Necmeddin Sefercio lu

ANKARA, 2008

TÜRK OCAKLARI
Ankara ubesi
Yayınları : 27
059.56 – Sef

Sefercio lu, Necmeddin

Türkçü dergiler / Necmeddin Sefercio lu. Ankara : Türk
Ocakları Ankara ubesi, 2008.
76 s. 18 sm.
ISBN 978 975 7841 .. .

I. Türkçülük – Dergiler 1. Eseradı

Basıldı ı yer : Boyut Tanıtım-Matbaacılık

ii
 Ç NDEK LER
Giri ,
Genç kalemler, 1911 / 1912,
Türk yurdu, 24.11.1911 / . . .,
Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912;
Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25.
09.1932;
Çı ır, 01.1938 / 12.1938;
Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944;
Ergenekon, 10.11.1938 / 10.02.1939:
Türklük, 04.1939 / 04.1940;
Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944;
Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942;
Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944;
Millet, 05. 1942 /04.1944;
Tanrıda - I, 08.05 /04.09.1942;
Türk amacı, 07 / 10. 1942;
Do u, 29.10.1942 / 15.08.1948;
Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943;
Türk sazı, 15.05.1943;
Türke do ru, 03.1945 / 09.1948;
Bucak, 04.1945 / 06.1946;
Toprak, 20.07.1945 /04.1967;
Özleyi , 10.1946 /11.1947;
Altı ı ık, 01 /09. 1947;
Kür- ad, 03.04 / 03.11.1947;
Kalem, 08.1948 / 03.1950;
Komünizme kar ı Mücadele, 01.08.
1950 / 15.05.1952;
Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952;
Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952;
Millî kültür, 01.1977 / ? ;
Millî kültür ve e itim, 08.1977 / 03 .1983;
Sanat, bilim ve kültürde Orkun, 08.1981 / 10.1983;
B u l d u r u,
Tanrıda – II, 05.11.1950 /
20.01.1951;
Büyük dâvâ, 25.01 / 10.04.1951;
Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla
Sava , 02.03 / 08.06.1951;
Mefkûre, 20.10.1951 / 10..01.1953;
Aras, 01 / 06.1952;
O uz, 03 / 05.1952;
Türk dü üncesi, 12.1953 / 04.1960;
Gurbet, 05 /11. 1954;
Türk dünyası, 02 / 03.1954;
Kopuz - II, 04 / ? .1956;
Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958;
Dü ünen adam, 05.01.1961 / 19.04.1962;
Millî yol, 26.01 / 28.12.1962;
Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ;
Orkun – II, 02.1962 / 01.1964;
Önasya, 09.1965 / 02.1972;
Defne, 05.04.1966 / 11.1971;
Millî ı ık, 05.1967 / 04.1971;
Ocak – II, 01.1967-08.1969;
Ötüken, 01.1964 / 12.1975;
Türk yolu, 06.02 / 16.09.1969;
Milli hareket, 11.1966 / 09.1970;
Devlet, 17.04.1969 / 06.1979;
Ocak – III, 10.1972 /12.1975;
Yeni dü ünce, 15.06.1981 / ? :
Töre, 05.1971 / 05.1986;
Bozkurt – II, 10.1972 / ? ;
Yeni sözcü, 08.12.1980 / 07.06.1981;
Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989;
Orkun – III, 03.1998 / 07.2006;
iii
K a y n a k l a r,

iv
 G R

Dü ünce dergileri, bilgi, dü ünce ve görü leri, kitaplara göre

daha kısa ve özlü biçimde ve daha hızlı olarak sunan yayınlardır.
Sundukları yazılar, bir konunun kolay anla ılmasına daha çok
yardımcı olurlar. Onları okuyanlar kitaplardaki bazı ayrıntılar
içinde bo ulmak sıkıntısından, onlar için zaman harcamaktan
kurtulurlar. Bundan dolayı, bilim ve dü ünce alanlarının okuyu-
cularıonlara daha çok ilgi gösterirler.
Dü ünce dergilerinin bir kolu olan ülkü dergileri de, o ülküye
ba lananların vazgeçilmezleri arasındadır. Çünkü onlar, ülküleri
ile ilgili bilgileri, görü ve dü ünceleri, olayları, haberleri on-
lardan ö renirler. O tür yayın organlarında yer alan dü ünce
yazıları, ülkücülerin görü ufuklarının geli mesine, onların ülkü-
ye ili kin sorunlar üzerinde dü ünmelerine, ülkülerinin gerek-
tirdi i davranı ları ve uyulması gerekli ilkeleri ö renme ve
özümsemelerine yardımcı olur.
Bir ülkü sistemi olan Türkçülük de, bu tür yayınlardan
yararlanmayı, elbette, ihmal etmemi tir. Türkçülük akımının
toplumca ilgi görme e ba ladı ı 20. yüzyıl ba ından bu yana,
ülkemizde bu tür dergiler de yayınlanma a, Türk toplumunun
ilgisini bu ülkü çevresinde toplama a çalı mı lardır.
Türkçü dergiler diyebilece imiz bu yayın organları yalnız
Türkiye’de de il, öteki Türk yurtlarında, hattâ Avrupa ve Afrika
ülkelerinde bile çıkarılmı tı (Avrupa ve Afrika’da çıkarılanlar
Türkiye’de veya öteki Türk yurtlarında yayınlanma imkânı
bulunamayan yayınlardı).
Türkçülük ülküsünü yaymayı amaçlayan dergiler, ne yazık ki,
kısa ömürlü yayınlar olagelmi tir. Çünkü onlar, küçük ülkücü
toplulukların, aralarında topladıkları ile olu an küçük anaparalar
ile çıkarılma a çalı ılan güçsüz yayınlardı. Ne profesyonel bir
yöneticileri veya çalı anları, ne de -çoklukla- yayınlanmalarını
destekleyen bir kurulu olurdu. Tamama yakını amatör çabaların
verimi olarak çıkarılırdı. Ço u, ucuza mal edilmeleri için, tesis-
leri en elveri siz basımevlerinde, en niteliksiz kâ ıtlara basılarak
yayımlanırdı. Birço unun da ıtım imkânı da yoktu. Bu yüzden
ancak sürdürüm (abonman) yoluyla da ıtıma güvenilebilirdi. O
yolun da birtakım önemli açmazları vardı. Bundan dolayı bu tür
dergiler, zaten sınırlı olan anaparalarının elverdi i sürece yayım-
lanır, sonra ortadan sessizce çekilirlerdi. Öteki türlerdeki dü ün-
ce dergileri için de söz konusu olan bu olumsuz durum, Türkçü
dergiler için daha çok etkileyici idi.
Bu tür dergilerin uzun süre ya ayamamasının sebeplerinden
biri de, yaydıkları dü üncelerin ve görü lerin yayınlandıkları
dönemin devlet politikasına uygun görülmemesi idi. Basın öz-
gürlü ünün bulunmadı ı dönemlerde bir hükûmet, bir bakan, bir
Basın Yayın Genel Müdürü veya hattâ bir vali veya kaymakam
istedi i zaman bir yayın organını kapatır ve yeniden yayın-
lanmasına uzun süre izin vermeyebilirdi. Tek parti dönemlerinde
bunun çok çarpıcı örnekleri bulunuyordu. Söz geli i, Türkçülü e
yönelik devlet terörünün ba laması ile birlikte, 1944 yılında
çıkmakta olan Türkçü, dergilerin yayını durdurulmu , öteki mil-
liyetçi dergiler de susma a mecbur bırakılmı lardı.
Çoklukla ülke çapında da ıtılamadıkları için, okuyucular Türk-
çü yayınların varlı ını tesadüfen ö renebilirlerdi (Bu tür yayın-
ların çıktı ını ö renmenin bir yolu, ba ka Türkçü dergilerde
onların adlarının yayınlanması, okuyuculara tavsiye edilmesi
idi). Özel olarak gönderildikleri satıcılar da onları genellikle
tezgâh altında tutar, görünmelerini, satılmalarını engellerlerdi;
satılanlar olmu sa onların bedelini, satılmayanlarını çıkaranlara
göndermeye de yana mazlardı. Bu yüzden zaten sınırlı olan der-
gi anaparaları, gazete-dergi satıcılarının elinde erir, yok olurdu.
Türkçü dergilerin kısa ömürlü olması bu gibi sebeplerle
açıklanabilir.
***
Zaman zaman Türkçü dergileri tanıtan yazılar ve ara tırmalar
yayınlanmı tır. Bunların en önemlisi Dr. Fethi Teveto lu’nun
Türk kültürü dergisinde yayımlanan “Türkçü dergiler” adlı yazı
dizisi idi. Teveto lu, yazı dizisinin giri inde bu nitelikte oldu-
unu bildirdi i 60’ı a kın derginin adını veriyordu. Bunların bir
bölümü yurt dı ında çıkarılan veya dı Türklere yönelik der-
gilerdi. Ele aldı ı dergilere ili kin çok de erli, ayrıntılı bilgiler
veren bu yazı dizisi yazarının uçma a varı ı sebebiyle
sürdürülemedi. Tamamlanabilse idi. Türkçü dergileri tam olarak
tanıtan bir eser ortaya çıkaca ı kesindi. Fakat felek yâr olmadı.1
Biz bu kitapçı ı hazırlarken rahmetli Teveto lu’nunkiler de
içinde, de i ik kaynaklara ba vurduk. Bunların ba ında Türk dili
ve edebiyatı ansiklopedisi geliyor. Elbette ba ka kaynaklardan
da yararlandık. Ayrıca, özel dermemizde bulunan ve Millî Kü-
tüphane dermesinde yer alan dergiler, do rudan inceleyip istedi-
imiz bilgileri onlardan almamıza yardımcı oldular. Fakat aradı-
ımız yayınların bazılarını Millî Kütüphane dermesinde bile
bulamamak bizi çok üzdü. Bundan dolayı, verebilmeyi tasarla-
dı ımız kimi bilgiler eksik kaldı. Öte yandan, çıkarılması öngö-
rülen bu yayının tasarlanan hacmi dolayısıyla, Türkçü dergi-
lerden bir bölümünü kitapçı a alamadık. Hayati Tek’in yaptı ı

1
Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler” Türk kültürü, xxv: 296.; xxvi: 298
-301., 303-304., 306., 308., 311.; xxvii: 318., 321. sayılar.
bir “milliyetçi ülkücü yayın organları” çalı masına göre, bu
dergiler genellikle, 1970-80’lerde yükselen “ülkücü hareket”in
ortaya çıkardı ı yayınlardır.2 Kitapçı ımızda de erlendiremedi-
imiz bu yayınları, ba ka ara tırmacılara yol gösterici olur
umuduyla, yalnızca ad ve yayınlanı yılları olarak sunuyoruz:
Anamın sesi (1979- ? ), Birli e ça rı (1979-80), Bizim gergef
(1977-1980), Büyük ülkü (1974, 1977-78), Divan (1978-80),
Genç arkada (1976-79), Hasret (1975-79), Kutsal alın teri
(1978-80), Liseli genç (1976- ? ), Millî ülkü (1968-69), Nizâm-ı
âlem (1978- ? ), Ülkü-Bir (1975-78), Ülkü oca ı (1979- ? ),
Ülkü-Tek (1974-78), Ülkücü kadro (1976 -78), Ülküm (1976-
80).
***
Bu kitapçıkta 60 dergi hakkında tanıtıcı bilgi vardır. Söz konu-
su dergiler amaçları, söylemleri, fizikî yapıları, çıkaran ve yöne-
ticileri, ba lıca yazarları, etkileri bakımlarından tanıtılma a çalı-
ıldı. Elde edilen bilgiye göre, kiminde uzun, kiminde kısa su-
numlar yapıldı. Genel bir de erlendirme yapılırsa, bu dergilerin
büyük çoklu unun ülküde topluluklarının aralarında topladıkları
paralarla, yani güçsüz anaparalarla ve amatörce çabalarla çıkarıl-
dıkları söylenebilir. Bu yüzden ço unun ömürleri kısa olmu tur.
Ayrıca, büyük çoklu unun “sahibi” ve “yazı i leri müdürü” ola-
rak sunulan ki iler, o görevi “yasa gere i” yüklenenlerdir.
Bu kitapçık bir bilimsel ara tırmanın verimi de ildir. Türkçü
yayınları genç ülküde lerimize topluca tanıtma amacını ta ıyor.
Onun Türkçülük alanında inceleme yapacaklara bir kılavuz
olabilece i umulmaktadır. Ayrıca Türkçü yazarlar üzerine ara -
tırma yapacaklara da yardımcı olaca ına inanıyoruz.

2
Ayrıntılıbilgi için bk. www.kutluyol.org (milliyetçilik bölümü).
 TÜRKÇÜ DERG LER

GENÇ KALEMLER (1911-1912)

“On be günde bir çıkar … edebî, ilmî mecmua”. 1911’de Manas-

tır’da çıkarılma a ba lanan, sonradan yayımı Selânik’te sürdürülen
Hüsün ve iir adlı derginin devamıdır. O derginin adı 9. sayısında
Genç kalemler’e dönü türüldü ve yayını 1-9 numarası ile ve sayfa
numaraları da 81’den ba latılarak sürdürüldü. Önceleri edebî a ırlıklı
olarak çıkan Genç kalemler; bu de i imden sonra, Ömer Seyfeddin’in
yazdı ı “Yeni lisan” yazısı ile “sade Türkçe” akımının öncüsü oldu, Ziya
Gökalp’in yazıailesine katılmasıile de “Türkçü” bir nitelik kazandı.
Nesimî Sarım yönetiminde çıkan dergide, Ziya Gökalp, Ömer Sey-
feddin, Ali Canip (Yöntem) dü ünce yazıları, hikâyeleri ve iirleri ile
etkili olurken, Âkil Koyuncu, Ali Naci (Karacan), Celâl Sahir (Erozan),
Edhem Hidayet, Enis Avni (Aka Gündüz), Faik Ali (Ozansoy), Fazıl
Ahmed (Aykaç), Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Hüseyin Dâni (Ped-
ram), Hüseyin Nâmi, Hüseyin Siret (Özsever), Hüseyin Suad (Yal-
çın), smail Ne at, Kâzım Nâmi (Duru), M. Zühdü, Mustafa Halûk,
Raif Necdet, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib, ahabeddin Süley-
man, Tahsin Nahit (Duru), Tevfik Fikret, Yûnus Nadi (Abalıo lu) da
yayınına katkıda bulunanlar arasında idi.
Genç kalemler’in yayını 4 ciltte tamamlandı.3 Derginin yeni Türk
harflerine döni türülmü basımıTürk Dil Kurumu’ca gerçekle tirildi:4

3
Ayrıntılıbilgi için bk. “Genç kalemler”, Türk dili ve edebiyatı ansiklo-
pedisi, 3 (Istanbul, Dergâh, 1979), 320.
TÜRK YURDU (24.11.1911- )

Türkçülü ü yaymak üzere 1911 yılında kurulan Türk Yurdu Cemi-

yeti’nce 24 Kasım 1911’de çıkarılmasına ba lanan, fakat onun kısa
sürede kapanması üzerine, bir yıl sonra kurulan Türk Oca ı’nın yayın
organı durumuna geçen dü ünce ve ülkü dergisi. O günden bu yana,
yani 97 yıldır, Türkçülük çizgisinden ayrılmayan bir yayın organı olma
niteli ini korudu.
“Türklü e hizmet etmek, Türklü e faide dokundurmak” emeliyle ya-
yımlanmaya ba lanan Türk yurdu, imtiyaz sahipli i ve yönetimi, Meh-
met Emin (Yurdakul) ile Yusuf Akçura arasında birkaç kez el de-
i tirdikten sonra, 1917 yılında, 13. cildinden ba layarak Türk Oca ı-
’nın resmî yayın organıkonumunu kazandı.
Yüzyıla yakla an yayın sürecinde Türk yurdu; Türk dü ünce, sanat
ve toplum hayatında çok etkili oldu. Birçok bilim, dü ünce ve sanat
adamının yeti mesine önemli katkılarda bulundu. Gençler için bir ‘okul’
hizmeti gördü. Sonradan ülkenin dü ünce, siyaset, ve toplum hayatında
yönetici ve yönlendirici olan pek çok ki inin ki ilik olu umunu yaydı ı
dü ünce, bilgi, ülkü ve ilkelerle geli tirdi veya peki tirdi.
Yayın hayatı doksan yedi yılına ula mı bulunan Türk yurdu,
yayımını kimi uzun, kimi kısa sürelerde durdurmak zorunda kaldı. Bu
durum, derginin yönetiminde de i ikliklere yol açtı. Bu duraklamaları
göz önüne alan Hüseyin Tuncer, derginin geçirdi i” bu duraklama
dönemleri arasındaki serüvenleri ‘7 seri’ içinde ele alır.5 Ancak, 7. seri

4
Genç kalemler dergisi / Yayıma hazırlayanlar: smail Parlatır, Nu-
rullah Çetin. Ankara ; TDK, 1999. 577 s.
5
Hüseyin Tuncer, “Türk yurdu”. Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi, 8
(Istanbul: Dergâh, 1998), 424; 90. yıl Türk yurdu bibliyografyası
(Ankara, 2002), v-xı. s. Aynı dü ünceyi Fethi Teveto lu da payla -
maktadır: “Türkçü dergiler, I-VI: Türk yurdu”, Türk kültürü, xxv,
296.;
xxvi, 298, 299, 300, 301, 303. sayılar.
sürerken derginin Istanbul’dan Ankara’ya nakli sırasında, Nisan-Ekim
1989 arasında ortaya çıkan yayın bo lu unu göz önüne alarak, Kasım
1989 sayısıile ba layan süreci, 8. dizi olarak nitelendirebiliriz.
Birinci dizi, 1911-18 yıllarınıiçine alır. Türk yurdu bu dönemde 25x18
sm. boyutlu ve 15 günlük olarak Istanbul’da yayımlandı. 24.11.1911 /
15.07.1918 arasında, 14 cilt olu turan 161 sayısı çıkarıldı. Yazı i leri
müdürlüklerini ise Yusuf Akçura ve Mehmet Emin (Yurdakul) ile Celâl
Sahir (Erozan) payla tılar. Dergi, ülkenin içine dü tü ü olumsuz durum-
lar, yani I. Dünya ve Kurtulu Sava ları, yüzünden 1918’den 1923’e
kadar yayımınıdurdurmak zorunda kaldı.
kinci dizi 1923-1931 yıllarında, Ankara’da çıkarıldı. Bu dönemde yazı
i leri müdürlü ünü, sırasıyla, Cemil Behçet, Enver Kâmil ve Ferit
Celâl (Güven) üstlendiler. Derginin boyutlarında da biri 23x16, öteki
28x21 sm. olmak üzere, iki kez de i iklik yapıldı. Bu yıllar, eski
harflerden yeni harflere geçi in ya andı ı yıllardı ve Türk yurdu 1929’-
dan ba layarak tümüyle yeni Türk harfleri kullanılarak yayımlandı ve
harf inkılâbına öncülük etti. 1931’de Türk Oca ı’nın kapatılması üzerine
derginin yayımlanmasına, 26. cilt ve 233. sayıile son verildi.
Üçüncü dizi’yi, Türk Oca ı’nın kapalı bulundu u 1942-1943 yıllarında
çıkarılan 8 sayılık yayın olu turur. Türk yurdu’nu o yıllarda, ülkücü bir
Türk Ocaklı olan Dr. Hasan Ferit Cansever öz imkânlarını zorlayarak,
Istanbul’da çıkardı. Bu durum göz önüne alınarak o sekiz sayının dizide
yer alıp alamayaca ı sorgulanabilir. Fakat 01 Eylül 1942’de “26. cilt, 1.
sayı” olarak yayımlanmaya ba lanmasıbu konudaki tereddütleri ortadan
kaldıracak niteliktedir. Fakat, yazık ki bu dizi, hakkı olan kâ ıt tahsisi
yapılmadı ı için, 01 Ocak 1943’de sona ermek zorunda kaldı. Böylece
derginin toplam cilt sayısı27, sayıların toplam tutarı241 oldu.
Dördüncü dizi, 1954-57 yıllarını içine alır. Türk yurdu dergisi, bu
dönemde, -Türk Ocakları’nın yeniden açılmasından be yıl sonra-
Temmuz 1954’te, aylık olarak, yine Ankara’da çıkarılma a ba landı.
mtiyaz sahibi Ankara Türkoca ı adına Halûk Ökeren, yazıi leri müdü-
rü Aziz Ocakçıo lu’ydu. Fakat dergi, Kasım 1954’te Ocak Merkezinin
bulundu u Istanbul’a nakledildi. Haziran 1957’ye kadar imtiyaz sahip-
li ini Hamdullah Suphi Tanrıöver, yazı i leri müdürlü ünü Abdülhak
inasi Hisar yürüttü. Dizide 29 sayıçıkarıldı, toplam sayı270’e ula tı.
Be inci dizi, iki yıllık bir aradan sonra, Mart 1959’da ba latıldı. Türk
Ocakları Genel Merkezi’nin Ankara’ya ta ınması ve Genel Ba kanın da
de i mesi üzerine, Türk yurdu orada, boyutu ve iç düzenlemesi
de i mi , zengin bir içerikle çıkarılma a ba lanmı tı. Bu kez imtiyaz
sahibi Osman Turan, yazı i leri müdürü Emin Bilgiç’ti. Galip Erdem6
de ‘umumî ne riyat müdürü’ olarak görünmekte idi. 27 Mayıs 1960
darbesinin ardından Türk Ocaklarında da yapılan iç darbe sonunda
Genel Merkezin ve tabiî Türk yurdu’nun yönetimleri de i ti. Dergi
yönetiminde 1967’ye kadar sıkça de i iklikler oldu ve bu süreçte
aralıklarla çıkarılan sayıların toplamı 344’e ula tı. Kasım 1967’de ise
yayımıdurduruldu.
1970’de ba layan altıncı dizi’de derginin sahibi Osman Turan, yazı
i leri müdürü de Osman Yüksel’di. Türk yurdu’nun 60. yıl dönümüne
rastlayan bu süreçte Ocak 1970’ten ba lanarak, ancak dört sayı çıkarı-
labildi. Toplam sayılar 348’e ula tı ve dergi, yeniden, 16 yıl süren bir
suskunlu a gömüldü.
Yedinci dizi 1987’de ba ladı. Dergi, ubat 1987’de, yine aylık olarak,
Istanbul’da çıkarılma a ba landı. Bu kez sahibi Orhan Düzgüne ,
umumî ne riyat müdürü Re at Genç, yazı i leri müdürü stanbul Türk-
oca ıba kanı Cezmi Bayram’dı. mtiyaz sahibi, umumî ne riyat müdü-
rü ve yayın kurulu Ankara’da bulunan derginin Istanbul’da çıkarıl-
masından kaynaklanan zorluklar göz önüne alınarak yayımı, yeniden

6
Bu durumla ilgili dergi bildiriminde Galip Erdem’in adı “Mehmet
Galip Erdem” diye gösteriliyordu; oysa Erdem’in adında ‘Mehmet’
yoktu. “Mehmet Galip Erdem”i Umumî Ne riyat Müdürü iken, Ömer
Öztürkmen’in tavsiyesi üzerine kullanma a ba lamı ; bu kullanı o
görevle sınırlı kalmı tı.
Ankara’ya alındı. Fakat bu nakil sırasında yeniden yedi aylık bir bo luk
olu tu.
Sekizinci dizi olarak niteleyebilece imiz yeni süreçte Kasım 1987’den
ba layarak yazıi leri müdürlü ünü Osman Çakır üstlendi; 1991 yılında
da Orhan Kavuncu. 1992’de Alâattin Korkmaz umumî ne riyat mü-
dürü oldu; Kavuncu da yazı i leri müdürlü ünü sürdürdü. mtiyaz
sahipli inin 1994’de yeni genel ba kan Sadi Somuncuo lu’ya geçmesi
üzerine, Osman Çakır yeniden yazı i leri müdürlü üne getirildi. 1995’te
de Mustafa Yılmazer ‘umumî ne riyat ve sorumlu yazıi leri müdürü’,
Süleyman Ö ütlü ise ‘yayın koordinatörü’ oldu. mtiyaz sahipli i 1996’-
da Necati Gültekin’e, 1998’de Nuri Gürgür’e geçti; O yıl Ça atay Öz-
demir umumî ne riyat müdürlü üne, Osman Çakır yazı i leri müdür-
lü üne getirildi. Ocak 1998’den ba lanarak dergide birtakım kurullar
olu turuldu: Yayın, bilim ve danı ma kurulları. Ocak 1999’da derginin
‘umumî ne riyat müdürlü ü’nü Necmeddin Sefercio lu üstlendi. 2000
Haziranında Ça atay Özdemir ‘Genel yayın müdürü, Necmeddin
Sefercio lu da, Osman Çakır’ın yerine ‘yazı i leri sorumlu müdürü’
oldu.
8. dizi dönemi Türk yurdu’nun en istikrarlı dönemini olu turdu. Yirmi
yıldır yayımı aksamadan, birçok önemli özel sayılar da çıkarılarak,
sürdürülüyor.
Bu sekiz yayın dizisi boyunca, Türk yurdu’nda yüzlerce ünlünün ve
ünlü adayı gencin yazıları yayımlandı. O dizilerin yazarlarını burada
vermek, kitapçı ın kapsamı yönünden imkânsızdır. Dizilerde yazıları
çıkan yüzlerce yazarın tam bir dizimini ö renmek için, Fethi Teveto -
lu’nun Türk kültürü dergisinde 1988 yılında yayımlanmı bulunan
“Türkçü dergiler” ba lıklı yazı dizisinin “Türk yurdu”na ayırılmı bulunan
ve kimlik ayrıntısı1. dipnotunda verilen bölümlere bakılmalıdır:

TÜRK SÖZÜ (12.04-24.07.1912)

 Türk Oca ı’nın çıkardı ı, haftalık Türkçü dergi. Istanbul’da 16 sayı
yayımlandı. Ba lı ının altına “Halka do ru gitmek, halk için çalı mak”
söylemi konulmu tu.
Müdürü Celâl Sahir (Erozan), ba muharriri Ömer Seyfeddin idi.
Dilde sadele me dü üncesini savunan, Ömer Seyfeddin’in “halkın
konu tu u dilin esas alınmasını” öngören yazıları yanında Aka Gün-
düz, Cevat Turgut, Cevdet Fahri, Habil Âdem, Mehmet Refet, Kâzım
Nami (Duru) ve elbette Celâl Sahir (Erozan)’in yazı ve iirleri yayınla-
nıyordu.

