Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/patrologiaecur59mign
 TU
AUR. PHV DfN
CUMINTIS-do
FINIT CONTRA.
SVA\M.AcaL3BII-

*"
kxyiUMXKrvavc\isAR^aia«^ lloxvwfas*coNfa\
rANOKUM
^lSNOUlKRPOPULir^ SUBVNO

^NCtftr PASSR) SciUVfUlHtii R

liUCcrna liclilis veleriim ChrisliaHoniin cx in<jsc© frototypuii veiusdim SS. septeni (lormieutiiim.
F. B. Passcfi, ^ ^^
1H£ INSTITUTE OF MEDiAEVAL STUDI£S
10 ELMSLEY PLACE
TORONT-' 5, GAWADA,

DEC - ^ m
3.059
 PATROLOGIiE CURSUS COxMPLETUS,
aKUBIBLlOriiECA UNIVERSALIS, INTCGRA, UNIFORMIS, COMMODA, («CONQMli

OH^Ill SS. mm, DOCIORltt SCRiPTORilOll ECCLESlASTlCai

eRfCORVM,
SIVB l.iTINORUU, tlVB |

OUl AS MYO APQSTOUCO TR»PORA CONCfLll TRlDESTiyi (.l.VAO U515) paO

AJ> lATliil
HT CONCIUI FLORESTiyi {ASS. Ii39) PRO tillAiCiS FLORL£RUliT .

RECUSIO CURONOLOGICA
OMNIUM UVM EASTITERE MONtMEWTOUrM CATHOLIC^ TKAIUTIOMS PEK OULNDECIM P|i
KCCLLSLE S^CtLA ET Aill^LlUS.
}VXT* iUilTUkM&6ACQURilT«Si)k(A,&.lt<e£ft&{:CUUQllBNONNlJLU8COi)ir.lBl}8MANU6CHin-lSr»U.ATAS, (>ER^\UK)9li.l<>
TERCaSTICaTA; OISSCATATIOniMV&, t.OMttKHURIIS VARIJSQUeLECTIOniHVSCONril^KnTUVIi i.tltiTnATA; UKNHil))»
OIKKiBIIS ?OST AMmSSIHAS £l>rnONF.S QVJR TniBUS »0>1S3IMI8 S.CCULIS. i<&HB:iTUH ABSOLUTA& HeTECTU,
AUCTA ; INDICIKIK fARTICUi.AHirM5 ANALVTICi&, SINCULOS 8IVB T0M08, 81 VR AUCTOiVSS ALiCUJUS MOMK.Mfl
8LBSEQUENTIBUS, DONATA ; CAPITULIS INTiiA iPsLM Tk^STHM RITE PISfOSITI$, N|ECHQN ST TITUUS SINQU>
LAnUM rAGINARVM MAHClKeM i>L'tKIWOItF.M DISTI.VGtENTIBUS SUBJECTAMQIjB mATt;HiAt<> SICNIlriC»^ '
TIBUS, ADO|)r<ATA; OiERIDUS (.(.'M DUBIIS, TUU ArOCRfPHIS, ALiQUA VCBO ACCTOr.lTATfe \H
ORKI.NK Al> TMAIHTIONEIIJ ECCLESIASTICAM rOI.LE.*<TiBUS, AMPI.IPICATA ;
OUCENTISET AMPLIlfS UOCUPLKTAT* IXDICIBUS AUCTOUUM SICIT ET OreHlH, Al.1'11 VIII-TICIS, CHR0S0i,OfilCIS, «TAll-
STICIS, SSMTHETICIS, A^ALItilCIS, ASAUIblCIS, IN QIOPQLE IlELlClU.MS PI.NCTIU UOCM xllClM, UORAI.E, LITrk-
CICLM, CANO.MCLM, DiSCIl'LI>ABE, IIISTOUIClM, ET CL.NCTA ALI.V SIME rLL.V L.VCtPTIONE; SED rOiesnaTin
DL'OBLS l.NDlCIBi:S lUUEN^IS CT CEDEHALIBLS, ALVERU SCILiCET UEKl^I, QVU C0j-(8ULT0, QUIDUUID
»0S SOLUM TALIS TALISVEPATER, VBRl-M ETIAU 'uNUSQUISQUE PATBUM, NE UNO QLIBEM uHlhbO.,
IN ytODMBET TlltMA SCltlPSERlT, L'NO I.NTUHU CO.NSPICIAIUB *, Ai-TKRO SCUU'iUK^
SACK^, ex QUO LECTORI COMPEKIRE SIT OlsVlUU QUINAU P.viiiKS BT IN QVIKUS
OrKRUM SLOItUM LOCIS SI}IGULO> hlNGULORUM LIBUOKUM SCRIPTURiE VEBSUS, K
PUIHO GENESEOS USQUB aO .NOVISSlMtM AFQCALIPSIS, COHUENVATI SI.NT.
60ITI0 ACCUBATISSIMA.C^TERISQLE OMNIBUS FACILE aSTEIOSESDa, 81 PEBPE.NDANTUK CIUR*CTBBUM NITIDITAB,
CIIARTE Q0ALITA8, IRTECRITAS TEXTUS, PERFECTIO COURECTIONIS, OPEUUM BECLSOKUN TUM VARIBTAB
TUH NUMERU8, FOUMA VOtUMlNUK rBRQl/AU COMMO&A ftlbiUUE iN TuTO ^ATROLOCI* UEIJtHSg CUNSTAt«TEN .

«IWILIS, FRItTII BX|CUITAS,PRie8EaTIM«UE I8TA COLLEC-1 10 UNA, METIIODIUa ET CIIRONOLI>CICA,

SEACENTORUM FUACMENTOBUM OpUSCtLORUMftUE IIACTRNU8 IUC li.LIC SPA«S»»HOrt,
PRIIVIklM AUTKM IN N08TRA BIULIOTUEC», EX OPEblAUS ET
MS5. AD OMMiS
^eTATRS, LOCOS. LIN&UA6 tORMA&UUB rEM INENTiHUS . COADUHAtOHVIA.

SERIBS LATINA PRIOR,

r m QUA PRODEUKT PATft^, DOCTOUES SCfiirTOHESOUK ETaKSUB LATIN*
A TEtrTULLLANO AD mNOCENTjlM IIL
ACCURAINTE J,-P. MIGNE.
BibilotUec«e clerl unlvi^rsae»
«VB CURSUUM COMPLETURUU ISi Sl^UULOS SCiENTlj« ECCLCSUSTlCiB HftHttS EDITOnS,

KATRIILOCIA, AD INSTAR iPSIUS EC(:LE.SIi£, IN DUAS PARTES [>!V)DiTVA, ALiA NEMPE LATINA, ALIA CRieCO-LATtNA.
LATISA, JA» rg.NlTUS E-YARATA, Ql'OA[) PRIMAM SERIEM VKilNTI-QUUNQUB ET DL-lE.NTiS VULUMINIBUS MQLB SUa
STAT, MOXVE POST PERACTOS INOICES S'AliiT, aC QUISQLE-VIGI.NTI-CE.NTU.V ET WILLE FRASCI8 VgNAT. CRiCCA
DUrtlCl EDITIU^K TV(I4 MA.NOATA EST. ^P.IUR GRiECtM TEXTUM UNA COM VERSIO.NE LATINA LATERALIS AMFLE-
CTITUR, ET AD NOVEM ET CENTCM VOLIMINA PERVE.MT, 5E0 SiNS ISDIUBUS; l>O>TERI0R AU7EM HaSC: VERSIUNEX
TA^TUM EXtllBET, IbEOQUE 1>TRA QllNOUe &T QUi.SQUASWrA VOLUMINA RETlNETtR. UTRj^^^UE V|G^IMA W^KTA
Oi£ OeCEMBRIS 18C0 OM.NINO AFPAHtERAT. U.NUMQUODQUF. VQLUII1&.t GK/BCO-LATINUM uaTO. UNUMQUOUQUB («ERE
LATinU^ QUINQUe FUANCIS SOLUMMODO EMITilH : UTRORIQUF. VEAO, UT Ch^TU litJUS BeyEFICIO FRUaTUR EM-
fTOR. CDUUBCTIO.NEM INTEGBAM, blVE GR/eCAW iilVE LATINAM, ^6 VOLQMIMHLS PBO AMRLtOHI EDITIONB ET ilft
7R0 MI^O&I AR8QUE iiMDIClBUS COKSTAKTEM, CO.VPARST ^ECESSfe CRIT; SECUS ENIM CUlQSQUS VOLUMINIS AMPLI-s
TUDINRM NECNON ET OlPFICULTATEIi VABIA PRETIA /EQUABUHT. ATTAME.H, SI QUiS EHfT INTEGB£ ET SKORSi:^
COLLECTIO.NEM GRiCCO-LATIiilAM, VLL EAilDEH BX GRyECO LATINR VERSAH, TUN QUOD0U& VOLLMEM PRO HOVEN. VEL
PRy S£X FRANCIS OBTIHEBIT. ISTA' CO.NDITIO.NES SERIE0U8 PATRQLOCLS NOh^UM eXCUSIS APPLICA^TOR.

tATUQLQGlJB LATINM JQMUS UX.

S. GELASIUS I PAPA. S, AVlTlS,
S. EAUSTLNUS, JOAN^ES DIACO^US, JULIAJiUS POMEKIUSl
ANOWYMI OUO, LNCEKTUS AUCTOR, M. AURELIUS CLEMEN5 PRUDENTIUS.

EXCUDEBATUK KT VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VI\ DICTA irAUIiOlSE, OLLM PUOPi:
POKTAM LUTETI/E PAIUSIOIUJM VULGO D'ENFKH
NOMINATAM, SEU PETJl-MOymoVCE, NUNC VEKO JNTRA MUENIA PAHISINA.

iifii
 SMCVLVM r. ANSi 40S-49ft.

SS. GELASn I PAPiE,

AVITI, FAUSTUVI,
MICNON

JOmS DliGOl, JlJLUl FOMEBn,

KT

DUORUM AJ«OKYMORUM
OPERA OxHNlA,
AS PiLfiSIAlSTlSSIMAS mAfiSl, OALLANDII. BDIAONDI MAHTBNIl ATOUB BALUZII EOITIONES
ACCUilATISSlMK DIGESTA :

POST QOJB

POETARUM OUINTI SiECULI

SERipi APERIIJJNT

AURELII PRUDENTII
GiUtllllVil.
CXFA^SA JUXTA EDinONKm ARBVALI, NON PAUCIS YITnS EXPURCATAM, SSD ]N EO PR^SHTm
OnAVITfill £ME1NUATAM gUO{» PLURIMA ADflBVfOAi Q^X, NON SINR MAXIMO LECTORIS
(NCOMMODO Tll£DECIM AMFUITS PAGmiS AD CALCKH OI^RCM CONTINBBANTL'»,
SUO QUiKQU^ LOCO f K RAC NOYISSIMA RSCENSIONS lUSSTtTDTA SINT :

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BSBJLIOTHEOE CLEni UNIVEBSiE»
SIVE
CVRSUV&1 COMPLETORUM IN SINGULOS SCIEI^TIiG gCCLSSIASTICA RAMOS edlTORe.

PRUDENTII TOMUS PRIOR.

CiETERORUM TOMUS UNICUS.

VEKIT 7 FRANCI5 GALIICIS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIADICTA ITAMBOISE, OLIM PROPE PORTAM LUTETlyE PARISIORUM VIU-GO n'ENFliR
NOMINATAM, S^U PETIT-MONTROUGE, NUiNC VERO INTRA MOKNIA PARIShNA,

1862
 1

S£CUIVM r. ANNJ 405 40C.

ELENCHUS
AUCTOaUin fiT qFERVtH QUI IN HOC TOSIO IJX CQNTIliEHTUa.

CeLASlUS PAPA 1« 8ANCTUS EAUSIINUS.

Pxoi/tijunUmu^ «c UiUro fonii/iculh QoK 9 £. Ij/tanene Jj^momiioy i07
Kpisiulx t>l Decreta. ^3 Hdntiiji de Passiojie Domhti. 407
Toiiius tle Anallit^mails vinculo. 14^
AJversiis Aiidiuiuacbuni sonaioreiti cspierosqtie JULIANUS POMCRIUS.
Roniaiios (|ur Luporcalia secunduiu niureiu
prisliiiuni coienda consliliiej^iil. ItP Noiiiia, ex £ave, iii
Adversus Pela^ianain liaereslui. 116 Admonilio tibris De Vita conlfmpl.uiva a Mait-
DciTeiuiii. —
Kepeii non possiiut quae irlginta
geantio proflixa in sua S. Prosperi .iquitaui
annis quieCe possldentiu*. i^7
Decreluni alieruin. —
Nur) o^iOrlol db «nruiii
De
PAfisienii editiane.
Vifa (Dttiempiaiiva Hbri tf&s.
41
413
eleeinosynis abstinere posi tnorien], quiUus
in viia coniinunicafe non desUliuius. 137
Coustilula, quse eplscopi ia &ua ardinaiiotiQ AUCTOKCS ANONYMI DUO.
accipluHt. mi Baluiii Admoniiio in libellos de Geneaiogiis el
Appe.noices.
I. —Varia Fraginenla. 139 de Compulo Pascliali. 519
M. — Canoncs Gelasio ascrlpii. 141 De GenealogiisPairiarcliarum, roileclisex oin-
lA. — CoucUiorum sub Gelasio bdbiioruiu re- nibus liliris veleris novique Teslainenli, in
quibiiS Prnplieti:ecuin huininibuset tempora
latio. ISX
omniuui Piophetarum tjodutii «d B. Cypria-
S. AYITUS, FJMSCOPUS YIENWEiNSIS. iium dempii^traniur: et usque aJ aucioris
aeialeni quiJ fuerit gestuiu apertissiiue luoii-
Pro^fOiUiUOM, ex BiiL Gallmd, j9( str9tur : ex Uistoriis coilecluiu iegaliuni
AkuMr Erdicii Aviii Lpisiulse. (99 ^in
Mandatorum.
lioniilia de Uiigaiionibus. —
Uude coosuetudo Du Cjinputo Pascbali libri duo. 5ia
Uogaiioiiiiiii processerii. 289
Quorunidam S. .Aviii «'puscnlorum FragniMita. 49$
Poeniatuni de Musaicae Uisturiae gektis libri
AUCTOU INCEUTUS.
quiuque. 5^3
I.— De wnndi.
initio Sij Obcfrtalh critica. 561
U. — De oiiginali
percalu. S^ Ordo litonafiticus in veterl Scotia: noonasterio
IH. — De seiileiiiia l'ei. 'o? dc Kil-Ros olim observaius. S(t3
IV. — De Diluvio mnndj. S*$
V. — De transitn niaris
Rubri. 553 POET^ QVlliTl SjECOU.
De consolaunia laude Casiiiaiis, ad fusciuaui
soiorein Dto virginem sacraiaia. 3G9 M. AUUIiXlUS CLCMENS PUUDENTIUS.
Epistolic qiiaUior. z%{
Fragnienia libi de Uivinilaie Spirilu-s saucil.
i
585 FuUilini Arevali Episiola dedicaiorit^ D. N.
Colluio episcoponiin, praeserlim Avill, curam Pia Yi, Papce Uaximo. oHl
rege Gundebaldo adversus Arianos. a87 Pnidenliana, ii»e PrMleoonieua iu Ediiiouem
Seriuo, leria icriia iu llogaiioiulius. 591 tiomanam Operum M. Aurelii Clementis Pru-
dentii. 57 1
JOANNtS DIACONUS, Carmiua. 25.
ProlegomeHou, ex Uibl. GaUauU, Liber Cailiemerinon. 775
397 l'il
ad Senariuni V4ruin iliustrein, de vn-
4:^I)ia>lola
Apolheosis,
Uaaiartigenia. iOftT
riU ritibiig ad Bapiisniiiin pertiucnliJDus, ei
jiliis observati<>uo diguis. 399 Indeji rervi 1079

S . A rarisji^. — E\ l\pii L. .V1IGN£l.

 , , ,

ANNO DOMINI CCCCXCII.

GELASIUS PAPA I t(Ex coUect. Concil. Mansi.)

PROLEGOMENON.
(Exl.b. PoDlificali.)

(o) Gelasias, naiione Afer cx palre Vaierio, {t}) &<•-

A codices ante fores basilicas Sanciae Mariie incendid
dii annos 4, menses 8,dies 58. Fuit lenjporibus concreipavit. (/") ilic subgesta synodica, cum fleiu,
(t')Theodorici regi^ et (ti)Zenonis Augiisli.(e) Hujus el sub satijfaciione libelii
, purgatum Misenuia epi-
temporilius invcnii sunt Maniciioci iw urbe Koma , scoiium rcvocavit, quem el Ecciesi^ suae resiimif,
quos in exsiiio dfnoriari prvT?cepit, quorum quoque qui peccaverai in causa Acacii el Petri. Ilic fuit

(a)SecunJa die Marlii anno Redeinpioris aoilii

, vil;non ut morluum damnarei, seJ at declararet
492, iuterregnum (suinque dierum, Geiasius na-
po«it hsereticum sine pieniientia defunctum alienum esstj
lidue Afric^inus subrogatiis est Feliri leriio. Sub hu- eiindignum illnconsonio communiciitiouiscaHiorna;
jus eiiim anni consulibus plnres cpistoli» ab eo daioe qna certis quibusdam ritibus pr;«scriptis, Eccfesii
re|)f;riun;ur infra. l!nde corrrgendiis esl Marcellinus, catholica cum m
rluis communicare soiei. Raionius
qui ejuji iugri-ssum post annum 493 ponit. Iniiiopou- anno Dauiiai 491 , nu:n. 2 ot sequentibus. Slv.
tiiicaliis Anastasi iinperatori , ortbodosam fidem
) Bi.vius.
prcfesso , cumniuiiic.ivit iilleras pacificas, quas Eu- [e) Sicut ipmpore Leonis, ita etiamnum Manichifii
pbeii:io Consianiinopoiliano peteniidenegarat, donec latiiabanl in Urbe : qui ne deiegerentur, simuiantes
Acacii nomen edipiYchis ex|)unxisset. fiijus icnipo- fidem onhodoxam , niia cum c;tiholicis commuoica-
ribus magp.us ille monachoriim patriarcba , dccus b.int a sumpUitne caiicis autem superstitiose absti-
,

OccidentaliS Ecciesise , Benediclus p;iiria Niirsinus nebaiii : q!i::i sJeriuihiim aliosque haeresiarclias
se-
ab urbft Roina ubi litieris «peram dederat, iu so:i-
, B ci-iu vinum C)cati;ry:n diaboii esseducebant. •

tudinem recedciis, sublinuoris viia) moiiassicai pri-iia Verli.i Lconis sermone quano de lempore quadra •

fundamenia jecii. Sev. Ri.mls, gesimali h ic sunt : Cmique ad tegendam infidetila-

(b) hidicesYaiicaai idem aiicstanlnr. Srv. RjNtcs.
(<) Ilic post Odoacnun iegcm Ueruionim ter (iiia-
lerve dt;\ictu:iJ, ac taiidem contra daialn lidera ,
anuo Clirisii 493 inieiempium, anms irigiuta Iribus
0.>trog()ib;s et Itaiis, regio titulo ei ornaiuass."rvaiis,
imper.ivii , missaque deiuccps iegalione, paiemab
Anasta^ioomnibusque regibns peiivii et impfctravil.
Clodova.M (iliam in usoreni duxil; filiaruinque ex
ronciibiiia alierain Alarico Vesigoifaoruui, aiienm
Br.rguiidionuni regi elocavii. C:issiodorus in Chroni-
co , itein cpi.slola prima. Hic qu.intumvis Arianus
csset , catholicos tanien gra!os habebat , ct iion tan-
tum de episcopis caiholitis, vermn eiiam de ipsa
s(.'de apostolica ben;i mcriius luii. Scribuiii de lO
Theodoreius Nicophoriis, Zoii;\ras, «; Cedrenus, et
, poro diatrihuerclur. Verba cam-nis dislinci. 2 de
al:i, quod cnidaiu c^^ahoiico sui graiia ad Ananos
lem suam noslris audeanl inleresse mysteriis. ila in
sacraiuontorum commniione se. iemperanl, ul (nletdum
tutius lateant ore indigno Christi corpus
, accpiunt ,
sangiiinem vero redemptionis nostras haurire declinanil
Qnod ideo veslram volumus scire sanctitatem, ut vobis
hujuscemodi komines cx his manifestentv.r indiciis, et
quornm dcprehema fuerii sacrileya simulalio nolali et
proditiy a aanctorum societaie sscerdutdi aucioritate
yeUantur. IJi ergo certo aliquo ei manireslissimo in-
dicio, evideniique noia Manichai, cl.incul) in
(jrbe
latiiantes, et fidem oriliodoxana simulantes, a
caiho-
licisdisoernerentur, pro necessiiaie temporis ac loci,
ediio dccreto cnastiiuii pontifex, ne aliter qiiain
sub
uiraque speeie pauis ei vini sacraeucljarisiia pro lem-
consecrat. exstaniis hx*c sont Comperimus autem :

transeiinti, caput re.se.iierii dicens : Si JJeo ftdem quod quidam, sumpta lantummodo corporis suncti por-
hincefam non servasii, qiiotr.odo niilii
^
qui nomo sum, ,
ticue, a calice sacri cruoris abslineanl. Qui procnl du-
consaeutiam sanam prce&iubis* Epiphanium licineu- bio, (juouiitm ncscio qna supertliiione doceniur attiinji,
seiH ol C;ipsarium Arebieiisem veneralus esl , ei aul inleyra sacramenta percipiani , aui ub inlegris a/-
niiiiii!iL'oni'S-imis miineribus tlonavit. Quaiis luerit ceanlur; qum divisio unius ejnsdemque mijsterii iine
in Syminaclium , sedemque aposlojicam infra ptte- , grandi sicrilcgio -tion potest prcvenire. qiiam Vmh
bii iu notis coucilii Rouiani quarll, sub >\inm:!cbo. ineple inffrant nosiri iempo?is novaiores haerctici
Skv. Bijiios. nccessaiio sub uiraque S|ieeie comoiunicaiKlum esse.
Id) Errat Anaslasius auctor libri Poniilicalis. Con- nemo non \idet, cum cx hoc loco potius conlrariiim'
stat enin Marcellini, cl Cassiod «ri in Chronico, Eva- colligatur; licui^se niniirum fidelibus boc teuipore
grii , Cedreni, alidrumque scripioruin aiicioriiate , sub ;ilier.> t.inlui» speci* coinmnuionem eiicharisii-
Ztnonem imperatorem sub cousulaiu Olybrii, anno cam siimere : ad disceruendos vero et ab Orbe ex-
i)()mini 49i, qui fuit Felicis pap;c nonus, morbo eo- l>.d!ei)dos Maiiichaeos illud ad aliq-iod duniaxai tem-
miiiaii arroplum , adeo ut videretur morluus, viven- piis pndiibiium fu ;..se. Vide Raionium anno 49G,
lemque adhuc sepultum luisse, aique simniahc pie- niim. i'J ei se(|Ut:iit;bus iiem qu.»' diximus supra
. in
laiis et religioiiis mercedein , suo mento, justa Dei noiis coiicilii Roiuiiu! Mili Ltoiie , ilem quae dicemus
vindicia reiulisse. jnfra iu notis c.jiicilii Coiis.aniiiiO|;oliiani. Sev.
Ilormisda ponlifx bujus nomen, jara plurimisan- RlMtS.
nis defimcli, ex albo cailioiiceruin imperatoruni per
if) De liis fiisius in noiis concilii Romani secumi;
Jusiiiium impi;raiorem expungi cur;>vii ac

