, et pef caiiierii poieuler ac patenier operaius
reslanl, stib alip,servemus absolveiida pfiiicipib'. ftiifa i lbctilUi. shlubria j pass.us indigna 5 evidenier
.SERMO VL hslenditj qiiia ipsesilqui potenler. sed invisibiliter
De sitmmoei incircuuisciipio._Spiritu, qui eslDeus,: saieula edhtliilUsetj âpientef regeret, benigiie^)ro-
et quo niodomimericordiqel jkiiiciuni diVunturpedes tegerel; Deriiijile driiii evangcliral inghuis,- signa
Domitii- jji'ihbet irifitliilibiiSi prh suis cfucifixoiibus nrat:
i. IJlpraecedenif seqfieris seririd coliferfeaf,. .ene- nPhng Iiqriid'>ipsuin se festftdccliirati qui cum Putre
lisne dalum siiperius, sohiiit suiutniiiii et itieifcriiii- feiioqiiolidie Piiii facil solbiit Suum super bonps et
scripitiui Spiritujh ad ouine qiiojl facfeie*vel fieri hialijs, piuii siipBiîistos;et injiisios?i(JJ».//i-. v^ iJS.)
.vuli,curppris iiistTuuientrisive dbseqiild nori egerJ»?r Huceniiri esiTjuodipsfeaiuhat: Si non fdcio vpera
. penuis ergo seouri verani soli Peo, sitiil friii.it.Kali- Pairis tnei, nbliii cfedefe {Jvtin. '$-, 57). -=
talem, ita el incorpureiiaierii: qiiod soliis spiritliUm i. Eu iipCrit oS 1'afiiis sriih ilocetis in nioiil_sdi-
. ijniversani poiporeaih naiurahi coiisqiie iramceiidat, scipulos, qui iu silctiiio angelps in coelesiibiis docei.
ul qHocuiiquetorporo t.nqtio.cuiiqiie ppere.uriri iiidi- .'feii^diaciiiBi tbrppfeoe maiius cufathf Jepi a » friga-
geat, solo,-spirituuli nuiu, ciirii vutt, ad .queeeunque . ttif ceecilas, auditus fejparaliif, liiigtiii h>ufafesblvi-
viitt ageiitia couleuttis. Sula igllurest qiice' nec prri- lur, discipuliis prope, iuersris erigilur; plis iiiijuiji-
pterse. uec prpplerarium, sola cioj'*)oreiin.sirtiuierili iijnief agnosbiuif, tui dixefut Jorige anie IJavid :
opus liiibei illa majestas, cujtis omniptiienii aibiiiio Aperis tu »)rm«»tiiitiiiiVet irii),le'soritfieanimttt betie-
iucuiicliiiiter priCsio 1280 e^1 mnne opus, oniiie dictione (Psal. CXLIV,.18); pi item : ^periente Je
. alium iiiclinat, Oiimeadversuni ceiliti ntiiiie cfealliin ttitinhin irinm, omnia iriipliburiiuf boriitate{Bsui.eiii,
favet, eliam hullu iiilerveuieiile vel subveniente sqja- '$&). En secris cofpofales pfiiiHsjacehs ,ac iiteiiittms
lio colppralij sivg spiriiijsiii.- Docet vel nuiiiet shie audit peccalfix : Remilluriliir iibi fieecaia tuu \t%c.
liiigtia; prcuhei vel iehei sirie ijianibus;. sihe pedibus vii; 18), tet fecognoscit eitiiij de quo ex-muliis liitro
curril el snccuiiit "pprejinlibus. teinpnfiiihs sciipi*ui'n.l6gei':ii: Egfidietuf tliMioltts'
2. Actitabat istahl cum pniribus prjorilms soecii- D antepedesejus {Hqbac. jn,S). it.bi.neni|)e;peqcaitiin
lis; expeiiebaiiliif liriiriiiies' gedttlaf lieiieliciff. sed reniiliiiur; ibi procul dubio diabolus de cordepec-
• lalehiileos.benefichs.. illequideni aiiihgebat a uiie catoiis.iexpeiiiiiif. HiiTcrinivei.âJilefde cimetis pce-
usque ad fiuem forliler; sed disponens ounjia sua- . iiiienlibus jriu.it$ Nitnc jjfudicium.esl mnnili, riiine
tjler, iio.n Seiiliebatur iib;homijiibusyEl; gatidebant piirieeps Itnjus muridi ejicielur foras (Joan, xu, 51) :
• de bonis Doniini; et Doniiiiuut sabaoib, eo ijhod chtn .qiiod scilic6i iiumirueffoiifilenli "feriiiltatDuiis.pec-
IfiiriquillilaiS jiitlicaref onmia ouiiiiiio nijsqiebaiit. c.a.lutnjeiriiuboluseuiri, queiri iij lipiiiiiiis cofdeln'
Ab ipso pfaiif, sed libii cnm ipso; peripsiirii.vivebahi, -- "Viiseratvaiiiiual iprincipfljum.'. ,
sed noii ipsi; cx ipsp sapiebaiil,. sed ftpii ipsiiiii, S. Deniqtie aiubiilal super nndascamaiihuspBdi-
alienatij iugrati, insensali. Iiinc. dehtjoii faciinii esl, ,- -i)iis.(il?n2A.xiv, %6i), ciii ifecdiiiii.cafne VcsiitP jam
tilquod eraill, qubd vivebanl. qiirfil sapiehanlj iion Psitlmisla _)ra>cinuerai.;hi rnari viiq lua, eimhiilm.
..auciori iribuerpni, - sed ria.iurie. ascfibtitiii, aut 1iite iriixqutsKitullis.-quodiest; 'Conculeasxpiila «tu-
- i*162)Gonfef ea qufe de Iioo afgumehlp dicuhtur Inbpnscujo ê fSralm et tibpfo hfinliiH&p-
' "~ ^
BWD;M el 45, iri lemp 11, :."-.-.... , [ \ ';-
801-. SEUMONES1N CANTICA.. 802-.-.
esse saluii;. non lamen dcesl eorum corporibus; A luum J.279 PeVse nostris merilibiis applicari, ut
unde cpopnieiitur in bonuin liis ijtti scctmdum pro- «vitlelicci, liullo medianle nosiii suive corpoiisIn^
posilum vocaii sunt sancli ; el. si non cedendo ini struiueiilo, ita nobis iiiiinisceatur vel iiifuiidatnf^
cibuni, aul exhibendo iiiitiisierium, ceiie iiigeniiiini quo cjiis partiuipaiione docii sive ripcliores, vel boni
exerceiido, jitxla euni, qni itlique1omiii ulendi ra-- sive meliores clDciain'iir. Nullns aiigclonini, iiiilla
tione praesio esl, commiinis"discipliiia: prpfeciinn, aiiimariim boc modo niibi cnpiibilisesl, iiiillins iego
qtto invisibilia Dei, per-ea qum fucta stinl, intellecla cnpax. Nec ipsi iingeli iia se,iilleiiilrum capiiinl. Se-
conspiciuntnr. Nam el diiiholiis cjusque salelliies, qtieslrelur proinriepraerogitiiva boec suinino ac in-
cttiri sil semper coiiim maligiia intentio, nocere circiimscripto Sjiirilui, qui sulus, ciim docel aiige-
qtiidem sempef ciipiunt, sed bonis .amirilaiorihus,, Jiim sive liominem scienliain, instiiimeiiiiiin iinn
qiiibus dicitur.: Qttis vobis nocere polerit, si boni qiiicril nostrie corporeoeauris, siciil ncc sibi oris.
wmulatores fueritis (IPelr. 111,13)?absil tit pnssiiil; Per se iiifuiidiliir, per se innolescil, pmiis capilur
magis aiilem prosunt el iiolenles, cooperanluique iii a puris. Solus imlliiis indigel; solus el sibi, ct
b3iium bonis. omiiibus de sola omiiipoienti voluntate sufficiens
7. Caeleium angelica cor>pora, ulrumnam ipsis
sjjirilibus naluralia sint, sicut liomiiiibus sua; et •> . 9. Operalitr tainen immensa et inniimcra per sub-
• sint aiiimalia sicul liouiincs, immorlalia tamen, jectatn crenluram
corporalem, sive spiritualem; sed
quod iionduin siinl liomiiies; porro ipsa corpora qnasi impcraiis, non quasi uicndicaiis. En, verbi
hmteni et versenl infornia ct spccie .qua volunt gralia, qupd lingiiam ineam coipoiiilem assumpsit
qiiando ajmarere volunl, densanies et solidantes ea niiiic iu opus siium, doccre videlicet vos, cuni pef
qitaiiluin volunt, cmn lamen in sui veriiaie pras se absque dnbio facilius suiiviusqiie iil piisset; pro-
subtiliiate tialuros aique sitbslantioesttoeimpalpabilia fccio indiilgeiitia esl, non iiitligenlia. In profeclu sl-
sint, cl noslris ouiuino iuatlingibilia visibus; aii qiiirieni vesiro ineiilum quoeril iuibi. non sibi soia-
vero simplici spirituali siibslaiitia subsistentes, cor- liiiiii. Idipsuni sapere opus est omui liomini operiiiiti
pora ciiin opus csl suinanl, rursumqiie explelu opere boiiiim, iie foiie in se de bouis Domini, cl non in
panaitt.ii) eiiiudem, de qua suinpla suni, maleriiim Doinijio glorietur. Esl lainen qui boiium operatur
dissolveiida; nolo uta me requiratis (160). Yideniur .11011 volcns, sive liomo inaliis, sive angelus malus : '
rslresde hujusniodi tliversa scnsisse; nee inifii pcr- . etconslat non fieri propler eam, quodiil per einn,
spicuum csl uiide altcriiirum doccam; el nescire me ciini prodesse iiullum bonuin posrit Inviio. Igiiui ei
faleor. Sedet vestris profeclibus iion inuliuin con- quidein dispensalio tanttnn credita cisl; sed nescio'
'^
fcrre arbitror harum reruni noiiiiam. qiioinodo gratius jiicundiusque senliiiius liorium,'
8: lilud aiUem sciiole, uulliim crcaloriim spiri- quod per maluiri dispensalorem iuinislraliir. Ipsa
. (160) Idem diibium prhponii Beriiardus in lili.i. Iiomiiium per se applicelur, quod alii itliis vcrbis
de .Coiisideratiom:, cap. i. Apud Pnlres et prseei- expiiinijiii, piua Deuiii solum animab-s sivc uieiiii-
puos Eccldsia' doclores, rcs ftiil admoduni anibigiia; hus" Iiominiim posse stibsiiiiitiiiliiei' illahi . casque
aliis allirmiinliljus, angclns hicoipoivos csse; aliis, coinplen'. Qiiod quidcm diserie. doceui. Dydiui.us,
ncc patKioribtis, ueganiibus : atlco ut Magister Seu- lib. 1 de Spirilu sancio; Geniinditis, lib. de Ec-
tenl. lib. 2, (lisiinct.8, considera.ns Itauc vnrietiiiem -clesiast. Dogniat. cap. 82;"U.eda, Coiiunenl. iii
opintutmii!, non ausus sil qiiidquain dtiiiiire. ^. Au- Acl. 5; Mitgisiur, in 2, disl. 8. ilujus vero
giislir.um dubieliiic de re loeiiuiin.virieo, ailaiiieii in doctriiiiu jilttrcs expnsiiim.es |irofe--t E^tins iu 2,
eain paii_qi.n,qiiiu :tngeliscoi'|iora Iribull,prouioreiu. dist. 8, jiarag. 12. «_Acjninto, » ittqiiil, < conliieu-
Niini ut erat Pialonica disciplii.tu inibiitus, Pliiioni- duni csi soliiui Diiiiu iinplere miiiteuiiiuiiiiiis sc- .
coriiin opiiiioiicin de, corpuribus aiigelnruin sic iili- ciiiiiliim siibslaniiam, id esi, siilum Deiim p.ieseri-
cubi ('niiiinenioiul, uliii>|iiiibare yiriuntiir, uli lib.8 lia suai iiitiiira: iiiiimuiii esse loli nnhnoe iiîriiisecus
de Givitaie Dei, capp. 14-lo. Quiii alibi fivqiieiuer eam (.'uiiiiiiundo,consjfvaiido, gubuniandu, ct.iii. ca
angelus aniin.ilia vucal, el curpora cis liibiiil. Eu- operaurin : secuiulo , quoiid ric.îrieiiicjiis'ca|iacila-
chiridii cap. 59 difliiillimam esse riieil qiuusiiuiiein lem : liiiio, per cogiiilionen),' quia (iiiinia corriis
de corpurijnis aiigelurtim. JNouvacal lora singula peiielralia el rccussus scrulalurel cogunscit : qiiiir-'
indicare : plurima unuutavii Eslius iu lib.2Se.il.! D.lo, pecnliari i|tiad;tin ralionu Uens illaliilur iiiciililnis
disl. 8. hoiuiiitiiii, ([iiiindocas graiiti: su:e priuseulia siuicii-
Hodic porro cerla, ct omuibus probala seutenlia lical, el rioiuhiliiiin uc tciitpltim elliiii. Purri) d.t:-'
esl, angelus esse iucorporeos, ricc hahere corpora moiitim stiggesiioiii qui coiiseiiiiuul, in ens.jam iu-
uaiuialileruniia. Yirie S. Thoiu. 1 p. q. 50, trare, co-que inlerdiiiu ciiiiiu iiii|;bie iliaholtis dicj-
• sibi
art, 1, el q. 51. aii. 1 el 2. An vero iri sil de fule, lur, iioit srciiniliim suissl.tnliani en iiio>Ioquo mpra
necne, lion iuter oiuiies conyenit. Vide Estiiini loco o.plicatiim csl; sed seciindum (il'.'c;iiiu suggestionis
. ciialo. Modesliaut S. Lioiiiarrii npn autlcntis"in hau exliiiisecns adliihilic ti secuiiiinni poleslntuni duiui-
qiiif.slioncproferre senieiiii.ini, iuio profiteiilis I-jto- naluiiiis. Quoil eiiam rie bonis aiigel.isconfnriuiier,
ratuiani, l.utdat Sixtus Seuens. lib. 5 ifiiiliuib. sau- iu.iLiliguiiduiiiesl, qui cl ijisi seriiuditiu ellecitis ,
ctte, aiinoi, 8. saiiciaiiini Miggesliniiuui ingredi iu cur lioiniriis,'
(Uil) Ueclu boc argumeiilinn tractal Beriiiirilusin aiqiiu iu en opeiiin recle (iieuiuiir, juxla illuii- Za-'
lib. 5 de Consideraiiuiie, IIIIIII.1% < Inest angelus char. i. Angetus loquebaiur in me : qna scrh.il.maad
suggereus boua, uon iiigei-ens; inesl huiians ad hiiiic reui tililui' liiiii,.idiis, lih. 5 du Ci.iiîdiial.
boniiin, iinn boiiiim creaus. Deus sic iuest tit alii- liiiiii. 12 ; ubi lioc ipsuiu lionis angcl s disuiie tiailil,
cial, itl infuudal, vel pulius ut iiifuntliiiiir et pnrli- ei tfiiouioilolioii alitei'angelis, ali.er Deo coinpiiVtl,'
cipelnr, ita ut iiiiuui periude cuiii nnsiro spiiiiuui dilucide exponit. > lia ille laiius (piidem eo loco.Ilou
esse"dicere qriis iioii.iimueril. Angelus ergo cum -idem graviter ac solide dpo.el;Cassiaiius,.Collal. 7»
anima, Deui in aninia. t Nimiruni quod menlibus cap. i3. Coufer etiam serm. 3i iti Cautica, n".6; "v
'590 S. BERNARDIABBATISCLARÊ-VALLENSIS 800
:
alium, sive. propter' litrumque, necessafiuni cor-']A corpornlia et sensibilia quse per illnd sentii, eiiaitv
piis ii.on sit, corpprisve siiuiliindo,' excepto ad spirilualia et intelligihilia prolicierido pertingat ?
duniaxal illo, ctii piiinis tajn corporalis, qiiam Ad qiiirilamen capessenda pro suo rorporali teni-
-spiriiiialis crpaiura. meriio conliiettir , et dicit : poralique obsequio rioscilur jiivare illos, qui omnem
Dius titeiis es lu, quonium bonorum meorttm' non usutn rerum leinporaliiim ad fruciuiii lrausfefunt
eges{Psal. xv,;2). Et primuih quidem ila corpnre aeleTiiarum,uteiites hoc iiiundo, taiiquam non ulenr
egere constai, ut nec subsistere nhsqiic illo utcuii- les..
-quc.pnssil. Siniul quijipe et-vivificare desinil, el i. Porro auiem supercoeleslis spiritus iibsque
viyerc ille spiritiis, quitndn inorilur peeus. Veruin atijutorio corporis, et nbsqtic iuliiilii lioiiiin qme
nos vivimus qniriem posl corpus; sed ad ea quibus per corpus seniiuiitur, sola profecio suoe viciniiale
hcaie vivitur, nullns iiobis accesstts palei, nisi per ac vivacitale naturoe sufficit a|)piehenderc suniniaj'
corpus. Senserat hoc qui dicebat: Intisibiita Dei, et inlima peiietrnre. An nou lioc Apostolus iaielle-
per ea quw facla sttnt, inleUeciacohspiciunlur (Rom. sit, qui ciim dicerel: 1278 Invisibiliu Deiper ea
\, 2<I).Ipsa si'jiiidem quoe facla suiil, id est corpo- qum facta stiiit intellecla coitspicitintttr; adjecil pro-
•falia et visibilia isla, nomiisi per corpnjis insiru- liims, acrealura tnuiidi? Niuiirinn qiiouiam a crea«
;iiientiini sensa, in nnsirnm noliliam veniunl. Ilabet B I tura creli iion ila. Quo enim is iiivolutus carne et
rcrgo nefessarium corpus spiritualis, creatura quoe terroeiiicola spiritns, ex r.onsideralione settsibilium
nos. siimtis, sine quo iiimiruin neqiiaqiiam illam proficiens, gradalim quodain modo paulalinique ni--
'scieiiiiaui. assequilur, quam sola.m accepil gradtnh tilur pervenire: eo ille coelesiiumbabiiator ingenila
"ariea,'de quoruin fit cogiiilione beala. Hic si mihi subtilitate ac sublimitale sua, in omni velociiate fa-
objiciiur de parvulis regeneraiis, quod-absque scien- cililaleqrie.periirigit, ntillo ulique sensus cprpprei
"lia rerrim corporalium exeuntes de corpore, ad aduiliiictilo fnllus, nullo corporei membri adjiiius
bealam vilam riihilominus iransire credanlur ; bre- officio, niillo corporeaeciijuscunque rei informaliis
'viler respondeo boc illis conferre gratiam, non na- intuilu. Cur eiiim inter corpora spiriluales scruletur
'turam. Elquid ad me de iniraculo Dci. qui <dena- sensus, quosin libro vilae'ei, absque. coiilradiciione
- turnlihusdissero? .legit, et absqtie difficullaie intelligil ? cur in sudore
- 2. Jam quod et super.coelestcsspirilus opus corpo- vulius sui laborei exculere grana de paleis, de uyis
- ribns
liabeant, illa maxime ceitos nos facial vera,. . vina, et de amurca oleum, qui ex omnibiis, saiis ab-
et vere divina senlentia : Nonne omnes,.ail, admi- undequc ad nianiim babei ? Quis nientlicet* victum
nislrntorii spi>ilns sunt,, missi in minitterium propler siiinn per dnmos alienas, iri sua abiindaus pauibus t
• eosqui limredilatemcapittnt satulis 1 (Hebr. i, *
14.) ^quis puleum fndere curel, el in lerroe viscerjbus
-Qiionani ergo "modoiihpleiil miiiisleriuin stiimi alis- venas aquarum cuni labore rimari, cui ultro affatim'
que corpure, proesf.iiiniaptnl viventes in corpore. ? aquas limpidas fons viviis cmauai? Nec bruius ergo,
- Deniqitt:nou esl discurrere, nec de locoad locum. nec angelicus spiriius ad ea capessenda, quoe bea-
,, iraiisire,, uisi corporum : quod frequeiiier angelos tam spiritualcm faciuni creaturain, siiis ullo ihodo
. facere tam indubiiata, quam nola probal auclorilas. corporibus adjuvaiiiur;.i!le quideni pro, innala.slo»
-, Hinc esl quod et visi sunl pairibus, et ad eos inira- lidiiaienoncapiens, iste vero pro excellentiorisglorioe
• yeriinl, et maiidiicaverunt, et pedes laverunl. Iia in- . proerogativanoii iniligens.
- ferior 5. Porro bominis spiritiim, qni mediiim quemdam -
superiorque spiritus propriis corporibus egent,
sed taiiium [alias taineu], quibus juvenl, non eliiim inler supremum el infimum tenellocum, usque adeo
juveniur. . ad uirtimqtie hecessarium babere corpus mniiifcslum
5: At pecus quidem ex debilo servifulis, ei ad esl, utabsque eo nec ipse proficeie, nec alteri pro-
• usus laniiim tempnralium corporaliuinque necessila- desse pnssil. Natn, ut^ taceam lnenibra coetera cof-
tuin jiivaiido servit.; ideoque iJle spiriius et cum poris, ofliciave memhrbrum; qiionan')moilo, qtiicso,
-teiiipore irausii, et ciim corpore delicil. Servus ,T>".aul sine lingiia insiruis audieiilem, aul sine auribus'
. quippe non maitcl in domo in aieiiniin , licet qui percipis inslrueiueni ? • . ,,
berieeo uluulur, omnein ustini hujiis lcmporalis 6. liaqtie, cimi absque corporis admiuiculo nec
- servitulis ad qiiicsltiinrrfcranl a.leriiorum. Angelus ... beslialis spiritus servilis condilioiiis solveredeljiiuin,
' veroxiurat
saiagitque iu liburtate spirilus admiui- nec spiiitualis ccelestisquecreatiira iniplereininisle-
strare oHiciiiiupietaiis, fulurorum bonorum promp- ritim pieiaiis, ncc rationalis aniriia iam'proximo,
tuin nimialibus alacremque miiiislrum scse exhi- qiiain eliam sibi suflicial corisiilcre ad saliilem ; li-
-' Lens, uipoie suis in oeiernum fuiuris civibus [atias :' quel oiiinem crealnm spiriltiin, sive ut juvet, siveut
co„civihtis], _elcoliieredibus supemoe jiiciindilatis. . jnveiur siniiil et juvel, corporeo prorsus indigera
llle ergo nijnre servial, iste ul pie subveniat, ani- solaiio. Quid enim si qua animanlia, quaiitum atl
bo prociil dtibio suis. corporibus egent ut jiivenl. ustim sui, reperianlur incnmmoda, uullisqiie apla
Nain in quo ipsi eisjiivenlur,. non video, ad prufe- usibus buniaiiarum neccssilaliiiu? Prosunt profecto
cturii dunlaxal xlernilatis. lrralionalis iienipespiri- yisu, etsi non lisu; uliliora cordibus inttienliumj
tjis, elsi corporalia per corpus cl ipse haurial: iiun- qtiam uleiilium esse corporibus possenl. Elsi nocir
-
."quidtaiuen eousque juvaltir-<!prpore -suo,- ut per va, elsi eliam neruiciosa lemporali homimim consiet
'
79T SERMONESIN.CANTIGA.1 798.
polerat dixisse simpliciter, osciilctur me; proeler A qnitur, ad Demn perlinere demonsjret ? Kempe aut
mdrem lameri nsumque loqnnnili,distinoieei sigiiau^ ciim islo siniul et illa hab.et, <a«tcjijn illis pntiter
tera(ij'ecii, osculo atis sni, nisi ut oslenderet ipstitn, ei.isio parel. Sed enini et ps iialjel. Deiis Quodocet
quod peiehat psculuni; Suminun» esse, lihii soluin? liomljietn scientiam •; et mnutim luvbfii,qua dat '.esr
Nonhe deniqtie ita invicein loquiinur: Oseniare ine; cam oiuni /.arni; et pedes Jiabcl, qnornm lerra scar
vel:fla mihiosciiliiin: et «iemnsequiiur ultlicalOre helhim eslj ad quos nimiiiim peccatores lerrie con-
luo, sive, Osculo oris tui ? Quid ? alienilriim osculari versi aique hn.milialisalisfawiiiil. IIa'C,iiiquum, ha-
pitranles.iiiim^yersus iiivicem ora lenribi us, quoe liet Deusomiiia per eflerluni, JIOIIper naiwam. lu-
tamen ab invicem nnn rcqiiirinitis iimninaiim? Dei- «venitpmfecio apud Deiiiii m vereciimJa confessio,
iii(|iie qui narrai, verhi grtiiiii, a Dmnino«usccpluiu, quo se iitimiliaiidn dejicial ; el pionipla devotio,
in-o&cuio proditorem . Et osculains esi, .ail, ettm «bi se iniKnîtiidorefieial ; ci juciliidaconlemiilaiio,
{flfflrcjKiV,-iBj; nec adriidil: Oresim, veJ, Osculo' iibi excedendo qiiiescai.Oninia oiiiiiibiis-esl qui om-
Orissul.' Sia tiiiiiiruijv piiinis ei qtiiseribil, el qui nia nriininis_r.il,"nec quidqiiam est omnitnn proprie.
Inquilur consuevii. Siint ergo bi, tres aiiiiriarjiiii •Natn,qtiod h' seest, Juceni bahilal iitaccessibilem
itlfcGiiis,siveprofocius, expertis driiUiixatsaiis.nnii {I Tim.xi, 16), cl pax cjtts exsuperat amnein sen-
«t maiitfesii, ctini aut de aclis nialis indiilgenliain, u «nin{/'/n7i/)jj. iv, 7) •; elsapieniia' ejusnon esl nu-
aul de hoiiis ttgendis graiiain, aut ipsius etiiim in- niurusffsnf. CXLVIV S), et tnagniiadiiiis"ejusiion est
t.nltttfis «l buuefauoris sui proesiuiiiaiii, ,eo qtiidem finis (Psal, cxiiv., 5); aiec polest eurii videre bomo
jnorio «iuoiii corpofe fragili pbssibile est, obtinenl 'iit viv:\t {Exod. xxxiu, 2(3). Kon qufid icnge ab
iniheri. unnquoqtie sitqui esse :omniuni esl, sine qnp pmnia
% Caueriihi prinioiii et secundum qua ratioiie liiiiil: scd, nltiipjus niireris, elnilep pr;eseniius,
osctita nmn.tiaVerim. nianifesiiiisaccipite. flseuiiriu, et nil incouiprebensibiliiis. jQnid nejnpe cuique irei
pacis hidiciun. essp omiies iioviniiis. Porro mi.em ;pra:seiiliiis, quani esse sujnn ? ftriid Ojique tamen
si, til ScripUiru 1oqiiU«r4}.&;8(itrt nbstra separani in- iiicompreliensibjJius,qnam ^se ojiiiiiuiii? Saiie esse
*ter nos el Dettni
(Isai tix, 2), toilatur _le niedio oniniuin dixerim D.euui, nnn ipiia jlla stiiil quod ,est
quod iniere'st_ et pax esl. Ctnn ergo saUsfitciinus, ille; sed quia ex ipso , el per ipsum, NCIin jpsosunt
"tli, altlato quod separai peecaior reooiiciiiemur; oBiiiia {Rom. xi, 5G). Esse est jergo fii.ji.ijum quoe
'
hldrilgeiitiiim quani recijriitms, quid liisi quoddam /acia suiil ipse faclor eorum, sed causale, ijojj ma-
' oStti'"'uni•dixerhri
pacis"? Wqrie intcriiu non ,ahbi, leriale. Tali proinde motlo iJjgnaiur ilja inajestas
qiiaih ad pedfessmneiidttui. iluniilisquippe et vere- P suis iesse crealuris, flninib.us qnideni quo.d stinl;
icuiida delict esse satisfaciio, qUa eiiicndtjiur super- animaniibiis aiitem quod et viyti.nl; p.orro rationa
: b?t "Uteniibusius, recte vero utentibus yirtusiyjncepli-
transgressio,
"5. At ciirii etlam ad vivendiim emendalins, bus gioria.
Beoqiie X__[76 dignius conversandum, plapita qtia- S. Et iniiisomnibus creandis, gubernandis, ad-
dain ainpliuris graiia. familiariuile <lonamur ; am- miiiislrandis, -movendis, prnmoyendis, iuiiuvaiidis,
'
pfiori frducia eaput _am levamiis de pulvere, iargi- iirmandis, tiullis corporeis indigel ins.rumeiuis,
•
Ibris, ut assoiet, tnanum oscuialuri; si tameiiKJcac- qui omnia soio verbo et corpora creavii, el spiriltts.
cepto iniinere non nosiram, sed iiuctoris gloriain Aiiiniopcorîoribusel corpor-eisiegeiitsensibiis.qtiihus
ijtiaiiinius, eiqtiesua dona, et non nobis asciibi- • sibi inyicem uinolescanl, el vaieant. At nnn ita om-
trius. Alioqtiitt si Tn te, ct non magis in Domiup nipolens,Dens,.qiii de srila volnntale celeris snppe
gloriafis, prdpriam profeclo el JIOIIrDominl manuin lil eflicienlia lam creaudis rebus, quam #rdjiiiiuiiii
osculari convinceris : quod, _uxia heati Job senten- proul voiuerit. Valet qui vtill, qjianuijji yult, ei abs-
tiani, est iniquiias »M_ciiifriet ncgntio hi Deutn'(Job -que corporalium «fficio, obseqjtiove «jembroiium.
'
ixfct, 2B). Si ergo, ad Scriptuitfe lestimotiium, pro- Qtiid? 9tl iiiltienda quoe>coiiriidilipse, pttlas sibi re-
priarii glbriam qneefefe. propfiain est josculari tna>-.;. quiral corporei sensns adjittorium ? Nibil nmnium
lium ; profecto qui dat gloriam QeOjDei "fliciturnon oiniiiiip laiet, aiit cfftigit Iticem nbique jiroeseuiem;
incongrue manuin osculaii. Ei in hbtuiiiilstis qutdem nec lamen <ut agnoscal aliquid, necessariuui babet
itaeSse vldeinus, servoS videlitret otTensorumdotni- • rentitnianlissensus tninisieriuiu. Kec solum univer-
fioiiimbscularisblere pedes, cinh-ab Ipsis veuiam sa noscit sine corpore, sed et innoiescii mutidis
Jelut.t; et parijieres divitum hianris; cum ab <eis corde siuecorjiore. Dico autein idein lalilis, ul pla-
mrihus accipiunt. hitis fiat. Sed forie qnia firiiendi jam sennonis iin-
i. Verum qulii spiriiiis «sl Deus (Jban. iv,24), et gttsiia non adiiiltiil, consilii magis esl nt in -crasli-
nullis slmplex illa siibstanlia membris distincla cor- num differamus.
~
poreis; efilforsan qui hulla.enus de IUo recipiat 1277 SERMO V.
tale aliquid, sed a me sibi Del nianus vel pedes'fla- De quaiuor geneiibus spiritnum, videlicelDei, ringeli,
gitel (leiiionslrari, sicque probari quod de osculo liominis-elpecoris.
pedum niaimsve definio. Sed quid, si el ego vicissim ' t. Quatiiorspifituum gcneranota«urit yobis, pe-
kb ipso meo sciscilatore de ore quoque Dei requi- coris, noster, augelicus, el qtti condidk istos. Non
siefo, qualenus quod de oris" osciilo Scripiura lo- esl ex oinnibus; cui sive propier se, sive .pfopier
795 S. BERNARDlARBATIS CLARJE-VALLENSIS f93
ftififusumpudore ac"mp?,forevultiim non tmic sristhK A In;"e fit, ut et ames ardentiiis, el pulscs 'iidentius
Irre>:iUi!e.iisquai.i] aridias, el ipsn : Diminttiitur libi pr-oeo ijiiod libideesse sentis. Ppri'0 pulsanti ape- •
peccatu tna (Ltic. vn, 37-4S); quam ainlias : Gon- riftur. Jaiii siiininiim iiiud, qtioiieiiuque esl simimoe
srifge,cotisur~ge,cap!ivafilia Siori ; consitrgc,eiculere dignationis et iniros suavjiaiis osculum, credo non
fle puhere (Isai. Lli, I, 2). negabilttfsic affeclo. Itec via, hic ordo. Primo ad
5. Suniplo iiaqtte ad Jiedes primo oscttlo, nec sic pedes procidiinus, et ploramus coram Domino qui
quirietri|'r;i'sui)ie'ssiatimailosciiliiin oris assuK.ere, lecil nos, ea quoe fecimus nos. tecundo manum '
sed eril tilti giadtis ad ipsnm mediuni tjiioddamiilind qii_ciiiriiissublevaiilis, et roborauiis geiiuri dissoluia.
meuluiii, quori secumio lofco ad iiiiihiiin accipies» Poslremo ciiin isia.mullisprecibus et lacrymis nbti-
de qiio ei laleiii acc.ipe laiionetii. Si -dixerii milii rieinus, linn demtini atideinus forsilan ad i|isum Ps
liiri pecctita?H(i;nisiego peccafe glori.-ccaput stltollere, payens et tremens dico, non
3esiis ; .Di__ii._t.ii._tf
desicfo, quid proderit? Exui ttil.icam ineaiii; £i sohim spccttlandtiiti, fietl eiiam osculainlinn; qnia'
reiiiduero eam, qu&ntitiiiprofeei ? Si fursuS pedes: spifilits nnte facieni noslrani Clirislus Dominus, cui
riieos, qiios laveTam, inquinavero, .niinquid tfliquiti adhfereules in oscuio sanclo, unus spiritus ipsius
lavisse valebit ? Sofdehs oriini gimere vitioruhl Jaciii dignalioiie efflciihur.
diu jn luio fa:cis; 'sed erit Sino 'dubio fecitleiiti, B E 1275 6- Tibi, Domine Jesu, libi merito dixit
quam jaceiili d.eferitis, Dchique qui nie sanum fecii, cor meiim : Exquisivit te facies mea; faci(.iii tuam,
ipsuin mihi dixisse fecordbf ': Eccesarius facluS es, . Domine, requirain. Nempe auditaiii fecisti milii inane
vade,jam ariipjiiis rioti jieccare, rie deteriits aliquid misericordiam Itinni, cum jacenlt priintimin pulvefe,
libi corilingai (Jbari. v, _.*_-). Qiii autem dedii volun- . tuaquc deosciilanii revprenda vesligiaj quoii male
itileni pbsriilentli, pjhjs esl ut addal, el Coiillnendi vikeram remisisti. Porro in progressu diei laetificasti ,
yifiuteih; rie Ilerefii pceniierida,. liicianique. riovisi animam sefvi tui, cum deinde - iti osciilo maniis
siriia niea pejora pf.ofibu->. Voe enlm riiilii etiaiii etiani benevivendi graliam induisisti. Etiiunc quid
o hone nisi ut iri '
pa.i)Ii'enii, si siatihi sbbiraxerii manuiri, sine quo restat, Domine, jam plenitudi.iie
-
nihilpossum facer.e. Nihil iririuam, quia nfcc poini- lueis, in fetvore «pirilus ad Pris quoque osculum
tere, nec conlinefe. Afidio proiiide, qnPd -consiilil dignanter admiltens, adimpleas me loetitia cnm yultu
Sapiens : Verbum,\iti\\\\l, ht ofdtioiie ite ileres (Eccli. tuo? Indica miiiivosuavissime, o serenissime, intlica
vn, IS). Paveo etqnpd jiidex interitiji arbori rionfa- mihi ubi pascis, ubi cribas in iheiidie. Ffatres,
cienti friicinm boni.i.m(ilatlh. iii, 10). Faleorpro lni- borinm est iios Jiic eSse; sed.ecee avocat nos diei
jiismodi noa srimoriinino cpntentus pfibri graiia, qua malitia. Hi siquideih.qrii mPdo shperveftisse nun-
jam niaiofum sumpa.riiie.ris, nisi el seeundain acce-. **'tiaulufi igratumcogutil rumpere magis quam nhir'5
pero, tit videlieet dighos faciam pbahiteritioe fruclus; sermonem. Egoexilm ad Iiospites, he qiiitl riesitoffi-
et deinceps non j'evertaf ad voniiliim. >ciis ejiis, de qua loqnimiir, cliaritntiSj rie fone ei
'&.Hnc ergo rest.at mibj prius petendum et acci- de nobis aridife cbiiliiigiu *: Dicunt enim, 'ei lioH
pieiidum, quanj piyesumam alliora et sacraliora[ fdciuiil {M-allli.sxiil, 3). Voisoraie inlerlm, ul voluri-
contiiigere. Nolb fepeiiie fieri summus; paiilatiriii tafia oris mei beneplacita faciat 'Deus ad vesirarii
proflcere vdlo. Qrianiuni displicet Deb inipridentiat ipsorum oedificaiioilem,el lahdein et gloriarii nomii-
"
peccalofis, taiilum poeniteiitis verecundia piacet. nis sui.
Cilitis placas jsiiin, isi ineiisurauj tuarii servaveris, ett ', SKRMOIV;
alliora ie non qna:sieris. Lorigiis saltus et afduuss De triplici profectu aiiimai, qUifit per bscUhihl pedisi
est tle pede ad os, sed nec accessus coiiv^niens. manus, el oris Doinini,
Qiiidenim? recenli adhuc respersus jpulyere, orai i. Tripliceni qnemdam anirnoe profectum isnb
sacra coniiiiges?heri delulp tractus, hodie ynltuii ' riomiiie trmm oseulorum sermo liesierinis complexriS
glorioBproesenlaris? Per nianum libi iransitussil.Jlla i est. Nunqiiid excidil vobis ? fs milii liotiierna dispu-
prius lelergat, illa ieerigai?Qiiomodo erigai? Danilp )Kj tatiPne .prosequenihiserii, proiil pafare digiiabiiur
uiideprocsuiniiS.Quid islud?Decoi'contiijejitiae,ei di- in dulcedine sua pauperi Deus. Diximtis, sl recolitisj
gnj pceniienii-Efrhctiis, quoeSttnl opera pieiatis. ileecj illa ospula sumi ad peclcs, adinanuni, atl os, sihgula
le de stercore erigent in spem audendi poiinra. Sanej singuliS refeieriles. In primo sane priinordia itedi-
accijiiendo (loniim, osculare manum : hoc cst, no.n i caritiir noslrae conversiouis; seciiiiduin aulein profi-
libi,sed noniini ejns da gloriam. Da semel, et dai eientibus imlulgeiur: porro ieriiiun sola' experiiur,
ilefuin, titni pro donatis criminibns, lum pvo collntiss el rara perfnctio. Ah hoc solo, qnod ullimuin posituni
virliitibus. Aul cerl.e videto unde inunias fipnlenii est, sunipsit exordinm Scriplura istit qiiam fractarij
contra ictus islos : Quid Itabes qiiod noh accepisti?? suscepiintis, el ipsius causa reliqua.duo a nobis
Siaulem accepisli,quid gloriaris quasi nonacceperis?? adjuncia sunl. An vero necessarie vos jndicabilis.
(I Cor. iv, 7.) Puloenim, facies ipsa elo([uii facile ailnioiiei,ct'isla
S; Jam laiidehi in osculis duobus geriiinum habensS fequirefe. Miriim.verosi noh et vos adverlilis,'op.or-
divinoe(ligiiiitionisexperiinenlum, forsan non corir- lere revera esse aliud, sive alia oscrila,;a qiiibus
funderis piwsumere sancliora. Qiianlum quippee illiid oris disiingiiere voluit qui dixii :. Oscnlelitr ma
t_feECis.in gratiam, tariluiu et iri fiduciani dilaiaris.:. bsni/oo)'is'£Hi'(C(m(.i, 1). Ciir eriiiri,,,'cum stifficera
795 SERMONESIN CANTICA. |?S4
t- A satisfaceret perfeciornm : porro ipsum osculiim esse
suspicarelnr iiifirma mortaliiaSj suceqtiereconcilia-
.; non aliud quam mediatorent Dei elbomiiium, honii-
tionis cum Deode gratia lolies repromissa diffiderei;
sancii qtii de spiriiu cerli erant, eerliitidinem de le nem Jesum Chrislutn, qui cum Palre el Spiritu
carnis praesenliaexoptabant, ac signiim reformandaj B sauclo yivii etregnat Deus per onuiia siccula soecu»
pacis propter piisillanimes et .ineredulos onini in- lorum, Amen. '
Stautia requirebaiil. SERMOHl.
8. 0 radix Jesse, qui slas in signnni populornm ! De osculo pedis, manus ei oris Ddmim, etc. .
(hai. xi, 10.) Quaui niulli reges el piopheke volue- !• 1. Ilodie legimus in libro experieulix. Converti-
rinii te viderc, cl non viderunl! Felix tatnen ex om- inihi ad vos ipsos, el allendal iinusquisqiic con-
nibus Simeoii, cujus scnerius.iii.misericnrdia ubcri!! scieniiam siiam super his qme dicenda stinl. Explo-
Is nenipe exnllavii ul viderei desiderii signuin : el:l rare velini, si cui unquam veslrum ex senleiitia di-
vidit, cl gavisus esl; acceptqque osculu pacis inn ceredaluni sil: Osculelur me osculo orit stti (Canlic.
pacedimiitiiur, antc lainen aperte proniintians, Je-- i, i). Nou esi.cniin eujusvis lioiiiinum cx alfcctu
sum esse naiiun in signinn, cui conlradicendiiin eratt hoc dicere; sed si cjuis ex ore ChiUli spiiiiuale
(Luc. ii,25-55). Onmiiio ita fuii. Contradieiuiii estt osculuin vel semel accepil, buiic proprimn experi-
cxorio signo pacis, sed ab his qui oderunt pacem :.B :•- inenlum profccio sollicitai, el rcpetil libens. Ego
liam pax lioiuiuibus bonic voluniatis, tnalevolis au-- arbinor nemiiiem vel scire posse quid sit; nisi qui
tem pelra scandali, ei lapis offensionis (ibid., l&).. accipit : est quippe manna abscondiiuhi; et sohis
Herodes denique turbaius est, et omnis Jerosolymai qhi edit, adhuc esuriet. Est fons signalus, cui non
cum illo (Maillt., n, 5) : siquidem in propria vcnil, .coiBinunicai alieuiis; sed solus qui bibit, adlitica-
et sui eum nou receperunl (Joan. i, 11). Feliees illii liet. Aucli experlum, quomndo requirit. Redde mihi,
- in sua
pernoctalione paslores, qui signi biijns vi- inquil, Uviiliam salularis tui (Psal. t, 14). Minime
sioue digni babiti suiit. Jam lunc se abscondebat ai ergo id.sibi arrogel inei similis auiiua, onerata pec-
sapienlibiis el prudentibus, et revelabat parvulis. calis, suasque adhuc carnis obuoxia pacsionibus,
Et Herodes videre voluil; sed quia non boiia voltm- quaj suavitalem spirilus necdum senseril, inler-
tate,non ineruii, pacis si(|uideui signnm erai, dalumi norum ignara atque inexperta peiiiiusâudiorum.
tanlum boiniuibus bona) voluiilalis; Uerodi vero etl 2. Osiendo tameu ei quaj hujiismodi esl, locum
similibus ojus non dabilur nisi signnm Jonas proin salulari sibi congrueniem. Non temere assurg3t
plieta;. Porroad pastores : Et hoc, ;ait angelus vo- ad os sereuissimi sponsi, sed ad pedes scverissimi
bis signum; vobis bumilibus, vobis obedienlibus, f Domini inecuiii pavida jaceal, el cum publicano ter-
yoliis non alla sapienlibiis, vobis vigilanlibus, et int ram ircinensnon.coeliim aspicial (Luc. "xviii,.i3),
lege Dei mediiaiilibiis die ac jioele : lloc, inquit, ne confusa in luminaribus coeli facies assueia lencbris
vobis iignum. QuodlQuod angeli promillebaiit, quodl opprimatur a gloria , alque iiiSoliiis'reverberat'a
1273 populi reqiiirebanl, qtiod prophetae îiae- spleniloiibus sriajesialis, dciisioris rursum coecitate
• dixeraul, boc. fecit. Douiiuns nunc, et oslendil vo- caligiuis obvolv.iliir. Non tibi, o quaicuiiqiie es talis
bis, in quo rccipiaul incrcduli fidem, ptisillanimesi auiina, non tibi ille locus "vilis atit despicabilis yi-
spem, perfecti securilaiem. Ilocergo vobis signuin. dcalur, ulii sancta pcccairix peccata deposuil, induit
Cujus rei signuin ? Indulgenliae, gratiai, pacis, et; sanctilalem. lbi /Elliiopissa inutavit pellem, et in
pacis eujiis non eril fiuis. Iloc est ergo signum : noviim reslitiila candorem, jam tinic fiducialiier
Invenietis infuntem vannis, quidem involulum, et po- veracitprque respondebal exprobrarilibus sibi ver-
silum in prmsepio \Lnc. n, 12). Deus est lainen ini bum : Nigra sum, sed formosa, ftliai Jerusalem (Canl.
ipso mundum reconcilians sibi (// Cor. v, 19). Mo- i, &). Miraris qiianam id arle potueril, Vei quibiis
rieliir propier peccaia vestr.i, et resurget. propter oblinuerii inerilis ? Paucis accipe. Flevil amare,; et
'
jiislificalionem veslram, ul jiistificali per lidem, pa- de iiilimis visceribus longa suspiria traiicus, salii-
cem babealis ad Deuiii (-Rom.iv, 25; v, 1). lloc;'lj J laribus inlia se succussa singiillibus,fellros limnores
signum pacis propbeta quondam regi Acliaz propo- evomiiit. Cadeslis niedicus cclerriine subvenil: quia
nebal pelcndiim a Domino Deo stio, sive in excelso velociter curritsermo ejus (Psul. CXLVII,15). Nun-
snpra, sive in inferno deorsum. Sed impius rex qiiid non poiio esl sermo Dei? Esl uiique, et- foriis
rccusavit (Isai. vn, H, 12;, non crcdeus niiser et vehemeiis, et scriilans corda el renes (Psal.yu,
quod in signo boc ima siimmis in pace socianda 10). Deuique sermo Dei vivus et eflicax, etfeneira-
essenl : quatenus e.t inferi Domino descendciite bilior omni gladio ancipili, perliugens usque ad divi-
saluli, in osculo saneio sigiiuui pacis el ipsi re- -sionem animai nc spiriltts, compagum attvqueac me-
cipiant; el superni spiritus idipsuin nibilominus, dullartnn, et discretor cogitationum (llebr. iv, 12).
cum ad ccelos rcdierit, ajlerna suavitate oarlici- Ilujus ergo beatse poaniientis exemplo 1274 Pro*
pcnt. sierneie et tu, o misera, ut <Icsinas ess-e niisera;
9. Sermo fmiendus est: sed ut quqd in.eo dispu- prosiernere et tu in terram; amplectere pedes,
talum esl, brevi recolligam simima ,.palct hoc san- placa osculis, riga lacrymis , quibus lameii non
cium osculum duabus ex causis neeessarie jiidtiltum illum laves, aed te, ci fias uiia de grege tonsaruiu
mundo, ut et infirmis faceret fidem, et desideno quaBascenduntde lavacro (Cattt, IV,2); Itasanetu
'
^781 S. BERNARDIABBATIS CLARjG-VALLENSIS 792
sine ipso. possunt facere
qtte os Yerbi impressum tnnc est, cum ei se corpo- A sa?pius prohiiserunt., qttia
ralitef pleniludo omnis^ divinitatis indulsil., Felix nihil. Misil puernm, tulit bacnlum, ,et nRcduin cst
oscnliitn, ac. stupenda dignalione mirabile, in quo vox neqtte vila (IV Reg. iv, 29-51). Non surgo, nbn
jion os «ri imprimiiur, sed Dens bomini unilur. Et suscilor, n&ti exctitior de pulvere, uon respiro 3n
ilu qnidem conlacliis labiohim complexum signilicat spem, si non prophela ipse descendat, et osculelur
aiiimoruin : hicaulem coiifuederalio naturarum divi- me osculo oris sui. . '.
ras limiiaua eonvptiriil,qiioe iii lerra stinl, et qti?e in '6. Hiic aecedit, .qnod isqui nostrum,profiletur.«e
CceUs"pacificaiis."7psecsl eriimpax nostra, qiii fecit 1272 metlialorem ad Deum, Dei Filius est, et
tiiraqite unum (Ejihes.' uf"H). Ad hoc igilur osculuin Detis esl (/ Tim. H, 5). El quid cst.hoinoiit inno-
sancitisquisqtie aniiqui leinporjs suspirabat; eo qiicd tescat ci, aiit iilitts liominis til reputet emti? Qiise
jiicundilalem ei exsultalioncm "ihesaurizari" snper milii fiducia, ul lanlasme audeam rreilere niajestali?
eiiin, el thesatiros omnes sapientia; et scicnlia; in Ipso Diide.-inqnam, terra et cinis pricsumo Deum curam
abscohdilos praseiuirent (Coloss. n, 5), cuperentque liabere mei? Ad ha:c diligit:Palrem suum, mc vcro
ct ipsi. de pleniludine ejus accipcre. opus non babel, bonoriun mooriim non eget. Unde
4." Senlio, placct vobis quod dicittir : sed accipile ergo consiabil mihi, quod mcdialor meus in parte
el aiium sensum. Non laiuil sanctns et anie adven- nequaqiiam sit? Tamen siyere.iit diciiis, decrevit
lum salvaloris, Deum stiper niorlalinm genus cogi- niisereri Deus, cogitatque ut comphiciiior sit a.dbuc;
tare cogilaliones pacis {Jeretn. xxtx, .11). Nec enim stalunt lesiariicntum pacis, et fcedtis perpetuuin
facerel' vcrbum' super lerraih, quod nori rev.elaret feriatmibi in osculo oris sui. Ul .qinc procedtint de
ser.vis suis proplielis (Amos m, 7). Erat lamen-ver- labiis suis, non faciat irrita; exiuaniat se, htimiliet
.bum Iiocabscondilum.amiiliis (Luc. xvm, 5i). Fuit se, incihieise," el osculetur me osctilo oris stii. Ut.ex
fiamqiicin temppreillo rara fldes in lerris, et lenuis icqiio parlibuscongruensniediaior neutri suspecius
aidmodum spes in pluribus qtioqne illorum qui «x-- sil, Dens Filias Dei fiat hoiho, (iat filius hbminis, et
speclabaul redempiionem Israel. Qui vero praeseie- cerium"me reddat in lioc osculo.or.is sui. Seeurus
bant, Ic-si ei pra:dicebanl Chrislum in carne venlit- . suscipio mediatorem Dei Filium, quem agnosco 'el
Titm, et ctim ipso pacem. Unde quidam eortim : Et meutn. Minime plane jam milii suspectus erit :.f/a-
fax ertl, lnquit, in lerraiwsira, cum venerit (Mich. lertnimiel caro mea esl. Puio enim, spernere me
v, 5). lmo per ipsuni Dei gratiam homincs recupera- jam; iioh poleiit, os de"ossibus ineis, el caro de
turos cum ompi fiducia, sicut diviiiitits acceperant, carne mea. - • .
praedicabant. Quod el pracursor Domini Joannesstio C 7. Iia ergo velus querela sacrosanctum osrulum,
tempore impletum agnovil, et perhibuit: Gratia, inid est hicarnatidi Yerbi niysieiitini, exigebat, di-m
qeiens, et verilas per JesumCltrislum facla esl (Joan. longa el molesia exspeclalione faiigata lides defice-
l, 17): et iia verum esse omtiis nnnc Chrislianus ret, et iiifidelispopulusadverstis proniissa D'eivicius
poptilus experiiur. ijedioi murmuraret. Ailiiiventio mea cst, si non hoc
5. Caaierum iliis praenunlianlibiis paccm,. moram idem et vos recognqsciiis_ de' Scripiuris. Inde pro-
autem faciente aiiclore pncts, nuiabal populi fidcs, • feclo erant querulae ilhe el pleuaj niiirmure vpces :
duni noii crat qui redimerel, neque qtii saivum fa- . Mahda, remanda ; Exspecia, reexspecta,. Modicum
ceret. Ilaque causabaiilur bomiiies moras, quod ille ibi, modicum ibi (Isai. xxvm, 10). Indeanxim illse
lolies uuiitiatns necdum venirei priuceps pacis, sicet plenae pielate preees : Da mercedem, Dgmine,
pt Iocutus fueral per os sancioruin, qtii a saieul» suslineniibus le, ul propitelmiiii fideles inveniar.inr.
sunl, prophelarum ejus : ei, suspectas habemcs ltem : Suscila, Domine, precalhnes (159); qnas lo-
signuin promissse reconr.iliationis, culi iitnt 'in nomine luo propheme priores (Eccli.
' protnissiones,
quod esl osculuni, flngilabanl; ac si niinliis pitcis xxxvi, 18, 17). luile blandie ilke ct plene consola-
. unus quilibet de populo responderet, Quousqiie lol- tioue proniissiones : Ecee apparebh Dominus, et non
lilis auimas noslras ? Jamolim prcedieilis pacem, et D ntentiettii' : si moram feceril, exspecla eum; quia
non veuil;promiiliiis bona.-et adhuc iurbalio. Ecce veniens veniel, ei non lardabit (ilabac. n, 5). item :
Loc ipstiin mtiliifavie, iiiuliisijue modis et angeli Prope est ut veniai lempus ejtis, el dies ejus non
pairibus, et patres noslri auiiiinliarunl nobis di- elongabuniur (Isui. xiv, 1). Et ex persona proinissi:
«eiiles : Pax, pax.; et non est pax (Jerem. vv, 14). Ecce ego, inquil, declino in vos ut fluwen pacis, el ut
Si miiii vtilt esse persuasum Deus, quod de suai lorrens inundans glorhe gentium (Isai. IAVI,12). In
beneplacito voltinlatis lam crebra jam legaiioue quibus verbis saiis apparel el piaedicatbrum inslan-
respoiidel.necexhibel; osculetur meosculo orissui, tia, cf diffitlentia pbpiilorum. Sic itaqtte ei plebs
sicqiie iu siguo pacis faciat de pace securum. Nam murmiirahal; el fiiles nulabal; et, juxta Isaitc vaii-
Yerbisjam quomodo cr.edam?. Opus magis esiopere ciniiim : Antjeli pacis amare flebant (Isai XXXIH,7).
rerba firmari. Probet veridicos ntmlios suos Deus' Ne ergo universtim gentis btimaniim, hioram fadehie
fsi latnen huniii ejus sunl), et sequalur eos' ipse, ut Chrislo, desperaiioue periret, dum se conleran!
,. (159) Sic Iegebalur olini in Bibliis ante Romanam

' Sixticorreclionem. Sepluagint& habent, ti; irfafn-
*«W« - ." • r -
"
789 SERMONES 1NCANTICA. 795
ctorijsinnQyari, Qji.oji.esJentajjo superatur, aul viiium A' pnngor el .cbnfundbr.in jiiemelipso.rei nuncvixcbii-
subjiigatur? aiit iniminens. periciilum ('eclinatiir, aiit lineo lnciymas, iia' piidei trpbrjs lorporisque niise-
Iaqueus itjsidianiis dpprehendjjui', au.t annosa et iji- rabiliinn lemporutn lioruni. Cui.namqiie noiriun
veierala qugeennqiie anim.qepassiosemel perfecleqne tanlttm ingerat gatidinni graiia; liujiis exhibiiio,
sanalur, aul multum diuque ciipila .etsoejiiiis'pVlila qiianium sanctis yeteribiis accendernj. desiderium
yirtt.i.sJandem aliqjiandp Dei mtiiiere .obiineiur, quid prouiissio? Erce eiiiiii qnnm iiiiilirjhiiac ejtis, qtiaj
nisi lolies, jtixia prophelanij perso.nat graliari.im prpxime ceiebraiitla esl, Naiivilale gniid.ebiinl! sed
actio ei vox laudjs (Jsai. Lj, 5), ei ad singnla quseqne utinani de nniivilnte, nou de vniiiiate! lllorum ergo
beneficia benejliciiur Deus'in douis guis? Alioqiiin' desitleiium flngrans etpitB exspeciaJionis. affecliim
iiigratus rpputahiiur, ctim discuss.ip venerit, qui iion spiral niihi vox isj-ia: Osculelur ine oscuio oris sui
polefil dicere Dep : Cantqbiles mihi eranl jaslificg*- (Cantic.-i, I). Senseral nimiruin in spiriiu, qtiisqiiis
tjones luai in ioco peregrtiiglipnis mepi" (Psal. cxvin,' lunc spiiiiualis csse poieral? -ijiiania foret gralia
' ":'"'?'
§4), "-/" . ,' difliisa in laliiis illis. Prbplerea loqiiens iji desiderio
19. Afhjjr.or yp.s in yobis ipsis illa jam reeogno- aiiima! aiebnt, Osculeiitr me o.srn/ovrissui; ninjriji.ii.
spere. quaa in psaitprip, non Cantipa caiiiicprum, sed omniijiotlis, cnpiens lanlse suavilatis pariicipjpiip^ ' "
Caniiea 'jGratljiuinappc.llaiiiur, ep quod.ad. siiigulos B fraudari. - . I
t
profectjis y,eslios, juxl.a ascensioiies quas quisque iij .% Dicebalejiim perfgcjjis qnisqne:: (J.tio piihi org,
corde stip ulsposijij, singuiasmlcaiijiea depromcnda, li.igcsejjiinjverbja propjieinrjiin? jpse jioiips-speciqr,
ad latitjem et glorjjini projiiovjenj.is.Qtjoiia.iii niodo,- siis fr.jrnnipne filiis lujrnjnum, jpse pie jpsrijleiur-
irnplealtir alitcr jlle'vjcr.sicujjis iion yi.Ieo : Vgx ex- oscjiIoo,riss,ui,.Noii aodipji)in JJovseij : ijnf>f?.!ijiori,s-
euttalionis el salutis in labenmcnlis fii^lgrqm (Psql, si.quii.!ei)ilinîiflefaclus pstjjijlii {Exgd, j.y, %%).Jsjijoa.
cxvij, p); ain certe Aposipli jila pitldierrjina salu- labia immumla s.uril (Jsqi.yi, 5J : .Jcreinjits i.ie.ccijl.Q-.
berriniaque.exljorlalio : In p.salmis, humms, 1J57II 'qui, ijtjjn piiercsi (Jemp. i} (3): et Pritpheja! omtiis
et cqniicis spiriiiialibus c'iptunles,et psulienies in eor-. elingijes siint. Jpse, ipse (JJjeinjoqt.iii.nliii',ipso Jnqjja-
dibus
' vestris PgmitjQ(Ephes. v, I?), lur ; ipge nie .osculfilttr osciilo' ,<jjis giii. Non iu cij,
Jl, ,Se'd,est eanjjeum, qupd sjii siiigulari .djgjij.iaje jam, ?'ijijper eosjoqusjjir mjji.i, qsionjani |f>njJ.)ro|s,ir.
ej sujiyUale cuneiis meriio qti.remenjpravjniiis, ei sj aqjjain ijjiljjjjiisaeris;sed ip.se JJJJJ.oscitjeiijroscula.
qua sunt alia, aniecellii: et jtire hoc apjieljnveriijj oris „s.ui, .cjijtts grajipsa jirajs.ejtjia, JKJjidjiiij-aijjjjj»
Canlicuni cjajjjjcoi-ijm? qti.ia cncieroriiiii oijjuium fliipnla dpplrina? fi.aiil iji n.£ fonsji,qjjie snjiejijjs Jj.».
. ipsijm est ffuctus. Isfiusniodi caiiiicuin spla iini:lip vijatn ê.lernam. jQueji)jijixjt Paier,oJ,ep JogiijUep.ia;
dorel, spia addiscjt expeiieulia. Experli re.eogno- C consoijibiis siijs (PsnJ. ji.iy, .8), ij.iijjqi.iidnpii ex ijis.p
scapl, inexperjj inardescanl desiilcrib,'non lam co- mjli.i ubefior jjifu.ndjjjir gtajin ? î Jamfj) djgai*jur
gnoscendi, qti.im expeiiendj, Non esi enim sirepiltis me osculnri oscnlo oris sui. Cujtis iili.que,serrngyjius
oris,'sed juljil.u.s cprjlisi noji soniis lnbiorujn, jseii et .efficax p.scujiii.nnijjjj jfst., JIOIIquiiieiji.coiijuitcjlio
moius gaiidionin); volj.niiatjim, nni) yocum consp-! lajjioruni, ,qiue injej-d.ump,:jcj;i),i.j)i.enijiijr aiiijjiojvjjjij
Ttantia. Non aij.ijjtjir foris, jiec eiiijii|jn piiLlico p.er- sed plnne Jijftisio gijjjdvjrjinj, reyclalio sj>cr(ej.,or.ijii),
sbnal :sola qutjeca|jial,a,i!,dii, ei ctii l.canjajur^ iij es| injra qiiijedaiiijsl guodaj» fflo-.Jojij ii,-.,cr,cta (Coiaitiixû)
sponsa.et sppnsiis. Est quippe ntipliaje pariueiij ex- si.iperni Jumjjjis .el-iJljiijjjnatjR jneiijis. AdJ)Ti'AhS
primens ji.astps jjjcttfi losque coniplexus anijimriiin? qujjip.e D.eb,.11,1111,5 spiiiljis est (/ Cgr*y, 17). Mofito
niprnm concprtlia.Di, aflecluumgtie consehlaijeam-ad proinjle visippes,ej somnia jjqn reaipio, Jigij'as ijel"
allerulniin cliaritajeui. senigmajn ijolo; jpsns jj.ijji.qtje ;ij)r<relicas/.tsiitijosj),e-
12. Ctci.erum JIOIJest iliud canljvre seii audjr,e c.ies. ,127,1 Q"!Plie .ct.ipsps lotigc -'jiji.erat Jb-us.
COIIT. mens spe.cie stjnf.\ pulcliritijdijie gua. Non ergp.ai;iiiii
aninia; pucrijis ej neojiliyiije.adliiic, et ,i',ec,ej)!S.
ve.rssede ssecujo, ie't'1prj0yeetae"jajnel erudilae nif.n- sive aijgeljiiji, sjvg Jjpmiijei.n; :sed ij)s|um ,p,e(p.osru
tis; /jiioesuis nimirum profectibijs, D,eopr.oii.iov.ejiie,^ Iari -me osoujo oris siii. &ec saue pwsiijiio nie oscu-
in lantntn jam cr.eve.rit, qiiatenus ad perfeaiaiu a3.Uk- lai.uin iri alj ore..ipsn.is(est etijjji Jj.op assunipji Ijo-
tero, -.et,ad jj^bijes j]jio,danj.mpdo perveuerjj anjipsj iititiis Jiijjcê IVJicjjjilJs.et jiriprog-jlivaj>Jiigij,l;i.pis)j.
annos xiico nijeriiorutn, jion leinpomin ; facla impjiis sed limniljjis ;a!i psctjlp orjs sui .jielp ine -osc.iilari,
ccttlesiis spotjsi idoaiea, qualis deuique suo loco ple- qtuj.d (.onun.iiji.e uliqne est i.iiujlpruni, qiti ,iji.cei'ejios|?
nius describeiur. Sed prieierjj bora, 1qtia nos exjpe stinU Et nos pmiies de plenitudiffe,ejus apcepimjis
' '' -
urgct ad <?')ej'.ami.iiniuiiici paujicrtas et jns.tjliiiib (J.gqn. l, 1,6).. '.|
regularis. Cras Jn tioijiine Dojnini qtiod ccpp:!i:a,mus 5. I»jendke. Sjl fls qsctilans,, y.erJmnj jassijmens,;
prosequemur de osculo, quia, de Jiiulp Iiodiernus oscjij.aujm,carp qj.];i'assun.iiiiir : ojjcultiiiivepp, ;qii.Oii
s.ernto.nos .expedivij., , ; , > parijer,aj) osijjlniiie ,cl iOS,c.iiln,plc.0')ficiJuj',1perJ.s,O)ij*
SERMO.IL' ipsa sc.Uic.eiex jilro.tpic cpjijpac.la, in.fidiajor D.j ej
De Incarnaiione Chrisli per patriarcltns et prophelas homintiin bomo Cliiislus Jesus. Hac eryo ratione
..,•iiuniiala, el-riulenjissime giieis exsperiutfi, , ' sancloniin jieiuo tlU-cre.pjxcsumpjw-i,•OscuJej.Jir.mii
i. Ardorem desiderii Patrtim sttspiraiilium'Christi ore suo; sed lanttim, Osciilo oris sui : ipsi sane ser-
;'ai earne prajsentiam frequentissime cogitans, com- vnnles pranrogativam islani, cui siiigulariler semcl-
SSI S,. B.ERNARDIABBATIS CLARjE-VALLESSlS $8B
jcite ©omltiinh in:?-ractiorie>panis.,0_uiseninj .aljerr A , ;ticorjim;.sed, sjbenerecojo : C&im7,_ailScfiptura,
"sdnncns?®Jpn«.qtridomsegomiiliiisjtid tcniere arroî- Jsrael cfirmen Iwc Domino'(Exod. Xv, I)..Ceci:iit
âwerimiSic^peoieiis>ad<me,;«lex ^niejion «xspacter- - eliaip pebjjora {Jitdic. V,'I), cecihil erJilililh fjHifit?»
tis. Nam el ego unns sum de cxspectanlibiis, liicnr- txyi, I), cecitiit el ipaler Sanmelis (I Reg. )i, I);
mea;, alimo- propjj.elsp.quo.que aliqtii fieciiieriinl, et neino eoruni
di<Miisjei!ii)Se,vbbJ50um!iC)bttiii,iariuiiffi
niam •spirtttis. '-Revera pauper tel inops jnijso adI lcgintr apj)ellasse canticiui) sjiuin X*aiiticacaiiiico-
ieum*..qui aperit «l memo.daudij, (Su,p„er ; ru.m, Sane jijnnes, n'i fallof, ieciniisc feperjRS prb
-jSeraiioiiis
"liujus pr-oTt«ii!issimo;saerauifitit.o, Oxsdi oninjimii jjji.o.c.up.qij.e suo, suo)'ii)jivepercepi6 comiivodo':vei'bi
in te speranl, (Domiue.iBafwil.ipelieriiinl jianenta; ^ratij), p.rp oJi.iciiltivjcibiiije, pro evnsioiie periciili,
non est qui frangal eis; speramr id a bf-nignitate ; .aul pro conciipit'.»rei qualisrunqiie,adeplO-beiieflcio,
tua. 0 piissime, frange esurieutibiis panem tiium,, ' Ila ergo plerique cecinefuiil, siiiguli Jiro singiilis
nieis ijuidem, =siiligiKwis-,TOanrbasy*ed =l«is--sa» , âusjs, jie j.ngraji divijiis beneficiis .liuvejiirejijjir,
ribis. j'ttxta illud : Confttebiturlibi, cunt benefecerisei (Psal.
5. Dic, quseso, nobis, -a^rjflOj,rfeûo, .adjqoemj?*!> XJ.YJIJ, }9). At vero rex iste SalGmon, sapientia
dicitur: Osculetur me t>scu'tb-ijfis §»# \&hni. *, %.) | is'u)gt)iarjs3suIsJimis gJoria, rebtis affluens, pace
autquale esl istudila subitaiieiun, et facium repenie. B securus, nullius taliuiu cgttisse cognosiilur, pro
de medio sermonis exordium ? Sic qirrppe iii vefbat . i|iio, aecejito isia decantarc libtieril. . Sed neo
prorumpit, ,guasi quempiam loqiientem prrcmiseril, Scripiura ipsa sui uspiam tale aliquid "significare
ctti consequeiiler resppndeiiieiiiietljang .nirodtica}l ' îdetur.
personam, quascunqiiSesl ipsa jqtiaeoscirjiijiiflagitaju ;58.ilariue diviinitus"ihfeJjifMus,îHstj et Ecdesiaj
Deinde si se osctilari a nescio quo vel petit, vel[ laudes, el sacri ajiioiisgi'atiam,'e't fuieVni coiinubii
picecipil; cur signanter et nominatim ore, et-ore. -cocLiitsacramenta ; siinulqtie expressil sanciai desi-
Stio; qtiasi aliud quain os, aut alienuni, et non po- deriiim anima;, el epilhalaniH carmeii, exsulians in
tiussuum, cxiiibere-silri^sbleaht pseulanles"?!<Qnan-> , spiiiiu, jucuudp i!oin_posuU'£uJogio,ligtnalo lamen.
guam ne liocquidem-dicil: Oseuleiur tne oresu» :; Kiijiirijji) vejabat ej jpsg instnr Mb^sl faciehi sugm
sed aliud pfofeclointisitatinsi Osculo-, inquit, 'bris; (Exbd. in, (i), iion niinus Jbrgiiau in hac pafielul-
.*«!. Et rjuidemjucunflrim bloqtiium, quod abWseuloi : genjethj eo qnod illo adjiuc in leniporc nenio, aut
Snjiiil, "et Iflanda jpsa tjusedam Seriplu- rarus eral, qui revelala facie gloiianj islaiji specu-
' :pri!icipium
' ne facies Tacileafficlt et a;llicit ad Jegendum . iiia nt; lari sufficeiel.,Jgiturpro sui excejlentia rebf iiupliata
qttod in B_alatel, 'deleciel etiam 'eum Mjore investi->..liioc carmej) hiijusmodj, ijlulo prxsiguituiii [eliai
g.ire, nec fnttgei ftiquirehdi forle di'ffic«Jtas_ «bi prjej-lgiiatHiii].)H jneritp Canlica caniicorum siiign-
eioquii snavitas mulcei. Werum tjtiem non vtflde . J.ariter appcllelur, sicut js qiioque cui caiiiltir,' sih-
atteiiliimfaelatistiusniodi principium sine-princip'io. .jgtilajiteresl dictus ; Jfiexregum, -ei poimiius VomU
etnovitas loculionis in veteii Jiliro? Onde constat nt»iiium(l.Iinun,\^)._
- Jiocjoptis flon iliumauo uigeiiio, &edjSpirijns arjfi ita J3.iCa?terum vos, si vestfam experieiniam a'4ver-
miipositumjjilqtiamwsidiffici.lfifijjieJJeclUj^j.iWmcn Jtatis (i$fyt nonue.in vidpria, qjm vicit iniiijduin
jnquisiUi •delecl-abile. fldes vestra, £t iji cxjtjj vegiro dc iacu-.niisefiseelde
6. ,Sed,-quid?•tiuilum priejferiinms?'JHom «poriet ne Julo iiecis, cauiaslis ejt ipsi bpjjijno cahiichro hbvuhi,
• jUifijttiiquideiuaoMA/flH/i. y,-3% quando et inijjutias' quia mirabjJia iecit? Rtirsijs ciim adjecil pfiinum
ûjtenujr .colligerfijfraguiemonim, nepeiveajit {Joan. . supra pelram staiuefe pedes -yesirbs, et diiigefe
m, M). Tiuilustalis.esl; ,IncipiuulCj)iHicacaiijico- jgressus.yesiros; .puio qnod. et lunc niliilbhiiiius -pro
rum £aJoinoiii&.Observa iu primisPaeilici noirien, indultanovilale vitueimmissum siljn os veslrum can-
<juod *st Saipinon, iconraiire principio iliJui, <jni • jicum novnm, «armen Deo nostro, Qiiiil "ciimpcatii-
• iacipji fljigijo pacis, id est ab oscttlo;
simii.li.ue - ientibus vobisnon soliii))peccala dimisit, sed iusiiper
jadyfirieJjiH,'us:eeiiioili
principiis solas ad hanc. jiilel- D
j promisil el prxmia; -jn.oninuUomagis spe gaurfentes
Jigendam ficrijiiuraji) jnentes iuvitari pacificas, quae futurortiui Jiojioriim;,canlaslis i.nvijs Dbiijiiii, quo-
. Sese joma vHioruiu viudtcarfi pertttrbatioiijbus iet . niuiii ningita esl gloria Bqmjni ? At si ciii 'fortb v.e-
. 'Ciiraram iiuiuiltibns pra^valent. • strum iClaugtnnvel obscurum aliquid de, Scfipiuris
, 1. Dcliinc nehoe qtioque oliosnrn pules, quod - inierdum eluxcril, tjinc ,prorsjjs jjecesse est pfoper-
BOU simpjjciier Cniitica, sed Cantica caniieorum cepla ccelestis pajijs ajimottia djviiias miiiceai aures
iiabel iiisrriplio. Slulla quippe iegi canlica in.Scfip- .>invoce e^sulialionis e,l.confessionissoiiiis epiilanlis.
turis, eliuillum illornm .memiiii tnliler appellari. Sed et-iiu|uoJiiliaiiisexerciUisietbellis,qutejiullttlibia
Cecinit Israel carnicn Dbminb,quod gladium pariier pie iu Chrisio vivfiiitibustjesunl a carjie, a iiiuhdo, a
.etjugum 1269 cvaseril Pharaonis, gemiiio niaiis -diabolo,skul>iiiiliiiain fisse viliun Jibniinis supefier-
mirabililer liheratus simnl el vihdicalus obseqnio. wam(iob viij i) iuGessaulcr experjmini iii -vbbishiei-
HOMtaiuen quod cecinil, diciuin est Ganlicum can- ipsis,, qtioildiana jie«esse£Sl.cauij(;apip asseciiVisvi-
(158) Adit codex Cisierciensis, «uce cantica 'per singnlos profectus cantare Wibeaiiius;qhod Jemma
esi'.' videiur.
- *
785 SERMONES IN CANTICA. 7.88
Uuvcvanem, ut probelis forsilan poliora. > Verum bdicverba id nnum significare videnlur, Clarce-Vallenses
dedisse operam legendis Parabolis el EcclesiasUv, el ad eorum regulas mores suos composuisse.Sane Gaufti-
dus, qui satis accuralum Bernurdi operum indicem lexuit; nec ullus, guem sciam , veierum ejus generis com-
mentationes Bemardo tribuit. An fortasse « amici i nomine aliquem cdiumiliius temporis aucloreminlelligil?
qualisfuil Htigo Viciorinus, qui homiliaslQ in Ecclesiaslencomposuit.
. XI. Jledeo ud sertnones in Canlica, de quibus quid senlirel Guerricus abbas Jgniacensis,et ipse sancti
docioris discipuluspiissimus, aperilin sermoneZ de sanctis Petro-et Paulo, qtti cum aliis liabetur in lomo
VI. c Magisier nosler, ille interpres Spiritus sancti, de lolo illo carmine nupliati loqui insliluit, spemque
nqbis dedii ex iis quw jam edidil, quia si pervenerit ad locum de quo quaritis, donec aspireldies, et iricli-
iien.tur nmbra!, umbras ipsas potiei in lucem inteUigenliai; quod diclum est, veleril in tenebris, nobis dicet in
liimine. > HOJCGuerricus. ~
SAMGTI BERNAHBI
ABBATIS CLARJE-VALLENSIS -_
157)
SEBMONES 1 CAfflCi CMTICORUM.(
1266-1267 SERMOI. A fticum vanitatissagaciler aeprehendens, veracilerque

" De a .solido veritatis. Deniqtte universis
ipso titulo libri :" « Caniica• canlicorum Sulo- . distinguens
monis. t liumanis sludiis, acmundanis desideriis pra?lulit
1. Vobis, fralres, alia qtiam aiiis de siceulo, aut Deum liniere, ejtisqne observare mandala. Merilo
cerle aliter dicenda siini. lllis siquidem lac poium .. quidem. Yeras eienim sapienlise primtim illtid, ini-
dat, el nou cscani (/ Cor. m,2),.tjui Aposloli forinam liuiii; scctindum, coiistunmaiioest: sitamen coustat
tenetin docendtv Nain spiritualibus solidiora nppo- vobis non aliud veram et consuinmatam csse sapien-
nenda esse, iiidetn ipse suo docet exemplo, Loquu linni, qtiain dcclinare a inalo, ei fitcere boniiih; itein-
tnur, inquieus. non in ddclishumana; sapientia; verbis, que rcccderc a malo neminem posse perfecie itbsque
sed iifdoclrina spirilus, spirilualibus spirilualia com- . limore Dei, nec bontim ojms omnino csse praater
observaniiam maiidatoruin.
paranles ; ilem, Sapientiam loquimur inter perfectos
(I Cor. ii, 13, G), qualesvos niniirum csse conlido; -r 5. Depnlsis ergo dttobus malis diiorum Jeclione
nisi frusira forte jaiii cx longb studiis estis ctolesti- libroruin, compeicnter jam accedilurad hunc sacrom
bus occupaii, cxerdlaii. sensibus, et in lege Dei tlieoriciiinque sermonem: qui ciim sil anihormn
meditati-die ac nocte. Itaque parate faiices, non fruclus, nonnisi sobriis-mentibus el auribns omniiio
laeti, sed pani. Est panis apud Salomonem, isque ".credendiis est. Alioquin anle carnem disciplinse
atlmodiiin splendidtts sapidtisque; libriun dico, tpii smdiis edoinitain^ci mancipalain spiriiui, anlespre-
Caniica canlicorum inscribilur : profcralur, si pla- - lam el abjectam saecul; poriipam et sarcinain, indi-
cet, et frangalur. gne ab imptiris lectio sancla prtesuniilnr. -Quomodo
2. Nanrde verbis Ecclesiastes salis, ni fallor, per nempe Iux incasstun circtitnfunilit ocnlos caicos vel
Dei gratiam instrticli estisnitindi hujus coguoscere '-clausos, ila aniinnlis liomo non percipit ea qum sunt
ct coiilennierc vanilaicm. Quid ct Parabolus? An, SpiritusDei (ibid.\ 14). ,Quippe Sniritns sanctus
non vita et mores veslri juxiii eam qu;e in ipsis . dkcipliiiai ejfugiel ftclum(Sap. i, 5), qnod esl vila
invenitur doclrinam sullicienter emendaii sunt et incoiilinens; sed noc erit ei liiiqiiaiuparscuin nitindi
inforinali? Proinde illis ainbobus piudibalis, qtios vanitnie, cum veritaiis sil Spiritus \Joan. xiv, I").
iiihiloiuinus de amici arca prscsliios accepibiis, ac- QiiBe.eniin.soeietasei qua>desursuiii-esl sapiehliae,
cedile et ad tertitun bunc pauein, utprobeiis. forsi- etsapientiaj tnmidi ,qu;>o 1268 slulliiia cst apud
tan potiora (157). Ctitn enim duo sinl niala, qunevel Deum (/ Cor. ni, 19); aul sapieutitG cariiis, qua; et
sola, vel maxime.inililaiit adversus aniinani, vanus ipsn ininiica est Deo? (floiu. vin, 7.) Pulo aulem
scilicet amor mundi el supeifluus sui.pesti uiriqiic „ qnotljnm non hnbebii undc ndversum nos inurihuret
duo illi libri obviare iioscuiitur; alter sareulo disci- is, qui nobis de via venil amicus, cum et terlium. ;
- •:
plinae prava quseque in nioribus,,.ci cariiis supeiilua islum insumpserit panem.
reseeans; alter iuce rationis in omni gloria inundi 4. Sed quis franget? Adest palerfamilias; cogno-
(157) inchoaliajmo 115S, ,
783 S. BERNARDIABBATIS CLARJE-VALLENSIR 784
islis sermonibusex tempore dicunlur, quale esl illud, cum in sermone 56 somnolenlosincrepat, ailque': < Pu-
labitm meuno sermgne itnpiere quod promisi de duplici.ignoranlia; el fecissem, nisi fastidiods longior videre-
tur. Quosdamsiquidem oscilanies, qitosdnm eidormienles. intucor. Nec ntirum; pnvcedcnlis noclis vigUids
(longissimmquippe ftterunt) excttsant eos. > Atexlemporaneu iiin dicia nihit asqueprobal, quam locus ex ser-
moneQ,n.6 : tOccurrit et alius.sensus' quem quidem non proposueram; sed minime prmteribo. > Accedit
(jiwd recilalos sermonesposlea a discipiilisfuisse descriplos iniinil vir sanclus his verbis : Scripta sunl ttt
dictq sunl, » ajl sermone54, n. Ji el exceploslylo, sicut ei sermones ca'teri,ul facile' recuperetnr qvod forte
excideril. > Duc spectal quod legilur in sermone77, ». 2 :« Sed etsi titleris forsitan mandenlur islq qum dici-
mus, dedignabunlur legere.. > .
VI. Hqs.porro sermones passini declamabat Bemardtts t in audilorio > fralrum, et quidem novitiis prm-
senlibus, ex sermone65, n.G, non vero conversis, qui ejusmodi conveniibusnon inlereranl. Undfi smpeinnnit
ttudiloressuos fuisse ht Scripluris sacris perilos, quos < ingenio > dicendis « prmvolare > testatur.in sermoni-
bus 15, n. 2; 16, n. 1et 59, n. 2. CmlerumItora, qua sermonesisii habebantur, dliquando matutina, anle
. missam (ul de aliis sermonibus iii superioiis tomi prmfalionediclum est), aliqnando vesperlina erat. Dematu-.
tino lemporeinicrprelare dtto loca, in quibus concionemdimiliif propter taborem. manuatem el offtciumdivi-
r.uin. Sicin fine sermonis1 : « Sed prwterii hora, > inquit, « qua nosexire nrgel ad opera manuum el pau-
ptflas, et iiislitulib regularis. > Al expressior est hanc in rem locus in.sermone "47,171(131/1
interrupil ob inslan-
tem horam officiidivini. De vesperlinotempore perspicuumesl leslimonium iit sertnone "'i, n. 15 : « Jam enim
dispalanle me ioiigius, inctinata esl dies. >Al satis minutiarum, quas lanieii huic loco non male con-
ventunt. ..
VII. Sermones omnino qualuor et viginti absblverat Bernarclus anno 1157, quo anno in Italiam ad compo-
nendumschisma profectus esl. Inde reversus anno sequenti, ad bpus inlermismm denuo se recepit, sermone
"
£4 repetilo cum alio exordio ei atia ctausula : ex quibus nata est illa, de qtta suo loco agemus, leclionis
diversitas. Sermones auiem sexngesimumquinlum el sequenleni,qui ab expgsilioneislitts verstts, Capile nobis
vulpes parvulas, incipiunt, composuit vir sanclus adversus Colonienses< ^""""nexsistotm ad se.
tcriplmper Evervinum prmpgsitum Sleinleldensem: quam epistolam idcirj I
tisum est. Denique sermo octogesimus habitus est post concilinm Retnetw
irglum, in quo damnalus esl error GilbertiPbrretani episcopi Pktaviensii
tommemorat. -
"'.",'
VIII. In plerisque manuscriplis habentur serniones numero 86; ii j.
ttrmonis vigesimiquarti, ut in codice Colbertino,vel bb divisionem all •
nensi. Ex quinque Valicanis, quos rogatu nieo consutuil nostef Joari %
tmnino 8G; sedin alio, qtti signattis esl n. 665, habelur prwfatio, qitcc f.
Ejus exordiuni sichabel : t lncipii prw.faiiobeali Bernardi Clarai-Vat \i.
Sutnmumincenlirum virtuti proposuil Deus, fulitrm bealiludinis delectj !is
deleciaiionemesse diabolus excogilavit. Ulriusque enim senlcnlimpra fig.
Adam, a Domino Deo in paradiso posilus voiiiptalis, ut mlerna felicil ih
provccandatn. > Tum subdiiur, amissa perpeccalum innocentia, am ari
per psalmorum c.tcanticorum dulcedinem el concenlum.Nihil in iiMj
- genium accedil. Prmfalioni subjiciunlur sermoneslantum 85 sub hol irdi:
Clarm-Vallensisabbalisin Canticis canlicorum. > Alius codex : « I ico-
rum.iAlii: « Incipit traclalus beali Bernardi abbalis de Clara-) luno
Colberlinodicuntur Traclalus, non Sermones,pro veleri more. Sed isinit.
in capul tertium Camici, ad hunc versuni, iii lcctulo mco.qutcsivi _ Idiai
el ipse CislerciensisIlibernus, eatii contiiiuuvilusque ad quinli capTiisliutwix.» _.__ litlus
'
et rtibicundus, edilis sermonibus oclo el quadraginta, vir saiie Bernardo dicencli grdvTia~ie~el~i'it;nnJ noty
muliiim inferior.Coitatttcmveroitllerius explauando progredi mors ex liumanis abslulit,veluti huic indigniilai
siSixto Seitensi credimus, quod interruplum a se Bernardi lalorem iterum conlinuare, el ad finem deducere
velleauderet. Futlitur Sixlus, qui Bernardi opus « ullimo.vitm suis anno > incwplum dkit. Gilleberlisermo-
' ' "
nes inToino sequemi addticemus.
lX:'Prwler hanc exposiiionem Bernardus aliam breviorem diclavit,Guillelmq Sttncli Theoderici dbbu.i,
uii Gutilelmus ipse leslatur in librb i de ejus Vila capiie 12 : sed commodior erit de huc dicendi
locus in lomo quinto, ubi compendiosam in duo priora Caniici capita ex Beruardo commeniaiioitem
. . .
referemus.
X. In pritno sermone fusioris exposilionis Bernardus innuere videiur, se commenlariosedidissc in Para-
boias Salomonis, el in Ecilesiaslen. Sicenim ail «.2: « AT«mde verbis Ecclesiuslessatis, ui fultor, pei Dei
gratiam insirucli eslis muiidi hitjus cognoscere el coiitemnerevunilulem. Quid et Parubolus? 12@5 Aniion
tlita et mores veslri juxla cum, quce in ipsis invenitur, d-oclrinam suffkieiiter etnendali sunl el iiiformali?
Preinde illis ambobus.prmlibalis, quos nihilomiuusde amicidrca prmsiilos accepistis; accedite et ad ter.lium
78i S.ERMONESIJNCANTIC.A.— PR^FATIO. 783
licoiltm. In illis siquidem libris, quidquid sanctius in sacris Lilleris et in conciliis, quidquid salubritis.tn
'
scriptis veleruni Paifum el in decrelis ponlificum ad regiinen Ecclesim prmscribiiur; id omne sub elegdntt
cqmpendiocompreliensutnhabelur. ln Itis vero sernioitibus, quwcuiique per aligsancti docloris vpera ad
\ vtores htformandos et ad vielatem uccendeiidam,quwctiiiquede yv.hs et virtulibus alqtie de lota vila spirituqli .
_ respersa siini:Jn /iis, itiquam, sermonibitshwc omniasolidius ac sublimhis perlracianlur, et ex mysiic.irum
allegoriariim involucris ac figuris , loiiu.s perfectionis eruunltir arcqna, ndn minus jucundo alque uliti, qitam •
sublimi tnodo; ila ut Iti sermqnes quasi caslw quwdam piormn liominum deticiw censendmsiitl. Jucundum
qlqUeulilem liuitc scribendi mbdum appellamus. llwc enini est, leste ipso Bernardo, « miranda prorsus et
misefanda humdnarum tbndilib animarum, ul licet lam multa foris ingenii vhaciltte percipiant, egeant '
omning pguris el wnigmalibus quibusdam corporearum shnilitudinum , ut ex visibilibus cl exleriqribus
possinl tifi/aliqualenus invisibiliaaique inlerna conjicere (155). > Quod-quidem his hi. sermonibus prwclare\
ojnnhib prwstnluf. '
! }
II. Hoc insigne opus Bernardus aggressus esl mnolioS, post suuin exAquilaniq redilum%nlpatet e.x.tibro
secundo de ipsius Vita,capiieG. < Naclus verovir Deidliquod quielis lempus, aiiis.se negoliis occupavit, et
secedens :« casulam, pisjtliis torquibus circumtexlam, solus medi.ialionibusdivinis vacare disponit. Et r.e_-
pente occurrunt ei in diversoriq humili, quasi qd prmsepe Domini consistenli, amatoxia Canlicq, ej spifhualium
fercula nuptiarvm.. Muljg tempore in harum mcdilaiione rerum animam sjtam effudil; et inullipliciler hwc
exponens, quunlum in serptgfecerit, qui itt illis quglidie epulabalur deticiis; quanium nobis profuerit, quibus
ejusdem benedictionisreliqitias inScriplura senavil, mqnifeslum e%t l_egentibus_ eam. > Ilq Gqufridus ; qui
rurstis in libri terlii capite 8 : « In sermonibttssuper Cunticd, > inqy.il, « et invesligalormysleriorum, ei mor
rum mtlificqtor magnificushtnotescii. tldqujem qperis lempore-Adventus prwdicii anui 1155 inchoalum
fuisse ittietii.gimus,escsernigjtis secundi exqrdio.,« Ecce enim quam mulii in hac ejus., quw pyoxjxnccekbrqndja,
est, Niithinue gqudebunj, > etc,. . i
III. hernardum de Poriis Cartusianun,i islius sttsceptiKsi ngn auclqrem, sat.tem incentorem fuisse cqnstat
ex Bernardi ad ips_wn.-GpUl.Qlq. |,£3, in_quq vir scin.cjus.expg.siiionemin C_gnticg,sett qliquid spjrituale.ohnixe
flagilanii mom le.mtilalem.prwtettiil: secltitndeminstqnli obsequitur; sive id de sys_ceptio,n_e., $ive de pub'.'ua-.
tigtte el ptissionegperisjam inchoitii inlerprelanihi.nis\t. Placel secundq interpretatio,, ptwserlim quod Ga[u-
fridns iit tgcis modg adduclii}Bernardi de Portis ifd islud aggrediendum uucibritatem intervenjssengn djcit,
imo virum sanclum sponte sua huic medilalioni applicuisse anitmim satis innuit. Favenl hu.ic senicmim
Verba episjolm 153.: <.Cedo impqrtunilati tuas, ulvel exliibitio Iqllat suspicionetn, Resesl cumamico. Non
parco jant verecundjm: prorsus, dum fiat quprd lu vis_tinsipientiw memnoii memorab.gr.Seruignes paucq_s. ja
prhtcipio Caniicorum Sjitqmonis, recens dicla.ios, en facio transcribi, el libi, cum uecduii.iediderim, quam
thius milto. Inquo qpere, cum qcceperolepipns, Cliristg imperanle curis, tenlqbo procederc. > Ex quibus
verbis id ittntum eruituf, Bernarduin Pqrlensem qtiquid sphitualis operis q Bernardo. nosirg pgstu-
iasse, eiqtte missos fnisse serinones prhngs in Ciint.icq.Nescig an de hoc Bernardo. explicandus sil locusin
sermgne \,n. 3. « Putq qulcm qiibdjttm non habebit nitde adversum nos m.urnwrel is, qui nobis de via veqit
itmicus,cutn el tertium islum_iiisi.mp.seriJpqnem (156); > quodaliis wslhitandum permitto. Dcniquead ipsuni-
Dernardum Pgrlensqnf prigres sermgnes direcii sunl cum epislqla 154, in qud liaic legimus.: < Sermqnes su,p.er
principiaCaniicorum, quos.m petiisii, el ego yrpmiscrgm,tratisviitto libi: quibuslectis\pelo, ut qttam citius
gpporiunepoteris, luo rescriptg mgneiimui:vel ad prgcedendum, vel ad supersedeii.dutif,:. » quoc[ deipsud,e-
scripiione ei ttiissione operisitifamiiiierpretari licet.
1 V, Eisivero Berngrdus ,cgniinuu fere diebus hos sermones hqbej/at.ad suqs,Clqrm-V.uljenses;non poluit
lameninira dnnds oclqdecim, guibus spperfixi!, incwptwn ropus perficere, vqriis,sitbhtde.Ecclesiw as r-.:gni
negoliis inlerpellalus, qutn eliam qdvenlnniiumimporlunq frequenliu, de quq nonsemel coiiqueiit.ur, qi inftne
senuoiiis leriit. < Sed ecce avbcgl nos fliei matitiq. Hisiquidem, qui modq supervenisseiiuniia.iutir,giutttm
cogunl rumpereinggis, quatn finire sernionem.Eyq exibq qd hqspiles, ne guid desh officiis,ejtts, de q.nalo-
quimur, chqriiaiif. > Ei' in sermgne 52, n. 7 .; < Rgrq sqlis_tnihi ad feriundutn a. superveiiieivibuscgn edi:ur
hortt. > Mirutif vdro esl, suitciumPgirem, ntugnwfqmilimet irruentitin\ iiegojigrum.curis dislrqcifini,.pare.m
fuisse tncdiiandisiani altq; sqpietuim seruignibiis, iisque in dies recitandis,. Quod,ejhipt ipse.cvnlesUi.litrser-
mone 22, n. 2 : « Hoiinultius profecto fatigationis est alque laboris, quolicliesciitcel exir_e_, _ethuuihe etiqni
de manifestis rivulis Scfipiurqrum, i.eic. Nam hos_serinones ferialis diebus,habebqt, el gui.denijpeiie:cbitli-
nuis, ul patel ex sermqne83, ubi triduum jam cbnsequenterad explicundum unum igcuni se iiisunip.his.se (Lcil.
llot porro sermoinsspiya vg.ceproferebgj, Un4e ?n fyie serm.gnis42. l(%g_teji!titjj_f.,-- « Ihfirimtus mm, guam
noslis, >tonsiuil utlerius progredi. > Et in fine sermonis 1264 ^ '• ' & de hoc salis. Nam ej,kifi?_vniias
tnea puusanduin htdicit, sxui el scepgfjicjtt > , ' ,, j -
V. Meditaiionem guidem pip sanctfjs. dispQ.nep.dqs.fernw.m_n), jtfalpra;, cum.omtiow adliibekgt.;sed eqsex
animi cqpiq jel.pleithudhte-ngndmiiSCJJJHPS vqimunquqiiideprotmkah Vfvqr,ia-Ig.cu.pmbunUNqm el nultg, in
(155) Serm. 6 de Diversis, n. 4.
J156)lAHuditadillutlLttctexi,^, Amice,cptnmoda mihi.lres ,\mne\ An vero bis vfsebis aliqua itlAuojs
Tioscelibros coniineiitatiodesignetuf, in Prafaiiohe liujus lonii expetitiiiuus.
. .^ V-.
779 S. BERNARDIABBATISCLAR^-YALLENSIS. .7£0
cum vicerlt cupidilateni sUam, vincat et iram tuam,, A ab inlroilu glorise videbatur, dives nieritis, signis
nos gtibqtie in gratia potenler r;estiluat. clarus, expedilus penelravitin sancla, similis factus
i$. Filite Jerusalem, -sancla-anima -migrat. Jixile ,'ingloria sanelorum.
ojjviamei. AD TERTuil.
y. Yeniensyeoilcum exsullaiione. Exite, elc. Nomen luum e£ ijienioriale. tiium Yiclor, iTayus
IICHKJDS.-., distillans in labiis capiivorum. Eia ei'go, foiiis
Yina de fonle non de vite mananl, athleta , dulcis palrone, advocate iidelis, exsiirge
Husla pro rivis colorala fliimil, in adjuioriuin . nobis,. ut de. plena vicioria -glo-
'
Benedicetuis manu beiteusa. - rieris.
Pro mrciilarii , ADSEJtTAM. - -.
Siibilo sapor subiens novellus,. Yincenti expandil gremium suum, qui phgnanti
In novos usus laiices coegil, dederal spirilutn suu.111.. Jbi, jbi, tu qui nbiqtie es,
Rege miranle, ubi non pulabat cpgilare^le niiseris ins.pira e\, Detts ; supplicaiiiem
Regitim potum. pro miseris stiscipe eun?j Deus; exoranteiii prp mj-
.. Damione lorius pult.licalse faonio, seris exaudi euni, Deus.
Furla falelur niiser vel invilus. " . . AD-NOKAM,
Pelliiur tortor fure deprehenso, Absorplus est Yictor in gloria Filii Dei : inimUie
Tortus et ipse.- ,- ei .noslri seinper meinoreni, fieri, nosiram :in tuo
Hsec satis probant aliaque multa . - -:•>'•' tremendo judicio suscipere «l agere causam.
Prserognliyain gloriie Yictoris 5 ..'...', AD R VliSPJLRAS.. .>
Nec niinoralam. quo praeveulusfuit .. Sancte îcior, quis dignc esplicel, iajides luas,
Spiriltt botio. casliimiiiise-decus.aniipi, virtulem, epnscienlise pu-'
Gloria summse Trinitati,' etCi rilaieni ? ' ....
Ad Bened. Aniiph. Felix generatio_-ciii exorluni Sancte Yictor, quis del nobis, ul cum memoria
esl lumen iu tenebris. Yictnr_ iJltiminare liis qui in abundaniiai suavifa.tis luae ipsideai nobis iormare-
tenebris, et in tiiubraniorlis sedcbant. -, - clitndinis vilueliuc?
Alia. Benedicins Domintis Dens Vicloris, qui Sancte Yiclorj mitie nobis auxiljum de sanclo, et
ipsum in medio siaiitens, cornn snlulis erexilniibis, de Sion lucre nos, qni de lerra le laudamus.
cl rursuin de medio tollcits ctim principibiis collo- Sancle Yictor, sanclilas lua, vicloria lua, quo
cavit, ut babeat ex iiomjuibus,- eui boniinum pec- - Jiobis salubrior, eo libi gloriosior.iuvenilur.
cala donel. t-.Ecce appropinqual Yiclpr gloi;iosu>,cifo pro-,
y. Hiuc dies taiitae solemnilatis ejus, bsee.cfies ferie corouam.
IsetilitB genlis ejus. S>. Exsulleinus cl laiiemur i^. Jam ititrat in gatidium Domini stii.
iu ea. Ad Magnif. Aniiph. 6 magnilice Yictor, elsi ele-
. . 4D PBIMAM. ANflPHOKi. valaest inagnificentia lua super coelos, sed non.
Hodie posito corpore Viclor.. quo EOIOprsepediri lerra) inppes lua jttgis munificentia derelinqual.
BEENAllDI ':
'',-«AKCTI
ABBATIS GLAIl^-YALLENSIS
OPERtJM-. .
TOMUS; QUARTUS
'
. COMPLEGTENS ,.' >'
;
SERMONES m CANTICA HUMERQ. LXXXVL
^Coiialisunt ad codices S.GermaniParis,,. Gemmeticensem, Cistercienses_S. .Yicleris Paris., Coeiesltoo-'

rumParis., S. Tlieodorici Remensis, S.,.JSbruJli>eic)
PR^FATIO IN-.' TOMUI' QCARTUM. ".'
1^61-1203-^- Cain omniasancii Bernardi-opera sotidw pielalis ac docirinm succo referfa sunt, lum
dw prwcpue apud.oinnesin prelio esse.debenl-,nimirum libri de Consideraiione, et sermonesin Canlica can- 1
<m CFFICIUMS. VICTORIS. ' 77»
•
fitit, ila ut clausus iri uiero,, jam de boste trium- A LECTIO TII.
pharet. Fratres, laliludd coeli dilatat corda, non arctal,
f. Dominc, praevenisli eum in bcnedictionibus etc. Vide supra, cot. 575. •
duiccdinis. Ita ui, etc. ij;. Ingresso rcge pauperis cellam, sollicilusliospfts
LECTIOn. quotl viniim non baberel, batistam de proximo fonle
Habeamus dilectissinii, iri vita Yicloris, etc. Vide aquain benedicens converlil in vhium. Et bibit rex,
supra, loco cilaio. - et qui cum eoeranl. .
n). 0 jucuiidtini et inusitatuni miracirtinn! Lco f. Repleti stinl omnes slupore el exslasi in co quod
rugiens fugit a facie p.arvuli, iiecdum vagienlis. coniigeral iilis. Elbibii, elc.
f. Sicut llttil ccra a facie ignis; sic pereant pcc- LECTIOVIII.
calores a facie, etc. ' Paryus ad pugnam, magtnis ad victoriam, etc.
,
LECTIO III. Vide supra, col. 37S.
. /Epulemur, dileclissimi, vocali ad mensam divi- R). Novttm genns polentisc.' aqua) rtibescnnl Iiy.
' . drias; vinum jiissa fundere mmavit unda oiiginem.
tis, eic. Vide supra, col. 572
i|. 0 felix maler, cujiis uierns sensit novllatem,.. f. Dextera Domini fecit virtuiem. Yintitn, elc.
hulli matruin xomperlam a diebus . Joannis Ba-JB! IN TERTIONOCTURNO, ANTIPHON.E.
ptislib Quam pittm, quain dulce, qtiain suave, o Yiclor,
f. Non estiavcnlii^ similis illi a diebus, elc. - in~liocloco afQiclionis, et in hoc corpore morlis le
LECTIOIV. canere, le colere, te prccari!
Si diligenier itaque, Iratres reverendissimi, con- f>).Homo qtiidam non verilus malignari in San-
sidero, eic. Vide supra, col. 575. clum, furalus est triticum ejus, et abscondit in ter-
0}.0 Jcsu bone, tua esl virltis, tua victona, ram, el ecce niiser tradilur maligno spirilui.
quod agniculus unus luporum mulliludinem exlur- f. Malediclus bomo qui abscondit frumenta in
bavit populis. Traditur, elc.
f. Anlequam sciret puer vocare palrem aut ma- 6. Trisle miraculum , sed jusliliae. plcnum. Ut
trem, luporum, etc. . > . quem suggeslorem, ipsum et ultorem sceleris homo
IN SECUNDO NOCTUKNO, ,ANTIPHON;E. daemonetnpaleretur.
Ad niliilum deductus est in conspectu cjus mali-- y.. Justus es, Domine, et reclum judicium tuumi
gnus, ut sui nominis servarel verilatem. Utquem, elc.
Doinine, in virluie tiia Iselabilur Viclor, sciens . fy Revelantur iniquitalis mysteria; dsemon ho-,
non in sua virlule fecisse victoriam: minem cogil, bomo damionem prodit. Victor me-"
Ncn accepit in vano animam suam, qui de ralio- dius dijtidicat inter illos. Dum dsemonem fugaf,-et
ne rexit vilam suam, el ideo ascendit in monleni iiominem sanat, frumenlum prodenle ipsa maligni-
Domini. ' tate rectiperat.
' A limore inimici
eripuisli. Dom.ne, animam f. In fraude circnmvenienlium adfuil illi, et lio-
sancli, cui peracla vicioria non reslat ptigna. nestum feeit illum. Dttm dsemonem, etc.
Te,decet hyninus, le decet laus, cujus opus fuil, ^. SuspiciensYiclor, vidit coelos apertos, el cru-
ut carne soluius Victor noster hoininein solveret cem auieain gemmis orualam, et vox ad eum:
catunatuin. . . Gemni33stml aiiimae,crticis gloriam asseculo?,cujus
Bonuin cst confiteri Domino, cujus mnnera san- ignominiam portaveruiil.
ctoruni merila, cui sanclus Viclor, cl quod sanclus t. Laitettir Israel in eo qiii fecii eum, el filite
est, et quod victor esi, debere se confiletur. "Sionexsultenl in regesuo. Cnjus, eic.
1259 LECTIO v. ADLABDES, ANTIPH0N.B.
baudeie in Douiino, dileclissiihi, qui, elc. V.ide Corporelcrras, mente ccelos Yiclor inbabiians, ,
supra, cot. 575.- j aliquando aliquid ntintiantes, aliquando ineflabili
D
^. Diun iransirel rexFrancorum.et vemrelsecus canlus suavitate plausibilcs voces angelicas au- ''
ubi babiiabat eremita, admiralus est super liis quse diebat. ,
diccbanlttr de viro boc. Jam cselos ingressus, quos et ante oculis aperlis
audivinius et et vere nuiic revelata facie ''
f. Qtiaitta, cognbvimus ea, patres suspiciebai, speeulalur
nostri narravcrunt nobis, snper bis, elc. gloriam Dei.
LECTIOVI. Beala visio! qua in eamderii iniaginem, Yiciof,
-Paitsatmiles emerilus, et post labores, ctc. Vide transTormaris de claritale in clariialcm, tanquam
snput, col. 574. a Domiiii Spiriiu.
n>.Jani iliesaurtim aosconditumfama delaliix pro- Yere anima tua, Yictor, una ex gemmis quas libi -
diderai, ei non potuitprseterirc regem prseiereuiiiem, i» .1260 cruce apparuerunt, vere infixa cruci,
sed diverlit ,ad luguriuin pauperis, excilus fania cttm divinseinserla gloriae,eamdem sibi induit cla-
sanclilalis. ritatis imaginem, quam invenit.
f. Ut videret opera Domini et niirabliia ejus in Omnipotens Pater, peccavimus libi, facti fiHi
deserlo, cxcittts, eic. alieni ; sed appropiavimus in Yiciore nostro, qui
PATUOL.CLXXXHI ______ 25
773 S. BERNARDI ABBATIS CLARiE: YALLENSIS '"775.
OFFICIUM DE S. VICTORE CONFESSORE,
"l' A sancto Bernardo, rogatu Guidonis abbatis Arremarensis, compositum (153.
AD I VESPERAS. A faceres mirabilia, in quibus mirabilis fieres; dedit

ANTIPHONiE SUPERPSALM0S.'< . >• ceriare, ut vincere daret, et Yiclorem coro-
Yicirix anima, quaa sicttt passer transvolans, la- '- naret.
queos venanlium evasisti; dauttuo ab bis palroci- Cotlecta. Exaudi, Domine, qusesumus, libi siippji-
hio eruamur. . , . caiuium precesul, quos corporali beati confessofis
0 iniles emerile, qui debilam post certamen re- tiii Vieloris fecisti prsesentia gloriari, concedas e|us
quiem accepisti, respice iiinos, qui et inter bostilet benigiia intercessione undique prserauniri. PerDomi-
gladios tuis Iaudibus occupamur. num Jesuni, etc • , '-••'
-s. 0 vfctor Jesu, quem in nostro Vietore vicisse co- 1258 ADBIATCTINUM. ''-',-
gnoscimus, da ei sic sibi in te gloriari, ut non subeat Invilat. Confidcie, Viclor vicil muuduin Gaudea-
oblivio uostri irius ih ejus vicloria, ut vincamus. . .'•'-
2- : ' . ' " ' "
CAPITULCM. , HIMNUS.
Dilectus a Deo et homiuibus sanctus Yictor, cujus Merilbdulces angelorum voces ').
memoria in benediclione est, similem illiiin fecit in . Corpore gravi audiebat homo,
gloriasanctorum.' Carneos luxus perimens, in came
''" \\. (prblixum). 0 vere Yiclor, qui ex quo vixisti, "Angelum yivens.
vicisti ab utero usqite ad lumuluih, continuos pror Sic oporlebat nt jam designatum •_,
merendo triumpbos. Da nobis ul sicut tuis anima- Yas in honorehr sanclius maneret,.
ihur victoriis, muniamur et armis. Sanclilas cujus dedicata fuit -
y. Ut possimus resislere in die malo et in omnl- Malris in alvo.
bus perfecti slare. Da nobis, eic. Denique carne gravidam cernentes
HMINCS. Matrem non ferunt, fugitant pavenles,
Yita Yicforis (154) meritis prseciara, Indicant nomen, confitentur sanctum
Hominem terris,. qui ndn sil deterra, Utero clausum. ' -c
Yelut e coelodalum repraesentat Neque leriello buic tam maiure
Ad imilandum. ' •' Vita secura, gloriseinyidit,
Christus in illo vixii, et non pse; Et quideni riiagis cumuiavil eam
" ...
Speculum vilae inortuis de' miindo', Fenore niulto.
- ilomo coelestis praebuil se ipsuiu, - ' Gloriasummse Trinitali, elc.
^ ' ' '
Similes.quserens. ,'••' [» INPRIMO NOCTCHNO, ANTIPHONiE.
Aliquid quoqtie sanctius professus, Beatiis vir qiii legem dilexit. et catliedram hon
- '
Exstitil Viclor forma sanclitalis, affectavit.
Integrum servans aique incorruptiim Servivit Domino In timore, et jam_ sine tremore
Decus honesii. exsultat ei.
="' TJndeet vidit visiones Dei,~ • Domine, in lumine vullus tui ambulavit, et nunc
Yidit et ccslos aperiri sibi. signatum est snper eum.
Keinpe pudicos visio coelestis Verba lua, Domine, Yictor auribus et corde.per-
'' '
Qiiserit aspectus. cepit, ac per ea-vicit. .
'. ' Gloria summse Tiinitali Deo, .: ln ore Yictoris perfecla laus; quia in corde ejus
- Gloria irina.una personarum,
perpetua pax.
Tota cujusque nou diyisa trium, Confidenti in Domino frusfra insidiati surit, qut
Tres enim untim. sagillaiil in obscuro rectos corde.
Ai Magnif,-Antiphona. Magna est virtus Domini LECTIO i. ,
tui, Yictor, nec minor pietas : et ulinam per le Victoris vila el gloria, "etc. Vide supra inler Ser- .
nobistam sil propittus ad salutem, quam tibi magni- D inonesde Sanclis, ul. 571.
licus exstiiil ad viriuiem! Magnifica, Viclor, Domi- ^.0 virtim prsecipuse sanctilaiis, qui ante san-
num, qui magna fecit libi, magrium te faciens, ui ctus quam natus, ante Yictor opere quam nomine
(155) Yide sttpra.pag. 715, epislolam 598', U epistola 538, n. 5, ubideessei. ait se liis in bymnis melrutti
pag. 2078, duos serfriones de S. Viclores, neglexisse, ne scnsui
.loi) Ilic in mciitem revocanda Bernardi verba.ex
m FORMULACONFESSIOMS PRlVATiE. -' ' > 774-
'
"
GONFESSIONIS PRIVATÊ FORMULA-
Seu oratio p.oenilentis ad Christum devotissima, qiiae B. Bernardo non male asciibitur. [
1. In unione acerbissimi doloris tui, <]tiicaus.am A libi proprium est misereri semper et parcere, nemi-
dolotis mei assumpsisti, et emendationein pro pec- nein perdere, sed salvare. Nam Paier ttitis misit ie
caiis' meis suscepisti, Doiriine Jesu Chrisle, cum in iniinduni, non ut judices muudum, sed ut vilsni
universilate dolentium, vere pcenilenlium, et te in liabeamns per te; ut sis propitialio nostra, el advo-
verilale quaereiiliiim', confiteor tibi onniia peccata calus noster, non conira nos. Quod enim nos debui-
mea, mala commissa, el bona omissa, vel non pure nins, l(i solvisli,; quod nos peccavintus, lu luisti;.
aut negligenter facla, sicut lu ea melius nosli.jn quod nos negleximus, tu supplesti.
numero, ponder-e et menstira; et dies perditos viise . 3. Proficiat ergo nunc, Domine, et in.exliemis
nieob, in qtiibus le offendi, et laudem tuam minui, meis, plenaria, imo sijperfliia satisfaelio, amarissiiua.
et a iesuinmo bonocecidi, el proxiiiium in castim mors itia, elprelium iiisesliinaliileftisi sangiiinis tui,
traxi. Suscipe.' ergo, Domine, de mea misera vita commemoratio satisfaciionis luse, venerabile mysle-
residuitm annorum. meorum; pro bis vero quos rium. corporis. et saiigiiinis tui, quod libi quotidie
male vivendo perdidi, qtiibus perdile vixi, cor coa- offertur in Ecclesia pro.salule lideliiiin servorum
trilum et Iiuiniliatum, Deus, nedespicias.JJies tnei tuoruin : in quo es tu ipse sacer.los el sacrificium;
declinaverunt et perierunl sine frui-lu. lmposslbile ille qui offert pariter et cui. affertur, et boc ipsum
est ut eos revocem; sed placeat libi, ut.recogitem quod offerlur, ad proinerendam in praesenii graliam,
illos in amariludine aninise niese. Domir.e, abyssus quam nou mereor; ad obtiuendam in fiiitiriim re-
• profundissima miserise me,e abyssum invocat altis-
qiiiem etgloriam, qtiam lua am.irissinia mors impe-
sinise niisericordiae ttise. Ne toniineas in ira inisera- travit. Imperfectum meum, Domine Jesu, oculi tui
liones luas, et.foniem inexliausiuin niisericordise uise viderunl; sed tu,, pie, misericors. et ptseslabilis
circa mo exsiccari ne permitlas propter peccata super malilia, ne, qtioeso, imptites mibi ad selernum
mea, qui misereris omniiirn, el nibil oilisii eorttin snpplicitim, qtii oninia.ad siimmum et 1257 per-
quae fecisti, dissiinulans peccala bominuin propter feclum bpnum opliine, etperfeciissimc, ei sapien-
puiniienliam. Tuuni esl, Domiiie,reniiuere peccaia; iissime prseordinasti; el ne peraiiilas me deleri de
iniserere mei, dum lenipus est gralise et miseratio- libro vitte; sed offer mibi porlionem, qu;e mecoiiliii-
nis; ct durn tempus est emendaiionis, da mereri gil, in subîdiuin ttiaevidelicet pretiosa: passionls,
gloriahi benediciionis, ne iji die.consuinmationis me pro qua volnisli bominem babere libi coliseredcinin
ferial verbum maledicliojiis. terra vivenlium.
2. Fac rae, qineso, Domine, assueta mala relin-, i. Te igilur, Domine, moveal el inclinet ad mise-
quere.ei. quaa libi placenl peragere; et sttidiuro, iC ricordiam liumanaefragililaiis<:oiisideraiio, qui nosti
quod huc usqtie in peccatis exercui, te adjuvante, quse sit hoiniiiis subsianlia, ei quod non vane con-
deinceps in tua volunlatc da. ut exerceatn,- ul ubi stilueris bominem super lerrani; el conserva me
nbundavit delictiim lua gratia reabuiidel. Rogo le opus lu:e pielatis, ne, ihcassum circa ipsum laliora-
jiropier icmeiipsnm, et peraniorem piissimse matris vcris, neve infrticluosa si.t in me immaculaii cruoris
tuse gloriosse Yirginis Marise",et per inleicessionem tui effusio. Tu, qui es purificationem faciehs pecca-
onmiiim sanciortiiii tporum alque eleciorum.tuoitim, loruin, prsesta, ut emundalis per le peccaioium
ignosce oinnibus peccaiis, ncgligeniiisct ignorantiis sordibtts, illustralaque meniis facie coguoscam le,
jneis, et ne perdas me cinn o.mnibus iniquiiaiibus teqii.e agnoscens in direclione jugiler ad te lendam,
'
meis, neque in fiiieni iralus reserves mala mea. ulfelici tandem exiln ad te merear jiervenire, Jesu
Ite.cordare, Doniine Jesu, quia tiium non esl perdere Clirisle, Dcus meus et Dominus meus, qui cum Patre
quidquam eorum qtias Pater luiis dedit libi; quin et Spiritu sancto vivis, etc.
77? S. BERMRDl ABBAT5SCLAR,£-YALLENSIS. 772,
cupisceiiiiim? ocni'iruitr. 'CSnstaHiramrconlra am- A. ___Superiiiaasceadens/iff.arcem (Superbia cnrm eoruta
fcilonein sasctili,Ihiiiiililatcm. El ne egeslas intraret qui te oderunt, ascendif semper (PtaL.txxj.n,r 23\
doiuuin (ubi-anim mutta verba sunl, sicut dicit Salo- Pielalem de ea impie delurbavit, totamque illam.
mon, ibi multa- egesias (Prov. xiv,'25), Sileinium- Pielatis et Pncis familiain morie vel exsilio damna-
ci.-stodcmposuil in liuiine. .' . vit. Jam quicunqiie vull, sancluariuin Dei ingreditur:
5. Ai Cliariias suain donnim ad aiistrum et merj- qusecunque sanr.ta in eo, qusecunqiie.hactenus filiis
dieai 1255 posiiam, amicse sibi Pietali commisit; Levi laiiium accessibilia erant et visibilia, jam pro-
jusque sutiin omiie <?iliadidil, subdcns ei ad obse- fanata, jain direpta ab inimicis, in Dabyloiieni
quiuin prinnim Munditiani corporis; deinde, con- jrflitsferunttir; et de vasis lempli concubinis regis
gru.is exerciialiones, videljcet leeiiones, medilalio- Baliylonii propinaltir. Sic eapla esl et confusa tola
nes, oratioues, >et spiriluales affecliones. Et, ne civita.s; secundum gloriani ejtis facta.est ignominia
• -,.-_
ingressa domuin miseria coiilurbarei.Beaiitudinem ejiis.
filiorum Dei, qui in septimo gradu (Matih. v, 9), id 6. Confusis omnibus,, atl dominas tristis nuntius
esl in perfectione beaiittidinis positi, in domo Cha- venit perditse civitaiis. Conturbatse illse pedibus
ritatis ludunl et jiiciiiidaniur,' ipsain PacCmcusto- Patris pioyolvuniur, auxilium deprecanles. Causante
ileihin porla conslittiit. Sic ordinaiis domibus suis, B illo et custodis Liberi .Arbitrii arguente negligen-
tolitis civitatis quasi - prtepositum qitemdam et oeco- tiam : Quid, inquiunt, o'Paler, Liberum Arbitrium
nomiim postieruiii Liberuui Arbitrium. poiesl sine ailjutrice gralia? Ei ego, inquit,.dabo
i. Quo peraclo, redeunl in tlomuin patris puellse graiiam,; sed prseiiiiilendiis. esl Tinior. Ipse enini
regise. Inimicus bonio Biiperveniens, ordinem et praibil anleillam parare vias ejus.Egressus Timor
gloriam civitatis. videns el "invidens, macbinattir a facie Domini, ycn.il ad civitntem, baculum habens
jusidias; et ingredi cupiens, eorrnptis dtiobus de disciplinaein manu ejus; inveniiqtieporiam difficulr
prsecipuis civibus, Disercliohe et Dispensalione, laiis obseratam, et obfinnatam yeetibus malse con-
universse malitise suseexercilum iiuroduxil per por- suetudinis. Janitor procax et iniprojiusearnis lasci-
tas Rationabiliiatis ei Coneupiscibililalis. Prseposilus via in pprtis ader-al, qtti Tirhori salis infeslus, op-
civilaiis. Liberum Arbkrium, qui totiuscivilatis probriis et cpnviciis eum faligabau At ille facto :
dimissus eratcusloset arbiter (paierfainilias quippe impetu fiducise, frangens vectes malte coiisueiudinis,
peregre" proficiscens dedit servis suis poiestateim portas diruens difflculiatis, njisernm llluin corripit,
cujusque operis), ligatur vinculis ferreis et in caret baculo eum disciplinse:quem lenebat, .usque ad
cerem miiiiiur. Prsecipitaiis de arceRationabilitaiisir _ jnoriem perurget: staiimque. signum advenieniis
cusiodibtis suis, mox cojiira Fideni Blaspbemia in- Graiise super porias'elevans, tolam civilalein verlit
dueilur.Cum qua irruentes conlradielioues, commo- in limorem. Post quem Gralia ingredilurcivilatem,
liones el confnsiones, cseteraque liujtismodi turba, secum loluti) illum-Yirlutum ccelestium exercit-um
cunciaque sibi diripienles, siluqne qtiidquid libebat adducens. Mox pars, inimica dispannt, Yirlutes vero
vindicanies, in Raiionabilitaie nibil rationis relique- ad nola prsesidia recurrunt. Procedentes illico et se
runt; et janilore peremplo, scilicel Disciplina, om- ipsas deceplasfuisse.accusanles Discreiio et Dispen-
nilms ihirandi el exeundi copiam prsebueruni. - satib 1256 veniam precantur : prodit de viiiculis,
5. Porro in domum Spei. Concupiscibilitatem et ad occursum dominse Gratise feslinal Arbiirittm,
scilicet, ingressa, et oainia sibi vindicans Jomina sub regno-Gralise nunc landem se sperans fore li.be-
Lnxuria, lotani eam de superipribiis dejectam ad rum. Fercula prseparanlur filiabus regisdomus suai,
ima devolvii, ei Conciipiscenlise carnis Continen- el meusse poiumiur pongruse. In inensa!qpippe Fidei
liam, Concupiscentiseoculorum Constantiam, Atnbi- panis ponitur doloris, et aqua angustise, et cselera
iioni saeculi llumiliiatcm coiiculcandam fradidit et pcenitcntise fercula, ln mensa Spei-paiiisconfprlaus,
illudeni.am. Et;perempto Silentio janitore, omnibus eloleuin.exliilaraiis faciem, et .cseteraconsolaiionis
et intraiitibus et exeuniibus fecil porlam paiere. r_ ] fercula.ln niensa Cbaritatis panis.viise, viiiumque
-Sobrietaiem vero et socias sobrietatis virlutes aut, vlsetificans, et oinnes delicise paradisi. Jam iugre-
occidil, aut incarceravit, atit in exsilium desiinavit. diunlur et epulaiUur, et cttslodiunt. civitatem. Sed
Exinriaad superiorem civiialis arcem conscenditur, nisi ^Dominus custodierit civitatem, frustra vigilat
el Pace janitore et cusiode summse beaiitudinis pe- qui custodil eam tPsn/. cxxvi, 1). '. -
•reiripfo, Miseria ingredilur. Mox cnim domina
7S9 PAUABOLJTE. . 770
conlinuo egregii curix Cbrislianaj mililes prsevalere e A et abomiiians, i:on suscipit, non recognoscit. Novit
videnles aslutam inimici malitiam, spirilum resuni- illam Sapienliae inanibiis contexlain, tinctaih et
pseruni,'arma fidei corripuerunl: et iiialum ex se- sacratam Agni sanguinc, a Sponso sibi dereliciam,
snetipsis viriliter auferentes, Alexamler cum miiltiss a filiis sublaianu Aliam nescii, sed abjicitet respuit.
Ariuin ; Augusiinus Manicbsenm inultosque alios;; Idi>o abjicitur, respuilur,. conspuilur, et omiiibus
ilierbnyinus Epicuramm Jovinianum, cicierique) opprobrio babelur.
-cselerasliseresum et schismalum pesies pervadenlesi : 7. Hsecstint noslra, bsecsunl Ecclesisepericulosa
vel forliler irticidaveruul, vel prudenler a -casiris> tempora : .iii qtiibtis. in pacc'..facla est amariludo
proptilcruni, pacemque Ecclesise et gaudiumresli- - ejus amarissima (Isa. xxxvin, 17). Sed tria vse abie-
tueiunt. runl: adhuc resl.it unuin v:e, scilicei angelus Saia-
6. Sed lieti, beu !. nec mare fliiciibns, nec ista viial nse, in angelum lucis se iraiisfignralurus, sessurus
carere polesl lenlationibus; nec |iolesl esse paxt: in lentplo Dei, et oslcnsunis setanquam sit Deus.
iirma et solida, nisi in regione sua. Videus enimi Qiii jam mysleiia iniquiiatis operatur (Jf Thess.n,
peccator, et invide irascilur,. denlibiis freiuil et la- 5-10), praeimniiis ej.usjam undique Ecclesise sug-
bescit, et nova paraiis bella ad spirilualia inalkise: gillanlibils : Ecce liic_iet e.cceillic (Lur.xvn, 23).
arina se couvertit; coiivocatisque sui exercitusi » Sed, o Sponsa Cbrisli, noli credere, noli exire : sed
egregios illos duces, spiritum scilicelFornicaiiotiis, , siislinc Sponsuin timm, qui le non despicil, nec
epirituin Gulse, spirilum Avarilise,: Yidetis, inqtiil,, oliliviscilur in tribtilatione.: sed quarla vigilia |Ve.
quia niiiil proficimus, el jam tolus mundiis postL niel ad le ambtilans super mare(J/«tt//. xjv,.25). Et
ipsos abiit. Sed adbuc experiri babentvires nosiras,, veni, Domine; veni ad liberandum eam, Domine
•quiglorianlurscjam cfltigissevelelusissearlesineas. Deus viriiiiuin, qni vivis el regn.as per om.nia ssecula
" !
Dixit, et castris eos Ecclesise inimitlens, el dor- sseculoruni. Amen. .
mienles omnes el ebrios hocte iuveuiens (<_uienimi ; PARABOLAY.
dormiunt, et qui ebrii stint, nocte .dorniiuiil et'., De fide,spe, el chaiilale.
nocle ebrii sunl) (I Thess. v, 7), conlinue omiiia - K. Rex liobilis ei potcns tres liabuil lilias, Fidem,
lurbavil. Mox enini omnes se ipsos amaiues,- quse: Spem el Cbaritalem. His delegavil civitatem exi-
sua suni qiiserentes, non qtise Jesu Cltrisii, hoeiedi- i)iia'i), bumanam Animam. In qua c-um lres sint
tate sibi vimlieavcruiit saiictuariuni Dei, et pollue? arces, Ralionabiliias,-Concupiscibiljlas, Irascibili-
runt- tabernacitluiu nominis ejus (Psal. LXXIII,7) : tas, unicuiqtio siiam conliadidit : Fidei primain,
iion Deo in eo, sed volinitatibiis ot voliiptalibus suis Spei. secundani, Cbar-iiati teniam. Rationabilitati
servienles, quseque Deo oblata vel saciata, in suos prajficilur Fides, quia fides lionbabet ineritiini, cui
IISUSverlenles: Facientes enini sibi de -iiominibuset liumaiia ratio. prsebet expennicniiiui. ConciipiscibJT
ofliciis reiisionis nomiiia el aticlorilates avaiitia:. liiaii Spes, quia conciipiscere-nos.noii li.cetqusevi-
t
elationis et vanilulis, uuticain illam-charilalis inebn- deniiis, sed qiiaesperamus; et spes qusevidelur, non
sulilein desuper texiam per loiuni (Joan. xix, 2o)_ esl spes. lrascibilitati Cbaiiias, fervor scilicel fer,-
purptiieumque illud fitlei pallium prolioso sauguiue v.ori, ui fervor virluii.S;fervori naiunc doiniiielur,
linctum, quibus nudiiatem sponsse-Spoususoperue- imo fervor naturalis allollat se iu fervorein virlulis.
ral caeteraque r.eligiouis oruaiueiila, reliiclaiiii et Ingressse illse, unaqiiseque pro posse suo dointini
reelamanlii Ecclesia; delraxerunt : eaiiique demiT suatn ordina.i et proeuiai. Ctisiodem ergo domtis
dantes, nec se vesiienies, quain cuslodire debtieranl, suas.in Ralionabilitate Eides ponit Priideniiam, ut
nudam reliquenml, et de slalti quieiis eam extur- suiim jtts in ea sibi conservel, et raiioi.iein stib legi-
bantes, quantttm iu ipsis e»l, de miiiido. fugere btis fidei et inlra lerminos a.fide positos cobibeat.
•eompiileriinl. Ut auiem fiducialiier in doino agerei, addidil.et
6. Sed illa clamans, plorans, et niidala 'turpi>- Obedieuliam. .111Obedieniia processum operis, et
tudine, 1254 el discooperlis naiibns, onuiia-j -p loleranliam baberel.laboris, subdidit et Paiieittiam.
occufta elpudenda sua' risui omniitiii deflens cxpo- Ut aulem eliam iuferiorem acuium vel senstium fa-
sila, orai fllios uieri sui, nec niiserentur; obsecrai, iniliani regcre bene possel et dispensare, ipsam ei
el irridelur. Et ulraque maiiu loiis viiibus 'pau- Dispensaiioneni stilfecit. Ut secundum. Apostolmu
niculos quosdam canonicse vel ir.oinsslicse religiu- honcsle e,l secuiiduiu ordinc.momuia lierenl (7 Cor.
nis, qui vix niaims diripientium cffuger..iit, cii- xiv, 40), i addidil etiam el Ordjiiem. Ne inalediciio
ca cor et vitales illas parles aslriugens, bos sal- inlrarct domiiin (maiedicta omnis donitis indisci»
cusiodeni iu '
tem dimilti sibi preralur, nec audilur. El ipsos eniin plinaia), poria posuii Disciplinam.
stti illi, non custodes, sed latrones, dirijiere conaii- 2. Spes atttein iu Concupiscibililate domui suse
ttir; ut vel nudilatem stiam tfon fereus.de boc Sobrietatem prsefecil, ul jiissuum in ea sibi conser-
nmndo fttgiat, vel inier eos in frigore malitise eorum varel, el princtpales ejussibi semper servire com-
moriatur. Fingeiites lamen nonininquani se mise- pcllerel. Ul auieiii inferiorem volunialuin et volu-
reri, vesiem de siimilaiioncYirliilum eidissiunila- ptaium familiam discrete regere sufficerel, ipsa.ei
lione Yitioruin, inanii Ilypoetisis utrimqtie conlex- subdidit Diserc:ionem. Cui etiam contra coucupi-
tam vendere illi •cohanlui'-. Qiiainilla dclest:ns et scentiam carnis addidii C')iuinenliara*-coiUra cpu-
;Tj57 S. RERNARDIABBATISCLAEL-E-VALLENSiS m
repromTssionesDei incipial contemplari (Deuli xxxn, A introduxit in-civitateni regni sui, et jn cubiculuin
49).Ethinc jam pervenilnr in Jerusalem, in regnum •genitricis stise.Et.in lectulo cliariiatis suseeam col-
-ct civitalem David, in visiohem pacis^: - nbi beati locans, et gralise suse ornamentis, eam-tondecorans,
pacifici filii Dei inlerius et exierius omnibus pacifi- I.K.vamquesiiam sub capile ejus ponens,et dextera
•catis.-ingressi, gaudinm Domiiii sui celebra.nl, sal)- sua eain amplexans : Adjuro vos, inquit, filiw Jerut
batum sabbalorum.Amen salem, ul von suscitetis,- neque evigilare fatialis dile»
-PARABOLA IV (132) clam donec ipsa velit (Cantic. ii, 4,-7). Posuitqtie
' De Ghristoel Ecclesia. ... sexaginia ex.forlissimis Israel, qui ambirent lectum,
- 1. Simite est regttum cwlorum homini fegi, qui atl beila doclissimos : el uniuseujusqneensis super
.fecit nuptias filio suo (Mttiih. xxu, 2). Cttmque dies femtir:siium,-propter timores noclurnos. Osculans-
-•instarei nupliaruiii, cohsii.uil', Paler Filium, quam qtte eatn osculo oris sui (Cantic. i,i), et valedicens
-vcllet diicere. IIle.se elegisse et prseelegisse Eccle- ei abiil in-regionem longinquaiii.aceipere sibi re-
siam respondit a.saeculo. At Pater: Sed captiva, giium, etreverti. Ma.ndavitque eiper Oseeprpplier
inquil, lenetur in ^gyplo, ibique ,servit in iulo et lam : Mullo tempore me exspectabis; et noneril libi
-latere (Exod. i, i&), .vetitindata sub peccalo. Indii- sacerdos, liec sacrificium (Ose. ,in* 5, 4).
•ralum esl cor Pbaradnis super eam, et aggravala " o. Cujus Pbarao iIle"Êgyptiuscapians absentiam,
manus, nec dimiltel eain nisi in iiiaiiu forti [Exotl. cbnvocato exercitu: Yeni. inquil, peisequar et com-
iit). Et ego, inqtiil-Filiiis, manus.ttia et bracbium prehendam, dividam spolia, imptebitur aninia mea.:
fortiltidinis lua»,inlrabo Êgyplum in maiiu forti el 1253^ evaginabefgtadium meum, inlerftciel eos ma-
-Lracliio exlenio, el liberabo eam. Et ut obslruam nus mea (Exod.~x\, 9). Surgensque cum omni mali-
os loqiienlium iniqua, et redimam "eam-a"calumniis tix suse nequilia,- Ecclesiae peiseculioneni indixit.
_iiomiiium, appendam in staiera jtixla preiium quo Moxque ejus caslra. aggrediens, cofnpreliensuin Pe-
.veniindala est sub peccalo, -voliintaiem scilicet pec- trum, fralremque ejus Aiidream crucilixil, Paulum
.-«cali;cte contra preliiim sahguinis niei : ct inve- dccollavit, Joannem exsiliavil, Baribolomoemn de-
iiielur illa niinus babens, et pervenict ad vicioriam coriavil, Slephaiium-lapidavii, Laureniium. et^Vin-
judicium raeiini. At Pater: Pkme, iiiquit,;.pervcniet; centium uslulavit, et sancloruni niortibus, morlium-
-sed lex est conjugii sponsse requirere assensum. que "et tormeiilorum generibtts omnia cpmplevit.
-Jtequirettir, inquit. Inveni.David servum meum,- Posuerunl morlicina servorum Dei-escas volatilibus
virum secundtim cor nieum. Mitlam etini ciim .ci- " ccali,, carnes sahciorum besiiis' terrae. Efruderunt
tliara, tit loqualur ad nor cjus, et advocel.cam, et r> sanguinem irmocenlem lanquam aquam iir circuitu
.«lemulceat aiiimosejtis, in luioiEgypti assuetos et Jerusalem, et non erat qui sepeliret (Psa/;. LXXVIII,
putrefaclos. Missus David yEgyptum ingreditur; et .2, 3). Videhs.EccIesia defensores suos posilos jut
|*raeparitum babens duleissinium epitbalamii canti-- oves escaruin, ingemuit, ct facia est, amaritudo
«uin, erticlavit de.corde stto Iioc verbum bontiin : ejus ainara. Sed terra Ecclesia; ,sanguine martyrujn
Audi, fitia,~etvide', et inctiria auremtuam, el oblitji- impinguaia, fidelium segeles niultiplici quodam ger-
scere populum luum, et domtitn patris lui; el concu- jninerefuiide.bat : el ih prsccisiohe, unius ceittum
piscet rex xlecorem tuum, quoniam ipse esl Dominus vel mille reddens, unde vinci sperabatur vincebat:
Deusluus(Psal.xLiv,U,l%)- Jussus etiam Isaias : 4. Qiiod barbara illa.inimici nequitia deprehen-
e vesligio subsequitur, videusque illam in vinculis dens infremuit, el ad «o.ta callidiiatis susearma re-
caplivitalis : Coitsurge _ inquii, consurge, induen fngiens, a pcrsecuiione interim conquievil, viresque
-forlitudinem brachii Domini. Elevare, elevare, :con- .•contraxii, gladium revocavit,-'«ohsiliuin-mutavit.
surge.,Jerusalem; solvevhtcula colli tui, capliva ftlia Kullus pejor, inquit,. quam domeslicus inimicus.
:.Sion (Isq. J.I, 9 ; m, I, 2). Eflundam igitur conlentionem super principes eo-
2. Cumque eliam alii inulli inirassent palriarchse ruin, el errare eos faciam in iiivio;. et non ih -yia
"ct propbelse, omneseadcm nuntianles, taiidem ali- D (Psal. cvi, 40). ,Et cum dicenl : Pax, pax; non erit
qiiandoinlelligens ilia gratiani Dei, surgeiisque de - pax (Jerem. vi, 14). Sed suseilab.ointer eos bsereses
pulvere, dixit : Recordatus es niei, Domiiie Deus et scbismata, et civili ct iutesiino quodam bello
nieus: Misereris, ciijus misereris, et misericordiam - omnia turbabo,: et facilins suo eos gladio faciani.in-
prsestas, cujus niiserlus eris (Exod. xxxm, 19). Et -lerirc, quam meo. Dixil, et mox terribilis.illa hacle-
subsequens quod sapiens illa Abigail: Quis, inquit, jius Ecclesiaeacies ordinata facta est non lerribilis,.
. nie del in ancillam servoruni Domini mei,ul lavem --.quia tleordinala. Mtilnis'qtiippe se vulheribus impe-
pedes servorum Domini meil (I Reg. xxv, -41.) Mox- ; ieiiles,'seque invicein bostiliter concidentes, bosti-
qtte exsurgens, sicul ipsa Abigail, ascehdit super bus a longe stantibtis elTidentibiis, risUm etinsnl-
. asinam, id esl, subdidil sibi carnem suain, et secuta laiionem, EccIesiEevero' liictum et iniojerabilem
esi servos regis. Occurril- sponsus festivns et hilaris: incussere dolowm. Amariludo enim cjus prius- ama-
lcnensqne mamun dexteram ejus; et in vbltinlaic• -ra, nunc facla est amarior, cum vipereo quodam
sua dedticens eam, el cuih gloria suscipiens eam, malo a filiis suis deflebat diseerpi viscera.sua, Sed,
• _, - -
(152) Jnter Spuria lociirnbabel in anliqiiis.cdilioiiibus,ull el seqifcns,.
^765 PAUAROL;E. . 7GS
-vocirerareniur omites el acciamareni. exorltis.da- A lenl insidise. Spirilus qiiitlcin Fornicatiohis, jam
mor exterorum castra perierruiu Et IIII: Qtise est crebro lales el talitun impettis experttis, fugam si-
-ista, inqniunl, vox exsullalionis in anribtis noslrisi -mulat, el delusurii miserum sequi provocal, dbnec
de casltislsrael? Non ita beri el niidiiistertius. Forle per patenlem portam in medio Babylonis introdu-
venil eis atixilium, et impetnm facieht in nos. Fti- clum suis illum.sociis tradidil illudendum. Gaslri-
giamus ergo Israelem; Dominus enim pitgnat pro eis margia et Fornicatio equuni sibi vindicaiit, necdo-
conlra nos. Interim Charilas morcjeimpatiens, ordi- niinum suuin jus in eo babere ullra permittunt. Jam
, nari exercilum, aperiri porlas, et persequi prsecipit quippe deficiebai, jani faligaths divertere quscrebaU
•iriimicos, aperle denuutians: Vatlain ad portas in- "In medio quippe pugnaestib pugnante cecideral, c2
feri. Sicque uno imneiu imiversus Cbaritalis exer- casu stio velieinenter altriverat sessorem suum :
cilus procedil, quos Babyloriiinon fercntes fngiunt, qiiem illi cibis Babylonis r.efeclum, reimpingualum
~sednon efiiigiiiiil. Cadunl a latere Timoris mille, et suis subdidere servitiis. In miserum vero Ira, jnvi-
-a dextrisClianlaiis decein millia. dia, cseteraque vitiorum luiinconsurgit, et fiducia-
PARABOLAIII. liier supra dorsumejus fabricant pcccatores..Sed et
De pugna spirituali. Fornicatio cujus nisi lerga fugicnlis nil adbuc ille
' i. Inler Jertisalem et.
Babylonem ordinalsc sunl " videral, aperla jani facie et frnptideiili fronte in eum
acies ad bellum. Ilinc David manu fortis aciem pru- -consurgil, el spicula-ignea in corejiis lorquet, gla-
ducil virlulum terribilem el ordiualain : indeNabu- diumque in. cervicem ejus exseril, projectumqtie in
- diodonosor Babylonis spiritualia nequiliae,suiimque terram coiicuical'; et coquo regis BabyloiiiorumNa-
-viiiorum liimuUuosuinexercitum dirigit ex adveiso. bujisardameiini tradens, ejus iinmundis gurgiialioni-
Proieedit de caslris D.ivid liruiicitlns noviliiis, iiuper bns subdiilil illiidendum. Necjam palilur, tit bonesta
in mililiam rogis juralus, el per maniis ipsius seierni in euin vitia inanum inittanl; se.l immiiudis scurris
Bavid verbi Dei gladio accinctus, et spiriiualibus de coqtiina regis, id csl f<E>lis et borrendis viiiis,
-armis insigniius, ingentes gerens animos, et contra exbibet iriidendum. Sic igilur caplus ap inimicis,
' regis edicltim, ad faciendum sibi nomen plusquam ligaiiir^funibus malic constieiudinis, et praecipitalur
-ad bostem viiicenduni impaiienlissinius. Eqmis erat in carcercm Desperalionis. •
.ci fervidus, preprium corpus; de.succo adbuc sse- : 5. Rex aiitcm D.tvid cooperlo capite lugebat, di-
. culi forlis, viridis.-lascivus, aniniusque ejus conve- .cens : Absalon lili mi, fili miAbsalon! Yocankquo
riiens, cui insidens ferebalur insignis; castrorumque inium regise clieniebe ac sedis in Iiujiismodi tililem
suortim dedignans disciplinam, conlemplis sociis, „ ei probalum, Tiniorem scilicet,ad requirendum eum
stolida quadam praesumplione longe prse caeleris dirigil, et Ohedienti.nnsecum inandavit, «l ereptiim
progrediebatur, sestuans el 1251 anlielans ad fa- -deeartcre tutebe commitleret Obedientise. Missus
ciendtim sibi nomeii. Yiden.sDavid impetuosam ejus Timor venil, el suscilal miserum, erepluinque de
prsesumptionen, per Fiiiiim stitiin Saloinotiem stth carceralibus claustris et, vinculis, sicut sibi jusstim
- interminalione ei mandavit : Vm soti, quidst ceci- fuerat, Obedientiaj tradidil : equtim siium ei resti-
; deril, non hubebil sublevanletn (Eccle. iv, 10). Cujus - luii, sed ferocem et rebellem, el qni vix ultra domi-
illemoniia parvi pendens, cum sibi vel aliisvosien- . num dignaretur agnoscere. Qnem Obedientia ap'pr,e-
- dere maghse virtuiis suse qusereret occasione?, et liendeiis cl freno ferreo coliibens, licet reniieiilem
praclarum aliquod facinus moliretiir , conspicatur plurimunfet recalcilranlcm,.aniiqiio domino subdi-
cminus in parie bostili uiitiin de inimicis fortis n;a- dil, doGiiitqueeum inntare forfiuidinern. >
-litiae, astutse heqtiitiae, arma babentem ignea, ina- i. Sitsceplum ilaque a Timore Obedienlia dedu-
- iiusque plenas jaculis igneis, mtillos vtilnerantem, cens miliiem Cbrisli, per aliam viam reduxit in re-
- viilneratos occideuiem, occisos
cpnculcaiitein, facile gionem suam, primamqne ei mansionem apnd Pie-
- capienlem, difficiie relaxantein, spiritum Fornica- tatcm coiistituit: ut scilicel animos ejus, quos Ti-
lionis. . | mor exaceibaverat, P.ietab palris revocanlis rcfocil-
D
2. Hic se osteiisunim prsesumens prseelaramvir- larel. Secundam, apud Scie.niiain,,ul scirel unde et
intem £iiam, impetum in euin tlirigit, et protnpium ', qtio sibi esset rcdeuiidiiin ; scircique uli et Pictaie,
illum equuin siium jejuniorum verberibus, et vigi- et Timore, ne Pietas extolleret, Timor frangeret.
-Jiarum calcaribus perurgens, totus fertur in iljuin. -Tertiam, apud Fortitiidineui, qu:c enin adjieragcn-
Clamat a lergo Prudenlia, Parce, parce ! clamat dnm reditus sui iier couforlarel. Quartam, apud
Discrelio, Susliiie, sustine! lolusque eum concrepat Consilium, ui allerius cuin consilio omuia faceiel,
• Davidicus exercilus.. Qtios ille omnes stirda aure . neca ducalii obedientite in aIiquo-deeliiiarei.'Qiiiii-
• pneieriens, ferlur miser totus iti malum suuin, et tam.apud.iiilellecluin, ut non jam 1252 cousilio
i iiescil. Videris Nabucbodonosor infremil, et maltiin , tantum bominum, sed ipse jain inlelligere inciperet
- ei parans dolos prsemittit. Occurrunl enim illi a" quse sil volunlas Domini bona, beneplacens ei per-
; iatere in prseceps ruenli sorores duse, Superbia et fecta. Ad sexlam mansionem pervenit miles Cbristi
- Vana Gloria, acclamanles ei,.in dolo : Euge, euge! Sapientise, hospililjus-suis eum prosequeiuibus,. nec
Quibus ille miser nimis credulus, lolus fertur in iler ejus deserentibus, ul jam ei sapiant bona Do-
•nrajceps,ci nescit qusejam undique eum circumval- niini, elcxinde cuni Moyso,velnt de monte Abaiîm»
,763 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-VALLENSIS. 76V
judicii, a.sinisiris patienlifc iiuiiteretur, a dextris A nus polens in prselio? Eat igitur nuntius, quisuortim
lntmiliiaii. Porro Spes et Timhr dedere calcaiia, necessilates exponal, adjutorium flagitet, auxilialo-
Spes in dextro pede cxspeclatipnem prsemii, Timor rem adducat.JEt quis ire polerit, aitTimor^Tehebirsa 1
_in sinislro supplicii ineliim.' , , .operiunt terram, et niurbs obsicletliostiiim,pervigil
4. El facta in.oracum advesp.erascerel, el inclinata .niulliludo;el ignari vise, lanquam in regiqiie lon-
.«sset jam ciies. rursus congregati sunt hostes in miil- . ginqua. Advocaycrunt igilur hospijem.stium Jusli-
lilutiine. ul dimieetil contra eos. Payet Timor, Spes tiam.Si quid, iiiqujtint, potes.adjtiva nos. Qtiibus
accelerat; sed vix landem ad consilinm eos Pru- illa: Bono.aiiimo esto!e.,Esl enim inilii niiiiiius fide-
deiitia, Temperantiaqiii) revocayil. Elilla,: Videtis, li^simus regi, bene liptu.s curise, Oralio scilicel.qui
jirqiiit, quia dies prsecessit, et. nox.'appropinquavit: in secreto n.oclis silen.tioper ignplas semitas areana
et qui ambulal in.-teiiebris, nescil quo vadal?-Porro . cceli penetrare, el cubiculiim regis adire, e.1 oppor-
"vobisgrandis i/eslat via, nec paryaest hoslium intil7 tnna' inipprluiiitale pium.regis anirhum flectere npn
titndo. Esl atitein miles quidam regi nostro fidelis- indocttis, supplicatione miscrabili laboraniibus auxi-
siinus, quem ego novi, caslrum habetis prope iios lium solilus 125©. impetrare. Eat ille.si plaeel:
posilum, el firniissiimtm esl habilaculum ; quia ip .ecce enimprsesto est., Cumquerespondissent omnes:
peira" posuit iiiduiirsiium. Diverlamus ad illum,.si~B Placet! jPrudentia quidregi ins.inuet.dictanle Jusiitia
placet, qttia bpuiii.nest illie esse. Qtiod cnm placuis- utfldeliier agat, el n.evacuus revei-lalur prsecipienle,
seionuijbus, el ducein iiineris qiwsissenl, ait Pru- cseteris, et maxime Timore, ut iler. acceleraret oe-
denlia: Anuiger meus Ratio prsecedet nos., Esl e.nirn .precantibiis,„per occulios quosdani inuri exilus di
gnariis vianim, et nottis Juslitiae, ulpote cpnsangui- .missuses.l. At ille bostium ctineos penetranssecurus.
neus cjiis. Prsecedenie jtaqtie Ratione. cseteris-subse- omni ave velocior, in mpmenlp, in.iclu oculi iisqtie
qiieniibus, anlevenil Raiio; et salutata . Jttslilia, ad porlas.novseJerusalempervenit. Qnas.cum cjausas
iiuutiavii hospitcs adycntare. Qujaerililla qui sin.t; , reperisset et piilsassei,.janilo,ribus segrp ierentibus,
tinde, ad quid ven.ianl, sciscilalnr. Et cnm regein quod inlemjieslse npctis silenlio civilaicni implcret
cognovisset, bilari.vuliii s.nrgens fugieniibiis occur- clamoribus, et regi ipsi iinporiuims esse non vere-
rjt ci.in)panibus, ct obviavii illis qiiasi maler bono - retur,. ille persev.erabat puisans, et amplius loqtte-
rificatg, suscep.tamqiieaniniam ab equo deposuit, et baiur.: Aperiie mibi, iiiquit, portas justiiise, ei-iK-
in penetralibiis dpinus avidacollocavit. gressus in eas confitebpr Doniino regi noslro in ore
5. Insequitttr liostilisexercittis, et castrum obsi- meo seciindmn multitiidinein dolorum pieorum, qui
dehs, undiqne inquirjl, si quisforle paleret irigres-^^, sunt in corde inep. Ilaec, inquit, porla Domini jnei.
. sus, ac tanqtiam leo circiiiiqiiserens; quem.devpret. Jtistitia nie. misit ad vos, ut iniroducarad regem,
Sed cum undique illtid iniuiitiiin inveniuni, lemoiia quia ad ipsum liabep secreta qua>perferam. Vox lur-
figunl, et excuhias ordinant, jie quis ingretli attt binis audila esl in lcira nostra. ,
egredi valeal, ut niane farJo iiislructis macliiiiis di- _ 7. Rex cum cogiio.vissel ntinlium esse Justilise,
.ruant et irruanl supereps. Iiiieriin Pavor pavidilate jntroduci eum pneccpit. Ingressa Oratio atlregem,
et sollicitudineiion piger, nec uiiqiiamsecurus, com- adoravit,. et ait: Rex,-in selernum, vive. El ille:
jnilitonesexeilat, .Insliiiam convenit., de niunilione Rectene sunl bmnia circa doininitin tiiuin, et quae
,]oci, de.prapparatioiie. armorum .quseril, adjiciens et . illius suni? Et Oralio: Recte, Dbmihe, vesiri i_ratiai
jllud, ne forte sustenlalioiii deficianl alipienta. Ad Porro uiium est _necessarium. Servus ille yesier a
hsec justiiia respond.it:, Siins lpci, ut.aniinadyerter.e cpriiibtis. unicornitim ad imperi.uiii regis ereplus,
pol<esiis,.saxosusel inaccessibilis esl, nec in armis, divertit ad iniliiem yeslrum dommum )neum;, et:
nec inmacliinis-iiiimicorum limei insultum. Sedqitia Domiue mi, terra illa aiisiralis et"arens esl, el ci-
aridus est, paucps babet indigenas, qiios arido Ijor- btiin non habei. Det Do.minusbenediciionem,ei,terra
deacei panis c.bo jilciinque sustental. Et niincsiiper- iiosira dpt fructtim sunm.-En congregati liostes in
sun.t jiobis quinque panes hordeacei,. et duo pisces. « 'muititudiiie, ul dimiceht coutra nos: da nol)is,,Do-
El Timor: Quid. 1I:BC,_. inquit, sunl inler'lauids? niiiie, auxilitim de tiibuialione; quia non esl alius
.Ccepit igitin; inagis pavere et tsedere: et argiiens qni piignet pro nobis, nisi lu, Deus nosler. Porro
animam quod ab eqno Desiderii desceudissct, ili.ud rex iiosier, cjijus naluraboniias, molus his laciymis
.saepius iueiiiorabai, esse novissima liominis illius ail: Queni mitlemtis? Ad qtiem Cbarilas: Ecce ego,
pejora prioribus. Equusenim ille.prsepeti cursti fcsti- Dpmine, riiilte ine. Rex auiein quserebat de sociis;
.IIUSadvolabal ad urbein, liunc soliusvRaiionis com- sed Ciiarilas doinesticam Sibi faiiiiliain "respoiidit
missus ducatui.' Ipse, inquit, videris, si non inelius stifiieeie. Exil ergo una cum nobili illo comitalu suo,
. eraiiibi lunc magis, quam nutjc. ,• .... G".udio,'Pace.Pjitientia, Longanimitate, Beiiigniiate,
6. Prope jani eral ut adversus Spem- conlraria Bonilale,, Mansueitidine. His slipatus. dux"insigjiis
, senlie.nlem Timor insurgeret; sed Temperanlia Prti- progredilur, certusque de victoria,. erecto signo .
, denliani' adyocavit. Accersila Prudeniia improbita- triumphali priniain perlransil iniinicorurii, secun-
. lem Timoris objurgaus; lu adversarios,, iuquil, luus, damque cus.tpdiam,. Cumque venisset ad poriam,
o timor,. mucro destcviat. Nescis quia rex nosler, ultrp aperla est ei, Aj) cujus ingressiim facta est
;i«;x virtuium cst,;Domiiius forlis.el pptens,. Domi- lasiilia magna-.in oppido, Cupjque. suadenfe Gaudi^
761 PARABOLiE. 762
virtute et lselflia prsesenlisesuse illico omnia exliila- A spirilus, non erat cuin eis, quando Timor advenit.
ravit, commota composuit, lurbata pacavit. Reddita Hic cum cerneret socios subito fugientes, ab insidiis,
est miseris lux, iimidis fiducia. Redil coram Spes, in quibus latebat, ocius advolavit. A Timore",inqui-
tpise petie aufugerat; Forliludo , quse pene corru- unt, solo facmni est isttid, et est opprobrium omni-
crat. Resumit conslanliam lola Sapieriiiaemilitia. At bus nobis. Al ilie: Ne limeatis a Timore isto: scio
•jniniicicivitatemobsidentes: Qtisenamesl, inqtiiunl, enim quid factoopus sit. Ibo el ero spiriltis mendax
«xsullalio in castris ? non fuil lanla exsullaiio beri in.angulis seniilarnin, ct amicum me simnlabo Ti-
el nudiuslertitts. Vsenobis , venil, Deus in castra ! moris. Novi enim bominem, nec esl agendum cum
;va) riobis ! Fugiamus lsraelenr: Dominus eniiri pu- - eo vi, sed fraude. Vos aitiem exspeclate finem. Fe-
gnat pro eis. Sic fugieuiibus inimicis, gratite Dei cit ttt dixerat, el viartim compendia caplans, prse-
impelii&lictifioalieiviiateni Dei, sanclifieavit laber- ccssit Tiinorem. Referensqtie iter per viam, qua
«aculum snuin Allissiinus. Deus in medio cjus , non gradiebalur Timor, obvius ei factus est, amica, sed
comniovcftftur, adjtivabit eam Deiis mane dilucul!). iniqua cinn eb colloquiacommiscehs, ita ut sedtmere
-Couiurbalse sitnt genies, et iiiclinala stint rcgna ; eiim cosperit: ct Timor nescius bono atiitno seque-
«ledil vocem suain , mota esl teira. Doininus virtu- baltir. Prope jaih erat, ul enm in foveam despera-
;lum jiobiscuin : susccplor uosler Detts Jacob (Psal. B tionis impelleret. Sed spectaior regi indicat quhl
XLV,5-8). Suscipiens ergo ptieriim Dei, puerum agaiur. Rex autem uiiuni de militibiis suis, Spem
stiiim regina Cbarilas evexit ad cceluin, Palrique scilicel, prsecepil accersiii, quem cmi) eqno Desiile-
Deo repraesenlavil. Ctii Pater placidus ac serenus rii, et ense Liciitise in aiixilium jttbet accelerare
occurrens : Cito, inquit, proferie slolam primam , et Timoris. Fidelis miles ad iinperinm egrediens, ctim
induite illum, c~tdale annulum in manu.ejus, et cal- perveiiisset ad locum, vibrahscnsem Lsetilitc.Trisli--
ceamenla in pedibus ejus. El producile vilulum sagi- liam effugavil. Sicquc liheralum concivem, et impo-
ttatum, el occidile illum. Eputari enim el gaudere situm equo Desiderii prsecedens, trabebat funiculo
oporlel, quia iste filius meus tnorluus fuerat, et re- promissionum, ct Timor seqiiens urgebat facto fia-
vixil; perierat, eiinventus est _Luc.!xv, 11-32). " -"',
geilo <lefuniculis peccalorum. .
7. Nota bic quatuor in pueri' nbstri liberalione. 2. Ibal igitur volunlarius eqntis, hinc allraclus,
Primo poenileniiam, scd falitam ; secundo fugam, inde compulsus; scd in lam rapido cursu limendum
ised lemerariam et irrationabilem ; terlio pugnam , eifueiat ab incursu. Unde ct collegerunt niililes
' sed
trepidam et meticulosam ; quarto vlcloriam va- Babylonici coiisiliuin, dicehles: Quid facimtis, quia
lidam' et sapieniem : qnse omnia in uno quolibet - sicevadil,quem jam qnasi cum securilatepossideba-
ftigiente de sseculoinvenies. Primo enim est egens mus ? Quomodo plausus inferni versus est in plan-
[ulias, bebes] el insipiens; poslea, praeceps efteme- clum, el per solos dttos milites gatidium est in coalis
rarius in prosperis ; deinde, trepidus et pnsillanimis supersui liberalione concivis? Quomodo periitver-
in adversis; postremo , providus ,!el erudilus et' suiia diabolicse fraudis? Unus autem ex eis cseleris
perfeclus in regno cliaritatis. nequior, cum sceleris bujus opifex essel, profaiium
1248 PARABOLA II. protulil consilium, dicens: Vos nesciiis qttidquani,
De De confiiclu viiiorum el nec cogiiasis, quia nio.load capieudum facilior sit;
' pugna spiriluali [alias,
• virlulum ]. " el si captus, difliciliiis eripi possil. Yos igitur a loiige
l. Inler Babylonem et Jerusalem nulla pax est, prosequimini; ego me in angelum lueis iransfiguro,
sed giierra continua. Ifabet unaquseque civitas rent ignaros vise,lanquam advcnas cl peregrinos, do-
gem suum. Rex Jerusalcm Cbristus Dominus est, cendi simnlatione dccipiam. Iliinc igitur in modum.
rex Babylonis diabolus. El cum alterum In jtistitia, fraude disposila, regi nostro spcculafor aiiiuinliat,
alteruni in matilia regnare defeclet, rex B.ibylonis venire quidem homiiicui equo imposilum Desiderit,
quospotest de civibus Jertisalein per miuistros suos, scd plus qtiam oporteat properare, eoquod freniim
scilicet spiritus immundos, seduecre, nt servire eos D et sella deesset. Hosles, iiiquit, a longe proseijuuit-
faciat iniquiiaifad iniqiiiiatem, iu Babylonem lrabit. ttir; alii, taiiquam inveierati nialorum, viaruin coui-
Unde dum uniini de civibus snis coiistiiufus specu- pendia caplant. Sed et nunc unum video, in qpo
Jalor super niuros Jerusaleni Irabi cernerel, nun- armorum noslrorum rclucet efligies; a nobis tamen
liavitregi captam prsedam iii Babylonem dtici. Rex illenon exivit. Necesse esteat qui intevrogare nove-
vero Jerusalem advocaiis spiriluui linioris, miliiem rit eum : Nosler es, an adversariorum? ;
iu lalibus streniium: Vade,'ihquiii. eiipe prsednm 5. Porro rcx, cujus animuin cura serhper sollici-
Dostram. Ille ut semper ad oiiinia iinpeiata paratus, tat animarum, duos consiliaiios suos emittit, Pru-
cuurvelocilale liostes peiseqnilur,. et in auribus dentiam et Teniperantiam. Quarum Temperanita
eorum factusest repente soniis lanquam advenienlis quidem 1249 e(Iu0 frenum Discretioriis imposuit,
spirilus veliemenljs. Timor enim super eos inloiiuil, " ct Spem moderatius incedere persuasit. Prudenlia
et ad voceni virtutis ejus iiosliiim robur oinne con- vero Timorem increpans et arguens improbitatis, de
trcniuil: quos in fugam-convcrsos Tiinor non Ion- futuro commonult: et cquo sellam Circumspectio-
gius perseculus est, sed erepiuni concivem rednce- nis apposuit, Dt non caderetascensor ejus relro; sed
bat adpropria. Yorum "unusexadversariis, irisliiise relro prseteiiti confessionl peecati ,rante lrteditatiojii
739 S. IERXARD1 ABBATISCl.AR.-E-YALLENSIS 7i>0
r.obiscum, qiiam cum illis. Super bsecomnia, adduxi A '. ciim propngnaculis: mille clypei ex eo depetHlebaut,
Ji4)i a patre misstim eqnum Desiderii: cui cum in- oiiniis armaiura foriium. Porta Profcssionis omnibiis
sederis, me dtice ab bis omnibtis securus proficisce- ;paiens; janiior in Iimine dignos intlucens , et indi-
ris. Dixi!, et mollibus slramenlis pise Devotionis gnos abjiciens. Prseco shper portam clamans : Si
siibntissis, et bohorum exemplortim calcaribus ad- quisdiligil Sapientiam, ad me dcclinet, el eam in-
dttis , equo Desiderii imposuit fiiiiim regis ; sed fre- veniet; et eam ciim invenerit, bealusest si lenuerit
mitn defuit, lanta erat festinat o fugiendi. Illico . eam. Ihic filius regis , oecurrenli.s sibi Sapicnlia;
equiis currit infrenis, trabil Spes ante. Timor au- diic.ilu iiilroducius , imo ulnis deporlalus, familiae
-tem retro verbcribus urget et ininis. Tuhc videnles regise vallatus obseqitiis , ad medise civilalis arcem
iioc contmbali suiit principes Edom, robtislos Moab perducitur, ubi ipsa aedificavitsibi domum , excidit
«blinuil iremor, obriguerunt omues inbabilalores columnas septcm, subdidil sibi gemes, superborum-
Clianaau. Irruat super eos formido el pavor in ma- que et sublimium colla propria virlule calcavit. Ibi
gniludine bracbii lui; fiaut inimobiles qnasi lapis, collocaltir in lecto Sapienlise , quein ambiunl sexa-
donec pertranseal filius luus, Domine, filiiis isle , ginta forlissimi e\ foriibus Israel, uniuscujiisque
quem :possedisti (Exod. xv, 15,-16). Sed cum sic ensis super femur 1247 sunm. Adest David iti
fcranttir prsecipites, effugiunl qiiidcm, sed' non sine "' lympano et cboro, in chordis.et organo ; .eseleriquc
perictilo
' ; quia sine riiodo, sine consilio. ccelestis curioeparanynipbi, gatidentes el exsulianles
&. Propter quod a Patre irarismissa accurril Pru- magis super uno peceaiore pocnitentiara agenle,
denlia, nna de sunnnis principibus palatii, in comi- quam super nonaginta novem juslis , qui hon indi-
ialii aniicam babens Temperanliam ; et leriens cur- gent.poenilentia. .
rcntes : Parcius , iiiquit, obsecro parcius: diclt' 6. Et ecce venicns ab aquilone ventus Iurbinis«t
cnim Salonion noster : Qni feslinus est, pedibusof- ignis involvens tolam concussil donium, Sapientise
fendit (Prov. six, 2). Si sic currilis, bffendiiis ; si "c.astralnrbavit. Egressus est ehim Pbarao cunicnr-
offenditis, caditis ; si caditis , filium regis , quem ribus cl equilibus , persequens fugienlem Israel
suscepislis liberandum, inimicis reddilis. Nam si (Exod.. xiv, 5, 8). Cogilaverunl etiani unauiinilcr
cecideril, illico manus eortim erit super enin. Hsec siiniil adversus eiim, leslainenttim disposnerunt ta-
direns , frentim Discretionis imposuit fervido illi Lernacula Idumseoriuh et Tsmaelitse, Moab et Aga-
.cqtii)Desiderii, ejusque babenas Temperantise re- reni, Gebal et Ammon et Amalech, alicnigenie cuni
gendas comiiiisil. Cumqne Timor retrodevicinia et babitantibus Tyrum. Etcnini Assur, Jlle magnus
viriuie- inimicorum , et tarditaie fugse cansaretur : .p exlerminator diabolus, vcnil.cum illis (Psal. LXXXII,
Yadc, inqiiil Prudeniia, relro, Salana, scandalum J,6-9). Quid multa ? Obsessa esl ciyjtas. Jam surgiint
cs nobis.Fbrtitiido ei Ians noslra Dominus, el fa- tenlatioiium macliihic ; urgel undique inimicus ille,
ctiis est nobis in saluiein. Ef ecce Forliludb, miles in insidiis draco , in aperto leo;.cogit socios , ignes
Def egregius, accurrens per campum Fiducise, ex- injicit, perfddil niuros, bella suscilat, insidias stib-
iracto giadio Iselilise:. No-lile,inquit, ttirbari ; pfures initiit, totius airbis minilans excidium. Inlus vero
iiobiscumsunl quam cnm ilfis. Tunc Prudentia curiae 1'inior et angusiioe; et a vebemenii et improviso
cosleslis assueta eonsiliis : Cavete, inquit, obsecro, liosiium impelti oinnes ttirbaii suul, el-moti sunt
qnfa hmredilasilia, ad quam feslinalur in inilio,sicut sicut ebrius, et omnis sapienlia eorumdevorata esl,
dicit Salomon nosler, in pne bcnedictione carebit et clamaverunt ad Dbminum cum iribularenltir
(Prov. xx, 2f). Proficiscirhini igilur, ndn tam festi- (Psal. cvi, 27, 28). Currilur ad arcem Sapieniiae;
r.anter, quamprudenter. Inimici enim non sunt in mala nuntiantur;.consilium quscriiur. Reversa ehim
iiinere; sed juxla fter scandalum ponere solent, in adse Prudentia consiilit Sapienliam , quid facto
biviis et triviis , el viarum anfraciibus. Prsecedam optis sil. Hla acceleraiidum testaltir, et qtiserehdiim
ilaqtte ; vosaulem tenele viam Justilia), el veldciler summi regis auxilium. Et quis, inquit, ibit nobis?
introducemus vos In castra Sapieniisc, qusejam uon D '. Al Sapientia : Oratio, inquit. Et ne moram faciat in
procul sunl a nobis. Sapiehtia cnim esl, de qua • euhdo, asccndal super equum Fidei. Qtiscsiia diu
dicitur : Concupiscens sapienttain , clisce-justitiam Oraiio, et-in lanlo liimuliu vix tandein invenlaesi.
"(Eccli. T,55). .'"',- Ascenditsuper equum Fidei; proficiscitur per viam
5. Sic iiaque .dum viam carptint, nrgel Timor, coeli, nec cessal, donec inlret portas Domini in
- confessione,atria ejtis in
Spestrabit, munil Forlitudo, Temperanlia modera- liyinnis. Et, sicut familiare
tur, providet et instruil Prudenlia, ducit el perdiicit mancipium,-'cum fiducia accedens ad.thronum gra-
Juslilia. Appropinquat filius regis castris Sapieniiae: tise cjtis, exponil necessitatis suse negotiiim. Audito
" rex filii
quse novi hospitis audito advcntu, prseocciipat euin, periculo, conversus ad consorlem regni sui
'
qui se conctipiscit, occurrit et -ostendit se in vtis Cbarilaleih : 0, inquil, quem inillani, ct quis ibit
Itilariler. Fossavero profundse Tlumlftalis caslta nobis ? Atilla : Ecce ego ,.inquil, mifte hie. Tunc
cingeliat: super qiiani forilssimus ct puicberrimus rex ,: Praivalens , inquit, prsevalebis, et liberabis
"ihiirus" Obediehtise sediflcafus coalos penetrabat, eum.' Egrcder.e ; etfac-ila. lilico -egressain a facie
quem bonorum exemplorum hisloria! undique depi- Domini reginam cceli , Cliarilalem.,.tota comitattir
cise miraliiliter decoraliani. jEdificatus autem erat mililia ccclestis; vcniensqiie e( descendcns in caslri.
757 -PARABOLiL 755
43. Seplem delient esse in oralione. Oralio enim » aves de sacrificio abigebat. Terlio justa, quarlo assi-
debet esse fidelis, juxta illud : Quidquid oranles dua, qttinto bumilis, sexto fervens, hsec duo Iiabens.
pelitis, credile quia accipielis, el fiel vobis (Marc. xi, in grano sinapis; seplimo devola. I
2l).Deinde jnunda , juxlaexeniplum Abrabse , qui
-• *-
:'
PARABOLiE. '..
SANCTO BERNARDOVULGQ ASCRIPTÊ.
1245 PARABOLA I. F cogitur molere emolumenta malat conscientise. Proh

B
>Depugna spiriiuali [alias , De fuga el reduclione dolor 1 -
fiiii prodigi]. 5. Et ubi modo est paier ille potentissimus et
\. Rex dives et prsepotens Deus pmnipolens filium dulcissimus aique liberalissimus ? Nunquid potest
.sibi fecit liomiuem, quem creaycrat, cui sicut puero bbfivisrfifilium uleri sui?.Absit, absit! Non obli-
delicato' psedagogos, delegavil; legem , propbetas , viscitur, sed miserelur, condolct et cohqueritur de
cseterosqiie tuiores et aclores lisqiie ad prsefinilum absentia et perditione filii sui. Mandat amicis, solli-
tenipus ejus consiimmaliohis. lnstrnxil eum et mo- citat servos , omnesque suscilat ad requirendum
iiuit, dominum euni paradisi consliiuens,.omiiesque eiim.Unus servorum Timor, ad iinperiuin Domini..
tbesauros gloriaesuae ei ostendens el reproiniilens ,. filii fugilivi vesligia proseqtiens, in profundo carce-
si se nondesereret. Et ne quid deesset bonis ejus ,. ris invenit lilium regis, carnalibns peccatorum sbr-
etiam liberum arbilrium ei indnlsit, ut bontun ejus- dibus obsitum , vinculis el catenis malse consuelii-.
essel volitntarium, non*coactun)., Accepta licenlia dinis ligatum., miserum et amentem , in miseriis
boni et mali.cceplt eum tsedeie Ijononim stiorum. securuin etridentem: quem verbis et verberibus
a cpireupiscentia sciendi bonum et.malum. Egressus urgens ul exiret et redirel, lanta iniserum confit-
.igilur de paradiso bonse conscienlise, nova quserens Csione ( dejecil, ut sicul morii jam vicinits jaceret,
,quse nesciebai, qui milla adliuc nisi bona noveral; et adbsereret in terra venter ejus. Egressus evesligio
.palernis [qlias, palriis] legibus el psedagogis reliciis,-. alius , cui nomen Spes , vidensque filium regis a
inandticayit de ligno scientiae boni et inali conlra- Timore non e.rulum , sed obrutum ; non adjutuin.,
vetitum Palris : et abscondens se.miser, el fugiens sed dejectum : accessit Ieniier, et suscitans a ferra
a facie Domini , coepit vagaripuer insipiens per inopem, el de-siercore erigens pauperem, levansque
niontes aliitudinis,, ,pe'r viilles euriositalis , ,per caput ejus , el coacta in unum consolationis vesle,
.campos licentise, per nemora. luxtirise, per paludes oculos ejus detergens et faciem : Heu, inquii, quanll .
..ypluplaium carnaliurii, per lluctus curarttm ssecu--, merccnani in dpmo patris tui abuudant panibus, 1lu.
•- " ' autem.bic fame peris ! Surge, obseero , et vade adt
laritim..
% Yidens autem anliquus prsedo lascivum pueruni p.atrem tunm ,ei dicei: Pater, fac me sieul unum.
.sine cusiode , sine reciore, procul a tlomo Patris ex mercenariis luis. Tunc ille landem vix adse-
. vagantem ; accessit, el pornula illa inobedientise modicum reversns : Tune es, inquii, Spes ? Et quo-
niariu malse persuasionis ei porrigens, postquam ab modo Spei introitus poluit palere in tansum el lam -
co consensuni-jjlicuii, aggressus est miseruro, et in->. j, borribile profundum desperationis mese ? Ego, .ego_.
terram.id est.in lerrena eum desideiia prsecipilans, i.nquit, sum Spes, a palre tibi transmissa , te adju- -
pedesque, id est menlis affecliones , ne resurgat, tura, le non desertura , donec te inirodiicani.in do» -
fortissimis ei soecularis concupiscenlioe vinculis.alii- muia patris lui, el in cubiculum genilricis tuse. El:
gans , manusque operaiionis , et oculos meniis ; 0, inquit ille , dulce levamen labortun ,. dulcis con-
niisit eum in navim malse secttritaiis, et flante velie- soIalio,124S miserorum ! o uiia, el non infima de
inenter venio.adulaiionis, transvexit eiim in longin- tribus culiiculi regii assislricibus ! vides caiceris
quam rcgionein dissimililudinis. Yeniens ilie in re- mei profunduin iinmane; vides yincula^ qusa tameu
i gionem non suam , yenalis factus ,;est omnibps qui ad.ingiessu.m tuiim jam maxiina ex. parte-diritpla
: pi-a.HergrediutUurviam. Discii porcos pascere ,-sili- snnl el dissolnta ; vides,
caplivornin (151) meorum
quas porcorum nianducare : dcdiseit ompia . quoej iminaiieni mulliludinem, foriitudinein, velocitaiem,.
• didiceral, et discit quse nesciebat, servilia-sciiicet ; aslnliam : etquistibi loeus liic? At Spes : Ne |li-
opera. Yincttisque in desperationis careere,. ubiin i . nieas, inquit; qui nos adjuval, misericors est; qui
circuilu i.mpii:ambulan't, in mola impise circuitionis; pro nobis pugnat, omnipqtens est; pluresque sunt.
(1511 Idest capiivanliutn, seucaoliv-atorum;
"fSS S. BERMRDI ABBATIS CLARjE-VALLENSlS 756
' duui illiid . Corde credhur ad
jusihiam , ore autem A 59..Santia anima carnem suam a pulredine vi-
confessiofit ad salulem (Roni. x, 10). Duabus vela- liortini morlifical, duin ohines voluplales niuiidi per
mus caput, dilectione Dei, ef proximi. Unde Apo- conliiienliam abnegat : el Uihc quasi myr-baiw
, slobis : Sive mente excedimus -, jDeo; sive sobrii su- nioriiuro corpori adliibet , ul posl judicium a cor-
mtts ,vobis (II Cor. v, -15). ruplione ajlerha maneat sanum; Ctim vero ad coe-
54. Nota quod ex limore compunctio, r;x com- leslia majori desiderio se accentlit. et a cordis CUT
punctione omiiitim reriim abreuunlialio, ex qua bictilo omnes superfluas cogilaliones ferventer
verabumililas , ex.qua vera confessio , in qua' om- abjicit; quasitliuribulum cor stium coram Deo facit,
. -niuin vitiorum purgatio . Ex confessione,. viiiutum in quo duni per' dil.ectinnem virlutes cbngregat,,
pullulatio : conereiae viiitttes faciunt cordis puri- quasi carbones in iljnribulo coapiat, in qiio se
lalem, in qua vera sapientia et perfecla charitas. Ad ipsam mens in conspeclu Dei ignc cliaritatis incen-
fioc-sciendum qnod spirilus timbris. dat timorem; - dal. Dumque fervenles et mundas orationes ad
. spiritus pietatis, cumpunctionem ; spirinisseiehtise, Deum emitlit, qttasi fumum aromalum ex thuribiilo
prsesenlinm abrenunliationem; spiriltis foiiiludinis, educit, ul coram dilecto siiave redoleat, et proximos
verain humililaiem (humilitas eiiim vincii omnia); quosque ad ejus amorem pei* bona opera concitare
B
spiritus consilii, confessionem; spirilus intelligentise, nofi desinat.
'virtulum acqtiisiliohem; spirilus sapienlise , -perfe- 40. Noh coques hmdum in lacle malris (Eitod.
• clam cdrdis puritatem et amorem. xxxiv, 26). Hsedus,.peccator^'mater, primi paren-
35. Qualuor sunt ordines in domo Domini. Qui- - tes , ex- quibtis omnes procreaii sumus.; lac , vilia
dam etiiri) procidunt ad pedes Jesu, sicul JSlhiopes, quac de originali peccalo venerunl. Non coques /tc?-
. "sictilMaria pcenilens et confilens; quidani sedent dum in lacle malris suw : id est, non sinalur pecca-
ad pedes ejus, ut eadem Maria audiens verbiim tor usqtie ad 'diem hiortis susein peccaiis permaiie-
, ejus; quidam.jacent in sinu.ejiis; quidam sedenl.ad rc, sed ante niortem ad bona opera revoceiur, ne
latusejus. Dtio ordines primi sibi vivunl, lertiussibi pereat. /--."
, et proxinio, ut Joannes evangelista , suscipiens et . M. Tres snnl qtii testimonium dai-.tiii leira, spi-
sugens pacem de sinu Domini ,- et nunlians eam ritus, aqua el sanguis-(l Joan. v, 8). Yeniens Domi-
populo. Qtiartus proximo, sicul Apostolus, qui ait: nus circiimcisioneni et alia bapiismaia fecii cessare:
Bonum certamen certgvi, cursum consummavi, fidem baptismhm vcro insliluil, in quo iria prsedicta, quasi
iervavi. 'Unde securus subjtingit.: Reposila csl jhihi leslimoniuiiiChristianilaiisinlerradaniiaoperariyo-
coronajustilim (II Tim. iv, 7, 8). Et ideo cupio dis- Q £ Iiiil.AudiqtiomodosahguisCbrislifacit,eisignumest
solvi el .essecum Christo ; permanere aulem in carne, ul moriamnr peccato, secundum Aposioiuni: An igno-
necessariumpropler vos (Philipp. l, 25, 24)..Isti nec ratisiquia quicunquebaplizan sumuhinCliristo Jesu, in
rnori timenl, nec vivere recusant. tnorte ipsius baplizati sumus ? Aqua, qiiaequasi qub-
56. Superbia alia est caeca., alia vana, alia cseca : dain lumulo corpus includit _ signttm estut ultra
: siiiiulcl vana. Cseca, quando bomo puiaf in se esse , noii serviamus peccato : Consepulti enim sumus cum
(jtiod non esl. Yana , quando glorialur in boc quod . ipso per baptismum in mortem. ;Spirilus vivjficat et
. liomines putanl eum csse quod non est. Csecasimul - faeit/iit qui inilloaquaruni elemento sepeliinur,
. ct va.naesl , quando de bono quod nonbabet, et; .>.reuovali per ipsum Spiritum resurgamus , itlquo- '
gloriatur in semetipso, et aliorum gloriam qnserit. motlo.surrexit Chrislus a morluis per gloriam Palris,
57. Iluinilitns, alia sufficiens , alia abundans,, aliai - iia el nos in novilale vilm ambulemus'(Rom. vi, 5, &).
supcrabiindans. Sufflciens , subdi majori, nec prse- Et hi trcs. quiaiinum operaniur, unum sunt, sicut
ferre se pari. Abundans , subdi pari, nec prseferre) dicit Joannes,. Unum in nijsterio,'non in nalura.
se uiinoii. Sijperabundans , subdi minori. Inde Do- Sanguis igitur leslis morlis, aqua sepiilturse, Spiri-
miniis ad Joaniiem : Sine tnodo ; sic enim decelnoss . tus viise.-Sanguis spectal ad pretium, aqtiaad lava-
implere om,nemjusliliqm (Malth. m, 15). ' crum, Spirittis mentein renoyat. Saiiguis Don.iiii nos
D
58. (Juicunqiie volnnt perfecte placere Deo , tamv1 . redemit, sacri fontis unda nos abluit, Spiritus per
caslitale, quam cbaritate splendere del)enl. Caslitas3 . adoptionem filtos Dei iios facil. ;
aulem quinquepartita esl; videlicet.in auribus , ini , 42. Quarla vigilia venil ad eos (apostolos) ambu-
. ocnlis, in odoratu , in. guslu, et in taclu. Chariias., s., laus super mare(Mallh. xiv, 25). Prima dormitio
. autem quadrifaria est, quse , secun.dum Aposlolum , est limor noclUrnus, scilicet de adversjs ;.sttbse-
omnia creail, id est, non cst snspiciosa; oniniaa quens vigilia, per prudentiam. Secunda dormilio,
sperat , non esl pigra; 124>^ omnia. suffert,, . sagitia volans per dieni, id est.tenlalio per prospera;
non murmurat; omnia susiinet'(l Cor. xin, 7), non11,, , vigilia, per forliludinem. Terlia dorinitio, negotium
est impaliens. Ecce iioyem, quse qui perfecte babef,, •. perambulans in tenebris.scilicet vana gioria; vigilia,
perfectus esl, el secundum novem ordines angejo- jnsijlia. Quarta dormilio , incursus et dsemonium
rum degit in lerra. Unde Apostolus : Nostra conr;- , lneridianum, id esl intemperaniia. Ti.inc-v.enit ad
versaiio ih cmlis esl (Philipp. in , 20). Et ul itaa eos Dominus, ambulans supra mare. Dominus supra,
dicam, majus meritum babel boino taliler vivens,, sed.Petrus mergitur. Primo_pinaiur esse phantassna,
quam angelus. Homini euim est virlulis, angelo 0 sed post. aguoscittir. Alii lepidiores, sed lamen (ide-
eignitatis. . les, magnificant Dominum in laiibus.
i$$ SEXTENTI.1E. -"-^Si-
est: qui ntilla liinc afljiclione aTertilur, forlis est,; A ascendit in coelum (Luc. xxiv, 27, *5, 51)_quia <lo-
<[uinulla alia delectatione, lempcrans est; qui nulla eo diclum est : Ego sapienlia. in allissimis habilu
elatibne, juslus est. . '_{Eccli. xxtv, 7) : ecce spiritus sapientice.. .--,
25. iVonesi speciosa Idus inore peccaloris (Eccli. -. . 28..Graiia quadripartifa esl-. graiia creans, gratia
xv, 9), in poenitenle peccatore frucluosa , in jusli- redimens sive miserans, gratia doiians, gratia reiuu-
ficato est speciosa. Sicttt ctim stercorantur agri-, - nerans.Prima -: Omnia per, ipsum- faela san/..Sc-
non esl speciosum, sed fructuosum ; poslea vero in • cunda i Verburii caro factumcsi. Terlia-: Pienum
frugum cblleclione fit speciosuin. graiiw. Quaria : Et veritaiis (Joan. l; 14). |
24. Qualuor stint quse impediunt confessionem : 29. Pax quadriparlila «st i: erga Deum, erga
llmor, ne perdal; -pudor ne vilescal; spes bonoris proximum, in earne-, inspirilu. Quse ul firma sil ,.
vel alicujns terreni commodi _,si innocens puteiur; siibsternendum cst unicuique fundameiiiiini : paci-;
. desperalio earumdem rerum r si innocens non pu- camis temperaiuia; paci spiritus foriiindo ; pact
lelur. cum proximo prudentia; paci cum Deo juslitia..
213.Oclo sunt irinitales , qiiarum prima fesi illa Gloria in excelsis-, -ecce:pax cumDeo ; elmierra
, summa elindividua Trinitas , Paier , el Filius , et hdminibus bonmvoluntatis (Luc. u, i&), pax cum
Spiritus sanctus. Secunda esl quse cecidit. Teriia " proximo ; pax vobis , videle mantis et pedes-tneos
jperquam cecidit. Qtiarta in quam cecidit. Quinla - (Lup. xxiv , 56 , 59), pax carnis.; accipile Sphilum '
;
perquam resurgil, qu:« in tr<esdividiittr trijtilales. sanctum (Joan. xx, 22), pax spiritus.
. Tr.initas quse ce.cidil, est memoria, ralio el yolunlas. 50. Muscm morienles \exlerminanl snaxilatem uit-
Meinoria infirmata est iribus modis. videlicet per guenti (Eccle. x, i), id est vanilas. euriositasel vo-
cogilalionesaffeeiuosas, onerdsas el otiosas. Raiio luptas : quse qiiia in Êgyplo et circa sacrilicia
tribus modis excxcaia est , quia ssepe recipit vera iEgypiiorum abuhdani , noii possumns iii ^gyplo
. pro falsis . ei e converso; licila pro illicitis , el e sacrificare Domino Deb nosiro saerificium justiiia)
converso (150). Yoluntas trip.liciter foedala est, per et cbaritatis. Ideo proficiscimur in deserium, Id est
concupisceniiam carnis, per desiderium oculorum , 'in .soliludincm cordis , ' t'i'a triu-m'dierum 1243
ct ambitionem sseculi. Triniias per quani cecidil, (Exod. vin , 26 . 27). De -piinia die dicit sponsus
. suggesiio, deleclatio, consensus. Triniias in quam : Veni hi Itorlum meum , soror mea sponsa
sponsoe
cecidil, infirmitas , fceditas , csecitas. Trinitas per (Cant.v, 1); boe est inplaniarial)onarum virtuium.
qiiam resurgit_ fides, spes, charitas. Fides esi trina, De secunda gaudel sponsa, el dicit t lntroduxit me
, prseceplorum-, signorum, promissionum. Spes quo- C rex in cellam vinariam (Canf. 1,5), id est inler
quctrina est: spes veniae, spesgralise et spes glorise. delicias Scripturarum. Terlia dies est tbalamus,
, Cliaritas etiam trina esl, exlolo corde, cxtola ' plenitudo amoris, in quo se invicem fruuntur spon-
tinima, ex lota virtute. sus et sponsa. Et nota conlra vaniiatem, solidiialem
26. Dtio parieies debent esse In congregatione : virtulum ; conlra curiositatem , variam delecla-
wnus inlerior ,.alter exterior. inlerior clauslrales', • tionem Scnplitrarum ; contra voiuptalem , sumrcu..
exterior obedienliarii. llli noh debeiit esse curiosi, illius amoris llialamum
nec volupijiosi; isli vero nec lurbulehli, nec frau- 51. Duo stint nbera cliaritalis, compassio et Gon--
. dulenli. El quia raro pax inicr istos est. ideo tenius - gralulatiOi' Ex compassione lac siigilur consoJatio-.
paries est, ex adverso veniens, qui conjungat divisos nis : ex congraliilatione lac sugitur exbortaiionis.
parietes; abbas videlicet el prior, el alii fralres spi- 52. Tria sunl quiluis servatur unilas : palienlia,_
rituales.: fundamenium est sanclum proposimm. - humililasct charitas.Ilisarniari debel.inilesCbristi,
27. Adaptalioseptem'donorum Spiritus sancti ad ' paiienliam babens quasi scutujn ,; quod feral et
apparitiones Domiui resurgenlis. Primo apparuit circuniferat conlra omnia ailversa;_ bumililntem
mulieribns, quibiis dictum est ab angelo : Nolite quasi loricam, quse couservet.interiora piiseeordia1;
iimere (Matih. xxvin, 9, 5): eece spirilus limoris. D cbarilalem • quasi lanceam , per quam, sicul dieit
ApparuilPeiro, qui negaverat'(LHc. xxiv,54): eece Aposlolus, oinnes in.ipetens in provocalione cbari-
spirilus pietatis. Apparuit mulieri, cui dictum esl: tatis (Uebr. x , %&), et.ohinibus oninia se faciens
Noli nte langere; iiendvm enim ascendi ad Palrem belligeralur- belluiii-Doihini.Oporlet eiiam ul Iiabeiii
meum (Joan.xx, 17) : ecce spirilussctentise. Ap- galeam salutis, quse-eslspes, capiil, id estprincipaie
- paruit illis undecim in monie , ubi consiiluerat, . iiieiitis, muniens ct- conservans. Habeal etiam' gla-
quando dixit: Data esl mihi omnis poteslasin cmlo <lwm.vcrbiD.ei, el equuin bbni desiderii.Goliatb
M in terrajMailli. xxvm, ISj : ecce spiritus loiii- . - suo gladio oecidendus est; vaiia gloria', Goitsidera-
"
tudinis. Appartiit duobus euntibus iii Emmatis , de, • lioue ipsius vanse,gloriie. .
quibus scriplnm esl : Et aperuil illis senswm, ut 55. Dup siini novissima,, morsetvita. Ad bsac,
inlelligerenl Scripturas : ecce -spiritus iniellectus. vjolamusduabus alis, limore el spel D.uabusvelamus
Ad ultimum apparuit illis recumbenlibus , quando pedesj.ooenitenlia cordis et confessione oris, secun-
{150) Addendum, cotmnoda pro. iiicommoJis,ct e ccnvcrso._ul colligiiur ex serraone j5 de Divcrsis, n».%L.
'
•751, . S. BERNARDlABBATISCLAR.E-VALLENSIS 733
iham {M.ailh.n, II). Hasc fbriassis pro loco el tem- A Dominum; laudaDeum tuum, Sion: qui posuit'fines
"pore neeessaria yidebaniur. Aitri pretium ob pau- tiios pacem (Psql. CXLV», 12, 14). Nibil enim com»
periaiem ; niyrrhse unguenltim ob infanlilis, utas- niurie babeni miirmiir et pax, giatiaruni aclio et
tsolel, corporis tciieritudinem ; tburis odoramcnttim delraciio, zeltis amariiudinis et vox laudis. liaque
obsordidam stabuli mansJoneni. Nos vero quoniam in ore irium ei lalium leslium slei hoc verbum, ut
illa jam.omniairansierunl, offeramus ei acceplabi- pesteih islam iniirmurationis summopere nobis no-
lipra munera :,myrrhse unciionem in communionem verinius essecavendam.
socialis viise, iburis specieni in suaveoleiiliani bonse 17. Tres _sunl quibus reconciliari debemus *; bo-
famte, auri splendorem in conscienlise puriialem: minibus, angelis, Deo.Hominibusjper apeiiaopera ;
quo videlicet nec de ofliciosa conversalioiie familia- angefis, per occulia sigua; Deo per puriialein cordis.
rein graliam, necde laudabili opinioue inanem glo- Kam de.opeiibus qua?.coraih liominibus facienda '
riain, sed honorem Dei, et fralrum-utiliiaiem quse- stinl, scripltim cst: Luceal lux vestra coram honii-
rere sludeainus.- nibus, ui videant veslru dpera bona, el giorificentPa-
. 16. Ante oninia sine murmuratione sinl fraires. trem veslntmqui in caslisesl (Mailh.v, 16). De an-'
Forle aliqui leve peccatum seslimant murmurare: gelis dicil David : Jn conspcclu angelorum psallam
sed non liic, qui anle omnia monet esse cavendum " tibi (Psal. cxxxvn, 1). Occulta attlem sigria snnt
(S. Bfnediclus in Reg.cap. 54.). Pulo aulem ne il- gemitus, suspiria, tisus cilicii, el csetera poenilentise
lum qnidem leve repfnasse, qui murmuraiitibiis aie- iiisighia, quseangelis placenl. Unde est illiid : Gau-
bal : Non contra nos est ttiurmur vestrum, sed contra dium est angelis Dei super itno peccatorepwiiitenliam
Dominum. Nos enim quid sumus^ (Exod. xvi, 8.)Sed agenie (Luc. xv, 10). Ul auleih Deo reconciliemur,'.
neillum quoque qui dixil: Non murmuravmlis, sicut nec operibus, nec signis, sed puritate elsiriipiiciiale'
quidam murmtiraverunt, el perierunt ab extefminatort cordis indigemus. Scripluni est enim : Beali mundq
(lCor. x, 10). lllo nimirum externiirialore, qui po- corde quoriiam ipsi Deum videbunl (Matth. v, 8): Et
siiusesfin hoc ipsum, ut a lerininis bealoe illius illud : Si oculus tuus luus fuefit.simplex(Mallh. vi,'
civilalis arceat murmuranles, el longe faciat a fini- 22)', etc.
.iius. ej.us,-.cui dicitur: Lauda, 1241 Jerusalem,
"
ALIJE S. BERNARDI SENTENTI^l (U9V'
- ?i$. TemplumDei sanclum est, quod estis vos (1 Cor. G tempore dilectionem proximi. Quod per boc videtur,
Hi,17). Templum Dei cst claustrum religiosoriim. quod proximum propier Deum diligere non possu-
Duo.p.irieies clauslri sunl, aclivi .el' cohleinplaliyi, inus, nisi prius diligamus Deuiii: et conlra dileclio
Mar-iael Maiiha, inlerior et cxlerior. Inleriori ne- proximi videtur pifficodere dileciionem^Dei, quia
cessarii suht dtto ordines lapidum, eavere sc-licet scriptum est r Qui non ditigil fratrem suum qitem
vitinurvclupialis, et curiosilalis. Exteriori simililcr videt, Deum qnem non videl, quotnodopolesl'diiigere
duo, ne sinl-fraudulenli, et lurbulenii. Unde Domi- (7/oau.iv,20) ? sed sciendum esl quod dileclio Det
iius : Fidelis servus et prudens (Mattli., xxiv, 45). ditobus modis cousideraiur,' iiicipiens, et nulrita.
Fidelis,- ne-siufraudulentus"; prudens, ne sillurbu- Incipit eniiii bonio diligere Denm, anleqnam proxi-
lenlus. Paries exadverso qui litinc ulrumque cbu- muni; sed quia illa dileclio non potest perfici, nisi
jungit, sunupra:Iaii, et hi qni fideliler iiigrediunlur nutriatur, etcrescal per dileciioiiem proxiini, opor-
cl egrediuuinr; sicutde Doniino diclum est : A sum- tet ut proximus diligalur. Sic ergo dileciio Dei prae-
mocaiio.egressio ejus,.et oecursus ejus usque ad sum- cedit ut incipiens, et prsecediiur a dilectione pro-
mufu ejus~; nec esl qui se abscondal a calore ejus ximi, ul illa nulrieiida. Si qui forle pciiineul ad
{Psa/ux-vni.J7_).: gubernaiionemtuam, vindica, coerce cumdilecliORe,
- 19. Quihqiie de causis-addiscit bomo :.ul sciat, ut D.cum cbaritale, atlendens saltitem seicrnam; ne, ctim
"Bciaiur.-scire,tit veudai, utêdificei, ul jeclificeltir. parcis carni,- anima pereal. Fac bsec, ei inultos
•Ul sciai,- chriositas est.; nl sciaiur stire, vanitas; passurus es, in quos ncin poterjs exercere discipfi-
ui veiidat, siinoiiia; ttt sedilicel, charitas ; ut sedili- nani. Fer liiinas, secunis eslo : f;iciei euiiu Dothihus
cetur, huiniliias. Qni nutiiti ,er,antincroceis, am- .niisericordiam et.judicium ohinibus ibjuriani acci-
]ilexa>i siini siercora (Thren. iv,- 5), ,id est curaui pieniibiis.
Tentris. •• , . . S2. Diliges proxhnum tuum sicut le ipsum (Malih.
'20. Iniiium sapienlimihnor Domini (Psat. cx, 10). xix, 19). Debet unuscpiisqucproxiinuihsuum diligere
Timor priuius revocal euiites ad inorlem., cni succe- lauquam se ipsutn, ut quem'poteiit boininem vcl
<lit liisiuia- ssecularis : hanc excludit spes selerui- beiicficeniiseconsolaiioiie,velinformaiiorie dociriiite,
. latis. --.:-..':• yel coercilione disciplina),,J,242atlducai atl Dehni
21.-Diibilari soiet aiirum dileclio Dei pra;cedat wlenduni. Haccqni sola discreiione cligit," prud.-itis
\\i\y) Ex biblioihcca Duncnsl.

U$: - k SENTENTliE.. 750
effusio, id est confusio cogitalionum, lerram facit A j vertere, ul inlueamur te (Cant. vi, 12). Reverieiii*.
inanem et vacuam. Dum enim fluctuat circa camem priino ab inepla Isetifia, revertere 124© secundo •
cogitatio universa, nullum ex ea sperare est fruclum abinutili tristitia, reverlere lerlio- ab inani gloria,
salulis., Dividanlur ergo aquse.ab aquis (Gen. i, 6), qiiano reverlere a lalenti superbia. Iiiahis gioria est,
qnateniis anima quoque, ut dignum est, paiiem sibi quse ab ore bominum venil exlrinsecus. Stiperbia
vuidice.l sollicitudinis el mediiationik. Sahe inferio- lalens orilur ihtrinseeus. Curn bsec omnia viiia rcli-
res certjs limitibus coerceanlur, ceiiis cohlineaniiir qtterit anima, intuebitur eam sponsus e_iis. Ob hoc
alveis, necessitatis terminos non exeedanl'; proinde autem debet abaliis abstinere, ut digna liat ejus
superiores copiosius dilatenlur. Ex hoc sane dat complexibus. Unde et ad eam dicitttr : Reveriefs, re- '
Dominus benedictionem, ct lerra nostra dabil frti- verlere, ul intueamur le. ''
ctum s.uum (Psal. LXXXIV, 15). I 11. Pastorum est vigilare super gregem propler-
5. Cuin in^populo Dei carnales alii siut, et alii tria necessaria : yidelicet ad disciplinam, ad cnsUi-,'
spiriiuales, nec illi lamen sclernoruni, nec isti carent diam, ad preces. Ad diseiplinam, propler inoruin
omni inodp icmporalium desiderio.Iiieo sane distant, cprrectionem, ne grex commissus propria moleslia
tjuod plus alia appetunt alii, et sccundum ea quse. deficial. Ad custbdiam, propier diabolicam stigge-
praeferunt, aui spirituales, attt carnales judicantur. ' R siionem, ne boslili seducatur eailidiiaie. Ad preces,
Ilinc esl quod in benediciionibus Jacob et Esau, et propier tentationttm inslanliam, ne vincaturapusil-
ros coeli, el lerra) pinguedo noininaiur,' sed hon lanimitate. In disciplinarigor justitia), incnsiodia
eodem ordine in ulfoque. Del libi Deus de rore cmli spiritus consilii, in, prece affectus compassionis. ''
et de pinguedine lerrm abundanliam, ait lsaac ad 12. Duas ad irilelligendum' se condidil universi-
Jacob. Ad Esau vero : ln pinguedine lerrw, inquii, laiis auctor creaturas, bominem et angelum. Honii--
etin rore cwli desupererit benedictioiua (Gen. xxvn, iterii justilicaiit fides el memoria : angelum beatifi-
28, 59, &0). Qnid auiem siiiguli prsefeianl, a studiis cant inlellectus et prsesenlia. Et quia liominesquan-'
eorum et sollicitudiuibus innoiesciu doque perdueendi sunt ad sequalitaiem angelorum,
6. Mors. peccalornm pessima (Psal. xxm, 22).. necesse est ut inlerim justificeiiiur perfideiii, et
Mala in amissione muudi, qttia uon possinii siue" proiiciant ad intelleclum. Scriptum est enim ; Nisi-
dolore separari ab eo qnein diligunl. Pejor iii disso- credideriiis, non intelligelis (Isa- vn, 9, juxla LXX).- -
lutione carnis.a qua evelluniur epruni <animse a Itaque fides via esl ad inlelligendum : nam iniinda-
spiritibiis maligiiia. Pessima in loiiiieniis inferni, ttir corfide, ut inlellectus. videai Deum. Simililer et
quandocorpus et anima perpetuis simul addicuntur memoria Dei' via'esl ad pioesenliani Dei. Qni enim
ignibus. Econlrario bonoriiin mors opliiiia, quoniam iiic babctmaridaiorttm ejus, ul ea faeiat, memoriara,
quidem fil ibi quies a labore, fit jucundilas: de novi- merebilur qtiandoque ul ejus qnoque videal prsesen-
tate', fitsecuriias de anerniiaie. liam. Habeant igilur iniellectum et pneseniiam an-
7. De slercore boum lapidalus est piger (Eccii. geli Dei in coelo: babeamus et nos ejus. fidem et
xxii, 2). Boves sunl qui in opere Dei sirenue exer- memoriam in mundo. . j
centur; qtti seminant in laciyniis, sed in gaudio 15. Pars lua sumiis, Domine, quam lulisli demaiiu
inelenl. Isii sane qiisccunque sunt inundi bujtts Amorrbsei in gladio et arcu luo (Gen. ILVIH,22).
hrbilrauliir ut slercora. Piger vero, cujus sabbaia Gladius ttms sermo vivus et efficax (Hebr. iv, 12) ;
videntes bostes derident, denonestatur ab bosiibus arcus tuus incarnatio tua. Ibi enim velut curvato
in olio suo, sicul boves slremii in laboribus suis sapientiacligno, el pio quodam modo flexadiv.initale,
lionestantur a Deo. Quem enim nialigni spiritus nervus carnis vebementer extensus, et humanitas
pigrum vident ad spirilualia exeicilia, in-cogilalio- iiiefliibiliter aucta cognosciiur. Pars ergo tua sumus
nibus ejus ingerunl, in)portune terrena : velut de ,-el populus acquisitionis tua; (IPeir. n, 9), q'iem
stercoribus boum massas coagulanles, et.pigruin, acquisisii verbo prssdiciliouis, et mysterio incar-
'
sicut dignus esi, lapidailies. Q naiionis. , . {
8. Osculelur me osculd grissui (Cant. i, 1). Tria 14. In circumcisione Domini nec nervus rumpi-
SU.ntoschla, reconciliatoriuin, muneratorium, con- lur, nec os comminuiiur, ut robustiora quasque et
templatorium. Primuih ad pedes, secuiidiim ad ma- firmiora servenlur illaesa. Aperilur autem ctitts,
lium, tertium ad os sumilur. In primo accipittir re- aniputalur caro, sanguis effmidilur, ut illeeehrosa
missio peccaj.orum ; in secnndo, munus vinutum ; mollilies casiigetur. In carne quidem peccalum,
in tertio, cognitio' secrelorum. Yel ila oscuium do-- <qitod in ea inanet, inlellige :porro in. cute operi-
clriuse, nalurae, gratise. •. nientuin-ejus, in sanguine vero incentivum. Haac
9; Duo sunl ubera sponsse: congralulatio et com- igitur vera circumcisio spiritu, non lillera, si-velaV
. passio. Gemina laclis species, exboiialio ei conso-• men excusaiionis et dissimulationisper co.mpunctio-
laiio. Tria unguenla, cdmpuiiclio, devotio, pietas.. nem cordis, elconfessionem oris amoveas; si peccati
Conjptmciio de recbrdatiohe peccatorum, devoiio de) consuetudi.nem correctionc conversionis abscindas:;
. reeordatione beneficiorum, pieias cx consideraiione; si denique, ut necessarium est, occasiones quoqiva
" "" - - - -" -
miseroruin. 'peccaiijei iomitem-fugias.concupisce.ntiarum. .
*
10. Revertere, revertere Sungmttis revertere, re- 1§. Gblulerunt mngi Domino aurum tfitis, et mjjlr
747 S. BERINARDIABBATISCLARJE-VALLEJNS'IS . 7i¥
C). Sed in. initio flagelli, dnm l___g@adjmc sub A pium esi: Sapiens ul SOLpefmanet : siiiltus ut tuna'
lege scrrus Dei est, et nescil qtiomodo filius. Dei mntatnr (Eccti. xxvn, 12).
erit, miirmurat; se auiem iiiiincenlem, Deum vero 3. Sed qtiia sapiens (ilius gloria esi palris, necesse
crudelem pronunliat. Huic aiilem Clnislus Dei vir- est ul non soluni sanclificetur ab eo maler sapieniia
lus apparet, sed nonduni sapientia, quia perllagel- per conlineriiine slabililaieni, sed etiain glorificetnr
lum potenliam vinulis seniil, sed nondum sapientioe per boni opeiis .fructificalionem,sicui in Evangelio
suavitalem per iiitellectum capit. Huiic ialem sa- Terilas dicit : Luceai lux veslra corani Iwminibus,tit
pienlia attingit fortiler per flagellum, ct disponit videant opera vestrabona,ei glorijicentPalrem vestrum
suaviler per intelleclum (Sap. vin, 1), dum illud qni in cwlis esl (Mallh. v, 16)). UndePsalniista sapien-
Aposioli ei inspirat, scilicet gaudere in tribulalioni- lisc filium dcscribens, ait : Jiicundus homoqui mise-
bus; scire quoniam Iribulalio palienliam operalur, retur ei commodai (P»a/. cxi, 5). Et vere brevis et
palientia probalionem,probalio vero spem; spesaulem perfecla" definilio sapieniis. Jiicundns "enim inler
non confundil (Rom. v, 5-5). Et jam se rion quasi flugella conliiendo delicmm, gandel illud per prse-
servum puniri, sed quasi flliurn per flagellum erudiri sentem tribulationem deleri. Miserelur ahinue suse
coghoscii, ut bseredilalem capial : se peccalorem placens Deo per conlineiiiise decbrem; coinmodat
Deum vero juslum pronuutians, justificat in se proximo frttciumbonseoperationis. Et bic est jti'tus,
mairp.msapienliam. reddens cuiqne quod sinimest; Deo confessiouem,
2..Sed qnid prodest.peccala inler flagellaconfiteri, sibi misericordiam, proxinid cliariialem. Sic autem
si non ab eisdem per continenlise sanctitatem absli- justificatur sapienlia a filiis snis per confessionem
neas? sictil scriptum esi : Sancli eslole, sicut el ego pec-atorum; saiiciificalur pei- coniimiilise bonum;
sanclus sum (Levil. xix, 2): ul qualis paler, lalis glorilicatur per boni operis fruclificaliouejii. Primus'
sit filius : et in sanctiinoiiia filiorum nomon Palris conlliciiis tiinoris Dei est conlia negligeniiam. Ti-
sanclifieetur. Quod et quotidie in oralione pelinius, "nior enim ad custodiain stti excilal. Quod si prseva-'
ul sicttt de qttibusdam pravis el.incoiniiienlibus Pa- luerit negligeniia, general curiositatem. Dum eniin
ler conquerilur dicens : Quolidie nomen meutn bla- per negligentiam lerra cordis inculta, spinas et tri-
tphemalur per vos htier genles (Isa. LII, 5; Rgm. n_ bulos geriuiiiat; qua*in se ipsa nbii.inveiiii requiem,
24), ila el per sancios sanctificelur. Sed Tne meum forascogilur evagari. Sic curiositas a cordeexit,
putes inyentum, quod sanclitas conlineiitia sit, audi conlra quam dimical pietas. Pielas eriim Dei cnllus
Aposlolunidicenteni ad Thessalonir.enses : Ilwc est esl; el in corde colilur, qui in corde cogn-iscilur
enim voltttiiasDei, sanctificatio veslra. Et ne aliud .-i-Uabilare. Curibsilas, si non vincittir, generat expe-
pules saiielificationem, quam conlinentiam, audi rienliam mali, quia, diim animus eyagalur per
quod sequitur: Ut abslinealis a fornicaiione, ul scial niulia, facile invenii ubi noxiam experiatnr delecla-
nnusquisquevestrunt suutn vas possidere hi sanclifi- tionein, Hanc impiignat scienlia, docens quid ttiluin
ctitionem(I Thess. iv, 5, 4). Cnde et sanclos eos dici- sil experiri, quid iton. Si vero prsevaluerit expeiien-
iiius, quos fiimos in proposilo conliiicnlise, ab bujus tia, general coucupisceuliam, ul transeal in afle-
sseculinoii solnm illiciiis aclionibus, sed eliam im- clum cordis.'
ptidicis locuiionibus abstinere videmus..Unde scri-
S. BEMARDI "SENTENTLE.
- i. Trss sunl qui teslitnoniumdant in.cmlo :,Pater, D 2. De Spiritu sancto tesialur, Scriplura quia pro-
el Filius, el Spirilus sanclus. Tres in lerra : spirilus, cedil, spirat, inhabitat, replet, glorifical. Procedere
aqua et sanguis (I Joan. v,7, 8). Similiter in in- -diciiur duobus modis : unde et qup? Unde? A Palre
' ferno, ut in Isaia
Iegimus : Vermiseorum nonmorie- et Filio. Quo? Ad creaturam. Procedentlo prsedesti-
lur, el ignis eorum hon exslinguelur (Isd. LXVI,24). nal; spirando vocal quos prsedesiiiiavit;inbabilando
1239 D"° mala sunt, vermis et ignis; altero juslificai qtios vocavit; replendo accumulat meritis
roditur conscientia, altero concremantur corpora. qnos jiistificavit; glorificahdo ditat prsemiis quos
Tertium additur desperaiio, qiise in eo.ulique iniel- acciimulavil merilis. .
ligitur quod dieitur, non morietur, el.non exslingue- .3- Sjnrjtus saiictus arguit mundum de peccato
tur. His quiin.coeio sunt, datur leslimonium beali- quod dissimulat; de juslitia quam non ordinal, iluiu
tiidinis; his qui in terra, jiistificalionis;- liis qui in sibi. non Deo eam dai; de judicio quod usurpai,
inferno snrit, danîiatioiiis. Primum lestimoiiitimest dnm lam de se.quam de aliis temere jud.icat,
glori.ae,sccundum gralice, terlium irte. '&,. Usque liodic in civibus Babylonis aquarusi
745- SERMONESDE DIYERSIS.. 7i6
plena erunl majeslate ejus, quando reformabit cor- A j yoluntas, si fucril bona, bonam. facit aniinam ;<si
pus bumililatis nostrse, coiifiguralum corpori clari- fuerit viliosa,'viliosam. Sed quia liomo, sicut Job
talis siise (Phitipp. m, 21). Et ea qtim sub ipso eranl, ail, Nunquam in eodem slalu permanel (Job xiv, 12),
replebant templum (Isa. vi, 1). Projectis bypocritis, aut ehim deficit aut proficil, proficiendum esl in
el liis qui invilati venire excusanl, in lenebras bac voluntale, quia ipsa esl via de qua ait propiieta :
cxleriores ; l.uniiles el Deo subdiii replebunl Hwc est via, ambulate in ea (Isa. xxx, 21): el psal-
templum : qtioiiiam ipse populiiin liumilem sal- mus : Bealus vir cujus est auxilium abs le; ascensio-
vum faciet, el oculos superborum bumiliabil (Psal. nes in corde suo disposuit in valle lacrymuruth (Psal.
' ;
xvii, 28). Lxxxm, 6, 7). In corde, id csl voluntate.
. 2. Sefaphin stabant super illud : scx alm uni el, 2. Primus bujus vitse gradus est recta volunias,
sex a'm atteri. Serapliin, id esl ardentes, signifi- serundus valida, tertius devota, qiiartus plena vo-
canleos qui in fervore Deo serviunt: quos Dominus lutiias. In prinio gradu anima nienle legi Dei con-
vigilantes invenit, el super omnia bona sua consti- sentit;sed, carne repugnante, bonuin quod diligii
tuet eos. Sex alm uni, el sex alm alteri: quia non perficere non invenit, sed sscpe inalum quod odii,
solum prselati,, sed eiiam subjecti alas habent, et per infirmilatem facit (Rom. vn, 16-25). In Iioe
R
serapbin. sunt, si fervenles fuerint. Duabus legebant tamen recia est ejus volttntas, quod adversario stio
cayul, el duubus pede.s, el duabus volabant (Isa. vi, coiiseiitiens, in se odit quod ille reprebendit. In se-
2). Ilabent fervcnlesaniinse alas quibus volant, spem cundo gradu anima non solum malum qtiod odil nou
et limorem, quia volanlis est aliquando alla pelere, agit, sed eiiam bonum quod diligit, licet cum gra-
aliquando jma. Per spem enim alla pelunt, quia in vedine,forliler tamen perlicit, dicens cum Propbeta:
coeleslibus babilanl. Unde quidam ex eis dicunt: Propler verba labiorum tuorum ego cuslodivi tias
Nosira comersalio in cmlis est (Philipp. IH..20).Per duras (Psal. xvi, &). In tertio gradu jam dilalalo
limorem ,ima. Condcscendendo enim infirmis, incorde ctirril viam mandalorum Dei, et deleclaiur
slruunt eos, consitlerai>tes seipsos, ne et ipsi len- in eis, sicul in omnibus diviiiis : quia iiiuncia pelMs
lentur. Duabus legebantpedes. Pedes eorum affeclio- oleo spiritualis graiise, et sciens quod hilarem dato-
nes sunt, quibus proximis junguntur, Sed quia bisi rem diligat Deus (II Cor. ix, 7), cum bilarilalc ad
duobus modis offendiiur, scilicet niiiiio rigore infir- quodlibel bonum se extendens, clamat cum propbeta
inos dejiciendo, ac nimia lenitate eorum vitiis con- David : Viam mandalorum luorum cucurri, cum di-
senliendo, velabanl illos serapbin dtiabus alis : lalasti cor tneum (Psal. cxvm, 52). In quarto gradu
contra nimium rigorem, consideratione proprise fra- sunt angeli, qui ea facililate qua- semper voluni,
giliuuis; conlra nimiain leuilatem, zelo reeliludinis. bonum plenarie perficiunt. Htinc gradum desiderare
Duubtis velabant caput. Caput, iiiieniio conlempla- quidem potesl anima, ascenderc non polcst in cor-
tionis csl sive inlellectus spirilualis. Et boc velant pore, ob lioc quod corpore aggravaiur. Qui nondum
serapbin, propter inimicos, propter vauam gloriamet reclam babet voluntatein, sciat qtiia impedit eum
occultam superbiam, duabus alis : contra vanani carnalis intenlio. Qui babel rectam et non validam,
gloriam una ala, scilicet amore verilalis; conlra • sciat quia impedil cuni prava consueludo. Qui babet
superbiam, sludio bumililatis. devotam el nonduni plenam, scial quia impedil eum
1237 SERMO CXXIV. terrena inhabiiaiio..Cii_iisadbuc vitiosa voluntas esi.
Dequatuor gradibus bonw voluntatis. orel eldical: Fial volunlastuasicul in cwloet in lerra
I. Sermo.Dei duo operari debet: et animas vitio- (Maith. vi,10): seinlelligenslerramjillumauteiiiqpt
sas sanare, el bonas admouere. Vitiosas dico, noni rectam habel voluntatem, coelum : quia, quaniunt
onmes quibus inest vititim, sed qnse yiiio ex volun- cceliun disial a lerra, lanlum distal recta voiunias a
laie consenliiinl, nec resislunt quautum possunl. viliosa. Ita oret qni reciam liabet voluntatem, sed
Tali animse loquiiur Yeritas in Evangclio, dicens: non validam, se inlellige;s terram ; illum atiten^
Esto consenliensadversario luo, quandiu cum illo esi jj cui jatn valida esl, coelum. Et ita de caeieris, nt
in via (Malih.. v, 25), clc. Kon dixit, vitio, sed, semper altcndat anima prolicere: quia, sicut cou-
adversario. Adversarius iste sermo Dei esl, quii demnaius est qui in vitiosa pernianet voluntate, iia
semper viliis adversalur. Huic consenlit, qui cuini reprebensibilis esi qni in aliis non studel profi-
Propbela diccre possit : El peccatum meum contrai cere.
me est semper (Psdl. L, 5). Bonas dico animas, noni SERMO CXXV.
solum perfectas, sed incipientes; qtise, licet viiiumi De glorificanda Dei sapientia.
liabeanl, ncin lamen consentiunt, sed repugnani. I. Gloriftcaleet portate Deum in corpore vestrb (1
,'Talesanima), licel ex infirmitale vel ignoranlia ssepes Cor. vi, 20). Alibi dicil Scriplura : Jusiipcala »»»
cadanl, sicutscriplum esl: Seplies in die cadiljusius; sapienlia a filiis suis (Matlh. xi, 19). El in oralione
(Prov. xxiv, 16), lamen per volunialem, quam lia- dicimus : Sanctificetur nomen luutn (Maitlwvi, 9).
beni Voiiam, resurgunt. Haec est enim quae bonami Clirislus, Dei virltis et Dei sapientia, jttstificatur,saii-
•facit animam, quia, cum inulta sinl animsc boiise > 'clificalur, glorificaltir a filiis suis. Dicamus ergo
naturaliler insiia, sicut ingenium bonuni, inemoriat primiim quoinodo sapiehlia jusiificalur a Itliis suis.
capax, vigil.ratio et cseterseanimsebona, sola lament Flageihl Deus omnetttfttium quem diiigil (Hcb"\ xlt,
PATBOL. CLXXXJII. »
7^5 S. BERNARDIABBATIS CLARjE-YALLENSIS 744.
luiio. Probamcntum dilectionis, pia mors;. quiai A confirinel; quia cxliibilio operis probalio est dile-
majorem charilalcm nemo babel, quam ui animam. i_ ctionis.
suam ponal quis pro ainicis suis (Joan. xv, 15). SERMO CXXII.
Sacramenliim. redemplionis triplicem oslendit po- De duplici vitio jejunanlibuslimend.o.
tentiam Deilalis : scilicel de._nibilo aliquid fecit,, Tu duiem cuni jejunaveris, unge capul tijttm, et
~~
inveteralum innovavit, temporale.perpeluavit. faciem luatri. lava (Malth. vi, 17). Hoc aufem dixit'
SERMO CXX. oiiiinus propter duplex vitiurn, vanse glorise scilir
De triplici ministerig. cel et iinpareniise, quod solel jejunantes subvcrlere.
Per boc quod jubet faciem lavarc,-prsecipit nbbis
Ministerlum minislrorum Ghrisli triplex est: inlentionem puram- servare;. quia sicul decor cor-'
seryilutis, charilatis, dignilalis. Ministerium servi- in facie, iia decor tolius operationis animse
: poris
lutis, corporis castigalio charilalis, merilis devo- consislit in inlentione. Per unctionem
capitis, qua"-
tio; dignitaiis, cOrporisChrisii consecralio. Primuni1 quod asperufh "erat lenitur,
fit in afllicliohe, secundum in liilarilatc, lerlium in' tem ihenlis in prsecipil nobis lenita-
lmmilitaie. Primum est sacrificium limoris, secun- in omni jejunio tenere. Pura erit inteniio, si
actione 1230 noslra aut bonorem Dei, aut
dum amoris, lertium laudis."~ R utiliiaiemproximi, aut bonam conscientiam nostram
SERMO CXXI. qiucramus.
De doctrina limoris el charilatis. . - SERMO GXXIIL
In scbola Chrisli sumus, in qua duplici doctrinai . De vha spiriiiis.
crudimur; quia aliud per seipsum ille uiius el ve- Spirilu dmbulaie, et desideria carnis non perficieits-
rus magister docet, aliud per mihislros. Per mini- (Galal. v, 16). Sunl qui carne ambulant, qui omnein
slros- timorem ;. per seipsum, dileclionem. Uude sollici.tudiriem in hoc ppnunt, quomodo molestias
deficicnle vino praecipif minislros implere bydrias; - carnis evitent. Hi suiit,. qui ficet virttiles probenl,
aqtta (Joan. n, 7): ct adliuc quolidie refrigescenlei tamen dum molestias carnis oninino ievitare volunt,
charitate, ministri Cbristi implent bydrias aqua, concupiscentiis ejus pravis nequeunl resistere. Tali-
id esl mentes hominuin limore. Et bene per aquami... bus dicit Aposfolus : Spiritu dmbuldle: id esl, sol-
tiinor intelligilur ; quia sicut aqua ignem, ila limor liciiudinem vesirâm, quomodo molestias carnis evi-
exslinguit libidinem; ct sicut aqua sordes corpo- telis, deponite. In bac vita spiritus duo gradus
nim, ita limcir sordes piirgal aniinorum. Impleamus Kint, superior, el inferior. In inferiori gradu bomo
ergo aqtia isla hydrias, id esl nienles nostras; quia r in suo spirilu ambulat; in superiori gritdu in spi-
qui tirnet, nibil negligit; el. behe plenus est, ubi ritu Dei. In inferiori gradh ambulat honio, quando
negligentia cadere non poiest. Sed quia aqua gra- revershs ad cor, circa affectiones suas sollictlus, in
vai, id est limor poenam Iiaiiet; accedendtim est ad! se reprehendil qubd virtuti contrarium esse cogno-
eum qui de aqua vinum facit, id est timorem pce- scit. In boc gradu sacrificium.Deo contribulati spi-
nalem in amorem convertit: ut audire possimus ritus et cordis bumilitati per coriipunclônemoffert.
quod ipse de dilectiorie doccl. Dicit cnim : Hoc esl De hoc gradu ad superiorem ascendens, incipit
prmceptum meunf, ui diligalis invicem (Joan. xv, 12): . cogitare beneficia Dei : et conversus ad gratiaruhr
qtiasi dicerel: Mulla per minislros prsecipio, sed actiones, offert Deo per (ievotionem sacrificiuma
boc specialiter per meipsum commendo. -Et alibi: latidis. Iniilroque gradu videl.Chrisium : iri primo,
Jn hoc cognoscenl omnes quia mei esiis discipuli, si ciucifixum; in secundo, gloria et bonore cdronaium.
dilectionem habtterilis ad invicem (Joan. xm, 55). In primo erat Isaias, quando dixil: Et vidimus eum, et
Ulergo teriiaiis nos discipulos esse probemus, di- noneral ei speciesneque decor(lsq. Lin,2).In secundo
ligamus invicem. Et in bac dileclione iriplici solli- erat, quando.dixil :Vidi Dominum sedeniem super
ciludine vigilemus ; quia Deus tbarilas esl (7 Joan. solium excelsum(Isa. vi, 1). Et noia quod in primo
lv, 8). Et omnem sollicitudinem nostram illi debe- D 1 dixil, Vidimus ;. in secundo, Vidi, quia illud mul-
nius: id cst, ut nascatnr, ul-crescat, ul servelur. lorum esl, el peccaiorum; istud paucorum; el
Nascilursi cibaveris inimicum, sj pottim dederis ei: solius propiietse. Unde Apostolus : Ex parte cogno-
quia boc faciens carbones ignis- congeres super scimus Cbristum., et liunc. crucifixum : ex parte
capui ejus (Rom. xii, 20). Carbones ignis opera sunl prophetamus (1 Cor. xm, 9, 12); quia nonduin yi-
cbaritaiis : qtiae; congeruntur super diabolum, qtii demus sicuti est. Scimus enim quoniam cum appa-
est capttt omnium iniquorum; nt ablatd eo nascalur ruerit, similesei erimus, quia videbhnus cum sicuti
eis capttt Deus, qui charitas «st. Crescit, si neces- est (I Joan. in, 2).. Vjdil JProphefa, sed oculo pro-
sitaienr paiicnti subveneris , si volenti riiutuare pbelico, Dominum sedentem supersolium excelsu.m,
prsestileris, si amico ahimum tuum aperueris. Ser- id est, super angelicam creaturam; et elevatum,
vatur, si loquendo vel exhibendo etiam quse. non id est, supr-a liumanam : quia-ipse suscitabit de
vidsntur liecessaria, amicorum vojuntati satisfece- ,( pulvere egenum, el de stercoi e eriget pauperem, .
ris.:.Servaiur eiiam et augelur bono vuliu, dulci ut sedeat eum principibus.el solitim glorise tenea.t,
sermone, bilari operaiione : nt charilalem, c]uam Et plenaerat bmnis terra majestate ejus (Isai. vi, 5).
yullus et sermo. indicant, pia ct-liilaris opcralio Omnis terra, bpc est, omnia electorum corpora,^
741 SERMO.NESDE DIVERSiS. 742
Prophela : Ascensionesin corde suo disposuit in vallee A . pientia. De bis fonlibus laboranli animae salubres
lacrymarum ( Psai. LXXXHI,6, 7 ). Sed aliquando) aquse hauriunlur. Laborat enim anima bumana qiia-
. liomo inlerior raiionem, excedit, el supra se rapitur;; druplici.moibo vitiorum, scilicelliiripris, concupi-
et dicilur excessus nientis. Uhde et quatuor gradus._. scenlise, proprise iniquilatis, ignoranlise. Timore
ascensionis esse dieimiis. Primus ad cor, secundus3 enim vicla in vitium cogilur, conciipiscentia illepta
jn, cbrde, lerlius cle corde, quaiius supra cor. Inl in vilitim. trabitur, propria iiiiquiiate volunlarie yi-
primo iimelur Dominus, in seciirido audithr consi- linin sequiiur, ignoranlia sedticla in vitiuni labilur.
Jiarius, in letiio desideralur sponsus, in quarto vi- His malis laborantes et gemenles aniinas consolatur
deiur D.eus. - propbela,.dicens : Haurietis aquasin gaudiode fon-
.SERMO.CXVl. tibus Salvaloris (Isai. xn, 5)J Contra. pusillaniniita-
De duabus mo.riibuset ioitdem resurreclionibus. tem, quseprovenitde vilio limoris, aqua pisesidiorum
Si cousurrexislis cum Chrislo, quw sursum suntt de fonte vitiutis; conlra concupiseeniiarii tempora-
dumrile (Coloss, m, i). Duse sunl morles, et tolidemi Iis voluplalis, aqua desideriorum de forile ebaritatis;
. resurrecliones. Primamors aiiimse, sectinda corpo- contra maliliam volunlarise iniquilatis, aqua judicio-
ris. Mors animte, separalio a Deo; mors corporis., rum de fonle veritatis; contra fallaciam ignorantise,
"
geparalioanimsea corpore. Hanc operaturpeceatum, , \ aqua consiliorum de fonle sapientise. Elboc in gau-
illam pcena peccati. llerii, prima jvesurrectio aiiimse,, dio, ut quse prius geniebat1snb pondere vitiortim,
secunda corporis. Resurrectionem animse- operatusi modogaudeal in aclepiione virtulum, comparando
cst humilis et occulius Cbrisli adventus : resurre- sibi de aquis consiliorum prudeiuiarii, de aqua prse-
clionem corporis, gloriosus et manifeslus Chrislii sidiorum foiiitudinem, deaquadesideriorum lem-
perficiet advehtus. Sedanima invisibilis esl ad ima-:.-' perantiam, de aqua judiciorum juslitiam; ut in ad-
ginem Dei creala : nnde dicit Scriplura : Fecil: versis forliludo expellat pusillanimitatem ; ut pro-
Deus hbmineih ad imaginem et simitiludinein suam; speris lemperantia refrenet lasciviam; in agendis
(Gen. i, 26, 27). Rectum quidem. Unde el exterior juslitia excludat iniquitatehi; in dubiis prudentia
liomo, id esl corpus, in forma sua reclus apparel, instrualiguoramiani. Talibusaniniarefocillaia aquis,
liabens vitam el sensum : ut per bunc exierio.rem et ornaia virtutibus, exlendat se et compreliendat
el yisibilem, illum interioremet inyisibilem intelli- cum ohinibus sanciis, qusesil laiitudo et longitudo, -
, geremus; qui recius. factusest in'fvolunlaie, vivus subli.mitas el profimdum (Ephes. iu, 18).Hsecqua-
in cbgnilione, sensibilis in aniore. Et sicul cbrpus, luor Dei duobusbrachiis comprebeiidi possunt, vero
id esl exterior homo, in resurreciiprie sua vilam et, ^~ sciiicet ambre, el vero timore. Timore sublimita-
sensum recipiet; ila et in resui-reclione sua vitam . Icm et profundum, id esl polenliam et sapienti»in ;
et;1234 sensum aniina, id esl interior boino, reci- amore latilpdinem el longiludinetn, idest cliaiitalem
pit,id est cognilionem et amorem. Quodautemco- el veritaiem. Timetur enim Deus, quia oninia per
gnitio vila sii, Y7eritas altestaiur, dicens : Hmc est poteiitiam pbtesl; et veraciier limetur, quia nibil
viia mterna, ui cognoscanl te Deum verum, el quem eum per sapiehliam latet. Amatur Deus, quia cba-
misisli JesumChrislum (Jban.xvii, 5), Elquod amor riias esl; et veraciler amalur, quia veritas, id est
sit serisus, hinc accipe. Sicut, homo interior in vita scteniitas est.
non discernitiir, quia in tolb suo sequaliter vivil; •".._• SERMO CXVIII".|, :- |
in sensu autcm discerriilur in quihque parles no- De septein ascensionis.gradibus. <
tissimas, scilicet visum, guslum, auditum, odoratum Stateih viis Doniini, el inlerrogale semilas ejus.
el laclum; quia aliter sentit in oculo, aliter in ore, In viaDomini stal.qiii corporalesobseoantias boni
_et sic ih cseteris : ita interior homo in cognilione proposili servat. Sed quia corporale exerciiium ad
quidem non discernilur, sed in amore. Et sictit ille inodicum valel, ut Patilus dicit, idcirco subjungit:
in "quinqueparlilos sensus dividilur, ita is.te circa Et interrogale semiias wiernas ejus (Jer. vi, 16):
qiiinque invisibilia DeLafiipitur, qtise sunt veritas, P I id est, desiderate sanctorum pairuni vitas, et in-
justitia, sapientia, cliarilas", seterniias. Aliter enim venieiis viam ; aiubulale in ea. Yiam .invenil,. qui
aflicitur circa verilatem, quam diligit propler liber- ad.cor.-revertitur; ambulat in ea, qui ascensio-
lalem ; aliter circa jusliliam; quiim diligit propter nes in corde suo disposuit (Piai...Lxxxni, 6). Prima
suavitaleri); aliter circa cbaritatem, quain diligit, ascensio Iiiijus vise est coniritib; secunda, confes-
propier virtuiem; aliter circa' Iseternitatem, qiiam sio; terlia, affectio , quarla, proprietatis abjeciip;
diligit propter securilatem. qtiinta, abnegaliopioprisevoluiitalis; sexta, huniilia-
' lio voluutaria) subjeclionis; sepiima, perseveranlia.
SERMO CXYII.
De qugluor spiritualibus foniibus qualuor animm 1235SERM0.CXIX.
'" De iribus in Incarnalione consideraridis.
morbis medentibus.
ilabet iidelis anijna paradlsuri) suum, spiritualem . Mysterium lncar.halionis tria in se consideranda
qni'dem,'non lerrenum : et idciixo priori illo dele- coiilinel: seilicet formam bumililatis, probainen-
ctabilioreni et secretioieih. Ih hoe delectaturlanima, lum dileclionis, sacrarheiitttm redemplionis, Fcr-
sicutiri ornnibus diviiiis. Delibc paradiso prodeunt rnam buinililaiis demonstrat vagitus parvuli, locus
, lontes-quatuor, id est verilas, chariias, vitiits, sa-,\ diversorij, rcclinatio in prscsepio, paimorum, invb-
759 S.BERNARDIABBATIS CLARJE-VALLENSIS 740
prsevaricalores vocal voxdivina (Isai. XLVI,8), ubi A Nec bona nec tranquilla, eorum qui prae multitudino
testimonium juslitiae ejus compunctionem "generet peccalorum desperant. Bona et tranquilla, eorum
el limorem. Hinc sane procedatur ad confessionem qiii carnem spiritui subdiderunt : qui cum bis qui
oris, ut non cunclemur eiiam contra nosmelipsos oderunt pacem, sunt pacifici. Hicest leclus animse: -
perbibere lestimonium veritali. Quisquis enim co- " ih hoc requiem capil-anima, sed non perfeclam.
ran) bomiiiibus erubueril illam, bunc et illa erube- Oporiet autem, ut perfecfam |23g possil prsestare _
scel coram Patrestto (Luc. ix/26). Sequalur deinde reqtiiem, non solum boria et traiiqtiilla sil conscien-
possessionum distractio, disiributio facultaluin, sicut tia, sed etiam secura : unde subjungit: Quia eripuit
scriptum est : Dispersil, dedit pauperibus, juslilia animam medm de morle, oculosmeosd lacrymis, pe-
ejus manel in smculumswculi ( Psal.~ cxi, 9 ); et des tneos a lapsu (Psai. cxiv, 8). De morie, dando
iteni : Si visesse perfectus , vade ei vendcomnia qum bonam conscienliam ; a lacrymis, dando tranqiiil-
habes, et da pauperibus; el Itabebis thesaurum iri laiu elbonam; a lapsu, dando securam.
c_wlo(Matilt. xix, 2!).Est enim in hac liberali pro- SERMOCXIII.
prieiatis effusionb testimonium largitatis divinse et De cavendis propriis et alienis peccatis,
copiosse retributioriis, ul qui sponle dislribuit sua, Ab occullis meis munda me, Domine, etdb alienis
induiiitanler sperare videatur de, inanu Dpmini am- " parce servo tuo (Psal. xvni; 13). Tria sunl occnlla :
pliora. Adhuc aulem et quar.tum quoque prsebeas illicita aciio ," dolosa inteiitio, impudica affeclio.
necesse esl lestimonium omnipotentise : dico autem Prava operatio inquinat memoriamj.dolosa inten-
in corporis affliclione. Seininandum quippe esfanir tio.ralionem velmentem; impudica affectio, volun-
niale corpus. sed ut spirituale resurgat. Non libi tateri). Mundalur memoria per confessioneih; m^hs,
ergo qui parcit corpori, de resurreciione et immu- per leciionem; afieclio vel volurilas, per oralionem.
lalione bsesitare videlur ? Sic et qtii non eompungi- Ab alienis murulus eris, si nbn insuites, si ncn di-
tur animo, de juslitia; et qui non confiteiur, de v.e- scedas, si non consenlias, si non dissimules: Justitise
ritate;..ei qui avarus est; de relribulione futura. est non consenlire, sed cum rigore resistere; forti-
Eodem quoque modo considerare est et csetera quse tudinis, non discedere, sed mala proximi patienler
sequunttir. Elenim si eousque proficias, ut propriae loleiare; teniperantise, non insultare, sed cum mo-
" abrenunlies
volunlali, certissimumisiud est divinse cieramine iiompaii; prudeniioe, nondissimulare, scd
teslimoiiiuh) boiiilalis. Yeniens niinirum non luam, soiliciie; uf mala desinant, providere. ' ->
sed ipsius facere voluntatem, commendas magnifice, '. ' SERMOCXIV. - •
quamsic prscfers; clamans non verbo, neqtie lingtia,. De mulliplici pace. ,
sed opere et veritaie, quia nemo bonus, nisi solus Pax corporis est ordinata temperantia parlium.
Deus (Luc. xvui, 19). Pax animaeirralionalis, ordinata requies appetilio-
. 7. Superesl ut perseveranlisc studeas. Ilsec eniin nttm. Pax animse rationalis, cogilalionis aclionisque
viseconsummalio est, et testinionium babel seterni- consensio. Pax corporis et apimse,,ordinala viia et
lalis. Imago siquidem. selernitalis divinse, perseve- salus animantis. Pax hominis ac Dei, ordinata in Qde
ranlia esl conversationis noslra); ul quompdo ip.se sub selerna lege obedienlia. Paxbominum, ordinata
est, ita el nos simus in boc sseculo, incommutabili- concordia. Pax dbmus, ordinala imperandi aique
tatem illam pro modulo possibilitatis noslrae imilan- . obcdiendi concordia cohabilaniiiim. Pax civitatis .
les. Hinc quippe Sapiens ait: Siultus ut luna muia- similis est.Pax coelestis civitatis, ordinalissima et.
tur, sapiens permunet ul sol (Eccli. xxvii, 12). Hsec concordissima societas.fruendi Deo, et vivcndi in eo.
esl ergo via, dilectissimi, ambulale in ea; quoiiiam Pax omnium-rerum, tranquilliias ordinis. Ordo est
ascendendo de virtule in virtutem videbitur Deus parium dispariumquererumsua cuique localribuens
deorum in Sion (Psal. LXXXHI, 8). Ad cujus gloriam disposilio.
visionis ipse nos perducat Dominus virtuium el rex . SERMOCXV; . :
glorise,qui estvia, veritas, et viia, Jesus Christus De triplici corde.
Dominus noster (Joan. xiv, 6). Accedat hoirioad cor allum, et exaltabilur Detis
SERMOCXH (I4S*). (Psal. Lxm, 7, 8). Est cor altum, cor humile,, cor
De quadruplici conscienlia. mediocrej Dicit propiteta : Redite., prmvdricaioresi
Converlere, amma mea, in requiem luaiti, Labbrat ad cor (7sai._XLvi,'8).Priina accessio prsevaricatoris
et reqtiiescit animsi in conscientia , quia cohscientia servi ad cor humile : ad quod trahitur per judicium.
aliabona,.et non trahciuillaf alia tranquilla et non Secunda accessib mercenarii ad c.Ormediocre: ad:
bona; alia nec tranqu.lla, nec bona; alia bona et qhod vocatur per consi.lium. Terlia filii ad cor al-
tranquilla. Tranquilla et non bona, eorum est qui lum : ad qtiod levatur per desideriuin. Et lunc exal-
in spe peccant, el dicunt in corde suo quod Deus talurDeus, id esl supra cor elevatur, utdumuon
non requirel : el ista maxime adolesceniium. Boria potest comprehendi per rafionem, desideretur per
ei noh tranquilla, eorutri esl qui jam conversi ad aflectionem et amorein. Et nola.qubd accessiones
Doininuin, recogitahi annos suos in, amariludiuc. islsc sivfe'ascensiones in corde agunlur. Unde dicil
(.58') Exj.dilione Pamelii,

S7 SERMONES DE DIVERSIS. 758
2. lllut. satis mirari neqneo, cur fides nostra in A . dibilia nimis : sed cum promissionibus tuis, tuorum,
prajspnlibus titubal, qua>dc fufuristam Certa Vide- "quoque experienlia' contemnilur et ridelur. Carnalis
mr. Sic faiui iiliiAdam nbiijudicanles, ncque qtiod,, siquidem-lioriio non percipil quse surit spiritusiDei,
vertim esf discernenles, cum promissiones habeatis s|d slultilia illi videntur (/ Cor. n, 14). Necmirnm,
viise cjus quse-iiuncesl, pariler et fulurse (J Tim. iv, si experlo non credit bomini, qui Deo non credit
8), in e.a quam protinus esl experiri, omnino incre- promitiehii. Ergo insani Veputamur, qui crucera
dulos vos exhibetis et infideles; ut palam fieri vi- Dbmini prsedicamus esse suavem; qui delectalionem
deatur, nonnisi ad cumnlum damnaiionis relictam paupertatis magn.ificamu.s, extollimus humilitaiis
vobis fitlem fulura; proiniss_onis?idipsum sane cou- gloriam, cruclamus. delicias castilaiis. IhsaTiusno-
"
siclerare esl ,el de comminaiione. Nonne enim biscum a_slimetiir et Prophela, qui dicit deleclatum
ideni ipse, qui paratum asserit eleciis regnnm, rese esse in tesiimoniis Domini, sicut in omnibus di-
probis ignem (Maitlt. xxv, 54, 41), eodcm ore et viliis (Psal. cxvni, 14).
eadem verilale lestalur, • laborare el oneralos esse, 4. Vos qui sapienles eslis in ocnlis vestris, non
qiiieunque ad ipsurn hon acceilunt : aecedeiiies au- orimes, sed paucas, qtias ulcunque mendicare po-
tem non defecturos, ut est trepidatio pusilhnimilaiis testis, diviiias, divinis.prseferte lesiimoniis, ut jiul-
hiimanse , sed reficiendos ab ipso? Qui regnum B lum uriquam babeal lestim.onium fides vestra. Pe-
1281 ineffabiliter deleclabile pollicetur, ipse-ju- nes"vos sil in occulto, in abscondiio,ubi ne ipse iqiii-
guin suum suave el onus leve esse teslatur. Qui _e- dem videat Paler qui esl in coslis (Maiih. vi ,4);
-ternam bealitudinem promillil in patria, prxsentem sed dicere possit, quia. nescio vos (Mailh. xxv, 12).
q.uoquerequiem et refeclionem repromittit in via. Firmiter credilis Deum justum, veracem, remunera-
Denique propbeia loquitur, dicens, Necocutus vidit, lorem,. omnipolenlem," summe borium, seternuin.
nec auris andivit, nec in cor homhtis ascendit, qum Exhibeie vos aspides surdas, et obturanles aures
prwparavil Deus diiigentibus se (IiCor. n, 9); etfa- (P-sal. LVH,5), nequaiido audialis vocem imprbpe-
eile credimus jiniversi. Loquilur ipse Dominus pro- ranlis, et dicenlis :~Ostende mihi fidem luam \sine
phelarum": Venile ad me, omnes qui- laboralis et operibus (Jac. n, 18). Credere quanti ybbis conslat?
onerati eslis, el ego reficiam vos: lollite jugum meum Yiam aulem leslimon.ionini nolite ingredi, quoniam
super vos, el invenietis requiem anhnabus veslris; ju- nrdua est, aspera et inambulabilis. Miseri et infeli-
gum enim meum suave est, et onus meum leve (Maith. ces ! qui viam civitatis babilaculi non.invenislis; et
xi, 28-50); etquam mulii avertunt cordisaurem? ideo erraiis in invio, et non in via ! (Psal. cvi, 4, 40)
nam cofporis jam fbric. non audent. Quid incredu- Fihis nempe viarum, quse videnlur vobis bonse,
lilatis islud esi? imo qiii.d insanise? Quasi vero aut' C quas delec.labiles vos esse judicatis (nequeenim
falli sapientia, atit fallere veriias possit ? Qtiasi aut verse quidquam delectationis babent), demcrgltttr in
ehariias qtiod offerl, dare nolil: -aul omnipolcniia - profundum inferni : ibi erit fletus el stridor den-
non valeat reddere quod prbmittit tium. Expergiscimini, el)rii, et flete, ne flelus ille
5. Quis enim bominum adeo volitplati el luxurise perpetuus apprebendat incaulos. Cum enim dixeri-
dedilus est, qui non sobrielalem et casliiaiem magis tis : Pax el securitas; ttinc subitaneus vobis super-
eligerel, si certus essel eas sibi dclectabiliores fore? veniet interiiusj tanquam in ulero babenti, ei non
,(Jiiis lam anibitiosus, qui non inciperet viliiateomni .''effugieiis (I Tliess. v, 3). Merito plane, qui ntine
el exlremiiale esse contenlus; si, ul vereest, cbari- fugieiidi tempus scienler amittilis, et refugilts effti-
tatem quse uon quserit quse sua sunt, dignitatibus giendi viam.
universis sciret amabiliorem? Quis lam avarus, qui 1232. 5. Orate , inquit Dominus, ul non fiat
non omnino divitias sperneret, si jtieundiorem cre- fugavesira liieme, vel Sabbato (Malth. xxiv, 20). Fu-
dcrel pauperiaiem ? Nunc aulem Ghristus fruslra gile, dum tempus est aeceptabile, et via delectabilis
clamat clelevitaie onoris sui; sine causa jugnm suum! exhibetur. Ftigiie sex diebus, quibus operari licet.
suave prsedicat : quandocjiiidorn et ab ipsis qui ,,-.Fugile in lesiimoniis sex illorum quse supra teligi-
Ch.risliano censeritur nomine, onusdiaboli, eljugum mus, jtistitise, verilaiis, remuneraiionis, omnipo-
carnis. alque sseculi lmjus deleclabiliiis repuialur. teniise, summaa bonilaiis, seteniitalis, ne forte sep-
"Sed unde libi vel inconsideratio lanta, qtianta ab limum, divini scilicel zcli leslimonium.,"-non lam
ijisis imponilur, Domine Deus meus ? Cur lam pu- dctis, quam suslinealis inviti. Genimina viperarum,
bli.ce poljiceiis, qupd tam fsicile deprebenderis noir quis vos docuil ftigere a venlura ira? (Luc.m, 7).
implere? Dulcioreiii super mel et. favum spiriliim Yiainortis est, in quit curritis; via perdilionis,.via
luum asseris (Eccli. xxiv, 27) : et ecce isli dulcio- ctijus flnis dernergit inprofundiim inferni. Adhuc
rem invencrunt carnem venjationis.; carnem,. proh tamen.spes cst,.qiiia necdum vise, id csl vil», finis
pu.dor! merelricis ; sseculi vanilalem. Ya; miseris! acjyenh.. Festinate pra;yenire finem; ne subito prse-
de parle judicant, et lanqiiam ainarum -fasiidiunt or.cupali, qupcunqiie cecideritis,; ibi silis. Yeriite,
manria luum.abscoriditum, quod non guslaverunt! lilii, audite me; viam sahiiis docebo vos, yiam le-
Sane qui probaverunl ulraque, ecce ,bi sciunt, quia stimpniorum Dei, in qu& delectemini el vos sicul ih
Deus yerax, otnnis autem homo ineridax ^Rom. in, omnibtis diyiliis.
4). Ipsoium proitidc testimonia esso -debueranl eic- 6. Sit prima dieta usque ad cor. llluc nempo
'755 . S. BERNARDIABBATIS CLAR.E- VALLENSIS 756
c.tion.s, ut peccati, elsi non omnis sensus, cene A necessitate iuventa sunt verba: quis nesciat? Ve-
consensus effluat et abjiciatur. An dnbilas-iiiveniri rumlamen.el nos ipsos verbisjam alloqui necessc
et in anima sanguinis non ihulilis inutilem abundan- est. NonrieDeo subjecla eris, anitna mea ? Propheta
liam? Audi sapientem medicun), qui el ipsum docet ait, ab ipso enim salulare meiim (P_sal.LXI, I). Et
jusliiia. sanguinem minuendum. Noti, inquil, nimium cui non frequenter necesse est animam ievocare
esse justus (Eccle. vn, 17). Simile est el islud Apo- , spam, advocare rationem suam, suos convbcare af-
stoli: Non plus sapere, quani oporlel sapere, sed sa- feclus? Cui.non opus esl crebro se ipsum convenire
pere ad sobrielatem (Rom. xn, 3). Cui potas vena. verbis, increpare minis, sollicitare.monitis, .urgere
parcendum est; si et jusiitia, et sapieiilia egent mi- accusalionibus? Quin etiam ratiociniis suadere ex-
iiutioiie? Quis enim sanguis ulilior? Illud tamen '. pedit; quale est, Ab ipso enim saluiare nteum;', et
lnemento, nec nimis jiistum, justtim :.nec ebriam consoiari aliquando, juxla illud, Quare trislis es,
ut ila Ioquar, sapientiam opoiiet sapienliam nomi- dninia mea, ei quare conlurbas me? (Psal. XLI,6.)
nari. Sic nimirum et in sanguine corporis invenirc et inte.rdum velut excitare, et dicere, Lduda,..ath"
est, ubi excreverit nimis, non jam nutrimenluin af- ma mea, Dominum (Psal. CXLV,1); el nonminquam
ferre corpori, sed delrimentum. Quamobrem si pec- diligenlius commonere de quibus oportel, lit-est,
caredeleciatadhuc, _>anguisvitiosus est, et minuere Benedic, anima tnea, Domino, el noli dblivisci.omnea
feslinato. Si vis agere poenileniiam, casligare [alias, reiribuliones ejus (Psal. cn, 2). Nempe cor meum
, punire] oportel niembra, corpus affligere, judicare dereliquit me, et necesse babeo ad me ipsum.imo
lemetipsum,' ul noh incidas in manus Dci vivenlis. ad me allerum loqui. Alqtie id inlerim tanio am- .
Jusiuin id quidem, sed ne quid niniis. Alioquin re- plius, quanlo niintis sum adhuc reversus ad.cor,
priniendus esl fervor ininiotleratuSj ne noceat uniu- reversusin me, unitus denique inihi ipsi. Naih. ne
ti, serviat indiscretioni. invicem quidem eritjam verbis uti, u.bi in unum
SERJIO CIX. utique virum perfectum occurremus omnes. Opppr-
De inani splendore virlulum cavendo. tuiie igitur linguse cessabunl; nec medius require-
"Caveamus, fralres, jie vasorum inierim vactio "tur interpres, ubi usque adeo medium dtnne cbari-
splendore decepti, sero cbnqueri babeamus quod tate consiraveril ille unicus Medialor, ut el nos in
lampades uostrae exslinguuntur. Ego eriiin reormi- unum facti simus ih ipsis, qui vere sempiterne-
nime fuis.seaccensas, quae lunc videntur exstingui. quc unum suul, Deo Palre, et ipso Domino Jesu
Sic nempe habes : Simile esl regnum coslorumdeceni Christo. - ...
virginibus, qum accipiehies lampades suas (Matlh. C . SERJIO CXl.
xxv, 1). Accipienlesdixit,'rioh Accendenles. Qttomo- J)e fide, viia' el moribus coniestanda ; seu de sex lesti*
do enim accenderunl, quse non sumpserunt oleum . - moniis Deo perhibendts.,.
secuni? aul ubi ignis maleria defuit, quomodo ignis i. jEternam ooeleslis patrise, ad quam riostra
fuil? Al lucet castiias cliam ex seipsa. Sed quanto
peregrinatio suspirat, felicitafem, el e contra gehen-
lucidior lampasardens, quam sine igne, lanlo pul- iue paratos impiis cruciaths, oinneni excedere liu-
cbrior casta generalio cuui cUarilale. Sic et a caHc- mani non modo corporis sensum, sed etiam inlel-
ris voluplatibus lemperanlia, el palientia in adver- lectum cbrdis, nemo dubilal, qui vel.nomine tenus
sitatibus, boneslas iii conversalione, et circumspe- sit fidelis. Atque nlinam viveret in "omnibus-Iides
ctio in sermone, eleemosyna quoque el ejtisihodi ista, el credulilafeni, ut dignum erat, sequerelur;
opera pietatis, naturali quadani placere gralia, ct ljinc quidem desiderium, inde timor! Quid est
velut Ingenilo decore eliam apud fatuas virgines re- enim, quod iion oplamus eliam per- medios enses,
nitere videntur. At quoniaih vilrcai magis quam ant; si oporteat, semiusti declinare miseriam tan-
ignea clarilale fulgebant, eo ipso lampades suas ar- tam, et ad tantam accclerare gloriam, nisi quod
bilrabanlur exslingui, quo nimirum inanem hunc iiisensibilis est el mortua fides nostra? Accedit sane
spleudorem ab aeterna conspexerint luce repi-o- a'd cumulum infelicilalis, salutis iinpedimentum,
bari. occasioiieni perditioiiis nostrse, quod in sestinialione
SER.MOCX. quidem finis ulriusque affectio nostra judicio noi)
De allocuiione hominis ad se ipsum, cel animam consentit; sed in consideralione viarum ne ipstim
suttin.
quidem satis lenemus judicium veritalis. Nec niirum
Quania est miseria uostra, el indigenlia noslra si nulla virtutum deleclalione inovettir desideriurn,
quammultiplex! Eiiam verbis opusbabenius. Etcum quod.etiam circa illam oeternam beaiitudinem tor-
utrumque sit iniserum, non jam inirum 123G pet; aut si prsesentcm non metuit amaritudinem
quod inler nos; mirum magis, quod etiam ad nos peccalorum, qui ne ipsa quidem parala diabolo et
ipsos. Nemo scit qitce sunt in homine, nisi spirilus angelis ejus selerna supplicia pertimescit; nisi quod
hominis quiest inipjso (I Cbr. u, 11). Cbaos magnum in cseteris ulique-consueviinus ipsa', quortirn vici-
inler nos firmalum esl, nisi inteiveiiiente quasi iu- nior nobis experientia est, etsi longe minora sunl,
strumeiilo verborum fiat ad invicem transitus qui- veliemeniius el jucunda appetercj ct formjdaro
dain cordium in cpnim.unicatjone cogijaljonmj). JJa< molesla,, ' .,,',-".-
733 SERMONESDE DIYERSIS. 734
poenitentiam, In corpore quippe possumus mala pali, A hortatur dicens: Obsecro prhno otnniutn fieri obse-
et bona operari. Pati scilicet pro commissis deliciis, crationes, orationes, postulaliones, graliarum qciio-
operari pro adipiscendis seternis prsemiis. Qui ergo nes (1 Tim. n, I). Nam obsecraiioiie.s verecundo,
corpoie car.et, dignos poenilentise fructus facere oraliones puro, postulationes amplo, gratiarum affc-
quom.od.ovalet? El notandum, qu.od pceniienlia qiiae ctiones fiunt affeclu devoto.
per corpus gerilur, brevis esl et, levis. Brevis, quia 2. Diximus de gencribus affeclionum el oratio-
corporis morte terminatur: levis, quia per societatem nuni: dicamus eliam qtta puritate sit orandum. Et
corporis.fertur facilius. Gravis siqtiidem esset, si quidem tria videnlur mibi hic esse necessaria, qui-
eam solus animus porlarei. Cum vero et ipsi.corpo- -busoralionis intenlio firmiter esl aslringenda. Con-
'ri ejus parlilur pondus, quanto magis inde corpus siderare namque debet is qui orat, etquid pelit, et
oncratur, lanto amplius animus exonera.iur. Locus ipsum quem petit, et se ipsum qui petit. ,ln eo autem
eiiam videtur necessarius esse et utilis, Ecclesia quod pelit, duo debet atlendere, ut secundttm Deum
scilicel.vitae prsesenlis: in qua quisquis dum in cor- sit quod postulat, el ut boc ipsum in sunimo affectus
pore-vivil, poeiiilentiapi recte sgere negligil, nullutn desiderio habeat. Yerbi gratia, si mortem inimici,
in fuluro salulis reinedium obtinere poterit. si Isesionemseu dejeciionem proximi oranda petie-
" ^ ril, non est secundum Deum talis oratio, ctnn ipse
1228 SERMO CVII.
e affectionibus oranlium. prsecipiat, et dicat: Diligile hnnucos'veslros, benefa-
1. Sicut seger atl. medicum, sic esse debet pecca- ctte his qui oderunl vos, et grale pro persequenlibus
tor ad Greatorem suum. Qtii ergo peccator est, deel caiumnianlibus vos (Malih. v, 44). Si vero pecca-
bet orare Deum, sieutseger medieum. Dttobusauteffi torum remissioriem, ,si Spirilus sancli gratiam, si
raodis impedi.lur orafio peccatoris: vel nulla, vel virtutem atque sapienliam, si fidem, veritatein,
nimia Iuce. Nulla luce illuslralur qui peccala sua justiliam, liumililatem, palienliam, mansuetudinem,
nec videt, nec co.ufitelur. E contrarip nimia luce et csetera spiritualia charismaia qusesierit, et ea
obruitur, qui ea tanla videt, ut de iwlulgenlia des- cogitando vehementer affeclaveril: bsec secundum
peret. Horum neuter orat. Quid ergo? Temperandat Deum est oratio, et bsec vere merelur audiri. De
cst lux, ul peccata sua videat peecator et confilea-- liujusmpdi enira orationibus loquilur, per Isaiam
tur, ac pro ipsis pret, ut remittantur. Primo ergo Deus: Antequam clament, ego exaudiam; adhucillis
-ejus oratio debel fieri verecundo affeclu. Hoc aulem loquenlibus ego audiam (Ua. LXV,24). Sunl et alia,
fil, 3um necdum peccaior audelper seipsum accer quse cum desunt, a Deo dantur, el posstint esse vel
dere ad Deum, sed quserit aliquem sanctum viium ; non esse secundum Deum, quanlum duntaxai inie-
aliquem sancium pauperem spiritu, qui sif in oya rest.finis ad quem referiinlur; ut esl corporis sani-
veslimenli Domini ianquam fimbria, per quem ba- las, pecunia, cseierarumque rerum affluentia : qtise,
beat accessum. -Htijus orationis tenuit typum illa etsi a Deo sint, non lamen sunt magni pendenda,
evangelica -niulier, quse fluxum sanguinis patieba- nec ex desiderio possidenda. Similiter el in ipso
tur; cupiensque sanari accessii, et intra se cogila- quem petit, debet duo. considerare: bonitaiem, et
vil dicens: Si teiigero finibriam veslhnenli ejus, majestaiein. Bonitatem, qua gralisyelit; el majesta-
salva-ero (Malth. ix, 21). Secimda oralio fil puro lein, qua plane 1229 p.ossit dare quidquid pelilur.
affeclu: ct boc fit quando scilicet peccaior jain per Sed et in seipso qui petit, debet nihilominus duo
seipsuni accedit, et ore proprio coiifitetur. Talis attendcre, idest, ul pro suis merilis nibil acceptu-
orationis reliquil nobis exemplum illa peccatrix, rum putet, sed de Dei misericordia tantum quidquid
quse lacrymis rigavit-pedes Domini, et capillis ca- rogaveril, impetralurum speret. Tunc ergo dicitur
pitis sui tersit, de qua dicturn esl a Domino : Remil- cor purum, quando tria haec quse dicta sunl, et eo
tunlur ei peccala mulla, quoniam dilexil muttum modo quo dicta sunt, cogilat. El quisquis hac puri-
(Luc. VII, 47). Tertia oratio effunditur amplo affe- lateei inlentione cordis oraverit,, exaudiri se sciat;
ctu : et boc fil, quando is qui prp. se oraverat, prat ]0 quia, siput leslalur Petrus apostolus: Non esl perso-
jam pro aliis. S.ic oraverunt Apostoli pro muliere narum acceplor Deus, sed in omni genle qui limel
Chanaiiseapro filia sua roganle: Dimitle, inquiunl, Deum et operatur jusliliam, acceplus esl illi (Act. x,
illam, quia clamatpost iios (Malih. xv, 23). Quarla 54, 35).
oralio emitliiur tlevoto affeclu, quse de cordis puri- SERMO CVIII.
taie sine ulla bsesitationo cum graiiarum actione De spirituati minulione sanguinis.
depromitur. Talem oralionem fecit Ipse Dbmrnus, Minuendi sanguinis duplex est causa. Interduia
quaiido quatriduanum de nioiiumenio Lazaruii) re- qualitas, interdum quanlilas obest: necniinus per-
suscitavit, et ait: Paler, gralias ago tibi, quiq qu- )iiciosa inimoiierala abundantia, quam corruplio.
dhti me (Joan. xi, 41), Tales oraliones docuil nos Sanguis auirii-CTnea),voluulas mea.Nalurse siquidem
Aposiolus facere frequentes, dicens: Sine intermis- cognaius prse cseleris liuiuoribiis sanguis dicilur, et
sione orate, in omnibusgralias agite (I Thess. v, 17, animse vita in volunlate est. Minualur ergo
prava
18). Has quse dictse sunt quatuor Qratioiiumspecies, voluntas, qusemorbi causa est spiritualis. Minualur,
id est, verecundam, puram, amplam, devotam, inqtiam, dum penilus exbauriri
exsiccarique non
nunciipat Apostolus aliis nominibus, et ad eas no.s polcsl. Scipdatur et aperialur vena ferrp coniptuw
731 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-VALLE.NS.S 752
quid concupiscunt, nec putaut se adepturos qnod A est enim-via, per quam fil (ransilus ad glorilicatio-
desiderant, si bominibus quales.-sint innoiescanl. . nem, dicente Aposiolo: Quos prwdesliunvit, hos et
Horum confessionem impedit spes, id est cupidiias -vocdvii; et quos vocavit, Itos „et, juslificavit; quos
poliendi desiderii. Talibus comminatur Dominus in auiem juslificavii,lios el magttificavit(Rom. vm, 30).
Evangelio : Vmprwgnanlibus et nutrienlibus (Mcttih. Neqtieenim poteril obtineri magiiiflcalio,' nisi jtisli-
xxiv, 19). Suiit item alii qui niriiorum verenlur, ficalio prsecesseril; cuiii ista meritum,illa prsemiura
sed. solum hoc timent, quia post peceatoruni cq.i- sit. Hocin Evangelio ,docuit, Dominus, qtti cum
fessionem ab ipsis absiihereminime possenl. El liis discipulis evangelizaret rcgnum Dei, pnmtim eis
obesl desperalio.. Quibus non incongrue illud polest proppsuit jusliltam, dicens,: Nam nisi abundaverit
aplari: Peccaior, cum venerii.inprofunditmmalorum, . jusiilia veslra plus quam Scribqruni.et Pharismorum,
contemnit (Prov. xvm, 5). Fi.l vero nonnunquam, ut ngn inlrqbiih in regnum cwtorum (Mallh. v, 20).
lisec omnia simul. confessioneri) impedianl. Sed qui 2. Notandum autem, quod sicul in illo beatiluiinis'
qualuor his malis premitur, rcciejam.i.ii monumento - reghp prseseritem. se.electis suis exhibebil Doniinus
jacet, et velut ille evangelicus qualriduanus felet , ad glorificationem, ita etiam se eisdem ipsis exhi-
(Joan. xi, 59). Scriptum est enim : A mortuo, velut l)et in yia peregrinaiionis ad'justificaiionem;. iit a;
qui non sit, peril confessio (Eccli. xyn, 26). Quod si B qno scilicet glorificandi sunl per.speciem, ab ipso
ismorluus estqui non confiieiur, utique reviyiscel prius justificentur pcr.fidem. Ef quidem tria sttnt^
-qui. confitebitur. Veniat ergo Jesus, et dicat, Veni a quibus abstinere debent quicunque justificari de-
foras (Joan. xi, 45) : el advocem ejus illico susci- siderant. Primo iitique, ab operibuspravis;-secundo,.
tabilur mortuus. Excipial liic rioster morluus exboi'- a carnalijius desitleriis; lerlio, acuris sseculi. Iletti
talionem, el non differat confessioriem. tria suril, quibus debent /insistere, quse eliam conti-
2. Dicatur. ergo illi quetn pudor afficit:. Ciir. le nel sermo Domini in moflte(Matik. v-vn): eleemoi-
pudet peccatum luum dicere, qiiem non puduit fa- syna, jejunium, oralio. Sic enim adimplefur justifi-
cere? aut cur erubescis Deo-confileri, cujus.oculis catio, dum ab interdiclis viiiis absiihenl, et bona
non potes abscondi? Quod si forte pudor est libi uni quse praecepta sunt fideliler exercenl. Qpponantur
homini et peccatori peccaluin tuum exponere, quid ergo pravis operibus opera miscricordise, conira
facturus es in die judicii, ubi omnibus exposita lua carnalia desideria adhibeanlur jejunia, et pro curis.
coiiscieniia palebit? Hsec itaque tria proponenda sseculi succedat amor Dei, et frequentiaoratioiiis,.
"
sunt contra pudorem : scilicet consideratio rationis, SERMQ CYl,
reyerentia intuentis Dei, comparatio .majotis confu-r De tribus ad agenftampwnitentiamnecessariis,
sionis. Siiriiliter contra tinioreni opporienda sunl 1. TreSsunt status animse: in corpore, posito.
tria : considerandum enim.eslquam sil longa pcena corpore, recepto corpore. Primus dalus est ei-atl
inferni, quam gravis, quam infrucluosa.E conlrario agendam poenitentiam, reliqui duo ad habendam re-
vero prasenlis' lemporis poeniteniia brevis est, et quiem yel.poeham, scilicet prou.t gessit in corpore,
levis, el Trucluosa. Contra spem quoque itidem tria sive bonum, sive malum. Ad agendam vero pcenilen-
opponunlur : bona seilicel ftuuri sseouli, praesentis tiam tria sunl necessaria, lempiis,;corpus, et locus.
vitse bonis majora, cerliora, durabiliora: ad quorum Qiiod lempus sil necessariitm, dicit Apostolus : Ecce
comparaliouem/quidquid in IIOGmundo oesiderari nunc leriipus acceptabile, ecce nunc dies \salutis (II
potest, modicumest et incertum; el, ul ita dicam, Cor.vi, 2j. Simililer el de corpore, idem scribit:
iriomenlaneuri). Ila eontra despet'a(ionem.yincendi Omnesnos oporlet manifestari anle iribttnal Chrisii,
peccalunij tria shnt remedia : primum esl vigor ipse ul referat quiique provria corpofis proui gessil (II
proposili boni, quem assumit ex cohfessione; secun- Cor. v, 10). Sed et de boc Ioco loquilur Scriptura,
dum est gratia.Dei, quam merelur ex huuiililate; dicens : Si ascenderil super te spiritus polestaleni
lerlium est auxiiium, quod ex ejris babet cui conli- habentis-, locuiriluum nedeserus (Eccle. x, 4.),Porro.
lelur compassione.
" D lempusiii tria.djviditur: jn praierilunv, in prseseris,
- SERiUO CV. -'- in fiitiirum. Horum nullum peiditi quisquis recie
De requisilis ad jusiificalionem-et salutcm. pcEniteiitiam agit. Nam prseteritum qitijiem - quod
.1. Duo sunt.in quibus cpnsislit nostra salus, juslir perdiderat reslaurat, duni ih amariludine aniinse
ficatio el.glorificatio. Altera inilium, altera perfe- suse omnes an.nos suos recogitat:. prsesens auteni.
ctid esl. In illa labor, in bac aulem fructiis laboris teneljamper exercilium operis: futiirum vero por
est. Et nunc quidem juslificalio fit perfidem; nam conslantjam boni propositi. De prseteriio loquitur
glorificalio erit per_ speciem. Quarila aulem sit in Apostolus, cuin dtcil: Redimehles lempus, qudniam
futura vita glorificatio .sanctoruin, humanus inlerim dies mali sunt .(Ephes. v, 16). Ad prsesentis vero.
non potesl atiingere intelleclus. :De illa enim scrir operatioriem horlatur nos, eiim dicit: Dum teinpus
-ptum est, quod oculus non vidit; necquris audivit, Jiabemus, opefemur bo.numad oinhes, ntaxime dulem
(I Cor. n, 9), ete. Hac ergo inlerim.omissa, quoniam .ad dgmesiicbs fidei\Galat. vi, 10). Futuri nos admo-
vires noslias excedit, de juslificalione quse nunc .net Domihus, cum ail:. Qui perseveraverit usque ir.
agitur, aliquid.ad sedificationem fralrum nostronmij finem,sahus eril(Mattlt. x, 22). ..
qsiod necessarium visum est, loquamur. £227 Ipsa 2. Corpns qudque necessaridm csl ad agendan^.
7-29 SERMONES DE DIYERSIS. '7:0
39). Nam dum secunduin carnem aiiibulal, nullo A surgat. Yerbi.gratia, cecidit per inobedienliani; per
modo potesl; cum autem spiritu Dei agitur, facile obedienlise laborem redit ad viiam: lubricus exslitit
potest. Quid enim habeat emolumenti bomo, si pro- ac dissolutus.; per continentiae sludium rigoremque
ximus ejus ardcat in inferno?aul quid pprdiderit, disciplinse reparalur. Patitur ab ipsis elemeutis
si secum fuerit in paradiso ? Neque enim lalis est mundi poenam, quorum usu dudum defluxerat ad
illa paradisi baeredilas, ut possideniium numero voluptalem- Quibus cruciatibus cum diu, lanquatn
niiiutatur. Diligit ergo proxinium, quem non vult aurum in fornace probatus fuerit, quanium scilicet
malum pati, sicut nec seipsum, et quem sicut se- dignum judicabit is qui in pane lacrymarum nos
ipsum vull possidere ccelum. Hoc atitem suo, id est cibal, et potum dal nobis in lacrymis in mensura,.
liominis spiriiu, quando possel, ttt scilicet expave- . incipit jam consolari, et audit illam Isaia; vocem
sceret gehennam, ac ccelestia dcsiderarel? Sed po- dicentis: Consolamini, consolamini,populemeus,dicit
test hoc illius spiritu, cul dictum est: Si ascendero Deus vesler. Loquhnhu ad cor Jerusalem, ei advocale
incwlum, tu illic es (Psal. cxxxvni, 8), etc. Spiriltis eam;quoniam completaeslmalitia ejus, idest affTiclio,
quippe sapiesitiae-ufrqiieprsesens, novit quid in ccelo, dimissa esliniquitas illius. Suscepit demanu Domini
et quid agaiur in inferno. Cumque meiuem buma- duplicia pro omnibus peccaiis suis (Isa. XL,1, 2).
liam replevit, et _depoenis iiifemi incuiit limorem, _" Postquam vero consolalionem receperit, solliciius
pi ccejesiium amorem infundit : !22«§ "Siequefacit est et quserit quomodo plaeeal ei cui se probavit.
Iiominem amare seipstim, el dipit ei : Miserere Facil quidquid boni facit, ul soli placeal suo Con-
animm tum, placens Deo (Eccli. xxx, 24). Priinum dilori.
igiiur est diligere se, deinde proximum. Non enim 4. Transit ad lerlium gradum sui profeclus : ut
- dicluin est, Diliges le sicut proximum; sed, Diliges sil scilicel ainicus sapientise, quse malerno affectu
proximum sicut le. Hoc modo flt amator animsesuse loquitur sibi, cum dicit, Prwbe, ftti, cor luum mihi
per Spiritum sancium, quem ex fide accopit. (Prov. xxiii, 26). Cum ergo ad bunc gradum per-
l.Accepto aulem boc dono, non debet eo solo venit, nibil aliud ei reslat, nisi ul a_dquarlum asceu-
contentiis essp, sed ad majora provebi, et in nielius dai, ubi dicitur esse sapiens. Hoc autem fit, quando
proficere. Vivit autem jam.per Spirilum. Sed Si per j:un operalur, non ut ipse Deo placeat, quod ulique
, Spiritumni«im_.s,ailApostolus, spirilu et ambutemus in tprtio gradu fecerat; sed quia plaeet ei Deus, vel
(Galal. v, 25). Et alibi dicit : JVosvero omnes reve- quia placet Deo quod operatur. Quisquis lalis esi,
lata facie gloriam Dei speculantes, in eamdetn ima- poiesl cum tota fiducia ac securitaie eonscientiai
gineni transformamur a claritate in claritatem, lan- p-illud Sapienlis canticum decantare : Inomnibus re-
quama Dotnini Spirhu (II Cor. III, 18). Hoc ipsimi quiem quwsivi, etc. Hic eijim reqtiiescit in omnibus,
el Psalmista de sanclis videtur sensisse ; Benediciio- _ eum.per omnia ei plaeeatD.eus, qui non Dei volun-
.nem, inquit, dabil legislator; ibunt de virlule in vir- tatem ad suam curvare, sed suani didicit ad Dei
(ulem, videbitur Deus deofum in Sion (Psal. LXXXIH, voluntatem erigere. Morabitur in hceredilateDomini
. §). Anibulel et iste, quem in manibus Iiabemus : (Eccli. xxiv, II), sicut ei ejusdem Domiiiivoce pro-
eatetproficiat, dopecad quaiiumgradum perveniai. niittitur, cum dicjtur: Terram in qua dormis tibi
lbi sine clubiofaclus sapiens videbit Deum deorum dabo: boc est, quielem islam, ad quam pervenisii
in. Sion. Porro ep ipso quod dixi, qui bene diligit labore iuo et munere mco, stabilem tibi faciani
animam suam, debet eiiam diligere justitiam. Alio- alquc perpeluam Quod autem subjungit, el semini
quin si diligit iniquitaiem, odit plane, non diligit, luo (Gen. xxvni, 13), sic possumus intelligere, ut
£inimam suam (Psal. x, 6). . non solum spirilui detur iranquillitas ista, et bic,
3. Diligendo aulemiiisiitiam iransit adsecuiidum ct in futuro; 122® ?ed eliam semini tuo, id esl,
gradum, et audit illud Sapientise prscceptum : Dili- operibus luis dabilur corporis tui glorjficatia.
gile juslhiam, qui judicalis lerram (Sap. i, 1). Quam SERMO CIY.
si perfecle dilexerit, debet pro ca ferre patienter D De qualuor impedimenlisconfessionis..
oinnem pcenam et quamcunque illatam contume- 1, Quatuor sunt quse impediunt confessionem,
Iiam. Duo quippe prsestabit ei juslilia : unum, ul pudor, limoi, spes, desperalio. Quosdani enim im-
faciat quod debet; alterum, ut patiatur quod debel: pedit pudor, qui scilicetpro sola confusione dicere
.scilicet, ut si bonurn non fecerit quod debtiit, ma- erubescunt peccaia quse commiserunl. De quo per
Jum qtiod nieruit pafialur. Sjc miro modo ne dese- Salomonem dicilur: Esl confusio addujens peccatum.
rendo quidem justiiiam. ab ipsa deserirpur, dum per Quo conlra de bis qui confueiitur, iterum dicitur:
ipsam quiljbet praevaricalionis realuspunitur. Neque Est confusio adducens gloriam (Eccli. iv, 25). Quos
enimest qui se abscondat a calore ejus. Hanc autem etiam commendat prophela, diceiis, Confessionem
pcenain non solum vir justus non liorret, verum el decorqm induisti (Psal. cm, 1): et alibi, Confessio
.eiiahi.libeiiter excipit,dum per eani prselerjlse vitse ei magniftcenii.aopus ejus (Psal. cx, 3). Alios impe-
peccata purgari fideliier credit. Hinc enim scriptum dil limor. Timent enim si confiteantur, ne gravis
est: Non. conlrislabil juslum quidquid ei accideril eis poenilentia injungal,ur; et bos arguil Job, dicens:
(Prov. xn, 21). Opponit igitur variis voluptalibus Qui limel pruinam,irruet super eum nix(Job vi, 16),
ftuibus.cprruit, contraria medic?.inen,taper quse rc Sttnl auteiii lAonnulli,qui (n hoc mnndp,atfhuc a_i-
"27 S. BERNARDl ABBATIS CLARjE-YALLENSlS ws
sublimis et rectus : curvat isie capul solo depres- A positus,
primo perdidil.circumspectionem Dei. Tc-
sus. Unde poeta : stalur enim bealus Augustinus (De.civilaieDei, lib.
Proriaque cutn speclent anhnalia cwlera terram,' xiv, c. 15), quod nequaquam lentator homirierii ds
Os homini sublitne dedil. paradiso-ejecissel, riisi aliqua elatio in anima bomi*
(OVIDIUS, ju'«(amarp/i...lib.:i, vers. 84, 85.) . nis praecessisset, cum verissime scfiptuni sit : Ante
ilie regit, iste regiiur, ille pascit, iste pascilur: ut ruinamexailatur cor (Prov. xxi, 18). Secimdo. per-
ex ipsa forma et ljaliilu ulerque discerrialur. Habet didit justjtiam, qiiando nxoris voci plus quam divinse
"'ille in manu virgam qua feriat, "vel politis dticai.ct ob.edivit.Jusiilia enim est virtus, quoe suum cuiqua
reducat oveni. Quid esl auleni -babere iu manu reddit. Teiiio amisit judicium, cuni ppst peccaluin
. coi-rectus, pblique per. mulierem retorsit propriam
virgam, njsiin opere.djscipjiriam,. ulsubjeclos suos
iri dicens : Miilicr quanudedistl
exeinplo magis instruat, quam verbo? Erubescunt culp.ani auclbrem,
enim superbi esse discipuli, si eos in lmmiiitale mijii sqciam, dedil mihi de iigno, el comedi (G-en.
. 6,. 12). Eisdem ergo virlutum gradibus redeuu-
prsecesserint magistri. Uhde de Doriiino scripium m,
<st': Qum ccepit Jesus facere et docere (Act. i, i). dum csl liomini in exsilio positb,- qulbus'primns
Habet etiam baculum, quo feriat- Jupum : virga expelli ineruit de paradisd. Prinuun itaqtie facien-
B dum esljudicium, deinde exercenda justiiia, tandein
ovem, baculo lupum. floe*est, mites et obedientes
debetlenius corripere, durosvero corde et impro- cifcuinspectio adhibenda. Eljudiciumquidem hobis,
bos aerius arguere; cumque necesse fuerit, etiam -ut nos ipsos judicemus e.t accusemu.s;. juslitiam
anathematis sentenlia ferire,. Tenet canem in fune, •proximo, circiimspeclionem debemus lleo.
2.:Ilaiie redeundi viain oslendit nobis Micbeas
zelum scilicel in discretione, ne sit de illis de quibus
. di>:ens : Indicabb tibi, o hgmo, qicidsit
sciiplum esf : Haberit %elum(alias, wmulationem] prophela,ei
Deus ,fequirat a te : ulique facere ju-
Dei, sed non secunduinscienliam (Rom, x, 2). Habet boniim], quid
et
. eliant paslor l)o.ouspaneiii in pera, boc esl verbum dicium, diligere misericordiam, ,elanibulare sollkile
Dei in memoria. cum Deotuo (Mich. vi, 8,). Hanb salutis viam testatur
SERMO CI. Apostplus Chrisium docuisse, dicens : Apparuit gratia
Dei Saivatoris ttoslri omnibus hominibus, _emdiens
De quaiuor modis diligendi.
ui
Duo sunl amores, carhalis et spirilualis : ex qui- nos, abnegantes impietatem et smcularia desidefia,
bus colliguntur. qualuor niodi diligendi, scilieet sobrie,el jusle, el pie vivamus in hoc swculo, elc*
Sobfie scilicet quantum ad nos, juste ad proximumj
diligere carnem carnaliler, spiritum carnaliter;
carnem spirilualiler, splritum spiritualiter. In his lit ^ pie ad Deum, Qui etjam manifestius intulii circum-
speclioiiem I)ei, dicens :' Exspeclantes beaiatrispem,
quidam p.rofeclus. et ascensus ab inferioribus ad Cl adventurii- Dei el Sdlvatoris- noslri
superiora. Nam ul liomines, qui tanlum npverant Jcsu Chfisii glorim magni Et
(Tit. ii, 11-15). in.nitillis aliis.Scii-
diligere carnem carnaliter, ad hoc proficerent, ut
Deum qttoque diljgerent spiritualiler, Deus caro piuratsacrse loeis, sl hic ordo yise elinsliiulip/vilsa
factus est, et Ioquerido,_et conversando cum bomini-; quseratur, po.test inveniri, ut-ilhid -..Beatus vif.qui
_J,nsapieiiiia morabilur, et gui in jtisliiia medilabilur,
bus,.priinum ab eis carnaljter dilectus esl. Cum aii-
et in sensu cogitabil chcumspeclionem DeV (Eccli,
tem pro amicjs suis aiiirii_mi"ponere vellet, jaui
X.IVJ, 22). Moratur siquidein Ji) s.apienlia ,~ et sa-
spiritum diligebanl, sed adbuc carnalilcr. Unde et
piehs _est-qui s.eiiieiips.iimhic dijudicat, ut setenium
Pelrusloqiienli de passipne sua respondit : Absiia Dei
nonerit libi Itoc Sed judicium evadat. Si enim, "ait Apostolus,-nos-
le, Domine, (Mallh. xvi, 22). non ulique jiidicaremnr (Cor*
cum per eamdem passionem fieri mysteriuni redem- metipsos dijudicaremus,
xj, 31). Sapiens est, non secunduin sapien-f
ptionis agnoscerent, in. ipsa passione jam carnem sedsecunduiii iliain quae trabitur
liambujus sseculi,
spirilualiter diligebanl. Resurgenle autem eo et de occuitis,
per quam utjque miro Dei opere agitu.r,
ascendente, spiriluin spirilualiler amanl, fselique ut elepti
decantant : Ei si cqgnovimus secundum carnem rj quiqiie lunsipnibus et p.ress.uris.hic aliriti,
in sedificioveri.Salomonis sjne sonitu inallei postmo,.
Chrislunt, sed nunc jam non novimus (II Cor. v, 16J. dum calloceniur.
Nos quoque canieiii nostram carnalitcr diligimus^ , .
eumejus desideria diligimuset perficimus. Spiritum SERMO C.lll.
carnaliter, quando eum flendo, suspirandp, gemendo Be-quaiq.grgradibus, guibus. eleclorum profeclus .
in oralipite conierlmus. Carnem spiritualiier, cum disiinguilur. , - -",-
1. Qualuqr-j.radibus distinguitur omiiium elecla-»
eam spiritu subjeclam in bpnis spiritualiter exercen-
runi profeclus.. Primo enim fil quisque amicus sua
tes, ctim discreiione servamus, Spiriluiri spiriluali-
secundo fit amicus justitise; lertio, sapien_-
ter, cum cliam ipsa spiritualia studia npslra fra- animse;
ternse ulililati ex cbaiiiate postponimus. tise; quarto fit sapiens. In primo profectuviiat omnia
quse animam possunt offendei.e, et diligit ea quse
1224 SERMO. Cll. cam possunl miilcere. Horrel ergo infernuni; cl ea_-
De modq_rcdeutidi ad Deum. lum concupiscit: Ita polesl implere illud divinuui
i. Est ad Deum quidam redeundi modus, primi prxcepium,,quod ij) piiriia cojjversione sua accepit:
hominis casui opposiius. Adam quippe.in paradiso P.iliges vrbximutn iuttm si/ut te'ips\tm (M,ati!if%_V_i;r_.
725 SERMONES DE DIYERSIS. 7215
lapidem revertatur. QuifiliusDei non est sine causai A gile el sanclimoniamsine qua nemovidetDeum(Hebr.
dicas ut lapides isli panes fiant. Nec -inlnus frusirai xn, 14). Pacifici veto qui non solum in se et in
lunm nobis apponas pro pane iapideni, scorpionem' aliis eam faciunt, sed eliam volenles auferre diii-
pro ovo, pro pisce serpenlem. Yse enim his qtti pa- gunl, sicul scriptiim esl: Cum his qui oderunl pacem,
nem lapideni, lapidem panem dicuni, ponentes lti- eram pacificus (Psal. cxix, 7), ecce isli sunl, quos.
cem tenebras, cl tenebraslucem {lsai. y,20);_ jugiim' sicul filios Deus diligil, et de quibus lanquam vivis
Cbrisli asperum, et esse sub sentibus delicias repu- lapidibus lemplum sibi Sapientia cpnslruit. De quo
lanles. Has delicias nolim. Opto magis gustare ell sedificio, ne ul.o impulsu possint Iabefaciari, ipso
videre quoniam sua-vis est Dominus (Psal. xxxiu,> Deo in babitanlc pariter et operanlc, ad simililudi-
- D). Hoc;enim non 'frustra is ipse, qui monel, stu- nem lapidis quadranlur quatuor modis,
' superius,
«uerai-experiri. Denique ait: Quatn dulcia faucibus inferius, a dextris, et- a sinislris. Superius,. cuin
siteis ulequia lua ! (Psal. cxvnt, 105.) el rursum ,> divinsevoluntati suam bumiliier et prudenler sub-
iQiiam magna, inqtiit, muliiiudo dulcedinis lum, Do- jiciunt; infcrius, cum carnem subjcclam temperan-
tnine, cjuumabscondistilimenlibus le! (Psal. xxx, 20.)) ler regunl; a dexiris,.jusiel>onos amplectendo.; a
Ubi ptttasabscoiidilur ? Nempe sub lingua sua, sub' sinislris, malos forliler tolerando.
fapiie ejus, qusc dicil: Lwva cjus sub capile meo, SERMO XCIX.
el dexlera illius amplexabhur tne (Canlic. n, 6). Licet; De quatuor generibushominum cmlumoblhientium.,
enim in promissione vilse ejus qiise ntinc esl, dul-
•cedo el mullitudo 1222 dulcedinis, et magna Quatuor stint genera bomintim regnum coelorum
Alii violenter rapiunt, alii mercan-
,<jtioque,et perquam niagna sit intdiitudo; perfeclio possidentiuni.
•latnen nonnisi in proiriissibne fulprse. Perfecisti, tur, alii furantur, alii ad illud compeHttntur. Rapiupt
inquit, his qui speranl in le in conspectuftliorum ho- qui dereliquerunt omnia, et sequunlur Christurii, de
minum (Psal. xxx, 20). Quid perfecit ? Non est bic, quibus dicilur: Beati paupercs spiritu,quoniam ipso.--
sermo in lingua, sed supra linguam. Ideo enim auris rum esl regnum coslorum(Mallh. v, 5), Snnt ajii iri
non audil, quia-iicc lingtta prolulil quod pra]para- ferioris gradus, a quilius mcluniur carnalia, dtim eis
vit Deus bis qui diiigunt eum. Nec sane in abscon- spiritualia seminantur ; et his ioquitur in Evangelio
dilb consummatio illa, scd in conspeclu filiorum Dominus, Facile vobis amicos de mamtnona iniqui-
liominum erit. Congrue vero nou adhuc pcrfecttim, iaiis, ut cum defeceritis, recipiant vos ht wterna tar
sed jam perfecisse r.uin speraniibus ait : Sve enhn bernacula (Luc. xvi, 9). Tales dieuntur mercatores,
salvi facti sumus (Rom. vm, 24). quia dant in prsesenti pauperibus temporalia quse
SERMOXCVllf. C posside.it, ul in futuro recipiant ab eis seterna, quse
De fiiiis pacis, in qitibus habilat Ileus. noii nisiper eos habere merentur. Necesse esl enini
Factus est in pace locus ejtts (Psal. LXXV,">). Est omnes qui in futuro judicio examinandi sunl, vei
esse Judicis amicos, vel apud Judicem inlercessores
pax ficla, ut in Juda ; est inordinala, ul in Adani
elEva. Harum neulia est loetis Dei. Sola pax cbri- habere amicos. Habeiil ergo primum. bealitudinis.
siiana, quain Dominus rcliquil el dat discipulis suis, focum qui intercedunt; babenl hipro quibus interce-
ipsa"esl in tjua Domiiius requiescii. Hsec ofierlur per dun t secundum. Sunl alii qtti nonnulla bona occulte fa
sanctos prsedicalores uuivcrso gencri liumano : sed citinl,pro quibus merenlur regnunicceIorum;sedi.ameh
cam quidain repellunl, aliqui recipiunl. Nos vero furari illud 122.3 dicunlur, quia laudem humanam
executientes pulverem. pedum noslrorum super vitaiites, solo divino testimonio. contenti sunl. Ho->
odienles paccm, ad dileclorem ejusdem pacis nos rum figuram lenuit mulier in Evangelio, quse fluxuni
conferamus. Eorum alii dicuntur recipienles pacem, sanguinis patiens cogitavit intra se, dicens. : Si
alii relinenles pacem» alii facientes. Possunt et aliis tetigero fimbriam vesiimeniiejus; salva ero (Marc. v,
noininibus vocari, scilicel pacati, patientes, pacifici. 28). Quo dicto, acccssit occulie, et teiigit, el saiva.
Et hsecnomina sorliunlur secundum diversos slatus , facta est. Alii suut qui compelluuiur : verbi graiia
pacis, in quibus proficiunt. Nam pacali per banc ut pauperes necessarii, quos scilicet bic ignis pau-
pacem possident terram corporis sui, quia mites sunt pertaiis Deo dispensante purgai, ne.in fnluro ignis
(Matth. v, 4). Patienles possidenl animam suam, judicii punial. De quibus scriplum csl : Conipellis
quibus dicilur : Jn vaiieniia veslra possidebiiis ani- intrare, ut itnplealur, dgtnus mea (Luc. xiv, 25),
mas veslras (Luc. xxi, 19). Paeifici possident non so- Compellunlur mulii yariis necessitatibus et oppres-
lum suam, sed eliam aliorum, in quibus f<iciuntpa- sionibus afflicli : qui mira Dei providenlia, dum
cem. Unde meiilo filii Dc-i vocanlur (Mallh. v, 9). lemporaiem posnani, si non libenter, tamen patieu-
Pacaii ergo dicun.iur, qui pacein recipiunl, de quibus ter sustinent, vitain consequuniur asternam. .
scriptum;esl : Si ibi fuertl ftlius pacis requiescel su-
SEUMO C.
per illum pax vesira (Lnc, x, 6),Sed qnia pusilli sujjf,
scandalis exagilati, cilo pacem. qiiam j;ccepftranl De discrimtne inter plebem el prassulevt.
perdunl. Patienies aulcm sunl qui receplarii re-
liiient, nec quavis injuria exasperaii. eam ainittunt. Quantum distal inter pastorcm el gregem, tanluai
Jslis. tnpqnain robuslioribtis praetiijiiiur; Pqcetn dili- debct dislare inter, episcopum el plebem. Slat iilg
7?-3 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE^YALLENSIS '.724
accipere, sed soli accipiunt qui vere credunt in A . dem ipsi sunt jdcula (Psal. LIV, 22). Deniqu6 Sub
eum ? Ex hoe ergo fonle haurianfus nobis aquas lingua ejus quid ? Audi Propbelam : Labor et doior
desideriorum, ipsasque parliamur in gemirios rivu- (Psat. ix-,-7). Porro sub lingua ejus mel el lac,. quf
los, ut sictit ejosdem charitaiis dup sunt .prsecepta, ûxta euuiden propbelam laborenrfiiigit iiiprsecepto
ila sint et desideria gemina, quibus iibpleaiitur (Psal. xcm,.20). Miraris fingere Veritatefri: iiam
ipsa prsecepta. Aliud est enim.desiderium quo Deus mirari libel, dubitare non lic.el. Si el alieiurh 16- '
propter seipsum, aliud quo proximus diligilur in stem quseris, lege in Evarigelio, (\\i~afinxii seiongius
Deo, vel propter Deum. In illp nullus rood.us,sed Are (Luc. xxiv, 28). Quidni figirienlum figinento es-
ex toto corde, tola anima, tota vir.ttite: diligitur bibeal ? Siquidem ipse novit figmentum nostrum,
Deus; in boc auiem prsescribitur quidam modiis, utique iaboris iri)paliens, dilationeiri nort suslinens,
cuin dicitur, Diliges proximum , luum sicui leipsum fragile ad utrumque ; pie ergo providit, uilaberet
(Matth. xxu, 57,39). lllo flagrabat propheta, cti.m pietas promissiohem vitse ejus quse.nunc est,' et fu-
diceret,,-Sicut cervus desiderat ad fonlei dqudfutri, lurse (1 Tim. iv, 8); nec. Jaborem verum impohe- -
ita desiderat qnitua.meq ad te, Deus (Psal. XLI,2) ; "ret, sed magis fihgeret in prsecepto. Audi qudtno-
et ilem, -Concupiscit et deficil anima msa in atria do laboren) fingere ipse se prodat. Totlite jugum
Domini (Psal. LXXXIII,5). Hcc exbibebat Apostolus " meum siiper vos, el invenietisrequieinanimabus vestris.
Romanis,. quibus scribebal, Desidero enirii videre J.ugum enim nieum suave est, el onus trieum leve -
vos , ut atiquid gralim spiritualis imperliar vobis (Maltlt. xi, 29, 50), Quomodo non fittus labor, ubi
(Rom. I, 11) : et Domirius in Evangelio discipulis ' non labor, sed requies invenitur ?
suis : Desiderio desideravi hoc pasclta manducare 2. Ita ergo Iabof in lingua, mel sub lingua. Qnid
vobiscum, aniequam paliar (Luc: XXII, 15). supra linguam? Ineffabilia, qute non lifcet hoinini
6. Et notandum, quod ad il(ud excitatur mens <loqui (11 Cor. xn, &). Miseri, qui solum quod ih lin»
liumana specialiter tribijs affectionibus, ac prove- gua sonuil atiendehtes, nee quod sitb, lingua rccoir-
hitur : unde et Deum diligere loto corde, tota anima, ditum, nec quod supra repositum fait, capere po-
tota virlute jubetur. Prima quidem. duleis, secunda tuerunt! Dums-esl hicsermo, inquiunl {Joan vi,6i).
prudens, terlia forlis est. Priinam habuii -Pelrus, Durus equidem, sed tanien idem est verbum vitse.
cum Domjno in.ori dissuaderet; ex corde enim dul- Qui nori bajutai crucem sua.m, .et sequilur me, non
citer diligebat, cujus passionem expavescebali Sed esl medicjnus (Malth. x, 58). Si quis venii ad me,et
c.timaudiret, Vade relro, Satana, non sdpis quw Dei non odii palrem eimalrem, adhuc auteiri el animam
sunl, sed quw hominis (Marc. vm, 53) : bis verbis suam, non esttiie dignus (Luc. xiv, 26, 27). Quid du-
eruditus, et inlelligens quid boni haberet mors rius poterat dici? Noli errarc, Lapis videlur ; panis
Chrisii, ccepit tota anima prudenter diligere, qucm esl. Durus in cortice, sed suavissimtis in inedulla.
prius lanium diligebat-dulciler toto corde,. necdtun Tentat te Dominus Deus luus. Fidei exercitatib, et
vero diligebal tpla virtute. Qtiod si facerel, nec pro- probatio diieclioriis esf fictio ista laboris. Esto lamen
pler mortis discriuien cum negaret. At yero posl lapis sil. Numiu credis quod .et dsemones.credunt ?
resurreclionem et ascensionem, daio. desuper Spi*= Si Filius Dei es, dic ut lapides.isti panes fiani. Omnes
!'itii,tunc demum toia virlute dilexit, pro quo etiam hoviinus quis lioc dixit. Non duliitat ilie posse solb
borrenciun) crucis snpplicium postmoduin subire non dictu (qtio quidem facilius niliil esi) ex lapide pa-
expavil. Erga cbaritateni qup.que proxjmi exerce- nem facere, quetn Filium Dei essecredi.t.Fas est et
mur tripliciier, yel ut cedificplur ipsa cliaritas ubi ab itoste doceri. Dieamus. et nos Filio Dei: Dic-ut
non est, vel certe ne pereat, vel.minualur ubi esl. lapides isti panes fiant. Nam et ille qui bominum
Qiiistjujs auteni hanc puro affpclu erga proxinntm ulique, non dsemonum, yeneral in salutein, sic.con-.
operatur, illam propul dubip, quse D.eus est, ulterius fttlavit adversarios, ut parvulos crucliret, No,n enim
pronierelttr. ... dicens quod ille ydluii, sed quod oportiiii nos. au-
SERMOXCVif. D dire,, ul videlicei noster bic Iapis panis fierel, non
De suavilale verbi ac jugi Chrisli, foris quidem duri, illius. Non, inquil, in solo pane vivil homo, -s.ed itt,
sed imus dulcissimi. omni verbo quocl
' procedii de ore Dei (Mailh. iv,_.
1. Mel cl lac sub linguaejus (Canlic.-iv, 11). id 5, 4), . ' '
quidem neeosse. Nam quod in li.ngua est, dtirum S0r 5.. Qtiid tu ad bsec, veritatis iiiimice.-sul.nlurmu-
nat. Verba.sapienjis quasi slimuli, el sicul clavi in ras ? Quod quidem ipse faieris, et riegare omninb
altum defixi-(Eccle.xi}, li). Alius est 12fSl ctijtis iion potes, polens est Filius Dei dicere, ut lapides
mollili suni sermonessuper OIQUIII (Psal. CXL,5): sed papcs fi.ant.'Ubi ergo deverbis Dei ail elgencraliier
oleum peccaioris iion impinguet capul lneum. Cor- ait, quia.sic vivilur, el iu talibtis vita spiritiis riiei j
ripiat me magis jpsius et.incrcpei, nam hoc in mi- (Isui. xxxvni, 16); quid lu lnilfi subsibilas ad qupii- !
s.ericordiaesl, qtiain illud oleum inpiiiguef caput vis. eo.iuin , dicens : -Duruseslhic scrmo ? Quse Dei
ineum, in quo esl. dolus. Pulchre enim non rnolles, 'Filiusdixil.et facta sunt alimenta vilse, fuiie saxa
sed molliti dicuntur sermones vel suasoris adulatoris, dixeris, qui filius. Dei non es ?•Non sum ego qul le
vel suasoris iniqui, quod sil in eis non lam vera el arbilrer (quod iemeraria prorsus rapina arbilratus
solida, quaiij superdueta et simulala suavitas, siquir es ipse) esse te tiequaieiuDoo, ut dicentc ie pauis ia
ni SERMONESDE DIVERSIS. 722
i.trumque qtiidem judicium con.pleclitur ipsa Ve- A j quanluin ab ipsa virlule adjuvor, .oslendere. Siciit
rilas, dicens: Injudicium ego veni in hunc mundum, auiem superius dixi gemina esse verilatis judicia,
ut qui non.videni videanl, el qtti vident cwci fianl quia scilicel delerminanl qiiid liceai, vel quid non
(Joan. ix, 59). Uirumque-aulem discernit , eum liceat; iiidem saptenlise duo, boc est quid expediat,
ilem dicit •: Et ibunt hi in supplicium miernum ; vel quid non expedial: ita el hic agnoscantus de
jusli autem, invitam mlefnam (Mallh. xxv, 46). fonte viriuiis hauriendas duplices prsesidiorum
3. Si vidirnus quomodo de. fonle veriiatis bau- aquas, qu;e vel abluanl eieclos a culpis, vel refri-
riuntur jtidicia, videamus quomodo de fonte sa- gerent in lonneiiiis. De utrisque sumamus exem-
pienlise propinentur consilia. Quis dubilel aposto- plum. Refert Lucas evangelisla , quod qiisedam
lunf Paulurh esse sapieniem, cum et Peirus ejus mulier, quse fluxui». sanguini6 palieba.tur, erogata
coapostolus sapientiam ei dalam esse astruat (11 in medicos tola substanlia cum minimc curari
Pelr. m, 15). el ejusdem apostoli tota verborum poluissel, accesseril reiro, et leligerit fimbriain
«eries nil aliud quam sapienliam redoleal ? Proferat veslimenti Domini , et confesliiri sieleril fluxus
igilur consilia, et per. ipsa nos doceat, quid pere- sanguinis : Jesum vero dixisse : Quis nte 'letigii ?
grinantibus et. ad coelesiem palriam festinahiibus Gumque discipuli responderent : Turbw te compri-
expediat. De virginibus, inquit, prmceplum Domini P : munl cl affligunt, et dicis : Quis me letigil ? rursum
non liabeo, consilium dulem do, lanquam ntisericor- repeliisse : Teiigh me uliquis ; natn ct etjb novi
diam consecuius aDomino, ul shn ftdelis. Exislimo viriutem de me exisse (Luc.vui, 45-46). Ecce quas
ergo hoc bonum esse propter instanlem necessilaleni, aquas prsesidii liatiserii mulier de fonle virtulis,
quoniam bonum esl hoinini sic esse, boc est in yir- qnibiis nbluta est a profluvio sanguinis, quse utilla
ginitate manere. Si de virginibus prseceptunrba- inedicorum aiiepoierat sanaii. Quod si quis abji-
beret, nil aliud, quam quod prseciperelur, liceret. cial, prolatum lesliinoniuui nibil ad rem prsesenfis
Nunc vero cum utrumque Iiceat, vel nubere, vel operis perlinere, co quod illa mulier nequaquam
rion nubere, quid compendiosius dici. poiuil, qtiam ablula essevideatur a culpis, sed lanium ab segri-
bonum est homini sic esse? prseserlim cum et ne- ludine carnis, noverit moris esse divinse viriutis
cessilatis inslaiilia frequenler obrepere soleat, et prius cordi iucderi, quam corpori. Unde et"1220
cilo mori ipsa lemppris brcvitas urgeat, lotiusque alibi, cum quidam ei para'ylicus offerretur ci.rari-
mundi figura proeiereal. Item cum de vidua loque- dus, lanquam bonus elpius medicus, volens sanare
, retur : Beaiior, inquil, erit si sic, id est innupla, prius quod eralpolius,id est meniem.quam carnem,
permanseril secundum consilium meum. Ac ne de ., ail eidem paralytico : Confidc, fili, remiitunivr tibi
proprio corde, el non potius de fonte Sapient.se peccata lua. ltaque sanala conscieniia, consequenler
videreiur hoc ipsum consijiurn deprompsisse, sub- sanaiur corpus, cum dicilur : Surge, loVe tecium
jecil dicens : Puio quod et ego spirilum Dei kabeam tuutn, el vads in domum luam (Matth. IX,2, 6). S;c
(I Cor. vn, 25,26, 40). Sed curegopaucis immoror ergo et htijtis.cor muliuris prius abluil inius per
exemplis, ciim in ejus verbis omnis sexus, omnis doniiin fidei, sicut scriplum est. Fide mundans corda
condilio consilium inveniat, si diligenter qu_eral, illorum (Acl. xv, 9) , per quam merttit exlerius
salutis ? Quod.si quis curiosius velit perspicere, impclraresaluiem corporis. Hoc enirn innuil ipsa
utrum verum sil quod dicium est, de sapienlia Dominus, cum dicit : Filia, fides lua te salvam
consilia manare, legat libros qui inscribuntur Sa- fecit, vade in pace (Luc. vni, 48). Quod aulem de
pienlise, ubi lotus oralionis contextus consilia pa- lioc ipso fonte virlutis baurianttir aqna) prsesitlii
rare videtur. Si -vero consultius el utilius sludet in lormeniis, ostendunl etilli tres pueri in fornacis
vitam iride eligere, audiet ipsam salubriter invitari- incendio sestuantis positi, quibus ipsa flamma re-
tem Sapienliam : Si vis, inqitit, ad vilam venire, frigiiit (Dan. m); et prsecipue inclyius ille mariyr
serva mdndala (Maitlt. xix , 17). Quseris cujus? Vincenlius qui, cum graviler lorqtieretur, non
Deum, inquit, titne, et mandata ejusobserva (Eccli. D solum tolerasse, sed eliain toiioremsuum conslanicr
xn, 15). Audiat eam ipsam materno affeclu incla- provocasse fertur bis verbis : < Insttrge, _ inquit,
iriaiitem : Da milii cor tuum (Prov. xxm, 26). 0 < et tolo nialigniialis spiiilu debaccbare ; videbis
quanltim vellem, el ego cor metim in ejusyerbum ineDei virtuteplus posse dum torqueor, qiiam possis
suspendere, de cujus ore niirifico lam dttlcia vitse ipse qui torques. > Possenl plura de boe fonte
consilia audio personare ! Utinam autem et lin- virtulis copiosius dici, sed eum sucoincte prsetereo,
jgusemesecalamum in ejus fonte possem inlingere, quia defonie virlutis [n/ias,charitalis] bibere polius,
quo idonetis essem ea quoque quse restant de duo- qtiam scribere desidero.
bus fonlibus, id est vhiulis el charitatis, utiliter 5. Ad hunc fonlem invitamurRedemptoris nostri
exarare! voce dicenlis : Si quis silil, venial, et bibat, et di
4. Elquoniam quatuor isli.fonles ila sibi invicem ventre cjus flueat aqum vivm. El seeultis Evangelista
. eaporem transfundunt, ut qui de unb biberit, qna- exposuit ad quem fontem nos invitarel, dicens :
dam ineffabili dilectionis dulcetline invitetur, ad Iloc aulem dixit de Spiriiu, -quem acceplurt efant
alium, libei jam de sapientia ad virtulem iransirc, credenles in eum (Joan. vn, 57-59). Qtiem, nisi
et, qiialiler illinc haurianiur aquse procsidiorum, Spiritum charilatiF, qttem miindus non poieai,
7J9 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-YALLENSIS 720
tenselur, cujus saltibri persuasione Domini salus A judiciorum ; de fonle sapjentise, ac[useconsiltor.um•,
populis annuntialur, el annuntiando imperiiiur. defontevirtulis, aquse praesidiorum; de fontecba-
Uic talis ex debito sui officii apponil subjectis ollam ritatis, aquse desideriorum. In aquis judiciorum
grandem ,. herbas agrestes continentem, id esl, cognoscimus quid liceat, vel quid non liceat. Iu
admonitionem de gravibus disserentem , acerbi- aquis consiliorum discernimus quid expediat, vel
taie refetiam, sed lamen igiie sancti Spiritus suc- quid nori expedial. Sed quia electis viris recle per.
censam. Subdili ergo perhorrescentes sermonum bsec gradienlibus. non desunl tentaliones, tentantur
ausleritalem, clamani: Mors in olla; el non possunl aulem de duobus : aut terroribus, ut conculiantur ;
-, aui. blandimenlis, ut seducanlur ; idcircoarmandi
guslare.
2. Sapiens igilur dispensalor non. afferl, imo sunl contra ierrores prsesidiis divinse virtutis; con-
afferri jubel farinam ; quoniam non praebet, sed Ira blandintenta desideriis supernse charilatis.De-
hortalur-habere charitatem, cujus condimento red- sideriis enim meliorum superanlur, tit ail quidam
diinlur dulcia quse ptius videbajitur amara. Potest sanclus, desideria deleriorum. Yel. sic possumus
nanique prsedicalor moitila salutis auribus circum- procedere. Quid prodest nosse quid liceat el ex-
stanlium insonare , sed nemo , nisi solus Deus, pediat (quod ulique docenl judicia alque consilia),
valel saporem cbarilaiis palato cordis infundere. " si posse perfici minime contingat ? Ideo post aqttas
Unde Gregorius : <Nisi sil inlus Spiritus qui doceai,. judiciorum et consiliorum, quserendse sunt aquse
doctoris liiigua exterius in vacuum laborat (Homii. pi'sesidioriim. Rursum et posse quid valeat, si
50 in Evang.). ».Alius cst sapor cceli, alius est lioruni omnium non sil finis cbaritas ? Recle ila-
sapor terroe. Haudquaquam nobis placerc. polest que post judicia , post cohsilia , post prsesidia ,
snpor coeli, dum saporem quserimus coci noslri. In hauriunliir de fonte cbaiitatis desideria, ut vi-
deserlo dantur coiurnices et inanna, id cst in Ioco delicet quidquid sapimus aut loquimur , qnid-
disciplinse majora et minora mandata. Cum vidissent. quid operamur. aut palimtir, seternse vitse finis con-
ftlii lsrael mattna, dixerunt ad invicem : Manhu ? cludat. -
quid est lwc?'lgnorabanl enim quid essel. Quibus 2-. Sed ut hsec qua) dieta sunl de fonlibus et aquis
ail Moyses : Isle est panis quem dedil Dominusvobis clarius cluceant , Scripiurar,uin teslimoniis reor.
ad vescendnm(Exod.x\i,ll)). IIujus facli mysleriuiM esse comprobanda , aurique similitudines, quas
in Evaugelio Joannis convenienter aperitur, ubi prplulimus , yermiculandas argenlo..Ac primum
Dominus ait: Aiuen, amen dico vobis, nisi manduca- quod dictum esi, qualuor illos fontes de peclore
verilis carnem Filii Iwminis, etc-. Multi ergo ex di- .-, Jesu manare, nulluni arbitror ambigere. Quomodo
scipulis audienles dixerunl : IJISS Durus esl hic aulem ex eisdem fonlibusliaurianiur prtediclaeaquse,
sermo ; quis polesl eum audire ? Ex hoc mulli abie- id elaborandum est. Yeniat ergo David, et-dicat
rttiil reiro (Joan. vi, 54, 61, 67). Ad bunc itaque quod cx fonle veritalis procedaril judicia. Hoc certe
roodum, cuni aliqui simplices ad conversionem videlur sensisse cum dicerei; De vultu tuo judicium
veiiiunl, scverilaiem Regiilse expavescunl. Si fiat meum prgdeat (Psal.xvi, 2). Neque enim vir sanclus
eis sermp de mundi conlemptu, de virtutttm vitio- judicium suum diceret, quod de vultu Dei, id est
rumque confliclu ; "sianxieias vigtlandi, assiduitas de veiitaic, rion prodiret. Noverat enim eleclos
orandi, parcimonia jejunandi ab ipsis requirilur, Dei verilalis judieiis, tanquam v.irga ferrea regi,
dicunt conquerendo inlcr se : Quid esl hoc ? quis et qttia sub eorum regimine s_e essc sentiebat _.
lol el tanta implere sufficiat ? Nesciunl enim qtianta cxsulians psallebal : Judicia Dei vera, jusliftcala in
sit virtus assuinpti ordinis. Sedpastoreis consola- semelipsa ; desiderabilia super aurum et lapidem pre-
lorie habel respondere, et dc afferendaeos sollicilare liosum mullum, et dulciora super mel et favum (Psnl*
farina. xvni, 10, 11 ), A quibits ne forte per incuriam
SERMO XCYI (148). devienl, audiaul vocem Patris per eumdem prb-
De qualuor fonlibus Salvatoris, el aqttis inde 1) phelam comminantis : Si in judiciis, inquil, meis
hauriendis. non ambulaverinl, el maidala mea iwn cuslodierhttf
4. Haurielis aquas in gaudio de fontibus Salvctlo- visildbo in virga iniqvilates eorum, el in verberibus
xis (Isa. xn, o). Pro paradiso quem perdidimus, peccata eorum (Psal. LXXXVHI, 31-53). Hsec hiysteria
reslitutus esl nobis Cbristus Salvalor. Sicul crga divini judicii reserabal coelestis regni clavicularius,
de uito fonte paradisi derlvantur qualuor fluniina cum djceret : Tempus est ul incipidl judkium de
ad irrigandum paradtsum .: ita de pectoris ejus ar-: domo Dei.Si autemprimum a nobis, quis finiseorum
cano proceduul quatuor foiites, ex quibus bauriun- qui nqn crediderunt Dei Evangelio? (I Pelr. iv,.il\)
tur qualuor aquaruni genera, unde tola per univer- Ethoc de eleclis diclum es.l. Cseterum est, aliud
summundum rigatur Ecclesia. Sunt aul.em quatuor. de. reprobis judicium, quod nihilominus.ab ipsa,;
fontes, veritas, sapjenlia, virtus el charitas. Ex his Yeritale :p,rocedit. Unde et <per Paulum dicitur :
ergp fontibus hauriuniur aquse, ex singiilis scilicet Scimus enim quqniamjudicium est secundum verita-
singulse. Nam de fonle veriiatis, suniunlur aqtise lcm ni J.J1TJ.9ebs qui talia agunt, (Rbrit. n, 2)". Et
(148) Alias, 67 ex Parvis.
74T SERMONESBE DiYERSlS. 71S
n_aslicaiil cibum dentes; quia ipsi pro toto Ecclesise A Ad ejusdem considerationem Apostolusexpavescens,
corpore, videlicet lam vivis quam mortuis, orare el pavescendo deficiens, clamare .compelliiur : 0
sunt constiiuli. Nullum inde saporem babere debenl; aliiludo diviliarum sapienliw el scienliw Dei! ' '
etc.
'
qjiia niillam sibi gloriam debenl assignare, sed di- (Rom. xi, 55.)
cere cum propheia : Non nobis, Doinine, non nobis, 1217 2. De liac-satielate legis in psalmo :
sed nomini iuo da glorium (Psal. cm, 1). Non Superaquamrefeclioniseducavilme (Psal. xxn, 2) ;
facile consumuntur; quia qnanto annosiores, tanlo et ilem : Inebriabuntur nb uberlute domus ium (Psal.
ferventiores; el eo rapidius curruni, quo vicinius xxxv, 9). Hujusmodi ebrietas non inducitfastidium,
appropinquant ad palmam. Per ordinem posiii sunl. sed indeficieiilem quibusdam desideriis provocat
Ubi enim aliquid ordinatum est, si bie non esl, ubi appelitum. In boc sacrse leciionis pelago agnus
cibus.et poius, vigilare et dormire., laborare et ambulat, el elepbas naiat. In catbolicae docli'in_e
quieseere, ambularc et sedere, et csetera omnia, in mensa juxtamodulum inteiligentise sufficienles sin-
numero el mensura et pondcre constituunlur? Stt- gulis epulseapponuntur. Hsec est paradisus delicia-
periores et inferiores sunl; quia intet nos Prselati et rum, hic est bortus omnium pomoruin. Yeniens
subdili stint, et sic superiores inferioribus jungun- itaque in Bersabee, in sanclam Ecelesiam, ut di-
. tjr, ut inferiores a superiorilms non discordent. B ctum est, currit ad confessionem, quse per Judam
Cum autem inferiores mov.eaulur, superiores nun- notalur : et dimillit ibi puerum suum, id est pueri-
quam moveridebent; quia elsi subditi quandoque lem sensum, vel prislinorum actiium debililatem, et
lurbenlur, prselatorum esl in mente composila per- pergil in desertum, itl eslisiius mundi conlemplum.
durare. Sicut grex lonsarum , inquil. Quam Iiene Quo postquam venil, sedet,"id est a sseculari tu-
monaclii lonsis ovibus couiparaiilur! quia revera multu quiescit, canlans cum propheta : Hwc requies
tm&) sunt, quibus nec corda, nec corpora, nec aliquid mea in smculum swculi (Psal. cxxxi, 14). Projicit
Eiundanumin proprietale relictum est. Qumascende- se, id est vilem se reputat, suis abrenuniians de-
n(-i(c/e/fli)flcro.LavacrumBaplismus est, dequoascen- sideriis, juxta illud evangelicum: Qui vult venire
dit qui ad celsiludinemvilseperfectioris inlendit: dead ine, abnegel semelipsum (Luc. ix, 25). Obdormi-
scendit aiitem qui se vilse mancipat inhoneslse.Om- vit in umbra juniperi, quia in alriis domus Dei
nes gemcllisfelibus; quia et verbo pariunl, etexem- secundum sensus corporis vacat ornnino ab omnibus
plo. Et slevilis non esl eis; quia nullus esl infecundus. pravitatibus, dicens cum Psalmista : In pace in
SERMOXCIV (1.46). idipsum dormiam el requiescam (Psal. iv, 9). Tunc
Deprocessu viiw chrisiinnm seu spiriiualis, juxta angelica visio langit eum, excilans ad bonuni ope-
~: ..ropologiam Elim, Jezabel fugientis. *-*randum, et ad. altiora consurgendum.
Respicit ad
i. Titniut Elias Jezabel, et surgens abiit quocunque
caput suum, id est' ad Chrislum qui caput est Ec-
tulil eum voluntas ; venilquc in Bersabee Juda, et clesise: et ecce subcinericius
panis, id est paslus
dimisit ibi puerum suum, et perrexit in deserlum. divini
dogmalis, forinsecus quidem rudis, sed me-
Cumquevenisselsubier umbram juniperi, el sederet, dullilus ineffabiliter confortaiivus et dulcis ; et vas
projecil- se, et dortnivit. Et angelus Domini teligit aqii-C,hoc est, fons lacrymarum cum cordis com-
eum, et dixit illi: Surge, el comede. Et respexit, et punclioue. Goriiedilel bibit, id est adimplel qus
eccead capul suum subcinericiuspanis, et vas aqum. audit: et in fonitudinc ad moniem Dei, ad
pergit
Comedil ergo, el bibit, et ambulavil in forttludine celsiludinem videlicel beaiitudinis.
cibi illius quadraginla diebtis el quadraginta noclibus SERMO XCV (147).
usquead monlemDei Oreb (111 Reg.mx, 5-8).. Per De doclrinai amarituditie per prwdicalores temye-
Eliam quippe, qui inlerprelatur Domhtus, vei Do- randa.
minus forlis, intelligitur quilibet juslus qui perse- 1. Erat famesin lerra, el filii prophelarum habi-
culionem palilur propter juslitiain. Unde illud : labant coram Eiiswo: quibus fecit apponi pulmen-
Beali qtti persecutipnem paliunlur propler justiliam lum. Cutnque gustasse.nt de coclione, exclamave-
n
(Mahli. v, 10). Qui lneluens Jezabel, id esl malitiam runt: Morsin olla,vir Dei, et non poluerunl cotne-
sseculi, vel lyfannidem diaboli, surgit de lenlatiorie dere. At ille: Afferle, inquil, farinam. Ei misit in
peccaminum.et abit quocunque etim tulerit volun- ollam, et ail: lnfundelurbw. El comedit;et non
tas a Domino sibi collata. Venitque in Bersabee fuit quidquamamplius amatitudinis in olla (IV Reg.
Juda, iu sanclam Ecclesiam, quse dicitur Bersabee, iv, 58-41). Fames in terra, penuria verbi Dei in
id esl Puteus' septimus,prop.ler abundanlem sepli- . menle humana : filii prophelarum, filii prsedicato-
fofmisSpiriius gr-atiam, quse inibi fidelibus dividi- rum. Propheia inlerpretaiur videns. Et sancti prse-
lur : vel Puteus saiieiaiis, propler mysteriorurn Dei dicatores non ab Ye propbelae appellanlur: qui et
profunditatem, elfcanclarum Scriplurarum refectio- arcana inysleriorum Dei contemplantur, el prout
nein. De lmc profunditate babemus in psalmo, >Te- vidcnt-mores bominum, adbibent modos- curatio- 1
nebrosa aqua in nubibus aeris (Psal. xvn, 12): ct num. Elisseus Satus Domini interprelatur : - quo
rursus, Judicia lua ubyssus mulla (Psal. xxxv, 7), riomineouivis prselalus et doctor Eccleshe der.eutci'
146) Alias, 05 ex Parvis. (147) Alias, 66 ex Piirvis,

