Wednesday, January 13, 2010

ట రల : చరత ర క నపథయం
భషప ర యక త రష
Published in Marxistu, CPI(M) AP State Committee's Theoretical Monthly in January 2010

ఫజల‌ ఆల సంఘం నవదక 371 పరగరఫ‌ల ''తలంగణత కలప వశలంధర రష ట రం ఏరపట చసత
తలగ మట ల డ 3.20 కట
ల మంద పరజలత కడన వశల రష
ట రం ఒక పరపలన యనట‌గ ఉంటంద.
ఉమమడ రష ట రనక అవసరమైన ఇంధన, జల వనరల పషకలంగ అందబటల ఉంటయ.
అవసరమైనంత స థ యల ఖనజవనరల సంపద అందబటల ఉంటంద. ఆంధర రష ట రం
ఎదరకంటనన రజధన సమసయ కడ పరషకరమవతంద. హైదరబద‌, సకందరబద‌లత కడన
జంట నగరల వశలంధర రజధనగ ఏరపటచయటం దవర ఈ సమసయన పరషకరంచవచచ'' అన
అభపరయపడంద.

తజగ ఆంధరపరదశ‌ల జరగతనన పరణమలత రష ట రం గత నలగ దశబద ల ల ఎననడ కనవన

ఎరగన స థ యల రజయంగ సంకభం అంచలక చరంద. తకణ రజకయ పరయజనల కసం కంగరస‌
అనసరంచన వధనల రష ట ర పరజల మధయ దర ఘ కల పరభవం చపంచ అఘతనన సృష ట సతననయ. రష
ట రం
ఒకవైపన పరతయక తలంగణ వదల, మరవైపన సమైకయ ఆంధరపరదశ‌ వదల నడమ
కట
ట మట ట డతంద. మధయల కందరం నండ రష ట రల పనరవయవసథ కరణక మర సంఘనన
నయమంచలనన పరతపదల వనవసతననయ. మడయల సైతం భష పరయకత రష ట రల గరంచ చరచ
జరగతంద. భష పరయకత రష ట రల పరథమక పనద గరంచ పరశనల లవనతతబడతననయ. ఈ
పరసథ తలల భరత దశంల భష పరయకత రష ట రల వసతవక చరతరన గరత చసకవటం తజ పరణ
మలపై అవగహనత కడన నర ణ యం తసకవటనక దహదం చసతంద.

భరతదశంల భష, భష పరయకత రష ట రల సమసయ నటద కద. దనక దదప వంద సంవతసరల చరతర
ఉంద. 1894 లన వలసపలకల పరంతయ భషల ల భవపరక టన సవచఛక వయతరకంగ చట
ట ం చశర.
ఈ చటట నక వయతరకంగ వవధ పరంతల ల పద
ద ఎతతన ఆందళనల సగయ. అపపటక యరపయన‌
దశల పరజలన ఏకం చయటం లన, ఇటల, జరమన వంట దశల ఏకకరణ లన భష పషంచన పతర
గరంచ తలస కనన తలతరం సవతంతయరదయమ నతల భరత సవతంతయరదయమంల భషల వలవ
తలసకననర. యరపయన‌ దశల ల భషల ఆధరంగ ఏరపడన దశల పట ట బడదర వయవసథ క
అవసరమైన వశలమైన మరకట ల న అందబటలక తచచయ. అదసమయంల భషక ఉండ పరజతంతర
సవభవం కడ ఆ సమయంలన వల ల డైంద. ఒక దశంలన వవధ పరంతలక చందన పరజలన సమక
లన రజకయ ఆర థ క వయవసథ లక వయతరకంగ సమకరంచటంల భష పరధన సధనంగ
ఉపయగపడంద.

19 వ శతబ
ద ం చవర
ల ఫరనస, జరమన, ఇంగ
ల ండ‌లల జరగన పరజ తంతర పరట లకయలన వసృ త తంగ
పరచరం చయటంల పరజదరణ పందన భష, అటవంట భష మట ల డ పరజనకం ఒక పరంతంల
నవశంచటం మఖయమైన కరణ లగ ఉననయ. భరత సవతంతయరదయమంల భష పరధనయత, అద
నరవహంచగలగన పతరన గరతంచటమ కద వలస పరభతవం భరతదశనన భషల పరతపదకన పనరవభ
జంచలన పరతపదంచన మట ట మదట సవతంతయర సమరయధడ భలగంగధర‌ తలక‌ అన చపపవచచ.
1891 ల ఆయన కసర పతరకల ''పరసతతం భరతదశంల ఉనన పరపలన వభగల నర ద టష చరతరక
కరమం నపధయంల ఉనకలక వచచనవై యండల. లద పరతగ కకతళయంగ తరమదక వచచన వైన
అయ ఉండల. పరసతతం ఉనన పరవనస లన భషల పరతపదకన వభజసత ఆయ పరంతల మధయ, పరజల
మధయ సరపయత ఉండటమ కద తమతమ భషలన అభవృద ద చసకవటనక అవసరమైన పరతసహం
కడ పరజలక అందతంద'' అన రశర.

1905 ల లర
డ కర
జ న‌ అపపట బంగల‌ రష ట రనన వభజంచలన నర ణ యంచనపడ కన భష పరయకత
రషట రల భవన భరత రజ కయలల కందర స
థ ననక చరలద. పై
న చపకననట
ల భషకనన పరజతంతర
లకణం, రజకయ సమకరణలపై దన పరభవం గరంచ వలసపలకలక అపపటక అవగహన ఉంద.
యరప‌ల దశల ఎదరకనన పరస థ తల భరతదశంల పనరవృతం కరదనన నర ణ య నక వచచర.
అందవల ల న భరతదశంపై సంపర ణ ధకరం సధంచన తరవత కడ బరటష‌ పలకల రష ట రలన
ఏరపట చయటంల తగ జగరతతల తసకననర. పరత రష ట రంలన బహళ భషల మట ల డ పరజనకం
సహజవనం సగంచల జగరతతల తసకననర. మదరస పరసడనస, బంబయ పరసడనస, బంగల‌ పరవనస,
నట పకసతన‌లన వయవయ పరవనస, అవభవకత సంటరల‌ పరవనసల ఈ వధంగ తరమదక వచచనవ.
1903 ల అపపట హంమంతర హచ‌ ఎస‌ రజ
ల బంగల‌ల వలతవతతతనన సవతంతయర దయమ కంకన అణగ
దకకలంట భష దవర సమకృతం చయబడ డ రష
ట రనన వడగట ట టం తపప మర మర
గ ం లదన బరటన‌
పరల మంట‌క రసన లఖల పరకననడ. ఈ ఆలచన 1905 క గన ఆచరణరపం దలచలద.

ఫలతంగ ఒక భష మట ల డ వశల వంగ దశం మస ల ం ల అధకంగ ఉనన తరప బంగల‌, హంద

వల అధకంగ ఉనన పశచమబంగల‌గ వభజతమైంద. నట నండ వలసపలకల వభజంచ పలంచ
సతరం గరంచ భరత యలక సపరచతమ. ఈ చరయ వలసవద వయతరకతన సమనయ పరజల వరక
వసతరం చటంల కలక పతర పషంచంద. అంతకద. భష పరంగ పరజల ఏకం కవలనన ఆల చనన
కడ మందక తచచంద. బంగల‌ ఏకకరణ కసం సగన ఉదయమం అనత కలం ల తరప
భరతదశంల భషపరయకత రష ట రల డమండ
ల న మందక తచచంద. ఈ మరపన గమనంలక
తసకనన జతయ కంగరస‌ 1905 ల కలకతతల జరగన వర ష క సమవశల
ల ఆమదంచన తరమనం కరజ న‌
ణ యనన వయతరకంచటమకద. ''ఈ మహసభ పరపలన సలభయంత పట బంగల భష మట
నర ల డ
పరజలందరన ఒక పరపలన వభగంగ ఏరపట చసవధంగ చరయల తస కవలన డమండ‌ చసతంద''
అన పరకటం చంద.

చవరక వలసపలకల బంగల‌ వభజన నర ణ యనన వనకక తసకనల ఉదయమం ఒతతడ తచచంద.
అయత అదసమయంల అవభకత వంగ దశం నండ అససం, ఇతర ఈశనయ పరంతలన ఒక
రష ట రంగన, బహర‌, ఒరసస లత కడన పరంతలన మర రష ట రంగన వభజసత వలస పరభతవం
నరణ యం తసకంద. ఆ వధంగ భరతదశంల 1911 ల తల సరగ భష పరయకత రష ట రల ఉనకలక
వచచయ. ఇదసమయంల 1916 ల లకనల జరగన వర ష క సమవశల ల జతయ కంగరస‌ సమఖయ వదనన
ఆమందంచటంత అట వంట పల రష ట రల ఏరపట చయలస అవస రం గరంచ చరచ జరగంద.
పల పరంతల వర తమక పరతయక రష ట రం కవలనన డమం డ‌న కంగరస‌ల వనపంచర. 1917 ఏపరల‌
8 న లకన మహసభల తరమననన అనసరంచ మదరస రష ట రం నండ తలగ మటల డ పరజలన వర చస
పరతయక రష ట రం ఏరపట చయలనన పరతపదనన కంగరస‌ మందక తచచంద. అదవధంగ భషపరయకత
రష ట రల సమసయన జతయ రజకయ సమసయగ మలచటంల హంరల‌ ఉదయమం కడ మఖయమైన పతర
పషంచంద. 1917 ల కలకతతల జరగన కంగరస‌ సమవశలక అధయకత వహంచన అనబసంట‌
''సధయమైనంత తవరల పరసతతం ఉనన రష ట రలన భషల పరతపదకన వభజంచల''న డమండ‌ చసంద.

ఈ పరణమల నపథయంల 1920 ల నగ పర‌ల జరగన జతయ కంగరస‌ వర ష క సమవశల

ల భష
పరతపదకన రష
ట రలన పనరవభజంచటం సవతంతయరదయమ లకయల ల ఒకటగ గరతంచంద. ఈ తరమనం
పరయవ సనంగన తలత కంగరస‌ పర ట , తరవత కమయనస ట పర ట ల రష
ట రస
థ యల తమ తమ సంస థ గత
కరయకలపలక శరకరం చట ట య. కంగరస‌ సషలస ట పర ట కరయకరమల దగవ స థ యల మతృభషల
పరజలన సమకరంచ టంల మఖయ పతర పషంచయ.ఈ వధంగ భరతదశంల పరగతనన సమఖయ
తతవం నపథయంల బరటష‌ పర ల మంట‌ 1927 ల జన‌ సైమన‌ నతృతవంల రష ట రలన భష పరతపదకన
పనరవభజంచటనక అవసరమైన చట ట బద ధ మైన కమషన‌న నయమం చంద. (స ట టయటర కమషన‌ ఆన‌
లంగవస
ట క‌ ర ఆరగ నైజషన‌ ఆఫ‌ పరవనసస‌) పరత ఇద పరకకకంద.

ఈ కమషన‌ 1928 ల సమరపం చన తన నవదకల ''రష ట రలన పనరవభ జంచటనక భష ఏ మతరం

పరతపదక కకడద'' అన సపష ట ం చసంద. తదనంతరం సవతంతయరదయమంల పల ధరణలక పరత
నధయం వహంచ మతలల‌ నహర, సభష‌ చందర బస‌, సర‌ ఆల ఇమమ‌, సర‌ తజ‌ బహదర‌ సప ర ,
జవహర‌లల‌ నహర తద తరలత కడన నహర కమట పరతప దంచన రజయంగంల సవతంతయరనంతరం
భషల పరతపదకన రషట రల పనరవభజన చసతందన పరకటంచంద. ఈ నర ణ యనన సమరథ ంచకంట నహర
కమట ''పకకంగ భగళక పరస థ తల, పకకంగ ఆర థ కభవృద
ధ రషట రల ఏరపటక పరతపదకగ
ఉండల. కన ఒక భష మట ల డ పరజల ఒక పరంతంల నవసంచటం భష పరయకత రష ట రల ఏరపటక
పరధన పరతపదకగ ఉండల. అందవల ల రష
ట రలన భష పరతపదకన పనరవభజంచటం అవసరం'' అన
వవరంచంద. దంత దగవ స థ యల ఈ ననదం పద ద ఎతతన పరజలన కదలంచ ననదంగ మరంద.
''ఈ సతరనన కంగరస‌ అధకరకంగ ఆమదంచంద. ఎనన కల పరణళకల చరచంద. 1947 నవంబర
27 న రజయంగ పరషతతల పరధన జవహర‌ లల‌ నహర భరత పరభతవం తరపన రష ట రల
పనరవభజనక భష పరతపదక అనన సతరనన అంగకరసతననటల పరకటంచర'' అన రజయంగ పరషత‌
సభయడ, పరమఖ రజయంగ నపణడ బ. శవరవ రశర. అంబదకర‌ మర గ దరశ నంల ఈయన మన
రజయంగంల అతయధక భగనక అకర రపం ఇచచర.

మరవైపన రండ పరపంచ యద

ధ నంతరం దశనక సవతంతయరం రనందనన వతవరణం నలకనటంత
దకణ భరత దశంల వశలంధర, ఐకయ కరళ, సంయకత మహరషట ర ననదలత పదద ఎతతన పరజ ఉదయమం
సమంతరంగ మందక వచచంద. ఈ ఉదయమలక భరత కమయనస ట పర
ట నయకతవం వహంచంద.
భష పరయకత రషట రల పరయజనలన కమయనస ట పర
ట పదద ఎతతన పరజల వదద క తసకళ ల ంద.

తలగ భష మట ల డ పరజలక పరతయక రష ట రం అనన సమసయ జతయ రజకయ ఎజండల నరంతరం

కలక సథ ననన ఆకర మ స త వచచంద. చవరక రజయంగ పరషతతల కడ ఆంధరపరంతనక పరతయక
పరతనధయం ఇవవలనన పరతపదన కరళ, ఆంధర, కర ణ టక, మహరషట ర ఏరపట డమండ ల గరంచ
అధయయనం చసంద క రజయంగ పరషతత ఒక కమటన నయమం చందక దరతసంద. ఆ వధంగ
తరమదక వచచంద ధర‌ కమషన‌. భష పరయకత రష ట రలకసం జరగతనన డమండ ల చవరక దశనన
మకకల చసతయనన వదన మందక తచచర. దంత ధర‌ కమట 1948 డశంబర 10 న సమరపంచన
తన నవదకల ''భష పరతపదకన రష ట రల ఏరపడటం భరతదశ పరయజనలక భంగకరం. అందవల ల
ఈ ఎజండన ఇపపట ల చపట ట రద'' అన సఫరస చసంద. అంతకద. ''సరహద ద పరంతల
ల ఏరపడన
దవభష జలల ల తమకంట వలకణ మైన ఆర థ క జవన శైలన ఏరపరచకననయ. వటన వడదయటం
సరకద. వట పరతయక అవసరల, పరయజనలన గమనంలక తసకవల'' అన పరకటంచటం దవర
భష పరయకత రషట రల ఏరపటక శశవత అవరధనన సృష ట ంచంద.

భవషయతతల అభవృద ధ చయటనక గల అవకశల, భగళక సమపయత, ఆర థ క సమర

థ యం, పరపలన
సలభయం పరతపదకగ రష ట రల ఏరపట చయలన ధర‌ కమట తరమనంచంద. ఇద సమయంల
కంగరస‌ పరట నహర, వలల భయ పటల‌, పటట భ సతర మయయలత కడన జవప కమటన నయమంచ భష
పరయకత రష ట రల సమసయపై నవదక ఇవవలన కరంద. ఈ కమట దశవభజన అనంతరం నలకనన
థ తలన గమనంలక తసకన భదరత, ఐకయత, ఆర
పరస థ క సఫలయత ఆధరంగ రష ట రల ఏరపట
చయలన, అంత తపప భష ఒకకట రష ట రం ఏరపటక పరమణ కంగ ఉండకడదన పరతపదంచంద.
తదవ ర సవతంతర భరతదశంల తల ఎననకల ల పరజలక ఇచచన వగ ద నలన తంగలతకక టనక
రంగం సద ధ ం చసంద. అంతకద సర ద ర‌ పటల‌ మటల ల ''ఈ వధంగ భష పరతపదకన రష ట రల
ఏరపట చయటం భరతదశం ఒక జతగ ఎదగటనక ఆటం కంగ మరతంద'' అన ఆందళన కడ
వయకతం చసంద.

ఇద సమయంల మరవైపన తలగ పరజల ఆంధర రష ట రం కసం, నజం సంస థ నంల ఆంధరమహసభ
పరత వటట , భసవ మయ వయవస థ ల దపడక వయతరకంగ మహధృత పరటం పరరంభంచర. వవధ
పరంతల
ల చలల చదరగ పడ ఉనన తలగ మట ల డ పరజలంత ఒక రష ట రం - వశలంధరగ ఏరపట
చయలనన ననదం ఆంధరమహసభ ననదల ల అంతరభగం అయయంద. తలంగణ సయధ పరటం
పరగమంచకద ద వశ లంధర ఉదయమం కడ ఊపందకంద. రమనంద తర థ , బరగ ల రమకృష
ణ రవ
వంట కమయనస ట తర పరమఖల కడ వశలంధర ననదనన సమర థ ంచర. బర గ ల రమకృష ణ రవ
మఖయమంతరగ ఉనన కలంలన పలస యకన‌ తరవత నైజం సంస థ నం భరతదశంల వలనమయంద.

ఈ సంస థ ననన మడ భగలగ వడదస తలగ మట ల డ పరంతలన హైదరబద‌ రష ట రంల కలపర.

అంతకద వయకతగతంగ తన అభపరయల వల ల డంచనపపటక మఖయ మంతరగ 1953 ల అపపట కంగరస‌
అధయకడ దభర‌క రసన లఖల తలంగణ పరంతం వశలంధరల కలవలనన డమండ‌క సమం
తరంగ తలంగణన పరతయక రష ట రంగన కన సగంచలనన డమండ‌ కడ శకతవంతంగ ఉందన
తలపర. తలంగణ పరంతంలన భసవమలందర వశలంధర ననదనన వయతరకంచటంల
మందపఠన నలచర. తలంగణ సయధపరట పరభవం దనక తకణ కరణమన పరతయకంగ
పరసతవంచన వసరం లద. చవరక బర గ ల రమకృష ణ రవ మఖయమంతరగ హైదరబద‌ శసనసభల
తరమనం ఆమదంచ ఆంధర రషట రంత కలస ఆంధరపరదశ‌ ఆవరభవనక మర గ ం సద
ధ ం చశర. ఈ వధంగ
తలంగణ సయధ పరటం భసంసకరణలత పట భష పరయకత రష ట రల సమసయన సైతం జతయ
ఎజండలక తవటంల జయపరదం అయయంద.

వశలంధర ఏరపటల కంగరస‌ అనస రంచన దగడమతలక ఆ పర ట తల సరవతరక ఎననకల ల

పద
ద ఎతతన మలయం చల ల ంచలస వచచంద. ఈ ఎననకల జతయ రజకయల ల పరతయకంచ రష ట ర
రజకయల ల కమయనసట ల పర భ వనక అదద ం పట
ట య. తలంగణ పర ంతంల కమయనస ట ల గణనయ
సంఖయల సట ల సధంచటంత పట మదరస రష ట రంలన ఆంధరపరంతంల మతతం 140 సట ల క గన
కంగరస‌ పరట కవలం 43 సటల త సరపట
ట కవలస వచచంద. దంత మదర స రష
ట రంల కమయనస ట పర ట ,
టంగటర పరకశం పంతలత చతల కలప ఐకయ పరజతంతర సంఘటన- యడఎఫ‌గ ఏరపడ డ ర. ఈ
కటమ 163 సట ల గలచ పరకశం పంతలన శసన సభపక నతగ ఎననకంద. కంగరస‌ పర ట 152 సటల క
పరమతం అయయంద. అయత శసనసభల ఆధకయత ఉనన యడఎఫ‌న పకకన పట ట కంగరస‌క చందన
రజగపలచరన మఖయమంతరగ నయమంచంద. ఈ అపరజసవ మక చరయన అంగకరంచలన తలగ
పరజల తమక పరతయక రష ట రం కవలన తరగ ఉదయమం పరరంభంచర.

ఈ ఉదయమనక మద ద తగ 1952 జలై 16 న పర ల మంట‌ల పరధన పరతపక నతగ ఉనన పచచలపల ల

సందరయయ ఒక అనధకర చట ట నన పరతపదసత ''ఇపడనన బహళ భష రష ట రల కంట భష పరయకత
రష
ట రలగ ఏరపట చసతన భరతదశం మరంత ఐకయంగ ఉంటంద. ఈ డమండ ల అంగకరంచకపత
పరసథ తల మరంత తవరరపం దలచ అవకశం ఉంద. తతకల కంగ కందర పరభతవం ఆంధర రష ట రం
డమం డన అంగకరంచనంత మతరన సరపద. న మత ర డ కటంరజ రమరవ గర
అభపరయపడనట ల గ హైదరబద‌ రజధనగ వశలంధర ఏరపడవరక మమ వశరమంచద లద'' అననర.
నహర వయకతం చసన ఆందళనక సందరయయ సమధనమసత ''భష పరయకత రష ట రల పరభతవం
భవసతనన ల టగ జతయ సమైకయతక మప కద. భష పరయకత రష ట రల నజనక జతయ సమైకయత,
సమగరత, భదరతలన మరంత పటష ట పరచగలవ'' అన కడ వవరంచర. కన నహర ఈ పరతపదనలన
అంగకరంచకండ ఆంధర రష ట రం ఏరపట సధయం కదన పర ల మంట‌ల సమధనమచచర.

ఈ పరణమలనన కంగరస‌ వదల ల సైతం నరశ, ఆగరహలక కరణం అయయయ. నల ల ర జల

ల కచందన
పరమఖ కంగరస‌ నయకల పట ట శరరమల తలగ మట ల డవరక పరతయక రష ట రం కవలన డమండ‌
చసత 58 రజల పట ఆమరణ నరహర దక సగంచ అమరలయయర. దంత ఒకకసరగ తలగ
పరజల అగరహ దగ ర లయయర. మదరస, సరకర, సడడ‌ జల ల ల ల ఉదయమం తరస థ యక చరంద. చవరక
కందర పరభతవం తలగ మట ల డ పరజలనన జల ల లన వర చస ఆంధరరటషరంగ పరకటంచందక
సదధ మైంద. 1952 సప ట ంబర 2 న ఆంధరరటషరం ఏరపటక అవసరమైన బల ల న పర ల మంట‌ల
పరవశపట ద ంద కందర పరభతవం. అయత ఈ బల ల ల భష పరయకత రష ట రం అనన పదనన వడకండ జగరతత
పడంద. ఈ బల ల న సమర థ సత రజయసభల మట ల డన సందరయయ నహర పరభతవనన తవరంగ వమరశసత
''30 ఏళ
ల అనభవం తరవత కడ భష పరతపదకన రష ట రల అనన సతరనన తరసకరంచటం దవర
కంగరస‌ పరట ఈ డమండ‌న తరసకరంచబనకంటంద.

పరజల మతరం భష పరయకత రష ట రల ఏరపట చసకవటంల జయపరదం అవతర. కందర పరభతవం

ఇందకసం మర సంఘం నయమసతననట ల పరకటంచంద. ఇపడ పరభతవం మందనన సమసయ
అకట బర 1 నండ ఆంధరరటషరం ఉనకలక వసతందన పరకటంచటమ లద అననదకకట. మర హమ ఈ
సమసయన పరషకరంచటనక సరపద'' అననర. చవరగ నహర 14 జల ల లత ఆంధరరటషరం ఉనకలక
వసతననట ల గ లక‌సభల పరకటంచర. ఆ వధంగ అక ట బర 1 న కరనల రజధన, గంటర హైకటరత
ఆంధరరటషరం అవతరంచంద. ఆంధరరటషర వతరణ వశలంధర ఉదయమనక మరంత బలం చకరచంద.
మరవైపన కరళ, మైసర, మంబయ పరంతల ల కడ భష పరయకత రష ట రల డమండ‌ పతక స థ యక
చరంద. ఈ ఉదయమంల భగంగన సందరయయ వశలంధరల పరజరజయం అనన ననదం ఇచచర. ఈ
ననదనన సమర థ సత దనక అవసరమైన వదనలన తన వశష ట రచనల పరసతవంచర. ఈ వదనలక
అనగణంగన 1956 ఏపరల‌ 19-29 వరక పల ఘ ట‌ల జరగన నల గ జతయ మహసభల ల భష పరయకత
రష ట రల ఏరపట చయలన తరమనం ఆమదంచంద. ఈ తరమనంల ''భష పరయకత రష ట రల ఏరపట
పరజ జవనం మరగపరచకవటనక కద. పరజసవమయనన పటష ట ం చస కరతవయంల అంతరభగం కడ''
అన పరకంద. అంతకద ''ఏ పరస థ తలల న పరజల భష కరణంగ వడపరద. ఇటవం ట
వచఛననకర చరయల భష పరయకత రష ట రల డమండ‌న బలహనపరచటమ కద ఆర థ క, పరజసవమయ
అభవృద ధ క అవసరమైన పరజల ఐకయతక కడ భంగం కలగసతయ'' అన కడ హచచరంచంద.
నయయశఖ మంతరగ భష పరయకత రష ట రలన వయతరకంచన రజయంగ నరమత బ. ఆర‌. అంబదకర‌ సైతం
1956 నటక తన అభపరయం మరచకన ఈ డమండ ల న బలపరచర. 1955 డసంబరల రసన ''భష
పరయకతరటషరలపై న అభపరయల'' అనన రచనల ''బహళ భష రష ట రల అనన ఆలచనన పరభతవం
వరమంచకవల. పరత రష ట రం ఒక భష మట ల డ పరంతంగ ఉండల. ఎకకడైత ఈ సతరనన అమల
చయటంల వఫలం అయయర ఆయ దశల ననంటల రజయం ఉనకక మప వచచంద. బహళ భష
రషట రలత నండన టరక సమరజయం గన, ఆస ట రయన‌ సమరజయం గన దర ఘ కలం మనగడ
సగంచలకపయయ. ఈ సమరజయల పతనం కవటం వనక గల పరధన కరణల ల బహళ భష
రష ట రల ఒక కరణం. భరతదశం ఇపడనన పరస థ త, బహళ భష రషట రల సమఖయగ కనసగత
అటవంట మపన ఎదరకన సమసయ ఉంద'' అంట ఆందళన వయకతం చశర.

అపపటక నహర పరభతవం పరగతనన పరజ ఒతతడన దృష ట ల ఉంచకన సపరం కరట నయయమరత ఫజల‌
ఆల నతృతవంల రష ట రల పనరయవవస
థ కరణ సంఘనన నయమంచంద. ఈ సంఘం భష పరయకత
ట రల డమండ‌లన పరశలంచ కందరనక నవదక ఇచచంద. ఈ నవదకల ఆంధర, తలంగణ,
రష
వశలంధరల గరంచ పరధన భగం కటయంచంద. ఫజల‌ ఆల సంఘం నవదక 369-389 పరల ల
వశలంధర, తలంగణ రష ట రల గరంచ వప లంగ పరశలంచ ఈ కరంద నర ధ రణలక వచచంద.
రషట రల పనరయవవస
థ కరణ సంఘం మటల ల న వశలంధర రష
ట రం ఏరపట వల
ల కలగ పరయజనల ఈ
వధంగ ఉననయ.

371 పరగరఫ‌ల ''తలంగణత కలప వశలంధర రష ట రం ఏరపట చసత తలగ మట ల డ 3.20 కట

ల మంద
పరజలత కడన వశల రష ట రం ఒక పరపలన యనట‌గ ఉంటంద. ఉమమడ రష ట రనక అవసరమైన
ఇంధన, జల వనరల పషకలంగ అందబ టల ఉంటయ. అవసరమైనంత స థ యల ఖనజవనరల
సంపద అందబటల ఉంటంద. ఆంధర రష ట రం ఎదరకంటనన రజ ధన సమసయ కడ
పరషకరమవతంద. హైదరబద‌, సకందరబద‌లత కడన జంట నగరల వశలంధర రజధనగ
ఏరపట చయటం దవర ఈ సమసయన పరషకరంచ వచచ'' అన అభపరయపడంద. అంతకద ఈ
నవదక ''ఇర పరంతల పరజల దర ఘ కలం సంస
థ ల, వయవస థ లత తమ జవతల మడవసకన ఉననందన
ఇంతకంట బలమైన పరతయక కరణం ఉంట తపప వశలంధర ననదనన అంగకరంచకపవటనక పరతయక
కరణం ఏమ కనపంచటం లద'' అన కడ పరకటంచంద. అంతటత ఆగలద ''వశలంధర ఏరపట
చయటం వల ల కలగ పరయజనల అనకం. కృష ణ , గదవర నదపరవహక పరంతల ఒక నయంతరణ
కందక తవటం, రండ పరంతల మధయ ఉనన వణజయ సంబంధల, హైదరబద‌ ఉభయలక
ఆమదయగయమైన రజధన కవటం, ఇవ ల కపతంగ పరయజనల అన చపపవచచ.'' అన నవదక 381
పరగరఫ‌ల సపష
ట ంగ చపపంద.