IUtuol. LiX
demanda-
;-
6Ub Gclasio,

.
infra. Sev.
.1
Bi.-iit'».
 1,

n GELASII PAPiE I f2
«maUir (1) cleri ei p.^uperum , el clcrum nnipiiavit. A tlreo', vin i.avican^ iu AinJum iu villa pettust. Ft>cit

ilic liberavit a periciilo famis cixiialem Ronianain. aiilem cl basilicani sancl:u Mariae via Laurenlina iu
lli<>. fecit constitulum de onuii Eccle>ia. {a) lliijus fundo Crispiiii, inilliario ab Urbe 20. {b} ilic fccit

tciiiporibus iteruin venit relatio Je Grx;-ia , eo quoii qiiimiue libros adversus Nestorium el Eutycliein,
innlta mala et homicidia fierent a Peiro et Acacio (5}qui bndie in bibliotbeca ct arcbivo ecclcsixcomi-
Constantiriopolilano. Eodem iempore fugiens Joaii- nentur. Fccit cl hymnos in modura beati Ambro^ii
iics Alexandrinus cpiscopus caiholicus venit Romam episcopi. Item duos libros adversui Ariiiin. Fccit
ad sedem apostolicam. Qnem B. Gclisius iuscfpit ciiam ct satramcniorum praefaiiones el oraiioii«-*

«•niu g!ori.i , cui cliam ci sc.uiidam sedeiii pra-buit. cauio M'imone,eiepisioias fidei elimato scrmnne (6).
Ipsis teiiipoiibiis fcc i fynnduiii, e! misit pcr iracium Miiluim sub hiijus episcopalu clerus crevii. Ilic lecii

Urici.iis , el iteruiii (2; damnavit in perpeltnim Aca- ordlnwir.nes duas (!) in urbe Roma per mcnsss Fe-
ciiiin eiPolrum, si non i5) pocnilentes, siib saiisfa- bru:irium ct Doccmbrem , presbyleros Irisinla duos,
cfioiie ]ibulli,posliila;eiilpicniienliaiii, (4) secundiim diacenos duos, episcopos per diversa loca numero
liiimanilalcm priinae sedis Ecclesiae. Hic dedic.^vit scxaginia seplem. Qui etiam sepultus est in basilica
basilicam SDn< i;c Etipbemix marlyris in civilate Ti- Be^iti Pcirl apostoli , nndecimo calendas Deicmbiis.
biiriiiia, milliario20 ali IJrbe. Dedicavit auiem basi- B El posi obilum cjus cessavU cpiscopaiifs dles
licas alias sanctorum Nicandri el Eleu berii ei An- seplem.

(.7) Quae de Acacio ei Pelro , tanquam viveniibus a ei actorum Nicjcni concilii, qua supra tom. II essiant»
Gelasio damnalis, auctor adjungit, procul a vero unum eumdemque esse auclorem , lum qiiod uiro-
abliorrent jain eniin »nle damnatos ei viia functos
: bique fateatur se utrumque opus conscripsissc, ui
<'6se diximus sopra in noUs ad vilam ct epislolam contra Eulychianos Uierelicos , tempore Basiiisci im-
sestam Fclicis. Item in notisad conciliiim Romanuin peratoris circa annnm Domiui 47(> inv;ilescenies,
sub Felice II. Possei dxi, qiiod liorun) jnm d.imnalo- fidem orthodoxam derenderei ; tum eliam quod Eu-
ruin el mortuoruin occasione mulia Coiisiantinopoli sebium Caesariensem episcopum uirobique plurimura
gesta fuerint. Skv. Dimus. laudet, eiimque tiiulis magno alicui oriboioxo con-
(6) Ilocgrande ei pruiclarum vobimen fuisse tesla- vcuientibus e-vornei, ei a suspicione baercseos Aria-
tur Gennadius de Script. ei clesiast. c.ip. 14, his ii.T plane eximal ; quod utriusque prxfaiionem in-
verbis : Celasins urbis Romw episcopns scripsit nd- tueuii prima froute apparebit. Ipsa vcro acia Mcxni
versus EutticUetem el ^'estorium ijrande el praclarum conc lii iribns tomis coniprchensa auctore Gel.isio
volumen , et traclalus diversanim scriptararum it conscripia esse faieiur Pboiius in Bibliolheca, verbis
sacrameniorum limato sermone, elc. tnde patel quiid illis qiiae supra lomo secundo Concilioium ejnsdem
libellus iste deDuabtisNaluris coiitra Euiychetem -
(listoricc proeiixa suni. Eumdera ergo Gelasium
Nesiorium inBiblioiiiCca sancioruin Pairum cvsians. Cyziceiium bujns libelli auciorem eise , de quo diu
sicque incipiens Necessarium quoque fuii, elc , Ge-
: iiiuliuuique iiactenus dubilatum fuit , cum cardinali
lasio Romano ponlitici aitribui nou possit, si |uiilein Baronio libenter coucludiiniis. Vcruiii (luicunquo
]>arvutn duntasat opiisculum sit unius liliii pM-iodo ,
Q i.indem Jiucior liujus libelli fucrit, in doctrina de
lermiiiaium. II.xc commuiiis docUoniiu virorum no- traussubstaniiaiione panis ct vitii in .^ucramcntoeu-
btri sceculi senientia, conlirmaiur primuin ex eo quod cbaristia) ab aliis catholiois scriptoribns non discre-
ai:c!or allegaii opusculi Eusebii Cicsarieii?is !>cripla pat. Quod enim ait : ISon desinii substanda vel natura
pliirimum commeiidat, qiix Gelasiiis pouiirox in aciis pauis et vini , iiitelligendum esi de natura el essenlia
ronciliiRomani infra inler apocr\pba rcfcnsuii. Se- accideutium. Frequoiis enim est ul cominuni usu
cuiido,quod idurima Grsecoriim Pairiini, l.alincruin dicendi subslauUa pro i^ntura et esscntia accipiiitur.
pauca vel nuUa teilimonia producat, aileoquo Gr;c- lla cxpl cal bunc locum Bellarmiaus lib. 11 de Sa-
cus polius quain Latinus scripioresse videalur Ciim ( rameiito eutharistiic , c;ip. 2" Barcnius anno ;

cnim adduxisset quindecim Patres Gra;cos, duos Cbrisli 4uG, iiui». 10 et sequont. Ante victori:irn
lantum LaUnos Aniiirusium et Damasuiu pruieil,
, crgo iriumpliaiilLuUierani haereiici, qui ex hoclooo
Cyprano, lltlario, Hieronymo, Augusiiiio, Iniiocon- doctriudui ortiiodoxam de iraussubsiaiiUaiione panis
iio , Leone , Pruspero
-
siuiilibusque abis omissi- , ei viui iii sarramenio eucharistiK eversam esse jacii-
quo» nolissimos Gelasius ponUfjx luauiuaui oiui-
sibi tant. !U-liq:ia quse per calumniam objiciuut Gelasio
feisset. Geunadio abcribi nequil , quia iradii sc ;lUi$ pou! !ici, i.aiiii.i relulavimus supra verbis Uujus tem-
sex libros nou adversu-. Eutyciie oiu , s.d Me>ioriuin poribnainicnliiCol. 9, n t, •'), parlimiulVadiluemiisin
scripsissc. Posset siiStnori, quod cv lecci!! oribus l imoGalas^ide Auallieu.alis Vinculo. f3cscriplisGe!;j'
:iiunl pluri;;«i , ii ;jiis libeUi ancioi cin esso {»e!:is;imj sii vide Possevinuiuiu Apparalusacro, verboG<'a«t(is.
t;aes:irien-)em episcopum, cujus iuouiinii .^am lu llic- Exsiai apologia Gehisii auversus Aiidromacltum !-c-
ioiiyinu5 de Script. ecclosi.isi. caj». 130, UmJo qn>- nalorom Oietorosf[!:e liomanos qui Lu|ieicaiia scoii;i-
(|iic 'i liooiloretus iii di;itogis pl.ii.i oiiavii. 11; .aln.-si- ^ dutii inorcm prisviuiini coienda constituebaut. Qu:);it,
iiiiis cardin;i'.is l>aroui>;s \hhL loiuaiu buju:> iei .d.i- s (X B^ironii Aiiualibus accoptam , (ccioii iulVa cxln-
«^:iii -11610 . so!erii-.siino luter Oiiin-^s alios conclitdii leudamcssc puiavimus. Sev. Bi.vii.s.
Imjus iibeilt (iii Luabus iNjiuri.> oo:itra Eutvclitteiii

(1) Cod. Luc. 490, amaior paupsrum , ci rie- edis rcclc iie dcesi.
rum, eic. (o) lu Cudciii cod. (jiii loilit;.,. rontineutur deei,
(2) Idem, ei iterum mlsit, H damnavii. (<») f lem cod,. sern.onc muHo>. Su!> ejus, otc.
{"^f^ Idetii, pceuitens. ('} lu eoJeiu (od. tnM.rbc Iiu.ua iicr^l.
<4» !n ei''iem '>' '- nivi '". '>!>"ian'(r.:ein .'•.,'''

«Kw*
 :

u KPISTOL^ ET DECRETA. U

OELASII PAPiE I
EPISTOLiE ET DECRETA.
* EPISTOLA PRIMA. A bserelicos damnatos dici Acacium et Peirnm. Cur

GELASII I>4P.£ I AD ECPflEUIANUM. al. QuodJ si fas non est, priesenlibus saltom liiteris
CoUoquamur? Quia aliier appellaraus domiiiicnsmen-
Scribli neminem ad sedis aposiolicie commnnionem se
scc panicipes, aliler qiii in ejus nobiscum socie^ate
posse admitlere qui Acucii nomen non damnaverit.
Qvare eum liorlatur ut quemadmodum EuUjclieieni dissentiunt .
quia ip?e Dominus alio modo veiba
reliqnosque hoereticos, sic quoque Acacium anaiiie- faciebal, a sua pr^dicatione discreiis, alio discipulis
matizet^
regni coelesiis secreta pandebat. Consequen;er quo-
Dileclissimo ^ fratri * Eupheiniano Gelasius. qne apostoii non ita a suo collegio separaiis, quem-
•Quod pleiie cupimus, atque sinccra fidei commu- admodum fidei doraeslicis, consortibusque loqiiel>an-
nionisque calholicae rediniegraiioDe firmari, assertt lur. Sed ait dileclio tua, tanium circa me sese
lua dileciio, quod alteri solus non suffieial audilus, cnritaiis babuisse, ut nors solum ad scriliendom
nisi per litieras spettaveril signifieaniiara provocan- fiieris conleniiis, sed aflfaius audire. Legisii senten-
lem * de liis quaa circa nos dispensaiio divfna perli- tiaiH : Fidesex auditu, audUus culem per verbum Dei
cit, Ul sic in secundis vicenvsa!utaiionisiu>penderem. {Rom. x); illud scilicet verbuin, quoJ confessioui
NoH arbilramur vel dileciionem tuam, vel aliffuem sic benti aposioli Pelri porias inferni nunquam praeva-
hocspciare poiuisse, ut puiaret i.os, vel aliquemplara
g murns esse promisit {Maiih. xvi). Alque ideo ratio-
poiiorem, qutcsuntgeslarerereiiies.debuisserespoi-sa nflfailiier e.visiimasli, quia fidelis Deus in veiLis suis,
promereri ; ([uia nimis judieareiur arrogan*, si de pri- iion nisi aliquid lale promislssei inBtituere, veram
ma sedo laliter existimassel. Quod si, utmagis opi- spon^ionis buse promissionem iujpierel. Aii denique
namur, quasi sociis, quiLus pru;esse Cbristi munere tua dileelio, nos divinae providentiae graiia, qupd ille
de!cgatum cst, aposiolicam sedom iiistitutum sibi «OTistraverii, sanctarum ccclesiarum non deserere
noviier sacerdoiem praeeuntibus oportuisse diHSti cariiaiem, quia me in poutificali sede locaverit non
lilteris iudicare. Foit quondam ecclesiasiica vclus indigeutem, sicui aii, doceri; sed i.oieu.lenteni om-
teecregula apuJ palres nosiros, quibus mvj caiho- nia necessaria ad ccclesiastici coipdiis uiiiiatem.Ego
lica aposlolieaque coinmmiio ab omni praivaricalo- qiiidem sum omnium hominum roiniinus, satis im-
rum lib^ra poHutione constabai. Nunc autem c.um meritus ad lantae scdis officium, nisi nuod superna
gocieiaiem pneferre maliiis exiraneam quam ad
, graiia semper operatur magna de parvis. Quid enini
beati Pelri purum redire illibalumque consortium de me seniiam cura boe ipse de se tnagiater gentiuu»
Quomolo cantabimus cantieum Dommi in terra aliena te^letur, qui se ul;iinum et non diguiim voeaii apo-
{Pial. cxxxvi)? Quomodo disposiiioois aposiolicge siolum proOteiur (/ Cor. xv)? Yertinilamen, ut ad
anliqua foedera proebeamus borainibus communioiiis ^, dilectionis lucc verha redeamus, si vcraciier asse-
extranex? Quemadmodum vobis ordinaiionem re cutus es ba^c divinitus mibi Itiisse coUaia, quse et
nuntiatura est, cui veslro elism tcsiimonio * hajreti- profecio qusecuniue sunt bonn, doua suni Dei : se-
cos damnaios praepoiiilis ? Dicet fersitan lua dileciio, quere ergo hortamenta non iiidigentis doceri, et se-

Baec est secunda episiola Gelasii, responsoria

*"
dediss6l IJiteras ejusdem argumenii cum prlorihus,
illius qiiaEuphemiiis Con^taniiiiapolitanus eiiiscopus poniire.v priori senteniiae et epipunceitihoerens, hanc
commiuiionera caihoUcam sibi negatain e.vturquere secundaiii od eumdein Eiipiiemium epi>ilc!am resc i-
frusira couatus esi. Euphemius orihodoxam quidem psit aiino poniincatus sui primo : poterat enim uao
(iiiem profiiebatur sed quia nonien Acacii piajde-
;
eodemqne spraio hiraestri Euphemius unas[F. su:i>i]
C€S3iiri> sui abEcdesia{\om<ina damnnf.i euipiycliis, littera> Consiantinopoli Romam fnisisbo', ei res;ioii-
proul Felix papa momierat , necdum espun.xerat, sorias siiartini iiid<; vicissiin reoepisse. Sev. Dimus.
catholicaj tcclesia." coianiunioua imtignus erai. Ut ^ Non e\horiuis;e urihodoxos inlerdum vocara
Gclasium in iocum Felicis subrogatum accepit fratres Ciirisiianos eiiam a communione cxtorres,
Euphuiiiius, niore majorurn scripsilquideui episiolam Iioc aliisque pluribus excmplis deioonsirari potest:
fitiei sua confessoriam ut coiumuiiicatorias liiteras
,
c •mpagine eniin hiimanue rialuiie cl nominis Cliri-
impetrarei; sed Geiasivis reddidii tantum illi, qns stiani, licei non fidei ortiiudoxx, neqae calliolicui
niui exsiat, episioiam couiraunicatoriani, qua e^im conjunctioae, ejusmodi noinenclatura aliquando a
admonuitse frustra de obiicenJa Ecciesiae cailiolicie D Palfibus usilata reperiiur. lJarouiuVaa!492,'nuin.lU
communioue agere anlequnm nonien Acacii e sacris Sev. BiNiijS.
tabulis absinlerii peiiitu.^que eraserii. Qua occasiotie, *ld est, reddens ceriiorem eum, qui ante liitcris
cura Euphemius alia legaiione, aiias ad pontiriceiu provocaverai. Sev, Binius.

* Alias Euphemio episcopo Constantinopolitano,

de * Scbolion ras. in cod. Bellov., Hcereiieos damnatos
uuo Marcellinus coraes in chronico, Liberaius cap. dicit Acacium et Pelrum. UARDUUir.
18. Evagr. \. 5, cap. 23. JNicephor. lib. 16, cap. li).
 ;

GELASH PAP/E I i6
15
cundnm supernam disposiiioneni u«jver$a cunctaiue A debennis : in harc aorupla de«Juci «tcc p08snriui«, nec
inspicicniis quae ad Eccle»iarum periiuent tiuiiaicm, dcbemus, qui, prajsianle Deo nostro, sinceram pu-
el adversus diabolum coninrliaiorem yerfe pacis at- ramijjie piuernc«i iraditioiiit» fidem comniunionemque
•luc comp 'gis, ut asseris forliier r«sisientis. Si ergo reiiiiere, et ab omni i^rjevaricatorum conlagione di-
de me ista pronuntia*, aul sectanda libi suni qu.x a scroiam, eiiam inientalo periculo nioriis, oplamus,
Christo, ut perliibes, conslituia sunl; aui pa!am le, eligeotcs (si veiilDeus) qiiaeiibei illa perpeti, qiiam
f|uo;l absii, Chrisli di^posiiionibns obviare depromis, Ciiusas inciJere damuationis ijeiorox. Date, inqii:im,
aul ad veniam [al. venamj luxuri;e dc me cognosce- veniani, si lanien cum vos propter amr.rem cnjusli-
ris ista jactare. Sed conseiiuenier annoclis, cmde- bei liomiiiis vel timorem haec libenlf^r incurriiis, no.s

scendibilom meetojtima dispositione revocare possc p!0p'er .tmorem Deiet limorem gehenn-.e talia refu-

concordiam. Proinde, quonlanj isio vcrbo frequenter lamus. Ncc vos crcdaiis, dis>imulando caiifas alquo
uiimini, quid sib; velii, explorein. Oplima enim iila persooas, cujusliLel amiciliis posse subrepere ? quia
esi EcclesiLe caiholicae aique apostolicai disposiiio, ad ncqne vos iia subiiics estis, qui non possiiis iiilel-

Bieliora proficiendo c/iHlescenderc, non ad iuferiora ligi : et nos, prscsiante Deo nosiro , fion repcriiis

descendeudodeiicere.Cura auiern diciscondescendciC inoautos. Sooue missis liuc socpe liiteiis iridicasMs,
nosdeberevoijibcum, inleri;njamv';sauldeiccndcre, » cum caetejris haereticLs vos Eulycben quoqu^ rflspue-
Skut desceudisse monsiraiis. Unde.quaeso, vel quo isa re? Hoc si v«rum esi, aut eos qul OQnirnuuicavenint
rtescensio esi? Ulique ex superiori quoJam loco ad Eutychetis siicQe£soribus pariier aLdlGale, aui aiio^
inreriora quaeque deposilo, a caiholica [«/. dcpositio. Fum quoqae bseretioonun sncecssoxilius oommunlcan-
A calholicaj aposlolicaque communione ad hxretl- tes, adtnitlile. Sed Acacius, inquis, nilil contra ti-

camdamnatamque piolapsos vos videlis, cognosci- dcm, sicQt Eutycites, et succesgor ejus, legitur ubi-

tis, non negalis : el non solum \os in infimis jacere cunquedixisse; quasi non sii deterius, et non igno-
delectat, sed etlam iu superiore manentes sede vul- ra^se veritaien) et tarnen communicasse Yeritalis

tis impelli. Condescendere dos vobiscum inviiaiis ad inimicis. Si eninv, cum aiiquis rccte sapiwis de (idc

ima de suu.mis, nos coascendere ^os nobisciim ro* cadiolicacommuniceiiliis hiereiici», inler quos Euty-
gamus ad sumnia de imis. Nunc igitur sub ouuspe- ciielem posuisLis, vOl successoribus e^wum, non enl

ctn illius exceUaj jusii!ioc judicei genus iiumanum, fas eos inter caibolicorum allaria nominare : ita er-

quis nosirum debeat aitcri obedire. *

An dicis, ut goue itlius Eutyciietis succi ssoribus coinmunicanUo,
cseiera nunc omitiain, descendii Domlnus ipse de siQiili sorie teneiur obnoxius ? De talibus qrjippe

coelo? Descendit plaiie, scd ut liominem .ib errore convenienter dicitur : DeiCcndanl iti inf^-mm viveii'

Hberiiret, non nt ejns misceietur errori. Noane ipe ^ tes (Paai. liv), qui dum illa vita qm jastus vivit
prxmonuit nt qi:i in lecto coniisleienl, noo descen- {Rom. i), vera alquc euhoiiea putaninr vivcre, r«-
dcreut, necdeca qu;e in dunto videntur esse toIlen(ia penle aiii in pr^na vravit.itis, aut in ii»retieae cnm-
{Haiilt. xxiv)? Xonne pro oniiiibus Apo.^iolus (/ Cor. muiiioiiis iiifenia vergunt. Ecce quales Christo dici-

XV ) < laniat uuus, qui plus omnibus laboravlt, cum tis essc prspoiiendos, cum ille i^ee aninus oosiras
de ccstodia veritaiis ageretur, qnibds nec ad horam sibimet pr%cipiat anteponi. Imo et adhuc quxriiis
cessiraus subjeciionis graiia , ut veritas Evjngelii quaiiiio fuerit damnatus Acueiits , quaei revera,
permancret apud vos? Videtis coelesiem ningislriijn ciianisi eum nuMus ante damnassei, non dobuerit
condescendere noxiis rccusanlera? Postremo facia- orthodoxae et aj'ostolierc oommimionis , cujus prtB-
mus aliquom eorruisse, a 1 queni benignissime sublc- varicator exstilit ct descrlor, participatione secludi
vandum pau'uium quispiam velit iuQecti. Ergo, ut sicui eaam quiiibei qui iuerit ante cai.ltoiieus, cui-

erig.iiur jiicens, miscraniem convenit inclinari, iioa cunque liseresi connnunicans , nterito jutlicatur a

ut cuin eoilem pr;i cipiteiur in f-.veaiu. Igitur per iii- nosira yocietate reinovendus; aut in taii sorte d.-

teras quas per Sincliiium diacoaera desiinusiis, de bis functus, inier caiholicornrn nomina nulliuenus coin-
quos L3r»i'zavit, qnos ordinav!i Acanu?, rnajoruQi pulari. Miranrur lamen quomodo isia proferlis, {;'»c
tradiilnne confecixini el veram, praecipue religiosa *' esi et synodum Ghaiceditnen<;em vos s«*cipere pro
suliiiiiudiaicongruam pra;benius sine difficuliate nie- fide catholica profiieamini ; ct eos qnos damnav t,
dicinam. Quo nos vuitis ultra descendere? Quid tace- seLianiium comninnicaiofes non paniculariter ge-
tis?<2"'^ verecundaniini verhis esprimerequodcorde neraliierque puietis fiiisse damn.aios. Ostcndite ergo
gesutls? tpsa vos saltero verecundia, quod nonnun- quae synodus ia rinaquaiiue Ineresi ct:m erroribus
({uainiii, douuit commonere. Au forsitan, ut hxreti- succcssorescuiumhiscoiiiruunicautessimulqiieomiies
corum darnnatorumque et his vel eorura successori- non dainnet et conipiices. Itaque Uie vesier Acacius,
bus ciOiiiumnicanUum nomina consentiamus adiniiil? qui Eulychianis haerrlicis di te>tabiii comiriunione
Jioe uon e&t condescendere ad subveniendora, sed fattus est pariiceps, ab cadem sjnodo sine Jubila-
cvidenier in iiiferna demergi. Parcite, quaeso, ei tioiie dainjiaius est, quae ^i EiUycbcn DioscorutnqiM?
nabis ci vobis. Quod si curam vesui «d<;io iiou L.^ba- cum succcs&orilHis contm iiisque coinmunicantes sy-
tis. date veaiam nobis. Doiere et flere possumus et uodico lenore prosiravit.