715 S. BEHNARDI'ABBATISCLARJE-YALLENSIS 71G
tionis odorcm. lnde consequenler ingrediunlur°int A , cujus secretiori fonte Canticorum fltimen emanai,
secundamcellam naturse": quonjam illi quidem cse- in Iiis (ut sentio) dentibus mysteria nobis non parva
leris condiscipulis concordare facile posstint, qui sub commendal. Non sunt hi dentes de quibus dicilur,
magistro propriani voluntalem frangerc didicerunt. Deus conleretdenteseoruiriin ore ipsorum (Psal. LVH,
Et Jiscccella, ubi cum cseteris commuiiiler viviiur, 7); vel de quibus ad virrim sanctum vox divina pro-
congrue cella naltir_c4icilur;,quia omnes bominesi clamat, Pergyrum dentium ejus formido (Job. XLI,
aequalesquidein natura genuit, seJ alios iiliis meri- 5); sed den.les isli lacte carididiores; quippesponsse
torum causa vel.pifeposuit, vel supposuit. Dicitur su.nt, cujus speeiem concupivit Allissimus, quse non
etiam frucluaria, quia magnac utililalis esi, si quis- liabet maculam neque rugam. Cum enim tota can-
que gratiam quam accepit, in allerutrttm admiui- dida sit, candidior probatur in denlibus. Nova la-
nislrat, umfe scriptum est: Frater fralrem adjuvans,- men el inaudila comparatione lii.iilius laudes pero-
exaltabilur sicul civilas munila (Prov. xvn, 19). Et: rat, dicens : Dentes lui sicut grex tonsarum. Quid
item dicit propbela : 1,215 Ecce quatn bonum et' in bac, rogo, similitudine dignum est, ut eam de
quam jucundum, Itabitare fratres in unum (Psal.,". . coelestibus arcanis descendisse credamus?Magnum
cxxxn, 1). At vero cum eonsummali plene fuerint iri;' prorsus, et magno animo magnifice seritiendum.
bac secunda cella naturse, lunc iandem ingredi pos- Spiritus enim est qui loquitur : qui cum loquitur,
sunt lerliam, quse est gratise ; ut etiam cseleris in- nec unum potest iola vacuum prselerire. Aliquid
siiluendis prsesint, quicum cseteris juste et sinei profecto est in bis dentibus involutum, quod evolu-
querela vixerinl. Et hsec quoque cella dicitur vina- lum sacratioris intelligehtisejirsesignet arcanuni.
ria; ut scilicet ferveant charilate, qui cseieris.prse- 2. Denles eriim candidi sunl el forles .: carnem
suntin regimine. Dicitur etiam cella gralise, qiiod nori habenl': carent corio : nibil inlra se pati pos-
nomen scilieet aliis quoque duabus possit esse com- sunt: non est dolor sicut dolor eorum : clausi sunt
mune. Nam et diseiplina, et socialis vita donum labiis ne videanlur : indecens est cum videntur nisi
gralise est. lsla lamen sibi illud vindieat specialiler : ridendo : toti corpori masticanl cibum : nullum inde
quoniam quidem multuni facile esl subjici vel so- saporem habent :.non facile consumuntur : per or-
ciari; rarum vero et difficile ad aliorum regimen; dinem posili sunt, superiores alii, el alii inferiores :
utililer quemvis posse transfcrri. el cum inferiores.moveanlur, superiores nunquam.
3. His tribus eellis conlinenlur et formantur om- liujusmodi dentes ergo arbitror bomines monasticse
nium hominum mores. Omnes enim homines vel professionis, qui viam compendiosiorem [alias, re-
sunt prselaii, vel sequales, vel subdili. Quemadmo-. ,, cliorem], el securiorem vitam eligenles, de tolo
dum autem eliguntur de hortis queeqiiepotiora , el Eeclesiae.corpore quod.candidum est, candidiores
in cellariis reponuntur, ubi etiam distincla habent esse videnlur. Quiclenim illis candidius, qui totius
loca, in quibus serventnr : ita de historia sumilur,,, icnmunditise spurcilias evilantes, cog.tationum, si-
et quasi reconditur in cellario moralis sensus, unde; crit aclionum, peccata deplorant? Quid fortius illis,
omnis bumana yita instruatur. Legunt eleniai ibi quibus tribulalio pro solatio, contumelia pro gloria ,
prEelali, quales se exbibere subditis debeant, cuhi inopia pro abundanlia ducilur? Isli carnem non har
eis dicilur : ATondominanles in clero, sed forma bent, quia in carne carnem obliti audiunl ab Apo-
facli gregis (I Pelr. v, 5); el illud : Non quia do- stojo : Vosaulem in carne non eslis, sed in spiritu
minamur ftdei vestrw, sed adjutores sumus gaudii (JJO.H.vin, 9). 1,216 Gorip carent; quia nitorem
veslri (11 Cor. l, 25); el Doniinus in Evangelip : et distensionem muridanarum sollicitudinum non ha-
Bonus paslor animam suam dal pro.ovibussuis (Joan. bentes, iii pace in idipsum dormiunl efrequiescunt.
x, 11). Inveniunt eliam in eadem Scriplura se.qua- Nihil niorari inlra se patiunttir; quia.nec modicum
les qualiter se haberedebeanl invicem, cum legunt: quidem offendiculum lolerabile reputant aut inlra
Aller alterius.onerq portale, el sic adimplebilis legetn se-, aul in conscientiis singulorum. Hinc est illa ve-
Chrisii (Galat. vi, 2)"; etillud : Honoreinvicemprm- j) ] stra opportuna imporlunilas, qua lam ssepefaligalis
venienles(Rom, xn, 10); el multa in bunc modum. 'nos, ut multoties, etiam cujn necesse non sit, mul-
Habent ibi et subditi quod eorum mores componat, tum in hisdiei expendatis. Non est dolor sicut do-
, quombdo scilicet subdi eos majoribus oporteat; lor. eorum; quia nihil lam horreudum et horribile
i est sicut murmiir et dissensio in congregatione.
qtiibus dicitur: Obedileprmposiiis veslris, el subjttceie
eis. Ipsi enim pervigildnt, quasi rgiionem reddituri Clausi sunilabiis, ne videanlur : sic et nDSmate-
pro anhnabus veslris (Hebr. xin , 1.7)(144).. rialibus vallis circumcingimur, ne sfeculariumocttlis
_ SERMO XClll (145). . - , et accessui pateamus. lndecens.est si appareani,.
Pedeniiurn proprietalibus, ad monasiicwvilw profes- nisi iiiierduni forle ad _risinn ; qtiia^ njliil liirpius
. jsionemrelalis. . . quam;monachus per urbes.ei castella discurrens,
I. ftentes tui sicul grex Ibnsarum , qum ascende- nisi cum illa cogil qtuc operit mulliludinem pecca-
runt', de lavscro, omnes gemellis fetibus, el slerilis; loruincliaiitas. Charitas enim risus est, quia hifaris
nonestin ,eh (CantiCiiv, 2). Spirittts sanctus, de; est. Lsela quidem, non tamen dissoluia. Toti corpori
(144) De inlrodiictione
- in ciibioulum vide serm. (145) Alias , 64 ex Parvis.
§5 in Cantit.. tj. 11
713 SERMONESDE DIYERSIS. 71 i
rum laudet cuni. Quod in aure audivit in cubiculis , A rent. Sed quoniam viiiiilibus insidianitir vitia, et iia
pradicel jam stiper tecta, et sic affluet deliciis. Af- juxlasunt posita, ut qui ab illis deviaverit,islorura
fluere enim diclum est, verbo doclrinsc insislere, laqueos incurrat, ppdrlct ut sil pccnileniia sine pu-
exemplo yitse lucere, opus spirituale insianler exer- dore, ne scilicet erubescat confileri commissa pec-
cere. cala; caveat justitia simulafionem, eliminetprselatio
6. Sed necesse esl til in his omnibus non sttara, elaiionem. Ubi enim magniludo graliarum esl, ibi
sed auctoris sui quserat gloriam. Ipse est enim di- ctiam magniludo diseriminis est.
leetus ejus , de quo scriplum esl: Ego dilecto meo , SERMO XGII (145).
el dilectus tneus mihi (Cantic. n , 16); el de quo Pa^ De triplici introduclione, in hortum , in cellarium et
ier : Hic est filhts meus dileclus; ipsum audile (Luc. in cubicuium.
ix, 55). Super quem innilendum est, ut vide- 1. Veni in hortnm meum, soror tnea sponsa (Can-
licet illius gralise auxilio asctibatur opus ejus, a tic. v, 1). Alibi dicilur, Iniroduxit me rex in cella-
quo omnia, per quem omnia, ct ad quem omnia-rc- rium suum (Cantic. i, 5) ; alibi dicilur, in cubicu-
ferunlur. Cur autem super eum inniti debeat, ipsc lum suum (Cantic.m, &). Ha;c triplex inlroductio fit
dilccius qui docel hominem scientiam, plenius nos anima; rationali a Sponso suo,.Verbo scilicet Dei,
doceal. Ail ille discipulis quos Imjnsmodi deliciis secundum triplicem sensuhi Scripturarum , histori-
implebat : Ego snm vilis, vospalmites. Sicul pulmes cnm, moralem , mysticum. In borto est hisloricus,
non polcsl facere fruclum, nisi manseril in vite; sic in cellario moralis, in cubiculomyslicus.In borlo, id
et vosnisi in me tnanseriiis : et ileruni, Sine me, in- csl in liisloria.conlinetur tripIexTrinitaiis operaiio:
quit, n./..- poleslis facere, (Joun. xv, 4, 5). Ae si creatio coeliet teirre, renovatio cceliel terroe,confir-
aperte diceret: Si deliciis vultis affluere, inniiimini malio cceliêtterrse.Pater creavil, Filius reconciliavit,
super me. Sed jam videamus, quomodo illi affluant Spiritus sanctus confirmavit.Et aliud lempus est crea-
et innilanlur. Yeniat in medium unus pro omnibus tionis, aliud reconcilialionis, aliud confirnialionis :
ille prsedicalor egregius. Eia, bealissime Paule, afBue sicul et in horlo aliud esttempus plantalionis, aliud
deliciis tuis. Certe cum Evangelinm ab Jcrsusalem fructuscolligendi.aliiid vcscendi.Creatioetreconcilia-
per circuituni ad Illyricum prsedicasses; eum sine tio suntprxsentis; confirmatio, fuluri sseculi.In prin-
sumplu ipsum Evangelium posuisses; cum ccelesies cipio lemporis creavil Pater, in plenitudine lempo-
tbesauros fideiquesacramentum Grsecisac Barbaris, ris reconciliavit Filius, posl omne prsesens tempns
sapientibus et insipienlibus, ul -prudens ac fidelis confirmabit Spirilus sariclus. De Patre dixit Filius :
dispensator, erogasses; cunt morlificalionem Jesu f, ( Paier tneus usque modo operaiur; et de se stibjunxit:
in luo mortali corpore circumlulisses; el inler mul- Et egooperor (Joan. v, 17). Similiter et Spiritus san-
tas admirandas virtutes tuas,quastu potuisti factus in consummalione ssccnli vere polerit dicere :
cere, nos vix possumus enarrare, eliam lllud ciim Paler et Filius usque modo operanlur; el cx hoc
omni auctoritate, sine omni arroganlia, cnm csscs jam operor ego : cum scilicel jam fecerit corpora
Apostolorum luo judicio minimus, tamen ausus es nostra spiritualia, corpusque adbseserit spirilui, et
dicere: Gralia Dci in me vacua non fuit, sed abundan- spiritus Deo; boc ipsurii corpus eodem Spiritu san-
tius oinnibusillislaboravi. Magnsn,el, ut ila dicaui, de- cto sic confirmanie, ut jani deinceps absque ullo
liciosse delicise! Sed ne illas amittas, innitcre super lemporis intervenientis momenlo fial quod scriptum
dilectum luum. Non aulem ego , inquit, sed gratia est, Qui adltmret Deo, unus spiritus est (1 Cor. vi,
Dei mecum (I Cor. xv, 10). Rursumafflue; quoniam, 17). De crealione instruit nos vetus Testamentum,
ut verum fatear, deleclant valde lales delicise. Om- et promitlit reconcilialionem. Reconciliationem ex-
nia possum, ait. Iternin innitere. J?i eo, inqnil, qui hibet novum Tcstamenlum, ct spondet confiima-
me conjorlat (Philipp. lv, 13). Item dic.it Aposloltis, tionem.
Qui gtorialur, in Domino glorielur (II Cor. x, 17) : 2. Secunda introdttctio est in cellarium. Hoc ceila-
hoc est, qui deliciis affluil, super dileclum suum in- D riumconlinetmoralemscientiam.elhabel tresdistin- 1
litalur. clasmansiones.Primadiciiuraromatica:secundafr -
7. Hsec de tribus emissionibus in significaiione ctuaria:leiiia,cella vinaria.Inprimasunlqui bene s%.
Uium 1214' generum hominum, quos in hac vita habenlcum prselalis; in secunda , rpii cum sequali-
conlinei sancla Ecclesia, quas eliam apud Ezechie- bus; in lertia.qui cum subdilis. Esl ergo prima cella
lem deslgnant Noe, Daniel, el Job (Ezecli. xiv, 14), riisciplinse;secunda, naturse; terlia, gratise.Qui enim
adjitvante Domino dixitrius; quamvis in singulis perfectse conversatioiiis nitiiur-cumulumattingere,
quibusque perfectis possint non inconvenienter as- litprimum discipulus, el ingreditur cellam discipli-
signari. El in his quoque prima emissio est poeni- nse, in qua mores ejus a magislro variis virtutibtis,
ienlia; secunda, justilia; terlia, doctrina. Primo velut a pigmentariis aromata diversis speciebus con:-
enim poenitendo convertunlur; secundo bene- vi- ponuntur. Unde et isla cella dicilur aromatica, quia
vendd juslitiam exercent; terlio, si bene profece- lales quiqiie dum ultro amplcctuntur disciplina; Ia-
iint, ipsam jusliliam, qtiapi viia tcncnt, verbo do- borcm, opiimum aliis exemplo suo effundunt imita-
(1*3) Gonslat ex serm. 62 ei 63 ex Parvis '

PiTKOL. CLXXXIII 23r.
711 S. BEBNAUDIABBATISCLARjE-VALLENSlS 719.
lore pcEiiileiiiiamagenle (Luc. xv, 10) : Qumest isla. A dicitur splendorem suum non a se habere, sed a
quw ascendit per deserlum sicut virgula fumi, etc. sole trabere : quanloquemagis solis conspectui cer-
1212 Aseendere autem dicilur hsec anima pceui- nenda opponitur, lanlo majore siii parte' ab ejusdem
lens pcr tiesertum, terram scilicet inviam et inaquo- solis liimine illtislraiur, Similiter congregalio, seu
sam, peccalorum subrum recordando. Ascendit sicut quseque fidelis anima, si veri Solis pblulilms offerar .
virgula, eadem peccata Iwmililer confilendo. Qutfi tur intueiida,_slne dubio ex visione illius admiltit
confessiorecte fieri sicut virgula fumi djcilur, quia protinus in se decus quoddam pulchritudinis, et ve-
per plures-peccatorum species, lanquam fiinius de nusiatem castitalis. Unde fil ul ex ejus luniine cre-
thuribulo per plura foramina derivatur. Et nolan- scens etprolicieiiSj eiiam ad perfectionem proveba-
dum qtiod cum.fuhius nnhquam habeal splendorem> lur, ut recte dicalhr de illa.quod sequitur : ,
nonnuijquam lamen habere possit odorem. Quod hic 4. Elecld ut.sol., Quaretil sol? An ideo quia fut-
fumus confessionis odorcni quenidam pielalis ha- gebunt jtisli sicut spl in regno Palris eorum? (Malih.
bcat, innuilurex liis.qti_esubjunguniur : Exdromu- xin, 45.) Sed ibi unde sicut sol fulgebunti nisi de
libus mytrhw el ihuris, el univefsi pulvcrispigmenta- splendore vesiis nuplialis? (Mrilllt.xxii, 11.) Ipsa est
rii (Canlic. in, 6). Confessionem debet semper cnim, qua utique in lerris positi vestiendi "erant illi,
comitari myrra el tlius, id cst mor.ificalio carniSjCt " qtii.bus dicltim esl: Vosautent sedete iri civilaie, do-
Oratio cordis. Alterum cnim sine aitero.autparuiw, nec induamini virtute ex alto (Luc. xxiv, 49). Ha.t.
aut nihil prodesl. Nam si quis carnem moriificet, ct virtute chariiatis, quam vestis illa nuptialis signifi-
orare dissimulet, .superbus esl el diciiiir ei: JVMB- cal, quisquis indulus fuerit, eainque in se recte or-
quid tnqnducabo c.arnes taurorum, aul sattguinem dinaveril, erit procul diibio lerribilis bostibus siiis
liircorum polabo?{Psal. XLIX, 15.) Ilem si oraveril, nl castrorum acies ordinata. Namde cseteris qaidem
el carnem suam mortificarc ncglexerit, audiel: Quid virtiilibus" quahtascunque sine.cbaritaie babuerii,
rocatis me, Domine,Domine, et non facilis qttw dko? noii-curant dsemiincs.Cuni vero chaiilaleni et ipsani
(Luc. vi, 46.) el iilttd : Qui avertil aurem sttam ne ordinatam in acie 1213 videririt, illico prsecipites
atulinl legetn, oralio ejus eril exsecrabilis (Prov, agnniur in fugam. Poiesl in eo quod dicitur electa _
xxvm, 9). Ulrumque ergo alleri suffragalur, duui ul soi, pe.rseveranliaintelligi, quse tianluriicledoruin
constat qubd alteruni siue allero reprobalur. est. In eo attlem quod sequilur, terfibiiis ul castro-.
2. Sequilur : Et universi pulveris pigmenlarii.PosX rum aeies erdinata, discreiio maler virlutum , per
recordalionem ct confessionem peccatorum, post djuam terrenlur el fugantur dsemones, acqtiiruniur
inorlilicationem el oralioiiem exhibendus est fruetus _ ct conservaniur virtulcs. Possunt el alia riiulla in
eleemosynarum. Qu_c bene pulvis dicunlur, quia dc hac secunda einissione congrue et intelligi.el dici;
terrena subslahlia fiunt : pigmentarii. vero, quia sed'hsec patica dc inullis dixisse suflicial.'
suavissimum odorem eiriillunl. Hinc esl quod Cor- 5. Tciiia emissio convcnii sanclisprsedicaioribus,
lielipbene agenli diclum esl: Oraliones luw el elec- de quoriim vila-et doetriiia oiiam vox illa sub admi-
tnosynwtum ascenderunl (Act. _%, &). Vel universi pul- raiione profertur : Qum est isla qtiw ascendit de de-
vcris pigmenlarii idco dicitur, quia non solum magna, serlo deliciis gfflnens; innixa super dilectum suum?
sed eliani minima quseque peccata conlerenda stint (Canlic. vni, 5.).ln priina emissione diclum fueral,
per cohfessionem, ct diluenda per compunctionem. Qum est isla quce ascendit per deserturii; in ,liac attr
Ilsec de prima emissione dicta sufficiaiit. lem, Quw ascendil-de deserto : quia nimirun) ibi poe-
3. Secunda esl vita coniineniiuni in clauslro vel nilenles compungunt spinse, per quas incedtint; liic
eremo. In hac eniissimie nulla fit cleserli mentio, aul vero doctores quidquid de sir.culo subripere potue-.
fumi seu poenitcnli-e; scd lucis, splendoris, aique vir- runt, sublimi mente calcaveruiit. Ideo dictuni esi, de
liitis. Denique in litijus laude ange.licavotiecantaiur : deserlo deliciis affliiens. Sed quoerLiidiimesl, qnai
Quwest istaqumascendit sicut aurora consurgens,pul- sint iH_edelicise, quibus afllucre dicuniur; el quis
chra ut luna, elecla ut sol, lerribilis ul caslrorum acics D ille dileclus, aul cu.r super eum inniti dicautur.
ordinata? (Catuic. vi, 9.) In quibus verbis triplex Nequeenim parvscsestimandsesunt, quse asupernis
virtus ejtis osieiiditiir, humililas, caslilas, cbariias. civibus delicise neminanlur. Siquideni hujuscemodi
"
Aurora quippe finis est noctis el inilium lucis. Nox delicisemenlis sunt. non vcntris; animi, non corpo-.
autem vilam peccaloris, lux significat vitam justi. ris; spirilus, nori carnis; ratiohis, non sen-ualital;s,
Aurora ergo qux' fugat tenebras,- lucem nunliat, interioriSj non exterioris hominis. Qtias ullireviler
merito humiiitatem designat; quia sicul illa diem et aliquo modo describam, ipsse surit abundans infnsio
tioclem, ita isla dividit juslum et peccatorem. Kam gralise spiritualis. Ueala illa ariima, cui laljs gralia
binc, id.est ab buniilitale, juslus quisque incipit, et infiinditur, qttsein; beiiediciionibns,supernce.dulce-
iHdcproficii.Unde etiamipsa aurora consurgens di- dinis prjeveiiiiur,-ut leniplum Dei et oraculum Spiri-
cilur, ut videlieel vhiutum slruclura surgens ab lut- lus sancli eflicialur. Tali quippe animse deesse non
militate, lanquam proprio fuiidaniento crigatur._Igi- possunt divilise salutis, sapientia et scienlia, ct ejus-
tur-ad oslendendam ejus liumililatem dictum.est : dem salutis oplimus ihesaurus, limor Domini. Qui-
Si&ulJiurora cottsurgens. lllnd vcro quod-seqnitur, bus deliciis cum abundayerit et repleta fuerit, "exal-
Pulchra uttuna, caslilatcm dcmoustrat. Pono luna lct jam in ecclesiis Dominum, cl in cathedra scnio-
709 SERMONES DE DIYERSIS. 7iO
valde, tiipote de .paradiso Dei, asportalas suscipi- A melius, longequcexcellentius. Illudautem minimvi-
iniis. Omne enim datuin oplimum, el omne donum delur si lerlium aliquod inVeuiriqueat, quod ambobus
perfectum desursum est, descendens a Palre ltinii- jure dcbeat ahieponi, juxta quodoplinium ungueii-
liuin (Jac. i, 17). Quid denique btijuscemodi un- tnm sponsa stia redolere' ubera giorielur. Alioquia
guento excelleritius, decujus effusione etiain Apo- optima non sunt, si non vincunl el meliora : sicui
sloli imirmurasse dicuntur, dicentes : Utquid peret meliora veraciter non dicuntiir, nisi qu_esuperant
dilio hwc-ipoluil enim venundari, el dari pauperibus. bona. Porro tantse excellenlise unguenluni illud se-
5. Sed et nunc quoque cum forie videtur quispiam cundum, quo caput ungilur, iiivciilum esl, utvix
vacare Deo, lantseque devolionis el gralise, utnierito quselibet ei divilise, non dico prsefferri, sed. nec
credaiur ungcre ciiput Chrisli, persisiens jugiter in salteni conferri posse videanlur. Ego' lamen min
sancta quiele, et gratiarnin aclione, el divinse de- crediderim sponsam esse nicnlilani; qiiippe qn;c
leclalio.ne devblionis, non desunt qui hoc perditio- babeal spoiisum ipsam Verilaiein, cujtis el bic"vcrba
nem dicanl, el juslo, ul sibi videtur, murtuure cori- loqttiliir, qui ulique sicut fallere non vull, ita nec
queruntur, quod is qui pluribus prodesse potcrat, fiilli polest. Alioquin fruslra desiderat et suspirai
cjuiescal sibi : non quod sanctiiali invidcaiil, secl veritalis amplexibus jungi, mentietis verilati. Qus
quod provideaut eliaritati. Cseterum ipsa charitas enim mendacio societas cum verilale? Quin poiius
Dhus hujiiscemodi anima.,plcrumque parcit, quaiu vcrilas perdil omnesqui ioquunlur mendacitim (Psal.
videl spiritualibus studiis delectari, maxinieque si v, 7).
talem eam novetit, quse adbuc piisillanimiiate ct 5. Forlassis in Evafigelio si quserimus, invcniemus
iihbecillilaie ut mulier sil, el necdtun in virttm pcr- prsecessissc el lmjus figuram. Maria, inquil, Magita-
fi&luinprofeeerii. Quod ulique nielitts ipse discernk lene, et Maria Jacobi, et Salotne emennl awmaia.
quiinluelurcor, qtiain homines qui in facie lauium ul venienlesungerent Jesum (Marc. xvi, 1). Yidesiie
videnl,.et secUndum faciem judicant, cum videlieel in prima fronte proposjti capituli, quanii sesiiman-
minime atlehduni, non esse ejusdem facilitatis de- &jimsil eiiam hoc materiale ungiieniuni, cujus aro-
vole quiescere, et frucluose occupari; liumililcr maiibiis comparandis non una vel dtise sufficerc
subesse, etnlililer prseesse; regi sirie quercla , cl potucrunt? Una primuin, una et secuiidum alluljt
regere sine culpa; obedire sponte, et imperare di- unguentiim. Ad boc autehi comparantlum et prtcpa-
screte;bonum denique esse inter bonos, et boniini raiiduui tres pariter conveiierunt, ut simul videlicel
inler nialos; imo e.iam esse pacalum inter filios emerenl quod per se singulse non poteraul, ct sic
pacis, ethis qui oderunt pacem exliiberipacificuin. Q venientcs ungerunl Jesum. Non solum pedes, aut
Sciens ergo JesUs qui sint, qdive non sint idonei solum caput, sed, t<_venienlcs, inquit, ungerent Je-
implicari curis prd liili delicala anima, quam pro sum, id est lolum corpus. Sed atiende, quod lant
siii adhuc leneriiudihe traclandis negotiis minus pretiosi httjus uiigtieniiChristus pati noluerit perdi-
sudicere sentit adversus aliud sentientos, et ob hoc tionem fieri : et ideo noii invenlo coiporc jeporta-
ejus quieiem, lanqtiam infructuosam, bono quidem runt illud, et jussse sunt cxhibere vivo, quodprsepa-
zelo, sed non secundttm scientiam insimulantes.ipso ravefaul morttio. Quod el fecerunl, cuin protinus
respondet effectu : Quid moleslieslis 1211 huc nuntiaio gaudio resurrectionis, discipulonim, qui
mulieri ? Nam elsi (quod fatendum esl) mclius esl ad proctil dtibio inembra Christi, el membra viva erani,
quod illam trabere lenlatis, bonuni tamen opsis est trisiia corda deliuire curarunt. Quaeulique nicmbra
quod operata est in me. Siniie eam interim operari nisi plus illo crucifixo corpore Christus dlligerel,
bonum qnod polesl. Novi eniin ego quod adhuc pro liis illtid crucifigeiidiirn non tradidisset. Liquei
mulier sil. Cuiriaulem mulatione dexlerse Excelsi iiaque, quod duo illa lanto hoc ultimmn pracellit
tle muliere factus fueril vir (quod cl me, quando ungtienta, quanto Chrislus [videlurlegendumChrhlo
lamcn erit, lalere nonpoleril, quia me provocante ED.P.] hoc suuin corpus, id est Ecclcsiam, cui exlit-
promovebilur, nie quoqtie servaiite lenebitur), tiinc D betur, illo quod ex eo ungi voluit, quod ct propier
melior bril iniquilas viri, qttatn nunc benefaciens liujus redemptioneni tradi voluil, consiat csse ama-
inuli.er (Eccli. XLII,14). Uhdefet illud melius spero. bilius
Nec repulo perdilionein ; uiiguehti hujus effusionein, SERMO XCl (142).
in quo et mulicris devoiio designatur, et mea prse- De tribtts emissionibus.
tiguralur sepullura. iluc accedit, quwd tam lalc 1. Emissiones tuw paradhus (Cani.iv, 15). Vox.
suain fragranliam circumquaque diffundit : qiuire illius cceleslis Je.rusalem, congaudeniis hnic quse
itbieunque prsedicatum fueril hoc Evangelium, dici peregrinatur in lerris. Sunl autem Ircs emissioiies.
etiaui habeat quod et hseo fecit in cjus commemora- Paima, coiijiigaiorum pceniieiiiimn in iiiundo : se-
_>;oneni(Matth. xxvi, 8-15). cunda , conversor.uiii conlinentium in claiistro :
4. Jani itd tertium unguentum accedamus. Sane terlia, prselatorum prsed.icanlium, et orantium pro
inoduerum prsemissorum alterulra collaiione, priorc Dei populo. De piiina emissione, id est pcenilenlia ,
Eeqneus absque omni ambiguitaie cognoscitur esse dicuitl aisgeli, quibus gaudium estsupcr tmo pecca-
i
(142) Constat ex Parvis sermonibus 60 el Gl.
7b7 S. BERNARDIABBATIS CLAR'_£-VA'LLENS1S . 708
per gr.iti.oiiiSpi.ilus sajfcli cselera supercreveriui, id A
j '_•' SERMO XC (-141): ^5
est sapieiilia el scienlia, curemus illa proxiims p.ir-
tiri. lta sane obiiiiebimus illud Spiriius sancti do-' De iriplicl nnguento ; compunciioriis; devMdnit t'
pieialis. . _ -
num, quod vocaltir discretio spirituum, si el ea quse
nobis tanlum congruunt, nobis reservemus, el ea 1. Duo sunl pedes Dei, niiseiicordiacl judiciuni.
quse ad aliorum ulilitaleih conferuniur,)fbb_s largia- His circuit el perambulal jtigiler spiiiluales menics;
inur el proximis. " exsultaris.iil gigas ad ciirrendain viani (Psal. xviii,
,
- SERMOLXXXIX (140). 6) : si tsimen tales.sunt, de quibus.meritp dicat.,//a-.
De osculoa sponsadesiderato, id est Spiriln sancioi bildbd iri iltis:; et deambiitabo.in eis (Il.Cor. vi, 16).
i. Osculelur me osculooris sui (Cunl. i, 1). Os Pa- Uqs ergo p.des piiino ungit ariinia ^cccairix iflo
tris intfelligilur Filius. Nemo aulem ttovu Filium , primo uiiguenld, quod dicitur coinpunciioiiis. JglQ
nisi Paler; el nemo ttovit Patrem, nisi Filius, el ctti . Deriique Maria, quse peccatrix - eral, unxit pedes
voluerit Fititts revelare~{MaUh.xi, 11). Al vi.ro cui- Jesu. Nec mediocre sane unguenluin hoc videatur,
cmnque fil ista revelatio, sive Patris, sive Filii, non de.quo scripiuni esl: Et donius impleta est expdora
fit nisi per Spiiilum sanclum. IHnc esl quod cum itnguenii(Joan.in, 5). Nec mi_iim; cum et.arii in
Petms dixisset Doinino :-Tu.es Christus Filius Dei B I ccelestibus seutiatur hujusmodi ungu.enti fr'agraniia,>
vivi, ille rcspondjl: Bealtis es Simon Bar Jona, quod Verilate aitcsianie quse ait : Gdudium .est angelis
Dei snper _unopeccalgre pwriitentiam agerile (Lric. xv,-
iiilerpretaitir, Filius cbiumbw; quia curo et sunguis
non revelavit tibi, sed Puter meus qui esl in cwlis 10). Verum quantumlibct ungiienlum lioc preiiosii.m-
(Matllt. xvi, 16, 17j.-El Apostolus cum prtemisisset, videatur, tamen coniparatum alteri, quod appellaiuf
qtiod ocuhts tionvtdil, el auris.tton audivit,cl cselera, devdlionis, et cohlicitur ex membria beneficioifini
slalim subjunxil, nobisautem reveiuvilDeus per Spi- divinor.um, quo et nngitur caput Doniini,' vile et
rilum suum (1 CoJ-.ii, 9, 10). -Vldetur"ergo sponsa nullius prelii iritelligitur. Denique de illb "dicilur.
gratiam habere Spiriius sancii, pei- quam cognoscat Cor conlriiumet humilialutn,Deus noridetpicies (Psal,-
Filimn sequalont Pa.ri.Nec tiieil, Oscltlelurme orc i., 19) : de isto vero, Sacrificium laudis hbnorificabii
suo, quod solius Filii esl dicere,non ctijusquam crea- me (Psdl. XLIX,25). Caput ex eo urigis, cum d.i siiis
lursc, quippe qu_e iihllo modo potesl esse tequaHs dohis. Deo gralias agis; siquidem caput Cbristi,
Patri: sed, osculo orissui. Porro osculuni commune Deus (I Cor. xi, 5), Deilas "fergo in Chrislo lan-
cst osculantis ct osculati. Si igimrse invicem oscit- gitiir, quolies ad laudem ipsitis ejtis beneficia riieino-
lanlur Paier cl Filius, quid esl cortim oscfiltitnnisi ranius : sicul non lam deitas quam liiimaniias ne-
-~ . C cesse est ui cogilelur, cum non cjtis dona, sed hoslra
<
Spiiiltissanclus?
2. Hoc iiaque flagrat sponsa osculaii: Osculelui peccala rccordamur. .-.
tne, inquicns, osculo otis siti. Hoc osculum lestatur 2. Nam in carnis assuniptione du.os illos pcdes'
cliam Paulus eam accepisse, cum dicil: Quonimn ad boc accepisse cognoscitur, id est misericordiarii
esiis filii, misit Deus Spirituin Filii sui in corda et jtidicium, ut peccator; qui ad capui, id est ad
nosira, clamantem, Abba, Pater (Galat. IV, 6). Hoc deilatem, accessum non habebal, ad pedes, id estad'
osculttm polliccbatur el ipse Salvalor, cum ad in- liiimaniiatem, accederet. Nisi enim pes ille, queiri
stantiam orationis exbortareitirdiseiprtlos : Si vos, diximus miscricordiain, ad hominem assumptitni
inqnit, cum silis mdlU nostis bona data dare filiis pertineret, Paulus de illo non diccret : Tentatuih
veslris, quanlo magis Pater vesler qui in caslis ett, autein perpmnia pro similitudine absquepeccato, ut
dabh bona, icl esl Spilitttm bonum, pelentibtis se~ miserkprs fierel (Ilebr. iv, 15). -Et nisi judiciuii)
(Malth. vn, 11 ; Luc. xi, 15). Ex httjtis oseuli iia- tcque ad hominem perlincret, ipse Iiomo Deiisde,
prcssione snscipil anima ralionalis ab ipso Sponso se ipso ribri dixisset: Etpotestatem iledit eijudicium
suo, Yerbo Dei, cognitionem, el amorem veritatis, facere, quia filhts hominis esl (Joan. v, 27).' itaqiie
qure duo quasi labiaiinpriinit ei ipsa Dei virius et -L* ad hos pedes Viri doloris, el seienlis infirmttatein,
' peccalor accedere non ditbilaris, fidenter loquilur ;
Deisapienlia. Siquidem sapienlia eogtiiuonem, virlus
confert amorem. Habet el ipsa anima simililer duo Niinc aulem cum fidiicia accedimus ad thronuni gra-..
labia, qttilius osculatur Spoiisum suuni, id esl raiio- tias. Non enim hubemus Ponlificemqui non sciai com-
nem et volunlaiem. Rationis est percipere sapien- pati iufirmiiaiibus uostris (lltbf. \v; 16,15).. Pecca-
liani, voluntatis virtutem. Si sola ratio percipiai sa- trix ergb ad pedes, jtisla ad ungendum caput acce-
pieiilisccognilionem, et volunlas non habeal virtulis dit. Tanlo aulem unguentum capitls illp alio, quo.l
amorem, non esl plenum o_Tculuin;aul si sola volun- pedibus apponilur , prctiosius est Kstimandum ,
tas oblineat aniorem , et ralio minime percipiat • quaritp species quibiis couficitui', illis constat osso
cognilioiiem,nibilominus est semiplenum. Tunc vero pretiosiores. Ilas qnippe facile et absque laborc i,h
plenuni el perfeclum cst, qiiando el sapicutia illus- nostra regipne reperimus. Peccatores siquideih 6m-
trat rationem.Dl virtus aflicit voluntatem. nes sumus. Porro illas difficile ac de Ibuginquo.
(UO) Atias, 54 ex Parvis. que adverlmm in tratfatu de Atiiore, an. 5,,queuv

(441) Sermonibus 55 _et56 ex Parvis inler Sen- bnbes tomo V. .
tentias rdjectis,hic cx 57 et 58 conflalus es!,exsiant-
705 SERMQNESDE DIYERSiS.. 708
4. El notandum, quod hsec Ipsa contemplatio tri- A inoriam ejus (Matth. xxvi, 8-i5; Marc. xiv, 4, 8 ).
bus modis pro diverso slalu tcinporum distingiiilur. Tertium. ergo ungucnluni componitur de pretiosis
--Et primb quiderii vocaiur cibus; secundo, potus; ardmaiibus, sicut de qtiiliusdam sanclis mulieribus
tortio, ebrietas. Undc et in coiisequentibtis clecti scriplum e.st quod emerunl argmqta, ut venientes
qitoque voce Sporisi inviianiui;,di'cenlis : Comediie, urigerenl Jcsum (Mgrc. xyi, l).:.Sed btijus lerlii im-
amici, el bibile, et inebrifliniiil,charisshni (Caiil.v, 1). guenli iion fit aliqua clfusio vel pertlitio; quia noluit
. Prius. comedunt, dum in carne adhuc corrupiibili Dominus illud snper.corpii.s-suum nioritium effuiuii,
deguni. Postmodum vero corpore.exuti., et in coeliim. sed servari vivo corpori stio, id esl iSccJe.sise.saiict-e,
translali, jam:bibere dicuntur eadem qtise prius co- cui ninuruni mulieres, qtia; cuin.iiiigueiiiisvenerani,
mederant: quia jam per speciem contemplantiir sine . iiiilluniur resurrectionein evangeliza.re, Prinium ita-
Iabore, quse prius per fidem crediderant, duin in que unguentum vocatur unguenluni compuiictionis,;
corpore posiii peregrinarenlur a Domino, et in su- et apsumiiur igne contritionis ;_secundum, devolio-;
. dore vullus sui vcscerentur pane suo : sicul et nos . njs,. et absumilur igne cbaritatis; .tertium vocatu.r,
facilius sumihus ea quse bibimus, quam illa qtias uiiguentum piciatis, quod non absumiiur, sed iute-
jhandimus; quia in illis nonDiillus Jabdr, in his Icvis' grum' conservatiir. ., j.
est transilus.ln hoc brgo slatu positi sancli bibere B . S E R M 0 L XX X Y 111 (139). - | .'
quidem possunl, sed inebiiari non possunt; quoniam . De reclo usu dondrum Dei.
a perfeclissima contemplatione tjivinilatis quodam 1. Sicul de Chrislo duo sunt, unuiri.riobis incogni-
modo relardanlur, dum adhuc restirreciionem sui lurii,_sciliceigeneralio divina, de qua scriptum est:
Tcorporis in.fine sseculi prsesiolantur. Qua facta ita' Geiterationem ejus quis enarrabil ? (ha.hiu, 8.) alie-,
corpjis menti, etDeo mens inhaerebil, uljam deiri- nuii cognitiim, ut generatio vel opera humaua : iia.
eeps nibil sil, quo ab interna ebrielate conleinpla- ciiam de Spirilu sanclo alitid ejus noslris est nien-
tionis revocari possit. Prima itaque.inviiaiione qui titiiis occultum., scilicel, qiiomodo.procedat a Patre
coniedunt,'120© voeantur ainici; id est-cbari:; in S-lFilio, cuni silsequaliset cosetenius eidem Patri et
secunda <]uia.bibunt,.chaiiores;;in ferlia quia ine- Filip; aliud vero ipso docente tnanifeslum, videlicet
briaiilur, cliarissimi. : '':'' quibus niodis operelur gratiam siiam in nobis. Dti-
5. Quia melior.a sunl ubera lua vino (Cant. l, 1). plex quippe esl operatio sancti Spirilus. Operaltir
Duo.sunt ubera sponsa), tintim congraiulalionis, al- enim in nobis aliud propl.cr tios; aliud propterproxi-
lerum compassionis. Unde Apostolus his duobus . mos. Propier nos, id est propler utilitatem nostram,
parvu.los fovens : Gaudere,- ait, cum gaudenlibus, _ operaturin iiobisprimocompunciionem,consumcndo
flere cum ftentibus (Rotn. xn, 15). Yinuin accipilur peccata : secundo, devoiionem, ungendo et sariando
desiderium sseculare, de quo scriplum est : Fel dru- vuliiera : tertio, creando inteUectum",tanquani pane
cenum vinum eorum, et venenum qspidum ihsanabile eoiifirmatnos et roborat: quaiio, lircc ipsa multipli-.
(Deut. XXXII;55). eius augendo, et aiiiorem. infund.endos quasi vino.
C. Fragraniia unguehtis oplimis (Canl. l, 2): in-; inebriat. Cselera charismata, id est sapientise corisi-
imit.qupd aliqua sunl unguenta bona, aliqua.melio- lia, etluijusmodi, danlur nobis ad ulililalem alioruni..
ra , quibus omnibus _superferanlur..ha_c.oplinia.,Di«' Unde Aposlolus cum.de dislributione.donorum Ip-.
caniijs eigbtria genera esseuiiguenlorum. Primum "queretur, non ait simpliciler, Atii dalur sapientia,
fu de recordatione peccalorum, cum pro ipsis com- alii seieiilia; sed addidit dicens, senuo scicntim,-
pungimur, el veniam peiimus. Et boc nnguenitim sertno sapienlim (I Cor. xn, S) : ut pstenderet quod
bonuiri esl, quia cor coiilrilum et humiliatum Detts bujusmodi dona propler alios danlur, scilicet ut alii,
lioii speiiiil (Psai. L, 19), Effundiluraiitein ad pedes . sedificentur.
Domini, ibique reniuneral.onem accipit, scilicet re- 2. In quiints operibtis cavendum est duplex peri-
missionen) peccatorum, cuin Dominus dicit: Remit- culum: jievel illa quse danltir proplcrnos, divid__n_us
lunlur ei peccaia mutta,, quottiam dilexil mullum' D proximis; vel illa quae propter proxiinos, reserve-
(Luc. VII,;47). Securidum ungueritum fit de recorda- mii&12©ij5 nobis. Si enim qua; pro ulililaie aliorum
lione beneiiciorum Dei. Et bocrecle ad capui efiuii- . accepimus, retiueiiius tanlum nobis, cliaritat.eni non,
dilur; quia viiiules nonnisiad Deum, a.quo sunl, liabemus, el dicilur nobis : Sapientia abscotiditd,_et
referunlur. Hoc autem unguentum jam cbariusest; iltesaurus invisus, qum utililas in uirisque? (Eccli. xx,
quia de boc scriptum est_: Utquid perditio isla 52.) Rursus si de donis Dei velimus irinotescere Iia-.
unguenii facta esl? Polerat enim venundari plus quam. minibus, non Deo in occullis cordis placeref humi-
' irecemis denariis, et dari
pquperibus. Sed hanc per- litatem perdimus, et merilo illa voee increpamnr :
dilionem approbat Dominus, crim dicit: Sinileeam. Quid habes quod non accepisli? (1 Cor. iv, 7.) Sic.
Quidilti molesti eslis? Paiiperes enitn semper habelis iitroque. modo periclitannir, binc bumilitatem, iilinc ,
vobiscum, me autem non sempef habebiiis. JS'onsojum amt.ttend.o chariialem. Et quis sine hnmilitale ct.
spprobal, sed etiam remurieral, curn dicit: Anten charitaie potest salvus fieii? Reclus ergo profeclus
dico vobiSf-ubkuriqueprwdicalum fuerit hoc Evange- nostri ordo est, ut illis donis.seilicet compunclione
lium in tolo tnundo, dicelur et quodhwc fecil in me— el cseleris, sludeamus impleri primum; deinde, t\
(139) Atias, E5 cx Parvis.
•_03 -_ S. BEUNARD! ABBATiS CLARJE-VALLENSIS 70i .
pere erit, et non in loco. Neque enini aniriia in locojAPrii.num itaque osculum fit in remisskme peccato-
potesl esse corporeo; nec corpus, de quo niagis virum,, et dicitur propilialorium, Seciind.Uhi fit.in
rlelur, locus animse est. Quomodo epim corpore clau- dpnis v.irlutum, el yocatur muneralo.rium.^Tertium
diliir, quse sic vegelat exteribra, sicuiinleriora.Sic fit in contemplaiione .cceleslium, ei;.vocatur coiiteix,«>
estin superficie cutis, sicut in visceribus iutimis. plalorium.. . - - . _.- ' . r. ., -
2.. Sicul ex affeclione earnali el consuetudinecor- . 2. Sciendum est autem.esse diio genera conlehir
p.oruni sic errat anima, ut se ipsam nesciat nisi -plaiionis, Quidam enim suntqui ascendurit,'ct"cadunl:_
corporeani cogilare. Ubi est enim ibesaurus ejus, alii vero qui.rapiunlur, jet descendunl. Ascendun.t
ibi est elcor (Matlh.vi, 21). Hoe sapit quod diligit. sicut 111 Iv dequibus.scriplum est':-G«m cognovissent
'
Affectionibus. siquidem obbgata et illita terrenis, Deum, hbn sicut Deum glorificaverunt,-aul gralius
suam ipsius iaciem considerafe non potest. Infixa eyerurit. Gratias non egerunt, quia viribus suis et
est in.limo profundi; et se ipsain non videt, sed pu- ingenio tribuerunl quod Deusrevelavit illis.Ideo
tal fonuam suani esse luleam -jllam quam porlal sequilur casus eorumief evanuerunt hicogiialioiiibus,
iinag:nem. Sed omnino aliter est: el aliler conside- suis. Dkentes enimse esse sapientes, slulli faclisunt'
ralur mensura animae secundum Joeum. Locussi- (Rom. i, 21, 22). Electi vero rapiunlur, sicut Paulus.
quidem unicuique rei, finis est suse subslaiiiise. Sub- *Q-et su.i similes. Sed et descendunl.ut ea quseper <ex-
slanlia vero aninise in ratione, in memoria, in con- eessum meiilis vid.erint, loquaiitur parvulis :.ep sane
silio, in judicip, csclerisque similibus esl: qust om- modo qup'.capiantui: ab ipsis. Rapitur Paulus cu.m
nia suo quoque fine clauduntur. In mensura esl ergo dicil : "Si»e menle excedimus, Deo. pescendit cum
facfus omnis spirilus, prseter divirium : quia et ratio dicil : Sive sobrii sutrius, vobis (ll-Cor. v, 15). Hoc
ejus, et ineriioria, et csetera omnia suam habent posieriori genere coniemplaiionis rapi desideiat
mensuram. In.numero facta suhl omnia, vel sccundum iiiiiina perfecta in castissimos aniplexus Sponsi sui,"
partium composilionem, ut sunt corpora; vel secun- diceiis : Osculetur meosculo oris sui._Ac si diceret:
dum varietalem et niutabilitateni, ut sunt etiam in- Ego non viribus meis, non industria, non riieritisad
corporea. Solus.Deus est, in quem nec pondus, nec conlemplanda gaudia D.omiiiiuiei assurge.re valeo : •
inensuraxadil omnino, nec iiuriierus. Unus Deus est, sedipse osculelurineosculooris.suiihlest ejus gratiti
nou habet sui generis cui valeat cpmparari. Unus fiat; non. per doclrjnam, non pernaturam, s.ed pbr-
eslelsolusipsepeniius insestimabilis, seternus quoque giatiam:suam osculeiur me osculo oris sui. Miro aii-
et immerisus, indivisus et omnino invariabilis. iem niodo graliamojieraiitis, et opus, et luodum
SERMOLXXXVII (158). .
(r. operis eleganler expressit. Cumeninidicii, oscideiur,
De.otculo sponsi, seu graiia conlemplationis. operanlis gratia nionstralur : cum anteni supp.onit.,
I. Osculelur me osculodris sui (Cant. I, 1). Tria osculo, ipsum opus,,-id_esiconlemplaiib, designaiur;
suni oscula: primum, pe(!um;.secunduni, manuum; -cumvero adjungil, oris sui, modum operis;; scilicet
leiiiiini, oris. Cum primo convertimur,.pedes I)o- .quo fiat conlemplatjo, evidenler expressit. Per os,
jruini.osculamur. Duo auteui sunt.pedes Domlni, mi- qnippe Yerbum iiitelligiiur. ." - .
sericordia et veritas. Hunc utrumque pedem Deus . .5. Fit aulem coniemplalip ex condeseensibne
.converlenlium cordibus imprimit,.el ulrumque pe- Veibj Dei ad humanam naturam per gratiam, et
dem peecalor quisque, si vere convertilur, amplecti- exaltaiionein humanse naturse ad ipsum Verburii per
tur. Si.enim solam misericordiam sjne verilate reci- divinum amoreni, Nec absurdum cuiquam videri,
peret, per prsesumptionem caderel. Rtirsus si veri- debet, si in conlempjalione Yerbi Dei Ji.ec ita di-
-tatem sine misericordia reciperet, nihiloniinus per stinguamusicum ejusdem quoque Yerbi Dei-incar-
desperationem periret. Sed.ut fiat.salyus, ad uiruiii-, nalionem eodem ordirie.factam Evangelium leslelnr.
que pedem liumiliter provolviiur; utper veritateni Ibi elenini graiia.pr3emitlltur,-cum ab angelo Yirgo
peccala.dahinet, et per misericordiam veniam spe- salulatur: Ave, inquit, gratia plena. Eteriiniciijus
rel: et lioc primum psculum. Secundum osculum.]D sit, el qiianla.sit.ipsa.graiia, subjungit, dicens:Do-
Jit, cum primum ad bona opera.consurgimus, Tunc tninus /ccMm.Opusetiam ejusdem gratise subinfertur,
nianus pomini osculamur, cum ei nostra bona opera cum dicilur •.Benedktus fruclus venlris tui. Fructus
pfferimus, vel cum ab eo virluium dona recipimus- namque yenlris tui,-_iiicariiatioest Veri)i. Modus yero,"
Alvero lerliuniosculum lunc fit, cum jam consuni- tanti operis edocetur, .ubi. dicilur : Spiritusisancius
pto luclu poenitenlise, jamacceptis virtu.lum donis, superveniet in.te, et virtusAliissimi obumbrabit tibi
mens coelesli desidelio inspirata, ad secrela,inlerior (Luc. 1,-28,-5_5)..Inquibus operibus.Verbi, -sive his,
ris cubiculi gaudia impatiens amoris inlroduci desi^-• quse de Evangelib protujimus, sive his quse de Canti-
derat.: cuin dulcibus suspiriis, vocem animi inter- cis canlicorum exposuimus, manifesle stat, et istam
niinpenlibus, pio cbrdis. affectu decanlat. Vullumt scilicet incarnaiionemex.spla uberlate diyinsegratise.
tnuin, Domine, requirqm (Psat. xxyi, 8). Et itaex : psse faclam; nec illam, id est conleniplatibnem,
vebeinenti desiderio fil ei prsesens Sponsus, quemi quandoque humana. volunlate v scd. div-inb tantmn .
sic ariiat, 1207 quem sic affectal, cui sic.suepiral.. niuiiere provenireposse. " ;._•-.
(15.8)Alias, 52 Cx Paryi.s. .
?01 SEKMONESDE Dl-VERSIS. 702
deralO. mellis Jnijus edulio prohibemur. Esl enim A dicia siiil. C_eterum de supcriori bo.c intelligitur.,
cum uliliter hiiman.as Iaudes recipimiis, fratemsc iie qiiietem inenlis, quani in D.eo.habet, tenlante
duntaxat infuitu charilalis, et ad saliitern eornm diabolo deserat, sed undecunque ille tenlaveril, ipsa
qiii nobis proplerea facilius acquiescmit. Hac ergo in Deo fixa conslanter in tranquillitate permaneat.
parcitate servata, mellis liujus moderala comeslio H-ccp.oslerior senlentia convenit perfeclis, qui cum
iion nocebit.Si quid yero amplius est, a malo esi, Elia dicere possunt, Vivil Doniinns Deus: I.srapl, in,
cl in perniciem converletui. Invento enim melle cujus conspeclu sto (IV Reg. m, 14) : et illud de
immoderatius vescitur, quisquis apponens omnino Joaniie aposlolo, quia sicul ille est, el nos sunius t.»i
cor sutim, favore huniancclaudis inflatur, incrassa- Itoc tnundo (1 Joan. IV, 17). Hsec, inquam, seuleti-
tur,.impiiigualur : a quo sePropheta sanctnscuslo- lia convenit perfectis, qui jarii in sua conyersalio,ne
jdiri deprecalur a Domino, non quidem mellis, scd qtiodam modo iniilantur stattini aelernitalis.
tplci,saiis .1205 vicina appellatione ipsum quem SERMO LXXXV (136).
prsediximus favorcm cxprimens, ubi ait : O/enm De casu animm irrelraclabili.
.gutem peccaloris non impinguei capul meum (Psat. Sivead austrum, sive ad aquilonetn arbor cecide-
(CXL, 5). Yis nosse quando cvomat immoderatus epu- rii, ibi erit (Eccle. xi, 3). Austri calor el Ienilas in
lalor mellis edulium, quod usque ad satietalem su- " sacra Scriplura bonamsoleibaberesignificationcm:
inens, modum parcilatis excessit? Tunc sine dubio ab aquilone vcro pandiiur omne malum (Jerem. i,
laudes, quibus saliabatur, non alium fruclum quaa- 14). Porroliomines sicul arbores vidil aliquis (Marc.
rens, sed favore ipso contcntus huiiiano; lunc, in- viu, 24). Excidilur aatem arbor in morte : et quo-
qtiam, multa cum anxietale evomit, quod cum per- ciinqtie cecideril, ibi erit; quia ibi te judicabit
niciosa deleclatione comedit, cmri alium quemlibet Deus ubi invenerit. Ibi, [inquain, erit immulabililer.
Jaudari audten^ inyidia contabescit. Mens eniin de- et irretraclabiliter. Yideat quo casura sil antequaia
dita vauila.i, ei arrogantialumcns, laiidem allerius; cadal; quia poslquaiii ceciderit, non adjicict ut rc-
suani repuiat vituperationem. snrgat, sed nec ut se vertat. Quo vero casura sit
• SERMO LXXXIV (135). arbor.si scire volueris, ramos ejus altende. Untlc
De consiantia qdversus diabotum lenlaniem. niajor est copia ramorum et ponderosior, inde casu-
1. Duo loca sunt animse rafionalis: inferior, qnem ram ne dubiles, si lamen fuerit ttinc excisa. Rami
i-cgit; et superior, in quo requiescii. Inferior, quem noslri, desideria noslra sunt : quibus ad auslrum
regii, corpus; superior, in quo quiescil, Deus. De extendimur, si spiritualia fuerint; si carnalia, ad
tttroqiie polcsl rccte inlelligi quqd scripium esl, Si aqtiilonem. fjuse vero prseponderent, medium cor-
qscenderh sttper lc spirilus polestatem hqbenlis, tocum pus indicat. Ea namque prsepondcranl, quse secum
titum ne dimiseris (Eccle. x, &) : vcl inferiorein sci- traxerint corpus. Sic enini esl corpus nostrum inler
licet, regendo ; vel superiorem, quiescendo. Sed hoc spiritum cui servire debet, el carnalia desideria
quod priiis dixi, convenil rudibus adliUc etimper- quse militant adversus animam, sive poteslates tene-
feclis, quibtts loquitur Aposlolus : Humanum dico brarum, ac si vacca sit iuler raptorem et rusticum
propier infirmitatem carnis veslrw. Sicul enim exlti- consliluta. Quidquid ille minetur, 1206 quidqtiid
buistis membra vesira servire hnmundiliw et iniqui- intendat, si vaccam non duxerit, rusticus vicil. Sic
tali qd iniquilaicm, ila nunc exhibele tnembra vesira quantumcunque sseviat malignus, quanitumcuiique
servire juslilim in sanclificaiionem (Rotn. vi, 19). prava desideria crucient : si vas suum sibi vindicat
Ifabet quippe aniiiia tria facere in corpore, vivifica- anima, vicisse credenda est, ut, quemadmoduiii ait
re, sensificare, iegere. Sed sive auferatur vila, sive Aposloliis, _Vonregnel peccatum, in noslro morlali
sensuspeiiurbetpi, de neulro condemnalur. Siu corpore: sed sicut exliibuimus membranoslra servire
vero lenlaloii victa succuml)it,,lipc illiad peccalum iniqiiilali ad iiiiquitatem, sic exliibeamnsservire jus-
repuialur. Dicilur ei eigo ne asceridente stiper eani titise in sanctificalioneni (Rom. vi, 12, 19).
spirilu, locnm suum deseral, lioc est, ne ingrueiiie- D SERMO LXXXVl (137).
tenlationc membra sua arma iniquilalis peccato D_ecreaiione in cerlo pondere, mensura et numero.
cxhibeal. I. Omnia fecisli in pondere, el mensura, et numero
2. Notaiidum autem quod dicilur, Si ctscenderit (Sap. lx, 21). Ad differenliain ipsius divinse es-
tuper le spirhus polestalem habemis. Nihil quippe seniise dictum est. Creaturse enim in pondere, et
adversus nos malignus' spiritus poiest, nisi missus mensura, et numero factse sunt: solus Creator his
aut permissus. Unde cum ejus sit volunlas semper omnibus caret. Pondus in dignilale rei eonsideratur.
mala, iiunquam poieslas est nisi jusla. Nam voluntas ln pondere igilur facla est, quse rei sui gerieris esl
ijuideiii mala ex se ipso sibi inest, poteslatem vcro comparanda, ant secunduni majus, aut secunduin
Jion aliuiide quam a Deo habet. Quam tamen pote- minus, aul secundum iequale. Pondus babet, qiia)
i>latemsemper moderatur Dominus, ne seilicet ex quanli valeat sestimari potest. Mensura vero in loeo
iicqtiitia voluntalis plus puuiat, quam eorum exi- el tempore consideralur. Quod si Iocuriisolum acci-
gunt meriia qui ptiniuntur. Et ha_cde ijifcriori loco piinus corporalem, incorporeorum mciisuia in lem-
(155) Alias, 48 ex Parvis. (157) Alias, 61 ex ParviS; 50 ititer Sentcnlias.
(156) Alias, 49 es Pa.rvis.
699 S. BERKARDIABBA.T1SGLAR.E-YALLENSIS TOO
miilierem, de-qua diclum est: Efunt duo in came A Deum, et cpiem,misisti Jesum Christum (Joan. xvir,
una (Gen.ii, 24). Unilas virlualis esl, quse liomineni 3) : aut quia Christus vita nostra, qui nunc per fl-
sibi ipsi conjungil, ut hon per" diversa effluai, sed dem habilat in cordibns nostiis (Epltes. m, 17), erii
ctiin Propheta, unam pelat a D.omino(Psa/.xxvi,4). cum apparebilj et nos curn ipso apparebimus in
Unilas moralis est qusenos cpnjnngil prqximp.Unde gloria (Coloss. m, 4).; et qui riiinc lalet in corde,
Psalmista : Qui habitare fgcil unius moris ih domo . ttinc quasi de corde ad corpus procedet, quando
(Psal. LXVII,7j. Unitas spiriluajis esl, quseiios con- reformabit corpus hurnilitatis rioslrse, cohfiguratum
jungil Deo. Unde Aposlolus : Qui adhmrel Deo, unus corpori clarilaiis su* (Philipp. III, 21). Undeel alius
sphitus esl (I Cor. vi, 17). Unitas socialis inler an- aposlolus ait: Nunc filii Dei sumus, el nondum ap~
golos, quibus omnimodis idem velle est, idem nolle. paruil quid erhnus (1 Joan. m, 2).
Uuiias personalis iri Christo. Unitas principalis, quse 2.Sed-considerandum est quomodp dical, Qmni
c;l subslantialis, esiin Trinitate. cuslodia serva cor tuum. Solent dicere liomin.es
2. Ecce ,quam bonum et quatn jucundum. Sunt litijus saiculi: Bonum castellurii custodit, qui corpus
-quscdambona,el jucunda; sunl qusedamhec bona, suum custodil.'Nos aulem non sic :sed sterquili-
; uec jucunda ; sunl qna)dam bona, et liori jucunda; niiim vile custodit, qui custpdil corpus suum, Apo-
, sniitqiisedamjucunda, et non bona. De bonis el non ** % slolo tesle, Quouiam qui seminat in carne, de came .
jucnndis pervenitur ad bona el jucunda. Dejucundis melet corruptionem; qiii vero, inquit,iu spirilu, de
et non bonis pervenitiir.ad non bona et non jucunda. spirilu tnetet yiiam mternam (Gulal. vi, 8). Ac si
Bona et non jucunda sunt conlinenlia, palienlia, dicat, colendum, cuslodiendum magis animse cas-
disciplina. Jucunda el non bona, voluplas, curiosi- tiiiin, quoniam seferna ex ipso yita procedil, Sed
las, elvanilas.Nec bona nec jucunda.invidia, trisli- caslrum islud in lerra inimicorum situm undique
. tia, acedia. Bona et jucunda, boneslas, charilas et impiignalur; el idcirco omni custodia, id est "ex
purilas. Ad hoc bontini et jucuiidum oblinendum omni pane, vigilanli sollicitudine esl muniendum,.
necessaria est unitas viiiualis, el unitas moralis. inferius.superius, aiiteel relro, a dextris et sirii-.
- Priinam dislurbant pusillanimilas el levitas. Pusilla- slris. luferius impugnai concnpisccnlia cariiis, qune
- nimitas facil proposilum relinquere, levitas mutare. inililat adversus aniinam; qiiia caro concupiscit
. Alteram obslinatio, suspicio el simulalio disturbant. advcrsus spiritum. Superius imminet judicium Dei:
Oiistipaiio non recipit proximum, suspicionon cre- horrendum est enim incidere in manus Dei vivenlis
• dit proximo, simulatio non se juiigit proximo. Spes1
(Ilebr. x, 51).. Sollicile satis hac parle tor suuni
aaternorum expellit pusijlaniipiialem, humilis obe- r cuslodierat, qui dicebat : Semper enhn qudsi lumen-
dientia levitatein. Obstinatio humilitate, suspicio et. les super tne fluclus iitnui Deuin (Job. xxxi, 23).
Simulalio cbaritate
' pellunltir. Relro mortifera delectalio esl, quoeorilur ex recor-
•- SERMOLXXXl (132). dalione prseteriiorum peccatoruni : anle, iiistanlia
De laudatione Dei in ore peccatoris. fenlaiioiuim : a sinislris vero arroganlium _i'alrum
Non est speciosa laus in ore peccatoris (Eccli.> -et murmuranliuni inquieludo : a dextris obedien-.
xv, 9). Etiaiii qusc est in ore pcccatoris pcenitentis,, liuhi fralrum devotio. Possunl entm bi quoque.'
non videtur speciosa; quia adbuc de peccali recor- nisi cavealur, duobus nocere niodis : aurhonis
dalioneet memoria confusionem patilur, et frequcn-- eorum aclibus invidendo, aul singulareni gratiSm
ler intle compungiltir. Scd lamen in eo esl utilis elf semulando.'
. frucluosa eonfessio, etsi non speciosa decoraque) 5. Yigilel ergo adversus carnem rtgor disciplins :
iaudaiio. Posiquam vero de beneficiis Dei proficiens> conlra judicium Dei, judicium propriic confessionis;
adhsereldivinse laiuli, et in ea assidue delecialur ett pl boc sit duplex, nianifeslum de manifcsljs, occul-
proficif, ila ut nihil aliutl placeal ei, lunc in ore ejtis5 luni de occultis. Unde ait Aposioius: Si nosmeiipsgs
est speciosa laus Dei : ad similitudinem agricolse,. ,. dijudicdremus, non uliquejudicaremur(I Cor. xi, 31).
qui dum slercorat agrum stium, totus 1204 inl pContra '. delectalionem, quse procedit de recordatione.
lulo est et stercoribus, et non est puleher labqrr prselerilorum pbccatorum, frequentia lectionis :-
ejus, clsi sil fruciuosus; quando colligit mauipulqs s. conlra inslaiiliani tentaiionis ,. inslantia supplicis.
segetis, lunc labor est speciosus et dulcis._ pralionis : conlra fralrum inquietudinem, palienlia
SERMO LXXXII (155). et compassio : advefsus obedientitnn fratrum fervb-
De diligenli cuslodia cordis. rem, congratulafio et dispretip. Congralulalio. enim
i. Omni cuslodia serva cor tuum, quia ex ipso o expellil invidiani, discrelio iiimiam aemulationein..
tiia procedil (Prov. iv, 25). Duobus autem modiss SERMOLXXXIH(134).
. viia a eorde procedit : aul quia conle credilur add '
D.e laude Itumana caute recipienda.
justiii.ani(Roni. x, 10); el justus cx fidevivit (Rom.. '•- Mel invenisli?..noli tnullum comedere, ne ffirie,
i, 17); et fide mundalur cor (Act. xv, 9); el miindo o saiialus evomas illud (Prov. xxv, 16). Potest non ip-
conle Deusvideiur.{il/flH/i.v, 8), id est agnoscitur;; congrue boc ioco mellis liomine favor humatise
et hsei. est vita aelerna, ut cognoscant te unum n laudis intelligi : meriloque non ab omni, sedimmo-
(152) Alias, 45 ex Parvis. (154) Alias, 47 cx Parvis. -,
687 SERMONES DE DIYEHSIS. 6S8
sed provocanlibus; non lnlerpellanlibus, sed etiam A j rittim videndi, visio prremium audiendi. El prius est
repelleiitibus, spiiitum bbnum, spirilum vitse, ado- audire, videre posterius, sicul scriptum est : Audi,
pliotlis spiriturii largiatur. Qtiid illi-animse dulce • ftlia, el vide (Psal. XLIV,11). Qiiisqiiisergo in fuluro
sapiat, cui, misericordia tanta non.sa.pit? Merilo Deum videre desiderai, profeclp necesse est ut in
proiude benedictio dulcediiiis nominatur ea quse prsesentipriusDeuni autlial,etinaudituaurisobediat.
prsevenit; quia quoa adjuvat, fortitudinis; quse con- SERMO.LXXVIll (128) :
Stimmat, plcni.tudiiiis esl. De differenlia laberndculi, alrii, domus.
SERMO LXXVH (128). . Tria sunt. tabernacula, atria, domus. In taber-
Devaria sorle Itomiriumcbgnosceriiiumet non cogno- naculis sunt omnes justi in carne
scetuiuin Deum,item cognitoruni ct nmicogniiorum viyenles et labo-
a Deo. , I rarites; quia labernacula laboraitlium sunl cl riiiii-
taniium. Tabernaculuni vero habet tectum, sed fun-
Populus quem tton cognovi, servivit mihi (Pscd.
x.n, 45). Non essel magnse admiralionis, si populus damenlo carel, el poriabife est; quia justi in prse-
a Deo cognitus seryirel illi. Cum vero incognilus illi ' sentibtis non sunl fundati, sed inquirunt civitatem
serviat, et in auditu auris obedial, magnoe laudi desursum fundamenla habenlem. Fides _eiiani
adscribendum est. Ex hoc genere coguiiorum et " eoium, quae est ftindamenliim, non esl in terrenis,
nnn cognitoruiri;, el cognoscenlium et non cogno- sedin Doniino.Tectum Iiabenl,,id est, munimentuni
scenliuni, surit quauior differeniiae. Quidam enim graii* et protectionerii. Atria sunt doniuivicina,
sunt qui a Deo cognoscunlur, ct Deum eognoseiiiit : ampliiudiiiem babentia." In, illis suii! animse sariclaj
alii rion cognoscuniur, nec cognoscunt: alii cogno- corporibtts exuise, quse In latiludine snnl, deposita
scuiilur quidem, sed Jpsi lio.n eogiioscunt : alii non carnis anguslia. Atria habenl fundameutum, sed
cogiioscunliir, el tamen cognoscunt. Cpgnoscere Dei, non teclum; quia anima} 1203 quse iu amore Dei
est feliccm facere ; cognoscere lipmiiiis, est gralias Sjiiit, non riiunt, uude stantes erant pedes «osiri
agere. Qui ergo cognoscunlur, a Deo, el Denm co- (Psn/.cxxi,2) : sed non habent lecliim adhuc exspe-.
giioscunt, sancti aiigeli sun.l; quikb eo lclices facii, ciajites augmcnlum, quod npn eril nisi in.resi.irre-
ejuslaudibus semper vacant,et obsequiis deseiviunl". ciionecorporum suorirm. Posl ipsam sane _resur-
Qui.nee cognoscUnliir, nec cognoscuut, pauperes rectionem cum angelis erunt in domo quae-habet
- stint necessarii;
quos nec rerum leniporalium copia fundamenlum etlectum.Fundamenium esl.stabiliias
dilat, nec beaiifical.servitus divina. Qui autein co- selernse bealitudinis, tectum consummalio-el per-
gnoscuntur, sed non cognoscunt, diyites sunt linjus feclio ipsius. :
SERMO LXXIX (150).
sseculi; qui acceptis quidein opibus afflunnt, sed it_ <
carnalibus desideriis liujus sseciili pressi, iiiinqiiani De voluttlate Deo setnper et in omnibits subjicienda.
ad coelestia cor. sttspendunt. Qui vero iion cogno- Paratum cor meum, Deus, pqrqtum cor meum
scuntur el cognoscunl, pauperes sunt volunlarii; (Psal. LVI,8). Via rcgia, fralres, nec ad dexteram
quos nec tribulaiio, nec angtistia, nec alia quaectm- declinat, nec ad sinislram. Porro invenire esl ho-
que pericula possunl separare a charitate Dei. Et mi.nemsemel quidem paratum, non qtiidem secundo.
lii- nimirum multis modis probantur adversis, duris- Si dixerit ei Deus, Ejice anciltam el filium ejus
que fatigahtur iribiilaiionibus, sicut seriptum est : (Gi-H.xxi,10), dico aiilem opera carnis, non cuncla-:
Vgsd figuli probal fornctx,_elhomines juslos lentalio lur. Si dixerit, Immolq mihi filiiim tuutn qtiemditigis
iribidalionis (Eccli. xxvn, 6). Ex quorum ilem per- lsaac (Gen. xxn, 2), hoc plahejam paiienler audire
sona loquiliir psalmus : Deus, Deus meus, respice in non potesl, ut fralernseulililaiis aul uitiiatis gralia,
me;quctre me dereliquhti ? Nunquid non incogiiiii spiritualis sustinere videatur sludii detriurenla.
videnlur, qui orani ul respiciantur? VerunilaiVien Quidni abjieial facile servus Christi, quidqtiid ad
licet derelicti videantur, ipsi tamen D.eurn cogno- corpoream pertineat volupfatem ? Af vero spirittiali
scunt; el ex persona cognoscentium stalim in eodem jucundiiate sequanimiter fraudari, qtiando atit pbe-.
psalmo subinfertur,: Deus meus, clamqbo per diem, D dientia cogit, aut h'aternse charitalis ratio postulat,
el non exaudies; et riocle,el non ad insipieniiam mihi hoc plane magnuni, et Deo gratum offerre esl bolo-.
(Psal. xxi, 2, 3). De bis ergo .vox divina dicit: caustum. Memento tamen, non Isaac in lioc sacrifi
Populus quem non cognovi, servivil triilti.Ac si apcrte cio, sed arietem contumacise jugulari.
diceret angclis suis : Quid, si vosiiiihi servilis, quos " '
SERMO LXXX (151).
felices facio, quandoquidem illi mibi serviunl,quos De muliiplki unilute.
in sua paiipertale derei.inquo? Et quid, si vos mihi 1. Ecce quam bonum et quam jncuridum habilare
obedilis qui faciem meam videtis, cum et illi obe- fralres ,in unum (Psal. cxxxn, l).Esl unilas iiatu-
diani, qui me lantum audiiinl, et noh vident? Vident rajis, unitas cai.nalis, unilas virlualis, unitas mora
quippe angeli, audiunt homiiies. Audiunt scilicet et lis, unilas spirilualis, nnitas socialis, unilasperso-
obediunt, ut quandoque similes angclis facli, nie- nalis, unilas principalis.Unilas camalis'tsl inter
rcanlur ipsi quoque videre. Itaque audilus est me- corpus et animam. Unitas carnaiis inter viriim et
(128) Alias, 40 ex Parvis. (I30i Alias, 45 ex'Parvis.
(129) Alias, 42 ex Parvis. Exslat 51 inler -Scn- (151) Alias, \'t• cx Parvis.
, lcutias:, "•;
'«W S. BERNARDIABBATISCLARJE-VALLENS.IS. 606
sii seniper bonorum. Polestetiam per diem et uo^ A ; rnpti corani Leo, abominabiles coram Iiominibus.
ctein conleniplaiiva et activa vita iiiielligi, quseam- Kou est qui facial bonum, non esl usque ad unum.
lia)conlinentur in lege Doinihi. Qualiior genera sunt hominiiin, quoruni omnium
SERMO LXXHI (125). - nulluin est quod faciat boiiitm, nisi unum. .Quidam
De insipieniia hdminum noii tiinentium nec diligen- enini sunt qui Deuirinec intellignnl, nec requirunt;
tium Deum. el hi mortui sunt. Alii iiUelliguntquidem, sed non
Dixil insipiens in corde suo : Non est Deus (Psu!, requiruiit; et hi impii stinl. Alii requirunt, non
XIH,1). Deus, licet unus sit, et unum sit, tamen autem intdiighnt: et hi fatui stinl, Alii vero et in-
npn sui yarictate, sed aninii iioslri mulalioue, gu- telligunt, et reqiiirunt; et hi saneti sunr: de quib.iis
-slanlibus nobis diversps videtur habere sapores. solis dici poiest quia ipsi sunt qui faciunl bonuin.
- Sapil enim limenli, justiliam el pp'.entiatn; sapit SERMO LXXV (125).
amauli, bonilatem et misericordiam. Unde el ajibi D.e posmteiiliain tnoriem non diffcrekda.
ait idem iste propheta : Semel locutus estDeus, duo Multiplicgtw sunl infirmilaleseorum, postea acce-
liwc audivi; qttia potestas Deiesl,et tibi, Domine, leraverunt. Quid dissimiilanl hoinines. iri vila siia
titiserkordia (Psal.-i.xi, 12, 15). Idem quippe est agere piieiiiieniiam, etextrcma de confessiorie prse-
andirehbc, qtiodgttstare; quia uttumque fu una et .jj sumunt? Quoinodo sub unius borse articulo revoca-
shuplicissima menle. Itaque setriel Ioculus esl Deus, ri posse scstimant omnia animse membra, cujus
cjuia unum genuit Yerbuin. Cseterumnos per unum coiicupisceiili_e et. desideria per totum miindum
Yerbumduo ha>caudimus sive sapimus, quia pole- sparsa sunt, el ubique lerrariim velut quodam viseo
' sias Dei
tsl, et libi, Domtne, misericordia. At is qui- tenenlur? Non dico, ail Dominus, quin et taliuns
dem penitus insipiens est, cui nec tiir.orem Deus salvem aliquos ; polens,sum-enimin niomento oiimia
sapil, nec amorem.Discalquantum vnlt; egq sapien- revocare :sed tton congregaboconvenliiula eorutii de
ipmnon dixerim.dum nec limebit.nec diliget Deum. sanguinibus (Psql. xv, 4), id esl, qui in sanguine
Quomodoeniin dixerimus insapienliacorisuinmaium, perseverant, donec mulliplicalis infirmitatibus dc^
qttein video nec initiatum? Nam initium sapientise serantur a peccalis, antequ.am deserant ea. INou
timor Domini (Psal. cx, 9); coiisiimmatio amor : ma^na lalium conveiilicula congregabo, Si bcne
media sibi vindicat spes. Cui ergo nec justitiam sa- - memiiii,in lotp canone Scripturarum unum.lali-d.neiii
pit Deus per linibrein, nec niisericordiam per amo- inyenies sic salyatum. Noli ergo huic tam periculo-
rem; is plane dicit in corde suo: Non esl Dews.peum sse cxspectationi credere lemetipsiim. Et quidem
cnim non outat.quem hec^nstum, necpium reoutat. spiritus non modo ubi vull, sed quando yult, spirat
1201 SERMO LXXIY (124). ( (Joan. m, 8); nec ei diflicile est de subito perfe^
C
De corruptione hominum. ctam dare contritipiiem cordis, quarii vix multo tem-
Corrupli sunl, et abominabilesfacti sunt in studiis pore alii consequunlur : sed unde scis quodiunc
cuis; non est qui faciat bonum, non esl usque ad libi ita subvenire velit, qiiem tu inleririi sic repeW
wium (Psal. xin, 1). Habet anima corruptionem lis? Benignus quideih est spiritus sapientise : -sed
suam, habet et corpus suam. Corruptio animse tri- non liberab.it iiialedictuin a labiissuis (Sap. i, 6)..
partita est; quadripaiiita esl corppris. Corpussiqui- Audi quts ille sit: Muledkiuiiqtti peccqi in spe.
dem consiat ex quattior elemeniis : anima vero in '
. SERMO LXXYI (126).
triplici vi subsistit. Esl enim i-ationalis, coricupisci- De necessitaleei cgmmendatignedivinm gratiw.
Jiilis,"irascibilis. Rationalis, ciijus sanitas esl cogni- Prmvenisti eum in benedktionibus dulcedinis
tio veritalis, corrumpitur superbia. Cqrrupta autem (Psal. xx, 4). Tiiplex nojjis necessaria cst benbdi-
faljilurdupbusmodis: in cognitionesui et cognitione ctio, prceveniehs, adjuvans, et consummans. Prima
Dei. Concupiscentiam cprrumpit vana gloria,iram misericordise, secunda gratise, iertia.glorise. Prseve-:
iuvidia. Corrupliocorporis dicitur abominalio,; el lil . nil misericordia conversionem, adjuval gratia con-.
quatuornio.dis.secundumquatuorelemenlaexqtiibus yersationem, perfieit gloria coiisuihmationem. Nisi
constat. Qualuo.renim suntqusc corpus corrtimpunl, • trinam liane beiiediclionem dederit Deus, _non po^
curiositas, loquacilas, crudclitas, voluptas. Sunt lerit dare terra nosira fructum saluiis. Neque eniin
auiein quatiior partes corporis, in quibus singulis aut incboare bonum, donec a misericordia prseve-
inaxime vigent singula elemenla. Nam in oculis est niamur; aul agere bonum, donec adjuvemur a gra-
igiiis : in lingiia, qua vocem format, aer : in mani- tia; ant consummari in bono possumus , ddnec
bus, quaium proprie (aciiis est, lerra : iu membris gloria repleamur. Veruni in his.lribusnon.immerilo
"
penitalibus, aqua. Has quatuor partes corrumpit dulcius sapit ea, quse noh modo iinmerilos, 1202
illa quadripanila pcsiis : oculos scilicet curiositas, sed et male meriios prsevenif: ut dum adhuc lilii
liiiguam loquacitas., inanus crudelilas, genitalia vo- sumus irse, et operamur opera morlis, ipse cogiiet
hiplas. Sie iiunt bpmines corrupti el abominabilcs, super nos cogitationespacis, "etne pelentibus qui-
corruuti in aniiiia, abominabijes in corpore; cor- dem, inio et impeten.ii.bus(127), iion invocantibus,
(125) Aiias, 36 ex Parvis. (126). Alias, 59 ex Paryis.

(124) Alins, 57 ex Parvis. (127) Alias, poBiiiientibusquidem. inio et inr-
(125) Alias, 38 ex Parvis. poMiitcntibus. - _;
C93 BERM.QNESDE DIVERSIS. 6C4
nioritur; dsempnatilem cmit utriusque sangumein,. 1A augmenlum mali sequitur terlius pes irreverenlia,
% Ad Iioc consllium impiorum iturqu.atuo.rmo.dis. ul nec Deum timeant, liec homines revereantur. Ad
Qujdanienini trabunturinyili,aiii ailrahunturHJecli, consummationem vero malilia; adesl quartus pes
aliisedpcunturignari,aliisequunUir sppnlanej. Istis astutia, ut sciant uti tribus prsediclis, miscenles
iieeessarisesuiitqualuorvirlutes,pe£ quas armati re- oleo venenum, et melli acetum. Emineris pars cti*
KisUnt,ne inconsilioe-tnt.lnvitisnecessaria est forti- tbedrse, cui sedens inhseret, esl potentia. Si enim
tudo.quaresistantusqueadmortemmihlsjcrucialibus, potens esl qui praedicla habet, lunc plurimum.no-.
,et daniuis. Hli qu.iaitrahuntur illecti, indigenl lem- cel: velsi poientem sibi allicere polest, quem con-
peraniia, qu_e reprimit illicila desideria, nec cedit silio suo seducat, ef ad nialum impellat. 1200
proinissipnibus, nec emollitur blandiliis. lllis qui Deinde apponiiur pulvinar, ut suaviter sedeat.
scdiifitinlur ignari, es!. opssprudenlia, quae ab ulili- Pulvinar lit de levibus pennis avium, significans
biis inuiiiia discgrnil, gl djocet quid tenendum, vanam gloriam, etfavorcm popularem; quibus ho-
quidve. rejiciendtim sit. Jusiitia indigent illi.-qui mines delectali extolluntur. Scabellum pedibus stip-
sequtintur sponlanei. Justilia csf rectitudo volunla- ponilur, ne lerram tanganl. Tales enim nonnulli
tiSi.qnse nec amal peccare, necpeccalo conscnliie. " lerreiias actiones non faciunl, sed spirituales siriiu-
Juslilia el forlitudp sedem Iiabent voluntalem; quia lant, ut magis decipiant. Horum doclrina est quasi.
yQl.u.ntasjusladebel esse, et forlis. Est anlt.ni jusli- pestilenlia, multa loca occupans el vastans.
iia ordinata hox-modo, scilicet maja rcspuens, bonis 4. Sed in lege Domini votuntas ejus. Spperiorl:
meliora. prseponens, Ilanc non videtnr habuisse versu dicium estquidsil respuenduiii; in hoeaulom
Adam, qiii malo conseniiens, quod ulile eral dese- dicitur quid sit appetendum. In illo dictiim est lan- .
ruii. Prudentia «t lemperanlia sedem habent in quani declina a malo; hoc aulem, el fac bonum
jalione; quia ralio prudens debel esse,eltemperala. (Psal. xxxvi, 27); quod ulique est ambulare in lege
Est quippe prudentia, ratio docta, scilicet a gratia, Sed qttoniam hsec via agitur non gressu coi-poris,
yilare contagia injustilise propler justitiam. Viiat sed affeclu mentis; ideo diclum est: J« lege domini
Qiiidem non solum injusfiliam aperlam, sed eliain voluntas ejus. Yelle enim, lesle bealo Gregorio,
illa quae sunl aliquo modo conlra. jusliliam, allen- mente ire est. Per hanc viam incedunt, el quasi
dens non quod licet, sed magis quod expedil: vitans , quemdam cursum ducunt tria genera liominuin,
diyilias etqusedam alia, non quia illicita, sed qtiia servus, mercenarius, filius. Trahunt autemeumdeni
jusliliae solent esse impedimenla. Sed propter qups- currum jumenta, quorum nomina sunt, comniinalit.
, ciam qui ex hypocrisi hoc faciunt, additur, propter r,etpromissio. Super comminalionem servus sedel,
jusihiam. Juslilia est perfectip aninise rationalis. super. promissipnem mercenarius. Horum ulerque
Alisevirtutes sunl ad ejus acquisitionem vel conser- trahit currum, alter timore, alter cupiditate; et
vationem, foiiiludo, temperantia, prudentia, quse ulerque prbpriis slimulis impejlitur. Solus filius,
justiliam conseryaiit, ne amiltatur aut niinualur. qui nec (imore quaiitur, nec illicitur cupiditale, sed
Poslquam vero perfecla est juslilia, et transil in spirilu dile.ctionis agilur,. sine iabore aut Iaesione
affecluni cordis, idemesl quod illa tria; quia forlis vehiltirin curru : Qukunque enim tpiritu Deiagun-
est, prudens, lemperata. lur, hi filii sunt Dei (Rom. v.ni, 14). Habet eliam
5. Qui nori abiit. Abire pertinet ad illos qui sunt cnrrus ,ille qualuo.r rotas , illas scilicet qua-
incohstanles, et leviter possunt impelli.. Quod qui- tair. animi affectiones notissimas, amorem et
dam volcnles evitare, fluril evidenler obslinati, Isetiliam, limorem et irisliiiam. Amant enim reprobi
. nuilius consilio acquiesccnles, proposilura suum temporalia, et-lsetantur cum male fecerint; sed
immobiliter lenentes ; et ideo adjuncium est, et hunc amorem et harjc Iselitiam sequitur limor et
. non stelil; scilicet, ut nee levis sil, nec obstinatus. tristilia sempiterna. Elecli vero, quibus dicilur :
Yia peccatorum esl inundus, vel propria voluntas, Mundusgaudebit, vosaulemconiristabimini, sed trisli-.
quseesl superbia, -ex qua omnia mala, sicul ex com- D tia vesira vertetur in gaudium (Joan. xvi, 20); po-.
. ntuni sunt bona. Et in cathedra pestilentimnon sedil. nunt primas rotas timorem et tristi.iain.pos.eriorcs.
Sedet, qui docet exeinplo suo faciens peccare alios. amorem et lselitiam. lpsis enjm commutatur liinor-
Calhedra est hsec, cl quatuor pedibus subsistit. in cfaritaiem,, trislitia in Isetitiamsempilcrnam.
Prinius pes est malilia; secundus, conleinplus Dei; - 5. Notajidum auterii, quod l__ecvia legis Domitti
lerlius, irreverenlia; quartus, astutia. Malilia est . consummatur sex diebus. El prima quidem dicta.
amare malum, et saporem mali habere; el malum, est gemiuis cordis; secunda, coufcssio oris; lertia,
quia malum est diligere, sicut facit diabolus, el non- largilio prdprise possessioriis; quarta, labor corpo-
nulli iniqui. Sed quia fil aliquando, ut lales limeant ris; quinla, abnegalio proprise voluntalis; sexta,
Detim non limore bono, sed ne incurrant. vel dam- contemptus mortis. In septima fit quies ab omnibus.
. num rcrum, vel corporis. cmciaiuin : ut amplius> prsedictis, sperans. octavam resurreclionis. Et. t";i,
fianlmali, contemnunt.el ipsum Deiirn; ei fil secuu- lege ejits meditabilur die ac nocie. In quocunquo.
dus pes conlemptus Dei. llem posset fieri.ul nialiim slatu sit homo posilus, iiunquam j-ecedeiiduinesi
amarent, Peum conlemiierent, sed irihibercl eos; illt a legeDomini, sed semper in -diebonorum non
p.i.idptliominiim ciim quibus habilaiit : Jdco adI immeinor sit maloru!i\ el in 1ic ma.io.rumm>?mar
Bdl S. BERXARDI ABBATIS CLARjE-VALLENSIS. 69$.
bona de proxiiti.sa_stima._o. Pro flagitiis -el facinpr A prsecepil inierfici, feipinas rpseryari. Israel o'peribu-3
ribus, qtiaevetustas £st corporis, asstimalur conti- luii et laleris cluiiter affligiitir (Exod. i);"Pliaraa
ncnlia et innocenlia, ul scilicet cotitra.riis viiititibits paleas ministral laboranlibus : fames cdegit."
eonlraria vitia depellantur." Hanc supradiclam reno-'. 2. Nori faiiics panis, neque sitis aqusej' sed ati-
vyiionem facit.Chrisfus liabitans in nobis per fidem, dieridiverbuni Dei, cohipellit multos' infrare jEgy-,
sicut ipse ait: Ecce novdfacio omnia (Apoc. xxi, 5).' ptiini. Hoc verbum Dei estjux vera, qhse iJiuriiinat
Unde et ad sponsam loqttilur in Ciinlicis : Pone me rimnem liominem venientem iri hunc niunduni (Joan.
ut signacutum super cor luum , ulsignacututii super i, 9). yride.Psalmista : Prmcepttiih Domihi luciduni,
brachium tuuin (Canl. vm, 0). Habiiaus igilur in itluminans. oculos (Psal. xvni, .9). Qui Iianc liicem ,
corde est sapienlia, hubitaiis iu ore veriiasjiabilans. sequitur, non ariibulat in teiiebris, sed habet lumeii
in corporejnsiitia. yitse. De luce prseceplorum tiaiisilur ad luniett
SERMO LXX (120). prsemiorum. Quihujus divini verbf palii.ir egesiatem,
' De
vigilantia ei salticiiudine curattdm salulis. cogittir inlrare _4?gyplum,id esi tenebras. ihvolvitur'
Spectucultiinfgcti sutnus fnundo, el angelis, ellto- eiiim lenebris iguoranliayet SHbjaceldohiinio Plia-
tninihis (1 Cor/nyff)'. Itaplane, el malis, et bouis raonis, id estdiabpli, qui priuceps est jEgypii, hoc
pariier. IJIos erifm sqllicilal iiivi-Jisepassio, islos R est tenebrarum.juxla illud Aposloli: Non esl nobis
r.mupassiontisericbrdise, til lu nos incessanier iiiteri- coliticlalib adveisus,carriemet snngitinem, sed adver-
ibtiil: illi qiiidem defecliini I19S riostrum, isli sus principes et polesiaies, adversus tnundi rcciores
profeetuin desiderantes. Niniirum in probalipne su- lenebriiruui lidniht, contra spirilualia nequUim in
tsius, iutcr paradisumel iufernum inlerim medii, cmlesiibtis(Ephes. vi, 12). Sub jugo Pliaraonis fitint'
\elulinier claustrum et ssgculum constitttti. Dili- luiea' opera, id est disLoIula et sordida. Ab ipsb
j;enler consideratur ulrinqiie quid agiinus, utrinque dantur paleae, id est leves cogliaiioi es. Paleariiiii
dicitur : 0 siad nos traiiseal! inlbnlioiie quidem eslleviler accendi, et in momento consumi. SIc ct
tiissiiuiii, scd nori dispari' forsilan voluntate. Quod mal-Ccogitaliones a diabolo iinmissce cito in menti-
si iia omniuin ecrili iii nos, nostri quo abierunt, aut bus nostiisacceiiduntur, cariiis mollitie coiiseinieiile.
qtiare soli ipsi reeesseruni a nobis? A dexlris siqui- Sed si virililer sludearims resislere, Deo juvanle,'
dem ct a sinistris ianto studio circunispecti, soli protinus exstingiiunlur. Paleis, accensis coqiieb.itur
dissiniulamus inspicere vitam nostram, soli nosniet- lulum, ct solidabatui ih laleres :'el pravce cogila-
ipsosiiegligimus intueri :,nec verenles deceplorios, liones, quse sunl lutum, paleis.delectationis accen-
uec adiuiiiis|.ratorips _>a!lemspiritus reverenlcs. J!Je „ dunlur. Qticecum transeunt in actum, lunc deco-
vxspeclanljitsli, dgnec relribuas inihi (Psal. CXLI,8). qiiunlur; cum vero ducuiitur tn coDSiictudiiiein^
Eiiiem : Me exspeciaverunipeccqlores ut ,perdereni tssic solidanlur.. ; ' ' _'' ' " ' '
ute (Psal. cxvm, 9a). Ilinc mihi gelicnna, inde co- - .' SERMO LXXII (122).
rona paratur; el inter hanc alque illam medium . De vin impiorum et via Domim:
migari libet, osciiare delectat? usque ade.b nec, _ \. Bealtts vir, qui non abiil in consilio
irahor dcsiderio, nec periculo lcrreor, ucc cupidus impiorum
(Psal. i, 1). Pii sunt qni in Deum credunl; el' ipsum
plane,-iiec pavidus, in quibus magis fuerat necessa- colmit. £sleriim'pietas cullus Dei (Job. xx, juxia
i.um : perniciosissime insensibilis ad ulrunique. LXX). Hic aulcin ctil:us iii tribus consislit, fide,
Exsurgainus aliquando, fratres, nec in vano aceipia- spe el charilalc, qu_e siinl invisibilia.. Ilis tri-"
nitis animas nostrasVpro quibusalii tanlo zelo vel bus caient impii, qui eum non
colunl; et quorum
in bpnum vigilanl, vcl iu malum. N.oncst res parva, consilium estyisibilia inyisibilibus, Iferreha coelesli-
(jiiani sic insectanttir iiosles, ci.ves sic prsestolaniur. bus prseponere. Horum capiit et princeps est diabo-
SERMO LXXl (121;. Iusqui piimusa pietale recessit; et impius facius
Servilulis Mgypliacm cum servitule
' ' " diaboli compa- etiani hoinines in paradiso positos, ab eadem pieiale
'' 'ratio; ' * ~D fraude sua dejecii, il©9 volens eos babere soeios
i, Iritegra el perfecta moralilas ii) duobos prseci- stti eri-oriSj e'lrparlicipes iniquitaiis. Ille eriihi Evam
pue consistit, in eviiandis vitiis, et appelendis virtu- seduxii, et illa'virum sibisuhdidit.' Similiier a;dhuc
tibus; quoniani rioji suffieit a malb abslinere, «i dsemonsuggerit carni, carbspiritui, el fit impibrrihi
fion etbonum faciaiiius. lnde Psalinisla : Dectina a cdhsiliiim".Dicurit eriim sibi inviecir. : Onthhtm no-
malo, el fac bonum (Psdl. xxxvi, 27). 'Fugiamus siruni sit uhum marsup'ium-(Prbv. T, 14). Poniiht
ergovilia, amplectamur viittiies. Tlisioriasigilur eiôiii memoria, quasiinmarsupio, quisque opoluui
Siimmalimdelibantes, moralitaiis fruclus decerpa- suuniidajiiibn scilicet suggesiionem.caro ddlectaiip»
mus. Fanies coegitlsrael intrarein JEgypluiri (Gen. nem, spiritus cbhsensum.Inde, laiiquam de symbolo,
SLII, XLVI): slaiim reperit ibi i_6vu_h'd6'minui_V, et comparant sibi yiclum cOinpeienieni : caio quideni
de libero servus efficitur. Ex illius regionis irihabita- combusiiOi)em,igriemscilicet qui non esstinguitur i
tiot;e redigitur sub poteslale Pliar..onis,qui masculos spirilusnlalam cbnseienliam, id est vCnViein'qqinon
(120) Alias, 51 es Parvis. • Senlenliarum

" numerum redactis.
(121. Aiias, 34 ex Parvis, sermouibus 52 et §3 in. (122) Alias, 35 cx Rarvis.
689 SERMONES DE DIVERSIS. . 630
affeclum. Conlra hbc quartura peccatum adhibitum A cseferis ipse loquitur per propbelam : Dedi eis prce-
esl remedium: Beaii qui esuriunt et' shiunt jusihiam, cepta non bona (Ezech. xx, 25): ipsa plane, in qiii-
qttoniam ipsi sajurabunlur (Matlh.v, 6). Ilabuit bus esset umbra futurorum. Qnse enim consequentia
quidem Adam jusliliam, ajusto Deo creatus juslus ; rationis, ut homine peccanle aries mullaretur, et
sad quia non eam ex libero arbilrio direxit, facile diceret cum propheta : Qum non rapui, tunc exsol-
ab ea per idem liberum arbilrium defluxil. Quo con- vebam? (Psal. LXVIII,5.) Merito sane noh bona
tra. dicilur per Psalmistam de Christo : Dilexisii prsecepla populus non bonus accepil, dicenle Pro-.
juslitiam, el odisli iniquitalem (PSUI.XLIV,8). Quin- pheta : Cum sanclo sancius eris, et cum perverso
ium sequepeccatum commisil, qui propriam culpam perverteris (Psal. xvn, 26).Noverat enim Judaeorum
relorsil in uxprein, cum ail : Mulier quam dedisli porda carnalia :. uhde e,t carnalia eislradidil sacra-
milii sociam, dediltnilii de ligtto, el comeili (Gen. m, menta, qtise non possent juxta conscienliam per-
42). Primo quidem crudelis in se, qui peccatum feclum facere servientem in justiliis carnis. Venit
suum excusavit; secundo in uxorem, quam accusa- prbinde plenus gralia et verilate Chrislus Doniiuus
vit. El utique salis sumpia est digna de peccato nosle.r, ut ex boc jam moralia quidetn impleanlur
vindicla, quandoeam accusavil, cujus amore pec- per graliam : quse vero umbralilia *et mystica fue-
eavil. Contra hoc peccalum diclum est: Beali mise- " raut, revelala veritate deinceps non ad litteram ob-
ricordes, quoniam ipti misericordiam cotisequenlur servcnlur, sed secundum spirilum spiritualiter in-
(Matth. v, 7). lelliganiur. Propterea jam non aries vel taurus
5. Sextum peccatum fecit Eya qua?, ctim increpa- homine peccaple maclatur.sed viva corporis hoslia,
relur a Domino erir hocfecisset, respondit ei : Ser- ralionale et acceptabile sacrificium, in jejuniis et
pens decepit me, et comedi (Gen. iii, 15). Sic decli- laboribus veniam merelur pariler et graliam.
liavitetipsa in verba majitia?, ad excusandas excu- Sermo 68, seu 29 e'x Parvis, cuin in nullo diffe-.
Baliones in peccalis (Psal. CXL,4),refundens culpani rat asermone SldeDiversisJtic consullo omissus esi.
in serpenlem, quasi immunis a crimine, cum nil SERMO LXIX (119).
obfuisset suggeslio serpenlis, si illa negasset assen- De triplki renovaligne tripiicis veluslaiis.
sum proprise volunlalis : et fbrte prsecessil in ca . i. Sicul porlavhnus imaginem terreni ltoininis,por-
aliquis motus superbiae, unde seduci meruit a ser- temus et imaginem cmlestis (I Cor. xv, 49). Duo ho^
pente. Conlra quod dictum est? Beali tnundo corcle, mines sunl, velus et novus : Adam vetus, Christns.
quoniam ipsi Deum videbunl (Matlh.v, 8).Seplimum novus. llle terrenus, isle coeleslis; illitis imago ve-
peccalum factum estexlra paradisum.quarido Cain iuslas, istius imago noviias. Est autem triplex ve-.
consurrexil adversus Abel fratrem suum, et inler- luslas, et econlrario triplex novilas. Est eniiii ye-.
fecileiim (Gcn. iv, 8). Ex eo jam tempore invetera- ttulas in corde, in ore, iiicorpore: in quibus lribus_
tum est ut mali insurgant in bonos, et opprimant modis peccavimus, cogilatione, loculione el opere.
eos. Ilujus peccaii remedium estillud : Benli pnci- In corde sunt desideria carnalta et s..ecularia, id est
1
fici,quoniam fiiii Dei vocabunlur. Quod si ab infesla- amor carnis, et amor sseculi. Similiter in ore est
lione cessare noluerint- iniqui, palienter lolerenl gemina vclustas, arroganlia et derogatio. Item ge-
eosjttsti, audientes consolalionem quse sequilur, ct inina in corpore, flagilia et facinora. Hsec omnia
dicit : Beali qui. perseculionem paliunlur propier suiit imago veteris hominis; ef bsec omnia reribr
fustiiiam, quoniam ipsorum esl regnum cmlornm vanda suntinnobis. Si non esset veluslas in corde,
(Maith. v, 9, 10). Ecce quam necessarius fuit non diceret Aposlolus : Renovamini spiritu meritis.
adventus Chrisli, qui carnem subjicerel spiritui, Iit;- veslrw, el induile novum hominem, qui secundum
ewiem pacificaret sibi, Deum reconciliaiet bomini. Deum creatus esl in juslilia el sanclilate veritalis.
SERMO LXVII(118). (Eplies. iv, 25, 24). Ilem si non esset vetusias in
Oe duplkibus legis, prmceptis, moralibus el ore, non diceret Scriptura : Recedant velera de ors
.- figuralibus. D veslro (I Reg. n, 5). Et aposlolus dicit: Omni*
i. Lex per Moysendata est, gratia et verilat per sernto malus non procedat de ore veslro, sed qui 6b«
Jcsum, Christum facla est (Joan. i, -17). Duplex in nas est, ad mdificationem fidei, ut del gratiam au-
b-ge voteri prscceplorum genus invenio. Sunt eniin dientibus (Ephes. iv, 29). Sed et de veluslate corpo-
nsoralia qusedani, ui esl: Non concupisces;Non adul- ris menlionem facit, cum dicit : Skut exhibuistis
'
terabis; Honora palrem luum (Exod.xx, 17,14,12), membra vestra servire immundiliw el iniquilati ad
et-his similia. Sunt eliam figurativa et umbratilia iniquitatem. De cujus renovatione etiam subjungit :.
qusedam, nlesl laurorum immoltitio, et sanguis bir-. Ila nuttc exhibete membra vestra servire justiliwin
corum. Verumtainen carnalis ille populus nec illa sanctificalionem(Rom. vi, 19).
implere poterat, nec in his obtinere salutem. Unde 2. Renovetur ergo cor noslrum a carnalibus et
et Salvaior in Evangelio legis pracepta iinproperat ssecularibus desideriis; ut exclusis illis inlroduca-.
Pharisseis, qttod propler iradilionessuasirrita face- turamor Dei, et am6rpatria_.coeleslis. Recedantab/'
rent Dei mandata (Marc. vn , 15), ipsa sine dubio, ore nostro arroganlia et derogatio; et succedant
in quibus esset sedificalio 1197 morum. Nam de pro bis vera peccalorum nostrorum confessio., et,
(118) Alias, %He%Parvis, (1.18)Afias, 50 e* Parvi.s..
mi. S. BERISARDlABBATSSCLARJE-VALLE.NSIS 088
. (-iuaiido.causa, aliquando vita simul cum causa. In A _, lioraperquirit.Niliilergopretiosiusinvflnierisunitaie,
confessoribus, qui in.Domino moriuntur,facit pre- non parcat omnibus cseleris propter eam : jejuniis,
liosam vita. In roarlyribus, qui pro . Domino mo- vigiliis, orationibus audacter prajferat unitalem.
riunlur. facit eam.pretiosam aliquando sola causa, 5. Volo aulem, ut in ea.qtioque sic maneat, noa
aliquando causa pariler el vila. Et illa quidemmors quasi unus ex oinnijius, sed qriasi ciim omriibus
preliosa csl, quam commendat vila; preliosior, unus. Latum cxpandat sinum, ex omni genere a£-
quam facit causa; pretiosissima vero ouani prseve- feclionum claudat inlra viscera sua,omnibtis omnia
nit vita simul cumcausa.. fiat, et congauderc paralus .et conipati i gauderecum
% Porro iria sttnt quse sanctam facitinl honnhis gaudenlibus, flere ctim fleritibus. Erit enim cum
vitam: viclus sobrius.aclus jusius,.. sensus pius. ad liitus veniens, malos. piscesa sageria charitatis
Yiclus sobrius erit, si continenler, si socialiter, si excludet, "el qnidquid lnoleslnm esl, foras mitleiuF.
obedienler, id esl caste, charitalive, humiliter vixe* SERMOLXVI (117*). ';'
riinus. Per contineniiam enim oas_titas,,per sociali- De oclo bealitudinibus opposilis tbtidem peccatts.
tateni charilas, per obedientiain bumiliias acquiri- i. Eodem ordine quo pracessit culpa,, subsecuia
tur. Et haec est virtus, quse animam perfecte Deo esl etiam culpae medicina. Primum peccaium est
' foctum in coeloper superbiam prsevaricatoris ar^
subdilam, sub umbra alarum-1105 ipsius secure B
facii vivere. Aclus juslus erit, si fu.erit reclus, geli, ciuidixit in cor.de suo : Jii ccelumconscendom,
discretus, fructuosus. Reclus per bqnam intentio- super aslra Dei exaltabo solium meutn : sedebo in
nem, discrelus per mensuram possibilitatis, fru- monte tcslarnenii, iri lateribus aquilbnis -: ascendam
ctuosus per ulilitalem proximprum. Sensus pius super aliiludinem nubium, ero. siriiilis Altisshno
erit, si fides noslra Deum senlit summe polentem, (Isai. xiv, i5, 14). In se ipso tumuit, et de sorte
Eumrae sapientem, summe bonum : ut per ej.uspo- beaiorum spirituum ejectus, Cflelorunirbgnum ami-
lentiam, nostram credamus adjuvari infirmitalerii; sit. Contra boc peecatum dictum est iBeati paupe-
per ejus sapientiam, noslram credamus_corrigi ignores spirilu, quoniam ipsorum est regnum cwlorum
rantiam; per ejus bonitalem, noslram credamus di- (Malth. v, 5).- Secundum peccalum commissum est
liii iniquitatem. Tria sunl quse morlem sancioniHi per Inobedientiam mulieris in paradiso (Gen. m, 6),
faciunt pretiosam, quies a labore, g-.udiu.n_de no- Ex hoc peccatofacla est caro. rebejlis spirilui, ul,
vitate, securilas de sefernitaie. quoni.am spiritus ejus.non fuil subjectus.Creatori,
SERMO LXV (117). neccaro sit subjecta spiriliii.Conlra hbc esl dictum:
« Beati miles,quoniam ipsi possidebuht lerram (MdtllK
.Pe connexionetriplicis parabolm apudMatthmum xin, I
44-48 : i Simite est regnum coilorum,ihesaUroabs- v, 4)."Horum duorum peccaiorum corriprehendft
r.onditoin ctgro, >elc» Domiriusmedicinam, diccns : Discite a me quia mi-
1. Triplicem nobis commendal gradum parabola lis sum et humilis H9S corde (Matth. xi,29). Ter-
-triplex lectionis unius. Agcr est corpus. JJUiicdum lium peccaium fuil, qtiod ipsa miilier virumquoquc
adhuc doininantur passiones desideriorum , jacet secum traxit in culpam (Gen. ni,'6). Debuit qtiidcm
incultus, et obnoxius maledielo, spinas et tribulos illa peccatum suum deflere, ncc addere pcccalum
germinat; quid intus lateat ignoratur.Quis enim eo peccaio; sed in boc se pulavil babereconsojatlb-
tempore idoneum reputel ferre dignos poeuitentise ncm, si virum faceret peccati sui partieipem. Quo-
fructus ? Quid . tam insipienter exponis, _ anima, damniodoeiiimnaiurale csl unumquemque vel!e,sive
eorpus tuum? Nescis quiri abscondilum sit in eo? in vitiis,sivein virtulibus, associare sibiconspriem.
Quid.nisi regnum ccelorum? Invenire est in eo sa- Conlra hoc peccatum est islud remedium : Beatiqui
lulis opera, quibus regnuni coelortioipo.leris adi- lugent, quoniam ipsi consglabunlur (Maith. v, 5)..
pisci. Eine ergo agrtim, el a concupiscentiis tuis libi 2. Qtiartumpeecatum coinmisit Adam.qui con-
vindica corpus luum, dato nimirum pretio fomentis scnsil (Gen.m, 6). Adam enim, sicutait Appstolus,
etoccasionibus ipsarum concupiscentiarum. D 'non est seduclus ;'mulier aut.in seducfaui prmvari-
2. Ubi vero thesaurum effoderis, esto jam nego- caiione fuit (I Thn. n, 14)". Illa per ignbrantiam,
tiater, et pretiosas margaritas qusere.~Sipretiosissi- iste peccavit per infirmiialem.Peccavilautem pimis
m:tm unam inveneris, eliam lunc ve.nde quidquid diligendo uxoreni, nonquia.ejus vojiinlalem fecit,
habes, et eme -eam. Qurc est lamen una tam pre- sed quia eam volunlali prselnlil. divinse. Unde el a
tiosa? Neque enim mirtun si pro thesauro vendidit Domino ei dictnm est: Pro.eo quod obedisii voc.f
qusecunque habebal, id est pro divitiis salutis et uxbris'tum ptus quain mem, maledkla terrain.opere
peccata et peccati fomenta desemit. Hsec quippe tuo (Gen. m, 17). Justum quippe eral ul illius ma-
sola prius habebaU Nunc autern, ubi lliesaurum gis voluntateni faperet, cui plus debebat. Quis vero
hunc reperlt, quomodo quserit bonas margaritas, et ambigal plus eum debere cond.itori, quam uxori ?
pro una omnia vendidit? Ego unani banc nihil aliud Siquidem uxori erat astrictus lanlum per amorem,
qaam uniiaiem arbilror esse. Quserit autem bonas Deo-autem per timorem simul et amorem.Plus ergo
margaritas,quiinoperesalulis suse non eslcontenius debuerunivalere duo viiiculaad teneridum eum erga
inferioribus bonis, sed summa quseque et excellen-- D.eipraaceptum, quam ununi laiitumerga conjugis
(117) Alias, 26 ex Parvis. (117').A/i(is,37,ex Parvis.
'
i'3§ SERMONES DE DIVERSIS. - 683
vobis{Joan. xv, 5). Ibi eliain priirius gradiis fuerat A Qitidam stint qui 11011 sequuntur CbristuiB, sed fu-
Conlemptus dominatio.nis; hlc leiiius est fruclus giitrit;; tvlii lion seqnuntur, sed priceuiil; noniiiilii
a.dificalionis. Quisquis aubun dominari non appe-' seqiuintur, sed non assequunlur; alii vero seqiiun-
tit, is profecto frucluose prseest cseteris instituendis. tur, et cor.sequunuir- Non sequurilnr, sed fuj;iimi,
SERMO LXl (114). qui rieeduni peccare desistunt, de quibus scriptum
De qualuor moniibus dscendendts. est: Omnh qui male agit,odit lucem (Joan, m, 2M);
1. Quisascendetin montemDbmini? (Psal. xxini et prepheia : Ecce isli qui elonganl se a te, peri-
Ascendil feemelChrislus su- bunl (Psal, LXXII,27). Kon sequunlur, setl prcceimt,
S). quideni corporaliter
sententiis suas prseferunt. Quorans
per ajliludiiieiri caeloram 4 .sed et nunc aseendit quo- rpii magislrorum
Udie spiritualiier ~in coi'dibus_ eleclorum. Si ergo iinaginem tenebat Petrus, cum pro salule noslra.
volumus el nbs bum eo ascendere, ascendenduin volehtem paii Domiinim increparet diceus : Absil a
«lobisesl in niontes viiiulum devallibus viliorum. te,Domine,non erhtibi hoc (Mallh. xvi,.2*2).Sequuii-
Est amem gemiria species Ipsorurii vitiorum. Alia lur, sed rion asseqminiur, qui segniter ac remisse
Htmiin sunl qtise noceht fiobis, alia. quseproximis; illa agunt, velusque iid finem non perseveranles de me-
dio iiinere revertunlur, Talibus dicit Apostolus :
flagitia, ista vbcantur faciuora : elha;c omnia dicun- R Remissas manus et dissvluta
tur valljs iacr^marUiB, quia omni fletus fliivio plan- gcnua erigiie, el gressvs
reclos facile pedibus veslris, ttt non claudicaus quis
ênda «sl- vita peccaloruni. De valle flagitiorum
ssscenditur ad monlem castitatis triplici corilinentia,. eiret', magh aulem saneiur (Hcbr. xii, 12, 15). Se-
SMembrorum,seiisuum, cogitalioniiin. In prima con- qnuutur et consequunlur, qui viam humilitalis ejus
tinenlia cohibelrir actus, in secunda vitatur aspe- devoto mentis affectu perseveranter imitanlur. Hu-
ctus, i_ntertia resecatur affectus. Ilem de valle faci- jusmbdi vere scquunlur Dominum. Qui mihimhti-
«orum asceridilurin monlem ii.nocenlise.jlic erigiiur strat, tne sequatuf; id est, me imitetur. Quofruclu?
scala : Quod libi ngri nh fieri, alii ne facias \Tob. Ut ubi sum ego, iiiquit,.!bi-sit et minister tneus (Joan.
iv, 16.):. el ponitur in ea-triplex gradus limoris; vel XII, 26). Fructus itaque hujits iniitalionis mansio est
-ejiis seilicet qrii palitur, ne reddat lartonem ; vel seternaabeatitudiriis.
SERMO LX.-[(1!6)... ,, ]
«upeiiwisôtesiaiis, he inferat ultipnem; yeltiiterui
JudJcis.qui reddit unicu.que socundum opera stia. De.tribus fiiedik rccuperaiidas bentttudinisa Chr'ts(o
€11111 auletn ad litinc monteni ascenderint, jamjusli prwsctipth ht illud : 1. Qui 'vult venire pcnl
ms, » etc. (Luc. ix, 25 )
sunl, ct ex (ide vivuui, se.driecesseest eos sccunduiii Qtii vu.t, veniat post me, per mc, ad me. Post
Apostolum persecutionem pati (11 Titri. m, 12). G me, quia veritas sum ; per me, quia via sum; ,ad
. 2.Tlaque confugiendutii est.de moiite inrioceiitiai mc, quia vila.sum. Qui vull venirepost me, abnegel
&&monlem patientise: et Uic quoqtie -eriîtur scala "semeiipsum,et lollal cruccm suam, et sequatur me.
triplicis gradus. Primus cst Domini passio ; secun- Tria proposuit Christhs, Dei virtus et Dei sapien-
diis,"martyrum fortiludo; tekius, prseiuii magnitudo. lia, angelus magni consilii, animse ratioiiali a-.l
Pbssunt sane gradus isli dici gradus pudoris; sieul iniaginem Trinitatis faclse, scilieel.serviiiuem, yili-
in irinocenlia fuerunt gradus limoris. El nota quod latem, aspcritatem. lu abnegalione sui servltus ; iu
mons istepatieniisesecundumbos gradus.est Urduus, loleratione crucis vilitas; in imitalioiie Christi dc
spinosus, aricius. Arduus, propter difficultatem imi- signalur asperilas : ut, quaa per inobedienliam de
-taridi passionem Do.miui; spinosus, propter aculeos stalu trinse felicilatis ceciderat, liumiliala afflictioue
tcntalionum .qtisemulliplices sunt: damna sxilicet trinse miserise per obedientiam resurgat.Cecider.tt
rerum, conlumelise verborum, crueiatuscorporuin, eiiim a se ipsa, a societate angelorum, a visione
,in quibus sancii inartyrcs exaniinantur ; aridus, Dei; id est, a libertale, a dignitale, a bealitudine.
propler feiiibutionem "prsemiorum, quse non in boc Audiat ergo cpnsiliuni, ut abnegando semetipsaiu,
sseculo speratur, sed in hjturo. Posl hunc montem id esl propriam voluntaiem, sui liberlatem recupc-
restat ci alius mons ascendendus, mons scilicet 0 ret: tollendocrucem-suam, id est cariiem suam
mor.tium ;<ad quem cum perveneritj jdin in eo Deus cum viiiis bt concupiscentiis crucifigendo, peh
requiescil. JJnde scriplum est: Factus est in pace continenlise bonum recuperel societaiein angelo-
iocns ejus (PsaU.ixxv, 5). Sed etin hoc monte pacis rum; sequendo Christum, id est ejus passionetik
erigilur.scala cbarilatis: unde Dominus dicit: Quw? imitando, recupcret clarilalis ejus vistonem; "quia
cunque vultis ut faciunl vobis homines, etvos fache si campatimur ci, etcohregnabimus (Rom. vju, 17).
illis, (Mailh. yu,-12); Yolumus siquideni relriUiti SERMOLX!V(L16*).
nobis, volumus ignosci, volumus gratis darj, De preliosa vila et morit satictorqm.
1194 SERMQLXII (115). i. Pxeiiosa in conspectu Dominimors sauctorum
De varia et verg,sequelq Chrisle. ejus (PsaL cxv, 15). Pretiosam in conspectu Domwi
.Quimiliimimslral,nte-sequaiur(Jaan, xn, 26). niorlem sancforum ejus facit aliquando vita, ali».
' Alias, 25 ex Parvis. -
(U&) Alias, 19 e_tParyis. (116)
(116*) Alias, 24 et 25 ex Parvis. .
(115)A/i«s,-22ex ParYis.Sermones20 et 21 exstant ;
iaifel"Senientias. ,..
6SS S. BERNARDI ABBATI3 CLARjE-YALLENSIS 684
tualis. Hi pahes quolies desunt, a Deo requirendi A Ipsam vero servi formam, id est carncm, iii qua pas--
sunt. Meriio autem tres qiiseruritur, quia Ires refi- sris et moriuus est, rcsuscitaiam evexit super omnes
ciendl vcriiunt: aninla quasi vir, carb quasi conjuit, coelos, ct sifper omnes angelorum choros, usque ad
spirilus. velul utriusque vernaculus. Et iidiaiidum dexteram P^tris. Quid bac dispositione suaviusj ubi
quod rion ait: Da ; sed : Commbdd mtlii tres ptihes, niors absorbetur in Vicloria, ubi ighoininia crucis
qttasi reddilurus; qUiasacerdospeccatori.convertenii verlitur in gloriam? ut de illa dicant sancti : Absit
debet quidetn gratiam divinilus impetrare, fructum milti glqriarinisiincfuce Dtmhii nosiri JesuChristi!
vero ejusdem gratise non sibi debet;"sed Deo referie. (Galal. vi, 44); ubi et ipsa carriis humililas. ex hoc"
SERMO LX (415). mundo tiansil ad Patrem. Hac ascensione nihil su-
De Christi itemque noslfo descerisii,el ascetisu. blimius, hdc honore nihilgloriosius dici potest aut.
i. Nemoascendit in calutn, nisi.qui de calo descen- cOgitari. Sic per incarnationis suse.mysterium de-
dit, Filius, hominis qui est in cmlo (Joari. ifi, 13). sceridit et ;ascendit Dominus, relinquens nobis eS-.
. Dominuset SalvatornosterJesusChristusvolens, hos einplum,, ut sequamuf' vesiigia ejtis.
docere qupniodo iri ccaliim asceiideremus, ipse fecit 3. Suniamifs et nbs de rhyslerip ejus moribus
quod docuit, ascendit inccelum. Et.quoniam ascen- nostris exemplum. Qui enim dicit seiriClirisfa ma-
derenon poteral, nisipriusdescenderel; descendere - nere, debet sicut ipse ambulavit et ipse. înbulaie
autem eum vel ascendeie 1192 non patiebatur (l Joan. ii, 6). Descendamusper viam hhmililalis,
divinitalis suse simplicilas, quippe quse nec minui ponaturque.iiobisprimus ejus gradus,_id est primus
polest, nec augeri, aut aliquo modo variari: assum- _ profectus, nolle dominari; secundus, velle subjici ;
psil in unitatem suse personse naturam nostram, id lertius, in ipsa subjeclione quaslibet. conlumelias et
est humanam, in qua descenderef et ascenderel; injurias.illalas sequanimiter pati. Primo gradu caruii
viamque nobis, qua et nos ascehderemus,ostenderct. in cceloLuctfer ille qui dixit i_ncorde-suo:_In catun-
Quodlotum indicanl sanli Evangeliiverbaproposita. ascendam, super astra Dei exallabo solium menm :
In eo enirii quoddiclum esl: Nenioascendit in cw- sedebe in moaleijslamenti, in laieribus aquilonis :_.
luin, tiisi qui descendit; assumptio human_e natur_e ascendam super altiludinem ntibmm, similis ef-oAliis-
exprimitur : in eo autem quod inferlurj ^Ht est in simo (Isai. xiv, 15,14). Hiec dicens -'irreparabiliter
cmlo, divinitatis stise incommulabilitas ostendilur. cecidil de ccalo : el boe ideo fortCi quia omnino
In quibus verbis illud etiam innuilur, quod ipse sit ihlolerabilis superbia est, velle doiiiinari.^^.ScctindC'
via per quarn ascendanius; ipse patria ubi manea- gradu caruerunt primi honiines" in paradiso, qui,
mus : via scilicet transeuntibus; palria pervenien- , licet sua maluerint volunlale abnlhquam Creatori
libus.-Manens itaque' quod eratin naturasua, subjici, non lameriprMsumpserunt cseteris snsesoriis
descendilel ascendit p.roplernos in nosira: atlingens don)inari. Ideoqueculpa corumetpoena lorigeexsli-
nimiriiflt.a fine usque ad finem forli.er, et disponeKS tit dissrmilis superbise atque ruinse diaboli: undeeS
.oninia suaviler (Sap. vnt, 1). Descendit siquidera divina clehienlia quandoque meruerunt reparari,
quo inferius nondecuil; ascendit qiio celsius non Tertium gradum non baberit quj ad tempus credunt,
potuit: ipsumque descensum egit fortiter, quia vir- sed in tempore tentationis recedunf._
lus erat; ascensumdisposuitsuaviter, quia sapientia 4. Haec dicimus, ut sciamus a quoruirt imitatioTie'
erat. Descendii autem diclum est, non :, Cecidit; decjinare debeamus. Nam et diaboltis ei homo,-uter* ,
quia qui cadil, sjne gradu ruil; qui autem descen- que ascendere prsepostere voluit; hic ad scientiain;
• -- ille IIS^S ad polentiam; amlio.ad superbiam. Non
dil, gradatim pedem ponit.
2. Sunt ergo gradus in descendendo, sunl in ascen- sic ascendere velimus; quin potius oiudiamus Pro-
dendo. Indesceridendo primus quidem gradusest a pbelam qua^renlem quomodo ascendehdum sit. Quis,
summo coelousque ad carnem ; secundus, usque ad inquil.-,ascendel in montem Dofnini? aut quis slabit
crueem; terlius, usque ad-mortem. Ecce quousque in loco sanclo ejusflnnocensmaiHbus et mundo corde,
descendit. Nunquid amplius: potuit? Poterat jam j ) qui non accepit in vano dmmam.suain,-riecjuravil h»
certe rex nosler dicere, et quasi quodam operis jdoloproximo suo (Psal. Sxm, 3, &). Ubi hotaudiim
affeclu ciamare : Quid uilra debui facere, et non quod triplicem gfadum ascenderidi constifuit. Pri-
feci? (Isdi. v, &).Majorem hac diieclionemnetno/m- mus gradus est innocentia operis; secundus, mun-
tet, ut animam tuam ponat quis pro amicis suis ditia iiordis^ leiiius, fruclus sedificalionis. Quos
(Jban.~xv, 15), Yidimus descensum, videanius el gradus miro modo invenimus in superioribus gradii
ascensum. Sedet ilkf quoque triplex est, et ejus pri- bus ascensionis. Ibi qiiippe fuerat tertius gradus,
rnus gradus gloria resurrc"ctionis;secundus,potestas loleranlia injuriarum. lpsa est enim quse probat
judicii; tertius, consessus ad dexteram Patris. Et de hujusascensionis primum gradtim, ideslinno.cenliam.
morte quidem meruit resurreclioBem; de cruce operis. Ibi secundus fuerat patientia subjectionis : ct
judicii, polestatein : ut, quoniam in illa injuste judi- ipsam bperalur mundilia cordis, quse est secundus
catus est, de illa justam obtineret judicis censuram, ascensionis gradus. Ad lioc enim doclorespr_ciaios
ipso post resurreclionem dicente : Dald est milii habemus, nt cor mundemus,-dicente Domi.no: Jam
Dtttrthpoteslas in cosloet in lerra (Matlh.xxvm, 18). - . vostnundi eslis propter sermonemquem loculus sum
rci SERMOJ.ES DE DlVERSIS. 6SI
quippe est socunda in Trinitate persona : et licet A aromatibus .accedainus. Significaiil autem tres illre
"eaKidemincarnaliotiem.simui feceri.nl Pater.el Filius muliercs fresin nobis pflicieiilias, qtise sibi cbngiua
etSpirilus sanctus; non iame.i Paier aiit Spiriius coniparaht aromala. Quse suril illae? Mens, mantis,
sanclusesl incarnatiis, sed solijs-Filius. Iniplevic Iiiigua.Omnis enim qiii emjt, dal el accipit alicjuid :
quidem et Paler et SpirUus saricltis carnem Filii, a ct quod dat, perdil, ui possideal quod accipit. Dal
quo neuier eorum poterat separari ; sed implevii igittir ihens nummuin proprise voliiritatis et cbmpa-
rtiajesiMe, rion sosccptione. Ideoqiie Filius-osieudis rat affectiimcompassionis, ieliim juslitiae, discretio-
incarne-po.lentiam Pairis perppera, ekhibtiit .Jyo.ni- neni consllii. Dalmanusobedientiam, et eniit iri tribu-
taiem- Spiritus sancl.i"reipittendo peccata ; et quod Jatione palientiam, in opere perseveianliani, 111 carnn
suum crat, imo quod ipse era.l, id est Sapieniia ,--se cpntiiientiam. Dal lingua nummuni confcssionis, ct
-
occallavit per illa. pnediela signacula. Facla est accipii modurti in coiieclione, cOptam in exboiia-
igitur res mira. et obslupenda. - Infirmata est vir.us lione, efficaciam in persuaslone.
stuBiiia,- et^nt iia dicam, sj dicilicejat, quod lanven 2. Talibus unguentis compositisi dum ad monu-
reverenier dico) quasi infaluala est sapientia. Nec mcntum simul venerint, colloquunlur invicem, et
erubesco dicere; quod rion erubuil, Do.cior.gentium d.icunl: Quisrevotvel nobis lapiderii ab ostig rnovi-
dbcere. Sic nempecredidit, sic docuii, sic scripium B menli? (Marc. xvf, 1, 5)..Lapis iste est,- ve! nitnia
s-cliquit; _Vos,inquil, prmdkamus Chrislitm cruci - tristiiia, vel pigrilia^ vel durltla : quse^ dumcorifis
fixum,- Juiiwis quidem scandalunt, genlibus aulem aditum obstruit, frustra ad ungendum morlutim -
stultitiam : ipsis autem vocatis Judwis.alque Grwcis, meiis, veLinanuSi vel lirigua curii quib.uslibet aroina-
Christum Dei vhlutem, el Dei sapientianr; quia quod libus veriii.Sed quoniam scriplum est: Prmpdfqtio-
itnttum est Dei; sapienlius est hoinhiibus ; etl quotl nem cordis cjtts audivil auris tua (PsaU IX, 17),ivi-
infirmitm esl Dei, fgrtius est honiinibus (1 -Cor. .1, dent lapidem revolutum, introeunt in rrioiiumeiitum:
23-25.) .-.'"' et quem Ungere volebant mbrtuum, audiuht susci-
§.- Yerumlainen lisec yirius abscondenda erat, et talum. Quis hoc indical ?.quis boc prsedicat? Angelus
in humililate periiciehda ; «t ohinium implereiitur uiique testis resurrectionis. Yidetur scilicet hiijus in
cracula propJielarum. Passns,'esl ergo in cruce jm- quo Christus resurrexit, vullus laetior, aspectus ve-
jiassibilis, Deus, et. in carne nostra; mortali morluus nustior, .sermo purior, "ihcessus mpdestior, et]ad
ac sepujlus imiiioiialis.Dei.Filius. Sedecce tertia die pnine opus-bonum spiritus prornptior. Qusebmiiia.
resurrexit a morluis :_.et',jquiagnus exstiterai in pas- quid sunt aliud quam quidam inlernse resurreciib-
sione, leo. factus est in resurrcctiorie. Sufrexit el nis hilaris nuntius ? Csetera quoque, quse in Chrisli
iiicit leode tribu Jutla,; quia mortem, quarii ex in- " resurreclione gesta vel dicta sunt, ulpole de invento
ftrmitate nostra periulit, ex virlutc sua resurgendo sudario, ac de ipsp Bomino in Galiiaeavidendo, et
calcavil. Resurgens eninia moiiuis, jam npn mori- aliis quceeyangelica coniinetTiistoria, possunt nimi-
ter, mors illi ultra non.domiiialiiiur, (Jiom. vi, 9). rum juxla cceptam tropologiain interpretari: ul quod
Rcsurgendo autem et in pcelu.n asceridendo, libniui , bistorice pracessit iu capite, consequenter eiiam "
aperuit;quia iiimirum e.x auctorilalesacrse Scriplurse, crcdatur fieri moraliter inejus corpore.
quod Deus esset, iimoluil nianifesle. Unde scripluin -SERM0L1X (112).
est: Exalldre super coslos, Deus, el snpef omnem De tribus panibus hdminis spiritualis
tsrrairi gloria tua (Psal. cvii, 6) : Septem quoque Amice, commoda mihi tres panes (Luc. xi, S). Ye-
ej'usdem libri signacuja solvlt, quando intellectum nibns ad eos"dc via noster amicus, id est qiiilibct
cloquii sacri fidelinnimentjbus reseravit:et, quidquid conversus proximus, tribus^paiiibusrericiendus esi.
do mystcriis suis-.lex.el prophelse sub allegoriis Primuspanis est continentiai qua restringitur. cor-
prsedixerant, de his scilicet, quseper honiinem lempus, ne deinceps per moriiferas voluplates defluat.
poralitcr gessit; ha^cde sepricdicia, et in se ac per Seeundus esl hum.ilitas, .quffinstruilur anima, ne de
se completa, luce clarius indicavil. . :
{>ipsa sua contineritia superbiat. Terlius est fervor
.- SERMOLYHI (IIH), charilatis, quo accenditur spirilus, ut utrumque, id
De IrWusmulieribusmorlurimuitgenlfbus,id estjnenie, est-corpuset animam, incastitate ethumiliiate per-
. \inaiiu, Ihtgua, s.aluteniproxhni curaniibiis severanter cusiodiat. llis tribus .virtuiibus, id esl
i. Quid.eslquod posl mortcm ejus ires illcesanciaa castilaiis, humililatis, charitalis, lanquam tribus
mulieres emerunt aromala_,ul in nionuinenio posi- panibusreficiturhomoDei et roboratur; ul.secundum
tum ungerent eum ? Quid in sua actione nobis reli-. Apostpluin, iu die advenlusDomini sil integer spiri-
qUerunl iniiiandum? Res- enim gesla, ul aitbeatus, lus, aiiima et corpus (1 Thess_.v. 23). Spiritum au-
Gregorius, aliquidin sancta Ecclesia signat geren- lem voco gratiam quse jtixta apostolum eumdem,
duni .(Homil. ;Paschw). Et nos ergo,si Ciiristum adjuvat infmnitatem nostram (Rom- vin, 26), rie d.e-
inortuum, id esl fidem Ghristj mortuam in.cdrde cu- ficiamusj donec suo lemppre metamus boiium qtiod
juspiaro fralris seriserimuSj.danda nobis opera est,. •seminavimus(Gatat. vi, 9).Yocaturpriinuspaiiiscar-
ut ad. ungcndum corpus 1191 mortuum emptis nalisvelcprporaiis; secundus,rationalis; tertius.spiri
- "
(111*)A/ins, 15.exParvis. .
(112) Alias, 17 ex Paryis. Reiectus esl 16 inter Senlentias. " ' '"
'"
PATaoi.. CLXXXilj. . ', , 3'
£C3 SERMOXES IX CANTICA. 863
minem scientiam. Inde. angelis divinorum noiitia A el cnpi-unl, nec oinuino stifficiunl ad lam siiljlimia •
liidiciorum, inde cdnsiliorum arcbangelis; ibi-viriu- parvulse quippe in Ghrislo sunl, lacle el oleo nutri-
les audiunt, quando, el ubi, et qualia proferant cndae. Ergo ex uberibjis sponsseopus.sumere liabeni
signa. Ibi denique uni.versi, s.ive sint potestaies, undc diligant. ll.ibet oleum eifusum spnusa, ad cujus
sive principatus.sive dominaliones, discunl profecio illse cxcitanliir odoreni, giislare et senlire quam
quid cx oilicio debeani, quid pro dignilale prsesti- suavis est Domiims. Cuinque amore fligranies pe.r-
ltianl, et, quod prsecipue caulum- esi. omnibus, ac- seuseril, conveiiens se ad spousum: Oleuin, ait,
ccpia polestate ad propriam voluntaiem seu gloriam effusum nomeriluum, propterea udolcscentulwdilexe-
iion abuti. runt te nimis? Quid esl nimis? VaJde, veheinenter.
5. Illa lamen coeli agmina, quas clierubin nun- ardenler. Yel certe riiagis ex bbliquo vos, qui nuper
cupanlur, si eis sui vocabuli servelur interpretatio,. venislis, lahgil -spirilualis sermo; vestrain illam,
arbitror. nibil habere quod ab ipsis, aui per ipsos quam el nos frequenler reprimere conali suinns,
arcipiant: cuin de ipso fonie ad.plenuni bauriie minus d.iscretam vehemeritiam, imo intemperaniiam
liceat, ipso ea per se Doiniuo Jesu dignanler in- prorsus niminm obslinalani redarguens. Noii vuliis
irodttcente in omnem pleniludinem, veritalis, the- esse coinmuni conienli vita. Non sufficil vpbis regu-
sauros sapientite scienliseque, _.qui in eo onuies R lare jejunium, non solemnes vigilise, non imposita
abscondili sunt, [largissime revelanle. Sed nec ea disciplina, npn mensura, quam vobis pariimur in
quse appellaia sunt serapbin , quippe. quae ipsa vestimentis et alimenlis; pi.ivala prsefertis commu-
charitas Deus in se adeo traxil el absorbuil, alqtie njbus. Qui veslri curani semel nobis credidislis,
iri eunidem rapuil sancuc affeciionis ardorem, ut qtiid rursum.de vobis vos introriiillilis ? Nam illam,
unus cum Deo esse spirilus videariiur; inslar pro- qua loiies Deum, conscienliis veslris lestibus, offcn-
feclo igtiis, qui aerem, quem inflammal, dum suum distis, propriam scllicet volun.latem veslram, ecc,e
ei lolum calorem iniprimit, induitque colorem, non nunc iierum inagislram h-abelis, non me. Illa vos
ignitum, sed ignem fecisse cemilur.; Amaril itaque nalurse docetnon parcere, raiioni non acquiescere,
praecipuecontemplari in Deo jlli quideni spirilus non ob'emperare seniorum. consilio vel cxemplo,
scienliam cujus non esi numerus; hi vero charila- , non obijdire nobis. An ignoratis quia melipr est obc-
teni, quse nequaquam excidit. Unde" et riomina dientia quain victimse? (J Reg. xv, 22,)Non Iegislis
isla sorlili sunt ex eo quique,- in quo prtEeminere in. Regula vestia, quod quidquid sine volnnlate vel
videnlur: nani cherubin quiclem pleniludo scien- consensu patris spirilualis fit, vanse glorise depuia-
tia_; seraphin vero ineendeniia vel incensa di- bilur, npn mercedi ? (Regul. S. Benedicli, cap. 49.)
ciintur, . Non legistis in Ev.angelio,quam formam obediendi
1325 •>•Diligiiur crgo ab 'angens Deus ob ju- puer Jesus jpueris sanctis iradiderit? Nam, cum re-
dicioruhi suorum suinmain sequilatem; ab archan- mansisset in Jerusalem, et dixissetinbis quse Palris
gelis, ob coiisiliorum summain moderaiionem; sui eranl oporiere se esse, non acquiescenlibus pa-
porro a virlulibus, ob benigiiissimam exliibiiioneni reniibus ejus, sequi illos in Nazareth non despexii,
luiraculornm, per quse incredulos dignantjssime Magister discipulos. Deus homines, Verbum el Sa-
trahit ad fidem; a poieslalibiis vero, ob illam ju- pienlia fabrum el femiiiam. Quid? Etiam addil sacra
slissima) piiientiaevim, qua solel a-piis inalignanlium Jiistoiia : El eral, inquil,.«uMifus illis (Luc. n, 43-
propulsarc et arcere crudelitaterii; verum a princi- 51). Quoiisque vos sapientes csiis in oculis vesliis?
paiibus, ob scternam et originalem illamvirtutem, Deus se niortalibus cred.il el subdil;' el yos: in viis
qua dat esse el essendi principium omiii creaturse veslris adhuc anibulatis ? Bontim receperalis spiii-
stiperiori el inferiori, spiriluali el corporali, atliu- tum ; sed non bene uliniiui eo. Yereorne aliuin pro-
gens a fine usque ad fiiiani forlilei.; a dominalio- islo recipialis, qui sub specje boni supplanlet vos:
nibus ob placidissimam voluntaiem, qua et^jui spiriiu. ccepislis, carrie consuinnicmini. Au
' licct quoque,
ubique dominettir in fortitudine brachii sui, jj nescilis quia angelus Salanai multoties transfigural
virtuie latneti potemiori pro sua iiigeniia leni.iate et sein angeliim Jucis? (11 Cor. xi, 14.) Sapientia. est
imperlurbabili tranquillilale disponit omnia suavi- Deus, el vtilt se amari non solttm dulciier, sed ct
lcr. Diligilur et a tbronis ob benevolehliam ma- sapienter. Unde Apostolus : Ralionabile, inquil, o/>-
gistrse sapienlise sine invidia sese cbminuiiicaniis, sequium veslrum (Rom. xn, 1). Alioquin facifliiner
et iiiictionem, quse gratis docet du omnibus. Gse- zelo luo spiriius illudct erroris, si scienliam negli-
. lerum a chernbin proplerea diligilur, quia Deus gas; nec babel callidus hosiis macjjiiiainenluin
scieniiariim dominus est; ef sciens quid cuique 1326 efficaciusad tollendam de corde dilectionem,
opus sit ad salulem, discrele provideque dona sua qtiain si effieere possit, ul in ea incaule, et non cun»
digne poscentibtis, proul novit expedire, distribnii; ralione ambulelur. Quamobreni ego cogito modos
a seraphin quoque, quia charilas esl, el riihil odil quosdam tradere vobis, quos opertc prelium est
eorum quse fecil, el vult omnes homines salvos lieii, Deum dilisrenlibus observare. Sed qiiia. Iiie sermo
el ad agniiionein yeritatis venire. fiiiem desid.erat, cras eos, si Deus vitain mihi et
7. Hi ergo omues, prout capiunl, diligunl. Sed oiium, quod nupc habeinus ad dissciendum, serva-
eiiim adolesccnltilsc, qtioniam niinus sapiuiil, uiimis vcrii, explicare conabor. Tunc ciiim rccreatis no-
867 S. BERNARD! ABBATIS CLAR.j£-VALLENS15' £08
cturna quicle sensihus, el, quod est prsecipmmi; /.A v, 10). Alioquin si non dilexissel inimicos, neiidum
oratione prsemissa alacriores, ut justuin esl, ad ser- posscdissci amicos, sicul necdtim quossic diligeri.t
nionemdedileclione conyenicmus, pr.v.slanieDomiiio essenl, si r.on dilexissel qui nondiini.esseni.
nostro Jesu Cbrislo, cui bonor el gloria in ssccula 3. Dilexil aulem dulciter", sapientcr, foriilcr.
saeculorum. Amen. Dnlce nempe dixerim, quod carnem induil; cauluin,
SERMO XX. quod culpam cavil; forte, quod inortem siisiinuit.
De triplici tnodo dileclionis, qua Deum diligimus. . -Natnquos sauc in carne visitavit, carnaliier tamen
1. Ui a Magislri verbis sermo exordium suinat: iiequaquam amavit, sed in prudeniia spiriius. Spiri-
Qui non amal Dominum Jesum, anailiemala sit lus quippe anle faciem noslram Clirislus Doiiiinus
(I Cor. xvi, 22). Valde omnino mihi amandus est, (Threri. iv; 20), semulans nos Dci amiulalionc, non
per qiien) sum, vivo et sapio. Si ingratus sum; -et ...Iioiniiiis, el certe fianiori, quam primus Adain Evam
indigntis. Dignus plane esl morte, qui tibi, Domine suam.. llaqucquos in carne qusesivit, rlilexil. in spi-
Jesu, recusal vivere, el morttius est; et qui tibi non riiu, redcniit in.1327 virttiie. Plentnn prorsus
sapil, desipit; et qui curat esse nisi propler le, pro omni suaviiatis duleedine, videre bominem liomiriis
niliilo est, et niliil esl. Deniquc quid esl bomo, nisi Gondilorem.' At clttni nattiram prudenler selegil a
quia lu innotuisli ei ? (Psal. cxun, 5.)Propler te- R I culpa,-etiam poienter mortem propulil a nalura. In
lneiipsiim, Deus, fecisti oinnia; el qui esse vult carnis assumplione condescendit mihi, in cnlpsevita-
sibi et non libi, nihil esse iucipil inler omnia: Deutn lione constiluit sibi, in moiiis susceplione saiisfecit
time, el mqnduta ejus observa; hoc esl, inquit, omnis patri; amicus dulcis, consiliarius prudens, adjutor
homo (Eccle. xn, 15). Ergo si lioc esl omnis liomo, foiiis: Iluic securus mc credo, qui salvare me velit,
absque hoc nihil omnis homo. Inclina libi, Deus, hoverit, possil. Quem qusesivit, liunc et vocavit pcr
mbdicum id cpiod me dignatus est csse; alque de graliam suam; nunquid venieiilem ej'ciel foras?Sed
niea misera vita suscipe, obsecro, residutim anno- nec vim, nec fraudem meluo profeclo ullam, quod
rum meorum; pro his vero, quos vivendo perdidi, me videlicel de manu ejus possil eruere; qui et
quia perdite vixi, cor conlriluni et lnimiliatum, viucentem omnia vicit mortem, et sediictorem uiti-
Deus, non despicias. Dies mei sicut umbra declina- versilalis serperilem, arleulique sancliore delusil;
verunl, el prselericrunt siiie frtictu. lmpossibile est islo prudenlior, illa poleniior. Carnis "quidein assti-
ut revocem; placeatui recogiiem libi eos in amari- mit vcriialem, setl peecali simililudiiiein; dulcem
tudinc animse inesc. Jam de sapientia, ante te est prorsus in illa exhibens consolalionem infirnio, ct
omne desiderium meum, et propositum cordis mei; in liac prudenlcr abscondcns Iaqueum deceptionis
si qua essct in mc, servarcni ad te. Sed, Deus, lu diabolo. Porro ul Palri nos reconciliet, morlem
scisinsipienliam meam ; nisi qttod boc ipsitm for- fortitcr snbit ct siibigil, fundens preiium noslrse
tasse sapere csl, quod el ego agnosco eani, et qui- rcdcriipiionis sangtiinem suuin. Ergo nisi amasset
dem ex munere luo. jluge illud inilii, minime qui- tlttlciter, iion me in carcere requisissel illa majeslas;
deni ingralo pro. munusculo; sed sollicilo pro eb sed juiixii affeciioni sapientiam, qua lyrannuni de-
quod deesi. Pro hisergo ita sum amans lc, quanium ciperel; juiixil et palienliam, qua placarei offensum
possum. Deum Patrem. Hi sunt niodi, quos vobis promisc-
2. Sed esl quod me plus movet, plus urget, plus ram; sed prxmisi eosin Chrislo, ut commendabilio-
accendil. Super omnia, inquam, reddit amabilem le res baberelis.
inihi, Jesu bone, calix quem bibisti, opus noslrse 4. Disce, o Christiane, a Chrislo, quemadmodum
redemptionis. Hoc omnino amorem nOstrum facile diligas Chrislum. Disee aihare dulciier, amarc pru-
viridical lotum sibi. Hoc, inquam, est quod nb- deriter, amareforiiler.Dukiler.iieillecli; prudentcr,
slram devotionem elblandius allicil, eijttstius exigil, nedecepli; foiiiter, ne oppressi ab amore Domini
et arclius slringit, et afficit vehementius. Mullum averlamtir. Ne mundi gloria seu carnis vokiptaiibus
quippe laboravitin eo Salvalor, nec in omni mundi p abducaris, dulcescat libi prse his sapientia Chiistus;
fabrica tanluni fatigalionis auctor assunips l. llla ne seducaris spiritu mendacii el erroris, lucescat
denique dixil, el facla sunl; mandavii, el creala libi verilas Chiislus ; ne adversilatibtis faiigeris,
suiil (Psal. xxxn, 9). At vero liic el in diclii sttis confoiiet le viiius Dei Cliiislus. Zelum luum in-
suslinuil conlradiclores, el in faclis observatores, el flammet cliariias, inrormel scientia, firmel cou-
in tormenlis illusores, et in moiie exprobratores. stiiniia. Sit fervidus, sit circumspeclus, sit inviclus.
Ecce quomodo dilexit. Adde quod hanc ipsam dile- Nec leporem habeat, ncc carcal discrelione, nec
ctioiiem non reddidil, sed addid:... Nam quis prior limidus sit. El vide ne forle tria isln tibi et in legc
dedit ci, ;.ct relribuetur ei ? (Roin. xi,. 55.) Sei utt tradita fucriiit, dieente Deo: Diliges DominumDemn
sanelus Joannes evangelisia ail: Nonquia nos dile- tuiim ex lolo corde tuo, el ex tota anima lua, el cx
xerimns Deum, sed quia ipsepiior dilexii nos (l Joan. lota virlule ttta (Deitl. vi, 5). Mihi videuir _(sialius
iv, 10). Denique dilexil eliam non exislentes; sedI compelentior sensus in bac triiia disiinciione non
adjicii elresislenics diligere, juxla Pauli teslimoniuini occurrit) amor quidcni cordis ad zelum qiiciiid.un
(jy._f.nlis: Qtioniamcttm udhuc hiimici essemus, re- pc-rlinere affectipuis; ai ise veio amor ad indur
concili/ifi sumus Deo per snncjuincmFitii ejns (liom. siriam seu judicium ratloi is; yirtulis aiitem dilcctia
e«> SF.RMONESIN CANTICA. S70
adanimipossereferri.conslantiam velvigorem. Dilige A / snam ponal. quis pro amicis »uis (Joan, xy,. 15):
ergo Dominiim Detua limm loto et pleno cordis qtiam etsi minime tunc posuit, jam lainen exnosuit.
afiectti; dilige tola rationis vigilanlia et circiimspe- Ergo non abduci blaiidiliis, nec seduti fallaciis.oeB
ctiotie; dilige ei lola virlnle, ut. nec mori pro rjiis injuriis fra.ngi, loto corde ,.loia anima, toia virtule
amore petiimescas, sicul scripluui est in conse- diligere csi. - '
6. Et '
qitcnliluis: -Quoniain forlis est ut mors dileclio,dura npla aniorcni cordis quodam modo esso
sicul infernus wmttialio (Cnnl. yin , 0). Sil suavis. el carnalem, quoclmagis erga cariiem Clnisii, et qiiae
dtilcis afTeclui tuo D.uninus Jesus, co;.lra .nialc in carne Ghristiis gessit vel jussit, cor Inimaiium '
uiiqne dulces vit_ecarnalis illecebriis; etvincat di.l- afficiat. Hoc repletns amore ', facile ad omnem de
cedo diilcediuem, quemadmodum clav.um clayus ex- liiijusniodi sermoiiem conipnrigilur. Nibil audil li-
pellit. Sed sil niliiloininus inlellcclui prsevia lux et bentius , nihil lcgil stndiosius , nihil frequeiitius
dux raiioui, noti solum-ob cavendas hscreticse frau- recolit , niliil suavius meditatur., Inrie holpcausla
dis dceipulas, et fidei puiitalem ab eorum versuiiis orationum , lanquani ex adipevilnli saginali im-
custodieiidam, verum el caulus qtioque sis nimiam- pingtiat. Astal oranli IIpminisDei sacra imago,, aut
et indiscrelam vehementiam iu lua conversaiionc riascenlis, aul lacieuiis, atil doeenlis, aul hiorienlis,
[alias, conversione] vilare. Sil efiam fortis et con- R I aul resuigeniis , aul as.cendentis;, cl quidquid tale
stans amor tuus, nec cederis lerrpribus, nec suc- , occurreril, vcl slringat necesse. est animum in
cumbens laboribus. Ergo atnemus affectuose, circum- amorein viiiulum vel carnis exlurbel vitia , fuget
spccie et valide, scienies amorem cordis, quem iflecebras ; desideria sedel. Ego hanc arbilror prse-
afiecltiosutn dicimus,-absque eo qui dicitur animse, cipuam invisibili Deo fuisse causam , quod voluit
dtilcem qtiidem, sed sedticibilem ; istuni vero absque in carne videii, el cum liomiiiibus hoino conversari,
illp qtii viiiutis esi, rationabileiu esse, sed fragilem. ut carnalium videlicet ,_qui.nisi carnaliler amari
5. Etvideih manifesiis exemplis hoc iia esse ut non poleranl, cunclas primo ad suaecarnis salujarcin
dicimiis. Guhi segre ferrcnl discipuli quod de asccn- amorem affcctiones retralierel; alque iia gradaiiiu
suri Magistri discessu ab eodem ipso atidicrant, au- ad amorem perdueerel spiiilualem. Nonnc denlquc
diertinl : Si diligeritis me , gnuderelis "utiqtte quia in hoc gradu adbuc slabant qui ajebanl-, Eccc tiqs
vado ad Pairem (Joati. xiv , 28). Qttid ergo ? non feliquimus omttia , el secutisumus te ? (Matth. xi.x ,
diligebantde cujus discessione dolcbdnl.? Sed dili- 27.) Solo profecto corporalis prsesenliseamore rclir_
gebant quodammodo , el non diligebanl. Diligebanl queranl omnia, adeo ul salularis futtirse passionjs et
dulciler, sed minus prudenter ; diligebantcarnaliter, . inortis ne atidire quidem verbum sequaiiimiier sus-
sed non rationabiliier; deiiiquediligebanl loto corde, tineren!, sed nec gloriam ascendeniis poslmoduni
nonamem J328 lola auima. Dilectio eorum con- nisi cum gravi moerore snspicere [alias, suscipere].
ira salutem eorum; unde et aiebat : Expedit vobis IIoc enim csl quod eisdicebaf: Quia hwc locutits
w ego vadam (Joan. xvi, 7), culpans consilium, rion sum vobis , trisiilia hnptevh cor vestrum (Jonn. xvi,
affectum. Loquenii item de niorle sna futnra , ob- 6). Itaquein sola inleriin gratia prscseniis suae car-
vjare sibi conanlem;Peirum , qui eum tenere dili- nis eos ab"ainore omnis camis suspenderal,
gebat, cum ila, ul meminislis, increpandd repressii, 7. Monstrabat autem.posiea eis aliiorem amoris
quid in eo aliud qiiam imprudenliain reprehendii ? gradum, ctim diceret : Spiriius esl qui viviftcat, caro
Postremo quid est: Non sapisquw Deisunt (Marc. "tion prodest quidquam (Joan. vi, 04). Puto , btinc
vni, 52, 55), nisi: Non sapienler diiigis, hiimaiium ascenderal jam qni dicebat: Etsi cognovhnus Chri-
sequeiis affecfum , contra divinutn consilium? Et slum secundum cafnem , sed nuncjam noij novimtts
vocavil Satanam , eo quod salttli , elsi nesciens , (II Cor. v, 16). Foiiassis el liihiloniinus prophela.in
adversaietur, quiSalyatoreni mori proliiberet. Unde lioc ipso slabat, ciim diceret : Spirilus anie fuciem
el correclus, repetenlem postihodum trisie vcrhiim hostram Cltristus Dotninus. Nam quod subjungit:
niiiiime jani lnoriveluil,. sed-se commoriiurum esse j) Sttb timbra ejus vivemusinter genles (Thren. iv, 20),
promisit. Non aulcni implevil, -quiutliecdum ad lcr- inilii videiiir ex persona incipjeritium addidisse, ut"
tiiitn perveneral gradum , in quo virlule tola dili- quicscant saltein in umbra , qui solis ferre ardorem
""gitur. Eral tola anima doctus diligerc , sed itdiiuc minus validos se senliiuit;_ei carnis dulcedine nu-
infitiims ; bene inslructus , sedparum adjulus; non trianlur, diim necdum valent ea percipere qusc sunt
jgnarus niysterii, sed mariyrii pavidus. Non plane> Spiritus Dei. Unibram siquidem Chrisli , carnem
illa forlis ul mors dilectio (unc fuit, quse morti suc- rebr esse ipsitis , de qua obiimbralum est el Mariaj
cubuit; fuit autemposiea, cum cx promissione Jesu (Luc. i, 55), ut ejus objeciu fervor spleiidorque
Ghiisti indulus virlute ex allo , lanta tandem coepit Spiriius illi leniperaretur. Iri carnis 1329 erB°
virlule diligere, ut in concilio prohibilus prsedicare: devoiioue.interiui consoJelur, qtii vivificanicm Spi-
iiomen sancinm , conslanler. prohibeniibtis respon- ,rilum nccduin habei, eo (luntax.at modo, quo babent
deret : Obedire oporlet Deo magis quam hoinitiibus; illi.qui aiunl': Spiritus anie faciem iwstrum Chrislus,
(Aci. v, 2.9). Tuuc demum loia virlulc dilexil, ctiini Dominns; ct ilem.: ,£isi cognovimus Chrislum.sc-
neevit_e suse pepercil. pro dileclione. Majorem si- cnndvm cnritem , sed nunc jam non novimus. Nam
quidein cliaritaiem nemo haber, quam si ahimami aiias qiiidcm ncquaquain siue Spiritu sanctp vel i«.
871 S. BERNARDl ABBATIS,CLAR__E-VALLENSIS S72
earne diligitur Chrislus, eisindn in illa pleniiiidiiie. A ecclesiastici sensns purilale nulla veri simililudinem.,
Cujus lamen ni.ensura deyo.lioriishscc esl, ultotum iiulla baerelica seu" diabolica circumveiilione aliqua-
cof illa _suavitas occupet, totijm sibi ab amore lenus devietur. Ilemque cum in propria eoriversa-
universse carnis ac carnalis illecebrse vindicet. Hoc lioneilla caulela servalur, ul discrelionis mela nulla
qnippe toto corde diligere est. Alioquin si carnis s.tipersliiione vel levitate, vel spiritus quasi ferven-
mea. qiiamlibet consanguinilateni vel voluplateni lioi-is vehemeniia excedaiur. Et hoc esse tofa anima
forie prsefero carni Dominimei;, per quod me vi-- Detim diligere jam supra; diximus. Quodcsi etiatn
'dclicet i.ninu.s ea implere cpntingal , qu_e in carne adjuvantis Spirilus" vigorianlus ac.cedat, ut ntilla \i
manens verbo el exeriiplo me docuit; nonne liquido laborum vel lormenlorum , sed. nec ntortis mefu
conslal, quod loto ncqtiaquam diligo corde ,'cum id . justilia unquain deseralur; in boe etiam tolavirtttle
divisum babens , partem impendere videar carni diligiiur, el est amor spirilualis. Quod nimirum no-
ejns, patiem intorqtieread propriam? Denique ail: men lmic specialiter amori congruere pulo, ob prcc-
Qtii mhat pairem aut matrejn plus quam nie, non est rogatiyam ujique pleninidiiiis spiritus, qua pracellil.
me digntts ; el qni amal filium aut filiam plus quatn Et bsecsufficianl pro eo qupd sponsa dicit: Propteiea
me, non est me_dignus.(Matlh. x, 57). Ergo, tit bre- 1330 adotescentulm dilexerunt te tiimis (Caniic: i,
viier dicani , "loio corde diligere , est omhe quod B " 2). ln his quse seqtiunlur, dignelur nobis aperire
blandilnr de came propria vel aliena, sacrosanclse lliesauros misericordise suse.ipse cuslos eornm Jestis
carnis ejus amori poslppriere. In quo el mundi scque - Cbrislus Dominusiioster, qui vivit et regnat cum
gldriam coiiiprehendo, quia glbria mundi gloria est Palre iii unilale Spiritus sancli Deus, per. omnia sse-
carnis, ei qui ea deleclanttir, carnalcs esse noii du- cula S-eculorum.Amen.
bium est. . - -. . :" SERMOXXI.
8. Licel vero donum, et niagnum domun Spiritus Qualiler sponsa, id est Ecctesia, trahi se optat posi
'
sit isliusmpdi erga carnem Chrlsti devolio; carnalem sponsum, id est Chrislum.
lamen dixcrim hunc.ainorem, illius ulique ainoris i. Tratte me posl te, in odpre (175) -unguenlorum
respeclij.qiio nori lam Yerbuni ca.ro jam sapil, qiiam iuorum curremus (Canl., 5). Quid ? sponsane ergo
'Verliiim sapieniia, Yerbum jnstitia, Verbutn yeritas, necesse babet tralii, et hoc post sponsum? Quasi
Verbum sanciilas, pielas, virtus; et si quid aliud vero invita eum, et non libens sequaiur. Sed non
quod sit, bujiisinodi dici polesl. El ba:c neinpe om- omnis qtii trahitur, ihvilus Irabilur. Nec enim in-
nia Cli.risius, qui faclus est nobjs siipientia a Deb, et firmumaui debilem, eum videlicel qui per se ire
'jiisiilia, et sanctificalio, el redeniptio (I:~C,or.,i,50). ( non va.lei, trabi adbaln.crirn, seu ad prandium pigct,
An libi seqtie ei uno modo affecli videntur, is qni-' elsi reum pigeat Iralii ad judiciurn, vel-ad poeham.
deni qui Cbiislo passo pie conipaii.ttir, compungitur, Denique trahi vult quse et hoc rogat: non autem
el moyelurfacile.ad memoriam hpnorum quse pertu- rogarel, si sequi per sc ipsam dijecluin, prout
iil,. atque istius deyotion.is' siiavilale pascilur, et vellet, yaleret. Ulquid vero n.oiivalet ? an infirmam
"coiilbriajur. ad quaaque sahibria,'-. honesla, pitt : faleamur etsponsam? Si una qusevis ex adolescen-
ilemquc ille, qui jusiiiise iZ.elosemper esl accensus, ttilis iniirmam se tiiceret, et pelerct trahi, nequa-
qui veiitaiem ubique zelat, qui sapientise fervet; quam miraremur. At vero de sponsa, qua;. iraherc
studiis; ;cui amica sanctitas vilse, el inonim disci-. et alios, ulpole forlis et perfeeta, posse sufficere
plina; cujus mores erubescunt jactanliam, abhor-. videbatur: cui non durum sonel, quod et ipsa
rent detraclionem, invidiam nesciunt,. stiperbiami Iralii, lanquani infiiiiia yel debilis, necesse babeat?
deieslaniur, omiiem biiriiaiiam gloiiam non. solumi De quanam anima jam coiifitlimiis quod valida sit et
ftigitinl, sed el-fasiidiuni et contemnuni; omnem ini sana, si illani- infirmam. dici consenserimus, quse.
se carnis et cordis impurilatenr vehemenlissime> pio sui singulari perfectione et. excelleniiori virtute
abominantur et persequuntur; omne denique tan- sponsa Domint nomiiialtir? An Ecclesia forte id
quani iialuraliter et nialum respuunt, el quod:boniim_ D ] dixerit , cum intuerclur -dilecttim ascendenlem ,
esi amplectuntur? Nonne si 1 compares
uiriusque> gesliens eum sequi, atque assutni cum ipsoin gloria?
affectipnes, .conslal quodain mpdp illum siiperio- Quaiiquam el.qnanisevis perfeclionis, aiiima, quam-
"rsm, respeclu "quidem hiijus, amare quasi carna-- diu qiiidem gemil sub corpore moiiis hnjus.bl hnjiis
'liter?- ssecuii liequam -retineliir inclusa carcere, vineia
9. Borins tamen amor isie camalis, per quemi neces.siiaiibus, lorta srelerib.iis, lenlius segniusque
vita carnaJis excluditur, coniemiiitur el .yinciiurr
assutganie.cesse esl ad conlemplanda sublimia, ncc
nmndus. Pipficitur au.lem in eo, cum fil et raliona-- omnino Jiberum. habei sequi sponsuni quocuiique
lis; perficitur, cum cfficiluretiam spiritualis.Porro i ieril. Hiiiclacrymosa vox illa genientis.: hifelix ego
ratiojialis ninc esl, ciim in oinnibiis quse oportet de3 hotito, quts_me liberabit de corpore moriis liujns ?
Ciiristo sentirl, fider ralio ila firma lenelur, ut ab)
(Rom.vw, 24.) Jiinc supplex ilia prccatio : Educ
. (175) Sie veteres libri, sic primi editi; non, ini nuiii. 9; eiirremtis in.odore ungiieiilorum" luoruin,
.otiorem, .ut.iu . aliis vulgatis, quod jam noiatum. non noslroruh) fiducia -ineriloriim; ad haec, < tu
rjempe ciirrimtis noiiin bdo.rem, sed « spiraniibuss curris in ipsa iinetione,_jios in illius odore ciuremus,
unguchiiscurremus,! nuni. 4;< « odore excitaii, »i iu in pleniluditie, nosin odore,<nuin. II.
"
£73 SERMONES IN CANTICA. £71
de carcere anitnam meam (Psal. CX-LI,8). Dicat A _, illicetminister meus eril (Jonn. xn, 20). Dicebant
proinde, dicat cum gemitu eliam sponsa : Trahe . ergo gloriantes : Ecce nos reliquimusomnia,et secuii
me pgst te; quia corpus quod corrumpitur, aggravat sumus te (Mqtih. xix, 271.
animam, et deprimit lerreria inhabitatio sensum 5. Sic iiaqtte et dilecla lua , rcliclis omnibns
mulla cogitanlem (Sap. ix, 15). An hoc dicat cupiens propter le, concupiscit semper ire posl le, seinper
dissdvi el esse cum Chrislo, prseserlim dum videat tuis inhserere vestigiis, ac sequi le quocuiique ieris :
sciens quoniain vife lu;c vise pnlchra;, etomnes
' eas, proplerquasmanereipsam in carne necessariiim
videlialur (Philipp. i, 25, 24), bene proficienies semitse tuse pacificsc; el quia qui sequittir le, no-n
amare jam spousum, et stare in luto charitatis? ambulal in lenebris. Precatur aulem se irahi, quo-
Siquidem hoc prccmiserat : Pfopterea, inqiiiens, liiam juslilia lua sicul monles Dei, nec sttlficil ad
adbtescenlulmdilexeruni le. Nuric ergo quasi dical, illam snis virjbus. Precalurse trahi, ut assolet; quia
Ecce adolesceiilulseaniant le.-et amando firmiler nemo venil ad ie, nisi Paler tuus traxeriteuni (Joan.
inhaerent libi, meqtie minime jam opus habent, vi, k&). Porro quosPater irahii, irahis el lu. Opera
nulla mibi causa in bac vila ullerius commorandi; quippe quse Paier facil, lisecel Filius.similiicr facit.
idcirco ail, Trahe me posl le. Sed.familiarius a Filio posiulal Irabi, lanquam a
2. Hoc seniirem, si dixisset, Trabe me ad le. g] sponso proprio (174), quem Pater misit obviam ei
Nuuc vero quia dicil, posl le, magis illud mihi po- ducein ac prceceplorem, qui sibi prseirel. in via rrio-
slulare videlur,-ut conversalionis ejus valeat vesligia rum, el prapararet iier virlulum, el erudirel eam.
seqtti, ul possil semulari viiiulem.et normam lenere sicut semelipsum, et viam prudentise docerel, et
vitse, etmorum qneal apprehendere disciplijiam. In iraderet ei Iegem vilse et disciplinse; el sic nieriio
his qtiippemaxime-opus cst adjtilorio, quo valeal ipse concupisceret decorem ejus...
abnegare semelipsam, et lollere crucem suam, ct sic 4. Truhe mepost ie, in odore unguentorum tuorum
sequi Cbrislum. Hic prorsus Irahi nccesse habet curremus. Proplerea opus habeo trabi, quorii-im
sponsa, nec sane trabi ab alio quam abeo ipso qui ^refriguit paulisper. in nobis ignis amoris tui; nec
ait : Sine menihil polesiis facere (Joan.xv, 5). Scio, valemus a facie frigoris hujus currere niodo, sicut
inquil, me nequaquam possc pervenire ad te, nisi heri et nudiusleilius. Curremus autem poslea, .cun»
gradiendb posl le ; sed neque hoc quidein, nisi adju- reddideris Itcliliam salutaris lui, cuih rcdierit melior
tam abs le : ideoque precor ut trahas me post le. lemperies gralise, cum Soljustilise iterum incalucrii,
Bealus siquidem cujus est auxitium abs le; ascen- et perlransierit lentationis nubes, quse huncoperiro
slones in corie suo disposuil in valle lacrtjmarum ad horam ccmilur, alque ad lenemflatum auraeblan-
(Psul. LXXXIII, G), pervenlurus quandoque ad le in C ( dioris solilocoeperinl uiiguenia liquescere, el aroniata
ihoniibus gaudiorum. Quam pauci post le, o Domine fluere, et dare odorem suum. Tunc curremus, ia
Jesu, ire voluui! cum lamen ad te pervenire nemo odore illo curremus. Spirantibus, iiiquam.unguenlis
sii qui nolil, hoc scienlibus cnnctis, quia delectatio- curremus, qiioniam abscedet tprpor qui iiuiic esi,
ues £331 '" dextera lua usque iri finem (Psat. XV, et reverleiur devoiio, et jam non eril opus nobis
11). Et propierea volunt omnes le frui, at non ita ul irahamur , quippe odore excilaiis, nl sponte
etimitari; conrcgnare cupitiut, sed iion compati.. curramus. Nunc vero interim truhe me posl le. Yi-
Ex liis erat ille qui dicebat: Moriuiur anima mea desne illum qui in spirilu ambulat, nequaquam
tnorte juslorum, el fiant hovissimamea hprum similia permancre -in uno slalu, nec eadem scmper facilitate
(Nuin. xxiii, 10). Oplabal sibi exlrema juslorum, proficere, el qtiod non sit in hoinine via ejus; se.tl
sed noii ita el principia. Moiiem spiriiualium oplant queniadmodum ei spiritus moderaior, proul vult,
sibi etiam carnales, quoriim lamen vitam abhorrent, dispensal, nunc scgnius, nunc alacrius quse reiro
scicntesprcliosam moriem essc sanctorum : qiioniain sunl oblivisci, et atl anieriora scse extendere? Puto
««m dederil dilectis suis somnum, ecce hwreditas qtiod.hoc ipsum siatlendilis,vcslra vobisexperieniia
Domini (Psal. cxxvi, 2, 5) ; el quia beali morlui qui " inius respondel qttod ego foris loquor.
in Dontinotnoriunlur (Apoc. xiv, 15): cum e contra- ' 5. Ergo cum le lorpore, acedia, vel laedio allici
rio, juxta prophelse sentenliam, Mors peccatonim seniis, noli proipierea diffidere aut desisterea siudio
pesiima sil (Psal. xxxin, 22). Non curant qua-rere, spiriluali; sed juvanlis require inanum, trahi te
quem tamendeslderanlinveiiire; cupientesconsequi, obsecrans sponsai exemplo, donec denuo suscitaniB
sed non el seqtii. Non sic illi qtiibus aiebat: Vos gratia faclus promptior alacriorqite , curras , et
eslis qui permaitsislis tnecum in lentationibiis- nieis tlicas : Viam mandalorum luorurii cueitrri, cttm.
(Luc. xxn,28).Beati qui digni habiii siinltesiiiiionio dilatasti cor meum (Psal. cxvm, 52).- Sic aulem,
-luo, benigneJesu! Ipsirevera ibanlposiie,etpedibus quandiu adest gratia, dclectare in ea, ut non te
ei affeclibus.Nolaseis fecisti vias vilse,vocanseosposl exislimes donum Dei jnre hsereditario possidere, ila
tc, qttia via et viia es, et dicis, Venile postme,faciam vidclicel securtis de co, quasi nuiiquani perdeie
vos fieri piscaiores hominum (Malth. iv, 19); iiem : possis : r.c subito, cuni forte rclfaxcril nianum. <;t
Qui mihi minhtrat, me sequaiur.: ei ubi sum ego, sublraxerit douum, lu animo concidas, el trislior
(174) Addunl scriini auidam, qui conciipivil dccorcm ejus.

PATn6i..CLXXXl!I. 2S
075 S. BERNARDlABBATISCLAR.ErVALLENSIS , 876
-_*.33___<l,ra,TIoporlel fias. Denique ue dixeris in n _^quo minus cupidi. Denique fidelibomini tolus riiun-
abiiridanlia ina, Non moveborin wiernnm; ne eiiAm n dus diviliarum est. Toius plane : quia tam adversa,
i.lud quod seipiilnr, dicere cum gemilu qtiidem n quam prospera ipsius, sequ* 1 omnia serviunl ei, et
, fogaris : Avertisti fnciem luain a me, el fnclus sum n cooperanlur in bonuin.
tunturbitlfis (Psal. xxix, 7,8). Curabis potius, si ;i 8. Ergo avarus terretta esuril u.t mendicns, fidelis
s:ipis,'pro consilio Sapienlis, in die malorum nonn conlemnil ut dominus.llle possideiidomendical.isla
iinuieinbresse bonorum, atque in die bonorum nonn conlemneiido serval. Qmiere a qnovis eorum qui
imniemor csseiiialorum(Ecc.t. xi, i7). insaliabili corde lucris temporaJibus inhiani, quid-
:G.Ergoin diev'uiuiis'luse noli esse securtis, scd [| nam de bis senliat, qui sua vendenles el danles ,
<c.amaacfDeiimcumProphCta, el dic : Cutndefecerit t pauperibus, regna coelorumpro teirena inercaiitur
mrlus tnea, ne derelhtquasme(Psal.i.\x, 9). Porro0 subslanlia, sapienter agant necne? Prociil dubio
iii tempore lenlationis consolare, eldiccum sponsa:: respondebit: Sapienier. Qusere ilem cur quod ap-
Trahe me post te,in odore unguenloru.mluorum cur- probat, ipse non facit? Non.possiim,.inquiel.Quare?
remus. Sic le non deserei spes , in lcmpore malo,t Profecto quia domina avaritia non permiliit; qttia
nec in bono provideniia deerit, erisqt.e inieradversaa Iiber non esl; quia, non sunl sua quue possidera
et prospera mutabiliiimtempor.iin lenensqiiamdami jj-videlur; sed necipsesui juris. Si vere tua !sunt,
seiernitatis imaginem, ufique hanc iuviolabilem et1 expende ad lucra, et ,pro lerrenis coelestia commu-
incohcussam conslanlis ,'anr.iiiscqualitatcm, benedi- lalo. Si non vales, falere le pecuniaetu;c non dotni-
cens Doiiiinum in omni lempore, proindeqiie^vinrii- num esse, sed servum,; cuslodem,non possessorem.
cans tibi etiam in hlijus nulabundi sseculi dubiis} Denique cl confoimaris crumen_e lua), lanquam
servus dominsesuse, dtimv quomodo.1333 ille illi
evenlibus, ceiiisque jlefectibus, perennis qtiodam-
modo inconiiiiuiabililaiis siaium, dum te cceperis necessario et congaudet gaudenti, ei dolenii condo-
renovarc cl rcforniare in insigne iliud aritiquum let, tu quoque cum crescente tuo marsupio crescis •
similitiidinisffiierniDei, apud qiiem' noncsltrans- pariter animo, et cum decrescenie decrescis. Nam
el conlraheris Iristitia, cum iilinl exinanitur; et Ise-
mutalio, nec vicissiludinis obumbratio (Jac. i, 17).
tii eris in boc lilia solveris, aut cerie inffaris superbia, cuih im-
Quippe sicui ipse esi, ita ei mundo,
Hocille. Ros vero sponssecuiemus icnnilaii
nec in adversis limidus, nec in prosperis dissolutus. plelur.
It hoc, inquam, nobilis crealura facta ad imagjnexa libertalemalqueconstanliain,qu3esiculbeneinsiiiiCta
in omnibus,et eruditacorde in sapientia.scitcl abun-
el similitiidinemejus qui se fecit, anliqui bonoris
el se dare, scit et penuriam pati. Cum se rogal iralii,josien-
tligniiaiem rccepiare, jam jamque recuperare
C dit desil sibi, non pecunia), sed virtulis. Rur-
indicat, cuni sibi indignum ducit huic Iabentisseculo sumquid
cum s.e iiihiloniinusde spe reditursegratise con-
conformari, reforrnari magis satagens, juxta Pauli
(ioclrinam, in novilate sui sensus (Rom. xn, 2), in solatur; etsi deficere, non tamen diflidere se probat.
. 9. Dieit ergo : Trnlie me posi te, in odore unguen-
eam simililudinem in qtia se condilam novil; ac
lorum luorum curretnus. Kl qnid mirum si indiget
per hoc etiam cogens, ut dignum est, sseculun»
_stud, quod propter se facium fuil, versa vice mi- trabi, qnsepost giganlem currit, qusecompreliendere
«iim in modum conformari sihi, dum omnia ei coo- nititur eum qui salit in monlibus, iransilil colles ?
perari in bonttm lticipmnt, lanquam in propria et Non Vclociier,ait, currit serino ejus (Psal. CXLVH, 15).
naturali forma, abjecla degeneri specie recogsia- valel ex aequociirrere, non potest pari cum illo
scenlia Dominumsuum, cui ad serviendum creala celerilale conlendere, qui exsullal ul gigas ad ctir- .
fuere. rendam viam (Psal. xvm, 6); non poiesl suis viribus
, 7.. Unde arbitror illnm sermpnem, quero dixil de et proplerea rogal se trahi. Fessasum, iuqiiit,
,se Unigenilus, videlicctsi exaliarelur a lerra, omnia deficio, noli me deserere, sed trahe me post le, ne
tiaberet ad se ipstim; cunciis quoque ejus fralribus incipiam yagari posl amalores alios, necurram qtiasi
incerttim. Truhe tne posl le; quia salius miliiest
posse esse communem, his uiique quos Paler prsesci- [ i.n
jU.el praedesiinavit conforiries fieri imaginis Filii- ul me irahas, ut scilicet vim qualemcunque niibi,
sui, ,ul sit ipse primpgeniius in multis fralribus. Et aut terrendo minis, aut exercendo flagellisinferas,
in
ego igitur si exaltalus fuero a terra, audacter dico, quam parcens meo me lorpore male securamdc- 1
oiiiutatrakam ad me ipsum (Jocin.xn, 52). Necenim relinquas. Trahe quodam modo inviiam, tii facias
tenierarie usurpo mihi, fraties.mei/vt-sem, cnjus voluntariam; trahe torpenlem, ut reddas currentem.
nie induo.similitiidinem. Quod si ita est. -aonpiileiit • Eril quando non indigeboIraclore, quoniam volun-
diviteshujiis sseculi, fratres Ghrisli sok ôssidere- larie el cum omni alacritate curremiis. Non cur-
coelesliii, qtiia'.audiunl diceiilem : Beal yauperes ram ego sola, etsi solam me trahi petierim : 1current
et adolescentulsemecum. Curremtis pariter, curre-
spirhu, quoniatnipsbmm esl regnutncwlon ,: (Mailh.
v, 5)..Non eo§, inquam, a_siinientsola coelesliapos- mus simul; ego odore unguentortim Ittoruui, ill_e
sidere, quicaôla audinnt inprbmissione. Possidenl meo excilatse exemplo alque horiaiu :.ac per hoc
.el terrenti, el quidem lanqiiam nibil liabenlcs, Sed omnes. in odore ttiiguentorum luoriun currenitis.
«mnia possidentcsMion mendicanles, ul miseri, scd Ilabet sponsa imitalores sui. sicut et ipsa eslChrisEi.
iatdojBiiii-_p_3ssiden!es, eo pro cerlio mngis douini, Et ideo non ait singulariler, Curram; sed curre-
mtts.
877 : SERMONESIN CANTIC.A. S78
- iO. Sed oritur
qusestio; ciir similiter, cum se pe- A quse est in sponso EcclesiseJesu Christo.Doinino no-
tiit trahi, etiam adolescentulas non.adjunxit, utnoii,' siro. Amen.
Tralte me; sed: Trahe nos dicerel.. Quid enhn.? SERMO XXII.
foiiene spoiisa indiget tralii, el adolesceniulse non De quatuor ttngueniis sponsi; el totidem virlutibus
iudigenl? 0 pttlclira, o felix, obeata ! edissere no- cardinalibus.
bis bujus distinciJonis raiionem. Tralte me, ais. i: Si "ila pretiosa, iia niagnifica sponsa; ungiiertta
Quare, me; e.l non, Nos?An boc bonum invitles . inventa sunl, quemadmodum cuin' traciarenlur aii-
noliis? Absil! Neque eniui protinus ,dixisses adole- dislis; sponsi qualia suni ? Et si digne ea nos, prout
sceiitnlas lecum esse cursuras, si sola post spon- sunt, non sufficimus explicare; baud dubium lamen
simi ire voluisses. Cur ergo pluraliter inox sfibjiin- qiiin excellentior horiim viiius ei graiia cflicacior
ctura curremus, tralii le singulariter poslulasti ? sit, quoruin «olus non solum adolescenlttlas, sed
Chariltis, inquil; ila posttilabal. Disce per hoc vcr- ipsain quoque sponsam odor excilat ad ciiireridum.
buin a inc in spirituali exercilio duplex auxilium • Si eniin advertis, nif lale cle propriisiiiigneniis ausa
desuper sperare : correptiouem, el Consolationem. est polliceri. Et qiiidem illa opilma.esse glorialur;
Allera foris exercet, aliera visital inlus. Illa repri- sed non dicil tamen, quia in eis cucurrisset, aut cur-
niit insoieatiam, ista in fiduciam erigil; illa operalur BR reret; quod in istorum solo odore. promiuii.- Quid.
bumililalem, ista pusillanimilaleni consoiatur.; illa si ipsam iinctionem in se effusam senliret, cujus ila
caulos, ista devoios facit. Tiniorem Domini docel - lenui exhilarala fragraulia permovelitr ul currat ?
illa ; ista ipsum limorem iufusb lemperat gaudio sa- Mirum si non et volaret. Sed dicit aiiquis : Desine
luiari, sicut scriptuiii est: Lwtetur cor meum ut li- jam conimendare; salis, cum ea cceperis assignare,
meut-nomentuum (Psal. LXXXV, 11.; item : Servite apparebil quid sint. Nou: Minimeego islud polliceor»
Dominoin limore, el exsuliaie ei.cum Iremore (Psal. Sane an vel ipsa sinl quaj animo siiggerunlur di-
" '
-.II, ii).. ... cenda, crede mihi, adluic nescire mc faleor. Exi-
II. Traliimur, cum lenlalionibus el Iribulalioni- siimo enim sponsum varias aromatum alqueiingiien-
busexerceinur; currimus,cuin, internisconsolationi- lorum habere species, et noii paucas : ei alias qui-
bus el inspiraiionibus visitali, laiiquam in suaveo- dem esse in quibus singulariier obleclaiur sponsa,
leniibus iingueniis respiramus. Ergp qtiod austeruis lanquam piopinqnior ac familiarior; alias vero qiise
" el durum
videtur, reiineo mihi, lanquam forii, lau- usque ad adolescenlulas pcrveniunt; alias qusc per-
quam san_t>,tauqiiam perfectse, el tlico singulariler, lingunl eliam ad Ionge posilos et exiraneos, nt non
Tralte me. Quodsuave el dulce, libi tanquam infirmo silqui se abscondal a calore ejus. Sed licel suavis
communico, et dico, Curremus. Novi ego adolescen- C ^1Dominus universis, inaxime tainen
domesticis; et .
luiasdelicalaset.lenerasesse.elminusidoneassufferre quanlo quis ei familiarius pro vii_emeritis ac menlis
leniaiiones :el propterea mecum vold uicurraut, sed puritaie appropiat, tanto eum arbiiror receniiorum
lion uiiiiedim traliantur; volohaberesocias consola- aromatum et unctionis suavioris senlire fragrantiam.
t.oiiis,iion aiileiuet laboris. Quare? Quoniam inlirnise 2. Porro in hujusmodi non capit intelligeiilia, nisi
sunl, el vereor ne deficiant, ne succumbant. Me, quanlum experienlia allingit. JEgovero hnnd temere
inqiiit, o s[ionse, corripe,-me exerce, melenta, ine niilii airogarim sponsse proerogaiivani.Novit spoii-
trahe post le; quoniam ego in flagella parala suiii, sus quibiis deliciis spirilus foveal dilectam, quibus
el putens ad stislinendtim. Cselerum.simulcurremus: singttlariter refocillel sensus ejus inspiralionibus, et
sola Irahar, sed simul curremus. 1334 Curre- mulceat odoramenlis. Sil tibi fons propritis, in quo
inus, currenius, sed in odore uiigueniorum tuoruiii ci non communicet alienus, nec indignus bibat ex
non noslroriiin fidueia nieriioruni : ncc in magui- eo; est quippe hortus conclusus, jons signatus (Cant.
tudiiie viritim nostraruin currere-nos confidimus, IV, 12). Cselerum 'derivaniur aqucc intle in plaleas.
sed in muliitudine miseratioiium luaruin. Nam et Eas me habere ad manum fateor, dum lamen nemo
si quaudo ciicurrimus acvolunttirise fuinuis, non fuit .,Q riiilii molestus sil aut ingraius, si de publico haurio
volcniis, neque currenlis, sed misereniis Dei (Rom. el propino. Nam ul paulisper mitiisterium meuin in
ix, 16).' Reverlalur miseraiio, ,et ciiriemus. Tu qui- hac parle coinmendem, nonriiillius profeclo.faliga->
deni in vinule lua, lanquam gigas et poiens, curris : tionis est alqtte Iaboris, quolidie scilicet exire, et
nos, nisi unguenttiluaspiraverint, non curremus. Tu, haurire eliam' de manifeslis rivulis Scripturarun),
quem Pater unxit oleo Isetiiia; prse consortibus luis et ex cis singulorum liecessilaiibus inservire, ut
(Psal.- XLIV,8), curris in ipsa unciione; nos i:1 illius absqne suo !abore quisqne vesirnm praisto habeaL
odore curremus : lu:in pleiiiiudine, nos in odore. aquas spirituales ad omne opus; verbi gralia, ad •
Tempus esset ut persolverem quod de ungiienlis lavandum, ad potandum, ad-cibos coquendos. Est
spoiisi longe supra promisisse me memini, si non nimirum aqua sapienlire salutaris -scrmo rlivinus,
liujiis sermoiiis longitudovelaret. Differoergo: nam et non modo poians, sed et lavans, dicenie Domino
inaieriicdigiiiias arctari molesl.i brevilate non pati- Et vos mundi estis propter sertnonem guem loctuus
••tiir.RogateDoininiinninclionis.utyoIunlariaoris mei sum tobis (Joan. xv, 5). Sed et crudos carnis cogi-
beneplacita facere dignelur ad.insinuandam veslris taliis igne 1335 Spirili s sancti acceitdente coquit
desideriis iiiemoiiain abtindajiiice'suavitatis suse, divijmm elociuium,ac vertil in sensus spirituaies ei
"«79 S. BERNARDIABBATIS CLARJE-VALLENSIS I S30
eibos riienlis, itit mt dieas : Concnluit cor tneum si A
t Sic juslilia, sic sanctificalio, sic et redcmptio nibilo-
inira me, el intneditaiione tnea exardescel igniss minus ei faclus est, ul bornm quoque in odore cur-
(Psal. xxxvm, &). rcre posset, cum hscc a_queoninia in saanle omnia
5. Qtii mente saneptiriori per se ipsos apprehen- esset. Naiii et in principio quidem erat Verliuin
dere sublimiora siifiiciunl, quam per nos proferan- [Joan. i, 1}; seti liin_c~dcimrmad videndum ipsum
: tur, non solum non prohibeo, sed et mullum con- pasiores venerunt festinanies, cum ininlialum cst
-gralulor, dum et ipsi nos palianiur simplicioraa faclum. Denique et Ioquuniur ad irivicem : Trans-
-simplicioribus ministrare.-Quis dabilinihi ut oinness eatntts ttsgue Belhlehem, el videanius -Iwc verbum
'
propbeteiit?. Utinam niihi necesse non essel in hiss quod faclvm esl, qnod fecit Domhius, el osletidit
-occupaii! Ulinam aul alleri.cura inciiiiiberci isla,, nobis. Et sequiiur, qttia venerunl festinnnics (Luc.n,
-atil cerie, quod mailem, nemo in vobis essel qui eai 15, 10). Prius non se -movel.anl, dum Verbum erat
inc.'gerel, essenlque omnes docibiles Dei, et ego:i (ntitum apud Deum. At ubi Verbum, quod erat,
-possem vacare el viderequoniain sporisnsesl Detis!! factiim est, ulii hocDoininus fecit etoslendit; tunc
Nunc vero quem minime interim, non dico inlueri,., V3tiertinl fcstinnnlcs, lunc cucurrerunl. Quomo.do
~sed ne inqttirere.-quidem licel ,(quod sine laerymis5 crgo in principio erai Veibuin, sed' Verbumi 'eral
•.non loquor), regem in decore -suosedentem superr (} l apud Deum, faclnni esiauiem qttalenus esse iiicipo-
clierubin, sedentem super solitimexcelsuin el.eleva- relet apud honiines-: sic niiiilomimis in principio
tum, in ea forma, qua sequalis Palri in splendoribus_ sapientia eral, eral juslilia, eral sanctificaiio et
-saiictoruni ante liiciferum .genitus est, in qua ett redemptio, sed angelis; nt esset el Iiominibtis,1fecit
csempcr desideranl angeli eum .prospiccre, Deumi cum hsec oiimia Paier, ei fccil quod Paier. Denique-
-opud Deum :>ipsum sallem hominem homo homini- qui facius esl, iuquii, noiis sapieniia I33S " êo
•biis loquor secunduin eam formam, in qua, ul se_ (I Cor, i, 50). Non aii simpliciler, qui faclus est
inianifeslum nimia sua dignatione et dileclione prse- sapienilu; sed, qni.fucMseslnobis sapientia: quoniaui
•beret, niinoialiisab angelis in sole posuit taberna- quod eratangelis, facttts esi et nobis.
eultim suuin et ipse tanquam sponsus procedens de» C. Al angelis, inquis, quomodo redemptio fuerit,
llialamo suo (PsaU xvm, 6). Suavein magis quami non video. Nec enini auclorilas ScripHirarnm
subliiiicm, et uiiciuiii, non altum Io.quor, qualemi uspiam assentire viclelui.,eos aliquando atttpeccalo
deniqueSpiriius Doinitii unxil, el misil evangelizare> exstiiisse caplivos, aut niorti obnoxios, ul necessa-
.patiperibus, mederi conlriiis corde, prscdicarecapti- riam baberenl redemplioiiem, cxceplis cluiilaxat
vis iiululgeiiliain, el clausis aperlionem, prsedicare> - illis qtii, superbi-C lapsu irremediabili corruentes,
aniium placabilem Domino (Psal. 'LXI, 1, 2). ^ redimi doineeps non mereiitur. Si itaque angeli
. 4. S.ilvo igilur cuique, quod forle snblimiiis; nunquani rcdempli sunt, alii ulique non egenies,
subtilitisque de Sponsi unguenlis speciali munere• alii non promerenles; alii quidem, qnia nec lapsi
•seniire sibi ct experiri donatum est, ego quod de sunl; liiautem, qtiia irrevoeabilessuni, quOipacio
commiini accepi,profero in commune.Ipse siquidem lu dicis Domiiium Jesum Chrislum eis fuisse re-
fons.vitse, ipse fons signaltis, de inlra horlum con- dempiionein? Audi brevilcr.Qtii erexii honiinem
•tlusiim erhmpens,, per os P.auli [lismlamsuain, lan-, lapsum, dedit stanti [alias slatiiinj angclo nelabere-
quam vere illa sapieiilia,quse juxla beali Job sen-. iur, sic illum de captiviiale eruens, sicul hiiuc a
Kentiam trahilur de occuliis (Job xxxvm, 18), in captivilaie defcndeus. El bac ratibno f.iit .cqiie
quattior sese rivos diffudit, el derivavil in plaleas, ulriqiicredempiio, solvens ilium, et servans isium.
ulii videlicel el assignat nobis eum factum a Deo Liquet ergo sauclis angelis Domiiuini Christuin
sapiciitiam, c.t jusliiiam, et sauetificatioiiein, et -.ftiisseredeniplionem, sicuL jusiiiiaiu, sicul sapieis-
redcniplionem (l Cor. i, 50). Ex his uii(|ue quaiuor liam, sicul sanclificationcin : et iiibilominus tamen
rivis, lanquam pretiosissimis ungueinis": uil cnim ;iisec ipsa quaitior esse faciam proplerlioniiues, qui
facla sunl, iistel-
obsiat ttlrumque inleiligi, et aquam, el uiiciioiiem^ T. T_invisibilia Deinoiinisi per ca quse
aquam, quia niundant; unclionem, quia fragrant: lccta conspicere possunt (Rom. i, 20). Sic crgo
ex bis, inquam, qualuor prumiissis, lanqtiain un- «iniie quod crat angelis, facUis est nobis. Quid?
.guentis prcliosissimis, super iiionlcs aroniaiun) de. Sapieniia,-.uslitia, saiiclillcatio-,redeinplio. Sapien-
coelesiibus speciebus coiireclis.tanlaEcclesisc nares iiainprsedicatione, justitia in absolutioue- pecca-
odoris snaviias replevit, iit mox . a qualuor mundi lorum, sanclificaiio in coiiversaiione, qiiam babuit
'
partibus excitaia illa diilcedine, siipernum prope- cum peccaloribus; redempiio iii. passiouc, qnain
rarci-ad spoiisum, lanquam.vt.re illa regina auslii susiinuit pro peccaloribus. Ubi ergo liaec a Deo
feslinans a finibus lerra; audire sapieuliam Salomo- faclus esl; lunc Ecclesia odoreui sensil, tuiic cti--
nis, opiiiionissiquideni odore provocjla (III Reg. ciirrit. .
'
x, 1-7). 7.Vide jam quadrifariam unclionem, vide afOueii-
5. Sane ei Ecclesia non ante currere valuit in lissimam alque iiiicslimabilem suavitaiem ejus,
odore sui Saloiuouis, quousque is qni ab sele.rnoex quein unxil Pater pleo Isetitiaj prse conspriibus suis.
- Patresapjuntia erat, faeius est ei in o in tenebrosis r«/ws tenebris"1ct
tempore a Scdebas, bomo,
iUitre-j.apieutia,qujoips:us otlorcm percipere possei. unibri moiits per ignorariliam veriialis; scdebas
'
881 SERMONES IN CANTICA. SSS
vinctus catems delictorum.-Descendit ad le in car- A j non coipmisisti, nec eonlfaxisli. Qui ergo juslificat
cerem, noriul lorqueret, sed nl erueret de polestate a peccalis .seeiari desiderant delil.eraulqtiesancli-
tcnebrarum. Et. primo quidem veriialis doclor moniani, sine. qua nemo videbit Deum ; audiant le
drpulii umbram ignoranliae luse luce sapientise suse. clamanlem .: Sancli esioie, quoniam ego sanctus sum
Per justiiiam deinde, quse ex fide est, solvit funes (Levil. xix, 2). Considerenl viasluas, el discanl a
peccalorum, gratis jnstificans peccatorem. Quo ge- le quia juslus sis in bmnibus viis luis, ct sanclus in
mino heneficio implevit sermonem illum sancti Da- otrnibus operibus luis (Psal. CXLIV, 17). Jam redem-
vid : Dominussolvit compeditos, Dominus illuminat plionis odor quaritbs currero facil? Cum cxallaris a-
cwcos (Psal. CXLV, 7,8). Addidil qtioque sancle inler lerra, titnc prorsus brifnia trahis ad le ipsuiii. Pas-
peccatores vivere, et sic. tradere formam vitae, lan- - sio lua uliimtim refugium,'singulare remedium.De-
f,uam vise, qua redires ad patriam. Ad cumuhim ficiente.sapienlia, jtistitia non sufficienie, sanctitaiis.
poslremo pielatis tradidil in mortem aniiham suam, succumbeniibus meritis, illa succurrii. Qnis enim de-
et de proprio laiere prolulit pretium satisfaclionis, sua vel sapienlia, vel justilia,'yel sanciitate-prsesti-
<JJOplacaret Pairem; per qnod illum plane ad se mat suir.cientiam sibi ad.salutem? Ndii quod suffi-
versiculum traxit: Apud Dominum misericordiu, et cienles, inqriit, s/rnwscogitare atiquid a nobis lanquapi .
*
copiosa apttd eum redemplio (Psal. cxxix, 7). Pror- o ex nbbis , sed sufftcieiUianostra ex Deo est (11 Cor.
sus copiosa; quia non gutla, sed unda sanguinis lar- -in, 5). Itaqite cum defeceritvirtus mea,non contur-
gBttr per quinqiie partes corporis emanavit. Iior, non diffido. Scio qttid faciam : calicem saluta-
8. Qtiid libi debuii facere, el non fecil? Illuminavil Tis accipiam, et nomen bomini invocabo (Psal.
c-aecum, solvit vincluni, reduxil erroneum, re.conci- cxv, 13). lllumina oculos meos, Domine, iil sciam
"l.avitreuin. Quis nou posi iHiuti libenler alque a!a- quid acceplum sit coram.ie omni lempore (Sap. ix,
criler curral, qui el ab-.errore liherat, el erraia 10), eir sapiens stiin. Delicta juventuiis mese, _et
disskmtlal; qui deinde meriia vivendo tradil, prae- ignorantias meas ne memineris (PsaU xviv, 7), efc,.
iuia moriendo conquiril? Quain excitsationem habet - justus sum.. Deduc me,.Domine, in. via lua (PsaU,.
qui in odore horum. uiigtienlorum non currit, nisi LXXXV, 11), et sanclus stun. Verumtamen nisi inler-
ad qiiem forle odor miiiimepervenit-? Sed enim in pellel sariguis luus pro me, salvus non sum. Pro-»
cmnem lerram exivif odorvitse; quoniam iniseri- his oninibus currimus post te : dimitte nos,.. qpia:\
cordia Domini plena est- lerra, el miseraiiones ejus cianiamus post le1.
jsnper omnia opera cjus. Ergo qui viialem hanc 9.Nec ctirrimiis sequalilcr omncs in odores-om»
sparsam ubiqne fragranliam non senlit, et ob hoc ninm ungucntorum : sed videas alios vehemenlius
jion cnrrit, aul mortuus esl, aul pnlidus [alias, pu- sludiis flagrare sapienlise, alios magis adspoenilen-
iridus. Fragrantia fama. esl. Pervenil [dlias,prseve- tiain spe iiidulgentise animari, alios amplius ad vir^
ah\ opinionis otlor, excitat ad currendum , perducit tutum exercitium viise et conversaiionis>.ejusproyo-
ad iin.cliouis experimentum, ad bravium visionis. cari exemplq.-alios ad pielatem passicnis memb.ria
Yex. una lseianiiuni., omnium pervenientium : Sickt plus accehdi. Pulainus nos de singulisôsse reperire
audivhnus, sic vidimttsin civilate Dqmini virlulum exempla? Currebant ih odore sapientise, qui missi
(P&al. XLVII,9). Omnino propter mansufeludinem, fueranl a Pharisseis, cum reversi>dicerent: Nunquatn.
qnse iu te prsetlicatur, curri.nms posl le, Dom.ineJesu, Itomolocutus esl (Joan. vn, 4-6);utique admirantes
.siidientes quod non spernas pauperem, peccatorem dociiinam, et confitenies sapienliam. Currebat in
lion horreas. Non borruisli confilenlem latronem, boc ipso odore sanctus Nicodemns, qui venit ad-Je-
n.on lacrymanicm pcccatriceni , non Chananseam sum nocie (Joan. m, 2), in splendore mullo sapienr
.sitpjdcaiilem, non depreliensam in adtilterio, non liat): de niullis qttippe ihstructus edoclusqtie reces?
sedenlem 133^ in telonio,non supplicaniem pu- sit. Verum"in odbre jusiitise cucurrit Maria Magda-
ldicanum, iion neganlem discipuluii), non perseeu- lena, cni dimissa sunt peccala multct, quoniam dilexitr
torem discipuloruiii, non ipsos crucili.xores luos. ln Y) j_ multum (Luc.yn;&7). Jtista profeclo et sanclas.et-
odore Iioritm currimus.Porrosapienlise luse odorem nonjam peccatrix, quemadmodum Pharisaeuscxpro-
ex. eo percipimus qttod audiviimisquia si qtiis indi- brabal, nesciensjusliliam seu sanclitatem Dei ess.o
.gelsapienlia, poslulel_eam a le, el dabis ei. Aitinl miiniis, iion opus bominis; el qnia nonmodo.j.iislus,,
siquidein quod des oimiibus :affluenter, el non im- sed, et bealus, cui non impulabit Dominus peccatum.
.properes (Jac. i, v). At vero jusliiise toise_(aiila> An oblitus erat quomodo vel suam ipsius, vel alte--
uiiique fragrantia spargittir, ut iion.soliim jiisttts,. ritis corporalem langendo lepraui fugarai,jion:con-.
.sed etiani ipsa dicari.s jusiilia, el jjislilia jusiificatis. Iraxeral? Sic lacltis a ppccalrice jjjslus. jilstitiam
Tam validus -jl.enique' es ad. j.ustilicaudum, qiiam impciiil, nen perdit;.nco. sorde peccati, qtia illam
iniillus ad ignoscendum. Quamobrem qiiisquis pro muiidal, sed inquiual..Cucurril> el Publicanus, qu!
peccaiis compiinclus esurit el.sitit jiisliiiam. credal. cuni. propilialionem peccatis suis humiliter implo-
in te qui juslifieas impium, el solam juslifieatus per- rarel, dcscendit.juslificalus, tesle ipsa Jnslilia (Lui*
fidem, pacem habebitad Deum. Sancliiatein quoque xv,iiii,.14).Cucurrit Petrus, qui lapstts flevit'amarfi
suavissime et copiosissime tua redolet noii solum (Luc. xxii, 62), qualeniis culpam diltierel,.recupe-
°eftnversatio, sed et conceptio. Peccatum siqutdein "'rarrl jiisliliam. Ciicunil DaviJ, qui reatum. agiUAr-
8S5 S. BERNARDI ABBATIS CLAR.-E-VALLENSIS . ; SS4 -
scens el confilens, audire meruit : Ei Dominus A j dir.endi ,'snnl; soli Jitsii, qui de ejus misericonlia
transiulil a le peccatumluittn (II Recj.xn, 15). Porio veniam peccalorum conseciili snnt; soli teniperaii-
in sarictificaiionis odore Paulus currere se lesialiir, tes.qiii ejusvilarn inniari sfudenl; soli forles, qui
cum Chrisii se imiihiorcm- esse glorialtir, dicens ejus paiienlise documehta foiiiter in adversis lencui.
ad discipiilos : Eslole imitnlores mei, sicul el ego Incassum proindequis I.iboral In acquisitione yiiiu-
Christi (/ Cor. xi, 1). Cucurrernnt et omnes qui luni, si aliun Je eas sperandas puial, quam a Domino -
' stiebant: Ecce nos -
retiquimns J33S omnia, et.se- viriulum : cujtis docirina-, seminarium prudentise;
"culisumus le(Mailh. xix,"J27).<Desiiler-ioqiiippe ,sc- cujus misericordia, opus justilisc; eiijus vita, specu-
. qu&iidi Gbiistiiiii reiiqueraiil oinnia. Hortalnr ge- liun temperanlise; cujus mors, insignec,.stforti£i!ldini&;
neraliler univeisos ad eumdeni odorem ista senten- 'Ipsi bonor el gloria in ssecula sseculorum. Amen.
' ' '
tia': Qui se dkil in Chrislo manefe, debct sicut ille ' SERMO XXHL
ambulavil, el ipse ambulare (I Jonn. n, (!}.Jam qui De tribus modis conlemplulibnis circa Deum, ,sub
iii odore cuciirrerint passionis,! si auriire vis, uni- figura trium cellaritm. __- -" ,
versos maiiyres aceipe. En qii.atiipr ungiienla assi- 1. Inlroduxil meirex in cellariasua. Ecce,uncie
gtiaia habelis,;.primiiin, sapieniia); secundtim, jiisli- T>odor, ecce qho 4 currilur. ' Dixerat
' quia ciirrendu__r,
' 1'
lise; lertittm, sanctificaiionis'; quarimn. redem- et in quo curreudum; sed quo currendtim essel,-
plipnis. Tenele nomina , pereipiie fructum ; et com- noii dixerat. Ergo ad cellaria currilur, et curritur
positionis modun), vel iiunierum specicrum, quibns in odpre qui ex ipsis p ocedit, sponsa illunj solila
confccta snnl, nolile requircre. Non'enim facile in sua sagacitate prsesenliente, et eupiente in ipsius
sponsi' ungtientis li.ee prsesto esse possuht uobis, pieniludihein inlroduci. Verum de cellarjis Iiis quid
qiiemadmotliim in superioribus illis sponsaa fiieruiit. seiitiendum ptiianms? Cbgilemus ea inlerim Jpca
Iii Gbristo nonipe reriuti pleniiudo est sine numero, qusedani redolenlia penes sponsum, plena odora-
ei sineinodo. Nam ei sapicnlia: ejus non est riume- menlis, referia deliciis. Iu isliusmodi nempe olfi-
rus (Psnl. CXLVI, 5); el justilia ipsius sicut montes cina" 1S39 poiiora quseque ex horto, sive ex agro
Dei (Psul. xxxv, 7), gicut niontes seterni; elsancti- servanda reponunlur. Illuc erg<> pariter ctirrunt;
las siiigularis, et redempiio inexplicabilis. Qiti?Spirilu ferventes aninise. Currit sponsa, cur-
10. Dicendum et lioc, qnia lirnslra htijiis sseculi ruiit adolescentulsc; sed quse amat ardenlius, crirrit
•
sapientes de quaiuor viiiuiibus tam multa dispuia- velocius, el cilius pervetiit. Perveiiieris, non dico
verum, quas lamen- apprehendere omnino nequive- repulsioneni, sed nec cuncinlioneni patilur.i Sine'
runt, cum illum. nescierinl, qui factus est nobis a _J mora aperitur ei, tanqiiam domesticse, lanquam
Deosapientia docens prudenliain; et justilia delicla cliarissimse, lanquam specialiter dilectse, et sin-
dOnans; eisanciificatio, in exeiriplum lemperanlise gulariter gratse. Adolescentulse aulem quid ? Se-
cbiitinenier yivens; et redempiio, in exemplttm qiiuntiir a longe; neque enim, cum adhuc injirmse
pa.lienlise fortiter moriens. Forsilan dicit aliquis : sinl, pari possuht devotione cum spbnsa currere,nec
Csetera bcne coiiveiiinni, setl san.clificatio ad lem- ipsius oninino imilari desiderium et fervoreiir;
peraiitiam miims proprie rcferri videlur. Ad quod itleoque tardius pervenientes, foris remanent.- At
respondelur primiim, id csse conlineiiliain, quod cbarilas sponste iion quiescit, neque i.nsblescil, ut
Jemperantiam. Deinde usilaUini| in Scripturis, san- assolel, successibtts suis, ut eas obliviseatiir; conso-
ctificalionem pro contineniia seu miindilia poni. lans niagis elhorfansad patieritiam.qiiaienus aequa-
Benique quitl illse aputl Moysenkam crebrse sancli- iiimiteret sui feraii.t.repulsani, elillitis abseniiam.
flcaiiones aliud eiant, quam qnsedam purificationes Denique el nunlial eis gaudium qttod percepU, nori
lioniinuin leniperantiuni se a cibo, a potu, concu- ob aliud sane, nisiut "sibi c.ongaudeaiil, dumconfi-
bilti, Iiisque simiiibits? Sed audi ipsum prsecipue dant rniiiime alieiium fore a se, quidquid gralia.
Aposloluin, quam famiiiare habeat vel.uti, vel usur- rnatri accesseiiti' Nam nec illa ita.proficere curat,
pare sanclificalionein in boc sensu. Hwcesl, inqiiit, p| quo ipsaruih negligat curain ; nec juvaridos suos pro-
volunlas De.i,snnciificalio vestra_iut scia.l unusquisque fecttis pulal illarum daiuiio. Quocuiique proinde
vestrum suum vas possidere insqrictificalione, el non mcritorum prserogaiiva tollatur ab illis, charifate
in passione clesiderii;'iiem : Non enhn vbcavit nos absque dubio et pia solliciludine necesse esf eam
Deusin hhmundiiiam, sed in saiiclificationem(I Thess. semper essecumillis.Opoiiel denique eam sponsum
IY, 5-7).Xiquel quod sanctilicalionem pro lcmpe- siium imiiari, el petenlem nimiruiii ccelos , etnihi-
rantia poriit loininuS' in terrjs cum suis se fore usque ad con-
11. Educto itaque in lucem quod siibobscurum siimmalionem sseculi pollicenlem. Sic et ista,.quan-
yidebatur, redeo ad id ilnde digiessus erani. Quid ttimvis proficial, quaniiiinlibel promoveaitir;| cura,
vobis cum yirtulibus, qui Dei' virtutcm Ghrisium provitlenlia aiqtie affeciu ab bis, quas in Evaiigelib
ignoratis ? Ubinam, quseso, vej'a prudeniia, nisi in genuil, nunquam ariiovelur, nunquam sua yiscera
Christi doctrina? Unde vera juslilia. nisi de Chrisli obliviscilur.'
uiisericordia? Ubi vera icmperaulia, nisi in Chrisli 2. Dicat itaque eis: Gaudete, confidile.-Inlfoduxit
vita? Ubi vera foriitudo, nisi jn Christi.passione? merexin celldria sua [alias, cubiculum]: putale c£
Soli ergo qui ejus doclrina imbiuli sutil,, prudcnles vo.s pariler inlroducias-. Sola"irilroducla yideor;se_.'
885 SERMO.NESl.N CANTiCA. SSG
Mi nonproderit. Veslrtim omuium est meus omnis « quis ambigat Dei esse planlationem bonum hoi.ni-
.profectus: vobis proficio, vobiscum parlibor qtiid- neni? Audi sancluiii David de viro bono quid canat:
qiiid plus forle vobis meruero, Vis indubitanler Erit, ail, tanquam tignum quod planlatum, est secus-
scire qtiia in iioc sensu et afieclu locula sil? Audi decursus aquarum, quod fructum suum dabii in lern^- :
quid illse respondeanl. Exsullabimus el imlabimur pore suo^ et folium ejus non.defiuei(Psal. l, 5.) Aiicji"
in te. In le, inquiuni, exsuilabhnus ei Imiabhnur: Jeremiam eodein spiritii concinenlem, ct> eisdem
nani in nobis necanm niereinur. Etaddunl, Memores pene verbis. JErtt lanquam lignum,, inqtiil, qitod
uberum. tuorttm, boc est, a_quanimilcr suslinemus ptunlalum esl seeus decursus aquurum, quod ad hu-
dtim vcnias, scienles te plenis ad nos reversuram tnoretri.miitit.radkes suas, el-tton.thnebilcum venerit
uberibus. Tunc rios confidimus exsiiltare et Isetari, wsius (Jerem.xvn, 8). Itein Propliela:.JHS.MS«/ pttl-
inemores interini ttberum liicrum. Quod adjungtinl, mn flnrebil,,sicut cedrus Libani multiplkabitur (Psal.
tnper vinum (Caittk.i, 5), significant se adhuc qui- xci, 13). El de se ipso.: Ego auletn sicut oliva frucli-
dem prc sui imperfeclione carnaliuin desiderioruin, fera itidqmo Dei'(PsaU LI, 10). Est crgo hisloria.
qtise vino designanliir, recordalione pulsari; vinci horiusj.el ipsa triparlila. Gontineiur namqiie in ea.
tanien eadem desideria menioria abundaniise suavi- "cceli et terrse creatio, reconcilialio, el. reparatio.
tatis, quam-jam ex uberibus fluenlem expertse sunt.. gCreatio quidem, lanquam horti saiio sive plan.laiio.
Dicerem de uberibus, si 11011 me satis dixisse supe- Reconciliaiio aulem, quasi germinaiiasaioiaim vcl
rius nieminisseni (serm. 9).. Nunc vei-o vides quo- planlatoruin. Tempore nempe suo roraniibus ccelis
modo de niaire prspstimuni, quomodo ejus lucra et desuper, et. nubibus pluentibus juslu.ui.,aperla esl
gaiidia-suareptitani, proprise repulsseinjuriam illiiis terra ef germinavit Salvatorem (Jsai. XLV.^ 8), per
iniroduclioiie-consolanies. Minime ila confiderent, quem facla esl.ccali lerrseque.recojiciliatio. Ipse est
nisi nialrem agnoscerenl. Audiaul boc prselali, qui enim pax noslra, qui fecil.uiraque uiiuin (Epltes.ii,
sibi coimnissis scmper voluntesse foiinidiiii, utililati 14), pacificans in sanguine suo quse.in lerris sunt,
raro. Erudiiiiiiii, qui judicatis terram. Discite sub- el quse in coalis(Coloss. i, 20). Porrorep_iralio fulu-
dilorum malres vcs esse debere, non dominos; ra est in fuie sseculi, Erit. enim. coelum novuni, et
sludeie magis amari, quam metui: et sj ihlerdum terra nova :. el colligcntur.boni de.medio malorum,
severitale opus est, paterna sil, non tyrannica. tanquam fruclus de horlo, in Dei prompiuaria repo-
Matres fovendo, palrcs vos corripiendo exhibeatis. nendi. In die illa, m ..scriplum est, erit germen Do-
Mansuesciie, ponite ferilalcm; suspendiie verbera, miniitimagitificeniia.etgloria,.etfructus terrm subl.i-
producite ubera; pectbra lacle pingucscanl, non tnis (Isai. IV, 2). Habes igiiur tria lempora in hoiio
typho lurgeanl. Quid j'ugum veslrum super eos ag-' G lns.loricisensus. .'
gravatis, quoruin politis onera portarc debetis? Cur '5. Iu.Morali, quoque.disciplina, tria seque:adver--
inorsiis a serpehte parvulus fugit conscientiam sa- lere est, cellas quasi tres in cellario. uno..Et idcirco-
cerdotis, ad quem eum magis oportuerat lanquam forsitan; piuraliter cellaria dixil, el non.cellariuro,
ad sinuni recnrrere matris? Si spiriluales estis, in- cellarum videlicel.liunc. nunierum cogilans. lnfra
struile hujusmodi in spiriiu lenitalis; considerans denique inlroduciam se glorialur.iu ceitum vinariam
. iinusqiiisqne se=ipsnm, ne et ipse lentetur(Galat. (Cantic. n, 4). Nos ergo, quia legijnus : Da occasio-.
vi, l)i Alioquin ille in peccato stxomorietur: sanguinem sapienli, et sapienlior etil (Pio.w.ix, 9) : habeii-
nem auiem ejtts, ait, de inanu lua reauiram (Eseclt. tes oceasioriem ex vocabulo qpod Spirilus sanclus.
iii, 20). Sei ha.c alias. - . cellse hitic censuii imponcndum reliqnis, quoqtio -
3. Nunc quoniam litlerse consequentia ex bis qtisc diiabus nomina iihponamus, aromalicam uni, el un-
pnelaxavimus manifesta cst, videamus jam de cel-. guentariam alteri. Causas horuhi vocabulorum vide».
lariis 13401uiJ spirilualiter sentirc debeamus. In . bimus postea. Nunc aulem adverte cuncta apuil,
conseqiieiilibus mentio.fil, eliam de.horto el de cu- sponsum salubria,. cuncla suavia reperiri; vinum,
biculo ,.,qu_eambo nunc adj.ungo.islis cellariis, el in , miguenta, aromala. Vina-ii,Scriplura lesie,,Iwtiftcat
pra.seniem dispitlalionem assumo: nam simul tra- cor hotninis (Psal. cm,-15). Exliilarari nihilomi-
clala irielius ex invicem innolesceni. El qusei-.amus, iius faciem in oleo legis,(i/u'(i.), qtto ulique pul-
siplacet, tria ista in Scripturis sanctis, liortum, cel- vis p.igmenioruin inftindilur,.. ut unguenia fiant.
larium, cubjctilum. In ipsis nempe libenler Deurn Aromala non modo grala suavitaie odoris, sed vi
silieus anima versatur et moralur, sciens se ibi quoque medendi,"ulilia sunl.. Merilo se inlroduclam
absque dubio invenluram qiiem sitit. Sit iiaque Iior- illuc exsullat sp.onsa, ubi iaiiia redundat abertas
tus simplex ac plana liisloria;. sit cellarium moralis gratice.
sensus^sii cubiculum ar.canum iheoricse conlempla- 6. Sed habeo et aljja.noniina pulo et eviUentiorcm
tiouis. . - . sui gerentia ralionem. El utsuo ordine iibmineiilur,
4. Et primum quidefn bistoriam ad boiium pnto primam nuncupaverim disciplinse; secundani, naiu-
non immeriio depulari,. quod in ea invenianiur viri rae ; postreinam,: gralise. ln priori discis juxta ethi-
vinutum, tanquam ligna fructifera iu horlo sponsi cse partis rationem inferior esse, in seq&euli par,
ei iu paradiso Dei, de qiiorum bonis aclibus ac mo- in,posteriore supcrior: boc est, sub alio, cum alio,
ribus quol stimiscxcinp!a,.iotcarpis {.oma..Au forle snper aiiuin;.vei sic, subesse, coesse, prseesse.Pri-
1.87 S. BERNARDl ABBATISCLAR.eE-YALLEN.SIS SS<5
MIIOergo tliseis esse discipiilns, secundp soeius, leiiio.xl A qni diiigil fratrem, tegem implevit (Rom. xm, 1,0,8).
•eimagisler.Eiquidemomneshoniinesnaliiraseqtiales S. Vidisti rationem voeabulorum; vide etidifie-
genuii. At quoniam bono naliirai in moribus superbia .mitianr ceilaruii); Nec enirti paris facilitatis - seu
, i
depravato,faciisunthoinines-equalilalisimpalienies, facultalis ejnsileui est, peltilantes vagosque sensus
contendeiites invicem superiores 1341 constilui,. alque inteniperanlem carnis appelitum magislrl
aiqtieallerutrumsupergredicupientcs.e.tinanisgloiise comprimere meui, ac rigida disripIinse.'coIiibere
cupidi, invicein ihvidenies, invicem provocantes: censtira; el spontaneo affeciti beire cuni sociis con-
primo omniuin in cella priori, jngo disciplinse inso- venire; castigaiis subferula vivere nioribus, el sola
lentia morum domanda esi, qiiqiisque duris ac.dih; alagislra voluniale graluni paribus gerere mprem.
linis senioruiii , allrilaiegihus
- . < . bumilielur el sanetur Nam neque iinins rurstim quis dical esse merili,
.i .
cervicosa voluntas, bonumque in se natiirse, qtiod uniiisve viriutis.socialiter vivcre, el utiliter prseesse.
superbiendo amiserat, obediendo recipial; dnm solo Qiiam intilti denique sub pncceptore quieli vivunt,
j'ain natuihli affeciu, non meiu disciplinse, ciim uni- quos si jugo absolvas, videas non posse quiescere,
vcrsis naltirse suse sociis, id est ciim omnibus hoihi— nec se uUo modo requalibus servareinnoxios? Itein-
tiibus, socialiier, quantum in se esl, quieteque sese que iniiinneros cernes simpliciler ac sine querela
liabere didiccrit, in cellam tandem naiiirse iransiens, " iuler fraires conversati, super fraires non soluin
experiensque quod scriplum est: Eccequam bonum inulilitjer, sed el insipienler el hequiler. Qiiadaju
el quam jucundum, hdbilure frdlfcs hr unuml sicut siqiiidem boiiainediocriiate conlenli siitii qui litijus-
tinguentum in .cctpite'(Psal. cxxxn, 1, 2). Accedil uiodistmt,. sicnt eis iiiensuram gratise parlilus est
nimirtim discijilinatis moribus, lanquarii trilissper Deus;~miniiue quidem egenles niagislro, nec l!g42
ciebus, oleiun Iseiili;c, boimm naturse; el fit uriguen- tameii idonei magisierio. Prioribus ergo seqiienies
lum bonuin alqne jueundum. yuo qtiasi uncius red- quidem in moribus aiitecellunt; scd utrisqjtie supe-
ditsr homo suavis et miiis, IiOmbsine qiierela, ne- riores exisiuiit, qui superiores esse sciuni. Deiiique
minemcircumveiiiens, nemincmconcuiiens, neminem i.t accipiunt iri piomissione qui bcue prsesunt, con-
isedens, nemini se superextollens aut prseleiens, slilui super omnia bona Domiui sui (Maith. jxxiv,
insuper et libenier coinmunicans in ratione daii et -48). At pauci profeclo qtti nliiiler; paueiorcs, qtii
accepli. et humililer prsesitit. Facile lamen utrumque adim-
7. Pulb, si bene inlellexisii u.iiusqtte cellse prO- plet, qtii malrem virtutum discretiorierii perfecte
prielales, rion incongitic me hane ungiienlariain, adeplus, virio uihiloniinus cbaritatis usque ad con-
illam aroniaiicaih appellasse tcsiaberis. In illa de- , tpmptum proprise glorise, usque ad sui ipsius obli-
niqne, sicut pigmenlorum viresi atque fragrantiam vibiiefn, et non ad quaerenda qute sua sunl debrialur;
pistilli extbrquet el, exigit violenta contusio, sic quod solo ac miro Spirilus saiicii magisterio jintra
reclorum moruin elicit ([uodammodo et exprimit cellam vinariam obiinelur. Virtus siquidem discre-
naturalem vimvis Magislerii, et dislriclio disciplinae. lionis absqtie charitat.is fervore jacet, et "fervor
In liac auiem volunlarise et tanquam innatse affe- veliemens absque discretionis lemperamenio prseci-
clionis grata mansrietiido sponte ofliciosa currit, in- pital. -Ideoque laudabilis, cui neuirurii deest: quate-
slar plane tinguenti quod esl in.cnpite, ad levem nus el fervor"discrelionem erigat, et discrelio fervo-
caloris lacluni tleseendeatis ac diffitieniis per lotuin. " reiri regat. Ergo taliler oportet esse moralum eurii
Itaqiie iri ceJla discipJintc, tiinqiiam siccse ac sim- qtii prscbsl. Oplimum auletri in moribus tlixerim, et
plices aromaliim species conlineiilur, et inde aro- siiminam disciplinse hujus perfecle apprebendisse,
malicam eain derioiniiiandam puiavi.ln ea veroqua cui lolas bas cellas absque offendiculo percurrere
tiaiurse dictaesl, quoniam jam.quasi confecla repo- et circuirc donalum est: qui in riullo prorsus aui
nuiitur et servaniur unguenta, nihilominus ex re resislal prioribus, aul iuvideal paribus, autsubje-
nonten et ipsa accepit, ul iiiigtieiiiaria nuncupelur. ctis vel dcsil in cura, vel in superbia prsesit; praia-
Nam vinariam quoqrie ccllam, non. a!iam sane sui n tis obediehs, sociis congruens,'Subditisutiliier;con-
npminis arbitror ferre ralioriem, nisi quod ,in ea vi- descendens: quotl (itiidem perfectionis insigiie liaud
iiuin zeli in cbaritaie fervenlis recondilur. Nec debet diibius sponsse annuerim. Innuil hoc etiam serino
omiiino praeesse aliis, qui in eahi necdum rneruil . qiiem tlixil, quia Inlroduxit me rex in cellaria sua,
introdu.ci. Oportet prorsus hoc viiio aestuel, quialiis diiin non in unam aliquam cellam, sed in cellafia
'
jiraesidet, qnemadmoduin Doctor Gcntiuin sesliiabal," pluraliter seinirodiictam ostendit.
" 9. Jam ad cubiculum
quarido dicebat: Quisinfirinntur,el egonon htfirmor? veniamus. Quid et islud? Et
qtiis scdndalizalur, et ego non vror? (II Cor. xi, id me prsesuinu scire quid sit? Minime mibi tanlse
29.) Alioqiiin improbe satisprteesse affeclas, quibus rei arrogo experientiam, nec gloriorin prcerogaliva, -
prodesse non cnras; et quorum non zeias saliileni, quse soli servatur bealce sponsse, cauitis juxta ilhid
subjeclionem riimis ambiliose vindicas libi. Hanc Gnccorum, scireme ipsuti); ut sciam eiiam cum
ego cejlaui; quoqiie gratise nominavi; non quod Piopheia, quiddesil milii (Psal. xxxviu, 5). Tamen
absque gratia vel reliquas duas obiinere omnino qnis sij nihil omnirio scirem, nibil dicerem. Quod scio,,
possit, sed ob pleniludineni'qu_e singuiariicr. in ista " nbn ihvideo vobis „ nec sublraho : quod nescio ,
percipitur; Deniqne, piehilu_4olegis eti charitas; ei, "doeeatvos qtii docet .homiiiem scienliam ipsal, xcin,
839 SERMONESIN CANTiCA. S00
10). -Dixi, el meminislis, in tbeoricae contemplalionis A prsesetiim cum conslel liiiln ne ipsam qnidem
arcano regis esse quserendum cubiciilitm. Sed quo- sponsam interiin adhuc ad omne quod vult perve-
modo de unguentis dixisse me scio, muliavidelicet nire secreium. Denique ei flagital indicnri sibi.ubi
el diversa penes sponsum ea esse, nec omnia prseslo pascat, ubi cubel in meridie (Cdntic. 1,6.)
omnilius, sed sua quibiisqne pro diversitate indnlia 11. Sed audite quoiisque pervenerim, aut mei
nierilorum : sic quoque non iiuum pulo cubiculum perveuisse piilaverim. Nec enim jaclantise depulan-
regi esse.sed plura. Nain nccuna esl regina profecto, tlumesl, quod in veslros pando profectus. Esl locus
sedplures: ct concttbinsemullse sunl, et adolescen- apud sponsuiii, de quo sua jura decernit, el disponit
tularuin iion esl nunicrns. El uuiiqitseque invenil consilia ipse universitaiis gubernator, leges consli-
secrelum sibi cum spon--'0,el dicil: Secrelum meum luens omiii creaiurae, poudus, et mensurani, et nu-
Piihi, secrclum meuni miki (Isai. xxiv, 16). Nou om- ineriim. El locus iste aluis el secretus, sed miuime
nibus uno in.ioco frui dalur.graia el secreia sponsi quiettis. Nain etsi ipse, quaiiluii) iu se esl, disponil
praeseniia, sed ul cuique paralum est a Paire ipsius. oinnia suaviie"r, disponit lamen; et cnntemplanleni,
Non. enim nos eum eleginius, sed ipse elegil nos, et qui forte eo loci pervenerit, quie^cere non permitlit;
posuil nos; el ubi ali eo quisque posilus esl, ibi sed mirabililer, quamvis deleclabililer, rimantem et
est. Denique mulier uiia compuncia secus pedes " adniiranleni faiigat, retlditqiie inquielum. Pulchre
Domini Jesn sortilaesl locum (Luc. vn,38) cum ulrumque in coiisequeiitibus sponsa exprimit, et
altera suse devotionis fructum ad capul inveneril, delectalionem videlieet isliiismodi conlemplationis,
(Maiilt.xxvi, 7) si tamen nllera (175).PorroThoihas et inquieludinem , ubi el se dormire, et cor suum
in laiere, Joannes in peclore, Peirus in sinu Pairis, vigilare fatetur (Cunlic. v, 2). Nam in somiio qui-
Paulns in teriio coelo, -secreli bujus gratiam sunt dem siiavissiini sluporis, placidseqne.admiraiioiiis,
assecuii.-- senlire qiiieiemjin yigiliis vero inquieia: niliilomi-
10. Quis noslrum digne dislinguere sufficiat-has nus curiosilalis ac laboriosse exercilalionis pali se
varielales -meriiorum, vel pnlius prseniiorum? Ne faligalionein significat. Hinc beatus Job:Si dormie-
cmnino lameri prseleriisse quod ipsi nn.imus [alias ro, ail, dico, Qnando consitrgam?, el rursus exspe-
lnoviinusj videamur; priormulier slravilsibi in lulo ciabo vesperam(Job. vn.,-4). Senlisne in iiis verbis
liumilitaiis; poslerior, in snlio spei ; Thohias, in sauciar.i aniinain velle inierdum moleslam quodam
solido fidei; Joannes, in I.iloxbarilalis: Paulus, in ntodo dcclinare suaviialem, eamdemque -rnrsum
inlimo sapientist; Petrits, in luce verilatis. Sicergo suavem mo.lesliain affeciare? Nou enim dixisset,
apuri sponsum iiiansioiies imlise siint, et.sive regi- rj-. Quando coitsiirgain, si ex lolo.ei quiesilla suse coii-
na; siveconcubina, sive ctiani tle numero sil ado- iemplationis placuissel: sed el si ex iolo displicuis-
'lcscenliilarum, cnngruiim qucoqtte pro merilis acci- set, non dehuo exspeclasset horam quietis, id est
pit ibi locuin leriiiiiuimque, quousque liceat sibi vesperam. Nori igilur locus esl isle cubiculi, ubi
cnhlemplando procedere, el inlroire in gaudium neqnaquam per omnem modum quiescitur.
Doiniui sui, el rimari dulcia secrela sponsi. Quod 12. Est item locus, de.quo snper ralionalem re-
suoloco disiinciius,quanliim diguabilur ipse sugge- probam quidem crealiiram iinmobilis vigilat sccre-
rere, denionstrarc conalior. Ntinc vero id, nosse lissima el sevciissima animadversio jusli judicis
suulcial, nulli adoloscentiilarum.nulli concubinarum, Dei, lerriliilis in consiliis super filios liomiiium.
linlli 1343 ve' reginarum patere omnino accessum Ceriiilur, inquam, a limoralo. conlcniplalore hoc.
ad secreiuin illmi ctibiculi, quod siue illi coliimlise loco Deus, j'usio, sed occullo judicio suo, reprobor
formosse,perfectse uni, iiiiicum.sponsus serval. Unde rtim uec dilueiis mala, nec acceptans bona ; iiistiper
nec ego sane indignor, si non ad illud admiuor, e.t corda indurans, nc forte doleanl, ct resipiscant,
__ j
(175) EaJem verba sunt Augusiiiii in Joannem S. Ambrosiiis super Liicam favere videlur. Unam
tracialu 9, iiiim. o. Au una ve! inultiplex Maria ubique admiitil Gregorius Magnus, cui plerique
fuerii, illa videlicet qu:e Doniinuinnon seinel unxisse DI 'sii-fraganliir.Ambrosius in Lucain, tihinon repugmit
legiuir el qu;i. Martha; soror eril; apud veicres qiiominiis diversse censeariinr, scriliil interea posse
niagna fuii-conirovei'sia,' de qua inier alios videudus camdeni videri, qme diversa fueril lanliiin pro-lcm-
Jaiiseiii.usGandavensis,. Goncordhc Evang. cap.- 48, poris ei ineriii diversiiaie, « tit adhtic illa^peccal.ix
ubi id argiuneuiis soiide suo inore periraciavit. 'sil, jam ila pcrfeelior. Eisi cniin, i inquil,.« perso-
'Qiii(Iam'enim,"Gra.ci maxiine, inter qtios Oria;eii«s liam noii iniitat Ecclesia vcl anima, laiiien mulat
•i!lTheopliylaclus, puiani fuisse tres diversas mulie- profectum. > Quidquid sil, Bernardus idem dtibiiini
)es; unain scilicet peccatriceni imiominatam, dequa movel sermone 12 in Caniica : ,ai sernioue 5 in
Lnca) cap. vn. Alterain quoque innoininaiam, de Assumptione, niim. 2, tliserte.asseril, eaimlcm-esso;
qua Matiliseicap. xxvi, et 'Marci cap. xfv. Teriiam, dequa agitur Lucse cap. vn, cuiiijca de qn.a Mattliai
quse dicia esl soror Marlhse, de qua Joaiiniscap.xu. cap. xxvi, et Marci cap. xiv, atqtie Jnannis xiulla
Clirysosiomiis vero, hoinilia 81, piitat duas laniuni eiiim habet: « Vide prairogaiivain Mari:«, quein iu
fuisse; iiempe unam eamdcij', quse semel el iteruni nmiii rausa babcat advocaliini.iiidignaltir siquidcni
unclionis cifficiiimChristo legilur impendisse, alte- Pharissetis» (iiimirum Luese cap. vn), « couquerUur
ram qiise ftieral soroi^Maiih;e. S. Ilieronynius e sqror i (Joaimis cap. xn), < eiiain discipuli mur-
conlrario, in Matihccicap. xxvi, vtilt eannlem quideiri inuninl» (Matlliiti cap. xxvi, ol Marci cap. xiv),
esse eam, quse uiigtieiilum super Chrisii "capul « ubiqiie Maria (acet, el pro ea loqui.tnr Clirisms. s
eliiidii, ciim sorore Maiiii-e; diversain vero ab ea LegcfVossiuui, Harinonia: evangelicx lib. i, cap. e,
qtise pedes unxii iri domo Pliiiiissei :cui seiilenli_e et alios inlerpreies. / . ,
891 S. BERNARDIABBATISCLAR^-VALLENSIS 89.2
et, coriveiianlur, et sanel eos. Et lioc non absque A facit, qui et afficit. Tune' sapieriiem dixeris; quem
cerla et aiterna ratione, quod lanto formidolosius -sua scienlia iriflat? Quis illos sapienles nisi irisipien-
coiistal esse,, quanlo immobiiius fixum exslat in lissimus dicat, qui cum cogiiovissenl Deum.non
seternitale. Pavendum valde quod in prophela de tanquam Deiim glprificaverunl,aiil gralias egerunt ?
hujtismodi legimus, iibi loqiiens ad angelos suos Ego magis cum Apnslolo Senlioi qui insipiens cor
Deus sic ail: Misereamnr t...p_o..Quibus pavenlibuS eorum manifesie-pronuniial (Rom. i, 21). Etbene
alque quserenlibus, Non ergo discel facerejusiiliam? inhhim sapienlim limbr Domini;. quia liinc primtim
Non, inquil; subdensqtte causani: In lerra, ait, Deusanimsesapit, cum eam afficit ad timendum, non
sanctorum iniqua gessil; el non videbit gloriam Do- cum instruil adsciendum.TUnes Dei jtisii(iam,times,
mini (Isai. xxvi, 10). Timeaiil clerici; limeani mi- pbtentiam; etsapil tibi jtistus et polens Deus, quia
iiistri Eccleshe, qni in lcrris sanclorum quas possi- timor sapor esl. Porro sapor. ,sapientcm facii, sicut
denl, lam iniqua gerunl, ut slipendiis, qusestifficere scienlia scienlem; sicul divitisediviiem. Quid ergo
debeanl, iniiiiine contenti, superflua quibus egeni prior lpeus ? Tantum pr_eparal ad sapieriliam. Illic
siistenlandi forent, impie sacrilegeqnesibirelineant'; pr_fipararis,ut hic inilieris. Prseparatio, rerum co-
et in usus suse superbiss alque luxurise viclum pau- ™gnitic est.Verum banc facillimeseqUitur elalipnis
jierum consumere non vereanlur, duplici profeclo lumor, sinon reprimat limor, ut merilo dicaiur :
iniquitate peccarites, quod et aliena diripiuiit, et Inilium sapienlimlimor Domini, qui se peslf iiisipien-
sacris in suis vanilatibus et .turpitudinibus abu- tise primus opponit. Ibi itaque quidam accessus est
luntur.. ad sapientiam, bic et ingressus. Porro nec hic, nee
15. Talibus ergo cum impiseseiiiiarum parcere ac il)i speculanli perfecta' est quies; quia Illic Deus
misereri, ne in seiernum parcat, cujus judieia abys- apparel ianquam sollicilus, hic laiKiuam lurbatus.
sus-mulla, adverlilur; quis hoc Ioco rcquiem rpise- Non ergo cublculum qusesieris in his loeis, quorum
rat ? Habct bsec visio iremorem [alins, alter audilorium quasi docentis, alter pra)ipri_iim
lerrorem]
judicii, non secuiiialem cubiculi. Terribilis est locus jtulicis magis apparet.
iste, et totius expers quielis. Tolus inhorrui, si 1S. Sed csl locus, ubi vere quiescens et quieius
«piando in eiim raptus suni, illain apnd me.replicans cernilur Deus ; Iocus omnino, non judicis, lion nia-
cuin tremore. sententiam : Quis scit si- esi diguus gistri, sed sponsi : el qui mihi quidem., 'nam de
amore,attodio? (Eccle. ix, 1.) Nec miruni si titubo aliis nescio, plane cubiculum sit, si "quaiuloin illum
egp ibi (folium ulique quoda.venio rapilur, et sii- contigeril inlrodrici. Sed, beu! rara bora, et parva
pula sicca (Job. xm, 25)', ubi et maximus ille con- r mora! Clare ' ibi aa;noscitur misericordia Dofnini
> ab
C
templalor suos. qtioque faletur pene motos fuisse seterno, el usque in seternum supei' limentes eum. Et
pedes, perie effusosgressus; et dicebat: Zelavi super felix qui dicere polest: Particeps ego sutn omniuni li-
iitiquos,'pncempeccalorum videits. Quare? lhlabore, menliumle, elcnstodientiummandalatua (Psal.cxvm,'
inqtiil, Jiominum non su.i.,1 et cuin hotnhtibus non 65). Slal propositum Dei, stat senienlia pai-issnper
fiagellabunlur ; \^,^f_% ideoqtte lenuit eos superbia timentes eum, ipsoruni et dissimuhins mala, et re-
(Psal. LXXII,5-6), ne liuinilientiir ad pceniienliam, munerans bona : ul miro modo eis lion modo bona,
,sed damneiilur propier supeibiain cum superbo . sed et mala cooperelur in bonum. 0 solus vere
.diabolo et a.ngelisejus. Nam qui in Iabore honiinum beaius, cui non imputabit Dominuspeccaluml (Psal.
iipii sunt, in l.iburedsemonumprofecio eruut, dicenie xxxi, 2.) Nam qui non babuerit peccalum, nemo,
judicc,: lle, maledicti, in ignem wlernum, qui paraltis Omries enim peccaverunl, et oinnes egenl gloiia Dei
esl diabolo el angelis ejus (Mullh. xxv, 41). Esl (Rom. lii, 23). Quis accusabit tainen adversuselectos
lamenDei locus et isie, plane non aliud quam do- Dei? (Ront. vm, 53.) Sullicit milii ad omnein justi-
nius Dei, et porla cceli. Hic nempe limeri dieiiur liam solum habere propitium, cui soli peceavL
Deus; hic sancttim et terribile nomen ejus, el lan- Omrie qubd milii ipse non imputare decreverit^ sic
quam ingressus glorise:Ihiiium plane supienlimihnor nj} esiquasi non fueril. Nori peccare. Dci justilia est;
Domini.iPsat. cx, 9,10). Jiominisjusliiia, indulgentia D"»i.Vidi luec, et intil-
i&. Nec te moveat, quod iiiilium sapientise Iniic "Jexiillius senlentia) verilntein : Omnis qui nalits est
<!emum Ioco dederim, et non, priori. Ibi quippe iu ex Deo, non peccal; quia generuliocwlestisservdt eum
quodain quasi auditorio suo doeeiiiem de omnibus (I Joun. ni,-9). Generalio cadesiis, aslerna prsedesti-
niagistram audimus Sapieniiam, bic et suscipimus ; nalioest, qua eleelos suos Dens dilexiietgratificavit
ibi instruimur quidem, sed hic afHciinur.Iuslriiciio in dileclp Filio sub ante mundi consiiiuiioiiem, sic
doctos reddii, affectio sapientes. Sol non oinnes, in saiicto apparenles siiii, ut viderenl viiiuteni suam
qtiibus lticet, cliam calefacil; sic Sapieniia mullos, et gloriam suam, quo ej"usforenl consorles Jiseredi-
quos doeet quid sit faciendum, non continuo etiam latis, cujus et apparerenl conformes imaginis. IIos
accendit ad faciendum. Aliud.est mullas divilias ergo adverti quasi 1345 nnnquam peccasse; quo-
scire, aliud et possidere; nec notitia divitem facit, niam elsiqua deliquisse yidenitir in tcninore, non
sed possessio. Sic prorsus, sicaliud esinosseDeum, apparenlin seternilate; quia cbaritas Paijris ipsorjira
et aliud timere ; nec cognitio sapientem, sed limor cooperit mulliludinem peccatorum (176). Et dixit
(176) Eodem sensu in libro ae Gralia el L:bero Arbilrio, num. 29, pcccafa prsedcsiiualorum.dictm-
S93 SERM0NE3 IN CANTICA.. . _ 89.4
lieatos, quorum remisswsttnl iniqitilates, etquorumn A compendittm leneat; mementole trium iemporiim,
tecla siini peccata (Psal. xxxij 1); cum subilo tanlaa iriuin meiitoruin, Irium quasi pncmiorum. In horto
a adyerlite tenipora,.merila in ceilario, prsemia in tri-
inibi qtioque de tne siiboiia.fiducia. et infusa.Iaelilia
csi, qiianius cerle in ioco horroris, itl esi in loco o plici illa coniemplaiione cubiculum inquirentis. Et
secuudse visionis, non prsecesserat tiihbr, ita ulmihiii de cejlario.quidem istasufficiant. Porro.de horto vel
visus sim lanquam unus ex illis bealis esse. 0 si du- cubiculo si qua adtlendii, aut alia forie quam dicta
iasset! Iterum,. iterumque visila ine, Domine, iri h sunt, niodo advcrtenda occurrerint, loco suo non
saluiari luo, ad videndhm in bonitate eleciorumn pnptereamus. Sin aulem, suffieiant quse dicla sunt,
tuorum, ad lsetandum in Isetitia gentis tuac • et minime iterentur,' ne unqiiam in faslidium,, quod
• . (Psal.cv,
4, 3). - absit! veniaiil ea, quse proferuiiiur ad laiidem et
16. 0 verse quielis locus, ef queni npn iinmerilo0 gloriam sponsi Ecclesite, Do.mini nosiri Jesu Chri-
cubiculi appellaii.oiie censLArim! in quo Deus, noii ii sli, qui esl snper om.nia Deus benediclus in scecula.
quasi lurbatus ira,,ncc vel-.it distentus cura prospi-- Amen. '
. •
citur; sed probatur vnlunias ejus in eo bona, ett . 134© SERMOXXIV (177).
beneplacens cl perfecla. "Visio"ista non terret, sed& ' Agit prwcipue contra deleslabilerilium delraclionis;
mulcet; inquielam curiositateni non excilai, sed[1R. et q\ia in re recihudo iiominis^poiissimuin. con-
sedal; nec f.iligal sensus, sed iranquillat. Hic vere sistul,-
«piiescilur. Traiiqiiillus.Deus (ranquillal omnia ; et,[ 1. IIoc (lemiiin tertio, fralres, reditum ab Urbe
qiiietum aspicere, quiescere esi. Cernereest.regem ii nostrumclenientior oeulits e coelo respexit.elvultus
post diurnas farensium quasi lites causarum, dimississ landem ..serenior desuper arrisil nobis. Quieyit
a.se turbis, curaruni rnolestias declinantem, pelen-- . Leonina rabies, lineni accepit malitia, Ecclesia pa-
tein de nocte diversorium,- eubiciiluiiriiilroeuritemi cem recepit. Ad niliilum deductus est in conspecfu
cum pacis, quos hocsecrelo et hac familiaiilale di- ejus malignus, qui'eam per .hocferine oclennium
gnalur, eo cene securins, qiio secrelius quiescen-- . diro scliisniate coiilurbaral. Num vero ego, gratis
lem; eo serenius se habentem quo placidiussoloss de tantis periculi.sero reddjlus vobis? Veslris de?;-
intueniem quos diligit. Iu boc arcanuin et ;in hoc. t; deriis donaius suni,, vestris me profectibns par? :
«ancltiariuni Dei si quem forle vesirum aliqua horal, , quorum vivo merilis, yolo vivere studiis et salui:,.
sic rapi el sic abscoudi eoiiligeril, ul mininie avocett Qiiodque dtiduni ccepta in Ganticis mcexseqiii yulii-i,
aul perlurbet vel sensus agens, vel cura pungens.,, libenter quidcm.accipio, et dignum arbitror inler-
ycl culpa mordens, vel ea ccrie, quse difficlliusamo-- ._ rtiptum polius resarcire sermonein, qiiam noyi.or-
yenlur, irrtieniia iiiiaginitm corporearum phanla-- diri qttidpiam. Vereor auiem ne dissneium per itl
smata ; pblerit .quidem hic, cum .ad.nosredierit, , temporis animutii et distenittin diu hahiium, riou .
gloriari et dicere : Inlroduxit me rex in cubicultttri i' solum ad lam diversa, sed etiam ad tam indigna,
suum.(Cani. i, 5). Quod tamen au ipsum si.t de quo> dignitas maleria?, prout opoitel, non admittal. Sed
exsullat sponsa, non lemere afrirmaverim. Est tamen. i siquod habeo, lioc vobis do; poieril et fideli obser
cuhieulum, et cubiculum regis; quia nitnirum de5. quio meo Deus, etiam quod npn habeo, darc ut
tribus,quos triplici assignavimus visioni.solus faclus5 dem.Sinon'; culpeiur sane ingeniuin, nou volun-
est in pace-locus iste. Uleuim aperte monstratrumi . tas. ...
esl, ct in priori exigua, et in secundo iiulla perci-. 2. Locus aulem imde incipere debemus, ni fallor,
jiiiur quies : cum et illic apparens admirabilis, ad1 , isteest: Recli diligunl te. Quod aiiiequam expla-
indagandi sludium exerceat curiosilalem; el hic in- nare iiicipiamus, qtiid sil yideamus, cujus sil, quisr
iiolescens terribilis, infirniilatem conculiat. .A.tvero) nam hoc videlicel dicat. A liobis namque exigitur
terlio isto in loco, non plaue lerribilis, nec fam adquod auctor nou loquitur. E-tforlasse melius adole-
mirabilis quam amabilisapparere dignatur,- serenus5 sceiilulisiddanuis.ulsuis verbis et Iioc adciani (177*).
el placidus, suavis et milis, et inultse miscricordise) j\• Siquidem ciim dixissent: Exsuilnbimus et Iwtabi-
cmriibtis inlueiitibus se [alias, invocanlibus se1,. mur in le, inemores uberum tuorum super vinum
_' 17. Jam ul horum quse.de cellano,Boi'to,cubieitlp,, ^nec dubiiim quin matri loquereiilur), -cpnlinua.p
longiori sunt disputata .sermone, memoria vesirat sermone hoc quoque inferuni : Recti diligunt le
tiir «abscondi in charitale, > nempe Dei. Confer n.ita est magna confusio in plerisque edilis, in .
sennoiiem 4 de Diversis, nuin. S, et sermonem 1 dei quibusrefeiiur iiiruinquc evordium, sed perperain.
Septuagesima, cum nolis. ll;cc eiiim varietas inde orla esl, quod Beniardus
(177) Habiius amio 1158, composilo schismale, bis hunc euiiideni sermonem proiiuntiavit : primo
poslsuuin exllalia rediium. quidem cum exordjo hreviori annb 1157, aiilequain
(177') Ab inilio sermonis ad hunc Iocum inr Roinam teiiio proficisceretur; secundo vero, cum
signis est in scriptis diversitas. In quibusdam omisso iiide rediit anup 1158, ennideui repeliit cum altero
Jioe exordio, senrio ila incipit: R.ecti diligunl te. exordio, ut interruptum o.pus ab uliimo hoc ser-
Et hoc cui potissimum personmcongruerejudicamus? mone resuineret. Codex tinus Regiiis, iiiiin. 4511;
Si adolescenlulis, matri sine dubio id loquuitlur, si- coiisequenlereiimdein sermonem sub duplici exordio
quidem cumdixissent ei, Exsiiliabimus el Isstabimur . repelit: unus.iteni Thuario Colbertinus semcl hoc
in te.-meinores uberum liiorum super vinuni, con- loco cumiino cxordio. cl iterum posl sermonein 60
tiiiuato sermone hoc quoque inferunl: Recti, elc, Alii cuni altero.
sciinti nostram lectioncm habcril.Ex hac varielale
833 S. BER.NARDIABBATIS CLAR.-E-VALLENSIS , 836
(Cant.- 1, 5). Pulo propter atiquas de nomero ipsa- A , mtim.quidem se ipsuin prodit vacuum charilale.
rum', quse lion idem saperent, licet pariterciirrere Deinde quid aliud detrahendo intendit, nisijulis,
videreiuur; qusc sua snnl qii-orenlcs; el iion ambu- ctii delrabit, venial in oiliiim vel confemptum ipsis,
lantes simpliciier neque sinoere, sed speciali gloriie apud quos delrahit? Ferit ergo charilatem iniomiii-
mairis iiividenies, et captanles occasioneiu mtirmii- Jius qtti se audiunt lingua maledica, el quanlum in
randi adversus eam, ex eo niiriirum quod sola in se est, necalfunditus el exslingttit :.non soluni au-
cellaria iniroissel. QJIOIIndn est aliud nisi qnod tem.sed et in absentibtis universis, ad quos volans
-Aposlolus ait : Periailum in falsis fralribus (II Corl. verbum forte per eos, qui praesenies sunl, pervenire
xi, 26). Ipsse sunt denique qnibus expitibraniiiiiis conligerit. Vides quam facile et in.brevi ingentem
suhiiide pro se satisfacere cogittir, ubi eis ila re- muliiiudinem antmarum veloeiter currens jsermo
sporidet : Nigra snm, sed forino'sa±filias Jentsulem labe. malitise liujtis irificere possi.t. Prnpterea dicit
(Cant. i, 4). Iihque propter niurmuraiiles el blas- de lalibus prophelicus spirilus': Quorutn os male-
phemanles dicilur ab his quso bonse, qusesimplices, dicliene el amariludine plemim esl, velocespedes eo-
quse humiles cl mansnetse sunl; ab liis , inquam , rum adeffundendiim sanguinem (Psai. xm, 5). Uliqtte
dicilur sponsse consolandi gralia : Recti diligunt ___. lam veioces, quam velbeiler currit sermo. .Uritis est
-JNohsit tibi, inqiiiuni, cura de iniqua reprehensione B '
qui Ioquitur, el uniiin tantum verbum profert; et
blaspliemarum haruni, cum constel quia Recti ciili- tamcii illiid iinuiii vcrbum , uno in momenlo, hiulti-
gunile. Bona proleclo. consoJatio, cuni blasplienia- tudinis audientium, diim aures inficit, animasjinlerT
iniir a malis beue facienles","si rccfi diligunl iibs. licil. Corsiqoidem felle livoris amaruin per linguas
Oiiiiiiiio siifficil advcrsus os loqaenlium iiiiqua, opi- irislrnmentum spai;gere nisi amara non.potest,, di-
nio bouorum cum leslimonio coiiscieniise. In Do? cenle Domino :'Ex abundanlia cordis os loquiiur (Luc.
mino laudabilur anima mea, audiattl mansueli, e! lai- vi, 4S). Et sunlspecies pestis hujus, duui alji qui-
tenlnr. Mansiteli, inqttit, lwlenlur(l'sal. xxxm , 2). dem niide alque irreverenier, uli in buceam veneril,
Mansueiis phiceam , et a_quanimiier audio quidquid virus evomant detractioriis; alii aulem qtiodani si-
iri me jactaifi voliieril livor perditarum. mulaise verecundise fnco conceplam inaliliamJquam
5. Ergo in hoc sehsu ptito appbsiium, Recli' dili- retinere noii'possunt, adumbrare conentur. Videas
giinlte. Nec absurde, ut sestimb : ciim uliique pene alta prsemitti suspiria, sicque qiiadam cum gravjtale
in choro adolescenlularum tales invenianliir, quse et lardilale, vultu moesto, dimissis supercillis, et
acta sporissecuriose observeut, derogandi, noiiimi- voce .plangenti egredi irialediciionein, el quidem
tandi causa. Toiqiientur in lionis senioiuni suorum, lanio persuasibilidrem, quanto creuiiur ab his qui
malis pascunlur. Videas ambulare seorsiim , conve- audiuul, corde invito, et magis coridoletitis affectu,
nire sibi et scdere pariier, moxqiie Jaxare procaces quam liialitiose proferri. Doleo, inquit, veliementer,
linguasin detestandtimsijsurriiini. Una uni conjuii- proeo.quod diligo eiiin saiis,'et riunquam polui de
g.il.iir; nec 1347 spiraculum 'incedit in eis; tanla . liac re corrigere eum. Et alius : Mibiquidem, ait,
est libido.delrahendi, audiendive detraheuiehi. lnT bene comperlum fueral de illo istud; sed per me
eunt faniiliarilaleih ad maleilicendiiiu, concordes ad nunqitam innoluissel. At quoiiiam per allertim pa-
discordiam. Conciliant inter se inimieissiiii.is ami- tefaclaest res,veriialein negarenon possum : dolens
citias, el pari consentanese jnalignilatis affeclu cele- dico, revera ii:j esi.- Et addil : Graude damnum !
Jiratur odiosa collatip. Ilaud secus cgere quoiidam nam alias quidem in pluribus valet; cseieruin in hac
Ilerodcs et Pilalus, de quibtis Inarrat 'Evangelinm paiie, ut verinn faleamtir, excusari minime potesl.
quia facli siini amici in illa die (Luc. xxm, 12), lu.c Sl His paucis adversus miilignissimum. viiium
cst in die-Domtnicse pnssionis. Convenieiitilms sic coinmemoraiis, reverlamtir ad explanantli ordinem ,
in' ijnum , non est Dominlcam cosnam. manducare, et deinonstremus qui sini hoc loco intelligendi Recli.
sed magis propinareel bibere calicem dsemoiiiornm; Non enim arbitror senlire qiiempiam reclse inlelli-
duhl importnnlibus lingnis aliorum perditionis virus,,;D geniise, secundiini corpus reclos dici eos qui sponsarn
ailorum aures intranlem morieni libenler excipiuni. 134© diligtmt. Propterea dnmoiisirandanobisesl
Sicquippe, juxia proplietam , tniral tnors per fene- spiriliialis, id csl aniini cordisve, reciiludo. Spirilus
stras nosiras (Jerem. ix\ 21), ciun prurientes aiiiibtis cst qtii loquilur, spiiitualibus spiritualia comparans.
ei oribus, lelhale poculuni detraciiouis iuvicein no- Ergo seciindum aniinuin, npn scciindiun terrenam et
bis ministrare conlendinms.-Noii veniat anima mea fseculenlam mateiiam, Deus honiiuem reclumifecit.
iu concilio deiralienlium , qtiouiam Dens odil eos , Ad imaginem quippe et simililudinem siyim ereavii
(licenle Apostolo : Delractores Deo odibiies (Pwm. i, illum (Gen. i,27). Ipse vero, qnemadniodtim psallis :
30). Quaiii senienliam Deus ipse loquens iifpsjdmo, Rectns Dominus Deus nosler, el non esl iniquilus in
audi quomodo conflrmal :- Deirahenleni, inquil, proeo (Psal. xci, 16). Recius itaque Deus reclnm fecit
ximo suo .Ititnc pefsequebar (Psqt. c , 5). liominein similem sibi, id esl siiie iniquilate, sicul
4. Nec iiiirum, cum id prsecipue viiium cliarilaT nt.ii.esl iniquilas in eo. Porib iniquitas, cordis est,
tem, qutc Deus est, el quidein lcseterisacrius , im- non.carnis vilium , ul per hoc uovcris in spiriluali
pugnare el pcrsequi cognoscaiur, quemadmodum vos portione ttii, et non in crassa luieaqiie subslantia
quoque poicsiis adv , ters QJUUJS qui delrahit, pri- Dei similitudinem conservanda.m fore";sive repara&-
R97 - ' " SERMONES IN CANTICA'. .' 893
dam. Spirilusjeuim est Deus, et eos qiii yoltint si- A J censere non dubites. Sic ncmpe liabes : Si recte offers
miles ei vel perseverare, yel fieri, oporlet inlrare el recte non dividis, peccasti (Gen. l.v, 7).-. Recle
ad cor, atque in spirilu id negolii aclitare: ubi re- qiiidem qiiodcunque, licrum ofiers, rccle aniciri ab
veiala^facie speculantes glpriam DeL, in eamdt.m alteruiroea. iioii dividis.Noli csse rccius oblator et
imaginem traiisformeiuur declaritaie in tlarilalem, pravus divisor. Quid divitlis.acliun a fide? Jniqub
laiiquam a Domini Spiritu (11 Ccr. ni, 18)- . dividis, fidem perimeiistunm : nam fides sine 1349
'6. Quanquam et corporis siati.iram dedit homijii operibus moiiua est (Jac. n, 20). Munus inoiiiium
Deus rectam; forsitan ut Ista corporea exterioris offers Deo? Si enim qmedam anima fidei ipsa devo-
viliorisque recliiudo figmenti hominem inleriorein lio est, quid fides quse non opcralnr ex diieclione,
illum, qui-ad imaginem Dei faclusesi, spiritualis nisi ,cadaver exaniiiie? Bene lionoras Deum munere
suse servandse rectiludinis admoiierel, el decor liini Jetido? bene placas lnas fidei inierfccior ? Quomodo
deforiiiiialem arguerelanimi. Quid cnim indeceniiiis, lioslia pacifica ubi lam sseva discordia esl? Nbn
qtiain curvum recto corpore gerere animum? Pcr- miriim si Caiu insiirrcxil. in iTratreiii,(]iii snam pritis
-versa res est el fceda, luieurn vas, qtiod est corpus occiderat fiilem. Qnid miraris, oCain, si ad iua non
de lerra, oculos habere sursum, coelos libere suspi- respicit munera qui le despicit? (Gen. lv, b.) Nec
cere, coelorunique luminaribus obleetare aspectus; «* ' lioc miriim si non respicil ad te, qui ita divisus es
'SpirituaSem vero cceleslemque creaturam suos econ- in le. Si manum deyotioni, quid aninmm das livori?
trario oculos, id est internos sensiis alque affeclus , Non concilias Deum libi, discors lecum, nori plac.as,
trahere in terrain -deorsuni; et qii:c debuil nultiri sed peccas; et iiondum.qiiidem<impie ferendq, sed
in.croceis, liserere luto, taiiquam uiiam de suibus, tamcn dividendo non recte. Etsi iieedum frairicida,
amplexarique slercora (Thren. IV, 5).. Erubesee, jam lamen lideieida teneris. Niinquid reclus, vel
anirria mea, diviuam pecorina commulasse similiiu- quando nianum porrigis Deo, cujiis. cor in lcrr.im
dinem; erubesce volutari in eceno, qux deccolo cs. traliil livor el -ff:ileiiiuiu otliuiii? Qiioiiioilorectus,
Erubesce.iiiiinia, -aiLcorpus, in mei corisideraiione; cujiis fides iiiorjua,- eujus--Oj)iisr'mors,, cnjus nulla
Creata creanii siniilis recta, me quoque accepisli dcvotio, amaritudo miilia? Eralqnidcm iiroffeienio
adjtitorium simile lun, uiique secundiim lineamenia fides, sed'non in /i.ie dileciio; recla oblatio, sed
corporesereciitudinis. Quocunque le vcrtas, sive ad cruiJelis divisio.
Deuin sursttm, sive ad me deorsum (nemo siqnidem 8. Mors fidei esl separalio charilalis. Credis In
carnem suam utiqtiam odio habtijl), uliiqiie occurrit Clirisliim? fac Cbristi opera , ul yitai fidos lua.
tibi species decoris tui, ubiquejiro slatu luse digui- P Fidem liiani dileciio aiiiineii pipbet aciio. Nbii incur-
talis-liabes de.tnagisiorio sapieniiaj familiarem ad- vet lerrenuiri opus, quem fitles caslesinm erigit.
niouitioiiem. Me ergo nieiiiii, qiiain tui gratia accepi, Qui te dicis in Chrislo inanere, debes, sicm ipse
relineiiie el servniiie prserogalivam; iti quomodo anibulavit, el ui ambUlaiT. Qiind, si propriam, glo-
non confunderis aiiiisisse Inam? Cur suam in te riam quseris, florenti invides, absenii detraliis,
Condilor intuelur abolilatn siniilitudinem, cum tuam reponis liEdenli te: lioc Chrisius non fecit. Confite-
in me libi couservel, assidiieque reprsrsentei? Jarii , ris te nosse Deum, factis aulem negas. Non recle
omne adjulotiiim, quod libi ex me debebatur^.ver- plam., sed impie linguam Chrisio, aniniam dedisli
tisti tibi in confiisioneni; abuteris obseqnio meo, dialiolo. Audi ergo quid dicat: llomo isie lubiis ine
indigne htimanum corpus inhabitas, bruius el be- honoral, cor autem ejus longe est a.-me(tsa.xxix, 15).
;stialis:spiiiius. .•.-> Non>esprofecto rectus,, qtii tain non. recle dividis.
i 7. Isiitismodi ergo curvse animse noii.possunt dili- Non potes allollere caput pressuui diaboli jugo. Non
gere sponsam, quoniam noh sunl aniicse sponsi, le subrigere prrevales, cni doininalnr iniquitas.
ciim siht mundi.-Qui vull, inquit, amicus esse-hujits Iuiquilates tuse jsupergressjt: stiiil caput lutim, ei
ntundi, inhnicus Dei consliluilur (Jac. iv, 4). ErDo sicut omis grave grayalsc stint super \e(Psat. xxxvn,
qiisereie etsapere qtise sunt super lerram, cur.vitas D _ 5). Iniquilas denique sedel super talculum plumbi
•aiiiniiJeest; et e rcgione , niedilari ac desrderare" (Zach. v, 7).Vides quod non faciat lioininemreclnui
qtise sursum siinl, rectiludp. Et ipsa ut perfecla lides etiam recta, quse non operatur ex dileclione.
sil (178), in sensu deiinialur el consensu. Reetum Al qui sirie dilectidhe esl, nbn habel unde diligat
rcvera te dixerim, si recle in omnibus sentias, el sponsam. Seil nec opera, quamvis recta, rectum cor
factis non dissemias. Invisibilis aniini sialum.uuiiliel efficere siifliciuut siue fide_ Qnisenini rectum dicat
lides el aclio. Reciuni judica,, si fide caiholicum, et bominem non placentem Deo? Sine fide aiileni iin-
jastunr opere probaveris. Si quo niinus, curvum _. possibile estplacere Deo (llebr. xi, 6;. Quiiioii pla-
(178).Hunc etiam locum.cb prscmissam raiionem, .Qttibus dhiiur nd sponsnm : Recli diligunt te, qni
in etliiis mrbaviL discrepanlia veterum codicuni. videlicetin omnibus etrecte, el recto acqniescunt.
Qiiibus" oiitiii piplixius- tleest prooeiniiini hujiis ser- Tum concludiiuf sermo his veibis :' Ulinqm et nos
inouis, in-Iiis iia etleiiur hicce lexliis : r.ectitudo. Ei de itlis shnns, annumeruti (lileclorihits sf,onsi,prw-
hunc rectitiidhiem, ut-sip petfecla in oinnibiis, inve- slanle eodetri Domhw nostro Jesu Cltfisio, qui cum
mri' necesse esl sensu alque consensu. llhun - vere ~.Pcilfe eiSpifilt inncio vivilet -r-egnalDeusper omnia
eectuni corde dixerim, qui el refle in omidbus"sentidl, smciili%'Amen-.iNosiram vero leeiiduenr-alTi codices
et arecio quod'seriseriifin nutlo dissentlac: Ecce de prseferuiii.
899 S. BERNARDI ABBATISCLAR-_€'-VALL'ENSlS "900
cet Deo', rionpotest illi .placere Detis. Nanicuiplacct A randce, quahlunilibei vivanl desperale; noniincon-,
Deus, Deo displicerenoti poiesU Porro cui noh p!a- giue filise Jerusalem nominantur. ,,.],.
cet Deus, nec.sponsa ejiis. Quomodo •ergo rectus, - 5. Videamus.jam quid illud fuerit dieere : Nigra
qui nec Deum diligitVncc Ecclesiam Dei, c.uidicitiir: sum, sed formosa. Niillafiein his verbis repugnantia
L\ecti diligunl te?Si ergo hec fides sine operibus, est? AbsiiiProplersimplices dico, qui inter colorem
jnec ppera sine lidc sufficiunl ad animi i;eetitudiiiem; el formam discernere non rioverunl, cum jfornia a'd
nos qui in Chrislum credimus, fratres, rcctas sludea-. compositionem periineat, nigredo colbr sit, Non
mus: facere"vias noslras el studia nostra. Levemus onine denique quod nigium cst conlinuo delorme
corda nostra cum riianibus ad peiun.ui toti rccii esl. Nigredo, verbi causa,. in.pnpilla non deilecel;
inveniamur, fidei riosirse rcciitudinem rectis actibus et nigri quidam. lapilli; in ornainenlis placent; el
coniprobaiites, (jilec.tores sponsse, dilecli a spohso iiigri capilli candidis vullibus etiam deeoreni jatigent
Jcsu Chrisio Domino nostro, qiii est Deus benediclus elgraliam. Sic tibi' quoque facile advertere eslin
in ssecula. Aihen.. ,. I, , rebus innumeiis. Qiianquam sine. numero| sunl,
SER.MOXXV. quse -lii superficie . quidem rcpeiies .decoloria, =in."
De nicjredine et forniositaie sponsm, id est Ecclesim. conipositiohevcro decora.-Tati fortassis modo potest
1. Ecee quod dixeram in sermone, "quia aunulis " sponsa , cum ptilcbritudine utique compositionis,
lacessentibtis spoiisa respondere cogaiur,~qua) cor- nsevo uon carere nigredinis; sed sane in locp pere-.
pore qnideiii de numero adolesceniularum esse viT grinalionis suffi.Alioquin erit cuni eam sibi in patria
, dentur, animoauiem longe suriU Ait nempe : Nigra exhibebit spbnsus glorise' gloriosam, non liabenlem
• sitrii.sed formosa, filiw'Jerusatem (Cunl-. i, 4). JPalet maculam, aut rugam, aut aliquid lnijnsmodi. -At
quod deiraueient ci , nigredinem improperanles. verb nunc si diceret, quia nigredinem non baberel,
Sed advetie sponsaepalienliam aclienignilatem. Non seipsain seduceret, et. veritas in ea non; essel.
modo cnim non reddidit maledictum promaledictp, Quainobrem iie mireris quia dixil: Nigra sum, et
sod insuper benedixil, filias Jerusalerii vocans, quse •rursum nihilominus, quia fbrmosa sil, gloriniiir.
magis pro suaiiequilia fiiiseBabylonis, vel filiceBaaL Quoinodo enim-noii rormosacui dicitur : Veni,for-
aul si qnodaliud nomen in.properii occurrissel, mosa mea? (Cani. n, 10.) Cui (autem dicitur: Veni,
appellari rneruerant. Sane didicerat a prdpheta, noiidurn.pervenerai; ne forte qtiisputei hoc dictum,
jmoiib ipsaiinctione quse docei-suavitatem, cala- non ,quidem huic iiigrse,'quse adhuc laborat yeniendo
-nium 13SO quassalum non cbnterendtim, etlirium ih. via; sed'heatse illii quse janr prorsus jabsque
'fumigansiion exslinguendum(Isa. XLII,5)..Proplerea p, nigredine regnat in patria.
iion pntavit amplius irrilaiidas satis commolas per &.Sed aiidi unde nigram et unde Tortnosam so
<eevnec quidquam addenduiii slimulis iiividtse, qua dixeiit.An nigram quidem ob telram conversalio-
iorquebantur. Magis aulem ciim his_ qui oderunl nem, quam prius habnit sub principe bnjus mundi,
pacem, studuit esse paeilica, sciens se eliam insi- iinagiriem lerreslris bominis adhuc poiiaus; formo-
-pienlibus debiliicem. .Maluit ergo ipsas favorabili samvero de coelesti similitudine, quam poslea.com-
dcmulcere vocabulo, _quia ctirse fuit ei infirriiarum inutavil, ambiilans j'ai)i in novitate vine?,Sedlsi boc
potius operam dare saluli quaiii pioprise ullioui, esl, cur pon magis de prseierilo,.iiigra fur, c:l non
S.Omnibus quidem optanda est ista perfeclio; nigrnsum, dicit? Si ciii tamcn placel liic seiisns, id
proprie autem opliinorum forma esl .pr_elaioruiii. quod seqttilur, sicul lubernacula Cedar, sicut pelles
Sciunt quippe boniiidelesque prsepositi, laiigucntiuiu Sulomonis (Cuhl. i, 4), s.c oportet intelligi, ut de
sibi creditam aiiimarum ciiram, non ppmpam. Cum- velcri quidem conversatione Cedar, de uova vero
que inlerniini inurmur cujuspiain illarum qtierulse Salomonis se dixeril labernaculiim. JETocenim esse
vocis' indieio, deprehendunt, etsi in; ipsos usqtie atl pelles,qtiod labernaeulum.proplieta ostendit clicens:
convicisi et coritunielias proruiripentis,; medicos se Repenie vnslala sunt tabernacnla.mea,s-J,bilo pelles
et non doiriinosagnoscentes, paiani confestini adver- D inemJJeretn. tv, 20/. Prius igilur-'|,351 riigrd. sicut
sus phrenesim aniiiuc, lioiv vindiciam, sed liiedici- vilissima labernacula Cedaiv: postea formosq, sicut
nunu Ilsec igilur ralio cur sponsa filias ierusalem pelles gloriosi regis. . _ -
dicat eas. ipsas, quas malevolas sustiiiet atque male- • 5; Sed videamus quomodo ad staluni politis vitse
dicas.: videlicet ut in blando seririoiie deliniat iiiur- potioris ulruraqiie respiciat.- Si consideremus habi-
itiiiranlesi commolion.em sedei, sanei livorenCScri- lum exteriorem saiictorum, eum qui in faeie est,
piuin esl eiiiin : Lihtguapacifica compesciilites (Sroi. quain sit bumilis utique et abjecais, et quadam ne-.
•xxy, 15).'Alias veni filisefevcra Jerusalem.qiiodani glectus incuria; ctini lainen idenlidem inliis reyelata
modo sunt quse luijusmpdi sunt, nec falso ila eas facie gloriam Dei speculantes, in earridem iniagjiiem
nomiriat sponsa. Sive eniui prople.r sacrainenia Irarisforrnentur de clarilaic in clariiatem, taiiqtiam
Ecclesi_e,quse indifferenter quidem curii bonis susci- a boinini Spiritu (11 Cor. III, 18): nonue una guse-
piuiit; sive propter lidei aeque communem confessio libel lalis anima merito nobis videbitur p.osserespon-
iiem, sive ob fidelitimcorporalem saliem socielatem, dere exprobfanlibus sibi nigredineni: Nigra sum,
Eiii eiiam propter speh; ftilurse salulis, a qua oin- sed formosa ? Vis libi dcniqtie deriipristrein animairi
jnjto iion stinj, quandiuhic vivunl, vel- lales despe- etiiigraii)pariterj elforinosain ? Episiblw,-.inquiuul.
' SERMONES1N CANTICA. 002
90?
grnves sunt; sed prwseniia corpofis infirma, el sertrio ^j ornalii cultuqiie -'superfl.uo exlerioiis stii libniinis.
conlsmplibiiis (II Cor. x, 10). Rauliis hic crat. ltaT qni certe corrumpiiur, bnini se diligenlia prsebel et
<|tte Paulum, o filise Jerusalem, de prsescnlia corpo- occup3l excolendo ac decorando inteiiori illi, qui
ris a.s_tiriiaiis,el lanquam decolorem deiormemque ad iriiagineni T3ei esl, et renovatur de die in diem.
conlemnilts, quia cernilis hoinunculiim alfliclari in Geiii sunteiiimDeo rion posse esse quidquaiii ac-
fume el siti, in frigore et nudilate, in laboribus ptu- ceplius iiiiagine sua, si proprio fuerit resl.iiula de-
,rimis,in plagis supfa tnodum, in morlibusfreqiienter? cori_1352Propie'reaetoi_in.sgloriaet)riiminius,i_<ih
(HCor.xi, 25,27.) IJsec suut qtia1 deiiigranfPafi- foris esl; bocest, iion in floro fehi, ahl in orevulgi,
luin. Pro hujusriiodi cloctorgeniiimv repuiainr inglb- sed in Dortiino. Dude et dicunt : Glorin hoslra hwc
rius, iguobilis, niger, bbscurus;' lariquain denique est, tesiimonium cotiscienlimnostrw (ll Cor. i, 12),:
peripsema biijtis niundi. Enimvero noririe ipse est quod coiisciehiiae solus sil arbilcr Deus, cni soli
qni rapiiur in paradisuni, quiunum allertiihque placere desiderant; et cui 'placere,' sola vera' et
perambtilans, usque ad lertium sui purilate penelrat" summa gloria est. Non mediocris plane glotia illa
coelum?"0'vere ptileherrima aniina! quam, etsi in- quse iiiius esi, iii qua gloriari digiiatiir el Domirius
firmuin inhabiianleni cbrpusculum, pulchiiiudo cce- gloriie, dicenle David': Omnis gloria ejus; filiw tdgis
jestis admitiferenpndespexitjangelica sublimilas Jion B ab intiis (Psal. XLIV,14). Et lulior sua cuiqiie glo-
rejecit, clarilas divina uon repulit. Hane vos dicitis ria, dtim habel eam in seiuelipsd, el non in -allero.
nigram? Nigra est, sed formosa, filiae Jerusaleiii. -Alnon in soio fortassis caiidoreinterno, sed in ex-
Nigra vesiro, formosa divino angelicoqne judicio. leriori quoqtie nigredine et exleriore gloiiandum.iie
Elsi fligra'csl| forinsecus est. Sibi atitem pio miuinio quid oinriiuo sanctis depereal, sed.oinnia cooper;in-
est, ul a vpbis jriilicelur, aut ab his qui secniidum tur in bonniri. Nori solum igitnr in spe, sed el glo-
faciem judicant. Homo siqiiidem videi in facie, Deus riari -in IribOlationilius. Libenver,,«H, gioriqbdr in
aulem intuelur cor (J Reg. xvi, 7). Propterea etsi infirmiialibus mcis; ul.inhabilcliii me virlits Chrisli.
nigra foris, sed intiis formosa, ut ei placeal cui se Optanda infirmilas, quse Cbrisii viriute compensa-
probavit. Non enim vobis : quibus si adhuc placeret, tur. Quis dabil milii non soluin 'iufirmari, sed et
Chrisii servus rion esseU Felix nigredo, quse mentis destitui ac deficere peniius a ineiiieiipso, iu Doi.nini
candorem paril,-lumen scientise, conscientise puri- virluttim viiiute siabiliar? Num virius iu hifirniuate
taiem. - perftcitur. Denique uit : Qnnndo htfirmor, ittnc forlis
"fi. Audi denique qnid per prophetam Deus promit- sum etpolens(II Cor. xn, 9, 10). • A
tal isliusmodi nigris, quos aui humililas poenitentisei 8. Quodcum ita sil, pulclire sponsa coiiveiiit sibi ati
aut charilaiis zelus,lanquam sblis sestus, deculorasse ^* gloriam, quod ei pro opprolirio ab semults intorque-
videlur. Si fiierint, ait, peccata vesira ut coccintttri, lur; iion rnodo formosaii), sed et nigrani esse s.e
quasi nix dealbabunl.ur; el si fiierinl rubrd quasi ver- glorians. NonejiiiH crubespit nigredinem, quain rio-
miculus, vetut iana albd eruni(lsui< i, 18). Non plane " vit prsecessisse et in spmiso : cui similari quaiilse
contemnenda. in saiictis Isia nigredo extera, quse" eliam glorise est? Nil sibi gloriosius pfoinde putai,
C-hidoremoperatur ii_ter.niim,el-sedeinproinde pfse- qnam Christi porlare opprobi ium.' Cnde vox i!la
paral s:ipienlis?. Cniidor\est euihi vilw wternw:sa- prorsus exsullalionis et salulis : Absii tihhi gloriari,
pienlia, ul Sapiens defiriit (Sap. vn, 26) :.el candi- nisi in cruce Domiiii me.iJesu Christi! (Galal. vt, 14.)
ilain oportet^sse auimam, iii qua ipsa sedem elegehl. Grata ignoniinlacrucis ei qui Cfucifixo ingratus non
Quodsiahimajusli sedesest sapieiilite, hitud dubiedi-. esl. Nigfedo est; sed forma et similitudo Domiiii.
xerim an.niamjusli essecandidam. Et foriassisj"tistitia Vade ad sanciuni ls;iiam,el describet.libi qualein in
ipsa candor esl.JiisIus aiiiein erat Paulus, cui fepo- spiriiu illum viderit.Qiiem nainquc.aliunrdicit virui»
sita ftierat corona jusliliw (II Tim. iv, 8).Caiidida doloris, el: scientein infirmhtilem; el quia honerat ei
proinde Pauli anima erat, clsapienlia sedebal in e>>, speciesneque decor? Et addidit: Nbs putnvhnus ettm
ita ul sapientiam loqueriiiir inier perfectos, sapien- ,n lanquam leprosum, el percussum a Deo, el.humilin-
tiani in inyslerio al.scondiiam, qtiam nenio princi- tum. lpse auiem vuluerdtus esl propler iniquitales
pum inundi Iiujus-aguovii.-Porrn liiinc iu-eo sapicn- noslras, ultrilus cst propter scelera twslru; el livofe
lise, juslitiseque candorem nigredo illa exieiior de ejus suniui sumus (Isui. LIII, 5,5). Ecce uiide.iiiger.
prse.-entia corporis infiiiua, de Iaboribus Jiluiimis, Jiiiige el Ulitd sancli David : Speciosus' forma prw-
tle 'jejuniis ac vigiliis niiiltis, aut operabalur, alil filiis Ao.ii._iHm(P.sal. XLIV,5); el halies loliini iu
proineribalur. ldeoque el quod nigrum esl Paiili, sponso, quod spousa de se hoc in loCo lestata est.
speciosius est oiiiui ornatii extriuseco, omui eliam 9. Num libi rccte e.l ipse videufr seciiiidum ea
regio ctillti. Non coniparabitur eiqtiantalil.el pul-' quse dicia stiiit, seninlis posse respondere Judscis :
clirilu.do carnis, upn cntis ulique nilidii el arsura, Niger snm, sed fonnbsns, filii Jerusaleui ? Niger
non faciescolorala "v.ciiiaputrediui, non vesiis pre- plane, cui non erut species, neque decor; niger, quia
liosa obnoxia vetusiali, nou atiri species, splendorve vermis etnonhqmo, opprobrium Itominum, el abjeclio
gciuinaruin, ,seu quseque lalia,- quae omnia stinl ad plebis (Psal. xxi, 7). Denique se ipsiim fecit pecca-
corrupiionem. lum (ll.Cor. v, 21): et nigrum dicere verear?In-
7. Slerito pi'oinde omnis ciira sariclorum, sprclb tucre' sane pannis soriiiduiii, p!agi-«lividtim, illiluua
' S. BERNARDIABBATI5 CLAft.E-VALLENSIS . 9Ui
903
et quandiu mililamus in lioc corpore, pere-
sputis,.palIidum'morle; et.nigruin vel tuncprofecip tj^ vii-,1);
falebere.- Pcrcimctare eiiain apOstolos, eumdem, grinamura Domino, id est a.luce.Nain Domiuiislui.
in cum eo non est, ih tan-
ipsum qualein in, riionle peispexerint; aut eerte est.; et quanium quisque
in lioc eslin Cedar. FJebilerijpro-
angelos, in qualein prospicere boiicupiscaiil; et hi-, luiii tenebris-est,
hi.lominus fonnosnm tuirabere. Ergo formbsusih.se, inde yoceni illam «agnoscat suam : Heu milif qv.ia
•nigcr.piopter te. Quam ioimpsum el.in mea.foniia Jncolalus meus pr.olongqtusesl! habilavi cnmhabilan-
le agnosco, Dbniine Jcsn! non.ob diviua tantum libusCedqr, mulluni incolafuilanimamea(PsaLcxix,
quibtts effulges miracula, sed et propler veiitaleiri, S, C). ESLergp hoc babilaculum nostfi corporis, non
et niansueludiiiem, eljustiliam. Bealus quitein his civis malisio, aut domus indigense; sed aut taber-
homiucm inier homines coiiy.ersanle.nidiligenter o!)>- naculum iiiiliiantis.aut siabulum yiaioris. Est, in-
servans, se ipsuni prsebel pro viribus imiiatoieni lui. quam, hoc corpus tabernaculum, el tabernacultim Ce-
Hoe jam-bealiludinis muniis fprmosa lua primitias. dar, quori nimirum animam, quasi objeclu siii,' incir-T
suse dolis accepit; nec quod'formosum est lui, imi- cuinscripti. Iiiminis inleriiii nuiic fratidal aspeclu;
tari pigra; nec quod nigrtim susiinere confusa.l.nde nec sinil omniiiovidere.illud, nisi "per-Speculuniqui-
el diccbal: Nigra sum, tid formosa, fHimJerusalem; dem et iu osnigmate, non aulem facie ad facieni (J
ct addidil. siitiilitudineiu : Sicut, labernacula Cedar, ;B Cor..XIH, 12).. - _ |
«icnt pelles Salomonis. At isttidl obscurum est, nec . 2. Videsne jmde Ecclesise nigredb, unde pulcher-
allingeridum omiiino. fatigalis. jliabeiis lempus ad rimis quoque animabus. nonniilla.rubigo inhseserii?
pulsandum. Si nori dissiiriulalis, aderil qui revelat De tabemaeulo profeclo Ce.dar,, tie exercitip:| iabo-
iriysteria ; nec cunctabituf aperjre, qui etad pulsa.n- riosse riiilitise, de diuturnitate miseri incolaltis j-de
diuri invilal. ipse est enini qui aperit, etneino clau- angustiis aerumnosiexsilii, de.cbrpore deniqrie fra-
dit (Apoc. iii, 7), sponsus EcclesiseJesus Cbristus gili el gravi; quia corpusquod corrumpitur, aggra-
Domiiius noster, qui esl benediclus in srrcula snecu- val animani^-et deprimil lerrena inhabilaliosensuin
lorum. Amen. ii.iulta cogitaniem (Sap. ix, 15). Propterea el eu-
SERMO XXVI. piuiil dissolvi, ut corpore leyalae, Cbristi avojenl iii
1353 (179).,
bcuttisBernardus, obhuni sui Girardi ampjexus. Unde etgemens una de miseris ajebat :
liiquo ' ~ fralris
, iugei. | <-\ , _ Infelixego liotno! quisme liberabiide corjioreinqrtis
i_. Sicul labernacula Cedar, sicut pelles Salomonis liujus ? (Rom. vn, 24.) Sbit.nimirum.qu_e hujusmoili
(Cunt. i, 4). Ilinc iucipieuduiii, qnia hic desiil sermo. est, quod no.n possit iji labernaculo.Cedar careread
superior. Hoc exspectatis audire quid sit, el qualiter. ptirum mactila aul ruga, non quahlulaeunque nigre-
ei quod proximo tractatum esi capitulo coaplctur, 'C dine;, et cupit exire, ut se possit cxuere. Et.hsec
quia.simililudo esl. Potest enim hoc ita subjuncluin ralio,, cur sppnsa nigrani.se dixerit sicut labernqcula
. -fuisse, ut uiraque pSrs siinilitudinis ad id .soluiu , Cednr. Sed enim.qupmodo formosa,. sic«_ peltes Sa-
mpondeal, quod ibipl-secesserftt: Nigra sum. Potest lomonis? At nescip qiiid sublirne ac sacfum seiilio in
cl ita.iil dubhus illis duo isia, id eslsingula singulis, bis pellibus involuHim, qtiod minime ausim oiiinino
rcferaiilur. Ille scnsus simplicior, iste obscurior est. conlingere-, nisi ad nultint sane ipsius, qui reposuit
Sed len.lemus ulruinque : et-prius quidem bunc, qtti el signavil. Legi nimirum ,: Qni scrutqior est maT
difiicilio.rapparet. Non auiein in duobus piiruis, -sed jeslalis, opprimetur a gloria (Prov. xxv, 27). Super-
iu iluobus duntaxat extremis difliculias est, Nam sedeo igilur et differo. Vobis iiiieriin curce eril so-
Cedar qtiidem, qtiod iiUer.pretatnr ieriebrw, aperte lilo impelrare 1354 favorem vestris precibus; ul
satis cum nigredine couvciiire videlur; sed pelles eo alacjiores, qno fidenliores redeanius ad id^ qiiod
Sa!omonis cum formositalft ngii! ita. Porro laberna- auenlioribus' egel animis. El foiiassis inventel pius
culaineairideiiinihilomiiiiiseoiieurrerec.oiiveiiicnliam pulsator, quod temeraritis scrulaior non phssei.
quis uon videai? Quid enini (abernacula, "hisinoslra -* Quanquam cl moeror (iiieiii"iiiipei:U,:ei
"
calamita»;
suiil corpora, iu qnibus peregriiiamur? Nec enim _ quain palior.
habemus hic maneuiem civitaiem, sed fuiuram in- •5. Qiiousque enim dissimulo (180), et-ignis qticm
qiiiriinus (Uebr. xin, 14). Sed ct miliiamiis in eis, inlra ine ipsum abscoitdo, triste pectus adurit, in-
tanqiiani in.iabernatulis; prorsiis vialeuli adregnum. leriora depasciiur? Clausus lalius serjiil, <stcvii
Uenique"niijilia esl vlta boiuinis snuer iorram. (Job ac.ritis. Quid niihi^t cantico liuic , qui •in amaritu-
* <- ' "-'<', .i
(179) Ilabitiis anno U5S. Fraicr, mqtiarn, decessil,"lenor conscienlise, niortiin

