AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE HEKİMLERİ TEMSİL EDEN MESLEK

KURULUŞLARI VE HEKİM BİRLİKLERİ

Avrupa Birliği üyesi ülkelerde hekimleri temsil eden meslek kuruluşları ve hekim
birlikleri konusunda yapılan araştırma sonucu 20 ülkenin konuyla ilgili yapılanmalarına
ulaşılmıştır.

Araştırma yapılırken söz konusu meslek kuruluşlarının internet sitelerinin yanı sıra her
ülkenin sağlık sisteminin detaylı olarak anlatıldığı “Health System in Transitions” adlı serinin
kitapları da incelenmiştir. Ayrıca üye ülkelerin Sağlık Bakanlıklarının web adresleri ve bu tür
bilgilere ulaşılabilecek diğer internet siteleri de gözden geçirilmiştir.

İtalya, Fransa, Litvanya ve G.Kıbrıs gibi ülkelerin internet siteleri kendi dillerinde
olduğundan İngilizce bilgiye ulaşılamamıştır.

Tüm meslek kuruluşları aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurularak incelenmiştir:

• Kurumun yasal durumu ve kurumsal yapısı

• Üyeliğin zorunlu olup olmadığı
• Kimlerin üye olabileceği
• Görevleri

Ayrıntılı bilgilerinin ekte yer aldığı bilgi notlarında genel olarak aşağıdaki sonuçlara
ulaşılmıştır.

1- Tüm üye ülkelerde hekimleri temsil eden bir meslek kuruluşu mevcuttur. Bazı ülkelerde
Oda, Dernek şeklinde olmasında rağmen genelde Birlik şeklinde bir örgütlenme göze
çarpmaktadır.

2- Bütün meslek kuruluşları yasa ile kurulmuş olup genel olarak sivil toplum kuruluşu (STK)
şeklinde örgütlenmişlerdir. Ayrıca İngiltere, İsveç ve Estonya gibi ülkelerde bu meslek
kuruluşlarının sendika işlevi de bulunmaktadır.

3- 20 ülkenin bilgisinin bulunduğu araştırmada, 11 ülkede meslek kuruluşuna üyelik zorunlu

iken, 9 ülkede üyelik isteğe bağlıdır. Hangi ülkelerde üyelik zorunlu, hangi ülkelerde
isteğe bağlı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Üyeliğin Zorunlu Olduğu Ülkeler Üyeliğin İsteğe Bağlı Olduğu Ülkeler

- Almanya - İrlanda - Çek Cumhuriyeti - Hollanda

- Avusturya - Letonya - Danimarka - Slovakya
- Belçika - Malta - Estonya - İngiltere
- Bulgaristan - Polonya - Finlandiya - İsveç
- Yunanistan - Portekiz - Lüksemburg
- Macaristan

1
4- Diğer bir dikkat çeken nokta ise, üyeliğin isteğe bağlı olduğu ülkelerde dahi katılımın
yüksek olmasıdır. Bu ülkelerdeki hekimlerin yaklaşık % 85-90’ı meslek kuruluşuna
üyedir.

5- Araştırma sonucu elde edilen bir diğer bilgi de bazı ülkelerde tıp fakültesi öğrencilerinin
de meslek kuruluşuna üye olabilmesidir. Finlandiya (4. ve 5. sınıf öğrencileri), İsveç,
Portekiz (intern) ve İngiltere’de tıp fakültesi öğrencileri de ülkelerindeki Birliklere üye
olabilmektedir.

6- Finlandiya ve İngiltere gibi bazı ülkelerde ise yabancı hekimlere de üye olabilme hakkı
verilmiştir.

7- Bir diğer önemli nokta da bazı ülkelerde dişhekimlerinin de hekimlerle aynı meslek
kuruluşu mensubu olmalarıdır. Avusturya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg,
Polonya ve Slovakya’da dişhekimleri de Birlik üyesidir.

8- Son olarak bazı ülkelerde sadece hekimler ya da dişhekimleri değil, diğer sağlık
çalışanları da aynı meslek kuruluşu bünyesinde temsil edilmektedir. Çek Cumhuriyeti ve
Slovakya bu tür ülkelerdendir.

2
 AVUSTURYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Avusturya Hekimler Birliği (Austrian Medical Association), özel

kanunla kurulmuş olup ülkedeki tüm hekimleri temsil eden bir meslek
kuruluşudur. Birlik, ülkedeki eyaletlerde (Länder) faaliyet gösteren 9 adet
hekim derneğinden oluşmaktadır. Hekimlerle ilgili tüm konularda yetkili
yasal bir Birliktir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Avusturya Hekimler Birliği’ni oluşturan bölgesel derneklere üyelik

zorunludur.

Kimlerin Üye Olabileceği

Hastanede ya da serbest çalışan hekim ayrımı yapılmaksızın tüm hekimler üyedir.

Ayrıca intern (eğitim gören) doktorlar da üye olabilmektedir.

Avusturya Hekimler Birliği’nin diğer bir özelliği de, ülkedeki diş

hekimlerinin de temsilci kuruluşu olmasıdır. Birliğin “Dişhekimliği Bölümü”
mevcut olup, diş hekimlerinin mesleki çıkarlarını da bu bölüm temsil etmektedir.