'
Forte rectius, At dicis. Harduin.
17 EPISTOLJ; ET DECIiETA. 18

Sic se^juaces quoque eoruio, Tiiaoiheum Petruiu- A preccsdeposco,quffiper iolaunosaL iilisPalrlbusjiiu.

qiie siukili dtifiitiiione dejecit, Proiude si ed qax \n riois» iliibata intuclaque servata esi. Uxcenim est^

syitoJo Glialcedonensi pro ridc el eominunione oa' sicut ipse dicis, ({Uaiu Deus no^tcr deomnibus bejie
(liolica lege apostoiica de.iinita suu(, vere certeque faitu^&m, et secundum suain Teritatoin el rcgulani gu-

t^ctamini, sicul vestra professioue multiplici eanti- bernDiidam, ct praseius aitte eoiisiituli, ei singulis

iieiur; aut successoros ab illa synodu datnnatoruin quibusque teinporibus sua disptiisiiione cortvenienter

liisi]ue comntunicantes abjicite; aut, si istos adniitti- aptavit. llaec est vol..ntas Dei, cujus lu in^eris men-
(is, ea quae in illa eynodo pro Rde et connnriniund tiunein» quain ego quoiiue pro ineo nioduio, quem
caibolica ei aposiolica sunt peracto» non sulutn falso DoniiDu» donare dignatur, cupio prorsiis implere,
vos rciinere perpendilis , sed insuper lai)efaciarc ut non reus de bnjits ktieati eoBlestis diminutione
eonninini, et in Eutychianani lueiesim sine retrac!a« reperiar : sed iit boc laienlo (sicut ipse qaoque no&
liune reciditis, meritoquc aealholtcis probamini e«se admonel) rncrementum Cbristi graiia postido conse*

vilaiidi : quia ut taleni pestiientiam perpetua po&»8- qui, et nuUum prorsus iiicidere deiriinentui». tline

luu^ evadere, ea quje contri^ ipsam ab ea cou;;!^- est quod prioribus dileclionis tus litleris, sicui iua

gaiiniie sinctorum Pairum siilubtiter decrela legui!- quoqiie (Sigiiiadesignavit ,

pro vestra «impsi s&iuie
lur, nidiatenus niuiilaiida, iton soium sedis aposlo- B iri^titiam, ubi comperi quod erat vubis noxium, el
Ucss presules, $ed etiam Orlentaiium regionum ca- quod ver% paci contiarium reperi. Contristaiur enim
tbolici eensuere poniiQces. Am Petrum dit itis fuisse Apostolus (U Cor, vii) de errore devinniium, et ixii-

piirgaium, eui communicavit Acvcius? Veris asser- tiam recipit de eisdem sua pricdicatione correctls.
(>»i>ibtis edoceie, boc ostendile, lioc prob.ite, quibus Si autem lua caritas, ut di&it, neseio quorum neces-
ilie motiiSc quibus ilie regutis ab Eutycbiana iueril sitate con^tiingitur, quod (pace tua dixdrim) sacerdos
prefeiBiune vei communione niundatus : ut cum id pro Teritate promenda nee facere deberet ontnii.o
nibilominus evideuti rerum claruerit demousiratione nec dicere; ignoscat nobi» bominibus timidissimis»
convicium, palam aperteque poasilis advertere, au( si coarctante nos terribili et divliii judicii grandi tie'-

vos debere cedere verii^ti, aui advcrsus banc niaRi- cessitate constringimur, sicut qualescunqiie ministros
frsta dimicatioite confligere. Nec vubis biaadiaiiuniy Christi decet, ' nos animas nostras ponere pro verl-
Quia ndem catbolic^ra pi'«)iiieniiiii vos tenere, quia taie salvanJas, qnam eas luerari velle veriiatis dimi-
Euiycbetis nomeu adeniisiis, quia ea veluti pixdl- nn^ione perdendas, ut non dicam, contra fiJom !ibilt<

care videainini, quae ortiioduxa procdicuvit anipjui- cujusiibet abJicandas. Istx niibi sunt (qiias diiecUt»
(as. Clamat enim nobii iila evangeiica scntonlia : Aut tua commeudat) certx fidei perpeiuae cum eo, qui-

facite arborem bonaniy et (ructas e}H$ bonos; aut facite G cunque voluerit, tn Cliristi visccribus amiciUse. Uic
arbowtt tnniam et fruclus ejus matos : a fructlbus eHim non lam oplamas proeponi aliis, slcut pra;dicas ,
quam
arbor cognoicitur {Mattli. xii) : id est, &i voce, si cum fldelibuseimctissanctum elDeo piacitum babere
iide, si professione catbolica et aposUjlica fidc.iter consortium. n*c mihi (iiuam mandal dilectio lua)
veraciierque gloriamini, bujus et communionera re« paiLSolida, iiiconvulsa, ei perennis: boc unum vln-
cipite. Si veio hxreticoriim, scilicel d imii3tor..m, euhini (>icut eii.^^m Ipse d^ideras) salutare quo cun-
vel bis aut successoril)Us eorum commi:uicanliiiiu, f ta uniri possit Ecclesia. Hoc quibus est cfediium
commuiiio vobis platet, quid statia? quid circumspi- (sleut et ipsa depreearis) proleeiio divina pcriiciai.
Ciiis? »iuiulet eorciti ajerte miiniruste ;iic, Muoti» lljtc esl, quo! Dens est, cariias {1 Joan. iv), quam
obslaculi-, d(^nia defeuiiite. Quid eniin juvat? imo poscis de corde puro, el conscieniiu bona, ei fide noji
et saiis gravat, dictis polliceri quod iactis UL>gatur, ficia U lim. i). Quomodo ergo«(^ eorde puio, si bae-

ulnon solum ipsa per se bseresis Eutycliiana, qiiaia relkorum laetit jiarti..'lpalione {loiiuia? Quomodo
ftilfiiuesiaCbtisliauosacrameuio, possUis aguoscere, eonicieniia bona, i>i maloruin fuerii coiifusion6 per-

sed quaiita et quam gravia lixiesis ista in sui de.'itti« utixta ? Quoinodo fiiie non ficia, si fueril mixta cum
tt«ite cuniiueat. Ecto ad qiiae nos pruec^pit-^a coude- perlidis? Uuie »1 prudentia tua (sicuieam precamur)
sccn.tere provocatis, aique aJ iiu'.e^no8 vitae aetcruai ^ diigenier adverlat, pcrspicit aposioiicam sedem noii
pc-ricula cupitis Inclinare. Hoc dcscensu salvare es( *itare pacei» , sed lisercticorum damnatorumquo
agioiaiitei», ao cuni languente consumi? Uaec erit vitaie vestlgia [ui. coiilagia;. Quae eiiam vos raiio-
o. liina disposiiio iilius (]uain momora* roparaodiii (fauiliter luiucntes, creditis ' coinmonendum populum
concordiv!, an illa potius, ut rejectis contagiis per- Ct>iisianiiiiopoii:a»um, i.oii pei'iniitere submoveri
lidoium, iiiiegru tiJe, sincera sui coniiauttloue po« nuiuino jerlidcruin. Quisnain boc in Etciesia Dei,

(iaiurcommuiiio catbolica aiquc aposto'ica, ne iixre- !iu;e»u te, possii audire, cum utique pasiorem sequi
licorum tabe dapulsa, intemeraiaia sux tiJei con- grcx dcbeal «d pascua salutaria revocatitem , non
fessiuneni nilatur'astruerd, ati]ue iuviccm sibimet per devia gregeai paslur erraulem ? Dic ii»ibi, i-ogo
corigrUentl» orthodosa} professionis commuuionisq^itf »L\ ijrex pro te, an lu pro gn-ge reddiiurus es ratio-

&tl uniias? ll.iflc (sicut diiectionis lux iiiters^ coi^r- tiei» ? Certe si vobis boc placct, muito magis causa
^ntur) mcis quoque temporibus custodiri, qua valeo esi uoois jusiior, qui populura Romanum a fidc iila

* Fortc potius animas. Hab&uin.

' Forie cominovenduni : iu Beilov., oppunendum, Hau['L'<>>
 19 GELASII PAPJS I 10
Bua, Undabili majorum iradiiioue percepta, decHnare A Confiiemur ergo Dominom noslrum Jeaum Clui-
nni sineniem nospenitus libeuier 3a<livimus,.'si vos stum FiUuni Dei uaigeniitim uuie omnia quidem
Consliiniinopoliianam i.Iebcm, ab hsereiica commu» sajcoia, sine principio, ex Paire uatum secunduiu
uione discedeie recnsaniem, non vuliis offendere. deiialem; iu flovissimis auiem dleljtis Je sanciis&ima
I
Sed nos diciiis debere dirigere qui ean» valeani Vii-gine Maria eumdeni incaruaium ct perfeclum
mil'gare. Quomodo me audilura est, quem videiur homiuem es anitua raiiouali ei corporis siisceptione
babere suspecium, si proesules suos despicit admo- boniousion Patri secundum deitatem, et homousioD
nenies? Nonne ipsis apostoiis est prxcepium in ali- nobis secundum bumanilatem. Duarum enim natu-
quibus regionibus veibi prcedicaiione non uti, bis raruiu perfectarum unitas facta est ineffabiliter,
quippe in quibus non fuerant audieiidi ? Veniomu?, propler quod unum Cbrislum eumdem F.Iiom Dei H
frater Eupbemiane, sine dubitalione, veniemtis ad bominis uiiigeniiura a Patre, ct piimogenitum ex
iilud pavendum tribunal Cbristi (ut taceam * qnse nioriuis confuemur ; scienles quod «fuidein coaelernus
cx hoc sit metuenda vindicia), circumstantibus illis sit suo Palri secundum diviuiiatem, secuudum quarn
a quibus fides ipsa * est. Non illic inficiationibus, opifex est omnium, el dignatus est posi consensio-
nun dilatiotiibus, non ' inciusionibus est agendum; nem sanciissim.^ Virginis, cum dixit ad aiigelum
8cd manifeslissirae comprobandum ulrum Leali Pelri B Ecce ancilla Dommi, ftal mihi secundum verbum luunt
gloriosa confessio cuiquam eorum quos regendos {Luc. i). luefTabilii^r sibi ex ipsa aedificavii templum,
accepil, quidquam subiraxerii ad saluiem ; an' eaia et sibi ujiiyii, quod uon co.Tternum de su:» substan-
auscultare nolens, eiiam cum ?u;) periculo rebeHis tia e ccelo delulit corpa?, sed ex massa nostra tob-
*exsiiierit obslinala pernicies? Iluccrle «lilucidabiuir slantiae, boc est ex virglne hoc accipiens, et sibi
utruro ego (sicut puiatis) acerbus, asper, el nimis uniens, non Deus Verbum in carnem versus esi;
duriis, difficilisque sim vobis, qui cum ratione ve- neque ut pbaniasma apparens , sed inconvertibiiiier
ftram salutem parturio, qui clamo : Eiiamsi ausie- el inccmmutabiliier suaui conservavit esscniiani
rum videlur aulidotum, accipite, quaeso, bibiie, priuiitias naiune nosirse susctpiens, sibi univit. Naia
viviic, nolo moriamiui; an vos, qui a noxiis prohi- principium Deus Yerbum lias nosirae naturae prmi-
biti, medicus ducitis exseciandos, imo qui vullis tiars multa sibi bonitate uiiirc diguatus est, qui nnii
vobiscum raedicos agroiarc , qiiam vos recipere permixius. sed in utriustjue substnniia unus el ipse
' sanitalem. El alia xmnu : Douiinus te iacolumem visus, sccuiuium quod scriplum esl : Sclvite templum
custodiat. islud, et in trihns .dicbus resuscilabo illud (Joan. ii).

« EPISTOLA n. Solvitur oniiu Cbristus Jesus, secuudum meraui sub*

At> LACnENTIUM 1)E LlGMIiO EriSCOPUM. ^ slanliam quam suscepit, et solutum suscitat proprlom
Ad ponlificalum assuwpius de more liomance Eccieiice leinplum : boc ipse seeuiidum divinam subsianiiam,
(idei formulamy quam omnes profiteri teneaniuTf
pra:tcribit.
sccunduni quani et omiiium ariifex est. Nunquam
a'!teni post resurreciioncm unilionis nosfrse naturas
Iq prolixiinte cp'sioIx dilectionis luae maguo nos discessit a proprio icniplo, uec discedere potost
gaudio replesti in ca parle in qua dictuiu esi quod in ''projiier InelTabiiem sr.am benigiiilatcm, sed est ipse
Tbessalouicensi Eccksia, vol in aliis similiter rcci- Douiiuiis Jcsus ChriSius ei pasiibills, ei impassibilis :

tata episioia prxdeccssoris liostri de excesf.ibus passibiiis secundum Iiumanitaiem , impassibiiis sc-
Acacli, cuncii eidcm anaihema d xerint, nec qtiis- cun lum diviiiitatom. S^iscitavit igitiir suum temptum
quam communioiii praevaricatori sese uiiscuerit, Deus Verbuin, ei in s.'; iiai;ir:o nostra; resurreciionem
Unde quia nos adinones dilectione fraterna, ui vrlnt ei rcnoviiiidnem opcraliis est, et banc Domiuns Cbri-
mcdicinani quanidam fidei episcopis por Illyritum, stiis nostci' Deus, posiquam resuivexii a mortuis,
vel aliis miuisirare dcbeamus, quanquam boc copio- discipuHs suis 05i>;iidel>ai dicens : Palpate me, et
«issime facium sil a beatie recordationis practleco;:- vidclc (luomuin spiriuts carncm et ossn iion habet^
sore nosiro; et quia mos esi Uonianai rcoltsi.-e quewahuodvm me vidcds liabeie {Luc. xxiv); non di-
saeerdoti noviter cnnsiituto formam fidci sii.-c ad D xit, qiiemadinodimi me dicitis csse, sed habere, ut el
sanctas Ectlesias praeiogarc, b.t c eadem cninpo.ndiosa qui babet, et qui b.abclur considor-ins, non permix-
nimis brevilate studui rcnovare, iit sub gna lide tionem, non convcrsiiinem, non mtitalionem, sed
Tivendum sic, socumluiri siaiuta Pairum, in banc unliaiera faclam respici:is. Propierea , et fixuras
nostram epislolam propter brevilaiein si:.e fjjstidio cl.ivorum, ct fixionem laucetc demonstravit, el cum
leotor agnoscat. discipulis roandueavit, ut per omnia rosurrectionom
* liacc episioia ciic-ilaris esl ctencyi lir.i ad omiics oborla scbismata inier Orientales ei iJomanum pon-
episcopos .MacedonisR anr.o i poiii.licaius Geiasii sori- lificem, sedi apostolicio lirmiier ii.liierore, ejusque
pta, ea octa-ione ^uo ei^ivooj.us Thess.ilonioensis
' pairociiiium suscipere coiisueNisset. Ui criio reliquos
loiius Macedoui;n proviiKi:r itieiiopolitaniis (iii con- ejus provincix episcopos iu oflicio caibolicK ei apo-
slal inlra ex e, i-l. ;id Dardau. ct llivr.opiso.), stolic:e communionis contineret, ad cjusdem proviu-
Acaciauis modo lurf^iici- 3ilb;>-rerct, qui al as conlra ci.-eautisiitesbas circulares liitcrasdedit. S^v.fiiruus.
• Cod. capiluii Veronen., qnia el hi * Id.cod., existeret.
• Id. cod.. d''feiist e>:U '
'Al,, snluteni. I1ardli."<.
• Id. cod., iUusionibus.
21 EP1ST0L.E ET DECRETA. n
nostrsQ nalurae in se reiiovatam docorct : ei qnia A gnatus es , domiiie sancie aposiolice ei beaiii>simti
secunilum bealam diviniiaiis subUuitiiam inconver- pater patrum. Desiderii eoini et voti nustri est jus-
tibilis , incominulibilis » impassibiiis , iminoitalis, siouibus vestris iii omnibus obedire , et «|uemadiiio-
uullius indigens, perricicns omnes passiones, se pcr-> dmn a patiibus nosiris accepimus, sedis aposiolicae,
niisit proprio inforri templo, «juod virtute proj lia qiae vita; et meriiis vestris delata e^t, prxcepta iu-
siisciiavil, ei per propriam perfectionem tem|<li sui leineraie servare, aique religioncm orihodoxani, cu-
reiiova-tionem nostro: naiurst operaius est. Qui aiitcm jiis cstis praedicatores , fidf li et incidpata devoiione.
dicunt subiilcm hoininem Cbrislum, aut passibiiem prout nosirae rusticitatis sensus paiiiur , custodire.
Deimi , aiit in carne versum, aul non * cognilum Eulychis enlm vcl Pctri Acaciique ct < mnium secta-
hiibuisse curpus, aut de coelo hoc detullsse, aut torum ejas atque consortium, velut ((ua^dam pesii-
pliantnsma esse, aul morialem dicentes, Deum Vcr- fera coniagia, ante vcstram quoqne vitavimus jns&io-
biim indignis3e ut a Patre susciiarelur, aui sine nem, el mulio ningis nunc posi admoniiionem sedis
anima corpus , aui sine sensu boniinem susccpisse, apostolica; , et ab eadein nos polluLione necesse est
autduassubstantiasChiisli, secundum permixtionem abstinere : et si qni alii ejusdeiu Euiycliciis sertamj
citnfusas, unnm (actam fuisse sifbsiaiitiain, ei non vel Peiri et Acacii, aut secuti sunt aut sequenlur, vel
cunfiienles Dominum iioslrum Jcsuiu Cliristutii duas B eorumdem sese complicibus aique coiisnrtibiis aesti-
e^se nuiuras inconfnsas, unam autem personam, mant immiscendos , et a nobis qui sedi apestolieae ,

i^ecuiiduin qu^d unus Cliristus, nnus idein Filius, secundum divina pr.xcepia et Palrum siatuta incul'
isius aualbematizai cathuiica ei apo.^ulica Ecclesia. pali servire desideramus, omni ratione viiandi sunt>
llx'C ergo.snnt, fraler dileciissiine, quae pro aniiiloio Et si qui forle prava intcniionc (quod neqiie arbitra-
nosdelere m^lioic llagitasii, quod iiullum amarum, mur neqiie optamus) a sede apostolica se crediderint
nequc dulce nox'um videiidum rcfu;:iie, iiani et de segregandos , ab eoinm nos alienos esse consoTtio
no^tro conveiilu di-posucramsis ipjosdam dirigere, profitemnr; quoniam, ut dicttiiu est, Pairum in om-
si ratio id lemporis ficri poriniMSsel : qiiod facere nibus ciistodientes praicepta , et inviolabilia sacro-
credimus opporluiic, cum iliarum pralium correciio sanciorum canonnm insiituta scciaiites , aposiulicoe
ad nos, jnvanle Doinino, Icgaiione plcnissima, sicut et singiilari illi sedi veslrcc communi fide ei devotione
coiifidimus fuorit iiuiiii:ila, Sperantes etiam de Dei parere contendimus. Et quoniam snggerendi fomitem
nosiri niisericurdia, ut liuic iiraedicaiioni nosira) c'e- nobis pro insita sibi benigniiate beatilndo veslra con-
mentissimus cl Cliristianisbimus imperaior unanimi> cessit, aliqiia memorato Tryphoni viro religioso fiho
tatcm suam aiixiiiunupie cunjungnt, quatcnus pro nosiro, proeceplorum vestrorum portitori.suggerenda
Ode qna pollet, in illis regionibus coerceat, quin siiis mandavinms. El ut suggestionein ejns, quanlnin ar.
quaestiunculis, et sccundum t lonienia miindi, sicut bitramur justam ei r.iiionabilem pro siippiicniione no-
vas electionis ante pr.edixit, siipornua vanacine coii- slra libenti animo apnstol.iius vester digneiur admit-
cinant, nolentes contineri salularibtis disciplinis : ^ed tere, justis prccibus cxoraiinis(qnod snpplicalio nosta.
tus, sicut ail idem aposlolu^, iicn Ua didicislis, Cliri- ip.crctiireffoctum) uniim cx angclica sede vestra cum
stiim (Cotoss. ii), si lameii illum audijtis, ct in illo sffipe dicto viro religinso ad nos usque praEcipite
ducti eslis, sicul est veriias in Jesiim, quam uiii|ue desiinarc, ut subcjns pi:cseniia qux fides oriliodoxaj
ille apprehendere poierii qui onliodoxorum Pairuin, et vesira; jussionis sincerilas postiilal , ordinentur
siciit jani sae|tc diciuiu esl, observaverit insiU:iia. El subscripiio.
Dcus le incoiumem cusloJiai, fraier c;irissime. Joanncs epi^copus .s.^crosnnctne Ecclesiae Scopin»
RESCUIPJIM nielropoIitan:B civitalis hnic re.-^cripto a nobis dato