ATSIZ MECMUA (15.05.1931-25.09.1932)

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı ı, ‘Orkun süreci’ diyebilece imiz süreç-

te yayımlanan dergilerin ilki. Aylık olarak, Istanbul’da çıkarıldı. 15 Mayıs
1931–25 Eylül 1932 arasında, 17 sayısıyayımlandı.
28x21 sm. boyutlu, 24 sayfa olarak çıkarılan derginin kapa ını logo,
büyük bir ‘aylı kurt’ amblemi ve Ziya Gökalp’ın “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’
varız.” söylemi süslüyordu. lk sayısının ba ına da Ziya Gökalp’ın
“Çınaraltı” adlıyazısıkonulmu tu. “Bozkurt”7 imzalı, “Bir ku bakı ı” adlı
ba yazıda ise, I. Dünya Harbi ve Millî Mücadele sonrası toplum haya-
tımız üzerinde durulduktan sonra, derginin amacı u cümlelerle belir-
leniyordu: “ te bu mecmua halkın içine girecek, onun ıztırabına ve
sefaletine katı arak, köylümüzü ve köylerimizi kurtarmaya çalı arak
gençlerin mecmuası olacaktır.”
Atsız mecmua’nın ‘sahibi ve mes’ul müdürü’ Hüseyin Nihal (Atsız)
idi. Dergi, o yılların genç, sonraki yılların tanınmı dü ünce ve edebiyat
adamları olan 70 dolayında ki inin yazılarına yer veriyordu. Ba lıca
yazarları; A. Ziya (Karamuk), Abdülbâki (Gölpınarlı), Abdülkadir
( nan), Adnan Cahit (Ötüken), Ali Fethi (Teveto lu), Fevziye Abdullah
(Tansel), Hüseyin Nihâl (Atsız), M. Fuad (Köprülü), M. Halit (Bayrı),
7
Atsız’ın kullandı ıi reti adlardan biri.
Mahmut Ragıp (Kösemihal), Mehmet akir (Ülküta ır), Nihad Sami
(Banarlı), Orhan aik (Gökyay), Pertev Nailî (Boratav), Sabahattin
Ali (Alı), Sadettin Nüzhet (Ergun), erefeddin (Yaltkaya), Zeki Velidî
(Togan) idiler8 Dergide bunların gerçek ve i reti adlarla yazdı ı
inceleme ve dü ünce yazıları ile iir ve hikâyeleri önemli yer tutuyordu.
Atsız mecmua, çıktı ı yılların dü ünce, tarih, dil, edebiyat ve halk
bilgisi çevrelerini etkilemi ti.
17 ay aralıksız yayınlanan dergi, Zeki Velidî Togan’a sata an Re it
Galib’e protesto telgrafı çekti i ve kendisine hakaret eden Istanbul
Edebiyat Fakültesi dekanını bir toplantıda tokatladı ı için görevden
alınması üzerine, 80 sayfa olarak çıkarılan I.Te rin (Ekim) 1932 sayısı
ile, yayımna son vermek zorunda kaldı (Bu sayının sonuna Atsız’ın
“Yolların sonu” iiri ve onun altına da “B TT ” sözcü ü konulmu tu).

ÇI IR (01.1933 / 12.1948)

“Gençlik, fikir ve sanat mecmuası.” lk yıllarında Türkçü bir anlayı la

yayımlandı; daha sonra yayınınıCHP’nin “altıok” ilkelerine dayalıolarak
sürdürdü. “Çı ır inkılâpçı gençli e inanıyor ve yalnız ona güveniyor”
söylemi ile, 15 yılda 193 sayıçıkarıldı.
Aylık olarak yayımlanan Çı ır, 25x17,5 sm. boyutunda idi. Sade bir
kapak içinde, çok sayfalıolarak çıkarılıyordu.
“Sahibi ve ne riyat müdürü” HıfzıO uz Bekata idi. Türk dili ve tarihi,
toplum bilimi, sanat, edebiyat, ekonomi, köycülük konularındaki yazılara
yer veren Çı ır’da, aralarında Hüseyin Namık Orkun, Hâmit Zübeyr
Ko ay, Remzi O uz Arık, Abdülkadir nan, Orhan aik Gökyay, M.
akir Ülküta ır, Mehmet Kaplan, Sadri Maksudî Arsal, Fındıko lu
Ziyaeddin Fahri, Mehmet Sadık Aran, Enver Behnan apolyo ile

8
Atsız mecmua yazarlarının alfabe sıralı tam bir listesi ve dergiye ili -
kin ba ka ayrıntılı bilgiler için bk.: Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler,
VII: Atsız mecmua”, Türk kültürü, xxvi, 304 (A ustos 1988), 499-505.
Miraç Katırcıo lu, Cemil Sena Ongun, Malik Aksel, Avni Refik
Berkman, Hasan Fehmi Turgal, Halil Fikret Kanat, Hüseyin Cahit
(Yalçın), Mahmut R. Kösemihal, Münir Hayri (Egeli)’nin bulundu u
sekseni a kın tanınmı yazar ve airin yazıları yayımlandı. Ayrıca
önemli bazıyabancıyazarlardan yapılan çevirilere de yer verildi.

ORHUN (05.11.1933-04.05.1944)

Büyük Türkçü Hüseyin Nihâl (Atsız)’in, Atsız mecmua’nın kapanı-

ından bir yıl sonra, Edirne Erkek Lisesi’nde edebiyat ö retmeni iken
çıkarma a ba ladı ı Türkçü dergi. Yayın hayatı birtakım olumsuzluklar
yüzünden ikiye bölündü.
1. dönem (05.11.1933-16.07.1934).
lk sayısının kapa ında “Atsız mecmua’nın devamı” oldu u ve “büyük
Türkçülük ülküsüyle” çıktı ı açıklanan aylık Orhun dergisi, Edirne’de
çıkarıldı ıbu ilk döneminde, Kasım 1933 ile Temmuz 1934 arasında, 9
sayıçıkarılabildi. O dönemde dergi, Edirne’nin basımevi imkânlarıyeter-
li bulunmadı ıiçin, Istanbul’da basılıyordu.
Boyutları bakımından Atsız mecmua’nın aynı olan Orhun, 24, 28 ve
16’ ar sayfalı olarak yayınlandı. Kapa ında; logosu yanında, yine aylı
kurt amblemini, “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’ varız” söylemini ta ıyordu.
Ayrıca “içindekiler” dizimi, sayıbildirimi, çıktı ıay ve fiyatıverilmekte idi.
6. (Nisan 1934) sayısından ba lanarak kapak düzeninde de i iklik ya-
pılmı , o sayının kapa ına Mahmut Esat (Bozkurt)’tan alınan cümleler,
7,8. sayılarda tutsak Türk yurtlarını gösteren haritalar, 9. sayıda da Z.
Gökalp’ten aktarılan bir beyit konulmu tu.
Derginin ‘sahip ve mes’ul müdürü Hüseyin Nihal (Atsız) idi. Yazarları
arasında Atsız, Nihat Sami (Banarlı), Fevziye Abdullah (Tansel),
Orhan aik (Gökyay), Suut Kemal (Yetkin), Ahmet Yekta, Ahmet Öz-
demir, Ali hsan (Sâbis), Atsıza Yolda (Fethi Teveto lu), Tolunay
(Bedriye Atsız), Zâhir Sıdkı (Güvemli), vb. bulunuyordu: Türk diline,
yazım (imlâ) sorununa, edebiyata ve halk bilgisine ili kin olan, Yulu
Tigin, Kür ad, Moyuncur Ka an’ı tanıtan ilgi çekici yazılar, iirler
yayımlanıyordu. Edirneli Nazmi üzerine olan ara tırma da önemli idi.
I. Türk Tarih Kongresi’nce benimsenen Türk tarihi tezine kar ı çıkan
Zeki Velidî (Togan)’yi destekledi i, Kurum’ca yayımlanan dört ciltlik Türk
tarihi’ni ele tirdi i ve Ali hsan (Sâbis) Pa a’nın bir mektubunu yayım-
ladı ı için Orhun, Temmuz 1934’de çıkarılan 9’ncu sayısından sonra,
Bakanlar Kurulu kararı ile, süresiz olarak kapatıldı. Yeniden yayım-
lanması, on yıl aradan sonra mümkün olabildi.
2. dönem (01.10.1943-01.04.1944)
Temmuz 1934’de kapatılan Orhun’un çıkarılmasına, on yıl kadar
sonra alınabilen izinle, Ekim 1943’te, yeniden ba landı. Sayılar 1’den
de il, önceki dönemde çıkan 9 sayının devamıolarak, 10’dan ba latıldı.
Bu dönemde dergi, Istanbul’da basılıp yayımlandı.
Yine aylık olan derginin boyutu, kapak düzeni 1. dönemin Orhun’una
benziyordu. Basıldı ı formanın ilk sayfası olan kapa ındaki logonun
altına bu kez “Bütün Türkler bir ordu” söylemi konulmu tu; ayrıca aylı
kurt amblemi, “içindekiler” dizimi, sayı belirteci, yayımlanı tarihi ve 25
kuru olan fiyatıyer alıyordu. Her sayısı28 sayfa olarak yayımlanmakta
idi (14. sayısı36 sayfa olarak çıkarılmı tı).
‘Sahibi ve mesul müdürü’ yine Atsız olan Orhun’un o dönemindeki
yazar ailesi de oldukça kalabalıktı. Ba lıca yazarları: Atsız, Mustafa
Hakkı Akansel, Mehmet Sâdık (Aran), Fahriye Arık, Besim Atalay,
Bedriye Atsız, Nihat Sami Banarlı, Abdülkadir nan, Yusuf Kadıgil,
Mehmet Hâlit Bayrı, Orhan aik (Gökyay), Elmas Yıldırım ve Azmi
Güleç, Bekir Berk, Muharrem Do du (Mercanlıgil), Külâhlıo lu,
Hamza Sâdi Özbek, Cemal O uz Öcal, Nejdet Sançar, Teveto lu,
Zeki Velidî Togan, Cezmi Türk, Yılanlıo lu smail Hakkı, Osman
Yüksel, Zâhir Sıdkı(Güvemli), vb. idiler.9
Bu dönemde yayınlanan yedi sayının önemi, II. Dünya Harbi sıra-
sında artı gösteren sol faaliyetlere dikkat çekilmesinden kaynaklanır.
15’inci Mart ve 16’ncı Nisan 1944 sayılarda yayımlanan, Atsız’ın
“Ba vekil Saraco lu ükrü’ye açık mektup”ları hem Orhun’ hem de
dergi ve sahibi ile ili kisi olanların; dolayısıyla da Türkçülerin ve Türk-
çülü ün kaderinde önemli rol oynadı. O “mektup”larda son yıllarda
büyük ivme gösteren komünist eylemlerden, komünistlerin devlet ku-
rumlarında ve özellikle Millî E itim Bakanlı ı’nda önemli yerlere geti-
rilmesinden ve etkin roller üstlenmesinden örnekler verilerek, bunların
önlenmesi isteniyordu. Hakkında ithamda bulunulanlardan biri olan ve
Atsız mecmua’da hikâyeleri de yayınlanmı bulunan Sabahattin Ali,
Maarif Bakanı Hasan Âli Yücel’in özendirmesi ile, Atsız aleyhine ‘haka-
ret dâvâsı’ açtı. Bu dâvânın 3 Mayıs 1944’teki ikinci duru masısonunda
Ankara’daki yüksek ö renim gençli i, o zamana kadar görülmemi
büyüklükte bir gösteri ve yürüyü yaptı. Olay, sonuna do ru II. Dünya
Sava ını kazanma sürecine giren Rusya’ya yana mak isteyen nönü’yü
ve hükûmetini harekete geçirdi. O gösteri ve yürüyü Türkçülere ve
Türkçülü e sava açma bahanesi sayıldı. nönü, 19 Mayıs 1944’deki
Gençlik ve Spor Bayramı söylevinde Türkçülü ü ve Türkçüleri pe in
olarak mahkûm etti. Ankara’daki yürüyü e katılanlardan bir bölümü ile
Atsız’a ve Orhun’a yakınlı ı bulunan Türkçü gençler, yurdun de i ik
yerlerinde göz altına alınıp o sırada Sıkıyönetim altında bulunan
Istanbul’a götürüldüler. Orada de i ik i kenceler altında yapılan sor-
gulamalar sonunda, bunların yirmi dördü10 hakkında, “hükûmeti devirme

9
Her iki dönemdeki Orhun yazarlarının tam alfaetik dizimi ve dergiye
ili kin ba ka ayrıntılar için, bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler :
Orhun”, Türk kültürü, xxvi, 306 (Ekim 1988), 34-39.
10
Irkcılık ve Turancılık Dâvâsı ilgili yazılarda, sanıkların sayısı23 (yir-
mi üç) olarak gösterilir. Oysa, Orkun dergisindeki, Askerî Cezaevinde
ve bir Turan devleti kurma a giri me” suçlarınıi ledikleri için(!), stanbul
I. Sıkıyönetim Mahkemesinde dâvâ açıldı. “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı”
diye adlandırılan bu dâvâ sonunda, tutuklu olarak yargılanan Türk-
çülerden bazılarına de i ik süreli cezalar verildi. Dâvânın “temyiz” evre-
sinde, bütün Türkçüler hakkında verilen bu kararları Askerî Yargıtay
temelden bozdu ve bir yılı a kın süredir cezaevinde bulunan tutukluları
salıverdirdi. Daha sonra II. Sıkıyönetim Mahkemesinde yeniden yapılan
duru malar sonunda bütün “sanıklar”ın cezaları kaldırıldı; cezaevinde
geçen bir yılı a kın zaman yanlarına kâr kaldı. Ayrıca o dâvalarda
yargılanan Türkçülerin bazıları uzun süre i lerine iade edilmedi. veri-
lenler de yasal haklarının çok altında, uzak yerlerdeki görevlere gön-
derildi; ‘sürgün edildi”. Hükûmet onları görevlerine iade etmemekte
yıllarca direndi. Böylece cezasız, fiilî bir ‘idarî infaz’ gerçekle tirildi.
Bu olaylar yüzünden Nisan 1944’te kapatılan Orhun, artık bir daha
yayımlanamadı. Fakat yayımladı ı “açık mektuplar”, Türkçülere yapılan
akıl almaz maddî ve manevî i kencelere ra men, Türkçülük hareketinde
yeni bir “milât”ın ba lamasına vesile ve 3 Mayıs’ın “Türkçülük Günü”
sayılmasına sebep oldu.

ERGENEKON (10.11.1938-01.02.1939)
“Gençlik ve fikir dergisi / lmî-edebî-içtimaî”. Ünlü Türkçülerden Reha
O uz Türkkan’ın Istanbul’da çıkardı ı dergilerin ilki. 10 Kasım 1938’de
çıkarılma a ba landı. Yayımıdört sayısürdü..
Dergi, 27x20 sm. boyutlu 3. hamur kâ ıda tek renk basılıyordu. aynı
boyutta olan 16 sayfalı bir tanıtım kitapçı ının da ıtılmasından sonra
yayımlandı.
Ergenekon’un “sahibi ve ne riyat müdürü” Reha O uz Türkkan’dı.
Ba yazıları da o yazıyordu. Felsefe, tarih, ülkeler, edebiyat, spor

bulunanlarla ilgili bir anektoddan, bu sayının 24 oldu u açıkça

anla ılıyor. Bk. “1944’den hâtıalar”, Orkun, 8 (24 Kasım 1950), 9.
konularında A. Aksako lu, ükrü Murat Alçın, Mahmut Esat Boz-
kurt, Abbas Gegin, Abdülkadir nan, Cafer Seydahmet Kırımer,
Reha Kurtulu , lhan Kut, Necip Ali Küçüka, Hüseyin Nâmık Orkun
Hasan Ortekin, Halit Fahri Ozansoy, Lütfi Sipahi, Fethi Tevet,
Muharrem Feyzi Tokay, A. Mete Turanlı, N. Atillâ Türkkan, Reha
O uz Türkkan, yazıyorladı. R. O. Türkkan’ın, her sayda ba ka yazıları
da yayımlanıyordu.
Ergenekon, 10 ubat 1939’da çıkan 4. sayısının ardından mahkeme
kararı ile kapatıldı. Kapanma gerekçesi, ilk sayıda ba lanan “Fa izm
tehlikedir!” ve “Türkiye’deki Naziler ve tehlike” ba lıklı dizi yazıların “Al-
manya ile dostlu umuzu tehlikeye dü ürece i” bahanesi idi.

TÜRKLÜK (04.1939-04.1940)

“Milliyetçi kültür mecmuası”. Aylık olarak, Istanbul’da 13 sayı yayım-

landı.
25x17,5 sm. boyutla 80+4 sayfalıolarak çıkarılan dergide gri renkli bir
kapak kâ ıdı kullanılıyordu: Üstte logosu, onun altında, sırası ile ve alt
alta “milliyetçi kültür mecmuası” sözü, “içindekiler” dizimi, çıkı tarihi ve
30 kuru olan fiyatıveriliyordu.
Sahibi ve müdürü Hüseyin Sadettin Arel, ba muharriri smail Hâmi
Dâni mend idi. Yayın ilkesi “Türklük, milliyetçi oldu undan dolayıırkçı,
dilci, kültürcü ve vatancıdır” denilerek ortaya konmu tu. Bu çerçevede,
yeryüzündeki Türklerle ilgili yazılar ile Türk dili ve tarihine ili kin ara -
tırmalara yer veriliyordu. Ayrıca belli konulardaki dizi yazılar da dergi
sayfalarında yer alıyordu.
Ba lıca yazarları Nurettin Ardıço lu, Hüseyin Sadettin Arel
,Ahmet Cafero lu, smail Hâmi Dâni mend, Nâzan Dâni mend, Ali
Ulvi Elöve, Hüseyin Nâmık Orkun, Peyami Safa, Refik Ahmet
Sevengil, smail Habip Sevük, Nuri Osman Somer, Mehmet akir
Ülküta ır, Nâzım Yücelt, Rıza Ru en Yücer, vb. idiler.
 Çok sayfalı olarak, dolgun bir içerikle çıkarılan derginin yayımı, Nisan
1940’da son buldu.

KOPUZ-I (04.1939-05.1944)

Dr. Fethi Teveto lu’nun çıkardı ı Türkçü dergi. Biri Istanbul’ da,
öteki Samsun’da olmak üzere, iki dönemli olarak yayımlandı. Bunların
ikisinde de, Teveto lu asker oldu u için, imtiyaz sahipli i ve yazı i leri
müdürlü ü görevleri ba kalarınca üstlenildi. Fakat derginin gerçek sahi-
bi ve yöneticisi Teveto lu idi.
1. dönem (04.1939-01.1940)
Kopuz dergisi ilk olarak, her ayın 15’inde olmak üzere, 15 Nisan
1939’da yayımlanma a ba landıve Ocak 1940’a kadar 9 sayıçıkarıldı.
27x20 sm. boyutlu 2. hamur kâ ıda basılan derginin 1. hamur kâ ıda
basılı kapa ında logosu ile “Aylık millî sanat ve fikir mecmuası” sözün-
den ba ka, çerçeve içine alınmı bir içindekiler dizimi (sonraki sayılarda
ünlülerin özdeyi leri), yayınlanı tarihi ve sayı belirteci yer alıyordu. 15
kuru olan fiyatı, arka kapakta veriliyordu. Sayfa numaralarıcilt boyunca
zincirleme sürüyordu. Altı sayısı bir cilt olarak tasarlanan derginin her
sayısı40 sayfadan olu makta idi.
Bu dönemde derginin “sahibi ve ne riyat müdürü” Cemal Tigin idi.
Genellikle Türkçü görü ve anlayı a uygun yazılar ve iirler yayımlanan
Kopuz’da, onlar yanında tam sayfa ku e kâ ıda basılmı foto raf ve
resimler verilmekte idi. Sayfalarıda pek çok yazarın yazıve iirlerine ev
sahipli i yapıyordu. Ba lıcaları Besim Atalay, Atsız, hsan Aydın,
Mehmed Hâlid Bayrı, hsan Boran, Behçet Kemal Ça lar, Zeki Ömer
Defne, Emin Hekimgil, Abdülkadir nan, Rıza Nur, Hüseyin Nâmık
Orkun, Adnan Cahit Ötüken, Ziya Özkaynak, Nejdet Sançar, Fethi
Tevet, Cemal Tigin, Zeki Velidî Togan, Osman Turan, Alparslan
Türke , Nimet Turgun Ulu türk, hsan Unaner, Osman Faruk Veri-
mer, Kerim Yund, Fethi Yücel, Halide Nusret Zorlutuna, vb. idiler.
Ayrıca, Ahmed Hikmet, Enis Behiç Koryürek, Namık Kemal’den
alıntılar da verilmi ti.
Teveto lu’nca çıkarıldı ının anla ılmasıve yayımına hemen son veril-
mezse askerlikten atılaca ının bildirilmesi üzerine, 15 Ocak 1940 tarihli
9’uncu sayısından sonra, Kopuz’un bu ilk döneminin yayımını durdur-
mak zorunda kalındı. Böylece, geni bir çevrenin ilgi ile izledi i dergi,
okuyucularınıyayımından yoksun bırakmak durumunda kaldı.
2. dönem (05.1943-05.1944)
Kopuz’un ikinci dönemi Mayıs 1943’de, yine Fethi Teveto lu’nca,
Samsun’da ba latıldı. Kendisi o sırada Samsun Askerî Hastanesi’nde
hekim olarak görevli bulunuyordu. 1940’da yayımı yarım kalan dergiyi
orada yeniden canlandırdı.
Dergi, yine 27x20 sm. boyutunda çıkıyordu. 2. hamur kâ ıda, 24 say-
fa olarak basılıyordu. Kapa ı ‘kapak kâ ıdı’na basılmakta idi. Kapaktaki
büyük ve koyu harflerle basılıolan logonun hemen altında “Aylık Türkçü
dergi” sözü, onun altında aylı kurt amblemi, daha sonra da bir ünlünün
özdeyi i, yayımlandı ı ay ile sayı belirteci veriliyordu. Dergi, önceki
dönemdeki sayı sırasını sürdürmemi , 1. sayıdan ba latılarak çıkarıl-
ma a ba lamı tı.
Kopuz’un bu dönemdeki sahipli ini Fethi be in evde i Teveto lu
Gürcan hanım üstlendi. Yazı i eri müdürlü ünü ise, son sayılara kadar
Feridun Ankara yürüttü. Son birkaç sayıda ise, bu görevi Teveto -
lu’nun babasıDursun Ali Be üstlendi.
Amacı ilk sayısındaki ba yazının ba lı ı olan “Amacımız : Türk’e
fayda” sözüyle özetlenen Kopuz’un, bu dönemde de oldukça kalabalık
bir yazı ailesi vardı. Mustafa HakkıAkansel, . Behçet Akın, Feridun
Ankara, Naci A kın, O uz Kâzım Atok, Atsız, Tolunay Atsız, Nihat
Sami Banarlı, Mehmed Halid Bayrı, Ferit Dikmen, Divitçio lu Nec-
meddin, Fevziye Abdullah Erinç (Tansel), Esato lu Selâhattin, Fın-
dıko lu (Ziyaeddin Fahri), Basri Gocul, Ömer Gürer, Abdülkadir
nan, Hüseyin Nâmık Orkun, H. Cahit Öztelli, Peyami Safa, Vahit
Lütfi Salcı, Nejdet Sançar, zettin adan, akiro lu Canip Sıtkı,
Teveto lu Fethi, Ulu Turanlıo lu, smet Rasin Tümtürk, hsan
Unaner, Elmas Yıldırım, Yılanlıo lu smail Hakkı, Hâlide Nusret
Zorlutuna, vb. yazı ve iirleri ile katkıda bulunanlardandı. Derginin 5-6.
(Eylül 1943) sayısı “Büyük Türkçü Rıza Nur’un yüce hatırası” için özel
sayıolarak çıkarıldı.11
Yayınını ba arı ile sürdürmekte olan Kopuz da öteki Türkçü dergiler
gibi, 3 Mayıs 1944’de ba latılan Türkçülere yönelik devlet terörü yüzün-
den, Mayıs 1944’te çıkarılan II. Cilt, 1. sayısından sonra kapanmak
zorunda kaldı. Çünkü onu çıkaran Dr. Fethi Teveto lu da, ünlü “Irkçılık-
Turancılık Dâvası”nın sanıklarıarasına alınmak üzere tutuklanmı tı.

