Çok Katlı Çelik Yapılarda

Birleşim Tipleri

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-1

• Kesme aktaran basit birleşim: Gövde köşebentli ve
tamamen bulonlu olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: All bolted double-angle)

D. ÖZHENDEKCİ

1
 Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-2

• Kesme aktaran basit birleşim: Gövde köşebentli ve

bulonlu-kaynaklı olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: bolted-welded double-angle)

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-3

• Kesme aktaran basit birleşim: Gövde köşebentli ve

bulonlu-kaynaklı olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: bolted-welded double-angle)

D. ÖZHENDEKCİ

2
 Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-4
• Kesme aktaran basit birleşim: Gövde köşebentli ve
tamamen kaynaklı olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: All welded double-angle)

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-5

• Kesme aktaran basit birleşim: Kiriş uç levhalı ve bulonlu
olarak teşkil edilmiş (Simple Shear Connection: Bolted
shear end-plate connection)

D. ÖZHENDEKCİ

3
 Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-6
• Kesme aktaran basit birleşim: Tek levhalı birleşim
(Simple Shear Connection: Single plate connection /
SHEAR TAB CONNECTION)

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-7

• Kesme aktaran basit birleşim: Tek levhalı birleşim
(Simple Shear Connection: Single plate connection /
SHEAR TAB CONNECTION)

D. ÖZHENDEKCİ

4
 Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-8
• Kesme aktaran basit birleşim: Tek köşebentli kaynaklı-
bulonlu birleşim (Simple Shear Connection: Single angle
welded-bolted connection)

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-9

• Kesme aktaran basit birleşim: T profilli kaynaklı-bulonlu
birleşim (Simple Shear Connection: Welded-bolted Tee)

Ana kiriş

Tali kiriş

D. ÖZHENDEKCİ

5
 Kesme aktaran basit kiriş-kiriş birleşimleri-10

D. ÖZHENDEKCİ

KİRİŞ-KOLON BİRLEŞİMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

Rijitlikleri bakımından sınıflandırma (EUROCODE-3):

1- Mafsallı birleşimler: Bu tür birleşimlerde elemanlar arasında moment
aktarımı olmadığı düşünülür; diğer bir deyişle kiriş rahatça
dönebilmektedir diye kabul edilmektedir.
2- Rijit birleşimler: Bu tür birleşimlerde birleşim bölgesinde etkiyen
moment elemanlara rijitlikleri ile orantılı olarak dağıtılır; yani kiriş ve
kolon arasındaki dik açının hiç bozulmadığı kabul edilir.
3- Yarı-Rijit birleşimler: İlk iki gruba girmeyen; bir miktar dönerken, bir
miktar da moment aktardığı dikkate alınan birleşim tipleridir.

D. ÖZHENDEKCİ

6
KİRİŞ-KOLON BİRLEŞİMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kolon birleşimleri-1

D. ÖZHENDEKCİ

7
 Kesme aktaran basit kiriş-kolon birleşimleri-2

D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kolon birleşimleri-3

• Kesme aktaran basit birleşim: Gövde köşebentli ve
tamamen kaynaklı olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: All welded double-angle) KİRİŞ-KOLON
GÖVDESİ

BAĞLANTI KORNİYERİ KOLON

KİRİŞ

D. ÖZHENDEKCİ

8
 Kesme aktaran basit kiriş-kolon birleşimleri-4
• Kesme aktaran basit birleşim: Rijitleştirilmemiş başlık
köşebentli ve bulonlu olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: Bolted unstiffened seat) KİRİŞ-KOLON
BAŞLIĞI

Rijitleştirilmemiş kolon
gövde paneli

Asıl kesme kuvvetini aktaracak olan köşebent, montaj esnasında da kolaylık sağlayan ve kirişin
üstüne oturduğu alt başlık köşebentidir, diğer köşebent ise kirişin çerçeve düzlemi dışına yapacağı
deformasyona engel olmak için kullanılır. Alt başlık köşebentinin et kalınlığı mevcut kesme kuvvetini
aktarabilecek kadar kalın olmalı, öte yandan birleşimin ideal mafsala yakın davranabilmesi yani
dönebilmesi için ise çok da kalın olmamalıdır. Köşebentlerin kolona bağlantısı kaynakla da
oluşturulabilir, bu durumda alt başlık köşebenti kaynak dikişleri düşey çekilmeli, üst başlık köşebenti
dikişleri ise dönmeyi engellememek için yatay çekilmelidir. Köşebentin kirişe bağlantısı için (burada
olduğu gibi kaynaklı olması halinde) böyle bir sınırlandırma yoktur.
D. ÖZHENDEKCİ