EPJSCOPORfJI D.VRDAM.^L AI) GtlLASlUM PAPAM. consoniiens, ad omiiia qnne superiiis continentwr
Cralias aijunl qtiod ipsos niomiTit a (luibus cavendum maiiu propria suliseripsi.
sit; el cupere ipsos ab apvslulica t<ede visitari scri^ Dono«iis cpiscopu'? iii siipr:i suliseripsi.
bunt.
Saimiel episcopiis ut siipra subscripsi.
jj
Oomino sanclo apostolo [<iL apostoiico] et beatis- Verianus cpiscopus pcr Valentinum archidiaconum
simo patri pairiim Cel isio papae urbis Uumae, bumi- ut supra subscripsi
les opiscopi Dardaiiiae. Faustinus episcopus ut supra subscripsi.
Saluberrima apoibtobtus vestri pr.ccopla Tryphone Ursinus ejiscopus ut siipra subscripsi.
Mro religioso filio iioslro dercreiile, qua oporlol dc-
votione siiscepimus, el miixinias Dcu omiiipoienii, et
« EPISTOLA Ilf.

beaiitudini ves!i\-e reforiinus gcatias, (|iiu(I nos p;isto-

Al> IPISCOPOS ».iRIlAM;€.
rali admunitione ct evaiigelica dociriuH visilare Ji- Nuntiat se ponlificemelectutii; catliolicce (idei libeUirm

" Duabuscpistolis ailinoniiit Geiasius ponlifes epi-

pis Dardania; rescripta fitit.Posteriorem hancejus
scopos Daiitaiiia; . «i Knlychi inuniiii eoniiiiiinioueii) dem ;irg;tii)eiiti misii per frsicinum, pruut ipsi pet i-
sedulo ^itarenl. Priorom (ipiie excidii) tiiisil per veraiit. F.m yclieam el circiilarcm fuisse patet ex
Tryphoneni; ad quain pra;cedcn$ opisiola ab opiscu- verbis episiolui in fiiie. li\ eo quod ab iniiio Euty.
* £dit. Rom. nielius iKibet coHnitutn
23 GELASII PAP^ I U
iratismuii!, horlalurqu& ut cmn Euiychianistis non A sus a|>o^iolus Paulus qualem boJte credere dobeainus
communicent , tt nmneri pastorali invigileni. Dominum noslrum Jesum Cbrisium palam prufessus

Dilecti^simis fratribus uiiiversis episcopis per Dar- est, dicens : /n quo habiiat omnis pUniludo dii;initali$

daniain coiisiituiis Gela->ius episcopus. ccrporalUer {Cobss. ii) , quod brevi capilulo simui
Ubi pi-iiiiuu) respirare fas est a coniinuorum teui- Ariaiiam pesteni, et itaoc quaui diximus Euiyciiianaui
peslaic Leilorum, quse iii illis provinciis, vcl iu isils coeiesti praedicatione subverttt, quia ei bomo nibilu»

teiiiporibus «iiialilas incessuulcr excrcuii, cunctos per minos esi , ubi omnis pleuaqne Diviniias habitare
O.irdaiiiam Domini sacerdotes fraternae soiliciiutiiu s perliibetur, ei corporaliier exprimendo, m veritaie
cai iiaie duximus alloquendos . primum quia regimeu persisiere nostri corporis approbatur.
npostolicie sedis adepli, strepiiu publico, sicut dictum Super auiem bis fteqnenier ab aposiolica sedc , ei

es;, reiardanie, cummissum nobis sacrs dispensa- per beatye memoriu: sanclum Leonem, ei per succes-
lionts ofTicium, proprtis, ut mos er.il, lilleris ^ nequi- soies ejus carium est, Graecos fuissc convictos, sicul
mus indicare, quo veslra fraterniias de commutiionis ijsoruiu chartis quas apud nos liabemus, sine antbi'
Doniini nobiscum manere gratuleiur. Deinde, ul post guitaife rnoiistratur. iSunc vero quamvis ipsam pesii-
lantus acerbiiates incommodiiaiesquemuadanas, qua- :'m[am-nDn audeant profiieri, eos tainen qui talij>us

iter JDvicera valeremus, muluus sermo depromeret; ^ conimunicaverinl , lueriloque secundum CbaU-odo-
postiemosi qua de ecclesiasiicls referenda sunl cau- nensis decreti coneilii ab apostolica sede damnati
fiis , qu.e propler insidiits perpetiii liostis , pasiorali sunt , obstinatique in eadem damnatione defuncti,
6unl jugiier circumspiciendu vigilaiuia , significatio- pernicioso furore defendunt, et eorura recitationem
nibus pnnderemus alternis. Uis igiiur incitati yer fra- Ecclesia; caiholice molicniur ingerere. Quod utique,
trem ei coepiscopum nostruin Ursiclnum prxsentia quod absit, recepiis, etiara conlagium praviialis, cni
dirigere scripia curavimus , pr;reunte graiia saluia- sc commiinione sociarunt, cou9equenier incurriiur,
tionis, oraiites ut magnaninnier ;iuxdio Domini to!e- quemadraodum (quod Domiuus avertat!) si Ar.i vel
rando rerum transeuniium vasiiialem , magis esse ciijuslibet h.rretici ad ecclesiasiicam reciiationem
debeamus attenli, ne, quod absit, perpeiiise subea- nomeii admittitur, simul et conscriium detestabilis
mus viiae dispendiuin. Proindoque calliolicx verilaiis erroiis assumitiir. linde quia errorem quidem fatcn-
poscil uliiiias praecavenda , dilcciio vestia paulisper lur, sed et sibi putant communionem caihollcam
advertat. Apud Grxcos , qiiibus niultas baereses conditioiie laxandam, ui nomina eorura qui prsvari'
abiindare non dubium est, jara ^ute annos fere qua- cati sunt illi^ in ecclesia recitnre sit liciliim, et non
dfiginia ei quinquede DomininosirietSalvaioiis in tam ipsi corrigere quara sinceriiatem cathonc<im iti-

carhaliof>e naia conquaestio est : Eutyche.quondam ^ ficeje nilantur contagio perGdorum ; diteciionem
prcsbyiero Coiisianiinopolitano in blaspliertiias pro- vesiram fraiern;r caritalis afeciu non destilimus ad-
ruenie, pcr quas dicerei unam lantummodo, id est, inonere, ut si qiii laliT seinioantes ad vfs'ras regiones
solam Diviniiatls naluram, sive subsiantiam in Dj- forie pervenerint , moJis omnibus excludantur, vo-
mino Jesu Cbristo credere nos debere, suscepiae car- bisque cum sede beaii aposioli Petri, sicut a pairibus
nis veritate prorsus abolita : quod utique improbura nostris est tradita iUibata communio atqae ex omni
commentum Marcion'stis, M.urK.haMsque conjunctum, p;irle inconvulsa perduret. Certe si quis aures
toium sine dubio saliilis nosirae solverel sacramen- vesiias de hac credideril subrepiione piiisandas, S'd-
lum ; slquidcm quantum et Si riplurae veiierabilis ditii liciiudlnc pastorali .id nos qtiam ciiius referre pro-

auctoritas, ct majorura teslatur doctrina nostrorum, peretis, ul communi studio, catitolicoqoe iractitu,
redemptorem mundi Deum, lotiun simul Deum, lo- pro dorao unius Domini cuncti catliolici conf«-rant

tumqne bomiaem ex Maria Yirgine fuisse progenitum. sacerdotes; uc quae ortbodoxac defmitioni compe-
£t huic D)undo cerlum esi exstitisse conspicunm, sic luni , inteinerata setventor ; et qiiatenus errastibus

passum, atque resurrexisse constai a mortuis. Itaque debeal subveniri, rationabili deiibcraiione nosoilur.
qiiadraginiadiebusfuissecumdiscipulisconversaium, jj
Hivc aulem vestra dilectio etiam ad contigaas sibi
in coelum ascendisse, plena luce sit clarum, coque quasque proviacias viciiiosque poniifices prodenter
uiodo dictum , ad judicium , angeto tesf ante , ventu- f;<ci;!i perveiiire, ul fccclesiarum prccsules, univer>;c

rum, iit^et Filius bominis, quem tUlaiad Siephaniis veriialis instructione percepia, morlireram declioare
it^rtyr a dexlris virtuUs Dei vidi^ astantem , niani- vaieant falsiiatein. Et subscriptio i- Deus vos itltiolu-

resius .ippareai, et quom coinpunxcrunt persecatores mes cusiodiai, fraires carissimi.

EPISTOLA ^''.
ejus , asplcianl : qood nimirum sine carni: Inmiana^. lll

non potest constaie maieria , cujus a?sumptio glori- BEATI PAP.C Cl.LASil A» «ATALEM ABB.VTEM.
licata est deitate , non prorsus absumpta. Unde et Dilectissimo filio Natali abbati Gelasius cpiscopus.

beatus apostolas Juannes dicit : Qui negat Chrixtum in Qiiamvis pro beaii Pclri aposloli modenroine di-
came venisse, hic esl antichrisius{IJoan,ii) ; elgiorio- vsnitus iiisiiiulo. quo scdis eius vicarii cunciis suut

chianse haereseos, qudc detecta fnit anno 418 hoc loco Gelasii primo scripiain esse. Sev. CiMiJf
eouiuerei aniios 45 . apparei eaoi anuo \iontiUcnius

'
Edil. Roni., nequivimus.
25 EPISTOL^ ET DECRETA. 2$
ccclesiis debiiores, ad Irairos ei coepiscopos ineos A mus operam quid«m, si altquos es illts, operante
per Dardaiiiam consiiiutos compeleniia scripta de- Doniino, salvare possimus : alioqutu , sicut ait Ap(H
Jerinius, aiiiic|U2B Odci cominunionisiue Iramilens stolus, le ijUiim caitum cuiiodi (/ Tim. m^ ii). Perire
suhseqnentes, ut cavere valeanl contagia perfidorurn,' voientium nitamur declinare perniciem ; ei ,
quod
ei nobiscuui initaiuui lenere consoriium ; lamen Silura facere debeainus, divinam pro illis esorare
dilectionem quoque luum noii ' desiitimus deside- clementiam , ut resipi^cant a dtaboli bquei» a quo
rantes aiTari, cujus suiiiciludlnem de noxiis quLLus- cnpii deiiueniitr ^ ab ipsius voiuntaie : ul ab obsti-
que vitandis, et in reiinendis quse ad uiiiiiateiR naiione moriifera respirantes, pesiein qnam se bu-

pertiitent CbrtsiiARam , laudabiiem perspeximus esse maniius inaidisse eiiam ipsi seniiunl, innilli verc-
fervoreni, ex litteria * scilicel quas ad fisitem et cundiae languoi e deposilo, ad recuperanda remedia
coepiscopum meum Serenum tua cariiis desiinavii. sefnpiterna. libero corde resipiscant. Hi.s ergo cogtii-
Proinde coliaborandum sibi tua dilectio perpendii tis quie sicnt diximus ad regionum vestraruni sunt
Evangelio Deij ei * jeiernce salutis iniuitum eliam dirccia pooiifices, ei ipsi protegehle vos Domino
adversaniia qnaeqiie lolerando eonstanter; ut njilura debeiis esse convenieniei insliucii, et provinciis

sulieas, quod absii, coelestis regiii uispendium, ad eadem quibuique * contiguis fiducialiier pr^dicare.

quod utique nisi iegilime ceriaveris, non poies pei- B NiUil esl enini quod pavere debeamus, cum centim
venire. Tanio eniin , praeslaute Doraino, nobis est sit a roelesii Prx'su!e non dereiinqui quos sux ve-
insiandum vigilandumtiue, quanio sub ipso fine jaiij riiaiis prrsiitit arma Iraciare; nec quidquam videa-
mundi veli«men:ior bumani generis hostis insieiere mits ei uilaienus praeierendum , cuni ipsas aiiiniaa

non quiescii.. Nibii signinramus omis»um, * quod nostras pro earuia nos voluerit saluic contemnere.
nui correclioni reruin quas in Ecclesias Orienl-s se- Quatiter autem vel profic.iat ibldem religionis inle-
minavit inimicus, Pairum legulls congrueotem pos^it grilas, vei quid forsitun asseralur, saepius uobis
adliibere medicinam. Scd quid racinius ? quia obdu- vesira dilectio non omittal osicndcre; ni necessaria,
ratis auribus vocem refugiunl veritaiis audire, lan- Chrislo tribuentc, subsidia responsis congrueuiibus
taque vis tiiorbi saevientis incuhuit, ul secunt malint minisiremus.
s»lvos quosque lelbuliter xgrolare, qoam ipsi reci- Subscriplio papw.
pcre sanitaiem ; nunc iniicianies universa qu;s ipso- Deus le inccIumeiQ cusiodial, fili dilectissime.

ruiu cbartis, ipsorum subscripiiunibus approbamus;

EPISTOL\ lY SEU « COMMONITORIUM
nunc cum manifesia rerum fuerint luce convicii,
.\E '
FACSTUM M.\GISTRI:M FCNGeNTLM I>'GVT10NIS
palam aperteque fuientes errorem nolle se tamcn ,
OfKJCiO CONSTANTt.NOPOL!.
reverti ad viam p«r;e confessionis commHnionisque (
Acaciumjnre a sede apostolica d imnatum, ei tn excom^
» teslanlur ; sed nos potius exspectani suis pi aeva- muuicatione mortuum nonposse absolvi, ei cum illo
rieatoribus implicari. Quapropter, largiente Cbristi Hon communicandum.
graiia, magnis studiis esi agendum, ut quia de viia Ego qua lue mente percepi [al. prjecepi] Graecos
j^icrpctua vel auiiiienda res agtmr vel teiienda de- in sua obsiinationc ruansuroSi nee cui velut inspera-

* Quod ant ant palrum regulis. Sic Maffeius.
Sed com inooiiimodum sit secundum aui redundare
proinde videlur Qi primum.
''Deest ."Jpud Maffeium pryeposiiio a&,
"^Cum Tbcodoricos Gnthorura rex, posi Odoacrein
regem llerulorum devictuin et occisum, uua cuin
lUvenn;^ iniegra lialia puiitus es^et, bello diutumo
fa^igatus ad Anastasium imperaiorem Constatiiiuopoli
degenlem, duns hosce iegalos Faustum magistruiu
ofiicioruin, ei Ireii£utn fiolegavit, qui ad olitenlum
Italia; regnum
reciius slaiiiliendum, paceui sibi coti-
cedi peterent ei iinpeiraienl. Hac occa4one Gcia-
sius papa, anno poiiiilicaius sui ^, alieri lcgaioruiii
Pausto oliiciorum magisiro ("iu^sam illain qUeC cum
Eupheniio Consi;uUiiiopoiitaiio adhuc sciiismaii..;o
vertebaiur, coinmendasit, ut 2equts>simis jussioitibus
Ecclesix Iloiuaiia: obtemperans, ejusd.-m conununi-
cationem hactenus fiusira expeiilaui coubeijui ine-
reretur. Hujus negotiiexpedieadi raiio cunimissa est
Fausto ea de causa, qm-d iMipbeniius pairiarcln,
Gelasii episiolis duabus udinonilus, nomen Acaci» e
tabuiis SMcris nou modo uoii expuii.\crit, sed ei ejus-
dem dercndeniii pairotiniuui suscepciil, alijue ea
quae soleiit haereiici et ^cliisniaiic i couira sedciii apo-
sioIicamefluiiYerii; quouquedouiuai,adconciiandam
conira pontifiecm Romanum Anastasii iinperatorit
, inviditm, in vulgus sp:irserit ipsum Anasiasium im-
peratorem, neque ab epi^iopo urbis !»omT, neqnc a
Uomano «eu^iu recipi, adeoque imperaiorem conira
Uriiein ci episcopiim commovcrit. iSe igiiur horurn
occasione Roinana E:cle.sia in discrimen adJucere-
liir,fttque inler duos li«r>ticos principes Anastasiutn
ei Theodoricum arctita, darioribus angusiiis premer-
retur, Faiisto officioruni magislro, viro pientissimo,
laut.e molis ut «uiii es^ct Con-
ni-gotiiim ereiliilil,
st:inliuo|)o!i , dilueret, tent:iia destruerei,
object;^
atque sequpsier pacis exisiens, Orienialis EccleslaJ
cuiii OcciJoniali conciiiitar accedcret. 1'rufeotus esl
j) I^\'iii5tus, ;,'naviip.riii!j.- .•^'.scopium ne^uiium
paregii;
soil n 111 e\ seiiientia, ut erat In o.iuuis, absvlvif,
reltagaiite Luphenv.D, ei major.» ri^ririim foincnla
II iscenic. Qui ol de rnnuibui qu.c cain ipso irans-
acia eraiu, daiis ad Geiasium lilieris cuni cerlioreni
reididit. yuiljus accepiis Gclasius ad eum rescripsit
ha:!C deroiisiouein,qua adv«rsarii>rum caiumnias re-
leliore posset. Unde non imnieiito cominoniluiitm
nuntupaliir, cu:ii eo i[>so a ponlifice admoueatur,
quonain inodo calumnianiiura petulanliSm valide re-
luiidore qoeat. Hoec ex naronio aiino 493, nu.ra. 3 cA
seiiucatibus. Stv. Bi.Mts.

* In edit., deshtimus. DrtPSl in edit. conliguis.

'

' In cdit., cx litteris siqnidem. Suni qni Festum dicaiii legi oporiere : ncc sul
"

' Decsl in eilii., pioiurte. Co.fisio pijia liuiic legatum tuissi! Coiisianiinoiiolii»
* (n cdil. recte, ob wtcrinc, e(c. u Tlicodorico rege, scd sub Auuituiio Gclaiii sin-to
''

lt« oJit., teslantes, et jiilra cxspectante$. sorc, IIakdii.n.

 ;
:

87 CELASIl PAP/E fB
lum Tideri potest, quod csl aiiie [al. \n anle] pr;nco- A auL sc nosse tlissiinulal, in qua utique per numerc-
giiiluni. Quapropler '
non jani propier rcligionis cau- sam heiiicnll.im sacerdolum erroris hujus auctores
sas Pludenl disposilionibus pnblicis obviare, sed po- consiai fuisse dainnatos ; sicui in uuaquaque haTesi
tius per occ;isioiiem legaiionis regiiC caliiolican» lidein a principio Christianae rcligionis ci faclum fuisse, et
mciliuiilur everleie, el l:tli comniciilo [al. comnierc'oi (ieri , ntanifesta reruni ratione monstralur. decessu-
iiiinnUir spentia tiTfslarc. Qiiid sibi vull aulem qiioJ icmqiie meum exsecutorcm fuis^e veleris consliluti,
dixerii imperator, a nobis se in religione damuaium, non novx constilulionis ar.ctorcm ? Quod non solntn
runi supei hac parte ct decessor meus non solum praesiili aposlolico faccre licet, sed cuicunque pon-
miniiRC nonicn ejus alligeril , scd insuper quaiulo lilici, ui quislibel et quemlibet locum, secimdum
piiiici|>ia aiJepliis regiae poicstaiis exercuit, in ejus regulim haTcscos ipsius anle damnaix, a catholica
se roscrijsii imperii promotione gaudere : el ego communionc disccrnant. Acacius quippe non fuitnovi
niilla ipsius unquam scripia pcrcipiens lionurincis , vel proprii invenior erroris, ot in eum nov;» 0ci'a
(ul nosiis) eum liiteris salutare curaverim? Deces- prodirent [nl. procedereni] , sed alieno facinori sua
sores mei , sacerdotes qui pracvaricaioribus se com- communione se miscuit. Ilaque ncce>se esi ut in
mur:icasse propria voce confessi sunt, a consmunio- illam recidcrci justa lance senteniiam quam ciini
,

ne aposiolica submoverunt. Si isti [al. itaj placet sc B suis successoribus per convenicnilam synodalem su-
mi^cere damnatis, nobis non potest iinpulnri; si ah Sfcperai auctor crroris. * Nobis opponunt canone!;,
cis velil .ib>ccdere , non poiest
tanlo magi-: a nobis dum ncsciuiil quid loquantnr. Contra quos hoc ipso
essc dainiiaius, sed polius ad graliam sincerfc com- venire .se produnt, qnod primie sedi, sana rcciaipie
muuioiiis ailiiiissiis. Ad senatum vero pcrtinct Roma- suadenli ,
parere fugiiint. Ipsi sunl canoncs, qui
nuin, ui niciiior fidei quam a parcniibus se susccpi^sc appeiluiones totius Ecclcsi»} ad hujus sedis exainen
nieniinit, rontagia vitel communionis exiermc, ne a voliiere deferri. Ab ip>a vero nusquam prorsus ap-
commuiiionc iiiijus scilis apostolicye (quod absii) red- pellari (leberc snnxeranl; ac per hoc ill.im de lola
dalur extoinus. Yeniam .sibi dari [al. addt debere] Ecclesia judicare , ipsam ad nullius commcare jmli-
proponiint. Lrgatiir, cx quo esl religio Chrisliana, vel cium nec de ejus unquam praeceperunl judicio judi-
,