Görevleri

Eyaletlerde bulunan hekim derneklerinin görevler aşağıda

sıralanmaktadır:

• Hekimler ile sağlık sigortası fonları arasında yapılacak

sözleşmelerin belirlenmesi,

• Verilecek hizmetlerin kapsamının belirlenmesi

• Belirli sürelerle ödenecek ücretlerin belirlenmesi gibi konularda

sağlık sigortası fonları ile görüşmeler yapılması

• Hekimlerin eğitilmesi,

• Hekimlerin mezuniyet sonrası eğitimlerinin denetlenmesi/idare

edilmesi,

• Hekim kayıtlarının tutulması.

3
 BELÇİKA

Yasal Durum

Belçika’da hekimlik mesleği ile ilgili en önemli kuruluş Belçika Tabip Odası’dır.
(Order of Physicians)

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Belçika’da hekimlik yapabilmek için Tabip Odasına (Order of Physicians) üye

olunması zorunludur.

Görevleri

• Hekimlik mesleğinin ortak değerlerini korumak ve geliştirmek,

• Yasadışı ve etikdışı uygulamalara ilişkin denetimler yapmak,

• Oda tarafından belirlenen etik kurallara uymayan davranışlar hakkında belirli para
cezaları vermek ve bu kişileri ilan etmek,

• Kendine özgü yargılama sistemi çerçevesinde cezai işlemler uygulamak,

• Mesleki etiğe ve disiplin kurallarına uymayan hekimlerin kaydını silmek, ruhsatını

iptal etmek,

• Sağlık alanındaki reformlara ilişkin olarak Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan

tasarılara görüş vermek.

4
 BULGARİSTAN

Yasal Durum ve Kurumsal Yapısı

Bulgar Hekimler Birliği ilk olarak 1901 yılında kurulmuştur. İngiliz Hekimler
Birliği’nden sonra Avrupa’da kurulmuş ikinci en eski hekim birliğidir. Daha sonra 1947
yılında komünist rejimle birlikte Birlik kapatılmış ancak 1990 yılında yeniden kurulmuştur.
Kuruluşundan beri ülkenin sağlık sisteminin gelişiminde önemli rol oynamıştır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik zorunludur. Birlik ülkedeki tüm hekimlerin yasal temsilcisi ve uzman
hekimler de dahil olmak üzere tüm hekimlerin mesleki ve finansal taleplerini korumakla
yükümlüdür.

Kimlerin Üye Olabileceği

Hekimlerin yanında Dişhekimleri de Birliğe üye olabilmektedirler.

Görevleri

• Tıp eğitiminin organize edilmesi ve üyelerin kayıtlarının tutulması,

• Hekimlerin mezuniyet sonrası eğitimleri,

• Hekimlerin haklarını ve mesleki çıkarlarının korunması

• Ulusal Sağlık Sigortası Fonu ile yapılan görüşmelerde hekimlerin temsil

edilmesi,

• Parlamento tarafından teklif ve kabul edilen sağlık alanına ilişkin önemli yasal
düzenlemelerin oluşturulması sürecine de katkıda bulunulması,

• Hekimlerin sürekli ve mesleki eğitimleri ile tıbbi uygulamaların ve etik

normların gözetimi.

5
 ÇEK CUMHURİYETİ

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Çek Hekimler Birliği (Czech Medical Association), üçte ikisini hekimlerin

oluşturduğu bir Birlik olup, hekimlerin yanında eczacılar ve diğer sağlık
çalışanlarının da yer aldığı bağımsız bir kuruluştur. Merkezi Prag’dadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birlik üyesi olmak isteğe bağlıdır.

Kimlerin Üye Olabileceği

Yukarıda da belirtildiği gibi, hekimlerin yanı sıra diş hekimleri,

eczacılar ve diğer sağlık çalışanları da Birlik üyesi olabilmektedir. Ayrıca,
Çek Cumhuriyeti vatandaşlarının yanı sıra yabancıların da Birliğe üye olma
hakkı vardır..

Görevleri

Ülkede bilimsel tıbbi çalışmalarla ilgili en önemli kuruluş Çek Hekimler Birliği’dir.
Ülkedeki tüm bilimsel çalışmaları başlatır ve destekler.

Ayrıca ülkedeki diğer sağlık hizmeti sunan kuruluşlara, Sağlık Bakanlığı’na, meslek
odalarına, sağlık sigortası kuruluşlarına ve diğer ilgili taraflara, konu hakkındaki tecrübelerini
aktarmaktadır. Diğer görevleri aşağıda sıralanmıştır:

• Sağlık hizmetlerinin kalitesi, sağlık etiği ve sağlık çalışanlarının ruhsat verilmesi

faaliyetleri

• Sağlık sigortası fonları ile görüşmeler yapmak

• Mezuniyet sonrası eğitim de dahil tıp eğitimi ile ilgili çalışmalar yapmak

• Çek Cumhuriyeti sağlık sisteminin dönüşümü ile ilgili çalışmalarda aktif rol almak ve
ilgili taraflar arasında koordinasyonu sağlamak

• Dünya Hekimler Birliği ve Avrupa Hekimler Birliği Forumu ile işbirliği yapmak,
aktivitelere destek vermek

6
 DANİMARKA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Danimarka Hekimler Birliği (Danish Medical Association) 1 Eylül 1857 tarihinde

Kanunla kurulmuştur. Birlik, meslek mensuplarının sorunları ile ilgili konularda ülke
genelinde hem Bakanlık, hem Ulusal Hükümet, hem de Parlamento tarafından bir “danışma
birimi” ve “lobi grubu” olarak kabul görmektedir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik zorunlu değil, isteğe bağlıdır. Buna rağmen ülkede görev yapan
doktorların tamamına yakını (% 96’sı) Birlik üyesidir.