అంత మతరన ఫజల‌ ఆల సంఘం తలంగణ పరజల సంటమంట‌న పరగణనలక తసకలదన

చపపకడద. ''పరతయక తలంగణ ననదం'' అనన శర ష క కంద వశలంధర ఏరపటక ఎదరయయ
అవరధల గరంచ కడ వవరంగ పరకంద. ''ఎనన వవరణల ఇచచన కందర తలంగణ పరంత
నతల
ల ఆందళనల తలగపలద. ఈ వలనం వల ల తలంగణ పరంతంల ఉనన అధక ఆదయ
వనరలన మగలన పరంతంల పంచకవలస వసతంద. ఈ ఆదయంతన అభవృద ధ పథకలకయయ
ఖరచన భరంచవచచ. ఈ వలనం నడ ఆంధరరటషరం ఎదరకంటనన తరహల ఆర థ క అస
థ రతవనక
దరతయవచచ''(పర 376) ''కృష
ణ , గదవర నద జలలపై తలంగణ పరంతనక పరసతతం ఉనన పరతయక
హకకల వదలకవటనక ఈ పరంతం సద ద ంగ లద'' ( పర 377). ''మరవైపన తలంగణ పరంతం
వదయపరంగ వనకబడటం ఈ వలననన వయతరకంచటం వనక ఉనన కరణల ల ఒకట'' ( పర 378). అద
సమయంల ఈ నవదక వవధ పరంతల పరజల ల ఉనన అపహల నపథయంల కందర పరభతవం
సమర థ వంతమైన పరయవకణ వయవసథ న ఏరపట చస తలంగణ పరంత పరతయక పరయజనల పరరకణక
చరయల తసకవ టంల వఫలం అయయట ల యత పరతయక తలం గణ రష ట రం సఫరస చయటనక వనకడ
బమ'' అన కడ నవదక హచచరంద.

ఫజల‌ ఆల నతృతవంలన రష ట రల పనరయవవస

థ కరణ సంఘం ఉభయ పరంతల వదనల, వట
సమంజసతవం వరవరగ పరకననపపటక చవరక వశలంధరక అనక లంగ తన నర ధ రణ ఇసత
''పరసతతనక ఆంధర, తలంగణ పరంతల వరవర రష ట రలగన కనసగత మదట సరవతరక ఎననకల
తరవత ఈ రష ట రల వలనం కవటనక అవకశల అట ట పట
ట కవల. అద కడ రండ శసనసభల
ల
మడంట రండవంతల మజరటత తరమనం ఆమదంచన తరవతన'' అన చపపంద. ఈ తరహ ఏరపట
వల
ల కలగ పరయజనలన కడ వపలకరసత తన నవదకల ఫజల‌ ఆల సంఘం ''ఐదరళ ల లల
తలంగణ, ఆంధర పరంతల వలనం కవట నక ఉనన అవకశల ఏమ తగ గ పవ. ఈ కలంల రండ
పరభతవల తమ పరపలన వయవస థ లన సథ రకరంచకవటనక కృష చయ వచచ. రండ పరంతల ల
వరవరగ ఉనన లండ‌ రవనయ వయవస థ న కడ అవసరమనకంట సమకంచకవచచ. రంటమధయ
సరపయత సధంచ వచచ. ఈ రండ పరరతల పరజల ల అకకడకకడ ఉనన భదభపరయల, ఆందళ నలన
తలగంచటనక కడ ఈ కల వయవధ ఉపయగపడతంద. ఒకసర అటవంట ఆందళనల
తలగపత వలనం శశవతమవ తంద'' అన పరకటంచంద. ఈ వధంగ రష ట ర ల పనరయవవస
థ కరణ
సంఘం అనన అవకశ ల, మరగ ల సచంచంద. వశలంధర ఏరప టక అవసరమైన భమక సద ధ ం
చయ లసన బధయత పలకలపైన ఉందన సపష
ట ం చసంద.

కన ఈ దరదృష ట త కడన కమషన‌ నవదకన పకకన పట ట నహర పరభతవం తలంగణన శశవతంగ

పరతయక రష
ట రంగ ఉంచలన పరయతనంచంద. ఈ పరతపదనన వయతరకసత అపపట హైదరబద‌ శసనసభల
రషట రంల గణనయమైన సంఖయల ఉనన కమయన స ట ల రజనమలక సద ధ పడడ ర. ఈ పరస
థ త లల
హైదరబద‌ రష ట ర మఖయమంతర బర గ ల రమకృష ణ రవ శసనసభల తరమనం ఆమ దంచటం దవర
హైదరబద‌, ఆంధర రష ట రల కలస ఆంధరపరదశ‌గ అవతరంచటనక మర గ ం సదధ ం చశర. ఆ వధంగ
నవంబర 1, 1956 ఆంధరపరదశ‌ అవతరణ దనతసవనన జరపకంటననమ.

ణ టక, ఆంధరపరదశ‌, కరళ భష పరయకత రష

కర ట రలగ ఏరపట చయటంత సంయకత మహరష ట ర,
గజరత‌ రష ట రల ఏరపట గరంచ కడ సమరశల పరటం పరరంభమైంద. ఈ ఉదయమం వనక ఉనన
బల మైన పరజతంతర కరక, సపరతన గరతంచ నరకరంచన కందర పరభతవం పద ద ఎతతన అణచవతక
పనకంద. బంబయల ఒకక రజలన 90 మంద ఆందళనకరల పలస కలపల ల బలయయర.
బంబయన పరతయక రష ట రంగ ఉంచలనన నహర ఆలచననన బర జ వవర గ ం సమర థ ంచంద.
సవతంతయరనంత రం రజకయ రజధన ఢల ల అయన ఆర థ క రజధనగ బంబయ అవతరంచన
వషయం తలసంద. బంబయ పరతయక రష ట రంగ ఉంట తమ ఆర థ క వణజయ పరయజనలక మరగైన
రకణలంటయన ఈ వర గ ం భవంచంద. మహరష ట ర, గజరత‌ల సమసయ పరషకరం అయన తరవత
పంజబ‌ సమసయ జతయ రజకయల ల మఖయ సమసయగ మందక వచచంద. హరయన, పంజబ‌లన
వరవర రష ట రలగ చయలననద అకకడ పరజల డమండ‌. 1968 ల శరనగర‌ల జరగన జతయ సమగరత
మండల సమవశల ల మట
ల డత అపపట సపఐ(ఎం) పరధన కరయ దరశ పచచలపల ల సందరయయ రష ట రల
పనరయవ వస థ కరణ సమసయన ఒక కలకక తవటంల కందర పరభతవం అనసరసతనన తతసర వైఖరన
దయయబట ట ర. భష పరయకత రష ట రల కసం జరగతనన ఉదయమలన కలతతవం, మతత తవంత
కడన ఉదయమలత జతకట ట జతయ సమగరతక పరమద చహనలగ చపంచందక జరగన పరయతనల
పటల ఆయన ఆగరహం వయకతం చశర. ఈశనయ పరంత రష ట రలన కడ పనరయవవస థ కరంచలనన
డమండ‌న మందక తచచర. చవరక 70 దశకంల ఈశనయ రష ట రలన భష, జతల ఆధరంగ
పనరయవ వస థ కరంచటంత భరతదశంల భష పరయకత రష ట రల ఏరపట మగంపక వచచంద.

Wednesday, May 5, 2010

''కమయనస
ట వయతరకలర ఇక మ వమరశల చలంచండ ''
Published in Marxistu, May 2010

* ''ఫస
ట యజ‌ టరజడ, దన‌ యజ‌ ఫరస'' Book Review
* లసవజ‌ జజక‌ వరస పరస‌ పజల : 157, వల : ర. 650

21 వ శతబ
ద ంల పట
ట బడదర వయవస
థ ఎదరకంటనన తల సంకభం గరంచ అనక రచనల వచచయ.
ఇందల కనన రచ నల సంకభం తర తననల వర ణ ణక పరమతం అయత, మరకనన రచనల
సంకభ కరణల వతక పరయతనం చశయ. కనన రచనల మతరమ సంకభనక పరషకరల చపంచ
పరయతనం చశయ. అందల కడ సంపర దయక పరషకరల చపంచ రచనల ఎకకవ. వటననంటక
భననంగ వరతమన సంక భనన సరకతత కణంల పరశలంచన రచన లసవజ‌ జజక‌ రచంచన ''తలత
ఒక వషదంగ తరవత ఒక పరహసనంగ'' (ఫస
ట యజ‌ టరజడ, దన‌ యజ‌ ఫరస) అనన గరంథం. మరకస
పరసధ ద గరంథం లయ బనపర ట 18 వ బ
ర మయర‌ రచనల ఒక వకయనన తన రచనక శర ష కగ
ఎంచకవడం దవర జజక‌, సంకభంపై తన వమరశ మగలన వమరశలక భననంగ ఉంటందన చపప
పరయతనం చశర. లండన‌ వశవవదయ లయంల బరక‌బక‌ ఇనస ట టయట‌ ఫర‌ హయమన టస‌ల డైరటకర‌గ
పన చసతననర జజక‌. ఈ కలంల అతయధక వశ ల షణల నర ద టషంగ పట
ట బడదర వధననన బరతకంచ
ఏకైక లకయంత వచచయ. కన వరంత బయటక మతరం తటస థ వశల షకలగ వయవహరంచర.
అటవంట వరక భననంగ జజక‌ ''ఇకకడ నన తటస థ వశ
ల షణన మందంచటం లద. సంప ణ రమైన
పకపతంతన వదనల మందక తసతననన. అవ కడ పకకమైనవ. ఎంద కంట సతయం పకకమైనద.
అటవంట పకక సతయనన చరకవలంట పకపత వైఖర తసకక తపపద. ఇకకడ నన కమయనజం
పకం వహసతననన'' అంట సపష ట ంగ చపపర. అంతకద, ''కమయనజనన నమమన వర ఇకపై ఏ
మమంసక లన కవలసన అవసరం లద. కమయనస ట వయతరకలర, ఇక చలం చండ. ఇంతకలం
అవకల చవకల పలర. వటననంటన కమంచ వదలసతననమ. ఇకనైన వషయనన తవరంగ
పరశలంచండ'' అన పరకననడ.

పట ట బడదర వయవస థ ఆరథ క సంకభనన మతరమ కద, సైధ దంతక సంకభనన కడ ఎదరకంటననద. ఈ
సైధ దంతక సంకభం నండ బయటపడందక మందకచచన, వసతనన పల సంక ల టష వదనలన కవలం
160 పజల ల సంకపతకరంచటం దవర జజక‌ ఒక నతన పరపంచనన పఠకల కళ ల మంద ఆవషకరంచ
పరయతనం చశర. పసతకనన 1. బడద ధ యల...ఇద సైధ దంతక పరటం, 2. కమయనస ట పరతయమనయం
అనన రండ భగ లగ వభజంచర. మధయమధయల ఉపశర ష కల ఉననయ. జజక‌ తన గరంథంల
అతయంత సంక ల టష వదనలన సంకపతంగ పఠకల మందంచ పరయతనం చశడ. పసతకం చననద అయన
చదవ అర థ ం చసకవటనక సమయం పడతంద. ఇందల ఉనన వదనల, పరత వదనల అంత
వైవధయమైనవ కవటమ దనక కరణం. తజ సంకభం వలన వప ల వ రజక యల, వమకత రజకయల
తమంతతమగ వజృంభంచబవన, సంకభం కసత సమజక సంకభంగ మర కరమకవర గ ంపై దడ
పద నకకతందన, జతయంహంకర వవక, యద ధ ం, పదరకం వజృంభసతయన, అనన దశల ల న పదల
సంపననల మధయ అంతరల మరంత పరగతయన పరకననర. ఈ పరస థ త నండ బయట పడలంట
పట ట బడదర వయవస థ చటరం పరధక బయట పరషకరం వదకలన పరత పదంచర.

మదట భగనన పరధనంగ పట ట బడ దర సంకభనన సమర థ ంచకవటనక జరగ తనన పల

పరయతనలన, వట రజకయ పరయవసనలన వశ ల షంచటనక కటయం చర. రండ భగంల
కమయనసట పరతప దనల మందక తచచర. పట ట బడదర వధనం గరంచ, కమయనస ట పరతపదనల
గరంచ ఆయన పరధనంగ సమజక రజ కయ వశ ల షణక బదల సమజక మనసతతవ వవశల షణ
చయడనక పరయతనంచర. దంత ఈ రచనల కరయశల రజకయ కణంపై డలయమనం కనపసతంద.
పట
ట బడదర వధననన వశ
ల షంచటంల సమరథ వంతంగ వయవహరంచన కమయనజనక సంబంధంచన
పల పరతపదనల వషయంల యరప‌లన సైద థ ంతక ధరణల పరమత నండ బయట
పడలకపయరన ఆయన మందక తచచన పల పరతపదనల గమనసత అర థ మవతంద.

సంకభతమైన పటట బడదర వధననక కమయనజం స థ పన మనహ మర పరతయ మనయం లదంట పరతయక
రజకయకరయ చరణక పరతసహంచ పసతకం ఇద. అదసమ యంల కమయనజం భవనల వళ ల నక
కండ ఉండందక, దృష ట మళ
ల ంచందక అతయంత మతవదల, ఉదరవదల కమయ నస ట పరభషల
వదనల మందక తసతరన అటవంట వర పట ల అపరమతతంగ ఉండలన ఆయన పలపనసతర.
అమరక ఆధనక చరతరల పరతయకంచ 21 వ శతబ ద ంల చట చసకనన రండ సంఘటనల- 9/11
ఉగరవదల దడ, తదనంతర పరణమల, 2007-2008 ల పల ల బకన పట
ట బడదర సంకభం...ఈ
రంటన పలసత వశ ల షణ మదలవతంద. ఈ రండ సందరభల ల న అమరక పలక వర గ ల మందక
తచచన వదనల - అమరక వలవలన, జవన వధనన కపడకవలనన వదనలన పరసత వసత వటపై
తన పరతవదన వనపంచర. ఈ సందరభంగన 1989 ల బర ల న‌ గడ పతనం సందరభంగ మందక
వచచన చరతర అంతం, మనవ సమజ అభవృద ధ ల పట ట బడదర వధనమ ఆఖర దశ, సంతషదయకమైన
90 వ దశకం అనన వదనల ఊహజనత వదనలన జజక‌ నర ధ రంచడ. ఫరనసస‌ ఫకయమ పరతపదంచన
చరతర అంతం సద
ధ ంతం కడ తపపన రండ సర
ల రజవయందన చపపర.

పట
ట బడదర వయవస
థ సంకభం గరంచ మదట భగంల వపలంగ చరచంచన జజక‌ మగలన వరక
మలల ఈ చరచన పటట బడదర వధనం పరధల నండ చడకండ దన పరధ బయట నండ
సమకంచటం ఇందలన పరతయకత. అదసమయంల ఈ నతన వశ ల షణక అవసరమైన సైధ దంతక
పనదన మతరం జజక‌ చపలకపయడ. ఈ వైఫలయం కమయనస ట పరతపదనల గరంచన చరచల
మరంత కట ట చచనటల కనపసతంద. పట ట బడ దర వధనంలన తజ ధరణల గరంచ చరచన రచయత
ఆయద అంశలగ వభజం చడ. 1. అమరకల వల‌స ట రట‌క, మయన‌ టసరట‌క మధయ జరగతనన
చరచ 2. సమనతవం పరతపదకన సంపద పంపణక, పట ట బడదర వధనంల కనపంచ సంపద వడపతక
మధయ జరగతనన సంవదం 3. ఆర థ క వయవస థ ల పరభతవ జకయమ తజ సంకభనక మల కరణమన
చరచ 4. సంకభ రహత పట ట బడ దర వధనం గరంచన చరచ. తటస థ మరకట‌ అంట ఏద లదన, ఏ
సందరభ పరమతల ల నైన మరకట‌న రజకయల నర ద శసతయన ఆయన పరకననడ. చవరగ
పట ట బడదర వధననక పరపంచ స థ యల పరతయమనయనన మందక తసకరలకపత ఈ వద
పరతవదల వల ల వమపక భవజలనక ఎకకవ నష ట ం జరగ తందన రచయత అభపరయపడ డ డ. ఈ
దశగ పలకవర గ ల సంకభ కరణల గరంచన శకతవంతమైన వయఖయననన వసృ త తంగ పరచరం
చసతయ. తజ సంకభం పట ట బడదర వయవస థ ల ఉనన సంకభం కదన, నజనక పట ట బడదర వధనం
నండ వైదలగన ఫలతమ ఈ సంకభమన వదనల పలక వర గ ల వయఖయనల ల అంతరభగంగ
ఉంటయ. ఇట వంట వఖయనం పరజలన నదర నండ మలక లపద కద. మరంత గఢ నదరక
ఉపకరమంప చసద. అంతకద, పట ట బడదర వధనం ఒక తటస థ సమజక యంతరంగం అననద ఒక
సైద
థ ంతక వదన. పరజలన ఆశల పల ల క లక ఎకకంచన వయవస థ ఏదైన ఉంట అద పట ట బడదర వయవసత.
పట ట బడదర వధనం తన ఆధపతయనన కనసగంచకవటనకగన వసత ఆరధన, వసత కంకత పట
భవ ఆరధనన కడ పరతసహసతంద. ఒకసర దన గరంచైన ఆరధయభవం ఏరపరచన తరవత సదర
వషయం వలన కలగతనన దషపరభ వనన తగ గ ంచ చపటంల ఇద దహదం చసతంద. పట ట బడదర
వధనం భవ ఆర ధన రపంల నరమసతనన మథయవదంపై కడ పరడలసన అవసరమంద అన
రచయత వశదకరంచడ.

శతృ శబరం పరచర యద ధ ం గరంచ సమగరంగ వవరంచ పరయతనం చశడ రచయత. శతృ శబర
పరచర యదధ ప ఏకైక లకయం ఉనకల ఉనన ఒక శకతన... పరతఘటంచ సమరథ యం గల శకతన హతమరచటం
కద, అసల అటవంట పరతఘటంచ సమర థ యం ఉనన శకత ఉనకలక వచచ అవకశం లకండ చయటమ
దన లకయం. అందవల ల న తజ సంకభం వయవసథ క సంబంధంచన సంకభంగ కక వయవస థ పై నమమకనక
సంబంధంచన సంకభం అనన వదన మందక తవటం దవర మతతంగ చరచన పకకదర పట ట ంచ
పరయతనం జరగతననద. తజ సంకభం నపథయంల పట ట బడదర వధనం కతత మసగ తడకకన
మందక వసతంద. ''సమజకంగ బధయతయతమైన పరయవరణ పట ట బడదర వధనం'' రపంల ఇద
మనక కనపసతంద. అమరకల హరత వదయత‌ బల ల , భరత దశంల సంపరదయతర ఇంధన వనరల
వసతరణ గరంచ జరగతనన చరచలన ఈ నపథయంలన మనం చడల. కపన‌హగన‌ సదససల సంపనన
దశల వయవహరంచన తర ఇందక నదరశనల. ఇటవంట ధరణల పట ట బడదర వధనంల
ఆధనకతతర వదంగ చపకవచచ. వట పరయవసనం సంపరదయక పట ట బడదర వధనం కంట
మరంత దరణంగన, తవరంగన ఉంటంద. పరత సంకభం నపథయంల వమ పకల జకయనక ఎంతగ
అవకశల అందవ సతయ అంతకంట ఎకకవ అవకశల ఒంటతత పకడలక, పరజలన దర మళ ల ంచ
రజకయలక వసతయన, దనక యరపయన‌ దశల అనభవల నదరశనలన రచయత చపపడ.

మనవతవం, మనవతవదం గరంచన చరచక కడ జజక‌ సమర థ వంతమైన జవ బచచర. సైద

థ ంతక
భవజలలక అతతంగ ఉండలంట మందక వసతనన కనన భవ నల, చరచల నససందహంగ
సైధ దంతక కణం నండ వసతననవ తపప సైధ దంతక భవజలనక అతతమైనవ కవన ఆయన చపపర.
అమరక పరతపదసతనన పరజసవమయం కవలం ఎతతగడ తపప దనక వసతవక పనద లదననడ.
రజకయలక, పరజ జవననక మధయ పరగ తనన అంతరనక, అసతతవ రజకయల ఆవరభ వనక మధయ
మధయ సంబంధం ఉందన చబత ''ఇతరల'' అనన భవన రజకయ భవజలంల ఎల పరవవంచంద,
నట నండ మనవళ ల , ఇతరల అనన అర
థ ంత జరగతనన చరచలక, అసతతవ రజకయలక మధయ ఉనన
సంబంధనన కడ సృపజంచడ రచయత. చరతరక పరణమ కరమంల తరమదక వచచన బహమఖ
అసతతవల గరంచన సమగర అంచన లకపత పరజల అసతతవవదనక, వమకత వదనక మధయ ఉనన
వయతయసనన గరతంచలరన ఆయన చపపడ.

నడ మనం చసతనన పట
ట బడదర వధననన అంగకరంచగలమ అనన పరశన వస దనక సమధనంగ
కమయనసట పరషకరల పరతపదంచడ రచయత. ఈ అధయయంల జరగన చరచ అంత అనక
పరతపదనల, సచనల చట ట తరగతంద. సంపరణ మైన మరకసస
ట -లననస
ట అర
థ ంల కమయనజం
సధన అనన పదబంధనన రచయత వడలదనపసతంద. మరవైపన కమయనజం సధనక కలకమైన
మరకసస
ట లననస
ట సతరలపై నడచ కమయనసట పరట , వప
ల వనక అవసరమైన కరమకవర గ నయకతవం,
వప
ల వనం తరం బరజ వ రజయంగయంతరం స థ నంల కరమకవర గ నయంతృతవం స
థ పనల గరంచ
రచయత చరచన వయద వశడ. కరమక ్ వర
గ ం పందకల వచచన మరపలన పరస ్ తవసత
పరపంచకరణ నపథయంల పల రకలగ చలపయన కరమకవర గ నన ఐకయం చయల ననడ. పరడత
పయదమ లద బనస సంకళ ల తపప అనన ననదం నడ కరమకవర గ నన సమకరంచటనక దహదం చసత
పరడకపత సరవం కలపతమనన ఆందళన నట సమక రణక పనదగ ఉండలన రచయత పరతప
దంచడ. అయత పరసతత పట ట బడదర సంక భం నండ బయట పడ కమయనజం సధన కసం
పరడందక అవసరమైన సమగర రజ కయ వయహనన పరతపదంచటంల రచయత వనకంజ వశడ.

నడ పట ట బడదర వయవసథ మందక తసతనన సంక ల టషమైన సమసయల పరధ, నడవ దృషట ల పట ట కననపడ
కమయనజం ఒకకట ఈ సమసయలక శశవత పరషకరం ఇవవగల దన రచయత నర థ రంచడ. ఈ మధయ
కలం ల పరమఖ చరతరకరడ ఎరక‌ హబస‌బం పరచరంచన ''సషలజం వఫలమైంద, పట ట బడదర
వధనం దవళ తసంద. పరతయమన యం ఏమట?'' అనన పరశనక రచయత కమయ నజం సమధనంత
మందక వచచడ. ఈ పరషకరం దశగ పరపంచ కరమకవర గ ం పయ నంచకండ నరధంచ
పరయతనంల భగంగన పట ట బడదర వధనం పరమత సమయవద భవనలన పరచరసతలగ
మరసతందన, పరకృత వనరలపై పరజల పరతయక హకక అనన పరవవరణ ఉదయమకరల వదనల
ఇందల భగమనన ఆయన పరకననడ. ఇటవంట వదనలననంటక సమధనం ఇవవలంట కమయనజం
నరంతరం పరగతశల నతనతవ నన తనల ఇమడచకవలంటడ. సమరజయ వద పరపంచకరణ
నపథయంల మజరట పరజల కరమకవర గ ంల చరతననర. అంతర జ తయంగ రజరవ కరమకవర గ సైనయం
వసతర సతంద. మంద మంద వరందర పరజ సవమయంపర చలమణ అవతనన బర జ వ రజకయ
కరమంల కడ స థ నం సంపదం చకన పరస థ తలల ఉండర. అందవల ల ఇటవంట పరస థ తలల మరకస
పరతపదంచన అతయననత వమకత సద ధ ంతంలన వసతవక పరతపదనల గరంచ పరజలన చైతనయపరచ లసన
అవసర మంద అన జజక‌ తన గరంథం ల చపపడ. సమరజయవదప ఆధపతయ వయఖయనం నడమ
వసతవక వషయల పరజలక చరటం లద. అందవల ల పరజల మథయవదనక దగ గ రవతననర. పైన
చపకననట ల ఈ మథయవదప ఉపరతలనన బద ద ల కట ట వసతవల పరజలక చరల చయటం కడ నడ
సైధ దంతక పరటంల అంతరభగమ అవతందన ఆయన పరక ననడ.

యరపయన‌ దశల రజకయలపై పట ట కలగన జజక‌ ఫరనస, ఇటలల ల జరగ తనన

రజకయమరపలపై కడ దృష ట సరంచడ. ఫరంచ అధయకడ, ఇటల పరధనల శృంగర కరడల, ఆయ
దశల రజకయల ల వట పరభవం గరంచ రఖ మతరంగ పఠకల దృష ట క తసత, ఇవనన రజకయల
పట
ల పరజ దృకఫధనన మరచటంల భగమన రచయత అభపరయపడతడ. కరణల ఏవైన ఇటవంట
ఏవగంప చరయలపై చరచ మదల పట ట న తరవత పరజనకం ఎదరకం టనన దైనందన జవన
సమసయలపైక దృష ట మళ
ల ంచటం సధయం కదన, తదవర పలక వర గ ల తమ పరయజనలన
యథతథంగ కనసగంచకవటంల కృతకృతయలవతయన చపపడ. పైన చపకననట ల సంకభం
పరయవ సనంగ మతవద రజకయల, కరమక వర గ ంపై దడ పరగతయ. వవధ దశల ల ఈ దడల
పరరంభం కవటనక మంద జరగతనన చరచల ధరణన రచయత పరసత వంచన తర ఇంగ ల ండ‌,
అమరక, ఆస ట రల యలల పరవసల పట
ల జరగతనన వయవహర శైలన కళ ల క కటట నట
ల చపసతంద. పరవసల
వలల న దశయ యవత నరదయగం బరన పడతందనన వదన మందక తవటం దవర నరదయగ
యవతన పరభతవ వైఫలయం నండ దృష ట మళల ంచటంల వవధ దశల ల న పలక వర గ ల
కృతకృతయలయయయ. ఈ ధరణ ఆస ట రలయల భరతయ వదయర థ లపై జరగతనన దడల ల మరంత
సపషట ంగ కనపసతంద.

వమపక వదనల ల ఆధనకనంతర వదనల గరంచ కడ రచయత ఈ గరంధంల పరసతవంచడ.

కరమక వర గ నయంతృతవం సద థ ంతనన వయతరకంచ వరన రచయత ఆధనకనంతర వమపక వదలగ
వరగ కరంచడ. కరమకవర గ నయంతృతవనన ఆచరణలక తచచంద లనన‌ నతృతవంలన బల ష వక‌ పరట .
అందవల ల వర సహజంగన లనన‌ సతరకరణలక వయతరక వదనల మందక తసతర. వతన
కరమకల పరటలన కమయనస ట పరటల ల అంతరభగంగ చడకపవటం కడ ఆధనకతతర
వమపక వదనల ల భగంగ ఉంటంద. దనక గన వళ ల మందక తచచ వదన ''వతన శరమక కలం
చల
ల ంద. పట ట బడక, శరమశకతక మధయ వైరధయం గతం మట. దన సథ నంల పరభతవం, బహమఖ వయవసథ ల
మధయ వైరధయం మందకసతంద. కబట ట మనం దనపై కందరకరంచల''నన నతన సమజక
ఉదయమకరల సైద థ ంతక వదనలన తవరంగ వమరశసతడ రచయత. అంతకద. కమయనజనన ఆచరణ
సధయమైన పరజటకగ మలచలంట పటట బడదర వధనంపై మరంత కందరకరంచలసన అవసరం ఉందన
రచయత చపపడ. పరజసవమయనన అర థ ం చసకవటనక రచయత ''ఎననకల పరజసవమయం
ఏకభపరయంత కడన పట ట బడదర వధనమ. దనన నడ మనం మరకట‌ ఆర థ క వయవస
థ అన
పలచకంటననమ'' అంట పరజసవమక వయవస థ పరధలన శశవత పరషకరం వతకలన
పరయతనంచటం సరకదన పరకననడ. అందకన ''కమయనస ట వయతరకలర, ఇక మ వమరశల
చలంచండ. ఇంతవరక మర చసన వమరశలన సహంచ మమమలన కమసతననమ. ఇకనైన పరసతత
తవరతన గమనంచండ'' అంట కరయనమఖలన చయబనకంటడ జజక‌.

Monday, June 14, 2010

డరవటవస : ఒక పరచయం Share Buzz up! మరకసస
ట Thu, 3 Jun 2010, IST
కండర వరయయ, డ|| బ. గంగరవ

డరవటవస అంట ఒకరకమైన బమమ బరస పందం కయటం. ఈ పందం ఎందవల ల కయలస
వసతంద? అసల అంతర
జ తయ ఆరథ క వయవస థ పందల కయటంపై ఎందక ఆధరపడలస వచచంద?
నడ మనం చసతనన పరపంచకరణ ఆర థ క వధనలక, ఈ డరవటవస‌క మధయ ఏమైన సంబంధం
ఉంద? భరత ఆర
థ క వయవసథ ల డరవటవస మరకట‌ పతర ఏమట?