BOZKURT–I (05.1939-26.03.1942)

1938’de yayımlanan Ergenekon kapatılınca onun yerine çıkarılma a

ba lanan “Türkçü dergi”. Bunun yayın hayatı da, yerine çıktı ı der-
gininkine benzer bir seyir izledi. Bu durum Aralık 1941’de çıkan 12.
sayısında (293. s.) öyle açıklanmı tı:
“1938’de ne rettikleri Ergenekon dergisi, 10.II.1939 tarihinde kapatılınca,
Bozkurtçular Mayıs 1939’da Bozkurt dergisini ne re ba ladılar. Bozkurt,
Haziran 1939’da, “Türk köylüsü” ba lıklı yazı dolayısıyla 2’nci sayısında
kapatıldı ve mahkemeye verildi. Nisan 1940’da beraat eden Bozkurt 28
Mayıs 1940’da 3’üncü sayısını ne retti. Bozkurt, 9’uncu sayısında “ ki
yıldönümü” ba lıklı yazı sebebiyle , 13.I.1941 tarihinde, cra Vekilleri Heyeti
kararıyla kapatıldı. 28/4/941 tarihli cra Vekilleri Heyeti kararıyla, Bozkurtun
yeniden inti arına karar verildi ve 6/VI/1941’de 10’uncu sayısı ne redildi.
11’inci sayıda bütün Türklerin ya adı ı yerleri gösteren harita ve “Türklük
bekliyor” ba lıklı ba yazı sebebiyle, ilkin Örfî dare Komutanlı ı, daha sonra
da 25.7.1941 tarihli cra Vekiller Heyeti kararıyla Bozkurt yeniden kapatıldı.

11
Kopuz’un her iki dönemine ili kin ayrıntılı bilgiler ve yazarların alfa-
betik tam listesi için bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler : Kopuz”,
xxvii, 311 (Mart 1989), 59-62.
 27.XI. 941 tarihli cra Vekilleri Heyeti kararıyla yeniden inti arına izin verilen
Bozkurt, 26 Birincikânun (aralık) 941 tarihinde, 12’nci sayısını ne rederek
birinci cildini tamamladı”.
32x24 sm. boyutlu 2. hamur kâ ıda basılan Bozkurt’un, ayrı kâ ıda
basılıve düzeni sayıdan sayıya de i ebilen bir kapa ıvardı. Kapakların
tepesinde tek satıra yazılı“Her eyin üstünde Türk ırkı!” söylemi, altında
iri harflerle yazılmı logosu, onun altında ko an bir bozkurt resmi vardı.
Daha altlarda da içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı tarihi ve 15 kuru
olan fiyatı yazılı idi. I. cildi olu turan 12 sayısı aylık yayınlanan derginin
II. cilt sayılarıhaftalık olarak yayınlandı.
Dergiyi, Ergenekon’daki gibi, Reha O uz Türkkan ve arkada ları
yayımladı. Sahibi olarak, I. cildin1-6. sayılarında Mustafa Kızılsu, 7-10.
sayılarında smet Rasin (Tümtürk), 11. sayısında Sami Karayel, 12.
sayıda ve II. cildin 1-4. sayılarında A. Nurullah Barıman görünüyordu.
Bütün sayılarında yazı i leri müdürü Sami Karayel’di. Geni bir yazı
ailesi bulunan dergiye, Ârif Nihat Asya, Besim Atalay, Atsız, Yusuf
Ziya Ortaç, Cemal O uz Öcal, Hamza Sadi Özbek, Sami N. Özerdim,
Ali hsan Sâbis, Fethi Teveto lu, zzet Yolalan yazı ve iirleri ile;
Vefik Vassaf Akan, Mustafa HakkıAkansel, Mehmet Sadık Aran, A.
Süreyya Aygün, Cihat Baban, Nurullah Barıman, Nebil Buharalı, M.
Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Cihat Sava Fer, Abdülkadir nan, Sami
Karayel, Nusret Köymen, M. emsi Kural, Reha Kurtulu , Necip Ali
Küçüka, Tahir Olgaç, Orhan Seyfi Orhon, Hüseyin Nâmık Orkun,
Kemal Özde , Mehmet Öztürk, Peyami Safa, Osman Turan, Nejdet
Sançar, Zeki Sofuo lu, Zeki Velidî Togan, Reha O uz Türkkan,
smet Rasin U ar (Tümtürk), akir Ülküta ır yazıları ile; Osman
Attilâ, Orhan Babao lu, Behçet Kemal Ça lar, Orhan aik Gökyay,
Yusuf Kadıgil, Nuriman Karada , Mustafa Kızılsu, Kâzım Feyzi
Ozaner, Cemal O uz Öcal, Adnan Önelçin, Mehmet Necati Öngay,
San’an, Hikmet Tanyu, Muzaffer Yersel, Ali Haydar Ye ilyurt, .
Hakkı Yılanlıo lu, zzet Yolalan, Kerim Yund iirleri ile, A. Nurullah
Barıman, Orhan Türkkan çevirileri ile katkıda bulunanlardandı.
 Bozkurt, 2’nci cildinin 4’üncü sayısında kapandıveya kapatıldı.

ÇINARALTI (09.08.1941-15.07.1944)

“Türkçü fikir ve sanat mecmuası” olarak çıkarılan ve yayınlandı ı

dönemde oldukça etkili olan bir yayın organıidi. Çıkarılmasına 09 A us-
tos 1941 günü ba lanan Çınaraltı’nın yayınlanmasına, 6. cildindeki 15
Temmuz 1944 günlü 146. sayısıile son verildi.
Boyutları 33x24 sm. olan dergi, kendinden kapaklı 3. hamur kâ ıda
basılıyordu. Rengi her sayıda de i tirilen bir zemin üzerindeki çınar
resminin altında sayfa enini ba tan sona kapsayan logo, onun altında
da “Haftalık ilim ve sanat mecmuası” söylemi yer alıyordu. Birinci ciltte,
kapak alanının 1/3’ünü kapsayan bu desen, kapa ın yanlarında, ortayı
bo bırakan iki kalın erit halinde sayfanın altına kadar iniyordu; beyaz
bo luk alanı üzerinde ise, “Bu sayıdakiler” dizimi, sayı belirteci ve fiyat
yer almakta idi. Sonraki her ciltte, andı ımız bilgiler, ba ka düzenle-
meler durumunda veriliyordu.
Genelde 16 sayfa olarak çıkarılan derginin fiyatı 1. ciltte 10 kuru , 2.
ciltten ba layarak 15 kuru olmu tu. Fiyatı 131. sayıdan ba layarak 25
kuru a çıkarılmı , fakat 141. sayıda 20 kuru fiyatla satılma a ba lan-
mı tı.
Sahibi, yazı i leri müdürü ve ba yazarı Orhan Seyfi Orhon olan
Çınaraltı, “dilde, fikirde, i de birlik” söylemi ile, yazar ve airleri
Türkçülük dü üncesine katılmaya ça ırdı. Dergide, çok sayıda yazarın
uzmanlık alanlarındaki konuları Türkçü bir bakı la inceledi i yazılar
yayımlanıyordu. Orhan Seyfi Orhon, Hüsnü Emir Erkilet, Atsız,
Mustafa Hakkı Akansel, Besim Atalay, bnülemin Mahmut Kemal
nal, Hüseyin Namık Orkun, Re it Saffet Atabinen, Zeki Velidî
Togan, Mükrimin Halil Yınanç, Enver Behnan apolyo, M. akir
Ülküta ır, Vecdi Bürün, Abdülhak inasi Hisar, Adnan Giz, Peyami
Safa, Altemur Kılıç, Nejdet Sançar, Reha O uz Türkkan, Ali Canip
Yöntem, Abdülkadir nan, Mahmut Esat Bozkurt, A. Süheyl Ünver,
Nebil Buharalı, Ahmet Cafero lu, Nureddin Ardıço lu, Fuat Köse-
raif, Sadettin Nüzhet Ergun, Mehmet Sadık Aran, Emin Ali Çavlı, M.
Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Sedat Çetinta , Ali Nüzhet Göksel, smail
Hâmi Dani mend, Ali Canip Yöntem, zettin adan bunlar arasında
idi. Ayrıca, Orhan Seyfi Orhon, Mehmet Emin Yurdakul, Atsız, Yusuf
Ziya Ortaç, Basri Gocul, Behçet Kemal Ça lar, Feyzi Halıcı,
Selâhattin Ertürk, Cemal O uz Öcal, Edip Ayel, Emin Bülent
Serdaro lu, Fethi Teveto lu, Osman Yüksel, Zeki Ömer Defne, ü-
kûfe Nihal (Ba ar), Halide Nusret Zorlutuna, Mithat Cemal Kuntay,
Feyzi Halıcı, Mehmet Çınarlı, Mehmet Çakırta , Elmas Yıldırım’ın
aralarında bulundu u birçok tanınmı ve genç airin iirleri de yayım-
lanıyordu.
Dergi, uzun süre düzenli olarak çıkarıldıktan sonra yayınına, 1944-45
Türkçülük olayları yüzünden, 15 Temmuz 1944’te, 146’ncı sayı ile, son
vermek zorunda kaldı. Zaten Mayıs 1944’ten ba layarak içeri i
de i me e, magazine dönük yayınlar yapma a ba lamı , kadrosu da
oldukça zayıflamı tı. 26 A ustos 1944’te ‘yeni seri’ olarak yeniden
ba latılan yayın, ancak dört sayısürdürülebildi ve 18 Ekim’de kapatıldı.
17 Mart 1948’de Yusuf Ziya Ortaç’ın 1. sayıdan ba lattı ı yayın
giri imi de ancak üç ay kadar sürebildi; Yazıi leri müdürü Adnan Tahir
Güntan olan dergi 09 Haziran 1948 çıkarılan 11. sayıda yayınına son
verdi.

M LLET (05.1942- 04.1944)

“Fikir, ilim, sanat mecmuası.” Aylık olarak, Mayıs 1942 ile Nisan 1944
arasında, Ankara’da 24 sayıyayımlandı.
mtiyaz sahibi Hüseyin Avni Göktürk, umumî ne riyat müdürü
Remzi O uz Arık’tı. Milliyetçi ve muhafazakâr bir görünümde, Batıcı
anlayı a kar ı yerli dü ünceyi savunarak ilgi çekti. Geçmi i de er-
lendirerek gelece i yönlendirmeyi denedi. lk sayısında yayınlanı
amacı “Bu milletin olarak ve bu milletin kalarak milletler arasında yer
alabilmek. Bu sözde topladı ımız anlayı ile mesuliyetsiz gevezelik-
lerden… insanımızı korumaya çalı mak niyetindeyiz” denilerek açık-
lanan derginin her sayısında “Ayın gidi i”, “Ne riyat kar ısında”, “Bizim
gerçeklerimiz” gibi yorum yazılarıyayınlanıyordu.
Dergide dü ünce yazıları, inceleme ve tahliller, ele tiriler, hikâyeler ve
iirler yer aldı. Yazarları arasında Remzi O uz Arık, Samet A ao lu,
Osman Attilâ, Turgut Evren, Ceyhun Âtuf Kansu, Mehmet Kaplan,
Cahit Okurer, Ömer Bedrettin U aklı, Ali Saim Ülgen, Kerim Yund,
Tevfik Tanyolaç, Nihat Erim, brahim Zeki Burdurlu, brahim As-
lano lu, Mümtaz Turhan, Tahsin Banguo lu, Tahir Aktan, Garâ
Sarmat, Nüzhet akir Dirisu, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin
Avni Göktürk, Fethi Çelikba , Ahmet Adnan Saygun, Ekrem
Akurgal, O. Korkut Akol, Mehmet Halit Bayrı, Taha Toros, Ha im
Nahit Erbil, Fuat Arpacı, Tahsin Tola, Munis Faik Ozansoy, vb.
bulunuyordu.
Millet, 03 Mayıs 1944’le ba layan Irkçılık-Turancılık fırtınasınndan
nasibini alan bir dergi oldu. Nisan 1944 sayısı ile yayın hayatına veda
etmek zorunda kaldı.

TANRIDA –I (08.05-04.09.1942)

“Haftada bir Cuma günleri çıkar, ilmî, edebî Türkçü dergi”yi yurt
dı ındaki mecburî ikametinden dönen Türkçü Dr. Rıza Nur çıkarmı tı.
08 Mayıs-04 Eylül 1942 arasında, 18 sayıyayımlanabildi.
31x23 sm. boyutunda, 16 sayfa olarak çıkarılan Tanrıda ’ın kapa-
ında, logosundan ba ka, “Bu, Türklerin dergisidir” açıklaması, sayı
belirteci, 10 kuru olan fiyatıyazılıidi.
Sahibi ve umumî ne riyat müdürü Rıza Nur idi. Dergide Türkçülük
dü üncesi do rultusunda yazılar yayımlandı. Ba lıca yazarları Rıza
Nur, Mustafa Hakkı Akansel, Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Hasan
Ferit Cansever, Mehmet Halit Bayrı, erif Bilgehan, Nejdet Sançar,
hsan Unaner, zettin adan, M. N. Gencosman, Fethi Teveto lu,
Nurettin Ardıço lu, Vahit Lütfi Salcı, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo lu),
Feridun Nafiz Uzluk, Enver Ta demiro lu, Nebil Buharalı, Edip
Ayel, Halil Yaver, Hikmet Dizdaro lu, Ali Genceli, Ali Rıza Yalgın,
Sıtkı Tuncer, Ahmet Rasim Aras, Cemil Miro lu, Mehmet akir
Ülküta ır, Ziya Uygur, ekip Kadri Ez, Ulu Turanlıo lu, Cemal
O uz Öcal, vb. idiler.12
Tanrıda ’ın yayını, Rıza Nur’un âni uçma a varması üzerine, 18
Eylül 1942 günlü 18. sayısı ile son buldu. Teveto lu, uçma a varı
olayını u sözlerle açıklıyor:
“Büyük bir titizlikle derginin bütün yükünü ta ımaya çalı an Dr. Rıza Nur, bu
a ır i i güçlükle sürdürüyordu. Nitekim 21 Haziran 1942 tarihli mektubunda
bana aynen unları yazmı tı: ‘ smet Rasin imtihanlarla me guldü. Birkaç
güne kadar bitirecek, yardıma gelecek. Buradaki gençlerden gördüklerim
içinde en terbiyelisi ve dürüstü odur. E er ben teknik i leri üstümden
atamazsam mecmuayı zarurî kapataca ım. Bu ya ta tahammül imkânı yok.
Ben yalnız yazıya kalmalıyım. Yoksa bu herhalde beni öldürür.’ Umdu u
ba ına gelmi ve Dr. Rıza Nur, 8 Eylül 1942 Salı günü, yazı masası
üzerindeki Tanrıda dergisinin 19 sayısına ait müsvedde ve tashih kâ ıtları
üzerine ba ınıkoymu bir halde ölü bulunmu tu”.13

TÜRK AMACI (07-10.1942)

Türk Kültür Birli i’nin dergisi olarak,Temmuz-II. Te rin 1942 arasında

Istanbul’da 5 sayıçıkarıldı.
Boyutları, 25x17,5 sm.; sayfa sayısı ise 48 idi. Derginin, basıldı ı
kâ ıdın ilk yapra ından olu an kapa ı üzerindeki basit çerçevenin üst
yanında ad logosu, onun altında da “Türk kültür birli i mürevvicidir

12
Tanrıda dergisi hakkındaki ba ka ayrıntılar ve yazarlarının tam dizi-
mi için bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler, XII, Tanrıda ”, Türk
kültürü, xxvii, 321 (Ocak 1990), 27-29.
13
Teveto lu, Aynı yazı, 29.
(daha sonra, dergisidir)” söylemi yer alıyordu (Bu de i iklik onu çıkaran
kurulu un ad de i tirmesinden sonra yapılmı tı). Kapakta ayrıca yıl ve
sayıbelirteçleri ve çıkı tarihi ile bir içindekiler dizimi de verilmekte idi.
Türk amacı’nın sahibi ve müdürü Ahmet Cafero lu idi. Yalnızca be
sayı yayınlanmı olan derginin bu sayılarında Sadeddin Buluç, Ahmet
Cafero lu, Suzan Cafero lu, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo lu), Kadircan
Kaflı, Samim Kocagöz, Fuat Köprülü, A. Oktay, Abdullah Zihni
Soysal, Muharrem Feyzi Togay gibi yazarların yazılarıyer alıyordu.

DO U (29.10.1942-15.08.1951)

“Ülkü dergisi”. 29 Ekim 1942-15 A ustos 1951 arasında Zonguldak’ta

Tahir Akın Karau uz yayınladı. Bu süre içinde 96 sayıçıkarıldı.
Kapa ının üst bölümünde, ay-yıldızın yaydı ı ı ın demeti önündeki
“Do u” yazısından olu an logosu vardı. Bu logonun altında “Büyük ülkü
gazetesi” söylemi ve “Çıkaran A. Karau uz” bildirimi yer alıyordu. Kapa-
ın bunlar altında kalan kesiminde çoklukla, Cemal Nadir, Ramiz,
Münif Fehim gibi ünlü çizerlerin Türkçü anlatımlar ta ıyan renkli
çizimleri veriliyordu. Sayfa sayısı 48 ile 96 sayfa arasında de i en
derginin son sayısı240 sayfa olarak çıkmı tı.
Do u’nun sahibi ve yazı i leri müdürü Tahir Akın Karau uz idi.
Mehmet Emin Yurdakul, Abdülkadir Karahan, Halide Edip Adıvar,
Aka Gündüz, Cafer Seydahmet Kırımer, Necip Fazıl Kısakürek,
Behçet Kemal Ça lar, Kâzım Nami Duru, Mehmet Emin Eri irgil,
Orhan aik Gökyay, Enver Behnan apolyo, Peyami Safa, smail
Habib Sevük, Hüseyin Namık Orkun, Sabahattin Selek, sfendiyar
Baruönü, Akın Karau uz, Rebiî Barkın, Fındıko lu Ziyaddin Fahri,
Zeki Velidî Togan, Fahrettin Kerim Gökay, Nebil Buharalı, Remzi
O uz Arık, Abdülkadir nan, Emin Çakıro lu, Ziya Özkaynak, Basri
Gocul, Nurettin Artam, Mahmut Esat Bozkurt, Turhan O uzkan, Ali
Nüzhet Göksel, Edip Ayel, brahim Zeki Burdurlu, Osman Attilâ yazı
ve iirleri yayınlananlar arasında idi. Ayrıca derginin yayınladı ı özel
sayılarda yüzlerce airin ve air adayının iirlerine yer verilmi ti.
Do u’nun ilgi çekici bir yayın etkinli i, “Türkçülük nedir?” sorulu bir
anket düzenlemesiydi. Bu ankete Cafer Seydahmet Kırımer, Hasan
Ferit Cansever, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hamdullah Suphi
Tanrıöver, smail Habip Sevük, M. erif Korkut gibi ünlü ki iler
katılmı , Türkçülü e ili kin görü lerini bildirmi lerdi.
Anadolu’da çıkarılan bu nitelikli dergi, malî imkânsızlık yüzünden
kapanmak zorunda kaldı.14

GÖKBÖRÜ (05 11.1942-06.05.1943)

Ergenkon ve Bozkurt dergilerinin kapanmasından sonra Reha O uz

Türkkan’ın çıkardı ı“Türkçü dergi”. 15 günde bir yayımlanıyordu.
29x21 boyutlu ve 24 sayfa olan derginin kapa ı en üstünde, tek satır
halinde “Her ırkın üstünde Türk ırkı” söylemi ve onun altında iri harflerle
logosu veriliyordu. Logonun altında Türklü ü dile getiren bir çizim, onun
altında da “içindekiler” dizimi yer alıyordu. Çıkı günü ile sayıbildirimi de
en altta, tek satırda sunuluyordu. 20 kuru olan fiyatıise, arka pakta idi.
Gökbörü’nün sahibi ve yazı i leri müdürü Reha O uz Türkkan’dı.
Yazarları arasında Mustafa Hakkı Akansel, Nuri Akgün, Mehmet
Altunbay, Besim Atalay, Süreyya Aygün, Mehmet Halit Bayrı,
Mahmut Esat Bozkurt, Nebil Buharalı, Cihat Sava Fer, evket
Ra it Hatibo lu, Abdülkadir nan, Kadıo lu, Hayrettin Karan, Mah-
mut R. Kösemihal, Akdes Nimet Kurat, Reha Kurtulu , Tahir Ol-
gaç, Sofuo lu M. Zeki, Ziya Tataç, Tesbihçio lu, Zeki Velidî Togan,
Osman Turan, R. O uz Türkkan, M. akir Ülküta ır, Tevfik Zarakol,

14
Dergi hakkında ayrıntılı bilgi almak için bk. Do u Karau uz, “Türk-
çülü ün Zonguldak’tan yükselen sesi: Do u dergisi”. Türk yurdu, 230
(Ekim 2006), 59-67.
vb. bulunmakta idi. Çok sayıda airin iirlerine yer verilen derginin her
sayısında karikatür de yayımlanıyordu.
Dergi, yayımlanı ı boyunca da ıtım i lerinden yakındı. Son sayıların-
da da kâ ıt sa layamamaktan dolayıbelirlenen günlerde çıkamama du-
rumu ile kar ıla tı. Galiba bu durum Gökbörü’nün sonunu getirdi ve 12.
(06 Mayıs 1943) sayısıson sayısıoldu.

TÜRK SAZI (15.05.1943)

Orhun’un on yıl süren “mecburî suskunluk” cezasını delmek ere i ile

çıkarılmasına giri ilen, fakat, yalnız bir sayıçıkarılabilen Türkçü dergi.
O dönemin basın yasaları uyarınca kapatılan ve yayınlanmasına izin
verilmeyen Orhun’un bo lu unu doldurmak için, o sırada Balıkesir Lise-
si ö retmeni olan Re ide Sançar’ın aldı ı imtiyaz ile, ilk sayısı 15 Ma-
yıs 1943’te çıkarılan dergi, kimya ö retmeni olan bir kimsenin fikir ve sa-
nat dergisi çıkaramayaca ı gerekçesi(!) ile kapatıldı. Elbette asıl sebep
Türk sazı’nın ilk sayısına Atsız’ın yazdı ı “sunu ” adlı ba yazıda onun
Orhun’un devamıoldu unu belirtmi olmasıydı.
Türk sazı, boyutları Orkun’unkinin aynı olan bir dergi idi. Kapa ında
logosu, aylı kurt amblemi, içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı tarihi ve
satı fiyatı yer alıyordu. Bu tek sayısında Atsız’ın ba yazısı yanında
Mustafa Hakkı Akansel, Nejdet Sançar, Besim Atalay, akiro lu
Canip Sıtkı, Nazif Danı man, adan Akyol, Zeki Velidî Togan,
Mehmed Halid Bayrı, T. Bayınırlı (Atsız)’ nın yazıları ve Orhan aik
Gökyay ile Abdülkadir nan’ın çevirileri bulunmakta idi.

TÜRKE DO RU (03.1945 / 09.1948)

Çıkarılmasına Eski ehir’de ba lanıp Adana’da sürdürdürülen aylık
dü ünce ve sanat dergisi. lk sayısıMart 1945’te Eski ehir’de yayımlan-
dı.
 28x19 sm. boyutunda ve 20 sayfalı idi. Kapa ın üst bölümünde Her
yönde Türk’e do ru olarak sunulan adın altında “ilimde-fende-sanatta-
duyu ta-dü ünü te” söylemi yer alıyordu. Kapa ın öteki bölümlerinde
resimlere, sayı belirtecine, çıkı tarihine ve fiyata (25 kuru ) yer verili-
yordu.
Derginin “müessisi” olarak Lütfi O uzcan, sahibi ve yazıi leri müdü-
rü olarak da Ö.N. Bartu sunuluyordu. Bu dönemde Mehmet Kaplan,
Lütfi O uzcan, Recep Bilginer, Rıza Ümit, Osman Attilâ, brahim
Zeki Burdurlu, vb. derginin ba lıca yazarlarıarasında idi.
Daha sonra Adana’ya ta ınan dergi’nin adı Türke do ru’ya, söylemi
de 22. sayıdan ba layarak “Türkçü ve Türkiyeci dergi”ye dönü türüldü.
Adana döneminde derginin sahibi Lütfi O uzcan, yazı i leri müdürü
de Ümit Ya ar O uzcan’dı. Ârif Nihat Asya, lhan Darendeli, Enver
Binokay, Lütfi Akdo an, Lütfi Ayda, A. Celâl im ek, Mustafa Ârif
Arık, Ziya lhan Zaimo lu, Ümit Ya ar O uzcan, Mehmet Çakırta ,
Necati Enez Kâhyao lu, Halil Soyuer, A. Rıza Ergüven, Gökhan
Evliyao lu, zzet Arslan, Ahmet Remzi Yüre ir, Ahmet Nadir Caner,
Ayhan Hünalp, Ali Saraco lu, Canip Sıtkı lter, vb. yazıları ve özel-
likle de iirleri ile katkıda bulunanlardı.
Türke do ru’nun yayımı Eylül 1948’de çıkarılan 32. saysı ile sona
erdi.