(180) Hic incipii Beriiardi de Girardo fralfc oratio speciiliii.ii,vinculiim rciigibnis. Quis iillerius vi^ge-
fuiiebris, quam Berengariiis, ilie Absclardi iiupiideiis (abil ad lubnrem? quis aiuplius leniel nicerenlem? >
uliscipnlus, immerilq suggillat, in primis quud «tri- Aliertiin hnc est: . Bos boveni requirit, se!.qiind
jstia I.setis confoedeVei-:> deinde quod quihiisdam soliim.putai, freipienti liiugilti piiini leslalur alfe-
Anibrosii veiiiis uistitif, ex ejus oratione funebri rie ctiiiii. Bos, iiiqiiani, bovcin leijtiirit, ciim qiio-tiu-
'nioiie Saljii fralris « syJlabatim » deproiuplis. Al cere collo arairuni consuevii. s Ppstericr.tiuideiit
fsla nec iii hoc sermone legiintur :nee, si iegereif- Joeus exsiai pos.iiniiitim apud Atiibrpsium : .neii-, .
_tur, Dernarilo liicereiu injiiriain. Loca duo huc rc- ter apud Bernarduin. Cauie prsemisii^Dereiigaritis,
fcrrc juvaii Eu priinum": « Decessit fraler a vita, « ni lallor, « ne mendacii alque imposlurse argue-
iiuo, tit reciius fatcar, nioiiem niiqnil pro vita. ictur.- : _.'.'.
S3S . . SERMONESIN CANTICA. 906
dine sum? Vis doloris abducit rntentioncm, ct indi- A A infelicior viiaservata est. Vivo ut vivens.moriar; et
gnatio Doinini ebiml spiritum nieum. Sublracio si- hoc dixerim vilam? Quam mitius aie privares, o
quidem illo, per-quem mea in Dominosludia uicun- auslera mors , vilse usu, quam fruclu! nam vita
que libera<;sse solebant, simul et cor meum dereli- sine fructu gravior mors. Denique duplex malum
quit.nre. Sed feci vim animo, ac dissimulavi usque >- ligno paratur infructuoso, sectiris ct.ignis (Maith.
"
buc; ne affectus fidem vincere videretur. Denique iii ,10). Ergo meis Iaboribus invidens, elongasti a-
plorantibus aliis, ego, ut adveriere potuisiis, siccis ine amicum et proximum, pef cujus maxime slu-
oculis secutus sum invisum funus,.siccis oculis sleii , dium erani, si quando'erant, fructuosi. Saiius
ad tumulum ,- quousque cuncta peracla sunt exse- proinde mihi fuisset periclilari vita, quam iua,o
quiarum solemnia. Indutus sacerdotalibus, solitas in Girarde, prsesenlia, qui meorum in Domino studio-
eum orattones proprio ore complevi, lerram meis rum eras sollicitus incitator, fidelis [alias, forlis] ad«
inanibus ex more jeci super dilecli corpus , leriam. julor, cautus examinator. Gtir, quaiso, nut atnavi-
mox fulurum. Qui me inluebanlur flebant, et-inira- mus, aul amisimus nos ? Dura conditio , sed mea
iantur quod non flerem.ipse, curii non illum quidem,- miseranda fofluna, et non illius! Nam lu, (chare
scd nie potius ,' qui illuinamisisseni', omnes mise- fraler, si charos amisisti, chariores utiquo recepisti.
rarentur. Cuj'us enira vel ferreum peclus super me B E Me^vero qmuiiam jam miser.um consolalio inahet
ibi non moveretur, quem videret Girardo supersti- pbst"le.unicum solatitim meum? Placita fuit pariter
tem? Commune danmum; sed prse meo non repuia- utriqiie societas corporum pro morum concordia;
baluriiifortunio. At ego quibus po.eram viribus fidei, sed sriluni me divisio vulneravit. Cbmmune qiiod.li- ,
reluctabar affectui, nitens vel invitiis noh moveri buil; qtiod triste et Iugubre, rrieum : ih me traiis-
fruslra addiclione nalurse, universilatis debito, ierunt irce, in me confirnialus est.furor. Erat.am-
condilionis usu, polenlisjussu, judicio j'usti, fkr bobus alteriiirum.grala pfsesentia, dulce consortium,
gello terribilis, Domiiii volnnlale. Pro liujusmodi suave coUoquium; sed tanlas ulriusque delicias ego
semper exlunc et. deinceps exegi a memeiipso non perdidi, tu mutuasti. Et quidem immutatis illis re-
indulgere multo fletui, mullum tamcn ltirba(us et^ tributio multa.
moeslus. T.ec polui imperare trisiiiise, qtti potui la- 5. Quanto fenore gaudiorum ac benedictionum
crymae; sed, ut scriptum est : Turbaius sum, et non cumulo cares hodie nobis, fraler charissime (181),!
sum loculus (Psal. LXXVI , 5).-At stippressus idolor Habes cerle prome tan.lillo reposilam tibi Christi
altius inlrorsum radicavil, eo, ut seriiio, acerbior prsesenliam; nec dispendium sentis absentisea nobis
* facltis, quo non esl exire permissus. Faleor, victus luse, angelorum admistus choris. Non est igitur
sum. Exeat necesseest foras quod inlus palior. Exeat "* quod causeris lu de nostraquasi subtracta.tibi prae-
sane ad oculos filiorum, qui scienles incommodum, senlia, cui atfalim sui suorumque copiam Dominus
plancium humanius sestimenl, dulcius consolentur,, majestatis indulsil. At ego pro lc quid?Quam vellem
4. Scilis, olilii, quam jusths sitdolor meus, quam scire quidnam senlias nunc de me illo unico ttto,
dolenda plaga mea. Cernitis nempe -quam comcs mediis nulante curis et poenis, destituto le baculp
deseruit me in via hac qua ambiilabam, quam imbecillilatis mesel si lanien licct adhuc cogitare de
lion segnis ad opus, quam suavis ad mores. Quis ila iniseris, ingressb abyssum luminis, atque illo pe-
mihi pernecessarius? eui seque dilectus ego? Ffater lago selernse felicitatis absorpto. Forte enim etsi
eral genere, sed religione germanior. Dolete, quseso., nosti nos secundum earnem, sed nunc j'am non nosli:
vicerii ineam vos, quibus liaecnota sunl. Infirmus et.quoniam inlroisli in polenlias pomini, hiemoraris
• corporeeram, et ille porlahat me; pusillus corde j'usli.._eejus solius,- immemor noslri. Caeterum qui
eram, et confortabat me; piger ct negligens, ,et.. adliseretDeo, unus spirilus est (1 Cor. vi ,17), et
excitabainie; improvidus el obliviosus, el commo- in divinum quemdaio lotus hnmutalur affeclum, nec
nebal ine. Quo mihi avulsus es? quo iiiihi raplus e p.olestj'am senlire aut sapere nisi Deum, et qnod
inanibus, homo unanimis, homo secmidum cor seniit et sapit Deus, plenus Deo. Deus autem cha-.^
- metiin ? Amavimus nos in vita;" quomodo in uiorte, riias est, et quanto quis conjuiictior Deo, tanto '
ple- \
sumus separali? Amarissima separalio! et quani nior charitale. Porro impassibilis est Deus , sed non,:''''
IIOIIpossel omnino efficere riisi mors. Qnando-eiiiin incompassibilis, cui proprium esl iriisercri semper
me vivus vivum desereres? Omnino opus mprtis, ct parcere. Ergo e't te necesse est misericordem esse,
horrendum divortium, Quis e.nim lani suavi vinculo qui inhseres misericordi,,quamvis jam rninime niiser,'
mutui nostri non. pepercisset amoris , nisi totius sis : et qui non paieris.cdmpaleris tamen. Affeciusvf-
suavitatis inimica mors? Bene mors , quse unum-ra- proinde luus non est imminutus, sed iinmufalus; nec, -.'
piendo, duos furiosa peremil. 1355 An non niors quoniam Deum induisli, noslri cura le exuisli (182);c
efiam mihi?Imo pius mihi, cui ulique om.ni morte et ipsi_enimcura est de no.bis(I Peir. v,7). Quod in-
De Girardi coiiversione lege Guillelmum in Iib. i (181) Quidsim codices scripti et editi hic addtmt
de Vita Bernardi, num. 11 et 12. Cellerafius efat tanto, «tTespondeatt/Mflnto, sed perperam.
apud Clarain-Valleni, ibid., imm. 27. Ejus mors in- (182) Hauc curam colligere licel ex duahus Ge-
cidit in annum HS8, post simm ex Iialia cum Ber- rardi apparilionibus, iu lib. IV de Viia Beruardi».
nardo reditum, hic, nuin. i&. Similem oratioiiem num. 10, el lib. v, num. S.
funebrem de Humberto habes in toirio 111.
PiTROL. CLXXXIII. 29
807 ..' , S. BERNARDIABBATISCLARÊ-VALLENSIS ' onc
firmum esl abjecisli, sed non quod pium. GbaritassApectus meum, et Hnguam nieam» Et
quideniinde-
denique liui.quain excidit (I Cor. xsn, 8) : non obli-.- fessa manus, Toculus simjilex, p"ctus consilii, lin-
visceris nie in fineni. ' .
gua loquens judicium, sicut scripimn. est : Os jusii
6. Videor mibi quasi audire, fratrem meum di- medhabilur sapienliam, el lingua ejus loqnetur,judi-
centein : Nuhquid mater obliviscipoteril filii ulefi•i cium (Psat. xxxvi, 50).. "\
sui? Elsi illa oblila fuerit, ego tamen non obliviscarr 7. Sed quid dixi foris agentem illttm? quasi in-
tui (Jsa. XLIX,1S). Non expedil prorsns. Scis ubii lerna Girardus nesciret, ac spiritualium expers
verser, ubi jacearii, ubi reliqueris me; nonesl quii esset donorum. Norunt qui illum norunt spirituales,
porrigat manum. Adomne qiiod emerserit, respicioj quam verba ej'us spiritum redolerent. Norunt con-
, ad GirardumCutconsueveram, et non est. Heu! liincc tubernales, quam mores ejus et sludia non carneni
ingemisco miser, sicut homo sine adjutorio. Queml saperent,- sed ferverent spiritu. Quis illo rigidior in
consulam in ambignis? cui in adversis fidam? quiss- custodia disciplina)?quis in cast-igandocorpus,suum
porlabit onera? quis pericula propiilsabit? Nonne3 dislficlior, suspensior vej subliinior in conlemplaiido,
ubique gressus meos Girardi oculi anleibant [alias,, subtilior in disserendo? Quoties ciim eo disserens ea
animabanlj? Nonne tuum, Girafde, peclus curse mese 3 didici qusenesciebam; et quidocturusadvenera'm,do-
notius, quain meum ipsius habebant, familiarius; B > clus magis abscessi?Necmirum de me, cum magni ac
incufsabarii, acrius urgebant (185)? Nonne in linguai sapienles viri id ipsum niliilominus ex illo sibiacci-
tiia illa placabili et polenli nieari) a sermonibtis; disselestentur. Noncognovitiitteraturam; sed babust
sseculi frequenlissime vindicabas, ISS® et amico» litteraruminvenioremsensum.habuitetilluininanlem
reddftbas silentio? Dominus dederat illi linguami Spiritum.Necinmaximis tantum,sed in riiininiisnia-
eruditam, ut sciret quando deberet proferre sermo- ximus erat, Quid, verbi causa, in sedificiis,in agris,
nem. lla tJenique in prudenlia responsorum stiortiin,, liortis, aquis, cuticlis denique arlibus seu operibiij
et in gratia data sibi desuper, et domesiicis satis- ruslicorum? quid, inquam, vel in hoc rerum generc.
facieba' et exteris, ut pene me nemo requireret, cnii Girardi sublerfugil peritiam? Csementariis, fabris,
prior forte Girardus occurrisset. Occurrebat atitemi agricolis, hortulanis, suloribus, alque lextoribus
advenlanlibus, oppo.nensse, ne subito meutn otium facile magister erat. Cumque omnium judieio om-
incursarent. Si quibus sane per se satisfacere noni nibus esset sapientior, solis in suis oculis non erat
quibat, bos perducebat ad me, coeteros emitlebal. sapiens. Dliuam multos, etsi minus sapientes, non
0 yirum induslriuiii! o amicum fidelem! etamico i plus tangeret illa maledictio ; Vw qui sapienies esiis
gerebal mbrem, et ofFiciischarilalis non deerat. ** . in ocutis vestris (Isa. v, 21)! Scientibus ista Ibq.uor,
Quisvacua ab eo recessit rii.-iriu? Si dives, consi-. etadhuc plura liis de illo, et rnajora coriiperlis. Par-
lium; si pauper, subsidium reportabat^Nec qusere- co tamen, quia caro mea, et ffater est. Hoc itamen
bat qu_esua sunt, qui se mediis ingerebal curis, ut securus addp: inihi ulilis, in omnibus, et pr:c om-
ego vacarerri. Sperabat enim, sicut erat huniiilimus, . nibus; fuil utjlis in parvis el magnis, in privatis et
ntajorem de noslra quiete fructurit, quam si vacaret publicis, foris el inlus. MeritP-exeo pendeb;mitoltts,
ijjse. Inlerdurii tamen postulabat absolvi, et alleri qui mibi lotum efat. |,357 Solum pene reliquerat
eedere,-quasi qui melius provideret. Sed ubi ille in- mihi provisoris lionorem et nomen : nam opus ipse
venireiur ? Nec petulanli aliquo, ut assolet, in P.O faciebal. Ego vocilabar abbas, sed ille praaerat in
officiidctiTiebaluraffectu, sed solo inluitu charitatis. sollicitudine. Merito requievit in illo spiiiius meusr
Siquidem plus omnibus laborabal.et minus omnibus per quem licebat-delectari in Domino, prafdxare
accipiebal; ita ut ssepe, cum aliis necessaria mini- liberius, orare securiuSiPer le, inquam, mihi, fratcr
straret,' egeret ipse in pluribus, verbicausa, cibo mi, mens sobria et grata quies, senno efiieaeior,
aiil veste. Benique cum se seniiret decessui pro- pinguior oratio, frequcntior Iectio et ferventior
pinquare : < Deus, » inquit, « tu scis quod quan- affectus.
tum in me fuit, semper oplavi quietem ; niilii in- D/ D 8. Heri! sublatus es, et haecomnia simul. Tecnm
leridere, libi vacare. Sed implicitum tenuit limor jomnespariler abiere deliciae, et !seiili_emese. Jam
tritis, voluntas Iratrum, et studium obediendi, Vurse irruunt, jain moleslise hinc inde ptilsant, ei
siipcr omnia abbatis pariter el fratris gerinana angustise undique solum me repererunt, solse niihi
; dilectio. i Iia est. Gratias tibi,' frater, de omni fru- te abeunte remanserunt, solus subsarcina genjo. Aut
ciu meorum, si quis est, in Domino sludiorum. pbnere, aut opprimi necesse.est, quia tu tiios liu-
Tibi debeo si pfofeci, si profui. Tii iniricabaris, meros subduxisli. Quis mihi tfibnat cilo mofi post
et ego tuo berieficio feriatus sedcbam niihi,.aut te?Nam prb le nolini, nec leiua fraudare gloria.'
certe divinisobsequiis sanctius occupabar, aut do- Porro supervivere tibi.Iabor et dolor. Vivam, qitoad
clrinse filiorum utilius intendebam. Curenim securus vivam, in amariludine; vivafn in mcerore : et ba-c
intus.non essem, cum le scirem agentem foris sit mihi consolatio, ut moerendo'affligar. Non par-
matunri dexterara meam, lumeri oculorum meorum, cam; et juvabo manum Domini : etenim manus
(183) Id testatur Bemardi per Girardum increpatio de miraculis ne is_-iri.deinsolesceret, in lib. i

Viltti, nuiu. 43. ,
S09 SERMGNES 1NCAKTICA. 9t0
Dorouii teligit me. Me, inquam, tetigit et percussit, A J 10. Ignosciie, filii : imo si filii, vicem dolele pa-
non illum, quem vocavit ad requiem; me occjdii, ternam. Miseremini mei, iriiseremini . mei, saltem
cum succidiuillum. Nunquid enim occisum qtiis vos amici mei, qtii cerle consideralis quam grayia
'
dixeril.quem plantavit in vila? At quod illi vitse jirapeccatis recepi de manii Doinini. In virga iridi-
jaiwa fuilj milii plane est mors; meque illa morte .gnationis sttse percussit rne, digne pro meritis, dure
mo.rtuum dixerim, non huncqui oJidorjnivif in Do- pro viribus. An leye quis dixerit vivere me absque
mino. Exite, exiie, lacrymse jampridem cupientes; Girardo, nisi qui ignorat qtiid mihi cum Girardo ?
exite, quia is qui vobis meatum obstruxerat, com- Nec tiimen contradico sermonibus sancti; nec re-
meavit. Aperiantur cataraclse iniseri capilis; el jirehendo j'udicium, qito reeepit quisque quo d.ignus
erumpant fontes aquarum, si forte snfficiant sordes esl: ille, coronam cjuam meruit; cgo, quam debtu"
diluere.culparum, quibus iram merui. Cum conso- poenam. Nunquid quia seniio poenam, reprehendo
lalris Tuerit sttper me Dpminus, tiinc fortassis et ego seritentiani?.Humanum est illud, liocinipiinn, Hu-
merear consolari, si lamen nqn pepcrcero a moero- inanum, inquain, et necesse afiici erga charos, sive
re: nam, quilugent, ipslconsolabuntur (Malih. v, 5). deleclabiliier ciim prscslo srinl, siye cura absun(,-
Propterea condescendat mihi omnis sancius, et in . molesie. Non erit otiosa socialis coriyersatio, prse-
spirilu leiiilatis qui spiiitualis est, sustineat lamen- B ' scrtiin.inter aniicos : êtquid effecerit muliius amor
lantem. Luetus meus hiiniano,,quseso, pensetur af- in sibiprseserilibus, horfor indical separalionis, et
fectu, non usu. "Videmus nempe mortuos quotidie dolor de invicem separatis. Doleo super te, 'Girarde
plangere morluos snos.: flelum mullum, et frucluin charissinie, non quia dolendus, sed qiiia: ablatus.
nullum. Nori culpamus affeclum, nisi" cum exeedjt Et ideo 'forlassis dolendum mihi potins super, me,
•modum; sed causarii. Ille nimirurii nalurse .est, et qiti bibo calicem amaiiludinis. El solus dolendus,
-ejus lurbatio poena peccali •: hsec vanitas et pecca- quia solus bibo : non enim el tu. Splus ego patior
lum. Etenim ibi sola, nisi fallor, ploranlur damna quod solenl pariier pa(i qui se diligunt.-cum se
glorise carnis, vitseprsesentis incommoda. Etploran- amitiunl.
di qoi ita plorant. Nunquid. ego sic? Similis mihi
' 1,1. Uliiiam non (e amiserim, sed prsemiserim 1
alfectus, sed. aliera causa, dissimilisque inteptiol, 'Ulinam vel tarde aliquando sequar te quocunque
Nulla mihi sane querela de omnibus quse sunt mtiii- iefisi.Non enim dubium quin ad illos ieris, quos
di. In his profeelo-qme sont Dei, ademptum doleo circa medium extremse noctis Inaeinvitabas adlau-
ifideleauxilium, salulare consilium. G.hardum lugeo: dem, cum in vultu e( voce exsul.a.io.nis subitb eru-
'Girardus est in causa, fraler carne, sed proximtts „, pisti iri illud Davidicum, stupen(ibus qui assis(ebanl:
spiritu, socius proposilo. Laudate Dominum .de cwlis, laudate eum in excelsis
Adhaesit anima niea aninuc illius; et unam (Psal. CXLVHI, 1). jam tibi, frater mi, nocte adliuc
fecit de dtiabus, non consanguinilas, sed unanimi- hiedia diescebal, et nox sicul dies illuminabalur. :
las. Carnis quidem riecessiiudo non defuit; sed j.lus Prorsus illa nox illuminatio tua in deliciis tuis.l
junxii socielas spiritus, consensus animorum, mo- Accitus sum cgo ad id miraculi, yidere exsul.ianteiu
rurri conformifas. Cum ergo essemus eor unum et in morte' hominem, et,insullamem niorii./tJbi esl,
anima una, hanc meam pariter atqtie ipsius aniinam mors, victoria tua ? ubi est, mprs, slimultis liius ?
peiiransivil giadius,. el sciiid-eps, mediam pariem Jam non siimttlus, sed j'ul)ilus. Jam cantandp mori-
locavil in coelo, partem in cceno deseruit. Ego, ego tnr homo, et moriendo ranlal. Usurparis ad liEti-,
illa portio misera in lutojaeens, truncata partesui, liam, jnaler moeroris; usurparis ad glbriam,-glorias
et parie potiori; el dicilur mihi : Ne fleveris? Avul- inimica; usurparis ad inlroitum regni, porla inferi;
sa sunt viscera liiea a me; el dicitur mihi: Ne ct Tovea-perditionis, ad invehtionem salulis : idque
senseris? Senlio, sentio vel invidis, quia ncc forli- ab homine peccalore. Jusle nimirum, quia (u. inique
tudo lapiduih forlitudo mea, nec caromea seneaest; iri liominem innocenlem et, j"ustum potesiatem te-
sentiq prorsus et doleo, et dolor.meus in conspectu D ; meraria usurpasli. M6rtua.es, o mors, et pefforaia
- meo semper. Non sane nos poieril duriiise_et insen- hamp. quem incauta.glutiisli, cujus illa vox e,si in
sibililalis arguere ille qui verberat, quomodo illos propheta : 0 mors, ero mors lua; mgrsus tuus ero,
de quibus ail: Percussi eos, el non dotuerunt (Jerem. inferne (Ose. xm, l-4)..UIo, inquam, ham^ perfo-
v, 5). Affectum meum confessus sum, et non .nega- rata, iranseuntibus per medium tui fidelibus latuin
vi. Cariialem quis dixerit: ego buiuanum non nego, l_etumque exitum pandis ad vitam. Girardus te nbn
sicut nec me hominem. Si nec Iroc suflicit, nec car- formidai, larvalis effigies. Girardus per medias fau-
nalem riegaverim. Nam et ego carnalis sum, veiiunT ces tuas transit ad patriam, non modo securus, sed
datus sub peccalo, addiclus inorli.poenis et aerumnis et laeiabundus et laudans. Cum ergb supervenissem,
obnoxius. Non sum, fateor, insensibilis ad poenas, et extrema j'am psalmi, me au.diente, clara voce
n)ortem horreo ineain e.t meorum. Meus Girardus complessel, suspiciens ih ccelum, ait. : Pdier, in
.eral, mejis plane. An non ineus, qui frater sanguine .tnanus tuas.commendo spiritum meitm (Luc. xxni,
fuit-, professione 1S5S fllius, sollicittidine pater, •46), Et repetens eumdem sermonenj, ac frequenler
consors spirilu [alius, concors spiritu], intiniiis affe-. ingeiiiinans : Paier, Patef, conversus ,ad me, exhila-
ctu ? Is recessit a me; sentio, laesus sum, cl graviter.: raia qiiidem facie : « Quant,a, > iriquit,.« dignatio
»11 S. BERNARDiABBATIS CLAR3E-VALLENSIS 912
Dei, patrem hominum esse! quanta liominum gloria, A ritalem fleclere s;ilago. Unde el verba mea dolbre
I»ei lilios Dei esse et hseredes ! Nam'si filii, eihsere- sunt plena, non tamen et murmure. Nunquidjnon
des. >.Sic canlabat queni nc)s Jugemus: in quo el plenuri) juslitise prolriji, qtiod unius sehtentise corn-'
meum, faieor,"luctum pene in .carilum convertit, plemento et puniius est qiii debuit, et coronatus, qui
duniintentus gloriseejus, proprise fefe miseriae obli- . meruit ? Et-adhuc dico : Bene ulruniquefecitdulcis
viscor. el rectus Doniinus. Misericordiam el judicium can-
' tabo tibi, Domine. ;Carilet tibi misericordiii, cfuam
12. Sed revocat riie"adme purigeris dplbf,facile-
que a sererio illo iniuitu,. tanquani a levi excifat fecisli cum servo luo Girardo; cantet etjudicium,
somno perslringens anxietas. PJangam igitur, sed quod nos poriamus. In altero bonus, in allero jiisttis
super me, quia super illum jam vetat ratio. Puto laudaberis. An' solius laus boiiitatis? Est el justilise.
enirii, si opportuniias daretur, modb diceret nobis : Justus es, Doniine, el recluni judkiurii iuum {Psal.
Noiile flere supef me, sedsiiper vos ipsosflele. cxvm, 137), Girarduin lh dedisli^Girarduiri lu [abs-
Planxit'nierito David super pafricida filio (II Reg. lulisli : el si dolemus.ablatum, non tameii oblivispi-
xix, 1), cui perpeluo sciret obslruclum exiium de " mur quod dalus fuit, et gralias agimus quod babere
ventre mortis mole criminis. Merilo super Saul et illum meruimus, quocarere in tarilum"rnonvolumus,
Jonalham B
". iri quantum nbn expedit.
super (llReg. i, 17); quibus seque.1359
absorptis semel, emersio jam hon speralur'(184), 14. Recordor,^ Domiiie, pacli mei el miseraiionis
Et quidern resurgenl, sed non ad vitam; inio ad tuse, ut magis jusiificeris in sefmbnibus luis, et
vitain, ul vivi iri morle infelicius moriaritur. Quan- vincas cum j'udicaris. Cum pro causa JEccIesipsiinno
quam de Jonalha possit rioh iirimerito htcreresen- . prselerito Viterbii essemus (186),' segrolavit ille, et _
teniia (185). Ai niihi elsi nbn ista suppeiii plaiigendi irivalescehte langUore, ciirrijam proxiina videieluf
ralio, noii lamen imlla. Plangoiprimum super mea vocatio; ego agerrime ferehscornitem peregririalio-
ipsius plaga, alque hujus jactura donius;plango nis, et illum comiierii.inierra relinquerealiena, nec
deinde super pauperum necessilatibus, quorunf resignare liis qui, mihi eum conimiserant, qubniaui
Girardus pater erat; plango cerle el.siiper universo . amabatur ab omnibus, sicut ^rat amabilis valde ;
statii nosiri ordinis nostraeque professionis, qui de conversus ad orationeni curri fleiii et gemitu : Ex-
iuo, Girarde, __elo, consilio et exemplo robrir non " specta, inquam.Doiriine, jusquead reditum; Resti-
medibcfecapiebat; plango pbslreriio, etsi non sttper" lulum aniicis (olle jam eum, si vis, et riori causajbbr.
te, propier te tamen. Hinc prorsus; liiric aflicior gra- Exaudisti ine, Deus' : convaluit, opus perfecimus
viter, qriia veheineuler anio. Et nemo mihi molestus j« quod irijunxeras, redivimhs cum exsrillalibne repbr-
sit, dicens non debere sic affici; cum behignus Sa- lantes mahipulos pacis. Porro ego oblitus pene sum
muel super reprobo rege (1 Reg. xvi,i), êt pius me_e conventionis, sed non tu, Pudet singuluium
David snper parricida filio satisfecerint affeeliorii, et lioriun, qui prsevaricalionis me arguuht. Quid plrira'?
non adiiijuriam .fidei, nonîn-superrii suggillationern< Repetiisli commendatum, recepisti tuum. Fiiieirt
judicii. Alfsalon fili mi, ait sanptus David, fili mi , verborum iiidicuiii lacrymse; 'lu illis, Domine, fiiieui
Absalon (II Regi xvrii, 55) : el ecce plus quam A'b- modumque indixeris. <
salon Iiic. Salvator quoque videris civitalem Jerusar . 13@® SERMO XSVII. -'. '.:-.'
lem, et prsevidens fuituram, flevit super eam (Lue. De ornalu sponsw, ei qualiter anima sancla in cwliim
xix, &i). Et ego- propriam, et quse.in praeseriliest'. dicatur.
desolationem non sentiam? Plagam meam recentem,, 1. Quia debiiis humariitatls officiisamicum rever-
et gravem non doleam ? llle flevit compatiendo, ett lenleriiin patriam prosecuti sumus, redeo, fratres,
ego. paliendo non audeani ? Et certe ad lumulumi ad propositum sedificandiquod inlermiseram. Iiicon-
Laaari necflenles arguit, nec a fletu proliibuit, in- gruum namque est diu flere Isetaniem ; el sedenti
superet flevit cum flenlibus : Ett lacrgmatits est, in- ad epulas Iacryiiias mulias irigereie, impprliinum..
1
quit, Jesus (Joan. xi,-55). Ftierunt Jacrymse illie: D ] Sed elsi noslras defleamus seruriinas,Jae id quidem
testes profecto naiurse, non indices diflideniise. De- oportet iiimis, ne non lam amasse illum, quam no-
nique et prodiit mox.ad vocem ejus qui erat mor- stra qusesisse de illo commoda videamur. Te.mpefet
luus, iie conlinuo pules fidei prsejudictum dolenlis. ., sane dilecli, gaudium irioestiliam desolaldrum; et
affectum. lolerabilius fiai nobis quod nobiscum non esti quia
13.-Sic nec fletus utique nosler iiifidelitatis eslt cum Deo est. Frelus ergo oraiionibusvesiris; volo
signuni, sedcpndilionis ind.icium; necquiapercussus . in Iucem, si possum, pfodere quidquid illud est,
plaro, arguo ferierilehi, sed' pfovoco pietatein,' seve- qriod"opertumillis pellibus seniio, quE iri exenifilum
'' . . i
(184) Ita, omnes scripii tum primis editis : recen- parenle Saule non debet quemquam movere. Impii
tiores, sperabatur. quocunque modo discedanl, male nioriunlur. Pii
(185) Videiur dubitare Bernardus de salute Jona-- bene el feliciler occumbunt, - quocunque mortis ge-
thse. Sed alii Patres et jnlerpreles eum coslp asse- nere defungantur.
runl. Vide apud Rangolium in caputxxxi lib. IRegr,, (18(5)Viterbii in Italia Bernardusiiuplicein moram
t-2; Salianum ad arinum mtindi 2979, num. 155;; feeit: primam, anno 1155, leste epislola {Sl;,alte-
Abuleiis. in cap. cit. Mors auietu ejus infelix cumi ratn, aiuiolS57, cujus iiic menlio.. \
913 SERMONES.IN CANTICA. 914
decoris sporisoe produc.se sunt.. Hoc, si recolitis A _* spectabili liumanosobleclat aspectus. Qnid Iiac pello
[alias, sicut.recolilis], tacltim fuit, sed indiscussujn formosius? quid 1361 ornaliris ccelo? Minime
remansit: porro discussum et declaralum, quomo- tamen vel ipsum ullatenus conferendum glorise et
do nigra sit sicul tabernacula Cedar. Quomodo ergo decori sponsae, eo ipso snccunibens, quod prseterit
sicui pelles Salomonis formosa (Canl. i, &), qtiasi et baec figura ipsius, ulpole corporea, el corporeis
veroSalomon in omni gloria sua quidquam habuerit subj'acens sensibus. Qusecniin videnlur, temporalia
coiidignum decore sponsa., et gloria qrnatus ejiis?Et sunt; quap. autem non videntur, seterna (JJ Cor.
quidem si non ad decorem sporisse, sed ad nigredi- iv, 18).
nem-polius neseio quas oelles islas, sicut et taberna- 5. Sed est rationalis. qusedam sponsaaspecies, et
cula Cedar respieere diceremus, forlassis compete- spiritualisefiigiesjipsaqtieselerjia, quia ihiagodeter-
ret, nec deesset unde id congrnere monslrareinus, nitalis. D,ecor ejus, verbi gralia, charitas est, ,et
sicul et morisirabinius. At vero si sponsseclaiitati charitas, sicut legilis, nunquam excidil (I Cor. "xni,
quarumcunque decorem peilium comparandum pula- 8). Est certe-etjustitia : Ei.justitiq ejus, inquit,
nius, hicprorsus opus nohis.est ejus ad quem pulsa- tnanet in smculumsmcuii (Psal. cxi, 5). Esl eiiam
stisauxilio, qualenus mysietium hoc digne aperire palieniia; el legitis nihilominus quia patientia pau-
possimus. Quid namque eoruiii quae in facie lucent, B perum nqn peribil in finem (Psal. lx, 19). Quid vo-
si interiise .cujuspiam sai.iciseanimse pulchritudini luntaria pauperias? quid luuniliias ? Nonne allera
-
comparelur, non vile acfcodum recto appareat sesti-. regnum aHernum (Matth. v, 5), aliera seque exalfa-
maiori ? Quid, inquam, tale in se ostendit ea qnse tioiiem'promeretur seternam? (Luc. xiv, 11.) Eo
prseterit figura.hujus mundi.quod aequare speciem quoque spectat et limor Domini sanctus, permanens
-aniinsepossit illius, quse exuta lerreni hominis velu- in sseculumsseculi (Psal. xvm, 10). Sic prudenlia,
stalem, ejus qui de ccelo esi, decorem induil, ornata sic lemperantia, sic fbriitudo, et si quse sunlvirlu-
optimis moribuspro monilibus, ipso puriorsiculet tes aiise, quid nisi margaritsesuntqusedam in sponsse
excelsior selhere, sole splendidior ? Noli ergo respi- ornatu, splendore perpetuo coruscanles ? Perpeluo,
cere ad istunv Salomoiiem , cum in.dagare cupis iiiquam, quiasedes et fundamentum perpetuitatis.
cujusmodi se pellibus similem in decore sponsa glo-. Nec eni.m perpeluse,beataeque vilse oinnino locus in
rieiur. . " anima est, nisi mediis quidem interjectisque virtuli-
2. Quid est ergo qtiod dicit: Formosa sum sicut bus. Unde Propheta Deo, qui utique vila beala est:
pelles Salomonis.'Magnumd niirabile quiddam, ul Justilia, inquit, el judicium prwparaiio sedis tum
ogo a3stimo: si lanien non liuricf sed illum hic at- , ' (P.sal. LXXXVIII, 15). Et Aposiolus Jicit: Christum
tendamus, de quo dicilur : Ecce plus quam Salomon hgbilare, non omni modp quidem, sed signanter per-
litc (Mallh. xn, i2). Nam usque adeo is meus Salo- fidem in cordibus nostrisr (Ephes..m, 17), Domino
inoii est, ut non niodo pacificus (quod quidem Salo- fluoque sessuro super asellum, vestes suas discipuli
tnon interpretalur), sed el pax ipsa voceiur, Paulo substravcrunt (Mqilh. xxi, 7, 8); significanles Salr
jierhibente quia ipse esl pax nosira (Ephes. n, i&). vatorem seu salulem nequaquam insidere riudi»
Apud islum Saldmonem non dubiio posse inveniri a.nini_e,quam nou videlicet vestitam invenerit do-
quod decori spons.eomnino comparare non dubitem. clrina et moribus aposlolorum. Et ideo'Ecclesia
Et praeserlim de pellibus ejus adverte in P.salmo : promissionem habens futurse felicitatis, cural inte-
'
Extendens, ait, cwtum sicut peltem (Psal. cm, 2). rim prseparare et prseornare se in veslitu deaufalo,
Non ille profeeto Salomon, etsi multum sapie.ns, .cit^cumdata varietate (Psal. XLIV, 10) graliarura
rtuiliuinque potens, exleridit cceliim sicuf pellem; atque viiiuium (187), qno digna et capax pleniludi-
sed is polius quinon lamsapiensquain.ipsaSapientia nis gratise inveniatur.
csi, ipse prorsus exlendit et condidit. Jslius siqui- 6. Caeleriimspirituali huic lam pulchfse %;arieiati,.
dem, et non illius illa vox esl: Quando prmparabat quam de prima interim slola in quadam veste SUSB
cwtos, haud dubium quin Deus Paler, ego dderam. D ] sanctificationis accepit, nullo pacto ego comparave-
Aderat. siiie dtibio [ rseparantu coelos sua virtus, rim in decore cceluriihoc visibile alque corporeum,
suaqtie sapientia. Nec puics aslitisse otiosam, el quamvis in suo genere quidem siderea varielate
quasi ad speclaiulum solummodo,quia dixil, aderam, pulcherrimura. "Sed esl coelum coali, de quo Pro-
non eliam,.prseparabam. Respice paulisper inferins, pliela : Psaliiie, inquil, Domino, qui ascendil stiper
et invenies aperte siibjungentem, quia eram cum eoi cwium cmli ad orientem (Psal. LXVII,55, 34.). Et.hoc
componensomnia (Prov. vnr, 27-50). Denique ait : ccelum inlellectuale ac spiriluale : et qui fecit cce-
Qumcunqueenim Paler facil, hwcêt Filius similiter los in intelleclii (Psal. cxxxv, 5), creayit illud et
facit (Joan. v, 19). Et ipse itaque cxtendit coelumi s(aluil in seriipiternum, ipsumque inhabitat. Ne vero
sicut pellem. Pulcherrima pellis, quse"in moduin pules sponsse devolionem cilra iilud reriianere cce-
niagni cujusdam lentorii universam operieris faciem fum, in quo scit babitare dilectum : ubi enim tbe-'
lerra;, solis, lunse- atque stellarum varielate tam saurus ejus, ibi et cor ej'us (Matlh. vi, 21). ,_£mu-.
(187) Addit Horstius, qualem quidcm cx parte detcripsimus : qua. desideraotur in pfimis editis et in
omnibus rioslris manuscnplis.
915 S. BSRNARDl ABBATIS CLARjErVALLENSIS 916
latur sane assistenles vultui ad quem suspirat, et A angeli, casta est, quo modo angeu, idque in carne
quihusse irrterim npu valel vjdendo assoeiare, «ludet peccati et fragili corpore, quod non angeli, quaeril
'conformare vivendo, moribus.magis, qtiam voeibus poslremo, et sapit quse apud illos sunl, non quse
clamans : Domine, dilexi decorem domus tuw, et. /_>-. super terraro.. Quod evidentius coelestis insigne
cuin habitalionis' gloriw tuw (Psul. xxv, 8).. originis,.quam.ingenilam, et.in regione dissimilitu-
5. Prbrsus.de hoc coelomiiiim.csibiindignnm dtieit , dinis, relinere simijitudineni, gloriam vilse cselibis.
ducere similitudinem. Ho.extenium sicut pellis, nou in lerra, et ab exsule, usurpari, in corpore denique
spatiis tamen Iocorum, sed affcctibus animorum; . pene bestiali vivere angelum ? Ccelesiis sunt' ista
hoc miris variisque artificis distinclum pperibus. posentise, non terren_e, el quod vere de coalo sit
Divisionesaulem sunl, .noncolorum (188); sed bea- anima qpse hsec p6test,.aperle ihdicanl. Audi tameii
liludinum. Nam alios quidem posuit angelos; alios aperlius : Vidi, inquil, civhqtem sanclam Jerusalem
aulem, archangelos; alios ver-o, virtutes; alios, , novum, descendentemde cwlo, a Deo. paralam, lan-
dominationes; alios, principafus; alios, potestales; quam sponsamprnatam viro suo; et addidit: El aiidki
alios, thronos; alios cherubin, atque alios serajiliin. vbcemntagnam de llvronodkeiite.m: Ecce t.abernacu-
Sic stellalum ccelum boc; sic tlepicta hsec pellis. luin Dei cum homimbuss'el habilabit cum eis (Apoc.-..-
Uaacuna de pellibus mei Salonionis, el hsecprseci- B xxi, 2, 5). Ad quid ? Credo-ut sibi acqujrai sponsaui.
liuain omni ornalu niuliiformis glorise ej'us. Habet de hominibus. MiraresS.Ad sponsain -veniebat;. ei-
autem grandis isla peUis qtiatnplufimas in se seque absque sponsa non veniebal. Quserebat sponsam, et
Salomonis pelles, quoniam unusquisque bealus,et sponsa cumipso erat. Au, duse eranl? Alisii! IJiia.
sanclus, qui ibi est, pellis esl uiique- Salomonis. es! eniin, ait, columba tnea.. Sed sicut de diversis
Benigni siquidem- stinjt alque estenli in charitate, ovium gregibus uiium facere- vpluit, ut sit uiium
pefliiigerites"usque ad nos, quibus gloriam, quam ovile, el unus paslor (Joan. x, lfi).,.iia cuni baberet
Iiabent,-1362 non invidenl, sedoplant; tta utex sponsam inhserenlem sibi a principio,mulliludiii6m.
lpsis liujus rei gratia demorari.npuri nos nongraven- angelorum, placuitei el.de hominibus convocarc
tur, seduli cii;ca nos,> et curami gerenles nostri, Eeclesiam, alque nnire illi quse de coelo esi,,ut. sit
omnesadminislratofii spititus, missi in ministeriurh una sponsa, et sponsus unus. Eugo ex adjecla. ist;i,
propter eos qui hfereditaletn.capiubt salulis (llebr. perfecia est illa, non duplicata; el agnpscit de se-
i, 14). Quamobrem sicui ccelura cbeli singulariter dictum : Vna esl perfecla mea (Cant. vi, 8). Porro
dicitur universa illa muliitudo colJecla beatorum; unam. conformitas facil, nunc quidem in simili de-.;
sic et coeli coelbrum propler singulos, qui utique. volione, postea vero et in pari glbria. .
-.celisunt, nominanlur, et ad siriguios speclat quod 7, Habes itaque ulruinque de ccelo, et sponsum,
dicilur: Extendenscaslumsicut pellem(PsaU cm, 2). seilicet Jesum, et sponsam, Jerusalem. El ille qui-
Yideris, credo, ijusenam illre pelles, ct -cujus sinl dem ut viderelur, semei.ipsum exinanivil forinam
Salomonis, de quarum sponsa similiiudine glo- servi'accipiens, in siiniliiudinem Iiominum faclus,
'
lialur.- , <'" el habitu-inventusiil homo (Philipp. n, 7). 'Al illaiu
C. Nunc jam intueamini ejus gloriam.-qua) et coefo in quanain, pulamus, forma seu specie, -aut in quo-
se comparat, et illi ccelo, quod taiito est gloriosius, habitu videlicel desceiidentem yidit ille qui vidit?
qtianfo divhiius. Nec immerito usurpat inde simili- An forte in frequenlia angelorum, quos vidit descen-
tudinem, unde origmem ducit (189). Nam si propter dentes et ascendentes super. Filium. haminis? (Joatt-
cbrpus, quod de terra liabet, Utbernaculis Cedar sc i,, 51.) Sed melius dicimus qiiod spbnsam tunc vide-
assimilat, cur non et propter animam, qua; de coelo -ril, cum Yetbum in carne vidit, agnOscens..tluos in
est, cceloscqne similem se esse glorietur; prseseriirn' carne una. Dum eniin sanctus ille Emmanucl terris
cum vita tesletur originem, testetur nalurse digni- intulil magisterium disciplirisecceleslis.,dum supeniss
tateni btpalrise? Cnum Deum adorat et colit, quo illius Jcrusalem, qnse est, maler noslra, visibiljs.
modo angeli, Christum super omnia amat, quo modo,,D qu_edamimago et,species decoris ejus pcr ipsu.in
(1S8) Omnes scripli noslri habent colorum, pr_e- mentis pslalo hseresi.msapiunt. Si enim idcirco.ani-.
ter unum Gemetjcensem, qui, locorum; editi, cm- mse originem de coelo adslruis, quia quandoqtie
iorutri. beata fuiura est in coelis, eadem fatione corpofis
(189) Rerengarius Abaslardi discipulus iri Apolo- origo erit in coelis, quia quandoque beaium ftituruin
geiico,,quod pro suo pr_eeeptore edidit conlra Senp-. est in coelis; Aut si ideo aniinse originem ccieleslem
ncnse concilium ipsumque Rernardum, ila in hsec adscribis, quia oli.moria, id est facla, sit in ccelis
verba caviljaiur, quasi S. doctor senserit aninias (quod quidem verborum. talium resultat ihienlfo),
creari in coelo, et postea in corpora infundi. Sic piavitatem Origenis incurr-is. i Ita temeiarius ille
enimviro sanctissimo impudenter insiiliai: «Errasti Apologista. Veruni quidni anima :dicatur coeleslis,
vere,» inquil,«dum priginem animaium e cceloasse- cum Patrem habeal coelesteni, ejus conversatio in
ruisti esse. Qu.odqualiier in libro astruas, qiioiiiam coilis esse debeat, ejus patria in coelosit, qtieiiiad-
Blile, etfacile esl cogriitu, sagaci lectori ab altiori niodum ejus substanlia omnia terrena transceridit?
cardine retexam. Est liber quem liebrseus Firasirim- Unde S. Augusiinus lib.-ii conlra Julianuin: « Cum
(Schirliaschirim), latinus nomiiial Canlicum cantP corpus e terra, el spiritum possideamus e euelo, ipsi
corum, cujus litiera vigilantibus. animis divinse cu- terri et ccelum snnius. i Sed apage putidum illum
jusdam intelligentise sudat arcanrim. » El infra : calumniatorem Berengarium.
i Hfec verba itta subtililer explorala Christianat
'
.SiT SERMONESIN CANTICA. 9IS
nobis et in ipso expressa innoluit : quicl nisi in A est, hoc neccssitalis. Ergo virtus est sidus, el Iiomo
sponso sponsam perspeximus, unum eumdemque viiiutum, coeluin. Nisi quis fortc eum Deuni, -pcr
Dominum glorise admiraules, pt sponsum decoralum prophetam dixisse legit: Cmlum milti sedes esl (lsa.
corona,. et sponsam ornaiam moriilibus suis ? lpso . LXVI.1); coelumhoc volubile Visibilequeinlclligen-
igitur qui descendit, ipse est el qui asceiidit, jit (lum existimet, et non potius illud, de quo alibi
neiiio ascendal in coelum,nisi qui de ccelo dtscendit, aperlius Scripiura commeriioral: Anima, inquiens,
unus idemque Dominus, et sponsus in capite, 13©3 jusii sedes est sapiemim(190). Qui aulem-exdoclrina
et spohsa iii corpore. Nec frustra iu terris \isus est Salvatoris sapit spiritumesse Deum, afque in splrilu
homo euilest.s, cum de lerrenis ccelestes quampiti- adoranditm (Joan. iv, 24); eiiam sedem ei non am-
rimos Tecerit si.bisimiles, tit sit quod legitur : Qualis bigit assignare spiritualem. Ego vero fideuter id
ccelestis,lalesel cmlesles(I Cor. xy, 48). Extiinc igilur fecerim, non ininus in lioininis iusli, quam in arige-
in terra vivitttr inore etelestium, dum instar supernse lico spiiitu. Confirmai mein hoc sensu maxiine illa
illius bealaequecrealura;, hsec quoque, quse a finibus fidelis proniissio : Ego et Paler, ait Filius, ad eum,
lerrse venil audire sapientiam Salomonis, coeleslt id est ad sanclum liominem, veniemuseimunsionem
vjro nihilominus caslo iiihserel amore, etsi necdum aptid eum faciemus (Joan. xiv, 25), Prophclam quo-
quomodo illa juncta per speciem, lamen sponsata R B que non de alio,dixisse ccelo arbitrpr : Tu auiem in
per fidem, j"uxta promissum Dei dicentis per pro- sttnclo Itabilas, laus Israel (Psal: xxi, 4). Manifesle
plietam : Sponsabole mihi in miserkofdia et inisera- autein Apdstolus dicit habiiare Christum per fidem
lionibus, et sponsabo le mihi in fide (Ose. n, 19). in cordibus nosiris (Epltes. m, 17).
linde magis magisque conformari satagit formse, 1 9. Nee mirum, si libeuler inltabilat ccelum Iioc
quse de coelp venit, discens ab ea verecunda csse Dominus Jesus, quod utique, non quomodo cseleros,
et sobria, discens pudica el sancta, discens patiens dixil tantum ut liefet, sed pugnavil ut acquireret,
alqiie. compaliens, postreino discens mitis et Iiumilis occubiiii ut redimerel. Ideo et post laborem voto po-
corde. El ideo moribus bujuscemodi cohtendit et tilus, ait : H_mctequics mea in swculum smculi; hic
absens placereei, in quem angeli prospicere con- habilabo, quoniam etegi eam (Psai. cxxxi, 14). Et
cupisciini, ul dum desiderio fervel angelieo, probet heata.cui dicitur : Yeni, electa mea, et ponam in le
se proinde civem sanctorum, et domesticam t)ci, ihronum metiin. Quid lu trislis es nunc, o anima
probet dilectam , probel sponsam. .mea, etquare coiiturbas ine? Putasne-el lu penes te
8. Ego puto omnem animam lalem non modo cce- iuvenias locuhi Domino?Et quis nobis locus iu nobis
lestem esse propter originem, sed et coelum ipsucn r, /- liuic idoneus glorise, sufficiens maj'es,lati? Utiiiam .
posse non iinnierilo appellari propler imitaiionem. vel merear adora.re in loco ubi sieteruntpedes cjtis.
Et lunc liquido ostendit quia, verc origp ipsius <k. Quis dabit riiihi saltem veoligiis adhserefe sancise
coelis esl, cum ,'conversatio ejus in.ccelis e.s(. Est cujuspiam animse, qtiam elegit in habilalionem silii?
ergo cgelmii sancta aliqtia anima, liabens solem Tjunen, sidigneiiir infiindere et meam animamun-
intellectum, lunam fidem, aslra virtules. Yel cerlo dione miseficordise suse, alque ita exteridere sicut
sol, jusiitise zeliis jant fervens charilas ; et luna con- ,pellem, quse utique cum ungitur dilataiur, qiiai«nu_i
tinenlia. Quomodo.enim clarilas, ut aiuiil, Iunsenon- et ego dicere valeam : Viam 13@4 mandatorum
nisi a sole est, sic absque chafitate seu,justitia con- luorum cucurri, cum dilutasti cbr meum (Psal. CXVIII,
liiieiilisemerilum nullutn esl. Hinc deuique Sapiens; 52) ;• polero eliam ipse foiiassis osiendere in mo
0 quam pulchra esl, inqiiil, casla generalio cum ipso, elsi noh ccenaculum grandc slraium, ubi possit
charilale\ (Sap. iv, 1.) Porro slellas dixisse viriutes feeumbere cura discipulis suis; atlamen ubi saliem.,
non me poeriitet, consideranlein congruentiam simi- reclinel caput. ,A longe suspicio illos cerle beal.os,.
Tiludinis. Quo modo nempe slellse in nocle lucent, in de quibus dicilur : Et inhabiiabo in eis, et deambu-:
die lalent, sic vera virlus, quse ssepe in prosperis laboinillis (II Cor.vi, 16).
non apparet, eminet in adversis. Ulud saue caulelse rrj 10. 0 quanta illi auimse latilttdo, quanla el mcri-
(190) Idem locus laudalur in sermone 1 de Purifi- phelam Dominus dicit , Cmlum mihi,sedes,tit;et
calione, n. 4,.et sermone 5 in Doininica1 novemhris, Salomon ait, Anima.jusli sedessapieniiw, t elc. Ecce
n. 5; ilein supra, sermone 25, lium. 6. Hunc ex Salompni senteritia tribuitur : et"quiderii ad niargi-
Scriplura passim adducunt, praler Bernardum, Au- nem riblatur, Sapientiw , cap. 7. Nempe-liber Sa-
gusiiiuiset GregoriusMagnus. Hactenus lamen inRi- pienlise a mullis yeterum Palrum Sa!omo.ni..allribultis
bliis juxta (ranslaiionemVulgalamnon inyeni,quam- esl. I»i vero versu 7 ilalego.; Invocavi, et venilin
vispassim a diclisPalribusnomine Scripturae citetur. me spiritus sapienliw. Ex quibus verbis cila(a et
S. quidem Atiguslinus, Enarralibne in Psal. XLVI,ad celebris apud-Pa(res sententia formatavideii possit.
versum 9, et serm. 200, n. 1, « Cur enim, inquit, Conjeclurani piobabil leclpr-, donec invenerit rce-
hon agnoscamus eos ccelos , quiJfac(i sun( sedes .'liorem. Porro, o.bservel idein, multas Scriptune sen-
. D.ei? sicut scriptum esl, Anima justi sedes est sa- leulias apud Patres citaii,juxta iranslationeinLXX
pieniiw. > S. Gregorius, 29 Moral. cap. 15 : « Quid Interpretiim , qnartim piures passiin in'Operibiis
fiic aiiud coeluni, iiisi siiblimis debet intelligi vita Bernardi notaviinus. Veriini id de pr_esenji loco.nou
sanciortim?... D.e hoc welo. Dominus ait : Cwlum . accipiendiiin,.cum Grsece prinium scriptus.sit liber
mihi sedesest. De qtie sede alias scriptuiirest: Ani- Siipienliae,aiiicerte Ilebraicus ejus lextus non exsiet.
vta jusli sedes sapientim esl. » El fursus idem', Hom. Qnidam huc accersunt Prov.-tii,28, Insemhajusti-
58 in Evaug; in pritic.: «Congiegaiio-quippe justii- tias, v.iia. . -1
rtiin, regnuin cojlorum tiiciltir. Quia ciiim per pro-
§19 S. BERNARDIABBATISCLAR_£-YALLENS1S 920
lorum prserogativa, quse divinam in se prasseutiam, A j esse pacificus studeas :. ttttic prorsus latiltido cadi'
et digna invenitur suscipere, et sufliciens capere! lalittido tuse animse; et alliludo non dispar, sedtiec
Quid illa, cui et spaliosa [alias, spalia] siippeturit dis.-imilis pulchriludo ; impleturque lunc demumin
deambulatoria, ad opus quidem majesiaiis? Non est ea quod dicitur; Extendens cwlumsicui pellem(Psai.
profecto inlricata forensibus causis ciifisve ssecula- ciii', 2): in, quojam miraj latitudinis, alliludinis, ac
ribus, nec certe venlri et luxurise dedita; sed nec pulcbriludinis ccelo suinmns et immensus atque glo-
, curiosa spectandi, seu cupida omnino dominandi, riosus, iion modo dignanler liahilat, sed et spatiose
vel eiiam lumida dominatu. Oporlel namqtie primo deambiilal.
'
quidemliisomnibus vacuamesseanimam, ul coelum ISSS 12- Videsne quales in se liabeat Ecfclesia
lial atque habilatio Dei. Alioquin quomodo poteril ccelus, ciim sii nihilomimis ipsa, in sua quidem uni-
yacare, et videre quoniani ipse est Deus? Sed et yersitate, ingens quoddam ccelum, exieiituih a mari
odio sive invidiseaul rancori miuime prorsus indul- usque ad mare, ef a flumine jisque ad lerminos or-
gendnm, quoniam in malcvolam animam rion inlro- I)is terrarum ? Vide etiam consequenter, cui el in
ibitsapiciilia (Sap. i, &). Deinde necesse est eam ' hoc ip§p assimiles eam, si tamen rion tibi excidit
crescere ac dilalari, utsil cripaxDei. Porrp laliludo illttd quod paulo ante memoratttm est bujus rei
ejus, dilectio ejus, sicut dicit Aposlolus : Dilalaniini Hi exemplar,' de coalo videlicet coeli, et ccelis ccEloruiii
in charitale (II Cgr. vi, 15). Nani etsi anima minime, (Supra num. 9). Ergo exemplo illius quae sursu.rnest
ciim sit spiritus, quantilaieiu corpoream reeipit; inatef nostra, hsec quoque qua) adhuc peregrinalur,
tamen confert illi gratia quod negalum est a.nalura. habet coelos suos, bomines spirituales, vita et opi-
Crescit quidem et extcnditur, sed spiritiialiler ; nione conspicuos,"fide puros, spe firmbs, lalos cha-
crescil. non in substantia, sed in virlute; crescil et fitate, conlemjilatione suspensos, Et hi pluenles
in gloria]; crescit etiam in templiini sanclum in Do- pluviam verbi saltitarem, tonant. iricrepatioriibus,
mino; crescit denique el proficit in virtim perfeetum, "coruscant miraculis. Hi cnarrsint gloriam Dei, hi
in mensuram setatis pleniludinis Cbrisli (Eplies. iv, extenti sicut pelles super omnem terram, legem viia)
45). Ergo quantilas cujusque anirna. a_stime_urde et disciplinse digito quidem Dei scriptam in semct-
mensura charilalis quam babet, ut verbi gratia, quse ipsis oslendunt, ad'dandam scientiani sabilis plebi -
inultum habel charilatis, magna sit; qu_e parum, ejus : ostendunt et Evangelium pacis, quoiiiam
parva ; quse verb nihil, nibil, dicenle Paulo; Si cltq- Salomonis sunt pelles.
rilqtemnon habuero, nihil sum (1 Cor. xm, 5). ftticd 15. Agnosce.jam in his pellibus supernafum illa-
si quanliilamcunque habere cceperit.ut saltem dili- rum imaginem, qu_e in sponsj ornalu non longe
jjcntes se diligere curet, ac saluiare vel fratres suos, . superius describebanlur (Supra num. 5): Agnosce
ct eos qui se salutant; jam nonnibil quidem illam simililer e.l reginara aslantem a dexlris ejus, cir-
animam dtxerim, .'qusein ralione- daii el accepii so- cumainictam similibus ornamentis, non tariien pari-
cialem Saltem rctinetcjiarjlatem.. Verumtamen juxta bus (Psal. XLIV,10). Nam etsi huic eliam in Ibco ,
sermonem Domini, quid amplius facit? (Matih.. v, peregrinationis suse, et in die virtutissuse, in spleiir
47.) Nec amplam proinde, nec magnam, sed plane doribus sanctorum, non miniina clariiatis atqne
anguslam rnodicamque censuerim animam, quam decoris est porlio; differenter tamen illum coronat
adeo modiesecharilatis ess« CGgnoverim. integritas et consummalio glorise bealorntri. Qtian-
1. At si grandescat et proficial, ita ul transiens quani el sponsam dixefim perfectam âtque beatain,
limile.m angusli obnoxiique amoris hujus, lalps fine* sed ex parlei Nam ex parle taberriaculum Cedar;
bonitalis graluilse tota libertate spirilus appreheri- formosa lamen, sive in illa porlione sui, quse j"am
dat, qualenus Iargo quodam gremio bonsevoluntatis beata regnat; sive etiam in illuslribus viris, quo-
ad omnem seipsarii curet extendere proximum, ruin, etiam in Iiacnoele, sua sapientia alque virlu-
(iiligendounuinquemqtielanquam seipsam; nunquid tibus, tanquam ccolum suis sideribus, -adornatur.
jam illi recte dicetur : Quid amplius facis ? quippe U' ] Unde propbeta : Quidbcti, inquil, fuerint, fuigebunt
quse seipsam lam amplam facit. Amplum, inquam, . qitasi splendor firmamenli; el qui ad jusliliam eru-
• gerit cliaritalis sinum,
quaecomplectilur universos, diunl mullos, quasi steltwiri" perpetuas mlernitaies
eliam quibusnulla se novilicarnis necessitiidine jun- (Dan. xn, 5). -.. ' _ i
clam, nrilla spe percipiendi commodicujusqiiam ille- 14. 0 huniililas! o sublimiiasl Et tabernaculuni
otam, nulla percepti redhibitione obnoxiam, nullo Cedar, et sancluarium Dei; et terrenum habitaei!-
deniqueomnino astriclam debito, nisi illo sarie, de Iuni, et coeleste palatium; et domus lulea, el' aubi.
. quo dicilur : Nemini quidquam debeaiis, nisi ul invi- regia ; el corptis mortis, et templum lucis; el de-
cem diligalis (Rom. xm, 8). Veriim siadjicias etiam spectio denique superbis, et sponsa Chfisii. j Nigra
usquequaque virn facere regno charilalis, ut usque esl, sed formosa, filim Jerusalem : quam etsi labor
ad ullimos ejus lerniinos occupare illud pius invasor el dolor longi exsilii decolorat, species lamen coe-
prsevaleas, dum ne inimicis quidem claudenda viscera lestis cxornat^ exornantpellesSalomonis. Siliorre-
pietatis existimes; benefacias his quoque' qui te tis nigram; miremini.et formosam; si despicilis
oderunt, pres el pro persequenlibus, ac calumnian- humilem, sublimemsuspicile. IIoc ipsum quani cau-.
tibus le, nec non ct cum his qtti oderunt pacem lum, quam plenum consilii, ulerium discretionis,st
9£1 SERMONES1NCANTICA. 922
congruentiaeest, quod in sponsa dejeclio isia, et isla 1A forma.prse filiis hominum, pro filiis hominum illu-
celsitudo, sccuiidum lempus quidem, ep modera- minandis obscurclur, in passione, turpeluriri crupe,
miiie sibi pariter conlemperanlur, ul inler miindi palleal in morte : ex tolo non sit ci species neqhe
liujiis varietates et sublimitas erigal hiiinilem, ne decor, ut sibi speciosam alque decoram acquiral
deliciat in advers.s; el sublimem humili(as repri- sponsam Ecclesiainsine macula el sine ruga.Agno-
inat, ne evanescat in prospcris? Piilc.hre omnino sco pellem - Salomonis, imo ipsuin in pelle rdgra
ambaercs, cum ad invicein contrariae sint, sponsse Salqiiionem ampleclor. Habet el Salomon nigredi-
lamen pariier eooperanlur in bonutn, subserviunt nein, sed in pelle; foris niger, in cuie niger, non
in saluiem. inliis : alioquin bmiiis gloria ejus filiseregis ab intus
15. Et hsecpro eo quod sponsa videlurde pel.li- (Psal. XLIV,5, 14). Intus divinilalis candor, decor
biis Salomonisinduceresimililudinem. Restal lamen yirtulum, spletidpr glorise[alias, graiise], innocenlise
aperiendus ille super eodem capitplo sepsus, quem piiritas : sed legil hatc despicabilidr iiififmitatis co-
in principio coir.menioravi et promisi, qualiter vi- lor; cl qtiasi-ahscondilus vullus ejus. et despeclus,
delicet lota ad solam nigredinem similitudo refera- dum lentatur per omnia pfo.simijitudine absque
tur :' quaijuidem non eslis proniissio.nefraudandi. peccato. Agiioscodenigratse formam naturse; agno-
"Cselerumid ditTerendumin aliud sermonis princi- I sco turiicas illas pelliceas, proloplastorum peccan-
'
"pium; lum quia hoc jam hujiis flagilat longitttdo; lium liabitnm (Gen. m, 21). Denique semelipsum
tum etiam ut prsevenial ex more oratio ea, quse in denigravit formam servi accipiens, in similitudinem
laudcm et glorjam sunt referenda sponsi Ecclesise .hominuni'faclus,-et liabitu invehtus ttt homo (Phi-
Jesu Cbristi Doniini noslri,pqui est Deus benediclus lipp. ii, 7;- Agnosco sub pelle bsedi, qui peccalum
ih s_cculasseciiloriim.Arrien. significat, et manum quse.peccatum non fecit, et
13©S SERMO,XXVIII. . collumper quod mali cogitalio no'n transivit; iileoqtie
J)e nigredineet forinosilnlesponsi, el quomodoauditus noh est inv.entus dolus in ore ejus (Isa. LIII, 9;.
potiusquam visitsvaleal in rebus fidei, eiad noli-^ Novi quod sis lenis riatura, mitis et huiniiis corde,
iam veritalis. blandus aspeelu, suavis spirilu, et quidem ttnctus
1. Tenetis, credo, cujus et qnibus. Salomonis pel- oleo Iaitilise prse consortipus luis (Psal. XLIV,8).
libus decorem sponsa. sentiam comparatum, si Unde ergo nunc ad inslaf Esati pilostis et hispidus?
lamen ad oslensionemcommendationemquerefera- Cujusnam ,rugosa et tetra imago' hsecj el unde hi
tur decoris data- ex his siriiililudo. At _si ad nigre- pMi?Mei surit : nam pilosse manns similitudhiem
dinem magis referenda putetur, sicut.et illa de Q ; exprimunt peccaioris. Meos agnoscb; hos pilos; et
labernaculis Cedar : non equidem alinnde occurrit in pellemeavideo Deum Salvatorem meum.
mihi quidquam de hujusmodi pellibns Salornonis, 5. Noii tamen Rebecca sic ,'illum iriduit, sed
iiisi quasforle rex in usum tabernaculi soleret as- Maria; tanto'digniorem qui benedictidiiem accipe-
sumere, si quando in lentoriis liabilare liberet; ret, quanto sanctior quse peperit. Et bene in meo
quas iuiqtie, si qitse laihen fuerunt, obscriras sine liabitu; quia mihi benediciio vindicatur, niihi postu-
dubjo el letras esse necesse fuil, lanquam quse lalur hsereditas. Siquidem audierat : Poslulaa me,
quotidiano forent expositsesoli, et ffequeniium in- et dabo libi gehleshmreditulemluum, et possessiottetri
juriispluyiarum. Neque id fruslra (HM), sed ut is luam lerthinos, lerrw (Psal. u, 8). Tuain, inquit,
qui inlus repositus eratornatus, nitidiorservaretur. hwredilatem,, luamque possessionemdabo tibi. Quo-
Hocexemplo.sponsa non negal nigredinem, sed ex- niodo dabis ei, si sua est? Et quomodo suam mones
cusal; nec probro ducit qualemcunque liabilum, ut postulet? aut qubmodo siia, si necesse habet
quem charitas fbrtiiei, judicium veritalis non-impro- •ut postulet? Mihiproiridepostulal, qui 1367 meam
l.iet. Denique quis infirmatur, cum quo non infir- ad hoc indiiit forinam, ut suscipial causain. Quippe
nieuir? quis scandalizalur, et non uritur? (II Cor. disciplinapacis nostrw super eum, dicenle prophela,
xi, 29.) Induitse compassionis n_evum,ul morbum D et Dominusin eo posuit iniquitalemomniumnostrum
in allero passionis, levet, vel sanet; nigrescit can- (Isa. LIII, .5, 6) : unde debuit>fratribus per omriia
doris zelo, lucro pulchritudinis. ; shnilari, sicul ait Apostolus, ul miserkors fieret
2. Mullos candidos facit ..uriius denigratio, non (Hebr. n, 17). Propterea vox qiiidein, vox Jacob
-ciim lingitur culj)a, sed cuin cura aflicilur. Expe- est; trianus autem, manussunl.Esau (Gen. xxvn, 22).
dil, inqiiil, ut unus moriatur homo pro populo, et Suum est quod audilurex eb : quod in eo videtur,
non toia genspereal (Joan. xi,-,50) : expedil ut.unUs npslrum.Quod loquitur, spirilus et vila est: qiiod
pro oniiiibus denigrelur similitudine carnis-peccati, apparcl, mortale et inors. Aliud cernitur, et aliud
-ct non tola gens nigredine condemnetur peccati: creditur. Nigrum sCnsus renuntiat, fides candidum
splendor et ligura substanlise Dei obnubiletur in et formosum probal. Niger est, sed oeulis insipien-
orma servi pro vita servi.: .candor vilse aeternseni- lium :.nam fidelium meniibus formosus valde : ni-
grescat in carne.pro carne purganda : speciosus ger esl, sed, formosus: niger repiKatione Herodis,
(191) Aliter faabenttres scripti postputelur :taber-
redu- diano expositmsoli,quotidianaruminjuriis piuvtarum.
cendmad memoriamillm, quibus olimSalomon Nequeid frustra, elc.
naculum operuit. Erant procul dubio nigrm , quoti-
823 S. BERNARDI ARBATIS CLAR^-VALLENSIS 92t
forniosus confessione lalronis-, cenlurionis fide. A excipiat veritatem. Felix, cui Yeritas. alleslatur».
4. Quam, formpsum adverlerat qui exclamavit: dicens : In auditu oris -obedivit mihi (Psal. xvn,
Vere homo hic Filius Dei erat!. Sed jn quo advertil, 45). Dignus qui videam, si priusquam yldeam, obe=-
advertendum. Si enim allenderet quod apparebat, disse invehiar ; securus videbo.ad querii meaeiobe-
quoriiodo fprinosus, tjuomodo Filius DSi? Quid nisi dieinise munuspraecesserit. Quam bealus qui ait:
deforme et nigriim oculis 'spectantium occurrebat, Dominus Deus aperuit mihi aurem, etego non cqnlra- r
cum exparisis in cruce manibiis' medius duorum.ne- dico, relrorsum non abii (Isa. L, 5). Ubi et volunta-
quam, risum malignaiilibus darel; fleluin fideliljns?. rise habes obedienlise formam, et lohgaiiiniilalis
Et solus erat risui, qni soltis • poterat esse terrori, exemplum. Qui enim non eonlradicit, spontaiieus
solus horiori debuerat. Uncleigilur advertit pulchri- est; et qui reirp non abiit, perseverat. Ulr.umque
tudinem Crucifixi, er quod is sit. Filius Dei, qui necessarium; 13S8 quoniam hilarem datorem diligit
ciim iniquis repulaltis est? (Isa. LIII, 12.) Respon- Deus (II Cor. ix,, 7), ct qui perseveraverit ttsque in
derc aliquid ad id nostrum.nec fas, nec opusest; finem, liic salvus erit (Mailh. x, 22). Uliham el
nec enim wangplist_e boc diligentia praeleriit. Sic milii aperial aurem Dominus, iritret ad cor meum
enim habes : Videns aulern centurio qtti ex adverso sermo verilalis, inundet [oculum , el. Iselse prsepa-
slabat, quia sic. clampns exspirqsset, ait : Vere Aic.B :.B reivisioni, ut dicam Deo etiam ipse: Prmpamtionem
homo Fjlius Dei erat (Mqrc. xv, 59). Ergo.ad vocem- i- cordis mei audidt auris itta (Psal. ix, d7).; u( abdiam
creiiidit, ex voce agnovit Filium Dei, et nori:ex a Deb, etiamipsecum cseleris.obedietitibus : El vos
facie. Erat enim forlasse ex oyibus ejiis, de quibus; mundi esti propler sermonem quem tbculus siifn vo-
ait : Oves mew vocem tneqm audiunt (Joan. x, 17): \_ bis (Joan. xv, 5). Necomnes mundantur quiatidiunt,
(192)-/ •'.;-" ' . sed qui obediunt: Reati qui audiunt, et cusiodiunt
:•;.'
5. Audiius invenit quod non visus; oculum spe- illud (Luc. xi,. 28).. Talem requiril auditum qui
• cies fefellit, auri verilas se infudit. Oculus pronuni - mandat diceris : Audi,- lsrqel (Deul. vi, 5) ; lalem
tiabal.iiifirmum , ocujus fcedum, octilus. .miserum,, offerl qui ail: Loquere^.Dotnine,-quia audit servus
oeulus morte turpissima condemnalum.; auii Deii tuus (I Reg. m, 9); talem spondet qui dicil: Au-
Filius, auri forjnosus.innoluit; sed pon Jtidseo- diam quid boquatur in' tne Dominus Deus ,(Psal. '
rum, quia eranl incircuiiicisj auribus. Merito Pe-. _ LXXXIV,9). .
trus abscidit auriculam servi, ut viain facerel ve- 7. Et ut scias eliam Spiritum sanclum hrinc in
rilaii, et veritas Jiberaret cuijij idest. libermri1fa_- . animse spiriluali profeciu ordinem obseivafe, ti(
cerel. Erat ille ceniurio incircumcisus, sed noii n videlicei prius formet audiluni, qiiam lsetifieei vi-
aure, qui ad unam cxspirantis voceiri sub tot infir-_ C sum : Audi, inquii, filia, et vide (Psal. XLiv, 11).
iwtalis indiciis Dominuiri majeslaiis agnovit, Ideo- Quid intendis ocultim ?rAui'8inpara. Videre deside-
.que non despexit quod vidit, quia credidit qttod nonu rasChrislum ? Oporlet le jirius audire eiim ,'iaudire
vidit. Nbn autemcredidit ex eo quod vidit; sed exs. de eo, ut dicas cum videris :. Skut< audivimus, sic
. eo procul dubio quod audivit, qnia fides.ex audiiuu .vidimus (Psal. XLVH,9). Imniensa claritas, visus au-
(Rom. x, 17). Digiuim quidem fueral per superrores :"s gustus, et Tionpoles ad eam; Potes audiiu, sed noit
oculorum fenesifas veriiaieui intrare ad aniriiam ; aspeciu. Ciamantem denique Dfeum: Adam,.ubi es ?
sed hoc nobis, p aniiria",servalur in poslerum, cum n (Gen. ui, 9.)j npri videbam jam peccator, audiebam
videbimus facie.ad faciem. Nuuc autem tinde ifre-... taineii. Sed auditus aspecium resiitiiei, si piusj si
psit mofpiis.inde remediiiri),iniret, et per «a.ieinn vigil, si fidelis prsecessefii. Fides purgabil; qu.em
sequalur vestigia.yita morleiri.Jlenebras lux, vene- j- lurbavil impietas; et quem inobedientia clausit,
nam serpentis anlidolum veriiaiis; et sanet oculum n ape.riel obedientia. Denique: Amandaiis (ais.inqiiif,
qui turl).a(us est, ut serenus videal quem lurbatus ig inlellexi (Psqt. cxvm, 1.04): quod inlellectpm red-
non potest.. Auris priroa mortis janua, prinia aperia- _.. dal observalio inaiidaioruni, qiiem lulit transgfes-
tur et-vilsejauditus, qui tttlil, reparet visum; quo- 3- t\'sio.
\ Adveiie adlmc in sanclo l_saac quomodo prse
niain nisi credideriinus, non i.iitelligemus. Ergo au- n- cseteris sensibusauditus in janvsene viguerit. Caiir
diius ad merilum, visus ad prseniium. Unde Pro- p_ gant oculi patriarcha), palalum seducilur, fallitur .
pliela, Auditui meo, inquit, dabis gaudium.et tmiiiiamJIJ inaiius, non fallilur auris. Quid mirum, si auris per-
(PstiU L-, 10) :.q.uod Gdelis retribulio audilionis is cipit veriiatem, cum fides ex audiiu, audiius per
,beata yisio sit, el beaise merilum visidnis fidelis is verbum Dei (Rom. x, 17), verbtim Dei veritas sit 1
, .au.lkjo. Reali auiem mundo; ,corde,<quoniain ipsi ,si, : Vox, iiiquit, vox Jacob esi. Nihil- verms. \Manus
.Deum yidebuni (Maltlt. ,v, 8)'. Porro,. fide, ojiojietei aulem manus sunl Esgw (Geti. xxvn, 22). N.ihil fai-
.;ii:undari,o.ciiliimqui-vfdeat Dpum, qiiehiadniodum m .sius. Falleris : manusjsinii.liludo decepit- te.|Nec in
lialies : Fidemundans cordq eorutn,(Acl. xv, 9.).., • gustu veritas,-etsi siiavi.tasesl. Nam quomodo haiiei
6., Inlerim ergo, dtin.inecduin paralus estvisus,s, verilaleai qui se pulat edere- venationemi cum do-
us -mesticis vescalur haedoruin carnibus. ? Multo niinus
auditus excitelur, a.uditus exercitetur. (195), audilus
''
(192) Sic codices duo :>aliusciim edilis addit et- et (191))Quibnsdamdeest audiius exerciietur^Foisssn
cognoscomeas. et cognoscuiu me %qcp; GolberUniis us id adseribenduiii seribse, qui utrum "legeisdum essot
- -. ,'
Umlumêt.cogitvscurit memek. dubiiaus, utruinque posuii.
' '
925 ; SERMONESIN CANTICA. . 928
oculus qui nihil videt. Non est veritas in oculo, non A te, confortata esl, et non poleris ad e.im.DifTer ergp
sapienlia. Vmqui sapienlesestis,.ait, in ocutisvestris! j'udicium, suspende-sen(en(iam, el (antse rei -deflni—'
(Isa. v, 21.) Non bona sapienlia, cui maletlicitur.. tionem necredasisensui, fidei reservalo. Illa dignius,
Mundi est, ac per hbc stultitia apud Deum (1 Cor. illa deftniet certius, quse pleriius compreliendet;
m, 19). .-'•:" Denique comprehendii suo illo mysiico ap jirofrtifdd-
8. Bona et vera sapientia Irahilur de occultis, ut sinu , quse sit ipngitudo, iatiliido, sublimiias et
sapit l)ealus Job (Job xxvm, 18). Quid foris eara profunduni. Quod ociilus non vidit, nec aUris audivit,
quserisin corporisseiisu ? Sapor iri palalo, iri corde nec ;in cbr honiinis ascendit, illa in Se qiiasfqubdani
'
saptenlia es.t. Non quseras sapientiam in oculo Jnvolucro clausum portal, servalque signatum.
carnis, quia caro et sanguis noqjfeyelal eam, sed 10. Illa 1igitur digne me langet, quse Patri conse-
spiritus.(JIJaH/i. xvi, 17). Non in^gustu oris: nec- deniem suscipiel, non jamin liumili habitu, sed in"
enim invenilur in lerra suaviler viveniitim (Job coelesii : carne ipsa, sed tilieraspecie. Quid defor-
_ xxvm, 15). Nonin tactu niaims, cum sanetus dicat: iiiein-vis latigere? Exspecla ~uv forniosuni tangas.
_Siosculalus sum manum meam ore meo, quod est Nam qiii deformis modo, lunc formosns ; 'deforinls
iriiquilas maxima, et negatio in Deum (Job xsxi, 27, tactui, deforriiis aspectui; defonnis deniqiie deformi
28). Qnod tunc fieri arbitror, cum donum Dei, quod IJ tibi, quse-sensibtisplus inlncres, (idei niinus. Esto
est sapientia, non peo, sed meritis ascribitiir formosa, el lange me ;'esto fidelis, el formosa es.
actionum. S.apiens fuit Isaac.sedtamen erfavit in Formosa formosiim et dignius' tanges, et felicius:
sensibus. Solus habetaudittis verum, qui pereipit 'Tariges mariu fitlei; desiderii digito, devbiionis am-
verbum. Merito carnem redjvivanV Verbi tangere plexu ; langcs oculo iiienlis. Al nuhquid adhuc
probibetur muliercamaliler sapiens ; plus quippe nigrum? Absit! Dilectns tuus candiduset rubicundus.
tribuens oculo quam oracul.o , id est carnis sensui JFormosus plarie quem'circundan.t- flores rosarumv
quara verbb Dei. Quem eniin -mortuum vidit, et lilia-convallium ; hoc est, lnar.tyfum, vlrginum-
resuscilatum,[a/ifls resurrecturumj non credidii, cum que choii :et qui niedius resideb, utrique non
lamen lioc promiserit ipse. Denique. non quievit dissided fchoro, virgo et lrianyr. Quomodo deniqiie
'oeulus, usque duin satialus esl visus ; quoiiiam non carididisjioii coiigruo virginum choris, virgo, Virgi-
erai consolatio fidei, nec Dei rata promissio: Nonne nisfllius, virgiiiisquesponsus ? Qtiomodonon roseis
coelum el terra, el quidquid oninino carnis oculus riiiirlyrurii, causa, virtus; fructus el forma lnartyfii ?
altingere polesl,' anle habent transire et perire, Talem talis taliierque lange, et dic: Dilecius meus
quam iola unum aut unusapex.ex-oninibiisijutelocu- cundiduselrubicundus,electusexmilibus(Cant. v; 10).
tus est Dftus? Et tamen cessavit a fletu in visu oc-uli,'C Millia milliuiri cuin dilecto,ct decies centena millia
_jua_iioluit consojari iu verbo Domlni ; pluris ha- circa dilectum, "et nemo ad dileclum.Num tibi
bens experimeiilum, quam fidem. At.exPeii',ienl'jm verendum erit|,nefone in quempiam de muliitudine
fallax. . , ; errore incidas, qusereudo-quemcliligis?Non prorsiif
9. Miuilur efgo ad ceiiiorem fidei cognilionem; ambiges queinnam eligas: Facile occurret electu^ a.
qu.seutiqueappfehetidil quod seiisusriesdt.experi- millibus.cunclis insignior;',el diees : 1-ste formosus
ineuium non invenit, Noli"me langere, inqiiil : hoc in stola sua,: gradiens ,in muhiiudine fortitudinii i
est: Dissuesce huicsediicibilisensui; innitere verbo, sum (Isa. Lxni, i). Non ergo in pelle iiigra, quse
fidei assuesce, Eides nescia falli, fides irivisibilia liaclerius"sane ingerenda fuit oculis persequerilium^
compfeliendens, 1369sensus periuriam nbn serilii. ut conteninerent occjdenduiii:;aut eiiam amicoruin,
deniqpe transgreditur fiiies eiiam rationis Ininianav, et recognoscerer.t redivivum.:Non, inqtiani; jarii iii
nalurse usum, experientise iermiuos.. Quid interrogas peile occufret nigfa/ sed in vesie alha, specibsus
oculum adquod nori sufficlt? Et maniis quid explo- forma, non: inodo pra. filiis hominum, sed etianr
rjire conalur quod stipra ipsam esl? Minus est quid- ' 'pfse vuliibiis angelo.rum. Quid me vis (angere iii
qtiid ille vel illa renuntiet.. Sane fides proriuntiel.de _^liumiliTiabitu; servili formaj specie coutemptibili?
me, quse majeslati niliil rninuat. Disce id haberc Tange ccelesli decorrini: specie, gloria et honbre
certius, id lulius sequi, quod illasuaserit. Noli me coroiialuri); divina quidem majesiaie tremendum,
langere, twndum enim atceridi ad Palrem nieum sed ingenila serenitate gratum ac placidurn. . • .
(Jqan. xx,--17). Quasi vero cuiij jam ascenderit, "• ,11. Intef Iiiec adirertenda prudeniia sponsse, et
tunc ta::gi ab ea velil aut possit. El utique poterit, profuiidilas serinonum ejhs, quse sut» figura pellium
sed affeclu, non manu ; voio, non oculo ; (ide, rion Salomonis, scilicet in cafne, rimala est Deuiii,-i_t
*£ensibus. Quid (u me, ai(, modo langere qu_eris,'qu_e niorte vitarn ; sumniani glorise et hOnorisMnter
sensu corporis gloriam sesiimas fesurrectiouis' opprobfia, el' sub. nigro deniqtie habitu-crucifixi
Nescis quod tempore adhuc mese mortalitatis trans- candorem innoceriiise; splendoremque viiiuluiu _,
figurati adhoram moriluri corporis gloriam ocuji "sicut illse utique pelles, cuni essent nigrse afque
discipulorum sustinerenequiveflhl?.(ilf_i<(/i.xvn, ,6.) -despectse,pfetiosa. el prsecandida praidivitis fegis ia
Adhuc quidem tuis sensibus gero niorem, fbrmam se orhanienta servabant. Merilo nigredincm iioh"
iiigerendo servilem, qujni de coiisuetudine rcco-' conteriiiiit ih pellibiis,'decorcm qui subpeilibus est
f iioscas. Caeterutu mirabilis facta et gloria itiea ex advertens. Et ideo quidam |37Q iliam contem-.
827 S.BERNARJ)IABBAT1SCI,AR_£-VALLENSIS .928
pserunt, quia hunc minime cpgnoyerunt: si eniml .A exprODratisnigredinem, quam fervor perseculionis,
cognovissenl, nunquam Dominuin glorise crucifixis- noii conversationis pudor inyexil?Ve! solemdicit
sen( (J Cor. n, 8). Non cognovit Herodes, ,el idcircoi zelum jusiilise, quo aseendilur el accingitur adver-
despexit; nbn cognovit Synagpga, quse nigredinerat sus malignantes, dicens Deo : Zetus domus fuce
illi passionis el infinuitaiis iniproperans', Alios, ait,, comedit me (Psal. LXVIII,10)? el illutl : Tubescere
salvosfecil, seipsum non potest salvunifacere'. Cliri- nte fecit zelus meus, quid oblitisunt verba ttiajnimki
stus rex Isrnel descendat nunc de crttce, et • ritei; illud quoque : Defecliolenuil me pro
credimus
' peccaio-
ei (Matllt. xxvn, 42). Sed cognovit Jalro de cruce,, nbus derelinquentibuslegeni tuam (Psai. cxvin, 159
licet in cruce, qui et innoceniisepiiritalem confessusi 55); iie.m :Nonne qui qdirunt te, Domine,oderam,
esl. JJic aulem, inquiens, quid mali fecil ? et gloriam_ el super initnkcjsluos labescebam? (Psai. cxxxvni,
regise majeslatis simul est protestaliis : Memento i 21.) Etiam ilfl^Sapientis caule observat :-,Fitiwi
mei, dicens, dum venerisin regttumluum (Luc. xxm, ait, tibi sunt? nbli ossendereJmlumvultum ad ipsas
41,-42). Cognovii centurio, qui Fili.uin Dei clamat; . {Eccli. vn, 26) .: ul scilicet femissis ei mollibuset
(Matth. xxvn, 54); cognoscit Ecclesia, quseetseniu- fitgilanlibus disciplinam, non candorem serenilatis,
Jatur.nigredinem, u( decorem parlicipet. Non con- sed bbscurum severitatis exhibcat. Vel decojorari a
funditur nigra videri.nigra djei, ut.dileeio dical : B 1 solc," esT ignescere charitale fralerna, flere cuin
Opprobria exprobranlium tibi ceciderunt super me: flenlibus, cuin inlirmilaniibus infirmafi, luri ad
(Psal. Lxvm, 10). At sane uigra inslar pellium scandala sihgulorum. Vel.sic: Sol juslilise decolora-
Salomonis, foris scilicet, et non iiilus : neque enim vitme Chrisius, cujus amore larigueo.Languor isle,
intus nigredinem meus Salomon.habel. Denique-non coloris qusedahi'exlerminalio esl, el defcctus in de-
ait: Nigra sum sicut Saloinon; sed, sicut pelles siderio aninise : unde et dicit : Memor fui Dei, et
Salomonis: quod. in superficie lanlttm sil veri deleciatus sum, el exercilatus sumel defecilspiriius
nigredo pacifici. Peccati nigredb inliis est; et prius meus(Psql. LXXVI, 5). Ergo, instar.urenlis solis, de-
inleriora culpa commaculal, qaam ad oculos pro- siderii ardor peregrinantem in corpore decolorat,
deal. Denique de corde exeuni cogitaiiones niaia), dum vultui glorise inhianleni, impalienlem facit
furia, hojnicidia , adulteria, blasphemise: et hsec J371 repulsa, ct excruciat amaniem dilaiio. Quis
sunt quse coinqtiinanl Iiominem (Matth.xv, 19,,20); nostrum ita sanclo amoreardet, ut desideriovidendi
sed absit nt Salomonem ! Minime prorsus apud (Jhristuin, omnem coloremprsesentis glorise.lfetitise-
verum pacifuum isliusmodi inquinamenta r.eperies. que fastidiat et deponat, illa' ei prophetica voce
Oportel namque esse sine peccalo eum quj tollit " contestans : El diem hominis non desideravi, lu scis
peccala mundi, quo ad recoucilinndos j_eccatpres (Jerem. xvn, 16); item ctim sanclo.David : Reniiil
inventus idoneus, juresibi nomen vindicet Salo- corisolari anhna mea (Psal. LXXVI, 7); id est, prae-
nionis. ' ' senlium bonorum inani lselitia despicit colorari?
12. Sed est nigredo affligentis iceiiilenli_e, cum Ve! cerle decbloravilme sol, sui nimirum compa-
assumitur lamentatio pro delictis. Hanc forlassis ratione splendori.s,dum approprians illi, cx eo me.
nonabhorreal in-me Salomon, si sponie (amen.in- obscuram. depreliendo , nigram invenio, fcedam de-
duain inilii prp peccalis meis; quia cor conlriium spicio. Cseierum aliasquidem formosa sum; quid
et liumiliaium Deus nori desptciei (Psal. i., 19). fuscam dicilis, solius solis pulchritudini succum-
Esl,et afltciciuiscompassionis, si affliclo condbleas; bentein? At senstii priori videntttr magis assenltre
et fralernuni le decoloret incommodum..Nec hanc ' ea qu_esequuniur. Adjiciens siquideni : Filii matris
profecto rejiciendam pulal nosler-jiac./tcus, quippe mempugnaverutuconira me; jierseeulionem passara
quam et sibi ipse prp. nobis .diguanter induil, qui se esse aperie significat. Sed hinc aliud sermonis
peccata nostra lulit in .corppre- suo super IjgHum principium ordiemur, quoniam suffieere liac vice
(/ Pelr. n, 24). Est et persectttionis : quse eliam possunl, quseaccepimus de gldria sponsi Ecclesiai
pro summp. ornamento habetur, si quidem suscipia-1D pdmirii noslri Jesu Christi, dono ipsius, qui est Deus
,lu.r. pro justitia et verjtale,, Unde est illud : Ibant benediclus in ssecnla.Amen. ,,
gaudentes discipuli g conspectu concUii, quoninm SERMO XXIX. i
digni h.abiti suni pro nomine.Jesu conlumeligmpaii De.querimoniaEcclesiwcontra suos impugitalores,vcl
{Act.,v, 41); denique: Beuii qui persecutionempa- conlra illos qui impugnant unilutem frulernam.
liunlur propur jusiitiam (Matih. v, 10). ,Hacpotis9i- i.Filii mntris mew pugnaverunl conlrume (Canl.
nium gloriari, JJcclesiam arbilrpr, hanc IJbenl.ius i, 5;. Annas et Caiphas, etJudas Iscarioth, filii Syn-
imiiari de pellibus sponsi. Deniqueet habel inprp- agogsefuerunt : el hi cdiiira Ecclesiam, sequeSyn-
missione :. Si me perseculi sunl, et vospersequeniur agogse filiam, in ipso exortu ipsitts acerbissime -
(Joan. xv, 20). ... ;' pugnavertinl, suspendenles iu ligno collectorein
15. Unde et addit sponsa : Nolitejne considerare ipsius Jesum. Jam lunc siquidem Deus implevil per
quod fuscasim,.quia.decoloravil.me sp/. (Cant. 1,5), eps, quod olim prsesigiiaverat per projriietam, di-
hoc esl : Nolite me notare.quasi rieformem, quia cens : Percutiani pastorem, el dispergeutur oves
cernitis pro.ingruen(epersecutipneminus .Dorentem, (Zqch. -xin, 7). Et fortassis illius vox illa est in eari-
ininus secundurii.gloriam saeculi coloralam. Quid iico Exceliioe: Pracisa esi velut a texenle vita mea.
929' . SERMONESIN CANTiCA. 95»
dum adhuc brdirer, succiditme (Isa. xxxvm, 12J.JA moleslius.sentio, ferp segrius.Scitis hsec qugerinionia
De liis ergo aiqtie aliis, qui de illa gente Chri- cuj"us,et de quo sit.
sliano nomini contradixisse sciunlur , puia di - 5. Agnosciie ergo-et sponsain eoaem.defiliisma-
ctum a sponsa : FiliUmalrh inewpugnaveruiitcoA. tris suse conquerenfeni affeciu, quoniam in eodem
tra me. Et pulclire filios malris "su_e, noii aulem spirflu, cum ail : Filii mdtfis mempugnuverunt
et palris sui illos vocat, qul non liabebaiit pa- cohtra me. Unde et alibi loquiuir:: Amici mei et
irem Deum, sed ex patre diabolo' erant; homi- praxhni rriei adversum me approphtquuverunt, et
cidse utique, sicut-ei ille bomicida eral ab iniiio sieieritnl (Psql. xxxvn, 12). Lorige, qjseso, a vobis
-
(Joaii. vm,:44). Proplerea non dicil : Fratres mei; facite semper hoc laiti abmuinabile et deteslabile
aut: Filii patris mei; sed Filii, inquil, matris mew -malum, vos qui experti estis.eiquotidie experimini,
pttgnaverunl conlra me. Alioquin si non iia .disliii- quain boiiuiii sii c.l quum jucundum babilare fralres
guerel, videremr etiam apostolus Paulus compre- in urium (Psnl. cxxxn, 1), s-i lamen in uiium, et
hensus in his, de- quibtis conqueritur, quotl et ipse rioh in scandalum. Alioquin nec jucundum plane,
aliquando perseculus sil Ecclesiam Dei (1 Cor: xv,. riec bonum, sed pessimum ac moleslissimum. Vse
9),sed misericordiariiconsecuius est, quia ignorans auteri)homini •illi, per (iuein unilatis vinculumju-
hocfecil riianens in incredulilate (J.7i'm.'i, 15); et.'R.cundtim ttirbatur! Judiciumprpfecio poiiabit qui-
probavit Deurri se Jiabere pafrem, fratrein Eeclesise curique esi ille. Anle niihi contingat mori, quam
lam ex paire,quam ex malre esse. - . . audire in vobis quempiam juste clamilantem : Filii
2. Sed atlende quomodo npniinaiiiri filios matris tnatris triempugnaverunl conlra me. Nonue prsesenlis
sua), el solos inCusal, quasi soli in culpa sini. congregaiionis lanquam unius matris filii omnes
Qtianta et ab exierls passaest? j"uxta illud apud Vos"estis, singuli allerulrum fraires? Quid ergo
prophelam :* Smpe expugnaverunt me a juvenluie a foris vos conuirbare, aut conirisiarepossit, si in-
mea;el: Supra dorsum meunvfabricaverutit pecca- lusbene eslis, et fraterna psce gandetis? Dcniqiie
tores (Psal. cxxvm, l-5).Quid ergosingulariter fiiios quisvobis nocere polerit, inquit,-si, boni winuUiiores
mairis tusecausaris, quaeleminitneignoiasetexaliis fueriiis? (l^Peir. m, 15.) Qu.aniobremsemiilainini
at que aliis nationibus saepissime inipugnalam? Ad cliarismata meliora (I Cor. xn, 51), rit bouos vos
mensam divitis vocdtus, diligeiiter, inqnil, considera prohelis aemulalores.Cliarisma peroptimum chariias
qumlibi upponitnlur. Fralfes, adinensam Salomonis e_st;plaiie incomparabile, quodnovse sponssecbsle-
Kedemus. Quis ditior Salomone? Non- de ierrenls slis sponsns loiies inculcare ctirabal, niinc quiilciu
dico divitiis, quanquarii et ipsis Salomon abundarei; dicens : ln hoc cognoscenlomnes quia.mei eslis di-
sed inlrieiiiiiii pra_sen(emmensani, quomodo super- scipuli, si dileclionemliabueritis ad invicem; "nirnc
nis "cslreferta deliciis. Spiritualia sunt et diviria," vero : MahdnVumnovutndo vbbis, ul- diligaiis inti-
quse nobisin ea apponunlur. Diiigeriterergo, inquit, cem(Joun. xui, 55, 54); el_: Hoc esi prmcepium,
considera qum 'libi appohuntur, sciens quia talia te meum ut diligatis invicciii (Jban. xv, 12); itemque
oporlet prwparare (Prov. -Xxin, 1, 2j. Ego utique, orans unuiii eos fore, sicut ipse et Pater uiiuin
quod in nie est,^diligeriier atleiido id mihi apponi - surit (Joan. xvii, H). Et vide si nbri ipse Pau-
in his verbis sponsse,et nd nieam prorsus doclri- lus, qui te ad cliarisrriala meliora invilat, iiiter
nam cautelamqne respteere, quod.iia ex nomine cseiera charitalem in summo ponit, sive ctirii
ac sola expiimitur persecuiio a domesticis; et ta- jSde et spe dicit eam esse majorem- et supcrcihi-
centur lot et lam gravia quse ubique terraru_ii nentem scienlise; sive cum enumeraiis pluribus ac
nihiloniinus ex oinni naiione quse sub coeldest, ab mirabilibus supernse gratise donis, tandem ad su-
infidelibus, ab hsefeticis el schismalicis peftulisse perexcellentiofem viam nos milljt; haud aliam pro-
coguoscilur. Novi sponsfe prudehtiam; nec pulave- feclo illam, quam charitatem definiens. Denique
rim casu hsecillam, aul quasi immemorem prtbler- quidriam hiiic comparandiim. pulemus , quse ipsi
iisse. Sed profecto id expressius 2372 plangit, D j prseferlur martyrio ac fidei transferenli^ monies
quod et sentit differetilitis, quodque vigilanlius hobis (J Cor. XII,51; xin, 5). Hoc igiluresl quod dico :
-cavenduih existimat. Quidnam hoc? Malum ulique Pax vobis a vobis sil; et _omnequod exirinseeus
inlesiimim alqtte domesticjin. Hoc tibi manifestein minari videiur, non ierrel, "quianon uocel. Nam
Evangelio ore ipsius Salvaioris exprimiltir, ciim ecoiitrario quidquid foris blahdiri" appareat, ilulla
dicit : El initnki hominis domesliciejtts (Matth. x, esl .profeclo consolalio, si intus, quod absit! setni-
5C). Hoc et iu propbeta : Hoino,. inquii, pacis mem, iiarium discordisegerriiiiiavei-it,
qui edebul panes meos, mrtgni/icavitsuper _me sup- 4. Proiiide, dileclissimi, pacem haLete ad vps, et
planlaiionem (Psal. XL, 10); item : Qtioniam, si ini- nolile Isedere invicem, 11011faclo, non verbo, riou
itticus tneus maledixhset mihi, suslinuissetn utigue; signo qualicunque : et ne quis Torle exacerbatus et
el si is qui oderaltne, super me magnaloculus fuisset; prseoccupalus a pusillanimilale spiritus et 'temp.e-
abscondissem me forsitan ab eo-..Tu verb liomouna- state, Deum interpellare, cogafar adversus eos qui
nituis,'dux meus, el noitts 'meus, qtti simul tnecum se Iseserint-aut contristaverinl, et prorumpefe in
dulces capiebas cibos (Psal- ny, 15-15), _hocest : vefbum grave conlingat: Filii mqtris mewpugriave-
Qupd a -ie paiior convivo eteoniubernali ineo, 1d funt cohira me. Sicieriim peccanies in fratrein, iii
Uil S. BERNARD!ABBATISCLARJE-VALLENSIS 852
Christum pecCalis, qui ait : Quod uni ex minimis A i ipsi filii Jerusalem illius qtise ^surstim est nialer
meis fecistis, mihi fecislh (Multh.xxv,40,45). Nec ca- nostra, ex qno lapsi sunl, non cessant sororem suam
vendum a gravioribus lanlum offensis, vefbigratia, Ecclesiam iropugnare. Sed neque conlendo.si quis
ab aperto convicio seu roaledicto, sed a clandestino usurpet hoc etiam in bonam significationem, secun-
quoque ,et venetiato susurrio: Non, inquam, sufficit dum quod spirituales, qui sunt iii Ecclesia,;adver-
os custodir.e ab his et his similibtts; cavenda sunt sus-carnales fralres suos diniicanl in gladiospiritus,
et levia: si tamen leve debeat dici quodcurique in qiiod est verbum Dei (Ephes. vi, 17), vulnerantes
fratrem prsesumpseris voluntale ltedendi; cum hoc eos ad saluteni , ,alque ad spiritualia istiusmodi
solo, si irascefis illi,, diyinijreus judicii, tenearis impugnatioriibus provehentes? Ulinam cbrripial me
(Matlh. v,22). Meritb quidem : natn quod 1373 tu juslus ip misericordia, el increpet me, percuîens et
Teve pulas, el ob hoc levius prsecipias, plerumque sanans, occidens Ct vivificans, quo audeam; el cgo
alius aliler accipit, lanquam hoino videns in facie, ' dicere : Vivo auierii, jam non ego, vivit vero in me
et secundum faciem judicans, pafalus festucam Christus (Gulat. n, .20). Jisto, inquil, consentiensad-
trabeni suspicari, et scintillam pulare fornacem. versario tuo, dum es cum eo in via, nelradal te judki,
Non enim est omriium charilas illa, quse omnia cre- et judex tqrtori (Mgtth. v, 25). Bonus adversarius,
dii (1 Cor. xin, 7). Pron.i sunt aulem sensus hominis' B 1 cui si consentienseio, nonerit tinde atil judex me
el cogilalimies ad malunjpoiius suspicandum, quani calumnielur, aut tprtor.Ego profeclo, si quos yeslrum
ad borium credendum : prsesertini ubi disciplina aliquaridp pro hujusmpdi conlristavi, non me poeni-
sileiilii necie.-qui in causa es, excusare periniilit, lel; contiistali enirii suiil ad saluleiii. El jquidejn
iiisc illum vtilnus suspicionis laperire quod palitur, nescib id me fecisse unqnam absqtie meaiquoque
ut curetur. Ita urilur ille, |et moritur clauso et magna tristilia, secundum illud : Mulier cumparit,
Tethali vuluere, jntra semelipsum gemens, tlum trislitiam habet (Joan. xvi, 21). Sed absil.ui jam me-
totus in ira et disceptalione posiius, nii aliud silens iriinerim pressurse, ienens. frucliiin dol.oris niei,
versare in menlc possit, nisi injufiain quarri acce- dw» perinde videam Cliristum formalum in sobole.
pit. Nori potesl orare, ndn .potest legere, non san- Nescio aulem quomodo.etiam tenerius mihi aslricli
clum aul spirituale aliquid meditari : et ita inlerce- .sunt, qui postincrepatoria etper increpatoria<landem
pto vit. li spiritu, dum suis desliluta alimentis vadit convalueruni deinlirmilate, quam_qui fortesab initio
ad iriortem anima pro qua.Chrisius mortuus est, permaneruiil.nor.indigenlesistiusmoiliniedicainenio.
quid lu inierim, quseso, aninii habes? Quid bratio 1374 ~l- E!'S° nl riunc sensum poterit Ecclesia,
tua.aul opus, qubdcunque jhteiim feceris, sapit seu aniina diligens Derim, dicere qupd decoloravit
tibi, conira quem nimirum C!irislus,anxie clainat de '" eam sol, miliendo scilieet et armando de filiis ma- .
pectore frairis tui quem conlrislîsti: Fijius, inquiens, • tris ejus qui eam saliibriter expugnarent, -et capti-
iiiiitris fnese pugnal contra me', ct qui simul mecum vam ducerenl ad lidem amoremque ipsius, multis
dulcescapiebai cibos, replevii me arnaiitudine? . ulique coiifixam sagitiis illis, de quibus sciiplum
' 6.
Quod si dixeris ijluni non timi graviter. pro est : Sagitimpoieniis aculm (Psal. cxix,4); et item :
lanileyi causa debuisse lurbati, respondeo: Quanto Sctgiiiwluw infixw sunt milii. ldeoque sequilur et
levior es5, tanlo a le levitts ' poluil.non comniitii. ait: Quoniam rion esl sanitas in carne mea (Psal.
Quanquam nescio quomodo leve dicas, ut j'am dixi, xxxvn, 5, 4); ul secunduin animam saniorprpinde
quidquid aniplius est quairi irasci, cumvel boc ip_- fortiorqiie faclus dieal: Spiruus quidem promplus
sum obnoxiuwfesseJudicio cx pre ipsius acceperis est, carouuiem infirma (M-aiih. xxvi, 41); et cum
jutlicis.. Quid ejiiii!? Ttine leve dixeris, in qtto offen- Apostolo : Quandb enhn infirmor, tunc poiens sum
diiur, Chrislu.s,_undead Dei judicium perlraht habes, et fortis (11 Cor. xn, 10). Vides quia cainis infifmi-
cuni hbrrendum sil incidere in manus Dei vivenlis? las robur spirilui augeat, et subminislrel yires? lta
(Hebr. x, 51.) Tu ergo accepta forte injuria (quod econirario noveris cariiis foriiiudiueni debiliialera
quideminterdiim non accidere iu his conventibus .. spiritiis operari. El quid mirum, si bosle debilitatp,
-tlifliciJeest), non continuo inor.e ssectilaris,obliqua iu foriior efiiceris? Nisi.fone illain libi insanissime
referire fratrein responsione festines, sed neque, ducas aiuicam, 'quseiioii cessal concupiscere adver-
sub specie quasi corripien.di, verbo aculo ,et urenti sus spirilum (Galat. v, 47). Vide ergo, si non pru-
transiigere audeas ullaleniis animain, pro qua Chri- denler sagillari et inipugnari salubriier postulat
, sius affigi cruci_ dignaius est, ,non grunnire quasi sancius, cum dicit in oratione: Confige thnore lub
increpando, nonlabiis nmssitare quasi mtifmuran- carnes meas [Psal. cxvnj, 120). Optima timor iste
do, non nafcm conlrahere! aut cacbinare quasi sagitla; qui conligit et, inteiiicit carnis dcsidefia, jit
subsaiiiiando,,non froiilem i;itgate,quasi inveheiido spirilus salvus sit. Sed el qui casligat corpus siiiim,
aul comntinando. Sane; coinmotio lua ibi moriatur et in servitutem redigit, iionne is libi videtur etiam
ubi oritur, necperniittaiufexire quse morlem por- irianuiri cpntra se pugnanlis ipse juvare? |
tal, ne perimal; utdicerepossis e.ltu cum Prpphe- i8. Est et sagilta serijio Dei vivus et efDcax, et
ta: Turbatus sum, elnon suttxiocuius (Psai. LXXVI, S). penetrabilior. omni gladio ancipiti (llebr. iv| 12),.de
.6. Quosdam allius. inlellexi sentire. istud,.quasi i quo Salvalof : Non veni, iriquit, pacem miltere,sed
dediaboio.etangelisejus dictum,qui, cum ftierinl et, gladium (Mdilh. %, 54). Est eliam sagilta clecta
"
833 . . SERMONES1N CANTiCA. 934,
amor Cliristi, quaj Mariae anihiam non riiodo eon- A rasti ? Audile el intelligiie, si non se -ali illis ipsis.
fixil, sed etiam pertransivil, ul nullam' -in. pcctofe faleiur isla promoiam, a quibns el passam. Nec jni-
virginali parliculam vacuam.amore relinquerei, sed rum lamen, siipiidem -fueiit causa pugnandi inteniio
lolo corde, tota anima, lota virtnte diligerei, et corrigendi. Nam quis iicsciat multosamicabiliter
esset gratia plena. Aut- cerie peiiransivit eain, ut uiililerque multoties oppugnaios? Quam mulios quo-
- venirel. usque ad nos, et de plenitudine illa omiies lidie experinmr piis Lnpugnaiiqi.ibjis pi-selaloriimad
acciperemus, el fierennater charitatis, crijus pater meliora proficere, prpvehiadaltioraÊrgoillud po.lius
est cliaritas Deus, parturiens et in sole ponens la-,, demonsircimis, si possumus, quemadmodijm.adver-
bernaculum ejus, ul Scriptura implerelrir, qnse siis Ecclesiam pugnaliim sit a filiis malris suse, et
dicil : Dedi te in lucem genlium, utsissdlus tnea hbsiili animo, ct damrio uiili. Id enim juciindius,
usque ad exlremum terrw (Isa. XLIX,6). IIoc en.m -Cimi qui nocere iniendnnt, prosunt et nolenies.
impletum est per Mariam, qiue in earrie visibilem Uiriimque vero senstim lenet superior interpretalio :
edidit, quem invisibilem necdecarne, nec cutn carne quoniam quidem npn defuerunt, et qui bene, et.qui
suscepit. Etilla quidem in to(a se grande et suave male ajmularentur eam, diversa inlentione ptignan-
amoris vulnus aceepit : cgo vero me felicem puta- les ; sed -uliiqiie profuerunl. In lanluni denique.se
verim, si summa salteui quasi cuspide Jijijus giadii "profecisse ex-iis quse ab semiilis passa esl.gloriaiur,
pungi inter me sensero, iit vel mbdico accepto amo- - ul pro una vinea, quam sibi abstu!isse<visi sunt,
ris vulnefe, dicat etiam aniina inea : Vtilnerala , snper mullas se gaudeal cons.liiutam. Hoc milii, in-
charilaie ego suni (Cant. n* 5). Quis milii tribual iu qii.il, prsesiiiere pugnaiido contra me et contra vi-
liunc modum non modo vulnerari^sed et expugnari neam meam, qui dicuril: Exinaniie, exinanile usque
omnino usque-ad extermiiiationem coloriset caloris ad fundamenlum i« ea (Psal. cxxxvi, 7),, ,ut iinam
illius,.qui mijilat adversus animam? pluribus commutarim. Hocquippe est quod infert,
9. Si exprobraverint filisehujus sseculi ilii anim:* Vineanimemn non.cuslodivi :,ianquam causam sub-
qust bujusmodi est, dicentes palliriam et sine.colore jungens. nnde hoc illi contigerit, utnon in una jam,
esse ; noniie i.ibi congrue posse respondeie videbi- sed in pluribus custos posila sit. Et littera quideta
iur :,Nolile me considerare quod fusca sim, quia de- sic est, ',:,--,
coloravit me sol? Et-si se ad boc meminerit perve- " 2. Sed si eam simpliciter sequimur, ciintenli e&
nisse adhoiialionibusseujiic.repaiibnibus aliquorum solo quod sonare i.n superficie ijla yidettir, putabi •
servorum Dei, semulanliiim eam Dei tcmulationa; raus nos Iegere in. Scrip.tura saiicia de his. viiieis,
nonne- conseqnenler, veraoilerqrip inferre poterit, p. corporeis el lerrenis.qaas quoi.idieccniimus de rorfe
qnia fitii matris mem pitcjiiaverunlcpntra mef? Erit coeli et de pinguediue terrse accipere, unde fundiin.;
-ergo'sensus, juxta qijod^diciuni.esl, ul Ecclesia seu v,ii.um,.m quo esl luxui-ia :-_et sic nihif, npii dico.
studiosa qusc-visanima id loqualur, non quasi gemens Domt.ni sponsse dignum, sed nec cuiyis cseteraruirt,
aul conquerens, sed quasi gaudens et gratias agens, cwigruum quid, de tam sancla ei diyina Scriplurs.
insuper el glorians; quod pro nomine el amore Cbri- altujisse. videbimur. Quse enim convenienlia sppnsit
sti digna sit fusca seu decolor esse et dici: alque v,el custodise vinearnm.? Sed etsi convenire. pitteitin,
hoc ipsuni asciibalrion suse industrise, s"ed'gratise uside docebimus fuissp aliquando Ecclesiam islius-
et misericordiaeprsevenientis se, et mitlenlis ad se* modi deputalamofficio? Nunquid de vineis cura esl
Nam quomodo crederei sine prsedicante ? quomodo J)eo ? Si auiem spirituali .sensu"vineas Ecclcsiiis,
au(6mprsedicarenlriisimilierenlur? (Kdm.x,14, 15.) id esllideles inlerpretaniur'populos,Juxta piophel»
Filiosmalris su.seconlra se pughas.sememoral, non ut seiisuni dicenlis, \ inea Dpmini-sabaothdomus hraei
irala,£edutnoriingraia. Uudeetsequi.tur •.Posuerunt est (Isu. v, 7), incipiet fortassis elucere iiobis quo-
nie custodemin yineis. Quod verbum ulique si spiri- tsrodo sponsse minime indignuni sit fieri custpdem
. tualiter examinetur, pulo, riilin se quaerimoniseaiit in vineis.
rancoris habere videbilur, sed magis favorabileali- j;D '5. Puto quod el non parva iiisuper'el in hoc ijiso
quid redolere. Veruriiad id conlingendum, priifs sane apparebit praerogativa, _si quis,diligen(ius "cnfet ad-
quam manum apponere andeamus (locus enim sau- verlere quanltim ubique per orbem in hujiismodi
ctus est), conciliandus est nobis solilis precibas, et viiieas dilataveril terminos .suos a die illa qua, Jero-
sic consuUandus ille Sp-ritus qni scrulalur alla Dei; solymis a filiis malris siise.exptiguaia est et exlur-
arit ccrle<Uuigenitus qui estin sinu Patris, sponsus bata, una cum prima illa sua novella planlaiione;
1.375 Ecclesise Jesus Christns poiiii.ims,nosfer, iniiliitudiiiem dico cr.edenlium, quoruin legilurfuisse
qui esl super omnia Deus benedicius iii ssecula. cor uiittm el anima una_-(Act.-\\, 52). Et ipsa ,est,
Anien. .... qiiam modo faletur-se minime cuslpdisse, sednon
SERMOXXX.- . . . ad insipientiam sibi. Nec enim ,ita>inde. evulsa m
Quuliler'populus fideliUtri seu aniriiw-'elecprnm per persccutione ,fnit, ut non ajijji plantareliir, atque
. vineas significaniur,quurum Ecclesiacuslos dicilur; aliis lpcaj'Clui\ agrieolis, qui reddant frucius ejus
et de prudentia curnjs, qumestmors. ,. lemporibus suis. Npn prorsus, non.per.iit, sed mi-
. li Posuerutil mecus:odeiii'invineis(Cant.i,$). gravit;;eliam c.revil.et dilalala- est,. lanquam. cui
Qui ? Tuiiie illi oppugnalorcs atios oroxirrie memo- benedixil Dominus..Denique Jevaoculos luos_et vida
'
83S S. BEBNARDI ABBATIS CLARiE-VALLENSlS ;95G
si non operuil mqnies umbra ejus, et drbusta ejus A cepiabilur voio nmbra et lux, ira et pax,5 jucliciun) '
cedros Dei; si non extendit palmiies stios usque ad etTnisericofdia, figura et verilas, virga ethseredita.-;,
mare el usquead ftumen propaginesejus (Psal. LXXIX, frenum.el oseulum: Graves denique Moysi mainis,
11, 12-)..Nec mirum, Dei enTm sedificatio est, Dei testibus Aaron et Hur (Exod-.xvn, 12);, grave Legis
1
agricullUfa est (JCor. 111,9).' Jpse. fecundat, ipse jugum, teslibus ipsis aposlolis, qrii lioc et sibi, ct
pfopagat, ipse putat et pufgat eaifi, utfiuctum plus • ^patrjbus imporiabile clamilant (Act. xv, 10); graye.
afferat. Quando nempe sua, deslilueret cura, vel jugum, et vile' prsemiuni: nam lerra est in promis-'
opera, "quam plantavil dextera ejus ? Non' plane sione. -Pro lnijnsriiodi non esi Moyses missus. iri
liabenda neglectui, in cjua aposioii palmites, Doiui- geritem magnam. Vernm lu, mater Ecclesia, pni-
. nusvvitis, et, Pater ejus 13176 agricola est (Jban: missjonem babens vitse qtue" nuiic esl "et futiirse,;
xv, 2, 5, 1). In flde pjaniata,! in ciiafilate mlilijt" facile in duplici gratia obtines ab univefsis ieT.ecipi,
radices, defossa safculo diseiplinse', siercorala poe- et propterjuguri) suave, et propier fegrium•sujilime.
niieniiun) lacryriiis, rigaia prsedicamiurii verbis : et Tulssi de civiiaie, _ab uriiversitate exciperis,; driin
sic saiie exubefaiis vin,o in quo.est lsetitia, sed iiori sic provocat quod-promiltis, ttt quod imponis non
luxuiia; vino tolius suavitatis, riullius Iibidiiiis. Hoc terreat; Quid ariliuc uniiis vine» plangis danihum,
cerie vinnin Iseiifical cor hbmjnis; hocconstat; et quod lanlo llbi fenore compensalum est? Pro.eb
angelos bibere , ciini Itetilia. Denique gaudeht in quod. fuisti derelicta,- elodio habila, e( noh fuif
cbiiversione el poeiiileritta peccaloritm, salutem ho- qui per le tfarisiret: Ponani le, inqiiiti in stlperbhtm
hiinuiii silientes. Lacr.ynisepaenilenliuni Vinumeo- - swculorum, gdudiumin generalione et generationem;'
rum; quoil iii illis vit:e pdor, sapor gralise sit, indul- el suges tac genlium, et niammilla, regum lactaberis;
genlise gusliis-, reconciliatioiiis j'ucuiiditas, sanitas 1, iit 'scies quia ego Dominus satvans le, el redemplof
'
redeimiis iiuioceniisei serenatae suavilas conscien- iuus foriis Jacob (Isa. LX,15,16). Tali itaque IDOI.O
"ti_e.'-, ' ' -- • ' ' ' ' tlic.ilse sponsa pqsitaii) custpdem iri vlneis, ejt quia
14: Ergo-ex iila una vinea, quam ssevse perseeu- vineani suamiion custbdivit.
tionis visa est dele.isse iempestas, quanlse in uiii- - 6. Ego loci litijus bccasione riie ipsuni reprelien-!-
versa terra propagal3e refloruerunt} Et in <his dere srileo,,qiiod aniiriaruni susceperim c.urari),qui'
omnibus custos posita , sponsa esl, ut non coritri- iiieain non sufficererii cnstodire.; vineas aninias in-
sletur, quod priinam vineani rion cosipdivit.' Con- terpretans; Quod/si probas et tu hanc rioslrajn in-
solure, filia Sion : si eseciiasex parte conligit iri tcrpreialioneut, vide eliam consequenler, a~nrecle
Israel, quid lu perdis? Mirarfc inysleriiini, elnbli r( qtioque tlicamus fidem, vitem; virlules, palrniies;.
plangefe detrimetuurii:' dilata sinnm, el cbllige ple- 1377. botrum, opris; devotiouem, vinum. Siquidem
nitudinemf geniium. Dic civiiaiibus Judse r Vobis licc palmes absque, vile, Jiec virlus sine fide aliquid
oporlebat primurri loqui, verbuni Dei; sed quoniam: esi. Sine Me- enimi inipossibile est; placere Leo
repulistisillud, et indignos vosjudicastis wiernw.vilw, p (Hebr. xi, 6); foriasse et displicere necesse erit. De-
ecce:converlhnur ad genles (Acl. S-III,46). Moysisarie. riique omne quod nonest ex fide, peccatum est
bblatum est a Dep, si prsevaricaWem popultim yelletl (Rom. xiv, 25). Hoc ergo considerare eportuit iilos
r, diuiittere, ei divhisep.xpont.rei.iltiohi, ipsuiii quidem, qui hie posucrunl custo.dem in vineis 1,si videlicet
fieriposseih gentem magnam : sed iJlerenuit (Exgd. propriain cuslodissem.At quanlo tempore inculta
xxxij,'9-15). Quare? Ob nimiarii profecto -dileclio- jaeuitel deserla, redacla in soliiudinem! Rrorsris
rieni qua illi forliler devinctus pbplilo teuebaiur ;; defecerat vinuin ex ea, arefaelis, prse steriljtate fi«
et quouiam non reqiiifebal quse sua surit, sed Deii dei, .viiiuliirii palmitiriiis. Efat iides, sed morlua.
lfoiiorem, ei non quod sibi uiile forei; sed quod mul-. . Quomodoeniin nbn morttiaane operibus? Elid qui-
iis.Etilleqiiidem.sic. dem in sseculari viia. Cse(erumijonversus ad ,Dom'i-
-5. Ego auiem consilio secretiori puto hoc muntis5 iuiin, nieliuscule ctupi,rfaleor, custodij-e; "iion>ta-
divinilus pfcfsuiiiiagnitudine! servatum spoiis_e,utl X) 1 meri prout-oportuit. El.quis nempe ad hocidoneus?
ipsa poiius,- ei non.Moyses;; niitteretiir in gentemi Ncc sanclus Propheta, qui ait : Nisi Domhms 'cu--.
iriagiiam. Nonenim oportebat amicuni sporisi prse- slodierit civilaiem, frusla vigilut qui.cuslodil eani
Tipere spoiisse.benedictioiiem ; et proptefea iiori ^ (Psat. cxxvi, 1). Quaniis 'etiaiu- lunc meiniiii nie.
quidem Moy'ses,,sed nova sjionsa, cui diciiur; Iteiriii paiere insidiis illius.qui sagitlat in occultis ijinhia-
muiidam universum, prwdicaleEvangeliiimomnicrea- culatum ? Quanliim nobis, o yinea mea, furtivis
turw (Mdrc. xvi, 15); ipsa, inquam, pforsiis missas subrepuim est macliinameiilis eo ipso tempore, quo
est in genlein magnain. ^Nuiri in' majdiem potiiitt vigilantius intendere cpepinmscurae et custodi.e no-"
- quain iiniiiiversiiaiem ? Ef facile uiiiversilas cessitt slri ? iQuplet quales pioruin botros operum aut prs-
porlaiiti "pacBm,"gratiam offerenti. Sed non sieritt focavil ira, aut tulit jaciantia, aul foedavit inanis
gratia, ilii et Jex. Quam dissiiniJi vultu ad bmifem rt . gloria ? Quanta ab illecebra gulse, qtianta ab acedise
conscieiiiiani sc offeriint suavilas<hujiis, et* illiuss spiritu, quanla a pusillariimitate 1spirilus ct tempe-
'auSleriias.Qnis sane ex aeqiio respiciat cohdemrian- slale susliriuihius? Sic eram : et nihilominus'tamen
lem et consolaiiiem, rcposceniem et Jigiioseerilem, i, posuerunl^me cuslodem iii vineis, non considerah-
plecleritem el aniplecteiiiem ? Non pari profpclo ac- lesqiiid de mea «go facerem velfecissem,uec 2E-
'
937 .1 SERMONES.INCANTJCA,- 838
dientes arguentem magislnim ac dicenlem : Si quis A _ qttam me (Acl. xx,24). Pptjmus sestimalor i'«r
domui sum prwesse nescit, qtiomodo EcclesiwDei dirum, qui nihil suoi"timsibi prseferendum existimet.
ligentiatn habebil ? (I Ttm.iil, 5.) ,9. Quam mulli saltili prpprise modicam vilissi-
7. Mirof audaciam plurimorum, quos videmus de. inamqiie pecuniam prseitilerunt! Patilus nec ar.i-
suis vineis non colligere nisi spinas.ct tribulos,, mam. AroH,iiiquit, facio cam preiiosiorem quam me.
vineis lamen.Dominicisetiam se ingerere non vereri. Ergo differeniiain facis inier ip, el animam. ttiani?
Fures sunt et latrones, non .cuslodes, neque culto- Prudenler quidem ttt Ubi pluris.es, quam quidvis
res..Hoc illis.-Vseautein ir.ihi.eiianinuftc a periculo tuum. Sed quomodo 11011tua anima tu? Arbitror
vinese mese! imo magis nunc, quando.pluribus in-. quod quia Paulusj'am lunc in spiritu ambularet, et
tentus, minus circa unam diligens, minusquc solli- mente consenliret legi Dei quoniam bona est (Rotn. ,
citus fieri cogor. ,Neespem circumdare, nec torcular 'VII, 16); idcirco hanc ipsain menlem suam, tanquam
fodere in ea licet, Heu,! destructa est maceria ejus,. principale ac supreinum quiddam sui, dignum duxe-
et vindemianteam omnes qui prseler^grediunlur, ril suimet polius, quan) suse cujuspiam rei nomitie
viani! (Psal. LXXIX,-15.)Palet exposita tristilise; designare; reliquum yero, qubd constal iiaturse esso
iracundise alque impaliehtise pervia. Deinojiuntur ' inferioris,. et iiiferiori prpinde viliorique essentiag,
eara sedulse qusedam vtilpeculseinstanlium necessi- " quod est corpus, inhscrere; non inodOoffnio vivifi-
talum : irrumpuni undiqtte anxielales, suspiciones, ca.ndi ac sensificaiidi, sed-et, foveudi nutriendiqua
sollicitudihes; turbse discordantiun),.causaruin mo- desiderio-:hoc, iiiquatri, sensuale. alque carnale
lestise rara hofa desunt. Non est projiibendi. facul- ajipellatione sui homo spiritualis iiidignum judicans,
las, non copia declinandi, sed iiec orandi spalium.. inier sua magis censuit riepulandum, quam se perr
Quo imbre Iaerymarum perfundere. sufficiam ste-- sonaliter expriinendum, per illud. Cum me dico, in-
rilitatem animw mem? (Psal. xxxiy, 12.)Vjnese mese qtiil, cxcellentiustjuod in me est, iii quo et slo per,
voltii dicefe, sed depsalmosic incidit propter usum, gratiam Dei, id est mentem rationemque, intellige..
e.t sensus idem est; .ncc piget errorjs qui admonet C11111. loquor aniinam meam, hbc iiiferius accipe,
similitudinis, quia npn de vinea sermo est, sed.de. quod carni animandsevides accohimodatum, eliam
aniina. Ergo anima cogitetuf, cum vinea legilur; si- et juiicliini in concupiscenlia., Id iiie fuisse quidem,
quidera sub bujiis specie et nomine illius sterilitas sed jarii non esse agnosco, quia rion secundum car-
depioralur. Quibus efgo lacrymis rigaboslerililalem nem aijjiuc ah)bulo,«erf secundum spiritum (Rom.
vinese mese? Omnes.palmiies-ejusaruerunt.pra-ino- in. me Cltri-
viii, &). Vivo egojam non:ego,}vivit,ver.o
pia; jacent sine fructu, eo quod non habeant Iiuino- stus {Galqt.11, 20). Secundum jnentem ego,. secun-
rem, Jesu bone! qtios fascic.ulossarmentofum ex <ltinicarnern nbn cgo. Quid enim si carnaliler etiaia
eis in tuo quotidie sacrificip ustib conlriti cordis mei nunc aiiima concupiscit ? Jam ngn ego operor illud,
te tesie absumil? Sit, obsecro, sacrificium libi spi- - ssd quod habitat ,in me peccqtum (Rom. vn,' 17). Et
Tilus coritribulalus; cor cpntriltim et ljumiliatum, ideo non me quidem,_sed tamen meum dixerim <juod
Deus, ne despicias (Psql.x, 19). in m.e carnaliter sapit, idque non aliud quam ipsam
8. Et ego. quidem sjc. pro imperfecto meo traho animam. Revera enim animse porlio est carnalis
ad mecapitulum praesens. Perfeclus aulem oinnis affectio ejtts, et yila, .quam administral corppri.
erit qui alias dicere poterit : Vineariimeam non cu- Hanc ergp aniinam sua.m Paulus spernebal piae se,
slodivi; illp videlicet sensu, quo' Salyalor loqtiilur paralus pro Dominonon spluni alligari, sed et mori
in Evangelio, Qiii perdiderit animam suam propler in Jerusalem, et sic perclere animam suam juxta
me, inveniet eqm .(Matth. x, 59). Idorieusplane et cpnsiliuni Doniini.
dignus qui ponatur custos in vineis, qtiem propriae 10. Tuquoque si propriam deseras volunlaiem,.
cura vinese acommissarunidiligenlia et solliciludin.e si corporis voluptatibus perfecle renunties, si car-
nori impedilaut retardat; jdu.mnon quseril quse.stia nem tuam cfucifigas cum vitiis et concupiscentiis,
sunl, neque quod sibi ulile est, sed quod inullis. j)sed et morlifices membra tua, quse sunt super ler-
Propterea saue Petro cura ista credita est.ih.(am ram: probabis te Parili imitatorcm, qui non facias
Ktuiiis vineis, quse.erant de.circumcisiprie, quia aniniam tuam preiiosiorem le_ ipso; probabis et
lionio paralus erat et in carcereni, et in moriem ire Cliristi discipulum, eliinn iljani perdendo. salubriter.
_{Luc. -XXII,55), usque. adeo suse vinese, id esl ,suse Et quidem prudenlius ;eam perdis ul cuslpdias,
animse, non dotinebatur ariiore, quominhs cursein- rjuam euslpdis ut .perdas. Nam quiwluerit animain
tenderet creditarum. Merito et Paiilo inter gerites suam sqlvum facere, perdet eam (Mallh. xvi, 25).
tain ingcns 1378 s'!va credita esl vinearum, quod Quid hic vos . dicilis, obseyvaiores ciborum (194),
et ipse Jn suse custodia vinese niinime curiosus in- morum neglectores ? Hippocrates et sequaces ejris
venftis sit; ita-uinon soluni alligari,sed et iuori in docent.animasTsalvasfacer.ein hoc inuiido ; Clirisius
Jerusalem paraius fuerit propter ponien Domini ct ejus <liscipuli,perderej Quemnam vos.e duobtis
Jesu C.hristi(Acr. xxi, 15). Denique : Nihil hgmm sequi magislrum elig.itis?Al manifestuni.sefacit qui
vereor, inquil, nec facio. animam meqm preliosiorcm sic dispu.tat: lioc oculis, hoc capili, et illud peclori
(131) Vide nolas ad epist: .545, ,not. 910. , -. . '

TiTROL. CLXXXIII. 1 ,80 • .
959 - S. BERNARDIABBATISCLAR.S-VALLENSIS , S&O
vdi stomaclio noco.t. Profeclo unusquisqttc qnod a A quam siiperfiua qnseiitanieri) ;ant certe me iitinim
suo magistro didicit, hoc in mediiiin proferl. Nuiri ctiusans, qui non perqiiiram vietni luo uocessaria.
in Evangelio iegisli has differenlias, aut in prophe- Frusira silji quidam blandiuntur de exemplo Pauli,
tis, aui inliitcris apostolorum ? Carb-el sanguis pro hortaritis discipulura non bibere aquam, sed modico
«•erio revelavit libi banc sapientiam, non spirilus uli vino prppler siomachum el frequettles suas infir-
Patris; est enim carnis'lisec sapietitia. Sed audi qnid milaies (I Tini. v, 25). Qui atiendere debentprimuin
. de ipsa noslri mediî senliant. Saptnitia, inqiiiiinlj • qiiidem AposloJuni minimesibi ipsi rem istiusmodi
curitis mors esl; ilem : Sapienlia carnh inimicn'est • suadeie, sed riec discipulum seque exposcere silii.-
Deo (Rom. vm, 6, 7). iNumHippocratis seit Galeni • Deinde non monacho boc inlimari, sed episcopo ,
seiiienliam, aut|cerie de schola :Epicuii del)tii pf.o- cnjiis vita lenerae adhuc et nascenii Ecclesiseper-
ponere voi>is?Christi sum discipnlus; Chrisii disci- necessaria esset. Timolheus hic. erat. -Da mihi al-
piilis loquor : ego si percgrintim dogma induxero, terum Timotlieum ; et ego cibo eum, sivis, ctiani
ipse peccavi. Epicurus alque Hippocraies corporis1- '. auro , et polo balsamo- Cielerum tu libimetipsi di-
alier voluplaiem, aller bonani habitiidinem prsefert;"• spensas, miserius tui. Sttspecta esl milii, fateor, lua
nicus Magisier utritisque rei-conlemplum pradicat.; : . ipsius iri te dispensalioret vereor tibi illudi sub
Animst. in corpore vilam, quam suinm'6 siudio isie U I: tcgmine et noiuiiic. discretionis a carnis pftidentia.
1379 ur)de susleniet, ille unde et deleclet, inqui- Id te sallem voloftdmonilum esse, ut si libi ita au-
ritatque inquirere doc.ct, Salvalor monel ci perderc. ctorilas Aposlpli placel rle biliendb- vino, modico,
11. Quid enim libi aliudde Ghrisii atiditorio sb- quod ille adjuuxil, non prselerniiltas. Ei dehoc salis.
nuit, ctiin paulo anle clamalum esl: Qui a_mutani- Sed revcrtainur ad sponsam , et discanras a1>ea vi-
tnam suam, perdel eam? (Jodii: xn, 25.) Perdei eum neas proprias se uiiliter non custodire (195) , pr_e-~
dixil, sive ponendo ul martyr, sive affligendo- m- serlim iros- qui videinur deputali cuslodes in vi-
poeniiens. Qtianquam genus marlyrii esl, spiiilu ' iieis sponsi Ecclesios'Jesu Chiisti Doiuini nostri,
facia camis inoiiificare ; illo nimiruni, quo membra qui est super omnia Deus benediclus in ssecttla.
"" "
«•.irriiinltirferro, hprfore quideni iniiius, sed diutuf-'• Ameri, -
SERMO XXXI.-- .
nitaie molestius. Videsne hac sentonlia Magistri inei'
caiuis sapienliaiii condemnari, per quam u_iqueaul:: Desanclis excellenlia,divinm visionis; el quomodoin prwsenti
viris guslits divhtw prwsenlimvarialur, pro
in lnxum vpluptaiis diffluitur,' aut ipsa qnoque bona variis anhnm desidenis.'
valeiudo corj.oiis ultra quam opbrleat appetitur ? 1. lndica mihi quemdiligit anima mea, ubipascas,
Denique quodvera sapientia in voltiplates noh ef- ubi cubes in mcridie (Canl.j,,6).Studiosis menlibus
audisli profecto a Sapiente, neinveniri quldem Q Verbum
J_lfi.it, el non
sponsus 13@® fiequenler apparel,
hanc in terra suaviler viveniium (Job xxui, 15). Qui sub una ita ? Profccto quoniam non-
specie. Qtiid
itiitem invenil, dicit: Super saluiem ei oinhetnpul- diiin videlur skitii esl.
Nempe illa visio slal, quia
fltriludinem dilexisapienliani (Sap. vn, 10). Si super forma stai qnse trinc videlur; est enim : nec ulfam
salutem et pulchriludinem, quanlo magis super vo-
capil ex eo quod' esl, fuit, vel eril, mutaiioiiem.
liiplaiem el turpitudinem ? Quid vero'prodest leni- Toile nempe : Fuil et Eril; undejam Iransiiiutatio
perarea voluptatibus, et invesiigandis diversiiatibus atii vicissiludiiiis obutiibratio ? At quidquid veniens
. «.'.omi)lexionum,ciborumqueyarielalibusinquirendis, ex eo quod Fuil non cessal teiidere in id quod Eril,
quoiidianam expendere curam ? Legumina , inquit, transilum sane habel per Est, sed omnino non est.
ventosa sunt, caseus slomacbum gravat, lac capiti Nam quomodb est,
quod iiunquani in eoderi)slatu
liocei, ppium aquse non suslinel pectus, caules nu- jxermanei ? Soluiii proiride vere est.quod nec a Fuit
iriunl melanclioliam , ehbleram porri accendunt, prascidilur, nec ab Eril, expungitiif; sedsolum atqne
pisces de slagnoiiut <leluldsa-aqua riiece penilus1 iiiexpiignabile remanel ei Est, el manet qnod est.
coniplexioni hon congruunl. Quale esi hoc, u"tih Nec fuii sane loilit illi esse ab »lerno ; nec Erit
totis fluviis, agcis,' hbiiis, cellariisve reperiri. vix iD esse In Eeternum: ac per hoc sibi vindical verum
- ' ' • .
possit qnoii comedas? essfe, id esl increabile , inierminabile , iuvariabile..
12. Puia le, quseso, riionachuni esse, iion medi- Cum igifur ipse qui sic est, imo qui non sic aut sic
cuur; nee de complexionejudicandum , sed de pro- esl; videlur sicuti est: siat, ut dixi, illa visio, quia
fessione. Parce,obsecro,primum quideni quieti luse,' nulla eam vicissitudo. Et (tinc ille dc
; inlerpolat
parce deinde labori minislrantium, parce gravamini1 Evangelio unus omnibus , qtti sic videril, denarius
dornus , parce conscienli_e. Conscienlisedico , non'
reiiditiir.(_./(.../.. xx, 9) in una' specie quse offertur.
tnae, sed alterius ; illius videlicel; qui prbpe sedens, Nani et quod app.irct, ut invarjabile m se est, ita
•el edens quod sibi apponiiur, de tuo singulari jeju- invariabililer intueiitibus praesio est; el.quibus ap-
nio murmurat. Scandaloquippecst ei aut tua odiosa1 parel, nil videre desiderabilius volunt, nil possunt
^-uperslitio, aul duritia, quam forle pulat illius, qui1 delec.tabilius. Quando ergo illa vel faslidiet avidilas,
tibi habel providere. Scandalizalur, inqnam , in tua1 vel se stibtrahet siiavilas, vel fraudabit "veritas, vel
-singulariiate fraler judicans te superstitiosum, lan- deficiet seternitas ? Quod si in selernum exienditur
eJ"sutiliuucm'.Sic vele'-es scripti.et.editi primi: Horstius et alii, prbpfias nti-
îrSSicS'ri!>i|,rcP''ial"
«i-1 SERMONES1N CANTIGA. SI2
videndi copia pariter cl-voluntas; quoinodo non A & inqiiircnlem non, frauilet gratia , nogligentem igno-
plena felicitas? Nil quippe aut deest jam semper vi- ranlia non excuset. Verum hoc genus videndi coin-
tientibiis, aut superest semper volentibus. niune. In promptu euiin e.st, juxta Aposioltim, omni
2. Al talis visio non esl vitse prajsentis., sed in utenii ratioiiCiinvisibilia Dei, per ea qusefacta sunt,
novissimis reser.vatur, his dunlaxat qni dicere pos- iiitellecia conspicere (Rotn. i, 20).
eunt: Scimui qtha cnm apparuerit,,,simileseierimns, &. Aliiis procnl dubio ille niodtis.,. quo quondam
quia videbhnus eum siculi est (I Joan. .111,.2). Et Pairibus creb.ra illa alque ambitiosa divinse prse-
niiiic qtiidem apparet quibiis vnlt;"sed siculi vult, seniise famiiiariias digmiiiler indullaest, qiianquani
non siculi est. Non sapiens, npn sanctus, non pro- nec ipsis sicuti est, sed sicnt dignata est. Nec uno
phela videre illum, -siculi est, potesl, aut potuil iri. oniiiibus •modo, sed , ut ait Apnsiolns-, multifarie.
corporc.hoc mortali (196);poteril niitem in immor- mullisque modis (Ilebr. \, ljj-cum ipse in se sif,
tali, qui dignus liabebitur. Itaqiie videihr elhic, sed iinus, dicenle ipso ad Israel, Domhtus Deits.tuus,
sicul videiur ipsi, ct non sicnti est. Nam neqtie hpc" Deus unus est (Deut. vi, &_).Etrlisecdeinpnstraiio.1,
limiinare iiiagnum (solcmloquor istum, quem quoli- non quidem cominunis; sed tamen foris facla esi,
die.yides) vidisii tanien aliquanrio sictili est, sed nimirum exhibita per imagines exlfinsecus appa-
uinlum sicut illuminai, verbi capsa a.erem,.mon- B I renlcs, seii voces sonanlps. Sed est dirina inspeciio,
lem, parietem. Qtiod nec ipsum qiiidem aliqualcnus co d.ifierenlior ab his quo interior, cum per se ipsuni
posses, si noii aliqua cx paiie ipsttm ltimen corporis dignatur invisere Deus animam quaerenleni se , qua;
tui, pro sui iiigenila serenitaleet perspicuitale, coe- . lamen ad qucerendum lolo se desiderioct ampre de-
lesti lumini simile esset. Non deniqtte allerum.mem- vovit. ,Et hoc signum istiusmodi advenlus ejus, sicnt
bruni corpoiis capax est- luminis, ob rntiltam iitique. ab eoqui expeiius est edocemur: Jgnis anie ipsum
dissiiniliitidiiiem. Sed nec ipse oculus, cum tiirbatus pracedel, et infammubh in circuitu inimicos ejnx
fueril, liimini propinquabit, nimirnm ob amissam (Psal. xcvi, 5). Opoj-tet namque ut sancli desiiierH
siiuilitudinein. Qui ergo lurbalus , nullatentts sere- ardor prsevcniat faciem ejus ad. omncm auimam. ail
iiuni solem vidct propter dissimiliiudinem; serenus quam esi ipse venluriis, qui omnero coiisumat rtt-
aliqualenus videl propler nonnullaiu similitudinem. biginem vitiorum , et sicprseparet locum Domino.
Profecto si pari prorsus purilate vigerel, viderct El lunc scit anima quoniam juxtacst Dominus, cinn
omnino inoffensa aciceum sictui est, propter om- se senserii i lo igne siiccensam, et dixeril cuin pro-
nimodani simililiidinem. lla et solem juslitise illum, pheta , De excelsq misil igqem. in ossibus ineis , et
<]tii iliuminat omnem bominem veuienlem in hunc erudivil me (TJtren. i, 15) : et illud, Concnliiil cer
liuinduni, videre in - hoc nnindo, sicnl illuminat, C *- mejimintra me,cl in tnedilqiione mea exardesceliunis
lll.uminaiuspntest,.tanqtiain j"am in aliquosimilis; (PSRI.xxxym, 4). .
sicuti esl; oninino non. pniesl,-lanquam nonclum 5. Tali anima! suspiranli frequenter, imo sinc
pe.rfebte similis. Propterea dicit:. Acceditead eumct inlermissione oranii, et afDictanlise pra desider.io,
illuminamini, el facies veslrmnon confundenlur(Psal, cum interduin. desideraius ille, quiila'quacriiui^ mi-
XXXIII,C). Ilasane, sed si.quantum satis est illtt- seraius occurril ;. puio illi de propria experientia
niinamiir, ut revelaia fiicie speculanlesgloriam Dei, conycnirc ul dical, cum sancto Jeremia : Bomis es,
iu eamdeni imaginem (ran_.foruie.nur de claritale Domine, speruntibus,hi le, unimw quwrenli le ('Fitren.
in clariiaiem , (anquani a Doinini. Spirilu (7J Cor. iii, 25). Sed el angelus ejus, qui unus est desiiiiali-
ni, 18). - < .... litts. sponsi, in hoc ipsum deputatus, ininislerpro-
5. Ergo accedendum ad eum, nouirruendum^ nc feclo et arbiter sccretse inuluseque salutalionis; is,
irrevcrens scrnlator niajestalis.opprimatura gloria inquam, angelus. qnoniodd trlpudial, quomodo col-
(Prov. xxv, 27). Nec Iocis sane accedendum, scd lsclaiuret condeleetalur, ^l conversus ad-Dominiun
clariiatibus ; ipsisque lion corporeis , sed spiritiiali- dicit; Gratias ago libi, Don.iine mjijestatis,. quia
l)iis,-tanquam a Domini Spiritn. A Domini-plane, et_-j, desiderium cordis ejus tribiiisti ei, et volunlale Ia-
iion a noslro, quamvis in nostro. Qui ilaque clarior, biorumcjus non fraiidasli.eam! Ips"e;estqui inorhni
ll!e propinqtiior; esse autem claiissimum,pervenisse loep sediilus qnidam pcdisequus aniinse non cessat
est. Poiro jam praiseniibus non aliud est videre spllicilare eam,' et assiduis suggesiionibiis nionere.
sicuii esi, quam esse sicuti esi , et aliqua dissimili- .dicens, Delectare in Domhw, ei dubil libi pelitiones
ludine IIOIIconfundi. Sed 13S1 -i('~tunc,~ ul dixi. 'cordis lui .êt rursnni, Exspecta Dgminum,-etcuslodi
Iriterim vero lanta Iisec formaruui varielas , -pique viam ejus (Psa/. xxxvi, 4,5i); ileni, Si morani
iiumerosilas specicrum in rebus conditis, qtiid nisi feceril, exspecla eum, quiq veniens veniet, el npn tar-
quidam siml radii Deilalis,moiisira.nles quidem quia dabit (Habac. n, 5). Ad Dbminuni aulem : Sicut
vere sit a quo sunt, non taineii qnid sit prorsns de- cervusj inquit, dcsideral ad.fonles ctquqrum,-itn de-
finienles? Itaque de ipsovides, sed non ipsum. Cum sideral atiimo is_la-odte, Deus (Psal. XLI,2), Desi-
auiem tic eo , qnem non vides ;; cselera vides , scis ,deravit le in nocle, sedcl spirilus luus in prsecoidiis
indubitanter exisiere quem oporlel iuquirerc, ul ejns de maue vigilavit ad t<e(Isai. xxvj, 9). ;El ilfi-
'
(I9G) Confer quse Bcrnafdus • de S'. Benedielo ha- sermone 35 iu Gantica. rium. 6, el scrmonem 51,
bet in serinoiic&.de Diversis et infra de Moyse, IIUIl).1. . . . . .
045 S. BERNARDIAfiBATIS. CLAR_€-VALLENSIS .' nu
ram : Toto die cxpandit ad le manus suas (Psal. A i qii3si vialor quispiam iiinerantibus sponssesimul
uxxxvii,10),dimiiie illani quia clamatpost te (Mutth. ^. f alque adolescentulis sese associans, jucundissimis
.xv, 25): coiiverier«-nliquantulum, el deprecabilis 1*f confabulationibus suis a labore viaedmnein relevat
csio super eam (Psut. LXXXIX, 15). Respice de ccelo, comitatum, ila ut eo discedente-loquaniur : 'Nonne
ct vide, et visita desolatam. Fidelis paranytnplius , cor noslrum ardens erat in nobis de Jesu, duth loque-
jui mului anioris conscius, sed noii invidus, non retur nobis in via? (Luc. xxiv, 52.)Facundus conies,
suam quserit, sed Doriiiiiigraliam : diseurrit medius qui in sermonum et morum suavilale suorum, tan-
inter dilectum et dilectam, vota offerens,. referens quam in quadam sttaveolentia spirantium unguenlo-
dona. Excilal islam, placalillum: Inlerdum quoque, fum, posise currere facialuiiiversos:undeeidicunt,
licet raro, reprsesen(al eos pariier sibi, sive hanc Jri odoreungueniorumluorum curremus(Carilic.i, 5).
•rapiens, sive illum-adducens : siquidem domeslicus Item aliquando occurrens, quasi prsedives ;aliquis
<«st ct notus iri palajlio, nec ;veretur repulsam, el palerfamiiias, qui in domo sua-aburidet paiiibus ;
-
quotidie videt facieni Pairis. imo tariquam rex.magriificuS,et polens,'qui sponsse
t>.Videautetri l'u ne quid nos iri liac Verbi.animse- pauperis videatur pusillanimilaiem erigere,;provo-
que commistione corpofeum seu imaginatoriu.msen- care cupiditalem, demonstrans illi omnia desidera-
-tire existimes. ld loquihiur quod Apostolus dicit, R * bilia gloriaesuse, divilias lorcularjum ac promplua-
quoniam qui ddhmrel Deo,. unns spiritus est (I Cor. riorum, hortorum et agrorum copias, demum etianl
vi, 17). Excessum pUra. riVenilsiu Deum, sive Dei inlToducens eam in ijisa secrela cubictili. Nitnirum
pium descensuih 1382 ih animam, nostris quibus confidit in ea cor viri sui, el non est ex omiiibus
possumusexpfimimusverbis, spirilualibusspiritualia quod ab illa existimet abscondendum, qitain rede-
•cdrhparanles. Ifaque iri spirilu fil ista conj'uriclio, mitinopem.probavit ii;lelem, amplexaiur amabilem.
qnia spiriluseslDeus, elconcupiscit decorsm animse Atque ila non cessal, sive hbc, sive illo modb irilerno,
illius qiiafn forte adverleril in spirilu ambu_anlem,et jugiler apparere conspeclui quserentium se, ut serino
ctiram carnis non perficienlem in desiderio, prseser- implealur, queni dixil: Ecceego vobiscumsum usque
tim si sui amoreflagranlem conspexcrit. Non ergo ad consummqlionemswculi (Mallh. xxvm, 20).
sic ,affecta et sic dilecta , conlenla erit omniiiovel 8. El in his omnibus suaiis et mitis, et multte
illa quse muitis per ea qusefacta sunt, vel illa quie misericordise. Nam in osculis quidem affecluosuin
jiaucis per visa el somnia facta est - nianifeslatio et blandum, iri oleo autehi et in pigmenlis atque nn-
sponsi, nisi et Specialiprserogaliva inliniis illum guentis clemerilem et afflUeiitemvisceribus pietstis
affectibusatqne ipsis niedulliscordis ccelilusillapstini „, el compassionis : porro in via hilarem, affabilein,
«uscipiat, habeatque prajsto quem desiderat non plenum gralise et solatii; in ostensipne vero divitia-
liguraium, sed infusum ; uon apparenlem,'sed affi- fuiii ac possessionum munificum se ac largum pro
-cieiiterii; riecdiibiumquineojucundiorera qtio intus, .regia liberalitate remuneratorem demonstrat. Ila per
iipn foris.'Ycrbtini nempe esl, non soriafis, sed pe- omnein hnjus carminis texluin reperies Verbuui
-iielratis ; non loqUax, sed efficax; nori obstrepeus isliusmodi simiiiludiiiibusadumbrari.Unde ego puto
iiuribusj sed afieClibus blandiens. Facies est non id significatum aprid prophetam, ubi ait, Spirilus
dbnnala, sed formans ;"non pers(ringens oculos cbr- ahte faciem noslramChristus Dominus; in uriibra ejus
.poris, sed faciem cordis Iseiificans: grala quippe 1383 vivemusinter genles (Thren. iv, 20) : quod
-ainoris munere, tion colore. scilicet videamus nuhcper speculum et in seiiigmale,
7. Nontainen adhuc illum dixerira apparere sicuti et necdum facie ad faciem. At. istud sane donec
-esi, quariivis noii omnino aliud hoc niodo exbibeat viviinus iiiter genles : nam inter angclos aliler;
•<|iiamquod est. Neque-eniin vel sic coriliriiie pncsto quando jam indifferenti omnino felicilate cum ipsis
•eril, quamvis devolissimis inenlibus, sed nec tmi- videbimus eum et nos, siculi est, hocestin forma
forniiter omnibus. Opdrtet namqiie pro variis aiiinise Dei, et non iri umbra..Quomo(ionamque apud veleres
-desideriis divinse gustuin prsesenliai variari, etiu- j) i quidem umbram figuramque dicimusexstilisse, nobis
.ftisum Sapprein supernse dulcedinis diversa appe- aulcm per gratiam Chrisli in oarne prsesenlis ipsam
.lentis animi -aliter ^tquC aliter dblectare pala- pef se-illuceseereveritatem ; ila nosquoq erespeclu
uim. Denique adveiiisli in hoc amatorio cannine futiiri sseculi in quadam interim. veriiatis iimbra
•qubiies mutaverit vulturii, el in quanta mulii- vivereiuni negabit, nisi qui non acquiescil Aposlolo
iiidine dulcedinis suae coram tlilecta dignatus sil dicenii, Ex parle cogrioscinnis,ei ex parte propheia-
iraitsforuiari;- el quomodo nunc quidem insiar mus (I Cor. xin, 9); el illud, Non arbilrorine com-
-verccundi sponsi sanclse animae secrelos petat am- preltendisse(Pltilipp. m, 15). Quomodoenini non est
jilexus, et osculis delectetur ; nunc vero.iu bleo ct disiiiictio ejus qtii per fidem ambulat, et jillius qui
iinguenlis niedicum exhibere, appareat, nimiram per speciem? Ergo jnsins ex fidevivit (Hdbac. ii, i),
'propter leneras Cl infinnas animas isliusmodi adhuc beatiis exsultat in specic : et ideo sanctus homo
indigenles fonientis et lnedicamenlis : unde et deli- vivit interim in umbrs Christi, sanctus angelus in
-caio adolescenu_Jaru.nlnomine desigrianlur. Si mus- splendore vullus glorise gloriatur.
.«ilel i|iiis, audiet qttia HO«-cslopus sanis medicus, 9. Et bona fidei umbra, qttselucein (emperatoculo
zed male liabeiuibus (Maih. ix, 12). Nunc rursuin caliganii, ei oculum prseparat luci; scnptuin est
«45 SERMONESIN CANTI.CA. 9W
enim-.Fideniundans.corda eorum(Act. xv, 9). Fides A ; dere tam niullos aninise affecius profec(usqjie,.
ilaque lucem non «xstinguit, sed cuslodil. Qnidquid 1334 quibris haec de prsesenlia sponsi lam.multi-
,sane est illud quod videt angelus, hoc mlhi umb.ra .formis.gra.ia dispensaiur? Tamen si intremus ad'
fidei servat, fideli sinu repositum, iri (empore reve- nos, ,et Spiritus sanclus in lumine wo dignctur
landum. Annpn expedit tenere.vel involutum, quod oslendere nobis,quod opefe suo non dedignatur-
jiudum non capis ? Denique et Mater Domini vivebat assidue actilare in nobls, pulo non omnirio non in
in umbra fidei, cui dictum.est: Et beala quge credi- his sine inlellectu remansnros. Confido enim rion
disli. Habuit et de Christi corppre umbram, qrise accepisse nos spirilum liujus mUndi, sed Spiritum
audivil: Et virlus Altissimi obumbrabil libi (Luc. 1, quiex Deo esl, iil sciainiis quse a Deodoiiata sunt
.55,' 45). Nec enira vilis umbra, quse de yirlule liobi.s (I Cor. ii, 12).
Altissimi formatur. Et yere virtus jn carne Christi, 2. Ergo si cui nostrum cuni sancto Prophela.
qttsevirgini obumbravit, ul quod impossibile erat adhsei;efe Deo bonuni est (Psal. LXXIJ,28), et, ttts
:mortali femince,pbjectu famen involucri vjvifici.cor- loquar m.anifeslius, s.i quis in nobis esl ila desiderii
poris ferret prsesenliam'majeslatis., et Iucem susli- yir, ut cupiat dissolvi el ciim Chrjslo ess.e,' cupiat
-neret inaccessiliilem. Virlus plane, in qua omnis autem vehemenler, ardenter sitiat, assltlue meditc-
contraria fortit.udo.debellata.est;et virtus et umbra ^ tur; is profecto non secus quam in forma sponsi'
Xugansdsemones, ttitans Iiomines; .aut cerle yirtus suscipiet verbum in tempore visitalionis , liora
yegetans, umbra refrigerans. videlicet.qua js.eastringi inttts quibusdain brachiis
10. Vivimus proiude in umbra.Chrisli, qui.per sapieiitiae, alque inde slbi ihfuhdi sCnserit sancii
iidem ambulanius, e( carne ipsius' pascimur ut viva- siiavilalem amoris. Siquidem desiderium cordis ejus-
mus. Garo enini Christi vere est cibus (Joan. vi, tribuelur ei, e.lsi adliuc peregrinahli in cofporc,.
56). El vide ne prppterea etiam nunc describatur . ex parte tamen , idque ad tempus, et tempus-.
Jioc loco apparens, tanquam in scheinate pasloraji, hiodicum. Nam cum vigiliis, et ohsecratipnibus.ct.
ubi illum sponsa, quasi unum quempiam de paslti- multo labpre (197) et imbre lacrymarum quaesitus-
ribus videtur alloqui, . dicens : lridica mihi ubi adfuerit, subilo diini teiieri putathr.elabitur; et
pascas, ubi cubes in mefidie. Ronus Paslor, qui ani- rursum lacrymantl et insecianti occiirreris, coiri-
inam.suam dat_pro ovibus.suis (Joan. x, .11.): ani- prehendi patitur, sed mininie relineri, dum subito
.mam pro ilfis, carnem illis;illam in pretiura,istam -iterum quasi e manibus evolal, Etsi insiiterit pre-
in cibum. Res mira! ipse pasfor, ipse pascua est, cibus et flelibus devola aniifta, denuo reverletuf, et
ipse redemplio. Verum ,sermp in longum pergit,. volun(ate Jabiorum ejus non fraudabit -eam ; setl
quoniam locus amplus est, et grandia continens, et " rursum mox disparebit, et non videbitur, nisi
non explicabitur paucis.; atque hac necessitate vide- iterum lolo desiderio requjratur. *Ita'ergo et in.
tur mihi jam rumpendus potius quara rfinieudus.. hoc corpore potest .esse de prseseniia.sponsi fre-
Oportetautem, ul, quoniam maleria pendet, memo- quens lcelitia, sed.non.copia; quia eisi visitalioiae-
ria vigilel; quatenus ubi pausatum erit, inde mpx tifical, sed molestat vicissiludo. Et hoc taridiu
.resumalur.et pertractetur, prout Dominus dabit, necesseest pali dilectam, donec semel pdsita corpo?-
JesusChristns spons.usEcclesise,qui est super onmia rese sarcina mplis, avolet et ipsa leVatapennis desi^-
Deus benediclusin scecula.Amen. - deriorum suqrum, libere iter
carpeifs per campos
SERMOXXXII. , contemplatio.nis,etniente sequens expedita dilectiun
ierit.,
Q.ualiter Chrislus suscipilur ab anima sancia tan- quocunque
quam sponsus, et ab anima infirma languqm .me- 3. Nec lamen velin transilu prsesto erit sic omnfe
tlicus. Item de differenlia cogilationum, uride animae, nisi illi dunlaxat, qiiam Ingens -devotio, et
ofianlur. desideriuin vehemens, et praedulcis affectiis spon--
i. Indica mihi ubi pascas, ubi cubes m meridie sam probal, et dignam, ad quam gratia-visitandl.
.(Cant, i, .6). Hic sumus,- liinc progredimuf. Sed accessurum Vefbum decprem induat,;formam sponsL
antequam tractari incipial visio ista ct alloculio," accipiens. Qui enim.nondum invenitur ita. affeclus,.
recapilulandum breviter arbitror de. aiiis visioriibus sed corapunctus magis acluum recordatiotte suorum,.
quaepraecessertint, quomodo nobis aplari spiriluali— loquens in amaritudine animge suse dicit Deo : Noli,
ter possint pro votis et meritis singuIorUm, ut me. condemnare (Job. x,^); aul forle etiarii adhttc-
apprebensis illis, si tamen hoc datum fuerit, facilior periculose tentamr apropria concupiscentia abs-
et in hujus discussione-eluceal iuteilecius. Verum tractus elilleclus : hic talis non sponsum ,requifit,
id difficilliinum.Nam etsi illa verba, quibus ipsse sed medicum;, ac per "Iioc non oscula quidem vel
visiones seu similitudines describunlur, sonare amplexus, sed tantuin remedia vulneribus accipiet
corpora atque corporea videantur; spiriiualia (ainen suis, in oleo ulique et urigueniis. Annon ssepenu-
sunt quse nobis ministrantur in his, ac per hoc in mero sic sentimus, et sic "experlmur orahtes, nos,.
spintu quoqiie causas et raliones earum opoflel qui nostris quolidie adhuc excessibus tentamur
inquiri. Et quis idoneus investigare e"tcOmprehen- pheseritibus, mordemur pralferitis'? A quanla. m&
(197) Labore dccsl iri qjiibusdam manuscrigljs.

»47 S. BERNARI). ABBATISCLARJE-VALLENSIS M%
amariludinc frequeiiter liberasti «idveniens, Jesu Anobis tuitquarit cx nobis (suliaudis [Tiraq. subaudi]'
bone,? Quoiies post anxios fletus, inenarraliiles bonum); sed suffichnlia lioslru ex Deo esl(Il Vor.
gemitus et singulius, sariciam conscieniiammeam . ni, 5). Cum ergo iriala in corde versa"mus,|nostra
. unxisli unclione misericbrdise tiise, ct ideo Iselilise cogitatio est; si boha, Dei sermo - est. Illa cor
perfudisli ? Qu.oties.me oratio, queiii penc despe- nostrum dicit, ba:c atidil. Andiam, ait,- quid toqua-
ranlem suscepit, reddidit exsullauiem, et prsesu- lur in me Dominus Deus, quoniam loquelur' paccm
mentem de venia? Quisimililer afficiiinlur, eeee hi in plebem suam (PsdU LXXXIV, 9). liaque pacerii,
«ciunt, quod vere medicus sit Dominus .lesus,.qui pielaiem, jusliliaiii Densin nobis loquitiir; nee talia
sanat conlritos corde, et alligal conirilioneseorum nos cogiiamus ex nobis; sed in nobis audimus.
(Psal. CXLVI, 5). Qui experli non stinl, credarit inde Cseterum horriicidia, adtilteria, futia, blaspjietnise,
eidem ipsi. dicenti: Spirilus Domini unxit me, acl ej his similia, de cordeexeuni (Mailh. xv, 19): nec
evangelixandummunsuelismisit me, ul mederercon- ~audimus eai, sed dicimus. Denique dixit insipiens hi
_trilis, corde (Isa. LXI,2; Luc. IV,17, 21). Siadbuc corde suo : Nori est Deus (Psal.xm, i)-Ei<propler
dubilani, accedantcerle et proberil, et sic in se- hoc irritavit hnpius Deutn, quia dixii hi cordestto:
. meiipsis discant quid sit: M.isericordiamvolo, et Nott requiret (Psat.ix, 15)'. Sed est praslerea qtiosl
. uqu sacrificium (Matlh. ix,-15). Sed videamus et B corde quidein seiiliiur; non tamen cordis est ver-
' '
reliqua. _ bum. Neceniiii de corde exit, sicul nostra cogilalio,
. &. Suiii qui in sliidiis spirilualibiisfaligaii, et sed neqtie illud est quod ad cbr fieri diximus, vcr-
vcrsi iii teporem, aique in defeclu quodaiii.spiriitis " bum.videlicet V.erbi, cum sit nialum. Inimiliitiir
posili, ambulanl tristes vias Domini, corde arenie autem a conlrariis poleslatibus, sicut fninl ini-
*t tseden.teaccedunt ad qucequeinjiincla, frequenler missiones pcf angelos riialos; quale, verbi causa,
inurjniirant; longos dies, longas conquertintuf el fuil quod legiiur inisisse in cor diabolus; ultra-
imctes, ioquenies cum sanclo Jol) : Si dormterp, ' <lej,ei:._Doiiiiiiuui' hiias Sijuouis Iscaridiis (J.oak.
dicam :_Qu.ando consurgam ? ct rursum exspeciabo xin, 2), ' -
vesptram (J.obvn, -IJ.Ergo ubreonliiigit title aliqui.l 6. Veruinquis ita vigil et diligens observator
pati, si misertus Dominus appropiel noliis'in via inotionum iniernarum suarum, sive in SG,sive et
qua ambulamus, el incipial loqiii de coela qui de cx se factarum, ul iiquido'ad quceque illicita sens:i
"coelo.esl, nec non favorabile quidpiam cantare cordis sui discernal iiiter inorbum nieniis, et mor-
nobis |,3©5 de canlicis Sion,' narrare eiiam de -sum serpefuis? Ego niiili hoc niorlalium jiossibile
civilate Dei, de pace civitaiis, de seternilaie pacis, pulo, nisi qui illuminattis a Spiriiu sancio speciale
de ,statu. seternilaljs : dico yobis, erit pfo.veliiculo ^!" accejrit donuui illud quod Apostolus-inier. coetcra
animsedorniitanli fil pigfitanli l.selanafratio, iia ut charistuala quse euumeral, nbminat discreiioneiu
pellat onirie fastidium ab animo audienlis, el a cor- spiriluuni (l Cor. xn, 10); Quaniumiibet euim quis,
pore Jaligalionem. An liUi aliud yel pali, vel pelere secunduin Saloinoneiii, omni custodia servet cor
ille videlu.r, qui ait : Dormiiavit aninia mea prw stium (Prov. jv, 25), et omriia quae intra se ihovcn-
twdio, confjrnta me in verbis tuis? El notine cum lur vigilaiiiissiina ihieiiiione'observet; etiainsi diu-
oblinuerit, clamabil : Quomoclodilexi legeni luam, lurnuni forle in his habueril exercilium etfrequens.
Doniine! totg die mediialio mea esi? (Psul.cxvm, experimentum, iion poteril lameu ad purum in se
97, 28.) Sunt enim qusedam verba Verbi sponsi ad dignoscerediseernereve ab liivicem uialumiiinalum,
uos, nostrse nieditatioiies de ipso et ejus glofia, el maluni semiiiatum. Nam delicta quis jntetligit?
elegajiti.a, polentia, maj'estate. Non sol.umaulem, Nec multuiu -refert nosira scire,'unde inest nobis
sed et cum avida menle versanitis tesliinoiiia ejus nialiim , tliiinmodo inesse sciamus ': vigilandum .
el judicia oris ejus, et in Iegeejus meditamttr die ac potiiis et oraiidinn undecuiiqtjcsit, ne conseiitiamus.
noele; sciamus pro cerlo adesse sponsuiii, alque Deuique orat 'propheta contra iilrumque riialum,
^lloqui uo.s,ul non fa.tigemurlaboribus, sermonib.usn dicens : Ab occultis meikmunda me, Doinine, et ub
&leclati. • . • alienis purce servotuo (Psut. 'xvm, 15, i&). El ego,
5. Tu ergo,cum tibi ali.quatalia volvianinio se.utis, non pdssum tradere vobis quod noii accepi. Non.
non tuam pules cogiiationem, sed ill.um.agnosce auleui accepi, faieor, undc assignem ceriam nolio-
loquentem, qui, apud propjictam dicil :-Ego qui nem iiiter partum cordis, et seminariiim hostis..
_4oquorjusliliam (Isq. LXin.,1). Similliina eniui suut Quijipe uirumque malum, ulrumqtie a malo; uirutn-
nostrsecogitala meniis sermoiii.bnsVeritaiis in iiobis que in corde, sed non ulrumque de corde. Hoc lo-
loquenlis; nec facile quis. discernit, quid inliis. lum ceiiiiininiiii in me, elsi inceriuni quid conli,
pariat cor suuni, quidve au.diat, nisi qiii"priideiii(;r quid bosii lg@@ tribuani. Et id quidcm,' ut dixi,
advertit Dominuni in Evangelio Joqnenlein, quia absque periculp. - . '
de corde exeunl cogilationes malw (Mqttlt.xv, 19); 7. Sed sane esl ubi periculose, imo daimiabiliier
el illtid : Quid cogilatis tnala in cordibus veslris? erratur, atque ibi jiieiitb nobis certa prcefigi.tur
(Mutllt.\x,.&.) Et : Quiloquilur mendacium, de suo regula, ne quod Dei. est in nobis, demiis iidliis,
loquitur (Joan. vin, &&). Apostolus aulem : Non pulantes Verbi visitationem nosiram esse cogitaiio-
eaod sufftcicnles,iuqiiit, shnus cogilare atiquid a uein. Ergo quaiilum cjislal bouuma nialo, tantujii
949 -- . SERMONES1N CANTICA. .956
ista duo a se : quoniam nec de - Verbo jiialuni, nec jA.oblinenijuxtaverbun) promissionis ad ipsos, quod
- de corde exiet l)oiium,nisi quod prius forie de Verbo •- est isliusmodi : Quemcunque io.cum calcaverit pes
.couceperit;, quia non potest bona arbor inalos '- vester., vesler erit ,(Deut. xi, 24). Magna siqtii-
-fruclusfacere, nec arbor niala fruclusibonos (Maith. :dem,fides magna mefeliir ;. el qnalcnus in bonis
vii, 18). Al salisdielum esse. credoquid Dei, quid ..Doniini fiducise.pedem porrexeris, eatenus possi-
"
jiostrum in noslro sit corde ;, nec supctllue, nl debis. ... ., '.•'.' ,
arbilror, sed uisciant inimici gratise (198), absque r 9. Deniqiie Moysi ore. ad os ioquilur Deus ; et
gralia nec ad cogitandum bonum suffieerc cor hti- .palam, nonper senigmala ei figuras Dominum vi-
. inanun., sed sufMentiam ipsius ex<Deo esse ; Dci dere merelnr, cum propbetis aliis laiiluin in visipne
vocem, bonum quo.dcogitaiur, non cordis prolem •apparere se dicat, et per somiiiuni loqni (Num. xn,
existere.. Tu ergosi vocem.-ejus. audis, non ja.ni .6-8). Pb.ilippo quoque secundum petilioiieni eordia
nescias nnde veiiiat,.- aut quo vadal; seiens quia ..sui oslensus esi.Pater in.Filio, in eo procul dttbi»
a Deo exit, -et ad. cor vadit. Vide aiftem- quomodo quod inconlinen.i audivii: P/iilippe, qui videl me,
verbumqtiod egredilui: deore Dei nbn reveriatur .videtfit Palrem ; et, Quia ego.,in Palre, el Paier in
ad ciim vacuiiin, sed prosperelur ct faciat omnia me est- (Jqan.-xiv, 9, .10). Sed el Tbouitr. juxla
ad quse misifillud, ul di.cere possis el tu, quia R ' desideriuni cprdis ejus.palpaiid.uiii se prsebuit(Joqn:
gratia Dei in tne vacua. non fuil (I.Cor.xv, 10). xx, 27), el voltinlate labiorum.ejus non fraudavit
. iêlix mens, cui Yerbum. individuus cpmes, ubique eum. Quid David? nonne et.ipse voto se non bmriiuc
,«e affabile praebel, cujus indesinenter oblectala fraudari signifieat, ubl 'ait iioii daturum se somnun
suavilate facuiidise, a carnis niplestiis.ettitiis sesb"- oculis suis, iiec ^palpebris suis doriuiialioiuini ,
vindicet. oinni hora, redimendo- teinpus a diebus donec iiivcnirel loctimDomino? (Psal. cxxxi, &, 5.)
inalis (Ephes. y, 16). J\'on lassabilur, non- moi Igitur istiusinodi-itiagnis spirilibus magnus dcciirret
lestabilur.-; quoniam, sicul dicit Scriptura : Nqn : Sponsus, et. magnificabil facere cum eis, emittens
conlristabit juslum, quidquid' ei acciderit (Prgv, xn, , lucem suam, et; veritalem. suam, eosquc deducens
-~21). -: - fel adducens in nionlem. sanctum suiiin, el in fa-
8. Jam. vero magni -'Patrisfamiiias-.seuregisenia- ! Jiemacula sua, ila ut dicat,, qui _ejusmodi est: Quia
jestatis schenia apparere. exisiinio.his qui, acceden- .. fccit mihimagna. qui polerisesl. (Luc. i, 4.9). Regem.
les [ulias, aseen.denies] ad eo.r altum, de majori in decore suo videbunl oculi ejus (Jsaixxxin, 17) ;;
spiriuis.Jilieiiate et puritaie cpnscieniisB niagnani- • prseeunterii se ad specibsa,deserti,ad flores rbsaruiii,
iniore_sfacti.consueverunt audere majora,. inquieti-,p et !ilia convalittm,. ad amoena hpriprurii, iirigua
j.«rofsiiset curiosi secretiora penetrare,. et- "appre- t fonlium ,,1.;3@7: ad.,delicias cpllariorum, ct odo-
henclere subliiniora', et tentare. perfecijora , non . raiuenia aromalum, poslremo ad ipsa secrCla cttbi-
modo seiisuuin, sed et.vir(u(um. Hj eiiim pro fidei ..culi. .; . . ,.'. -_ . ..." . .- ....-','
iiiagniiudiiie digni inveniuntur. qui inducanlur in W. lsli stinl lltesauri sapienliai et scibntiseperies
omneni.plenitudiiiem ; itec est oiunino in omnibus : sporisum absconditi, bsec vilse. pasctia prseparalaiii.
apoibecis sapientiaea quo D.eussGientiaruniDorainus refeclionem-aiiiniarum sanclarum. "Bealiisvir qui
. arcendos ceiiseat cupid.os veritatis, vanitatis non • implevil desiderium suuin ex ipsis. IIoc spjuiii ad-
conscios. Talis eral Moyses,- qui audebat dicere • monilus sit, ne. solus.haLere; velit quse possunt
Deo :.Si inveni gratiam in ocuiis tuis, ostendetnilti sullicere pluribus. Propterea enim forlassis posl isla
le ipsum (Exod. xxxni, 15, 18). Talis
Philippus.qui • omnia sponstts^,tanquam. pastor apparere describi*
sibi elsuis condiscipulis Patrem flagitabat ostendi ,:iur ,. ul proinde .adrnpneatuf. assecuior laniorum
(Jorin. xiv, 8) : talis et Tliomas, qui nisi sua manu munerum pascendi gregis.siinpliciorum,qui scilicet
langeret vulnus et fossum latus, credere' recusabal > lainnoti v.alenl per.semelipso.s- ajiprchendere isla,
(Joan. x_x,.25). Pusilla iides, sed .de magniludine - quam non audent.si.nevpaslore oyes exire in pascua.
animi miro modo , descendens (199).. Talis quoque D ] Deniqtie lioc .ipsum sponsa .prudenter-adveiicns-
David , qui et ipsc, dicebat Dco :- Tibi-dixit cor posluiat .sibi jndicari ubi ipse.pascat et, c.ubel suh
meum: Exquisivil te facies mea ; facietn tuam, Do- meridiano fervore, parafa{ut quidem ex lipc iutelligi
mine, requiram (Psal. xxvi, 8). Tales itaque magua dalur)'pasci-et pascerp-cum illp, pt sub illo. Nec
audent,. quoniam magiii sunt':et quseaudent , . entm luluin arbitratur longeagere gregem.a suinmo-
, (19S)JAb_e.araum,.utpulo, intelligit, qui gratiam . in quo sic legitur. s Quamvis igiiur modicse fidei
Gliristi peisead raiionerii et exemplum Tedigebat, ut bomo, quarhvis. imbecillis ingenii clirisiianus, nuii-
dicttim est (oiiioilI,in Opusculo xi. :' "' ' quani sollicitudinem stiani inquisiiioi)iThoin;u tiiij.tti-
(199) Quomodo ex animi magniludine,, si ex fidei.. parare poluisset. Nunquani enim post agniiionum,
ptisilliiate? Vcrum in Jiac apo.stoli Thbiiiae:sententia ., conversalionem, loquelani atisus esset petere, m.
S. Reinarclus duo disijnguit: unum, quod credere etiani lactuChristum perscfulareiur in Clnisio, et
deirectavit.Inquo.fidei delectiis est ;-'alterurii, con-" iii ipso hbmine quem cerneret^ hominis corpus in-
jiitio sinequa.credere recusavil, nimirum riisi vide- quireret, et resuri.ectioiiem ejus non lam mirajjiliuin
ret cicalrices vuliierum : quod cum magnuniquid-.-.- gioria crederet, quam passionis injuria comproba-
dam sit,. adanimi referlur magiiiiud.inem,.cujusest rci, » etc. Ita ibi. Vide'eam<iem-seiilciiiiam apmL
magna aiidere. HiiicRernardi iniefpretatiorii liiaximei Guillel. SanciivTlieoderici abbatenrinJibro _Jecdi-.
fovlnsetiiio 162, iu Ajipeiidicead OperaS; Aiigusiiui, lemplendo Deo, <::y).I, u. 5, iiic,
S5i - * S. BERNARDIABBATISCLARJE-VALLENSIS 952
Pastore, nirairum ob Jncun_ioi.es luporuni, eoruni A prselereat te de hofa mendiana, et "qtiodis potissi-
maxihie qui veniiint ad n.os in vestimentis Oviuiri: nitim exploraluf locus, in quo qui pascit, cubat
et propierea satagit in eisdem cum ipso pariler simul: quod est magna) seciiritalis.indiciuin. Arbi-
pascere pascuis, et cubare urnbris. Ei causamponit; tror enini pb hoc addiium, (_ubatj qriod eo loei mi-
Ne incipiatii, inquiens, vagciri post greges sbdalium nime necesse sit slafe; e( vigilare super custodiam
tMorutn.Ipsisunt qui sevolunt.videri amicos sponsi, gregis, 138S quarido grex; eiiairt cUbiahtepastore
et rion sunt : et curii suos, nbnillius greges pascere el pausante sub uftibris; libefe hiliiloiriinus tliscur-
cura sit ei's ; hiiic inde tamen insidiantes dicnnl.: rat ih pascuis-. FeJix regio, in qua pro libitri oves
Ecce hic est Chrislus, ecce illkest (Marc. xm, 21), ingrediuntur et egreditinluri el lion est qui exler-
videlicet ul mullos seducahl, et abdueanl a Chfisti reat-.Quis milii tribual viderc VOs,"meqtiepariier
gregibus, et socieiit sUis. Hoc pro lilterse textu. iri irionlibns jJasci una ctihi ijlis nonagiiiia noveni
jani vero spirimalehi sensum qui in ea latet sub. quse illic relictse legunlnr, curn piislOr eartim di-
alio sermonis principio exspectate, qttidquid iiltid gnamef ad unam desceridit qiise erraverat 1 (Matih.
erit, quod inihi inde vobis oraniibus sua-.iiiise'f_- xvni; 12.) Secure procul diibio cubal prope, qui et
cordia parliri dignabitur sponsus EcciesitfiJesUs lbnge recedefe rhihimedubitavii, sciensquia ih tuio
Chrislhs Dbminus nosler, qiii est isupi-foirihiaDeiis R eas rejinquerel. Mefito sponsa illo- suspirat, meriio
lienedictus iu ssecula. Ameii. inbiat locb pasciise sihiul et pacisi sed quietis, sed
- ^SERMOxixni. securitatis, sed exsultalionis, sed admiratioiiis, sed
De Itis quwsemper secianda sunla menledevofa.Quid stupbfis. Nam el riie niiserum-, heu ! longe ageii-
sit meridks, el de quatuor generibus iehldlidrium tem et de lorige saltitaritcin.eh ipsa ejus fecorJaiio
setiiperevilaridU. ad lacrymas provocat, plane jtixla affectionem et
i. Indica riiihiquentdiligii ariiriiamed, ubipuscas, vocein dicenlium : Super flumiiia Babylonis illic
ubi cubesiri meridie (Ca.it. I, 6). Et aliris quidam : sedhnUs ei flevimus; dum recordaremuf tui, Sion
Indka, inquil, mihi cur irie iia judicei (Jbb x, 2). (Psdl. cxxxvi, 1). Libel exclahiare «t lhe cuiii
Uhi non sane sehienliam causatur, sed scfutatur sponsa pariter cl cum Prophela : Lauda Deum
causam, crudiri flsgfellis pelens, non efui. Item tuutn , Sion ; quoniam conforlavil sefas portarum
alius.pfecatuf, diceris: Vias iuas, Dotriine,dembn- luaruin, benedixil fiiiisluis iri le. Qui positit'fines
Stra hiilii, et setihlas ,1'u'as edoce me (Psal. xxiv, luos pacem, el adipe frumehli sdtiat te (Psal. CXLVII,
&). QUas dixefit vias vel semitas, manifesiat ajibi_: 12-14). Quis noii illic veliementer. cupiat lpasci et
Deduxit fne, ihquit, super seimtas juslitim. (Psal. P propler pacem, et-pfdpief adiperh, et propter sa-
xxn, 5). Ergb tria islaanima curiosa Dei non'cessat lietalem ? Nihil ibi foiiiiidatiir, riihilfastiditur, riiliil
inquirere ; justiliahi, el judicium, et locum habita- deficit. Tiila liabitatio pafadisus , dulce p.ibulum
tionis glorisesponsi: tanquam viam in qua ambiilet, Ycrbuih, opuleniia riiulla riiinisseleriiitais.
cauteiairi qua ambiiJet, et ad quam ambulel man- 5. Habeb et ego Vefbuih, sed In carne ; ct milii
sionem. De qua niarisione sic habes in propheta : ajiponiirir veritas; ised in sacfarnehto. Angeltis ex
Utidiri pelii, hiqiiit, a Donhno, hahc requirarii, ut ailipe friiiiieiiti sagiiiaiur, et liutlb saiuratur grano ;
inliabiXetniii dbnio Domhti omnibus diebus vilw mew ' me opoiitsl intefim "qtiodainsacranienii cortice esse
(Pscd. xxvi, 4); el- ilefutn : Domirie,dilexi decorem conleinuiiii cariiis fufftii-ej liiterse palea, velamine
domits tiiw, et Ibcurit liabitniidnis glbfiw tuw (Psal. iitlei. Ei haee ialia sunt quse giistaia -i-feruiiinior-
xxv, 8). Porrb de feliijuis dttbbus : Jusliiid- ef ju- tem, si riori de priinitiis splrilus Jjtiantuluriicurique
diciiim, ait, prwparatio sedis litw (Psal. LXXXVIH, accipiahl cdiidin.fchliim.Proisris niors jiiihi in bHa,
15). Alefilb tria isla iiiens deVoia reqiiirii, utpote iliiii fcx propiiel-e ftirina ilttlcbrfetuf (IV ^Reg.lv,
setlem Dei, et sedis prSeparatibherii.Et pulchre in iiO,&i). Dehique absijiie spiiitu e't sacraiiieiilum ad
sponsse pfserogativaiii cohcurrunt pariler omnia ad judicium Sumiltir, et car» non prodesl quidquain,
consummalionem vifluiUm, ut de forma justiii» sit D cllitleraoccidil, «t fides morlua esti Sed spiritus
formosa, de judiciofufh noliiia cauta, de desiderio esl qui vivifical, ut vivarii in eis. Ai quant-ilibet
pr_esenii_eseu"gioriiSt.spohsi casla. Talem prorstts sane abundanlia spirilus pingueseant ista, IIOIIpari
decet esse spbnsam Domini, pulclirami eruditam oniiiino jucuiidiiaie snniitur cortex sacramenii et
et caslarri. Ergo' petitio quam ultimam posiii ; adeps frtinienti, lides et.species [alias mendose,
islius est loci. Pelit, siquidem ab eo qucra diligit spesj, memoria et prsesenlia, seternitas el tcmpus,
anima sua, indicari sibi iilis j.asc:at, ei ribi cubet in viiltus el Specriluiri,iniago Dei el fPnna,seryi. Neinpe
nieridie. ' . in omriibusliis fidcs lbcuples mibi, intellectus pau-
2. Et piimo advfefte qiiam elegahter iamorem per. Nunquid vtro p.ar sapor inlelleclui fideique,
spiritus a carnis discerriai aflefctu, duni diiectum cum sit in lnerifUm isla, ille in prsemiuiii ? Vides
exprimere magis ipsa afiectione, quam ribminevo- ergo lantumdiStafe iuterjpabula, quanlum el iriler
Iens, non simplicitef : Quein diligo ; sed : 0, in- loca .; et sicut exalianiur ccelia terra, ita habilan-
qnit, quem diiigit anhria niea, spiritualeni dbsignans tesin eis, Iionis polioribus aburidare?
dileclionem. Deinde.quidnain eain-Jn lbco pascu-e. '&.FeKtiheniuspfolnde/fiiii, festinemus ad locum
adeo delcclel , diligenler aUende» Sed iiec illud luliorcmi ad pasiuni stiavlorcm, ad uberiorem et
9X3 SERMONES1N CANTICA. 95|
fefliiidfeiri agrurii.- FesliriemuS Ul habiieinus sine A _f.habeis : 'Et vdlde rttane una sdbbdtoruth veriiuni ad
irielu, abunderiius slne defeclu,: epulemur sirie fa- moriumeriluii\,orio tjqfri,sote (Marcixyi, 2). Alinon
slldioi Tu-eniii),Doniine sabaotb, qui cum traiiquil- iiiane luitj quando oflus esl Sol ? Aliulit' autem
litaie jiidicas omnia, etiam cum securitale seque hovuni de' resufrectibne decorerii, et serenioreiii
oinnia ibi pascis. ldeiii.ipse et Dominus exefcituum, splito lucem, quoniarii elsi iioyeramus eurii secuii-
et pastor oviunu.Ergo et pascis, et cubas pariter, dum carnem, sednUiic ja'm iiori riovimus (llCbr.
sed noii liic. Denique stabas cum e coeloprospicefes v, 16). Est scripluiri ih Propheia : Decorein iriduit,
unam ex tiiis cviculis (Sicphanum loquor) a lupis in&uilforiiludinem, el prmcihxilse (Pshl. xcii, 1);
circumdarl super terram(.4c(. yn, 55). Etproplerea; quod carhis infirma, tanquam. nuliila qusedam' <ex-
qttseso, indicn mihi ubi pascas, libi cubesin meridie ; cusserit, siolam glorise indiieris. Saiie- exlunc ele-
liocesl tota die : etenim illa meridies lota est dies, vatus est Sol, el sehsim dbiiiiim diffundeiis suos
eiipsa n.esciensvesperam. Et ideb nielior dies illa radios siiper tefram, edepit paulatim ubiqtie clairior
ih alfiis tuis supef millia (Psal: LXXXIH,11), quia apparere, fervidiorque sehiiri. Verum qiiantttmlibet
nescit oecasum. At matutiniim fbrsitari habuil, cuni , incalescat et invalesc3t, lnUltiplicetet dilatel rtdios
primuin- videlicet dies sanciiticatus illuxil nobis, . , suos peromhes liujus ribslra) morf alilatis ciifficu-
I
B
per visccfa utique jhisericordise Deiilostri, in quibus luin (erit enini nobiScum usqiie ad cOrisUmmatitf-
visitavit nos Oriens ex alto (Luc: 1, 78). Vere lunc nem sseculi (Matih. iiy.n, 26) ; hon tameri ad iiie^
jsuscepimus, Deus, uifcericordiaiii titam ift medio ridianuin perveniet Juinen, riecin illa srii pienifudinb
teuipliliii (Psal. XLVII,10),' cufn in medio ulnbrse yidel.itur niodb, in qua vidbndus lest poslea, ab his
inortis t-xortus matutiiii 1'tixortaest -riobis, el marie dunlaxal, tjuos hac visione'Ipsb dignabitur. 6 Vefe
vitlimus gloriam Domini. Quan.I reges el projftieise. meridies , plenlludo fervoris et lucis, soiis staiio,
yolueruiit videre, el noii videruht ? Quare"? nisi qriia umbraruni exleiiriinatio, desiccaiio paludhiri, "fbtb-
nox efat,el necduin veherat illud exspectaiuui maiie, rum iiepulsio ! 0 perbnhe solstilium, qiiandp j.uii
ciii fueral iepro.missa misericordia ? Ciide ct bra^ lioii inclinabitur dies ! o lumijii iueridia.num, b vef-
bat quis diceus : Audiiam fac iriihi mane mhencor- lialis tempefies, o sesliva.venUslas, o aUlumnalis
diam tuam, quiu in tesperuvi,(Psul. CXLH,8). ubertas ; et, ne quid videar prceierilse, o quies et
5. Fuit naftique qusedam hujris aufbra. diei, ei feriatio hienialis J Aut certe, si hoc iiiagis prdbas,.
quo sol justitise per atcliaiigelum Gabrideuiiiuhtla- sola luncliienis abiilet recessii.'Tlui)c lociun, ift-
tus esi terfis, et Virgo Deurii in utero de SpifitU , ''qult,-iani_eclafiiatiset :pacis el pleiiiltafiinis indica
sarietb coiicepil 1389 el peperil Virgb, ac deih- A, ihilii, nt queriiadihOdum Jabob "adliuc iii 'cbfpore
ceps, quoad in (er.ris visus est, et cuiii Jioniiiiibus maliens vuiif Dbniiuurii facie -ail _aciei'ii,"etSiiiva
coifversatusest, Nani usque adeo per totumid terii- facta fest aiiiiha ejus (Gen. xxxii, 50); vel cer-Ve
poris liix pusilla, et" lahquarii lux fevera abfbrSe sicul Moysesvidileum,non,p,er'figuras et seifigmaia,
appartiil, ut dierii essc inleriin apud.homines pene seu pef sbriinia, riii ^prophetaealii, sediri.Odb planb
uniyersitas ignoraret. Denique si cugngvissettl,nun- .pfaecelieiiti atqrie inex.peflo. ctelefis, sibi.iioio et
quatii Dominum gloriw crucifixissent (1 Cor. ii, 8). JDe'o (Num. xii , ,6-8) ; yel sicul isaias revelalis
Et uliqiie ipsis paucisibiscipuiis dicebaiur.: Adhttc ocrilis cordis vidit euin-siipef soiiuiri excelsurii e\
modicurn tunien in vobisesl {Joan. xii, 55) j eo qndd elevaium (Isa. vi, 1); vel eiiaiii quomodo Paulus
aurbfa esset et iiiitium, vel-potius iiidicium diei, faptus in paradisuni. audiyit verba ineffabilia (11
duni.Soi adhuc absconderet radios suos, et- ihininie Cor. XII, '&)', et Doniiiiunj srium Jesum Chrisium
eos spargefet super terram. Paulus quoque dicebal, vidit oculis suis ;,ita ego quoque te in luiriirie
quoniam noa; prmcessit, dies autem cippropinqdavit iub ef in decofe tuo periueritis excessum mereaf
{Rom.-xiii, 12J, sigiiificaus, esse lunc adhuc adeo cbnfeiiipJari pascenlem uberius, quiescenteni secu- ~
modicum lumen, ut propinquasse,. quam venisse rius. , -
diem dicerc maluerit. Quand.o"autejn iioc dicebal?iii=D 7.-NametTiic.pasciSj sed non in satufiiate ; "nec
Profecto quandp Sol reversus ab inferis, ,jam se cuba.re licet, sed siare e_t vigilare opoflef propter
ad.alta coeli susluleral. Quanlo inagis cuiii adluic timoresnoctiirnos.Iieu ! iiecclara lux, necplena
siinilitudo carnis peccati instar de.nssen.ubis operi- refectio, nec jnansio tula : et ideo indjca rnihi ubi
ret auroram, juxla omiies iiiiiiiruin iiostfi corpqri* ,pqscas, _ubicitbesin meridie. _Reatain me dicis -cum
passiones , ita ut neque amara niors,, nec crux esurip el silio jusiiliatu (Matih.v, 6). Quid lioc a.:i
probrosa_defueril? quanto magis, inqtiam, turic ilJoruiiifelicitatem, qui repIeii..suiit.,in;l)oiiis doinus
exigua lenuisque admodum lux fuit, et quse ,de aii- luse (PsaUxxiv, "5), qui .epujanfur et exsullaut i.n
rorse magis, quam de Solis prodire pisesentia vide- ,coiispectu,Dei,.eldelpctanlur in.lsetili.a? (•Psa/..L__vn,
"
. retur ?. _ . &.) .Sed et si quid patior propter jusliliairi, uibilomi-
6. Eral ergo aurora, et ipsa subooscura satis, nus 13g(J beatam proiiuntias (Matih. v, 9). Et
tpta illa Gliristj videlicel conversatio super terrani, cerie pasci,ubifimeas^)ati..juciinditaiem habet, sed
usque dura occuiiibens. ct rursum exoriens, solaris npn secur.itatem. Porr.o jautem pasci et pali sinml,
suseprsesentise lumiiie clariori fugavit auroram, ct nonnc molesta .jucunditas est ? Ouinia milii hic ce-
iriane facto absorpta cst nox iu vicloria. Denique dunt cilra p.erreciuiiir plura prseter voium, ct lutum
S55 S. BERNARD!ABBATiS CLAR^-VALLENSIS . ! 936
niliil. Quando adimplcbis me Isetiiia cutn viiliu tuo ? _!__.
A 6), nisi in meridiano seque lumitie. Quod qriidem
(Psal. xy, 11.) Vultiim, lutiin, Domine, requiram dsemonium idcirco meridianum dictum exislimo,
(Psal. xxvi, 8). Vullus lujis meridies esl. Indica quia stinl aliqui <Jemimero nialigiiprum, qui cum
mihi ubi pascgs, ubi ctibes in meridie. Scio satis ubi ineriio tenebrosse.oJistinalEeque voluniaiis susenox
pascas iioi) cubans ; indica milii ubi<pascas.el cu- etnox perpetua siiit, diem tamen se ad fallendtim
bes. Non ignpro ubi aliis..temp.oribuspascerc sulpas; siinulaie .iiovcpuii.l, nec modo dicm, sed el meri-
sed scire velim: ubi in jiieridie pascas. Nam in diem, -sicul eoruin, jirineejis nori conlenlus| cssa
(einpore qtiidem morlalilalis mese, el in loco pe- seqrialis Deo, eiiam qdversatur, ei. exiolliiur supra
regiinaiionis meae consuevi sane sub tua custoilia idquod dichnr, uut quod colilur Deus (II Thess. n,
pasci, et pasceie in Jege, et prophelis, et psalmis de &). Ilaque nisi cordi illius,-quejn fprle nliquotl islius-
l.e ; nec non in evangelicis pascuis, et apud aposio- Biodi doeiiioniiimmerid.ianum lejHanduin acteperil,
los similiter requievi,;" frequenler eliam de gestis oriens ex alln illuxerit vertts iiieridies,.qiii falsuin
sanclortim, et verliis, et scriplis eorum, vicluni convincat el prodal, non polerit pmiiino caveri,
miiii alque altinenlibus niibi inendicavi ut polui ; sed lenlabit elsupplanlabilsinedtibibsubspeciebohi,
frequentiiis aulem (quoniam is magis ad jiianum pro bonoscilicet malum ineaulo el imprpyidopersua--
fuil) inanducavi panem dolorjs,, el vinuni compun- B dens. El tuncmeridies, itiest majbrclaritas, apparei,
clionis bibi ; et fact,w sunt. mihi lacrtjmq; me.wpmtes lentans, cum .quasi bpni majoiisiimagiiiein priefeii.
die ac nocle, du.it dicitur mihi quotidie: Ubi esl Deus 1.3S.1 10. Quoties, verbi-caiisa, suggessitjanii-
tuus ? (Psal. XLI,&.) Nisi quod de niensa tua ; siqui- cipare vigilias, quo ad soiemnia fraitum illjideivt
dem parasti.in conspeclumeo mensam adverstis dormitanli? Quoties, product jejunia.ût diviuis^
eos qui tribulanl me (Psat. xxn, 5): de ipsa, in7 pbsequiis eo inulilem redderet, qtio inibecillein ?
quain, luse qiiidem beneficio miseraiionis, accipio, . Quiilies bene proficientibus in cceuobiis iuviilens,
in quo utcunque respiro, quoiies iristis esl anima obtentu quasi majorispuritatis eiemuin pe.iere per-
liiea, e.t quoties conturbal me. Ua)c pascuajiovi et suasit, et cognoverunt iiiiseri landein, quaiu vertis
fre.quentavi le secuta pasloreni ;|shdindica, quseso, jjil-seruio quem uuslra legerant: Vw soli, quoniam
eiiam quse non ncvi. . < si cecidcrit, non Itabel sublevantem?-(Ercle. iv< 10.)
§. Siint qiiidciii et nlii, paslpres, qui dicunt.se Quoties ad opus iiiatiuumplus, quain opus Itierat,-
esse sodales, luos, el noii sun.t, halienics greges incitavit; et fiaclum viribus, caeleris regularibus.
suos, ct fines suos pabulp mortis refertos, in qttibus .exerciJiis invalidum rediiidit? Quam multis exerci-
pascunt iiec-tccum, nec pette, quoruin ulique ter- ^1 lationem corpqris, qutc jiixia AjMslolum ad niotli-
minos.iion irilravi, uec app.ropiavi eis.. Ipsi stinl qui cum valet (J Tim. iv, 8), non inodicam pfiisuasit,
dicunl:. Ecce Itic est Chrhlits, ecce.illic esl (Mqrc. el pieiale fraudavit? beniqne ipsi experti estis, quc-
xiii, 21); pfoniiiterites sapientise el scienlise pascua niodo quidam, ad vereciindiaih illorum dico, qui
ubenora, et credilur eis, et confluunt atl eos mulii, anle inbiberi nbn poteraiil (ita iiispiritu vehementi
et faciunteos fiIiosgeheiiii;c|dtip!oquani se. Cur lioc, ad oinnia ferebanlur), post-ad laniajii ignaviam de-
liisiquia noii csl ibi meriijies el perspicua lux, ut venerunt, ut sectindum illud Aposloli, cum spiriiu
liquido veiiias cbgnoscatur; facileque pro <eareci- .'coeperiiit,'nuuc carne constimmentur (Ga/af. ni, 5):
pilur falsiitas propter veiisimilijludinem",' qubenon qiiarii tnrpe iiiiere foetlus cum suis corpbribus,
facile in obscuro a vero discerniliir, prsesertiiu quia quibus crudele ante indixerant bellum. Videas, proh
aqttm fnrtivw dulcior.es suiii, eipanis cibscondilus,- pudor! iniportiiiie superflua quaeriiare, qiii <prius
suavior? (Pfov. IX,17.) Et propleiea quseso, iit indi- neeessâriaobslinaiissiine recusabaiil. Qtiauqtiam si
ces inilii ubi pascas, ubi cubes iri meridie, id esi ini "qiii in.suu forte invicti bbslinatiohe perduraril, in-
inauifcsto, ne seducla incipiam vaguri past greges so- discretius abstineiites, et singttlarilaie noiabiji' con-
dalium tvorum, qiiemadmpdumet ipsi vagi sunt,, iurbauies eos, cum quibus liahilare' deberil imliis
nulla slabiles ceiiitudiue veritatis, semper discen-- .n moris in-domo; haud scio sanean se exislinient
les, et nunqiiani :ul seientiain veritaiis pervenientess pielalein retinere , cum lnijusmotli mihi vide.iiiliir
(II Tim. ni, 7). Il-.mcspohsa propter philosoplieruriis et| longius abjecisse. Nam qui sapientes in ocu!is
el hsereiicorum varia ct vana dogmala. suis decreverunl apud se liec consilio acqniescere,
9. Mihivero videtur non solum proptcr ea, sed1 nec prseccplo, videanl quid respoiideaiil, non iniihi,
el propier dblos invisibilium pplesla(jiii), sicut suntt sed dicerili: Quoniam quasi peccatum afiotandiesl re-
seduclorii spiritus, sedentes in insidiis/et paranles5 pugnure, et quusi scelus idololnlriw nolle acquiescere.
sagittas- suas in pharetra, ul sagittenl in obscuroi Prasiftiserat atilem quia meiior'esi obedientia. quain
recios corde : propler Ii.os, iiiquam, et maxime, vl-- viclhna el auscultare ritngis quam offerre adipem
detur mihi illa mefidics oplantia eliain iiobis, ull arietum (1 Reg. x'v, 22, 23), i'd esl absliiientiam
clara li.ce depfeliendamiis asiutias diaboli, atquc; cnnlumacium. Uiide Domiiius per Prophetnm :
angeluin Satanse illum, qui se transfigurat in ahge- Nnitquid munducabo, ait', cnfnes taurorum, aul snn~
iiim lucis (// Cor. xi, i&), ab angelo nostrofaciliinie i 'guinetn hircbrUm poiabo (Psal. XLIX,-15)? signift-
r , _cans iniiiime sibi accepta &re jejunia superboruui
<Jisceriiamus. Non eriim aliter rios custodire siiffici>-
tnus ab incursu el d'*mbnib meridiauo (Psall xc,, vel iiiiiiuindorttiu. • ' •,.-•- \ -
957 SERMONESIN CANTICA. . „ SoS
11. Sed sane vereor, ne daninantes superstitio:. A rint; voluptales, favores, honores. Quid euim jam
sos, videamur fiena laxare gnlosis;-etâudiant illi supercst ei .qtii tentat, inquo possit pttgnare pahtir
ad pericuIiir.Vsui; quod ad reinediuni bis riieiiiir. adversus hlijtism.odi?Venit proinde .bcculiiis, qu
.Qiiatiiobrcm audile, ulraque pars, 'quaiuor esse inanifestus- nbii atidel; et qtjem satis expertus es;
ieiitaiion.ini) "genera, 'et' ipsa nbbls ila prophetieo apertum omiie liorrere maluni, falso.bono .supplan.
sermoiic describi/Sc.Ko, inquii, circunidubii te vc- -ta.r.emoliinf. .Qui aulem, dicereT possunl cum Apc
ritasejtts; non ihnebis a thnore-iioclurno; a sagilla slolo : Non enim ignoraip.us ustutius. ejus (11. Cpr.
volunle in die, a negoiio perambuiaiUe ht lenebris, ii, 11); quo plusproficiuiit, eo' niagis solliciti sunt
ab iiicufsu.el dmmouio nieridinnb (Psal: xc, 5;Cj'. cavere a laqneo isto. Hinc est qtto.d Maria angelica
Attendiie' nihiloiiiiniis et vos alii, ;quo<l.binnibtis salutalione lufbatur (Lvc.i, 29), doliim, nisi fallor,-
spcro profuliirtim. lllud omnes in nobis seiuimus sttspicaiis; el. Jpsue non .prius;[aijiicuin angcltnu
el seiisinnis qui coiiversi suinus ad Doniiniim, quod suscipii, quam esse. amicum noverit. rD.eniquesci.
sancta Scriptiira dicii: Fili,-accedciis adserviiutem gcilaiiir,. suusne sit, aii*adyersaiiorujn (Josiie y, 15-
Dei, sldinthhofe, et prmpara unimamtudm ad ieit- ,1S), lanquam qui experlus sit dseiuonii nieridiaiii
lationem-(Eccli. n , 1). Itaque pfiniordia iiostrse' versulias. Apostoli quoque .aliquando cuni labora-
convefsionis, juxla coinmunis quidem experieniiie R ' rciitin remigando, vento adversanie et jaclante na-
ratioiiem, pfinius exagital limor, queni iiitfariiibus vieulain ,'• videnles. Dominum. ambuJaiiiem super
statim horror "vitai ingerit arctioris,'etihsueise liiare, et putantes esse pharitasma, ita ut ciamarctit
aus.erilas diseiplin_c.Atque isiimor nociurnus dici- •prsetimofe, nonne apertara iiicridiarii suspicionciii
lur, vel quia nox iu Scripturis -desigiiare solet ad- dsemonii prseteiidcrunl? Et recordamiui Scfiptuia»
versa, vel quoniam propier qnod adversapati ag- .dicentis, quia:quarla vigilia noclis' venil'.ad eos tiin-
grediinur, id nonduni reyelatuni est. Si eniin dies .bulans supra mare. Qt.iartpigi.iur, id esl supreino
ille Iticerei, iii cujus lumiiie' pariler et labores et demuinloco, lisec tenlatio Tonmideiur, et.quo se
jirsemi.ividereinus; limbr oiniiino quortuiivis Jabo- i.n suinmo siare quis videril, eo sibi vigilantitis alt
ruin nullus essel pise desirierio praeiiiioruiii. diiiii incursu et ji.emonio.meridiano cav.endum iiitelligal.
ciara luce appareret qiiouiani non surit condignse- Porro discipulis vei-usse-niuiiifeslayit meridies in eb
passiones liujus temporis ad futuram gIoriam,qua) -quod-audieiiml :~Egosutn,nolile limere.(Matih. xiv.
rcvelabiliiriii nobis (Rom. vni,18). Nunc vero qud- .25-27); et f;ilsi suspicio ab eis depulsa est."Uliiuni
niain abscondita siint ab oculis-nostiis, eliiox est et nobis, quoties .palliala falsitas molitur irrepere,,
iriterm inliac parie;- jentamur riiniirnm:a: iimore ^.einiital
. Ittcein suani el->veritateni suam ad pfodeii-
noctiirrio, elpro bonis quse iion.videmus, forniida- dam illam - oriens cx alto yertis meridies, etdividal .
iiius quae.iniprseseiiiiaruiii sunt adversa iolerare. liicem aclenebrjs, jit non nolemur a'prophela, laii-
Vigilaiidum proinde et biandni»> primo intrantibus . quain poitenles lucem lenebras, et tenebras lu;em
conlra hanc priinam lenlalioiiein; ne subiio pra_oc~ :(lsui: v,<2li). "- .-, •• - .. ":.
eupali a pusillanimitaie spiritus et leuipestaie.-a l4.A(lhiic, nisi-iictlio fueril lorigitudo sermonis,
bono coepto, quod absit! resilianij -Jias.quatuor-leiiiaiionesleritabo suo ordine assignare
12.. Superata aulem hac leiiiatioiie, armemus nos , ipsi corpori Chrisii, quod est Ecclesia. Et eece
iiiliilominus et adversus hominuni laudes, quse de : quarn bievius possttni pereurro. Videte primiiivain
laudabili polissimum vita sumuiit .iiialeriarii. Alio-., JEcGlesiam,si non primo pervasa est acriler nimis a
quin patebimus vulneri d sagillavolatiie-in c/ie; quse _ tiinore iioclurno. Erat.eiiimiiox, quando omnis qui
est iiianis.gloria. Fama siquidem volal;-el ideoin • inlerficeret sancfos , arbitrabaiur /bbsequium se
die, qiiia ex 13311 operibus Iticis. Si h_ecexsuf- prsestare Deo.Hacautem tenlatione devicla et sedala
flatur lariquan inaiiis aura, reslal ul solidius aliquid ,iempestaie,.inclyta facla est, el juxta proiuissionerii
afFeratiir de divitiiset honoribiis sseeuli, si forie ad se factam",in.brevi posita in superbiam sseculo-
qui non curat laudes, appciat 'dignitaies. El vide, U ] rurii, Et- dolens inimicjis quod fruslratus; essel, a
si noii hic oidoteniaiidi servalus esl in Domino no- tiniore nocturno :convertit se callide ad sagitlam
stro,.cui post.suggesttim a;l solani vaniiatem prse- volantem in die.et vtilneravii in.ea quosdapi de Ec-
cipititini, ostciisa sutit oinuia regna mundi atque - clesia. Et:.s'urrcxeruni Iipmines vani, cupidi,glorias,
olilala (Maiih.Jv, 6, 8). Tu e'fgo exemplo Sbniini et !et; vpliieruiit sibi'facere iiomen .: et exeiinies de
isla rcnue. Aliter necesse est circumveniri te a 'iic- Ecclesia, diu eamdem niairem siiani afflixerunl in
golio perainbulaiuein ieriebris, quod est-.liypocrisis. . diversis-el perversis dogmalibus. Sed bsec (|uoque
Elenim ista de ambiiione descendii, et in leiiebi-is pestis depulsa esl in sapienlia sanctorum, sic'n'1et
'
habilaiio ejus : quippe ahscondil quod esl, et quod piiina in paiientia mariyrum..
iiori est mentilur.- Negoiiaitir anteuf onini tempure, 15. En lempora ista libera quidem Deo niiserante
fonnairi reiineris.pietiilis ad sese qcculiaiiduin, .vir- . sib'tilraque illa •malitia; sed ])lanc.Taedan necjotio
. tiilein auleni ejus vindicans, et eineiis hoiiores. ' . perambtilunle.in lencbris: Vsegencralioni liuica fer-
13. Ppstrenia' teritatio est d;em,oiiiuni nieridia- incnioiPhansseoruffl, quod esi hyppbrisis ! si lanicn
' nujji, quod soleat rnaxinie-insidiari perfeclis, qui : hypocrisis dici debel, quaejam lalere prse abuiidan-
.yidt-.-cet, lanqtiam-yiri^ viiiuium, oninia superayc- . tia. lion valci,.clpr,ic iinpudeiiiia noii quoirit. Serpit
9S9 S. BERNARDI ABBATIS JCLARjE-VALLENSIS 9G0
liodie putida (abes per omnecorpus •Ecclesi_e,et A aspirabat ad quamdam visionem magnan», ita ut
quo latius, eo desperaliiis; eoqne pefioulosius; quo dicerel Deo : Si inveni gratiatn in oculisluis, oslende
interius. Nam si insurgeret apertus iuimicus Iisereii- tnihi le ipsum. Accepil,aulem-pro ea visionem lbnge
cus, inilterelur foras el areseerel; si violenius ini- inferiorem, ex qua (amen ad ipsam quam volebal,
niicus, absconderet se forsitan 1393 al) eo- ÛI1C posset aliquando pervenire (Exgd. xxxm, 13-23).
vcro qiiem ejiciel, aul a quo abscondel se? Omnes Filii quoque Zebedseiin simplicilate cordis sui ,am-
aniici, et omnes inimici;omnesnecessarii, etomnes tmlantes, magnum aliquid.et ipsi ausi sunt,sed ad
fcdversarii; ouines doniestici,elniilli pacifici; omnes gradum nihilominus sunt reducli, per quem fuerat
proximi, etomnes quse sua.sunl quserunl. Minislri ascendenduni (Matth: xx, 21-23). Ita et inodo
Chrisli sunt,'et' serviuut Anliehrislo. Honorali sponsa, quoniam rem grandem postulare videtur,
incedunt de bonis Domini; qui Domino honorera reprimitur sane ausleriori responsione, sed plane
non deferuut. Inde is quem quotldie vides meretri- ulilietfideli. Oporlet iiamque liumililer sentire de
cius nitor, histrionicus liabitus, regius apparaius. se >nitenlemad altiora, ne, durii supra-se alloliifur,
Inde aurum in frenis, in sellis et calcaribus, et>plus eadata se.nisi in se firmiter per veram liumililatem
calcaria quarn altaria fulgenl. Jnde splendidse fueril soiidatus. Et quia nisi .htimililalis merito
mensae et cibis, et sryphis ; inde conimessaiiones et B.maxima minime .obliiienlur, proplerea jqui pro-
ebrielaies; inde cilhara, et -lyfa, pt libia; inde TB- vehendus est, correplione humiliaiur, liuiniiitaie
duiulanlia lorciilaria, !et promptuaria piena, eru- .meretur. Tu ergo cum te humiliari videiis, liabeto
ctantia ex hoc iri illud. Jnde dolia' pigmerilaria, iride Jd signum in bonum pmnino argumeiilum jgralise
referia marsupia.Proiiujusinodi volum esse eisurit ^propinquanlis. Nam siculanle ruiiiam exaltalur cpr
ecclesiarumprsepositijdecani, archidiaconi, episcdpi, (P.rov. xvi, 18), ita ante exallationein humiliatur,
archiepiscopi. Neceriimbsecjnerilocedunt, sed ne- .Sane ulrumque legis, Deuin scilicet et superbis re
gotio -illi, quod perambulal iu tenebris. sislere, et Jiumilibris dare gratiam (Jac. iv, C)
- 16. Olim prsedictum esi,et nunc lempus imple- .Nonne denique.servum suum Job.cura post insignem
lioriis adveiiit: Ecce in pace amafhudo niea dmaris- .1394 triumphum, ianlam et tam probatam.ipsius
~sima'(lsai. xxxvm, 17). Amara prius in nece maf- paiieuli.am Jiirga remunerandam benediciione ceu-
lyrum.amarior post in conflictu hsereticorum, attia- serel, p.rius in inultis et djstiiclis percunctaiidiiibus
fissima nunc iti niorlbus domesticorum.Non fugare, humiliare curav.it, el.sic parare viara benediclioiii
hon fugcre eos po(esl; itainvaluerunt, el multipli- i(Job xxxvm.sqq.).
cati suul siiper numerum. lntestina et insanabilis , :2. At parum-eslcuiii.per se ipsum humiliai JIOS.
cst plaga Ecclesi-C; et ideo in pace amariludo ejus Deus, si lune libenler accipimus, nisi qtiando eij)er
aiiiafissiftia.-Sed in qua pace?-Et pax esi, et non alium l)oc -facit, sapiairiris similiter. rQuamobrein
eslpax. Paxapagaiiis.elpax ab'lisereiicis; sed non .accipileJmj'us rei mirabile documpntum de sancto
jirofecto a filiis. Vox plangentis in tempore isld :. David. Aliquando maledictum esl illiel a seryp;^l
Filios enutfivi et exaltavi; ipsi ituiem spreverunl me jlle nec cuinulalain injuriam sensit , quia pnesensii
{IsaUi, 2). Spreveruni eVntaetilaveruut me a lurpi gratiam. Quid mihi, ait.,' et vobis, filii Sarvim?
-vita, a turpi quseslu, a lurpi -commercio,,.a negol.io (II Reg.xvi, 10.) 0 vere hominem ,secimdum cor
denique perambiilaiile in "lenebris. Superest -ul jain Dei, qui se ,ulciscenti,,potius quam exprobranti
deincdio fiatdseriidnium meridiannm ad,seduceiidos succensendum pulav.il! Unde elsecura coriscientia
si qni in Chrislo residui sunt, atlhuc permanentes Io.quebalur : Si reddidi relribuenlibus mihi mala,
in simjilicitate sua, Siqtiidem >absbrbuil-fluviossa- idecidammerilo ab inimicis meis.inanis (Psal. vn, &).
pientitun, et lorreritespoienlium, et habet fiduciam Vetuit ergo prohiberi .maledicum conviciantem,
iit Jorddnrs itifluat in os ejus \Job XL,'lS)-, id eSt -quicstum.a.slimans jnaledicta. El addit: Dominus
simpliees et humiies qui sunt in Ectilesia. Ipse enim tnisii.illum ad maledicendumDavid(ll Reg. xvi, 10).
esi Anlichristus, qui se non solum idiem, sed et ;DProrsus secundum cor Dei,qui de corde Dei ferebat
ineridiem mentielur, et extoiletuf supra id quod di- sententiam. Sceviebat lingua maledica, etille inlen-
•ciiiir, aut qiiod colituf Oeus-: qUem Dominus Jesus debat quid in occullo ageretDeus. Vox maledicerilis
iiilerliciel.spiritu oris sui, el desiruetillustratioiie in auribus, el animus inclinabat se ad benediclio-
adventus sui (JJ Thess. n, &, 8), uipole verus et nem. Nunquid in ofe blaspheini Deus? Absill Sed
setefrius Mertdies.Sponsus el advocaius,Eeclesi_e, eo usus-estad humiliandum Da.vid. Nec laluitPro-
qui esl super omnia Deus beiiediclti.s in sxcula. phelairi; quippe cuiincerta el occulia sapieniise suae
Amen. manifestaverat Deus (Psai. L, 8), el ideo dicit:
SERMO XXXIV. Bonum mihi quod humiliaslime, ut discam jtistifica-
In quo traclalur de humiliiate el patieritia. liones luus (Psal. cxvin, 71).
l.Si ignoras te, o piilchra inler mulieres, egredere, 5. Yides quia humililas justificat nos? Iluuiililas
et abi posl greges sodaliumtuorum, et pusce hmdgs dixi; <elnon i Huiniliaiio. Quanii humilianltir.; qui
tuos juxid tabernacula pastorum <{Cani.i, 7). Olim Jmmilesitoti sutil ? Alii cum rancpre humiliaiiiur,
sanctus Moyses, quoniam -mujtum prassuinebat de jilii patienler, alii et libenter. Primi rci sunt, se-
gratia et familiarilate, quam invenerat-apud Deum, - t[uenics inribxii, ulLiiriisusti. Qtianquam clinno.cca-
981 - SERMONES IN GANTICA. - «62
lia poiiio justilue. est,- sed consummatio ejus apud A . si,quograndia prsestimentem sponsam repriniendam
humilem; qui autertf-dicere polest-: Bonum mihi censuil sp.onsus, et non ad insipientiam illi; setl ut
quia humiliasli me, is vere Iiumilis est. Non potest sane ex eo probabilidris et majoris humililatis dare-
hoc dicere qui invi(us_toIerat;iriihus,-iqui murmurat. tur occasio.perquatn dignior potiorum, atqueeorum
Neulri horum prom.Himus gratiam, quod bumi- ipsorum puse pelebati capacior efricerelur. Verum-
liatur : bisi sane longe hidupa scdifferanl, ctalter lamen qtiia adbiicin januis sumus praesenliscapi-
quidem in patienlia suarpossideat animam snani, Juli, discussionis cjjis initium principio, si phicet,
alter in. suo murnmre pereat, Sed enim etsi unijs sermonis alterins oriliamuf, prseserlini ne verba
iram, neuter tamen- gratiam promeretur; quoriiam sppnsi vel recenseanlur cum tsedio, vel-aiidiantur.
non humiliaiis, sed huroilibus Deus datgraiiam. Est Quod ipse avertat a servis sUis.Jesus ChristuS-Do-
aiileinTiuiiiilis, qtti humiliatibnehi convertil in hu- minus nosler,- qui esl super omriia Deus.be.uedictus
mililaiem, et ipse est qui dicit-Deo : Bonurii milti iii ssecula. Amen.
quod Itumiliasti««.; Nemiiii pforsus, quod patientef SERMO XXXV.
fertj bcirium'esl, sed planeriioIeslunV.Scifriiis aUterii De incffpattone dura, quam facit sponsus ad spon-
quod bila.rem dalorem diligit Deus.ffJ Cor. fx,7). sanr; el duplki ignorantia nimium pavenda et
Unde et cum jej'unamus, jubemur caput nostrum B ' fugienda..
imgere oleo, el faciem lavare (Malllt. vi, 17), ut i.Si le, inquil, ignoras, egredere (Cqnl. i, 7).
nosirurii scilicet opus boiiuiii spir-iluali' quodarii Drira et.aspera.increpalio, quod dicit, egredere. Hoc
gaudio condialur, el liolocatislum nostrum pingue quippe verbum servi audiresolent a vakle irasceiir
iiat. Etenirn sola grattam, quam prseferl, merelur libus el.iiidignantibus dominis, yel-ancill-e a, dorai-
Isela et absoluta humilitas. Quse ,enim cbaeta fuerit nabus.suis, cum graviter illas plTenderint :.£xi liinc,
•vel;exlorla, qualis utiqtie est iri viro paliente illo exi a riie, cgredere a cqnspectu. meo et a domoisia.
qui possidet animam.suam;Jisec, inquam, liiiniililas, Hoc ergo verbo aspero el. amaro salis, nimiumque
elsi vitam obtinet propier palienliam, propler trisli- iricrepatorio ulilur niodo, sponsus conlra dileclam;
tiam tamen graliam rion- habebit (200). Non ehim sub ccmdilipne, tamen, si se ipsam Iguuraveril, Nil
•
congruit ei, qut ejusmbdi est,. illud Scripturse. : quippevalidius efrjcaciusve ad lerrendum potuit in
G/orieiHr humilis in exalialione sua{Jdc. i,-91; quo- •eam intendere, quajn ut egredi jninareiur. Quod et
itiam non "sponte linmiliaUir, neqiie libenler. lu advertere po.les, si bene allendas •uridfi qu^
&.Vis autemvidere Iiumilem recle gloriaiitem.-.et egfedi j'ubeatur, Unde enim, quq pul.as, nisi de spi-
veredi|num gloria? Libenter, inqfuitj-'gloriabor in '„, ritu adcarnem, de bonis anirai ad. ssecularia desi-
infirmilaiibus meis, utinhabilet in me virlus Chrisli' deria, de.iftterna reqijie menlis admundi sirepilunj,
(HCor. xn, 9). Non dicit paiieriler se ferre-infir- et inquietudinem curarum exteriprum? ln quibus
niitates suas; sed etgloriari, et libehter gloriari in omnibus.non est.nisi labqr et dolor,- atqiie afflictio
illis, probans eliam sibi bontira esse, quod humi- spirilus. Quae enim anima semel a Doiuino.didicit
iialur; nec sufScere omninp, ut possideal animam el accepit intrare ad se ipsajn, el in iniimis suis Dei
suani lanqiiaui patienler humiliatus, irisiet gratiam prseseniiam suspirare, el quserere faciemejus sem-
accipiat tanquam spohteliumilialus. Gciieralemvero "per_:spirilus;eslenim Deus; et qui qu_erutitûm,
liinc audi regulam : Omnis qui se humilial, ait, opofleteos in spiritujimbulare, etnon in cariie, ut
exaltabitur (Luc-xiv,'£.).- Significat profecto, non secupdum carnem yiyanl :. talis, inquam, anima
«mnem exalfahdam esse liuniililalem, sed eam tari" nescio.an vel ipsam gehennam ad lcmpus experiri
tum, qu.fi de voluntate vfinit,"-non ex trislilia, nec horr.ibijius poeii.aliusvcducat, quam post spiritualis
, ex iiecessilate. Nec enihi pef contrariurii; omnis qui studii Iiujus gustalain,semel suavitalein exire denuo»
exaltatur, liiimiliandus .er-it; sed xtanlum qui se ,ad illecebras, yel polius ,ad molestias carnis,,sen-
cxaital, humiliabiturj nimjfuin 06 voluiitariam va- suumque, inexplebilem repetereeuripsitaterii,dicente
iiilaleni. Ilaergo non qui liumilialiif,sed,qui sponle nj Ecclesiaste ; Oculus non impletur visu,nec .auris
sehumiliat, exaliabilur-.|i395"ul-'<lue ob.meriium audau (Eccle. l, ,8). Audi pni.in lioinine.mexpeiiuni
voluntalis. Esto enini quodhumilitaiis lhateria per quse loquimur : Bonus es, inquit, Dfnnine, soerfinli-
alium minisiratur, vefbi gfatia, probra, damna, bus.iii le, animwqnwrenlite (Thfeii. IH, 2E). Abhoe
snpplicia; non .tarriehidcirco reete ab alio, quam bono si quis avertere sanctam illam animam cona-
a semetipso humiliatusilie dicetur, quiilla emnia retur, pulo haud .secus accepisset, qjram si se rie
tacifa el lsela coriscientia, causa Dei subeunda de- paradiso, et:ab ipso inlroitu glprise conspiceret de^
creveril. tiirbari_ Audi adhuc el alium similem huic : Tibi
5. Se.d qfto progrediuiur? Patienler, ul senlio, dixit cer meuin, ail, exquisivitte facies meq; facieiii
mistiheiis cxcessum in verbo dehumilitaie el patie_i- luam, Domine, requiram (Psal. xxvi, 8). Uiide el
ria; sed reverlamur «td lociun, de quodigressi . dic.ebat:_Mihi autem adhwrere Deo bowtii e_~l<(PsqU
su.ftius.ld riimque iricidit nobis ex<occasione respon- ixxn,. 28); et itepi loquens ad aniinam. suam dicit :
(200) Nimirura peculiarem graliam veris humili- inleriian); sed eliam externam, nempe exaliatioiiei»
bus repromissam, liisverbis, Deus humilibus ddl eitam iri hac vitd.
gratiam; pecuiiarem, tnquam,- graiiam, hon modb
905 S. BERNAP.DlARBATIS CARÊ-VALLENSIS. 964
Cothertefe, nv.imatnea, in requiem luam, quin Domi- A i.ur, sed post abirc jubelur. Quomodo, inquis ?
nus bcnefccit tibi (Psnl. -cxiy, 7). Dieo ergo vobis : Quomodo legis:: Ilomo ciim in lionore essel, non
Nihil cst quod in- luiiltim formidel, qstisqiiis hoc iiilellexit; comparatus esl jumentis insipienlibus, cl
beneficium semel accejrit,quanuiegraiia de.relicius, simitis faclus esl iliis (Psal. XLVHI,15). Ecce qtio-
necesse babeal denuo egredi adcarnisconsolaiiones, modo_de rgrege facla esl egregia creaiura. Pulo,
iiito desolaiiones; rursumque carnalittm se:isunm ilicerent. jumenta, si loqui ' fas esset : Ecce Aclam
suslinere tuiriullus. , <, fnclus,eslqunsi ttnus ex nobis (Gen. ni , 22). Cuiifiii'
2. Terribilis proindeêt niinis formidolosa commi- honore essel, jnqpil. In quo honore, quseris? IJabi-
nalio : Egredere, et pasce hwdos tuos. Quod esl : tabat-in paradiso..et in loco yoluplatis c.onversalio
indigiiam te noveris illania f-imiliari etsuavi reruiri ejus. Niftil. molestioe, iiihil indigentiie sentiebal,
coritemjilatione ccelestium, inlelligibiliun), di.vina- odoriferis siipalus.malis, fulcitus floiibus, gloria et
luui. Qiiamobrem egredere desanctuaiio meo,eortie lionore coronalus, et constitutus super_opera ma-
tuo, ubi secrelos sacrosqtie yeritalis- ac sapientise liiium Plasmatoris ; magis aulem ob insigne divinre
sensus S3SS dnlciter liaiirire solebas,; el inagis similitudinis prsecellebat; eterat illi so:s etsocietas
lanquam una dc ssecularibus,"pascendis el obleclan- cuui plebe ahgelorum, ct cum omni mililia coelestis
<!is luae carnis sensibtts inlricafe. Iisedos quippe B exerciiu.s. . . -
(qni peccalutn signilicant,'ef in .jiidicib .collocandi .&. Sed nni.tavit.isla.ingloriam Dei in simililudinem
snnl asinislris) dicit vagos el peliilanles corporis viluli comedentis feniim. Inde est quod panis arige-
sensus, per quos peccaium, lanqnam roors per lorum factus esl fenum posttum inprsesepio, appo-
fenestras, iiilravit ad animam. Cui elbene congruit sittim nobis lanquam jumenlis. Verbuin quippe cnro
quod "sequiltir in Scripiura : Juxla labernacula facttttn esl (Jonn. i,H), el juxta propbelani: Omnis
pastorum. Non enim supra, siciil agni, sed juxia curo.fenum. Atferium islud minimedesiccatum esi,
tabernaciila--paslorum 'lisedi pascunlur. Paslores nec ex eo,cecidit flos, quia requievit super ipsum
siquidem, qui veri pasiores siint.-licet labcruaciila Spiritus Domini. Propter hoc iiaiuqiie aliquandp
balieaui de' terra el in tcrra, corpora videlicet sua, finis yenit universse carnis, quia spiritus reeesserat
iri diebus qiiihus nuiic mililanl; lion taniende terra, yilse. Denique ait :_Non permanebit spiritus meftsin
setl de coeleslibus pascuis greges Dominicos pascere homine in mternum, quiq caro esl (Gen. vi, o).Ca"rnis
coiisueverunt': neque'-eniin suani eis, sed Doinini nomine hoc loco.vitium.designari intellige, nou na-
pra_dicant voluniateni. At hteili, qui sunt corporis turam : ne.c enim. spiritnm natura expungit, sed
sensns, co)Iestia non requirunt; sed juxta laber- .. viiium. Propter vitium ergo omnis curo fettnm, ct
xiacula pasiorunr, in omnibus videlicet bonis seri- '« gntnis gloria. cjus Innqtinmfios feni. Exsiccutum esl,
sibilibiis Imjus' inundi, qnse esl regio oorpor.um, inquit,- fenutn, etceciail flos; sed non illefios qni de
sumunt, unde'sua dcsideiia non tam salienl quam virga et radice. Jesse ascendii, eoquod requievit
ifrileiil. -i ]- super cum Spirilus Domini (Isni. xt,l,2); ncc illud
3.'Turpis mulalil) sludioruin! iil-cui ante sludii fenurii quod Yerbum fuctumest, pro eo quod seqiii-
fiieral, peregrinaiilein. el cxsnlem animam suan.i iur. in-prophela, Verbum aulem Domini manet in
«acris itied.ilalionibtis, lanquan) cueleslibus.pascere aHernttm(Isai. XC, 6-S). Si enim.fe;ium Verbnni, el
bonis,-Dei-berieplacituii)"el mystefia voluntatis ejus !3S^ Verbum.in seternum nianet, feniim quoque
inquifere, pcnelrare devolioiie 'ca_los, et menie necesse est mancat in sel.ernun).Aiioquiit qiiomoilo
sup.eriiusi.circuire mansiones, salulare patres atque yitain prsebet,asiernam, si ipsum minime luanel in
apostolos ct chorbs prophetaruni, marlyruinque Wfternum?Ait eni.m :.Si quis tnanducnveril ,ese Itoc
admirari tfiumphos, ac stupere ptilclierrimos ordines pane, vivel in mternum.Et quem panem dical.aperit
aVigelorutri: niiric omnijjiis bisi omissis, lurpi se cuni subjungit : Et panis quem ego dubg , caro'. niea
mancipet corporis servittiti ad obedicndum.carni, eslpro.mundi -.vila (Joan. vi,.S2)..Qiioinoio ergo
fld satisfaciendum ventri et gulse, ad mendicandum ^. sejernuin non esl.quo se.teriialilervivitur?
in universa lerra, iinde ex ea quse prselerit mundi 5. Sed:recole nunc.mecum vocem Filii ad Palreni
linjiis figttra, suam sfemperfamelicam curiositatem Ipqiieiilis.in psalmo : Non dabis, inqiiil., Sancium
aliquatenus consoletur. Exitus aquarum. deducant tuum.videre corruptionem (Psal. xv, 10). IJaud <;u-_
oculi inei super lmjusmodi' animam, quse.cum nu.'- bium quin de.coiporedicat, quod in sepplcro jacebnt
triretur in croceis, denium ampiexalur stercora exanime. Iloceniin sanctumet angelus quinuntiavit
(Thren: iv, 5). Pavil.enim, juxta>:beali viri senten- Virgini, loculus est dicens : Ei quod tiascetur exie
liau); sterilem quw non habebal filios, etvidum non Snnclum, vocabilur Filius Dei (Lttc. i, 35). Qub crgo
bcnefecii(Jbb xxiv, 21). Et videi quia non simplici- ,paoto saiiclnni fcnum poterat yidere corruptioneni,
inr,egredere; sed, egredere, inquil,et abi posl greges- quod de incorrupti uleri perpeluo.virore vernantibus
todalium tuorum, el pasce hwdos luos. In quo, ut pascnis orttim., ctiam avidos-angelnrtim in se ligere
mihi videtur, ,magn;e cujusdam rei nos admonel. possit obtulus,. insatiabiliter obleciandos? Perdat
Quld isttid? Heu! quod egregia creatura, jam olim sane fenum viridiiatem, si Maria virginilatem ami-
facia dc grcge, et nunc in pejus miserabililer pro- serit. Eigo cibus, hominis. niutayrt. se iri pabulum
ruens, uon siiltem inier gteges remanere permilli- pecoris, homine mulaio in pecus. tiett tristis et Ia-
'' "
S65 _ -SERMONESIN CANTICA.' . "1 '905
cryiriosa raulaiio! ut liomo paradisi' acc.ola, lerrsee A t suppliciuin: Sciat crgoariinia . ralionalis,. quse sc ob
doftiinus, "cceli clvis, dohiesiictts Dotfiirii sabaolh,, priorem ignp,rantiam 1-8.98 erubescit,. pecttdes ha-
frater beatofura' spiriluum, et ca.lestipm cobseres s bere.sodalesln perfruendis utique bonis.jerrae; noa
viiiulum, -reperitina se conversione inyeneril et't' eiiam simililer socias habituram in perferendistoi:--
jiropter iiifirmilateiif jacenleni instubulp, el proplerr mcnlis gehennse; pt tuiu dcinum etiam ab ipsis
similitudinem pecbrinam iridigeniem feivo, et. pfoplerp gfegibussuoruiflspdaiiumjumentorurn^cuin dedecorc
indoinilam feritatem alligaiuiirprsesepiP," sicul scri- cxturbandum ; nec jam vel cnm ipsis, iiiiram, scd
pturii est : In canio et freno triaxillas ebrum cbn- plane posf, qiiando illis riihil-riiali senlieiHibus, ipsa
strihge, qtti non approxhnarit ad le (Psal. xxxi, 9).; ; malis omnibus expoiietiir:.:! quibns .noii.liber.abilur.
Agnosce lamen, o bos, possessofem iuum ; et ui,', in aiernum, siquidem secnndo ignor.are ndjecerit.
asine, pfsesepe dohiirii lui; nt prophetse Dei fideles3 ___gi'e(!itur.ilaqueIi6mo,.etsolitariusabilposlgr.eges
inveniantur, qui isia snni D-?"imirabilia prseipcuti-. s sodalium - siiofuii),-,cum .solus in inferno iriferiori
Cognosce,peeifs, qiiem non cognpvisii F)oirio;>i!ora i r.e.iriid.itur.,Anno_n tibi-posleriorem" videlur .tenere
in stahulo queiii fiigiebas in paradiso ;'Jion'<ira.;pras-: locum,,'qui ligatis mapibu.s et pcdibus projiciturin
sepium cujtis -conlempsisli imperiuu); comede fe-. lenebras exleriores? Et .crunl profeeto.npvissinia
rihm, qiiejn
" panem, el panem angelicuin fasli-.-Q hciminisillius;pejora prioribiis, quandb qui.piiiis
riisti. ' .-=-.. liesriis aequahal.ur, nunc cl poslponitur. -
.-- ...
0. Sed qtiEenamcarisa, inquis, tantse dejeelionis?? 8. Putp tjuod.el in prsesenli vila, si bene adverias,
Profecto quod homo cum in.honore esset, non .intel-'_ ;posteriorem ire pecoribus honiinein judicabis, An
lexh. Quid non ihtellexi l ?Jôri' dicit: No.sdicamus. non siquiden)Ltibi vidctttr ipsis bestiis quodahi modo
Posittisin-honore non ititellexit quod limus esset,; bestialior. esse.homoratione vigeris,. el ralione non
lioporisfastigiodelectains; et conlinuoinseexperlus 5 yivens? Nain.pebus quidem. si se ratipne noii regatj
esl, quod lanio posi lempor.e horiib de filiiscaplivi- : excnsationemhabel a jia.lura,, a qiiahoc ei penituS
.iatis et prudenier. adverlil, et vcraciler proliilit,. muntis negatum esl;non.Iiabet liomp, ctii ab ipsa -
diceris : Quise pulat aliquid.esse. cumhihilsit, ipse, speciali praerogaiiva donaium esl. Merito pfpiiide
se seducit (Gnlai.vi, -5).'Ya; misero, quod non fuill eo ipso.censetur hoinp egredi, el ppst iregregalibus'
qui jarri liine dicerel ei : Quid stiperbis, ierra-.el[ .animaiitibus, quod solum Iibc aninial conyersatione
chtis? (Ece/-. x, 9.)Ilinc egfegiacreatura-gregiad- :- jdegenerijura nattiMe transgr.edieiis, rationis compos
inista cst,'-Iiiiic bestiali simililtidineDei stinililudoi •rati.o.n.ispxperlia mo.rijius el affeclijius ; iinitalur.
niuiata est," liinc socielas'cum jumerilisprocon 1. rp Conyincitur. ,ergo ire ppst greg.es liomo, ei jiunc
sorlio angelorum ihiiaest. Vides quam sit fugicuda_ ;qui_demdeprayatione iialune, poslmoxluitiJauieni ct
"
nobis hsec'ignorai.tia, de cjua tbt riiillia lnalorumi ;exir.eniilate:jKEnse. ..'"... . ,,... , .'..,,,_
universo iioslro generi proyerieruiil? Ait.eniin pro- _. ,9. Ecce sic malediceiur lipmo qtii ignoranliajn
pterea homiiienijuftienlis insipiehiibiis comparaltim,, Dei habere 'invenltis fiteril. .Dei dicam, jin.-sui?
quia iion inleilexit.' "Cavenda proinde oninimodisj . lUirnmquejSine dtiliio : uiraque ignorantia, damna-
ignorajitia, ne forle, si adhuc sine iniellectu, ett bijisest, utralibet sufficit ad perdilioTnem.Yis scire
posi vexationem,-' iriveriti ruerimus,- iilullo plura ctt quia. ita esl? S,ed de I)ei minipie dubilas, si.tameti
graviora prioribiis mala iriveniaiit ftos, dicaturque! constal lihiiion aliam vilai.n esseseterham, .qiiam ut
i!e nol.is: Cufdvimits'Babylonem, et riori esl sanaid[ ^Pairem cognoscas Deum.veriim, el quein raisit Jesnm
(Jerem. LI, 9). Merilo 'quideni,.qiiod nec"vexatio de-. Clirisium ,(Joan.:xvi\, 5.)..Audi ergovsppnsunijiqirftlp;
derit jhlellecltini audilui. - v > - ' etaperte in.-anima eliam.ariimse ignoraiijtiajiV.coti-
- -7. Et vide' ne forle eliam hincsponsus, ciim dile-. ..dcmnantem. Quid eniin ilicit? No,n..,uiiqi.ie'.siDeiih),
clam ab ignoraniia tanfo increpalionis lonitruoi :sed : Si-igriofas te, inquii, elc. Patet ergo.qiiialgno-
de.eirefel, proplerea-minime dixeril:' Egredere; fans ignpfabitur. (J Cprl xiv, 58), sivese, sive.Deum
ciuii gregibiis; aut: Egredercad greges; sed: Egre-. D B ignorare.coniingat. De qua ulraqne ignoramia erit
ilere, ail, posi gfeges sbddlium iuorum. Utquiil hbc?1 uojiis, si tamenllpus manum apponit, utilis adnio-
Sane ut seciindam proinde igiiorariliam priore niagisi ilum disputati.Oj.Non modo lamen; ne laiigati/.et
-paventlam piidendairique cslenderet, quod illa-homi-. noii .prsemissa .ex more oralione, ant ego riiinus
nem bestiis pareiri fetisset, isia et posteriorehi. Nami -diligenter reni necessariam prosequai;, aut yos m'T
homines quidein merilo igiioranliie ignofati, id estt nus atlente,' quse iioiiiiisi magno,suscipiend:i sunt
repi-obati, etad tremendum illttd judiciiimrstare, ett desi.defio, audiatis. Etenim si cprporis cibus, cum
igni perpeiuotradihabent, non autcm et. peciides.. .absque "appetitu et.saiialus illtim srimis, rion niodo
Nec dubiuiu fore delerius liisqui sic eruni, quanit •iioa-prodesl, sed et, nocet plurithum; multo nnigis
liis qui oriinirioiion erunt.il/e/ius eifuerat, inquit,, .panis animse -qum. fastidip sumplus_, non .scieiiti.e
n nalus non fuisset Itomoille (Marc. xiv,. 2i).Non i --nulriin.entuni, sed niagis .torinenlum, consci.ei!ii;e
htiqiie si natus nbrifuisset emnino, sed si natus pbnt .iniporiabil. Quod a nohis.ayerlal sponsiis EoJeshe
"uissethomo; sed, verbi gf.atia, aiit pectts, aut aliai 'Jesus Christtis Doniinus nostcr, qui est siiper ouuiia
<]ua;piamcrealura: qiia) quoniam jtidicium non ha-• .Detisbenedictusin srecitla..Amen. '
btie'., adjuditium non.venircl, ac pef boi. nec adI - ' :. . - ''' '' .. ." ' .. -
967'' S. BERNARDIADRATiS CLAR_-E-VALLENSIS 9G8
SERMO XXXVI. A quasi stellm in perpelttas wlmniitics (Dan. xn. 5).
Qaod scieniia iitterarum sit bona aa inslruciionem, Sed et scio ubi legerifti: Scientia inflql (I Cor. vin,
sed scientia propriwinfirmilalis sil uiilior ad salu- 1): et rursura : Qui appghit sciemiam, qppbnit el
tem. . . dolorem
(Eccli. i, 18). Vides quia differenlia est
1. En ego meaj promissioni; en ego desideriis scieiiliaruni, quando alia inflans, alia conirislans
vestris; en ego eiiam Deo pro debiio famulatu. Tri- . esl. Tibi vero yelitn scire qusenam harum videatur
plici, ut videtis, ratione urgeor ad Ioquendiim; paeti ulilior scu magis necessaiia ad salutem, illanc, ,q_iis
veritate, cbarilate fralenra, limore Domirii. Si ta- tiimel an qn;e dolet. Sed non dubiio quin dolentem
cuero, os meum conderiinabil me. Qnid",si loquar? lumenli prseferas, quia sanitalem , quam tiimor
Profecto vereor idem judiciuni, ne loquenlem vide- simuJat, dolor posinlat. Qui aulem ppsttilal, propin-
licet, et nori facieniem, 'ideniidem' os meum con- qual' saliili; quoiiiam qui petit accipii (Liic. xi, 10).
demnet me. Juvate meoralionibus veslris, ul seniper Deniqiie qui sanai conlritos corde, exsecralur infla-
possimet loqui quse oporlelj et bpere implere quse los, dicente Sapienlia, quia Deus superbis reshtit,
loquor. Nonignoralis hodieruum nobis proposilum humitibus auietn dal gratiam (Jqc. iy, 6). El Aposlo-
esse. sernioneni de ignoranlia, vel potius de igfto- lus aiebal : Dico aulem per. graliam qum data est
ranliis; quoniam duse, si meministis, proposilse B mihi, omnibus gui sunl inler vos, non plus sapere
sunt, noslri iiria, et altera Dei: quas et moniiimiis qUctmoportet sapere, sed sapere ad sbbrielalem (Rom.
ambas esse cavendas, quod ambse damnabiles sint. xii, 5). Non prohibel sapere, sed plus sapere quam
Superest ut clarius boc ipsum faciam, edisseram oporiei. Quid . est autep) sapere ad sobrietaiem?
pleniiis. Seii prius qusereriduniexistimo, sitne igno- Yigilaiilissim.eobservare tjuid scire magis priusve
rantia oimiis damnabilis : 1399 El mihi quidem pporteat. Tempus enirt) breve esl. Est autem, quod
videlur non esse: neque enini oninis ignorantia in se est, omnis scienlia bona, quse lamen veritale
damnat; sed multa et innubieraesse, qiise nescire subnixa sit: sed tu qui ciun liinore et tremore luam
"liceat alisqiie diminutione sahitis. Verbi gralia, si ipsius operari salulem prp lemppris breriiale fesli- -
ignoras fabrilem arlem, seu carpentariam, aut cse- Iias, ca scire potius ampliusque cttrato u,usesenseris
iiieniariam, et qiisecunque. istiusmodi sunt arlcs, vjciniora saluli. Noni|e niedici corporum medicinai
quse ad usus Vilse liijjus praesenlis ab homiriibus porlionem definiunt eligere in sumendis cibis, quid
exercenttir, nunquid impedit ad salutem? Eliam prius, quid posierius, ,et ad queni moduin quidque
absque omnibus illis arlibus, quse liberales dieuntur sumipporteat? Nam, elsi bpnos constat esse ei!:os,
(quamvis honestioribiis utilioribhsqUe studiis et di- IJUOS Deus oreavit, lu lamenipsos libi, si in siimeiidp
scantur ct exerceanlur), quamplurimi hominum - modiim et ordinem non observes, reddis plane non
salvi facli sunl, placenles moribus atque operibus.: bonos. Ergo quod dico de cjbis, hpc sentite et <ie
quanios enumerat Apostolus in Epislola ad Heljrseos, scienliis.
faclos dilecios, non in>scienlia litieraium, sed in S.Sfld melius mitto vos ad Magislrum. Non est
conscicntia pura el fide non ficla (Hebr. xi). Omnes enim nostra ista senlentia, spd illiiis; iriioet nps.ra,
1
placiierunt Deo in vita sua, vitse meritis, non scien- quoiiiam Veritatis. Qui se, inquit, pulat aliquid scire,
tise. Petrus, et Andreas; el filii Zebedcei,cseterique nondumscil.quomodooporteateuniscire(lCor. vm,2).
coridiscipuli omnes, non dc sbhola rhelorum aui Yides quoniam npn probal jnuila scientem, si sciendi
pliilosophoriim assiiinpti siinl; et nibilominiis tamen niodu.mnesciprit. Vjdes, inquain, quomodo fniclum
Saivalor pef ipsos opcralus est salutem ih-medio el utililaiem scieuli_e in.modo sciendi constithit?
lei'r.se.Non in sapienlia, qusein ipsisesset plus quam Quid ergo dicit modam sciendi? Quid, nisi ut scias
in cunctis vivenlibus (Eccle. i, 10) {queniadmodum quo ordirie, qup studio, quo li.ueqiisequenosse opor-
sanctus aliquis de semetipso coiifessus est), sed in teaf? Quoordine, ut i_dprius, qnod 1409 maturitis
fitfe el leniiale ipsorum salvos fecit illos, etiam et ad saltitem.: quo studio, ut id aidentius, qnod vehe-
sancios, eliani et magislros. Denique notas mundb _,' mentius ad amorem : quo-fine, ut non ad iiianem
fecerunl vias vitse, fe( nbn iu subliniifate serriionis, gloriam, aut curiositatem, aut aliquid simile, sed
aut in doclis -huriianse sapienlise verbis, sed sicut tanluuj ad aedificationemtuam vel proximi. Sunt
placuit Deo per sliillitiatn prsedicationis eorum sal- namque qui scire volunt eo fine tantum, ut sciaut;
vos facere credentes, qnla mundus eum in sua sa- el iurpis curiositas est. Et sun,l qui scire voltinl, ut
pienlia non cognovit (I Cor. n, 1; i, 17, 21). sciantur ipsi; et lurpis vanitas est.Qtii profecto non
2. Videar fOrsitahnimius in suggillationescientise, evadeul subsannaiitem satyricum,.elei qui ejusmodi
et quasi reprehendere doelos, ac preliibere studia est decaniaiilem : .
lilterarum. Absit! tNon ignoro quantum Ecclesise Scire tiium nihil esl, nisi lescire hoc sciat alter.
profueriiit et prosiiit lifteraii sui, sive ad refellendos (PEBSIUS , satyra 1, vers. 27.)
eos qui ex adverso sunl, sive ad simplices instruen- Et sunt itcm qui scire volunl .ui scieniiam suam
dos. Denique legi: Quiatu repulisii scientiam, repel- vendant;'verbi causa, propecunia, pro honoribns :
tam et ego le, ul non fungaris tnihi sacerdotio (Osee et nfrpis qua:stus est. Sed sunl quoque qui seire
IV, 6) : legi : Qui docti [uerinl, fulgebunlquasi splen- volunt, ul cedificenl; et charitas est. Et item qui
dor firmamenti; et qui ad justhiam erudiunt tnultos, scirc volunt, ut yedifice:i,,,.'-._- et prudenlia esf,
969 SERMONESIN CANTICA. 67(i
&.Horum onniium -soliiilfimi dup 11011inveniun- A.hntniliusti trie? (PsdU .«xvui, 75.) Nam quomodo
tur in abusione scientix', quippe qui ad l.ipc.volunt npn vere humiliabi.tur in Jiac vera cogni(io,ne:sui,
inlelligere ulliene faciaut. Denique z Inlellectus bo.-.1 cum se percepprit oneratam peccaiis, mole hujns
mts omnibus jacientibus eum (Psai. cx,. 10). Reli- mpr(alis corporis aggravatam, (errenis intricatam
•qiii onmes audiani: Scienti, bonutn et. non facienli, cufis, carnaHum desiderioruin ftece infcctani, cse-
pcccatuin esl ei (Jac. iv, 17); ac sr per siniililudiiiem •cam, curvam, inflrmam, iniplicilain nmitis errpri-
•dical :'Sumenli cilmmet ndn digerenli, perniciosum bus, exppsitan_T.inillepericuIis,niille (inioribus (re-.
•est.ei. Cibus siquidem indigestus, et qui bonam.non piclam.. niiHe 1401 diflicullalibus anxiiiin, miilo
nabel decoctionem inalos generat Jiumores, et cor- isiispiciqiiibusjobnpxiam;iiiillejiecessitatibus._erum-
T.umpitcorpus, cl non nutrit. Ita et nittlta scienlia nosam, proclivem ad vitia, invalidam.ad virtutes?
ingesia siomacho animse, quse. est menioria, si de- Unde huic jam extollentia oculoriim, unde levare
<coc(aigne charilatis non fuerit, etsic per jjuosilani capul? Nonne magis converlelur in a)rumna sua,
arlus anim_e, mores scilicet atque actus, transfi.isa - dUm configifur spina (PsaU. xxxi, •iJ.-Conyerlfiliir,
alque digesta, qualenus ipsa de bonis quse noverit, inqtiam, ad lacrymas, convertetiir ad plancius et
vita alteslante el nioribus , bona elBciatur;. noime gemiliis, conveiielur ad Dominum, et in liumilitato
3!!a scienlia repuiabiturin peccalum.ianquain cibus B clamabit : Sana anhnam meam, quia peccavi libi
«onversus in pravos noxiosque huniores? An non (Psal. XL,5). Porro conyersa ad Dpminum rc.cipiet
•malus liuniorpeccalum? an non mali Iiumpres pravi •consolaiioneni, •quia lâler est misericordiaruni, et
mores? Al non inflatiqnes et toriiones in.conscientia Deus tolius cpnsplatipnis,; - .'.
suslinebit qtii hujtismodi es(, seieiis videlicel bonum , 6, Ego. q.iiatuliii in me respicio.in .aniaritudine
-el non facieiis? An non responsttin morlis el damna- mpratur oculus nieus. Si aulpm stispexero et.Ieva-
. 'tionis lolies in senietipso.habebit, quoties jn mentem vero oculosrad divinse miseratipnis auxilitim; tem-
veneritsernio.qneniidixit Detis, quia servns sciens perabit mox amaram visionem niei visioltcta Dei,
-.'otunlalem Dgtninisni,- el non facietis digna, plagh cui pl.dico : Ad me ipsum,anima meu conturbgla esi,
tiaputabil muliis (Luc. xn, &~t).El vjde ne forle in ' proplerpa memor efo ,tui (Psul. %ii, 7). Nec medio-
persona talis anima) propbela plaiigerei, dicens: cris Deivisio, pium-et deprecabilem expeiiri, sicui
Yenirem meunidoIeo,ventremmeutn doieo4Jerem. iv. reycra benignus el miserieors ,cst,, el,prsestabilis
89).; Nisi quod ipsa ingeininalio geminuni videtur super malitia (Joelu, 15), quijipe cujus naiufa boni-.
innuere sensum, ul prseier iiuiic -quein dixitnus, tas, et.cui proprium est misereri semperet jiarcere.
-eliam alium requiramus,. Pulo eiiim qupd in sua „ Taii ilacjue experimenlo et lali ordine salubriter
persona ijiotuit IiocdixissePropIieta, qtiod vidclicel iniiotescit Deus, cum pritis se homo noveriiin ne-
scieiuia. plenus, el sesluans cliaritate, et omnino cessitale positum, et clamajiit ad Domintim , et
«fTuiiderecupiens, non.invenirel.qui curaret audire j. exaudiet eurii, et dicet: Eruam te, ef honorjficabis
el-sicquasi oneri sua sibi scienlia erat, qtiam cora- tite (Psal._ XLIX,15). Aiqtie hoc modo erit.gradus
niunicare non poleral. Plangif itaque jftus Eeclesise ad nolitiam Dei cogniiio tui,; et ex imagine sua,
.ioctor lam illos qui scire.coiileniiiunl qnoniodo sit quse iir te renovatur, ipse videbilur, duui tu qui-
viv.eiidum, quam illos qui scienles, male nihilpminus dem revelata facie gloriamDomini cum fiduciaspe-
vivuni. Et, boc pro eb quod eutndem sermoneni. culaiidb, in eamdem imaginem transformaris ds
Projilieta repetit. clarilate in claritaiem, tanquain a Domirii Spiritu
'
, 5. Advertisne janKqu.aiiiverum seiisit AP°stotus, (IlCor. Hi, 18).. .
quia scierilia inflal ? 'Vplo proiiide aniniam primo 7..Se.d j'ara demum adverte, quomodo ulraque
omnium scire se ipsani, <juodid ppstiilet ratio et cognilio sit libi neccssarja ad salutem, ita til neutra
utilitatts el ordinis. Et ordinis quidem', .quoniam carere valeas.cum.saluie. Nam, si ignoras le, non
quod nos sumus priinum eslnobis; utililslis.yero, liabehis liiiioreni Dei in. te, iion liumijitalein. An
] yero sine.iimofe ,Dei el sine huinililate tle salule
quia ialis scienlia iion iiiflal, sed hiiiriiliat..-el; est j)
quaedampra?paratio ad.sedificanduiii.Nisi enim super praesumas, lu videris. Bene fecist.is grj|iiiiieiido si-
humilitatis stabile fundainenium, spirituale cedificium gnificare quod miflime ila, sapiaiis, imo quod.non
stare mininie poiest. Porro ad se humilianilumiiihil ita desipiatis,ne in eoquod planum est immoremur..
anima invcnire vivacius seu accommodatius;potest, Sed atlendite cselera. An polius pausanduni est
<juam sise iii.verilate inyeiieril: tantum non dissi- nobis propler sorniiolenlos? Pulabam me, uno.ser-"
niulel, non sil.in.-spiritu ejus dolus. statuat se ante mone imp.lere. quocl,promisi. de.duplici' igiibrantia ;
facieni suaui, nec se a se avertere abducalur. Nonne el feeissem, nisi;fastidiosip longior viderelur. Qubs-
se ita intuens clara luce verilaUs, invenjel Se in danisiquidem psci.lanles,...quosda.n", et dormilanles
regione .dissiiuililudtnis: et suspirans niisera, quani inluepr. Necm.irumrpivEcedentis noctis yigilije (201)
jain Jalere npn poieiil quod yere;niisera sit, npnue .(longissimae.q.uippefueriini) exqusant eos. Veriiin-
cum Prbpheta clamabil ad Doniinum:ln veriiale.tua illis quid dicam.qui pt iunc dormierunt, et modo
(201) Sic maiuiinorurri quod vocamus officiuiri appellat ex menle S. Benediciu

PiTuoL. CLXXXUI. &
87i -S. BERXARDIABBATIS CLARiE-VALLENSIS 972
niliilominusdormiurit? Setl non pergo nunc ulterius A semiua lacrymsesunt. Ibant, inquit, et flebant mit-
exagilare verecundiam eorum : sufficit leligisse. tentes semina sua. Sed quid? semperflebunt? Absii!
Puto quod melius deinccps vigilabunl, nostrseohser- Sed venient cutn exsultalione porlantes manipulos
vationis caulefium veriluri. In hac spe gerimus eis suos (Psal. cxxv, 6). Merito cum exsidiaiioneicum
liac vice morem; et quod contihuanduni ralio exi- reportanl manipulos glorise. Ad istud, inqtiis, in
gebat, eorumchafitaie, pendenle licet disputaiiohe,' resurreciione iri novissimo die, el esl nimis' longa
paiiimur, facieiiles finem, ubi npn erat finis. Ipsi exspectatio. Noli animo frangi, noll deficere a pu-
vero super sibi facta indulgentia nobiscum glorificent sillanimitale spirilus; Iiabes inierim de primitiis
SponsuiriEcclesise, Jesum Clirisiura -Dominum no- spirilus, quod ad pfaeseris in exsullalione metas.
slrum, qui est super omnia Deus benediclus in Seminate, ait, vobis ad jusliliatn, melile speni viiw.
rsecula; Arnen. Non te modo miltil ad diem novissirfium,qUandorcs-
.SERMO XXXVH. jamerit in re, el non in spe; sedde prsesenli loqui-
De duplici' nolitia, 'et duplici igiioranlia; deque mat.s tur. Prorsus magna lsetitia et exsultatio mulia-
- . seu dariinisqum pariunt.
ct nimis, cum vita venerit.,
i. Pulo , non liahfenius ntinc opus horlari ati 5. Sed nunquid tan.a.I_etili-espes eril sinelselili;i ?
vigilandum, cum absqiie dubio seriuo ille suggilla- B I Spe gaudetiles, ait Apostolus (Rom. xn, 12). El
tbrius vigilet, ulpote adhuc re.cens, qui heri a nobis David iion Iselalurum, sed Iselatumse dixit, quod iu
charitative proialus, bene aliquos expergefecit. Ergo domum Domini se speraret iturum (Psal. cxxi, i).
lenetis memoria quod leneam assensum veslruji), Nondujn vitam lenebal, sed spem profeclo vitaa
iieminem absque sui cognilione salvari: de qua messiieral; aique in semetipsbexperiebatur verita-
iiimirum maler salutis humililas oritur, el timor tem Scriplurse perbibentis quia nbn niodo remune-"
Domiiii, qui ei ipse sicut inilium sapientise, ita est ralio, sed ipsa quoque exsptcialio juslorum twiilia.
et saluiis. Nemo, dico, absque illa cogniiione salva- Hanc parit in animo illius qui sibi ad justitiani semi-
tur,'qui tamen setatem habeatac facultatein cogno- navit, prsesumpla indulgeniia delictoi-um, si lamen
'scendi. Quod propter parvulosloquor, et propler ipsam indulgenliam eflicacia attesiaiur aceeptss
fatnos.-quorumalia ratio est. Quid, si ignoras Deuin? gralise ad vivendum sanclius deinceps.- Omnis in
poierilne spes esse salulis cum Dei ignoraniia ? Ne vobis qui hsec'senlit Inlra se actitari, scit quid
boc quidem. Nec enim pdies aut ambre quem nescias, loquitur Spirilus, cujus vox atque operalio mininie
auiiiabere queni non amaveris. Noveris proinde te, iriler se unquam dissenliunt. Proplerea ergo inlelli-
>!-;Deum timeas; nbveris ipsum, ul teque ipsum _ git qusedicunlur, quoniam quse foris audit, intus
biLgiis.In altero iuitiaris ad sapientiam, 1402 in sentit. Nam. qui innobisloquitur, operatur in vobis
alievb et constimmaris qtiia iniiium sapienliaalimor unus alque idem Spiritus, dividens singulis prout
Domini",esl (Psal. cx, 10), el plenltudo legis est vulf(/ Cor. «n, 11) : aliis quidem loqui, aliis autem
cliaritas (Rom. xm, 10). Tam ergb ulraque igno- operari quod bonumest. • i .• :
rariiia cavendacsl libi, quam sine liinoreet amore 6. Quisquis ilaque veslrum posl illa amara et
T)ei salus esse non potest. Caetera indifferentia sunt, lacrymosa conversionis suceprimoTdiarespirasse in
nec salutem, si sciantuf, nec damnalionem , si spera alque in qUoddani serenuin supernsa consola-
nesciantur, liabenlia. ( tionis pennis gratiae sublevatumse evolasse Jselalur;
'
2. Non lamen dico contemnendam aut negligen- is profeclo jam melit, suarum recipiens fructum
dam scienliam litlerarum, quse ornat animam, et temporaneum lacrymarum; et ipse vidil. Deum, et,
efudit eam, et facitut possit etiam alios efudire. audivit yocem dicentis : Date ei de fructibus manuufh
Seddrio illa oporlet et expedit ut prsecedant, in suarutn (Prov. xxxi, 31). Nam, quomodo non vidit
quibus summam salulis conslitui superior Tatio Deum, qui gtistavit et vidil quoniam suavis esl
declaravit. Et vide, si non intuebatur, et si non Dominus? Quam drilcemet suavemte serisil, Domine
dbcebal liunc ordinem qui dicebal: Semhtatevobisad D _ Jesu, cui a te non modo peccata dbnala sunt, sed et
justilidm, metite spem viiw;et tuncdemum illumhtaie: munus sanctitatis indullum esl; neque id soluni,
vobis,ait, lumenscienlim(Oseex,"12).Ultimam posuit sed el addila insuper adcumulum bonorum vitas
scientiam, lanquani piclufam, quaj slatura habere1 seternaeprouiissio! Felix qui tantura jam messuit,
nequeat super inane : et itleo illa duo prseraisit et habens interim quidem fructum suUm insanctifica-
eubjecil illi, taftquam si- solidnra aliqtiid picturas: tionem, finemvero vitam seternam! Merito qui se
siibsterneret. Securus jam intendam scientia),si vitse.* invento flevif, gavisus est.viso Domirio: ad cuj'us
priris per beneficiumspei securilatem accepero. Tu1 utique miserationis intuitum tanlos jam levavit.
ergo seminasli libi ad justiliam, si ex vera notitiai manipulos, remissiprieih , sanctificalionem, spem
lui evigilasti tiniefe Deuin, leriietipsum huniiliaSli,> vitai. 0 quam verus esi sermo qui in Propheta legi-
fudistijabrymas,' eleehiosynas profudisti, caeteflsciues tur : Qui seminant 2.403 "l lacrymis, in exsulia-
iepietaiisaciioiiibus manfcipasti,si-jejuriiis efvigi- • libne tnetent (Psal.cxxv, 5). (Jbi breviler 1compre-
liis afflixisti torpus, si pectus tunsionibus, ccelos> hensa ulraque cognitio est : ei noslri quidem in
clamoribus fatigasti. Hocsiquidem seminare est adl lacrymis.serens; quas autem Dei, meiens in gaudio.
:usiiiiatn. Semina sunt bona, bpera,. bona sludia';; 5. Hac ergo in nobis gemiua prsecunte noiltia,
97.3- „ «ERMONESIN GANTIGA. 97.I
.jam ea qtiseforle supercreverit scientia minime. in- A , si dignus sit amore yel odio (Eccle. ix, 1); jiistius
fflal, utpote quse nihil aflerre valeal lerreni commo- tutiusque profecto, juxla ipsius Veritatis cohsilium,
di vel iiouoris, quod non sit sane inferius specon- novissimuni nobis locum eligimus, de quo jiosimo-
cepta,.Isetiliaque spei.jam altius radicala in animo. dum cum honore superius educamur, qtiam pnesu-
Spes aulem non cbnfundit; quia charitas Dei diffusa mitmis aliiorem, unde cedere niox pporteal cuni
est in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui rubore (Luc. xiv,10, 9). .
datus esl riobis{Rom.v, 5). Ideo illa non confuhdit, 7. Noh est ergb periculum, quanlumctinqtie tb
quia isla irifundit ceriiuidinem. Per banc enim ipse bumilies, quarilumcunqiie repules minorcm quam sis,
Spirilus leslhnonium perhibel spirilui noslro, quod hoc esl, quam te veriias habeat. Est auiem gfande
.filii Dei sumus (Rom. vm, 16). Quidnam igitur maluin, horreririumque periculum, si vel modice
noliis de nostra quan.tactmque -scientia provenire plus vero le exlollas, si vef uni videlicet in lua
possil quod non sit minus hac gloria, qua inter Dei cogitatione le prseferas queinforte paiPni tibi veritas
filios iiumeramur?Parum dixi : nec respici in ejus judical, autelianisuperiorem..Queinadmodum enim
compafalione potest orbis ipse ei plenitudo ejus, ui per ostiuni transeas, cujussupeiliniiriare, ut ad
-eliamsi tolus cedal unicuivis noslrum in possessio- inlelligentiani loquar,. nimjiim bassum, sit, non
nem.Cselerum, si nosignoraniia Deiienei, quomodo " iiocetquahlumcunque te iiicliuaveris; nocet atilem,
speramus in erimquem ignoranius ? sinoslii, quo- sivel Iransversi digili spatio plris quam ostii patitur
modo humijes erimus, puiantes nbs aliquid esse, mensura, erexeris, ita ut impingas el capite quassatc
'cuianibil simus? Scimus auiem nec superbis, nec collidaris ;sic in anima non est plane limeridaquan-
desperalis partem esse vel societatem in sorte talibel humilialio, horrenda aulem nimiumque pa-
sanctorum. vendavel minima 1404 lemerepraesumpta eieciio.
6_ Intuere ergo nunc mecum, quarita cura et <}uamobreirinoH le, homo, comparafe majoribus,
"sollicitudine-ambasisia.s repellere a nol)is ignoran- noli minoribns, iroli aliquibus, noli uni. Quidsci.
tias delieamus, qiiarum omnis peccaii altera iniliuni enirii, 0 hoino, si unus ilie, quem forle oinniuni
'
-parit, altera cpnsuinmaiioiiem : sicut duarum c vilissimum alque niiserrimum fepulas, cujus viiam
regione nolitiarum initium sa.pienii_euria,. perfe- sceleraiissimam ac singulariter fbeciissimamhorres^
ctionem altera .gigriit; illa tlmoTem Domini, ista ,et propterea illum pulas spernendiim non modo.jiraa
. -cjiaritatem. Al islud de notiliis supra oslensum est. le, qui forle jam sobiie, ei juste, et pie viveie le
Kunc de ignprantiis vide. Etenim, sicnt inilium coiffidis, sed ctiam prse cseteris oinnibus sceljraiis
sapienlise tinior Domini (Eccli. 1,.16), sic inilium laiiquam omniuni seeleralissimum : quid scis, iu-
_omuis'peccatisuperbla (Eccli. x, i-i): el quomodo 'C.quani, si melior et te, et illis muiatione dextera;
-
peffectionem sibi sapientise vindicat amor Dei,. iia Excelsi iii se quidem fultirus sit, in Deo vero jam
des_peratiosibi omnem maruise consunimationera. - sil? Et propterea non.inediociem, non vel penulii-
Et quemadmodum cx notitia lui venit in ie limor murn, non ipsum sallem inler iiovissinios eligete
Bei, atque ex Dei' notilia Dei itidem amor; sic e locttm nos voluit : sed recumbe, inquil, in novissimc
conirario de ignoraniia tui Superbia, ac de Dei loco; ut solus videlicet omniiiin nov.ssimus seilcas,
ignoranlia venil desperaiio. Sic auiem superbiam teque nemini, non dico prseponas,sed nec comparare
jiafil libi ignorarilia tui, cum meliorem qnam sis, . prsesuraas. En quantiim maluni venit de ignorantia
«lecepla et deceplnx tsa cogilatio te esse liienlittir. nostfi, ulique peccalmn diaboli, el initium omnis-
Hocquippeet superbia, hoc initium omnis peccali, peccali, superbia: Quid etiam Dei parturial ignoran--
cuni major es in iuis oculis quam apud Deum, quam iia, alias yidebimtis.. Nam riunc horse brevitas non
. in veriiale. Et ideo quiprimus peccavitlioc grande permiltil, quoniam liodie larde.cobvcuimus. Itaque
peceatumfdiaboliim lijquor), de ipso diclum estquia sufficiat unumquemque modo.nese ijisuin ignoret,
tn ver.hatenon sleiit, sed mendax esl ab, inilib (Jban. admoriitum esse, rion.solum sermone nostro; sed
VIII,44); quoiiiam, quod in suafuit cogilalione, non . ipsius qUoque.dignationesponsi EcclesiseJesuChrisii
fuit in veritale. Qiiid, si in eo discordaret a vefitate, Doiiiini rioslri, qui esl supef omnia Deusbcnedictus.
ut minorem se inferioremque pularet, quarii veritas in ssecula. Amen. .,,'-' .
Iiaberet? Excusarel eum sua proculdubio ignoranlia, SERMOXXXVIH.
ct niiuiiue reputareUir superbus, nec tam invenire-. Qualiter ex ignoraniia Dei naschur desperaiio, el
(ur iuiquilas ejus ad odlum, quam bumililas fortas- qualiter sponsa dicalur pulchra inler mulieres.
sis ad gratian). Si enim in quonani stalu unum- i. Quid igilur Dei ignoraniia parluril? Nam hinc
quemque noslrum Jiabeal Deus, liquido cognosce- incipiendum esl, sicut recordamini hic heri fuisse
remus; necsupra sajie, nec infra secedere deberemus; lerminaiuni. Quid itaque parturit? Diximus despe-
veritaiijn omiiibusacquiescenles(20^). Nunc aulem; rationenii sed quonam modo, dicamus.. Forle ali-
quia consiiium boc posuil lenebras lalibulum suum, quis reversus in se, et displicens sibi in omhibus
etsermo abscondilus esla nobis, ita ut riemo sciat malis quse fecil, cogilansque resipiscere, et redire
-in vcriiate consiitil. Confer ' sermojien. 20 ue