ఆరథ క వయవహరల రజవర పరశ లంచ వరక నడ నతయం వనపంచ పదం డరవటవస. రండళ
ల కరతం
వరక అంతర జ తయ మరకట‌ వశ
ల షకల, దశయంగ ఆర థ క రంగ నపణల, పరభతవ వధన
రపకరతలక పరమ తం అయన డరవటవస చరచ నడ సరవసధ రణంగ మరంద. పరతయకంచ
పట
ట బడదర వయవస థ సంకభంల కరకపయన గత రండళ ల గ పరపంచం డరవటవస గరంచ
వసృత తంగ అధయయనం చసతంద. గత మడళ ల గ వరమ లకండ పరగపతనన ధరలక,
అంతర జ తయంగ పంజకంటనన డరవటవస వణజయనక మధయ వడదయరన సంబంధం ఉంద.
అమరక సంకభనక- డరవటవస వణజయనక మధయ సంబంధం ఉంద.

డరవటవస అంట ఒకరకమైన బమమ బరస పందం కయటం. ఈ పందం ఎందవల ల కయలస
వసతంద? అసల అంత జ రతయ ఆరథ క వయవసథ పందల కయటంపై ఎందక ఆధరపడలస వచచంద?
నడ మనం చసతనన పరపంచకరణ ఆర థ క వధనలక, ఈ డరవటవస‌క మధయ ఏమైన సంబంధం
ఉంద? భరత ఆరథ క వయవస
థ ల డరవటవస మరకట‌ పతర ఏమట? అనన వషయల తలసకనందక
పరయతనద
ద ం.

పరథమక పరచయం

పట
ట బడ లభనన ఆశసతంద. వచచంచన రపయ ఉతపతత దశ దట సరక రపంల మరకట‌లక వళ ల
తరగ లభం రపంల పట ట బడదరడన చరకవటమ ఆరథ కవయవసథ సరంశం. ఈ మతతం వలయం
పరతయయ లప అనక అవంతరల ఎదరవతయ. వటన వణజయపరభషల రసక అంటర. ఏ
వయపరంలనైన రసక ఉంటంద. ఈ రసక మరకట‌ కరణల వల ల కవచచ. మరకటతర కరణల వల ల
కవచచ. పరకృతపరమైన కరణల కవచచ. ఏ వయపరనన పరరంభం చటనకైన మంద ఆ వయపరంల
రసక ఎంత ఉంద, ఎంత మర లభల సంపదంచ వచచ, రసక ఎదరైత బయటపడ మర గ ల ఏమట
అననద ఆలచంచటం వయపరసతల సహజలకణం. ఈ లకణంత తసకన జగర తతల పరయవసనంగ
అనక నతన వణజయ పద ధ తల, వధ వధనల, సరకల తరమ దక వచచయ. ఉదహరణక బమ.
జవత బమ గరంచ మనందరక తలస. ఒక వయకతక జవతంల ఎదరయయ రసక పరభవం కటం బం
మద పడకండ ఉండందక జవత బమ పలస తసకవటం సరవసధరణంగ మనం చసతననమ.
పంటల బమ గరంచ కడ మనం వననమ. చసతననమ. పరకృత వైపర తయల వల ల నష
ట ం జరగనపడ
రైతక నషట పరహరం చల ల ంచందక వలగ పరభతవం ఏరపట చస పథకల ఇవ. అదవధంగ
సరకల వణజయంలన ఉంటంద. నక వణజయంల ఎదరయయ పరమద నష ట ల నండ
బయటపడందక వయపరల, బయం కలక పరమయం చల ల ంచ సరకలక బమ తసకంటర. ఈ
వధంగ ఉనకలక వచచంద ఫయచరస టరడంగ‌. అంట ఫలన సంవతసరం, ఫలన రజక ఫలన సరక
ధర ఇంత ఉంటందన ఇపడ అంచనక వచచ సదర భవషయతత సరఫరక సంబంధంచ ఇపడ
ఒపపందం కదరచకవటం. ఇద డరవటవస‌ల ఒక లకణం మతరమ. ఇటవంట ఒపపందల కరసత
పరవం 17 వ శతబద క చందన మసప టమయ నగరకత కలం నండ అమల ల ఉననయన చరతరకరల
చబతననర. అయత అవ కవలం పరకృత వైపరతయల కర ణంగ తలతత నష ట లనండ వయపరలన
కపడకవటనక అమల ల క వచచన పరతయ మనయ మరగ ల. ఈస
ట ండయ కంపన పలనల మన దశంల
కడ అటవంట ఒపపందల అమల ల ఉండవ. వటన ఫయచరస అన వర. అయత ఆధనక పటట బడదర
వధనం అభవృద ధ చందక మంద మనం చసన ఫయచరస టరడంగ‌క నడ మనం చసతనన పరణమం
పరతగ వభననమైనద. అందక దరతసన పరస థ తల గరంచ ల కపతంగ తలసకందం.

డరవటవస భవనన వసృ

త త పరచన పరపంచకరణ

19 వ శతబ ద ం చవర భగం, 20 వ శత ద బంల మడంతల కలం పరధనంగ పరభ తవ యజమనయంల

ఆర థ క వయవస థ సగంద. దంత ఇటవంట ఆకసమక నష ట లక అవకశం తగ గ పయంద. అంతర జ తయంగ
కడ నకరమైన వడ డ రటల ఉననయ. పరభతవమ పట ట బడసమకరణ సధనంగ మరంద. అటవంట పడ
డరవటవస అవసరం తగ గ పయంద. ఈ కలంల అంతర జ తయ ఆర థ క, దరవయ మరకట ల ల చపకదగ గ
స
థ యల స థ రతవం ఉంద. కన 1970 దశకం నండ అంతర జ తయ ఆర థ క చటరంల వచచన మరపల,
సమరజయవద పరపంచకరణ నపథయంల ఈ స థ రతవనక కలం చల ల ంద. తలత బంగరం స థ నంల డలర‌
అంతర జ తయ కరనసగ రపదలచంద. దంత పట వవధ దశల దరవయమరకట ల ల పరభతవం పతర
గణనయంగ తగ గ పత వచచంద. సమర మడ దశబ ద ల పట దశయ ఆర థ క అవసరల రతయ
నలకడగ సగన వడ డ రట ల నలకడతనం కలపయయ. తలత ఏడద కకసర మరటం పరరంభంచన
వడడ రట ల నటక మడ నల ల కకసర మరపత ఉననయ. అంతర జ తయ వణజయంల వగం పర గంద.
రతరక రతర శతకట ల డలర ల చతల మరతననయ. దంత సపట‌ వయపరం గణనయంగ వసతరంచంద.
ఉదహరణక బయంకల వనయగదరలక ఇచచ రణలపై వడ డ నర ణ యంచ వధననన తసకండ.
పతకళ ల కరతం లక రపయల నలగ సంవతసరలక అప తసకంట నలగళ ల పట ఒక వడ డ రట
అమలయయద. కన నడ రండ రకల వడ డ రట ల , స
థ ర వడ డ రట, అస థ ర వడ డ రట వరతంపచసతననర.
సపట‌ వడ డ రట కరమంగ తరమదక వచచంద. వటననంట పరయవసనంగ జతయ, అంతర జ తయ దరవయ
మరకట ల , పట ట బడ మరకట ల ల అస
థ రత వగం పరగంద. పరగతనన అస థ రతత పట కతత రకల
రసకల తరమదక వచచయ. దంత పట ఈ రసకలన అంచన వస వట నండ తమన తమ
కపడకనందక పట ట బడదరల పరయతనల పరరంభంచర. ఈ పరయతనల పరయవసనంగ
తరమదక వచచంద నడ మనం చరచంచకంటనన డరవటవస భవన. తలత 1973 ల ఫషర‌ ల బక‌,
మైరన‌ షకలస అన ఆర థ కవతతల రసకన అంచన వస దనక వలకట ట ందక కతత ఫరమల కనపట ట ర.
ఇద ల బక‌-షకలస ఫరమలగ నడ డరవటవ‌ మరకట ల ల చలమణ అవతంద. ఈ ఫరమలన మరకట‌క
అనవయంచటనక వలగ రపందంచనందక నబల‌ బహ మత కడ పరకటంచర. స థ లంగ చపప
లంట అంతర జ తయ దరవయ పట ట బడ మరకట ల చటచసకంటనన ఉత థ న పతనల వలన కలగ నష ట ం
నండ బయటపడందక రపం దంచన పరకరయ డరవటవస.

నరవచనం

అంతరజ తయంగ డరవటవస‌న నరవచం చందక శతవధల పరయతనం జరగతంద. సమనయ

మరకట‌ పరభషల ఏదైన సరక, వసతవ, సవల వరతమన వలవక బదల భవషయతత వలవన
అంచన వస ఆ వలవపై లవదవల సగంచటం. ఆర థ క పరభషల చపపలంట డరవటవ‌ అంట మర
సరకక ఫలన సమయనక, ఫలన చట ఫలన వలవ ఉంటందన అంచన వయటం. ఆ మరక
కదరచకన వణజయ ఒపపందలన డరవటవ‌ల అంటర. ఏ వణజయ ఒపపందం ల సరకల
లవదవల ఉంటయ వటన ఆధరభతమైన సరక (అండర‌లయయంగ‌ ఎససట‌)అంటర. అటవంట
ఆధరభతంగ ఉనన సరక ఉతపతత, సరఫర, వనయగంల మరతనన వలవత పట డరవటవ‌
వలవ కడ మరత పతంద. డరవటవస‌న నరవచంచందక 1990 దశకం నండ పరయ తనల
మమమరం అయయయ. 1992 ల రపందంచన ఫైనన ష యల‌ రసక మనజమంట‌ డక ట నర నరవచనం పరకరం
డరవటవస అంట వణజయనక ఆధరభతమైన సకయరట, ఫయచర‌ లద ఇతర వణజయ సధనం వలవత
పట వలవ మరచకంట పయ సరళమైన వణజయ ఒపపందం. 1995 ల ఈ నరవచననన మరంత
త తపరచంద బయంక‌ ఆఫ‌ ఇంటరన షనల‌ సటల‌మంటస. బఐఎస‌ నరవచనం పరకరం ఆధరభతమైన
వసృ
వణజయ సరక వలవత పట తన వలవ మరచకవటమ కద, డరవటవస‌ల మలక వణజయ సధన
లపై పతన
త ం చతల మరద అన వవరం చంద. మదట నరవచనంల లన యజమనయ బదలయంప
గరంచన సపష ట త రండ నరవచ నంల వచచంద. దరవయ మరకట‌ల డరవటవస పతర పరగ కద
ద ఈ
నరవచనం పరధ కడ వసృ త తమవత వచచంద. చవరగ 1998 ల అంతర జ తయ దరవయ నధ సంస
థ
డరవటవస‌న నరవచసత మర దరవయ మరకట‌ సధనంత అనసంధనంచబడన ఏ మరకట‌ సధనననైన
డరవటవ‌గ పలవవచచ అన చపపంద. ఇద కవలం ఒక సచ, ఇండకస కవచచ, సరక కవచచ. ఈ
వధంగ అనసంధనంచ కరమం ల రపంద ఉతపతతలపై సవతంతరంగ లవ దవల నరవహంచగల
స
థ మత కలగ ఉంటయ అన నర ధ రంచంద. ఈ చవర నరవచనం డరవటవస సవభవంల మలకమైన
మరపన తచచంద.

డరవటవస‌ల రకల

డరవటవస అననద సరవనమం వంటద. ఈ సరవనమం సచక కంద అనక నమవ చకల ఉననయ. వటన
రండ తరగతలగ వభజంచవచచ. మదటవ సరకలక సంబంధంచన డరవటవ‌ల కగ రండ
తరగత దరవయ సరకలక సంబంధంచన డరవటవ‌ల. మళ ల వటల మఖయమైనవ, అంతర జ తయ
మరకట ల గరతంచనవ మడ రకల. మదటవ ఫరవర ష
డ తరహవ. రండద ఆపన‌ డరవటవ‌ల, మడ
మశరమ డరవటవ‌ల. ఫరవర డ డరవటవ‌ల అంట నర ద టష భవషయతతల నర ద టష పరదశంల ఒక సరకన
నర
ద టష పరణమంల నర ద టష ధరక కనగల చయటనక ఒపపందం కదరచకవటం. ఈ సరక
పరశరమక సరక కవచచ. వయవసయ సరక కవచచ. దరవయమరకట‌ సరక కవచచ. స ట క‌ మరకట‌
షర కవచచ. ఫరవర డ డరవటవ‌లన తరగ మడ రకలగ వడగట ట వచచ. ఫరవర డ కంటరటకల,
ఫయచరస, బదలయంపల (శవప‌ల). ఇందల మదటద ఫరవర డ కంటరటకల పరధనంగ నర ద టష
అవసరల తరచకవటనక వనయగంచబడతయ. ఫరవర డ డరవటవ‌లకచచన వవరణ వటక
సరపతంద. ఫరవర డ కంటరకట‌ల స థ లం, కలం, పరమణం గరంచన సపష ట మైన ఒపపం దం ఉండద.
ఇక ఫయచరస వషయనకసత, ఫరవర డ కంటరటకకనన అనన లకణలత పట స థ లం, కలం, పరమణం,
నణయత, ధరల గరంచన సపష ట త ఇందల ఉంటంద. మడ ద, బదలయంపల. ఫరవర డ కంటరటక,
ఫయచరస కంటరటక పరధనంగ ఉతపతతత మడపడ ఉంటయ. బదలయంపల ఉతపతతత సంబంధం లన
దరవయ మరకట‌ల జరగ లవదవల. ఈ ఒకక పరతయకత మనహ ఫరవర ట , ఫయచరస కంటరటకలకనన
లకణలనన శవప‌లక ఉంటయ.

ష న‌ల: ఫరవర
రండ కటగర ఆప డ డరవ టవ‌లల సరకల లవదవలక సంబంధంచ హకకల,
బధయతల ఉంటయ. ఆప ష న‌ల కటగరల హకకల తపప బధయతల ఉండవ. అంట కదరచకనన
కంటరటకన అమల చయవచచ, చయకపవచచ కడ.

మడ కటగర మశరమ డరవటవ‌ల: మశరమ డరవటవ‌ల పరధనంగ ఉతపతతత సంబంధం లన రంగల

ల
జరగ లవదవలల రసక తగగ ంచకన సధనల. డరవటవ‌ల వల
ల రసక తగ
గ తందనకవటం పరపట.
ఇవ కవలం రసకన వయదవయటనక లద మరకర నతతన మపటనక ఉపయగపడ సధనల.
పరసతతం అమరక సంకభం అనభవంల మనక రజవైన అంశం ఇద. ఈ కతత పరణమం కడ
పట
ట బడదర వయవసథ పతనం నండ కపడలకపయంద.

వవరణ

పశచమగదవర జల ల ల ఆధనక ల ఫర‌ మల

ల ల ఉనన వషయం తలస. లఫర‌ మల
ల యజమన ఒక
గరమంల రైతల నండ పంట నరపడ తరవత మతతం సరక తన మల ల క తలలన ఒపపందం
కదరచకవటం ఫరవర డ కంటరటక అయత నరపడ సమయనక 1000 కవంటల ధనయం 700 రపయల
చపన కనగల చయలన ఒపపందం కదరచ కవటం, 200 కయద, బయన తసకవటం ఫయచరస
అవతంద. కనగల షరతల కదరన పకంల కయద ఇచచన 200 రపయల వదలసకన
పవటం ఆపష న‌ అవతంద. ఇద 200 రపయల బయన త మర మల ల క సరక తలంచటం శవప‌
అవతంద.

మరకట‌ వదనల

డరవటవ‌ మరకట‌ గరంచ పట ట బడదర ఆరథ క వతతల పరధనంగ నలగ వదనల మందక
తసతననర. మరకట‌ రసకన సరగగ అంచన వస నవరంచవచచ. వణజయ సమరథ యం పరగతంద.
గలవట వణజయం త లభల పంచకవచచ. ఉతపతతలక సధయమైనంత ఎకకవ వలవ సధంచవచచ.
ధరవరల సథ రకరణక సధనంగ ఉపయగంచ వచచ. పరభతవం మర అడగ మందక వస
వయవసయతపతతల మరకట‌ల డరవటవ‌ వణజయం వలన రైతలక మరంత ధర వసతందన,
డరవటవస‌ల మరకట‌ కనగళ
ల దవర మందసతగన సరక సకరణ పరరం భంచటం వల
ల మరకట‌ల
సరకల నరటం కంగ వసతంటయన, దంత కరత నవ రంచవచచనన చబతంద. అవసరల
పరతపదన అమమకం జరగతంద కనక సరసరమైన ధరలక సరకల అందబటలక వసతయన
చబతంద.

భరతదశంల డరవటవస మరకట‌గమనం

నయయరక‌ల తల డరవటవస ఎక జ ంజ 1875 ల ఏరపటైత భరతదశంల అంతక పరవమ పతత

వయపరలత ఈస ట ండయ కంపన ఫరవరట టరడంగ‌ ఒపపందల కదరచకననద. 1875 ల బంబయ
కటన‌ అసషయషన‌ వయవసయతపతతలపై ఫయచరస టరడంగ‌ సంస థ గతం చసంద. సవతంతయరం వచచ
వరక ఈ వయపరం నరఘటంగ కనసగంద. ఈ వయపరంత పట సరకల అకరమ నలవల
పరగపయయ. 1952 ల అపపట కందర పరభతవం పరజలక అవసరమైన వయవసయ, పరశరమకతపతతల
మరకటల క తచచ లకయంత డరవటవ‌ టరడంగ‌న చట ట వరద ధ ంగ పరకటంచంత పట సరకల
మరకట‌న నయంతరంచటనక నతయవసర సరకల చట ట నన అమల ల క తచచంద. నటనండ ఐద
ద లపట డరవటవస వణజయంపై ఉనన నషధనన ఎతతవసత 1995 ల దరవయసరకల మరకట‌ల
దశబ
డరవటవస వణజయనన అనమతసత కందర పరభతవం తలసర ఆర ట క 1995
డ ననస తచచంద. దగవననన పట
నండ డరవటవస మరకట‌ వళ ల నకనందక పరభతవం ఎంత వగంగ చరయల చపట ట ంద
తలయచసతంద.

1995- సకయరటస‌ చట
ట సవరణ దవర దరవయ ఉతపతలతల వణజయనక తర తశర.

1996 - ఇండకస‌ల
ల ఫయచరస టరడంగ‌క సంబంధంచన వధ వధనల రపకలపనక ఎల‌ స గపత కమట
నయమకం

1998 - గపత కమట నవదక సమరపణ

1999 - ఓవర‌ ద కంటర‌ ఫరవర

డ కంటరటకలక ఆర‌ బ ఐ అనమత

మ 2000- నఫ
ట టసక‌ ఎక
జ ంజల ఇండకస లపై ఫయచరస టరడంగ‌ పరరంభం

జన‌ 2000- బంబ టసక‌ ఎకచంజల ఫయచరస టరడంగ‌క అనమత

జన‌ 2000- నఫ
ట ల ఫయచరస టరడంగ‌క అనమత

ఆగస
ట 2000- ట ,
నఫ బంబ టసక‌ ఎక
జ ంజ ల ఫయచరస, ష నస‌ల
ఆప టరడంగ‌ పరరంభం

2001- సంగల‌ టసక‌ ఫయచరస, ఈకవట ఇండకస‌ల ఫయచరస టరడంగ‌ పరరంభం

2002 - ఆహరతపతతలల ల ఫయచరస టరడంగ‌పై ఉనన ఆంకల రద

ద

2008- దరవయమరకట‌ ఉతపతలతల ఫయచరస టరడంగ‌క అనమత.

వసృ
త తమవతనన డరవటవస మరకట‌

నడ భరతదశంల జతయ స థ య సరకల ఎక జ ంజల 16 ఉననయ. అందల అహమదబద‌ కందరంగ

నడసతనన నషనల‌ మల
ట కమడటస‌ ఎకచంజ, మంబయ కందరంగ నడసతనన కమడటస‌ డరవటవస
ఎకసంజ, మల
ట కమడటస‌ ఎకసంజ, ఇండయ కమడటస‌ ఎకసంజల మఖయమైనవ. ఇవకక వయవస
యతపతతల లభయతన బట ట ఆయ పరంతలల ఒకక ఉతపతతక సంబంధంచన ఎకచంజల ఉననయ.
ఉదహరణక పసప కమమల డరవటవ‌ మరకట‌క నజమబద‌ మరకట‌ యర డ కందరంగ ఉంట
గంటర మరచయర డ ఎరరమరపకయల డరవటవ‌ మరకట‌గ ఉంద. కకనడ చమర ఉతపతతల
డరవటవ‌లక కందరంగ ఉంద. 2000 నటక కవలం 8 రకల వయవసయతపతతల గరంచ డరవటవ‌
మరకట‌ లవదవల సగత నడ 64 వయవసయతపతతలక సంబంధంచ డరవటవ‌ మరకట‌ నడసతంద.
మర 16 ఖనజతపతతలక సంబంధంచ కడ డరవటవ‌ మరకట‌ ఈ కలంల వసతరంచడంద. 2000 ల
ఫయచరస మరకట‌ల 1,50,000 కట ల వలవైన లవద వల జరగ గ , 2009-2010 ఆర
థ క సంవతస రనక
లవదవల వలవ 77,64,754 కట ల క చరంద. ఇద స థ ల జతయతపతతక రట ట ంప. అంట సగటన రజక
13,792 కట ల మర లవదవల జరగతననయ. ఇక దరవయ ఉతపతతలక సంబంధంచన మరకట‌ కడ
దనకంట వనకబడమ లద. ఇందల మఖయమైనద ఈకవట ఇండకస‌ల జరగ వణజయం. నషనల‌ టసక‌
ఎకచంజల జరగ లవదవల వలవ కంట ఇద ఎకచంజల దరవయ ఉతపతతలపై జరగ లవదవల వలవ
ఎకకవ. ఉదహరణక 2008 ల నషనల‌ టసక‌ ఎక జ ంజ ల డబబ ఆధరత లవదవల వలవ 35,51,038
కటల కగ డబబక సంబంధం చన డరవటవ‌ మరకట‌ల జరగన లవదవల వలవ 1,30,90,477.75
కట ల . అంట 400 రట
ల ఎకకవ. 2008-2009 ఆర
థ క సంవతస రంల అంతర జ తయ సంకభం నపథయంల
ఈ వగం కంత మందగంచ డరవటవస మరకట‌ 76,50,896.80 కట ల క పరమతం అయయంద.
వయవవసయతపతతలపై డరవటవ‌ వణజయం కంట దరవయ ఉతపతతలపై డరవటవ‌ వణజయం మరంత
పరమదకరం. ఎందకంట దరవయ ఉతపతతల డరవటవ‌ వణజయం కగతలక పరమతం అవతంద.
ఉతపతతత ఏమతరం సంబంధం లద. అంట కనసం ఒకక యవక డక కడ అదనంగ ఉదయగ
అవకశం కలగంచకండ, ఒకక ధనయం బసతగన, పరశరమక సరకగన, మటర గడ డ గన ఉతపతత
చయకండన 1,30,90,477.75 కట ల వలవైన వణజయం జరగపయంద. ఇంత డబబ ఎకకడ నండ
వచచనట ల ? ఎవరక జబలక వళ ల ?
ల నట

దరవయపట
ట బడదరలక ఆటస
థ లం

డరవటవస వణజయం వలల దశనక, పరజలక ఎద ఒరగ పడతందనన వదన సతయ దరం. సధయమైనంత
ఎకకవ వలవ రబట ట కవటం అననద కడ పకక సతయమ. పై వదనల ల ఒకకట సంపర ణ సతయం. గల
వట వణజయం పరతసహంచటం దవర లభలపంచకన అవకశం ఈ డరవటవ‌ మరకట‌ వల ల
కలగతంద. ఈ డరవటవ‌ వణజయ కరడల సమనయ పరలవవర పల గ నలర. ఎందకంట మల ట
కమడటస‌ ఎకసంజల సభయతం తసకవలంటన 26 లకల సంకం చల ల ంచల. ఈ మతతం చలల ంచ లన
వర ఈ కరడల పవలగ మరతర తపప కరడకరల కలర. ఎకచంజల సభయతవం తసకవటనక
అంత సమమ ఉంట రైతక గటట బట ధర రలదన ఆతమహతయ చసకవలసన అవసరం ఉండద కద !
కనస స
థ యల పతక కట ల పటట బడ పటట ఈ మరకట‌ల పరవశం పందతర. పతకట ల పటట బడ అంట
ఈ మరకటల సమదరంల చంబడ నళ ల పయటంత సమనం. ఏత వత కవలం జతయ అంతర జ తయ
థ ల ఈ మరకట‌ల పరవశంచగలగతయ. దంత దశంల 99.999 శతం పరజల ఈ
కరపరట‌ సంస
లవదవలక దరంగ ఉంటర.

డరవటవస మరకట‌ పరయవసనంగ సర కల దైనందన మరకట‌లక రవటం తగ గ తంద. భవషయతతల

మరంత మంచ రట వసతందనన ఆశ, అంచన మరంత రసక తసక వటనక పరరపసతంద. దంత ఉనన
సరకల కసత గడన ల ల మలగతంటయ. ఉదహరణక 40 కవంటళ ల మరచ పండంచన రైత మర
ఆరనలల తరవత మంచ రట పలకతందంట ఆ ఆరనల ల పట సరక కలడ టసరజల ఉంచటనక
సద
ధ మవతడ. అయత ఆరనల ల తరవత రట ఇపడనన రట కంట ఖచచతంగ పరగతందన ఎవవర
హమ ఇవవర. రైత రసక తసకవల. సరకల చతల మరతననయ లద అనన దనత నమతతం
లకండ వసతవక మరకట‌ల భవషయతత ధరల అంచనత నడ సరకల రట ల పటతత తయ.
ఉదహరణక యలకకయల కల ధర గత సంవతసరం 650-700 రపయల పలకంద. ఈ సంవతసరం
ఉతపతత తగ
గ పతం దనన వరతల రవటంత ఫయచరస మరకట‌ల దన ధర ఒకకసరగ రట ట ంపయయంద.
ఇపడ దైనందన మరకట‌లకడ రట పరగ 1300 క చరంద. పసప పరస థ త కడ అద. జనవర
2010 ల 7398 పలక కవంట ధర మనల వచచ సరక 14,851 క చరకంద. దన పరభవం దైనందన
మరకట‌ల పడతంద. 2002 ల ఎన డ య పరభతవం ఆహరతపతతల మరకట‌ల ఫయచరస టరడంగ‌పై ఉనన
ఆంకల రద ద చయటంత పట డరవటవ‌ మరకట‌ లవదవల జరగ ఉతపతతల సంఖయ 61 నండ 80
క పంచంద. దన పరభవం వల ల రండళల కరతం వరక కల 28 రపయల ఉండ చకకర నడ 48
రపయలక చరంద. 38-48 రపయల మధయ ఉనన వంటననల ధరల నడ 80-100 క చరయ.
ఢలల ల ఐద రపయల ఉండ గధమ పండ ధర నడ 11 రపయలక చరంద. అలగన ఈ పరగన
మరకట‌ ధరల కనగణంగ రైతల వద
ద కనగల ధరల పరగలద.
ఏ రపంల చసకనన లభల పగస కన వషయంల తపప మగలన ఏ వషయం లన డరవటవస
మరకట‌ అట జతయ ఆర థ క వయవస
థ ల అవసరల తరచలద. ఇట సమనయ పరజల అవసరల
అంతకంట తరచలద. ఇద దశయ అనభవం, అంతర జ తయ అనభవం ఇంతకంట భననంగ ఏమ లద.
2006- 2008 మధయ పరఛయ దశల ఆహర సంక భనన ఎదరకనన వషయం గరతక తచచ కవల. తజ
దశ ఆహర సంకభనక మల కరణం ఉతపతతల కరత కద. కనగల శకతల కరత.
పరపంచవయపతంగ వయవసయ తపతతల డరవటవస వణజయం వలన ధనయం ధర 2006-2008 మధయ 217
శతం పరగంద. గధమల ధర 136 శతం, మకక జననల 125 శతం పరగయ, సయబన‌ గంజల
107 శతం పరగయ. ఇద కలంల చకగ టసక‌ఎకసంజల గధమల డరవటవ‌ వణజయం వల ల 73
శతం అదనప లభల వచచయన అంచన వయగ సయ నన డరవటవ‌ల దవర 44 శతం లభల
అదనంగ వచచయ.

ఎవర, ఎందక పరతసహసతననర ?

