Templaroisz

Pieczęć zakonu templariuszy

e
Jakub de Molay

Zredagowała:
Wiktoria Nasiłowska
 Początki Wielcy Mistrzowie Zakonu
Zakon Ubogich Rycerzy Świątyni, czyli templariuszy powstał w 1118 Wszyscy Wielcy Mistrzowie Zakonu Templariuszy pochodzili z
roku (lub, jak sądzi część historyków, w 1119 lub dopiero w 1120 Francji:
roku), kiedy Hugo de Payens, rycerz z Szampanii i jego towarzysze
złożyli przed Gormondem de Picquigny, patriarchą Jerozolimy śluby 1118-1136 - Hugh de Payens
ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i walki za wiarę według reguły 1136-1146 - Robert de Craon
cysterskiej (św. Bernarda z Clairvaux). Rycerze-zakonnicy 1146-1149 - Everard des Barres
zobowiązali się bronić pielgrzymów i chronić szlaki pielgrzymkowe. 1149-1153 - Bernard de Tremelai
Od króla Jerozolimy, Baldwina II, otrzymali stojący na wzgórzu 1153-1156 - Andre de Montbard
świątynnym, przebudowany na kościół, meczet Al-Aksa i wznoszący 1156-1169 - Bertrand de Blanquefort
się w pobliżu pałac, który stał się ich kwaterą. Po 10 latach istnienia 1169-1171 - Philip de Milly
w 1129 na synodzie w Troyes, któremu przewodzili kardynał legat 1171-1179 - Odo de St Amand
Mateusz d'Albano i Bernard z Clairvaux, templariusze faktycznie 1179-1184 - Arnold de Toroga
konstytuowali się jako zakon: otrzymali Regułę Zakonną. Ich 1185-1189 - Gerard de Ridfort
sentencją stało się zdanie Memento Finis (łac. "pamiętaj o końcu"). 1191-1193 - Robert de Sable
Reguła łacińska składała się z siedemdziesięciu dwóch artykułów, 1193-1200 - Gilbert Erail
które omawiały obowiązki religijne i wojskowe braci, porządek dnia 1201-1208 - Philip de Plessiez
zakonnego, doczesnych własności braci, hierarchii zakonu i 1209-1219 - William de Chartres
posłuszeństwa. W 1147 roku w czasie pontyfikatu Eugeniusza III, 1219-1230 - Pedro de Montaigu
który uczestniczył w kapitule generalnej w Paryżu, papież nadał 12??-1244 - Armand de Perigord
templariuszom godło czerwonego, ośmiokątnego krzyża, symbolu 1245-1247 - Richard de Bures
męczeństwa, które noszono na białym habicie. W tym samym czasie 1247-1250 - William de Sonnac
regułę łacińską przetłumaczono na język francuski, wprowadzając 1250-1256 - Reynald de Vichiers
zmiany reguł, jak np. rezygnacja z zasady nowicjatu. 1256-1273 - Thomas Berard
1273-1291 - William de Beaujeu
Nazwa zakonu pochodzi od łacińskiego słowa templum – świątynia, 1291-1293 - Tibald de Gaudin
od ich siedziby w pobliżu dawnej świątyni Salomona w Jerozolimie. 1293-1314 - Jacques de Molay
Pieczęć zakonu przedstawiała dwóch rycerzy dosiadających jednego
wierzchowca, co symbolizowało pokorę i ubóstwo.
 Ciekawostka:
Jakub de Molay - ostatni wielki mistrz zakonu templariuszy w latach
1293-1314 został aresztowany na rozkaz króla Francji Filipa IV
Pięknego o świcie w piątek, 13 października 1307, postawiony przed
sądem i torturowany.
Został oskarżony o bardzo ciekawe rzeczy: herezje, stosowanie
magii i czarów, homoseksualizm, dzieciobójstwo, wyrzeczenie się
Chrystusa, bezczeszczenie krzyża, czczenie diabła o imieniu
Baphomet. Poddany w więzieniu Temple straszliwym torturom
przyznał się (?) do nieprawdopodobnych zbrodni. Spalony na stosie
w Paryżu 18 marca 1314.
Na chwilę przed śmiercią w płomieniach odwołał swoje zeznania
i rzucił przekleństwo na papieża, Klemensa V i króla francuskiego,
Filipa IV Pięknego (miły prezent na dowidzenia):
”... Klemensie, sędzio niesprawiedliwy, powołuję ciebie przed Sąd
Boży w 40 dni od dnia dzisiejszego...
... a ciebie królu Filipie, równie niesprawiedliwy, w ciągu roku
jednego...”
Klątwa się spełniła (nie wiedzę żadnego powodu, dla którego
miałaby się nie spełnić - w moich oczach templariusze są niewinni).
Papież zmarł miesiąc później z powodu dyzenterii, natomiast
niespełna rok po spaleniu de Molay'a, Filip IV zmarł w
niewyjaśnionych okolicznościach (najprawdopodobniej został
otruty). Klątwa mistrza templariuszy miała dotyczyć również
potomków Filipa IV, aż do 13 pokolenia...
Struktura zakonu
Na czele Zakonu stał wielki mistrz, którego większością głosów
wybierało kolegium złożone z trzynastu elektorów: ośmiu rycerzy,
czterech serwientów i jednego kapelana. Wielkim mistrzem mógł
zostać wyłącznie brat po ślubach zakonnych.