BUCAK (04.1945-06.1946)

“Fikir-sanat-aktualite” söylemi ile, Nisan 1945’de Zonguldak’da çıkarı-

lan ve söylemi 9. sayısında “Aylık Türkçü dergi”ye dönü türülen yayın
organı.
33x24 sm. boyutunda 20 sayfalı olarak çıkarılan derginin kapa ında
logosu ile söylemi, onun altında sayfayı kaplayan renkli bir resim ve
onun üzerinde sayıbelirteci ile 20 kuru olan fiyatıyer alıyordu.
 Bucak dergisini çıkaranlar A. Rıza ncealemdaro lu, Hâlit Ta man
ve Orhan Zihni Sanus idiler. Sahipli ini 1-2. sayılarda R. ncealemdar-
o lu, sonrakilerde H. Ta man üstlenmi ti. Ta man, bütün sayıların da
yazıi leri müdürüydü.
Dergi, önceleri edebiyat a ırlıklı, milliyetçi bir dü ünce organı idi.
Nejdet Sançar’ın Türkçülük dâvasısanı ıolarak Istanbul’da tutuklu iken
Askerî Temyiz Mahkemesinin kararı ile salıverilip evde inin görevli
bulundu u Zonguldak’a gelmesi ve yazı ailesine katılması üzerine,
derginin fiilî yönetimi ona verildi. Böylece Bucak, 9. sayı ile birlikte bir
“ülkü dergisi” niteli i kazandı. Kadrosuna yeni yazarlar katıldı.
Derginin ba lıca yazarları Hâlit Ta man, Selâhattin Ertürk, lhan
Darendeli, Fethi Gemuhluo lu, Nejdet Sançar, Muzaffer Soysal, M.
Zeki Sofuo lu, Teveto lu, Ârif Nihat Asya, hsan Kolo lu, Cemal
O uz Öcal, Orhan Zihni Sanus, Zafer Arıkba , sfendiyar Baruönü,
Enver Güvener, Necip Mirkelâmo lu, Kemal Göksel, vb. idiler.
Bucak’ın yayımı2. cildin 1. sayısıile Haziran 1946’da son buldu.

TOPRAK (20.07.1945-04.1967)

Türkçülü ün büyük mücahit ve ehitlerinden Darendelio lu lhan

Egemen’in daha lise ö rencisi iken çıkarma a ba ladı ı ve en olumsuz
art ve durumlarda bile yayımınısürdürdü ü ülkü ve mücadele dergisi.
Çıktı ı süreler içinde zaman zaman boyut de i tirmi , çıkı aralık-
larında aksamalar olmu , kâ ıt sıkıntısı dolayısıyla çok de i ik nitelikte
kâ ıtlara basılmak zorunda kalmı olmasına, sürekli olarak düzelti (tas-
hih) sorunları ya amı bulunmasına ra men, Türkçü basındaki erefli
yerini yayıncısı ehit oluncaya kadar sürdürebilmi tir. Yayın süreci göz
önüne alınarak Toprak’ın en uzun ömürlü Türkçü dergilerden biri oldu-
u söylenebilir. Derginin yayınlanı serüveni, yeniden 1’den ba layan
sayılara ayrılmı olu u dikkate alınarak, dönemlere bölünebilir. Bu dö-
nemler, aynızamanda, derginin niteli indeki de i meleri de yansıtır.
I. Dönem (07.1945-03.1948)
Darendelio lu’nun Erkek Lisesi ö rencisi iken Adana’da çıkarma a
ba ladı ı ve Edebiyat Fakültesi ö rencisi oldu u yıllarda Istanbul’da
sürdürdü ü bu ilk dönemin Toprak’ı aylık bir “edebiyat-sanat mecmua-
sı” niteli inde idi.
Boyutları 27x18 sm. olan ve 3. hamur kâ ıda basılan bu 20 sayfalık
derginin kapa ında, renkli logonun altında “sanat-edebiyat mecmuası”
söylemi, altındaki çerçeve içinde “ çindekiler” dizimi, en altta da sayı
belirteci ve 15 kuru olan fiyatı veriliyordu. 14. sayıda derginin boyutu
25x17 sm. oldu; fiyatıda 20 kuru a yükseldi.
Çıkaran ö renci oldu u ve ya ı da derginin sahiplik ve yazıi leri mü-
dürü olmasına izin vermedi i için, bu görevleri Sâkıp Önal üstlenmi ti.
Ba langıçta adı “müessis” olarak gösterilen lhan Egemen “sahibi ve
yazı i leri müdürü” sanını 13. sayıdan ba layarak kullanma a ba ladı.
17. sayıda ise yazıi leri müdürü Mirkelâmo lu Ahmet Sözmen oldu.
Bu dönemde Toprak’ın geni bir yazar ve air kadrosu vardı. Ârif
Nihat Asya, Ziya lhan Zaimo lu, Sâkıp Önal, Cezmi Türk, M. Zeki
Sofuo lu, A. Nurullah Barıman, Mehmet Sadık Aran, Cevdet Akçalı,
Elmas Yıldırım, Hamit Salih Asyalı, Aydın Nisari, Hamit Macit Selek-
ler, lhan Darendeligil (Egemen), Ahmet Kudsi Tecer, Osman Attilâ,
Vehbi Cem A kun, Re at Feyzi Yüzüncü, brahim Zeki Burdurlu,
Necip Mirkelâmo lu, brahim Kutluk, Ali Hatibo lu, Kemal Gürsel,
Feyzi Halıcı, Reha O uz Türkkan, vb. yanında çok sayıda genç airin
imzalarına ve iirlerine yer veriliyordu.
Derginin 32 sayısüren bu dönemi, Mart 1948’de sona erdi.
II. Dönem (Mart 1954- ? )
Toprak’ın bu dönemindeki en büyük yenilik, kendi basımevinde bası-
lıyor olması idi. 20x13 sm. boyutunda, 16+4 sayfa olarak çıkarılan
derginin kapa ındaki logosunun altında “aylık fikir-sanat-ülkü dergisi”
söylemi yer almakta idi. Bunun altında da “Bu sayıda” ba lıklı yazar
adlarıdizimi bulunuyor, sayfa alt bölümünde de fiyata (25 kr.), çıktı ıay
ve sayıbelirteçlerine yer veriliyordu.
Bu dönemde Mahmut Ünal ve lhan Egemen derginin sahipleri
olarak görünüyor, yazı i lerini lhan Egemen yönetiyordu. 11. sayıdan
ba layarak lhan Egemen Toprak’ın tek “sahibi ve yazı i leri müdürü”
olarak gösterilme e ba landı.
II. Dönemin yazar ailesinde Darendelio lu lhan Egemen, Hüseyin
Nâmık Orkun, Nejdet Sançar, Cezmi Türk, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet
Tanyu, Yılanlıo lu smail Hakkı, Karama aralı Halûk, akir Berki,
evket Kutkan, Abdülkadir nan, Fethi Gemuhluo lu, Tahsin Ünal,
Ziyaettin Babakurban, Ziya (Yücel) Hacalo lu, Necmeddin Seferci-
o lu, Altan Deliorman, Cavit Orhan Tütengil, R. Ethem Hasdal, .
Haymana Yaylalıgil, Ziya lhan Zaimo lu, Cemal O uz Öcal, M. erif
Korkut, Erol Güngör, Cebbar Ertürk, Lâtif Gökçek, Agâh Oktay
Güner, Azmi Güleç, Mehmet Çavu o lu, Yılmaz Gürbüz gibi yazarlar
ve çok sayıda air bulunmakta idi.
III. Dönem (01.1962-04.1967)
Toprak dergisi yayın sürecinin 3. dönemi Ocak 1962’de ba layıp
Mart-Nisan 1967’de çıkarılan 54-55. sayıile sona erdi.
Bu dönemde derginin boyutunda de i iklik yapılmı 27x21 sm.
ölçüsünde çıkarılma a ba lanmı tı. 16+4 sayfadan olu uyordu. Öncele-
ri 50 kuru tan satılan derginin fiyatıbir süre sonra 75 kuru olmu , daha
sonra da 100 kuru a çıkarılmı tı. Dergi kapa ı, göz alıcı renklerde
resimler ve çizimler ile basılıyordu.
Sahibi ve yazı i leri müdürü Darendelio lu lhan Egemen olan
Toprak’ın baskı i lemlerine zamanın ülkücü gençleri yardımcı oluyor,
adları ilgili sayının kimlik bildiriminde veriliyordu. Bu dönemin yazarları
Zeki Velidî Togan, akir Berki, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet Tanyu,
Fethi Teveto lu, zeddin adan, Faruk Kadri Timurta , Orhan Tuna,
Cahit Atasoy, Mehmet Toprak, Kemal Vehbi Gül, Aclan Sayılgan,
smail Hakkı Gökhun, Refet Körüklü, Akkan Suver, zzet Yolalan,
Mustafa Kayabek, Hikmet Ertez, Hayranî Ilgar, Necdet Özkaya,
Yavuz Bülent Bâkiler, Hızır Bek Gayretullah, Darendelio lu, Agâh
Oktay Güner, Zübeyir Koç, O uz Özbek, Kemal Fedai Co kuner,
Ziyaettin Babakurban gibi ki ilerdi.
Bu dönemde de dergi, solcu ve komünistlerle olan mücadelesini
bütün hızıyla sürdürüyor, yazılar yanında onlarla ilgili haberlere, resim-
lere, karikatürlere de geni yer veriyordu.
IV. Dönem (01.1978-08.1979)
Bu dönem Toprak sürecinin en kısa dönemi oldu. III. dönemdeki
boyut, biçim ve sayfa sayısını aynen sürdüren dergi. Yazar sayısının
azlı ıile de ilgi çekti.
Sahipli ini ve yazı i leri müdürlü ünü yine Darendelio lu lhan
Egemen’in yürüttü ü bu dönemde mücadele a ırlıklı imzasız yazılar
çoklukta idi. Yine de Darendelio lu, Hikmet Tanyu, Fikret Eren, Sel-
çuk Özçelik, Naci Kınacıo lu, Yılmaz Gürbüz, vb.’nin. yazılarına
rastlamak mümkün oluyordu. Bu dönemde ancak altısayıçıkarılabildi.
Sıkça boyut de i tirmesine, çıkı aralı ındaki aksamalara, ara sıra
rastlanan baskı bozukluklarına ra men Toprak, Türkçü dergilerin en
uzun ömürlüsü ve etkileyicisi oldu. Komünizm ve solculuk ile mücade-
lenin bayraktarlı ınıyaptı.

ÖZLEY (10.1946-11.1947)

1944-45 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun atlatılmasından sonra Anka-

ra’da yayımlanan aylık Türkçü dergilerin ilki. Ekim 1946 ile Aralık 1947
arasında 15 sayıçıkarıldı.
29x21 sm. boyutlu olan dergi 3. hamur kâ ıda basılıyordu. kapa ının
üst ve sol yanı üzerinde kalın, renkli birer Türk desenli erit, kalan bölü-
mün üst kesiminde logosu ile “Bilim–sanat–ülkü” söylemi, onun altında
içindekiler dizimi, sayı rakamı yer alıyordu. 20+4 sayfalı olan derginin
fiyatı25 kuru idi.
 M. Zeki Özgür (Sofuo lu) derginin sahibi olarak görünüyordu. Yazı
i leri müdürlü ünü ise Hikmet Tanyu yürütüyordu. Ba lıca yazarları
Remzi O uz Arık, Necati Akder, Atsız, M. erif Korkut, Hüseyin
Nâmık Orkun, Sofuo lu M. Zeki, Hikmet Tanyu, Tacettin M. Önger,
Halit Tarancı, Aydın Yalçın, Sait Tahsin Tekeli, Selâhattin Çoruh,
Kemal Edip Kürkçüo lu, Nejdet Sançar, Teveto lu, Hakkı Kâmil
Be e, Samet A ao lu, Abdullah Sava çı, Sâdi Yaver Ataman,
Cezmi Türk, Ârif Nihat Asya, Karama aralı Halûk, Ali Nüzhet
Göksel, Erhan Löker, Mahmut Ragıp Gazimihal, Yakup Kadri Kara-
osmano lu, Nefi Korürek, Elmas Yıldırım, Orhan Gökova, Selâ-
hattin Ertürk, smail Hakkı Yılanlıo lu, Fahriye Yılanlıo lu, Mukad-
der Çiftfiliz, Kümbetlio lu Hikmet, Yusuf Kadıo lu, evki Berker,
Osman Attilâ, vb. idiler.
Dergi, ünlü “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” dolayısıyla Türkçülere yapılan
i kencelere ı ık tutan yazılarıile tanınıyordu.

ALTIN I IK (01 / 09.1947)

1944-45 “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” kâbusunun sona ermesinden

sonra, 15 Ocak-25 Eylül arasında, Istanbul’da 8 çıkarılan Türkçü dergi.
Altın ı ık: 28x20 sm. boyutlu, 16+4 sayfalı olarak yayınlandı. Kapa-
ında, bütün sayfayı çevreleyen, Türk desenli, rengi her sayıda de i -
tirilen, kalın bir çerçeve vardı. Bu çerçevenin üst bölümünde iri harfli
logo, çerçeve içinde kalan dik dörtgen bo lukta “içindekiler” dizimi,
çerçevenin alt bölümündeki yuvarlak bo lukta ise “sayı” belirteci yer
alıyordu. 25 kuru olan fiyatı da çerçevenin sa alt bölümüne basıl-
makta idi.
Altın ı ık’ın kurucuları “Kolo lu hsan, Çavdaro lu Ahmet, Sütlaç-
o lu Vahit” idiler. Sahipli ini hsan Kolo lu, yazı i leri müdürlü ünü
M. Fahrettin Kırzıo lu üstlenmi ti. Ba lıca Yazarları Atsız, Muharrem
Ergin, smail Hâmi Dâni mend, Nejdet Sançar, Mehmet Halit Bayrı,
Bekir Berk, Kolo lu hsan, Kırzıo lu, M. Fahrettin, Balcıo lu Refik,
Nâzan Dâni mend, Hikmet Dizdaro lu, Ârif Nihat Asya, Teveto lu,
Orhan aik Gökyay, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Ercüment Berker,
Cahide Turan, Hacıbalo lu Nuri, Türkân Türk, Hatibo lu Ali, Demir-
ta o lu Faruk Kadri (Timurta ), Bahadır Dülger, vb. idiler.
Zengin bir yazar kadrosu bulunan ve önemli yurt sorunlarını dile
getiren dergi, anapara ve da ıtım zorlukları yüzünden, 25 Eylül 1947
günlü 8. sayısından sonra kapanmak zorunda kaldı.

KÜR- AD (03.04.-03.11.1947)

1944-1945 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun ardından Ankara’da çıkarı-

lan aylık “Türkçü dergi”. Nisan-Kasım 1947 arasında be sayısı yayım-
lanabildi.
21x29 sm. boyutlu olan derginin kapa ında “Dönersek kahbeyiz millet
yolunda bir azimetten” söylemi altında renkli logo, onun altındaki bo luk-
ta Türkçülükle ilgi bir resim veya içindekiler dizimi, sayı bildirimi, yayın-
lanı tarihi, ve fiyatıbulunuyordu. Derginin fiyatı25 kuru tu.
Sahibi ve yazı i leri müdürü Karama aralı Halûk Opan olan Kür-
ad’ın yazarları arasında Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Ârif Nihat
Asya, Nejdet Sançar, Fethi Teveto lu, Çivicio lu Ârif (Hikmet Tan-
yu), Mustafa Aydıno lu (M. Zeki Sofuo lu), A ao lu Samet, Mehmet
Altunbay, Fazıl Bayraktar, Bahadır Dülger, Karama aralı Halûk,
Hocao lu Selâhattin Ertürk, Osman Attilâ, Ahmet Ellezo lu, Abdul-
lah Sava o lu (Sava çı), Mehmet Balkan, Orhan Gökova, Gülah-
medo lu Azmi (Güleç), Osman Attilâ, vb. bulunmakta idi.
Güçsüz malî imkânlarla çıkarılan dergi, biri iki sayı bir arada (4-5.
sayı) olmak üzere be sayı çıkarılabildi. Önemi, 1944-1947 Türkçülük
dâvâsındaki bazısavunmalardan ilk kez parçalar sunmasıidi.

KALEM (08.1948--02-03.1950)
 “Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. A ustos 1948 ile ubat-Mart 1950
arasında, Adana’da 15 sayıçıkarıldı.
Kalem, 29x17 sm. boyutunda idi. Her sayısı 16 sayfa yayınlanıyordu.
Bazan bu sayı artabiliyordu. Kapa ının üst bölümünde büyük harflerle
yazılmı logosu, onun altında “Milliyetçi fikir ve sanat dergisi” söylemi
yer alıyordu. Bunun altındaki bo lukta kimi zaman “içindekiler dizimi”,
fakat çoklukla resim bulunuyordu. Kapak sayfasının altında da, tek
satırla yıl ve sayı belirteci, 25 kuru olan fiyatı ve yayınlanı ayı veril-
mekte idi. Ara sıra iki sayı bir arada çıkıyordu. Çıkı sıklı ı da pek
düzenli de ildi.
Kalem dergisinin sahibi ve yazı i leri müdürü Enver Binokay’dı.
Dergide elliyi a kın yazar ve airin yazı, iir ve hikâyeleri yayımlandı. Bu
yazılar ona, yerel bir yayın organı olmaktan çıkarıp millî bir nitelik
kazandırmı tı. Yazarlarıarasında Ârif Nihat Asya, Cezmi Türk, Remzi
O uz Arık, evket Kutkan, Ziya lhan Zaimo lu, M. Zeki Sofuo lu,
Mustafa Ârif Arık, Fahri Ersava , Naci Kum, Lütfi Ayda, Hamit Salih
Asyalı, Yalçın Ceylano lu, Vehbi Cem A kun, brahim Zeki Burdur-
lu, Lütfi O uzcan, Ümit Ya ar O uzcan, Necati Enez Kâhyao lu,
Ayhan Hünalp, Necmeddin Sefercio lu, D. Ali Güven, vb. bulunu-
yordu.
Bu derginin bir özelli i, de erli air Ârif Nihat Asya için, siyasî
sebeplerle Adana’dan Edirne’ye sürgün edilmesi üzerine bir özel sayı
(4-5. sayı) çıkarması ve daha sonraki sayılarında Asya’nın Edirne’den
gönderdi i “ta lama”ları yayımlamasıydı. Remzi O uz Arık’ın, komü-
nizm ve tehlikesi hakkındaki dizi yazılarıda önemli idi.

KOMÜN ZME KAR I

MÜCADELE (01.08.1950-15.05.1952)

14 Mayıs 1950 seçiminin ortaya çıkardı ı serbestlik ortamı içinde

iyice azgınla an komünistlerle mücadele ere iyle Istanbul’daki milliyetçi
üniversite gençlerinin 15 günde bir çıkardı ı “milliyetçi siyasi dergi”. 01
A ustos 1950-15 Mayıs 1952 arasında 36 sayıyayınlandı.
35x25 sm. boyutunda, dört sayfa olarak tasarlanmı bir yayın organı
idi. Ba langıçta 10 kuru olan fiyatı, 34. sayıda 15 kuru a çıkarılmı tı.
mtiyaz sahipli ini 1-15. sayılarında Bekir Berk, sonrakilerde F. Berk’
üstlendi; “yazı i lerini fiilen idare eden olarak, sırası ile Bekir Berk,
Hüseyinbeyo lu Nurettin (Özdemir), Erdo an Özbenli, Hayrettin
Özgüven ve Mehmet Emin Alpkan görev yaptılar.
Tam adı Komünizme kar ı mücadele olan bu gazete-derginin geni
bir yazı kadrosu vardı. Dü ünce a ırlıklı yazıların ve iirlerin yer aldı ı
Mücadele’nin ba lıca yazarları unlardı: Nurettin Topçu, Bekir Berk,
Mirza Bala, Evliyao lu Gökhan, A.T. Kâhyao lu, A. Demirkapılı,
Cevat Rifat Atilhan, Fethi Teveto lu, Hasan Ferit cansever, smet
Tümtürk, Ha im Nahit Erbil, Z. Urazo lu, Remzi O uz Arık, Hüseyin
Akkoyunlu, Mehmet Kaplan, Nejdet Sançar, A. Rıza Akdemir, M.
Saffet Engin, Sezai Yılmaz, Nejat Tahsin Alper, Elmas Yıldırım,
Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Ârif Nihat Asya, Sofuo lu M. Zeki,
Zeria Karadeniz, Ali Fuat Ba gil, Çavu o lu M. Turgut, Fahri
Ersava , Hayrettin Özgüven, Hüseyinbeyo lu Nurettin Özdemir,
Hayrettin Özgüven, zettin adan, sa Yusuf Alptekin, Mehmet
Turgut, Ismail Hâmi Dâni mend, Kambero lu Cahit Aydo an, Zeki
Velidî Togan, vb. Ayrıca, son sayılarında Jean-Paul Sartre, Alain,
Mahatma Gandi, G. Tokayev, Williams C. Bullit gibi yabancı yazar-
lardan yapılan çeviriler de yayımlandı.
“Ekim ayından itibaren yine faaliyete geçmek üzere, geçen yaz ol-
du u gibi yine ne riyatımızı tatil etti imizi muhterem okuyucu ve
bayilerimize bildiririz” açıklamasının verildi i 15 Mayıs 1952 günlü 36.
sayıdan sonra Mücadele bir daha yayımlanamadı.

TÜRKEL (05.12.1951-05.01.1953)
 “On be günde bir çıkar gayrı siyasî milliyetçi dergi”. Türk Milliyetçiler
Derne i ubesinin yayın organı olarak, Afyonkarahisar’da, 05 Aralık
1951-05 Ocak 1953 arasında, yayımlandı. Bu süreçte 27 sayısı çıka-
rıldı.
28x21 sm. boyutlu ve 8 sayfalı olan derginin ilk sayfası kapak olarak
kullanılıyordu. Kapa ın üst bölümünde kırmızı renkli logo; bunun altın-
daki bo lukta da bazen bir resim, bazen içindekiler dizimi, bazen de her
ikisi birden yer alıyordu. Ayrıca yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı tarihi ve
fiyatına yer veriliyordu.
Türkeli’nin imtiyaz sahibi ve yazı i leri müdürü Mehmet Sadettin
Aygen’di. Dergide ülküye ili kin yazılar ve iirler yanında Türkçülü e ve
Türk Milliyetçiler Derne i’ne ili kin haberler yayımlanıyordu. Yazı, iir ve
“E refi Zaman” mahlaslı ta lamaları ile Tahsin Burdurlu; yazı ve/ya
iirleri ile Metin Kanıpak, Mehmet Sadettin Aygen, smail Özalp, M.
Saim Özmen, Edip Ali Bâki, Mehmet Ate o lu, Naim Güler, Basri
Gocul, Cemal O uz Öcal, B. Ferit Öngören, Poyrazo lu M. Fehmi,
H. Fethi Gözler, Mustafa Ernam, Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi
Y. Gencosmano lu), Ayhan nal, Fahri Ersava , Alparslan Kırgızo -
lu, Fahriye Yılanlıo lu, vb. katkıda bulunanların ba lıcalarıidiler.
Türk Milliyetçiler Derne i’nin Ocak 1953’de siyasî bahanelerle tedbirli
olarak kapatılmasından sonra, ubat 1953’de çıkan 27. sayısı ile yayı-
mına son verilme zorunda kalınan Türkeli dergisinin A ustos 1952
tarihli 18. sayısı, “Türk Milliyetçiler Derne i I. Kurultayı sayısı” olarak, 16
sayfa yayımlandı. Bu sayı, Dernek üzerinde ara tırma yapacaklar için
önemli bir kaynaktır.