<20.2)Insignis hsec nblio liymililalis, cujus ralio ipsa
- '
D:versis,
•"975' S. BERNARDlABBATISCLAR_E-VALT_EiNSIS 976
ab omni via mala elcarnali conversatione sua , si A aliud ipse, et aliud locus ejus vel gloria. Sed repri- "
ignoral, qnam sit bonus^Deus,quam suavis et mitis, menda censetur propter praesumptionem,efde sua
et quam multris ad ignoscendum, nonne sua carnalis ipsius commonenda cognilione, in qua nimirumvisa
cogitatio arguet eum, el dicet: Quid facis ? et vilam est aliquatenus caligare, quae tantse se sesliinarit
istam vis perdere, eifuluram? Peccata lua maxima idonearii visioni, sive minus atteridens prse excessu
'
suni, et nimium mulla : nequaquanipro tot et lantis, suo, quod esset incorpore, sive fruslra sperans,
nec si tu excories, sufficies satisfacere. Cbmplexio eliam manenlriniiri corpore ad illara se posse Inac-
tenera est, vila exstilit delicata, consuetudiiiem cessibilem accedere clafitatera. Ergo ad se ipsam
difficilevinces.Pro his etsimilibus despbralus resilit proiimis revocatur, et ignorantia convincitur, ef
miser, ignorans quam facile ofnnipotens Bbnilas, insolentia castigatur;. Si ignoras te, iriquit, egre-
quse [aligs, Orrinipoiensqui] neminem vull perire, dere (Canl. i, 6, 7). Terribiliter sponsus intonat iri
ctincla ista dissolveret : sequiturque iuipoenitentia, dileclam, non tanqiiam sponstis, setl tanquam magi-
quaeest delictum maximtim, el blasphemia irremis- sler; et non quasi iralus, sed ut terriia' purga-
sibilis. Ipse vero aut conliirbatus ftimia tristitia retuf, purgata idonea fedderetur huic ipsi, cui in-
absorbeiur, et ferlur in profundum, minime jam ut iiial, vistoni. Mundicordibusnempe illa.visio seqrie-
coiisblaiionem recipiat, eniersurus; sicut scriplurii II. stratur. "
est : lmpias, cuin veneril in profundum maloruin, &. Pulclire autera pulchrara, non omnimode qui-
coniemnit (Prov. xvin, 5): aut cerle dissimulans",et dem, sed pulchram inler rhulieres eani dicit, vldeli-
sibi qualicunque verisimili blandiens ratione, reyp-,, " cet cum dislinctione; quatenns et ex hoc amplius
cat se irrevocabiliter in saeculiim, ad perfruendum reprlmaiur, et sciatquid desit sibi. Egoenirii pufo
et deliciandumjn omnibusbonis ejus, quoad Jicueiit. muljefum nomine hoc loco appellatas animas <cafna-
Cum aulem dixerit: Pax et securitas, tunc repenti- les ac sascnlafes, nihil in se virile habenles, nibil
litis ei superveniel interitus, sicul dolor in utero iorte aut coristans in suis aclibus demonstrantes,
liabentis, et' non efTugiet(I Thess. v, 5). lia ergo et sed tolura remissum, totum femineum et mollequod
de ignorantia Dei universa) malitise consummalio vivunt, et quod agunt. Spirilualis autem anima, elsi
venit, quse est desperatio. inde jam pulchra fluod non secimdum carnem am-
2. Apostolus dicjt quod ignorantiam Dei quidam bulat, sed secundum spirilum;. ex eo (amen quod
liabent (I Cor. xv, 54). Ego aulem dico omnes adhuc, in corpore vivit; cilra perfcctum adhuc pul-
ignorareDeum, qui nolunl cpnverti ad Deum. Neque ehritudinis prolicit, ac jiroinde non pulcbra" oinui
eniin ob aliud.procul dubio renuunl, nisi quia gra- . modo, sed pulclira iriter mufieres, id est inier ani-
vein et.severum irnaginantur, qui pius est,'dunim mas terrenas, et quse non siint, sicul Ipsa; spirilua-
et impjacabilem, qui misericors est, ferum et terri-. les, non auteminter ahgelicas bealiludines, non
bilern, .qui amabilis est : et mentilur iniquitas sibi, inter vinules, potestales, dorniiiationes. Sicut pa-
formaiis sibi jdolum pro eo quo.d non est;ipse. Quid Irum aliquis olim invehtus et dictus est justus in
timetis modica)fldei? ut peccata nolil remitlere ? generationesua (Gen. vi, 9),. id est prse omnibus sui
Sed affixit ea cruci cum suis manibus. Quod teneri lemporis susequegeneraiionis; et Thamarjustificala
et delicati estis ? Sed ipse noyil figmenturanostrum. perhibetur ex Juda (Gen. xxxvm, 26), hoc esl.prs
Quo.d,male assueti, et ligali peccandi consuetudine? Juda;el in Evangelio publicanus descendisse refer-
Sed Dominus solvit.c.ompedilos (Psal. CXLV,7). . lur deiemplo justificatus, sed justific-itus a Pbari-
Forte n.e iirilalus immanitate et mulijtudine crimi- sseo.(Luc. xvni, 14); et quoiuodomagnus ille Joan-
num, cunclelur porrigere maiium adjulorii ? Sed lies magnificequondam contmendatusest, qiiod vide-
ubi abundayit dejictura, superabundare.el. gratia,. licel supeiîoremrio.n haberei, sed hoc iiiter iiatos
consueyit (Rgpt. v, 20). 1405 An de veslimen.lo muliernm (Luc. yii, 28), non.autem inter choros
solliciti .eslis, vel cibo, cselerisque corpdri veslro beatorum ccelestiumque spirituum; ita" et sponsa
necessariis, et propterea cunctamini relinquere ve-,n modo dicitur pulehra, sed interiin adhuc iiilef iriu-
stra?,Sed scil quia liis -omnibus indigetis (Maith. lieres, el non inter ccelesies bealitudines.
vi, 2S-52). Quid vultis amplirs,' quid jam impedit 5.,Besinat proihde, quandiu in lerris est, quse in-
a salute ? Sed hoc esl quod dico : Deum ignoralis, coelissunt curiosius investigare, ne forle scrulalrix
sed neccredilis auditui nostro. Velleni vos y«elex- majeslatisopprimaluragloria. Desinat,inquam, do-
pertis credere, quia, nisi crediderilis, npn intelljge- necinter mulieres versalur, inqnirefe quceapudsnbli-
tis. Sed nonpst pmnium fides. < mes illas sunt polestates, solis ipsis pefspicua, solis
5. AJjsitaulemuld.e tali, hoc est de Dei ignoran- licita, taiiquani cceleslibjis coelestiaad videndiiin.
tia, sp.onsam commpnitam senliamus, quse.lanta Mirabilisfacta est, inquit, visio isla ex te; b sponsa,
sppnsi pariler et.JDpisui, non dico agnitione, sed quam tibi postttlas demonsirari : nec modoprsevales
amicitia et familiaritale donata est, ut ejus. crebra intueri meridianam ei mirain quam.inhabi.to clari-
colloquia et oscula mereretur, et nunc familiari ausu talem. Dixisli enim : Indica mihi ubi pdscus, _ubi~
loquitur : Indica ntihi ubi pascas, ubi cubesin meri- cubesinmeridie.Sedenini iud.uciiiiftubes, penetraie
_,die. Ubi sane non ipsum, sed locum habiiaiionis in pleniiudinem luminis, irrumpeie claritaiis abys-
gloria ejus sibi indicari requirit, quaiiquam non sos, el luccm habilare. inaccessibileiii,nec lempoj>;s
•377 . SERMONES 1N CANflCA. - 978
estliujits, nec corporis. Id libi in novissimis reser- A esl illa relrahere, sed riiagis addere ampliora. Vel
vatur, cuin le nnni. exhibucro glbriosam, non ha-' . sic: Non segre feras,;amica mea, minime te accipera
befiCemir.aculam aut rngam, autaliquidliiijiismodi. -modoquod poslulas, quse tantaa me jam accepisti:
An nescis quia quandiu vivis in hoc corpore, pere- el majora horum accipies, si. in prseceplis'ineis am-
grinaris a lnmine? Quomodo quse necdum tola pul,- bulaveris, et in ainore meo perseveravefis. Hsec pro
chra es, idoneam te existinias univcrsitalem 1406 liltera!corisequentia.' _.-',.,.
.pulcliritndinis jnliieri ? Quomodo denique quseris me . 2. Nunc j"amvideamus, qnalia sint quse se donassc
in.Tnea clarilate videre, quae adhuc ignoras te? Nam commemorat. Etprimum quidem est, quod eam as-
si ,-te plenijis nosses,- scires utique , corpore quod similavitequiialui suo in- curribus _?ba'ra'onis,libe-
corrumpilur aggravatam nullatenus posse attollere rando utique a jugo peccali, morlificalisuniversis
eculos, et figerein illum fulgorem in.quem prospi- operibus carnis; qucmadmodum ille populUs libera
cere angeli eonctipiscunt. Erit, cttin apparuero , 'tus est a servitute __Egypii,'sub'versise't submersis
quod loiapulcbra.eris, sicut ego pulcher sum lolus: -cunciis curribus Pharaonis (Exod. xiv, 28). Id qui'-
el simillima mihi, videbis mesicuti sum. Tunc au- ilem miseratio maxima, in qua ego quoque si glo-
dies : Tola pulchra es, amica mea, el tnacula tion riari voluero, 11011 ore insipiens : Yeritatem eniiii
'
est in te.(Cani, iv, 7). Nunc vero, etsi ex parle jam "tiicam. Faleor et fatelior : Nisi quia Doiriinus ad-
similis, ex parle lamen dissimilis, contenla eslo ex jnvil me, paulo minus habilasset iri inferno anima
-parte eognoscere. Te ipsam altende, el alliora le ne mea (Psal. xcm, 17). Non sura ingraliis, rion sum
qusesieris, el forliora le ne scrulata fueris (Eccli obliius; misericordias Dominiin seterniiri) cahiabo
JII, 22). Alioquin si ignoras tc, o pulchra inler mu-. _ (Psal. LXXXVIII, 1). Yerum hactenus mibi cum spon-
-lieres (Cant. I, 7); nam el ego le-dico pulchram, sed sa. De-reliquo, illa singulari dignalione, postquam
inter mulieres, Iioc est ex parte;. cum aulem vene- liberata est, asciscitur in amicam, decofem induiiur
rit quod perfectuin est, lunc evacuabitur quod ex lanquam Domini sponsa, inlerim tamen in genis
parle est (1 Cor. xiu, 10 ): si ergo ignoras le; sed dunlaxal et in collo. Ad hsec illi promiltuntur mu-
qu_e sequmiiur, dicia:sunl, el non oportet ilerum renulse pro ornalu, ipssequeaurese pro pretio, sed et
dici. Promiseram rfte de duplici ignoraniia uliliier distinclse argenlo pro decore. Cui non admodum
dispulaturum : si quominus implesse videor, date placeat ordo ipse rioiialibnum? Primum, misericor-
•veniamvolenti. Na.m velle -adj'acet mihi, perficere diier liberalnr; tsecuiido,.dignanler adamalur; ter-
ahlem non invenio, nisi quantum siia benignitate ad lip, benigue 1407 abluilur etpurgaturj.postremo,
vestram sedificationemJargiri dignabitur sponsus Q , oplimi ornamenii accipit promissionem".; ,
EcclesiseJesus Chrisliis Dominns noster, qui esl ,su- 3. Non. ambigo quosdam.jam vestrum in seniel-
per omnia Deus benedictus in sseeula. Amen. ipsis recognoscere quse dicuntur, proprioque expe-
SERMO XXXIX. rimenlo commonitos ad inlelligentiam prsevolare.
De curribus Phdrdonis, id est diaboti, et' de princi- Sed sane memor versiculi illius: Declaratio sermo-
pibus cxercilus , qui 51111! malilta , luxuria , et nuin tuorum illuminat, et inlellectum dat parvulh
- avariiia. -. - ( Psal. cxvm; 150 ); pro huj'usmodi dignum duco
_i..Equilalui nwo in curriqus Pharaonis assimilavi cadejri modice latius explananda. Benignus estenim
,.te, amica mea (Cniit.i, 8). Anle omnia in ltis verbis Spiritus >sapientifi (Sap.i; 6),- et placet illi doctor
libenter accipimus Ecclesise lypum in patribus prae- benignus et diligens, qui ita cupial satisfacere slu-
cessisse, el nostrse sacramenla salutis prseoslensa diosis, ut morem gerere. tardioribus fton recuset..
esse. Iriexilu lsrael de __Egypto,geminoque -illo ad- Denique : Qui elucidant me, vilain wternam habe-
ihirabilis maris obsequio, e( (ransitum scilicel po- bunt, ait ipsa Sapientia (Eccli. xxiv, 51): quo quidem-
pulo dantis, et ullionem de hostibus, baplismi gra- prsemio • ego fraudari noluerim. Quanquam in his-
tia evidenter exprirriitur, salvantis bomines, et cri- etiam quse plana videnlur, quandoque talia latent,
mina submergentis;" Omties, inquil,' sub nube fu- IJ 1 qnse ipsis quoque, qui capaciores videntur et prse—
erunl, el omnesin Moysebaptizali sunl in.nube el in volantes iugenio,non erit inulile si diligenlius de--
mari (I Cor: x,»1, 2)r"Sed oporlet consequentiam , clarentur.
«icut solemus, signare verborum, et sequenlia pria- &.Sedvide jam similitudinem de Pharaone.ei-
ribus copulare; et ita demum elicere suave quid- exereilus ejus,.el Domini equilalu. Non inler ipsos-
.piam, si.possumus, quod prosit moribus instruendis. exercitus similitiido dala est, sed de ipsis. Qu_e-
,JJbi ilaque sponsse prsesumplio.dura el austera in- enim socielas luci ad t_enebras?'-aut qtia; paj-s fideii;
crepatione repressa esl; ne trisiior.remanerel, bona cum infideli ? Sed inler sanctam spiritualemque ani-.-
illi aliqua, qu_ejaniacceperal, ad menioriam rediicun- mam, et equilatum Domini plane comparalio est, et.
lnr, el aliqua quse nodum acceperal, promitlunuir; inter Pharaonem et diabolum,- amborrimque exerci—
sed el pulchra denuo perhibetur, el appellatur ami- lus. Nec miraberis unam animam equitatus mulii-
ca. Quod tibi, inquit, dui-eloculus sum, aniica mea, ludini similatam,. si adverias quantse in ijisa uiia,.
r.uiia in me libi suspicio.sit odii ycj rancpris. Nam cjjiselamen sancta anima sit, virtuluin acies habean.^
signa amoris raei in te evidenlia sunl Spsa mea mu- lur; quahta in affeclionibus ordinalio , quantain
nera, quibus te lionoravi. el orriavi. Nccmihi aninii-" inoribusdisclpiina, quanta in oralionibus armatuM>..
979 S. BERNABDIABBATIS CLARj_E-YALLENSIS> SSft
quantum iu aciionibus.robiir, quanlus in zelo ler- A 6. Accipe nunc quoquequalfes his suispriiicipibus.
ror, quania denique ipsi cum hosle conflicluum assi- Pliarao prseparaverit cufrus ad persequendum popu-
duitas, numerositas triumphorum. Denique in con- lum Dei. Habet namque Malitia currum suum rotis.
sequentibus Iegiiur : Terribilis.ul caslrorum acies or- quatuor consislenlem: Ssevitia, Impalientia; Âuda-
dinala (Canl. vi, 5); et ilem : Quid.videbis, inquit, cia, Irapiidentia. Yalde elenim velox est currus isto
jn Sunamite, nisi cltoros caslrorum? ( Cant. vn, 1.) ad effundendum sanguineni, quinec.innocentia si-
Aut si id libi non placel, noveris hujusmodi arii- slitur, neepatientia retardatur, nectimore frenatun,
niam nunquam esse sine angelorum cuslodia, qui nec inhibelur pudore. Trahitur autem duobus-admo-
eam semulaniur Dei semulalione, solliciii suo viro dum pemicibus equis, et ad omnem perntciem para-
servare, el virginem castani exhibere Ghristo. Et ne tissimis, lerrena Poleiilia,"et sseculari Pompa. Tunc-
dixeris iii corde tuo : Ubi sunt? quis eos vidil?, Vidit namque quadriga ista malitiai currit valde velociter^
eos propheta Elisseus, iusuper et fecit orando, ut cum hinc quidem poteniise effectus subest. ejus adim-
videret etiam Giezi (IVReg. yi, 16, 17 ). Tu non plendis malitiosis conalibus; inde plausus pompse-
vides, quia non-. es propheia, nec puer proplietie. arridet perpelralis sceleribus.ut serma impleaiur qui
Yidit patriarclia>Jacob, et ait: Caslra Dei sunt hwc scriptus est: Quoniam laudalur peccalor.in desiderhs
(Gen. XXXII,2). Yidit el doctor gentium, qui dice- *>animm suw, et iniquus benedicitur (Psat. ix, 5); et
bflt: Nonne onmesadminislratorii spirilus sttnt, missi ileruro alia Scriptura : Hwc est, inquit, hora vestra,.
in minislerium propler eos qui liwreditaiem capiunt el potestas lenebrarum (Luc. xxn, ^2). Poiro pfsest-
s.ululis tllebr. i, 14). dent duobus his equis aurigse duo, Tumor.el Livor;
5. Ergo angelicis fulla in.nisleriis, et sujierno sli- et tumor quidem pompam, livor vero potentiam agit.
paiaagmine sponsa incedens, isimilis est equilatui ls enim rapido feiiiir diabolicarum amore jiompa-
'Dqiuini; illiutique, qui quondam in curribus Pha- rum, cujus apud se cor prius iniumuii. Nani/qiiod.
raonis lam stupendo divini adjulorii miraciilo tri- in se firmiier stat limore coinpresstim,graviiate -mo-
iimphavit. Si enim diligenler adverias, ciincta quse destum, liumililate solidum, puritate sanum, aura.
ibi mirarismagnifice perpetrata, invenies hic nihi- lmjus vanilalis nequaquam leviter fapietur. Item.
Ioininus admiranda. Nisi qnod in eo nunc magnifi- lerrense jumenluin potenlise nonneiuvidia agi(ur, et.
centius trhimphalur , quod quse illie eorporaliler quasi qtiibusdam liyoris urgetur hinc inde calcaribus,
prsecessertinl,-hic spiritualiler adimplerilnr. An ndn suspicione utique decedendi, et metu succumbendi ?•
libi nempe multo fonius longeque gloriosius esse Aliiid estentm quod suspeclus est successor, et aliud
videtur, diabolum piosiernerej quani -Pliaraoneiii; (/-. qnod timetur invasor. .Ilis itaque stimulis terrena
atqueaerias debellare potestales, quam currus Pha- potenlia contiriue agita(ur. E( currus quideni mali-
raonis subvertere? Ibi denique pugnalum est ad<- lise sic se habel.
versus carnem et sanguinem; hic adversus prinei- 7. Luxurisevero currus quadriga nihilominus vol-
pes et jiotestales, adversus mundi reclofes lene- vitur viliorum, Ingluvie videlicet ventris, Libidine
lirarum harum, conlra spitilualia nequitise in ccele- coitus, Mollitie vestiuni, otii soporisque Resolutione.
stibus (Ephes. vi, 12). El prosequere modo nieciim Trahilur equis aeque duobus, Prosperilale vilse, et
singula prppoiiionis membra. lbi popttlus educlus de rerum Abuiidaniia; efqui his praesident duo.igna-
jEgypto, hic homo de sa;culo ; Jbi proslernitur PJia- •viseTorpor/et infida Securitas: quia et copiaigna-
rao, bic diabolus; ibi sifbverlunlur eurrus Phara- viam solvit, et, secundum Scripturam : Prosperiias
onis, hie carnalia et ssecularia desideria, quse mili- stultorum perdel illos (Proii. i, 52); non sane ob
laul adversus animam, subruunlur; 1111 influclibus, aliud, nisi quoniam riiale securbs reddal: Cum auiem
isti in flelibus; marini illi, amari isti. Puto et nunc dixerhtl, Paxel securilcts; lunc subitaneus superveniet
clamitare dsemonia, si forle contingat incidere in eisinteritus (l.Thess. v, 5). lli calcaria ininime ha-
talem animam : Fugiumus hraeiem, quia Dominus . benlj neque flagella, vel aliquid hujusmodi, sed pro
pugnat pro eo (Exod. xiv, 25). Visne etiam aliquos D bis ulujiltir conopeo (205) ad faciendam umbram, et
de principibus Pharaonis propriis tibi designem flabello ad cilandum venlum. Porro conopeuri)Dis-
nominibuj, etde curiibusdescribam, ad.inslar quo- simulatib est, umbram faciens, el prolegens ab aestu
ritm lu quoque alios, si qui sunt, perte ipsuni va- curarum. Proprium nanique esl mollis et "delieate
leas invenire? Magnus quidani. princeps spiritualis animse eliam necessarias dissimulare curas, et ne
aique invisibilis regis jEgypli profecto Malilia est, sesluantes sollicititdiries sential, sub latibulo dissi-
magnus 1408 Luxuria, magnus Avariliit. Et hi mulationis abscondi. Flabellum vero Effusio esl,
<]tiidempossidenl teiminos suos sub rege suo, sicut ven(um adul&tionisapporlans. Largisunt enim luxu-
sui cuique assignali sunt. Nam Malilia in omni re- riosi, ementes auro venlum. de-ore adulaloruni. EC
gione maleficiorum alque facinorum dominatur; de hoc satis.
Luxuria onini imiriuriditise el turpitudini carnis 8. Jam yero Avaritiaroliset ipsa vehitur qualuor
prseest; Avaritia in par.es rapinse el fraudis sorlila vitiorum , qiise surit Pusillanimitas , Inliumanilas,
.esl principalum. Conlemptus Dei, morlis Obfivio.Porro j'umenla fra-.
(205) In editis plerisque additur pervulopapilior.e, guod gIos$"ep)aesl marginale in scriptis.
~
SSl SERMONESIN CANTICA. . SSi.
lieniia, Tenacitas, et RapacKas; el hisiinus aririga A d lentiam flavi sanguiiicivc liuinoris, vitrpse cutis-su-
ambobus prsesidet, habendi ArdorJ Sbla siquidem perficiem snmmatim alque seqiialiter suffuirderilem-:
Avarilia, quoniam conducere plures nonpalilur, urio e qtiibus sibi invicem"moderafe permistis, isdveriu^
coritenta est servitore. Ipse vero injuncti" operis slandam genarum' effigiem riibor snbpallidus iu-
promptus adraodum atque infaligabilis exsecutor, efficienliam corpprese pulcbfitudinis leniperaiiir.
urgendis sane j*umentis trahenfibus, fl.agris utitur Alioquin incorporea illa ariimse irivisibilisejue sub-
acerrimis, Libidineacquirendi, et Melu amitlendi.- stanlia, nee corporeis distincta membris.nec visibi-
fr 9. Sunt el"alii principes regts jEgypti habentes et Itbus exslat fucata cploriLus, Tu vero' spirilualeiri
fpsi currus. sriosin expeditione domirii sui,'sicut Sii- essenliarn spiriiuali, si poles, allinge intuilu, et ad-
perbia, quse unus est de majoribus pfincipibiis; sicut coaptandum proposilse similiiudinis schema cogita"
fnimicafidei Impietas, iriagnum et ipsa tenens locuin ahimsefaciem, menlis intenlioncni; ex qua nimirhiri
fn domo etregno Pbaraonis;et multiadliuc sunt alii fectitudo operis, sicul ex facie pulchriludo corporis,
iriferioris ordinis salrapse et equUes, quorum non est seslimatur. Porro verecundiatti intellige, tariquam
numerus in Pbaraonis exercilu; .qriorum et ribhiina, coloreniin facie, quod hsec polissimum virtus pt
et 1409 offieia, neenonel arifta et apparatus eo- veriuslalem ingerat', el. augeat gratiam. Pnlchrm ergo
rum veslris studiis;,nt in liis exerceamini, iriquiren- "' sunt genmluw,.sicut lurturis. Poieral usitalius facieni,
da relinquo. In istorum ilaque principum forlitudi 1 pohefe et riescriberepulchram, sicut splet, cujiis
ne, ciirrtiumque suorum, invisibilis Pharao ubique pulchritudo Jatidalur, pulchra facie seu deeora facip
discurrens, in omnem familiam Doiftini, quibus po-.." tlici-: sed nescio quid sibi voluerit, ut niagis genas
lest viribus, rriore lyrarinico debacchaiur, in" his pluraliter dicendum putaverit, nisi quod mihime id
eiiam bis diebus exeuniem Israel de iEgypto inser crediderimotiosum. Spiritus namque sapienlise lo-
quiiur.At ille nec subvectus. curribus, riec proteetns quitur, cui non .est fas vel modicum quid omnino-
armis; nihilominus tamen sola, Domirii inanu con- ascribere otiosuni,' aut secus dictum quam opor-
fortalus, securedecantat: Canlemus Domiho, gtoribse . iuerit. Est itaque sine dubio causa, [qusecuncjueilla
enim honorificdlus esl; equum et ascensbreiriprojecil sit, cur plriraliler genas maluerit, quam singulariier
in mare (Exod.xv, l); item : Hi in curribus ei hi in faciem dicere. Et si-tu melitisjiou habes, ego quod
- equis; nos aufem in notnine Domini Dei nbstri invo- mihi.videtur -aperib. '
edbimus (Psai. xis, 8). Et hsec dicta sin( pro adduc.a 2. Duo quscdain iniiilentione, quam faciem aui-
similitudine de equitatu D.omini, et-curribus Pha- m(B esse diximtis, necessario requirunlur, res et
raonis. ' "- catisa; id est, quid intendas, et propter quid. El cx
10. Post hsec amica appellalur.Nam ipse quidem liis sane duobus animsevel decor, yel deformitas jti-
et ahteliberaiionem amicus erat, alioquin non libe- dicalur; ul, verbi causa, anima, quie ambo ista recia
rassei quam non atnassel;. sed illa beneficib libera- , alquepudica habrierit, illi merito veracilerque dica-
tionis adducla estut essetamica. Audi denique cori- tur •.Pulchrw sunt genm luw, sicul turturig. Qusevero
liteniern.._Vo)i^jiia dilexerimus eum iios, iiiquit, seii al-iero 1410 borum carueril, non poterit dici de
ipsepriordilexit nos (1 Joan. IV,10).Recordareitunc ea, qiiodpiilchrse sirit gente ejus sicut tttrturis, pro-
mihi Moysiet __Ethiopissse, et agnosce j'am ttuic prse- pier eam, quse adhuc ex- parleerit, deformitalenii
figuralum conjugium Verbi eianimse peccatricis ;• et Multo aulem minus illi hoc poterit convenire, qnse
dsscerne, si potes,.qujd libi dulcius sapiat in consi- neutrum hbrum, habere laudabile iuvenitnr. At id
deratione suavissimi sacramenli, Verbine nimiura tolum fiet planins in exemplis. Si, verbi causa, in- .
bensgna dignatio, an animse insesiimabilisgloria, an -tendat quis aniiniim inquirendce verilali, atque, id
inopinata fiducia peecaloris. Sed non poiuii Moyses solo veritalis amore; nonne is libi videiur etrem, et
, „_____hiopiss_emulare pellem, potuit Christtis. Sequitv.r. causam habere bonestam, nieritoque silii vindicaiê
enim: Puiclirw sunt genmlum, sicut lufluris. Sedihoe quod tlicitur: Pulcltrw sunt genm lnw,:sicut turturis?
sefmoni alteri reservetur; ut semper qiise iri nierisa D j quippe cui in.neutra genarum nsevus reprehensionis.
Sponsi nobis apponuniur, cum avidilate' siimentes, appareal./Quod simininieqjiidemveritalisdesiderio,,
eruciemus in ipsius laudem et gloriam, Jesu Glifjsti sedaut inanis glorise, aut alterius qualiscunque com-
Domirii ifoslri, qui esl super otrinia Deus beriedicltis modi leriiporalis oblenlu. in veritaleni intenderil;.
ih sseeula.'Amen. ' ... -.:'•- jarii, etsi unani genarumvidealur habere formosani,.
- SERMO XL. • non (amen; tii arbiiror, dubiiabis judicare vel- ex
Quod intentio sil facies animm: qttw sit eju-,pul'chri- paiie deformem, cujus alteram faciem causse lurpi-
tudo aul soliludb el ou- tudo foedaverit. Si autem videris-hominem nullisbo-
- - dicilia. defbrmiias;
' qum ejusdem
..'--_ '
nestis studiis inlendenlem, sed carriis illecebris irre-
i. Pulchrw sunt genas tum, sicut turturis (Canti-i, -tiium, yenlri et luxurise deditum quales sunt illj,
9). Teriera estsporisse vcrecundia; et ad IriGrepatio- cjiwrum dcus venter est, et gloria iii confusipne eo-
tionem «ponsi, puto, faciesejus rubore suffusa-est, rum.qui lerrena sapiitnt (Philipp. in,vl-9): quidislmiiJ.
ptilchriorque ex eo apparens, illico audit: Pulchm nonne ex utraque parte foedisstmnm judicpbis,. jn
stf.:t genw tum, sicut Jurlniis. Vide aulern iie carna- CIIJIISutique in.lenlionc et res,'-et causa r"eproba;in-f~
Kter cogi(es coloraiam carnis pnlrediiiem, et puru- venilur? . ' - •
085 S. BERNARDI ABBATISCL.<\R_£-VALLENS1S 98*
3. Ergointendere.non in Deum.sed in s_eculum,A tum sppnsi, et formam ; 7'n,..fn(prit, cum ordverir.,.
Gsecularis,animse esl,. nec ullam prorsus genarum inlra in cubicnlum tuumet clauso oslio ora (Matiu..
speciosam haberitis. Inlendere aiiiem qjiasi in> vi; 6). Et quod dixit, fecil, Solus in pralione. per-
Deum, "sed non propter Denin , iiypoeritse plane noclabat, non modo se abscondens a lurbis, sed nee"
animse est : cisjhs etstuna facies deeoia vi-detur, ullum quidenidiscipulorum.necullum domeslicorum.
quod ,ad Deum qualicunque intentione respiciat;: admittens (Luc. vi, 12, 15). Denique tres secum-.
ipsa lamen. simulatio omne in ea decorum extermi- infrmos. sihi adduxeral,. cum uliro properaret ad:
nat, et magis per tolum ingeiil foeditatem..Si autem mortem.javulsus esl et ab ipsis orare vo\ens{MaUhi
vel solmii, vel maxime,. ob yiise prsesentis necessaria- xxvt, 57-59). Efgo et lu fae similiter, qjiaiuloi.fare
ad Deumconverierit iiitenlibneni; non qiiidem fsecc yolueris.
liypocrisis pulidam, pusillanimitatis lamen 'vitio 5. De csetero spla indi.citur libi menliset spiriius-
dicimns subobscuram>, et minus acceplani.. Pofro solitudo. Solus es, si non comriiunia cogites, si non
e coniraripintenderein:aliud;quam in Deum, tamen affectes prsesenlia, si despicias quodmultisuspiciunt,..
propier Deum; non olium Marise-,. sed Marlhsenego- si fastidias qupd omnes desiderant, si jurgiadevilesr
tium esl. Absit autejn ul litijusmodi est, q.uidquam si damiia non senlias, si non recorderis injuriarum.
illam dixerim habere deforme.Nec lamen ad per- B ' Alioquin nec si solus corpore es, solus es. Yidesne-
fectuni. affirmaveiim pervenisse. decoris : quippe . posse esse le et soltim, cum inter mullos; et inter
quseadliue sollicita est el turbalur erga pluri-ma, et niullos, cuni solus es ? Solus es in quanlacunque
nonpotest terrenorum acwum vel tenui pulvere hominum verseris frequenlia : tantumeave aliens-
non> resperg.i_.Quem tamen- cito facileque deterget Gojiversationisesse aiit curipsus esploralor, aut le—
vel -h").hora sanctse dormitionis casla. iuienlio, et merariusj'udex. Etiamsi perperam act.um quid de-
bonae-eonscientiseinterrogatio in Deum. Ergo-solum prehendas, nec sic judices proximuin, magi? auiem:
inqpirere Deum propler ipsum solum.hoc planeest excusa. Excusa inientionem, si opus non potcs;:
utnamque bipartitas iiilehlionis faciem habere pul- puta ignoranliam, puta suhreptionem,.puta castim.
cherrimam; atque id proprium ac speciale sponsse, Quod si omnem omnino dissimulaiionem rei cerli-
cuiJmeriio siiigulariprssrogativa audire conveniat: ludo recusat, suade iiihilominus ipse tibi,. el dicito-
Pukhrw sunt genw tum, sicul lurturis. apud leinetipsum.: Vehemens ftiit niinis tentatio,.
4. Cur vero.sicKt lurluris? Pudica avicula est, et qtiid de me illa fecisset,.si aecepisset in me simili-
eonversatio ejus non cuin mullis, sed jsolo degere ter poiestaiem? Et memento, me modo alloqui spon-
fertur contenla cpinpare,. ita ut si illum amiserii, _ sam, et non amicum sponsr instruere, cni alia riitio;
alterum nonrequirat;sed soladeincepsconverseiur. est diligenlius observandi ne quis peccet,,et explo-
Tu ergo qui bsec audis, ut sane non oliose audias .randi an peccet,.et emendandi si peccatum fuerit.
ea quse scripia sunt propter te, et nune propier te A qua sane necessilate sponsa libera esl, soli vivens.
versantur et dispulantur : tu, inquam, si ad istius- sibi, et ipsi, quem diligilrsponso pariler et, Domino
modi Spiritus sancli incilaraenla moveris, et inar- suo, qui est supef oinnia Deus benetlictus in saecula..
descis dare operam,, quomodo animam, luam facias Amen» ,' . |
sponsam Dei; siude amhas speciosas habere has SERMO XLl. , ...
genas luse inlenlionis, ul imilator caslissimse volu- Qualiler sponswrecipil iuterim mugitnm consolaiio-
cris, sedeas, secundum prophetam, solitariusrqno- .nem de conlemplutione divinw cluritutis, anlequam
naam levasti te supra fe (Thren.. m, 2S). Omnino perveniat ud claram ejus visionem.
supra te esl, angelorum Doiiiinodesponsari. An non i. Cotlitm luum sicul trionilia (Cant. i, 9). Solet ,
supra le, adliaerere Deo atque unum spiritum esse oiiiari collum monilibus, non ipsis comparari. Spd
cum eo? Sede ilaque solitarius, sicut turtur.. Nihit boc illaeiaciant, cjuihus quia de proprio non inesl
ti_)iet lurbis, nihil cum multitudine cseterornm; .decor, aliunde _necesse est ut mendicent, unde se.
etiamqueipsum obliviscerepopulum tuum,.etdomuin D ] speciosas meiitiaiUur. Jâm spopste Gollum ila in se
patris lui el concupiscet rex decorem ttium (Ps«/. ipso formosum, el lam decenter quasi natura for-
X+LV,,_U,12). 0 sancla'anima, sola eslo, ul soli maluin esi, ut exlrinsecus non req.uiral ornalum.
oiiMiiumserves te ipsam, quem ex oninibus libi ele- Quid enim ppus est. peregrinorum fucos adbibere
gisti. Fnge publicuni, fuge et ipsos domestieos; colorura, cui propria, el lanqnam innalasiifficitpul-
secede ab amicis-et iniimis, eliam. et ab illo qui libi chiitudo, in fanlum ut ipsorum quoque, quae ad
inimslrat. Arinescis te verecundum habere sponsum, ornandum quseruntur. monilium possit adsequare
et qui iieq,uaquam_suam velil libi indulgere prsesen- iiitorem? Hoc neriipe inlelligl voluit, qui minime
tiam prsesenii-buscsetcris? Secede ergo, sed menie, quidem a collo, ut assolet, pendere lnonilia, sed
non corpore; sed intentioner sed devoiione, sed ipsuni polius esse skut monilia dixit. Non jam in-
«pirilu. Spiritus enim ante faciem tuam Chrislus yocandus est nobis Spiritus sanctus,- ut sieut spiri-
Bominus, spirilusque requirit, 1411 non corporis luales sponsse genas sua diguaiione tribuil invenire,
solitudinem,- quanquam et corpore inlerdum non ita eliam ipsius spirituale collum demonstrare di-
otiose te.separas, cuni opporlune potes, prseserlim gnelur. Et meo quidem intellectui (quia riii.hiincum-
jn. tempore orationis. Teries etiam in. hoc el ijianda- bit.l.oqui qusesentio). nihil interim. verisiroilius pro-
' '
S85 , . SERMONESIN-CANTICA.- -S86
babiliusve elucet, qti-ini ipsum animae inlellecium Anitaiis est fulgor, aiirrim sapieritia -quse"desursuiii
colli homine designari. Tu quoque idem.ut arbifror, 'est: Hbc aiifo fnlgenlia qusedam qiiasi veritaussi-
. apprbbabis', si a'dverlas siriiiliiudinis ralioriem. Ari- 'gnacula sporident se figuralufos hi, quibiis id>iriirii-
non siqitidem tibi videtur colli qtiodam mocio.vice_ sterii esl, superni aurifices, atque irilernis ariiri)_e
fungi inlelleclus, per quem lua anima tfajicit in se •'.turibus insertufos. Quod egb non priio esse aliud,
spirilus vilalia alimenla, atque in ,qusedairi traris- quani lexere spifiluales quasdam similitudines, etjn
fundil viscera. morum, affecluftique-stiorurri? Hoc - ipsis ptirissima divinse sapierilise sensa aniinse con-
ergo sponsse collum,.,id est purus et simplex intel- templanlis corispectibusimporlare," ut videal, salterii
lectus, eum nuda et aperta -veritate satis per se per speculuni ei in senigmale, quod hondum facie
ipsum reititeat, non Ihdiget ornanienlo; sed ipsum a<ffaciehi valet ullalenris intueri. Diviria sunt,.et riisi
iriagis, tanquam pretiosuinrnonile, ahimam decenlef exjieriis pforsusiricognita qrise effariiur; qifonipdb
exorn.al, ac proinde simile mbnilibus ipsis 1412 videlicet iriJioc nibrlali cbrpore, fide adliuc habenle
describitur. Bonum rhonile. veritas, bonurii puritas staiuni, et necdurii pfopalala perspicui substaniist
sive siraplicitas, Ijorium plane , moiiile sapefe ad I.uriiiriis',j'am lariien [alids, iiiterirh] purse iriierduin
sobrietatem. Philosopbbrtim vel hsereticorurri intel- .... conleiriplalio vefitalis partes suas agere intra nos
lectus non habet hunc in se puritatis, verilatisqtie ^ vel ex parle prtesrimil; ita ut liceai.usurpare etiam
niiorem : et ideo multam' curam gerunt ipsum co- alicuinostruiri, ctti libc dalum destiper ftierit, illud
lorare et fucare phaleris verbbruiri, et versuliis syl- Apostoli : JVMMC cognosco ex parte : item,' Ex parle
logismorum, ne, si nudus appareal, " falsi etiam ap- eognoscimus,et ex parieprophetdrhus (l'Co'r."xiii, "12,
pareat turpiludo. .. - ' 9); Cum aulem divinius aliquid Tapiim et veluti in
2. Sequilur,: Murwnutas aureas faciehtus tibi-, velocilate corusci Irimiriis ihlerljixeril meiiti spirilu
vermkulatas argento. Si, fanam.sihgulariler, el ndh excedenli, sive ad teinperamentum nimii spleiidbris,
pluraliter; faciemus, dixisset, absolule et indubitan- sive ad dbctrinse nsum; coritinuo, nesdo rinde, ad-
ter _io_cetiam. loqui sponsuin proriunliassem. Nunc sunt iniagihatprise qusedam reruri) inferiorum siini-
autem Vide ne Torle magis sodalibus ejus.congruen- litftdines, infusis divinilus serisis converiieriler ac-
tiusque assignemus, sporisam quasi cprisolaniibus commodalse, quibtis' qriodam modo aduiiibraius
ta.li promissione, quod donec perveijiat ad yisionem purissimus ille ac splendidissimus verilalis radius,
ejus, cujus. sie flagfal desiderio, facturi sinl illi ei ipsi aniir.se iolerabilior fial, et. quibus commrini-
mursenulas pulchras et pretiosas, quse-surif aurium care illum vblueril, capabilibr, Existimo lameh ipr
prnamenla. Atque bOc pfopterea, ut opinof, quia ,r sas formari in riobis sarictorum suggeslionibusan-
iides ex audilu;et quandiu per fidem ambulalur et gelorurii, sicut econtrarip conlfarias 1413 *>'
nonperspeciem.danda opera potiusinsiruendo audi- riialas ingeri iminissioiies pef arigelos malos 'jiori
tui,quam visui exserendo [a/ias, exercendo]. Frustra diiliiumesl.', ; ,--'.'
liamque.intendiluroculusquinon sit fide iniindatus,' '&. Eifortassishinc illudest speculum atque seni-
cum sofisqui mundo cordpsunt,videndicbpiapromit- gma, ut dixi, jier qubd Videbai Apostoliis (/ Cgr.v,
lattir (Mailh. v, 8). Scriptum vero esl: Fide tnun- 12),-ex isliusmodi jiuris pulclirisque iniaginaiiorii-
dans corda eorutn (Act. xv, 9). Quia ergo fides ex bus angelorum quasi manibus fabricalum : quaienus
auditu, et ex illa visus purgalio est, merito illi o'r- ei Dei esse, qubd;purum et absque omni phantasia
nandis-"aurjbus inlendehant, dum aud.iliis, sicut corporcarum imaginum.cerriiiur, senliamus; e( ele-
ratio "docuit,, visus sit preparatip; Tu; inquiuni, o garilem qiiamlibet siiiiilitudinem, qua id digrie ve-
sponsa, inluen.dce dilecti inhiasclafitati; sed hoc slitiini apparueril, ininisiefio depulemns angelico.
alterius lemporis est. Damus auleniin prseseniiaTum Qiiod signasse expressius videtuf, alia inlerprelatio,
.ornamenla auribtis tuis, quod erit tibi inierim con- • dicens : Siniililudines-auri fubri faciemus libi,; cum
solalio, eril el prseparaiib ad ho.e ipsum quod distmctionibiuiargeuti fCdrit. 1,10; jtixta LXX. Unum
poslulas, ac si iilud prophelse ei dicant : Audi, filia, rr, esl. cutn dislinclionibus argctuh, el vermiculntas ar-
et vide (Psnj. XLIV,11). Videre desideras,-sed audi genio.ln quo mihi' sigiiilicare videlnr noii modb si-
prius. Gradus est audilris.ad..yisum. Pfoinde audi, militudines inlus per angelos stiggefi, sed nilorem
etinclina arirem tuarri ornafnentis7qual>tTbi'fdcimus,j qjioque eloqtiii peripsbs extrinsecus minislrari,.quo
iit per auditus obedientiam ad gloriam pervenias congrue aique decenter ornatse, et facilius abbiidi-
visionis. Nos audilui tubdamusgaudium et lseutiam. toribus capiaritur, et deleciabiliiis. Qudd si dixeris :
Nam visui non est riostrum dafe (in quo gaudii Quid eloquio el argemoJ dicil libipfopiiela : Elo-
pienitudo et tui desiderii adimpleljo esl), sedillius quia Domini,,eloquia casta',argenlumtgries examina-
quem diligit; auima luar Ipse ul gaudium luiira tum (Psal. xi, 7). Ita ergo illi ccelesies adniiiiistra-
plenum sit, o?tendeis'eipsiim libi-;-ipse adimplebit ,lorii spifilus peregrinaiiii In' terris sporisse faciuiit
te Isetilia cum vultu suo. Tii iniefim accipe dd con- mur_enulas aiffeas, vermictiiatasargerito.
solationem murasnulas lias de rftanii" nostra"; csete- '5. -Vide aulem quomodo iJla alitid cupit., et aliud
runi delecialiones iri dexiera ej'u"susque iri fineni. accipit: ei riitenli ad coritemplatioriis quielem la-
3. Advertendum cnjusmodi ei mnrsenulas offerunl: bpr prsedicalionisimponitur; et sitienli spdrisi"prse-
Aureas,inquii, et vermiculalas argenlo. Aurum divi- semiam , filiorum sponsi pariendorttm, alendo-
987 S. BERNARDIABBATISCLAR/E-VALLENSIS ,'988
rumque sollicitudo injungitur. Neque nunc tanlum A _, daliuni eam consolationes erigerent'..Quod^lamenet
accidit illi hoc; sed et alia vice, ut meminr, cum perse ipsum facerenon neglexil, qiuaritumjudicavit
sponsiamploxus et oscula suspiraret, responsum pro lempore oportere. Nam ut clanim.relinquerei
est-ei: Qua meliora sunl ubera lua vino (Cant: i, 1); quanium sibi in illa cdrrejilionecoi))placuit,.quippe
ut ex hoc sc intelligeret matreni, atque ad dandum quam sensit digne et proul oporluit acceplari, nori
lac paryulis , nuiriendu.mque filios revocari. Fortas- sane ante se absentavit quam ex abundanlia (quod
sis et in aliis canlici htijtis, locis hoc ipsutn lu non esl dubium) cordis prorumperet iniaudes ejus,
quoque, nisi piger sis ad inquirendum, per te ipsum el genarum collique ipsius pulchritudinem conimen-
advertere poteris. An non res isla quondarii in sanclo daret. Propterea et qui crim ipsa remanent-, blande-
palriarcha Jacob prsefignrabatur, cum fruslratus loquuntur illi, et munera offerunt, scienles Domini-
optalis diuque exspeclatis Rachelis arnplexibus, pro volunlalem. Ad ipsos ergo responsio ejus. Et litie-
sterili-et decora fecundam el lippam invitus atqtie ralis quidem conlextio schemalis ita se habet.
ignarus accepit? (Gen. xxix,25, 25.) Ita ergo nunc ,2. Sed priusquam ex bae lesla nucleum - spirims'
sponsa scire cupiens et iijquirens, ubi in meridianis eiicere iiichoemus,. dico unum breviler. Eelix<, cui
horis dilectus p.iscat et cubet, mursenulas pro eo re- sua objurgatio sic respondet, quemadraoduin habe-
portal aureas, vermiculaias argento; id est, S3pien- "' mns formam prseseniis loci. Ulinam magisneiniueui-
tiam cum eloqueniia; haud dubium qttin ad prsedi- objurgare necesse sit! boc enim melius. Sed quo-
cationis opus. niain in niullis bffendimus omnes, mihi tacere nou
6. Docemur ex hoc sane, inlermiltenda plerumque Jicet, cui ex officio incumbit peccantes arguere,.
dulcia oscula propler laclanlia ubera; nec ciiiquam magis aulem urget cbaritas. Quod si arguero et-fe-
sibi, sed omnibus esse vivendum (204). Vsequi bene cero quod meum est, illa aulem increpalib.procedens-
de Deo etsbntire, e( eloqui acceperunt, si qnsestum minimequodsuum estfaciat, neque id ad quodinisi-
sesliirienlpielalem ; si conveftanl ad inanem gloriam, illam, sed revertatur ad nie vacua, tanquam j'acu-
quod ad lucra Dei acceperant erogandnm ; si alia Iuni feriens el resiliens : quid me animi tunc bahere-
sapientes, humililius non consenlianl. Paveant quod putatis, fratres? Nonne angor, nonne lorqueor?Et
in propheta legiiur, dicenie Domino : Dedi eis uu- tit mihi usurpem aliquid ex verbis Magislri, quia de-
rum nieum et argentum meum ; ipsi autem de argenlo sapientia (205) non possum; prorsus coarclor eduo-
tt aurotneo operati sunt Banl (Ose. n, 8). Tu ergo bus, efquid eligam nescio (Philip. i, 25, 22)': place-
audi qiiid sponsa, accepla hinc-quidem increpa- rene mihi in co quod loculus sum , quoniam quod'
tione, -indo vero promissione, responderil. Neque r( debui feci; an poenitentiam agere super verbo meo,..
enim vel de pfomissis extollilur, vel pro repulsa quia quo.d volui, non recepi? Volui nimirum peri-
irascilur; sed , sicul scriptum est: Conipe sapien- mere bostem, et eripere fratrem; et non feci sic,.
lem, et atnabit te (Prov. ix, 8); et item quod ad do- magis autem conlrarium accidit: nam laesianimam,.
nationes et pfomissiones spectat: Qunnio major es, et culpam.auxi, siquidem accessit et conteinptus-
humilia te in omnibus (Eccli. in, 20); quod ex ejns Nolunl audire. le, inquit, quia riolunt audire tne-
responsione melius utrutnque palebit. Sed ipsa, si (Ezech. m, 7). Vides quse majestas conlemniltir-
placet, discussio in aliud sermonis principium diffe- Non te pules me solum sprevisse. DomirmsIocuius^
ratur, et^deiis qusedicla sunt, glorificemus Sponsum. esl; el quod dixil propbeise, dixit et apostolis : Qui
Ecclesiie Dominum noslrum Jesum Cliristuin, qui vos spernit, ait, tne spernit (Lnc. x, 16): Non sum
est super omnia Deus benedictus in ssecula. Amen. propheta, mon suiri aposlolus; el prophetse lamen
SERMQ.XLII. cl aposloli, audeo di.cere, vice.fungor: ef quibus non
De duplici Itumilitale : unw videlicet, quarri parit aequormeritis, eorum implicor criris; etsi ad meain
veritas; et altera, quatn inflammat charitas. multam confusionem, elsi ad grande periculum
'
1. Gumesset rex in accubilu stio, nardus mea dedit ipilii, super calhedram Moysi sedeo, cuj"iislamen
odorem stium (Canl. i, 11). Hsecetint verba sponsse, D noii vindico mihi vitam, nec experiorgraliam. Quid
quse in hodiernum diem distulimus; hoc responsum, tajnen? num ideo cathedrse non deferetur, quoniam
quod.dedit 1414 uu' increpata esl a sponso, non pecupata est ab indigno? Etiamsi Scribaeel Pharissei
tamen sponso, sed ejus sodalibus : quod facile est in ea sedeant, inquit : Quw dicunt facite (Matllt.
advertere ex verbis ipsis. Cum enim non dicit, quasi xxm,2,5).
ad secundam personam : Cum esses rex in accubilu 5. Elerumque.eliam impatientia conlemptui jun-
tuo, sed.: Cum essel inaccubitu suo, paiet quod non._ gitur, ila ut aliquis non solum non curet cofrigi
ad ipsum loquitur, sed de ipso. Puta proinde spon- obj'urgalus, sed insuper objurganli indignetur, mofe
stim , ubi eam (quatenus visum ftiil) aul corripuit, pbrenelici manum medici repellenlis. Mira perver-
aut repressit, bomperla ex suffusione genarum ve- sitas! Medieanti irascilur, qui non iraseilur sagit-
recundia, cessisse loeo, ut illa SQabsenle loquerelur tanli! Est enim qui sagittai in obscufo reclos corde
liberius quse sentiret; sed et si pavidior, ul assolet, (Psal. x, 5), qui et le ipsum num: sagitlavil ati
quam oportuerit, el dejectior aniri)o facta esset, so- mortera; et in illum non coinmoveris?. Milii indi-
(20i) Edili primi habent sed omnes illi qtti mor- (205) Gemmel. addii mea.
tttus esl pro omttibus, essevivendum.
' ' '
m SERMONES1N CANTICA. m
gnaris, qtti sanum teTieri-cupio? Irascimini, inquit, A filio adhibuisse se sciat, si demum frustralam se
et jwtiie peccare (Psal. IV, 5). Si peccato irasceris, viderit, et omnes labores suos esse penitus iueffica-
nbn solum minime peccas,sed et quod peccaras, ees,-illo:niliilominus nioriente, propterea unqiiam a
exlerminas. Nunc verp et peccatum relines medica- fleiibus temperavil? Et illa-quidem hoc pro morte
menlum respuendo, ei peccare "apppnisirrationabi- temporali; quantb iriagis mepro morte scierna riiei
liier irascendo ; el est supra modum peccans pec- filii manel utique ploraiusetululatus mullus,etiahisi
catuin. nihil mihi conscius sum, qubminus annUntiaverim
&. Aliquolies addilur ct impitdenlia, ut nun.niotlo illi?Vides etiam a quanlis e regione malis et se, et
1415 impatienterferat quodcorripilur, sed eliam nosliberat, qui cdfreptus iriansiiele respondet, ve-
id uride reprehendituf,. impudehler defendat., Iloc recunde acquiescit, modesie oblemperat, Immililer
jilane desperatio. Frbns, inquit, mulieris merelri- confilolur. Huic ego ariimsein oninibus me profilear
cisfacla esl tibi; noluisti erubescere (Jerem. ni, 5) : debitorem, buic me jriinistrum ei servum, lanquam
el ait : Recessit zelus meusale, uttia non irascar dignissimseDoraini rnei sponsse,ei quse revera dicere
tibi (Ezech. xvi, &~2).Solo auditu coiilremisco. Sen- possit: Cutriessetrex in dccubilu suo, >nardus mea .
tisnequanli periculi, quantique liorroris et tremoris dedit odoretn suum. -
res sit peccati defensio ? Dicit iterum : Ego qubs U 6. Boniis bumilitatis odor, qui de bac valle plo-
timo, arguo et casiigo (Apoc. III, 19). Si ergo le ze- rationis asceiidens, perfusis circuniquaque vicinis
lus deseruit; et amor : nec erii--amore dignus, qui fegionibus, ipsum quoque regium' accubilum grata
indignus castigalibne. cehseris; Yides quia lunc suavitale respergat.Est nardus bumilis herlia, quara
magis iraseitur Deus, dum non iraseilur.Misereamur et calidse ferunl esse natura) hi qui herbarum vires
impio, inquit,- et non discel fdcere jusliliam (Isa. •curiositis explorarunt.. Et ideo "per lianc videor mihi
xxvi, 10). Misericordiam hanc ego riolo. Stiper om- rion Hiiconvenienlef hoc ioco virtulem humilitatis
riem iram.miseratio isla, sepiens iriihi viasjustilicc, accipere, sed quse sapcli amoris vaporihus flagret. •
Salius' pfofecto mlhi, juxla J^rophelse consiliura, Quod, proplerea sane dico, quoniam est humilitas
apprehendere disciplinam," riequando irascalur Dt>- qtiain nobis veritas; parit, et non habel calorem .: et
minus, et;pereain, de via j'usla (Ps<i/.-ii,>.J2).Volo est huniililas quam chariias format et iiiflamniat.
irascaris mihi, Paler misericordiarum; .sed illa ira, Atque bsec 141'6 quidem in affee(u, illa in cogui- '
qua corrigis devium.non qua extfudisrievia. llltiii . iioneconsislit. Eteiiim tu, si lehieiipsum intus ad
lua nobis beriigria animadversio parit, hpc formido- - lunien veritatis el sine dissiinulatione inspicias, cl •
losa nutrit dissirnulatio. Nori eniin Ciini riescio, sed sine palpationedij'udices; non.-dubito quin humilib- '
cum sentio le iralum, ttinc maxime conlido propi- C ris et lu in oculis fuis, faclus vilior tibi ex hac vera
liiitii : elenim cuni iratiis fueris, miseficordise re- cognilione tui, qiiamvis necdum for.tasse id esse
cordaberis. _9c«s,inquil, tu propitius fuisti eis, et . patiaris in oculis aliorum. Eris igilur humilis, sed
tdciscensin-omnesadinventiones eorum(Psol. xcvm, de opei'e irilerim veritatis, el inininie adhuc de
8).Moysen loquitur et Aaron, alque Samuelem,quos amoris infusioiie. Nam, si veri(atis ipsius, quse le
niodo praemiseral; et hoc vocalpropiliatioriem, quod tibi veraciteratque salubriler demonstravit, sicut
eornm Deus non pepercit excessibus. I nuue tu splendore illuminatus, ila affectus amore fuisses;
ergo, alque hanc tibi excludito in selerniim, defen- voluisses. procul -dubio, quod in le est, eanidem de
dendo eirorem, et acctisando correplionem. An nors le omries tenere seiiteniiara, quam ipsani apud te
isttid est malum dicere bonum, et bonum inaluiu? veritalem liabere cognoscis. Sane, Quod in te est
An non ex hac odiosa iinpudeniia pullulabil mox dixefim; qiioniam plerumque non expedit inribie-
impcenileiiiia, mater desperationis? Quein enim poe- sGereomnibus omnia quse nos scimusde nobis, atque
niteal super bono quod.puiat? Vw illis inquil (7sn. ipsa veritatis charitate,'et cbariialis vefitale veiar
v, 20). Vm islud relernum est. Aiiud est qnemqtte mtir palam fieri velle quod noceat agiioscenti. Alio-
tenlari a.propria coricupiscentia abstractum cl ille- quin, si privalo amore lui tentus detines pariier in-
cium; ei aliud sponte appetere malum tariquarii bo- "' tra te judicium vefitalis inclhsum, cui dubium est
num, ad morlem quasi ad vilam male securum pro- niinus le verilatem diligere, cui proprium prsefers
jierare. Pro hujusmodi, dico, mallem aliquando la- vel coiiimodiiin, vel hoiiorem ?
cuisseetdissimtilassequod agiperpefam deprehendi, 7. Vides igilurnon esse id ipsuin, Iiomineui deso
qriam ad lanlam reprehendisse peinicier.i; ipso iion altum jam sapere, verilale luinihis redar-;
5. Dicas forsan mihi,-quod bonuin meum, ad me giiluni; et huhiilibus spoule consehtire, muuere
reveriatur, et qttia liberavi ariimam nieam, el mtin- charitatis adjulum. lllud enim necessitaiis est, hpc
dus suma sanguiiiehoiriinis, cui aririunliavi et lo- voliinialis. Semelipsuhi exinanivil, iriqpit,>fo)-m_ii«;
'.cuius sum, ut avertereiur a yia sUa inala, el vivercl. servi accipiens (PJiiJipp.ii, 7), et formam liumililalis
Sed etsi innuniera talia addas, me.tameir niiniriie tradcns. Ipse se exihanivit, jpse se. litiniiliavit, non
lsta consolabuntiir, morlem filii intuentem. Quasi necessitale judicii, sed nosiri ciiaritaie. Poterat ni-
vero meam illa reprehensionc liberationem.qusesie- liiirtira vilem sc el conleinptibilein demonblra.re,sed
rim, el non magis illius! Quae enim mater, eiiamsi plane non repulare, quoniam sciebatse ipsum. Vo-
omnem quam potuil cnram et diligenliam fcgrotanti lunlale proindc bumilis fuil, et rionjudicio, qui ta-
991 S. BERNARDIABBATISCLAR.^-VALLENStS 932
lem se oblulil, qualem.se esse nescivil (206); magis is A riori juniori te inclinato. Hoc ennn faciens, trahes et
r.ulem placuit riiiiiimum reputari, qni se sumniuui ri ipse ad le sponssescrinonem quem dixit: Quia narctus
lioii.ignorabat. Denique ait: Discilea me guia mitis is mea dedit odorem suum. Odor devotio.est, otior,buna
sum el humilis cgrde (Mallh. xi, 29). Corde dixil,, opinio, quse ad omnes peryenil, ul Chfisli sis Ijonus
eordis affcctu, id est volunlale. ltaque necessitalem n pdprin omni loco, speclabilis omnibus, athabilis
n omriibus. Non potesl hoc ille humilis, quem veritas-
' cxclusil, qui yoliinlalem confessus est. Non eiiim
quompdo ego yel lu invenimns nos in verilate dignos is ad humilitatem cogit; quoniam sibi habet illaip, cl>
riedecore.et cpntemptu, dignos omni exlremiiate et:t exire non palitnr, ut sparsa foris redoleat. Magis-
inferiorilale, dignos etiam suppliciis, dignos plagis;; autem non habet odorem, quia non habet devoiio-
iion , inquam, ila el iUe : qpse tamen onmia exper- ueni, utpole qui non sponle, neqtie libenler se liu--
tns esl, qiiia voluil, lanquam Immilis corde; liumi-- jnilial. Sponsse.vero huuiilitas, (anquam nardus,.
lis videlicel illa humililale, quarn cordis snasit af-- sjiargil odorem suum, amore calens, deyolione vi-
fpclio, non quam extors;t discussio yeritaiis.i . gens, opinione redolens. Spnnsse Iiumilius vplun-
,8. Propterea dixi, banc voluntarise huin.Nialis s laria est, perp.etua esl, fruciifera est. Odor ejns nec
speciem , non redargntione veriiatis, sed chariutis5 reprehensione exterminalur, nec laude. Atnlierat :
•
jiitra nos infusioue creari, quia cordis est, quia af-.".Pulchrm sunt genwiuw sicut turluris, el collum
ieclionis, quia voluntatis : an vero recte, lii judica.. tuutn sicttt monilia (Canl. i, 9). Acceperat et repro-
Iiemque eliam hoc tuo aequeexaininetur judicio, di- missiouem ornatus aurei, el niliilomiiius lamen
gnene eamdem Domino assignarim, quem cbarilale; ciiin bumililale respondet: ct quaiito majorem sci
conslal exinaniium, chaiiiaie iniiioralum ab.angelis,, .audit, lanto h.umilial se in_ omnibus, Non gloriaiur
cjiaritaie pareniibus subdiium ,.charitate, Baptistsa . in merilis, nec inter Iaudes suas humijitaiis obli-
inanibus iiiclinaium, cbarilale carnis ihfirma pas-. viscitur, quaih e.t htimiliter confiteiur sub iiarili
sum, cliaritate postremo niorti obnoxium, cruce in- nomine; ac si yoce virginis Marise dicat: Ntiliius
glorium exstitisse. Sed et hoc ununi adhuc tui sit_ mibi meriti conscia sum ad iaiilam dignationem, nisi
coiisiderare arj.ilrii, fectene eiiam hanc ipsam hu- quod respexit Deus humililaiem ancillw suw (Luc.
inililalem ila charitate calentem, herba humili et; i, &8). Nam quid est aliud, nardus mea dedil odorem
calida, id.est nardo, pu.laverim designalam. El si suum, quam : Placuit mea humiliias? Non niea,
ila cuncla probaveris (probabis enim rationijnani- inquit, sapierilia, iipn.inea npbilitas, non mea ptil-
"festissimseacquiescens) tunc si j"am apud te ipsum chrittido, quse nulla erant mihi, sed quae sola inerat
lmmiliiilus.es.necessaria illa bumililale.quam scrn- r, humililas dedilodoreiu suum, id est solilum. Solito
tans corda el renes Verilas scnsibus ingerit animse ""placel Deo humililas; solito jriane atque ex con-
vigilantis; adhilie.volunlalem, et fac de necessitale suelo excelsus pomintis humilia respicit: et jdeo,
virtulem ,.quoniam nulla est virlus sine convenien- cum esset rex jn accubitu, id est in excelsb habita-
tia voluntatis [qlids, connivenlia volunlatisj. Sic au- culo suo, illuc quoque uumililalis odof ascendil. In
lem fiet islud, si nolis alter apparere foris, quam le altis Itabitat, inquil, et humilia respicit.in cwloet in
invenis inlus. Alioquin lime,, ne de te ipsp legas : . terra (Psal. cxn, 5, ,6). . '
Quoniam dolose egit in conspeclu ejtts, ut invenialur 10. Ergo, cuiii essel rex in aceubiiu suo, nardus
iniquilas ejus ad odium (Ifsal. xxxv,,5). Pondus, in- sponsse dedil odorem. suum. Accubitus regis, sirius
qtiit, el pondus aboininatio esl apiid Deuni (Prov. xx, eslPalris; qttia semperin PatreFiJius. Nec dubiles
10). Quid enini? tu le depretiaris in secreto apud le regem hunc esse clementem, cui perennis accubilus
ipsum, verilatis Iruiina ponderatus; Gl foris alterius est paternse benignitaiis diversbrium. Meritb clamor
preiii nieiiiieiis, majori le pondere vendis nobis , huiniliiim ascendit ad eum, cui fons pietalis est
quam ab ipsa accepisti? Time Deum, et noli hanc mansio, cui familiaris suavitas, cui subsUntialis,
rem pesstmam facere, ut quem humiliat verilas.ex- yel potius -eonsubstantialis bonitas est : cui ideo
tbllat vbiunias : lioc eriim resistere est veritatf, boc D lotuni quod est, de Patreesi, ut nil prorsus in regia
pugnare conlrcr Deum. Magis 1417 auiem ac- majestale, nisi paiernum, buiniliiiiii tfepidatio su-
quiesce Deo, et sit voluntas subdita verilati; nec spicelur. Denique : Propler miseriam inopum et ge-
laiilum subdita , sed et devola. Nonne Deo, inquit, mhum pauperum nunc exsurgani^ dicit Dominus
subjccta erit anima mea? (Psai.hxi, 2.) (Psal.xi,_ 6). Horum igilur conscia.sponsa , ulpbie
9. A( paruni esl esse subjecliira Deo, nisi sis et domeslica alque charissima, non se pulal arcendam
omni hunianre creaiurse propler Deiim; siye abbali, [qlias,.arctandain] sponsi gralia penuria merilorum,
tanqriam prsecellenti; sive prioribiis, lanquam ab eo spla de liitmiliiate praesumeiis. Uegem denique no-
rnnslilulis. Ego.plus dico, subdere paribus, subdere niiiial, nam sponsum inlerim lerrita increpatione
et niinofibiis. Sic enim decet nos, inqpil, omnetn non audet; et in alto habitare fatelur, nec sic lanieu .
iinplerejhsttiiam (Maith. m, 15), Yade ef tu ad mi-. difiidit humilitas, ,. , , ..
iiorem, si vis iri justilia essc perfectus; defer infe- 11. Primilivse Ecciesise potes hunc congiuenlis
(206) Aliis, qualem esse nescivit, subaudiendo' se c.x proximo meriibro',

' id est quale;ii se noh- cssc in-
teliexii, iientpe vilem et coiiicmpiibilem,
'
"995 SEI.MGNES1N CANTJCA. ', SM
sime aplare sermoiiem, sl reeordaris dies illos, A 17). Erit ergo- quandoque nobis ingens cumulu»
quibus, assumpto Domino ubi erat prius, et sedente glofise, qui iriodo est fasciculus myrrh_e. An' rion
in dexlera Palris, illo suo autiquo nobili alque fasciculus, cujusjugum suaveest, elonus leve? (Matih.
glorioso accubitu, discipuli eraiit cbngregati in loco xr,'50.) Non quia levis in se (riec eiiira levis pas-
uiio, perseveranles unanimiter in bfatione cum sionis asperilas, mortis afnaritudo), sed levistanien
niulieribus et Maria matre Jesu, etfralribus ej'us amanli. Et ideo nbn ail tantum : Fasciculus myrrhce
(Aa. i, 13, 14). Nonrie libi videltir revera luuc dileclus meus;_ sed : Mihi, iriquit, quse diligo, fasci.
temporis hafdura paivulse et trepidatitis sponsse culus esl. Unde et dilectum noniinai, riionsiraiis
tlare edorem sttum? Denique, cum factiis escre- dilectionis vim oinniiim amafitndirium.superare riio-
jienie de coelo sontis, lanqiiam advenieiiiis spiritus lestiam, et quia foiiis est ul mors dileclio (Cani.
vehementis, ei replevit lolam domum ubi erant VIII, 6). El nt scias non in se illam, sed in Domino
sedenies (Act. li, 2), an non mefilo paupercula tunc gloriari, neque de prbpria virtute, sed de Domini
dicere pbluit: C«m esset rex in accubitu suo, riurdut adjutorio prsesumere foflitndinem; dicit illiini in-
mea dedil odorem suv.mt Paluit pro cerlo omnibus ier ubefa sua conimoraturum, cui secura decan-
in loco manentibus, quani gratus humilialis, et let : Etiamsi ambuluvero in medio uriibrw nioflis,
quam beneplacilus odor ascenderal, cui mox tani " non limebo' mala, quoniam' lu titecum es (Psal.
1413 copiosa et gloriosa remuneratione respon- -xxii, &). '-"-
suiri esi. Cseteruin illa non ingrata "beneficii fuit. 2. Memini nie iu uno superiorurii sermonum
Audi enihi quomodo mox repleta devotione' parat se (Sefm. 10, num. l).duo sponsse ubera congrattifa-
ad omnia mala perfereiida pro noinine ejus-: nam "lioiiem definisse alque coinpassioiiem, juxta Pauli
sequilur : Fasciculus mytfhw dileclus meus mihi, doctriuam, dicentis : Gqudere ctim gaudeiuibiis,
inter ubera mea coriimorabilur.Infirmilas mea, quam flere cum fleniibtis (Rom.xn, 15). Quia vefo, iriler
'
noslisj non sinit ullerius progredi. Hoc solum dico, adversa et prospera versans, novit ulrobique peri-
•
quia tribulationum amaritudines sub myfrhse nomiiiG cula non deesse; medium hujusceiuodiuberum suo-
dicil se subire paralam amore dilecti. Reliquuiii • rufti vult babefe dilectuiiij cujUs adversus utraque
capiliili alias prosequemur, si lameri exoraiiis a coritinua proieciiohe fnuriitam nec Isefa extollaiit,
vobjs Spiri(us sanclus adfuerit, qui rios irilelligere ' nec trislia dejiciaiit. Tu quoqiie, si sapis, imilaberis
facial verba sponsse, quae ipse inspirando formavit, : sponsse-prudcnliam, atque Jiunc myrrhse lam clia-
sicul novit illius, ctijus ipse Spirilus est, litudibus 'ruriifasciculum de principali tui pecioris, nec ad '
convenire, sponsi Ecelesise Jesu Christi Doniini nofi horarii -patieris avelli; amara illa oinnia qusepro ib
slri, qui est stiper omnia Deus benedictus in ssecula. peiiulil, sempef in niemoria reiinens, el assidua
Airien. •_ medilatibne revolvehs, quo possis ;dicere ef :tu :
SERMO XLIIl. ' Fascicu/tis myrrhm dileclus meus mihi, inter ubefa
'-
Qualiter consideraiio passionis et laborum Chrislt mea commorabilur'.
faciat sponsnm, id esl animam, pergere iltmsam 5. El ego, fralres, ab ineiinte mea convefsio.ne,
iitler prosperu et udversa hujus tnundi. pro acervo meritorum, quse mihi deesse sciebam,
i. Fasciculus vnyrrhm diteclus meus milii, inler hunc mihi fasciculum colligare, el iiiier ubefa inea
ttbera mea commorabitur (Cutii.i, 12). Anie rex, coilocare curavi, cbllectum ex omnibus anxieiatibus
modo dilectus; ante in accubitu regio, modo inter et amariiudiriibus Donniii mei : primum videlicel,
sponsae ubera. Magna iiuuiililatis viflus, duieliam iiifantilium 1419 illarum necessiialum; deinde,
Deitatis majesias tam faciie se inclinat. Cito reve- laborum quos peiiulit in prsedicando, fatigaiionum
rentise nomen in vocabiilum araicilise mulafum est: in discurrendo, vigiliarum in orandoj (e_ila(ionum
et quilonge erat, in-brevi factus esl prope. Fusci- iu jej'u'nando, lacrymarum in compaliendo, iiisidia-
culus myrrhmditectus metismilii. Myrrha, amara res, rurii in colloquendo; postremo, perieuloruni in falsis
dura et aspera iribulalionum significal. Ea sibi di- 0 fratribus, conviciorum, sputorum, colaphorum, sub-
lecti causa imminere prospiciefts, graitilabunda id sarinalionum , exprobrationum, clavorum, horuin^
Joquitur, confidens Se omnia virililer subiluram. quesimilium, quse in salutem nostri generis silva
Jbant, inqiiil, gaudentes discipuli a conspeclu con- evangelica copiosissime nosciiuf protulisse. Ubi
cilii; quoniain digni jiabili sunt pro nomine Jesu sane inler lot odoriferse myrfh-ts hujus ramusculos
coniumeliam paii (Acl. v, 41). Proplerea denique minime prsetermittendam pulavi etiam illam myr-
iion fascem, sed fasciculum dilectum dicit, quod rhain, qua in- cruce potatus est; sed neque illam,
leve pffflamore ipsius ducat, quidquid laboris imihi- qua unctus est in sepultura, Quaruni in prima
neat et doloiis: Bene fascicnlus, qtiiaipafvulus naius' ' applicuit sibi mebrum amarifudineni'peccatorum;
est nobis (Isa. ix, 6). Bene fasciculus, quia noii in sectinda futurafti iiicorrupiionem raei" corpoiis
surit condignmpussioneshujtis temporis ad fulufam dedieavit. Memofiam abundanlia? suavitatis lio-
gloriam quw revdubitur in nobis (Rom: vm, 18). Id rum eruclabo, quoad vixero; in seternuni non ojili-
enim, inquil, quad in prwsenti esl momenianeum et -viscar niiseratioiies istas, quia in ipsis.viviticatus
ieve tribulaiionh nostrw, supra modum in subtimitule ' sum. 'f ...
asierhutnpotidus glorhe operalur in nobis (II Cor. IV, 6. Has olim sanctus David cum Iacrymls require-
995 S. BERNARDIABBATIS CLARÊ-VALLENSIS ;91)6
Isat: Veriiani mihi, inqutens, miserationes luas, ei A myrrlia mibi inmorle, botrus in resurreclione, se
vivam (Psal.-cxvui, 77)..Has ,el alius quidam sanclo . ipsum mihi saluberrimum temperavit in polum, in
rum cuin gemitu meinorabat, dicens: Misericordise lacryrriis in mensura.. Mortuus est propter peccaia
Domini multse. Quam multi.reges ,et prophetce volue- nosira, et resurrex.it propter j'ustifica(ionem no-
runt vjdere, et non viderunl. Jpsi laboraverunt ,-et s(ram (Rom. iv, 25), u( peccaiis mortui j'uslilice w-
ego in labores eorum inlroivi; ego messui myrrhain, vamns (/ Petr. n, 24). Ilaque lu, si peccata luxisli,
quam illi plantaverunt; mihi hic salutaris fascicu- bibisti amaritudinem; si autetn jam respirasti in
lus servalus est; netno tollet eum ame, interubera spem vitse vita sarictiori,. muiala est libi myrrbse anuv»
mea commorabilur. Hcec.medilafi dixi sapienliam, ritudo in vinum, quod lariificat cor homiriisJ Et
>in his justitise mihi perfectionemconslilui, in his forlassis boc illud significaverit, quod Salvatori
pleniludinem scienlise, in his divitiassalutis.iri bis oblatumestin cruce [alias addilur vinum] myrrha-
copias meritprum. Exhis mihi interdum polus salu- tum, el ideo noluit ftiliere, quoniam isiud sitiebat.
laris amarituclinis, ex hls, rursum siiavis unctio Tu ergo post iiiyrrhse, ut dixi, amariludines, viriuin
consolaiionis. Hsec nie erigunt in advefsis, in pro- juciinditalis experjensj haud temeie, et ipse dicere
speris reprimunt, et inler lseta tristiaque vitse prae- poteris: Botrus Cypri dileclus meus mihi in vineis
senlis yia regia incedenli tuiumprsebenl utrobique B Engaddi. Engaddi duplicem habet inierpretalionem,
dncatum, hincinde mala imminentia propulsando. et.uni ambce intellectui serviunt. Dicitur namque
Hsecmibi conciliant mundi iudicem, dttm tremen- fons hmdi, et bapiisma genlium; lacrymasque peccan-
dum.potestatibus milem humilemque figuranl; dum tium aperte designal. Dicitur et oculus tenlalionis,
non solum placabilem, sed et: imitabilem reprsesen- qui el lacrymas seque fundat; et tentaliohes, quss
lal eum, qui inaccessibiiis est priucipalibus, lerri- minime.uiiquam desunt vilse hominis super terram,
bilis apud reges terra). Propterea hsec, mihi in ore prospicial. Sed et populusgentinm, qui ambulabat
frequenter, sicut vos scitis; lisec in corde semper, in leftebris, nunquam per se laqueos lenlalionuni
sicut Deus scit; bsec stylo meo admoditm familiaiia, agnpscere,, ac per hoc nec evadere poluit, donec
siciil apparei; hsec Jiiea sublimior inlerim philoso- pergraliam illius quiilluminat csecos, recepitoculos
phia, scire Jesum, el hunc crucifixum. Non requiro, fidei, ddnec venit ad Ecclesiam,' quse babet oculuiu
sicut sponsa, ubi cubet inmeridie (Cant. i, 6), .quejn lenlaiionis; donec se.lradidit viris spiritualibus
tsetus amplector mea inler" ubera commofanle.n. , iiistruenduin, qui iilttminati spiritu sapieniise, !suo
Non requiro ubi pascal in ftieridie; quem inlueof et experimeiitodocti, possunt veraciter dicere quia
Salvalorem in crace. lllud sublimius, istudsuavius; non ignoranius astutias diaboli, et "cogitaliones ' ejus '
'
panis illud, hoc lac; hpc viscera refieit parvulorum,! C (11 Cor. n,H). , . . I
hoc replet.ubera matrum : et ideo inter ubera raea 2. Ferunl inEngaddi arliusculas balsami cresceie,
commorabitur. quse in modum vinearum ab indigenis excolunluf:
5. Hunc et vos, dileclissimi, tam dilectum fascicu- et inde forsilan vineas appellavit. Alioquin quid
lum colligite vobis, hunc medtillis inserite cordis, faceret botrus Cypri ih vineis Eriga,drii?quisunquaui
Iioc muuiie aditum pecloris, ut et vobis inler ubera bolros de vineis ift viiieasiransporlavit? solet siqui-
conimoreiur-. Habete illum semper non retro in hu- dern vinum, ubi deest, aliunde evelri, non ubi adest.
ineris, sed ante prae octilis,"ne portantes el non Ergo vineas Engaddi dieit plebes Ecclesise, qute
odorantes, et onus premal, et odor non erigat. Me- habet balsami liquorem, spiriium mansuetudiuis,
mentote quia accepitf eum Simeon in ulnis suis in quo parvulorum adhuc in Chrisio leneritudinem
(Luc. II, 28);Maria geslavit in uiero, fovilin grensio, blande fovet, el dolores poeniteniium consolatur.
sjionsa sibi inler.ubera collocavit.Et, ne quid prse- Sed et si quisfraterin aliquo delicio prseoccupatus
termiltiim, faclum est verbum in nianu Zacfiarise fuerit, vir ecclesiaslicus, qui hunc spiritum jani
prophelse, nec non el quorumdam aliorum. Arbitror accepit, .curabit liujusniodi inox iristruere iu eodem
el Joseph virum Marise super geniia frequenter illi ,n spirilu lenilatis, considerans se ipsum, ne el ipse
arrisisse. Hi omnesante seeiuri liabuerunt, etjnulltis . lentetur (Galat. vi, 1), In lioc typo quolquol bapti-
retro. Exemplo ergo sint vobisi ut et similiterjfacia- . zandi sunl, etiain corporaliler Ecclesia oleo ma.c-
tis.Si enim anleoculos bahuerilis quem portalis, pro riaji ungere consuevit, - • , .
certo videntes angusiias_Domirii,Ievius veslras ppr- 3. Quia vero vujnera illius qui incidit in lalroties,
labitis, ipso auxiliante Ecclesise sponso, qui est super et jumento corporis, pii Samarilani, Ecclesise cst
omnia Deus benediclus iu ssecula. Amen. deportalus iu slabulum, non in splo oleo, sed in viue
simul et oleo saniiatem recipiunl (Luc. x, 50-54):
1420 SERMO XLIV. . necessarium habet spiritualis medicus eliam vinum
De correpltone pro ingenio peccantium mcderanda , jfervidi zeli cum-oleo mansuetudiriis, cui sane con-
, ut nempe humiles et morigeri leniler, duri et obsii- venil non modo consolari pusillanimes, sed el corri-
nali ausierecorrigdniur,
pere inquielos. Si enim viderit illum qui vulneraius
1. Botrus Cypri dileclusmeiis' mihi in vineis En- . est, id est qui peccavit, blandis ac lenibus boiia
gaddi (Canf. i, 15). Si dileclus in myrrba, mullo ,nifntis, quse in eum prserogala stint, niinime eiiien-
.iiiagi* in botri suavitate. Ergb Dominus meus Jesus daturri, magis auiem forte eiiam abulenieiu sus
§§"/* -SERMONES iN CANTICA M?
'niansueiudine, e_lpaiifeniia negligenlioreni fieri, et A cpncupiscCiitise,de quibus saluberrime Scriptura le
in peccalo suo etiam securius obdormire: 'frustrato admoneris: Posl concupiscenlias,inquit, luas nori.eas
lam suavium oleo monitorum, pportebit sane mor- (Eccli. xym, 50). Et merilo niorittiras.describit Sa-
-dacioribus uti niedicamentis, et vinum compuiictio- piens; quoniam et mrindus transit, et concupiscentia
Tiisinfundere; duris videlicet cum eo increpalionibus ejus (1 Joan. li, 17). His ergo, dum satisfacere sin-
"
•atque invectionibys agere, et, si causa requirit; et gulariler volunius, boni nos socialis atque communis
'Juritia lahia esl-,eiiam Censurseecclesiasticsebaculo sirigulari suavitaie privaftius. tlse. prorsus muscse
jpercellere cohtemplorcm. Sed uhde illi hoc vinum? sordidse el pungentes, quse in riobis decorem riatuF_e
Nec enim in vineis Engaddf vinum invenitur, sed foedant, riienterii curis et sollicitudinib.tis laceraiit,
oleum. Quasral ergo in Cypro: nam illa insula ferax socialis gralise suavitalemêxterminant. Hinc homo
est vini, et vini oplimi; tollensque l421.iftde s'ki junior fiiitjs appellatur, quod nalura, quodam insen-
ingentem botrum, quem olim exploraiores ;de Israel satse lubricoadolescenlisc depravaia,.omnem.virHis
in vecte ferebani (Num. xm, 24,), chorum.prophe- mattiriiatis ac sapieiitise.succum airiiserit; et, versus
ticum prsecedentem, et subsequeniem apostplicum, in asperum, arerite aniiiio prseter se uniyersos de,-
medium autem Jesum pulchro schemale figurantes: spiciat, factussine affectione.
hunc.ergo botrum accipiens sibi dicat: Bolrus Cypri.** '6. Igitur ab iheunie adolescenlia ista-pessima
diieclus meus mihi. alque miserrima proni sunt sensus hominis et cogt-
4. Yid_niusbolrum;.videamus qualiler zeli.vinum taliones in raalum, etnatura ad indignandum quani aif
exprimalur ex eo. Etenim si peccantihbmini Iiomo • compaiiendum paratior.Inde hoino tanquam omnino
peccatorminimeindignalur, sed magisquasi-quem- exutus bomineni, in qrio vult sibi, cum bpus habet,
dam ei suayissimi baisami rorem sudans pium. exhi- ab boniinibus .subveniri.non .vult ipse boriiinibus
bet compassionis affeciuni; hoc scimus unde veiiil, opus habentibus subvenire. Magis autem.judicat,
cl jam audislis, sed non advertislis forsitan. Di- spernit.irridet homo liomines.delinquentespeccaior,
ctum namqueest, quod ex eonsideratione sui ipsius nbn considerans se ipsum, ne et ipse teniettir. A
cufque venjat mansuetuni esse ad omnes, du.nihomp quo malo ininitne per se, ut dixi, nalufa resurget,
consilio sapienlissimi Pauli, ut ple condescendere neque recuperabil ôleum irigenitse mansuettidinis,
sciat prseoccupalis in peccato, considerat se ipsuiri,' quod semel est exterminaturii in ea. Yerumtamea
ne et ipse-lenietur? (Galat. vi, 1). An nbn "liinc de- quod non polest nalura, pqlest gratia.' Quem ergo
nique amor proximi radicem trahit, de quoin Jege honiinum unclio spirilus ii)iseraia,.j)erfundere denuo
maridatur: Diliges proximum tuum sicut le ipsum? sua benignitale dignabitur, is conlinuo reverteirir in
(Luc. x, 27.) Ex intiniis sane liumanis affectiibus' Iiominem, insuper etaliqttid melius a. gratia qiiairi
primordia ducit sui ortus fraterna dileclio, et de in- a natura 1422 recipiel. Iii fide et lenilate sancium
sita lioiniiiiad seipsum naturali quadam dulcedine, faciet illuni, et dabit illi non ole.um, sed balsamum
lanquam de humore terreno, sumit prbeul dubio in vineis Engaddi. -
vegetationem et virri, per quam, spirante quidein 7. Nec enim dubium ex fonte lisedi profluere cha- .
gratia desuper, fructus pariuril pietatis : ul quod rismata meliora, cujus utique unctio hsedos verti
sibi zsima. riatufaliter appelit, namrse consor(i, id in agnos, et" de sinistra iransfert iu dexlerampec-
est alieri hpmini, j'iire quodam humanitalis, ubi catores, abundanlius quidem anle perfusos unclione
poleril et bpprtueril, non.existimet,denegandum, miseficbrdiiE, ui, ubi abundaverunl ilelicla, superr
sed sponte ac ' libens imperliat. Inest ergo natura;, abundel et gralia (Rom. v, 20). An non vefe.videtur
si peccalo non obsolescat, isliusraodi graise el egre- tibi redisse quodammodo is liomo in honiineni, qui
gi_eqiiasi suavitatis liquor, ul molliorem magis ad animse ssecularis ferilate deposifa, et recuperata,
ccnipaiiendum peccantibus, quam ad iiidignandum. etiam cum fenore gratise, humanse u.rictioneinansiie-
asperiorem sese senliat et exhibeat. tudinis, quaiu in ipsp musca) carnaliuin cupidilaluiu;
5. Yerum quia, juxta Sapientis sententiam, mascce p] penitus exterminararit.; desuo queni gestat liomine.j
moriluras extertninqnt hoc suavhqlis unguentum (Ec- imb qui ipse pst, .et materiam suniit, eCformanij
cle. x, 1), et minime habet, in se natura unde id niiserenhi hominibus aliis, ita Ut tanquam feraleiiij1
reparet sibi semel amissum, senlit se dolenda muta- quemdani riclurii.exhorreat [aliqs, rituiii exhorreat],
lionecorruere in ijlud, qUodvercaiter ait Scripiura:, rion solum ciiiquam .face^rehominum qu.od paii ipse
Proni suiil sensus hiiminis et cogitationes in malum nolit, sed .etiama=_-j_in .facere oninia omnibus quse-
ab adolescentia (Gen. vni, 21). Non bonaadolescentiaj cunque sibi fleriyelit? .
iii qua lilius juriior portionem sibi paternse substan— 8. En unde elebm. Yinuni unde ? Pjofeclo ex bofro
ti_e poslulal sequestfari," et bonuin iricipil velle di> Cypri. Etenim, si bmas bominuni Jesuin lolo cofde,
videre,-quodincpmmunedulcius.possidelur;.elhabere tota anima, fota Virtute lua; nunquid si yideris
solus, quod participaiione non miuuitur, paiiitibne ejus injurias, coniemptuinque, ferre ujlatenus aequo'
amiltitur. Denique: Omnia, inqml, bonasuadissipavit. animo poteris? Miniine: sed mox arreptus spiijtu l
vivendoluxuriose cum nterelricibus (Luc. xv, 11., 15). judicii el •spiritu ardoris, el lanquam polens crapuV
Quaenamhasmereirices? Vide ne ipsse sirit quse ex- lalus a vino (Psai: txxvn, 65), replelus zelp Pbiriees, -
me fecit xetus mejit.quig
tenninan.i suaviiatis unguentum, carnales vidslieel diccscuiu David .TabCscefe
999 S. BERNARDl ABBATIS CLAR^-VAI_LENS1S 1000
obliti sunt verba nta inimici ntei (Psal. cxvm, 159); A graviter peccavit, etsi amanda, non tamen admi-
et cum Domino : Zetus domustum comedit me (Psat. fanda huinililas. At si quis innoceiiiiam retine',et
ixvin, 10; Joan. n, 17). Vinura est ergo fervidissi- nihilominus humililalem jnngit, honneis libi videur
iuus zelus iste, expressum de botro Cypri, et calix gemimim animse possidere decorem? Sancta Maria
inebrians Cbrisli aftior. Denique Deus noster ign.s sanclimoniam non amisit, et humilitate nori caruil:
•consumens est (_5e«(,.iv, 24), et prophela ignem et ideo concupivit Rex decorem ejus, quia hurnili-
dicehat de excelso missum in ossibus suis (Thien. talem innocentise sociavit; denique:Respexit, inquti,
i, 15), eo quod divirio amore flagraret. Hebens ila- humiliiatem ancillmsuw (Luc. I, 48). Ergo beati qui
que ex fraterno oleum mansueludinis, e.t ex diyino cusiodiunt vesiimenta sua munda, videlicet simpli-
a.iiore viuum semulationis, seeurus accede ad sa- citatis et iiinoeentise, si taiiien et decorem induere
nanda vulnera illius qni incidit in latrones, piisMmi hnmiliiaiis adjicianl. Pfofecto audiei qusehujusmodi
Samaritani optiirius intilalor. Secure qnoque diciio invenitur : Ecce lu puichra es, amica mea, ecce tu
el l'.i ctim spohsa, Botrus Cypri dilectus meus milii in putchra. Uiinain vel semel dicas aniuise mese,Domine
vineis Engaddi: hoc est, Zelus jusliiise, amor dilecti Jesu : Ecce lu pulchra ~es.Utiriam niihi humilitatem
mei mihi in affectibus p.elatis. Et de hoc salis. Nam custodias! nam primam veslem ego male servavi.
et infirmilas mea.pausaiidum indicil, sicut el ssepe B Servus luus srim ego.Nec eni.m audeo profitefi ami-'
facit; i.ta ut plerumque cogar iniperfeclas, ut ipsi cum, qui testiinonium decoris mei cum repelitione
sciiis, relinquere dispiilatibnes.residuaqiie capilti- npn audio: Suflicit mihi si semel ahdiain. Sed quid,
lorura in dieih altertiiri reservare. Sed quid? Ego si et hbe iii qusesliuiie sil? Scid qttid faciam : veue-
in flagella paratus sum (Psal. xxxiii, 18), sciens me rabor amicam servus, cumulatum in ea decprem
adhuc recipere longe imparia meriiis. Vapulem sane, deformis homunculus admirabor; gaudebo ad vocem
vapulem ut male operans, si forte verbera in merila sponsi, lanlam nibiloniinus pulchriludiiiem admi-
reputenlrir : fortassis miserebitur fiagellato, qui bo- ranlis. Quis scil, si sallem ex hoc invenlurus sim
hum in me.nbn invenit qttod .remiuieret, sponsus graiiam in ociilis amicse, ut giaiia ipsius et ipse in-
jEcclesiseJesus Chrisuis Dominus nosler, qui est veniar iuter amicos? Deniqiie amicus sponsi slat, el
super oninia Deusbenedictus in saicula. Ainen. gaudio gaudel propler vocem sponsi. En vox ejus in
SERMO XLV. auribus dilectse : audiamus et gaudeamus. Adsunt
De duplici pulchritudine aiiunw; et qualiter anirna sibi, loquuntiir pailler; slemus simul : nulla nos
loquilur ad Dei-Verbum, elVcrbum ad aniinam: huic subducat colloquio saiculi cura, nulla illecebra
el quw sirit eorum lingum.
C corporis.
i. Ecce lu pulchra es, amica mea, eccetu pulchra; 5. JEccc, iii(|uit, tupulchra es, amica ttiea, ecceht.
oculi luicolumbarum (Canlic. i, 14). Pulchre, opliftie, pulehra. Ecce admirationis vox est, reliquuin laudis.
ex amore, sponssepraesumptio; ex amore, indigna- Mevito admiranda, cui sanclitas ainissa Inimilitaiem
tio sponsi. Hoe rei exitus probat. Elenim prsesuntp- ' nbn -31111111, sed servala adniisit. Meriio pulchra
'
tionem correpiio,.correptionem emendalio, emerida- reperilur, cui rieutra defuii pulchriludo. Rara avisin
iionem rerauneraiio secuta esl. Adest dilectus, airio- lerris.aut sanclilalem non perdere, aut humilifalem
vetur magister, rex disparet, dignilas exuilur, re- sanc(imonia non exciudi: et ideo beala quse ulram-
verenlia poniiur. Cedit quippe fastus, ubi Invalescit que reliuuii. Denique probaium est: niliil sibi con-
affectus. El sicut quondam quasi amicus ad amicrim scia est, et correptionem non abnuil. Nos et cum
Moyses loquebatur (Exod. xxxm, H), el Dominus magna delinquimus, vix feriinus reprehendi; hsec
respondebat : itaet riunc liilnr Vferhum et animam, aulem seqrioanirao audit conlra se aniarilmlines ni-
.acsi inlerduosvicinos, familiaris adniodinn celebra- bil peccans. Nairi, si desiderat videre' clarilalem
.tur coiifabulatio. Nec mirum. Ex uno amoris fonle sponsi, quid raali csi? niagis el laudis esl. Et tainen
utrique influit diligere invicem, confoveri pariter. increpala pcenilenliain agit, et dicil : Fascitulus
JErgo dulciora melle volant hinc inde verba, muiui rry mijrrhw dilectus meus mihi, intcr ttbera mea commo
in se lolius suavitalis feruntur aspeclus, sancli in- rabitur (Canlic. i, 12) : hoc est: SuIIicit milii, nolo
dices amoris. Denique is iilam ainicam riuncupat, jam seire nisi Jesum, ct hunc crhcifixum. Magna
:pulchram pronnniiat, pulcJiram iterat, eadem ab illa humilitasi Aclu innocens suscipil poanilentis affe-
vicissim fecipjens. Nec otiosa iteratip, qua) amoris cturii; et quse non habelundepceniteai, habet tameu
confirmaiioesi, et fortassis aliquid innuit reoui- ul poeniteal. Cur ergo, inqiiis, increpata est. si nihil
rendum. mali fecit? Sed enim' amli nunc dispensationem et
. 142.3 % Quaeramus geminam animse pulchriiu- prudentiam sponsi. Sicut Abrahie olim obedientia
.dinem : hoc enim milii videtur innuere. Decor.aniiiise sane leiiiata 'bsl, iia et nunc humilitas sponsae.
•humiliias est. Non a me ipso hoc dico, cuiri pfopheia Et qttomodo ille impleta obedientia tunc audivit:
;priordixerit: Aspergesmehyssopo,et munddbor\PsuU Nunc cognoviquod timeas Deum (Gen. xxn, 12): sic
x, 9);.humili herba et pecloris purgativa humiliia- el huie modo qiiasi srib aliis^verbis dicituf': Nunc
slem signiiicans. Hac se post gravem lapsum rexet cognovi qitod Jiiiniilis sis; boc enim eslquodail:
prophcla lavari cohfidil, et sic niveu.ni quenidam JEcce lu pulchra es. Et ideo prseconium ilerat,. ;ut
ianoeentise recuperare candorem. Yerum in eo qui giori_e sauciitalis aiidiiuiri signel humilitaiis deco»
1001 SERMONES 1N CANTICA. .... ".\ ,1004
reni. Ecce lu pulchra es, amica mea;ecce tupulchra. A nium Doininum, dominum nesciat., sed dilectum.
Nunc cognovi quod pulc.hra . sis, non solum.ex meo Exisiiino enim nequaquam hac vice.ejus sensibus
amore, sed cliam ex tua liamililate. Noii dico nunc importalas imagines carnis,.aut crucis, aut alias
pulchram inler mulieres, nec. piilchraih in genis, nec quascunquecorporearum siinilitudines infirmitalum.
in collo, sicul nnte dicebam : sed pufeliram simpli- In his namque, juxta prophelam, noneratei.specica
citer fateor, rioirutique pulehram ex comparatione, neque decar (Isai. LIII, 2)."Hsec autem eum inluita,
non cuiri dislinciione,;non ex pafte. -hunc pulchium decorumque pronunliat, in visione
4. Et addit : Qcuti lui columbarum.' Apcrle adhuc melioii illnm sibi apparuisse significans.-Ore enim
commendalu.rhuiniiilas. Ad hoc ,siquidem respicit, ad 6s,- sicuiLquondain cum sancio iM.oyse(Exod.
qiiod illa reprehensa de.alla inquisilione sua, con- . .xxxnr, 11), loquitur cum sponsa; el palam, nori
liiuio noh ctniclaiaesl ad simpliciora dcsceiidere, per Eenigmata et. figuras, Deum videl. Talem deni-
it:« ul-dieerel : Fasciculus -myrrhm diteclus meus que qre pronuntial, qualem ei.mente conspicatur,
tnilii. Mullum profecto distal inter vullum gloriae, . visioiiei-platiesublimi et suavivRegeni in decoresuo
et fasciculum 1,&2>4 .riiyrrhse .: et ideo magnum viderunt oculi ejus., non laine.n ut regem, sffd ut
liiimililatis insigiie, iride liuc acqiiiescere rev.ocari. dileclum. Yiderit sane eum quis supersilium ex-
Ergo oculi tui columbarum. Jam, iriquil, non am- ^ celsum et elevatum; et alius quoque facie ad faciem
-bulas in magnis, neque in mirabilibus supcr le : sed sibi apparuisse teslalus sit :_ mihi-.tamen yidelur
inslar simplicissimse volucris, conlerita es simplieio- eniinentia i« hac parle essc apud sppnsam,, qiiod
.ribus, nidificans in foraminibus pelrse, meis vuine- . ibi visus legitur Dominus, hic dileclus. Sic cni.iu
ribus imniorans, el lihenter,ea quse sunf de me dun- ,"habes : VidiDominum sedentemsuper soliuni excel-
laxat incarnalo er passo , .oculo intuens colum- sum,, et elevatum{Isai. vi ,;1); etitem : Vidi Domi-
' - ." -'-.'- .
bino. . num,facie ad facieni, et salva-facla esl anima mea
5. Aut cerie qiiia- in specie avis hujus Spiritns (Gen. xxxii.SO). Sed si ego. Dominus, inquil, ubi
sauclus apparuit{JI/fl»/i. m, 16), spiritualis magis esl limor meus? (Malacli. 1,(3.) Quod si illis.facta est
quam simplex in ea inluitus columbse nomine cbm- revelalio cum timore; quia uhi Doininus, ibi timor:
inendaiur. Ei si hoc placeat, oporlet referas capitu- ego profeclo, si optio daretur,-tanio libenlius, tan-
lumpraesens.ad id quod paulo anle sodales inuiae- toque. charius sponsse ariiplecierer visiqnem, quanlo
nulas ei facere aureas promiserunl {Caulic. i, 40), i.n mel.ioriaffectione, quce.est amor, factain adyerto.
non iniendenles, ultunc.docui, oniare aurescorporis, Nam timorpoenamliabel, perfecla aulem charitas
sed informare audilum cordis (supra, serm. 41 ,'n. f. forasmitjil timorem (I Joan. iv, 1.8).Multum sano
2-4).-Poluit ilaque fieri, ulfide, quoe esl ex audilu, inlerest apparere terribilein in consiliis s\ipe'r.fili6s
corde amplius mnnilatOjad videndum quod anle non hominum {Psat. LXV,.15), et apparere speciosum
poterat, instruclior redderelur. El quoniam de ac- forma prse iiliis hominuin (Psal. xuv, S). Ecce tu,
ceplis muisenuljs in visu aculiori ad iiHelligenliam pulcher es , ditecte mi, eldecorus. Yerbaisia plana
spiriluaiem v.isaest profeeisse;. placuit sponso, cui amorem resonanl, non limorem.
semper, quod in se esl, placet magis videri in spk 7. Sed forle ascenduiit cogitationes in corde '.uo,
rilu; et annumerans idquoque ejus Iaudibus, ait: et quaeris dubius apud le, dicens : Qua rationo
'
Oculi lui.columbamm. Jam ine, inquil, intuere jn verba Verbi facta ad aniinam. referurilur, el rursum
spiritu, quia spirilus ante faciem tuam Chiislus . animae ad 1425 'Verbiim, u't illa audierit vocem
Dominus (Tliren. iv, 20). Et habes unde id possis, loqueiitis sibi, et perhibentis quod pulchra. sit j vi-
quia oculi lui coiumbarum. Anle lion habebas, et . eissimque.idem prfficoniumsuo mox,reddiderit lau-
ideo reprimenda fuistL: sed nunc copiam habeto vi- dalori ? Quomodo possunt hsec.iieri ? NamLyerbolo-
vehd.i, quia oculi tui columbarum, id esl spiriiuales. quimuf, npn yerbum loquitur.. Ilemque anima JIOII
Non sane copiam quam pelebas : nec enim vel modo hahetunde loquatur, nisi os corporis silii verba for-
adhuc ad illam poles, sed qiise tamen inleri.msuffl- D inaverit ad loquendum. Bene qnseris : sed atlende
cere possii.Sane ducenda es jJe clarilate in claiila- spiritum Ioqui, el spiritualiter oportere intelligi qutc
tem : et proplerea vide, ut poles, modo; el cum . dicuntur. Quoti.esproinde aud.is yel legis, Verbum
plus poteris, plus videbis. . aluueaniniam paritercolloqui, etse invicem intueri;
C. Non puto, fratres, non pulo mediocrem lianc, noli tibi imaginari quasi corporeas inlercurrere vo-
neque communcm esse; omnibus visionem, etsi sit ces-, sicut nec corporeas colloquenti.uni appatere
iriferior illa, qua videndus esl in fuluro. Deiiique ex imagines. Audi polius quid tibi sit in hujusmodi co-
Iiis.qiiaj.sequuntur advertite. Sequiliir eninv: Ecce giiandum. Spirilus est Verbum, spirilusqiie anima ,
iu pulcher es, dilecte mi, eccelu yulcher. "Vides quam el habent linguas siias, quibus se airerulrum.allo-
in excelso slal, et in sublime menlis vertitem ex- _quanlur,. prseseiitesque indicent. Et Vefbi qiiidem
lulit, quas univefsilalis Dominum quadam sibi pro- lingua.favor dignalionis ejus : ahimsevero , de'-,olio-
prielale vindicet in dilectum. Allende enim quomodo nis feryor. Elingnis est aninia atque inlans qnseii:inc
ndn simp.liciler, Dilecle; sed., dileciemi, inquit,. ut jion habel, el non potest ipsi ullateiiussennouiifttio
-prbpiium designaret. Magriavisio prorsus, de qua esse cum Yerbo. -Ergo lnijuscemodi linguam suani
isla ih id fiducice et a.iicloritatis excrevitj ul'oin- c-umVerburn movct, volens ad animafn loqui.noa
• Pif BOL.-CLS-XXni. 32
-1(105 S. BERNARDIABBATIS CLAlLE-VALLENSIS «\!00i
polest anima non senlirc. Vivus esienim sermo Dei A ttilabuiida decanlat. Seqititur enim : Lectidus noster
ef efftcax, el peneirabilior omni gladio ancipili, per- floridm, tigna domorum nostrarum cedrina, tdquea-'
- tingcns usijtie ad divisionem aninue et spirilus (Hebr. ria noslra cypressiria.Seii seivemiis.recen.liori1426
JV, 12).Et rursum cum suam anima [alias male ani- principio spoiisaa canlilenam,. ul et nos de quiete
inairi] movet, Yeibum latere mullo mintis poierii; facti alacriores, libcritis exsuliemus el isetemur in
non soluin quia ubiqtie esl prasens, sed propler ]$oc ea ad laudem ct gloriam sponsi ipsius Jesu ChristS
magis, qtiod, nisi ipso'siimulanle,devolionis lingtia Domiiii nostri, quiesl super omnia Deus ' benediclus
ininime ad loquendiini moyelur. in saiciiia. Amen.
8. Yeriio igitur dicere animsej pulchra -es, et ap- SERMO XLVI.
pellare amicam, infundere est unde et amet, et se' Desialu el composilione toihis Ecclesiw. Iiem, quo-
prsesumat amari. Ipsi vero Yerbum vicissim nomi- modoper activam vilam, qtta; sub obedienliaa'gitur,
nare. dilcclum, et fateri pulclirum; quod amat pervenialur ad conlemplalivnm.
. el quod amalur, sine fictione et fraude adsciibere: 1. Lectulus nosler floridus, ligna domorum no-
ilii, et mirari dignationem , el sluperead graliam. strarum cedrina laquearia noslra cypresshia (Camic.
•
Siquidem pulchriludo illius dilectio ejtis; el ideo1 - i, 1S, 16). Epiilialamiuni canit, cubile et Uialamos
prseveniens. Medullis proinde eordis et; B
' major, quiavocibus
D pulehro sermone des.cribens. Sponsum invltal ad
inlimarum affeclionum lanto aihplius aique.>. requiem. Hoc enim melius, quiescere et cum Chri-
. ardenlius clamitat sibi diligendum, quanto id piiusi sto esse. Necessarium autem exire ad Iucra propter
sensit dileclum. Itaque loculio Yerbii salvandos.Verum nunc opportunitale, nt putat, in-
' infusiodiligens quam
doni, responsio animse ctim graliarum i venta, ornatum nuntial thalanitim, lectulumque
actione admiratio.Et idcirco plus diligil, quod se! velul digilo monstrans, diieciuni, ut dixi, invitat ad
- sentit.in diligendo v.ictam : et ideo plus.miralur, , requieni, et cum euntibus in Emmaus cordis ardo-
quod prsevenlam agnoscit. Unde non conlenta estt rein npn suslinens, ad riientis perlrahit hospilium,
«emel dicere pulchrum, nisi repelat et decorum,, secum pernoclare compellit (Luc. xxiv, 29, 52), et
- eminentiam decoris illa repelilioite designans. curii Petro loquitur : Domine, bonumest nos liic esse
9. Aul cerle in ulraque Chrisli substantia digntsiB (Mallh. xvn, 4),
expressit omni admiratione decorem, in altera nar 2. Jam quid spirilualiter ista contineanl, requi-
turse, in allera gratise. Quani pulcher es angelis tuis,, ramus. Et in Ecclesia quidem leclum in quo quic-
'- Domine Jesu , in forriia Dei, in die selernitaiis IUSB, i scitur, clauslra exislimo csse et monasleria, in
: in splendoribus sanclorum anle Iuciferum genitus, i quibus a euris vivittir sfficuli, et "soiliciludini-
• splendor et figura substanlise Patris, el quidem per- ^ bus vila?. quiete
Aique is lectus floridus demonstratur,
- netuus niinimeque fucalus candor Tilae selernse!1 cum
exemplis et instilutis patrum, lanquam qui-
Quam mihi decorus.es! Domine nii, iri ipsa lui liujus; busdain Lene olenlihus respersa floribus, fratr.irm
; positiqne decoris! Etenim ubi le exinanivisii, ubii coiiversatio el vita
refulget. Porro domospopiilarcs
naturalihus radiis lumen indeficiens exuisti; ibii convenlus inlellige Chrislianorum : quos hi qui in
. pielas magis emicuit, ibi charitas plus effulsit, ibii sublimitale posili sunl, christiani iilique utriusque
"amplius gralia radiavil. Quam clara uiihi oriris5 ordinis principes, quasi ligna parietes, juslis imposi-
'•Slelia ex Jacob (Num.- xxiv, 17), quain lucidusFlos 5 tis legibus fortiler slringunl, ne sua quique lege vel
de radiee Jesse egfederis (Isai. xi, 1), quam jucun-- voluntate viventes, tanquam- parietcs iriclinati et
dum lumen intenebris visitasti me, Oriens ex alto ! •- maceria) depulsse dissideant a semetipsis, et sic
(Luc. i,78.)" Qitam spectabilis el stupendus cliami pmnis structura sedificii corruens dissipetur. La-
.Yirtulibus supernisin conceptu de Spiiitu, in ortui quearia vero quse a ligtiis firmiter pendenF, el domos
de Yirgine, in vilse-innocenlia, in doctrinoj fluentis,, • insigniter ornanl, puto bene inslitutideri manstie-
in coruscalionibus miraculorum, iri revelationibus3 tos el disciplinalos jmpres, riteqtie adminislrata
.'.* sacramentorurii! Quam denique rutilans po.st occa- „r offlcia designare". Quomodo namque stabunl ordi-
. sum, Sol jiislilia;, de corde lerroe resurgis! quami nes clcricorum , et adminislraiioucs. eorum., si
formosus in stola lua demuni (Isai. LXIII, l),licx : non principum, lanquam lignorum beneficio et
:glorisft, ih alta coelorum lerecipis! Quomodo nont munificenlia susiententur, el protegantar potenlia?-
pro bis omnibus bmnia ossa mea dicenl : Domine,, 5. Qtiod autem tigna cedrina,. et cypressina la-
qais similis lui (Psal. xxxiv, 10). quearia ^describuntur, natura absque <lubio liabet
1 10. Hsec ergo similiaque puia in dilecto iiitupn- in his speciebus lignorum, quod congruat pra?fatis
-•tem spbnsam adverlisse, cuni dicerel: Ecce lu pul- ordinibus. Et cedrus quidem, quoniam imputribile
. cher es, dilecte mi, et decorus. Neque hsec sola, sed1 esl, necnon el odoriferum , allseque proceritalis
insuper aliquid procul dubio de nalurse decore su- "lignuni,'salisindicat quales oporteat assumi viros
perioris, quod nostrum.omnino prsetervolatintuitum,, in vices lignorum. Ergo vaiidos et conslanles ne-
el effugit experimentum- Ergo iteratio ulritisquei cesse est esse eos, qui super alios ordinanlur, nec-
decorem subslanlise designavit. Audi deinde quonon et longaniines in spe, alque adsuperna mentis-
. modo liipudial ad aspectum affatumque dilecli, etl verticem aitollenles, qui etiam bonum fidei suoaet
coram ipso nuptiali carmine qiise amoris suni gra-» conversationis ubique odorem spargentes, jdicere
IOOK ' SERMONESINCANTICA. . KCS
cum.Aposlolopossinl : Chrisii enim bonus odor su- A prseposterus ordo esl, ante meritum exigere psa:-
mus Deo in omiii loco (II Cor.-n, 15). Gypressus nihini, ei ante laborem sumere.cibuni, cum dicat
item, boni seque odoris et imputribile similiter Apostolus : Qui non laboral nonmanducel (HThess.
lignuni, incorruptse vitse el fidci-eliam.quemvis de JII, 10). A mandatjs tuis inlellexi, inquit (1'sal.
claro debere esse demonslrat, ut mcrito decori do- CXVJH, 104) :nt scias,.nisi obedienti.oemandalorum
nnisaclaquearium orriaiui deputetur. Scripliim cst contemplalionis gusltim penilus non deheri. Non
enim : Doinum tuam decel sancliludb, Domine, ih igilur pules' de propriss amore, quielis , sanctai
longiludinem dierum (Psal. xcii, 5). Ubi sane et obeilienlise actibus, seriiorumve traditionibus prse-
• sanctimonise decus, et iiidciicieritis gralisc expressa judiciuin ullatenus facicndtiiii. Alioquin nori dor-
perseveranlia. est. Oportet ergo virum, qui ad or- riiict lecuii) spoususin lecto uno [alias, lectulo uno],
namentum et decorem assuinilur domus-, bonis •jlloprsesertini, qtiem libi pro obedicntise floribus,
ornatum moribus esse; el quamyis seniper ipse sit cicutisalque urticis inobedicniiseaspersisti. Proptcr
iiilus, bonum tamen testimouium babere el ab his "quodnon exaudiel oraliones luas, vocalusque non
qui fofis sunt. Sunl et alia in nalura lignorum veniel : nec enim dabit inobedienti copiam sui
horuin competentia his, qtise spiritualiter disserun- tanlus pbedieiilia: amalor, ut [alias qui] mori quam
tur: sed brevitalis. causa prsetereo. R non obedire mahierit. Sed neque appiobat tuse
4. Notandum vero pulchre omnem Ecelesise sla- conlemplationis inanc otium, qui dicil per proplie-
4um bfevi uno versiculocomprehehsum; auctoiita- lam : Laboravi, sustinens{Jtrem.:ii, 11); signilicans
tem scilicel prselalorum, cleri decus,: populi disci- ieEipus, quo exsul ccelo et patria summic quietis,
plinani, monaehorum quietem. In iiprum prqrsus, operalus esl salntem iu medio teirse. Magis autcm
cum recte sunl onmia, sancta mater Ecclesia consi- vereor,;iie te quoque involvat formidolosa illascn-
deralione Iselatur, el lunc.ea quoque offerl intuenda lentia, ita iiitonans in periidiam Judseorum :' JSeo-
^Hlecto, cum ad ejus,. lariquam omnium aueloiis, menias ristras, el sabbala, et festivilates alias non,
refert omnia !4g^ bonitalem, nihil sibi ex feram; item : Cnlendas vestraseisolemnitates vestraz
oninibus tfibuens. Nam quod ail, nosteret nostrarum, oditanimamea, fdclasunt mihimolesta (Isai. i, 15,1*).
non usurpationis est sigituni, sed.dileclionis : quod . Etltigebit su.per ie propiieta, et dicet; Yiderurd cum
niniise videlicel fiducia charitalis, nihilcjus, qtiein hosles, tl deriserunt sabbata ejus (Tkren. i,7). Cur
valde diligit, a se ceslimet alienum. Nec eniiai se enim qupd dilcctus repudiat, non irrideal iniiiii-
... - -
sponsi contubeniio, aui quietis ejus pulal arcendam CUS.-...". ,
consortio, quos semper non quae sua, sed quse illius 6. Miror valile impudentiam aJiquorum qtii iritei-
stinl, quairere eorisuevil: eV Iwec,causa, cur sibi el L nos sunt, -qui, cnm omnes nos sua singularitate tur-
sponso simul, sive leclulum,- sive doriios ausa sil baverint, sua impalienlia ifritaverinl, siia coniu-
piTiitintiare communes. Dixit enim: Leclutas noster.;- macia et rebellione coiitempserint (207), audeiit
et,Jigtia domorumiwslrarum; el, laquedria nostia: nibilominus ad tara fedum.conscienliss suse lectu-
iudacter se ijt possessione associans, cui Junelam - Itim omiii orationum insiantia totius-puritaiis Do-
non dubilat in amore. Non ita illa, quse proprise miiium invitaie, At cum extenderiiis, ail, manus
voluntali nondom abrenuntiavil, sed per se jacel, vestras, dverlam oculos meos, et cuin muliipiicaveritis
per se liabital: magis aulem nori-per se, sed cum oraiionem, non exaudiam (Isai.r, 15). Qtiid enim?
nierelricibus luxuriose vivendo conversatur, concu- Jeciulus non est floridus, magis autem et putidus est;
pisccnlias loquor carnis, cum quibus dissipat bona el lu illucRegem gioilse traliis? Ad pansandum hoc
sua, eiporljoiiemsubstanlise quam sibi dividi poslu- . 1'acis, an.ad causandum? Cenlurio vetat illuin in-
lavil (Luc. xv, 12, 15). trare sub lectum suum propler suam indignilalem,
8. Cseteruni lu qui has Spiritus sancU voccs cujtis lamen .fldes in universo redolet israel (Matih.
audis vel legis, pulasne-aliqua borum qusedicunlur, vj.ii, 8, 10): et lu ad le compellis intrare, tantorum
valeas applicafe libi, ac de felicitaie sponsae, qtise sorderis. spurciiia vitiorum ? Clamat aposiolofuin
p
lioc amoris earinine ab ipso Spirilu cauilur, aliquid princeps :.Exi d 142S mei Domine,quiahomo pecca-
rccognoscere in temetipso, ne dicaltir et libi, quia lor sum (Litc. v, 8); et lu dicis i Intra ad me, Do-
vocem ejus audis, et rion scis unde venial, aut quo niine, -qubniam sanclus sum? Omnes, inquil, unani-
vadat? En forte appetis et ipse contemplationis . mes in oralione eslote, fralerniiatem diligite Petr.
(I
quietem , »et bene facis : lantum ne. obliviscaris II, 17). Et vas eleetionis : Levanles puras tnanus,
flores, quibus Ieclulum sponsse legis aspersuni. ail, sine tra et disceptatione (I Tim. n, 8). Videsne
Ergocura eltu luum simililer circumdare bonorum quom.odoconcordent sibi, et eodem spiritu de pace
floribus operum, virlulum exercilio, tanquam flore, el tranquillitate animi,"quain habere debet illeqni
sanctum otium prsevenii'e. Alioquin deli- orat, loquaiitur princeps appsto.lorum, et doctor
" fruclum
cato satis otio dormitare voles, si non exerciialus , genlium ? Perge crgo tu toia die expandere ad
quiescere appelas, et Lise fecunditate neglecta, solis , Deuin manus ,tua5, qui fratres tota die moleslas,
cupias Rachelis ainplexibus oblectari. Sed et iinanimitatem impugrias, ab, unitale te separas.
^207) ln editis passim Iiic addilur sua inobedien- pefidri. In primis quidem edilis legitur,"sed omisso
. tiacoinquinaverini.Allioc comma deestiri plerisque 'proccedenti, sua .contumacia et. rebellidne contem-
niaiiuscriplis : el vero inidem recidil cum su- ipserini.s- ;:
fOS7 S. BER-NARDlABBATIS CLAR.E-VALLENSTS . 10OS
7. lil quid ine vis facere, inqtiis ? Profeclo ui pri- A fale, gaudere cum gaudentibus, flere cum.fleniibiis
ir.o quidem emundes conscienliam _aborhni inqui- (Iiom. xn, 8, 15). An non lu illam domum (quod
jiamenlo ifse et dlsceptationis, et murmuris, et livo- ad laqticaria spectat) satis abundeqne ornalam cen-
ris ; el qtiidquid omnino adversari eognoscitur aut seas, qiiam talibus lignis inspexeris sufficieBlercom-
piici frairuni, aul obedienlias senioruni, de cordis posiieqne labulatam ? Doriiine,dilexi decorem domus
babitaeulo eliuiinare feslines. Deinde etiam ciicum- tuse ( Psal. xxv, 8). Seniper da mihi ligna hscc,
darc.libi flores bonorum quoruncumqtte actuum ct .quoeso, 1429 quibus lihi semper ornalum exlib
Jaudabiliuin stuiiiorum, atqtie odorapienla virlu- bearn tbalamtim consciehlioe: coiiscieiilise dico et
tum; id csl, qussctmque suiit vera, qusecnnque meoB,et al.leritis. Ilis contenitis ero. Erunl et qui
pudica, qusecnnqtie jusla, qusccunque sancta, quse- roeo in hac re consilio acqtirescere volent, qtiia et
cunquc amabilia, qusecunque bona» famos, si qtia le pulo fore contentum : castera sanclis aposlolis,
virltis, si qua laus disciplinoe; linsccogilare (Philipp. et viris apostoiicis -derelinqiiD.Sed et vos, dileclis-
iv, 8), in his exerceri curaio. Ad isiiusmodi sccure simi, lamelsi illa ligna non habeaiis; nihiloiniiiu&
"vocabis sponsum : qtioniam cum introtltixeris eum, tanien, si lioecliabetis, confidiie; liihilominus cum
vcraciter dicere poleris et tti, quia lectulus noster -onini fiducia aceedite ad lapidem summuin, angu-
floridus, redolenle nimirum conscieiitia pietaiein, B ^ larem, clecltiin, preliosum; nihilominus super fun»
sed paeem, sed niansueludrnem, sed jusliliani, sed., Jameiituiii aposiolorum et prophetarum el ipsi lan-
obediehtiani, sed hilaritatcm, sed humilitalem. Et de quam Iapides vivi supencdificamini, domos spiri-
lecliilo o,uidem sic. tuales , sacerdoiitim sanctum, offerre spirituales
8. Donium vero Dei spirilualein se ipsnm quisque hostias, acceplabiles Deo, per Jesum Chiistum
agnoscat, qtii.iamen jam non in carne ambulcl, sed (Ephes. ii, 19-22, et / Petr. n, 4-9 , sponsum Ecc!e»
in spirilu : Templumenim Dei, ail, sanctum esl, quod sise, Doinjnum noslruin, qui est super oiiinia Deiis
estis vos (I Cor. m, 17). Curate ergo, fratres, spiii- bcnedictiis in soecuk. Ainen.
tuali huic oedifieio, quod vos estis, ne forte cum in SERMO XLVII.
superiora proficere cceperit, vacillet et corrual, si De triplici flore^,scilicet virginilalis, martyrii el bonm
lignis fortibns non fuerit subnixum et colligalum : operationis-•el de devotkme habenda circa divinum
ctirate, inquam, illi tigna dare imputribilia el im- offlcium.-
inohilia ; limorem videlicet Domini casluin, illtmi, 1. Ego flos campi, et lilium convallium (Caniic. II,
qui pernianet in soeculum sseculi (Psal. xviii, 10); {). Ad hocrespicere puloquod sponsa de respersis
palienliam, de qua scriptum est quia paiieniia C leetiiliim floribtts" commendarat. Ne enim sibi flores
panperum non peribit in flnem (Psal. ix, 19); longa- adscriherel iilos, qiiibus lectultis decoratus, et-ve-
iiimiiatem quoque, quos sub quovis striicluroe pun- nustatus ibalamus videbatur, inferl sponsus se esse
dere iiiflcxibilis porseverans, ininftnita sseculavilse •florem campi; nec de thalamo sane prodire.flores,
beaioe protendilur, Salvatore loquente in Evangelio : sed de campo; el suo munere el sui participr.tioiie
Qui perseveraverit usqne ih finem, hic satvus erit fieri quod renilet, et quod rcdolel. Ne quis ergo ex-
{Matlh. x, 22); niagis autcm super oninia charita- probrare illi posset, el dic.ere: Quidhabes quod non
lem, qnse nunquam excidit, quia forlis esl, inquit, accepisli ? Si autem. accepisli, quid gloriaris quasi
nt mors dileclio, dura sicut hifernus mmulalio(Cantic. non acceperis (I Cor. iv',7)? ipse dileelse suse, sicut
VIII, 6). Studete deinde his lignis substernere et ambitiosus amalor, fta informator benignus, pie illi
alligare ligna alia reque pretiosa et pulchra, cui lamen dignanterque demonslrat, cui nitorem, de quo glo-
illa ad inanuin fuerint in opus laquearium ad deco- riabalur, ac suaveoleiiliam Ieoluli debeat depulare.
rem domus; sermonem scilicel sapienliaa sive scien- Egoflos campi, ihquit : de me esl quod gloriaris.
lise, propheliam, gratiam curalionum, inteiprela"-, Saluberriiiie admoneir.ur el ex hoc loco, quia ne-
tionem sernionum, el coetera talia, quse niagis nos- quaquam gloriari oportel : ct si quis glorialur, in
cunlur sane apla ornatui, qtiain necessaria fore sa- iJJ Domino glorietur (II Cor. x, 17). Et seetindumiilie-
luli. De his prsecepltim non iiabeo, consilium autemi ram istud : nunc jam scrutemur, ipso de quo loqui-
do : qnoniam quidem istiusmodi ligna conslal etl lur, adjuvante, spirilualem qui in ea legilur inlel-
laboriose qtiseri, ,el diffieile inveniri, el periculosej lectuni.
eliiborari (nam el rara ea, prsesertim liis lempori- 2. Et priino adverfe nitnc mihi trifarium quem-
bus, tcrra noslfa producere reperitur), consulo sane; dani floris slalum; in campo, in horto, iu thalamq :
et moneo non muliopere isla requiri; magis autemi ul post hoc etiam illud facilius compertum fiat, cur
ex lignis aliis laquearia prieparari, quse eisi minuss se potissimum campi lloreiri elegerit appellare. Et
appareaiil splendida, non niinus tanien valida essei jn campo quidem alque in horlo orilurllos, in tha-
probanlur, insuper et facilius possidenlur cliu- iamo autem minirne. Redolet et lticet in eo, non
tius. lamen erectus et stans, nt in horto vel campo; sed
9. Ufinam et mihi illorum suppetal copia ligno-. plane jacens, tanquam qui illatus sil, rion innalus.
runi, quibus liortus Sponsi Ecclesia copiose den- Propterea el necesseest sane reparare frequenter,
satur, pax, bonilas, benignjtas, gaudium in Spiritui ei semper recentiores apponere flores, quod diu
saticlo, miseferi in liilaritate, tribiiere in simplici- odoreiiisuuniminiine reiineatn, ncc decorem. Qiiod
ioi» SERMONESlN CANTICA'. - iOIB
si, nt in alio sermone prcefalus sum, lecuilns re- A (Psal. Lxxviii, 4.) Bene quoqne in llialamo actie:/
spersus .floribus conscientia esi bonis referla ope- bona, quoeconscientiam et quielam faeil, et mtani. ;
ribus (Serm. prcnced.num. 7); videscerle, ulsimili- Post bomun denique opus securius in cbntempia^ri:
tudo servelnr, nequaqiiam sufficere semel vel lione dorriiitu.r, el lanto quis fiduclaliits siiblimia
secundo operari qtiod bonum esl, nisi incessanier intueri el investigare aggredittir, quanlo sibi coit-
addas nova pfioribus, qualenus seminans in bene- sciusest minime se proprias amorc quielis chari-
dictionibus, de benediclionibus el metas. Alioquin lalis opeiibus defttisse.
jacel el marcet flos boni operis alqae m brevi omnis 5. El hasconinia secundum aiiqttid DomiimsJesus?';
ex eo ei nilor exlerminalur, et. vigor, si non aliis Ipse fios horii, virgo-vifga virgine gerierntus. Ideri»
alqne aliis superjeciis piefalis aciibus coiiiinue rc- flos campi, niarlyr, mafiynun corona , martyrii
parelur. iloc in ilialamo. forma. Denique foras civitatem edticttis esl, exlrai
5.1.-ihorto aiitem noii ita : scd ncque in campo casira passus esl, in ligno clevalus est, speclandtis
siiniliter. Ex se enim semei produriis floribus assi- honiKiibus, subsanrfandui ab omnibus. lpse itcm
<liiesubniinislranl, unde di« in ipsis dectis ingcni-. thalami flos, spectiluni et exempluni lotius bcnefi-
mni perseverel. Differuni tamen el ipsi inter se, " centiaa, quemadmbdum ipse Judaeis protestaius esij,
qtiod hnrtus quidem ul floveat, hominuni manu et " dicens : Mitlta boria opera oslendi vobisex Patre meo
arte excolilur : campus vero ex semeiipsq naturali- (Joan.x, 52); el ilem Sciiplura de eo : Qui per-
ter producit flores, et ahsque omni humanse diligen- iraiisiit, ait, benefaciendo el sanando omnes (Act. x,
tiae adjuiorio. Putasne jam tibi videris adverlere 58). Si igilur hsec tria Dominus, quoe fuit causa ut
-qiiisnam ille sit campus, neC suleatus voihere, nec etribus se canipi florem maluerit appellare? Prolecto
«lefossussarculo, nec fimo impinguatus, nec manu ut eaih ad toleraritiarii aniniaret, cui novcrat immi-
liominis seminatus; honeslalus [atias, veiiuslalns] isere, si quidem vellet pie vivere in Chrislo, perse-
tamen nihiloniinus nobiii ilio flofe, super quem con- ciiiionem.pali. Id se crgo libentius profileiur, ad
stat requievisse Spirittim Domini? Ecce, inqiiit, qttod potissimuui vult liabere scquacem; alque hoc
odor filii tnei, sicul odor dgri pteni, cvi benedixit esltpiod alias dixi, quoniam semper el illa appelit.
Doniinus (Geu. xxvn, 27). Necdum. spcciem suam quietem, et ille inciial ad Jaborem, denuntians ei
ilie Qos agfi indueral, el jam dabat 1430 odorem quod per mullas tribulationes oportel inlrare in re-
snum, qiiando eum, ut liocprss gaudio exclamaret, gnum cmlorum {Act. xiv, 21). Unde ctim nova i«
prasensil spiritu, corporc marcens sariclus et senex tcrris Ecclesia novilcr. desponsala sibi redire ad
Patriarcha, caligahs visu, sedocloralu sagax. Non P. Palrem disponerel, dicebat ei: Venil liora ut omnis
se pfoinde debuit florein tfialami proteslari, qui flos qui interflcit vos arbilrelur obsequium se prmstare
esl perpetuo vigens: sed ncqiie ilem horti, ne hu- Dco (Joan. xvi, 2); iiem: Si me, ail, perseculi sunt,
niano viderelur opefe genefaios. Pulchre autem et ei vos persequenlur (Joan, xv, 20). Potes el iti in
«onvenienlissime, Flos campi sum, ait, -quiet absque Evangelio inulla coUigere huic denuniialioni' malo-
liumana induslria prodiit, et semel prodeunli nulla rum perferendorum simiiia.
cst deinceps dominata corrupiio, ul sormo.implealur 6. Ego flos campi el UUumconvallium. llla ergo
quem dixit: Non dabis Sanctum luum videre corru- Hionslranie lectulum , ille vocat ad campuni, ad
plionem(Psal. xv, 10). exercitium prbvocat. Non putat qtiidquariipersuasi-
4. Sed, si placet, accipe elaliam hujsis rei ralso- biliiis fore illi ad ineundum certamen, quam si se
iiem, ul arbilror, non spernendam. Nori enim sine ipsu«i cerlaniis aul exemplum proponat, aut prse-
causa sane muliiplex spiritus a Sapienle describitin-, iiiium. Ego flos campi. Sane utrumvis in hoc ser-
aisi quod sub uno lilterae corlice diversos plerum- mone intelligi datiir, vel quod sit videlicet pugrianlis
que sapienlise inlellectus legere'consuevil. Itaque lorma, vel quod gloria triumphantis. Uirumque es
juxla prsefatani de floris stalu partiiionem, flos est niihi, Dotiiine Jesu, et speculum patiendi, et pree-
virginiias, flos martyrium, flos actio bona. Iu liorio D j niium patieulis. Ulrtimque fortiter provocat ac vehe-
virginiias, in campo marlyrium, bonum opus in nienler accendit. Tu doces maiuis meas ad prselium
thalamo. Et bene in horlo vifginitas, cui familiaris exemplo virtutis tuse, tu caput meuin post victoriam
verecundia est, kigitans publici, latibulis gaudens, luoecoronas prsesentia majeslatis; sive quia ptignan-
paiiens disciplinse. Denique in horto flos clauditur, lem le specto, sive 1433. m,ia le oxspecto non
qui-iii campo exponitur, spiirgiiurque in thalamo. solum coronanlem, sed ct coronam : in utroqne mi-
El habes : llorlusconclusus, fons signatus (Carit. iv, rabililer tibi me allicis;. uterque funis violenlissi-
. 12). Quoduiique clauslrum pudoris signat in vir- rims ad trahendum. Trahe me post te : lihenler te
gine, el inviolalaecustodiam sanctitatis : si lamen sequor, libentius fruor. Si sic bontis es, Domine,
lalis fuerit, qiiae sit sancta corpore el spiritu. Bene sequeniibus te, .qiialis ftiiurtis es conscqtieiitibus?
item in campo marlyiium, dum marlyres ludibrio Egdflos campi. Qui diligil me, veniat in campum,
omnium exponantur, speclaeulum facti et. angelis, non refugiat mecum et pro me inire certamen, ut
el hominibus. Nonne illorum miseranda vox est in possil dicere : Bonum certatnen cerlavi (II Tinu
psalmo : Facli sumus opprobrium vicinis noslris, lv, 7).
SHbsannalioel illusio Jiis qui in circuitu nostro sunt? 7.. Et quoniam non stiperbi vel arroganles, sed
101! . S. BERNARDIABBATISCLAR.E-VALLENSIS . I6l2~
humiles polius, qui de se prasumere nesciun.t, mar- A ; rante possimus, gratia et mlserieordia sponsi Ec-
tyrio idonei sunt; addit se eliam lilium esse conval- clesise Jesu Christi Domini noslri, qui est super
lium, id esl bumilium coronam, specialem gloriam omnia Deus benedictus in saecula.Amenv
fulurse exallationis Ipsoram hujus emineniia fioris. SERMO XLVIII.
designans. Erit namque cum omnisvallis imptebitur, Delaude reciproca, qnm flt inler spoiisumel sponsnrii*
et omnis mons et collis humiliabiiur (Isa. XL,4) : et et qualiter per umbram Chrisli inlelligalur corpui
lunc candor ille vilse seternse, lilium plane, non . e't fides ejics. i
collium, sed eonvallium, apparebit, Juslus germina- 1. Sicut lilhim inter spinas,- sic amica mea inler
bil sictil litium, inquil (Osee xiv, (i). Qiiis jusltis, filias (Canlic. n, 2). Non bonee filiae q.ua3pungunt»
jiisi.bumilis? Denique cnm se manibus Baplislse servi Altende pessimum germen ejus cui m.aledicttfiriesty
J)'6iniiius Iiiclinarel, el ille expayesceret majeslalem, terrse noslra?.Cum, inquit,J432 colueriseam, spinas
Shie, .inquit; sic enim decet nos implere omuemju- ei-tribulosgerminabil libi (Gen.m, 18). Donecêrgoin,
stitiatn (Maith. III, 1S), consummalionem profecto carne est anima, inler spinas proieclo versatur; et
jusliiisein Iiumintatis perfectione constiluens. Justtts necesse est '.ut paliatur inquietudines tentationura
ergo himiilis, justus eonvallis esl. El si humiles tiibulalionumque aculeos. Quod si lilium est ipsa:
invenli f.icrimus, gcrmitiabinius el nos sicul Iilium, Î jiixta sponsi verbum, videat quam vigilcm sollici-
et florebiimis in aeiernum aule Dominuni. An non lamque esse oporteat super euslodia sui, sepla un-
vcrc vel tunc maxiine se iilium convallium compro- dique spinis, hinc inde aculeosintendentibus. Nec^
babit, cuai reformabil corpus Iiumilitatis noslra?, enim vel Ievissimam spinae sustinel ullaienus pun-
configiiratum corpori clarilatis sua; ? (Philipp. m, 21.) ctionem floris leneritudo, sed mox ut modice premi-
Kon ait, corpus liostruni, sed, corpus liumiliiaiis lar, perforatur. Senlis quam. merito necessarieque
nostrw : ul hujus lilii miro et sempiterno candore hortelur nos prophela servire Domino in limore
solos siguficct humiles illustrandos. Et hasc dicla (Psal. n, 11); etitem Apostolus,_eumlimore nihilo-
sinl pro eo quod sporisiis se fiorem campi, cl fillum niinus et tremore nostram ipsorum ojjerari salulem?
(sse convallium proleslalus est. (Philipp* ii, 12.) Tenebant nimirum proprio experi-
8. Jam eiiam qtiid de sua consequenter cliaris- menlo hiijus senlenlioeveritatem, ulpole amiei sponsi,.
sima proiestelur, bonum esstt audire : sed Iiora non qui ininime prorsus ambigerent, et ad suas ariimas.
palilur. Ex Ueûla namqiie nostra nihil opcii Dei periinere quod dicilur : Sicul lilium ittter spinas, sic
pixponere licet (Reg. S.-Benedicli, cap. 43). Qtio mnica mea itiler filias. Denique unus eorum : Con-
qtiidem nomine laudum solemnia, qtise Deo in orato- n versus sum, ait, in mrunvnamea, dam canpgilur sptna
rio quolidie persolvuntur, Pater Benedictus ideo (Psal.xx&i, i). Bene confixns, qui conversus exinde
Vdnit apellari, ut cx hoc clarius aperiret quam nos est. Bene pungeris, si compungeris. MuJticum sen-
opcri Uli vellet esse inlentos. Unde vos moneo, liuiit p6enam,corrigunt culpanij et lalis dicere po-
dileclissiuii, pure semper ae slrenue divinis inier- test: Conversussum in airumna mea, dum conflgitur
esse laudibus. Strenue quidem, ut sicut reverenier, sphia. Spina culpa est, spina poena esl, spina falsus
ita et alacriter Domino assistalis : non pigri, iioh fraler, spina vicinus est malus.
soninolenli, non osciianles, no"n parcenles vocibus, 2. Sicut lilium inter spinas, sic amicn. mea inler.
non .praecidentes verba dimidia, non integra trans- filias. 0 candens lilium! o tener et deltcale flos!
ilientes,- non fraclis et rcmissis vocihus mulie.bre increduli el subversores sunl tecuni: vide quomodo
quiddaiu balba de nare sonantes; sed.virili, titdi- cante ambules inler spinas. Plenus est mundus spi-
gnuin est, el sonilu, el affeclu yoces sanctiSpirilus nis : in terra sunt, in aere suni, in carue tua sunt.
depromeutes. Pure vero, ut nil aliud dum psallilis, Versari in his et jninime Isedi, divinse poteniiaeest,
quam qttod psallitis cogitetis. Nec solas dico vitan- lion virlulis U133.Sed confidile, inquit, quia ego vici
das cogitaliones vanas el otiosas : vilaiuloesunl et mundum (Joan. vi, o5). Etsi igitur undique tibi
illse, illa duntaxal hora, el illo Ioco, quas officiales.]1) intendi prospicias tiibulalionum, lanquam iribulo-
fraires (208) pro eommuni necessitate, quasi neces- rum, aculeos ; non iurbelur cor luum neque formi-
. sario, frequenier admittere compellu.nlur. Sed, ne del, sciens qiiia tribulalio operalur patieniiam, pa-
illa quidcm profecto recipere tunc consuluerim, quoe lieniia probalionem, probalio spem, spes auleni\ non.
forte paulo ante, in claustro sedentes, in codicibus confundit (Rom. v, 3-S). Considera lilia agri, quo-
legeraiis, qualia el nunc me viva voce disserenle ex iiiodo inter spinas vigenl et niteni. Si feiium quod
lioc auditorio Spiriius saricli recentia reportatis. hodie est et cras in clibanum mittiliir, Deus sic
Salubria sunt, sed minime illa salubriter inter psal- cuslodii {Malth. vi, 2S-50), quanlo magis aniicam
Iendum -revolvilis. Spiritus enim sanctus illa hora el sponsam suam charissimam? Dcnique cusiodit
gralum non recipil, qnidquid aliud quam dehes, Dominus omncs diligenles se (Psat. CXLIV.,20).
ncglecto eo. quod debes, obtuleris. Cujus semper Sicut liliuin inler spinas, sic amica mea inter filias.
facere voluntatem ad cjus volunlalem ipso insni- Non mcdiocris litulus profeclo virtulis inler pravos
(208) Oflicialcs, qui cxtcriorlbus officiisdepulaii sttnl, distiiipiit a clausiralibus m scimoiie 9 deDiver-
'.
sis, uum. 4; et infra, scrmone B7, n. H,
'
leiS- SERMONESIN CANTICA. - lO.i^ •
virere bonain, et-intermalignantes innocentise reli- A , foveant, et slupeanl majestatem. Quia ergo sponsa;
ncre candorem et morum lenltalem : magis autem Id dulcins, qtiod se imminuil, sapit; libentius attoi-.
si liis"qui oderunt pacem pacificum et amicum ipsis litgratiani, praefert misericordiam,slupet.dignalio-
te cxhibeas inimicis. Id plane tibi similjludinem nem. Libuit proinde hominem inter homines admi-
dalam deliJio iure quodam proprietatis specialitcr rari, noii iriter angelos Deum, tanquam maltisiuter
vindicabil, quod Ipsas uliqtie pungentes se spinas ligna excellitsilvamm, el non plane inter hortorum
candoreproprio.illustrarc el ven.uslare non cessat. planiaria.- Nec putai minhi.laudes, ubi de conside-
An non proinde Iiiium libi videlur implere quodam ralione infirmitatis pietalis bonitas exaltalur.Quo
modo EvangeJii perfeclionem, qua~"6rare jubemur enim juxlsi aliquid a laudibus lemperal, eo ilem
pro calumnianiibus et persequenlibus nos, benefa- juxta aliquid magis Iaudat, •minus prosequens glo-
cere Iiis qtii -oderuiit nos? (Luc. vi, 27, 28.) Ergo ct-- fiani dignitatis, -wt gralia xJignalionis emineat.
tu fac similiter, et erit;anima,tua ariiica Domini, et Siculergo Apostolus quod slultum et infirmiim est
laudabit te de le, ilicehs.quia sicut Rlium inler spi- Dei sapienlius fortiusque dicit esse hominibus (I.
iias, sic amica mea inter filias. Cor. i, 25), sed iion angelis; et sicul.Propheia spe-
5. Sequilur : Sicul malas inler ligna silvarum, sic ciosum proedical forma prse filiis hominum (PsaL
dilectus meus inter filios. Reddil sporisa pi.tconii ^ xuv, .3), et non prse angelis; sic ista certe in eor
vicem commendanti se sponso, a quo laudari est dem spiritu loquens, sub lypo fnicliferffi arboris
laudabilem fiefi, el quem laudare "ntelligere et a'd- silvestriumque Iisnorum hoc loco. effc.rre voluit
luirari laudabilem. El sicul ex.ethinenti flore figu- Ilominem Deum super omriem graiiam honiirium,
rala a sponso Taus e]us est, ila. e regionc et ex. non autem super excelleniiam angeloriim.
excellenli ligno ipsa illius singularem glbriam emi- 5» Sicril malus inter Jigna silvarum, sic dilectits
jieniiamque demoiislrat. Movet tamen ine de Jigno meus hilei fiiios. El bene inler filios; quia cum esset
'
"hoc, quod "non lantoa csse exceileriiiaj videalur, unictis Patris sui, multos illi el absqtie invidia filios
xjuanloealiqua cseterorum : el ideo minus digne as- . acquirere sfuduit, quosnon confundilur vocare fra-
sumj in opus similitudinis, uipqte quod non suf- tres, "ut sii ipse piiniogenilus in mullis fralribus.'
ficiat laudis viceni implere. SicuLmalusinttrligna Jure autem prseponitur universis adopiatis per
est. '
mlvarum, sic deleclus meus inler filios. Denique nec graliam is qui per naluram filius SictU malus
'"
Fpons>aniagni aestimasse videtur, quse hoc in Iignis ittler ligna silvarum, sk dileclus meus inler filios.
silvarum tanJum eilerre curavit, nimirum slerilibus, Merito siciit malus, qiii instar fruclifcroe arboris et '
nec fructus humano victui aptos ferehtibus. Cur p umbram refrigerii habet,- el fert fructum oplimtim.
ergo omissis melioribus et nobilioribus Jignis, liujiis An non vere fruciiferum Iignum, cujus ilores frii-
mediocfiias arboris adducla in medium esl ad for- xlus horioris et honestaiis? {Eccli. xxiv, 25.) De-"
mandum sponsi prseconium? Itane- ad mensufam nique lignurri vitse est appfeliendentibus eum (Prov.
•
1433 1-uidemreeipere debuit, qiii ad mensuram JII, 18). Non comparabuntur huie omnia ligna sil-
Spirilmii non accepit? JIoc nempe data de illa ar- varum, quia, e"tsisint arbores pulchrae et magnoe,
liore simililudo facil, nt videatur habere superio- quse opem ferre videantur orando, ministrando, do--
rem, qui parem non liabel. Quid dicemus ad hoec? cendo, exemplis.juvando, solus tainen Dei Sapien-
Faleor, parva.laus, quoniam parvi laus. Non enim iia Christus lignum est vilae, soltis panis vivus qui
boc loco prsedicatur magnus Dominus el Jaudabilis de ccelo descendit, et dat yitam mundo (Joan, vi,
nimis (Psal. CXLIV,5), sed parvus Dominus et 4i,53K
aniabilis nimis, parvulus utique, qui natus est no- 6. Ideo ait: Sub umbra ejus queni desideraveram:
bis (Isai. ix, 0). sedi, el fructus ejus dulcis gullitri meo (Caiilia.il,.
4. Ergo iion majeslas atlollitur hic, sed com- 3). Merito ejus desideraverat umbram, de qoo et
mciidaiur .liiiiiiilitas; digneque ac fationabiliter refrigeriuni essel et refectionem pariter acceptura.'
quod infirmum et stultum est Dei, liomirium forti- D Nam ceelera quidefn silvarum ligha, elsi umbrarti
tudini et sapientioe antefertur. Ipsi sunt namque solalii habenl, sed non viise refectionem, non fru--
Jigna silvestria el iiifruciuosa , quoniam",secundum cttis perpetuossalutis. Unus est enim vitse auclof,
Proplielam, oinnes'declinaverunl, simul inutiles facii unus mediaior Dei el hominum lioriio Christus Je-
suril; non est qui faciai bonum, jion estusque ad sus (I Tim. u, 5), qui dicit sponsae suoe: Salus tua'
vnum (Psal. xm, 3). Sicut- malus inler ligna sil- ego sum (Psal. xxxiv, 5). Non Moyses, inquil, de-
viirum, sic dilectus ineusinter filios.JJna iriter ligna dit vobis panem hunc de ccelo,sed Paler meus dat
silvariim Dominus Jesus. arbor faciens frucium, vobis panein de cxlo verum (Jbaii. vi, 32). Proplerea'
sccundum iiominem sane, elsi prselaius bominibus, ergo Chrisli polissimum desideraveral umbram,
sed ab angelis niinoratus (Psal. vm, 6). Miro et- quod "soius sit qui non solum ab sestu refrigerat
enim modo el angelis sese factus caro subjecit, et vilioruni, sed et replel delectatiorie virliitum. Sub
angelos sihi manens Deus subjeelo retinuit. Deni- umbra ejus quem desideraveram sedi. Umbra e]us,
qiic: Videbitis, Inquil, aitgelos ascendentesel descen- caro, ejus; umbra ejus, fldes. Mariae obnmbravit
dentes super Filium hominis (Joan. i, 51): quo;J in propriiFilii caro;, mihi, Donrini fides. Quanquain et
«no.eodemquelioniine Clirislo Jesu et .infirtnitalein milii quoque quomodo nqn obumbral carq, qui in.,.
iOIS S. BERNARbYABBkTiS CLARiE-VALLENSIS 1016
mysierio 1434,nallduc 0 ea.m- Et sancta nihilomi- A j sed nunc jdiii non novimus (II Cor. v, 16). Al lioc
nns Virgo fidei el ipsa experia' est. umbram, cui ille : nos vero qui nondum in paradisum, nondum
diclum est: El beata qum credidistt (Liic. i, 45), Sub ad tertium cosliim rapui meruinnis, Christi inte-
uriibra ejus quem desideraveram sedi: El proplieta : rim carrie pascamnr, inysieria veneremur, exempla
Spirittis, inquil,' anU faciem noslram Christus Do- sectemtir, fidem servemus;. ct vivimus profeclo in
minus\ in timbra ejus vivemus (209) inler gentes utnbra.
(Tiiren. iv, 20)1 In umbra in genlibus, in luce cum 8. In umbra ejus qnem desideraveram scdi. For-
ahgelis. In umbra sumus, quandiu per fidem ambu- tassis-felicius aljquid isla expertam se gloriatur in
lamus, et non per specieni; et ideo justus in umbra, eo, quod sein umbra dicit.-r.on, utpfopheta, vive-
qui: ex fide vivit. Atqui vivil ex :iritellectu,.beatus re, sed sedisse. Sedere enim qtiiescere esl. Plns est
csl; quia non iri umbra jam, sed in Iinniiie. Jtislus autem quiescere in nmbra quam vivere, siciit vivere
erat David, et ex fide vivebat, cnm dicebai Deo: jiJtis est quam lantummodo esse in ca. Igiiur quod
D'a »n7« inteltectmn, ut discam mandata lua , et est communemultorum proplieta assuniens sibi :In
vitam (Psal: cxvin, 73,144); sciens. suceessuVmi) uinbra ejus vivimus, inquit; sponsa vero Iiabens
fidei inlelleetuni, inlelleetui revelandiim lunien prosrogaiivam, etiam quod sub ea singulariter sede-
vilsc, ct Iumiriisvilam. Prius esl venire ad uinbrani, R ' rit, gloriatur. Non enim ut ille pliiraliter: Vivi-
etitaad id cujus umbra estperiransire, quoniam, trius; ila et bsec : Sedimus dixil; sed singulariter,
nisi credideritis, ail, non hitetligelis (Isai* vn, 9, sedi, ul agrioseas prserogalivam. Dbi itaque nos
juxta LXX). cum labore vivimus, qui conscii peccatorum sub
7. Vides fldem etvitam esse, et vitoe umbram. limore servimus, ibi haac devota et arirans suayiter
Nam e regione vila' in deliciis agens, quoniam non requiescit. Denique limor poenam habet, amorsua-
est ex fide, et roors esl, et umbra mortis. Quceenhn, vitalem. Unde ait: 'El fruclus ejiis dulcis gulluri
tneo ; guslurn contemplalionis signifieans, quem ob-
inquit, vidua in deliciis est, vivens mortua est (I Tim.
tinuerat per amorem suaviter sublevata. At isiud
v, 6). Demque sapieniia carnis mors esl. (Roin.
in unibra, quia per speculum et in aenigmate. Eiit
vin, 0). Sed et morlis esi umbra, illius scilicet
ciim decliriaverint umbrse crescenle lumine, iino
quac crueiat in oeternum. Sedimus el nos aliquando
in tenebrosis et umbra m.oriis, carnaliter conver- penitus disparuerint, et subintrabit sicut perspi-
ita et 1435 perpelua visio ; eriique non
santes, ,et non ex fide viyenles'; mortui jam.quidem cfia, modo suavilas gull.uri, sed el salietas ventri; sine
justiliae, a morle vero secunda paulo minus absor-
bendi. Quanlum etenim umbra prope esl corpori ^( fasiidio tamen. Snb nmbra ejus quem desideraveram
sedi, et fructus ejus dulcis gulturijtneo. Nos quoqus
cujtis esl imibra, lantuin pro cerlo vila illa noslra ubi
inferno appropinquavit. Denique: A'isi quia Domi- sponsa pausat, pausemus pariter, de sumpto
nus adjuvil me, inqnit, pauto minus habilasset in gtistu palreinfaniilias glorificantes, qui nos ad tales
epulas invitavit, sponsum EcciesioeJesum Chrisi.um.
inferno animamea (PsaL xcm, 17). Nunc autem de Dominum
umbra morlis ad vitoeiransivimus umbfam ; magis rioslrum, qui esl super omnia. Dcus* bene-
autem translali sumus de morte ad vitam (/ Joan, dicliis.iiiS3ecula.Amen.
SERMO XLIX.
III,.14), indiristi umbra yiventes, si tamen viven-
Qualiter per discrelionem ordinalnr cliaritas, ut
les., et non mortui. Nec enim, reor, continuo, ut omnia mcmbra Ecctesim, id est electi, invicem
quis in umbra ejus fueril, quod vivat in ea, quia colligentur.
non plane omnis qui fidem habel ex.fidc vivit. Nam" i. Inlrgduxit me rexin cellam vinariam, ordina-
fides sine operibus mortua esl; nec polest dare vil in me charildiem.(Cant. n, 4), Ut qtiidempropo-
vitam, quam "niinimeipsa habueril. Ideo pfophela sili capiluli videlur sonare lillera,.habilo pro volis
cum dixissel: Spiritus. anle faciem noslram Chri- dulci admodum familiarique colloquio cum dileclo,
sius Dominus, nori conlenlus fuil soqui et dicere : illo abeunte sponsa regreditur ad adoleseenlulas,
In umbra ejus stimiis; sed, in uinbra, inquil, ejusl D aspectu ita ipsius affatuque refecta atque accensa,
vivimusinler gentes. Et tu ergo vide ut vivas exem- quatenus ebriaesimilis appareret. Ef quasi illis stu-
plo prophelae in nmbra ejus, ut quandoque et penlibus novilalem, el quserentibus causam, respon-
'regnes in luniine ejus. Nec eiilm lantum umbram dit mirum minime esse, si vino sestuaret, quae in
liabet, habet et luccm. Ipse per carnem umbra est cellam vinariam inlroisset. Et secundum Jitteram
fidei, ipse inlelligentise lumen per Spirilum.Et caro ita. Secundum spiritum quoque non negat ebriani,
est enim, et spiritus. Caro, in carne maheniibus; sed amore, non vino, nisi quod amor vinum est. In-
spirilus, anle faciem noslram, id est in futuro; si troduxil me rex in cellam vinariam. Quandoprsesens
lamen qiise relro sunl obliviscenles, ad ea quse anie est sponsus, et sponsa ad ipsum sermonehi dirigit;
sunt nosmelipsos exlendimus, qiio pervenientes tunc sponsus. dicilur aut dileclus, aut, quem diligii
experiamur de verbo quod dixil: Caro twn prodest anima mea, inquil; Joquens vero de ipso adolescen-
quidquam, spiritus cst qui viviflcat (Joan. vi, 64), lulis, regem nominat. Utquid hoc ? Propterea credo,
Nec ignpro quod in carne adhuc mancns quis di- quia el sponsseamanli alque dileclaeconveniat uil
zeril: El si cognovimusChrislum secundum carnem, familiarius, qtiod ad se esl, amoris nominibiis, ei
(209) Rouauld. Tiraq Horst., vivimus.
1017 - SERMONESIN CANTICA. -f053
adolescentulis lanqiiam disciplina indigenlijjus opus A ctirationtim, alii genera linguarum, alii interprelaiio
sil reverendo premi vocaliulo majeslalis. seinionum, aliaque aliis his similia .(/ Cor. xu,
2. htlroduxh me rex in cellam vinariam. Quxmm - 7-11), non lamen quis horun) pro hujusnioili dir
isla sit cella vinaria, prsetereo dicere, quia dixisse cere poicrii, qtiod introdtictus ftierit in cellam vina-_
me recolo. Tainen si ad Ecclesiam referatur sermo, riam. Ex aliis quippe cellis sive tliesauris isla su-
eiim repleli Spiritu. sancto discipuli muslo ebrii a nmntur.
populo piilarentur ; tunc tanquain aniicus sponsi i-. Sed si quis orando obtineal mehte excedere
pro sponsa stans Pelrus in medio eoruin : Non, in id divini arcani, uride mox.redeat divino anôre
inquii, sicut vos mstimatis, hi ebritsunl. Atlende in- vehemeniissime flagrans, et sestuans jusiiiise zelo,
terim, quod non omnino ebrios, sed ebrios sicut ab nec non et incunclis spiritualibiis studiis alque effir
illis aestimati sunl, denegavil. Erant enim ebrii, sed ciis perniiuiuin fervens, ita ulpossil diccre : Conca-
Spiritu sancto, non musio. Et quasi teslilicarenlur luilcor meutnintramej el inmeditalipnibusmeisexar-
ad plebem, Tevera se in cellam fuisse vinariam inlro- descit-ignis (Psql. xxxvin, 4): is plane, cuni ex char
ductos, rursuio Petrtis pro omniI)us-:'Sed hoc est, fitatis abundanlia bonam et-salutarem vini loeliliss
ail, quod dictum est per prophelam Jbel : El eril in ruclare crapulam coeperit, in eellam non immeri.to
novissimis diebus, dicil Dominus ; effuntlam de Spi- R " pefhibebitur vinariain introisse. Cum cnim duo sint.
ritu meo super omnem carnem, et prcphelabunl filii beaise coniemplalionis excessus, in inlellectu unusi.
veslri et filim : juvenes veslri.visiones videbnnl, et etalier in affeclu ; niius in lumine, altcriii fervore;
senes vestri sqmnia somniabunt. An non libi celia vi- iiiius in agniiioiie, aiter in devolione : pius sane affe-
detur fnisse vinaria illa domtis, in quaeranl disci- ctus, et pectus amore calens, et sanctae devolirinis
pnli pariler congregali, cum factus esl repenle de infusio, eliam ei vehemens spiritus repletus zelo,
cmlosottus, ianquam advenienlis spirilus veheinenlis, noii plane aliunde, quam e cella vinaria reporlan-
et replevil lolatti domum, ubi eranl sedentcs (Acl. n, lur: el cuicunque cum Iioruin copia surgere ab
13-17, 2),_adimplevitque propheliam Joel! Et nonne oralioiie douatur, poleslin verilale loqui.quia inlro-
unusquisque illorum exiens inebriatiis a,b ubertale duxil me rex in cellam vinariam.
domus illius, et torrenle volupiaiis lantoe polalus, 5. Seqtiitiir: Ordinavh iii me chariiatem. Omnino
<licere merito quibat: Quoniam introdnxil me rex necessaric.Iniportabilissiquidem absque scienlia est
in cellam vinariam f zeius. Ubi ergo veliemens- aemulatio, ibi maxime
5. Sed el ttiquoque, si colleclo tuo spirilu, menle discreiio est necessaria, quai est ordinatio chariialis.
sobria et vacua curis, oralionis doinum -solus indo- r„ Seniper quidem zelus absque scienlia minus elficax,
eas, et stans coram Deo ad nntini aJiquod de altari- minusque utilis invenilttr; pleruinque autem et per-
bus, cocli januam langas sancti desiderii maim, ct niciosus valde sentitur. Quo.igilur zelus fervidior, ae
prwsciilalus chorissanclorum, tua penelrante devo- vehementior spiiTtiis,..profusiorque charilas ; eo vi-
lione (siqtiideni oratio justi penelral ccelos) in ipso- gilanliori opus scienlia est, quse zelum jsupprimat,
rum prsesentia- miserandus deplores iriiserias et spiritiim temperet, ordinel charitalem. Proindesane,
calamilales quas pateris; crebris suspiriis et genii- ne ianquam nimia et imporlabilis pro iinpelu spiri-
tibus inenarrabilibus prodas necessitatem, flaglles tus, qtiem e cella videlur vinaria reportasse, prseser-
pietalem ; si, inquam, boc.egeris, confido in eo qui liii) ab adoJescentulis sponsa tiniealur.; jungit quod
dixil; Petite, et accipielis (Mallh. vn, 7), quia, si discretionis est etiam se pariter accepisse, id est or-~
perseveraveris pulsans, non exibis vaeuus. Verum dinem charilalis. Discretio quippe onini virtuli ordi-'
cum tenobis reddideris plenum gratia el charilate, nem ponit; ordo modum tribuit. el decorem, etiam
nec poleris spiritu fervens dissimuJare munus acee- et perpeluilatem. Deniqueait": Ordinatione tua per-
pluni, quod . sine invidia communicabis ; erisque- severaldies (Psal. cxvni,. 91); diem virtuiem ap-
omnibus in gratia, quae data esl tibi, non modo pellans., Est. ergo discretio non lam virius, quam
gralus, sed fortassis etiam admirandus; poleris el j) qutedam moderalrix el attriga vii tuluri), ordina-
ipse veraeiler protestari, quia -inlroduxit me rex in trixque affectuum, et morum doctrix. ToJIe hanc,
cellam vinariam ; tanttim cautus esto, non in te, sed et virtus vjtium cril, ipsaque afiectio naluralis in
in Domino gloriari. Nec omne.donum, quamvis spi- perliirbalionem magis convertetiir, externiiniumque
riluale, prodire 1436 dixerim de cella vinaria, naturaj. Ordinavit in me charilatem. Facmm esl au-
cum sinl el.aliae penes sponsum cellse vel apothecse, tem hoc , cum in Ecclesia quosdam qtiideni dedit
diversa in se recondita habentes. dona .atque cha- apostolos, quosdam autem preplielas, alios vero
rismata, secundum divilias gloriai ejus : de quiljus evangelistas.alios paslores et doctores ad consum-.
cellis memiiii me alibi latius disputasse (supra, maiionem sanctorum (Ephes. iv.ll, 12). Oporlel au-
serm. 23). Nonrie hmc.condiia.sunt, inquil, apud me, tem uthos irna omnes chariias liget,et,contemperet
et signala inthesauris meis ? (Deut. xxxn, 54.) Ergo in unilatem corporis Chrisli: quod minime omniiio
jiro diversiiale cellarum, divisiones graliarum sunl, facere poterit, si ipsa non fuerit ordinala. Nanfsi
el unicuique inanifeslatur Spiritus ad utilitatem. Et stio quisque feralur iinpelu secundum spiritum
quanquam alii qtiidem detur sermo sapienlise, alii queni accepil, et ad quseque volet iiidifferenterj
autem scrmoscieniioD,alii vero prophetia, alii giaiia proul aflicilur, et non ralionis judicio corivoJarii;.
tC19 S. BERNARDI ABBATIS-CLARiE-VALLSNSIS 1020
dum sibi nssignato officio neipo contenlus erit, 14. illud ? Qum retro siinl videlicet oblhiscens , ad ea
sed omnes otnnia indiscreta adtninistralione bari- qum anle sunt me. exlendo. Magna fiducia!, quod
. ter allentabuiil, non plane unitas erit, sed magis magiiuih electioriis Vas, perfectum abnueris, profec-
confusio. - " lum-fatetur.. Ego non "ambulantem, sed sedentfem a
6. Ordinavil in me charilalem. Ulinam et in me morlis tenebris comprehendi periculum est. Et quis
Dominus Jesus lanlillum ordinet charitatis quod sedens, nisi qui non ciirat proficere? Id caveto : et
dedit; ut sic milii eurae sint universa qu:e sunt si moiTe . pfseoccupatus fueris , in refrigerio eris.
ipsins, ui lainen quod niei.potissimum propositi seu Diecs Deo : Imperfeclmn meum viderunt ocuti tui,
oflicii essecohstiterit, arile omniacurem : sed sane et in tibro tuo nihilominus, inquit, vmnes scribentur.
ita id prius, ul tarnen ad multa.rquse mihi speciali- Qui oinnes ? Profecto qtii in desiderio proficie.ndi
ter noii allinent, aJTiciar amplius. Non enim semper inveniunlur. Sequilur enim : Dies formabunlur , el
quoil pfius curanduni, id eliam diligendum amplius nemo ineis (Psal. cxxxvm, 16); subandis : Pefibit-.
eril: cum ssepe quod prius 1437 esl ad sollicitu- Dies proficieiites-inlellige, qui si uiorle praeoccupati
diiiem, niinus sit ad uliliiatem, ac per hoc miiius fuerint, in eo quod eis deesl^ perficiendi siint.
esse opofieat ei in affeclu. Frequenler proinde quod Fonnabuutur, et nemo in eis infoririis reiinquetuiv
pro iiijnncto praponitur, de judicio poslhabetur 'B-. 8. Et quomodo , ais, ego prbflcerepossum , qui
(210): et quod veritas judicat 'prasponendum, id fralri proficienli invideo ? Si doles qiiod invides",
cliarius ampleclendum ordo posiulat charitalis. seniis , sed non consentis. Passio esl, quandoqne
Nonne, verbi gratia, ex injuncio incumbit mihi cura sananda, non actio condemnanda. Tanuim non illic
«miiiiim vestrum ? Jam quidquid huic forte praHu- residcas, iniquitatem medilans in cubili tuo, qualiter
lero operi, quo miiius ipsi invigilem digne el utiliier videlicet foveas niorbum , satisfacias pesii, perse-
pro viribus exsequendo ; elsi ex charitate forlassis quaris insontem , beneab illo gesta.caluniniando,
id facere-videar, ordinis tamon ratio non eonseniil. deprinsendo, perverlendo, alque impediendo, geien-
Quod si ante omnia quidem,ul debeo, huic iniendo da. Alioquin non riocct ambulanli et extendenti se
curoe, nori auieni magis ad hiajora gaudeo Deilucra, ad meliora , quodjam non ipse operatur, sed quod
qua; per allerum ficri forte comperero , patet me habitat in eo peceatum {Rom. vn, 20). Non estcrgo
ofdinem charitatis ex parle tenere, ex parte nequa- damnatio illi, qui non dai merribra 143S sua arma
quam. Si vero me et ad id amplius, quod speciaiius iiiiquilali , non Jinquam ad delraheiidum , non
incumbil, sollicltum, el nihiiominus ad illud, quod quidquam reliqui eerporis ad Jssdenduin noeen-
majus esf, magis affectum exliibeam; uirobique-\f. "dumve -aliquo modo; magis aulem confunditur sic
profeclo invenior charitali.s ordiiiein assecutus, et ,se essc male affectum : el inolitum-ex Jongo vitium
non esl cur.dicere non possim etiam ipse, quia or- confiiendo, (lendo, orando conatur expellere; ei eum
dinavit in me charilalem. iion praevalet, mitior indc ad omnes,atque apud se
7. Si autem dicas difficile qucmquam plus alieno bumilior invenitur. Quis samini sapiens hominem
gaudere magiio bono, quam proprio parvo, adver- damnel, qui a Domino didicit mitis esse et humilis
tes cerlevel ex lioc excellenliam gralia; apud spon-' corde? (Mallh. xi, 29.-) Absit utinveiiiatur expers
sam , el quoniam [alias, quam] non cnilibet animoe salulis imitator Salvaloris, sponsi EcclesiseDomiiii
dicere sit, quia ordhiavit in riiecharitaiem. Quare noslri Jesu Christi, qui est super omnia Deus bene-
facies decideruni quorumdam vestriim modo ad diclus-in saecula! Amen. ;
hunc serriionem ? Nam alla suspiria testantur tristi- SERMO L.
tiam animorum , coiiscienliarumque dejeclionem. De duplici charitdle, sciticet actuati el affectuali; el
Nimirum melientes riosmeiipsos nobis, sentimus ejusordinatione.
aiiqii.inostru.ri pro nostrsaimperfeciionis experieniia, 1. Vos forsitan exspectatis iractari sequentia ,"
quam rara virlus sit aliensa non invidere virtuii, explicitum putanles versiculum , qui novissime tra-
nedum giiudere ad illam , neuum etiam tanto pliis D clabatur. Verum ego aliud molior : Jiabeo enim
quam ad.propriam quemque gratulari, quauto se quod adhuc vobis apjionam de fragmeniis hesterni
perpenderit in virtute supefatum. Atlhuc modicum' convivii, quse milii collegeram ne perirenl. Peribunt
lumen ifi nobis est, fratres , quolquol de nobis ita anlem , si nulli apposuero : nam si voluero ea ha-
sentinius. Ambulemus duin lucem habemus, ne te- bere solus, ipse peribo. Nolo proinde vestram il.Iis,
nebrbenon comprchendani (Joan. xn, 55). Ambulare, quam bene novi , fraudare ingluviem : proesertini
proficere esi. Ambulabat Apostolus, qui dicebat : cum sint de ferculo charitatis , eo dulcia quo sub-
. Nori qrbitror me comprehendisse; et addit: Dnum* lilia ; eo sapida quo minuta. Alioquin contra- eha-
autem , qum relro stint obliviscens , ad ea qum ante lTtatein cst valdeniriris de ipsa charilate fraudare.
tunt, me extendo (Philipp. ni, 13). Quid est, unum ;" Ilaque hic sum : Ordinavit in me chariialem(Canl.
autem ? Unum autem , inquit, quasi remansit milii n,4). ".
ad remedium , ad spem , ad consolationeni. Qtiid .2. Esl cliafilas inactu, est et inaffectu. Elde illa
(^lOklta scripti noslri omnes, alque edili primi, Subsequeutes, Dei jtidicio, elc. Horstius, proinde.
qtwd verite.s judicat pmponitutytle jndkio, etc. -
"1021 SERMONESIN CANTICA. . 1022:
quidem quae operis est,"puto dalam.esse legem ho- A j faciant vobis hoinines, et vosfacile aliit (Multh. vir,
niinibus, mandatumqueformaluih : nam in affectu - 12).. _,--,'".
quis.ila.habeat ,:ut mandalur? Ergo illa mandalur 4. Nequc hoc dico , ulsine aJfecione svmns * et
ad merilum, ista in pramiium dalur. Cujus inilium cordearidosolas moyeamus irianus ad opera. Legi
quidem, profectumque yitam quoque prscsentem inter alia , qiise scribit Aposlolus magna.et gravia
experiri divinapossegratia non negamus; sed.plaiie . lioininum inala , hoc quoque aniiuri)eralum, sine
consummalionem defendimus fulufot:felicilati. Qtio- affeclione scilicei esse (Rom. i, 3'i). Sed.eslaffectio
modo ergojubenda fuit, qnae implenda nullomodo. quam caro gignit; el est quam. ralio regit, el cst
eiat ? Atit si placet tibi riragis de affectuali daium quam condil sapienlia.Pririia-est-, quam AposloJus
fuisse mandaium , npn inde contendo, dummodo Jegi Dei dicit non esse subjeclam , nec esse posse
acquieseas et.lu mihi, miod minifne in vita ista ab (Rom. vni , 7); "seciinda, quam perhibet e regione
aliquo homirium possit,veip6luerit adimpleri (211).' consenliehlem legi Deij nuoniam bona est (Rom.
Qnis enim sibi arrogare id audeat , quod se Paiiltis; vii, 16); ne.c dubium distare interse conleiuiosam
ipse fatetur non comprehendisse ? (Pliilipp. iri, 13;) el consenlarieam. Longe verolerlia ab utraqije di-.
Nec latuit prseceptorem , praecepti pondus hominum staT, quoeet guslat, et sapit-quoniaui suayis est Do-
excedere vires; sed judicavit utile ex hoc ipso suse niiniis (Psal. XXXIII,9),.primam' eiiminaiis , secun-
illos insuJTineniiajadnloneri , et ut scirenl sane, ad dam "remunerans. Nam prima quidem dulcis, sed
quem juslilia? firiem niti pro viribus oporleret. Ergo .. turpis; secunda sicca,sed fortis; ulliriia pinguis, et
mandando impossibilia, non praevaricalores honiiiies suavis est. Tgiturper secundam opera fiunt.etin
fecil, sed humiles, ut omne os obslrualur, et subdi- Ipsa charitas sedet, non illa affeclualis , quae-sala.
lus fiut ojnnis tnundus Deoj quia ex operibus.iegis sapientioe condita .pingtiescens magnam men.ti im-
nonjuslificabitur omnis -caro coram illo (Rom. ni, portal mulliiudinem dulcedihis Domini; sed.quwdam
19,- 20). Accipienles.quippe mandalum.et seniien- potius actualis , quae elsi nondum dulci-ilio aniore
tes.delietum, clamabimusin eoelum , et miserebilur-- suayiter reficil, ariiore lameri amoris ipsius vehe-
nostri Deus : et sciemus in-JIIa"die, quia non ex ope- .menter acceridit. Non diligamus , ail, verbo, rieque'
ribus justitim qum fccimus JIOS, sedsecundum suani lingua, sed opere et'veriiate (PJoan.- m, 18).
misericordiam sa.lvpsnos fecit (Tit. m,, 5). - 5. Vides quomodo caule medius incedil inler vi-
5. Atque hoc .crxerim , siquidcm- consenserimus liosum alque affectuosum-amorem, ab ulroque pari-
affectualem Jegem-fuisse mandatam. Sed actuali id - ter lianc dislinguens acmalein et salutiferan) chari-
poiitisconvenire (212) inde vel maxiriie apparere r tatem ? Nec Jinguas riientiernis in hac dileciione re^
videlur, quod cum dixisset Dominus : Diiigxteinv- cipit ficiunij "necrursum. afficientis exigit sapienlise
micos vestros , mox <ie_ operibus infert: Benefacile gustum. Opere,. inqiiii, diiigamus eiveritule : quod
Ids qui odefunl uos.(Luc. yi, 27). Item SciTplura :, videlicet moveainur ad bene operandum
magis quo-
Siesuriet inimicus luus, ciba-illum ; sitilit, polum dam vividas verilatis iinpulsu, quam sapida?illius
dalu (Rotn. ,xn,.20). Et hic de aclu.habes; non,de:: charilalis.affcciu. Ordinaviiin trie cliaritalein, Quani
affeclu.Sed aiidi item Dominum eliam de sui dile- ^putasiiarum ?Utramque, sed ordine opposild. Nahi
ctione mandariteni : Si-diligilis me, inquil, sermo-, ..actualis inferiora proefert,. affectualis superiora.-
nes meosservate (215) (Joan. xiv, 15). Aiqiie liic qiio- Elenim in bene affecla mehte non dubium, verbi"
que ad opera niitlimur per injunciam observanliam causa, qnin dilectioiii homiriis Dei dileclio pfaepo-'
niandalorum. Supefvscue autem 148S de opere;• nalur, el in hominibus ipsis perfecliores infirmiori-
monuisset,.si in affectione jam fuisset dileclio. Sic bus, ccalum terrae, seternitas lempori, auima carni.
te ergo necesse est et Illud accipere, quod julieris . Atlamen In bene ordinata actione saepe, aut etiam
diligefe proximum tuum. sicul "te "ipsuni (Mattfc. semper, ordo oppositus inveniiur. Nam el circa pro-
sxii. 59), otsi nonlta aperte expressum sit. An non ximi curam et plus ufgemur, et pJuries occupamur;
denique saiis tibi esse jtidices ad implendum islud D | et infirniiorihus fralribtis diligentiori sedulitate as-
de pioximi dilectione niandatiim, si.id perfecte ob- sisiimus; et paci terrae magis quam cccli glorise jure
serves , inquoomrii homini rcele de lege naturse bunianitaiis et ipsa necessitate irilendimus; et.tem-
prscscrlbitur: Quod libi non vis fieri, alii nejeceris? poralium inquietudine curarum vix aliquid senlire
(Tob. iv, 16.) Et iteni iliud : Qitmcunque vullis ut deoDlernis permitlimur; et ianguoribus nostri cor-
(211) -Yide Ti-act. De "diligendo Deo, cap. 10', j-qtise etsi nondum dulci illo amore suaviterfeficit,
num. 29. amore lamen amoris ipsius vehementer accendil..)
(212) Bernardi sententia est,. proeceplum de dili- El hic est amor inieriius, f quo contenta esl chari- -
gendo corivenire poliiis charitati acluali, qtiajn. tasacuialis, nuri). 6; Viile Admonilionem ad Iibrum
affectuosse:Sed affectuossenoiriine inlelligit.amorem De diligendo Deo, supfa, lom.IJ.
illum perfectissimum; quisolis beatis, aut cerie (215) Ubi ergo servandi suni? «Haud dubium quin
peifectis competit: aclualem vero, qui non sistil.in . in corde, i ail Bernardusin serriione 5de Advehtu, ,
simpiiei affectu, sed in affeetum prormripit, iia ut,. nuni.. 2 ; imo et.cx corde",siciit ibidem explieal, ita
iiiierinim diJectionis- aclum neutiquam excludat, ut sint iiistar cibi, qiii i transeal in atfecliones,et in
< Ncquehoc dico,i inquil num. 4,« ut sine affeclione niores.» '--'-.'..'
siiiius : limo polius Includat diiectionem ihteniaiii, -
1023 S. BERNARDI ABBATIS CLAR^-VALLENS;S ,i0I4
poris, postposita ariimoBcura, pene conlimie iiiser- A JJ.onines qtii siinililer diligtint eum, diligis tanquam le
vinius; el ipsis denique infirmioiiibus membris nostris ipsnm. Porro inimicum hominein, quoniam nihil est,
abundfinliorem honorem, jnxla senlcnliain Apostoii, pro co quod non diligit Detim; non potes quidein
circumdamus (i* Gor.. xn, 25) :.pcr hoc'quotlam diligerc lanqiiam te ipsum, qui Deum diligis ; |diliges
niodo facientes verbiim Domini, de quo habes: Eriittt .. tamen ut diligat. Non esl atitetn "id ipsnm, diligcie
novissimi primi, elprimi novissimi (Matth. xx, 16). ut diligat, et diligere quia diligit. Proinde «l libi et
Oranlcm deiiiqne liomiiiem ciim Deo Ioqui quis du- ipse sapiat pfout est, sapiet tibi, non quidem qiiod
biiei?Qiioties lamen inde charilale jubente abdtici- est, qui uliqhe nihil esl; sed quod fuluriis forsilan
inur el avellimnr, propter eos qui noslra Jjidigenl cst. quod eslprope nihiii, qtiippeqiiod adhuc pemlct
opera vrl loqticla ? qtioties pie ccdil negotiortim sub dubio. Etcnim de quo conslarqttod ad amorem
mmullibiis pia, qtiics ? .motics bona conscieniia po- Dei lioii sii deinceps, rcdilurus, sapiat-libi necesse
nilur codex, ut operi manuum insudelur ? qtiolies cst, noii prope, jam nibil, sednihilex toiojulpote
pro adiriiiiistvandis jerrenis, jusiissime ipsis super- . qtiod in oeterimm niliil.esb Ulo igitur exceplo, qui
sedemus eelebrandis missaruii) solemniis? (214) Ordo non raodo jam rion diligendus, iiisuper.ei odio ha-
pra-posterus : sed necessilas non liabel legem. Agit R bendus est, secundum illtid : Nonne qui oderunt le,_
ergo suiim 1440 aclualis cliaritas ordin.em juxta Dqmine, orêram, et superinimicos tuos-labescebam?
jiauTsfamilias jussioiieni, incipicns a . novissimis (Psal. cxxxviii, 2i.) De cseteronulli vel ininiicissimo
(ibid., 8), Pia certe. et-justa, quas non.sit acceptrix hoiiiini negari quanliiltimciiiique. affccttjm_.chariias
personariiin.; ncc pretia.considerel rernm, sed ho- sane in liac parte ainbitiosa perniit.til. Qnis sapiens,
ininuiii necessiiates. . . et intelliget hoec? ......
C. Al non ila affectualis : nam a primis ipsa ducit 8. Da mihi hpminem, qiii an'.e omnia qtiidem ex
ordinem, Esl enim sapientia, per quam.uliqite qttse- toto se diligat Deum; se vero et proxiinum, in quan-
que res sapiiinl proul smil:: ul, verbi graiia, qnse tiim diligunt ipsinn; iniiuicnm atitein, lanquan) ali-
pltiris naiura liabet, pluris quoque ipsa affeelio sen- quando forsilan dileclurum; porro parentes carnls
liat,. minora minus, minima miniine. Et illiim qui-,. su»3 germanius, propter naturani; spirituales vero
deni ordinem chariiatis vcrilas facit; hnnc iutem erudilores suos profusitis, propler.gratiani; atque in
vcritatis.charitas vindicat sibi. Nam ei vera in lioc liuiio iiiodum ad cselera quseque Dei ofdinato inten-.
esl charitas, ul qiii indigenl amplius, accipiantprhis : dat aniore, despiciens lerram, suspicieiis coelum,
et rursus in eo chara apparet veritas, si ordinem utens hoc mundo lanquaii) non utens, et inter
tenenmsaffectu, ;]iiem illaratione. Tu crgo si diligss . . uienda et friienda intimo qtiodam mentis sapore
Dominum Deum tuum toto corde, lota anima, lola G discernens, ut trahsiioria transilorie, etadiddun-
•virtuielua (Mattli. xxn, 37); et amorem amoris (215) taxal quod. opus,. et prout opus est curel, asierna
illum,, quo. cbnleiita esl cliaritas aclualis, affectu desiderio amplectalur selerno : lalem, inquam, da
frrvenliori iransiliens, ipso cominus, divino amore, niihi li.omineni, el ego audacterllluni sapientem pro-
adquem is esi gradtis, accepto in plenitudine spiritu, nunlio, cui nimirurii quseque. res. revera sapiurit
totus ignescas : sapit. lilri profecto Deus, etsi non prout sunt, cl cui in veriiate atque securiiate coni-
digne btnnino proul est (quod uliquc impossibile est petit gloriari, et dicere, quia ordinavit in me cliari-
oitini creaturse), ccrle proul tuum sapere est. Deinde laiem. Sed 1441 tiu' iê> aut qnando isla ? Quod
sapies. eiiam ipse tu tibi proul es, cum te senseiis flens dico, quousque odoramus, el non gustamus,
«il habere prorstis, unde le ames, nisiin quantum prospicicnies palnam, el iion apprehendentes, susp>
Dei es : quippe qiii.lolum.unde amas, in illum effu- rantes, et de longe salutantes ? 0 veiil-as exsuluni
deris,. Sapies, inqoam,_libi prout es, ctim ipso.expe- palria, exsilii finis? video le, sed inlrare non sinor
rimento amoris tui, et affeclioiiis quam ad te ipsum carne.retentus, sed nec dignus admitli, -peccatis sor-
liabebis, nihil dignum le esse invenies, quod vel a te; dens. 0 Sapienlia, quas attingis a iiiie usque ad
ipso ametur, nisi proptcr ipsum, sine quo ipse esi finem foititer in instilucndis et coriiinendis rebus;
nihil. ] et
disponis omnia suaviter inbeandis et ordinandis
-7. Jam vero proximus, quem vere le oportel dili- affectibus ! dirige actus nostros, prout noslra tem-
gere lanquam le ipsum, ut tibi el ipse sapiat protilt poralis necessitas pose.il; el dispone affectus rioslros,
est, haud aliud profeclo sapiel libi, quam m libi;; prout lua verilas aelerna requiril, ut possitunusquis-
<|ui lioc est qnod tu : est enim liomo. Qui itaque ie• que nostrum seeure in le gloriari et dicere,, qiiia
non diligis, nisi quia diligis Deum; eonsequeuter: ordinavil in me charilalem. Tu es enim Dei virtus et
(Sl4) Apud Cistercienses olim iniermillebaniur salularis t iisque ad defeclum iiltimum > vix ali-
Sacra lempore messis. Unde Philipptis Augustus; qtiando intermisil. teste Gaufrido in lib. v de ejus"
audilo apud Barliellenses. monachos lempore mes- Vila, cap. 1.
sionum, monacbis ad granchias commcantibus, lem- (215) In quibusdam codicibus deest hinoris, hoc
poralium occasione aMissarum solemnilate i ces- locp. Sed iion est contra menlein Bernardi, qtii
sari; singulis dielras mane Missantni solemnia pro~ i de cha.ritate acluali superius agens, inini. 4,.
aniriia palris sui ibidein se.pulti celebrari prsacepit. «Amore tamen ainoris • ipsius,
- »!inquit, «.vcheineiiter'
Lilterse hac de re cxsiant in lib. vi de Re Diplonia- accendit.- i ,
, -
tica, pag: 603. Alias Bernardus "oblaiioneiu hostioe
' '- :
1025 SERMONES 1NCANTICA. 1023
Dei sapienlia, Christus sponsiis Ecclesioe, Domiiius.jA subirahilur. Quis eniih , non dico coiifjiue, sed vil
nosler, super omnia Deusbenedictiis iii ssccula.Amen. aliqtiandiu, dum in.hoc corporeinanet, lumine con-
SERMO LI.' .-.. , tenipJalibnis fruaiur ?At quolies, ut dixi, corruil a
toiieS in"1442 aciivam se i-ecipit,
Qualiler sponsapeiit sibi accumiilari fructus bonoriim "conteiiiplaliva,,
operum cuin floribiis el odqrumenlis fldei; ilem de iiide niniirum lanquam e vicino familiarius. redilura
speel timore. in idipsum ; qiioniam sunl invicem conlubernales haj
1. Fidcile me floribus, stipateme malis, qutaamore duae, el coliabitani paiTier ; est quippe soror Maria:
Itingueb (Cant. u, 5). Crevil amof,_ quia incentiva" Marilia. Neqne eiiim, etsi a conlempIationIsTuinihe
amoris plura solito processerunt. Vides "siquidem, . cadiij.paliiur lameri iillatenus se incidere in lenc-
quanta liac vice. rion videndi lanliini, sed ci collo- br.as peccati, seu ignaviam oiii, sane in Tnce boim
quendi. copia fuit. Ipsa quoque visio apparet vullu . operationis se retinens. Et ul scias eiiam opera
indulla -sereniori, et sermo jucundior, cl sennocK lucem esse: Luceat luxveslra, inquit, coram homini-
nalio loiigioratque prolractior. Nec solum oblectata bus (Mattli. y, 10): quod non est dubiuiri de-operi-
eoiloqtiio, sed et gloriala praeconio est. Ad hsec, ejtts "bus fuisse dictum, quoe-honiines poierant Tntueri.
3. Fulcile mefloribus, slipaleme malis., quia amore
quem desideraverat. refrigerala est umbra, cibata '
/iuclii, polala calice. Nec enim silibunda puiaKda Blangueo. Cum prsesto estquod amalur.,=viget amor;
est exisse dercella vinaria, in quam se irilroduclaTii languet,, eum abesl. Qiiod non esi aliud, quain
modo hovissime glorialur; irrio vero silibunda, quo- ,tsediumquoddam impaiientis desideriirquonecesse
niam quibibit me, inquit, adhuc sitiel (Eccli. xxiv, est aflici meritem yehemente.r amantis absenle.qiieni
29). Post. ista omnia, sppnso more suo secedente, amat, dum loius in exspecialione.-quantamlibet
illa languere aniore- se pefhibet, id esl pfse amore. festinationem repulal tarditalem. Et ideo ist.i, po-
-Qiio•enini graliorem fuerat experla praeseniiam, eo , sltilal sibi accumularibonorum operum fruclus cum
posiinodiiii) absentiam niolcsliorem- sensil, Subtra- fidei odoramenlis.iTi quibus morain faciente spo.nso
ciio nenipe rei quam amas, aiigmenlaiio desiderii .inlerim requiescal. .. Loquor vobis experimeiittnn
esi; el quod ardeniiiisdesideras. cares-oegrius. Rogal n)eum quod.expertus sum. Si qtiando s:ine comperi
proinde isia inieriin odoramentis-flOrun)ac fruciuum profecisse aliquos veslrum ex mcis mo.nitis, tunc
confoveri, quousque denuo fevertaTur.vquem mole- nori me piguil, faieor, curam prseluliss.e sermonis
Eiissiiiie susiinet demoranlein.- Atqtie is ordo ser- proprio otio el quielj. Cum enim, verbi gratia post
r,;moniih). ------ - sermonem iracundus quispiam reperilur mutatus Tn
2. Nuiie jam spirilualem fr.uctum, qui in ipsis esl, , mitem, superbus in bumilem, pusillaiiimis in for-
spiritti dtice-veritalis te.iilemus eruere. Et, si coni- fem : porro mitis, humilis, forlis in sua quisque
- iiiunis Ecciesia.sanclorum hic recipituf loquens, nos gralia excrevisse,êt se ipso. melior" facms es.e
in floribus iruclibusque designati sumus;;sed et qtii- ..agnoscitur: sed es qui forle lepuerant et languebaht
que conversi de sasculo. in tplo, sseeulo. In floribus circa spirituale studium rorpenles et dormitantes,
quidcni novella et tenera adhuc incipientium con- a,d ignitum eloquium Domini referbuisse el evigi-
- versaiiodeiiionsiratur,-in fruclibus vero proficien- lasse videiilur.; et"qui deserto fonie sapieritise,
tium fortiiudo el malurilas perfeclorum. His stipaia foderant sibi pfopiTse volunlalis cislernas non va-
mater peregrinans et friictificans, cui. vivere Chri- lentes aquas contjnere, proplereaque adomne
stus est, et iriori lucrum; profeclo_a3quanimius'ferl. injuiiclum gravali corde arido niurmurabant, nulj
inolestiam SUK dilalionis, quoniam,.juxla Scriplu- lum in se habenles.devotionis lmmoreri): hi, iiiqicim,
•ram, dalur ei de fructn tnqnuum suarum, tanquam cum de rore v.erbi, et pluvia volunlaria, quam se-
cx primitiis. spirilus, et IaudanUeam jn portis opera gregavil. Deus haeredilaii suse, reflortiisseprobantur
cjus(Prov. xxxr, 51),Si auteni secundum moralem seri- in opera obedientise, facti in oinnibus voluntarii
sym in una anima vis tibi utraque lisecassignari, et flo- etdevolr; non est, dico vobis , unde subeat men-
resvidelicet, etfruclus; fidemflorem, fructum actum D.tenv ] quasi pro intermisso sludio jiicundoe con-
intellige. Nec incongrue, ut opihor, id libi videbitur, lemplationis, trislitia , cum lalibus fuero. .circum-
fii adverlas,. qupmodo insiar floris necessario dams fioribus alque fruciibus pietatis. Patienter
jproecedentis fruclum, bonuni. quoque opus fide avellor ab infecundoe Rachelts ainplexibus, ut.de
.oporteatprffiyeniri. Alioquin sine fide.impossibile est -Liamihi exuberent fructus profecluum yeslrorum.
placere Deo (Hebr. xi, 6), _Paulo alteslanle, magis Minime pf orsus pigebit me in.lermissse quielis [alias,
autem seqiie ipso docenle: Omne qu.od non esl ex inlerturbaloe quietis] pro cura sermoriis,^ cum vi-
.flde, etiam peccalum esl (Rom. xiv, 25). Itaque nec dero in vobis germiiiare semen meum, alque ex eo
sineflore fruclus, nec sine.fide -opus. bonum., Sed augeri increnienla frugum justiliaQ vesiras/Charilas .
et fides sine operibus mortua esl (Jac. u, 20); sicut enim quse nori quseril quas sua suhl (1, Cor. xm, 5),
inutiliier quoque flos apparef, ubi non sequituf^ id mihi jamdudum facil.e.persuasit, nil scilicel desi-
frticlus. Fnlcile tne floribus,- stipgle -me mdlis, quia derabilium meorum veslris, prseferre utililatibus.
ainore langueo. Ergo ex bonis optribus in fide iion Orare, legerc. scribere, medilari, el si quarsuiit alia
ficla radicatis recipit consolalionem lnens assueia .spiiTtualissuidiilucra hoec"arbilralus sum proptcr
quieti, quoties sibi, ut assolct, Jux contemplationis" vOsdetiimenia".
3027 ' S. BERNARDl ABBATiS CLAR^-VALLENSIS i JG28
4. Fidcile me floribus, slipate memtdis,yuia dmore A i 7. Csalerum, quid puiamus Verbo sponso- laevam
langueo. Hoc.itaque Jocula esl sponsa adolt-scenliiiis esse, sive dexteram ? Num id quod dititur bominis
in sponsi abscntia, irionens eas in fide proilcere et verbum isliusmodi corporeas partes habel in se di-
operibtis bonis doriec veniat; senliens in eo fpre ct visas, et lineamenla dislinela, ac disiingueniia inler
beneplacitum sponsi, ei filiarum s.aluteni, et suam sinislrarii et dexleram ? Quanto magis is, qui Del
ipsius consolaiionem. Scio me hunc locuni in libro et Deus est, sermo varielatem prorsus aliquam non
De diieciioncDei plenius explicuisse,et sub alio admitlit.sed est qui cst (Exod. m, 14), in stia ni- .
inicllcctu : poliorine an deteriori leclor judicel si riiirum nalura lam siniplex uf non.habeal parles,
cui ulriimque videre pJaeuerit.N6nsaii.ea prudenle tani unus ul hon habeat numeros.Estenim Dei sa-
de divcrsitaie sensuuiii judicabor, dummodo veritas , pient.ia, de qua scriptum est,: Et sapienlimejus nori
lilrobique nobis palrocinetur ; et charitas, cui Scri- esl numerus (Psal. CXLVI,5). At si qtiod inyariabile
pitiras servire oportel, eo sedificel plures, quo plu- est, id incomprehensibiie,--ac peV hoc etiam ineffa-
res ex eis iri-opus suum veros eruerit intellectus. 'bile esse necesseest; u.bi, n,uoeso, invenias verba,
Cuni eriim l)oc displiceat in' sensibus ScriptuVarum, quibus illam majesialem vel digne assi0nes, vei
quod iri usibus reruni assidue experimur ? In quan- pVoprifcproloquaris, vel "conipeienler definias ? Ta-
.los, verbi causa, stila aqua nostrorum assumitur B ] nien utcunque loquaniiir, quod uicunque de ea Spi-
rilu sanclo revelanle seniimusl Docemuf auctorilaTe
' corporum. usus? Ita unus quilibet. divinus sermo
non crit ab re, si diversos pariat iniellectus, diver- Palrum, et"cbnsueludine Sciipiufarum congruentes
sis. aniiriarum necessitatibusj et usibus aceonimo- de rebus nolis Jicere similiiudines usurpare,; sed el
: dandos. verba non nova iiivenlre, sed riola muiuari [alias}
5. Sequilur: Lmva ejus stib capile meo, et dextera transferrej, qttibus digne et compeienter esedein si-
ejus amptexabiiur me.Et insuper hoc quoque in pra> lnilitudines vestianiur. Alioquin ridicule ignota per
falo opusculo memini uberius dispulatnm ; sed si- ignota docere conaberis. .
gnemus sermonis ordinem. Liquel denuo adesse 8. Ergo quia per dexlrum el sir.islrum jadvcrsa
•
sponsum, 1443 credo, utsua prsesentia languen- soleni alque prospera designari videlur niihi hoc
; lem efigal.' Quomodo enim non in praeseniia ejus loco inielligi posse loevam quidemVerbi, commiiia-
convaleseeret, quam absenlia consternaral ? Ergo liojiem supplicii; dextram vero regni pj'omissiontm«
non sustinet dilectaemolestiaiii: adesl, neque enim Est aulem cum mens nostra formidine posnoeservi-
- iiioram facere .potest tantis desi.deriis evocalus. Et liter premilur: ellunc nequaquam sub capite, sedi.
"qiiia-illani corijpererai.aonecabsens fuit, fldelemad super.capul laevaesse dicenda est: nee potest sic
'
npera, el sollicitam ad Tuc.ra, in eo niniirum, quod affecla aniriia ornnino dicere, quia Imva ejus sub ca-
-flores sibi el fruclus praeceperat adunari; etiani cum pile meo. At yero si proficiens ex hoc spirilu sefvi-
propensiori bac vice remtirieratione gratise est re- tulis trarisiefit in queriidam spohtanei oiisequii di-'
versus.-Denique uno brachiorum suorum sustenlal gniorem affectuh), quatenus yidelicel prsemiis pp-
caput jacehtis, alteruin ad amplexanduiri parans, ut lius provocetur quani arctelur suppliciis, magis au-
sinu foveat. Felix anima quae in Chrisli recumbit Tem si amore boni ipsius agatur; lunc indubitanter
peciore, el inter Verbi bracliia requiescit. Lmva diccre poterit, quia Imva ejus sub capitemeo : quippe'
ejus sub capite meo, el dextera ejus qmplexgbilur me, qui illum sefvilem meiuiri, qui in sinistra est, me-
Non ait':; Amplexalur; sedj amplexabilur me, ut liori atque excellentiori habiludine animi superafil,
noveris priori gratise adeo non ingratam, ut secun- ""el dignis desideriis etiam ipsi gppropiaveritdexte-
dani gratiarum actione proeveneril. rse, in qua sunt omnes promissiones, "dieenle Pro-
_6. Disce in referendo graliam non esse iardus aut puela ad Doriiinum : Deleclationes in dextera tua
segnis, disce ad singula dona gralias agere. Dili- " usque in finem {Psal. xv, 11). Unde et cerla .spe
considera qum libi apponuntur (Prov. concepla cuiu fiducia loquitur": Et dexlera ejus am-
' genter, inquit,
xxni, 1), ut riulla videlicet Dei dona debila gralia- D plexabitur riie.
ruiir aclione frustrentur ;'non grandia, non medio- 1444"9- Tu jam-mecum videris,«n ita afleclae
cria, non pusifia. Denique jubemur coiligere f.a- ~el asseculoe hunc tantae suavitalis locitm, illud.quo-
. gmenta ne pereanl (Joan. yi, 12); ld est.nec mini- - que eoiweriiat de psalmo usiirpare, ul dicat eliam-
iiia beneficia oblivisei." Nuriquid lion peril quod ipsa : lii pace inidipsum dormiam, el requiescam ;
• donatur
ingfato. Ingraliludo inimica est anihiae, praesertim cum suppelat causa quee sequilur: Quo-
exinanitio merilorum, virtutum dispersio, benefi- niam lu, Doriiine, singulariter inspe conslituisli me
ciorum perdilio.Ingralitudovenlusurens, sic.canssilii (Psal. iv, 9,10).. Quod equidem lale est. Donec quis
foniem pietalis, rorem misericordioe, fluenla graiise. premituraspirilu servitutis, parumque iiabet de
: Projuer lioc -denique sponsa mox ut gratiam de Jaeva spe, de timore plufjmum ;"non est ei pax neque re^
sensit, gfatias egit, non exspeclaiisplenitudinem quoe: quies, fluctuante nimirum conscientia inlef spem et
' in dexlera est. Neque enim ubi memorata esl lae- tiri)Orem,.maximequequod a superexcellente timore
. vam jam esse sub capite suo, eliam seciita.est aL aburidaniius crucietur : nam linior poeham habet.
dextera se simililer amplexalam; - sed ,, amplexa- El ideo non estilli dicere -.Iripace in idipsum dor-
bitur me, inquit. 1 • ' . miarii el requiescani, quarido necdum se siiignlariter •
•
4029- SERMONES 1N CANTICA. : 103,9
in spe consiitutmn dicere potest; Coclerum si pau- A j dignanlissinie el benevojentissime vigilat supef eam,
lalim per incremenlutn gratise eoeperit deficere li- jie adolescentularum crebris minulisque riecessitati-
mor, etproficere spes; cum demum ad boc ventum bus inquieiaiaevigilare cogatur. Isla esl litte.ralis
fuerilut (oiis viribus. exsurgens charitas in adjulo- cobsereniia iexlus. Sedêninr contestalio illa facta
rium sjiei foras niiilat limorem :. nonnc, ejusmodi pcr capreas cervosquecamporum, nilijl omninose-
aninia singulariter in spe eonslitula videbilur, ac xundum.litieram consequentise ralionabilis habere
proinde etiam in pace in idipsum dormire jam et videtuf; adeo totam sibi eam.1445 vindical intel-
requiescere ? - . ... Jigeniia spifilualis. At quoquo modoilla se habeat,
interim bonum est nos hic essc, et intueri panlisper
ifl.-Si donnialis, inquij, inier medios cleros, pcitnm nalurae divinse
bonilatein, suavitatem, dignationem..
columbw -deargenlalw (Psal. LXVII,14). Quod pro-
-Quid namqiie tu, liomo,.inhumanis unquam affecli-
plerea diclum puto, quoniam estlocus inler tihiorem
bus expertus c» dulcius, .quam modo Tibi exprimittir
et securilatem, tanquam interTseyam et dexteram, de corde Altissimi ? Et
exprimitur ,ab illo qui seru- -
media_-videlicetspes, in qua mens et coriscicrilia, latur alta
Dei, et no.npotest ncscire qtiseiri eo. sunt,
molli nimirum supposito charilatis slratu, suavis- csl: nec aliud plane loqui, quam
shne requiescil. El forle-in consequeiilibus hujus B quia Spiritusipsius
-caiilici hic locus fuerit in quod aptid ipsum vidit, quoniam vcritatis Spirilus
ipsius designatus",-ubi csl..
descripiione ferculi Salomo.nis inler coelefa habes: - -2. Denique nec deest in nostro genere, qui hoe
Media charitaie constravil propler filias Jerusatem
-munerefelix. Iselificari meruerit, et sic in semetipso
(Canl. ni,10). Nam qui se singulariler in spe con- suavissimi arcaiii Iiujus habuerit experimentum;
siitiiium senlit, non jam iri limore servit, sed re- nisi tamen
Seripturse loeo, qui prse manibus est,
in
quiescil charit.ale. Deniqire. requiescit el dormit omnino. decrediinus, ubi manifeste inducilur coele-
sponsa, pro qua dicilur : Adjuro vos, filim Jerusd- stis spons.us veliementissime zelans pro quiete cu-
lem, per capreas cervosqiiecainporum, ne suscitetis jusdam diJectse suas, sollicitus servare inierbrachia
neque evigilare facialis diieclam, quoddusque ipsa -propria doi-mientem, ne qua forie moleslia vel in-
velil. Magna et stupenda dignatio, quodqniescere a soir.no suavissimo.delurbetur. Nonme
quicludine
facii aniinam contemplantem in siriu suo, ihsiiper el
capio prae Jtetiiia, quod illa majestas .lam familiari
custodit ab infestantibus curis, prolegilque ab in- dnlcique consortio nostrae- se. inclinare infirniilali
quietudinibus aclionum, et iholesiiis negoliorun); mininie dedignatur, el superna Deitas animae exsu-
nec paiiiur omhino suscitari, nisi ad ipsius ulique lantis inife
connubia, eique . sponsi ardenl ssimo
voluniatem. At istud non in angustiis finiendi jam '" amore
capti. exhibere affectum non despicit. Sic,
sermonis' adoriendumest, magis autem Iiinc alius sic in ccelo esse non ut Jego in terra, sen-
delectabilis debita in lieique pro :cerlo anima ambigo,
jnclioelur-, quaienus Jocu.s quod continel pagina, nisi
tractando diligenlia non fraudelur. Ndn quod vel non sufllcit isla omnino exprimere, quahlum
tunc suffieieiitessimus cogitare aliquid a nobis quasi quod lunc poterit, sed nec quatittim jain potesi.
ex nobis, pra-seftirn in tam digria, tamque excellente capereilla
Qui.d, putas, illic accipiet, quse hic lanta familiari-
ei omnino supereirilnente maleria; sed suflicienlia late
donatur, ui Dei brachiis . aniplecli se sentiat,
nostra ex'Deo esl, sponso Ecclesise Jesu Cliristo Do-
Dei.sinu foveri, Dei cura et sludio cusiodiri, ne
mino noslro; qui est" super oihnia Deus benedictiis .dormiens forte a qnopiani, donec ultro evigilel, ex-
in ssecula. Amen. "
.ciletur? - .." ,
SERMO LII. .. 5. Age jam ilaque, dicamus si possumus, quisnam
ille sil somnus, quo dileclam.suam sponsns obdor-
De excessu, qui conlemplatio dicilur, in qiia spon- .mire yolit, nec patiatur omnino, nisi ad ipsius arbi-
sus facil qiiiescereanimam
' - sarictam, pro ejus quiele triuni, excitari, ne forte cum Iegerit quis apud Apo-
zelans'.
j) stolum : llora est jam.nos de soinnq surgere (Rom.
1. Adjuro vos, filimJerusatem, per capreps cervos- xiii, II), sive apud Prophelam exorari ab ipso
que c.amporum,ul non excitelis neque evigilare facia- Deum, illuininari oculos suos rie unquam obdormiat
tis dileclam, quoadusque ipsa velit (Canl. ii, 7). Pro- in rnorte (Psal. xn, 4),. nominunf-aequiyocatione
bibentur adolescentulse: has enirii filias. Jerusalem lurbetur, nec inveniat. omnino, quid ;digiiede dor-
dicit, quia, elsi delicalse et molles, et quasi femineis mitione sponsoe quse boe Joco.memoratur, seniire
adimc affectibus et actibus irifirmae, sponsse lamen possit. Nairi neillud qtiidem.simile est huic, rpiodde
iiiliserentspe proficiendi el proficiscendi Jerusalem: Lazaro ait in Evangelio Dominus : LazaruS amicus
probibeniur ergo ab infestaliohe sponsae dormientis, noster dormil,eamus el a somnoexcilemus eum (Joan.
ne scilicet praater voluntatem ipsius ullatenus eani xi, Hk H°c ..enim dicebat de morte -corporis ejus,
escilare ,prsesumant. Propterea enim dulcissimus cum discipuli de dormilione somni dictum putarenl.
sponsus lsevam suam" capiii ejus supposuitr secun- Non auieiii is sponsoesomnus dormitio cqrporis,.\el
dum ea quaeprsemissasunt, quatenus in sinu sub placida, quse senstis carnis suaviter sopit ad tempus,
eam quiescere faeerel et doraiire. Et nunc sieut vel horrida, quse funditus vilam loliere consueyit.
siibinde Scriplura prosequilur, ipsc custos illius Muho magis vero el ab, illa alieiius exisiit qua ob-
• S. BERNARDIABBATIS CLARiE-VALLENSIS : 1033
i;!3i
dormitur ii)6rte,.eum videlicet in peccalo quod est A Sed da mjlii qui iliue-pervenerit, et incunctanter
ad nioriem, irrevocabililer perseveralur.. Magis au- faleor quiescenlem," qui merlio-dicat : Converlere,
tem isliusmodi vilalis -yjgilque soporsensum inte- • anhna.mea, in.t'equiem tuam; quia.Dominus benefecit
.rior.ein illuminal, elniorie propulsata vitam tribuit .tib'r(Dsat. cxiv, 7 j.Alque hicvere in. soliludine Jo-
sempiieriiani."Revera enim dormilio esl, quoe fariien ' cus" et in Juiiiiiie habi!aiio,-prorsus juxta prophe-
sensum non sophu, sed abducat.; Esl el nvors, quod tam, laberriaculuin in umbraculu.m diei ab seslu, in
non dubius dixeiini, quoriiam Apostolus quosdaih iri securitalejii ei abscousioneni a turbineel a pluvi.i
c :ti.<e adhuc vivenlescommendando "si loquilur-: (Isq. iv, 6); de quo' et sancius David : Apscon-
Mortuieslis, et vita vestra abscoridila est cum Clirisio 4ii me, inquil, in tabetmeculo suo in.die.malo-
411Deo (Coloss: m, 3).- -.- ' '--. .-" . rum, protexiime in ttbscondilo labernaculi sui (Psal.
4. ProiuJe elego lion absurde sponsoc exslasim ' xxvi, 3). , .; . - .
vocaverim roortem, quse" tamcu non vjta, sed vilsa 6. Piita ergoiti soliludincni haric secessissespon-
eripiai Jaqiteis, ut possil dicere : Animv.nohlra sicut sain,-îbiqliie proe aiiiceiiiiale Ioci inicr aiiiplexus
passer erepta esi.de laqueo venaniium (Psal. cxxm,7). isponsi-suayiter pbdornii^se, id "est in spini.u exces^
Jnter medios namque laqiieos inhae vilaineediluiy sisse, quaiidorprohibilse siinl adolesceiiiuhe exper- •
qui uliqtie loties noii jimeiiiur, Tjuoiiessancta aliqua-IB gefaeefe illam, quoadusque ipsa voluefil. Ai isiud.
et veheinenli cogitatione aniiua a semelipsa abripi- qualiter ? Non enirii sinipliciter, neque Jevi, ut as-^
1
•iur;!si-.tanien eousque iherite secedal et avolet, ul solel, comihonilione pfohibilse siini; sed oriihiho'
et hunc communem iranscendal usum el coiisueludiT. nova el insuela contestali,o.ne,..per capreas scilicet
nem cogitaiidi .: etenim fruslra jacilur rele anle cervosquecampqrutn, Quo quidftin genere feraruih
oculos pennatomm (Pro.v.T, 17). Quid enim lbrini- videnlur niihi salis congrueriter expressse sanct*
delur luxuria, ubinec vila senliiur? Excedcnte . aniinae exutoe corporibus, simul et qui cum Deo sunt
quippe anima, etsi -non vita,,cerle vitse.sensii,"ne- angeli, nimirum propter acumen visus, et salius
cesse est etiam. ut nec vilse lentalio senlialur. Quis celerilatem. Ul.rumque hoc siquidem iitrisqile spi- .
-dabit mihi pennas sicut, columbse, et volaboi -e.t re- rilibus convenire cognoscimus; nain facile elpelunt
quiescam? (Psal. uv, 7.) Ulinam hac riiorte egp stimnia, et intinia perietranl. Quorum qiioque in
Trequeuier cadain.utevadam laqueos morlis, utnon campis desigiiala conversatio evideriter Jibefos at-
sentiani vitoeluxuriaiitis ,.morlifera"blandimeiita, ul que.expeditos signat in contemplalione discursus.
obslupescam-1448 a(l sensuifi libidinis, ad oestum Quid sibi vult ergo adjuratio Jacta per Tstos? Pro- -
avariiise, ad iraeundioe et impalienliie stimulos, ad I'eclO,ne inquielae adolescentulse audeanl Ievi ex
-
angofes sollicitudinuni, el inoJeslias curarum ! Mo- causa.evocare dileclam a lam reverendo collegio,
riaiuranima mea morte justorum, ut nulla..illam cuiabsque dubio toties adiriiscetur, quolies eontem-
. illaqueet fraus, nulla oblectel iniquitas.. Bona mors, piando^ excedil. Pulchre ilaque borum aucloriiale.
quaevitain non aufert, sed Iransfert in-melius , lioha, lerrentur, a quorum societate cohstat, ayelliillain
«jua.hoii-.corpuscadit, sed aniiria sublevalur. ipsoruin importuhitale. Attendaiii adolescentuioequos
S. VenimTisec-hominumesi. Sed morialnr anima offeiidant, pariter cuni malrem iriquietaiit ; et mi-~
mea morle eliam, si dici pDlesl,angeioruiri, ut prse-• nime ita malerna de charjlale corifidani, ulnpuin
sentium memoria cxcederis, rerum se inferiorum cor- illum coeleslem convenium siiie niagna necessitate
j..ore"aruinquenoh niodo cupidilatibus.sed e't similitu- irruere.yereaniur. Id quippe se agere. cogiient, iqtfb-
diiiib.usexual,siiqueeipuracun)Tlliscoiiversalio,cum i liesin contemplaiioiie quiescenti plus justo molesloe
quibus.est purifalis similitudo. Talis, ut opinor, ex- sum. Ponitur sane in volunlaie-ipsius, et vacare
cessus-aut tanlum, aul maxime conlemplatio dicilur., sibi, ct curse iliarum inlendere proui oppriefe jtidi-
Rerum etenim cupidiiaiibus vivendo non lerieri, iitf- caverit, cum veiatur excilari ab illis, quousqhe ipsa
marisevirlulis est, cofporum vero simililudinibusspe- velit. Novit sponsus quanla flagret dileclione etiam
cularido non involvi, angelicsepuritatis esl. Uirumque> 0 erga proximos sponsa, et satis propria charilale
Tamen diviiii muneris esl.utrumque. exeedere, utrum-, solliciiari nialrem deprofectibus liliarum, nec se
que te ipsiim [alias, utrumque exuereleipsum, elc;]| ullo pacto iilis subiracturam seu denegaluram qtian- -
iranscendereest,sed longe unum,alterum non longe. lum ei- quoties opus fuerii': proplereaque secure
Bealus qui 4icere poiesl: Ecce elongavi fugiens, et» l» <Jiscreiioni 1447 eJ6s cfedendam cerisuit haric-
mansi in soiitudirie (ibid.,-8). Nqn fuit coiitentusi ydispensaiionein. Non enim esl lalis, quales mul.os
exire', nisi-el longe se facerel, ut ppsset quiescere.. videmus prophetica inuslione noiaios ,";qui quod
^frarisilisli carnis ob.Ieclameiita, ul minimejam obe-.;. crassum est et forte assumenles,, quod debile es.t.
-dias coiicupiscenliis ejus, nec lenearis illecebris : projiciuiit (Ezech. xxxiv, 3, 4). Nunquid -medicus
profecisti,/separasli te,.sed noiidum elongasli, nisii valenles requirit, et-iiori pplius aegroiahies-?.Si con-
et irrtienlia undique pharitasmaia corporearum si- lingat, facil forsitan ut aiiiicus, sed .noii utmediV
iiiililudinum iransvolare memis puritaie prsevaleas. cus. Quos docebis, Magister borie, si" oriines iiido-
Hucusque nolilibi proriiittere requiem. Erras, sj ci- ctos repuJeiis ? Quibus, quajso,- adliibebis (liligeri-
tra ihvenire te exislimas'locum qhietis, secreluinl liam discipJinaa, si indisciplinalos vel effugavefis
solittidiiiis, luminis serenum, babitaculum pacis., . omnes, vtTfugsVTs?In" quibus, obsedro, tuampro*
SERMONESJN CANTfCA. ' 1054
iira
babis patienliam, si solosadmisefis mansuetos, in- A . ?rata atideanl otia temere perturbare. Nam jusia
quietos excluseris.'? lrepidalioj«arvulorum' inanifeste signal, audisse eos
7. Sunt tameii de Iiic sedehlibus, qui utinam inliis quasi miiiacem atque increpatoriani illius
prsesenscapiuiliini atlentius observarent.Cogitareiil procul dubio' vocem, quiin prophela loqui.tur : Ego.
certe, quanla prteposilis reverenlia debeatuiyquos qui loquorjuslitiam (Isa. LXIII, 1). yox ejus, inspi-
leuiere inquietando, coeli quoque civibus se reddunt ratio ejus est, ac jusli limoris incussio.
infestos: ct nobis foiie plusculum solito parcere 2. Coniperta ergo hac voce, spnnsa gauilens et
demum iiiciperenl, nec lam irreverenter Jeviierque exsultans : 144§ ô:c' inqnil, dilecli mei. Amica
se jani ingererenl cum vacamus, Rara salis niilii est, et gaudio gatnlet propter vocem sjionsi. Et ad-
ad feriandum a supervenienlibus, ut bene norti.nl, dit: Ecce isie venit saliens in niontibus, tramiliens
conceditiir liora, eliam cum ipsime in omni paiicn- cotles. Coiuperla ex audilu vocis dilecli prseSenlia.
tia siislinebtmt.- Verum ego scrupulosius moveo iiiciinctanter intendit behe ctiriosos oculos ad vi-
isiiusinodi querelam, ne quis forte pusillaniniis dendum quem audierai. Audilus ducit ad visunii
fidesex audiiu (-Rbni.x, 17), qua cordainun-
supra vires proprioe patienlise dissimulet a neces- qtiia
sitaiibus siiis, dum me.inquietare veretur. Super- dantur, ut possit videri Detis: sic enim hahes :
'
sedoo igitur, et ne magis impaiienlise exemplum B Fide mundans corda (Act. xv, 9). Yidet ilaque
videar dare infirmis. Piisilli Domiftisunt credentes venicntem, quem loqueniem audierat, observante
in euni ; non patior ul ex me scandaliim paliantur eiiam bic ordiuem illuiu Spiritu sancto, qtti aputl
est ita: Audi, fitia, et vide
(Matlh. XVIII,6). Non utor hac poteslate ; magis Prophelarri descriptus
aiitem. ipsi me utantur ut libet: lantum ul salvi (Psal. XLIV,11). Et ul certius advertas, non casu,
ri.ini. Parcent mihi si non pepercerint, et in eo netjuc forluito, sed de studlo magis el induslria,
obillam scilicel ralioneni quam proeniisimus, audi-
po.ins requiescam, si non me inquietare timucrint
tum hoc ôco prsemissum visui ; vide si iion fcic
pro. necessitaiibus suis. Geram eis morem quoad
ordo verborum a sancto quoque Job observatus
poluero, et in ipsis serviam Deo meo, quandiu ubi sic loquitur Deo : Audilu aurisau-
fuero, in charitaie nonficta. Non quaeram quse mea invenilur,
divi le, el nuncoculus ineus videt te (Job XLII,5).
sunl; nec quod mihi esl utile, sed quod multis, id
mihi iilile judicabo. Hoc soluri) deprecor, ul fiat Sedet ubi. Spiritus sanclus super apostolos in die
Peniecostes descehdisse memoraiur, nonne audilus
acceptum eis fructuosuriique ministerium meum, visum
*i forle vel ex Iioc inveuiam in <lie mala misericor- prsevenisse describilur ? Ait eriim : Faclus
Jiam in oeulis Patris eoruin.simul et sponsi Eccle- est repenle de ccelosonus tanqkam advenietais spi-
C
siaeJesn-Chrisli Domiiii noslri, qui cum eo est su- n7i(s vehemei\iis; et infra: Et apparuerunt iltis
disverlitm linguce tanguarn ignis (Act. u, 2, 5). Et
per.omuia Deus benediclus in soecula.Atnen. hic ergo Spiriius sancti advenium primo auditus,
• , SERMO Llll.
Per ttlonlesel collessignificari cmlestes spirilus, quos dehinc visus percepisse refertur. Sed de hoc satis;
transilil spomusper suum in terras adventum, seu quoniam lu quoque, si curas operam dare htijusce-
per myslerium Incarnalionis sum. inodi inquisiiioni, poteris et ipse fortassis in aliis
1. Vox dilecli mei (Canl.n, 8). Videns sponsa Scriplura- locis nonnulla sirnilia reperire.
novam adolescentulariim verecundiam, et verecun- 3. Nunc jam illud-consideremus, quod diligenlio-
dum limorem, quod scilicet de novo coepissenl non ris eget inquisitionis, et difficiiioresliabet accessus .
audere se ingerere saiicio oiio ipsius, nec sicul lieri ad quod nimirum omnino me egere faleor adjtuoiio
et niidiuslertius mOleslsefieri quiescenli in contcm- Spiritiis sancti, ut ponere in lucem possim, qui sint
plaiione praesuinerenl: agiioseilhoc sibi provenisse illi moiites seu colles, super quos salienlem, et
cura et opera sponsi; el exsuJlans in spiritu, sive transilientem eos, Ecclesia sponsum loelis speclavit
pfo illarum profectu, quae a uiinia et superllua iu- ohuuibus, credo cum properaret ad ipsius redem-
quietudine compescuniur ; sive pro sua deinceps _ piionem, ctijus concupierat decorem. Nam id quidehi
futura liberiori quiele, siveeiiam pro dignaiione el propterea ita et non dubie senserim.quoniam siniile
favore sponsi, adeo pro hac ipsa ejus quiele zelan- quid tle Propheta occurril inihi.evidenler in spiritu
tis, el lanlosludio defensanlis suavissima olia sua, proevidenie et exprimente Salvaloris adventum :
imo sludia ferventissima , ail hoc facere vocem lnsole posuit tabernaculutn' suuin, et ipse lanquam
dilecli sui, htijus rei gralia faclam ad illas. Etenim sponsus procedensde thalamo suo. Exsuttavit ut gigas
isqui aliis prseestin solliciliidiiie, vix unqtiam, vel ad currendam viam : a summo cmlo egressioejus, el
raro secure vacat sibi,- dum tsemper tiiuel sui pe- occursuscjiisusqueadsummum ejus(Psah xvm, 6,7).
nuriani facere subdilis, el non placere Deo, quod Cursus et recursus is nolissimusest; a quo^ et-ad
commuiii uiilitali propriani prsefert quietem el con- quid inilus' consummatusque , nolissiniuin. Quid
templationis dulcedii>Pin.Non autem parum gaudii igitur ? pingemus nobis,' sive in psalmis isia Iegen-
et securitatis accedit in.terdum suaviter ferianli, les, sive in praesenli cantico, virum gigantem
pro-
cuui ex melu quodam et revereulia erga se immissa cerae slaturae, absentis cujuspiam mulierculseamore
ilivinilus cordibus subdilorum, intelligit suam Deo capttim, et, dum properat ad cupilos amplexus,
placere quietem, qui facit ut illi a-quo magis animo transilienteniinontes collesque hos, quos videinus
suas iiccessitates stisliueaiit, qtiani patris spiritualis mole corpo,r_ea.super pJana lerroe lanla alliludine
PATROL. CLXXXIII. m
1035 S. BERNARDIABBATISCLAR4;-VALLENSIS i 1036
eniinenles, ut el supra nubes i aliqui illorum verli- A iidem ipsi et montes7"-etjrves: monies,"piopter
cem exlulisse cernantur ? Verumnon decet istius- pleniludinem vel celsiiutiinem ^; oves, proptrr
•modi corporeas phanlasias imaginari, praeserlim mansueiudinem. Pleni quippe Deo^ celsi nierilis,
traolantes hoc canlicum spiriluale: sed nec lieet cumulati virlulibus, riihilominuslamen erectosver-
omnino nobis, qui meminim.uslegisse in Evangelio, lices tota el humili obedieniia submiitunt el incli-
ijuia, spiritus esl Deus, et.eos.qui adorant.eum, in iiant illius longe supereminenlis imperio maj'eslatis,
spiritu oporietadorare {Joan. iv, 24). tanquam ovesmansuetissimsead nulum sui pasloris
, 4. .Qui sunt ergo hi spirituales montes et colles, per onmia ambulanles, et sequenles eum quocunque
ut poslinotlum coiisequenler agnoscamus, sponsus ierit. Et in his, seciindum proplietam David, vere
(qui Deus, ac per hoc et spiritus est) quales et roonlibus sanclis, tanquam priin.i omniurhcreata
. cujusniodi dnbat salttis iii. illis, vel super illos ? Si sapientia, fundamenta civitaiis Dominiab inilio fir-
Tllos pulamus, in quibus Evangelium rcfert olim miter slabilila consistunl (Psal. LXXXVI, 1) ; quse
•fiiisse relicias nonaginla EfTem oves, cum pius utique una est in coelo el in lerra, Iicel ex parle
paslor eanim venit unam.in lerris quaerere quoa peregrinans, et ex parle regnans. El ex his nihilo-
perierat [Hattli. xvui, 12); nihilominus adhnc in ininus, juxta Isaiam, lanqu-amquibusdamvilalibus
iobscuro res est, el inlellectus fuerel: dum diflicile B cymbalis bene sonantibus, jiigis resonal graliartnn
sit invenire, spiriluales iilse(216) et supercoelesles actio, el vox jaudis (Isa. LI, 5), suavi el incessabili
bealiludines (n.amipsse sunl sine dnbio, quoe ibi voce implenlibus, quod ex eodem Prophela paulo
.Tnemoralsesunl oves) quos vcl quales alios habeant ante niemoravimus, quia motttesel colles cantabuut
\spirilua!es similiterm.ontesvel collesad habitandum, eoratn Deo laudes: et item qnod ille alius loquens
pascendumve in.illis.Veruniiamen sinon inveri- ad DominumDeum: Beaii, ait, ^ni linbitanitn domo
tate. aliqui essent, Veritas lioc non dixisset. Sed tua, Doniine : in sqicula swculorum luudabunt U
neque Prophela Jonge ante de. civitate superna Je- {Psal. LXXXIII, 5).
.rusalem protulisset, quia fnndamenfa ejus sint in 7. Hi ergo : ut ad id recurramus, unde aliquanlu-
.monlibus sauciis (Psal. LXXXVI, 1), si non vere inibi Tum, sed, ut pulo, necessarie digressum est: illi
essent niontes sancti. Denique quod cceleslishabi- sunt monles aique colles, in quibus Ecclesiavidit
' tatio illa vcre
habeat, non inodo spiriluales, sed et coelestemsponsum mira alacriiale saJieniemrcum
3'ivos ac rationales montes collesque, audi Isaiam : ad suos properaret aniplexus; nec modo salientein,
•Jliontes el colles canlabunt coram Deo laudes (Isq. sed.et transilientem eos. Vis libi bos saJlus ex fit-
LT, 12). teris proplielarum, .aposlolorunique demonstrem?
;. 5. Quinam igifur isti nisi iidem ipgi cceli inhabi- " Non quod nunc omnia, quae de hac re apud.illosab
: tatores
1449 spiritus, quos Dominicavoce oves otiosis' inveniri queunt, teslimonia replicare inei-
dixiinus appellatos,. utjpsi sint montes qui oves ? piam (hoc enim longum est, et opus non iest); sed
- Nisi forie absurdum libi videalur, aut.in monlibus ea tanium rnodo pono, quaabreviter ,el
" aperie as-
inontes.aut iii ovibus oves pasci. Et j'uxialilteram truere videantur id quod dicitur de sponsi saltihus,
(juidem duriim sonat; sec.undumspirilualem autem Dicit de illoDavid quia posuilinsole labernaculum
jiitelligenliam dulce sapit, si subtiliter advertamus, suum, el ipse lanquamsponsusprocedensde thalamo
quoniotlo ulrarumque ovium paslor, Dei scilicet suo : exsultavitut gigas ad currendam viam,a summo
BapieniiaChristus, unum idehique pabulumveritalis cmlo egressio ejus (Psal. xviii, 6, 7). En quanlum
aiiter in terris, aliter ,in ccslesiibus gregibus suis saltum dedit, a summocoeload terras. Sane enim
adniinislret.. Nani nos quidem roorlales homines non invenio alibi, ubi in sole "posuefitiabernaeiilum
inleriin in loco peregrinaiionis noslrse, in sudore stium, id esl, in.luce el in manifeslo suam dignatus
vulms iiosiricomederepanem noslrum necesseha- sii exhihere piaesentiamipselucis inaecessibilis ha-
-bemus, foris.illum in labore et serumna mendican- biialor, nisi utique in lerris. Denique: In terris vi-
les ; id est, vel a doctis viiis.vel a sacris libris, ,r>sus est, et cum hbminibusconversalusesl (Barucli,
vel certe per ea qusefacla suiii, invisibiliaDei intel- m, 58). In lcrris, iriquam, palam, quod esl in sole,
Tecta conspicienles. Angeli auiem in omni plenitu- posuit tabernaculum suum, corpus videlicet, quod
dine, elsi non a semeiipsis, lamen in semeiipsis, de Virginis corpore ad hoc sibi aptare dignatus
lanlafaciliiaie quanta et felicilate accipiunt, unde csi, ut in eo in se invisibilis videretuf ; elsic vide-
et beaie vivunt. Sunt enim omnes docibiles Dei: ret omnis-caro salulare Dei, curiiin carne venisset.
ijuod sane eleclos hominum quandoque asseculuros 8. Saliil ergo in monlibus, id est in.illis supremis
cerla verilate promitlilur,- ei nonduin experiri iri- spiritibus, cum ad eos usque descendit, saeramen-
buitur felicitale secura,, lum a saeculisabsconditum, el inagnum pietatis my-
6.- Pascuntur proinde in moniibus inontes, vel slerium eis dignanler aperiens. Sed transiliens hos
oves in ovibus, cum sane supernas illse subslantise superiores atque eminenliores montes, cheruhiii
spirjtuales intra semetijisas de Verbo vitoe, unde scilicelatque 1450 seraphin, nec non dominaiio-
suam. Jjeaiamperpetuenl vilam, aliluenterinveniunt, nes, principaiuserpoieslates, virfulesque eiiam a4
.(216) Sie-Rouauld;Mabilloniuset alii editi, illas.

- . - .'SERMO.NES IN CANTICA. 1058
i(j57
infenorem usque ange<orum ordinem descendere,,A residua capituli ejusdem atlentius percepturi, lar-
Ecclesix Jesu Chrislo Domino.noslrot
tanquam ad colles dignalus est. Sed nunquid Vel in giente sponso
illis remansit? Transiliit et colles. Non enim, in- quiest sflper omriia Deus benedictusinssecuIa.Ameiu
SERMO LIV. , •.'
«juil, angelos, sed semen Abrahm appreheridif(Hebr.
per montes significanlur angeli et ho-
'n','16), quod uiique angelis inferius esl, ut sermo Qualiier iierumcollesdmmones.llem
dixit memoratus Propheta, lo- mines,etper delriplici timore,
iuipleretur, quem qup quisque timere debel, ne graliam bene operandi
quehs ita ad Patrem de Fiiio :"-i fiituistt eum pdiilo a Deo qcceplamperddt.
.minus ab qngelis (Psal. vm, '6). Quanquam hoc i, Super eodem capitulo, quod liesternp sefmone
sanead commendationem natune humanoe diciiim [alias, die] versatum est, diclurus stlm et alium in-
possit irilelligi, quod homo ad imaginem et/rini- tellectum quem hodieftio, servavi: vos probate, et
litudinem Dei eonditus, ae prsedicius ratione ad eligite poliora.Non est opus superiora repetere quae
insiar uiique arfgeli,modicum tamen. "distet ab an- excidisse non arbitror in tam brevi. Si quominus
gelo propter corpus de terra. Sed audi aposlolum lameii-, scripia sunt uldictasunt, et excepla stylo,
Paiilumaperie .pronunlianlem de eo : Qui cum in>' siciit el sermones caeteri, ut facjle recuperelur quod
forma Dei esset, non rapinam arbitrabatur esse se forte exciderit. Quapropter accipite alia. Etce venit
aqualetn Deo: quia semetipsurii exifianivit,fofmam B is; inquit, saliens in montibus, tratlsiliens colles
servi accipiens, in similitudinem hpminum factus, et (Caniic. \\, 8). Sponsumloquilur : qui profecto lunc
hdbitit,ihventusiit homo (Philipp. ti, 6, 7) ; et rur- in montibus saliit, cum missus a Palre ad evangg-
suiii: Vbi venil, inqujt, [plenitudo tpmporis, misit lizandiim paiiperibus,A.ngelorumfungi non estdedi-
Deus Fitium suum, factum ex muliere, faclum sub gnatus officio, faclus magni corisilii Angelus, qui
tege, ttl eos qtii sub tege trant redirixeret(Galal. iv, Dominuserat. Pef se deseendii ad terras, qui 1451'
,4, 5). Qui ergo factus ex muJiere, factus et sub lege alios delegare solebat: per se noliim fecil Doininus
esi, {iiociildubio non solum moriles, id est majores saiutare surim, perse in Conspeclugenlium reyelavit-
superioresque beatitudines, sed etiam minores an- jtistiliani suam (Psal. xcvit, 2). Cum itaque omnes*
gelos descendendo transiliit, "qui quidem in compa- juxla Pauli senlentiam, adminislratorii spiritus siiit,
ratione superiorum, merito collium nomine desi- missi.in minislerium propter eos qui hmreditatemca-
gnaniur.Caeieruni qui miiror esl iu regno coelorum, piutii saiutis (Bebr.l, 14); quierat super illos,factus
niajor esl quovis carnein portante sriper lerram, est inter illos tanquam unus ex illis, dissimularis
etiaiiisi sit ille maguus Joannes Baptisla (Luc. vn, iiquriam', accumulans graliam. Sed audi ipsuni.
28). Nam elsi sane Deum lioinineni faleamur, etiam Nonvetii, inquit, ministrari, sed ministrare, elani-
in homine stiper omnem piTiicipatumel poteslalem mam meam dare pro multis (Malth. xx, 28). Quod
longe incoiiiparahiliier praeeminere'; cerlum tanien quidem caelerorum nemo fecisse inventus est, ut
quia etsi praeitmajeslate, sed infirmilaTe succubuit. omnes quotqtiot ministrasse visi sunt, ipse devotis
lta ergo saliit in monlibus, el-iransiliit colles, cum transierilfidelibusqueobsequiis. Bonus miiiister, qui
non soluni sujierioribus, sed et inferioribus spiii- carnem suain injcibum, sanguinem in polum, ani-
tibus dignauiissinie se inferiorem exhibuil. Nec miim minisiravit in pretium. Bonus plane, qui spi-
modo illis supernis spirilibus, sed et ipsis qui domos rilu alacer, cliaritale fervens, pietate deVolus,non
Iiiteas iiihahitant, sulyectum se exhibuit, transiliehs solumsalit in montibus, sed et transilit colles, id est
et viucens huniililate etiam hominum huinilitaieiH. superat ef vincit alacritate ministrandi, ulpoie qtiem
Erat deniqiie subdilus Mariaeet Joseph, cum esset Unxit Deus Deus suus oleo isetiliaepfse consortibus
dtiodeimis, in Nazarelh (Luc. n, 61, 42) : et apud suis (Psal. XLIV,8): in quo ulique singulariter cx-
Jordanem Joannis se-inaiiibus j'am juvenis incli- sultavit ut gigas ad eurrendam viani. Denique irans-
navil (Matth. nr, 15). Sed et inclinata est dies, iliit Gabrielein, efj praevenit (217) ad Virgineih,
nec adhuc oniniiio, de his, montibus" descendere eodem archangelo atlestanie, cum ait: Ave, gratia
libeu , , pteha, Dominus lecum(Luc.i. 28)i Quid? Qiiemmodo
.9. Cseteriinisi hac vice volucrimus cuiicla lio- reliquisti in coelo, nunc [alias, hpnc] in nierO re-
ruin, pront delectat, explorare aiueena, abdila pey- peris. Quoiiaiii mooio? Volavit et praevolavit' super.
scruiaii; verendiim ne aul sermo grata brevilate penijas venloruni. Victuses, o arohangele: trarisiliit
careat, aut iarga excellensque materies debiia di- te qui praemjsilte. , ;'
ligeulia festinalione fraudeiur. Pausemus proinde 2. Atitcerte saliebatin montibns., cum inarigelis
hodie jam, si placet, in montibus islis ; quoniam olim patribus, apparebal : quqd utiqhe proprietaii
bonuin esl nos hic esse, ubi a paslore Ciirislo.una Jitterae magis convenire videtur. Non eninraitj sa-
cum sanciis angelis in Joco pascuae collocati, et liens, in montes ; sed, in montibus, ut ipse in eis
jiiciiiidius pascimur, et uberius. Et nos siquidem videatur salire, qui facitet dat ul saliant; quemad-
oves pascuse. ejus. Rumiiiemus. ergo , lanquam modum loquitur-inproplietis, operaturin. juslis, ciim
iiiiinda animalia boni pastoris,. quae hodierno sei- illis verba, et islis epera tribuit. Adde quod aiiqui
nione. lola aviditale glutivimus ;. sermone altei-o eorura personam ejus gerebant, jla ut. loquereiuf
(217) Sic legenaum cum manuscriptis; non perMMtf,-utin editis.

3059 S. BERNARDlABBATISCLAR.-E-VALLENSIS 1040
<|uisque illorum, non tanquam angelus, sed tanqtiam in A transilivit, sed eliam coeiuni, dicente Scriptura:
©omiriits. Verbi gratia, ille angelus qtii cum Moyse e Domhte, in cmlomisencordia tua,^Hverilas luausqut
Toquebalur, dicebal,. non, Ego Domini, sed, Ego o ad nubes (Psal. xxxv, 6). Usque ad mibesenim cce-
Domirius,alqueid frequeulius ilerabat. Saliebat ergo 0 lum est quod inhabilanl. sancti angeli, quos non
in montibus,itl est in angelis, in qtiibus et Joqtieba- iransiliii Sponsus, sed saJil in eis', ita ut iinprimat
tur, et suam hominihus exliibebal praesentiam. Adi ipsis duo qusedamvestigiapedum suoruni, misericor-
Iiomines enim saliebat, sed in angelis, non in se;; diam et verilatem : de quibus Domini vestigiis md-'
non in sua natura, sed in subjecta creatura. Quii hiinf. me in superioribus sermoriibus pleniiis dispii-
cnim salit, de loco ad iocumvadit: quod noncaditt lasse (serm. 6). A nubibhs vero et infra daenionum
in Deuui. Ergp in montibus, id est in angelis, salie- Jiabitatio est in aere isto infiriioei caliginoso; in
bal, qui in se non poterat ; el saliebat usque ad1 qiiibiisnonsalilsponsus, sed Iraiisilit illoset prseierit
colles, id est patriarchas et prophelas, caHerosqtie j nec ulhimiii sexeiineiil Dei Iraiiseimlis vesiigiuin.
-
spiiituales viros de terra. Sed transiliebat et colles,, Nam qiiomodo in diabolo veritas est, dequo in
cum noii solum niagnis et spirilualibusviris, sedett Evangeliis Veritalissentenlia exslat, quod inverilate
aliquibus de populo, etiani et nonnullis miilierihiis 3 iioii stetii, sed mendaxexslitit ab initio ? Sed tiec
seque in angelis loqui et apparere dignatus est. Vel1 R ' misericordem quis dixerit eum, quiniliiloihiinis ab
colles dicit aerias, potestales, quaeinter hiontes qui- inilio homicida fuisse eadem ipsa Evangelii1verhate
deni.mininie j'am niimerantur, pro eo quod a virtu- convincitur (Joan. vni, 44). Porro aiilem qiialis'pa-
lumcelsitudine defltixeruntpersuperbiam; nec lameni leifamilias, tales et doiheslici ejus. Pulchre1proimle
iisque ad humilia valliuro, sive ad valles humiliuml de Sponso Ecclesia psallens, quod in altis habitet,
per pcenitenliam deiumescunt. De liis arbitror illud1 et humilia respiciat in eoeloel in terra (Psal. cxn ,
dictum in psalmis : Montes, sicul cera, fluxerunl ai 5, 6 ), nullam omnino meiitionemfaeil ds his qui iu
facie Domini (Psal: xcvi, S). Hos ilaque tumenies ac; aere versanlur spiritibus superbis, quoniam Deus
steriles colles, tanquam medios posilos inter monlesi superbis resistit, et humilibus dat graliam ' (Jdc.
. perfectorum et valles pajnilenliiim, procul dhbioi iv, 6). •; •
. transiliit, qui in montibus salit; hisque praelerilisi 5. Videtergo illum salientem ihmontibuset trans-
, el despeclis descendit ad valles, ul valles abundentt ilienleiii colles, j'uxla imprecalionem Daviddicentis:
frumento. Porro illi e regione oeterna ariditale ac\ Omnestnonles qiii in circuilu ejus sunl, id est in cir-
steiiliiaie damnantur, sicnl habes proplietae super cuitu Gelboe,visilel Dominus; a Gelboeauiem truns-
illos imprecalioneni: Nec ros, inqtiit, nec pluvia: eat (II Reg. i, 21). Diabolo neriipe, qtii per Gelboe
^1
ilescendqnt super vos. Atque ul noveris quod adi designatur, hinc inde sunt montes quos visiiat Do-
angelbs qui prsevaricali suht sub figura monliumi miims; supra angeli, infra homines. In poenanisiqui-
Gelboe ista loquatur, Ubi, inquil, ceciderunlvnlne- "demsuam Iocum in aere isto, medium inlef cceltim
rati mulli (II Reg. i, 21). Quanimultiin hismaledictisi et terram, de coelocadens sortilus est, ui videat et
liionlibus de exercitu Israel ceciderunt a principio i, invideatj ipsaque invidia lorquealuf, Scriptura di-
ct quoiidie cadttnt! De quibus et habes in eoilemi cenle : Peccalor videbil et irascetur, denlibus suis
prophela, cum dicit Domino :' Sicul vulnerati dor- freniei,et tabescet (Psal. cxi, 10). Quahi miser, ciim
iv.ieniesin sepulcris, quornm noti es menwramplius, suspicitcoslos, in rjuibus innumeros monles intuetiir
fit ipsi demdnu lua repulsi sunl (Psql. LXXXVII, 6). divina ciarilale fulgentes, divinis laudibus resuliaii-
5. Non est eigo mirum, si steriles et infrucluosi tes, sublimes in gloria,.abundantes in gratia ! Quam
jiermanent isti, non montes coelici, sed aerii colles, miserior, cumrespicil terrani, montes nihiloiiiinus
superquosnec ros, nec pluvia descendit ; quippe quam plurimos de populo acqtiisilionis habenlem,
aiieioregiathe et beiiedict.ionumlargitoretransiliente fide solidos, spe excelsos, charitate spaliosos, cullos
. nos, cl 14SS descendenie ad valles, ut ccelesti virtutibus, bonorum operum fructibiis refertos, de"
inibre peiTimdalhumiles qui sunt super lerram, et r, j rofe cceli taiiquain de saltu sponsi quoiidianam ra-
Irucltimafferant in palicnlia, fructuiri iricesiinum, pieiites.benedictioneni! Cum quanlo pulamus dolore
7sei"jgesimiiin,et cenlesimum (Mallh.xm, 8, 25 ; el rancore aspiciat ille ciipidissimus glorioeistos in
Luc. visi, lS).Denique visiiayit ierrain,el. inebriavit r.irciiitustio tam gloriosos inonies, cnin se et simse
eani: muliiplicavillocuplelare eam (P.sal. LXIV,10). regione inculios, tenebrosos, bonis omnibus infe-
Terram visitavil, non aerem quia misericqrdiaDo- cundos despicial, ita ut se seniial esse opprobriimi
-vtitfiplena esl terra (Psal. xxxn, 5). Denique, Ope- boniinum el angelorum, qui omnibus exprobrahat,
ralusest salulem iti medioterrm (Psal. LXXIH,12) ; , secuuduni illud in Psalmis: Draco isle quemformasti
nunquid-et in medtoaeris?TJocadversumOrigenem, ad illudendumei? (Psai. cui,"26.)'
qui in aere Dominumgloria?denuo, pro dsenionibus 0. Atqiie hoc, quia ob ipsorum superbiam iraris-'
iinpudeiiti crncifigit mendacio, cum. Iiujiiscouscius ilit eos Sponsus, saliens in monles quii in eirctiilu
mysterii Paulus afflrmei, quod.resurgens ex.moiiuis ejus sunt, lanqtiatn fons ascendensde nicdio ptira-
jam non inorilur, mors illi ultra non dominabilur disi, irrigans uiiiversa, ei impiens omne animai br-
{Rom.vi, 9). ... nediciione.Beaii quitorrenle voluptatis litijus pota?i
•4.~Ve7mi)-nojisolnm visilavit lerram, qui acreni interdum vel raro pfomcrenlur in -luibus etsi no
fOil SERMONES1N CANTICA. . 1042.
'
eonlinue fluit, saltcmper lioras.salitaqua sapienliae e A Superbia inventa est in me , ei Dominus dccliiiarit
etfons vilae, ut fial in ipsis quoque fo.ns aquae sa-- in ira a servo suo. Hinc isla slcrililas aiiima! mea'-,.
lientis in vitam asternam. Et quidein Iiuj"usfluminis s et devolionis rnopia qnam palior. Quoinodo ita exa-
. impelus.Isetificat civitatem Dei, sane perenniter ett ruil cor meuiri, coagulalum est sicut lac, faclum e.st
. anTuenler. In nostros autem montes qui ih terraa sicut terra sine aqua ? Nec compiingi ad lacry-maa
sunt, ulinam interdum facta quasi inundatione sal- queo ; lanla esl duritia cordis. Non sapit psalinus,/
lus dare aliquos non despiciat, qtiibus 1453 su^l~ non legere libel, non orare delectat, meditaliones-
cienler irrigati, nobis quoque, qui vailes sumus,, solitas iioii inyenio. Ubi illa jncbrialici spiiitus? ubi
stillare vel raras gtttlulas possint, ne omnino aridii incniis serenitas, et pax, elgaudium in Spirilu san-
el steriles remaneamus ! Miseria, et egestas, el om- clo ? Ideo ad opus-manutirii piger, ad vigilias som—
nino fames valida in regione ;IIa,quse nullis unquaml iiolenliis, ad, iram prsecejjs, ad odium pertinax, liii-
isliusmodi vel saltibus, vel iiislillation.ibushumecta- guoe et gul.e iiidulgentior, segnior oblusiorqtte ad^
tur, praeierfluenteet iransilienie illam foiite sapien- pisedicalionein. Heu! omnes montes"in circuilu nieo-'
lise: Et quia non. habuerunl, inquit, sapienliam ,r visilat Domiiius, ad me au.teni non appropinquat'.
perierunt propter siiam insipientiam (Baruch ni, 28). Num collis non sum ex his quos transilit sponsus?
,7. Ecce venit ,is saliens in tnontibus ,. trqnsiliensi B Nairi alium quidem.intueor singularis abstinentioe,
toltes. Ad hoc salit ut transiliat, qui non vull adI altum vero palienlioe adniirandaa,alium autem shm-
omnes perlingere ; neque enim in omnibus bene- maehumilitalis et mansueludinis, aliuni multse irii-
p.laciluinestDeo. Fratres, si,j'uxla sapientiam Pauli,t sericordiae et pietalis ; illum in contemplaiione fre-
scripta sunt, isla ad correptionemnoslratn (I Gor. x,r quenter excedere, hunc pulsare et penelrare coelos
.11), observemus Sponsi discretos el circumspeclosi ofaiionum inslantia , aliosque in, aliis praeetninere
salius, quemadmoduni videlicet tam apnd Angelosi virtutibus. Hos, inquam, considero omnes ferventes,
quam apnd nos, el in liumiles saliat, et superbosi omnes devotos, ornries in Christo unanimes, omnes
transiliat: siquidem excelsus Dominus et humilia[ donis cceleslibus et gratia affluenles, laiiqiiam spi-
. respicit, el alta a longe cognoscil (Psal. cxxxyn, C). rituales reyera monles qui a Domino visitantur, et
Haec,inquam, altendamus, qtio canti simus Spoiisi. sponsum in se salientem frequenler recipiuni. Ego
nos salutiferis saltibus prseparare, ne veluti a mon-. autem, qui hprum in me invenio nihil, quid me
libus Gelboeforte transeat et a nobis, si indignos'i' aliud putem quam unum 1454 ^6 monlibus Gelboe, -
nos sua visilatione conspexeril. Qtiid superbis, terra quem prselerit in ira et indignalionc sua ille caelero-
et ehiis? Et de Angelis iransilit Dominus, exsecrans rum omnium benignissimus visilalor?
eorum superbiam. Ergo repudiaiio Angelorum fiat, 9.. Filioli, hsec cogitatio lollil exlolJentiam oculo-
eniendatio hominurii : scripta est enim ad ipsorum rnm , conciliat graliam, sponsi. sajtibus praeparal..
correplionem. Coopcreltir mihi in bonuni etiam dia- Hoecego.in me transfiguravi propter vos, ut et-vos
lioli malum, et lavem manus meas 3n sanguine p.ec- ita faciatis. Imitalores riiei esiote. Quod non de
catoris. Quaiiter, inquis? Audi. Superbo cerle dia- exercilio dico modo virtutum, aul morum discipli-
fcolohorrendaetformidoJosa maledictio inlorqueiur, .na , aril gloria sanctiialis (nec enini de hiijusmodi
. fio|ilieia David in spiritu dicenle de illo sub lypo qtiidquam liiihi temere arrogaveriin imitatione di-
Selbae, ut supra memoraluui est: Monles, inquil, gnum); sed volo vos non parcere vobis, sed accu-
qui in ci.rcuiiu ejus sunt, visitel Dominus, a Gelboe- saie vosmetipsos, quolies forle in vobis, vcl ad ino-
autem transeal. dicuni lepere graliam, viruilem languesccre depre-
8. Sane ego hoe legens, referensque oculos in me, liendilis, sicul el ego pro liuj.iisniodi liiemelipsiim
et inluens diligenler, invenio me pesie ipsa infectum, accuso. Hoc facere hoihinis est, qui curiosus cif-
quam in angelo Doininusin tanlunv,exliorr.U4l,qua- cumspecior est sui, el serulator viartnn stiarum ac
teiius propterea declinarel ab eo., cum omnes in sludiorum, atque in omnibus semper suspeeiuin
circuilu ejus moiiies.fsive de Angelis, sive de horui- rv , habct arroganliae vitium iie.subrepat. In veritate
iiibus, visitationis suse gralia dignarelur ; et pavens didici, nil aeqtieefficaxesse ad graliam promeren-
Iremensque aio ad,meinelipsum :/Si sic actum est dam, relinendam,. recuperandain, quam si omni
cum angelo, quid de me fiet ierra et cinere ? Ille in tempore coram Deo inveniaris hon altum sapere, _
coalo iniumuii, ego in slerquilinio. Quis non lolera- sed limere. Bealusliomoquisemperest pavidus(Prov.
biliorein jn divile superbiam, quam in paupere du- xxviiL,14). Time ergo cuhi afriserit gralia, time cum
cat? Vsemihi! si lam dure in polenle illo animad- abierit,.iime cum denuo reverletur ; etJioc esl sem-
Tersum esl pro eo quod elevalum esl cor illius, nee per pavidum esse. Succedant vicissim sibi in animo
.ei profuit quod cogiiata potentibus. superbia esse tres istilimofes, secundum quod gratia vel adesse
-cognoscjtur; quid de me exigendum e't misero, et dignatur,vel offensa recedere, seu ilerum redirepla-
.superbo ? Deniquej'am luo poenas, jam acerbissime cata senlielur. Ciimadest, liniene non digne op6reris
vapulo. Non sine causa saiie ab beri et nudiusteriius ex ea fnainhbcnionet Aposloliis : Videte, iriquiens, •
invasit rue languoriste aniiui, et mentis hebeludo, ne in vacuum gratiam Deire.cipiatis (Ir Cor. VJ, 1);.
insolila qusedaniineiiia spiritus. Currebam bene : el ad discipulum : Noli, inquit, negligere graliam
;»ed eccc Iapis offensioni6in via ; imp.egi,et con-ni. (JUWin le est (I fim. iv, 14); et d.e seriieliiiso dice-
*043 S. BERNARDI ABBATIS CLARJE-VALLENSIS il04i
bat: Quia gratta pei in me vacua non fuil (l Gor.. A j\ habes: Aqua sapienlim sahtlaris polavil itlum (Eccli.
sv, 10). Sciebat homo, consilium Dei habens, Te- xv, 5). Si limor sapienlia, ei sapientia aqua; limor
dundarein contemplum donahtis donum negligere, aquaesl; denique: Timor Domini, inqtiit, fons vitm^
nec expendere ad quod donatum est(; idque intole- (Prov. xiv, 7): Porro liydria mens tua. Capientes,
rabilem esse superbiam jndicabat: et propteVea stiir inquil, singulm melretas binas vel lernas. Tres me- '
«liosissime IIQCmaluni et ,ipse cavebat,. docebalque lretae,-lim6.res.lres. El impleverunt eas, inquit, usqtte-
cavendum. Sed fursum latet fovea hic, quae nolo ad summum (Jdan. n, 6,7). Non urius thnof, noii dud
voslateat,de qua is ipse superbise spirittis tanto quoque, sed toli tres siiriul replent usqne ad suin-
periculosius, quanlo heeullius, sicut liabelis in psai-; riium. Omni lemppVe lime Deum, et ex omni corde
mo, insidiqtxir.quasi leo,in spelurica sua (Psql. x, 9).- tuo, et implesti liydriam luam usque ad sufnmum.
Nam si impedire non prsevalet aeiionem, lenlat in- Anial Deus inlegrum niunus, affeclum plenum, per-
tentionem , suggerens-et suadens , quatenus effe- 'feclum sacrificiujn. Cura proinde nuptiis ccelestibus
clnm gratiae arroges libi, Quod quidein superbiaege- plenam inferre hydriam, ut de te quoque dicaluf:" .
jius longe iOo priore iiilolerabilius.essenon ambigas. Quia reptevil eutn sphitutimoris Domini (Isai. xi, 5)..
Quid enim odiosiusilla.^voce, qiia quidani dixerunt: R Qui sic timet, nihil liegligit. Unde namque negligen-
Manus nostr.d excdsa , et tion Dominus ,' fecit limc tia inlret in plenitudinem ? Alioquin qiiod capere"
omnia ? (Deut, xxxi.i, 27.) adhucaJiquid polest, ptenum non est. Eadem sane
iO; Si.ergo limendum manenle gratia.; quid ,. sl' ralione non polest simul et sie limere, et altum sa-
recesserit? niim mullo magis liinc limendum ? Plane pere. Non est eriim quo adriiillas superbiam, repletus
multo magis ^quja ubi deficit libi.gralia, deficis.tu. limore Domini. Et sic de caeteris viliis senliendum,
Audi etenim quid dalor gratise idieal. Shie me, ait,, quia necesse esl omnia plenitudine limoris excludi.
nihil potestis.facere (Jjoan. x.v, 5). Timeergo subtra- Tunc demum si plerie, si perfecte timueris, daliit
cla gralia,. tanquam.moxcasurus.; time et. conire- charitas saporem aquis luis ad Domifli benediclio-
misce, Deo tibi, ut.sentis, iralo ; lime, quia reliquii nem. Sine eharitale enim limor posnam habet. Et
te custodia lua. Nec dubites iri causa esse super- q.uidem charitas vinum, quod Iseliiicat epr hominis.
biam, etiamst hon. appareal, eiiamsi nihil tibi con- (Psat. €m,T5). Perfeeta auiem chariiis foras mittit
scius sis." Quod enim tu neseis, scit Deus; et qui te timorem, ut ubi aqtia fuerat, vinum esse incipiat sd
judieai„ipse est. Sed nec qui %eipsum commendat, laudemet gloriam sponsi Ecclesise Jesu Chrisii Do-"
'illeprobatusesl, sed quem beuscomnierid.at^/fCor.. niini nOstri, qui esl super bmnia Deus beiicdictus ih
x, i'8). Nunquid commendat te Deus , cum-gratia p ssccula. Amen ! .
prival?Aul nunquid qui humilibus dal graliam (Jac. SERMO LV, .. [
?
iv, 6), humili auferet datam Ergo argiimenium su-. Qualiler homo.per ' veram pmnilcniiam poiesl evadere .
. judkium Dei.
perbiseprivalio est gfatise. Quanquam lamen inter-
dum stibtr.ahilur gratia, sive retraliilur, non pro, 1. Simiiis esi dileclus tneus capremhinnuloque cer-
superbia, quse j'am esi, sed quse fulura esl, riisi sub- vorum (Canl. 11,-9).Ex prsecetlenli versiculo oendet.
traliaiur. Habes.lmjus rei evidens docnmentum de Quem enim salienlem el properantem modo descri-
Apostolo,. qni slimulos carois suae sustinebat invU pserat, consequenter comparalcapreae liinnuloque
tus, non quia exiolleretur ,-sed rie exiollereiur cervorum. Aple quidem , quod hoc genus animan-
(II Cor. xa, 7). Sed sive j'am exisiens, sive non-. tium cursu velox, et sahu agife sit. Porro serhio de
dum, siiperb.ia.tamen semper causa eiTT subsraelaa sponso est, elsermo sponsus.est. EtPropheta dicit
gratiae. . . . I . de Deo quia velociter curril sermo ejus (Psal. .CXLVII,
11. Jam sfgratia.repropiliataredierit, muilo am-. 15); sane congruens buic lor.o, ubi sponsus, qui -
-
plius tunfi limendum,, ne forte contingat recidiviim. sermo Dei est, saliens transiliensque describitur,
pali', jtixlaillud deEvangelio..Ecce sanus factus es, similis proinde factuscapreoe hinnuloque cervorurn.
i\:ii -et amplius jam noli peccare, ne aliquid delerius © ] Et hsec ratio simililudinis. Adde lamen, ne'f hulla
tibi contingat (Joan. v, 14), Atidis recidere quam similituduiis.ipsiusvel auima proportiuncuJa vacel, ,
incidere esse deLerius. Proinde invalescente perir quia caprea quidemnon inodo cursus penijoiiaie,
culo , invalescat et melus. Beatus es, si cor tuum. sed et acumiiie visus eminet. Quod uiique proprie
triplici'isto tiinore r.epleveris, ul limeas quidem pro illam respicit narraliohis partem.qiia sponstis , non
accepla gratia, amplius pro amissa", longe plus pro solum saliens, sed ei transiliens apparere- refertur;
recuperala. Hoe fac.et eris liy.drja in 1455 Chrisii quia nisi.aculo etperspicaci iiiluiluiion possetorii-
jconvivio , implela usque ad summum , continens ni riijio,, prseseriim inter currendmn, discernere in
niirum metretas, non binas tantum,. sed et ternas, quos salire, et-quos traiisilire deberet. Alioquin po-
ut Christi merearis benedictionem,, quae aquas luasi terat sufticere, ad designandam festinanlis velo.ci-
corivertal in vinuni Jaetilise,et perfecla chariias forasi talem , de solo liinnulo coniparalio; isquippe rapi-
mittal liniorem (I Joan, iv, 18). diori se ferre noscilur cursti. Nunc vero quoniain
12. Qnod dico, lale est. Aqua timor est,. quonianii sponsus isle", eisi ardenier amaris, cursim ruereiri
ab a?slu refrigerat desideriorum carnalium. Initium, , dilectaa videatur amplexus, nihilominiis lajrierigres-
inquit, .sqpkntice limor Bomini (Psat. cx, 10); et.\ sus , vel polius saltus suos prudenli. consideraTione ,
"
tUh SERMONES !N CANTICA. .1045
dirigere novit, cautus ubi oporteal figere pedem : JA ducit elabscondit. Prorsus liorreo incidere in manus,
©porluitprofecto cum hinriulo etiam de-caprea si- Dci viventis; volo vuUui irae judicalus proesenlari,.
Diilitudinem dari, quatenus etjper illum desiderium non judicandus. Spiritualis homo omnia dijudicat ,'et-
salvantis, et per hanc eligeniis exprimeretur judi- ipse a tieniine judkalur (I Cor. n, 15). Judicabo-
rium. Chrislus nempe j"ustuset misericors, salvalor proinde mala mea,judicabo et bona. Mala meliori-
ex judex : el quia amat, vuli omnes homines salvos . ribus. curabocorrigere actibus, diliiere lacrymis,
fiefi, el ad aguitionem veritaiis venire {I Tim. 11, punire jejuniis, caelerisque sanctae laboribus disci-.
4); etquia judicat, novilqui suntejus (i/ JMU.II, plinae. In bonis de me huriiiliter senliam, et, juxla
19), et ipse scit quos elegit a principio (Joan.t praiceplum Domini, servum me inulilem reputabo,
J.IH, 18). qui quodfa.cere debui, tantum feci (Luc. xvn, 10).
2. Igitur duo hsecbena sponsi, misericordiam sci-. Dabn operam.nec lolia pro granis, nec. paleas einn
Jicet etj'udicium, in liis ducbus animantibus com- granis offerre. Scrutabor ego vias riieas el s.ludia
^mendaia a Spiritu sancto nobis inlerim sentiamus, rnea, quo is qni scrutaturus est Jerusajem inlucer-
ul in 1456 lestimonium inlegrilatis et perfeqlionis nis, nihilinscrutalum in me siye iii.discu.ssuinin-
fidei nostrae, nos quoque Prophelam imitanles, venial. Neque enini judicalurus. est bis in idipsuin.
misericordiahi et judicium carileinus Domino (Psal. ^- ' 4. Quis mihi det ita ad liquidnm prosequi el pcr-
c, 1). Ego*autem rion dubitp, et alia de horuni ria- sequi universa delicla moa , ut nullo opoiieat verei j
ttira ab iiisrpiidem, quitalium curiosi et gnari suni, oculos caprese, in nullo ad luinen conlingat crttba-
posse monslrari, quaesponso aplari uliiiier et con- scere.lucernarum?Et nuiic videor, sed npn viileo :
gruenter queant: sed hoec, ul arbitror, suflicere prsesto esl oculus cui omnia palent, etsi non paiel
possunt ad dandam-rationem adduclae similitudinis. ipse. Erit quando cogrioscam, sicul ctcognitus gunr:
Pulciire lamen Spirilus sanc.tris non de cervo, sed aiii.unc quidem cognoscoex parlenon lamen ex paiic;
«le hinnulo cervorum similitudinein dedit, inquo et. cognitus., sed ex tolo. Vereor aspecium exploratoris
Patrum„fecit menliohem, e quibus Christus secun- illius, qui posl parielem stat. Hoc eniin Scripiura
dum caniem, et infanliaememinit Salvatoris. Ut addit deillo, quem pr,o acumipe yisus.capreaj assi-
hinnulus quippe apparuil parvulus qui nalus esl no-^, milavit,,: En ipse slal ,inquit, pqstparielem, respi-
bis (lsai. ix\ 6). Verum lu qui"advenlum desideras ciens per fenestras, praspkiens per cancellos; Ue.qao
Salvaloris, time scruliniuni judicis, lime. oculos suo Joco videbimus. Ilunc ergo vereor occultum oc-
caprese, lime illum qui per prophetam dicil':- Et er.it culionum exploratorem.. Sponsa nihil veretur, qriia
in die illa, et ego scrulabor Jerusalem- in lucernis ri nihil.sibi conscia esi. Quid denique verealur, amica,
{Soplwn. i,12). Acuto visu est; nihil inscrutalum, columba, forrnosa? Nempe '(subinde habes : En ai-
reJitiquet oculus ejus. Scrulabitur. renes el. corda lectus meus, inquit, loquilur mihi. Nihil non Ioqui-
(Psai. vn, 10), ipsaque cogilalio. hominis coiifite^. tur;.et ideo formid.oaspecltim, quoniain noii habeo
bilur ilii (Psdl. LXXV,11). Quid lutum in Babylone, teslimonium. Tu quid. audis.de le, osponsa? Quid
si Jerusalem manel scrutiiiium?Pulo eniih,hoc.Joco tibijoqttilur dilectus luus? Surge, 1457 ""IMij.
gropheiam Jerusalern iiomine designassq illos, qul' .propera, amica mea, columbq mea, formosa mea
'in hoc s:eculo vitam.ducunt feligiosam, mOressu- (Cant. n, 9 , 10). Verujn hoc quqque alleri servabo
pernse illius Jerusalem convers.alione hoiiesta et principio, nec brevilale arclabo ea quaediligenliam
ordinaia pro viribus imilarites; et noa vcluli hi, qui desiderantia sunt"; ne forleetd.e hoc reus inyeniar,-
de Babylone sunt,.viianJinperturbalione riliorum, -si quominus vos inveniamini in hac parle aedificati
«celerumque confusione vastantes'. Denique illorum ad intelligentiam iel amorem sponsi Ecclesias Jesu
peccala inanifesta sunt, prsecedentia ad judicium, Chrisii Domini nostri, qui esl sttper- omnia Deus
et no.iiegenl sewitinio,. sed supplicio. Mea autem, benediclus in.ssecula. Amen.
qui videor inpnachus el Jerosolymita, Deccata certe SERMO LVl.
occuliasunt-,non)ineelhabitunionaclii adumbrata : D ] Quod peccala el vitia suni lanquam parieles, medianles
et idcirco neoesse eril subiili ea invesligari discus- inter Deumet peccatorem. .. -
sione, et quasi a.dinolis.lucernis de lenebris in lu- 1. Eriipse stat post,parietem, respiciens per fene-
cem prodi. tlras, pyospiciensper cancellos(C.qnl. 9). Secundum
5. Possumus afferre aliqnid et depsalmo. ad con- litleram quidem vidctttr dicere, qnia -is gui cupi
fiiinandmn id quod dicitur de scruianda Jerusalem. saltibus adventare prospicielialur, appropiasset usqtie
Ait namque sub persona Domini : Cuni accepero ad contuberniuin. sponsse, et siauspost pafietem
tempus. egojuslitias judicabo (Psal. LXXIV,Sj.Vias . curiosius inirospiceret per fenestras et riinas,"cl
juslorum, ni fallor, el actus eorum discussurum se verecuhdenon praesumerelsese ingerere.Secuhdimi
examinaturum dicit.'Verendum valde ciim ad hoc spiritum auleni appropiasse quidem nihilOminus in-
ventum fuerit, ne, sub lam sublili examine mullse . telligilur^sed aliler, ila sane queinadmodurii eta
liostraj juslitiae, ut pularitur, peccata aiipareant. ccelesti sponso agi oportuij, et-a Spiritu saiiclo dici.
\Unumest lamen , si Jiosmeiipsosdij'udicaverimus, . Nil quippe quod vel auclorein dedece-at,.vel riarfa-
lnon ulique judicabimur. (I Cor. xi, 51). Boriumj'u- toreni, verus ,et . spirilualis inleliectus admiitet.
-. Jicium, quotl me illi districto divinoqrie-judiciosub- Ergoappropiavit parieli, cmn^ adbssii .cariy^.Qaj*
1047 , S. DERNARDI ABBATIS CLARiE-VALLENSIS 1048
pariesesi, el appropiatip Sponsi Verbi incarnatio. A in Iwc corpore, inquh,peregrinamur a Domhto (II
Pofro cancellos et feneslras pef quas respicere per- Cor. v; 6). Non quia in corpore, sed quia in corpore
Iiibelur sensus, ut opinorj carhis et.humanos dicit hoc, quod ûlique de peccato est, el sine peccato
affectus, per quos experimentum cepit omnium non est. Etul scias qupniam obslant non corpora,
Jiumanaruui necessltatum. Deiiique Janguores no- sed peccata, audi Scripturam : Pecca'a nosira, in-
stros ipse liilit, et dolores noslros ipse portavit quit, separant inter nos,el Deutn ( Isai. LIX-,2 ). Et
(Isai. iiin, 4). Humanis ergo affeclionibus sensibus- utinam unus mihi tantum obsiet paries corporis,
qiie crirporeis pro fqraminibus usus est et fenestris , solumque obicem pa.iiar id quod esl in jcarne.
nt miserias hominum homoijfaclus expefimenlo peccatum,et non multse inlersint maceriae iviiio-
sciret, et misericors fieret. Sciebat et anie, scd rum. Vereor enim ne etiam prseter illud quod in
aliter; Sciebat denique virtuteni obediendi ipse Do- nalura est, quam plurima de propria iniquilate
ininus virtulum, et tamen.j teste Aposlolo, didicit adjecerim, quorum a me inlerjeclu riimium elouga-
ex his qum passus est obedienliam (Bebr. v, 8). In verim Sponsum;.. ila,ut, si verum dicere velim,
liunc m.odu.met misericordiam didicit, etsi mise- post parietes magis milri illum stare falear 1,^non
ricordia Dominiab selcrno. Docethoc quoque idem posl parielem. ; :,,',,';. ... i' ,.
gentium Doctor, ubi eum asserit tentatum peromnia ^ , 4. Sed dico. hoc planius. Sponsus quidem aeqtia-
pro simililudine absquepeccalo,'ut misericors fieret liter atque indifferenter prseslo ubique est, divinae
{Hebr. iv, 15). Videsne faclum esse quod erat, et utique praesenlia majestatis, et magnitudine virlulis
quo.d noverat didicisse, et sibi apu.d nos quaesisse suae. Graliae lameri exhibitione seu inhibilione qui-
rimas elfeneslras, per quas calamitales nosirasdi- busdam longe, quibusdam prope esse dicilur, anger
ligentitisexplorarel? Tot aulem in nostro ruinoso iorum dunlaxat. et Tiomrnum , id est rationaliurn
"etpleno rimarum pariete invenit lbraniina, qiiot' creaturarumLDenique lorige a peccatoribus saltis
liostrae intirniilatis et corruplionis in -suo corpore (Psdl. cxvm, 155). Et saiictus David nihilomirrus.
sensil experimenla. dicit: Utquid, Dqmine, recessisti longe?(Psal. ix, 1.)
2. Sic jlaque sponsus post parietem stans, et per Caeterum a saiictis pia dispensalione ad lempus et
fe.nestras el cancellos respiciens erat. Et bene stans, non ex tolo, sed juxla aliiiuid aliqtiando Jooge se
quia solus revera in camie steiit, qui earnis pecca- facit. Peccatoribus aulem de quibus]dicilur:S«j;erfcr(i
lum nonsensit. Pbssu>hus ct hoc fideliter sapere, eorum qui te oderunt, ascendit semper (Psal. rJxxin,
-quia stetit per.divinitalis potenliam , qui per carnis ,25); eiilein : Inquinaiw sunt vim illorurii hi otrini
infirmitalem occubuit, dicenle ipso : Spirilus qui- tempore (Psal. ix,5); semper, valdeque Jonge est.
demprom~ptusest,curoauieininfirma(Malfh.x\\i,M). aique in ira hoc, et non ih misericordia. Quamobr.erii
Ego autem pulo etiam illud huicsenientiaesuffragari, orat ad Deum sanclus, et ait : Ne decliriesin.ira a
quod sanctuSjDavid in boc mysterio, utpote propheta servofuo (Psal. xxvi, 9)"; sciens quia et in miseri-
Pomini et prophetans, de Domino loquebatur; et cordia potuerii decliriare. Prope esl ergo Doriiinus
quidem Moysen Toquens , sed ]Dominum intuens. sanctis et electis-suis, eliam cum longe.esse videtur;
lpse enim verns est Moyses, qui vere per aquam et ijon sequaliter omnibus, sed aliis plus, aliis mi-
veiiit, el non in aqua lanlum, sed in aqiia el san- nus, pro merilorum diversilale. JNam etsi prope esl
guine. Ait itaque inemoralus prophela iDixil ut Dominus omnibus invocanlibus euni in veriiaie, et
Hisperderet eos (Palrem siquidem loquebalur), si non juxta est his qui tribulato suntcorde; non tainen
Moyses eleclus ejus slelissel in confraclione in con- omnibus forsiian, ila ut dicere possinl.quia ipse stat
spectu ejus, nl averleret iram ejiis, ne disperderel eos post parietem. Sponsse vero quam prope esi, qui
(Psal. cv, 25). Quoriam modo, qhaeso,Moyses stelit uno lantum pariete dividitur. Proplerea cupil dis-
in confraclione? quemadmoilum,inquam, autstetit, solvi, et rupto medio pariele cum.illo esse quem
si.confractus est: aut si stelit, quomodo confraclus post parielem esse confidit. .
est? At ego tibi osiendo, si vis, qtii vere.siejit in D 5. Ego autem, quoniam peccalor snm, dissolvi.
confraclioiu. Ego alium novi neminem qui hoc po- non cupio, sed formido, sci.ens quia. niqrs peccalo-
iuerit', nisi Doiiiinurii meum Jesum, qui certe lin ' ruin.pessima (Psal.-xxxuij.22). Quomodo non pes-
morte vivebal, qui corpore fractus in cruce, divi- sima mors, ubi non subvenil Vita ? Formido exlre,
niiate stabal cuin Palre; in uno nobiscum'suppli- el in: ipso conlreiiiiseo porius ingressu, dum non
cans, in altero cum Paire propitians. Et slabat post confido prepe assislere qui excipi.al exeunlem. Quid
parielem, duni, quod jaceliat in illo manifesmm enim? securene exeo,-si non Dominus custodiai exi-
erat in carne, etquo slabal in ipso qnasi post lum meum? Heu! ero ludibrio daemonum ihterci-
earnem latcDat; sane unus idemque hoirio riianife- pientium me-: non assistenle qui redimat, rieque qui
siris, et Deus absconditus. , ; salvum facial. Nil tale verendum erat aniriiaePauli.
3,4583- Sed et unicuiquehoslfum, qui desidera- ciii ab aspeclu et amplexu Dilecti unus lanlummodo .
mus adventum ipsius, pulo illum niliiloininus post . paries obsislcbat, videlicet lex peccali, quam inve-
parielem siare, diim corjius hoc nostrum, quod certe , niebat in membris suis. Ipsa-est caniisconcupisceri-
peccati esl, abscondat iriterim nobis Taciem ejtis., et !i:r, qua'"carere onmino non poluit, donec in carne
praasentiam intercludat,.' Denique : Qnandht sumus fuil. Hbc sane un.o interjeclo pariele nori longciper-
1049 SERMONESIN CANTICA. I0SO
egrinabalur a Domino; nnde et oplabat clamans : A , laudis lionoiTIIcat eum. Ad manum est d'e Scriptu-
Quis me liberabiide corporemortis hujus? (Rom. vn, ris utramque lianc approbare"1confessionem; sed
24.) Sciens se morlis compendio contiiiuo ad vilam scienlibus isla loquor, el non eslis .superfluisone-
-perventurum. Hac ergo Paulus se faiebalur una Jege randi, qui vix riecessariis indagandis sufficilis.
teneri, seilicet eoneupiscentia, quam.carni suse im- Tanta quippe stinl. sacramenta epillialamii liujns, et
mobiliter insilam tolerabat inviius; de caelero : Ni- lauderii prieconia, quae in eo decantanlur Ecclesi-.u
hil, inquil, mihi consciussum (I Cor. iv, 4). e.t sponso ejiis Jesu Christo Domino nosTro.qtu esl
6. Verum quis similis Paulo, qui non videlicet super omnia Deus beiiedicttis.in, soecula.Amcii.
huic inierdum conserilial coricupiscentiae ad obe- SERMO Lvii. '; : ; - .
diendum peccato? Noveril proinde is qui peccato Devisilalionibus Domini observandis; quibus iiidiciis
consenseril, et allerum sibi se opposuisse parielem, vel signis em deprehendipossinl. <
ipsum ulique pravuni illicilumque eonsensum : riec ,1.. En dileclus meus loquitur- tnihi (Cam. n, 10).
polest gloriari qui bujusmodi est, quia stel sibi posl Videle processus gralise, et dignaiionis divinsead-
jiarietem Sponsus, quando jam parietes intersint, veiiile gradus. AT(endite sponsse devptiohem atqne
rion paries. Multo minus si consensus pervenerit ad. solerliam, quam vigili ulique oculo sponsi observat
nffeclum,. cum tertius quoque jam paries sponsi R adyenlum, cl deinceps ipsius omnia diligenlius in-
arceat impediatque accessum, .actus videlicet ipse tuetur. Venit ille, accelerat, appropial, adesl, re-
peccali. Quid, si et consuetudo forie peccaium-in spicit, aUpquiliir; et niiiii liorum momenlorhm spon-
usum, aut usus etiam in contemptum perduxeril? sae ihdustriam eiTugii,anticipative noiitiarh. Yenit
~icut scriptum est : Impius cum 1459 venerit in in angelis, accelerat in palriarchis, appropiat ih
;3rofundum.malorumicontemnit(Prov.xsiu,'S).ônwi prophetis, adest in carne, respicil in miraculis.allor
*,iila exieriSj millies antea rugieiitibus praeparalis quitur in appstolis. Yelsic : Venit affeclu et studio
ad escanr poteris devorari, quam pervenire ad Spon- niiserendi, accelerat subveniendi zelo, appropiat
sum, non uno siquidem jam,sed"tanta a.leparielum hiimiliandosemeiipsum, adestprseseniibus, prospicit
numerdsilate inlerclusum ? Priinus, concupiscenlia; i.n fuluros,' Joquitur docens el suadens de regno De.i.
secundus, conserisus; lerlius, aclus; quaiius, con- Sic ergo est adventus sporisi. Benedicliones e|. divi—
sueludo; quirilus, conlemptus. ,Cura ergo concupi- lise salulis cum eo, et universa'qtiae de ipso sunt
scentise priori toiis resistere viribtis, ut non perlrar. affluuni deliciis, redundanlia certe jucundis acsalu-
bat in coiisensunl; et omnis deineeps maligriitalis tafibus sacranientis. Porroquoe ainat, vigiiat etob-
ihbrica evanescit: nee esl omnino quod Sponsum servat. El beala, quam Dominus .invenerit vigiian-
prohibeaiappropinquaretibi, praeter solum parietem lem. NonTransibil illam, necpraiteribiiab ea, sed
corporis, quatenus gloriari possis et tu dicens de stabitet loqueturei, loqueturque amatoria : Joque-
Illo, quia en ipse slat post parietem. . tur siquidenmt dileclus. Sicquippeliabes : En di-
7. Sed et boclibi tola vigilanlia providendum, ul lectus\ meus loquitur mihi. Bene dilecUis, qui venil
apertas semper iaveniat feneslras ei cancellos quos- amalorja loculurus, non aulem increpalofia.
dam confessionum tuarum, per quos le. inlus be- 2. Neque enim de illis est, qui a; Doniinoinerilo
nigne respicial, quoniam respectus ejus profectus arguunttir, quod facieni cceli dijudicare. nossetit,
tuus. Aiunl cancellos angustiores esse fenestras, lempus 1460 ver0 advenlus ejus minime cognovis-
quales ulique Jii qui libros describunt, aptaresibi senl (Mai.th. xvi,,4). Haec namque tam splers, et
solerit ad recipiendum Jumen paginis. Unde et puto prudens, ac bene vigilans, et venientem a' Jonge
cancellarios eos appellari; qui chaiiis conscribendis prospexit, et salienteni pro feslinalione adverlit, et
expfficio deputantur. Cum ergo sinl duo genera transilienlem superbos, ut humili sibi per humilila-
compunctionis, unum inmobrore pro nostris exces- tein propiiiquaret, vigilanlissime observavit; et de-
sibus,alterumin exsultatione prodivinis muneribus, iiiumcuinjam staret, et occultarel se jiostparietciri,
quolies sane eam, quae sine anguslia cordis minime D nihilominiis praesenlem agnovit, sed el respi.cienlem
fit, peccalorum scilicet meorum facio confessionem;'.- per feneslras cancellosque persensit; ei nunc pto
videor milii cancellum, id est, angusiiorem aperire remuneraiione lantae devotionis et religiosaesollici-
feneslram. Nec dubium quin.libenler per istam re-r ludinis Ioqiientenraudit. Sane enini si respexisset,
spiciat is, qui stat posl parietem pius explorator, et miniriie loculus fuissel, suspectus poleral esse
quia-cor contrilum et humiliatum Deus non despi- ille r;especius, ne forfe magis iiidignatiohis foret,
ciet (Psal, L, 19). Deniqueei horlalur ad hoc ipsuni: qtiani dilectionis. Denique respexil Pelrum, ei nou
Dic /«, inquiens, iniquitales tuas prior, ut jusiifice- fecil ei verbum : et ideo foftassis flevit iile (Luc.
ris (Isai. XLIH,26). Quod si interdum corde dilalalo xxir, 61; 02), quod respiciens se, tacueril. Haecau-
in chafifale, pro consideratione divinse dignationis leiu, quoniarh poslaspectum meruit et affaiuin, riori
ac miseraiionis, libet animum laxare in vocem laur modo nbn flet, sed et gloriatur prse lselitia clamans,
dis, et gratiartirii aciionerri , pulo me non jam. an- En dilectus meus loquitur mihi. Vidcslniuiltiiii Do-
guslam , sed amplissimam sianii. posl parieiem1 mini, cum in se-semper maneat Tdern, iion lanieti
Sponso .aperire feneslram, per quam,- niifallor, i. cjusdem semper.efficaciaeesse; sed •conforniari mci
1a ilo libenlius respicit, quanto amplius sacrificium1 rilis siiigtilorum qu&srespicit, VHaliis quidem incu-
lOSi S. BERNARDI ABBATIS CLAR,£-VALLENSIS i05f
ter« metum, aliis vero magis consolatioiiem el A per (Psal.xv, 8): nonne Iiicaccipiet behediclioneov
securilaiem afferre. Denique respicit terram, et fa- a Domino, el uiisericOrdiam a Deo 1461 salutari
eil earn tremere, cum e regionerespexerit^Mariam, suo? (Psal. xxiu, 5.) VisiiabiuirprofectofrequentePi
et infuderil gratiarri. Respexit, ait, humiliiatein an- nec unquam ignorabit lempus visitationis suse,
cillm suw; ecce enim ex lioc bealam me dicent omnes .quarilumlibet is qui in spirilu visilat, clandestinus
generationes (Luc. n, 48). Non.suiit hsec vcrba plo- veniat el-furlivus, ulpole verecundus amalor: Atihuc ,
ratitis aut trepidanlis, sed gaudentis. Respexit' ergo longe agentem bene vigilans anima sobria
simililer hocloco sponsam, et nec tremuit illa, nec menle prospiciet, et deinceps uniyersa eomperiet,
flevit ad inslar Petri, quia non sajiiebal terram, . qnre in dilecli adventu sponsam lam solerter, quam;
sicul ille; dedit vero laeti.tiamin corde ejus, affatii signanter adverlisse monstraviihus. quia ipselait :
testificans, quo eam respexerit affectu. Qui mane vigilaverint ad me, invenient me (Prov.
5. Deriique verba.quse loquitur, audi quam non VIII,17). Nainet desiderium feslinantis agnoscet: et
iudignanlis sinl, sed amaniis. Sequitur ': Swge, quando prope, ei quatido praeslojam erit, coiiliimo-
ctmica columba mea. sentiet; sed et respicientis se oculum, quasi solis ra-
propera, mea, mca, formosa et rimas parietis subeuntem,
EeJix conscienTia, quae de >seista merelur audire! „B dium per fenestras
in nobis esl adeo elobservans bealo oculocernel: etdemnm audietvoces exsulla-
Quis, pulas, vigilans lionis el amoris, appellala amica, columba, for-
tempus yisilationis suae, sponsumque advenlantem
ila per singula ejus moinenla diligenler explorans, mosa.
5. Quis sapiens et inlelliget hsec, ita ut ea etiam
ut cuniverierit el pulsaveril, confeslim aperial ei?
ab invicem distinguere, et designare .sihgula
Non enim sic isla de Ecclesia refcriintur, ut non digne
simul Ecclesia queat, ac delinire ad intelligenliam aIiorumv?Si a
Einguli nos, qui sumus, participare me illud speralur, ego ea roallem ab experio audirer
liis ejus benediclionibus debeamus. Etenim in hoc
et qui assuelus sit el exercitatus in lalibus. Atquo-
generaliier omnes atque indifferenier vocali sunius, hiam quisque qui hujusmodi.esl, verecunde magis
ut benedictiones bsereditale possideamus. Dude el
silentio abscondere eligil quod sileniio percipit; et
audebat dicere ad Dominum quidem : Jlwreditate servare secrelum suuni sibi, id sibi lulius aiThlra-
acquisivi teslimqnia' lua in ceternum, quia exsultalio tur : dico egOj cui ex officio loqui est, nec lacere
cordis mei sunl (Psal. cxvnr,"Hi); illa, puto, hae-
licet, quidquid illud est quod de hujusmodi vel
reditale, qtia se esse praesuinebal filiuni palris sui, vel alienoteneo experiinenlo, el quod
pj-oprio,
qui esl in coelis. Porro.si (ilium, el hseredem ;,IisDre- facile experiri pliiresqueunl, sarie altiora relinquen&
dem Dei, colioeredeiiiautem. Christi. Magnain vero ^C
apprehendere illa valp.ntibus. Si igitur admqnilus"
rem gloriattir se acquisivissejiaereditate isla, lesti- - fuero, vel foris ab honiine vel intus a Spiritu, de
monia Domini. Uiinam ego de me vel iiiniin niertte- luenda justitia et servanda aequitale; isliusmodi
rim tenere lesiiiiioniumDomiiii! quia is non in rino, salularis suasio eril mihi
profeclo prsenunlia imnii-
scd iii multis exsultat testinioniis. Denique aii ite- nentis adventus sponsi, et prseparaiio quaedari) ad
rum": In via leslimoniorum luorum deleclalus sum, digne suscipiendum superntim visiiatorem, Propheta
'sieut in omnibusdivitiis (Psal. cxvm, 14). Et revera id mihi indicaule,- dicendo quia jusiitia anle etint
quiddivitiae salulis, quid deliciaecordis, quidanimai ambulabil (Psal. LXXXIV, 14); et item loqujlur. Deo
vera et cauta securiias, nisi DoniiuKaitestntioties? sic : Jushiia et judicium, ihquit, prwparalio sedis
Non em'm,-inquit, qui se ipsum commendal',ille pro- lum (Psal. LXXXVIII, 15) Niliiloiriinus.vero spes. ea-
batus esl, sediquem Deus comniendal (IlCorl x,J8). dehi arridebit, si sermo insonuerit de humjlitate yel
4. Lltquid nos haclenus adhuc fraudamur com- palienlia, seu eiiam de fralerna cTiarrlate et obe-
lriendalionibiis seu aitestalionibiis his divinis, et dientia deferenda praelatis;, rnaxime autem de se-
palerna hseredilate privanmr? Quasi niiiiinie et nos •clanda sanciimonia.et pace, et cordis puritate quse-
voluntarie genueril verbo verilatis, sic in.nujlo nos renda, quoniam quidem Scriptura ait: Domum-Do-
ineminimus ab illo laliier coinmendalos, neculla I miiii decel sanctitudo (Psal. xcu, 5); et: Factus est
de nobis.asseculos lestiinonia ejus.. Ubi est quod in pace locus ejus (Psal. LXXV,5); et : Mundi corde-
Apostoius dicit, quia ivse Spiritus Dei. testimonium Deum videbunt {Mailh. v, 8). Quidquid itaque slvede
perhibel.spirilui nestro,quod filii Dei sumus (Rom. liis, sive de aliis quibuslibet- virtutibus suggestum
vui,.16). Quomodo filii, si expertes liaereditatis? Ar- animo fuefit.signilicaiio, utdixi, eritmihi, visilaiio-
guit nos pro certo negligeiiliseel incurise ipsa inopia neni Domini viriuium imminere ariima?meae.
noslra. Nani si quis- nostrum inlegre el perfecte, 6. Sed et si corripuerit me juslus in misericor-
juxta verbum Sapientis, cor suum tradal ad vigi- dia, ct increpaverit me,- idipsum seniiam, sciens
landum diluculo ad Dominum qui fccil illum, et in quia aemulatio jusli et benevolenlia iter. faciunt ei
conspectu Altissimi deprecelur (Eccli. xxxix, 6), siqui ascendit super occasuru {Psal. LXV»,5). Donus
niulque votis oinnibus studeal sccundum Isaiani occasus, cum ad correplionem justi slat homo,.et
pfophetarn parare vias Domini, reclas facere semi- corruit vitium, et Dominus ascendjt« supcr illud,
tas Dei sui (Isai. XL,5), cui cum Prophela sit dice- conculcans boc pedibus, et conlerens ne resurgau
re : Oculimei semp^r qd Dominum {Psal. xxiv, 15),; Non ergo conleninenda increpaliovjusti,, qtiac r.uina
€t qtiia providebam Dominum in conspeclu mcosem- pfccati, cordis sanitas esl, nec non et Dei yia a.d
1055 SERMOiNESiN CANTICA/ 1054
animam. ea nec ullus omnfno sermo,, qui aediJieeiA lamcunque cofdis proficias purilatem, cun) ille p.rse-.
ad pietatem, ad yirlutes, ad mores oplimos, negli- cipuus couteiripiator dical :" Videmus nunc per spe-'
genter est audieridus; quoniain et. illic iter quo,"." culum el iri.wnigmate, lunc auleiri
' faciead "facieiri:
' '''"'
oslendilur saluiare Dei (Psal. XLIX,25). fjuqd si "' (1 Cdr.XllI, 12). . .
sermo gralus veniiel piacitusj/i/tasj' placidus], qu'ar 9. Post liunc tantae dighatiohis ac niiserafionis.'
lenus pulso fas.tidio ,cum desiderio audialur, jarri ' respeclum, sequitur vov blande ei leniter diviriahi
iion modo venire Sjonsus, sedet accelerare, id est,, -îiisinuansvoluniatem, qusenon csl aiiud qtiamipse-
cum desiderio venire, -credendus est. lllius namqtie - amor, qiii oiiosiis esse non poTest, ile liis qiise Dei
desiderium tuum creai; et quod tu.ejus properas sunl.soilicilans et suadeiis. Denique audit s'ponsa,;,ut
sermonem admittere, inde est quod ipse festihal surgal et propefet, hahd dubiiim qtiin ad aiiimafum'
inlrare; non enini. nos. eum, sed ipse, inquit, prior lucra. Hoc siquidem vera et casta coiilemplatioba-
dilexit nqs {I Jqan.iv, 10).. Jamsi eliani igiiitum bet, ul meniem.quam diviriq igne veheriiehter suc-
eloquium sentis, aique exeo coiiscienliaiii uri.in ceiideiTt, tanlo interdum repleat zelo et desidefio.;
recordalione peccali; recordare tunc de quo Scii- acquirendi Deo qui erim. simiiitef diligant,ut oliiim-
plura dicit, quia ignis ante ipsuin .prmcedet.(Psat. .contemplalionis pro sludio prtedicaiidnis.libentissiihe
xcy, 5), et jpsum prope essenpn dubites. Deni.queP, inleriiii.tlal ;-el ru.rsuin potila volis; a]iqualeii;us iii,
juxta est Dominus. his.qui iribulalo, suni .corde,. liacparte tanto ai;dentius: redeat in idipsum;quariioi
(P*aC xxxm, 19). v . . - - se IVuciuosiusiniermisisse inemirierii; et itein.suiri-
1. Si vero non sOlum compungeris in sermone pio coiilemplaiioiiisgustu, yaleniius ad c6nquifen.<la<
il\o, sed et eonveiieris.iolus ad Domiiium, j'ufans et, lucra solila-aJacriiate recurraf. Caeierum iufer lias..
siaiuens cusiodirejqdicia justitise ejus, elianiadesse. . vicissiludines plerumque mensfluclhat, metueiis; et;
.psum janr noveris, praaserlim si le inardescere sen-, , veiiementer exacsluahs, nefoiiealieri horum, dum; '
. lias amo.re ej*us.Etenim "utrunique ^de illo Tegis, et suis affectionibus hinc inde distrahitur, plus j'usio
ignem videlicet anie" jpsum praecedere, ,ct ipsuin inhsereat ;.ct sicin utrolibet vel ad rmodi.curii a di-?
nihilominus ignem esse. Moyses-siquidem de. illp vina deviet yolunlate. Et fortasse lale aliquidsarictus
dicil quia ignis consumens est (Deul, IV, 24).-Diffe- Job paiiebalur,- cuni diceret-: Si ddrriiiero, dico,;
' rtint auteni, quod is qui prsemiuitur ignis ardorem
quando consurgam? etmrsum. exspeclabo yesperam.,
habet, sed non amofem : coquehs, J462 sed non (Job vrr, 4) : ho.c esl: Et quieius, neglecti operisp
excoquens, moyens, nec "promovens...Tantum ad et occupatu.s, periurbatoe riibiloniihus quiet.is .me
excitandum prsemiuiiiir et praeparandtim, simulque.,p argiioi Videsvirum sanctum inlef, fructum epefisj
ad commonendum quid ex.te sis, quo duJciussapiat. . et somnum conteniplaiionis, graviter aesiuare::_.eiin,.
poslmoduiri quod ex Deo.mox erjsi At vero ignis bohis licet semper versantein, seniper. lanien quasi, ,
'
qui Deus esl, coiisumil quidem, sed non ahTigit, . de malis. pcenilentiam.agere, et Dei ctim gemilu
ardet suaviicr, des.olatur. feliciter. TSst enim vere momeiiVis shigulis inquifere vo.lunTaleni. Unicum
carbo desolalorius, sed quisic.in vitia exerceat viin q.uippe in hujusmodi remediumseu.refugium oralio,
ignis, iii.in anima vicem exhibeat unctionis; Ergo in est, ei frequens gemilus ad Deum; utquid, quando;
virtute qua iramutaris, et in ainorequq.iiiflamma-; et qiialenus .hos facere velil,,assidue nobis demoiH
ris, Dominum praeseulem jntellige. Nam, dexiera slrare dignetur. Habes, ul ego opirior, tria hsec; id
Domini facit yirtHlem (JPsal. cxvii, 16),.Non autem est prsedicalipiiem, o.ralioiieih,-,con.templaii,oiiem,in
flt hsec mulaliQdexterseExceIsi(Psa/.Lxx\i,;il),nisi tribus commendaia et designata vocabulis,. Etenim
in fervore spirilus, et in charilate non ficta, ita ut. meriio,-amka dtcitur, qua3sponsi lhcra siudi.ose,ac
dicat qui hujusmodi est : Concaluil cor tneum intra ' fideliter. prsedi.cando,consuleiid.6,.iiiinislrando.conr."
me, el in medilalione mea exdrdescil ignis (PsaL quirit. Merito cqlumba, .quae. iiiliiloiiiin.usp.ro- suis
xxxviii, 4). .;.",. . .: , delictis iu oraiione geinens et supplicans, •diy.iiiaii»
8. Porrohoc igneeonsumpta ombi, labepeccaii, ip sibi nou cessat conciliare. misericordiain..;Meriti)
eirubigi.ue vitiorum, si jariieiniiiidaia ac>ei.ierata quoqtie forinosa, quae ccelesii desiderio fulgeiis,, ,suT
conscientia sequatur subita , qusedam atque iiiso.lita perhoe.coiUciiipTaTionis. decorein seTndtuT,lioris dun-
laliludo.riientis, et infnsio himinis.illiimiuanlis Tn-- laxat, qitibtis coiiimode el opporttine idpoiesV. .,
lellecltim vel ad scienliam Scripturariim,' vei ad 10. Sed el ill,ud.vjde, si valeat coaptari linic tri-
inysteriorum.riotiiiani, qtiorum allerun) propternos, plici. 1463 uni"s *u'injiBbono; .de iribiis .yidelicp.i,
«bleciandos, «Iterurn propter aedificandos prqximos personis iltis in domo uoa.coinm.aneniibus, ,amicjs
reof dari; oculus respicieiilis procul dtibio estiste, uliqne Sajvaioris, el a.dmodum familiaribusei. Maf^-
edticens quasi lumen jusiiiiam ttiani, et judiciiim thain loquorminislrajitero, et Mariairi vacantem,,.et
tuum. tanqtiam meridieni, juxta illud,. prophetce Lazafuih quasi genien.iern sub lapide, el, restirre^
Isaise.: Orieturs inouit,. tanqitam sol lux.iua(Isqi;. ctionis graliamflagitanteuj (LMC.X,58-42 jJoaB.rXi),
•.Lviir, 10), etc. Sed sane noii per ostia aperta, sed Ilaec.dicla suni pro eo quod sponsa dcsciTbitura.deo
per angusla ibramina is laiitaj claritatis radjus" solers el per.vigii.in.observajido seuiilas spoiisl.tht
se infuridel., slaiite adliuc duniaxat "hocliitnoso^. niiiiiirie.eam Jatefe ijossiljjjuaudo.iet.ijiiquaiita fcj-
,-jparietecorporis. Eixas ~si-alitcr speras, ad quan- siinailoBe ad-ê .vcniat' seil ef qji,audo,Tonge,j ,et
1055 S. BERNARDIABBATiS-CLARîE -VALLENSIS 10SG
quando prqpe, et quando praesens sit, nulla subita- A qui secum erant, dormfre demom ac reqiiibscere
tione praeoccupari yaleal ut iguoret: et quia proinde praecepissel,, in ipsa hora (218): Suigite, eamusr
meruerii, ntm solum respici misericordiler, sed et inquil,- ecce appropinquavit qui me tradel (Malth.
dignanler laetificariamoris vocibus, et gaiulere gau- xxvi, 40). Nuncquoque srmiliter uno pene momenlo
dio propter voceni sponsi. et prohibet suscilari sponsam, el suscilat: Surge,
H,"Nos quoqiie ad hsec, qiiarnvisaudacter,adjeci-. inquiens, et veni. Quid sibi itaque vult tam subita
mus, quod quseviseiiani de nobis anima, si simililer vi- liaec mulalio volunlalis sive eonsilii ? Pulaniusne
J
gilet,siiiibter elsaliilabiiur ttl, amica, consoiabilur ut levitate usum sponsum, el aliquid ;yoluisse prius,
coluniba, amplcxabilur ut Jormosa. Perleelus omnis 1464 quod mox .nohierit? Minime. Sed agnosciie .
.reputabiiur, in cujusanima iria hrec coiigruenter •- eas quas vobis supra, si ineministis, comniendavi,.
atque opportune concurrere videbuntur. ut et ge- el non semelrvicissitudines ailique sanctae quietis,.
mere pro se, et exsultare in Deo noverii, "siinul et - ac necessariae aclionis; et quia ndn sit in bac vita-
prpxiinorum ulililatibus potens sit subvenire; pla- copia contemplandi, nec diulurnitas otii, .ubi officii
censDeo, ca.utussihi, uiilis suis. Sed ad haec quis et operis cogentior urget instantiorque. ntilitas.
idoneus? Utiiiam ipsa in universis nobis, etsi non More igitur suo. sponsus, ubi dileclam paululum in
tota in singuli.s, saltem singula in diversis, sicut B * sinuproprioquievisse persentil, ad ea denuo quae
bodie haberi videniur, longis reseryeritur teriipori- uliliora visa sunl, trahere rion cunclalur. Non la-
biis! Habemus siquidem Maiiliam, lanquam Salva- men quasi invitam : nec enim quod fieri veiuit,"
loris amicani, iri liis qui exteriora fideiiler admi- faceret ullatenus ipse; sed tralu sane a sporiso-
nistrant. Habernus elLazarum, tanquam colunibani sponsae, est ab ipso accipere.desideriuin quoJraha-
genienlem, hoviiiosiitique, qui nuper peccatis mor- tur, desideriunibonorum operum, desideriiimjiru-
lui, pro receiiiibus adliucplagis.Iaboraiit iri gemilu ctificandi sponso; quippe cui vi.vere'sponsus est, et
. suo sub limofe judicii; et. sicut vulrierati dormien- riiori lucrum. '
... .
tes in sepulchris, quorum nemo est memor ain- .2. Eiesl.desideriumvehemens, quqd eam.non lan-
plins, sic se upn pulapt repiitari, donec ad Christi tum surgere, sed et sufgere festiiianter sollicilat:
jhssionem sublalo.pondere timoris, tanquam pre- sic quippe habes: Surge, prpperd, el veni. J\cc parum
. inenlis lapidis moie, respirare ih Spem venioe pos- confortat quod attdit, veni, el non : Vade: per hoc
sinl. Habemus quoque Mariiim conlemplanlem in se intelligens 11011taiii lhilli qtiam duci, el secum
illis, qiii processu longioris icmporis, cooperante: pariler sportsum esse venliiriim. Quid enim diflicile
gratia Dei, in aliquid melius et' loeiius proficere P . sibi illocomiie repuiei? Pone me; inquil, juxta le,
potuerunl; quandojam de indulgentia prsesiimeiites, el cujusvis tnanus pugnet conira me (Job xvni 3);
non lam versare inlra se sojliciti sunt trisleni ima- ilem : Si.ambulavero in medio unibrm mortis, non
giiiem peccaioruni, quam cerle in lege Dei.ineditarii - limebo maia,quoniamtu mecum es (Psal. xxii,; 4).
die ac nocte insaliabililer deleclantuf; ihierdumi Noii iiaque suscitatur.pralerquam-velit, quando fit
eliam revelata facie gloriam sponsi .cnm ineffabilii piTiisut velit: quod nbn est aliud, nisi sancli quae-
gaudio speculantes, in eanidem imagiiiem tfansfor- sttis iminissa aviditas. Animalur etiani ad opus in-
riiariiur de clarilale in claiTiatein, tanquam a Do- junctum, et de temporis opportunitate redditiir
iriiiii Spirilu (II Cdr. in, 18). Jam ad qtiid sponsami alacrior. Teinpus faciendi, inquil, o sponsa, quia
surgere et properare liortelur is, qui paulo aniei hktns trarisiit, quando operari nemo poteral. Imber
defensare visus esl eam, ne dormiens suscitaretur,',' qiioque, qui iimndatiorie facla operiebal terrain,.
alio serriihne videbinius. Adsit ipsc, ui ei .liujusi cttJluras iinpediebal, et vel sata necabat, vel.seri.
nobis sacranienti ralionem aperire dignetur, sponsusi vetabal; is, iriqtiam, imber excurrit, abiil elreces-
Ecclesioe Jesus Chrislus Dominus noster, qni est', sit; flores dpparuerunl in lerra «oslra vernalem pro-
stiper omnia Deus benediclus in ssecula.Anicu. fecio temperiem adesse signanles, operandi commo-
SERMO LVIII. ] ditatem, frttgum vicinilatem ac frucluum. Deindc-
j)
id cst~viros subdit, ubi et quid priroum operari oporteat: Tetn-
Quomodo sponsusJtortaiur sponsum, per-
fectos, tul. regimen imperfectorum. Ileiri de puid- pus, inquiens, pulationis advenil (Cdnt. n, U,; 12).
, tione vilioruin in eis facienda, ul virlutes suc- Ad vineas ergo excolendas ducitur : quse ut possint,
crescant. - . uberioribus fruclibus respondere colonis, anie "om-
i. Surge, propera, amica mea, cdlumba mea, fornia riecesse esl sarmenta sterilia projTci, sticcidi.
tnosa rnea, el veni (Canl. n, 10). Quis hoc dicit?? noxia, putari superflua. Haec juxla lilteram.
Absque.dubio sponsus. Et nonne ipse est, qui paulo> 5. Nunc jani videamns, quid isliiismodi quasf:
aiite suscitari dilectam lanlopere prohibebal ? Quo) hislprico sclieroale ,'spirilualiler nobis iiinualur in-
paclo ergo liimc nori solum rit surgal, ssd ul etf lelligendun). El vincas quidem animas esse vel.
accelerel jtibel? -Yenil.iii ineniem siniile quid cxL Ecclesias, simulqpe hujiis rei ralionein quseiiam
Evangelio. Ea quippe nocfe qua Dominus tradeba-- , sit, dixi vobis jam, el audisiis.iiec opus habetis-
lur, ,cum faiigatos productioribus vigiliis discipulos3 iteralo audire. Ad lias itaque revisendas, corri^
<218) Adduut ediii recenliores surgere cogit :- mis edilis. Et quidem sine ipsis leclio gralior eS
quae verba dcsunl in plerisqiic trianuscriptis ct.pri- . 'expeditior.
1057 SERMONES IN CANTICA. 1053
gendas, inslruendaS, salvandas,-anima perfeeliorir A 49), iiiems fuit. Tune negavens niemem tunc fiiis-
invifaiui', quse tamenid miiiisterii sorlita.sit, non >n se, cum, Pelrus sederelad prunas, noti iiiiims
sua ambiiiohe;' sed vocala a'Deo tanquam Aarnn.i. gelido corde, quam ,corpore?. Denique-: Erat fri-
Porroiiivitalld-ipsa quid esi, nisi intima qusedam m gns, Tnquit (Joan. xvm, 18). Maghuni fevera fri-
ri gus cor negariiis conslrinxerat. Nec mirum tamen,
siimuiatio chaViiatis. pie rios. sollicitanlis. oemulari
fraternam'siilutem, semulari "decorem domus Do- »- 011111 ignis hb eo ablalus esset; Nam paulp anle-
minij incremenia lucforum ejus, incremenla frtigtim n non paryo ferebat zelo, quippe adhuc igni proxi-
• mus',
\iustitis3ejus, laudem elgloriam riominis i-
ej'us?Istius- qui evaginalo gladio, ne ignem perderet,
modi itaque circa Deum" religiosis affeclibus quo- i- servi - auriculam amp.uiavit., Sed: non erat iempus
lies -is qui'aninias regere, aut- sludio prsedica- i- pulationjs :.et ideo.audit: Converte gtadiuin tuum
tionis e\ efficio inlendere liabel, homineni suum n - in locum suum. Erat enim liora et potestas tenebra-
interioreni senserit; permoveri; lolies pro certo0 rum : et quisque lunc discipulorum levarel giadium
spohsuhi adesse-ihtelligat, lolies se ab illo add vel ferri, vel verhi, aut ferro truncandus eral, et
vineas invitari. Ad quid,. nisi ut evellat et de- :- neminem lucrarelur, nec qiiidpiam friiclus afferretj
struat, el sedificetet plantel? . , aut. cerle timoris gladjo ad negandum cogeridus;
4. Verum quoniam operi huic, sictit. et omni rei :i ".et sic. magis ipse periret, j'uxta verbum Domini
sub coelo, noii omne tenipus suppetit et apluni ri quod subj'unxit mox, ita dicens: Omnisqui ac-
esi, addit is qui invilat, lenipus putationis adve- i- ceperitgladium, giadio peribil (Mailh. xxvi, 51, 52).
nisse.-Adesse hoC' noverat qui dicebal :,Ecce nuttc c Qhis nempe cseterorum anle pavendam moiiis ima-
lempus acceplabile, ecce nunc dies satutis; nemini it . ginem impavidus staret , trepidaiite et eedente
datitesullam offensionem, ul non viluperelur mini- '- principe ipso, et qui^voce confortatoria sui im—
sterhm noslrum {II Cot\. vi, 2, 5). Vitiosa. sine e peratoris fuerat praemunitus, et praemonilus alios
dtibio alque superflua, et oinne denique quod offen- conforlare? (Luc. xxir, 52.)
. dicnluiii daie, et impedire fructuin salutis possit,;, 6. Cwterum nec is, nec illi sibi adhuc indue-
putare jani et resecare monebat, sciens quia iem- rant virlulem ex alio; et ob hoc iutum non erat
pus puiaiionis advenerit. Ideo et aicbat fideli cui-- eis exire in yiheas, exerere linguae sarculum, et
dam cullori vinearum: Argue, increpa, obsecra a gladio Spiriius puiare vites, purgare palmites , ut
{II T.itn.iv, 2); in primo et secundo horum puta- fruclum pJus afferrent. Deniqtie ipse Domiiius la-
- lionem' vel exslirpationem, in iiltimo planlaiionenii cebat in passione, et in multis interogalus non
indicens. Et hsec quidem 1465 sponsus per, nss Q-respondebal
< (Malih. xxvn, 12), factus, jTixta Pro-
Pauli de tempore operandi. Sed audi quid perpro- phetam, ^kul homo non audiens,. el non hubensiii
prium os de leinporum .consideratioiie, sub alio3 ore suo redarguliones (Psal. xxxvn, 15). Dicebat
quidem rerum schemale el nomine, cuin nova sponsa1 autemj: Si vobis dixero, non credelis mihi; si autem
sit locutus. Nonne vos dicitis, inquil, quiq qualuorr et inlerrogavero, non respondebitis mihi (Luc. xxn,
mensessunl, et messisvenit? Ecce dico vobis: Levate e (37,.68): sciens lempus putationis nonduin adve-
ocitlos vestros el videle regiones, quia albm suni jami nisse, nec responsuram prorsus vineain suam im-
ad messetn (Joan. IV, 55); item : Messis quidemi pensis Jaboribus, id est nec fidei, nec borii operis
mutla, operarii pauci: rogate Dominuni messis, ul[ frucium aliqiiem relaturam. Quare ? Quia liieros
- miltat operarios in messemsuam (Matlh. iv, 57-58).. erat in cqrdibus perfidorum, et hiemaies quidain
Sicut igitur ibi melendi animarum segeles lempus; maliiise imbres occupaverarit terram, iacta seniina
adesse monsirabat, ila el hic vineas aequeiiiteliigi- verbi' suffocare, quam fovere paraliores ; -sed et
biles, id est anirnas vel Ecclesias, lempus puiandii culiui vinearum.omnem, nihilominus impentleiidam
. advenisse denuntial; id forsitan. inter ulrasque res; ..operam fruslraturi. .,
voJensvocabtilorumdiversitate distingui, ut messesi . 7. Quos vos me nune putalis dicere inibres ?
plebes, vineas congregaliones sanclorum cohabi- D I istosne, quos videmus ctirrentes per aera ntibes
tantium inlelligamus. . turbulenlo spiritu spargere super ierram?.Non est
5. POITOliiemale. tempus,, qiiod prseteriisse si- ita, Sed quos de terra in' aerem sursum ferant
gnilical, illud mihi designare videtur, cum Dpmi- . homiiies lurbuleriti spiritus, ponenles incoelum
IIIISJesus j'aro iion palam ambularet apud Judseos, os suuni, et Iingua eorum iransiens in lerram j
eq, qiiod conspirassent adversus, eum ,-yolentes ; . tanquam pluvia amafissiina, terram ipsam palti-
eum interJicere. Unde et dicebat ad quosdatn : . strem ac, sierilem facit,' et larii plantis quam satis
Tempus meum nondum advenit; tempus qutem ve- iTiiililem, non quidem his visibilibus atque corpo-
. strum semper est paratum; el rufsum: Ascenditevos .. reis ad nostros-utique corporeosusus datis, "<ic
ad diem festum hunc, egd non, ascendam (Joan. vn, qiiibus nulla plane, sicut nec debobus cufaestDeOi
1-10). Ascendil lamen postea et ipse, non palam, Sed quibus? Profecto quae 1466 sevlt et pian-
sed qiiasi in occiillo. Exliinc ergo ei dciiiceps usque tavit Dei manus, el non Jioniinis; quae el-.vel
ad adventum Spiriltis sancli, quo recaluerunl lor- germinare, yel radicare iri fide et chafitate pole-
penlia fide.lium.corda, tanquam igne, que.m Do- rant, et fructus parlurire salulis.si bonis.et tem-•
uiinus ad hoc ipsum misil in lerraiu (LUC SH," poraneis inibribiu rigarentur. Animsedenique sunt,
/10S9. S. BERNARDI.ABBATIS CLARJS-YALLENSIS 1060
pro quibus Chrislus mortuus est. Yaenubibus pluen- A sanctorum, qui dormierant, pariter surrexerurit,
.ti/bus isliusmodi imbres super eas, quae Jutum fa- qui veluli quidam lucidissimi. flores simul apparue-
'cianf, frucliim non afferaul!. Nam-sicut sunt et runt in terra. nostra; Deniqne venerunt in sanctam
bonse, ,et malse arbores, ferentes quaeque fruclus civifatem,. et apparuerunt multis (Maith. XXVH,52,
pTo sui dissimililudine'. differenles, bonoe videlicet 55). Flores etiam fuerunt quipfimi crediderunide
bonos, et malifi.malos: ila.et arbjlror nubes el populo, primitiassanctorum. FJoreseorum miracula,
bonas, quoe.bonos'; el malas.esse, quoe rnalos pluant "instar llorurn producentia fruclurri fidei.-Nam,posl-
iinbres.Etvideiie forle innuerit nobis hanc nu- qtiairi ille infideiitatis imber aliquanlulum, vel ex
'
biiim, 'imbrittmque differehtiam,"qui dicebat: Mgn- parte, abii.t et recessit, Secuta" mOx eslpluvia" vo-
dabq nubibus nleis, ne ptuant siiper eam (haud du- " Juntaria, quam segregavit Deus hseredilati suae.et
\bitim quin super vineam) imbferii (Isai. v, 6). Cur flores apparere coeperunt. Dorninus dedit benigrii-
pulas adjniixisse signantef, rnets, nisi ouia suiit " talem, et terra nostra dedit ftofes suos, ita ut una
el malse nnbes, qiiae non sunt ejus? Totte, tolle, die tria niillia, in alia quinque millia de populo crer
imjuiimt, crucifige eum (Jpan. xix. 15). 0 nubfes • derent (Act. n, =il; iv, 4): adeo in bfevi crevlt
" violenias et turbida-s! 0 iriibrem -
proeellosum ! o " florum nuiherus, id est. credentiuni multiiudo. Et
torrenlein miquilatis, evertere magis, qrianr ie-.: non poluit gelu maJil.ise praevalere adversus flores
cundare idoneuiri! Nee minus maJtis minusVeama- qui apparebant, nec prserrpere, ut assoJel, frtrciurh
rus, minori licet impetii proruens, iiriber ille qiii Sfitoe,quem proriiillebanl. ',
subseculus esi: Alios salvos fecit, se tpstint non pb- 9. Nam cum omnes qui credideraritrindueren-
itsl salvuth facere. Chrisius iex Israel .des-cendatnunc •tur virlule ex altOj surrexerunt exeis homines,
de truce,et tredimus ei (Malth. xxvn, 42). Pliilo- ' qui minas 14©7 hominum contempserunt, fortes
sophoruni ventosa Ibquacilas non bohus imber est ' in fide. Passi sunt quidem quamplurimos corilfa-
'
qni sierilitaiem niagis intulit lerris, quani ferli- diclores ; sed noii cesserunt, neque ;sublerfuge'runt,
lil.atem. Mtillo magispfava dogmala haereticorum - quominus el facererit, et annuniiarent loperal Dei.
mali imbres sunt,. qiioe pro rructib.us spinas pro- - Nam j'u.\ta illud in psalroo spiritualiter quideiri":Et
-ductint et tribulos, Mali imbres etiarri tradiliones ' setriinaverunt agros, el plaitlaverunt tiineas, el fece-
' '
Pharisseortiin, quas Salvalor redarguil, ,et ipsi nu- -" riinl' fructum rialivilalis (Psal. cvi, 57). Processu
bes malse. Et nisi exislimes me injuriani facefe temporis tempeslas sedata est, et pace Teddita terris,
Moysi, -riiim bona nubes esl illa, non omne quod - creverunt viriese, et propagalse, etdilalaloe surit, et
' "pluit vel ipsa, bonurh lameii' dicam ne jlli con- ., muliiplicatsesiipeVnumeruni. Et lunc deminriisponsa
' tfadicam, qtii ait: \Dedi illis,\A est Judais, prw- ad vineiis jnvilatur, rion quidem ad plantandum,
cepta nonbona (haiid (iubiuni qhin per Moyseri) et sed ad pulandtim quod plantalum jam erat. Oppor-
justificationes,-in quibus non vivent ih eis (Ezech. lune quidem : nam id opus.pacis lempus requirehat.
Litteralis illa, Verbi causa, observaiio Quando etenim persecutionis terripore id licerel?
' xx, 25).
Sabbali, soriaritis requiem, non donantis; indi- Alioquin sumere in maniis gladios ancipiles, facere
ctus sacrificiorum rilus, inlerdicius porcinse carhis vindictam iii nationibiis, increpaliones in populis;
esus, nonnullorumque siiTiilium, ijuae immundaa alligare reges eorum in compedibus, el iiobiles eo-
Moyse censentur,.pluviaest Iioctoiuiri exillanube rum in manicis ferreis; et faeere in eisjudicium
descendens, sed nolo in agrum yel hortum metim consciiptum (Psal. CSLJX,6-91 (Jioc quippe. pulare
quandoque deseendal, Fuerit sane bona suo tem- vineas esl): hsec, inquam, omnia vix vel pacis "tem-
pore; post tempus si Veneril, non. bonarii j'am pore actilantur in pace. Et de lris salis.
censeo. Omnis eiiam lenis el Ieniler descendens 10: Poterat etiam finiri serroo, si prius quemqiie
pluvia, si sil iniempesliva, molesta est. vestrum juxta morem,'meum de sua vinea" monuis-
8. Donec ergo istiusmodi aquse pestilentes occu- sem. Quis enim ita ad unguem omnia a se supeiflu»
paverunl tefram, et inyaluertinl supef eam; tempus Dresecavit,
; ut nll se haliere puieipulationedignum t
suum vineae non habuerunt, nec fuif ijuod sponsa Credile nrihi, et putala.repullulanl, et effugata re-
' invitaretur ad
phtandas vineas, Cseterum- illis de- deunt, el reaccendunlur exstincta, et sopila deriuo
cufrenlibus ierra "apparuit arida, el flofes apparue- excitaritur» Parum estergo semel putasse;-saepe
runt in ea, significahles lempus putalionis adesse. putandmn esl, imo, si fieri •possit, sehiper;"quia
Quaeris qu.ando hoc fuil ?qiiando putas, nisi cum senqier quod putari oporleat, si non -dissimulas,
refloruil carq Cliristi in reshrfeciione? ,El hic pri- invenis. Qtianlumlibel-in lioc cofpofe Inaneris ^pro-
miis"et maximus flos, qui apparuit iri terra nostra. feceris, -erras si vilia putas einortua, el non niagis
Nam primitia) dofmienliurri Christus (ICor. xv, 20).' suppressa. Velis, nolis, iritra fines. tuOs habitat Je-
Ipse, inqujim, flos canipi et lilium convaliiuni Jesus busseus(Judic. i",'21) ; subj'ugari polest,- sed non.ex-
(Caitt. li, 1), ut p.utabalur filius Josepli a Na7.arelh lerminari. Scio, inquit, quid non -habilat -in me
(Luc. ili, 25), quod inlerpretatur flosi Is ergo flos bonum. Parum est nisi el malum inesse Taleatur.
apparuit primus, "non solus. Nairi et m.ulta corpora Ait namque" Ndn-quodvolo (219), hoc ago; ,sed guid
(219) Sic pviml edili et puripres mariuscripti qninque : aliiaddunt bonum, ul in Yulgala.- |
1061 SERMONES 13 CANTICA. i06S
odi, illuit facio. Siautem quod odi, illud jacio, jam A SERMO-L1X.
non ego operor illud, sed quod habitat in me petca-. D'e gemitibus animm suspirantis ad calleslempatriam,
lum (Rom. vn, 18-20). Aut te.ergp, si audes, prae- . et de commendationecastitatis et viduitatis.;.':
fer Aposlolo (nempe ipsius isla voxest); autfalere 1 Vox turlnris dudilae&l in.lerra nosira (Gvnt.
cum illo te qtioque vitiis non carere. Medium de- v, 12). Minime jam dissimukre qiieo; .quo,d'ecce
niqne [alias naniqu.e] vitiorum.virlus fenet; acpro- •. secundo is, qui de ccelOest, de lerra Joqiiiiurr uii-
inde sedula eges non solum pulaiione, sed et _ir- •. que lam dignanler, tam sociaiiter, quasi unusetefra.
cuineisioiie. Alioquin verendum, ne circumquaque Spo.nsus esl iste : qui cuiii prsemittcrel flores appa-r
a Iairibeutibus, velpotius a roderilibus viliis illa, r.uisse inierra, adjmixifHosira; et nunc nihiloini-
duin nescis, paulalini elangueaf; aut, si stipercreve- nus : Vox, iiiquit, iurturis audila est in terra ndstra.
rini", suffoceUir.Unum in lanlo discriraine consilium Ergone ratione carelift Deo qtiidem lam insueta, ne
est, observare diligenter, el- mox Ut renascentium , dicam indigna, locutio ? Nusquam, ul o'pinor, fle
capita apparebunt, prompta seyeritatfe succidere. coelosic loculuni-reperies, nusquam alibi de lerra.
Kon polesi virlus curri vitiis pariter crescere. Ergo Advefle
igilur.quantae suavitali. sit Deum cosli di-
ut illa vigeat" is:accrescere non sirianlur. ToIIe su- cere, in terra nostra. "Quiquelerrigense el filii hotni-
perflua, et salubria surgunt.. Liililali aceedit, quid- '' num, audiie; magnificavit Doniiiinsfacere nobiscuin
quid c.upiditati demis. Demus operam putalioni. (Psal. cxxv, 5). Mtiltum illi cuih terra, mullum ciim
Putelur cupiditas, ut yirtus roboretur... sponsa, quam de terris sibi asciseere plactiil. In
11. Nobis, fralres, pulalionissemper est lempus, tetra, inquil, noslra, Non plane principatuni sonat
sicut semper est opus. Gonfidoenim quianobis hiems• vox isla, sed consortiii.m, sed familiaritaiem; Tah-
jam transiit. Scitis quam hiemem dicarii? Timorem quam sponsus, hoc dicit, non tanquam Dorii.inus.
illum, qui iion est in cliarilate, qui cum orrines ini- Quid ? Condilor est, et ponsoftem se repulal! Ainor
liet ad sapieiniam, nemiriem consummat.; quoni.am loquitur, qui. dominum nescit. Carnien niriiiriun
_superveniens<;haritas.extuHdit illum, tanquam. hie- amoris esl, riec aliishoe quam :amatpriis fulciri
mem seslas. _Estas e.nim charilas est: quoe si jami ;oporluit. Amat el Deus, nec aliuride hoc li.abel,sejd
yenit, imo quia venit,, sicut justuin.esi mihi senlire ipse est.unde aniat. Et.ideo vehemeiilius, quianoii
. de yobis,- siccayerit necesse est oninem hiemaJemi amorem aam habet, quaiii lioc est ipse. Veriim.qups
iinbreni, omnem videlicet anxietatis. tacrymam ,, amat, amicos habel, nqn servos. Denique amicus fit
quam amara recordatio peccali,. et ti.mor anle exr de magistro : nec enim amieos disciptilos diceret,
lofquehat judicji: .Ilaque (quod non dubius dico, etsii „ si non essent. . • '
non -de omnibus vobis, prpfecto de;pluribus) hic j'ami : 2. Vides amqri cedere eiiam majesialem? Ita est,
iuiher abiit et recessil: nametflpres apjiarent m--' fratres; neminem suspicil amor, sed ne despicit
dices pIuvisesuayioris.Habeteta.sias pluvias suas» quidem. Omnes ex seqtio inuielur; qui perfecle se
suaves et uberes. Quid.dulcius lacrymis charilatis.?? anianl, et in„se ipso celsos liuniilesque coiitemperat,;
Flet quippe cliarilas, sed ex arriore, iion ex mosrore;; nec modo par.es, sc.d iiitum cos facii. Tu Deum for,-
flet ex desiderio, flet cum flentibus. Tali jmbre nont silan adhuc ab hac.amoris.iegula excipi pulas; sed
ambigo rigatos-uberius actus: obedieniise'.vestrae,> qui adhseret Deo, unus spiritusest.(/ Cor. vi, 17).
quos isetus inlueor, non murniure tetros,-non tristilia» Quid miraris hoc? Ipse"fattus est lanquairi.uiiiis cx
subobSGttros, sed quodam spirituali gaudio j'ucun-- iiobis.Minus dixi : non lanqnam unus, sed unusi
dos et floridos. Sic sunt, ac.si semper flores gestetis> Parum est parem esse honiiiiibiis : homo esl.: lnjde
in manibus. • ,. terraih nosfram vindicat sibi,, sed quasi palriam,,
1468 12- T_rgo si hiems transiit, imber abiitt -noi) quasi possessionem. Quidni vindicel ? Inde
et recessil; si deinum flores apparuerunt in terra» illi sponsa",Jude sulislantia corporis; iude sponsns
nostra, et subinde qusedam spiritualis gratiae yer-- ipse; ihde duo in carne una..Si caro uha," cur non el
nalis lemperies lempus putationis indicit: quid re-- D i palria nna? Cwlum cwli Dpmitio,. inqiVt, terrdm itu-
slai, nisiui.de cseiero toti incuhibamus huic operii iem dedit, filiis hominum.'(Psqi. cxui,T6). Ergo ut
tam sancto, tam riecessario ? Scrutemur, juxta prp-" filius homihis hseredilat lerram, ut doroinus subjicit,
pheiam, uias nbstras (T/it-_n.iii,40) etstudia nostra,> ut conditor adminUtrat, ut spotisus communicai.
el in eo se quisque judicet profeeisse,. non curn non1 Dicendo nempe, in. lerra nostra, proprietatem pro-
invenerit quod reprehendat, sed cum, quod invene-. - fecto abnuit, societalem non respuit.El hsecpfo e'o
rit; repfeliendet. Tunc te non. frustra scrulalus es,> quod sp.onsus lam benigno ususest verbo, ut:digiia-
si riirsum opus esse scrulinie., adverlisli: et toliess lus sil. dicere» in lerra nostra. Nuric caeiera videa-
non te fefellil inquisllio tua, quoties.ilerandam ,pu- mus. " - • ,*''•-.. ''••;.
laveris. Si autem semper hoc-,cum opus est, facis,> 5; Vox turturisaudtlaest inlerrq nostra. Ei hoc
semper facis. Semper ergo opus es.se libi memine-- iiidicium esl iransactse hieriiis, teihpus nihilohiiiius
ris superni auxilii, el misericordia. sponsi Ecclesiae e pulalioois adesse denuntiahs. Id jiixtaTitleram.Alias
Jesu-Christi Dumini noslri, qui esT super omhia Deuss turturis-voxnon dulce adniodiim sonat, sed signat;
benedicitts in soecula. Ahien. . . dulcia. Ipsa avicula, si emis, non magni; si discii-
lis,.noii parvi pretii est. Et vox qu.dem geincnil,
1085 S. BERNARDI ABBATIS CLAR.E-VALLENSIS 1084
quam 1469 caiienli similior, peregrinaiionis no- A seriam inopum et gemitumyauperum nunc exsurgam,
slrae nos admonet. 11-hisdoeloris libe.nier audio vo-' dicil Dbrhinus (Psal. xi ;:-6). Fuil et in lenipore Pa-
iceni:'qrii"n6iisibi plausum , scd mibi plancliimImo- tftim v.ox isia gemen.iiiim; sed rara, et peries
veak Yere tiiriurem exhibes, si gemere dbceas : el quenique suus gemilus. Unde et diciebal quis . Se-
si persuadere vis, geiriendo id magisj quam decla- cretum tnetim mihi, secietum meum mihi ilsai. xxiv,
niando studeas oporiebit. Exemplum sane lum iri i- 16). Sed et qui aiebat : Gemilus ineus a le non eii
aliis mullis.Tum vel maxime hocin negotio, verbo absccnditus, profecto mOnstrabatabscond tum esse,
efficacius est. Dabis vo.cituaevocem yirtuiis, si quod qui soJi Deo non esse.t absconditus. Et ideo timc dipi
suades, priusiibi iliud cognosceris persuasisse. Ya^ noitpoluii : Vox turluris audita esl in terra itoslra;
Jidior operis, quam oris vox. Fac ui loqueris, et non quoiiiam secretum adhuc.paucorum jam tunc hiuTli-
soluni me facilius emendas, sed te quoque non levi tudineni non exivit. At ubi paJairiciamatumesl :
liberas pfobro. Non jani pe.rlinebil ad te, si quis di- Qiicesursum sunt qumrile-,ubi Christus esl in dextera
cat: Alliganl onera gravia et importabilia, et impo- Dei sedehs (Coloss. v.i, I), ad omnes jam ccepit per-
nunl ea in huineros hominum, digito autem suo noluut linere geniitus iste lurlureus, et tina emnibus esse
eamovere (Maltli.xxnr, 4). Sed neqiie illud verearis . gemendi ralio, quia omnes sciebarit Doiriinunii, se-
ppOriel: Tu qui' alios doces, te ipsum noti doces*(Rom.B cundumauod in Jeremialegilur; El cognosce.nlme
- '• ; ' "'. • . '.
ii,2I). ." omnes a.miniino usque dd maximuni, dicil Dominus
'
4. Vox turliiris audiia est in,terra noslra. Donec (Jerem. xxxi; 54). '.'['
iioinines proDei cullu mercedem lanium in lerra,- 6. Cielerum si lnulli gernenles, quid sibi|vult
et tanlum' lerrafti acceperunt.illam utique lacte et unius expressio? Vox turturis, inquit-. Quafe noti
inglie manaritem, miriime se cognoverunt peregriuos ttirturuni? Forte Apostolus id solvit, ubi ait., quia
super iefrani, nec more furturis ingeinuerunl ve- ipse 1470 Spiritus pbslulat pro sanctis gethilibus
luli'p_'afrii£ reminiseentes; magis autem pro palrja inenarrabilibus (Rom. vni ; 26); Ila est.lpse induci-
cxsilio abutentes, dederunt se comedere pinguia, et tur gemens, qui gemenles facit. Et quamlibet inulii
bibere iiiulsum.lta tandiu iion csl vox turturis au- sirit, quos ila gemere audias, unius pef omniuni
dita in terranostra. Ubi ergo regni coclortinipro- labia vox sonal. Quidni illius; qui ipsam in ore siii-
; missio facta est, tunc inlellexbrunt honiihes se non gulorum pro quorumque necessitatibiis format? De-
habere hic civitatem manentem, sed futuram in- niqucunicuique dalur manifeslalio Spifitus ad utiJK
-quirere lola aviditale coeperunl; et tunc primum taiem (I Cors.xn, '7)."Sua vox quemque manifestuiii
manifesle soiiuit iri terra vox turturis. Nam dum facil, et praeseniem indicat. Et audi ex Evangelio,
sancla quaequejairi anirna Chrisli proesentiarriSu- quod vocem habeat Spiritus sanctus. Spiriius, in-
spirafet, regni dilalionem mbleste ferret, desidera- quit, ubi vult spirat, et voceth ejus audis; et riescis
tani palriain gemiiibus et suspirii.s a Jonge saluta- unde venial, aut quo vadat (Joan. HI , 8). Eisi iile
ret : nonne libi videtur vice fungi. gemebunda. ac riesciebat, qui litleramoccidentem docebatnioriuos
castissirnae turluris, quaecunque anima in terris ila inagisier mortuus.[sct7«cciNicodemus]; nos sciamus,
fecisset? Exlunc ergo et deinceps vox tuiTuris au- qui trauslaii de morle ad vitam per vivificantein
ditaest in tefra nostra. Quidni nioveat mihicrehras Spirittiiri, eefto "elquotidiano experimento, ipsdnos
lacrymas et geniitus quolidianos Cliristi absentia! illuminante, pfobarnus -vota et gemilus ho_tros ab
Domirie, antele omne desideriutri meum, et gemilus ipso venire, et ad eum ire, illi.cque invenire iniseri-
meusa te non esl absconditus (Psal, xxxvn, 10). La- cordiam iri oculis Dei. Quarido eiiim sui Spirilus vo-
ioravi in gemitu meo, lu scis; sed bealris, qui dieere cem irritam faceret Deus? At ipse scit quid deside-
poTuif-: Ldvabo per singulas noclesleclum meum, larel Spiritus, ' ''' quia
secundum " Deum postulaipro san-
- • ' '•','
aijmis meis stratum meiim rigabo,(Psal. vi, 7). Non ctis.
soluiii autem mihi, secl et omnibus qui diljgunt ad- 7-. Necsoli comrriendant turturem.gemilus; coni-
ventumejus, gemitus isli comperii snnt. Hoc quippe jy mendat et caslilas. HujuSderiiqiie merito digna fuit
est quod ipse aiebat. Nunquid possunt, inquit, filii dari hostia pro virgineopartui Sic quippe habes :
sponsi lugere, quandiu cum illis esl sponsus ? Venient Par turtururii; aul duos pullos columbarum (Luc. n,
antemdies, cum auferetur ab eis sponsus,et lunc lu- 24). Et licet alias quidem per cblumbam Spiriliis
gebuiil (Mallln T,x. 15);"ac si dk:erel: Et tunc vo^ sanctus soleat designari,; quia tamen libidinosa avis
turturis audielur. esl, non decuit offerri eam in sacrilicium Dornini,
' 5. Ita' est, Jesu bone, jerierunl dies illi. Nam
ipsa ' nisi.ea sane aetale, qua Ticsciret libidihem. At luriu-
crealura ingemiscil et parturit usque adhuc, -reve' rishon designatur aeias,-quoniamagnoscitur casiitas
latioiiein fi.liorum Dei exspeclans. Non solum auiem iif quaeunque setate. Deniquecompare uno conlenfa
i|la, sed et nos ipsi intra nos gemimus, adoplionem esl; quo aroisso alterurii jarn non admiliit, numefo-
ftliorum Dei exspeciantes, retiempiionem eorporis silaiem iu hominibus riupiiarum redarguens. Nam
iioslri - (Rom. vrii, 22, 25): hoe scientes.. quia etsi forsitan culpa propter incontinentiaih venialis
quandiii sumus in corpqre hoc, peregrinamur a 1)6- est,- ipsa tameri lanta' iricontineritla tufpis est. Pudet
inirio 1(11Coi: v,l-C). Ncc vacui gemitus, quibuse ad negotium honesiatis rationeni non posse iii
ccelo lam niisericorditer respondelur : Piopter nti- honiine, quod nalura possit in volucre. Cemere
1063 15ERMONES1NGANTICA. 106§
enini esl Uftti.irerii'lenipore siiaeviduitatis, sanclae \& (Matth. m, 16, 17). Ila haec duo iibique pari.er, vox;
viduitatis opus strenue alque infaligabiliter exse» et slgnum, ad inlrodticendam fidem ex divina largi-i
quentem. Videasubiqufc.singularem, utiique gemen- tale concurrunt: utlalus ad animam per ulrasquei
tetn audias; nec unquam in viridi ramo residenlem feneslras ingressus.paleat veritali.:
prospicies, jut tu ab'eo discas Voltiplaium virentia • 10. Sequilur : Ficus protutit giossos suos. Nori'
virulenia vitare. Addequod in jugis moritium etin comedamus ex eis : nec enim esui babiles surit ob
summiiaiibus arborum frequentior illi conversaiio iramalurilalern sui. Bonarum.ficuumbabent speciem,'-
esl: ut, quod vei maxime propositum pudiciiiae,de- sed similitudinem, non saporeni, forle hypocritas
cel, doceat nos lerrena despicere, et stmare-coele- designantes. Non abjiciamus laroen, alias forsitan.
stia. . his opus babebimus.Alioquin salis per se ipsos levi-
8-. Ex quibus colhgitur, quod vox sit turluris ter, ei ante lempus cadent, sicul fenttm lecloriim,
etiam praedieatiocastiiatis. Neqtte enini a principio quod pritisquam evellatur exaruit (Pstd. cxxvin,6).
vox isla in terris audila-fuit, sed inagis illa : Cre- quod ego de hypocriiis dictuni reor. Non sine causa
'scile, el mulliplkamini, etreplele.lerram{Gen. I, Xamenin carmine nupliali eoruni •irienliofacta est.i
S8). Incassiim-profecto vox illa pudicilia. soiniisset,' -Erurit sine dubio, eisi non esui, usui qualicunque.
necdum propalata resurgentiuni palria ': in qua longe B £ Mulla in nuptiis prseier dapes necessarie procuraiilur.i
felieius homines neque nubent, neque nubenlur, sed Ego vero islud adeo minime pfaetereunduni exi-
isuntsicut angeli Dei in coelis(Luc. xx, 55, 56). Tune sliino, ut quidquid illud esl, inler angustias extre-
voci illi lempus fuisse itinc dicas, ctim maledicto milaiumsermonis hujus discutere tiolim; sed differo
•omnis subjacebat slerilis in Israel, cuin Palriarcha. in diem alterum, et horam liberiorem. An vero ne-
ipsi plures simul habebant uxores, cum frater fratris eessarie,"vobislunc experiri licebil : tanlum mihi
•absqjieliberis defuncti semen suscitare ex legecom- OijporlunilalemTacultatemque hblirieant volaveslra
pellebalur? At, ubi iusonuit ex ore ccelesiis lurturis ad proferendum quOd sbntio, in vestram ipsortmi
•commendalio illa spadonum.qui se castraverunt aedificalionem,in laudem et gloriam sponsi Ecclesiai
4>ropterregnurn Dei (Malth. xix ,12); etitem alle- itsa Chrisli Domini qriiesl super omnia Deris be-
.Tus ejusdem casiissiinaeturttiris consilium de virgK nedicius in ssecttla.Amen. •
«riibusubique invaluil (I Gor. vn , 25), lunc priinum '
SERMOLX.
dici veraciler poluil, quia vOxlurturis audila est in De incredulitate Judmoium, qua compleverunt men-
terra noslra. suram palrum suorum occidendo Clvrisltiirt.
"- 9. Ergo, si iii terra nostra etTIores apparuerunt, I. Ficus prolulit grossos suot. (Cantic. n, 15). Ex
«ivox tuiiuris auditaest; profecto et visu verilas' ^* supefioribus pendet praesens locus. Dixerat enim
coinpen-a est, ei auditu. Yox quippe auditur, flos' tempus puialioriis veriisse, lani ex floribus qui j'am
•cernitur. Flos miraculum est, ul nostra superior in- apparebanl, quam ex audita luriuris voce hoc asse-
terprelaiio habet, quod voci accedens fruclum par- rerss.' Id ipsum adhuc ex grossofum pfoduclione
tuiii fidei. Etsi fidesex audilu,sed ex visu confir- affirmat; quia non soltim ex floribus el vocc lurlu-
malio est. Sonuii vox, splenduil flos, etveritas de ri.. expefimenmm eapitur temporis; capifur et es
ierra oria êst {Psal. LXXXIV, 42) per fidelium con- ficti. Non enim non est aer indulgentior tunc, cum
lessionem, verbo signoquepariter concurrenlibus in ficus grossos suos protulerit. Ficus flores non ha-
iesfnnoniuhi fidei. Teslimonia ista credibilia facta bet, sed pro floribus grossos millit iempore quo ca>-
suni nimis, dtini flos voci, auri oculus al.estatur> ieraearbores florent. Et quomodoflores apparent et
Audita visa confirmant, ut duorum leslimoniuni iranseunl, ad nihil uliies, nisi quod seculuri fructus
âuris Ipquor ei oculi) ralum sit.Propterea Dominus quidani prsenunliisuht; ita et grossi. Oriuntur, sed
•aiebal: Iie, renuntiate Joanni 2,471 (ejus nempe immature cadunt, et dant locum maturandis, ipsi
discipulis Ioquebatur) qum audisiis el vidislis (Luc. minime habiles ad vesceridum.Et hincergo, utdixi,
>'ii, 22). Nec brevius iilis, nec planius intimari Qdei ,•r,sumit sponsus experimentum lemporis, etargu-
valnit ceiiitulio. Eadem sane in brevi etiam uni- meniuni.suasioriis, ut non pigrilelur pergere sponSa
vefsae terraepersuasio facla est, et eodem argumenti ad vineas, quia "non perit opera, quoe tempesliva
eonipendio. Qum audhtis, iiiqnil, el vidislis. -0 ver- venit. Ei Jitiera quidem sic
lnim abbrevialum, aliamen •viviimet efficax! Haud -2. Quid "vero spiritus? ut plane hoc Joeo non
(iubitis profecio assero, quod aiiribus oculisqtie per- ficum.intueamur, sed populum : nempe de homini-
cepi. Intoiial luba salutaris, cortiscant miracula, e. bus cura esl Deo, npn"de aflioribus. Yere licus est
mundus credit. Cilo persuadelnr quod dicitur, dum populus/fragilis carne,'. pairvulus sensu; 'animo hu-
qttod stupetur, oslendilur."Habes' autem quia prp- milis, cujus primi fructus, ut iriterim riomirii allifda-i
fecli afjosloli prwdkaverunt ubique, Domino coope- mus, grossi ulique et lerfeni. Nec eiiim popularjs'
rante, et sermonem confirmanlc sequentibue signis'• esl siudii pfimum quserere regnuin Dei etjustiliani|
. (Marc. xvi , 20). Habes in moule stupenda clarilale'. ejTis(Matlh. \i; 55); sed, ut ait Apristplus, cogilarej
iransfiguralum, ei nihilomirius superna lestilicalunii quse riiuridi suht, JcjuomodopJacearit uxoribus, Vel]
ôce (Matih. xvu, 2-5). Habes in Jordane siinililer illie viris. Tribulaiionem carnis habebunt hujusniodii
• et columhaii) designantcm, et vocem testificantemi (/ Cbr. VH,55,28); sed in'hovissimts nou riegainus
PATROL. CLXXXUI. 51.
*067 _ S. TB__RNARDI ABBATIS eLAR_E.VALLE_.S_5 J&C8
cos friietus fldei -'assecuturos, si bonam habuerint A ominus intellectum grossnm et certe o(iV!Tior_r, quj
novissiroam cen.essioiiem , maximeque si carnis DeiimJion intellexeriint ncc in operiuus DeiI j
opera eleeinosynis-rederneri.it. Ergo primi 14^__ 5. Nitnium me .foriasse_qiieralur in sui suggilla-
plebium fructtis nec fruetus sunt, non magis qtiam lione Judseus,.qiii iiitellectum illiusdico bovrTuiii).
ficuura grossi, Deniqnesi dignos poslmodum fruclus Sed legat in Isaia, et plus quam bovinum audiet,
po-nitentise.fecerinl (non eni.m prius quod^pirituale Cognovil, inquil, bos possessorem suum, et asinus
est,-sed.quod animalef/ Gor. xy, 46] dicelur illis : prwsepe domini sui: Isrqel.non cognovit ine;poputns
Quem fructum habuistis- lunc .n quibus nuncerube- meus non intellexit (Isai. ), 5). Vides me, Judoee,
scilis? (Rom. vi, 21.) ', . , l.niliorem tibi propheta luo. Ego le comparayi ju-
5. Ego lameii hoc Joconon quemvis populum in- inentis, ille subjicit. Qtianquam in sua persona
terpretari liherum pulo : unus signanter exprimiiur. propheta non dixit hoe, sed in Dei, qui Deiiinse et
Neque enim, Protulerunt, tlixil, quasi de pluribus; ipsis operibus clamat: Etsi mihi, inquit, non credi-
sed quasi de una, prxilulit,inquil, ficus grossossuos; tis, operibus crediie: elsi.non facio opera Palris mei,
et, ul senlio ego, quse est plebs Judaeorun).Quanta nolite credere (Joan. x, 58, 57); nec sic lamen.vigi-
in hanc Salvatorparabolice in Evangcliofoqui vide- JanXad inlelligendum. Non fuga dseinonum,non obe-
lur? ut est illud : Arborem fici habebal quidam plan- B dientia elementorum, non vita morluorum, besl.ia-
lalam in •vineasua (Luc. xm, 6) elc.; item : Videte lem hanc, el plus quam bestialem liebeludinem ab
ficulneam el otnnes arbores (Luc. xxi, 29): ei Na- eis riepellere quivit: de qua non minus mirabili
tbanacli dictmn est: Cumesscssub ficu, vidi te(Joan. quam miserabili caeciiale faclum est, ul in illud lam
X,,48). Et rursum roaledicil ficulneae, pro eo quod borrenduni, lamque enoriniter grossum facinus pro-
r.on invenit in.ea fruclum (Marc. xi, 15, ii). Bene ruerin.t, Domiuo majeslalis injicienles manus sacri-
flcus, quae bona licet pafriarcharum radice prodie- legas. Exiunc itaqtie.dici potuit, quia ficuspioiulii
rit, nunquam lamcn in altum proficere, nunquam grpssos sv.os,cum jam viueiicet legittma illius populi
se humo ailollerc voiuit, nunquam respondere radici esse cosperunt quasi in exitu super sumnium Mit
procerilaie ramorum, generositate floruni, fecundi- iiovis, juxta veterein prophetiam, supervenienlibus,
late fructuum. Male prorsus libi cum- tua radice vetera 1473 projicerentnr (Levit. xxvi, 10). Non
convenit, arbor pusilja, lorluosa, notlosa, Radix alitci" sane, quam quomodo grossi cadunl, el cedunt
cnirn sancla. Quid ea digntim tuis apparel in raniis? suborientibus ficubus bonis. Qtiandiu, inquit, non
Ficns, inquit, proiulit grossos suos. Non hos nobili cessavit ficus.producere grossos suos, non le yoeavi,
a radice Iraxisti, sciiien nequam. Quod in ,ea esl, de o sponsa, scicns non posse una prodire opiimas li-
C
Spirilu sancto est; ac per hoc subtile totum ac suave. cus. Niiuc autem produclis qui prius proTucendi
Tibi unde hi grossi? Et vefe quid non grossum ki erant, non jam inlempestive te inviio, cum boni ac
gente illa? Nec actus profecto, nec affectus, nec isi- salulares fruclus in proximo esse noscantur,, inuli-
telleclus, sed nec rjtus, quem in colendo Deiiui ha- les expiinctiiri. j
liuit. Nam actus in I)elli_, affectus in luciis totus 6. Nam vineas,inquit, .florentesodorem dederunl;
erai, iniellectus in crassitiidine litterae, cultus in quod nihilomimis ajipropinquantis fructus indicium
saiiguine pecudum et armenlorum. est. Hic odor serpentes. fugal. Aiunl florescc.ntibus
•4. At dicit aliquis : cuin, istiusroodi grossos Tson vitieis omne repliJe vehenatum cedere Joco, nec ul-
aliqu.an.do proferre geus illa. cessaverit, ergo non latmius novorum ferre odorem .floruin. Quod volo
aliquando lempus putationis non exslitit, quia ununi attendant novilii nostri, et fiducialiter agant, cogi-
utrique rei leropus.exislere perhibetur. Non ila est. tantes qualem spiritum aecepcruni, cujtts primitias
Dicimus mulieres fiiios procreasse, non cum par- daemonesnon sustment. Si sie novitiiis fervor, quid
turiuni, sed cum jam pepererunt. Dicimus et arbo- erit absoluta perfectio?Perpendalur ex flore frucius,
res edidisse Jlores suos, non cum coeperint florere, el saporis viiius ex vi aestimelnr odoiis. Viriem flb-
sed potius cum desierint. Ita hic quoque dic.lumesi, j) rentes odoremdederunt. Et in priucipio quidem sic
quia ficus protulit grpssos suos, non cum-.aliquos fuil. Ad prsedieationein novaegratis secuta est jio-
ediditj sed ctim lolos, id est, cuni ad Jinehi pervc-nit vitas vilae in his qui crediderant, qui conversatio-
editio. Quaerisquo tempore istittsmodi complemen- neni suam inier gentes habenies bo.nam. Chrisii
iiim illi populo accidit?. Cum Christum occidil, tunc erant bonus odor in omiii loco (// Cor. n, 14, 15).
coinjilela est malitia ejus, juxta quod ipse eis prse- Odor bonus, ieslinionium bonuni. Hoc de bono •
dixerat: Impleie mensuram palrum veslrorum{Mailh. opere lanquam de flore odor procedii. Et quoniam
xxi, 52). Unde in palibulo tradiiurusjamspirilum: lali flore el lali odore inter primordia nasceniis
Consummatumest, inquil (Joan. xix, 50). 0 qualetn Jidei fideles animae„velutiqua_damspiiiluales vinese,
consuminalionem dedit grossis Isuis fieus hsec malc- referlse apparueruiil, babenles lestimoniu/n boiium
dicta, et subindeaeterna aridilate damnata! 0 quam et ab his qui foris eranl; non iricongrue, ut opinor,
sunt novissimi pej'oresprioribus! Incipiens ab iiiti- de ipsisdicluni senlimus, qnia vinew fiorenles odc-
tiiibus, ad perriiciosos, pervenit et venenalos.- 0 rem dederunl. Ad quiii ? ut eo sane nrovocaii eiiam
^rossuin vipereumque affecluro, odire hominem, qui qui iiecdum credideran'.^ ex bonis operibus illos
- fioininuineicorpora sanat, et aniroassalvat! 0 nihil- considerantes, glorificarcnt,'el ipsi Deum, algue iia.
;f069 : = ' SERMONESIN CANTICA. ,{070
eis odor vilse ad vitam esse Inciperet. Idcirco ergo A que opiiiionem.spargunl; sive quod palara facla sunt
dedisse odorem non immerito referiinlur, qui non mundo oracula ei revelalionfesPalrum, ei in omnem
suanv g!oriaiii,"sed aliorum de sua hona opinione terrain exivii odoralus eorum, dicenie Aposlolo :
quaasiere"salulem.Alioquin poterant more quorum- Manifeste magnutn est pielalis sacramenlum, quod
dam quseslum "a.slimare pietaiem, verbi graiia, manifeslatum est in carne; juslificatuin est in spiritu,
oslenlalionis, mercedis. At islnd esset non dare dpparuit angelis, prwdicatum esl genlibus; creditum
odorem, sed veridere. Nuncvero quia oinnia sua in est mundo, assumplum est in gloria (I Tim. m, 16).
cbarilate faciebant, non plane vendiderunt odorem, 9, Mirum"vero, si nec ficus, nec vinese istse ali-
sed dederunt. , . quid habent-quod mores aedificet.Ego hunc locum
7. Caelerumsi vinese animse, flos opus, odor opi- arbilrqr esse et moraleni. Dicb autem per gratiam
nio est : fructus quid ? Mariyrium. Et vere fruclus Dei quoe in nobis est, et ficus nos habere ,
viiis, sanguis esl martyris. Cum dederil, inquil, di- et vineas. Ficus quidem, qui suaviores in mori-
lectis siiis. somiium, ecce hmredilas Doinini filii, bus, sunt; vineas vero, qui spiritu ferventiores.
merces fruclus ventris (Psal. cxxvr, 2, 5). Propemo- Omnis qui se inler nos comniuniter socialitei-
dum dixisseni, Iruclus-vilis. Quidrii sanguinem uvae que agit; et riori solum sine quereJa conversatur
dixerim riieracissimtim, sanguiriem inhocentis, san- B inler fratres, sed et multa cum suaviiate fruendum
guinem Justi? Quidni musium rubens, probaluin, se omnibus prosbetin omni qfficiocharitatis, quidni
pretiosum, pTane de vinea Sorecb [alias, Soretli.], illum yicem agere ficus convenientissime dicam?
torculari passionis expressuiii? Denique pretiosa in Qui tanien grossos suos prius proiulcritj projecerit-
conspectuDomiiiimorssanciorunicjus (Psal. cxv,5). que oportel, limorcm ulique judicii;.quem pcrfecta
Hsec.pro eo quod dictuni est, vineas florentcs odo- cbaiilas foras jmiliii; et amaritudinem peccatorum,
rem dedisse.' qiiae vefseconfessionietinfusioni gratiae, crebrarum-
8. Jta si ad tempora gratise.hunc Jocum respicere qtie profusioni lacrymarum cedat necesse esl, cser
malinius, aut si placel magis referriad Palres (nam teraque taiia,"instar grossorum. praeeuiilia fruciuuih
vinea Dbinini sabaolh dorous lsracl est (Isai. v, 7), suaviiaiem : quasvos quoque per vosirietiDSOS co-
erit serisus : Chrislumin carne nascilurum el mori-. _gitarepotestis.
tiifum odoraverunl propheUe et patriarchoe, sed non 10. Ut lamen adbuc egq aJiquid adjiciam oe ejTis-
dederunt tunc eumdem odorem siium, quia non riiodi qtiod occurril, videte ne forle eliam h;ec inter
exliibuerunt in carne, quem fn spiriiu piaesenserunt. grossos deputari possinl, scientia, prophetia, Jin-
Non dederunt odorem suum, nec secretum suum gua;, siuiiliaque. Eienim ista inore grossorum defi-
p cere
publicaverunt,"exspeclantes ut revelaretur in suo iiabenl, et cedere nielioribus, dicenle-ApostoIo,
teinpore. _Quissane tunc caperet sapieniiam in my- quia ct scientia destruetur, et prophetiw cvacuabun-
sterio abscondilam, in corpore non .exliibilam ? Ita tur, eiiinguw cessabunl. Fidem quoque.ipsam intel-
visieae liinc. quideih 'non dcderunt odorem suum. lectus excludet, speique succedal visio nccessc est.
Dederunt autem postea, curii per suecessiones ge- Quod enim videt quis, quid sperat ? Sola non exci-
neraliouum nascenteni cx se Christum secundiiin dit charilas (Cor. xm, 8), sed illa qua Deus -lolo
carnem parlu virgineo saeculis cdiderunt.^ Tunc corde, tola aniina, lota virtute diligitur (Luc: x, 27).
plane,.inquam, spivituales illaevineoe dederuni odo- Lleo hanc uininie grossis aiiimmeraverim, ne ad
rerii suum, cum apparuil benigriilas' et humanitasi licum>quidem dixeriin perlinere, sed ad -vineas.Jam
Salvatoris nostri Dei (Tit: m, 4.); et ccepit praesen- qui"vinesestml, severiores nobjs, quam suaviores so
teniTiabere mundus, quem pauci adhuc absentem! exliibenl; in spiritu vebementi agenles, zelantes
prsesenserant. Vir ille, verbi causa, qui Jacob tan- pro discipliha, vilia acerrime corripientes, aptanter.
gens, et Cbristum sentiens : Ecce; inquit, odor ftlii.i sibi coiigruenlissime vocem illara : Nonne qui ode-
mei sicut odor agri pleni, cui benedixit Dominus: runt.le,Ddriiine,oderam,etsuper inimicosluos labeste-
(Gen. xxyii, 27); cum lioc dicebat.habebat delicias Q D batn? (Psal. cxxxvni, 21). Iiem : Zeltts domus iuas
suas sibi, nec cuiquam illas communicabat.'At ubii comedit.me (Psal. LXVHI,10J. Et mibi quidem illi in
venit pleniludo temporis, in quo 1474 "lisil Dcus; dilectione proximi, isii.in dileclione Dei eininerevi~
Filium suum factum ex muliere, factum sub lege, dentur, Sed libet pausare sub hac vite" et stib hac
ul eos qui -sriblege erant redimerel (Galat. iv, _,5); iicu, ubi Dei proximique obumbrat dilectio. Ulram-
lunc prorsiis odor, qui in illo erat, sese ubique que teneo. c;um tc anio, Domine Jesu Chrisle, qui
sparsit, adeo ul a Jinibus lerroe ipsum.seiuiens cla- nieus proximus es, quoniam lronio es, et fecisti rne-
marel-Ecclesia : Oleum effusum nomen luutn : cur- cum misericordiam; el nihilominus es super omnia
rerentque adolescentulse in odore olei hujus (Cant. Deus benediclus in scecula. Amer
i, 2, 5). Ita ista vihea dedit odorem suum, et eo ..'' SERMO LXL
teroporis dederunt ei ca_terse,in. quibus hic ipse odor Quomodo Ecclesia reperil divilias divinmmisericordim
yil_3exstiteral. Quidni dederunt, e quibus Chrislusi in fbraminibus vulnerum Chrisli, el de fortiiudiha
'secundum carnem? Dicturii est ilaque vineas dedisse marlyrum quam a Chrislo receperunt. ,
odorem, sive quia fideles animae.bonam de se ubi- i. Surge (220), airiica niea, sponsa mea\ ei veiii
(220) lu vulgatis additur propera, quod Ycfbum deesl rhanuscriplis ct primis edilis.
~
1071 ' S. BERNARDIABBATISCLAR_E-VALLENSIS ''_07"_.
'
(Cdni. II, 15). CommemJatsponsus multam dileciio- A- minibus petrw. Vox columbse,In petra exaltavit me
nero suam iterando afnoris voces. Nam iieratio affe- (Psal. xxvr, 6); ei ilem : Staluit, inquil, supra pe-
ciionis expressio est: et quod rursum ad laborem iram pedes meos (Psal. xxxix, 5). Vrr sapiensaedifi-
virieariim soJIicitat dilectam, oslendit quamsilde cat doinum stiam supra petram, quod ibi nee ven-
animarum salute sollieitus. Nam vineas animas esse 'lorum formidet injuria.s, nec inundalionuin (Matth.
jam audistis.-Ndn iinmoremur supervacue in his vti, 24, 25). Quid non boni in petra ? In petra exal-
quse dieia sunt. Videie sequentia. Sponsani lamen tatus, in petra securus, in petta-firmiter slo.lSecu-
"nusquam, ut meinini, 1475 in loto ll0° °Pere rus ab hosle, fortis a casu ; et hoequoniani exallaius-
apefte adhuc noiriiriarat,nisi modo cum ad vineas a terra. Anceps est enim et caducum, lerrenum
itur, ciim vino charitatis appropinqualur. Quaecum omne. Conversatio nostra in coalis sit, et nec cadere,
-veiierit et perfecla fuerit, faeiet spirimale coiiju- tiee dejici formidamus. In ccelis petra, in illa firmiias
gi.um; ct erunt dtio, non iri carne una, sed in uno atque securilas est. Petra reftigium herinaciis (Psat.
spirilu, dicente Aposiolo : Qui adliwrel Deo, unus ' cmr18). Et revera ubi. tuta firmaque infirniis secii-
spiiitus esl (I Cor. vi, 17). ritas et requies, nisi in vtilneribus.Salvatoiis? Tanto
2. Sequilur : Golumba mea tn foraminibus petrm, illic-securipr babito, quanlo iJJe poleniior est.ad
iricdvernis macerim, oslendemihi faciem luam, sonet R salvandum. Fremit mundus, premit corpus, idiabo--
'vox tua iri auribus tneis. Amat et pergit amaloria lus insidiatur : non cado; fundaliis enim sum supra
loqui. Colnmbam deuuo blandiendo vocat; suanj finnam petram. Peccavi jieccatum grande :uirbabi-
•dicil, el sibi asserit propriam ; quodque ipse fogari tur conscienlia, sed non perUirbabilur, quonianr-
obhixius ab illa solebal, ipsius nunc versa vice ct vulneriim Ddmini reeordabor. Nempe vulneratus est
conspectum postulat, el colloquium. Agit ut spon- propler iniquiiates noslras (Isai. LIII, 5). Quid tam
sus; sed ut verecundus, publicum erubescil, decer- ad nioiiem, quod non Clnisti inorTe solvatur? Si
nitque frui deiieiis suis in Joco seqtieslri, uiique in ergo in mentem. veiierit tam- polens lamque jefficax
foraminibus pelrs-, et in cayernis macerise. Puta medicameiitum, nulla jam possum morbi malignitale
ergo sic dicere sponsum : Ne iimeas, amica-, quasi terreri.
bsec, ad quam te liortamur, opera vinearum nego- i. Ei ideo liquel errasse illum qai ail : Major est
tium amoris- rmpedire. seu interrumpere habeat. iniquilasmea, qudm ut vcniam merear (Gen. iv, 15),
Erit cerle ei' aliquis-usus in ea ad id quod pariter Nisi quod non erat de meniliris Cbrisii, nec perti-
oplamus. yinese sane macerias habent, el haadiver- nebaiad eutri de Christi merilo, ut suum prsesunieret,-
soria grala verecundis. Hic litleralis lusus. Quidni /i suum diceret quod illiusesset; lanquamrem capilis
dixerim lusum? Quid enim serium habel hsec lille- riiembrum (2_1). 147S Egovero (idenier quod ex
roeseries? Neauditu. quidem dignum quod fpris so- me mihi deest usurpo mihi ex visceribus Domini,-
nat, si non inlus adjuvet Spiriius infirmilaiem in- quoniam misericordia affluunt; nec desunt forainiiiar
lelligenlise noslrae. Ne ergo remaneamus foris, ne et per quse eifluani. Foderunt manus ejus et pedes,
turpium, quodabsit.l amorum .videamur lenocinia lalusque lancea foraverunl : ei per has rimas Iicet
.reccnsefe, afferte pudicas aures ad sermonem qui mihi sugere mel de pelra, oleunique de saxo duris-
in manihus est de amore; et cum ipsos cogitatis simo; id esl, guslare et videre quoniam suavis est
amantes, non virum et leminam, sed Verbum et Dotninus. Cogilabat cogitaliones pacis, et ego ne-
aniniam senlialis oportel. El si Chrislum et Eecle- sciebam. Quis enim cognovii sensum Domiui? aut
siam dixero, idem est; nisi quod Ecclesioenomine -quis consiliarius ejus fuii? Al clavis reserans, clavus
non una anima, sed muliarum" unitas, vel polkis penetrans faclus est mihi, ut videam voluntatem
unanimiias designafuiv Nec sane foramina pelrsc, Domini. Quidnivideaniper foramen? Cla'maticIavus,V
'
aul cavernas maeerise, latebras putelis-operanlium elamal vulnus, quod vere Deus sil-in Christp mun-
iniquiiKtem.ne qua j)rorsu's suspicio subeal de ope- dum reeoncilians sibi. Ferrum perlransiit animam
rinus tenebrarum.. ; D ejus, et ajipropinqiiavit-cor. illius,-ul non janj non
5. Alius hunc Iocum.ita exposuit, foramina petrse sciat. compali infiririiialibus meis. Paiei-arcanum
vuliiera Ghristi interpretans. Recte" oinnino; nam cordis per foramina corporis; patel raagntim illud
petra Chrisius. Bona foramina, qusa Hden)aslruunt jjietatis sacramentun), patent viseera misericordix*
resurreclionis etClirisli divinilatem. Dominiismeiisr Dei nostri, in' quibus visitavit nos oriens ex allo.
inqtiil, et Deus meus (Joan. xx, 28). Unde boc re- Quidni viscera per vulnera pateant? In quo eiiim
porlatum oraculum, nisi ex fpraminibus petrse ? In clarius quam io yulneribusctuis eluxisset, quod iu,
his passer invenil sibi domum, et turtur nidumrubi Domine, suavis- et- milis, et multae misericordiae?
reponal pullos suos (Psal. LXXXIH, 4); in hisse co- Majorem enim miseraiionem nemo habeT, quam ut •
lumba tutalur, el circumvqlitaritem intrepidaintue- aniroam suam ponat quis pro addieiis morii et dam-
tur acclpilrem. Et ideo ait: Colvmba mea in fora- natis '
(221)Ita constanier libri veleres ciim antiquioribus ..ei facilis, si membrumm recto intelligas, supplendp
editis. Horslio male, reum capitis membrum; Pi- suamdicit ex supefiori commate : ul si scnsus,Sicue
cardo, veri capilis membrum.Lectio nostra TeTiuina membrum rem capstissuam dicit. '
1075 «ERMONES 1N CANTICA. - 1073.;
5. Neum proinde nierilum,miseratioDomini. Nor A esl. Hoc aiirum semeiipsum.decolpravit, abscondens
plane suni roeriti inops, quandiu ille niiserationurii formam Dei, et formam servi' pfselendens. Decolo--
noii fuerit. Quod si misericordiae Domini multae, ravit et Ecclesiam, quae ait: Notiletne.considerarc.
"multus nihiJominus ego in merilis sum., .Quid eriiir quod fusca sim,quia decoloraviltne sol (Canlk. 1,5).
si multorum sim mihi conscius delictorum ? Nempr Ergo el posleriora ipsius-in pallore auri, quse fu—
ubi abundavit delielum, superabundavit et gratis sciim non erubuit crucis; uslionem passionis nbn
(Rom. v, 20). Et si misericordise Domini ab seiernc horruit.Tivorem vulnerum non refugil. Etiam com--
et usqtte in aelernum. (Psa/. cn, 17), ego quoqut placet sibi in illis, et opial novissirna sua' fore ho-
misericordias Domini.in seternum cantabo- (Psal. rum similia. Idcirco denique audit: Columbamea in^
Lxxxvnr, 2).-Nunquid justitias meas? Domine, me- fpraminibuS'pelrm, [quqd in Ghristi vulneribus lota
morabor justitiae tuse soliiis (Psal. LXX,16). Ipsa deyolione versetur, ei jugi medilatione demoretut
est enim et mea ; nempe factuses mihi lu juslitia a in illis. Inde, martyrii lolerantia.inde illi magna
Dco. Nunquid mihi verendum, ne non una ambobus fiducia apud Deum altissimum. Non esl quod yerea-
sufficiat?.Non est palliura, breve, quod, secundum tur maiiyr exsanguem lividamque levare ad.eiini
prophetain, nonpossil operire duos (Isai. xxvm, 20), faciem, cujus Jivore sanaius est, gloriosain., reprse-
Juslilia lua, Jusliiia in seternum (Psal. cxvm, 142). " sentaire similitudihem monis ejus, ulique in pallore
<_uidldngius selernitale? Et le pariter et.me operiet auri. Quid verealur.cui etiam a Dpmiiio dicifuf :
largiter larga et aeterna justitia., Et in me quidem Ostende mihi faciem luam ?,Ad quid? Ut milii vide-
operif.multitudineni peccatorum; in le aulem, Do^ ttir, sc magis oslendere vull. Ila est: 'videri vult,
miue, quid nisi pietatis.thesauros, diviliasbonitatis? non videre. Quid eiiim ille rion videt? NOn est ei
Haeiri foraihitiibus petrac reposiia. niihi. Quara ma- opus ul quis se ostendal, a quonil rion videlur, riec
gna mullitudo dulcedinis tuae.in iliis;, opertaequidem., si seabscondat. Vult ergo yideri, vult benigrius dux.
sed in his. qui pereuni! Ulquid enim sancluni detur devoli militis vultum el oculos in sua sustolli vulnera,
canibus, vel margarita. porcis? Nobis auterri reve- ut illius ex boc animum erigat, etexemplo sui reddat
lavit Deus per Spirilum suum.eliam et aperlis fora- adiolerandum fortiorem. .
minibus inlroduxit iu sancla. Quanta in his mulri- 8. Euimvero non sentiel sua, dum illius vulnera
ttidoVlulcedinis,pleniludo graliae,. perfec.lioque vir- iiiiuebitur'. Stat. marlyr tripudians et triumphans,
.ttiium!^ , loto licet Jacero corpore; et rimante Jatera ferro,.
6. Ibo mihi ad illa sic -referta cellaria, alque ad iion modo foriiter, sed et alacriter sacrum.e cafne
admonitionem prophelserelinquamcivitates, elhabi- ^ sua circumspicii ebullire cruorem. Cbi ergo lunc
labo in pelra (Jerem. XLVHI,28). Ero quasi columba J anima.mariyris? Nempe in luto, nempe in. petra,
nidificans in summo ore foraminis, ut cuni Moyse nempe in visceribus, Jesu,r vulneribus nimirum par
posiiusin foraminepelrse,transeunte Domino, merear, tenlibus ad inlroeundum. Si in suis essel visceribus,!
fialtem posleriora ejus prospicere (Exod. xxxnr, scrulans.ea ferrum profeclo. sentirel; dolorem non
22, 25). Nam faciem stanlis, id est. incomhiuiabilis ferret," succumberet, et negaret. Ntiric aulem irts
clafitalem, quis videat, nisi qui inlroduci jairi iiie- petraTiabitans, quidimirum si in rnodum pelrse du—
ruil, non in sancla, sed in sancla sanclorum?.. Nec rueril? Sed nequc hoc.mi.um, si exsttl a cofpore-.
vilis tamen aut conlemnenda pqsleriorum contem-: dolores hon .ential corporis. Neque hoc facit stupor,,
platio.. Conlemnat Herodes.; ego tanto magis npn sed amor. Submiititur enim serisus,.non amiililur.
contemno, quanto,magis contempiibilem seoslendit Nec deest dolor, sed .superatur, sed cohteniniiur..
Herodi. Habent eliarri aliquid ct posteriora Domini Ergo ex peifa martyris foiTitudo, inde plane potens.
quod videre.deleclel. Quis scit. si converlatur.-et ad bibendum calicem Domini. Et calix hic inebrians-
ignqscal Deus, et relinquat post se benedictiouem? quam.prseclarus est! (Psal. xxn, 5.) Prseclarus, in—
Erit cum oslendet faciem suam, et saivi erimus. quam, atque jucundus non mimis imperatofi" spe-
Sed interim prop-veniatnos in benedictionibus dulce^ -j ctanti, quam militi triumphanii. Gaudium eteriim»
dinis, illis utique quas post.se relinquere consuevit. Domini, forliludo nostra (// Esdr. vm, 10). Quidni
Nuiic dignationis suse posleripra d.emoiislret.alias gau.deat ad vocem forlissimse coiifessionis? Denique:
in gloria dignitalis faciem suam dempnslraturus. et requirit eam cuni desiderio: Sonel, inquiens, vox
Sublimis in regno.sed suayis iu. cruce. In hac me luain auribusmeis. Nec cunclabitur repehdere vicem
visione prsevenial, in illa adimpleat. Adimplebis tne,. secundum snam promissioiiem.: coininuo ut se-con-
ait, Imtitia cum vullu tuo (Psat. xv, 11). Utraqtie fessus'fuerit corariihominihus,. confitebifur et ipse
visio saluiaris, uiraque suavis; sed illa iri .subjinii^- euin coram Palre suo (Matlh. x, 52). JFiumpahni.s
late, ista in humiliiate; illa in splendor.e, li3iCin sermonem,nec enim potesl liniri rnodo; rie sitsine
pallore esl., . ... modo, si c.uncia quoe adhuc ex proposito cajjilulo-
ip_.y_f 7. Denique inquil, Et posleriom dorsiejus reslanl, uno isto veljmus sernione complecti. Ergo,;
in pailore auri (PsaL LXVII,H). Quomodo non in quod s.uperest servemus principio alteri, ut de rio-
morle pallescal ? Sed melius palleris aurum quani slrosaneelverbo et modo gaiideat spohsus EcclesW
fiilgeus auriebalcuro, clquod stnluim est Dei sapientius Jesus Chrislus Domiiius noster, qui est super .oimiia*
esi homihibus. ATifum Vcfbiiii), atirrnn Sapientia Dcus Jiencdictus.il) soc,c.ula.--Aineu
- 1075- S. BERNABDI ABBATISCLAR_E-VALLENS1S «76.
SERMO LXII. A Qtionam modo, inquis? Cogitalione et aviditate.
Cedit nempe iu modummaceria. niollioris jria ma-
Qttid sit animam fidelemcommoran t tn foraminibut ceries desiderio animse, cedit piirae eonten-âlioni,
petrm; letquidt incuvernismacerim.iDeDei volun- cedit crebra? orationi. Deniqueoralio justi penelrat
. tale poiius, quam majestate scrutandd. Denique
de puritale mentis necessaria ad prwdkaiipnem ve- ceelos (Eccli: xxxv, 21). Non utique aeris hujus
ritalis. - corporei spatiosas aliitudiries, veluli -quodam remi-
|
gio alarum suarum inslar volucris yoJaniis scindet,
I. Columbamea tn. ,oramtntous pelrw, in cavernis aut quasi.gladius aculus ipsius firmamenli solidum
macerim (Canl. II, 14). Non-lantum in foramini- eelsumque verticem perforabit: sed sunt coelisan-
buspetra. i.ulurn reperit columba refugium; reperit cti, vivi, rationales, qui enarranl gloriam Dei, qui
et in cavernis niaceriae. Quod ,si maceriam non favorabili quadani pieiate noslris se volis Iibenier
congeriem. lapidum, sed sanctorum commhnionem inclinant, et sinuatis ad' laclum noslra. devotionis
accipirous, videamus ne forie cavernas maceriae afieclibus in sua nos recipiunt viscera, quolies digna
dixerit Jaiigelorum, qui ob superbiani lapsi sunl, ad eos intenlione pulsamus. Pulsanti enim aperiei
Joca quasi vacua 1478, derelicra : quippe quaere- litr. Licebit itaque iinicnique noslrum,'.eliam hoc
pleri ex hominiuus habent, tanquam riiinai de Japi- B lempore nostrae mortalitalis, cavare sibi, qtiacun-
dibus vivis reficiendae. Unde aposlolus Pelrus : Ac- - que parte volel, cavernas supernoe macerise;!nunc
cedentes, inquit, ad lapidem vivum, ct ipsi lanquain- qnidem patriarclsas. revisere, nunc vero saiutare
lapides vivi superwdificamiiti domos spirituates (I prophctas, nunc senatui immisceri aposlolorum,
Petr. rr, i, 5). Nec puto ab.re esse, si inteiligimus ininc martyrum inseri- choris; ,sed et bealorum
angeloruni custodiam vicem exhibere . macerise iit virtutum slalus el mansiones a minimo angelo usque
vinea. Domini, quoe est Ecciesia prsedestinatorum, ad clieru"bin"et serajjhin,^tota mentis alacritale
cum Paulus dicat : Nonne omnes administralorii spi- percurrendo luslrare, prout queraque sua devolio
rilus suril, missi in mhiislerium propler eos qui hw- iferet. Apud quos magis afficietur, immittenle sibi
reditateni capiunt salutis? (Eebr. i, 14.) el Propheta: Spiiilu proul vtilt; si steterit et pulsaverit, coir-
Immittit angelus Domini in circuilu timentium eum feslini aperielur-ei, et facla quasi caverna injmon.
(Psal. XXXIII,8). Et si ita sedet, erit ..sensus, quia tibus, vel potius menlibus sanciis, dum se ultro in-
Ecclesiam tempore el Ioco peregrinalionis ssuseduae flcctunt ad pielatein, requiescet vel paululuni apud
res consoleniur; de prseterito quiilem, mernoria illos. Omnis fanirase sic facientis et tfacies; et vox
passiohis Christi; de fuluro aulem, quod se in sor- Deo grata existit: facies, propfer purilaleiii; vox-,
tem sanctoruni cogiiat et confidit recipiendam. ^ piopier confessionem. Etenim confessio et pulchri-
Ambo hsec, veluti ante et retro oeulala, insatiabili ttido in conspediu ejus (Psa/.'xcv, 6).TJnde"el di-
desiderio co.ntuetur; et uterque illi intuiius admo- ciiur illi qui ejTismodi est : Ostende mihi faciem
dum gratus, uterque est illi refiigium a tribulatione tuam, sonet vox lua in auribus luis. Vox admiratio
malorum et dolore. Inlegra consolalio, cum non in animo contemplantis, vox gratiaruin actio' est.
soltim quid exspeclandum., sed el unde id sit prsesu- Deieclatur admodum istiusmodi' cavernis Deus, e
rnendum noverit. Exspeciatio. laela nec dubia, quse quibus sibi vox resonat gratiarum aciionis. vox ad-
Christi morte firmata est. Cuf. paveat ad praeinii ri.iratioriis el laudis.
•jiiagnitudinem, quse pretii dighilalem considerat? 5. Felix mens; quae sibi in h.ac maceria frequen-
•
Quam libeiis mente invisit foramina, per qute sibi ier'14TO cavaretetudueril; sed quse in petra, feli-
sacrosancli sanguinis. preliuiii fluxil! Quam l.ibens cior. Licel quidem cavare et in petra; sed ad hoc
cavernas perambulat, et diversoria, ei mansiones, puriorc mentis acie"opus es!, et vehementiori om-
quae sunl in domo Palris roultse atqtie diversoe, in nino inlenlione, etiam el meriiis poiioribus sancli-
quibus babel collocare filios suos pro quorumque latis [«/ias fodiamus] (222)."Et ad haec quisTdoneus ?
dsversitate ineritoruin!' Et hunc quidem , quod so- ]r> Ncn.-peille qui dixit: In principio erat Verbum; et
lum ijiterim po.lest, sola in his memoria requicscit, Verbum erat apud Deum, et Deiis eral Verbum: hoc
coeleste habitaculum; quod desursum est, Jam ani- craiin principio apud Deum (Joan. i, 1,"2). Nonne
HIOinduens. Erit autem cum implebil ruinas, cum libi videlur ipsis se Verbi peneiralibus immersisse;
«avernas et corpore inbabitabil, el mente ; cuiri va- el de abditis pectoris ejus quaindara iiiiimae sa-
ctta domicilia, quoeantiqui reliquerunl habitatores, pienliae sacrosancl.am eruisse medullam? Quid ilie
ipsa suse universitatis iliusirabllj proeseriiia, nec ulla qui sapieritiam loquebatuf inier perfeclos, sapien-
iiJlra apparebit caverna penilus in coelesli maceria, tiam ih mysterio absconditam, quam riemoprinci-
felici, dc eoetero perfeclioiie sui alque integriiate jitim mundi hujus cognovit? (/ Cor. n, 6, S). Npnne
gaudcnte. iino et altero rimlo acuta, sed pia curiositate tere.
-2 Aut, si. id magis probas, dicemus has cavemas braiis, e tertio tandem hanc pius scrutator evexit?
siud-Qsis et piis iiieiiiibtis 11011inveiiiri, scd fiuri. Al ipsam non siiuit nobis, veibis quibtis poluit
(222) Pierique codices ornillunt sanctiiath,