W sprawach ważnych mistrz podejmował decyzje radząc się
kapituły, w której skład wchodzili: seneszal, marszałek, szatny,
komandor Królestwa Jerozolimskiego, Komandor Grodu Jeruzalem,
komandor Akki, komandor Trypolisu i komandor Antiochii. Zastępcą
wielkiego mistrza był seneszal, odpowiedzialny za zaopatrzenie i
gospodarkę zakonu. Nad jego namiotem w obozie powiewała
baussant – srebrzysto-biała chorągiew zakonu. Na czele hierarchii
wojskowej stał marszałek, który dowodził hufcami w czasie wojny i
był odpowiedzialny za dyscyplinę zakonników. Podczas bitwy
marszałek osobiście dzierżył sztandar, najważniejszy znak dla
walczących rycerzy.
Komandor Królestwa Jerozolimskiego był skarbnikiem zakonu.
Komandor Grodu Jeruzalem odpowiadał za bezpieczeństwo szlaków
pielgrzymkowych prowadzących nad Jordan. Komandor Jeruzalem i
jego dziesięciu rycerzy miało przywilej strzec relikwii Świętego
Krzyża, który stracono w czasie bitwy pod Hattin. Komandorzy, przy
pomocy własnych marszałków i szatnych – sukienników, zarządzali
swoimi prowincjami zakonnymi. Podlegali im kasztelani
i komandorzy poszczególnych domów zakonnych.
W Europie templariusze posiadali 13 prowincji: Francja, Anglia ze
Szkocją i Irlandią, Flandria, Poitou, Akwitania, Owernia, Prowansja,
Sycylia, Apulia, Portugalia, Katalonia, Aragonia i Węgry. Na czele
każdej stał mistrz. Najważniejszymi prowincjami, które posiadały
status równy prowincjom wschodnim, były prowincje hiszpańskie, w
których również walczono z niewiernymi. Pozostałe europejskie
prowincje, baliwaty i komandorie pełniły funkcje gospodarcze i
finansowe. Każdy klasztor miał swoją kapitułę zwykłą, zbierającą się
raz w tygodniu, i kapitułę generalną, która służyła jako instancja
odwoławcza.
Członkowie Zakonu dzielili się na cztery grupy: braci-rycerzy (fratres
milities), braci służebnych – serwientów (fratres servientes
armigerii), kapelanów (fratres capellani), oraz służby
rzemieślników (servients famuli et officii). W zakonie mogli również
służyć rycerze na określony czas, po którym wracali do życia
świeckiego, oraz fratres conjugati – bracia żonaci. Rycerze
odbywający czasową służbę w zakonie i bracia żonaci nie mogli nosić
białych habitów, lecz, podobnie jak serwienci, brązowe lub czarne.
Wicemarszałek, chorąży, brat kucharz klasztoru, kowal klasztoru,
komandor portu w Akce rekrutowali się spośród braci służebnych.
Templariusze w Polsce
Od XIII wieku templariusze działali także na obszarze współczesnej
Polski. Pierwsze nadania ziemi zawdzięczali księciu śląskiemu
Henrykowi Brodatemu. Zakon miał w Polsce kilkanaście komandorii,
niektórzy historycy nawet doliczają się 50. Liczba templariuszy w
Polsce w okresie największego rozwoju zakonu jest oceniana na
150-200, przy czym byli to rycerze z różnych krajów Europy z
wyraźną przewagą templariuszy pochodzenia niemieckiego. Liczba
Polaków w zakonie jest trudna do ustalenia. Po rozwiązaniu zakonu
majątek przejęli joannici. Do Polski templariusze dotarli około 1155
r. Przywiózł ich ze sobą, wracając z krucjaty, książę Henryk
i Sandomierski, syn Bolesława Krzywoustego. Miał im nadać
miejscowość Opatów oraz 16 przyległych wsi na ziemi
sandomierskiej. Pozostałością ich klasztoru jest najprawdopodobniej
kolegiata św. Marcina w Opatowie, gdzie według legendy znajdują
się w podziemiach zabalsamowane ciała braci. Na Śląsku, dzięki
staraniom Henryka Brodatego, pierwsi templariusze osiedlili się w
1226 r. w Oleśnicy Małej koło Oławy, gdzie założyli pierwszą na tych
ziemiach siedzibę, czyli tzw. komandorię. Kolejna komandoria
powstała, według starych kronik na przełomie XIII i XIV w., w
miejscowości Obrowiec koło Krapkowic. Od wieków grodzisko to
było zwane Tempelberg. Miejsce to istnieje do dnia dzisiejszego.
Zakonnicy przebywali prawdopodobnie także na zamkach w
Rogowie Opolskim, Krapkowicach, oraz na zamku w Otmęcie, po
którym zostały tylko niewielkie ruiny. W całości zachowała się
jedynie jego wieża, która obecnie jest integralną częścią kościoła
parafialnego. Według legendy zamki w Rogowie i Otmęcie łączył
podziemny korytarz; przypuszcza się, że połączenie miały również z
Obrowcem i Krapkowicami. Ślady rycerzy wiodą także do Prudnika,
gdzie mieli zbudować pierwszy drewniany zamek w tej okolicy.