ORKUN-I (06.10.1950-18.01.1952)

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı ı, bizim ‘Orkun süreci’ diye adlandır-

dı ımız süreçte yayımlanan dergilerin üçüncüsüdür. 14 Mayıs 1950’de
gerçekle en iktidar de i ikli inden sonra çıkarılma a ba lanmı tı. Der-
ginin bir özelli i, birçok Türkçünün maddî ve manevî deste i ile çıka-
rılmı olmasıdır.
28x21 sm. boyutla 16 sayfa yayınlanan derginin ilk sayfası ‘kapak’
hizmeti görüyor; orada, büyük, iri ve kırmızı harflerle basılan logodan
sonra, ayrı bir satırda “Bütün Türkler bir ordu” söylemi veriliyor; bunları
çerçeve içindeki ‘ çindekiler’ dizimi, büyük ve iri rakamlarla basılmı sayı
belirteci, yayınlanı tarihi ve ’25 kuru ’ olan satı fiyatı izliyordu. Dergi,
bu kapak düzenini 53’üncü sayıya kadar sürdürdü, 54’üncü sayıdan
ba lanarak kapakları resimli olarak sunulmaya ba landı. Tabiî, bu du-
rumda, kapaktaki tasarımda yalnız ad, özdeyi ve ‘sayı’ya yer verilir
oldu.
Haftada bir Cuma günleri yayımlanan derginin imtiyaz sahipli ini ve
yazı i leri müdürlü ünü, “Orkun ailesi adına” smet Tümtürk üstlen-
mi ti. Atsız’ın adıise, “ba yazar” olarak sunuluyordu.
Orkun’un 68 sayısında 250’yi a kın yazar ve airin yazı ve iirleri
yayımlandı. En çok yazısıyayımlanan yazarlar Atsız, Çiftçio lu Nejdet
Sançar, Sofuo lu M. Zeki, smet Tümtürk, Hikmet Tanyu, H. Fethi
Gözler, Faik Gözübüyük, Hocao lu Selâhattin Ertürk, Lütfi Önsoy,
Mehmet Kaplan, Yılanlıo lu, Namık Zafer Alpsü, Cumalıo lu Fehmi,
M. erif Korkut, A. Kazgano lu (Alparslan Türke ) idi. Yazısı çıkan
ba ka ki iler arasında Mustafa Hakkı Akansel, Ziya Gökalp, Ali
Nüzhet Göksel, Hacıömero lu Mustafa, Kırzıo lu M. Fahrettin, Refet
Körüklü, Rıza Nur, Bekir Sıddık Özyıldırım, Abdülhadi Toplu, Tah-
sin Ünal ve Zeybeko lu (Muharrem Ergin) gibi tanınmı Türkçüler de
dikkati çekiyordu. Ayrıca 11 de imzasız yazıya yer verilmi ti.
Dergide iir ve/ya manzumeler de önemli bir yer tutuyor: Hayalî
Hasan Yava , Tahsin Burdurlu (‘E ref-i Zaman’ mahlâsı ile), Tevfik
Turan Atasever, Fazıl Bayraktar, Ayhan nal, Kadıo lu Süleyman,
M. Zeki Akda , Püsküllüo lu Turan Ali, Türkmeno lu Ali Rıza Özer,
Gökdereli Sezai Yılmaz, Çobano lu Kâzım Poyraz, Mustafa Kaya-
bek, Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi Yıldırım Gencosmano lu),
Basri Gocul, Fahri Ersava , Kirti o lu Bekir, Refet Körüklü, Atsız,
Hocao lu Selâhattin Ertürk, Gülahmedo lu Azmi (Güleç), Rıza Nur
bunlar arasında idi.
Orkun’un ikinci sayfası genelde Türkçü iirlere, üçüncü sayfası ba -
yazıya, öteki sayfaları ise yazılara ve yine iirlere ayrılırdı. Arka kapak
diyebilece imiz son sayfa ise, genellikle, “Ülküda larla ba ba a” ba lı ı
altında okuyucu mektuplarına verilen kar ılıkları, dergininin duyurularını,
Türklük ve Türkçülük haberlerini verirdi. ç (çoklukla orta) sayfalarında,
olayları mizahî tavırla yansıtan kısa yazıların bulundu u “Orkun’dan
sesler” sunulurdu.. mzasız olan bu fıkraları, genelde, Nejdet Sançar
yazardı.
Derginin ba ka bir hizmeti de, 1944-45’de, Türkçülerin u radı ıdevlet
terörünü yansıtan “1944-1945 Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” ba lıklı yazı
dizisi idi. Metnini Atsız ve Nejdet Sançar’ın yazdı ı bu yazı dizisi, kısa
aralıklarla, 3’üncü sayıdan 62’nci sayıya kadar yayınlandı. Dizide yer
alan bilgiler anılan olaylarla ilgili ara tırmalar için sa lam bir kaynak
niteli indedir. Fakat, yazık ki, yarım kalmı tır.
Son sayılarda da “Dünden sesler” ba lı ı altında eski ve ünlü Türk-
çülerin yazıve iirleri yayımlandı.
Orkun’da “Türkelinin köy ve kasabaları” ana ba lı ıaltında, ülkemizin
29 köy, kasaba ve kentini tanıtan yazılar da yayımlandı. Ayrıca 32 “Türk
fikir ve sanat adamı” hakkında irdeleme ve tanıtma yazılarına yer verildi.
Derginin 11 Ocak 1952 günlü 67’nci sayısında, 1-67. sayıları içine
alan bir “fihrist” yayınlandı (8-16.) ve 68’nci sayının son sayı olaca ı
duyuruldu. 18 Ocak 1952’de yayınlanan 32 sayfalı son sayıda yer alan
makale ve iirler, tabiî olarak, fihristte yer almamı tı. Oysa, onda da çok
önemli yazılar vardı: Veda / Atsız (2-7.), Köy enstitüleri hakkında
umumî olarak dü ünceler / Kadıo lu (8.), Türkçülük bahsinde gaflet /
Nejdet Sançar (9.), Mehmetçikle be ay … / Röportaj, Nuran Kitapçı
(10-11.), Bir beyanname münasebetiyle / smet Tümtürk (12-16.), Ho
geldiniz ülkü karde lerimiz / Röportaj, mzasız (18-21.), Enstitülerde
okutulması yasak edilen dergiler / mzasız (24-25), Orkun kapanıyor /
smet Tümtürk (26-31). Ayrıca, Hocao lu S. Ertürk, Ayhan nal,
Yıldırım Niyazi Gençaydın, Kaplan Kural, Ziya Gök Alp, Kambe-
ro lu Cahit Aydo an ile Türkmeno lu Ali Rıza Özer ve Mehmet
Emin Bu ra’nın birer, Atsız’ın iki iiri ile Hocao lu Selâhattin Er-
türk’ün “Hikmet damlaları” ba lıklı özdeyi lerine yer verilmi ti. Bunlar
arasındaki Atsız’ın “Veda” yazısı özellikle üzerinde durulma a, okun-
ma a ve saklanma a de er bir yazıdır. Bu yazısında Atsız, Türkçü
gençlere unutulması mümkün olmayan ö ütler vermekte idi. smet
Tümtürk’ün “Orkun kapanıyor” ba lıklı yazısı da hem derginin neden
kapandı ını anlatıyor, hem de ba arılı bir yayın için neler yapılması
gerekti ini açıklıyordu.
Bu kapanı olayı üzerinde kısaca durmak gerekiyor. Atsız, Orkun’un
kapanı ını “Birçok Türkçünün maddî ve manevî yardımıyla çıkmakta
olan Orkun, onu idâre edenlerin yorgunlu u yüzünden kapanıyor. Bu
kararı verenlerin ıztırabı büyüktür. Uzun konu ma, tartı ma ve
danı malardan sonra, yapılacak bir ey olmadı ı için bu neticeye
varılmı tır.”15 diye belirtiyordu. Tümtürk ise, bu konuda unları yazı-
yordu: “Orkun mevcut veya ilerisi için melhuz bir hükûmet müdahalesi
yüzünden kapanmıyor. Orkun para sıkıntısı yüzünden de kapanmıyor.
Para bakımından kendi ya ıyla kavrulmaktaydı, hatta kâr da bırakma a
ba lamı tı. Orkun’un kapanmasısebebi haftalık bir derginin çıkmasıiçin
gerekli zaman ve çalı mayı harcıyacak arkada ların bulunmayı ıdır.
Belliba lıülküda larımızıvazifelerinin Istanbul dı ıyerlere ba lamasıve
bilhassa Atsız’ın uzun zamandır te his olunamayan müzmin hastalı ı
sebebiyle dergide çalı amaması Orkun için acı talhsizlikler olmu tur.”16
ster istemez inanmak zorunda kaldı ımız bu gerekçeler bizim için
inandırıcı de ildi. Bundan dolayı, o dönemin Türkçü gençleri olarak
üzüntümüzü ve acımızı içimize gömmek zorunda kalmı tık. Gerçek
sebep yıllarca sonra, Atsız’ın mektupları17 yayımlanınca anla ıldı.

15
Atsız, ‘Vedâ’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 2.
16
smet Tümtürk, ‘Orkun kapanıyor’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 26.
17
Atsız’ın mektupları / Yayına hazırlayan Yücel Hacalo lu. stanbul,
Orkun Yayınları, 19…
Rahmetli Atsız, Yılanlıo lu smail Hakkı be e gönderdi i bir mektupta,
Orkun’un kapatılmasını Türkçü saymadı ı birini savunan ve ö en bir
yazının haberi olmadan yayımlanmasına duydu u öfke sebebiyle
istemi ti.
Sebep ne olursa olsun, Türkçü bir ku a ın yeti mesini sa layan
Orkun’un kapatılması o ku a ın mensuplarını çok yaralamı ve
ümitsizli e itmi ti. Bir yıl sonra, yurt çapında örgütlenmeyi ba armı
olan ve “Veda” yazısında Atsız be in çevresinde toplanılmasını
ö ütledi i Türk Milliyetçiler Derne i’nin de kapatılması ise, o dönemin
Türkçü gençli i için tam bir darbe oldu.18

TANRIDA – II (05.11.1950-20.01.1951)

Türk Gençlik Te kilâtı üyesi gençlerin Istanbul’da çıkardı ı “siyasî

Türkçü dergi”.
35x25 sm. boyutunda 8 (son iki sayısı 4) sayfa olarak çıkarılan
derginin ilk sayfasının tepesinde, renkli olarak, büyük harflerle yazılmı
ad logosu, onun altında da “Tanrıda ı kadar Türk - Hıra da ı kadar
Müslüman” söylemi yazılı idi. “Her ayın be inde ve yirmisinde” çıktı ı
belirtilen bu “on be günlük” yayın organı, 05 Aralık 1950-20 Ocak 1951
arasında, 7 sayıyayımlanabildi.
Metin Ören, Ömer Öztürkmen ve Necati Tanrıkulu, Tanrıda ’ın
sahipleri olarak görünüyordu. Bunlardan Necati Tanrıkulu “yazı i lerini
fiilen idare eden”, Ömer Öztürkmen “müessese müdürü” olarak görev
yapacak, Metin Ören ise “teknik i ler” ile u ra acaktı. 3. sayıda N.
Tanrıkulu görevlerinden ayrılmı , yazıi lerini fiilen idare eden’li e Cahit
Çakmak getirilmi ti. 4. sayıda bu görevi Orhan Özar, 7. sayıda Kubilay
mer üstlendi.

18
Orkun hakkında daha ayrıntılı bilgi ve yazarlarının alfabetik tam di-
zimi için, bk. Fethi Teveto lu, “Türkçü dergiler : Orkun”. Türk kültürü,
xxvi, 42-46.
 Derginin yazarlarıÂrif Nihat Asya, Nurettin Topçu, Osman Yüksel,
Cevat Rifat Atilhan, Ziya Uygur, Mustafa Müftüo lu, Hüseyin Namık
Orkun, Nejdet Sançar, Gökhan Evliyao lu, Tanrıda lı Nurettin Öz-
demir, Ömer Öztürkmen, Orhan Özar, Reha O uz Türkkan, Fethi
Teveto lu, adi Pehlivano lu, Yusuf nan, Kemal Uysal (Cabıo lu),
Mehmet Akıncıo lu, Çömezo lu, Abdullah (Battal) Taymaz, lhan
Darendelio lu, Hasan Ferit Cansever, zzet Mühürdaro lu, Kubilay
mer, M. Ya ar A kın, Mahmut Esat Bozkurt, Orhan Türkdo an,
Vecdeddin Benderli, Saffet Engin, Besim Atalay, Faruk K. Demirta
(Timurta ), Yavuz Türkcan, Yusuf Boztan, Mevlânao lu, vb. idiler.
Rıza Nur ve Ahmed A ao lu’dan da alıntılar yapılmı tı.
Tanrıda , kâ ıt sa layamamak (ve elbette malî imkânsızlıklar) dola-
yısıyla, yayınına, 27 ubat 1951 günlü 7. sayısıile son vermek zorunda
kaldı.

BÜYÜK DÂVÂ (25.01-10.04.1951)

“Her ayın onunda ve yirmi be inde çıkar milliyetçi gazete”. 25 Ocak-

10 Nisan 1951 arasında, Kayseri’de, 6 sayıyayımlandı.
Yarım boy gazete biçimindeki bu on be günlük dergi, 42x28 sm.lik
boyutla, dört sayfa olarak yayınlanıyordu. Fiyatı on kuru tu. lk sayfası-
nın üst bölümünde büyük harflerle olu turulmu , mavi renkli logosu, iki
yanında da kimlik bilgileri ile bir bozkurt resmi ve “Tanrı Türk’ü korusun”
söylemi yer alıyordu.
Büyük dâvâ’nın sahibi Yahyâbeyo lu Âsım, Yazı i leri müdürü
Mehmet Güçlü idi. Dergi dü ünce yazıları yanında çok sayıda iire de
yer veriyordu.
Ba lıca yazarları arasında Çivicio lu Hikmet Tanyu, Sofuo lu M.
Zeki, Teveto lu, Fındıko lu Z. Fahri, Ömero lu Nihat Çetin, Akko-
yunlu Hüseyin Avni, Cahit Okurer, Özyedekçi Kâzım, Kütüko lu
Bekir, Mehmet Sâdık Aran, Yılanlıo lu, Ate o lu Mehmet, Hacı-
pa ao lu Servet, Fazlıo lu Cemal O uz Öcal, Fahri Ersava , Ayhan
 nal, Yahyâbeyo lu Âsım, Hayâlî Hasan Yava , Haznedaro lu M.
Nuri Bayhan, Ali Fuat Azgur, vb. bulunuyordu.
Bu gazete-dergi, da ıtım sorunları yüzünden, ancak 6 sayı çıkarı-
labildi ve yayımına 10 Nisan 1951’de son verildi.

TÜRKLÜK VE MUKADDESAT DÜ MANLARIYLA

SAVA (02.03.-08.06.1951)

“Milliyetçi siyasî dergi” olarak Ankara’da, milliyetçi gençlerin çıkardı ı

yayın organı. Kırmızı büyük harflerden olu an Sava logosunu üstteki
satıra yazılan “Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla” ibaresi tamam-
lıyordu. Logosunun altında ise, “Türk milletindeniz, slâm ümmetindeniz,
Garp medeniyetindeniz” söylemi yer alıyordu.
25x35 sm. boyutla, 4 sayfalı olarak on be günde bir, 4 sayı çıkarı-
labildi.
Bu ‘gazete-dergi’nin sahibi ve ‘ne riyatı fiilen idare eden’i Hüsa-
meddin Akmumcu idi. lk sayfaları, genelde, günlük olaylara ili kin
haber ve yorumlara, öteki sayfaları ise makale ve fıkralara ayırılmı tı.
Mahmud Aydın Elbeyio lu, Mehmed Altunbay, Abdülhâdi Toplu,
Ali Fuat Ba gil, Ömer Yücesoy, Göncüo lu Yusuf Tahir, Mehmet
Altınsoy, Feyzi Sacit Aybar, Zeki Özker, M. Zeki Sofuo lu, Akgün
Ayata, Nurettin Topçu, Erhan Löker’in yazılarınıyayınlayan Sava ’ta,
çoklukla o yılların güncel sorunu olan “irtica” konusu ele alınmı , Türkçü
derneklerin etkinlik ve bildirileri yansıtılmı ve Türk Milliyetçiler Derne i’-
nin kurulu una ili kin bilgiler verilmi ti.
Sava , yayımına 08 Haziran 1951’de çıkan 4. sayısı ile son vermek
zorunda kaldı.

MEFKÛRE (20.10.1951-10.01.1953)
 “Türk Milliyetçiler Derne i organı”. Derne in çok sayıdaki ubeleri
arasında ileti im sa lamak ere i ile, 34x24 sm. boyutlu olarak çıkarılan
haftalık haber gazetesi.
Ba langıçta tek yaprak (2 s.) olarak yayımlanan gazete, sonraki
sayılarında iki yaprak (4 s.) olarak çıkarıldı. Çıkı sürecinde yayınlanan
sayıların toplamı 31’dir. Bunun sebebi, malî sıkıntılardı. Ayrıca, eldeki
kıt imkânlarla bir dizgievi (mürettiphane) kurulmasına giri ilmi ti. Bu
yüzden gazete 24 Mayıs-20 Aralık 1952 arasında çıkarılamadı. Kurulan
dizgievinde ise, ancak 2 sayısıhazırlanıp yayınlanabildi.
Sahibi Türk Milliyetçiler Derne i, ilk 27 sayısında “ne riyatı idare
eden” Cevdet Kıraç idi; bu görevi 28. sayıdan ba layarak Mehmet
Ate o lu üstlendi. Gazetede T.M.D. Genel Merkezinin bildirileri, genel-
geleri ve Genel Merkez ile ubelerin etkinliklerine ili kin haberler yer
alıyordu. Ayrıca her sayıda birkaç yazıya da yer veriliyordu. Yazıları
yayınlananlar; Karama aralıHalûk, Ziya Gökalp, Ali Çankaya, Erhan
Löker, Ate o lu Mehmet, Hâmido lu H. Fethi Gözler, Topallıo lu
Abdülhâdi (Toplu), Hüseyin Nâmık Orkun, Abdullah Sava çı, Remzi
O uz Arık, Atsız, Kırzıo lu M. Fahrettin, Re at Özbayo lu, Said
Bilgiç, Ali Uygur ve Ali Fuat Ba gil ile Sefercio lu Necmeddin idiler.
1952’nin sonlarına do ru aleyhinde ba latılan ve ba bakan Adnan
Menderes’çe de desteklenen amansız bir kampanya sonunda Türk
Milliyetçiler Derne i’nin kapatılması üzerine Mefkûre’nin yayımı da son
buldu.

ARAS (01-06.1952)

“Aylık edebî, siyasî, Türkçü dergi”. Ocak-Haziran 1952 arasında, An-

kara’da, 6 sayıçıkarıldı.
Dergi, 28x20 sm. boyutlu ve 16 sayfalıidi. Kapa ına iri harflerle yazılı
olan logosu renkli zeminde beyaz olarak veriliyordu. Logo altındaki
alana her sayıda de i ik resimler veya tasarımlar konuyordu. Kapa ın
alt bölümünde de, tek satır üzerinde; ‘sayı’ belirteci, yayımlandı ı ay ve
25 kuru olan fiyatıyazılıidi.
Ço u Kars ve çevresinden olan Ankara Üniversitesi ö rencisi genç-
lerin giri imi ile çıkarılan Aras’ın sahipli i görevini Tevfik Turan Atase-
ver üstlenmi ti. lk dört sayıda yazıi leri Abbas Gökçe’nin, son ikisinde
ise yine T.T. Atasever’in sorumlu unda idi.
Dergide, dü ünce yazıları yanında çok sayıda iire de yer verilmekte
idi. Cevat Rifat Atilhan, M. Emin Resulzâde, Mirza Bala, Hüseyin
Nâmık Orkun, Mehmet Sâdık Aran, Teveto lu Fethi, Erhan Löker,
Sami Yavrucuk, Abbas Gökçe, Tevfik Turan Atasever, Basri Gocul,
Mustafa Ernam, Abdullah Sava çı, Mirza Bala, Ahmet Karaca,
Hocao lu Selâhattin Ertürk, Mehmet Ate o lu, Fahri Ersava , Kurt
Tarık Özhan, nci Kartalkaya yazarlarıarasında idiler.
Derginin 6’ncısayısına konulan ‘Dinlenme tatilimiz’ ba lıklınotta “Siz-
lere belki de acı bir haber veriyoruz. ‘Aras’ bu sayıdan sonra dört aylık
bir dinlenme tatiline ba lıyor. Bu kararımıza bilhassa 1) okuyucularımı-
zın ekserisinin muhtelif okullarda bulunmaları ve tatil münasebetiyle
memleketlerine dönmeleri, 2) Aras’ı çıkaranların da üniversiteli gençler
olup tatil dolayısıyla da ılmaları sebep oluyor” açıklaması ile dergi “tam
tatil”e girmi ve bir daha yayımlanamamı tı.

O UZ (03-05.1952)

“Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. Aylık olarak, Mart-Mayıs 1952’de,

Ankara’da üç sayıçıkarıldı.
28x21 sm. boyutunda 2. hamur kâ ıda basılı20 sayfa olarak çıkarılan
derginin kapa ındaki renkli ve Türk süsleme sanatı örnekli bir kalın
çerçeve içine alınmı , büyük harflerle olu turılmu logosu, “milliyetçi fikir
ve sanat dergisi” söylemi, içindekiler dizimi; çerçevenin altında da sayı
belirteci ve çıkı tarihi ile 30 kuru olan fiyatıyazılıidi.
“Sahibi ve ne riyat müdürü” A. Mustafa Ernam, sekreteri H. Rıdvan
Çongur olan derginin “milliyetçi görü ve dü ünceye uygun her çe it
yazıya açık” oldu u belirtiliyordu. Yazılar yanında iirlere ve hikâyelere
de yer verilmekte idi. Ayrıca, 2. sayfasındaki “dergiler, gazeteler,
konferanslar” bölümünde, ba ka yayın organlarında yayımlanmı
önemli ve ilgi çekici yazılardan alıntılar ve Türkçülük ile ilgili haberler;
“O uz antolojisi” ba lıklı orta sayfalarda da, önemli eski metinlerden ve
iirlerden alıntılar ve aktarmalar sunuluyordu.
O uz’un ba lıca yazarlarıRemzi O uz Arık, Hüseyin Nâmık Orkun,
Abdülkadir nan, Osman Yüksel, erif Korkut, Mustafa Ernam,
Nâtık Poyrazo lu, azi Turan idiler. Ahmet Tufan entürk, H.
Rıdvan Çongur, Sami Ferliel, Basri Gocul, Ziya Gökalp iirleri
yayınlananlar arasında bulunuyordu.
Dergi, parasızlık ve da ıtım imkânsızlı ı yüzünden ancak üç sayı ya-
yımlanabildi.

TÜRK DÜ ÜNCES (12.1953-04.1960)

“Aylık fikir ve sanat dergisi”. Peyami Safa yönetiminde, Aralık 1953 ile
Nisan 1960 arasında Istanbul’da çıkarıldı. Bu süre içinde 63 sayısı
yayımlandı.
23x16 sm. boyutunda olan derginin iç sayfaları 3. hamur, kapa ı 1.
hamur kâ ıda basılıyordu. Mavi renkli olan kapa ında logo, cilt ve sayı
belirteçleri yer almakta idi.
Dolgun ve zengin bir içerikle çıkan dergide, ilk sayısında yayımlanan
“program”a uygun yazılara yer veriliyordu. Toplum hayatının her dalın-
daki önde gelen bilim, dü ünce ve sanat adamlarının yazılarını
yayımlayan Türk dü üncesi’nin ba lıca yazarları unlardı: Peyami
Safa, Mustafa ekip Tunç, Hilmi Ziya Ülken, Mesut Cemil Tel,
Ismayıl Hakkı Baltacıo lu, Agâh Sırrı Levend, M. Celâl Saygın,
Sâmiha Ayverdi, Selâhattin Batu, Ahmet Ate , brahim Kafeso lu,
Abdülkadir Karahan, Sermet Sami Uysal, Fatma Seza Bilen, M.
Türker Acaro lu, Nurettin Sevin, zzettin Mete, Ali Nihat Tarlan,
Rifat Necdet Evrimer, bnüttayyar Semahattin Cem, Feridun Nafiz
Uzluk, Malik Aksel, Ali Said Yüksel, Elif Naci, Halide Dolu, smail
Hâmi Dâni mend, Re at Ekrem Koçu, Edibe Dolu, vb. Dergide
smet Tümtürk, M. Necmettin Hacıemino lu, Azmi Güleç gibi
Türkçülerin yazıları ile Halide Nusret Zorlutuna, Behçet Kemal Ça -
lar, Fazıl Hüsnü Da larca, Osman Attilâ, brahim Minneto lu, Yahya
Benekay gibi airlerin iirlerine de yer veriliyordu. Ayrıca, yabancı
yazarlardan yapılmı önemli çeviriler de yayımlanıyordu.
Türk dü üncesi, yayımlandı ı yıllarda Türk toplumunun dü ünce
hayatına önemli katkılarda bulundu.