ఇనన వవరల పరశలంచన తరవత సమజంలన 99.999 శతం మంద పరజలక నష

ట ం చకరసతనన ఈ
డరవటవస మరకట‌న ఎవర పరతసహసతననర, ఎందక పరతసహసతననర అనన పరశనల తలతతడం
సహజం. ఈ పరశనలక సమధనం తలసక వలంట మందగ అంతర జ తయ దరవయ మరకట‌క,
సమరజయవద పరపంచకరణ మరకట‌క, డరవటవ‌ మరకట‌క మధయ ఉనన సంబంధనన మనం అర థ ం
చసకవల. ఈ సంబంధల పటట బడదర వయవసథ మలక లకణం లభల రట పతనం సద థ ంతనన
మరసర చరచక తసకసతననయ.

పట ట బడదర వయవస థ ల ఉతపతత కరమంల ఉనన మలక వైరధయం, ఉతపతత సంబంధల ల ఉనన వర ష ణ
గ ఘర
అనవరయంగ ఈ వయవస థ న మలక లకణమైన లభల రట పతనం దశగ నడతంద. ఇద పట ట బడదర
వయవస థ న సంకభంలక నడతంద. ఆయ స థ ల కల పరసథ తలన బట ట సంకభం నండ బయట
పడటనక కనన సర ల పరభతవల దహదం చసత మరకనన సర ల పరజల పరభతవలన మరచ వయవస థ న
సంకభం నండ బయటక తచచకంటర. వప ల వతమక మరపలక అవకశం లకండన ఈ పతననన,
సంకభనన నవరంచందక పట ట బడదర వయవసథ గత నలగ శతబ ద ల నండ పరయతనల చసతన
వచచంద. శసతసంకతక వజ ఞ న రంగలల వసతనన మరపల ఉతపతత సమర ధ యనన పంచటంత పట
నరదయగనన సృష ట ంచటం దవర కనగల శకత పతననన కడ వగవంతం చశయ. గతతపటటబడ దరవయ
పట ట బడగ మర పరణమం మదట పరపంచ యద థ నక మంద ఆరంభస థ యల ఉంట నడ అవధల ల న
సథ తక చరంద. ఉతపతతక అవసరమైన అదనప నధల సమకరచకన సధనంగ తరమదక వచచన
టసక‌మరకట‌ల నడ జదశలలగ మరయ. ఉతపతత కరమంల నలకనన వైరధయం, ఉతపతత శకతల,
ఉతపతత సధనల మధయ ఉనన వైరధయం నండ బయటపడటనక పట ట బడదర వర గ ం మరకట‌ ల తమమన
బమమన చయటం దవర సంకభం నండ బయటపడందక పరయతనల మమమ రం అయయయ. దన
ఫలతమ మనం నడ చసతనన సమరజయవద పరపంచకరణ.

ఈ పరపంచకరణ పరయవసనమ మతతం ఆర థ క వయవస థ ల దరవయకరణ చందటం. అంట ఆర థ క వయవస థ ల

పరశరమక సరకల ఉతపతత కరమం కంట మరకట‌ల దరవయ సరకల ఉతపతతక పరధనయత ఇసతయ.
వసతవక మరకట‌ కంట దరవయ సరకల మరకట‌ ఎనన రట ల పరగతంద. ఒకక భరతదశంలన ఈ
తడ ఎంతంద పైన చశమ. అంతర జ తయంగ చసకననపడ 2008 ల పరపంచ స థ ల ఉతపతత వలవ
60 లకలకట ల (టరలయన
ల ) డలనకల అయత ఒకక డరవటవ‌ మరకట‌ లవదవల వలవ 1140
లకలకట ల (టరల యన‌) డలర ల . సధరణ ఆర థ క అవగహన మరక ఉతపతత అయన సరక మరకట‌క
చర వనమయదరడ వద ద ననన రకకంత మరపడ జరగత సరకల వలయం పరతవతంద. ఈ
వలయం పరతయనపడ నకర లభం చతల మరతంద. తరగ ఉతపతతక కవలసన పట ట బడ
సమకరతంద. కన డరవటవ‌ మరకట‌ దనక భననమైంద. దన ల వనయగం, పటట బడ తరగ చతక
రవటం ఉండద. దంత ఉనన లకకలనన కగతలక పరమతం అవతయ. ఉతపతత ఆధరత పట ట బడ
సహజంగ దర ఘ క లక పట ట బడ. దన స థ నంల మరకట‌ ఆధరత కరయకలపలక అవసరమైన
సవలపకలక పట ట బడపై కందరకరణ మళ ల ంద. సవలపకలక పట ట బడత రసకన కలచకరంల
బంధంచవచచనన అవగహన దనక మలం.

డ య. వటక తడ శసత సంకతక రంగల

సతరకరణగ చపకవలంట పై పరణమలనన కరడకరంచబడ
పరతయకంచ కంపయటర‌ గణంక పరకరయల గణతంల నతన ఫరమ లలక దరతశయ. ఈ నతన
ఫరమ లలన ఆర థ క రంగనక వరతంపచయటనక వగంగ చరయల చపట ట బడ
డ య. దంత పరపంచకరణ
వగనక మంచ డరవటవ‌ అంతర జ తయ మరకట‌న కమమకననయ. ఇంత జరగన ఇవ కవలం మరకట‌
లవదవల పరయవసనంగన మగలపయయ తపప ఉతపతత కరమంత అనసంధనంచబడలద.
అందవల ల న అమరక ఎదరకనన తజ సంకభంల డరవటవ‌ల కలక పతర పషం చయ. ఈ మరకట‌
వలయంల అట ట డగ స థ నంల ఉనన వనయగదరల ఉతపతత కరమంత నమతతం లన దరవయకరణల పవ
లగ మరర. ఉతపతత లకపత ఉపధ లద. ఉపధ లకపత కనగల శకత లద. దంత కవలం
అమమకలక పరమతమైన డరవటవ‌ మరకట‌ సరకల వలయనన పరత చయలకపయంద. ఈ
వైఫలయంత దరవయ పట ట బడ పరధన కరయకలపల సరకల ఉతపతతక బదల గణంక పద ధ తల
ల
సపకయలషన‌ లవదవల నడపడమ అన తలపయంద. ఒకపడ ఆర థ క వయవసథ ల ఎదరయయ రసక
నండ పట ట బడల, లభల గయరంట చసకనందక ఉనకలక వచచన డరవటవ‌ల నడ రసకన
మతతంగ ఆర థ క వయవస థ క మల మలల వసతరంపచసతననయ. అయన గత రండ దశబ ద లగ
డరవటవ‌ మరకట‌ వసతరణత తలకగ లభల పగసకవటమ కద, సంకభ భరలన అంత తలకగ
ఇతరలపై నట ట టనక సధనలగ మరటంత అంతర జ తయ దరవయ పట
ట బడదరల తజ సంకభం నండ
పఠల నరచకవటం కక ఈ ధరణన కనసగంచ దశగ మందక సగతననర.

uesday, December 7, 2010

ఆర
థ క సంకభం: కరనస యద
ధ ల
మరకసస
ట Sun, 5 Dec 2010

అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల కరనస యద ధ ం తజ చరచనయంశంగ మరంద. సంపనన దశల

పరతయకంచ అమరక తన కరనస, డలర‌ వలవన కృతరమంగ తగ గ ంచ టం దవర పరపంచ ఆర థ క
వయవసథ పై కరనస యదధ ం పరకటసతందన అక ట బరల బరజల‌ ఆర థ క మంతర గడ మంటగ వమరశంచటంత
ఈ అంశం పరపంచం దృష ట న ఆకర మ ంచంద. గత సంవతసర కలంగ జ20 దశల మధయ అంతర జ తయ
ఆరథ క వయవసథ క సంబంధంచన పల కలక అంశల మధయ ఏకభపరయం సధయం కవటం లద. తజగ
జరగన సయల‌ శఖరగర సదసస కడ వైఫలయంతన మగసంద. వటననంటక మలం అమరక, చైనల
మధయ కరనస వలవ గరంచన వైర ధయమ. అంతర జ తయ దరవయ నధ సంస థ వడదల చసన వర ష క
నవదకల పరపంచ ఆర థ క వయవసథ ఎదరకంటనన కత త సమసయ కరనస యదధ ల అన పర క టంచటం దవర
ఈ అంశం రజకయ ఆరథ క చరచల ల కలక సథ నం ఆకరమంచంద.

కరనస యద
ధ ం అంట ఏమట ?

అంతర జ తయ వణజయం అనద అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల అంతరభగం. ఈ వణ జయంల ఏ

దశమైన తన ఉతపతతల అమమ కవలంట అనక మర గ ల అవలంబసతంద. అతయననత సంకతక
పరజ ఞ నంత ఉతపతతల తయర చయటం మదల సరకల ఎగమత చయటం, పట ట బడల ఎగమత
చయటం వంట అనక మర గ ల అమల ల ఉంటయ. పట
ట బడల తరలంచ వస త వ ల, సవల దగమత
చసకంట దనన ఔట‌సరసంగ‌ అంటననమ. దనక బదల వసతవల సవల ఎగమతచయలంట ఆ
దశప ఉతపతతల అంతర జ తయ మరకట‌ల చకగ ఉండల. అపడ అమమడవతయ. ఉతపతతయయ
వసతవల, సవల వలవ తకకవగ ఉండలంట పరభ తవల ఉతపతతక కలకమైన పట ట బడ, శరమ శకత
వలవ తగ గ ంచల. పననల రయతల, పర భతవమ మలక వసతల రంగనన నరమంచ సద ధ ం చస
ఉంచటం, బడ జ ట‌ పరతపదనల ల టకస హలడస‌ వంట రపల ల పట ట బడ వలవ తగ గ ంచవచచ. దశయంగ
శరమశకత వలవ తగ గ ంచలంట ఏకై క మర గ ం సంకమ ఆరథ క వధనల అవలంబంచటమ. తదవర
శరమశకత పనరతపతతక అవసరమైన వయయనన తగ గ ంచ వచచ. నయదరవద సద ధ ంతల తలకకకన
పరభతవల దనక సద ధ పడవ. మర మర గ ం అంతరజ తయ వణజయ సధనంగ ఉనన కరనస వలవన
తగగ ంచకవటం. అంతర జ తయ కరనస మరకట‌ పరసపరధరతం. అంత జ రతయ రజరవ కరనస హద
కలగన కరనసతపట అటవంట హద లన కరనసల మధయ సంబంధల పరసపరం వలమన పతంల
ఉంటయ. అంట రజరవ కరనస వలవ పరగత మగలన కరనసల వలవ తగ గ తంద. అంతర జ తయ
మరకట‌ల కరనసల మధయ సంబంధల ఆయ దశల ఆర థ క దర వ య వధ నల నపథయంల నర
ద ట ష నషపత తన
పటసతననపడ మరకట‌ సమతకం కనసగతంద. అలకక ఏవైన కనన దశల కృతరమ చరయల దవర
తమ కరనస వలవలన అంతరజ తయ మరకట‌ ల తకకవ చస ఉంచటనక పట పడత అంత జ రతయ
వణజయ మరకట‌ల సమతలయం దబబ తంటంద. ఇటవంట పరస థ తన కరనస యద
ధ ల అంటర.

ఎందవల
ల ఈ పరస
థ త తలతతతంద?

ఏ దశ ఆర థ క వయవస థ అయన జతయంగ అంతర జ తయంగ రణంచలంట ఉతపతత సమర థ యం

పంచకవటంత పట వదశ వణ జయంల ఆధపతయ స థ నం కలగ ఉండల. వణ జయంల ఆధపతయ స థ నం
ఉండలంట ఉతపతత లన అద ధరణత ఉండల. ఉతపతతక అవ సరమైన రండ కలక సధనల
పట
ట బడ, శరమశకతక చత నండ పన కలపంచగల స థ య ల ఉండల. అదసమయంల మగలన దశల
ఉతపతతలత వలవలన, నణయత లన పట పడ మరకట‌ స థ ననన నలపకగలగ ఉండల. ఏ
దశంలనైన పట ట బడన ఉతపతతక వనయగంచడం లద అంట పట ట బడక తగన లభం రవట ల దన అర థ ం.
అటవంట పరస థ తల
ల పట
ట బడల రపంతరం చంద వదశ పర త యక పట
ట బడల,(ఎఫ‌డఐ) సంసథ గత
పటట బడల (ఎఫ‌ఐఐ) దతృతవప పట ట బడల ( యఎస‌ ఎయడస, డఎఫ‌ఐడ, జపన‌ సహకర బయంక
వంటవ) రపంల మగలన దశలక వలస వళతయ. శరమశకతన ఆ వధంగ ఎగమత చయ టం సధయం
కద కనక దశయంగన ఉపయగంచకవల. అల ఉపయగంచకలన పరస థ తల
ల పదద ఎతతన
మరకట‌న కబ జ చయటం దవర భర ఉతపతతత ఉతపతతలకయయ ఖరచ పకకంగ తగ గ ంచకవచచ.
దశయంగ జరగ ఈ పరణమనన ఉతపదక పరగదల అంటర. శరమశకతక వలవ తగ గ ంచటం
ఉతపదక పంచటంల అనవరయమైన అంత రభగం. సంకతక పరజ ఞ నంపై పట ట బడల పంచటం దవర,
ఉతపతతన మకకల మకకల చస అసంఘటత రంగనక బదల చయటం దవర దనన సధంచవచచ. ఈ
పరకరయక కడ పరమతల ఉంటయన తజ పరపంచ ఆర థ క వయవస థ గమనం రజవ చసతంద.

దశయంగ ఉనన ఈ సధనల నడవ పరమతం అయనద. ఒకదశ తరవత పనర తపతత స థ యకంట
దగవన వతన మరకట‌న కనసగంచటం సధయం కద. అటవంటపడ అంతర జ తయ మరకట‌ల
మరంత వట కసం దశల పకలడతయ.1940 దశక నక మంద ఇటవంట పకలటల యద ధ
లత మగసవ. రండ పరపంచ యద ధ నక మంద ఇటవంట పట తలతతత యద ధ ం దవర
పరషకరంచకనన సమరజయవద దశ ల ఈ యద ధ ంల వచచన అనభవలత గత ఐద దశబ ద లగ ఇచచ
పచచకన ధరణత పటన పరషకరంచకంటననయ. ఈ పరయ తనల సరంశం తన ఆధపతయనన
కపడ కవటం, ఆధపతయనక మలమైన రజకయ పట ట న నలప ఉంచకనందక అవసరమైన ఉపధ
కలపన, జవన పరమణల పంచటమ. పరపంచ వణజయ సంస థ ఇటవంట ఇచచ పచచకన ఒపపందలక
మఖయమైన వదకగ ఆవరభవంచంద. ఈ కలంలన వసతతపతత రంగం తన పనదన ఒకదశం నండ
మర దశనక బదల చయటంత పట ఒకపడ బలమైన ఉతపదక వయవస థ ల కలగన దశల నడ
పరధన దగమత దరలగ మరటంత అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల మలకమైన వయవస థ గత
మరపల, మరతనన భగళక కందరకరణక తరతశయ. దంత రండ పరపంచయద ధ కలం వరక
పరధన దగమత దరలగ ఉనన ఆసయ దశల గత మడ దశబ ద లగ ఎగమత మరకట‌ల కలక
స
థ నంలక పరవశంచయ. అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల ఒక దశం అనభవంచ నష ట ల కష ట ల మర
దశనక లభల వరలగ మరతయ. ఈ మరపల ల భగంగ నడ సంపనన దశలగ చపపబడతనన
మజ సమరజయవద దశలక పరమతమైన ఉతపదక శకతల అభవృద ధ , 60 దశకం తరవత పరపంచ
వయపతంగ పంజకవటం, మహ మందయం నపథయంల అమరక అనసరంచన సంకమ వధనల
చరమంకనక చరటం వంట పరస థ తల ల అమరకల నరదయగం, దరవయలబణం, మందయం పరస థ తల
తలతతయ. ఈ నపథయంల ఎవర కలకమైన ఎగమత దరలగ ఉంటర ఆ దశం మగలన దశల
అనసరంచలసన ఆర థ క వధనలన పరతయకం గన, పరకంగన నర ద శంచటం ఆనవయతగ వసతంద.
సమరజయవద పరపంచకరణ వధ నల రపంల మనం ఈ మరపల చసత ననమ. అంతర జ తయంగ ఈ
పరణమల చటచసకన సమయంల దశయంగ పరణమల పరతకల పరభవల చప సతయ.
అదవధమైన పరస థ తన నడ అమరక ఎదరకంటంద. ఒకపడ పరపంచ దశలక వసతవల, సవల,
సంకతక పరజ ఞ నం,పట ట బడల ఎగమత చసన అమరక నడ వసతవల సవల వషయంల పరధన
దగమత దరగ మరంద. దంత పట ఆ దశ ఉతపతత వయవస థ ల చతకపయయ. లకల కట ల డలర ల
అదనప పట ట బడల కంపనల ఖతల ల మలగతననయ. అయన పట ట బడల పట ట ందక కంపన
యజమనల సద ధ ంగ లర. అటవంట పరస థ తల ల ఇతర దశల అంతర జ తయ వణజయంల తన
సథ ననన కలప త తపప అమరక వట పరగద. ఇపడనన పరస థ తల ల ఉనన ఫళంగ చతకపయన
ఉతపదక వయవస థ లన దరక తవటం సధయం కన పన. దంత కరనస వలవన తర మర చయటం
దవర తన పరవప స థ ననన సంప దంచలన అమరక పరయతనసతంద. అందవల
ల న కలకమైన దశల
మధయ కరనస యద ధ ల చటచసకన పరస థ త వచచంద. అమరక వణజయంల తన వట పంచ
కవలంట అంతర జ తయ మరకట‌ల కలకమైన వటదరల తమ దశల మరక దరవయం వలవ
పంచటం దవర తమ ఉతపతతల వలవ కృతరమంగ పంచల. అల చయటం ఆయ దశల ల ఉతపదక
వయవసథ లపై పరతకల పరభ వం చపంచనంద. నరదయగం పరగటం, అద రజకయ అస థ రతక
దరతయటం వంట సమంతర ధరణలకడ వయకతమయయ అవకశం ఉంద. అందవల ల న మగలన
దశల అమరక పరతపదంచన ఈ పరషకరనన వయతరకసతననయ. దనన కరనస యద ధ మన ఆర థ క వతతల
పరకటసతననర.

చరతర ఏమ చపతంద?

పటట బడదర వధనం వణజయ పట ట బడ దర వధనం నండ సంపర ణ పట ట బడదర వధనంగ

పరణమం చంద కరమంల ఆధ పతయం కలగన దశల అవసరలక అనగ ణంగ కరనస వలవల
ధ రతమయయవ. 18 వ శతబ
నర ద ం వరక దశల మధయ జరగ వణజయం వలవ నమమతరంగన ఉండద.
దంత కరనస మరకం వలవల అపపట ల సమసయగ కనపంచలద. 19 వ శతబ
ద ంల బరటన‌, ఫరనస‌ల
మధయ జరగన సదర ఘ యద ధ ల సమ యంల ఫరంచ కరనస వలవన ఉద ద శయపరవ కంగ తగ గ ంచనటల
ఆర థ క చరతరకరల సపష ట ం చశర. పట ట బడదర వధనం సమరజయ వదం స థ యక చరకన, నట
వర ధ మన దశలన వలసలగ మరచకనన కలంల తమ వణజయతపతతల మరకట‌ కసం పట పడ డ య.
అయత ఈ పట కరనస వలవల తరమర స థ యక చరకలద. వలసపలన దశల మరకట‌
ఆధపతయం సధంచ మర గ ల వరగ ఉండవ. భరతదశంల ఫరంచ, డచ‌, బరటష‌ కంపనల మధయ జరగన
ఘర ష ణల చరతర ఈ వషయనన రజవ చసతంద. వలస పలన కలంల బరటష‌ పరభతవ వణజయ, రజకయ
అవసరల మరక భరతదశ రపయ వలవ ఉండలన కనస పరతపదసత అంబదకర‌ దనక భననమైన
పరతపదనల చశర.

మదట పరపంచ యద ధ ం తరవత బరటన‌ దఫ దఫలగ పండ‌ మరకం రటన మరచటం, చవరక
బంగరం రజరవ కరనసగ అంగకరంచకపవటంత తలసరగ బహళ కరనసల అంతర జ తయ
మరకట‌ల ఒక సమ యంల వరవర నర ద టష వలవలత చలమణ అయయందక అవకశం వచచంద.
రండ పరపంచ యద ధ నక మంద జరమన, బరటన‌ల మరసర బంగరనన రజరవ కరనసగ అంగక
రంచబమన పరకటంచయ. పరతయకంచ 1929 నట మహమందయం అంతర జ తయ ఆరథ క వయవ స
థ ల కరనస
వలవల పరధనయతన పంచంద. పైనచపకననట ల ఆర
థ క వయవసథ ల లన మగలన సధనల వఫలమైనపడ
ఆరథ క పరశధకల ఈ అంశంపై దృష ట సరంచర. మరతనన అంతర జ తయ రజకయ వతవరణంల
ఈ సధనం పరయజనకరమైనదగ మరటంత పరభతవల తకణమ సవంతం చసకననయ. మదట
పరపంచ యద ధ కలంల వచచన నష ట లన పడచకన వలసలక ఎగమతల మమమరం చసందక
బరటన‌ పండ‌ వలవ తగ గ ంచంద. మహ మందయం కలంల అనన దశల ల నరదయగం, ఉతపతత పతనం,
లభల పతనం వంట పరణమల చట చసక ననయ. దంత ఏ దశనక ఆ దశం ఈ సమసయల నండ
బయటపడటనక అంతర జ తయ మరకట‌ల తమ దశంల ఉతపతత అయయ మరనన సరకలన
కమమరంచటమ పరషకరమన, అందక కరనస వలవ తగ గ ంచటం సధనమనన నర ధ రణక వచచయ.
జరమనల నలకనన ఆర థ క సద తబత నండ బయట పడ, పరగతనన నరదయగనన పరషకరంచకనందక
జరమన మరక వలవల కత వధంచంద. తదవర రండ పరపంచ యద ధ నక మంద జరమన,
ఇంగ ల ండ‌లల పరశరమకతపతత రట పరగం దన చరతర చపతంద.

రండ పరపంచ యద ధ ల నడమగల కలంల బరటన‌ అనసరంచన పద ధ తన నడ అమరక

అనసరంచబనకంటంద. రండ పరపంచ యద ధ ం తరవత కలంల యరప యన‌ ఆర థ క వయవస
థ
యద ధ పదఘట ట నల నడమ చచచపడ పయంద. దంత సతవరం కలకవ టనక అవసరమైన వసతవల,
సవల ఉతపతత చస సమర థ యం దనక లకపయంద. దంత తకకవ నష ట ంత బయటపడ ద అమరక ఈ
బధయత నతతన వసకంద. ఒకవైప యర పయన‌ మరకట‌క అవరసరమైన వసతవల, సవల ఉతపతత
చస ఎగమత చయటంతపట దర ఘ కలంల పట
ట బడల ఎగమత చయటం దవర అమరకల ఉపధ
అవకశల వపర తంగ పంచకగలగంద. ఈ సమయంల మగలన దశల తమ దశల కరనస వలవ
లన తరమర చయకండ చసందక బరటన‌వడస యంతరంగం కలక సధనంగ పన చసంద. రండ
పరపంచ యద ధ ం మగంప సమయంల తరమదక వచచన అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ నరమణనక
అమరకలన బరటన‌ వడస‌ల జరగన సమవశం పనదల వయ టంత ఈ వయవస థ న బరటన‌ వడస
యంతరంగం అంటననర. యద ధ ంల చతకపయన వవధ దశల ఆర థ క వయవస
థ లన పనరనరమంచటనక
పరపంచ బయంక, అంతర
జ తయ ఆర థ క వయవస
థ ల కరనస నలవల, రజరవ కరనస, వణజయం వంట
వషయల పరయవకంచటనక అంతర జ తయ దరవయ నధ సంస
థ ఈ బరటన‌ వడస పనదలపై పట ట కచచనవ.
ఈ యంతరంగం ఏ దశ దరవయనక ఎంత మరకం రట ఉండలనన వషయనన నర ధ రంచ అనన దశల
కరనసలన బంగరం వలవత మడపట ట ర. ఈ వయవసథ రండననర దశబ ద ల పట సజ వగన
పనచసంద.

ఈ కలంల వవధ దశల తమ కరనస వలవలన వవధ స థ యలల తగ

గ ంచన అనన దశల
సమహకంగ ఈ పనక పలపడ లద. ఒక దశం ఈ నర ణ యం తసకననపడ మగలన దశల సమర థ సత
వచచయ. ఎకకవ సందరభలల అంతర జ తయ దరవయ వయవస థ ల సమతలయం కపడ బధయత నతతన వసకనన
ఐఎంఎఫ‌ ఆదశలతన దశల కరనస వలవల తగ గ య. భరతదశమ దనక ఉదహరణ. 1982-83 ల
తలసర ఐఎంఎఫ‌ వదద అప క వళ ల నపడ డలర‌త పలచ రపయ మరకం వలవ తగ గ ంద. తరవత
1991 ల మర దఫ అపక వళ ల నపడ కడ ఇద పరణమం చటచసకంద. 1989 నటక డలర
వలవ సమర 17 రపయల ఉంట 1991 నటక అద 35 రపయలక చరంద. 1970 దశకం నటక
పరపంచ వయపతం గ ఉతపదక వయవస థ ల నరణ త స థ యక చరయ. దంత అమరక సరకలత పట
మగలన దశల సరకల అంతర జ తయ మరకట‌ల పట పడ స థ త వచచంద. ఈ పరస థ త నండ బయట
పడ తన ఆధపతయనన కపడకవటనక నకసన‌ హయంల డలర-బంగరం వలవల మధయ
సమతలయనన తరమర చసంద అమరక. అపపట ల సషలషట దశలత జరగతనన పరచఛనన యద ధ ంల
సమరజయవద శబరనక అమరక నయకతవం వహసతండటంత మగ లన దశల అయష ట ంగన అయన
ఈ తర మర పరకరయన అంగకరంచ బంగరం స థ నం ల అనధకరకంగ డలరన అంతర జ తయ
రజరవ దరవయంగ గరతంచయ. ఈ రకంగ సమరజయవద శబరనక రజకయ నయకడ గ ఉనన
అమరక, సమరజయవద పరపంచకరణ న కడ డలర‌ నయకతవంల మందక నడపంచందక నడం
కట
ట ంద. అయత అద సమరజయవద పరపంచకరణ నపథయంల ఈ పరస థ తల తలకందలయయయ.
డలర‌ ఆధపతయం అట
ట కలం నలచ సచనల కనపం చటం లద.

కరనస వలవలన మరకట‌ నర ధ రసతందనన సతరం 70 దశకం నండ ఐఎంఫ‌ షరతల ల అనవరయమైన
అంతరభగమైంద. ఈ సతరం మరక పరభతవల అంతర జ తయ మరకట‌ల తమ జతయ కరనస వలవల
వషయంల జకయం చసకవటం మనశయ. దంత ఎగమతల ఎకకవగ జరగనపడ వదశ మరక
దరవయం నలవలల పరకపవటం, దశ య కరనస వలవ పరగటం, తరవత ఎగమ తల పడపవటం
వంట పరణమల కరమన గతంగ చటచసకంట వచచయ. 1997 ఆసయ దశల ఆర థ క సంకభం
తరవత జత య కరనస వలవలన మరకట‌ నర ద శసతందనన సతరంపై పరభతవల వశవసం కలపయయ.
దంత ఏ దశనక ఆ దశం తగన స థ యల మరకదరవయం నలవల పగసకవటం పరరం భంచయ.
తరప ఆసయ దశల, మరకనన మఖయమైన దశల కరమంగ డలర‌ వలవత తగతంపల చసకన
పరతయమనయ కరనసలత తమ వలవల మడ పట ట కనరంభంచయ. ఈ కరమంలన చైన తన వదశ
మరకదరవయం నలవలలన డలర ల త పట బరజల‌ కరనస, యరలల కడ పట ట బడల పట ట టంత పట
డలర‌ నలవలతన ఆఫరక వంట దశల ల పటట బడల పట ట డం దవర తన ఆర థ క వయవ సథ పై పరపంచకరణ
దవర వచచన డలర‌ ఆధ పతయనక సవసత చపపంద. యరప‌ల అమర కక బంటగ ఉనన బరటన‌
స
థ నంల సవతంతర శకతగ ఆధపతయ స థ నం కసం చసతనన జరమన పరధన ఆర థ క శకతగ ఎదగంద. వర ధ మన
దశల ల కరయ, బరజల‌ వంట దశల అంతర జ తయ వణజయంల తమకనన పరయజనల రతయ కవలం
డలరపై ఆధరపడటనక సద ధ ం గ లవ. ఈ సమయంల నకసన‌ తరహల డలర‌ వలవన తరమర
చయటం అంత తలకైన వయవహరం కద. 1930-36 నట అనభవల గమనంలక తసకంట నట కరనస
యద ధ లక, నట కరనస యద ధ నక మధయ కనన మలక వయతయసల ఉననయ. మదటద నడ అంతర జ తయ
ఎగమతదరలక జరగ ననన నష ట నన పడచకనందక మరగైన బమ సధనల ఉననయ. ఈ
సధనలక అనగణ మైన అంతర జ తయ దరవయ మరకట‌ అభవృద ధ చంద ఉంద. నడ సంపనన దశలైన
అమ రక, బరటన‌, జరమనల కరనస వలవల తగ గ ంప వల ట పత నడ చైన, బరజల‌, భరతదశం వంట
ల నష
శకతవంతమవతనన దశల (ఎమర జ ంగ‌ కంటర స‌) భరగ నషట పనననయ.