cerie dclur cxemplum , in Eccle.-ia Dci , a qtiibus- cari, sentenliamqiie illius cnnsiiiuerunt non oportere
libet poniilicibus, ab ipsis apostolis, ab ipio deni- (lisstlvi , ciijus potius dccrela scqiienda niandarunr.
qucSalvaiore vcniam nisi coirigeniibus seluissecon- In hic ipsa causa Timolhcus Alexandrihus, ei Pe-
cessain. Audiliini aijtcm sub isio caio ncc lcgilur iriis AnJiochcnus, Pplriis, Panlus, Joannes, el cjcleri,
omnino, nec dicilur, quod eoi um vocc dcpromilur : non soluin unus, s^eJ pluies niiqne nomen sacordoiii
Dale nobis vei.i.im, dum lamcii nos in errore dure- C praMercnl.^s , sola scdis .ipostolicn sunt anctoriia'o
nius. Id quojne ^ pariicr [forte kij. par esi] os!cn- dejecti, cujus rei le lis etiam ipse doceuir Acac.uf,
daiit, qiii nobis canones niiunlur opponcre, quibus qui prxceplionis hujns exsiilil ex?eciilnr. Qnod uti
lioc canonibiis, quibus rcgulis, qua leciione, quovc q!:c si- isl aposlolic.im sedcm juxla formam .synodicam
do. uinenio, sive majoribus nosiris, sivc ab ipsis fccisse mnniro-^lum est, sic ncmincm resuliare po-
apOitolis (qiios potioies ineriio fuisse non dubium tuisse ccriissimum, Iloc igiliir modo recidcns in
csl), scu ab ipso Domino SaUatore, qui judicaiurus consortium damnaiorum, esi damnalus Acnciiis, qiii
crediiur vivos et morluos, sivc factum esi unquam, eornm dam.naiionem, anlequam prajvaricaior existc-
vel faciendum esse mandalur. Moriuos suscitasse ret, fucrat exseculus. Nobis r.usi giini facere cano-
le^^iiniii Chiiaium, in crrore moriuos absolvisse non num meniionem , conira quos senipcr ambiiionibus
legiinus. Ei «jui ccric huc facicndi solus habuit po- illiciiis ' fecisse monsirai.tur. Qua ipsi synodo vcl ,

icsiatem, bcaiu Petro principaliier mandat apostolo secundum cujus synodi formam Alexandrinum Joan-
Quce ligaverls tuper terram, ligala eruni el in ca:lis nem de ecclesia cui ordinaius fiicrai expuleruiit?
el quiv solveris iuper terram, erunl soluia el in coelis qui nuliis causis evidenlihus ncc an!e convinci , ncc
{itanli. xvi). Sitper terram, inquit; nam in hac liga- postca provocans, ciiain i» juilicio conipetenti poiuit
(ionc dcfunctum nusquam dixiiabsoivi [al. absolven- •*'accusari. Qiiod si diciint : linpiraior hoc fecit : hoc
diimj Quod ergo nunquam facium esi, vel menle ii»sum quibu.^ canonibus ;
quiiius rcgulis est praici'-
concipereiormidamus, scientes in divino judicio non ptum ? Cur huic lam pravo facto consensit Acacius,
posse pcniius excusari. Si aulem, quod nuuc pra;- cum auctoritas divina dicat : Non &olum i]ui faciuiit

lendunt, a Roiiu.na Ecclesia se snni divisuri, id prava reos esse, sed etiam qui conscniiunt facientibus
jam diidiihi fecis.se monsiraniur. ' Euphemium vero {Rom. i ). Quibus canonibiis quibusvc rcguljs Calen-
mror, si ignoranliam suam ipse iion perspicit , qui dion exclusus est , vel primi urbium diversarum
dicit .Acaciuni ab uno non potuisse damnari. Itane catholici sacerdotes ? Qua traditionc ma^orum apo<
noii pcrspicli , secundum formam synodi Chalcedo- s'oIicam sidem in judicinm vocant?
iicnsi.s, Acacium fuisse damnaium ? nec novit eam, Aii secnnda: scdis aiiiisiites, ei terti.-B, cseterique

' Codcx Ycronensis cipituli miuonariam prajferens • Cod. Vcronen., fiup'iim:v.ni, et in ubiqiie.
a*! qnociim hoc
icni, Gcls.si commonitorium colla- * lliiM-loonn) Nicol.Ti.s papa rccital cx coiiimoni*
tuiii «sl , hic lcgil, iiQn tam. torio-in cpistiih .> .1 1 Mi<hicltin iinpcratorcm. lUuii.
* Cod. Vcro.i., fiioain es(. " Cod. Vcron., iilicius tcnendt ase.
 »

S9 EPJSTOL^ ET DECRETA. 30
bcoe sibi conscii sacenloles depelli debuentni , ei A hac vox possii ailmiiti. neniiui culpa de prreteiit»
qm religtonis exslitil inimicus, depelli non debiiit? polest, correclione sino dubio subseqiient». Nam »\

Videfiut ergo si alids babcni cano.ies quibus suas deinceps finilur [al. lingitiir] mausara perversila.s
ineptias exsdiuanlur. Cx-iCFum isti, qui sacri, qui noa esi bonignitas reniiiienlis , sed consenlieniis
ecclesiasiici ,
qui legiiinii celebraniur, sedem apo- *asscnsio [«/. assentaiio]. Non e«t mirum, si isii

stolicaio ad judicioin voi-are non possunt; et Con- sedem beaii Peiri apostoli blasphemaic prajsumuiii,
sianiinopolilanae civllalis episcopus, qtue utique per qui lilia porlciila vel corde gerant, vel ure dilTnn-
canones inter scdes nnllum nonien accepit com- , in dunl, ct nos insnper snperbos esse pronuniianf, cum
niuiiior.em recidens perQdorum, non debuil submo- eis prima sedes, quidqnid est pietaiis, non rei>istai

veii- An, qui iiumini mentitns dicilur Imperatori, [o/. desjnat, Dd deslslatj offerre, illi eam ipso pro-
et qui iinjciatorem la'sisse perbibentur, depelli de- tervo spiritu iubjugare se posse confidanl. Sed captos
bufrnut : et in Dcui», qui suramus el verus est mente facere ista non mirura est. Sic phrenetici
imperator, Acaciura dellnqueniem , sinceramque solent medicantes quosque quoqne] velut hosles
[al.

communioiiem divini sacrjmenii sludentem ailscere puiare vel caedere. ' Quspto tamen ab his, judiciu»
cum perlldiji.sccundum synodum, qua haec est dam- quod prselendunl, ubinam possit agiiari : an apud
nata peilidia, non oporlebal evciudi Sed ve.int, ? g ipsos, ut iidem sinl inimici, et testes, ei jndices?

nobnl, ipsius judicio ' '

antiqux canonum constilutio- Scd tali jndiclo nec humana debent conimitli nogo-
nes firmabDntur. tia, nediim divlnae logis intcgriias. Si qu;iniitm a I

Sed religlosi viri alque perftcli, sccundnm canon^s religionem perlinet, non nisi nposiolicte sedi jnxia
concessaui sedi apostolicae polcslatem nimlrHm co- canones debelur summa judicii lotius; si quanium
naniur eripere, et sibimet eam conira canones usur- ad gapculi potestalem, iitd a poiitificibus, ei praeciiina

pare contenduut. canonum inagistros aiiiue cu- 9 beaii Petri vicario, debet oognosci [al. cognose»?reI,
stodes 1 Nobis nullum fas est inire ccrlamcn cuni qnnc divina sunt, non ipsa eadem judicare [«/. dijii-

liominibus cominunionis a!ienuc, divina Soriptura dicare]. Nec sibi lioc quisquam poientissiniits sa;culi
pr.cdicanie : Homincm hieiciicum pofst prmam et (qni tanien Cbristianus esi) vindicare pnesninJl, nisi

tecundam correplio»em devifa, Sfiens quod hujusmodi religionem forsitan peisequens. Quid tamon dice-
delinquat, proprio judicio condemfiatiis [Tn. \ii), Ecce rent, si non charlis siiis in oinnibus vincerenliir?
cognoscani quia non solum ab alio, sed a se qnoqoe inepiias itaque suas sibi serveni, nisi resipiscani, po-

ipso damnetur [al. praedaraneiur] haereiicus. lllud tius cogitantes Christi vocera non esse superfluam,
.intem nirais est impudcns, qucd ,4cacium veniam qu39 confessioni beati i"*etri apostoli irferni ponas
postulasse conlingunt , et nos e:.siiUsse difllciles. (] nunquani proevaiiiuras asseruit {Maith. xvi). Qiin.
Teslis esi frater vesier, filins mens vir illustris An- propter non veremur ne aposiolica sententia resol-
dromachus, qui a nobis abundanler instructus cst vatur, quain.el vox Christi, ei majorum traditio, et
ut cohoriaretnr Ac.icium ilep'sila obsiinationc resi- *canonum fuiclt aucloriias, ul toiani polius Eccle-
piscere, el ad sedis aposiolica! remcare consoriinm, slam semper ipsa dijudictt. Sed cogiteni m.-.gis , si

qnique se sub jurejurando inagnis cura eodem miiji- quis ii) eis religlouis esi sensos, ne praviiaiem snara
tionibus egisse lcsiatur, nec ad ea qna; recta sunt nullatenus deponenies, apml Deum homiiiesque sedis
poiuiss€ doflecli, sicui rerum probaiur efTeciu. Certe aposiolicae perpetua consiitniione damneniur. Sic
proferalur Jadiciuni, quando miserit, quando voniam autem dicitnr fnisse defuiilum, ni deinceps de negoiio
poJtuiaril, correctionen.que suani noMs prouiiserit nili'l dicalur, qtiasi vel nnnc cos (quemadmodum no-
eviiibendam : nisi forte hunc animnra gossii qnein siis) meo duxcrim nomine specialiier alloquendi s.
^noccssiires ejus habere perspiciinus, nt tanien si Neque plane cnni i>iis non corrigcntibus ineumi.»
veniaui poslularel, sic sibi \e!!el impendi, nt nilulo- congressio, fiuemadinodum cum aliarum qnoque hcE-
iiiinus in errore persisterct : ubi utiqne non tam a resnm sectatoribus dimicaiio renuenda. Vos aulem
nobis rocipi viilerelnr, quam iios poliiis in siiam salvos ct sospites qiiaiitocins huc reverli, conlinuis
«radnocrei praviiaieni. Quein reaium se confessiuos j) Diviniiatcm voiis expetimus
ante cerlomeii ? Si reatns est, uiiqii.e cor-
as^-enifit
EPISTOLA V.
rigendu^ est. Si corrigendnm non pnlant, fiillaciler

KO reaLium pcrhibeni profileri

AU UONOniLM D.VLM.VTlJi EPlSCOPUM.
; nisi, quod esi infc-
liciiis, (um el faioninr reainm, el non asliniaiit Monet ne Pelagiivmm lidrcsim a tot poniifmbus dete^
corvgcndum. statam revimcere sinat.
Illud qiioque nie ridere lilinii, qticd
a-t Si necessc fueiii veniam posiulare, exisiiinans Dileciis.^^imo fratii Monorio Gelasius.
iinnlruin lunc se peccaii veniain n cessirio postu- Licet intor v;irias tcinpornm difficultales coniinnia
lare, si ei cojicodanius nc peccare desislai : iino occupati.-inibns iiiiplic:ili, vix respiiare valcainus; pro
Cii-ni ^quod absii) o;;!n eo-lein con>enti;in!iis nos sedis lainen aposiolioic iitoderamine lotius ovilis do-
q.ioqir, pcccare. ^esoio iiiier quie nnnJi proJigia ininici cu.-am sine ccj:;alione tractanles, qua: bcalo
'
Cod. Veron., anliqua canonum cjniUiluiione /,>- ^ Cilaiiir hic locus NicoKio papa in
a epi.sf. aj
H:-:nlur. Miili^ulom iiiip.. lii ;ilia e\ h;ic ipsa episjlola. li.vKDt i.n.
C}'I. Vcroiien., adnuntiaiio. * Suuolo JMcictoi um IlAKHi.^
 : ;

31 GELASII PAP.E I 32
Petro SaWatoris ipsius nosMi voce dclegata esl : A lieaii» mtimori« iHuoceniiam, ac deiiidc Zosiinum,
Et tu conversui conpma (ru.ire), lM)& Luc. xxii). Et Doniraciuni, Ctielealinum, Sixtum, Leonem.cnniiiiuis

item ; Pefte, amas me ? Pusce ovei meiu [Joun. -^w), el incessabilibui sententiis fuisse proslral;:m ; nec
Dissimulare iiec possumu& nec debenius, quoe nosiram tinium Ecciesia^ catbolica^ icgibns, sed prmcipmn
eolliciuidineui forma persuiugai, cum beaio Paulo qucqiie flomanorum eo tenore damnatam. ut nec
apostoli) &eiilicnies aique (iicenies: Qm infinnalur, iisquam terrarum vivendi locuni sectatores ejus lia-

et ego non infirmor ? Quis BcandaUzaiur, et ego non bere sinereniur ? Qua; orania tam gesiis Ecclei.ia; per
uror {II Cor. xi)? Ita (piip-.ic lOs rciioiile irisiis, hor- singulaa qi'.as4ue regioncs de eomm pravitaie con-

reiida el vii credibili» confecit opirilo, ul nieuiem feciis, quam censurae publicae sanciionibus edocen-
iioslram co.'»'underct , sauciarei , allligeret. Nun- tur. Ecce (juorumlibei aures caiholicas audire lioctri-

itatuin iiobis e^t enim in rcgior/iliiis Dalmaliaruin, nam,qiiaesti 'ues accipere, iraclareiendiciilas, ei blas-
qiiOidain recidiva Pelagianyc pesiis ziiKinia eeminasse, pltemi:>!i patinicr admiitere. si siudoreni :)dver<iis
laiiiumque ilic eoruiu pr;vvalere blaspbeui.am, ul eos uirijorum n«)Slrorum libros reipoiisai|ne CDgno-
bimplices nuos<iue moriileii fururis iasiniiallone &cere, iilic inodi.s onin<Lns ceinori-iur, nihil essc
decipiaiit. Est q lidem er;or ipse iiefariu» lanto prorbtis, qiiud itoii et ab isiis tuerit veniilatum, el ::b

perniciosor ad subripiendnm. qii:into ad lalleudum B 'i''S magnirica vcriiaie contriium. Sicijue de cunciii
verisiniilitudiniscolore versiilior ; pr?eatante Domino, eorum ueiiu tiis rtfatandis (ideles quique redderen-

aJesl lidei calhoiicae para verii:»"», concoriJiijus uui- lur inslrucii, uinilii! amplius qu;vrerciur. Scd si for-

versoium Pairum deprompta sententiis, qu.'e et sub- sitan' inerudiios animos qna'dam de e^.rum sensilius

tile virus funesiaj p:avitaiis exvonat, et humano ge- propisita comnioverent, iia venerabilium Patrum do-
neri salva:ido conferat de Scripunarum confcciioMe ctrinis et oninis corum publicalur insania, cl quibus

inediciuam. Nuilaienns igitiir discrtiioneiu reruiu remediis turelur,ostendil:ir,ut ex liis Deo pPiBSianle

nonduui abund;iniia corda conlui bci, donec et occul- praivisii, cuncta liuae de eoriim serie lexueruni, el

tnin vulnus apparcat, et salvatio singnluiU eluceal pcricul"sa seclanlibus etstulia deprelienile:ilibus esse
quoiiiam riu)itiaiii>ei arie faiiaoijc spiriius perdiiiouis videantur; ila ut si quis existimei reluctanduui, nnn

armeior, sancio gladio Spiriiu^ principalis et detegi- lameii veiernm senlentiis conlradiclor exisiat, sed
lur el necalur. Qnapiopier pf:r diii-c.ioiiem luaui cun- huniame salnii , caiholicjC(|ue docirinx pal mi S8
cl'i6 ibideni Domiui sacerdi-ics iraicrno commoiieiou» operteque proliteatur inimicuni; quo magis a;ien:ius
(liTectn; ut qui cum erudiente vos Domino contra j ervigil cura pastorum a sacris grcgibiis luporuni de-
noviiio? piigi.eiis erroies, o!im perveiaiiaiem toio bei arceie sa;vi!iain. Nun ciuidquid oviLus sanciis
orbe dainnalam nec ipsos reciperedebeaiis, ant quod C 'Jccideril deirim iiti, pra-sulum (ijiiod absii) damnet
tenn re puiainr, esse racienduo) ; quai non bx-rcsis incuriam ; sicut a regeneratis agminibus nocentium
ni.ijoribus nostris convenienier exsiincl:( rursus pro- dep:ilsio bi.'Sti:iriim cusiodum prxmiis pcrpetuuoi
vocare nos auJeat, et paiara novis lesiimpiis viribus prucuravii aiigmenlum? Cerie si, ut uiagis opiaiiiu*,^
aperieque ccit'l gai. Nunquidnani licet cobis a vene- falsi» huic rumorilus siot relaia, quaatocius deside-
randis Patribus dainnaia dissoivere, etah iliis excisa ramns agnosccre, ut qui membroruin Christi vexa-
nefaria dugmaia retraciare? Quid esl ergo quod ma- tioiie trejJd.imus, oiulto magis de eorum stabilitite

gnopcre praecavemus, ne cujuslibei liaereMs semei iKteraur. D.i:a v l».;ilendas Augnsti, a » FauslO [al,
dejecia pernicies ad examen denuo ve.iire coniendai? Albiuo] Y. C. consuie (aiino Chiibli 403;.
Si quu; anlitiuitus a iiosiris inajoribuscogniia^liiscusr EPISTOLA \1
s;), refutata sunl, restanranda niiamur ; nonne ipsi
kD FIUiEU UO.NOP.IIU DALMATI.E FPlSCOPlll,
nos, qnod absil, et qnod liunquam catholica palieiur
Eum non debulsse nniari scribit qvod admonueril in-
Ecciesia, adversuriis veritaiis ui>ivei'sis contra nos ligilunduin ne iterum Feluyiai>M hierais pullHlar^.
rfTsnrgendi prcptmimus exemplum? Ubicslquol scri- Dileclissimi) fi-.-^ii.n ilonorio Gelasius.
plum i;st :7Vr>/ii>(0spa/rum iuorum non transijredterii Miraniur dileciionem luam Tuisse miralam, curam
(Pr. wii): i'i : Litdrrogapairestiwifel iinmadiauuntD &Qdi& 3;)(is:oIiccc, quce more majorui» ciinciis per
tibi ; ct seniores luos, ei tiiinit lihi [Dcul. xxxn}? Quid «nundum del.-eiur Ecclesii.-, •
ro veslrse qnofiiie re-
ergo tendimus ullra definiia lu.ijorum, aut cnr noI>is gionls iide fuisse soiliciuui:. Cmniiue ad eani perl i-

nor» sulTicit? Si cjuid ignor.inies discere cupiamis, lumesselquou quldaiu per Dalmaiias integritat'!»

qualiter ab orthodoxis Patribus et seuioribns singula catbolicam viiiare iiiiereniur, et divinis humanisi|ue
qiia'que vel viianda prscepta sunt, Vel apianda ci- legibus anfe damnatiim PcLgiauu: pesiiicnlice denuo
Iholicic veriiaii;cur non lii> prolwniur esse decreia? virus infeiie;i.oii [•iiiareriniusnllaicmis tiilferendum
Nunquid aut sapieniiores illis sumus, aui poterimus quoininuah.t'.' {liiige.iiiiis ijiqiiiicntes, aui si fortassc

iirma siabilliale consuire. $i ca qux ab illis consti:uta irrep8ora:it, de '.iroxim > sanarcniur,. aut an^leiaicin
sunt subruaums? Au fortasse nescitis hanc Ji^reaim uostram, si fiso pr. i»3reniur jact.iJ;t, reievareni
de qua loquimur, et uh apusiolica dudum sede per ;esiimanie:i nielius n.»s vidori impatifiniins talia In-

» M('ndo«a est el siibrepiitia haec cnnsnl.iris nota. $ule, Aiii ccrto diceinlnra essel Celasiiim non anno
Niiilus eiiini Fitusti c<>tisuUUus sub ponlilicatu Gelasil 494 pontidcaiuci iniissc, sed 490,"die 2 Marlii. btv.
rejieritur. Legalur crgo, Albino viro clarissimo con- DlNIl s.
53 EPISTOL^ ET DECRETA. 34
vestigare voluisse. quam crescere dissiiriulajido per- A Secuudum, hos yro solo picotia Qriqiitali »on dam'
nari. Terlium, (jraliain ud salutem non es&e necetm"
njciein. Ne/iue eniui vel silcoiio premere eausam
liam, illamque iecunauin hominum nierita conferri*
liiijissMiodi, vel differeiiJo favere debereiuus. Cum
Gelasius episcopus Uiiiversis episcopij» per Pice»
tlicenienMgisiro 'ieullam, soUiciiadine non piijri {Rom,
r.um iii DomijQio saiiiiem.
\iij ; a;^ue iierum, qni prmen in soUicitudine, reos
(Tocul ilub.o aos iiisi coniiuuo qnxreremus, cliamsi Barbaricis liactenus dDlcbanius incursibus maxime
iiiaAiler esseiit vuigala, convincerent. Nec intercsi \iciuas Urbi provincias, el beiiorum sseva teinpesiattJ'

per quos ad aures nosiras eadcm pcrvenissent, Jum va:>tari; sed quaiituin inter ipsa rccentiuni eaiam.ta-
quomodo libel isia reterentibus, postfiuam nosLram tum fervcnua pericu''a comperimus, perniciosiorem
coiiscieniiam pcnetrareiU, in iiis veraciter iiuiagaodis diabolus Ciiriaiiauurum raentibus labem, qu<im cor~
pasti>rales exculiias esse non oportucrit ncji;!igL>iUes, ponbus hostilis fei ila?, irrogavil : qtiod m ium prin-
quaieuus vei e voiigie possct lupis inlusnlibus obviari, cipaliter iliarum regionum respicit saci;rdoie§, qui
velniuliis existeiiiibus feris, ovium custodia secura per- tatita scgniiie tanlaque minibterii dissiiuulaiione su-
sistei9t. \b liis qui cssent Cliloos, Coriuihiorum se scepti, comiTiissaruiii ^ibi negiigunt regimeu aiiiii a-