" qtiam
' ' ' vocem l.iab.nt onmes.. eti.anj t)riiii^.._edi.
lamen.
tio;ies, ,
4077" SEP.MONESIN CASTICA. 1078
fidelibus fldeiiter rnlimans. Auaivit au.em va-ba A , gloria, quoniam non .sibi usurpat eam. Non oppii-
ineffabilia, quse non Jicuit iili loqui (// Cor. xn," 2, niilur, quia non scrulafrix majestalis est, sed vo-
_). Non utiqtie homtni, nam sibi illa loquebalur ct luntalis. Nain quod majestali attinet, inlerdum qui-
Deo Puta ergo Deumquasi sollicilam Pauli cbari- . dem el in ipsam ,ilitendere audet, sed quasi adni-
lalem hoc modo consolari, el dicere : Qu'u\ ahxiaris rahs, jnoh quasi scfuians. Sed 1480 et s' quando
quqdconceplum tuum auditus non capii humanus? jfer exeessum rapi in illam contingai, digitus Dei
Sonet vox lua in auribus tneis; boc esl: Si quod est isle, dignanier levans hominem, non hominis
senlis, non licet revelare mortalibus", consolare la- temeritas irisoienler Dei alia pervaderis, Cuin enini
men,' qtiod vox tria divinas queat mulcere aures. Apostolus riiptum se menrorel [alias. commemorel]
Vides sanclam animam, nunc quidem ciiarilate so- (// Cor. xii), ul ausum excusel; quisnaui alier
briam nobis, nunc vero purilaie excedentem Deo? praasumat mortalium. huie se.. di'in_e .majeslaiis...
{// Cor v, 15;).Vide etiam de sancto David, ne ftfrte borrendo scrulinio propriis intricare conatibus,..
ille sit ipse horno, de quo cum Deo, quasi de alio et iinportuhus conlemplator pavenda îrr.umpere
Joqiiitur : Quoniam cogitatio Iiominis confitebitur in arcana? Scrulatores proinde majeslatis, lan-.
tibi, et reliquiw cogllalionis dkm festum agent libi " qiiam irruplores dici feor, non qui scilicet rapiunlur
{Psal. LXXV,11). Ergo quod de cogitalione prophe- ' in eam.^sed qui irruun.l. Ipsi.itaque opprimuntur a.
tica verbo et exemplo PropJietae venire ad medium gloria. . t .',",'
poterat, id Prophela in publicam mox laxabat. '5. Ergo formidolosa. scrutalio majestatis: at vo-
confessionem, et ex eo cosifitebaiur in populis Juntatis, lam tuia quam pia., Quidni lota diiigentia
1
J)omino,reliqiium sibi el Deo sefvans, unaque fesli- scrutando inslem sacfamenlo gloriae voltintaiis, cui
vum ducens in laelitia el exsultatiorie. Hoc ergo. est mihi-pafenduro per onniia scio? Suavis gloria, quoe
quod nobis intimare memorato versieuio voluii. n.on aliunde, quamdeipsiussiiavitatis contemplalione
Quidquid videlicet sua illa scr.ulabunda. et avida procedit, quam.de divitiarum boniiaVisac mullae m"r-
cogilatione exaicano sajsieritiaeeruere prsevalebat, seralionis irilui.iu. Denlque. vidimus gloriam haric,.
partem quam poterat iri. salulem populorum <soili- gloriarii quasi Uriigeniti a Paire (Joan. i, 14).Toiura
cila prsedicaiione impertiebatur;' reliquum quod nempe benignum el vere palerhum, quod apparuit
capeVe plel.es non poterant, fesliva jubilalioiie in glorise .in hac parte. Non me oppriinet gloria.isia,
Dei laudibus expendebat. Vides s.ncjse contempla- lolis licet viribus inlendentem in se : ego potius im-
lioni deperire niliil, dura.quod expendi in plebium primar' iili. Eieninr; revelala facie .specujantes^. iii.
adificationera nonpotesl, id vel rriaxime Deo.sit ju- eamdem imaginem, iransforniamur. de clafilaie ijj.
cunda decoraque Iaudalio.. claritalem, lanquam.a Domini Spirilu (H Gor._ni,.
i. Quse cum ita sint, duo liquet conthmjila.tionis 1.8). Traiisfofmamur cum conformaniur, Absit au-
genera esse : unum, de stalu et felicitale ei gioria lem ul in majestatis glona, el nbn magis in vpiuR-
civitatis supernae, qtio vel actu, vel otio ingens ilta tafis.niodestia,.Dei abTiomine. coiifprniiias prscsu-
ceelestium civium occuj)ata sit ihultiiudo; altefuin., malur! Gloria mea bs_cesl, si tinquam de Tne ari-;
de regis ipsius majeslale',. selerniiate,.'. divinitate. diero : Inveni homineni-secuijdum. cor meum. Cq.r4
I.la in maceria, ista in pelra. Sed Ifsec quanio diffi- sponsi, cor, patrissui. Ipsum quaie? i-.s/p.i., ait,.mi-
cilihs cavatur, tahio-suav.ius quod inde eruis sapit. serkordes,skut etPaler vcster.miseyicorsesl (Luc. vi,
. J<ecverearis illud quod Scriplura minatur serulato- 36^; Ilsec,fofma quam videre desiderat, cuin Eccle-
ribus majestatis (Prov. xx.v, 27), Tantum affer pu- sisedicit,: Oslende nulajaciepi tuam : forina.pietatis
r«m et simplicera oculum ;..non opprimeris.a gloria, el mansueiudiuis. llanc cum omni fiducia levat ad
sed adinitteris.nisi non Dei, sed luam qusesierisglp- Petram; cui siriiili.scsl: Accediie, inquit, ud eurii, el
riam. Alioqtiin sua quisque opprimi.lur, non Dei gloria, ilhiminamini, et facies vesirm non confundenlur
(Jtinipfoclivisin islam',ad iliam Jevare cervicem non (Psal. xxxiii, 6). Quo paclo hufhiiis ab huinili con-
sinilur,~nimiruni gravein cupiditale.. Ilac excussa, t\ fund(.liir, apio sapcia, ct a mansuelo iiiodesta?"Nori
'
secure scru.temuf [alias, fodiamus] iii Petra, iri qua plaiie abhorrebit,a puritale petras pura facies spoii-..
Uiesaiiri absconditi sapienlise el scientisesurii (Coloss. sae, noi) lhagi.s.qiiam. a virtute virtus, a lumine.
u, 5). Si adhric dubilas, audi.ipsam Pelram : Qui jtimen. ...
eperanlur, inquit, in me, non peccabunt (Eccli. xxiv, \-6. Sed qui.a hon ex qinni inlerira parte a.dlijic ad
50';. Quis dabil mihi pennas sicul columboi, e'l volabo, petram ibra.ndam Ecclesia accedefe. polest (neque
et requieicam? (Psal.Liv, 7.) Ibi "requiem "invenit enim ohinium,.esi, qiti in Ecclesia sunt, sacramerita..
warisuetus et simplex, ubidolosus opprimiluf, vel. divinsc voihn.latis inspicere, aul apprehgndere per
. elat.us,. eleupidus inanis glofioe. Ecclesia columba semetipsos profunda Dei); ideonon solum w forami-
qsi, et ideo requicscit. Columba, quia innocens, nibus. pelrw, sed et in cavernis maceriw,-IiijbitaVe
quia gemens, Columba, inquam, quia in rnansuelu- oslehditur.-Ergoiri perfectis quidcni, qui rimari ac
dine suscipil insitum verbum. El requiescit inVerbo, pene.trare arcana sapientioe ei puritate conscientia.
l».ocest in peira : nam petra est Verbura. Eeclesia aude.nt.el inteljigentioeaciimine possunt, habitat in
ci-go iuforaminibus petrse, per quam introspicit.'et To.raminibus petr_3. De, reli.qu,o iri cavernis; mace-
videl g.oriam sponsi sui; nec opprimilur tamen a riaj-j-ut quiin pelra per semetipsos fodere aut nou.
40"? S. BERNARDIABBATIS CLAR/E-VALLENSIS-. 4.0SO
stifficiunt, aut non proesumuiit; in maeeria fodianl, A j frucliim,. sed datum. Impuri snnt tates ;tet-cum uon
contenli vel gloriam sanclorum ' menle intiieri.Si Iiabeanl unde videant verilatem propler inipiirita-
cni rie lioc quidem possibile sit, )iuic sane proponet lem, habent tamen.undeillam.loquanlur. Quid prsfe-
Jcsum, et hunc crucTtixum.: ut et ipse absque suo propere agitis? cur lucem noii ex.speciatis; cur hpus
labore habitet in foraminibus pelrse, in quibns non Jucis anie Iriccm prassnniilis ? Vanum est vobis ariie
Jab6rav.it. „iid__iin his laboraverunt, ei ipse in la- lucem surgere. Lux esl puritas.lux charitas, Iquoe
boresinfidelitirii introibit, ut sit fidelis. Nec yeren- non qtixrit.quas sua sunt (I Cqr. xm, 5). Haecprse-
duin quod paiiatur repulsam. qui el vocatur, ut in. cedat, et pes linguaein ineerto non pouiurr. Superbo
tret. Ingredere, inquii,in pelram, abscondereht fossa ec.ulo veritas non vldelur, sincero patet. Nori est
Jmmo a fdcie limoris Domini, et a gloria majestalis quod se verilas denegel intuendam purg cordi, acper
ejus (Isa. n„40). Infirrnoeadhuc etinerti animse (qtiae lioc nec eloquendam. Pcccalori autem dicil Deus:-
juxta qiiod in Evangelio quidam Ide semeiipso con- Quaretu enarras jusfitias meas, et assumis teslahten-.
liteliir, fodere non valei, el" mendicare erubescit) tum meum per osluuth? (Psql. XLIX,16.) Mulli pu-
(Luc. xvi, 5.) fossa ostendilur humus ubi lateat, ritale iiegleeta, ante loqui quam videre conali sunt;
donecconvalescat et proficiat, ut possit et ipsa per et aul graviler errav.eruiil nescienles de qiiibus lo-
se cavare sibi foramina ip petra, per quae inlret ad B I querentur,,neque de quilms affirhiarent; aut turpiier
inieriora Verbi, animi uiiqric vigore ei ptiritale. „ viluerunt, dum qhi alios docerenl, se ipsos non .do-.
7. Et si inlellexiiiius fossam humuro, illam quse cuissenl. A. qno nos gemino malo seriiper cuslodiat
ait: Foderupi manus meas, et pedes meos (Psa...xxr, exoralus a vobis Sponsus Ecclesioe,Jesus Cbristus.
1.7); non erit ambigenduih de sanitale in ea citius Dominus noster, qhi est super omnia Deusbenedic-.
adiplscenda animas vulneratoe, quoe in ea demoralii-. lus in.s.ecula. Amen. |
tur. QiiLdenim tam efticax ad curanda conscieniise . SERMO LXHL - !
vulnera, nec non ad purgandam mentis aciem, quam De viuea viro
Clirisii vulnerum sedula medilatio? Veruih donec pio et sapienli., id est sua euique vita,
seu menle et conscknlia, serio calenda; et deduobus.
pnfgata etsanaia perfecte fueril, jnoii vrdeo qualiter vulpium generibus, scilicel adulator.ibusel delraclo-.
illi aplari 1481 possiiquod dicitur : Oslendemilii tibus ; el de lenlationibus monacjwrum novjtiorum.
fqcieni luam, sonel vpx lua in. auribus meisj Quomodo. ., 1. Capile nobis vulpes parvulas, qu<sdemoliiinlut:
denique facieni suaui oslendere audeat, vel levare viricas: nam vinea nostr.a ftoruit (Cdni. n,"i5). Liquet
TOcerrisuam,'ciii el latere.indicitur? Abscondcre,in- quod non otiose ad vineas itum sil, quando ibi in-
quit, in fossa humo. Quare?;.Quia non est pulchra ventae suni vblpes denioiientes eas. Littera qitidem
facie, nec digna quse videatur. Non erit <Jignavideri, istud. Spiritus autem quid? Anie omnia sane, tit
qpandiu non erit videre idonea. Cum autem per in- eommunem etusilatum lilterae seiispm ab hac expla-.
habitationem fossseImmi in sanaiido oculo inleriori riatione penitus respuatnri.s, utpote inepium et in-
lantum profecerit,.ut revelata facie speculari gloriam sulsum, iridignumque plane, qui recipiaiur in Scrip-.
D,eiet ipsa, ppssit; lunc iiemum quoe videbit, fiducia- lura lam sarictaj larii.auiheritica. Nisi quis forte ila,
litei jam Joqtietui%voce et facie placeris. Placeat ne- vecors, el aniino stolidus sit, ut j)ro magno habeat
cesse est facies, quse in Dei,ciariiatem intendefe po-. didicisse ex ea, instar filiofumhujus saeculi, curani
lest. Keque enim id posset, nist clara ipsa quoque " gerere terrenarum possessionum, custddire el defen-
essel et pura, utique transformata in eanidem quam sare vineas ab incursantibus bestiis, ne forte con-
conspicit claritatis itnaginem. Alio.quin ipsa dissimi- tiitgat amittere fruciuin vini, in quo est luxuria,; si-
liludine resilirel» insolito reverberata fulgore. Ergo mulque pereat opera et irapensa. Grande scilicet
cum pura pur,.m intueri potueri veritatem, luncfa-: damnum, ulprppterea librum 1482 sanclu.m tanto.
. ciem ipsi.iis spoijsus vj.dere cupiet, cdijsequenter et studio et itania cum. veneraiione legamus, quod do-
vocem ejusauTiie. ' cemur in eo a vulpibus viiieas custodire, ne in exco-
8. Narn qttantum illi piaceat cum purilate quidem •Q \ lendisillisfrustraraarsupia yacuentur, si iri cuslo-
menlrs praedicatio verilatis, oslendil cum' subinde diendis pigri fuerirnus! Nori estis lam rudes, nfeque .
inferl: 1'oa;enim lua dutcis.. Quia enim non placeat adeo spiritualis gralise expertes, ut ila carnaliter
vox si displiceatfacies, demonsirat cum illico subdii: sapialis. Ergo in spiritu ista quseraraus. lbisane iii-
Et facies tua decora. Quid inlernae decor faciei, nisi venimus, sano quidem iniellectu, sehsuque hiliilomi-
puriias? In pluribus hsec absque Ipraedicationisvoce nus digno,'/el vineas florenles, et yulpes deiiiolien-!
compTacuit; ilbi absijiie j.sta, i,unemine.Tinpuris non les, in quibus capiendis vel amovendis et honestius
se ostendit Ve itas, non se credit,-Sapienlia. Quod Jaboralur, et ffucluosius. An vos dubitatis Jonge vi-
ergo loquuntti- quam non viderunt?' Quod scimus, gilantius insistendummentibusservandis, quarn fru-.
inquit, loquimur, et quw vidimus tesfamur (Joan. m, gibus; longecuriosius.invigilandiim cavendispropter.
_1). I ergo, tu, et aude testariquod non vidisti, et illas spirilualibus nequiliis, quam capiendis proptcr
l.oqui quod ignoras. Quseris qu.em.dicam impurum? istas fraudulenlis vulpectilis? ;
Qtii laudes requirit humanas, qui no.n ponit sine 2. Sed jam a ine.demonslranria. suiu spirituales
suroptu Evangeliuro, qiii evangelizal ut manducet, istse larii viles.quam vulpes. Vestra, inlererif,'jfilJi,
«mi qiioestum aest.iniai pietatein, .qui. non .requirit suse queinque .vinex providcrc, cinn nie d.i-ptitante.
1CS! SERMONES IN CANTICA,. , »GSg
adverlerit, in quibus sibi el a qtiibus maxiine sit.t A qui. talia agunt; sed caperetrTsneficiisalqneobsequiis,
cavendum. Viro sapientl sua vita vinea est, suat moriitisque salutaribtis ,,el qrationibus pro eis ad.
mens, sua conscienlia. Nil quippe inculluni deser^: Deum. Noh cessabit isliusmodicarbones ignisconge-.
tumvein se sapiens "derelinquet. Stultus nqn ita. reresupeV caput maledici (Rom, xn,20), eiitem su-
Cuncta apud eum neglecla ihvenies, cuncla jacenlia,, pet adulaioris, quotisque, si fieri potest, et iili invi-
cuncia inculla el sordida. Non est vinea stulto. Quo- diam, et isti simulalionem de corde lollat, faciens ,
modovinea, ubinilptehtaluni.tiilelaboratum uspianii 1__.S3 mandatuni sponsidicenlis,:Capile nobis vulpes
paret? Toia spinis silvesclt el tribulis stulli vita: et.'• parvutas^ qum demoliunlur mneas. Ap nori libi captiis
vinea esl? Elsi ftiil, jam non est, redacia nimirumi ille videlur, qrii suffusus ora rubore, quippepro-
ih solitudinem. Ubi viiis yirlulis?.ubi botius bon.ii prium erubesVens judiciu.m, ipse suae confusiohis et
operis? ubi vinura laetitiaespiritualis? Per agrumho- poenitudinis testis esl; sive quod oderil hominem
tninis pigri uansivi, inquit, el per vineam viri siulti: amore dignissimum; sive quod dilexerit tanliim ver-
eiecce lotum repleverantHrlkw, el operuerant super-. b'o etlinguaeum, a quo sediligi opere et yeritale vel
ficiem ejus spinm, et maceria Iqpidttm deslrncta eral: sero expertusest? Capfusplane, ei captus Domino,
(Prov. xxiv, 50, 51). Audis sapienlem irridentem sectindum. quod nomirialim ipse expressit: C.apite,
sttilium, qttod boha naltira. el dona gratise, quse forte ' inquiens, 7io'6is. Utinam ego omnes adversantes
|ier lavacruni regenerationis acceperai, tahquam ii- mihi sine causa ila capere possim, ul Chrisio eos
5am, quam planlavit Deus cl" rion homo, primam vel r.eslituam, vel acquiram ! Sic, sic confundariiur
suam vineam, in non vineam,.negIigen,do. redegil. et revereantwr qui qiiaeruiit ariimam ineani,~ayer-
Denique non pptestvirieaesse.nbi viia non est. Narii lantur retrorsum et erubescanf, qui volunt riiilii
slultus quod vivit, moriem potius, quam vitam esse mala : quatenus inveniar eiipse obediens sponso,
censtierim, Quomodo.vitacumstefilitate?Arborarida ut capiain elipse vulpes, non'mihi, sed ipsi (225).
el in sleriliiaiem versa, nonne nioflua-judicalur? Et Sed refleciaiur sefnio ad sui prineipium.ut siiti-
sarmenta mortua sunl.JSt occfo../,inquil, in grandine ordjne series explanalionis procedat. .
yineas eorum (Psal. LXXVII, 47);- monslrans viia pri- p. Capite nobis vulpes parvulds , quw denioliuntur
valas, quse steriliiate iJamnatsesunt. Sicstuliuseo vineas. Loctis moralis est; el j'uxla mbrum discipli-.
_psb qtiqd inutilitef vivif, vivehs mortuus est. iriarri nos j'am oslendimus, spirituales has vineas
5. Soliilaque conveni.l sapienti habere, vel po- norinisi spirituales viros esse, quorum chm omnia.
tius esse vineam, qui viiam habet. Est ligmim fru- interiora culta sint, omniaque gerrninanlia, omnia
ctiferumin domoDei, acperhoc lignum vivens. Si- rQ fruclificarilia et parturienlia spirilum salulis, qiio-.
quidpm et ipsa sapieniia, qua sapiens dicilur etest, inodo de regno Dei dictum esl; ita de bis vineis,
lignum vitae est apprehendentibus eara ( Prov. m, Domini sabaoth aeque dicere' possumus, quoniam
18). Qnidni vivat apprehensor ejus? Vivit, sed ex inlra nos sunt (Luc. xvn, 21). Denique; in Evange-.
fnle. Jusius nempe est sapiens, etjustus ex fidevi, lio legitur; datum.irigentibus regnuiri Dei facientir
vil (Hebr. x, 58). Et si anima justi sedes est sapien, lius fruclus ejus (Mqtth. xxi, -_5)..Bi sunt quos.
li:e, sicnt est;-profeclo is sapiens, qui j'ustus. Is er. Paulu.s enumerat, djcen,s : Fructus duiem Spiritus esi
go sive jTisimn nomiries, sive sapientem, nunquam charilas, gaudium, pax, palienlia, longanimitas, _bo-
absque vinea vivel, quia nunquam non vivet. Hoc ititas, benignilas, mahsuetudo, fides, modestia, conti-:
qtiippe estilli vinea quod vila. Et bona vinea justi, nenita, casiilas (Galat. v, 22, 25). FructiisTsti, pro-:
ifno bona vinea j"uslus, cui virtus vitis, cui actio fectus rioslri. lli accepti sponso, qui,a ipsi cura. esf
palmes, cui vinu.m ieslimonium conscienlise, cui: de nobis. Nurii"devirgultis cnra est Deo ? IlomineSj
lirigua torcular expressionis. Denique : Gloria nor. non arboresamat HorrioDeus, et nosifosprofectus
slra hwc est, inquit, testimohium conscienliw nostrm suos fructus reputal. Tempus horum diligenter O\H:
(II Cor. i, 12). Vides apud sapierilem vacare nihil? serval, arridet apparenlibus^ et solljcitus saiagit ne
Sermo; cogilatio, conversalio, et si quid aliud esl I) I pereant. riobis, cum apparuerint; i.moyero, ne pe-s
ex eo, quidni lotum Dei agricultura,' Dei sedificatio reant sibi : se enim repulat lahquam nos. Ideoque
est, et vinea Domini •sabaolh ? Quid denique illi de providens "capisibi jubel insidiantes vulpecnlasj no
seperirepossit, quando etfoliumejiisnon defluel? novelldsfructus ipsaeprseripiaiit. Qqpite, inqtiil, na-
4. Ca-ierum, tali vineae nunquam infesiaiionesj bis vulpes-parvulas, qum demoliunturvineas.El q\\:\$\
nunquam insidisedeefurit. Nempe hbi multae opes, qnis dieat : Prrhpropere "times, nondum venit frn.
mulli surit el qui comedunt eas (Eccle. v, 1Q). Sa- ctuum tempus : Non estila, inquil : nam vineano\
piens eril sollicilus servare vineam siiam non minus sira floruit. Vosl flores non est fruclnum mora ; ad^
quam excolere, nec-sinet eam vorari a vulpibus. huc illis cadentibus isli erumpunt illico, illico inci-
Pessima vulpes occriltus delraclor, sed ho;i minus piunl apparere. • ' v
iiequam adulator blandiis. Cavebit sapiens ab his. 6. Parabola isia inslantis est temporis'. Vfdeiis.
Dabit pjieram, sane quod in ipso est,"capere illos istos novilios?Nuperveneruhi, nuper conversi sunT;.
(225) Sic tres manuscrioti * al duo ajii cum editis,

' \\on modo in cdviendo ndpes sed et in capiendb
Vsh - - . ... .',„-''-'
1085 S.'BERNARDIABBATISCLAR_E-VALLENSIS- i-084
' ' "
' SERMO LXIV -
Non j.6>.sunnis de ipsis dfeere,, quia 'viriea nosira A J , j,
floruit :'florel eniiii. Inlerim. quod'in eis apparere De teniationibus monqchorum pr.oveel.oriim,quds pa-r
videtis, flos est: fructuum lempus nonduni advenit. lianlur vulpes, seu lenlalioms magis sibi infesias.
Flos novella conversalio esl, flos fonnula recens Item de hwrelicis, vidpibus Ecctesim,capiendis.
viise eniendalioris est. Indueriml sibi faciem disci- 1. Adsum promissioni nieae. Gapile nobis vulpes
plinatam, et bonam totius corporis coniposilionen). parvulas, quw demoliunlur vineas : nam vinea noslm
Placent, fateor, quse in facie jsuni :-, negligentipf floruit (Cat}l. n, 15). Vulpes, tenlaliories sunt. Ne-
utiqueis qui fofis appar.t cprporum cultus csl cesse esl ut veniant teiilaiibiies. Quis enim corona-
vestiuin, sermo rarior, vultus liilarior, aspectus vebilur, nisi qui legltime cerlaverif? (// Tim. n, 5.) aut
recundior, incessus inalurior. Verum quia hspc,iio- quoniodo ccriabunl, si desii qui impugnet? Tu ergo
viter coejiere; ipsa suinqvifaleflore.. censenda suhl,, accedens ad servitulem Dei, stajniimore, el: praer
et spes fructuuii), magis quam fruclus. Yobis, li- para animam-luam ad tentationem (Eccli. n, l),cer-
Jipli, non liniemus a fraude-vulpium , quse fruelibtts tus omnes qui jrievoluiitvivere in Cbristo,.persecu-
niagis, quam floribus.invidere noscunlur... Vcslrum lionem^passuros (// Tim. ni, 12). Porro, tetilationes
aliunde periculum est. Usiionem certe me.tuo flo- diversse sunt, pro lemporum diversitate. Et iniiiis
ribus ; non subreptioueni, sed uslionem a frigore. ' quidem noslris, tanquani novellarum leneris , flori-
Aquilo niihi suspectits est, et frigora malutina, qtisc . bus planlalionum, in evidenti vis algoris incuinbi!,
intempeslivos flores solenf perdere, fructus prseri- cujus nieminirous in sermone allero, et incipientes
pere. liaque ab aquilone pandilur yestrtim. nialiim. ,ab hae .pesle cautos reddidiinus (Supra, serm. 65,
A facie frigoris ejus quis'suslinebit ? (Psal. CXLVII, n. 6),,Jam yero proficieritium sanctioribus studiis
17.) Hoc frigtts si semel aniniam (aniuise quidein, miniine quidem sese opponere contraria: virtutes
«l assolet, incuria spirilu dorniilanie) pervaserit, ac apeite audenl, sed soJeni iri occulto insidiari, quasi
tismine deinde, quod absit ! inhibenle adTnteriora qrisedam fratidulenlse vuJpectilse;.specie quidem vir-
ejus pervenerit, descenderit in viscera cordis et luies, re aulem vilia. Quantos, verbi gratia,.iagres-
sintirii-meaiis, conctisseiTt affeciiones, occupaverit sos vias yilae, progressos ad meliora, super semilas
consilii semiias, periurbaverit judicii lumen, liberta- justitise bene securequeproficiscenlesel proficiente.Si
tein 1484 addixerit spiritus : mox. ut in.corpore ., fraude, proh pudor ! vtilpinm harum lurpiteij.sup
solet evenire febrieiiaiuibus, siibil qnidam, animi . plantatos expertus suin, et sero in se viiiuium sufio-
rigor, et vigor lenlescil, Janguor fingiiur vifium, calos plangere frtictus!
horior ausleritalis irilendilur, limor sollicitai pau- /- ecce
Q 2. Vidi -ego iiominem currentem. bene ; et
perlaiis , conlrahitur animus, siibl.ahiiur gratia, cogitalio : quidni vulpecula fuil? Qnanlis, inquit,
jifotrahitur longiludo vilae, sopittir ralio; spiiitiis boiniii), quo solus fruor, si esscm in patria, ppssein
exsliiiguilur, deferveseit novilius fervor, ingravescil ulique imperiiri frairibuset cognatis, notis. ei "ami-
tepor faslidiosus, refrigescit fraierna charitas, Jrlan- cis? Amanl riie, et faclle acqtiiescer.enl suadenli.
diliir voluptas, fallit securitas, revocat consiielmio. Utqttid perditio hsec? Vado illuc, et salvo multos
Quid p!:;ra ? Dissimulatiir Jex, abdicatur jus [alias, ex illis, el me pariter. Nec verendum.in loci inuia-
adjudicatur jus], fas proscribilur derelinquilur limor lione. Etenim, dum benefaciam, quid inleresl ubi?
Domini. Daniur postremo impudeiiliaemanus ; prae- nisi quod illic jirocul dubio satius, nbi ffuciuosius
Bumi.turille lemerarius, ille pudendus, ille lurpissi- f degam. Quid plura? It r el perit miser, non lam
BIUS_,plenus ille ignoininia et confusione saltus de exsul _ad palrian), quan). carnis reversus ad vpnii-
excelso in aliyssuni, de pavimento in sierquiiinium, tunu Et se perdidit infelix, I.4S5 et suorum acqtti-
de solio in cldacani, de ccelo in .ccenum, de claustro sivii.ne-ninem.. En una vulpecula, ista videlicei fru-
in sasculiim, de pafadiso ,in iiifernuiii. Prineij.ium el slraioria spes, qtiam habuilin aequisilione stiorum.
originem hujtis peslis, et vel qua arte viteiur, vel qua Potes lu qtioque peV le ijisum in le ipso.allas a.tqtte
supereliir yirtute, nori.esi.liujus iemporis dfemoti-.0 alias similes htiic invenire seu adveriere, 'si.-uou
slrare : alias erithoc; nunc cceptaprosequamur. negligas. . . . . . [
7. Ad provecliores et .firmiores sermo est retor- .5. Vis tamen ulunam adhuc egocstendam tibi?
quendus, adviueam qttae jamfloruit, cui qiiidem Facio eliam el lerliam, et quaiiam quoque demon-
eisi noii est quod floribus fonriidet a frigore, sirabOj si te ad cajMendas eas, quas forie ex.his in
sed non fruclus securi sunl a ".vulpibus, Dicencliiiii lua adverlens vinea, invenero vigilantein. Interdum
apertius quid .sint spiritualiter , lise vulpes , cnr bene ,proficientis cujuspjani, cuhi sibi profusius
pusillae dicanlur, cur jubean.lur polissimuin c_pi, et aliquid supertisegraiise senserit irj'orari, subil anir
nonabigi, veloccidi: eliam introdticenda diversagene- lntim desiderium praedicandi, tiori quideni ad pa-
ra lianim besliaruriiadiiiajoreiiiaudienliuin noliiiam rcnies et propinquos, juxia illud : Con(i»uo-u.n<z.-
et cautelam; non sane sermone istOj -nt l.stidio i quieyi, carni et sanguim (Gatat. r, 16); sed quasi
soiisiilamus, ei nostrae dcvoiionls alacritasperpetue- purius, fructuosius, fortiusqtie, passim ad.ex.iraneos
lnr in gratia el confessione glofia. niagni Ecclesioe; et ad omnes. Caute omiiiii.o. Sane limet propheti-
Sponsi Domini nostri Jesu Christi, qui est suocr cum-incurrere maledicUn.., si quse in abscondiio
oir.nia Dcus beucdicitis in sxctila. Amcii sc.epit fruir.enta, abscondat in populis (Pr.ov.n,
-10S5 . SERMONES1N CANTICA. ... .. 1086'
£6): cl conlra Evangelium facere, nisiquse in aure A I expressi. Nec enim aliler nocere queunl, nisi quod
*
audivit, pr__dicayerit super lecta (Matth. n,-Ii).' se virtules virlulum '|,4S© quadam similitudine
VtiJpesest, atque ilia priore eo nocivior, qrio occul- nicnliunlur. Sunt autem aut, cogitationes liominuni
tior veniens. Sed capio libi earn. Primus Moyses vanae, aul faclai ininiissioncs per angelos nialos,
dicii: Non arabis. in primogenilo bovis (Dent,,xv, angelos "SaTanse, qni se; transiigurant in angelos
19). Hoe Paulus inlerpretans : N'on tieophytum,, Jiicis (II Cor. ir, 14), parantes sagillas suas in pha-
inquii, nein superhiam etatus, incidal in judicium relra, hoc est in occulto, ut sagiltent in pbscuro
diaboji (I Tim. m, 6) ; et rursum, Nec quisquam. rectos cbrde (Psal.x, 2). Unde et pusillas eas pro-
inquil, sumil sibi honorcm, sed qui vocalur a Deb pter hoc reorjlici, quod cum cselera Tiiia quadani
tanquam Aaron (Hebr. v, 4); iiem ipse : Quomodo quasi corpulemia sui manifesla se praebeant, hoc
prmdicabunt, ait, nisi mittanlur? (Rom: x, 15_)-Et genus prp sui subliiilate haud facile agnosci.elideo
scimus monachi pfficiuni esse non docere, sedlu- ncc caveri possit , nisi duntaxat a perfectiset cxer-
gere. Ex his sirrirlibusque. collectis mibi iexo rele,'et citaiis, el qui habeaut illuminaios oculos cordis ad
capio vulpero, ne demoliatur viiieam. Ex his neropo discretionem borii eimali, maxinieque atl discretio-
claret et certum est, quod ptjblice prsedicare riec nem spiriliium, qui cum Apostolo 'possint dicere,
nionacho convenit, nec novitio expedil, nec non B i quia non ignoramus astnlias Salanie, neque cogila-
misso licet. Porro conira _ia>.etria yenire., quaula lionesejns (// C_r..ii, 11). Et vide ne.forte ob hoc
conscieiiliae demolitio est? Ergo' quidquid lale a sj)o.nso•juheanlur, non quidern exterminari, vel
aiiiino suggeratur, sive sit illud Tua cogitatio, sive abigi, vcl occidi. sed cajii : qnod videlicel huj'usmodi
immissio per angelum u.alum, dolosam agnosce spiriluales, dolosasque besliolas oiriiii vigilahlia et
vulpeculam, idest raaluin sub specie boni.' cautela observari tiporteat el examinari, et sic capi,
- 4. Sed aspice aliam. Quantos ex nionasteriis, id esl coniprehendi, iri aslulia sua. Ergo, ctim pro-
.piiituferveii.es eremi solitudo suscepit, et aul dittir dolus, cuin fraiis aperitiir, cum convinciuir
tcpefaclos evomuit, aut tenuit conlra ercmi legciii, falsiias; rectissime tunc dicitur capta vulpespusills,
iion roodo.remissos, sed etiara diss61ulos?.-Sicque quse demoliebatur vineam. Denique, diciinus homi-
apparuit vulpeculam adfuisse, ubi tanta facla est nem iri sermone capi, stcut habes in Evahgelio,
vasiatio vinea), id est vilae et coiiscieniise hominis quia 'conveneiunt Phariswi in unum', ut capereht
(Jetrimentuii). Cogitabat, si solus degeret, rimllo se Jesumirisermdiie{MaIth.xxu,i§).
copiosiores fruetus. spiritus perceplurum , quippe 7. Ita ergo sponstis eapi jubet vttlpes pusillas,
qui -in coramutii vita lanlum spiritualis gratise fnisset qute deiiioliiiiilur vincas, id cst deprehendi, con-
expeiiiis. Et bona visa est sua cogitatio sihi; sed rei vinci, prodi. Soluni hoc maligiiilalis genus id pio-
exitus indicavit, magis eamdem illi _ogilai]oiiem priiirii liabet,"ut agnitumjam mihime lioceat, ila ut
. <- " .
vulpera demolieittein fuisse. agnqsci, sil jlli expugnari. Quis enimj nisi demens,
5. Quid illud quod nos quoque. toties in domo coniperia decipula sciens et prudens pedem mitiit
istaj el tam graviter inquielat, notabilem Ioquor in illam ? Sufficit proinde si capianmr qiia; ejusmodi
quorumdam, qui inter nos.sunt, superstiliosamque suiit, hoe est, si. prodas et deducas ad_medium ;
abslinenliam ex qua se omnibus, sibique omnes quippe quibus apparcre, perire est. Non sic cselera
iisolesiQSreddtinl? Quomodo non baec ipsa discordia vilia. Nempenianifeste veniuni, manifeste.noeent.;
ljrm generalis, et suae ipsius conScieriliaedissipatio scienles caplivarit,-superant reluclantes, utpote vi,
esi, ei, quod in ipso est, et grandis viriese hujus, "noii dolo agenlia. Ergo conlra hiijusmodi aperte
quam" planlavit dextera Domini, vestrse scilicet ssevientes.beslias npn inyestigatione opus est,7 sed
omniuin unanimitalis, demolitip? Vse bomini per refreualione. Solas has vtiljios paryulas, dissiroula-
queih scandalum venil! (Matth. xyui, l.)'Qui scaii- trices makimas, quiaprodilaeâni rionnocenl, sufli-
dalizaverit, inquit, tniMJnde his pusillis (Mqix. rx, cit educi inluccin, et capT.in calliditale Sua. Nam
M): dururo esl qnod sequilur. Quanlo duriora ine- Q j foveas habent. Tali ilaquc ex causa vulpes isise
retur, qui tanlam, ef lam saiictam ;multiiudinem et capi jubeniiir, et parvulse describtinlur. Vel ideo
scandalizai? Judicium prorsus dtirissimum portabit parvulse, ut nascenlia vilia in ipso oiiu, dbriec
'
ouicunque est ille. Sed hssc alias. - ulique parvula stinl, vigilanler observans illico com-
- 6. Nunc vero inteiidamtis his,
quae a Sponso di- prehendas, ne crescenlia plus noceaiil et difficilius
cuntuf super pusillis. ei astntis liis animalibus de- capiantttr. - . '
,',',. ~,
molienlibus vineas. Pusilljs iJixerim, non malilia, 8. El sijuxta. allegoriam Ecclesias viheas,_vul-
sed subliliiale. 'Astutum siquidem natura hoc genus pes hicreses, vel poliris liaireli.os ipsos inlelligainus,:
est animantis, promptumque admodum ad riocen- simplex est seiisus, ut Jiieretiei capianlur potius,..
dum in. occulto : ei videtur niihi congruentissime qtiam efftigeiitur. Capiantur, dico, npn armis, sed
designare sublilissima qusedam vitia specie palliata atgumenlis, quibus refellanUir errores eorum; ipsi
virluluni, qualium ulique. forinam prsenrissis ad vero, sifieri potest, recbiicilieiilur calholicse, re-
Iiotitiam. exemplis, paucis Iicel, jam aliquantisper vocentur ad veram fidem (224). Hsec.est enim vu-
(224) fta et Auguslinus, episi. 100, ad Donaium naiislas) c cupimiis, uon nccari; iijep-disciplinaui
|)rocoi!suiem Africje, mimt'l : i Corrigi.os > (po- circa eos neglrgi voluimis,"tiec-suppliciis utiibu» (!i,-
6. iBERNAJH-IABBAX.ISLLAR_E-f ALLENSIS 10SS
1087
lunias ejus qui -viilt omnes.Tiomines salvos lieri, et. A .qttidam paterfamilias, qui per se nihil habeat, sed
ad agiityioiierr! veritaijs venire.i (/,.2T>-i."• 4). Hpe jomiiia eommunia cum uxore et • filiis atque dome-
velle se non simpliciler, siicis ? Et qui Joquitur Deus esl minime tarri.n ut
denique pefhibet, qui ' -
nobis mlpes. Sibi Deusid Ioquitur, sed u.t sponsus.
capiie vitlpes, sed, capite, inquit;
ergo et sponsaesuae, id esl eaihblicae, jit.bel acquiri 10. Capile mbis vulpes. Vides quam socialiler lo^
has vulpes, cum aii; Capite eas nobis. llaque hoino quilur, qui socitim non babet? Poieral dicere 1:Mi
(le Ecclesia exercitaltis cl docttis, si eum Jueretico hi, sed maluiT, nobis^consoriio deleclatus. 0 suavi.
honiine disputare aggreditur, illo intenlioneie iatemj o graliam! o amoris vim! Itane summus
snam dirigeredebel, qtialenus ita'.erranlem convin- oronium iinus facius est omnium ? Quis Jioc fecit?
dives , alFpciu
cat, tit et conveftal, cogitans iliud aposloli Jacobis Amor„ dlgnitalis nescius , digriaiione
Quia qui converti- fecerit peccalbrem ab errore vim polens, siiasu. effleax. fjuid violenlius? Tiiuriijihat
sua', satvabit ahiiudm ejus a morle, et operif malti- dc Deoamor. Quid tajnen lam non violentum ?Amor
indhtem peccalorum. (Jac. v, 20). Quod si reverti est. Quseest isla vis , quseso, lam violenla ad vi-
noluerit, neC convictus post primam jam et secun- _ctoViam, tam victa ad violentiam ? Denique semel-
ilam adirioiiilionem.utpotequi omninosubversusesl; ipsum exinanivil (Philipp. ir, 7), ul sciasamoris
B fuisse, quod plenittido effusa est, quodaltiludo;adse-
erilsecundnm Aposiolumdcvitaiidus (Tit. m,10).Ex
associata est. jCuiu
hocjam melius, ut quidem ego itrbilror, effugatur, quata esl, quod- siiigulafilas
aui eiiam religatur(22S),quam siniturvineas demoliri. , quonam libi, p adniiraride sponse , tam fainiiiare
Cui tecum? an
9. Nec proplerea sane nihil se egisse putet qui consortiurii? Nobis , inquis , capite.
lia.reticum vicit-et convicit, haereses confulavit, Ecciesise de gentibus? De mortalibus et peccato-
scimus qusesit. Sed to quis
verisirnilia 14SI7 a ve>'0clare aperleque distirixii; ribus collefcta esl. lllam
et ratione es, jElhiopissse hujus lam devotus, .tnm ambiliosus
prava dogmaia, plana irrefragabili prava amator ? Sane non alter Moyses , sed plus ijuam
esse inoristravit; piavum deriique int-lleetuni, exiol-
5.nm Ur ille es spec|iosus
Jeriteiri se adversus scieritiam Dei ,i rri caplivitatem .Moyses,(iVum. xn, i).<
forma pras-filiis hominurh? (Psal. XLIV,3.) Parum
redegit. Nempe cepit nihilominus, qui talia operalus candor es vitse seternse , splendor et Dgura
elsi non ad dixi;
est, vtilpem, salutemjlli; et.cepit eam subslaniiae Dei dmnia
(Hebr. i, 3); poslremo super
sponso el sponsae , quamvis aliler. Nam, elsi haere- Deus benedicius in ssecula. Aroen
tictts non surrexit de faece, Ecelesia tamen confir- (Rom. ix, S).
inaiur in fide :. et quidem de pfofeelibus sponsse ADMONITIOINDUOSSERMONESSEQUENTES.:.
sponsus sine dubio grauiia.ii.. Gaudium elenim( f Epistolw Evervini, hucusque inler sermoneshic edilw,.
locum opporluniorem ussignaviinus inler epislblas.
P.oiriini est forliludo noslra (II Esdr.. vin, 10). De- diversorum ad Bernarduin. Vide Opv. lom. I' coh.
jijque non putal a se aJiena' Jucra nostra , qui se 676. EDIT. . " '
nobis lam dignanter associat.dum jubet.capi vulpes, , . SERMQ LX.V. . ;
De clandeslinis hwrclicis, quorum prwposleram reli--
non sibi, sed nobis secum..Capite , inquiens, nobis. _ gionem et studium occuliandi mysleria sua, necnon-
Advertere est eniin quod ait,.i._i.s. Quid hac voee scandalosumifeminarum contubernium perslringit.
socialius ? An non Tibi videlur hoc dicere , qriasi 1. Duos vobis super uno capitulo disputavi serT-
gni sunt exereeri, Sic igilur eorum peccala-com- verbis, sed demoiistranliiim superabalur exeniplisi
pesce, nt sinf'quos,pe,ccasse poenileat, > elc. Idern, Nam primomihi opponebaiur c.ivilas niea, qusecuin
epist. 153, 134 et 139, hotiaiur Marcellinum et tola essel in parte.Donali, ad uniialern calbolicam
Apfingiuro prsefeclos, ut liser.etic.ospuiriant, cilra timore legum imperialium coriversa esl:quarn|nunc-
-puppliciiim capitis, memores cbrisliana. mansuetn- • videnras ila hiijus vestrae animositalis perniciem.
dinis. Veru.m epist.-45, ad Vincentium , niultis deiesia.ri, ut in ea minquam fuisse credalur, > eic,
osteiidit, lerrpre ei Jeguin rigor'e""salubriler haereti- Rationem, cur.pweler doclriiianr,'vim et lerrorem,
JCOS cohslringi .d fitleui calliolicarii. Se quidem ejns adhibere oporleat, eadem epislola paricis indicaf..
filiquando êntenlue fuisse, niilia vi ctim haereticis, . . Nam si docerentiir, > inquit num. 3,"« et non ier-
sed sola praedicalione agendum : nunc alioruin prerentuV; veiustaie consuetudiiiis obdurati ad• ca->
penientiis eiexeiiiplis indnctuiri muiasse seritentiam, pessendam viam salutis pigrius moverentur. I>lia.
atquearbilrari, Jeges ei armaprincipuro recte im- Atigiistinus, a' cnjus vestigiis non solet discedere
•plorari adversus haereticos, modo id fial animo cor- JJeinardits, Unde et serm. 66 in Cant. num. 12, ita
rigendi. Uthurad hoc peridoneo sintili, de phrene- ait: « Fides suadenda est, non iinponenda. QtiaiiT
lico iripra_ceps.curri.iile, cni nianus etvincula inji- quaro melius procul dubio gladio coercereniur, illitis.
pere beneficiuiii censeri debei,'Confirmal eiempio videlicet, qui non sine eausa gladiutri porial, quanr
Circiimcellionum, quorum mulios jam habebat Ec- in suuni errorem- m.ulios trajicere periniuanfuf. »'
cles a cathblicos : « Qui tamen, > inquit num. 2, , Hine patet Jacilis modiis conciliaiididiversas in bac
« ad liane sanitatem non perducerenliiV, nisi legum quastione senlei|tias : neinpe, de quoruin facili:c.on--
jstaruni qme tihi > (Vinceiitio Rogaiiaho)« dispJi- yersione spes esi, tracleniur roilius, et tloceaniiii:-
(.eni, vinftulis lanqiiaiii plireiietici ligarentiir.» Unde potius qUairicogariiuf. Ai qiii virtis perftdiaein plu^
•postmulta subdii.imm. 17 : t His ergo exeniplis a res diffundere Tiioliitiiiur, leguin severitaie preinau-
eol.legis.meisroihi prcpusilis.cessi.Naiii mea primi- lur. Coufer epist. 565. . - .
tus sententia iion eral, nisi. iieiuinem ad uniiaiem (225) Quidsic hsereiicum religari aptid. Bernar7
Cliristi esset cogebduni; verbo esse agendurn.dispu- diim, intelligitur ex sequeiiiis sermoiiis nuni. 1,
faiione pugnahdiim, ratione vincendiiin, ne (ictos ubi baKr.eliciisuiciiuf _«'foris religalus coirdciunaia
- .: .
catbolicos.lrabereiiius. quos apeiios bsereiicos no- impieiate et imjiio foras ' 'misso. > . ' -.
vcrarpus, Se<i lisecoputio mea,Tioii copiradicepLiuuj - ,
' '" "
1089 : SERMONESINCANTICA. , 1090
hiones:: tertium pard [alias , edere paro] , si audire A iri hoc soloulrumquelicel? De quonam rriiln Evan--
iiori tsedeai: Et necessarium reor. Nam quod ad' no- geiiorum loco producitis istam exceptionem , qni ne
stram quidem speclal domeslicam" vineain, quae vos ioia quideni, ul falso.gloriamini, prseleritis? Paiet
estis, salis me arbilfor iri duobus fecisse sermoni- vosêl superstitiose observare de juramenlo, el flagi-
bus pro riiuniinenlo illi - adversus insidias iriparliti iiose prsesumere deperjurio. 0 perversitaiem! Qtiod'
geiiefi.s vrilpitim , qui siintaduiaiores, delractores , ad cautelam consultiim est, videiicet. nonjurare;
ac seductorii quidam spirittiSj gnari el assueti mala lioc-isti roandali vice lam conlenliose observant :
sub specie boiii inducere. Vefuni dominTca.vinese et qitbd iriimobili jure saricilum est, rioii-pfejeraiidiirn
IIOIJiia. lllam Joquor, qiise implevit lerram, cujtis scilicct, hoc tanquam iridifferens pro sua.voliiriiate
et nos portro sumus : viiieam granderii niriiis , Do- disperisant. Non , iriqriiunt, sed ne mys.lerium publi-
riiini plantalam inanu, redemptam- sanguine, riga- cemns. Quasi gloria Dei nori sii revelare sernioueiri.
tam yerbo, propagatahi gralia; fecnndaiam sjriritu. Aii' Dei invident glorise? Sed magis credo quod
Ergo plus proprii eurara gerens, in commune iriinus pandere erubescanl, scieiites ingloriuui. Nam ne-
jirofui. Movel me autem pro ipsa mulliiudo demo- farida elobscenadicunlur agere irisecreto, siquideni
lieniium eam , defensaniihm paucitas, difficulias et vulpiurii posieriora fetent.
deferisionis. Difficultatem occullatio facit. Nam cum '- 5. Sed laceo qnae negaren : ad manifesta re-
Ecclesia semper ab -initio sui vulpes liabueril, cilo spbndeant. An juxta Evangeliurn ' caverit sariclum"
-omnes coinpertae et captae sunt. Confligebal haere-' dare eairibus, el margarilas porcis (Matth. vn, 6)?
licus palaiu (nam iiide haerelicus maxime , quod At isttid apeiie fateri est, se non esse de Ecciesia,
palam vincere cupiebat) , et suecumbebat. lla ergo qui onnies qiii de Ecclesia sunl, caries censeut et
facile ill__capiebaniur vulpes. Qnid eniro si posita porcos."Sirie excepiione enim oriinibus qui de. siia
in lucem veritate hseretkus in suse pertinaciae tene- secta non sunt, siitim illud, quidquid esl, subtfa-
bris remanens , solus foris reJigalus arescerel ? hendum exisiimarit. CaeterumIfoc etsi
senliani, nori
2488-1491 Nilii_oininus"j_aplarepulabaiur vul- respondebunt, rie mariifesti fiant, riehipe quod omni
pes , coiidemnata impietate ,- et impio foras misso f modo fugiurii, sed non effugieni. Respohde mihi,
ostentui utique jarir victuro , riori fracliii. £x JiOc, ohoriio, qui-plus quani oportet sapis, el jiltis quaiu
jiixla.prophetam, erant illi nbera arenlia, et veriter dici potesl desipis. Dei est, an non, mysleriuro quod
sleriiis. (Ose. ix , 14); quia non repullulat error occuitas? Si esl, cur nori ad ejtis gloriani paudis?
puldice conftftatus, ei falsilas aperla non germinat. Nam gloriff Dei, revelareserrooneih. Si non, cur'
2..Quid Jacierrius his maligrilssimis vulpibus,-ul rQ fidem habes in eo quod non est Dei,. nisi quia hae-
capi queant,- quse nocere quara vin.cere malunt, et reiicus es? Aut igilur Dei secrelum ad Dei glririani
ne appareVe quidem volunl, sed serpere? Onmibus prodant; aut Dei negentmysterium; et miniine se
una intenlio haereticis semperfuil captare gloriaiiv ha.retieos hegeht;- airt cerie nibilominus manifestos
.de; singulariiale seienliae. Sola ista malignior cae- s'e faleantur ininiicos gloria. Dei; qui riolunl inani-
leris versutiorque hseresibus ,.dafnriis,pasciurr alie- Jeslum fieri, quod ei rioruiit fore ad gloriam. Stat
riis, propriae gloriae negligens. Docla, credo, exem- nempe Scripturaeveritas : Gloria reguiri celare ver-
plis velerum, qure proditoe evadere non valebant; bum, gloria Dei revelaresermonem(Prov. xxv, 2)^226).
sed confestim-capiebanlur, cauta est novo maleficii . Non vis tu revelare? Non ergo vis Deunrgloriucare.
genere operafl myslerium iniquilalis ,co licenlius Sed forte non recipis- Scripiufam banc. lia est : so-^
quo Ialentius. Denique indixere, ul dicilur, latebras- lius Evangelii se profiieiiliir iemulatoies, et solbsl
sibi, firmaverunt sibi sermonem nequam. Jufa _ Respondeaht proinde" Evangelio/fia-iJ.e/ico, ail,-tn
perjura; secrefum proderenoli. Elnimvero-alias nc tenebris, dicile inluriiine; el quod i'n aure ahdilisr
leiiuiier quidem j'urare ullatenus acquiescunt, pror prwdkate super tecta (Mattli.x, 27). _am non licet
pter illud de -Evangelio : Non jtirare_ neque per silere. Usqueqtto occullunf tenelur, quod palani Deuff
ealutri _ hequeper lermtn (Matlh. v",54, 5S), ete. 0 D E fieri j'ubet? Usquequo operlum esl Evangelium ve-^
stulti et lardi eorde, repleti plane Pliarisaico spiritri slriim? Suspicor; yesiruin rion esl Panli : riam ille-
Tiquanles culicem , e'l camelum glutientes !-(Malllv. suum fatetur Opertum non esse. Etsi, inquil,: oper-
xxiu, 24). Jurare non licei, et pejerafe licet ? Ari tumesl Evangelium mentri, in /«'_•operium est aui
. (226) In siinilem sensurnliaep verlia Scripturse ae- his verbis ulitur Bernardus hoc sermone.. Hsecnorr
cepii Sl Gregoriiis Magntis",Jib. 1 in Ezeeli. hom. 6, ad culpandurii genuinanilectiorieni.sed ad oslendeii-
init. Cum -tainen bodiesensu-plane contrario legan- dum quomodo Patres- legeririt, prout.edrum lsctio>
iuriii ediiione Vu!gaia,_hoc roodo": Gloria Dei est passim plurimis in locis a-nostra Vulgaia dissidel.-
eelare verbum, el_gloria regiim investigare sermonerii. Quis-atitein piitel singulis lqcis ad normam Vulgaiae"
"UhdeinonetCbTiieJiusa Lapide in liuiic lociim.cras- corrigendos?'liltid hic .obiter ,ihoneri-U_,"se)iieiiti__-
siim .roendtim esse in Gregoiio : et noi) tariiufti Saloraoiiis, jhxta lcciionem Patrum, ajiprime cOn--
verba Scfipturse corfigit. sed ,et Cregorii verba, gfuere. illam angeli Rapbaelis ad uTrumqueTobiani:-
eonlra ejus mentem et institiUun),.nisi fallor, imnni- Elenim sacratnentutn. regis abscondere._bonnm est .
tai. Nam niens Gregoriiesf eo loco : Propbetica opera duiem Dei reveiare,honm[iiJm. Tob.cap.xlv
qiiidiim mysieria obscura esse; ailamen quia ad . y . 7. Alioqu.in; de-conciliaiioiie Jiujus: sentenli-S'
Dei "gloriajnspeclat, mjsieria sermohls ejus aperire, cum g.noma.Saioiiionis yiderint
" interprcles. y-ulgatiB*
_Baoc riobis incumbendum, eic/ Eodem jdiirie sensu favet grsecum LXX.' .,,,.,
109i S. BERNARDI ABBATiS CLARJvVALLENSIS »03?
Cor. iv, 5).Videte rie vos dicerel, apud .
A confuudit vesligia callidissim.umanlroal, ul qua vel
pereuni {II
liatid facile queal ab homine de-
quos Evangelium iuvenittir opertum. Qitid aperiirts intret, vel exeat,
non apparet auctor;
qtiod percalis?An forlc nec Pattlum 14911 recipilis? prehendi. Cumque paleaioptis,
I)e quibtisdam ita.audivi. Non enim inter vos omnes ila per ea qtise i.n facie sunt, cuncia dissin.tilal. De-.
per omnia concordatis, etsi a lioiiis omnes dissen- nique si lidem interroges, Miibil clirisiianius;~_s>i
• ' conversationem , nibil ii.eprehensibilius . etj qtue
iialis. , . , .
4. At vero.eorum verba, et scripla , el traditio- loquilur, 1'actis probat. Videas hoiiiinem in testimo-
nes, qtii corporaliter- cum Salvatore fiieiimi,.pari nium suse fidei frequenlare., ecclesiam, honorare
auclorilale EvangeJii cuncti, ni fallor, indifferenier presbyleros, pfferro munns suuin, con.essipiieih
recipilis. Nunquid illi opertum Tehuere Evangeliiini facefe, sacrameniis couimunicare. Qtiid fidelius?
suuni? Nunquid iu Deo carnis iiifirina, morlis bor- Jani quod ad vitam moresque spectat, neminem
rida, crucis ignoraiiiiani tacuere? -Et quidem in circumvenit, lieminem supergreditur, iieniiiieni
•oniiiemterram exivit sonus eorum (Psal, xvui, S); concutil. Pallent insiiper ora jejuniis, panem noti
Ubi apostolica forma et vita, quani jactatis? Illi comedit otiosus, operalur manibus unde viiam
clamanl, vos susurratis ; illi in pnblico , vosin an- sustenlat. Ubi jam vulpes? Tenebamus eam : quo-
gulo; illi ut nubes volant (Isai. LX, 8), vos in le- B I modo elapsa esl e manibus? Quornodo tatri re-
nebris ac subterraneis domibus delitescilis. Quid penle disparuit? Inslerous, investigemus : a fructi-
fiimile illis in vobis ostenditjs? An quod vobiscuin bus ejtiS'cognoscemus eam. Et cerie vineaiuni 1 de-.
muliercuias non iiiiqtte' eireumducilis , sed includi- molitio testattir vulpern.. Mufieres, relietis yiris,
. lis? Non,_?qiie comiiaiio;iil cohabilalio, suspicioni ei ilem viri, dtroissis uxpribiis, ad istos se conferunt.
patot. Verum quisnani de illis sinislrum quidpiani ^* Clerici ei sacenloics , popiilis ecclesiisque relictis,
suspicarelur, qui moiiuos suscitabanl ? Fac tu simi- intonsi el barbati aprul ees inter lexlores cl lexlri-
liler, et una recubaniem ptttabo feminam virum. ces 14SS pleriimqne inventi sunt. An non gravis
Alioquin temere libi usurpas illorum dispensationem, deinoliiio ista ? an non opera vulpium haec? .
quorum sanclitatem non habes. Cum feinina semper 6. Yerum non apud omnes forte isla lam mani-
esse, et non cognoscere feminam, nonne plus esl fesla deprehenduntur .: et si sint, non est unde
quam mortuuni suscitare? Quod minus est non po. probentur. Qtionam modo capimus illos? Reverta-
tes; et quod roajus est yis credain tibi ? Quotidie fnur ad consoiiium el contubeiiiium feminaruni Jioc
Jalus tuuin ad lalus juvenctilos est in mensa; iecius eniin inler cos nemo qui careat.. Interrogo uiium
liius ad Jectum ejus in cauiera, oculi iui ad illius qnenipiamTiorum. Heus tu, Jjohe. vir! qusenam Iiaec
oculos in colloqttio, manus ltta_,ad manus ipsitis in mulier. el unde lio_c tibi? Uxorne lua? Non, in-
ppere : etxontinens vis,putari?,Eslo ui sis : sed ego quit, nam voto meo islud nOn convOnil. Filia ergo?
siispicione non careo. Scandalo mihi ,es : lollescaii- Non. Quid.igitur? Non soror, non neplis, nop. a.li-
dali cajisanr, qiio tc probes verum, ut jaclitas, quo sallem propinquitaiis vel afjinitaiis gradu; atti-<
Evangelii seniulatorem. Qtii scandalizayerit IIIIUIII de nens (ibi? Nullo prorsus. Et quomodo lula libi cum
Ecclesia, noiiiie Evangelium coudcmiiat illum?Tu isiaconlinenlia lua ? Sane nec licet libi islud. Co^
Ecclesiam scandalizas. Vulpes es demoliens vineam. babitalioiiem , si neseis, virorum et- feminarum in
Jjjvateme, socii, ut capiatur; vel jrotius capilc iis qui vovere conlinenliam, Ecclesia veiat (228),
yos nobis eam, o-angeli sancti. Versuia esl valde,, Si non vis scandalizare Ecclesiam, ejice feminam.
operta esl iniquilate et impielate sua. Plane lam Aiioquin ex hoc uno cseiera.qua- non.adeo mani-
'
pusilla alque subtilis, ut facile quidem humauos fesla sunt, procul dubio credibilia fiunt. ]
fusl.elur obtulus. Nunquid el veslros? Propierea ^7. Sed quo mihi, inquii, Evangelii loco monslras
vox illa.ad yos, ulpote sodales sponsi j:,Capiie nobis prohibilutn istud? Evangelium appellasii; ad Evau-
vulpes parvutas (Cant. n, 1S). Ergo, facite qriod; JII— geliuraibis. Si obedias Evangelio, non facies |sean-
beroini; capite nobis hanc tarii yersipellem vulpecu- I> dalum : prohibet enim plane Evangelium scandaJura
Iam , quam ecce jamdiu frustra inseqiiimur. Docete fieri.Facis aulem tu, istam non amOvendo juxta
et suggerite, qualiter» fraus. depreliendaiur. Hoc consliluiuin Ecclesiae. Suspeclus eras, at nunc ma-
enirn est cepisse vulpem; quia longe plus nocet-fal- nifeste censebere et contemplor Evangelii, ei Ec-
sus catholicus, quam si verus apparerel lisereiicus clesiapadversalor. Quid judicatis , fralres? Si perti-
(227). Non est aulem hominis scire quid sil in ho- nax fuerit ut nec obediat EvangeliO, nec Ecclesise
ihine, nisi-quis forte ad hoc ipsum fuerit vel illu- acquiescat, quid jam lergiversari-potest? Nonne
minalus Spirilu Dei, vel angeiica informalu^ indu- aperte vobis videtur deprehensa fraus, el eompre-
stria.Qtiodsignura dabitis, uipalara fiat pessimaii..- hensa vulpes? Si non amovet feminam, non amovet
re.ishscc.doctamehlirinoiilinguatantum, sed vita? scandalum; si non amovet scandalum cum amovere
5. Et quidem recehs vasiatiovinese vuJpern indi- possit, trangressor lenetur Evangelii. Quid faclu.fa
CAIaduisse : sed Tiescio qua arte fingendi ila sua Ecclesia est, nisi rii ' amoveat illum qui aoii vuli
• ; - i '
(227) Qnidam codices simpliciorem Ieclioneni ha-. (228) Cap. Anobis de Coliabit. cler. Synod. Ni-j
ient, qudm verus lioiretkus. Edili priuii ..nostram . csena , ean. 5 rcf. cap. Inlerdixil, dist. 37, etc.
prafcrunt cum aliis seriptis.
'
10.3' SERMONES IN CANTICIL. 10.91
amoyere scandalum , ne sil similis illi inobediens?, ? A nem. Non sullicil litcrelicos esse, nisi et riypocriim
Nammandatum habet ex hoc ,in Evangelio, nonn sint, nl sit-supra niodiim jieccans peccatum. Hi
parcere oculo scandalizanti se, rion inanui, ndn n sunlqui veniunl in veslinienlis ovium a.d-niidaridas
pedi^ se emere illum.abscindere isia, et projiceree oves el spoliandos arietes. An nbn libi ulraque res
a s&.Si, inquil, Ecclesiatnnon aiidierit, sit tibi sicut
(t iniplela videtur, nbi et (ide plebes, ct plebibus sa-
elknictis etpublkanus (Mallh.xxm, G-9, 17). cerdotes dcpraedaii inveniiintur? Qiiiham isti prse
S. :Fecimusne aliquid ? Pulo quia fecimus. Cepi-_ dones? Ili oves suiitTiabitu; astu vtilpes, actu et
mus vulpein , quia fraudem pereepiinus. Manifesli li ciiidelitaie lupi. Ili suni qui boi.i vidcri, jion esce;
sunlqiiilaiebaiil falsi- Catholici, veri deprsedatores's mali noii videri, sed.essc volunt. Mali sunl, et boni
catliolicae.Elenini dum mecum duJces capiebas ciboss videri volmit, he soli sTnt,niali; niali videri timeni,
(corpiss dico ctsangiiinera Chrisii), duin in doroo 0 ne parum sint mali. Etenim minus -semper nialit!a
Bei-ambulavimuscumcorisensu, fuil suadendi l.ocus, i palam riocuif, nec uhquam bomis, nisi boni siinula
itno opportunitas seducendi, jTixla.illud Sapieniise .: lione deceplusest. Ila ergo in lnalum bonoruin boni
Simulaior ore dccipit ainicum siiutn (Prov. xi, 9).,_ apparere studenl; mali nolunt, ut plus Jiceat ma-
Nunc autem facile, secundum sapientiain Pauli, Jignari. Neque eniin esl apud eos virlutes colere,
^ sed viiia colorarc qtiodani quasi virtuium minio.
post unam [aiias, primam] Sl_s_ecundamadmonilio-.
netn hwrelicufnliomhiem devitabo, sciens quia sub-^ , Deriique supersiilioiiis impietatein nomine religionis
verstis esl qui ejusinodi est (Tit. ni, 10, 11); acc inlilulanl. Innoceniiain deliniunt, tantum in aper:o
proihde caulus providere, ne jam sii et subversor. non, lsedere, innocentise proinde solum sibi vin,di-
Itaque nonnihil est, juxta vefburii Sapientis, in in- canles colorem. In operinienlum lurpiludinis,.con-
sidiis suis captos esse iniqnos (Prov. xi, 6),-illoss lineniiae se insigiiiere volo. Porro lurpiludinem in
pfaeseriiiriiniquos , qui insidiis pro armis uli. caulij solis cxistimanl reputaiidam iixoribus : cum vel soh
srinli Nam confliclus orrinino ab his et defensio pe- sit ea, quae cum uxore esl, causa, quae lurpitudinen.
' riit. Vile
nempe boc genus est et ruslicanum ,.ac_ excusat in coitu. Rusticani homines surit et idioiae;
sine litleris, et prorsus" imhellel Deiiique vulpess et prorsus coiileinplibiles: sed non est, dicovobis,
"
sunt, et irasilla;; sed nequeilla, in quibus malej ctirii eis negligenler agendum. Multuni eniin profi-
sentire dicuntur; defensibilia.surit* nec iam subtilia, ciunt ad iinpietalem, et sermo eoruni ut cancer
quain suasibilia, idque d.unlaxal mulierculis ruslicis3 sefpit (// Tiw. II, J6, 17).
etidiotis, et quales utique omiies sunt, quotquott ,2. Denique non neglexil Spirilus sanclus, qui de
adhuc de secta liac esseexperius siim. Nee enim ini liis quondam taro manifeste vaticinalus est, dicen'.e
cunctis assertionibus eoruin, riain inult-3 suiit, no-- C ( Aposlolo : Spiritus aulem manifeste dicii, quia in
vum quid aut inaudiiuro audisse rae reeblo, sed1 tiovissimis lemporibus discedent quidatn a fide, at-
quod trilura est, etdiu ventilaluni inler aritiquos; ieitdenlcs spirilibus errbris,-ci doclrinis dwmbn.iprum,
bsereticos, a nostris autem contritum et eveniilaium.-: iri htjpociisi loquentium tnetldacium, el cauteriatam
Dicendum lamen, et dicam, quxnam illa. ineplisei habenlium suam conscientiam, prohibentium nubere,
sint; partira quas sciscitantibus se Calholicis fnintis5 abslitierea ctbis, quos Deus creavit ad percipiendum
caute resporidenles ipsi confessi sunt parlim |,4©4 j, cum gratiarum actione (I Tim. iv, 15). I. los prorsus,
quas divisi ab inviceni Jiligahles de invicem prodi- istos dicebai.Hf nubere prohibent.hi ,a cibis abstif"
derunt, panim quoque quas rionnulli eo.runi redeun- nentquos Deuscreavit, de quibus postea videbiinus.
tes-ad Ecclesiam detexerunt : non quod ad.omriesi Nuric aulem videle, si non proprie ^lsemoniirn..et
'respondeam, nec eniiri necesse est, sed tanturii utL non homiiium ludificatio hsec, secundunr quod prtEr
ihnolescaiil. At istud allerius erit opus sermonis, adI dixerat Spiritus. Qua;re ab iilis suaesectse auctorem;
Jaiidem et gloriam riominis sponsi Ecclesise Jesut neminem dabunt; Quse hseresis non ex liominibus
'
Christi DominLnostri, qui est super omnia Deusi' babuit propriumhaeresiarcham? MariicliaeiManem
benediclus in ssecula. Amen.' . hahuere principem el •pra.ceplorenvSabelliani Sa-
u bellium_ -Ariani Arium,T_unpmiani
E-uno.mium,Ne-
SERMO LXVL . storiani Nestorium. Ita omnes caeterae liujusniodi
De erroriDus hmrelicorum circa nuplias, baptismum pestes, singulse singulos magislros, horiiincs ha-
parvulorum, purgalorium, praliones proidefunclh1 buisse.noscunlur, a quibus ofiginem simul duxere
et invocationemsanctqrumi
el nomen. Quo nomine islos tilulove censebis?
1. Capile nobis vulpes parvulas, qum demoliuntur Nullo (229); quoniamnon est-ab homine illofum
vineas (Canl.n, 15). Ecceego advulpes islas. Ipssei haeresis, neque per hominem illam acceperunt.
surit qua. prajtergrediunlur yiam, et vindemiarit vi- Absit tamen ut per revelationem Jesus Chrisii, sed
neam. Non sunt conteniae deserere viam, nisi et, magis et absque dubio, uli Spiriius sancliis prae-
deserlare vineam possint, addenles prsevaricatio- dixit, pef immissionem 1495 et fraudem dseroo-
(229) Nescio an iddicturus fuisset Bernardus, si 240. Coloniensium ' duas classes nolat Evervinus,
Colonienses isii Henricum, a quo Henriciani hsere- quas.Bernardus, norinisi obscurc. dislinguit in fine
lici, auctorem habui.ssent. .Quaiiquarii siniilia utro- sermonis 65.
ruîqtie dogmata erani, rit patet conferenli epist.
1095 S. BEftNARDIARBATISCLAILE-VALLENSJS 1096
nioriim, in hypocnsi loqucnlium raendacium, probi- A Ergo qttod Deus conjunxit, 'Immo non separet (Gen._
beiitium nubere! i, .27; Matlh. xrx>i, C). Hos, ihquiurit, conjunxit
5.1n hypocrisi plane hoc et vnlpina dolbsitate Deus, quia virgines ambo erant, et jain non Iicuit
loquunlur, lingenles se ainOre id dicere castilatis, separari.: non erit autemexDeo copulalio secus
quod magis causa turpiltidinis fovendse et mullipli- praesumpta. Quis tibi dixit proplerea a Deo coiijun-
candae adinvenerurit. Iles tamfentatn in aperto est, ctos, quia-virgines eranl? Nam Scriptura. hoc non
ut mirer quomodo unquam 'bomini Ghristiario perT , loqtii-ur. An npn virgines eranl, inqtiit? Erani; sed
suaderi potuerit-, *nisi qfiod lii adeo aul besliales non est id ipsum, copiilatos virgines; et copulalos
sunT, ut non adveriant, qiialiletomni _miiiu_iditi__' quia virgines. Quanquam ne hoc quideni nominaiim
laxat habenas, qui litiptias daniiiat; afit cerle ila dretum reperies, quod virgines essent, quamvis es.
pleni nequitia, et diabolica maligtiiiale absorpli, ut sent. Sexuum sane expressa diversitas est, non vir-
advertentes dissimulent, et iselenlur in pefdilione giniias, cum diclum est :: Masculum el feminam
lioraiiiun). Tolle de EccTesiahohbfabile connubium creavit ilios. Merito qtiidem. Non enini maritaiis
el iorum immaculaium (Hebr-.xiu, i); nonne reples cojfula corporum requirit .iiiegrila_em__sed sexuum.
earo concublnariis, iricestuosis, seniinifluis, molli- aptitudinem. Bene proinde ipsam instiiupns Spiritus
btis, masculoruin cbncubitoribus, el 'omni deniqut. Bsanctus,
] sexum expressit, ;&498 et 'virginitalem
genere immundoriirii? Elige ergo nlrumlibet, aut tacuiljTiec dedit occasionem venandi verbum insi-
salvari universa moristra liaechominum, aul nume- diosis vulpeculis. Quod ulique libenter fecissent;.
rum salvaiidorum ad coiiliuentium redigi pauciia- quanivis id quoque frustra. Quid enim si dixisset:
le.n. Qnam pareus in unO! quam Jargus in altero. Virgines creavil illos? Num proplerea conlinuo ob-
Neulrum horiim compeiil Salvalori. Quid? corona- tinuisses, solos virgines licere conjungi? Et tamcn
biiur tiirpiiudo? Nihil riiinus decet hftnesiaiis auclo- ^quolnodo'e__suliassese'x solaverbi occas'tone,?qno-
rem. Dainiiabilar liniversiias praeler pauculos con- modo exsri-flassesseeundas et tertias nuplias? quo-
linentes? Non est boc esse' Salvalorem. Rara in modo insulla.ss.esCalholicae, scorta lenonesque ad
terris conilrienlia, treque pro iaiiliHo qtixstu ad invicem lanto libenlitis eoniungenti.qu.anlo proinde
terras plenitudb illa semetipsam exinanivit. Et quo-. eos. de turpi ad Jiofiestnmiransire non dubilat?
ihodo de illaomnes accepimus, si solisindulsit con- Fortassjs ei reprehenderes beum propbel-- praeci-
tineiuibus parlicipium stii? Non esl quod ad hoc pientem fornicariam ducere, (Ose. i, 2): nnnc auieui
respondeanl. SednequOad itlud credo. Si horieslati et occasio deest, et libet gratis hsereiicuni esse. Nam
1n coelis est loeus, non sit aaiem horieslo et lurpi testimonium quod usurpasti ad astruendum erforem"
coiisoiiium, sicrit non est socielasluci ad.tenebras : iG tuum, plus ad deslruendum valere invenluro est;
profecib rieiiiineniiniirinndoruro locusin loco sahuis pro le facere nihil. conira le plurirnnm. :
iri.atiet.Si quts aliter sapil, arguet illum apostolica 5. Nnnc autem audi, quod te ex toio aulconfun-
vox-,absque oinni arobiguo asserens : Quoniam, qui <lil, aut corr.igit, et hseresiii) luani. prorsus conierit
lalia :agunt, regnum Dei non possideburit (Galat. v, "etcomminuit. Mulier.quanlo lempore vir ejus vivit-,
"21). Qua jam exiet de caverna haec insidiosa vulpe- qlliyata est viro; si autem dorntierit vir ejus, solula
icnla? Puio-jn fovea deprehensam, in qua sibi duo esl a lege viri; cui vult nubat, -tantum in Domino
quasi foraroina feceril, unum quo inlref, alleriiin (I Cor. vn, 59). Paulus est qui .coricedit'viduse, ut
quo exeat. Nam consuevit ita. Vide ergo quoinodo cui vult riubat: el tu econtra praecipis : Nulia prse-
ulrobique illi inierclusus sitexitus. Si solos in co_- ter virginem nuba., et hoc nonriisi virgini, utl.nbn
Jestibus (Sollocalcontinenles, perit ex maxima parle cui vult, nubaf vel ipsa. Quid ma.nuni Dei abbre-
salus; si omnem spurcitiam pariter cum conlineh- vias? quid iargam benediclionem nuptiarum restrin-
tibtis collocat, perit lionestum. Sed Jtistius perit gis?quid proprium viridicas virgini, quod indultum
•
4psa, neque hac exilura, neque illae, -reclusa perpe- esl sexui ? Non cqncederet hocPauJus-,fnisi licefet.
luo, el capta ,in fovea quara fecit. Atparum dico, concedit: vultquoque. Voto,inqtiit-s
i. Quidam tamen dissentientes abaliis, intersolos t) adolescentioresnubere (I Thn. v, 14) : nec dubinm
Virgines nialriuioiiiuin conlrabi posse falenlur. Ve- qnin vidtias dicat. Quid manifestius? Ergo quod cou».
ruhi quid in litic dislinctione rationis afferre pos- cedit-, quialicel; eiiam vult, quia expedit. Quod
sinl, hoh video; nisi quod prb libilu quisque suo licetet expedit, bsereticus prohibet? Nihil ex bac
sacramenta Ecclesiae,taiiquainmalris viscera, dcntd prohibitione persuadebil, nisi quod iiserelicus esU
vipereb certathn" inter se dilacerare conlenduni. 6. Superest Utei de residuo apostolicae prbphe-
Nain quod djcuntur praelendere de pfimis conjugi- lise istos aliquanlulum exagitemus. Absiineiit nam-
Irus, quia virgines eranl; quidislud, quaeso, matri- que Jii, ut prsedixit iile, a cibis, quos creavit Deus
tnonii prsejudicat libertaii, quominus et inter. non ad percipiendum curn graliarum aclione (/ Tim. iv,
virgines conlrahi liceat? Sed nescio quid se iii Evan- 5) •:hinc quoque liaereticosse probantes, non sane
gelio iiivenisse susurranl, quod suae inepTisefruslra quia abslinenl, sed quia hserelice abslinent. Nain et
existiman.l suffragari. Illud credo, quod Doininus ego iirterduiii abstineo; sed absiinenlia mea satis-
wim pisemisisset leslinionium de Genesi: Et creavit faclio est j.r.opeccalis, non superslitiopro impibiaie.
4iomineniDeus ad hnaginem el siinilitudinem suam, Nuin redarguimus'Paulum, quod" casiigat cprjius
tnaeculum el feminam creavit illos; poslea inlulil: suuui, el in servitulem r.TTigil?-(/Gor. ix, 27.) Abs-
"
1197 SERMONESIN CANTICA. iOTJS
lisebo a vino, quia in vtno lirxuria est (Ephes, v, j_ Aquoqtie persuasum liabent, potestatem se ltabera
48); aui si infirmus suni, modico ular, juxla consi- quotidie in mensa sua corpus Chrisii el sangtiim n».
iiuiii Pauli {/ Titn. v, 25). Abstinebo a carnibus, consecrandi (251) ad nutriendum se in corpus CiiriT
ne dum niinis nulriunl carnem, siinul ei carnis sti et niehibra. Nerope jactant se esse successores
tiulriant vitia. Panem ipsum cum mensura studebo apostolorum,.etaposlolicos nomiriant, nullumlameu
sumere, ne enerato verjtre slare ad orandtim ts- apostolatus sui signum valentes oslendere. Quous-
tleat,'etne irhp.operet etiam mibi prophet.i, qtiia queTucerna sub mpdio? Vosestis lux mundi, dictu.m
pariem meum comedefim m saturilale1(/_'«ec.t. xvr, est apostolis : el ideo apostoli snper ca_idelabrutnj;
- 49). Sed ne
simplici quidem aqua .ingtirgitaie' me ut toio luceani tnundo. Pudeatsuccessores apostolo-
-assuescam,ne dislensio sane venlris usqtie ad litil- , rinn iucem non esse nuindi, sed modii, niundi auiein.
lalionem peningat libitlints. Haereticus.aliler. iSeiiipe tenebras. Dicamus eis : Vos estis lenebra. niutidi :
iiorretlac.el qiiidquidex eqconficilur: posiremo om- et transeamiis ad alia. Sc dicunt Ecclesiam. ScT
iie quod.cxcoiiu coticreaiur_Recleel Chrisliane, si.,., conlradicunt ei qui dicil: Non poteslcivitas abscondi
non idcircoqiiia ex -coitu,sed ne ad coiluriipiovoceni. supra monlem composila (Mntth. v, .11-16). Jlane
7. Csterum quid sib.i vult, quod.ita generaliter. lapidem demonte abscissiun sine iiianibus, inonietti
omne quod ex coilu genefatur, vitatur? Suspicio- 8" factum,, et, impleniem miiiiduni (Dan, u, 54 , 55).,,
nein' generat mihi ohsefvatio isla ciborum larii, , veslris creditis ihclusum antris? Et ne hic qtiidem,
signariter expressa.Veruniiamen si de regula inedi- . iinmorandum. Ipsa opinio refugit publicari suo
corum bocprofers nobis, not. reprehendimus curam contenta susurrio. Habei, el semper habebii inta--
carnis, qtiam nemo uiiquatn odip habuil, si taiiien grarn Clrristus h_cretlitatem stiam, et possessionem.
non nimia fuerit. Si de disciplina abstinentium, id suarri"terniinos terrae, Se potius siibtrahtint huic
est spirilualium riiedicorum scho!a;etiam virtulem . magha. lisfcreditati,qpi Chrislo illam conahttir dc-
approbamus, qttacarnem donias, frenas Jibidinem.. trahere.
Atsi deinsania Manichaei(250) pra_scribis .benefi- 9. Videte detractores, videte canes. Inrideiitnos,
ceniiae Dei, u.t qttodjlte creavitet donavit ad perci- quod baplizamus infanies;_quod oranms pro in.oi-
pietidum cum gratiarum aclione, tu non modo in-', luis; qupd sanclorum sufiragia poslulamus. in oinut
gfatus, sedet.censor temerarius inimundum decer- generejiominuni alque in utroque sexu restiiiain,
iitis, et tanquam a malo.[abs(incas; -no.n plane proscribere Chrislum, in adultis et parvuljs, ih vi-
alis.ineiniahi ebilaiidabo, sed exsecrabor -biasphe- vis et morluis; hinc quidetn iiifantibtis ex iinppssi.
m.iam: te inagis imtmindum dixerim, qui imiriun- (_ tiilitate naturae, inde vero aduliis.ex diflicultatc cqn-_
diini quid putas. Omnia tnundamundis, ait Hlereriim linentiae praescribentes. Porro iuorluos viyenliuin,
•opiimiisaesliinator: eii)ihiI.1497.i.mmundum, nisi fraudanies auxiliis, viventes riihilominussancloruiii,
ei qui irnnurridumquid putat: Immimdis autem, et qui decesserunt, suffragiis sjiolianies. Ahsit! Non-
infidelibus nihil est mundum,.sed pollutaest eprum, relinquet Dominus plebero su.am, quae est "sicut
niens et conscientia (Til. r, _S). V:e qui respuilis arena maris, nec conlenlus eril paucitale hserelico-
cibos, quos Deus creav.il, judicanles' immundos et rum, qui omnes redemiU.Neque enim parva, .sed.
iiidignbs, quos irajiciatis in- coipora Veslra : cjtm- plane copiosa apud eum redemptio. Quanius vero,
propterea.vos corpus Cbrisii, quqd est Ecclesia, tati- numerus islorum adroagniludineiii prelii? Sc inagis..
quam pbllutos et immundos exspuerit. pretio fraudaiif, qui i.isiimevacuare coiiantur.Qiiid
8. Non ignoro," quod se et splos corpus Chrisli. enim si jnfans pro se Joqui non potest, pro qup vox
esse glorientur : sed sibi boc persuadeaut qui illud . sanguinis fratris. sui, el lalis fratris, clainat ad,
(250) Omnes, iiut fere omnes illorum. tempprum non conficere aut eonierre-Sacraihenlum, anatheiua
liaereiici Manic.iseoriiindeiiriis.deraeritali eraril, ut sit.. . t Quae.canoiiis dociriiia, > inqtiil Esltiis in.
iri Pncfalione generali diciitm esl. Nec miriim iib. IVSenl. disi.l, par. 25, « cuin sit generalis,
proihde, si tanlopere verilaf.m corporis Ghrisii in generaliier accipierida esl de niiiiistro quocunque,
Eiicbaristia aveisalianlmyqui veriini iri Chrisloeor- D £ iri quociinque" moriali exislente, siye sit occulte
pus ftiisse negabant. _"..• rtialus, sive inanifesie; et sive adliuc catliolicus sit^
(231) Oeniardus hoc. iti loco.quibiisdam Jortasse siye haereticus, aut quacuriqiie ratione. J Undepar.
videbilur lisereticisdenegare polestalem consecran-, ragrapho seqiienli ad hanc ex Hernardo objeciionein .
di : quod qiiidem ad eani accedit helerodoxorifm sic respondet: c Bernardus, » inquil, t de iis lo-
senlentiam, quorum patroni fnere Donalisl.fi, qui a quilur; qui cum se. apostolicos nominaretii, et
~_jmaiispollui Sacramenta, eoriimque eflecliimimpe- Ajiostolorura successores dicerent, non lamen a ve-
mri dicebant;ut quidqiiid ab iis, praiseiliin ha_re_i- ris Aposlnloriim suecessoribus niissi veL ordiuaii
cis, attentatuni essel, lanquam inleciutn; "alqueito- crai!t,'ideoqtic riec veri sacertloles. i El ceiie qii.ain
randum esse docerent. Hunc errorem valide relim- saiictus Docior ab hoc errbre longe recessefif,* roa^
dil S. Augustihiis vafiis in locis, prolala conlra eos nifesium cst, ex coiisequeulibus, ubr hsereiicos.
aniiqiia'Ecclesise consue.tudine Baplismi haerelico- exagital',-qubd'peccalores riec dandis.riec recipien-
rum non ilerandi, adliibilisque p^rspicuis tum ra- dis idoneos Sacramenlis esse assereretit. .Aluinds
lioiii.btis,iiim eiiam Scripturse sacrse teslimouiis. • niillamodohociii.lo.co diffichltas restat, collata
Quare jneritq. contra eurii errorem edilus e_l hic Superiori epistola Evervini, qui ail, hos ltaereticos
eaiioii 12 sess. 7, in Tridenlino c-onciiio: c Si qnis .v in eo fuisse err.oro, i quemlibet (sicul inier cos
dixerit miuisiriiin,-in peccato -moriaiiexistentem; • baptizaitiin dicunt) elecitiin habere.pqieslalbro rov '
inotlo omnia essentialia quse a'd Sacramerilnm cori-'• pus Christi eisaiigiiiiienicoiisecraiidi.'» Qiiod.nop
ficit-nduni aut conferendtim jisrlineni, Servtyeriii-• iaijneriio rejicit Befhardus
FAT-OL. CLXXKSH. 35 .
jogjl S. TJERNARDlABBATISCLAILE-VALLENSIS 1100
Denro de Verra-. Aslat et clama. nihilominus niater A 11. Non credunt ignem purgaloriuni reslare poil
Ecclesia. .Quid laraen infans? Nonrie et ipse videlur riiorlem; sed sialim animam solutam a corpore, vel
libi.inhiare qiiodam modo foniibusS.alvaloris, voci- ad fequiem transire, v.elad damualionem. Quserant
ferari ad Deuin (252), suisque vagiiibus clamjtaTe :, ergo ab eo, qui dixit qhoddam pe.ccaiuinessei quod
Domine, vimpaiior, responde protne? (Isa: xxxvm," rieque in Iioc s.xculo, neque in futuro remilierelur
hulla maiiBt in
14.) Flagitat auxiliuni gratiae, quia vim patilur a (Matth. xn, 52), ciir lioc-dixerit, si
namra ]alids, ab brigine-; alias, a peccato]. -Clamat - fiituro remissio purgaliove peccali. Jam vero qui
inribceniia miseri, clamal ignorantia parvhli, clair.al Ecclesiam non agnoscunt, non est mirum si ordini-
addicti inliriiiilas. lla ergo clamanl haecontnia.san- bus Ecclesiae detrahhnt, si insliluta non recipiunt, .
guis fialris, fides roatris, deslittilio miseri, et misi Sacramenta coriiemriunt, si mandalis non pbe-
seriadesliiiiti : ei claroatur ad Palfein. Porro Paler • diunt. t Peccalores, > inquitint, t sunt apostolici,
se ipsuiii hegare nori potesl : paler eni____esl.' archiepiscopi, episcopi; presbytefi,: ac pef hoc. nec
10. Nemo mihi dicat quia non habet fidem, cui dandis,riecaccipiehdis idoneisacranienlis.Nunquani
maier inipeiiit stiani, involvens illi iu Sacramenlo, dtibistaconvcnient, episcopum esse eipeccatorem ? »
qubiisqtie itioneus fiat proprio, nbn tanlum 8611811,'Faisuin cst. Episcopns. erat. Caipiias : et;tamen
ned el assensu",evoluliim puramquepercipere. F.un- quaiitus peccator, qui in Dominum roorlis .dictabat
quid breve pallium esl, utnon possil ambos coop.e- senienliam ? Si negas episcopum, arguet te testimo-
'rire? Magna eslEcclesise fides. Nunquid miiiorfide liium Joannis, qui euro in tesiimonium sui pontifir
Clianansess mulieris, quam consiatet filiaesufiicere catus etiam projjhelasse refert (Joan.xi, Sl). Apo-
poluisse, et sibi ? Ideo audivil.: 0 inulier, magna est stolus erat Judas : et licet avarus el sceleratus,
fides tua! ftaitibi sicut' pelisli (ii/_.../i/xv,"2B). Nun- • electus tanicn aDomino. An tri de illius aposiolalu
quid roinor fide iliorum,, qui paralyticum per lcgulas dubilas, quera Dominuselegil?. Nonne ego, iinquit,
demiltcntes, animse illi sii.mil bt cdrporis obtiiiucre vos duodecim elegi, ei uriiis ex vobis diabolus esl?.
-saliitem? Denique habes "_Quorum fidem ut vidit, (Joan: vi, 71:) Audis eumdem electum.apostolum, et
ait paralylico : Confide, fili,'remitluntur |,49B "'&' exstitissediabolunV; etiiegasposse esse episcopum,
peccala; et paulo pbst: Tolle grabalum luum, el ath- qiii peccator esl? Sriper calhedram Moysi sederunt
sula {Matth. ix, "2,5, 6). Qui h_ec credit, faeije huic Scribse et Pliarissei, et qui non obedierunl eis tan-
persuadebiiur meiito. Ecclesiam praesumere, non qriarn episcopis, inobedientiae ,rei Tuerunt,_eti_imiiri
solum' parvulis baplizatts in sua iide salutem, | sed ' ipsuiri Dominum p.raecipientem^'et dicentemi: Quw
eliam interfectis pro Cliristo infantibus cbronarri. .. dicunl.facile (Mqlth. xxnr, 2," 3).Palet ergo,' quam-
nuliuui i G yis Scribse, quanivis Phafisaei, quarhvis videlice
marlyrii. Quaejciini ila. sini, prsejudicium
suslinebunt regeneraii cle eo quoddiclum esi : maximi peccatores;propter calbedramlanienMoysi,
Sine. fide impossibile est ptacere Deo (Bebr. xi, 6);, ad eos quoque 'nihiloriiiniis pertinere quod item
cum sine fide norr sint, qui in testimpiiiiim fideii dixit: Qui vos audil, me audit; etguivos sperntt, me
de eoi spernit x, -\ . - ,
baplisini gratiaiir pefceperunt. Sediieqne (Luc. 16).
quod iiein dictum est:, Qui veronon erediderit, con- 12.'Multa quidein et ajia-liuic populo stjiltqet
demnabittir (Marc.xw, 16). Quid eniiu cretlere esi, insipienti a spiritibus.erroris, in hypoerisi iorjuen-
' libus
nisi fidem habere? ltaque e'l mulier salvabilur per mendacium, mala jiersuasa sunt:. ged non est
generalionem filiorum, si pefmanserit in fide cumi respondere ad omnia. Quis enim omnia novii ? Dc-
Jenitaite (255) (/ Thn: n, 15); ei infantibiis per lava- inde Jabor infinilus essei. minirne necessaf ius. Nam
cri regenerationem succufretur; et adulti qui con- quantura ad istos",'hec ratioriibus convincunlur, quia
tinere non poterunt, conjugii tricesimo fructu se. rion inlelligtint ;.nec autoritatibus corriguntur, quia
rediment; viventium quoque jireces el hoslias riior-- rioh recipiunl; nec llectunlur suasionibus, quia sub-"
tui, qui opus liabebunt, el dighi erunt, medianlibus3 versi sunt.Probatum_esl:mori magis eligunt, quam
. percipient angells; el eorum qui jam pervencrurit,, j) converli. Horum firiis inlerilus, borum riovissima
vivenlibns adhuc netjuaquam solatia--deeruni,per . incendium manct. llornm siquidem infacto.Sanison
•Deutnqiii ubique esl, et in Deo nusquam affectui cx succensisvulpium caudis. figurafraeeessii{Judic.
chariiatis absenlium. Narn et^Ctirisius propter hocz xy, '4, 5). 14SS PJerumque fideles injectis manibns
' niortuus.estjbl
resurrexit, iit yivorum domiriaremrr. aliqubsex eis atfmeditim traxerunt.' Qusesiti Jidem,
et lnorluoriimXJlom. xiv, 9)JPropier hoc quoqueett cutn de quibus suspecti videbantur, omnia prorsus
interis. nalus est, etper singiilps aetatum gradus oro- suo more negarehl; examinati judicio aqriap, men-"
fecit in virhm, ut riulli deessei setali. daces inventisunt (234). Cumque jara negare nbn
"(232) Qiiidam Goclices.cumprimis erliiis, omissoo ' , (234) Variae olini purgalioiies in usu-fuerunl in .
hlniare, legunt, libi quodammodo de fontibus Salva-- testinion.ium innocenliae, vel ad hiluenduin pbjecla
torisvociferdri^td.Deum. '. .;_."". c.rimiiia, veluti per- sacram Eueharisliani, iigiieih,
• (2351...Variaiectio hiijus Ibci, GCmeiicensiscbdexx ferr.nm cahderis,aquani lrigidam;aquam lerverifein,.
Iiabet cuni Vulgata, in fide cl dilectione cum sqnctifi-- jijpnomachiani/cic. Sed omnescanonibus.cpnciliis,
eatione et sobrieiate.: Colherlinus, in fide cum so-i-. "'el Poiilificum decretis prohibila.ac dainiiaia". Non
brietate:§, Gerjnani nostram, prsefert cum priiuiss defueruni lameii, qui hane, cujus "hjc Bernardus
ediiis. --•"..,' . memi.riit, nempe purgalioherii aquse, pfobaiidam
iiOl SERMONESIN lANTICA. IIOS
possent, quippe depreliehsi, aquaebsnbnrecipiente; A persequi debiierant-, propler qua.slum sustineant,
arrejrto, ut dicitur, frbno.denlibus, tarii misefe qiiam accipientes ab eis muliera (257). Et-quomodo, in-
libere lmpieiaiem non corifessi, sed profeSsi surit, quiunl, damnabimifs riec conviclos, nec confessos?
palam pietatem aslruenles, et pfb ca mortem snbife Frivolasalis.nbn ralio.sed occasio.Hbcsblo,eliamsi
parati. Nec minusparati liifeffe qui astabant. Itaque aJiud non essel, facile-depfeheiidis, si,-ut dixi, viros
irruens ineos populus, nbyos hsereticis suse Tpsorum 'etfeminas, qui se conlinentes dicunCab invicem.se-
perfidia. martyres dedit. Approbamus fcelum, ised pares': et feiiiinas quidem ciin) alfis sui el sbvus et
facTtrrriiiOnsuaderiius ; quia fides shadenda est, noh vbii degere cbgas ; viros seque ciim ejusdem piopo-
imporienda. 'Quatiquam melius proeiil dubio glariio siti viris. Per hoc eriim consulltim eril utrorurntnie.
cbercenlur, iilius videJrcet quirionsiii6;cau'sagIadium voto siniul effamte; ciini con'tin_niia_suae et tesies
porlal, quam in suuriierrorem multos trajlcere per- hahuerTnt(ircusiodes. Qtiodsi iion sitstinchl, justis-
mitianiur (£55). Dei eriim minister ille est, .vin.iex sime eliinirial.uniiir de Ecclesia. qiiam Scandrilizani,
in irairi ei qui male agit (Rotri. xin,'&): riori solumTioiabili, sed eliarii illicita cohabitaiione.
. 13. Miranlur aliqtti, quod non niodo palienter; sed Ergb rsta sufflciantpro depreheiidendis liarum yul-
et l__li,ut videbatur, ducereritur 'ad riiorteih ; sed jiiiiin dolis; ad' daiidam "sciehiiam et cautelam di-
qui' niinns adveiiuiil," tjuanla sit polestas'diaboli, ^ Jeclaeel gloriosaesponsseDomiriinoslri Jesu .Chrisli,
hon mOdo incofporaliominum, Sed.eTIamin corda, qui esi-stiper' oiririia Deus beriedictris in saecula.
Tjii_eseirielpenriissus possederit. Noinie plus est si- ' Amen.
bimet bomiriem injicere manus' quam id li.benter ab '
1500 SERAIO^LXVII. ,
Trlio.susiinere? Hocautem in muliis potulsse diabo- De fnirdbiti a/fectu dileclioiiis spuiisw, quein etuclal
Tum frequenler experli suraus, qui seipsos ahtsub- -
propler amorem Ghrisli sponsi.
merserunt, aut suspenderunt. Denique Judas $us- 1. Dilectus meus riiihi, et-ego itli iCant. u, 16);,
peridif se ipsum (Malth.. xxvn, '5), diabolo sine Hactenus verba sponsi. Adsit ipse, ul digneail glo-'
•dubioimmilteiile. "Egoiamen majns exisiimo, ijia- riam.ipsius et nosirain ipsoruni saluteiri>sponsseejus
gisque admiror, quod potuil immisisse iri cor ejus possimus investigare sermoires. Neqne eiiim tales
ulTraderetDorriiiriim (Joan. xiit, 2), quani ulsemet- siinl, qui a nobis corisiderariet discu.tijproutdignum
ipsum suspenderet. Nihil ergo sirnile habent con-. fuerit, vaieantjTiisi ipse fuerit dux verbi. Sunl triiro
slanlia marlyrunl, eiperlinacia horum ; quia morlis quarn suaves ad gratiam, tam fecundi ad serisus,
*o)iiemplum in illis pietas,Tn istis cordis duritia "tam eiiam.profuudi ad mysleria. Cui sitnilabo eos '!
opefaiur (256). Et ideo Prophela marlyris (forsitan p Uni inleriri) alicui epuJaTuro, qnse'triplici quadam
voce"dicehai : •Ceagulatumesl sicul lac cor eorutn, emineal gfalia; deliciosa ad saporein, solida ad nir-
ego verb legem tuam meditalus sum (Psal. cxnij 70) ": Irimentuin, effi.ax ad medicinam. Sic, inquam, sic
pro ebrvidelicet quod etsi poena eadem videretur, singtilus qnisque, sporisae' sermo, et ex-eOquod sira-
longe diversa essel inlentid ; illo utique durante cor viler sonal, .aJfecttiminulcet; el de sensuuni ulier-
confra Dominum, islo in lege Domirii meditanle. lale nieiitein' impitfguat et nutrit; et de altitudine
14. Qtire cum ita sint, non esl opus, ut dixi, fru- mysleriorum, dhm ihleHeclum quo plus exercet,
slra mulla adversus homines slultissimos atque plus lerret,. miio modo luinorem sanat inflantis.
obstinatissimbs dicere : suffieit innoluisse illos ut scienliae. Etenim si rinus quispiam ex liis forte,qui'
vitentrir. Quamobrem ut deprehendanlur, cogendi sibi scioli videntur, curiosius sese dederit scrulinio-
sunt vel abjicere feminas, vel exire de Ecclesia, "borurii, cuni videVitingenii sui succumbere vlres, et
ulpoleseahdalizanles Ecclesiam in convictu el.con- redigi rn capiivitatem oniueni iiilellecium persense-
tubernio feminarum. DoJenduni valde, quod non rit,"nonne humiljatus ad illam voceni compelieltir,
solum laici principes, sed et quidam, ut dicitur, de lil dicat : Mirabilis facla est scientia tua ex ,me, iori-
clero, necnon de ordiiieeniscoporum i ui roaîs cos forlaldesl, el non potero ad eaml(Psal.cxxxvin, §-.)
conienoerenl: imo qui in hanc setitenliarii Bernardi £) capiendos esse, t non armis, sed argumenlis; > id.
quoque aucioritale niiereniur, idqse ex loco prae- esi, si se coniinearii, nec aliossubveriere nioliaiitiir:-j
senli. Verummale ilios interpreiari verbaBerriardi, Alias i liielius,procul.diibio gliidio coerceniur, qiiam
bslendit Delrio, lib. iv, Disq. Vag. cap. i,'q; S, in suuin errqreui inulios trajicere periiiittaiiiur, "' >l-
sect. 2. Nimirum non probalBernardus, qtiasi rile ul hqc loro. .
legiiimeque laclum sit, sed quod vulgo geslum esi, (236) Siinilis esl Auguslini senten.lia iii lib. r Ope-.
narrat; quando adhuc in causa hseresis vigebat hic -ris imperfecii contra Julianum, el lib. de Patieniiii,,] ,
modus examinis seu probaiionis, dissimuJaniibus cap. 17,"el ex eo concilii Arausicani secundr:
magistraiibus, nec ad canonuniobservantiairi satis can. 17 : < Eortiiudinem Genliliuni muudaria cupi-1
jiropehsis.—— Hucusque Horstius. Mabillonius hsec riitas facit, foriiiuditieiiiChfistiaubruiri
' Dei chariias; _
addit, : Judiciuni aquae adeo- non improbarit facit. » . _>; ;g:~\ ?-"."':-;.,,
veleres, ul illud sirigulari epislola prqbaverit (257) Ex eorum nuniero hescio ah ineTjTri.eriricus-
Hincmarus Remorum.antistes ad Hildegariuiri Mel- Tulli-Leucoruin.episcopus, (.niHrigOJiletelhisejSisto-J
derisem. Probalionis hujus formam habes in lorao I lain iiiediiam scfibens.ait.Jate)^ in ejhs epistopatu
Analecioruninostrorum,ubi ab Eugenioll insiituta
... « pestiienies hoinin^.^hi:coiijiigiiiiri iieibstaiituiv
dicilur. .. Raptismum•'aboiiiriiaritiif, âcrarncftta' Elfelbsirie"de-
' - >• . •. _••
(235) Nullojnodo sibi contrarius estBernardusih 'ridenT. > "'.'.'"'.'::-);';;;::-: ;
superiori sermone 64, ntim. 8, ubi ait bsereticbs
ii05 -S. BERNARDl AI.BATJS CLAR-E-VALLENSIS 1104
. Et nunc quidem principium verbo.rum ejus qiianl.e A citate verborum ebulliat, dummodoex hoc nullum
suavilatis iusigne prsefert.?. Nam yide quale pnnci- sui sentiat deiriroenlui)). Inierdum nec verba requi-
pium dederit. Diteclus, inquil, tnewsmihi, et ego illi. rit, inlerduriinec voces omnino ullas, solis ad hoc
Simplex vox videlur, quoniam suaviter sonat: sed conientus suspiriis. Jnde esl quod sponsa saricto
(_e lioc videbitur poslea. amore flagrans, idque incredihili modo,sane pro
2. Nunc vero a dileclione incipit,de dileclo pro- captandaquantulacunque evaporalioiieardorisquem
sequiiur, nihil aliud se scire indicans nisi dilecium. paliiur, non considerat qriid, qualiler eloquatur: sed
Paiet de quo sermo: cum quo non ita. Non eiiiin ut quidquid rn buccam venenl, amore. urgenle non
cuin ipso eodem fuerii sentire permillitur, cum ipse enuntiat; sed eructat. Quidni eruciet sic refecta, et
jam non adfuerit. Neque id dubium : nempe mox sic replela ? ...
eitin revocarevidetur.etquasi posllergum clamare : •4.Revolve lextum epiibalariiii liujus ab ipso exor-
Reverlere,inquiens, dilecle mi. Unde adducimiir ripn dio usque huc, et, vidc si-tanta uspiam illi, quanla
aliud sane conjicere,. nisi quod finitis verbissuis hac vice in cunctis visitationibus el aJlocuiibnibus
ille iterum suo rriore se absentaverjt, el -da reman- sppnsi copiaejus indulia fuerit; et si unquam ex ore
serit niliilominus de eo loqueiis,.quinunquam absens •. '. ipsius, nonmodo, tam inulios, sed el tam jucundos
«slsibi. Ila est: inore retinuii, qui uon recedebal a '"B sermones acceperit. Quae ergo repleverat in bonis
corde, nec quando recedebal. Qtiod de oreexit, de desiderium suum, quid mifum si ructum poiius
corde vettit el ex abundanlia cordis os loquitur (Luc. quam verbum fecit"? Et si verbum fec.isse libi.vide-
yi, 45). Ergo lbqujlurde dileelo, ui vere dilecta et tur, erucialum puta el non subornatum [alias male,
vere diligenda, quoniam diligil multuni. Quaerimus subordiriaiumj aut praeordinatum. Nec enini sponsa
cum quo : nam de quo, novimus. Et non bccurrii, rapinam arbitratur'sibi apiare Propheloe diclum :
nisi forle curri. adolescenlulis, quse a matre aliesse Eructavil cor meum verbum (Psal. XLIV,2), quippe
nonpossunt,, ubi discesserjt sppnsus. Sed mejius, ut eodemrepleta sjiiritu. Dileclusmeus mihi, etego illi.
opinor, senlimus.secum polhis, et non cuhi.aliero Nihil consequentiae habet, deest oralioni. Qtiid inde?
sic locuiaro, praeserlim quod irunc-i et minits con- Ruclus est. Quid lu , in ruclri quaeris oralionum
tinens inveniatur ipsa locutio, insufficiens plane ad juiiciuras, solemnia diclioiinm? Quas tu tuo ruclui
dandam intelligeniiam audilpri.ob quam,vel maxime leges imponis vel regttlas? Non recipit tuam, mode-
invicem 'loqtiimur. Dilectus meus miiii, inquil,.^ ego ' raiionem, noi) a.le composiiionem exspeciaf, non
i//i..Nonplus? P.endei oratio ; imo non pend.el, sed cbinmodiialeni, non opportuniialein requirit. Perse
deficil. Suspetiditiirauditor,iieceru(litur, sederigiiur. . ex intiuiis, non modochm non vis, sed et curnncscis,
,5. Quid est hpc quod dicil, ille mihi, et ego, illi ? erumpil, evulsus polius quiiin emissus. Tamen odo-
Nesciraus. quid loquitur, -quia non sentiinus qtiod rem portat ruclus, qiiaiidoqueboii.ini,quandoque nia-
senlit. 0 sancta anima, qtiid tuus ille tibi, quid lu lum, pro vasorum, e quibusasccndi.t, conlrariis quali-
jlli? Qusenam, quseso, haecinier vos lam familiariler' laiibus. Denique bonus homp de' bono thesauro suo
favorabiliterque discurrens exhibiiio, el redhibilio? proferlbpntim,ei malusmalum (Mqttli.xn, 5S).Bonum
Tibi ille, tuque vicissiro illi. Sed quid ? Id ipsuni ei vas-sporisa Doniini mei, et bonus mihi odor exilla.
lu, quod libi ille, an aliud? Si nobis, si ad noslrarn S. Gratias ago tibi, Doroine Jesu, qulirie dignalus
loqueris inlelligentiam,evidenterquod sentisedicito, es admitiere saltem ad odorandum. Ita, Doniine,
Quousque aniinas noslras follis ? An securidum pro- nam et catelii edunt de micis qhae cadunt de mensa
phelam secreium luum tibi ? (Isa. xxiv, 16.) lia doroinorum siiorum (Matih. xy, 27). Mihi, faieor,
est: afiectus loculus est, non inlellectus, el ideo noni bene redolet ructus dileciaj tuac, et de pleriiiudine
Ad quid ergo ? Ad 1501 nihil, nisii ejus, quamvis modieura quid , gratanter accipio.
' ad inielleclum.
quod mirabiliter delectaia, et affecia velieinenler adI Memoriam. abundaniia. suavitatis luse eruclalrnilii,
desideratos afFaius, finem illo faeiente nec laeere; et riescip qhid ineiTabile tuse dignationis etiariioris
omnino quivit; nec tainen quod seusit exprimere., j) | odoralus surii in voce isla : Dileclus tneus mihi, el
Neqtie enirii ut exprimerel sic lpcuta est, sed nei ego illi. Ipsa, tit dignuni est, epuletur el exsullet in
taceret. Ex abundantia cprdis os locutum est, sedI conspectu tub, et delecteiuf in lauiiia : verumlamen.
non pro abundaniia. Habenl suas voces affectus, per sic libi excedat, ut sbbria sit iiobis. Ipsaergo-replea-
quas se, etiam curii iiolunt, pVodtirit: timoi', veibii tur in bonis domus tuse, et loficiite volujilalis luse
causa, uieliculosas, dolor gemebrindas, ani.orjucun- potelur : sed, qii___o,perveriiat ad raepaupefem vel
das. Nunquid dblenlium planctus, mcerenliumve sin- tenuis odor eruclaiite illa, ctim satiata fueiit. Beiie
gullus vel gemitus, percussorura, ileniquepaveiiliuini "mihi eructavil Uoyses, el bonus odorin ructu ejns,
subitas. et eiferatas clamitationes, seu etiam satuia- creanlis potenlise : 7« principio, inquit, cfeavil Deus
lormn Tucius,. ahtusus.creal, aul ratio excital, autl cmlumet terram (Gen. r, 1). Bene lsaias; riam stta-
êliberaiioordiiiat.aui prsenieditatioformat? Ejusmodii 'vissimum redimeniis misericordise odorern dedit, ita
certtini esl,' noriTiulu "pfbdire1 animi, sed erumpere. eructans :~Tradidit in mortem aitimnm suam; et tum
riiofu. SicîJagrans ac velieraeris amor, prsesertiml - scelhratisrepulatus est, et ipsepeccula.mullorumtuiil,
divinus, cum se intra se\cohibere non valet, noni del.protransgrcssoribus rogavit (Isa. LHI,12), ui non
stiendil^quo ordii).e,.qu'alegg,ouave serie geupau- perirent. Quid seque miscricordiaiii redolei? Boniis.
'
liCS SERMONES ISCANTICA." • 1188-
qtioque cx ore Jeremise ruclns.; bontis' ex Davhlj A .. respefsus.el respergens universa istiusmodi pulverb
qui aii: Eructavil corjneum verbutn bonttm. Repleli ' pigriientafio! In illa die,vel polius in il.la Tiora.:
suni onmes SpTitu sauV-to, et_ eructaiiies Oiimia nam horaesl.si quarido. est, et fortassis ne.Tiora.
impieverunt 3L§iD_S bonitaie. Rnctnm Jeremiae re- quideiri, sed horae dimiditiin, juxla: illud Scripturie :..
quiritis? Non suni obliius; jam parabani illum.,Bo- Faclnm est silenlium in cozlo.quasi media horav
numest prmslolari cumsilenito salulaieDomini{Thren. (Apoc^vjii, 1) : ergo in illa hora replebitur.gaudii^
iii; 28). Ejus esl, non.fallor; adraovete naribus; os riieiim,êt lingua mea exsullaiiorie, duhi singnlosv
balsamum vincit suavitas feraunerantis jTislitiai, norisdico^ psfilmos, sed versns singulos sentiain
quain imporlai. Patiehtem pro jusiilia-vull me ex- riictus, fel qtiidem odoriferos super oinnia aromata.
speciare inefceilem in posteiuiri, non recipere iit Quid Jbarinis ructu fragranlius, qui Verbi nriihi re-
jiisesenii, quod justi.iae niefces, saluiare,npn saeculi,. doIetaeleriiilatem,_generationem ,. divinitatem ?.Qiiid
Ked Domirii sit. Sj mdram feeit, inquit, exspecta euih, de Pauli nictibus loquar, quanla orbem- suavilaie
{Habac.ii,3); et ne nnirimiiaveris, quoniain bonuin repleverint? Dcnique Christi bonus odor erat in
est cuni silenlio exspectare. Ergff 1'aciarn quod hor- omniloco {II Cor, n, 11, 15). Verba cerle irieffabi-
talur; exspeciabo Doroiiiinn Salyaiorem meum: Jia eisi non prqferl ut audiam, oflert tanien ut cu-
0. Sed peeealor su.n.et adhuc mihi, grandis re?' B piam, etlibeat odorare quaeaudire non licet (II Cor.
slat via, quia longe;a peccatoribus -salus. Non mtir- xii,'4). Nescio enim quo paclo qno plus Jalenl, pltis
nirirabo tamen : in odore (258) interim consOlabor placent, .et avidius inhiamus negalis. Serl jatii ad-
irie.' Laetabitur justus in Doriiinp.gustuexpericns verte apud sponsam .similem rem :' qiioinodo iiisiar
quod ego-sentio odoratu. Querii speciat justus, pec- Pauli, in prseseiili capitulo, et. secretuin non aperif,
cator exspeclai; ci exspeclatio odoralio est. .Nam nec prseierit,iamen intacttim, aliqtiid quasi olfactni
exspecialio., ait, creaturmrevetaiionem.filiorum DM lioslro ihdulgenSi quod girstui forie-inlerim-nori
exspeclal (Rom. vm, i9). Porro speclare guslare competere judicarit.sive proptef indignitatem iio-
est, et videre -quoniam. suavis est Dominus. Ari stram, siye proplerincapacitatero. •
potius jtistus qui exsfieclai el qui j'aro tenet, beatus? , 8. Dilecttis meus tnihi, el ego illi. Quod rion est
Deriique exspeetatio jttslorum .laelilia (Prov. x, 28). dubitim, dlioruiii quTdemhoc ioco amor iriuuuis fla-
JXam pec.ealor nihil "exspectat. El inde peecator,- gr.it; sed in amore summa unius profeclo felicilas,
'qriod bonis prsesenlibus non modo detentiis, sed et alterius 1503 mira dignatio. Neque- enim inter
cpnteritus, nihil in fulurum exspecfat, surdus ad pafes esi coiisensio seu compJexio bsec. Caeterum
vocem illan) : Exspecla me, dicil Dominus, in die „ quid ista ,ex hae prserogativa amoris glorieiur im-
resutreclionis memin fulurum (Sophon. tn , 8). •pensum "sibi repensumque vicissim a se, quis se
Et ideo jusius erat Simeon, quia exspectabaf elodo- liquido nosse praesumat, riisi qui prsccipua piirilaio
rabat jam Cbristum in spiritu, queiri necdutri in mehlis et corporis sanctilate, in semeiipso roefuerit
carrie adorabat. Et beatus in exspectalioiie sua, quia lale aliquid experiri? Res est in affcctibtis; hcc
per edoreiii exspectalionis peryenit ad gustum cOii- fatiohe ad eam perlingilur, sed conformilale. Quaiu
tempiiitioiiis. Denique ait :.__.., viderunt bculi mei pauci vero qui dicanl: JVosaulem revelaia facie spe-\
calutare tuum (Luc. H, 25). Jusius qupquejAbraham, culantes glbriam Domini, in eamdem imaginem traus-
qiiiet.ipse exspeefai.it nt viderel diein Domini, et formamur de ctariialeinclariluleinjdliquama Doniini '
non esl confusus ab exspectatiotiesua; riariv vidit et &piritu(hCor. nr, 18). - . ,
gavisus esi (Jpan. viii, 56). Justi apostoli curri audie- - 9; Verunt titsub aliqua qualicunque iiiielligeriiitK
barit: El vbs similes hominibus exspeclanlibus domi- forma quod legituf, reiiigatur : salvo quidem sporisas
nutri suum (Luc. xn, 36, 50): . " suo singulari serreto.ad quod ihierini non daiur
.7. Quidrii justus et David, qtianao.aieDat: Exspe- accedere, praeseiiim talibus quales nos sumus; aji-
ctans exspectaviDominum? (Psal. xxxrx, 2.) ipse est poHendum sane aliquid nobis, eo accOinodatius ad
quartus de numero praenoroiriaiorum ructatorum 1) '. communem sensuiii, qub usitaiius, quod et verbis
liieonini, quero pene praelerieram. Non expedit qui- consequenliam et inlellecluii) det parvulis^ El mihi
ilem. lsie os suuin aperuil et atiraxlt spiritum(Psdl.- ^ 'quidein videttir saiis esse ad nosirarhgrossam et quo-
csviii, 151), et saturatus non niodoenictavit, sed el, jTamrnodojiopulareni iiiteliigentiaiii, si dicendo : Dilc-
eantavit. Jesu bone! quanlam meis,naribus et auri- ctus nibus mihi, sulraudiaruus: inlendit; ut sit sensus:
. Iins isle infudit suavitaiem in ructu ei cantu suo des JTilectusmeus inlendit mihi, et ego illi. Quanquaro
• oleo Jsetitise
quo unxit le Deus, Deus iu"us,-pra_con- lamen nec sbltis ego id seTisefin),nec prirous, cutii
._oftibus luis:.exmyrrha, etgutta, et.casia a. vesti- Propheia anie me dixerit: Exspectans exspectavi Db-.
mentis luis,a domibus eburneis, ex quibus deleela- minurii, etinleridil mihi. Ihibes aperie iiitenlionein
verunt le fiiise"regum in Iionore tuo! (Psat,, XLIV, , Doniiiii ad Pfoj)hetam :,habes el Prophetae ad Dohii-
8-10.) Otinani me digneris occtirsu lanti vatis" et. rium ih eoquod ait: Exspectansexspeclavi. Nam qtii
amici liti in die solemnitatis eiT_elili_e,quando egre-. exspeclat ihtendit, et exspectare intendere est. Iileni
dietur de tlialamo luo, epithalamium suum canens. omnirio seiisus, eadem pene verba aptid Prophciam
in psalteribjucundo. cunr cithara, aJIJuens deliciis,. "
,. qtiSe apud sporisam; sed a Projiiiei,a iranspo_ita._.
(258) Ilorstius addit veJ c.<r/orc;.seddecsl niaiiuscriptis.elprirniscditis. •'
1107 $.. BERNAR.DlABBATIS CLAJLE-VALLENSIS IfOS.
JPriussiqbidem is quod i.Ua pos.teriu__pomiit, et e A, in.fideet in juslitia quse.es}.ex fide, nec non in mi-
fionverso. • sericofdia el miseralioiiibus nosceris desponsata. ..
.10. Cseterum sponsa redius loctila esl, et non 12., Qusevere sponsa esl, agnoscit ista, et utram-
praeiendens meritum ," sed prseroiflens -benefieium, que graiiam confiieiur-: primo quidem, eam quae
et se prseventam dilecti gralia confiiens. Recte om- prima est, qua et prseventa est; postea vero, et
nTto. Nam quis jirioij. dedit IUi, et retribuelur ei? subsequenleiii. Ait.itaque minc : Dilectus meus mihi,
(Rom. xi, 55.) Denique.amli .loaniiem, quid iu Epi- et ego -illi; priiicipitnn dileclo tribuens: In conse-_
siola sua super hoc senseritj In. hoc estcharitas, quenlibus : Ego, inquit, dileclo meo, el diiectusjneus
inquit, non quasi nos dilexefimus Deum,.sed .ipse mihi; consummationem i111aequii concedens. Nunc
prior dilexit nos (IJ.oan. i.v, 10). Propbeta. lamen jam videamusjquid dicat : Dilectus tneus nithi. Si
gfalise praeverrtionem elsi lacuil, non negavit sub- eriim hoc recipilur ut sutoudiamus, inleiidit, sicut
secutionem : plane non tacuit. Sed. accipe- et alio jam diximus, et sicui Propireta. ail: Exspcctans ex-
loco ceniorem de re istaipsius, cpnfessionem. Et spectavi Dominutn, et intendit mi!ii:ego in, verbo
miserkordiu iua, iiiquit (DoriiinoIoqriebalur)i subse- isio sentio .nescio quid.non plane exiguum, necme-
quelur me omnibus diebus vitm mew (PsaL.xxn, 6). diocris praerogativse. Sed non esl ingerenda fatigatis
Audi et de prseventione identidem ipsius. non minus ^ auribus et mentibus res oriini alacriiale digna. Si
certam roanifeslamve scieniiam. Deus meus, inquit, non gravat, differatur, et non. in Iongum; crastinu.s
miserkordia ejus.prwveniei me{Psal. LVIII,41); i,tem inde incipiat serrao. Tanlum orale, ut ab irruenlibus
ad Dontinum : Cito, ait, anlicipe.nt nos misericordim occujiaiionibus inierim custodiat aos gratia et mise.
tuw, quia pauperes facli sumus nimis (Psal. LXXVIII, ricordia sponsi EcclesiaeJesu Chrisii Domini riostri,
.8).-Pulchresponsa posterius, ni fallor, lisec eadem qui esl super omnia Deus lienediclus. in s.aecula,
verba non ebdem ordine ponii, s.edseqnitur et ipsa Amen.. - - .' -••.•.
Prophei_e ordinem, loquens hoc modo : Ego, dilecto • SERMO LXVHl.
meo, et dilectus meus mihi. Cur.ita ?•Nempe ui lunc (Jtrontorfosponstts.Chrisius intendit sponsw Ecclesiw,
magis gratia plenam se.probei, cum.tolum gralia; el hmc illi; el de cura, quam liabelDeus de eleciis.
dederit, el prim.as scilicet illi parles. ascribens, et D-llem et.fiducia Ecclesiw.
• '• de- tnerilo.,'''' i" '!\
ultiinas. Alioquin qubmodo gratia plena^ si qufd lia- 1. Audite jam quod lieri.disluJimus, auditegau-
buerit, quod non sii.ex gratia? Non est quo gratia dium meum quod ser.si. Et vesirtirn. esf: audile
intret, ubi jammerilura occupa.vil (23.9), Ergo j'am gaudentes. In.uno verbo._sponssesensi boe, et qtiasi
plena.con.fessio gratiae, ipsius gratiae plenuudinero odoralus abscoridi, eO/VobisIio.diefesiivius exhiben-
rsignat in aiiiiiia.confilentis.:Namsiquid de proprio " dum, ijuo teinpesiivius. Sponsa locuta.^st,. ei>dixit
inest, in quanium esi, gratiani cedere illi necesse spoiisum intendere sibi. Quse.est sponsa,. et qiiis
est. Deesf gratiae, quidquid meriiisdeputas.NoIo .esi sponsus?. Hic Deus nosier esl: et illa, si audeo
iiiei;itum,-quod graliam excludat. Horreo.quidquid . dicere,_nos suiniis, crim reliqua quidein muTtitudihe.
de ineo e t, u,l sira meus,'nisi'qiiod illud magis for- captivorum, quos i|)se novit; Gaudeamus :.glon':i
sitan menm est, quod rne meum facit. Gralia reddit nosira htec est (240); nos sumtis in quos iriiendit
me mihi jasiificatura gratis, et sic Iiberatum a;servi- Peus. Qnanla tarnen disparilas. Quid terrigenae et
-tttepeceali. Denique ubi spirilus, ibi Jiber.Ia.s. fjlii-hoininutri coram illo? Secunduni proplietairi,
11. 0 faluain sponsani Synagogam,. quae.con- , jsic sunt, quusij-pn sinl, et quasi niliilum el irianere-,
temnens Dei jusliiiam, id esi gratiain sponsi suij et pulati su.nt ei (Isa. xh, 17). Quid sibi ergo vult ista
'
suam volens constiluere, jusliiia: -Dei non est sub- inler tani tJispares comparaiio ? Aril illa in imnien-
jecta !. Ob h.ociuisera repudiala est, et j'ara noji cst siiro gloriaiur, aut is in immensum amal. Quam
sponsa, sed Ecclesia, cui dicittir =:Desponsavite riiihi admirabile est, quod illius inteniioiiem is.tasibi quasi
in fide; despons.avile mihi in judicio.,et justitia ; de- . .prop.riam vindicaf, dicens : Dilectits metismihi? Nec
spotisqvi. le tnihi in misericordia et miseralionibus eo contenla tamen, pergit ahrplius gloriari, rcspon-
(Osee n, 19, 20). Nec lu me elegisti, sed ego elegi dere s.e illi quasi ex sequo, morem gerere.repeiidere
le.; n.ec ui le eligerem, iu.a inveni inerila,.sed prae- vicem. Sequiiur eniin : Et ego illi (C_irir.ii, 16).
veni. Ita ergo in fide desponsavi le raihi, et 1504 Insolens veibtim, el ego illi. Nec niiiius insolens,
noii in.operibus legis; despoiisaviqne irj juslitia, sed dileclus meus mihi: nisi "quod ulroque iiisolenlius
Jusiilia quse est ex fide, noii ex Jege. Reslal ut ju- iilrumque simul.
dices j.udiciunvrecl.uin inter me et le, j'ud.iciumin 2. O quid audet cor purum, el conscienlia bona,.
quo te desponsavi, ubi consiat iniervenisse non.tuuni ei Jides nbn ficla ! Mihi, inquii, inlendit. itane liuic
iiieritum, scd meum placiium. Hoc est atil.erajudi-. intenta est illa inajeslas, cui gubernatio pariief et
eium ut lua raerita non exiojlas, no.n praeferas opera adminislratio universilalis incumbit; et cura ssecu-
Jegis, nou |actes pondus diei el oestus, quaemagis. lorum ad sola transfertur negotia, irao otia amoris
. (239) Nempe quod non sit ex gratia, supra;quod Enarral. in Psal. LXVIII, et CXVIII, serm." 2 ,|ei in.
.gratiaro excludal, ipfra. .Confer-serinoneni-sequen-. , Psal, CXLIX.. . . -- i
iero;"num. 6.: et ajiud Augus.linuni, epist. .1.03; (240J Sic manuscriplL.Horslius addhtesiimdnium,
lib. de Graiia et Libero Arbitri.b, cap. "6-8; libVix tonscientimnostrm, quae nihil a'd hunc locu.m»
Corifessionura, cap." 13;- Enclilridioif, cap. 107;
»(59 SERM.ONESTNCANTICA. • u\&
et desiderii hujus ? Ita plane. Ipsa est enim Eccle- A j l: Quid s.iiiguliis.quisquerioslrurii? pulamusne-irt:
sia eleclorum,.de-quibus Aposlolus : Omnia, inquit, nobis quenipiam esse, cui apiari queal qtiod dicilur^-
propter eleclos (IITim. n,' 10). El, chidubium, Qtiid dixi, in nobis ? Ego atttero et de quovis inlrit-
quod gratia et misericordia Dei sit in sanctos ejus, Ecclesiam corislitulo si quis hoc quserat, non omni-
et respectus iri electos. illius? (Sap. iv, 15.) Ergo no reprelieiideiiduin censuerim. Nec.eniiri una uiiius
providentiam cseteris creaturis npn negamus : eu- raiio est, atqhe"nnillorum. Denique non propler ani-
raih sponsa vindical sibi.' Nunquid.de bobus [manu- mam unam, sed propter multas in.unaiii Ecclesiam
scripti, bubus] cura esl Deo? (I Cor. IX, ft.) Nec du- , coIligendaSj.in unicam astriiigendas sponsam,-Deus
bium quin idem possiinus dicere de equis, de catam roulta et feeit et pertulit, cuin operatus esl sa-
melis, de elepliantis, et de cunclis bestiis terrse : luietri in medio. terrae. Charissima, illa estuna uni,
"similiteret depiscibus maris, el volatilibus coeli;. noii adhserens aileri sponso, non cedens alleri spon-
posti;enio de omni re quae est super terram, solis sse. Qriid ista non audealapud lam arobitiosuin ama-
sane exceptis, quibus dicitur : Omnem sollifiitudinem lorem? Quid non ab illo speret, qui se quaesivite
veslram projicientes in euni, quoniam ipsi cura est de ccelo, vocavit-a linibus lerrae? Nec modo qusesivit,"
vobis _(I Petr. v, 7). 1505 Annoii libi. videtur sed acquisivil. Adde el de inodo acquisitionis in san-
veluti bis verbis dictum, lnlendite illi, quia ipse. R guifle acquisiforis. Alias vero, ut assolet, propterea
•intendit vobis? "Et observa apostolum Petrum (ejus magis praesuriiit, quoniam prospiciens in fulurum
enim verba sunt) si non el ipse verborum sponsse non ignoral quod Dominus seopus habei. Quaerisad
observaverit ordinem. Nempe non ait: Omneirisol- quid? Ad videndum in bonilale eleclorum suorum, ad
Hciludinem vestram projkknles in eum, ut sit ipsi tmlandum in Iwlitia gentis suw, ut laudetur cum hm-
cura de vobis; sed, xjuia ipsi cura est de iiobis:, reditate sua (Psul. cv, 5). Nec parura hoc opus
aperte proinde raonstrans, Ecclesia sanctoruni non exisiimes : riullum. dico tibi, remanebit opus perfe-
modo quam dilecta, sed et quod prius dilectafueri.t. clum, sj boc hularit. Nonne de slatu et eonsumma-
3. Constat ad eam non periinere de verbo, quod tione Ecclesiae finis omniura pendet? Tolle hanc, et
de bobus dixit Apostolus : narif curam illins habe.l fruslra inferior ista creatura revelationeni filioruni
qui dilexit iilam, cLsemetipsum dedil pro illa. Nonne Dei exspeclal. Tolle hanc, et neque palriarcliae,.
haec est ovis illa errans,,cujus cura etiam superno. neque prophetse.aliqiiiconsummabuntur,.cum Paulus
rum curse gregum praelata est ? Denique illis exposi- asseral, Deum ita providisse pro nobis, ne sine no-
tis, pastor descendit ad istam, quaesivit diligenler, bis. consummarentur. (Hebr. xi, 40). Tolle hanc et.
ihventam non feduxit, sed revexit: nova cum illa ipsa sanclorum angeloruin. pro iniperfeelione ;sui
etde illa intulit ccelisfesta gaudiorum, poptriis an- ** nurneri gloria claudicabil, nec Dei civitas de sui in-
geiorum invitatis ad solemnilatem (Luc. xv, 4-7, legrilale gaudebit. ."
10). Quid ergo ? propriis Iiuirieris dignatus esl eatn 5. Undeergo iinplcbilur proposilum Dei, ei my-
reporiare; ei -curarrr illius non habebit? Ideo non slerium •.voluntatis ejtis, magnumq.ue illud pielatja,
cbnfunditur dicere : Dominussollicilus est mei(Psal. sacramentum? Unde pbstremo dabis mihi infariless
xxxix, 18). Nec se exisliroat errare, cum itera dicit: ellaclenles, quoru.m,ex ore laudem siiam perfioiat:
Domirius.relribuetpro me (Psal. cxxxvn, 8); el si Deus? (Psal. VIII, 5.) Coelum non habet iiifanies,
quid est aliud, quod curam Dei circa ipsaro signifi- liabel Ecclesia, quibus et lg@S' dicif: Lac vobis
care videatur. Inde est quod Dominunrsabaolhdile- polum dedi, non escam (I G'O)VIIJ,-2).El hi. ad lau-
ctum suuni dicii, et eum qui cum tranquilliiate jur dem quasi cbmpleudam a Propheia hiyjiajilur, dir.
dicatpnniia (Sap. xh, 18), silri inten.dere glorialur. ceiite :-Laudaie,.pueri, Dominum (Psal. cxn.,; l)..Tti <
Quidni glorieiur? Audivit.illum dicentemsibi: Nun- pulas Deum nostrum lolam habitunrra suaegloricp
quid mater polest oblivisci, ut non miserealur filio laudem, donec veniant qui in eonspectn aiigelortnn
ulerisui?Et si illa oblita.fuerit, ego tatnen non oblu psallani sibi :.Lwlali sumus pro^ diebits- quibus nos
viscar tui (Isa._ XLIX, 13). Denique oculi Domini rj humiliasli, annis quibus vidimus mqlaf^PstiL LXXXIX,,
superjustps (Psal. xxxni, 16). Et quid sponsa, uisi 15.) Hoc genus lsetiliaecceli nescierunl;.,nisi per Ec-
.congregalio juslo.rum ? Quid ipsa, nisi generatio clesise filios; hoc nenio unquam laetattij, qui .niiri-
quserentium Dominum, quserentiuro faciem sponsi? qnam non Jselalur. Ojrpoiiune posi Irisiitiani gau-
Non eniin ille in.lendii hu.ic,et non ista.illi. Propter- diumsubit, post laborein quies,-post naufragiuiji,
ea utruroque ponit, dicens i.llle mihi,. et ego itli. portus. Placet cunclis securitas, ,sed ci niagis qvil
llle mihi, quiabenigiius el misericors.est; egu illi, limuit. Jucunda omnibus lux, _sed evadenti de pq-
quia. non sum ingrata._ Jlle m.iiii,graiiani ex gratia, . leslaie teiiebrarum jucuhdior. JTransisse de inoiie
ego illi grati.ariipro gratia; ille mese liberationi, egoi ad vitam, viiaegraliani duplical. Pars mea bsec.in,
iuius horrori; ille saluti meae, ego illius voiunlaii; ; ccelesti convivio, el seorsura ab.ipsis spiriiibus bear
ille niibi, et iioii alteri, quoniam uua sum columhai tis. Audeo dicere exper.lem mese bealilodinis ipsaîn
ejus; ego.illi, et non alteri: iiee.enim audio vocemi bealara. yitam, nisi si digne.mrfateri, quod per cha-
alienofum; nec eiiimacquiesco dicentibusinilii: Ecce; ritatem ea in me fruitur, et per me. Aliquid sane
hk csi Christus; aul : Ecce itlic est-{_Marc..xm,. .videtur eliarii pprfectioni illi accessisse ex rae, ne-
1 .e.tie hoc
21). Uaec Ecclesia., parum. .Ocnique gaudeut.an-cli atl boenj.-
llil S. BERNARDIABBATJS CLA.RiE-VALLENSfS |i f 12
leiiliam peccatoris.' Qtiod si delici-6 ahgelorum la- Alius', _ ut, seniio ego, inveiiielur 1507» s' tameri in-
crymse me_e,*quid delicise? Omne opus ipsonrm veniettir, qtiomodo possit licere. Unde necessariun-
Jaudare Deum : sed deesl.la.iiii, si desinlqui dicant: reor, alio-isiud sermone lentari, nec modo rogretji
Transhnmus per ignemet aquam; et eduxisli nosin vias scrnpiilosa. dispniationis, qriarum adhuc exitum
' .
Tefrigerhnn (Psnl. LXV,12).. igiioranius, nisiprius super verboabsconditooraluuv
. C. Felix proinde iri sna irniversitate Ecelesia, cti- fuerit ad eum, qui aperit, et nemo- ciaudit, spon-
jusbmnis glorratio inipar est causse,_nonpro his tanr- suin Ecclesiae-esoro Christum Doihinumnoslriim,
tiriB quseilli jam lacta sunt, sed pro his quonue qu__ qui est super omnia Deus' benedietus in ssecula»
de iila adhuc oporlel fieri.' Nani et de mentis_qiiid Ameri , > -
sollieita sit, c»i de proposilo Dei fiririior supj_e.it .; . SERMO LXIX.
securiorqne gloriandi ratio? Non potest se ipsum Qudtiter. onmh; alliludb se extollens adversus seien-r
facere! quse jara fecil, 'ut tiam Dei,dejieilur. De advenlu ei niansione Palri&
negare Deus, neque 11611 et Verbi apud anhriam diligeritem,et de familiafi-
scriplum' esl, qui fecit quae fulnra sunt (lsa. XI.VJ, late quw iride inter Deum el animam conlrahitvr. .
40). Faciet, faciet; necdeerit suo proposito Deus. 1. Dilectui inens mihi;el.ego ilti (C_.-t_.ii, 16}.
Sicnon est quod ja'm quaeras, quibus iiicti.tis spe- Hanc vocerri universali
T, EccJesi» sermo superipr as-
remtis bona, prsesertiro cum audiasapnd prophetain:. lactas sibi a Deo prbniissiones vit»'
dicit __!©-, signayit, prOpler
Nmpropter vos,sed propter theego faciam, ejtis, quaintiiic cst, pariler et fuluVfe,de aniraa pro-'
tnintis (Ezech. rxxvi,:22). Suflicit ad hierituni scire,
utad merilum salis posila qusesiio esl; quia.iibri poiesl slbi arrbgare
qtiod rion sufficiantmerita. Sed; univefsitas audeat, nee aliquo nioilo ad
rina, qriod
est de riieritis non prsesumere, sic.carere meritis se ifahere iliam. Si noii iicet, referamus
proihde
satis ad judiciura esl. Porro infantiurn reiialorum
bporlet ita a'd Ecciesiain, ut nulialenusad personam _.
iieniiiiem carere meriiis, sed Cliristi habere merila. uec modo banc, sed el..reliquas voces siraiies jhuic,
Quibus se tamen indignds redduiit,\si sua jimgere loqiientes grandia, veriii gratia ":Exspeetatis exspe-
iioa nequiverinl, sed neglexcrint. Qtiod quidem pe- ctavi Dorninrim, el inlendii mihi
(Psdl.- xxxix, 2);
r.cului.i Jam adullse aetaiis.est. Merita'pro'mde liabere et si quas alias sefmo snperior perstrinxit.' Qhod si
ciires; habita, data nOveris; fruclum speraveris, qtiis licere putat, ego non abnuo; sed inlerest, ctii:
Dei misericordiam : et onine periculuro evasisti paur riori eniro cuicunque. Prorsus babet Ecclesia Dei
pertalis, ingratitudinis, pncsumpiioiiis. Perniciosa spiriiuales suds",qui non triodo Tideliter,'sed etjfidu-
pauperlas, penuria merilbrmn; jpraesumptio aiitein cialiier agant iri eb, cutn Deo qtiasi cum- ainicb lo-
spirilus, fallacesdivit.ae. Et iileottivitias ei paupcrtas Q queutes, testimbniiim illis. perhibente conscientia
vedederis mihi, Domine, ait Sapiens (Prov. xxx, 8). glofibeejus. <Juinam illi sral, id quidero penes Deum;
Felix Ecclesia, cui nec merita sirie pra.sumpiione, lu vero audi,-qualem te esse bporteat, si lalis vis
riec prassuriiplio absque meyiiis deesl. Habet unde esse. Quod lamen dixerim, nbn qtiasi expertus, sed
prsesniriat, sed' non merila : habet merila, sed. ad qirasiexperiri eupieiis. Da milii aiiimani riihil aman-
promerendum, non ad prcesiiriiendiitii.Ipsura nbri lein prseter Deum,'et quod propter Deum amahdum
prsesnraere, nonne promereri est?£rgo eo praesuinit esl; cui" vivere Chrislus non laurt»» sit, sed et diu
securius, quonon praesumii: et non est quod t.on- jain fuerit; cui sludii el olii sitprovidereDominum
fundalur in verbo glorise, cui muita maleries glo- in cohspectu suo semper; cui solliciteambularecum
riandi. MisericordiaeDoriiini muiise, el veritas ejus' Doiiiino Deo suo, rion dico iriagna,"sed una ybluntas
riianens in a.lernum. •, ~
sit etfacuitas non desit : da, inqnam; lalemj ani-
7. Quidni glorietur secnra, in cujus testimqnium niam, et ego non negb dignam sponsi ;cura,Ti)aj"e-
glorise, misericordia et veritas' obviaverunt sibi? slaiis respetiu, doiiiinanlis favore, sollicitudiuegu-
(Pjal. LXXXIV,11.) Sive dical : Dilectus meui bernantis : el si voluerit gloriari, rion eril insipiens.;.
mihi; sive igitur dicat Exspectans exspectavi Domi- larilum ut qui glorialur, in Dominb glorietur. Jta in
utiin, etintendil tniki; sive eliam;: Domhtus solticitns:.D quo multi audent, audei et unus, sed-alia ratione.
estmei (Psai. xxxix, 2, IS); vel Si qu_e sunt ejtis- 2. Neinpe sanclam muJiitudinein causse sitpra-
modi voees aliae atqtie alise, qtise divinum queindam di(t:e Tideiitem.faciunt, sanctaro ariiiriam dujilex
-iffeetum ac singulaieiii iavorem erga aliquid simili- quajdam raiio. Priino quidem quod habeai ianatuia
ter exprimere videaniur : niiiil hdrum a se alienum simplicissinia sponsi divinitas quasi untim respicere
putabit, cui ratio j)ra.suniendi Domini constitutio iuulios, et quasi multos unum. Nec ad multiiiidiiiem
est, j_'raesertim cum-non altenihi videat sponsaiii, iiiulitisefit, nec ad pauciiatem rarus;nec ad di-
alteramve EcclesiaiiT,ctii possinl fieri quoe non pos- versitatemdivlsus, nec restrictus ad unum; 1 nec
suiitiion ftcri. Ergo deEcclesia palet, quod in niillo anxius ad eur-as, nec iperturbatus seu lurbulentus
ilia omnia sibi aptare verebiiur. Deuna aiiimaquse- ad soliiciitidiiies. Sic sane uniTntenlus, Tit non tJe-
ritur eliain, «i sit spiritualis el sancla, lice.itsie illi tenlus; sic pluribus, ul non dislcnlus. Dfeiride,quod
uJlo modo audere in talibus. Neqiie enim praeroga- ul probare stiavissimum, ita rarissimumf[o/i_isriie)i-
tivas omnes unius illius c_ilho!ic_emiiltitudinis, ob dose, charissiniunij probasse est; tantu est digna-'
qnaiu oiiinialiuni, una de roultitudiiie arrogubit tio Yerbi, tauta benevoleiitia Patris Yerbi efga-berie
sibi, qtiahtalibel emineai sanctilatfe. Et ideo diffici- affectaiu ct bene compositaai-aiiimaDi (quod quidem.
' -.SERMGNES
»113 INC\NT!CA, . .*!!...
ipstim Patris mnnus, ct Yerbi opus est),- ut qnam A peccatum diaboli, ,et diaboli senienliapercelluntuE-
sua tali benedictione prsevenerint et prseparaveriiil Y<eeliam, qttanivis niitius, qtiibusilanr Jiliis irae, quj
sibi, sua quoque dignentur prasseniia, et ita, ut non naiijn ira, ;non exsp.eclaveruni tenasci in gratia !
inodo ad eam veniarit, sed eiiatn mansioiiem aptid Nempe mpriui in qtto et na.ti, ine lilii permanebiint.-
eam faciant (Joan. xiv',25). Non enim, sufficil ex- Irse dixeriin, non furoris ; quia ut piissime cretlittir,
hiberi, nisi el copiam sui praebeani. Quid est venire et lnimanissime^gemiliir, roitissiiuaesiiiit pccnie lo,-
ad animam Yerbum? Erudire in sapientia. Quid est tum quo addicti sunl aliunde irahenliiim (241).
Palrem-venire? Aflicere ad amorem sapientiae, ,ut 4. Ergo in furore diaboliis judicains esl, quia in-
dicere possit, quia amalrix facla sum fomiae illins venta est iniquilas ejus ad odiuni ;'homiiiis aiiipm
{Sap. vm, 2). Patris diligere esl: el Ideo 1'alris ad- adjram, et ideoin ira corripiltir. Ila oirinis.altiludo
vent.usex inftisa dilectione probaiur. Quid facerct contrita est.ei quae infial, et quse prsDcipilal, Palre
eruditio absque dilectiOne? lhflaret. Quid, absque nimiruin zelanle pro Filio. Ulrobique siquideniin-
eruditibne dileciio?Errarei. Denique errabant, de, jiiria Filii.est, el de usurpalapotenlia adyersus vir-
quibus dicebalur : Testimonium illis yerhibeo quod tutem Dei, quae ipse est; ei de praesnmpta scieniia
zelutn Dei haberit, sed nbn secundum scientiam (Rom. aliunde quam a sapientia Dei, qtiaenihilohiiims ijrse
x, 2). Non decet sponsam Yerbi esse stullani : porro R esi. Domine, quis similis tibi?Qnis nisi splendor el
elalam Pater non sustinet.. Pater eniro 3.50S di- ligura substanlise liife? quis, nisi iroago-U)a?,Solus
ligii Filium ,• el omnem altiiudinero extollciitem se in fdrma lua, solus npii rapinany arbilraliisestesse
adversus scientiara Yerbi, semper in promptu habet se aequalem tibi allissiinus Altissimi Filius (Pliilipp.,
dejicere atque deslruere, sive immiiiendo zelum, n, 6). Quomotio non aeqtialis? Etiain uniirn eslis ipse
sive' inlendendo : quorum alterum misericordise, ei tu.S6des.ilIi a dexiris tuis,. non sub pedibus.
allerum judicii est. .Clinam in nie omnem exlollen- Quo paclo.audet qijis pervadere locum. Unigeniii
tiam coinprimat, imo dejiciat,etad-iiihilum redigat,- uii? prsocipitetur. Poiiil sibi sedein in excelsoj sub-
non accensus furor, sed infusus amor! Utinam di- veiiatur catbedia pestilenlisc. iiem quis docel lio-
Ecarn nou superbire, sed unciiorie polius, qttahi ul- minem scientiaro ? Nonne lu, o clavis David, ape-
fione magislra,!Domine, nein furore luo arguastne, rietis cui vis, et cui vis claudens? Ei quomodo.sine
sicul angclumexlollenlem se in ccelo : 'neque in ira clave ad_lhesauros sapienliae et scienliae ihlroitus,
tua' corripinsme, sicul lioroirieni.in paradiso..Ambo imo.irrupliotenlab.aliirîQui non inlral, per ostiutn,
iniqititaleiii tiiedilati sunt, alliludinem affeclantes; illbfur est el latro. Pelrus ergo inlrabil, qui cla.ves
ille, polentiae; iste, scientise. Denique brediditjnsi-. arcepit. Non tamen solus : nam et mej si voluerii,"
piens mulier pollicenli, sed seducenli: Erilis sicul iiiirodiicet, aliumque excludet quem forte voluerit,
dii, scientesbonum-el malum (Gen. ni, 5).; Jam sese in scientia et poieslale sibi data desv.pt.!..
ante seduxerat, cui persuaseral similein fore Allis- 5.i Et hae claves qurc? Poteslas aperieridi. et clan-
simo? (Isa. xiv,' 14.) Nam qui se pulat aliquid dendi, aique inler excludendos el adroiltelnlos
fesse, cum nihil sil, ipse se seducil (Galal.M, 5). discretio. El non in serpeiiteThesauri, sed in Chri-
5. Yerum uiraque altitudo dejecia esl, sed in lic- sto.Et ideonon poluil dare scienliam sCrpens, quam
mine mitius, judicanie ita illo qui omnia facil in noii habuit; sed qui habuil, dedit. Nec eniro ipse.
pondere et mensura. Nam angelo in furorepunilo, poihit babere 1509 poleslatem, quam non acce-
fmo damnato, homo iran) tantum sensil, et non fu- pii; sedqui accepit, habuii.Dedil Christus {Mdith.
rorem. Nempe cumiralus fuit, misericordiae recorda- xvi,.19)j accepit Petrus, noc inflalus de.scientia,.
tus est. Propterboc-semen ejus filii irae,el non furo- nec praecipilandus de poieniia: LQuare? Qiiia in
lis, usque in bodiernrim diera. Si rionnascerer filius neiiiraêxloJJitse adversus scientiam Dei, qhi nihil
ira;, nonopusesset renasci; si.furorisfilius nascerer, . horum prseter Dei scierili.am aflectavit, sicul ille
aul non conligisset, ant non profiiissel renasci. Yis qui dolose egil in cbnspeclu cjus, ut invenialur
videre fnroris (ilium? Si vidisti.-Salanam lanqnam y iniqtiilas ejus ad odium (Psal. xxxv, 5). Qtiomodo
fulgur cadentem de ccelo, quod esl in iinpetn furofis dehique prxler scienliam Dei, qui se scribil aposto-
pr;ecipilaiuni ;"et cogriovisti de furore Dei. Deniqiie Jum Jesu Chrisli secundtim praescientiam Dei !Jalfis?
iron esl recofdaitis roisericordiae snse; quia cum ira-. (/ Petr. i,-1, 2.) Et lisecdicla sinl pro eo quod in-
ttisfuerit, misericordi_e recordabitur, non cum jam cidii de zelo "Dei,quem intendit in prsevaricaules
usque ad furorcm e.xarserit. Yse filiis dilfidentise! angelum homine,mque{iiam in ariibobtis reperitpra-
liis quoque qui ex Adam sunl, qui nali irse fiJii, vitatem); qualiter videlicet inTra ei in fttrore sno
•
ipsi sibi iram in furorem, virgam in baculum, ime desiruxefit omnero altitudinem, exiollentem se ad-
in niaJIeum diabolica obstiriaiione converlunt. Deisi- versus scientiamDei. ., :
que tliesaurizanl sibi iram in die irae (iiom. n, 5). (5. Nunc jam recurrendum adzelum misericor-
Ira ahtem accumulat-t ouid nisi furor? Peccaverinit di_e, id est qui non intendilur, sed qui immitiiuir.
(241)Eadem estrJoelrina Augustini in lib.de pec- corilra Juiianum, cap. 12. llem Fulg(.ntiiis in Jib.i de
«aiorum Merilis, cap. 16, ubi c parviilos, sine Yeriiatepr8e(!estinaiioiiis,cap"..14,eidelncarnaiioiie.
. Baptismo de corpore exeuntes,- in darnnalione om- cap. 50. His ailde Faricii. abbaiis Habendoiicnsis
iiiuin miiissiina TuTuros» scribit. Idem in lib. v . epislolam, Snicilcgii tb.no IJI»-pag.157. :„ :
'
.«15 S. BERNARDI ABBATIS C.LAR-E-VALLE5.SIS 11-16
•quoniam qtii' iiitendltur,, iit jam diximus, judicii A A.Nescio enim qua vieinilaie naturae, curh setnel re-
est, et salis nos terruit ex memoratis exemplis tam yelala facie gloriam Dei speculari aninia pJteVit,
ijraviter punitorum. Propterea ibo ego mihi adlo- mbx illi.se conformari necesse esl, atque 1510 'n
cum refugii a facie furoris Domini, ad illum utique earodem imaginem transformari. 'Igiiurqualem le
pietatis zHurri suaviter ardeniem, efficacilerexpian- paraveris Deo, talis oportet appareal tibi Deus. Cum
terh. Nunquid non expiat charitas? Et pblenler. Legi saucto sanctus erit, et cum viro innocente.iniiocens
quod opeTiaf muliiiudinem peecatoruin (IPetr.w, erit (PsaJ.xvi/, 26). SQuidni aequeet cum aniante
8). Sed.dico : Ntmquidnoii idoiiea est seu suflrciens amans, el cum vacante vacans, et cum "inien.lo in-
ad dejiciendam, Iiumiliandamque oninem extollen- tentus, ets.olliciius crim soHicitb? . ]'-
tiahi oculorum" et .cbfdis? Et -maxime.: nam non 8. Deniqueait:Ego diligenles me dtligo, et qui
extolliluf, nftn inflalur. Si ergb Dominus Jesus di- niane vigilaverint ad m_e, htvenknl, me. (Prov. vin,
gneiur venire ad me, vel poiius in me, non in zelo 17). Yides quoinodb nori solum de amore suo cer-
furoris, et ne in ira quidem, ised in charitate et tunilereddai, srquidem lu, ames illum :se'detiam
spiritu niansu. tudinis, semulans rrieDei semulatione: de sua sollicitudine, quani pro te gerit, si te senserit
quid enim lta'sDei, ul charitas? Nempeet Deus est: sollicitum sui. Yigilas tu ? vigllatet ipse. Consurge
si, inquam, in isla venerit, ih lioc coguoscarii; quod irinocte.iri principio vigiliarurn trrarum, accelera
nori sit solus, sed yenerit etiam Pater suus cum eb. quantumvis eiiam ipsas anlicipaVevigilias; inyenie»
Kamquid seque paiernufn? Propler hbri neriipe,'non euin, non praevenies. Temere in lali .negotio vel
.Pater Yerbi lariium, sed et Pater misericordiarum prius aliquid tribuis libi,. veljilus ; etmagis amat,
est appellalus (II Cor. i, S), quoil innatum habeat et ante. Si haec anima.scit, imo quia scil, niirarls
"
misereri seinper et parcere. Si sensero aperiri mihi quod illam niajestaleni, quasi csefera non curantem,
sensum, ut intelligam Scriptufas, aht sermonem soli siJri iiilendereglorielur, cui.soli" ipsa,postp6-
Sapientise quasf ebullire ex iniiniis;.aut iiifuso Iu- silis curis omriibus,. lota se devolione-cusiodit'?
mine desuperrevelafi niysleria"; aul certe expandi Sermofinein dbsiderat; sed unum dico spiritoalibus
lnihi quasi quoddam"largissimuni coeli gremium; et qui in vobissunl,.mirum quidem, sed verunii: aui-
uberiores- desursum influere^'aniiho medilationum mam Deum videntem haud secus videre,. quam si
imbres; non ambigo sponsurii adesse. Yerbi siqui- sola videalur a D<JO.Ea ergo fiducia dicit Tlluiri
/deni bse copiae sririt, et de plenitudirieejus isla.ae- intehderesihi, seque ilii, tiihil prseier se etipsum
cipiriius. Qtiodsii se-^pariter infuderit humilis quae- videns. Bonus es, ppmine, aniiiiae qusefenti te J.oc-
dam; sed pinguisintimae aspersioriis devotio, ut rp curris, amplecteris, spoiisurn le exhibes, qui Doini-
amor agniiae-veritalis necessariuni quoddam bdium nus es,imo qui essuper oiiinia Deus benediclus in
vanilalis in me generet et .cohteniplhm, neforte saecula. Anien. . ;
aut sciehlia: inflet, aut frequeniia visilalionum ex- "
. SERMO LXX. . .]-;
. -tollal me: tuncprorsus patefne seniio agi mecum, Vnde sponsus. ditectnsdicatur ; et de i\erilale,man-
iet Palrem adesse non dubiio. Si.autem persevera- suetudine et justitia, cmlerisque yirtulibus,. qum
vero liuic:dignali6ni dignis seinper, quod ih meest, sunt lilia, inter quw pascuur.
• affectibus et aclibus 1. Dilectus meustnihi,et ego illi, quipascitur inter
r.espondefe, et grstia Dei.apiid
me.âcua-iion fuerjt ;: eliarh raansioriero apiid me lilia (Cant. n, 16). Quis huic jam iroputel pr-tesisruj-
faciet tam.Pater enutriens, quarri YerJihrn erudiens. , plioni.vel insolenli_e,si se dicat iniisse soc.ietalemiV
,7. Qtiahlaputas exhac mansione inter ahimairi curo jllo, qui. pascilur inier lilia ? Etiamsi iuter si-
et Yeibum familiarilatis gra'ia_ofiatur, quanta de dera pascereluf, ep solo quod pascerelur,_ riescio
familiaritate sequalur fuiucia? Non" esi, ut opinor; . quid niagnum videri possit cum. ejusmodi amicilias
quod j'am-ialis anima dicere vereatur: Dilectus meus-. .. seu familiaritalem habere. Aliquid prorsus ignobile
i..i/t.,;.qhseexeoquod se diligere, ct velieinenter el_ humile sonat, pasci. Nunc veyo cum et pasci
dilige.re senlit, etiareKdiliginiiiilominus. veliemehier D ] inter lilia perjiibelur, dejectionis adjectio longius
non.ambigit, ac desiiasinguTari iiitenlionesollicitu- amovet et propulsat lemerilalis notam. Quid enfm
"
dine^ cufa,-opera diligentia,. studioqiie, quo inces- sunt lilia ? Juxiaverbum Dpmini, fenum,.quod hodis
santer et ardenter iiiyigilat, quemadmoduinijdaceat.... esl, et cras in clibanum tnillitur (Mallli. vi, 28-30).
. Deo aaquehaec orrinia in ipso inilubitanler agnbscil, Quantus est isle qui fenq pascilur, quasi unu.s agno-
recordans ptomissionis ejTis: In qua mensura mensi ; rum autviluIprum?Et agnusplane, et vitulus sagi-
"
fueritis, remetielur, vobis (Mattfu..vn, 2); nisi qtiod naliis. Sed lu forle vigilantius advertisii, non pabu-
.
redhibitionem gralise prtidens sponsa ad suam ma-• -Jumbqcloco.designari, sed locuin :' nec enim di-
gifi caula est trahere parlem, sciens se polius prae- . ctum esl.Tiliis cuni pasei ; sed, inter liliai Esto'_
venlairi aidilecto". Inde est quod_ilIius operam. prse- Non fenum comedit-ulbos ; in feno tameii.yersari,
ferl: Dilectus, iiiquien_, tneus milii, et ego itli. Ergoi ; et super ferium discumbere instar unius de .urba,
ex prapriis quae sunt penes Deuni agnoscit; nec; quid emineiitiso liabere potesl ? Quid vero glbiise
dubi.tat se amari quae amat. Ila esi. Anior Pei amo- - Iruic, habefe dilectu.m illum qui iioc egerii? Else-
rem animse parit,\ef illius prsecurrens inteiitio in-• : cunduiii.litteraiii quidem sponsaj verecundia et cau-
tJiitam atiimam Jacit, soliicitudoque sollicitam., lela [rudeiilip ejtis in loqiiendo satis apparel,]Uti!jue
«17 SERMONES IN CANTICA. . . -" .1118
disponenlis sermones suos in judicio, et rerum glo- A £• Et.ideo seineiipsum exinanivit usqiie ad hoc,
riam verborum modeslia temperanlis. lit pascoretur ipse oinniiim pasior ; et inyentus est
2. Alias aulem non ignorat unum esse.et qui inter lilia, et visusab Ecclesia, adamatus est ab
- pascilur, el qui pascii ; inter Iilia commoranlem, inope pauper, factus dilectuspropter.siniiliiudiriem.
et regnantem super- sidera. At libentiiis liumiiia Non solum autera, sed et propter vei-itsiiem, et
dilecti memorat, propter humiliiatem quidem, ut mansueludihem, et jTislitiam : quod per eum scili-
dlii ; magis auteni quod exindecoepit esse dileclus, cet promissiones. adimpleise sunt, quod iniquilales
exquo et pa.sci. Nec modo exinde, sed inde. Nam remissse sunl, quod superbi Idsemones unsi cum.
qui in altissimis esiDominus,.iri irois esi dilecius '; principe suo judicati stint.- Talis ergo apparuit qui
super sidera regnans, ei inter-lilia airians. Amabat merito amaretur, verax pro. se,rmitis hominibus,
et super sidera, quia nusquam el nunquam poluil justus pro Jioriiinibus. Overe amandum, el totis me-
non ariiare, quia anior est; sed donec, ad lilia de- dullis. cordis. amplecleudum sponsum ! Quid jam
seendit, el pasci inler Jilia compertus esl, nec.ama-, cunctelur.Ecclesia lolam se lota devotione commit-
tus est, riec factus dilectus'. Quid ? nou esl amalus tere tam fldo redditori, lam pio' indriilori, larii ju-
« patriarchis et prophetis ? Esl": sed non priusquam slp propugnai.lori? Porro prseroiseral Propheta, di-
visusestetab ipsis inter lilia pasci. - Neque .nira " cens : Specie lua.et puichritudine lua inlehde- pxo-
non yidefuiit, quem praeyiderunt ; .riisi ita quis spere. Unde species. lisec et pulchritudo ?_Pu.lo, ex
absquespifitu sil, ul videnlem in spiriiu; putet vir liJiis. Quid lilio speeiosius? Sic riihil formosius
dere nihil. Unde ergo Yidenies, nam sic propbetae sponso. Quse' sun.l ergo illa li.lia, e quibus species
appellali sunt (I Reg. ix, 9J, si nihil videriiiil? decoris •ejus ? Procede , inquil, et regna propler
lndeest, quod volueruiil videfe, qiiem non vide- veritatem, ,et mansuetudinem, ei juslitiam (Psal.
iunt. Nec enim 1511 poterant velle videre in XLIV,S). Lilia sunt, lilia, inquam,orta de, terra,
cbrpore.quem in spiritu noft vidissent. Sed dico : riileiiiia super lerram, eminenlia iri flofiliris tefrse,
Nunquid oranes .prophetse ? Quasi omnes videre fragraniia supef odorem aromatum. Ergo' inier
vblueriiit,>ut fuerit omnium fldes. Sed enim qui, liaec lilia spoiisus, et omriinoex his speciosus.et
Viderunt, aut prophetse fuerurit, aut proplielis acr pulcher, Alias enim (quOd qiiideiii ad camis. in-
quiescenles. Et credidisse. eriim, vidisse est. Nen firma spectal)' nbn erat ei species neque decor (lsa.
iriodo namque qui per prophetisespiritum, sed et HII',2).: .,; .''..- ', ."-;- • -, ;,,'"
qui per.fidein videt, si quis ipsuraquoque dicat vi- 5. Rorium autemlilium vfiritas, caridore conspi-:
dereTn spiriiu, mihi. nori videiji.reffare. ' r cuum,pdore prsecipuura ; rdenique candor- estiucis",
3. Ila ergoquodad lilia descendere, .et.inler Tilia. setern.se, splendor., et figura subsiariti-e Dei (Sap.,
pasci dignatus est is qui oinnespascit, dilectum yii,.26).' Liliura plane, quo.d ad npvarii, beriediclio-,
fecit illum, quja no.npotuit arile dillgi, quam agno- nciri.terra nostra produxil, et parayit anle facieni
sci. Ac per hoc cum de dileclo facla est mehiio, omriium populorum, lumen ad reyejatioiiem gen-:
pulchre et illud memoratuni est, quod dileclionis tium (Ltrc.n, 51, 52).,Donec submaledictofuil t.er-
et agnilionis exsliiit causa. .Quserenda in spiritu ra, spinas ct tfibulpsgenniiiavit. Ai minc. Yeiitas
Tefeelio_hsecinter li.lia : nam eofj_oream*cbgitare de -terra. orla esl Domino benedicente (Psal. MXXIV,
riaiculum est..Quin ipsa iilia spiritualia, si quidem ' .12, 15, ,2), speciosus oinnina quidam flos campi, et,,
potuerimus, dt-monsifanda a nbbis efunf. Puio, hoc lilium convalliuri).. Agnosce lilium ex candore,;qui
quoque dicerpnosoportebit,unde interliliapascalur mox in ipso exorlu flpris pastorilrus.de.iibcte emi-.
dilectus, Jiliisne ipsis, ari aliis inler lilia recon- cuil, dicente Eyangelio quia angelus J)omini,stetil
.ditis Iierbis vel flofibus ? Et. in liis. jilud mihi diffi- juxta illos, el. claritas Dei circumfulsil illos (Lua.
cilius apparet, quod pascj, nqn pascere perhibelur. n, 9), Beiie Dei, quia npu angeli, sed Jilii caridor.
Nam quja pascat dnbium non esl, hee enim indi- Ille aderal, sed, illud. micabal abusque B.ctbJeJêm.
gnum ei": al pasci, indigentiam sonat, et ne spi- DAgnoscelilium et:ex odore, qup et; Jonge pbsiiis .
riiualiler quidem sine injuria majeslalis facile. illi innoluit roagis. Et quidem stella-.ajipyruil ;: sed ,,
posse assignari videtur. Nec egb sane recordar 1512 eam minrme.viri grayes seculi fuissenf, nisi
usquemod.o advertisse nie in boc canlico paslum. intima quadam suaveolentia orti lifii irahereniur.
n.piam perliiberi, cum pascenlem, pulo, recorde- Et vere lilium verilas, cujus odorariimal lidem,
mini jet vos rriecum. Denique .poslulavit slbi ali-. splendor inlellectum •-illuminat.-Leva eliam oculos
quaudo demonslrari, ubi in meridie pasceret et cu- " nunc iii ipsam personam Domini, qui in Evangelio _
baret (GflM..V,6). El nunc quidem, quod necdtim loquiluf : Ego sum veritas (Joan. xiv, 6). Et vide
dixerat, perliibet pasci, sed non similiter postulat quam compelenler verilas lilio comparetur. Si nou
Jocum indicari sibi ; sed.ipsa indicat,. assignans, adverlisli, adverle de medio floris hujus quasi.vir-' '
inter -lilia, Kovit hoc, illud iion novit ; quia aeque gulas aureas prodeuntes, el cinctas candidissiiro
'praesto essenon polest quod subliihet et in subiimi flore.pulchreac decenter disposilb in coronam :et
est, et quod humile et super terram. Sublime opus, agnosce auream . in Cbrislo diviiiilatem, humanaj
sriblimis et Jociis :'ucc accessus ad eura usqtieadiiuc . cbronatam puriiaje naiurse, id eslGhri.slum.in dia-.
•'' ' "•
yelIpsi spohsse. '. demale, quo, corbnavil eum mailer sua. Natn in quo
1_19 S. BERNARDIABBATISCLAR_£-YALLENSIS . 1J29
co.bnavil eum Pater suus, lucem Iiabilat inacessi- A didum, efnon suavissime redolens ? Tanla denique
bileni, nec posses in ea illum interim adhuc videre. in eonceptione refulsit superni luriiinis claritas de
Sed de hoc alias. siipervenientis abnndaniia Spirilus, ut ne ipsa qui-
6. Nuiic vero lilium verilas esl; esl el mansiie- dcin.Yirgo sancla susiinuisset, si non sibi obum-
•ludo, Et liene liliiiin niansueuido, babens iiinocen- braitum forel a virtute Allissimj. Pbrro orttim can-
iisecaiidoreni, ei odorem spci,' quoniam sunt reli- (fidavit incorViipla virginilas malris ; conversatio-
qviw, inquil, homini pacifico (Psal. xxxvi, 57). Bonse iiein, innocenlia yilse ; eloquia, veritas ; miracula,
spei vir niansuetus, nec miiuis cliam in prsesenti piiritas cordis; sacraraenia,. pielaiis arcanum ; pas-
luciduiii quoddam-vitse est socialis exeniplar. An- sionem, paliendi volunlas ;, •nioiiem, liberias rion
noii lilium; quse lucet oflicio, redolel spe?Adde moriendi ; resurreclionem, martyrum fortiludo;
quod sicul veritas de lefrai oiia est, ita et mansue- asceusioneii), exhibitio pro;nissioniiiiil Quam bonus
itidb. Nisiquis dubitetorlura de terra Agnum db- fidei oilor ih his sirigulis, 1513 nostra quidem,
minaiorem terra_ (Isa. xvi, 1), illum agnriin, qui qui candorein uon vidiiiius", tempora et viscera re-
ad occisioneni ducliis esi, et non aperuil os suum pleris ! El beali qui non viderunt, et crediderunt
(Isd.uu, 7). Nec lanlum riiansuetudo Seu verilas de (Jban. xx, 29). Pars mea iii his odor vilse, qui pro-
terra oiia esl, sed et jitslifia, propheta dicenie : B cedit ex ipsis. Is infusus naribiis_meis apl0|quo-
Roraie, tceli, desuper,el nitbes pluant justum ; ape- dain fidei instiumenio , el quidem'copiosius pro
tiatur lerra, et germinet Salvatorem, eljuslitia oria- multitutJine liliorum , sane et exsiliuni levati. et
tur simul (Isa. XLV,8). Qriori aulenf justitia.Tilium patrise desiderium assidue, iniiovat in visceribus.
sit, recordamini de Scriptura, quia justus qermi- meis.' i •
nabil skut lilium, et fioicbit in tvlernumante Domi- 8. "Habenl Jilia el aliqui sodalium sponsi, sed uon
num (Osee xiv, 6). Neqitaquafn liliuni hbc bodie copiani. Omnes enim ad meiisurairi Spirilum acce-
est, et cras in clibamiro mittitur, quia iii seterriurii perunt, ad mensuram virlutes el dona ; solus ille-
florebit. Et florebit anle Dominum, citjtts in me.mo- . non lialiel modiim (Joan. ni, 54), qni habet tolum..
ria icierna eiit justus, et ab audiiione inala non Aliud esi lilia babere, aliud noffnisi liiia habere.
tvaitibit (Psal. cxi, 7); illa scilicet audilione, qua Queindabis mihi de flliis captiviiaiis adeo innoceii-
iu clibanutn ignis peccaiores ire jhbentur. Porro terii et sanclum, qui iolam lerram suara flbfibus-
Uiijus lilii candor cui non sjilehdet, nisi cui non o.ccuparepoluerit, etisliusmodi floribus?_iec infans
placel 1 D.eniquesol esl,sed rion ille qui orilursuper certe uhiiis diei sine sorde est super terram (Job
bonos ei.jnalos. Neque enim qui dicluri sunl:" Sol xiv, i, 5, juxta LXX). Magnusesl qui tria velqua-
jt{s'tiiia non ortus est nobis (Sap. v, 6), lucem illius "C tuor lilia acdificare potuerit in.lerra sua, iu larila.
quaridoque viderur.t. Yideruiil auleni quolquol au- densitate spinarum et, tribuiorum, qtiae sunt ger-
dieniht : Vobis' qui timetis Deum, orielur sot jusli- mina inveteraia maledictionis anliquse. Mecuirive-
liw (Malach. iv, 2). Eigo candor liujus lilii apud ro, qui pauper sum, bene agilur, si unquam, ab
jTistos; fragrantia eiiam usqtie ad iniquos diffundi- hac pessima segete, iniqultalum videlicet alque yi-
tiir,- etsi uon in bonum ipsis.-Denique audivimtis liofum, tantillum lerrae meaevifidicare exstirpando
juslos dicentes quia Christi bonus odor sumus iri etexcolendb sufliciani, unde uiium salteni prodii-
oitini loco ; sed aliis quidem odor vilw in vitani, aliis eere lilium possim, si forie et penes me pasci intcf-
odor inortis in mortem (II Cor. u, 1S; ltJ). Quis, dum dignetur is, qui pascilur inler lilia.
vcl; sccleratissimus, jtisti non probel opinionein,' fl. At parum dixi, unum : de_penuria cordis.mei
qiiainvis non amet opus ? Et b.aius, si se nonjti- os meum lociilum est. Cnum prbrsus non suflicit;
dicat' in eo quod probat. Judicat aiiiem, probans duo ad mirius riecessariasmit. Dicoautem conlihen-
botiuni, et iion amans : ideoque hon beaius plane, liarri, el innocentiam : quartira una sine allera nec
sed niiser, proprio condemnalus judicio. Quid' eo salvabit. Frustra denique ad rinam quamlibel harum
miserius, cui odof vitae, nori vitse,sed mortis nuhlius .p invitabo sponstiin, qui non ad lilium, sed inler lilia
est ? ImoTiec nuntius quidein, sed bajtiius.' . pasci perhibetur. Dabo proinde operani habere lilia,
7. Sunl muJla apud sponsum ef alia Jilia praeler,•_ ne de singulariiaie causetur lilii, qui nqn vult nisi
lisec, quse ex Prophela iuciderunt nobis ; veriiatein inter liliapasci, et sic declinet in ira.a servo. suo.
loi|uor,.et' maiisuetudinem,-el justitiam ; neceril Pono ilaque pfiinam omiiium innbcenliam : el si
difficile janicuiJibet veslfum similia reperire per liiiicjuiigere coniinentiam quivero, divitem me pu-
setneiipsuro in horto lam deliciosi sponsi. Abundai labo in possessione lilibruri).Rex suih ahlem, si ter-
et superabundat talibus : qtiis illa enumerct ? Neriipei liain bis adjungere pqtero. palienliam. Et qtiidem
quot virlutes, lot lilia. Quis fmis viituluiri apridI possunt sufltcere illae; Ued quia et delicere in ten- ,
Doiniiium virtutum ? Quod si pleniludo viiiuluin iui tationibus possunl, siquidem lentatiq est vita Iiomi-
Ciiristo ; etliliorum. Et fbriassis proplerea ipse s_e s nis super lerram (Jpb, vii,-l)>: opus profeclo pa-
lilittm appellavit, quod loius verselur iii liliis, etL lientia est, quse utriusque sii quasi lulrix \alias,
omnia quasipsius. sunf, lilia sinl; conceptib, ortus,, nutrix] quaedarriel cusibs. Prito, si venerii amaior
cbnversaiio, eloquia, niifacula/sacramenl-i, passio,, . ille liliorum, el ita invenerit, quod non dedignabir
uibrs, resiirrectio, ascensio. Quid horum non can- tuf jam pasci apud rios, et apud nos faccrcpascl_a.t_
1125 .SERMONES IN CANTICA. . 1122
viibi.iMiel multa suavilas in duabus, et magna eril A enim lilium cum uvipiiiilaiis n_evo ? Necsane fama
seeuriias propler tertiam. Yerurnquo pacto dicaiur .' valebit vindicare virluti, quod esse viijum, convi-
, pasci qui pascit omnia, postea videbitur. Nunc ve.ro ceVit coriscientia. Eril quidem virtus contenta.can-
apparet sponsum -non .modo apparere inter lilia, .dofe conscienlise, ubi sequj non poterit odor fauiae :
"sed minime omnino extra lilia posse aliquando in- (..elerum pdor famse nec excu.arc sufGciet vitium
veriiri, cum omne quod de eo est, et jpse sillilium, . cpnscientiae decojoris. Pro.videbil tamen. seinper,
•sponsus Eccles._e Jesus Christus'Doininus- riosler, quod in se esi.iiomb virt.ulis liona, non.iahiuin co-
-qiii. est super omnia Deus benediclus iri.saecula. ram Deo, sed eliain coram hoiriiaibus (Rom. xii,
' '' : -
.'-A-men. ... 1.7), ut, yere sit Jiliuni. ,
- SERMOLXXI. •'_'•' 3. Sed est .eiiam pandor anirriac jndulgentia Dei,
pe liliis ipiriltialibus, id esi operibus, bonis, quorum . ipso dicente.per proplietain : Si fuertnt peccqia.ve-.
odor recta corisaeritia; color fdmd;: el. qnomodo straM coccinum, quasinix dealbabuntur,
sponstts el pascil nos, el pascitur a riobis. Jlem . rinl rubra etsi,fue-
de unilale Dei-Patris cum'FUio,et rinimw sanctm quasi vermiculus, vetut lana alba ernnt
•cumDeo. ~ . _ , . ,' (Jsa.i, 118).Et est ca.ndbr, quem sibi itiduil.is qui
-. i_ Finis praecedentis sermonis, priricipium luijus. miseretur in yiilayiiaie. Etenim si intuearis i.llum,
Est ergo lilium spon__us,sed nbri lilium. inier spj- B 1 quem..Prophela.riepingit jucimdum bomiriem, qui
ri.as, quoniam rion habet spjnas. qui peccaliiirinon misereliir el cominodat {Psal. cxj, 5), noniiejs tiLi
fecit. Denique sporisam pfoteslalus est lilium inier videbi.tur de ipsa ani.mi juc_indiiaie,indidisse'.cai,-
tpinas.; quoriiam si dixer.it vel ipsa, quia spinas dorem quemdam pietatis v.uliui.pariter, el opeii
non liabeat, se ipsam seducit,.et veriias in ea non 'suo?.Sicut e regione siex tristitia et.vclutex neces-
est. Se vero florem quidem et lilihm professus est, silate quis tribuat, non candiduniplarie, sed icirum
non tamen inler spinas. Magis auteiri':. Ego, iriquit, prsefert manu el froriie cplorem".Et ideo hilareiri da-
flos campi cl lilium convaltium:(Cahl. n, 2,'l). Et torein diligitDeus(//,Cor.ix, 7).Nimquid ef irislemj.
non est spinaruiii meiitio, quod solus sit hominum Prbfeclo quirespexit.adAbeljo.balacritatiscandorem,
qiii opris non liabeat dicefe .: Cqnversus sitm in averlitj.acieiha Cain, quia conciderat vhllus fo/ias,
. aruninameq, dum eohfigitur spina {Psal.txxi, i). faciesjejhs (Gen. iv,4, 5),uliquea Iristilia ,et livore, ~
Ergo absqne Jiliis riunquam esl, qui absque viiiis Adverfe qualis color trisiitise seu i.nvidise;sii, qiii
semper est ; quia lotris et.semper est.eandidus, spe- Dei_a se avertit aspecliim. i?ulchfe el e.leganiei' i.n
, ciosus forma prae filiis hominum (Psal. XLIV,5). Tu colorando beneficio candpf- jucunditalis , laudatus
ergo qui hsec audis yel- legis, cufa iiabere TiJia pe-. estvoce illa poeiae : c Super omnia vullusaccesseno
nes le', sj vis habere hunc habitatorem liliorum lia-. . boni (Oliirf. Merfl.lib. vni). j Nec modoTiilaris daior,
bilarilemiif le. Opus liium, sludiuni tuurn.,..deside-_- sed et qui tribuit in siinpliciiale (Rom. xn, 8), dili-
rium tuurii :. lilia • esse prolestetur 1514 i.noralis gitur ri Dep. Et simplicilas caiidor est. Probamu& a
quidamreriimipsaruin.caiidor, atque odor. Habent contrario :-nam naevus duplicitas..Parura dixi, mn-
et mores colores suos, babent et. odores. Neque culaest. Quid duplicilas nisi dolus.' Sed enjm qti
Vnim in spiriiibus id ipsum. est color et odor, non do.lose egit in- coiispeclii Dei.jnv.enta esl i.niquiias
magis quam in corporibus."Ergo d'e colore conscieri- ej'ps ad odium. (Psgl. xxxy,5). Et ideo beatus cui noii
lia consulletnr, de.odore fama. Felere fecislis odo- iniputabit Dominus peccafum, nec est in spiriiu
rem nostrum coram Pharaone et .servis ejus, aiunt, ejTisdolus {Poal. xxxi, 2j. Pulchre Dpminus paticis
illi (Exod. v, 21), dicerites de ppinione.- Porro co- uiramquenotayit maculam, dolum, tristitiamque|: No-
lorero ojjeri luo dat cordis intenlip, et j'udicium con- lile, inquiens, fieri, sicul hijpocyilm, tristes (Matth.
scientise. Nigra siini vilia, virlus caridida esi.Inter vi',16). Sponsus itaqueet cumsit virtus^ inviriutibiis
lianc atque illa, cotiscienlia consulla discernit. STat complacet.sibi; etcum sil lilium, libenier inter litia
. seiitentia Domini db oculo nequam et lucido (Mqttlt, . coiiirnoraUrr; pt' cuni sii cantlor, deleclalhr cat.-
vjj 22, 25), quia inter candidum et nigruui cerips j£jrdidis. .
(ixitlimites, et divisitluceii) a lenebris. Quod ergo i. Ei fbrt.assis hoc es.t. quod dicittir pasci inler
de cordepuro et conscienlia bona egredilur candi-., lilia, candore el otl.breviriutum delectari. Ei quifJem
dum est, et est virlus ; si autem e't bona faina se- pascebaluf olim corpnraliter apud Mafiam et Mar-
cnia.fuerit, et lilium est, qtiippe cui nec candor tii_(rii,recunibenseliani corpore inlerlilia (illaslo-
Jilii desil, nec odof. ' - quor,,.nam Jilia cranl), nihilbjniniis spirituni refo-
"2. Porro virtus; etsi non propterea tnajor, pul- ciJJabat devotione et viriulibusjnulierum. Quod.si
chrior larnen ilJusiriorque eflicitur. Quod si in con- . illa hofa,intrassel propheta, aut angelus, seualitis
scieutia nsevusJuerit, nec quod exea pfodierit, ca- qhivis spiritualis, Tantum n.on ignorans qhae majc-
teliiinaevo. Naro s.i radix in vitio, et ramus. Ac stas.recumberet; nonne stiipensdignaiioiiem et fanii-
jier lipe quidquid illud sit qhod radix vitiata "non liaritatem, quam illi esse, cpnspicefet, cuni puris
absque tradiice. vitii ex" se producat,. verbi gralia, animis pudicisque corporibus,, tamen iefrehis et
sermo, aclio, oraf.io,.eliamsi fahia appliiudere vi- =sexusiniiritiioris.; 1515 meriio lestaretuf -: Quia
4ealu.r, non est quod debeai lilium dici; qtiia eisi vidi illum non iiibdo^comrnoranlem, sed et pascen-
odor conriivere videtur, sed non color. Quo pacto teniiiilerliTa? Ita er«o secutidum ulrumque, canieni
'
1125 S. BERNARDJARBATIS CLA,R,_E-YALLENSIS U24
dico e't "spirilum, pasci inter lilia sponsus invenlus A t quldem Scripiiir.e aitcibrilate, minirae isttid dicere
•est. Puio aulem quod el ipse vicissiro pasceret; verear, quia unris cutri Debspifilus sum : si unqudid
'
;sesdin spirilu. Hoc ipso quod pascebalur, qubmodo lamen certis fuero persuasus experiniBhtis; Deome
pasccbat? Quomodo, inquam, conforlabat iimidiia<. adbaerere ad instar rinitis illorum, qui in chariiate
tem feminarum, jucundabal humilitaiem, impingua- roanent, ac per hoc.in Deo m&rient,elDeuS irieiSj
bat devotionem? Sed si vidisli, quod pasci illi sit manducanles (245) Deum, et manducali a Deo.Nam
pascere; vide eliamnhric, ne foiie et e converso deUali adhaesione pulo diclum .: Qui adhmret Deo,
pascere sit ei pasci. Domine, q'ui pdscis• me.a juven- unus sfirilusest. Quid efgo? Dicil Filiiis : Ego itt.
liile mea; ait sanctus patriarcha Jacob (Gen. xtvm, Patre, et Pater hi me Cst (Joan. xrv, ii_). e'tuntitr,
.15). Bonus paterfamilias, qui siiohim domestiebium sumus (Joan. x, 50) ; dicil homo : Ego in Deb, et
cufaro geril",niaxinie in diebus malis, ul alat eos in Deus in me est, et unus spiritus suriius. . S.
'
Tame, cibans illos pane vitae et_iniellectus, Btsic 7. Sed riunquid Pater efFilius ut sint in(inviceriij
•nutriens ad vitam a.lernam. At pascens, ila prito, . ac prbindeVmum, invicem se mandticant, sicut Deus
iiihilominus pa.scilur ipse, et qtiidem escis qtiibus et homo mutua se quadam in sese mandiicatione
.ibenler veseitur, profectibus'nostris. Eleniro gau- trajiciunt, 1516 uligue per boc, etsi non uriura,
diumDohiini, forliludo.noslra. , unus certe spiritus existentes? [atias, sint.] Absit!
5. Tta ergo et cum pascit paseitur, et cum pasci-- nee eriini uno modo irisunt sibi bi aique iili, sed
tur pasrit, sirnul nos suo gaudio spiriluali refi- neque uria unilas utrorumque. [Dehique innuithr tibi
ciens, et de noslrb aeque spirituali pfofeclu gau- '.uriitatum diversitas per iinus et unum; quoniamnec
dens.' Cibus "ejus ptenilenlia mea., cibus ejus salus Pairi et Filio u.i«s,_necliomini el Deo tinum pote-
mea, cibus ejus ego ipse; Annon cinerem tanquam rit convenife. Tu, si sapis, occasioije accepia eri_s
panein manducat? Ego autem quia jseecator suni, sapientior, prudenier advertens, illie-quidem per
«cinissum, utmanducer ab eo. Mandor cum arguor, «itiwi unilatehi subslanlias vel naturae; hic vero
glutior cura' inslituor, decoquor curn imniutof, di- per unus aeque unitatem, sed ideo longe alteram,
geror: cuni trarisformor, unior cum conformor. quia inter subslantias et naturas, bomini nenipe et
Nolile mirari hoc : manducat rios, el manducalura Deo, sua criiqueet natura, el substantia esl, cu.irt
nobis, quo arcliiis illf aslringamur. Noh sane alias Patris Filiique constet pftiiiliis esse unam. Yides.
-
perfecte uninnir illi. Nam si maridueo et nori mari- illam nec unitatem esse, -siquidem huic singulafi
tlucor, videbilur in me esse ille, sed nondumin illo summ_eque unitali comparetuf. Nam quoroodo rini-
ego. Quod si riianducor quidem, nec manduco; me tas, ubi numerus naturarum, substantiarura divef*
in se liabere ille, sed non etiarh in rne esse videbi- silas? __)ttamen unus spiritus dicilur, et est cum.
tur;, nec erit perfecia unitio iriiuiro quovis horuiai. Deo, aniraa adhaereiis Deb; nec pr_ejudicat rerum
Sed cnirri manducet me, ut habeatme in se; eta . pluraliias unilati huic, quara facit non confusib na-
ihe vicissim manducetur ul sit in me' : qualenus turarum, sed volunlalurh consensio. Propter barie
lnlegra firmaque sit connexio (212), cura egb in eo . quoque multa corda unum, et muliae animse una di-
ei nihiloroiniis in ine ipse erit. cunlur, Sicut scriptum est: Multiludinis credenlhim
6. Vis "tibi pe.r simile oslendam quod dicitur? eral cor unum, et anima una (Acl. iv, 52). Et hsec
AtloIIe oculos hunc in qjiamdam sublimiorem quiergo unitas.
dem corivenienliain, siniilem lamen liuic. Siipse 8. Cselerum quid ad illam, qtise nbn uiiitionecor.-
sporisus iri Paire lla essel," ut Tion lairien in ipso stat, sed exslat selernilaie? Nori plane iilain quae-
Pater; aul ita Pater iri ijiso essel, ut, non esset ipse dahi, instar hujus, mutua manducatio facit.lqiiia
in Patre : audeo dicere, et ipsorum citfa perfeclum nec fit. Esl enim. Sed nec conjunciio; vel quasi
unitas reriianeret, si taineri jarii unitas esset. Nunc , corhD.osilio.vel tale aliquid, quod unius non esl.
vero cum et ipse in Patrei et Pater in ipso sil; non Ist autemPalri Filioque natura, essentia, yoluntas
est quo claudicet unitas, sed vere perfecleque hrium Q ] non modo una, sed unum. Hocnempe est illis esse,
sunt ipse el Paler. Sic igitur anima, cui adhaerere quod naluram esse; boe velle, qnod essri, vel natii-
Deb bonum est (Psal. iiXxn, 28), non ante se existi- ram esse. Non est itaque quod unilas, qiia unum
hiet ips) perfectetinitam, nisi cumetillum in _>e,et suiil Paler et Filiiis, dicatur fleri de naturis vel es-
se in illo manentem persenserit. Noh qriia.vel tunc 'seniiis, vel voluntafibus, quia non srini: non-esl
irnuiridicalur cum Deo, sieut unum sunt Pater et quoddicatur vel fleri, qnia est. Nec enim faclilia
Filius : quarnvis qui adhmrel Deb; unus spirilus est esi, sed nativa (244)]. Sunt in sese Pater et Filius,
(1 Cor. vi,'.17)." Legi hoc, sed illud nori legi. Non lion solum ineffabili, sed eiiam incomprehensiliili
dico denfe, quinihil sum, s"edpJanenemo,'nisi de-. inodo sui ipsorum capabiies pariter et capaces : sed
mens.sive de teffa, sive de cceloiusurpabit sibi illam saneila capabiles, ut hon parlibiles; ita capaces ut
tlnigeriiii vocem : Ego et Pater utium sumus.(Joah. non participes, \(ilias; jiarticipibiles]. Nam ut in
x, 50). Et lainen ego, Jicet pulviset ciriis, frelus liymno Ecclesia canit : . In Patre totus FiJius, et
• (242) lia primi editi cum pluribus maniiscriplis. (245) UIIHScodex additquodain modo; sed dees.t
' perinde firma connexio
Qtiidani liabenl," Erit et com- aliis, ei quidem priniis editis. ...
, plexio integra, • Ansulis intTusadesunt in codicibus Cister-.
_____)
HS5 SERMONESIN CANTICA. _ 1126
tolus in Yerbo ¥'ler (Hymn. pro Teriasecunda 2 ad A . uniiio per consensum. Horum nihii in Patre et
Malut'.). > Est Pater in Filio, "|in quo sibi semper filib, quippe nec essentias duas, nec duas habenli-
bene complacuif; et est Filius in Palre, a quo ut bus voluntales. Una est utraque res illis; vel "po-
nunqnam. nori, nalus, ila. nunquam est separatus; tius, ut praefatum me meraini, unum duo' ista in
Porro,per charitaiem homoin Deo, et' Deus in ho- illis, unum et cuni. illis sunt; ac per hoc ipsi sicut
. mine est, dicenle Joanne, qriia qui tnariel in cha- incomprehensibiliter, ita incommutabililer [n/tas,
ritale, in Deo manet, el Deus.in ea (I Joan: iv, 16). incomparabililer] invicem in se manenles, vere et
[Consensioqusedamhsec, ul sint duo in iiho spirilu' singtilariter unum sttnf. Siquis tamen inler Palrem
imo iinus spiritus sint. Videsne diversitaiem? Nori et Filium.dicat esse consensum, non_ contendo,
esl i.dem profecto, consubstantiale et consentibile. dtimmodo non volunlatum unionem, sed unitatem
Qiiaiiqu_tm,siadvertisti, satis libi per unus et unum', inlelligatyoluntatis. .... .; •
ipsanim quoque innuitnr differentia unitatum; quo- 10. Atqui Deura et liominem, quia propriis ex-
niamquidem nec Patri et Filio unus, nechomini.et slant ac dislant et volunlaiibtts , et substanliis,
Dco-unui»pbteril convenire. Non possunl dici unus longe aliter in se allefutruni. nianere seniimiis, id
'
Pater.ctFilius, quia iUe Pater,et ille Filius est : est, non subslantiis confusos, sed volunlafibus con-
unum tanien dicuntur el sunt.quod una omnino illis, R sentaneos. El hsec unio ipsis conimuiiio.voIunl_if
et non_cuique sua subslantia est. Quo contra homo ium, et eonsensus.in charilale- Felix unio, si ex-
et Deus, quia unius-non sunl substantiae vel-naturse; periaris; nnlla,' si comparaveris_ Yox. experfi.:
unum quijlem dici non possunt, unus-tameuspiriius • Mihi autem adhw.rere Deo bonum e»l (Psal. i.xxn,
ceria et.absolhla veritate- dicunlur, si sibLglutino 28). Ronurii plahe, si omni ex parle adhseseris.
airiorisjri.lia_reani.Quam quidem unita.temtnon lam Quis est qui perfecte adhacret Deo, iiisi qui in
essentiarum cohaerentia facit, quam eonniventia Deo manens, tanquain dilectus a Deo,'Deum nihilo-
voluntatum.. ininus in se traxit vicissim diligendo? Ergo crim
9. Patet, rii fallor, satis non modo diversitas, sed undique inhaerent sibi bomo et.Deus (inhaerent
et disparitas unilalum, una in una, altera in di- atitem undique iniima mutuaque dilectione invisce-
versis exislenle-essenliis. Quid tam distans, a se', rali alterulrum, sibi), per hoc Deum in horiiine,
ûamunitas plurium et unius? Ita inler unilales, el homineni in Deo esse harid dubie^dixerim. Sed
ut dixi, disterminat unus et unum, quoh pef ttnurii homo quiderii ab aelerno in Deo, tanquam ab aeler-
quidem.in Palre et Filio essentiae uiiitas, per unus no dilectus, si tamen ex iUissil qui dicunt quoniam
vero inter.Deum et hominem-non hsec, sed con- dilexit el qralificavit nos in dileclo Filio suo, ante
sen.ianea qii-edam. affectionum pietas designatur. ^ mundi constilulionem (Ephes. i, 6, 4); Deus vero
Cum adj'ecliorie lamen etiiira Pater el Filius.sanis- . in Iiqmiiie.cx quo dilectusab homine est. Et si ila
sime dicuntur 1517 unus; verJii cajisa; unus esl, homo quidem in Deo est etquando i.n homina
Deus, unus. pominus, et quidquid-aiiudest,'qubd Deus non est; Derisauiem in homirie non esl qui
ad se quisque, et non.ad alterum [alias, alteruirum] non sit in Deo. Manere enim in dilecliohe non
dicitur. Siquidera non est illis diversa diviniias potesl, etsi forsitan ad leinpus diligat rion dilcctus;
sive maj'eslas, non magis quam. substantia, vel potest aiiiera nondum diligere etiara dilectus. Alib-
essentia, vel•nalura. Nempe hsec ipsa oriinia, 6i.pie qnin quomodo stabit, quoriiamipte prior dilexil nos *
consideres, non.diversa seu divisa iu illis, sed unum (I Joan. iv, 10.) Porrocuro jani eliam diligit qui
sunt. Minus dixi:. unum sunt et cum illis. Quid ante diligetiafur, et homo in Deo, et Deus. in ho-
illa unitas, qua inulla corda nhum, et muliae ani- riiiue est.-.Qui autem nunquam diligit, conslatquod
maeuna legunlur? Nec censenda, ui reor, nomine nunquam dilectus esl; ac.per hoc nec ipse in Deo,
unilatis, comparata huic, qiiserion multa unit, sed nec Deus in eq est. Hsec dicla sintad dandam difle-
unum singulariler signat. Ergo singularis ac sumnia rentiam interillara connexionem;qua Paler el Filius
illa est uuitas, quae non unitione consiat, sed n uiiuni sunt, et illam qua adha_rensDeb aniina, unus
exstat aeiernitale. Nec sane lianc spiritualis illa spiriius est," ne forte quia legitur de homine ma-
prsefala manducatio facit, quia nec fit. Est enim. - nente in chariiate, quia ih Deo manet,_et Dens in
Multo minus eam facere putanda est essentiarum eo; etTTem de Filio, quod nihilomihus in Palre sif,
quaiiscunque conjunclio, seu" consensio volunta- eiPaler in ipso; parprscrogaiivai adoptaiipuiaretur,
lum, quia non sunt. Una"enim illis, ut dictum est, ctUnici. ,"'''" --
etesseniia, et voluntas; uni vero non est consensus, 11. His ergo absolutis, reciifrendum nqbis ad
non; compositio,, non copulatio, aut tale 'aliquid. illurii qui prscilur inler Jilia, quia inde [excursusTiic
Dtiasesse oporieiad niinus voluntates, ut sit con- faclus est usque huc: uirumnam non otiose, vos
iensus; duas seque essenlias, ut sit conjunclio sive judifabitis. Et jairi quidem loci ipsius dubs intclle-
ciensi, S. Germani, et Gemeticensi : sed habentur Ira superflua est.H«c diversilas ex eo contigit, quod;
in aliis, el in primis etlitis. At secunda parenibesis Bernardus huric Ipcuni relraclavit, ita ut prinia par]
seri addilio proiixior, quse est a dimidio.num. 8 ad renlliesis prioris editionis, altera posterioris esse
dimidium nurn. 10 , in illis prioribus. codicibus non videatur. Prior-taritiim in primis edilis reperilur,]
exstat- sic vero in poslerioribus. Et quidem altiiru- non posterior. Lectbri judiciu.ri.reliriqiiimus.
U27 S. BERNARDlABBATISCLAILE-VALLENSIS 1123
ettrs posueram, sive qtiodvirlulihus pascilur candi-AA respuebat muniis ex illis qui pasci inler lilia con-
xlatbruin, qui virtus et candqr esl; sive quod pec- suevil, ei non inler spinas. Quidni spinosas habc-
calores recipif nd poenilenliam in corpore siib, quod bant manus, quibus aieliat: Manus vestrw sdnguirie
est Ecclesia, pro quibus sibi incorporandis se ipsum ptenm sunt (Isa.i, 15-15.) Et roaiius' Esati. piloste
fecil peceaturo, qiii pecc.Tnimnon fecit, ut destrue- erant, spinosis similes; ideoque non sunt admissce,
' • r
r-etuf corpus peccali, cui aliqttaiido: complanlali ut mlnisirareiit Sanclb.
fuere peceanteVessenique ISISI justilia iri ipso 14. Vpreor ne et internos aliqui sint, qubrum
"jusfificati gratis. non acceptel miuiera- sponsiis, eo quod non redo-
• 12. Tertiarii adhuc Ieanl Jilia. Eienim si in diejejiinii mei inveniatur
pono sententiam quseoccur-
ril [inaliis, Tertium addo qtii occufril]; el salis voluhias niea, non tale jejtmium elegit sponsus, nec
fore reor noii niodo pro loci explanatione, sed et sapil illi jpjtiriiuin nieuin, quod non lilium obedien-
pro fine sermoiiis. Sermo' Dei veritas. est, et ipse lise, sed vitium propria.' yoliintatis sapil. Ego autem
sjibnsus.'Nostis hoc; audite csetera. Is cum audilur, ' .noii solu.nde jejiinio, sed de silentio, de vigfiliis,de
et miniiiie obedilur illi, vacuus inierim et jejunus oralione, de lectione, de opere inanuum, pbsireino
quodam niodo remanet, omnino trisiis el querulus, de omni observaniia nionachi.ubi iuvenitur voluntas
qiiod pfolaius in vacritim sit.._Si aulem obediftim B ^ sua in ea, et non obedienlia.magistri sui, id ipsuirr
ftieril, norine libi verbum videbilur in quamdam setilio. Minime prorsus observaniias illas, etsi bonas
excrevisse corpulentiam, quia verbo opus accessit, in se, tariien inter Jilia, id esi inter virluies, cen-
-
ulpote refecttim (juibiisdatn fructibus obedienliae, suerim depulaudas; sed audiet a projjheta, qui
jusiilia. frugibus? Inde esi qtiod in Apocalypsi loqui- ejusmodi esf: Nunquid tale est obsequium quod
tur: Ecce sto ad osiium, et pulso: si quis audierit elegi.dicit Dominus? et addet: In die bbnorum tuo-
vocem tneqih, et aperueril mihi jqnuam, introibo qd ruin inveniuntur.voltintates tuae (Isa. LVIH,|5-S).
illum,,el camabocuni eo, el ipse mecum (Apoc. III, Giande malum propria vbhinlas, qua ,fit ut bona
20). Videtur approbari hic sensiis et apud proplie- fua libi bona non sint. Oporlet proinde lilia fiant,
tain senleiiiia Doroiui, ubi dicilquod verbum suutn qua. hujusmodi suril, qiiia nihil oinnino, quod pro»
iion reverlelur a.d se vacuum, sed prosperabitur, et. pria iiiquinatum sit yoluntale, gusiabit is qui pasci-
faciet ad quse misil illud {Isa. Vv, 12). Non^rever- lur inter lilia. Sapieinia est ubiqhe allingeris pro-
letur, inqi.iii, ad me vacuum vel jejuh.uin, sed quasi pter muriditiam suam, ei nii iuquinatum in eaur in-
ptospere in omnibus agens, saturabiturbonis acti- curril (Sap. vn, 24, 23). Ita ergo inter lilia. pasci
hus eoriiin, qui in dilectione acquiescent illi. Deni- amat sponsus, id est apud riiurida etiiitida corda.
ijue iisu Ioquenili seririo iinpletus lunc diciiur, cum Sed quousque?-Donecaspirel.dies, et inciinentur,um-
iuerit mahcipauis effectui: quod videlicei Tandiu brm. l{J'10"Umbrosus locusesl hic ei condensus:
inanis' et macer, ac quodani riiodo fanielicus sit, do- non intreinus silvam lianc prbfundi sacrameiiti, nisi
nec opere co.mpleatur. clara Iuce diei. Jarii enini dispularite nie Jongius, in-
15. Sed attdi ipsitin quo.se dicat cibo ali.'Meui, clinala est dies. dum inviti abslrahiriiurab his Jiliis.
inquil', cibus esl, til fuciain voiunlalem Palris mei Nec sum vicius prolixilate {alias, veritus prolixila-
(Joan. iv, 34). Yerbum Yerbi est aperte indicanlis, tem], cui.fastidiuin oinne deiraheret odof floruin.
esse suuiii cibtim faciuin, boniim; si tairien ihveue- Modictimquid restare videlur de pra.senli capitulo.
rit illiid inter lilia, hbc est, inter viriutesl Alioquin Alistud raodicum recondilura niiriis, sicut et caetera.
si exlra j'epererit, elsi bonus, quod in se est; videiur universa carniiiiis hujus. Sed qui pevefai hiysleria
cibiis, non langet illum is, quipascitur inter lilia. . aderil, ut COnfido,cura pulsare coeperimus: et non
Verbi caiisa, tion recipit eleemosynam de mauu clahdet ora loqueiilium se, cui familiare niagis est
raploris seu leueraloris; sed noc de bypocrilse.qui- reserare clausa, sponsus Ecclesia. Jesus Chiislus
<leii), qui eutn facil eleeroosynam, facit tuba cani Dominiis nosier,'qui est super oirinia Deus benedi-
anie se, ui glorificetttr ab hominibiis. Sed nec illiusj p clus in siecula. Anien.
ofaiionem aliqho modo exaudiei, qui anial orare; '
ih angulis .plaiearum, ril ab lioniinibus videamr . SERMO LXXII.
Diesaspirans,elumbrmitictiiiaimquwsiul. Deindevdtii
(Maith. vi, 2, 5).' Neriipe oratio peccatoris exse- homimimdies exponuiuur. El quodjuslos, ulpq(e tit
crabilis erit (Prou. xxvin. 9). Fruslra quoque oJie- luce vivenles, maneat clqrior dies ; hiijAosvefo iu
ral munus suum ad allare, qui conscius esl sibij operibus tenebrarum versanles, wlerna HO_C.
quod frater suus habei aliqhid adversum se (Malth. • 1. Dilectus meus mihi,cl ego illi, qid pascitur inler
v, 25; 24). Donique ndn respexit ad Cain munerai lilia: donec aspirel dies , ct inclinentur umbrw (Caut.
(Gcri. ,iv, 5),-eo quod non.rccte ambuJarel ciiml II,16,17). Novissima lanturo capiluli bujus Ira-
fralre suo. Teslesancio propheta, eliam abomina- cianda pars esl, et dubito in ipso ingressu, cuiiiam
battir sabba;a, el ncoraeiiias, et sacrificia jJudaeo^ - polissiinum eam jungam duarura praecedenituni_
.rum, ita ul manifeste protestaretuf odisse ea ani- nara possum indiffereiiter uifique. Sive eiiim dicas.:
.itiamsriam, et; dieebat: Cum venirelis ante.cpnspe- Dilectus meus tnihi, et ego ilti donec aspirel dies,et
•ctum meum',.quis'qitmsivil ea de inanibus veslris?? inclinenlur umbrw, iiiie.ppsilo.lanium, qtii pascilur
Ciedo,'iibuTei!oTd)aiit iilia manus iilae etpropierea i interlilia; sive pro Iiller_e serie, qui jtascUur iriter
1129 SERMONES 1NCANTICA, ii50
Itlia, donec aspiret dies , el inclinenlur umbrm: non A alterutruin , dementise est-. Sed vide ne forte aJias
iiiconvenienier uirovis assignas. Hpc.sane refert, illis delectetur; nam.oonstat delectari, sedforsitan
quod doncc si primo junxeris , inctusivum opoflet potu magis quampaslu. Sane in teropore et corpore
inlelligas ; si medio, exclusivnm sentias necesse esl. isto, nulla nostra v.iitusila adpurum defaecata crit,.
Estbnempe quod desigiiat sponsuspasci j"am inler nulla itasuavis et mera,,u,t sponso habilis sil a_dpo-r
lilia, hbi aspiravcril hies : nunquid similiier cessa- tandum. Sed qui vult omnes homines salvos fieri,;
bil etiam sponsse inlendere, aul ipsa illi ? Absit! fn" dissiniulai muJla , et quam non pbtesl potandi iu-
«'lernum perseverabuni sibi > nisi quod lunc felicius,,, terim facilitale gluiire , curat ex ea veLquidpiarii
cum veliementius ; tiinc velieuientiu.s , ctun expe- -elicere sapidum, qtiasi arie quadam ei quodani la-'
ditius. Sil ergo tale iroe donec,- quale esl illud.aptid bore mandendi. Eril cum erit virttis colabilis , nec
Mattlia.um , ribi narraiur . non cognovisse Mariam. premetur dente , nee fatigabilur a mandenle, vel
Joseph,- donec peperit Filium suurii primogeni- potius nbn faligabil mandentem, quse bibentem abs-
tum (Malili. i, -25) : non enim post cognovit. Vel que opera delectabit, lanquam utique poius , nbtt
cerle quaJe est illud in psalmo : Oculi nostri. ad esca. Denique lialies sporidentem in Evangelio, quia
Doiiiinuhi Deum tibstrum./ donec misefeqtur nostri non bib.-.mde hoc genhriineviiis, inquil, donec bibam
(Psal. cxxn; 2) ; rion enim avertentiir, cuiii coeperit *»illud novum vobiscum in regno Patris mei (Mailh.
misereri. Vel quale iteiri illud Domini ad aposlolos: xxvi, 29). Et de cibo nulla mentio est. Sed apud
Ecce ego vobiscumsitm usque ad consummationem Prophetam quoque legitur : Tanquam potens crapu-
saculi (Matth. xxvin, 20) : non enim post non. erit latusâvino (Psal. LXXVH,65)-; de cibo aiilem nihil
cum illis. Yerum hoc Iia, si dohec referas ad dilec- ibi penitus invenitur. Sponsa ergo conscia myslerii
tus-meiis mihi, ei ego illi. Sin aulem ad qui pascitur hujus, cum dileclum pasci inter Jiiiacomperissei ac
inter lilia respicere riialis , eritalio seiisu accipieu- perhibuisset-, constiuiit lerinintira quoad. id dignsi-
'
dum. Porro operosius ostehdeiur quoniodo lunc retur, imo constittituui agnovit el perhibuii, diceus:
dileclus pasci desiriat, cuin aspiiaverit dies. Etenim Douec aspiret dies., el, hiclinenluf umbrw. Sciehat
si dies resurfeclionis is est, quidni nihlio niagis enim viftuiibiis eufn pustea polaudtim potius quaiu
pasci ibi iiuer Jilia juvet, ubi horiim majOr adirio- pascendum.- Connivere [dlias, convenire] videttiret
duiri copia erit? Et prO aptanda quidem litierae coii- consueludo , qua ppst.'cibuni polus sunii de roore
seqiienlia haec dicla.sint. solei. Ergo qui liicrnandiicai, illic bibet, eo tunc
2. Nunc jam adverle mecum, tolo licel liliis ftil- suavius quo securius, gluiiuirus et ea ipsa, qua.
geiitibus regno, sponsoqfle medio existenle et deli- scrtipulosius modo, et quodam modo Jaboriosius
cianie, non tamen esse quod dieatur et pasci, juxta quasi mandendo liquat.
id quidemquodante consueverat. Ubinamque jam i. Nuiic j"amihlendamus considerare de die illo
peccalores, quos sibi incorporst Christus, m.ansos et iilius nmbris, qui ille, quse istae: ille qua ratione
morsosque quasi quibusdam -dentibus discipliiise aspirans, hse in qua poleslate habeant inclinariJ
auslerioris , affliclinne scilicet carnis , et cordis Signanter omnino dictum est, donec aspiret dies, iriiOj
coiiirilione? Sed neque cibum sibi j'aro exigel Ver-_ singulariter. Solo qiiippe hoc loco, nisi fallor, diem
Iium sponsus ex aliqnibus faclis seti bperibus bbe- aspiranietiv comperies. Aufsenempe, non tenipora|
dienliae ,-ubi orane negotium" otiuiri , soloque iri spirare dicunlur. Spirathomo.spiraht aniinalia cae-
intuilu ct affectu reserit.Et qiiidera cibtis ejus ut lera, quibus indesirienter reciprocatus aer viiam
facial volunialem Patris;fsui; sed hic , non ibi. Quid, conlinuai. Et quid hoc, nisi ventus ? Spirat el Spi-
enim faciat iaciam ? Etperfectam tunctesse consiat. "ritiissanctus; et inde spiritus. Quo paclo ergo dies
Denique probaie jam luncest omnibus sanclis ,;quse spirans , qni necventus , nec spiritus, nec anitr.al
i\i voluiitas Deibona , et beneplacens , et perfecta'. esl? Quanqusm nec spiransquidem, sej, quod si^
Et cerie post peffecttnh , facienduni supeiest nihil.' "gnanliussonal, aspifans diclus sii. Nec miuus pise-
Frui de caelero resfat, non fleri; experiri, non ope- JD ter solitum dictum , et inclinchiur umbtw. Deniqua
rari; ea vivere, non exerceri in ea. Nonne ipsa est, ad exortum iiujus corporei visibilisque luiriiiiis um-
quaro instantissiriia prece docli quidem a Dbmino ,- br__nbn inclinantur, sed annullanlur. Exlra proinde.
Sicut in coelo, ita et in lerra perfici poslulamus corpora quaerendsehae res. _Ei.si quidero spirituales
{Matlh. vi, 10), quo ejTisjairi deleciet /rucius, actus invenerihius diem 'ei unibras, limcforsitan el incli-
riori fatigel? Kori erit itaque sjionso Vefbo operis fiatio harum , et illius' aspiratio facilius elucebit.
cibus, quia cesset necesse est omne ophs, ubi plenius Qui illuhi diem, ?de quo Prophela dicil: Meliofest.
1520 ab hniversis percipilnr sapienlia. Nam qtii dies uhain alriis tuis super tnillid (Psal. LXXXUI, H),
miiioranturaciu.percipi.unl eam (Eccli. xxxvm, 25), •corporeurii opinaiiif, nescio quid jaranon corpo-
5. Sed videamus riunc, si quod dicimus stare reuiri opineiur. Est et in mala significatioiie dies ,.
possit, et secundum iliam sententiam , qua pasci cui riialedixere prophetae (Job ni ," 5; Jetein. xx,
inter lilia , candidalu v_.rlutura oblectari, quidam 14). Absit auteni, ut ex visibilibus his_, quos fecif
interpretantur;.nam et nos ipsam iriter cseterasnon Dominus! Itaque'spiritualisest.
pra_terivimus. Dicemush.e, aut non fore, aut sponso 5. Jarri uinbrarii quis ambigat spirituaJem ', qtia
miniine.sapere lunc viriules? Et qtiideni seriiire Mariae obumbr.aipm .est cpncipicnti (Luc. i,35);o.
PiTaoL. GLX.XXHI. 35
•>!131 S. BERNARDIABBATISCLAR_E-YALLENS!S 1132
iiem eam, quae.in proplieta •'sic memoralur : Spiri-- A __ ubeftate domusDonnTii,-ettorfentevolunla.lis iilius
tus ante faciemnostram Christus Dpminus, sub umbra{ .poiabuntui'..
ejus vivemusinlergentes (Thren. iv, 20)? Ego lamen! 7. Y.Laliier. Jam sanclis angehs dies sanclifiea-
-itmbraruni nomine hoe loco magis arbitfor desi-1 lus illuxit, spiraus illis jngi impetu perpetis niealus
. gnatas conlrarias poleslates, qusc non modo umiwn., mellifltia sempiternae divinitatis arcana...Denique:
,vel tenebrse, sed el. principcs lenebmrum harum ab, Eluminis impelusl&lifical civitalemDei^PsaLXLV,5);
Aposlolo peiTiib.enlur(/.p/i_s. vi, 12), «imulque in- sed civitaiem, cui dicitur : Sicut Iwtahtium omninm
baerenles ilJisex genere noslro , filios uiiquc noctis, habitalio est in te (Psal. LXXXVI, 7). Cum autem et
ei, noii lucis, neque diei. Hse siquidem urobr_e, non_ nobis qui, lerraminliabilainus , spirare adjecerit,
pJane cum aspiraveril dies, in nihiliim reverienlur, erit non modo spirans, sedet aspifans, quod diia-
sicut a faciehujus corporese Iucistimbras corporeas. tafo sinu adroitlnt.el nos. Vel._(uljraulo alliusirepe-
non disparere lanltim , sed et penitiis deperire vi- tainiis, et disseramus Jatius) plasmato liomine de
demus.Ilaqueeruntmiiiimequideiiiextreroius nibilo, liino.lerrse, plasniator, sicui verax narral historia,
liiiserius laraen. 1521 Erunf, sed inclinaise etl inspiravit in faciem ejus spiraculum vilw (Gen.u, 7),
subditse. Denique :_lnciinabil se ; inqtrit, el cadet, faclusproinde illi dies inspirans i_et ecce invida
(haud dubium quin princeps unibrarum)], cum do-. R '; nox callide impegit in -diem hanc, luceutique isiroii-
. tninatus fueril pauperum (Psal. -ix, 10). Ergo non, laia. Nam duin quasi splendidius lumen scieutiae
-nutura delebilur , sed poienlia sublrahetur; non! pollicettir, inopinaias novse luei offudii pravi tene-
pciibitsubstantia,sed transibit hora etpoteslas fene- bras consilii, et priiiiordits origiriis nostrse tetrani
brarum. -Tolluutur , ne vidcant gloriam Def; riou, damnosse prsevarrcaiionis invexil caliginem. V_u,
.annullantiir , itt semper urantrrr. Quidni inclina- vte! iiescierunt, neqite intellexerunl, in tehebirs
.btintur-uiribroe, cuni .deponenluf potentes de sede, ambulant nescienies, poneiiles lenebras lucem, ct
.(Kinei.lurqi.escabelluin pedura? (Rom. xin, 12_)Quod I Juceiii lenebras. Denique. comedit de ligno mulier,,
titique oporlel fieri cilo. Novissima horaesi; nox_ quod sibi dederai serpens, velueral Deus : deditque
jirsecessil, dies aulem appropinquavit. Aspirabitt viro suo, et cojpit iilis quasi de novo diescere. Nam
<i:es,et exspirabit-nox. Nox diabolusest,'nox ange- illico aperti suni oeuii amborum, ei faciusest dies
lus Satanae, etsl se transliguret in angelum Jucis. conspirans, inspirantem exlundens, el subsliluens
Nox etiam Anlicliristus , quem Domintis inlerficiett exspirautem. Conspiraveriint siquidem et convene-
spirilu oris sui et desirueiTllustratione advenius; runt in ununi adversusDomiiium, ei adversus Chii-
siii (II Thess. u," 8). Nunquid non Dominus dies5 r_ slum ejus, serpenti_iasiutia, mulieris blandiiiae, viri
cst? Dies plane.illustranset spirans, qui spiritu orisj reollities. Unde etloquebanttir niultto, Dominus sci-
stii fugal urnbras., et Jestruit larvas. illustra- iicet el Christus ejus :'Ecce Adamfactus est quad
tione advonlus -sui.. Atit si iiiagis' placet rer- tiiius ex nobis {Gen.m), quoJ ad iitiTusque injufiaiii
bum inclinationis simpliciier ] accipere , niliilque» kctaiiiibus se peccalorihus acqriievisset. i
r.liud ijiclinari qtiain annihilari esse putandum-: ne» 8. In hac die nascimur universi. Pbrlaraus-deni-
buic quoque desimus sensui, dicimus umbras figu- que omnes imprcssum nobis cauterium cons.piralio•
ras et «enigmala Scripiurarum , nec non et sophi- liis anliqua.; 1522 ?va uiique vivenieiiicame
slicas Jocuiiones ,-caviJIationesque verborum et im- iiostra, cujus per haereditariam concnpisceiiliani
plicila argumeniorum, quae omnia veritaiis interim! serpens nostrum suae faclioni sedula salagil sollici-
iunien obunibranl. Ex parle eniin cognoscimus . ett tudine vindicare eonsensuin. Propierea,- ui < dixr,
ex parie propbetamiis. Vcrum aspirante die, incli- liuic diei maledixere sancti, brevcra qptanles, et cito
iiabuntuf unibrae, qnia occupanle omnia Juminis5 verti iii tenebras {Job m, 5; Jerem. xi,:14), quod
pleniludine, nulla pars superessepoterittenebrarum. sit conlcnlionis et contradiclionis dies, dum nou
Denique cum veneriT quod perfeclum est, lunc eva-. cesset in ea caro concupiscere adversus spiritum,
cuabilur quod ex parte esl (/ Cor. xnr, 3, 10). I legique menlis membrorum conlraria lex rebellione
D
G. Hactenus debis sullicere poterat, ssi spirarisi infaiigabili assidue contradicat. Iiaque dies exspirans
dies illa, el non aspirans dicla fuisset. Nunc vefo> facttts. est. Extunc enim.et deinceps, quis esthomo
jiro taniillo Iicet additainenio adhuc aliqiiid adden- qtti vivet, et non videbit. mortem? (Psal. LXXXVIII,
dum existirao, nimirum pro invesliganda hujusdi- . .49.) Dicat pro ifa quis : Ego non miuuspro mise-
-v.ersitalis ratione.,Ego enim, ut verum falear, jaroi ricordia putem, ne electos scilicet, propter quos
.oJiui Jiiilii . persuasi, in sacri .preliosique eloipiiii oroiiia fiunl, diu defatigei molesta coniradiciio,,qua
testu nec modicara vacare particulam. Solemus au- caplivj ducuiiiiir et ipsi in Jege peccati, quae est in
tein liacvoce uti, cuni vehemetiler aliquid desidc-'.' inembris ipsorum. Horreiit nimirum, regerrimeque
ramus"; ut, verbi gratia, ciini dicimus : Jllead illtinii feriuvi lurpem capliviiaiern, el fristeni conten-
Jionorem, vel illam. dignitaiem aspir..i. Desigriaitir tionem. '.,,-'
itaque per iioc verbum inira adfutura affluentia, vc- 9. Feslinenius proinde respirare a conspifatioiie '
l.emenliaque spirilus die illo, cum non soluin cor.â,( antiqua et iniqua, quoniairi breves dies hoiiiinis suni
sed et ,corpora suo. qiiidem in genere spiritualiai (Job xiv, IS). Anle sane excipiat nos dies respirahs,
eruiii; et qni d.igui ioven.enlur,'iiiebriabuntur abi .- quam hox suspirans absofbeat, seteriia. caliginis te-
1153 SERMONESIN CANTICA . Ii3&
iiebris exleriorilms involvendos. Quoeris in quo,A i.nlus illuminat, tios ista adornat foris, et slola glo-
respiralio ista? Jn eo, si incipiat jspirilus vicissira rise induiieos. .
concupiscere adversus carnera. Huic si repugnas, 1523 1L Alque idsaiispro danda"ratione.vo-
respiras; si spiritu facta carnis mortificas, respi- cabuli, quod esl Aspirans. Et si vullis scire,dies
rasti; si hanc cum vitiis et concupiscentiis suis aspirans ipse est Salvaior quem exspectamus, qui
erucifigls, respirasti. Casligo, inquil, corpus meum, reformabit corpus huniililatisnoslrae, configuratum
el.iri servilutem redigo, ne forie cinn aliis praidicave- corpori clarilalis suae (Philipp.. ni, 20, 21). Namet
rim, ipse reprobus efficiar (I Cor. ix, 27).Yox est inspirans hihilominus idem ipse est, secuudum ope-
respirantis, imo qui jam respirarat. Yade, el lu fac rationem qua nos respirafe prius facil in lumine
similiier (Luc. x, 57), ui le respirasse probes,- ut ^quod inspirat, ut simus et" nos dies respirans iu
diem denuo inspiranleni libi noveris illuxisse. Nec ipso, secundum quod interior noster homo reirova-
nox morlis prsevaiebit adversus redivivum hunc tur de die.in diero, et renovaiur in spiritu yneniis
diem; magis auiera in tenebris lucet, et lenebrae suae ad imaginem ejus.qui se creavii, factus proinde
eum non comprehenderunt. In lantum non reor nec dies ex die, ei Iumen ex Jumine. Cum igitur duo in
vita decedenle cedere lumen vitae. ut nemini con- nobis prsecedant dies, unus quidem inspirans pro
gruentius, quam sic inofluo assignandam censeam B corporis vila, aJter vero respirans in sanciificatioriis
vocem illam : El nox illntriinatiomea in delkiis meis gratia, porfo tertius supersit aspirans rn resurre-
(Psal.cxxxvin, 11). Quidni clarius videal, ntibe, vel ctioiiis gloria : claret profeclo aliquando adimpletuin
potius frece.corporis evoluius? Erlt sine dubio vin- iri in corpore ,quod praecessit. in.capite, magnum
cufis solulus corporeis inter inortuos liber, etinter ulique pietatis sacramentum, et prophetae iesiimo-
caecosvidens. Nam quemadmodum olim. omni ociilo nium,qui ait : Vivificabitnos post dnos dies, in die
caliganle per uniyers.am.__Egyplum, solus in mediis lerlia suscitabit nos, el vivemus hi conspeclu ejus ;
lenehris clare videbat.populus videns Deum, id est sciemus, sequemv.rquc, ul cognoscamus Dominuni-
populus Israel, dieenle Scripiura quia ubicunque (Oseevi, 5). Ipse est in quem angeli prospicere
Israel erat, lux erat (Exod. x, 23) : sic inter iilios concupiscunt, sponsus. Eccleskc, Jesus Christus Db-
. lenebrarum, in letra morlis caligine fulgebuntjusti, riiinus noster, qui est super oniniaDeus benediclus
'
et videbunt, -eo,utique clarius, quo exuti cbrporum iu soecula. Amen. . .••,,_•
unibris. Nam el hiqui anle non respiraverunt: nec ; . SERMO LXXIII.
enim quaesierunt inspirantis diei lumen, et sol jusli- ^Qualiler Chrklus ad judicandum veniel in forma
li_enon ortus est-eis : hi, inquam, ibunt de tenebris. humana, ul suavis appareat electis; et quomodo
iii tenebras densiores, ut qni in tenebris sunt, tene--C mittor angetis, iisdemquesublitnior.
brescant adhuc; et qui vident, videant magis. 1. Reverlere; shnilis esto, dilecte tni, caprew Itin-'
"lO.Ubi non inconvenienler forsitan. addncelur ituloque cervorum (Canl. u, 17). Quid ? modo it,
eliam sermo Domini, quem dixit, quia Itabenli da- modo revoeas? Quid subilum in tam brevi eme_.sii?
bilur, et abundabit; ei auletn qui non habet, et quod .Obliiane aliquid? Etiani oblita toturn quod non iile
videlur habere auferetur ab eo (Lue. xix, 26). Ila est, se qupque ipsam. Denique cum sit ralionis non.
est : etaddiiur in moite videnlibus, et mro yidenti- expers, nori tariien modo, ut videtur, ralionis ..est
bus deiuitur. Quo enim lii ciinus et minus, eo illi compos. Sed riec in sensu illi ullatenus apparei ve-
magis magisquevident, donec et hos excipiat suspi- recuiidia esse, quam forte habetin moribus. Amor
fans nox, et illos aspirans dies; quae suni novissima inteniperans facit hoc. Nempe is est. qui omnein in
utrorunique, extrerna videlicet csecitas, et suprema setriumphans captivansque pudoris sensum, conve- 1
elarilas. Ex hocj'am non esl quod demaiuroninino nieniia- hiodum, deliberalionis consilium, totius
vacuis, non est qubd addalur plenis, nisi quod hi niodesiiae et opponunitatis -neglectum quenidaro et
nesci.oquid pleno amplius se accepturos praBsumunt quamdam incuriam paril, Nam vide ;mnc quomodo
secundnm promissionem ad se factam. Et promis- _ illum, pene adhuc incipientem ire,.jam. lamen redire
sionis quidem verbum fale est: Metisuram bonam, ffagilat. Etiam accelerare rogat, et quidem currere
et conferlam, et coagilatam, et supereffluehtemdabunt instar iiniiis alicujus fersesilvarum yelociter curren-
in sinum.veslrum (Luc. vr, 38). An non plus pleno tis, verbi gralia, caprese, hinntilive cervorum. Hic
quodam modo tibi essevideiur quod supereftluit? Jillerse leoor, el h_ecJudaeorum poriio.
Porro placide audies plenum et plenius, si lelegisse 2. Ego vero, queraadmodum accepia Domino, in
memineris : In wternum et ullra (Exod. xv, 18). profundo sacri, eloquii gremio spirilum mihi scruta-
Ergo.is cumulus aspirantis, erit diei. Ipsa, inquam, bor et vitam; et pars riiea haep, qui in Cliristuin
adjiciet ad mensuram inspiratse plenitudinis, ad credo. Quidni eruani dulce .ac saiutare epulum spi-
inspirantis diei copiam; supra. modura in. sublime.. ritus ,de sterili et insipida.liltera, tanquam granum
pondus gloriaeoperans, ifa ut redundet in corpora de palea, de tesLanucleun],.de qsse ri)edullam? Nihit
supereffluens clarificalionis adjectio. Hac de -causa' rnihiet lilierae huic, quse gustafa-carnein.sapil, gla-'
'
enim non spirans, sed aspirans dicta est, quod ad- tita.mortem affert; sed enim quod in eh'teclum e.st,;
<Jatad inspira.nlen),boc significante Spirjtu sanclo cleSpirilu sancto ,esl. Spiritus dutem ldquiiur,,fnAjuc»
per adjeclaro, ad,. prseppsllionem; qnia quos. illa r'[a, teste Aposlolo (I Cor. xiv, 2); sed Lsraeipro
1135 . S. BERNARDI ABBATISCLAILE-VALLENSIS liSS
velalo myslerio ipsum myslerii velamen tenet. A ea, qua non modo nalus, sed et parvulus natus es^
Quare, nisi quia adliuc velamen est positum super nobis, idque solo de infirmiori femineo, sexu. Cur
eor-ejus,?' Ila quod sonat littera, illius est: quod bbc? Nempe ut ex utroque admoneinur infirmo mi-
signat-[ AJtas, designat ]; meum est; ac per hoc illi tescere in die irae, roemineriique in judicio miseri-
ministraiio mortis iri Jitlera, mihi vila in spiritu. cordiam supefexallare jTidicio. Etenim si iniquitates
Nam spiritus est qui vivificat (Joari. vi, 6i) : dat - obserVaverit, eiiaiiiele.ctoruni.quissiislineliii? {Psal.
quippe intelleclum. An lion vita inlelleclus ? Tritei- cxxix, 5.) Astra non suiit roitiida in conspeclu ejus,
leclum dd mihi, el.vivam, ait Propheta Domino. In- et in angelis suis reperit pravitatem (Jtib iv,j 18i.
tellectusnon reirianei exira, -nonhseret in superficie, Audi denique sanctuin;et elecium. qtiid dicatiDeo":
non instar cseci palpal forinseca ; sed profunda ri- Tu, inquit, remisisli impielatem peccati mei. Pro hac
inalur, pretiosissimas solittis exinde verilalis exuvias vrabit ad le omnis sanctusin letnporeopporiuno(Psal.
tota aviditate diripere ac lollere sibi, et ctnn Pro- xxxi, 5, 6). Opus itaque babenl et "sancii.pro p.ecca-
pliela <licere Domino : Lwlabor. ego super eloquia tis exorare, ut de inisericordia salvi lianl, propri_6
tua, sicut qui hivenil spolia multa (Psal. cxvili, 114, justitiie non fideuies. Oiiines eiiini peccaverurit^
162). Nempe ila regnum veriialis vim paiitur, et et egent omnes hiisericordia [Alias uddiiur, Dei].
violenli rapiunt illud {Matlh. xi, 12)» Yei-umilie B Ut ergo ciim iralus fuerit, misericordiie recordetur ,
senior fraler, quide agro veniens forinam leni.il rogatur ab i.sta apparere in nrisericordise. habilu,
populi vetc.is et leneni, qui pro terrena haerediiate illo, de qrio Aposloliis : Et habitu, iuquit, ihventnsMt
'doctus."diligere trituram^ altrila fronte.geniit anxius homo (Philipp. n, 7). . -
sub gravi jugo legis, porlatque pondus diei el sestus_ S. Necessarie quitlem. Si eniro cum hoc qupqrle
Is, iriquain, quia ihlelleclum non habuit, foris sial tcmjreranienlo lanla erit in _ndiciorequitas, in judice
1524 eliain.iiunc, et non vtill nec invitatus -a paire Terilas, in niajeslate sublimitas, novilas in ' facie
inlrafe domuni convivii, seuielipsum frauilans-usqtte ipsa rcruiii., ut secundum prophetam nori possif 'co-_
adhuc participio symphoniae, el chori, et viiuii sa- gitari dies adventus ejus (Malach. m. 2): quid, pu-
ginali (Luc. XV,23-50). Miser qui renuit experi.ri, tas, forel, si ignis ille consninpns {Deum Joquor
qiiam bonum sitet quam j'ucundum habitare fralres 'omnipolerilein ) in illa suse divinitaiis inagniludine,
in untini. Et hsec dicta sinl pro distinctione partis foriitudine, purilale venisset, contra folium quod
Ecclesiae, partisqtie Synagogae, quo ei csecitas hujus vento rapituroslensurus poteTiliain suam,et stipu-
ex illius prudenlia rnanifeslior fiat, ef felicitas illius lam' siccara persecuturus? (Job xm, __5.)jEt homo
6x hujus miseranda fatuitaie prseemineat. est, inquit, et qtiis videbit eum? Et quis stabitad
3. Nunc jam scruterour yerba sponste, et sic co- * videndum eutn (Malach. in, 2). Quanlo magispeum
Tiemur casfos exprimere sancti amoris affectus, ut; nohis absque homiriO exhibenlehi neriio homimini
niJ in sacro eloquio ratione earens, nil indecorum ferret, utpote cJaritate iiiaccessibileiii, celsiiudiiie
imporlunumve resedisse omnino appareal. Et si in ii-.iiiiiigibilem, iiiconiprelieireibitemniajestale? Nune
inenlem veneril hora illa, cum Dominuslesus (is i vevo ctiin exarserit in brevi ira ejus' (Psal.n, 13),
fenimsponsus est) transiret ex hoc mundo ad Pa- qiiain grala propier fili.os gralise apparebit lilanda
trem (Joa.t. xin, 1), simulque quid tunc animi gere- qi-tcdaro visio iioiniiiis, sane firiiiainentum fidej, spei
rel sua illa doraestica Ecclesia, nova utique nupta,, robtir, fiduciae augmenttiin : quod scilicet gralia et
cum se deseri cerneret quasi vidtiam desolalam m;sericordia .sil in' sanctos ejus, el resjieciiis in
unica spe suri: apostolos loquof, qtti relictis onmibusi electos illius (Sap. iv, 15). Denique ipse Palef Deus
seculi fuerant eum, alque cuin ipso permanserant int dedil Filio judicii poteslalem, et.noir quia suus, sed
•teiilaiionibus suis ; si hsec, inquairi, cogitaverimtis,, quia Filius hominis est (Joan. v, 27). 0 vere Pa-
lioh imnierito neqtre incongrue, -puto, videbitur: Irem misericordiarura ! 1525 vult per honiinem
quantum de abscessu trisiis, lantum solliciia exsti- honiines jutlicari, quo in lanla trepidatione et per-
tisse de rediiu, praesertim sic affecta, et sic relicta.. „, lurbatione maloruin, eleclis fiduciain praestet na-
Itaque diligenli ct iniJigenli Jiaec ipsa duplex ratioi iurji. siniiliuido. Praedixerat hoc quondaui sanctus
eralconimonendi dilectum, ut,; quandoqiiidem per- David, orans pariterelprophelans: Deus,inquiens,
suaderi non poterat quiri iret et ascenderet ubi eratt judiciuni iuuin regi da, et jnsiiliani tuam filio regis
prius, saltem promissum denuo maturaret adven- (Psal. LXXI,2). Sed neqtie huicdissonal promissio
tum. Quod enim optat et pbslulal similem fore feris,, iacta per angelos, quieo assumpto ita ad aposlolos
et ejusmodi feris, quaecursu agiliores esse videntttr;; Ibquebantur : Hic Jesus qni assumplus esl a vobis in
cupienlis animi ihdicium esl, cui nihilsatis festjria- cwlnm, sk veniet, qnemadmodnm-oidistiseumeunteni
tur. Nonne boe quolidie poslulal, cum dicit ihora- iri cmlum (Act. i, .11) , hoc est, in hacipsa corporis
tione : Adveniat regntim tuum (Mallh. vi, 10)? forraa atque subsl.anlia.
- 4. Ego tamen prseier agilitalem, existiirio noni 6. Liqtiel ex his omnibus spoiisain in se divinuin
minussignaiiter exprimi eiiarii iiifiniritatem, etqui- habereconsilium, et inysicrium supernse voliiritaiis
dem sexus iri "eaprea, aetatis in hinnulo. Vull itaquee minirrie ignorare, qna: sub uiubra iiiibellium iiube-
eum, ut mihi videtur, elsi 'cum poteslaie venire, no'n ii cilliumque animanlium; naturain infirmiorem, vet
tamen infurma Deiin judicio apparere ; sed sarie iri ii potius inferiorem, quia jam ihlirraa hon eril, ia
iiT,t _ SERMONES 1-NCANTICA. .1138
fttriicio exhibendam, el oranlis.affeclu,. et spirilui A slolus et Propheta,[quippe habentes eun.dem Spiri-
propbetanlis enunlial; quaienus qurccelum lerram- lum. Naia si dignationis fuit quod minoratus est,
que movebit in virlute sua, accinclus poleniia corw. non rieeessiiaiis; iiihil ptane in hbc bonitaTij;rae-
tra insensaios, el suavis nibilominus et milis, et .scribiiur, sed ascribilur. Deniqtie minofatum Pro-
. quasi omnino inerrais appareat propter elecios. Ubi pheta pertiibtiil, non niinorem, atlollens graiiam, et
Iioc quoque addi poiest, quia ad discernendum alrer- proj:ellensiujiiriam.N__iiiet'niitiorii..iero naiura recu-
iilrbs a se,.opuserit_quodam modo illi, cum bjnuuli sal;,.elriiiiioraiione.mexcusat causa, Neinpemiuoralus
qurdem saltibus, lumjnibus caprere; qHalenii,s.vider_. est, (juiaTpse.lggj© volnU : minoratus est, sua vo,-
«T discernere in lanta multitudine et ,ia tantii.tiuba- iuntate, et iiostra necessitaie. Sic niiiiorari, liiisereri
lioiie possit, iri quosnam salire; et quos.tiaiisilire _fi.jli.Qusenam perdilio hsec? Protecto accessit pieia-
bjiorteal, neTorle.coiitingaljustum.pro iinpio CQJI- tj, qiiidquidsitiajestati. vlyum.esf deperiisse. Quan-
culcari, cutn in ira populos coufringet. Nam quan- . qjiam nec ApostoJtis lacuit hoc magnuin magnae pie-
tuni.ad impios, necesse est ui -impJcaiiir prophpiia tatis arcajium„._sedait: Eum autem qui-mqdico quam
Bavid, imo sernio Douiini loqueniis per os ejus, . Angeli triinpratus est, videmusJesum, propter passip-
quia comminuam eos ul pulverem ante faciem venti, nem tjiortis.gloria et.honotv cqronatum (Jlebr,, n_,.9).
a. Ittlutn plalearum- delebo eos - xvn, 45.' ; ei IB; 9. E.t liaec dixeiimus jirp_nomine ,el similiiudhie
... - (Psai.
^
itero alius serino, quem,per aliiim proplieiaro ptae- binnuli, qiiatenus sponso eani,. juxia. serJiionein
tlixerat, iinpletus liihiloininus lunc cognoscetur, cum sponsse, absqpe i.i)aj.eslaiisînj'uriaaplarejmis. Quid
ad angelos rediens dicet: Galcavi eos infurorenieo, dico, absque inajeslalis iujuria, qiiando.nec iiilirnii-
Cl conculcavieos.iit imriiea (Isa. LXIII,5). lasliihoijorala remaasii? ffinpnlus esi,.parvulus est;
7. Si cui aiiiem-magis ita intelligendum videlut;, .capreae qtioqutv similis jiefhibeiur, laiiqpam,,racjus
ut malos polins .traijsilire, alque ia bonos solire exmuliere-: atuiihen super mpiiles.Beihel,allamm
Iiiiinuliis noster debeat, non contendo : lantiim cp- excelsior cwlis factus (Hebti. vu, 26)..Non dicit,:, E_t-
gitei saltus dispositum iri in discriminationenibono,- celsior ccalis.-eijs (244') v.olexistens ; sed, exjelsior.
rum, riialorumque. Nam et a nie, si bene memiin'., cmlis factus :. itequispulet de illa nalura <lietum, iu
iia dictum esl inserni.one altero, ubl capituluro idem qua est qui est, Sed el ubfpraferlur angelis,_mcdip_.
aiibi supra.ei ab.auclore. posilurii, et a-.me exposir. . liibiloroinus peiTiibetiir eflecliis,.ei non tiicitur ma-
lum mh\lomin\\s Teper\in£-(Supra tenn.M). Verum , nens v.el ex.islens melior. Ex quibus apparet, quod
ibisecundum dispensalion.eni quidem gratiae, qtiae in non raodo in, eo,quod ab aiterno esl,_ sed etiam in
prsesenti vLtaalijs datur, aliis non dafur,. j'us_o qtii- eo quod in-teinpoTe fi-ctns est", oiiinem sibi emii,ien_-
dem Dei judicio,, sed oecuiio, salire, et. transilire is &. . liam vindicet supra oinneni priiicipaluro el po-
hiiiiiulus dictus est •,hjc autem, secundum uTtjmam teslatem; sujrra onincm deniqtte creattir-anr,..nt-
ac variaiu relributioiiein.meriio.rnm. Ei forte sensui - pote prinibgenitus omnis cieaiiira_.„ Itaque- quad
hjiic videaiiiE aslipulari ex.lremum capjiuli hujus, stultum, esl Dei, sapienliiis est hoininibus,; et quoxi.
qnod qtiidem pene oblitus fueram., Dicens. lfamque : inftrmuin,est Dei, forlius e/slhomihibtts (LCor. l, 25).
Siinilis esto, dilecle mi, caprem hinnuloque.ceiivorum,, Uoc qiiirfem Apostolus. -Miliiaiiicm uqn vjdetur er-
addit, supei riwnles Bethel., Nec enim in domo Dei,. rare, si quis eliairi 'sapieuiiie ctforlitudiiii apgeJo-
quod son.at Beibel,, mali montes suni. Qtiamobrem rum prsf'fer,(.iid.umdipat, idcqlidem. stulluin. inlir-
saliens in eos hinnulus non conculcat, sed Isetificat, miimqtieDei; Iia ergo.praisensToc.us couveuienter
ut Scrij.t-ura impleatur quse-dicil: Monles et colles , apiabiltir ani.y.ersaliEfcelesia:.
eantdbunl cprmn Deo.landes (JA_I..LV, 12)..Elquidem 10. Jani vero qtiotl ad nnam sijigulariie.r animam
jsunl monles, quos.secundum.Evangeliurh lollil-faies speclai (liain el, una,. si Deum dniciTcr, sapienler,
comparata.sihapi (Malth. XVJI, 19), sed noii stint ,v,ebemeitleramat, sponsa est),. qttisquespiritiialis in
nioniesBethel. E.tenirn quicunquesuiitBethel, ini- seineiipso adverterepotestj.qtiid sibi indeproprium
jiime eos lolljl. fides, sed colit, .. respondeat. experimentum. Egp vero .quiilquid. illiKl
"
8. Quod si principatus ef. poteslaies, nec non, et' esl, qtioil in niede hujusiiio,di.exp,eriridooaiuiu est,
esciera nihilomiiius bealoruiri,. Spiriluum agmina^ -cgrain. eloqtii noii vereb.or. Nani etsi vile forsitatt
coeloruinque.virltiteismonies sunlBelhel, nt.de his ctim fueril audiumi, et despicabile.videatiir, noii
intejiigamus diclhm : Fundamenta ejtts in niontibns, mearefert; quja qui spiriiualis est, non. ine despi-
sanclis (Psal. IAXXVJ, 1., hbti sajie is hinnulus vilis ciel.; qui";niinus,. non me iutelligei. Aitamen si in
ac conteninendus, quisupra lam exceilentes montcs.,_ ..iiiiriiiiislud.seriiign.eni servavero, forle non.ideeri.iiii
visus. esl. apparere, tanlo. angelis^ melior effectus, qui aedificeulur in,,iis, quae exoralus interiir. Doini-
quanto difftrenlius prm illis^mmen-limreditavil (Ilebr.. -nits inspirajiit, sponsus Ecclesiae,Jusus Christus Do-
I, i). Quid enim, si"in psalmo.Jeg-imiis itiinoralum • .niiiius nosier, qtii cst super buinia D.us. lieiiedictus.
ab angeiis? (Psal. VIII, 6). Neque .enini idco non:j ,:_ in saecula. Amen.
melior, quia iniiior;;.,nec conlfaria suiit,.locuti ApoV
(2-4*) fn scriptis omnibtis et editis prirois iiic-„ Tlic lamen paulo.jiosl eliam.in
' roamiscripiis
' I_gitur-"-
"legiuir ens; apud Tlorsiinro el alios,maneris. Jt? ens.:.- riianenyvel existehs. ,
ijabes. scriiione 13, nuih, 11 ;_j)ro quo cd\\\, setiehs.
iW S. BERNARDIASBATIS CLARjE-VALLENSIS H43;
" ' i _ . - '
- • ' '- SERMO LXXIV. ' ,-. A vallda. Denique : Desiderium pauperum, inqiiir,
' exaudivil
bevisilat\6nibusVerbisponsi,quamoccuttefiantadani- Dominus (Psal. IX, 17). Verbp igilnij ab-
"
mam sanclam, idque Bernardussui ipsius exempldqd eunte, una inlerim et corilinua aniin_e vox, conii-
mdifiealionemsuoruin demisseacverecundedeclarat. -nitum desiderium ejus, tanquam unu.m coniinutiiii"-
i.Revertere, inqnit (Cant. n,. 17). Liquet nbn que Revertere, donec veniat. -. ;
'
adesse quem revocat; adfuisse tamen, idque non 3. Et -nunc da riirhi aiiiinam, quam freqnen.ler
•
loiige sinie : quippequi dura adlmc abiret, revocari " Yerbum sponsus invisere soleal, cui familiarilas
vtdelur. Interiipesiiva revocatio,rmagnLunius ariro- ausuro, cui gusius fainem, cui toiitemptus oinniurii
' '
ris,! iriagnse riltefius ainabililatis indicihm est. Qui otium dederit: et ego huic iricunctanter- assign.o
'
sunt isti charitalis culiores, amatoriique tam inde- vocem pariter et nomen sponsse; nec ab ea penifus
fessi sectalores negotii, quorum alterum prosequi- locum,"qui in mariibus est, censuerim alienuiii.
ttir, altefam ,urget tam inquieius amo.r? Et mihi "Talistiernpe inducitur hicloquens. Quem.enim re-
quidem, ut memini meae promissionis, incunibii as- vocat, ejus absque dubio probat se meruisseprreseu-
signare hunc locum Verbo et animse; sed sfd boc tiam, etsi non copiam. Alioquin rion revocasset
ut digne vel aliquanlisper fiat, ipsius adjutorio Yerbi illura, sed vocasset. Porro revocationis verburn
egere me fafeof. Et certe sefmo iste decuerat magis B-reverlere 1 est.Et fofte ideo, subtraxil se, quo avidLus,
exj.er.um, magisque conscium sancti etarcani amo- revocaielur, leneretur fortius. Nam et aliqhando
ris; sed non possum officiodeesse ineo, non veslris siroulabal se Jongius ire, non quia hoc volebati,'sed
oinnino votis. Perieulum meum video, et non caveo; volebat audire : Matte nobisciiin, Doinine, 'quoniam
vos mecogitis. Prorsuscogitis ambulare in magnis aWvesperascit{Lut. xxi-v, 28, 29). Et rursurn alia.
: ct in mirabilibus super roe. Ileu! quam vcreor ne-- vice sirper nrare ambulans, cum aposloli navigarent
subiride audiam : Quare tu enarras delicias nieas, el laborarenl in reroigando, quasi volens praeterire
et assumis sacramentum meum per os luum ? Audi- ee^, nec ttiiic quidero istud volebat, sed magispro-
te me lameri horainem qui loqiii.irepidal, et lacefe bare fideiri, el elicere preeem. Deniqtie, sictu ai.t.
non potest. Excusabit forsiiari ausum trepidaiio-'' evarigelista': Turbali sunt,'et clamaverunl, pulanles.
jpsa niea"; magis aufem vestra, si provenerii, sedifi- phantasma esse (Marc. vi, 48, 49j. Ergo isliusniodi
catio. Et forte hae lacrymfe pariler videbu.nlur. Rc- piairi siinulationeni, imo salutarem dispensalioiieni,
vertere, ait. Bene. Abil/al, reyocalur. Qtiis mihi re- quam tttiic corporaliter Veibuin corpiis inlerdiii.R
seret bujus niulabilitalis sacraineninni? Quis hiihi exhibuii,. noii cessat itlciiiltlcm Yerbum sp"ir,ituss-
'digne explicetire, et 3,527 redire Verbi?Nunquid riio.dosuo spiriuVali, cutn devota sibi anima "sedulo.
jlevitate utitur sponsus? Unde, quo' venire seii denuo "^ actitare. Preeieriens teneri vult, abiens revbcari.
iire.queat, qui totum implei? Quern denique iriotum Neque enim Iioc irrevocabiie verbum.. It, et redit pro
jiiabere localem possit qui sjririius est? Aut quem beneplacito suo, quasi visilans dijuculb,: et subito
;]postremo" vel eujuscurique generis motiim das illi pTbbans. Et ire quMem illi quodara modo dispensa-
qui Detts est? Estquippe oinninb incbihmutabilis. torium,;: re.dire vero seinper voluntaritiro est: uiriui)-.
2. ;Verum hsec qui potest capere, capi^tl. Nos queaulemplenumjudicii.At pepesipsiim horuni faiib.
ri.utem in expositiorie sacfi niysiicique eioquii cauie 4.: Nunc verb. constat in anima -fieri hujusmodi,
"el sii.nplicilcr anibulan.ies, gerarou.s morem Scriplu- ••vicissitudihes euhiis el redeunlis Yerbi, s_x.ulait:
pse, quse noslris verbis sapieiitiaui i.n "roysierio ab- Yado, el vehio dd vos (Joan. xiv, 28); item : Nodi-
'sconditam loquitur; nostris affeciibus Deura, dum cum, et noji videbitis me; el ilerum modicum, ei vide-
jiigural, irisinuat;. notis reruni sensibiiiimi simil.itu- bilis me (Joan. xvr, 17)..0 modicuin el modicum! o.
Idinibus, lanquarii quibus.iiamvilioris ni.aleiia.- pocu- modicum lbngum! Pic Domine, modicum ^dici.s,qucd
Jis, ea quse preliosa sunt, ignota et iiivi.sibiJiaDr_i, non videbihius le? Salvtim sit verhuni Dbn.iini hiei:
nientibus propiriat humanis. Sequamur prbinde et longum' est, el multuni valdo niuiis. Yerrimlameu
Tios eloquii casli constieiudinem, dicarausque Yer- ,jy utrumque verum ; et modicum nmritis, el longuin
iburo Dei Deum sponstim animse, prbut vult et venire votis [alias^ non modicum votis]. Ilabes utrumque
jad animam, et iteruui dimitiere eam .: tanttim ut iii propbeia : Si moratri fecerit,-inquit, exspecia
|sensu animae, non Yerbi molu, isia fieri seutiainus. eum, quia veniens. veniel, el non tardabil (Habac.
iVerbi causa, cum seritit gratiara, agnoseil prtssen-. -V, 3). • Quomodo non tafdabit, si mpram fecerit,
tiam : cumnon,al.sentiarii queritur, el rursum prae- riisi quia quod ad merilum saiis est, non est sat^s
sentiam. quaerit, dicens cuiri.Piopheta: Exquisivit te ad votum?. Porro anitna aroans volis feriur, I52S
facies mea;~faciem luatn, Doniihe, requixam (Psal. traiiilur desideriis.-dissimttlat merifa, iriajestali ocu-
xxvi, 8). Quidni. requirat? Neque enim, sftbductb Jos claudit, aperit voluptati, ponensin salutari, el
sibi tam dulci sponso,'interim aliquid aliud.non' fiducialiter agens in_eo. Intrepida denique et inve-
dico desiderare, sed nec cogitare Tibebit. Reslaligi- :recurida revocat Yerbum, el cum fiducia repetit de-
lur ut abseniem siudiose requiral, revocet abeun- licias suas, solila Jiberiale vocans, non ^pomihum,
•tem. Ita ergo
-9 revocatur
. • VerbumJ
_'! et revocaiur
. • : .desi-
- Sed dileciuni f Revertete,,dilecte mi: et addit : ShniT
._ '
deno animse, sed ejus annna. eui seroel indulserit lis esto caprem,:hinnutoque cervorum super inpr.les
'- '
juavilatem sui. Nrin^nid non desidsrium vox? Et Bethel. At istud;posiea. _'' '...-.
-Ul • - . ''SERMONES IN CANTICA. ' , _ i!-2
5. Nunevero SBSt.iiete modicum quid insipientiae /^ est inierioris hominis mei, percepi utcunque spe-
mese. Volo dicere, riarii et lioc pactus sum, quomodo . ciem decoris ejris; et ex contuitu horum omnium
mecuni agitur in ejTismodi. Non expedit quidem. sitiiul expavi multitudinem magnitudinis ejns.
Sed protlar sane ut prosim : et, si profeceriiis vos, 7. Verum quia haecomnia, ubi abscesserit Yer-
meam insipienliam cbnsolabor.; sf non, meaminsi- bum, perindrt-ac si,bllse bullienli subtraxeris ignem,
confilebor..F_tieor et mihiadveiiiasse Yer- quodatn illico langubre torpenlia et frigida jaeere
' pientiam
bum, in irisipienlia dico, et piunfes. t_.umques_ep.us jticipiunt; alque hocmihi'Signuin.abscessionis,'ejus-
intraverit ad nie, nori scnsf aliquoties cum intravit. ^ristis sit neeesseest anlnia mea, doneciterum re-
Adesse sensi, adfuisse reeordbr, iiiierdtim et prae- vertafur, ct solilo.recalescat cor meum intra nie;
sentire potui introituro ej'us,'Senlire liuiiqiiain, sed idque s.l reversionis indicium. Tale sane experi-
ne bxiiuin quidern. Nam unde in-aniroam mearo ve- menfuro "deVerbo 1529 habens,qnid miriim si et
neril, quove abierit denuo- eam, dimittens; sed et ego usurpo mihi vocem sponsaein revocando illutJ,
qua vel irilroierit vel exierit-; eiiam. imrie ignorare cum se absenlaverit, qui etsi-non pari, simili lanieii
me faleor,.secuntJum Uliid.: N:eseis "undeveniat,aut velexparle desiderio feror?- FamiJiare mihi erit,
quo vadat (Joan. ni,'8), Nec-mirum lamen,. quia quoad vixero, pro Yerbi' revocalione revocalionis
. ipse esl, cui dielum est: El vesiujid.tua nojt cogno--B-verburo, quod ulique revertere est. Et quolies elabe-
tcentur- (Psal. tx_xvi, 20).Sane per. oculos non iit- lur,. lolies-repeteiiir- a me;- nec.cessabo chtroiUtrt-
-travit, quia non est coloratuni ;_sed'neque per aures, qtiafeipost' tergtrm.abeiiniis ardeuli- d.siderio cordis
quia non sonuil; sedneque per nares, qiiia uon.aeri ut redeat,..et. reddat liiihi laeftiiariisalufaris sui, red-
iniscetur, sed menii; neeiufecit aerem, sed fecit; dal mihi seipsuin. t?ateor vobis [alias, dico vobisj',
neque vero per fauces,: quia nonest mansum vel. filii, nil aliud intefim libel, dum non praisloest qtsod
liausuim; nec laeiu coroperi illud; quia. palpabile , sblum libet.Et hoe oro,. ut non vaenum veniat.sed
non est. Qua igiiur introiviL? An forte nec introivit plenun) gralise et.verilafis (Joan. i, 14): more utiqtie
quhlem,. quia non deforis venit?_Neque euim est suo, sicul beri et nudiusierlius. In. quo niibi siiiiili-
unum aliquid exiis quae fnris sunl. Porro nec de in- tiidinera, capreie el liiiiiiuli exliibituin.iri posse vitli-
ira me venit quoriiam honum est^. et.scio qiioniani tuf,cum verilas caprese oeulbshabeal,.g,ratia bTunuli
Tionesl inme hoiiuni. Ascendi etiamsuperius uieiiin : bilarilatem. , . .- . •
. q
et ecce supra _«.c- Yerbum eminens, Ad >hilerius 8. Blraque res n.ecessaria. milii :et' verilasqui-
- quoque meum curiosus explorator desc"endi;:;etni- deni, cui abscondi ndn possim; gratia.autenij cui
liiloniinus-infra iriventum est. Si foras.aspexi, exira npliin. Alioqiiih sine alteruira visitalio. plena.nwi
emne exterius meum comperi illud esse; si.vero êrit, cum,el_THiusseveiiias absque hac onerosa,.et
intus, et. ipsum.interius erat. El cognovi verumqui- hujus hilarilas ahsque iHadissoluia' possil videri.
-dem esse quodlegeram, qriia in. ipso vivimus, move- Amara est-veritas sine condimenlo gratia.;-. sicut
murei sumus (Act. xvn, 28) V sed ille beatris est, in absque veritaiis freno Ievis. et nesciens inodum,
quo estTpsum, qui illi vivit, qui eo.movetiir.. • plerumque eu insolens ipsa devolio. Qtiam intihis
6. Quseris igilur,. cum ila, sint oiiinino iuvesliga- noii proftiit graiiaro percepisse, pro eo quod lempe-
. biles vise ej"us,uiide adessenoiim?*Yivum eteurcax rameniuiii.de veritafejiaiiter non acceperunt? Ex
est: rooxque ut intus veuil,.expergefecjt do.nriilan- •hoc eiiimiplus.quam oporluii.complacueresibi in.ea,
. tem aniniam meam; movit, et. mollivit, et vulnera- dumveriU non sunt veritatis obtutus, dum .non.ia-
vit cor nieum, quoniam durum lapideumque erat,. • spexeVunt ad capreae.maturilatem, magis auietnse
etmale.sanum. Ceepitquoque eveilefe et deslr.uere, . tolos hinnuli leviiati hilarilatique dederunl- Snde fa-
, -cdificafe el planlare,;.rjgare§ arida„ leiiebrosa illti- cium esi,, ut in. qua priyatim exsullare voluerant,
minare, clausa iseserare, frigida inflaminare,, hec gratia.privarentur, quibtis. vel. sero.dici. polueril:
non et mitlere priava in.direcia, et aspera. in vias Euiitesergo discitequid sii; Se?viieDomino,.hilin.ore,
planas; ita ut.benediceret aniiria. mea-Domino, ef n et .exsultate ei cum trehwre ,(P,saL n,,U). Dixeiar.
omnia quae intra ijne sunt. nommi sanclo ejus. Ila denique sancia aniraa. qu.aedani in aliundantia sha ,
_igilur intrans.ad me aJiquoiies.Yerbum sponsus, nul- Non movebor in.wternuiri: cnm. subilo seusil avei-
lis unquam iiilroitum suurii.indiciisTnnotescere fecit, sam a se faciem Verbi,-seque non"ihodo.molain, sed
iion voce, noii specie,. non incessu. NuJlis denique - etiam coriturbatam (Psal. xxTx, 7, 8);. et sic m iri-
suis..moiibus.coiii.pertuinesl mihi, nullis nieis sensi- slitia didicit. opus fuisse.sibi, CIIIBmunere quiueiii
bus. illapsum penetralibus. mels.: lantum ex moiu devotronis, etiara pondere,- veritatis. Ergo non in
cordis, sicut prsefatps sum, irilellexi prseseritiam sola.gratia pleriitudo gralise est, sed ne in sola qai-
ejus; el ex fuga viiioriim, carnaliuroque compres- dem.verilate.* Quid prodesl scire qnid te opprteat
sione affeciuum adverti poieiiliam virtutis ejus;,et. fac.ere, si non deluret velle.facere? Quid, si velis
ex discussione sive redargiiiione occullorum im.orum - quidera, sed minime possis? Quantos. expertus stitn
admiratus sum profunditatein sapientise ejus ; et ex agnita verilale tristiores> et ideo magis, quod jara
quantulacunque- eraendatione iriorum meorjini ex-. coiifugere ad ignorantiae excu.satioriem.iion,.licerot,
pertus s.iiin,bohilaiem ni.ansueludinis ejus; ,et.ex s.cJentes, et non fafcientes quod Yeritas.horlaretiii'?
xenovatibneac r.etormaiione spiritus mejuis mcjr,_id. S. Quse cum ifa se.Iiab.eans.,,.n_.uir_Jrif
siue.aHer....
1145 S. BER_NAft_DI,ABBATlSCLAR_E-YALLENSIS '- 114i
sufficit. Parnm di,xt : npn expetiit qrioque. Unde id.jA.gloriam, iiihilominus audituri sunt, qrria non novi
scimus? ScienlifSriqmt, bonum, etnon facienli, pec- vos.(Matlh. vii, 25): uf Itquido ex bis clarescai; gra-
catum.est illi (Jac. IV, 17); item : Servus sciqns vo- tiarii iion prodesse, ubi verilas non est in inien.
.htntatem dominj sui. et non faciens digna vapulabit tione;. sed obesse.magis. Et quidem penes spohsnm
ntultis, (Luc. XII, 47). At islud pro parte yeritalis. iilraque res. Denique : Graiia et verhas per Jesum
Pro gratise qtiid ? Scriptum,est: El post buccellqw. ..Chrislutn factqesl, ait JoannesJBaplisia (Jpun.i, 17).-
m.roivit in eum-Salanas (Joan, [SIII,.27). Judam lo- Si ergo cum una quavis hanim sirie altera pulsa-
(jti tur,. qtii accepio munere gralise, qu.ia' in veritaie verit ad ostinm nieum Dominus iesus Chris.uis,(ips.e
non. ambulabat cuin veritatis-Magisiro, vel potius estenim Dei Yerbum, animse spprisus), intrabit sane.
eum magislra Yeriiaie, locum in se diabole dedit., non tanquam sponsus, sed lanquani. judex. Absit,
Audi adbuc: Cibavit iltos, ex qdipe frumenti, et de nequaquam fiat Iibc ! Non inlret in:judicium, cuiit
jielra melle saturavilêos.,Quos? luhni.ci Damh)ipien-. êryo suo. Intfet pacificus, iut.ret jticundus elliila-
.liii sunt ei (Psal. _.xxx, 17, 16)^.Quos melle cibavit ri.s: m.aiurus tanien et seritis iiilret, qui severibri
«t adipe, bi, inenliti, suiit ei facti,mi.mi,ci; quia vern quodgjn verilaiis vulfuiri me, dum insolentiaiii.
,iatem gfaiii» iion junxefunt. De quibus alibi Ii.abes: repriiiiit,- purget laefiliairi. Inls;et quasi liinnuius sa-
Filiialkni mentitisunt mihi;filiialieniinvelerati sunt, B 1 liens, qutfsi caprea circumspeclus, ,'qui, culpain dis-.
«_ claudicaverunt, a semitis suis (Psql. xvn, 46), simulando transi.liat, pbenam miserando, respiciat,
Quidni claudica.rent, iiup pede grati_e contenii, et Intret quasi descenden.s4e monlibus. Bethel, festivus.
. non appoiicntes rerilatsm? Erit igiiur tempus eoruni et pplendidiis, el qtiasi procedeus a JPat.re,suayis et -
,ir; swcula (Psal. i.xxx. 1G), sicut el pri.ncipis ipso- mitis, qui non dedignelurdici etfieri sponsus aninue.
,riiin,qui.et ipse i.n veriiale non sietit, sedfuit men- quaereniis se.cum sit sup.er oninia D.eusbenedictus,
<lax ab inilio (Joan. vm, 44), ideoque a.tjdiyit: Per- i.h saecula.Amen.
didisti in decore {uosapietniam (Ezech,. x\vi.u,, 17), """ - '
-•-•.."."",, SERMO LXXY :, .|
-JNolodecorem, qui mihi sajrientiam tollat, Deus qumrendus esl debito lempore, mbdq. et Ipco.Et,
10, Qujcris qiits ille tani noxius, lamque perni- quod nunc sil acceplubile lempus, iwqup quist_iie
'fiosus-decorJTuus. Adhuc forte sine intelleclu es?. per bona_pperapolesl sibi hwenire Deum, ACsuam,
Planius audi. Privaius, proprius. Non culpamus. do- qperari satutetn.
mim, sed usum, Denique si advertisti, non m der 1. In lectulo trieo quq>siviper hoctes quem diligit-
core, sed io suo decore diclus est ille perdidisse sa,- mima mea (Cant. m, 1). Non est reversus sponsus,
pienliam. E.tini fallor, unus angeli animaeque decor ad vocem et voturo revocanlis. Quare ? Ul deside-,
ipsa est. Qtiid enirh vel haec vel ille"absque sapientia, ". rium ciesciri, ut probetur aflectus, ut exerceatm.
i.iisj rudis defonnisque materia est? Ea-ergo ille non hhioris. negoiiuni, Sane.crgo dissipuilalio est^ non
niodo formatus, J,g3® scd et formosusfuit. Sed hjdignaiiQ. Sed siijieres.l, ui quseratur, s,i foriejrepe-
perdidit eam,. cum fecit suam : utnon sit aliudin. riatur quac-si.tus,qu3,yocatus non venil,_ dicentleDo-
decore suo quam in sua sapienlia perdidisse sapien- mino : Oinnis qui -quivr.il, invenit (Mattli. VI.I,8),
liam. Proprietas in earisa est'. Qriod sibi sapiens Porro vcrbiini.revoca.tioiiislale est : Reveuere; assi-
fuit, quod non dedit gloriam Deo, quod non retulit milare,ditecie mi, capremhinnulpquecervprum,{Cant.
gratiam pro. gralia, quod non secuiidum verilatero ii, 17). Ad quam. vpcem dum non est reversus, uli-
arnbulavil in ea, sed ad s.uam eam retorsil volun- que ob iJJascausas quae dictae surit : hinc is}a quaj.
latem : isiu.d esl cur eam perdidil; iroo istud est aniat fa.cta cupidior, inox sese ad fequirendum lola
quo.d eara p.erdidit. Etenim sic habere, perdere est. aviditate dedit. Et pri.roo'-quideni qu_efit illhm an,
, _Efsi Abraham, inqilit, ex pperibus juslificatus. esl, lectulq, spd miniine invenjl. -Surgil inde, circiiif
hqbet gloriam, sed noriqpud Deum (Rom: IV, 2). Et civithiem, il el redit per pJaleas et vicos, et npn oc-
egO : non ego [alias, ergo] in trilo, iiiquain. Perdidi currit, neque apparei. liilerrogantur" quique forte.
(juidquidbabeo non apud Deum, Nam quid iain per- x« occurrerint, niljilque "certi reporialur. Neque vicis.
(litum,(juamquodexiraDeuniex'sulat? Qu^dinors,nisi unius, auf unius noctis quaesitio haec, ethaec frhstra-
privatio viiae?Ila nibil perditio, nisi alienalio, a Deo liOj.cum dicat ista, quia qumsiviper uoctes. Quid hoc
est.Vaequisapien.es estis in oculis vestris, et co- desiderii est et ardoris, ut surgejrs de nocte publi-
rara vobjsmeiipsis prudenles! (Isai. v, 21.) de vobis cum non erubfes.cat,percurrat civilaieiii,percuiicie-
dicil.ur : Perdam sapieniiani sapienlium, el pnidcn- lur palara el jiassim de dilecto, atque a vestigaodis
tiahiprudetUium reprobnbo(I Gpr. i, 19). Perdidertint semitis cjtis iiiilla yaleat ralione averli, nulla pr_3-
sapienliam, quia sua ' saplentia pjerdidil eos. .Quid pediri difficuitate, non tempestiyaa retirieri amore
non perdi.derunt, qui et ipsi perditi sunT?An vero quietis, non sponsifi verecundia, non vel iiniore
non perditi, quos nescit Deus? . '- nocturno? Et tamen in bis pinnibus' 1531 frustraaa,
11. Porro aulem virgines fat.upe,qnas quidem non est usque"adliuc a desjderio suo. iQuxre , quid sihi
aliunde fatuas puto, nisi quia dicentes se esse sa _ vult pertinax haec et diulurri.a fraudatio,"t_p-d,ioruin.
pientes, stultae faclse sunt; liae, inquain, a-Deo au- nutrix, suspiciontim fomes, impaiienlia. fax, poyerca.
dire- hsbent: Nescio' vos (Malllt. xxv, 12). El ilein amoris. riiater des"perationis-?Si adhuc dis-.in_ul.atia.
iili, qui gratiaro miraculortiiri ad suam usatpaycrtitit .est, nirnis est nmlcsla. •' ,
1U5 SERMONES IN CANTICA. . 1145
%._Esto quod pie, utililerque interim Jiieril dissi- A
J invqcetur dum prope esl; quia futtirum est jain non
riiulaium, donee in sola adhuc vocalione sjeu revoca- prope futurum. A qiio ehini luiic non requirefur?
tione res erat. Nunc vero, cum fequirilur, elilare- Mihi, inquit, curvabilur omnegenu (Isai. XLV,24);
quirilur, quid jain conferre ppleritdissimuTalio ? Si etc. Nec tamen invenietur ab iihpiis, quos uliores
de carcralibussponsis et pudendisainofibusquaesiio angeli arcebunt proreclo', et 'iollent ne videaht gia-
est, sicut lilieralis supeiGcies pr.eiusisse_videtur.; et riam Dei. Frusira iiicla.mabunt et fa.iuseivifgines;
si inierillos talia coht.ngere queant.mea non jntef- mininieprofsusjain ad eas exil, clausa jaiiua"(Mdtih.
est,. ipsi viderinl. Quod si an.imaruihquserenliri.m xxv, 10). SiJri proinde dicluin puletil Illse: ' Qumretis
Dominuramentibus etaffeelibus pro quanluiocinique me, et non invenietis.
posse meo respondere ct satisfacere me bportet, > 4. CaeterunVniinc ternpus accepl:ibile.._i_iuncdies
eruendum sane esrdeScriplura saneia, inqua.sc salutis sunt (// Cor. vi, 2); leuipus.plaiie etquacreri-
yitam.babere confidunt, eo vilale aliquid, quo sj)i- diy el invocandi, quando. jilerumque, et antequain
rituale;,ut edaiit paupereset saturenlur, et vivant iriyocetur, adesse sentitur.' Audi denique quid pollir
corda eorum. Et.quid tanrcordiuin vita, quam Do- cealur. Antequam me invocetis, iiiquil, dicam : Ecce
minus meus Jesus Christus;. de qub" aieb.ai _qui eo adsiim (Isai. LXV,'24). Nec laiuitbenignitas haecei.
yiyebat,_ quia. cutn Chrislus <ippaxuerii vita.vestra,'^" faciiitas leinporis quod nunc est, illum qui in psiil-
ttinc el vos apparebilis.cum ipso in-gloria ? (Colpss.111, nio loquilur: Debiderium pduperuinêxgudhfttDomi-
4.) Jpse.ergo ad inediumveniat, quo et noiris vera- nus, prwparqtionem cordis eorum audivit auristua'
citer dici ppssit: Medius autem vestrvm stat, quem (Psdl. ix, 17). Quod !|§32 si Per t)°na opera quse-
voshesciiis (Joan. i, 26). Quanqiiam nescio quornodo ritur Deus, ergo dum leinpus habeinus opefeinuf
non scialur a. spirilualibus sponsus Spiri.lus, qui bouum ad oinnes (Gaiat. vi, 10) : prseserlim; quia
ilamen ita-in spiritu profecerunl, ut possint dicere Dominus aperte praenunliat venire noctem, quando
#um propliela :. Spirilus ante faciem noslrqin Chri- . neuio po.lesl operari (Joan. ~\x', 4). Tune aliud ad
tlus Dominus (Thren. iy, 20); et cura Apostolo.: Et qiiaerendiiro Deum, ad operandum quod bonuni esi,
si cognovimusChrisium secuudumcarnem, sed nunc reperlurus es tibi lempus in saeculis Venluris, pr;e-
jam nonnovimus (II Cor. v, 16). Nonhe is.est, quem tef hoc, quod constitult tibi Deus, in ^qud recprde-
spohsa quserebat ? Is vere est sporisus, etairiaris, et fur lui ? Etjdeo dies salulis , quia in his ipse Deus,
amabilis. Is,, in.quam, yere sponsus; sicut caro.ejus fex noste.r ante ssecula, operalus est salutem in
yere .est cibus,*t sahguis ejus vere estppitis (Jo.an. medio lerrac (Psal. LXXIH,12). .
: .yi, S6): ei loium quodTJe ipso est, vere esl; quando pr - 5. T ergo lu, elin medio gehennae exspectaio s_Iu-
ipse esl no.ri aliud sarie,iquamipsa Veritas,. tem.quae jamfacla est iu medibleirae (245-46).Quain
5, Yerum is sponsus quid esl quod n.oniriveni.lur tibi- soinnias proveniuram Tnier ardores seinpilcr-
quaesilus, curo requiraiur tani s_udiose._el itnpigre, nos faciilialem veniaiii promerendi, cuni j'am iran&iit
iiunc qtiidem in leclulo, nuncvero in civitale,aut tempus niiserendi ? Non relinquiiur libi hostia pro
.eiiain i_nplateis vel vicis; ipse autem dical :-Qum- peccatis, raortuo in.peccatis. Non cruciJigitur iterutti
.rile, ei invenielis.;et: Qui quwrit,inveiiit?{Mallh. vn, Filius Dei; mortuus esl semel, Jam nqri moriliir
% 8.) J?ropheta quoqueloqualur adeuro :Bqnus es, (Rom. vi, 9). Non descendit ad inferos sanguis,- qiii
Vomine, animw qumrenti te (Thren. ni, .25); et ilein effusus est super terram. -Biberunt omnes peccaio-
.sanclus lsaias : Quwrite Dq.minuht, dum inveniri res terrae : non esl quod sibi ex eo vindicent d.semoT
-gptcst? (Isai. LV, 6.) QiKiinodo ergo iinplebunlur nes ad reslinguendos focos suos; sed neque homines
Scriptura ? Neque enini qnse hic induciuir q.uaarens, socii dsemon,ioi:ura. Seinel illb descendit,'non sari-
una es,t ex his quilms ipse ai.t: Qnwretis me, elnon. guis, sed ariima; et hsec poriio eorum qui in car-
invenielis (Jqan. vn, 54), Sed altendite tres esse cere eraot: Una illa visitatio, quse tune facta esl por
causas, qttse inlerini occurrunt, et quaefehtes-fru_ 'praesenliani animse, cunr corpus penderel exariiriie
Slrari solent: cuni au.t videljcei "iion i,n tempore ]D's"uper lefrairi. Sanguis aridara rigavit, sanguisînfu-
-quserunt, au.l non sicui op.6rlet,-aut non ubi. opor- dit lerfam, ei inebriavit eam ; sahguis'quse inlerra,
lef. Si eiihh onine teinp.u.saptumest ad quaerendum, et qu,* in ceelis sunf pacificavit, noti atilein et.quaB
tjiir ergo dicii.pfopheia, quod jam menipravi.': Quw--.. apud inferos : nisi quod semelillb; ht dixi.anima
%tte Dotninum, dum inveniri pqlest ? Erit absque. -ejus excurrit, ct fecil ex parie redemptionern, ne
dubio cu.rii inveniri nou poterit'; e\ ideo addit, ul; yeleb momenti vacarel- opera charitaiis (247); sed
(243-46)-Origenem hic ' nolare videlur. aut cerle fiisioribus Notis), -ex damnatis quo.sdarii ab inferis
errorem ipsi tribulum, quemadmodiim atiosnotat iti per Chrisluin libefatos' fuisse : seil fantum Patres
sermone 54 de. Diversi.s, et serrpone S4in Captica, eductos e limbo, quero in-'. Ipso inferno» sanctus
puni.-5. Confer Arobrosium Aulperliim, Tibro x in, •Doctor collocat, fum sermone 1. in dieiPaschse,
. Apocolypsiri, ad hiinc versuin, Nec intrabit iti eam num."5, ubi t carcerem gehennalem >'vo"cat: tum
" '
aliquid cbinquinatutn', ubi huric erforem con- maximesermone 4 in feslo Omnium' Sanctorh)n,
"fuiat. J - .'"""" _."' :niirii. 1,-ubifeinumAbrahseexplicans aitante Chrisli
(247) Jta.scripli et prinii editi; nisi quod qriidam advenium ii.nlli bronino sanciprum advcoehini jia-
codices liabenljirelatis pro charilalis : Horsiius cnm luisse-accessum, sed Deumeis prbvidisse « in inferno
•aliis, vacarent opera.-PorroJioc iii Ioco Rernardus •ipso Jocuriiquielis el refrigerii, >.ila tairien utma-
iion in ea fuit sententia (quod, Horstib visum est in gnum chaos esset inier- illoset iiiimas iinpjorutu.
4147 S. BERN&RDlARBATISCLAR___-VALLENSIS. 1US
tilira noti adjiciei. Ergo nune lempus acceplabile el. A qui se jarn in sua recepefal?'N'ori viderasrFiliuni Iio-
iipium ad quseiendum in quo plane qui quaerit in- miriis ascehdentem ubi efat prius ? Jam coelurrivu-
venil: si tamen ubi, et uti oporiet, quserit. El, haec mulo commufavitetstabulo.et tu illum iii tuo adhuc
hna cabsa, quseTmpedirepotest, ne inveniamrspon- lectulp quaeris? Surrexit, non est hic. Quid quae.ms
sus a qu-erentibus se, cum non quaerunl in lempore in leclulo fortem, in leclulo niagnura, clarificaltjm
opportuno. At non ea iropedit-sponsam, nempe inin slabuio ? Introivit in potentias Domini, decbreiK
vocantem et quserentem in tempore opportuno. Sed induit et forliludinem : el ecce sedet super cheini-
iie illa quidem erim lepideaut negligenier seu per- bim, qtti sub Japide j'acuit. Ex hoc jam non jace_,
furiciorie qureril : nam corde ardettli el oiim.iio infa- sed sedet r.et tu tanquam jacenli subsidia paras-?
tigabiliter qu.erit,, pfane ul decel. Sive, ut absolnlior verilas sit, "aui sedet judicans,
6. Resiat ui de terlia videamiis, ne videlicet ubi aut stal adjnvans. ,
noii tiecel quserat. In lectulo meo qumsiviquemdiligit 8. Sic vos, o bonae mulieresi criiiiam, quiesoi
atiimamea. An forte non in leclulo quaeieiidiiserat, excubias exliibelis? cui aroroata couijiaralis, paraf.s
tediii teclo ; quippe cui orbis angusttis est?,Sed nori unguenta? Si sciretis quaritus is sii, quaraque sit
borreo teciulum, qni novi parvuluiu. Parvulus de- inier mortubs liber mortuus iste quero ungere per-
nique nobis naius est (Isa. ix, 6). Exsnlta tu el Jauda, B gilis, vos fbrsitan pelissetis ab eo potius ungi. Nonne
liabilatio Sifln, quia magnus in medio tui sanclus isle esl, quem unxit Deus srius oleolaetitiseprsecon-
Israel (Isd. xn, 6). At idein Doniiuiis in Situi roa- sortibus suis? (Psal. XLIV,8.) Beati eritis vos, si
gnus, apud rios parvulus, apml nos infiriniis repertus "gioriari. potueritis revertenles, et dicere, quia de
csl; exuno jaceie, ex alteroet in Icclulojacereiia- plenitudine ejus et nos accepimtts (Joan. i-, 16); Eiihn-
bens. An non.lectulus tumulus? ari non Jeclulus prac- vero factum est ila. Nani reveiu unclse reniearit;
sepitim? ari non lectulus uierus Yirginis? Neque quse ui)Gtur_evenerant. Quidni unciaelaiiiTasioniin-
enim magniPalris uierus lectulus est, sed leclus • tio novaeodorileraeqtie resurreelionis?Q-(-imspeciosi
rnagrius, de quo ad Filium : Ex nlero. itiqtii., dnte pedes evaiigelixanliumpacem, evangetizanliumbonu!
lucifefum genui le (Psrit. cix, 3). Qiiariquaui ne lee- (Roin.s, iS.) Jiissse ab angelo optis faciuiit evange-
lus quidem forsitan digne ceiiseiidns sil uterus ille, bstse; factaeqtieapostbi_2aposiolorum, dum feslinant
qui regentis'potiiis,qiiani~jareiitis est "lociis.Mauens ad aniiunliandum roane iriiserieordiam Domiiii, di-
eiiiin in Palre regit ctini Patrc uroycrsa. Denique cunt :Tn odore ungueritorutn luorum currirnns. Ex-
non jace.re, sed sedere ad dcxleraiii Patris Filrinri ttinc ergo et deinceps frustra in lectuloquaesitus est
fides indubilala habet; et ijiscicosliuii sibi 'sedein spons.us';quia eisi cogrioveral eum Ecclesia secun-
esse, non lectum perliibet (Isu. Lxvr, 1): ut scias diini carnem, id est secundum carnis infirmitsilemv.
illum iu suis, id est iu supeiis, nequaquain solatia setl iuinc jam non novit. Denique qusesitus esl post-
Jiahere inlinriitatis, sed poieslalis insigiiia. niodunia Petro et Joanne identidem in sephlcro',,
7. Merilo proinde sponsa ponens lectuluin, dicft sed ininime invenlus. Vide tu, uirumne- apte el com-
siium, quia' omne quod infirroum est Dei, non de pelenter quisque tiorum tunc dicere "quiverit : /rt.
proprio inesse illi manifestuin est, sed de noslro. Ex tectulo meo qumsiiiiquem diligit anima tnea; qumsivi,.
nbbis asstinipsit quse pro nobis sustinuit, nasci, Iac- et non inveni. Nempe itura ad Palrem caro qtiaenori-.
lari, mori,sepcliri. Mea est inortalitas nati, mea iri- erat ex Patfe, pfiusper gloriara resurrectionis bmiie-
firmilas parvuli, mea exspiratio crucifixi, mea se- infirmuro se exuit, accinxit-pblenlia, induit Jumine
phlli dorraitio. Qriaepriora transierunt, et ecce hova sicut vestimento : in quali nimirum gloria et ornalu-
sunl orania. In leclulo 1533 ^0 quwsivipernoctes decuit eara paternis aspeetibus prsesentari.
quem diligit anima tnea. Quid ? in tuo quserebas, 9. Pulchre vero sponsa : Non queui diligo ego,.
,« Quamvisenim, iTnquil, _ ulrapque in tenebrises- . Stromat.
sent, non uiraeqtie eratit in pceiiis... Iu hunc ergo. Sciendum vero, etsi certura sit de fide' pcenas;
lo-iim Salvator descendens, contrivitporias aereas, U, daninatoruiii seternas esse, ut Theologi inqua Sent.
et vectes ferreos confregit, eductosque vinclos de dist. 44 lalius docent: tamen nonesse de fide cerr-
, domo carceris, t etc. quas mire huiic Iocura illu- Lmn,.uiruin in hac Jege Dei ordinaria dispensetur,.
strant. — Ita Mabillonius : quam vero commeriiorat necne. Palres illi itaque non loquunlur de Jege, sed
' llorstii ribtam in liunc locuro, haecest :.— Quibus de privilegio : irno ne de hoc quidem absoluie, sed
verbis selitire videtur Chrislum semel in suo adin- hypotlieiice,-in hunc seiisum : si quando quis fuerii
1
fcros descensu aliquem ex daipnaiis.eruisse.. Idem ari infeiis. liberatus, itinc id faclum . oportuisse,.
-insinual Cyprianus (iroo Arnoldus abbas fionse-Val- quando Christus ipse ad inferos descendit. Qhse prb-
. lis.) serm. de Ascens. Doniini, ubi sic tuibet:« Non positio rationi videtur satis consenlanea : ctiin qua
. iniserebitur ultra: Deus,. J (nfempt.semel daimialis lamen stal, nerninem ab inferis erutum fuisse, quod
•ad inferos) « neque luuc.audiei pcenitentes. Seraerit lieiniiienrunquam erui oporineril. .ClementemAle-
illa confessio : et cuw clausa fuerit janua, fnisu.a xandr. ab errore Marcionis non liberamus.
carentes oleo acclamabuul exclusi. Nulfum ibi refri-. ' De anima Trajani precibus S. Gregorii Magni.ab-,
geriiim, nulltim reiiiediuin. Sernel Christus descen- iriferis Jiberata vaiianl scriplores. Alii conimenli-
dit ad inferos: tilteriusnon.descendei.N6n ultra liain aiuiit esse iiarraliohcin : alii quoqtio inodo in-
videbunt Deuin -intenebris sigillati : irregfessibilis terpretaiiluf. V-ideBaron. tomo VIJI, an. 604;Ret-
erit illa senteutia, et inimulabile judicium., > etc. iarro. de Purgat. lib. iijicap. S; Suarez, torooll, in
Videlur el huic scntentiai iavere Gregorius Nazianz. . rii pavte, disp. 45, sect.]3;
' Mendoz."iulib. I Re^.\v
,oial. 42,- et absoluie ailiriuat Clerneiis.Alex. lib. vi cap. 2, iiiiiu.6. '
; ,
JU9. ." . SERMONES IN CANTICA. • , . .. 1150
sed quem diligil aniina mea, inquit: quod vfere et A.sins, ecce iilic est (Marc. SIII,. 21) : et neque hic,
propriead solam pertineat animam illa dileclio, qua nequ.eillic erat. Incidi autem, etrion ad insipiemiam
iiliquid spirilualiter diligit} verbi gratia, Deuni,ran- mihi. Nam quo jiropius accessi, ei exploravi dili-
gelum, animam. Sed et diligere justitiam, veritatem, genlius, eo cilius ceniusque cogrtovi, veritatem aputl
pietalem, sapienliam, virtulesque alias, ejTismodi eos miiiime esse. Qusesivi enini, et non inveni; et
esl. Nam cum secundum .earnem quidpiam diligit, depfelrendi hocies, qui se dies nientiebantur. '
vel polius appetit anima, verbi-gratia ciburo, vesti- 12. Et dixi : Sitrgam,; el circuibo civitateni; per
mentum,;dominium,,et quse istiusmodi sunl corpo- vicos et plateas qxtwramquem diligit qnhna mea. \o\-
ralia sive,lerrena, carnis, polius, quam aniinse amor tuere vel.nunc, quia jacefqtiae iJicit: Surgam. PuJ-
.tlicendus est. Et.hoc pro eo quod sponsa mintis usi- chre oraniiio. Qtiidni surgerel, 1cognito de resurrec-
jate, sed non minus proprie, animani suaro sponsuui tione dj.lecli? C_etenim,"obeaia, si consrirrexisti cuin
diligere dicil, monstrans proinde spiritinn esse spon- ,Chrislo, qiue siirsuni sunt sapias oportet; neque
sum, at a se non carnali, seil spirituali amore diligi, . deorsurii, sed sursuin quaeras Christum necesse est,
Et bepe pernopies se qusesisse eum ait. Nain si juxta ubi sedet in dextera Palris (Coloss. in, 1, 2). Sed
Pauluni, qui dormiunl, nocie dormiunl, el qui ebrii circuibo, ais,. civitatem. Adquid? In circuitu impii
sunt, riocteebrii sunl (I Tliess. v, 7) . ita non absrir- " ambiilaiit. Jtida-is islud relitiqtiito, quibus proprias
de, ul opinor, dici polest, quod qui ignora_.il, nocte eoium prophelahoc vaticinatusest",:quia fttmempq-
ignorant: ac per hoc quiqtiaerunt, nocle quairuiit. tientur ut canes, et circuibp.ni civitalem (Psal. Lviir,
Quis eniro quserai, quod palara habet? Porro dies 7). Et si inlroieris in civitalem, secunduni projrhe-
palam facil, quod nox abscondit.ut repeiias iri die, tam alitim, erce allenuali fqme (Jerem. .xiv, 18):
qrindin.noclequ;esieras,Noxeslitaqiiedonecqu:erllur qtiod utiqiieiion essel, si in ea fuisset pa.nis vilaj.
.gponsus; quoniam si diesesset, de tnedio Jieret,etmi- Surrexil de cbrde, terrse, sed super lerram npn re-
nime qiiserereUir. El de hbc satis : nisi lorte riume- hiausit. Ascendit a.utem ul)i eratpriiis. Nam qui de-
rositashsec noctiuro aliquidadlmcqii-erendum signet scendit; ipse esl et qui ascendit, panisSivns.qui de
•\alias insinuet], quia non noctem,,sed nocles pbsuitl • coelo dcsceiiilit, idein ipse.spoh.sus Eccksiae, Jesus
10. -Et miJii videlur, si tu iheliusnori habes, lalls ChrislusDbniiiius noster, qui est stiper jbmnia Deus v
posse ratio reddi. Habet raundus iste noctes srias, et benedicius in saecula.Ainen.
rion paucas. Qttid dico, quia nocles habet mundus, . . (SERMO LXXYI. . , .
Ciirojienetolus ipse sil nox, el totus semper verse- De clarilale
sponsi, ... qua cowqualis Ptttri seriel>n
',tuf iri lenebris? Nox est Judaica perlidia, nox igno-: dextris glordwejus : et qualiler boni paslores debent
ranlia paganorum, nox Iiserelica praviias, nox etiam g, esse solliciti. vigiles ei discreli chca pascendas ani-
Catholicorum carrialis, animalisve cbnversatio. An mas sibi commissas.
'
iiori nox, ubi non percipiuntur ea quae sunt Spirilris 1. Pervicos eiplaleas qumram quem ditigit anima
Dei? Sed et apud hserelicos vel schisrnalicos" qtiot riiea (Cant. m , 2), Adhuc ut parvula sapit.Pulo,
secite, lot noctes. Frustra pef has noctes justitia. arbitraia eslegressum de ttimulb publicum mox pe-
solem el lumen quserilis verilatis, jd esl sponshi.-i; liisse, ut solito daceret populos, a_c.sanaret infirroos,
quia nulla societas luci" ad • tenebras. Sed dicit ali- et ril manifestaret gloriam suam in Israel, si forte
" J
quis, quod non sit tahi slulta, lamve J.534 C2e<â reciperent resurgenleni de l.norte, qui se recepluros
ut quaerat iumen in leiiebris.quaerat dijec- proinitiebant descendentein de cruce. Veriini ille
" sponsa,
fum apud ignoranles, et qtti non diligunt etim. Quasi "perfecerat opus:, qttod sibi dederat Pater ut faceret:
•vero~se '
per nocies liutic qiiaerere dicai, el non poliiis quod sane ista iiitellexisse hebuerat vel ex voce
•
qusesisse, non ait.: Qusero; sed, quwsM per noctes, pendentis,-iila scllicet, qua IHico exspiraturus ait :
fjuem diligit anima ntea. E,t est sensus, quia cutri "Cbhsummalum est (Joan. xix, 50)., Nori. erat j'ara
esset parvula, sapiebal ut parvula, cogitabat eipar- quod se denuocrederet turhis, qtne nec sic forsilan
•vula, "el quaerebat verilatein ubinon erat, erians, n erani in euin creditutae, El feslinabat ad Palrem,
Cl nbn invenieiis, juxla illud in .psaimo : ^frmi» -qui sibi diceret : Sedp a dexlris meis, donec ponam
sicut ovis quw periit (Psal. cxvm, 176 ). Denique in •inimicos tuos scabeltum pedum,tuorurit (Psal. cix, 1).
leciuio se nieinoiat lunc adhuc esse.,:tanquaro a.late Fortius nempe atque divinius, cum exallatus fuerit
iiiibecillem ac parvulam sensu. - ^ a terra, omnia trahet ad se ipsum. Hsec autein per
11. Si lamen ila construas :.'/« leclidu meo, sub- vicoset plateas quserenduro putavtt, fruendiavida ,
attdis, exisiens vel jacens, quwsivi quem diligit.ani- ' sed ignara niysierii. Iteruin ergo frustrala repelit
rna mea; non quaesivi in leclulo;- sed ens (2481 in dicens :"Quwsiviillum, el non inveni; ul sermo.im-
leciulo quaesivi, Jioc est: Curri adhiicinliriria-et in- pleretur quero dixit : Quia vado ad Palfem, eljanx
'
:"valida-foreiii, etoronino minus idonea sequi spon— non videbitis me (Joan. xvi, 16). ^
su.m qttocunque iret, sequi ad awiiia elexcelsa su- 2. Dicai forsitan ista : Qubmodo ergo cfedent ia
bliinitalis illius, incidi iri niullos.-qui cqgnoscenies eiim, qiiem non videbunt?rQiiasi fides ex visu sit, ct
43esideiiuinmeum, dicebarit milii :'Ecce t.ie est Ghri- •lioii' poiius ex av.ditii- Qtiid 'niagniest credere quod
- (248/ -
Sicruanuscripti; iton, seckns... .•*..
/$M S. BERNARDI ABBATfS CLAR-E-VAtLENSIS il52
vliJeris? el Inis non ncgare oculis fidem quid iajuiis i/^ quia non.esl ita: Clarifkame, mquil, Pater, ctqriinte
inereiur? Sed si quoti.rion videmus -vperamus, per quamliabui, priusquaWiriwndusfierel, apud le (Jodn.
patieniiam ex.pectainus; e't patientia merilnm est. XVII,1/, _))..Si ergo clariias. Filii, pbslerior non est,
Beati deniqhe qui non viderunX, et crediderurit "ri.ipote qure ab aeterno est, ex seqtio.se clarificant
{Joan. xx, 29). Proinde utnon evacuelur niertliim. -Paie.r et Filius. Et si ila est, ubi Palris priroatus?
fidei, subducat sevisui, dgns. virlh.li locum/Etiath jEqualitas profeclo est, ubi_co_Eterni,lasest. Efusque
et lempus e.st ut jarii in suuro seserecipiai lg35- •adeo sbqualitas, ul una-sil cliiriiasa.mbpraiii; sicut.
^Quaef is , in queih suum'?!h dcxteram Patris. Neque ripsr unuh)'suhl. Uude ihihi Videliir-dicbndo.fursiim:•
eiiiiri rapinaro arbilrabjtiir esse se a.qualem Deo, Pater, clarjficanpmen tuuni, non sanealjud petere,.
.ciimsirin forfna Dei (Philipp. II, 6); Ergo is. sit "qiiani se cl.ariticari, in qho.-etper quem.riomen^Pa-.
Uiiigeniti locus; inquo omnis ejTisinjutiapropulsnla. "tris procul (iubio clarificaretur : et responsumacce-
videaiur. Sede.Ttsane juxta.non in.ra.ul o.mii,es.ho- pit a Paire: Et clarificavi, el ilerum ciarificabo (Jo'an._
TibiiSicei.tFiliuin , sicut hoiiori.icant P-alrem. In hoc "xii,,- 28). Quae quidein ipsa Palris responsio nbn.
apparebit majeslatis, fsequalitas, si nec inferiorem parva Filii glorilicaliofujl."Caet6ruiii abuudaiiiiiis ad;
"Patre, nec pbsteriorem stispexeris. At isla iiilerim fl,uentaJordanis, augusliusque clarifi,calus dignosci-.
nihil lioiuni advertit : sed. quasi ebria pfae aroore 'B.iu,r, et Joan.nis tesiiinonio, et col.iuribaedesignalione,
iiac-illiicque discurrens, quserit ocujis.quem jani et vece Pairis dicentis : Hic est Fili.us meus ditectut.
ociilus non conliugit, sed Jldes.Nbn enim existiraat '(Mqtih. 111,14., 16, 17), Sed el in.monle corain tri-.
Christiirn aliler opoflere inirare in gloriafn suam , bys discipuljs nihilominus ro.agufi.cenlissiroe.clarili-.
nisi prius resuTreciioiiis gloria palam jiiundo ii.1,11.0^caius est, tun^ .voce'ea,deni denuo.ad secseTitns tie-
tfescenle confutetur impielas, exsultent fideles, glo^. lapsa, lum mira illa exiiiiinqu,e iraiisfigiiralioiie.
fieniur discipuli, populi convertantur, demumque ab. corporis sui, liim eliara projihelannn. atlesiaiioiie.
iiniversis'glorilicetur ipse, cum ex praesentia restir-, du.orum, qiii ibi.dem'apparu.eruiil cum eo loqrieiues.
pentis cunclis claruerif veritas prxdicenlis. Falleris,. '(MulUi. xvii., 2.,"§)." '"''' i
o sponsa. Qportet quidem haec lieri, sed in t.cnipore. p, Sitpercst ergo iiijtix.lajirojiii&suro.PatriSiSeniel,
3. Nunc vero inierim vide, 'iic Jorfe i.d digmiin. atSiuc clarilicetu.r, eaque eril pleniuidb gloris.,. eui
magis et supernai coiisen.aiieuiri jiisliti.se sil,'si non. lioii quc.it ainplfus addi, Sed.ubi iila.daliiiur benedi-
detur sanctum caiiibiis; el roargarilae porcis : si jibr ciio?'Non eniin, ut.ista suspjcala esj., in
plaieis vet
liiis 1,secunduni Scripiuram , tollaltir iinpius, ne vir vicis,. J536. nJsi forle in.Tllis, de quibus,dicitur :
deat-gloriam Dei (Jsai. xxvi, 10); si non fratidciur Pialeq, liim, Jerusatem,, slernenlur anrp tnundb; efc
ifides nierito, quae lunc saneprobalior esse dignoseH per otnnes vicos (uos qltqtuia canlabitur (Tob. XIIIj.
"iuf,cum crediiur qtiodnon videiur; s.i penesipsam 22j.lu his revera.iHam fecepil a IJatre FUius^tlari-
servelur dignis , quod occullatuy indignis, ul qtii iij tatem, cui non polerit.sipiiiis.iiiveniri, ne iu [coaJe-
sordibus siinl sordeseant adhuc,! el justi jiistificenlur sljJjus quidciii. Cui enim aliquandd,arigelorum dictum
magis (Apoc. xxii, 11), si npn donniieni prse tsedio.. est :.Sede a dextris-tneis?; (Hebr. 1., 13.) Non modo.
Ceeli et coelr toslorum labescani et Coiiftindantiirab anle.ni de uiimero angelorum , sed 11ec.de superiori-
exspeciaiio.ie sua, si non ipse Pater orniiipotens biis quidem reliquis. beatorum' or.dinilnis omnino.
Mliuiiiisjairi frtislreiura desiderio cordissui; siuoa quis reperius idbneus est. ad-capcssendairi superex-
deinuiii Ciiigeiiilus ultra ab iiilrojiu, glofise suas, ..celleiiieui hanc gloriam.. Ad neroinem pforsus illo-.
quod vel soliim indignissimuro est', aliquatenus re-_ nim facU}est vpx. illa glorise singulafis, neniini-vo-.
tafdeliir. Quanii piiias aestimahda sit gloria quanla-. . cis in se eJlicienlia.m experiri tlatuin. Sive tlirorii,
cunqiie.mo.ialiuin, ut ab ea, quae a Palre suo ab sive doniiiiationes, si\_eprincipalus, sive poj.esTal.es,.
seteriio parala est, debeat eum vel admpdicum reli-.
profeclO; desiderantin eurii prosjiicere, non se illi,
nere? Adtie qubd nulla falioiie in longijis prolrahi .comparare pr;esuiiiuiit. lgitur Domii(,oroeo singula-
decct ipsius Filii peliti.onemjQtiam dicain petiiip-. riter a J)joiiiiiioet dictuui, et datnm.-esi, siederea,
.|v
iiem quaeris? Nempe illam, qua dicil_ Paler, clarifica dexifis gloriae.ipsius, utpote in gloria coaequali, in
Filium tuum. Quod laroen eum petiissj; senserim, esseniia consubstaijtiali, pro generatione cbnsimili,.^
nqn ut supiilicein, sed ut praDscium. Libere petilur, ..majestate non dispari, asternilaie non. pbsteriori.
qiiod in poleslate.peienlis aecipereest; Ergo dispen- Ibi, ibi illum qui quae.relinveniel, el vjtlebit gloriam
satoria esl Fijii peiiiio, non necessaria . qiiipp.edo-. ejus : non gloriain
rjjiasi unius.caelerorum, sediplaiie
nanlis cuin Palre, quidquid a Patrericceperil.
-gloi;iam quasi Unigeniti a Patre (Joan. 1.,Ai)l ,
4. Ubi el hoc dicendnin, qtiia hon solum Paler 6. Quixlfacies, 0 spoosa?,Piilas„poies,sequ_.etim
cJarificat Filium, scd et Filius clariJicat Patreni.: ne Tlluc?-aut teTngerere atides vel vaies huic tani san-
quis dicalFilitim i.iiiiior.emPalre, quasi qui aPatre .clo arcano.tamque arca.no saj)cluario,.ul Filium in
clarificetur, cum et ip.se.ciarificet Patrem.dicenle . Palre, et Patrem intuearis in EiJio? Non ptique. Ubi
Filio : Paler, clarifica F.iiium lunm, ut.Fiiius luus est ille, lu non pbtes venire modo, vcnies autein
ciarificel te. Sed forle adhuc, subniiitendiim puies -pbs.tea.Age tanien, sequere, qnaere ; nec.ie inacces-
Filium ,.quod quasi inglorius videatur aPatre reci- sibilis illa claritas vel sublimitas a quserendo deter-
pere clariiatero , quani.demum Pairi refuiidat. Audi reat, ab inveniendo dcsperarc faciat. Si potes cre-
""
1135 SERMONES IN CANTICA. 1151
dere, omnia possibilia sunt credenli (Mqrc; ix, 22). A dixi, amici: amicissiroi sint oporlet, qui privilegia
lanise faniiliaritalis dpnaniur. Non oiiose loties re-
Prope esl, inquit, verbum in ore tuo, et in corde luo
est: Pelre, amas me? (Joan. xxi, i5-17.)'ia
(Rom. x, 8). Crede, et invenisii. Nam credere inye- pelilum
Pisse est. Norunl fidetes inhabitare Chrislura"per fi- .coiniiiissiorie ovium; Et ego quideni.id significatiim
dero in cordibus.suis (Ephes. m, 17). Quid propTus pcrinde puto , ac si illi dixisset Jesus : Nisi les.i-
esl? Quaere ergo secura, quaereiJevoia, Boiius esit rooriiiim libi:perhlb'ente conscientia quod me" anics,
Dominus animae quserenli se (Thren. in,.25). Qua_re et valde perfecteque aiiies, hoc esi, plusquam tna,
. votis, sequere actibus, fide inveni. Quid non inve- plus qham luos, pliis quatn eiiaTn te, rit huj'us repe-
,niat fides? Atlingit inaccessa, deprebendit ignola, litionis mese nuiriefus. impleatur, pequaquam susci-
coraprehen.dit iramensa, apprehendit novissima; plas curam lianc, nec le inlroniittas de ovibus meis,
ipsam denique GBlerniTateni sttq illb vastissimo shiti pro quibussariguis uliqiie nieus efftisus est.' Terri-
qiiodani modo circnincludil. Eidenler dixerim, aeter- bilis sermo, et qiii pbssii etialii inijiavida "qtioruinvis
nam bea.tamque T.rinilftleni, qiiain. .noii inielligo, tyranhorum corda concuiere. ,
credo; et fide teneo,Tjuaro non.capio riiente. .9. Propterea al.lendile vojiis quicunque opuk roi-
. 7. Sed dicit aliquis : Quomodo credel sine prsetli- nisierii btijus spnili eslis ; attendiie, inquam, volris,
canle, ctini ftdes ex audim sit,iiudiius perveibum B et prelioso deposito quod vobis creditiinie.il. Civiias
pfaedicalionis? (Rom,.x, 14,17.) Deus lioc providebit. est: vigilale ad cuslodiam, concordiamque. Spbnsa
Eleccejam praesto suni qui noyam sponsam, ccelesli est: siudete ornalui. Ovfessunl:' inlendile paslui.
mipliiram sponso, de.quiJms opqrtel, inslruani et in- Ei hsec tria ad illam Domini trinam sciscitaiionein
forment, fidem "docearit, foniiam pietalis ac religio- forte nbn incongrue perilnere dicenlur. Porro cus-
nis tradant: Audi namque quid adjiciat ::lnvenerunt .todia civilatis ut sit sufficiens, trifaria erit; a vi ly-
me vigiles,qui custodiuhl civitalerii. Quienim vigiles rarinofum, a fraude bserelicbfum, a teniationilius
bi?Nempe illi quos Salvator in Evangelio beatos daenionumi Sponsse yero ornalus in bonis operibus,
prqnuniiat, si, cum veneril, jnvenerit. vigilantes el nioribus, et briiinibus. At pastus ovium commu-
(Luc. xn, 57).. Qiiain boni vigiltfs, qui. hobis.dor- niter quidem in pascuis Scripturarum, tanquamin
-iiiienlibus ipsi pervigilanl, quasi rationeiii reddituii bacredifale Doniihi; sed est dislinclio iii illis. Nam
pro aiiimabus tioslris! Quain boni custodes, qui vi- sunt mandala,' qhse driris atque carnalib.us animis
gilaiues aniino ,.atque in oratioiiibus pernoctantes", imponiihtuf exlege vilseet disciplinae: et .suiitolera
Jiostiuro insidias sagaciler explbraht, anlicipanl con- dispensaiibnum, quse iiiJirmis et pnsillis corde de
silia.nialigiiantiiim, depreiiehdunl laqueos, eludiinl . fespeciu misericordiae apponuntur :.et sunl consilio-
teudiculas , retiacula-dissipaiit, roacliiiiamenta fru- , rilm solida fortiaque, quae cx iniiiiiis sapiesUiaepro-
strantur? Hi siinl frafruhi amaiofesel populi Chri- poiiuntur sanis, e,t qui exefcilaiosiiabenl sensus ad
siiarii, qui liiuliura brant pfo populo ef universa discretioriehi boni. et mali. Parvulis nainque, lan-
sancta civitate. Hi sunl, qui TiiuJtiinrsoIJiciti pro guam agniculis, adboriationis lac poius datur, noii
sibi commissis Domiiiicisovibiis, cor. siiiiin .tradunt esca. Ad haecboni sollicitique pastores impinguare
ad vigilandum diluculo ad Doiiiiiium qui fecil illos, pecus.noricessant J)onis laeiisque exeniplis , et suis
ei in conspectu Altissiini dcprecaniur. Et vigilaiif, magis quam alienis.- Natri si alieriis.et, non suis,;
el deprecaniur, scietiles suaro insuhTciehiiain iii ignominia est illis, etpecus ita nonpfoficit. Si enim,
cuslodienda civiiate, et quia-nisi Doniinuscustodie. verbi causa, egoqui videor inter vos pastoris gerere
rit civiliilcm, fftistra vigilat qtti cuslodil eam (Psal. curara, vobis appbsuero Mbysi mansueludineni, pa-
' J . tieiiTiam Job , misericordiairi Sainuelis, David san-
cxxxvi ,1). .,_.•',.
8. Pofro cuii) Doniiiuis ila praecipiat : Vigilaie, ctilafem, ,et si qua surii-ej'usmbdiexempla boiiorum,
el orale, neinlrelis iu tenlatioriem (Marc.xxi, 38); immiiis ipse e't impatieris, atque "imniisericors et
liquel quod absqtie duplici hpc exercitiq iidelium, 'iniiiiinfe saiictus, ^serroo, ut "vereqr, miniis sapide
sludioque custodura, non pulesl esse seciira civiia.s, i. evcriiet; et vos minus ayid^ capietis. Yeriuri hoc
iioii spqnsa, non oves- Horum.diiferentiara quserisj supernae.piefati.felihquo, ut qiiodTiiinus vobis ex
Uiiuin suni. Civiias propier colleclioiieiii, sponsa nobjs esl, ipsa suppleal ;"et qtiod"p'erperani, ipsa
prqpter dileclioiiern, hves. propter maiisueludinem. cbrrigat. Nunc veroTxmus pasior hbe qupque cura-
Vis scire hoc sponsam , quod civitaleni esse ? Vidi, bit, ut secuhdum Evahgeliuni. Inveiiiatiir habefe sal
iriquit, civilaiem sanctam Jerusalem- novatn descen- in semetipso (Mgrc.jx,49); sciens quia sernio sale
denlem de cielo a Deo_,paratani, tanquam sponsum condilus qiiantiiin piacuefit ad gratiam, taiiium
ornalam virosuo (Apoc. xxi, 2). Identidem liiii hoc proderif ad salutem. Haec interini decuslodiaciviia-
et de bvibtis liquido apparebit, si fecorderis, prjmus iis./atque ornatu. sponssei nec.noh et pasfu oviitiu
iltecusiosl537 (Petrura tpquor), cuiri sibr primo dicla sinl. ,,''.'
oves.coniniiiierenfur, quain allenle siinul de amore 10. Volo tafnen adhuc eadem paulq exprcssius
coiiimoniltis sit. Qubd utique laiita" cura "sapiens designare'prbpfer ebs, qui dum avide riimisTionori-
credilor non fecisset, riisi seseniiret sporisiim, id hus inhiaril,' minus prbvide gravibus se suppo-
sibi Titique ex intinio respondente conscienfia. Au- nuiit oneribus, expOnunl periculis : -u,t 'sciant ad
tliie hsec, aruici sponsi, si lamen amici. At parum quid venerint, sicut scripium ,esl',: Amke, ad
MKR ,S. BERNARDl ABBATIS CLARi£-VALLE_.31S UTSS
juid venisti? {Mattlt., xxvi, 50.) Ni fallor. ad so- A sed perdere ; non est defendere, sed exponere; noii
lam ciyiiatis cuslodiam, ( ut qiianlum saiis est est insiituere, sed prosliiuere; non cst paseere
procuretur, riptis est viro ,forti, spirituali, fitieli : gregem, sed maciare. et devorare, dicerile de iilis
forti ad propulsandas injtirias , spiritualiad depre- Doniiho : Qui devorant'_ylebem hieam, ut cibum
hendendas insidias, iideli qui non quse.sua sunt patiis (Psal. xm, -4; LII, 5) ; et: Quia comederunt
quaerat. Porro aulem ad mores Jienestandos -yel Jacob, el tocum ejus desolaverunl (Psai. LXXVIII ,
1
7); et.in alio propheta : Peccaia'populi mei 'cotne-
corrigendos, quod uliqiie.ad decorem pcrtihetspon-
sae,quis nori liquido aghoscat pernecessariam fore denl (Osee iv, 8) ; qnasiilic.it: Peccaioriiin pfelia
tttro niulta quideiri diligenlia disciplinac censtiram? exigunl, et peccantibiis dehiiain sollicitndiheiii rioii
Ea propler omnis, cui boc opus incumbit, oportet iroperidunt. Qnem dalris milii de niiriiero praepositc-
'f.Tveal zelo illb, qiio accensus pra-cipuus ille aemu- Tum, qrii non plus irivigilet subditorum v.icuanTis
laior spoiisse-Domini aiebal: JEmulor vos Dei.mntu- marsupiis, quam vitiis extirpandis? tibi qiii orando
laiwue : despondi enim vos uni viro virginem 153S Ueclat iram ; qui prsedicet annuin placubileni Donii-
caslam exhibere Christo (II Cor. xi, 2^. Jam qtio- no? Leviora loquimur; graviora gravins manel ju-'
modo iri pascua diviiiorum educet eloquiprum gre- diciuni.
"" % Sine causa tamen vel his, vel Illis iinmoramiir,
ges Dominicos pastor idiola ? Sed et si docltis qui-
dem fuerit, non.sit auiero bonus, vereridum ne iipn quia' hon audihnt nps. Sedetsi lilteris forsitan man-
lam nulrial doctrina tiberi, qnam Stenli viia npceai. denlur islaquae dicimus, êdignsibuiiuir lcgere; Snit
Temereilaqueel in hac.parle hoc onus siibittirabs- si forte Jegerint, mihi indignabuiiliir, quahivis re-
que scieniia pariier, vilaque Jaudabili. Sed ecce, ciius sibi hoc facerenl: Proplerea reiinquamus isios,
qiiod iibii Jaudanius, flnis indicilur.ubi noh eralfl- non inventores spousse, sed vendiiores; elinquiranitis
nis. Evocannir in maieriam alieram, et cui hanc potius illos, a quibus sponsa se invenlam loquitur,
cedere indigntim (249). Angor undique, et quod "Etquidero itlonim isli soflili sunt rninisterii lociirn,
Trgrius ferain ignoro, avelli ab ista, an dislen,di iu sed non zelttin. Successores omnes cupiunt esse,
ilhi : nisi qttod uiioiibet siinul uiruiique roolestius. iiniiaiores pauci. 0 ulinaniTaih vigiles reperirentur
0 serviiutein ! o iiecessifateih ! nbn qnod volo lioc ad curam, quam alacres curfunt ad calhedfa-m 1
agb, sed quododi ilhid facio. 'Nolale tainen ubi de- Yigilarent utique, solliciieservanles ab illis ihven-
sihimus, ut quain cilo in id redire liberum, erit, inde laro, sibi creditam. Imo vero evigilarent pro semet-
inox ortliamur, in nomine sponsi Ecclesi.3 Jesu ipsis, jiec sinerent dese dici,: Amici mei etpt'pxhrii
Cbristi Domiiii nostri, qui est supef.oinuia Deus be-,g niei qdversurit tne appropihquaveruni ei slelerurit
ncdicuis iu ssecula. Aiuen. I (Psal. xxxvii, 12). Justa oiniiino' querimonia, nec aJ
• _ SER.MQLXXVII. ullam justiiis, quam ad 1539 noslram refereiitla
De malis pastoribus Ecclesiw ; itetn .quomodobeati tn. , selateri). Parum est nostfis vigilibus quqd non ser-
cmlo situul cum adjulorio 'sunt.ele.cis iidhuc vant nos, nisi el perdant.' AIlOj quippe' debiersi
• peregrinamibus.angetis
'
oblivibnis soinnb, ad nullum Dominicseconimihatio-
. i. Eia-expedili siiroiis ! Diximtis' besterno sct- nis lonilruuin expergiseuntur, ut velsuum ipsorum
iiioiie, quales in via hac qtia ambulaintis, vellemus pe.ricuium. expavescanl. Inde est ul non parcarit
lialxiie dttces, nbn quales habeintis. Loiige dissimi- suis, qui rion parcunt sibi, perimeules pafiier et
\e,s experimur.Nonoimies sunt| aroiei sponsi, quos pereunies. . ;
liodie sponsae hinc inde assislere cernis, el qui.Tit . 3. Sed enim quinam ilii surit vigiles, a quibus se
vulgo aiunt, eam quasi addextfare videntur. Pauci inyerilairi,perhibet sponsa? Nempe aposloli, alque
adhibdtim striil, qui iion qnse siia sunf quaerarit, ex apostoliei viri.Yere hisuntqui cuslodiunt civilatem,
braiiibus charis ejus. Diligunl munera, riec possunt 5d esl eafn ipsam qjiam invenerunl Ecclesiam, ieoque
pariler diligere Christuiii ; quia nianus dederunt vigilaritius, quo niinc lemporis gravius periclitantein
inaiiim.onse.inliiere quonipdo incedunt f nitirii et or- D conspiciunt, a malo utiqiie domeslico et irilestino,
hati, circuiriamicii varielalibus, tanquam sponsa . siciilscriplum est :'Et iriimici hominis domesticiejtts
procedens de thalamo suo, Nonrie si quempiam la- (Mkii. vn, 6). Neque enira pro qua usque ad san-
liurii fepente eminus_procedenlem aspexefis, spori- giiinem restilerunl, suo derelinquunt paltocinio desti-
sam potius putabis, quam sponsse custoderri? Unde tuiam, sed protegunt el custodiunt eam die ac noete,
vero hanc itlis exuberare existimas rerum afflueri- hoc est, in vita et inmortestia. Et si preiiosa"est irt
tiam, vestiimi splendorem, merisarum 1 luxuriem, , conspeclii, Domini inors saiiclofhiii ejus (PsaL, cxv,
conseriem' •vasoruriiargenleorntri et aureprum,. riisi 16), noii ainbigo-ego quiri-etiam tSnlo in mofie po-
de bonis sporisae?Inde est quod jillapauper, et inops, teiilius id aganl, quantoiri ipsa amplius couforlatus
et riuda reiinquilur, facie miseranda, inculia, hi- est principatus eoiuni''{Psal. cxxxvm, 17). '
, _
spida, exsangui.Propler hoc.nbn est hoc' tempore 4."Sic istsi asseris, ait quis, ac si oculis tuis yideris
brnare. sponsairi, sed spoliare; hon est custodire, ea;. stint autem ab humainis seclusa. conspectibus.
'
(249) His verbis.innuit BeriiardiiS;Sermonein ali- -mnnis mensa.,,sivealiud quodvjs negoiiuro,cui ihanc
q«a necessiiate.ftiisse interruptum; ejusque fiiiem mateiiam cedere indigfitun ducit. Negotium potius
jiliquo signo iiidietuhi :_'siveid fuerit signlim com-' iiidicarii seqiieiiiissermpriis prima verba. .
ilii7 • .. SERMOXES 1N CANTICA._ .^158
Cui ego : Si lu .tuorum oculorum teslii.ioniiiin fniele A inde estqubd audet anirna mea ad dulces caslosqurt
putas, lestfmonium Dei rhajus est.Ait yero : Super assurgere yerilatis amplexus; et sic in amore ipsius
muros luos , Jerusqleni, conslilui cuslbdes : lola die lola securitate ac- suavitate quiescere, si tamen
el_ibtanpcle,.in'perpeluum tion tdcebunt (Isa. LXII, iriveniat gratiam iri oculisjtanli- sponsi,- ut.dignaiii
6).;Sedde angelis, inquis, id dictumest. Non abiiuo: repufel, quae ad Jianc periiugal gloriam; ,imo. ipsi»
omnes surit adminislfatorii spirilus (Hebr.i, 14). ,eam sibi exbibeat 11011habenieni uiaeiilani atit
Al quis me prohibeat itidem et de istis sentire, qui rrigam.aut aliquid ejusinoili. 'Quanlf putas esse
, polentia quidem minime jam jpsis ahgelis impares discriminis, .quaêdigniim poena, tanturo Dei Jbuum
"
sunt, atfeclu auTem-elmisericordia eonoliis forsitan otiosum. tenere?;Venira hocalias. ,.--.-,
gerroariiores exisiunt, quo rnalura cbnjunctiores? 6. "Nunc vero, sponsa queii) quaeicbal; niinimc
Junge et iolerantiam earumdem passionum et mise- reperit; etquos non quaerebal, reperta esiitb ipsis.
riarrim, in quibus nos prb tempore adhuc versanror. Audiant hoc, qui sine duce et pfaeceptore v.iasviiae
NiliiJue aniplius miseraiionis pro nobis vel sollicilu- ingredi non forniidant; ipsi. sibi Tn aite sjiirifuali
dinis operabilur in meniibus sanclis, quod et se existentes et discipuli paritcr et magisui-. Nou suf-
transisse per.easproeul dubio meminenint? Niinne ficit tioc :_eliam, coacervanl discipulos sibi, cseci
,i!la ipsorum vox est 4 Transivintus per ignem et "' duces csecorum. Quam iiiu.ltie.x hoca-recto trarniie
aquam, el eduxisli nps in refrigerium ? {Psal, LXV, periculosissime aberrasse comperti suni! .Niniiruiu
12.) Quid? ipsi transierunt, et nos in mediis ignibus jgsiorantes asiutias Salanse et cogitationes ipsiiis,
yel Jluclibtis derelinquent, nec saltem marinm por- factum est ut qui spirilu cceperant, carne consure-
rigere dignabtintur periclilanlibus .filiis ? Nou est marenlur, abducli lurpiter,' Japsi damnabiliter,
iia.BeneTecum agilur,omater,EccIesia, bene teciiro Yideantproiiide qui ejusmodi sunt ,quoniodp cauie
agitur in Ipco peregrinalioriis tuae,: de cielo e'l de, ambuleni, et.de sponsa exeniplum sumant, qu;e
ti-rra venil auxilium tibi. Qui euslodiunl le, non iioii, prius adeuro, quera desiderabat, ullo niodo
doiinitanl, neque dorrniunl. Custodes tui angeli valuil jiervenire.quam sibi occurrereiit.,. quortuii
-S.incli, vigiles tui spiriuis el aniroaa justoruro. Non rnagisterib uteretur ,ad cognoscenduin tle dilecto,
errant qui te ab utrisqtie iuventam spiritibus scnse- certe ad discendum liroorem Doinini. Seduciori dat
-riiil, ab ulHsque pariter cuslodiri. Et est lmjus sol- manuni, qui dare dissimulat jirseceplori. Et._qui
Jicitudinis-ratio quibusque ,sua :.his quiileni, quod diinitiit oves.in pascua -absque custode, pasior est
.sine le non coiisutnmenlur;" illis-vero, qtiod nisi he iion bviuin.sed l.upofum. . , ..
le ad sui plenitudinem. niiiiime restsureiitur. Nam 7. Nune jam. videamus de.sponsa, quomodo se
quis nesciat, Satana cadeiiie de coeio etej'us compli- dicat iiiventaro. Milii enim insuete satis verbum.in-
cibus,- numeriini -snpernse multiludinis parle non venlionis posuisse videlur. Nam ita hoc diciâcsi
modica imminuiiini? De teilaqueromnes consuniT unode loco Ecclesia venerit. Venit autem abQrienlb
.maliorieni exspeciant, alii numeri, alii desiderii sui. et Occidenle, juxta verbum Domini(Mqtth.wu, 11),
Agnosce proinde vocem in psalmo : Me.exspeclant et a curictis finibus terrse. Sed neque. aliquando
justi, donec retribuas inilii .(P.sai. CXLI,S). - coiigregala est in iinuin Jocuro, ubi ab aposlolis seu
- '5.' Et.adveriendum
, quod rion Tsta illos, sed illi ab angelis inveniretur deducenda vet dirigenda ad
istam polius irivenisse refefuiilur,-utque ego s.uspicor eum,,quem diligit anima sua. Fuerilne priusinvehia
ad hoc ipstim siudio desiinati. Nara quoniodo prae- quam collecta? Non ;.quianec erat. QuarooJirem si
dicabunt, nisi miltaniur?,Denique habes loquentem colleclam, si congregalani, si certe, quod inagis vo.-
iu Evangeliis : lte,ecce,ego mitto vos (Luc. x, 3); et: cabulo Ecclesise coinpetil, convocalam a prsedicato-
Iie, prwdicaie Evangeliumomni creaturm (Marc. xvi, riJius se dixisset, transissem siinpliciter , jninime
15). lla est. Illa quserebat sponsuro, et sponsum non in aliquo cunctabundus. Coadjutorcs enim Dei sunt,
ialebal.Keinpe qui in hoeipsum excilayeral eam ut quem.et audiere loquenlem : Qui non colligit mecnm,
se quaereret, et dederatilli cor ad prsecepta, etJegem jf)dispergit{Matlh.*xu,30), Sed nequehoc niihi ab re
'vitae et disciplinae, dumraodo esset quiinstrueret et yidebitur, si dixeritq.uis ,ab eisfundalam.siveaidifi-
docejet viam prudentiae. Et misit in occursum ejus catari). Siquidemboc fecerunt lina cuhi illo, qui ;in
pianlalores etrigniores, qui eam enufrifent, et con- Evangeliis loquilur.T Elsuper hanc peiram mdificabo
firmarent in omni certiiudine. vefitaiis, lioc est, Fcclesiqm meam (J_fa(fA..'xvi,18); el: Qufa fuhdiitd
indicarent illi cerlamqtie redtierent de dileelo ; qiiia eslsttpra firmam pClmm(Matili.:vu,-25). Nunc vei'0
.vefitasesi quaro quaerit, et quam verediligifanirna nihil hofum ToqufenSised prrriler : solitnm quidein
ejti.s.Efrevera.quis fldus vefusve.anjmse amor, nisi perliibens se invenlam., cunclari aliquanluin nos
u.lique is, quo v.eritas adamalur? Rationis sumroin- facit,.atquein suspicionem adducit Jalere loco, qiiod
pos, verilatis sum capax; sed tUinam IIOIIforem, si sil diligehtius intuendum. ''.'••-
amor vefi defuerit. Horum "quippe 'rariToriiro Js , - 8. Yoletiam, fateor, praeterire, meque. subducere
fruclus est, et ego radix. Non sum seciirns a securi, huic scrutinio, cui sufficerenon senlirem. Caeterumre-
si alisque eo inveniar. In illo nirairuni 1'54011!*lurw. miniscens in quantis seque dubii.s el obscuris, vobis
ihunere illud divinse iihaginis enitere ijisigrie haud qnidem sursum cprda leyahtihus, eliam shpra spetn.
dubiura est, ex quo cseteris "prsestei anr.inantibus. ineain,adjutu-p m.e senserim, pudet diffidentiK :' et
1159 S. BERNARDI ABBATIS CLAR.E-VALLENSIS iiSO
reprehendens limorem riieiini, adorior.non quidehi A locali, quam temporali (251), sine.aestu lariien. Homo
iemere, quod limide refugiebam. Adefit, utcon- autem nec ab aesfu animi, ncc a molri corporis ani-
tulo', solilum adjTiioriumT qubdjsi minus, apud be- mique Jiber est in operando. Denique cum timore et
nevolbs tamen auditores non eritpiiosumqubd.volui. treipore suam ipsius jubelur .operari saIuJem|(P/it-
Yerumhoc habebil sequens sermo priiicipiurii; narir lipp: II, 12), atque-iii sudore vultus «ui coiriedefe
' " '
praesentem hic claiidiiiius. Ipse aulem det vbbis ea paneni suuni (Gen. m, 19). , .
quse dicuntur iibirisoluni teriere memoriter,"sed et S. His ita explicilis, iniuere nunc mecum in hbc
arderiler diligere, et efticaciier aSimplere spoustis tarii maghifico opere nostrse salutistriaiesse qua;-
EccJesise Jesus Chrislus', Domiiius noster, qui est dam, quae sibi vindical auctor Deus, praevenitque in
stiper omnia Deus betiedictiis iri saeciila. Amen. illis omnes auxilialores el cooperalor.es suos; prae-
; SERMO LXXvitl. '- clesiiiiationem , crealioriein , inspiratipneni. Qtiarurrt
Quod sporisa,. id esl Ecctesia electorum, prmdnstiriaia pr_edeslinalio,' non dico ab exorlu Ecelesise, sed ne
esl a Deoante swcula,,el prmventa ab eo ul qumre- a raundi priiicipio. quidem principium Tiabuill, nbn
rel eum, et cOnverleretur. -, . . deniqiie.[a/ia-, sauej.a lempore illo vel illo : ante
l.Ad-verbum invcntibnis, si bene memini, illic - tempora est. Porro.-creatio cumlempore; inspiratio
slelimus ct ba.simus, scrupulosius videlicet 154J " jam in tempore flt, ubi et quando v.ull' Deus.'Sarie
audientes quodsponsa a pfaedicaloribus suis se secundtim prsedestinationern nunquam Ecclesia ele-
iriveriiam xlixeril. Porro causae nostrae cuiiciaiionis elorum penes Deum nonfuil. Si miraiur hoc inflde-
et dubilationis a nobis expressae.sunt, elvisuiti est lis, audiat quod iriagis ntirelur; nunquam n.on igrala
aliquid esse qriaerendum; sed nbn in calce sermo- exslilit, niinquatn nori dilecla. Quidni audacler lo-
nis, qiio j'am arctabamur , qhod qnaesilum «ssl, quar. arcanum, quod "niihi de corde Dei promptus
poiuit esiplicari. Quid restal, nisi hl debilum jam ille supernorum delalor corisiliorum aperuit? Pati-
solvamus? tn explicalione sacramenli magni : illud luiii -dico, qrii, ut multa alia, ila hoc qribque de TJivi-
toquor,. quod Doctor gentiiim interpretatns est, in liis bonitaiis ejus non est verilus divulgare seere-
Chfisio etin Ecclesia 1,sanctum casttimqtie connu- luin : Benedixit nos, inquieris, in omni benedklione
bitim (Ephes. v, 32)';Tpsinh est.opus noslrae saliitis : spiritudli, in cmlestibusin Chrislo, skut elegit iws in
iiieo, inqtiam, ires sibi irivicem cooperanlur•;' Deus, ipso arite mundi conslitutiohem, ut esseritus sdriciiet
angeJus, homo. Et Deus quidem qiiidni operelur.et . itnmaculaii in conspeclu ejtts in charilate; et addit f
«tifam gerat nuptiarum dilecii Filii sui? Ipse vero(250), Qui prmdeslinavii tios iti adoptiohem filiorum per
ac lota voluntate. Et ulique per se ipse shfiiceret, et f Jesutri Chrislum in ipso, secundumproposiiuih volun-
absque adminiculo liofum; hi autem sine ipso pos- lalis stta, in liiudem glbriw graliw suw; in qua gra-
sitnt facefe nihil. Ergo qtiod ex illis ascivifin opus iificavii nos in dilecto Filio suo (Ephes.i, 5-6). Nee
inihisterii hujus, noii sibi solatitim, sed "profectum dtibium quin vocp omnium elecloruih ista dicantur:.
qusesivit illis. Nam liominibus qhidem niefila locavi. et ipsi Ecc!i_siasurit: In illo igitur tam jirofundo
iti ofiere, secundum illud':..l)_<y.._._i
est operarius mer- aelernitalis sinn, anlequam' in fucern (ipiisqub pro-
cede stta (Luc. x, 7) : et quia unusquisque secundum diret (252) hu]us creationis, qtiis illarri vel beato-
froprium laborem accipiel\l Cor: m, 8),sive quiin fum spirituum inveiiire aliquo-modovaliieiil, nisi si
fide planlaf, sive qui rigal qubd plantalum fuerit. cni ipsa aeieriii!as-;Deus voluerit reveiare? ;-
Angelorurir aulem.cum ad salulem bumaifi geiteris. 1542 ^- Sed el ciim jara adnplum creanlis visa
ministerio utitur, norine facit uf ab homiiiilnis esf eniersisse in sjiecies formasque has factitias at--
afigeli diliganlur? Nam quia ab angelis libniiiies qne visibiles, noii conlinuo lamen inventa est a
diligantur, inde vel niaxime advertf jiotes.t, qubd quoquam homiiuini vel angelorum, eo quod hoii"
ahtiqua suaecivitatis datnna ex hominllms resafciium agnosceretiir.iniagirie terfeslrisbomiiiisadumbrata,
iri angeli non ignoraht. Nec aliis prbfeclo legibns =et opetTa jnoilis caligine. Sine quo. profeclo gene-
reghuin charitalis regi decebatjtjuam piis ipsorum j) \ ralis velamiiie conftisiotiis neino Jiliorum Tiominuni
qui pariler regrialufi sunt, mutuisqrie amoiibus, et intravit hancvitarii, uiio sarie excepto, qui ingfedi-
puris affeciionibus in invicem, et iu Deuiu. tur sine macula. Emrnanuel 5s est, ijui tariien et
'&. Esl autem in modo operandi differentia miilla, ipse bxnobis, pro nobis noslri se iriduit maledlcli,
pro cujTisquenimirura opefarii dignifate. Detis nenipe, ribsirique peecaii sifniliiudinem, noh verilateri). Sic
facit quod vult sola ipsa facililale volendi, sine enirn habes ,-quia apparuit iri similitudinecdrnis
aestu, sine motu , sirieprsejudicio loci vel tenipbris, peccali,- ut ~depeccdlo damndrel peccaluth in tdrhe
vel causse, vel personse. Est enim Dominus sabaoth, (Rom. vru, 5). De csetero unris qmnibus per omnia
'
qui cum tranquillitale judicat omriia (Sdp. xii, 18);' inlroitusest, electis dico et reprobis. Non enim est
Est el Sapieniia disponens omnia suaviter(Scfp.vnii disiinctio.-Omnes peccaverunty et* omnes capulium
1). Porro angelus non absquei mbtu operatur, lamî [aJias, pileum] suse verecundiseportant"; PropTerhpc
•
> ' .-_,-•,'".
' (2S0) Supple.ex siiperiort comriiate^ curam gefii. . judiciolocivel temppris,
(251) In codice S. Germani, quum corporali. Sed . (252) In aiiis ediljs, opus prodiret, in recto : nt
•prs?{ero,-temporali,ut in Cislerciensi, ut respondeat rectius scripti, opusque iu ' quiiilocasu"; ut Ecelesia
>' : - •' :
supeTToriperiodo, ubi Deus dicitur agere, sine pfa- r feferatiirad prodiret.' ,
iid . SERMONES1NCANTICA. . 11G2
itaque, etsi in rebus condifis j'am creata exislens A dilecto. Non enim suam quaerent, sed sponsi g!or
Ecclesia , nec sic taroen a creatura ulla inveiiiri po- riara, qubniam sponsi.amiei sunl. Et.pro hac non
lerat vel agnosci,ihiro utroque mqdo interim lalens mulfum apud illamTaborabuni: adesl, jamqueillum
et intra gremium beatae prsedestinationis, et intra lOta devbtione fequirit;' 1543 'n laiitum praepa-
iiiassam-misefae damnaiibnis. rata esl rolunlas ejus a Dbrhirio.
, g. Cselerum qua.m celaverat ab seterno pfaedesli- 7. Denique necdum illis [alids additur vigilibus]
nahs Sapienlia, et iiem creans Potenlia riiinime quidquam tbqhentibus iriterrbgat de dileclo, et pras-
prodierat ab initio (255); yisilans profecto .graiia venit praedicatores suos praeventa ipsa, percunctans
suo in lempore revelavit, secundum operationem, et dicens : Nurivquem diligit anitna tnea vidistis?
quam ideo irispiralionem supra nominavi, quod de (Cahl. III , S.) Bene proinde se invenlani perbibuit
sponsi spirilu humanis infusum spiritibus quidpiam ab his qui cuslodiunf civitatem , quae a Domirio ci-
fueril in praepafalionem Evangelii pacis, id est pa- vilatis praecognilam j'am se noverat et praevenlam.,
rare viairi Domirio, alque Evabgelio gioriae ejus ad qiialenus illi talem. eam invenirent, nori -facerent.
corda omniuni, qriolquot erant praedestinati a"d vi- Sic ,a Pelro Cornelins, et Paiilus ab Anania invenli
tam. Frusira vi.giles laborasseiit in praedicandb, si , siinl, nam ambo prseventi a Domino erant et pra-pa-
non haec gralia praecessissel. Nuric vefo videntes B g rati. Qiiid Saulo pafalius, qui suppliei j'am et mente
velociler currere verbum, et populos naiibhuhi ad etvoce (.Taniaverat : Dpmine, quid me vis facere?
Dominum in omni facilitate converlf, concurrere in - (Act. ix, 6.) Nec.mimis Cornelius, qui eleemosynis
unitalem fidei tribuset linguas, atquein unam col- el, ornlibnibus stiis, Domino quidem eas sibi inspi-.
ligi malreni catholicam. terminos lerrse; cognoye- rante, proriieruil pervenire ad lidcrii (Act. x-;&).-
runt de divitiis gratise, quse a sseculis abscondiiae Jnvenit quoque Philippus Natlianaelera; sed prius
'lenebantur ih abdito praedeslinationis aelefnse, et Dominus illum., cum essei sub ficu, jam viderat:
gavisi suhl eam se.invenisse, quam'" anle saeculaDb- quae Dpmin.rvisio, nunquid non prseparalio fuit? Et
minus elegeral in sponsam sibi.' Andreas Simonem fratremsuum nihilominus invc-
6. Ex quo, ut opinor,"clarum fit non oliosum esse, nisse yeferlur, sed,praevisriro aeque a Domino atque
quod se inveniairi ab his sponsa lesiaia est; sed prsescitum, ut vocaretur Cephas, quasi fortis in fide
prbpierea qriod se.ab ipsis" collectam agnosceret, (Joan. i, 45, 48,-M, 42).
non electam ; compertam, non conversam. Ei neriipe 8. Legirrius de Maria.quod inventa fuerilin tilero
ascribenda eujTisque c.onversib est, cui dicere ne- babens de Spiritu sanclo (Matlh. i, 18). Exislimb
cesse habent universi iilud de psalmo : Converte autem-sirnile quid habere iri hac parle sponsarii
nos, _Deus, salularis nosler (PsaL. LXX\IV, 5). Sed! C Domini matri ipsius. Nisi enini et ipsa inventa esset
non seque illi fortassis invenlionis vocera .compelen- babens de Spirifu sanclo, nequaquam ab inventori-
ler apfarim, sicut conversionis. Imo vefo.sic est.. bus suis tam familiariier requtsisset de eo.cujiis
Nou est irivenire Domino, sed pravenire, et irive.n-.- Spirilus est ille. Non suslinuii ut illi etfareniur ad
tionem praevenlio excludit.Denique quid inveniat, quid yenissent; ijisa locuta esi, et qtiidem ex abhn-
qui nihif unquam pon riovil? Novil Dominus qui sunl: daniia cordis : Numquem diligit anima mea vidislis?
ejus, ail quidam (// Tim. n,.19)..' Ipse veroquid? ' Sciebat quia beati oculi quf vidissent, el adroirans
Ego scio, ait; quos elegerhn a principio (Joqn. xnr,r eos qui. viderarit., aiebat : Num vos eslis, quibus
.18). Plane.quam ab aeterno praescivit, quarii eiegit, r videre donalum est, quem tot reges et propheias
quamdilexit, quam condidit, rationis nori erat abi voluerunt videre,-et non viderunl? Num vos estis
eodem perhiberi jnvenlam. Prseparalatri tainen ab, qui meruistis in "carne aspicere Sapientiam, in cor-
ipso ut inveniretnr, fidenter dixerim. Naro, qui vidit, jiore Veritatem, in" homine Deuin? Multi. dicunt-,
testimonium perhibuit : et.sclmus quia.verum esti Ecce hic esl, et ecce illic : sed ego lutiiis mihi ar-
teslimonium ejus (Joan. xrx, 55). Vidi; inquit, ci-. bitror ftdero accommbdare vobis, qui man.ducastis
vilalem sdhclam Jerusalem novam... descendentem de, T ct bibistis cura eo, postquam resurrexit a roortuis.
ccslo, a Deo paralam lanquam sporisam ornatam viro, D Et lioc dictum sit de eo, quod sponsa sciscitala est
suo (Apoc. xxi, 2) : is.que e vigilibus urius,.qui i a vigilibus. Si -qiio minus, sripplebilur sermone
cuslodiunt civitatem. Sed audi ipsurri ejiis prsepara- alio. Nunc aulerii ex hoc velhiaxime liquet praevenlam
torem, veluli digilo earn dernonslranlem vigilibus, fujsse. a Spiritu sanctO; ab his yero' qui euslodiuiit
sed sub tfopo altero. Levitie ,6culos.veslros, ail, eti civitalem inventain comperlarrique,,quod vere ipsa
videle xegiones, quia albw sunt jam, id. est prsepa- £it quam prsescivit et pra;deslinavit ante ssecula
'
ratae; adtnessem. (Jopn. lv, 55); Ex Iioc palerfamilias3 Deus, prseparavitque dilecto Filio.suo delicias senf-
operarios invilatad opus, quahdo jam senserit sic2 piternasiri saeculis setefnis, ut Sit sancla'etinima--
ohinia prseparata, ut absquemullo suo ipsorum la- culata in conspectu ejus, genninans.sicu.t liliurn, et
bore gloriari el dicere queaiil, quoniani coadjuioress floreris in aeternum ante Doniinum Patrerii Doniini
Dei sumus (I Cor. m, 9). Quid. cnim facluri suni?? mei Jesu Christi, sponsi Eeclesise, qui est super
Neuipe sjionsamqusesituri, invcnitcque indicaluri de; oninia Dcus benedictus iii saacula. Amen. -• -
'235) In codice Germanensi : nec creans Poicntia sa.isinmanifcstoeduxeral.litemsensus. •>