తజ చరచ

రండ పరపంచయద
ధ ం తరవత కరనస సమసయపై పరధనమైన దశల మధయ ఇంత స
థ యల వవదం
నలకనటం ఇద మదట సర. ఈ వవదనక పనదల 2008 ల మదలైన అంతరజ తయ దరవయ పట
ట బడ
సంక భంల ఉననయ. పైన ఉదహరంచకననట ల పరపంచకరణ నపథయంల అమరక ఆర థ క శకత
కణంచంద. గత దశబద కలంగ దచకంట వచచన ఆనక బలహనతల తజ సంకభంత బట ట బయల
అయయయ. ఒకక అమరకలన నరదయగం పద శతనక చరకంద. యరప యన‌ యనయన‌
సంఘటతమవతనన కద
ద గతంల లగ అమరక ఉతపతతల యరప‌ మరకట‌న
మంచతతలకపతననయ. దనక తడ యరప‌ల ఐర ల ండ‌, సపయన‌, గరస‌, పరచగల‌ వంట దశల
ఎదరకంటనన సరవ భమతవ రణసంకభం (సవరన‌ డట‌ కరైసస‌)త జరమన నయకతవంల పల
దశల సహయక చరయల చపడతననయ. సహజంగన ఆయ దశల మరకట ల న జరమన తన ఉతపతతలత
నంపటనక ఏరపట ల చసకంటంద. మర వైపన జపన‌ ఆర థ క పరసథ త యథతథంగ మందయలబణంత
ఈడకగ సగతంద. గతం ల ఎగమత మరకట‌ల జపన‌ ఆకరమంచన వటన కరయ,
ఇండనషయ, సంగపర‌ వంట దశల ఆకరమంచయ. పట ట బడక పడపతనన లభల రట
కపడకవటనక పరతయమనయ ఉతపతత స థ వరంగ చైన మరం ద. ఈ పరస థ తల ల ఉననఫళంగ అమరక
అవసరలక అనగణంగ మగలన దశల తమ జతయ దరవయం వలవన తగ గ ంచ కవలనన డమండ‌
అసమంజసం. ఆచరణ సధయం కనద కడ. ఈ డమండ‌న బలవం తంగ ఆయ దశల నతతన రద ద
శకత అమరకక పరసతతం లద. అందవల ల న సయల‌ జ20 సదససక మంద అదనంగ 600 శతకట
(బలయన‌) డలర
ల అచచ వస మరకట‌లక వదలతమన పరకటంచన అమరక పరసతతనక ఆపన
వయద వసంద.

పరయవసనల

కరనస యద ధ ల పరయవసనల గరంచ చపకన మంద 1931-36 మధయ కలంల జరగన కరనస
వలవల తగ గ ంప పరయవసనల గరంచ లకపతంగ తలసకందం. అపపట ల దరవయతపతతల మరకట‌
నడనన స థ యల వసతరంచ లద. అంతకక అపపట ల బంగరం రజరవ దరవయంగ చలమణ అవతంద.
దంత తమ తమ దశల ల న బంగరం నలవల పంచకనందక, దంత పట దశయ కరనస వలవల
తగ గ ంచకనందక దశల పరయతనం చయ. దంత దశయ ఆర థ కవయవస
థ ల ల దరవయ సరఫర పరగంద.
అంతర జ తయంగ బంగ రం వలవల అట ట మరప లద కనక దన పరభవం అంతర జ తయ
వసతతపతతరంగంపై లద. ఆంతరంగక శకత సమర థ యల ఉనన దశల ఆర థ క వయవస థ ల దరవయ సరఫర
పరగటం దవర అదనంగ మరకట‌లక వచచన నధలన ఉపయగంచకన ఉతపతత రంగనన బలపతం
చసకననయ. మరకట ల దరవయ సరఫర పరగటం వల ల దరవయలబణం పరభవం పరగన యద ధ అవసరల,
యద ధ నంతరం నలకనన పరతయక రజకయ ఆర థ క పరస థ తల నపథయంల అనసరంచన వతనవధనల,
సంకమ చరయల దరవయలబణం పరభవనన అదప చయటనక, దరవయలబణం పరగదలత వచచ
వపరతలన ఎదరకవటనక కవలసన రంగం సద ధ మైంద. అంతకద. అపపట ల వడడ రటల సనన కంట
ఎకకవగన ఉననయ. వడ డ రటల ల కద
ద పట దగవమఖంగ సడలంప దవర మరకట‌ల నధల పంచ
అవకశం ఉండద. నడ ఈ మడ లకణలక సంబంధంచ పరస థ తల మరపయయ. మందగ వడ డ
రట
ల పరస థ త చదద ం.

అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల కలక స థ నం ఆకరమంచన జపన‌, అమరకల ల వడ

డ రట
ల సననక
చరపయయ. ఇంతకంట తగ గ ంచటం మరనన దషఫలతలక దరతయ నంద. రండ అంశం రజరవ
కరనస, దన వలవ. 70 దశకంనట సంకభం నపథయంల కరమంగ అంతర జ తయ దరవయ వయవస థ ల మధయ
సంతలనం దబబతంద. పరపంచకరణ వధ నల నపథయంల ఇద మరంత కృశంచప యంద. నడ
డలర‌కనన రజరవ కరనస హద అనధకరకమైనద తపప అధకరకమైనద కద. 1997 ఆసయ
సంకభం, 1999 రషయ బండ ల సంకభం, 2000-2004 మధయ లటన‌ అమరక దశల సంకభల తరవత
కలంల పల దశల రజరవ కరనసగ డలరన ఆమదంచ స థ తల లవ. కవలం నలగ దశబ ద ల లన
తన అంతర జ తయ రజరవ కరనస బధయతల నరవహంచలనన డలర‌ తలచసంద. నడ డలర‌ వలవ
తగగ మఖం పట ట ంద. ఇక వనతన దరవయతపతతల మరకట‌ పరస థ త. నడనన పరస థ తల ల నజ ఆర థ క వయవస థ
పనదగ తరమదక వచచన ఫయచరస, ఫరవర డ టరడంగ‌ తపప నడ మనం చసతనన వననతన
దరవయతపతతల లవ. నట పరస థ త దనక భననమైనద. పరథమక సరకల, కమడటస‌ ఫయచరస మతరమ
కద. తనఖ ఆసతల, ఒకట నండ పద దంతరల నడమ పరకపయ, వసతరంచన తనఖ పట ట బడన
రణలపై ఒపపం దల వంటవ అనకం ఉననయ. తజగ సకమ రణ సంస థ ల పరట‌ఫలయలన కడ
ఈ వధమైన దంతరలత దరవయ ఉతపతతలగ మరచందక రటంగ‌ సంస థ ల సద ధ మవ తనన య. ఈ
పరస థ తలల దరవయ మరకట‌ దహనన తరచటనక ఎనన నధలైన సరపవ. ఉతపతత రంగ అవసరల
గరంచన పరసతవన నట పరస థ తల ల రద. మరవైపన వసతతపతత రంగం పతర కృశంచకపతంద. ఉపధ
అవకశల కలపన ఎండమవగ మరంద. మరకట‌ల దరవయ సరఫర ఉపధ కలపనక పరమణం
అనకంట ఇపపటక రండ లకల కట
ల డలర
ల మర నలవల అమరక కంపనల ఖతల ల ఉననయ. ఈ
నధల ఉతపతత మరకట‌ లక వచచ సచనల మచచకైన కనపంచటం లద. అటవంటపడ
పరమణతమక సడ లంప, కవంటటటవ‌ ఈజంగ‌క పలపడకపత తమ ఆరథ క వయవసథ ల ల ఉపధ
అవకశల పంచలమనన అమరక, బరటన‌ వదనల అర
థ ం లనవ.

నతన పరస థ తల నపథయంల కరనస వలవల తరమర మర కతత పరమదనన మందక తచచ
అవకశం ఉంద. అద కరనస బదల వయపరం - కయర టరడ‌. అంట దరవయ మరకట‌ శకతల సనన వడ డ క
అమరకల అపల తసకన భరతదశంల 7-8 శతం వడ డ క తరగ అపలసతయ. ఇద భరతదశంల
బయంకల ఇచచ వడ డ రట కంట తకకవ కబట ట మన పరశరమక సంస థ ల వదశ వణజయ రణల
ఎకస ష
ట రనల‌ కమరయల‌ బరయంగస రపంల అపల తసకంటయ. ఆ వధంగ కడ దశంల వదశ
మరకదరవయ నలవల పరగతయ. ఒకవైపన పరగతనన వదశ మరక దరవయ నలవల, మరవైపన
దశయ కరనసక అంట రపయక తగ గ తనన గరక నపథయంల దశయ కరనస వలవల మరంత
పడపతయ. ఇద తరహల ఉతపతత రంగనక వళ ల న నధలత కరనస ఫయచరస, ఇతర అనక రకలైన
డరవటవ‌, బదలయంప వణజయల చటచసకన పరమదం ఉంద. ఇవనన గలవట పట ట బడలల
అంతరభగమ. ఉతపతత అవసరల, వనయగం అవసరల ఆధరంగ ఉపయగనక వచచ పట ట బడల
కవ. బమమ బరస, జదం వంట ఆటల ల పట
ట బడల పరగతయ. వటవల ల ఆర
థ క వయవస
థ మరంత
అస
థ రతక లనవతంద.

తకణ పరషకరల

పైన చపకనన వపరత పరణమల చట చసకకండ ఉండలంట దశయంగ పట ట బడక డమండ‌

కలపంచ మర గ ల వతకల. అదసమయంల అంతర జ తయంగ స థ ల ఆర థ క వయవసథ క అకకరకరన
పట
ట బడ కరయకలపల, సపకలయలటవ‌ పట ట బడల చలననన నయం తరంచ చరయల చపట ట ల.
భరతదశంల పరత పదంచన సకయరటస‌ టరనసకన‌ పనన, పశచమ దశల ఆర థ కవతల తల కందర
పరతపదంచనట ల టబన‌ పనన వంటవ రండ కణం కందక వసతయ. అంతకద, టకస హవనస‌లన
అంతర జ తయ మనలండరంగ‌ చట ట ల పరధ లక తసకరవటం, ఫరబస పరకటంచ టప‌ 500
కంపనలక సంబంధంచ లభల వన యగంపై సమజక నయంతరణల వంట వనతన చరయల గరంచ
ఆలచంచల. ఇక దశయంగ పట ట బడక డమండ‌ కలపంచటం అంట ఆయ దశల ల ఉతపదక రంగ
పనదన వసతరంచటం. ఈ దశగ నమమతరప వడ డ లక సంకతకపరజ ఞ నం, ఇతర రపల ల పరశరమల
ఆధనకరణక అకశం కలపంచల. పరతయకంచ పరపంచం పరయవరణ మపన ఎదరకంటంద.
అందవల ల ఇంధన వనరల పదప చసకన వధంగ పరతయమనయ ఉతపతత పరకరయల గరంచ
పరశధనలక, భమ పై హరతం పంచందక అవసరమైన పట ట బడల సమకరచవచచ. అననటకంట
మఖయంగ శరమశకతక వలవ పంచల. సరవతరక సంకమ పథకల అమల చయటంత పట నరగ
కరమకల చతక వచచ ఆదయం పరగల వతనల పంచల. భవషయతత లభలన దృష ట ల పటట కన
కంపనల జస ట షన‌ పరయడ‌ ఎకకవగ ఉండ రంగల ల పట
ట బడల పడతననర అదవధంగ
మనవభవృద ధ వషయంల కడ అదవధమైన పట ట బడల పట ట ల. తదవర దశంల అదనంగ ఉనన
దరవయసరఫరన సదవనయగం చసకవటంత పట దరవనయగం కకండ చడవచచ.

పరపంచ ఆర
థ క వయవసథ కరనస యద
ధ ల పరస థ తక చరకవటం వనక మఖయమైన కరణం అంతర జ తయ
వణజయం తగ గ పవటం. తజ సంకభం నపథయంల పరపంచ వణజయం 12 శతం పడపయందన అంచన.
పరమ తమైన మరకట‌ల ఎవర ఉతపతతల వర అమమకవటనక అనక మర గ ల అనసరసత ననర.
సంపనన దశల అనసరంచ కరనస వలవ తగ గ ంప అందల ఒక సధనం. అంద వల ల పైన పరకనన
పరతయమనయ చరయల దవర అంతర జ తయ డమండ‌ పంచవచచ. తదవర అసల కరనస యద ధ లక
దరతస పరస థ తల లకండ చయవచచ. ఇవ, ఇంక ఇటవంట అనక పరతయమనయ చరయల
తసకవటంల వఫలమైత 1930 నట పరస థ తల ల తలత వణజయ ఉదరకతల,
ల పరపంచం మందకచచనట
తరవత రజకయ ఉదరకతతల పరగపయ పరమదం ఉంద. ఈ ఉదరకతతల ఆయ స థ లకల పరసథ తలన
బట
ట ఏ రపం అయన తసకవచచ.
Monday, January 17, 2011
యరప‌ ఆర
థ క సంకభం: ఒక పరశలన
Published in Marxistu january 2011 Issue

అమరక అనసరంచన వధనలత తరమదక వచచన అంతర జ తయ పట

ట బడదర వయవస థ సంకభం
పరపంచ ఆర
థ క వయవస
థ నస
థ ద బత దశక తసత గత సంవతసరం కలంగ యరపయన‌ యనయన‌ల చట
చసకంటనన పరణమల, వలగ చసతనన సరవభమతవ సంకభల పరపంచ ఆర థ క వయవస థ న 1929
నట తరహల మహ మందయం దశగ నడతననయన నర
ధ రంచవచచ.

యరపయన‌ యనయన‌ సంకభం నండ పద ద సంకభం దశగ నడసతంద. గత సంవతసరం గరస

దశం ఎదరకనన దరవయ సంక భంత అపపట వరక అమరక చట ట తరగన ఆరథ క వశ
ల షకల
యరపయన‌ యనయన‌ వైప దృష ట సరంచర. ఈ సంకభనన నప ణల సరవభమతయ సంకభం
అంటననర.

మతతం 27 సభయ దశలనన యరపయన‌ యనయన‌ల 16 దశల ఒక ఆర థ క చటరం - యరజన‌ -

పరమణల పటసతననయ. అంట మతతం యరప‌ రండ భగలగ ఉందన అర థ ం. యర జన‌ల
ఐర ల ండ‌, గరస‌, ఇటల, పరచగల‌, సపయన‌ల పకల
ల ండ‌, ఐస‌లండ‌, ఫన ల త కషట ల ల కరకపయయ.
లకపతంగ వటన పగస దశల అన పలసతననర, యర జన‌ బయట యరపయన‌ యనయన‌లన ఉనన
బరటన‌, లతవయ, హంగర వంట దశల కడ దదప గరస‌ తరహ సమసయల ఎదరకంట ననయ. గరస‌
లగన హంగర, లతవయల అంతర జ తయ దరవయనధ సంస థ వద
ద అప తచచ కననయ. కన గరస గరంచ
చరచంచనంత వసృ త తంగ మగలన దశల ల పరణమల గరంచ చరచ జరగటం లద. యరపయన‌
యనయన‌న సమైకయం చయటంల మడ దశల ఉననయ. మదటద దశల మధయ రజకయ ఐకయత
సధంచటం. యరపయన‌ యనయన‌న ఏరపట చయటం దవర మదట దశ 1990 నటక
పరతయయంద. రండ దశ ఆర థ క ఏకతవం సధంచటం. పరపం చకరణ వధనల వగం పంజకంటనన
కలంల యర జన‌ ఏరపట దవర సగం సభయ దశల రండ దశక చరకననయ. మగ లన దశల
ఇంక ఈ దశక చరకవలస ఉంద. నడనన సంకభ పరస థ తల
ల మందకసతనన పరతయమనయల
యరపయన‌ యనయన‌ల దరవయ వధనల పరంగ ఏకతవం సధంచ దశగ మందక సగతననయ.

సరవభమతవ సంకభం అంట ఏమట? నతయ జవతంల ఆదయనక మంచన అవస రల ఉననపడ
అపల చయటం సహజం. ఇద దశలక, పరభతవలక ఉంటంద. అందవల ల న వవధ కరణల రతయ
దశల రణల సకరసతయ. ఈ రణల అంతర గ త వనరల దవర సకరంచవచచ. మదప పథకల
అమల చయటం దనక కలకమైన సధనం. బహర గ త వనరల నండ కడ రణల సకరంచవచచ.
వదశ రణల, పరతయక పట ట బడల, బండ ల అమమకం, టరజర పతరల అమమకం వంట చరయల దనక
సధనల. ఒకసర ఈ పద ధ తలల రణల సకరంచన తరవత తరగ చల ల ంప పరకరయ పరరంభమ
వతంద. చల ల ంప పరకరయల ఒకక సర ఖజనల నధల నండకంటయ. వయకతగత జవతల ల ఈ పరస థ త
చతలల డబబల ఆడటం లద, కటకటగ ఉంద అనన భవనల వయకతం అవతంద. ఈ కటకట పరస థ త
దశల, పరభతవల స థ యక వసతరసత దనన దరవయ కరత - లకవడట సమసయ అంటర. అటవంట పరస థ తల ల
అంతరగ త వనరల, బహయ వనరల దవర దర వ య సరఫర అయయటల చస త సరప తంద. అమరకల
తలతతన తజ సంకభనక తలరపం సబ‌పరైమ‌ సంకభం. 2007- 2008 మధయ సబ‌పరైమ‌ సంకభం గరంచ
వచచన వశ ల షణలనన ఇద కవలం డబబల కటకట వలన తలతన త సంకభంగన పరగణంచయ. దంత
మరనన మర గ ల ల రణమరకట‌న నలబట ట ందక పరయతనంచయ. చవరక ఇద కవలం మరకట‌ల
వనరలకరతత వచచన సమసయ కదన, ఆర థ క వయవస థ క కలకమైన పరభతవం, పరజల వద ద న వనరల
కరత వల ల తలతతన సమసయ అన తలసకనటపపటక మడళ ల గడచపయంద. ఒకసర అమరక ఈ
అవగహనక వచచక ఆర థ క వయవసథ ల నజమై న సరద బట చరయల పరరంభంచంద. చరతరతమక చట ట ంగ
చపకంటనన ఆరగయ బమ చట ట ం అమల బధయత నండ ఒబమ పరభతవం వైదలగటంత
పరరంభమైన ఈ సర ద బట ల గత నలల కరమకల వతనల పరగదలపై మరటరయం వధంచటంత
నతన దశక చరకననయ.

మరకట
ల దరవయ వనరల అందబటలక తవటం రండ రకలగ జరగతంద. మద టగ ఉనన
రణల చల ల ంప గడవ వయద వయటం, వడ డ భరం తగ గ ంచటం వంట చరయ ల. దనన బక‌
అడ
జ సట‌మంట‌, రస ట రకచరంగ‌ అంటననర. తదవర ఆర థ క వయవస థ ల కద ద పట వసలబట
కలగతంద. ఇటవంట వసలబట తరవత కడ రణల చల ల ంచ లన పరస థ త తలతతన పరస థ తన
దవళ తయ టం అంటమ. వయకతల, కంపనల దవళ తసనట ల దశల కడ దవళ తసతయ. దనన
సరవభమతవ సంకభం అంటననర. ఇటవంట సంకభలనండ బయటపడటనక మడ మర గ ల
ఉంటయ. డబబ మదరంచ టం దవర మరకట‌ల అవసరమైన నధల అందబటలక తవటం. జతయ
ఆరథ క వయవస థ లక బయట ఉనన ఐఎంఎఫ‌, పరపంచ బయంక, ఆసయ అభవృద ధ బయంక వంట సంస థ ల
నండ రణల తసకవటం. మడద రణలన పనఃసర ద బట చయటం. మదట చరయ వల ల జతయ
ఆర థ క వయవసథ అంతర జ తయ ఆర థ క వయవసథ త పటపడలన పరస థ త తలతత తంద. చవర రండ చరయల
దదప సమం తరంగ అమల జరగటం ఈ కలంల చసత ననమ. దశల ఆర థ క వయవస థ ల ఈ దశక
చరకననపడ పరభతవలక రణల ఇచచ శకతల, సంస థ ల వయకతగత స థ యల రణల రస ట రకచర‌
చసనట ల జతయ స థ యల ఆర థ క వయవసథ ల మరపల పరతపదసతయ. వటన సంస థ గత సర ద బటల అన
పలసతననర. 1970 దశకం నండ ఈ పరకరయ జతయ ఆర థ క వయవస థ లన సరచయటంల పరధన
సధనంగ మరంద. కరర ఎవడదైత గరర వడదనన చందంగ ఈ సర ద బటన పరయవకంచ సంస థ ల,
శకతల తమ తమ అవసరల మరక సర ద బట వధ వధనల నర ద శసతయ. ఈ వవరణ నపథయంల
యరపయన‌ యనయన‌ దశల ల జరగతనన పరణమల పరశ లద ద ం.

గరస పరభతవం బడ జ ట‌ల నధల కరత ఎదరకంటంద. ఐర ల ండ‌ పరభతవం బయం కంగ‌ వయవస థ
వైఫలయనన ఎదరకంటంద. పరచగల‌ల పరైవట రణ భరం ఎకకవగ ఉంద. సపయన‌ల ఈ అనన
రపల కలస ఆర థ క వయవస థ కదలైంద. ఐఎంఎఫ‌ మదల, యరపయన‌ యనయన‌ వరక వవధ
అంతర జ తయ దరవయ పట ట బడ యజమనయ సంస థ ల పరభతవ రణ భరం తగ గ ంచలంట వయయం
తగగ ంచకవలన మడ దశబ ద ల నట నయ-ఉదరవద సద థ ంతల వల ల వయటం పరరంభంచయ.
దంత రండళ ల కరతం ఆర థ కరంగంల పరరంభమైన ఈ సంక భం అనత కలంలన సమజక
సంకభంగ రపదలచంద. యరపయన‌ యనయన‌ పర ల మంట‌ నరవహంచన ఒక అధయయనంల
2009 ల ఇయ స థ ల జతయతపతత నలగ శతం పతనమైందన నర ధ రంచర. 2008 అకట బర-2009
జనవర మధయ ఒకక ఐర ల ం డ‌లన 20 సరవతరక సమమల, ఆందళనల జరగయ. గరస‌ల 2010 ల
ఏడసర ల కరమకల, వదయర ధ ల, ఉదయగల సరవతరక సమమ పటంచర. తజగ డశంబర 2010 ల
బరటన‌ పరభతవం వదయరంగంల ఫజల పంచలనన నర ణ యనక వయతరకంగ వలద మంద వదయర ధ ల
పర ల మంట‌న చట ట మట ట ర. బహశ ఈ స థ యల వవధ వర గ ల పరజల పరభతవ నరణ యలక వయతర
కంగ వధల ల క రవటం గత మడ దశబ ద ల ల ఇద మదటసర. ఈ పరణమం యరప‌న రజకయ
సంకభం దశగ నడ తందనన వయఖయల వనవసతననయ. సధ రణంగ 90 దశకంల వర ధ మన దశలైన
లటన‌ అమరక, ఆసయ దశల ల వనన ననదల ''ఐఎంఎఫ‌ గబయక‌'', ''ఐఎంఎఫ‌ రణల
వయతరకంచండ'', ''సరవభమతవనన కపడండ'' అన నడ యరపయన‌ యనయన‌ దశల ల నతయం
వనపడతననయ.

సమరజయవద దశక చరన పట ట బడదర ఆర థ క వయవస థ క రండ పరపంచ యద ధ నంతరం ఆసయల

జపన‌, ఐరపల జరమన, బరటన‌, ఉతతరన అమరక దశల కలకమైన స థ వర లగ మరయ.
అంతర జ తయ ఆర
థ క వయవస
థ ల ఆయ దశల, పర ంతల మమకం అయన తరన బట ట దరవయ
పట
ట బడదర వయవస థ ఎదరకంటనన వరతమన సంకభం ఆయ దశల, పరంతలపై తరతమ స థ యల ల
పరభవం చపతంద. ఇకకడ మర వషయనన పరసతవంచకవల. పట ట బడదర పరపంచంల మగలన
దశల అనసరంచన సంకమ వధనల కంట యరపయన‌ యనయన‌ల అంతరభగంగ ఉనన దశల ల
సంకమ వధ నల మరంత వసృ త తమైనవ. సషలస ట కటమ దశలత ఉనన భగళక సమపయత వల ల అద
జరగంద. రండ పరపంచ యద ధ నంతరం వర ధ మన దశల, సంపనన దశల సంకమ వధ నల బట
పటట న వషయం తలసంద. అయత అమరక, జపన‌ వంట దశల 60 దశకం నటక ఈ వధనల నండ
తరగమంచయ. కన యరపయన‌ దశల పరతయకంచ ఇంగ ల ండ‌, జరమన, ఫరనస‌ల ఈ వధనలన
మరకంత కలం కనసగంచయ. సషలస ట కటమల మఖయమై న శకల త గ ఉనన తరప జరమన, రషయ,
యగస ల వయల యరప‌ల కలక శకతలగ అవతరంచయ. దంత పట ఆయ దశల ల రజకయ
వయవస థ ల పర భ వం, ఆ రజకయ వయవస థ ల ల పర జలక అందతనన సవల, సకరయల నపథయంల
అదతరహ సవల, సకరయల కలపంచలసన ఒతతడక లన యయయ. దంత అమరక, జపన‌ల కంట
వసృ త తమైన సంకమ వధనల, వయవస థ ల యరపయన‌ దశల ల అమల ల క రవలసన రజకయ అవసరం
ఏరపడంద. లనపకంల సషలస ట కటమ దశల సధసతనన వగవంతమైన పరగతత పట ట బడదర దశల
అభవృద
ధ నమన సవళ
ల న ఎదరకన స
థ తక నటట బడంద. ఈ చరతర నపథయంత పట సకండనవయన‌
దశల అన పలవబడ మధయ యరప‌ దశల ల సంకమ వధనల జతయ ఆర థ క సమజక వయవసథ లల
అంతరభగంగ తరమదక వచచయ. వరస యరప‌ దశల ల వసతరమైన సంకమ వయవసథ ల ఉనకలక
వచచయ.

సషలస ట కటమ పతనం అయన తరవత యరపయన‌ దశల అనసరసతనన సంకమ వయవస థ ల
రజకయ అవసరం తరప యంద. ఇదకలంల సవైరవహరం పరరం భంచన సమరజయవద పరపంచకరణ
నపథయం ల అనన దశల ఆర థ క వయవస థ ల పరపంచ కృతమైన పట ట బడ అవసరల మరక పనరయవ
వసథ కరచబడ డ య. ఈ పనరయవవస థ కరణత పట ఆయ దశలల సంకమ వయవస థ ల తవరమైన మరపలక
లనయయయ. ఒకకసరగ ఇంతట వసృ త తమైన సంకమ వయవస థ లన సమలంగ రద ద చయటం ఆచరణ
సధయం కకపవటంత వటన కడ మరకట‌ సధనలగ మలచందక నతన వయహల
రపందంచబడ డ య. సంకమ వయవస థ లక అయయ ఖరచన పరభతవం భరంచటనక బదలగ దన
స
థ నంల పరపత వయవస థ లన వసృ త తకరంచటం ఇట వంట నతన వయహల ల అంతరభగం. అంద వల ల న
తలత అమరక ఆర థ క వయవస థ ఎద రకనన సంకభనక పరథమక మలల పరధ దటన పరపత
వధనల ల ఉండటనన మనం గమనంచవచచ. యరపయన‌ దశల ల సైతం పరస థ తల ఇందక భననంగ
లవ. ఒకపడ పరగతనన ఆర థ క వయవస థ క అనగణంగ పననల రపంల పరభతవనక వచచ ఆద
యల పరగవ. ఈ ఆదయల తరగ సంకమ వయయం రపంల ఆర థ కంగ వలవతక గరైన పరజలక
చరవ. పరపంచకృత పట ట బడ అవసరల తరచటనక పరభతవల పరథమ పరధనయత ఇవవటనక సద ధ మైన
తరవత ఈ ఆదయల తగ గ పయయ. దంత సంకమ వయవస థ లపై వచచంచటనక అవసరమైన నకర
నధల కరవడ డ య. ఈ నధల కరతత వచచ కతత సమసయల పరషకరంచటనక పరభతవల మరకట‌
మంతరనన పటంచయ. పరపత వసతల పంచయ. దంత గతంల పరభ తవం అందంచ రయతత
కడన సవల పంద పరజల నడ పరభతవ రయతల స థ నంల మరకట‌ పరపత దవర అందంచ
నధలత సవల పందతననర. పరపంచ కృతమైన పట ట బడ నకర సంపద సృష ట పై కందరకరంచటనక
భననంగ సతవర లభల కసం ఖండఖండల వంట పరగలతతటం పరరంభంచంద. అందవల ల న ఈ
కలంల నకర సంపద సృష ట న కలచ ఆర థ క పరమణం కపటల‌ ఫరమషన‌ ఈ కలంల తగ గ పత
ఉండటనన మనం చసతమ. ఈ పరస థ తల ల సంకభ పరభవం యరప‌ దశలపై, పరతయ కంచ ఆ దశల ల న
సమజక సంకమ వయవస థ లపై పద ద ఎతతన పడంద. ఆర థ క వయవస థ ల ల నకర సంపద సృష ట తగ
గ పవటంత
మరకట‌ సధనలపై ఆధరపడలస వచచంద. మరకట‌ సధనల జదం కంట దరణమైన డరవ టవస,
దవళ బదలయంపల-కరడట‌ డఫల ట శవప‌ల-వంట సధనల దవర నతయవస రల తరచకవలసన
దస థ తక పరజల నట ట బడడ ర. ఈ వషయనన పరసతవసత యర పయన‌ పర ల మంటర యనయన‌
పరచరంచన వశ ల షణ పతరంల // పరమతక మంచ సగలగ బడన దరవయసవల మరకట‌ల వచచ ఎగడ
దగడన తట ట కలకపయయ// అన నర ధ రం చంద. అందవల ల న తలదశల ఈ సంకభం మరకట‌ల
దరవయ సరఫర కరతగ వయకతం అయనపపటక, పరపతక పనదగ ఉనన దరవయ సరఫర కరత సంకమ
వయయంపైన, పరభతవ వయయంపైన పరతకల పరభవం చపంద. ఈ పరస థ తలల దరవయ సరఫర సజవగ
ఉండల చడటనక పరధనయత ఇచచన పరభతవం ఇందక సధనలగ ఉనన దరవయ సంస థ ల మనగడపైన
దృష ట కందరకరంచంద. దంత నజ ఆర థ క వయవస థ పతనం యథతథంగ కనస గంద. ఉతపతత పతనం,
వదశ వణజయపతనం, పరశరమకతపతత పతనం, పరభతవ ఆదయల పతనం వంట పరణమల
సమంతరంగ వయకతం అవతననయ.