Uibseiisioues agr.ovisse testaturAposioIus^^/ Cor. i ),

rum, ut eas eiiara ab exiguis quibusque be^tiolis la-

conl'estimque scribere lion omiUit^utvel nascentibus B cerari ?ub conspeciibus buis inipune paiiyniur :quin-

jiirgiis pius medicaior occorreret. vel de corum conrt- imo subrepeiites neqiiiiias confoveodo, et dcprava-

pcria imx incolumilate gauderel : qnod nos quoque loribiis acqi:Iescendo rideiium, non &o!um eas ininima
litieris quae super bac {^rte dicix sunt, indicass^ re- retrabant, scd ipsis prxbeani proprla nuirimenia
niiniscimur, ut scilicet aui irrepenlibus obsisieremus perdiiiftnis exemplo. Quid autem tales essent aciuri
iiisaniis, aat, si uiliil imrnm penitus accidissct, d« pouiilices, si (quod absit) vel aliqua nova peslis, ei

cailiol cie veriiat^s integriiaie iaetaretnur. Quapropter priniilus ignorila proriiin[;erei, vei ingeniis acriori-

non S'4um dilectio tua nostra non dcbei vigilaniia bus, sensibusque versutis, aul aliqua sacularium do-
permaveri, sed praesenlis coiJoquii saiutatione per- ctiinarum perliia cailidis, sacrilega blasphemiaruin
cepta jiobi.NCum poiius induslriam proprias sociare dicta promerenlur; qui labi veicris erroris detrlta

soleitiic, quatenus vcl sive leniata sini taiia,protinud commeiita, tamiiuem.ijoribus Eiclesiarum magisiiis,
corrigaHiur, vel ne qualibet obreptione tententur, quam etiam nosira a^tate convicta non reco unt nec
flitentius praecaveudu subintrare non vaieanl. De refiiiant; aique ab iniperitis slultisqiic prolata non
quibiis aBtem.ii quos tua caritas d^llnavit, si pienius respunnt, Graiias uMinipoienti Deo agimus, qunniam
instrui voluerint, seqnentes tituli cum suis responsio- sr.oriim cor-la pcr Iinju^modi porson s cxaminat; qui

nibus iuiiaiabunt. Etquoniiim sehis acquiescere pra?- G boc ipsum vlrus ncsciunl quod loquauiur. Nam quid
fnii eatenus sunt professi, ut eadem se et primiius faceront popuiorum pr«?ules sub astutioribus iniini-
lenuisse Grm.ircii!, sed ante ullius in quaestioncm vo- cis,qnise subjicinnt libenter iiidoclis?Quando uliqiic,
cata veiient manifc^Mus expediri, siuduinius qu mLum . etiamsi lani.i erai in recloribus dominici gies;is pror-
inier oceupationes (ieri poiuii, qii;c nos minime re- sus ignaVia, ul ne tara vileni liebetemque personam
spirare paiiuntur, largienle IXiniino, seqiienies pa- possint vel inielligcie \el frenare, poiius pastoraii

<erna vesiigia, de !a! bus, quae cce. inius noa siiere : cura debiicrint a nobis cognoscen.la perquirere, qu;im
quam regulam sourie seniiendi quisquis iiJeli corde suasioiiibus inroiiNideranier absurdis, fjcilem sub-
seeiaiur, inter ortbodoxo!; merito debe;»t aiisliinari. niitiere voluiiiatem : ob'aiu-; cst ei.iiii nobis misera-
Quisquis \eni putaveiii abnuenda, ab aposiolicis sesc bilis seiiex ' Seneca m/mine, qiii non modo toiiusesl
nou ambigat exsuiare doctnnis. Certe ei quid est erud^tionis alicnus, sed ipsius quoijuc inieliigeuiis
quod valeat animiira perinovere, fraterniias tua con» co;nmiinis prorsus cxti.ineiis. in Pelagiaiuc voraginis
snlere fiducialitcr omitiat, ut Doinir.i gratia mini- coei:0 (slcm de quibusdam in Apocalyp^i [Cap. xvi)
strante, lotius discutiat ol>scurUa!i8 ambignum fra- leglmus) velut una ranaium impudrnter inimer>us,

terna coilstio. iiiqiie :l!:i f.ect h.jrribiiiier volntatus, auiiateniis inde

a EPISTOLA Vil. D (jiaiiii^r emergere possel inveniens; quia puritatcm
kD oMses LPiscoros fuu PiCcnum. feijnqiiens ciUioIicJC veni:ui«, quanto se per lubri •

Tria ptcecipua Pelagiance hasresi» capila refeUit. I'ri-

cum ial.siiaiis conatur alloliere, tanlo nuigis eius lu-
mtun, icilicel panulos sine oriyinuli peccuio uas^i. losis fuvoJs ciixomdasus obruitur, de illis nntis c-.i-

" Ha'C epi^lola cirnibrls d;ita e-t ad «mne.s epi- tum rcia:, .'a voluntati inesse »!i-
iiainqiio viiii .'i!)ev.e

scofkos in I'icen positos, qua pluninum ddlei Pcla-

I cel.al, iii si veliet, auxiiio pisset in-
etiam sine J>ei

gianaui Iia.Mesiin iu oa.iem provin. ia ooaNfcere cce- lor adolescaiiiilas versari, cas^jue eoiiireciare, et
pissc. Miss;; e>t per lloiniilmn S U. K. ciinlin.ilem tamen imn inquinari. Quare cum ad prxdicias lirc-
diaconiiin. T^-es in ea euu iierat el rel'ut;tt Pel.tgia- res,'s ;icceptai»d;\s, more ii.ereUciiriim, c;irnis la-

nas senienlias. Earum pritiia illa est, quod pr;edi- scivas deieciaiioncs pioposiiisset, etad bestias teir;e
cans circuiator senes probrosns ei ind<ic(us regarei capiendas reie cai nis quo uti solcnt oxpandissei, baiic
iiifaiiies cuiii peccalo origiiiili corripi, ct ei oiinuxios paternam :iduioiutioneiii, ct {)2^toraiem vigiaiiti.i!ii
reddi. Setu.-nli ista, l^irviilos siue baplisnin non non obstante meiii An istasii impeiaioris Eiiiycliiaui
posse damnflri. T<rtia demnm
llomiiiem per erai, et Tbeo'i(itici r^gis Ariaai ia Italia regnaniis cxer-
iiiiifrum arbitriuui ipsa naiurasniVragioie pjsac bea- cere oporiebal. Sr.s\ Di.mi;s.
'
Episcopus, quippe qui poslea prcsbylerura priratjsc coramunione Uicitur. IIxruuinos.
 55 GELASn PAPJ: I 38
st< ns, de quibus Petrus dicilaposiolus ; Ui vero velul A !>abeiur : proinde quidquid isii genitores de suo ger-
irraiionabilia pccorOy naiuraliier in capiionem el in per- niine protulcruni, 0(uis quidem Dei est, seciinduia
tiiciem in kis quce ignorant blaspliemantes in comiptione instituiionem uaturae ; sed non absque coniigio illius

sua,peribunt percipienles mercedem injustillce {11 Pelr. niali, qund sua prjevaricaiione traxeruni : cl ntique
u). lievera enim sic ejus siolidus ei obiusus esl aiii- boc idora ipsius mali coniagium, certuin e.^topusnon
inus, ul de his venenis, quae male bausit» et voniuii, esse divinum. Ilaque non ex creaiioiie Dci est viiium
nullani ralionein vel atcipere valeat oninino, vei rcd- qnoJ voluniario motu nalura collcgii; sed ctiara de
dere. Sud induratus obcaecaiione dial)olica, sii)ique viiiata per se.Tielipsani natura Deiis instilutionetn

jam Iradilus, cordis sui funesia sii obsiinaiione dain- suam quidein suae creaiionis exsequilur ; sed creaiio
nains , nibibjue supcrsii ei, nisi ul Dcus nosier, qui profcrt vitium, qnod ncn ex inslituiione Creaioris

dixil, quce hominibus impossibilia videnlur, apud se accepit, sed.quod ipsa per lapsum iransgressionis suas
esse facilia {Matth. xjx), bujusmodi menleai po:c;iti assumpsit. Nani si ipsi primi bomines ex niillis, ut
compunclione iransfiga!, ui secundum bealum apo- dictum est, parenlibus naii, el sineullo formati eon-

siolum Paulum, resipiscal a diaboli laqueist quibus lagio, per ambiium pratsumptionis illicita seaietipsos

capiivns detincinr {II Tvn.w) ienienlia divini judicii. dcpravare potueriint, ei in opere Dei opus diabolic»

Miilta ilii quic de Pciagiuois sensibus nec in soninis « Traudis adnoclere, quid mirum si iidem depravati

(ninino coniijserant, nos magis | atelacta prodidimus protuleruui sobolem dcpravatam ? Nonne eiiam cum
ca, quic dudum convicia fuisse inonstravimus. ILvc Deus uiique liberam condidcni bumanam sua crea-
oiiiim ipsa, qu:c idcm proicrre videbalur, olim et ab tione substanliam, ctiam apud humanas lamen I^es
iicereiicis Pebiginnis in medium produiia docuiiuus, exlrinsecus acceJens serviius naiwraliter eain reddit

teia caibolicis prycdiialoribus compcientcrclisa.Pe- obsirictam et obnoxiam? Originegenerantur obnoxii,

jagium, Ccelcsiiuni, Juliauuin, castcrosquecomplures et ex condltione serviU gignuntur aiidicii ; et nascea-

oiaioriac facuiidix viros in bac asterrmne proijavi- do nunt prius obligaii quam geniii : si hoc agitur de
inus luisse tonviclos, ei lam cccIeiiaslicisco!:fatiluiis rcbus cxtra naturam positis, quanlo magis de his

quam inq-erialibus ^ ciiam percussos luisse pricce- provenire iion mirum est, quibus ipsa immaiia sub-

pii< pioiude isiutn ferre no:i pos.-e firaiavliiins, in sianiia depravata cognoscilur ? ac pcr Uoc sicut ^e
;

qiiilius illi tiiles laiiliqoe prostrali sunt, qui nec ipsa, ipsa bnmaija subslantia deiustiiuiione siiircra aciunoi

t;u3C ."^.b illii suiil dispuiaia, vel iuteUecia capere, rerryborura rea fccit voluniate poHuinm, sic edidil

vei eloqnii) siir.ili pi'ssit asirucie. SeJ, ut diclnm sobolem atc.ue progeuiem naturae suae ex actuum

est, a'i«!o/(ca mens inspiralione possessa,in profundtnn suopem rea vobiniate macnlosam; qui;i bujusniodi

renicnsjammaUum ad rcireJia iiuUa can'eHtit {Prov. gcnuil prolem, cojtismodi se ip?a reddidil prjjvari-
Q
xviii). Quapropterde innunieris blasphemiarumgcne* cationis exccssu. Ideoque non soium de se prnferl

libusquasauctoresPclag anoelixresisaddideruf.t.tria, quod bcne Deus insliiuit, sed eiiam quod malc ipsa

qiite sibi pra^cipue bic scurx lugcndus ascivi»,credidi- inconseqiienter adjeoii. Queraadnioiium auiem qtiali-
tns inierior appelendivalet iminutare naiuram,diviii2e
nius uon lacenda.ut reieraia mniiifesiius panderentMr,
beodesUiienie faciiius videicniurevcrsa.Iu uieris, lectionis aucioriiate Urmatur, Sic denique pnscenie
et

inqui.ii;l, matrum opere diviuo creaniur infante-, Jacob {Genes. xxx), commissus i!le grexovium, sup»

propterea juslum videri non pulanl qu. d factura Dai po^^ita canaiibus v:irietaie virgarJim, dum potal, illc-

sine ullis pro,.riis aciionibus cuiquam peccato gigna- cius iiffeeiionali delect^tione, concepit, qiiod non
tur obsiricta injustumque Deum facmni, si rci effi- kabuit in natura, et mcliium sensibus transfundit >u
;

cianiur aut!»qii;\m nati. lloc vehit acutissimum sui prolem qiiod in creaiione non sumpsit. Quod innc
utique figuiMliicr gesiuin , et in ecclesiasiicis sigiiifi-
dogmalis exerunt argumenium, n.in adverteuies quia

parcntes generis humani de nidlis uiiipje

cavii gregibiis Ijoc iuturum, el I'elagianorum Deus
primi iili
pr.Tjvidens caUimnias, ct exciiandas fidelibus suis
gcnitoribus, Sid de innox'a limi raateria prccreali, et
decertaiiones intellifeniiam praepaicvit. Doceni di-
pore atque siiicerc poicnicr arle divina comp;ic;i.
faclique r.itionales, propria voluntaie seduciorem ^'"* lesti^monia, ei ipsa ecclesiasiica sacramenia, et
ab ip»o ijoinino Salvaiore catbolicorun iradiiio ina-
secuti lilabolum, pravis cupidiialibus per excessum
Itrsftvaricationis iare^ii suni. In quibusutiqiie liuniana
gisiioruiu bumane geucraiionis decoiorai.3 primor-
dia. Ilinc eslquod ciamat proplieia Quis gloriabiiur
nalura peccavit, ei Immana e>i faclu naiura Nsiiosa,
:

castum se habtie cor, aui tnundnm esse a peccutis? nec

recepirix sine dubio mali quoJ ante nescierat, qu;e
infan>;, cujus esl unius dici ciia svpcr terram {Ec. vii).
a bono rccloque deliciens, ia affecium mali pravique
quod item dicit Scriplura Qnigpolest facei»
Iliiic cst :
recidere ipso rerum consequeniiMm.iramite manife-
muhdum de iunuundo conceplum semiue? nonne lu qui
?;um e.st. Tales igitur efTecti p; incipes nosirae sub-
solus es {Job XI v)? et alibi : Quia semsn , iuqtiii, gral
gianiiae, semelipsos pasi^ibiicS ei corrapiibiles reddi-
mairdiclum {Sap. xij); nco non eiiam David propheia
deruni ; in tanlum condilionisdiviiiae dona violantcs,
tesiaiur . in iniqvilaiibas eoncepiui ium, sl in deticlis
ut mortis fuerint ultioue paniti. Hac en:m dic fuisse
pepcrii ine mJer mea {Pt. l). Ei si hoc iile dicit,
auoriuos qua raortales eilecti suiit, ambiguum non
quis aiiler se asscrat procreatum ? Bealus quotiuo
* U-iiorii, Tk^odoeii aiq^ieConslaniii.
 EPtSTOL^ ET DECnFTA. 3S

aposlolus Paulus asscrii : Ei noi (itiquandj evamns \ pe:'V(>iiiro iiDn posMUL Uitdc ct Uoiniiius. suiit

natura filii ira: sictil ei cceteri {Epiie-'. n ). l)e qiia iia siipeiius (liximus, ail (qiiod ulique iiisi JjnplizaUi

in Evaogelio dicit : Qui aediJerii, ei bapiizauis fnerit, 1:011 cnnvenjl) : Qui non manducaerit carnem Et'i\

habebit vitam wtermm ; qui aulein non crediderit, jam iiuminis, el b.bcril sanguinetn ejus, non liabebit vitam
iudicalm ett, et ira Dei vianet super eriin {Joan. ni). ii! semeiipso {Joan. vi ) ; sine vita autem esse per-
Ula utique, de qua dicluni est : Morte niorierib {Gen. peiu:) quid est nisi in sempiterna morte eonsiiuii?
u), ipse Dominus Jesus Chrislus caelesii voce pn)- quamvisidera sitrcgnum coelurum (]uod xierna vita.

nuntiat : Qui nun manducinerit carnetn FiUi iiominis tamen, ut provideniia Dei omne.« i^eJagiatiorum
et biberit sanguinem ejus , non fuibebtt vilani in se- iiequiiius ampuiaret, non solum dictuiu esl : Qui
tnetipitim {Joan. vi), uL>i ulique neminem vidcmus iio:i fuerii renatnsex a.iua el Spiritu sancio non intra'
exceptuni ; nec ausus esl aliquis dicere, parvulum b'd in rcgnimi ioeiornm {Joan. lii); sed eliam pariter

siiie iioc sacrainenlo salutari ad aeiei nam viiam pusse diclum esi : Qui non manducaverit curnem tilii ho-

perduci ; sine illii auiem vi-a , in perpeUia fuuuum iiilnis, el bibcrtt saiujuiiiem ejus, non habebit vilam in
morie non dubium c&l. Cur igiiur inlans hac sorie s:.iic:ipso. De viia aulem aeterna lioc dicium nuilug
concludilur, si niillum liabct omniuo peccaiuin? addubilat; (juoiiiam niulii non manducantos lioc sa*

niagisque videbitur (quod absit) injustus Deus, si g ciaineaUiin, viiain liabeie viueanlur praesontem.

iliic infligaiur poe;;a, ubi nulla sit culpa Lnde cum Mbi'i csi crgo quod dicani, quoU noii renaii infan-

dc propriis actibus nullo reaUi lencatur ob^trictus, les, laniumuiouo regiium coclurum
ire non va-
in

nihii restat nisi ut sola sit viUosa nativiiate pollu- leaiu non auiem perpeiua damnaiione puniantiir,
;

lus ; ei si non fuerit mysterii Chrisiiani pariicipatione duinsinebapiiimaiecorpus et sanguinem Cbristi n.c
liiiindatus, ad vitam non potestpervenire perpeiuam. edera voleanl, nec potare: sine aatem lioc v.tam iu
Itinc est quod exsufflantur etcatecbizanUir infar.tes; semctipsis babcrc non posscnt, siiie vita vero non
ct quia in opere Dei, quod in aiictire suo benc sunt nisi inortii; sinl fuluri. '
Dicant [al. Dicanurj igiiur
iiistiuiti, opus diabo!ic£ maligniiaiis accesi>ii, eruti in morie perpeiua constiuiii, si non .'estiineiitur esse
de poiestale tenebrarum {Coloss. i), sicut docet Apo- daiiiiiati : lollant ergo dc medio nescio quem ip.si

sloUis, ad Filii Dei sorio;n, purgaiionemque lcgiii- torlium, queiu decipicnJis p;irviilis faciai.t luciun. 1 t

niam transfeiuniur. Nisi auiem prima gencratio, quia non nisi doxtram parten! legiums as:iii>l!am,
«|iiam bonam Deus inslituit, prscvaricaiione venisset non illtis laci^uu iii sinislia reyion^ sisic baj.(i.siii;)ie

iii culparn, ct reprobabiiis essiii eilecla ; socundt ge- remanore, sod Lapiiiaioa sinani ail uex'erain salu-
iiuraiio subnigaiida non fucrat : proptcr quod dicit lureiii sicra n^gciicratione uansreiii.
beatus Paulns apostulus : Sicut per unum hominem n Teriio capitulo jam toio iiiuduo cogniia, aiqne
pccalum utbatii ini:iundum,ei per peicaium niors: -et conxicia Pclagianornm dcliramcnia circun»fort« ,

Jla in onmes hominc$ pertransiii, in (juo omnes peccavc- quibus dicunt, qnod iioin» p r libcrum aib.lriui»,
runt; el paulo post : i(jilur siciU per uniui deliclum m quod ccrruiiii, la^davit ae perdidii, bono sufliagaiiio
omneshomiitcs iiftOhdeinualionem^sicctper uniusjusli' natiira; boalns eificiatur, cum de bo.titudine j»ara-
liam in omnes hoiniuei in jiistiliculiimemvlta;{[iom.\). dibi, ubi b' iia fuerat cotisiiiuia stib£l:i!ilia, niai suo
S;cni auiem omne^ in coiideninationcin dicii, uti- amijso b 110 nuH.iieous puu:i-sot expeili, unde mor-
que qiii .!c Ailam {>arcnte siint geniu, »Ic Gnines in talis cffocta, (inia de uono utiqii'^ prajv.iricatiune
instilical^oiicii vilu! non iii>>i illos astruit, qui in iransissct ad ii.aiuin; et a parucipaiione diviiia aJ
Chrisii nnsioiio sunl reiiati. Innumeris talibnsin,- diabolica seii;^ i iacinora coiilnlissei : ideo deceploii
Biruinentis hxrcsis Peiagianx dccirina morlifcra, el S'io, cui volens asieiiscrat, ccmpeiciilor addii tus,
a nosiris est coiivicla majoribtis, ei iiuiic eorura co- idco dc lieliciiaiis su:i; caiiiale seciusus, aiijne ad
piosa potcst enidiiione convinci; ncc debeiii simpli- spinas ct iribulos, misoriasqoe muUipi.ces 00)10811
cos aniiiios ista turbare, quibus quse non inteliigUKl voce damnatus est: (|ua) lui.jue piBiia iu.sii judioii
sccunduni eccleslasiicam lormarn crcdidissesurilciet, tam gravis et aspera in bouo perACvcranli nullaiei.us
aut si quis nosso dcsi.ierar, interrogare couveniet. jj esset iniiicia; ct ui.-i inaio iion coiivenienier illata
De parviiiis aiituin. i{'.iod asserit sinc sacro bapi ^^maie probaretnr. Ecce aiito uivini> suffiagio, quod in ilfa
piosol.) originali peccalu itoi) pussc damnari, satis bcatiiudinc positns liumjuain legitur expotisse; non
impia, ^.it s profana prupositio e«>t ;
quamvis cnini soiam hoinini naiiiraici>ouum prodesse non poiuil,
receiilesab ulcr» tmitruni in remissionem pcccatorum non .^uhim non eflociibe.uum; sed cum boc .solo
bapti^ari nuliosCbristiaiins ignorat, qiiud utique Qun conlidit, at.iue ad ejus non reveniiur largitorem, el
faii.iciiei, sed vcraciter caihulica cei«jbt'ai Ecclesia, heaiiiudiucm polius ami.sit, el maluiinii ointiium
ue in sacrameiitis ca^iesUbus ( quod absit ) mcniita sunipsit cxurdiurn. QuoU autem libero arljiirio beau-
vide:uur; [in;iiido quia propria non habeant ulla tudinem cousequaitiur; quo maie usus in pcrpeiuain
pcccat:i, constai ejus [al. eis] sula prorsus origiaalia recidil sei vilutem, siciil scriplum esl : Qui facit ftec-
t'ola:t.>rt. iiaqi:e oinnibus eiiain solis rcmissis v^iain ca'.U:/i, servus cst pcccali [Joan. vni, Zi) : a qiio .juis

p. r i>apiisiiiuiii coiisequmittir :etcrnam; consoquens superalu;', haic ei sciaus addicuur. Nonnc Ji.cc es4
esi. ot sulis o:ijni non reinissis, ad xiornam vilain iliu j>ri£;^uu)>uiu nrtiur.«i:s qu.e ad acissianuui copliv. -

torle ^on dicamur. llxRoiiti.