Kimlerin Üye Olabileceği

Birlik üyeliği, sadece hekimlere açık olup tıp fakültesi öğrencilerine açık değildir.

Görevleri

• Hekimlerin mesleki çıkarlarının korunması ve bu alanda bir araya gelmelerinin

sağlanması

• Sağlık sisteminin daha iyi hale getirilmesi için çalışmalar yapılmasının

sağlanması,

• Üyeleri arası ilişkilerin geliştirilmesi, mesleki dayanışmanın geliştirilmesi,

• Mesleki ilkelere ve etik değerlere sahip çıkılması,

• Bu alanda uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapılması.

7
 ESTONYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Ülkedeki en önemli meslek kuruluşu olan Estonya Tabipler Birliği (Estonian Medical
Association) olup ülkede bulunan hekimlerin yaklaşık yarısını temsil etmektedir.

Sovyet rejimi döneminde kapatılmış olan ve 1988 yılında yeniden kurulmuştur.

En önemli idari organları; yılda bir kez toplanan Genel Kurul, yılda iki kez toplanan
Konsey ve yılda sekiz kez toplanan Yönetim Kurulu’dur. Başkan ve Yönetim Kurulu üyeleri,
Genel Kurulu tarafından 3 yılda bir yapılan seçimle belirlenir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

1992 yılından beri aynı zamanda sendika işlevi de gören Birliğe üyelik zorunlu
değildir, üyelik isteğe bağlıdır.

Görevleri

• Hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Ülkenin sağlık politikasının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Sağlık Bakanlığı ve işverenler ile yürütülen toplu görüşmelerde hekimleri temsil

etmek,

• İşgücü piyasasında hekimleri korumak,

• Tıp eğitimi ile ilgili önerilerde bulunmak,

• Diğer kurum/kuruluşlarla işbirliği yapmak,

• Tıbbi etiğin gelişmesi için çalışmalar yapmak,

• Uzman hekimlerin sertifikalandırma sistemin reorganizasyonu çalışmalarına katkıda

bulunmak.

8
 FİNLANDİYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Finlandiya Hekimler Birliği (Finnish Medical Association), ülkedeki hemen hemen

tüm doktorların üye olduğu bir meslek kuruluşudur. 1910 yılında özel kanunla kurulmuştur.

En yüksek karar organı Temsilciler Komitesi olup 3 yılda bir seçilen 60 kişiden
oluşmaktadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik zorunlu değil gönüllüdür (isteğe bağlı). Ülkedeki hekimlerin yaklaşık %
90’ı Birlik üyesidir.

Kimlerin Üye Olabileceği

4. sınıfı bitiren tıp fakültesi öğrencileri de Birliğe üye olabilmektedir. Üyelerinin

yaklaşık % 5-6’sı tıp fakültesi öğrencilerinden oluşmaktadır.

Yurtdışından gelen ve ülkede çalışma izni/ruhsatı almış doktorlar da Birliğe üye

olabilmektedir.

Görevleri

Birlik, doktorları mesleki bir örgüt altında toplamak, hekimlik mesleğinin ortak
değerlerini korumak ve geliştirmek amacını taşımaktadır. Diğer görevleri:

• Tıp mesleğinin etiğini korumak ve yükseltmek

• Doktorlar arasındaki işbirliğini geliştirmek

• Doktorların çalışma koşullarını ve ekonomik çıkarlarını iyileştirmek

• Sağlık hizmetlerinin gelişmesi ve sağlık politikasının oluşturulması çalışmalarına aktif

katkıda bulunmak

• Doktorların yaşam standartlarının artırılması için çalışmalar yapmak

• Söz konusu alanda uluslararası kuruluşlarla ve ortaklarla işbirliği yapmak

9
 ALMANYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Bundesärztekammer (BÄK), hekimlerle ilgili meslek birliği olup 2007 yılı itibariyle
yaklaşık 406.000 hekimin çıkarlarını temsil etmektedir. 1947 yılında özel yasa ile
kurulmuştur. Her eyalette (17 eyalet) bulunan odaların bir araya gelmesiyle Alman Hekimler
Birliği - German Medical Association oluşturulmuştur. Her oda, bulunduğu eyaletin yasaları
çerçevesinde faaliyet göstermektedir.