PATKOi...CLXXXai. 37
{{63 S. RERNARDl ARBATISCLAILE-VALLENSIS. 1164
SERMO LXXIX. A per eadcm vestigia sequerelur quocunque ierat.
De amore tcttaci el indissolubili, quo anhna leriel 5. Et ui. quod di.co clarius sit, si Doniinus mctis
sponsum : ilem de reditn sponsi in fine swculi ad Jesus surrexisset quidem a morvuis, sed ad ccelos
Stjnagogam Judmorum salvandam. nunime ascendisset, non poterat dici de eo, qued
i.Num qucm ditigil anhna mea vidistis?(Gattt. m, perlransierit, sed lanlum transieril; ac per hoc
S.) Oamor prseceps, vehcinens, flagrans.impetuose, sponsam illum quaerentem transire. sotummodo
qui prater le aliud cogilare non sinis, faslidis cas- oporteret, rion pertransire. Nunc vero, quoniam jairi
lera, coii.leronis omnia pr.seter le, le conienlus! resurgendolransierat, et adjecerat perlransire, uli-
Coiiftindisordines, dissiiiiulas usum.mbdumignoras; que ascendeiidq; merifbse etiam ista non traii.sisse,
loluni quod opporlunitatis, qtiod rationis, quod pu- sed penransisse, perhibuit, quse huiic quidem fide
doris, quod consilii judiciive esse videlur, trium- el devotjonead ccelos usque secuta est. Igitur cre-
'
ptias in temelipso, et redigis in captivitaiem. En dere resurreclionem. transire est, credere! eliara
omne quod cogitat ista, et quod loquilur; le soriat, ascensionem periransire. Et fortasse (quod una
feredolet, et aliud nihil : ita libi ipsius et cor vin- diernm dixisse roe roemini chra tractarem [Sertn. I
dicasli, el lingtiain. Ait: Num quetn diligit anhna in feslo Paschse]) noyerat illam, islam non noverat.
aiea vidistis ? Quasi vero lii sciant^quid cogilel ipsa. B Ergo, quod sibi deerat inslructa ab i!lis,quia scilicet
•Quemdiligilaniina ttia, de ipso sciscitaris? Et non qui restirrexerat, eliam ascendissel; ascendit-etipsa
babet iiomeii? Qusenam vero lu, ei illequis? Ethsec pariter, hoc est pertransiit, et invenit. Quidiii inve-
Tla dixefim.propler singularitatem eloquij,- et insi- neril pertingens mente [alias, fide], ubi ille corpore
gnem vorborum incuriam, qua praesens scriplura est? Paululutn cutn periransissem eos. El bene eos:
cactcris dissimilis salis ajrparet. Unde in epiihalamio nain tam ipsos, quam cselera membra sua",quaesunt
Jio.cnon vcrba pensanda sunt, sed affeetus. Cur.iia, super lerram, caput nosirum punctisprseqessit duo-
nisi quod amor sanctus, quem tbtius hujusvoluminis bus atque transcendit, resurrectione, ul j'ani dixi-
.unam conslal esse maleriam, non yerbo sil sestiman- mus, et ascensione. Etenim priniiliae Clirisiusl Quod
diis, aul lirigtia, sed opere ci.veriiate? 1544 Ambr si ille praecessit; et fides-nostra. Ubi eniin illa eiini
iibique loquitiir : et si qttis Iiorum qtiae.iegunlNf non sequerettir? Si ascenderil.in ccelum, ipsa illic
cupit adipisci nolitiam, ainel. Alioqttin fruslra_ ad esl; si descenderit in iiifernuin|-adesi; et si sumpse-
audiendum Jegcndunive amoris carmen, qtai non rilpennas suas diluculo, el habilaverit in exlrerais'
amat, accedil: quoniam oninino non potest capere roaris,' illuc, ait, tnanus tua deducet ine, et tenebit
ignitum eioquium frigidum pectus. Quoriiodo enirri _ tne dextera tua (Psa/.cxxxvin,8-I0). Nonne denique
Grsece loquentem non inlelligil qtii Graacuranen n,o- . scctindum hanc omnipotehs el summe bonus Paler
v:t, nec Latine loquentem, qtii Laiinus non esl, et sponsi consuscitavit, el consedeTenos fecit in dex-
ila de,cseteris; sic lingua arnoris ei qui.non amat, tera sua [atias additurm cceleslibus]? Atque hoc
iiarbara erit, eiitqtte sicutses sonans, aul cyrobaluiii pro eo quod dixil Ecclesia, quia pertransivi eos; quo-
tinniens (1 Cor.xm, i), Isii.vero (vigiles Joquor) i.iiam e.i semei pertrarisiit, fide stans, qtto"necduni
(juoniam de Spirilu et ipsi. acceperunf ul amenl, re ipsa "pervenit.Arbilror el iHitd.planum, curse
sciuntquid loquilur Spiriius, et amoris vocibns perlransisse potius, quaro: iransisse dicere maluii.
optiroe compertis sibi, in.proiiiptu habent respon- El nos transeamus ad ea quaiseqtniiilur. ;
dere in siniili lingtia, id eststudiis aiiions jiietatis- 4.' Tenui etitn, riec dihiiltam, doriec inlroducam
qae officiis., illum in domum mnlris mew, el in cubicuiutn gerit-
2. Denique, ila in brevi edoctam emittunt de eo tricis fiiem.Ita esl, ex luric et deiriceps non deficit
quod quairit, ut dical: Paitlulutn cum periransissem genus Chrisiianum, nec fidesde'ieira, nec charitas
eos,inveni quein diligit atitma mea. fiene paululum, de Ecclesia. Venerunf fliimina,' flaverunt venti, et
quia verbum abb.reviatuin fccerunt ei, Symbolum impegeruntin eam, et rioh cecidit, eo quod fundata
udei.tradentes. Et quod sequiiur, ta!e est. Oportebat JD esset supra peiram (Matth.' vn, 25). Pelra autem
qui.lem sponsam iransire.per eos, per quos cogno- est Chrislus. ttaque nec verbosilate pliilosoplioruni,
sceret veriiateiri; scd lamen et pertransire. Nisi riec cavillalionibus haereticoruro, nec gladiis.perse-
cnim pertransissel ,el ipsos", non invenissel quem culorum poluit isia, aut poterii aliquando separart
quserebal. Atque hoc ipsum suasam (254) ab illis noii a charilale Dei, qiiseesliri Chrislo Jesu (Rom. \n\,
tmibigas. Non enim praedisabant semelipsos, sedDo- 59) : adeo foriiier J,g45 teiieiquerii diligit 'ariifna
iniininisuum Jesurn, qui absque dubioet supraipsos sua, adeoilli adhaerere Deo bonurii est. Gluimo bo-
cst, el ullra. Unde et ait : Transite ad me, omhes num est, ait Isaias (Isa. xu, 7). Quid hocTeiiacitis
qui concupiscitisme (Eccli. xxiv, 26). Nec 'Sutliciebat glutino, quodnec aquis eluilur, uec yentis-dissoivi-
iransire, sed.et pertransire docctu.r. Siquidem per- Inr, necscindilurgladiis? Deniquei aquaemtiltaenbn
iransieral is qnero vestigabat. Non modo enim de poterunt exsiiiigiiere charilaiera (Cant. vm, 7). Te-
morle ad viiam transierat, sed perlransieral ad glo- nuieum, nec dimittam. Et sanclus palriarcha : Non
iiatn. Quidni etiam liancoporfuirpariler perlraus- le, inquit, dimiitam, nisi benedixeris inihi (Gen.
irc? Alioqtiin non poieiat apprehemlere, queai «oii xxxn, 26). Ita isla iibn vult eurri dimitlere, et forte
'
(254) lia manusctipti. hditi, suasuui.
4165 SERMONES IN CANTICA. ' 1168
magis quam patriarcha id non vull, quia riec pro A adjiciat: Etin cubicuium genilricis mem. Qui ingre-l
: ille benediclione ditur IhaJamum, sponsus est. Magna anabris poten-
"benedictione quidem siquidem
accejiia dimisR eufti,"hsec autera nbnsic. Noloj in- tia ! Salvalor indignabundus exierat de, domo et hae-
quit, benedicuonem tuam, sed te. Quid enim milii reditate sua : et nunc, ad hujus gratiam miligatus
est in cmio, et a te qtiid volui super ierram" (Psal. infleclitur Ita, ut redeat nbn modb Salvaior, :sed.
-
Lxxrr,' 25).. Non dimitlarri te, " nec si benedixeris et sponsus. Renedipta fu a Domino filia, quse et iri-|
' - "-'
miiii. '-.' 'dignationemcorhpescis, et hserediiaierii restiluistis.
5'. Tenui euik, nec dimitlam. Nec minus forsitan Beriedjcta tumatri. tuae , cujus,berieficio averlitur
ille tenerivult, cumperbibeat dicens : Deliciw mew .ira, feverlitur sahis, reverlitur qui.dicatilli : Salus
esse.cumfitiisiiominum(Prov. yni, 31): quodquepoTIi- tua ego siim (Psal. xxxiv,5). Non.suffieit !roc;.add,at
censait: Ecceego vobiscumsuni omnibus diebus us- etdioat-: Desppnsabo le tnihi in fide,,desp.onsa'bo le
"que ad cohsummalionemswculi (Maltfi. 'XXYJIVÔ), •mihihijudkio etjustitia, desponsabotejnihi inmise-
•Quid hac copula fortius, quse una dubrum (arri ve- rkordia et miser.ajiohibus'.(Osein, 19, 20). Sed me-
iierheiiii voluntate firmata _esl? Teriui eum, inquit. menlb quia,quae'has conciliatairiicitias, sponsa.fest.
Sed nibilominus ipsa vicissim lenetur abeo qtiem Quompdo ergo sponstiro,. et hunc sjionsum alteii.
tenet, , cui alibi dicit : Tenuisli, nianum dexteram B cedit, jhe dicam cupit? Non esi ita. Cupitquidem
tiieam (Psal. LXXH,24). Qtise-tenetur etTenet,. q"uo- illurii nialri fili.abbna, non tamen ul cedat illi, sed.
mb.dojam cadefepotesl?-Teriel fidei firmitale, tenet ut coriiraunicet.' Sufficit urius dtiabus, ;nisi quod-
deVotionisaffeclu. At riequaquam diu tenerel, si noii jamnon erant duae.,sed una £'546 in ipso. Ijise est
teneretur. Tenelur autem potenlia. et misericordia eniin pax nbstra; qui facif:ulrarnque-uiiam, utsit
, Doinini'. Tenuieutn, necdimittam, dohec:inlroducam tiiia sponsa, elsponsus unu.s Jesus. CbrislusDpmi-
'
illum in doritiimmairis mem,etjn cubkuium genilrkis nus rioster, qui est super otnnia Deus benedictus in
mewi Magna Ecclesiae«harifas, _<quae ne aemulsequi- saecula., Ajnen, : ' .:. > < , ' =
dern Synagogse'suas delicias irividet. Quid benignius, ' ' '
. SEP.MO-LXXX'(255)'.; . ',.'",
quam ut, quem diligit anima"suai ipsrim communi- De ihiagine sive Verbo Dei, ei anima qum adimdgi-
careparala sit et inimicae.?Nec rhirum tamen, quia .nemesl, sublilis disputatio' : -et deertore GilleberU
salus ex Judseis est (JoW. rv, 22).- Ad Jocum unde Pictavensis episcopi. ,
exiefat, reverlatur Salyator, ut reliquiae Israel salvse 1. Quidam. yesliura,; ul cqmperi, miniis^ sequo
• fiani.Nbn rami radici,. non matri filii ingraii shit. aniroo feriint, quod ecce jam per aliquot dies, dum
"
Nbn rami raidici invideant quod ex ea sumpsere : stupori et adniiralioni sacramentorura inhaerere de-
nori :.filii matfi, quod de ejus. suxere, uberibus. 'C lectat, sermo querii miriistramus, aut nullo fuerit,
Teneat itaque Ecclesia firmiter salhlem, quam Ju- autexiguo admodum moralium salecondiius. Id qui»
' <isea '
perdidit, ipsa appretiendit,' donec plenitudo gen-' derii.prseter solitum. Sed num.quae dicta sunt, re-
fitrm irilroeal, et.si.c omnis Israel salvus fiat. Yelit visere licet? Npn procedo, nisiprilisrevolvani.om-
in commune communem venire salutem,- qns sic ab nia. Eia, dicite , si recoT4amini, a . quonani Scri-
' ornnibus
fcapitur, ul riil singulis minuatur. Uiiqu.e pturas. locb coeperit defraudatirfhaec, ut rursuminde
boc facit, et plus: Quid plus? Quod'et rihnien spon- adoriar. Meuin est^resarcire damna, imo Domini, da
sae illi bptat,. el graliam." Pfprsus super salulem quo, lotum praestimimtis. Quo itaque repeienduw
"
boc. _ principio? An inde': In lectulo mpg quwsiviper no-
6. Incredibiiis charitas, si non sermo queiri locula ctes quem diligil anima mea? (Cant. m, l.)Ni fallor,
estipsa; fecissel fideni. Dixit enim, si advertisti,' ..mde. Abhinc lantum et deincps cura una fuit mihi",
velle se introducere quem lenebat, non modo in db^. barum allegoriarum deusa discussa-caligine, poriefe
mnm matriS, sed et in eubiculum quoque, quod est -in Jucem Ghristi et Ecctesise secrefas delicias. Igilur
prairogativseindiciuni. Sufficiebat ad salutem, si do- redeamus ad indaganda moralia. Nec eitim mihi po-
inum inlraret : at secretum cubiculi signal graiiam. lerit esse pigruni, quod vobis cbmmoduni fuerit.
Hodie;a\l, huic dbmui satus facta csi (Luc. x\x, 9j.< Atque hoc iia.congrue Get, si qiise dicta sunt in
Quidni sil rJomeslicissalus, Salvatore ingr.esso do- Clirislo et in Ecclesia , Yerbp animaeque feadem ni-
murn?Sed quse in cubiculummeretur recipere, seor- hiloroinus assignemus. - ,- .
sum babet secrelum suum sibi. Salus domui fit; 2.- Sed dicil mihi aliquis>: Quid tu duo isla cpn-
'thalamb deliciserecoriduntur. In domum matris mew _ j"un'gis?quid Cnim animaeet Verbo? Multum perom-
introducam eum, ihquit. ln.quam domum, nisi de nem modum. Prinio quidem, quod naturarumtanta
qua olim prainuntiaratJudaeis iEcce relinquelur vo- . coghalio est, u't hpc itnago,, illa ad iniaginem sit.
bis domusveslrq deserla? (Luc. xm, 55.).Eecit quod Deinde-, quod eognatibriem simililudo testetu.r.
dixit, siculhabes et dehocleslimonium ejus in-pro- Neinpe hon ad iniaginero lantura, sed ad similitudi-
plieta':Reliqui, ait,domumtneam, dimisi hmreditdlem nein facta esl, Jh quo similis- slt quajris? 'Apdi.de
meam.(Jerem.xu,~) :einuiic islaj)ollicelurTeduce/e imagihe pfius. Yerbum est veritas, est sapicntia,
ilJnm, et domui mairis suae perdilamsaluiem fe- estjuslilia : elhsec imago..Ciijiis?,,Justilise, sajrien-
.-stiuiere. Etsi boc paruiir! videiur, audi quid boni tiscet veritatis. Est enim imagb hsec jusfitia Ae'pis^
<255).-Habitaspostcoi)cii;uroReriiense aniii.1148, in quo damiiatusiGilleberlus.
'
HG7 S. RERNARDIARBATI5CLAR/E-VALLENSIS | 1168
siiiia, sapienlia de' sapienlia, veritas de. veritate, A I a magnorectoveVerbumcadat,quod siceautiqueha-
quasi de lumine lumen.de Deo Deus. Harurn rerum bet, ut sil quaehabet ? Yelideo ex parte, ne si toto pri-
nihit est aniraa, quoniam non esl imago. Est lainen varelur, non superesset spes salulis. Nam si desinat
earumdem.capax, appetensque et inde fortassis ad magna esse, et.capax. Quippe de caj>aciiate, ut
imaginem. Celsa crealura, in capacitate quidem dixi, sestiihalur aiiiuiae magnitudo. Quid vero spe-
maj'estatis, in appetentia aulem reclitudinis insigne rare posset, cujus capax tton foret.
prseferens. Legirous quia Deus hominem rectum i. Itaque per magniuidinem, qtiani re.lenlat etiam
fecit (Eccle. vri, 50), quod el ifiagimm capacitas, perdita recliiudine, in imagine perlransil homo,
til diclum, esl, probat. Oportel namque id quod ad u.no quasi claudicans peae, el factus filius alienus.
imaginem est, cum imagine convenire, et non in De lalibus enim re.or dictum : Filii alteni mentiti
vacuum participare nomen imaginis, quemadmodu.m sunl mihi, filii alieni inveterati sunt, el claudkaverunt
nec imago ipsa solo vel vacuo nomine vocitatur a semilis suis (Psal. xvu, i8). Pulchre appellati
imago. Habes vero.de eo qui imago. est, quia cum sunt filii alieni: nam filii, propler relentam magni-
in forma Dei esset;non rapinam arbilralus est esse se tudinem; atkni, propter aroissam reciitudinem.
mqualetn Deo (Philipp. n, 6). Ubi tibi Otique ejus Ncc dixissel, claudkaverunt, sed : Corrueruiit, ,aut
cl i.n foriria Dei innuilurrecliludo, et in xqual.itate R 1 qiiidpiam simile, si ex toto homines [alias hominis]
roajestas : ut duiti recliuidini recliludo, et magni- ihiagihem exuissent. Nunc vero secundum magniui-
tudo niagnitudini coniparatur, eo.nsonanler sibi al- diiiem quidem iniroagine perlransit homo: quan-
trinsecus respondere appafeat quod ad imagiiiem tumve.ro ad recliiudiriem , veluii claudicans,con-
est, ,el imaginem; sicut imago quoque nihilominus lurbatur et deiurbalur ab imagine, Scripfura ila
in uiroque respondet illi cujus imago esl. Nempe dicenle : Verumlamcn in imagine periransil liomo;
ipse.est, de qhb sanctum, David audislis in psalriiis Sed, etfrustfa conturbalur. Fruslra omnino ': nam
caneiilem , nunc quidem : Magnus Dominus noster, sequitur : Thesaurizat, el ignoral cui congregabil ea
,et magna virtus ejus (Psal. cxtvi, 5); nunc vero : (Psal. xxxvm , 7).Cur ignorat, nisi qiiia iriclinans
Reclus Dominus Deus noster, el non est iniquilas in se ad ha?c infima el lerrena, thesanrizat siliiaer-
co (Psal. xci, 16). Ab isto reclo et magno Deb ha- ram ? Prorsus ignorat de^ his quae lcrraecommillit,
bet imago ejus, ul el ipsa recla , el magna sit: lia- ctii-congregabit _ea, tinesene demolienii, an furi
bet anima, quse ad imaginem est.. effodienti; hosli diripienti, ari igni devoranti. Et
5. Sed dico : Nihilne ergo aftipiius'habet imago . inde riiisero homihi incurvanti se, el iiicuban.iihis
ab anima quse ad imaginero est, quia el huic ma- ._ qtinein terra sunt, llebilis vox illa de psalmo : Miser
gnuni recttimque assignamus? Ei plurimuro. Haec fuctiis sum , el curvatus sitm usque in finem; loia die
ad meiisurani accepil, illa ad requalilaieiri.An non conirhtaiut ingrediebar {Psal. xxxvu, 7). Insemel-
'
plus hoc? Adverte etaliud.Huic uirumque aut crea- ipso siquidem experilur veritalem illius senlesilise
tio, aut dignaiio conlulit; illi, geheratio. Atqtie id Stipienlis : Deus reclunihomhtem fecit_ ipse autem.
inagnificenlius esse non dubium es,t. Sed ne hoc se hnplicuil doloribus tnullis (Ecc/e. vn, 50). Ei con-
quidem eminenlius esse quis almuat, quod curaa tiiuio vox ludibrii ad eum : Incurvare ul iranseamiis'
De.ohuic, illi et de Deo uirumque sii, idesldcDei (Isa. LI,25).
subsiaiitia. Est enim consubslamialis Dco iniago sua, -o. Sed unde venirous huc? Nempe inde, cuni do-
et omne quod eidem 1547 SU33 imagini iraperliri cere velleinus, reclnm magnnmqiie (qno geoiino
videtur, ambobus esl subslanliale, noii accidehtale. bono definieramus iniaginem) nec in aninia esse
Adhuc. unum attende, in quo imago non pariim unnm, neccum anima, qiiemadrooduni in Yerbo et
eminel. Magnum et rectum (isla duo natura a sese curo Verbb ea unum esse fideli aeque assertione do-
discrepare' quis nescial?) in irnagine unum sunt. cuimus. Et de rectiludine quidero ex his quaj dicla
Keque boc soliim : unum'sunt. el cum imagine. sunt, liqnel quod diversa et ab anima sii, et ab
Iroaglni enim non-modo id rectuin est esse, quod j) ; animae magiiitudine : quandoquidem ea eiiam non
magnum esse, sed eiiam id| roagnum reciuroque exislenie, ei aniina manet, et magna. Verum ma-
esse, quod esse. Anima! non ita. Et inagnitudo gniiiidinis animaeque diversilas unde docebilur?
ejus, et reclitudoipsius diversse ab ea, diversae ab Non enini inde potest, uiuie recliludinis animaeque
invicem sunt. Si enim , ut supra docui, eo anima monstrala esl, cjim non sicut reclitudine, ila et ma-
magna cst, quo capax aeternoruni; eo recta, quo giiitudine sua privari aninia possii. Non est tamen
appetens supernorum : quse non quterit nec sapit sua magnimdo aninia. Nam clsi. anima non |jhveni-
quae sursum sunt, sed qusestiper terram, non plane tur absijue magnitudine sua, ipsa tamen ei extra
estrecta, sed curva, cum tamen pro hiijusmbdi ariimam reperilur. Quseris "ubi? Jn.angelis. Inde
magna esse non desinal, manens utique etiatn sic . quippe magni sunt angeli, unde aninist. iiiagniliido
ailefnitatis capax. Neque enim iUius aliquando non coniprobatur, ex caplu videlicet aelernilatis. Qtiodsi
capaxerit, eliarosi nunquam capiens' fuerit, utsit eo consTitit animam discrepare a rec.tiludine sua,
quoniodo sciipluni est : Verumtamen in imagineper- quod ea carere possil : quidni aeque liqueal esse
transil homo (Psal. xxxvni, 7); ex parte lamen; ut diversam et a sua magnitudine, quam sibi pr.opriara
eiiiineiiiia'ferbi ajipareat de ipsa iiitegrilate. Quoer.inr vindicare nbn possil? CUIP ilaaue nec jjja jn QTtmi_
U69 SERMONESIN CANTICA. 1170
nec istain sola sit aniroa, 1548 Palet utramque A esse negas(256)?Non, Sed eamdein divinitatem, qira
indifferenter differre ab ea. Item, Nulla forma esi id ., est, Deum riihilominus assero, ne Deo excbllontiu»
cujusesl forma.Est auiem magniludo forma animai. aliquidesse assenliar. Nam et magnitudinedico \m-
Nec fenimideo non forma, quia inseparabilis est illi. gimm, sed quae ipse est, ne majus aliquid Deo po-
IIoc' siquidem sunt substanliales differentiae omnes, nam ; et bonitate fateor bomihi, sed non alia quam
Jioc non modo proprie propria, sed et propria quae- ipseest.nemeliusipso aliquid mihi videarinveniss.e;
dam, hoc etiam aliae. innunierabTJesformae. Non el de csetefis in huric niodurii. Securus et libens
igilur sua magnitudo aniina, noh magis quam sua pergo inoffenso, ul airint, jiede in ejus senlentiani
nigredo corvus, quaro suus caridor nix, quam sua qui dicebat: « Deusnonnisi eamagnitudine magnus
risibililas seu ralional.itas homo : cum lamen nec est.quse est quod ipse. Alioquin illa eril major ma-'
corvum sine nigredine, nec.sine candorenivem, nec gnitudo quam Deus. > Augustinus hic est, validissi-
liominem, qui non el risibilis sit el rationalis, un- mus malleus haerelicorum (257). Si quid itaque de
quam reperias. Ita et anima, et animae magriitudo, Deo proprie dici possit, rectius congruentiusque
etsi inseparabiles, diversse tamen ab invicem sunl. dieetur: Deus est magnitudo, bonilas, juslilia, sa-
Quomodonon diversse, cum hsec in subjecto, illa pieniia, quam : Deus est magnus, bonus, justus aut
subjecuim et subslantia sit? Sota summa et increata "' sapiens.
nalura.-quae esi Trinitas Deus, hanc sibi vindicat 8. Unde non imnierilo nuper in coricilio quod
merarii singtilaremque- suse essentiae simpticilatem, papa"Eugenius Remis celebravit, tam ipsi quam cae-
ut non aliud et aliud, non alibi quoque et alibi, sed ieris episcopis perversa visa est et omnino suspecta
ne-modo quidem et modo inveniatur in ea. Nenipe expositio illa in libro Gillebeni episcopi Pictavensh
iu seroet manens, quod babet esl, eiqubd est, sera- quo super verba Roetii de Trinitate, "sanissima
per ei uno mbdo est. In ea et mulla-in unnm; et di- quideni atque caiholica, cbmmenlabatur hoc mbdo :
versa in idero redigunlur, ut riec de.numerositale 1549 ' Palerest veritas, id est verus ; Filius est
Terum sumat pluralitalem, nec alteralionein de va- verilas, id est verus ; Spiritus sanctus. est veritas,
rietaie sentiat. Loca orimia conlinet, el quaequesuis id est verhs; Et Jii tres slmul non tres veritales,
ordinat locis nusquam contenta locorum. Tempora sed; una verilas, id est unus verus. > 0 obscurain
sub ea transeunt, non ei. Fulura non exspectat, prae- perversamque explanaiionem ! Quam verius sanius-
terila non recogitat, prsesenlia non experitur. que per conlrarium iia dixisset: Pateriest verus ,
6. Reeedant a nobis, cbarissimi, recedant novelli, id est vefuas; Filius est verus, id est verilas ;
non dialectici,. sed hseretici, qui magnitudinem, . Spiritus sanctus eslverus, id estveritas. Et lii tres
qua magnus est Deus, elilem , bonitalem, qua bo- unusverus.id est una veritas.Quod.quidem fecisset,
nus, sed et sapientiam,qua sapiens et justiliam, qua si sanctum dignaretur Futgenlium imitari, qui ait:
jtistus, postremo divinitatem, qua Deus est, Deum i Una quippe veritas unius Dei, imo una verilas
non esse impiissime dispulant.Divinitale, inquiuut, unus Deus. "non patitur serviiium atque culiurani
'
Deus est, sed divinitas non esl Deus. Forsitan non 'creatoris creaiuraeque conjungi (2 58). » Bonui
dignatur Deus esse, quse lanta est ut faciat Deum. corrector, qui veracissime de veritate Ioquerelur,
Sed si Deus non est, quid esl ? Aut enim Dcus est, 1 qui pie calholiceque sentiret de vera el mera di-
aut aliquid quod non est Deus, aut nihil. Equidem vinaesimplicilate substantiae,in qua nihil esse possit,
rion das Deum esse, sed ne nihilum quidem, ut opi- quod ipsa non sit, el ipsa Deus. Qiianquam mani-
nor, dabis, quam usque adeo necessariam Deoesse v festius in nonnullis tocis aliis a rectitudine fidei
fateris, nfnoii roodo absque ea Deusesse non possi.t, liber ille praefaii episcopi visusest discrepare ; quo-
sed ea sil. Quod si aliquidest quod non esl Deus : rum, verbi causa, adhuc unura pono. Nara dicente
aut ininor erii Deo, aut major, aut par. Al quomodo auctofe, c Cum dicitur, Deus, Deus, Deus, pertinet
minor, qua Deus est ? Resiat ut aul niaj'orem fa- ad subslantiam : i noster commentator iniulit, <Non
learis, aul parem. Sed si maj'or, ipsa est summum D ] quse esl, sed qua est. » Quodabsil, ul assenliat ca-
boriuni, non Deus; shpar, duo. sunl sumina bona, tholica Ecclesia, esse videlicet substantiam, vel
noii unura: quod ulrumque catholicus fefugit sensus. aliquaro omnino rem qua Deus sit, et quae non sit
Jam de magniiudine,, bonitale, juslilia, sapienlia- DeusL . *
que, idern peroinnia,.quod de diviiiitate, seniiinus : 9,. Sed hsecminime jam contra ipsum Ioquimur ;
iinum in Dco stinl, cl cura Deo. Nec.eniin aliunde quippe qui in eodemconventu senlenliaeepiscbporum
borius quam unde magnus, neic aliunde' juslus aut humiliier acquiescens, tam baec quaro csetera digna
sapiens quam nnde. magrius el. bonus, nec aliunde reprehensione inventa proprio ore damnavit; sed
deniquesimul haecomnia estquam.unde Deus, elhoc propter eos qui adhuclibrum illum,'contfa'aposto-
quoqiie.noiiiiisi se ipso. , licumutique proimilgatuni ibidem interdiclum, irans-
, 7. Sed dicit bsereticus : Quid? D.ciimdiviniiale cfibere et teclilare feruhtur, conienliosius persi-
menliim tractatur. ~
(256) Hic varianl scripti codices. Cisterciensis
liabel. divinilalem; Germanensis, divinitaie esse non (257i De Trinilale Iib. v, c. 10, n. 11.
necjas.Al sincera esl lectib noslra, cuisimilis esl in (258) Lib.de Fide orih. ad Donal, cap. 5.
lib. v de Consideralione, iium. 13, ubi idero argu-
1171 . S. BERNARDIABBATIS CLARJS-VALLENSiS ; 1172
stentes sequi episcopum, in quo ipse non sletit,,et A esi. Ex hoc, elsilnferiori gradu, ascehdi polest, non
crroris quam correclionis magislrum babere malen- modo ad bene, sed etiam ad beale vivendum: non
tes. Non solum autem sed et propter vos, oceasione quia vel tunc sit hoc esse, quod beatum esse illi qui
accepta de differentia imaginis et animae, quae ad eo perveneril; quatenus. ita glorielur pro sirailiiu-
iroaginem facta est, operae pretium credidi excur- dine, ul taraenpro disparitale habeat semper, unde
sum hiinc facere : ul si qui forte ex aquis furtiv.is, oriinia ossa ejus dicant: Domine, quis. similis tibi ?
qnae dulciores videntur (Prot>. ix, 17), aliquando (Psal/xxxrv, 10.) Bonus lamen animaj gradus, ex
'
aliquid biberint, surapto antidoto, evbmant illud, et quo, el solo, ad beatam ascenditur vitam-.
purgato meritis stomacho, ad id qiiod secundum 5. Sunt namque vivenlia, et horum general duo,
proniissionem nostram dieendum de siroilitudine su- quae sentiunl, el quae riqn sentiunf. Porro insensi-
perest accedenles, puriora jam in gaudio non de bilibus sensibilia pracfertinlur, alque ulrisque iVita,
nosiris hauriani, sed de fonlilras Salvaloris, spo.nsi qua vivitur et sentitur. Non stabunt in gradu
Ecclesiae Jesii Chrisli Donjirii noslri, qtii est super uiio viia et vivens.; multo minus pariter
vita, el quse sunt
omnia Deus benedictus in ssecula: Arnen. sinevila.. Yita anima est vivens quidem, sed rron
alitinde quam se ipsa ; ac per hoc non lam vivens,
SERMO LXXXI. B quam vifa, ut proprie de ea Joquamur. -Inde est
De convenkntia elsimiiiludine anhnw cum Verbose- quod infusa corpori vivificat illud, ut sil corpus de
cundumidcntitalem essenliw, et vita: immorlulita- viloe prsesentia, non vita, sed vivens. Unde liquet,
lem, et arbitrii libertatem. -
ne vivo quidem corpori id vivere esse, quod esse,
1. Qusesitum est arite de alfinitale animaj ad Yer- cum esse et minime vivere possit. Mullo minus quse
vitse expertia sunl, ad hune graduro assurgenli Sed.
bum.atqueidquidem necessarie. Quseeiiim eqnventio
taniae majeslati el tanlae pauper;ati,uimore et amore nec omne.quod vita dicitur, vel est, cbnlinuo vale-
sponsorum, ycluti ex aequo, sese complecti referan- bit perlingere huc. Est pecortim, est et arborum
ttir siiblimitas illa , el illa humililas ? Nam si vere id vita, sensu allera vigens, altera ^carens. At neulri
tamen idem esse qtiod vivere esl: cum, ui quidem
dicimus, valde.laela fiducia esl; si falso, valde pu7
nienda audacia. Propterea ergo de. convenientia multoruiiTopinio est (259), anle in elementis, quam
•hofum quaerendum fuil: quaequidem jam multa in- vel illa in menibris, vel ista iri ramis exslilerint,
venla csl, sed non omnis. Quisenim, vel nimis Ai secundum hoc cum, desinunt vivificare, simul
hebes, noh yideat quam se.e vicino respicianl imago vivere cessantj sed non etesse. Solyunlur pariter
et quodad iniiiginem est? Quorum uiique rinum uni, k£ et dissoJvuntur, tanquam non alligatae tanlum, sed
et alteriim alteri sermo, si recolitis, assighavit et colligatse. Neque enim unum simplex est quseque
heslernus. Nec de imagine tanturn,, sed etiaro de harum; sed ex pluribus conslans. Et propterea non
siriiilitudine demonslrala ibide.ro propinquilas est,' redigiltir in niliilum, sed dissilit in parles, ul et ad
nisi quod ipsa simililudo in quo vel in quibus po- siium quodque recurral principium;' verbi, causa, -
iissimura consiet necdum a nobis est declaratum. aer ad aerem, ignis ad ignem, et reliqua in hunc
et
Age,jam inlendamus declarationihuic, utqtio anima ni.odtim. Nequaquara igilur tali vitae idem esse
plfenius suam agnoscel originem, eo amplius eru- vivere est, quae est et quando non vivit, , ."
bescat vitam habere degenerem ; imo vero' quod[ i. Porro nihil liorum, quibus non hoc esse quod
peccato viiialum depreherideriti in natura,- siudeat[ vivere sit, ad bene bealeque vivendum quandoque
reformare industria ; ut digne suo gehere, Dei qui-. pfoficiet vefemerget: qiiippe quod neqtie ad Ihunc
(lctri munere, sese regens, ad amplexus Yerbi fiden-. inferiorem gradum potuit' pervenire. Sola.quse iii
' slare
ler accedat. " . '
ipso cognoscitur anima homiriis , . in eo
2. Adverlal.igitur ex bac divinse ingenuitate sinii- dighilatis creata est, vita a vita, simplex a simplici,
iitudinis inesse sibi illam suse subsiantiae naturalemi iromortalis ab immortali, ut non sil lbnge a summo
siniplicila.lera, qua hoc esi illi esse quod vivere,p p] gradu, ubi scilicet id esse quod beale vivere esl, jn
elsi 1550 uon quod bene, quodve beaie vivere, utt ^ qiio solus stat beatus, et solus potens, Rex regum,
"sit similitudo, non aequalilas. Gradus- propinquu.s, el Dominus dominantium.. Accepit [alias, accipil]
gradiislameii.Neque enini unius excellentiaeparisve; itaque in sui condilione anima, efsl non esse, posse
fasligii sunt, hoc habere esse quod vivere, et iiemi laiiien esse beata ; summo proinde gradui,"quari-
liabere hoc esse quod beate vivere. Ergo si Yerbii lum licet.appropians, non pertingens tamen. Neque
esl illud propter sublimiialem, boc aniniae propterr enim vel ipsi, utsupra diximus, hoc erit aliquando
sirnililudinero, salya quidein eriiinentia Yerbi, palami bsse quod bealarn esse, nec quandobeala erit, *Fa-
est allinitas nalurarum, palam aniraae prserogaliva.. temur similitudinem, sequalitateni renuinius. Verbt
Et uf quod dicitur planius fial, soli Deo id esl esse,, , causa, vita Deus, vitaelanima est; similis quidem,
quod beatum esse: atque hoc primum ei purissimunit sed dispar. Porro similis, quod vita, quod seUpsa
siiuplex. Secundum autem. siniile est huic, id vide- vivens, qiiod non tantum vivens, sed el vivificans,
Jicel habere esse quod vivere ; alque hoc anima;e sicut et ille hsecomnia est. Dispar vero, quanluia
(259) Scilicet Empedoclvorum.

5173 . SERMONESIN CANTSCA H"*
a.creante creata. Dispar, quod, ut nisi creata ab A , quidera non facerejibcrum fuit, merito ad merittini
illb rion.esset, sic nisi ab ipso vivificata non viveret. reputalur. Et, ut nieritolaudalur, non is laniiira
Non viveret dico, sed spiriluali vila, non naturali. qui poluit facere mala, et non fecil, sed et qui potuit
Namnaturali quidem, etiam quaenon spirilualiter vivit, non facere bona, et fecil; itamalo non carelroeriio
immortaliter vivat necesse est. At qualis vila, in qua tam is qui poluil non facere.mala, et fccit, quam is
satius foret non nasci, quam non ab ea mori ! Mors quipotuitfacere bona, el non fecit. Ubiahtem rion est
polius est: et ideo gfavior, quiapeccali, nbn naturse» libertas, nec merilum.Propterea quaesunl carentia
Denique mors peccalorum pessim.a (Psal. xxxm, 22). raliono ahimalia, nihil.merentur; qnia sicul.delibe"
Ita ergo quaeseeundum carnera vivit anima, 1551 ralione, ita et Jibertate carenl. Sensii aguniur, feiun-
vivens mortua esl; quippe cui bonuro eral omnino lur impetu, rapiiiriinr appelitu. Neque enim judicinro
non vivere, quam sicvivere. A qua nimirum vitali • Iiabent, quo se dijudicenl sive rcgant, sed ne inslru-
quadam morte minime uriquam resurget, nisi per menlum quidem.judicii, id est ralionem.' Inde est
verbum vilae, imo per Yerbum vilam, viventem uti- quod non'jiidicantur, quia non jTidicarit. Qiianani
que et vivificantem. quippe rationeab his exigalur ratio, quani iion acce-.
5. Alias aulem immortalis esl aniroa, et in boc peruut ?
nihilominus Yerbo siroilis quidero, sed non aequalis. ' 7. Hanc vim a nalina solus homo non palilur,
Nara in tantum superexcellit immortalitas Deiiatis, et ideu solus in.ter aniroaniia libef. El lamen inter-
ul Aposlolus dicat de Deo : Qui solus habet imtnor- veniente peccalo patitur quamdam. vim et ipse, seti
laliiatem(ITim.\i, 16). Quod ego reor pro eo di- a voluntaie, non a natura, til.riesic qutdem ingenila
ctum, quod solus sit natura incommutabilis Deus, liberlale privelur. Qttod enim voluntariuro, et Jibe-
qui ait^. Ego Dominus, el nonmutor (Malach. ui, rum. Et quidem peccato factum est ul corjrus quod
6). Yera namqueet "infegra immortalilas lam non- corrumjriiur, aggravel animarii; sed amore, non
recipit mulationem, quam- nec iinem, quod omnis mole. Nam quod surgere ariima per se jam
muiatio qusedam mortis imiiaiio sit. Omne eienim . non potestquse per se cadere poluil, volunlas in
quod mulalur, dum de iroo ad aliud transit esse, .• causa est, quse corrupti corporis vitialo ac vitioso
quodam roodonecesse est moriatur quod est, ut esse amore Tanguescens et j'aeens, ainorem pariterjtisti-
incipial qiiod non est. -Quod si tot morles quot mu7 lise nbn admittil. Ita nescio quo pravOet.miro modo
lationes, ubi immortalitas? Et huic. vanitati subje- ipsa sibi voluntas,, peccato quideni in deterius nni-
cla esl ipsa creatura rion vo!ens,./sed propler e.um tala, necessilaieni Aicit: ul nec necessitas, cum
qui subjecit eam in spe (Rom.,vm, 20). A.tlamen p( volunlaria sil, excusare vaJeat volunlalem; 1552
iinmortalisaninia est; quoniam cum ipsa sibi vila nec voluntas cnm sit illecla,. excludere necessitatero.
sil ;.sicut non est quo cadat a se,, sic non esl quo Est enim neeessilas hsec quodammodo voluntaria.
cadat. a vita.. Verum cum constet. suis affectibus Est favorabilis vis quaedam, premendo blandiens, '
niulari eam; agnoscat ita se Deoin immorlalitaie si - el blandiendopremens: unde sese rea voluntas, ubi
niilem, ut sciat sibi deesse non modicam^fmmorlati- semel peccalo consenseril; nec excutere jam per se,
talis pariefii, soh'cedensabsolutamperfeclamqtieim- nec excusare tamen ullatenus de ralione queat. Inde
mprtaliialem, apud queni non est transmuiaiio, riecvi- querula:illa vox veluli gementis sub onere necessi-
cissiiudinis obumbraiib. Nonmediocris tamen animse talis Iinjus :-Domine, iiiquil, vim palior, responde
dignilas- prsesenti disputalione comperla. est, quae pro me. Sed rursus sciens quod non juste causaretur
geniina quadam vtcinilate naturae Verbo appropiare adversus.Dominum, cum volunlas sua ipsius polius
videiur, simpliciiate essentise, et perpetuilale vilse. in causa forel, altende quid secutus intulerit: Quid
6, Sed enim adhuc urium occurrit, quod minime dkam, aut quid respondebilmilii, cum ipse fecerim?
praeleribo : nec enim minus insignem similemve (200) (Isa. -xxxviir, 14,15.) Premebatur jugo; non
niinus Yerbo animam facit, et fbrteeiiamplus. Ar- alio tainen,, quani Tolunlarise cujnsdam servilutis ;
biirii Iiberlashaec est, plane divirium quiddam prae-1Q el eraT pro servitule quidcni miserabilis, sed pro
fttlgensin anima, tanquam gemma in auro. Exhac voluntaieThexcusabiliSi Yoluntas enim est, qusese,
nempeinestilli inler bonum quidero et raalum, nec cum esset libera, servam fecit peccaii, peccaTo as-
non inlef vilam et roortem, sed et nihilominus inler sentiendo: volunlas nihiloniinus est, quae se sub
lucem et lenebraSi et cogniiio judicii, et optio eli- peccaio lenel, volunlarie serviendo.
gendi; et si qua suntalia, quaesirailiter circa animi . 8; Vide q.uid dicas, ail aliquis mihi.-Tiine voltin-
babilum sese e regione respicere videantur. Nihilo- tarium dicis, quod.jam necessaritim constat esse ?
minus inlef ipsa censorius quidam arbiler (is animae Verum quidem esl, quod voluntas se ipsam addixb-
oculus) dijudicat et discernit, sicutarbitef iq discer- rit: sednon ipsase retinet; magis relineiur et no-
nendo, iia in eligendo Jiber. Unde"el liberum nomi- lens: Bene.hoc sallem das, quia reiinetur. Sed vi-
nalur arbilrium, qubd Jiceat versari in hispro arbi- gilanter reline yoJunlatemesse, quam relinerifateris.
trio voluntatis. Tnde homo-ad proraerendum poiis. llaque voluntalem nolenteni dicis ? Non ulique vb-
Oinne etenim quodfeceris boiium majuriive, quod luiiias relirietur non volens.! Voliintas enim volenti
(260) In YuJgaia, fecctit. Uiramque'lcclionem exhibci Rernardus in serrh. 5 dc Divcrsis, n. 6.
5175 S. BERNARDIARRATISCLARjE-VALLENSIS. 11176
cst, non noleniis. Quod si volcns retinetur, ipsa se jA mihi ipsi mea ipsius voluntas conlraria invenittir,
retinet.. Quid ergo dicet, attt quid respondebil ei, quse est iniquitas maxima. Cui enim rion iniquus,
cum ipsa fecerii?Quid fecit ? Servam se fecitTnnde qui mihi sum ? Qui sibi nequam, ail, eui boriusf
dicitur: Qui facil peccalum servus esi peccali (Joan. (Eccli. xiv, 5) Fateor, non sum bonus, quia non est
viii,34).Proplerea, cum peccayit (peccavit autem in me bonum. Consolabor me lamen, quia et san-
ctim peccato obedire decrevit), servam sefecit. Sed clorum vox ista est: Scio quia non eil in m'e bonum,
fil libera, si non adhtic facit. Facilautem, in eadem iiiquit. Discernit tamen quod dicit: In se. In eawie
«ervilute'se retinens. Neque enim non volens vo- sua interpretans, propter coniradicloriam legew,
funlas lenetur: volunlas enihiest. Ergo quia-volens, quse in ea est. Nam babet legern el in menle, eaque
servam se ipsam non modo fecit, sed et facit. Me- melior. Annon lex Dei bona? Qhod si malus propler
rito proinde quod ssepe memorandum est," quid re- Iegem malam, quomodonon propler bonam bonus'?
spondebit illi, cum ipsa fecerit, ipsa et facial. An mala sua est qtise est in carne sua, et ideo de
9. Sed non me, inquis, deeredere facies necessi- mala malus; et rainime bonus de bona? Non est
talem quam palior, quam in memetipso experior, ita. Lex Dei ejus in menle ipsius, atque iia in;
contra quam et assidue luctor. Uhinam, quseso, meiile, ut sit et.menlis. Testis est ipse.qui ait:
banc necessitalem sentis? Noiroe in volunlaie? Non ' Invenio aliam legem in membris meis, repugnanletn
ergo parum firmiler vis, quod el necessario vis.' legi mentis. tnew. Nunquid suiiin quod carnis suse
Multum vis quod nolle nequeas, nec multum oblu-, ' esl, elnon suum quod mentis suaeest? Ego dico et
cians. Porro ubi voluntas," et libertas, Quod. lataen plus. Quidni dicam, quod idem.ipse magister dicil?
<licode nalufali, non de spiriluali, qua liberiale, ut Nam mente quidem serviens legi Dei, carne autem
dicit Apostolus, Christus nos liberavit (Galat.w, 31). legipeccali; quid magis suum falealur evidenter.
Nam de illa idem ipse dicit: Ubi spiritus Domini, ostendit, ciim malum
quod iri carne est, ila a se
ibiliberjas (11 CoiViu, 17). Ila anihia miro quoda-m alienura censet, ut dical: Ilaquejam non ego operor
et malo modo sub.hac voluntaria quadam ac male
illud, sed quod habilal in me peccatum. Et ideo for-
libera necessitate, el anciUa lenetur, et libera : tassis
sigoanter aliam dixerit legem inventarii in
ancilla',- propter. necessitatem ; libera, propter vo- meinbris suis, qhod alieuam hanc, et quasi advea-
tunlatem : et quod magis mirum, magisque mise- litiam Unde et adhuc ego aliquid aude<»
rum esf, eo rea quo libera, eoque ancilla quorea, repularet.
tiaud lemere quidem: Paulum videlicet
ac per lioc eo ancilla quo Jibera: Miser ego lion,,o, amplius,
non j"am malum, propter malum quod in carrie ha-
quss me Iiberabit a caliimnia' Iitijus pudendse servi-
C bel; auteni bbrium, prbpter bonum quod in
tutis? Miser, sed Tiber. Liber, quia homo; iniser,' mentemagis habet. Annon borius, qiii consenlil legi Dei,
qbia servhs. Liber, quia similis Deo; miser, quia liona est ? Nam, etsi se itidem fatealur
contrarius Deo. 0 cuslos homihum, quare posuisti quoniam
ine eontrarium tibi ? Posuisti enim,cum nonprohi-. servire Iegi peccaii, "cafne 'bbc facit, non niente.
serviat Jegi Dei, carne
buisli. Alioquin ipse me posui, et factus sum mihi- Cum autem menle quidem
ahiera quidnam potissimura horum
nietipsi gravis (Job vn, 20). Justissime quidem, ut Paulb legi peccali;
hostis luiis liosiis sit et meus; et qui libi repugnat, imputandum putes, lu videris. Nam mihi
fateor quod nientis quamlquod
repugnet et milii.- Ego vero qui libi, ego qui inihi- carnis facilepersuasum, non soliim mibi, sed et ipsi
iriet contrarius faclus suro, atque in membris mcis est, pluris esse,
lnvenio quod coiilradicat, el roenti meae, et Jegi Paulo , ut j'am dictum est, qui ait : Si auiem
holo, illud facio; jam non ego operor iltud,
tuse; quisme liberabit de inanibus roeis? Nbn enim quod sed quod habilat in me peccalum (Rom. vn, 18, 25,
quod volo, hoc ago, sed me, non alio prohibente.,
et quod odi, illud facio (Rom. vn, 15), sed nie, non 25, 20).
alio compellente. Alqne utinam prohibitio hsec,el hsec 11. Sed de libertate ista sufiicianl. In libello,
c.ompulsio, ita esset -violenta, ut nonesset volunla- j) quem de Gralia et Liber.o Arbitrio seripsi, diversa
ria; forsiian enim sic possem excusari-: aut certe foriassis de imagine et simililudine dispuiaia legun-
ila essel-ToIunlaria, ut non violenla; profeclo eniin tur; sed, ut arbitror, non adversa. Legisiis itla,
sic possem corrigi. Nunc vero nusquam exitus mi- isla audistis ; quaenam magis probelis [alias pro-
sero patet, quem et volunlas; ut dixi, inexcusabi- banda]; vesiro judicio derelinquo ; vel si quid melius
lem, et incorrigibilem necessitas facit. 1553 Qu's utfisque sapitis, ih lioc gaudeo et gaudebo. At quo-
ine eripiet de manu peccatoris, et de roariu contra quo modp iila ise habeanl, iria quaedam imprsesen-
legem agenlis et iniqui? (Psal, LXX,4.) liarum prsecipua commendaia lenetis; simplicita-
10. Quserit quis, de quo querar ? De me. Ego ille iem, immorlalitatem, liherlalem.- Et hoc vobis 1'-
peccator, ille exlex, ille iniquus. Peccator, quia quido apparere jara arbitror, animam pro -rnge-
peccavi; exlex, quia voluntale persislo.agere contra nita atque ingeritia similitudine, quas. in bis lam
legem.' Nam mea volunlas ipsa estTex in membris eximie clarel,, noii parvam cum Verbo habere affi-
meis, legi divinaerecalcilrans. Et quoniam Iex Do- nilatem, sponso Ecclesiae Jesu Chrislo Domino no-
mini lex mentis meae, sicut scriptum esl: Lex.Dei stro, qui.esl super omnia Deus benedicius iit sascula.
" • ' .
ejus in corde ipsius fPsc/. xxxvi; 51); per hoc et Anien.,
H77 SERMONES1N CANTIGA, M78
SERMO LXXXII. A nos aliquid Iiorura dixisse poenilcat, ita totum siib-
•Qualiter anima similis Deo manens, per peccalum nixum estlndnbitala et absblutissima veritale.• Seil
tamen dissimilis facla est in simplicilqte, immorla- quod Scriplnra loquiiur de dissimilittidine facla,
lilate et tiberlale.
npn qtiia siinililudo isla tleleta sit Joquitur, sed quit
1. Qiiid vobis videtur? possiimusne j'am regredi aJia superdncla. Non plane.anima nalivam se exuit
ad exponendi ordinem unde digressi suraus; quia formam, sed superinduil peregrinam. llla, addita,
patel propinquitas Verbi el animse, pro qua ulique non ist.a perdita est: et qiiaesuperveiiit, obscurare
de.monstranda digressin ipsa "facta est ? Posseinus, ingenilam potuit, sed non exiermroare. Denique:
ut mihi videtur, nisi parum quid dubieiatis in his, Obscuratum esl insipkns cor.,illorum, ail Aposlolus
qnae dicta stmt, adhuc residere senlirem. Nil furari (Rom. i, 21); et propheia : Quomodo obscuratum ,«st
volo'. Non- libenier 1554 praetereo quod vobis aurum, mulatus esl color oplhnus? (Thren. iv, i.)
ulile puiera. Et quomodo id audeam, de his prae- Obscuratum aurum -plangit, sed aurum l.amen;
sertim quse vobis accipio? Scib hominem aliquid muiatum colorem oplimum, serinon-fundamentum
aliquando inter loquendum ex his quse suggerebat cbloris evulsuin. Manel in fundaiiiento prorsus in-
Spiriius , eisi non infideli, "minus tamen fidenti concussa simplicitas, sed riiinime apparet. duplici-
aniino relenianlem et reservanlem sibi, ut haberet B late operta humanse dolositaiis, siniukiionis, iiy-
quod diceret denuo tractaturus; et. ecce yox ad pocrisis. . -
eum, iit qtiidem ei visum est: fDqnec islud lene- 3. Quam incongrue siinpliciiati dujiliciias admi-
bis, aliud non accipies (261). » Quid si relimiisset, scetur! quam indigne tali fundaroenlo lalis siru- .
non providendo suae Iiiopiae, sed fraternis pfofecti- ctura committitur! Tiujusmodi sibi versuliam ser-
btts invidendo ? nonne merito et hoc ipsum, quod pens induerat, cum se, ut deciperet, consiliariuin
videbatur habere, auferretur ab eo? Quod qtiidem exhibebat,, «imulabat- amicum. Hujusmodi quoque
Johge a servo vesiro semper faciat Deus, sicut et seducti ab eo paradisi. incolae indnerant sibi, cum
semper feeit. Sicmihi jugiler abundare dignetur fon£ . pudendam jain nudilatem legere conarenlur, >et
ille indeficlens sapienliae salularis, quoiriodo sine rimbra frondosi ligni, et frondium succincloriis, et
invidia vobis communicav.i,êt refudi quidquid.mihi verbis -excusaloriis' (Gen. m). Quam late . exlunc
infundere bactenus digiiatus est ipse,.- Si ego vos et deinceps omnem posteritalem haereditarium by-
fraudo, a quo jafn nbn verear ipse fraudari? Nea pocrisis virus. infecil! Quem dabis de filiis Adam
Deo quidem. qui quod est, non dico velil, sed vel patialur videri?
2. Est ilaque in his quae dicla sunt aliquid, quod, p_ Sed perseverat nihilominus in omni anima cum
ut vereof ego, offendiculum dare queat, si non originali duplicilate gerieralis simplicitas, ul de
complanetur. Et, ni fallor,vsunt de bic stantibus, collatione confusio augeaiur ,: perseverat aeque
quibus scrupulum movit quod dicere volo. Trina immbrtalitas, sed fuscaet telra, irruenle lenebrosa
illa Verbi similitudo, quani anitnse.assignayihius, corpbreae mortis caligine.-Nain, elsi non privaliir
iino qua insignitam adverlimus, recolitisne quod vila; vilae tamen beneficium suo corpori j'am nbu
etiam inseparabililer inesse illi visa fuerit nobis? suOicit vindicare. 1555 Qu'<t><IU0(tne Sliam t11'-.
Id quidem videalur aliquibus Scripttirarum tesfi- dera spiriiualem dunlaxat vilam retinei sibi ? Anima
monils obviare, ut verbi gralia, est.illud in psal- nerope quaepeccaverit, ipsa niorielur.
{Ezecli. xvm,
mis: Homo,cum infymore esset, non intellexit; com- &). Nonne.morte.ista duplici incursante, illa qua-
paralus est jumenlis jnsipientibus, et similis factus:- liscunque immorialitas, quam relenlai, tenebrosa
est illis (Psal. XLinr, 15, 21); et item illud : Mula- satis' reddiliir,.et misella? Adde quod appelentia
verunl gloriam suam in similitudinem viluli come- terrenorunii quae quidem omnia ad interilum sunt,
_dentis fenutn (Psal. cv, 20), sed et quod apefte densat lenebras, ila lit.in ariima sic vivente nil a
diclum est in persona Dei : Existimasti inique, quod parle afiqria nisi pailida facies el imago quaedaiii
ero lui similis (Psal. JLIX, 21);: «t pleraque alia, D £)' mortis apparere cernalur. Cur non enirn quae im-
quse similitudinem. Dei in homine post peccatum mortalis est, similia sjbi immorialia appetit et
deletam concorditer asseve.rare videntur. Quid ergo ajlerna, ut quod est appareat, et quodfacia est
cicemus ad haee? Tria illa iti Deq niinime esse,. et vivat? Cselerum, contfaria sapit et quseritj et mor-
sic alia qusereiida, in quibus similitudinem assigne- -talitas sese degeneri. conversatione conformans, im-
mus? aul esse quidem in Deo, sed non in ariima, morialitatis candorem quodanrmorliferaj consuetu-
el.ne sicquid.em iri his similitudinem inveniri? aut dinis piceb colore denigrat. Quidni mortalium.ap-
esse et in ariima, sed ppsse etiam nori inesse, ac; petitus irorriortalem "niorlali similem , immortali
per hoc norilnseparabijia esse? A.bsit! Et in Deo, dissioiilem faciet? Qui tarigit picem, ait.. Sapieris,
et iri anima sunt, et semper insunt;. ne.c est quodI
inquinabitur ab ea (Eccli. xni, 1). Fruendo morta-
(261) Bernardus se ipse intetligil more Paulii defectum, audiyit de ccelodiceniero vbcem : Si istud
Aposloli, idque lestalur Caesarius HeislerbacenSisi reservaveris, aJiud non dabilur tibi.-» Aheo nbnijise
serroone in Oclava Nalivitaiis. i Cum lempore erat qui Joquebatur, ait Manrlcus, sedlleus in eb.
qtiodam, » inquit, i nescio quid dictafet,' et testi- Vide quse de eodem argumento habel serm. 18,iu
monium baberet in proroptu, quod praesenti loco Caiit.n. 2.
fcongruebai,velletque reservare in finein, limcns ibi
5479 S. BERNARDIABBATiS CLAR^-VALLENSIS 1180
ttbus mortalitaienrse induil, elveslem iirimorlalita- AelquiaA pares vtilpibus se fecerunt, parles vulpinm
tis ineidente rabrtis siiuiliiudine decoloravit, non. erunt; inde, juxta Salomonem, unus exilus homini,
exuil. '. et jumenlo (Eccle. m, 19); Qtiidni IggQ similiter
-&. Evam atiende, quomodo ejps aniraa imraorla- exeat, qui similiter vixit? More bestiali i.ncubuit
lis, iniriioftaiilaiis suse gloriae fiieum roortalitatis terrenis, morle besliali exeedet terris. Audi aliud.
invcxit, morlalia ulique alfeclijrido. Clquid epim, Quid mirum si similero soflirhur exilum.qui et si-
CIIIIIimmortalis essel, morlaliaj nori contempsil ef milenf babeiiius introitum? Cnde enim bominibus;
Vransitbria,conlenta sibi similibris, immoflalibus et nisi de similitudine"bestiali, ille tam intemperaris
seternis ? Vidtt, in.quil, lignum qitod essel pulchrum ardor in coilti, tam immoderatus dolor in parlii?'
oculis, et aspectu detectabile, ac suave ad vescendum Ila homo inconceplu et orlu, in vita et morl.e corn-
(Gen. nw fi). Non est'lua, o mulier, isla suavitas, paratus est juroentis insipientibus, et siinilis factus
isla delectalio, istaque pulcbritiido : el si tua pro est illis.
parte luii', nbn Tua solius, sed communis cunetis 6. Quid, qu.od Jibera crealura sibi subdiium appe-^
animaniibus lerrse. Tua, quaevere tua est, aliunde, litum non regit ut domina, sed sequilur et obsequi-
et alia est : nam aetenia est de seterriilate. Qtiid lu lur ut ancilla? Nonhe ef in Jroc se assimilat et an-
animseluse aliara fofmam, itno defotmitaTem impri- B numerat eaeleris animanlibus, quae nattira non iri:
niis ialicnam? Enimvero quod delecial Iiabere, id liberlaleni;Vocavit, sed condidil in serviiuteni ser-
etiam perdere liriiel: elTihfor color esi. )s liberta- vire sub venlri, appetiiui bbedire? Nonhe talil me-
teni duin lingit, tegii,'ef earii nihilominus sibimet rito confundilur perhiberi vet existimari similis
reddit dissiriiilem. Quam dignius siia origiue nihil Deus? tdeoqne ail: Existitriasli inique, quod ero tui
cuperet, ubi niliil metueret, ac per hoc a servili ti- simi.lis; el infert: Arguam te, el slatuam contrn fa—
inore isto ingeniiam sibi defenderet Iibertaieni, ciem tuam (Psal. XLIX,21). Non est sese videniis;
manenlem in vigore et decore suof Heul-non ita animae, Deum exisliniare similem sibi, animaj dunr-
est! mutalus est color optiinus. Fugilas,d Jatitas: taxal, qualis mea est, peccalricis et iniquai. Ejus-
audis vocero Domini Dei, et abscondis te. Cur bpc, niodi nanique arguilur : Existimasli inique, ail; et.
nisi-qnia qttent amabas limes, el Jiberlatis speciem non dicit : Exislimasti, aninia; vel, existimasli,.
forma servilis exelusil? \ bomp, qitod ero tui siinilis. Sed, si slalualur iniquus
5. Sed et yoluntaria illa necessitas, et contraria anie faciem suam, et.contra vullum quemdamirobr-
lex ihilicla membris, de qua proxirrio sermone dis- bidum pulidumque interioris hoininis sui sistalur,
serui, eidem incubat iiberiali, et.liberam natu.ra ut dissimulare aut declinare non queal impuritalem
crealuram per prbpriam ipsius voluniatem, dum -C eonscieniise suae, sed videat vel iiivitus sordes pee-
aliicit, subjicit servituti, iinplcns faciein ejus igno- caiorum siibruro, vitiorum inspiciaf deforinitatero ;
minia, iia ut vel carne serviat Jp.gTpeccati, et hon nequaquam jam polerilexisliinareDeum fore siini-
vdlens. Qtiia efgo naturse ingenuitatem morum pro- Iera sibi, sed quasi diffiden^spro tanta dissirnilitti-
bilale defehsare neglexit; justo aucloris judicio -dine quam videbil, puto exclamabit, et dicet: Do-
factum esl, non quidcm ul liberlate propria nuda- mine, quissimilis.libi? (Psal. .xxxiv, 10.) quod qui-
retur; sed lamen superindueretur, skul diploide, dem dictum pro v.oluniaria illa et noviiia dissimili-
confusione sua (Psal. cvm, 29). Et bene sicul di- tudine. Nam manet prima simili tudo : el idco illa
ploide, ubi vesteveluti duplicata, nianente libertate plus displicet, qubd ista maneS 0 quanlum bonhni
prppter voltiiiiaiem, servilis riihilpmimis conversatio ista, quantumque ihalumilla! Ex mulua larnen
necessitalem probat. Hoc de simplicitaie, bbcide collatione utraque fes.in genere suo plus einrriel.
iinmorialifite aniroseadvertefe est: el nil tibi iri ea;, 7- Cuin efgo anima lantam iii se una rerom di-
si bene consideres, apparebit, quod non sil istius- Stanliam cernit, quidni clamel, inter speiu et despe-
modi similitudiriis pariter.et dissimilitudinis diploide ralioneni utique posiia : Domine, quis similis tui ?
re-
adopertum. Annbn -diplois , ubT non iu.nala, sed nj Trahitur in desperationeih pro lanto roalo; sed
ut quo sibi
aifixa, et quadara quasi acu peccali assuta esl sim- vocaiur inspem alanlobono. tnde est
eo se ardeu-
pliciiaii fraus, immortalitaii mors, necessilas liber-. plus displicef in malo quod in sevidet,
lati? Neqrie enim essentiae -simplicitali praiscribit tius ad bonum, quod aeque in se conspicit, trahat,
duplicitas cordis;nbn naturae immorialitaii mors, cupiatque.fieri ad qriod facla est, simplex et recla,
aut volunlaria peccati, aul necessaria corporis; non, et timens Deum, a'c reeedens" a malo. Quidni rece-
arbitrli libertati riecessitas yeluhlarise seryitutis. Itai , dere possit, ad qriod accedere pbthii? q'uidiii.]acce-
bonis naiurae niala advenlitia, dura ribn succedunt, dere, a quo recedere potuil? Quod lamen ul.rumque
sed accedunt, turpant ulique ea, non exterminant; ; dixerim de gralia prsesumendum, noh de natura, sed
contufbant, non [delurbant. Inde anima dissimilisi ne de induslria quidem. Nempe sapientia vincit
Deo, inde dissimilis esl el sibi; ihde comparata ju-. malitiam (Sap. vii, 30), nbn Tnduslria, vel nalura.
mentis irisipieniiJrus, et similis facfa esl illis; inde> Nec deest occasio .praesumendi :ad Verbuin est
quod tegilur comniulasse gloriam suam in siriiiljtu-- conversio ejus. Non eslapud Yerbuin otiosa aniiuae
diiiem viluli conredentis ferium ; iride bomines, tan-- generosa cognatio, de qua iriduo jam tractamus, et
quam vulpes, duplicitalis et iraudis foveas haJient,, cognationis tcstis similiiudo persevcrans. Dighanler
1181 SERMONES.IN CANTICA. . fi$$
admitlit in socielatem Spiritus similp.minnaiura. A j novii? quid,, inquarii, vereatur de hiajestate, cui de
Elcertede ratione naturae, similis similem quaerit. origine.fiducia datur? Tantum est ut curel naitirse
Yox requirentis : Reverlere, Sunamitis; reverlere, ut ingenuitalem vilse honeslale servare^, irno. caeleste
intueamur te-(Cant. vi, 12), Intuebilur similem, qui decus, quod sibi. originaliter inest, dignjs quibusdani
disslmilem non videbaf; sed et se inluendum prae- studeai hiorum. affectuumque venustare et decorare
slabifi Scimus qpon.iam, cum apparuerit, similes ei coloribris. .-' . . .,
erimus, qnoniam videbini.useum sicuti e,sl (1 Joan. 2. Uiquid enim dormilet.induslria? Grandepro-
m, 2). _Puta ergo de_.diffieultate roagis, quam de fecto in noliis domim nalurse ipsa est -..quae.si roiiius..
impossibililate venireillam percunctationcm i Dp- suas exsequalur partes, norine quod reliquu.m habet..
mine, quis similislibi ?. nalura in.nobis, loiumlurbabitur, loluni quasiqua-
8. Aut, -si hoc magis probas, yox est adroiranlis. damvetuslafis operietur rubigine?,Id quidem injuria
Admiranda prorsus et slupenda illa similitudo, auctori. Et ulique ad boc auctor ipse, Deus diyinae
quamDeivisio comilatur, imo quse D.ei visio esl; insigne generosiiatis perpetuo voluit in anima co.n-
ego autem dico in cbaritaie. Charitas illa visio, illa servari, ut semper lisec in sese e.x Yerbo habeat,.
simiiitudo est. Qiiis..non stupeat charitatem Dei quo admonealur semper, aht stare.cum Verbo,
'
spreli et reyocantis? Merilo ihiquus arguitur ille, aut redire, si mota fuerit. Non mola qu.asi Jocis
qui.supra inductus esl, Dei simililudinem usurpans migrans, aut pedjbus gradiens, sed inota (sicut.
sibi, cum diligendo iniquitaiem', rieque possit se substanliae utique spiriluali mpveri -est cum suis
diligere, neque Deum : sie ,enim babes :. Qui diligit affectibus, imo defeclibus, a se.quodam modo iri
iniquitatem, pdit animam suam (Psal. x, 6). Facta' ,. pej'us vadit, cum ê sibi Vitseet morum pravitate
igilurde medio iniquiiaie, quae eam qufe ex parle dissimilem facit, reddit degenerepr. : quaj tamen
est dissimililudinem. facit, erit unio spiritus, erit dissimililudo non nalurse abolitio, sed vilium est,
mulua visio, muluaque dileciio. Sfquideni yeniente bonum ipsura nalurae quanlum, sui comparaiione
quod perfectum est, evacuabilur quod ex parte est; attollens, lantum foedans cohjuiictiohe. Jam vero
eritque ad allerutrum casta et cqiisummala 1557 animae reditus, cbnversio ejus ad Yerbum.,, refor-
diteciio, agnitio plena, visio manifesta, conjunctio mandse pef ipsum, confbrmandaejpsi. ln quo?In
firma, socielas individua, similiiudo perfecta. Tunc charitate. Ait enim,: Estole imitutares. Dei, skut
cognoscetanima,sicut cognita est (I Cor. xm, 10; fitii charissimi; et ambulale in dUeclione, skul et
12); -lune. aniabit, sicut amata est; et gaudebit Chrislus dilexit vos (Ephes. v, 1 , 2). .
sponsus supef sponsami cognoscens-,el cognilus, \C \ Talis conforniilas maijial aniroam Yerbo, ciim
xiiligens et dilectus, Jesus Chrislus Domirius noster, cui videjipei "si.milisest per naturam , similenTiiibi-
qui esl super omnia Deus benedictus in saecula. lorainus ipsi se exhibef per vpluhtalem, diligens.sicut
Amen. dilecta est. Ergo,..si perfecte diligit, niipsil.- Qtiid
-
SERMO LXXXIII. ' - ' , ,. bac coriformitate jucundius? quid pplabilius chari-
Quatiter hnhna, quantunicunque viliis cprrupla, tate', qua fit ut humano magislerio npn conlenla,
adhuc per amorem castum el *sanclum potest redire per jeriiel, o anima, fiducialiter accedas:ad yerbum,
ad similitudinem sppnsi,id esl Chrisli. r , Yerbo conslanfer inhsereas, Verburri familiariter
, 1. Quanlumquidemregularishorapermisit,quani percuncteris, coiisultesque de om.ni re, quanluin hi-
nobis constituimus ad joquendum, tfiduuiri [aliqs, lelleclu capax, tanlum audax desiderio? Vere spiri-
biduum] boc in , demonstranda. Yerbi animseque tualis, sanciique connubii contraclus esi.iste. Paruni
,affinilate expensum est. Quae utiljlas in omni labbre dixi, conlracUis : cbmplexus est. Coniplexus plane,
islo? Nempe haec. Docuimus oinnem aniinam ,.licet uhi idera velle, et nolle idem, unum facit spiriium
oheratam peccatis, viliis irrelitani, capiam illece- de duol)US.'Necveretidum ne dispariias personaruni
brlSj.exsilio captivam., corpore carceratam, luto claudicare in aliquo, 1'55Q^ faciat convenienliam
Iiserenlem, infixamlimo, affixam membiTs, confiaam 0l [atias, conniventiainJ.volunlatum,,qui.a amor reve-
auris, distentam riegotiis, conlractam timoribus, af- re.nliam nescit. Ab amando quippe amor, non ab
flictam doloribus, erroribus.vagain , solliciludinibns lionorando deriominalur. Honoreisane qui horret,
anxiam, siispicionibus inquietam, et ppsiremo ad- qui stupet, qui meluit, qui miralur : vacanfhaee
venam in terra inimicorum, juxta prophetse.vocem, .omnia penes amantein. Amor sibi abundal, amor
coinquinatam cum morluis, dcputatam cum his qui ubj veneril.caeteros.in seomneslraducilet captiyaf
ininfernosunt (Baruch, in,Tl);,licel,, inquam, sic aJfectus. Prppterea quse:amal, amatêl aliud novit
daninatam, - et sic desperatam", doeuimus lamen nitiil. Ipse qui honori merito, merilo stupori et roi-
hancin sese posse adyertere, non_modb unde respi- raculb est: amari lainen plus amai. Sponsus el
rare inspem veniae, in spem misericordise queat; sponsa sunt. Quam quseris aliam inter sponsos ne-
-sedeiiam uride audeat aspirare ad nuplias/Verbi, .cessitudinem vel corinexionem.praeler amarii cl
ciim Deoinire fcedus societatis non trepidet, :suave , aroare? Hic nexus vincit etiam quod naiura arctiirs
-amoris jugum cum Hege ducefe angelorura non ve- vinxit, vinculumpareiilum ad filios. Denique, pro-
feaittr.^QuJd-enlhf.Tionlule audeat apud euriv ctqtis pler hoc, ail, relinquel homo palrem suuritpl tnatrem
se insignemcernit imagine, iliustrem simililudiue suam, el adhwrcbit sponsw(Matllt. xix, 5).¥ides iste
4183 S. BERNARDIABBATiS CLAR.E-VALLENSIS 1184.
affectus quam sit in sponsis, non csclerisTanlura af- A Vbi est hbnor meus ? et non, Ubi est amor meus, dioit;
Jectibus, sed etiara se ipso potehlior. servans sponsae praerogativain. Sed et jubelur homo
•4. Adde quod isle sponsus non modo aroans , sed honorare patrem suum el matremsuaro (Deul.y, 'J6),
amor esl. Nunquid hoiidr? Coiitendat quis esse : egb et deamore laceitif :non quia non amandi sinlparen-
non legi. Legi auleni quia Deus charitas est (I Jpan. . les a 1559 filiis",sed quia multi filioruriihonorare
iv, 16);'et-nori quia honor esl, vel dignilas, legi. parenles magis quam amare affecli sunt. Eslo quod
Non quia iionorem non vult Deus, qui ail :' Si egb honor regis j'udicium diligat: sed sponsi amor, imo
paler, ubi esi honor meus? Yerum id Paier. Sed, si sponsiis Aroor solam amoris vicem requiril et Jidem.
sponsuin exhibeat, puto quia mulabit voceiri , el di-. Liceat pro inde redamare dilectam. Quidni amet
cet: Si ego sponsus, hbi esl amor meus? Nam et sponsa , ct sponsa Amoris? Quidni ametur Amor?''
ante ita loculus est: Si ego Dotninus, ubi est titnor 6. Merito cunciis renunlians affecii«nibus aliis,;
meus? (Malach.n, 6.) Exigit ergo Deus liineri ut sbli et tota incumbil ainori, quse ipsi respondere-
Dominus^ lionbraii ui paler, et ut sponsus amaru acnori habel in redbibendo amore. Nam et cum se
QnidTi) his prseslal, quid emirieT? Nempe aroor. lotam effiiderit in amorem , quantum est boc ad il-
Absqiie"hoc ei timor poenam habet, et hpnor non lius fbiuis perenne profluvium? Nbn, planej.pari<
babet graliam. Servilisesl timor, quandiu abambre ^ ubertate fluuni amans et.Amor, anima el Yerbum,
non lnanuniiltitur. Et' qui de-amore non ^venit ho- sponsa ei sponsus, Creator el .crealura, non-inagis-
nor, non honor, sed adulatio esi. Etquidem soli quarn sitiens el fons. Quid ergo? peribit proptef hoc^
Deb honoi ei gloria :sed liorunineutrumacceplabit el ex toto evacuabitur nupturae votum, desiderium.
Deus, si melle amoris cosdiia non fuerint. Is per se suspiranlis, amaniis ardof, praesumenlis fiducia,.
sufficit, is per se placet, et propter se. Ipse meritum, quia non valet ex sequo currere cum gigante, dulce-
ipse- prsemium esl sihi. Amor pfaeler se rion reqnirit diinecuhi melle conteridere; lenitalecuin agnb, can-
caiisam, non fructuni. Frucius ejus, usus ej'ris.Amo, dore cum lilio, clarilale cura sole,, charitate cum eo-
quia amo; anio, ut a.mem'.Magna res anior, si la- qui charitas est? Non. Nam, etsi minus diligit erea-
iberi ad suum recurrat principium, si suse origini fura, quoniam minor est; tamen si ex toTase dili-
redditus, si fefusus suo fbnli semper ex eo snmat, git, nihit deesfubi tolum est. Propterea, utdixi, sic
finde jugiter fluat. Solus est amor ex oronibus ahi- amare, nupsisse est: quoniam non poiesl sic dili-
ma3 motibus, sensibusatque affeclibus, in quo po- gere; et parum dilectaesse, ut in consensu duorura
tesl creatura, etsi, non ex aequo, respohdere auctori, integrura slet perfeciumque connubiuni. Nisi qnis
vel de simili mutuam rependere vicein. Yerbi gralia, dubitet, animam a Yerbo et prius amari, et pltis.
si milii irascatur Deus, num illi ego siiniiiter re- Prorsus et prseveniiur amando, et vinciiur. Felix-,
irascar? Non ulique, sed payebo', sed^conlremiscarii, . quagmeruit "prseveniriin faniaj benediclione 'dulce-
sed veniam dcjrrecabor. Ita si me argual, non fedar- -slsriisI Felix, cui tantse suavilatis complcxum expe-
guetitr a me, sed ex me potius justificabilur. Nec",sit riri donalum est! Quodnon est aiiud, quam ainor
ihe' judicabit, judicabo ego eiini, sed adorabb : et; sanctus et caslus, amor suavis ei dulcis; amor
salvahs me non quaerit a meipse saivari, hec vicis- faritae serenitaiis, quaiiise el sincerilatis; amor mu-
sim eget ab aliquo liberari, qui Jiberat omnes. Sii luus, itrtimus, validusque , qui non. in carne una,
doriiinaiur, meoportel servire; siiraperat, nsebpor- sed uno plane in spirilu duos jungat, duos faciat
tet parere, el nbn vicissini a Doiriino vel servitiumi jariinon duo"ss,sed unum,Paulo iia dicente: Qtii
exigere , vel obseqtiium. Nunc j'am videas de amorei adhmrel Deo, unus spiritus esl (I Cor. vi, 17). Et
'quaraaliler sit. Nam, cum aniat Deus, non aliud1 riunc pofius eam stiper his audiamus, quarri facile
ûlt qnam amari: quippe non ad aliud-amat nisi utt magislram de omnibus fecit et magislra unciio ; ct
ametur, sciens ipso amore beatos qui se amaveriiit.. frequens experienlia. Nisi forle id riielius servamns
_5. Magnares amorjsed^suhtineogradus. Sponsaa in aliud serrnonis principium ,.ne rem bonarii coar-
in summo stat. Amant enim et filii, sed de haeredi- - j) cfemus inter anguslias hujus jam propemodum
fate - cogilant: quam dum verentur quoquo modo) finiendi. Et si probalis, facio finem eliam ante fi-
amiltere, ipsum a quo exspeclalur haereditas, pluss =nem,ut famelici tenipeslive conveniamus cras ad
, reverehtur, minus amant. Suspectus esl mihi amorr dflicias sanctae animae, quibus beata meretur fiui
cui aliud quid adipiscendi spes suffragari videtur.. cum Verbo, et de Yerbo, sponso utique suo, Jesu
lnfirmus est, qui forte spe subtracia, aut exslingui-- Clifisto Domino 'noslro, qui esl shper bmnia Deus
iur, aut minuitur. Impurus est, qui et aliud cupit.. benedictus iri'saectila. Amen. . i
Pufus amor mercenarius non est. Purus amor dee ' SERMO LXXXIV. !
spe vires non suniit, riec tamen diilidentiaa dairina a Quod anima quwrens Deurit, prwvenia e'<-ab cb : et
sentit. Spbnsaehic est",quiabocsponsa estqusecunqnee quid sit illa quwsilio, in qua jam ab, to prpsventa
' est-- - ''"
est. ,Spoiisseres ef spes unus est arabr. Hoc sponsa a ,
y
abundat, lioc conienlus et sponsus. Nec is aliud ijuse» 1'. In lectuldmeo per noctes qumsiviquem\ diligit
rit, uec illaaliud habet. Hincille sponstfs,et sponsa a aftimamâ (Cant. m, 1). Magnum bonuui qriscrere
iJla est.Is sponsis proprius est, quem alter neriio at-i- . Deum. Ego hoc nulli in bonisanimse secundurii exi-
?;iigai, nec iilius qhidem. Denique ad filibs ctamat: : siimo. Primum in donis, ultimum in pfofeclibhs est.
ilS5 . SERMONESINCANTICA. 1186
Virtulum nulli accedit, cedit nulli. Cui. aecedat, A enim si. vuJl? Jacet voiuntas, ubi faciillas nbn sup-
quam nulla prsecedit? cui cedal, quaeomnium magis petit.-Nam : Velle adjacci mihi, inquii, perficere
constimniatio esl? Quaeenim virtus ascribi possit autem bonum non invenio (Rotri.vn, 18). Quid ergo
noii quaerenli Deum,. aut quis terminus, quaerenti ille, quera de psalmo iiiduxinius, qtianTi? Non plane
[alias, quserendi],Deum? Quwrite,, inquit, fackm aliud, quamquseri: quod tiou qua-.reret, nisi qusesi-
ejus semper (Psal. civ, i). Evislimo qujanec cum tus fuisset; et IHISIIIHnon quaererel, si qusesiltis
invenlus fuerit, cessabitur a quserendo. Non pedum satisftiisset; Quod el poslulat: Qumre, inquiens, ser-
passibus, seddesideriis qii_erilur Deus. Et uiique vum tuum; ut qui dedit velle, dctet perficere pro
non exlundit desiderium sanctum felix inyenlio,,sed bona vplttntate. . _ -;
exlendil. Nunqujd consummaiio gaudii, . desiderii i. Mihi lamen non videlur islius modi animseposse
consumplio esl.?'Ol.eum roagis esl illi: nam ipsum • competere locus praesens, quae seciuidam gntliam
.flamma. Sicest. Adiinplebitur lselilia ; sed desiderii necdum. percepil, volens quidem, sed non yalens
non eril fmis.ac per hoc nec quserendi. Tu yero adirequem diligil aniina sua. Nara quomoô potest
cogita, si potes, quaeritandi hoc studium sine indi- illi convenire quod ibi sequitur, surgere ot circuire
genlia, et desiderium sine anxietate. Alterum pro- civitatem, sed et pervicos ct plaleas quaerere dilp-
fecto prsesentia, alterum copia exclndit. I clum (Cant. m, 2), quae eget ipsa quaeri ? âciat
B
2.. Nunc jam videle cur ista prsemiserim. Nimi- lioc quse potest: tantum ,se meminerit quaesitam
rum, ut oninis inler vos anlrna quserens Deum, ne prius, sicut et prius dilectam; atque inde esse, ct
magnum bonum in magnum sibi detorqueal malum, quod quaerit, et qtiod diligit. Oremus et nos, cha-
noveril sepraevenlam in illo, et ante qusesitam quam rissinii, ul citoanlicipent nos misericordiae istae,qnia
quserenlem. [Sic enim de magnis bonis mala oriri pauperes facti sumus niniis : quod non xie oinnibus
non minima solent, cum facti eximii de bonis ~Do- vobis dico. Scio enim qtiamplurinios veslrumambu-
mini, ulimur 1560 donis tanquaro non datis, noa lantes in dilectione, qtja Christus dilexit nos, et in
damus gloriam Deo. lla jirofecto qui maxirai yid.e- simplicitate cordis quse.renlesillum. Sed siini aliqui,
banlurpro acceplagralia, prp non redbibita minimi qubd trisiis dico, qui nullum nobis adhuc in se de-
repulaiitur apud Deum. Ego autero parco vobis. ,dere indicium huj'us lani saluiaris anlicipalionis, ac
Usus sum niodeslioribus vocibus, inaximo, minirao- per hoc nec snae salutis : hoinines se ipsos aman-
que ; sed quod senlio nori expressi. Discrimen in- , tes, non Dpminum ; et quaerenles qusesuasunt, non
volvi,ipse nudabo : oplimum, pessimumque-dixisse quse Domihi.
debueram. Nam vere et absque dubio, eo quisque _. .5. (iuwsivi, ait' illa , quem diligit anitria mea.
pessimus, quo optinius est, si hoc ipsum quo.est . Nempe hucteprovocalanticipaiilisbenigiiilas illius,
optimus, ascribat sibi. Nempepessimtim hoc. Quod qui t« et prior quaesivit, el prior dilevif. Minirrie
si dical quis: Absil! agnoscq, gralia Dei sura .id prorsus nisi prius qiisesita qusereres, sicut nec dili-
qrtod sum ; studeat auletn caplare gloriolara pro geres ,nisi dilecta prius. Non in una tantiim benedi-
gratia quarii accepit; nonne.fur esl etlatro? Audiat ctione, sed in duabus praevenia es, dilectiorie et
quiejus.modi esl: Exoreluo tejudko, serve nequam .quaesitione. Dilectio catisa qusesitionis ; quaesitio
(Luc. xix, 22;. Quid nequius servo usurpante sibi fruclus dilectionis.est et cerliltido. Dilecla es, ne ad:
gloriaro doroini sui ?. suppliciuin poiius qiisesilamsnspiceris ; qusesila es„
3. In lectulo meo per nocies qumsiviquem diligit ne fruslra dilectam conqueraris. Utraque tam amica.
animamea. Quseril anima Verbum, sed quae.a Yerbo eomperta suavilas et austirn dedil, et verccundiam
priusquaesilasit. Alioquinsemela facie Yerbi egressa depulit, et reditum persuasii, et movit affeclum.
vel ejecta, non reverletur octiltis ejus ut videat Hinc Zebis, hinc ardor iste quserendi _qiiem diligit
bona, si non requiratur a Verbo. Quasi verb aliud anima tua ; quia profecto necnon quaesiia quse»
anin.a noslra sil, quam spirilus vadens.el non re- rere ppleras, riecrioii quserere quaesitanunc potes.
diens, si sibi fuerit derelicta. Audi profugam et D 1561 6- Sed noli obJivisciunde liuc veiieris. Et
deviam, quid doleal, et quid petal. Erravi, ait, sictrl ut in me poiitis transligurem quae dicuntur, id enim
oris quw periit: quwre servum tuum (Psat, cxvin, tutius, iune.es, o r.nima niea, quae relicio viro tuo
176). 0 horno, redire vis?Sed si in voluntateres cst, . priore, cum quo libi bene fuerat, primam fidem ir-
quid opem flagitas? quid aliirode mendicas, in quo rilam fecisii, iens post amatores tuos? El nqnc
abundas tu libi ? Palam est, quia vulf, et iion po- quoad libuil fornicata cura illis, forle el contempta
test: sed spiritus est vadens et non rediens, elsi . ab illis, audes impudens et fronlosa velle reverti ad
is sit Iongius agens, qui nec vull. Quanquam non illum, quem superba contenipsisti ?. Quid ? digna
omnino iilam animam exposilam dixerim vel reli- latebris quseris lucem, et curris ad sponsum,,dignior
claro, quse reverti cupit, et requiri petit. Unde enim plagis, quam osculis ? Mirum si non pro, sppnso ju^
volunlas hsecilli? lnde, ni fallor, quod a Verlio visi- . dicem offehdas. Felix, qui ad. hsec animam suam
lata j'am sit et qpsesila. Nec oliosa. qusesitio,'quse respoiideiitem audierit: Non timeo, quia amo; quod
operala est voluntalem, sine qua reditus esse non non amata omnino non facercm. llaqueetiam amor.
poterat. Sed non suIDcit semel quseri: lanlus est, Nihil dilectse timendum. Paveant- quse non amant.
aniinse languof, tanlaque in reditu diJTicultas.Quid'< Quidiii assidue inimicitias suspicentur ? Ego vero
1187 S. RERNARDIABRATIS CLARJE-YALLENSIS 1188
amans, aroan me oumiare. npii possum, non plus A j esse quamplures et alias: sed hse interim occur-
quam amare. Nec possum vereri vultum, cujus sensi runt. Polerit autem, si cui cordi fuerit, facile alias
affectum. In quo? In eo quod lalera non modb quse- aique alias aidvertere in semetipso. Siquidem 1562
sivit,' sed et affecit, fecilque certam proinde de multae rsunt aversiories nosirre, multse' et infiniiae
quaesitu. Qtiidni respondeain in quaesilu, cui in af- aniinse necessifates, el anxietaltim noriestnumerus.
feclu respondeo? Nunquid irascetur quaesilus, qtii Af Verbum dilius pleniusque superabundat in bonis,
etiam conleriiplus dissimulavii ? Quinimo non repel- utpote Sapientia vincens malitiam, vincens in bonis
let fequirentem, qui el contemneniem requirit. Be- mala. Et nuiic liarum, quas posui, accipite ratibnem.
nignus est spiritus Yerbi, et beriigna nuiiliat roihi, Et primo , quod primum est, videte quemadmodurii
intiraaiis et suadens de Verbi zelb desideribque, quod consenliat ad correpiionero. Legimus Verbum in
ritique sibi non polest esse abscondilum. Scrutatur Evangeliis loquens : Esto consenliens, inquit, ddver-
alla Dei, coriscius earum, quas cogital cogilaiiones sario tuo, dum es cumillo in via :, ne forle tradaile
pacls, el non affliclionis. Quidni animer ad quse- judki, eijitdex lorlori (Matth. v, 25). Quid consul-
rendum, experla clemeniiam, et persuasa de pace? lius? Yerbi consilium est, nifallor, seadversarium
7. Fratres, hoc suaderi, a Verbo quaeri csl; per- protestantis, quod adverselur carnalibus desideriis
suaderi, inveniri esl. Sed non omnes "capiunt hoc "1 noslris duro dicit : Setnper hi errant. corde (Psal.
verbum. Qtiid faciemus parvulis nostris, illos Joquor, xciv, 10). Tu ergo qui baecaudis, si pavens (•.oeperis
qui adbiic inter nos incipientes sunt, non lamen velle fugere a venlura ira , credo sollicilus eris ,
insipientesi cum terieant initium sapienlise, subj'ecli quomodo buic consenlias adversario, qui tibiitlam
invicem in timore Clirisli ? Unde iltis, inquam, faci- tam fenibiliter intentare videtur. At istud irapossi-
mus fidem, quod hacc ita se habeant penes spohsam, bile, nisi dissenlias lecum , nisi tibimel advefseris ,
chrn ipsi lalia agi secum necdum 'persenserinl ? Sed nisi grayi et, vigili lucta tu ipse conlra te ipsmn
mitto eos ego ad talem, cui decredere non d.ebeant. infatigabililer praelieris ; postremo", nisi valefacias
Legant in libro, quod in corde altero quia rion cer- inveleratK consueludini, innalaeque affectioni.. id
liiinl, non credunt. Esl scriptum in prophetis: Si quidem duruni. Si tuis attentaveris viribus, taleerit,
dhniserit vir uxorem suatn, et itla recedens duxerit ac si in uno digitoruni tuorum torrentis impeluin
'
virttm alium, nunquid reverletur ad eam ulira ? riun- sistere, atitipsum denuo corieris Jordanem converr
'
quid nori polluta.el contamhtala erit mutier illa ? Tu tere relrorsum. Quid facies ? Quaere verbum cui
aulem fornkaiiz es cum amaioribus mullis : et tamen -"consentias , ipso faciente ut consentias. Fuge ad
renertere ad me, dicit Dominus, el ego suscipiam le p illum qui adversatur, per quem lalis fias cui jain non
{Jerem. m, 1). Verba Doraini sunt: non esl fas sus- adversatur, ut blandiatur qui minabalur , etjsit ad
pendefe fulem.' Credant quod non expefiunlur, ut inimuiandum "
efficaeior ir.fusa graliii, quam ihtensa
fructurh quandoque experientise fidei merito cbn- ira.
scquaiiiur.. Satis arbitror declaratum, quid sit quseri 2. Haecprima , ut opinor , riecessitas , ob Iquarn
a Verbo, et quse hsec sit necessitas non Yerbo, sed anima incipit qua;rere verbum. Sed si ignoras quid
anirase, nisi quod quse experla. est, et plenius isla ille velit'cui jam volunlale consentis , notme el de
novit, el felicius. Restal ut sequenti traclatu docea- te dicetur quia zelum Dei habes, sed non secundum
mus sitienies auiinas- quserere a quo quaesifsesunt, scientiam? (Rom.x , 2). El ne hoc leve existimes,
vel poiius id discamus ab illa, quse hoc toco indu- Bieroinerisscriptum, quiaignoransignorabitur (I Cor.
citur quserGiisipsum, quem diligil aniraa sua, spon- xiv, 38). Scirevis quid consiilam et in hac neces-
sum aiiinise Jesuro Chrislum Domiiiuni nostrum, sitate? Quod in jirima. Meo consilio nunc quoque
qui est super oronia Deus benedictus in ssecjla. ibis ad Verbum, et cioceliil le vias suas, ne volendo
Ariien. quidem, sed ignorando bonum , dum curris , con-
SERMO LXXXY. tingat excurrere, el efrare in invio, et non in via.
De seplem necessitatibtts,propter quas anima quwrit jn LUxest enim verbum. Declaralio denique sermonum
Verbum : quw landem refortnala accedit ad ejus illuminal ,-.el inlellecluniial parvulis. Bealus es , si
dulcedincm conlemplandamalque perfruendam. dicas et lu : Lucerna pedibus meis verbum luum ,
' ' i. Iri leciulo meo auwsivi
quemdiligil anima mea ct lunien semilis meis (Psal. cxvm, 130, 10SJ. Nec
(Canl. in , 1). Ad qttid ? Dictum est, et iterare su- parum profecit anJnia lua, cujns immuiala volunlas,
perfluum : propier qubsdam lamen , qui non inter- cujus illuminaia raiio est, tit bontim el velit ,ei no-
fuerunt cum traclaretur, dico; aliquid breviter, et yeril. In attero viiam, in altero visum recepit. Nam
quod forlasse ne hosTjuidem qui inlerfuerunt, audire et ihaluni volendo morlua erat, et bonum ignorando ' -
Nec enim totum dici lunc poluit. Qpaerit caeca. . '•;
' pigebit.
anima Verbum , cui consenliat ad cofrepfionem, 3. Jam vivil, jam videt, jam slal in bono, sed op,eet
quo illuminetur ad cognitionem , cui inniiaiur ad opere Yerbi.Slat manu Yeibi levata veluii superpedes
viriutem , quo' refornietur ad sapienliam, cui con- duos y devolionem' et agnitionem." Stal, inquam ,
for.rhetuf iid decorem , cui niaritetur ad"fecundi- sed sibi putel diclum : Qui se existimat siare,.videat
"
laiem , quo frualur ad jucunditatem. Proper has ne cadal (1 .Cor.x, 12). Pntasne slare per se possit,
omnescausas quserii anima Vcrbum. Non ambigo quse surgere per se aon potuit? Non opihor; Quid
HS3 SERMONES1NCANTICA.. . 1130
cmrti ? Verbo Domini coelifirmali sunt (Psal.xxxu , A j minalur (Prov. xvi, 32). Muttum hoc ad te : Opus
6),-et lerra siabit sine Verbo ? Cur ergo si stare yirtule habes,et rion quacunque , sed qua induaris
per se poierat y orahal homo de lerra : Confirma ex alio. Ipsa eniro , si perfecta sil, facile facit ani-
me, inquiens, inverbis tuis ? (Ps«(. cxvni, 28). De- mum yielor,emsui, el sic iiivicium reddil ad omnia.
liaqueel probaral. Ejus ipsiusilla vox fuit : Impul- Est quippe vigor animi cedeie nescius pro luenda
sus 'eversussum ui caderem, et Dominus suscepit me jatione. Auf, si magis prqbas.vigor auinii immo-
(Psal. cxvn , 15). Qnteris quis ille impulsor ? Non .biliter stanlis, cum r.atione yel pro ratione. Vel sic :
esl rinus. Impulsof di.abolus est, impulsor mundus , Vigor aniini, quod in. se est, omnia ad ralionem
, inipulsor homo. Quis iste liomo sil quseris? Quisque . cogens vel dirigens. .- -
sui. Noliriiirari. .Usqueadeo honio impulsor sibi est, 5. Qttis ascendel in montem Domini? Hujus ad
et suiiriet prsecipilator , "ut non sil quod ab altero veriicem moiilis , id est ad virtutis peffectionem ,
impuIsoreformides,,si ipse ale proprias contineas. qnisque contendere [alias, conscenderej. adorieiur,
.. manus. Quis enim , inquil., vobis-nocere poterit, si . sciel pfofecio quam. sitascensns ardrius , et cassus
boni wmulatqres fuerilis.? (I Pelr. m, 13). Manus conatus (263) absque Yerbi adj'uiorio. Felix auima,
tua, consensus luus. Si diabolb suggerente , vel .quse angelis spectanlibus prajbuit gaudiuro parifcr et
, sseculo suadenic quod^non oportet, assensuni tuura' B roiraculum sui,. ul, audiret de s"e_Joquentes : Quai
lenueris, el non dederis membra tua arma iniqui- . esl istq , qum ascendil de .deserlo , deliciis affivens,
.taii, nec periniseris regnare' peccatuni in tup mor- innixa super dilectum suuml (Cant. vin, 5). AJioquin
fali corpore; bonhm te oemulalorem probasii , cui fruslra nitiiur , Si non inniliiur. Sane eiiain conlra
roaliiia oniiiiiio nil nocuil: vide ne magis profuerit. , se innitens iiivalescet, el facta se ipsa validior coget
Scriplum esl euim : Bo.num fac, et habebis laudem pro raiione universa : iram, riielum , cupiditaiera ,
, ex illa (Rom. xm, 5). Confusi.Sunt qui quserebaut , el gaudiuin, velulii quemdam animi currum, bonus
animam luam, tii.yero canlabis : Si mei non fuerint aisriga reget; et' in. capiivilateni redigel pmncm
dominali, tunc immqcuialtts ero (Psal. xvlii, 14). . carnalem affeclum, et carnis sensum ad nulum ra-
Boni piane. semulaloris insigne deiiisti, si "consjlio . lioriis in qbsequium yirtulis. Quidni oronia possibilia
Sapientis jnisereris animaefuse (Eccli. xxx , 24), si sint innitcnti super ,eum,-qui omnia potest? Quantse
. onini custodia servas cor^luura-(Prov. iv, 23), si liduciae.vox : Omniq possum ineo quime confortai !
_ juxia Aposlolura le ipsum caslum custodis (I Tim, (Philipp. ix, 13.) Nil omnipoienliam Verbi clario-
v, 22). Al.ioquin, elsi universum munduni lf|@3 . rem reddit, quam quod.orniiipolentes facit onines
lucreris , animseautem luse. detrimenuroi palieiris ,- qui in se sperant. Denique oin.nia possibilia-sunt
npn plane bonum le censemus aeraulatorem , quo-' V credenti (Marp. ix., 22). Annpn Omnipoiens ,- cui
niara qiiidemnec Salvator (M.qith.xvi, 26). omnia possibilia sunt ? Ita animris, si non praesumat
i. Cum igitur tres sint slanli iroininenles (262); de'se, sed si coriforlelur a Yerbo, poterit utique
horura diabolus livore malitise , niundus vento va- dominari sui, ut non domine.lur eibmnis iiyustilia.
nilaiis, liomo semetipsum poridere suse corruptio- Ila, inquam, Verbo innixum, et indulum vinule ex
nis impellil. Itnpeilil diabolus , sed non evertit, si . alto.nulla v.is.nulla fraus,"nulla jam illecebra
* quidem tuuro auxilium, luuit) illi negaveris vel as- poterii yelsiantem. dejicere, vel subjicere doini-
sensuui. Denique habes : liesistite diaboio , et fugiet nantem. .
. a-vobis (Jac. iv, 7). Iste est qui stantes in paradiso 6. Yis non fimere impulsorem ?'Non veniat tlbi
impulit invidus et everlit, sed consentienies., noh . pes superbise.et manus iriipellCniisnon movebif te.
resistentes. lste esl qui sejpsum de coelo superbus . Ibi ceciderunt.quipperanlur iniquilalem (Psal. xxxv,
nulio iiiipellente pnecipilavii: ul scias multo magis 15). !lii diabolus et angeli ejus corruerunt, qui Iicet
bominem suo ipsius casui imniinere ,. quem proprise non intpaisi exlrinsecus; expulsi sunt lamen, nec
siibstaniiseponclus,gravai. Est et raundus imphlsor, potuerunt siare. Deniqtie in-veritate non sletit, qui
quia in maligno positus esl. Impellit omnes , sed ... , non innixus est Yerbo, qui in sna, viruite confisus
solos evertit amicos s.uos, id esi corisentaneos sibi. est. ElTdeo fortassis sedero voluit, quia stare non
Nolo esse amicus mundi, ne cadani. Namqui vtrlt valuit. Dicebat enim : Sedebo in mqnte lestamenli
esse hujus miindi aroicus , Jniinicus Dei consiiluitur (Isa. xiv, 13). Caiterum, Deo aliier judicante, nee
(ifac.iv,?), quo utique nullusgraviorcasus. Ex qnibiis sietit, nec sedil, sed cecidil.dicente Domino : Vide-
salis clarel, quarii sit honio praLcipuus impulsor bam Salanam. sicut fulgut; de cwlo cadenlem (Luc.
sui, qitisuo sine alieno impulsu caderepolesl, alie- x, 18). Ergo qui stat, si non vult cadere, non fidat
noabsque suo cadere non . poteSt.; Cuinam horuin sibi, sed nitatur Verbb. Yerbum loquitur : Sine me
prsecipueresislendum ? Nerope huic, qui eo roolestior, nihil poteslis fdcere (Joan. xv, 5). Tta esl : Necsur-
- quo interior, solusdejicere sufflcit t cum sine ipso , gere -ad bonum, hec slare in bono. possumus sine
alii possint, facere nihil. Non. sinecausa Sapiens 15@4 Verbb. Tu ergo qui stas, da gloriam Yerbo,
expugnalori prselulit urbium, yiruro qui, aniino do,- [alias, Deo], et dic : Staluit, supra petrampedes meos;
" '
(262) Editi receriliores addunt stratores, qubddeest (265.) In editis', cdsus cohcitus-: at in scriptis
primis ac plerisqne lnanuscriptis, et quidem haud • nostris,cdsvsconatus;;.etreciius e.xconsequeulibuSj
iiecessariuni videtur. . «.Atioquin fr.ustra nitiiur, si non innitilur. ».
U9l S. BERNARDIABRATISCLAR.fi-VALLENSlS 1192
et direxit gressus meos (Psal. xxxix, 3)."Cujus roariu A1 lescentia (Gen. vm, 21),"hoc est, ab insipienlia
erigeris, ipsius necesse est virtute lenearis. Itsec pro 'primse mulieris. Ila irisipienlia mulieris saporein boni
eo quod dixi, opus nos liabere Verbo, eui iuiiitariiur exclusil, quia serpentis roalilia mulieris insipien-
ad virtulem. , / tiam circuinvenit. Sed unde malitia visa est vicisse
7. Nunc jam videndum. cst de eb quod item me- ad tempus, inde se victam dolet in seiernum. j Nam
moravi, per •VeYlmmscilicet nihiloirihius nos refor- ecce denuo sapieriiia mulieris cor et corpus implevit,
mari ad sapieniiam. Verbum yirtus, Yerbnm sa- ut qui perfeminam deformatiih insipienliam sumus,
pteiitia est. Suhiat ergo anima de vinule viriuiem, per. feminam reformerour ad sapientiam. El nunc
ac de sapienlia, sapienliam, et uni Yeibo inunus assidue sapientia vincit roalitiam in menlibus ad
utrtimqtie ascribat. Alioquin si aliunde aut utramque, qtias inlraverit, saporem mali, quem illa irivexit,
aut alterutram arroget sibi; neget etiam simul vel sapore exterminaris meliori. Intrans sapientia, dum
de fpiile rivum, vel tle vile vinum, vel Jumeri oriri sensum carnis infaluat, pnrificat iutellecluro, cordis
dehimine. Fidetis sermo : Si quis, inquil, indiget sa- palatum sanat et reparat. Sano palaio sapilj'a'm bo-
pieniia, poslulet a Deo, qui dat bmnibus affluenlei, et nuni, sapil ipsa saplenlia, qua in bonis nullurn me-
non improperat; el dabitur ei (Jac. i, §). Hsec ille. JiiiSi'
'" 9. Quam multa fiunt bona.et non
Ego vero haud secus de virtute senseriro. Cognata sapiunt facien-
virlus sapieiuise est. Domuro Dei virlus est, depu- libus! siquidem non sapore boni ad illa,> sed ,aut
tanda in donis [alias, dalis] oplimis,- descendess et ratione, aut qualiciinque occasione, seu necessitate
ipsa desursum a Paire. Yerbi. Etsi quis existimel id impellunlur : 1565 et econlrario multis, quaj fa-
per. oninia: eahi quod sapienliam esse, non inlicior, citint, non'sapiunt mata, sed ad liaec induciintur,
sed in Yerbo,-non iu anima. Quaseitiin in Verbo pro aut metu, aut cupidilate rei cujuspiam potius, quam
ejus siiigulari divinssnaturae simplicitale unum sunt, sapore mali. (Quiautem.lransierunt in affectum cor-
unum tameri effectum in anima nonhabent, sed ad dis, aut sapienies sunt, et ipso deleclantur sapore
illius varias et diversas necessitates, veluti diyersa, boni; aut maligni sunt, et in ipsa complacent sibi
sese participanda accomroodaot. Juxta quanv ratic- maHtia, etiam nulia spe alterius commodiblandiente.
nem profecio aliud est animo virtute agi, et aliud MaKtiavero qtiid, nisi sapor esl mali ? Beata mens,
sapicntia regi;. aliud doiriinari in virtuie, aliud in quain sibi lotam vindicavit sapor boni, et odiuui
suavitate deliciari. Licet namque et sapientia polens, mali. Hoc reforroari ad sapientiam esl, hbc sapien-
ct virtus suavis exislat; ut tamen proprias quibus- tise victoriam feliciter experiri. Nam in quo eviden-
qtie feddamus vocabulis significanlias, vigor virlu- " tius sapienlia vincere maliliam comprobalur, quam
tem, sapientiara placiditas aniirii cum spiriluali qua- ctim .excluso sapore mali, qui non aliudquam ipsa
dam suavilate demonslrat. Hanc puto ab Ajioslolo malitia esl, boni quidam irilirous sapdr mentis in-
dcsignatam, ubi post multa hortameniaperiinentia lima occupare lola suavitate seniilur? Itaque ad
ad vlrtutem, adjecit quod sapienliae est :Jn suavi- virtuteiu spectal tribulaiiones fortiter sustinere : ad
Uite, -in Spirilu sunclo (II Cor. vi, 6). Igitur stare, sapienliam, gaudere in tribulatibnibus. Coufortare
resistere.vinivi repellere, quseulique in parlibus vir- . cor tuum, et susfroere Dominum, virtutis cst; gn-
• liitis deputanlur.Tioiior qiiidem, Sed lahor est. Non stare etvidere quoniaro-suavis est Dominus, sapien-
est enira id ipsum honorera luum laboriose de- lise est. Et ut raagis ex propriae bono naturae bonum
feiidere, el qniete possidere. [Non est idem virtule utruinque clarescat; moddstia animi probatsapien-
agi, et virlule frui. Quidquid virtus elahorat, sa- tem, constanlia virum virtutis ostendit. Et bene
pientia fruiiur; el' quod sapienlia ordinat, deljbe- post virtutem sapjenlia; quod virtus sit quoddam
rat, inoderatur; virtus exsequitur. quasi stabile fundamenlum, super quod sapientia
8. Sapientiams scribe in otio, ait Sapiens (Eccli. redificet sibi domuiri. Oportuit aulem praecedereno-
xxxviii, 25). Ergo .sapieniitB olia negotia sunt, et liiiam bonij quia non est societas luci sapientiae, et
quo otiosior, sapienlia, eo exercilalior in genere suo. p lenebris ignorantiae. Oportuit et bpnarii voluntaiem;
E regione virius exercitata clarior est, eoque proba- quia in.maiev.olam aiiinram non introibit sapientia
lior, qiio officiosior. Ei si quis sapienliam vjrlulis; (Sap.i,i). '-
|
• airiorem definierit, noh mihi a vero deviare videtur. 10. Jam, si in voluntalis mulatione reddita inrio-
Ubi autem amor est, Iabor nqn est, sed sapor. Et; '"luit animae vita, in eruditione sanilas, in viriuie
forle sapientia a sapore denominaliir, quod virtuti slabililas, in sapienlia postremo maluritas; superest
accedens, quoddam veluli condimenlum, sapidam ut decorem 1111 inveniamus, sine quo specioso fornu
reddat, quae per se insulsa quodani"modo et aspera prse filiis hominum placere non potest. Denique au-
senliebalur. Nec duxerim reprehendendum, si quis dit quia concupitcel rex decorem.tuutn (Psal. XLIV,
sapientiam saporeni boni definial. Hunc saporera, -3, 12). Quanta enumeravimus animae.bona, dona
• perdidimus ab ipso pene exortu geneVisnostri. Ex,:, Verbi, volunlalem bonam, sc'ieniiam,.yirtutem,-sa-
quocordispalalum scnsu carnis prsevalente irifecit pientiam, et nihil liorum Verbum fex cohcupiscere
virus serpentis antiqui, cospit aninise non saperei tegitur, sed lantum : Concupiscet, inquit, rex deco-
bonum, ac sapbr noxins subintrare. Denique.proni rem luum. Ait Propheta : Dominus regriavil, decoreni
iunt sensus hominiset cogitaliones in malum ab ado- induit (Psal. XCH,1). Quidni imagiui susepariter t.%
l,:-35 iSERMONES1N CANTICA. . 1*94
spotisse sitniie cupial iridrimentiim? Tanio profeeio A adhwrebit uxbti suw; it irunl dui> ht iatnc ««*
stbi charior ilia, qtianio simitior efit sibi. In qtib (Ephes. v, 51, 32)' :el apud Prbphetam gloriaiio
ergo aniniae decor? An forle in eocqtiod honeslum maritalse, Mihi aittetn ad hwrere Dep bonurii est,pb*
dicitur? lloe interim senliamus, si melius nori oc- t uere ih Doniino Dpo spem meani (Psal. Lxxil, 28).
curfit. De hohesto atiiem exterior inierrogetiir con- Efgb quarii videris animam relictis omnibiis ,Vei:bo
vefsatio : iton quod ex ea honesluni prodeat, sed votis bmriibiis adhserere, Yerbo" vivere, Verbo se
per eam. Nam in coiiseienlia el habitatio ej.us^.et. fegere, de Vefbo cbncipere qiiotl pariat-Vefbo; qitse
origo. Si qtiidem claritasejus, les.iimoiiiiimcotiscien- possil dicere : Mihi vivefedtrisius esl-,et tiwri lucium
liaj. Nihil hac Iuce clarius, iiihil lioc gloriosjus le- (Philipp. i, 21) : jjuta conjugem, Verboque mafita-
stimonio, cum veritas inmenteJulget, el-mens in lani. Conlidil in eaeor viri sui, sciens fidelem, quse
yerilale se videt. Sed quajeiri ? Pudicam, verecun- prse se omnia spreverit, omnia arbiiretuf iit.sler-
dam, pavidam, eircumspectam,. nijiil penitiis atlniit- corajiit sibi ijisum luerifaciat. Tatem novefal, de
tentem quod evacuet gloriam ronscieniise attestan- quo, dicebal: Vas eleciionisest mihiisti (Aii. ix,15).
tis : in, nnljo coiisciara sibi, quo erubescat.pfseseh- Prorsus pia maler et lidelis viro suo -anitha PaUli,
tiam veritalis, quo cogalur averlere faciem quasi cuhi diceret: Filiolimei, qttositerttm parlurib, doncc
confiisam et repefcussam a lumine pei. Hoc plaue, " fonnelv.r Christusin vobis {Galat.w, 19).
lioc iftltl decoruui est, quod superomnia boha animte 15. Sed aitendb in spiiituali malrimonio duo esse'
divinosoblectat aspeclus; et jios riproinamus ac de- . genera pariendi., el ex hoc eiiam diversas sobotes;
finimus Iipneslunv. sed non adversas : cuiri fiariclae-iriat.resaut praedi-
11. Ctiin autein decoris bujtis eliariias abundan1- cando aniihas, aul roeditaudo. intelligenlias pariunt
lius inlima cordis repleveiilj prodeat foras necesse spifimales. In hoc ultimo genere interdumexcedi-
est, lanqtiam lucerna Ialens sub modio, imo Iux ih lur, ei seceditureliam a-corporeis sensibus, ut sese
tenebris Jucens,"latere iiescia. Porro effulgenlem, et non.sentiai, qtiaeVefbtim sentii. llpc-flt,- cum mens
veluii quihusilam suisradiis eruropeniein, meriiis iiieffabilis Verbi, illecta dulcedine, quodam modo ss
simulacrunveorpiis excipilj el diffundii per riiembra sibi furatinv inibfapitur alqtie elabiuir a seipsa, ut
el sensus, quatenus bmni.s inde reluceat aciio, ser-,, Verbo fruaturi Aliter sane aJticitur.raens fruciificans
ino, aspectus, ineessus; risus (si tamen risus) ihisiiis Yerbo, aliief friiens Yeib.o. IlJic sollicitat nccessiias
gfavitate, et plehus honesli. Horum el alioruni pro- proximi, hic ihvilaisuavitas Yerhii.El quidem laeta
fecio- arlimin sensuumqiie molus, gesliis et iisuSj in prole matef; sed iri amplexibus spousa lretior.;
jcura-apparuerit serius, purti.s, modbsltis, lolius ex- „ Chara pignora. filiofum; sed oscula plus deleclant.
pers insolenliae-atque laspiviae, turii levifalis, lum Rontim est salvare mtillos; excedere autem et cum
ignavise alienus," sequitati~auiem. acc.ommodiis, pie* Verbo esse; mullo jTicnhdius»At qtiando Jioc, aut
tati olBcipsiis; pulchriiudo aniihae jialam Jerit, si quandiu hpc? Dhlce':commerciuni?, >ed brevemo»
tamen non sit in spiritu ejus dolusi Polesl enim fieri metilum, et experinienturif. raruiri. Hoc est quod
ut-siinuleiiiur oninia haec, _elnon ex alriitidanlia cor- supra post alia memiiii nie dixisse, •quicrere ulique
dis talimr moveantiir. El ut magis eluceat is animse animain Vcrbiiin, qiio ffuatur ad j'ucuiid.tatem., .
'
decor, ipsum, si placel, lionesluTn, ih qub.hiinc loii. Pergal qiiis forsilan quaerere a me eiiam,
cantlurji censiiinnis. defiuialiir : Menlis ingenuilas", Verbo frui quid sii? Respondeo : Quasrat polius ex-
sollicita servare cum conseiefitia bona famaeinle- periuro a quo id quaeiat. Ant si et-.mibi experiri
gritalem. Yel, juxta Aposloliini': Providere bona, darelur, puias me posse eloqui quodjneffabile esi-?.
tton lanlum coram Deo, sed elinm coram hominil/tls Audi experlum : Sive,, inqtiil, mei.ite excedhnus,
{II Cor. vin, 21). Beala 15$$® meh,s, qiise hoc Deo.; sive sobrii sumtis^vobis (// Gor. v,15). itoc
:se indujt castinioniae decus, el qiiemdahi veluti coe'- esi•: Aliud mihi cum Deo, sbToarbitro Deo;, atiiid
Teslis iiinoceniiaecandidauim, per quem sibi vindicet vohiscum mihi. Illud licuil" experiri, sed Ihiiiitiie
gloriosain coiilorroitaierii, non ihundi, sed Verbi, D ; loqiii : !."i hoc ila condcseendo v.ohis,-u.l el ego
de qtto legiiur, quotl sil candor vitw mlernw"(Sap. dicerej et vos capere valeatis. 0 quisqnis curiosus
-vii, 26); splendor el ftgura substtinlim Dei (Hebr. es.scire quid sil hoc, Yerbo frui; para illi non au
1,5)- it , . - , rem, sed mentem. Non dbcet hoc lingtia, sed rlocct
12. Ex hoc jairi gfatJu atidet qttae liujiisinodi esl, gratia; Absconditur a sapientibufe.eipriidenlibns, et
"cogiiare de nupiiis. Quidni audeat, eo se nubileni, revelalur pafviilis. Magna, fralres, tnagna et- suhli -
qno simileh) cerneris? Non- lerrel celsiludb, qtiain Tnis virtus huriiilitas, quae proiherettir qubd iion
social simililiiilo, ainor eonciliat, prOfessio piarilat> docelur, digna adipisci. (juod nori, Valet addisci,
Profcssionisfonba haecest •.Juravvel staluicusto- digiia a Yerbo, et de Yerbo cbncipere, quod, suis
dire judkia justitim tum (Psal. GXVIII,10'6). Hanc ipsa verbis explicare nbn polest. Cur lioc? Non quia
sechli apostoli aiebiiht : Ecte nos reliquimtis omnia sic merilum, sed quia sic placituth coram Paire
el secuiisumus 16(Mal.llL.i\x, 27VSimile CEIillurl Yerbi sponsi ariiroae, Jes.u Chrisii Domini nosui,
qnod.iu eaijialiquideii! cotinubio dicitim, Ghristi et qiii esl sup^r omnia Deus beiiedicms ih ssecula..
' Ecclesise coriiiHbiuriispIriluale signavil: Propler.hoi; ' 'Anien.' --".,. .--.-,- . .
relinquei hotro puireni smiin, ei tnalretn suatn; ei
• . '38-
PATio.t-" CL:<%XIII.
1195 S. RERNARDIABRATISCLAR^-VALLENSIS SERMONESIN CANTICA. H9G
SERMO.LXXXVI. J frustretur elfecluni. Sed doceris nihiloniinus vere-
A
Decauleld ei verecundiasponsw qumrentis Verbum;. cundiam senteniia hac. >Quidlam proprium vere-
el de commendaiioneverecundiw. cundiae,quam proprias vitare laudes, vitare jactan-
1. Non est quod a riie jaro quaeraiur, cur quserat |t tiam? Patet quod signanler et ad verecundiam
aniroa Verbuni : satis superqueid iniiniaturo 1567 j orantibus pelere secretum indixerit pudoris filiuset
supra. Age, prosequamur.reliqua praeseritiscapituli,i^ magisfer*[alias, minister]. Quid lara indecorum,
dunlaxai quse ad mores spectanU Cbi primam nuric. c maxime adolescenti', quam ostentalio saiiclitatis?
adyerie sponsseverecundiam, qua nescio an quid- i. Cuin lamen ab hac potissimuin aelate apium pro-
quam gratius adverli in moribus hominum queaf.l\ fecto capiatur Temporanehmque religionis' exor-
Hanc primo omnium tibet quodam modo in manibus IS dium, Jereroia dicenle : Bdnumesl homirii, si porta-
snmere, et quasi speciosum quemdam flofeni de- .. verit jugurii ab adplescenlia sua. (Threri. m, 27).
cerpere lbco, nostrisque apponere adolescenlibus. i# Bona coramendalio secutursfcoralionis,si prsemtttas
Non quia non sit ei in provectiori aelateomni sludio 0 15SS vefecundiam,' dicens : Adolescentulus sum -
reiinenda, quse eslcerte omnium omatus selalum; ego et conlemptus,juslificationes ttias rionsum oblilut
sed quod tenerae gralia verecundiae in teneriori,,j (Psdt. cxviii, iii). - "-.-'.
aelale amplius, pulchriusque eniteat. Quid amabitius s f)
l 5. Nec modo loeurii, sed et tempus observare
verecundo adolescente? Quam putclira haec,et quamn eportet eum, qui sibi orare voluerit. Tempus-feria-
"splendidagemma morum.in vita et vuliu adolescen- luin commodius apliusque; niaxime auleiri cum
lis! quam vera etrninime dubia bonsenunlia spei,1 profundum noctunius sopor indicit silerilium, fhnc
boiise indolis indexT Yirga discipliuae est illi, quss Kj. plane liberior exit puriorque oralio. Consurge in
pudendis alfectibusimminens, lubricsc ajtalis moius,, tiocte, inquit, in principio vigiliarum luaruni,el
aclusque leyes coerceat, compriinat insolentes. Quid. •\ ejfunde sicuiaqtiam cof tuum ante conspectumDomi- .
ita turpiloquii, el orimis deinceps turpitudinis fugi- tri D.eitui(Thren* n, 19). Quam secura asccndit de
tans? Sorof coniinenliae est.-Nulluin seque mani-^ nffictepratio, sol.o arbitro Deo, sanctbque angelo,
fcslum indicium eolunibinse simplicitalis : el ideoi -qui illam superno attari suscipil prsesentaiidarii!
«tiam lestis innbeenliae.Lampas est pbdicse menlis3 Quain grala el liicida, verecundo colorala rtibore'.
jugiter lucens, ul nil in ea turpe vel indecorum re- Quam serena etplacida, nullo interltirbata clamore
sidere alterilel, quod hon illa iliico prodai. Ila ex- vel strepilu J Quam deriique.-mundaatque sincera,
punctrix maloruiri, et propugnatrix purilalis inna- nullo re.spersa phlvere lerrense solliciludinis, nulla
ise, specialis gtoria conscienlise esl, famse custos, aspicieniis laude seu adtilaiione lentala! Propter
viiae decus, vihulis sedes, virluium priinitiae, naluraje C Jioc ergo sponsa non minusverecunde, quamcaute,
ians, et insigne tblihs honesii. Rubor ipse geriarum, el iectuli secretum petebalet nociis, orare, hocest
quem forleirivexerilpudof, quantumgratiae el de- Yerbum quaerere volens.Unum esi enim. Alioquiu
coris shffuso afferfe vultui solet?. non recie oras, si. orando praeter Yerbum aliqhid
'
Usque adeo gehhirium aninii bonhm verecundiat qualas, aut quod proptef Verbumnon quaeras,quo-
«si, ut cl qui malc agere noh verenlur, videri lamen, liinni in ipso siint omhia. Ibi remesliavulnerum, ibi
verectindeniur, diceriie Dbmirio': Omnis qui rriale , subsidia necessifatum, ibijesarcitusdefecluuhi, ibi
<tgit, odit lucem (Joati. in, 20). Sed ei qui dormiunl, pro!'«.cUium copiae, ibi denique quidquid accipere,
•noctedonriiunl',';'*t qtii ebrii suiit, nocte ebrii sunll vcl liabere hominjbus expedii, quidquid decet,
{I Thess. v, -7) : opera riimiruin tenebrarum, ett quidquid oportet. Sine causa ergo aliud a Yerbo
digna latebris, tenebris occullaiites. Inlerest tariieti, peiiiur, cum ipsum sit omnia. Nam et si ista tem-
qtibd bcculla dedecoris, quse'verecundia horum non, jioralia, cum necesse est, postulare videinur, si Yer-
babere, sed prodere efubescit, sponsseverecundia, btiin in causa est, ufquidem dignumest, non utiqtic
«innino non operit, sed exspuil, sed propelliu tdeirco, ilhj, sed hoc poiius quserimus, propter quod alia
ait Sapiens : Estpudor adducens peccalum, et eslf ^. postuJamus.Norunl hoc, qtii bmnc-musuni Iraruin
"
pudor addttcensglofiam(Eccli. iv,-25)..Quseritspon-. reruiirad.pfqmerendurii Verbum dirigere cbnsueve- ' •
sa Yerbum verecunde quidem,iquia'in lectulo, quia( runt.
jrer noctes-;.sedh3ecverecundia habet gloriam, noni i, Non pigeat lamen.scrutari adliuc-secreta le-.
:peccalum.ûaefit hoc ad purificaiionem conscien-. ctuli liujus et temporis, si forte in his aliquid lateat
liae, quserii ad ieslimonium/ut possit dicere : Gloria s.iiirituale,quo.dvenife admeditimprosit. Et-si pla-
mea hmc esi, teslhnoriiumconsckntimmem (II Cor. cet senlire lecluli.quidem nomine humanam figtirari
i, S2).In leclulo nieb per nocles qumsiviquem diligil inlirniitatem, nocturnis atitem ienebris ignorantiam
ktnimrimea(Cant.m, l.),Verecuhdia libi, si adver- •aeqtiehumanam; cbnsequens est et congriunri satis,
lis, etloco signaiur, el iempdre. Quid tain amicum ni Dei virtus et Dei sapientia.Yerbura conlra ulrum-
verecundo animb' qtiam secfelujn? Porro secreturii que originale matum instarilius requiratur. Nempe..
etnOx, et lectultis habet.Denique orare yolenles qtiid convenIeniius,_quani'uiThfir.inilaii yirius, igno-
jubemur intrare cubiculum (Matth. vi, 6), ulique ranilae sapientia opppnatur?-Et ne quid ..simplicio-
gecreii gratia. Id quidem ad cautelam,, ne corarii rum cordibus de.bacinlerpretaiione resideai dubiuni,
oranlibus laushumana orationis furetur frueliiro, audiant quid sttper. bac sanclus Propbeia dicat:
1197 FLORES EXJS. BERNARDO. _ - U9S
Doriuhtisbperii feral UH super ieclum doloris ejus, huinani -geneiis-ignorantiam. Ipsa esl, rif. opinor,
universum slratum ejus versasti in infirmilale ejus cui se beatusAposioIuset faietuf naturii, el-gloria
(Psal. xt, i). Alque id quidcm de leclulo. Jani de lur ereptum; dicens : Qui-eruil nos de polestale tene
igrioraiilise nocie quid roanifestius; quain quod ih • brarutn (Coloss,i, 15). Dnde.et.dieebat: Non summ
alio idenlidem Ioquilur psalmo : Nescierunl tieque filii noclis neque tenebfarum (I.Thess: v,5); ilein ad
iniellexeruht, in ienebris ambulant ? (Psal. LVXXI,S) omnes eleclos : Ut.filii, inquit, lucis antbulaie
prbcenoexprimeris ipsam, in qua naii suiil; lolius (Ephes. v,-8) (26.4). .- . .,
, (264) Hucrisqtie sanctus
1
Rernardus: caetera nibrle nec usilata clausula circumscriplum. Vide conliriua-
prseveriiiis absolvere ribri potuil, iiho rie lilTimiim lioneni Gilleberti :de Hpilandia- iriilio tomi
' v, st-
quideni liuhce sermoneiit, uipole cifiterisbrfevioreni; quenlis. . .' -
FLQRES SEU SENTEHTIiE.'
EX Si BERNARDl OPERIBUS DEPROMPTÊ.