 39 GELA51I TAr.C I
4d
taiU jura dcicendii, quam Scripiura saiicu sic me- A rueral, miseficordiitrabsolulu:» essfll, Hujus «acr»-
moral : (^rave juyum taper fiUes AUam a die esilut de Kienti redeinpiiojie anle mundiprincipiuiii seinpiicrna
ventu iualrii eoruin usiiue in diem seputiura in ma- provideniia praeparaii, sive noiidiu» i>«oi«ia lcfe, seu
Irem omnium i Eccles. \h) ; de qin genus huajanuni «nbobservdiioiie iegaii, li;;iir:iIiDU8 signis ajfjvie sacri-
non nisi &o!us Dominus nosier Jesus (^hi isias coin- (iciis omiiium saociornmvironunfominanimfiue san-
nierci-^su»" redeinit passionis, et nuilat/» nalivitate ciariim veitis origo inuiidaia ci»t, universisque jufci g
rio» eruii? Solusv.lique tenil quagrete, ei inlvare qtiod per gratia) spiiil-uii boc de ioijge .".dora:.do nivalcrio
perierai iUaiiJt.xym), ut liberlas, qu.x per lonera- fcalutis xit^rnx rciiiedra foniigerun!, cujus iii Cbri-
riani liierai dejecta superbiam, instaurclur reparaia sio manifcsiata geiuibus pleiiiJudo, mundtim pnr-
pergraliam ; niiruaquc •«^^ice hanianae volunialis ar- gat, et renovai, beaiiiu-Jinisque | erpeiuae vere farit
biiriuiii, sicut sequendo di;^liolum, CNptivitatem me- csse par;icip€S. Quapropier n;niis incnsaniu» fraires
rueral Benipiicruam, sic refonnaiae iubsequeiido !i- et coepiscopos iiosiros, maxime per Piceisi provin-
beriaiis •auciorem, aniissum redirei :id prvPniium. cias F.cclesiani Duiuini gubernanlos, qui non soiuna
Minc es' quod ipse Dnmirius ait Cuni vo$ Fiiius ti- incplissimi scnis, ai)jeclw<iijc person;!; pravuni non
teracerit, tunc vere libsri eritis. El apostolus beatus dolcrruere colioquiuin, verum et suo nuiiivere coii-
Paulus exseqiiiiur : Cuwi servi esselis peecaii, liberi B sensu. Quis audiai? quis ferat, passos css8 ponlifi-
{uiiliiJHsii!i(e, id est alieni a jusiiiia, liberali aulem ccs, ut cad.ivor nescio quod iudignum, presbyieruRi
a peccato, servi faclt estisjusiiliw (Rom. vi) ; ei iterum feibi noii r.cquiescenlem audire, Cdmmunione priv»-
ideui ipsc : Liberiatem,'mqu'a, quavos Lhriitus Itoeravit rei? quomodo lali< vel .suscepius sb aliquo, vel pa-
{Gala(;iv . Nonnc iiise vaseicctionisaffirinat, et dicii: lieuier audiius esi, qui insuper bges di-dil, libcnier

Deus est qui opcnaur in wbis et velle el perficere pro ^ esc«pius, «i scrvi Dei ciini pueilis sacris c<:ngrega-
bonarotuntau- {Phitiv. ii)? iieeliam in mala volunlaic, lione dcdecorissima niiseerentur; nam cum spiri-
et velle ei perflcere Deus pularotur operari. illud au- tuales aninii, eiiaro cum d^siiit ista consoriia, itnagi-

lem relagianorum pecullare virus esl, olimque de- nariis intcsicntur ilieei;bris, quitnjdraodum ailerni
iriium, quo puiani graiiam Dei secundum nicriia scxus iRtuiiu. * qui iiiiciie noienlcs noQ veheinen-
hominuai posse confcrri, quod absii a meniibus tius inciieniuf ? Adbqc majus scelus accrescil, ut sub
Clirisiiauii! cum lesietur Apostoius : Cratia esi qu<e conspeclu et prxseiuia sacerdotum, beatx inenioria:
gratis dalitr ; aiioqum si ex operibus gralta, juvi non Hieronyinum at()uo Au^ustinuin cccieeiasticorum iu-
esi gruiia{llom.xi}, qmA nierces redditur non gra- mina niagislrorum, musca moritHra, sicul scriptum
tis, unde gratia notncn atfcepit iinpendiiur. Qius esi. exterininans oleum suaiAtatis {Eccles. x), bcerare
aulem audeai dicere r-Iuisiianus, aliquid babcre honi C conienderei. Sed qujd miremur Ecclesiarum praesu-
sine giatia, quaudo iu:igisier gentiiiui clamat, cuncta les ista ncgligcre, quos sicut a multis audivimus,
iireviter in se dvua conc.ludens : Graiia Dei sum id e 'iitra cauones onuiia gercre, et contra apostolicam
quod stim, n grat:u cju^ in me vacua non fuit (/ Cor. {lCor. xiv) disciplinam passim cuncla miscere, iiia-

XV) ; ui oslcnderet quia donuin graiiae non ipse prae- nifeoUim esi; non servalis regulis ordinarc, liriieque
cc-seril, sed fueiit subsccuius; atque monsiraiet mn soium monacbos, scd eiiam miuisiros eccicsix
cooperatoiem se *.sse graiiaj subseq^icudo : sed plus ciun feminisad peregrina migrantesreineaie rursiis,
o-niiibus, inijuit , Hiis laboravi {Ibiuem). Ac rursus et abaliis episcopis in militiam provebi clericalem?
veriius ne de sc pr.Tsumere viderciur, adjunxit : Qu:c gim siiignla tnieranda noii sinl, quis susiincat

ncii ego, sed graiin Dei meeum. Non dixii ; eg;) ct tot et talrd failnora perpcirari, qiiibus spcciaculuin
graiia Dei mecum; sea pr.xposuitgraiiani pr.x^ceden- gcniilibtis, Jud:eis, el ba:reliois non immcriio pia?-
tcm se, :!lque subjunxit. Quid aulcm habori possit bentes, in ipsum (quod absii) teudcie vidcatur reii-
sine j:raii;i, ciim sit -•ides ipsa per graii.im ; eodem gionis excidium ? digneque isia facieutibus aplabilur
.npostoi^i i:os doconle ; Hiiericoidiam consectitui smn, ilia sententia dicentis Aposioli : Aowcn enim Dei pcr
ui fideiis p'c'ctn (l Tim. i)? Nec aliud esl miscricordia vos blasphemalvr in qentibus {Rom. ii) Sufficiai igitiir

divina qua.ii gMlia. Audiamus etiam quem.-tdmodum

D Ji.^icleiitis iuisse lisoc couinii.ssa, ct ui piacctur Deus
informat Kcciesiam : Craiia, iuquit, salvi fucii cstis hiimanis rebus soliicitius divina carentnr. Nu8(|uam
pcr fidem [tvtiei. u); ui principiutn s."\lu:5s ei lidei a ioci prorsus invenialnr prsfataj pestis asserior. hcc
t'r:ui;i cflppis!;e disscrerei, .sient secutus adaeclit : Ei accessura prorsus eeclcsi* vc! usqtiam pariKipatio-
hof tton 'ex vobis, sed Dei dotium esi ; tton ex ovenbus, ncrn catholicx communionis inYeuiat qiii h;ereiitt>-

ne quis exiollnHir (Ibid.). Idom ipse alibi generaliicr ruiii iriaTult subsefjui nefaria professione consor-
el absolute pronnntiat , dlcens : Qnd enim habes tium; ei bi cuiu quibiis :uiiea prubaLiiur noxium
qvod non accepisti ? Aut ti accepisli, quid gloriaris mi>;cuisse coiioquiuin, nisi resipiscunl. ei at) ejos so-

quasi non (uceperis (I Cor. iv)? Quis sulficiet siogula ciciale disceduni, ab ccclesias;ico remoii serviio,
reccwere? ijulbus ovidcnlcr ap{uret, nou natura!is dcvola ultione plectaurur, qiio cujteris cnyendi mini-
libcTJaiisarbiiriuui graiiom promereri, sed potius pcr strelurexemplum, nuilum adeai, nec usqnaiu lofjui
gratiani recipcre, ut a «crviiule, quaai peeeando itie- uauinatx olim blaspiicmiae j»in sinaiitur : discicta

'
Fone excepta». IhRSUtN. » Forle eisi illicite. Harduix.
l\ EPlSTOLi€ ET DECRETA. 42
suis IwbiiaiionilMJs virorum alqne leminarani, sicul A fidei eaiholicai deoise cornperero, pro meo tiMtdiilo

uncium pro}>osiluin Uece», exsnceauir circumspe- suggMiioiiibus opnorninis siippleie conicruSo. Ris-

cia derotio. Conira canonom eonMiUiia i\ti\\M{fflc. pens«(iQne etenim mibi divioi sermoDis injiincia,vet.'

IK, x) a«] ecclpsiasticiiu! peimataiur [at. prontoves'- mihie$t, s» non evanget^zavero (/ Cor, u)! Quod cuiii

tur] officiom : non innoraiuris provinciae uniuscujus- vas eleciionls beaius Paiilns «posiohis formidct el

que recioriljsis, nec de pr*ieri!ls se venian» reper- cUmei, mulio magis mi!ii esigtio meiucndum est, si

luros erroribiis, si dcinceps dissimulavtriMt \iiare diviniius '^

iiispiratum, et paterna devoiione irans-

pa»ef»c«)s : nec excusalionis de c»ier(> relinquetnr missum, subtraxero ministerium praedic;<ndi. Pieta-

oecaslo, si post prycepta prseseulia, quae per Ro- tem luam precor ne arrogajuiiiin jiulices divina; ra-

muliith diaconmn, coju$ solertiam pn> Ma caiholira tioniij ofiieiDm. Absil, qu.cso, a Romano principe, ut

et pro reiigione vigiianuaun gr.>ii6siaje comproba- iniimat.im suis sensittus veiiiatem arbitretur injii-

nms, duiimus d«stinanda quisqnis super his omnr- riacn. Diio ' qiiippe suni, imperaior Auguste, quibas
hus aal conien»ptor aut negllf ens deprehendetur an- pruicipaliier mundus hic regitur : auctoritas sacra

listes. SicHt enim ad sedis aposiolicae moderamina [al. sacrata] pontiCcuin, et re^alis pote.-t;is.^ln qui-

pertinei, cunctis iollieitudinem debiiam ministrare bus ianto gravius est pondus saccrdotum, quanio
congrneiUer Ecclesii*; iia necesse est, ut in confa- B eiiam pro ipsis regibus* Domino in divino reddiiuri
inaces el de&i>tes tradiiam sibi diviiiittis non diasi- suQt examine ratlonem. Nnsii et(.'nim, flli clemeuiis-
nmlei poieslaiem. Daia calendis Novembris, Albino simc, quod licei prissideas humano gencri digniiate,
viro clariaiimu consule (auno Chrisli 593). rerum lameii prjesulibus diviuarum devoiuscollasub-
miuis, atque ab eis causas tu.-e saluiis expetis [nl.
•«
EPISTOLA VHI.
esspectas], inque sunteudis coeiestibus sacrainentis,
AD ANASTAflUH lUPEraTOBEH.
eisque (oi comieiit) disponeiidis , subdi te debere
Pmntissa escusaUone cur a.i iwperatoiem nmi $cri-
pstrit, iiltim hortaiur ut apostoUCie setti oblemperet,
cognoscis religionis ordine poiius quam pra^esse.
c/, Acaeii noniine damnato, Ecelesiaruin pacttn re- No li iiaquc ioler haec, ex iilorum te pende e judl-
siiibendfun curei. cio, ilios ad tuam veile
ttoii rcdigi voluniaidm. Si
* Gciajiiui episcopus ad An.-istasiiim ^ugusium. ciiim, quantum ad ordinem periinet publicae disci-
F^iuuii vobITx pielatis, iiiii nei, Fausius mngistfr plinae, cognoscentes imperium tibi soperna disposi-
ei Irca:ias vjri iiiustres, aiqtie eoruu! coAuies pu- tione collalum, legibus tuis ipsi quoque parent reli-

blica k;'c'atinn8 iong«ntes iid Urbem reversi, cle- gioiiis anlistiies, nc vel in rebns mundanis exciusx
mentiam vestram qttxsisse di.^erunt [ui. dicuutur]. videanlur obviarc senlcutise ;
qu:; (rogo) te decet af-

cur ad vos mex SAiutationis scripia uoo miserim. C fectu cis (>bcdire, qui pro erognndis Tcncrabilibus
Non uieo, fateor, iivstituto ; sed cum directi dadnm ^unt aitrlbuti mjsteriis? Proinde sicut non levedt-
de pariibus Orientis vel vldcndi me rueniiam, sibi scrlmcn iDCumhit ponii&cibus , siluisse pro ftirinita-

vesiris praeceptidnibus abnt^gatam. lola Urbc disper- tis cuhu, quod congruii; ita tiis(quod a.b$ii) nou ine-
serint, a iilieris ercdidi lemperiiudum, ne onerosus diocre periculiim est, qui, cum piirere debt-ant, de-
potiusquam orQciosiis eiiaieiem. Vidtiis igitur non spiciunt. Et si cuuciis geiieraiiter saccrduiibus recie

inea dissimulatione provenisse , sed compelentis divina iraclaiitibus, hdeliutn convenit corda sub-
fuisse cautels, ne lespucniibus animis molestias ir- mitti, quanto polius f edi» illius prsesuli coosensur, cs(
rogarem. Sed ubi sereiiiiaiis luaj benevolentiam adliibondus, qoem cunc.is saxerdotibus et Divinitas
cuiRieri, pra.'f:i{is indicaniihus, humliiialis me« cle- suinina voluii prxeminere, et suhse.iiiens Ecclesias
ineiiier expeiisse sermoiiem, jam revera perpendi, g' iicrais jugiter pielas celebr.-ivii ? Lhi pieias lua
' iinpuiaiiduin non immerito niihi, si lacerem; quia, evidenter adverlit, nunquam quolibcl pcuitug hu-
glorioM fili, ' te sicut Romanus [ai Komaej natus, mauo consllio eh.vare se quemquam posse illiiis pri-
Komanuin piincipem amo, colo, ^susrlpio; et sicut vilegiovel confessioiii ,
queui Qirisli vox pnclulit
Chri^itiaABs, cum eo qui zclam Dei habet, secundum iiniversis, quem Ecclesi.'» veneiauda conlessa sfiupfcr
scierfU^lh veriiatis * l.abere desidero : ei qualiscun- D esi, el habet devota prim:)ten>. Iropeti possiiui hu-
qu« apbi»(oiic£ sedis vicarius, * quoJcunque plen* inaQis pracsumpiioniljus quit divino suut judicio cou-

" Cum cir&a finem aimi 495Theodorici regis legnti asjerens ab apostolic.i sedo m3gi"> ejerceri vinilic.';im
«it^usiantiaopoli reverlisseiit, aique ea qii;« ab iii>- quod ab Acacio spieia essei, qiii»iiijiisti'ia«i (lefen.i .

prraiorc Anastasio acccperani Gelasio papae nuutias- E(MSlolum scriplain e&seaDii«> pontilicaiiis Gt-htMi lei-
^•'iil, ipse Gt^lasiiis apologeticam epsti.lam hanc :<d tio, qui estChrisii iOi, cx eo ciilli;;ilur (|iio«l Au:isia-
euiiideiu Anasiasium co!iscri|>sit, q'jse in cnpitiilari- siiishoc lempore si^ Eotyrhiaimm es$i> h;i'ri.'licuni, «"t
htjs regni Franeorum citaiui^lib. v, cap. 167. His lii- A.-ephalorum sicla; sigmifrom iiectliim decl:ti-:irii :

leris persuaderi non potuil. ut renioio obire, Ecclc- quein conslat aiino iei|iieiiie viriis in pccioie occul-
si:s uiiionem elpacem redderct. Obsiiiii Euphemitis, iiLiim i.iaiie evoniuisie. 6ev. Kimis.

' Al., Gloriosissimo impcratori Anaslasio Celasius * Forie, pncim habere. n.\,RL'fi>i.
eptscopus. * Al., qnod ubiciiiKjUe plr-ne.
* Coiles Capiiuli Veroncnsis perveliisiij.>,
ciiin quo ^ Id. c^d., ii'spiia!o ininsmnso.
rollnta est li.vc eni«;iola, icgit rcpdlandurn. » H;i'C seiiiei.tij cil:»iur lih. v (I^hhIuI,, c. 107, • t

^ id. c d., el sicnl. ;il» iiiuciu:iro opu>c. 0, u. ot). llARi;i'i.\.

' Coti. sttsptcio.
lii. " Id. cud. , fioinuiuiii.

Pajhol LIX.
43 CELASII PAPi*: I 44
hiiiista, vlnci aiuem qnoruuiHltei pote^iaic Don pos- A posse coaiitliinus) {a!e aliquiii proTeniret, * tinde cdi-
iiiiiit. Aiqiio uiiiiam sic conira niteniibus pcrniciosa ijuam resisiere auderemas errori, vel unde correctio-
1)011 sit auUacia, quem:uJmotluin, qiiod ab Ipso sacra nem erranlibus posccremas? Proinde si pieias tna
religionis auoiore praefixnm esi, iion poiesl uHa vir- unius civiiaiis popo!um negal posse * pace componi,
liiie coiivelli : FiTmumeninm eitim Dei slai (i/ Tim. quid nos de totius orliis lerrarum sumus universiiale
ii). Nunqaidfiain cuin aliquibus inlestata religio esl, facluri, s< (qnod absit) nostra fuerii prxvaricatione
* qiianiacuniiue poiuii n viinie «siperari, elnon ma- deccpius? Si toius correctus e>t mundus, profana
gis li c invicla permaiisii, quo a;siiinaia esi po8»e patrum suorum trsditione despecta, quoraodo n(in

succumbere? Desinani ergo (quaeso le) icmporibus corrigatnr uoius civiiaiis p^^pulus, si prxdicatio Gda

vuis qiiiiliKi) [ler 'i casioneiii periurbaiionis ecclesia- [al. (idei] succedal? Ergo, gloriose iinperalor, nolo
sticoi pra-cipilanier ambire qnae iion * iicet, ne ei il!a ego [»l, non ne^*ligo] Ecclesiarum pacem, qnaoa,
qiwe niale ap;ie.'.ir.i nallHlciius ajiprehendani, el mo- eiianisi cum mci sanguiuis impendio provenite pos-
duin suum apud Deuin ei liomincs non teiicant. sei, amplecior [o/. aropleclar] ? Sed (precor le) cu-
Quapropier snb eenspeclu Dei pure ac sincere pie- jusmodi (lebeat esse pax ipsa, non uti.UDque, sed ve>
laiem luam deprecor, obtesior el exhorior, ui peli- rac ter christiaDa menie iibremus. Quomodo enim
tionein meara non indignamer sccipias logo, m- ;
g poiesl esse pax vera cui cariias intemeraia defue-
:jaam, ulme in hac viia poiius audias depruoaniem, rit? Caritas auiem quaiiter esse debeut, nobis evi-

quaii! (rjuod absii) in divino judicio seniias accusan- deiiler ' Aposiolus prsedicat ,
qui ait : Carkes dt
lem. ^ec me latci, imperator Angusie, q'Jod piciaiis corde, puro, cl comcieuiia bona et (ide non ficia

tu.-e siudium fuerii in pri ata vita. Optasii semper (1 Tim. i). Quom:do (quaeso le) de corde erii juro,
lieri pa liceps promissionis ajien.ae. Quapropier si conlagio ifibciaturcxleriio? Quomodo de cons ien-
noli, precor, ira^ci mibi, sl le lanium diligo, u. re- tia bona, si pravis fuerii malis(|ue commixla? (^ueui-
gnnin, quod temporaliier a-secutus es, velim te ba- adni'.diim (ideuon (icta, si manejt i»oclaia cuin peiU*
bere perpetuum, ei qui imperas syeculo, possis re- dis? Qax cum a nobis sxpc jam dicia sint, necesse esl
gnare cutn Chrisiu, Tuis cene iegibus, imperalor, lamen incessabiiiter iterari, et tandiu non tacori
j.aieris «ibil perire, iioiiiano j.oiaiHi [al. perire iio- quandiu nomen pacis obiendiiur; ut nostrum nun sii

mano noniini] nullum adimttis ingeri deiruticnium (ut invidiose jaciatur) faccre paccm, sed tamen veiie
li;.ne\eiuin est, primeps cgregif. qui non solum docea us I
,
qualis, et sola pax e>se , et praeter qnara
j.tae^eiiiia Cliiisii beneiiiiu, sed desiiieias ei '.iiiuia, ' nuiia esse monstraiur. Eaiyciiianuin cerle dogma,
«;i relijiioiii, ul \eri ati, ui since'. l..ii"' cai.iOiicaj com- conira quod apostolicae sedis caulela pervig<Iai, si
iiiijiiioiiis ei lidei, lemporibus !>iis, p^tiaris quem- C creiiiiur salva fidei calholicae posse ^eriute consiare,
ijuani inferredisp ndium? Qi^a fiducia (rogo le) illic
promalur, asseraiur, el quantislibet viribus asiruatur,
ej .s pijeniia petiiurus es, cujus hic daiuna non pro- ut noii*60iiim per seipsuiii, quam inimicnm sii fid.-i

bbes ? Non sim. grav a, «jiiaiso te, quije piu tu;je salu- Cbris ianx po sit ostendi, sed quantns ei quaiii ietiiao
lis a.ncrnilaU'. dicui.lur. Scriplum legisti : Meliura lco hxreses in sua contineat ci.lluvione monsirari.
swU vuinera amici quam otcula inimici [Prov. xxvii). S autem (ut magis confidimus ) a calholicis judicaiis

Quaeso pieiatom luaio, ul quo affeciu dicuntur a me, meiMibus exi ludendum, quaeso te, cor non et conli-
eo luis seiisibus iiitimenlur. Nemo pietaiem tuani gia simul eoruin qui hac probanlur esse polluii, de«
fall.it. Verum esi quod figuialiier per propheiam cernitis refutanda, cum dical Api>stohis : Non solum
Scrip*ura tcsiatur : i'na est columba mea, una csi per- qui non faeienda faciunt, reos videri, sed etiam qui coH'
fecia in?.a [Cant. vi), uua est chrisiiana fides, quae tentiunt facienlibvs (riom. i)? Proinde sicut non po-
esi caib.olica. Caiholica auiens veratii- r illa cst, qua; tesl, perversiniis comniunicatore suscepio, non pa-
ab omnium penldorum, atque ab eorum successori- riter pervers'tas approbari, sic non potest refulari
bus aique cofis.jrlibus ^sincera, pura, immaeulaia perversiias, camp'ice sectatore perversilaii> a(hiii.-so.
conimunioite Ji.isa [a/. divuisa] est. Alioquin non Legibus cerie vestris, cria-inum con cii susceplnres-
erii diviniius niandaUi discreiio, sed miseranda con- D ,jue lairocinaniium pari judiciorura pmna consiriu-

fusio. ^ec uiia causa jaiu superesi, si hoc in qiiolibet giintiir; necexpers (acinoris a-stimalurqui, licet ipse

coiitagio volnerimussdniillere, ne cuiiclis iia.'rLsibus non fecerl', facienMs laincn faniiiiaritatein foeJustjua
aditu:n januanraie pandamus. Qui enim in uno of- rcceperit. Proinde cnm Chalcedonense concilinm,

fenderii, omrdum reas esi [iacob. \\); el : 12«J minima pro fidei calhcl cae aiquo apostol.Cie veriiate conimu-
tpernit,paiUalim decidit {Eccles. xix). Hoc esi quod nioneque ceiobraiuin, damnaverit Euiychen deie-
sedes apostoiica magnopere cavei [al. prictaxavii], filandi furoris anctorem, iton satis babuit, nisi ut

Hi quia niundo radix esi aposioii gloriosa coiifessio, pariter ejns qmiijiie consor:eni Dioscorum cseierotque
inUa rima praviiatis, nulla prorsus coniagione ina- percellerei. Hoc igilur rnodo, sicut in unaqi;:»quc ha;-

c.ileltir. iSam si (quod Deus avertai quod 1 fieri nou resi vei racium seinper, vel fieri non habetur ambi*

Cod, Yeron., quantumque

'
: Quesuelius legit Qua- * Puce dcest in eod. cod.
<\hq 'C. -
pcr Apostolum praUictUur.
* Id. (.0(1.,

* t.t. cod., non Ucent. * Id. cod., pax nulta.