GURBET (05.11-1954)

Türk Milliyetçiler Derne i’nin kapatılı ından sonra, Ankara’da ancak

altısayıçıkarılan bir dergi.
Derne in kapatılı ı Türkçülerin çok üzülmelerine sebep olmu Genel
Merkezdeki yöneticilerin, yurdun dört yanındaki seksen dolayındaki u-
benin üyeleri ile ba lantısı kesilmi ti. Hem onlarla haberle meyi sa la-
mak, hem de onlara Ankara’yı ziyaretlerinde ba vuracakları bir adres
olu turmak için dergi çıkarılmasına karar verildi. Çıkarılacak dergiye bir
ad aranırken rahmetli air Osman Attilâ’nın “Ba tan ba a” adlı iirinin u
mısralarıhatırlandı: Hem ehrim, ne sen sor, ne ben açayım; / Sözüm
bitmez tasa, tükenmez derttir. / Aynıminval üzre, nere kaçayım? /
Bu memleket ba tan ba a gurbettir…
Yıllardır kar ıla ageldikleri olumsuzluklar, Türkçülerde kendi yurtların-
da ‘gurbet’i ya adıkları duygusunu olu turmu tu. Bu duygunun etkisi ile
çıkacak dergiye Gurbet adınıvermeyi kararla tırdılar. lk sayısının çıka-
rılması, dergi için bir yönetim yeri ve telefon sa lanması aylıklardan ve-
ya harçlıklardan katılan paralarla gerçekle tirilecekti. lk i olarak yöne-
tim yeri ve telefon i i çözümlendi. Ulus’ta, Sanayi Caddesindeki Kolo lu
Apartmanı’nın, 3. katında, 18 numaralı, sobayla ısıtılabilen, harap
dairesi kiralandı: tabiî bir de posta kutusu. Ardından yasal i lemlerin
tamamlanmasına giri ildi.
 Derginin hukukî sorumlulukları, o sırada Ankara Ü. Hukuk Fakültesi
ö rencisi olan 2 ülküde imizce payla ıldı. Ayhan Aybar sahiplik, Mus-
tafa Ernam da mes’ul müdürlük görevini üstlendi. Ardından kapak tasarımı
yapılmasıve yazısa lanmasıi ine geçildi.
Derginin Nisan 1954 ba ında çıkarılması kararla tırılmı tı. Ama bas-
ma i inde önemli bir güçlük ortaya çıktı: Ankara basımevleri, 1954
seçimleri yüzünden, tümüyle doluydu. Ondan dolayı ilk sayıyı Ankara
dı ındaki bir kentte bastırma zorunlulu u do du. O sırada Eski ehir’de
bulunan H. Rıdvan Çongur’un aracılı ı ile, oradaki Ye ilnur Basımevi
ile anla ıldıve Mart ayının ortalarında müsvetteler ona gönderildi.
Basma i i sürerken yeni, acı bir talihsizlikle kar ıla ıldı. Ankara’daki
milliyetçi büyüklerden Remzi O uz Arık, 04 Nisan 1954 günü, tartı malı
bir uçak kazasına kurban gitmi ti. Gurbet’in ba yazarlı ını da lûtfen
kabul eden ve derginin adınıta ıyan ilk yazısınıda vermi bulunan Arık
Hoca’nın bu beklenmedik yitirili i bütün Türkçüleri peri an etmi ti. Kısa
bir panik evresinden sonra, Eski ehir’deki sayının basma i inin, durdu-
rularak ertelenmesine ve ilk sayının ‘Remzi O uz Arık Sayısı” olarak
Mayıs 1954’te çıkarılmasına karar verildi. Bu ilk sayı, Rahmetlinin dost
ve ülküde lerinden sa lanan 28 yazı ve demeçle, 44 sayfa olarak
çıkarıldı.19 Eski ehir’de bekleyen yazılar da, yeni yazılar eklenerek, 2.
sayıyıolu turdu. Gurbet yayın hayatına böyle talihsizlikler içinde girdi.
Dergi, 24x16 sm. boyutlu ve aylık olarak çıkarıldı. Her sayısı 32+4
sayfa idi. 1. hamur kâ ıda basılan kapa ı, her sayıda rengi de i tirilen
bir logo zemini ve onun sol yandaki uzantısı ile kalan bo lu a konulan
ilgi çekici foto raflardan olu uyordu. Kapa ın sol yanındaki renkli erit
üzerinde, o sayıda yazı ve iirleri yayımlananların adları, sayı belirteci
ile tarih ve fiyat verilirdi. Ancak, logo zemini kara olarak basılan ilk
kapa ın resme ayırılmı bölümünde, Remzi O uz Arık’ın, kendi el
yazısı ile o lu Olu ’a yazdı ı “O lum: Küçük bir eyi hareket böyük bir
eyi niyetten üstündür, unutma! 9.II.1949. R.O. Arık” cümlesi ile “Remzi

19
Remzi O uz Arık ilgili yazılar, sonraki sayılarda da yer aldı.
O uz Arık’ın aziz hâtırası önünde hu û ile e iliyoruz” sözleri yer
alıyordu.
Ancak 6 sayı yayınlanabilen derginin 5’inci sayısı Eylül-Ekim 1954
tarihini ta ıyordu. Kasım 1954’te de son sayısı çıkarılabildi. Buna ra -
men çok sayıda yazarın ilgi çekici yazılarıve iirleri yayımlandı.
Gurbet’in ilk sayısında, Remzi O uz Arık’ın “Gurbet” adlı ba yazısı
ile birlikte, Tahsin Tekeli, Edhem Menemencio lu, Ismayıl HakkıBal-
tacıo lu, HıfzıO uz Bekata, Lûtfullah Erdem, emseddin Günaltay,
Necati Akder, ahap Nazmi Co kunlar, Hamdi Ragıp Atademir, Fik-
ret Arık, Bedi Ziya Egemen, Mücellito lu Ali Çankaya, Abdülhâdi
Toplu, Na it Kızılay, Sofuo lu M. Zeki, O uz Bülent Nayman, Beh-
çet Kemal Ça lar, Osman Attilâ, Ali Uygur, Erhan Löker, Mahmut
Aydın Elbeyio lu, Karama aralıHalûk, Yılanlıo lu . Hakkıve Sefer-
cio lu Necmeddin’in yazıları, Atsız, Cezmi Türk ve Hikmet Bayur’un
demeçleri, Yılanlıo lu . Hakkı ile Sadık Çavu ’un manzumeleri yer
alıyordu. Sayfaların bo kalan yerlerine de Arık’ın ilgi çekici yazılarından
aktarılan parçalar konulmu tu.
Derginin öteki sayılarında ise, Remzi O uz Arık, Necati Akder, Suut
Kemal Yetkin, Hüseyin Namık Orkun, Mücellito lu Ali Çankaya, M.
akir Ülküta ır, H. Rıdvan Çongur, Osman Keskio lu, zzet Deliçay,
Hikmet Aslano lu, Naim Buluç, Celâl Hayri, Abdülkadir nan,
Yılanlıo lu Fahriye, H. Fethi Gözler, Kâmil Özden, Aclan Sayılgan,
Enise Yener, Suat Uzer, Okçuo lu (Nejdet Sançar), rfan Alıcıo lu,
Ate o lu Mehmet, Macide Vildan Kunter, Safa . Erkün, Osman
Ersoy, Halim Baki Kunter, Azmi Güleç, M. erif Korkut, Mustafa
Necati Sepetçio lu, Serhadlaro lu, Tahsin Ünal’ın yazıları, Mustafa
Ârif Arık, Rıza Ümit, Suat Uzer, Mü ir Kaya Canpolat, Mehmet
Turan Yarar, Ayhan nal, Â ık Cevdet (Arslangül), Cahit Aydo an,
emsi Belli, Azmi Güleç, Osman Bolulu, Nurettin Özdemir, H.
Rıdvan Çongur, Bumin Ay, Ârif Nihat Asya, Nahit Güçlü, Sabri
Tando an, Ahmet Petekçi, Erol Yahya Bensoy, T. Turan Atasever,
ahinkaya Dil, Ali Püsküllüo lu, Yılanlıo lu Fahriye, Fahri Ersava ,
Erdil Özkan, Mehmet Gökalp, Kaya Özdemiro lu, Kubilay Görür,
Hikmet Tanyu, Behçet Kemal Ça lar, Özgül Özgüven, Nahit Güçlü,
Ali Rıza Özer ve Kadir Pencaplıgil’in iirleri yayınlandı. Son sayısında,
Necati Akder’in “Ziya Gökalp ve ötesi” adlı16 sayfalık incelemesi de ek
olarak verildi.
Dergi, sa lanabilen anaparanın tükenmesi ve bayi engelinin a ılama-
ması üzerine, 6. sayıdan sonra kapanmak durumunda kaldı. Fakat
yönetim yeri, telefonu ve posta kutusu uzun süre Türkçülerin haberle -
mesine ve görü mesine hizmet etti.

TÜRK DÜNYASI (02-03.1955)

Türk dünyasına ili kin inceleme, ara tırma yazılarını ve haberleri

yayımlamak amacıyla ubat 1955-Mart 1955 aylarında, Istanbul’da, iki
sayıçıkarıldı.
25x17,5 sm. boyutunda, 36 sayfalık bir dergi olan Türk dünyası’nın
kapa ında, logosu sa üst kö ede, iki satırlık küçük bir alan i gal edi-
yordu. Logonun altında da, onu tamamlayan “bölünmez bir bütündür”
sözü yer alıyordu. Renkli bir zemin üzerinde bulunan, Türk desenlerinin
çerçeveledi i iki bo luktan üstteki üzerinde bir resim, alttakinde ise o
sayıda yazısı bulunan yazarların adları bulunuyordu. Derginin fiyatı 50
kuru olarak belirlenmi ti.
Türk dünyası’nı Altan Deliorman çıkarıyordu. O yılların yasalarına
göre ya ı imtiyaz almaya uygun olmadı ı için, derginin sahipli ini
babası Necmettin Deliorman üstlenmi ti. Altan Deliorman da yazı
i leri müdürü konumunda idi. Yalnızca iki sayısında 40 kadar yazarın
yazılarına, iirlerine ve hikâyelerine yer verilmi ti. Mehmet Sadık Aran,
Arık Ozan (Mustafa Ârif Arık), Hasan Ferit Cansever, smail Hami
Dâni mend, Altan Deliorman, Hocao lu Selâhattin Ertürk, Basri
Gocul, Fındıko lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin Nâmık Orkun, Murat
Genco lu (Altan Deliorman), Mehmet Gökalp, H. Fethi Gözler, Ayhan
nal, Yusuf Kadıgil, Lütfi Önsoy, zeddin adan, smet Tümtürk,
Müstecip Ülküsal, Tahsin Ünal, Yılanlıo lu smail Hakkı bunlar
arasında idi.
Derginin yayınlanması için konulabilen anapara ancak iki sayının
bastırılıp yayınlanmasına yetecek kadardı. Her sayının bir önceki sayı-
nın geliri ile çıkarılabilece i umuluyordu. lk iki sayının satı bedelini
almak için ba bayiye gitti inde, genç Deliorman, dergilerin toplu
durumda tezgâh altında durdu unu, da ıtımının bile yapılmamı oldu-
unu gördü. Böylece dergiyi sürdürme umudu tümüyle söndü.
Türk dünyası’nın hazırlı ı yapılmı olan üçüncü sayısı bile çıkarı-
lamadı.

K O P U Z - II (04-.. .1956)

Aylık sanat, fikir, ülkü dergisi. “ lk sekiz sayısını bir serhat ehrinde
(muhtemelen Gaziantep’te) tamamlayan Kopuz, Nisan 1956’dan ba -
lanarak Ankara’da yayımlandı. Yayımını9/1. sayıile sürdürdü.
25x17 boyutlu, kendinden kapaklı, 16 sayfalı bir dergi idi. Kapa ında
logosu, çindekiler dizimi, büyükçe bir resim, sayı belirteci, yayınlanı
tarihi ve 25 kuru olan fiyatıyer alıyordu.
Sahibi ve mes’ul müdürü Lâtif Gökçek, ne riyat müdürü Yavuz
Bülent Bâkiler’di. Yazarları arasında Atsız, Nejdet Sançar, M. erif
Korkut, Mehterba ıo lu, Hikmet Tanyu, H. Fethi Gözler, Ârif Nihat
Asya, M. Zeki Sofuo lu, Osman Yüksel, Nuri Gökçe, Ali Said Yük-
sel, Necati Bozkurt, Namık Zafer Alpsü, airleri arasında Mehmet
Zeki Akda , Hocao lu Selâhattin Ertürk, Hayalî Hasan Yava , Ya-
vuz Bülent Bâkiler, Basri Gocul, Ekrem Marako lu, . Hakkı Yı-
lanlıo lu, vb. bulunuyordu.
Kopuz, anapara ve da ıtım yetersizli inden dolayıkapandı.

OCAK-I (02.03.1956-15.10.1958)
 “Haftalık milliyetçi-siyasî gazete”. 02 Mart 1956-15 Ekim 1958 tarihleri
arasında, Istanbul’da çıkarıldı. Gazete-dergi karı ımı bir yayın organı
idi.
35x25 sm. boyutlu, 16 sayfalıidi. Kapa ında; yayın hayatının sonuna
kadar de i tirilmeyen ve genelde sayfanın sol-üstünde yer alan, kırmızı
renkli, sayfa eninin dörtte üçünü kapsayan, iri harflerle yazılmı logosu
ile, altındaki “Haftalık milliyetçi-siyasî gazete” söylemi vardı. Sayıbelirte-
ci yazarlar dizimi, fiyatıda orada veriliyordu. Fiyatı50 kuru tu.
Olayları Türkçü bir görü açısından yorumlayıp de erlendiren, aynı
zamanda dönemin ba lıca Türkçü yazarlarının yazılarını sunan Ocak’ın
sahibi Burhaneddin ener, yazı i leri müdürü ise rfan Açıkel idi.
Yazarları arasında Nejdet Sançar, Besim Atalay, Hüseyin Nâmık
Orkun, Remzi O uz Arık, Hikmet Tanyu, Fethi Teveto lu, Sedat
Çetinta , Selâhattin Ertürk, Darendelio lu ( lhan Egemen), Altan
Deliorman, H. Fethi Gözler, Cebbar Ertürk, Rasim im ek, Nec-
mettin Hacıemino lu, Cemal O uz Öcal, Bilgin Turan, Âbidin
Mümtaz Kısakürek, Necati Bozkurt, Basri Gocul, Sadi Borak,
Mehmet Gökalp, Turan Berkok, Nurettin Özdemir, Ali Uslu, Hikmet
Dizdaro lu, Me kûre Sargut, Mustafa Ârif Arık, zmirlio lu, Tahsin
Ünal, Kurt Tarık (Özhan), Yılmaz Gürbüz, Yusuf Ziya nan, A. Suphi
soysallıo lu, Âlim Dervi o lu, Necmddin Sefercio lu, vb. bulun-
maktaydı.
Yayınını 50. sayıya kadar aynı boyutta sürdüren Ocak, 51. sayıdan
ba layarak, 28x20 boyutunda dergi biçimine dönü türüldü; fakat içeri-
inde önemli bir de i iklik olmadı. 51-56. sayılar bu biçimde çıkarıldı.
Bu arada yayında bir kesilme oldu. 15 Ekim 1958 günü 1.’den ba -
latılarak gazete biçiminde çıkarılan tek sayısıile yayımıson buldu.
Ocak, 1950’li yıllarda çıkarılan Türkçü yayınların en ilgi çekenlerinden
biri idi.

DÜ ÜNEN ADAM (05.01.1961-19.04.1962)

 “Tarafsız siyasî mecmua” olarak 05 Ocak 1961 – 19 Nisan 1962 ara-
sında, Istanbul’da, haftalık olarak 68 sayıyayımlandı.
28x20 sm. boyutlu, 34+4 sayfalıolarak çıkarılan derginin içindekinden
ayrı ka ıda basılan kapa ında logosu, çıktı ı haftanın önemli olay veya
ki ilerini simgeleyen renkli bir resim, en altta da sayıbelirteci, çıkı tarihi
ve fiyat bilgileri yer almakta idi. Fiyatıbir lira idi.
Temelde bir haber ve yorum dergisi olan Dü ünen adam’ı, Hami
Tezkan ile Gökhan Evliyao lu çıkarıyorlardı. Ba langıçta dergi yöneti-
minde Hami Tezkan, imtiyaz sahibi ve yazıi leri müdürü, Gökhan Evli-
yao lu da “umumî ne riyat müdürü” olarak görev aldılar. 44. sayıdan
ba layarak yazıi leri müdürlü ünü Yücel Hacalo lu üstlendi.
Dergide, de i ik siyaset ve toplum konularında önemli haber yorum-
ları yayımlanırken çok sayıda yazarın yazılarına da yer verilmekte idi.
Peyami Safa, Ali Fuat Ba gil, Gökhan Evliyao lu, Nurettin Topçu,
Cevdet Perin, Tahsin Ünal, Mehmet Turgut, Emin Bilgiç, Nejdet
Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Galip Erdem, Faruk K. Timurta , Halide
Nusret Zorlutuna, Mahmut Kurtuldu, Türkân Turgut, Tahsin Ünal,
Kâmil Turan, Fethi Teveto lu, Selâhattin Ertürk, Aclan Sayılgan,
Ya ar Özen, Orhan Günday, Ömer Behiç Alka, Selâhattin ar,
Ziyaeddin Babakurban, Vecdi Bürün, vb. bunların ba lıcalarıidiler.
Dü ünen adam’ın yayımı 68. sayıda son buldu. Çıkı dönemindaki
Yassıada dâvâlarına ve sonuçlarına ili kin haber ve yorumları ile ilgi
çekti.

M LLÎ YOL (26.01.-28.12.1962)

Haftalık siyasî, milliyetçi dergi. Amacını, “Tarafsız haber dergisi olarak

yayın hayatına ba ladık. Milliyetçiyiz. Her konuyu milliyetçi gözüyle
görece iz” diyerek belirten Millî yol, bu amaca bir yıla yakın hizmet etti.
Gazete kâ ıdına, 30x21 sm. boyutlu ve 16 sayfa olarak basılan
derginin ilk sayfası kapak hizmeti görüyordu. O sayfanın en üstünde
kırmızı harfli logosu, altında “Haftalık siyasî, milliyetçi dergi” söylemi,
onun altında da yayınlanı tarihi, 50 kuru olan fiyatı, yıl ve sayı
beirteçleri veriliyordu. Sayfanın geriye kalan bo lu una bazen önemli bir
haber veya yazı, bazen de resim konuyordu.
1962 yılında 48 sayı yayımlanan Millî yol’un “imtiyaz sahibi” Necati
Bozkurt, “ne riyat müdürü” ise smet Tümürk idi. Haber dergisi oldu u
için çıktı ı tarihten önceki haftaya ili kin haberlerin yorumlarına, kari-
katürlere ve fıkralara a ırlık verilen dergide, birçok Türkçü yazarın
yazıları ve dörtlükleri de yer alıyordu. Bu yazarların ba lıcaları Atsız,
Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, smet Tümtürk, Dursun Cebe,
Muhittin Koran, Fethi Teveto lu, Ali Rıza Özer, Süleyman Akso-
yalp, Necdet Kür ad, Mustafa Nuri Bayhan, Süleyman Hayri Bolay,
Altan Deliorman, Mahmut Aydın Elbeyio lu, Ülkü Urungu, Abdür-
rahim Karakoç, Yusuf Öktem, Re at Canta , Hızır Bek Gayretullah,
Ferit Törümküney, Yusuf Öktem, lhan E. Darendelio lu, Hayranî
Ilgar, Süreyya Narmanlı, Halis Su, Yörükvelibeyo lu, A. Galip Çaka,
Tahsin Ünal, A. Fuat Azgur, skender Öksüz, Hasan Sami Bolak,
Pe kircio lu, Hasan Sami Bolak, Refet Körüklü, Mehmet Serhat,
Turhan Berkok, Ayhan Sayın, Bahattin Çokay, Necdet Özyazar,
Alpaslan Kılıç, N. Denizcio lu, Yüce Uran, Erhan Demirutku. Bu
yazarlardan Altan Deliorman bütün fıkra ve yazılarını Murat Genço lu;
Nejdet Sançar bazı yazılarını A. Okçuo lu, Ahmet Tu cu ve Zeki
Sofuo lu, bazıyazılarınıZiya Aydıno lu i reti adlarıile yazdılar.
Millî yol; 48’inci 28 Aralık 1962 sayısındaki ba yazıda “iki ay kadar
ara verdikten sonra yeniden çıkaca ı” belirtilmi se de, bir daha yayım-
lanamadı.

BÜYÜK TÜRKEL (25.03.1962- ? )

“Aylık fikir dergisi”. 25 Mart 1962’de zmir’de çıkarılma a ba landı.

28x20 sm. boyutunda, 24 sayfa çıkarılan derginin kapa ı 1., içi ise 3.
hamur kâ ıda basılıyordu. Kapaktaki logosunun altında “Tanrı Türk’ü
korusun” söylemi, Ay-yıldızlı kurt amblemi, “Bu sayıda” dizimi, en altta
da tek satırda yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı tarihi verilmekte idi. Fiyatı
100 kuru tu.
Derginin sahibi Hasan Oraltay, yazı i leri müdürü Burkay Kaynak’tı.
Türkçü yazı ve iirlere yer verilen derginin ba lıca yazarları Nejdet
Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Hikmet Tanyu, Zeki Velidî Togan, Basri
Gocul, Hasan Oraltay, Hayranî Ilgar, Bilâl Hakim, skender Öksüz,
N. Gökbayrak, M. Serçinlio lu, Cemal O uz Öcal, Ruhi Çelebi,
Baymirza Hayit, Köksal Toptan, H. Fehmi Poyrazo lu, Kemal Fedai
Co kuner, Kemal Vehbi Gül, Burkay Kaynak, vb. idiler.
Dergi Türk dünyasına ili kin yazı, yorum ve haberleri ile, adına uygun
bir yayın politikasıizledi.

O R K U N – II (02.1962-01.1964)

Aylık Türkçü dergi. O sırada Kastamonu milletvekili olan smail Hakkı

Yılanlıo lu’nun giri im ve sahipli i ile Ankara’da yayınlandı. Atsız, bu
derginin de “kurucusu" olarak gösteriliyordu.
30 sayı yayımlanan derginin boyutları ve sayfa sayıları de i ikti. lk
sayılarında Kapa ında logo, “Bütün Türkler bir ordu” söylemi, sayı
belirteci ve yazarlar dizimi yer alıyordu. 5. sayıdan ba layarak kapakları
renkli tasarımlarla yayımlanır oldu. 9. sayıda da ilk söylemin yerini “Ci-
han yıkılsa Türk yılmaz”, 11. sayıda ise “Tanrı Türk’ü korusun” söylemi
aldı; sonra yine ilk söyleme dönüldü. Derginin 28x20 sm. olarak
öngörülen boyutu, 10. sayıdan ba lanarak 34x24 sm.’ye çıkarıldı. Fiyatı
125 kuru tu.
Sahibi smail Hakkı Yılanlıo lu, ilk sayılarında yazı i leri müdürü
I ıksal Baltacıidi; 5. sayıdan ba layarak bu görevi Yalçın Oker, 10-11
sayılarda Nejdet Sançar, 12-15. sayılarda M. Zekeriya Kür ad üstlen-
di. Daha sonraki sayılarda sahibi olarak Göktürk Mehmet Uytun, yazı
i leri müdürü olarak Yavuz Bülent Bâkiler görev aldı.
Orkun-I’in de yazarlarıolan Atsız, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu,
Hikmet Tanyu, Tahsin Ünal, H. Fethi Gözler, Refet Körüklü, vb.’ye
ek olarak Ârif Nihat Asya, Hâlide Nusret Zorlutuna, Galip Erdem,
Abdülkadir nan, Fethi Teveto lu, . HakkıYılanlıo lu, Karama aralı
Halûk, inasi Siber, M. Fahrettin Kırzıo lu, Basri Gocul. Mehmet
Orhun, Aziz Alpaut, Yavuz Bülent Bâkiler, Göktürk Mehmet Uytun,
Zekeriya Kür ad, Ziyaettin Babakurban, Mustafa Kafalı, Ali Rıza
Özer, M. Zihni Hızal, Mustafa Hacıömero lu, Fahriye Yılanlı lu,
Hocao lu Selâhattin Ertürk, inasi Sükan, Fahri Ersava , Necdet
Kür ad, smail Devletku u, Mehmet Altınsoy, Bahri Ula , Fevziye
Abdullah Tansel, lhan E. Darendelio lu, Kâmil Turan, Ziyaeddin
Babakurban, ekür Turan, Kemal Fedai Co kuner, Abdürrahim
Karakoç, Bahattin Karakoç, Aclan Sayılgan, A. Fuat Azgur, Hayrani
Ilgar, i reti adlarla Necmeddin Sefercio lu, Re at Canda , smail S.
Co kuner, lter Veziro lu, Nurettin Uytun, Kemal Vehbi Gül, Yılmaz
Gürbüz, Münir Tümtürk, Fuat Uluç, Hüsnü Dikeçligil, Ahmet Nihat
Akay, Cevat Önder, Kâzım Hancıo lu, smet Kapısız, Ramazan
Demirsoy gibi birçok yazar ve airin yazıve iirlerine yer verilmi ti.
Derginin bir özelli i de, sıkça ‘özel sayı’lar çıkarılması ve siyaset
a ırlıklı yazılara da yer verilmesi idi. lk sayısında yayımlanan, Atsız’ın
yazdı ı“Millî Kalkınma Programı”nın (1) Türkçüyüz, (2) Arınmı Türkçe-
ciyiz, (3) Yasacıyız, (4) Toplumcuyuz, (5) Gelenekçiyiz, (6) Demok-
rasiye taraftarız, (7) Ahlâkçıyız, (8) Bilimciyiz, (9) Teknikçiyiz biçimindeki
ilkelerin sonradan “9 I ık” adı ile MHP programına yansımı olması da
önemli bir hizmeti idi.

ÖNASYA (09.1965-02.1972)

“Aylık Türkoloji, fikir ve sanat mecmuası”. Ankara’da 78 sayıçıkarıldı.