•' •. ...
1569 Periclitaiur.castiias in delieiis, liuniiliias B ,Nemo magis ifain irierelhr, quain amicum simu-
in divitiis, pietas in negotiis, verilas inmulliloquio, Tans i.niriiicus.-De conv. n. 35.
fchafiiasin liDCriequanisseculo.ZJeeo/itiers.ad cler., Non e.st.cur fures limeant, qui sibi TncoelbThesaii,-
nuin. 57 ^. - rizant. De coriv.ad cler., n. 41.
. Nihil pretibsitis iempore : sed, iieu! iiihii hodie Non placat, qui ipse nnn piacet. lbid._ 33.
viliiis sestimalur, Tr. deconi. niun. ad cter.;n.'55 Insoieritiae clericoruro mater est .negligentia epi-
.' Transeunt dies salulis, et nemo recogitat: neroo s&poruni.. Epist. 152.' .."-.".
sibi noii reditura mbmenla perissecausatur. lbid.- Ariiicii bportet gerere morem, sed nohin' suam
.- Nil tam duriinr, quod duriori non cedat. iv, De mortem. Epht. 215. .
consid.-, c." o.. Hinc cbnsueludo consueludtne, vht- JFluminis aqua :si stare cceperit,, cofhputrescit.
ciktr. ." Serrii. 1 ae Quadrag. .
Tilii iriiputa, quidqtiid patefis ab eo, qiii sine"te 'Omnia quae iri mundo sunt, finerii habent; firiis
poiest nihii. iv De cons. n. 9.. autem.eorurri, non erit finis. Serm.&in Carit.
Scofpioni non esl in facie .quod formides, sed Dabis voci lua; vocem, virlutis, si quod suadcs,
"
pungit a cauda. Ibid. . . : - priris tibi ipsi persuaseri.s. Serrii. 6,in Cant., n.$.
Quid j'uvat sapienleih esse, si ii.bi non ftieris? u, Illius doctoris libenier audio vocem, qui non.sjbi
Deconsid. 2i plausum, sed mihiplarictum moveat. Ibid.
briinia iiii desunt, qui nihii sibi decsse pulat. Lib: Turturis vox non dulce sonat, sed hulcia sigriat.
'
;i; De consid. cap. 7. Nempe amorem comparis.Ibid. .
Simia iii teclo, rex faliius ih soiio sedens. Ibid, . Yelis, nolis, intra dnes tuos li.abitat Jebusaeus :
Teiie medium, si non vis pefdere modum. ii,- De sulijugari potesf; sed non exlerminari. Serm. 57 in.
cohsid. cap. 10. ,Canl..',num. 10. ,
Prosperitashdfc esl iucauiis,quod ignis sid ceram, Partim est semel pulasse; ssepe puiandum est,
soiis fadiusad nivem. n, De consid. cap. 12. . imo semper. Ibid, Nqm viiia idemlidcm repullu-
Non magnunfesi esse huniilem iaabjectione<; rafa lanl. .
virlus, humililas honorala. Ilom. i sup, ririss., . _ Non potesl virlus cum vifiis paritercresc.ere.; pu-
Nulla vefior misefia, quairi falsa lseiilia. De tib. telur cupiditas, Ut.virtus iobprelur. Ibid.
arb., n.ii. . . _ Tolle superfliia, et salu,brja ;s"urgurit.;Dlililali ac-
Velle plane convincimnr, quod noh fieret si nbl- '• '
cedil, quidquid cupidilati Mmh.lbfd. ,
lenius. Ibid. -,, j) Paslor dpclus, sed non bo.nus, non tahi riberi do-
Effusus animus damna inleriora non senliU De clrina nulrit, quam stefili vita nocet. Serm.-76 in
eoni). ad cler.,cap.i, n.S. Canl.,,hum\ 10. . --"
Fngere perseculionem,; non est, culpa fugientis, Minus quandoque nocet poiila.y.otis.ambitio, quaiii
sed persequentis. ,Epis(. 1. frustrata. Epist: 126 : Nam ad vioterita htedia con-
Vbliinlas pro facto'habelur, ubifacliim excludit venituri . .
neeessitag. Tracti ad Hugon.,n. 9. 1570 Ad audiciulum, Jcgeadumve arooris par-
1109 FLORES EX S. BERNARDG. 1200
men frustraqui non amalaccedil. Ser»i.79in ' • , A Suiit qui scire volunt, ul scienliam vendant; et
" Cant.,
'
n.i. lurpis quaestusest.
Non potest capere ignilum eloquium frigidum Sunt qui scire vohmt, ut sedificentur; et prudenlia
pecttts. Ibid, Sicut Grwce loquenlem' nori intelligit! esl. Sefiu. 36 in.Cant., n. 3. ,
qui Grwcum non novit. | Sumenti cibum, ei iion digereiili, perniciosum cst
Fama nbn valet vindicare virluti, quod esse vi-,, ei. Ibidi, n. i. -, -
tium cohviricit conscieritia. Serm. 71 in Cant.; Sine lumine discretionis incurril qrii cnrrit. Serm.
n.% . in Circumcis. ' .
Virtus est contenla candore cpnscientiae,etsi non Nonpotestnon esse bonus, qui placet bonis, yel
sequalur odor famse.Ibid,- displicet rrialis. Epht. 148.
Multa qnse respuis otiosus, post Jaborem sumes Non est tutnjn vicino serpente somnuro capere.
cuin desiderio. Episl. 1, n. 11.,JVam oplimum cibi: Ep.Ui. , . . ,
condimenlum fames. Habet vero amicilia noniiunquam objurgalionem,
Hoslis audacius insistil a lergo, quani resistat in adulaiionem nunquam. Episl. 242. J
faciem. Ibid., n. 12. Meiius esl, ut pereat unus quam tinitas. /Tpii(.
Facere malum, quolibel eliani jubenle, nqn obe- B ] 102. Ejkiendus qui lurbat concordiam.
dienlia, sed inobedienlia esi. Epist. 7. n. 5. Nempe 1571 Sola causri,qua non liceat obedire paren-
erga Dcum tibus, Deus est. Epist. 111.
Quod quisque prae caeleris coiil, id sibi Deuni con- Gustato.spiritu, necesse est desipere carnem. Ibid.
slituisse probatur. Tracl. de contempt.. mund. ad Non plus satiatur cor borainis auro, quam cor-
iter;, cap. 5, num. 17. pus aura. De conv. ad cler.
Multi non tanta alacritale currerent ad honores, Argumenlum superbiae, privatio est gratiae. Seriri.
si esse senlirent et pnera. Tract. de off. episc., 54 in Canl.
cap. 7. Praesto esl oculus, cui omnia patent, elsi non psj-
Uliiiam.relihquanl nobis moderni Noe, unde a no- tct ipse. Serm. 55 in Cant.
bis jiossinl operiri. lbid., n..29, cap. 8. Adeo jam Ronus nunquairi , nisi simulalione boni, deceptus
palam eisine pudore peccatur. esl. Serm. 66 in Cant.
ln alto positum, non altum sapere, difficile.Ibid. Hserelici capiantur non armis", sed argumentis.
Si altiorein quam meliorem esse deleeiet, npn Serm. 64 ih-Cant. —Vid. notas, ibid. .
praemium, sed prtecipitium exspecla. Epist.il ad Jucunda. homini Iux, sed magis eiiiergenti de te-
Ardut. nebris. Serni. 68 in Canl.
. Slullum, ibi ihesaurum recoridere, unde non va- Eruditib absque dileclione inflat, diJectio absque
leas resumere, cttm yolueris. Tract, de off. cpisc, "erudiiioneerrat.'Serm. 69 in Cant.
' ' '
c.ap. 5.„, . . _ Dies palam facit, quod nox abscoridit. Serm. 7.5in
Qualis sil cujusque.fides, tribulalio probat. Ibid., • Caiit.
c. i: • Meli.usest ul scandalum ofialur, quatri verilas re-
Qui ,ad sui mensuram proxiraum j'ubetur diligere, liKqualur. Episl. 78.
pfius seipsum diligere nqril. lbid., cap.i, n. 15. Qui se sibi magistrum coustituit, stulto discipu-
Ronam reddunt conscientiain pbeniterede raalis, lum subdif. Epist. 87. '
el absiinere a malis. lbid., cap. i; ln siniilibus factis causa dissiinijis simile recusat
'
Eodem utuntur medici ferro secaridisfegibus, quo judiciuin. Epist. 84. ,
el popularibus hominibus. Ibid;, cap. 2. . , Nil tam iriglorium, quarri-glofiaecupidnm depre-
Rbni pastoris eslnon quaerere quse sua sunt, sed hendi. Epist. 106;
imperidere. tv, De corisid., cap. 2. Speranti grandia, modica ininus grata venire so-
Dispensaiio sine necessitate et utilitate, non fi- ,j. Jeni. Epist. 155.
delis.dispensalio, sed crudelis dissipaiio esl. ni, De Currentem non apprehendit, qui etipse nori chr-
consid., cap. i. ril. Epist. 254, n. i.
Gum omnes te liabeant, esto etiam tu unhs ex Nolle proficere, est^deficerei Ibid.
liabehlibus. Lib. i De consid., cdp. S; n. 6. Nenio invitus bene iacil, eisi bonum est quod fa-
videtur non 258. ' ' i "
Aroaris.quandoque aiiiehs, sedêi qui "cii. Epist. ,
amal. Prmfat.iw lib. De consid:\ ;Magnus, qui incidens in adversa, non excidif a
Mbdus diligendi Deum, e.st diligere sine modo. sapienlia. n. De consid., cap. :12;
Trdci. de dilig. Deo, cap. 1 et 6. Ciinis fenum, quod non coinedit, defendit. Epist.
Non probo mullasciehlem, si sciendi hiodum ,ne- 51J, num. 1. ' '- '
scierit. Serm. 56;in Canl., n. 3. Si sapis,.concham le.exhibebis, nori canalerii:
Sunt qui scire vplunl lanlum ut scianl; et curio- Scrm. 18 tn'Can(.,'tium. 5, id est, JiTonprins effuti-
sitas est. ', . des, quam ipsemel abundes; • '
Sunl qui scire voltint utscianttir, ipsi; et vani- Pastores a mercenariis persecutio discernit. De
' • ' conv.ad cler., cnp. 22. .,-.-.,
tas estl ,
1201 FLORES EX S, RERNARDO. 1202
Graia ignominia cmcis ei, qui Crucifao ingratus A ^ger sfesenon sentiens periculosius laborat. i, De
non est. Serm. 25 in Cant., n. 8-. cons., c. I..; -
Cum feniina semper esse, et non peccare cum Homosi labofem refugit, non facit ad quod iiattts
femina, plus est quam mofluum snscitare. Serm. 65 est. De contemp.dd cler.,n.""29.
in Cant,, n. i. Sapientibus cbnlingit, in rebus dubiis plus alieno
Familiaris dominus fatuum nutrit servum. Sertti. se quam proprib crederejudicio. Epist.8%, n. 1.
cont. til. ingrat. , Libenier carebri quantolibet spirituali quaestu, qui
Divinaeclementiae est. deriegare ingratis qrisepo- non possi! acquiri nisi cum scaridalo. Epist. 82.
stulant. Jbid,- Nempe ne majorfs ingralitudinis rei Pulcher et salubfis ofdo, ut onus qupd porlaudum
fiant. - . impbnis, lu porles prior. Epist. 221, n. 3. „
Suaviter riiitat, cujus alter suslinet meiitum. Vbcis virtus est opus, sed et operi, et voci gra-
Serm. 12 in Cant., niun.S. . . Tiam efflcaciamquepromerelur oratio. Ibid.
Onerat rios Dehs, cum exonerat;onerat beneticio, Plus nocet falsus Catholicus, quam yerus haereli-
cum exonerat peccalo. Serin. 15 in psal. :"Qui ha- cus. Serni..65 iii Canl.^n. 4.
bitat, nurii. 1. Noriinutilis commutatio, pro eo, qui super oronia
Contendamus placere omnibus peroronia, sed ei " est, omnia reliquisse. Tract. de cont. mun. ad
maxime qui est.maximus super oirinia. lbid., n.i. cler., c. 1.
fnanis excusatio de humaria obedieniia, ubi in Pltis concupiscenlia mundi, qriani substanlia no-
Deum convincitur facla transgressio. Epist.l, n. 8. cel. lbid.
^Quiscredal parieli, si se dicat parturiferadiuin,. Fugiendarum causa' diviliaruni est, quod aut. Vix,
quein suscepil pe.r feneslram. Sefrii. 3 in Cant., n.5. aut nunquam-sine aroore valeant possideri. Ibid..
Non estlaus calami taudabilis piclura , sive scri- Facile cor himTanuniomnibus quae frequenlat ad-
pliira".Ibid,, n. -6, Serm. 18 dediv. - haeret. Ibid. ...
Sapiens esl, cui quaequeressapiunt, pfoui sunt. Qui relinquere universa disponit, se' quoque inter
Nullus tam gravis pruritus.oculi, quam invidia' relinquenda nufnerare memiherit. lbid., n. 2.
est. Senn. 5 deverb. Isa., n. 10. ATefusainof habet praemiuin,sed idquod amalur.
In lerrsLorimur, in terra morimuf, revertentes in Tract. de dilig. Deo, n. il. ,'.,',
eam unde surous assumpli. Serni. d'e S. Mart.., n. 1. "Si quis de populo devial, solus pCrit; principis
Res pauperum non pauperibus dare; par sacrile- error muIlOsinvolvit. Episl. 117.
gio crimen esse dignosciiur. Traci. de cont. mun. dd r . Yerum gaudium esl, quod non de creatura, sed
cler., n. 21. CrealOre concipilur. Episi. 114'.
-
AJtiorem sorlilus es Jocurii, sed non lutiofem.,
' Vitiosus conscienlias vitiosorum non refugit. i, De
" ' •- "" .
Epist. 257. . \ corisid.,cap. 10.
. Sicut non omne quod JibetTiCet,' sic non omne Ubi omnes sordent, uniris fetor noii senlilur. Ibidi .
quod licet expedit. Epist. 25. Meditantibus honores'btahdiuntur, pensantibus
•Crijusvita despicitur restatut et praedicatio con- onera formidini surit. Tract. de off. "el mor. episc,
temnalur. Serm. 1, Pasch., n. 10.' cap. 7.
1572 Non salis cecidisse piget hominem; qui Vera charitas vacua mercede non esl,-nec famen
adhuc liiauel in lubrieo. Serm. 1 in Pasch., n. 16. mercenaria est. Tract. de diiig. Deo, n. 17.
Indiciuiriverae compunctionis est^ sublraclio oc- Ronuro, servat .caslellum, qui cusiodif corpus.
casionis. Ibid, suum. Sertn. 2 de Assutnpt., num , 2. Proverb..
Pefniciosa paupertas, penuria rnerilqrum ; prae- vulgare. ...
suroptio aulem, fallaces divitiae. Serrri; 68 in -Canl., Sola miseria caretinvidia. Sertn 5 de verb. lsa^
------ , ,
».6. Malediclus qui pariem suam facit'deleriorem.
Ignorantia non potest excusare etini, qui se ma- D Lib. i De cqnsid.cap. 5, el serth. de septempanib.
gislrum Snfantiuni profitetur. Traci: de conl. tntln. Seduciori dat manum, qui dare dissiinulat prae-.
n.
ad cter., cap. 5, 15.
non cepiori. Serm. 77 tn Canl.
Indigrius Iacte et lana convincilur, qui pascit
oves. lbid., 20. Qur absque custode dimitt.iloves in pascua,.pasloit:
num. 6.
Vse tibi,clerice! mors in.ollis earnium, mors in esl non bvium, sed luporum. Ibid.,
deliciis. lbid.,n. 20. Nam peccata populi comedis. Pauperum vita in plaleis divitum ,seminalur. iv,.
De cons.-,cap. 2. ;
Vae, qui viverites in cafne Deo placere rion pos-
sutil, elplacare praesumunt..Z)econv. ad cter. Ambilio ambienlium cfux, omnes torquens omnir
Zelus absque scientia dhiri prodesse feslinal, in- bus placet. m, -De consid., cap. 1.
venitur obesse. lbid.;n. 58. . . Nugaein ore sseeularis, nugse; in_ ore sacerdotis -
. Animam ;.Dei.capacem, qriidquid Deo minus esi, blaspheinise. Li.b. n, De cbnsid., cap. 15.
non implebif. De cont, mun., n. 55. Variumcor vanilatis nolairi ingerit corpori. Apol.
Saliens ahtequarii videat, casurusaniequani.de- pd GuiL, cap. 9. . <
beaLrtid.,26,. "_ ... . Molliaintiuinciaa aiiimi niolliiiem indicanl. IbicL
1205 •. JNDEX RERUM ET VERBORUM ,1204
Ftilget Ecclesia in parieiibus, Ct in pauperibus al- A . Quanii tefecit Detts, ex his, qu;e pnHe factus.est,
gpt. Apol. ad GuiL, cap. 11. agirosce. Serm. I de Epiph.
1573 Pe sumpiibus egenprum scrvitur oculis IS^^ Exlrema; deihentiaees!, quod ad obscena
cliviium. Ibid. iuverecuiidi sumus, et poDniteritiamerubescimus :
Lupi dentes pltis limeo, quarri virgara paslbris. iiiale proni in vuluera, in reniedia verecundi. Serm.
Trqci: de vila eioff. episc, h.' 55. in Circumc • -
Hippocrates dqcct animas salvas facere in hoc Conservaridse bumilitalis gratia, sic divtna solet
iniindo-,Christus perdere. Serm. 35 inCanl. ordinare pietas, ut qud quis plus prqlicit, eomitius
Volupias guituris, qua^laniihodie aestitriaiur, vix se reptilet profecisse. Serin. i&de div., tt. i.'
(luoruiii obtinet laliludinem' digilorum. De conv. ad Placet utrumque Deo, ei peccatqr conipuncius, ct
" "
cler., n. 13. , jusms devoius ; displicel vero taih ingraius justus,-
Divitiaruro amor iiisatiabilis, longe amplius lor- quam peccalpr securus. Sertn. dediv., 4.
qtiet desiderio, quam refrigeret iisu. Ibid.', 14. Nescit sanus, quid sentiat ceger; aulplenus, quid.
Diviiiarura usus aliis fere.; divitibus solum liomen patiatur jejunus. Tract. de grad. hum., n. 6.
el soliiciludo cedil. Ibid. - .' Gloriosa res bumilitas, qua ipsa qnbque superbia
Daembnsbli perseveranlias polissimum insidiatur, R palliare se appelit, ne vileseat. Ibid., n. 47.
qtiam solam virtutum noyit coronari. Epist. 24. Infelix victoria, qua superans hoitiiiiem, succurii?
Utilis sentper custodia oris, quaa tamen affabilita- bis vitio. Exhor. ad mit., n. 2.
tis gratiaro non excludat. IV,' De consid.] cap. 6, In circuitu impii ambulant; nattiraliter appetentes
' ' '
n. 25." . "_' unde finiant appetiluin, et.insipienier respuenles,
Obique frenanaa lingua praceps, maxime autem tinde appropinqueiil fini. De ditig. Deo, ti. -19.
in convivio. lbid. , Deum amans anima aliud praeier Deuni sui amoris
Ille cohvenientior babilus, si actu quidem severus pfsemium non requiril; aut si aliud requirit,'illud,
sis, vtiltu serenus, verbo serius.Ibid. non Deiim diligit.' Ibid., n.. 17. ]
Nil scalis ojius lenenii Naturali desiderio summum quivis appetit bo-
' '" jam '" ' sotium.
' ' ' v, De consid.,
,«.'!'. num.Vis peryenire? incipe transilire. Tracl.- de
Detraliere, aut detrahenteni apdire, quid Iiorum cont. muii. adcter., n.ZZ.Nam si impliceris infimis,
ilarnuabiliiis sii, nbn facile dixerim. ii, De cbnsid., noh.pervenies. - , I. .
'' ' ' r " "•
i;.'22. . \ ' Anfractuosa via est, et inarobulabilis; facilius
Deliberans providerilia suspendit judicium. Serm. pervenies spreiis omnibus, quarii adepiis. Ibid., 53.
ih S. Magdal., n. 1, niirie loino V- Misera, et exlremae ple.na denientiaecommutaiio,
Religiosa iristitia, aht alienum Iuget ' peccatum, bumanum declinare laborem, et cum diabolo sirj-
aut propriuni. Ibid., n.% doreni eligere sempjlernum. Ibid., 27.
INDEX-RERUM ET VERBORUM
.;
:
VOLUMINIS PRIMX, :'
ftevoccttur. Lector ad mimerales notcts crassioris characleri.t.. Litiera, n. notqs designat%:.
"' A
et obedientiamexemplo docere debet, 47ii. ln.Regal®
AniELABDDs, fjuillelnride'Campcllis discipulus, -dein ciispensalioneguid ipsi liceat, 505 et'seq.AbbatumJuxus
14
adVersarius; h, Ejustetneritas,scripta, et erroreSj181. etsuperfluitates"ndtaniur,558et seq.Iterriexemptioiiibus
Libii ejiis,.etc'.V. Petrus Abslardus. prasposlerestudentes,475etseq. Item qui poritjficaliain-
Abbasbeatitudinistilulo compellatus,261.Iiem sancti- sigriiaambiunt,476.Abbas'an cum hospitibuscibumsu-
tatis, 211, 212, 340, 54-6.Eeverentise,292. Serenitaiis, mere debeat, 218.'Id iri Cisterciensiabbate improbalur,
P4G.Magnitudinis,211.Coronas,215.Abb.tselectus pro- 591.Abbas.auditisin Capilulofralrbmseritentiis,eorum
Jessionesmonachorumaccipiebat,298.Abbalispromolio , consensumnonlenelur exsp.eclare,556.InDeum sitpr»-
estfilii emancipatio,92.-Is tamennon desinitGssemona- varieaiio, quoties alibatis .jussioprseterilur, 512.Abbas
chus, 475.Iit Regulsesujectus,24,505,504.'Debet esse Cislerciiex omnibusabbalibuset monachisordinis|eligi
lanquam umis e monachis,475. Professionissua?non sit ]_ioiest,519.Abbatesord. Cisterc.peregrinationesaggredt
immemor,1156. Nontam propter honos, ouam propter upn possuntcitra permissumabbatisCislercii,et sui epi-
viijososinstitutus, 75. Sit mandatbruiricullor, etultbr vi- seopi,19, 20.Abbatisofflciumsibi impositumJugelabbas
iior.'im,'505.Abbatemmonachisvirluteiirieiiorem esse de Spina,555.Abbati diguitatesua exoneratiopiumcon-
turpe c?t, 592.Doctrinaei necessaiia, 287. Humilitatem silium, 92. Fr'rfe-Pastor,.Pra3lalus.
12(!5 , . V.0LUM1N1SPRIMI. ' .120S
Abjectionem anxie ferre naevus in pulehro "corpore, AdversariusbonuSjcorreplor, 1573. •".•'
-247. .. -', ..-...-., -. ,. .' ADVEESITAS iri Seripturis noete designata,836. fo pro-
ABIUHK prima de IncarriationeVerbi promissiofaela, speritate et adversilatetota hommumvita versatur, 882^
1055.AhrahaeSinusseu -limbus Patrum ininferno, 1055. . Vila'prassens versatur inter spinas.ef aeujeos, 1452. . .
Abfahassimis
- an possit dici prassenssarictorum " '. Tequies, Adversitatisetprbsperitatisvrcissit.udo-iililis, 143,.Adver- .
1056.. .' • . -'" -.'"".- . '_ sis nonlsedrdiflicilenisi Deo piolegente, 1452. llagnus
Abrenuntiatioin-baplismo,1107. ' ' "• "." . \ qulincideris in adversis.noriexcidit verparum a sapien-
ABSALOS, archiepiscopus,Lundensis,549 n, lia, 425. Prosperitas pluresdejicitquamadversilas,-1045.
._Absconderemagis,utile est, quarh:ostenderequidbogi fri adversis,propriis et.alienis ut se gerendum, 424, Nulla
habemus, 727.Abseritesab invicempfolocorom distajitfa nocebit adversitas, si riiilladomineluriniquilas,496,843, -
, non cerisenturbbni, 148.Secus " mali etiam eohabitantes, 866. ". :. . -\ - -.' -.
149... - '. _ ; , '- -- . - - Adula(.&res.cavendi,'179.
". ;;",( Yulpes sunt demolientes VH
Absentia"amici tit.ferenda, 74. Absentiaeel praesentise - neasy1482.Eoruinoleiiniveneiibsmn, 80, Hi.ab ecclesia
, Sponsivieissitudo,1584.Absentia"sp.orisiqiiomodomodi- dignitatibus excludendi, 439. Non omnislaus adulatib,'
cum e'tnorimodicumduret, 1527. . .... 81. . , . ." .."",' ',-.:..,-..'.
Abstinentrasuperslitiosa,et indiscreta aamnatur,1485. Advbcalorum'abususprsesfringuritur,'liietseqqi ..
Kovitiieujusd^mrigida,etrrnirabilis"abstinentra,592:-Ab- •JEGEASprocons.ul,.1059. : -,
EtinenlisecathoJicorumet hasreticorumdiscrimen, 1496. /Egyptii monachidiu ahstinuerea piscibus, 6.
Abstihentra
- • superslitiosa Manichatjorum-
• .'." " .' .'. ., ,-'. - - cibis, a certis - Êgyptusinterpretaturteirebraj, 1JJ42". Êgyptiisper ftl
1496.' liam Pharaoriis designata,' 9.07. - „_.' -•-.'. "
•
'-Abusus passim sic ihyalesctint,,u'tpr.o brdine, tenean- ' "jEmulatiopia Virtulis alienae,.1455/ . . '•', ..
tur, 535, Triplicimoli.voseryantuf-,555.Ahusus in polu iEquali debemus consiliumet auxilium, " et- quomddo
apud monaehos prastri.nguntur,V556.Abusu.srerum Ec- - exhibenduma mpnachis,"-7.25. "'.
cfesla;quantumpeccaium,595. Abusosbortorunjet bono- ntrumque jEqualitas animiut servarida, lssa.^qualitas.perfects
rum Eeclesrsenotatur, f255"...Ab.usibus.eirvitiis..fru'stra
' in.personisTrinitatis;"6£6. - ".- "-''-'• '',--_.
.obteriditurconsuetudo,'456. , .-_.. -,- ". ,.; ." Aer, dKmonum.sedes,'575. , • - ,."- _'...-. '
,. Aeademieidubitant dVornnjbus,650.".- *,-.': ' "îslas charitas,-hiemstiriiorser-vilis,-1467:r. ' -. ,','•.
Acceptio personarum.poritificiv-itarida,426. Acceptio - jElernameretursfastidiens.terrena,877.-' -. .•
(jiTiturhprsestringitur,457. ; .. ;-"' ÊternitatisJmago perseverantia,-458..0pera horriinis
Aceidentiain Euetiaristia,.65?! - '-',"' ._,".- -semina-seternitalis,- 485.iElern» retribuiionis,aflltienlia,
Aclio contemplaiionipraemittehda,"1.527etseq.,Ab ac- .1522. , -. .--:'- .- '.'.' .
,tioriesalutisrnitium,1000.Actkmiset contemplalionis.vi- •. •Affabilitasin episcopo,Hh -.-'-• __,-_ -.-..-.
1441, 1462, 1464.' Actionitotumnon dandum, AiTectiones a nimae per pedes designatffi,8-92;..AJI'ectig-
. cissrludo_,
411. AGtioneset passiones.irostraaut. ordinand?e,-889, nes diversffi,1282.Totum cor estin quatu.oraffectionibusj
ActionesvarianfcausaeimpnJsi.vie,505. ambre e't timore, gaudio et tristilia, 817.Md'nstra.quatuor.
Activa vila magis nece,ssaria contemplatiorie,1290. affectionibusquatuor incubantia,~:870.Affectfo-triplex,
Actfvaa, v itascultoribus urile.monilum, 1002. Alii.activas,- carnis, ralionis, "sapienticB,- 1459.-AiTeclionesquomodo
alii contemplativse-vitae: magis idonei, 1210. - purgandaeet ordinandse,817, 1184."Affectibnumordo sa-.
- ADALBEJIO, ." -
- ADALBERTO, episcopus'Mettensis,.-45n;., -._-"...- -pientia, 1440.AJJectiones.ordiriatae.sunt virtutes; inordi-. .
- - ADAMI episcopusYirdunen.sis,65 n., 175n.. nafee,perturbatipnes, 1184.Affectiones:quatuorin Ghri-.
statusante peccatum,8i5,.A"dfecondilio"instatu •slo ordinatfe'ab -ulero,1184.Atrectibrie.s:Yerbf;et-animse ,
naturaintegrae, 1089..Sopor,rapjtujseeslaticus,.815...Adairi spbnsi et sporisaenbmina aplissime 'expririiunt,,.1282, -
in paratiisoantriplici liberlate praed.rtus,611ct seq: Plus - Affectiones-humanae'in " palria in divirias comrrijjtantur,;
debebal Gondjtori,quam uxqri, -1196.Adse.casas-.per quos 602. '• '.- -' ...- . .. , ,-;. .'
• ,-•-'' ;;,.
gradus,-1224.Ei deficitvera justiti» -esuries;1027; Adae Affectushabentvoces-snas,1501:.AJfectt_iineclegesinec .
et dairnonispeccalum in Filium, 1508.Adami.-inobedren-.-principes 'dominantur,;178'.Affectuscarnalis yino siniilis,
tiaundetam eulpabilis,511.-Adaeinhumanitas -
erga uxo- 1291.Affectus animi'in Deum. 4S8.Affectiis-patrisi'n',fl-. .
-rem, 1028.AdamiUaBreditas.laboret dolor, 888".. Adaset Jium, 65. Affectus bonf.praelatierga.fllios,l:29£_Affectus,.
Evae" solatium perMariam;.757. F.-Eva!' Adasimitatbres perfectiorum erga-imperfectos, 1559; Affectii.sSpiritus •
;gumani, 1027.- - ',-.'.' , . ' sancti "innobis, "929.Affectus',et '.inielleetusnosler pur-
ADAM, AbbasS. Dioriysii,7.8.n.-,-- :." . - - gandus, 915. Affectus":per Christum-in'-apostolissensim
ADASI, mouachus.Caziacensis.ad.Clarae-Vallenses' transrt, . purgatus, 926 elseqq."''"' Affectusquatiiorqtiibus orandum.
280n. ' ' . ' .' -. . -. est, 1228etseqq. ', .- -- ':....-.
ADAM moriachusCellensis,.,714. .." .' -- Afflictortimest proprium; ul inolestiis-eximi summam
- ADAM monacbusMorimundi,-1-4-n.,-15,:17.'Cbnversa-. ; reputent felicitatem, 854. Vide Adversitas,TribuJatio,- . ,
tionis inilia iri Majorr-Monasterio,.deinFusnracieonse- ,- Agricultura-spiritualiseleganstropologiav.991. ,-
crat,f6. • - -•-,_"' Aildicurtismonasleriumcanonicorumregiilarrum..l3.- -
novitiusFusr.iacensisejectusa- Priore, 565. " Babitationisstatum
ADASIAIIOS, AlacrilaslaudantiumDeum-crelestis
'
Pro ejus receptioneiutercediLBernar'dus,564,56b el seqq. . reprsssentat, 1294. ..'.-'
ADELA, Guilielmi Gonquseslorisf'liia, ' • - •'mater fheobaldi - Alasduaeanimse, cognitioet.devotio, 949.'Item natura
comitis,52n. • -. , . . '.el gratia, 952.Item spes et timor, 1236; Quas competant
Ai)ELA,Ludoviei_junioris.iisater,-209 n. . diabolis, 954. Alaa quibus seraphim veiant Dei capul,
ADELAIS, ducissa a
Lotharingrae. Beraardoeonversa,san- admiratio et verieratio, 954: Ala?quibus pedes velanl,
ctimonialisinparthenoneTariensi, 125n. " "Erga Bernar- prudenlia et fidelitas,-954. Alaruromultiplicitas in sera--
dumbenefica,126,127. - . - phimquid sibi velit,|9i9,"9S2. - :
ADEMAKUS episcopusButenensis, 505n. . ALAKDS ex abbate RipaloriiepiscoprisAntissiodorensis,
Adhserendoei quisemper,et beate est, serinperesse ef 269n., 272n.,:599. Ejus contToversia/cum Yv-illelmq, co-.
beate essepoteramus, 56. Adhaerendum Chris.tb capiti, - mite Nivernerisi,577n. Hanc coritrbversiamdirimit Go-.
- -' : .
814:ei!se^, divini defridus, episcopusquondamLingonensis,577.
Adjulorii experstriplexhominum genus, .828 el . ALAEDI, monachiFtisniacerisis,in expellendo noyitioau-.
seqq. Quinam habitentin adjutorioAltissimi,329, -: dacia etobstinatio, 565el seqq: . "
Adoleseeutesdeeet verecundia, 1567. Adolescenlibtis " Albani (S.)monasterium apud.An^losMercios,19.5n.
EcclesiaBdignitatesnonconcedendse,454} ' ALBEBICOS, abbasEenediclioii'is-Dei,-168ji., 169.
Adop.lioCbristianorum;905.
- AiBiANOS.IV .- .ALBEBICUS,episcopus Osliensis,"201n., "202,"225, 228n.
papa,-598, 5 99. ejiis, 258.El logatione.s,25_8n.'; -" . ...
A.dventusnomenloti-mnndb notum, sed ratio nominrs Elogium -ALBERICUS, archiepiscopus B iliiricensis,'200n. . .-
r.on ila, 717. Adventus.Cbrisli necessaritrs, .751 et .seqq. ALBEKICUS Remeusis de Porta-Veneris,;3.5n.:Alberrcus
Ejus eircnmslaniiaj,717, 725. -\lehit.ad homines; venit RemensisJfafjistcr inFraricia dictris,55n. Petrf Abselardi
propter homines, venit homo, 725.-Adventu'sChristi-Iri- iondiscipulus el adversarius,55 ri. Catalaunensisepisco-
plex, in carne et inlirmitate, ip spiritu et virtute, iii-glo- piis electiis,'55n. ArcMepiscopus 'Bitnrieiisiscreatus;55 ri.
ria et majestate, 728.ftem triplex, ad homines,-inhomi- -.Ejus obilus,'55n. Bernardfde eosuffragnim,54...
nesj (iontrahomines.,724. J)up]ex, 726.'.Primret secundr ALBEP.O,primiceritisMetlensis, 4 .4;;.Qua.tuor
•' ejusdemno-
discrimen, 915. Secundus severus, 805! Hiinc Ecclesia .-minis Mettenses primicerii, n. 44 - .""-••.
desiderat, 1524: Et" gloriosior, - 751. Primus ad animara, - ALBERO, - archiepiscopus Tre'viren'is,44n., 172,-n., 174.
seeuridusspeetat ad corpus, 750.. Christiis' venit. nt .Ejuslabores pro ecclesia, 175.De suffraganeis,suis q«er
et docerel -rios,1187. Konsolum instruclionis, . viinr, 173.A termiriandisdioecesissuae negotiis exclusns,
'• Edjuvaret
sed elliberationis causa,656et seqq.-Utr.os co;iestesfa- ]75. -MouasleriumS. Maximinidc manu laica liberat,
ceret, 1565;Ut riosdoceret asceriderg,918;AdventusDet ' f76 a; ji reformafe niedilatur, 176 VicdunenseS,-"PauH
sd.nosspiritaJis,720,
1207 "
JNDEX RERUM ET VERBORUM >208
- monasterrum, expulsis monaclus,co.ue.edit canoniGisP-rss- ,am.or_est, laborhoh est, sed sapor, 1564.Amorsolussibi
monstratensibus,175n. sufiicrt,,1558.Amoris vera .regula,.88, Amorres magna,
.ALBEKO, episeopusYirdunensis, 65,175 n sed s.unt in ea gradus, 1558. Quatubrejus gradus, 51.
ALBERTUS mclusus,560. ." Exponuntur, 601. Quartus.in hac vita impossibilis,51,
Aibur.{S,) monasterfcm apud n. '- .601. Amorisprimusgradus, amorsui, o95. Prajceptonoa
Aieiacummonasteriumord S.Andegavos,~194,Bened.,'561 n. Pro eo indicitur, sed na,turaeinseritur, 593. Temperalur pra>
terram jncnltam ab, Rorgone " de Abbalis-Yilla petit S. cepto amoris proximi efnciturque socialis,594;Amoris
.-B.emardus,,
' 562, . _ - ..--',. gradus secundus amare Deum propter s.e, 594, Tertius
. ALDEARDIS, proaviaAlienoraereginoB, 209n. amareDeum propter ipsum, 595. Quartusnon.se amare
ALDO abbas Casteilioriensis,272n! •nisipropter-Deum,595.Felicitas illius status, sed Iri hae
' ALEXANDEI. III papa, 598. ! •vita brevjs, 595.'Eo affici,:deiDcari'est,596. AmorIri-
ALES-ANDER, episcopus-LincoJniensis, 64 n. • . plex, dulcis, prudens, fortis, 1145,.Amor triplexj car--
ALEXAMJER, anbas
' Fontanehsis iri dioecesiTuronensi
' " ' ' naljs, ra.tionalis, 'spiriiuaiis, 15_29.Amor iquintuplex
-898n. . . . | . -secundum quihque.cbrporissensus, 1106elseqq. Ampr
abbas
ALEXAHDER, primnsKiritstallensis,298n. boni apparentis, 56.;Amor duicis ex.cludit concupi-
ALEXAHDER, pripr de-FWibus, 297n. " Ecentiamcarnis, amor.prudenscuriosrtalem,amorfortis
ALFOSÛS, episcopusPapiensis., 145 n. ambilionem, 1146el seqg. Amorspiritualis a.carneiiiel,-.
AL>ON.sbs Bonus,rex -CastellaietLeonensis;.285n, • pit, 31. Amorcastus et justus quis, 595,Amorverus.pTae-^
ALFONSUS, Portugalliaef ex, -289.Saracenos vincit, mo-. ,miumnon requirit, sed meretur, 591. Amor Verusseipsb
W^teriumquefundaturumsevuvet, 57i; ." contentusest: prremiumhabet, sed id quodamatur, 331.
ALGBIMUS, archidiacoriusAurelianensis, 210n. Concbrdia. Amor:animaeverus et -iidus, quo verilas amatur,1559>
ejps cum LjidovieoJuniore, 210 n. Amoriset scientiasnecessaria copiila,1507.Amorisvis.ia
A,LIENO,BA,Fraricorum regina, 199 n. LudovielJunioris Deo,1487, Amor Dei:ergahomiriem fortrs.et constans,
eopjux,209n. .. > -» 1018.Eslnota pKedestinationis,115. Amor Deinostrum '
Alleluiain Septuagesimareticetur, 815. . pravenit, 1510:EumdemHbenlersubsequitur,114.,Ambi-
^lpenses mpnachiad cislerciensemordinem ' ~ . transeunt, noster nihil, divinocomparalns,1559 el seqq. Amof Dei
ill
iH. Laudantur, elseqq . ergahomines.contradaJmones,1319.AjnotisDei erganos "
Altum, profundum,longuni et lalum cayendum, 425. duplex argumeritum,15i. AmorisDei origo fexdonis et
" Alta-Cumba,monasteriumOrd. Cisterc;,43, 59 n. tribulalionibus,594.Flagella ainprisDei indicia,39.Amo.-
, Aitare pro ecclesia parochiaii cum decimis,355n. Al-. ris dirini nullum certius'testirnonium ejuseorrepliori.e,
tare de quo.Joannesin Apoc. Christi est humanitas,1036. 1100.AmabllisDeus,qui est amor quo arhas, ' et
Clericiprae monachisvivere debent de aItari,"535..Reii- -ris,458. -.:.••.., . quo;"ama-
\ -..'.
quiaBsubaliari,
' Alturniacivilasa687. j Amor Dei-a Deo est,. 127. ArhorSei amor.emanimas.'
Pisanis expugnata,146. . parif, 1509.Est indiciumDei amanlis,1509.Solo ambre
ALVISUS abbasAqtiiscinli,66n. lijus charitas,66n. Deia lit satis Deo, 1558.Frnctus.et praeniiumejus, nsus- eju«£,
episcopusAlrebaiensis, 8Gn ; 274n. ,S. Bernardiamicus, 1558.Deusmavult amari, qusimtimeri ethonorari, 1558.
553. A monachis-Marchianenstbus accusatur,311. •Totusei reddatur amor et-honor, a quo nobis-esttblum,
Amalfia.civitas a P.isanisexpugnata, 146 tmde Iionorare possumus,vel amare; unde aniari, hono-
. Amantii(S.) monasteriumord. S".Bened. in villa Bu- rariye meremur, -865. -Deomoleslus est, quisquisnec
xia, 282, 400ter. . niajestatem ejus cdgitat in timore, riec -caritatemcum
Ambitioest adoratrodiaboli,837. Draconi-comparatur, amore meditatur, 721: AmorisdebitrrmCbrisliamsquan-
869..Yideri refogit, 135.Sobria, 155, Csscaet frontosa, tum incumbat,590elseqq.Amorisprie.cepiunifortiusob:'i--
155. Confusioniet conlempUiiqbnoxiaf135..Cruxambien- gat fideles novaslegis, quam anliquse,'590. Sine amore
tium; 427. Pacis inimica,154.PIus lerit limina aposloio- Dei C33teriamores caduci, 1107..Amor D.eiverus quis,
rura quam devotib, 427. Praeclaraejusdescriptio, 877. 15g8.AmantisDeum airsus, etDei dignalio,lSOi-.Amanr..
JLmbitioin clericis praestringilur,472.Item in monaehis, tis magna securitas, 1561:Purus.amor mercenariusnon
478. Item in clericiset monachis,755 el seqq.Ambitionis est, 1558. Non"tamen'sine" mercede; 1S58.Amorisglu-
Euspectusest ejericuscuriam frequentans,439. Ambitio-• tinoconstatuhitas iiiter Deum et hominem,1516.Aram
nisfomes, mantisalienatio, oblivio veritatis, 857 Ambi- Dei an praacedatdilectionemproxrmi,1241.TimoreToea-
tronisantidotum, 857.: - !,-."- _' rhur, amorejustificamur,112.Amarein Deo; charitalem
. -AmbiliosiSatansesectalores, 919JArgnuntur, 914. Am-' habere est: studere vero propter Deuriiamari,charitati
iiliosus non.sapit ea quasDei sunt, 756.Ambiluspotesta- servire est,:97. Ambrsponsascastus, sanclus et.ardens,
tis et scieniias qnantis malis obnbxius,-919.Ambientes 128. Amanli Denm aiiimaeomnia cum Deo comihunia,
Ecclesiseministeria prseslringuntui',-492 etseqq, Ambien-. 1427.Amandus Deusaon soluni dulciter, sed etiamfor- .
tes, rejiciendi, fagiente-Sassumendiad dignitates, 459. ,tit.er,1525. AmandusDeus dulciter, prudenter, forliter,
Ambientiumsubdolahumilitas,459. AhibiLiosis -plenaec- 1327el se^f(jr.'Amortuhc erit temperans et juslus, si qucd
tlesia, 415. voluptati subtrahitur,- fratrum necessitali non negeltir,
AMBROSIES (S.), ccelestisfistula, 11. Columna Eccleslaj, 594.Amoris-nostrifructus mensura sihe mensura, 1296^
629.A tribunalibusad episcopatumr..ptus, 27, 43. S. AmansDeum animaet soror, et sponsa,et fi!iavocatur,
- Monicam Africano~moreofferentem prohibet, 215. Romje . 1287. Amans Deum.anima indesinenterinquiritviamiu
exsistens Sabbati jeitmium seryat, pMediolani solvit,'A qua ambulet, cautelam qua ambulet, etad quam am-.
puero mundtis,27, 215. bulet mansionem, 1387. Amor Chrisii prp nobis; 915.
AMBROSIUS Mediolanensis,145. -
Christus pro sua in animamdignatione'quanttim aman-
AMEDEOS, abbasAlta3-Cv.mba3, 59o. dus, 808. Sponsus unde sibi tanlum cqnciliavitame-
AMEDEUS, comes Gebennensis,101. rem, 1521. Amoris incehtivTimmeditatio Incarnalio-
AMEDEUS, episcopusLausariensis,715. • nis et Passionis Chrisii, 1145el seq. Amoris Dei ma-
Amrcitraignotos et absentes notosfacit et praesentes, gnum incenlivum 'Christi ,passio, 586. Amandus.ani-
407. Habei vera amicitia, iionnuiiquam'objurgationem, plius Christus de opere.redemptionis quam cr-eationis,;
adulationemnunquam";212. CorpofaproDeicausa sepa- 1526. Airior, earnahs erga Christum •describitur,;"528.
- -rat, hbn animos. 501.,Ciaiisum.nibilTetinetmente, 211. Amans Jesum ejus Injurias ferre. nori polest,,; 1422..
Amicitiaspiritualis semper et ubiqtie sibi constans,.66. Amor .drscipulorumante- AscensionemChrisli dulcis,
Tunc verae.erunt amicitiae,si vJerilalisfuerint foederatfe ndn prudens, .necsforlis,1527.Ecclesia) ampr inlChrr-
consor.io,.82. Amore indignus qui-amico servit contra[ slum constans, 1544. Amori • Christi polius cedendum
; -Peum, 26K. . . . quaramorti, 107.Amornoster in Christum,qualis esse
Amicus altpr. egp,59. Amrciveri reguia, 265. Inter debeat, 1527. Amatomm-Christi disparitas,1529. Amor
amicos contra yeritatem nulladebet esse meliculosapal-- niutuqsiratrum, 13S4..Amora pasloribusmaximeexrgi-.
patio',-48. Amici.ofiicinm, lerreresalubrite.r,27. Amici i tur, 1557.Amor.-propria3sentenliae cavendus,216/Amor
absentia ulferenda, 74. Nemose amari difndal quijami parentum ut ordiriandus,-109. Amor parentum "amori
smat, 114. - •_. , - Criicifixicedere debet, 2S9. F.-.Gharitas, Dileclio. Qui
Amor cteterosaffectusabsorbet, 1558.Maximeconja- meamat, amat etcanemmeum, 1020. -
Domrnumnescit, 1468.Agnoscitflljumveiini -V. Petrus*Leonis/ '
pairs, 1558, AKACLETUS,- ,
• mfulis, 408. Amoricedit majestas,1468.Amoret odium i Anastasii S ), ad Aquas-SalMasnraasteriumord.€ist.,
judiciumcorrumpunt,565;Ordinateamandisinhaeret,quii 178 n, . - . | -
timendanqn riegligit, 1184. Amorisvis et energra, 408, AKDBEJE |'S.) apostolieiogium,H17.Nbn-terre'turmims
1545, Arijaulinihil difficile,879., Do'orisex amorena- aut suppliciis, 1059.AiidreE3ad crucem ahhelitus,j1059,
sceniis .vis ei vehemenLia,1. Amqrisardor-impatieps, , 1064 el seqq. Acta ejus anle annos -nongentoscitala,
1288."Yox ejus et locutio qualis^lSOl.Cumpraestoes{ t 1059n. S. Andresefidesmstar grani sinapis,1059.1 -" Jeju-
I .«juodamalnr, vigct amor;laiiguet.cum ,abest,,14l2.Ubii niumiri vigiliaS..-Aindrfi33,1059.,, .. -
' 1210
120» VOLUMJSSIS PRIMI.
AKDREAS, avunculusS. Bernardi, 178 n. Terrae sanctas anima3discrimen,1546. BectiUiiHnera amisitretenta ma-
perneeessariuset mi'.esTempi.i, 277. giiitudhie,1547.Animaa-idem esse acyivere,-non lamen
ANDREAS, miles-Templi.172n; ', berie ac beate, 1550.Anima immortalis, nonmorle spiri-
ANDREAS, frater S. Bernardi,mdnachus' . - Claroe-Yallensis,
' tali, 1550.Sed naturali, 1551. Etsi mutabilis,affeclibus,
172 n., 178n. . 1551.Animaset Yerbi conjunctiospiritualis,1581et seqq.
ANDREAsde Ealdemento, 172 n., 178 n.,209 n.",210, Animaeel Yerbi colloquiumspiriiuale, 1425.Ai.ii.ma li-
493- Pr-esbyter,577. - bera quodammodoet ancilla,1552.VideLibertas et Lr-
ANDREAS, coinesde Rameruco,61-n. berumarbilrium. Anima,elsi corrupla,magnsegratiaect
-felicitatis capax, 1557^CoriformiLas animamYerbo.rnari-
ANDIKUS, episcopusEbroicensis,297n. • tal, 1557,1566.Fecunditasejus spirilnalis,1566 el seqq.
Angelorum.diversiordines,1561.In singulis ordrnibus' -Anirnaecum corpore conjunclio,779.A-nimae.. quanlum
quidconsider_sndum,449elseqq. Angeiiansiutcorporei, couferatcorpus, 53,7.Qualrlumdebeat, 750.Anima"quan-
447,1278.Eorum emihentja-et digiijtas,1019. Sunt sotum prajstet corpori, 779..Arrima in .corporepacis,et
JiumDei, 951.Crealurasnpruntin Creatpre, 1104'.Eorum concordiassymbolum,-1021. Animajtria corpusaffii '•
virtutes a Deo, 449 et seq. De noininibus,officiiset dis- cia, 1205. Anima3immorlalitas et fideserga resurrectionis,
tinclionibusange]orum,.447el seqq. Eorum ordines el 846. Animievita, cogiiitip,sensus,charitas, 1254.Animai
eorumhominamysteriisplena, 1051. Angelorumopera, vita, yeritas; sensus,charitas,1106.Anrmaecutis. caro, et
1412.Eorumsubtilitatiomhiapenia, 744. Angeli beati et ossa, 1098. Sanguis,volunlasejus, 1229Animsepul-
.ethominisviatoris dispar condilio,1388. Angeliciiutel^' chriiudo duplex, htimilitas et.inrioceiitraj1425;Ejus.de-
iectusperfecliopraeliumano.1278. Angelicrenaturseco- •cor in honesto;1565et seaa.Animselingita, fervordevo-
- gnata est animaltumana, 1020.Angelorumel hominum tionis, 1425. Yox quid, 1478.Nempe desiderium,1527.
cibi discrjmen, 1449..-Angeiiquomodo oveset monles, alse,spes et timor, 1256.Animastres aroes, 1254.
1449et seqq. Per capreascervosquecamporumdesiguali, Animse Anlmaa 1204.
1446.Angeiiascendentes el deseendenlese scalaJacob 1204. castram, •'•••'Quammullipliciterimpugnelur, -
proiicienlesetdeficjentes desigriaril, 98. Angeli ascen- Anima amplaetangusta, 1564.Ejusquarititasprbmeh-
dunt per.Dci'cbnterhpalionein, descendunt per nosLri sura charitatis, 1564.Ejus latitudo, dilectio ejus, 1564.
eomp.assioriem, 859. Eoram aseensus et_&escensusquoT Quomodocrescat et. decrescat,1564.Eo ma^na,quo, ca-
modo imitandus,'860, Angelorum rnors, contemplatio, pai' seternorum; eo recta, quo -appetens supernorum,
1446.Angelisqubmodbignotuw Dei-consiliumde incar- •1547.Animsecibtisnaturalis juslitia,-595. Verus animte
iiatione verbi, 634. Eis incognitum rempus adventus cibus spiritualitim rerum intellectus, 978. Itemmiseri-
Christi,654.lisdemChristussuhiimior,1525.Abiis quo- •cordia,justilra, el gratia, 979.Animaspariis.cumfastidfo
modoriiiuoratus,1525.Angelosvitrcit Cliristusalacritate sumplusnon scientta?nutritnentum,sed cpnscienlisetor-
ministrandi, 1451.Angeiis eliamChrislusfactusest.re- mentumimporlabil, 1398.AnimsecibusIripJexjuxla tres
dempiio,etquomodo, 1556. Cur homo redemptus,nonaii- "slatiis, 561. Ariimseporlio carnalis, ejus affeciioet vita
gelus, 719. Angeii quanlo amore in Chrisluiri ferantur, administrat corpori, 13/8. Airimaelanguor etavi-
1525.Sponssecumangelis famiiiaritas.,1284. Sporisauna ..quam ditasexsuperbia, 1455.Animsedoctrinaetmoribus1561. apo-
ex angelis et hominibus,1562. Angeiis assimilari' cupit siolorumnoninduts Christusinsiderenon polest,
ecclesia,1365. • ' . Anima3ralionalisduoioca:'iiiferiorquemregit, caro; su-
Angeli Ecclesiaecustode.s,1S59. Angelorum cuslodia in quo requiescit, Deus. 1205. Praseniior ubi
munil ecc]esias,1076. Ecclesisemaceria,1478.Dei boni- perior quam ubi animat, 525,-Ejusleclus,"1054.
tasin custodiaAngelorum,862 elseqq'.Angelorumcusto-- .ainat, Animaanima3Deus, 1107-.Animtevera vita Deus, 552,
dumdus3manus,864.Angelorqmcustodiasemperpraesto 855, 1107. Animae triplex polenlia Deo qubmodoim-
est animaj pia3,1407..Angelorumriobis praesenliamnon plenda, 1057.'Animae aiieclusin Deum, 458.Dei' dignalio
dee.sseprobal.fides, 864; Arigelorum.prolectioquam no- in animam,1445.Ejusdem illapsusiti animam,1582.,Soii
bis necessaria,865.Angelorumerga nos dignalioet cari- Deo competit,1279.AnimamquanlumdigneturChristus,
tas, 1019,1561.Angelorumerga pias animasofricia,1581. et quantum inde amandiis,808. Ammaregnurh ChrrslL'
Angelorumerga homines oiUciumquod , 862: Angell 750. Qusetyrannis.et. infesla„_750. Chrisli riupliab.cum
quamnoste salutis cupidi et studibsi,759. Quamsdlli- anima,808.Aniiriasanctaequitatui cur assiihiletur,1407.
citi,1020. Angeli sanctinos consolantur,visilant, et ad- Eslquasi ccelum,1565.In ea veiut in cceloDeusinhabitat,
juvant propler _Deum,propter rios, et propter seipsos, 1565.Bationesseptem ctir animaA7erbunr"quarral, 1561el
1020. Eorum beaiiludo crescit ex- nostra, 1506.Frducia seqq.V. Yerb,um". Sapieniiaeaifeclusin anima. 1564.V.Sa->
ergaeos maxima babenda:est,1020. Ab eis.quaerendum pientia. Animapia vocaturamica,1409.Animapia eispi--
auxilium, 1116.In tribulatipnibuset tentationibusinvo- ri!ua]isqua3.15u7. Cuianimsecompetat.uomenspons33,1527,
candi, 86i. Angelo duce opus est moribundis, 839. Ange- 1566.Animaamansrecle sponsa,vocatur,1282.Ahimasaucia, .
- lorum manibusdeferuhturin coelumanimaedefunctorain, AnimteEanflce aa
861. Angelis debemus reverenliamprp praesentia,devor- id et.soror,et sponsa,el fllia'voeatur,1287.
conveniatquodlicclesise, 1506.Aiiimaspiritualisqua-
tionem pro benevolentra, fiduciam pro cusLodia, 862 •lenus pulchra, 1405. Ejus pulchriludinemnihil iii-hoc-
ft seqq.Angelusquomoiioinsit bomiui, quomodoDeus, mundoaequarepolest, 1560. AnimaDeum sitiensJiben-
450.Angelisgrata exercilia etvirtules, 1021. Concordia ter moraturin liorlo, cellarip, euliiculo,1540.Oris.oscu-
et unitate delectanttrr,discordiaet dissensionibusad iii- lum petit, 1282.Airimsedevbtajdesideriurnad meridiem
dignationem"provocanuir,1021 et seqq. Astantoranlihus, •lucisiselernse, 1389.Animsemalum,peccaLum, 855:Eius-•
744, 1285 el seqq.- Orationes noslrseDeo per eos.inno-' dem mors peccalum;vita, jusliUa,'114.'Animse"cum Deo
. tescunt,1284;Se miscenf psallentibus, 80. Eos recreat sinriiiLudo p erpeccatum non dejeta, sed aliaei superin-
psallentiumdevotio, 1284. 1 058.Eorum '
.offensa sollicite
Quare lionorandi,
nos -ducta, 1554. Duo ejus' mala; vanusambr mundi, amor
quam
' dileclibniset cavenda,1020rAngelica3erga superiluus sui, 1267.Triplex hoslis, caro,,ssectilum, et
sollicitudinisobstacula,1022. AngefoGa-. principestenebrarum, 758. Corruptiotriplex, 1201. Am-
brielr Mariacuslodrendaab ihitib tradila, 636. Augeliad- mas miseriae,1079. Triplexejus niiseria,' 1180.Quadru-
mirabundiin assumplione,B.Maria?.,-1005. Angelorumsu- plicj viliorum"niorho' laborat, 1254. Corpus'quod cor-
perborum]apsus,,946.Singuiarilas,909.Teslimoniumin rumpitur,quantum aggravetanimam,1050.Eam e.nervat
cu3load discernendosangeios beaiosa reprobis,908.An- prassentium consolatio;545. Atiima ialem inveniel car-
gelorum principem in diabolum commutavitsuperbia, nem suam, qnaiem se exhibuerilerga"Demn,1026.Deo
-.718. Angeli et -hominiscasusex superbia, 1508.Angelo rebellis carnemmeritosentit'rebe]lera,552.Arida3 aiiimas,
injliuspunitushnmo,1508. ,. in discipulis prajsertim S. Bernardi qnerimonia, 1288..
ANGILEERTCS comes,282, .- -etseqq. Animaecaruales mulierum nomiue "desigiialae,
ArigiimagissomniatqresquamGalli,.715. 1405.Tenellaeprsegnaritibus '
similes,467. _
Animahominisangelicasnaturascognata,1020. Anima? • AnimaB vita corporisvita3prssferenda,468.Prius et po-
dignilasin duobnsconsistit,585.Animame coelo ducere •liuscurandaquamcorpus, 729;Animarumnostrarum ne-:
originem qtiibusindiciis cognoscatur,1562. Animalola gotiumnunquamobliviscamur,765.Anims saluscorporrs
nihil est aliud quam ratio, memoria, et volunfas,485, <lamnoprocuranda,980. Cura sariclorumprsecipuacirca
929,1296.Anima non polest a]iquando'viveresineine- animam,1551.Animaeper vineassigmficatai,146.4.Anima.
moria, 456. Animsetria beneficia,dignitas,scientia,'vir- illi non credenda",qui suam,perdidil, 164:Animas susedi-
,tus, 583:Nonestin corporeTelutinioco, 1202.In omni- •gnilatisimmemoresmeritb mundus deludit, 484. 1548 Arii.-
-busmembris,sed singulariusin.capite, 850. Quoddamha- mamIn recto-corpore'curvamgerere indignuin,
bet Trinitatis vesiigium, 1180.Ye'rbiet-animsecognatio Anima3curvitas,qua^rereet, sapere qusestinfsuper ter- .
vel similitudo.1546,1549,1550ei seqq., 1551.'155o,1554, •rarn, Tectiludo,.medilari quaasursum,1548. Animama
.1555,1556, 1557.1maginisseu -Yerbi magnitudinemet Deo ad creaturasremittil ptrna gravissima, 1595 cl seqq.
rectitndinem animajreferl, .1557. Undeha3Cffislimahda, Animsecbrpus collalioraredebel, 750el seqq.Corpnspro,
1547:Magniludiniset animsediversilas,-1547'. Imagini ei anima exponcndum, 8i5. Animaepropri.ae'cura aliena»
1211 INDEX KERUYJET VEllBORUM j 1?I2
prsferenda, 1521 et seqq Anima quombdo eognoscal quamdeyotio, 427.EliaeSptrilus duplexapostolorumty-.
seipsam,1098.AriimaquomodoperdendaexemplbPauli, pus, 927.
1578.Paulus cur distinguat inier animam et se, 1578. AppsLolJcasedes non debet esse. refugium sceleratis,.
Anima cogitalioueetaviditatein co3liscommorelur,1478. l,58.'Sedoppressisrefugium,57. Ibi fidesuon potest sen-
Animamin vano accipit,qui nihil immortalitale ' - diguum tire defectum,645
- - ApparitionesChrisli, 903..In lris designataseplemdona.
agil, 108,-
Animaappetit quietem, sedChristus incilatad.laborem, Spirilussancli,905.
1450.Anhnarumsalutpmimpedrresacrilegiummajus est Appellareab eieclis judicibusnon licet, 185.
pp.ccaLoJudaeorum,955. Ab auimarumcura Cistercieii- Appeilationon suffugium,sed refugiiim,428..App.ella-
ses dissuadel Eugenius III, 267. Yocaiioad curam ani- lionum necessiLaset- utilitas, -429.Quandodicilae,555,
snarum quibus indiciis agnoscatur,1464. Ad cuslodiam, 428.Nontemere u.surpandae,429.Appellatiq.qmnis.ini:-
aiiimarum quis idoneus, 1577.Earttm curamambienles qua, adqiiam non,coegitinopiajustiliê,428..]l]icite'usur-
,-notanlur, 1577. Animsrum.rationemnon habenlesepi- pala nec prosit appellanti, hec obsit appellalo, 428. Ap-.
scopi notanlur, 445 n. Animarumcustodes pastores, pellalio de toto mur.doad papam leslimbnium ut
primalus,
1556. Animseires slatus, 597, 1033. Anima in mortali illiusj 428,. Appellaliones-injustas cp'mgendse,--'4'28.
corpore Deum uequit videre, 1405. Aniriia'piaqualemi Appellalionum 429
abusus, 174n.-Exemp]iS demonslratus,
requirat Dei visionem, 1582.Arrimsedefunclorumdefe^ et seqq. Appellatiouuminiiquaruihmateria,, 428 el,
rtintur in coelumaiigelortnnmanibus,864.Animsebeati- st}qq.Ante senlentiam improbe omninPpraesumiturap-
ludo in tribus, 1057. Animabus,beatis deest aliquidde pellalio, hisi ob manirestumgravaraen,428.-
gloria, sed nihil prbrsus inest de miseria, 607.Anrmse Appeterequse non saliant--neetemperant appetilum,.
• -
sanclorum corporibus exutse"non plene beatse nisi post 'exlrenisedemeiiliasest, 592.
.resurreclioneni,'1174. Animarumamorin corpora,596. . Appelilus hominisin summumbonura,591,ef .seqq.Ap-.
-Ariimssnon perfecte beatseante resurrectionem.1205, petilus est visin animante,movendisavide sensibus-atlri-
. 1207. Srne corporibus nec volunt, nec .valeirtconsum- buta, 604.Yoluntariumab appelilu diversum,604.' \
mari, 597;A corporeseparaL33 minusperfecte ferunturin - Approbaliobonoruninobissufficeredebel, 1546.
JDeum.1055. Degunt in atriis, 1077.Aaimaemoituorum Apuliaa Bogerio capla,_175.
pro diversismerilis Iria sorliuutur loca, 1177.Animaein Aquasapienlisssermo divinus, 1554.Aqua remissionis
coelisbealseelogia,965.Animsesanctseoranl pro sui eon- ex fonte misericordiaejdiscretionfsex forilesapienLias,
summatione,1054.Bernardisenlentia de animarumstalu, devolionis ex fonte gratise;fervorisex fonle chaiilatis,
710..Animasresumpto corporepleneferuntur in Deum, 778.AquaSalvaloris-triplex,triplex item hominis,1057.
597.V. Animus, Mens.- Anima bruti non
" vivrt, nisiijuan- ' Aquse limor comparalur, 1255, 1455. ' Judicium aqua;. ' '
diu vivilical,108. ' .! . 1499n. • , |
Animalhimvita, 1550..' - - Aquiloreprobahdoshoininessignifical,574;
Animaniia orrinia, eliam quse noxia videntur,homrni Aquiscinctummonasterium, "65, 66 n., 67. - ';, -
. utilia, 1278.Etiamquseex coitu edenda,1496.' AThitrium.V. Libertas.. .
Animi"affecliones et passiones ut.ordinandas, 817. Arbdr saepiustransplantala raro iirmas radices agil,
Animisequabtas ut servanda,1552. In eo qubmodofiaL .268,Arborum vita, '1550. Arbor.myslica Christus,.969.'
habiLatioDei, 1564,-Animusde se nonnrsesumens,omnia Arhores frucluosss,et infructuosae, 968. Arborum- spiri-.
potest, 1563.V. Aniiha. tualium discrimen,9,68. . . - .
AnnuntiationisDominicircumstantias ' expenduntur,
* 981 Archangeli divinae".sapieuiiseconsiliis familiariusad-
et seqq. miLLuntur,1528.
ANSELLUSclericus",195. •-ARCBEMBAUDUS, archrdiacoriusAurelianensis,necalus,-
' - '
- .ANSELMOS, ex abbale S. VincenliiLaudunensis episco- 155 n., 160n. . ;
pus Tornacensis,475 n. ABCHEMBALDUS de S. Aniano,-miles Templi, 541.
.AKSELMUS,archiepiscopus.Mediolanensise]eclus,'depoT Archidiacoui srnt ordinatidiaconi,454.
situs, 141n. Archidiaconatnspuerulodatus,"567bis.-
ArchiepiscopoUluius «anctitatisdatus, 292,591.-Item.
ANSELMUS,episcopusLaudnriensis,14 n. sublimilatis, 525,548. Subjectioetiamjin archiepiscbpo
ANSELMUS, canonicusLaudunensis, n., 502 577, commendatur,474.
- AKSELMUS, episcopusBoffensis,194n. Arcliorvila suadenda,non exigendaab eis qui eam hon.
ANSERICUS,archiepiscopusBisuntinus, 189n. Fabernia-
censes reformat,550n.. ' • ' ' ,' - sunt professi,87. V, Aposlasia.
Arderemebus quam lucere, 948. Tanlum lucere, va-.
ANTELMUS seu Nanleimus, ex
' . priore Portarum " episc. num; tanlum ardereparum; ardere• ellucere, perfecturn,
Bellicen,247 n., 265 n. 983. ; . ' .
. •Ant.ichrisliadventusa S..Norbeiiloprsedictus,60." , Gebennensiselectus,-.42.Episcopus,43.
'AnliphonariumMelense Gregorianum, 695. Aulipho- ' ABDUTIO,
narium Cislerciensiuma Bernardo et aliis emendalum, ARDUTIUS de Foucigny;42.
692..-- Argenluui et aurum terra alba et rubra, quamsolus
hominumerror facit pretiosam,726.
Anlissiodorensisepiseopi j ura in ministros comitisNi- ABGRijius,archidiaconu's Anrelianensis,201.n.
ernensis, 576,Is Antissiodorensisepiscopi,ut propria, Ariditas animaeexsuperbia, 1455. Aridiin' oratione
. res custodire debet. '576.Antissiodorensisepiscopiposl perseveranles fervescunl,1290. . •
defunclumHugonemlunmltuosaeleclio,268et seqq.,270, " Aripaloriummpnaslerium ord. Cisl., 712.
272 et seqq.Ut ei non obsistat LudovicusJunior rogal Arma spiritualiaquibus diabolusdebellatur, 1074.Eo-.
Bernardus, 275. AnlissiodoreiisisEcclesiaa sigillum, ram necessitas,106.5. Armaconirahoslemcapienda,1063.
269 n.. .-'.-' Armaquibusanimaecasirumdefenditur, 1204.ArmaBer-
Api Christuscomparatur,722. nardi precespaup.erum;258.
Aposlasiareligiosisquamcavenda,833. Apostasiacor- Armachaseu-Ardmachacivitas,660, 669.
dis, 833.Apostasiadescenderea majori boho, quodpro- Armachaniantislites ante pallii ustimau dictialiquando
missum est, ad minus,540.Trausilusad laxioraapostasia arcliiepiscopi, et metropolilanipoteslaleusi,511n.
- censelur, 2, 5, 6 ri., 293et seqq:
ABKALHUS, abbasBonae-Vallis, Bernardiquamamicus,290.
Apostata?novitii ab ordine deficientes,-ileni monacbi AnKALDusde Brixiai 182n.-r282.Hsereti.cus,187,188
ad laxiora reflectentes,555n. . Abaelardoadhseret,187.-AbItalia et regno Franc. exttir-.
Aposlolicosfruslrase jactaul hserelici,1497. batus, 187,188, 189. Bomseseditionisincentor,457n.
- AposloH.quatuornoMs^praslanl,, 995. A..udieiiset ler- Arnaldistse-haeTeLici, 240n. -Sacramentaper malbs mi-
renisrebus a ieni, 411.Affeclusin eissensim per Chri- nistrosirrita esse asserunt, 240n-. - .
slum purgalus, 926el seqq.DiversimodeacceperuntSpir ABKALDUS Coloniensis,Simoniacus,-451 n.
riLumsanctum,927.Eis duplex Spiritussanctimanifesla- , AKNOLDCS, abbas Morimundi,14 n. Absque permissn'
tio-facla,928 Cur-praeserileChristo Spiritum sanctum Palris CisXerciensismonasleriumdeserit, 16. Finis ejus
recipere non poiuerunt, 915, 928. Nempepraesenliaecor- eiiiiosus, 146. - • ,
norali ClirisLiaffixi, iucapaceserant Spirilus sancti, 569. ARNULHJS, abbasLatiniacensis,225n.
Eorum ebrielas postacceptumSpiritumsanctum,qualis, "- ARNULFCS Comes.Chisneiensis,175n.
1455. MtiLalioilem qualis,928.Ari.esliberalesignorave- - ARKULFUS, episcnpusLexoviensis,a Bernardolaiidatus,
inn', 1599. Cur discessttmChristi a?greferrent, 912el 246, 715. Ejus elect.ionem.conLravim comitis Andega-
seqq., 915. Cur viri misericordiaedicti, 993, 994.Docue- v.ensis.commendat S. Bernardus,517et seq
runL nos bene vivere,989, AposLolorum aposlolasmulie- ARNULFUS prior S. SlephaniDivion.,62n.
res, 1533. Aposloliet, aposLoIieiviri-Eeclesiaecusl.odes, ARKULFUS de Majole,rir dolosuset iniquus,264, 271.
1,559.Aposlolorumsemensumus,-995.Aposlolorumjusli- Aromatatria mentis. compassiofralerna,juslilia^zelus,
tia pcrfRanens,995.,4poslolorumliminaplus tcrit anibilio el discroliospirituum,900. A quo emcnda, 900. Aromata
"
«213 .VOLUMIMS PRJMI. . . . i-_,\i
tna, rnanuscontinentiain cariie, misericordiain fratres pus. Pisanus, 14S'n.,;i50,'-192 ' " n. Arvoiensem judicens
palienlia hi pietate, 902. Emendahummb subjectibnis excommunicat, 2 43. -. •.--.."
302. Item lingua?tria, modestia.in-increpando,copia " .. BALDUINUS, Caslellionensis,poslea episc. Novio-
k abbas
,exhor,tando,.efficaciaih.persuadend6, 901.- , -.'• mehsis, 27] n.,'359"n. Ei puerum -facete cohimendat
Arrogantesnorifacitmagnahimitas,nec humilitas pu- S, Bernardus, 559.Romamprofectus res suas-Bernardo
sillanimes,1011. .,.':-. commendat,271,577.' ."--•" ".."-•
Arroganliaplus quatn ignorantia cavenda, '885. Es . BAXDUWUS, abbas Beatlni monasterii,
' ' ' Bernardbquamdi-
sextus superbiss gradus,-577. Hancemehilat suiipsitn "lectus,:l92; --.;,,"' . - . .
conslderalio,1454. ' ATrogantiseethumilitatis effeetus,'95
" ". rex
BALDUINUS,JerosolymoTum, 172n., 521, 540. Apud
T. Superbia..- -- _ ,'. Jerosolymam locumS. Samuelis.c.urn Jmllle anreis "' cedrt
Arremarensemonasteriumbrd. S. Ben., 557 n., 712. Cisterciensibus,250,,277 n. ,-,-'--
.. ARTOLDUS- seu Artaudus abbas;Pruliacensis, "" 76: Mona- BALDUINUS de""WasiaoblaiionesecclesiseTEunchiniensi,
sterium Yallis-LucentisconstTult_.76'n. -', :"- eoncedit,. 568..Eumdem cum568. G-osvino ' • abbate'
• TrunchiT;
' "
. : "'•
'Artesliberaiesignoraveruntapbstoli,1399. . niensiconciliatS. Bernardus,
n.
, y.
. ASCELIKUS,episcopusB.offensis,.194 h. .; '-,--.. '- Balerna monasierium OTd.Cislerc., 1 51
' ASCEKSIO Christi.aliarum solemnitatumcPnsummatio. Balmensis abbatia in piioratum ab' Eugenio III rbr
nem habet, fructum declarat, et augei gratiam, 918.Nor dacta, 248'n. ' . r , ',' " '"'..
eratdifferenda',1555:.Ejusfides,1544.Ascensionis,C912 hri- BalsamiarbuscuiascrescuhtinEngaddi, 1420. -'. ,.-
sti tribuitur nostra glorifi.catio,.972.,Ejuspraeeonia, Bannumcomilis Nivernensis apudAntissiodoTumjSVS,
Ascensiones Christi.variae, 920 el.seq. Spes nostra dr Baptismus initium bmnium.sacramentorum,890 Ejus;
jascensioneChristi,918. V. "Christus.'Ascensi6duplex.al figufae, 1406.BajiLismi gralia, 891'..Prsecepturnde eo.po-
Apostolo,commendata.924.-Ascensionisqualuorgradus, silivtimj"non."nalurale,"626.',Ejusiob)igati,o quando incoe-
1255.Item septem.gradus, 1254.'Quomodoad Christuir "perit,,625 et seqq., 628'el,se(;()'.-li'orma''.non inutanda,
ascendendum,';1155.Ascehsus.salutaris exernplo Chrisl: . 560..BaptismusinnbmineChrisLiab'Ap.6sio]is-co]latus,'560.
'descendentis,920. . '/._ ln nomineDei el sanctseet veraeCrucisan'vaiidus,'359*_«-
Aspidi similes obstinali et perlinaces,. 865. Aspid seqq.Baplismi Vicem'supp]elfides, 628, 629.-Iteih:mar~
"comparatur teniatio de rebus vitaehecessariis, " 868. Aspi- tyrium, JS2S, 629 el seq: Ejusdeni votum sufflcit fides
des quomodqaures suas bbturent,-865. - , recta,.spe'spia,' charitassincera,.628. Abrenuriliatidinba-.
• Asperaverbanon ' placent;•180. Asperumverbum'quid, " piismp,1107. Trina mersio,890, 11457 Baptismusparvu-
852. --' , ; , '..,..- ." lorum, 879. Ipsis prodes.t cumfide,alieria,'650. Baptizan-
:' Asperitas vitas Teligioss dejicatis non. iimenda, 118. lur in fide Ecclesiae,1497.Infantium sine baptisrriodecer
Asperitales omnes- emollit' jnferni cohsideratio. -852, dentium qualispcena,1508n. -Haerelicoromerror d.e ba-
V. Aus.terilas. ': - ;.,-,' \ piismo parvulorum, 1497. Ipsis-denegabant Henriciani,
AssumptionisB. MariasfestumrecepUun,.169.Sacer- •257.AlioTum-errorSOfei de baplismo, 1489.HumilitasChrisb
dotes pmnes^celebrantin-hocfesto; 1214. T.-Maria." in baptismo.798, seqq.Hoiemdie baptizatus/quo
'.- ATEKULFus,,abbas n.
Farfensis. 514„n., 515 Ejus erg; a Magisadoratus,520;.798. Baptisiius aller Teligiosapro-
affectus,514,515. . fessio, 248, 520,.U08v.., 1160. ;
- pstercienses abbasin. Bomani'subdiaconi,testamentum,547,548.
- _ ATHAKACENSE njonaster.,552 n..Athapacehsis BAEONIS,
n., 199 n.,'299 n
juste deposilus,552; 553. .' ,".. .... • BAKTHOLOMarus,.Laudunensis episc."75
". Atria anmiarumcarne solutaruin,1077. ' ... Ei CallistusII. S.-Norberlumcommendat,585.Eusniacum
ATTO episcopus Trecensis, '59; 155, 194,.7.12. Isbohs mbnast. Ord. Cisterc. fundat, 73n. Sub eo noyem _mo-
pauperibuserogans.amortis ppriculbliberatur, 40. 7 nasteriain dioac/Laudun.'fundata;alia bonis.et religione
,- Avaritia.pr«lalorumacriter prastringitur, 129271338, -aucta,585. F)t monadius Fnshiaci, -266n. Ejus Anologia.
Iiem clerieorum, 472.Avaritias.currjus,equi, et aurigas, ' ad Samsonemarehiep. Bemensem;585e.tseqq. ; "7
1408.Avaritiaadomesllbisresecanda,444. '. . , - . BARTDOLOMJEUS, Suessionensis.episc,86 n.
Avarus servus et custos.divitiarum,71532.Hydropice - Basiliscus venenum gerit in oculo, 865, • 869, Invidias '
con- 869. - '- . -
simiiis, :769,' Terrena esurit-
' ut imendipus,'' " fideles -symbolum, _ 865..Item.vanse gloriae, - .
ipmnit titdominu's,.1352. ."'' .--;. ..BASILIUS, Carthusiaeprior, 27 n." ", _, ,
Auctoris.ecctesiasticldqtes, 557. , . ;, ' . Bassi-EontiS-domris PraemonstTatensiurii, 251, 965.
Auctoritasin oaconompqualis esse debeat, 445, .. . ,-Be'atitudo ih quo consisiat,1056et seq,. Dotes et sta-
- Audire sermonesotiosos, quam-rioxium,1120.' . • liis, 877.Lux ,est, pax elfons, 768. Tria-ejus'bona,-1078.,
"' Auditoresduoinomni colloquibcqgitandi, 1120. ", .Esfmeridês riesciehsv.espcram,,1588.In ea Dei.triplex
': Anditus qualis debet esse ad meritum, 1568, Auditus fruitio, 1056..Ejusfionaquoad animam, .1037,1296^ seq.
»d meritum, visus ad prsemium,1567..Audilur etvisiil Quoad-corpus,1037.-Non erilperfecla nisi post',iudiciun>,
riemoputet fidemessenegandam, 470.F.Aures.- . '759, 1051e«sef/.,1055 seqq., el 1174.Beatitiidinis recu-
Averli.apTpposito,et subverti in propbsitp-quid, 167. .perandffitria media a Chrislopraescripta,'.1194.Totaest
AncHEGAUDUs, prior- S:'Eugendi, •Bernardoprosua rM- timere Deum, 1039. Summa eumdem cognoscere,crescit 1285.
fionedilectus,
" 279. '.•'-. 'Splajustltiabealilical;1037.Beatitudp angeloru.mtolidem
AUFRIDUS, capellanusTursttniepiscopiEboracencis, 589. ex .'nostra, 1506. V. Ccelum..Beatitudines bcto
- -AUGUSTIKUS S. maximuspost apostolosdoctpr_,'21J. Au- "peccatisoppositae;119.5et seqq.-Beatitudinis litulus
* ab-
629.Malleus haeretieorum,
' " ' bati datus, 261. Ilem mohachis,247. .., •-
columna-Ecclesiae,
' "
fuslinus,
548. ". BEATHICIS nobilis matronaesollicitudoerga BemaTdum,
. AUGUSTINUS, Anglorumapostolus, 427. 545. IKetseqq. '' .'""' ;."
Aviumplumisjugum Christicomparalur, - Beatorum in ccelisfelicitas, 966,. 1588. Triplexgau-
Auriumprasrogatiyain negotio fidei_-1567. '" V. Auditus. dimh, VSt&etseqq.Angelorumchoris admistisunt, 1355.
Auroradesignathumilitatem,.1212. , _. Pro nobis soiliciti, 1555.Misericordessunt-seda passio-
. AurumHispariiae,427; Aurumet argentum terra rubra nibusliberi, 1153ei seqq.Beataj.animaedasiderantcorpus
et a!ba,quamsolushoininum error facit pretiosam,726. resumete, .597.Iis ante resiirreclionem deest aliquid de
Atrsteriorisritas discipiinaterret novltios,-139i.- -gloria", sed niltil habentdemiseria,'607. Nec potiuntur
Aiisteritates Begulse, jubente cnaritate,_-possivnt mlti- perfectione conlemplationis. • '1204. Beata3 ' animseelogia,
gari, 219.Austeritatesvitam mpnaslicamlehiunt,299.Ob . 965. '.' , . _
- austerilates purioris yitae monasteria non refugienda. BEDa;.Historia Saxonicereddita, 608.
397. V. Asperitas, Mortificatio'. . Belfortlocusad Yigoram.amriem,,272n. _. < '
-' Auvecurt seu Aviulficurtis.abbatia Canonic.;Regul.", BELINUS, cfvis Barrensis,-a Theobaidopunitus. 51:
-275n. - - -.'.'; . ", - B.ella-Yallismonasteriumord. Cisterc.',190 n. .
- AuxEKTiusArianus Medioiani,1054. .-.,. -Bellum et hostibus, et amicis, sed-maxime subdilis
. Anxilium Deiduplex, correptio'et consolatip,.1535. darimosum, 210. Beiiofum causa saepiuslevis, 545
Auxiliumfratribus' noslris"quodnam feyre debeamusm Causa.sit jusla, et pugnantis.intentiorecla, ' 545. Ejus
''--'. . -'. ' ',.'-'
«laustris,725. . .. •fructuSj-iOi:;
ACTmo ntunturLatini.insacrificio/GTasci
" fennehtato, , Belli inter.Babylonem, ' " e't .Jemsalemdescriptioallego-
•216. . ' -'> -.' -,"'..,- - ,' '.-.-.
-rica, 1248e!-se^. 250,-n.,
" " Bellus-jLocus
' ' monaslerium Pramonstratense,
;
' '" ' '-. 561.- • - ','"- tribulalionibus
.'.'- •'".-..B> .•"••-'. ,
- -' BelvacensisEcclesia, vexationibns.et
' ' .,' "' ;• - -.
Baculus Jesu dietus',Armachaeservalus, - 669.- Baculum âgitari
" sblita; -271.' ,
deferebantinfirmi apud Cluniacenses, 556. ''-.--• ', - Benchorense coenobiummultorum monasterioT.um.ca-
. • .--. .put, 664, 684:A sanctoMalachiarestitutum,illius 6.64.Eliam
BALDICIUS monachus,245. retine-
BALDUIKUS, Bernardi scriba,. cardinalis, et archiepisco- destructo prasfecli abbates qui possessiones
1215. INDEXRERUM.ET VERBORUM 1216,
rent, 664. Benchoreuse monasteriumduplex, in Wallia 285. Ejus consilioutitur LudovicusJunior rex, 535.Ma-.
et inHibernia, 664n., 673,679. trimomuminter Mariamejusdem regis filiamet comi.tis
A
Bonehorensesmonachi,90Q. piralisoccisi, 664-. - Andegavehslsfllium dissuadetob consanguinitatem,-333..
Benedictjo triplex necessaria: prseveniens,adjuvans, Liitefasaccipitapatriarcha Jerosblymitaho,172.A Theo^
e.t eonstimmans,1201. ''.''. . haldo-.Comite multabeneficiaaccipit,4.2.Ei Sanciaregina
BenedietioDei monasterium oid. Cisterc., 168-n., • Spinamabbatiamconcedit,554 n., -555n. Monitaejus ad
178n. . reginam.Jerosolymorum,278. Cumeafamiliaritas,;278i
BENEDicTUs(S.)tribus ahnis latuit, 969. Arborifrugi- Erequentes reginse Jerosolymitanaslitteras bptat, 195,
ferae conroaratur, 9 68.Tras ejus fruetus,969.GregemDo- Eligitur ad consilium"sa]utis Ermengardis,BritanniasCo-.
mini pascit vila, doctrina, iritercessione.969. Ejus sanr nrilissK,125,Beatricisriobilismatronas e rga eum charitas,
ctilas, juslitia, et pielas-nos reficere debet, 967. An"vi- iMet.seqq. Favorapud Mediolanenses,141.Amoret be-
deriLDeumintuitiveiuhoc miindo,1103n., 1104.S. Be- neficia.erga Prsemonstraterises,250'et se99-,"252n.Ejtis
nedicli Begulaeelogium,587. Sarictadiela, 591. ASpiritu onilionibusquantum confisusHaimo'arehidiaeoriusCata---
sancto dictata, 217. Charitati subjicitur, 219 et seqq.A launensis,582. , "- .
mouachisneglecta,-590. '. , - . , , ,,., . Bernardus(S.)'principesdehortaiurabe]lo,101etseqq.,
f
;S. BenedicLiad Padum-mpnast.
- ' ab InnocentioII refor- 127,159n.-7203.Ad pacerhhortatur, 139,-209,210et seqq.
'
irialum, 155.' , Paceincompbnit inter Mediolaneuseset eorum vicinos,
RENEDicTUs,r'abbas pTimusCasaj-Marii,544. -.' - 142.Controyersiasdirimit,'62' ri. Liles-dirimit, 568, 575,
. BENEDICTUS .Elaviaceisis
' monachusa
' S. Bernardosu- etseqq.,-\1T. Lites per arbitros dirimi cupit, 284. Ejus
sceptus, 67, 70. consiiiis.Tegna et ecclesiasGalliaruminnilunlur, 55n:
Beneiactorismanumclaudit ingratitudo,-1142. Pro reconciliatione Petri Pisani scribil ad Innpcentium,
BeneficenLiadebeiesse gratuita,177.. , 198. Episcoporurricausam commendatet suscipitapud
Beneficiunip!usprodestdanti, quamaccipienli,105.- Sumnios 5letseqq'.j 57el seqq., 174,176,197
Beneficia Dei quatuor, 854 et seqq: Beneficiumcrea* el seqq., Pontifices, 198, 199el seqq.-,245'elseqq., .281,283, 295et
1128
tionis.expenditur, 867, - et seqq. Conservationis, seqq.,500et'seqq.,\511,512,517 etseqq., 367 quater: BaK
1128.,Redemptionis, 1128. Remunerationis,H28.Ilem nenses monachos in gratiamEugenii.111reeipi postulat;
creationis, redemplionis, et vocationis, 1124.Beneficia 249. Intercedit "promohachisapud summospontifices,
sua malis Deus pneveuire solet, 257. Eorumonus, 959. 276, 279,281, 289.Pauperes.
Beatus qui angitur, neobruatur tambeneficiisquampec- 260,261,270,275 et\seqq.,
eidem commendat,519. Propinquum shummuniri bene-
calis, 870.Nostrum Deo amorem conciliaredebent, 585. dictione' summi-pqntificls.rpgat, 518. EcelesiamDivio---.
Beneficiaprodigriitatibusecclesiae,555. Parvulisdariim- nehsem papse commendat, 54. Petro cardinali,35..Hai-
probatnr, 2'65. Quibusdebeantur, 265. Pluralrtas quando ineriqo cahcellario, 54. Pisanossumihi ponlificisstridio-
iicita. 265. Prastrihgitur, (472. Beneficiis eeclesiasticis sos apud Lothariumiisinfensum commeudat,145"etseqq.
quqmodo ulendum, 12. Quidquidprseler necessariaex ,iis Item S; Gengujfi ecclesiam,142. Episcoposad concilium-
retinet Clerie.us,rapiriaest et sacrilegium,12.Eorumre- Theobaldocomiti commeridat,51.ProHum-. •
ditu immerilo gaudet; qui ei non servit, 555. Beneficia congregatos berto supplex ab eodem"Theobaldopassusrepulsam,'49,_
ecclesiasticaa"saecularibus.adreligipsos transire duplex 60. Episcoporumcausam.'suseipit apud principes, i55'et.
bonum; 295. Non licet absque consensu episcopi,295. seqq., 54. Apud eosdem supplexpro religiosis, 52,'271;"
Beneficia ecclesiasticanon "de laicalimanu, sed de epi- ;357.Pro canonicls'regularibus,, 50. Pro miseris, 46, 49'
• •
•'scopi acclpiehda,3Dei67 ler.' '.,;',"
in omilibus
, el seqq., 50, el seqq., 31, 60, 127, 271. Molismensisec-
et tenen- clesise.libertatem-coramendat
Beneplacitum
44. • ' inquirendum
- i ' Ilenrico, Senon. arehiepisc.,,
dum, 52, 55.Pro ea supplicatapud episcopumLingonensem,
BeneventumcapitBogerius,"175.. 62. Pauperes monachos commendatSugerio abbati et
Bemgni (S.) Divionensisecclesia urbis primaria,54n. proregi, '559.Ducissa3Biirgundia"assensumin conjugium
ParenLumS. Bernardi^sepuiluraornata, 54 n. Ei ob an- fiiii Hugonis.de Besua;exposcit,127. Episcoporum,cau-
tiquamreligionemchafa, 35 n., 54. Summopontificiad- sas suscipit, 39, 58, 284,288, 515 el seqq.Et-"pauperum,
'' - -
"versusI.uxoviensesab eo commendata,'34. '561. , • ..
BEHENGARIUS, ex AlfonsicancellarioSaiarbanticencisEc- Bernardus (S.) summum -pontificemofficiisui monet,
clesiaeepiscopus,198n. 185,198 et seqq.,255 elseqq., 294 elseqq., 518:Episco-.
BERKABDI (S.) facta et dicta. Advenlnsad Januenses; , pqs,.42, 43 et seqq., 44, 574 eiseq.l Superiores,' 75 et
et fructus, 158,159. ConcilioPisaho interesl, seqq., 97 elseq'., 106,192elsecjq.
42 n., 143. Triplex ejus iterItalicum, 149 n., 1546.Iier
^rarficatio, Bernardus (S-).Ap'oslolidocLWnss inhseret,622. SS. Pa-
in Apuliam,;150. .Yiierbn commoratioduplex,. 153 n. tribus addictus, 102.-Ejus efga eosdemTeverentia,-520,
SextP die posl exsiinetumschismaBoinaad suosrever- '625, 929,745, 1277. Sedis"apostblicsereverentiam com-
titur, ".-296.Missus in Germaniam-ad " . Lolharium niendat, 178.
135n. .', ] i ' imp., reyerentia Quid-.depapalushonofesenliat, 252.Ejus-
erga episc'.,207,226, 461. Episcoposubjectus,"
Bernardi"(S.)praedicationes,608; Earum friietus, 251. 56. Puenitehtiam dare pro criminalibusdare recusat1,nisi
Ipsi loquenti publice verba suggefebat'Spiritussanctus, suis tantum, 65. In rebus dubiisconsulitepiscopos,65.
1554n. Verho et exemplp sufficitad erudilionemvirtu- Consiliumdandout se,gerit, 90, 99et seqq., 520.Iri du-
tis, 128.,Pra3dicationis ffuelus apud.Tolosanos,258.1lem bijs et periculosissenlehtiam suspendit, 27. Bevglatio-
miracula,239; Prsedicatiopro sacra expedilione,526n. •nibus quantuhitribual, 170.De accipieiidisEcclesisedi-
Dux expeditionissacra.Carnolieleetus, 238, 529ri. Ejus gnitatibusquale ejusconsilium,26el seqq,Beheficia.ec-
successus,246.lnfelicemejus exltuniluget, 277. clesiasticapueris dari improbat,.265.Pastoraliscuraeab-
Bernardus (S.) erroribus obviat, .48, 180,181 elseqij. dicaLionera, 85et seqq.,89, 90, ii&etseqq.i
Invilalur a Guillelmoabbate S. Trieodericiad resisten- • 297..Beliumdissuadet,' adversusEcclesisehostes suadet, 140. ' ,
dumPetro Abaelardo,501et seitq. Ejus in iliius errores Bernardo familiarilas sanctorumiirorum quam-grata,
librum probat, 505.'Pelr.o Abssiardo formidiniesl, 502. ^9. Ejus amicitia cum S. Malachia,522. Ad eum mona-
Ejus iibros examinat, 509, 510. Ab eodemprovocaturad chos miltit, 322. Moriens benedictionem accipit, '658.
concilium S.enonense,509.Ad quod venire se excusat, Amiciliacum Petro Yenerabili, 152; 211, 212,225,'261,
sed lanien accessit, 509. Et ineo illuinliajreseoscon- 262, 270, 529, 545, 546, 548,Mutuusamora juventule
vincit, 310. Invitus accedit, 180n., .185,509. .... cum eodem,347.Litteras ejns avide Jegit et exosculatur
__Bernardi
822.
(S.) occupationesassiduss,94, 97,192, 548,- Petrus Yenerabilis," 212, S46. Bernardi amicitia,cum
752, Yigilise,752 A scriplitalione litlerrarumdehor- Guiilelmo, abbaie.S. Theoderici, ejusque de eo existi-
tatur, 95, 96. Litterarum' frequentia, 548. Lillerae ejus matio,95: CumBernardodePortis Carlhusiano,156,157^
falsata3,275. Eius sigillumquale, 275,559. Laborumejus ' Amicitiacum Sugefio,262,265.Bernardi scriba,Baldui-
164. Negotiis absolvi'poslulat, ' 56, nus cardinalis,150.Ejusdemloquenlis Terba styloexcipit
•fructus,
£>8;53.
150, 151,• -- i . Gebyinus Trecensis Praecentor archidiacbnus,55.|Ber-
Bernardi favor .apudpapam, 168,201, 235, .272,500, , narduminter et Iratrem suum Girardum mutuus arnor,-
Fil
318. vicarius ejus in^reconciliatvone Petri Pisani, 198. 1357.'Studia ejus 'per eurridemGerardumlibera; 1354.
Excidil ab Innocenlii papaeamicilia,201, 227.ileniEu- Quorumincilator est, adjutor et examinator,1355.Eidem
geniilll, 287,. 288. III
-Eugenlo timet .proadepto summo Girardode vitse_3ericlilantiihduciasobtinet, -1559.[Ejus
Pontificaiu, 252et seqq., 254et /e^.Ei tameninde gra-' funussiccisoculisprosequitur,1'354.Carlhusiensesvisere
tulatur, 255-et ser/iy.Ejusad iltfim monita,235.-Bomanos desiderat, 157. Eorumlilteris exardescit, 28. Timetne
Pûgeniorecoriciharelenlat, 22fletse^.Conradum,regem suis eorum quielem turbet,28. CluniacensiuinPrationi-
llom., in tentat, 242 et seq. Fa- Jjusse commendat,212. Cisterciehsemordinem cur .pra?=
vor apud e.iysauxiliumperlTahere
Principes, 195,193, 295. CpmhenumJmperato- tulerit aliis,-550. Cistercienses pauperes appellat^-43.
rem particip.em suffragiorumdomus suae 574. Fi- Panperes Christi, 54, 59,110, 150,168,283, 317,\'6\%
ceJitasin regem, 257/275.Tributa dare nonfacit, refugit,127, 519,542. * --•...!"
1217 .' YOLUMINIS PltiML- _ 1218
' Bernardusvitaareligiosas-propositum 108et seq. 109 el Bernafdi zeluSj457el seq: Zelus projustilia, 158et seq.,
seq., 110 et seq., 111el"564Ei
seq., 115 el seq. 117 et seq., 120 160,161 et seq-.]164,165 et seq., 1-74''el seq., 198, 203 el
cl seq., 565 ei. seq., seq.., 5b5.' Prsecepta do- seq., 204et seq., 207,264,-271,516,355el seq.-RM] sibi
mesticacuidam-tradit^fjirfecirao.Clericisfamosispersua-"pra3ter'sequumvult cbncedi,271.-Regeset principes mo-
det, 117n. Nobilesviros conyertit ad Christum118.Item- net et arguit, 157el seq., 158,"167 eiseq., 205.ei seq.,
;.aulieos,-82n. Con-ersionesab eo factse, 77 n., 82 n'., 20i ei.seq., 205, 210et saq.;5$}, 555;'el seq. Episcopos
117n., 125n., 157 n., 142n., 289 n. Peccatoribuspceni- arguit,177, 205el seq., 207el seq., 227. Invehit in "cleri-
tentibus persuadeLmundumrelinquere, 63. Clericunfde- cosaulicoset regiis ministeriis nnplicatos,81 el seq. Si-
lieatumeliaboiis experteiri'admittere renuit, 361.Non" nioniacosepiscopos peTsequituf,229'el seq., 250 el seq.,
renuitsuos majorisperfectionis gralia alibi suscipi;70. 255, 256et seq., 249<;!.sei7.;5i6 el ser/.-Hser.eLicos iiispqui-'
Transitumad aliud'-monasteriumimprobat;,,45,-46,'251,. tur, iSOeiseq , 181el seq., lSetseq , i8ieiseq., 183, et
567,.518,528, 540.iLeniad eremum, 124 el seqq. Quare seq., 187 elseq.,-i88 et seq., 257/258,259, 505 el seq.,
aliorumordinummonachosinsuoreeeperit, 24.-Qualiter 506 eisef/,,507elseq., 308 elseq., 50$'el seq. Zelus ad
eos recepit, 65, 68„ 69,106, m\el seq., 280,534.Eos tollendum scandalum,67,/I61 et seq., 165 el -ser/7/16.5 el
sine licentiasui abbalisnon recipit, 106, 280.Beraardus seq. In.proriioveridis.boiiis prceiatiset amoveridismalis,
religiososad sa?culumreversos'ad claustrumrevocat, et 53, 55/161 e(S!*/.,163,164, 165'etseq::i68 el sefl".,-i"92.
pro iis intercedit, 1 el seqq., 8 e'i seqq., 60, 72 et seqq., 217,265, 268el se(/.„272el se.i/,,296,.505etseq., 504,316
- 282, 259. Novitiumejeclum"iterum recipi poslulat, 564, elseq. QualesEcclesiaepastoresr.equirat;2'48,Ejusamor
565 elseq. Qualis erga ineorrigibiles, 106ef-sef/.,.282.' etatfecLusinEccIesiam,147/152, 164, i63,167,175, 207, "
Vitas"religiossepropositum impedienles increpsit,280e« 231,255,-236 et seq., 257 ei seq., ,265,296,.505,306, 329
ser/.Pro monasleriorumfreformationelaborat,55, .77.et et seq:, .539.Labbres pro Ecclesia,' 164, "163,,198,"*2()],-
seqq.Mbnasteriain, longinquisregnis sedificarinon pro- ., 272,,296. InnocenliiasserendopoulificaLuiallaborat, 129
bat, 76, 250. Quid de riionachdrum.obligatioheseriliret, els'er//15p elseq., 151et seq.,- 157'et seq., ioQîilit
592..Observantiasaliorumminusstfictas
1 nondarimat, 25, seq., 144;145; ,519. ;Zelus ejus,pro discipliiia,499.'Pro
528; Dirimendisinler.
- ' monachos cohlroversiisallaborat, seu ob'servaulia:regulari/J97 et seq., 227;254 et seq. ExLorlam
274. "... •"'-'.'.-' coacLamlicentiam,non JicenLiam,,sed vioienLiamdi.-
S. Beraardi amor purus;105/lll, 155, 192. Amoris cit, 90. Scribit ad. Wratislaumducem Bohemiaede bello
desid.erium,1574.Apathia?Stoieaeexpers, 1557, Ejus ar- Sacrosuscipiendo,567.niidechno:', -' ;
ma; orationes et lacrvma?, 2 28. Preces, pauperum, 258. Bernardi fama;128, 562, 711. ..Suspicionessinistras a se
Ejus charitas, 1, 5, 58, 116,117,.15i, 155, 1 192,228, 255; removel,46,47,105, 273, 366.et seq. Purgatseadvetsus
. 259,565. Cupiditatis- quam.expers.êe. Amor'teher: in "iniquas criminitliones, 8 4, 206,207,250et seq., 286el seq.
'suos, 76, iiSet seq:;il9 el seff.,155, 195, 196/249,259, ' Item de exsecuLioneteslainenLiIvohis .cafdihalis,20'1.Lt
.260,"515,542,408,580,1160,'1546/1447.Erga Bobertum. de frequenlia scriplionisad Iniiocentium,202 S.Berhardi
nepolemsuumeharilas;et pietas,,i, 5. Humili.Las, l.Le- elogium,223,261, 526n., 545;578et seq., 582,583,-710,
nitas, 2. Ejus compassioet clemenlia,75,-244eiseq.', 249, 1487..Sanctaememoriaedictusest adhuc vivens,55n. Et
238, 294,565. Afflictosconsolalur;.84, 86 et seq.,;C6nso- sanctus, 262,347, 1487,'1488.Sanctitalis litulum eliri-
lationemin affliclioheexspeciat,1557.
'" ' -Inlaboribus,150,
' '' buitPetrus Yenerabilis,546. Haimo archidiac.iriusCaia-
. 152,271,294,524. _ • :. - ', . launensis,582.Frater cliarissimusab Hildebertb,-Turo-
Beniarduscontemplatiyae et activset'ita3 officiis clarus, nensiarchiepiscopo,vocalus,128. Sanctefralef ,a Pelro
ISS.Suspiria ejuspro coelesti'patria, 811 el seq., 1588. - Venerabili,,262. Interpres Spiritus sancli dictus, 1265-
Jixperimenlum de risitatione sponsi, >1528.'Sterilitalem Ejus.lingua, calamus scribae velociler .scfibeniis,.'145;
shimaein selpsodeplorat,1577;Ejiis devotio, 1500,15&7" Ejusderiiloquentisverbaslylo excepta;57. Eleririariiin-
el seq. Devotioin Christi passionem, 888,' 1418 el seq. trahti assurgitGTegoriusTarquiniiiscardiiialis,507. Ejus
Amor pre cruce, 1069,1422. Devotio in. Deiparafh,89, miraculaagnoscitBerengarius,ejusadyersarius,-259n.
"752,755. Discretionemhabet rerum, • jiiviharuin,60, Gra- . Bernardi scripta,"49, 96. Orficiumetduo s'efm. deS.
liiudo ejus, 199,540, 342 elseq. '-"'•. Yictore^scribit,558. Ejus liber de gratia et iibero arbi-
- -B&nardibumilitas 1,2,15,14,29,32,.'35/37, 56 elseq.; trib, 15b5.Sermonese.jusquoprelio fueriritapiid peritosj
•-'. 59/66r68, 75, 74elseq.',90, 95,-210,248;271, 290, 535,- 705. Quibusdiebushabili,705,.Qua'hofa/70.6;
545, 550, 557,461,476;550,.582,967,.1275,1545/-1398, • An.Gallice,aut Latine proiirintialifuerint, ;706cl.seq.Cur
1165,1264.
1455etseq., 1456.'Humilialionemdesiderat, 93. Laudes- qtiid3m breves, alii prolixi sirit, 845. Ob infirmilates
•exhorret, 13, 75,'74,elseq., 90,-262..Nec laudibus mo-' abquandobreves faciebat,815.Serinones .pra^lerprdinis
vetur, nec yitupefationibus,55.'Episcopatunif etngit,167 •consue.thdinem l iabebat,.81'l,'856.,Ser,nio.n.um ejus ceiisu-
n. Honoresdetreelat,.245. Jignitatesecclesiasticasufpe- ra.,'710 ei' sei/q7SSrjriones stiperC,ai)tica,',155.Iri ore. et
Ticulosassuspicit',27, 167/ JRansese comparat, 56. Fra: 'sihu"iDinnium/582.SenlenLiaiêx,ejus'scriptis selecliE,
trnm suorum conservumse dicil, 1024. Se peccatorem 1569el seflq.:Quidamejus.yjce scrilieiitesaliquando'sli-
profitetur53,58,145,289, 292,315, 550,461,1127.Pee- lum acrjus acuferunt,-545/5,47'. Berhardi ad G.erlrudeni,
catoremetimperitumse dicit, 65, 59, 42, 90. 'Arborem etGerlrudis ad Bernardum'episLola;surpposiliLiae, 126n.
infructuosam,97, Libros shosexaminari.rogat,95. Trans- . G. reginse,materLefaslmp.Hispan.-jsuffragia,fralrumCi-
cribi non vult, 9-4.Ali6rum,-censura3_subjicil,;605. Pro- slerciconcedit,,367nono. ... -
bra ut eonscienlia3 suasmedeiam suscipit,,271.Mavultse S. BernaTdiinfirmitales,.150,180,196, 212,257, 2G5,
-peiimalediclis quamDeum,417.-Quiddeseipsn senserit, 277, 288,290, 752, 141'8,1422. Qualis lunc ejus cibus,
1577. Pravitatem se appellat, 102, 129,150, 155,175. 392. Febre laborat, 58,'93;'97,126, 567sea'(o.-Ke.x'-de
BusLicilaterh,55, •57-.De p^selalurasibi iihpositaqueritur, ejus yaletudinesollicitus,285.A Roberlo,LudoviciJ.unio- "
1576.A gloriaprsesentialienissimusiu.it,875. Subjectio- ris germanoin infirmitate"-visilalus,285. Emprbo epnva-
iiem prsedicat,92. Doceridi officiumrehriit, _96. Neihini 97,126. MoTtemoplat,'.290.Apud suosin Clara-
esse oneri cupil, 44,127. Adulalionemodit, 81: Ejus in- Jeseit, valle, 1S0, 1517Befnardi bbitus abaliis-prsenuniiatus,
legritas,268,271.Joci,95,359.Zeluspro iabore manuum, 544.-Sibiimn.inenlem"prassagit, 277.;MorLemsuam et
' SoS.Lenilas,2^66 etseq., 116, 228,-229.- JIodestia'52, suorumhorret, 1557.'SuoTunianimas fratruni ad cdelain
55, 57, 38, 49, 66 el seq., 55, 71,88, 90, 95,94, 96,7S9, evolafesecognoscity1127.Ejus parehtes in ecciesiaDivio-
.124,129,elseq.;ii5, 130;156et seq. 157/-229,-240V262, nensi sepulli, inde Claram-VallemAiraiisra(i,_54 ri.' Cuculloi'"
265, 271, 287, 550, 351, 1277: Silentri
' 96,212,-1291, 1507 elseq., 1557,1526. Pacis.amor,66, amor, 58,-85, "- ipsius aptld S; Yictorem Parisiensem, 362n;'
BEJIKAEDUS, abbas S. Anaslasii-prope Bomam, 307n.
. 68,- 69, 87; 15.1,155,249,251, 255el seq. Pacis studio Ejus.patienliaei sollicitudo ergariionachunrindisciplina-
•suacedit, 282 n. _Detractiones patitur, 55 et seq , 286 tum, 37*8.Filsummus pontifexEugemus n., "231
et seqs Sineeritas, 199, 546. Solitudinis-amor, 53, 55, n., 252 n:j 514n., 516.Depraefeciurasibi111,178 imposita.quae-
58,36 elseq-.,155, 212.Tn. vitus foras prodil ad negotia, rittir, 514et seq. ' , '- -' , - "
•55, 56;^? seq:, .155. Numquam exife claustro, prseter abbasGrandis-Silva?,"2.58, 239 . ''-
ordinissui causas,proponit, nisi vocanteapostolicsesedis - _ JIEBKAIIDUS, BERKABDUS, abbasTironiensis,156 n,',"' • •
' «;•
'' -
. legato, autpfoprioepiscopo/55, 56, 245. Ob.urgentesne- - BERKABDUS iegaLus,284n; ,
cessitatesin- publicumegreditur, 54, 56 eiseq.-,212.,Pe1 BEEKAEDUS, ,episcopus. Papiensis, 155. '' ''; '" , '•'
regrinatione.sdamnatin monachis,14 et seq., 16 eiseq,, --BERKACDUS, Parmensisepiscopus;-135. '. ',
•60,556. •"'-:. '-',','' BERKARDUS, ex,,episcopo-BellicenSi'Po,rtarum'prt.or, 155
Bernardisollicitudopro suis, 822/1447,1528rErgaim- n., 247. Epi-xopris.Papiensiselectus, 157n..Hom6'DeS,
'perfectos,_106,%2.8etseq.Erga"tentatos -fratres; 4: i)e 157. Di]ectusDeo.et:liomlnibus,157. Fregueritesjejusad"
suorumprofectuâud.et,-872,1442et seq. Correptio nori. S. Bemardum"epistolae,-156. .A,inicitiariiuLua,156, lb7.
-proficiensipsum quaiitumaigebat, 1414. Ejus animus in BERNAEDUS, Porlarum' prior,' postea".epLscopus
'' ' "Diensi*,.
«orrepfione, 1573;iQ'riam misericors indelinquentes; 42et 156. ,.
' se9:,106:.,Q.uamI6hgaiiimis-irip"erversuinmonachum, 282. , , BEEKARDUS, rortarum raonachus,cardinaiis,153 n;- ,'
1119" INDEX RERUM.ET VERBORUM 1220
BER_KARDUS, monachus Ambroniacensis, primus pfiof , G
CartliusuePortarum, 155n.
BERKARDUS, post NantelmumpriorPortaruin, 156n. C&dumenses
' mpnacht Innpcenlium'
- dgnoicurit ' papairi;.
' BERKARDUS pfesbytef, 377. io«. ,- . ;'
abbas Boriae-Yallis, 290n. Cascitatis c ausa, veritatis contem'ptus,36: E jus effectus,
" BERNERIUS,
Bertini (S.) monasterium S. HugoniC.luniacensicom- 36: EstposiiacognpscentiumDeum, nec-amantium,56.
raissum,155n..Florens ejus stalus sub ipso, 153.Cluuh- -Ca3]ibatus"professio in Ecclesiseministris;495.Subdiacb-
.cerisiumjhgum excritit, 153.Moriachos S. BerLini-adper- nofum, 193n.. 19'4;
feclionemexcitatS.
' Besuensemonastefium BernaTdus,542el seq./ "Cselebsreligiosoriim vita cojlestiset angelica, 1161;
ord. S. Benediuti,127n.' CAIK oblatiq cur reprobata, 1549. -
Bethania, id est domusobedientise,.557.
, Belhlehem,locusnativilati Chiisti pra?diclusa propM- IbiCaladia monasteriumCisterc.quandPconstTbetuiri,63n.
Bethleheminora- degunl trecenti iere. monachi, 63 n. Datur,Guidoni,
tls, 654. Hujus" f ellcitaset gloria, 7.56. abbati de Tribus-Fontibus,64n. , • • , j
lisiexposilio,774, 775.Idem-sonat-acdomuspanis, 757: - Caligo seu tenebra? ex, ira etmblliori affeclu, 424. ..
' Belhphage, domus bueca? appellatur, 556. , .. Calixdaemoniorum,12.- - . •
Betunerisisdecahus a Bernardp. summo pontifici com- ]
-Biendatiis,,275.. ' -i - CALIXTUS papa H, 173 n; S. Norbeftumi- B artholomaeo
- Laudutiensi 7-
TBibliaCisterciensiumemendata,,692. episcopocommendat,585.
Blasphemfa est in Spiriium sanctum -irremissibills, Camaldulensesseu CamaudulensesInnocerilioadhas- '
nollfecorrigere levia peccata, 957. rent, 156. _ ...
Bonae-Yallismoiiastterium ' in agro Carnutensi,290.Ar- Cancellariiunde dicti, 1459.,Ca_ncelIarius bonus ^papss
holdus abbas,290. .- • . ' necessarius, 275. Excellentia? tilulo compellatus, 292".
BdnitasDei in reparatioriehominis,950 el seq.In qua> Ejus in curia Bomanaauctoritas,291.Ganceliariiei officiti
renda horiiinissalute, 788.In.custodia angelorom,862et "'Semperpietatis possuntincumberelucris, 291.
seq. Deus solus seipso ' 'melioresse non vult, quia*uon po- .Cancelli,angusLioresfenestra), 1459.
-test. 98."-. Candelabraiu teiriplis'ad instar arborum, 559.
Hominis appetitus in sumhriimbonum , 591. el seq. " Candc«"sapientia? - sedes, 1551.Candoresvarii, 1514'.' '
Bohum nosse et velle, perfecta , feligio, ef religiosa Canonesservandi,454 et seq. Quatenusdispensatio": li-'.
perfeclio;915.Bonigustus est ,-irritamentumdesideriiet cita. V. Dispensatio. . -., / _-':.!,«',
iiicentiyum amoris, 1027. Malumiargtimentuihboni ex ab
-.Canpniciregulares fratres externis dicti, 2297Cano.-
multituoine eruitur, 516:Gralia ad Volendumbonumne- nici fegulares Sparnaci consilio Bernardi el Guidpriis'
cesSaria,eaque dujilex, 611. Piis omnia'.cooperantur'in ejus fralris,insliluti,-102,n. CanoniciLiegulares deAilcli-
bonum, 1086."Bona'berie_ facienda; 486. Bonura facientes cuf fce, 1 3. Canomci d e
regulafes, Laraieurte, 51. CarionicS
impedire'non secunim/541. BOniimlrieiius appetentes regulafes licite transire possunt ad_. monachos, 4.'Cano-
1
iioh sunt impediendi. 100.Bonumimeliussemel proposi- hici f egulafe'sincorrigibiiesincarceratl, 106u.
tum relinqui non debel, 99. Nemo"nimisbonus,97. Bo- . CanlicaScripturae-varia," 1268.Cantica canticorum pa-
rius non est qui melior esse iion vult, 98. A'bono nis
majori, tas splendidusetsapidus, 1267. .Cantictcahticofumdigni-
quod promissum est, ad miriusdescendindn potest -.sine et suavitas, 1270. iteirisoiiditaset efficacia,1500.Kil
aposlasia, - 540.Boniim opus vitiattirex-mala conscientia,
" nisi amorem spirat, 1543. Scopus,1269.Hieliljer nohnisi
1514." , " sobriismehlibus el auribuscredendus,1267,1475. Illum
Bdnorumrimnipmauclor Deus,"150LBonsScogllatio- explicaresoliusDei est, 1268. Utpote non humanoinjje-
nes Deo ascribendse,158,6 BonorumoperumgloriaDeo nio, sed Spiritus arie compositusest, 1268.Ad huric in-
ascribenda, 143,151,195, 486, 1505et seq., 1429, 1454, telligenduni phantasmatadejiohenda,1448. Canticagfa-
1560. Boria'"nostia, sive naturas, sive gratia?,-Deisunt, duum unde vocentur,.1269.Caritica ' sba Telisiosiscoiive-
108.Bbhuinabsconderemagis.utileest, quamosteridere, niunt,1269.etse^ .
727.Boi!a'providendic6ram Deoet hominibus,lribus'mo- Cantuseeciesiaslicusqualis esse debeat, 557.Noii .es'i-
dis; 1149. Bonorum abundantia-in coelo, 1117.: Bona levis jacluragralia?spirilualis,leriitate canlus abducfab
naturalia,spirituaiia,a3terna, 1115, B ona pura etmedia,18, ulilitate sensus-,557.'ZelusCisterciensiumpro carilu,695
2). Bonateniporalia si amanfur,illicil.a; si non amaritiir, et.seq. • ...
li i a; sed. cjubvismqdopericulesa,-5j0.Bona":vita3,liu,jus Capellamonast.ord. S.'Bened.,' 295. ".
omniacbmp'ratione fut."r.>r.im vaua, 1056.Boha mundiefr Capellanispapa?Jtonorhabendiis';444.'_ "'. :
orporis vansrel caduca,lll..Boni; apparentis ampf,,5BJ tio ,,,'CapiLuJa generalia apud"nigrosmonacnosab' Tnndcen-
BOJOalierioplrisaliquandigauijendumquamsuo.1-457... II, insLituta,97„n.,397ri. 398.Primum Suessiohe ce-
£onum esse inLer malos,virlris eximia, 1452.Bonis lebratum, 97 n. Tniis qua?fta"cfenda,97.'Capitulum'gene-
roalisemperpermisti;5^0.ln omrii ' negoLiovalidissimum rale Cisterci.ensium, "1156ri.
- " Capitulum ' Pra?mohstTaten-
argumenthm ad faciendam fidem rei i d
duhise, semper siam,.252. -. ; ,.j, '.
raelias' esse,quod .placet bonis, displicet malis,, 518. Caprea?cervique^campof uniangelosvdesignarit, 1416.
.
Boni argumentumest placerebonis,.nonmalis, 247.'Boni _ Caplivitas.IsraelitarumsubPharaone, " typuscaplivilalis
malorum odiis obnoxii,."291. hPslrassub diabolo,1252.
BOKUS-AMICUS, cauonicusLingonensis,165,-166.' Capuacaptaa Bogerio;175, '
Bonus-Mons,abbaliaoVd.CisLerc,45.. - (.'aputsursum babere, cor - deorsurii,tufpe
' est hommi.
-. Brachiaquibus Chfistusnos esl amplexatus, ' et quibus 1109. .
eumampJexamur,,890.' . Cara-Vallis monasterfumbrd.
' "' Cist. pfopeMediolanum,
ad
Braina, oppidum Axoham, 2 51n.- ' 112 n., 275n.
Baificius,s anctiMarlini successor, 1034. .> Carcer durus, mohasterium, 211. Cafceri mancipandsa
.'BsiGiDiE ualivilatislocus.Fochartvilla, 682. - sauelimonialesiucorrigibiles,106ri.
(S.)
Britariniavirorumforliumfecunda,575.• • CAKDIKALES' excellentisetitulo compeilaii,55 n. Et.san-
Brueria-episcopi,silya, 575. ! c(ilatis,_55n., 252.-SuntBomseoculi, 241. Ex"lotb orhe
BRUNOjColpniensis archiep.electus,viliesuaedeforriiita- eiigendi,et-quales, 459;Bogarisexcluilendus,459.Prb-
tem "litteris S. Bernardo aperil, 26. Archiepiscopus;l6 b,uose]igeTe.op6ftel,-uqnprobandps,459. Quales esse'
ii., 27,28,' 101n.
' - Moritur' an.-;1,15J3.' Barii In Italia sfepe- deboant,44D.ADteepiscopos-riominati,
-
232. Fratres»p-
litur, 25n.' , p611aii,55 n.,,187; Eorum esLconsilioet auxilioassistere
BRUKO, abbas CaTa3-Vallis, 275. * '•, ...,_' summo Ponlifici,235. Cardinabum-defunctorum res"ad
BRUKO, monacbus Clarae-Yallensis, 1
165. S. Bernardiiri .eccleslamperlinent,,-201.-. "'..',
in
- Italia
ter,
socius, 150. Multorum Sicilia discipulorumpa-
150n. Bernardi coiries individuus,multarum palef
Cari-Locusmonasteriumprd. Cist. 190 n., 692.
^ Carnolensisconventuspro.sacraexpeditiorie,258,229.
animarum, 197. Carnotensiseonventusad conferendumauxiliumEcclesia?
Brutus spiritus non vivit nisi quaudiu-'vivificat,108. orientali, 529. .-...
Bruta non merentur,1531. Caro est tabernaculum, .854. Carnis: elicise,-spirittfs
Bulencuriaabbalia,canonicosconversoset mulieresha- corruptelffi,6. Caroquatenus diligenda,d854.Carniscura
bens, deficiente^disciplina,Cisterciensi Ordini tradita, pu?nitehtia?conliaria, 367.Studiisspiritualibusrelictis ad
383el seqq.' earnaliaconvertiindignum,1396et seqq. Carniscnramc-
BuHciiARDUs/.Meldensis episcopus/460, 461. - : nachoindigna,1579.Caroservire debet spiritui, non spi-
BURCUARDUS, abbas-Balernensisi 151. ; ritus carni, 1151.Carodomesticushostis valde timendus.
BURDIKI temeritas',,202. 942. TJullusvicinior liostis,7587'CaronostTa,Evanostra,
Burgundiaa Frahcia distincta,508n. 1027.Laqueus e.t.hostis/822. Carnemmerilo sentit re-
Busaiuriimonasterium ord. Cisterc."ab - Ermengarde bellem aniina Deo rcbeliis, 552. Carni quod molestum,
125
fundatum, n,-, 227. | id melius et "ulilius eligendum,-782.CarnismorLii.caLio
" " '
1221 .'YGLUMIT51S PMMI. ::.'"". .- .fi.23.
non minus profieiripsicaini; quam spiritui, 945.Est ge- - Charitas/per"solis splendorem designala, i2"12."He"m
nus martyrii, 1579.V. Morliltcatio.Carhem yere-amant per risum,"1216:-Yinocomparata,1235;1455 Ciia.ritMis
qui eam morLificani, .855.Carnismaceralioocculte;licen- elogium,560. Est optimumcharisma,1572.rCbarilasp"er- '
tiose,ael-discretefieri-debet, 1168et seqq.Carnisvoiuptas fecla, desiclerii fructus,'36. Yisio est, 1556.-EsL'Deus;et
malum est; boiiumvero afflic'io,.782. Carnisinfirmilas Dei donum,30, 599. In Deo non est qualitas,"sedsub-
rqbur spiritusaugel,,:et'«conlra, 1374.Carnis delichsre-- stanlia, secus in creatura, 599. "Charitasest vita fidei,
nunliare inilio grave/ postea suaye, 917 el seqq,Carnis '899 Sola charitas lex est convertensanimas,29, 599:Et'
fragiiitasreiigiosis non eurauda, 570.-'.Carni'dediti v pra-
- immaculata, 50< Quomodolex Domlnidieiiur, ,30.Jpsa
stringuntur,854.V. Cofous.- sibl lex, 30. Charilatislex quamsit suavis,600. Timorem
Carniurihesusx in grangiis. CisteTciensiumpfohibitus, servorum.lemperat,cupiditatem mercenariorum••-.-. ofdinaL,
205». - . .- - 600."Ejusjugum suave, 50.
• Yerss charitaiis-indoles-et officiuci, 8. Yis"etnatura;
Carnales qui,'954. CaTnales" anima?mulieûm nomine 1065. Curforiis ut mors, 466: Charitasperfecta
designatae, 1405.Ordine pra?posterogaudium..qua?runi, 76,'1.49,
1123:'Ils'nonsapit Christus,l2.'GaTonon pereipit ea qua? ' solumsitit quod' summum est, 855. Yera?charitatis e"f-'
17. Qiaritas nohquiescit nisi effectus sequatur,
-Dei sunt, Hi elseqq. Carnalefespem futuforum rident, feelus,
. 1231.Carriales, et'spirituales/ Ecclesia?dup laiera, 8,12. 22'8.Omniareddit levia, 51. Omniacondit-'amara, 1217.
Carialibusconsolationibusspirituales, sociari uequeunt, imrriisceat Charilaiisiiegotium vera 'requies, 97. Nori "estqrio se
12, 369. Carrialishomosemperin ipoena,857; Carnaliter ritas unitaiem vanitas,uhilotum occupat chaPitas,,1522.:Cha-
vivenlesihorlui. sunt, 899el seqq. Carrialisaffectus yino rtim in Trinilate conservat, 50. Est amicitia-
jsimiiis, 1291.Camalis erga Christum amor.describilur, rilis mater, 29. Charitatefratres djcimur,215.Eadem.me-
-1328. , ; . alienis participamus,550.Charilatislacrynia?,1467.
r Charitasad lacrymaset litieras inopsnon e'st/191. Chari-
CAROLUS, EthmanuelSabaudia?dux, 159n. et fac quidquidvis, 217. Charitatis-virLUle
tatem in-.
CarraccetensibusmonachismonasteriumTholdanosab dutus habe, hostibus terribills, 1212.' . _• ~- - "
Elvira jnfante subditum,-285h. ,
' Car-thusiani oculussimplex, 219..Animssfensus,1254.Yi- "
Sanctiappellati,28, 247.Eorum quies san- tisCliaritas, fructus;1474. Charitassesias,timor hiems, 1467."Cha-
cta, 28; Juge-silentium, 28. Carthusienses ut sanclos su- .ritas duplex in actu et in affecLu,1438.Charilastriplex,
spieitS. Berna_dus, 2 17. Carthusienses in Daniara dirigit "11.81.Quadruplex/1245. Yera et siheera qua?,29.''Clia-_
PetrusCellensis, 348 n. Carihusienses opponiintse Gra- rilas ampla, 1564. Charilatis prseceptuihJn lege de ac- y '
tianopolitana?eleelioni, 547.Nullus aposlata siriesalisfa- tuali debet intelligi, 1458.Nonex«lud"endo iamen omheur'
ctione ab iis receptus, -264.Cartnusienshimepistolispro- aifeclum, 1457n.Charitatisaffectualis pfseceptum-.in hac^^
ficit Bernardus, 28. Eorum quietem.li.teris suis -inter- vita nequit imjpleri, 1458.Charitatis perfectio libminlrion
rumpere limel, 28. - - _ \ . "-. inhac vita, nequiderrima'rtyribus/596.Charita-
. Casae-Dei monaehis-fraternitaleconjungitur^Ludovicus ' competit tis status in pairia, 32 et seqq. CliaritalisubjieiturS. Be-
.uniorrex, 54n. Eisdem tFaberniacense coenobium ,re- riedicti-Begula, 219.eJs'eqq,£Aomnes"reguia?,502.:_Ejus
formaridumeommittitur, 550n. • causa opera aliquandointermillehda, 1439.Cha-
Casa?-Marii monasteriuirioTd.-S./BeriedietiCisterciensi.Titatisj5ietaLis negotianori sunt interiurbanda, 94. Charitasomiii...^~
-adunatum,54i-n.-;-5847 ••',:'• - sollicitudineservahda,224.Charitas cum-infidelitateesse
"Casamentum q;uid/5I n. "\ .' non polest, 467:Semelhabita potest amitli, 467. liashion
CaselensisUTbsinHibernia,679. ..." '•, fidefrustratus, charitateiriaggreditur, 220.-
Castitas virtus angelica, 1562.Castitas/sinB.charitate, in:oppugnanda Charitatenps"aUi"cit'-Deus,'721-. Sinechafitale nihiipro-
lampassine oleo, 465.Caslitstsquintuplex, 1243.Castitas suntreliqusevirtules,--465/ChariLasaseipsp in.clpit, 411.
perluna?plenitudinemdesignata,12i2.'Castltalisciistodia ' Semper habet quse suasimt, et ideo iioril[U-3rit;-1321.-
difficilis,747. In deliciispericlitatur,--493.Castitalispra- Hicnunquani slne'tiniore etcupidate, 3i: feipra?latoquo-
dicatto est vox turturis, 1470. Castilaliscommendalio, mbdo recte' ordihanda/1456".CharitasEcclesia?inSyha-
464 etseqq. .. gogam,'1545.Mira3~,"ergaproximuni charilalis-exenipJa,
--"Castrum spirituale triplici apparalu ad. sui cuslodiam 78. Charitas.proxiini'.tfiplicitef exercetur;1220: fh.irilas;
.Hidiget,1074.0astxumanimae.quammultipliciLerimpugne- ' impcrfeclbrumpvaeposlerainalios, 1521: Charitaticonfra-
tur;-et qiiibusarmis propugnelur, 1024e,tseq. Caslrispi- rium est, subiraliere aliis utilia,, 1436:'Aritithesiseorum
riiualis prodiiio cavenda,1074. Quoniodo,1075.Prodilo- qui charitaLe,vetquicupidatetrahun.ur,579.TVAmor, ' D" i-
r-es quinam, 1075.Caslelli mystica 'explicaLio;997.'Ca-. lectio. - "'/'' -
slrum Christi.ClaTj-YaHis, 1076.' -•''"-,
•Cherubln pldniludoscienticedicuntur,, " 1321."Ut " scri-
Casuspiorumef iiripiorumquid differant;830; bendumhoc nomen, 946 nl. ; ; 7
Catalaunensi__celesi-8pas.orem prseficinon sinil Lu-' ' ChrisliariusaChrislO' s.e"i)aratus7fit
monstrum,, 8 15.Ejus "
dovieusjunior, 205.. ' • .' -,,'-'. Crucifixoconfprmari, ^lSo^. Chrisfiarii'g-loriaiD
Cathedra pestilentia, quatuGrpedes, et quisin ea se~- gioria cruceDomini,133. Christianorum,adoplio,-903. f.hrislia-
deat/ll_9. -''. norum'in" lipbdomada sancta Teligio'etpietas, 881,890.
Caihoiicusfalsus plus nocet;' quam' verus hssrelicus, '" Eorum"abususin feslis paschalibus,898. Christiano,ipsi-'
1492. F .
Calholica. Ecclesia. . - '
"
6 88 que Clirisfo,persecutib nuriquamdeest,-955 Chrisiiaiiis
CATHOLICUS discipulusS.Malacliiae, quantumTncumbat amoris debiEum;590el s'eq._V.JLmor.
Catinensjselecti causa episcopoLeniovicensi comniissa, - CiiRiSTiAxus, abbas Mellifontis,51,2n.,r664,-67i, 680.
504. AnCaturcensisVSOin: - Missnsad S. Malachiama S..Bernardo,"523.'- - ,-'_
' '
Caudahostiaeperseyeranliam designat,i6i. CHRISI-IAKUS episcopus, fratef 'S.^Malacliise, 672.
Causa3brevi deeidendse;prasertim pauperum'et vidua- - ChRi§TuselMaria.variefigtirati,,758..Scrip.-urarumin
rum, 413.F.Lites. ' '_ '" P-aesignandisChristimysteriisconsbnantia,'740.(hristum
Caziacensemonast:ord.S. ' Benedieli, 262 n,- ' '" diversis"rebus diversisex causisfigurarinon c-stiiicon-
Cedar,lenebrse,1555.. veniehs, 758. f.hrisii"typus Moyses,907.-Eiias,916.Eli-
Cedriislignum"impulribile, Ddbrifefum; " " altsequepro- zaetismortuumresuscitans,1515.ChristusSalomonVerus,
ceritaiis";1426. "- . '.". . 1560. Salomon,Ecclesiastes;et Idithun, 800,11S4.Chri-
.Ceila.tripiex,di_scipHha3,nalur3e,'et el
gratia?,1214 sei;., stus liber signatussigillis septem, 896e^ seq. Columb»
1540.Cel]aiinaria, aromatica,unguentaria",lSifl.Earuin testimoniumde Chrislo,799.Chrislusab angelo.cur sim-
differenlia/ 1341. Inlroduciio in cellamMnariam,1,455, pliciter Sanctumdicatur, 751. Christivaria nomina,1183
1136.Cella?parvulaeextra coeihobium, siliquandoBynagogSe
' - etsefj-Horum -riqminum-expositio, 791\et seq. Jesu no-
Satana?/255.CellaClari-Monlis,54n. ^' - > menpef eicellentiam ei competit,747: Chrislir.omen
Ceilariumtropologlcequid, 1540. " 'effusumin omnesgenres, 1510:GabrielfprtiludoDei di-
Celsitudinis titulus ,
regibusatlribulus, 205, 257, 289, citurnuricfipative,Christussubslanlive,-755.:Christus.ra--
571 Non est quod blandiatur celsiludo,_ubisollicitudo ' - '' • dix David, 896.. EIos campi; 1429.Ctir n6nhorti,:-722.
ma.or, 418.V. Dignitas. - Flos horti, campi,"etthalami, 1430.Ffuctus benedictus,
- CELSUS, -Hiberniaeepiscopus,661."Afchiepiscopus,667, 745 et seg. Arbor^mystica,969. Mons allegorice-,1152..
6_"2.Moriensbaculurusaum
- -" Malachia?'successuromittit, Mohs coagulatuset pinguis/1152. Murus etanieriiu-al.e,--
668. : '''-
/ '. .-.,"•" ;' 1074. Ori .etapi cemp"aralus,'722.Chrisius a3lernitas,
Centujilummoriaehorumquale,-807 ri.. . cliaritas,virtus, et.sapientia esL;37. Factusnbbis sapien-
..Centupluriipaupertati promissum,370: Centuplum • in tia, juslitia,' sahclificatio,redemptio, 1535,1556. Yeuit
hacTsitapromissum,quid,488.. . ut Deus,u"tsppnsus,ut agrius,9^6; Yirgo,"Yirgiriisfilias,
Cehturionis-eVange]ici-humilitas,-550.Cpmmendatur, virginumque sppnsris, 1369, Chfislus sponsus quomodo
474. Ejus fidesex auditu, 1567:' •' transilierit'montes etcolles, 1449. Christiisvia, 620:Via
CertanLibusse riobis Cbristus proponit
• êxemplum' - et jn exemplo,/veriias in'promisso, viia in pra?miq7 914."
pi/akniuin, 1450. , , - - . •. Iiex ubigue,'. 1184. Seductor pius, 897.Fons omins s_n-
4225 INDEX REROM ET YERBORCM 4224
clitatis, 787. Nostra?salutis 'aUctor,986. Salvator'et me- }; chritudo,interior et exteKor",'807 el seq. Ejus c-peraex-'
<hcus,771 et seq. In Cliristo Salvatoretria consideranda,- ierius considerataminus capaces ariiraospascunl,!807..
772. Cbristussalvatorafidelibusundequaquereverendus, ChristiviLanostraminsLruil,931. Conv.ersatio in terris est
783. Christum esse mediatoremomnia testanlur, 785. ' quasi aurora, 1589. Cbristns"in domo Marlhaeot Marise
Christusrirophetia?sensus, 110. ChristiliumanilaSiinar- pascebalurinler lilia, 1514,Chrisli umbra desiderabiiis, -
gentOjdiviniLasinaufoinlelligitur,727.Clirislusquomodo/? 1455. Christiumbra, carriejus, 1328.Christi umbra.Icard
niger et formosus,1552.Cnristus foris deformis,intus ejuset1096. fides, 1455.Christiverba aliis dulcia, aiiis idura
lormosus/1567.Faclus niger utnos candidosfaciat1566 sunt, Christus diversimodoomnibus pra_seris'et
«. seq. nianifestus, 1052. Conimunicalioidiomatumin Chrislo,
Chrisiusincarnatus, ul nos liberaret, 650.In ejus b_- 454. Christiscientia experimentalis,565,1457._Fiduciam
"arnalionetria cohsideranda,656. Christuscarnemsusce- in nobis augere debet, 563.'Diemjudicii nescivit scientia
pit, in ,qua pati possel, 1155. Npvalianorumierror de experimentalis,565.Quomododidicilriiisericordiam,1562.".
ejus carne,,4b4.Ejus carnemin virgine ex nihilocrealam Ejus liberlas in moderandis acLionibuscorporissui, 889.
fuisse,opinatisunt nonnulli,97,8.In eo subslantia triplex, TripliciliberLale praeditus, 606. Chrislussuum deseruit
persou.aunica, 455; 764. Chrislus P_tri cosequalis,717^ consilium, ut ex' bonofieret melius, 904. Seplifcrmis
t.hristusex Palre, in Patre, cum Patre, a Patre, pro Pa- Spiritus in Chfislo, 977. Christiunctib, 815. Christusro-
tre, sub Patre, 950 el seq. Christi divinilalem probant gavit se clarificaria PatTe,noriutsupplex,1555.Humanss'
ejus miracula,prophetarifmoracula, et voxpaterna, 555. affeolionesetsensus corporei in Christo,1457.Affectio-
Christus loquens de se secundumdivinitatem,non Filius, nes quatuorin Christo ordinatse.abutero/1184. Christus
vel Filium hominis; sed ego, vel me ptmere consuev.it, flevisse legitur, risisse nunquam, 728. Chrisliinfirmita--.
565/Christi caput Deitas,-pedes humanllas,1210.Laeva tes exnobis, 1552: Christi tentaliones quatuor, ]868.-"
humahitas, dextera divinitas, 1056.Patrum antiquorum Tribus tentationibus diabolus .,-.Christum aggressusest/
desiaeria erga Christumnascilurum,775. TempusChristi 587.
adventusangelisihcognitum,654.V. Adventus.Ejuscon- Christi oratio et ,sudorinhorto, 883. Cur ab ahgelo
ceptio nostram reformat, 931. Ei soli reservatasanctitas "conforlarivofueril, 1062. Ghfisli mors non ex justilia,
concept.ionis,. 171.'Bujus conceplionismodusDeo tantum- sed ex misericordia-,non tamen conlrajustitiam, 553.Ex
notus-et Deiparse,731. Chrisiigeneratioet Mariseassum- " mero amore,851. Spontanea,781,885,415f-.Chrislichari-
ptio inenarrabi.is,996. Chrisiide co_iodescensusMarise tasin passioiie,885, 887'etseq. Chrisliin passionemiseri^ -
assumptioriemirabilior,1005. cordia,887el seq.HumUitas,885,,888.Patientia,885, 887
ChrisLinativiias miranda, 755..In Chrislinalivitatevi- elseq. In vila'passivamhabuit actiohem,inTnorte acti-
dere est majeslatem in humilitale; virtuiem in infirnii- vam passionenisustinuil, 888. Qriantapro nobis passus,-
tate, et in homine Deum, 774.Christinatrvitasdies re-. " i-297..'Cur,(amlaboriosumnos liberandi modumsusce-
flemption.snovse,reparationisariliquae,felicitatissetercue, peril, cum.solaejus voluntassullicerel,<.5i"etse(j.,,1296
758.Nativilatislocus expenditUT,774. Nocie natus docet el seq. Christi passio nostrum meretur.amotem",114.Ma-
osientatioriemfugiendam, 782. Hieme natus docet eli- gnum amoris incenlivum, 586. Christus speculum pa-
genda quae.carni sunt molesta, 782.Nativitatesua paii- tiendi, ei prasraiumpatienlis, 1450.Chrisliinlirmitasnoh
pertalemfecit pretiosam,757. Chfistusin sua nativitate minus nobis profuit, quam majestas, 555. Ejus vita et
divites negligil, 785. Humilitasin nativitate, 767.Beme- mors nobis necessaria, 552. Christi soliuspassio nobis
dlaex Chrislinalivitale allata, 765 et seq. A Christonolo, sufficit,885. Etiam peccato olfendentiumdeleudoisuffi-
qtisenobis utililas pereipienda, 748. Fiduciaquanta ho- ciens fuit, 655.Mors Chrisliuna cur profuerit pluribus,
-aini in Chrislfl.nascente concipienda,777et seq.rCbrisii 555, 554et seq. Chrislipassionisvis et eflicacia,884.Una
nativitatis -fruclustriplex/ 756. In quibusnascatur, 775. , suamorte duplicinostrsemedelamattulit, Sbo.Haecmors"
Sicut quotidie immolalur,sic qiiotidieuascitur, 775.Ejris hostes noslros debeliat, 952. Trip.lexpeccaligenris ex-
nativitasdebet semper noVavideri,' 7.75:Chrislusparvu- pugnat, originale, personale, et sirigulare;886.. Expu-
lus'factusfacileplacari posseindicat, 797. Christivagitus gnat concupiscentiamcarnis;concupiseeritiam oculcTuhij
etlaeryma? quani dissimiles a lacrymis alioruminfan- et surperbiamvife, 886.Chrisii passionitribuitur remis--
tium, 782. Yolttptalumfugam docent, 782. Item pudo- sio peccatoruni,resurrectionijustificalio,-ascensioniglo*
rem, dolorem, iimorem -incutiunt,785el seq. Chrislusin rificaiip,-972.Christimorsa morle, vita-riberrore, gratia
pra^sepioliominibristanquam fenura jrimentisapposiLus, a peccalo nos liberavit/ 555.Mofs Chfisti inutilis sine'
1596."Stabulurri'vahitalemmundidamnat,782. Spiritussancli effusione,114, QuomodoplacuefitDeoPa-
Chrisluscur .circumcidivoluerit, 804'eJseq.Cireumcisus tri, 655.Christo.descehderede crucenon fuit magisdifli-
"'proplerquod naLusei passus, 791.Ut capul circumcisio- cile, quam e clausoexire monumento,894. Christiperse-
iiemprp membris suscepit, 795. Cbristicircumcisiovcri- veranliain Cruce, 895.-Ei diabolusfrustra irisidiatuf;895.
, latemhiimanitalisassumpta?probal, 789. Chrislihumilitas Ghristi mors^ dilata, ut nos vita.inslrueret,£5i. Lateris
in circumcisioue, 788;Quid nos doceat, 1185. In ea ali- dextri in Chrislo aperli mysterium,844 Chfisli vulhera,
ijuid amaiidurii/aliquid admirandum,aliquid imilandum, victonse.signa, 1016. Sunt petraeforamina,1475.Habi^ '
792. Chrislus circumcisus curSalvator, appellatus,791. talio secufa, 1475. .
Chrisliin templb oblati el in cruce collatio,962.Chrislus Chrisluspassionemet resufrectionemsuamtoe&tahti-
MagisapparuiLpaiicispostnalivitatemdiebus,-801.Christi bus sedulusadest et libens, 587.Triain Chrislip.assione
triplex. apparitio uha die, 799, 801.In prima verus homo, cohsideranda;,-opus,modus/etcausa, S84. Christimoftis
in secunda Filius Dei, ih tertiaiverusDeus innotuit, 805, magisquam,vitserecordatioad pietatem nos movet; 552.
799. Christus,eodemvdieb.aptizatus.quq a Magisadora- Qui non possunt,rimari arcana.Dei, Sahctofum gloriam
lus, 798. Christus baptizaLuscum annos ferme triginia' et Christl passionem cpnsidefent, 1480<Christl ,cruxin'
egisset in carne,,80I. Chrisli baptizarivolenlis^humililas; quatuor consistit,88*. Chrisli triduum moraliter,; 895.-
798.•Ejus'-huniilitas in baptismo,'804 e. seq. In baptismo Verbumin triduo.riioflis Clirisiia cofpore etanima fion .
aquas lavandishominibusabluit, 798. • . - , separatum, 454.Christusdescendensiri infefosquidêge-
Christusquibus virtutibus nos redemit, 978.Hnmilitas Tit, 1056. fhristusinsepulcro quomodo.mysliceurigen-
virtus Christi,570, 880. Christusperfecte humilis, 1416. dus, 900. Christus CUTnoluerit suum cofpus moftuum,
Factus'dilectus'in humilitate, 1510. Ejus gloriatio in sola ungi, 1211,1500.Christus posl.resurrectionemsuamim-
llaechumilitas,nostram.confunditvanita- paissibilis,il54. Ejus resurreclio a nobis exigittfansituni
iiuriiiliLate,"468.
tem, 79.9.Imitanda, 970.Christi exinamtiousqueadcar- ad me!_ore_nyitam, 897. Anle passionem suam septem '
nem, ad crucem, ad moftem, 1296 Chrisliminoratio fuil nobisdedit purgationes, ppst resurrecfionemseplein.re-
inera miseratio, 1525. Christi mira obedienlia,' 152S. fecliones,905, Spiritussanctiseptem dona, seplemChri-
Cbristuspafenlibrissubditus,794.'Cliris.ipaupertas,905. . sli apparitiohibus applicata, 905,-1242,Christi ascensiq
Mansuetudo,-1556.Ab inimicis.testimohiumhabetmise- nondifferendaerat, 1555. Chrisliyaria?ascensiories,9_;0
ricordia?,980. Chrisli benignitaset misericordiaquanta, el seq: Chrisli descensuset ascensustriplex, 1192.A ho-
796 et seq. Familiari parabola corrimendata,705 el seq, , ,bis quo modoimitandtis 1192.CJifislidiseessumcuf segrg
Christi misericordia,etpolenlia sempermeditandae,587: ferrent AJ3ost"oli, 915.F. Ascensio.Christopraesenterair
Christus nunc pronior ad misericordiam,quam.ad judi- ApPstolirecipere noh poluerint Spirituumsanctum,915,
eium, 722. ChrisLimisericordiaet .juslitia, 915. Christi 926.. . . -' • .- - '_
justitia noslra est, 655. Christus solus innoeens, 1151: Chris.usetbeati hon ampliuspassionibrisobnoxii, liou
Christus ahsque peccato, 1570.Chrisli amor pro nobis, tamenmisericordia?expeftes, iioS.etseq. Christi msijestas"
9;5. Sumnia"Cliristi dignalio, et Maria?dignitas, 735. in gloria,767. ChristusIn gloria an pascalur interj lilia, -
Ghfistusiri majofi aetate.manifestavirtulum dedii exem- 1519. Sessio ad dextfam Palris quid, 1555.'Eiprppria/
pla, iriinfaniiavero figuris ve]ata",792. . 1556..Christusinexsilio mansuetuset amabilis,in. ..udi*
Christus iecit"et docuit, 1024. Facta ejus-omnianon ciojuslus ettembiiis, iri regno gloripsuset admirabilis,
.sine mysteBio,-882, 918.-Ejusaclionesnobissuntobedien- 800.Deus judicandipotestaiem deditFiHo ut-homin.i,-et"
tia_.documenia,562.Qirisli et operum ejus duplex pul- quare, lo24..ChristusutFilius hominish.ereditatierfam,
SStS , "VOLOMINIS rftiML -, - , . ,. J2i<>
ttt uominussubjicit, ut.conditor administrat,ut sponsus mffi.triplexjuxta tr s stalus, 56.- Cibi spiritqa'is condi-
cammunicat,1468.OrbisuniversusChrislidominiumjure " •n.entum,sapientia, 1088;Ciborumobservatoresmoriachi
creationis, merito redemplionis, et. dono Palris, 426. notaritur,1578,±519elseq._Ciborum'condimentanimia in
Hinc.ab omnibuscreatuns 912 et seq. felorifica- .'monachispraestringuntur,535.Cibi viles exereitiPet la-
rio ad Jordanem,in.monteagnitus,Thabor, in co3]is,'1535. -boreredduntur suaves,6, '.. Satis esl monaclioadpmhe . -"
et
Chrislus.excellentiorfiliisper gratiam,,1455 Christusut ciborum,condimenlum'salcum_ame/6.-Cibi'Cistefcien-
homomajorangelis, 1526. V. Angelus. Prius in humi- sium quales,'6. OIus,2. ."_."'
litate videndusquamin glofia,944. Ejus gloriampiures Circuiiusimpiorumin res creaias,592.
quamcrucemdesiderant,1550el seq. Ciirmundariaraglo- - CiTCumcisio nos
riam' admiserit,882. Chrisli visio apud Isaiam diversa, cati indicium,quid 792.Curdoceat/793.
Superiluitatise.tpec-
octava'die fierel, 791. In ea iit
951. Chfistumpeperit Synagogamatris otfi.cio,sed abje- parte, ubi pius viget concupiscentia,791/Circumcisioriis-
--citnon malris alliectu,770. ChristusquomodoregnaLin cultellus originalis'culpas.rubiginem-eradebat, 891. Cir-
dr-moJacobin aeternum,749.ChrisLoquomododatase- cumeisionisanliquaepraeceptum,791. CircumcisionosLra
des David,cumin Jerusalemnon regnaverii, 749 et seq. moralisquse,790. Circumcidinonmembrounico,sedtoto
Cbristiprocessioduplex,959.DeChiislihumanita.lequam oerpore indigemus, 789." Circumcisio
de "divinilateloqui promptius,1555. slus'. " " '• Christi. V. Chri-
Chiistusdilexitnos dulciler, sapienter, fortiter, 1526. Circumspectiotriplex necessaria, erga homines,ange-
Chrisli dignatio.irireparalione .hominuin,..1175.Christi los, etDeum, '871eiseq. -,,
dignatio in animamquanta,et quantum inde arriandus, CisterciensesCistelienses-dicti,156n. Eorumprimige-
808.Chrislusquantopro nobis viltor, .tantonobis sit clia- , niusfervor, 266.Yita, 5, 581,elseq.,591,595.el seq. Eos
rior, 796. Cbristusfonsvitsead nos, 1015.Omnissancti- imitari ulilius,quam evangeliumrecitare, '587. Sanctos
tatis fons,787.Christustotus Iiomini-datus,totus in usus vocatPetrus Yenerabilis,223.Qrialeslocosefegerint, 512.
ejus expensus,795.ChrisLuspro hominibusDeosalisfe- ^Yalleshumidaset.'male.sanas, .592.Eorum pliedientia,
cit, 652.Christitota dispensatio,quam exhibuitiri carne, 597. Yictus'qualis,591. Cibi,2, 6, 597.A piscibus,ovis,
estmedicina salufis, 905. Christivirtus et sapientiain et abdomineprseterquamin ilinere abstinebant, 6. Eo-
opere redemptionisabscohdita,1190. Christusduosho-~ rum polus, 597. Vinumraro bibebant,6 n., 1068:Medica-
minis hostes,peccalumet mortem profligavit,777.Chri- minibus usi; 560.Discipliharumususapud eos, 592. Vigi-
sti justitia:hominibusprdfuit, sicut Adseinjustitia obfuit, Jiaenociurnae-quam prolixae, 1401.Zeluspro cantu,693et
652. Innovatiotriplex nobjs per Christumpr_estlla,729. seg. Bibliaemendata,692.TemporemessisMissamiriter-
A peccatis nos lavit, non ut aqua diluens' et retinens mitlebant, 1459n. Eorum silentium,1373.Ancontiiniuiri,
sordes, sed ut sol desiceanset retinens puritatem; 532. 220,Sermorarior, 1485.Colloqiiia,1118n., 1120.'Cister-
Yrinum.et oleuminfudit vulneribus nostris, 1517.Simi- ciensium.vilis habitus, 1127n. VeslesiTusticanse/5. Inte-
UtudinemDeiin hominereformavit,615.Idque ei con- rulas nori gerebanl, 6 n. Semicinctiis,et lunicis,nqn to-
gruebat, 616.Cliristiliumanamisericordiaquompdonobis gis utebahlur, 714.Tunica?eorumpelliciisCluniacehsium
necessaria/ 564.Humanilasfideminstruit, spemroborat, oppositse,2. Floccatas cucullas'rejiciunt,5 n. Floccofum
accenait charilatem, 796. Christi pfo .riobislabpresffu- odiumhabent ihnatum,6 n. Eorum cucullaet tuhica al-
slrari quam Deo riioleslum, 785.Tewis intulit ba?,-221.Album^colorem ciir praslulerint 222.
rium disciplinsecoelestis,1362.. Se nobis certanlibus Urbanus II. Bbberto. abbate Molismumuigfo/221,
' magisle-
remisso, socibs
et
exempluriipropouit prsemium, 1450: Causa, virtus, ejus ih Cisterciensi eremq manere permitlil, 59JVCister-
- frucliis, et forma martyrii, 1569.Christi.insigriesviclo- ciensemordinemaliis cuf prsetuleritS.Berriardus, 550.
rite, 892. Christusnobis promeruit coeliascensum,1151. Cisterciensisordocfescit.in' Dania,348 n. Alpensesmb-
:' Habet potestateirietvoluntatemdimiitendi peccata,555, nachi ipsi adjunguntur.147.Item Saviniacummonastes
555..Homosecure se credit Christo,,qui salvareeumve- -rinm cumaliis Iriginla, 156n.Item'duodecimmonachiB.
lit, noverit,.et possit, 1527.Christus pliis amaridusob M.Eboracensis,99,n. AnteBernardiMediblanumadveri-
opus redemptionis,quaincreationis,1526.Scientisedesi- tum nulli Cislerciensestunc ibi erant, 142. Cisterc.ienses
deriuma protoplastisusufpatumquomodoexpiavit, 564. militemTempliIn monachumrecipeferenuurit,.260.Ep-
Ipse in omneseffusus,1510. , rummonasteriaomniaB.Mafiaedieata.89. Cislerciensium
Christusimitahdus,728,889. Christum.quidamnon se- capitulumgerierale,1156n. Se ejuspfecibus commendat
quuntur,sedfugiurit;quidamnonsequuritur,sedpraeeunt; Petrus Yenerabilis,547. Specialisde eo et de suis in eo
quidam sequunlur, sed non assequunlur; quidam se- fitmemoria, 5i8. Cisierciensesabbaiesnisi pro fidead
quuntuf et consequuntur,.1194 cl seq. Chrislisuavitas conciliumvocarinon possurit,5I9.Und6eb'gi.nondebeant
attrahit omnes, 1024, 1582.Quamindignumnoncurrere 520, Innooehlio.ad.hserent,156. Cisterciensesab anima-
postChristum,et quibus motivisadliunccursum fexcite- rumcuradissuadetEugeriiusni, 267.Ad socielatemsuf-
mur, 1556el seq. Chrislovivenduni,149. Dignusmorte fragiorumLudovicum.Crassum.admitturit, 55.Iieni episcb-
65.
qui. Chrislo recusat vivere, 1526. Christusparaclilus, pumParisiensem, A decimisexempti,211n.-,320.Cura
1062. Christi onus qnam leve, 15 et seq. Quamvispre- Prsemonstratensibus paciscunturde non a_di_icandisprop8
" -
mere videatur,portandum,859 et seq. Cbristumgestare, se invicemmonaslefiiset grangiis,250n.
npri onerari,sed honorari est, 840.Christusappfehendi- Civilatiscustodiatrifaria,1537.,
luf, non legendo,sed ipsum seqnendo,110.CUristoquo- -,CIamoretvirtussanguinisChristi,22
modo"sedesparanda, 724. Non amat cor titnbans,'sed Clamsrin auribusDeiest.desideriumvehemens,.873.
slabile, 775.?.ihilsitit nisi nosLramsalutem, 570. NOSLTOS, Clara-Vallisseu Cara-Vallisprope Mediolanum,142 n.
profectusamat ut suos,1484.Curpelit ariobis, 815. Chri- Clahe-Fontanensemonasleriumord. Pra?monst,585 ri.
stus quibusdamnohdum natus, quibusdamnondumpas- CLAR_F.-VALI,IS elogium, 380, 595 e. seq. Castrumest
siis, quibusdainnondumresurrexit, quibusdamnondum Ctiristi, 1075.Locusvoluptatis,315. Clar_e-Yal]iset. Je^
asdendit, quibusdamnondum misit' Spirituriisanctum,- rusalem comparatid,64.
"1179el seq. Tandiu vivit in nobis, quaudiufides vivit, Clara?-Yailensiumelogium,715, 714,1158 el seq. Eo-
899. Christi regnum, anima, 750. Christus animse dorum vita ex omniparte primaeSalyatoris schdlse respoh-
etrina et nioribus aposlolorumrionindutseinsidere non dens, 1128.Admirabilis,587 el seq. 595ei seq:Amor.pf6
polest, 1561. Christum sequenti niliil timendum,"110. cruce, 1065. Quales iri choro;595et. seq. In labore ma-
Christusqualiserga se sequentes,1382.Eum ubiquese- nhum,596.Admensam/597.Eorumobeaienlia,397,872.
quitur fides nostra, 1544. Digne tangit fidesjam - glorifi- Irreprehensibilisconversatio,872/Unauimitas,1572.'Eo-
catrim,.1569. , . . rumpahis ex averiaj6n..Alunt suo labore pauperes,855.
Christouniunturomniaunitate. substahtiali;personali, E6similari utilius,quamEvangeliumrecitare, 387.Clar_8-
spiritualt,sacramentalj,1152.Mysticumcorpusplusquam Yallensiumanimasadccelumevolasse cognpseitS:,BeN
verum dilexlt,121i, 1500. Christocapiti cohsefendum, nardus, 1127."GIar_e-Valle_hynm mulli
- imperfectij 916.
814 el seq. Homoa Cbrisloseparalus.fit morislrum,815. Quidariijndisciplihati,1427n. .•
Christus.desponsat sibi Ecclesiam,1252. Chrislus amore Clarificafisea Patre rogavltChristus non ut supulek,
sponsaeetiam Synagogamsibi desponsareparatus,1545. 1555.Clafificatiomutuainter PatremetFilium, 1555. -
Christussponsa?suse, .id est.Ecclesise,vindexfulurus, Claromariscusmoriastefiuinord.Cist. 178',i:,341n.
154.Ecclesiseamorconstansin Chfistum,1544,.Chrislus -' Ciaustrummoriachof uih,Dei teinp.luni,1241.Paradisus,
quibusdamlonge;quibusdamprope, 458. Christi nuptia?- 1177. Quomodo in eo sit conversaridum, 92: Claujslfa'va- '
tDDianima,808 ^Chfistpprotectbrenihil timendum;841 nis ornata picturis improbantur,559et setj. ' ' ,. '.''' . .
el seq. Christo secure.se crpdit homo,qui salvare eum ^,„'* ClayesChristiPetrodatsequae,,1508.
velit,n6verit/etpossit/1527."Christuspersecutiones,pa- 4 CLEMENS (S.) genere nobilis/optimus.suitpinporispjii-
sacefdotibus
litur'a'falsis-Christianis,..pr'a?sertitna ' et de- losophus,1056. '..''' ; '." .'
tractoribus',956'e.seq. V. Yerb.um'. .. Clementia zelus "temperandus, 2 58.
"' " '" Iri.£a'observanii
-CHETSOGOXUS cardinalis,1.50_. modris,locus'e'tieippfls,-424. "'. '.'
Cibiangelorumet hominumdiscrimen,I449.Cibnsani- Clericaliscoronseinsjgnia, 82; Iniaua clericalis digni-
PATBOt. CLXXXIII. 39
INDEX -REKUMET YERBORUH " I22S
1227
tatis existimalio,82. r.BeneTieia, Ecclesia, Episcopus, lorem album nigro cur -prastulerintCistercienses*221,
Dignitates,Papa. .-•'_•" 222.Inde ualumiiuereos et Cluriiacenses"dissidium, 220
CtEiitcusdignilates ecelesiasticasrogans ex^ludendus et seq.
439.Graviterdelinquens habitisetltabendis privandus, - Columhasymbolumhumililaliset Spiritussancti,1424.
160. Clerici debent viverede altari pra monachis,535. 'Columbseteslimoniumde.Chfisto,799.
Clericorumvitia notanlur,1593.Ambiiio,753.Simulcuih Columbanus(S.).ahbasLuxoyiensis,664.
' avaritia, 472.Incontinenlia,493.Luxus,858.Superfiuitas Columnse septem in domo spirituali erigeud-e,726.
e.t luxus, 454 el seq. Eorum insoientia ex episcoporum Comederehominilabor esl, sedfameminor, 1109.
liegligentia,153.Clericiaulici praesiringuntur,. 81e. seq. ' • Comminaliones, promissiones,et commonitiones 'divinse
-
Curiaiii frequentantes ambillonis suspeeli,459. Clericis cur tamparumnos moveant,.I250.
ih ignumprincipumobsequiisinservire, 82. Clerico pu- Commodamonachishon quserenda,592 et seq. ', ,
gnare non licet, 194.Nec ,ad|pugnam:hprtari, 145,.Cieri Communio .paschalis,898' Infesto' omniumsanclorum,-
disciplinaet officia,laqueariacypressina,1426.Quales in 1024. . . I',
..clerum-eligendi,1426.Cleri corruptela-in moribus, 657. 'Coinmunisvitaepraerogativa,927.
Ex clerofiomanoinomnemEcclesiamcleriformaproce'sr - - Communiaomnia cumDeoamantiDeumanimae,1427-.
"-sit, 455. - ... . ". Compararese alteri nullus debet, 1404.
•'CLUSIACENSIS ordiniselogium,528.Ordo glorioaissimus Compassioffaterna corrimendatur,900,1158. Compas-
et mundi,lutnen, 527. Cluniacensesabbates aureos ad sionis affectumtollunt carnales concupiscentiae,1421.
-opus eleemosynae ferre solebant, 212. Clunlacensium Compassionis effectus/1566.Kigredo,1570.Homoad in-
-sanctamultitudo,545.Eorum-Drationibus se commeridat ilignat-onemproniof,quainad compassionem,1421.
S. Berriardus,212.Innocenlio adhaereut,.156. Quomodo Comprehendltur
" Deus sanclitate, non disputatione,
eum exceperinl, 155n. Qui eorum ecclesiamcorisecrat, 457. . -'
155n. Eorumvestes, 5 n. Cluniacensiumpelliciis oppo- ' Compunctiocordisprimum ppusfjdeiper dilectionem
sita?Cisterciensiumtunicae,2. Cltiriiacensesinler et Ci- operantis,911. Ejus indiciumsubtractiooccasionum,898.
sterciensesdissidiorumcausa?,215.Consueludinum diver- Compunctionisduo genefa, 1459.PlaceluLerqueDeo, et
sitas, 215.Vestipm color- diversus, ' 220etseg.Tnvidiaet . peccatorcompunctuSj.etjustus devotus,1092. .
superhia, 225el seq. et -- - Conceptio Christinostramrefofmat,951. Ei solisancti-
Coactioduplex, activa passiva, 619.Cogi non '
potest ' tas reservata, 171. Commendaiur,765 el seq.Couceptio-
voluntas, 1552.Nisi seipsa, 618. '
525. ' nis B. MarisefestumimprohaLum,169n'.; 170 elsaq, De
COELI-STINUSpapa, 229,' hac re Ecclesisesuam
' , oplnionemsubiicit S. Bernardus,
Coelumdiclumacelando,1051. Ejus decor,1560.Monti ' 172., , . - ' I
eomparatum,1150.Ejus ascensumnobis promeruitChri- Conchasit prsedicator,non canalis,1521. ' .
, sius-,1151.-Hocascensuquis dignus, 1151. Per. medios ConciliumPisanum,236n. Bemense sub-EugenioIII,
hostiumcuneoseundum,841.Solispatet immaculalis,el 1548.Ejus decreta neglecla,454.Suessionenseadversus
quomodo; 1142. Coslum possident quatuor hominura ge- ' P. Ahselafdum,640. Senonenseconlraeumdem,180,185,
nera, 1222. Coinpendiosa via ad coslum, vita monaslica, . 509,460. iEgread illud venitS. Bernardus,509.Qui-ibi
1127. '. Abaslardumhsereseosconriricit,510.Conciliorumdecrela
Coslumco?li, et cosli coelo.rumquid, 1562.Co-Iiin Ec- in dispulationemnon trahenda,187.
clesia,quinam, 1565.Coslum estanima sancla, 1565.Pax
et gaudiumin coelo,1125.Ibl nullus tristiliae aut culpa? . cordia? Concordiaet unitasmaximeplacet angelis, 1021,Con-
Jocus, 1153.Sancli in ccelisexspectant nos,1760.Anima e,tcommunisvita?prasrogaliva,927.Concordiasui
et aviditalein coslis commoratur, 478. . ipsiusqualiter constat,1075.
cogitalione
' ' Coelestiasapienti ierrena desipiunt,120. Contemptis Concupiscentiaomnium vitiorum et malorumorigo,
terrenis quaerendacoalestia,758. ' 1145el seq. Liberlatinori officiL,617.Yehemensminuit
.Coslestispatrisedesideriumnovaelegi potissimumcon- • voluntarium,1551:Repriinipolest, exslinguinon potest;
venit, 1469(..seq.Co?lestisg812 lorisedescriplio,1130.Ccele- nisiin morte, 750.Jônnocet sine consensu,470, 1144.
•stispalriae quantafelicitas, et seg., 1178etseq. Ejus Ejus motusindeliberalinonsunt peccata,1555. ' Qus in-
recordationeexpellenda?alfecliones"iitiosae,1150. Cocle- ; vilos.tenel, norivoluntasest, sed volunLatis corruplio,-
stis gaudii memoriaoranlesquamsuaviterafficiat,1124. ' 904.Cur ejus fomes remaneat post baptisma,891",,892.
Adspiratioad co3lesiempatriam,'811et'se(;.,112i.F:Bea- Ejus remedia/eucharistia, 891. Oratio, 1028. Concupi-
'titudo.3onorum abundantiain coelo,1127. scentia?carnalestollunt compassionisaffectum,1421.
. CoemeleriiBenedictio, " ' 675. CoemeteriamS: Patricii, Condimehtaciborum,6:
•687. - Condolerequid, 407.
, ,Coenobiticw vila?utilitas,124,,937.Securior-est quam ' ' Confabulationeslongse,orationisinimica?,1120.
•eremitica, 7 94. _ Coufessio'peeeatorisest vita,justi gloria, 122.lUbiest,
Cogitatipnesbona?Deo ascribenflae, 1586.Merispere- ihi pulchriludo,122.Ests lum postpeccatum.remedium,
grinatur divinanon cogitans, 443..Deusut inspector no- 551. Scopaest qua muhdamur,998:Th qua lavanturom-
ster semper cogitandus,851;Cogitationeshominumocu- ' hia, 901. Confessioneet oralionepurgaturoculusmentis,
]is aurib.usquedivinissunt apertse,470. Cogitandumniliil 1029.Confessiodebet esse hnmilis,pura, et fidelis, 1515
prsetersalutem,418. Cogitarede sanclis,illos videre esl, et seqiEjusseptemgradus,1166 el seq. Comites habeat
-1040. Cogitationesquomododiscernendse,1585.Malarum " mortificationemet. orationem,1212. Ejus eflicacia,681,
originem discernere non difficile,.158.5e. seq. Cogitaliones " 1161.Utililas, li65."HumiIissui ipsiusdiscussioet con-
sanctasproculpetere estnecesse, 1106.BonaeaDeo ' fessioDeoaccepta, 726. Confessioduplex,122,556;758,
sunt,mala?a npbis vel a diabolo,1585.Cogitationurama- 1165,1459.Confessioorislriplex /vera, «uda, propria,
larum tria geriera, 1147et seq. Quomodosuperanda? • l!68e|seo. Confessiopaschalis,898.Confessioet viati-
1147.Iis seduloresistendum,1098..Amalis cogitalioni- " cum nioribundi,678. Confessioprivala,.1288n.Ejus for-
bus quamalienosesse oportetT.eligiosos,ill5et se^f. - mula, 1^56 e. seq: Confessionisquatuor impedimenta,
'
Cognilioperfecla Trinilatis, yita aelerna-est,928. Co- 1226et seq., 1242.Sacerdotutnin excipiendis confessio-
"gnoscerede Deo quidpossumus,928. Paler peffecte non nibus qualis cautioesse debeat, 556. Corifessiosimulata,
cognoscitur,nisi crimperfeetediligitur,1287.Cognoscen--"lionus supefbia?gradus, 577. Ejus iechnse,578.
' tiutn Deum.et.non cognoscentiumquatuor diffefentia3, ConfilentiumDeo differentia,598.Alii servi,alil mer-
~1202.Cognitio in coilis dilectionisestnulrimentum,hic •cenarii,alii'filii,'29.ConfiteriDominoin gfatiafum actio-
potest esse detfimentum,.sui 1075. Cognilioet devotioala? ; ne et iri operumexhibitione,569. \
' dua?; 949. CognitioDei et necessaria,1087,.1401.Co- Conformitasvolunlatummaritat"animamYrerbo, 1557
gnitip et curasui quam' necessaria,-.417,1400. In tribus -1566." . _ -.-
consistit, 1166.Ejuseffectus,566:Timor.Deiethumilitas, Confusioadducerisgloriamquae,-1109. -
*1400,1401.Gradusest ad cpgnilionemDei, 1401. Cogni- " • • COKGAKUS abbasin Hibernia,"5S7,658.Kempe Sririen-
tiP, animsev.ta.1254. ... . sismonasterii;686.'
quales esse debeant, 458. • COKGELLUS pririiusabbasBenchorensis,664.
- . Collateralespontificis
nominedesignalurinlellectus, 1411.
-' Colli Congregatiofelix, nbide Maria MaTthacon.queritur,
Colloqiiiapiorumrequirere etsi laudabile,' non tamen 10.00.Congregationistres parietes, 1242;Iri congregatio-
perfectum, 562. In colloquio duo auditares cogitandi,- ue plurimorumimpossibileest omnesunius esse fortitu-
112f0.Colloquiasseculariumfeligioso",prsesertim tironi diriis;1158.In ea vivendumordinabiliter sibi,sociabililer
' -
i vitanda,-299. ColloquiaCistercienslumqualia,.1118.n., proximo,l)umiliterDeo, 989. -
' 1120.Colloquium Verbi eianima? spiriluale/li25. Col- Conjugiumstatuspericulosior,1156. '" Ipsuiritollere, est
ioquiuminfer Ludovicum Juniorem et Bernardum"apud omnem spurcitiam'inducere, 1495/
'Gorbolium, 210. . ,, i .' ;- ' - CpnnefelhcivilasHibeTniae,
- ' 666. Ejus episcopalusdl-
Colof albus et
glofise gaudii indiciuta, 222 el seq:Co- visus, 672. ;
•i.22-9 YOLUMiraSPEUMI. ... -, 1259'
GOXON ex canonico regulari cardinalis; 640,.Legatus, pelenda anle bonaopera..1427etseq. Aliorum profectus
13 n., 185. 7. * estipsi anteponendus,Ii42.-Conlemplatio,mors angelo-
COKRADUS archiep. Saltzburgensis,155. : rum, 1446.Contemplationis duo geriera,-1207,1479. Qua-
CoKBADusdux Zeringensis, 10i. - tuor species; 458.Duo gradus, 1097:Tribus modis .distin-
COXHADUS episcopusPapiensis, 145n. -:- guilur, 1207. Conlemplalionis impedimenta,quse,et-quo-
COSEADUS monachusMorimundi,17. modoremovenda,566. Contemplalionemagis riecessaria
CosnADUs rex Romstnorum,178, 242.A Mediolanensi- ' actio, 1290.Utriusquevicissitudo,1441, 1462,1464. ..
bus abnegatus,144. . , - . ' -varii
Coritemplanlium status, 1542.Eorum quies temere
. Gonscienlia indiriduushomiiiicomes,469. Bonisrefer- nonest inteTpellanda,14.46.
ta operibus,lectulusfloridus,1429.Conscienliafelix quse, . Contemplativiin hac vita^fruipossuntliberfate coiri-
762. Conscientiambonam duo reddunt, 466,1181:Ejus placiti, 609. Iis utile moniturii,1002_et seq. Coniemplali-
"
quanta felicitas et -divitise,565.JEt securitas,466. Con- -va? • vltsealiimagisidonei, alii acLiva?/1210. •,
scientia, locus securus, 469. Ejus testimpnium qusde, Contemptus omnium pro Christo, divinse virtutis- .opus,
1051.In tribiis,971.In eo perfecta et absolutaexcusaLio, •Ln.Conlemptusmuridi,922, 1177. Conlemptisterrenis
417.Ex conscienliselestimonioquis possit g.oriari, 469. qusererida coeleslia,277,758. ContemptusKegulse,514.
-Ex eo gloriaet humiliatio,421. Conscientiseexpurgandas Etiamirimiuimis quale crimen,.511. Contemptussupe-
quanta monachofumcura, 1216.Conscientiasvermis hic riorum in Deum ipsum cadit, 144."Contemptuset negle-
non suffocandus,481. ConsGientiarum-notitiadifficilis, ctus quid diffeTant,507.Cqritemptulegum gra\ius-pec-
' 725.Conscientia
quadruplex, 1.232.Bea", aniirisecarcer "•cari quamneglectu, 507.etseq. ". ... -
esLetinfernus, 1004.Conseientiaefaisa?"perieulum,514.' Continentesnon soli salvandi,1495.Conlinentia niu-
Malabonumopusviliat, 1514.Ejus tormentum;455..Mi- "rus,patientia anlemurale,1074.ConLineritise hostes,carP,
seria, 479.Conscienlias
" v itiumfama nqn diluit,' 1514.T. mundus, eldiabolus, 942 etseg.Ejus pfasdicandaa Lempus
,Anhna. ,''".- legis inoppofLunum, 1470.Eam professis-vetilumfpmiua- '
Consensusvoluntariusest habitusanimiliber sai, 604. Tumcontubernium,1495. ConlinenLia iriplex, 11D5.,,
Beatosfacitaul miseros,605. Non est ribi voluntas non _ Contritioiiisunguenlum unde corificialur,1292.Ejus
est, 604. Consensumdans-criinini,.paf est perpetrariti, vis et fragrantia,1292eiseq. YicemsuppletTestituLiohis,
158. Consensussolus nocet,619, 1568.Norisensus,1457. nbi deest.facullas,629. V. Dolor. , ,. -'
Solliciteest cayendus", 1459. Consensuspravorumqualis, ' Contritumcor proximnmcordimundo,1151.
152.Consensusregis in electione episcopi, 275. Contumaceset obs.linallposilapsumabominabiles,99L
Conservaiionis beneficiumexpenditur,867: Diiriussunt corripiendi,1420:
Consideralioquid, 417.;Maximead drvihaspectat, 445. Contumelia?et probra sunl conscienlia?medeJa,271.
Consideralioexteripr operumChrisLiminus capaces arii- , Cqnvefsatiospiriiualis in duobus,1098.Cujus conver-
mos pastit, 807. ConsideraliovulnerumChri_,ticonscien- satioomnibusgrata/nulli esl onerosa,huicde saluteuni- .
lia?vulnera"sanat,-1480. Considefaliosui ipsius arrogari^ versa fratrum congregatioaltestalur, 790.
t,;amtollit, 1454.Tripertita est, quid, quis,qualissis,'418. Conversiohomiriis,910. Coiiversionis modus, 479. Via
Unde sit, ubi sit, el quo iturus sit; 1108. Considerationi TeaeundiadJJeum,'368.Per humilitalem, 817. Homims
aliquidsui cordiset temporis.dandum,.412.Nullamei in quatuofstatusanle conversionem,1101,-Sola charitaslex
vita operamdare, vitam perdere est, 414. Ejus effectus • est converlens animas,,29. Sola Dei. dilectio"convertit
et ulilitates,'412.Tfes species, 446. '-..--' - - -animas,598. Gonversionisdifficiiltas,'482 et seq. Magnum'
Consiliumnullummelius, quamexemplum,723.Consi- est miraculum,1070.Opusest divinas\xicis,'nonhumana3,
lium et auxiliumfralribusnoslrisdebemus,725.Cum/eon- '-478.Bes o'i\in_evirtulis est, 902:Ex gralia Dei, 1560.
silioomniafacienda,459.Episcopisnecessariumest,462. Deo adscribenda, 1542.Quibusgradibus fiat, 1224.Deo
_Adconsiliumeligendiprudentes ethenevoli, 462. Con- •ad gloriam,angelis ad ]a?titiam,hominibusest ad exemr
silii testes, dilecliout sapientia,515.Consiliumdanscri- plum, 145. Peccatoriipsi quantumsit bonum,125.Vera
mini, par est perpet.anti/158. Corisiliumsuum. deseruit vita nonnisiin conversioneest, 477.-Conv'ersio etiamcor-
Chrislus,ut ex bonofieret melius, 904. Corisiliuiripro- - poralis non negligenda, 818.Si absque interiori fuerit,
prium, lepra, 904. Humanumsequentes, amittunt divi- - nulla erit,-817.Conyersionisprogressus, 485. Conversio-
num, 802. Consiliumjustorum et peccatofum, sicutet ' nisperfectae-forma,957,959.Conversionoslra ad:parvuli
firiis,.114.ConsiHumimpiprum,cujus auctoret suggeslor exemplum,958. Dei benignilas erga recens conversos,
"est daemon,1199. Ad ipsriniquatuor itur viis, quibusto- ' 481.Gfavespaliuntur tenlationes, 1004.Eis spiritualia
tidem sunt oppositaevirtutes, 1199.V. Perlinacia.' - peccatanon bene nota, 481.Conversiopost Japsumrara".
Consiliariimaliapudprineipesel'reges-quidmoliar.tur, • 7. Conversionemnolle, Deumest ignorare, 1404.Eamad
' mprtemusque differrepericulosum, 1201. Converli no-
Consulenlesnon sinceremerito anguntur, 292. ; Jehtiumvahseraliones,14Q4.Conversisemel, iLerumque
Consolalioin affeciiorie, 1557.Consolatiobona, qus, perversi, rarofesipiscunt, ^g^.Conversio.asseculafivita
1090.Gonsolatioet correplio.Dei duplex.auxilium,1555. ad religiosam,gaudium angelorum,299: Mrilto.facilius
ConsolationesDei quibusdenlur, 832. Dlvina?et angeli- reperias multosssecularesconverliadbonumiquarimrium
" cae,854.ConsolalionesChristi ad quos pertineanl, 786. •• quempiamdereligiosis transire ad melius,-i01..Conver-
Sponsi, 1584. Consojatioccelesliscarnalibus illecebris -sisTecehter-etcarentibusconsolaiione •
ccelesti
' quid
• -• agen-
renuntiantibusnecessaria,1045.Beceniibus conversisea dum, 958 ^ - • •
carenlibusqhidagendum,938. Ejuscapacesqui caducam Conversidictlex adultisad religionem'conversi,147n.
respuunt, 588.Consolatioterrena divina? obex, 916et ' Conversidicti fratres laici, 147n.', 686. A monachisdisT
seq., 925,926 Bespuendaob dhinas, 751:Mundanavera? tincti, 148, n.', 520. Post professionem"anullo episcopo
,et salubriscorisolationis estimpedirhentum,765.Ahimam vel anbate, invitoabbateproprio,suscipi debent,;148-n..
' eneryat prsesentiumconsolatio,.roboratexspeetatlofutu- :-Nec"abarchiepiseopisaul episcopi. retineri, 520. Locum
forum, 345. Consplationem quisquisignoratpecessafiam, habentin electione abhalis,'286.Stantes inagrp, sege-
; spperest ut nonliabeat Dei gratiam,796. Quisquis deso- ' tescuslodicntes,252.'Fit eis sermo' in .privalo.capilulo
Jationemnon novit, nec consolationemagnoscere pptest, thebus domiriicis,v 608. Molendinum,in quo feminsecon-
796.In -consolationeet tentationeqrionioao-segerendum, yersantur,non est eiscommiltendum,85. - .
1552. ConsoJatioin afflictione,-1557. Consolaticriis
" de ' C-uiviviunrsapientise triplex pro triplici animsestatu,
Tnorte pTopinquorum motiva,1554. • .598 In conviviisjDolissimum lingua frenanda,444
Cohsuetudinisvis, 408. Per eam mollescuntomnia, 7. Coopertoriummonaclidrum,6 n. Qualeesse debeat, G.
Erustra abusibuset vitiis .obt'enditur,'456.' Cohsuetudo Coftotum in quatuor affectionibus,amofe.et timore-,
prava consiliosuperanda,1112.'Consuetudo pecca'ti'quam " gaudio et tristitfa,-817n. Ejusmembra,intellectuset aT-
gravis/1102.In profundummaloram.demergit,.-579. Gon- fectus,'hic ssepedivisa,924.Oculus quadruplex,515.-A
suetudiiium diversitas charitati.obesse rion. debet; 215 peccatis"mundandus, 490. Cordispax pleoa futura?vitse-
et seq. : - . .^ ; reservata,924. Cordasursum levanda, 921,e.,se(7.,'925.
Contemplatioquid, 417.Ejus vis et natura, 1462.Fitex . • Cor levare quid sit, 925. Cordeorsum,caput sursum ha-
condescensione Verbi Deiad humanam naturam, 1207. befe, turpe-.esLhomini,1109.A.ii sursum, .alii deorsum
Spiritualesin anima contemplantissimilitudines, et ex habent, 1158:Exoneratumet Jevelevatur magis,iitquas-
his fprmata3imaginatoria3speciesangelorumopera, 1412 •ratet di]igatveritalem,-860.Cordi-priusquam corporL
et seq. Contemplationisgustus quibus debeatur,.1427. "-mederi.morisestdiyinsevirlutis, 1219.1psidebemuspu-
"Ejus quies,J13.45. Quibuscompetat,1545.'.Ejus delectatio ' rilatem, 1115.In quo'e'a.corisisla!.,465.Ex: cnrde-puro
et inquietudo,1545.-Objectum,1185.Baptus, 568,1566.- pfoceditregulsiris observahtia?proposilum,25"6.'Cordis
Duplex excessus.:unusinlumine, alt.er.infer\,ore,1456. • custodiain affeciionumel "cogitalionumcura sila, 1120/
Contemplatioglofia?comiriendatur,920et.seq.Prseparatio- ' Sinecustodiamanusetlinguaecbristareneq'uit,i 121.Cor
' ad cqntemplationemqiia?necessaria,1428..Contemplatio-- cpntritumproximurncordl .nupdo,41'..1. Quomodoscin-
cis avidispra?aicationis officiuminjungitur,1413.Ndnap- dendOm,818. Duobusmoaisex carfievita pro,;edit,t204..
'
4251 INDEX RERUM ET YERBORUM 1252
-Cordispetltionesin tribus,S24. Cor trlplex, 1235.Cor in Credulilatisfacilitas,TitiumJamiliaremagnatlbus,426.
sinistro lalere locatum, quod ejusatfectipprona sit in Cremonensiumduritia, 294.
terram, 844.Cor titubansnonamat Christus,-sedslabile, Criminidansconsiliumaut consensum,par est perpo-
775.Ejusvanitatem-arguitvanitasvesiis, 558.Cordisdu- tranti, 158.
rilia describitur,409.Gradusad eam, 409.Cordisindrira- Criminosiianab ingressumonasteriiafcendi,565.
ratio ex propriavoluntate,e't quodnon mediletur legem Cristamonasteriumord. Cist.,560.
Domini,'818.Cordiumunitas commendatur,814.Error/fa- Crucifixusmundoquis, 826.
ciiis de corde alterius,,87. ".rugeldumrilla, 675.
Corboliensecolloquium,210. CruxChristiin quatuorconsistit,884. Qualuorvirtutcs
Corcagia,civitasHiberniae, 6 79. inêa resplendentes,895. Quatuor.ejus cornua quatuor
COB.MA_.CUS rex Mummonia3,662. ' Ejus elogium,665.et teritationibusopppnenda,1066el seq.Triplex'peccallge>
seq:-,667. , rius expugnat,originale,personale,et,singulare,886.Ni-
Corona,monast.ord. S.-Henedicti, n. 265n. Coronaeelo- hil prolicietinimicusiri eo, quemipsafleleclat,1060.Glo-
gib episcopi,etreges compellati, 195 Etiam abbates, ria est Christiani,155.Christigloriamplures, quam cfu-
213.Coronaecleficalisinsignia,82. Coronaead ecclesia- cemdesiderant, 1550'eiseq.Pretiosum depositum;,fru-
rumornalum, 539. cthmcfucis suse,nobiscommisitDeus, 862.Crux phrisli
CofonareFrancia3 regemprivilegium Remensis archi- homo,767. Crux est pretiosa,amabiliset jucunda,11060.
- Lignumvitseest apprehendentibus'eam, 1060.Grala est
-episcopi,245. ex elementis 1057.Ei
Corpusbominis quatuor1550.Tres constat, 597.' ejus ignominiaei, qui Crucifixoihgratus non est,. 1552.
_nonidem viverequod esse, ejus status, Cruceiriferehtiumtres gradus, 1061et seq. Eorumdiscfi-
Grabatumest, in quolanguidijacemus,889.Tenebrosum men, 1065 Crux et labores,prselati ha?reditas,420.Est
iabernaculum,1555.Onusnostrum,et carcer noster, 8i7. cuiquetollenda,1065.Hujusunclio,1071.Yia est ad glo-
Est hsereditasvermium,558.Nontamnostrum,quam.Dei, riam, 878.Iu ipsa moriendumest, 1066.Latronifuit pons
'S47. Infirmumanimaeproficit-ad poenitentiseffucluiri, brevisad transeundumde luto fsecisâd paradisum \olu-
mortuumad requiem,resuscitatumad consummationem, platis, 26. Crucis Dominica?lignum BernaTdomissuiria
597. Corpushurailietratio, rationem corpus confirmet, patriarchaJerosolymilano,172. Crucis"signum,vitse si-
418.Corporiquid debeamusln vila spirituali,l_116.Custo- gnum, 527. Crucesigriatisindulgenlia?data?,"528.
dia et disciplinaei est adhibeuda,723.Custodiaqusepro- Cubiculavaria sponsi,1542.Cuhiculumtropologicear-
banda/997, Curaejuspraepostera,751.Eidebemus sani- canumcbntemplationis,1540.
taiem, non yoluptatem,1115.In robustocorpore animus CucullaCisterciensiumalba, 221. Floccatasrejiciunt
semper tepidiorjacet, rursumin debilifortior vigel spi- Cisterc, 5 n. Cucullaetfloccusquid differant,5.
rilus, 235.Circacorpusoccupalio nibil aliud est, quam a Cuissiacensemonasteriumbrd. Prffimonstratensis, 85
Deo qutedamabsenfatio, 525. Cofpusquod cofrumpitur, n., 585 et
n. Culpa poenadispar est in similibus faclis,
qtiantumaggravet animam, 1 050. Ejuscorruptioquadru-
plex, 1201.Ahima el
potius prius curanda,quamcorpus, Culralimcivitas.677. i
729:Animaeerga corpustfia officia,1205.Corporiquan- CultusDeiin tribusconsislit,1198. Negligentia circa
tum prsestetanima,779.Corpus animse collaborare debet, ,eum riotatur, 274. Cultus virginumperpetuus, 122.
750el seg.'Quantumanimsedebeati750.Et conferat,597. FiliarumJhujus sseculiinstniset caducus,122.V: Onu-
Pro anima exponendum,845. Corpus quantum ametur .tus.
ab anima,596.Ejusresumerididesideriumin animabea- Cupiditasex-xordisinedia, necessitasex carnis infir-
s ine
ta, 597.Animse.beatorum corporibusnecvolunt, nec mitate procedit, 857.Tolerabiliorest necessitas, 857.
valent consummari, Corporisgloriosiquatuor dotes, Quomodoordinetur a charitate,600.Cupiditasirimona-
5 97.
1058. chisdamnatur,555.Utilitatiaccedit quidquid cupiditati
Corporaliabonavana etcaduca, 111.Corporalibusob- demis,li67. CupiditasBomanorum,456
servantiispraeferendaspiritualia, 552. Cura sanctorum prsecipuacirca animam,1351. Cura
Correctioftaterna per insoniem facienda, 979.A cha- animsepropria?alienat praeferenda,1521elseq.Curs.alio-
jritateprocedensnon attendit personam,191. rumnon gerendacumsui ipsiusneglectu,411el seq. Cri-
Correplioad probationem,1425. Correplio et consola- ram animarumambientesnotantur, 1577.Quis ad hanc
tio, Dei duplex auxilium,1555.Certum est ejus amoris idoneus,466,1577.Arocatio ad eam quibus indiciis inno-
testiraonium,1100.Quid in nnbis operetur, 1100. Corre- tescat, 1464.Invitis est tradenda,247. Cura, noncuralio
ptionis utilitas, '1575, 1461 Correptionisasperitas man- a pastoribusexigitur, 455.Curis ssecularibusdedilimo-
•suetudine lenienda,1420,1422.Moderatasit, 901.Gofre- nachi prsestringuntiir,754.
plionemetiam peccantes segreferimus,1425. Correplio Cura pro beneficioeeclesiastico,475.
•monachi ut instituenda,106.Pastori pio sua non suilicit Curationisspiritualissignaet indicia, 1156.
correpjio, si adhuc periclitelur inferior, 1415. Bernardi Curiaprobosrecipit non efficit,459.Eam frequentans
animus in corripiendo, 1375. Non proficiens eum ange- clericusamliitionissuspectus,459.
eJ
t)at/1414 seqq. Duri et contumaces durius corripiendi, Curialiummoreset pervirsseopiniones/457.. i .
1420.Malisingrataest et odiosacorreptio,1558.,Eamim- Curiositasprimus superbi-egradus,571. Parit expe-
patienter ferentesquaminjusti, 1414. rientiammali, Ul'2. Ejus indicia,571. Dinaecufiositas,
Correptisvilia famiiliaria-, 1414-et seqq. 571.Curiositas.oculorumculpsecommissaaindiciuiri,causa
. Correptor,bonus adversarius,1573.,, committendse, 572. Deodicatamembranonsine gravisa-
. Co-Frupfela sseculi,202,-226.Qualistempore S. Beinar- crile,gio iri assumuntur,847.
usurocuriositatis
di, 200. Etiaminclero, 414,657 elseqq. Currenliumpost Chrislumdiscrjmen,1537el seq.Quam
Corruptionaturae,824.Ex peccato,759.Corruptioanima indignumpost ipsuni non currere, 155.6et seql Motiva
triplex, corporisquadruplex,120i. vitam exponuntur,1556el seq.Curruntpra?aliisfefventesani-
Crdsfuturam, Aodie _pra?sentem designat, 770. ma?, 1559.In via vitaequocitius, eo faciliuscurrilur, 545.
Crealiefficimurnostri,Deiper bonamvoluntatem,dia- Cursusnoster ex-gratia pendet, 1554.Cursuspro mqdo '
iioli per malam,sed ulrobiquenostri,610. gratiae, 1 551. .
Ctestiohis beneficiumexpenditur, 867. Homo in-ea Curvitasanimse.qua?, 1548. .
<juatuoTvirtutibusi.nslructus, 975.Dei potenlia, sapien- Custodiacordisin quo consisfat,1120 Sine cusfodia
lia, el laenignitasin inundi crealione,954. manuset linguseconstarenequit, 1121. Custodianostri
CreaturaescalaadDeum, non-tamenin_i_atis, 445. In quantain Dei providentia,856.Cuslodiacivitatis trifaria,
iis Deus laudandus, 354. Cur iis ad suasaclionesulatur 1557.
et
Deus, 1279 seqq.Ipsis utilur ad nostra merita, 620. Sa- - Cypressusimputribilisest et boni odoris,1426.
lutem electorumoperalurpereas tribusmodis,620,621. Cyprus insulaferax optlmivini, -1420
-Qiiidcreaturaqusequemereatursuoministerio, 6 20.Ani-
jnam a Deo ad cr.eaturasTemitliptena ^ravissima,1595 b
j_Iseq. Crealurserationalispraerogativa,617. Nihil-est in Daciaterra auriet argenti, 441. .
rebusquod implere possitcreaturam,nisi chariiasDeus, Dsemon, V..Diabolus. . '
qui solus- major est illa, 1522.Creatura? ' triplex finis. DaBmonium meridianum,1590.
616. ..' DAMBEETUS Senonensisarehiepiscopus,460. '
Credentescur,tampiuci viclores,906. Credentiumsi- DalfinusInnoceritiofatisfacit, 144.
^na in Evangelio tlescripta quompdosingulis fidelibus' Damnainterioracurplerique non sentiant,,480.Dam-
conveniant,911 et seq. Credere, videre est, 1511. Iirio ;num alienumnostrasit cautela,1455.
etmajus, 775.Crederein Deum,Deo,Deum,quid,118l. Damnatisnullaredemptio/1552.Culpain eis inexpia-
Credendum non est omnibus,
' nec omnibus decredenduth, . bilis; et poenainterminabilis,481.Pocna curseteTna,614
S46. - . . el seg/Nempequiaperseveratinmalo firmata yoluntas,
Damnaiisqualis
iCredijlitasveloxin rebusEdei non est temerilas,.310. 435,615. Eorum-vennisimmorlalis/456.
1535 - YOLUMINISPWMI. 155'*
lux/455. Nulla sanctis erga lmpioset damnatoscommise- Unus sibi, et Jnê, 452. Multain Deo anum, 451.Deus
ratio, 52, 849. Sola" suffieit ad damnatieriem
• inulilitas, simplex, 451.Eo simplex, quountis, 452. Cur tamen di-
109. , .
" DaniaCisterciensiset Praemonstratensisordinum vefsa sortiatur nomina, 1101.Estsumme simplex, unus,
"' mo- et hnmutabilis,1548.Dei immutabilitas,1580.Deus aeler--
oasteriis
' abundans,.548n. , nus, 450.' Deus imriiehsus, 451. Dei • locus,ipse Deus,.
DAVID dicitur visu desiderabilis,veXtridntifortis, 895. 1405.Detfsubiquejhomonullibi, 1094. Est-ub.que, secl-'
Magriuscqnlempiator.1545.Ejus pietas, 1299.Palientia diversimode/,1082..In creaturisdiversimode, 1 745.Est' in~
in maiedicum,1594. Ghristusradix David,896. sancliSj.nonsolura-persubslantiam,sed eliam cumillis
DAVID rexScoliae, 674,688. propter voluntalisconcordiam,745. Deus in sanctis glo--
Decanisint presbyteri, 454. riosus; 59, Quomodoinsit bomini,quombdoangelus, 450.
Deeima?Cistereiensibusrelaxatae,211a.; 520. Decim® Quoinodoihhomine, ethomoinDeo, 1517.Cuf peculia-
monasteriorumin quos debeant expendi, 588. riter dicatur_essein coelo,829.Deumnihil lalere potest,
Decoloratioa sole varie exponitur/1570 elseq. '" 485. Solus uhiuscujusque capacitatem novit, 1210; Doi
Decorin confessiorie,122.Decor auima?' consistit in voluntas.fitde omriibus,et per omnes, sed nonin omni-
honesto, 1565:Decofvirginum-quaritus,121.Decor.ve- bus, 951. Deus amat/et eslamor ipse, 1468. Deus solus
Btiumvestitumnondecorat, 122." seipso meiior esse npn vult, quia non potest, 98. Quoil'
Dedicatioecclesise,propter animas,1070, 1082.Dedi- malus esse non possit, non infirma facit necessiias, sed'
catioriisfestum quale',1078. Dedicationis ritus qtiinquu firmain bono vojuntas et voluntaria fifmitas,616. ;
ad mores aptali, 1071el seq. , . ,. Dei prpvidentia in disposilione Terunij 860;1545.In.
Defensiq peecs-torum octavus superbia?gfadus, - 577, moderandisterita'tionibus,-'836. Ad nostri 'custodiarri;
- 856.'
Quot.modisfiefisoleat, 577. Deluncti, V: Mortui. Deiisita iritentusuni; ril mullis, 1507.Del respeclus va'-..
Deieptatio in Dofriino quse, 825. et
Deleclationis mole- rius, aliis- metum, aliis consolalionemstffert,1480.Dei
stiasvieissiludo,1545.T?ra?6ccupatum' ssecularibus desi- bohitasin custodiaangelorum, 862 el seq. Ejus dign^ttip
deriisanimiimdelectatiosancta
' Delieatis non timenda vitse decbnat, 923. in animam,1445. Efga homines,584. Quarilum dilexefit
religiosse asperitas,118. hominem,584. Ejus in hominemamor foTtiset cpnslans,
Delicatireligiosiarguuntur,' 984. Pudeat sub spinato ca- 1.018.Dei dilectio nostram prsevenit,"1560.Imo et su-
plle membrurufieri delicatum,.1042. perat, 1510. Dei erga horriinesamor "contra dsemones,•
Delicia?exemploChristifugiendae,568.Carnaleset spi- 1519.,Deimisericprdise niultse/786. Is misericor-
fitualesin eodem se'"non patiuntur, 12. Delicia? carnis, diarum, 786. Ejus misericordiaomnibuspater oblata, 959. Se- .
spiritus corruptel*', 6. Delicise vitse spiritualis,488 et plem ejusmisericordia?ergapios, 940 etseq. Largaboni-
seq. A religiosasvitsedeliciis abducigrave et dolendum, tas' in procuranda hominis salute; 788.Tfibus modisa,
407. Deiicia?Marias Yirginis,'1003.'DeIiciiscarnis reriun- peccalis nos praeservat,"941:Susceptor estpiorum cum
tiare iniiio graye/postea suave, 917 etseq. Yitaln deli- cadunt, 830. -Bonitas ejus misla cum justitia, 573. Ejus
ciis mors est/et umbra moftis,,1454.Delicisehominum indulgentia erga peccalores in Iribus, 942. Longairimitas'
reprobantur, 1125 elseq. Errorhominuminveris et fal- . el' benignitas in eosdem, 178, 942, 954; 1004, 1229,
sis deliciisdjscefnendis, 1221.Mensassueta deliciis;nec 1561.Hominem a peccalout revocat, 1245et Ejus-
excuita disciplinse sarculo, "mriltas contrahit sordes, dem dignatio in suscipiendopeccatore, 1561.seq. Beriigrii-.
155. '-_'_. tas erga receris convcrsgs, 481.Dei dilectio.convertit'
Deliquis"sesemel, virtus possei reputari, 245. ariimas, 598.Dltionem peccati tardat, ut conimendet pa-
. Dentium proprietates. vilsereligiosa?
' tropologice attri- tientiam, impleat electionem, et confirmet charitalem,.
butas,
' 1215etseq. ; _ . 94]. Eius 'longanimitas culpam - obstinali accumula., * , "
' Depositioepiscoporumsolius est papa?, 255. 111(1. • .--
Depositumquovisdispendioreddendum,361. . . Dei prbtectio, 854. Deum in tentationibus suis tan-
Deplangere, mriltum pfangere, 561, quampropriumhabent singulielectorum, 830. Deus ten-
Deseensusnostrt tres gradus,.1192. tat ad probandum,non ad repfobandum,1018. Dei cor- -
Desideriapiorum non semper perficiuntur, 86.Desi- repLio/certumejus ariioristeslimoniuin,1100.Ejus indi-
deria sseeularia,1187.Humana in tribus sita, quoddecet, gnalio ex misericordiaprocedit, 1097.Hoc quippe inlen--
, quodexpedit, quod deie'ctat,.77l. Desideria P atiura _ad dit cum lerret aut percutit,ul faciat voluntarios,non sal- -
ChristiIncarnationemnostrum afguuntlorporeiri, 1270et vet invitos, 617. Ira Dei gravissima,eum sinii impuria-
seq. Desideriasanctainvento Deo crescuut, 1559,"Desi- peccare,1413. el.seq. Si tezelus deseruit, etamor, 1415.'-
deriis quseritur'Deris, non pedum passibus,155,9.Salva- BeruardusTult Deumsibi irasci. 1415.Dei ira?.etfuroris":,
buntur-quisuntin desiderio proficiendi,1457.Desiderium discrimen,1508.- - '".".'
vehemens, magnusclamorin auribus Dei, 873. Deside- Deo quomodo,tribuantur meihbra corpoTea, 1276 et,
rihm vox est aniirisesponsumrevocanlis, 1527/Ettractio, seq. In ep nihil corporeumfingenduni,955. Corpofe"nou
1464.Desideriumducitad perfectamcharitatem, 56. De- ..eget ad suasopersttiones;1276,1279,DeilongiLudosetef-
siderium-ctBlest-s palriaelegi novseconvenil,1469«. seq. nitas, Jatitudo charitas, sublimitas potentia, profundum
"Desideriumresumendi corporis in anim.abusheatis, 597, sapj.entia,457el seq. Dextrum et^sinislrumiri\Deo qmt},
V; Aypetitus.Desidefium veheraens aperiri sola lingua liis; Facies ejus et posteriora, 1471.Dei caput, divini-
lion sufficit,-lll.Desideriumanimsedevotsead'meridiem tas; pedes, judicia, -955.Ejus vox inspiralib ejus, et ju--
" seternas,1589. -
lucis sli limoris incussio,1447.Dei voxomnibusse offert,479:.
Desidianostra in negotio salutis praestTingituf,1198. Dei marius, latitudo et fortit"udo,1282.Pedes duo, mise—
:' Desperationis causael effectus,1404. Hancparit igno- ricordia elveritas, 1206,1209.Seu misericordia etjudi-r
rantia Dei, 1405,1404 cium, 1281.Horum in animaindicia,1281.Uterque oseti--
Detractioquantummalum, 1119et seq. Ingentia ejus landus/1281.Dei solium, angeli, 951. . - , .
riocumenta, 1547. Charitatemimpugnat et-perimit, 1547. Dei regnumubique, 1088.Deus quomod6"alicribi pecu-'-
Tfes ttno ictu perimit, 1119.Esl calix dsempiiofum,12. liaritef esse dlcatur, 1082.Quomodoclicatur vehisse in..
Betractionisvarisespecies et modi, 1547. Beligiosos vi- hiinc munduriirV, Chrislus, InCarnatio.Dei ars mira1ad"j
tae severioris"de aliis deirahere' iridignurii,527. salvandoshomines,'527.Bonitas infeparatiphehominis,
Delraetoris linguaJaricea,spiuis, et clavis. Chflsti cru- 930 el seq. Sapientia in redemptione hominjs,-741et seq.
delior, 1119. Detractores.Deo odiblles,. 1547.Ghristuni Deus salutem"electorum operatur per cre.atur.as'tribus-
persequunlur, 9B6. Yulpes sunt vlrieas demolient.es; modis. 620, 621. Deo in opere.salulis tria prppria,'prse-
1482. Quomodocapiendse,1482. Delractorum" ingenium destinatio,crealio, et inspiralio; loii. Potentia in crea--
et ihores notantur, 1546el seq. • - ' tione, sapientiain rerumguberhatiorie.-.henignilasiDIn
DetTahereautdetfahentem audh'e, a3que damnabile,- ' carnalione apparuit, 776. Quomodopa^nitenliamôpere--
426. . ' turinnobis, 941.Salutis initium a Deo, 621.Deus solus-
DEInominaolim terribilia, hunc delectabilia, 1509.De spei nostraesolidumpraesidium;871eiseq. Creari, sanari,.,
nomen nosse-tmid, 872. Quomodo sanctificari dicafur,- salvari,et Teliquaomniaex Deo habemus,.622.Deusbo—
S25.Deusnon disputatione,sed sanctitate comprehendi- nofumômniumauctoj-,lSOl.ponorum operum causaef-
tur,.457. De Deo loquitur Scripturain figuris, 1527. feciivaet finalis,-850.Item bonorum operuniauctor, -re—
-
,
Deusquidr455."Ejusprseclaranoli6,646.De Deo sem— munerator, et-reiriuneratiotota, 850.Donasua divisitin
-per •optimumsentiendum,'452. Estid qiio nihil melius merit.a.et praemia,620.NDeidonasunt merita noslra; 972.
cogitaripolest, 451. Estsuuni-ess.e/450.__;t.esse omnium, Deisunt qusecunquenos nobiliianlbpna, 108;Deo ascri-
450. Quomodo,1276.Perfeolioriesomnium rerum emi-- bendsecogitationesbonse^ 1586.'Etnostraconversio,1542.
nentiusin Deo, non divisim.-451,1024. Deus summaiiti- Adeoque^Deosoli reddendabonorum " ' gloria, 1505el seq.,.
Jilas, summagloria, sumniavoluptas, 771.Deus ex qiip, 560. - ' v
psr quem, etinquosunt oirfma,430,- Nec ab essenlia Deus.sqlus principium,' 450; Materia rion eget, 45i.
sua, nec atiributa ab ipsa distinguuntur,154.8,_ Deo soli iflem facere et dicere, 752, Ejus potentia, sa-
Deus Tfinitas est,432. Quomodo.trimisel unus, 432, pienlia,.et benignitas in mundi..creatione,954.Deijmag»'»
'
1235 INDEX RERUM ET VERBORUM «235
et simiiitudoin homin.e,qnid, 614. Dei similitudinemin nor, 564..Nihil est in rebus quod implere possitcreatu-'
' liomineFilius Dei refo-ir.avit,idque ei compelebat,651 ram, nisi charitas Deus, quisolus ma,jorest illa, 1522..
et seq. Gradusdivinaesimi.itudinis in prime homine,an- /Bquumest ut qui a"Deo uoluil suaviLerregi, po3naliter
gelis, el,nobis, 614.SimiliLudo hsec-peritindamnatis,sed a se ipsoregefetur, 50. A-Deoad crealur3s anhnaih re-
remanet imago,974. Dei quanla dignalio;palrem homi- milti pama gravissima,1595et seq.Xteorecedente frige-
uum esse,.l'558. Dei dignationemsolus npvit experius, scunt omnia, 1528.Dei sermo durus quibusdam,588.
1505.Dei lilii qui, 569.Dei ad nos spiritalis.adventus, F. Durus, e.t Sernio.Dei duplexauxilium,correptip et
720.Ejus illapsusin animam. F. Anima. Dei habitatio consolatio, 1555.Beneficiasua prsevenire solet malis/
quomodoevadal anima,-1364.V. Anima.Del domus,ho- 257.Ad complemeniumsuseglorisenobis quodam modo
mo spiritualis,1428..Deo dignumhabilaculum;cujusnec opushabet, 1505. Cur ad suas acliones opera creatura?
ratio deeepta, nec vol.untasperversa, necmemorlafuerit ulatur, 1279_. seq. Nempe ad nostra meiita, 620. Non
inquinata, 1073.Deo templum in nobissedificandum et datnobishic gloriam,sed pacem, 1503et seq,Hominum
quomodo,1072et seq.• .• -.' quinque status sub Deo, 1101,1105 e. 'seq. Edocti a Deo
Deus ut inspector noster semper cogitandus, 851. Hu- alios docere debent, 1587. • - . .
jus prsssentiaecogitatioquam-ulilis, 8 51.Unde colligenda, Devotio est concepta de spe.indulgenliasexsultatio,
1509,. Deiin anima praeseutiaesigna, 1528..Nullumomnino 1522. Vjno comparatur,aqua?timor, 810.Timoremcasli-
prsesenliaeDei •certiusteslimoniumesl, quan/desiderium ficat, 51j.Devotioet copiilio, anima?ala3.duae, 949.Devo-
gratia?amplioris, 1064. Deo prassehs qui Deum aihat, llbnisgfatiaper.Mariam petenda, 808. Devotionis'un-
525.Deus vera animsevita, 855. Deo displicerenon po- guenluni uhde conficiatur,et quibus competat, 1295et
test, cui placet Deus, 1549. Deosolosatiatur homo,595. seq.Ejus fervorebona opera ;condienda,778., Devotionis,
Tria vincula quibus Deo astringimtir,1095et seq. Quo-- aquasinemolestla,-105_8.Devotioue moriachorum,,pr<e-
modonascatur,crescat,.et servetur in nobis, 1255. Deo scrlim in Quadragesinia,daemonlorquetur, 841. Devotio.
inhasferenihilaliud quariiDeum videre, 1284.Puritas ad novilitspraestita,non dala, 795.Devotionisobex, scripli-.
videndum Deum necessaria,.1380.Ad ridendum Deum tationes, 527.DevotionemexterminsLntvanitas, curiosi-
oculusmentis triplici est inquinamentopurgandus, 1028. tas, voluplas,1242.
D.eusin hac .vita.siculiesl videri nonpolesl, 1174,1580, Dexlera et sinislfa in Scripturaquid, 842 el seq.'Dex-
1405.Deum quomodoviderit Moises,882. Dei visio in trumacsinistrum inDeo, 1445. '
eo3-isquambeata et suavis. 1380.V. Visio. Dei fruitio Diabolussuperborumprinceps, 1519.Seandalorumau-_
in
triplex perfecta beatitudine, 1056.Sanctisaliter quam cfor, 85. Hominishostis, 822.Daemonum ex diversis ma-
nobis exhibetur, 1041. leficiis diversanomina, 865.Leo piis non timendus,866.
Dei majestatem quomodoscrutari liceat, 1479.-Qao- Malleuscojleslis opificis,'1044: Diabolisqusealsecompe--
aiodovjdendusin ereaturis, 1057. Creatura?sunt scala ad lant, qusemarius,954. Diabolusinparadisoan praeviderit
f.eum, non iamen in beatis, 445. Dei cognitioquam ne- ruinara suam, 574.Diaboloviam misericordiaeinlerclusii
«*i.ssaria,1401. Quid de eo cognoscerepossumus, 928. obstiriatio,859. Diaholusquod in bonum respirare ne-
Ei_s cogriitiosequilur cognitionemsui; 1401.Deus per- queat, non alienafacitviolenla oppressio, sed suaipsins
fecte non cognoscitur,nisi cum perfecle diligitur, 1287. in maio obstinatavoluntas, et voluntarla obstinalio,616.
Deum cognpscentiumet non cognoscentiumqualuor dif- Diabolusquo sensu sedem suam posuit ad Aquilonem,.
ferenti,_B,1202.Hunc perfecte non cognoveruntphiloso- 574. Ejus ruina hominumsit caulela, 1455. I'o?na cur
phi, 1286, Deum quare non senliebant gentiles, 1230. ffiterna,614e. seq. Dasmohumpoenade angelorumet ho-
Deuniiignoranshomoniliil esl, 56, Deum ignprare ' non minumfelicitate, 1452.V. Diaboius..Pef montesGelboe.
possiint religiosi,724., . designati,1452.-Ulpotegraliasincapaces,1452.Tteriicol-'
. Dei secretum filiis et- amicispandilur, 162.Deus ss-pe les oh supefhiamderelicti, 1451.Eorumfides,467„-.Habi-.
revelat parvo,.quodmaguomullisquedonis non repleto talio iu aere, 573,1452.Nonvi, sed arle prunos vicitpa-
concedit, 344.Dei visitatio.V. Yisitatio.Deo quomodo renLes, 1128.Diabolus habuit. polesialem in hominem,,
implenda triplex animse poientia, 1057.Deus pro afle- 651.Potestas illajusta fnit, 651. Diaholivolunl.s semper
ctuum diyersilale,-nobisdiversimodesapit, 1200.Et pro mala,pofestasjusta et a Deo limitala, 1205.Diaboloabs-,
<.iver.-ismeritis; 153i. Non sapit carnalibus, 12. Deus condiLum fuit IncarnalionisSacramenlum,.8S8.Diabolus
e.xigit limeri ut Dominns,honorariut paler, ut sppnsus tribus tentatipnibus Chrtslumaggressusest, 857.Diaboli.
sinari, 1558.Animi affectus in.Doum,458.Ipsi debemus et PharaonisdevicLianalogia,1407.,
amorein ctsubjectionem, 111, 1116. Dei erganosdile- t^Diabolusservil electorumsaluli inseiuset invitus, 954.
clio eonsiderataquamefricax,589, 721. Deus non solum, Diabolus eisi nolens liomini prodest,' 1278. Cur iiomini.
dulcilerj sed et sapienteramandus, 1325.Amandusdul- lam infestus, 845. Spirituales acrius impugnat, 8.2. In.,
citer, prtidenter,,fortiler, 1527 el seq. Deus diligendus. oppugnandafide frustralus, charitatem'aggredilur,_-220.
583.Deumnon diligensinfidelisinexcu- Deiverba esse durasuadet, 1221.Dsemonumvise, circui-
et..am,t.l_,in__de_i,
sabilis,586.'Deusefficiens.etfinaliscausadiligendiDeum, tio et circumventio,861. Ascensioet descensio,86I.-E0-.
595.Deusnon diligitur sine prsemio,elsi dlligendussine Ehmfortiludonon timenda,sed cavendaastutia, 1128.Dei.
pfffimijinluilu, 591.Deumamansanimaindesinenter iri- pfoleciio contra eos, 841.Diabolus humilibus iiesciens;
q.uirit,qua via,qua cautela,et ad.quam ambuleimansio- fabricatcoTpnas,1519,'Jejunio insidiatur, 819. Quadra..
n.em,1587.Deum cognoscentiuni,nec- amantium"pieha, gesimalimoriachorumdevoLionetorquetur, 841.Diabolus.
eascitas,56. D.eosoli debilus honor el amornon excludit quibuslaqueis:capiathomines,1060.Diabolusbaculono-'
honoremamoremve-sanctofum, 865 Propter Deumdicere sf.ronos csedit;822. Diabplusneminemaliicltnisi consen-
nihil juva.t,nisi Deus sif in corde, 830.F. AinorDei. lienlem,1565.Irisidiaturmaximeperseverantise,1066. Cur
Deo quadrifariara.debemusgratiarum aclipnem,-866. aliquandopermittatur pio.slerrere, 841. Mullos decipit
Ipsinullus.unquam Teddit.quoddebel, 1154/Is in omni siibboni specie, 1591.Meridiesopianda ad deprehenden-.
statii laudandus, 1092.Ejus beneplacitumin omnibusin- dasdiabolifraudes,1590., Diabolosubjicimurnoslra yolun-,
quirendum et'lenen,diim,44. J)ei laus.et grata memoria, " tate, Deo eius gratia, 610. Iiominis slatus iriplex sub
freqnentenda-,dum diifertur prasentia, 1017.Deo cpnfi- diaholo,1102.Diabolicumpefseverare in malo, 719.
tentiunvdifferentia,598.Deus"timendus,cuinec-Tesistere' Diaconiante atmumvigesimumquintumnon ordinandi,
nossuinus, nebabscondi,458. Tanio amplius timehdus, 661ri.Eos mensisprincipumministrafe indignum, 81 el
quanLomajora ejus muner-a percipimus, 828. Quomodo seq. Diacohus.illusionemnoclurnam ' -passus
' " minisirare ea
hominem commendet, 1100.Esl-tam paehapeccatorum, cbenon debet, 686. -
quan. gloriahumilium,4-55e. seq. Placei uterque Deo, et comesin Eibernia, 679,
DiAr„.!i_n-s
peccatorcompuncius,eiiustus devolus.,1092.DeuspTse- ' Dictareproscribere,-28511.
venit preces pi.orum,1289. Temporalium'sufficieniiam. DIDOabbasSenonensis,medicus,68n.
suis tribuit, 855.Magnapromittit in hoc«Eeeuloet in :fu- Diesmysliciduo, unus hujus ssculi, alter futuiii, 761.
turo, 855.Cur parciussubinde detquod homo.,desideral,- Yerus dies qui honnoviloccasum,a3tema verilas et vera
SjS.Vullase requiri etiam quodp.ollicetuf., 754.Mederiso- S3lern_):as, 875..Diestres unus sub Adam,alter in Christo,
let prius cordiquamcorpori,1219.A Dep trahi liberiati, lertius cuniCbristo, 758. Dies spirans,dies aspiraus,dies,
non ofiicil,617. F.,Gratia, Trahi. Deum qusererequanti, inspirans,dies exspitans,dies conspirans,dies cui maledi-
1094.F. Desideria,QuKrere. - • . cunl sancti, 1521etseq., 1525..Dierum
"' ' '-"' liicpro-
longiiuiJp
- Deo nos ipsosofferre debemus,965.Ei ut auctoritotos missavita est a?terna_ 875.
nos debemus, 1150. Deodicata memhra non sirie gravi DilDcultasviri fortisanimumauget, 257.
Racrilegioin usus vanitatis et curiositalis assumunlur, Diffidere/recederea-proinissafide,205IL.
817.Deo etsEeetiloserrire impossibile,125.llem Deo et. Dignationistit.uluspapa?altributus,417.
diritiis, 539.•Non potest esse Deo contrariuriiessequid, DignitatisnominarefugitS. Bernardus, 75,74. Digni,-
etsibi cohserere.456. Seeiimdissentire opoflet qui-Deo tatis nomen ducibusattributum, 102. Dignltalerahommis
conseatire velit, 1562.Deo-,uos subjicitejus gratia, dLa- demonslTantelpfaerogaliya nalura?. etpotentia dqmina--
bolo nostw voluntas,610.Deoservire non onus,sed iiotus, 3S5.D-ghitatispropria?ignarushomo,besliissimilis,
1257. .. YOLUMJNISPHJMI, • 12o8
585. Dignilas-periculosa, 234. Nontam elatioriisquam'ti- genlia circa cullum divinumnotatur;. 724. F. Officium '
moris causa,.350.Monstruosares, gradussummus,et ani- divinum. , ,
musinfimus,421. Dignilates ecclesiasticsehominesmul- .DivionensesS. Benigriimonachi"BernaTdo ob anliquam
torum meritorum volunt, 43. Praelatus ante dignitatem religionemchafi, 35 n., 54, 55. Ab eo summo pontifici
"debuit-metirivires, 420.-Digpitassine scientianihil pfo- commendatur,54. Haimericoitem eancellario,54. Petfo
dest, 585.DignitatesEcclesiaerogansexeludendus,459. presbylero cardinali,55. Divionensesinter et 'Luxoyien-
Dignilatesecclesiaslicsequibus!debeantur,265.Ad Eccle- ses' monachoscontrbversia,5i n. . .
sise dignitates non promovendipeccatofes, riisi prasvia' DiviLesin stia riativitateChristusnegligit, 785. Diritum
26.
pcenitenlia, Dignitatibus ecclesiastieis pueros prsefici acceplioprae.pauperibuspfaestringitur,457.Divitesmer- '
indighum,454, 471. -Dignitatesablridigriispossideriquam canturco?luma pauperibus,1222. .
indignum", 421 el seq. Dignitatiscura majorquam sancti- Divitia?laquaeus,851. Homine indigha, 726. Proeis
tatis prseslTingilur," 457. Dignitatum-Ecclesia? abusus,956. quanta faciant sseculares,1176.'Yeremagna abusio, ut.
V. Beneficia. - - . - . divesessevelit vermiculusvilis, propter quem .dbminus.
Dilatioresipiscentiaepericulosa, 117.Uti et yoti, 116. majestatisfactus eslpauper, 905. DivitiiseLDeo studere -
In viavitsequo citius, eo faciliuscurritur, 545. impossibile,5,89.Divitise.cum labofe acquirunlur/cum fi-
DileetioDei erga nos. F. Amor Dei, Charitas,Deus. more possidentur, cum dolore amitluntur/484,1176.Eas
DilectioDei nostrampraevenit,1560.Dilectio erga Deum esurit avarusut mendicus,fideliscoritemnitut dorhinus,
tribus:afieclionibusexcitalur et - provehilur, 1220.-Dili- 1552.Earum contempiusin episcopo commendatuf,41.
gendiquatuofmodi,1225,.DiligendiDei causa,Deus est; Divilia?jusloruin,,qu'_e/29].'Diviti»"ver_e, virtutes', 726. ,
modus, sinemodo dibgere/585 Diligendin. Dei causa Diviliaenoslra? sunl' panriiChrisli, 767.jtem sanguiset
efficienset finalisDeus, 593. Diligefe toto corde quid,.' erux.ejus, 767. .
1529.ltem ex lota anima, et ex tota virtute, 1529.Dili- Doctor bonus non est' quinon fuefit discipulus, 660:>
gendusDeusetiam ab infideli,585. DiligendiDei causa Docendum'exemplo potius quam verbo, 1469. Silva et
duplex; ejus meritum,et noslrum commpdum", 584. Non". soiiludoplus docent quam libri, 110. Doctoribusattribu- •
diligitur sine prsemioDeus, quamvis siue prsemii inluitu tusmagistritltulus,107h., 108.
diligendus, 591,Dilecluinvolis qusere,actibus sequere, DocirinaSpiritusnoncuriositatem
"' acuit,- sed eharitatem.
iide inverii,1536. Patef perfecte non cogrioscitur,nisi accendil,1286/
cumperfectediligitur, 1287.Dilectio sponssespiritualis, DODO monachusde Trunco-Bpfengarii, 566eiseq.'.
non carnalis,1355.Dilectio pastorinecessaria, 1147.DI- Dogmata.V. Judicium.
lectio proximivera, 598. Yeritasdilectionisin '' ex_bi-ione_ Dolorde peccaljs triplex, 1167el sef/.Dolorisex amo—
operis, 180. -- , , .-• - re nascentis vis et vehemenlia, 1. Doloremetpudorem
Dilecliofraterna unde oriatur, 1421.Nonvivit, qui non timet humana fragilitas,766. Quodnon videt ocalus, cor-'
djligil eosininter quosvivit,-1106.Dilectioproximiutjusta liondolet, 1040/F. Contritio".,
sit,' Deus causa esse debet; 594.Dilectio proximi tri- Dolosivifi.proprium est humilll'atempT33lendere,.cum. "
pliciterexercetur, 1220.Pius justo velle diiigi, minusa aliquid-vultoblinere, i59: ", ,
justoest, 262.Inimicus quomodo et quare -diligendus, Domarelupos. pastoris est, nondominari ovibus,420.
1410.F. Amo_,Charitas:. Domeslicihosles periculosiores,503.Domesticisrebus
T)mmcuriositaspsrniciosa, 571. iucumbereepiscopoindignum,445.Mala a domesli.cis.il-
Dionysii(S"..)_moriasleriumprope ParisiosplurimaSS. l.iiaacerbiofa, ' 1571. .- .'',-'.
martyrum turha nobilitatum, 7 9. Ad papara'pertinet, 275. Dominandilibido.pontificimaximevitanda, 426.Mini-
•Petri patrimouium,275: Hujus monsisteriiJaxior slalus,'. sLraregloriosiusquam dominari,419.F. Domare. . -
79, 80n. Refn.malioper Sugeriumabbalem,77n. Regu- Dominalusaposlolisinterdicl.us,419.
laris ohservanliapost reformaiionem,79 e_SC17: Abbates DomusDei, hoino spiritualis, 1428.Ex angelif et ho-
Sugerius, Odo.-Vide suislocis.Indictacelebritas ' ' - ' apud S. minihusconsliluitur,1072. Ejus pra3pafatio,999,Lapides
Dionysium,209n.' 7 eius vivi .glutino
' cognilionis
• " el dilectioriis cohsereant,
.Dionysii(S.)Remensis.Canonici regulares, 585.Moren- 1072. .
sem ecclesiamad condenduinmonasferiumordinisClarse- ' DomusDei monasteriumord. Cist., 359:Annonae subsi-
. Yallensisconcedurit,585. ... dltimproeo peiil S. Bernardusa Sugerio, 559. •
- Dioecesispro prorincia,54 Dioacesisvisitatio,676. Dona iria Spiritus sancti : pignus salutis, rohur vita?,
.Disciplinacustps sanctitatis,modeslise,-et horiestatis, srienlia?lumeu, 952. Dona sua Deus divisit in merita et
444. Ejus necessilas, 1340. In farailiaponlificisrionne- prtemia,620. Donaseptem Spirilus sanctiiri seplem Chfi-
gligenda, 444..Dtsciplinamet custodiaminferiori debeL - sti apparitionibas,905..D.onaDeisunt merita noslra,'972.
superior, 725. Disciplinascorporalisusus, " 71.Etiam apud Hominiquoniododonataomnia, 1085.In dpnis Deiquid
- cavendum,
-Cistercienses,592, \ . ' 1520. . ' *
. Discipuli.F. Apostoli. . - .DormitioquadrupIex/1244.
. -Sisceritium varii fines,1241. - Draconicoinparatairacundia,866. Iiem ambilio,869. .
Discidiainler.monachos esse quam ' . indignum,214e( DROGO de Glaciaco,288n.', , 7'" '
seq. V,-Lites. . . DROGO Lugdunensiselectus, 250n. '
JDiscordiseet scandala angelis- quaritum.displiceanl, " DROGO mouachusS. Kicasii-Remensis,45, 46, 47. Ejus
1021el seq.Discordialocusfit diabolo,sicutin pace Deo, eiogiiim,47:AbbasS. .oannis Lauduhensis,'56 n..
10,75.DiscorsDeumnon cpnciliat,1549.Discordia?inter- DIIOGONIS et Milisincestuosusconcubitus,174.-
LudoricumJunioremet Theobaldumcomilem ' eausse,205,,
- Dubietas,et falsitas, dua?"fijia?ignoranliae,1518:In du-
206et,seg., 208. -. .. biis ut se gerendum, 27:'.Iri.flubiisrehus alieno potius,
.Discretiocommendatur,900,1436.Est ordinatio-chari- quam suo judiciocredhnt ,"sapierites/85.De' dubiis'nihil
fatis, 1346.-MaLervirtutum et.consummaiio. perfectionis, temere pronuntiandum, 1518. : '• :. "_
793. Sinefervore jacet, fervcr- sine discretionepra?cipi- Duella repriinLflagitatS:.l|ernafdus, 557. Arguuntur,
tat, 1342.Zelumet clemenliara,.moderatur, 424. Discre-.• 327. Duella.insania3,-nonvirluti ascribenda,527.Dueili
tionis necessitas,1456.Ut adhibenda-incorpprismacefa- pfena ' excsecaii.o,'51. Nundina?solemnesad ' duella, 55711.
lione, 795.Hancsuppleatvirius obedientise,795: DuevaniaciviiasInHibernia, 678. - .' .
. Dispensationiobnoxia?Regulae,502. Dispensandiau-- ' Dulcedovirius non esl sine justitia, -575.
ctoritasquibuscompetat,501. Quidabbati liceat circk-di- Dunensemonaslefium ofd.. Cist., 178 n. Arenis maris
spensatiohemRegulae. 505, etseq. Dispensandumubi absoTplum,501n. . ,'
iaslat necessitas, 502. Ubi rieeessitas urget, excusabilis ' Dimibpiscopalemsedem reslituii S. Malachias,672.
dispensatioest; ubi utilitas,-laudabilis: aliasnon dispeu- Dura riiultisvidentur yerba Dei, 588. Ejus sefmo.durus
satiosed.crudelis est dissipalio,435.Yoti remissiosine in corlice, suaris in medulla, 1221.Dsemonisimposlura
nricessitate;non dispensatio,sed praevarieatioest, 505. est, Dei verba et mandafareputare dura, 1221. Duri et
. Disputationenon comprehenditurDeus, sed sanctitale, indevotireligiosi,juraento comparati;881.Duri el contu-
457. '. . niacesdurius corriplendi,1420:Duris ut "sepastordebet
Dissensiomonachornm po?nitentiam irritam reddit, êxhibere, 458. • :-
'
29«. Dissensionenihilin congregationehprribilius, 1216.' • Durilisecordisdescrip'tio,-409.'Indecordisduriiia, quia
Dissentiresecum oportet, qui Deoconsentirevelil, 1562., meditatur quis non legem Domini;sed propriamvolunta-
Dissimulatiopropriumdelicatpruin,1408. - -' tem, 818._Gradusad duriiiamcordis, 409..
Distraclioriibussubjacensanima,
' Dei visitationibusim- 'Dux appellatur princeps illustris, 101..Virnobilis, 102. .
pleri non potest/916. . . _ - Excellenlia3nomenducibus-altribuium,101.Item digni-
Diversitasriluum in Eccjesia,215. Diversitasconsuo- lalis, 1.02.Ducisstrenui munus, 78. -Erral • qui sine duce....
Uidinnmcharitatinon debet obesse, 215el seq.- invia^spirifualiprogrcdilur,. 1340 _
Diyinisde rebtistjiiomodoloquendum,1445:Resdivi'-
nasiiliiliniiis"s_?ctilinon oercipiunl,111 el seq^.KegVi.-
'1239 INDEX RERUM.ET VERBORUM. 1240'
E .JiLDEnTusepiseopusCalalaunensis, 61n.
Electio episeogi res grandis, 193. Facienda prsemisso
EEALCS episcopus*Calalaunensis, 55 n., 6-Jn .195.Regis consensusrequisitus,.275.E.lectiones
Eboracenses13.M.duodecimmonachiad Cislercienses. jejunio, episcoporumimpeditLudoyicus.VH,rex Francorum,-206>
trariseunt, 99 n., lOln. , 207..Electiosecundafieri nondebet, nisi conslet primam
EHRAI-.DUS magister milifumTempli, 541., esse invalidam,154et seq.ln electioneHugpnisRothomag.
' Ebrietas saricla appstoldrum posl acceptumSpiritum episcopi quseritur consensus regis Anglise.et episcopi
sanctura, 1455. Ebrietas,calix dsemoniorum,'-12^ ' • Salesberiensis,42 n. Abbatiseleclioniepiscopiintersuntr
EBKULFI (S.)reliquia?Resbaci, 460. • '•
147n. F. Episcopus. .
EDANUS .episcopus;675. ':''
Edeir voiuptasinterpretatur, 1041. .' ' ' ' , =. Electi Jiberati per Chrislum_adiabolo,655; Electorum .
tresordinesin Mafia, Joseph, etSimeone'ordhiati,;il85:
Ecclesia vinea'Dbmini, ,1464, 1490. Tractaest odbre Eleclorum salulerii operatur. Dbus per crealurastribus:
inc_rriatiVerhi,1335. HancsibiCbristiis desponsat,1252. modis, 620, 621. Electorum profectusqualuof gradibus
Ecciesia?eonnubium,-et Synag6ga?,repudiuiri, 1507..Ec- distinguitur, 1224. Electorum"saluti servit diabolusin-
clesise.dotes a Christo concessse,245.Ecclesia?et Syia-. scius el invitus, 954. , -
goga? discrimen,' 1576: Ecelesiae charitas in Synagogam, Eleemosyna ei prsesertimtribuenda, qui invitus petit,
15*5.Ecclesite oratio.pro Judseis,530.Ejusdenivota pro verecunde accipit, accipiensglorificatDeum',195.Episco-
gratise evange.icsadiffusione, i506 etseq. Ejusprseroga- pura maxime decet, 105, Laudabiliorin vila, quam post
tiva, dilatatioiri mundumuniversum', 1576. TuuicseJo- mortem, 40. .AbbalesCluniacensesaureossecumad opus-
sepli polymitaacomparala, 529. Una est, elsi alia pere- eleemosynae ferre solent, 212. Eleemosynaeencomium,,
grinans, alia Tegnans,1449.'Ecclesia? unitastunicasincon- 367 bis. :'-'
suiill compaTata,307. Nigredo ejus unde, 1555. Quando Elementa in quatuorcorporis partibus vigentia, 1201.
sine maculaet ruga, 1034. Ecclesias dub latera, spiritua- EUAS,idem sonat ac dominus fortis, 1216.Chrislily-
les et carnales,842. Ecclesia?tres ordines, conjugatorum, pus, 916:Eliaespiritus duplex, apostolorum.lypus,927^
continentlum,et praelatOTum,1156 Ejusfilii surit etiarii ELIAS monachus'Clara?-Vallensis,.119. *- " i ,
mali, et quomodo,1550.Ecclesisejudicium infallibilein ELIASepiscopusAurelian. F. Heljas. . I
tisn et app-icationeScripturse,.761. .Ecclesia?lucraDeus. ELISABETB slerilis Maria?"curabangelo pro-
reputat sua, 1487,.'Ejus custodes .appstoli, et aposlolici "positus,751et seq. -conceptus , .
vin, atque etiairiangeii, 1559et seq. Ecclesiasmunit an- ELISABETH UXOT R orgpnis de Abbatisvilla,561n.
gelorum custodia,, 1076,1478. Eeclesiae orationibus pri- idem acsa/ws-Domini,1217.Mortuumsusci-
vari quanti sit periculi, 581.Ecclesiarhduaeres consolan- tans ELIS-EUS, 'I
tur.de prselerito passio Christi, de fuluro, quod se in est typus Christi, 1513. ~
Eloquentisestudentes cavendi, 459- ,
forlemsanctorumconfidit fecipiendam, 1478et seq. Ee- ELSINUS abbas Anglus, 170 n. ,; •
clesia?amor constansin Christura,1544.Dei voluntatem Emlssiones continentiumet
potius quam majestalein scrutatur, 1479.Angelisassimi- torum, 1211eltres, posniteiitium,
seq. .. • ' pra?la-
. '
Jari cupit, 1565.
Ecclesia persecutione aucta, 1575. EcclesisehPstes tium :Engaddi.idem sonat ac fonshasdi,1420.Baptismagenr
prosunl etiam noientes, 1575.Hsecpersecutionibuspre- arbusculse laerymasquepeccantium significat, 1420. RalsaBii
mitur a tyrannis, hsereticis et malisChristianis, 1255el ibi cfescunt, 1420. - ;
"E-.GELBEKTUS comes, 282n: i
a
seq. Tenlationes.quatuor, tyrarinis, ab hsereticis, a falsis EKGELBERTUS. marchioForojuliensiset dux Carinthia.,
ffalribus,. et ab Antichristo,1592_(,seqr.Gravissimaper- 140n., 265-n.In auxiliumInnocentii JI missus, 140.i
seculio a domesiicis,1595. Cur persecutores suos vocet Ephraim fructificalionemsonat, 775.
tilios matfis sua?-,iionpa.ris/137'i. Generalempersecu- . Episeopus
tionem praedicitS. Norbertus/60. Eeclesias diripuitPe- palis cathedranomenest oneris
officii,'iondominii,'419.Episco-
est, non honoris;*operis, noiino--
trusLeonis, 241. Eeclesiaetriumplius de schismatePelri minis ; virtutum, non divitiaTum,-574. Episcopi et recto-
Leonis; 152;517':Eeclesiispacemprocurare sedis est apo- res lignsidomorumcedrina, 14-28.Gloriam Dei, el lucrum,
stolicae,325-.Ecclesiamdefeudere o-ffieium est imperato- populi, non suum qiiserere debent, 465.Eis non ilam.'
ris, 243.Nec libertas Ecclcsi.senocel imperio",nec eccle- compeiitjudiciariapoiestas,quam principihus,i\i.'ei\seq..
siis prosperitas imperii,"242.-Chtistus Sponsaesuse, id Episcoplsilluslfis nomen attributum, 99. llem Excelien-
esf EcclesisB,viridex futurus, 154: QualesDeusvocetad tiae,99. Sanclitatis,252,512,522, 554.Serenitatis, "207n
eeclesiaemfnisteria,492. Digniadecslesisecuramtrahendi, Alque Paternitatis, 554. Episcopicoronmelogiocompel-.
2i-7..Ecclesi_e ministeriis indigne se jngerentes praesLrin- lati, 195n. Episcopielectio ut facienda.F.EIeclio. Kpi--
guntar, 492.et seq..Ecclesia?^dignitatesrogans excluden- scopi in Hibernia olimsese mutuo consecrabarit,279n.
dus/459.- Item adulalor, 459. Lcclesia?ministri indigni Episcopalis officiiornsimentaet familiares,45. Episco-
describunlur, 492: Dlgnilatum abusus, 956.. F: Eccle- pura qua?.deceant virluies, 575. Zelum in eis qualem
siaslicus., Ecclesia? dignitates adolesceniibus non tri- requirat Bernardus, 207. Episcopishumilitascommenda-
buenda?,,45i.F.Benelicia, Dignitates. Duae in Ecclesia tur, 473,-el eleemosyna.,-105.Cunsiliaaliorum sciscifaTi,
detestabiles prsesumptiones,Si.et seq. Ecclesiaambitiosis ipsis ulile, 462. Eorum,esl vefbum Dei praedicare,312.
plena, 415iEcclesiaevirtus est quaererequsesua sunt, 427„ ' De dogmalibusjudicare, 183.Tollere scandalade regno-
E.GClesiae desolatiounde, 1558,,Ecclesia3neglectaefacies, - Dei, 181.Eos in dubiis consulit-S. I-ernardus, 65. Lpi-.
666.Felix,ejus status in quibus consistat, 1-426.Ecclesia? scopocluplex p,ugriaudi.causa/-550.Episcopo quanfne-
status. non armis seslimalur, sed merilis,173'Ecclesi33- cessariumet utile consilium,462.'Episcopipost cardina-.
ofientalis infelix status, 573, 574.OrientalisEcclesisesta- les 252n. Honpr episcopihonor est ecelesise,
tus miserabilis, 529. Ecclesiarum dignitas unde eolli. 444nominati, n. Eorum contemptusauctoritati sedis aposlqlica?'de-.
genda,1082. Earurh sanctilas, 1077.Ecelesiarumalieria. Mgat, 174, Eis non obloquendum, 1500. Monacliorion,
ruminvasores-arguuntur,.475e_seq. Perraulatipnesinter eonvenit censura in episcopos,465. Episcopofumambirc.
ecciesias.sine simonia, 556.Ecclesiarum.ornatus super-, aut excessusjudicare, lenlatio.apudmonachos,
fluus repr.ehenditur, 558.e. seq., 784. Inhistairien plus. gloriam, sunt Dei, 290. Epi-
Jicet episcopis,.quam monacliis,.559.Ecclesiarumdiversi 1501.Episcoporumlucra et negotia,
ritus, 21S.. scopotriplex timendi.causa,27- Qua?pericula,i^beiseq.
Ecclesia pro monaster-ip/54 n., 180,279, 355, 568, . Episcopum non deeent.judiciapra?cipitala,555. Nec lites
715. Monaslerium pro ecciesia, 255:Ecclesiarumingres- et conlfoversise, 577.Rafiones temporalium rationibus
445n. Episcoponihil
sus apud monachosfeminis.interdiclus, 235n. Apud.Ci- spiritualium prajferentesnotantur,
stercienses etiammonacbisalienis, 255.:n.Apud-Cariliu-, turpius, quaih incumbere supelleciili et substantiola?,.
445. Episcopi.admanushabent, quibus animas;non inve-
sienseshospitibusTeligiosispermissus, 25.5 n,,
- . niunt,quibus fapultatescommitlant,445.Vesliumluxus in,
EcclesiaS. Mlehaelisivilla, 675; '
Ecclesiastes quaniutijis, 1267. eis.notatur, 4S5etseq.; 46i ,-et-sei;. Episcopi.negligeritqs'
I.cclesias'ticarumrerum, ahiisus-.quaptum 'peccatum-,,' cam S. Malachiacomparati,676-e;ser/. Ex episcbpo^tim-
595. Eccl.esiasticihonores.angelicis-huineris formidandi,.; negligentia nasciLur.clericoruminso.leulia,155.Episcopi-,
914. ..Ecclesiaslicuszelus major pro .tuenda dignitate/ uxoratiet sine ofdine, 667.
qriampfo acquirendasanclitate,457 EpiscoporumprincepsPetrus, 670."Episcopatus.novos.
EffusionominumDei in invicem, 1509. papa cfeare potest, 141.Item ex episcopi.'archi.episcopos,.
Elatio, vel minima, periculosa; nonvero vel profunda et e cqnversocreare, 141.Episcppiiin archiepiscopatum.
humilitas, 1405.Elatum COT durumel expersest pietatis, tfanslalio conlfa canonesnondebet fieri sine magnane-
ignanim compunctionis,siccumab oranirore gralisespi- cessitate,.141. .Episcoporumdeposiliosolius esi.Romani.
fitualis, 1084.Homoplus sibiIribuit aut .arrogandoquod pontificis, 255. Episcopus.curampastoralem quando,re-
non habqt, aut ascribendosibl quod habet, 424. F-. Su- linquere potest, 297n. Monachisepiscopisfactishabitum
perbia. vitamque priorem deserere illicilum,297 n.Episcopiia,
ELBERTCS abbasS, Michaelisin Terascia,73,"337n. monasteriarelrusi an-yeslibus:usi.-religiosis,620. ;
im VOLUMINISPRIMI 1242
. Epstolarum scriptioanimum turbat, 95,96 n. Prolixsa Excusatioperfecta, testimpnium'con,cientias,417.Ex:
amicis mutiles, 96.'Ab epislolis scribendis dehorlatur cusarete velle, quandocofriperis,infructuosum et per-
S,Bernardus, 96. Ab hisseribendis' vacatin feslisB. Yir- niciosum,1516. Exeusationisgenus est, cum argueristu,
ginis, 89. F. S. Bernardus. Epislolas ad diversoscera aliumincusare, 1516. ;
ciaudereex consueludinenon est, 208. Exemplum sermo vivus et efficax, 90'2, 969, 1067."
Equitatuicurassimileiuranima sancla, 1107. Exemplo potius docendum,quam verbo, 1469.Maxime
EQUIPERTUS episcopus.Monasteriensis, 153. pra?]alis, 1223, '1357:Mandatadub pfa?lati, verbuni et
Equo albo papa vectus., 4 57 n. Equorumnimiusappara- exemplum, 195. Exemplumregis in subdilos redundai,
tus in abbate reprehenditur, 558 802. Exempla contraria ut ferenda, 414. Exempiomalo
Eremi desideriumsuspeclumin ca?nobita,124. S.Ber- pervertens alios, Christi perseculor, 955/956/ •
nardris ab eremo petendo sancLimonisdem dehorlatur, Exemptionesquse prohandae,-455. Exempiionibuspr»-
124e. seq. - postere studeuies abbales arguuntur, 475 et seq. Exem-
Eremiticsevitseprseposterusamor vulpeculaest, 1485. pliones nimia?improbantur,'.451et seq. Earum-mali ef-
Eremitica vila semper non arripienda, 794. Co?r.obilica iectus, 452-e.seq. '
periculosior,794.Eremitica?vilseincbmmoda,124. ExpeUiliosacra,opus supra vires hominis,.555.Unato»
ERMENGARDIS Britanniaecomitissa,dein sanciimonialis, tius mundi csiusaest, 555.- fructus,527',544.Expe-
125.n. Ejus elogium, 125.Bernardi erga eain aifectus, ditionissacrse fruclusviso Ejus manifesLatus,544. Expeditio-.
125. - . nis sacfa?infeiix"exitus, 246.In
ERXALDUS 289 n. Bernardl quam jiciendus, 277,544,415,416. 'peccata principum
• re-
abhaslJBonse-Yallis,
amicus,290. - Exstalis Sponsa?est 'mors, qrise non vita, sed vitssla-
ERKALDUS de Brixia. F. Arnaldus.. > • '
. Errat qui sine duce in viaspiriliiali progreditur, 1540. queis eripit, 1445.
Exterior ,regularum observatio sine inleriori nulla,
Error facilisde cprdealterius, 87. F. Haeresis. 817, 1141. Exterior-cultus sine interiori religiosisnlhil
ERVEUS prsepositusepiscopiAutisiodorensis, 5 77. prodest,998, 999 el seqq.Exteriora officiaa religiosis non
ESEILUS archiepiscopus L undensis, 273, 548. Mutuusil- 1001: ' '
lius cum Berhardoet suis amor, 348 el seqi Lilleras et expetenda, - Extremaunctio .'.''" .
sacramamentuni,ejuseffectus,681.Yia-
nuntium mittit ad S. Bernardum, 349. Qui ejus negotia tico prsemissa,689.
Ijpse commendat,549. F ;
ESSEpro statu rei, 98,195, 285,975, 674. Esl notat im-
mutabilitatem,1580. . Faberniacense seu Faverniacense virginum monaste-
Ethnicisnullseversevirtutes,'1558.V. Pagani. rium per monachosCasa?-Dei reformatum,190n., 550n.
Eucharistia,spons-esolatium,1590, 757,'Veritasin eu- Sub Faberniacensi abbatissa monachideserviuht hospi-
eharistia, 1588. Yera carnis Christisubstantia-insacra- tali, 549. Preshyterum in eo habifans,aut propriumdese-
f
menlo, 1052.Yeritatem corporis Christi in eucharistia ere, aut domumcogiuebere suadet Bernardus,549.
propugnatS. Malachias,682 et seq. Accidenliain eucha- ' FALCO decanus, dein archiepiscopusLugdunensis,165,
ristia, 657. Eucharislia?vis ad frangendoscoricupisceiilise 164 n. Ejus eleclioa Deo, 168..Elogium, 168. >
motus, 891.Yinum sanctificalufper contactumcorporis Fallax sensus,uon fides,'1568. - -
Christi,7-1. . Fallere et falli, malum,216.
EUGEKIUS papa III, anle monachalumvice doniinusec- Falsilas Falsitasih obscuro;non facilea vero discernitur, 1590.
clesia? Pisause;232ri. Ante.pontilicalumabbasS. Ana- et dubietas,dusefiliseignorantise,1518.Falsum
slasii, 251 n., 58i. Ejus electio In poii-ificem,232.Ei ' dicens.pulansdicere verumnonjudicandus, 400.
Bernardus de pontificatugratulatur, 255 eZsecj.Timens Famabona merces qusedamvirtutis,-128.Est odorope-
tamen pro,adepto ponliflcatu, 252 cl "seq.Ab eo receris, 1514.Meliusest nomenbonum,quam divitia?multae,
dunlRomani, 2i0, 241. Ipsi condolelS. Bernardus, 407. 552.Famae et conscienliseconsuleredebet pontifex, 451.
EumRoniariis. reconciliare tentat, 240 ct seq. Conradum Fama religionis- temporalibus lucris prselerenda, 555.
regem in ejus auxilium pertrahil, .242 e. ser/.Eugenius non Famanon ailuit conscientisevitium, 1514.Fama?incertse
HugonemahbatemTrium-FonliumKomamvocat,267n., lemere credendum,37.
238.Pallii usumSanisoniRemensi archiepiscopoinlerdi- Famiiiapontificinon negligenda,444.
cit, 215 n. GuilleimumEboracensem inirusum-amovet, Familiarisdominusfatuum nutrit servum; 1141.Fami-
249n. llutineusi__cclesi_e providel, 256.,Bernardus eum Jiarigravitas-miscenda, et quomodo,44'4. .
consolatur-ob amissam__dessam,257el seq.Epistola?e'u's FamiSiariLasiuier Y.erbumet -aniiuam,1422.-Familia-
ad Bernardum. 231 n. Ad capitulumCislerciense,266. . rilas sponsi et sponsa?,1424. Familiarltassanctoruinvl-
Balmensemabbaliam in prioratum redigit, 248n. E.ius rorum Bernardoquam grata, 29.
ponlifieatus'laudatur, 444. Ejus zelus, 256 elseq.261, FAROIDA uxor Hildefonsicomitis S. jEgidi, 257n. '
272.Yotumpro bonis Ecclesiseministris,441. Ab avaritia Farfensesmonac.iiin ltalia, 5)5 n.
quam fuerit alienus,426, 450et seq. Ejus elogium,584. : FASTREDI abbatisClara?-Yallensis epistola, 591.
Obitus, exsequiae, cultus, 584. Plura de eo, 245,214, FASTREDUS abbas Yillaris, 251n.
£43, 246,247,218,258, 239,260,281', 265 elseq., 264, lrasius cedit, ulii invalescitafiectus,1422.
2oo, 268, 269,270, 274, 273, 276",279, 281, 282, 285, Felicilas malorum, infelicitas, 857. F7eJixcui prsesens:
289. fehcitassi arrisit, hon irrisit, 425.
EUSTACHIUS occupaforValenlinsesedls, 178.. , Femiuarum colloquia vilanda continentiara professis,
Ev_elapsus, 155. Ejus curiositas esl punila, 571etseq. 1495.Incluso,560. Cumfeminasemper esse, el feminam
Peccatumtriplex; curiosltatis, voluplatis^vanitatis,974. non cognoscere,p.us est quammorluum suscitare, 1492.
Prsep-sterebealiludiiiemambiensamisit, 1026.Perversa Feminisinterdiclus ecclesiarummonachoiumingressus,
ejus postlapsumconsolatib,1027.ExcusaturperMariam, 255n. Feminis accessusin monastcriumS. Diotiysii,79/
1014.Evseet Marise antitliesis/1006. Eva nostra, caro Feneratores non Cliristiani, ' sed Judseisuui baplizati;,
nostra, 1027.. 528: ,
Fercuii'Salomonici
Evangelium,veritatis speculum, nulli blandilur, nul- tato Grseciutunlur in mystica descriptio, 501.Fermen-
lum seducit,958.Cur legatur, 958. Evangelica?doctrina? sacrificio,l.alini azymo,216.
meditatio,921. Evangeliorumtextus S. Patricii, 699. Ferveiiles curruiit prsealiis, 1559..Ferventiumet tepi-
EVERVINUS abbas Steinfeldensis,1487.S. Eugendi mo- dorum' monachorumdescrimen, 92t. Fervere melius
nasteriumdiritiis.et religione famosum/279. quam lucere, 9i8, 985. Fervore devotipnis condienda
Evodii(S.)*monasteriumord.
' - ' Prsemonst.apud Brenas, bona opera, 778.' ..-.-.
231n. . ; . Fervor siue discretione prsecipitat,discrelio siue fer-
E\"RARDUS monachusMorimundi,17. vore charitatis jacet, 1542. Spiritus sancluspaucisdalur
Exallationisel liumiliationismiraconnexio,1125.F. Hu- ad fervorem,955. Fervor triplex- in S-.Joanne Baptista,
militas. 984. FervorinQuadragesimasit major,820.
Examensui ipsius,1468. Festa sanctorumtriplici fructuceiebrantur,1050.Festa
ExcelleniiK-titulispapa?,episcopis,cardinalibus,regi-- nova non temer.eet inconsultasede apostolicainsliiuendar
bus attribufus, 55n. Excellenlia?titulus papse,500. Epi- 171:Feslorum.vigiliaeq,uomodpcelebrandse,987,.Festis
scopo cardinali, 287. Cancellario, 292. Episcppis, 99. Sanctorumprsecipuiscufcurdies praemissajeiunia, i058. Mafty-.
Kegi,236.Reginis, 196. Ducibus,101. ribus YeterisTestamenti festos Ecclesianon de-
Excommunicati,nisi resipiscant,non-audiendi, 284.
' cerhat, 105. Festa in vanitatem-et delicias verli indi^
' ' ' ' 1042.Christianp^
Excommunicaiio per abbales,25.' , . gnum,,72i. Abusus in feslis sanctorum,
Exercitiocibiviles cuique suavesreddunlur, 6, 7. rum abusushrfes.is Pasthalibus,898..
. Excessus juvenumpatieuter ferendi, 285. Excessv.sin •Festivilalessanclorumiriplexlnnobis exciiactdesidp-
ipsa eliamjustitia ets_pienf.ia-caveiidu&, 1229. f ium, 1040et seq. Tria in feslivitaiibussanctorum cotisi-
Excsecatiodueili pn-na,51. deranda: auxilbim sancli, exemplum ejus, et coufusio>
1245 INDEX.RERUM ET VERBORUM - 1244
nostra, 987_eJseq. Festivis diebus quales sermones con- Flos campi Christus, 1429'FIos horti virginitas,-.flos
veniant, 801. Festivisdiebus convivia sibi parant ssecu- campi raartyrium, flosIhalami,bona aclio, 1450et seq.
lares; cordisdelicias religiosi, 1023. Flores mysticiqui,1466. Flores incipientes,fructusper-
Ficus deslgriatpopuluin, prteserLimJudaicum, 1471el fectos desigiiant-,.144i..Ilemflores- fidein,fructus opera,
seq. Itera religiososmoribussuaves, 1474.Ficuumgrossi 1441.Florumtriplexordo, 1429.Florum campi et horLi
quid,.1471. diflerenlia,1429.,Elorestria commendant;pulchritudo,
Fidelessuntciviiasproptercolleclionem,sponsapropter suaveolentia, et spes fructus,981.
dHectionem,et ovespropter mansueluainem,1556.Primi Focharl vi]la„loeus.nativitati.S.BrigidE,682
tideles comparanturvineisflorenlibus,1475.Fidelesmale Foillani (S.)
" monasterium, ord. Prasmonst. interdi-
. viventesCbrisiumut mendacem et fallacemfaciunl,1251. ctum, 252. - . . .
Fideli hominimagisinter flagellafidendum,257. -Fontanensemonaslerium.ord. C-ist..in Anglia, 101n.
Fidere in se perfidiaest, 771. A AYillelmiEboracencis archiep. fauloribus direplum,
,Eides comparatur umbrse,1585. Estveluti hydria ad 234n., 249 n. Fontanenses-monachiGuillelmo iniruso
hauriendam graliam, 333. Per tunicairiinconsuiilemde- Eboracensiadversi,254,317n.. _
signata, 186. Non est sestimatio, 649.Sed est speranda- Fons vitse, charitas. nec.animavivit qua_.de illo non
r,im substanlia rerum, afgumentum non apparentium, hausit, 523.Fontes Salvatoris.quatuor,-eorumqueaquse,
619: Est voluntariaqusedamet certa pfselibationecduni 1218e. seq. Fontes Salvatorisquinque, 777eiseq. Fon--
propalatseveritatis, 447.Vitaestel umbrayitse,1454.Fi- les.spiritualesparadisi quatuor, 1254.
•
des ab-Intellectuquid differat, 447.Fidei et cordis.hu- . FontisTEbralcli monast.sanctimonialium,191n. Jj
niaui unio admirabilis,76i. Fides lucemnon exslinguit, Foramina.Petrse,Christi vulnera, 1475.
sed cuslodit,1383.Voxetsignum passimad introducen- Formica?homittessimiles,277,. . ''
dam lidem coiicurrunt, 1471. Fidem praacedere debet Fornicationisspiritusinjuriis superatas, 1-112.'.-
auditus, 626. Fides ex auditu, ex visu confifmatioest, Foftitudo sine prudehlia temeritas.est,415."Justilise-
1470. Suadenda,non imponenda,1499,Fides Magorum, et temperanlia?necessaria, 415.Mediainter voluptatera
Lalronis, et Centurionis,800,801.Fides Centurionisex' et necessitalem,isti.prsebensquodsaLis; ilii demensquod
auditu, 1567. Fidesrara in veteri Testamento,et spes nimis est, 413. Nonest vir fortis, cui non-erescit_animus -
tenuis, 1271et seq. Fides velerum| Palrum qualis, 652. ex difficultale,257.'.
Fides baptismi vicemsupplet, 628/629. Fides alie.na Fossa-Novamonasterium,ord. Cisl., 584.
profuitmullis, 1498.Fides psrentum in parvulisdelebat -Francia a Burgundiadistineta, 508n. Francia orienla--
peccaium originaleante Christum,627."Patresanle Chri- ]is vivorumfortiumferax, 527.
slum in fidefuturi Messia?salvati,6J54.Infanlibuspost Francorumrex, primusregum,. 256.Francorumvirtus
Christumaliena fides cum baplismoprodest ad salutem, per totum orhem disseminala, 527.Francorumabususiu .
non tainensine baptismo,650.Fides da?monum,467.Fi- juramenlis,205.
dei rationem humanis ratiunculis committefe agitan- FULCHERUS monachus,288..
dam indignum, 185. Fides credit, non lemere disculit, Fratrum mutuus amor, 1354."Fratribus consilium et:
510.Veloxcredulilasnori est, 510.Fidei mysleria credi- auxilium debemus, 725. Charitatefralres dicimur,-215.
siilia reddit credentium multitudo, 764.Fides jynceos Kratres episcoposet cardinalessumrauspontifexappel-
liabetoculos,"801.Ejus meritum an fraudel "visio,1554. lal, 187.FratTesvocabanturlaici ad societatemsuffragio-,-
Fideivita charitasest, 899.Ejus anima,devotioet actio, rum a raonachisadmissi,54n. Fratres laiciillileraii, 707.
1549.Sinefide impossibileplacere Deo, sine lenitate ho- Fralres novellosexponinonvult S. Bernardus,512
"minibus,770. Fidei-odor quid in nobis .operelur, 1515". Eraternitates-apudmonachosCistercienses,55, Fraicr.-
Fidei vis eL efBcacia,764, 1556.Fide viueimushosles, nitates apud Casae-Deimonachos,54n. ,
"906.Fidei nostrse duaspartes, 855. Fideslriplex :cpr_e- - FREDERICUS arcliiepiscopusColoniettsis; 25 n. ; .
ceptorum, signorum, et promissorum,1181. Yividaet . FREDERICUS impeTator,102 n.; 1157:
victoriosa quse,906.Morlua e'tficta qua?,1181.Mortua, FROMUNDUS monachusPrasmonsLralensis transit -ad.Ci-.-
ficla, et probata, 467el seq. Fidei verse, eLficta?probatio, slercienses,251. . '• I-
467. Fidesotiosa inutilis, 114. Fides ab operibusbonis , FROMUNDUS monachusClaras-Yallensis,- 712. I-
, 'non dividenda,1548e! se<7.Operibuscomprobanda,1549. Fructiis Spiritussancti profectusnoslri,.1428.Fructifi-.
"Sineoperibusmortua,899,1454.Opera sine lide non fa- candumin temporeopporiuno,968.
ciunl hominem rectum, 1549.Fides siue operibus mor- Fruitio Dei triplex inperfecta.beatitudine, 1036.FruL
lua esl, et operaipsa sine fide,14ii. Fidessine operibus, Yerboquid, 1566.Id solishumilibusdalur, 1566...
uec operasine fide salvantadulios;1145.Fides vera nihil Fucata pulchritudodamnatur,122.
negligit, 629. Fide destitutum martyrium non est nisi Fugitivl e monasteriotertio recepti, 218... 56n. ;
piena, 629. Fideispeique germana cognatio,est, 855el FULREUTUS abbasC_meracensis'deposilus, 55,
seq. Peceata ex fidei defectu, 1251. Fidei languor causa FuLCHERius.patriarcha Jerosolymorum, 172n.
nostra? in curandasalute tepidiiatis,"1250. Fides digne FULCO, rex Jerosolymorum,278n., 319n., 521/Comes•
langit Christum jam glorificatum, 1569. Fides noslra Andegavensis,554n.
Christumubique sequitur, 1544.Christus per fidemvivit FULCO abbas Sparnacensisprimus,102n-.
in nobis, 899. Fidesmagna meretur magna,1586.Mundat FULCO -canonicusregularis, ad sseculumreversus, 8 n.
etprseparat oculum mehtis ad videndum Deum, 1412. DeinarchidiaconusLingonensis,8 n. Fulconemnon suum"'
Prajparat animamad visionemDei, 1448. Fides resur- cur pra?cseterisBernardusreprehenderit, 11..-
rec.Uoniset ascensionis, 1544. Fidei non possesenlire Funda longanimitatemdesignat, 957.
defectum,sedis est Bomansepfssrogaliva,645. Fundus qualisquserendusprselalisEcclesise,420..
lriducia-in Deum, 770. Homlnemfacit quasiomnipo- Funus Hispanorum,222. In eo vesiesnigra, 222.
lentem, 1568. Fiduciarain Deo el' sui diffidenliamsola Fusniacummonasterium,16,585n.ABarthoiomseoepi—
parit humilitas cordis, 771. Fiducia?in Cliristomotiva, scopoLaudunensifundatum,75 n., 557n.
805. Fiducia.quanta liominiin Christo nascente conci-
pienda, 777et seq.Fiducia ergaangelosmaximaMiabenda, G
1020. Fiducia sponsseapud spohsumquania, 1505.Fidu- G.de S. Audomaro,monacliusClar«?-Yallensis, 596. -,
cia animaesancta?dupliciralione niia, 1507. . GABRIEL forliludo Dei, 755. Sic dicitur. nuncupalive,.
Filius Dei cur' potius incarnalus,quamPater et Spiri- Christusautem substantive,755.Ei tradiia ab initio fuit.
tus sanctus,-717eiseq., 977.F. ClirisLus,Incarnatio/ virgo Mariacustodienda,656.Curelectus prse cselerisad-
. Filii Dei qui, 569. Filii, mercenarii,el servi differen- annuntiandamVerbi Inparnationem,755.Ei fuil igriolus-
et
tia, J094 "seq; Filiosmatris quidaminlelliguntdainio- Incarnationismodus, 655. Creditur iriissusfuisse ad con-.-
nes, quidamspirituales,1575. fortandumJoseph de Maria?cohceptuanxium, 755.
Filiumnon esse, quicunque est ex substantiaalterius, GALCHERUS ex- Cluniacensi,• monachus Cisterciensis;,
615. Filiorum profectusnon sunt impediendi,295.Filios 262.
religiososnoliamittunlparentes, 118. GALTRIDUS seuGodeffidusahbas Latiniaci,226n., 598,
Finis creatura? triplex, 616. Finem in rebus crealis 599. Ejusdepositio a-sumrao pontificepeiiia, 398, 599
spectare, a'dsapientempertinet, 954. el seq.
r FlagellaDei, amorisindicia, 59. FJagellis erudiri, non . GALFRIDUS stbbasB. Maria?Eboracensis,588.
erui,-petuntjusti, 1587. GALFRIDUS de Amayo,multorummonastefioruminstiiu—
•
Flaviacense monasterium,68 n. Diversuma Flavinia- tor, .101n. . . . . ;
censi, 68. Flaviacensesmonachi,69.
' Flevisse Gablssairansmigratiointerprelatur, 754, 897. - .
Christus ]egilur,'nunquamrisisse, 728. Galliaschismatumcuralrix 202. Angliuiagis somriia-
Eloccusunde dictus, 5n. Floccuset cucullaquiddiflc- lores quamGalli,713;
raui, 5 n. I^lpccorum'odium.iunalum CisLercicusibus, (.allicanaEcclesiafortisin fide, jiacificain unilale,173..
6 n . . GALO pricrS. StcphaniDiyiou.,02 n.
'
1245_ YOLUMINJSPRIMI. 1246
GALTERIUS arcMepiscopusRavetmas,153;- '- GERTRUDIS ad iSeruardum,elBernardi ad Gertrudem
GALTERIUS episcopusCabilonensis,62 a. epislolsesupp:?siiitiae, 126n.
GALTERUS abbasS. Yedasli, 511.. ; GERVASII prioris ' de Monie-DeinecessitudocumBer-
GALTERUS de S. Mauvicio,ex-abbate S. Martini episc- nardo, 279'n. , ," ;, .
Laudunensis,265, 266 n. GERVASI.US subpfiorS. Maria?.Eboracensis, 387.
GARNERIUS archidiaconus, a bbas S. Stephani Divionen- (JERVASIUS et RADULFUS raoriaclii Fbntiuensesa vila stfi-'
sis, 61 n., 62. ,'- ctiori,' et quarii transierant, redeuiilad laxiorem, 293.
GAUCHEBIUS monachusClaTae-Yallensis, '712, 713. Gervasii poanitentia,295n.' .
(.audendumquandoqueplus de 'alieno bono, ' quam de '.Giguiacenses, monachi Miratorium monaster. -ordin.
proprio,lfe57-'- . ' Cist:subvertunt, 274. ....
Gaudii spiritualis origo', 1121. Ejus descriptio, 1121. GILBERTUS archiepise.pus Turonensis,15i n.
Gaudium•spirituale pastio nostra, 1515.Gaudiumin tri- GILDUIKUS abbasS. YictorisParisiensis,502. -
bulatione nos liberat a laquels diaboli, 1060.Gaudiurii • GILLEBERTUS abbasS. DionysiiReihensis,85n.
piorumstabilee'tperpetuum, 1087.Illud veruin et solum GILLEBERTUS abbasS. Nicolaide S.ilva-.Yedogii, 86 n.
est, quodnon de creatura, sed de Creatore coricipilur;et GILLEBERTUS episcopusParisiensis,2S8n.
quanluih illud sit, 125. Gaudiumduple'x in hac vila : de GILLEBERTUS primuslegatus aposlolica. sedis in Hiber-
memoria futurorum bonorum, et_malorum prsesentihm nia, 668, 674. .'
tolerantia, 1122.Gaudiumet pax in coelo;1123/Gaudiuni ' ' GILLEBERTI Porretani episcopiPictaviensissententia in
mundanorumbreve; 1086. Gaudiumordine'-pf3?poslefo conciiio Remensi damriala,:1518.e.seq. Ei..acquiescit,'
quseruntcarnales,1125.-Necco?lesti,nec terreno fruitur 1549. Ejus liber aucLoriLaLe aposlolicaprohibiLus,
-
1549.
et
gaudiofeligiosus negligens tepidus, 123 n. Gaudium Qualernitasrefutata, 45. .
in festo 55. Joannts Baplista?;985.Iliius materia duplex, _GILLEBERTUS Dniversalis,episcopusLondoniensis, 41..
985. Unde sic dictus, 41 n. De coritp.mptudivitiaiumlaudatur,
GAUFREDUS de S. Aldemaro,miles Templi,541. - 41. Aulisiodorensiscanohicusfuerat, et uiriusque Te-
GAUFRIDUS episcopu3Carnotensis,54,58, SQetseq.,501, slamenti glossator,41 h. .
385,460, 461. De Leugis dictus, 495. Sedis iaposto.iea? • GIRARDUS episcopus, 277. Forte Bethêemitanus,277 n.
servus,508n.; etLegatus, 139n., 159n., 441n. Hugonem GIRARDUS episcopusSagiensis,216.Caiionicos - regulares
episcopum Antissiodorensem consecrat, 141 n. Arbiler . ab ecclesiasua expellere cogitat, 246n.
inlite monaebonimMajoris-Monaslerii", '356. Mtssus ad GIRARDUS, Bernardidilectus filius,564.
reconciliandosIrinocentioII Mediolanenses,141n. GiBABDi fralrisS. lêrnardielogium, 1554et seq.Euit
GAUFRIDUS abbasLatiniaci, 225.n.F. Galfridus. .- inlernorum,.et spiritualiumperitus, etsi absque liLleris,
GACFRIDUS abbasJS. MariseEboracensis,99 _n'.,292. 1356.Itemrerum occonomicaTum, 1556 Ejus prudeuliael.
GAUFRIDUS abbasde Rupibus,577. iadustria in negoLiis,1556.Ab officiopetit absolvi, 1356.
GAUFRIDUS ex. abbate S. Theoderici,tum S. Medardi, S. Bernardiin Dominostudia lihera faciebat,53i. Eorum
episcopusCatalunerisis,61 n.;,67; 97 n., 208n. Ordinis incilator, adjutor, exarainaLor,1555.BernaTdusprofectus
monasticidisseminator J 97n. . suos ascribit, 1556.Eidem de vita periciitantiBeTnardus"
GAUFRIDUS Antissiodorensis
"" electus a tumultuanlibus, induciasobtinet, 1539.lnLer canticalaelusmoriLuT,.1558.
£69n. ... Ejus extrema.verba,1358,Obilus, 1555n.Ljus funuseic-
G-AUFniDus.cantorAntissiodorensis,
' 577. "" cis oculisproseqaitrirBernardus, 1554. . . ;
GAUFRIDUS cellarius, 577. . GIRARDUS mpnachus, Bernardiin llalia socius, 50 n.
- GAUFRrous monachusClarae-Vallerisis. 118, 559;, GIRARDUS ,de"Perona inonachus Cla.iae-Yaliensis. 714.
GAUFHIDICIUO, monachi,101. Sub Nicolao,S. Bernardi nolarius, 715.
GAUFRIDUS notariusS. Bernardi, 165,164n. Gisiburriensisêcclesia canonicorumregularium, 688. .
...GAUFRIDUS prior Clar_3-Yallensis,l 17 n. GISLEBEBTUS ahbasS. Micliaelisex monachoS.Nicolai,
GAUFRIDUS Bisol, miles Templi,511. alter
' sui âeculiPlato, 357 n. .
GAUFRIDUSLexovierisis,120.-' GISLEBEBTUS arcliiepiscopusTuronensis,154 n:
GAUFRIDUS deLoratorio, archiepiscopus.Burdegalensis, Gladius Petri dqplex',257.Ilem et pontificisduplex,
129n., 515n.-Eum apud regempurgari postulat S."Ber- -438. .
nardus, 515.Eius elogium,150. - - ; Gloria,Dei; Pax, Homirium.portio,,154.mundanam Gloriapropria
GAUFRIDUS de Petrona, 117n., 118,396. Parentes ejus esl Creatoris,noncrealursejlOfe. Gloriam cur
consolaturBernardusde ejus conversione,118. admiserilChristus,8S2.Ejus majeslasin gloria, 767. Ejus
.. GAUFRIDUS, cognomentoPlanta-Geneslus,comesAnde- gloriam plures' quam crucem desideranf, 550 el seq.
gavensis,-518n."Malleusbonorum, oppressorpacis.ei li- . Gloria^nobis repromissa,1086. Gloria.vera quse, 726_.
bertatis Ecclesise,517| 51.8. Eleclionem Amulfi Lexo- Yera et inhabitans unde hominiconlingat,975. Solaest
viensisepise. perturbat, 517 el.seq. - - - secura quasiri ccelisexspectatur, 1078,.Gioriafutura vere
. Gelboemontes,dsemones,1452. • magna, prseseris. fallax et inanis, 875. Glpriajustorum,
GEBUINUS Trecensis praecentoTetArchidiaconus, 55n: 291. Gloria el laus sanctofumunde, 1059-e.seq.Gloria
Ejus sermonesinBibliotheca Viclorina, 56n. Bernardi sanctorumirilerior el exierior, 1552.GJoriaapostolorum
verba loquentisstylo excipit, 55. Moribuset 'litteralura crux el labores, 420. GloristChrislianiin cruce Domini,
conspicuus,128. 15. Crucilixo corifprraari,1552. Glofia summa, cedefe
Gehennae recordatio adversus. malam inteniionem, Deo et Ecclesia?,179.Yera et summa,placere Deo,1552.
1150.' - -•'.. Gloria?via tribulatio prsesens,878. Gloriseccelesli adj-
GELASIUSarchiepiseopusArdmachanus.672. piscendaetota vita impendenda, 1150.Ejus coritemplatio
Gemeredicitur Spirilussanctus, quia gementes-facit, comirieiidatur,920et seq. Gloria?slatus post resurreciio-
1470. Gemendum,non orandumpro desperatis, 579. nem, 1089. Perfectio est, 1536.Gloriss gradusnon idem
" Generatiocoeleslis,seternaprsedesiinatio est; -1544. omnibus, 851. Gloriaenegotiuni, otium, 1519. Gloriosi
Generatiohominumiriplex, 1160e. seq. corporisquatupr doles, 1058.Gloria sanctorumDeo 'de-
"Gengulfi(S.) ecclesiaTullensis a S. Gerardocondida; betur, 1504. Gloria bonorum actuum Deo ascribenda,
145n. Ejusdesolatio,174.EamLotharioimperatori corii- 143, 151, 193,486,1305et seq., 1504,1429, 1454,1560.
mendatS. Bernardus, 145. GJoriseinnatum desideriumhomini,,1099. Securus glo-
Genovefa?(S ) ecelesiam canonicisregularibus conce- riatur qui iii Domino glorialur, 807 Gloriandumsolius
dit Sugerius, 552, 555.- '• , Dei iestimpnio,1100.Gloriahdumin soloDeo, non in ore
Gentiles Deunrunde non senliebant, 1280:Eorumvo7 hominum,1504. Gloriariin se etnonin-Domino, iniqui-
lum," 1510. Ipsis misericordia/' Judseis
- justitia obtigiL, tas maxima et negatioin Deuin, 276. Gloriamhic nobis
1506. -- . _ ,. uoa dat Deus, sed pacem,,1305.Gloriamusurpare-bene-
.GESARDUS abbasPultariensis, 84. fici,'
s uperbia est, 586.Gloriosiusnihil nobis, quamquod
GERARDUS
' GERARDUS caricella.rius,postea Lucius n, 201 n., 202 tanti nos Deusa3stimavit,792.Gloriavanaqua3ab homine,
comesjPriltariensismonasleriifundator,84 n, 726. Gloriams'suamhominumJabiiscommittere nontu-
GERAKDUS Engolismensis-abInnoceutio H deficit, 151 tum, sed stultum7469.Gloriaethumilatio ex testimonio
clseq. Diotrephes dictus, 151.Bestia ferox, 150. Semei conscientise,421. GJoriaritestimonioconseienlisenpusu-
comparalus, 150. Ejus amhitio, 151 e. seqi.Legatus ab_ perbo licet, sed humili, 469. Perversiest 963. animi,ajite
Anacleto.creatus pertotam Franciam et Burgundiam, quasreregloriam,quamexercere virtutem, Gloriari
152.Novoscudit episcopos,152, 155ri., 154. Etabbales, hacinvita quatenusliceat, 1100.Gloriasine virtute ina-
154. Ejus mors, et polestas in Komanosenatu lempore nis, 965: Glorisecupidumessetu glorium,155. Glofiam
Paschalis, Gelasii,Calixti/et'Honorii,152 n. V. Girar- sectari membrapudeat,quibuscapul suriratam inglorium
QUS. -,./,' .exhibeluf,1042.:Glorh inanis seu vananihil aliudqriam
GERMAXUS episcopusCapuanus,864. . _ auiium inflatio vana, J077. Ejus inanitas,.484.Invidia?
GER-MUXDUS Patriafcha Jerosoiymilanus,85 n., 171n. subjaccl, 1177.Fug:eri-da.224.'Basiliscosimilis, non vi-
iUl 1NDEXRERTJMET YERBORUM. _S_8
denles necal, 8G9.Spiritualebonum dissipat, 224.Yirus est, 1502. Gratia?status varii,.133i.Gratia quadruplex,
esl viftutura, 659,816. Quantapariat mala, 484. Contra 12i2. Praevenienset subsequeus,1505,1504.Gratise;gra-
eam ut se prasmuniathumiiis, 469. Ejustentatio quo- tis dalin,rara?,1428.
mddo exstinguenda, 869. Glori-ehujus mundi vanitas, Gratianopolilana? eleclioni post assuinptumHugouem.
108, 121, 521, 531. Inconstantia, 878. Eslripprobrium, in archiepiscopum Yiennensemse opponuntCarthusien-
l'(5..,Gloria pri.icipis ex eleemosyna, 193. Gloriiicatio ses, 547. ' • \
Chrisiiad Jordanem,in monte Thabor, et, in coelis,1555. GRATITUDO vera unde' aesLimanda, 177.. Novameretur-
GOCERANKUS episcopusLLigonensis,62n. beneficia,855,1142.Accumulatbeneficia, 815. Grat.tudo-
GODE.KIDUS piior ,Clarse-Yalleiish,J48, .296 n. Imito" inDeum paucorumest, 1141. Ad eam omnes
Befnardo eiectus epi copus, 167.Jain episcopus.Lingo- sed maxime reiigiosi, 940. Graliludonostraiu ienentur, angelos.
nensis, 162 n., 166 u., 168. Apud.Caram-Yallemredux, 863, 1141.
privatus, cohtroversiamdirimit inter Alanumepiscopura 'Grandimontenses InnocentioII adhaerent,156,n.
Aut.ssiodorenseniel 'Wilielmuincomilem Niverueusem, Gravitasfamiliaritalimiscenda,-et quomodo,.44i.
77.n- ' - GREGORIUS" (S.) Magnus, a S. Bemardo cilatus, 99.
&ODEFRIDUS abbas Latitiiacensispravseet infamisvitae,- S. Augustinum in Angliam mitlit, 427. Ejus scripiain
598,599. EzechielempTophetatnquando,414.PastoraleSaxonice-
GODEFRIDUS milesTempli, 541. 608.
GoDEscALcusabbas MontisSancli Martini,deinde epi- Iranslalum, GREGORIUS YII papa, 202n. ^
scopusA.rebalensis, 199 n., 251. Ejtis elogium, 274. GBEGOHIUS diaconusS. .Arigeli, postea Innocentius n,
GODUINUS monschus Aquisciucli, 6 5. . . '
' GOLIAS 155,155.'
superbis typus, 956. Quomodo suo ipsius gladio GREGORiusdiaconus cardinalis,520.
psrimenius,
' GOSLENUS 958. GREGORIUS episcopusLucensis,574.
Carnolen.is,homoDei, 575. GBECORIUS Legatus, 284n/
GOSLENUS de Leugis, ftuter GaufridiepiscopiCarnuten- T GREGORIUS Tarquiiiiuscardinalis, 507n.. Bernardoca-
sis, .495. riam iulraritiassurgere solitus, 507n. .
.(-OSLENUS e'usdem nepns, 495. GRIJIOARDUS ex abhate B. Mariaede Allodiisepiscopus-
GO7.VINUSahbas Bonse-Vallis,deinde Cisiercii: 265 u., Pictaviensis,513 h.- Ejuseleciio perLudovicumYIl su-
286.084. 515n. Ejus elogium,515.
GOSVINI abbatis Trucliiniensis,et Balduini de Wasia spensa, Gros_ificuumquid,1471.Scienliamdesiganl,1474.
controversiamdirimitS. Bern_r.dus,568. GUALTERIUS de Mauritania,exdecanoepiscopusLaudu-
Grahalumiiostrum, c orpus est, 889. nensis, lilemBartholomaeo suo decessoriet PrsemonslTa--
Grsecifermentato, Latini azyriioutunlur in saciificio, tensibus movet, 586 n.-
216.Eonim schisma,.427. GUALTERIUS prior S. Martinide Yalle, 495.
GrandisSilva monasteriumord. S. Bened. postea Ci- GUALTERUS abbas S. Martini Laudunensis, 250n. Et.
tsle.c., 259n. monasteriumYieonieuse,250.Posleaepiscopusr
Gratia Spiiitus sancli duplex, 1520. Oraliorjerseve- subjeclum Laudunensis,55 n., 586n.
rans ad eam necessaria, 927. Gratite pleniludoinMaria GUALTERUS de Calvomonte,108.
ab aliissanctis diVersa,744.Gratiseiiecessit-S,9,72,1050, GUAIUNUS abbas Alpensis,"255. Ejus xelum laudat S.
155S, 1586. Advolendum bouum, eaque duplex, 611.Ad Bernardus,235 et seq. Tum episcopusSedunensis, 147n.
bonuminchoandumet consummandum, 1201.Ad resisten- 148.
dum, 1565.YolunLasad Deum redeundi exgratia, 1580. abbas 96 n. 'Ejus elogium,96,
Et merita,.605.Item omnia slutis opera, 621.Sola est 97.GUERRICUS Igniacensis, . . , .
qua salyamur,1015.Ejus auxLio simililudinemcumDeo GUERRICUS -abbasS. Yedasli,274n., 511 n.
potest homoreparare, 1556.Ipsi soli adseribenduiriprse- GUIBERTUS ex episcopo Ravennensi antipapa, 202 n.
destirialionisiiiitiumet finis; opus vero gr_lis_el nobis, 202.
919. Hsecnos prsevei.il,-provehit,perficit, 605.Cursus Ejuspersecutio,
pro mo:logratise, 1551.Gratiamsub panis nomiuein ora- officium GUIDO abbasArremarensis, 282, 557, 712.E.jus"rogatu
tione Dominicaposlulamus,778 GraLiapromerendi sita S. VictoriscomponitS. Bernardus, 558.
in ifibus, odio praeterilorummalorum, cor.temptuprse- GUIDO alibasCarilocensis,189, 190n., 377, 692
sentium bouorum,desiderio fnturorum, 9_3: Gratia?in- GUIDO abbas Clarse-VallensisRemensem ' episcopalum
recusat, 297n. . '
ve.iitura, 890. Gfalia Dei omnihusolilala,959.Non-tain GUIDO ahbasMolismensis,85n., 84. .
riobisdeesl, quamnosgratis, 1118.Aliis datur, aliis non, GUIDO abbasde Tribus-Fonlibus,6-4n., 70, 72, 127n.
1523. Jus.nostrumad eam, voluniasest Dei, 1506. Gralis de Bichiaco,canonicusAutissiodorensis,577.
datur; eliam ctimomitur, gratis emilur, qui quod datur GUIDO
GUIDO de Castello cardinalis,185n.
pro ea, nohi. meiitts relinetur, 901. Gralia apud Deum GUIDO comesMalisconensis,248n.
pe? Mari.m quserp.iida,1015. GUIDO diaeonus cardinalis,551.Erga Clarae-Yallense».
GraliaDei liiimilitalidalur, infide suscipitur,in timore 552.
custodilur, 553. Privalio,. superbia?argumentum,1454. beneficus,
Sublraclsecausa superbia, quaejam est, vel quaefutura GUIDO episcopusCatalaunensis,208n.,'282 n., 381n.
est, 145L Ejas ob superbiam incapaces sunt dsmones, GUIDO episcopusLausanensis, 42. " • ,
11-52 Capaces rjus nos reddit humilitas, 982. Prome- GUIDO f rater S. Bernardi, 102.
GUIDO Legatus, 188. . .
rendae, reli.iendseet recuperanda?nihil efficaciusquam Morisalusde Yicq, cancellarius,351n. Pisanus-
hon allumsapere, 1454.Efficaciorfilpr_eialorum.incfe- -GUIDO amicusS. Berriardi, 507. Missusad Teconci—
piiione, 1290.Gratia?indiciasunt opera, 111. Eicoope- cardinalis, InnocentioII. Mediolanenses,141ri.
r_u)dum,1586.GraLia? cooperaturliberum arbilriuracon- liandos Gumoihesaurarius Lugdunensis,165.
sen iendo, 604. Gralia?triplex operaliocirca liberum. ar- Yiconiensisfundator,250.u.
bitrium, 622. Gratia.et liberi arbitrii individuaoperatio, GUIDO
612. Gratialiberum arbitrium excit.t, cumseminat cogi- GUIGO, CarthusisepriorAr., religionis flos prseclarissi—
tatum;sanat, cura immutat affectum; roboral/ ut per- mus, Pelro Yenerabiliamicissimus,27n., 546.A quo fre-
ducal,:d actum; servat, ne sentiat defectum,,621. quenLesrccipit epistolas, 346. Honoristitulos renuit,
. Gratia cum arriserit timendum, ilem cumahierit, et 546.
cunireverlitur, 145iet scq.De praesentigralia nunquam - GUILENCI episcopiLingonensisobilus, 62,161 n.
esto securus, 1551. Nullumprsssenlia?Dei cerlius tesli- GUILLELMUS abbasS. Theoderici,87,89, 605. Quaritum
monium,quam desiderium graliae amplioris,106L Gra- a S. Bernardoainatuseliri preiio habitus, 57, 88 el seq..
fia?propinquaritissigrium,humilialio,a Deo, 1593.Gralia 95. Frequeriter scribit-ad S. Bernarclum,88. Ejus zelus
sine veritate claudicat, 1529 et seq.Verilas-sine condi- pro fide, 505. GaufridumCarnotensemet S. Bernardum
mento graliseamara,1329.Gratiaut gralia habenda, 551. excitatadversusP. Abaelardum,501et seq. Cujuscapitula
Non inlrat ubi jim meritum occupaivit,1505.Ejus impe- ad S. Bernardummittit, 502.Scrihil adversusSP.Abaelar-
dimenta qtiatuor, 982.Eamperdit qui sibialtribuit, 1529. - dum, et ejuslibrum approhatS. Bernardus,505.
' K _mDeusinsiib'.ralii: iagraiis el de se prsesumentibns,44. ,GUILLEL5!US archiepiseopusEhoracensisinlrusus, 229n.
Neglecia conlempuimdoaantisTedundat,'li54. Gralias 251,254, 256,516, 451n.A Willelmodecano intrusus
Dei in se n lle seire ex humilitate,duplex est' incurrere . declaralur,256.Ei non favit InnocentiusII; 257 Ipsi re-
ppriculura,554.Grali_?Deo pro beneficiissemperagenda?, sisluntmonachiFontanenses,254n. MonasteriumFonla-
1502,1145. 0»adrifaria ei debetur, 866. Gfalisefluenta nense difipiunt ejus faulores, 249 n.Ejus depositioriein
"origi.i sua? redd.intuT,ul uberius fluant, 1017.Graliam urget S. Befnardus, 255. Ab Eugeuio III deponitur,
pro gratia non r.eferre",periculosum, 1550. Graliarum 254n.Anleafuerat lliesaurariusEboracensis, 110n., 589-.
.cessat decursus,si non fuerit recursus, 815. GraiiaTtim GUILLEI-MUS archiepisc.Remensis, 297n., 713. Pro eo
actio paucortimPS1, 1156.NononraisesLDeo grata, 1502 adbucparvulo(lignital.es ' occlcsiaslicaspetere recusat'S.
eiseq: Q aeriamsiLDeo gra'a, 1502.'l!iipi'..fumpervevsa Bern.irdus; 263el scq.
1249 _ .. YOLUMLNISPJllML- :JSS0
GuiLLEu_us"a S. Barbaradecanus Eboracensis, episco- 581n. Febricitans, S. Bernardi precthas se eommeridat,
pus Dun.etmensis, €29, 250n/ 251, 523 n. •582.SermonessuperCantica ab eo petit, 582etseq.
GUILLELMUS de Campellis,14. Abdicatodocendimunere HATTO episcopusTrecensis,•508:V.- Atto. _
ad monasteriumS. Yictorissecedit, 15n. Episcopus Ca- HATTO monaclnis, 5 05. -" , ...
49
talauneiisis, n., 502 n. Yir doclus e.t sanctus, 49. Co-' Hebdomada saricta, 884.Chrislianorum in ea
' pleias -el
nonis legaLiadjutor, 15n. Ex Cluniacensi el Divionensi religio, 884,-890. -. -. r -
monasteriismonachosprseficilabbaliis S. Petri et S. lir- , 'Eflbeiali cordis
' >-'indicium,propriam non senlire ' vex_t-
fe**m, 410. - . •
barii,61. Quo anno mprtuus, .1.5.n. ...
GUILLELMUS comesAquitanise,209 n. ..MELGOius.ex monacbo,Latiniacensi-abbas Lesciensis,
, GUILLELMUS eomesNiverhensis,357 ri. 358j n. - -- - -
GUILLELMUS cpmitisNlvernensisfilius, 577. HELUsexabbate.Sancli-SulpiciiapndBiturigafeepisô-
GUILLLEMUS comesPlctaviensis, ISl.Eldux Aquitania., pus Aurelianensis,308. Episcopatucedit, 245n. Consilio
157.Ciericoseeclesis..S. HilariiexpeUit.de civitale, 158. sancti Bernardi, 24i.r Qui.pro eo deposiLo. -
iutercedit
- - '"
Ejus conversioper S. Bernardum, 157 n. Peregrinatio et apudEugeuium, 244el seq. -
obitusad S. Jacobum, 137 n. • "• HELOISSA abbalissa Paracliii, aliis Helwidis, a S. Ber-
GUILL-ELMUS de Conchis,6i0. nardo visitata, et summoponliiicicommendala,271n.-
GuiLLELMUs.Conqusestor- Cadumense monasterium fun- HENRICCS archiepiscopusMoguutinus,529.A Beruafdo -
dat, 136n. et Gregorio iegalis depositus,- - 284 n. Yidlalaecasiilatis
GUILLELHUS episcopus Bellicensis,247n. accusatus,451n. ._:.,'
GUILLELMUS Flandrensis ex eremita Turonensi patriar- HEN..ICUS .de' Mufdach, abbas Vallis-Clarse,298.,De.in.
cha Jerosolymitanus,.171n. - Singulariler-a Deo.eiectus,
- " . Fontanensis. in Angiia, .298,234n..'Arc'hiepiscopus"de-
551, 552. . ' muiri Eboracensis,250 n., 249n., 287 n., 298 n. Turpi-
. GUILLELMUS GiflardusepiscopusAV inloniensis,' 99n: .' dum abbatemFontanensem ' dejicit, 287n.
' De eo ilem,
GUIL-LELMUS monachus S. Albirii Andegavensistransit 109 n., 110 n. - •- - _ ;
ad S. B.ernurdum,194 p. HENRICUS archiepiscopus Senonensis, 52,/177.n./186,
GUILLELMUS monachusClarae-Yallensis,107. .195n., 295, 508. CognomentoAper, aiiis ' Gifbertus,460,
GUILLELMUS mpnachusin Dania, 549. 4'61.Ludovico rege vexalus, 55n/ _'
GUILLELMI DE PAsSAVAsiepiscopiCenomanensiselogium, HENRicusex m oriacho Claraa-VaHensi cardinalisr281n.
281. Bernardoqriarncharus, 281, 282. HENBICUS, LudoviciJuniorisfraler, 712, 714. P.ntisa-
GUILLBLMI de Sabrano episcopi Lingonensis cbitus, rse prsebendarius et abbas Stampensis,285n. An ardii-
161 n. diaconusAurelianensis,.359,360n. Belvacensis elecius,
- GUILLELMUS, V. "Wlllelmus. 548.Ex monachoClarai-Vailensi,285n. Ejus zelus, 271. '
GUIRRICUS, Fulconiscognatus,obsistentiavunculoforti- Sinistros ' HENRICUSrumores patitur, 289. ,.
ter resislit, 9. - . ,. canonicusTornacensis,640.-
Gula?voluptasquam exigua, 485. Ejus damna, 392.Bo- .- HENRICUS comesCampania?, 227B., 271,'534n.,'7l6.
num jejunium,quoredimunturjejunia sempiternaet sup- Filius ComiLisTheobaldi, 206 n. Bonseindolis;adole-
plicia, 820. . scens,574.ManueliComnenoa S. Bernardomissus/ut.rip-
Gulse,pelles rubricalse, 463 n. vus fieret miles/ 574.Isel Roberlus fraterregisLudovici "
GUNNARIUS Turritanus .judex, postea monachus Clarae- ad duellumdiem prsefigunt,557.
Vallensis, 245n. - - HENRICUS comesLuciliburgensis, monaslerii S.' Maxiirii-
GUNTERUS abbas Caladiensis, sanctse-meiriorisedictus ni adôcaius,176ri. - , .
adhuc vivens,65ri. ". HEKRICUS Blesensis ex abbate Glastoniensiepisc. "Wln-
GUNTERUS abbasXesciensis,558h. - toniensis, 99 n., 229 n., 235 n.-,255. . "-
Gustus divinsepraesentia?pro variis animi aflectibus, HENBICUS episcopuscardinalis;711.
1582.Gustussapienliseest irrilamentum desiderii, el in- HENRICUS episcopus Trecensis, 583. Abbatiam de Bu-
cenlivumamoris, 1027. lencuria canonicorumregularium ' - Cisterciena ofdini ' dP-
'
H nat, 585n. . . . .
HENRICUS episcop, Tullensis, 175 n., 15.00 n. ,
HabitaculumDeo dignum,cujusnec ralio decepla-Jnec H-:NRicus episcppus Viidunensis, 63 n., 64 n. Ppstea
vbluntas-.perversst, uec membriafuerit ihquinata, 1075. Catalaunensis,55, 564i.'ConsilioBernardi digniiate ces-
Habitus clericorumslt mpdestus, 454. Monasticushu- sil,HENRICUS 56. Ab excomriiunicalione&b_o!ulus, ' 161-n".
- militalisinsigne, 557." IV imperatof, 202 n, , .'
Habetnihii qui se omniahabere putat/421. HENRICUS Ylmperator, 202 n., 2S5a.'.
Hsedipeccatumsignificant,571.Item petulantes corpo- HENRICUS monachusMoririiundi,25.
ris sensus signmcstnt,1596. ... HENRICUS rexAnglorum, 98,' 295n. Innocenliumagno-
Haemorrhoissssallegoria, 1155. scit in convehtu"Carnotensi, 145 n. Theobaldi coniitis
Haeresesineptiasdicte, 509n.Hsereses certutrialiquem avunculus, 51 n. Al) eoBernardus suppetiaspeiitpro' iri-
1494. Hsereses"varisein nocentio, 144. - -
agnoscurit auctorem, Mariam,
1007.Eseresesnascentes exlinguere summiPbutificisest, HENRICUS II rex Angliaa,295 n., 518 n.
H«ret.ici,vulpes, 377, 1490.Hsereticorumgenius 'su- HENRICUS, filius-Davidisregis.Scolise, 6.74.
perbia, 1491.Descriptio, 1494. Haerelici versipelles et HI.NI.ICUS haereticusde tola Francia effugatus,.238.-A
hypocrite, 1492,1494.Patrum contemploies, 183. Stu- riiultis audilur, 237. Impia ejus dogmata, ' 257. Ejus de-
deritnoririrtules colere, sed yitia colorare,1 94."-Eorum 'scriptio, 258el secj.. . a , ,'-'_._'
versutiain colorandiserroribus, 1412; HserelicoTum'- er- Henriciani pafvulos baptismb excludebant, " 427 n,,
rorde Scripturis, 1491. Eorum perlinacia, "1498.Quid 1.79n. Bti et Colonierises, 4 27n. .
sentiendumdehsereticorummartyrio, 1499. Haereticosin HERBERTUS primus abbas,S. Siephaiii-Divioriensis,
" " ' 62ri.
clero et ordine episcoporuminvenire fautores indignum, 166, 229.' ,
1499.Qualisintentio habenda dispuiaudo contrahsereti- HERBERTUS canonicusregularis, 581.
Expugnandi, nonarmis, sed argumentis, ' HERCHENKAUS epiScopus Catalauriensis, 2 60n. , • .•
cos, 1486,1487.
1486.In vinculaconjiciendi,nealios erroribus suis irifi- .HERIBERTUS II, Campanise comes, 225_i.
cia t, 188.Obstinali religandi, 1486. Gladio coercendi; - HERMANNUsde.Arbona episcopusConstantiensis,188n.
sedra'principibus,1499.Hseretici in synodisdariinati,186. HERODIS et Pharaonis.eomparatio," 907. .
Haeneiicommmsdapascua, 1390.Eoruni convefsatio fu- '. HERVEusyir nolilis, 64 n.
gienda, i88. . . __ . '__.' HESCELINUS canonicusInsulanus, 1627n.
HsereticiColoriienses,587. A populo igne concreraati, Hiberriiain pluraregna divisa,(365.Monasteriorumfp- ,
387.Eorum prava dograata de-Ecclesia, 587.De sacra- fax, 664, 674:Hiberniseprimum qratoriume"x]apide,68i.
mentis,-587. Aliorumitem h_efeticofu_h ejusdemtempo- "325. Hiberniensiummonactiorum
" '" ' mofes ' -minus disciplinaii,
ris et regionis impia dogmata,587elseq. Eorum suspe- ; . .-. .'/ - , -.
cium studiumin occultsindismysteriissuis, 1491 et seq. Hiems,tiraor, astas, charitas, 1467. ' Hiemale tempus
Error de juramento et perjurio, 1491. Frustfa se jactant mystice, 1465. -
1497. Quam alieni.a naoribus Hierarchiassubordinatip,455. •
aposlolicos et Ecdesiam, HIERONVMUS
apostolorum,1492. Eorum erfor de Ecclesiaeordinibus, (S.) eloquentiseet.sapientised-otibusapprp-
1498 Calholieusfalsusplus nocei, quam verus ha?feticus, 'batus,--1122:Interpresn6ster,949. , ..
1492. Hilaritas co-nmeridat.opera.misericoKJia?,
' ' 1514.Hilari-
BAIMERICUS diaconuscardinalis cancellarlus,54 n., 58; tasduplex, 1061; '. _ '.:.:.
53, 58, 59,150, -160.181,177, 295,310, 520, 531. Ber- clesia?'S.Hilariide HILARIUS .(S.) episcopusPictaviensis,155. Cleficos.ec-
jiardiamicus, 130,158,29,2. ciritateexpellitGuillelmusdnxAqui-
HAIMQ archidiacoaus,postea-episcopus Calalauneiisis, tania?, 158. ,
i25i INDEX REMJM ET VERBOHUM . 1252
HILDEBEHTUS ppiscopusCenoniannensis,15 n. Archi- norem et quielem metent, qui laboreniel vililatemse-
episeopusdein Turonensis,127n., 154n. Quandiu utro- les minaverunt,970.Honoriscupidi,et laborisihimieisimi-
bique sederit, 127.n.Ecclesiaaeolump.a,150. Ejus propo- obnoxii diabolo,971.Honoressunt onera, 471, 476. Quibus
situmsecedendi Cluniacum,128n. Epistolasejus lauda- laboribus,1176. Eis-proximumpericulum, 254:
tse, 128.Bernardifamiliaritatemexpetit, 1%8-etseq. Ejus Aliis blandiunlur, aliis sunt formidini,471.T. Digni-
eiogium,129et seq. Eum hortalur Bernardus.ut .Inno- -lales.
cenlium agnoscal,150. HONOMIJS n papa 54. Fidus Ecelesiascustos, 57. Ejus
HILDEBKANNUS episcopusPistoriensis,153. asquitas,55, 54. Solvit interdiclum ih Francia, 54;
HILDEFONSUS siveIlleibnsuscomesS. jEgidii et Tolosae, 56.
237n. Horlustropologicesensus historicus,1540.Horti hi-
HILDEGARDIS (S.) divinis revelationibuscelebris, 551 n. lialio storici satioseu plantatio,.creatio ; germinalio,reconci-
Eas petit Joannes Saresberiensis, 531n. Ejus ad Ber- ; fructus,reparalio, 1540.
narduni epistolas,531n. Eugeniopapasest acceptissima, riospitalisub Faberniacensiabbalissadeserviuntmona-
531 n. cBi,349.
HILDEGAHIUS abbasFlaviacensis,68n. Hospitalitascommendatur,259.
HILDEGARIUS archiepiscopusTerraconensis,155. Hospitumsusceptio,1275.Eormn frequentiaapudCla-
HILDUINUS comes,61n. rsa-Vallenses,548, 1447.An omnibuspedes lavandi,218.
HIPPOCIUTES docet animamsalvamfacere, Christusper- Abbascum bospitibusan cumfralribus reficere debeat;
dere, 1578 218.Meusaabbatisin domohospitumimprobalurin quoi
Bispanisereges imperatoris tilulum sibi . attribuunt, damabbaleord. Cisterc, 591.
285n. Hispaniin funereut se gerunt, 222.Hispani-nigris Hosteshoministres,;diabolus,tnundus, et homo,1562:
usi in funere, 222 Item caro, mundusel diabolus,945.Homosui ipsiuspra-H-
Hisloriasacra creali.onem,reconciliationemet repara- cipuushostis, 1562.Hosdivinavirlute vincimus,945.Ho-
tionem conlinet, 1540iHistorisesanctorumadquidutiles, slium duo genera nobisadversa;peccatumet poma,1165.
657. -Hosles domestici, periculosiores,505.HostesEcclesiaa
Hodievitamprsesentem,cras futuramdesignat, 770. prosunt nolentes, 1575.
Homicidiumin.sui defensionemillicilum,545n. Pagani HUBAUDUS archiepisc.Xugdunensis.V. Humbaldas,
V - an occi.dendi, 5 46., HUGO abbas.BonaB-VallisViennensis, 299." [
Homoanimal ralionaIe,.mortaIe,418. Ejus dignitas in - HUGO abbas 536. resti-
(S.) Cluniacensis, Disciplinam
creatione, 108; 1245.lnter creaturas qu.aes ub crelo, Deo tuit in mnnasterio S. Bertini, 155n.
propinquior, 1105. Hominis dignilatem demonstrantet HUGC abbasS. Joacnisin ValleiaCarnotensi,495.
prserogativanaturs, et potentia dominalus, 585.Recto HUGO abbasPontiniacensis,46, 54,57,"555. Episcopus
corpore cur crealus, 1050, 1548.In eo vis'vitalis, sen- dein Autissiodorensis,199,206,245, 244,268, 508, 450.
sibilis et rationalis,765.lmagoet similitudoDei in homi- Apud Ferrarias consecratus,177,n. 460.Concordiaejus"
ne quid, 614.1nsignedivinseimaginisquorsuminhomine, cum Willelmocomite,575el seq. Sanctusa Bernardodi-
1557.Homonatus,sednoncreatusadlaborem,U64:Ejusap- ctus, 269n. Irreligioaumejus testamentum,269. .
petitus in summumbonum,591el seq. Hominisin gratis HUGO .abbas Prsem cstratensis, 47n. S. 'Korberti
' suc-
statu felix condilio,1109.'Ei cur dalumesl possepeccare cessor, 249n. -
612.Homoin hoc mundolanquampuer natuset nutritus HUGO abbasTrium-Fontium,Bemardiintimus amicus,
in carcere, 1109. Hominiutilia animanlia, etiam quse 268.Ab Eugeniocreatus cardinalis, 267n. Ejus absen-
videnlur noxia,1278.Homoduplex,ex corpore et anima, .tiamjegrefert Bernardus,268.
262.Hominum'quatuor stalus,1125..Hominumquinque HUGO arcbidiaconusEboracensis,589. ,
status sub Deo, 1101, 1105el seq. Triplex sub diabplq, HUGO archidiaconusFaverniacensis,189n.
1102. Hominumquatuor genera, ex quibus unum dun- HUGO arcliidiaconusTullensis, 172.Ejus elogium,175.
taxatbonum, 1201.Hominisquatuor stalusanle conver- HUGO arcbiepiscopusColoniensis,26 n.
sioneni, 1101. HUGO archiepiscopusLugdunensisCistercienseinstitu-
Homosibi ipsi relictustenditin nibilum,972.Homoin tum approbat,591.
instanti ipso sua?creationisqualuorvirtulibusinstructus, HUGO archiepiscopusBothomagensisex abbate Badin-
975. His per peccatumspoliatus,et quomodo,974et seq. gensi,41, 42 n. Ad ejus eleclionempetitus regis Angliaj
Suosine alieuoimpulsucadere potest, alieno absquesuo et episcopiSaresberiensisconsensus, ' 42n. Elogiumejus,
"npn polest,,1565.Ejuscasus ex superbia, 1508. Lapsus 656. . , | ,
iste describiliir,1245."Hominisperpeccatum tristis mu- HUGO archiepiscopus Senonensisex abbate Pontinia-
tatio, 1597et seq. Homoa Deo misericordiler punitus, censi, n., 193n. Aliispracentor, 460.-
177 '
1049. Angelomitins, 1508.'Hominispostlapsummiseria, HUGO arcliiepiscopus Turonensis, 154n , 714.
423, 814, 886, 1041, 1176,'1400,1552.Miseriaduplex, HUGO de Besua,127n.
"786.Triplex,752,960. Homototus miser etnihil, 1079. HUGO Carnutensis,magistery48 n.
Si Deumigriorat,36. Ejus degeheratioa nobilitate suain HUGO de Castrocensuriipresbyter, 577
vilitatemjumenlorum, 1109, 1596.Ex ignoratione suse HUGO camerariusCluniacensis,152.
dignitalis, 585.Homoratione vigens, et non ulens, be- HUGO comesCampanise, niiles Templi,45, 5.41.Hlona-
stiis bestialior,1598. Deo quamdissimilis,1556.Sibi ipsi sterii CIara3-Vallensis benefactor,45. £jus absentiamgra-
legem posuitgravem nimiset "onerosam, 599. Post la- viler fert S. Bernardiis,45.
psum ex voluntate resurgere non pplesl, 612.Homines HUGO decanusAurelianensis,electus episcopus,truci-
formica?similes, 277: Homo mortalibusinhiansmerito dalus, 157n. ;
mortalis, 1555.In orlu,vitaetmorte bestiis similis,1556". HCGO decanusEboracensis,589.
Homobestia venationiobnoxia,851.Ejus hostes.V. fio- HUGO decanusMeldensis,577.
stis. Hominumvarii affectus,1080 etseq. HUGO J, dux Burgundise,127n., 162n. GuillelmiAqui-
Homoa Deo quantisestimatus,796.Hominisredemptia tania?ducis propinquus,157.
Deo dignilas,720. Homp quid a peccato, quid habeal"a HUGO episcopusGralianopolitanus, 155, 500n.
gratia, 564. Homotunc nascitur,quando ad amorem pce- HUGO episcopusOsliensis,276,278,281,286, 288. Epi-
nilentiseet odium peccali animus excilatur,793. Mise- slola ejus ad CapitulumCistere.de obitu Eugenii papaj,
riam suamnon agnoscens, divinaaexpers miserationis, "584.
1081.Hominis lapsus et reparatio, 909.Reformatioquo- HUGO Farsitus abbas,_48, 624.
modoperflcitur,56: Gurper Filium, 615etseq. Homoea- HuGoFarsitiisCanonicusregularisS.
dem die redemptus, qua creatus, 895. Cur redemplus, 47 n. ' Joannisde
• Vineis,
non angelus,719. Quomodoin Deo, et' Deus in homine, HUGO Farsitus monachusBelvacensis,47 n.
1517. .-' HUGO FarsitusmonachusLaliniacensis,47 n.
•Homocrux Christi,767. Sit jumento similisin ferendo . HUGO de 46.EumdehortaturS. Bernardusa
Christi onere, 859.HomosoloDeo satiatur, 595.Homi- transitu ad Lausanna, aliud monasterium,46.
nes sunt angeli, 947.Quanta hominum.gloria filios Dei HUGO de Leugispraposilus ecclesiaeCarnotensis,493.
esse et beredes, 1558.-Hominisbeatitudo quoad corpus HUGO MelelluscanonicusregularisS. LeonisTullensis,
nnjuatuor, 1057,V. Anima,[Beatitudo.Hominiquomodo 14n., 4S n_.Epistolseejusdem,580el seq.
donalaomnia,1085..Homoqudmodotrahat omniaad sei- HUGO de'MercoTio, 180n.
psum, 1552. Homo post Christi mortemcur non statim - HUGO militi» Templimagister,45n.
smmortalisetsinepeccato, 555.- • - HUGO monachusDivionensis,.abbas S.Petri Catalan.
Honestum,
- Effeclus animse decor, 1565. Ejiis definitio, 1565. nensis, 61. .
exleriores, 1565.... HUGOde PAGANIS magister. militiaeTempli,541,54J,-
Honor soIiDeodebilus, non excludithonorem sancto- Hugofrater Gaufridi,presbyter, 269.
rum, 865.Honorepiscopiest honor Ecclesire,444n. Ho- HUGO de Tilio miles, 577.
;$255 . YOLUMINISPRIMI 12S4
HuGO.de Tociaeo,rpresbyter, 577. Hugo sS. Victore, in quo, 1159.Humi'.ilaspra^latismagis necessaria, 471.
101n. Duoejusdenl-iiominis, 624. - - Humilitatisin prselalis et inagnatibuscommendatio,421
HumanitasDei fideminstruit, spem roborat, accendit Episcopiscommendatur,475.Humilespraelatipauci,1542.
charftatem,796'. •
_ «t Humilitas in peccatore amabilis, sed non admirabiiis,
HCMBALDUS archiepiscopusLugdunensis Legatus, 59. 1425.Humilitas duplex, cognitionis, et affectionis,727,
AliisEubaudus,62n. 1415et seq. Humilitas cognitionissola imperfecta,1417.
HUMBAUDUS pistor, 577. 577. Humilitas triplex, sufficiens,abundans, et superabun-
•HUMBAUDUS Tortus miles, dans, 804, 1245.-In ore; in corde, in actu, 555.Duodecim
HUMBERTUS abbasIgniacensis,251,n., 1065h. Elogium gradushumilitatis,559el seq.Duo primigradus in sasculo
ejus, 1066el seq. Obitus,146 n., 1069n. debent ascendi, 578.Humilitas,cordissola parit sui difli-
HUJIBERTUS archiepiscopusBisuntinus,248 n. dentiam, et in Deo fiduciam,771.Humilitas etiam inpa-
HUMBEBTUS n comes Maurianensis,209n. res et inferioresexercenda,1417.Rara avisin terris, aut
HUMBERTUS de S. Germano,"miles,577-5 sanctitatem non perdere, aut humililatem sanctimonia
HUMBERTUS monachusClarse-Vallensis, 1065n. ' non excludi, 1423.Item humilitas cum sublimitate,354.
HUMBERTUS praspositus,226. Seuhumilitas honorata, 755.In alto positonon altum sa-
HUMBERTUS ob duellumexcsecatus,51. Ex divitepauper fiere quantoinusitatius,tanto gloriosius,474.KectaJace-
450.Injustedamnatus,49.Prb eo Bernardus scribit, 47, ' re; elinutilem se reputare, apud paucosinvenitur, 147.
•<48,49. Magua,etrara virtus, manifestamomnibusluain tesolunr
Humiliatioa Deo signum gratise;propinquanlis,„1393. -latere sanctitatem,1503.
Estvia ad humilitatem,95. Humiliatioet humilitas quid Humilitalis praemioquis dignus,1594. Humilitas exal-
differanl,1594.Multi humiliati, sedpauei humiles,1125. landa quse, 1594.Quseprasler. veritatemnon laudabilis,
Homiliatioveritatis, qua3,1125.Ex testimonio conscien-r 192.Humilitasambienlium subdola,459, 578. Humilitas
liaa,421.Njhilfaciliusvolenli, quam humiliareseipsum, falsainducens superbiam, 91. Humilitatis moliva, 1400.
•Sll. Id fit adhawendobumiliaiiti se veritati, 1128. Seu Omne humile inter palatinosprobroducilur ; ut facilius
iiumiliationisubjiciendosuam volunlatem,1158.Humilis qui esse, quamqui apparere veiit humilis,invenias,437.
Tere est, qui humiliationemconvertit hr humilitatem, Christi exemplum ad hoc longe efficax, 755, 776,789,
4594.Humilialioniset exaltationismira connexio,1125. 798,799,805,885,970. Humilitatis duo pedes, conside-
Humilianturalii
"" cumrancore, alii patienter, alii libenler, ratio divinaepotentise,-et proprise infirmitalis,352..Hu-
1594. - militasvera non tam a veritate, quam a charitatenasci-
'
Humiles exaltandi,superbi humiliandi, 256.Humiles tur, 1416.Humilitasproficienliumalitur sensu et expe-
^'isitatDominus,praeteritsuperbos, 1455.Humilibussolis rientia imperfectionum,1135: Humililatiscausa cognilio
•datur frui Verbo, 1566.-Humiliatioab homine ut acci- sui, 1400,1401. Humilitasex considerationeperfectioni.s
pienda,1294. Humilibusnesciens diabolus.fabricatcoro- et virtutisaiiorum nuliienda, 1159. Humilitas,quantum-
nas, 1519.Humilibusquid iu se considerandum,quid in vis profunda,non noeet; elatio, vel minima, noxia est,
aliis, 1159.Hnmilessingularia Dei beheficiacelare stu- 1403. Humililalisel arrogantiseeflectus,95. Humilitalis
dent, 1461.Humilisverusvilisvult reputari, non humiiis 'subversioest,de humilitate laudemappetere, 1515.Qui
pradicari, 1515.Et oculoscampi, et aures silvarumsu- quasi ex humilitategratiamDei in se nolunt scire, dupiex
speclashabet, 469.Amanesciri; -laudelte os alienum, incurrunt periculum,554.Humililasin divitiis periclita-
non tuum, 782:Haec est magna virtus et summa sec.uritur,'495. Humilitatisepulae,panis doloris, vinum com-
tas, quandoet pie "vivis,ettamen plus attendis qusede- punclionis,56L Huinilitas virtus Christi,799. V. Chri-
sunt tibi, quamquse obtinuisse videris, 834.In alto non stus. HumilitasMariaecommendatur,755.T. Maria.Hu-
altum sentire,-sedhumilibus consentire, nihil Deo ea-- militatemfralribusinculcaresolet S. Bernardus,768.
rius, nihil apud homines rarius, 129. Humilissecurus •: HydriaBin Canavino implelss tropologiceexplicatas,
ascenderepotest, quianon habet unde cadat; contra su- S06,809, 1187,1433,USTet seq.
perbus, 552.Humilitersentirede se oporlet nitenlemad i- Hypocrisis ex ambilioue descendit, 1592.Est virus
altiora,.1595.Contravanamglorism
'• ut sepraenmniathur ,'Adamifiliishsereditarium,1554.
milis, 469. -;- • A' Hypocrita hon potest gloriari conscientisetestimonio,
Humilitasdesignataper auroram,1212.Per nardum, 469. Hypocritsereligiosae descriptio,125. Hypocrita?ar-
1005, 1415.Per hyssopum,1425.Ejus symbolumcolum- boribus fructumnonsuumferenlibuscomparati, 968.Ar-
ba, 1424-Pulcbraejus idea, 1405.Ejusdemsumma,1158.' guuntur, 815 et seq. ,
' Huniilitasest contemptus propriseexcellenliae,468. Hu- 1'•Hyssopusherba humilis
militas«st virtus, qua homoverissimasui cognitionesibi miiitatemsigniticans,1425.
pectoris purgativa, 1071.Hu-
ipsi vileseil, 560. Ejus excellentia, 575. Commendatio,'-
147,267, 961. Humilitasvirtutum stabile 'fundamenlum,
458.Custosque, 776. Aliarumvirtutum propugnaculum,; '
468. Aliasvirlutes aceipit,acceptas servat, servatascon- Tbracense"'monasterium Hibernise,667.
summat, 468. Insipiensesl qui in aliis merilis, quam in IDA comitissa Nivernensis,557.
sola humilitateconlidit,1157.Justitia? virtus specialiter IDEEIUS hovitius dyscolus,501. .
in ea consistit, 870. Humilitas justitias consiimmatio,' Idiomatumcommunicatio in Clinsto,454.
1594.Securiora- ruina, 968et seq.\\& ad veritatem, 559. Idiotismidiversiin Galliarumprovinciis;'.707.
el seq. Viasolaad sublimilatem,914.Viaad Deum, 817.,' TGMARUS ex monaoboCluuiacensiS. Martinia Campis,
HumilitasDeoquam grata, 1417. Humilitali familiariusi •Prior Charitatis,deinabbas monasteriinovi apud Picta-
appropinquaresolet divinitas,471. Magnahumilitatisvir-! vos, ac tandem cardinalisTusculanus
'' • episcopus,201 n.,
luf, cuideitatis majestaslam facilese
"" inclinat, 1418.Eu-j 202, 225, 228 n..'
miiiumgloriaDeus, 455. ,' IGNATII martyris reliquiae apud Claram-Vallem,859.
Humilitatenihil efficaciusad gratiam promerendam, Epistolaeejus ad quamdamMariam,S59n.-
Tetinendam,recuperandam,1454.Humilitatequid ditius,) Ignavia religiosoriimimperfeclorumnolatur, 1057el
quidpreliosius, qua regnum ecelorumemitur, et divinaj seq. V. Pigritia,Tepiditas. '
gratia acquiritur,767.Bona via humilitatis, qua veritas' Igniacensemonasteriumord. Cist., 251n. . -
inquiritur, charitas aequiritur, generationes sapientiae Jgnis Dei duplex, 1461. - ^
participantur, 561.Humilitas graliae n.osreddit, 982.Di- Ignisqui Deus est, sk-exercel vim igriisin' vitia; ut in
vina»gratiaesolet esse familiaris,755.Cohversionoslraad' animavicemexbibeatunctio.is, 1462. Ignis benediclus,
Deum per humilitatem,817.'Humilitasgratiaminvenitiu! Ignismalignus,quis, 961. -
judiciocoranfDeo, 471.Est propria virtus divina?exhi-' Ignis novibenediclioin festoPurificalionis,961. •
benda majestati,784. lgnoranlia nox, 1568. Quam damnosa, 1597et seq.
Humilitatisnecessitas,945,1123,1403.Est scutum va-] Redditbominembestiis inferiorem,1597.Haee cavenda,
nse gloriae'opponendum,857. Necpusillanimes facit, uti; sed magisar-rogaiitia,;585; Ignorantiaeduae fllia3jfalsilas
nec magnanimitasarrogantes, 1011.Humilitas innocen-,' et dubielas,1518. Ignorantisepeccata aliqua esse, 652et
tia?conjuncta,duplex animaedecor, 1423. Humiiilatiset;1 'seq.Non omnisTamen damnabilis,1599.'.Triplexculpa-
virginitatispulchra connexio,754. Virgihitas laudabilis,. Wlis, 626. Ignorantiabaptismi excusabilisante prsedica-
sed magisriecessariahumilitas,754,1182. Illa supplenda; :tionem,626.Ignorantia affectatanonexcusatl 567. Igho-
. per humilitatem,756-Ut caslitaset charitasdetur, humi-j rantia duplex,Dei etsui; utraque damnabilis.1598.Quam
litas meretur, 468. Humililas e't maiisuetudocognatse. 'fugienda,1405. Ignbranlia siii superbiam-;Deidespera-
virtutes, 1011.Solavirtushumilitatis est Isesaereparatio, .tionemparit, 1403.IgnorahsDeumnihil est, 36: Ignorare
charitatis,781. Humiles tanlum martyrio,idonei, 1451j !Deumnon possimt religiosi, 724. Conversionemnolle,
Humilitassi non habetunde poeniteat,habet ut poaniteat, 'Deumest ignorare, 1404. Ignorare puriorem de ihoribr.s
1125.Quodminushabet imperfeetiooonversalionis,sup- Scriptursedoctriuam.penehaerelicum,295.
p:eat humilitasconfessionis,739. Humililatis pleniludo, Illapsusin aniinam,1382.SoliDeo competit,.1279.
1255 INREX-RERUM ET VERBORUM . nu
lllusionis rioeturaseeausaan vestes lavandae,522. Eain IhfidelisDeum gere debet, 585,. 586. 2wn diligeaj
passus diaconusminislrarenon debet, 686. est inexcusabilis, 586.
Illustris nomen episcopo tributum, 99. JHustrissimiti- Infidelitascumcharitate esse nonpotest, 467. ,
tulus regibus, 144. . •, Infirmimajorismeriti rhateria, 75.Inlirmiapud Cluniar
Imago et similitudoDei in homine quid, 614. Remanet cense.sbaculum deferebant,. 556 Inlirmis de communi
in damnatis,974. Imaginisetanimse discrimen,1546.Ima- Regulserigore aliquidrelaxandum,1158.Eis ih refectorio
ginis seu Verbi magnitudinemet rectitudinemsuomodo praster eommunescibnsaliquidprocuratum,1068n."
referl aiiima, 1546. Infirmitashiimanalectuiu^,1568. Infirmitascarriis spi-
IMARIUS S Malachiasmagister,661, 682, 665.- . ritui vires subministrat,et contra, 1574.Intirmitatiaiieusfi
. Jmbresboni et temporauei,plantis spiritualibus. uliles, compatiendum, "1138Ihiirmitasprorsusutilis, quaamedici
1486.Imbres noxii piantisspiritualibus;1463,1466. manumrequiril, 483.
loiitanda quasdamiu sanctis, qusedammiranda. 963, Infulsequid, 407n. 1 - ,'
i035.'Imilanaisauctiin moribus,nortin miracu.!is,954. INGORANNUS paler Elise monachiCIara3-Vallerisis, 119.
Irnital.ioChrislinecessaria, 728, 889.Hano etiam san- Ingrati Deo praelatiadmonenlur, 868. Ingrgtis miseri-
clis debemus,' 1116. cordiamnegare, misericordisres est, 1141. Ingratusbe-
•[minortaiis anima spiritaliter potest mori, 1530.V. neficioredemptionis non dormit, sed mortuus est, 867.
' Anima.
Ingratitudo, grave peceatum,940. Ingratitudo Dei
lmmortalitasanimseet fidesresurrectionis,846.Imm"r- beneiicia,vitanda, 554. MaximeDeumqiiasrenti,erga 1559.Et
talitas vera quse, 1551.Immortalitashominis qualispost religiosis, 1141. ClauditTnanumbenefacloris,1142.Per-
peccalum, 1554. versi cordisest occasiones ingfatitudinis vesligare, ,867.
ImmulabiiitasDei, 1589.V. Deus.,Hancdenotat statio Ingratitudinisvilium dissipare debet mddus fedemplio-
Seraphim,948. nis nos:ra3, 1297. Quanta confusioDei Fiiium ingTatis
Impatientia anims perditio est,1089. oculis cernere morientem, 114.
Iaiperatoris ouicium est Ecclesiamdefendere, 245.Ei Inimicusquomodoautquare diligendus,1440.T.Atnor;
subiimitalistilulus tribulus, 574. Charitas. . I
Imperfectioconversationisquodminus habet, suppleat Injuriaequomodovinoendse,45. In injuriis ut'
humiiitas coufessiouis,759. Cum imperfectisut segeren- se gerendum, 1375. Injuna proximiacceptis nulla le'vis,1572,.
dum,.87. Humilitas proficieritium alitur sensu et expe-- 1575. Ipjuria servorum ut ulciscenda,84.
rientia imperiectionum,1135. Irijustam voluntatemduo comproSâht,' vel cum pec-
Imperio nec libertas.Eccieslse, 'nec Eeclesiaenocetim- care, vel cum impunepeccasselibet, 615. .
perii prosperitas, 242. ' iNNOCENTEsin fide Ecclesiaemarl.vriicoronampercepe-'
1187. runt, 1498:Veros esse martyres, 787.Idqueapud
-' Impietas
Impiis
quid,
eliatri desideratus pietatis fructus, 840. Eorum 788.Eorum feslivitas,105. ' Deum,"
circuitusin res creatas, 502. ! Innoeentia'et humilitas,duplex animsedeeor, I425i( In-
Impaenitentiasoladamnabilis,.512. nocentia portio est justitias, 1594. Innocentiam servare
Impositiopsalmorumet autiphonarummonachoindisci- facilius,quam congruamagere poenitentiam,1129.
plinato prohibita, 578. INKOCENTIUS papa II, 158,.159,164,165, 166,168,172,
Impunitas quot.malorum mater, 454. Ausum parit, 174,178,182,184,186, 189, 190,197,198, 199, 200,229,
-444. 230, 294, 296, 300, 504,508, 511,512,514,516,517,318,
IncarnatioTerbi, oseulumorisDei, 1272..Primade In- 519,643,674, 687. Ejus eleclioet promolionepuripr, et
carnalione promissioAbrahaefacta, 1035. Trinitatis ope- ratiorieprobabilior,et temporeprior, 137.Item innocens
ratio in Incarnatione, 1190.Incarnationis summa, 977. vita, fama integra, eleclio canonicai138.Hunc confirmant
OEconomia,974 et seq. Et causa,.720.Ejusdem paradoxa, electip meliorum,approbatio pluriuni, etatteslatiojmo-
759.In Incarnatiqne tres mixtura?seu uniones admirabi- rum, 130, 151. Ejus vita et famaa^mulumnon timet, 157.
les, 763. In Incarnatioae unioVerbi et hominisexpendi- Virilis ejus ariimus, 198 Eiusfuga eum probat virum
tur et commendatur,763 el seq. In hoc myslerio novum, apostolicum,129.Positus in ruinam et resurrectionem
antiquum,aeternum,454.Incarnationemquaenamvirtutes rhultorum, 129. Oppressorum solalium, prsesumptorum
promoverint,375.In eo triplex divinsepotentiaeeflectus, vindex, 157. Ab umversoorbe suscipituc, 150,,151,153
.454, 780.Etsi in eo non tam polentiam et -sapientiam et seq. A Regibusagnoscitursingularisepiscopus ariima-
manifestavitDeus, quam benignitalem, 1146.Etmiseri- rum suarum, 150, 156. Beges ei adhaerenfes,150, 131,
cordiam, 776. In Inearnalione tria consideranda,656, 156. Agnoscilurab Henrico Anglorumrege; 145n. Sup-
1235. Incarnationisfinispraecipuus,1528.Cur Deus visi- petias ab eo pelit Bern.arduspro Innoceutio,144. Quo-
hilis,apparere voluerit,.1280et seq. Deus imcomprehensi- modo,a Cluniacensibnse.xceptusInnocentius,155n.;Ec-
bilis per Incarnationemvoluit comprehendi, 1016. Filius clesiam Cluniacensemconsecrat, 155.Investiturasnegat
cur potius incarnatusquam Pater et Spiritus sanctus, 717 Lothario, 154n. AVillelino Eboracensi inlruso
et seq., 977. Incarnati Verbi odore et suavitale tracla de- imperatori resistit, 237. LudovicumJuniorem inungit, 256 n. Alia
mum Ecclesia, 1555.Incarnationis mysterium iuscruta- ejusdemppnlificisprseclarafacta,154. Priy.ilegiumS.Ber-
bile, 977. Daemoni occultum,741, 888. Angelis qupmodo nafde concessum, 519. Beruardi abbalis itali-querela ad
ignotutn,-654. Ejus"modus eliam Gabrieli archangelo eum, 514et seq.
ignotus, 655. Incarnationis mysteria omnia antiquis Pa- Innovatio.V. Renovalio
tribus pmnibus no'tanon fuisse, 650et seq. Incaraationis Tnobedientiaprimorum parentum unde lam culpabitis,
et pasSioriisChristi meditatio'incentiyumdulcisatnoris, '511.Est causa mortis, 1089. Inobedientiasindicium,'7J4.
1143,e«seq. Patrnm desideria ad Christi Incarnalioriem Inobedientia.V. Obedientia. j
hostrum arguunt torporem, 1270el seq. Inquietos ssep.ecompescitvltaedistrictio,87.
Inclusi leges et conditiones,560. Insipiensquis, 1200.Nullumgenus insipientia?infideli-
Iriconstantiavitanda, 959. tate insipienlius, 426.
Tncontinentesolerici notantur, 495. Inspirationes divinasquam sollicite observanda3, : 1132.
Incorrigibiles monaehiet sanctimonialesan ejiciendi, V. Gratia.
an iricarcerandi,105 n. Non rescihdendi, non ejiciendi, Intellectus colli nomine designatur, 1411.Intellectus
,106. et affec.tusnoster purgandus, 915.Rari, guibusutrumque
Increpaliones sequq animo ferendae, 911, 991. Earum competat,916. Intellectus noster in visinne beatatotus
/utilitas, 1461.Eis efficaciorgratia, 1290.1ncrepationibus inDeum fertur sine discursu, 456.Intellectus estreicu-
tenerius sibi fratres astringit S. Bernardus, 1575. V. juscumqueinvisibiliscerta et manifesla"notitia, 447. ]
Correptio,Indignatio,
' Indulgentia Dei erga Ira. ', Intentio meritisest faciesanimse, 1409. Color operis,
peccatores in tribus, 942. Indul- 1514.Discernit culpas et- meritum, 70, 621. Vaiet etlam
genliaepro cruce signatis,528,,575. in opere non bonOj516.Intentionispuritas, 765. Duore-
Indurati ad Dei: beneficia nptantur, 952. V.. Cor du- quirit, rem et.causam, 1409. Intentio recta et vitiosa
mm. exemplodeclarata,'1410.Jntendere in Deumnon propter
Ineptise dictse.graveshaereses,309 ri. Deum, hypocrisis est,. 1410.Propler Deum dicere nihil
.;Infantes quomodo cohaereantChristo per fldem, 1145. juvat, nisi ex pura mentis intentione, 850.Intentio mutua
Irifantiumsinebaptismodecedentiumqualispoena,1508n. ' sponsi el sponsse,1505.
F.Baptismus. . . ,' , Intercessio' sanctorum,1069,ril54,
' ' 1135,
' > 1237, 1260.
Inferhus,lacus et mors quibuscompetant,1095.Inferni V. Sancli. ,
deseriptio, 1177el seq. Verbumasperum, 832. Ejus ti- Ihterdictumin terram RegisTiroinfestatione epissopo- " '
mor, 1515. Consideraliolaboremjomnememollit, 852.In rum, 54n. HocsolvitHoDorius II, 54, 56.
infemo locus quietis et refrigerii ad requiem sanctorum Interulasnon gerunt Cislercienses,6 n." '
ante Christi adventum,162,105, 104, 1055. Eo descen- Investitura gratise, 890. IrivestituraTegalium, 163 n.
dens Christusquid egerit, 1036.In iriferisexsulat libe.rtas Investiturasdiversas,890. Invesliturasecclesiarumrepo
utraque eonsilii et complaciti,615et seq. scentiLotharioimperatofi obsistitInnocentiusII, 154 c.
$257 _"_ : VOLUMINISPRIMI. -, ./:•<--""'"' f25S
Invidere tiihil nisi-malum.vid.ereest,.865.,"Rarayirtus , mprtem suara signifieavit,104. Abusus incelebrando na-
de aliena virtute gaudere', et"non invidere,"-W57.irividi-.. ' ta!i'S. Jbannis Baptistss,'984. , -; ;,,.-" -.
- tormentumgloriaaliena,1354.. ,". ,_': :>_, - -
'-_-" Jbannis, (S.) Bapt.. Laudunenseiiiofiialium monasle-"
Invidia, oculus -venenatus, 865. Basiliseq similis, 865. . rium, 585"n.
-_ Agente Bernardoad moriaehos transit, 65 -
Mors.anima., 25. Calix dsemoriiofum, Iriyidiae12. obnoxii vy-n. - - ' , • - , .,. . , - , ",
justi; 291.invidiam neq'uidem"miseriadeclinare potest, 7"JOAKKES (S.) Evang. Mari,yrjapudangelos,"788..' "' '" '
JOAKKES abbas S.Beriini, 155n. "'," •',.",
" -Inyitus iemobehe facit,-259. "'•--_ .,,";' '
' .JOAKKESabbas deBusaio, 227;' ". "...
Invoeatiosanctoruin.,y-,Iritercessio. '",-__-; '.- , '_- . 'JOAKKES abbas-Casas-Marii' monasterium suum Cister-
Ippfiacivitas Itallse,675.,. "hori . • .",;" -"-',_," • . ciensibjis adunat,-344 h.;S. Berhardum' de ihrolicisuc^
Tra facitutpropriae saliitis ady.ertatur•periciilum,. cessu sacrae expeditipnisconsolatur,."544"et seq. •Diviriis,
256, Iraexcaecat homInein,424.- I rabpnaetmala'qua?,.70- revelationibusillustraiur. 544/ "• . ''"," ' • ". '" '.
- Iraaffectio naturalis hqmihumest, sed abulentibus borio . ,JOAKKES arcliidiaconusAurelianerisisintrusus, 154~n,"'.
naturs;gravis perditio.est, 866., Ira acciimulaia.fit furor,' • ':JOAKKES archiepisc.Hispalensis, 624. ." • :'-''-.-.
' 1508.Ira 866. rit usus sit S. MaJachias,'1047.- Irascendumsolis,'' JOAKKES carionicusreg. S."Stephani " 'Divionensis,229n',
peccatis, Si peecatoirasceris, nbnpeccaspsed quod -. JOAKKES Cornubiensis,.229 n. .'.;" ",'
peccaveras exterminas,- i4T4.'If_e*Deiet furoris"discri-. JOAKKES Cremensiscard., 161n. . '_
sneh, 1508.GravissimairaDei, cum.sinitimpunepeccire,
" . ".- .' '•JOANKES decahus-Aurelianensjs,
' ' ieo.-ii.
' ','..•'.•Eius' caedes
-1415etseg. •._._•" - '.-•;• ,' 160:n.. -,;•-'';',--" , '.. . ,","'"'
-Jracimdiadraconi.cbmpafata,866.- --,:...- "'; -."JoANKEs-auctbf.hecisVArchembaldi subdiacbni
TsAiiE~Biopbetiairi Adventu lecta' ad ndcturnas vigi?- rierisis,'160n-. ' \ -.-" -."..'".","...,'*4ur.eiia- ."..' -
'->.-"' : - .' . '--.-' "
lias, 7l8.'. . ' _ _ .:__
"' JOAKKES episcopus Aletensis, 285n.. ""'-. '.•" ".-
IsEAELidemacVidensDeuhi, 1042. '." -_ . . - , : JOAKNES episcopusAureliariensis, 157h,... -.., ,'.
famis
. IsRAELiTa:-causa jnjEgyptum profecti,quidtropo- ^^GANNEs'epIs.cbpusTJoffensis,'194'n.". ;'
logiee, 1198.israeiitarum xaptivitas sufr.Pharabne typus JTJJOAKNESepiscopus" Sagierisis,'246ri."_'': ".
captivilatis'n"pstrse;sub.diabolo,_1252.. •-'..'
" r> " — JOANKES Salesberiensis,.",episcbp'i.s
TTERRJS, abbasSaviniacerisis,168 n... " ; . '" Carnutensis,525"n,
' •'
"-IvETimaterlilias.moriachi.Clarae-tVallensis', ',"_;. '. - J .-JoAKNEs.episGopusValentinus,
' 247n..'\ ,-
1-19,. ; ''. JOANNES Papyrio,Tegatus ihHiberniam,- 279 n Eibs
ITETA sanclimouialis,.278n, ..•"_, .,'.:.', elpgium, 279.' .'.-,'. ':'.";'•'.'.''', '
; -Ivojcardinalis,185 n, Legatus, " ' •"- '201'. I vonis.
"• " cafdinalis
' .'. '.' J.qAKKEspresbytercardiiialis, 520.-• .• .'.,
-Cestamehtuni, 2 01 •",. JOAKKES Zirita
Ivo canonieusS. Victoris, cardinalis,15.0ri. " ' seuCirita, abbasinaispania, 572.
.. ; JoB7pietas,T298....;. .•'_. ".'"'".
lyo Henrici Murdach discipulus, J09 n:, 110." . .'..- Jocandi "quis inpdus etiairiinter pios, 211. V. Kisus,
lyo.ftater Willelmi Glaras-Vallensis monaclii;'10.7ri. Scumlilas. ; ''-" -'•'"',' ..':'•- '
Iw>3&pma3 BeveWacer_s'is'pra3pbsitifamiliaris, 563.' -To'ceranrius,episc..Lins;ori.-,',62n. ',,-•.", . :"-
— "•-, .. ,- - - - - " '. ,,,'1,1 • ' Jo,KATHiE.saius"dubia,-.1559.'.. ;' ,', .""'."•' ,. .,"
• ' •
.-• -: - '.-. 3 : -/• ,-.' •:- i-i , JoBANNns abbas.S.-NieasiiRenierisis,
"• . - ' 45.-Ijeniardp
.-•'-•.' ' "' fa-
miliaris, 46. _ .
jAchfCTDsBobp cardinalis,-183n.- i-. • - ;* __" - Jordanis, id esl descensus,905. Jordane nihil emirien-
. Jacobmystice-quis,750.. liusinfl.umiiiibus, 551; ''."=--
JacobusJerosplymorum episeopus"ut Christifratfis sui _-= JOKDANIS de Ursiuis Iegaliscelera, 279. --.:.
defunctrsemen suscitaTet,-412."'."-', ; :-., V ... JQSEVB'aiigmentum-significat.'7i2. Jbseph patriarchas
Jactantia lepra, 905. Qriartus.5uperbi_egradus, 576:, lacfymse,1298.Prsesciusfiiit exallalionis suss, rion liumi- ' -
Ejus pfaprielales etindieia, 576. • .• '---"". liatioms,-574.' '-;"'- ;= ,.'..-' -.-'". -. .'"
..Jahuensiscivitatiselogiumj 139.Januensium erga Ber-. . JOSEPH vir-..B.VJrg.'cur. yoluerit relinquere Mariam"
aafdum aflectus. illiusque.audiendiayiditas,T59. 741 eiseq. Afi dubitaveritde ejus iritegritate, 742. Ejus'
/•sjunium, a Christianis exigitur exemplo Chris!i,.814. elpgium, 742.Ab Angelo confoftaliis, ,755." David' filius
B.iua;utilitas,1188.Est refeclio cordis,.816; Medetur vuf- • 742. Pietas.ejns, 1298,Joseph-integritaijsMaria3,testiset
sieribus, exasperatasconscientiasJenit,816. Ora'ioni de-- custos,"764.Jpse.phicuin filioJacob
votionerii et liduciam donat, 820. Impinguat, 8UL Duas. e.telogia, 742ei seq. - "Josepho " "-
" ' coniparaiio
Tejnsala3.oratioet justitia,.821. Item pax etsanciimbnia, - ,- JOSLENCS episcopusS.uessionensis,.86 nr,-205, 207 262" ' •
82.1. Jejunii-fructus et modus,"820. Jejunium-singulis n.,.515,209, 210. CpgnomentoBufijs,:20bn".
,memhrisindieendum,'820.-Jejunand,um antiis, 818. J.eju^: Jucundumquid etquotuplex, 1205. ;.'
nii.et.oratioriis.copula,.8|0, Jejunii tempore. lacrymis ani-.- S.eu'
ffla reficiehda, 818. jejunia majoribussanetorum festis 1.284. -JOBA, - id.est-confessio,-7.57,
-, , • , - laudans,vel
-">'-"
conGtens
-J
curpfasmissa, 1038. in
.Tejunium vigilia S:...-iiidre®, Judasiper universum_ ofbem"dispersi,rit Christi passio-
1039.Jejunium sabbali .Tto.mae observatum, nbn_-'Medio-. nis sint testes, ,528..Oleqmhabentin codicibus,sed upa"
lar.i_.2iS.'Jeiunium quadragesimale. V. Quadragesima. in.cprdibus,1508...Non sunt e medip "toilendi, 528, 550.
Jejuriia regularia usque adNonam,'819. Ihauthenticis 1 Solo Chris;i odofe cpritenLi,:nosodpre! ipso a'd gustuni
festis femissa apud omnes pene religiosos, 218. .Octo aJlecti, 550. Unde in tarituniprolapsi, 1472.Eorum rudi-
diebrisNatalisDomini,Epiphania; et Purificationeimpro- - tas, T472. Duritia,-818. :,Stupidilas,-.".r472.'Coiisummata
bata, 21S.Jejunii et abstinentiaBvaria exeiripla; 392. Je-, majitiain,Chrisli,moTte,T472.Judaporuinserviiute uulla -
jnnium eleclipni episcopi praemiltendum,195. Jejunio -. gfavior.aut lurpjor, 410._ Judaeis-juslitia," mise-
dsemoriinsidiatur,819. Jejunantium diiplex yitium, vana -ricordia obligit, 1506."" •"-..• gentiims
" "
.;. _ .
gloria et impalientia, 816,1255.Jejiiniumpropriaevolun- Judicia prascipitataiion decent episcppum,555i,jiidi-
talisDeoingratum,,1518. . care de dpgmalibusad episcopospertinet, 185. Ad judicia"
JEREHI^; sarictiflcatioin utero,T69 et sefjf., • non admittendi amici, 565.Judicia tria', humanum, pro-
Jerusalem, visio pacis, 758, 802. Iilogium ejus,:549et prium et divinum, 1T49.-Jndicarenos qubmododebea-
seq. Terra sancta, 551, 552. Quanta.ei-revererilia debeamus, 1436.1x011usurpandum de seipso,judioium, qubd
tur, SSl.Estlocus PassioniGhristia Prophelis prsedictus, Deo sbli.resef,vatuf,-47-l..Judicium,deprbxiiriovitandum
654.-Jerusalemduplex, 749.. ; . -' . priyatis.fipri-praelatis; 1411.QuiexhbriiihLim.judi.cib.pen--
"jEsunomen super omnernomen, .791.Gbristoper ex- dept, surit-ihstabiies; 985.-Judiciuni'cbrfumpuntamor et
cellenliam eompeut.747, 789, J512 et seq. .Nomen ama-. odium,565.-Pertinacesiriprpprip judicibprsesfririgunlur,
bile et cohsolatorium,'iSTetseq. Lucet praedicatum,-pa- 90letjseq. Judicii proprii sequacespraestriiiguntur, 1391.
seit recogitatum,lenit invocatum,1511.Est salus, unctio Judicii timofe •temperanda : considefatio miseficordiae,
el gloria, 736.Animsemediciha,1311et se^-Mel in.ore, 551. Judiciiim Dei, ribrihgmiriumPaulus sesfimat, U54J
in aure melos, incbrdejubilus, 1511.Vita cordium,T551. , JudiciumDei- qiiam tefribile fuiurum, 849. Maxime-ti-
Olei proprietalesnomini Jesu aplalie, 1510. Jesus longe - -me"nduiri,-872..pfsesertim peccatbribhs,1096. Judicis su -
"apatria et parentibusquaerendus,
" 564. V.
' Gbristus.Jesu premi oculi quam time-ndi,T456.;JudicJuhi.,extremum,' 4
baculus,;669. '.
':. , ,'..".'. ," . , ;" .,.". , 2'3.*Quomodo illud.secufi exsp,ec'la.re'possimus,'727.,Prb-
JoAKSEsBapt. lucerna.ardens etlucens,947. Feryor in prip jndicio prieveniendum, 850.-Jndiciiet" ,g'ehenna3'-.li- .
eo trip*ex,984/ Joahnes Haptista vefe arderis fuit,.984.-' mor, 1515;In judicioquarituspudormaneat hegligeritcs,
Christihon usurpavitgloriara,'9J7."EjusTestiyilas. -103.' 1145.Judiciurri futururii,nori sine riwsericbfdiaerit, '859.
Nativifasetiam apud infldeles.solemhis, 985:"Cur ceie- In judicio-merita, ribn .signa quaeferitur,'9T1.Trijudicio
ftrior.morte, 105, 992.-JoannisBapt.- prserqgativae,984. - non exhibebitur divinitas. sed humanitas,1524.Deusjiu-
Sanctiflcatioin utero, 169el seq. Zelus iri corripiendisim- dicandi-polestaterii-dedit.Filio jit libmini,et.qiiare, 1524.
piis, 986. Devotio erga Dbminum, 986. Ejus pcenitenlia Judicijim .Cbristi quam timendum', 1456. Judicii diem
I.OSad eam exeitare debet, 985; Joanrii BaptistaeGhristus- CMstusisnoravitscientia expeTiroentaJi,(565." Judic|te$.•
PATROL. CLXXXIII. W
m\} . . HNDEX.'flERUMET YERBORUM . . 1260
tfemi scienlia est ppucpruin,762, Kobis"esl riecessafia, tium, vinum Angelorum; 1576.'Lacrym_e'ehar5tatis, 1467.
et sol- Lacryiri_Betoration'es,arma S..Berriafdi_, -Lacfym_e 228.
761,Treslllins gradus,-riolorde peccalis,eorfectib,
licitudq, 762. In primo gradu accenditur,in secundbaf-. '' Chfisfiquam dissimileslacrymisaliofum infanlium,782. -
iriferuus ;e't" mpfs quibuscbmpetant, 1095.
det, in tertio lucet, 762. /' Lacus,
15Q6.-L_etis hicper-
Judiciariapolestas nori -" tam 'episcopis ' ccmpetit, quam Lsetagralipfasunl' exp - ; eriis'tristia,
' "' ' " - "-"
iiieiseq. ~.. mista tristia,"'880: "• ,
principibus, ', ,.,," ','-":";Y" Lietitiavera unde nascatur,..1402.Lsetitiairiepta",'ter--
Judiciscoiiditioiies,5P4.Judex,btiaminapeftani culpam
•;remensse vindicemexhibeat,49:Judices datps decliriare tius superbiasgradus,575.Ejus indicia, 575.L_etlti_e falsaj_
ari liceat, " 246. AppelJaie ab electis iudicibus nori"
" licet, on§o et effeclus, 575.'Tiiullaveriof miseria, " quam iaisa
185.- .'-.,"- .- '.' '- .' '"...'" 1-elitia,6.0.9.X.-Gaudium,Yoluptas. - " .". - -- _
Judiciumseu probatioaqrise, 1446n. - Laiciffatfes illitiefati,-707'.
ugrimChrisli suave,1087,11.39",(juibus, 369, Neinpe LltBiBEifos-abbas ,Sr.'Beftin.i mbriastefiuiii " s-uum Gluniar
amanli, 50, l"418:'"l,evat,'ion"grayat,'Zz3._'Jmpoflabile ce'nsibus.subjicit,153h.",' '•'""._ S_
_•
Berhardolau-
nisi Christi spifil.ui„509.;,Jugu_n eliaritatissuave,' 50":'Jugi LAMBEhTusepiscopus ' Engolismerisis
'"' """ si " ' "•
et oneris"cb'mmutatio, 870. ';.'.- ' "-_'Y-'.> datus, 265.". .' ""_";' ' --
JULUNOS Augustus, 10S4. ;..'; , LA8iBEiif.us"eremita,T7J n. ;'' : •'
Jumenta sit homosimiflsin ferendo Ghristi.pnere,859. ' LAMBERTUS monacb.us,10.6. -"',"'- '.''"
Jumehto comparariturdiiri et indevoti feligiosi, ?81. LAKDnicus presiiytef, 577. .
Juramenta.illicitanoiie.sse lenenda,.205. H_ereticpfuma LANDULTUS episcopusAstensis, 135.' . 1455.
efrbf "dejufaniehtoetperjurib, 1491:Ffaricbfum.abusus. " ""' Langupf-.animse etafidilasex supefbia, Lariguor
in juramehtis, 203: , .' ad'"spifitualia.iri nobis rinde, 1064. Langubr iimbris"ex
"" 1442.. "."•;"_
jurgiaqui seminat,diaboli vices gerit;T39..J.14.B.esur- _" -. abseiilia dilecti, '..-
Justificalioprseparatio.ad futuram gloriam, LANTELMUS abbas_Casa3-Dei,- 476h. ' '
rectioni Christi Iribuitur, 972. Justificafi ciipientes a tri- .Laperasperi.pbrtus; 675. ; , ,,
Prisaesti- 957.. "; -
bus abstinere, et tribusirisistefbdebenti J.227, " ' g..Lapidesquinque.jaci_endimsupefbi»vitium,
natio, prseparatioadjuslificationeiri,114.cui'csetefse".snb- V Lapsus homiriis_et reparatio, 909. Lapsus priiriqrurii "
i Justilia, Jiliuin, 15i2. Viflus gerieralis parentum ex instabililate et be(eclu"cbaritafis, 1 065.
serviunt,'T199.' A riimse vita, 114.-'Nalui'alisanimse'cibus, __Laquearia doriuisspirilualis,gfali_e" " g' fatis datê,
'" 1'428".
595.PaniSj 757. Melibr quam pecunia, 4-0.Ejus seiriiria,- I^Laqueus divitiariim,851. '"•".'
' Larzicuftisprioraius canonicoruniHeguJ.S. Auguslini
lacrymos,T402. Juslitia virtusest quod suiimest uriicui- n. .'-."
" " •'
quetribuehs; 724,821,1124. Quid debeat siiperiori, quid cessit Patribus S. Joanriis, 5.1
infefiori,, quid asjjuali, 725. Deo, prgelatis, et fratribus Lafebrsemonachbruiri"felicies, 834.,. ."_"._'
redderida,'82i: Justitiaih Deb; "pacempfoximo deb.eirius, !i Laleris'dextpi,in;Chrislo aperlimiysterium, €44. .
1124.Juslitisezelus commendatur,900. Aliud est tehefe,.. Laliuiacense monasterium'sarictitaleet Teligiorie:flo-
aliuddiligere justitiam; :429. Jusliliarii esufiehtes acei- rens,'22'5 " n., 226, 599,'Ejus ecclesia celebrisetfamoSa, -"..'.
piurit ulfra desiderium, 1027. Justitise duo neeessafia, 398.
1122. Cdhsistit in dribbus,"1TS7.Du_eejus parles, rion Latro uno die pcenilenset beatus, ,26.Ejus in crucen-
peccare, et, peecatumper piEuilentiam damnave,974.Jii des, 800. Crux eifuit ponsbrevis ad transeundumde • .-' "-' luto
-
stitia duplex,'lalaet'slricta,-804; "Ofdinataquse,1199.Ju. fascisad paradisumvoluptalis,-26.'
slitia prsecipueiri humilitate consistit, 870. Eiusper-fectlo ,; Latum, longum, alluni el profundumcavendumj,^^^.- '' •
in quo,-415,.1184,113!..Absol.itae.jusperfecliolantuiriin Laudalpfes veri "aclicliqui",80. -, , "
patria, 611. Kihil prater jusliiiani be_itiiicare ariimahipo- Lauduriense S. Joannis _monasleriumiransit-ad_mona-""' .
lest, 1037.Juslili.e laus et frucfus, 805;Justithe eiiirialiis chos, 55, 56'n."
virtuiibus connexio, 415. Jusiilia lempefanlise iibcessa- Laus omiiisrecte factbrum Deb referenda, 1504. Lau-
ria, "413.Jusiilise periculum Iriplex, ,995.,Justi.__e" n"osira_ dandusestCreatof in creaiura,554. Laus ef glofia sariclo-
judicanda, 1456.Oinnis"justilia lepida, oiniiis trarisitoria,. riim unde, 1059 el -sef/.Laudantursecure"sahctiin ccelis,-
. .omnisvendila crii in oblivionecoraniDeo,-995. Jusiili_e ,1030.Supernis addere"velle laudibus, delraherfeest, 557.
divinas,humahie,,bf.angelicaedilfereritia,9551'Justitiaho- Laudes Jiumanse quatenus admitlehd-e;T204. Coatem-
minis,-ihdulgeiitia Dei_est",'1544.Justitia -Cliristiripslra iieridasstiiit, 469. Earum vanitas, 37. Iis cfedere securhiri
est, 655. JuslitiaJudaeis, misericordia genUbus"obtigii, non esl,' 14;Kon ambierid_e,150'4.Eas cupefeexsecranda'
1506.Ex-misericbrdisepfsesentis magnlluifiriecoHigehda pervefsitas, I017.-Laudationu!lasecufa,'ubi necipsavila
estseveritas futuraejuslitiae,-797. - DeiJjqnitas mistacuui ' ' seciifa est, 1030.-Laus a boiiiset rectis sufiiceredebet,
jnsiitia, 575. . ; -I 1546.Non omnislause-.t adulalio, 81. Atiquis Jaudandiis
, Juslus quis, 1258.Is qubmodo.viriea,1482. Ju_>tusrion in vita sua, 40. Laudetteos alienum, non luuihâma
est nisiqui amanlise Dep vicem rependil bmoris, 114. nesi',iri,"782:,F.GIofia.-Lausperennis ih'-I.u'x'ovieiisi mo-
Justorum glofia ef Jrislis
divit,i_B,''291'. quoiriodo norisit iiaslerio, 664. LaudariiiumDeiim alacfitas ccelestis " _ halii-
lex posita, 51,-600.JustusduoperijuslitiamhaJietâge- totionisslatum repr-Bsenfcit, 1 294.
re,"elpalKjuod debet, 1225.Justi invidiae obnoxii, 291. Laxiorem vilam repeiere
- illicitum,295el iseq.Apbstasia
Justorum tres"gradus",1-126.Justorum.ihoTS bona propter censetUT,295. . '.'-'''
requiem, melior.pfopter-novilalem,'bpiimaJuslor-um proptefsecu- .LAZABI et poenitentis cpmpafatib, 1003. Ejusdem se-
.fitatem,llt). Juslo nuiiquiihl.saiisestj 253. opi_- pulfitropologica consideratiOj.JOOS.
"' Eurii fepfa-iaeritant
-
nio malisplacet nbri opus, 1512.Just_acaris.aa' foeodeseri novitii,, 1465.
non potest, 324. • "; , • . -' pLectio hon s'apit,si Jesusin libfo desit, i511 ti.Xectio
Juventus ad mejorem ffugem leniter-flecterida,285.. sancla-ab impuris meiitibus-iridigne"pribsumilur,1267,
Juverium excessus palicstiterpoflandi, 285. ln j\ivene 1268.' F.Llbri. l.ectid apud monachosin elaustfo, 559.
-juseBernardb prbberituf, 565.V. ;A.dolese<3ns.- Lectulushumanainfirmitas,1568.Lectulussponsiqhis,
"' 1552.Lec-lulusfloridus :sp'ons._e, -clahs;tra- el ihoriasteria,
',• - ' •' "; ''t,. ','- - '"'"-. 142'6;Itemconsciehtiabbnis.referla opefibus, 1429. ",-
L?tbor. Ad.eum Iioinohatus, 1087. Sed non1087.Arii- ad ipsuhj Lec-tumduriirii""vigiliaeriiollem efficiunt,7.Lectus arii-
"-.-'.'
cfeatiis,-1.164.Nemobic sirieTabofeet dolofe, m_e,T03'2.-' -'"-.'"
maappetitquiefeii, sed Christusincitat.adlaboremj 1430." :;,. ' Legalitasprc bona fldein exsequeiidisprbmissis,128.
Labpnbsumriihil, quod pfopter p.euriifit et pef"ipsuiri; Xegati aposfoliciquales esse debearit,-440el seq'.'"
850,."Labofe_i iipslri cumpreemibcollali, 1086el seq.Quo- ' Legatip
LELBERTUS
archiepiscopiKemensis,,58.-
abbas S.'Michaelis,558:
'
mbdphbriestehfuf,U'27. Labbris "femedium,alterius.la-
Lenitas.Sineeanen plus homiriibuspiacetepossibiie,",
;•
_ bofis.esliiiitiumjTTOft.Qui in labbfe bomiriuiri.nonsiin|,- " " '
irijabore dEbmoriurii "efunl, 1544. Ejus detfactib piis. _rii-. quainDeo sineflde, 77,0.- V. Mansue|u'do;
sefaii6-'crudeli_.;.827.. Labores pro Ecclesia,' npri sine LEO abbasS. Miehaelis,'557 n."
"
fructu etsi absque effecfu,524. Labofis' materia pfslato LEO (S.) papa, "186 n.- -: -
nunqriamdeerit,'ad419. Laliores et crux,pr_e]aliJiseredilas, LEOKIS (S.JmonastefiumTulli, 102 ii.
420".';Exbbrtklio spllicitiidinem'etjaborem,'420: Labpf Leonisad rugitum nullabestia slare potest, .866;
manuuin.comm.endatur testimphio" 1 , ef:.exeniplo' Âppstbir," LEbkiusabbasS. .Beflirii,:"ylr ' 'f,elig__bsus"et"dpctus,-540
*-""" '. ," " •n.
1188.An dimittijpossit,"218.Ex' ebi viyat lriclusus,5'6u. S.BeTnardi-.aMcusîi.' ." ; '
Labores"Cisiefcien"sium,"'";596."' ExÎabbfe^sub pauperes " Lepra septuplex mpraliter.expenditur,9"03..
alrint Clarse-Vallenses,'83_). Labere manuuhivivurit san- Lesciense seu Lsetierise"irioriasterium ''' celebfe^ -558n.
ctimonialesCistercierises
' Labofante Mbristeiipii," 85ri.' Hujusrioriuulliabbales,
" 558n." '."'-"'
cbrporeinens irilenta"skacicausam laboris, • Lesmorcinlas Mummpnise, 662,677, 682.
^ - ","- --."' •-- - • secundus supefbi_egradus, 575.Descri-
t!.64;." .• ...•'-' Leyitas animi,
" ":''"'- ""' '* * --"
_ 'Lacryihas,^semina"justilise, 1402.',Lacrym_e,poeniten- bitur, 575, --,'.
' PRIMl. '
_2G1 . VOLUMINIS 1262
Lex quomodojustis nonsit posita,51, 600.Lex Domini . Longi-Pontismonasterlumprd. Cist, 2bin.
charitas, 50. Lexservi et mercenarii qualis, 50. Leges-
' Lbngitudodierumhic promissavita est seterna,875.
Dei pralatis plus curand_equamJusliniaiii,400. Loi]guin,Ta_urii, allumet profunduiri ' caveriduiri,425.
Liberlas soli competit -voiunta_i,.qu_e ea' privari non Loquacitatisoclospecies,1187. - '."'
polest,605.Kecessaria est ad meritum, lSSl.-Einoridffi- Loquendioptima regula; 1518:Loquen.tibusde se ii-
cit trahi a Deo, sed neque tentari, 617el seq. An ipsi' bensadest-Deus, 1289. Marianoniiisi quater loculare.
praiudicetvelleJisbereboriani voluntalem,etnpn "posse," peritur in toto Evangeliorumtextu,• - 1010..F. Litiguaj-
607."Hancnon tolllt metus mortis, 618. Liberfatem'et -Sermo.- - . '"'''.
- meritumtollil necessitas,605.Libertale arbilriinonabu-. Loratorium,. prioralus,Majori Monasteriosubjeclus.
tendum,613.-Libertate ifiplici au praaditus Adamin para- 1'29n.
disb, 611 elseq. Liberias qualis homini postpeccalum, LoTHABius imperalorexefpitumpafat adEccJesjselibe--
1555.Homoôpus babel.Christoreparatofedupiicisiiber- rationein, 173.Ejus hacde causaRomariumitcf, 145: Imr
tatis, 615.Libertasnostraper Chrisluinqualis;606." inerilo Pisanis infensus, 146. Hunc recipiuiivMediola--
Liliertaspeifectissimaeritiri patria, 608.Liberlas trir nenses, 144. Innocentii eleclioiiemtuetiir, 158.'Ciiiisio '"
plex secundum perfectibnem, non est- hujus vil_e,611._ invesliluras ecclesiarumfeposceiilifesislil, 154-h.
Libertastriplex, a peccato; a misefia, _ineeess.itate,606.' Lotio pedumpeccalaveriialiadelet,'891 et seq.
Earumdotes, 608.Christusillas habuit, sed seeundampq-. LDAKUS Beiiclibfehsis"' mon&chus,"' ceiitum riionasteriOT,
tentia tantum,non. aclu, 606.Liberlas a peecato esl li— rum iuridalof,664. •
_""'._'--
'. "' • •• . "
herum consiiium,-fi'07." Libertas a miseria, liberum com- -LCCAS abbasCuissiaceiisis, ' 83. - ."--
placitum;607:'Seutram bic habemus, 608. Liberlas a, LUCAS cardinalis,150n,: -•_'-
necessitate.Deoel- creaturis omnibus _equalis;sed cuni Lucere tanlnm, vanunijtariturriardere parum; ardere
aliquodiserimine, 607 cl seq. Liberlas eonsiiiiet com- el lucere^peffeclum, - • ' • " 983.Eefvere
- ' - riielius,qiiamlucere,
- . ---•"
placitiduplex, 612 Ulramque amisit primus homoabu-. 94S.
tendo libertate arbilrii, ,612. Qualis utraque bic spe- -''-LuciFEhluceriibabuit, sed nbn ardofem, 947:In diabo-'
randa, 615.Ab inferis utraque exsulat,-.615 el seq. Sine liim.mutatus propter atlectatamDei slmilitudinem,718:
utraijue libertas afbilrii est qiiasi capiiva,609.-Libefl.as Uiia-lahtumala volare tehtaris cecidii,.935.Aii.in para-r.
consiliiinest ,ex parte in viris.spiritiialibusef morlilicatis diso geueri huinanb jnvid.efil,1518e'tseq. Mefito lelerno
in hoc s-sc.ulo,608: Arietiam libertascomplaciti,608et • addiclus' supplicib, 573. Ei post casumabscondila Dei
seq. Ea utcuihque ' fruunturconlemplativi,609.Kon vero glofia,. 952. Ejus superbia,..-•• 908..'Curiositasettemeritasi .••.•
improbi, 609.. 57-2el seq. Y '
- Libertaspeccandi, undecimussuperbise gradus, 579. LiiciusIlpapa-, 201'n. Ejusobitus. ' S3l n. -
Malalibfertas,qufeexcutitobedientitejugiim,476;Libor- LuciusIII papa, 476'h.' . Y
itatis privilegium cbutumacimonachodari improbatur, .'Luctus,' remediuni'tentationum,
" 187.'Mbdefandus,
" " ' "''
227. LibertasChristi in mcderaudis aclionibuscorpoiis ' 1360.
"
sui. 889. ".•'"' . LcDOvicps GrossusFrancorumrex, 165n., 256.Cister-
. Liberumestquod voluntafium,1551:Libefa simtilet ciensibus ffaternitale corijunctus,55.Prsesules Galliiead
anciila anima,
- Libefumafbitriutn1552: cdncilium Pisanumaccedere prohibet, 256 n. Episcopum
quid, 604, 606.Unde dicluhi, 605, Parisiensem ihbstal, 53 el seq,, 54,57. Item Senbnen-
616,1531.Ex quo genere liberiatisdieatur-,607.Medium sem archiepiscopum,55 n., 57; Pius "ejusobitus, 58n.'
est inter divinam voiniitalem el carnis appetilum, 619. LCDOVICUS Junior-Frahcorumrex,-166, 201 'n., 205,
Kon &'quainter bonuoiel malum pblestale et facililale 272,275, 285, 58*: Ludovicus-Florusdiclus, 165 n. Ei
versatur,616.Sic pr_esitcorpori, utsapientia orbi«616. successionemreguiadimerecogitant proeeres etepiscp-
Pfeccatonon est amissurii,612.Sed remanet miserum, pi, 55n. Ab"JrinoceiilioHlVemisihunclus, 256 n. Jiju?
6.15el seq.Cursui defectiimnon palitur, 614.In eo oel.er- iausta priucipia,167:Princepshonse opinionis, meHoris
n_edivinilalis subsfaulivaquiedamimago est. expressa, speij 167.Tetbaldi comiiisPaialiuiet Kauullide Parro-
614.Per se cadere polest, resurgere non pofest, 615, na tulelse comniissus,166n. Ejus"elogium, 538. DP S.
616.Kec respirare demaioin bonum, sed nec. proficere Bernardi valetiidine sollicitus,285.E.lus ulitur cpnbiiio,
de bonoin melius, 613.Liberi arbilni et graliseindividua 555.ConcilipSenonensiinterest, 509. Casse-Deimpnacliis
operatio,_322.Gralicetriplex operalio;circaliberum arbi- fralernitate est coDjunetv.s, 54n. Ejus malefactapluiima,
trium, 622..Tpsumexcitat,sanat, robofat, et seryat, 621. 205,207, 208et sef/.Ecdesiis est infeslus, 206,"208.Epii
Liberumarbitriumcbbperatnrgralise, conseuliendo,604. scoporumelectioiiesetprombiioiiesprobibet, 206, 208.
Konliberiafbitrii, sed Domihiesf salus, 620. - Ejus odiuii in TheobaldumcomitemGaiiipani8e,'l67n,
Libri. Piefesnon solumin iis haberida,sedin moribus, Pax inter utruftique, 205,204, 208.,Paclumde-civilate.
I5QS.SilvaetsolitudoplusdocontquamJibri,T10.V. Le- -Gatalaunensi,206.Concordiainlof eumiiemLiidbvicumei
etio. Algrimum Aurelisneusem ar.chidiacGnum, 210 n. liiem
Librossuos.lranscribinonvult"S. Bernardus,94. in
Ludovicuscruce signalur convenluVerseliacensi,575.
Ligecurlis,180. Eumin terram sanclam-transmilteniemimperalofiCP.
Lilia tria nobishecessaria, conlinenlia,innocerilla,pa-" commendalS. Bernardus, "" 574.De- hacexpedilibnelauda-
tientia, 1515.Lilia spirilualiaquse,'el quomodounicui- . tur, 538. '. .-*.'" •.
que curahda,1515.Lilia nostrapanca ei rata, 1513.Lilia LugdunensisEcclesiseencornium, ' 169,172'.
' L' ugduheri-""
•sponsiquse, 1511el seq. Eefectiointer lilia quid, loli. sis episcopi casus inopinatus, 288. "Y '',
Pasciinter lijia quid, 1514.Cbristusin.gloria anpascatur Lugehdi copiosamateria";1027. .
inler lilia, 1519. Lumendiviuumriobisliecessariuni,761.
LingpnensisEcclesiseactio, 161el seq. Lingpnensiepi- • . Luna defectumcorruptionis,sl,ultitiam rrientis,aliquan-
scopo honiiuium
' debet Thebbaldus comes pro casamenlo,
" doetiani Ecclbsiam solet deslgnafe, ' ' "'lC07."Lriu'_e'pleriitudo
51. ... caslitatemdesignai,1212. . ' '' ""' ""
L;nguaubiquefrenanda,maximein conyivio,444.Ejus Luxovieiisismonasleriilausperennis, 664.
muliiplex peccalum,.1118.tjuanta_mala,1119. Linguse Luxoviensespro Lexovienses,120ii.'
bpnse utilitas;1120.Tria ejus aromata,901. F.Loquaci- LuxuriseVoluplasquam exigua, -48'4. Ejus currus, gqui
tas. LinguaVerbi,favor diguationisejus; lingua animse,-. et aurigse,1408.' .'.,'.'••-•."
fervordevotionis,1425.Lingusedissimilesin eodeih re: Luxuriosoruriiprodigalitas,1408. -
gno,68. LinguaRomanapro vulgari,706,,7,07. Luxus et delici_eTiomiuumarguuhtuf, 1123 el seq.
;Lis inter Luxovienses.et Divionensesmonacbos,'54 n. Maxime prselalorum,1558. Ilem' el clericbrum,'858.
Lites improbatse,555, 754. Brevi decideridse,415."Per L-uxusyesliuiriin_monachis daninatur,754. In.clericis,
arbitros dirimend_e, 284.Litium strepitus poilifici vitan- 43&Mseq.In episcopis,465et seq.' 464el seq.' ""
dus,409. .--"
Litteraturaabbati necessaria,287 n. V. Abbas. . M .
Litterjesine abbatis iussu nec scribendse,nec reci-
pienfe, 499. Lilieris CartusiensiumexardescitBernaf- MACHAB_EI martyrumgloriadignj,102. Cursoli ex anti-
dus, 28. SuisCartusiensium quietem turbare timet,28.Lit- qua lege colanlrir,102et seq.EofriirireliquiaB,Mediolano
teris Petri Venerabilisglorialur apud extraneosj 152. ColoriiamIrarislalse,102h. "'.
Litteras Guidoniscardinalisfralribus suis legit, 351.Lit- Macefatiocarnis licenliose etdiscrete
tersefalsatassubJalsalosigilloBernardi,275.V. Epistolss. da,'1168cise_/.T. pcculte, " ...... facien-
Morlifjeaiib
Locorumsanctorum dignitaset perieulum,326,-Locus MaceriaEcclesise, angelofumcustodia,1478.
non sanctiflcatbomines,sed homineslocum, 1147. MagisapparuitChristuspaucispost nalivitatemdiebus,-
Lombardide insolentianolati, i57. ' 801. Eoruiripietas et fides,798, 802.Eoruriidem'fides ex--
Longanimitas per fundam designata,- 937. Longanimitas celJitlidemlatroniset ceriturionis800.1)onaebrum,inb
D.eiculpam,obstinatiaccumulat,1110."_" falitei explicala,802. Christum, thufe Deum, aiifbfe-
- INDEX RERUM ET YERBORUM ::^ "Z im
f,263 ",
gem, myrrba hominemagnoscunt, 799.Hsecmunera quo- tas cognatsevirtutes, 1011.MansuetudoChristi, 1356.S.
modooiferre Christopossimus,1240. Pauii, 959.
Magistri uomeu quibus atfributum, 107n., 108, 110. MAKUEL ComnenusCP. imperator, 575. Henncum co-
Islridrenuil S. Bernard., 74. mitisThebbaldi lilium novum militem.facit,574.Eum-
Magi.-iteriopauciidoneij 1541.audent et dem sutiragiorumdoihus susepardcipem reddil-Bernar-
Magnauirnizelo et lide magna obtinent, 1586- dus, 574.
el seq. Marchianensemonasteriumord. S. Bened. 511n. Maf-
ilagrianimitasoec arrogantes facit, nec humilitas.pusil- chianensiummonachorum calumnisein Alvisum episco-
laniraes,
' 100. ... pum Alrebalensem,311.-
Magnatibusnecessaria su_emise;i_e cogilatio,423.Eis . MA_.CIAI.US imperaforChrislianissimus,186.
faciiitas credulitalisvitium fami.iare,426. , MARIA, marisstella,745,1014.Variseejus figursein Ve-
Magnitudinislitulus'viris illuslribus datus, 178.Abbati, " teri Testamenlo,1009.Vaiia de eademteslimoniael Dgu-
2Il.'Sugerio, 552. . , . . ras, 757etseq. Chrisluset Mariavarie figurali,758.Maria
-:Mailros monasteriumoro. Cisterc, 673. - esl vellus Gedeonis,758. Bubusincbmbustusetvirga fio-
; MA-NFIIEDUS Brixiensisepiseopus, 526 ri. rida, 758, 1008.Virgaex qua Jesusilos prodiit, 722. Cam-
SIAIOLUS (S.) abbasGluniacensis,556. , , p.ocpmparata,722. Soli, 1007.Luna sub pedibus ejus, et
MajestaleDominireplenda teira,- excluso Satana, 915. quomodo,1007. Estmedium Terras,951. Aquse-ductus, -
Etetiam caro nostra,"94>.Eam quomodo serutari liceat, .1013. .
1479. Scrutatio voluntalistuuor quammajestatis,1480el . Mariseelogium, 743.Ejus laudummalefia amplissima,
seq. Majestasregu, 167.Maje553n. tatis tituluspapse tributus, 169.De iis loqui.quam arduum,1005,iC04.Est mulier
144,n., 259, 260.Et Sugerio, fortis, -738. Domus divin_e Sapientiae, 1185.Tliesaurus
- "Majus-Monasterium, 16. Ejus reJigionis'fama,555.Ejus- Dei, 981. Inventrix gratise,996.NegotiomS£eculorum,951.
dem monachi Inuocentib adhsefeiit,'136.Quod arbitro- SecretorumDei conscia,1519.Ejiis.superomnesarigelos
runi sentenlisenon acquiescerent pra.stringui,tur,556et eminentia',1016.Dom.inanoslra simpliciierdicta,89. Ma-
seq. ria quanlamapud Deum gratiaminvenerit, 747..Plenitu-
-' MALACHIJ. (S.) elogium,1046el seq., 1048.S.MaIachias, do grali_ein Mariaab. aliis sanctis diversa, 744.Gratia
id est angelus, 1047.S. MalachiasarctiiepiscopusUiber- ejus singularis,et generalis, 981. In ea pra_rogaliv_eduo-
nifeetsedis apcslolicaalegatus, 312,322. Fralres, liilefas. decimgratiarunij 1008 etseq. Marlse.generatio ex regi-
etbacuiummitlitad S. Bernardum,312. Ad eum mona- bus et sanclis",1009.Kativitasejus saricta, 169, 170.San-
chosriiittil'Bernardus,522. Quos ei cornmendal, 522 et ctificatiopotior aliis, 999.Ab initio angelo Gabiie.i fuit
seq. Slalachiamsanctum duo fecerunt, fides el leniUs, commendafa,656.Solaex natis mulierumpeccati actua-
1045. Galiinseevange.ica?comparatur,1047.Luceruafuit lis expers,T70. Proprium delictumnon habuit, 999.Fuit
ardens et iucens, 658.Bernardo amicus, 658. Bernardi angelic_evitae socia, 1015. Mater charitalis, 1574.Tola
ciimS. Malachiaamicitia,322.S. Malachiseprassentia ad vulnerata amorissagitta,.1574. .
perfectibnem excitatur S. Bernardus, 557. S. Malachias Mafiavirginitalisprimice.ria,
• 1008. Virginitatis votum
qiianta fecerit pro eeclesia et aliis
sua, 1045, 1046.Sibi 1047. et propositum in. Maria quantum;757,746,.750, 100S,
quomodointentus,cum 1047.Iu turbis etih otio qualis, 1009.Mariavirgiuitateplacuit, humi.ilateconcepit, 755.
Si *e proprio vivit suis, 1045.Erga suos charitas,556. Marisehumilitas commendatur, 755, 1005, 1010, 1015.
Venit Claram-Vallem,1045. Morlis suse priescius,1045. Deo quamgrata, 755. Marisegloratio in sola Jiumilitale,
Apud Glaram-Vallem defunctus,556.Ef ibidem sepultus, 468.Laudesa se trausfert in Deum, 1011.Mariasludiosa
337."Sepultusiri c mmemoratioaefideliuni defunclorum, silenlii cultrix, ,1010. Ad .respondendumnon prseceps,
1043.Ejus ODitumfratribus inHibe.TniaannuntiatBernar- 750. «Konnisi qualer locuta reperitur in Evangelio,
dus, 516 et seq. Eosquead ejus imitandas virtules borta- 1.010.Mafise mansuetudo pudoris,1010.Clementia,805.
tur, 557. Eidem defunctocongratulatur Bernardus, 556. Misericordia,1005et seq. Magnanimitas ' credulitatis,1011.
- -
Et de ejus patrocinio Jsetatur, 356. Ejus miracula, 1047. Fervor et splendorsfabilis, 1007. ,
Festivitas el invocatip, 1048. Mafisefides,fermentum, 454; Coelorumregnum Alarlse
MALCHDS ffater Ghristiauiabbatis, 680.Ideto monachus fideicomparatur,qna et reparatur, 780.-Virtutescardina-
Benchorensis,665. " les ih ipsa, 1186el seq. Mariseviftutes omnessingulares.
MALCHUS ex monacbo 'WinloniensiepiscopusLesmor 1005 et seq. In MariaDeipara et Martbse negolium, et
civitalis"
' Mummonise, 662, 668. Mari_eolium invenitur, 1000. Marisedelicise,1005.Mari_e
MALCOMUS IlI,-Scoli_erex, 295n. dignitas,gratia-,et pTa?rogafiva, 752et seq. Quid magisin
-_'.Maledic;isnonrefereudamvicem,1549. ., ea mirandum,1005. Omnia in ea eximia et admiranda,
Malitiasaper mali, 1.565.Ejus currus, equi, aurigaa,et 736. Quse in eaimitanda, lOlOetseo. Hunian_eredem-
calcaria, 1048el seq. Malitiapalamminus semper nbcuit, ptionisprelium iu eam collatum,1014.Deussingulariter
1494. est in ea, et cum ea,".745. Ejus nienlem ante iihplevit
MalisDeus selet prsevenire sua beneficia,257. Ado- Deus. quam ventrem, 805.Advocemangeli turbala, sed
meslids illata, acerbiora, 1371.Malumquod fit etiam per. non perlurbata, ab eo conlirmalur, 747. Cur desponsata
vim, non ,est sirie culpa voluntalis, 619.siInnon male actis nt viro, 740et secf.Ejus desponsatiocumTliom_edubitatione
segerendum, 91. Frustraindeplirautur, emendan- comparala,740.Cur eamocculfe cur dimiltere voluerit
trir, 409. Perseverare raalo. diabolicum, 719. Malis Joseph, 741el seq.Au de ejus inlegritate dubitaverit,
Deus uti novit in bonum, 92. Kon sunt; faciendauleve- 742. Ejus inlegritatis custcs et lestis S. Joseph, 764:
niant bona, 205.Malapura et media, 19. Malum semper Mariaavirtutes pr_eparatorisead conceplionemVerbi,
p.ena com'tatur, 857. Malumfieri bonum nulla pptestas 744. Maria3obumbratio,1528, 1585.Spiritus sanclus ut
vel auctorilasfac-il,20. superyenerit in Mariam,750. Mariaj'novus conceptionis
_Malihomiriesetmaligni dsemonesdiversimcdenobis modus, 1009. Deo tantum etMafi_e notus, 751. Maria
in
"noxii,843.-Ma.ishbminibuslanquam-virga igncm po- cbnceptus sine- semiue commendatur,765 el seq. Maria
stea prb,;iciendautitur Deus ad.salulem suorum,621. fide concepilel peperit,780. Eius graviditas siue grava-
Mali uonis sempef.'permisli, 580.. Malietiam Ecclesise mine, 1009.Parlussingularis, 746. Fuilsinedolore, 766,
lilii, et qupm.do, 1530.Malorumbdiis borii obnoxii, 291. 1009..Mari_evirgiuitas cuni. fircuiidilate mirabilis, .75S,
-Bonum esse inter malos eximia viftus,T452. Malorum 764,766.Ejus fri'cunditassine corruptione;"1009.Mari.e
privatio, notior, 85i. maternitasomnemtranscendifdignitatem,755.E.juspr_e--
Malo cur sponsuseomparetur,-1452. • • - rogaliva, cum Palre seterno eumdemFiliumhaberecom-
- MAN.SSES episcopasMeldensis;508,460, 461n. munem, 977. Privilegium, esse virginemmalrem, 1005.
• 'MandaiaDei cur tamsevefe nobisimposita,7B,1.Eorum Kecvifgo nisi Deumparere, necDeusnisi de virginena-
impedimenta,812.Mandala prsepositorum• a subditisnon sci debu.it,1005.Summa.Chrislidignatio et.Mariaedighi-
dijudicanda,22: Maudata duo pr_elati,verbumet exem- tas, 755. Maria-pufilicationis legi non obnoxia,962 et seq.
plum, 193. QuId.ha=c.purificalio nos doceat, 1185. Marisemarlyrium
ad
Mariducareetmanducarinecessaria unionem, 1515. ..cordis, 1012.Dolor ejus el afilictioin morte filii, 1012.
" Maiieriesloculionispromodolocutionis, 559. Mari_eassumplionisgloria,996 et seq. In ea ccelilumgau-
ManicielongasCluiiiacensiumnolahtur, 6. dia, 995. Angeli admirabundi,1005.Maria quanlumgra-
_'Mauichseushsereticus in synodo CoastantinopoJitana tisein terris, tanium in ccelisbbtinet glorisesingularis,
damnatus,186..Manich_eorumdeliriis dementaiisuntom- 996.Christi generatio et Maria3assumptio'inenarranilis,
nes fere 'hserelici tempore,S. Bernardi, 1495n. Eofum 996.Co^licum terra commerciuminassumptioncB. Ma--
superstili-sa abstinentia-a cerlis creaturis, 1496. riae, 996. Assumptionis- et nalivitatisB. Mari_e
* festa rece-
Manipulitres,T402. pta, 169.
•Mansuetu3o.est 1
Jiliurii, 512. Triplici ariete pulsatur, •Mana3(B.) invocatio,T006.Jn tentationibusinvocanda,
959. Necessarii est.ad perfectam' sanctitatein, 771.Ex 74r5.Quanto.affectu.venerandaelinvocanda,T014.Maria_
Siiiconsidefationenascitur, 1421.Mansuetudoethumili- iriter Christumet Ecclesiammedia, 1008,Ad Mediatorem
~" ' _
Hi«3 VOLUMINISPRIMI; . ''-' T2GS
mediatrix, 1006.Advoeata npstfa in coelis,"996.Advocata sariguinitatis ' dissuadet, 555. Matrimoniispiritualispartu»
nosira apud Filium, 1014.Ad quem per eam acceden- -duo, 1566. ..;'
diim, 725. Per eam habemusquidquid in riobisest.bomet MATTii-Euscafdinalis, Albanensisepiscopus,38n.-Sum-
gfati_e, 1014.Gratia apud Deuni eamdehi quserenda, _mi"Pontificis legatus, 58, 51 n.,55 u.,520. Missusad re-
1015. Maximedevoliouis gratia,pef 808. Kon.sibi tautum conciliandosInnocentioII Mediolaneuses,141 n.-
plena fuit, sed eliam nobis, 10.14.Supef pleha gralia, ut . ... MATTHiEusdux.Lotharingia?, 126n. ': -
innos redundet, 997. Fiducia.in Mariamvirgiuem com- -: MAURICIUSBurdinusantipapa, in Cavensemonasteriuin
mendatur,1006,1003.Ei commenda,quidquidolfers Deo, feirusns,-202n. .--_
1019. Per eam aceipimusquidquidhabemus, 764.ln ea ii . MAURICIUS invaser sedis S. Malachi_e,66'8
angeli Isetiliam,justi graliam, peecatores veniam inve- _:_. MAURiciusabbas-Fontanensis, 287n.- .'
niunt, 931.Ad eam respiciunl 6mnescreaturae,95t. Quam MAURUS (S.) niulta de regula mutavit, 219.
"scavis elrienefica omuibus, 1006.Supplicatioad B. Ma- H ___. MAXIMIKI (S.) Trevirens. abbasublatus,500.Liberiatem
riam, 1012 Adspiratio ad eamdem devotissima, 725. <
S. suam tuelur contra archicpiscopum,176.Hoc monaste-
-Bernafdidevotioin-B.Mariam,89. Omnia Cistercienslum rium de manu laica eripit 'Adalbero " archiepisc. " Treviren-
monastefiaei dicata,89 n.Mariafalsis-et.dubiis non eget -i sis, 176 n., 500. . . '_ - ,
honoribus, 169. Ad ejus cultumexliortatib, 745."Hsereses C'- Mederi cordi prius. quam corpori Deus solet, 1219.
varisein Mariam,"1007.-Mariseel "Ev_eantithesis, 1006. ' f Deum medicum requirant, qui ad
Adffiet -Ev_eselatium per Mariam, 757. Maria serpenlis ,_inhabiles,T584.. • sponsi, amplexus. sunt. '
eaputcontrivil, 758.P.er eam Sapientia seterna saporemi-~g Medialorem nostrum esse Deum et hominem oporte-
boni in hominerestituit, 1564. | 'i bat, 1272. Mediatorem
' esse Cliristumomnia testantur,
-MAnta; (S.) Trecense monasterium,124n. 1\. tes. . - . <" - .
MAEIAquaedama B. Tgnatiodicta Christifera, " 859.
' Est] f. = Medicina• clericis et monachls.iiiterdicta,68 n. Mona-'
Maria.Cassabolita,859n. - -_, '_ chis eam exercere indecorum et pericitlosum; 68, 70.
MAMA sororMarthasChristum habet advocalum,1001. \ -Eamtamen olim exercebant-clericiel monachi,68n.-Me--
Maria, Marihseet Lazari o.iicia, 999. Mariam,Marlbamet ;i dicinorum-usus ih religiosis improbatus,516 n., 592.-Me-
I.azafumquinamreprsesentenl,1463. Felix congregatio, :\ .dicinis lamenaliquaudoufebanturCisfercienses,:360.Me-
libi-deMaria Marlhacpnquerilur.TOOO. Mariaaexercitia, i< diciusepcrtio, ordo in sumendiscibis,-1599. ' V" . Hippocra-
quod ad nos spectat,:eiigenda : Martliaj,si injungantur, " - ;1-785. V. Christus.
patienter loleranda, ilOo, F.-Martha. • | |' MediolanensisEcclesia suis ornamentis et privilegiis
MABIA MagdaleneprohibeturCbristum-tangere, 1568.1 privata ab Inuocentie, 141.'Mediolanensiscleri opera ci-
An eademcum sbrore Lazariet Peccatrice, 942 n., 1001, Jj vitas Innocenliore'conciiiala,T42. Quse.Ecclesiseiri eos
1291n., 1292,1299, 1557. | { beneficia, 141. Mediolanensesvinculis Placenlinorumab
MARIA, LudoviciJunioris:filia,"Henricicomitis-Campa-1\ Ecclesia Romanaliberati, 141.Konante recepti in.gra-
ni_euxof,554n. •'"'-. . . . "- | : liam, quam Lbtharium imperatorem reciperent, 144."Eos
-MARIA filiaTheobaldicomitis Campani_e,'uxpr Odonis jr imperatiici commendat Bernardus, 144.Mediblanensiusn
Burgundiasducis, 162ri. ''- i= ' erga Bernafdum devotie,142. Ejusdem apud. eos favor,
MARTHffi iiodestia et fides expendituf, 580. Christus in t 142. - .:..-..
domoMarthaset Mariaepascebatuf'inter lilia, 1514. Mar- .\- Meditatiodoctrin_eevangelic_ecommendatur, 921.Me~ •
ihae, Mariaset Lazari oflicia,999. Marth_eoecupatio vix s• ditatio Dei erga nos amoris quamefficsix,589.Meditatio<-
sine pulvere,
- 1410. Ejus officio fuuguntur - pastores, - iYne et oratione ascehdimus,1065.Meditari ciclestia quam
1002. - _".-"" i jucundum, 448.Medilimdaseihper Christimisericordia et-
MABTIKUS (S.) Pictavis, Mediolani,etTuronis mbhaste- potenlia, 587. Medilandumpraeeipua?. redemptionis cpus,.
ria sedificavit, 221. - Kigris usiis vestibus, 221. Ejus man- maximemodus ejus et fructus, 1295. Medilatiomysterio-
" sueludo, 1054.Paupertas et humilitas, 1055. Obedienlia rum Clirjsli,10J6.'MeditatiopassionisChriiti quamutilis,.
el resigaatio, 1055 el seq. Palientia in perseciilionibus, 1419.Est ' amorisincenlivum, 11-i5el seq.
1051. Miracula,lu55. Zelus pro delenda idololatria, 1054. Medium ubique teuendum, 425. Mediumqui competat
Charitaset misericordiainproximos, - 1054.Martinimun- virtutibus cardinalibus,"415et seq. : ' ' .
ditiaet shidiiimconcordise,1054. _..' Mellifohtismonasteriumin Hibernia.3I2, n. _
Bartini (5.)"hionasleria,221.:Laudunense, 585n. Spar- 1i MEJUIII(S.). Catalaunenseimonasteriumreformatunr,.
'naeense. 102ri. _-- • • - >< } .135.- _ ..." . ' - . '
MARTINI cardinalislegatib in Dacia memorabileexem- " \ ' - Memorisetriplex casus, 1180. Memona segrepurgatur,
plum,_440el seq. •" - - 489. Memofia mea, ocuIusmeus,T040YMemoriaperfe-
Martyrum forma'et corona Chrislus, 1450. Unde eis ctorumBernardus recreatus, 1507el seq.
tanla in supplieifsconslanlia, 1477.Passio Christi, eorum Memoriae(S.) dictusBernardusadhuc
' - vivens,5b'n. Item;
confprtalib,1477.Marlyresreputanlur qui pugnandopro Gunlerus abbas, 63 n. . . _
Jidemoriuntur, 544. Mariyribusin hac vita charitatisper- . Mendax quis, 1518.
fectionon.competit,596.MartyrumVeteris et KoviTesta- f Mendicisumusaritejanuam summi Begis, 1024.'
menti discrimen, 105etseq., 104. Illis cur diesfeslosnon" ' Mensaabbatisin domohospitumimprobatur ift quodanr-
decernatEcclesia, 105. Martyribusei pauperibus eadem abbale brd.' Cisterc, 591. Suspeusio .regularis ameus*,.
promissiofacta, 1029. Marlyreshaeretici,1499. Quidsen- ' 578. . " -
- tiendum deeorum-niartyrio, 1499.Discrimenin veris et- ' Mercenariij.filii,et servi differentia, 1694et seq. Mer--
falsis mart.yribus",T499. . .
v ineas 1475. cenarios.apastoribus discernit persecutio, 494. Mercena—
' -Martyriuin, fruclus, Flos campi, 1430.Mar- rii etservi lexqualis, 50. • .
tytium facit causa,-tempus genusque discernunt, 104. Merendigratia in tribussita : odibprseteritorummalp—
Martyriumsine fidennn est nisi pitna, 629. Baplismi virum, .eontemptu prsesenliumbonorum, desiderio fuluro--
cem supplet, 628, GZdftseq. Martyriicausa, virtus, fru- Tum, 945.Meritoruin tria pericula, paupertatis, ingratitu--
-ctus,et formaChristus, 1569. Martyrii. tria genera, 787. dinis.et prsesumplionis,T506. Hoc totum;hominis roeri—
Martyriumspirituale, 907.Martyriumcordis Marise,1012. . tum,;si speralin eo qui totum hominemsaJvum fecit.,872:.'
Qualenobiscurandum,T057. Maftyrioimparessumusqui Suflicit ad merifum scire quod 'non sufficiant meritai1,
minima vix' patimur,. 1056. Ei tantum idbnei humiles, .15(36.Stulta et ruinosahabitatio eorurii qui confiduntStL''
1431.Marlyfii gerius, spirituTacta carnis mortificare,
1579. Jf.' Mortificalio. - - -. - . propriisme'ritis,.'"829. Meritis. Chrisii nostra jurigerida,,
MATHILDIS 1506.-Meritis carere satis est ad judicium;1506,, Merit_fv.
Anglorumregina,'295-n.Bernardo B.oloniam rion signa, quaerenturinjudicio, 911. Deus ad nbslvainje.^
venienti pedes obviamveoit, 295n..' ' ."•'.'. rila ulilur^crfealufis,620.Bruta iion'mefentur-,T551':'
MA^BILDIS GuillelmifratrisHenriGiI. Anglorum""regis • Y
dcsponsa, postea Fontis-Ebraldi abbatissa,"-191 h., "dendas Meridies/visip beata,J589. Hsecbptairidaad deprehes-
29o"n. --. . diabolifraudes, 1390.Pastio et-cubatipinmeriiiie
'MATHILDIS ducissaBurgundiaa,127 n.- quid, 1587el seq. ''.',-{
MATHILDIS comitissaBlesensis,285; ... Merita nostfa quid, 624..Qualia,1506.. Sunt ex gratia,
MATHILDIS comitissafiliaEngelberti marchionis,- 265, ' . n. 605: Et624. Dei dona, 972.Constanfex Dei graluita. pnpmis-
Theobaldicomiiisuxor, 140n. ' sione, Meritum hominls, miseratib Domini, 1476
Malre.mprb Chrisloconlemnere piis~irhuih.T09. Slerili causasoja est consenshsvoluritafis,copsensus ve-
Matfimoniumcoritrahipotestinter non vifginbs, 1495 ...roex gratia, t32l: Merilumet.libertatem tollit nficessi-
et seq.Matrimoniumnionachian validum,520,-Anlicitum tas,.605. Liberlasnecessaria ad meritum, 1551.. , -
•ei qui religiosumhabitumdiu portavit, 77. Matnmonium MELISENDIS seu MilisendisJerosolymorumregina,I96TJ.,
filii Hugonisde Besuaa ducissa BurgundiseprDbaripo- 277 n., 521.Ejus erga Bernardumde.volio,278. Elogiuin,
stulat S. Bernardus,,127.Matrimonium.interiiliim comi- . /278. Familiaritas ' cum Bernardo, 278. Bernardi adeam
lis Ahdegavensiset filiamregis Franciseob gralum con- •. monita, 521, -':•,
1267 INDEX,RERDM ET VERBORUM W
- Messisedilatio,. ac de ea veterum Patrumquerimonise, yera officia, 35. Misericordiadivinaobtineturmiserendo
1271el seq. Y. Christus. sibi ipsi et proximo",490."Misererinon novitmali'ignarus,
- Melropolitanussuffraganeorum causasjudieat, 175. ' 562. Milissis priusquammisericbrs,565.Ilisericomiceres
- -Mettensis Ecclesi_epericulum ex episcopi et clerico- " est ingralis negare misericprdiam, llii-. Misericordia
rum contentione, 175. Ilanc Bernardus Oslieusij Tuscu- crudelitate plena, qua ila corp ri servitur ut animajugu-
lano et Prsenesliiioepiscopiscommendal,226. Jetur, 554 el seq. Misericofdi_e
' viri
" -cur dicfi Apostoli,
MICHAEL interpretatur Qnisut Veus, 946. S. Michaelis 995,'994. . celebranda cum _animo in -
plurain Galiiis nionasLeria,_>57 n. Unum in Terascia, Missa non ajiumcommoto,
585n. 522., Missaedefeclus quaih severe oliin expiati, 71. In
MICHAEL clericus,postea abbasJn Scotiaj 665. .Missacalicem.nonconsecranti exnegligentia, qnid agen-
MILISet Drogpnisincestuosus concubilus,174. -, dunij 71. An consecratiouuius speciei sine ailera vaiida
MiiiliaChfistianislicita, 546. MilitiaDeiet sseculiquid .sil, 71. Missam tempore messis infermittebant " Cisfer-
differant, 547.In Christi mililia sela fuga perdilur victp- .cienses, 1459n. ."
•-ria,
' 7. Mitissis priusqu.ammisericors,565,
MiJitumTemplierigp, 541. Eipginm, 544 el seq.. Qu_e MUrseusus, annuji et.sandaliorumin abjiatibusiniprq-
.discipiina,547 elseq. Quales ab eis admissi,549. Hos Pa- jiatus, 476. Sacerdpli, diacono, et subdiacpnoin ecclesia
triarchaeAiiliochenocommentlalS. Bernardus, 531.Miii- Yesontionensiconeessus,4-76n.
tem Templiiu monachum
- reeipere' renuunl Cisfercienses, Mitliaut desceudere de cteio nonconvenitPatri,-scd
260.' . _Fi!io,aul Spiritui sancto, 569.
', Mihtumpericula, 54b. Mililum Cbrisii securitas, .sive M.oderalioiu corripieritlo,901.
occidant,sive occidantur,546.Militespro fide pugnando Modesliaquid, 1122; -Coinmeiidaluf,768. Egregia ejus
-morientes martyres re_julanlur, 544. JUllilipraaliaiilitria deseriplio*122. Monacliiimdecet, 1011.Mirain ' S. Mala-
545. • cliia, 676. -. . ;
-•hecrssaria,
Miiiimis-occupariponlificem non decel, 442. Minimo- Modicanoiispernenda, 266. Quiin -modico fidelis.rion
-rum.conlemp.usquaie crhnen, 501. Minimanon spernit gsf, nec in maximp, 193.
•ycrus obediens,506. . ., -Moiismensis ecclesia Cistcrciensis on.inis mater, 52 n.
• MiiiisLeriaEcc.lesioeambienles '.•-.•_ 492.el jijus liberlalcm S. Bernardus luetur, 52Êaiiideincbm-
prasstringuntur,
seq. Quales Deus vocet ad-Ecciesi_eminisleria; 492.Mi- .mendat Lingeneiisi episcepo, 62. item ' Tlieobajdus co- -
•jrisierium minislrorum Christi triplex, servitulis, cbari- nies, 62. ... . . ,
tatis, digriitatis,.1.255. Molliorafreclusexcsecalhominem,42J. .
Minis:r_iregloriosiusquam ddminari,419, 420. , Monachielymon, 591.Esl pi.imChrjstijutncnlum, 967.
Ministri'-Ecelesi_eindigui describuntur, 492: Eugenii Monachiaposlolic.evilse seetafores, 1127.PauperesC.hfi-
papsevotum pro bonis Ecclesise minislris, 441. Minislros sli, 110. Domeslici Dei, 64. Deuseos assuiiiiisilin pro-
pap_ecompresbytorissuis anteferri nec aniiquitashabuit, prios, 1071.Ad fundandumajenobiummissi, ul mintii Dei
-necratio-persiiadet, 44-2. suscipiendi suiiU 98. Monacbisancli dicli, iS5. ipsis"sai'-
- Miraculain mundo:quotidiana,766. Miraculasanctorum ctilalis nomeii tribulum, 101,106. liem bealiludiniSj247.
qiiorsumnobis p'roposita,_969.Miraculasanctorum, glo- Moiiaelii dotes, 516.. Vera insignia .qute,-476.-Qualisct
-ricedivin_etestunonia, 1055. Miracula non faciunl san- quauta eorum obligatio securidiimS. Bernardum,o62.
*clos,;sedvirtutes, 1054.Miraculapiocuin in hac vilaqua- Cura coiiscienli_ebxpurgaudse cis qnanla. 1216.in e.is
•lia, i070 elseq. Conversiopeecaloris, magimm niiracu- lninimns eliam nasvus graviter offeiidil,.1118 Ipsis in
•lum, 1070.Miraeulain Gliristi nalivitate absconrliiaj767. coiigregafione vivendum ordinabililer sibi, soriabilHer
-- MirJtoriiimmonasteriumord. Cisterc.a Gigniacensibus -proximo,bumililer Deo, 989. Perfecloruin feiicilas,im-
Gversum, 274. perfeclorummisena, .916- Jnilio conversionis nuiia-jna-
- Miseratio crudelisest poanilehtiasdelraclio, 827.Item gis heccssaria virfus, quamsimpiiciias liumiiis,et gravi-
corpori seryire prseaniuia, 554 ei seq. MiseratioDeicru- las verecuuda,803^Monac})nri.ini Ires sl-alus, 207 n , 1105.
- delis, 1413,- Mouacliorumfelices lalelira3, 854. ICosniaxime decet
- et Mherias mundi huiris et pericula, 609, 874,-923, 1109 niodestia, 1011.Ipsorumofiiciumnou esl.docure, 96 Sed
seq. Miseria homihis, £86, 1041, 1176,-1400, 1552. lugere, 1485.Sedere el lacere. 553.Silentio addictii_iip=
Ejusicon, 1079.Miseriah_ecdupiex, corporisel auiin_e, mofloconsilium etauxiliuhi fralribus exhibere deheii'.,
786. Triplex anim_e,ignorantia, ignavia,caplivitas,960. 725. Eorum esl vivere de maiiuum laliore, 555. Quam
Ttem inQnnitas, c_ecitas,immundilia,1180.ltem tTifJex, periculdsum eis est prwdicandidesideriuni,1483ei seq.
•tpiod facilis sit - ad seducendum,debilis ad opcrandum, Sine missione pr_Rdicalionisoliieium assumere non de-
fragilis ad resistendum, 752. Miseriamsuam homo non benl, 550.Non obloquanLurcpiscopis, 1500. An come-
-agiioscens, divinse expers miseralionis, .1081.Kullave- niat eis cenpjira in episcopos,465. Eonmi frcquens len-
rior miseria .quarnfalsalsstitia, 609. Mise.risenostrsereme- talio, episcoporum.anibiregloriam, aut excessusjudicare,
dium, 105. . -1301. Ad episeopalumassumpiiabbalispoteslaii sybiracli
et
Miserjeqrdia veritas, vise Domini,_359.Misericordia suni, 188. Episcopisfaclishabitimiel, vitam priorem <le-
. et-judioium, p.eiies, 1279..Per capreas.hiiinulosquecer_- serere baud liciluni, 297n. Monafhor.umviia _inlaborj,
yprum significatur,1458. MiserendiriiateriamsumitDeus 543. Eorum quadragesimalidevotione torquelur Jieinon,
ex seipso; punieridi-ex nobis, 786. Miserieordia Dei 811. Immerilo queruulur de Viluep";eseiilislabori.bus,
_omnes indigent, 778, ,H_ecomnibus oblata, 959.Miseri- 1130. Eos leiilaLdiabolusalii.uaiidoausleriora, aliqiiando
- cordiaI)ei.parva..niedibcris,el magna, 1110 el seq."Mise- remissiora suadendo, 1128el seq. Eis non quserpndacom-
ricordia Dei majof quam qusevisiniquilas, 1295. Miseri- moda, 592el seq. SegiiescLJangnidi liolaiitnr, 1075.Ke-
_cordia Dei in peceatores, 178. MiserieordiaDeinon abu- gleclis regulis, iribus subslai.lialibus.votiscnnienti, extra
, tendtim, 722/. Miseficordisediviusequafuor, 1111..tngens -Yiamsunl salutis, 53i ri.Monacliisensuales omuibusho-
..homini-solatiumex misericordia Domini, 1476.Dei in- minibus miserabiliores, Sio. Eorhm"abusus in. ciboet
. dignatio ex inisericofdia procedit, 1097.V. Dei miseri- potu, elc, pfieslriuguului,'t>35el seq. Ciboniriiobserva-
cordia.—Misericordia Dei in myslerio Incarnationisappa- . tores notaiituf, 157871579et seq. Itenivaletudinis nimis
fiiit, 776. MisericordiaDei quse"anfeCliristhm'eraf, sed • studiosi, 1578_./seq. Eis noriconvenit agere medicos,70. '
/lalebat, iri ipsb tandem"apparuit,.796. Misericbrdiseple- Indecoriimid ac periculosuni,68. • :
'.nitiidoiri Chrislo,796elseq. Msericbrdiam.ih se qui di- Mnnachi parentmn ."sotliciiinotanUir,.809. Quamiis
' dicitrCh'ristus,.56'2. Misericordia Chfislifahii.iafi pafabbla periculosus amor parentum prseposlerus,1484.Smcnla-
commendata,,793 etseq. Misericordiaslestimbnium ab ribusiiediti. pra.'sLriitguulur,'844 eiseq. ilem curissfflcu-
inimkjs habet.Christus, 98D..Miseficofdia
' Chrisiihumana laribus dediti, 754..-Moriaclio,- piwseriim-lirom, vitanda
qupmbriohobisrieeessaria,5.64. Misericprdiaejus triplex S-eculariuihconversalio,299. Quidam peccata in sieculo
Y:cbntra
' "Christiin BdstramTriplicetn miseriamj 960. Misericordise . facla jacLilanLesriotariltir, 1515. Monaclionimv.isilaiiones
passione, 887el seq.' Cliristiisnuric prohiorYid antiqnis qiiam dissimiles,553el scq. Peregriiialionesin
ad
misericprdia.m,quam judicium, 722.'M)sericor"di_e con- monachis improhal S. Bernsrdus, .558. Moiiachusiiijno-
.sidefatib,judiciitjihoretemperaiida, ool. Exmagriitudine nasterio poliusagat painilenLiam, quani in pcregri-
Vprasentisiriisericbrdjascplligendaseverifas futur_ejusii- .nalioiie, 358. P.er urbes discurreitle nihii.liirpiiis. 1216.
itise, -797. Judicium futuriim:npn sine misericordiaerit, Monachisingularitatis amanles notaiiLur,1525.Monachos
_.'859: .TlohiOa -Deomisericordjter'piinilus, 1049."Miseri- vesles, i591. Luxus in religiosis veslibus
cordi_e-viariidiabolo inlefclusit pbslinatio, 839. Miseri- qualesdeoeaiit
iiolalur, 754iEorumhabiLusliumilifalisjnsignc,357.Cup.i-
cofdia est affectio,quaaneb' VoJuhtatecoercelur, nec ra- ditas in moriachis damnaLur,535. Quoruniilamsuperbia
•-tioni sub.iiciliir,72.' Misericordia'in ;prbxim'umcommen- - prastringitur, 753et seq. Monachianibiliosiredarguuiitur,
•datur,-564.-(jliibus rnodis et mediis in hobis exciletnr, -476. Eoruni vanitales et superlluiuies prseslringuiilur,
564,'565_Misericordicecapaces-nosreddil spes vera, 979. i554ef seq. Deo dicata membra nbnsriic gravisacrilegio
Misericordi_e primusgraduspoanitentia,490.Misericordia3 jn ususvanitatis et curiositafisassumuniur,847. .._ •
1269 . __. . VOL'DMINISPRlMl. 1270 .
Mpnachiccrrectiout instiluenda, 106. Cumperfectis& A rum tripliciter pretiosa,1194. Morteipsa de diabolosan-
_et imperfeclismonachis.ut agendum,$7. Discidiairiter cti tfiuniphant, 1056. Justis in-morte ofitur vera dies,
monachosesse quamihdignum,214 et seq. Monachocon- 1522.Mors.pioruman et quomodolugenda, 556.Deriiorte
tumaciiibertatisprivllegiumdariimprobatur, 227'.Moiia- etvita piorum sequaliterluget etgaudel Bernardus,-359.
•cbi incorrigibiies,ejectij 105n. i._ohachus,reliciomona- Mors prseveniendalaudabili vita, 1232:'Vita monaslica
steribmoderate viv.ens,pejor est dissbiutoin illofeiria- -prseparatioad mortem/840. Morsimpiisdensariox,lb22.
nenle, 12..Monachus extraneusau et ubi admitlendus;67. Mors peccatorum-pessima,1458.:Quo'modo,T-259. Mala
sui
De alio monastefioabsque superiofis pefmissu rion "mors peccatorum mundi_in aniissione,pejor in.carnisse-
suseipiendus,106, 519.Monachus ah possit ad aliudtfans- paraliorie^pessima in vermis ignisqiiedupliciconlrilione,
ire monasferiumpraetextuyoli, quodarite proiessioiiem 1.10.MOTS,infernus,' et lacus quibus coinpe.tanf:, 1095.-,
aut monasleriiingfessumfeceral, 567.-.r.oriacbiin alie- •Mofsmala immutabilis,1205:Mortuisunt qui secundum
.iiutnregnummitti non acquiescenles,non cogendi,-523. carnem vivuiu,'899elseq. Morsest vilasiulti, 1482.Mors
Monachus,dietus Reiigiosus,5i:n. Monachimatrimouiuhi auiriiaeper peccatum,1550.,'Morselj,resurrectio duplex,
. an validum,520n. Monachisub Faberniacensi abbatissa animse-et cbrporis,1235.Mbrsbona, qua mbrimur pec-
hospitaii deservie"nles,;549.-Monachi BCCCC a piratis oc- cato, ut' justiti_evivamus,109.AmoriChrislipotius ce-
cisi,654. Mohachiindiscipiinatiin Clara-Yalle, 1427n. dendum quain morti, 107. MorsDo-itranon' ex mero
_Monacbi cujusdamClarse-Vallensislaici perfectio, 1154. amore, 831.MorsAngelorumcdniempialio,1'446.V. - Mo-'
. Monachiciijusdam.indisciplinali audacia et obslinatio, fibundi, Mortuus.•.
378et seq. Mortalibusinhianshomomeritomorlalis,1555.
-Monasterium, paradisus,1J.84,Jerusalem.Civilassaricla, Moffiiicatioa mbuasLicaprofessionerequiritur, 775.
6i._Deitaberriaculum,55.Pcenitentiselocus, 571.Lectu- Mortificatioearnis, martyriigehus, 1579. Kbnminusipsi
Tusiloridusspbusse, 1426. E t
Carcer,545, 107.0. quidem carni proficit-,quamspiritui, 945.Carnemvere arriautqui
durps,. 211.MonasLeria "slagiiis.comparata,1061.Eccie- B ] eam mbrLificahl,855. MbrLificalib caruis exefcendaciim
-siarum gloriamaugent, 586. Inmonasterio utconversan- discretione;795.Mortiflcalio " concupiscehtiae,
- 922.F..Ma-
dum,92. Duoia monasteriisobservanda,subjectio,et sta- ceratio. • . '"'-.'
-bilitas,23. Monasteriummulare c.uiliceat; cui non expe- Morluusmundo quis, 826. Morluorumanimsepro di-
diat, 518 elseq. Kon desertores, sed proyisores.eensendi, yersis merilis tria sortiunlurloca, 1177.Mortuoruhivariae
fluia laxiori;ad stricti.ustranseunt. monasterium..59.0. fesurrectiones, quasprsecellil Chrisli resrirreclio, '894.
Cum.malo.abbatean manere melius qriammonasterium Mortuoslemere lugenlesploraridisunt; 1357.Pie'mprtbi
mulare, .521 et seq, L'.t.Jicitum esl in monasleriomirius nbriablati, sed tfahslati, 72.-Quis"eomagismortuus,-qui
...strictomanere, -2._). Mutato monasierioad primu.m non fovet in sinti suo, in cbnscieritiapeccafum,'nec
. reveriendum, 519, 520.Trarisitumad aliud nipriasieriu.m senlit,ighem nec expavescit;nec excutit, 900.Mortuisdebemus
S.
improbat Bernardus, 45, 46.Criminosos a b ingressu compassidnemel" oratiohem,1116.Suffraigia pro riiortuis,
. morias.lerii 565.Monasleria in regno atieno "689,-r: Mors. -. _• - ' -.''':'
non-prohibet, - '
-sedifjcaridehorlatur,; 76. Mpnasleriumnplum in.regula Morumcorruptioin clero, 657. ;- '-"; ^-
-*_uidsit,'69. Monasteriumpro ecclesia, 54n. . Mosomense-mbnasleriumord.S. Ben'ed.,-261n..Mo-
.. ilonasticusordoprimusinEcclesiafuit, a.qupccepitEc- - someusesmenachbs:poritiflcicommendatS.- Bernafdus,
- clesia,.557. Angelicisordinibns simiiis,557. In qupcop- 261. ' . . • • ':-'
1215 ei seq. '
sistat, 1.47.Mpnasticseprpfessionis"'elogiuni, MOTSES Chfistitypus^907. ' Quomodp
' ' Deumyiderit,''882,
.-'.." .'
. Est alter baptisrrius,T108n. Cur,520.;Vita.estapostolica, Ejuspietas; 1298. ..
-1.61.elseq.Ttemyjla angelica,.et.quodammodoprophe- Mulierumnomine.designanlur carnales ani'm_e,-1'40_3.
iJca, 1161et seq. _Esl'pr_epafatioadmbrlem, 840. Mona- Mulierumcohabitationoxia,85, 84' V. Femirise:
...gtica vita via adccelum compendiosa, 1 127.Ssecuiaribus . Mulliloijuium -fugiendum, ' 495.In eo veritaspericlila-
.Judus, 95. Obaustefitaies pufioris.vitseYmoriasteria non tur, 495. V. Loquacitas. -
vitamleriiurit' '
refugienda,297. Monasticam austeritates, C ( Multitudopeccaritiumrion-facitimpunitatpmscelerum,
vitas
.299, .Monasticse pra3c]aradescriplio,T177. •, 590. Ex lriultitiidinesoiidumnon - eruitur-.arguineriiuln
MOXICA (S.)juxta Exlesise Africanse mbreirioblationes .' . • '."'".'.
Ambrosio 215.' J),oni,-S1-3.
' '-
;M.ediolani oflerrevolensab pfohibetur, " :Mummohia, Ilibernije parsaustralis, 662."
._, Moniliav,eritas,puritas,.simplicitas, 1412. •' . .. Mundandusoculus ' cordisa peccato, 890. Y. .Ahiihus,
. Mbnsleribluriiadfadiees montisLaudunensis sanctimo- Cof." ' -. - . "'.'.
nialium Ofdinis Cisiefc, C55ri.Harrim miraobsef vaniia, • Mundanseglorlmvanitas, 121.Exhortatio ad corilem-
583n. - cbnsolatie,-divinas
Morapericulosa,ubi de salute agitu.f,109. . plum mundanaeglorise,121-._Mundana ""
765. '"•••..
-- MofalitasperfectaJn.evitandis
' yitiis.et appetendisvir- -lihpedimehtuiu. a
Mundities peccatis alienis quompdp obtineri possit,
—tutibus,T198. - . _ .1285-.-.iunditi-ecarriis uecessitas, 1188.. ''...
- -Merbos.curDeusimmittit, 40. ...
: ad conderidum mbnasterium ord. • Mundus,liber in quo Dei sapientia Iegitur, 1104..'iiei
i Morehsemecclesiam et benignitasin ejus cfeationej9f4.
' Claf-BTVallehsis conceduntGahoniciregulares S.Dionysii poleritfa,sapientia, Mu.hdus lacrymarum- y allis,- 445."Plenus spinis-,145,2..
--"Eemensis.'585: ..-.•-• -'.;... , . . ., Mundinoctes plurim_e,1555.Kulla':quies.inlipe mundb,
•Y--.-Moribu.ndi confessio.etviaticum, .678.Moribundos d se- 1051'.Mundi DpDavana etcaduca, 111".Epiaii.licileûU
_mun .859.Tis Angelo.duceopusest, 859.Morien- hujus miseri_eet peficula;.794,
• iibusterret,
sacraihenta
" : - riegabant.:Henriciani, 237.' F^. Mors, possimus, 368. Mundi
-'923, 1157.Muhdusariimassu_edignitatisimmemoresme-
'Mbrtui.' ;."•''.', - . : -.;, • . • filo .deJudit, 484. Miindiconfemptus,92'2,1177'.Mundi-
. : Morimundus-. qnarta Cisterciifilia, quo. annbfuridatur, compedes quantumVisaurei relinquendi,1115.Stimulhs
- -14_a."Adamabbas inde temere discedit,14 et sef/.Hinc; -vehemens ad-mundi fugam, 108 el seq..Muridoet T_ieo
, Ba.ynaldusrabbas-Telictonionasterie Jerosolymam 1
peiit, servire impossibile, 125.Mundum::quipius ;am"alquam
--324. .. : '- -.- :- • '..' - .. , • _ D ] Deum,implus«st et idoiolalra,1115.Mundomortuusquis,
:- -Mofsvanitatiset brevitatis arguit omnia,484.Vita quaL--826: Muhiiocrucifixusquis, 826.-Munditriumphalitesti-
-Tivimusmagis mbrs .est, iiec simpliciter yita, «ed vita5 _nonitim,.908..Filiorum'.hujusmundiihfelicitas, 112
mortalis,875.Morsadolescentise n on parcit, 564.Senibus ?1 Muralio mpTfisest imitatip, 1531.Mulatip -demalo"in
'4n. januis, adolescehtibus •ln insidiis,". 484.:Justa peccati bcnuih-jucuuda,45. . •• - <"•'•-''- - '- ' •" •"'•'
:.p_ena,555.Oprisdiaboli,peccatipcenaa Christosuperata, . ; 'MutabilitasvcJuntatis, 92.T",Incohslantia".—Mutabilitas
1044.Mortemetpeccatum, dbbsiiominisliosles, Christus 518.Y-. Mbnasterium.'- '
- profligarit,771.Y. Ghristi.ftiors.Morte nihil .certius, et ? ihmonachis improbata,
. incertius,109.Ex quoincipimusyivere, incipimusmori,' argento Mursenulse quid, 1412. Mursehulse aure'33yefmiculabe' ' ,"
- 875. Mbrspotestatemnonhabet in "anifti3m, quid, 1412,1413. ..."
ê.dtantumin; -Murm'urDeum'inbonorat, 940. Muf-hhratioTepraYSps.
corpus, 1066. J ilortis meiriof ia comm:endata,_.35. Quatenus 5 Murftiuralores i nGbrislum offendubt,' 86'4.•'•'•' - "''''
_h_eetimenda;r262'j U4<4.Mortedurior SQparatid,, 1555.: amara',<dura iribulatiohun^
Hortem'intentatDeusne_dhferat, 40. Mors sanctisnov_e 3 Myrrha, res~ --"-' " sigiulicat,
- ' .
.:: -I4I8.:- '. . ';
Tegiscur optabilis,anliquis-exbsa,104el _se_sr.Mprlis.qua- <- Mysterierumnbtitiain Prpphetis-in_equalis, =631.
_Iitas indiciocolligenda;1205.Quibussitj.n desiderio,
• 758.quoGnream optent pii,.1355.Quippe mors.piisbenefl- , " ' ^
. cium, 1522.,His hon damnum.affert,.sed.liicrnin,,144, ^ ,'. _. -.; ":", . N '• .:, - '.
• "1355.Morssarictoram"pre.iosa,992,.T044.Mortempfe-
- tiosam duo faciunt,viliietcausa, 105:Jtem tria, quies a1 . Narineturii,ufbsGallise,1260. ": ., '.
labore,gaudiuriide-hovilate,'securitas:de._Bfernitale,119o. . . NAKTHELMUS pribr portarum, 156n. Carthusisemajori»,
Soriamofsjustofum proptef f equiem,meljorpropier no-- '263 sa.Demumepisc. Bellicensis, n.. 247
1418.
siutem, optima propter securitalem, 110.Mors.saricto- Nardushumililalemdesignal.TOOb,
' "
1271 iNDEX.RERUM ET VEftBORUM .272
Narratiobrevis etpura manifestamfacit absquelabere 225ii. Magdeburgensis anfistes, 155. S. Bernardpprsela-
veritatem, 415. tus, 249 n. Elogium ejus, 60. Divinis aperieodismysle-
. NATALIS monachus Carthusiensis,247.Electus episco- riistanfo promptior,quanto Deo propior, 27. Ecclesia)
a
piis, papa non confirm_atur, 2i8. peTseculionemprsedicit, 60. -Ejus de Anti-
NatalisDominipompaetcelebritas, 784.NativitasChri- generalem christosentenlia, 60. C.cleslislistula, 1129n. Norbertus
sti debet semper novaTideri, 775. Fructus ejus triplex, supplexad Theobaldumcomitem pro Humberto,50.Nor-
756. Nativitalis Christi circumstantisead mores, -781- el bertuni BartholomasoLaudunensi episcopo commendat
seq. Prostralio ad. leclionem Martyrologiinalivitalem Calistuspapa,585.
Christi anmintiantem,715.V. Chrislus. NOBMAKDOS episcopusAndegavensis,281.
Nativilatis B. MaritB.festumreceptum,169.Y. Maria. NorirALBus abbasYallis-Lucenlis,76 n.
Natur_einlegrse stalus, 1088. Item corruptie, 1088. NOTERIUS archidiaconusParisiensis, an auctor necis-
Quanta cbfruptela ex peccalo, 759. Naturse triplicem Thom.eprioris S.Vicloris, 159n., 160.
lapsuihreparavit summaTrinitas, 180.Y. Hoiio. Nbvatiahorumerror de Chrisficarne, 455.
Nazareth,flos, 722,754,981. LocuscoucepfioniCbristi Novellosfratresnonvult exponi S. Bernardus,512.
a Pfopbetisprasdictus,634. Novigenfimohasterium.B.Marise,385n.
., Neapplis ab obsidione Rogerii tyranni liberata per, Pi- Novissimaquomodoiprsevidenda,995'. Novissimorum
sanbs, 146.' - recordalio,1110.Quamuliiis, 1027.Austeritatemvitsere--
Necessarium,stabile, inviolabile,incommntabile,501. ligibssemitigat, 7.
-Necessitas tbllit libertatemet merilum, 605.Necessi- Novitii inreligione vineseflorentes,T485. PrsedaDo-
tas yblunlarianon excusat a peccato, 1552.F.Libertas. 98. Lazarum represenfant, 1465.-Novitiorumindo-i
Necessitas est qusedamcarnis loquela.595.Ex carnisin- mini, 1105et seq.Bona inslitutio, 298. Virlutes, 1485.Eis
firmitate procedil, cupiditas ex cor.disinedia, .857. Est.* les, necessariuse.st p_edagogus,1105.Novitiiex regula ha-
.cupidilate tolerabilipr, 857.Necessitateshominis multse, fcitumsaec.ularemplimTetinebant Cislercii,3 n., 4.Novi-
857. Necessilasfelix qu_ecogit in melius, 501. ., tiorum habitus apud Cislercienseset Gluniacenses,4 n.
NEBEVIIAS episcopusDuevani_ein Hibernia, 678. Novitiorumprobatio annua, 4:Professio dilata, 501. Ali-
NEGLECTUS et contemptusqrio differant, 507. Legum quando contracta, 217.Novitiorumtentatio derigore Or-
corilemptu.pluspeecari, quani neglectu, 507 elseq. Ne- diuis, 1218. Novitii cujusdamrigida et mirabilis absti-
gleeto vulnefi callusobducitur, 408. nentia, 592.-Novitiorumprimitias ferre nequeunt d_emo-
.Negligentes triplex manet malum : horror in exitu, . 1475.Novitiisdevotioprsestita,non data, -795.1Novi-
dolor in transitu. pudorih" conspectuglori_eniagriiDei, nes, tiorumpericula,1485et seq.Ebrumprimatentalio, pusil-
1144.Negligentesmonachinotantur, 1075. lauimitas, 856 elseq. Necessaria'eiscautela in tentatio-
Negligentiain gravi periculb nori tam securitatis est, nibus, 851.Novitiorumdefectioet ruina describilur,1485
quariidesperationis, 835. Negligenti_edamna, 1111. Ne- el seq. Incorrigibiles ejiciendi,501. Ad sseculumrever-
gligentia circa cultumdivinumnotalur, 724. tentes quam lugendi, 1484. Quasiapostalse,555n. Noyi-
Negolium"animarumrieslrarumnunquamobliviscamur, tius a priore ejeclusabsehte abbale.565.Noviliumeje-
763. Negotiumcharitalis,verarequies, 97. Negoliumglo- - ctum, sedposteain propositoconGrmatumbenignerecipi
riie, otium,T519. postulat S. Bernardus.,364,"365 e(_!_!-;.-No\'itiorum ma-
Negoliis ssecularibusdediti monachi prsestringunlur, a se discederedolet abbasde Spina,555.
754. Tranquilia mens in medio negetiorum,rara ayis in gistrum Nox adversa signiGcaresolet, 1591.Nox ignorantia,
terris, 534. 1568.Nox est sseculi vita, 769. Noctesmundi plurimas,
Nephthaiim, cervus emissus, 1284. '.- 1555. '..-•
NESTORIOS iri cbncilioEphesino et Clialcedonensidam- Nugsefugiendse, 423. Nuga; aliquando ferendas,refe-
natus, 186." rendse nunquam, 425. Nugaein ore sacerdolisblaspbe
Nicasii (S.) monasteriumRemense regiis a ministris mi_e,425.
'.expilalum, 208n. _ • .
: _' Nundinsesolemnesad duella,557,n. Nundinselibertatis
, Nicblai(S.) in Sosco monasterium,385 n., 528. Alias KalendarumMaiarum,577.
in silva Vedogimonasterium,85 n. Ejus religio et mulli- Nuptise ab. bsereticis damnatse,1489,1494,1495.-Se-
rnodapossessio,86n. _ cundseet tertise licitse, 1496el sefjr.-Nuptise.Chrisli cum
Nicolai(S.) de Prato monasteriumCanonicoramregu-r anima,808. Nuptialeconviviumprandiumest, non c_Ena,
. larium, 90 n., 385n. 808.
NICOLAUS episcopusCameracensis,199n. 0
NICOLAUS monachus, designatus abbas Trium-fontium,
286. : - • • Obedientia quid, 559n. Victimispr_estat,1591.Obe-
NICOLAUS monachus S. Nicolai de Bosco,527 n., 87, dientias"nummus,1065.Obedientia comiriendatur,794..
.528. .--.'. - Et quidem ab exemplis ccelorum,angelorum, Abraha-
- NICOLAUS Claras-Vallensis, S. Bernardi notarius",185n., mi, etc, 1051et seq: Item in apostolis, in Christo,in
T84. Petro Venerabili; charus, 262, 543, 547, 548. Ejus Abraham, 1170el seq. Obedientisenecessitas,T540. Et
fraudes el, imposlurse, 282n. Varia ejus fortuna,libfi, utilitas, 902.Non nisi obedientisemandatorumcontem-
-scripta, 7,12elseq. plationis guslus debetur, 1427. Obedientisevoluntarise
NIGELLUS invasor sedis S. Malachia^, 668,669. forma,1567.Obcdientiatriplex, 1171.Obedientisegradus
Nigredonon omnisdeformis,T550.Eliam in sanctislo- varii, 1171 et seq. Obedientiasgradus optimus, cumeo
. cum habet; 1551 el seq. Ecclesise.nigredo unde, 1555. animoii.juuet.umopusrecipitur, quo et p"r_eeipilur,- 306.
. Nigredppnenitentise,compassioniset. p.ersecutionis,1370. Superiorumiu obediendbmandaladisceruenlesprseslrin-
Nigredo felix, qusementis parif canilorem,lumen scienr guntur, 937.'Obedienti_evirtus discretionem supplet,
tise, censcienlise.puritatem,15.51.' , aut
, 793.Obedientiaquibus difflcilis impossibilisvideatur,
Nigredo menlis, nonvestis exserranda,220.- 515et seq. Obedienliamgravemnonesse nisi iinperfectis
.. NigTsevesles monachosmagis decent, 222.et seq. Ni- et carnalibus,509.Obedientiamandatumprseveniensam-"
gris veslibus.usi
• anliqui Patres, 221. Ilem Hispani in fu- plioremgratiammeretur, 1055.Obedientiselex in quibus
nere,-222. . . , yaleat, 18.
Nimis quid, 1525.Nimispro perfecteaul valde,565. Obedienliaaordo,- 506.ObediendumDeo pdtiusquam
NIVABDCS S. Bernardifrater in Hispaniammissus,.555n. homini, 18.0bedienlia qua3voti tefminiscohibelur, est
Sancise regis;Hispania3.sororicharus, 284.Abbas.mon;a- imperfecta, 506. Perfecta ,qu_esit, 506: Obedieniiaeter-
sterii.de- .Spiria,284 n, An etiam ' ' Vallis-Richerii.Yide minus qui et vitae,505, 621. Obedieridum"prsepositissi-
Nol-is. -. .":-..-. cut obedientiamexigimusa subditis,550.Obedienliacum
Nivernensiscomesde feodpepiscopihabet quidquidin reverentiasuperiori eliam indignoexhibenda, 723.1>r_e-
civilate Aulissiodorensipossidet, 5,76.Res.episcopiAu- lalis in quibus obediendum,T17leiiei/.-Obediendurii prse-
xissiodnrensisut suascustcdire debel, 576. lato tanquam De.o, ubi tamen Deb contraria non prasci-
Nobiiilis qualis qnierendaprselatisEccle~,ise, No- '" 507 509.Obedienliaabhali n on debetur iri Ws
42.0. pit, elseq.,
Mium virtus rara, 121.-Clarioretilluslrior, 121.Nbbi- qusesunt ultra, citra, aut contra regulam,504et seq. Ab-
lium virorum conversio hon infrequens, 117. Ulustrior bati in nialb non obedieriduin,18,<22 eiseq., 24.r.Obe»
virtns quani nobilisprosapies.121. :, dientiseerrata rectis'es"se venial.ia,510. Majorumimpe-
NomenDr-inosse quid, 872.NomenChrisli effusumin •-riis non"prseponeridaminorum, 20. Obedientiafalsa,1174.
omnes genles, 1510. NominaSponsi alia majeslalis,alia Obedienliavitiosaquse,1065.Nonomnisinobedientiale-
piefatis, 1509. NominaDei olim' terribilia, nrincdelecta- thalis, SlO.Verusobediensminimanon spernit; 506.Obe-
Dili_i,1509:'Effusio eorura in invicem, 1509...Nominum ' -• diendumita utnihil plus; niliilminiis,-niliil aliler quam
Chvistiexpositio,79) el seq. imperatum est, Gat,-795.Frustra de obedientia.sibiblan-
Nonnasauclimonialis,i25. ditur, qui occullesalaglt, ut id sibiimperetur.quod.yult,
NOHEEI-TU- (S.) ordin,Pra.monstratensis inslitutor, 83, 1157.In dif-Jcilioribus agendisobediliogratior, quamprie-
l->/5 VOLUMINISPRIMl. tHU
varicatiograviot; infaciliofibuscontefflptusdamnabilior, - Opera Domini magna, maxime Creationis,redemptio-
quam acluslaudabiiiorjudicatur, 517. Obedientisejugum nis, et glorificatiohis,779.0pera Christiexterius conside-
esciiliens maiaest libertas, 476. Obedientiseeumulus, -rala, minus capacesanimospascunt, 807. Opera homiriis,
1157.'-Obedientiaexempio Chrisii sectanda, 568, 1525. seminasetefniLatis,485.Opera discernunt intef GliosDei
Christiaclionessunt obedienti» docuihenta, 1562.Chri- etfilios difiidentise,111. Opus onme triplici considera-
: stus vitaindedit-neperderet.rbelieniiam, 475..Obedien- tione prseveniendum,an liceal, an deceat, ari expediat,
lise perfecta) exemplum in Petro et Andrea, 1063;Obe- 432. Operum bonorumDeus est causafinaliseteffectiva,
. dieniiaqualisapud Clara-Vallenses.597.' Obedientiseseu _850.Bonofum operum Deus auctor est, remunerator et
parvsecellseexlra"ccenobiumaliquaudo synagogseSa- remuneratio tota, 850..Vitianlur ex mala conscientia,
_an_e,255. . .... 1514.Opera Deusjudicat ex inlenlione, 1046.Opera Yer-
OblatioCaincurreprobata,1549.OblatioChristlintemplb bis concinant, et verbst operibus,.J95. Opera cumfide
et in cruce, 962.OblatioGliorumin monasierioquo ritu fa- -jungenda, 1548el seq. Operibusfides.comprobanda,1349;
cieuda, 4. Parvulos Iigabal,3 n. Oblalio parehlum an" Operasine Gdenon faciunthominemrectum, sed neque
_.voloGliorumprseferenda,4, Oblatiofiliia parehtibus facta -sineamore Dei et Ecclesi_e,1549. Tervore devotionis
. non prsejudicatvo',oproprio,",541. Oblationisnostrtetres -condienda,-778."Opera pietatis charitatiscausa-aliquando
conditiones,965. Nos ipsos Deo offerre' debemus,965. intermittenda,T459.Y. Eides.—Opuset voluntas quando
S. MonicajuxtaEcclesi_eafrican_emoremoblationesof- rata, 788 el seq. Maltotiesminusjuslitise haberit qui ma-
fefre volensMediolani,ab Ainbrosioprobibetur, 215. gis operarilur,551. Opefanduniin hocmundo sednon de
Oblivib qusedam bona, qutedam mala, 774: Oblivio hoc mundo,' 1115.• Opera tenebrarumsurit peccata, 769.
bona, si et leipsum nescias,ut prosisproximo,466. Y. Actio. - . _
"Obsecratiocouscientiisinprmis convenit, 1154. Opesquatenushabeat prselatus,419. Y. Divitlse.
Observanti_e-regularispfopositumex corde procedit, Opiuioest quasipro vero habere aliquid quod falsum
236. ObservauLise corporalesboui proposili, viie Domini, esse nescias,:447; Sihabet.assertiohem, temeraria esl,
1254. , -447. Opinionesquandolicitse,654. , .,
Obstinati aspidi 'similes,- 855. Post lapsum-abominabi- - Optima pars quse,1001. „ ,
les. 944. . .." . . Opus Dei dicitur ofliciumdivinum,1451.
Obstinatiosummareligionissubversioest, 865.Maxime Oratio quasi oris ralio, 1155. Oratione et meditalione
. vilanda, 959. Obsjtiriatio"viam m"isericordias
"' ' d'' iabolointer- .ascendimus, 1065. Oralione digniusquserituret facilius
clusit, '859. _ _ ' . invenitur. Deus, quam disputalione,;458. Orafioest re-
: Obumbralio. Mafise,1585... mediumcont.rapravoscbncupiscerilise molhs,T028. Ora- -
OccasionissublracLio,'y'erse - compuncLionisindicium, tioni instandum,-922. Quanta revereritia, T157-_!(seq.
-898. . ". - •..,_-. ' Orationumvaria gehera, 1136.Omnisoralio lepida,quam
Occultatria,1255.. •' nonpra3venerit.inspiratio,'593.OfaUonisoptimaregula,
Occupalionesexteriores qiiampericulos», 409..!|>f .824. Modus recteorandi,-1156 el seq. Oratioriistres con-
OCULI et aures per h_edossigniGcantur,571,-Oculbrum ditiones, 821. Item seplem, 1244.Orariti necessaria pu-
cnriositasculpsecpmmissssindieium, causa commitlend_e, ritas intentionis et continentia,-1.284.-Ilem secessuset
572.Oculos inculpabiliterlevas, ut pe.Las,vel ut impen- secretum, 922,141.1,156,7.-Oratioprsecipuevigilanliam
das' auxilium, 57L.Oculi erunt nosfrl post resurreclio- .exigit; 1157. Oralioniseljejunii copnla, 820.In oratiorie
nem, 846el seq., 847.Y. Cufiosilas.—Oculusmeus, me- aridi perseyerantes fervescunl,1290.Oralioperseverans
moria niea, 1040.Oculus.cordis.quadruplex,515.Oculus ad graliam Spirilus sancti necessaria,927. Aflectusqua-
mentis oralione"et confessionemundatur, 1029. Oculus tuor quibus orandumest, 1228el seq.
•meniis a Lriplieiinquinam.entopurgandus ad videndum Orationis tempore Deus lanquam m coelocogitandus;
Deum, 1028.Oculus cordis a' peccatis mundandus,.490. 1137.Oratione incrimbentibusHbenter adslat Chfistus,
-Ocrilumsimplicem duo faciunt,_amor boni, et. cognitio 9i i. Orantibusadslant angeJi,744,1282el seq. Oratiohes
. veri: beulumnequam csecitaset perversitas, 515. nostr_eDeo per angelos innotescunt, 1284. Orari vult
QDELBICUS Tarraeonensisarchiepiscopus,155n.- Dcus pro his etiam guse dare disposuit, 754.Dulcis lex
ODILO (S.) atbas Gluniacensis,556. qusemeritum exauditionisin clambrecbnstiluit pbstula-
" pdium el amor corrumpunt.iudicium,565. tionis, 875"In orationequid petendum,1228..Temporalia
ODOabbasBelli-Loci,ord. Pxsemohstrat.,-250ii. S. Ber- et gralise.gratisdatsesub conditionepeterida; gralia gra-
_ nardiamicus, 561. • . tumfaciens.et gloria absolute, 1156.Orationiplus fiden-
dum. quam proprise industriaa, 440.Cifatio nulla infru-
- ODO (S.) abbasCluniacensis,536.-
ODOex abbate S. Cprnelii,_abbasS. Diouysiiin Fran- ctuosa, 825 et seq. Oralionesnostras cur aliquandoDeus
. cia, 275.Ejus elogium,275el seq., 275 n. Ejus defensio- non exaudiat, 825,1060,1065,1140ei seq. Deus eur par-
nem adversus iniquas criminationessuscipit S. Bernar- -cius subinde det quodhomo desiderat, 835. Orationhm
dus, 275, 276et seq. efflcaciaex vita laudabili,266. Orationemsupplet vere-
ODOaiibasS: Genovefa;,353. ., .' cundia,580. Oranstria consideraredebet, et quid petit,
ODOabbasMajoris-Monasterii,, 3S5,n.-Vir optimus,356. etipsumquem petit.etseipsum qui petit, 1228et seq.
ODO abbasPultaTiensis,714. _ Oranles quam suaviterafficiat coelestisgaudiimemoria,
ODO abbas S. Remigii Remensis CarthusisBde Monte- .1124. Oraliqrieset_lacrym_earma Berhardi, 228.Oratio-
Deifundator, 279n. . _ •nibusEcclesiasprivari quanti sitpericuii, 581.0ranli tem-
ODOcomes,Sparnacenserrionasteriumfundat, 102n. . pus observandum,1568n.;Oralionis;tria yitia, timiditas,
ODoduxBurguridia),162 n: ._. .- tenieritas, tepiditas,82I_!("seq. Hsec.duobusmpdisimpedi-
Opo de Tociaco miles, 577., tur, 1228..O rationi iuiriiicse.Tongse confabulaiiones,1120.
ODOLBICUS canonicusLingonensis,,161,162n^ ; Pro desperatis non prandum,sed gemendum, 579. Ora-
OEconomusdebet esse fidelis, et prudens, et auctori- tio peccatoris.exsecrabilis,1518. Y. Contemplalio.
Tate pollens, 442. Qualis ejus debeat esse auctoritas, • Oratorium ex-virgis.in sepemtextis, ,675: Oratorium
445.OSconomusfidelisprudenti.anprseferendus,445. ex lapideprimum m Hibernia, 684.'Oratoriiimex.lignb,
OEi.iHr.EB civitasin Hiberriia,1178.. 665.Oratoriummonasleriumord. Cist.,150 n. -••'.-
_, OFFICIUJI divinnm ppusDei dictuiri,1451.Officiodivino Ordinate amandis inhseret qui timendanon negligit,
ut assisteridum';14.31.3tseq. \ri divinis.officiisqualialegi 1184. "- ..'.-•• ."•,.
vel cantaridebeant^557.Ofnciaextefiora a religiosis non Ordinationesillegitimiepiscopian tenendse,520.
expetenda, lOGi. Religiosis ab oflflciisexterioribus va- Ordoet discipliiia synonyma,5n. Ordo vigetin niona-
cantibusqnidincuriibal,1001el seq. Ecclesiafuit,
^steriis, 1216;; Ordo moriasticusprimus ,inordinibussimt-
OG"ERiuscano"nicu"s,regul., 90, 540n. Abbas honestate, _imocoepit ab eo Ecclesia,557.:Angeli'cis
scieritia,et religione commendaliilis,99. lis, 557.'In,quoconsislat,T47.OrdoCisterciensis idemdi-
OLAKNUS cellarius,577. . • . . .citur cum.Cluniacensi,elc, 5'n. Distirigiiilur, -n. Ordo 5
.." Oleumet vinuin-vujiieribus nostris Christus infudit, _. Clarse-VaHensis; 585. Ordinissui nigrps.monachosappel-
T517. Olei tres proprielales, lucet, pascitj urigit, 1510. Tat Berriardus, Ordinem Cislefcieriseriicur aliis prse-
8 5.
Olei proprietatesiomirii Jesiiaptat-e, 1510.Oleumadu- .tulerit S. Bernardus,-550..,Ordo'.:ciuniacensis gloriosissi-
. la'.orum" venenbsurn, 5 0. ' -':. mus, "et<mundi lumen,527. Ejus:elpgium, 528. Ordiries
OLBICUS canonicusI.ingonensis;161. ires ecclesise,.cohjugatorum,cohtirieriliuri),et.prselato- •
_ Oscs Cbristileve, 75 et seq., 1507.Etsipremere videa- rum, 1156. Ordinesquatuor in.dbmo-Dei,-1243.Ordines
tur, portandum,839-et seq. Onus Christi pennisâviumet rriinores ab abbalibuscollati,477ri. Ordinumindigni su-
'quadrig?ecompafat_i'm, 75. OriusChristi norigravat, sed ^sceptores.riotahtur,495.Erroresde ordinibus,T498.,
levat,.73.0nusChristi.onusbeneficiorum,870, 939. One- ". OrieiitaJisEcclesise ' staluspericulosiis,
- " ' ' 559.
' Infelix sta-
. ral nos cum exorierat.Deus,:orie"ratberieficiocumexone- tus; 575/574. T .
.' rat a peccato,870.'-.Onus grave
° ihiquitas,
-•--•-> 870,- Oneris et -
. Origenes .caute legendus, 1155. Qusedamejus dicta ,mi-
jugi commutatib.S70. nus cbngrua,-1155,1452,1551 n., 1532 n,-
1273 ' INDEX RERUM ET YERBORUM 1276
Ofiginale peccalum, maximum, 886. Ejus femediuiri iiafe debet, 435 etseq. 444. Nondominusest ' episcoporum,sed
.olim durumj'nunc ' facile,.804.-Qu_eiemedia ante Chri- quasi unum -.exipsis; Summus pontifex estdictus
.stum.627.-' ; . .. non consummatione, sed comparatiorie,i21. Papse cura
.,, OKILHERTUS sgu Oriberlus ex.priore Casa3-Deiepisco- qualis esse debeat, 434.Kaximecirca hsereticos,sclrisma-
pus Vajgrilinusa Berpardolaudatus,247,,§65 n. , . .ticos, et.-infideles,427 elseq. Ejus est riascenteshsereses
. : Ornalus yirginum yerecundia et disciplina..122..Orna- -"gxslinguere,184. Ejus culpa est, si culpa hon feritur,
tus fiiiarumhujus ssculiinanisetcaducus, 122 Ornatus 256. Ejus censuraa concilio Senoriensi petila adversus .
,ex mufium pellibus impr.obatur,945. errore"set pefsonam: Petri Abselardi,510. Hsereticorum
.... Oseulalria deno.tanttres anim_estatus, 1275.-Osculum "errorde papa, 1490. Papse dotes,-444.Ejrfs animus-qua- -
jeconciliatorium, muneratoriuin,_ribntemplatorium,T259,-lis esse.bebeat, ut 442.. Qualis.essedebeat erga Ecclesiam,
1243. .Osculumde.ore,-Oseulumde osculo ;"utiinsqiie di- 255. Sic prsesit prosit, 426. Subdiforumcommodum,
-scrimeu,1237.Qsjsulummanuumprovectisjbongruit,1274. -416.-.Ei_ bonpropriumqusereredebetj 430.Ut se gefat.iu judiciis,
Osculum oris.perfectis,1274."iOs'culummariuumjDeogib. caveada persoriarumacceptio, 423. Indeceusex
-l-iaradare, 127.6..-Osc.ulumoris petitanima Denm sitiens, .potestate noriexfalione agere, 432. Quid de subreptilia
1282.Osculiimtfiplex pedunij manuum,ofis, 1206.Oscu- auf injusta licentia sit sentiendum, 20. Ejusonus angeli-
•Jumpednm "indicium pacis, 1275.Osculiiih.pedum con- cis humeris formidabile,232. Ei "maximevitanda dbmi-
gruit puenitentibus, " 1273. Osculumorisnbrunt soii ex- riaridi libido, 426. Orbisdispensatio ipsi credita csl, iitin
• .. : , '. . -data possessio,.425.Ejus poiestas in crimina, DOU ih pbs-
-perli,".1273. Ponlificeservitus
OseulumPalris-et FiiiiSpiritus sanctus, -1285,1285. sessioues,4J2. indigna"quas, 410. Ipsi
.Osculuni-PatTs et Filii et "Spiritussancli,.1209, 1286. Titaridus lilium jstrepilus, 409. Minimis occupari non
Osculo Spiritum sanctum sibi infundi sponsa'postulat, decet,' -442. • Nundinatoribus non facilis sit sed terribilis,
'-.'-•.
1235._Osctiluin iii divinisquid, 1285.Osculumestlncarna- 4,J6.
tioVerbi, 1271.Item Spiritus saricti.donuni;1283." • - Papa sit inflexibilis adversuS carnem et sanguinem,
Ossa Clarse-Valleiisium. ex 'priofi coeineterioin aliud" 269. Nonsplum decel eum vilse sanitas, sed et famsede-
. translatum, 1045. • - : ,' -, cor, 158.Ei non negligendafamilisedisciplina,44i.iFamse
Ostentatio cavenda, 782.'Adolesdentibus,,1567.Ulile £t conscienlisecousulat, 451. Bouhmesse ei non sufficit,
est absconderemagis
' quam osterideresi quid boni habe- nisi tales eliam babeat adjulores, 459. Familiares ejus
.mus,-727. . '".'-- clerici quales esse oporleat, 455."El collaterales, 458.
Ostiensisepiscopl' est consecraresrimmum pontiflcem, - Necessarius ei.bonus cancellarius, 275. MinlslTos, com-
157. _.'".'. ;• '• ' "', ' suis anteferri nec anliquitas.habuit, nec' pef-
.-. presbyleris
. OTHBERTUS S. Benedictfmcnachus;11. suadet jatio. 442. Qualesoimi paslores Ecclesia Bbmam
_ Oliosi"sermories damnati, 1070; TempoTiSjactura in habuerit, 45(5. .•;.'"
yerbisbtiosis quantopere-cavenda,1118 et seq. Otiosum Papa3elogia, 422.SanctusPater appellatus, 264.Ei da-
verbum-qubd.nullani liabet rationabilem causam,-1118.- tusSanctitatis .itulus, 27i,598,646.Sublimit_itis,399. Ma-
•Otiositasfngienda,423.Oliosurn.nonest quod nbnbmnino jestatis,-:249.260".Sereuilalis, 207 h., 509. Excellentise,
ralionevscuumesl, 507. 500. Digrialionis,417.Papa' etjuo albo veclus, 457 h. In-
1OTTomonachusMediolanensisj 145. , •_' -" ,dutus cappa.rubea,.252_6.s437 n:,458, Papsebfevisvita,
-OvaquainmUltiS'modisppssint et! sbleant prseparari, ";235..F.Sbdes apOstolica,'Vicarius.-•' "
535.Eofum abslirienlia"' apud ptiihos" Gistercienses,Tl n. Parabpl_e-Salomoniso__i_imhliI-w, 267. '.
222.Ovi et-apiGhfistus com- -- Paraciitus est Christus,1062,V. -Spiritussanctus.
Ovis, hornen'-"'" ihriocenfise,
-• - " " ' Paradisi
pafatuf, 722. 1 felicitas, 1388:-Ejus ' forile spirituales
- '• ' quatubr,
' 1234. r=-Bealitudo. /. • ;
' -;: r ._>•.' ' - Pareiitum ex instabilitate-et defeclu
p ;:" primofum-lapsus
'' charitafis, 1063.Eosnoh vi, sfedarte Vicil diabolus,T108,
.Pacaths quis>,491.- , .. ' - • 112S.Parentu"m.aftiorut 6rdinandus,T09.Crucilixi-amori_
491. .'" . i <-. •'"<- cederedebcl, 299. Pafentes iu f&bus'sa]utis-fi!ibfumirii-
.'.'PaciGcusijuis,
- Paeta-,ab iisnon.resilienduihob <2Q8_. -
: suspiciorie_>, mici, 119et seq._120. Parentum fuga cbmmendatuf,115.
- Pagani an occidendij 546^ ; _. _ -. Hos sperneTepro Christb,piissimum, 109. Eoruinfamor"
•_:PAGINUS de Mbnle-Desiderii,miles Templi, • non consulendus, ubi de-fug'a'sa3"Culi-agituf,
• PalatJuriij-.humJlitasirieb ' '. 541.;. 109. Baren-
' rara,-457. tes qrii-suos a feligiofiis irigressu avertu'rit""arguuntur, 9
- Palefriduscpiid, 108h. •-..' et seq. Parentes religiosos filios.non amittunt, 118. Pa-
. Pallium pleriitudo honoris archiepiscppalisi 141, 672. rentum ,pr_eposterus aihor moriachisquam"periculosus,
jEjhs u*iusarite S: MalaehiamarcbiepisdopisHibernitede- -1484.Eorumcufa a mohachisabjicienda-,-809. JesijsJonge
-fuit, .672..
Quantiejus 'diguilale'ni'.feeerit,<687seq. et Ante S patria et-' pareritibus ^quserendus, 564.'Parisius nobilis
:ejus iisuihari archiepiscopiATiriachanianlistites,
""' " -metro- -Galliarumcivitas-regia,"450."-ParislensisEcclesia ' • pastofe
-- • • .
' ' desliluta, 208. _. _
politariiusi potestale,'511'iiYum
Palliata iniquitasperfeetof tentatio,-1392ei seq. Parochia prp dioecesi,174:'n;, 252,:.-
'. _Panis•Cisterciehsiumexavena, 6 n., 391. ."- <."., ' Pars^bplimaqua.,1001-. '': ; "-_.
_- Panis anihisemultiplex, :1074.Pahes septem mystici, Partus duo in matriinoriibspirltuali, 1566.'
-959.Panes tres amicomiuistrandi; veritatis, chafitatiset PAIIV-INOS' ex "monaehbS.VincentiiLaudunensis" iibas
"' '
forlitudinis, 9J.0;Panes seplein ex quibus quatuorJiofni- Cameracensis,55, 56n. .
jium riliiliasatiavitPbihinus mysticCi!1038.-Panibus-quin- - Parvitas duplexj-bumilitas'et mansuetudo;utraque '
ta-
que aposl.o1i'T6fecfi, 885. -'-'•- mennon parva virtus, 958;_ :
•' - Panhi Cliristinostfa3sohl divitise,667. '- - Pascha, transitus, 897.Noneodem. tenipbre aprid ,om-
- Papa7-vicafiusClifisti, 249,-474. Vicarius Petf-i, 178, nes eelebTaluii,-2l6.Paschaliscorifessio,-898.Ilem;Com-
317. Viba"fihsPetfi ei Pauli,177 nt. "242.-Apostolorum mu.nio,- 898.'- ' ;'"/ -!...-•.'•; :. --,-.,
-h_6f.es; "425.''""Orbisep_seopus, 238. Speculalbf easuper ; Pasci a spobsoquairidulce,1388_.Paseiinter iili.aqiiid,
.ombia constitutus, 419.Tarem honhabet supefterram, 1514.Pascitur spbnsus,.cumiIliobediluiyT5l8. ' F.Pastio,
417. Ipsi datum cst judicafe de univefsis; 19S;-Giadius, Gaudium spirituale. ..'-• ', ._
-e.us.dupleS,-458.J-GIaVe*s ejus, -270.Pleriitudopo.esla.tis :Pascua sponssfi,139.0.'Pas"cua'mal£i.(judfumduhipasto-
super universas orbisE.cclesiasei donata, 141.Solus ple- :fum,pr_esertim"p]iiibsbphorum et h'_eretlcof uih, 1390.
mtuchhemliabet potest)itj§_-256- Orbi exeuhdurh:ei,qui -•"PassagiuniCistefciensibus - nionaehis'aLolharirigi_e
" du-
-yolet-explbfafe"qua.-ribripertineant a'd ejus cufafh;425. ce coEcessiim,T26. - , '. , ",."
EiTeverehtia^bmrhftiode''.exIiibehda,T41. PPtesf «iririeiri PassioChrisLinpstfummeretur ameferir, 114. Magriura
ulclsci ihbbedieritiam,"-\M:Papis primatuinteslaturap- Smoris ei
incentivum,586,1145 seff.-iMaftyrum conftirta-
pellafie .de toto mrihdb atl.ips-im", 428. Nonmodo-oviurii lio, 1477.flemedium tentatofiini, 599. _Quam- efficaxad
sed etiaftipastorhrrioiriniumuhfispastb_r,422.Bevereritia spem Christianam,1476. Sola nebissiifflcit, 883.Passio-
"abafcbiepiscbpo-eiexhiberidaito.peepiscopiscrearepo- i)is"Ghristimeriibfia optimuih'iiiter aspefa- ,et prospera
"test afcblepiscbpbset erioriverso!:et crearepotest.novos pfsesidium,1418. Passlbnis'Christi vis et efbcacia,'88,4.
'episcdjjatus,'ttl: Episeopbsipsos deporiereet excommu- Ffuctus,"587,'Ejus meditatib qriaitiutilis,-299, 1419.JJbi
:mcare potest, 422."Sbliustestejus eplsbopbfum.deposilio, passionis susegratiamrecogitari videt Chfisttfs,ibi sedu-
" '235. ;i:fiiiibusYleff-e'quaseumc_ue pefsoiias'ecclesiasticas lus adest et ]ibe.ns,587.'Berb_irdi_devotib'.in Cbristipas-
qubties vid_erit''expedife'febgefe potest ad pfceslentiam "sibnem,888,1418889..Ei et seq: PassiohisChristiirinobisifucti-
'suam,'141:Pfssidetprincipibus, impe"ratYepiscopis,regna ficantis-ibdicium, '-tribuituf remissio peccatorum, "• •'.
et imperia disporiit;252. E.iuslsesio-pmriescathblicos tan- •972. --'_.:' .'.'."'.'•.'
gil.,240.'Pap'_ecbri'seii'sus pro Boberli trarisitii ad Julunia- Passionumhqstrafum caussbstbhuriiofibus1ihordiriatis
eenses.3. . _ _''-"'•- "procedunt, 1058._H_e quomodoordinahd_e,817, 889.Pas-
Papse polestas hbn-solaa Deb instituta, nec alias spp- siorieshujus temporisnon surit "condignse ad pfffiteritam
' '
1277 - VOLUMINISMIML - 1278
'
culpamquce remittitur, pf ad _ssentem graliam <ju_e ,im- Pauperes, sed pii et-feliglosij-iri priiriis fdvehdi,100.
mittitur, ad futuram.gloriamqusapromitlitur,494. Non suut relinquendi,qui ipsi se reliquerunt, 267.Pau-
-
Paslio.et cubatib in meridie quid, 1587'el seq.' Pastio perum pfeces arma Befriardi.258.Pauperes de suisiabo-
sponsi, profectusnoslri, 1515. Pastus ovium triplex, ribiis aiunt monachi-Claf_e-Valleh_iis,855. A pauperibus
1557. - ccelummercantur divites,1222.I'aupefes divitum manus
_
Pastores sponsiamicissimi,1537.Sunt quasi custodes osculanlurcum aliquid ab eis accipiunt,1276.Pauperum
et cultores.vinese, 991. Marttue fungunlur officio,1002. •. amof etiniitalib qiianti,,-107.-Pauperum'causa; pf_e aliis"
Propler imperfeclosinstituli, 1447Y"Pastorebono nihil curand_e,415. Pauperumquerelse ih luxum pfselatorum,
:pretiosics in Ecclesia,247.Pastorisboni est infirmorum Isielseq. Prastringitur - - acceptiodivilum
"• pras pauperi-
--
.
poliussaiuti,quam proprisei<ltioiiiconsuiere, 1530.Pa- bus, 457. . ,. •• .
; sfor.is boni condiliones, 1542, 1557cl seq., 1522et seq. 39.
Paupertatis elcgium, Paupeftas voluntaria, Christi
OvibOsdebel esse dissimiiis,463. EjUSLripiex oflicium, caslellum, 1183.Via secura, 270. Paiipertatemhalivitale
: 900.Tres doles, 989.PasLoriiriprimis hecessariusamor, suapreliosam-fecit
- Christus,757.Paupertas sar)cta,100. •
1147,1557.1temvigilanlia,1240 Soilicitudo,214.Exem- Martyrium,T050.Paupertasreiigiosafelix elsecura,"852.
. plo polius quam verbo docendum,1225, 1557. Pastores Pauperlas evangelica ot ccelestiapossidet et lerreua,
oves-suas-pasceredebenl verbo, exemplo, et oratione, ,1552. Vjiiatur afiectu .rerum eiiam minimarum, 1157.
, 193.PastoresEcclesuelitlerafos et sanctosrequirit Ber- - Huic prpmissumcentuplum, 370.llem regiium coelprum,
nardus, 248. Fac opus evangelislse,et pastorisopus im- 1026.Nontam. promiltitur, quam datur, 727. Pauperlas
plesli, 453. A pasloribus ciiranon curatio exigitur, 455. yacatinvidiaprbpria et alienai 1185. Non pauperlas, sed
Paslori pionon sufiicitsua correptio, si adhuc periclite- paupertalis amorvirtus repufatur, 105. Opporluniuscon-
turinferior, 1415. Pastor cum duris et refractariis ut •tentum esseiriopia,quamimportunacopiaabundare, 105.
agere debeaf, 458-Pastorumest domdrelupos, nondomi- . .Pauperlas volunlaria universa supeTiluaresecat,-790.
nari ovibus,420.Pasloresnegligenles-seet suosperdunt, • Paupertatis cuinulus,-1-157.-PaupertasClifisti, 905.Y.
i559._Bonos a mercenariis uJseeriiii.persecutio, 494.Pa- Christipauperias..—Paupertalis amorIn .episcopocom-
sforsic scial disponerenegoliarerum exteriorum, utno- mendatur, 41. PaupertasS. Malaclii_e episc, 676. _<.
fit prseppherecuram animaruhi, 61. Pastores rapaces ., Pax el umtas.formam-cuelestis civitalisnobis reprsesen-
.quantapro.temporalibus.patiauiur, 495. Pastorumbono- -. tant, 1021.Pacis et concbfdisesymbolumanima iu corpn-
rum quiedelicis,.1213. Digni.ad pastoralemcufam trare, 1021.Pax e.lioncofdia angeiismaximeplacenl, 1021.
hendi, 247.Pastores veri quibus pascuissoleant animas . Pax et charitas ^pmmendatur,.1.572.Pax cum Dee, cum
pascere, 1596.Pastorumquorumdammala paseua,-1390. . proximo,et in seipsphoininiqu._ere.hda, noh gloria, 1041.
Peria-.losumest agere gregeni "seorsuma Pasfore, 1387. _ G!qTia,Reiypaxjiiominumporlip,,154.PacemDeusfribus
Y. Prselatus. -. - .- , —. iliominum generibusJoqu.itur,1105el Pax_in mundo,
Pastoraiemcuramamor.equietis abjici non probat.Ber- - Ciirislo adyenienle, 720.=Pax nulla, seq. limore prsevalente,
pardns, 91. Pastoralis cura apad Cislercienses olim non .1444. Pax perfecta.liip.haberi n onpotesl, 758.Pax plena
gfandislionor, sedgrande cnus; 524. - . .' et perfecia alteri vi.tsereservsilur,767.Pa.x et gaudiumin
.-. Pater Deusperfecte nbn cognoscilurnisicum perfecLe , coelo,-1123,-Pax-plenacordisfuiurse vitse reservata, 924.
diligitur,1287 P_atrinon coavenilmilti, autdescendere. YPaciduo necessaria, 1122. Psix'quarii_pfb3amo debemus
dec(E]o.sed Filip"aufSpirilui sancto,569. E.jusest-'mi- -'charitale ethumiiilate riufrienda, 1124."Pax ihultiplex,
sereri, 1314.Patfis et Verbiprseseritiain nobisundecol- '_ 1235.Pax quadrupiex,--l'2i2.Pax iicja, inordinala, et
ligenda,1309.-PalrisafFee.usin Filiuih, 65:Patris nomen ,. Christiana,T122.Pacis studiumJites f bprimit,1356.Pacis
tenuit S. Berna.rdus,74. Paires aule Chrislumin fidefu- _ inimica ambitio,,154. Pax perdiiur, cuni'Deigloria sper-
tufi Messise.salvati, 654. Palruni antiquorum desideria hitur,T54.,IJbi pax riop'est,'nec Deus, ,369.Uliliofasurit"
erga Christum nasciturum,775. Hsecdesideria noslrum paucacuhi pace, quani'mullacum scandalo,540n. 1'ac.em
arguunt torporem, 1270 el seq; Patrum.veterum facta EcclesiisprocurareSedis-est aposfo]ic_e, 525. :
qusedamsignifiealionedecora, etsi'opere ipso fteda,807. Peccator.unus cuni.'dseirioneefficituf,968._Etiam.car-
Patrum cpntemploreshsere.lici,185. Bernardi revefentia nem suambdit, 480. "Peccantenihoinin.em.cur.slaiin)'non
erga Patres, 102 F.Bernardus. deleyefil DeusY1050.,Peccunsktere'iibri "potesl, 485et
Paternitatistitulus episcopo,554.S. P.atriciusHibefnen- '. seq. Peccatbris' carcer,| tbrtores, et infernus, 998:-Pec-
sium apostoius,
" "1045.Eius cultus, 667. Ccemelerium, catorum et justofum consijiumet finis,114.'Peccalorhi-
_687. . , - , . ." iiil exspectat, sed pra;sentibusdetentus et. contehlus est,
Patierisqais, 491.Triplici'providentia eget, 989.--Pa- 1502.Peccatofes Ecclesis filii ,esse_ndndesinunt',13EJ0.
" lienter tolerans alios, qmni Jaude dignus,1029.Pali et Dei misericbfdiain peccatores,178, 100J-.Longanimilas,
pasci simulmolesta .iucundilas^l590.Homo sil jumerito . 954,1289. Ejus dignatioin suscipiehdopeccatpfe,1561.
similisin ferendoCbrislipnere,:859.. Tndulgenlia-Dei efga peccatoresin,trlbus, 942. Peccati
Palientia.pie viventibus necessaria, .981. In duris et "; " uliionemtardat Deus, ut commendetpa.tienliam,impleat
asperis aniplectanda, 794,.Nun tamen omnis patienlia - "electionem,et.confirmet"chafilatem,911. Audiat in sui
- probanda, 409.Patiendi. speculumChristus,et ppsemium' vocationepeccatbrquod timeat, el sic.accedensadSolem
patientis, 1430. Palientia commendaturexemploCJifisli, justitise, videat illuminatus quid,diligal, 112.T. Dei mi-
—
944. F.Chrislus.—BatientiaDavidisin "maledicumexpen- "sericordiaetMisericordia, Peccatoresexcitatad pcchi-
.. dilur, 1594'.PatieritisecumuIu'sYll57. .' tiam Petri pcenitentisexemplum,994.'
PAULI (S.) Virdunensemonasterium,-expuisismpnachis ' Peccatoris vocalip et illumiuatio quompdofiat, 115el
concsssum cancnicis,175n. ' ' BernardiYopefa c.editPrse-
' skq.Peccati jugum semel941. susceplumexculere, divinse
mbnst., 250, - . -' ... yirtufis est nonhumansp," Peccatoris cbhyersibres
PAULIKUS (S.) sanclis Ilarfino, Ambrosio,Augustino,' divin_evirl.utis,-902. Magnummiraculum,•1070. Crucis
Hieronymofamiliafis,mullisque.abipsis,' et a S. Grego- pretib.susffuctus.,.117.Peccaloris -eonversioquantum.sit
-,.rio laudibiisprcedicatus",
' . "PAULUS 221: ... . 'illibonum^-l^S.' PeccatofisJjamsuscitatistatus,'1004.Pia-
•
apostolusconversusinultos olim prsedicatione,• cet utefque Deo et "peccatbrcompurictuset justus devo-
nunc eliara exeniplo,oratione, doctrinaconvertit,955.In tus, 1092.Peccaloris cbhversioDeoad' gloriam,angelis
yerbis breyis, sed in senlentiis cbpiosus,1122. Noriho- adlsetifiam, hominibus est ad exempluni,T43.Y: Con-
-minum, sed Dei ..odiciuriisestimat,1154.Ccelestisfistula, "yersio.-PeccatbrespffinitehtesBernardusremittit adepi-
^74. Os ejus, fistula Dei, 1555.Fons magnus et" iridefi-'' 'scbpos, 65. PecCatoribris'pcenitehiibus, feligiorieh)ingfedi
-:-"Ctehs,129.1.-Tolverba; tbt' tonittua,- 1125.Magistersim- .''pefsiia.det>:S.Bernafdus,'6S. Peccatofes absque -pfsevia
- pliciler appellatus,11414.Item - Sapientissimus dictus, pceniteiilianon promovendiad Ecclesise dighitates, 26.
"1421. Vas"-afomalicum,1298.Pauii merita unde, .623. • Peccantium-multitudo non facit' impunilatem"scelefum,
Pauli nigredo et formositas,1531 et.seq. pauli pietas, 590. Pro desperalisnori brandum,sed gemendum, 579.
1298:Sefvilus qualis, 410. Ejus raptus 'exponitur, 568. Peccatumgrave ouus,870.Estanimaemalum,855.:Pec-
Paulihumilitas, 1394.Obedientiaet propri_evoluhtatis catummagiscavendum,quamejus Jsuppiicium;
' abdicatio 855.' P-ec-.
commendatur, 937. Siarisuetudo,959. Ejus elo- _catasunt opera tenebrarum,-769.<Peccati nigredo intus
ginm, 988.-MirairiPaulum Dei misericordia,"995. Anima est, 1570.Peccatasunt parietes, guibus a Christosejun-'
qaomodoperdendaexemploPauli,1578.Quomododistin- gimur, 1458.Peccare possehominicur.datum, 612.Pec-
" gual inter se' etanimam suam, "1578.-ConversionisS. '-; catumAdse et dssmonisiirFilium,:1508. Primi parentes
•• noii coacli,'sed deceplipeccaverunt,1108.Peccatumtri-
Paulimeiriofia.quamutilis, 955.
Pauperes beati, 1025.Noh tameri quilibet. etiam vo- plex Evse,curiosilalis,voluptalis,.vanitalis,'974.Per pec-
Iuntarii, 1025. Sed pauperes spiritu, 483, 1026.Ebrum , catum.horiiospoliatus,974.Peccaticlades in corpore et
dignitas. 107. Beges sunt, 107,-'198. Et quidem reges • in anima, 998. Peccata ex fidei defectu,1231.
; coeli,727.Suntquasi incogniti et dereltcti a Deo, 1202. Peccalumuon csl nisi.voluntarium,71:'Hocnon excu-
et martyribus eadem repromissiofacta, 1029,., sat.volunlarianecessilas,-.1552;'Pe.ccalicogitatio decolo-
- Pauperibus
Pauperesin futuro judiciosecuri,_850. rat animftra,.affectiovulrierat, consensus"necat,.1098.
S579 INDEX RERUM ET VERBORUlx i2B0
Pcccati voluptas brcvis, memoriaamara,479. Ejus velu- Perfectio.quamrara, 1118.Perfectio hominisin "quo,
ptas Lransit, toditas manet, 456. Cerruplela natur_e ex lOOI.Perfectio aposlolica,victu el veslitu esse conten
peccato, 759. Eonio nou polest non peccare, 612.Nec ta- "tum,984.Perfeclio qusedamin)perfecta, 834. Penectio
men amisit liberum arbitrium, 612. Nonpeccare,Deiju- est cognoscere se imperleclum,580. Perfeclionisvia usu
stitia esl,134i:Pro peccatis orandum,eliam sancfis,152J. filplanior, 345. Ejus sludium nescit finem,235. Iu perfe-
Peccatumfacit consensus,non sensus, 1457. Gonsensusin ctionissemita sempercurrendum,255el seq. Vi_ead per-
peccatum sollicile cavendus,1439 Peccali gravitas non fectionemdiversse,530. Conatusad perfectioneminanes .
ex eventu, sed ex intentioiie, 70. Peccata piis cooperan- ' sine Deo, 1563.In perfectioriispropositoapparereimper-
tur in bonum, 1086.Peecatum et pteriaquomodo nobis fectumnsevusesl, 247. Perfeeliones omuiumrerum emi-
cooperanturin boh.im, 1165.Natus"ex Deo quomodonon uentius in Deo, 1024.
peccet, 811,1093.Peccatanon omniaesse paria,510, 512. Perfeclus quis, 1023, 1465.Perfeetusnon est qui non
Peccatorum duse species,fiagitia.et facinora, 1195.Pec- cupit esse perfectior, 47, 421. Nemo lam perfeclus
caritalii in spe, alii ex desperatiorie,1029.Peceatumma- non egeat remissione, 775. Perfectorum est gloriariqui in
nens etregnans quid.835. Peccati gradus.pulchra simili- trjbuiatione,45. Quidagendufn cum perfeclismonachis,
iudine declarati,1149et seq. 87. Perfectorum unio cum sponso, 1507. Perfeclorum
Peccalumoriginale maximum,886.Peccalumoriginale tenlatio palliata iniquitas,1592 ctseq. Perfectorum rrie-
non deesLubi libidonon deestil71. Peecati originaiisre- moria Bernardus recrealus, 1507el seq. Perfeclioni in-
media ante Cbristum,627. Ejus^reriiedium oJim durum, sislendo moriens,perfectuscenselur, 235.
nunc facile, 804. Pecrato originali delendo'iu parvulis Periculavilseprsesenlis,874.Periculishic omniap!ena,
ante Christum sufiiciebat fides parentum,- 627. Peccati 823. -
actualis expers sola ex natis mulieruni-MariaVirgo, 170. Periculosainter media periculasecuritas, 7.
Peccalisvenialibuscur maneamus bbnbxii,-892. Peccata Permutationesinier ecclesiassine simoriia,536.
qu_ei!amesse venialia etiam in transgressionemandato- - Persecutio Christiano ipsique Christonunquamdeest,
rum Dei, 510. Hsecdelet.pedumloLio,891 etseqi.-Peccata 955. Persecutionem pauci pati volunt, 10i9. Persecutio-
venialia non negligenda; in his tamen cavendaanxietas nis nigredo, 1570.PersecuLiomercenarios, a Pastbribus
nimia, 892.Peccata levia nelle corrjgere, blasphemiain discernit, 494. Ecclesia perseculione aucta, 1575.Perse-
Spiritum sanclumirremissibilis,957.Impossibiieesl sal- cutio fidelium,ipsius Christi censetur, 935. Persecutio
van cum peccalisvenialibus,nisi per Christum, 892.. tentationumultima. 869. Persecutionemmajorema falsis
i Peccalumex deliberatione animam perdit, 1099.Pec- fratribuspatitur Christusquarna Jud_eis,955et seq. Per-
cata aliqua ignoranlis6dari, 652el seq. Peccalialieui im- seeutionem _Ecclesi_egeneralem prasdicit S. Norbertus,
niunes; si nou consenlimus,el redarguimus, 520.'Mundi-
ties a peccalisalienis quomodo obtineri possit, 1255.Si Persecutores suos cur " filios matris
' suseet non patris
otiosi puniendiquantomagis peccanLes,486.Vefecundise vpcet Ecclesia,1571.
species etiamin peccatoribus, 1567. Peccala -spiritualia EstPerseveranlia commendatur, 1175. Ejus elogia, 139.
divinse
recens conversisnonbene nota, 481. imago selernitalis, 1252.Êternitalis imago,
- \Peccalis soiis Jrascendum, 866. Homoex voluntale a 458.Boiiisoperibus est necessaria,T429.Sola coronatur,
peccatoTesurgerenori pciest, '612.Peccalorisredemptio 118. Ipsiusdefectu mulli perierunt, 159.Per caudamUc-
per Chfistum, 998 Peccatum et morteni, duoshominis stia? significata,41 n., 164, 895.-Dasmonipsi insidiatur,
1066.Exhbrtatioad-persevefariliarfi,82.-Perseverantiam
hosles Chrislus prolligavit, 777. Peccatum originalean faciuntimitatio
alienum a Christo expiatum, 806.Peccati triplex genus Sanctorum,brevitas temporum,fragilitas
Christi morLeexpugiialum,originale, persouale, singu- corporum, 1169ct seq. Perseveraritiain cruceet pcemlen-
893. . -"
lare, 8i6. Pro quibusvis peccatis uuriquamdespefandum i tia,PerseverantiaChristiin
de misericordiaDei, 570et seq. Peccala diihiltendipote- - Pefseverantes in orafione xruce, 895.
statem et voluntatem habet Chrislus, 555, 555.Peccalo- 1290. Perseverare"in malo ex aridis fiunt ferventes, -
rtimremissiopassiohiChfisti tribuitur, 972.Peccatorumve- diabolicum,719, 858.
niaiiura et mbrtaliumreniissioniquid necessarium,1111. 901. Persuaderidiefficacia,901. Nurrimoconfessiouis ' menda,
Peccati odium, 1178.A peccatoquomodorevccetur homo, . .
1245el seq. Peccato nihil resistil efficacius,quampudor . Consilium. Pertinacia in propric sensu nptatur, 204 el seq. Y.
aul dblor, 1110.-Peccatoris.resipiscerilis quatriduum,
.1004. Peccaiumnonregnatin animoconlrilo, 1076: Pec- - deat, Pestilentias cathedrse..-_.- quatuer pedes, et quis in ea-se-
catorum recordatio anxia lsetioridivinsebenignitatisre- 1199.
eordatione interpolanda,1295elseq. Petitiones cordisin tribus, 824.Christuscur pelit a no-
•
Peccati darrinaut emeridanda,1095. Peccatijusta pcena bis,"815. Petras foramina, Christivulnera; 1475.
nori avertenda ob malosevenlus, 205.Peccalum cur pu- PETRietPAULi
riiatur poenaseterna, 255.Peccatorum poenaDeus liumi- (SS.) elogium,988.Duosunl luminaria,
lium gloria, 455et seq. Peccataradicitus evellenda, 998. < magistri etmedialores, 988.
. Petri
:'Peccatisnovis prius obstruendus aditus quam expurgen- 497. (S.) Carnotensismonasterium '' . 'magnas
' nobilitalis,
' '
." - . _
tur vetera, 481.Peccatis expiandislota vita impendeuda, _I>etri 61.
1129. Peccati sensus' tollit aut niiuuit sensum p_en_e, Petri (S.| Catalaunensis.monasterium,
1.164. , . . , (S.) de Montemoriasterium
' canonicorumregula-
rium, S. 7 7n.
Peccaiorum mors mala in mundi amissiorie, pejor in , PETRI,Alfonsi August.'
regis Portugalliaefratris, in Galliaet Lo-
carnis separatione, pessirna in vermis ignisque duplici tharingiamilitantis conversio,289n.
conlritione, 110.Peccati deferisioquara periculosa,1415. PETUI e piscopi Palenlinielogium, 534 elseq. .
Quot riibdisiierisoleat, 577. c
Peccandi. ohsuetudine homo PETEIPisanireconciliatioper S.Bernardum, 198.
. in proiundum"malorumruit; 579.Gravissima.iraDei, cum . PETRIde Boya uovitii Clarse-Vallensisvita in sseculo,
_.sinit impune peccare,. 1415et seq. Perseverare inpec- 595 el seq.
catb diabblicum, ,719.,Peccata, sua .jactantes,notantuf, PETRONILLA abbatlssaFontis-Ebraldi,191n.
1513. Teccati consuetudpquam gravis, 1102, Peceatum PETROKILLA AIienor_eFrancorum reginse germana,
. obsiinati accumulatDei Ibnganimitas, 110. Quanlo.quis . 200n.
ad altiora profecerit, tanto grayius,si corruerit, colliditur
qiiaudoruit, 109?. AmaosJesum ejusinjurias ferre non '. PETRUS apostplisaliissuperior, 422. Episcoporumprin-
.potest,T422. "'.'.;', ceps, 670.Ejus amor, 1528:ClavesChristi. ei dalse, 1508.
. Pecoris spiritus qui egeat corpore, 1277 et seq. Pecora Ejus Z gladiusduplex, 257.Timore vacillans.mergi cospit, .
. etiam serviiinthomini adprofectumseternitatis,1277.- 957.. elus ejus intempestivus, 1465.Servi.amputavitau-
. : Pedum lolio peccata-venialia delet, 891eiseq. Pedes rem, ut viam facerel veritali; 1367.Petri- frigus,T465.
. Dei, misericordiaet judicium, 1281.Horum in animain- Negalio discufitur,.618 et seq. Peecayit; non Chrislum
, dic.ia,.liirioret spes, 1281.Uterque osculandus,1281. odiendo.sed se nimis amando, OlSYRespectus"a Christo
.. Pelles SalomoniSiquse,T561.' . , quare fleverit, 1460.Ingerisin eumDei misericordia,994.
. v Pellium usus,-218..Etiamapud moriachos,552.Impro- Pelri pcenitenlisexemplumanimatpeccatores, 994. Pe-
. batur, 782,-,945.Th Cluniacensibusculpatur, 6. Pelliciis trus ' pompamet splendoremnesciyit,457.
; eor.umopp.osit^:Cistercieiisium'tuiiicse, 2. Pellibus invo- PETRUS abbas'Ceilensis,,280ri.-,712, 714-De reformat.o
luta sup.erbiahieiiorest, quam,turiicata*'superbia, 552. _• mpnasterip;laudatus, 280 n. Bernardi alumnus, eius de
Pentecostesfesli-dignitas,928,-Comtnerciumcoeli et coricepliorie B. Marisesententiam yindicat, 280n. Cartu-
terr_ein Pentecostes, 935. : sianosdirigit inDaniam,547n. -
Peregrinatiohesin monacliisimprobatS.Bernardus,558. "PETRUS abbasmonast.Ommum Sanctorum canoh.reg.
Peregrinimoralisdescriptio, 826. Peregrinorum'ad[ .S. August,-61 n.
• Christi sepulcrumaccedentiumgaudium,556. :-'- - - . PETISCS AB-ELARBUS, 180,181, 504. Ejus morum descn-
12SJ '"'" - VOLUMINISPRIMI. i2S£
ptio, 18Set seq. Et deformispictura, 306; 310ei seq. Di- A "-Pharissei superbia,- 566. Afrogafitia et elatio vacua,
ctus autichristiprsecursor,508. Draco,182, 505, 506.Si- 982.
lel in Britannia,in Frar.ciaconcipitiniquilalem,506.No- -_PHILIPPUS episcopus Tarentinus degradatus, postea
varum vocumet sensuumauctor,302. Ejus "librinpminis prior Ciara3-Vallis,<258 n. Prb ipso inlercedit Bern. apud
monslruosiet dogmalis,505.Errores, 505,506, 507,308, Eugeniumlll, 258el seq.
511,650.De Trinitate, 637, 640r645 et seq. De Dei po- -PHILIPPUS iri TuronensemEcclesiaminlfusus,:134 n. A
lentia, 642.De Palris omriipoleritia,644. De Incarnatio- primsevaindole quamdegener, 155.Gilbertinepos et hse-
ne, 657, 641el seq., 655,-654el seq., 656.De Eucharistia, res ambilioriis,154ri. Ejus electionemS. •' Bernardus~ nuK
642.De gratia.657,641el seq. D"epeccato originali;'642. lam esse decernit, 567ter.
Depeccatodelectalionis,644.Depeec_.toJud_eorumqui PmLippusLudovici Crassifilius,55n.
Christumcrucifixerunt,645."De pptestate ligandiet sol- - PHILIPPUS ihohachusClaraa-Valiensis, 64.
vencU,644.. De bouis aut malis bperibus, 645.De fide, - PhiLippus prsepositus Coloniensis,Imperatoris " cancella-
i- - ;."..
185, 645, 185. Ejus. scripta, 185. Dumsudat quomodo rius, 715. ....
Platonem faciat Christianum,seprobal :Ethnicum, 650. -PniLosopiiiAveritati pfopinquiorquse, 1099.
Sentenliam suam pr_efert omnibussafactisPatribus, 650. Philosophbrum imber steriiis, 1466. Et'mala pascua,
Ejus dogmataper Galliaspassim disseminata, 509. Libri 1390.Fueruntglorije laudisquecupidi,1099; Vaniel cu-
lecli in curia Komana,502,505,'.506, 508,-311. Dbique: riosi, 954: Nolueruntabundareceusu terreno utabunda-
disseminati,302.Eos cum animiindignatione legit Guil- renl in sehsu.suo,1026.Deuniperfeete non,'cognoverunt,
lelmusabbasS. Theoderici,302.:Suessionecoramlegato1-1286.
damnatur,186,"506.Eumdemetsectatoressecreto, dein Phrenetici, quilugent adolescentesvits religiessepfo-
coramteslibusmonet Befnardusut resipiscant,509..Ipse: positumamplecterites,299. • . .
Bernardumpfovocalad singularecertamen, 185.Ad con- Pictursevansea clauslrisrejiciendse,539el seq.
ciiium Senonense,509.Ei tamenpostea. responderede- n Pietas quid, 412. Consislitiri dupbus, 1187. Ejusun-
negat,310. Eumqueformidat,502. Ketri Abselafdierro- guenlum ex multis rniseriisconfectum,1297.Non in li-
res, perspna ejussalva, in. concilio Senonensi damnati, bris, sed in moribushabenda,1508.In negptiis periclita-
510. Appellatioad papam, 310. Capilula ejus errorum, tur, 495. Ejus fruclus- etiam impiis desideralus, 840.
502.AsanclisPatribus damnata,185.Et ad papam trans- Pietatis exeniplavafia, 1298el seq.
missa, '510. Ejus librosRoinam iniltit Bernardus, 506. Piis omniacooperanturin bonumetiampeccata,'1086.
Ipse ad curiamKomanamproficiscilur,507, 508. Ejus do- Eorumdesiderianon
- semperperficiuntur, 86.
gmata ab Innocentiodamnata,187. Scriptaigne addicta, Pigmentata-viriaapud monachosimprobala,536.
640. Prseserlimliber De Trinitale a legalo BomanseEc- _ Pigro fastidium.nonde satietate, sed de inedia genefa-
clesise,184.Ei adhseretArnoldusde Brixia, 187. Cui ditur, 345, Y. Desidia. -
citur similis,305. Aiberieiftemensiscondiscipuluset ad- Pinguediriisusus quotidiead' condienda leguminaapud
' '
versariusfuit, 35 n. , Cluniacenses,531n. •
PETRUS archiepiscopusBituricensis, 200 -n., 203
' n., Pisa in iocum" Romseab Innocentio secundo electa,
245n. - - .., 140. . _
PETRUsarchiepiscopus Lugdunensis,162n. "Illius apo- ; Pisani summumpcntificemrecipiunt exsulem, 146.In-
stolicESedis legati elogium,552. Dictusvir piseinemo- nocentio fidelesmiriiset muneribusRogeriiducisApulise
rire, 168.Ejusin conslituendoepiscopoLingonensiprse- j- resislunt, 140. Bogeriumtyrarinumab obsidioneNeapo-
sumptio,164, 165. lis fugant,et urbes qualuor munitissimasexpugnant,146.
PETRUS decanusTrecensis,715. - Pro eis inlercedit Bernardusapud Lolliariumimperato-
PETRUS diaconuscardinaiislegatus, 35. rem, 145elseq.
PETRUS episeopusPapiensis, 145, n., 157n. . . Pisanumconcilium,142n. 145,144n.
P-ETRUSalter Papienstsepiscopus,143n. Pisces mysticitripiicis generis, 1061.Piscium squam-
PETRUS episcopusSalmanticensis, 1 97n. Ejus humilitas, £ mse patientiam, pinulse_hilafilatem significant,1061;A .
197,198elseq. • . piscibus abslinuereprimi Cistercienses, nisi in itinere,
PETRUS episcopusSilvanectensis,199n. 6 n.
PETUUS eremitaPrior MontisS. Quintini'prope Pero- Placere illi non potest Deus, qui non piacet Deo,
iam, 528n. Sacheexpeditionispr_edicalor,528. 1349.-Quibusin malisplacuimus,sequeet in bonis place--
PETRUS de Eoritaniscardinalis,55n. re non possumns,81. "...
PETRUS LEONIS, 505, 506.Besliade Apbcalypsi, 150. Ex Placitare pro iitigare, 51. _
Judaismoorigiuemduxit; 145, n. Monachus-thit Gluriia- Plorandiqui temere mortuosplorant, 1557.
censis, 155n. Cardinalis,legalus, 55 n. Ejus invasio,154. PlumisaviumChristijugumcompafatur,545.
Ecclesiarumorhatusdiripuit, 24i. Ejus schisniaper octb •'Pluralitasbeneficiorumarguitur, 472. .
arinos, 1546 Mors subila, 152n. Pocnanullaesset in lerra,sini:n prsecessissetiniquitas,
. PETRUsiLombardum Bernardo commendat L ucanus epi- 1155.Nunc guttatim bibilur; inremuneratipne torrens
scopus,575 n.Eumdem victusnecessaria patienlemcom- est voluptatis,1086.Poeuas,quaspropeccalisaliorumvb-
mendatS.BernarduscanonicisS.ViclorisParisiensis,562. lunlarie su.scipimus,-a nobis exigit Deus, 1.154YPo_iia
PETRUS monachusClarse-Vallensis, 280. •
.... ' justa peccati.nouaverlendaob malos_eventus; 205.Pos-
PETRUS presbyter cardinalis,55. na?sensumloilit aut minuit peccaiisensus; 1164 Malura
de
PETRUS Treva decanusBisuntinus
" S. Stephani, 189, semperppana coiriilalur, 8b7.Homo carnalissemperin
n. AbbaliCarilociinfeslus, 189. pirna, .857. In similibus facLisdispar culpa et pocna,
.PETRUS VENERABILIS abbasCluniacensis,71,529,714. Ejus 87.
elogium,262,270, 529. Vir magnus magnis occupatusj Posnitenliainitium reveftendi ad Deum, 929.Pro in-
152. Continuaejus occupaliones,2J5. Ordinemmeiiorat. nocentiareputatur, 1151.Primus est miserirordi_egra-
270.Ejuslenitas, 213. Humililas,345.Titulos magnificcs _lus,490.Pcenilenliuriilacrymsevinum'angelorum, 1376.
non admittit, 246. Cbarilatiset concordiseamor,215 e*D Pcenitentiamhabere, dolere est': po3riitenliamagere' re-
seq. Placabilitas,-347. Quamexpers cupidilatis, 547. Suo mediumdolorisest, 480.Pcenitentiaelsi quid minimum,
jure in Befliner.semonasleriumcedit, 155ri; Iri ord. Ci- ea tamen DeoTeconciiiaripossumus,
sterciensiembeneficus,270.Ebrumprecibusse commen- refugienda,494. Cohortalioad eam797.P(enilentianpn js.secularibusdura,
dat, 347. Qui illius etsuorum tanquampatris et amici fa- 832.Seddurior Judicissenlentia, 1097.PcEniteuliamqui
ciuijt memoriamin capituloCisterciensi,548. Amicilia non amplectitur,aut ea se non indigerecredit, aut dedi-
eum intef et Bernardum,152, 211,212, 345, 546. A ju- vina-bonitatediffidit,758.Humilitas si nbn habet unde
ventule, 547. Librumde pfseceptoet dispensationea S. • pasniteal,habet tamenul poeniteat,1423.Poenilenti-ede-
Bernardopetit, 497.Ad S. Bernafdum dimisso regimihe tractio crudelismiseratio,827.Infructuosaest post mor-
se recipere cogital, 270 n. Bernardi littefas avide legit tem, 480.Innbcentiamservare facilius,quam congruam
et exosculatur,212,Qui ejus item litteris gloriatur apud agere poRniteriliam, 1129.Hsecdifficultasquomoro.supe-
extcras regiones, 152.Petrus Veriefabilis'excrisatse de rarida,494. Praeposterushominum pudor.de pccDitenlia,
tarditatejscriptionisad S. Bernardum,215 el seq. Petrus 789.Poenitenliamquomodo.Deusoperatufinnobis, 941.
YenerabilisGuigoniset BasiliiCarthusisepriorumfamilia- Homo tunc nascitur.cumadamorempcenitenti-e, etedium '
ris, 27 n. Ejus iter in Hispaniam,211.AS. Bernardoin- peccatianimusexcitatur, 795. .
vitatur ad convenlumCarnotensem", 529et seq. Pcenitentiatriplex : obamissaminnocenliam,perditain
PhantasmatadepbnendaadmtelligendumCanlieumcan- non requisilam, et neglectam Dei patientiam, 1166el
ticorum,1448. . Verse indicia, 578. Fal'_eiridicium,-nonfugere oc-
Pharaoniset Herodis comparatio,907. Pharaonisdevi- seq. casiories,898.Pceriilenliafalsa,ejusque popria,898.PCB-
ctietdiabolianalbgia,T407.Pl)ara'onis'pfincipesinyslici, nitenliseperseverantia,895.Posnitenti.adDeumacceden-
malitia, luxuria et avaritia,1407.Ttemalii, 1408. Pha- ti'necessariavefecuhdia,1274.Pa_hilentisenigredo,1570.
raonisfiliaÊgyptumdesignat,907, Poanilentibuscorigfuitosculiimpeduiri,"1275;PcEnitenli^
INDEX RERTJMET VERBORUM - ,281
{283
'ota vita impendenda,820.Poaniteritisstria necessarist: _ Praelatinoh tam propteriinnes, quatn prepter mabs et
êinpus,corpus, locus, 1227et seq. Poenitentise prsesentis infirmps instituti, 75. Eorumeondilio etoflicium, 1157.
lempus esl vigiiia seterni sabbatismi, 1058.Po_nitenti_e Eis zelus necessarius, 1541.Discrelioniset fervoriscopu-
locusmonasterium,575. Rectius in eo pcenilentiamagit la, 1_34'2. Charitas,puritasintenlionis, etsanclitas eonver-
monachus,quam in peregrinatione,358.Periculosumest sionis, 1257. Charitasin eis quomodo recte ordinanda,
inter sseculitufbiaes agere pcenitenliim, 794. Poeniten- 1456.Eis cura oviumnon fugienda,1290.Prselalisolliciti
tiampro criminalibus,nisi- sibi commissis;dare recusat vix vacant sibi, ne se sublrahantsubditis, 1447.Prselati
S_ Bernardus,65. Adultihon nisi bropriapcehitentiacx- boni erga filiosafleclus, 1291.PraslaliprodesseIsboreiit,
piantur, 1145. 351. Improbesatis prasesseaffecta?,quibus prseesse nbn
" Poenilentis etlazari comparafio,,10.05.Poenitentisani- curas, l541.-.Pra3lati est ministerium,rion dominium,418
msead Deum aspiratio,1526.Muliernon ampliuspecca- el _>e-/.'Prselato gloriosiusmibistrare quamdominari,419.
trix quando pcenitens,1076. PoenitentiaS. Jpannis Ba- Prselati subditorummatres _sefepulenl, non dominos,
ptislsenos ad eam excitare debet, 985. 1359.Praelato.laborismateriahiiriqhamdeerit,-419.prse-
sed turpis inconti- lalisutfaque vita
PolygamiacuJpafprtasse yenlalis,1470. " " necessariaj^Marise-scilicet
' '.
et-Marthffi,
nenlia,*1470._Eamturtur redarguit, cura 1105.
Pbmpas.etdignitatisprsesanctitatis perstringitmy . Prselatussit irreprehensibilis;1158.Subdilisinferiorem
437.Pori)p m et splendorem Petrus nescivit,457. esse.virtule, turpeesl, 592.Maius"perversoexemplosub-
.Pontiticis.etymcn el ofliciura,465 el seq. Vide Papa, ditos necat, 15..Pulcherrimus ordo est, ut onus:quod
Episcbpus.Prselatus. inabbatibus prselatusaliis imponit, prior ipse portet, 195. Pauci qui
Pontificaiiaiusignia impfpbantuf,
' 476.. utililer/pauciores qui humililer prsesint,1542 Humilita-
Ponliniacumccenobiumord. Cfsler.46. tisin prselatiscommendalio, 421. Eis magis nficessaria'
PONTIUS et
abbas.Clumaeehsis, JPontiani,55i. quam .c^fejis,, 471. Subjeelioriisdedignalioprselalionis
..PoNTius-abbas.Vizeliacensis, 557. reddit iudignum, 474. Praelalornmluxus prsestringitur,
•POISTIUS af'chidiaconusLingonensis,-162n. .163} ' 165. 1538el seq. Ilem avaritia,1292,1558. Prselatis Ecclesise
POSTIUS.episcopus Bellicensis,247n; . qualis nobililas qu_erenda,cjualisfundus,420. Quatenus
Populus Jesu quis, 786._ opes babeant, 419.Ebrum haereditas, crux et labores,
Porci cur in sacrificiispfferriprohibili, 968. . 420.. -"._"'
PoflarumCarthusia, 156 n. Pralati Deo ingrati admonenlur, 868. Eis plus curan-
Portahs Chrjstum n.bn oneratur, sed honoratur, 856. dse lcges Dei JjuamJusliniani, 410. Quales in conversa-.
Satis sequanimiterpprtandasunt cselera,cumuos non ar- tione, lalcs siut in occuitacogitatione, 1158.Eorum pu-
guit propria conscieritia,520. dor poxius, 192.Ante dignitaleriidebueruntiires metiri,
.. Potenlia ubimalitia?juncta est, aliquidsupra hominem 420. Muiliprivali boni, oui pr_elatimali,1541. Prselalos
prsBsumendmn,444. Polentisetrjplex genus in mysterio prpgredire nionasterio_quam- noxium, 15 el seq. Prseesse
Incarnationis: quod. non erat, creatum, quodperierat, sibi ipsi periculosum,92.Pr_elali<i in quibus obediendum,
reparatum; quod.super omnia prat, paulo minusab an- 1171 elseq. Eorum a
niandata subditisan discuticnda,22.
780.
gelis minoratum, non solaa Deo De pr33iatura imposilaqu_erilurS. Beruardus, 1576
sibi
. Potestas aposlolica instjtula, nec alias et seq.Item abbasde Spina,555.
spoliare debet, 455el seq. Potestatis ot _seienli_e arabitus Prajmiumnccdumamanfiproponifur, amanti-debetur,
quanlis malis pbnoxius,-919. Ppleslale accepta maiieiu perseveranti redditur, 591. Lbi *major poena,ibi riiajus
malo-qu-im-in bono uti abuti est, 245. pra^mium,75.
POTHO presbyler Prumiensis festura Conceplipnis ini- Prsemonstratunimonasferibnl,85, 58bn. Prsemonstrati
prpbat, 1C9n. primus incola frater Wido locumCi-terciensibuscesse-
Pracepta legis alia moralia, alia figuratiya,1198..Alja rat,250. Prsenipnstratensibusan a Cislerciensibusaut a
majpra,aiia minora; idque ex intentione Legislatoris, ex. BarlholomseoLaudunensi episcopoconccssum, 249 n.
utilitate mandati,_etauctoritate prsecipientis,506el seq. Pramonslratensibus Jocum cessit, S. Bernardus, 172 n.
Prieceptamojeste aut cummurmureadimplere, • non est Ejus amor et beneficia erga Prajmonstralenses,250el
viftus obedientise,sed velamenmalilise, 794. seq , 252 n. Praomoiislratensiumelogium, 321. Pactuin
Pr_eeeptori
' qui c_aremanumdissimulat, dat seductori, cum Cislerciensibus,250n. Praanonstratensis.ordo per
1510. . viginti annosin abbatias pc-neLXXadolescit, 60u. Cre-
PrsedaDominidicuntur vil_ereligios_ecandidati,98. scit in Dania,548n. Pramonstratensis ordinis sanctimo-
Prtedestinatioquid, 1541.Ejus cccpnomia,112 el seq. nialiuradeeenimillia, 249n.
Est prseparatioad.ustificationem,114.Prsedeslinaliquo- Pr_Eparaliotriplex ad - recipiendum
- Spiritum
' " sanctom,
modonon peccent,.13.T-PTsedeslinati.oiiis initiumeLiinis 1179. _ . _
soli gratiae,opus eliam bobis tribuendum,949.Pradesli- PrseseniiiBdivinse gustus pro variis animi aiTectibus,
nationismedia, 841. Sigua, 909. Prsecipuum, debile au- 1582.PrsesenliaDei in nobisunde colligenda,1509,1528.•
dire verbumDei, ,811.ltem amor Dei, ,113.Pra-destinatio Pr_esenliKsponsi in nobisindicia, 1385.Quibusconcessa,
incerta, 915. Prsedestinalorum fefix slatlis., 1544.Gene- 1584. Prapsenti-eet absentia sponsi vids-ituda, 1584.
ratio coslestisseternapra3destinalioesl, 1344. Prsesenliacorporalisnon maguipendenda,562;
Prsedieatores.pfophetseappellali, 1217. Chfistum in Prseservatioa peccato tribus. modis(it.: subtractione
utero portant, 1185.Prasdicatorummissio; 1559.Pradi- occasiouis,resislendi data virtute, et affectionissanitate
care verbum Dei est episcpporum,512.Prsedicatoresex-. 941. -
tranei, a proprip vel summoPpntificemonachis nonmissi, haudrp- Prsesumplioet obstinatiovia dEemohhm., 858. Pra?sum-
cipiendi, 259.Pra>dicandi desiderium quampe- ptioniseffecta,'577.Est septinvassuperbiasgradus, 577.
rieulosum,1483.Hoc suscipere non debet monachusabs- Gradusquatuor ad eam, 858. Prsesumptionesdusein E<>
que missione,550. Publice prsedicare nec monachocbn- clesia delestabiles, 81el seq.
venit, nec riovitio expedii, nec non misso licel, 1485. .PravofumGonsortiaqhqnlopere " vitanola,25. Pravorum
Prsedicationisotiiciinricpntempjalionis avidis injungitur, •consensusqualis, 152. . '
1413.Prsedicatibetiam' -' rebellibus perseveranleradhiben- Preces piorumprsevenitDeus, 1289.Preces paupefum
da,,438." '. arma Bernardi, 258.
Prsedicatoribusutilemonitum, 1469.Pr_edicator conclia Presbyteri ante annumtrigesiinum non ordinandi,661
sit, non canalis,1321. Prsedicantiumiuniculus triplex : n. Presbyteri litterarum ignari, 706.
rectesenlire, digne prploqui, vita confirmare,1515.Con- Primatus.summiPonlificistestunonium est appellatio
versalio adisublimiateridere debet, 1025. Eis necessaria de toto mundo ad ipsum, 428. ,
puritas mentis, 1481. Compassio et congralulalio, 1291. Primatus arehiepiscopi Senonensis, 471.
Pradicatoris est liberaliter quod Deus dedit, in alios ef- Primitisespiritus, 1086.Quid, 620. Scilicetsanctitasin
fundere, 1555.Bernardosecusfacprevplenti quidaccide-r conyersatioue,pietas in intentiorie,yirtus in colluclatio-
rit, 1554.Lex Chfisii,'lgx ignea, iinguis)gneis'pra3dican7 ne,l'077:
da, 928. Pro dispositipneauditprumafficilurlingua pr_e- Principis ofQcinm,157,271.PrincipesDei vassalli,98.n.
' 811;Pr_edicatorifugiendavanilas et qusestus, Eprum gloria ex eleemosyna,195. Eorum mehsis diaco-
dicatorrim,
i4l5. nbs ministfare indignum,81et seq. Principis errbr lantis
Prsedicandilabor non exiguus, 1554.'Sed uianis sine obesl quanfisprseestjpse, 157..Quid consiliariimali apud
Dei gratia, 1213.EorumomnisprofectusDep tribuendus, principesmolianlur,204. • "
1215-.Pi_edicatoruirimerceSj143. Prsedicalorumimperr Prjncipiumsibi esse nihilpotest, 450. -
fectoruriiiridicia,1521.-Impuriquij 1481. Privilegiumliberlatiscontumacimonacho dari itopfo-
Prsedones,episcbpbs_ex poncilioPisano reyertentes batur, 227.- -
spoliani, 14i"n-. Probatiobienniiad religionis.ingressum,4.
Prseferrese alteri nnUps debel, 1404. Grandis super- Probra et contumelise,conscienli-emedela,271.
bia sequaiise pfffiferrfe._8.04, f". Humiliias. Precessic duplex Spiritussancti,928.
i2S5 - VGLlMNlS PRIMi. 128s
Processiones rafse apud Cistercienses,961n. Pfoces- ' -789.Pudoremetetdolorem556.Pridor timet humaiia fragilitas, 766.
sionisfesli Purificationistropologica explicallb, 961 -el Pudor bonus moxius, prselatinoxius,' 192.
seq. Processioniset pasiionis in dominicaPalibarum cori- Puer dictus fex conjugatus,207 n. Piierbs bb natales
junclibquid signifieet.878;879.Prbeessid ccriJeslem "re- ad-Ecclesiiedigniiaiespromoveri '7 ' iridignum,
*'=".'
471; Pueri
prsesental,879. Ih ea triplex .'obsequium.Chfisto exhibl- boni senibusprseferendi,472.
tum, 879. Quatuor.inea ofdinesYSSl: ' -Pugria spirilualis,550, 1238.Tuiaeiim Christo,et pro
Pfodigal.ilasluxuribsofum,1408. • Chrislo ' pugna,
' 7. Clericonon
" ' licet
' hortafi adpugnaih, ' '
explicata;1101el seq. 145..' :- - . .""'•
ProdigifiliiparabolaLropologfce Pulchritudofucata 122.' Intefnsenulla cbm-
Professiomqnasticacur secundu.sbapjismus,520. TSfbn dabinatur,'
includitpromissioneinriohpeccandicbrifrafegulam,515. parabilis, 1560.Pulehritudo dnplex'iinimse,huinilitas et
1425.Pulchritudo spbnsseeurthrturi cempai:
Nbri fit de ReguJa, sed "securidumfegulam, 504,518. innoceniia, 1M0:Pulmentariatria yel •qualhbf
Pro'fessib"fit" In abbatis prseseritiaYriohad "e.iisnutum: retur, S. 552. ' - uha' die- prohibet .
Illiustestis est, rion dictatof, "24.;Pfofes'sibsubditi ligat; regula Beriedicti,
Pullarisemonasteriumord..S. Benedicli,84 n_'
etiam superiorem,504.De subjectibne abb.ali-exhibehda
nulla iriprofessionementio,-25.Professis sarictam-fegy- Purgationesseptem dedit r;obisChristus,905:
lam eitra puritaterriejus.-sistefegratiumripu tutum,' 101, ciattis; Purgafo"rium,1070,1116, 1117-;1177.;Qiia]isih.eocfu- '
1144. Ab hsefeticisimpugnatum,1490,1498.
Pfoprise professibriisfecofdatipnfe-muriieridariaenibfia :Purificationisralio et instilutio, 962.T.urlur cur oblatsj"
conlfa cogitatiories_halaSi.li49.''Prbfessionbyitndi_iataj' in hofibb-"-
301. Accelerafa,'217.Pfofessio eadehi diyersbs admittit' Purificatiorie,1470.'Purificatibh_s'.Tegi'M_iiia
vivendimbres,-519.' '':.-,' ' '•'' ".. noxiajQGVetseq.Purificatioiliius %iid - nbs- doceat, 1185.-'
Pfoficiendumsenipef,'98, 1237.ExemplbChristi,.542. . Puriiicalionlstempus.hsee vlta, 809. . --":.-.•• ..<.
, Purilas cordis in quo consistat, 465. Ad lidbndum
In Chrislischbla qui nbnprbficit, ejus iridignusest-ma- . Deum 1380. Eam requirit .prsedicalio,1481'.:
542;Urium necesseesl e duobus,"autprofieeie, necessaria, "
gistefib, V. Cor, Munditia.' •/'&' -'.'-:-•
autdeficere,98, 1156.Profipere.riplle,deilcere.est, 255, Pusilianimitas,prima novitiorurritentntio, 856 et seq.
542.'Jrivia_vit_e non pfbgfedi,regfedi esi, 961.Profectuftj. Duseillius
inferetdefeetu.m nulluhvmedium',S_o5. Nppproficienlerii- tionis, 1294.P-usiilanimesnoncausa3,:novitasconversionis,tepor coriversa-
a mbrtisienebris compreiiendipeflculun)est, 1457 SaW gnahirbitas facit humi]itas,-riecma-.
vaJiuritur:qui surifin desideribprpficiendi,1457. arroganles,'1011'.PusilianimiumcruSatus et
829: Pusiilanimilatisnimi_edejectio, desperata
Proficieiidi.indefessiiihsLudiuihperfeclio rp,pulafur; nriseria, absofplio est, 424. Ejus remedia,: 836 et' seq:
255.Pfpfectus noster in eo consisiitj ut riunquamafbi- quaBdam notanluf,"866. "
tremur nrisapprehehdisse;E62.Profectuseleclofumqua-. Pusillanimes Pulare vineas quid, 1467.Pulalioni tempus idoneum
luor gfadibus distiriguitur,1224. Pfbfcctusqiioiibdb"di. observandum, 1'464.Quodnamilludsii, 1466. ' -
scerrieridus,424. PrbfeeLusnbstrds Cbristiis airiatutsuds,
1485."Profectusnostri, fruct.usS.piriLus" saricti,:T485. Re-r- . i.. . Q
Dei
speclus profectusribste.r, 1 459. Pfofectusriostri paslio • .JQua,dragesiiria-et_Quinqusgesimapra3sentem et futurani
sponsi, 1 515.Profectusde borip ad inelius rafhs apudT.Cr vilamsiguificanl,950: Quadragesiina,silentii lempus;95.'
Iigiosos,101. Profectbs Gliorumrionsurit"invidendi,sed Quadragesiriise dies breves serio transigendi, 827. Qua-
promoyendi,295.Profiientes et delicieritespef Arigelos dragesima3 - religio, 505, 581: Quadrages'im_e fervormaior,
asceridenlesel descendenfesdesigriati,98. '.' 820: '-,--'
Profundum,aitum, ibngum et jalum, cayendum,425; Quadragesimalejejuriiuihadvesperam,819. Ejusduces.
Proniissibries et cbmniinationes divinascur tam parurn Moyses, Elias, Cbristus,-819. Qiiadragesimal)tempTe
nosmoveant,T250.A prbmissobonb discedere npn liegt; tota siiriulEcclesiapugnat in diabolum,827..Quadragesi-
517. Promissioseu propositumfeligioiipmintrandi aBer- mali moriachorumdevolionetorquelur dsemon,841. (
nsfdoVotumappellatur, ii6ri.'ln prbphetismyslerioruni Quserel"3monachorum de vitseprsesentis laboribusin-
• ...•
nolitia insequalis,651. Prbphelise sensus Christus, 110. jusia3sunt, 1150Y
Prppheti-equoddamgerius, ambuiarein spiritu et ex fide Qua3refe'Deum _}uanti,1094."Magnuni .bonum,1559._
vivere,1161. QhompdoquserendusDeus, 446, 1162."Ad quserendum
Propinquaet vicina'quariicaiij,eregenda, 45.5. • , Deum excitare riosdebet etvtimbr mortis et dignitasra-
Pfoposilumbbriuiritenendum, 568. AverLia proposifq lionis, 564.JOfationequam dispulalionedignius quserilur
et snbverti in proposiloquid,.568. et faciliusinveni.tur,-458;Non;pedum.passibriSi seddesi-'
Proprielafius monachus, auL proprium, aut domrim deriis quaEritur,1559.Ad Deum accedendumncn locis,:
quamhsibilatdeseferecogendus, 549. sed. ciaritaLibus, 1480..QuserereDeuniquinaihcensendi
Prosperilas nimia, etiam spirilualis,noxia, 880.Pro- sunt, 1094. Nemo qusefil'qui ante non invenerit, 595.
speritas-plurosdejicit quaniadversitas, 1045.Licet mul-'' Deum qua;-rentesjam ipsum habent, 1160(Aseq. Anima
tos frangat adversitas,multo plures exlollit prospefiias, Deum quserit priusabeo qua3si_a,1560. Deus nbnquam
880. Prosperilatiset adversitalisvicissitudbutilis, 145.In frustra qu_eritur,nec cuminveriifinon.potest,455. Quse-
ea omnishominuirivita veisatur, 882. rilur fruslra fribus ex "causis,1551.Deum quserenlica-
-Prnsfralioad leclionemSrartyrologiiChfisli nativitatem vendaingratimdo,1559.Subtrahifse ut avidiusquseratur,
annunlianlem,775. et lenealur: foflius, 1527, 1550. Causasseptem .obquas
ProleclioDei, 854. Sculo compafala,855, Nobissecu- quserit animaVerbhm,1561:Quasrerequassua-suntvirus
ritatem prsestatadversusdajmones,' 841.Proteclore
' Chri- est licclesi_e,427. •'_'
- • " Quiesnulla iri hac vita,-1051.Negotiumcbarifatisvera
sto nihil.timendurii,841elseq.
Pfoudentia Dei, 1545.In rerum dispositione,860.Ad bat qnies, 97. Qhielisamorecuram " pastoralerri
• ' deponi impro-
. nostri custbdiain,856. In moderaridislenlalipnibus,856. Berriardns, 9 1. ,-•
"Pfoximumqiidniododiligere debeainus,1241.Proiimi' Quintiniacumvilla, 62 n. ...
vefa dilectio,598."-Uride "briatur,1421."Ut justasit, Deus R
in catfsaesse debet, 594. Pfoximoquid debeamus,1152 JUpuLFCs". abbas Latiniacensis, 226 ri. Ejus elogium,
efsg_7."Scilicet pacem, Deo vero'_ustitiairi,!124. A rires" 256.' Illius . defensioneihsuscipit 'S.-_Befriardus","226let
et
prbximi teihporaliaDei-feriusprseferfipossint, 1459 ei seq. '••:•'"'
seq. Pfoximi pietati "prseferendustiihof Domirti, 978'. RADULFusabbas de Valceilis,180.
Quserehdum'aB.e'b:uudedetuf pfbxiirio,B94.YJudiciuiji "1L_.DULFUS abbasS. Urbani ex ih"pnaehc.Clunia,censi,,61..
de pfbximopfivatisvitandum,-riohprselalis,14il.Brbximi '*'"" ,RADULFus_comes Veromandensis,205. 558. Ejus divor-
)_esionullalevis,1572elseq.-.1375. timri, 199n.;"200.' Obid ,exfc'ommuuicatu's,186,-20l,
-...,...,...... 205,;
"Prudehtiafortitudinisiriatef,415._ 209
' Pruliacense moriasteriprribrd. Cistefciensis,- 75 n. RADULFUS monachus ' " Pontanehsis
' ad laxiorerii yitam
' fe-"
utilitas, 1188. Psalriiisunde. sapof,'etsuavj- dit, 293n.' .
P,salinbdi_e ;_'"".' "'-'."' '"
tas cbncilietuf,1285.Psallentibusriiiscentseangelicispi- :_RADriLFusmonaclius guidam,sive efemita notatus, 330
ritus, 80. Qui ebftim devbtibne _fecrearitrir, 1284. Psal-' eiseq. Tfiairi,eo'.fedarg'uiiS,'-Bern'ardus,-S30.'.'.'
l_.nles"sbinnbieriti increparifrir,1285. e t
Psalmprrini SD\X- ,R4DULFUS de Pafrbha "" tutof
" ' LudbviciJûriibfis.TCSn.,
"-'""
phonafuinT_hpbsitio".hib'iiaelib
- -- iridisciplihsito ' pfohibita'^ . 166ri." ' "':. ' " '
S7g_ -.- : --,-. '-'..
' RADULFUS patriarcha Anliochenus,350.
Publicariusbculbsad cbelumleyaretimens " coeirim - ipsum, RADULFus"'p"atriarcfta,'JerbsbljTri^
'" '"' '-'".' a Papebrochioomis^-
adseinelinavit, 1155".- -"_ Y" sus, "171"n:
Pudicos aspectus cjusefitvisio "ccelestis,1257.Pudicse BADULFUS ViridisarchiepiscepusRemensis,i.6.
aufeshecessarisead carijic-irnainbrisaudiendurii,1475;' BAIMUKDUS comesBafcinoriehsfs,'237 ri.
Pudbr de "bffensoi)eo,""patfeet beue.factbfe'nostfb,• BAIMUKDUS episcopiisCaliircensiSj5,04-ri. "
1514 elseq.Prseposterushominumpudor'"de" 'ptEniteritia, "ffiiM'u_\-Drisepisco"pusNiYefhensis;-268n. .
1287 1NDEX RERUM ET VERBORUM 1288
Odonis abbatis S Dipnysii adversarius,a cerruptures, 844. Nascentempersequi Herodianuraest,
I-.~A_MU_.D_JS
Bernardeihale nolatus, 275, 276. 802. Religio, et ad eam vocatioquanli facienda,1159 et
. RALNALDI abbatisCisterciensisobitus, 265n. seq. Opus.est dexlera Excelsi, 847.Ei nonacguieseentes
RAINALDUS abbas Fusniacensis,75, 74 n., 75. Ejus elc-' de salute periclitantur, 9 n. Religiosaedoihus varii sta-
gium, 74.Humilitas et charilas, 364. , tus, 1001. Religiosaprofessioaller baptismus,248,1160.
RAINALDUS anbas Mprimundimonasterioreliclo Jeroso- Divinsevirtutis opus, 117. Religiosa vita, via comp.en-
lymampetit, 324. diosaad coelum, 1127.Ejus unctio, 110.Vitamapostoli-
RAINALDUS archiepiscopusRemensis,167. Ejus litterse cam repraesentat, 1127. Ejus asperitas delicatis nonti-
ad Befnardum,292.-Ejus obitus, 292n.< menda, 118. Ejus propositum suadet Bernardus, 108el
RAINALDUS de Martiniacoex episcopoAndegavensiRe- seq.,metseq., 110 elseq., 111el seq., 115 elseq., 120
mensisarchiepiscopus,57n., 191n. et seq. Laudatur, 299.Ipsumretardare non debet Jiltera-
RAINALDUS archidiaconusAutissiodorensis,577. rum studium, 564. Ipsum deserere quamDeo injuriosum^
RAINALDUS' Morinensismonachus Clarse-Vallensis, 596. 120.Adreligiosam vitamvocalioquanti facienda,1159et
RAMNULFUS Doratensis.abbasin sedemLemovicensem seg.-Ex-Deoest, 724. Opusestdexterse Excelsi, 847.Ei
intrusus, 132n. . npn acquiescentesde salute periclitanluf, 9 n. lis consu-
Rancor Deuminhonorat,940. Ejus damna. 1575. lendusnon est parentum amor, 109.Imo parentes sunt
Ratiopedisequa voluntalis,604.Voluntatinecessitatem conlemnendi,299.Acris objurgatioparentum filiosa re-
nonimponitj 604.Ratio ccrpus huriiiliet, corpusrationem ligioneabstrahentiurn,119 et seq.Iteiri in eos qui adole-
confortet,418.Rationistriplex casus,1180.Rationes.lem- scentes a religionis ingressu avertunt, 9 el seq., 280 el
p.ofaliumralionibusspiritualiumprseferentesepiscopino- ' seq. Probatiobienniiad religionisingressum,4. Religinsse
tantur, 445n. vitseexercitia, 1288.Ab ejus deliciisabduci grave ef do-
Reatinense monast^rium, 400. Duplex ord. Cisterc, lendum, 407. Ei atlribuuntur dentium proprietates, 1215
192n. . -..''. ei seq. Anliceat degere in laxa, facto voto de strictiori,
Rebelliodecimussuperbisegradus, 578.Rebelliocausa 555.
apostasise,57.8.Rebellibuseliamprsedicare noridesisten- tioReligiosivitseapostolicae sectatores, 1140.Eorumvoca-
dum, 438. et vacatio,1087.Status omriiumsecurissimus,non la-
Rebellis, clvitasa Pisanis expugnata, 146. riien omninosecurus,1156.Stalus sublimis,sedpericulosa
Reconciliatio cum Deo nunc facills, postea difficilis, ruina, 1162. Religiosi curfovendi, 267.Noa sunt relin-
797.Reconciiiatiomultiplexquomodofiat, 1029.Reconci- quendi, qui ipsi se reliquerunt, 267. Sunt iumenlum
liari debemushominibus,angelis, et Deo, 1241. Christi, 879. Iiunt velut inler duas mensas mundanorum
Reclusiscella egredi illicitum.Y. Inclusus. et ccelitum posili jejuni, 1164.. Quomodo_non sit iis
Rectitudobpminisinqup, 1347,1348. hiems, sed sestas,1467.Eorumest ultra promissumet de-
Rectus quis,1348. Reclum corpore cur Deus hcminem bilum conari, 505. ,.:Noncurent carnis fragilitalem,570.
creaverit, 1348. Iis inculcalus discipiinsezelus, 986.:S_uaeis conveniunt
Redemptionisbeneficiumexpenditur, 867, 1128et seq. cantica, 1269 el seq. Religiosorum labor honestatur,
Nph solum ex misericordia, sed eliam ex justitia, 632. 1127. Eorumlabores quam prsecellant laboribussa^cula-
Chfisti virtus el sapientia in opere redemptionisabscon- rium,T159.Ipsis ab ofiiciisejiterioribus vacanLibusquid
dila, 1190.-Christiis plus amandusob opu»redemptionis, faciendumincumbal,1001et seq.Religiosipauperesreges
quam creationis, 1526. Redempttoquam fuil ardua, 889. suni, 196. Suavesmoribus"ficubuscbmparanlur, spirilu
Cur tam labofioseChristus nos redemit, 1296el seq. Re- ferventioresvineis, 1474.Religio5orum triplexprasidium,
dempticnisopusprsecipue meditaridum : modus ejus prse- austeritas, pauperlas, et obedientisehumilitas, 1156.Glo-
sertim.et fructus,1293.Redemptioriisbeneficio ingralus ria unilas et unanimilas, 1022.Deum ignorareubn |pos-
non dormit, sed mortuusest, 867. Redemptionishuman_e sunt, 724.Aliumducem sequantur, 958. Quidsentiaut de
prelium in Mariamcollatum,1014. Redemptionisliumana sua vocatione,1015.Plerique illuminatisunl, pauci pur-
affectus, nostra reconciliatio, 635. Redemplio eliam an- gati, 916, 924. Nihiliis prodesl cultus exterlor sine inte-
gelis factusest Christus, el quomodo1336.Homocur re- riori, 998, 999 et seq.- Exteriora parum eos juvanfsine
demptus, non angelus, 719.Homoeademdie redemptus, cseteris,1141.Consolatoria verba ad religiosos,994.Reli-
qua creatus, 895. . voluntasex giososfiliosnon amittunt parentes, 118. Omniumdicun-
Redeundiad Deum gratia, 1560. tur parentes monachorum, quibuscumhabitant filii eo-
Refeclio unicain dieTnclusis praescripta, 5 60. Refectio rum,T18.
inter lilia quid, 1511. Reformari ad sapientiam,quid, Religiosorum varii status, 916. In unoquoqueordiue
1564. religiosotria hominumgenera, ferventium,minusferven-
Reformatiohominis quomodoperficitur, 56: Sola no- tiam, el minimefervenlium,267n. Bonietniali religiosi
bis reputatur. ad meritum, 622. Hsecconsislit iu Iribus, notse,148. Keligiosia malis cogitationibusquam debeant
622. Ejus idea,"253: esse alieni, 1115el seq. Religiosisquam cavendaapbsta-
Refugium nostrumad Deum, 852. sia, 855.Eliam apostasiacordis,835. Religiositriphci vi-
- Regaiiuminvestilura,!65 n.,. lio obnoxii,1100. Eorurn trip:ex periculum,1156.Alio-
Reginseviduse qusenecessaria, 521. Reginis excellen- rum Ordinumsemuliprastringuntur, 551el seq. Religio-
tiaetitulus attributus, 196. sos vitseseveriorisaliis delraheTe indignum,527. Fer-
REGINALDUS Reraensis archiepiscopus.Y. Rainaldus. ventium et lepidorum-discriraen,924. Tepidorum nolse
.Regionesmysticsehominisquinque, 272n. 1176. et indicia,1141.Tepiditasunde, 916. Imperfeclorumigna-
Regniacensemonasterium ord. Cisterc, via notafur, 1057 et seq. Imperfectitfiplici generis; et
•BegnumDei ubique, 1088. Regnum Dei voluntassana, quidillis sit ad salutem necessarium,1147etseq. Negii-
369. Uegnum Christi anima, ei quse tyrannis infestas, gens nec ccelesti,uec terrena fruitur consolalione,125n.
750. Regnum et sacbrdotiumin Chrislo et in Ecclesia Lauguidi arguuntur,- 1140el seq. Item delicali, 984 In-
unita, 242. i' ffuctuososDeus graviusfert quam s_eculares,,990.Multo
RegulseS. Benedicti elogium, 587. Dicta regula san- facilius reperias multos ssecularesconvefti ad bonum,
cta, lOi, 591.Ejus dietator Spiritus sanctus, 217. Chari- quam unura quempiam de religiosis transire ad melius,
tati sulvjacet,216et seq. In ea sunt instituta duplicisge- 101.Religiosisquam noxia ingratitudo,1141.Terrenis et
neris, 301.Ex ea reliqui»omnes, aul pene omnesoriun- ssecularibus.dedili praestringunlur,845 eiseq. Iis pudori
tur, 500. Apud monachosvalde neglecta, 390. Regulse esse debent sseculariumstudia, 1159.Proprisevoluntatis
austeritates, jubente cbaritale, possunt mitigari, 219. studiosipraestringuntur,957. Superbisnihil miserabilius,
Erga infirinos, 1068 n., 1138. Regulsedispensationi ob- 527.Duri et indevoti jumenlo comparati,.881. In mona-
nbxiseet cliaritatisu^jectse, 502.Regulse suntpraeeepfa steriis scandalasuscitantes,quam sirit damnabiles,1022.
prbfessis,501.Regulam sanctamprofessiscitra puritatem Lapsi ad aliud monasferiumpcenilentiseagendaegralia
ejus sistere gradumhon tutum, 101. Ad purura non ser- mittendi, 85. Religiosusallerius Ordinis qualiter recipit
vantes an salvari queant, 518. Ipsi subjectusabbas,505, S. Bernardus, 66. Religiosi multi imperfecti in Clara-
504. Regulaetransgr^ssionessunt inaequales,511. Regu- Valle, 267n., 916. Religiosus,pro monachus,34 n., 911,
iarutn observantiaexterior sineinleriori nulla, 817. Con- 1241,1501.Religiosusordoin quo consistat,147.
temni nequeuut illibalo professionisvoto, 554n. Regula Relinquentes omnia Deo reiicli sunt; 1071.lis prima
una et eadem diversimodepotest observafi,217. Regula sblet esse tentatiode molestiiscarnis, 1026.Nonsuht re-
militumTempli, 541; linquendi qui seipsireliquerunt, 267.
Regularisobservatio"dividitur.inprseceptaet remedia, .Reliquise sub altari, 687. Eafumornatus reprehendi-
513. Regulares observantiasprselatorum prudentise et tur, 559:Reliquisemartyris Ignatii apud Claram-Vallem,
fideicredit», nonsubditsevoluntati, 503. 839.Reliquiarumrevelatio in coricilioSenonensis,509
REINEHUS abbasLesciensis,558n. Remediaex Christi.nativitateallata, 765el seq.Jieme-
REINOLDUS episcbpusColoniensis,102 n. dia quinque adversus superbiam,1182,Remediummalo
Religio,vinea, 146.Proditoresincreparilur,1075.Item rum ubi quserendum,874,
1289 VOLUMINiSPRlMf. 1290.
RemenseconciJiumsub EugenioIII, 1548.- piefas, 1. Humilifas,1. Lenitas, 2. Epistola ejusdemadti
Remensis.Ecclesia pastoreviduala,167.Eius.pericula - eumin medioiriibresine imbre scripta, 2 n. Robertus
ex sede vacanle,296:Eiusdem,Ecciesi_epriviiegia,243. biennio probalusfuerat, antequamadmitteretur a.Cister-
Remensis licc.esiaeS. Mari_e,S. Remigii, S. iMcasii,et ciensibus,4. Post reditumad CislerciensesLXVII: arihis
S. Theoderii direplsea fegiis ministris,208n. sub.discip-inae jugovixit, 1 n.
Remigii.lS.)monasierium aregiisministris expilalum, RouEr.Tuspraepositus comitisNivernensis,577.
208n. - _ ROBERTUS PulJusc.rdinalis,194n. Et cancellarius.Ber-
- Bemorum civitas g'oriosa,298. nardi amicus,525. EugoniiTHconsolatoret consiliarius,
Renovalintrip;ex, 1167.Ini.ovat.io triplexpei Christnm 328. Ejuszeius,526.ScriplaquantifaciatBernardus,523. - _.
nobispr_EStita,729.Reiiovalioiuterior inquocoasislat,625. Ejusdoctrinasana, 19i, 195.
Reparatiouinostrsecooperatufsexus.ulerque, 100.Dei BOBERTUS sacerdosde hospilaliEboracensi,389. '
bonitasin reparationehominis,950etseq. Hominisiapsus ROGERIUS abbasColumbensis,495.-
et rrparalio,909. B-"GERIUS abbasTriura-Fonlium,69 n., 72. -
l.eprelieiiditnemofidenteraliumde eo, in quo ss re-_- ROGERIUS ipuliae dux, solusex principibusPetro Leo-
prehensibilemesse non conlidit, 538. Y_.Correclio,In- - nis favet, 15J. Dictus tyrannusSiculus,175,174.Sub po-
crfpalio. tenti manuDei huniiiatus,517.Munerainit it.ad Jamierr-
Rpprobalio,1545. ses, 159.-Beiievenrum,-CapuamRomamquecapit, 175.
Reproborumcruciatusex amissionebealiludinis,.848. Imperiiinvasor,146.Ejus miiis el muneiibus resisiunt
Eesipiscenlisedilatseperic.ula,117. Y. Po.niienl.ia. , Pisani, 140.Ilex Siciiiae,196.Ejusmaguificentiaet elee-
RcspeclusDei varius; aiiis melum,aiiis consolatipnem mosvuae,195, 196.
afiert, 1460. ROLANDUS cancellaius, 523n. .. '
Responsoriabrev.aad Laudeset Vesperas,558. - BOLANDUS monachus,289.
Restitniionisvicem suppiel conlrilio, ubi restituendi .. Roma.capta,T73.
facjiltasdeest, 623. • RomanaEcclesiamaler Ecclesiarum,non domina,444..
; ResurfeclioChristialiss in quo praecellat,894 et seq. Romanacuriadominamundiuniversilalisconsiuta, vin-
Post eamfuit impassibi.is,1154. A nobis exigit transilum . dex ad iram, judex ad raisericordiam, 166 Ejus ju-.
ad melioremritvro,972.Ei iribnilurjuslificatio,,972.Re- dex curia celestis, 231. Y. Papi, Sedesapostolica. , ,'-
surrectionisfides,154i. Et anhnteircmorUJitas,846.Re- . Romanalingua.pro vulgri, 706.707.
surrecliouistlores, 587. Romanasleges inducilin Hibernhm S.Malachias,666.
Resurreclionisspiritualisindicia, 899. Resurrectionis Item et ritus Rbmanos,C65. Romani diligunt munei'a,
veraeseptemiudicia,1515. 475..Eoruni cupidilas,pravique mores, 433, 416 el seq.
Revelaliode futura salule quid sit, 114. Revelationi- Ab EugenioIII recedunt, 240, 24!.. Romani ponlifices,
bus quantum Hbuat S. Bernardus, 170. Bevelaliones V. Papa.
tentalionibnsmiscelDeus ad cuslodiamhumilitatis,574. Romansesedisprserogaliva,fideinon possesentire de-
Reverenliacum quanla oporteat iuteresse divinisof- feetum,643._ExRomanoclero in omnemEcclesiamcleri
"
ficiis,983.Rev.ereiitiaregi debila, 166. formaprocessit,435. •
Reverenlarlitulus abbalieoucessus,292. ROMANUS (S.) tribus annisS. Benedicto ministravit-~ in
et
Rex.Reges prin ipes Dei vassalii,98n. Eceleria? de- specu, 856. - , .
fensires, 55. Tunc eorum.jurapersistunlillaesa,cumdi- BOMANUS diaconuscardinalis,520.
vinisordinationibusr.onresislunt, 256.Eorumgloriaopus BojiANUs Romanaecurisesubdiaconus,100.
Dei, lio.Regis negolia de.sinu ipsius cum impelu non RORGO de Abbalis-Villa,prioratus"S. Petri fundator.
prorumpmt, ""315. Ejus exemplum in subdilos redundat, -361-n.,362. ., . •
802. Cousensusipsiusineleclioneepiscoporura requisitus, ROVALLUS miles Templi.541.
-275. B?ne non regit qui bene non regitur, 278. Regi - RUALENUS abbasSancti Anastasii, 245 n. Antea prior
datus liluiu?Celsitudiiiis,-203, 257, 289, 571; Corome, Claras-Vallis, 712. Nicolaumapud Claram-Vallemadmit-
19>n. Excellenlia?, 256.-Majeslatis,167. SereniLatis, til, 259n. Ejus elogium,260.
167, 207ii. S..b!imilatis,-256,575. Rex-cnnjugaluspuer Rubusineombiistus,Mariaetypus, 1008.
dietus, 207n. Rex Francofum,primus regum, 256. In ~ Ruetusspirilualis,1501.
prpcipuis festis corouari solilus, 243 n. Euni coronare Rutenensis"electus infamis,504.AbEugenio
- - III abjeo-
privi.egiumRemensis archiepiseop), 245. tus, 2^6.
. RIBALDUS Mediolauensis ardiiepiscopus, 141 n. Ejus Rutila, monasteriumdicecesisTrevirensis,504-n.
augr.slse, 294. '
RICIIARDUS prior B. MariaeEbpracensis,586,"587,388. . -'- s '-
Ejus in reformandomonaste.Tiocpnsanfia, 587 et seq.
AbbasEontanensis,101 n. Romaeobiit, 101n. SabauiTium monasterium,686.
RICHARDFS II, abbasFontanpnsis,-.2)7, 2)8 n. Ex sacri- Sabbafi jejunium Romueobservatum, non -Mediolani,
ficoB. MarijeEboracensis,obiitin Clara-Valle,10I,n.
RICHERA imperalrlx, 141. Saeerdos pro episcopo, 197..Sacerdotesanfe annum
RICDINUS Tullensisepiscopus,63n. Sanctusvivens ap- tricesimulnnon ordinandi, 661n. Mali Christumperse-
pellalus,554. - quuiilur,956. . .
. Bievailensemonas.eriumOrd. Cisterc.98n. Rievalleh- Sacerdolalicalhedrset-eêrendum,554.
ses monachiGuillelmoEboracensi iulruso adversi,517n. Sacerdotiumet regnuhiin Christoet in Ecclesia unita.-
UisissenunqusinChrisfuslegitur, be.neaulemflevisse, 242. . -
728. . Sar.ramentunisignumsacrumdicitur, sive sncrum se-
RisusS. Malachise qualis,1017. creium,890.Sacramentaa peccatoribuspnssunt adminis-
Ritus Ecclesiirumdi.ersi, 213. tfari, 1498..Morientibusnpgabant Heririciani,2V7. Eb-
ROBEMGS (Je
abbas Duuis, 501. Bernardo quamamicus, rum usumresliluilS. Malachias,662. Sacramentialiaris"
SOl.n. _ mysticasignincaiio,852 Sacramentasui smguinis ex vi-
ROBEBTUS abbasNovi-Monasteni,286; no condidit Chrislus,532. V. EucharisLia.Sacramenta
ROBEBTUS abhas Vindocinensis, 281n. . pro sacramentalia,889n.
ROBERTUS Burgundio,magisLermiiilum Templi, 541." SacriSciiefficacia,663. JJ.t sit acceplum, ('ebet esse
ROBERTUS decanusLingnnensis,161, 162n. integrum,S55.Sacrificiumnon posêconficisine aqua,
ROBERTCS episcopusLondineiisis,197'. vino,et pane quidam ceiisuerunt,71. Latini-in azymo,
ROBEHTUS fraler Henrici Belvacensisepiscopi,288.Et Grseciinfermenlaloofferunl,216.
LuimviciJunioris, 203 n., 208.Carnes comedil in gran- Sacrislocisquanla liabendareverenfii,108!-. - ;
giis Ci-lerciensiuinconlra slaluiaOrdinis,205n.CumHen- S-ecularesnonsunt censendibeati, 1164..Saecularibirs
rico TheobaWiromilh fiiiiadduellum diem prsefigit,557. curisdedilim^nacliipr-eslrnigunlur,754,845 el.srq. S«-
_ROIIEKTCS ins.itutor ordinisFontis-Kbraldi,191n. cularium colloquiareligioso prspserlim lironi vitanda,
ROBERTOS mouacliusaS. Bernardomissusad S. Mala- 299. Ipsis nibnasleriiS. Dionysii aditus praeclusus,79.
C-iiain,525. Ssecularium ad malumstudiapudoriessedebcntreligiosis,
ROBERTUS monachusT.esciensisTugilivus,558. 1139. ,, •. . .
BoEEBTrs monachusPraemons.ralensisad Cistercienses SasculumtoTens,-937.Ejusvita nox, 769. Ejus cor-
trausit, 231. rupiela, 202, 226. Fuga cominendalnr, 115.Ei conformari
ROBEBTCSmonachus S. Vitoniet eremita ad eeclesiam indignum,1152.S_eculiactusmonachisquam perjculosi,
Belliloceusemassurnptus,94n. 5i5. Paeculaduo fulurapost hoe sseculumvalde divisact
RoBEP.wsmonachus Witeliensis,523.- diversa,880. \
ROBEETUS neposS. Rernardi a Cisterciensibustransit SalamanlicensisEco]esi;i?soliismasub• l.riplicioapite,
"-
tidCiuniacenses1 n., 46. Bernardi e.rga eum charitaset 197n. ,
PATEOL. CLXXXIII. ^ti
1281 ' INDEXREROM ET VERBOROM J?9_>
Salegenjuve parochialiab ecclesiaTrunchiniensipos- In coalisexspectantnos, 760.Statim amcrte in consor-
ifiessuin,
; ^.SXto.MON 368. . tiumadmiltuntur angelorum,1047.Aniis compelatnunc
pacificuslinterpretatur, 1042, 1560.Ecclesia- vox iaudis,1055.OmniaimpendunlproDeo,1056.Sancti
'jtes'etTdid_idiclus, 1183.Salomonispellesqu_e,1561. anliquselegis pro tempore ad inferni tenebras descen-
* 'Saltussponsi qui; [1449." derunt, 102, 105, 104.Cur iis morsfueril exosa, sanctis
•Salvatorisfontes quatuer, eorumque aquse, 1218 et novaelegis oplabilis,104et seq.
seq. '"' .''•-•- Sanctorumsolemnilalesel recordalio triplex in nobis
•"*•"Salyatoris"(S.) mpnasteriumin Italia a Farfensi depen- excitant desiderium,1040el seq. Sanctorumniortemcur
•dens, 515 n., 514: celebret Ecclesia,992.Sanctorumomniumfesiivilasetiam
•'--Salutlsnbslrseinitium, 791.ADeo,621.Abactione,1000. sanctosde terra comprehendil,1058.Communioiufesfo
Salutisnoslras initium,..uslificatio, perfectio,glorilieatio, bmniumSanctorum,1024.Sanclusquis liic dici merealur,
1226.Tria Deo propriain bpere nostrsesalutis:prsedesti- 1168.Sanctumfaciuntsanclustimor et "amor,458. Uem
nalio, creatiOjiuspiratio,1341.Salutisnoslraetres causse: vietussobrius, actusjuslus, sensus pius, 1194. "Sanclos
Deus, angelusjJipriio,1541.Adsalutemtribus ascenditur non faciuntniiracula,sed virlules, 1034. Sanctisquoque
•gr"adib.us,'35b.r Salutistria media,993. Salutemeleclorum brandumpropeccatis,1524.'Sanctishac in vila semper
--D'eus:operaliu'per"crealUfas tribiis imodis,620, 621. Sa- timendum,1059.Sanctivanilateair pulsentur, 574. Sah-
-Jutispperab nuia graliifitribuenda,621: Konliberi arbi- ctorumlauset gloria unde, 1059 et seq. Deo debelur,
•trii,se'dDomihiest ul salus, 620.Hoc Deus inlendit cuin 1504.Sancti^lii triumphanles,alii militantes,1058.San-
-perc.utilautterret, faciai voluntarios,honsalvet ihvi- cLinomenmonacbisattributum,155.Sanclorumlocorum
-tbs','-'6i7YV6Iunlas ad s_jlutemhoinininoh sutficit,quam- dignitas '" et periculum,526.
vissine ea salvarinequeat, <617.Dei ars mira ad silvan- SanguinisChfisticlamor-et virlus, 22. Sanguinis mi-
in
deshomines,527.Larga Deibo.nitas quserendahominis nuendi duplexcausa,qualilas etquantifas, 122d. Sanguis "
salule, 788. Chrislus nil sitit prsefer nostram salutem, animae,volu.ntasejus, 1229.
570. Salutis maturandaconsilia,109. Propria prius qiiam Sapiensquis vere dicendus,1440.Cuires sapiuntprout
-aliena^curandajÔ: Nihil cogitandumquod"sit"non soium sunt, 1121.Sapienlisestin rebus crealis speclareiihem,
-cpntrsi,s"e_l""etia-riprsetersalutem, '4i8.'lilrus' incuriaex 954.Etsi sapienssis, deest tibi ad sapienliam;si tibi non
•fideilangubfe, 1230.'Eadeiriincuria prssstringifur,1198. fueris, 417.Sapienlesin rebus ' dubiisalieno polius-cre-
Saluteih-ahihiarumimp.ediresacrilegium majusestpeccalo ' "dunt judicio,quam suo, 85.
,Tup]_eovum, 7.55.Saliilielectorum seryit dialiolusIhscius Sapientiaquid, 1564.A saporedicta,1564. Ejus varise
•etinvilus, 954.-Saiutistripiex teslimoniuma conscien- acceptiones,1185.;ADeo est, 1584."Qaa?-aDeo est, unde
•.tia;"ab.ecclesia,aprselatb, 790.Ilein geihinuniindicium, iliseernenda,1155.Sapientia cibi spiritualis condimen-
•114.Ceriiludincinnon liabemus,sed liduciam;'8Jl.."Re- tum, 1088.Per quamqusequesapiunt prout suht, 1440.
.Velatiodesalute"fuluraquid sil, 1T4." :"' ' tibi inyeniendaest, 1115.Candor ejus sedes, 1551. Sa-
SAMSON Remensis archiepiscopus,86 n., 168 n., 186, pientia cui sapilprout est, is beatus est. 1121.Sapien-
;26.1n.",583.T.juS" elogium,197,2i5,'247<: Eccl.esiamapud tiamseu sapofemrionibomoper Evamperdidit, per Ma-
•;MoTa"s S:""Beinardo'confirmat, 583.RegenfapudBilurigas riarnfecepit, 1564.Sapienttacum eloquentia murssnulse
coronal,245 n. Pallii usum ei interdicit iiugeniusJH, aure83_vermiculat_e argento,1415.Sapienli_ecognata vif-
-245h. Sede expellilur "qucd Theobaldo 208
favefet, •'n. tus, 1S64.Utriusquedifferentia,1564.Sapienli_esatielas
ei S.
Crimina objectadepellit " • Bernardus,
• - " 245.' ' cavehda,1114.Reformariad sapientiamquid, io64.
SAMUELIS pietas, 1298. Sapientia iriplex, conviviumpro triplici animsestatii,
Samuelis(.S.)locum"cummille aureis apud Jercsoly- 598el seq. Sapientiatriplex, 1088. Sapienlia obria con-
Cisterciensibuscedit f_ex Balduinus, Cislercienses slstit.intribu.s: in pieniludineprselerilorumpeccaLorum,
._ri_iiri
Prsemonstratensibus, 250. ih contemptuprsesenliuni"commodoruii,in desideriofu-
SANCIA sor.irAlfonsi Boni regis Hispanise, 2 83 n. Ejus "lurorum prsemiofum,1114. Sapientia iu ore coniessio
'-'ergaCisterciensesdevotio, 284. Abbatiam'Spinam Ber- prbprlasiniquitatis, gratiarumactio.et sem.ose.ificaiio-
-riafdo coneedit,554n., 555n: nis, 1114.Sapientiain opere is affluil,qui coritinentcr,
SanctificarinomenDei quomododicatur, 825. - ! palienter, etbbedienter convefsalur,1114.Sapientiacar-
_ Sanctificalioiri Scripfurispro"contineritiaet munditia, nis.voluptaosa'est,'sapientiamunditunniltuosa,sapientia
1558.SanctificatiolegaliSjcarnalis•: nune spiritalis et in- quaeex Deo"est, "pudica etpacifica, 777. Sapientiieeffe-
•terna Aecessaria,769. ctusin anima, 1564, Sapientias'trivium,1180.Sapientise
Sanctimonialesincorrigibilesincarceratse, 106n. divinsedomus,B. Maria,"1185:
Sanctimonlalis-hypocritse descriptib,125. SapitDeusvarieprodiversismeritis, 1354. Tunc pri-
SanctitatisTituluspapsedatus,271,516, 588, 646. Car- nium,animsesapit, cumeam afiicit ad timendum, 1344.
dinalibus,181,252, 287. Archiepiscopis,292, 591. Epi- Mulliquaerunl,sed paiici.sapiunlquse'sufsum sunt, 925.
scopis, 312, 522,554. Abbatibus, 4"'
8, 97,
-" 211, 212, 540, Sapere nialum sapere non est, sed desipere, 571.
346, 382, 585.Monachis,101,1067 Sapor et suavitasunde Psaimisconcilietur,1285.Sapor-
•'" SaictitalisTriageriera,787.Sanctitate comprehenditur in palalo,sapienliain cbrde, 1568.
Deus, nondisputalione,457.Hbriori' SanctitaUsvia tendendum Saracenidevicli, 571. Viclpria de ipsis Bernardoante
' "
:advisionem"majestalis,770, t ptum' daluf, sancti- -revelat-a,571. -
-tati riiliil,"aufparurri,457. Zelus ecclesiasticusprb ac- Salana3seclaloresambitiosi,919.
tuenda'
quirendasanctitate minor, quam,pro 528. dignitate, - Satiari cupiens esuriatjustitiam,489.
457. Sapctitas.sirn_ilata,'duplexiniquilas, Salieleatem lerrehorunv copia.nonpai-it, sed conlem-
•' SanelTiriccelis secufe' lahdantuf,"1(339." Deus est-in plus, 489.SaLielassapieurisecavenda,1114.'
eis gloriosus,39. Nos.tri.uoriobliviscuntur, 1237. Eis' iii- Satyri (S.) apud Biturigasmonasteriumcanon regul.
•spiratDeus utderiohls-cogitbnt, 1260.Tn ccelisquid no- reformatum,135,154n.
J5is.pr.esteuVK.48._Sbbis'c"ompatiuntur, 968. De se se- Saviniacensemoiiasteriurn-Ord. S. Ber.edicti,138n.
sunl, pro riobissplliciti,;986". Tn lerris riosinformant Saviniacensemonasteriun)ex ord.ineTifohiensi,156 n.
"•curi
ad vitam,in cceris'invilaht".ad glprfam, 965:' Protegunt •Multorummonasteriorunicaput, Cisterciensibusa Serlo-
rios"meritis, irifbfmantex.emplis,confirmarit- miraculis, ne adjungilur,156. Saviniacenses
' :--,-. Iiinoceritioadh_erent,
et
1048,'Eorumsufifagiaiiesideranda spefanda-'quatuor 156.
ex causis,1042elseq. Sanclorumiritefcessio,'1069,1154, Seala.civitasa Pisanisexpugnafa,146.
1260.Thvbcatib, Prc
l257-c(-'seq~. 'tlefunctis, 1497-. San- ScalasJacob mysticaexpositio,98, 560.
ctorumbbriofeirietapiorem'hoh excliidit"debilus soli.Deo Scandalorumauclor diabolus, 85. Scandali suctores
hbriof vel amori 865.'Eorum'laus ex-igitimitationem, Chris.tumpersequuntur-,953,956.Seandaiumpejus inobe-
1035.Eorum soci.etasoptandajTOlO: Item felicitas,1041. dientia, 53. Lucrum cum scandalb,merum dispendium,
In iis qusediiiniiiiitanaa',qusedairiadmiranda,965,1055. -85; Quo graudiushomen-,eo gravius scandalum, 191.
•Sanctipotiiisin mpribris,quarn in mirabilibusimitandi, Scandalain mpnasteriissuscijaiiitesquam damualiiles,
964.'Eoruiivvila qiiasliriehsa:pleiia.ferculis,964. Sahcto- 1022.Scandalipo;i)a,67. Scandalum,'qui p.olest,tbllere
r.uhivita desiderarida","sed mofsvel maxime,992. San- tenetur, 191. Noniicitum,ubi yeriias,etveritas necessa-
ctorumtriplex cbrigratulatib,1045. ria iu causanon est, 21.Meliusest ut scandalumorialur,
":Sancti hihcinigfantplbhi dieriim,877.Ipsa morte de quam veritasTelinquatur,47, 81, 554".Qusescandalacon-
diaboloIriumpbant,1056.Morseprum est p_retiosa,'992. temnenda,20, 98'YScandalum unius non timendum,quod
Idquetriplicite.r,1194. "Eorumperfeclafequiesêt dele- mulforumTecompensaturpace,107. Scandalumduplex,
ctatiu'in oninibus, 1 054. Tn ccelisdamnatosnoniugebunt, internumet externum, 1022.Internumtriplici modofieri
32. Kullaeis ergaimpios'etdamnatosest commiseratio, pblest, 1022.Scandaluinaliud"pusillbrum, ' ' aliud Phari-
849."Gaudentvisismalorumsuppliciis,"8J<8-e! seq. Sancti s_eoruin,508. -
an plene beati ante generalem resurreclionem,1051et Schisma quantum malum,292,1572 el seq. Schismala
eq., 1033et se_j.;Nonconsummabuntufsine nobis, 759. coercere deberitregis consiliarii,207.Scliismatumcura-
.4293 . VOLUMIWS PRI__iI. 4294
'
trix Gallia,202. SchismaPefri Leonisper octoierme an- ralis per cubiculum designatus, " 1540.
' Spititualis'potior•'
"nes,1546.Sopitum,"152.In octavisPentecostes,293.Ora- littera? cortice, 1525.
tio Bernardipro schismaticis,157. Sententia inlempestivelata revocanda,5_I5.Sentenliao "' •
: Scbolai.theologicse, scholsesublimes, 15n. -proprias-amor cavendus, 216.
. Scholarispner, id est adolescens,8 n. Separalio amicorummorte durior, 1335. Y
Scienlialitterarumnon damnanda,1599,1402. Sine ea Seplem-Fontium - monasterium
' Praemonstratensisord.
zelus corruit, 949: Digmtassine scientia rionprodest, sine 250^
"virluleobesl, 585,'586."Sciehliamdesignant girossificu- SeptiformisspiritiisinChristo,977. - -
rim, 1474.<Non quserendaest nisi per Verbum,"1508.Kon Septuagesimaex numeroderiarioetseptenariocoristat,
Inffat qusegeminamsui el Dei cognitionempraesupponit, propler decemniandalaet septem eorum impedimerita,
T403 Ejus utiiitasin modo consistit,T599. ScienLiseet 812.
amoiisnecessariacopula,1507.Scientiamsequitur tumor, Sepulturseritus, 1554.
«i non reprimattimor,T344. . Sequenti Ghristumnihil timendum, 110. Qualis Chri-'.
"Scientia,aliaiutlans,alia contrislans,1599.Scientiain- stus ergasequentes se, 1582.(hristus apprelienditur no.n
Uans non procedita Spiritusancto, sed scientia cum de- legendo, sed ipsumsequendp,110.
votione, 12:86.ScienliaTuflansAdamo el posteris ejus •Seraphimidem alque ardensvel accendens,947,1521.
Tuinse.causa,919et seq. Scienlise desideriuma protopla- Seiaphim duc abIsaia visi creaturamangelicamet huma-
stis male usurpatum -quomodoexpiavit Christus, 564. nam significantj947. Alarum multiplicitasih ipsis .qui^
Scien!i_eet potestatis.ambiLusquanLismalis obnoxius, sibi velit, 949, 932. Ilem.capitis el pedum velatie.9.49.
"919.Scienlia otiosa etinifucLuosacibuscrudus et indi- Seraphimin singulari,seraphinin plurali, 946ri.
gestus, 1400.Scientiasaecularisinebfiat curiositate,non SereniMistitulus papse atffibutus, 164, 207 ,n., 509.
"charitatej1290.Sciei)liajudicii.paucorumest, 762.Nobis Episcopo,'207n. Abbati, 546. Regi, 207n.
csl necessaria, 761. Tres iljius gradus, dblor de pecca- SERLO abbas Saviniacensemonastefium cum aliis tri-
tis, cbrreclio, et sollicitudo,762. In primo accenditur, - ginla Cisterciensibusadjungit,156n.
"Irisecundoardet,in tbrtio lucet,'762.Scientiasanctoruiii, SERLO canonicusEboracensis,589.
niundi, et carnisqus, 1126..Scienfiasaluberrima, Jesiim SermoDei.panis vivus,cibus.meritis,729. Duo.operari
scire crucifixum,"elquinamillius capaces,T16. Scientia debet, 1257.Non in sola memoriaservandus,sed ;inmor
bene vivendi potissima, '989.'Scientia salutis omnibus ribus, 729.Durus estin corlice,suavis-in.riiedulla,i221.
prsferenda, 1599,1-102.' -Scienlia Chrisii experimenialis, Sermoyivus el;efiicax,exemplum,193,902,969.Tripiez
565,1457. illius us'us;i354. Sefmonurnde gloria sarictorumilriplex
Scirevoluntalii ut sciant,alii ut sciantur, alii ut scien- utilitas, 1030.Sermo bbnusel utilis iriplex, 10i7. 'Otio-
tiam veudant, alii ul^dificent, alii ul sedificenlur,1400. .sum.audire quam_noxium,,1120.Sermbnes S. Bernardi
Seire seipsum,axipma Grsecorum,'1542. Scie.ndimodu3 quanlo apudperitos fueribtin pretie, 705. Qiiibusdiebus
in tribus : ii prdine, in affe.ctu,iri fine; 1599..Sciendi habiti, 705 Quibusheris, 706,1165. Gallice,",an laline
prdo, 1599. pronunliali, lOGetseq. Eorum censura, 710 el seq. ;Cur
Scolus,proIHbernus, 685n. .aliquandobreves, aliquandoprblixi; 845. Sermenes qui
Seriptiones sunt devotiouis obex,'.527. 'festisdiebus cohvehiant,801. Ante-missarum -splemnia
Serjpturarum in prsesignandisChristiniysieriis ecmso- .apud-Cislercienses, 1021,1055"Sermoin vigilia -natiyita-
nantia, 740', Scripliira d'eDeb loquitur infigur.is,'1527. fis Domini765. Sermones corani externis apud .Glarse-
Scripturseobscuraplus placent, 1502. In ea nihil btiosum Vallenses,10i9.-Sermo seu Jocutio .Cisier-
1521. Konad carnis. sed.adspirifus commoduiiinterpre- ci.erises,1483. - ' ' _raripr apud
tarida,1482. Ecclesia; judicium inJailibile in usu et ap-
"plicalioneScrip'.urae,761.Ea abntidiabolicuri),828.Hae- Serpentesfugant viriesefiorentes,T475.
reticorumerror de S.cripturis,149.1.Puriorem de mori- -suavioromni ServireBeo non. onus, sed .honor,364. Servitus Dei
bus Scriptursedoctrinamignorare pene h_ereticum,295. SenireDeo et.mundo servitute, -1-159. Voluntariis suavisest,--850.
Scriptursesensus triplex,1214.Scriplurseejusdempiures impbssibile,125.
sensbsan el quomodoadmittendi,1442. Servitus-Pauli qualis, 410. Servilus indigna pontifice
Scrulari Dei ma.ieslatemqupmodoliceat,T479.Scruta- •ilO. quse,410: Servitute Judseorumnulla-turpior,aut gravior,
tio voJunlatis-lulior,quammaiestalis,1480etseq. Servorum cpnditiodescribitur,599.'Ser.vus-fidelis-quis-
Scurriiitatesvitandae,1070.Scurrile v.erbumnon splum
ab ore, sedab aure eliam relegandum,&S. nam,1034. -Servi et mercenarii )ex qualis, 50. Servi,
S.cutocomparaturDeiproteclio, .855: mercenarii, et filiidilTerenlia,1094-ct seq. Servorumin-
Secessusprantinecessarius,922. . -juria ut ulciscenda, 84. -Servi apud Bomanos dominum
SecretumDei filiiset amicispanditur, 112. :suum-praeceduntj 442-n.
Securitashic nulla, 762, 1147.Perniciosa,7, 1065.De stoSessioChristi ad dextramPatris quid, 1555.Soli <_hri-
prscsenligratia nunquaniesto securus, 1531. propria, 1556.
Sedere supef soliumprsesidenlisest, dominantis,Te- Severitas paterna sit, non 13'rannica,1559.
951. Sexus uterque nostrsereparationicooperatuf 1006.
gnantis, ' SIEEAUDUS abbasS. Leonis, 581.
Sedes apostolica divinisel f egalibusprivilegiissulili-
mala, 2J1. Ejus summaauctoritas,plenariapotestas,190. Ost. SigiliaseptemChrisli quse,896. Sigillumabbatumord."
Pleniiudihempotestatis habet sup.er nniversas.orbis ec- ' quale,,275 n. Antissiodorensisecclesi_e,26Sin.S.
cleias, 141.Illipropr.ium decre.ta subreptitia reyocare, -275n. Bernardi, 5S9.Ejusiipmenel effigiesei impressa,207n.,
176.-Refugiuinestoppressis, 57. Nonsceleratis, 158.Eam Libru.mdextra, pedum slnislra lenens, -275n.
nihil magisdfcet, quam subv.enir.ebppressis,190. Iliius •ImagoPelri archiepiscopiLugdunensissigillo cereo im-
estpacpm ecclesiisprocurafe,523.Ejus auctorila.tidero- pressa, 162n.
gat contemplusepiscoporum,174.Eaincoiisullafestanon scripta, Signum quid, S90. Sigriacredentiumin evangelib-de-
sunt instiluenda,171.Ei s.uamde conceplioueB. M. opj- qubmodosingulis fidelibus conveniant, 511 -
et
nibnemsub;icitBernardus,172, Y. Papa.. seq.
Seductoridat manum,qui dare dissimiilatprseceptori,
' " Signain jud.icionon quserentur,sed merita,
:
911.
-1540.Christusseduclorpius, 897. SIGUINUS de Tdrnella miles, 377.'
Semen aposlolorum-sumus,995. Silentii -laus, 96."Est ariimserob.uf, 543. Rel.iglonis
Seminafequiddebeamus,970. -.custbs, 343-n.,S10;Silentium juge cogit. coelesliajn.edi-
Seminatoresmyslici, 970et seq. tari, 79. Charitatiscausaintermittendumest,1439. Silen-
Semicinctiaquid, 714.lis iitebanlurprimi Cistercienses, lii cultrixstu.diosaMaria, 1010.Silentium triplex boiium
714. et laudabile: a _jactantia,ablasphemia,a murmure et d'e-
Semitsesponsitjuamignofas,1526. tractione, T017. Silentium Cisterciensiura,1575. Non
Senoina"ecclesia,prioratusdioecesis-S.eponensis,
"' " 32 n. continuuni,-220. ""' 'Silentium
" juge -inmonasterio
' " -S. Diony-
-->-_.
. 53. ,sii,-79:
Senonensis archiepiscoplprimatus, ,471._5.enenensis Silvael soliludbpjus do.cehtquamlibri, 110.
ecclesianpbilis,195. Senonensismetropolis sub rioiiirie et SiikoNisfeslivitas, 1 05. SimeoricumBecurajucunditate
" - '' '
Franciaedesignaia,508n..Senoneriseconciliu.m,46.0." jucurida securitate morituf, 104. _-
Sensualiumdicta de eib;s, 1379. .Sensuaies mbnachi Similitudinisdivinse.gradus inprimp hpmine, angelis,
omnibushominibusmisefabiliores,5^3. el nobis, 614. Summumgradum tenent angeli, nos jnfit
•' Sensusest vitalisin corporemolus "vigensinlrinsecus, mum, Adammedium, dsemonesnullum, 614. Similitudi-
604.Sensus quihluplex <|uintupliciamori aptatiis, 1106 nemDei in homineFilius Dei reformavit,,615. Idque ei
el seq. Y. Amor. Ordo dignitatis inter porporisseisus, competebat,i616.
1107.Singulissensibusindieendumjejunium, 820.Sensus • SIMOK abbasS. Berlini, 185 _n.
fallax non"fides,1368.Sensushistoricusperhortum",mo- SIHOK abbasCaziaceisis,247n. Vir religiosuset S.-Re»
429S INDEX UERUM ET VERBORDM 4296
nardiamicus, 261. Ejus desiderium transeundiad Clarse- .ad declinariduma male : posnitentiam, suppicalionem,
Vallenses,281n. Monuo Bernsrdoimplelum, 281n. et remissioneniâgc;seq. Itemtria adfaciendumboiiura;
. SUIOK abbasS. Nicolai in Shva-Veiiogii,monachusS. nio-.et memorijin, docet rationem, movel volunLalem,
Kicasii liemensis, 85 n., 86. S. Bernardi amicus,'.56i. 929et seq. Illuiniiialet accendit,I286. Tria ejus dona :
Persecutionema suis-patiLur,86n. Recedit, et a suis Te- pignus s.iutis, robur vitsn,scienliselumen, 952. Quomo-
vocatur, 86 n. 00 arguilmundumde peccato,el juslilia, et judicio, 1259.
SISION dux Lolharingise,erga Bernardum beneficus, Gemeredicitur, quiagemenles facit, 1470. Paueis datur
128. ad fervorem,935. Spiritus sancti donum,Ecclcsiaeoscu-
SIMON episcopus Noviomensis,118n. Et "Tornacensis, lum, 1285.Gratiaduplex, 1520.Dona septem, 1245.Sep-
n., 199 n., 568. -.
'90,SIMON . tem Christi app-riLionibusapplicata,903, 1242. In rfoiiis
de Oisiaco,179n. Spiritus sancti cavendumduplexpericulum, 1208. Spiri-
SUIOK fiiiusCasLeilaniCamcracensis,180,- lus sepLilbrmisadversusseplein peccali vitia, 1111. Spi-
. Simonia malum Lemporevelus, cupidi.ali semper no- ritus sjnclus datur hominibus muilipiiciler,955. Spirilcs
vum, 462. Permutafiones inler ecclesias sihe simcnia, .sanctus dux nobis necessarius, 1520. ldcirco rece-
556. dit.,ut avidiusqnaeralur,1317.iiliu<.accessuset recessus,
Simplieilatehumilinulla magis necessaria virlus iniLie 1174. Nnnsine salutis periculoignoralur, li!7. Praepara-
conversionis, 803. .lio ad Spiritum sauctum, 927. Nimirum oralio ptrseve-
Simulalas_mclitasduplex iniquitas, 528.Simulata3con- rans. 927. Spirifus primitiaequid, 620. Spiritum exstin-
fessionis
" iiola?, 578. guerpquanfummalum, 124.
Singularilas nolalur, 961. Et monacbi singularitalis Spiritiiuindiversagenera, 1151.Spiriluum quafuorge-
amautes. 1325,1591. Singularilas quinLussuperbisegra- nrrj, 1277.Eli;e spiritus duplex, 916, 927. Spiritus tri-
dus, 576.Chrisloexbsa, 1018.Ejus nolse el indicia, 576. p ex, 954. Spiri;us sanctusqiiis, 954. Rectus, 955. Prin-
Esl vilanda, 939. SingulariLasangelorum reproborum, cipaiis, 955. Spiritus carnissuailet molia, spiritus hiundi
909. vana,spirilus maligni arhsra, 1151el seq., 1153. Spiritus
Sobrietas duplex, 1187. ' ' nostc-rquandoqueteulafionesex se suggerit, 1152. Spi-
SodomitarumflagiLia,495. - rilus Dei un<_ecognoscati<r,1152.Caroservire debet spi-
Soi cliariLaLem designat, 1212. Solis decoloralio varie ritui, 11011 spiritus carni, 1151.Spiritus nosler prsesenlior
exposila, 1570el seq. uon est ubi aniinit, quamubi amat,525. Spirituspecoris,
Solitarii boni cbndiliones,990. hominis, etangeii qui egeant corpore. 1277 et seq.
Soiitudoconimendaturprtesertim mentis, 1410.Hsecin Splendoriiervor praferendus, 985. Spleudortriplex in
quo sila, 1111.Solitudinispericula, 794. S. Joanne Baptisla,984. Splendorinauisvirtulum caven-
SoliumDei, angeli, 951. dus, 1229.
Somnolenli notautur,1401.Somnolentiad vigiliasincre- . Fponsamysticequas,1527,15C6.Deum amans anima,
pantur, 1283. . 1082 elseq., 1282. Sponsauna ex angelis el homiuibus,
SomnusSponssequalis, 1445ct seq. 1562.SponsamDominidecet esse pulch"am,erudilam, et
SOTIIIA virgonobilis, 120. castam, 1587. Ejus decor spiritualis virtutum ornalas,
Sopur duplex, primi Adainet secundi, 815. Chrlstiex isque saternus,1361.llein in bonis operibus, et moribus,
charitale, AdamiTaptusexslalicus, 815.
- Spectaculorum et ordinibus,1557. Sponsaparlim formosa et nigra, hu-
vaiiitas, 484. Speclacula thoatriprovo- milis et. sublimis,1565. Unde nigra et fermosa, 1550.
cant ad libidinem,93. Ejus pulchritudocur lurLuricompareLur,1410. Ejus ca-
Spes vera quse, 890.1405.
Quam certa, 858. Spes cmnibus .piiliulenlio, 589. Ubera meliora vino, 1291. H.er sunt
terrenis praeponderat, Ejus bona inexcogilabilia, congraLulatioeL compassio, 1239, 1291, 1418. Spons_e
854. Capacesnosreddil misericordiae,979. Hnminemred- amor castus, sanctus, et ardens, 1283. Dileclio spirilua-
dit omnipbtentem,1583.Esl spes in Deum liominis pii lis, non caraalis, 15D3.E.jusaviditasin quserendosponso,
thesaurus, 852. Vitsemessis,1402.ID ea amma requie- 1550.Devolioac soêrliain observando ejus adventu,
scit, 1444.Spes ex Dei cogniiioneet sui nascitur, 1403. 1450. Sponsa sponsum sub infirmilate carnis agnoscit,
Ejus materia timor Domlni,872. Ejus tria momenta, 945. 1569.Quanlaapud eum fiducia,1505. Cum angelis faini-
Spes venise,graliae,et gloriae,1181.Speramusuon solum liarilas, 1*84.SponsseChristidusesorlcs,589. Spbnsaedb-
in Deo, sed ipsum Deum, 853. Sperandumin eum cui ni- tes a sponso.1406. .Kponsaede spouso varius jiquendi
hil impossibile,nihil di;ficiie,nec behefacieiuiivoluntas modus,T455.Sponss soinnusqualis, 1445et seq. Pascua,
desil, 852. Solus Deus spei nostrseso.idum praesidium, 1590.Sponsaeapud Judaeossponsisctistodiendaetradeban-
87 et seq. Spes nostra de Ascensione Chrisli, 918. Spei lur a die desponsationisad teinpusnupliarum,740.
853 el seq. Spem
fideiquegermanacognatio.est,1251.Tentaliocontra futuro- Spnnsusetsponsa mysticeqi.i, 1504.Sponsi e.t sponsse
rum bonorum rideiitcarnales, spem nnminaVerbiet animseaffectionesaptissime exprimunt,
omnlumgravissima,868. Spes falsa, 979 etseq. Stulta 1282. Sponsiuomina,aiia majeslatis,alia pietalis, 1309.
et ruinosa habitalio in propriis sperare,me;i_is,_829. Sponsus cur c.ipreaehinnuloquecervorum siniiis, 1455.
Spina monasterium ord. Cislerc. in Hispauia,535 n., Cur malo, 1452. Sponsi Jilia quae,1511et seq. Sponsi
585n. S. Bernardo conceditur a regina Sancia, E54 n., quatuor tiiiguenla,1358. Varia crbicula, 1542. Leclulus
355n. Nivardoabbale illuc a Bernardomisso,284n. qiis, 1352.Sponsns fnistra qua;sifusin lectuloquid in-
Spiusequte, 1452. "nuat,1555.Sponsiprasenlia quibusconcessa,I5S4.Jllius
Spirilales quinam,954. Unde nosbendi, 1071. Eorum ia nobis hdi-ria, 1585.Qui ad sponsiampêxussuiil in-
qualuor ordines,881.Eos acrius impugnat diabolus, 842. iiabi.es, eum ul medicum requirant, 1584. Desponsari
Spirituales et carnales,Ecclesi-ae duolalera,842. Spiritua- Dominoangelorums_.prahominem,1410.Sponrf cnuso-
.lis vit_esumma,992. Erratqui i:i easine duce procedit, Jatioquibus concessa,1384. Pascia sponso quam dulce,
15J0. Delieiaeejus, 488 el seq. Spiril.ualesel carna es-de- 1588.Sponsuspasciiur cumilli obedil.ur,1518.Sponsiet
liciaein eodem se non palimiLur,12, 569. Spirituaium sponsaeinfenlio mulua, 1505. Sponsi Jasva.merita; dex-
rerum intellectus, verusaniinsecibus,978. Spiritualis lu- tera, praami.i,565.: ponsi ubera,longanimifaset benigni-
cri non iiegiigendasoeeasiunes,291. Spiritua.ibus s:udiis fas, 1289. Sponsusuude tanlurnsibi conciliavitamorem,
reliclis adcarnalia couyertiindiguum,1596 et seq. Tem- 1311. Sponsisallus qui, 1449.'Sponsus.sjiit iu angeiis
poralia sine clelrimento,spiritualium traclari ncqueunt, ])onis.,uonin malis,T4S2.Sponsi- seniil_e - quam
- ignotse,
-4i3 Spiriiualia sine corporalibusyix haberi possnnt, 1526.
555. Spiritualia corporalibus observanliis prseferenda, Stabiiilatis obigalii cnialis,518. Str.bilitatisvolo non
.552. Spirilualisprosperitaspotest esse noxia, 8'89. adversalur missiosuperiiirum,sed obsrrânliarumdiver-
, Spirilus san:li symbolum,columba,1424.Spirifussan- silas, 24. Siue morum converskmeraon^choinutiiis, 70.
ctus Patris et Filii osculuin, 1285,1286."Spiritus sancti Stabulum Chrislimuudivari alcm d mnit, 782.
processioduplex,928. Ut superveneril in Mariain,750. Stalin Cb.risLiangeli, el hominis divprsa, 952. Statio
Sine Spiritus.sanctieffusionemors Cbrisii iriutiiis,114. Serapi.iniincoinmulabilfalemdenotal, 948.
Eum cur recipere nnii potuerint apostoli Chrislo prae- Status quatuor hominum,1125.Slatus quinque homi-
sente, 915i;926.Spiritus sancti incaoaces erant apostoli numsub Peo, 1101,1103 ef seiy.Slalus hominis Iripêx
corporali Chrislipr,esen!i-ealfixi,569. Spiritum sanclum s-..bdiabolo,1102.Slatus quatuor homris ante conver-
diversimodeacceperuntapostoi, 927. Spiritussanc.tima- sionem, 1101.Slatus naluraeinlegrse,1089.NaturtBcor-
nifeslalioduplex faeta"diseipulis,928. Cur.in igne appa- ruptê,10:.9.Gif-risep<>stresurrpclionem,1089.
ruerit, 932. Apostolorum mutatio post acceplum Spiri- Sleiis comp.r:>nturvirtutes, 1_.63.
tum '•
' s ncfum, 928.
in 929. nobis • STETHANCS
STEIHAKCS
(S.) martyr apudhomines,787.'
sbbas Cislercieiisis.14 n., 53, 57. Biblia
Spiritus sancli effectus nobis, Ejus in-
inhaliitantisindicia, 935. Fructus, 1428. Koslri scilicet emend.it,692.
profectus, 1485.-Ejusopera, 935. Alia operatur propler STEriiA_.es abbasS. JoannisCavnutensispalriarchaJe-
nos alia propter proximps. 1208.Tria operalur in npbis roso]ymor_in), 48 n., 83 11.,171n
"
*207 TOLDMIiSisP_-.l_._l... . 1298
STETHA_.US abbasRegniaeensis,577. neliciis gloriam usurpare benefici, E86. Impatieiis est
STEPHANUS episc-.pus/Eduensis,62n. cousortis,.1085.Obex ad veritatem cognoscendam, 565.
STEFHANUS episcnpusMetlensis,175n., 551. Qub.anno Primumiii M_Jo.pe.ccatum, 1195.Quamalienaet inimica
eleclus el morluus,43 u. Pacem Ecc-esiaireddit, 44. cmlo,9t6. Principem:angeIorumcpmmulavitiii diabolum,-
- SIEFHA_.CS episccpusParisiensis,139, 160,460, 477. A 718..Dsemouesbb superbiam derelkli, 1451.Angeli et-
rege Francorurnvexalus, o'j el ,seq.-,5t. Ejus conlrover- homiuiseasus exsnperbia, 1508.Daemones ob superbiam
sia cumStephanode Gariaiida,577. Obitus,208n. gra ieiiieapaces, 1452.Snperbiaquseesl, vel futura est,'
' STETHAXUS epi_ic.Prsenesiiius cardmaiis,202, 207 n., gratisesiiblractiecausa,1454.Superbiseargumenlum,pri--
208,2-i5,22.Sn., 505. pra3lerit Dominus,humiles
STEPHAKUS de Garlandadapifer LudnviciVI -fgis, 55 vaSio'grali;e,.i45i.-Superbos
1155.Superbiliumiiiandi,humiies exaltancii,236..
n. A Bernardoconversusad Chrislum, 81 n. Controver- . visitat, Superbiadetestabilis,. 718, 768, 946. Intolerabilis irii-
siaiuler ipsum et Slephanum episcouumParisieusem, pudenliaeest, ut ubi sese exinanivitmajestas,vermiculus
583. infletur et intumescat,776.Superbi_edamnain se rrprae-
•' STEPHAXUS de S. Germano
577. " canonicus Anlissiodorensis, sentatS. Bernardus, 1453. Superbus pcccat in Deuni, '
_ 784._ExtpIlitursupra ipsum,.76S.Superbiamparit' igno-
STEPHAKUS diaconusAntissindorcnsis,263.Auctorirre- ranlia sui, 1400. Eamimpn;riilentiacomilalur, 1084.Su-
ligiosi teslamenli Hugouisepiscopi, 261). perbia cavenda,ut sis securusa rnina, 1066,1568..Exem-
STEPHANUS de Mercorioabb:s Cas_e-Dei,-190 n. Christiretundenda,755. LapHlesqninque jai-iendiin
- STEFHANUS rex Anglrrum, 229n. - plo
supei'bi_evi;i:im,957. Superbisetentalioex occastonepa-
STEPHAKUSBorici iilius, 2l0 n. Li_e,iti.E,793. Superbistrip'ex,12i-5.Ilem quadruptex,eor-
'. Stephani(S.) Cadumeiisismonast.136n. dis,cris, cperis;liabitus,1182.-Ejnslepra septuplex, 905.
Slephaiii(S.j Divionensis m onasl.62.A canonicis TP.gu- Superbiaca?cael.vana, 468.Superbiseprimusgrad.uscu-
laribu. quandohabitatum,62n. Iliius ecciesiaa Godefii- riositas, 571. Secunduslevitas animi, 575. Tertius ine-
&oLingonensiepi-.cpo conseerala,166 n. Controversia pta Iselilia,575. Quartusjactantia,S76.Quiiilussingulari-
inter cmonieosS. Stephani et monacliosS. Sequani so- .tas, 576. S,extus-arrqg,mlia,577. Seplimusprtesuniptio,
pita, 62n. 577.Konussimulalacon-
. Steriiitas sola addamnationemsufficit, 109. Sterilita- 577.Octavusde"ensiopeccatorum,
fessio,577. Decimus rcbellio, 578. Undecimusliberlas
tem anini-ein seipso deplorat S Ber'ardus, 1577. peccandi, 579. Buodecimcsconsueludo, 579. Superbiae
Sludeutiuiiivarii fiues, 1400.SLudiaspirituulia qnse, duodecimgradusin tres possunf colligi, 578. Superbia
144?. 908. Pharisaei,566. Superbiamonaehorumquo-
Studiumlitterarum non debet relardare vitsereligios_e Luciferi, fumdampraestringitur,755. Superbomonacho nihil mi-
propositum, 56. Studialitterarum appr -balS. Bernardus, ierabilius, 527 Superborumpriucepsdiaboius,1519. Su-
1599,1402.StudiaBernardiper Gerardumfralremlibera, pefbisepes uuicus, 352. '
"1554.Eoruriiincitalor, adjuW, examinator,1555. Superfiuitales monachorum praestringuntur, 554 el
SuaviuisChrisi attrahitomnes, 1024. ... - _ .
• Subdhcpnatumconferunt quinque primi abbates" ord. •seq. Superioresapostolorumvicarii, 958.Etiamindignisre-
Cisterc, 478ri. - 'verenliaelobedienlia exhibenda,725.Eorumeontemptus
, Subdiaconorum 195
cselibatus, n., 134. tn Deumipsum cadit,1414.Eoruminobedieii"o proof^jta
SubiiitoTum commodumnon propriumquaereredebent dijudicanlespr_estiinguntur,957. lnferioricustodiainae-
prsrkti, 450. bent et disciplinam,7.5. Non tam propler bonos quam
Subjectioiiisutiiiias, 902.Eam praedicatS. Bernardus, •proplermalusel infirmosinslituli, 75. Eorum pericula,
92. Subiectinnisdedigiialioprtelationisreud'.t indignum, '725. VideAbbas,Pss'or, Proelatus.
474. Subêclioe:iamin archiepiscopocomracndatur,474: Suriensemonasterium,68C.
.Subjectionis abbati exhibends? nulla in piofessione men- .. Suspensioa mensa, 578.
tio, 25. Subiectiovoluutalisnostrse hutniilatis summa, •' Suspiriones.A paciisnon resiiieudumobinancs suspi- .
.1158.Subjeciiotriplpx, 1158. F..Hu'mi)tas. ciones,206. '
SublimiitilisliLulussummo poniifici,599. Arehiepisco- Susurriavel levissimacavcnda,1572.
po, 523, 548. Imperatori,374. Kogi,256, 375. Sugcrio SVCAUUS sacerdosEboracensis,675et seq.
abba.i etproregi. 558. Synagogae caecitaset faluilas, 1523.Pr_esurnptio,1507.
Subpriorapud Cluniacenses,212. Chrislumpfolulit, sed abjecit,776. Bepudialur consii-
Subreptii3 oblenta rpscindenda,265, £64. tuens saluteminoperibusiegis,1505.Syii-sgogse repudium
Subtracliorei q.am amas, augmentntio desideiii .est; et Ecclesiae nonnubium, 1 307. Syn?gog_e etEcclesisedis-
et quod ardenlius desideras,segriuscares, 1441. Subira- "crimen, 1576. Charitas Eeclesisem Synagogam,1543.'
hitseDeus ulavidius quaeratur, leneatur forlius, 1527, 1Chrislusamoresponsaeeliam SynagogamsiLidesponsaro
.1850. paratus,1545;.
Subvertiin propositoel averti a proposiloquid, 567.
SudorChristiin horlo, 885. . f
SuessionenseconciliumadversusAbselardum.640. Tn
Suessionensisepiscopieleclione non coriver-iunlclerici, Tabernaculalaboranlium sunt et miiitantinm, 1202,
275 Tabernaculumtenebrosum,corpushomiuis, 1555. •
-
Suflfaganeorumcausseper metropolitanumdecidend_e, Taleiitoulendum, 192..-- .
175. ; TeloneumcivitalisAntissiodorensis,576.
Suffragiasanctorumnobisimplorandaet sperandaqua- Teinperantianecnecessiutem excedit, nec praecidit,
.tuor ex causis,"1042 el seq. Suffragiapro defunetis,683. .4J3. Temperantiaenecessaiiajustiia, 415..
. Suffragiisbonorumindiguus qui eorum nou acquiescit Templorumsanclitas cur honoranda, 1077. Temp.um
consiliis,536. Sulfragionmisua3 domus Cnmuenumim- .Deo in nobisseflilicandiim quomodo,1072et seq.Tempium
. peratoremparticipemfacitS. Bernardus,574. Dci
- quomodosimus, 1081.
SCGERIUS abbasS. Dionysii,205,5?,9,558n. Bernardi TenipSimilitemin monachumrecipere renuunt.Cistera - ,' .-
amicus,209, 2o2. Ejus ordinalio,78 n. Excessus ante. cienses,260. .
_co.nyersionem, 78, 79.. Conversib,77, 78. Elogium,262, Tempjralia quanto.strictius habentur, lanto melius,
289 et srq., 540. Magnitv.dinislilulus illi datus, 552. .835.,Siee.-deiect.iispiritualium tractari. neqiipunl,_4-45.
Item muicslatis,535ri. Subtimitatis,538. Siinclilatis,340. TemporalinmsufiicieiiLiam suistribuit Deus, 835 Jiorum
. Ai udovi-,orege Bomammissus,78n. Regis vices gerit "discursusconscientiam
' rodit, 413.iLemeorumabundantia
inrcgno Fraiicise,555n., 558.Comitiaregni indicit,558. ' seternorumpariliuopiain, 720.Temporalibus incumbere
Eum hortalurPemardus ad causam.rcipublic.seforliler ""'- episcopoindignum,443et seq. Y. Terrena.
agendam,558et seq.Eiuszelus et studiumpro bono com- Temporisiaclurain verbisotiosi=quantopere cavenda,
muni, 538.Malaregni immeritoipsiimputata, 540.Om- ' 1118 Ex
el seq. praelerito,prsesenlr,. e t futuro' qiiomodo
niumecclesiarumcuslodiaei commissa, 5 52.,Canonicos 1029.Horum nullum
' proficiendum,992,99;, 1227.Y: Pomiteutia. perdit cjuis-
regulares in Parisiensi S. Genovefse ecclesia pro mona- quis pirnitentiamagit,
chis, quos Engeuius III induci praeceperat, i nstituit, 552 • Teuebrarumoperasunt peccala,769.., • '
. n. Ejtisobitus, 262ri. • - Tenoliensemonasteriumbrd. Prsemonstralensis,585n.
Suggesliouesmalaequamsolliciferepellend_e,1152. Tenlatio est tola hominis vita, 835,8'6.. Teiitationps,
Superbis lypus, Golialh,956. GrandisestPtgrossaira- vulpes, 148i. Paiienfer ferend», 461.Ebrum riecessitas-
bes, 552..Geniusharrp.iicorum, 1491.Esl appetitus pro- 1484 Deustentat adprobandum, non'ad rpprobandum,
pria3excellentise,468, 563. Calixdsemoniorum,12: Su- '1018. Tenlalioniset Dcousolalionis vicissitudo.piis utiiis,
reveiationes "ad cns;o .
perbia hocest, cummuiores i;i ocuiis tuis, quam apud 1090.Tentationibus ensmiscel
. Deurnetin verilale,1405.Item superbiaest et deicLuni "diamhumilitatis, 574."Tentatiolibertalinon bfficit, 617.
maiimum,uti datis lanqnaminnatis, et iri acceptis be- Diabolifrausin teniationeex Scriptufa,869, TentaUpni?
~
^99 INDEX RERDM ET VERBORDM ISOO
motumexciiarepotest inimicus, sed in nobis est dare,: THEOBALDUS princepsBurgundienum,200 n.
autnegare cbnseusura,822. Teritationibusvel adversis' T-HEOBALDUS prior Arremarensis,715.
noi cedendum,1018.Dei providentiain moderandisten- Theederici(S.) monasleriuma'regiis ministrisexpila-
tationibus,856. Tentatio triplex, earumque remedium tum, 208n.
907. Tentatiohes qrfatuor,835,-856M seq., 1065, .591. THEODFEICUS abbasS. Eligii Noviomensis,tum episco-
Quatuoi' torilatiombbsquatuor virtutes oppositae,870. pus Ambianensis,582n. Socius peregThiatiouisiuter- .
Tentaliocontfaspem oceulta,sed gravissima,868.Ten- ram sanctama rege postulatus,-585. Ejuselogium,585.
lalio vanseglorisequomodoexstiriguenda,869. Tentatio- THEODEKICUS de Avesniis,Lesciensismonasteriirestau-
nes Clvrisliqualuor,-868..Tribus tentatibnibusdiabolus rator, 558n.
Christuinaggressusest, 857. i THEPDEEICUS dux Lotharingiae,"175 n.
TentationesEcclesisequatuqf, tyrafmor.uhi, haeretico- TnEOhOEiccs coiliesFlandrorum,.206n.
irum,maloruiriclericorum,et Anftchfis.Li,'858 et seq.Ten- ' Theofredi(S.) abbatishorrend_eblasphemia3, 227.
tationu'multimapersecuLio,869'. TentatiPKes Tholdanosmonasleriumab Elvira infante fundaturii
incipientium Cisterciensibus
apertae,proflcieniiuinoccuitae,148.4et, seq. Varia'earum cetenses,285. se subjicit,285n. Illud repetunt Garac-
genera, 1484.Perfecloslentat diabblus,sub specic boni Tliol boscus ad usuarium. cahcnlcpruhiS. Stephani
malumpersuadens,857,1590.Tentatio perfecfofumpal-
liata iniquilas,1592el seq.Aliapiorufnde vitie longitur- Antissiodorensis, 576.
riitate, 1085.Tenlatmonachosdiabolus,aliquandoauste- THOMAS de S. Audomaro,115.
riora, aliquandbremissiorasuadendo,1128_elseq. 1155. THO5I.E apostoli dubitatio cum Marias desponsatiohe
Tenlationesconversoruin,487. Tentationes acres inilio comparata, 740.
convefsionisinsurgunt,1004.Tentatibde rebus vitserie- THOM;E monachiS. Berfini propositum tfanseundi ad
cessariis, 868. Aspidi cbmpafatur,868: B.elinquentibu.s Cistercienses, 255, 541.
omniaprima solet esse lentatibdemolestiiscarnis,1026. THOMAS pr.epositusde Beverla,111.Ejus procrastinatid.
Teritalioprimanovitiorump'usiljanimita's,.'_>56. Ex ride sua conversione,116.Egregiseejusdotes, 363.-
gore religionis,1218 Nonipsaafiliclio,sed ipsius timor Parisiensis,THOMAS prior S. Vicloris, dimidium animseepiscopi
tenlatio esl, 856. Tentationumaritidotum,850.incbnsol'a- 160. Spretoepiscopaiihonoreonus portabat,
tione ettenlaLiouequomodosegefendum,'1552.Kovilio- 159.Virreligiosusel158n. beatus, 159.Ejuscsedes,.159et 160.
rum caulelain tentationibus,851. Tentationi iniLip re- Annusejusobitus,
sislendum,822.Beiiurrendumad oratidriem,822".Deuiri THOMAS Stampensis,magister.Caduiriensis, 107n.
in tentationibussuis tahquam"propfium habeht slnguli THEOKIS justior causa et copiosiormateria dilieeridi,
l"
electorum,830, Tentalionum remedium, Christi passio- 1524.
nis meditatio,299.AdMariamcorifugienduft):, 743.Angeji Tignadonius'spiritualis timor Domini,patientia,;longa-
invocandi,864. Tentationisvictoria,testiinbnihm ccele- -riimitas, charitas, 1428.
stis generationis,"906. TiinereDeum,tola nostfabeatitudoest, 1059.Timehdi
. .Tepidilas abjicienda,925. In monachisdamnatur,98'. Dei causa ex occultoDei judicio, 471. TimendusDeus
Undeorialur, 916.Ejus caus.afideilanguor, 1230. Qiiatn mini cui necresistere, nec abscondipossuin.us,4S8.TimorDo-
perniciosusreligjnsishic tepor, 101. pr»ferenduspielali proximi,978.DeustanLo magis
Teprdus religiosus nec cbelesli, nec terreria fruitur timendus, quanlomajora.ejtis-munera-pefccpimus, 828.
consolatione,123, n. Tepidoruni religiosorum Jndicia, duin Tihienduh)semper sanctisin hacvila, 762,1059.Timen-
1141. Tepidorum et ferventiumreligiesorumdiscfimen, 1454 cum arriserit gratia, cum abiit, cum reverlilur,
924:Tepidosreligiososarguit saecularium in tefferiis'fer- etseq. Quamjustatiniendi causa ex i.licitis animi
vor, 5)3. Tepidiset languidisqudmbdo.subiridesuccurf.it riiotibus, 470.Timel nihil qr.iDeum protectorem hobet,
Dominus,1584. 829.PfoteciofeCbfistonihil timendum,841etseq.
. Terra majestateDpmini.replendaexxlusp Safaria,9'45. Timorsaporest, 1344.Gral.i_e custos,355. Aquse"com-
Terraeet cnelidiscrimen,1030. In lerfa orimuf,.mora- ibns paratus, 1255,1455. Devolio vino,810. Timor Domihi
mur, elmorimur, 1049.Terraehierere homineindigiuhi, pienlise, vilse,806.Salutisiuitium,112.-Quomodo-)niiium sa-
1548. Tefraesanctseinfelix status, _>75.Terfse riomine ' 1 544. Spei materia, 872. Timore minuto spes
oorpusdesignalur,1026: pfoficit, 1444. Tnnor et cupidilasanimasnon converLuht,
Terrenahon satiant,.489..Possessa 29. Cliantas nunquam. s ine limore et cupiditate,51. Ti-
onerant,-.ari)ata"in- more ordinal.iis,iuslitia'est,'1184. Timer seryilis,,biems;
quinant, amissa crueiant, 107,Besipiunt sapienli cisle- charitas,«stas, 1467.TimofeprsevalentemiHa pax, 1444.
stia ,- 120. Terrenorum amor cceleslemimpedil felici- siie charitatepoenaiisest, 1435. Timor tandem
tatem, 107:Terrenorum'sa'tietatern;.non"p"afit. copia,sed Timpf inaniorem, 1189. Timori pefmisla devotlo
contemptus,_489:S-Bcularium in terrenisfgrvorreligiosbs co.hvbftithr
tepidosarguit, 545: Terreniscontempirsqu_erehda._yC.02le- ipsrim'nbnannullat,sedcaslificat,600. Tiiioremdevblio
stia, 277.Terrenafastidiensmeretur seterna,877.Terre- aniofe castificat,51.Timoris efleetus, 1111. Timqre vocariiuf,
nis haerentessimiiessubmefsiset pereunlibus in aquis, justificainur,112.Timoris ulilitas cbritfa peccati
717. Exhortatioad conlemptumterrenorum.107. concupiscenliam, 8!0. TimorDominiexcluditonfriiavitia,
Terrere pios cur dasmonaliquandb-pefmittaiuf^S^l. "1455. Elfieicibspeccatoresistil,- quam'phdor aht dolpr, .
1110. Timefdiioliumanafragilitas,pudorehiet dbloreri),
Amiciofficium'lefreresaiubriler,-27. 766.Timoris tres gradus,1195. Timor duplex, pius, et
TESCELIKUS abbasLesciensis,558n/ _
__Testimoniasex divinis atlributis perhibehda,1252"et lnutilis, ulriusque' effectus, 91. Timor Dtfniihitriplex,
806. Terfiusmonachorum proprius,807. Timor tripies,
ieq. Tes-tinibhiuminceeload disce.rnendosangelos bea- 810,1189. peryersbsesl, quo metuis aliquidprs-
tos aTeprobis,908. Testimonium'' -in terra ad discerneh- tef Deiim',Timbrauthbn pfopter ipsuni,817.Tirrior judicii et
dosjustos ab iripiis, 909. TeslimoiilumTrinitatis;-908.
Testiiiohium aquae,sanguinis, et spiritusj 907. Tesli- ihendi geheunse,1515.Diabo'usleo piisrion timehdus,866.Ti-
moniumconscientiseintribus,971. carisatriplexepiscopo;27; . .
Tironesminusidoneicanticicanticbrumauditbresj i210.
THEOBALDusafcMepiseopus Cantuariensisvirbonitesti- TironensesInnocentioadliiferent, 156n.
monii; 197, 255n. 255,52511.
• TriEOBALDUs.episcopus Parisiensis,208n:, 599. Toga et tunicaquid diflefanl,714._
! Tolosanorumdevotioin S.Bernardumet zelusl in hse-
THEOBALDUS M. Campanias 167
comes, n., 205,205, 206 reticbs, 238.
et seq., 209,210,n„ 265,588. Elogiumejus, 574. Justi- TonsuramilitumTempli,547.
tia ejusdeii et iegalilas, 51. Malhildemdespbnsatam Tofnacensesclericifamosia Bernardocbnyersi,117n.
habuit, 159 ri. Tufor Ludovici 165 n., 166 h. Traditioneshomirium'proindulgeriliis' etreiaxatiohibus
Pacis amator,525. ConstarisprdJunioris,
veritate, 50. Pax-in- vit_eregularis, 97.
ter. eum et Ludovicum Juniorem reformata, 205, . Trahi quid et qu)buscompetat,1550et seq.Tf3bia Deo
.204, 208.Pactumejusdem regis cumeo de civitate Ca- Iibertalinonof(ic)"tY6i7.Christus suavitate.sua cuhctos
talaunensi,206 el seq. Episcopo Lingonensi homiiiium traliit, 1582.Trahit Deus quodammodoinvilos,ut faciat
facit,51. Bixa e.juscum Badulfocomite Viromandensi, vdluntarios,1555'.Trahitnos Deus, aut terrendb mihis,
200,201. CpncilibSenenensiinterest, 510n. InS.Bernar- aut exercendoflagellis";1555.Traclioa' sponso,1464.
dum beneficus,49. Scllicitusde ejus infirmitate,49. <\b "Tranquillamensin.medior.egoliorumrara avis'in-ter-
eodem rogatuspro Humberto,47. Bejicitur,49. 4rbiter ris; 554. TfanquilibsDeûsfranquillatbmnia,1543.
_ cum Gaufridd Carnotensi,200 n. Eleemosynasejus non Traisitusad aiiud monasleriumquando licet, quando
vuitdistribuereS.. Beriardus, 566. Pfo admissoPetro nbn expe.dit,Si8etseq., 519.Adaiium ordinem quando
Bituricerisiarchiepiscopumale"a rege liabitns,200 n. licitus, 24. Transitusad aliudmonasLeriummajofisper-
_-llpgatpro ecclesia Mblismensi,621. Latiniacensismo- fectionisgraliapermissus,,69.Traiisiiumad aliudrrr.ona
.nasterii adyocatus,227n: rbidemsepultus, 227n. sterium aliquandoimprobat S. Bcrnardus,45, 46, 540.
THEOBALDUS nbtarius"archidiaconus an au- Transitusad mouachoscanonicisregularibus licitus,1'4.
ctor neeis Thonifeprioris S. Victpris,Parisiensis"
159n.. 160. Transeuntesad aliud monrvsteriumstrictius, ad primuitt
.-1301 - ; MLfiMINlSPRIMI. '_!S02
redire non debent, 100. Tfansltus ad laxiora apostasia uniuntur omnia.uhitate substaritiali,persoiali, spirituali,-,
censetur,2, 5 n. sacramentali,1152.Unitalis ripyem mbdi,'455. Uiitaliim
Trecenseconeiliumamip 1123,51 n. .,,... disparitas, 1516. UnilasK'celesi.escissuram ignbrat,307.
Trevirensisepiscopi fidelilas"erga sedem apostbiicam, Unitas cordiiimcominendatur,814. Ubi unitas, ibi perfe-
500. EcclesiamS.'-Ttiaximinidemanu laica eripit, .500. ctio, 422..I3ni,tas"et coricordistangelis maiime piacet,
Trevifensispopulus duraecervicis, discordiseamans, 175. . 102I.;Estreiigiosorumgloria,1022. Unitatiscustcdia,765,.
Trevirensispreviuci_ecorfuptio, 173,175. Sefvanda iri bfflihiiih varielatb^-S^g. Palierifia, humiji-.
-
Tfibulatio prsesehs via glorise, 878. Y. Afiiictio. tafe, et cbaiitate servalur,I243.Meliusestutpereat lirius,-
Tribalatio piis est.consolatio, 827. Tfibulatio utiliset" quam unilas; 107. . , ," ...
riecessaria,876. Tribulari_bonum,-dummpdo sit.Deus no: UtiBANUsIIBpbertoabbateMolismum.remisso, socios
Msetim, Deumnobiscumessein t:ibulalibjte pfobat Cistefcii remauerepefmittit, 591. - ". .
8 76.
ipsa tfibulalioriistolerantia,.874.Tribulatos Deus portat, - UrbSiu (S.) monasteriumOtd. S. BenedictiabHefchen-
827.Tribulationisinbbhis"et majis dispar effeclus, 45."Iri rao Catalaupens.iepiscpppfundalum,260 h. '.__,..:
tribulatione futura cbgitanda,876. In tribulatione spes UKSUS, seu Ufsioalibas.S. Dioiysii -apud Beihbs, deiri-
glorias velulirhessisin seniine, 876. Perfectofiim est glb- episc. Virdunensis, 83 n. "..,"'
liariiiitribiilatione, 45. _ Usura damnatur, 328. . ,-..,,- -.
TriduumChristi moraiiter,'895,Triduum lriysticum.quo Utilitatiaccedit quidquidcupiditatidemis, 1467.Y
sastinendusest Salvator,958. Tridui aite Pascha sdncti- -' V
tas, 890, _, _ __ '"'•-"
_Trmitatisunilas.supef biririesunitates, 453. Tririitalis VagitusCbristiquam dissimilisa vagitu -
aliorum infan«"
"singulis.personissequeconveniunfnominaessentialia,nbn tium, 782. ... .... _ _..•_, :.
notionalia,647. jEqualitas.p"erfe6t_i in personis Trinitaiis, ' Valcell.arum.monastefium ofd..Cisterc.179n., 180. : :\;
646, 648.Trinitateui serutari.tehieritas, credere pielas, Valclarensemolfasteriuiiofd. Cisterc. 585n. -,.-.;"
nossevita aeternaest, 455.Tfinitatis perfectacoghitibvita VitEKTiKiAW imperatbrisnpbbaptizali salutem de soia-
seternaest, 9.28.Trinitalis mysteriiim sola .fide compfe-- fideprsesumitS. AmbfosiUs,(52_.i,, „ .,.,. ',. , . .;•
henditur, 455. Trinilatis vestigium in aniiia rationali, ' Valetudiriis nimis studiosi hionachl prsestringuiiturj.
ilSfl. Trinitalisoperatione_s innobis, 567-ct.seq.Trihitatis .1578 et seq-.V. Monachi.,.' .- , . ., .
tfiplexopefalio, 1214.Trinitatis opefatioin licarriatione, Vallainbfosaniseu Vallumbfbs*ahi Inribcentioadhserentj-
U90. Trinitas varia, 1181.Trinilates octb, 1242: 136- _.', , _ -" -"....-.-.
Tristia.hici_elispermista, 880. - Valfisiionastefium erd. Cistefc. 260 n..
Tristitianbnomnis.iriterdicta,813 el seq. TristitiaDeuih Vallls-Lueehtisiricna|teriuhi,7_Sri.,. . -._'.. .."_
inlionor2t,940. Variagibfia quid, 585. Keftipe-qu_e ab .homirie, 726._.
Trium-FoutiummonasteriumOrd. Cist.in dicecesiCala» riat Ejus inanitas.,57,-484;.Basilisco.siniilis,869. pusiita pa-
lauuensj, 69 n. mala, 484. Spifituale bbiuiri dis'sipal,224: Est virus-
- virtutum, 659."Vana gloria et "impalientia,dupiex jeju-
Triumphatimundi testimonium, 908. nantiuiri virus, 816..Vana glbria fugieVda,224. Ejus ten--
JTrunehinense monaslerium
" prbps Gandavum,- - 566 . taiio
367n, 368.'. , . qubinqdoexstinguenda,86&illli huiriililalis - scutum'
_Tunici inconsutibs.fidemdesignat, 186. Item Ecc.lesise ojjpuriendum, 8 57. -;:
Vangioriis-rivicella, 54 n. ,, - , -,.
unitaiem, 507.Tunicamonachorumolim apud,-plerosque 554et
alba, 714.Tunicaettpgaqu.iddiffefant, 714. Tunicse Ci- " yanilaLesiioriachofuriipfiijstfihguhtur, seg. Va--
sterciensiumpelliciis Cluniacensiuii oppositse,-2. riitaLis.appetitusconLernptusesl yeritatis ; contemptus
_TuaoLDUs abbas Trium-Fpn.ium,70 n.-,-286. Fama.ejus veritatis, causa c_eciialis,-36.Vanitas"'yesfitus vanitatem
smistraj 287. BesignatoofficioBievallem secedit,-287n. afguit cordis, 558.-Vahitatemnpslfam coufundithuriiililas-
Turpibusnihil deerit ad cbhfusioriem,456. -. - Chrisli, 799,-782:J.on est quo se iihmisceat variitas,ubi
-TUESTISUS loLumoccupatcharitas, 1522.Vanitatecur ' sahcti
' pulsen^-
arcliiepiscopus,Ebofacensis,"100b.,'229 n.,. " tur,574. •_ _ _ -' ..
295. Cup-itdiii_illerecufampas'tora"lbm, 297: Ejus Jabofes - Verbosulus pro justiti_e hoste reputahdus,-459.-
in reforinandomonasterio B. Mafiae Eboracehsis, 389 et Verbumsermo simplex et unus, 1445. In A_"erbo..om--,
seq. - ' 1568.Verbi etanimas conyeriientia,1549".Simiiitudo, .
Tuftur avis pudica, 1410. Polygamiamredarguit, 1470-. nia, 1546. 1425. Conjunctiospiritualis,
Cur oblata inpurificatioie, 1470:Turturis vox CoJIoquiumspirituale,
pr&di.ca- 1581el seq.yerbo frui quid, 1566.Causseseptem obqrias
tioest caslilalis, 1470. Ttirturi cur '
' " cbmpareluf spphsse
-- . qua?.rilanimaVerbum,1561.Vefbi libgua.favbrdighaiib-"
pulchritudo, 1410.
Tutumbicnihil, 1390. _ nisejus; aniinselingua, fervof devotipnis,1425.Verbum-
Typus pro typhus, 246ri. Deijam nonlatetin prophelis,
' sed iri carne prsestb est
ociilis, 11!). Vefbhm tfiplex •: ihdicalum, inspir-ilum,.
. .' tr eructatum, 1185.VerbumDei quanii faciendum.,990,9i)l.
Qriaritacum.reverentiaaudiehdum,967. lllud debife.au-
Dberasporissemelipravliib,1291.Siirit cbigfatulatip et dire, prsecipuu.iri.pfsedestiiiafionis signum, 811. Kocet si
tbmpassio,1239,1245,1291. Uberadubspbnsi, ' longani- cum laîidio
- ' VerbiDei mira audiatur,- 1598.. E st panis hominum,-550.
mitas"et benignitas, 1289. _ 7isJ3tmultiplex"utiiitas, 752, 1155.Tri-
UBEETUS episcopusLucehsis,574ri. p!ex illius usus, 1334. Maidata duo prselali, verbuii et.
UnoabbasS. Petri Cafnpterisis,495. . exemplum, 195. Opera terbis coricinaiit,et verba.operi-
ULGEBIUS episeopusAndegaverisis, 191n. Vita et scieri- -bus',.193.'V_efbum;aspefum quid, 852.-Verbaaspera ripn-
tjiverierabilis, 512. Ut.officip siio feslituatur, intercedit placebtj 180. Verbera vefbbrum, in*abbate. amicabileii
Bernardus
' Ultionemapud Innoeenlium papahi, 512. cufarii palernamque sonanl sbllicitudinem,"27.5.Verba:'
peccati tardat. Deus,-ut cornrri.eicietpatien- Jesu aliis dulcia; ali.isdura surif, 1096. Verboruiririeces- -
tiarh,irnpleat electio.riern,ei cbnfifmet ciiaritalem, 941.'' _ sitas, 1250.Veibuiriotibsurn,quod huljam habet fationa-
Servorumirijuria ut ulciscenda,84: b.iiemcausam,1118. Teiriporisjaclura in verbis oliosis
Ulydiaecomes, 678. ..".'.. . ;. quanlbpefe cavenda,1118 el seq. Verbum scufrile hon;
.Umbrse cbmparatur fldes, 1383. Uiribfa Chfisfi, csirp soluriiab ofe, .sedeliam ab aure relegandum, 425.
e;us, 1523.Cafo ejus etfides, 1455. Desiderabilis, 1453. Verecundisepraeclafaencomra, 1567. Verecundisepuir-:
Umb"rarr_mdeclinatio_"quid,"1520. dor in facie,gerima gfatissiira, 1010. .Virius g alissima.'
Unctiocrueis,1071. Unctio vit_B'religios_e quarita,110.-" prKs.ertimin adolescenie,"1567_. OraLioriemsupplel, 580."
UnctioChristi, 815. Christuscuf noluerit - corpus suum Poenitentiad Deum accedenlinecessaria,"1274.Illi prb-
ungiinsepulefo, 1211, 1500. ..._,• prium vilafe laudeset jacfantiam,"1567.Vefecundisespe- _
Unctibextrema sacramentum,ejusque effectus,,^!."' cies eiiam in peccatofibus, 1567. Vefecundia riiala-quse,
Unguentaquatuor sporisi, 1358. Ubgueutum triplex, 116, 179.' - - '.-. ., ,- ,-
eompuhelionis,devotiohis, pietatis, et 1208 ei.seq., 1210 Veritas lilium, 1511 el. seq.- Animss.vita,:1106. Illius"
et seq.,1292,1501.Uhguenlumcontfiiionis unde conficia- amorsoluset.fidus et vefus, 1539:"P_iibris innptuefilidat -
tur, 1292._Ej'us vis.et fragranlia, 1292. Ileii devotibiiis charitateih, 561. -Illius cognitio..est fricfus Auriiiiltalis,-
unde conficiatur,etquibusconipetat, 1293elseq. ' " 53901 seq. Pigrilb non fam contrafia.veritatiscogiiitioni,,
Unioperfe.ctorumcum sponso,1307.HominiscumDeo quamsuperbia, 5C9..Ad. earii cogn.osceridsrn-quseiiam.Te-
est voluntatumeonsensio,1517.Manducareet mauducafi moveirla, 565..Illius aguitio in tfibus gfadilsus.coiisislit,
hecessaria.adunionem, 1515. 561. Eos quomodo asceudefedebeamus, .567.-VeritaiU _
Unitasmultip'lex,1203.UnitasTrinitatls etChristi supef judiciumiescit amor; nec odium, 565.Veritas odium pa -
omhesunitate.s, 455. [nler unitatem hominiscumDeo,et rit, 55.Meliusest ut scandaluinofialur, quamveritas re .
Dei Patris cum Filio quse differentia,1.516. Anioris ^lur Hnquatur,47,81,'554.Veritas primp ardua,<dein faciil.y,.
ti-io cbnstaturiitasiriter Deum ethomi'iem,1516. Cbristo 978.Sine condiiieritogratise"est aniara, isly. Vefitas el
1303 . INDEX REIIUM ET VERBORUM mi
; misericordiavteDomini, 859. Vertis dies quLnon novit Vinumsanctificaturper corporisChristi_contac'riiii,71 •
"occasum, seterria
' Vermis-immortalis veritas, et-yera asterr;itas,"875: n. Vinumrarobibunt CisteTcioiises.fin:, 1063.TimothFo
damnatbrum,-453.
- • » Cbnscienlise
" hic quomodo ab Apostolo perniissum, 1379. Pigmentatum'
non snffocandus,
' 'Verseiiaceiisis 4 81. spud monachosi.itpfobatum,5o6._Arinum _mysticum,955.
convehluspro negotio crucis, 373. Viuo charitascomparatur,12_i5'VinumbonumsancJievo-
Vestiumvanitas,
7 cpiscopisnotalur, 465 leprasuperbiie, 903. VesLiuraluxr.sin luplalis, ll21.__Maumange.orum,puiiilentium lacrvni_?.,-
elseq., 46.1 Ilen iu clerieis, 1576.Vino siT)iliscaraalisaffectus, 1291.Vimim carnalis
434 e\ seq. In monachis,557et seq.,elseq. 75i. Ypslium decor 1121.Viium et oleum noslris vulueribcsChri-
veTstitum noii decbrat, 122.- Pull« et caudidseex scquo iilecebrae, slus infudit; 1517. " - '_
2*1.
vit_rad_e, .Kigris utebanlur Hispani in funere, 222. - Virginilasfloshorti, 1450. Virtus angelica,10'5. Eius
Vesles moiiaclidf.imqualesessedebearit, -391.Cujus co- p'r_erog.iLivse-iu pr__.s»ni et fuluro, 121, 122. Virginilas
Ioris,7l4. Nigraemagis ens decnt, 222 cl seq. Anliquis laudabilis,sed magisneccssaria humiitas, 734. Utriusque
Patribus usitalie, 221. Veslibusa Begula concetis a'i- ' pu!chraconnexio,7oi. Virgiuilas non omnium esL, "sed
qusepossuutaddi, 217. Yestes Cluniacensium,5 n. Ve- mulLoparciorum cum virgii.i sile humjitss. 755. Sine
stiumdiveTsitasiucolore discilii causa Cluniaceiisesin- humilitate iaudein apud Deumnon habet, J182. Virgiin-
ter et Cis"tercienses,220. Devestium coloreinanis dispu- tatis primiceriaMaria, 1008. Airginitatis votum inÎaria,
latio, 220 elseq..Albas nlim ferebant s_eculares,221. 222. 737, HSetseq., 750, I0J5. lOJfl.Virgimtas cum lecundi-
Yetustas ifiplex, 1197. tate in Maria mirabiiis, 73^. Virginem non decebat pa-
Vexationem non sentire, lielietati cordis indicium, r-re nisi Deum: uec Deum nasci nisi de ATiryine,,756.
410. . ... Chfistusvirô, virgihis lilius, virginumqiesporisus,'J569.
I'Vi_emultse etdivcrsB, 837. Vias hominum,necessifas Virginum'de."orquantus, 121. Virginum ornalrs p-rpe-
et eup.iditas,857.Visedsmonum, prsesumpio el obstina- taus, 122. Virgiuum ornatus, vereeuudia etdiscipliua,
tio, 858.'Vis angelorum.ascensioet dbscensio,858.,Yias 122. Virginumest semper esse pavidaset uumquamsecu-
• Dbminlqtiaee.l quales, 1126. Nempemis°ricordiaet ve- ras, 747. Virginemcou rsse"rn.gis expedit, quam de"vir-
ritas, 859.Ilem confessioet bbedientia, 1165.Eas imila- ginifate insolescere. 735.
tuf homo p<r compuriclioriemet confcssionem, 860.' Virile-Stagnummonasteriumin Scotia.J388.
Yiam Dominiincedunt tria hominum miliia, 1200. Viss "Virtusdies, 1456.'Slelliscomparalur,1565. Estcognata "
angelorura quomodolendant ad.imitand.is vias Domini, sapienli9?,1564. Utriusque discrimen,1564.Virtutis de-
860.-Viasdaemorium quomndoincurr-imus.860. Via bona. finitio,1565.Virtutes sunt orrinatie affecliones,610.
et mala; utraque quomodouna, 570 el seq. Via lata, via Virtusgradus ad gloriam,965. Illirs merces, fama bo- "
non esl, 1084. Viafedeundi ,ad Deum,-568. HJius com- na, 128.,Ob se ipsam sectanâ, 823. lliustrior cst quam
pendium, 595. rhristus via, 620.In yia vitse quo cLins, nobilisprosapia, 121. Illustriir in nobili claret, 121. Vir-,
eo faciliuscurritur, 545. tutum ornatus spiritualis,sponsas dccor, isque aeiernus,
I Viaticumet confessiomoribundi, - 678.
' ' Yiatico.pr.emissa 1361.Virtuies et exercitia anpelis grala,, 1021. Virtutes
luncfioe^cfrema,
' VicariusChrisi S. 6 89. . ange iciecur sic dict», 1523.iirtutes nonprndigiaa no-
Petrus, 422. Papa Christi vicarius bis exigunlur, 964et seq. Virtus in pa<-earquiiitur, in
siriipicit«r dictus, 219,4'4, 474, n. Iterii B. Petri vica- presiorapr bafur, in victoriaapp-obatur, 151.Exprcilala .
rius, 178n. EtVicarius SS. Petri elPauIi, 242. Episco-• clarior, 1-564.Virtutum stabile fundamenlumhumilitas,
pus ilem dictusVieariusChri ti, 479. Imo et abbas,'62. 458. Yer=edivi i-enon opes, sed vlrtutcs, 726.Vir'us cum "
, Vicraiudo sn?apl cet in crealuris, 1109. Yicisiludo, cpibusdiu vigere non potcst, 586.Fine Chrislo nulla vera
et
prasehtise absentia)sponsi, 1584.Vici situdo tentalio- virtus, 1338.Cumriiis crescere nescit, 1467. Virrs eiis
riiset consolalionispiis utilis; 1090. vana glc?ia, 659."Virtulumfalsarmnnolseelindicia, 727
i ':Vicoi.iense"monas_prium a- "Widonefundatum, 250 n." ctseq. VerasvirliilRsnull» in Eihniris, 1358. Kc.str» in
LaudunensiS. Ma-liii sub:ect.uin,130. hac vita non prorsus rlef_fical.S!, 1520. Earrm splendor
-
i VICTOR (S'.j ange is farriiliafis, 9 3 Beficit nos exem- inanis cavendus, 1229. Virtuiisaliense pia semulalio.1455.
p'5-i.protegit niefitis; Isetilicatsijrnis, 96i. OuPdam ejis Virlutuminfer se connpxio, i'-5 el seq. 'Mriufumcarliiia- '
im.ali ia. 9Si eiseq. Ejus corpus"inmonasterio Artp.ma- lium neressifas,.42i, 486. Tpîsmpdium oui compcat,
rensi, 537,963 Oraiioad eum,-966. De eo- BemaTdiofii- 415el seq. Virtules cardinalesin Vf.ria,'11BG et seq. vir-
cium et scrmones duo, 5"8. tutes qualunr tpiitaionibusquatuorappositse,870.Viflu-
VICTOR anlipapa, 29.6 n. Anaipto subrrgatus, 3 n. tum cont"nIii posl Adi3 ppccaium, 974 et seq. Virtule
Vic!oris (S.) monasle-icmParisiense ord. S. Augusli- didria hostes nosrns'inimus, 943.
562.Illud eomvnendalS.Bernardi s, 5i2 Virii beat 1,meriJies, 1589.In cirlis qi.am 'bealaêt
!ni,Vic.torasiu Sugcfh
agone Chrislhio cur tam pauci, 906.Victo- suavis,1380.[n ea i-lellpcti:s nrster lo'usin Ce."m frfe-
rins ficV-squs?,9f6. . • - - tur line^discnrsu.i^G.In hac vita impn^sibiIs, 1174,15.80,
a
Vistbiii a-DeoRppranda,no-i prnpriis virib.is, 548. 1405_.VisioDei q'1-ecnvnpetatbeatis, viatoribus, aiiliqnis
Ali-iuandpso'aperditur fuga,7. Siimniumiictiri.e genr.s, patrjlius et pi;s ri-is. 158')etseq. Visio I'ei dtplex, in
divih*.cedereina.jestai, 179.Fide rinriinus hos es, 906. m.ijcsâtp. ct in humi ilafp, 943. Qualem"requirat aririia
Triump'1,1 i munditpsfimotii im,900.lTent,tinuisviclprii, pia, 1582. Sancti'a'is via t.pndpnrjuinad vi«rnem maje-'
tes!iib"ni.i"i cxles.is
' - geuerationis, 906.Cliris.i \ic_c;i_e s'ais. 770. Rpquirit arder_s desiderium, 1581. Pcdicos
msigucs, t92. asppot.us,1237,I58n. Ad videndumDeumonfus menlis
Yilereglririim Dei. et viJeri. est • pcrrectorum, 1181. triplici est.inquinampiifopnrgandus. 1028. Fides mnndat
Credere vid re est, 1511.Y. Visio.
' YiJua rindpbb ... et prjeparat oeulurnmenlis ad videndum Drmri, 1113.Vi-
a 'ssiimetrr, 278.li qua'i'er vivendum,, si . est chavilRS,1536.Deus qiipmodnvidpndusin crea'u-
- 278. Nupiis <i rppotere ieilum,11i-96.Lice-;viduitas sit rii, 10V7.Visio an fraudet meritum iidei,. 1554. Visio
gloriosa, 278. - Viduafumcausas prsealiis curare debetju- Chrisi apud Isaiim di>ersa.v?Kl.
1 iiilaio ditKCPsis
' 415:
dex, ,.
1250: des. 676.A<"isita;inrfes
per S. Malaehfani,676. Tfancebit pe-
mpnaphorumab antiqnh quam cis-
' Vigi.ani.. pasfoiibusneressaria,
' Yigi'andi:mnobissludiose.8^6. similos.553 et seq. Visitalinnes sponsi quam"cccuHse,
Yi.îiiaaelernis.ib'iaii3miest prasenlis tempus pteni- 1528 Qni.ifacto opus, rit visitemur a DPO,1460. Visita-
tentisp, 1058. "M_;ii.efostorum quoiriodo celebrandte, tionis divinaetempus sollicilp pl-servandum.14C0.Illiiis
987. Vigiiarum uft ias,' 1188. Vij ;ie n^clurna; Cis':er- lesiniPiiia qiiipnam,1460, 1461et seq'. Msifalio spousi
ciensiumquam p-nlixas,398, • 1401. VigiiiJe tres ' noctis quie limpnda,1530.
tr.opo!og!ceexposife, 765. . Visuiet audiiuinemo putat Gdemesse negandara,470.
'Vi.lare
' VINCENTIImonasieriumord. Cist.231n. F. Ocuii.
' Vincenii maflyris fofliludoin lcrmenlis, 1220. . ' . Vita esf infprnus ae natrralis motrs, vigfns tanfum.
{ (S.) monast. I.auduni,585 ri: intrinspcus,604:Vi'a qua vivimiis,magis mcfs.est; rec
Viadorinans)secclesia proxime sub poteslale summi simpliciler vila, sed .ila mnrlaUs,873 Ex quo mcipimus
pontiiit-H..281n. .... , yivpre, incipimusm',ri.___87S. Vita praesensnuam ineerta,
Viriea'DoTniniEcc!esia,1493. Seu fide^s populi, 1575. 1036.Onam1'al'ax.108). Versatir ir.tp.r spinas e.t acu-
Ad ejus cusfodiamquisidoueus, 1377. Viies proprieta- lecs, 1452.Eius miseriseet pe.ricula. 660,'874,923: E«t
tes Eccleise appiicats, 1575et seq. Vinete Eigaddi a!Je- 1exsiliiim,119.Et velut Fepiuagpsimacaplivitatis,812.De
g-rice plfbes Ecclesis, li20. Vinea stulto non csl, 1-48-!. vita et mnrte niovnmaequalite lugel et gaudfl S. I3er-
Sapienli est vita sia, 1-482.Justus quomudovinea, 1482. nardns, 559. Vita tT-clium qualein sancis, 182. Pioriim
Viieie sunt animf, quarum flos opns, pdor' opiaio, fru- leniatii de vijielon-jiiufnitaie. l08H.Hrp_irr.al1s -.nrnex-
'ctus mart riim.iWo. Vineis compar.iritbrspiritu ferven- p^dit, 1085.Txec.sibiprnmii'encia,424. Vitam Breveia ad
1cs.'1474.Vinesequsetloniit, provectipres, l'48i. FlTP.nli vol.iptalem,longamad prp.niteu!ianisibiiingunt carnales,
noviiiiinrp.'iaiine,t.l8_5.Itemprimi ficle]es,l-i74.Viiiea3frii-1085.Vitisprioris ria.ninaul e.metidanda-, IMo.Vila arii-
ctus' c]iaritas,1474.Viaea3 flofentes serpentes fiig^)t.l475. trisecorpoHsvilseprjeferenda,463. Vita bona in.quo, 969
_505 VOLUM.NISPRIMI. 150G
ftbn nisii)i conversibneesf, -477.Vcra viia, vita .•ste.rna, 343. Voluptaspeccatibrevismemoriaamara, 479. Volup-
S73.Quatitsejus prjemia,771.Quo.idanimam,' 1236etseq. fjs• peccatipertransil, fip-dilaspermanel, 456.
Yitiespiriiualisindicia, 89.3.Yer.i anirnse vita' Dfus,. Voverevoiuntatis,volareddere uecrssitatis, 501.Juste
853.VitacorJium Jesus, 1551. Vivpndum Chrislb, H9. exigitur ad solvendum,q:i non cogiturad.vovendum,10.
Bignus mor.e , qui ei recusat vivefe el e_.se, 13i6. Yoii ..iiatio psriculosa, 116.Voli dilaliaul fn straii reus,
VilamChrislo debenms nniitis rat.ombiis,1123 ei se./., Deo in.urius, non honini, 117.VotumB' rnardi s appeliat
Yiiam noslram sibi lotam visdicat, qui pro ea posnit • proposiluminlranriireigiouem, 116n. Monachusan pos-
• suam, li9, 130. Ncu vivil q;;i non ciilgit et.s in- sitad"aiii;d Ir^nsire mrnas.rrium praelpxtu voli, qucid
ler quos vivit, 1106. Yitae mixte eomniendalio,1001. anle prolessionemfecerat, 367. Volaiiiiiora non dpJjpnt
Vit) saiictii-aii n;lasl mi.isi p,ein 1'erc.iis , 96k" VI- impedire majp-ra,60 Volo dimitlenti r-piscrpatus nrn
t=esanclofdinad quid nobis tiiiies, 657.Yjta sua sapienti tenetur episcopus,297.Volumvirginitalis in Maria,757,
est vinea, 1482.Vitaslu.li mors est, 1482. Vita s.-ecu_i 746eiseq., '750,1009.
nox, 76). VitamonaS-icas_ecularibus ludcf, 95. VoxDei, inspiratio ejtis, et jusli timorisiiicussio,1447.
Vilaarborumef auimaium, 1553. Daobus modis vita Nnnsonatin foro, non auditur iu pr.b iro, 11". On.nibfS
es cnrde procedit, 1204. seoliirl, 479.Vox aiiimae,desiderium, 1527.Voces suas
Vilerbium,urbs ilaihe, 1533,-. ; habentaHecUis,1501.Vox el sigaumpassim ad inlrodu-
Vitis V. Vinea. cendam fidem concurrunl, 1171. Vultus et .vivse vocis
Yi.iaij nobn puiulars nnn cessant, 1467el seq. Yi- vis, 07. .
' Vuliiera
tiorum qiudrup ;ci m.irbolaborat anima, 1234.Coiilinue Chrislivictoriiesigna, 1016. Vulnera Chrisli,
aniputanda,I i;>7el seq. iuiti-jexstingueiida,14__G. pelrseforamina,1475..Ineis habitatio secura, 1475. Lo-'
Yiriu- rum
ttim nomimbusuon pa!lai:da, 21. (juas nos fallunl s.:b considrraliosanataninisevulnera, 1480.
specie virtuis, vnlpes s ,nl, 1485et seq. Vulpes tripiccs, adulalores,detractores,-el seduclorii;
Yiverein tunbra et s dere quid diiferanl, 1454. spirilus, 1490.Vulpes"demoIien.es vineas.adulatorpset
YIVIAKCS abbas Altae-Cunib^ 59n.' detractores, 1482. Vulpes in Ecclesia, hatrelici, 1486,-
1490. quse si.b specie virtuljs nos falluut,'
Vize.iensesmonachia clip-ntibusNivcrnensiscomitissa) 1183elVulpes.vilia
seq. Tentationes, 1484.
iafestati, 357. ln manuvalidareformali, 153. Vultusel
" vivsevocis vis, 67. '
Vocaionidivin.enon reshlendum, 2ii. Yocatioad cu- W
ram animarum qdb is indiiiis agnoseatur, 1454. Quales .
Deus vocet__deccifsiseninisleria, 492.Vocatioreligiosa . "WALLEKUSWA_.cm_.BCs magister, 108n.'
ex OPO,724. Qu.nti lacienda,1015,U3)e!seq. Vocatiad nasterii ex clerieo regulari monaclius.el abbas mo-
rciiginnem,el non acquiesceutes.desalute periciitantur, - WALTERUS Malrris ord. Cisterc, 675.
9 n. Vocatiopeccatoriset illuminatio quomodo Uat,113 c!einsrilamnnachusClarsp.-Vailensis,396.
etseq. A tL-nnreriicipit, 115.• WALTEKUS vir noliilis,64n.-Y. GALTERIUS.
Yoluntasest raotus rationalis, et sensui prsesidens,et - Wangionum civilas, 1054. •
Lesciensis,'bilriiolhecan)et viroS-pio
appnsitus,60i. Illa pnprie diciturcui assentimur,et cui et WEDEicusabbas
doctes ex Harmoniacohqiiirit, 558n.
se liberuminclinat arbitrium, 905.Ei soli compelit liber- WERRF.BROECH
tas; qua non potestprivari, 603.Nec cogi, 1552.Nisise- possessum, jureparochiali.ab ecclesiaTrunchiniensi
568.
ipsa, 618. Vnlunlariumtamenminuit vebemensconcupi- WIDO,primusPrsemonsfraliincola, locum Cistercien-
sceniia, 1551.Yoluntaset opus quando rata, 788 el seq. sibus cesserat, 250.Y. t.uido.
Vohintasad salutem homini non sufdeit,quamvissiue ea Trevirer.sis archippiscopus,.clcricis mona-
_ WILFRIDUS,
salvarinequeal, 617.Velle ex libero arbitrio, velle bo- chossiibstiluit.
num ex gratia, 610. An libertati praejudlcetvelle habere Virduni apridS. Paulum, 175 n.
voluntatembonam, et non p^sse, 607.Volunlas redeundi " WJLLELMUS abbas,'581.
ad Deumex gratia, 1560.Volunt-jriumab appetilu diver- WILLELMUS abbas S.Martini Trecensis,S "Bernardiami-
361. •. ... . .
sum,'601.VPJIPm°nle ire est, 1200.Voluntas soSamise- cus, WILLELIIUS abbasBievallensis,324. Ejus zelus in Wil-
ri_evel beaitudinis capaxest, 605. Ejus mutabilitas,92. lelmumEboraeensem
Duplexinfirmi!as,6_9.Morbustriplex,482. Ruinatr p.ex, adscribpndamepistolam iutrusum, 320. Eo utitur liernardus
1180VolnntatisconversioPt nrdinalioquid, 611.Injustam ad Robertumnepotem,' 520n.
WILLELMUS archippisc. Cantiiariensis, 586. ~ ,,
duo comprobani,velcumpeccare,velcumimpune peccasse WILLELMUS comesMatiscensis,248n.
libet. 615.Triplex illius bnnum,611. Voluntas sana, re- WILLELMUS 509. In Carthusiamse-
gnum Dei.569. Vobintasbona qu-e, 1062.Eam habet qui cedit, 269n. comesKivernensis,
vnlt habere, 607. Ejus auatuor aradus, 1237.Impedimen-
ta, 1237. WILLELMUS IV, comesNivornensis,269n., 270.A Per-
Voliintashnminismerliainter divinam,et carnisappe- . nardo male notatus, 272. Eice.tplurapluribus monastcriis
bona dederit,-272 n. Sepultus in capilulo S. Germani
titum, 619.Uuio hominiscnm•Deo est voluntatum con- Antissiodorensis, 272 n. Eiuscum Hugone episcopoin-
sensio, 1317.HIPCviluntatum eonformitas maritat ani- tissiodorensi coutroversiarn diritnit S. Eernardus, 400
mam Yerbn, 1537.Yoluntas Dei (it de, omnibus,et per bis. CumAlano
omrKs,sed nnn in omnibus,951. Yaria ejus in nobis im- defridusepiscopus episcopo recrudpscenlem cpmponit Go-
anlea tunc privatusapud
pedimenla,8?i ei seq. Cum certo non innotescit, quid Claram-Valiem404 terrt. Lingonensis,
agendum,i l"8. Anei committeredebeamusseternamdam- WrnELMUs decanusEboracensisWillelmumepisc. Ebo-
nationem,559 n., 570. Yoluntatis sr.rutatio tutjpr quam rac. inlrusum declarat, 256.
majrstatis, 1180el seq. YoluntateriipropriamChristusde- Henrici Murdachdiscipulus,109n., 110.
sernit. ut CTbnna fieret mpJicr, 904. A;olunlatisproprise ; WiM£,rairs
abdicalin.151,937. 10"2«/seq. Deo reddenda pro summis _ AViLLEi.:._us Maudunensis.158.
e'us bpneiciis, 1129. E.jusdamna,901,-903el seq , 1158, WILLELMUS monachus,298.
1318. In Oeumquam crndPlisetiniqua, 904. ftos snla a " WILLELMUS WILLELMUS
monachusClara3-Vallensis,
monachusTullensis, 554n.
105n.
....
DPO pnt.est avellere, 1107. Hominem
• 1108.ViperaPS>pps<ima,qusesola damnare subiicit diabolo, WILLELMUS
poiesl aui- 389. prior clericorum regularium de Cisbarne,
masnoslras, 1108.Cesse.t.et infernusnon erit, 905. Du» V. Guillelmus. .
eJusfili<ein<ia.(iabi>p$.1126 VroluntatispropriB jejunium Y
Deo intrratum,1518.Voluiilaspropria homini.jugumim- YMAI-US ex monachoS. Martinia Campisprior Charita-
pnrtabiSe,50el seq.. 599. Justum est. ut c,ui a-Deonoluit tis, tum abbasMonasterii-Novi apud Pictavos,postea car-
suavit.erTPgi.pMialilor a spipsoregeretur, 30. Volunta- in dinalis episcopusTusculanus, ' 201.ii.,202,
' 288n. Legatus
tem propriamseqnensanima estsib se ipsa, 1101. lliius Angliam, 524n. .
amatbrpsnntanlur. 152'i. Dimittenlps eam riihil amitli-* z
m.'S.901.Eam reMnqupre.quamdifiicile,1205.Yolunta- Zabuloninlerpretatur habilucnlumlorliludinis,.1284.
tis plena sub'pclio impossibiiisin l:oc mortali corpore, , ZACCH«I et misericordia, 1028.-/.acchseimulti
115S.Esth-imilitatis si.mim, 1138.Yoiuntasproprh esl, in clauslro,jusfilia 1028.
qme nec Oen. nee bnminibuscommunis est, sed lantum Zeluspnelalisnecpssarius,1541. Quaiera in episcopis
nnstra, 903. YoluutascoinTiunischaritis est, 901. Volun- requirat Berhardus,207. Zelus ecclesiaslicus majcr pro
tasdaTina'oriimDpnopposila,453.Voluntasmala indam- tuetida dignitate, qnam proacquirehda sanc.tilale, 457.
natis oprseverat,613. Zeluminilainmeteharitas, informetscientia, lirmct con-
Yolnptaiumfngim docent Chfisli et
vagitus lacyvma!, btanlia, 1527. Zelus juslili_e commendatcr, 900. Zelus
782 Volnptascoronvisina'!uiiest, bon-im vero afllictio, absquescienlia minus efficaxetimporlabilis,li56. Errcri
782.Voluptasin bnniscoroorisnulla sincera. 009. •VoJu- est obnoxius,1525.Corruit, 949.Zelus cseeusnon proce-
ptatum lm5osmnndi vanitas, 594. Quamsunt exiguae, dit ex Spiritu sancto,1280.Zeiuse]emen.ia.lc.mpcran(!us,
485e! seq.Yolupiasmodicapietalis non modichjactura,- 238. In zelo exercendoobscsna locum,modum,el tem-
1507 ORDO RER.13M 450§
p'us,424.Zeli effectus,1566.-Magnanimizelo et fidema- ctioris vitaeinaliis impedit, 25.Quam longe aiisumusa
gna audent ef bbtinent, 1586el seq. Zelus disciplinsere- zelo etfervore martyrum,1656.Zelopleni v'ne_e sunt,-
ligiosisIncuicatur,-986. Injurius est Deo, qrii zelum ar- 1474.kelus iutenlus et immissus,1508,1509.
NOMENGLATOR
VOCUM ESOflCAllUM INS. B.ERN AR DO. -
:Addextrar,e,serm. 77iriCant. nuiri. I, biricIndeassi- Guerra, episf. 220et alibi. •