Birliğin Berlin’deki genel merkezi 7 bölümden oluşmaktadır. Genel Sekreterlik, Dış

İlişkiler Birimi, Basın Ofisi, çeşitli disiplinlerden bilim adamlarının oluşturduğu Bilimsel
Danışma Kurulu, İlaç Komisyonu, Yürütme Komitesi ve üyeleri seçimle belirlenen Alman
Medikal Meclisi, Birliğin organlarıdır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Yasa gereği, tüm hekimler kendi eyaletlerinde bulunan olan meslek odalarına üye
olmak zorundadırlar. Zorunlu olarak üyesi bulundukları eyalet odaları aracılığıyla dolaylı
olarak Birliğe üyedirler.

Hemşire, ebe, fizyoterapist gibi meslek gruplarının çıkarlarını temsil eden kuruluşlara
üyelik gönüllüdür.

Görevleri

• Birlik, ülkedeki sağlık politikasının belirlenmesinde ve yasal düzenleme hazırlanma

sürecinde aktif rol oynamak,

• Hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Tecrübe paylaşımı aracılığıyla toplumun iyi sağlık hizmeti almasını sağlamak,

• Ulusal ve uluslararası meslek kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,

• Mesleki, etik ve topluluk ilişkilerine ilişkin standartları tespit etmek suretiyle

meslekiçi eğitim (secondary training) ve akreditasyon ile sürekli eğitimden
sorumludurlar.

• Odalara üye olan hekimler, kendi emeklilik çizelgelerini tutabilirler.

• Hem hekimlerin kendi aralarındaki hem de hastalarla olan ilişkilerinde etik ve mesleki
yükümlülükleri gözetmek

• Mezuniyet sonrası eğitimin düzenlenmesi ile ilgili çalışmalarına katkıda bulunmak

• Hekimlik mesleğinin gelişimine katkıda bulunmak ve bu yönde, hükümetle,

parlamento ile ve siyasi partilerle irtibata geçmek,

10
• Sağlık sistemi ve tıp mesleğinin uygulanmasına yönelik mevzuat hazırlanması ve
uygulanması çalışmalarında görüş bildirmek,

• Birliğin İlaç Komisyonu aracılığıyla, mesleki etik ve yasal sorumluluklar da göz

önüne alınarak, tıbbi tanı-tedavi, ilaçların yan etkileri gibi konularda görüş bildirmek.

11
 YUNANİSTAN

Yasal Durumu

Ülkedeki hekimleri temsil eden Panhellenic Medical Association (Greek Medical

Association) adlı kuruluşun internet sitesinde (www.pis.gr) yapılan araştırmada Birliğin kaç
yılında kurulduğu ve kurumsal yapısıyla ilgili bilgi bulunamamıştır. Söz konusu site
Yunancadır. İngilizce bulunabilen diğer bilgiler aşağıdadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Her hekim, çalışmak istediği bölgedeki bölgesel tabip odasına kayıt yaptırmak
zorundadır. Hekimler doğrudan Birliğe üye olamamaktadırlar. Çünkü ülke genelindeki 60
bölgesel tabip odası Birliğe üyedir.

Görevleri

• Hekimlerin haklarını ve mesleki çıkarlarının korunması

• Ülkenin sağlık politikasının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Sağlık Bakanlığı’na sağlık politikası konusunda önerilerde

bulunmak amacıyla oluşturulan Merkezi Sağlık Konseyi’nde Birliği
temsil etmek (3 temsilci ile)

12
 MACARİSTAN

Yasal Durumu

Macar Hekimler Birliği (Hungarian Medical Association), tıp alanında görev yapan bir
kamu tüzel kişiliğidir. Bu tüzel kişilik aracılığıyla hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarları
yasal olarak güvence altına alınmaktadır. Birlik, bünyesindeki 12 adet komite vasıtasıyla
çalışmalarını sürdürmektedir.

Komünist rejim döneminde kapatılan Birlik, 1988 yılında yeniden çalışmalarına

başlamıştır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

1994 yılında kabul edilen XXVIII sayılı yasayla (Act XXVIII of 1994) birlikte,
mesleğini icra eden hekimler ve diş hekimleri için Birliğe üye olma zorunluluğu getirilmiştir.

Görevleri

• Tıp mesleği için etik kuralları yayımlamak,

• Birlik tarafından konulan kuralları ihlal edenlere karşı disiplin cezası vermek,

• Sağlıkla ilgili her konuda görüş bildirmek,

• Hekimler ile sigorta arasında belirlenen sözleşme koşullarını veto etmek,

• Diploma ve ruhsatları onaylamak / kayıtlarını tutmak,

• Tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası eğitimin düzenlenmesi ile ilgili çalışmalarına katkıda
bulunmak

• Birliğe üye olmayıp yasa dışı çalışmaya çalışan meslek mensuplarının çalışmalarını
önlemek,

• Mesleki ilkeler ve etik değerler sahip çıkmak,

• Hekimleri ilgilendiren her konuda onların haklarını ve mesleki çıkarlarını

korumak,

• Üyelerine ve ailelerine mali destekte bulunmak,

• Mesleki unvanlarının kullanımı ve korunmasını sağlamak,

• Her branşta asgari ne kadar hekim olması gerektiğini belirlemek,

• Hekimlerin çalışma saatlerinin ve çalışma koşullarını belirlenmesi çalışmalarına katkı

vermek.