33x24 sm. boyutla 24+4 sayfa olarak yayımlanıyordu. Kapak düzeni
her sayıda de i en dergide, sanat tarihi, arkeoloji yanında, millî konu-
lara a ırlık veren yazılar da yer alıyordu. Fiyatı10 lira idi.
Önasya’nın sahibi Sadi Bayram, yazıi leri müdürü adi Bayram’dı.
Muzaffer Özda , Fethi Teveto lu, Ahmet Edip Uysal, Halûk Kara-
ma aralı, Faruk Ta kıran, Yılmaz Önge, A. Süheyl Ünver, Enver
Behnan apolyo, smet Binark, Hikmet Gürçay yazarlarının ba -
lıcalarıidi.
Önasya’nın yayın hayatı Ocak- ubat 1972 tarihli, 77-78. sayısı ile
son buldu. Çıktı ı yıllarda millî kültür ve sanatımıza ı ık tutan de erli
yazılara yer vermi ti.

DEFNE (05.04.1966-11.1971)

“Haftalık sanat dergisi” olarak 05 Nisan 1966’da Ankara’da çıkarıl-

ma a ba landı. 36. sayısından ba lanarak aylık duruma getirildi ve
Kasım 1971’e kadar 95 sayıyayımlandı.
34x23 sm. boyutlu olarak çıkarılan ve içindekinden ayrı bir kâ ıda
basılan kapa ın sol yanını kapatan renkli bir kalın eridin alt kesiminde
beyaz olarak basılan logosu; geriye kalan açık renkli veya beyaz bo -
lukta ise sayı belirteci ve yine altta (logonun hizasında) “haftalık (son-
radan aylık) sanat dergisi” söylemi yer alıyordu. Sayfa sayısı 1-35’inci
sayılarda 20, 36-60. sayılarda 24, 61-95. sayılarda ise 28 idi. Fiyatı da
1-35.’te 100, 36-60.’da 125, 61-95.’de 200 kuru tu.
Amacı “belli kalemlerin ihtirasını tatminden ziyade Türk gençli ine
sanat yönünden yardımcı ve rehber olmaktır. Millî kültürümüzü tanıtmak
ve millî kültürümüze yeni imzalar kazandırmaktır.” cümleleri ile ortaya
konulan Defne’nin kurucuları Ârif Nihat Asya, Galip Erdem, Ayhan
nal ve Metin Nuri Samancı idi. “Sahip”lik ve “yazı i leri sorumlu
müdürlü ü” görevini, ba tan sona Metin Nuri Samancıyürüttü. Dergide
ya lı ve genç yüzlerce yazarın dü ünce yazısı, iir ve hikâyesi yayım-
landı. Ba lıca yazarları Ârif Nihat Asya, Halide Nusret Zorlutuna, H.
Fethi Gözler, Co kun Ertepınar, Mustafa Özbalcı, M. Fahrettin
Kırzıo lu, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Müjgân Cunbur,
Hocao lu Selâhattin Ertürk, Refet Körüklü, Ali Rıza Özer, Fevziye
A. Tansel, Yavuz Bülent Bâkiler, Celâl Ertugay, Ayhan nal, Azmi
Güleç, Cahit Obruk, Sabahattin Çankaya, Ahmet Tufan entürk,
Emine I ınsu Okçu, Halil Soyuer, Metin Nuri Samancı, Göktürk
Mehmet Uytun, smail Safa Esgin, ükrü Güzel, Hasan Kaya Mâ-
nio lu, A. Fuat Azgur, Pınar Yamaç, vb. idiler.
Defne, yayın hayatı boyunca pek çok yazar, air ve hikâyecinin
yeti mesinde etkili oldu.

M LLÎ I IK (05.1967-04.1971)

Istanbul’da yayımlanan aylık milliyetçi dergi. Mayıs 1967 ile Nisan

1971 arasında 48 sayıçıkarıldı.
26x20 boyutlu kâ ıda 38 sayfa olarak basılan derginin kapa ında
logosu, sayfanın dörtte birini kapsayan beyaz bölümde iki satır halinde
yer alıyor, altında “Aylık fikir dergisi” söylemi veriliyordu. Sayı belirteci
ve çıktı ıay da burada bulunuyordu.
Sahibi N. Bozkurt, yazı i leri müdürü Altan Deliorman olan Millî
I ık’ın ba lıca yazarları; Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Ârif Nihat
Asya, Faruk K. Timurta , Aclan Sayılgan, Necmettin Hacıemino lu,
Galip Erdem, M. Necmettin Deliorman, brahim Kafeso lu, Mehmet
Eröz, Altan Deliorman, Cahit Okurer, lhan E. Darendelio lu, Erol
Güngör, Sabahattin Zaim, Tahsin Demiray, Fındıko lu Ziyaeddin
Fahri, Namık Zeki Aral, Mustafa Kafalı, Enver Esenkova, Cengiz
Orhonlu, Muzaffer Batur, Kemal Ayaldı, Metin Eri , Mir’at Özçamlı,
Turhan Berkok, Feyyaz Anıl, Talip Yücel, ükrü Güzel, FazlıAkaya,
Kemal Bircan, Ahmet Cebeci, N. Bilâl im ir, Ahmet Kabaklı,
Mustafa N. Sepetçio lu, Nevzat Yalçınta , Mehmet Karde , vb.
idiler.
Okuyucularına dört yıl hizmet eden derginin yayımı 48. sayıda son
buldu.
O C A K - II, (01.1968-08.1971)

“Aylık fikir ve kültür dergisi”. Ocak 1968’de Ankara Yüksek Tahsil

Talebe Cemiyeti’nce çıkarılma a ba lanan ve 7. sayısında Üniversite-
liler Kültür Dene i’ne devredilen dergi. Temmuz 1968’den ba lanarak
Ankara’da aylık olarak yayımlandı.
23x15 sm. boyutunda, 16+4 sayfalı olarak çıkarılan derginin, ayrı tür
kâ ıda basılı kapa ı renkli zeminin üst bölümünde logusu ve yanında
bir ocak resmi, altındaki beyaz erit üzerinde stiklâl Mar ı’mızın
“sönmeden yurdumun üstünde en son ocak” mısraı, onun altındaki ikinci
erit üzerinde ise sayı belirteci, çıkı tarihi ve fiyat bilgileri, alttaki renkli
zemin üzerinde de içindeki önemli yazıların adlarıveriliyordu. Ba lngıçta
100 kuru olan fiyatı, 37. sayıda 150 kuru a çıkarılmı tı.
Üniversiteliler Kültür Derne i adına derginin sahibi Mehmet Akta ,
yazı i leri müdürü ise Orhan Arslan idi. Yazarları ise, Galip Erdem,
Selim A(yvaz) Gökdemir, Cezmi Bayram, Nuri Gürgür, Acar Okan,
Peyami Turan, Mehmet Ferit Gökdemir, Alâaddin Korkmaz, Orhan
Arslan, Nevzat Köro lu, rfan Tunç, eref Yılmaz, Metin Akın, Celâl
Battalo lu, Hasip Öztürk, Saime Hazinedar, Müslim Turan, Orhan
Türköz, Ümit Akkoyunlu, Ziya Gürel, Tarık Karayusufu lu, Osman
Öngel, Mustafa Kür ad Özemir, akir Gözübüyük, Nurettin Ba a-
ran, Celâl Er, Orhan Kavuncu, Süleyman Kürkçü, Erdal Sargutan,
vb. idiler.
Derginin yayımı 44 sayı sürdü. 3. ve 4. ciltlerinde bazı sayılar birkaç
sayı (s.g. 33-35., 37-38, 42-44.) bir arada yayınlanmı ise de bu toplu
sayılarda sayfa sayıları da 36, 32, 64 olarak artırılmı tı. Fakat bu toplu
sayılar, bir “son”un belirtileri idi. Derginin yayımı, yerini Ocak-III’e
bırakmak üzere, 44. A ustos 1971 sayısıile son verildi.
Ocak dergisinin önemi inceleme ve ara tırmaya de er veren bir yük-
sek ö renimli gençlik toplulu unun bu nitelikteki yazılarını yayımlaması
idi.
ÖTÜKEN (01.1964-12.1975)

Atsız mecmua, Orhun ve Orkun dergilerinin devamı sayılan “aylık

Türkçü dergi”. Ocak 1964 ile Kasım 1975 arasında, 143 sayıçıkarıldı.
27x18 sm. boyutundaki dergi, genellikle 8 sayfa olarak yayımlanı-
yordu. Yazıyo unlu una ba lıolarak bazısayıların 12, 16, 20, 24 ve 32
sayfa olarak çıktı ı da oluyordu. Kapa ı olu turan ilk sayfasında, renkli
zemin üstüne basılan logonun altında “Bütün Türkler bir ordu” söylemi,
aylı kurt amblemi, bir özdeyi ve sayı belirteci, çıktı ı ay ve fiyatı yer
almakta idi. Son sayılarına her sayıda rengi de i tirilen, Ötüken’i temsil
eden bir resim konuluyordu. 1969’da çıkan bazı sayıları Ankara’da
basıldı.
Sahibi Atsız’dı. Yazı i leri müdürlü ünü Mustafa Kayabek, sona
yakın sayılarında ise Erdo an Saruhano lu yaptı.
Türkçülük ülkü ve dü üncesini Atsız’ın biçimlendirdi i yolda i leyen
yazı ve iirlere, günlük olayların yorumlarına yer veren dergide dil ve
tarih konularındaki yazılara da rastlanır. Yazarları arasında Atsız,
Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo lu, Refet Körüklü, Muzaffer Eri ,
Mehmet Orhun, Fahri Ersava , vb. yanında, Mustafa Kayabek, Aydil
Erol, Hayranî Ilgar, Ahmet Bican Ercilasun, Mirat Özçamlı, brahim
Güleç, Murat Çetin, Suphi Saatçi, Mustafa Tanırer, Osman Üçer,
Mevlût Yılmaz Ulu tekin, Abdurrahman Kele , Atillâ Demiral, Nihat
Yücel gibi genç Türkçüler de yer almakta idi.
Ötüken’in yayınlanı ı sırasında kar ıla ılan en ilgi çekici fakat üzücü
olay, hükûmet yetkililerinin dikkatini Güney Do u Anadolu’daki kürtçülük
-bölücülük eylemlerine çekmek için yazdı ı ve derginin Nisan-Temmuz
1967 sayılarında yayımlanan yazılarından dolayı Atsız’a ve yazı i leri
müdürü M. Kayabek’e 15’er ay hapis cezası verilmesi idi. Cezanın
gerekçesi onların “bölücülük yaptıkları” suçlamasıidi. Kayabek bu ceza-
nın tümünü memleketindeki cezaevinde kalarak çekmi ; Atsız, hasta
olmasına ra men bir süre cezaevinde tutulduktan sonra, ülküde lerinin
yo un ba vurusu üzerine, zamanın cumhurba kanı Fahri Korutürk’ün
affıile özgürlü üne kavu mu tu.
Derginin bir hizmeti de çevresinde toplanan Türkçü gençlerin katılımı
ile, sonradan adı ‘Türkiye Milliyetçiler Birli i’ne dönü en Türkçüler Der-
ne i’nin kurulu una vesile olmasıidi.
Dergi, Ankara’da görevli iken bile çıkarılmasına büyük emek veren,
hatta birçok sayılarını orada hazırlayıp bastıran veya Istanbul’daki
basımevine gönderen Nejdet Sançar’ın uçma a varı ı ve Atsız be in
a ırla an hastalı ı yüzünden, yayımına 143. Kasım 1975 sayısı ile son
vermek zorunda kaldı.

TÜRK YOLU (06.02-16.09.1969)

Haftalık haber ve yorum gazetesi. 06 ubat 1969’da stanbulda ya-

yımlanma a ba ladı.
Yarım gazete (42x29 sm.) boyundaki bu gazete-derginin kapa ında,
sayfanın yarısını kapsayan kalın bir kare çerçeve içinde, iki satıra
ayrılmı , kırmızırenkli olarak basılmı logosu, onun altında da , kalın bir
siyah çizgi içinde, “Bütün Türkler birle iniz” söylemi yer alıyordu. Logo
karesinin altında “Haftalık gazete” sözü, yayınlanı tarihi ve 125 kuru
olan fiyatıyazılıydı(Bu satıra sonradan sayıbelirteci de eklendi).
Derginin imtiyaz sahibi Mahmut Belenli, yazı i leri sorumlu müdürü
Erhan Demirutku idi. Birçok tanınmı Türkçünün de bulundu u geni
bir yazar kadrosu vardı. Atsız, Nurettin Pakyürek, Ertu rul Satıcı,
Mahmut Belenli, Erhan Demirutku, Ya ar Aksoy sürekli yazarlarıydı.
Ayrca Nejdet Sançar, Alparslan Türke , Galip Erdem, Rifat Baykal,
Muzaffer Özda , Mümtaz Turhan, Dervi Mânizade, M. Kemal
Cabio lu, Necdet Sevinç, ffet Halim Oruz, Refik Özdek, Kurt Tarık
Özhan, Süleyman Sürmen, Necmettin Hacıemino lu, Celâl Erçıkan,
Dursun Yıldırım, Ahmet B. Ercilasun, lter Veziro lu, vb.’de yazarları
arasındaydı.
 Türk yolu’nun ilgi çekici bir yanı, ilk sayısından ba layarak Atsız’ın
Türkçülük ve meselelerini ele alan yazılarını, Alparslan Türke ’in MHP
önderi olarak yaptı ı konu maları ve Erhan Demirutku’nun “1944
Türkçülük Olayı” ba lıklı dizi röportajını yayımlaması idi. O röportajlar-
da A. Nurullah Barıman, smet Tümtürk ve Yusuf Kadıgil’in gördük-
leri i kenceler ve duru ma izlenimleri hakkında verdikleri bilgiler ilgi
çekici ve ibret verici idi.
Türk yolu’nun yayımı, 16 Haziran 1969’da çıkarılan 19. sayı ile son
buldu.

M LLÎ HAREKET (11.1966-12.1971)

“Aylık fikir, sanat, siyaset dergisi” olarak Kasım 1966’da on be günde

bir çıkarılma a ba landı. 1968 sonlarından ba lanarak aylık yayımlandı.
Ahmet Karabacak, Rıza Fırtına, Muammer I ın, Fethi ekercio lu-
’nun kuruculu unda, Istanbul’da çıkarıldı.
Millî hareket’in ilk altı sayısı Muammer I ın’ın sahipli inde çıkarıldı.
Daha sonra sahip ve yöneticisi Ahmet Karabacak oldu. Yazı i leri
müdürlüklerini de Nail Erhan, Erol Kılıç ve Sakin Öner yaptılar.
Yazarlarıarasında Ahmet Karabacak, Ahmet Kabaklı, Kemal Cabi-
o lu, Faruk K. Timurta , Muzaffer Özda , Nejdet Sançar, Alparslan
Türke , Hikmet Tanyu, Mustafa Yazgan, Sabahaddin Cem, Aclan
Sayılgan, Dündar Ta er, lhan E. Darendelio lu, Kâmil Turan, Nec-
mettin Hacıemino lu, Galip Erdem, Refik Özdek, Nevzat Yalçınta ,
Osman Yüksel, Mehmet Eröz, Ergun Kaftancı, Yücel Hacalo lu, Sa-
kin Öner, Niyazi Adıgüzel, Dervi Manizade, Yusuf mamo lu, Yıl-
maz Yalçıner, vb. bulunuyordu.
Millî hareket, siyaseti ön plânda tutarak CKMP, daha sonra da onun
yerini alan MHP paralelinde yayın yaptı. Aralık 1971’e kadar düzenli ola-
rak yayımlanan dergi sonradan bazıözel sayılar çıkardı.
DEVLET (17.04.1969-06.1979)

Milliyetçi haber ve yorum gazete-dergisi. Türk Oca ıve Üniversiteliler

Kültür Derne i’nden yeti en gençlerce çıkarıldı. Birbirini izleyen haftalık,
ve aylık iki dönem halinde yayımlandı.
1. (Haftalık) dönem (17.04.1969-03.1978)
Devlet, 17 Nisan 1969 günü Ankara’da yayımlanmaya ba ladı. Yayı-
mına haftalık olarak ba layan dergi, 20 Eylül 1971 günlü 128. sayısın-
dan ba lanarak, 20 Kasım 1972 günlü 159. sayıya kadar on be günde
bir çıkarıldı; bundan sonra yeniden haftalı a döndü ve bu durum 435.
sayıya kadar sürdü.
Her sayısı 12 sayfa olan bu gazete-derginin boyutu 42x29 sm. idi.
Gazete kâ ıdına basılıyordu. Kapak hizmeti gören ilk sayfasında, siyah
üzerine beyaz olarak tasarlanmı olan logosunun altında, “Ey Türk ken-
dine dön…” söylemi, sa yanında da sayı ve tarih bildirimi yer alıyordu.
Bunların altında kalan bo lukta ise önceki haftanın önemli olaylarına
ili kin resimlere ve önemli yorum yazılarının iri harflerle yazılmı
ba lıklarına yer verilmekte idi.
Devlet dergisinin sahip ve yazı i leri müdürlü ü görevlerini, 1-42.
sayılar boyunca Halil Özyıldız yaptı. Özyıldız’ın evini Istanbul’a ta ıma-
sı üzerine, 43. sayıda bu görevleri üstlenen brahim Metin, sahipli i
dergi kapanıncaya kadar sürdürdü. Yazı i leri müdürlü ünü ise, 110.
sayıdan ba layarak Tevfik Fikret Kılıçkaya yürüttü.20 Bunun üzerine
olu turulan “umumî ne riyat müdürlü ü görevini ilkin Mehmet Nedim
Budak, daha sonra da Sadi Somuncuo lu üstlendi.
20
Bu yazı i leri müdürlü ü de i ikli i, o dönem Ankara’sındaki Sıkı
Yönetim baskısından kurtarmak için Devlet’in yönetimini Konya’da
gösterme gere inden do mu tu. Konya avukatlarından olan T.F. Kılıç-
kaya kendisine teklif edilen bu görevi ‘fahrî’ olarak üstlenmi ti; yazı-
hanesi de derginin idarehanesi olarak gösterilmi ti. Devlet Ankara’da
hazırlanıp yayımlanıyor, fakat Konya’dan yönetilir görünüyordu. Bu
durum dönem sonuna kadar sürdü.
 Devletin çok geni bir yazar ailesi vardı. Yüzlerce ki inin yazılarını
yayımladı. “Devletten millete” ba lıklı ba yazılar imzasız yayımlanıyor-
du. Sürekli yazarları olan Galip Erdem, Emine I ınsu, Cezmi
Kırımlıo lu (Bayram), Hikmet Tanyu, Ârif Nihat Asya, Nuri Gürgür,
Sadi Somuncuo lu, Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Dilâver
Cebeci, Abdürrahim Karakoç, smail Gerçeksöz, Niyazi Yıldırım
Gençosmano lu yanında Alparslan Türke , Atsız, Nejdet Sançar,
Necmettin Hacıemino lu, Aziz Alpaut, Sait Ali Ankara, Osman
Turan, mre Toht, Tuncer Gülensoy, Sadık Kemal Tural, M. Fah-
rettin Kırzıo lu, Mehmet Eröz, evket Kutkan, Gökçeo lu Yavuz
Yücel, M. Zeki Sofuo lu, Nevzat Köso lu, Süleyman Hayri Bolay,
Ahmet Kabaklı, Enis Öksüz, Mehmet Orhun, Kurt Tarık Özhan,
Akdes Nimet Kurat, Yavuz Bülent Bâkiler, Nejat Gö ünç, Mehmet
Eröz, Âmiran Kurtkan, Sakin Öner, Ömer Öztükmen, Mustafa
Kafalı, Necdet Sevinç, Kurt Karaca (Fikret Eren), Ahmet Rifat (Ahmet
Nuri Yüksel), Hasan Oraltay, Enver Esenkova, Suat lhan, Acar
Okan, Mustafa Hacıömero lu, HakkıDursun Yıldız, aban Karata ,
Ahmet Temir, Kâmil Turan, Ya ar Kutluay, Mehmet Altınsoy, eref
Yılmaz, evket Bülent Yahnici ve daha pek çok yazar dergiye katkıda
bulundular.
Devlet’in bu dönemdeki yayınıMart 1978 ayında çıkan 435. sayısıile
son buldu. Dergi, dokuz yıl süren bu yayını ile ülkücü gençlik hareketi
için önemli bir yeti tirici ve yönlendirici hizmeti yapmakla kalmamı , o
dönemin karma ık olaylarını tespit ve kayıt etme görevini de ba arı ile
yürütmü tü. Bir ara satı ı23 bine kadar yükselen Devlet’in malî ve idarî
yüküne dokuz yıl katlanan brahim Metin bu yükü ta ıyamaz duruma
gelince, derginin kapatılmasından ba ka yol kalmamı tı.
2. (Aylık) dönem (04-05.1978-06..1979)
Haftalık Devlet’in kapanması kesinle ince, o günlere kadar derginin
çıkmasına yardımcı olan ve dergilerinin kapanmasına gönülleri razı
olamayan, aralarında Osman Çakır, Osman Oktay, Meriç Co kun,
Nedim Ünal, Sadık Tokuço lu’nun bulundu u on iki ki ilik genç ülkücü
toplulu u, maddî ve manevî imkânlarını birle tirerek derginin sürdürül-
mesi görevini üstlendiler. Nisan 1978’den ba layarak aylık olarak çıka-
rılmaya ba lanan dergi, haftalık olanla olan ba lantısını belirtmek
üzere, biri 1’den, öteki 436’dan ba layan iki ayrı numara ile yayılmanı-
yor ve “ikinci dönem” söylemine yer veriyordu.
Aylık Devlet, 27x19 sm. boyutlu, 32 sayfalıidi. De i ik kâ ıda basılan
kapa ın ilk sayfası, ortası bo renkli bir çerçevenin üst bölümünde,
büyük, di i harflerle yazılmı ad logoyu, altında “Milliyetçi aktüalite-fikir
ve yorum dergisi” söylemini ta ıyor, çerçevenin alt bölümünde de sayı
belirteci veriliyordu. Derginin 1-11. sayılarda 10, 12-14. sayılarda 15 lira
olan fiyatı, arka kapa ın altında yer alıyordu.
Ilk dokuz sayısında Mehmet Ça atay Özdemir’in “sahibi ve yazıi le-
ri müdürü” olarak gözüktü ü dergide, 10. sayıdan ba layarak sahiplik
görevini eref Sava , yazı i leri müdürlü ünü de Süleyman Kürkçü
üstlenmi ti. Ba yazı niteli indeki “ayın yorumu” yazılarını, imzasız ola-
rak Acar Okan yazıyordu. Sürekli yazarlar olan Nuri Gürgür, Ayvaz
Gökdemir, lteri Metin (Galip Erdem), Necmettin Hacıemino lu,
Mehmet Özkan (Necdet Özkaya), Ahmet Ârif (Ahmet Nuri Yüksel),
Mete Demirkan (Sadi Somuncuo lu), Ayhan Tu cugil ( skender
Öksüz), Tevfik Ertüzün’ün yanında, Turgut Günay, Rasih Demirci,
Orhan Düzgüne , Aziz Alpaut, Süleyman Hayri Bolay, Orhan
Kavuncu, A. Oktay Güner, Ahmet Kabaklı, Ergun Göze, Kâmil
Kutluay da yazılarıyayımlanan ba lıca yazarlardı.
Derginin yayımı, 14. (450.) sayısı ile son buldu. Böylece Devlet, en
uzun ömürlü milliyetçi dergilerden biri oldu.

O C A K – III (10.1972 / 12.1975)

“Üç aylık ara tırma ve inceleme dergisi”. Üniversiteliler Kültür Derne-

inin çıkardı ı Ocak-II’nin devamı olarak, Ekim 1972 ile Ocak 1975
arasında yayımlandı
Boyutları, devamı oldu u belirtilen derginin aynı (23x15 sm.) idi. Ka-
pak düzenlemesindeki tek farklılık ise, logosunun yanına yukarıda
sunulan söylemin üç satır halinde sunulması idi. Sayılarının sayfa
tutarları80 ile 148 arasında de i iyordu.
Ocak-III’ün imtiyaz sahibi Üniversitelile Kültür Derne i adına Süley-
man Kürkçü idi. Yazı i leri müdürlü ünü ise akir Gözübüyük ve
Mustafa erbetçio lu üstlenmi ti: Uzun ara tırma ve inceleme rapor-
larının yazarları ise; Yavuz Akpınar, Orhan Arslan, Cezmi Bayram,
Ekrem Bekta , Rasih Demirci, Celâl Er, Ahmet Ali Garipkafkaslı,
Ayvaz Gökdemir, akir Gözübüyük, Nuri Gürgür, Ahmet yioldu,
Nevzat Köso lu, Ceyhan Murathan, Mehmet Rasim, Mehmet Saatçi,
Erdal Sargutan, rfan Tunç, Mustafa yıldırım, eref Yılmaz idiler.
Niyazi Yıldırım Gencosmano lu’nun bir iiri ile Chantel L.
Cantel’den bir çeviriye de yer verilmi ti.
Türkçü gençlerin olu turdu u bir ara tırma toplulu unun verimlerini
sunan derginin yayımı, Ocak 1975’te çıkarılan 11-12. sayısı ile son
buldu.