పైన చపకననట ల యరప‌ దశల

ల సంకమ వయవస థ ల చరతర నపథయంల తరమదక వచచనవ కవటంత
ఈ వయయ భరంకడ పరభతవ ఖజనన దబబతసంద. మరకట‌ల నధల లనపడ అందబటలక
తచచ పరపత సకరయల నటమద రతల అవతయ. దంత గరస‌, ఐర ల ండ‌ వంట దశల దైనందన ఆర థ క
అవసరల తరచటనక, మరకట‌ చకరం ఇరస యధవధగ తరగటనక అవసరమైన కందన - దరవయ
సరఫర - సమకరచలస వచచంద. ఈ బధయత యరపయన‌ యన యన‌ పర ల మంట‌, ఐఎంఎఫ‌ నతతన
పడంద. అంతర జ తయంగ ఇటవంట పరస థ తల తలతతనపడ జకయం చసకవటనక ఐఎంఎఫ‌ వద ద
నధల, సధనల ఉననయ. యర పయన‌ యనయన‌ వద ద గన, యరపయన‌ బయంక వద ద గన
అటవంట నధల, సధనల లవ. దంత అనవరయంగ ఈ దశల ఐఎంఎఫ‌ రణల కసం
ఎదరచ డలస వసతంద. ఈ రండ సంస థ ల ఇతర దశల నండ సకరంచన పట ట బడల, ఐఎం ఎఫ‌
బంగరం నలవల అమమకం దవర సకరం చన నధల నండ ఈ దశలక అప ఇవవలసన పరస థ త
వచచంద. ఈ కరమంల భగంగన ఇయ మడంచల పరషకర చరయల చపట ట ంద. మదట అంచగ
సంపర ణ ంగ దవళ తసన దశల - గరస‌, ఐర ల ండ‌ వంట దశలక ఐఎంఎఫ‌ దవర సంస థ గత రణల
అందచయటం, రండవ అంచగ యరపయన‌ యనయన‌ పరధల 680 బలయన‌ డలర ల త మరకట‌
స
థ రకరణ నధ ఏరపట చయటం దవర మరకట‌ వర గ లక, దరవయ పటట బడక మరకట‌ సమర థ యంపట ల
వశవసం కలపంచ పరయ తనం చయటం, మడ అంచ కంద దవళ తసన దశల ల ఆర
థ క వయవస థ ల పనరన
రమణం పరత సంస థ గత సరద బట ల అమల చయటం. ఇకకడ అసల సమసయ తలతతతంద. 2010
డశంబర నటక దశల దవళ గరస‌, ఇటల, ఐర ల ండ‌ల పరధ దట సపయన‌, సవడన‌లక వసతరంచ
సచనల కనపసతననయ. దంత 2009 ల కవలం గరక వషదం- గరక టరజడ- గ పలవబడ డ ఆర థ క
సంకభం నడ యరపయన‌ యనయన‌ స థ య సంకభంగ రపంతరం చందంద. ఈ సంకభంల
అనన కణల అనన దశల ఆర థ క వయవస
థ ల లన వయకతం కవటం లద. గరసల లట బడ జ ట‌ సమసయ.
ఐరల ండ‌ల బయంకంగ‌ వయవసథ పతనం సమసయ, పరచగల‌ల పరైవట రణభరం ఎదరకంటననయ.
సవడన‌ ఈ అనన సమసయల సమహరం. బయటక కనపంచ సంకభ రపం ఏదైన అనన దశల ల న
సంస థ గత సర
ద బట
ల పరత ఈ భరలన పరజలపై మపందక పద ద ఎతతన పరయతనల జరగ తననయ.
ఈ పరయతనలన నలవరంచగలగన వమపక శకతల ఆయ దశల ల బలహనంగ ఉండటంత ఈ
పరయతనల మరంత ఊపంద కననయ.

ఉదహరణక డశంబర 15 న రతరపట జరగన గరక పర ల మంట‌ సమవశల పరజల జవతల ల కళరతర
అయయయ.. ఈ సమవశ ల ల కరమకల వతనల పరగదలపై మరట రయం వధంచటం,
పరభతవరంగంల ఉపధ కలపనపై నయంతరణల వధసత చట ట ం ఆమదంచర. దంత పట
కరమకవర గ ం, సమనయ పరజల అనభవసతనన సంకమ ఫలలపై కడ పరమతల వధంచర. గత
సంవతసరంలన ఈ పరయతనల పరరంభమ యన గరక ఆర థ క వయవస థ కలకకరకపవటంత
సంవతసరనక పైగ అనధకరకంగ అమల జరగన ఈ సర ద బట ల క నడ చట ట రపం ఇచచర. ఇపపటక
రటంగ‌ సంస థ ల నండ హచచరకల అందకంటనన పరచగల‌, సవడన‌ల ఇందక భననంగ ఏమ లవ.
గరస, ఐరల ండ‌ తరహల ల న సంసథ గత సర
ద బట ల క ఈ దశధనతల బటల వసతననర. ఇపపటక సమజక
వయయంపై నయంతరణల వధంచ, మరకట‌ల దరవయ సరఫరక పరధనయత ఇచచన ఇట పరభతవ
ఆదయం గన, అట ఆర థ కభ వృదధ గన పంజకనన దఖలల లవ. ఐఎంఎఫ‌, యరపయన‌
యనయన‌ పర ల మంట‌ వధంచన షరతల, సర ద బట పథకల వల ల రననన మడళ ల ల ల ఒకక గరసలన
11 శతం స థ ల జతయతపతత పతనం అవతం దన అంచన. సపయన‌, ఐర ల ండ‌ వషయంల కడ 11, 12
శతం నష ట ం జరగతంద. అంట ఈ మరక భరల పరజలపై పరగ తయ. బరటన‌, ఫరనస వంట దశల
కడ రణ భరనన ఎదరకంటనన ఆ దశల ఆర థ కంగన, రజకయంగన నయకతవ స థ నంల
ఉండటంత ఆయ దశల పర ల మంట‌ల సవతంతరంగ ఈ చరయల తసకం టననయ. దనన నయ-
ఉదరవద వశ ల షకల సంస థ గత సమర థ యం అంటననర. అంట ఇటవంట సర ద బటల అమల
జరగనపడ పరజల నండ తలతత పరతఘటనన ఎదరకగల సమర థ యం పరభతవలక ఉండటం.
అటవంట సమర థ యం లన పరభతవల దశయంగ సర ద బట ల అమల జరపందక గరస‌ తరహల
అషట కష
ట ల పడలస వసతంద. పగస దశల యరజన‌ ఆర థ క చటరంల అంతరభగం కవటంత ఈ
దశల వైఫలయం మతతంగ యరజన‌ వైఫలయ సఫలయలపై పరభవం చపతంద. ఇద అంతమంగ
రజకయ చటరమైన యరపయన‌ యనయన‌ మనగడన పరభవతం చసతంద. జరమనల ఇపపటక ఈ
తరహ వదనల వంటననమ. ఆర థ కంగ వఫలమైన దశలన నలబట ట టనక జరమన తన వనరల
వచచంచలస రవటనన ఆ దశంలన మతవద శకతల అభయంతరపడతననయ. మరవైపన గరస, ఐర ల ండ‌
వంట దశల ఐఎంఎఫ‌ నండ అప తచచకవటనన వయతర కంచ శకతల దనన యరపయన‌
యనయన‌ అంతర గ త వయవహరలపై బహయశకతల జకయంగ పరగణసతననయ. మంద మంద ఈ
వవదం మదర ఏ రపం తసకం టందనన వషయనన పరశలంచల. ఇపపటక అమరక, బరటన‌లల
మతవద శకతల పై చయ సధంచయ. దంత మళ ల పరపంచకరణ కరమనన మందక నట ట న సంస థ గత
సర
ద బట ల కరమం తలత యరప‌లన, పకకంగ అమరకలన తరమదక వచచయ. ఈ పరణమల
గమనసత 80 దశకంల ఈ రండ దశల ల ఆధపతయం చలయంచన రగనజం, థచరజం నట రజల
గరతక వసతననయ. ఈ తరహ ధరణల ఇటవైప యరపయన‌ యనయన‌ ఏకతవనన సవల
చసతంట మర వైప అమరకల బష‌ వధనలక నరసనగ పరజల గలపంచకనన డమకరల ట పరభతవం
కడ దరవయ పట ట బడ ఒతలతళన తట ట కలక కరమంగ ఊసరవల ల ల రంగల మరసతంద.

ఈ పరస థ తల
ల సమరశల పరట చరతర ఉనన గరస వంట దశల
ల సంస
థ గత సరద బట
ల రజకయంగ
జయపరదం అవతయ లద అననద కలకపరశనగ ఉంద. అకకడ పరజ ఉదయమల బలం మద
సఫలయవైఫలయల ఆధరపడ ఉంటయ. ఈ సర ద బట
ల రజక యంగ వఫలం అవటం అంట ఆయ
దశ ల లన పరజతంతర శకతల పైచయ సధంచటం మననమట. అపడ దరవయ పట
ట బడ అవసరల దృష
ట య
కకండ పరజల అవసరల దృష ట య ఆర
థ క వయవస
థ లన పనరయవవస
థ కరంచటం జరగ తంద. లటన‌
అమరకదశల ల ఈ పరయగం అంతర జ తయ దరవయ పట
ట బడ వధంచ పరమత లలన అమల
జరగతంద. యరప‌ల కడ ఇలగ జరగత పగస కటమలన మగలన దశల కడ గరస బట
అనసరంచవచచ. గరసల పరజతంతర శకతల వఫలమైన పకంల అంతమంగ యరపయన‌
యనయన‌న మరంత కట ట దట
ట మైన యరపయన‌ దరవయ సంఘటనగ మరసతంద. అంట యనయన‌
ల శకతవంతమైన దశల అవసరలక అనగ ణంగ బలహన దశల దరవయసరఫర వధ నల నర ణ యం
అవతయ. దంత ఆయ దశల ఉతపత,త ఉపధ కలపన, సమజక వృద ధ బలమైన జరమన, ఫరనస, బరటన‌
వంట దశల అవసరల మరక మతరమ జరగతంద.

చవరగ మర వషయనన పరసతవంచ కవలస ఉంద. యరపయన‌ యనయన‌ల కనపసతనన వృద ధ రట

ధరణల కవలం యరపయన‌ యనయన‌క పరమతం కవ. అమరక ఇపపటక తమ దశంల
ఉపధ కలపన పంచందకంట అంతర జ తయ వణజయంల ఆతమరకణ వధనల పటసతంద. అంత
స
థ యల కకపయన జరమన కడ ఇద ధరణన అనసరసతంద. బహళపక వణజయ ఒపపందం పరపంచ
వణజయ సంస
థ దహ రండ‌ చరచల జయపరదం అయయ సచనల కనచప మరల లకపవటంత వవధ
దశల పరం తల వరగ దవైపకక సవచఛ వణజయ ఒపపం దల కదరచకంటననయ. ఈమధయ కలంల
ఆసయన‌-భరత‌, ఇయ-భరత‌ల మధయ అటవంట ఒపపందల కదరన సంగత పఠకలక తలస.
ఈ దశల అనన దశల ల పలకవర గ ల తమ ఉతపతతల అమమక వలంట తమ ఉతపతతల
అమమకవలన పట ట బడతయ. దంత ఇపపట వరక అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల వృద ద రట పతననన
నవరంచటనక ఉద ద శంచన ఉదద పన పథకల అంతర జ తయ సవభవం కలపతయ. ఏ దశనక ఆ దశం
తన పలకవరగ ల అవసరల మరక ఉద ద పన పథకల ల న, దరవయ సరఫర వయవస థ ల లన మరపల తసతయ.
ఈ పట ఇపపటక కదంచకపయన అంతర జ తయ వణజయనన పరతకలంగ పరభవతం చసతంద.
ఏతవత గత రండళ ల గ అమల జరగన ఉద ద పన పథకలత పరపంచ ఆర థ క వయవస థ స
థ ద బత దశన
అధగమంచ పరగమంచటం కష ట ంగ మరతంద. అమరక అనసరంచన వధనలత తరమదక
వచచన అంతరజ తయ పట ట బడదర వయవస థ సంకభం పరపంచ ఆర థ క వయవసథ న స థ ద బత దశక తసత గత
సంవతసరం కలంగ యరపయన‌ యనయన‌ల చట చసకంటనన పరణమల, వలగ చసతనన
సరవభమతవ సంకభల పరపంచ ఆర థ క వయవస థ న 1929 నట తరహల మహ మందయం దశగ
నడతననయన నర ధ రంచవచచ.

Friday, February 4, 2011

బంగల‌న అస
థ రత నండ సస
థ రతక నడపన లఫ
ట ఫ ర ంట‌
Published in Marxistu Feb 2011
బంగల‌ల దర ఘ కలంగ నదర ణ ంగ ఉనన వఛచననకర శక త ల క నడ తృణమల‌ కంగర స‌ ఒక వదకగ
మరంద. దంత ఇపపట వరక బంగల‌ల కనపంచన అస థ తవ వదల, తరగమన వదల నడ మనక
కనపసతననయ. ఈ శకతల బంగల‌ గత మడననర దశబ ద లగ సధంచన రజకయ సస థ రతన,
పరజతంతర చైతనయనన, ఆరథ క ఫలలన ధవంసం చయబనకంటననయ. వటక జతయస థ యలన
పరగతనరధక శకతల చదడవదడగ నలసతననయ.

నడ పశచమబంగల‌ రజకయ పరణ మల కవలం వమపక శరయభలషల దృష ట న కద. మతతం

పరపంచ దృష ష సతననయ. వరసగ ఏడ సర
ట నకర ల అసంబల ఎనన కల ల వజయ దందభ మగంచన
వమపక సంఘటన ఎనమదసర కమయనస ట పతకనన ఎగరవస త ంద లద అన వమపక అభమనల
ఆతరంగ ఎదర చసతననర. ఈ కలంల రష ట రంల చట చసకనన పల ఆర థ క రజకయ పరణమల
నపథయంల వమపక వయతరకల వషపరచరనక ఒడగడతననర. బంగల‌ల వమపక పరభతవం
సధంచ వజయలన చననవ చస చప పరయతనల పరరంభ మయయయ. దనక తడ నడ దశంలన,
బంగల‌లన మడంతల మంద ఓటర ల 70 దశకం తరవత పట ట న వర కవటంత అంతక పరవప
రజకయ సమజక పరస థ తల ఏ పరస థ తల ల బంగల‌ పరజల వమపక సంఘటనక పట ట ం కట
ట ర,
దనక మంద రష ట రం కంగర స ‌ పలనల ఏ వధంగ నష
ట ప యంద అనన వషయల గరంచ తలసకన
అవకశం లద. ఈ నపథయంల 60-70 దశకల నట దశ రజకయ పరస థ తన స
థ లంగ, బంగల‌
రజకయ చతరనన వవ రంగ పఠకలమందంచ పరయతనమ ఈ వయసం.
నపథయం

సవతంతయరనంతర తల రండ దశబ ద ల నహర పరతయక పరయవకణల అమల జరగన అభవృద ధ

వయహనక గల పరమతల అనతకలంలన వల ల డయయయ. రజయంగం అందరక అందంచన హకకల,
అవకశలన పరజల సంపర ణ ంగ అనభవంచ పరస థ త లకపయంద. పరజ సమకరణ పరధన వయహంగ
సవతంతయరదయమంల పన చసన కంగరస‌, అధకరనక వచచన తరవత హకకల సధనక పరజసమకరణక
బదల అధకర యంతరంగంపై ఆధరపడ స థ తక మరంద. దంత దనపై భరమల తలగపడనక పరజ
లక అట ట కలం పట
ట లద. తల దశబద ంననర కలంల పరభతవం అమల జరగన పల వధనల,
అభవృద
ధ వయహల పరయవసనంగ పలక సంకర ణ ంలన వర గ పందకల పదద ఎతతన మరపల వచచయ.

నహర రపందంచనఅభవృద ధ వయహం పరధనంగ పరభతవ పట ట బడ, దనన వనయ గంచందక

తరమదక వచచన పరణళక వయవస థ లపై ఆధరపడ ఉంద. సవతంతయర నంతరం తకణమ రపందంచన
ఈ అభవృద ధ నమనల, అభవృద ధ ఫలల ల అందరక భగ సవమయం ఉండలనన లకయం ఎంత కంత
ఉండద. తలత నహర తన అభవృద ధ నమన చట ట కంగరస‌లన భనన వర గ లన సమకరంచ గలగర. ఈ
అభవృద
ధ వయహం మరక వగ వంతమైన పరశరమక వధననక సమంత రంగ గరమణ పరంతంల
వయవసయ సంసకరణల అమల జరగలస ఉంద. కన రష ట ర పరభతవల ల నర
ణ యతమక పతర పషంచన
ధనక రైతంగం, దనక నయకతవం వహసతనన రష ట ర స థ య కంగరస‌ నతృతవం ఈ వయవసయ
సంసకరణలక మకలడ డ ంద. దంత 60 దశకం తరవత దశవయప తంగ వయవసయ సంసకరణలక, దనక
పరయయపదంగ నలచన భసంసకరణల చట ట లక కంగరస‌ నయకతవం తట ల పడచంద. ఈ సమయం
లన నహర అసతమంచర. కంగరస‌ నయ కతవం కరమంగ తరగమ వదల చతల ల క మరంద. దంత
పట అపపట వరక అమల ల ఉనన కందర రష ట ర సంబంధల ల న, కంగరస‌లన జతయ నయకతవం, రష ట ర
నయకతవం మధయ ఉండ సంబంధల ల న సమతలయత దబబతననద. నహర హయంల పరధన దృష ట జతయ
రజకయలపై ఉండటంత రష ట రస థ య నయకతవనక రష ట రస థ య అవసరల నపథయంల రజకయ వధ
వధనల రపందంచటంల అవసరమై నంత సవఛచ, సవతంతరత ఉండవ. నహర తరవత పర ట పగ గ ల,
పరభతవ పగ గ ల చపట ట న ఇందర గంధ హయంల ఈ సవచచ కరవైంద. జతయ స థ యలన, రష ట ర
స
థ య లన కంగరస‌ నయకతవం అస థ తవనన కలపయ ఇందర గంధ భజన బృందంగ మరంద.
జతయ రజకయల ల వధన పరమైన చరచల స థ నంల వయకత కందరంగ చరచల మదలయయయ.
కంగరస‌ల అంతర గ త సస థ రత దశనక సస థ రత అనన ననదం మంద కచచంద. ఈ మరప ఒకక పర ట
నరమణనక పరమతం కలద. దశం అనసరంచలసన ఆర థ కభవృద ధ వధనం పద ద ఎతతన ఒడదడ
కలక లనైంద. అధకరంపై పట ట కపడ కనందక సమజక నయయం పరతపదకన అపపట వరక
అనసరసత వచచన వధనల స థ నంల ఎకమడటవ‌ వధనల తరమదక వచచయ. పరశరమకభవృద ధ ల
రండ పంచవర ష పరణళక చపంచన మర గ ంనండ పరభతవం వైదలగంద. వయవసయ సంసకర ణల ల
భసంసకరణలక పద ద పట వయటం దవర గరమణ నరదయగం, దరవయలబణం తగ గ ంచటం,
పరశరమకభవృద ధ క అవసరమైన రజరవ వనరల సృష ట ంచటనక బదల సంకతక పరజ ఞ నం
వనయగం దవర వయవసయ ' ఉతపదకత' పంచటం పరభతవ లకయంగ మరంద. సమగరభవృధ ధ లకయంగ
కక నర ద టష ఓటబయంకలన సంఘటతం చసకవటం ఆర థ క వధనల లకయంగ మరంద. ఈ
ఓటబయంక ఆధరంగ అధక రనక వచచన కంగరస‌ ఇందరగంధ నతృ తవంల పరజసవమయం ఖనక
పలపడంద. ఈ పరస థ తల ల రజయంగం కనస హమ ఇచచన పరజసవమయభరతనన పరరకంచకనందక
పరతయమనయ రజకయ ఉదయమం అవసర మైంద.

సవతంతయరనంతరం

బంగల‌ రజకయ చతరం

దశవయపతంగ వయవసయ రంగంల వచచన మరపల లగన బంగల‌ల కడ వయవసయరంగంల

వర ం టతం కవటం భసంసకరణలత పరత అయయ ంంద. మగలన రష
గ ల ఏరపట, సంఘ ట రల మదరగ
ఆధపతయ కలం గన, ఆధపతయ కలల చతల ల భ కందరకరణ గన బంగల‌ల లవ. దంత రష ట ర
వయపతంగ వైవధయభరతమైన భ సంబం ధల, వర
గ సంకర
ణ ల తరమదక వచచయ. ఆధపతయ కలం
కందరంగ సమజక సమకర ణల లకపవటంత రజకయ పర ట ల వర
గ ం పరతపదకన పరజలన
సమకరంచటనక మర గ ం సగమమం అయయంద. సవతంతయరపరట కలంల కడ వప ల వ భవలక
బలమైన పనదల కలగన బంగల‌ సవతంతయర నంత రం ఆ పరతయకతన నలపకంద. బలమైన
వమపక ఉదయమనక కందరంగ మరంద. సవతంతయరనంతరం దశ వభజన నపథయంల రష ట రభవృద
ధ క
అవసరమైన మలక వనరల, వశలమైన భభగం నట తరప పకసతన‌ వశం కవటం, దశ వభజన
నపథయంల బంగల‌క నరవసతల మప ఎదరవటనక కరణం కంగరస‌ అనసరంచన వధనల అనన
అభపరయంత బంగల‌లన వదయధకల కంగరస‌క దరమయయర. జమందర రద ద వంట చరయలత
రైతంగం లబ ద పందన పైన పరకనన చరతరక కరణల వల
ల బంగల‌ల కంగరస‌ పర
ట వళ
ల నకనందక
పరమత అవకశల వచచయ. మగలన రష ట రల
ల లగ సవతంతయరనక మంద బంగల‌ల కంగరస‌ పర ట
ఏ స థ యలన పరభతవంల చలమణ కలద. ఇనన పరమతల ఉననపపటక సవతం తయరనంతరం తల
దశబ ద ంననర కలంల దశ వయపతంగ ఉనన సనకల పవనల నపథయం ల బంగల‌ల సైతం కంగరస‌
పరట అధక రనక రగలగంద.

1960 ల నట నండ రష ట రంల కంగరస‌ పతనం పరరంభమైంద. ఇందర గంధ నతృతవంల ఈ పతనం
సంపర ణ మైంద. అధకరనన, పర ట పై పతతననన కపడ కవటనక ఇందర గంధ పరజసవమక పద ధ తలన
గక నరంకశ, పరజసవమయ వరద ధ పదధ తల అవలంబంచటంత అపడ ఆవరభ వసతనన మధవ వర గ ం
కంగరస‌క దరమైంద. నరమణ పరంగ చసకంట బస రర, అతలయఘష‌ వంట వర బంగల‌
పససక నయకతవం వహంచనపడ వర సవతంతర పన వధననక నహర ఇచచనంత అవకశం ఇందర
గంధ ఇవవలద. దనక తడ బలమైన స థ నక నయకతవనక వయతరకంగ మర గ ర పన తయర
చయటం, దనన పరతసహంచటం దవర రష ట ర సథ యల కంగరస‌ నయకతవం మఠకమమలటల ల మనగ
తలల చయటం, అదన చసకన నమమన బంట ల న పర
ట అధయకల చయటం అనన ఇందర గంధ
వధనం రష ట ర కంగరస‌ల మరంత కమమలటలక దర తసంద. వరస రష ట ర సథ యల కంగరస‌
వైఫలయంత 1967 నటక రజకయ శనయం ఏరపడంద. జతయ కమయనస ట ఉదయమంల వచచన చలకత
అపడ తరమదక వచచన భరత కమయనస ట పర ట (మరకసస
ట ) పరతస
థ యల ఈ శనయనన పరంచందక
సదధ మయయ పరస థ త లకప యంద. రష ట ర రజకయ రంగంల సపఐ(ఎం) తరగలన శకతగ
అవతరంచటనక, కంగరస‌ వైఫలయంత ఏరపడన శనయనన పరంచ రజకయ అస థ రత స థ నంల సస థ రత
సధంచ టనక రష ట రనక దదప దశబ ద కలంపైగ సమయం పట ట ంద. ఈ దశబ ద కలంల జతయ
స
థ యల కంగరస‌ పరజదరణ కలపవటం, కంగరస‌ల చలకల రష ట ర రజకయలన పరభవతం చశయ.

దశబ
ద కలప అస
థ రత

1960 దశకం నటక కంగరస‌ దశవయ పతంగ పరతకల పవనల ఎదరకవలస వచచంద. నహర
పరరంభంచన అభవృద
ధ వధనల నండ వైదలగటం, ఆర థ క సంకభం, ఆహర సంకభం, కంగరస‌
సంసథ గత కరణల, చైన-భరత‌ యదధ ం ఈ పరతకల పవనల వగనన పంచయ. వవధ రష ట రల
ల
పరజల పరతయమనయ రజకయ శకతల వైప నడవటం పరరంభమైంద. తమళనడల డఎంక, కరళల
సపఐ(ఎం) ఈ దశగ దశనక దర చపయ. పశచమబంగల‌ల కంగరస‌ పతనం మగలన చట ల కంట
మరంత వగంగ జరగంద. బంగల‌ కంగరస‌ల తలతరం నతల అంతరంచన తరవత వర స థ ననన
పరంచ స థ యక ఏ నత ఎదగలద. బస రర, అతలయ ఘష‌ వంట నతల పర ట క రష
ట ర వయపత
యంతరంగనన రపందంచటంల కలక పతర పషంచర. 1962 ల బస రర మరణం తరవత బంగల‌
కంగరస‌ల మఠ కమమలటల పచచరల థ యల 1967 ల కంగరస‌ ఓటమ చవచసత
ల య. జతయ స
బంగల‌ ల అంతక ఐదళల పరవమ కంగరస‌ చలపయ బలహనపడంద. ఓటమ పలయయంద. తదవ ర
రజకయ అస
థ రతక లనైంద బంగల‌.

1968-1971 మధయ కలంల రష ట రంల ఏరపడన రండ సంకర ణ పరభతవల పరధనంగ వర

గ సంకర ణ ల.
ఒకవైపన బర జ వ, భసవమయ వర గ నక పరతనధయం వహంచ పర ట ల మరవైపన ఈ శకతలన వయతరకంచ
వమపక పర ట ల సంకర ణ పరభతవంల కలక భగసవమల కవటంత వట మధయ సమనవ యం
కరవడటం, వర గ సమరసయం లపంచటం సహజమైంద. అయత ఈ సమనవయ లపనక వర గ దృకఫధంత
కడన వధనల అనసరం చలన వమపకల నర ణ యంచటం కరణం. ఈ వధనలత వమపకల
పరజలక మరంత దగ గ రయయయ. 71 ఎననకలక మంద వమపకల మడంట ఒకవంత ఓట ల సధం
చవన పైన చపకననమ. అపపట ల వమ పకల పరజకర ష ణ శకతక ఏరపడ
డ పరమతలన ఈ రండ సంకర ణ
పరభతవ పరయగల దవర వదలంచక గలగయ. రష ట రంల వర గ సమక రణల మర, శరమజవలందర
ఒక పకం గన, దపడ దరలందర మర పకంగన చలపయన వతవరణం నలకంద. సంకర ణ ం
లన భగసవమల తమ బలనన పంచక నందక ఒకరన మంచ ఒకర ఎతతల వసక ననర. పరజ
పరయజనం, శరమకవర గ పరయ జనం, పరజసవమక వలవల పరరకణ, రజయంగం హమ ఇచచన
కనసహకకల పరజ లక అందబటలక తవటమ లకయంగ ఎంచకనన భరత కమయనస ట పర
ట
(మరకసస
ట ) అందకనగణంగ పరజసమకరణ, తదవర వర గ శకతల పందకల మరప సధన లకయంగ
ఈ కలంల పరటల చేసససస ేసే ందసే . ఈ కలంల జరగన పరశరమక ఆందళనల ల న జయతబస
లయన‌ ఆఫ‌ ద సమమర‌ (మండవస వల గర జ ంచ సంహంగ) పరపందడ. ఎకకడ ఏ చనన సమసయ
తలతతన పర ట అకకడ పరతయకమయయ స థ తక పర ట సభయల, శరయభ లషల పనద వసతరంచంద. ఈ
కలంలన సపఐ(ఎం) భరతదశంల వప ల వనక కరమక, కరష క మైతర పనద అనన పరట కరయకరమ
సరంశనన ఆచరణల పట
ట ంద.