13
 İRLANDA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

İrlanda Tıp Kurumu, 1984 yılında İrlanda Hekimler Birliği ve İrlanda Tıp Derneği’nin
birleşmesiyle oluşmuştur. Özel Kanunla kurulan Kurum bu birleşmeyle, ülkedeki tüm sağlık
mesleklerinin ulusal temsilcisi konumuna gelmiştir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Üyelik zorunludur.

Görevleri

Kurumun asıl rolü ülkedeki doktorların temsilcisi olmaktır. Diğer görevleri;

• Hekimlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve tıp mesleğinin gelişmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Hekimleri, mesleki çıkarları konusunda her alanda temsil etmek,

• Hekimlerin yanında tüm sağlık mesleklerinin ulusal temsilcisi olmak,

• Hekimlik mesleği ve İrlanda sağlık sistemi konusunda danışma mercii olmak,

• Tüm benzeri uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak ve buralarda ülkeyi temsil

etmek,

• Konuyla ilgili yayınlar çıkarmak,

• Üyeleri arasındaki ilişkileri ve üyelerle diğer taraflar arasındaki düzenlemek

• Üyelerinin mesleki bağımsızlıkları olduğunu her platformda savunmak,

• Kuruma finansman sağlamak amacıyla mülk edinmek, kiralamak,

• Kurumun mal varlığını ve gelirlerini artırıcı faaliyetlerde bulunmak.

14
 LETONYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

1988 yılında kurulan Letonya Hekimler Birliği, ülke sağlık sistemin reformunda
önemli rol oynayan bir kurumdur. Letonya sağlık sistemindeki değişikliklerin başlatılmasında
Letonya Hekimler Birliği’nin öneri ve girişimlerinin etkili olduğu belirtilmektedir. Hükümet
dışı bir kuruluştur. (NGO)

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Özel çalışan hekimlerin Birliğe kayıt yaptırması zorunludur.

Görevleri

• Hekimlerin niteliklerinin ve çalışma kalitesinin değerlendirilmesi ve

düzenlenmesi,

• Hekimlerin sertifikalandırılması (her bir tıbbi uzmanlık ve alt uzmanlık temsil

edilmekte ve bir sertifikasyon komitesi seçmektedir. Birlik ayrıca hekimler için
mezuniyet sonrası eğitim programları düzenlemektedir. Birliğin faaliyetleri
sonucunda, hekimlerin mesleki niteliklerinin denetimi ve sertifikasyonu gibi
faaliyetler meslek kuruluşları tarafından yapılmaya başlanmıştır)

• Hekimlerin mezuniyet sonrası eğitimlerin değerlendirilmesi sürecine katılım,

• Belirli uzmanlık alanlarındaki bilimsel gelişmelerin takip edilmesi ve tıp

alanındaki etik konuların incelenmesi

• İşgücü piyasasında hekimlerin çıkarlarının savunulması,

• Ülkede çalışmak isteyen diğer sağlık meslek mensuplarına bilgi verilmesi,

danışmanlık yapılması.

15
 LÜKSEMBURG

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Lüksemburg Hekimler ve Diş Hekimleri Birliği (Association des Médecins et

Médecins-Dentistes) , hekimleri ve diş hekimlerini temsil eden ülkedeki tek birliktir. 1904
yılında özel yasa ile kurulmuş olan Birlik, siyasi açıdan bağımsızdır. Yasa gereği, hükümet
yapacağı yasal düzenlemelere ilişkin olarak Birliğin görüşünü almak zorundadır.

En önemli organı olan Yönetim Kurulu 15 kişiden oluşur. Bu 15 kişinin en az üçü

uzman hekim, en az üçü pratisyen hekim, en az üçü de diş hekimi olmak zorundadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik isteğe bağlıdır. Buna rağmen ülkedeki hekim ve diş hekimlerinin %
83’ü Birliğe üyedir.

Görevleri

• Üyelerini ilgilendiren yasa değişiklikleri konusunda hükümet ile resmi görüşmeler

yapmak,

• Hekimlerin ve diş hekimlerinin ücretlerinin belirlenmesi konusunda hükümetle

görüşmeler yapmak,

• Mesleki ilkeler ve etik değerler sahip çıkmak

• Mesleki bağımsızlığa ve hasta-doktor ilişkisinin gizliliğine önem vermek

• Üyeleri arası ilişkileri sıkı tutmak, mesleki dayanışmayı geliştirmek,

• Hekimlerin haklarını ve mesleki çıkarlarını korumak,

• Ülkede sağlıkla ilgili sorunlara çözüm getirmek, bu konuda diğer ilgili

taraflarla işbirliği yapmak,

• Tıp mesleğinin kötüye kullanımını ve konuyla ilgili yasadışı

faaliyetleri önlemek,

• Bu alanda uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak.

16
 MALTA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Malta Hekimler Birliği (The Medical Association of Malta), ülkedeki tüm hekimleri
temsil eden hem meslek kuruluşu hem de sendikadır. 1954’te Sağlık Çalışanları Birliği adıyla
kurulun Birlik, 1965’te isim değişikliğine giderek Malta Hekimler Birliği adını almıştır.