YEN DÜ ÜNCE (15.06.1981- ? )

Haber, yorum, dü ünce dergisi. 15 Haziran 1981’de on be günlük

olarak çıkarılmaya ba landı; 15. sayısından ba lanarak haftalık oldu.
29x20 sm. boyutlu, 32 sayfalı olarak çıkarılan dergi, kendinden ka-
paklı olarak 3. hamur kâ ıda basılıyordu. Çok renkli, resimli olarak dü-
zenlenen kapa ının üst bölümünde küçük boyutlu harflerle yazılmı
“Yeni” ve iri harflerle yazılmı , sayfa enini kapsayan logo, bunun altında
da sayıbelirteci, çıkı günü ve fiyatın bulundu u satır yer alıyordu.
Yeni dü ünce’nin sahibi Akkan Suver idi. Derginin yazıi leri sorum-
lulu unu ise,1-16. sayılarda Timuçin Mert, 17-26.’da Faik Sezgin, 27-
40’da Ali Gürgen, 41-66’da Zikrî Akın ta ıdı. 41. sayıda Genel Yayın
Müdürlü üne getirilen Ergun Kaftancı, 67. sayı ile birlikte yazı i leri
müdürlü ü görevini de yürütme e ba ladı.
Derginin zengin bir yazı toplulu u vardı.Üçüncü sayfada yer verilen
“Ba yazı”lar, çoklukla Yeni Dü ünce imzası ile çıkıyordu; fakat bazı
ba yazılarda Erol Güngör ve Sait Bilgiç imzaları da yer alıyordu
(Güngör ve Bilgiç’in öteki sayfalarda yayınlanan yazılarıda vardı).
Yeni dü ünce’nin sürekli yazarları Necmettin Hacıemino lu, Mus-
tafa Kafalı, Cemal Kutay, Sevinç Çokum, Melin Has-er, Ergun Kaf-
tancı idiler. Akkan Suver, Sevgi Kafalı, R. O uz Türkkan, Aydın
Taneri, Nermin Pekin, Sadri Saptır, Muzaffer Eri , Nurettin Pakyü-
rek, Ahmet B. Ercilasun, Orhan Türkdo an, Refet Körüklü, Avni
Özgürel, Zekeriya Beyaz, Muammer Yılmaz, smet Tümtürk, Re at
Akkaya, Rıza Akdemir, Ahmet Güner, Recep ükrü Apuhan, zdin
Balkantürk, Pınar Türkmen, Sırrı Erku , Zikrî Akın, yazıları sıkça
yayınlanan yazarlardı. Daha pek çok milliyetçi yazarın yazılarına da yer
verilmekte idi.
Yeni dü ünce 12 Mart 1980’deki askerî darbeden sonra çıkarılma a
ba landı ı için, bu hareketin sonunda yapılan tutuklamalar ve yürütülen
dâvâlar, infazlar, haber ve yorumlarının önemli bir bölümünü olu turu-
yordu. Özellikle MHP ve ülkücü kurulu lar dâvâları olabildi ince ayrıntılı
biçimde haber yapılıyor ve yorumlanıyordu. Tarihci Cemal Kutay’ın
Türk Ocakları’nın kurulu unu irdeleyen ve 15 sayı süren uzun yazısı da
ilgi çekici idi.

TÖRE (05.1971-05.1985)

Ba lı ının altında “Aylık fikir ve sanat dergisi” yazısı bulunan Türkçü

bir “siyaset, bilim, dü ünce dergisi” olarak, Ankara’da çıkarıldı. 15 yıllık
sürede 168 sayısı yayımlandı. Aslında Töre, do rudan bu adla çıkarıl-
mı bir dergi de ildi; kurucusu Halide Nusret Zorlutuna olan Ay e’nin
devamı idi. O dergi 28 sayı çıktıktan sonra, adı Töre’ye dönü türül-
mü tü. Bu yüzden Töre’nin ilk üç sayısı 29, 30 ve 31 numarası ile
çıkmı ; ardından 4, 5, 6 … diye devam etmi ti.
Derginin sahiplik ve yazı i leri müdürlü ünü, Ay e’de oldu u gibi,
Emine I ınsu üstlenmi ti (Sahiplik, Haziran 1981 sayısından ba la-
yarak Ya ar E mekaya’ya geçti). Bu dönemde “genel yayın müdürlü ü”
görevini, sırasıyla,Aynur Can, Mehmet . Önal, Peyami Çelikcan
yaptılar.
Töre’deki dü ünce yazılarının ba lıcalarını Erol Güngör, Necmettin
Hacıemino lu, Mehmet Eröz, Hikmet Tanyu, Orhan Türkdo an, Sa-
dık Kemal Tural, Ahmet Bican Ercilasun, Galip Erdem, Agâh Oktay
Güner, Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Birol Emil, Turan Yazgan,
Tarık Bu ra, Ergun Göze, Faruk Kadri Timurta , Umay (Türke )
Günay, Dündar Ta er, Abdülkadir nan, Âmiran Kurtkan, Beyhan
Karama aralı, Aclan Sayılgan, Ahmet Cebeci, Nevzat Köso lu,
skender Öksüz, Necmeddin Sefercio lu, vb. yazıyorlardı.
Derginin sanata dönük yanı ise Emine I ınsu ve Ya mur Tunalı’nın
yönetiminde idi. iir, hikâye, deneme gibi de i ik sanat dallarında yazan
birçok yazara yer verildi. Halide Nusret Zorlutuna, Ârif Nihat Asya,
Yavuz Bülent Bâkiler, Yetik Ozan (Turgut Günay), Ayvaz Gökdemir,
lhan Geçer, Bahattin Karakoç, Niyazi Yıldırım Gençosmano lu,
Azmi Güleç, A. Rahim Balcıo lu, Ahmet Metin ahin, evket Bülent
Yahnici, Sabahattin Engin, O uzata Altaylı, Erol Sayan, Avni Anıl
bunların ba lıcaları idiler. Dergide, Co kun Karakaya, Ahmet Ali
Garipkafkaslı, Ali Düzgün, Mustafa Aslan, Mehmet Ba bu , Cengiz
Karakuzu’nun desenleri de yayımlandı. Ayrıca, Mehmet Çınarlı’nın
“Sanatçıdostlarım” adlıyazıdizisi yer aldı.

B O Z K U R T – II (10.1972- 1976)

“Aylık ülkü dergisi” olarak, Ekim 1972’de Ankara’da yayımlanma a

ba ladı. 01 Aralık 1975’den ba lanarak on be günde bir çıkarılma a
ba landı. Ülkücü gençli e hitap eden, onların yazılarına da yer veren bir
yayın organıidi.
28x20 sm. büyüklü ünde olan derginin sayfa sayısı 16 idi. 3. hamur
kâ ıda basılıyordu. Kapa ında, logodan ba ka kurt ba ı amblemi ile
de i ik renkli tabanlar üzerinde çe itli tasarımlar yer alıyordu. Fiyatı150
kuru olan dergi, sayı, çıkı tarihi, fiyat gibi bilgileri arka kapakta
vermekte idi.
Bozkurt’un sahibi Sadi Somuncuo lu idi. Yazı i leri müdürlü ünü
Nedim Ünal yaptı, mtiyaz sahipli in 1974’ten ba layaraki Osman Ok-
tay, yazı i leri müdürlü ünü ise Osman Çakır üstlendi. Bu dönemde
Burhanettin Özbilici “umumî ne riyat müdürü” idi.
Ba lıca yazarları arasında Abdülkadir nan, Sadi Somuncuo lu,
Ayhan Tu cugil ( skender Öksüz), Dilâver Cebeci, evket Bülent
Yahnici, Niyazi Yıldırım Gencosmano lu, Osman Oktay, Osman
Çakır, vb. bulunuyordu.
Derginin yayımı1977 ba ında son buldu.

YEN SÖZCÜ (08.12.1980-07.06.1981)

“Haftalık haber, aktüalite, fikir dergisi”. 08 Aralık 1980’de Ankara’da

çıkarılma a ba landı. 27 sayıyayımlandı.
42x29 sm. boyutundaki 16 sayfalı derginin kapak olarak kullanılan ilk
sayfasının sol yanında, dikdörtgen bir çerçeve içinde, kırmızı renkli
olarak basılan logosu ve altında yukarıdaki ilk satırda verilen söylem yer
alıyordu. Logo çerçevesinin sa ında ise yıl ve sayı ile 30 lira olan fiyat
yazılı idi. Bunların altındaki bo lukta ise, resim, çizim ve/ya içindeki
önemli ba lıklar veriliyordu.
Sahibi ve sorumlu yazı i leri müdürü Avni Özgürel idi. Haberler ve
yorumlar yanında dü ünce yazılarına da yer verilen Yeni sözcü’nün
ba yazılarını genelde Erol Güngör, ara sıra da Avni Özgürel yazıyor-
du. Sürekli yazarları olan Emine I ınsu, Ayhan Tu cugil ( skender
Öksüz), Mustafa Zeynepo lu, Bilge (Galip) Erdem, Ahmet B. Erci-
lasun, Sadık K. Tural, Muharrem emsek, Emre Ya mur’dan ba ka
Ayvaz Gökdemir, Aydın Taneri, aban Karata , Necmettin Hacı-
emino lu, Reha O uz Türkkan, Abdullah Manaz (Ya mur Tunalı),
Mehmet Önal, Bilge Ercilasun, Türüko lu (Cevdet) Gök-Alp, Ahmet
Karaca, Turan Güven, Orhan Türkdo an, vb. de yazılarıile katkılarda
bulunuyorlardı.
Derginin yayımlanması 07 Haziran 1981’de yayınlanan 27. sayısı ile
son buldu.

YEN ORKUN (03.1988-12.1989)

“Aylık Türkçü dergi”. Istanbul’da 20 sayıyayımlandı.

26x19 sm boyutlu, 16 sayfalı olan dergi 1. hamur kâ ıda basılıyordu.
Kapak olan ilk sayfasında, küçük bir “Yeni” sözünden sonra iri harflerle
tasarlanmı , sayfa enini kapsayan “ORKUN” logosu veriliyordu. Logo-
nun altındaki geni alanda, ilgi çekici tasarımlar ve/ya foto raflar yer
alıyordu. Altta da sayı belirteci, çıkı tarihi ve fiyatı bulunuyordu. Fiyatı
300 lira ile ba layıp 1.500 liraya kadar yükselmi ti.
“Kurucusu: Atsız” anlatımı ta ıyan Yeni Orkun’un imtiyaz sahipli ini
Refet Körüklü üstlenmi ti. Yazı i leri müdürü ise smet Tümtürk’tü.
Ba lıca yazarları smet Tümtürk, Fethi Teveto lu, Nejdet Sançar,
Muzaffer Eri , Âlim Gerçel, Altan Deliorman, Ahmet B. Ercilasun,
Refet Körüklü, ahabettin Yücel, Erk Yurtsever, Niyazi Yıldırım
Gencosmano lu, Tekin Erer, Mustafa Kayabek, Reha O uz Türk-
kan, Yasin Arslan, Enis Turan, Fahri Ersava , H. Rıdvan Çongur,
Türüko lu C. Gökalp, Faruk Çil, Basri Gocul, Âlim Gerçel, Mir’at
Özçamlı, Nef’i Demirci, Hayranî Ilgar, Ya mur Çavu o lu, Bilgehan
Atsız Gökda , Sadettin Gömeç, Celâl Öcal, Sabri Özcan San, vb.
idiler.
Dergi, “Orkun süreci”ni ba arı ile sürdüren bir yayın organı oldu.
Teveto lu’nun 1944-47 Türkçülük Dâvâsı’nın sanıklarınıve dâvâ ile ilgili
önemli olayları anlattı ı “Biz bin dokuz yüz kırk dörtlüler” ana ba lıklı,
uçma a varı ı yüzünden tamamlanamayan dizi yazısı özellikle önemli
idi.
O R K U N - III (03.1998-07.2006)

“Aylık Türkçü dergi” olarak Istanbul’da çıkarılan bu yayın organı, bu

tür dergilerin uzun ömürlü olanlarındandı. Mart 1998’de ba layan yayın
serüveni, Temmuz 2006’ya kadar, altıyıl be ay sürdü ve bu süre içinde
101 sayısıyayımlandı.
Orkun, 28x21 sm. boyutunda 1. hamur kâ ıda basılan, bütün sayfa-
larırenkli bir yayın organıidi. Ku e kâ ıda basılan kapa ında, logosu ile
aylıkurt amblemi dı ında, çok renkli, özgün resimler bulunuyordu. 50+4
sayfalı olan derginin fiyatı, ba langıçta 250.000 Tl iken, bu fiyatın
sonradan birkaç kez artırılmasıgere i duyulmu tu.
Derginin sahibi ve yazı i leri müdürü Altan Deliorman’dı. Önceki
Orkun’lardan farklı olarak, yönetime yardımcı olacak üç kurul olu -
turulmu tu. Hepsi de “Prof. Dr.” olan 10 ki ilik bir bilim ve 7 ki ilik bir
danı ma kurulu vardı. Yazıkurulu da 7 ki iden olu uyordu.
Bilim Kurulu’nu olu turanlar Ercüment Kuran, Halûk Karama aralı,
Necmeddin Sefercio lu, smail Hakkı Gökhun, Ahmet Bican Erci-
lasun, Bahaeddin Yediyıldız, Abdülhalûk Çay, Dursun Yıldırım ve
Cihat Özönder idiler. Danı ma Kurulu Orhan Türkdo an, Osman Fik-
ret Sertkaya, Enis Öksüz, Ömer A. Aksu, Fikret Türkmen, Abdül-
kadir Donuk ve Kenan Erzurumlu’dan olu uyordu. smet Tümtürk,
Refet Körüklü, Sami Yavrucuk, Erk Yurtsever, Yakan Cumalıo lu,
Ergun Gençeren ve uayıp Bozfakıo lu da Yayın Kurulu üyesiydiler
( smet Tümtürk, ilk sayı çıkmadan önce, bir trafik kazasına kurban
giderek uçma a varmı , adı anısına saygı olarak bütün sayılara
konulmu tu).
Derginin ba lıca yazarları Orhan Türkdo an, Yakan Cumalıo lu,
Reha O uz Türkkan, Necmeddin Sefercio lu, H. Rıdvan Çongur,
Altan Deliorman, Yücel Hacalo lu, O uz Çetino lu, Nusret Demiral,
Osman F. Sertkaya, Kenan Erzurumlu, Saadettin Gömeç, Nefi De-
mirci, Celâdet Moralıgil, Haldun Ero lu, Turgut Güler, enol Kan-
tarcı, Ya mur Çavu o lu, Turgay Tüfekçio lu, Harun Güngör gibi
ya lıve genç Türkçülerdi.
Dergi millet ve yurt sorunlarını irdeleyen yazılar yanında, güncel
olayları aylık bir yayın organının yapabilece i ölçüde izleyerek onları
Türkçü görü açısı ile de erlendiren, “unutulmayan Türkçüler”i hatırla-
tan yazılara yer veriyor, genç Türkçülere yönelik yayınlar yapıyordu.
Ayrıca her yıl, genç Türkçü yazarları ortaya çıkarmak, onları Türkçülük
konularında ara tırma yapmaya yöneltmek ere i ile belirli konularda
yazı yarı maları açıyordu. Atsız’ın mektupları da kitapla madan önce,
bu dergide tefrika edilmi ti.
Orkun, yurt çapında da ıtımınıyapan kurulu un, bu i in sürdürülmesi
için çok büyük miktarda güvence parası istemesi üzerine yayınına son
vermek durumunda kaldı. Böyle bir durumla kar ıla ılmasıTürkçülük ve
Türkçüler için büyük bir talihsizliktir. Yine de avunulacak bir taraf var:
Derginin yayını, www.orkun.com.tr adresindeki sanal a (internet)
sitesinde sürdürülüyor.

M LLÎ KÜLTÜR (01.1977- ? )

Aylık fikir ve sanat dergisi olarak Kültür Bakanlı ı’nca çıkarıldı. lk

çıktı ında büyük ilgi ile kar ılanan derginin yayını, 11. sayıdan sonra,
iktidar de i ikli i yüzünden durduruldu. Aralık 1979’da yayınlanmasına
12. sayıile yeniden ba landı.
Dergi okuyucularda ortak bir kültür birikimi olu turulmasını, Türk kül-
türünün kaynakları hakkında bilgi verilmesini amaçlıyordu. Atatürk, kül-
tür, millî kültür, milliyetçilik, Türk milliyetçili i, Türk dili, dilde uydurmacı-
lık, kültür de i meleri, slâmiyet ve Türklük, Türk tarihi, Türk tema a sa-
natları, Türk mimarlı ı, Türk tiyatrosu, Türk edebiyatı konularında yazı-
lar yayımlandı. Az sayıda iir ve hikâye ye de yer verildi.
Millî Kültür’ün çoklu u üniversite ö retim üyelerinden olu an geni
bir yazar kadrosu vardı. Sayısı yüzleri a an yazarları arasında . Hâmi
Dâni med, ükrü Elçin, Bedri Gürsoy, Zeynep Korkmaz, Âmiran
Kurtkan Bilgeseven, Nermin Erdentu , Kenan Akyüz, Abdülkadir
Karahan, Mehmet Çınarlı, Ali Nihat Tarlan, evket Kutkan, Mehmet
Köymen, Ercüment Kuran, smail Baha Sürelsan, Mehmet Kaplan,
Ahmet Edip Uysal, Bahattin Ögel, Emin Bilgiç, Dursun Yıldırım,
Müjgân Cunbur, Günay Kut, Erol Güngör, Mehmet Kaplan, Bayram
Kodaman, Cemil Meriç, Âdile Ayda, Aydın Taneri… anılabilir.

M LLÎ E T M ve KÜLTÜR (08.1977-03.1983)?

“ lmî ara tırma, inceleme, kültür, sanat ve fikir dergisi”. Ankara’da

yayımlandı. Ba langıçta üç ayda bir yayınlanan dergi, daha sonra ‘iki
aylık’ durumuna getirildi.
Sahibi Muharrem emsek olan derginin yazı i leri müdürlü ünü
Mustafa Özcan ve brahim Çakır yürüttü. Genel yayın müdürlü ünü
de sırayla Alper Aksoy, Ayhan Acar yaptılar. Amacı, ilk sayısında
“Aydınlarımızın ara tırmalarını ve görü lerini yayınlayarak insanımızın
e itilmesine, meselelerimizin çözülmesine ve Türk milletinin öncü-
lü ünde yeni bir medeniyetin do u unu hazırlayarak fikrî muhtevanın
olu turulmasına katkıda bulunmak istiyoruz. Türk milliyetçilerinin,
aydınlık bir ça ın müjdecisi olan ülkücülerin ve ülkücü dünya görü ünün
sesi olaca ız” sözleriyle açıklandı. 9-14. sayılarında edebî verimlerin
yayınlanmasına a ırlık veren dergi, özel sayılar da yayınladı.
Millî e itim ve kültür’ün yazarları arasında akademik kesimden
ki iler de yer aldı. Yazar kadrosunda Ahmet Bican Ercilasun, Sadık
Tural, HakkıDursun Yıldız, Nuri Yazıcı, Yusuf Ekinci, Cahit Baltacı,
Nazik Erik, Cevdet Gök-Alp, Ahmet Ali Arslan, Selâmi Babacan,
Yusuf Halaço lu, Namık Kemal Zeybek, Nuri Yazıcı, Tahir Ça atay,
Aydın Taneri, Orhan Türkdo an, Mehmet andır, Faruk K. Timur-
ta , Yılmaz Öztuna, Ahmet Karaca, Cemil Meriç, Hüseyin Mümtaz,
Saim Sakao lu, Abdurrahman Küçük, Be ir Ayvazo lu, Emel Esin,
Durali Yılmaz, Alper Aksoy, Muhsin lyas Suba ı, Tarık Bu ra, Bay-
mirza Hayit, Hikmet Tanyu, Turan Güven, Tuncer Baykara, Süley-
man Hayri Bolay, S. Ahmet Arvasî, Erol Güngör, Necmettin Hacı-
emino lu, Melin Has-er, vb. bulunuyordu.

SANAT, B L M VE KÜLTÜRDE
ORKUN (08.1981-10.1983)

Tam adı Sanat, bilim ve kültürde Orkun olan dergi A ustos 1981-
Ekim 1983 arasında 13 sayıçıkarıldı. Aylık olarak yayınlanıyordu. Kimlik
bölümünde “Kurucusu Atsız” sözü yer alıyordu.
Derginin sahibi Ya ar Arısan idi. Yazı i leri müdürlü ünü ilk be
sayıda Behzat Tanç, sonraki sayılarda Rasim Ek io lu yaptı. Mehmet
Ali Birand da “genel yayın müdürü olarak gözüküyordu. Yazarları
arasında Nejdet Sançar, Rasim Ek io lu, M. Kemal Özergin, Mus-
tafa E. Erkal, Orhan Türkdo an, Tevfik nci, Halit Çölo lu, Zekeriya
Beyaz, Aydil Erol, Muhittin Nalbanto lu, A. Ali Kazgano lu, Elmas
Yıldırım, M. Fatih Turan, Mustafa Kayabek, Kemal Hacıkadiro lu,
Nejat Diyarbekirli, A. Süheyl Ünver, Orhan Türkdo an, Abdülhalûk
Çay, Necmettin Hacıemino lu, Mehmet Ate o lu, Vecdi Bürün,
Rasim Ek io lu, Dilâver Cebeci, Faruk K. Timurta , Mehmet Eröz,
Muzaffer Eri , Hayranî Ilgar, vb. bulunuyordu.
Yayınlandı ı sırada birçok Türkçü yazarın katkısını sa layan dergi,
yerini Bakı adlı bir dergiye bırakaca ı gerekçesi ile, 13. sayıdan sonra
kapatıldı.
 BULDURU
Dergi adlarıyanındaki son rakamlar, bulundukları sayfayıgösterir.
Altın ı ık, 01 / 09. 1947;
Aras, 01 / 06.1952;
Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25.
09.1932;
Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942;
Bozkurt – II, 10.1972 / ? ;
Bucak, 04.1945 / 06.1946;
Büyük dâvâ, 25.01 / 10..04. 1951;
Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ;
Çı ır, 01.1938 / 12.1938;
Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944;
Defne, 05.04.1966 / 11.1971;
Devlet, 17.04.1969 / 06.1979;
Do u, 29.10.1942 / 15.08.1948;
Dü ünen adam, 05.01.1961 / 19.04
.1962;
Ergenekon, 10.11.1938-10.02.1939;
Genç kalemler, 1911 / 1912;
Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943:
Gurbet, 05 /11. 1954;
Kalem, 08.1948 / 03.1950;
Komünizme kar ıMücadele, 01.08.
1950 / 15.05.1952;
Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944;
Kopuz - II, 04- ? .1956;
Kür- ad, 03.04 / 03.11.1947;
Mefkûre, 20.10.1951 / 10.01.1953;
Millet, 05. 1942 /04.1944;
Milli hareket, 11.1966 / 09.1970 ;
Millî ı ık, 05.1967 / 04.1971;
Millî kültür, 01.1977 / ? ;
Millî kültür ve e itim, 08.1977
/ 03.1983;
Millî yol, 26.01 / 28.12.1962;
Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958;
Ocak – II, 01.1967-08.1969.;
Ocak – III, 10.1972 / 12.1975;
O uz, 03 / 05.1952;
Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944;
Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952;
Orkun – II, 02.1962 / 01.1964;
Orkun – III, 03.1998 / 07.2006;
Önasya, 09.1965 / 02.1972;
Toprak, 20.07.1945 /04.1967;
Töre, 05.1971 / 05.1986;
Türk amacı, 07 / 10. 1942;
Türk dünyası, 02 / 03.1954;
Türk dü üncesi, 12.1953 / 04.1960;
Türk sazı, 15.05.1943;
Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912;
Türk yolu, 06.02.1969 / ? ;
Ötüken, 01.1964 / 12.1975;
Özleyi , 10.1946 /11.194;
Sanat, bilim ve kültürde Orkun,
08.1981 / 10.1983;
Tanrıda - I, 08.05 /04.09.1942;
Tanrıda – II, 05.11.1950 /
20.01.1951;
Türk yurdu, 24.11.1911 / . . .:
Türke do ru, 03.1945 / 09.1948;
Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952;
Türklük, 04.1939 / 04.1940,
Türklük ve mukaddesat dü manlarıyla
Sava , 02.03 / 08.06.1951;
Yeni dü ünce, 15.06.1981 / ? ;
Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989;
Yeni sözcü, 08.12.1980 /07.06.1981;
 KAYNAKLAR

Karau uz, Do u, “Türkçülü ün Zonguldak’ta yükselen sesi : “Do-

u” dergisi. Türk yurdu, xxviii, 230 (Ekim 2006), 59-67.
Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Atsız mecmua”, Türk kültürü,
304 (A ustos 1988), 47-53.
Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Kopuz”, Türk kültürü, xxvi,
311 (Mart 1989), 59-62.
Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orhun”, Türk kültürü, xxvi,
306 (Ekim 1988), 34-39.
Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orkun”, Türk kültürü, xxvi,
308 (Aralık 1988), 42-49.
Teveto lu, Fethi, “Türkçü dergiler : Tanrıda . Türk kültürü, xvii,
321 (Ocak 1990), 27-31.
Teveto lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Türk yurdu”, Türk kültürü,
xxv, 296 (Aralık 1987), 15-23.; xxvi, 298 ( ubat 1988), 20-27.;
299 (Mart 1988), 16-25.; 300 (Nisan 1988), 39-45.; 301 (Mayıs
1988), 33-39.; 303 (Temmuz 1988), 50-53.
Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi. stanbul : Dergâh Yayınla-
rı,1977-1998. 8 c.
Millî Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü dermesi.

82