ఈ పరస థ తల
ల రష ట రంల బలమైన శకతగ ఉనన సపఐ(ఎం) పరధన పరతపకంగ ఎద గంద. పరజలమంద
రజకయ ఆర థ క పరతయ మయయనన ఉంచంద. 77 క మంద జరగన అనన ఎననకల ల న వమపక పర ట ల
మడంట ఒకవంత ఓట ల సంపదంచకన కలకమైన శకతగ ఉననయ. పరజందళనల దవర వమ
పకల, పరతయకంచ సపఐ(ఎం) పరజలక మరంత దగ గ రైంద. ఈ కలంల రష ట రంల అసథ రతత పట
అణచవత కడ కంగరస‌ చతల కలక సధనంగ మరంద. సవఛచ పపసలైన బంగల‌ పరజల ఈ
అణచవతన తవరంగ వయతరకంచర. తలసర రష ట రంల 1967 ల సంకర ణ పరభతవం ఏరపడంద. ఈ
సంకరణ పరభతవంల భగసవమగ ఉనన భరత కమయనస ట ట (మరకసస
పర ట ) వవధ వరగ ల పరజలక
చరవయయందక వలగ హం శఖత పట వయవసయ శఖ, కరమకశఖ వంట మంతరతవ శఖల
చపటట ంద. ఈ కలంలన రష ట ర పరభతవం తలసర శంత భదరతల సమసయన రండ రకలగ వభజ
చంద. ఒకట వర గ పరటల, రండద వయకతగత వషయల, చట ట ల ఉలల ంఘన, దపడల, అరచకతవనక
సంబంధంచన శంతభదరతల సమసయ. జయతబస నతృతవంలన హంశఖ శంతభదరతల సమసయలపై
తవరంగ సపందం చద. కన వర గ పరటల వషయంల జకయం చకయనక పరమతల వధంచంద.
తదవర రజయంగ యంతరం వర గ పరటల వషయంల తటస థ యం పరదరశంచల చయగలగంద
సపఐ(ఎం) నతృతవంలన పరజతంతర ఉదయ మం. బహశ పరపంచంలన ఇద వమపక లక కతత
అనభవం. జతయ స థ యల రజయంగ యంతరం వర గ ఉదయమల పట ల అణచవత వైఖర అనసరసత
ఉండగ ఒక నర ద టష పరంతంల మతరం రజయంగ యంతరం వర గ పరటల పట ల తటస థ ధరణ
అనసరంచల చయగలగటం ఆ పరంత వమపక ఉదయమం సధంచన పరతయక వజయంగ చపకవల.

బంగల‌ల వరగ పరటలన రజయంగ యంతరం జకయం పరధ నండ మనహయం చంటం దవర పలన
వయవస
థ ల ఏరపడన శనయనన భరత చయటనక పరజ ఉదయమలన సపఐ(ఎం) సధనంగ మలచకంద. ఈ
వధమైన ఎతతగడ పరజలక తకణ పరయజ నల, ఉదయమనక ఫలతల చపంచటంత మరంత మంద
పరజనకం ఉదయమంలక పరవశంచల పరతసహచంద. అదసమయంల పరజ ఉదయమం స థ నకంగ పలన
యంతరం గం పతర కడ పషసత మందక సగంద. వర ధ మన దశంల నర
ద టష పరంతంల రజయంగ
యంతరనన బలహనం చస పరజ ఉదయమం ఆ సథ నం ఆకరమంచకవటం అననద బంగల‌ పరయగంలన
సధయమైంద. దనక మంద తలంగణ సయధ పరట కలంల పరమత పరంతంల ఈ పరయగనన
అమల చసంద కమయనసట ట .
పర

ఈలగ 1971 ల పకసతన‌త జరగన యద ధ ం, బంగల దశ‌ ఆవరభవంత జతయస థ యల వల ల వతతన

పరజదరణత కంగరస‌ ఇందర గంధ నతృతవంల తరగ అధకరనక వచచంద. బయంకల
జతయకరణ, రజభర ణల రద ద వంట చయలత పట 71 ల పకసతన‌ త జరగన యద ధ ం, దన
నపథయం, సద
ధ ంచన వజయం కడ జతయ స థ యల కంగరస‌ పర ట ల నలకనన అస థ రతన ఒక కలకక
తచచంద. ఇందర గంధ కంగరస‌ పర ట క తరగలన నతగ మరర. నహర మరణం తరవత జతయ
స
థ యల కంగరస‌క ఆ వధమైన ఆదరణ లభయం కవటం ఇద మదట సర కవటంత ఇందర గంధ
కటరక కనన మనన గనన పరస థ త ఏరపడంద. 71 ల జరగన శసనసభ ఎననకల ల పరతయకంచ బంగల‌ల
పరజసవమక వలవలక పతర వశర. చవరక ఎననకల ల పలకపర ట అనసరంచన అపరజసవమక
చరయలక నరసనగ జయతబస సైతం ఎంఎలయ పదవక రజనమ చయలస వచచంద. దర ఘ కలంగ
బంగల‌ల వమపకల ఎదగదలన అడ డ క వలన కంగరస‌ చసన అనన పరయతనల వఫలం కవటం,
జతయ స థ యల పరగన పరజదరణ దననత వచచన అధకరనన సకరమంగ పరజపయగ చరయలక
వనయ గంచటనక బదల బంధపతక, అధకర దరవనయగనక, రజకయ నరంకశతవనక,
పరతపకల ఏరవతక కంగరస‌ ఉపయగంచ కంద. ఈ దరబద ధ మరంత వసతరంచ చవరక దశనన
అతయవసర పరస థ త వైప నట
ట ంద. ఈ కలంల సస
థ రమై న సంకరణ ం ఏరపడందక అవకశం
లకపయంద. పలన యంతరంగం రష ట రభవృదధ క సంబంధంచన సమజక ఆర థ క అంశలపై దృష ట
కందరకరంచ సమర
ధ యనన కలపయంద.

వర
గ పరటల

రజకయ అస థ రతత, పలన యంతరం గం వైఫలయంత కకవకలైన బంగల‌ల వర గ పరటల

పంజకననయ. సంకర ణ పరభ తవల నతృతవంల అమల జరగన భ సంసకరణల ఫలల పరరకంచకన
కరమంల రష ట రంల పర త గరమం వర గ పరట వదకగ మరంద. రష ట రంల సంకర ణ పరభతవలన రద ద చసన
పరతసర కందరం రష ట రపత పలన వధంచంద. రష ట ర పలన పగ గ ల చపట ట ంద. రష ట రంల జరగతనన
పరటం అపపట వరక సధంచన వజయలన సంఘటతంచసకవ టనక అనన వషయనన అర థ ం
చసకలన పర ట లన కనన శకతల నకసల‌బర పరంతంల పర ట న ధకకరంచ సయధ చరయలక
పలపడటం త నకసలైట‌ ఉదయమం ఆవరభవంచంద. రష ట రం ల అసథ రతన మరంత పంచ పషంచటంల
నకసలైట‌ ఉదయమం తనవంత పతర పషం చంద. పైగ ఈ ఉదయమం పరరంభం అయన కద ద కలనక
సపఐ(ఎం)న తన పరధన శతృవగ ఎంచకంద. నడ ఒరసస, బహర‌, జర ఖ ండ‌ సరహదద పరంతనన
కందరంగ చసకన మవయస ట ల బంగల‌ల కరయకరమ ల నరపనట ల నడ నకసలైల ట భగళక వసల
బటన ఆసరగ తసకననర. దశవయప తంగ అతయవసర పరస థ త కంద పరజల హకక ల నలగపతంట
నకసలైల ట బంగల‌ల కంగరస‌త కలస వమపకల పరతయకంచ సపఐ(ఎం) కరయకరతలన ఊచకత
కయటం పరరంభంచంద. ఈ పరణమమ ఆధనక బంగల‌ల అర థ ఫససట పలనగ రకర డ ల కకకంద.
ఈ కలంల కందరంలన కంగరస‌ పరభతవం బంగల‌న దరలక తచచకనం దక అనక చరయల
చపటట ంద. అందల రండ మఖయమైన పరపలనపరమైన మరపల ననయ. ఒకట పరభతవం అనసరంచ
అణచ వత వధనం రజయంగపరమతలక బయట ఉంటందన పరకటంచటం. ఇందల భగంగ
పలసల ఏ పరస థ తల ల కలపలక పలపడన దనపై నయయవచరణ ఉండదన పరకటంచ టంత
ఉదయమలపై పలసల వరచకపడ టనక తర తసనట ల ైంద. రండంద గఢచర వభగనక నకసలైట‌
సమసయ పరషకర బధయతల అపపగంచటం. కందరం నకసలైట‌ అనన పదనక ఇచచన నరవచనం చల
త త మైనద. రష
వసృ ట రంల పరధన రజకయ సరవంతల పన చసతనన వమపకల, సపఎం కరయకరతలక
కడ వరతంచ వధంగ మరచ వరందరన ఏరవస బధయత గఢచరయ వభగనక అపప గంచర. ఈ
వధంగ పలసలక అదప లన అణచవత అధకరల ఇవవటం, నరసతల, రజకయ నరసతల మధయ
గతన చరపయటం దవర అర థ ఫససట పలనక తరతసంద ఇందర గంధ నతృతవంలన కంగరస‌ పరభ
తవం. ఈ కరతవయనన తన భజసకంధలపై వస కనన వయకత సద ధ ర థ శంకర‌ ర.

ఈ కలంల జరగన మరణహమం గరంచ తలసకనందక మచచక రండ ఉదహరణల

పరసతవంచకంట సరపతంద. 1972 ల జరగన శసనసభ ఎననకల ల కంగరస‌ పద ద ఎతతన రగ గ ంగ,
అకరమలక పలపడ వజ యం సధంచందన అపపట ల టైమస ఆఫ‌ ఇండయ కలకతత వలకరగ ఉనన
సజల‌ బస వపలంగ రశర. ఎననకలక మంద, తరవత కరయ గండలత మరణహమం
సృష ట ంచ పరతపక పర ట లక చందన కరయకరతల, నయకలన హతమరచన తరనకడ టైమస‌ఆఫ‌
ఇండయ సవవరంగ చతరకరం చంద. సజల‌ బస మటల ల అరవయయ దశకం చవర ల రషట రం
చవచసన హంస కంట ఈ కలంల చవచసన హంస మతదలన, భభతసంలన అధకంగ ఉందన
అభపరయ పడంద. శంకర‌ ఘష‌ అన రచయత చపట ట న అధయయనంల ఈ కలంల ఒకక భర‌భం
జల
ల లన కనసం రజక మడనలగ రజకయ హతయలజరగయన నర ధ రంచర. 1971 జన‌ల
రష ట రపత పలన వధంచన కద ద నలల ల న కశపర‌-బరనగర‌ పరంతం ల నకసలైల టనన నపంత
150 మంద యవకలన పలసల ఊచకత కశర. ఘష‌ అపపట ల హందస థ న‌ టసండర డ పతరక పరతనధగ
ఈ వషయనన వలగలక తచచర. పట ట పగల ఈ పరంతంల శవల, చతల, కళ ల తగన మండల
చల ల చదరగ పడ ఉననయన రశర. ఈ శవలన, మండలన పగచస పట ట పగల అందర
చసతండగ రకల ల తసకళ ల హగల నదల వసరశరన తలపడ. ఘష‌ మటల ల న, ''ఈ కలంల రష ట రంల
భయ తపతం తరస థ యక చరంద. రత ర ల ళ యవకలైన వరవవర ఇళ ల ల ల ఉండ పరస థ త లకపయంద.
పలస లకప‌క వళ ల న నడవయసకల లరంట ఆశచరయం లద.'' ఇద, ఇందరగంధ కనసననల ల
బంగల‌ల పరజసవ మయనన ఖన చసన తర. ఈ రకమైన హతయ కండత పట 60 దశకం చవర ల సపఐ
(ఎం) ఆధరయంల జరగన భసంసకరణలన కంగరస‌ నతృతవంలన రష ట రపతపలన తరగ దడటం
పరరంభంచంద. దంత పట బంగల‌ల నలకనన రజకయ అస థ రత నప థయంల పద ద ఎతతన
పటట బడల వలస పయ య. పరశరమక రంగం కదలైంద. ఈ కలంల మతతంగ పరభతవ పరపలన
యంతరంగమ పకవతం సకన మదరగ మరపయంద.
బంగల‌ల సస
థ రత సధంచన వమపక పరభతవం

ఈ నరభంధనన వయతరకంచ పరజతంతర ఉదయమనక ఊపరలదంద సపఐ(ఎం). కంగరస‌ ఆధవరయంల

జరగతనన పరజసవమక వయవస థ ఖనక వయతరకంగ రష ట రంలన కక దశవయపతంగ పరజతంతర శకతలన
సమకరంచ పరజసవమయ పరరకణ ఉదయమనన నరమంచంద భరత కమయనస ట పరట మరకసస ట . ఈ
ఉదయమనన బంగల‌ పరజల ఆదరంచర. సమర థ ంచర. మద ద తచచర. ఉదయమంల పరతయక
భగసవమలయయర. పరతయకంచ 1971-77 మధయకలంల భమహకక కలపయన పద, మధయతరగత
రైతలందర పరజసవమక పరరకణపరటనక బసటగ నలచర. దనక తడ 1971 పరవం ఐకయ
సంఘటన పరభతవల ల వచచన అనభవల ఆధరంగ సపఎం తన నరమణనన పటష ట ం చసకంద. ఏ
వర గ ల ల పర
ట వసతరణ బల హనంగ ఉంద ఆయ వర గ లన పర ట పరధ లక తచచకవటనక పరతయక కృష
జర గంద. ఈ కలంల పరతయకంచ గరమణ పరంతల ల పర ట నరమణనన పటష ట పరచ కనందక పద ద ఎతతన
పరయతనల జరగయ. తదవర యనైటడ‌ ఫరంట‌ పరభతవంల పల గ నటం దవర తన చపట ట న
పరజనకల వధనల దవర పరభవతలైన వర గ లన నరమణంల సంఘటతం చసకవటనక పర ట
పరధనయత ఇచచంద. దంత పట దశ వయపతంగ కంగరస‌ అపరదటష పలగవటం, దశవయపతంగ జరగన
పరజసవమయ పరరకణ ఉదయమంల సపఐ(ఎం) నరవహంచన పతర పర ట వశష ట త పరగటనక దహదం
చసంద. వరస 1977 ఎననకల ల 35.8 శతం ఓట
ల త సపఐ(ఎం) రష ట ర రజక యల ల ఏకైక బలమైన శకతగ
అవతరంచంద. మగలన వమపక లకవచచన ఓట ల శతనన పరగణనలక తసకంట పలైన ఓట ల ల 50
శతం పైగ ఓట ల సధంచశకత సంపదంచంద వమపక సంఘటన. సవతంతర భరతదశంల మజరట
ఓటల త పరభతవం ఏరపడటం ఇద పరథమం. నహర నతృతవంల ఏరపడన పరభ తవలక కడ సట ల ఎకకవ
వసతవచచయ గన ఓట ల 40 శతనక మంచ దకకలద. ఈ రకంగ బంగల‌ వమపక సంఘటన పరభ తవం
పర ల మంటర పరజసవమయంల వలకణ మైన రకర డ సృష
ట ంచంద. తదవర రష ట రంల మడ దశబ ద ల
పట కనపంచన రజకయ సస థ రతక వమపక సంఘటన పలన తరత సంద. పరజసవమక రజయంగం
పరధల పరతయ మనయ పరభతవల మనడగ సగంచ వచచన ఈ పరయగం రజవ చసంద.

77 ఎననకల తరవత పరపలన వయవస థ న పట

ట ల మదక తవటం, రజకయహంసన కట ట డ చయటం
వమపక పరభతవ తకణ పరధ నయ తలగ మరయ. రజకయ సస థ రత, బర
జ వ ఆరథ క వయవసథ పరధల
ఆర ధ , భసంసక రణల అమల వమపక సంఘటన పరభతవ పలన కరతవయలగ మరయ.
థ కభవృద
మగలన రష ట రల
ల పరభతవల చస వగద నల అమల సథ య కంట బంగల‌ల వమపక సంఘటన
పరభతవం చసన వగ ద నల అమల సథ య ఎకకవగ ఉండటనన అపపట ల రజకయ పరశలకలందర
గరతంచర. శకతవంతమైన పర ట యంతరంగం ఉండటంత పరభతవ వధ నల ఫలల వషయంల
నయయబద ధ మైన లబద దరల ఎంపక సధయం అయయంద.

దర
ఘ కలం అధకరంల ఉండటంత ఆర థ కంగ వనకబడన వర గ ల ల పరభతవం పట ల , పరట పట ల ఆశభవం
సహజంగన ఎకకవగ ఉంద. వర ఆకంకలన చరకనల వయవహ రంచ బధయత పరభతవంపైన, పర ట పైన
పడంద. ఆర థ క సంసకరణల నపథయంల రష ట రల ఆర
థ క వనరల బలహనపడటంత రష ట ర పరభతవల
గతంల వల అతయధక పరజల ఆకంకల నరవరచ శకత సమర ధ యల బలహన పడ డ య. పరతయకంచ
దరఘ కలంగ పట ట బడల వలసన చవచసన బంగల‌ల ఈ సమసయ మరంత పద ద దగ కనపంచటం
సహజం. ఉనన పరమతల ల న వమపక సంఘటన సధం చన వజయల, అందచన సవలన పరజల
వశవసంచర. ఆహవనంచర. పరమఖ రజకయశసత నపణడ అతల‌ కహ ల మటల ల ''మగలన రష ట రలల
పర ట ల, పరభతవలత పలచ చసనపడ బంగల‌ల సపఎం పర ట పరభతవం చస వగ ద నల చననవైన
సధంచన వజయల పద ద వ. పరతయకంచ సమజకంగ బలహనవర గ లక వమపక సంఘటన పరభతవం
అందచన సవల ఏరష ట రంల ఏ పరభతవమ అందంచలద. అందల మఖయమైనద భమ పై హకక
కలపంచటం. ఇద గరమణ పరజల ఆదయవనరల పంచంద. తదవర పర ట , పరభతవం, పరజల మధయ
వడదయరన సనన హతయం ఏరపడంద.'' అన వయఖయనంచటం గమనంచలసన వషయం.

పరజతంతర వయవసథ లన మరంత వళ

ల న కనల చయటంల బంగల‌ దశనక ఆదరశం గ నలచంద.
మదటసరగ మడంచల పంచయతరజ‌ వయవస థ న అమల చయటంత పట పంచయతలక
అధకరల, ఆర థ క వనరల కడ బదలయంచ పరజతంతర పరజసవమక వయవస థ న ఉనకలక తచచంద.
పరభతవ ఫలల నరగ పరజలక చరల చయటంల సశకతలైన ఈ పంచయతరజ‌ వయవస థ ల
మఖయమైన సధనంగ పన చశయ. అదసమయంల గరమణ పరంతల ల సైతం రజకయ చైతనయనన,
హకకల గరంచ పరశనంచ గలగ పరజతంతర చైతనయనన అందచటంల వమపక సంఘటన అమల జరపన
పంచ యతరజ‌ సంసకరణల కలక పతర పషంచ య. అతల‌కహ ల మటలల న '' ఈ రకమైన
ల కందర పరభ తవం అమల జరపతనన అనక సంకమ పథ కల -
పంచయతరజ‌ సంసకరణల వల
ఉదహరణక పనక ఆహర పథకం వంటవ -మగలన రష ట రల
ల కంట బంగల‌లన సమర థ వంతంగ
అమల జరగంద.''

సస
థ రతక సవళ
ల

ఈ పరస థ తల
ల దశనన ఉపపనల చట
ట మటట న ఆర
థ కసంసకరణల భవజలం ఇటవంట పరతయమనయ
అభవృద
ధ వధనలన అవలం బంచ పరభతవలక మరంత కష ట కలం తచచ పటట య. దశబద ంననర
కలంగ అమల జర పత వచచన సంపద పన:పంపణ వధనలన కనసగంచటం ల కష ట ంగ మరంద.
సంసకరణ లత దశవయపతంగ పరభతవయంతరంగనక ఉనన పరమత పరజతంతర సవభవనన కలప సగంద.

దనక తడ బంగల‌ రజకయల ల లంపన‌ వరగ ం కరయశల పతర పషంచటనక మర మఖయ కరణం
ఉంద. అద కంగరస‌ వైఫలయం. ఒక రజకయ పర ట గ కంగరస‌ వైఫలయం అతయవసర పరస థ త కలంల
పరరంభమై 90 దశకం చవర నటక తరస థ యకచరంద. తలత రష ట రలల ఈ వై ఫలయం వయక తకృతమైంద.
కరమంగ రజవ‌ గంధ అనంతర కలంల ఈ వైఫలయం అఖల భరత స థ యక వసతరం చంద. ఈ స థ ననన
పరంచందక వవధ రష ట రల
ల వవధ రకల శక త ల తలత త య . మహరష ట రల మతనమద శవసన
రజకయ రంగంల పరధన శకతగ అవతరంచగ దకణ ద రష ట రల ల పరంతయబర జ వ వర గ లక
పరతనధయం వహంచపర ట ల బలం పంజక ననయ. ఉత త రద రష ట ల రల అస
థ తవరజకయల కంగర స‌
వైఫలయంత పరరణ పచచరలల య. ఈ కవక చందంద బంగల‌ల తృణమల‌ వజృంభణ. రష ట రంలన
లంపన‌ వరగ నక ఒక వదక కవలసన తరణంల తరమదకవచచంద తృణమల‌ కంగరస‌ పర ట .
దర
ఘ కలంగ నదరణంగ ఉనన వఛచననకర శకతలక తృణమల‌ వదకగ మరంద. దంత ఇపపట వరక
బంగల‌ల కనపంచన అస థ తవ వదల, తరగమన వదల నడమనక కనపసతననయ. ఈశకతల
బంగల‌ గత మడననర దశబ ద లగ సధంచన రజకయ సస థ రతన, పరజ తంతర చైతనయనన, ఆర థ క
ఫలలన ధవంసం చయబనకంటననయ. వటక జతయస థ య లన పరగతనరధక శకతల
చదడవదడగ నలసతననయ. పరజతంతర పరయగనక, పరజ సవమయ పటష ట కరణక నదరశనంగ నలచన
బంగల‌లన వమపక సంఘటన పలన నడ ఈ సవళ ల న అధగమంచ తన మహపరస థ ననన మందక
నడపంచటనక దశవయపతంగ ఉనన పరజతంతర శకతల తమవంత మద ద త అందం చలసన సమయం
ఆసననమైంద.

Monday, November 2, 2009

టస క‌ మరకట
ల పదమవయహం
* జతయ అంతర జ తయ గతత పటట బడదరల, దరవయ పటట బడదరల పరభతవలపై ఒతతడ తచచ తమక
అనకలమైన వధనల అమల చయంచకవటంల స ట క‌ మరకట‌ ఉతతనపతనలన ఒక వయహతమక
సధనంగ మరచకంటననయ. అందల భగంగ పరభతవం కనన చరయల తసకబతననద. కందర రష ట ర
థ లన టసక‌మరకట‌ పరధలక (ఇపపటక రనవటన కడ) తసకరవటనక, ఇపపటక లస
పరభతవ సంస ట
అయన వట షర
ల ఎకకవగ అమమకనక పట
ట టనక తవర పరయతనల చసతననద.

బ. గంగరవ, క. వరయయత మరకసస

ట oct Mon, 5 Oct 2009,

అమరక దరవయ సంకభంత 10 వల పయట

ల క కపపకలన సనసకస : 2008

టరడంగ‌వగం అందకలక తతకలకంగ బఎస‌ఇ మత : మ 17, 2009

బడ
జ ట‌ రచంచన టసక‌మరకట‌ : 866 పయంట
ల పతనం : 2009 జలై

ఉపసంహరణపై హమత పంజకనన టసక‌ మరకట‌ : 2009 జలై

స
ట క‌మరకట‌ కదలకల గరంచ పతరకల రయన రజ లద. పరతయకంచ ఎననకల మగ సన తరవత
టసక‌ మరకట‌ పడపయన, లచన ఒకక కదపతన జరగతంద. పరభతవం, ఆర ధ కవతతల, వధన
నర
ధ శకల అందర టసక‌మరకట‌న పరసననం చసందక చయన పరయతనం లద. ఇవనన గమనసత భరత
ఆరధ క వయవస
థ న ఆమటకసత పరపంచ ఆరధ క వయవసథ న టసక‌ మరకట
ట నడపసతంద అనన సందహం
రకమనద. పట ట బడదర ఆర
ధ క వయవస థ ల టసక‌మరకట‌ వడదయరన అంశంగ మరం ద.

జతయ ఆర ధ క వయవస
థ న, పరభతవ వధన నర
ణ యలన పరభవతం చస కలక సధనంగ మరంద. మనన
పరవశపట
ట న కందర బడ జ ట‌ అనంతరం జరగన చరచల ఇందక మంచ నదరశనం. బడ జ ట‌ల
వవధరంగలక కటయం చన కటయంపల వషయం కనన టసక‌ మరకట‌న బడ జ ట‌ నరశపరచందనన
వషయం పై గగ గ ల పరగంద. పరభతవం టసక‌ మరకట
ల సరవసవంగ, వట లభల ధయయం అడగ
లసతంద.

స
ట క‌మరకట‌ ఆవరభవం

ఆధనక పట ట బడదర వధనం ఆవరభ వంతన స ట క‌ మరకట ల ఆరంభం జరగంద. 16 వ శతబ ధ ంలన
ఈసట ండయ కంపన తన వణజయ కరయకలపల వసతరంచందక పరజల నండ నధల సమకరంచంద.
లపస యద ధ ం తరవత ఇంగ ల ష ఈస ట ండయ కంపన షర ధర బగ పరగనట ల వలసవదంపై పరశ
ధనల సగంచన ఆర ధ క శసతవతతల గరతం చర. 16, 17 శతబ ధ ల యరపయన‌ దశల నరంతర
యద ధ ల ల మనగ తలత ఆర ధ కంగ ఛననభననమై న కలం. ఈకలంలన భసవమయ వయవస థ నండ
వమకత పందన పట ట బడదర వధనం అభవృద ధ చందందక, శసతవజ ఞ నం మందక తచచన
ఆవషకరణలన వయకతగత వనయగం స థ య నండ పరశర మ క వనయగం స
థ యక వసతరంచందక
అవసర మైన భర పట ట బడల, ఆర ధ క వనరల సకరంచకన మర గ ంగ టసక‌ మరకట‌, లమటడ‌
కంపనల భవనల రపదద ద కననయ.

భరతదశంల 1875 ల మదటసర బంబయ టసక‌ ఎకఛంజన పరరంభంచర. నటక పరపంచంలన

పరతన ఎకఛంజ‌లల బఎస‌ఇ ఒకట. సవతంతయరం వచచనటక దశం ల 7 ఎకఛంజల ఉననయ. కన
బఎస‌ఇ క మతరం పరభతవం 1965 ల మతరమ గరతంప ఇచచంద. 1990 వరక ఈ వయవహరలన
కందరపరభతవం ఆధనంలన కంటరలర‌ ఆఫ‌ కపటల‌ ఇషయల‌ (ససఐ-పట ట బడలక సంబంధంచన
వయవహరల నయంతరణధకర) పరయవకంచవడ. సవతంతయరనంతరం ఉనక లక వచచన తలతరం
పరైవట కంపనల నడ నన స
థ యల నలదకకకవటనక కందర పరభతవల అనసరంచన వధనల ఒక
కరణం కగ, సదర కంపనల వసతరణక, పటల నలదకకకవటనక అవసరమైన నధల సకరణల
భరతయ టసక‌ మరకట‌ మఖయమైన పతరపషంచంద. ధరభయ అంబన బట ట ల దకణం నండ బట ట ల
తయర మల ల ల నరమంచ స థ యక చరటం వనక పటట బడ అంత టసక‌మరకట‌ నండ సకరంచన
ట బడనంట ఆశచరయపడలసన అవసరం లద. 1995 నటక దశంల టసక‌ ఎకఛంజల సంఖయ 23 క పర
పట
గంద.