Kesme aktaran basit kiriş-kolon birleşimleri-5

• Kesme aktaran basit birleşim: Rijitleştirilmemiş başlık
köşebentli ve bulonlu olarak teşkil edilmiş (Simple Shear
Connection: Bolted unstiffened seat) KİRİŞ-KOLON
GÖVDESİ

Bu örneğin bir öncekinden farkı, kirişin çerçeve düzlemi dışına yapacağı deformasyona engel
olmak için kullanılan stabilite sağlayan köşebentin kiriş üst başlığı yerine, tek taraflı olarak
kiriş gövdesine monte edilmiş olmasıdır. Eğer burada olduğu gibi doğrudan kolon gövdesine
bağlantı yapılırsa, köşebent rijitleştirilmemiş kabul edilir. Ayrıca dengeleyici korniyeri kolona
bağlayan dikişlerin yatay, alt başlık korniyeri kolona bağlayan dikişlerin de düşey çekilmiş
olması gerekir. Kolona bağlantılar bulonlu da yapılabilir.

D. ÖZHENDEKCİ

9
 Yarı Rijit Birleşim Örnekleri

PR Moment Connection – Wind Only Top and Bottom Angle with Shear End
Plate Connection
A double angle simple connection
transfers vertical shear forces while Angles are bolted or welded to the top
top and bottom flange plates resist and bottom flanges of the supported
moment forces produced by wind member and to the supporting column
Note that the size of the flange plate A shear end plate on the web is used to
is relatively small in comparison to the transfer vertical shear forces
beam flange D. ÖZHENDEKCİ

Kiriş-kolon birleşimleri _ Genel

1994 Northridge Depreminden sonra, rijit çelik çerçeve kiriş-kolon

birleşimlerinin son derece kötü performans göstermesi nedeniyle
FEMA-SAC projesi gerçekleştirilmiştir. Bu geniş kapsamlı ve bütçeli
projede takip eden kısımda sunulan birleşim tiplerinin süneklik
düzeylerinin yeterli olduğu deneylerle ispatlanmıştır. Türk Deprem
Yönetmeliği’ne de giren bu birleşim tiplerinin 1. ve 2. derece deprem
bölgelerinde kullanılması çelik binaların şiddetli deprem yükleri
etkisinde performansları açısından gereklidir. Geri kalan deprem
bölgelerinde de isteğe bağlı kullanılabilir. Öte yandan, başka birleşim
tipleri kullanılacaksa, bunların dönme kapasitelerinin mutlaka deneylerle
ispatlanması gerekmektedir. Ayrıca, 1. ve 2. derece deprem bölgelerinde
yarı-rijit birleşimler genellikle tercih edilmemektedir.

D. ÖZHENDEKCİ

10
Tam dayanımlı, kaynaklı süneklik düzeyi yüksek
birleşimler-1 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

Tam dayanımlı, kaynaklı, süneklik düzeyi yüksek

birleşimler-1 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

11
Tam dayanımlı, kaynaklı, süneklik düzeyi yüksek
birleşimler-3 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

Tam dayanımlı, kaynaklı, süneklik düzeyi yüksek

birleşimler-4 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

12
Tam dayanımlı, bulonlu, süneklik düzeyi yüksek
birleşimler-1 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

Tam dayanımlı, bulonlu, süneklik düzeyi yüksek

birleşimler-2 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

13
 Tam dayanımlı, bulonlu, süneklik düzeyi yüksek
birleşimler-3 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

Tam veya kısmi dayanımlı, bulonlu, süneklik düzeyi yüksek

birleşimler-4 (FEMA 350/deneylerle sınanmış)

D. ÖZHENDEKCİ

14
 Rijit kiriş-kiriş birleşimi=KİRİŞ EKİ

D. ÖZHENDEKCİ

Rijit kolon-kolon birleşimi=KOLON EKİ

D. ÖZHENDEKCİ

15