Birliğin Yönetimi “Komite” tarfından yürütülmektedir. 11 kişiden oluşan Komite iki

yılda bir üyeler tarafından seçilir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik zorunludur. Ülkedeki tüm hekimlerin tek temsilcisi konumundadır.

Görevleri

• Üyeleri arası ilişkileri sıkı tutmak, mesleki dayanışmayı geliştirmek, aynı zamanda
diğer meslek kuruluşlarıyla ilişkileri geliştirmek,

• Tüm tıp mesleklerini bir araya getirmek ve çıkarlarını korumak,

• Üyelerine diğer kurum/kuruluşlarla olan ilişkilerinde yardım etmek, onlara

danışmanlık hizmeti vermek,

• Hekimlik mesleğinin prestijini ve etkinliğini korumak ve geliştirmek,

• Biyo-etik sorunlarla ilgili çalışma yapmak amacıyla kültürel, sosyal ve bilimsel

aktivitelerde bulunmak

• Hekimlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ilgili çalışmalarda bulunmak,

17
 HOLLANDA

Ülkede hekimlerin üyesi olduğu farklı meslek kuruluşları mevcuttur. Bunların tümü
Hollanda Tıp Birliği (The Royal Dutch Medical Association) adlı federasyona üyedir. Bu
federasyon 1999 yılından bu yana tüm hekimlerin meslek kuruluşlarının temsilcisidir.

Birlik, hekimlerle ilgili tüm sorunlarla ilgilenir. Ayrıca ülkedeki sağlıkla ilgili
problemleri çözme, etik kuralları gözetme, sağlık sisteminin gelişmesine katkıda bulunma gibi
faaliyetleri de mevcuttur. Birlik ayrıca, kendi bünyesindeki dernekler arası ilişkileri de
düzenlemektedir.

Bu federasyona bağlı hekim dernekleri aşağıdadır.

1- Ulusal Genel Pratisyenler Birliği (The National Association of General

Practitioners)

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Ülkede çalışan genel pratisyenlerin temsilci kuruluşudur. Yönetim Kurulu tarafından

yönetilmektedir. Yönetim Kurulu seçimle iş başına gelmekte ve yılda 7 kez toplanmaktadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Derneğe üyelik isteğe bağlıdır.

Kimlerin Üye Olabileceği

Üyelik, serbest çalışan ya da maaşlı çalışan olup olmadığına bakılmaksızın tüm

pratisyen hekimlere açıktır.

Ayrıca intern doktorlar da üye olabilmektedir.

Görevleri

• Hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Ulusal ve uluslararası meslek kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,

• Pratisyen hekimliğin gelişimine katkıda bulunmak,

• Pratisyen hekimlerin eğitimleri,

• Ülkenin sağlık politikasının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Ülke genelinde günde 24 saat, haftada 7 gün kaliteli sağlık hizmeti verilmesini
sağlamak

18
2- Ulusal Maaşlı Çalışan Hekimler Birliği (The National Association of Salaried
Doctors)

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Ülkedeki en büyük hekim derneğidir. Maaşlı çalışan hekimlerin temsilcisidir. Yönetim

Kurulu tarafından yönetilmektedir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Derneğe üyelik isteğe bağlıdır.

Görevleri

• Maaşlı çalışan hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Hastanelerde, aile hekimliği hizmetlerinde ve halk sağlığı hizmetlerinde çalışan

hekimlerin sosyal ve ekonomik çıkarlarını gözetmek,

• Ayrıca intern doktorları ve diğer sağlık çalışanlarını da korumak amacıyla çalışmalar

yapmak,

3- Hollanda Mesleki Sağlık Derneği (The Dutch Association for Occupational Health)

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Ülkede iş kazası ve meslek hastalıklarından sorumlu hekimlerin ve bu uzmanlık

dalının mensuplarının oluşturduğu dernektir. Maaşlı çalışan hekimlerin temsilcisidir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Derneğe üyelik isteğe bağlıdır.

Görevleri

• Üye hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Bir bilim olarak mesleki sağlık kavramını geliştirmek

• Hekimlik mesleğinin etiğini korumak ve yükseltmek

4- Hollanda Uzman Hekimler Derneği (The Dutch Order of Medical Specialists)

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

Hollanda Uzman Hekimler Derneği ülkede çalışan bütün uzman hekimlerin temsilcisi
olan bir kuruluştur.

19
Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Derneğe üyelik isteğe bağlıdır.

Görevleri

• Uzman hekimlerin mesleki, ekonomik ve sosyal çıkarlarını korumak,

• Sağlık hizmetlerinin kaliteli ve kapsayıcı bir şekilde sunulmasını sağlamak üzere

çalışmalar yapmak,

• Hekimlik mesleğinin etiğini korumak ve yükseltmek

• Uzman hekimliğin bağımsızlığını korumak.

20
 POLONYA

Yasal Durum ve Kurumsal Yapı

Polonya Hekimler ve Dişhekimleri Odası, 1922 yılında kurulmasına rağmen 1952

yılında kapatılmış, ancak 1989 yılında özel kanun çıkarılarak tekrar faaliyete geçmiştir. Oda
ve odanın bünyesinde bulunan bölgesel odalar idari ve hukuki açıdan özerk kuruluşlardır.