అందల పరసతతం 19 మతరమ కరయ శలకంగ ఉననయ. ఇవకక అనన పరంతల ల అనధకర ఎకచంజల
పనచసతననయ. సట క‌ మరకట‌ లవదవలన సనసకస సచకత కల సతర . ఈ సచక మతతం రజష ట ర‌
అయన (లసట‌డ‌) కంపనల ల కవలం 30 కంపనల షర
ల వలవల వచచ మరపలన మతరమ సచసతంద.
మతతం లవదవల ల 80 శతం టప‌ 10 కంపనల షర ల వ. టరనవరల 98 శతం మతతం 100
కంపనలషరల ద. మతతం మరకట‌ లవదవలన ఈ సచక పరతఫ లంచద. అందవల ల న సనసకస
పడపయన కనన కంపనల షర వలవ పరగతన ఉంటంద.

టసక‌మరకటల రండ తరహల వయపరం జరగతంద. మదటద ఐపఒ (ఇనషయల‌ పబ ల క‌ ఆఫర‌)

రపంల జరగతంద. అంట ఫలన వయకత, వయకతల ఒక కంపన నమద చయంచకన దన వసతరణ
గరంచన పథ కలన పరజలమందంచటం దవర సదర కంపనల వటల కనగల చయటం దవర
నధల సమకరణ చయటం. ఉదహరణక రండళ ల కరతం రలయనస పవర‌ (అద కంపననడ అదన
పవర‌-అనల‌ ధరబర అంబన పవర‌ కంపనగ చలమణ అవతంద) కంపన పరరంభంచ షర ల దవర
వలకటల సమకరంచంద. ఈ కరమనన పరథమక మరకట‌ అంటర. 1991 తరవత పరథమక మరకట ల
నధల సకరణ తలకైపయంద. దంత 1991-1998 వరక ఇటవంట పరకటనల కపపల తపపలగ
వచచయ. మధయతరగత ఉదయగల అనకమంద షర ల కననర. కందర పరభతవ అంచన పరకరం గడచన
పదహన సంవతసరల
ల పరధమక మరకట
ల నధల సకరంచన మజరట కంపనల బర
డ ల తపప శయ.

ఆర
ధ క వయవసథ పై పరభతవ నయంతరణల తగ
గ తనన కదద టసక‌ మరకట‌ లవదవల ఊపందకంట
వచచయ. సట క‌మరకట ల నమద అయన కంపనల షర ల న ఒక షర హల డ ర మరషర హల
డ రక
అమమకంటడ. దనన సకండర మరకట‌ అంటర.

సపకయలషన‌ అడ
డ గ టసక‌ మరకట‌

గత సంవతసరం పరథమక మరకట‌ దవర 124 ఇషయల వడదలయయయ. ర. 87,029 కట ల పటట బడ

సమకరంచబడంద. వటల కవలం 61 కంపనల ఇషయల ర. 84,418 కట ల సవంతం చసకననయ.
రంగల వరగ చసత బయంకంగ‌, ఇతర దరవయ సంస థ ల ర. 30,955 కట
ల కై వ సం చసకగ, సమంట‌,
నరమణరంగం ర. 18,905 కట ల న, వదయత‌ కంపనల ర. 13,709 కట ల న కైవసం చసకననయ. గత
దశబ
ద కలంగ దశయ ట స క‌ మరకట
ల సకండర మరకట‌ రజయమలతంద. ఈ మరకట‌ వల ల కలగ
మర నషట మమటంట ఇందల సకరంచబడ నధల అదనప ఉతపదక సమర ధ యనన వయవస థ క
జడంచటం లద. ఉనన కంపనల మధయన గతతధపతయం (ఓనర ష ప‌ కనసలడషన‌)క సకం డర మరకట‌
వల కలపసతంద. ఈ రకమైన గణతమక మరప ఉండబట ట 1991 తరవత టసక‌ మరకట‌ లవదవల
ఊపందకననయ.

1993 ల సగటన రజక ర. 238 కటల టరనవర జరగత 2008 ల సగట రజవర టరనవర ర.
9,275 కట
ల క చరంద. ఇంద ల యజమనయం చతలమరతనన షర ల పరమణం మతరం తకకవ. రజ
మతతం లవదవల జరగన సకరప‌ సగట వలవ 1995 ల 8,022 రపయల ఉంట 2008 నటక ఈ
వలవ ర. 29,777 క పరగంద. 2001-2002 ల మతతం 5,04,149 లకల షరల లవదవల జరగ గ ,
చతల మరనవ (డలవర అయనవ) 1,22,917 లకల షర ల మతర మ . అంట మత త ం జరగన టర డ ంగల
నలగ వంత కంట తకకవ నజమైన టరడంగ‌. మగలంద సకయలటవ‌ టరడంగ‌. 2007-08 ల 24,67,606
లకల షర ల లవదవల జరగ గ చతల మరంద 7,28,372 లకల మతరమ. అంట మతతం టరడంగ ల
29 శతం. సకయలషన‌ ఎంత ఎకకవగ ఉంట సంపద మరపడ అంత తకకవగ ఉంటంద.

సకయలషన‌ తవరతన తలప మర సచక సనసక‌ బఎస‌ఇ. 2003 మరచ 3 నండ 2004 జలై 22 మధయ
కలంల ఇద 3,727 పయంట ల నండ 5, 054 పయంట ల క పరగంద. 2004 నవరబర 17 నటక 6,017
పయంటల క, 2005 జన‌ నటక 7,677 పయంటల క, 2005 డసంబర‌ 30 క అద 9,323 పయంటల క
పరగంద. 2006 తరవత టసక‌మరకట‌ మరంత ఊపందకంద. 2007 జనవరక 14,091 పయట ల క ఆ
తరవత 2008 జనవర నటక అమంతంగ 20,873 పయంట ల క ఎగబ కంద.

సరళకరణత పరగన అనశచత తవరత

సరళకరణ వధనల, పరపంచకరణ జతయ అంతర జ తయ ఆర థ క వయవస థ ల ల పల నతన మలపల

తచచయ. అందల భగం గ టసక‌ మరకట ల ల కడ పద ద ఎత త న మరప ల వచచయ. 1970 దశకం
తరవత పరపంచ ఆర థ క వయవసథ పై దరవయ పట ట బడదర వధనం పట ట పరగంద. పట ట బడ చలనంపై
ఆంకల తలగపవటంత దరవయపట ట బడ చలనంపై కడ నయంతర ణ ల తగ గ పయయ. దనక తడ
టసక‌మరకట‌ సంటమంటన దృష ట ల పట ట కన పరభతవల నర ణ యల తసకవటం పరరంభంచటంత
దరవయపటట బడ పరస
థ త మర ఆడంద ఆటగ పడంద పటగ మరంద. అంతకద సంసకరణల వననంట
వచచన మర కలక పరణమం ఆర థ క వయవస థ లన దరవయ కరంచటం. (ఫైనన ష యలైజషన‌ ఆఫ‌ ఎకన
మస‌). దనక టసక‌ మరకట ల కలక సధనలగ మరయ.

స
ట క‌మరకట ల జతయ ఆర ధ క వయవస థ లన అంతర జ తయ ఆర ధ క వయవసథ లత సమకృతం చస సధనలగ
కడ మరయ. వదశ సంస థ గత పట ట బడల, వదశ మయచ వల‌ ఫండ ల దశంలక రవడంత పట
మన దశనక చందన కంపనల షర ల వదశ ట స క‌ మరకట
ల ల నమదకవటం, వదశ కంపనల షర
ల మన
దశ టసక‌ మరకట ల ల నమద కవటం వంట మర గ ల దవర అంతర జ తయ దరవయ పట
ట బడ వవధ దశల
ఆర
థ క వయవస థ లన సమకృతం చసతంద. సంసకరణల పరయవస నంగ మర పరణమం కడ చట చస
కంద. సంసకరణలక మంద టసక‌ మరకట ల దవర జరగ వనరల సమకరణ కవలం దశం
సరహద ద లక లబడ ఉండద. కన సంసకరణల తరవత మన దశంలన కంపనల ఎఫ‌ ఐఐల (వదశ
సంసథ గత మదప) రపంల వదశ పట ట బడలన కడ టసక‌మరకట‌ దవర సకరంచకవటనక మర గ ం
సగమం అయయం ద.

అందవల ల న టసక‌ మరకట‌ ఎపడ తల కందలైన వదశ సంస థ గత పట

ట బడల ఎంత మతతంల వనకక
వళ ల య అనన వషయనన సబ పరకటసత వసతంద. మర కలకమైన పరయవసనం ఏమటంట గతంల
స
ట క‌మరకట ల దశయ ఆర ధ క వయవసథ ల కనపంచ లకణలత పరభవతం అయయవ. నడ దశయ టసక‌
మరకట ల లక వదశ పట ట బడలత పట వదశ ఆర థ క వయవస థ ల పరభవల చచచకన వసత ననయ. దంత
స
ట క‌ మరకట ల అనశచత తవర త ననటక పరగత వస త ంద. ఉదహరణక 2008 సబ‌ పరైమ‌ సంకభం
భరతయ టసక‌ మరకట ల న ఎల పరభవతం చసంద పరశ లసత పైన పరకనన వషయల అర ధ ం చసక
వటం తలకవతంద.

2008 ల సబ‌పరమ
ై ‌ సంకభం నపథయంల అమరక ఆర థ క దరవయసంస
థ ల కపపకలటంత బంబయ టసక‌
ఎకఛంజ‌ తవరంగ పరతసపందం చంద. సనసకస ఒకకసరగ 10 వల పయంట ల మర పతనమైంద. నట
నండ సనసకస పరవప స థ యక చరకలద. పర స త త ం 14-15 వల పయంట ల వదద కట
ట మట
ట డతంద. అద
వధంగ 2007 మధయల పరపంచం ఆహర సంకభనక చరవల ఉందనన వరతల వచచ నపడ, బరల‌
చమర ధర 200 డలర ల దటనందన వరతల వచచనపడ కడ టసక‌మరకట‌ తవరంగ సపందంచంద.
పరపంచ ఆరథ క పరణమల కద జతయ అంతర జ తయ రజకయ పరణమలక కడ స ట క‌ మరకట‌
తవరంగన సపందసతంద. ఉదహ రణక 2002 ల నైజరయల చమర నలవల వలక తసతనన షల‌ కంపన
ఇంజనరల న సథ నక పరజల ఆపహరంచరనన వరత తలయగన నయయరక కమడటస‌ ఎకఛంజ‌ల షల‌
కంపన షర ధర పతనం అయయంద.

భరత దశంల ఒరసస పరభతవంత రయక చందన పసక కంపన ఒపపందం చసకనన తరవత
సయల‌సట క‌ ఎకఛంజ‌ల పసక టసల‌ కంపన షర వలవ పరగంద. అద ఒరససల 2007 ల పసక
కంపన భసకరణల వఫలం అయయందనన వరతల వలవడగన దన షర వలవ పడపయంద.
పరపంచకరణ నపథయంల ఆర థ క వయవసథ ల మధయ పరసపర ఆధరం ఎంత ఎకకవగ ఉంద ఈ
సంఘటనల తలయ జసతయ.

భరతదశంల 2004 ఎననకల తరవత కందరంల పరభతవం ఏరపట చయటనక వమపకల మద ద త

అనవరయం కవటంత 2004 మ 20 న టసక‌ మరకట‌ కపపకలంద. 2009 ల మ 17 ఎననకల ఫలతల
వల వడన మరనడ టరడంగ‌ల సనసకస 2110 పయంట ల పరగంద. ఈ వగనన తట ట కలక
ల క మధయహననక శలవ పరక టంచర. 1997 ల ఆగయ ఆసయ దశల సంకభంల
టసక‌మరకట
కరకపవటంత మన దశంల టసక‌ మరకట‌ పరతకలంగ సపందంచంద.

వదశ సంస
థ గత మదప సంస
థ (ఎఫ‌.ఐ.ఐ.)ల ఆధపతయం

భరత టసక‌ ఎకఛంజ‌ల ఆమటకసత వర ల ల 1997 తరవత వదశ సంస

ధ మన దశల టసక‌ మరకట థ గత
మదప సంస థ ల ఆధ పతయం బగ పరగంద. 1990 మంద ఈ సంస థ లక మన టసక‌ మరకట‌ల
పరవశనక వల లద.ఆగయ ఆసయ దశల సంకభనక పరధన బధయత వరదననన వషయం నడ
అందర అంగకరసతననద. భరతదశంల పరతయ కంచ 2002 తరవత ఎఫ‌ఐఐల పతర కరయ శలకంగ
మరంద. 1996 నటక బఎస‌ఇల 353 ఎఫ‌ఐఐల నమద చసకంట 2003 నటక వట సంఖయ 502 క
చరంద. 2005 నటక 823, 2009 ఏపరల‌ నటక 1639 ఎఫ‌ఐఐల భరత టసక‌మరకట ల లవదవల
నరవహసతననయ. 1993-1997 మధయ కలం ల ఎఫ‌ఐఐల సగటన ఏట 177.6 కట ల డలర ల పట
ట బడల
తసకరగ 1997-99 మధయ కలంల ఈ సగట వలవ 29.5 కట ల డలర ల క తగ గ ంద.

2005 ల తరగ పంజకన 2,526.7 కట ల డలర ల పట ట బడల ఎఫ‌ఐఐల రపంల వచచయ. బంబయ
టసక‌ ఎకచంజ‌ సనసకస 10 వల మైలరయ దటటంల ఎఫ‌ఐఐలద పరధన పతర. తరగ 2005-2008 మధయ
ఎఫ‌ఐఐల దవర దశయ టసక‌ మరకట ల 25,899 కటల డలర
ల కనగళ ల జరగ గ 23,747 కటల డలర ల
వలవైన కనగళ ల జరగయ. చవరక ఈ ఏడదల ఇపపట వరక ఎఫ‌.ఐ.ఐ.ల 5,973.5 కట ల డలరల
నకర కనగళ ల , 5,374.7 కట
ల డలర ల నకర అమమకల జరపయ. నకర పట ట బడ రక చసత 5,98.8 (6
బలయన‌ డలర ల ) కటల డలర ల ననయ. స
ట క‌ మరకట ల వదశ మదప సంసథ ల పటట పరగటంతపట సనసకస
ఉత
ధ న పతనల కడ సదర మదప సంస థ ల రకపకలపై ఆధరపడ పరగత, తరగత వసతంద.

ఈ అనశచత కవలం స
ట క‌ మరకట‌క పరమతం కలద. ఆర
ధ క వయవస
థ కడ అనక రపల
ల అనశచతక
గరవతంద. ఉద హరణకసం వదశ మరకదరవయనలవలపై దన పరభవర ఎల ఉంద పరశలద
ధ ం.

పైన చపకననట ల నలగైదల ళగ టసక‌ మరకట

ల క పద
ద ఎతతన మన దశంలక వదశ పటట బడల వచచయ.
కందరపరభతవం, రజరవ బయంకల పరగతనన వదశ మరకదరవయ నలవలక సంబంధంచ నలవర
నవదకల వడదల చశయ. కన ఈ నధలన వన యగంచటనక పరభతవం సద ధ ం కలద. ఎందకంట
ఈ డలర ల నన దశయ ఉతపద కరంగంలక వచచనవ కవ. కవలం టసక‌ మరకట‌క పరమతం అయనవ.
టసక‌మరకట ట బడల పరధనంగ తకణం లభల పగసకన లకయంత వసతయ. మన టసక‌
ల క వచచ పట
మరకటల వచచ రజవర లభల కంట మరచట వచచ రజవర లభల ఎకకవగ ఉంట అకకడక
పరగలడతయ. అందకన దనన కలనలవన పట ట బడ, గలవట పట
ట బడ అన పలవటం పరపట.

ఏరజకరజ జరగ లవదవలపై ఆధరపడ వచచ వదశ దరవయ నలవలన వయవస థ గత పరయజనలకసం
వచచంచ సహసం చయలర. అందవల ల ఈ టసక‌మరకట‌ పట
ట బడల ఒక దశప వదశ మరకదరవయ
నలవలక గయరంట ఇవవలవ. గత సంవతసరం సబ‌పరైం సంకభం సందరభంగ, పైన చపకననటల
టసక‌మరకట‌ ఒకకసరగ కపప కలటంత రజరవ బయంక వద ద ననన డలర నలవల అంత వగంగ
పడపయయ.

అటవంట పరస థ తల
ల తలతత మర పరమదం దశయ కరనస వలవల అస థ రత. ఉదహరణక 2004-
2008 మధయకలంల వదశ మరక దరవయనలవల వపరతంగ పరగటంత రపయ వలవ కడ పరగ
డలర వలవ 39 రపయలక సమనం అయయంద. అద 2008 చవరనటక మన దశం నండ వదశ
సంసథ గత పట
ట బడల పదద ఎతతన ఉడయంచటంత రపయ వలవ ఒకకసరగ పతనం అయయంద. ఆ
నపధయంల డలర వలవ 51 రపయలత సమనం అయయంద. అంట కవలం సంవతసరం వయవ ధల
రపయ వలవ 29 శతం పడప యందననమట. దశయ కరనస వలవల ఈ స థ యల అనశచత
సహజంగన వవధ రంగ లల పట ట బడ వయయంపై పరతకల పరభవం చపతంద. వదశ చల ల ంపల భరం
అవతయ. మరవైపన ఈ రకమైన కరనస అనశచత వల ల కడ పరభతవంపైన, ఆర
ధ క వయవస థ పైన అదనప
భరం పడతంద.

ఉదహరణక రపయ వలవ పరగటం వల ల వదశ మదపరల ఆసతల వలవ తగ గ తంద. దంత
2008-2009 ఆర
థ క సంవతసరంల పరభతవం వరక 5,780 కట
ల డలర
ల చల
ల ం చలస వచచంద. అంట అంత
మతతం నధల ఉతతపణయనక మన మరకట‌ నండ కనమ రగయయయ. ఇటవంట పరస థ తల చస
నపడ చంప దబబ దడ దబబ అనన సమత గరతకసతంద.

దరవయరంగంపై ఆధపతయం ఎవరదనన వషయం తలసకవటనక మరకట‌ కపటలైజషన ల ఎవరవట

ఎంతననద ఒక సచకగ చపపవచచ. మతతం టసక‌ మరకట‌ కపటలైజషన ల వదశ సంసథ ల వట 12.87
శతం ఉండగ భరతయ పరజల వట 11.6 శతం మతరమ. పరభతవరంగ సంస థ ల షర
ల వషయంల కడ
వదశ మదప సంస థ లద సంహభగం. స
ట క‌ ఎకఛంజ‌ బర
డ నబంధనల పరకరం మరకట‌ కపటలైజషన ల
భరతయల వట 25 శతనక తగ గ కండ ఉంట మరకట‌ ఒడదడకలన తట ట కన ఆర థ క వయవస
థ న
కపడకవచచ.

కన నడ బఎస‌ఇల వదశ సంస థ ల వట 20 శతనక పైగ ఉంట భరత పరజల వట 11 శతనక

పరమతం అయయంద. అంతకద, దరవయ పరపంచకరణ పరయవసనంగ తరమదక వచచన కమడట
డరవటవస, ఫయచరస, హడజ‌ఫండ‌, పర
ట సపటర నటల , ఇంక అనక నతన మరకట‌ ఉతప తలతలన వదశ
సంస
థ లద పైచయగ ఉంద. ఇవనన దరవయ పట ట బడ కరయశలక రపలగ చపకవచచ. ఈ
రపలననంటలన సదర పట ట బడపై పతతనం ఎవరదనన వషయం గపయంగ ఉంటంద. పరభతవ
నయంతరణల నండ ఈ గపయత దవర దరవయ పట ట బడ తనన తన కపడకంటంద. ఒకరకంగ చపప
లంట ఇవనన చమల దండ లంటవ. కన చపమరల కనపంచ చమ చవరద కద. వట కలగ వర
చట ఉంటంద. మజరట హడజ‌ఫండ ల అమరక ఆధనంల ఉననయ. లకల కట ల పటట బడల వర
చతల ల ఉంటయ.

ఒకక డరవటవస రపంలన పరపంచ వయపతంగ 600 టరలయన‌ డలర

ల (టరలయన‌=లకకట ల ) పట
ట బడ
చలమణ అవతంద. ఉతపదక వయవసథ క, దనక ఏ మతరం సంబంధం లద. అమరక ఆర థ క వయవసథ న
అతలకతలం చసన ఈ డరవటవస నడ కరమంగ వర ధ మన దశలక వసతరసతననయ. ఒక అంచనమరక
ఫయచరస మరకటల 43 కట
ల 24 లకల ఒపపందల జరగయ. వట వలవ 1,330 కట ల .ఇంత పద
ల డలర ద
ఎతతన వదశ మదప సంస థ ల మన టసక‌మరకట ల పటబడల పట ట డనక మలకరణం, ఎటవంట
పరభతవ నయంతర ణల లకపవటం. అవ సధంచ లభలపై పననల లకపవటం. మగలన పట ట బడదర
దశలల వచచ లభలకంట మనదశప కపటల‌ మరకట ల వచచ లభల రట అధకంగ ఉండ టం.
హడజ‌ఫండ‌ వంట రపల ల దరవయ పట
ట బడ మనదశం వంట వర
ధ మన దశల కపటల‌ మరకటల ల
పరవశంచటనక సద
ధ ంగ ఉం టంద.

మసలక లైసనస

పైన చపకననట
ల టసక‌ మరకట
ల లక రజవర పరవశంచ పట ట బడల ఎవరవనన వషయం బయటక
పకకద. దంత మన దశంలన పట ట బడదరలై న మరషన‌ కంపన పరత బంబయ స
ట క‌మరకట
ట న
శసంచ వచచ. ఈ కరమంలన ఫలన కంపన షర ల పంచయలనన అవగహన సదర కంపనక, మరకట‌
వరగ లక మధయ కదరత ఉననపళంగ సదర కంపన షరల వపరతంగ అమమడ వతయ. అద చస
జనం వలం వరరగ కంటర. మరకట‌ నలకడగ నడచన రజ కంట ఆ రజన సదర కంపనక ఎకకవ
లభల వసతయ. అటవంట సందరభల ల మందకచచవ టసక‌ మరకట‌ కంభకణల. 1991 ల హర ష ద‌
మహత కంభకణం, 2001 ల కతన‌ పరఖ‌, లగబల‌ టరసట‌బయంక, మధపర సహకర సంఘం వంట
కంభ కణల ఈ కవక చందనవ.

1991 ల నట పరధన మనమహన‌ సంగ‌ మన దశనక ఆర

థ క మంతరగ ఉండవర.

నతన ఆరథ క వధనల నపథయంల కపటల‌ మరకట ల ల పరభతవ జకయం ఉండదన ఆయన పరకటంచర.
దంత పరభతవం కళ ల మస కవటం, హర ష ద‌మహత (ఈయనన టసక‌ మరకట‌ బరకల ర బగ‌బల‌-పద ద
ఎద
ద అనపల స త ర ) స
ట క‌మరకట‌న అతలకతలం చయడం జరగయ. ఫలతం ర. 4000 కట
ల కంభ
కణం. 2001 ల కతన‌పరఖ‌, సఆర‌ భనసల, దనష‌ దలమయల హర ష ద‌ మహత అవతర మతతర. ఫలతం
సమర 7 కట ల మంద సధరణ పరజల తమ సమమదచకనన యటఐ బయంక దవళ తసంద. ఇద
గతం. వరతమనం ఇందక భననంగ లద.

కంపనల వసతవక ఆర
థ కస
థ త గతలత నమతతం లకండ ఆకర ష ణయమైన వర ష క ఫలతల పరకటంచటం
అనద మర తరహ మసం. సతయం కంభకణం గరంచ పఠకల ఇంక మరచపలద. కనక ఈ తరహ
కంభక ణల గరంచ వవరణ అవసరం లద. సధ రణంగ కంపనల సంవతసరనక ఒకసర
జమఖరచల లకకల చసకవటం ఆనవ యత. స ట క‌మరకట‌ ఈ ఆనవయతన మరచ సంద.
సంవతసరనక ఒకసర ఆదయ వయయ వవరల పరకటసత సదర కంపన షర ల సంవతసరనక ఒకకసర
పరభవతం అవతయ. దనక భననంగ ఇపడ తరైమసక ఫలతల పరకటంచటం మనం చసతననమ. మధయ
మధయల కనన వణజయ పతరకల ఎంపక చసన కంపనల ఆర థ క సథ తగతల ధరణల గరంచ నడప
పరతయక ష
శరకల కడ టసక‌ మరకట ల న పరభవతం చసతయ.

ఎననకల ఫలతల వలవడన తరవత మ 18, 2009 టరడంగ‌ వగనన అందకలక బంబ స ట క‌ ఎకచంజ‌క
శలవ పరకటంచరన పైన చపకననమ. ఈ రజ జరగన టరడంగ‌ వనక కతన‌ ఫరఖ‌ శషయ బృందప
హసతం ఉననట
ల వరతల వచచయ. ఇటవలన 'లకయర‌ కపటల‌' అన సంస
థ టసక‌ ఎకచంజ‌ల నమదైన 500
కంపనల అకంటంగ‌ లవదవలన అధయయ నం చసంద. ఇందల 63 సంస థ ల సతయం తరహ
మసలక పలపడతననట ల గరతం చంద.

పరథమక మరకటల కలక సధనం ఐపఓ. అంట ఇనషయల‌ పబ ల క‌ ఆఫర‌. గత పదహన సంవతసరలగ
ఐపఓల వడదల చస వలకట ల నధల సకరంచన కంపనల అడరస లకండ పయయన
కందరపరభతవమ అంగకరంచంద. నకల డమట‌ అకకంటల సృషట ంచన వషయం వలగ చసంద. ఇట
వంట వరపై ఇట కంపన వయవహరల శఖ, స ట క‌ మరకట‌ సంటమంట‌ దబబతంటందనన భయంత
మందసత చరయల తసకలదన సబ అధయకల భవ ఈ మధయన పరకటంచడ.

ఈ నపధయంల యపఏ-2 పరభతవం అనసరసతనన దరవయరంగ సరళకరణ వధనల కరణంగ

టసక‌మరకట‌ మరంత ఊపత పలక గరకనంద. ఇపపటక గత రండ వరల ల ... వందల
ల నలగ సర
పయంటల పతనం, పరగదల చసతననమ.
జతయ అంతర జ తయ గతత పట ట బడదరల, దరవయ పట ట బడదరల పరభతవలపై ఒతతడ తచచ తమక
అనకలమైన వధనల అమల చయంచకవటంల స ట క‌ మరకట‌ ఉతతన పతనలన ఒక వయహతమక
సధనంగ మరచ కంటననయ. అందల భగంగ పరభతవం కనన చరయల తసకబతననద. కందర
రష ట ర పరభతవ సంస థ లన టసక‌మరకట‌ పరధలక (ఇపపటక రనవటన కడ) తసకరవటనక, ఇపపటక
లస
ట అయన వట షర ల ఎకకవగ అమమకనక పట ట టనక తవర పరయతనల చసత ననద. ఏట కనసం 25 వల
కటల రపయలన ఈ సంస థ ల షర
ల అమమకల దవర రబట ట బతననద. వసతవంగ ఈసంస థ ల వద ద
రజరవ నధల 4.85 లకల కట ల ఉననయ. వట ఆధనకరణక, వసతరణక అవసరమైన పట ట బడల
బయటనండ అవసరం లద. ఉదహ రణక వశఖ టసల‌ ల పంట‌వద ద ర. 5,500 కట
ల , ఎన‌.ట.ప.స వద
ద
ర. 15,000 కట ల , బ.యస‌.యన‌.యల‌ వద ద ర. 37 వల కట ల ఇల రజరవ నధల ఉననయ.

అవసరమైత పరభతవం కడ ఈ నధలన సమజక అవసరలక వనయగంచకవచచ. కన పరభతవ

అసల ఉద ధ శం ఈ సంసథ లపై వదశ, సవదశ బడ మదప సంస థ ల ఆదపతయం పంచటమ. ఇద ఒక పద ద
కటర. అలగ బయంకంగ‌ రగయలషన‌ బల ల - 2005 న ఆమదంచలన, కనన ఆహరప వసతవలపై ఉనన
పయచర‌ టరడ‌ మద ఉనన నషధనన ఎతతవస ధరల రసక నరవహణన పనరద ద రంచలన కరంద.
ఇనసరనస, ఫంఛన ల నధ వంటవటన టసక‌ మరకట‌ పరధలక తసకవచచ దర ఘ కలక ఋణ మరకట‌న
మరంతగ వసృ త తపరచటం, పయచర‌ దరవయ మరకట‌న సరళకరణ చయటం, దనల దశయకంపనలపై
ఉనన పరమతలన తలగంచటంత పట యస‌.డ.ఆర‌ దరవయనన కడ షరమరకట‌ల కరయవకరయలక
పట
ట లన తలపంద. ఈ చరయల మన ఆర ధ క వయవస థ న మరంతగ అంతరజ తయ దరవయ పట ట బడత
మడపడతయ. దశయ ఆర ధ క వయవసథ ల దరవయకరణన పంచతయ. ఇవ భరత ఆర ధ క వయవస
థ క,
పరజలక ఉరతళ ల బగ సతయ.