stere. Gyrovagi,epist. 58.
.Angafiare,-ifi epist. 258. Cogere, adigere ad miriiste- Homagiumvel hominium,epist. 59. . _
rium. . _ . Imbanniri, epist. 255; num. 9. Proscribi, interti.ci;
Barricanus,in Apologia.ad- Guillelriiumcap. 9. Mattse excommunicari.
-
geiius. Yide ibi notas. . ., Induciare, epist.-505.Morasnectere.
in
Cancellurius, epist. 511,etc, et Capellcihusin lib. Isembrunum,in Apolog.,cap.9. Pannipretiosiorisge-
iv De consid.,num. 22,-utraque nota ei alibiobvia. . nus. Notss-ibi."
. Cirerami)lib. u Yita;' S. Bernafdi, cap. 1. Vini dulcis ligius, epist. . 517. Dbminosuo adversus -quemlibet
coctigenus. .._ ... ...-. astrictus. :.
Casamenlum,in epist. 59, Prsedium berieGoiarium. Maneries,epist. 402.Modus agendi
Cassare,epist. 178.Irritare et inflrmare. Malla, Storese genus.
Ciiaritalive in serm. 57in Canl. ; Monacliari,epist. 261. ,-: , ,, ,
_Colare,--serm.72 in Canl. riura. 5, ettfact. De diligen- Officiales,l ib iv De consid:, num. 25, et in Carit.
do Deb","ca"p. 11, num. 53: Haufireet sorbere aliquid, ut Palefridus, epist. 104- Equi genus.
in EvangelieMatlh.xxiii, excolaniesculicein. Passagiuin,epist. Il9. Telbniigenus a vialoribusexi»
Complices,.serm.77in Cant.,uum. L CbnsCiietsocii gi solitufn. . ...
scelerum. Pausare, serm. 18in Cant.
, Cuuilla, inApolog cap.l.Vestisirioriaslicsegenus. Repalriare, epist. 163,lib. v D'ecbnsid.,num. 2, serni.-
Deplariclus,epist 407. Querela niultii'. deAscens. ... . .
Diffidare, epist. 222. Beiiuinalicui indicere, hostem Sapa, lib. )i VitseS'. Befriardi,cap. 1. Potus genus..
fenuntiare. Scacconm ludiis iii lib. ad niilites Templi,cap.i,
Epilogare,lib. iv De consid.,cap. 7. num. 7. : , .
Episcopdri,epist. 272. Summafii,lib.iy D_ecbnsid.,num. 4. Equi oiieriferi.
episl..l51 Episcbpatus.
Episcopium,tfact. Tornedmenhimiri lib". i Yitse,cap. 11. Ludicfsepugriss'
Fofefacefe, De'eifofibuSAbselafdi.Cfimencom- genus. . .. ... ,.. .... _ _
mittere. . Transalpinare, cpist. 245et sefm. 1 De Adventu.,n.
,.'Galabrunum,in Apolog.,cap. 9. Panriigenus.'Yide ibi 10. .- ,:
riotas. Typhus, epist. 247. Superbia.
Garciones,.ibid.j cap. 10.Famuli. ' . Yadium, seriri.
-
2, iri vig. jfat. Domirii, niini,5. Pi-
Grangid, episf. 255.Villa fustica, prsedium. gnus. ._ .
Grisea pellicea, epist. 2, nuin.11. Subnigra. Vanitdf.etract. _Demoribusepisc, cap. 2. Unde. apud
Grossaivestes,.epist. 209'.Apolog.,cap. 9. Grossushi- Augustiu.Ydniiasvunitantium.Kori,ergbvanharehic le-
lellectus,serm, 60iu Carit.,nuin. 5. gendum,utJurelus putat iri notis ad Ivbhis epist.-66.
ORDO KERUH.
QDJE
-IN -HAGTOLUMmiS P-RlMt POSTE-RIOKI PARTE
SEUJOMIS III ETIV
CONTINENTUK»
S. BERNARpU.SABBAS CLARJE-VALLENSlS. 1NVIGILU KATIMTATIS DOMKI,

Pfseialioin tbmumteftiuiri. 9. -Sermo J. —D.e prbnuntiatione Martyrbfogii,Jesus
SERMONES DE TEMPOKE. Chrislus,Filius Dei,nascilurin BethleemJudte. 87
INADVEKTU DOMINI. —
Sermo II. De eo quodscriptumest, O Juda el Jeru-
SerflioI. -r De adventuDoriiini,ef sex circumstanliis salem,etc. — ... 90
ejus. 55 SermoIII. In illud, Hodiescietis,etc. 94
—
SermeII. De yerbisIsaia;ad Achaic, Pelelibi shjmim Senno IV. — De medicina l_ev_e,et deliciisdextera
a Vomino,etc. 40 Excelsi. ... 100
__SermoIII.— De tripliciDominiadvenlu, et de septem *• —
SermoV. In illud, SanctificaminiIwdie,etc. 105
columniscpiasin nobis erigere debemus. 45 SerenbYI. — De annuntiationeDomini.- 109
—
, Sermo IV. De duplici advenlu, et studioverarum
virtutum. 47 1KKATIVITAfE DOMINI.
Sermo V. —De medioadventu,et triplici innovatione. SermoI. — De foritibusSalyatoris. .. 115
...... .50 —
SermoII". De tribus pnecipuisDei operibus,et tn-
—
Sermo VI. De triplici adventu, et earnis resurre- plici cofumistiorie. 119
cfiorie . - '-' 52 •—
SernioIII. De locb,tempore, et aliis cifcumslaniiis
SermoVII. — De triplici utilitate adventus Domini. Nativitatis. .. 122
54 —
SerffioIV. De eo quodpastoresinveneruntMariam,
DELAUD1BUS
VIRGINIS 5IATEIS. et Joseph, et infantempositumin pr_esepio. 126
Hosiilisequatuersuper verba Evangelii,Missusest an- Sermo V. — De verbis Apostoli,BenediciusDeusel
tius Gatr.iel,etc. ." 85 Paler, etc, 127
4303 , QUM IN HOC TOMO CONTINENTUR. '13I_>
1KKATIVITATE INKOCENTIU..I. DPMtKICA n POST' PEKTECOSTEK. .
• SermoI. —De
De quatuorcontinuis solemriitatibus", scilic.etNativita- sustinensDominum evangelica lectione,' ubi turba Iriduo
tis Domini, ac SS. Slephani, Joanriis, et Innoeentium. — septem panibus"reficilur. 557
_ 129 SermoII.' De septem misericordiis. 559
INCIRCUMCISIONE DOMINT. Sermo III.-—.'De fragmenlisseptem misericordiarum,
SermoI. --- De leclione evangelica,Posf<;tttm_ consum- .541
DOMlNICA 1 KOVEMBRIS. __
matisunt. etc. 151' (Sermo I. — De verbis Isaise, Yidi Dominnmseden-
SermoII.—De variis Christinominibus. . 155.- etc. - 543
SermoIII. -—De die octavo; "'- 137 tem,
SermoII. —De verbis Isai_e,Plena erat majestaleejus
INEPIPHAKIA DOMlNl. omnis lerra, etc. - . . -,. 546
Serino I. — De verbis Apostoli, Apparuit benigni- SermoIII. — De verbis Isaise,-Serdphim slabantsuper
tas, etc. — . . '141 illud: 549.
, SermoII. De Magis',-ubi exponiiur illud de Canticis, —
SermoIV. De verbis Isai»", Yidi Doininumseden--
Egredimini,filiaiSion,etc. . 147 tem, etc. ., _ 551
SermoIII.—De leetiorie evangelica, Ubi est,qui na- Sermo V. — De vcrbis Isai_e,Sex alm un{, et.sex alm
tus esi, 8tc. 149 aiteri, etc. .-"... ' 5S3
INOCTAYA EPIPBANIffl. _ SEBMONESDE SANCTIS.
De circumcisione,baptismb,et verboDoriiiniad
' Joan- INCONVERSIONE S. PACLI.
neri),Sicdecetnos impiere, etc. 155 SerriibI. — Quomodo,ad exemplumejus converti de-
DOMINICA I POST
OCTAVAM EPIPHANI.<E. berius. ". 559
SermoI. — De miraculofactoirinuptiis"", et de eo quod - SerriibII. . : ._ . 565
Dominusait, Et vossimileshominibus-exspectantibus, etc. IKPUR)FICATIONE B. MARIiE.
' SenrioI.— De tripiici misericordia. . -- 265
— _ _^ i.ss
SermoII. De spiritualibusnuptiis " iri evangelica hi- SermoII. — De' ordine et modbprocessionisChristi in
storia desigrialis. _ 157 tempium.' - - . 568
- . ' IN SEfTUAGESIMA.' - - - 369
SermoIII. ' —De puero, Maria, etJoseph.- .
—
. SermoI. * De verbo Domiui,Quiex Deoest, verba TNNATALl S.VICTOrilS CONFESSORIS.
Deiaudit.
- SermoII. —De eo quod 161 SermoI. . 571
scriptum
' est, Immisil Domi- Sermb H. ' 373
nussoporemin Adam, etc. .." , 166 : INKATALIS. BENEDlCTl.
DfCAVTTE JEJtJNH, ETINQUADRAGESIMA. Senno. . 315
Sermo I..— Quid sit ungere caput, " el-iaeiem"167 lava- IKFESTOAKNCNTIATIONIS B.-MAW.E VIRGINIS.-', .
re,.etc. . —
Sermo.I. De'verbis psalmi, Z7(inhabilel gloria ___.,
—
SermoII. Quomododebeamus convert-iad Domi- terta nokira.' • ' 383'
.
num. "171 Sermo II.—De septiformispiritu in Christo. 590
SermofJI. — De jejunio Quadragesim_e, 175 Sermoin.—De muliere adultera, ' deSusanna, -de B.
SermoIV.—Deoratione et jejunio. - 176 Maria. - ' . _ ' 592
—
SermoV. De triplici modoorationis. 178 IXKATIVITATE S.JOAKNIS.
—
Sermo.VI. De orationeDominica. .181 De lucerna ardente triplicifer, et tripliciter lucente.
"SernioVII. — De peregrino, irioftuo", el crucifixo. - _ -597
185' . . IK.yiGILl/ SS.PETRI ETPAULI.
INPSALMUM xc, Quihabitat. ' D'e triplici auxi.Io quod a sanctis accipimiis. ^S
Sermonesseptemdecini. 185 INFESTO SS.AFOSTOLORDM PETRI ETPAULI.-
DOMINICA PALMARUM. - SefiboI."—De triplici' custodiaquam apostolibabent
—
SermoI. De tribus bfdinibusdbsequeritiuiriClifislo". supernos, 1 el de tribus gradibus conversationisnostra.
..._..,. - , . ' 405
.235
SermoII. — De Passione, et Prbcessione,et qiialuor ' Sermo H. 408,-
ordinibusProcessionis. . 236 —
Sermo III. ~Delectione " libri Ili
Sapieritise," ' -412 sv.nt viri
. SermoIII. —-De"quinque diebus, Proeessibiiis,Befe- miserkordim.
ctionis,Passiouis,Kequietionis,ef Resurreetionis'. 259 INASSUMPTIONE B.MARIiE.
TERIA IVHEBDOMADiE SAKCTM. ' . SermoI. — De geminasusceplione,
'" ' Christi scilicel et
De PassioneDomini. 263 Jlarice. .415
IKCOENA EOMINI. SermoII. — De dombmundanda, ornanda, implenda.
De Baptismo,Saeramentoaltaris, et Ablutionepedum. - 417
271 SermoIII.—De Maria,Martlia,.etLazaro. 7 421
IKDIESANCTO PASCB;E, ET TEMPORE RESURBECTIONIS. SermbIV. — De quatfiduoLazari, et praecOnioVirgi-
—
SermoI. De seplem signaculis qua)solvit Agnus,. nis. ^23
273 INDOMTNICA INFjf AOCTAVAM ASSUMPTIONIS.
—
SermoII.- Ad abbates.De lectione evangelica,i!/a- De duodecimpra3rogativis13.V. Mariie,ex verbis Apo-
ria Magdalene,etc. . , 285 caiypiis.Signummagnumappafuit in cosio,-Ntilier,-etc.
SermoIII. — DemersioneJâamanseplies in Jorda-
ne, etc. 288
- IN'KATIV1TATE B. V. MARIiE.. " 437
INOCTAVA PASCHiE. De aquaeductu.
Sermo1._—De fide vineente, et tribus testimoniis in . JNFESTO. S. MICHAELIS. . , '.
coelo.etin tefra. 291 SefmoI.'— De 2ing'elbfurii erga nos officiis,et nostra
SermoII. — De tribus testimoniis. 296 erga ipsos reverenlia. . ., 447_
• I'NROGATIONIBUSV S*prmo'II.—Iri illud, Qui scanddlhaverituiiuin.de'p451 n~
De tribus panibus. 297 siliisislis, elc. INFESTO
,. -. .
IS ASCENSIOKE DOjnsl OMKIUM SAKCTORUM.
Sermol.—^De evangelica - lectione,-
' Recumbentibxs unde- SermoI. " —De lectione evangelica,YidehsJesus tur-
cim. etc. _ '.-..• 299 bas, ele. .. 455
—
SermoII. Quomodoascenditsuper omnesctxlos, nt SermoII. — De statu sanctorumante fesurrectionem.
.. ' - . 462
adimpleretomnia.— ' 501"
Sermbill. De intelleetu et affectii.. 504 —
SermoIII. Quomodoanimtesanct.ceefunt sinemacu-
—
SermoIV. De duabus"malisascensionibus,d_emonis la et ruga. 468
et pnmi bominis; et sex bonis, Christiet nostris. 509 —
Sermo IV. De sinu Abrali», ef allari' sub quo san-
—
SerriioV. De intelleclu et affectu. 316 ctorumanimasbeatusJoannes
" audivit, el septem pani-
,- INFESTO PENTECOSTES. bris, etc. - 471
—
SermoI. QuoniodoSpiritus sanctus tria opefatur in - '.Sermo.V. 475
nobis. .• 323 INTRANS1TU-S. MALACHl.B EPISCOP!..
SefmoII.'— De operibus Trinitatis supernos, et de SermoI. 481
tfipliftigratiaSpiritussancti. . .' 526 ' -SermoII. • 486
SermoIII. — De multiplicioperationeSpifitus sancti - INFESTO S. MARTIKI. '
""
ra nobis. 550 De exeniplis obedientisa. 489
DOMlNICA IVPOSTrEKTECOSTEN ' ' ''
DE S.CLEMEKTE PAPA ETMABTTRE,
DeDavid etGolia, et quinquelapidibus. 535 De tribus aquis. . 499
ISli ORDO RERUM 1513
INVIGILIA S. ANDRE-E. Sermo XXXIX.— III. In labore messis, de duabus
Quomodojejuniis pravenire debeamus solemnitates mensis,seu de—supeii-ri et inferioii iniguo. 645
sancterum. 5Jl Senno XL. De sepfemgradibusccnvessioris. 647
- INFESTO S. AKDREJE. Sermo XLI. — De virlute obedienli_e,et septemejus
—
. SefmoI. De tribus generibus niscium,qui sunt in gradibus. " ' _ 653
mari, i;i ilumirfe, e; sagu". 51)5 r —
S< o XLII. De quinque negoliationibus,et quin-
-.Sermo II. — De quatuor cor.-ibuscrucis 509 que regiouibus. 661
INOBITU DO.UN) HUMBERTI. Sermo XLIII. — De magnanimitate,longanimitate,
Sermo.. 513 unanimitafe. 633
IN DEDICATIOKE ECCLrSI/F.. —
_ Srr,uo XLIV. De ins in quibus mysleriaChristinec-
Sermo l.—De qumque sacrainenis Dedicatioms.517 dum videnlurimplela. 666
—
SermoII. Quomodoel uobisel aiii; cohitrere de- —
Sermo XLV. De varia Trinitate, Dei scilicet
beainus 521 mini.s. ' el ho-
667
—
Sern)oIII. De triplici apparalu, quem habemusad SermoXLVI.—-Devirgiratatis et humililafis conne-
custodi,m Dei. 523 xione. 6^9
—
ScrmoIV. De triplioi mansione; _ 523 SermoXLVH.—De quadrupMci superbia. 670
—
Senno V. De geminaconsiirr.slioiiesui. 529 —
SermoXLYIII. De paupertal,evolunlaria. 671
—
-SermoVI. De reverenlij sacis locisdebita. 555 —
Se-mo XLIX. De tnpiici verbo. 671
SEliMONESDE DlVjdlSIS. Senno L. — De ai.ectioiiibiis:ecte ordinandis. 672
SermoI. — De fallacia et bievitate vilas prsesenlis. SermoLI.-—De Mari_ePuii!ic3iioiie,et Christi Cir-
557 cumcisione. 675
—
ScrmoII. De.obedienlia,pa.ienlia, et sapienlia,elc. —
Seraio Lll. De domodivinreSapientise,id est virî-
5v2 ne Maria. 674
Sermo ilf. — De canticoEzechise,jEriodixi in dimidio " SermoI.III. — De nominibusSalvatoris. 676
d.eni-n meoruin, etc. 5io SermoLIV. — De apparili'_neChri.ti. 677
—
S?raioIV. De qu_erendoDeo, et triplici vinculo, Sermo LV. —De sex h.ydriisspiritualibus. 677
•'
q c hseremusDeo. —
551 _ SermoLYI. De hydriis myslicis implendis triplici
'Sermo V..—DeverbisHibacuc,Supertcustodiammeuni timore. . 679
stabo. 551- —
SermoLVII. De septem signaculis ' pcr Cliristumso-
SermoVI.—De cute, carne, etossibus animaj. 556 lulis. 680
Sermi VII. — De triplici gioria, in illudApostoi, Qui Sermo I.VIII. — De fribus mulieribus mortuum un-
g'6ri tur, etc. — . 558 genli' u", id est mente, manu, lingtia, salutem proximi
Se-mo VIII. De diversisaffectionibus, vel stalibus, -curaiitibus. 681
quib s animaest —
sub Deo. 561 Serrao LLX.— De tribus panibus homir.isspiritualis.
SerraoIX. De verbis Apostoll ad Bom. Invisibilia 682
Dei a creatura mundi, elc, et de verbis Psalmi, Audicim SermoLX. — De Clifistiilemque noslro descensu, et
quidloqu tur, elc. 565 ascensu. 68.3
• RermoX. — De vita et quinqiiesensibusanima?. 567 SermoLXI.— De quatuorrabnlibusascendendis. 685
Sermo XI.— De dupl.i Baplisaio,et de reliuquenda Sermo LXII.— De varia et vera sequelaChrisii. 685
propria volunlale. 569 SermoLXIII.— De Iribusmediis recuperanda3lieali-
Senno XII. — De primordiis,mediis, et novissimis,in tudinisa Chrislopraescripiis,in illud, Quivull venireposl
illud Ecclesiaslici,Memorarenovissimatua, etc. 571 :me, elc. . 686
Ser.oioXIII. —De tfipiici ' misericerdiael quatuormi- SermoLXIV.•—De preti:sa vita et morte sanctorum.
sera ionibus. 575 686
—
SermoXIV. De septem donisSpiritus sancticontra —
Sermo LXV. De connexionetriplicisparabol_eapud
septem vilia. — 574 Matthaeum,Simile est reguum coelorumihc:..iuro,etc.
SermoXV. De o-jrerendasapientia. _ 577 687
—
SermoXVI. De trip.icigeuere bonorum, vigilan- et SermoLXYI. — De oclobeatiludinibus oppositis
' toti-
lia super cogitationibus 579 dem pecealis. 688
Sermo XVII.— De triplicicustodia,"manus,linguae,el —
SermoLXVII. De dupicibus Legispr_eceptis,mora-
cordis. . 585 libus, et liguralibus. . 689
SefmoXVIII —De gaurio spirituali, seu de verbis - - —
SermoLXVlll. Idem cumsermone "" xxxu de Diver- -'
Apostoii,Nonesl Veiescaetpolus,etc. 587 sis. 689
- Sermo XIX. —regnum Lem de eodem. . 589 SermoLXIX.— De triplici renovalionetriplicis vetu-
Sermo XX.— De verbis Domiui,Omniiqui se exal- stalis. 690
tat, etc. 592 SermoLXX. — De vigilantia et sollicitudine curarid_e
SermoXXI.—De verbis Sapientiae,Juslum deduxil salulis. 691
Dominus;etc' 594 —
SermoLXXI. Servitutis jEgyptiac_ecurii servilule
—
PermoXXII. De quadruplici debilo.- 595 diaholicomparatio. 691
SermoXXIII.— De discyelionespirituum. 600 Seimo LXXII.— De via impiorumet via Domi-i. 692
. .SermoXXIV.— De muitipliciutilitate verbi Dei, 605 SermoLXXIII.<—De insi[.:°.utia' hominuninon limen-
—
SermoXXV. De verbisAposloli.Volo primumfisri tium np.cdiligeiitiumDeum. 695
obsecrutiov.es, efc. ' 605 Sermo LXXIV.—De ccrruplionehominum. ' 635
—
SermoXXVI. De voluntalenostfa divinaevolunlati —
SermoLXXV. De ptEnitentiain morlem non diffe-
subjicieiida. — 609 renda. 636
SermoXXVII. G:ntra pessimum vilium ingratstudi- Sermo LXXVI. — De necessitateet CGmmendatione
nis. 612 divina3gratia?.. 6J8
—
SermoXXVIII. De eo quodlegitur in Job, In sex — •
SermoLXXYII. De varia. sorte hominum cogno-
Iribulidionibusliberabit te, elc. 616 scenliumet uon cognoscentiumDeum, ilem cognitorum
SermoXXIX. — De tripliii dilectioneDei. 620 ct non cognitoruma Deo. 697
S' rmo XXX. — De et 622 Scrmo — De dLTerentia
XXXI. — De
ligno,feno, slip_ula_.
sollicilacura - 625 - domus. LXXYIII. tabernaculi, atrii,
_Sermo cogilationum. 698
SerinoXXXII.— De tripiici judicio,pi'oprio,humano, SermoLXXIX.— De voluntateDeo semper et in om-
^tdivino. _ "624 nibus subjicienda. - 698
—
SermoXXXIII. De verbispsalmi xxiu, Quis aseen- —
Sermo LXXX. De multipliciunitate. 69S
iet in ir.oi.lemDomini, elc-. 626 . Senno LXXXI. — De laudationeDeiin ore peccatoris;
Sermo XXXIV.— ])e verbis Origenisad ea qu_e scri- -_ 699
fta siint inLevilico, Yinumetomne quod inebriare po- . Sermo LXXXII. — De diligenti custodia cordis. 639
Xes', n on bihelh, elc. - 650 SennoLXXXIII.— De laude humana caute recipienda.
Ser no XXXV.— De tribus OrdinibusEcclesiae,ad pa- . _, 700
—
't-es in capiiulnhabitus.
Ser.noXXXVI.— De altiludiueet bassifudinecorriis. tcntantem.
654 SermoLXXXIY. De constantia adversus diabolum
- 701
6J7 , SermoLXXXV.— De casuanima)irretractabili. 702
SerraoXXXVII.— I. In labore messis, ae verl.is psal- SermoLXXXVI.— De creatione in certo pondere,
-li xxm, Haic cst generuiioqua»'cnliuinDominum,elc. mcnsuraet.numero. 702
659 —
SermoLXXXVII. De osculoSponsi,seu gratia con-
SermoXXXVIII.—II.la labore messis,in illud. Apo- femplatioiis. • 705
«Jtoli,DUiqentibus Deum,elc, ciii SermoLXXXVIII. —De recto usudonorumDei, 706
'
£513 QU_r_tINHOC TOMO CONTINENTUR. - . BU'
SermoLXXXIX.— De csculo a sponsadesiderato, id Sermo VII. — De amore ardenti quo ariinadiligit**
esl a Spiritu •ancto. - 707 Deum. item de attenlione tempore oralioriisyel psalmb-
—
Sermo XC. De triplici unguento, compunctionis, diseprocufanda. .•--..' -- --'<_ ; 806
devoliouis,pielalis. 708 Sermo VIII. — Quomodoper osculumoris Dei sigrit-
SermoXCt. — De tribusemissionibus. . 710' ficatur Spiritus sanctus, quemEcciesia sibi pelit dari ad
• Sermo XCJI.— De;ripIiciintroduCtione,inhortum,in nolitiamsanclas Triiiitatis." . , . - . 810'.
cellarium,etin cubiculum.. - 714 Sermo IX. —De uberibus sponsi, id est Chrisli, quo- _
Sermo XCill.—De dentium proprietatibus, ad mona- - fum uuum est longanimilasexspcctandi peccaibres; al-
slics vitasprofessionemTelalis. 715 terura, benigiiitas.seufacilitasecs fecipiendi. 815
Sermo XCIV.—De processuvitaeChristianasseu spi- Ser.no X. — De tribus unguentis spirilualibus, sc.ilicet
ritualis,-juxlatropoiogiam Elias, Oezabelfiigientis. . 717 conlrilionis, devotionis, etpietalis. 819
—
Sermo XCV. De doctrinaeamaritudine " per SermoXI". —De duobus, lioc est fructu et
lores temperanda. . ' prjedica- 718 tiuentibus ad opusluiman_eredemptionis. nicdo,"p"er- 824
Sermo X<"YI.— De quatuor fontibus Salvatoris, et Sermo XII-. —"De pretioso unguento-piefatis;et'de
aquis ind? hauriendis. 719 veneratione.asubditis erga praslatossuos exliibeEdaY82S
—
Sermo XCVJL. De suavitateverbi ac jugi Christi, . Sermo XIII. —De gloria et laudeDeo semper altrt-
foris quidemduri, i;edintus dulcissimi. 723 omriibiisbbnisejus nobis impensis.
- Sermo XCYIH.— De tiiiis pacjs, in quibus habitat buendapro Sermo XIV.-.-- Dc Ecclesia fidelium Girisliancrum;
853
Deus! . 725 et de -SyriagogaJudaôrumperfdorum. , . 839
—
SermoXCIX. De qualuor-generibus. hominumCCE- Sernio XV. —Qualiler nomen Jesus est.medicinasa-
lumoblinenlium 726 lubris iiddibus Chrisianisin omnibus adveisis. 843
—
SermoC. - De discrimineinter plebem et pr_esulem. Sermo XVI. — De cordiscontrilione; et de tribusspi,-
- . •- 726 ciebiis ver_econfessionis. _
— 848
Sermo CL De quatuor modis diligendi. 727 Sefmo XVII. —_De accessu,et recessu Spiritus saricti
Sermo CII.— De modoredeundi ad Deuri). 727 cbservando, ' deque iiividia disboli ergagenus Humauum.-
—
SermoCIII De quafuorgradibus,quibus electorum _ ' - -" " •. . "
- •-..". 855
profectusdissinguitur. 728 . Sermo XVIII. — De duabus operalionibus Spiritus"
Sermo CIY.— De quatuorimpedimentis confessionis. sanc i,'quafum unavocatur effusio,et.aliainfusio. 859
730 Sermo XIX. — De nalura, modo, ac prnprietatibus
ScpmoCV—Derequisitis ad juslifleationemet salu- amoris angelicierga Deum,juxta singulos angeiorumor-
751 -dines disserit. . ...... . .
• tem..
SermoCVI. — E« tr'bus ad ageridampirnitentiam ne7 Sermo XX. — -De modo, Deum
§65
cessiriis. - _ 732 diligimus. . : triplici • dilcctionis, qua - 867
SermoCVU.—De aflectlonibusoraritium. 733 Sermo XXI. — Qualifer sponsa, idest" Ecclesia, trahi
Sermo CVIII.— De- spifituali niinutkrae sanguinis. se opialprst spon's'u"m,"id cstChrislum.' 87-2
.--..-"..- . 754 —
5ermo XXII Dequali.or-uuguentis spcnsi; et toli-
—
SermoCIX. De inani splendore virtutum cavendo. dem virtnlibus âfdinalibus.. 878
... Y 733 . Sermo XXIII. — De Ifibusmrdis contemplalioniscirca
SermoCX.— De allocutionehominisad seipsum, vel Deum, sub figura.friumcellarum. _ fs84
anjmamsiiam.: ,• . < . , - 735 Sermb XXIV.—Agitpr_ecipueconlr.ideleslabile vilium
Sermo CXf.— De fide, vita et mrribus contestanda'.; detractionis; et qua in re rectituco hcmiuis pofissiinum'
seude' sex .leslimpiiis Deoperhiberidis. - 736 .consistai. . . 894
SF-rmoCXIJ."—De qiiadruplici cousienlia. 739 Sermn XXV. — De nigredine et formositate sporis»., icl
—
SermoCX.II. De cavencis " propnis et alienis pecca- eslEccJesiir.. . 899
tis. . "740 KermoXXVI.—' In qub beatus ' Bernardus obitumfra-
S?rmoCXIV.— De mbllipiicipace. 740 tiis suiGirardi luget. . • '905
SennofXV. — Defripici corde. 7.41 Sermo.XXYil,— I)e___rnaU)_ûiSEe,je_LjC[ua!iier-anima
' .
Se«inoCXYI.— Deduabus morlibuset totidemresrrr- 'sanctaMiic-rlumdicalm. - 9J2
reclionibus 741 -^
Sermo XXVilT. D^ mgredine et formi-silafpsponst,
—
SermoCXYII. De qualuor spiritualibus fontibus, ctquoiiiodo audiins p^lins quam viscs valeat ' in rebus
quatuor animaemorbismeden ibus. 741 fldei, et ad noiiliariiveritatis. - 921
—
SernioCXYIII. De seplcni ascensionis"- gradibus. Sermo XXIX. — De qucrimonia Ecclcsias ccntra subs
742 " impugna.tores,vel coutra illcs qui i.mpugnr.ntunilau-m
SermoCXIX.Be tribus in incarnatione considerandis. "' " fratrrnam. '.'.".' .- <-.i23
742 Sermo XXX.— Qtialitpr popuJus fideliumsen nnim_e
—
SermoCXX De triplici minislerio. lio eleclprumpervineas signiJcaulDr,quarurn Ecc'eaa ciir
—
Sermof XXI. De doelrinalimr elcharilatis. r:s 743 - stbs dicilur-: et de prideniia carnis, qu_e.esl mbrs. 955
Sermo€XXII.— De dupiicivitio jejunantibustimendo. Sormo XXXI.— De o.cellenlia divirue \isionis; et
743 quomodoin pfa^seniisanclis v ris gusti.s divina?praspn-
SermoCXXIH.— De vita spiritus. 744 lisevariatur, pro variis anima)dcsideriis. .. 940
Sermo.CXXiY. — De quatuor gradibus bonte volunta- ' —
SertnoXXXIL Qi!a.iter'Cl.risli;s"si;sripitur _abanima
lis." - - _ 7*5 sancta lanqiiam sponsus.el ab aniriia infirma tsnqiian:
—
SermoCXXV. De gloritJcandaDeisapienlia. 746 medicus.Item de differenliacogitaticnum,unie biiantii
SENTENTLE. - i 747 9tS
AL1<£SENTENTI/E. 751 SermnXXXIII. — De his qures~mper sectanda sunt a
PARABOL_E S BERNARDO ASCRIPT_E. 757 meiile devota. Quid sit et
meiidips, dequaluor geneii- -.
Parabola. I. — De pugnaspirituali. 757 bus tentalioriumsemper evitanr'iv ~L -, . 931
Parab.II. — De eadem. . . 761 Sermo XXXIV.—Tnquo tractalur de humilitale et pa-
—
Parab. III. De eiidem. ' 765 tientia. _ - , -953 .
—
Parab. IV. DeChr slo et Ecclesia. - 767 Sermo XXX\r. — Deincrepaliorie dura. ouam facit
— et
Parab. V. De fide, spe, chafitate. 770 ad et
spoi:sus sponsarii; duplici ignorantia niiiium pa-
CONFESSIONIS PR1VAT_E FORMULA. 773 vendaet fugien a. . . ; . . -962
OFFICIUMI)E S, VICTORECONFESSORE. . 773 Sermo XXXVI.— Quodscientia Jitte-arum sit bona.
Praifatioin tomumquarlum. . 779 ad itisirucUonem,sed scienliapropriseinfirmitalissit liti- .
SermoI. — De ipso titulo libri : Canlicacantieonirn lioradsaluiem. = ., '967"
Saiomonis. ... 783 —
SermoXXXVII. De dupiicinolilia, duplici igi:o- _ et
—
SermoII. De IncarnationeChristi per patriarehas et ranlia; dcqup nialis seu damiiisqusepariur.t. . 97i
prophetasnuntiata,
1 et ardeutissime ab eis exspectata. Sermo XXXVIII. — Qualiter exignorantia Dei msci-
789 tur desperatio, et qualiter sponsa dicatur pulclira ii lor
Sermo III. —rDe osculo pcdis, manus, et oris Domi mulieres. 971
ni, elc. . 794 —
Sermo-XXXIX. De curribus Pharaonis, id esldia-
SermoIV. — De tfiplici pro'ertu anim_e,qui fit per boli.et de principibusexercLus,qui sunt malilia, )i;xu-
oseulumpedis, manus, et oris Domini. . 796 ria, et. avaritia. 977
SermoV. — De qualuof geueribus spirituum, vjdeli- —
PermoXL. Quod inlentio sit laciesanimae : qua3 sit
cet Dei, angeli, hominis,et pecoris. - . 798 e.iuspnlchriludoaut deformita?;quiriejusdemsolitudo et
Sermo"VI.— Desummoet racircumscriptoSpiritu,qui pudicitia. ' 981
est Deus: et quo mo.domisericordia et Judiciumdicantur —
SermoXLI. Qualitersponsarecipit inlerim magnam
pedes Dornrai. 803 consolationemde contemplationedivinasclaritatis, ante-
1318- bRDO RERUM Qii^-iN H0C..T0MO CONIINENTUR. £510
1 quamperv_eniatad claramejushurailitate visionem,. 984 . Ser.moLXYrI.— De erroribushsereticorumcircanu-
Senno XLII.— De du__lici. : una videlicet, ptias, baptismumpar.vnlorum, purgatorium,' ofationes ' pro
quamparit veritas; et altera, quamlnilammat charitas, defunctis, et iuvocationem sanctorum. . - 1095
'- . '- 987 SermoLXVH.— De mirabiii.affecludileclionisspon-
SermoXLDI.— Qualiter consideratiopassioniset ]a- sse,quera eruetat— propter amoreraChrislisponsi. 1102
borumChristi faciat sponsam,i"d esl anirriam,pergere SermoLXVIIL' QuomodosponsusChristusinlendit
illssam ialer prosperael adversahujus mundi. 995. sponsseEcclesia?,et h_ec-iJli: et de cura",quam Jiabet
. Sermo XLIV.—De correplioriepro ingenio peceari- Deus de electis. Item de merito et fiducia Ecclesi_e.
ul
tium moderanda, ^nem.peihumiles morigerjleniler, et 1108
duri et obstinatiaustere.cor.rigantur. 993 SermoLXIX.— Qualiteromnisaltitudo,seextolleris
Sermo XLY. — De duplicipulchriludineanimEe;et adversusscientiam-Dei, dejicitur. De-advenfuet man-
qualiler auima loquitur ad Dei Verbura,et Verbum ad sionePatris et yerbiapud animamdiligenlem,etdeifa-
anunam: et quassinteorum lingua). 999 riiiiiaritatec.u_einde iriter Deumel aniinamconlrahitur.
SermoXLVI.— De s afu el composiiionetotiusEccle- && 1112
siae.Item, quomodoper activam vitam, qu_esub obe- SermoLXX. — Dnde sponsus dilectusdicatur; et de
-- dienlia agilur, perveniaturad conleniplaiivam. 1004 veri-yle,mansuetudineet juslitia, c_elerisquevirtutibus,
Sermo' XLVII.—De Iriplieiflore, scilicetvirginilatis, qute sunt lilia,inler — qu_epascitur. 1116
marlyrii, et bon_e_operationis; et.de devplipne babenda SermoLXXI. De liliis spiritualibus,id est operibus
circadivinumoflicium. '• : 1008 bonis, qubrum odorrecla conscientia,colorfama,et quo-
Sermo XLVIIL— D_elaude reciproea,quasfit inler modosponsuset pascil nos, et pascitufa nobis.Itemde
sponsum et sponsam: et qualiter per umbrara ' ' Ghristi in- imitateDeiPatris cuinFilio. et anima?sanctceeiiinDeo.
•telligaturcorpuset—fidesejus. '. 1012 1121
"SermoXLIX. -Quafer per discretioriem ordinalur Sermo LXXII. — Dies aspirans, et umbr_einclinata3
charitas,ut omniamembra " Ecelcsise, i d esl eleeti, invi-. qu_e sint. Deinde varii hominum dies exponuntur. Et
ceriicoitigentur, 1016 quodjuslos,utpote in luce vivenies,nianeatclarior dies;
SermoL. — De duplicicharitate, scilicelactualiet - ai- impios vero in operibus tenebrarum versantes aslerna
fecluali; et ejus ordiualione. - 1020 nox. 1128
sennoLI. ;— Quaiiter sponsa petit sibi accuraulari SermoLXXITI. — QualiterChristusad judicandumve-
Jfuclus bonorum operum cumfloribus, et odoramenlis niet in forma humana,utsuavisappareal-eleetis;etquo-
fidei; item de— spe et limore. 1025 modominorangeiis, iisdemquescbJimior.
— 1 1134
SermoLII. D"eexcessu,qui contemplatiodicitur,in SermoLXXiV. De visilalfouibus YcrbiSponsi,quam
qua sponsusfacit quiescere animam.sauclam, pro ejus occuitefiant ad animam sanclam,idque Bernardussui
quiete zeians. • 1029 ad
ipsius exemplo asdificatibneiri suorumdeinisseac ve-
—
_ SeririoLHI. Per monteset collessignificarictBlesles recunde declarat. 1159
spiritus, quostransilitspbnsuspersiiumiri terras ' adven- Sermo. L XXV. — Deus quaarendus" est debito tempbre,
tum, seu per mysterium lucarnationis suse. ,1055 modo, et loco. Et quod nunc sit acceplabiletempus,in
—
SermoI.IV_ Qualileriterum per monlessigriifican- quo quisqueper bonaoperapotest sibi invenireDeum, ac
iur angeli-et homines; per et collesdasrnones. ltem de suara salutem. •' " '--.:'." -
operari 1144
tfiplici limore, quo quisque tim.ere debet, ne gratiam Sprmo.LXXVI. — De claritate in
Sponsi, qua co_equa-
Leiieoperahdia Deo acceptamperdat. 1058 lis Patri -sedet a dextris gloriie ejus : et "qualiter-boni
'. SermoLV. =—Qualifer homoper veram pcenitentiam pastores debenl esse solliciti, vigiles et discreli circa
1044 pascendasanimassibi commissas. - -
pbtest evaderejudicium
—
Dei. IJ5.0
Sermo LVI. Quod pe.ccata et vitiasunt tanquain SermoLXXVII. — De malispasloribusEcclesia3;ilem
-parietes, medianlesintevDeum et peccatorera. 1046 quomodobeati in CODJO simulcum angelis adjutoriosunt
Sermo LVll.—De visitationibusDomini observandis; electisadlmc peregrinantibus. -- 1155-
quibus indiciisvel e_e
signis deprehendi possirit. 1050 Sermo LXXVIII. — Quod sponsa, id est Ecclesiaele-
-Sermb-LY-IJL =_Uuompdqsponsusbortatuf sponsam, clorum,pradestinataest a Deo ante.ssecula," et prasventa
"id est viros perfectos,ad regiirienimpe-rfectorum. ltem ab eo ut_.qu33rerel e't
eum, converteretur. 1159
depufatione vitiorum in eis Jacienda, ut virtutessuccre- SennoLXXIX. — De amoretenaci et indissolubili,qup
scaut. 1055 - anima lenet Sponsnm.:ilem de reditu Spensiin fines_e-
SermoLIX.— De gemitibusanim_esuspirantisad CIE- culiad SynagogamJudieorurasalvandam. "1165
e t de commendatione. caslilatisetvidui- —
SermoLXXX. De Imaginesive VerboDei, et anima
- leslem.patriam, - '
tafis. . -- 1062 qua3ad imaginemes'l,'subtilis disputalio; etde_errore
.
' Sermo LX. De incredulitate Jud_eorum,quacom- .GilleberliPictavepsisepiscopi. 1166
mensuram suorum, occidenclb C hri- SermoLXXXI. —De convenientia-et i imilitudine.ani-
• pleverunt
stum.
patrum
10,66 m_ecumVefbo secundumidentitatemessentise,et vitre
Sefmo LXI. — QuomodoEcclesiareperit divitias divipaa immortalitalem," el arbitriilibertatem. -"1171
inisericordi-e i n IbramiDibus vulnerum Christi,: et de for- SermoLXXXIL — Qualileranimasimilis.Deojnabens,
• titudiue niartyrum,quamaChristoreceperunl. 1070 per peccatum tamendissimilisfacta est in simplicilate,
— sit animamfideJemcommorariin., immor_alitate,et
' SernioLXII. Quid et ' libertate.
— 1177
foraminibuspeirm; quid-tricavemisinacericE.DeDei SermoLXXXIII. Qualiler anima, quantumcunque
" voluntale polius,quam majestale scrutanda. Denique de vitiiscorrupta,adhucper amoremcastum'el sanclumpo-
puritale"
' mentis necessaria ad pr_edicalionem ---- veritaiis. tesl redire ad similitudinemsponsi,id est Chrisli. 1181
. 10_g SermoLXXXIV.— Quodanima qu_erensDeum,pra-
SermoL'XIII._— De vinea viro pio et .sapienli,id est veula est ab eo; et quid sit illa qu_esitio, " in quajam ab
sua cui.uevita, seu mente et. conscientia, s erio col.enda; eo pravenla est. — _ 1184
" el de duobus yulpiumgeneribus, scilicetadulaloribus e t SermoLXXXV. D.esepteai necessilatibus,prbpter
detractoribus;
' rum. et de tentationibusmonachorum " novitio- quas anima quserit Verbum: qutetandemreformataacce-
1080 dit ad ejus dulcedtnem.comlemplandam alque ' uen-
perff
•" SennoLXIV.—De tentalionibusmonacliorumprove- dam. . . 1187
ctorum: quas patianfur yulpes, seu teulaliones magis — '
Sermo LXXXVI. De cautelaet verecundiaspnns_E
' slbi infestas.Item
' de .li_ereficis, vulpibusEcclesias,
' ' c a- quaerentisVerbum; et de commendatione vereciindiaB.
piendis.'"" - 1084. '1193
Sermo LXV. — De clandesfinisl)_ereticis,quornm FLORESseu SENTENT-LE ex S.Bemardioperibusde-
prffiposferamreligioneinet studiumoccultandimysteria •promptae - 1197
sua, riecnoriscanaalosum
" feminarumconlubernium
- per- IKDEX' rerumet verborumin volumenprimum. 1205
Stringit. . 1.088 Nomenelaterypcumexeticarumin S. Bemardo. 1S07
FINJS TOMICENTESIMIOGTOGESIMITERTH-.
Ex typis" MIGKE
au Peti.-Monlroijgj;;

Migne. Patrologia Latina Tomus CLXXXIII.

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Migne. Patrologia Latina Tomus CLXXXIII.

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Bernard de Clairvaux (saint ; 1090?-1153). S. Bernardi,...

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

OMNIUM SS. PiTRUM^ DOCTQWfi'. SGMPTOMMQUE ECCLMilSTICOOT

AB MYO APOSTOLICO" AD INNOCENTII III TEMPORA

mTROLOGIJ; TOMUS CLXXXIII.

S. B?RNARDUS ABBAS CLABJE-VALLENSIS.

EXCLTDEBAtDR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOBEM,

ABBATIS PBMI CLAR^-YALLENSIS

SEX TOMISIN OUADRUPLICI

J?OST HORSTIDM DENDO RECOGNITA., AUCTA ET. IN MELIOREM DIGESTA

TRESBYTERI ET MONACHIBENEDICTINl E CONGREGATIONES. MAURI

ACCESSEREAPPENDICESAMPLISSIM.EYITAMSANCTIDOCTORISET EJUS .ETATEM UXUSTRANTES"

YENEUNT4 YOLUMINA28 FRANCISGALLICIS

EXCUDEBATUR ET VENIT APDD 3.-P. MIGNE EDITOBEM

AUCTQRUM ET OEERUM QUt IN HOC TOMO CLXXXIII CONTINEWTUR.

S? BERNARDUS ABBAS CLARJE-VALLENSIS.

Ex lypis MIGNE,au Peiit-Monlrouge.

(i) Vide lib. ni Vitae, cap. 5, n. 1. , ,. .,

(2) Chesriiitomo IY, pag. 742.

PE^IFATIONIS'. A-LTERA PARS

DE NICOLAO, S. BERNARDI NOTARIO.

(5) yidePetr. Vener, lib, n,epist. 49, et lib. m, episi.*2: I

703^17 SERMO I. A tnbus persoriis, qiias lii summfl Tfiriitate cfeiliiiins,

MONITUMIN SEQUENTES HOMILIAS. j

(S)' Siiriilia invenies iu ApfSend. loriii.V S: Auguslini; scrin. 120.'n. 7.

IN VIGILIA NATIVITATIS DOMINI,

SERMO I. unigbniti a Fafre. Resjiirale, perditi.; venil Jesus

SERMOI. JBsaepiusinvenies : Ego pominus, Egq Dominus. Phi-

1N NATIVITATE SS. TNNOGENTIUM. .

. " D mullo certius pi-obat Palris diviniias, ihlegritas ma-

SERMO I. C dile qgxnam sil consolatio spiritnalis. Yos qtu non

^16) Is fuil akLas Apollo. Vide Vitas. Patrum.

SERMOI. Felix jnemkrum.i quod huic adkaesefit per omnia

SERMO Ilii tempqre jcjiinandnm nokis est multo devotius. Si

JN PSALMUM XC, QDl IUBITAT, S__RM6JMES-XVH (23), TN QUADRAGESIMA

(31) Tiraq. elflofsl. mercantur wternam.

ft[ DOMINICA PALMARlfM.

IN DIE SANCTO PASCHJS.

IN TEMPORE RESURaECfIONlS> AD ABBATES,

:SERMOti pairem, qiiorum <seC1iiisi<tis'feceiit fj-atr,cm.|'IJijic

De tnviis panibus. (Luc. xi,-8-10.).

SERMO1. iC hiiracultim 1 Neque eiiim resurgentem illum quis*

(U) Idem seniit Gregorius .Msjgnus,boniilia 29,in . sionem proccessilexLucx caji.xxiv.

SERMOI. linguoegentiunii nisi ad conversiohem geritium?Fiii£.

DOMIMCA IV POST PENTECOSTEN.

DOMINICA VI POST PENTECOSTEN.

SERMOI. - cunda est pielalis dies, qua respirahfus inliice

PRO DOMLNfCA I NOYEMBRIS.

SERMO I. D cafriem ^tmbulans, praedicationis officio converti.t ad

(S7) Ifcecverba,j)areiiUiesiinActisinclusa,L'.tcre narranli tribuenda, nonClitislo.

(S8-59)Hic locnstaiiquam ex.Spriplurapassi.m lau- (80)-Huc pertinel Aba'lardi objeclio in epistola 5,

IN NATALl SANCTI TICTGR5S CONIrESSORIS,(61).

m NATALI SANCTI BENEIMCTf ABBATIS-.

IN NATiyif ATE S. JOANNIS BAPTIST-E.

IN VIGILIA SS. PETBI ET PAUJJ APOSTOLORIJM.

IN FESTO SS. PETRI ET PAULI APOSTOLORTJM...

• (66*)Maleapud Horslium, 'Rmcenim festis laudibus nascetts hqnoraiw Postremd

BOMINICA IN!FRA OCTAVAM.ASS.DMPTIONIS B.V. MARLE..

IJ. NATIVITATE B. V. MARI.-E

IN FESTO SANCTI MICHAELIS.

1N FESTO- OMNIDM SANCTORDM.