Polonya Hekimler ve Dişhekimleri Odası’nın en yüksek organı Genel Kuruldur.

Bölgesel odalarda da aynı şekilde genel kurullar mevcuttur.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Yasa gereği her hekim ve diş hekimi, çalıştığı bölgedeki tabip odasına kayıt olmak
zorundadır. Bölge tabip odalarına yasal olarak hekimlerin kaydını tutma sorumluluğu
verilmiştir.

Görevleri

• Hekimlik mesleğinin ilkeli, düzgün ve dürüst bir şekilde yapılmasının gözetimi,

• Tıbbi deontoloji ve mesleki etik ilkelerini belirlemek ve bunlara uyulmasını sağlamak,

• Sağlık politikası ile tıp eğitimi alanlarında aktif rol oynamak,

• Hekimlerin mesleki çıkarlarını korumak ve bir araya gelmelerini sağlamak,

• Ülkenin sağlık politikasının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Yurtiçi ve yurtdışındaki üniversiteler, araştırma enstitüleri ve diğer bilimsel

kuruluşlarla işbirliği yapmak,

• Hekimler arasında ve bu hekimlerin aileleri arasından karşılıklı mali yardım

mekanizmaları oluşturmak (yardım sandığı gibi)

• Hekimler ile sağlık sigortası fonları arasında yapılacak sözleşmelerde

hekimleri temsil etmek.

21
 PORTEKIZ

Yasal Durum ve Kurumsal Yapı

Portekiz Hekimler Birliği (Portoguese Medical Association), ülkedeki tüm hekimleri

temsil eden bir kuruluştur.

Birliğin % 64’ü uzman hekimlerden, % 36’sı ise pratisyen hekimler, intern hekimler
ve resident hekim denilen mezuniyet sonrası herhangi bir niteliğe-uzmanlığa sahip olmayan
hekimlerden oluşmaktadır.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik zorunludur.

Kimlerin Üye Olabileceği

Hekimlerin yanı sıra intern hekimler de üye olabilmektedir.

Görevleri

• Hekimlere akreditasyon ve uzmanlık eğitim sertifikası vermek,

• Hekimlere kınama ve ceza vermek suretiyle disiplin kurullarının uygulanmasını

sağlamak,

• Akreditasyon ve çalışma ruhsatı vermek,

• Evrensel sağlık hakkına saygı çerçevesinde hekimlerin yasal haklarını korumak,

• Tüm siyasi otorite ve kuruluşlardan bağımsız çalışmak,

• Hekimlerin mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Dünyadaki benzer uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak ve buralarda ülkeyi temsil

etmek,

• Hekimlik mesleğinin gelişmesi çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Ülkenin sağlık politikasının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi

çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Tıp eğitiminin gelişimine katkıda bulunmak,

• Ülkede sağlık alanında çıkarılacak yasal düzenlemelere görüş vermek,

• Malpraktis (tıbbi kötü uygulama) konusunda önlemler almak.

22
 SLOVAKYA

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

1992 yılında kabul edilen bir yasayla kurulan ve ilk yasal meslek kuruluşu olan Slovak
Tıp Derneği, profesyonel tıbbi ve farmasötik şirketlerin, doktor ve eczacıların bölgesel
topluluklarının bağlı olduğu bir kuruluştur. Kuruluşun bünyesinde, sağlık hizmetlerinde
çalışan, 15.000’den fazla hekim ve diğer üniversite mezunu uzman hekim vardır. Ayrıca
yaklaşık 4.000’ini ortaokul ve lise mezunu 20.000 sağlık çalışanı ile birlikte ülkedeki en
büyük meslek kuruluşudur.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Üyelik isteğe bağlıdır.

Kimlerin Üye Olabileceği

Sadece hekimler değil, eczacı ve diğer sağlık meslekleri de üye olabilmektedir.

Ayrıca, sadece meslek mensupları üye olabilmekte; ticari, siyasi ve hükümetle ilişkisi
bulunan sağlık kuruluşları, fakülteler ve araştırma enstitüleri üye olamamaktadır. Sadece bu
alanlarda çalışan sağlık meslek mensupları üye olabilmektedir.

Görevleri

• Sağlık çalışanlarının mesleki ve ekonomik çıkarlarını korumak,

• Üyelerinin mesleki standartlara uygunluğunu sağlamak,

• Kamu ve özel sağlık kuruluşlarını teftiş ve kontrol etmek,

• Bağlayıcı yasal düzenlemeler ve performansa dayalı ödeme çizelgelerini oluşturmak,

• Mesleki içerikli konferanslar, toplantılar ve çalıştaylar düzenlenmesi

• Tıp mesleklerinin gelişimine katkıda bulunmak,

• Tıbbi etiğin gelişmesi için çalışmalar yapmak,

• Tıp eğitiminin düzenlenmesi ile ilgili çalışmalarına katkıda bulunmak,

• Konuyla ilgili yayınlar çıkarılmasını teşvik etmek.

23
 İSVEÇ

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

İsveç Hekimler Birliği, ülkedeki hekimleri temsilcisi olan meslek kuruluşudur. Aynı
zamanda sendika işlevi de vardır.

Bünyesinde 28 bölgesel dernek mevcuttur. Central Board adı verilen bir kurul
tarafından yönetilmektedir. Bu Kurul, üyelerin oluşturduğu Genel Kurul tarafından seçilir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Üyelik isteğe bağlıdır. Buna rağmen ülkede çalışan hekimlerin yaklaşık % 90’ı Birlik
üyesidir.

Kimlerin Üye Olabileceği

Üyelik tüm hekimlere açıktır. Ayrıca Birliğin öğrencilerle ilgili bir birimi vardır.
Birliğe bağlı İsveç Tıp Öğrencileri Derneği’ne de tıp fakültesi öğrencileri üye olabilmektedir.

Görevleri

En önemli görevi hekimlerin iş çevresi, ücretleri, çalışma saatleri ve eğitimleri ile ilgili
konularda faaliyetlerde bulunmaktır. Diğer görevleri;

• Hekimlerin bilimsel araştırma yapmalarını teşvik etmek,

• Ülke sağlık sisteminin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve çalışmalarda aktif rol

oynamak,

• Üyelerine hekimlik mesleğini sürdürme ve yabancı bir ülkede mesleğini icra etme
konusunda danışmanlık hizmeti vermek,

• Üyelerine, serbest çalışma (kendi muayenehanelerini nasıl açabilecekleri ve nasıl

işletebilecekleri) konusunda mali danışmanlık hizmeti vermek

• Hasta haklarına ve hasta güvenliğine önem vermek,

• Profesyonelliğe ve meslek etiğine önem vererek, sağlık hizmeti kalitesinin artmasını

sağlamak,

• Sağlık alanında ulusal ve uluslararası meslek kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,

• Ülkedeki hekim ihtiyacını belirlemek, arz-talep dengesini sağlamak üzere

projeksiyonlar hazırlamak,

• Hekimler ile sağlık sigortası fonları arasında ücret ve diğer çalışma

koşulları konusunda görüşmeler yapmak.

24
 İNGİLTERE

Yasal Durumu ve Kurumsal Yapısı

İngiliz Hekimler Birliği, 1832 yılında özel yasayla kurulmuş olup Avrupa’daki en eski
hekim birliğidir. Ülkedeki tüm branştaki hekimlerin temsilcisi olan meslek kuruluşudur.
British Medical Association aynı zamanda üyelerinin mesleki ve kişisel çıkarlarını koruyan
bağımsız bir sendikadır.

Birlik, bazı Avrupa ülkelerindeki uygulamanın aksine hekimlerin kayıt altına alınması
işlemleriyle ilgilenmemektedir. Bu sorumluluk Genel Tıp Konseyi (General Medical Council
- GMC) adı verilen kuruluşa aittir. Genel Tıp Konseyi, ülkede çalışan tüm hekimleri kayıt
altına alan bir Konseydir. Konsey, temel tıp eğitiminin standartlarını ve tıp mesleği ile ilgili
düzenlemeleri belirler, hekimlere çalışma ruhsatı verir/ruhsatını iptal eder. Özetle, sağlık
çalışanlarının kaydından ve tıp mesleğinin yönetiminden Genel Tıp Kurulu (General Medical
Council) sorumlu olup bu Kurul bir meslek kuruluşu değildir. Hekimleri temsil eden meslek
kuruluşu yukarıda adı geçen İngiliz Hekimler Birliği’dir.

Üyeliğin Zorunlu Olup Olmadığı

Birliğe üyelik isteğe bağlıdır. Ancak üye sayısı her geçen gün artmakta olup 2007 yılı
itibariyle 139.000 kişiye ulaşmıştır. Ülkedeki hekimlerin %80’inden fazlası Birliğe üyedir.

Kimlerin Üye Olabileceği

Birliğe tıp fakültesi öğrencileri ve yurtdışından gelen hekimler de üye olabilmektedir.

Yaklaşık 20.000 tıp fakültesi öğrencisi ve 3.000’e yakın yurtdışından gelen hekim üyesi
bulunmaktadır.

Görevleri

• Hekimlerin yurtiçi ve yurtdışında temsil edilmesi,

• Hekimlere yönelik bilimsel ve eğitsel toplantıların düzenlenmesi,

• Dünyanın en önemli tıp yayınlarından biri olan British Medical Journal adlı yayının
çıkarılması,

• Hekimlerin çalışma koşullarını iyileştirme çalışmalarına katkıda bulunulması ve

hekimlerin işgücü piyasasında korunması,

• Hekimlerin mesleki çıkarlarının korunması,

• Hekimlerin her tür platformda temsil edilmesi,

• Üyelerinin kendi çıkarlarını korumak ve mesleki kariyerlerini geliştirmek üzere teşvik

edilmesi,

• Birlik tarafından düzenlenen anket, toplantı ve çalışma gezilerine katılmak suretiyle

kurumun aktif bir parçası olmasının sağlanması,

25
• Günün her saatinde üyelerine ve ailelerine sağlıkla ilgili sorunlarında danışmanlık
hizmeti verilmesi,

• Son olarak üyelerine mali konularda da danışmalık hizmeti verilmesi (geleceğe

yönelik mali plan yapma konusunda).

26