* Iil. cod., vcl cai j(im.
48 nPlSTOLiE ET DECRETA. 46
giium, Riiccessores eoruni * Titn.theum, reinim al- A daro vel insiirrexerit, vel Diialur insurgere vettisia-
qiiealterum Aniiochpnum Pctrum. non viritim pro- lei'), 00 peienter ei legiiime lerquiraiur. Ei iUic

picr singulo.s quosque rursus faclo coiicilio, sed &y- njiparebii qiiis mndesto priipos'i'o cnstodial foriuaia

iiodi seinel * acia reguia consaquenier elisi. Quem- Iradiiionenique majorum ,

qnis supra Lxc irreveren-
admodum ergo non evidenier apparel eiiam cuncios ler insiliens, rapina .Tqualein posse fleri arbitreiur.

simili lenore constringi, ei qui coruip coinmunicato- Quod si mihi populi Constaniinepoliiani persoiiapro-
res ei coniplices exstiterunt, atque omnes omnino a poniiur, per quam dicaiur nomen scandali, id est

catholica atque aposiolica merito fomniunione dis- Acacii, non posse removeri; Uceo, quia el h^reiico

cerni : hinc Acaciuin quoque jure dicimus a nostro quondam Macedonio pulso, ei Nestorio nuper ejecto,

consortio submovendura, qui inaluil in soriem irans- plebs ConslaniinopoHiana caihoiica permanere dele-
ire perfidiae, quani in catlioiicse aique apostolicse gerit potius quam majorum prErvjuitim damnatorum
communionis sinceriiate constare, * cum fere * per affectione reiineri. Taceo, quod qui ab eisdeai ipsis

irienninm, ne in id veniret, apostolicae sedis episto- damnatis pr;esuiibiis, baplizati ('uerant, In iide cai!io-

lis doccalur conipelenler instruclus. Postqj.^am vero liea manenles, nulla sini exagiiatione iurbaii. Taceo,
communionis est lacius alienne, non f
otuit nisi a ca- quod pro rebus ludicris populares tunmllus nusic
Ihoiicieel apnstolica! mox socictate * prsecld , ne pei' B euamvcstrsepietatisauctoriias refrenarii; at>|ue i.ieo

cum, si ve! paululuin cessareiiius. nos ounqne vlde- luulio magis pro samte animarum suarum necessariO'
reiiur subiisse coniagia perfidorum. Sed revera vel Ydbis Consluiiinopolitanae civitaiis obtemperai mul-
lali perculsus poeiia resipijitj correctionem pvomisil, lltudo, si eam ad caihoiicam ct spost >llcam commu-
emendavit errorem? aut iiietraciaiuf! lenia» voliieral nionem vos principes reducatis. Eienirn, i»perutor
[a/, valuerat] cocrceri, qui eliam verbera duka non Augnsie, si contra legcs publicas ali;juid \qiiod absit)

scnsit? Quo in sua perndia ei damnaiione murienie quispiam foriasse tentarel, nu'ia pali iJ ratione po-
[cd. manente],tam ejusin ecclesiasiica racit.aicne noik lulsses : ad Divinilaiis puram siuccratnqne devoiio-
potest nomen ascribi, quam exLern;£ C(;ntagium noa r.em, ut tibi plebs subdita redigatur, conscieniiuj tu.fi

debet communicaiionis admitii. Quapropier aui do- non pntas inieresse? Postremo, si uiiius tiviiaiis po-
ceatur ab hsereiica pariicipaiione sioceru». <|uoruin puii ar.iinus non puHtur offmdi, tie d vina (ut res
seilie communioni permiscuii, aut cum eisdem non posiulai) corriganiur: qnanto magis, ne divina oflen-
poiest noii repclli. Si auieni susurranl Orientis epi- daiiiur, call^oiicl nominis universls piam fidem nec
scopi, quod ad eos scdes aposiolica i;on i^ia co/.scri- hodore debcmus cmnino, nec possumus? Ei tameu
pserit, quasi vel ijisi ue recipieauo iegiiiine Peiro iidem nostrase poscuni voluniate sanari. Compeieu-
sedeni aposioiicam suis lilteris fecerini certiorcm, ^ tibus ergo siuant curari se posse remediis : alioqui

vel hujus recepiionis incondiioe non jam pariier com- (qiiod absii) iu eorum transeundo perniciem," cum
plices exsliiissent, quem sicut veie noii possuni do- iilis peiire pcssumus, ipsos vero salvare non possu-
cere ab haeretica pravilate fuisse purgatum, iia se mus. jam hic quid sit magls seqiiendum, subd:>ino
baereticorura nu!iateuuspoieruiil excusare eonsories. judicio vestra conscieniiai dereiiir^ui» : u rum, sicut
* Quod si forlassis astiuxerini, qnoJ ad aposiolicain nos optamus, simul omnes certam redeanius ad fi-
sedem de su--ceptii)ne Peiri pcr Acacium cuncil con- tani; aii, siciit illi poscunt, maci-^eslani tendamus ad
sona • voce retulerint, per eumdcm sibiiici oranes moitem. Sed adbuc aposioliiain sedem, sibi mcdici-
pari voce sentiunt fuisse rescriptumc Apjstoiioie [a/. nalia s:iggerenlem, superbam vocare arr'g:inteinque,
vice priaiaius sedis aposlolicse] vero sedis aactoriias, contenduul. Habet hoc qualiias snrpe {nngnti.iium,
quod cunciis saeculis Christianis Eidesia^ pra-lata sit ut accisent magis medicos congruis oi^-ervationibus
Uidversae, et eanonum serie palernomm, et niulti- ad salubria revocantes, quam ui ipsi suoj noxiosap-

plifi iradiiione firmatur. Sed vel hlnc, "^

utnim sibi peiituG deponerc vel reprobare consei lirjut. Si nos

quisquam coutra Nicainae synodi conslituta quijtpiam superbi sumus, quia animarum reineiiii! convenion-

valeat usurpare, colleglo poiest unius communionis tia ministramus, quid vocandi sunt qui resuitant?
ostendi, non meniibus esternae sncietaiis aperiri. Si nos supet i/i sunius, qni obedienduiii paiernis dici-
Apud itlos si quis conndit, egrediaiur in medium, et mus insiitulis; qui refraganlur, qno appeilaiidi sunt
aposioliiam sedem de nlraqufe parie revincat ei in- nomihe? Si nos ei.ni surnus, q.;I di^im.m ciUum pnro
siruat. Toliatur ergo nomen e medio, quod ecclesia- aique illibato cupimus tenore servari; qiu coniia Di-
nim discre.iunem procui a caihoiica communione vinitatem quoque scntinnt, dicant, qualiier nuncu-
operalur, ul sincera pax ildei conununionisque repa- peniur? Sic ei nos caeieri, qui in errore sunt, x^ti-
retur ei unilas : et lunc quis Q.islruin contra veneran- mant, quod eorum non conseniiamus insaniae. Ubi

* Hujus tricnati initimn referendum est ad 15 an- patet supra in noiis epistolarura SioipHcii 15 ei 17.
Dum Simplicii, quoAcacius deliclum cummisit, ut Sev. BlNlUS.

' Id. cod., Timoiheus, Petius, oHfueaUer Anliocke- '*

Anno 484.
nus Pelrus. ' Cod. Veron., Qui si.
* Id cod., act(e regula consequenter eliii.
*=
id cod., voluntttte.
'
' Anno 478, 471), -i.SO. Aliuui iniit calculum Libe- hl. cod., v>'l ulruin.
raiuscap. 18. Habmw. ^ Id. cod,, qm animaium.
n r.ELASil PAP^fi 4B
(^Mii(Mi stiiritiis superlii.u verjt.-iier oonsi^lal e( piignfi A ^^- Quod hi qui se sacrit virginibut sociani, ei fiedera

veiUas ip»a iiNlicat [al. judicaij. tiicesta commtsceiit, conmuntcare non possint, nisi
EriSTOLA (X. forte publicam pveniienliam geiserint.
AD EPISCOPOS l.l'CAM.€. XXI. Quod vidua:, ut vtpraUiclum el, non relewur.
NonnulUi ecclesiaslka iittliiuta exponunlur. Et si professam con^iueniiam proiwsiio muiaio ad-
'
Ddeclissiiuls rratribusiiniversisepiscopis |ier Lu« caverint, ipste pro se raiionem sint tdeo [aL domino^

eaniaiB( 91 Bnitjos, ei Siciltaui cunsiiiuuii Gelasius. reddilurce.

TITVLI DIXri-.TOBUM PKVM. GKLASII. XXII, Qnod secuiida conjugia scecularibus non nc-
i. £>e comtiiulis ecciesiasticis, pro temporibn$ qmli- gentur. quibu$ tamen ad clerum miniote venire con-
tate moderaudis. ceditur^
II. Lt ubi mlla peyurgel necesxilai, consliiulcr Patrum XXm. Vt sf quis suseeperit eceleti(C proprigt deser-
itwiolala serveutur; vel cuni defnerinl clcrici, de mo- lorcm, et in (iliquam provexerit digtiilatem, utique

nachis eliyanlur. sententite subjaceant nnam canaties uddixerunt.

Jll. Vtii qui de laicis eliguniur ad ctencum, muUo XXI Y. Qtiod ai qui cx monacliis aul laicis eiujunlur
soUicilius in Itis, ea quo; de ntonachis dicia sunt in- tid cleruni, cmu nulla cogii ncetsiias, untiquaineis
quirantvr. D debentur intiHnta servari. Quod si probeniur sacram
iV. Ut ab epiiC§piSf prascepHone papce, novm basHicce mercali es$e pretio diguiiaiem, ab officio depoiumiur,
dedicenlur. natn duntem ei aecipientem Smonis mayi (rimen in-

Y. Vt nuila praedin [lege prelia] de baptizaridis con- vobit.

signandiSCfUe (idelibus eT.itiantnr. Quod $i qui hoc XX y. De $acri$ iQcis noviter iiislitulis, quauivls $u-
perpetraverinl, honoris sui peiiculo subjocebunt. perius dictum sit, hocnunc iqmen adjiciiur, utniilK
Yl. Vl pretbijteri modum dcbiium servent^ non chrism^ basitica sub defunciorum conslruaa nomitie dedicetur.
conficiant, non consigneni: nec prcuienle quolibet XXVI. Qiiud nefas sit fen.inas mcris attaribus miiti-
episiopo, nisi jubeaniur ab ipso^ vel ^rare, vd te^ strure, vel atiquid ex his quce virorHm suni o^iis
dere prtesumant, nec ecolylhumt vel subdiacomim depiitiita prtesuinere.

(aciaut. XXV II, Quod in utm^iuaque ecrtesta cut episcopus

VII. Simitiier tit diaconi mensttram propriam juxta prwest, lam dt reddiiibus qtiam defideliuin obti^:io-
Palrum decreia custodiani. nibus qualuor debeani fieri ponioues : ut tmn sit

Ylll. Quod diaconi in presbyicrio reiidere non pos- ej^copi, alia eiericoruni, terlia panperum, quaita
sint, nec tacri corporis prccrogationeni^ pra:i«niibu$ ecclesicB fabricis appliceiur.

debent umrpare presbyteris. G XXVIII. Quod episcopus, presbyter, et diaconus, a

IX. Quod aposiolica sedes palerno$ canones pio $tudit qiiocunque clerico veracilfr fneril accusaius, quod
deioloque custodiat. atverstu liccc consiiitua feieril, pitest xine dubita-
X. Ut prceter pasclmle leiupus ct peniecosten nemo tione perceUi, sui eiiatn lionoris pericatum episcopus
baptizare praisumat, nisi eoe tautum quos cegriludo subiturus, si haec oinnia ecciesioB uoscenia tacuerii.
exlrema compulerit. ' CAPf r rnmuM. — Ncoessaria icruin ^ dispeos;»-
XI. Presbyterotum et diaconorum ordiatitiunes certis lioae^oi dieputaiioneff/dispoaiiioae] cuDStrtiij;iiiiur,

celebrari po$se lemporibus. et apo^ioiicae sedis raodcrantine vunveiiiinur; sic cn-

,XII. Ui pratfixiii diebus virgines comecfCttlur. nonuin paieinoruin decreia liiirare, et reiro pra:bu-
Jilll. Ui vi'lH(g non velentur. hini dec<:ss<)ruu)quc nosiroruai pr^cepla nietiii, ot

XIY. Lt Hullus prcesul vel ecciewCt vel monasierii qu.e prxsenlium necessiins temporuin restaurandis
servum, tait originfoiumf nolent:bu$ aominis, sub Ecclesiis relaxanda deposcit, adhibita consideraiiriie
nonine reitgioso defendat, honori$ et commuuiom dtligenti, quantnm poiesl iieri, temperemus; quo nee
periculum subUuru$ quisqui$ hoc perpetrare tenia- in lotum formrim reterura videamur excedere regii-

H*ii. larum, et reparai.di» niiiitiae olericulis ofiiciis [supple

XV. Ut cUrici ^Uanegotia inkone$ta, nec turpia Incra D Cflnsiiiamu.<^] ()ux per t1iver<.is Italiae partes iia belli

uctentur, lami&que '*

consuinp>-ii iiicursiu, ui in Oiuiiis ecciesiis
XVI. Vi ncmo liUeraA tie$cteMs, tet aliqua parte corpo- (sicut fratris ei cuepiscopi nuslri Joannis lUvennaiis

ris mimivs, provchatur ad cltrum. Eci losiai saoerdotis, Iroquenii relaiione coinperiniiis)
XVil. De kis qui leipsos nbsdnduut. usqucquafjuc defic .ontc servttio aiinlslrorum [a/. i:si-

XYiil. QuQdi ad cterum (rimitiosi nequeaut protno- iiisteriortimj "nisi rtiiiiiieialupaii').sper ccciesiasiifis

tcri, el in clero posiii, si tn allquibus fuerini inLenti proiiioiir.nii)ii«aniI<jiii;'.i^iiiii?>vaiiatir;t'risarc!iiaiieaiit

Hagiiris, a nit offkiit aeeantur. (sineqiiibns atlminisirare i.equean:) saciis ordiiiilns

XI \. Quvd deemonis ai.isijie pcusiontbns irrctitis mi- Ecclcsi:'!! f!inditus<ie»!iJiii:v ;auiue in jfitirimislocisper

nisteria sacra tructure non liceat, ittopianicompeieniisuusiiii.^aicwatv subsidium r«:di-

' In Y<*itiftr!ssiniol.'}re!isi coil. nutn. 400 iste titu- leti» t!!jpenf4»rem. IIari-cj.s*
in> !*; •
••.luiii ;• iH Utiiii':-i et.iisroftHS unirer-is etjiiCti- * i^^>\i l.iH-., aiij-o-iiiioue.
pis pfi- ttnamfjunwjuc prov ticiMm i.onstiliMt, MvN&i- * !»i. oil., ccn^ttin, serii.
• Cifa ur«t .\ Niculau nt. a i;i e/M. S ad Miclut-
 ,: ;

49 EPJSTOL.£ ET DECRETA. 50

fnendAiuiti dc.-ii aniuiarum: nosqne (nagiio reaui, si a rrgaudis caiMWutn palcrnoruiu veiu«for»i:« scrvclur.

t:itito coaiciaiiie periculo, non aliquaieuus * videa- Nec contra eos uila raliune pravaieai, quod pro ac-
liiitr iiinecii. cideniis derecius reioedto piovkletur, non advcrsus
C\f. II. — Piiscis igiiur pro sui revoreniia inanen- gfiia majoruni nova lege pioponiiur : c^eicris eccle-

lil»us consiitiiiis; qiiip. ubi niilla vel reniin vel lein. £iis ab hac occasiune cessaniibus, qnas noit siuiili

poruiii lerurgei angusiia, reguiariiorconveoii cusio- clade vastnla^, pristinam faciendis t>rdiiiati<>nibns

Uire, eioiKiS ecclosiis quse ve! cifu<lis sunl pnvaiae convenil lenere senienliain. Quo magis bac oppurtD-
iniiiisiris,veisu!iicieatibiisus(|uea(leotlispo!iataBseivi- nilaie coinniouili, obsi^rvaniiaiu vt-oer.in<ioruni ca-

liis, ui i^bibus ad se jierraienlibiis divina niunera sup- nonnm propensius dclegamiis, singuiorinn graUnuni

pleie non valeani, tain • intuentli (luatii proinoventli conscientias adraoneBles, ne in iliicilos proruuipcre
Clcritalis obseciuii sic spalia dispeiisanda concedimus. moiianinrescessus.
•
Ut si quls eiiam tle re'is.'ioso proposito, eldiscipii- Nec Tasesse conildat quisqne ponliiicum,bigamn8,
nis uionasteriaiibus eruditus, ad clericale niunus aut conjugia s rtieutes ab aliis derelicta, sive quos-
accedat, iinprimia ejus viia praeieriiis aela lempori- libei ' pamitentium [a/. pnst poeiiteniiam], vel siiie

bus inquiraliir, si nullo gravi facinore piobalur infe- litteri8,vel corporeviliaios[a/;miniUos],velcoiidiii«

ctu-i, si secuiidam non babuittortassis uxtirem, uec a B narios, autcarixpublicaruniqiiereiumnexibusii(ipli'

inatjio leiictam ['U. rejoctam] soilitus osiendi- calos,aiit pa»siranulla teinporis congrueniisexspeda-
lur; ki poeniieDtiam pubiicain forias^is non gessit, tione discussos, divinisservitnro>applicare niysleriis
nec ulia corporis p:*rte vitiaius apparet; si sorvilt neque pro sud iibiiu jura siudeani aiicna pervadere,
aut originariae non usi condiiioiii obaoxius; si cunsc absque sedis apostolicx jusla disposiiione inantlantt'.

jam [al. etiam] probattu* nexibiis al>solutus; si asse- Cap. IV. — Basilicas noviier in^iilutas non petitis

culus est iitteras, sine quibiis vix foriassis Ostiarii ex more ' prxceptionibus, dedicare non andeaut,
posMl implere niinisieriuin : ui si bis oninibus quie nec ambiani episcopi dibiinet vindici«recleiicospu-
sunt praedicla fulcitur, conttnuo lector, vel noloiius, te!«tatis a!it DX,
aul cerie defensor effci lus, |)0Si tres niensos existat CkP. V. — Daptizandis consigiiandisqne ridtlibbs

acolylhus, nuximesl buic a:ias olinm suffragaiur; sacerdotes pretia nuUa pra>flgant, nec illaiionitMJS

sexto mense subdiaconi nomen accipiat: ac si modt>- q'iibuslibet imposiiis exagilire ciipiani renascent^ :

stx coiiversationis boncstxque votunialis cxislit quoniam qiiod gratis acccpiinns, gratis dare manila-
noiio inense diaconus, compleiyque :iiino «it piesby- mur {Matih, x). Et ideo nibil a prxdiciis prorbus
ter : cui tamen, qnod annuniin uttcistiiia fueraui col- exigere moiiaiitur.quo vel lauperlate cogcnte det r-
l:itura, sancli propnsiti spoute susccila dociatur C riti, vel indignatione rivocati, redemptonis siia;

pi-:(Slitisse deTolir». cau3:is adire dcspiciant; certuiii habeiites qiiod qui

• C.xp. 111. — Si vero de bicis qiiispiitm ecclcsla- prohibiia depreliensi fu^irint atJmisi>se. vel comuiis-
iticis est aggregandus tiftii i:s, !:i:iio gollicilins in sa non potius stia spoiite correxerint, peiieulum siihi-

singulis, qnx superius cumpieia-nsa shri, liujusmodi turi proprii sint honoris.

dccet exaiiiinari personMin, qiiaiituin iiiter miinda- Cap. VI. — Nec luiiins ciiam prcsbylcros ulir.i

nam religiosamqne vitain consiai c«se di^criniinis modum sunm tr^ndcre pi ohibenius ; iicc ei)isoo|>:i!i

quia utique coiiveniriitia ccclesije iiiinistena repa- fasiigio debiti siliiinet audaclerasninierc : ntin con-
i^nda simt, noii inconveuieniibus ineritisiiigerenda; "fi: iendi chrismaiis , non consignaliunis puiitiilc:>.I s

Unio({ue magis, quod sacris apiuin pos^itesse servi- adhibcnda; sibimeiarripero fucultateni ; non pr.csen-
tiis, in euruin qua-rendum e.sl ii.stiiuli-^, quaatuiu te qnolibet aiiiistite, nisi ioriasse jnLeantur, vei ora-
[al. quantu] dc tcnipore rjuu fueraiithxc a^se>iuenda tionis, vel aclionis sa<:rai sui'p!enu.e sibi inesiunant
deccrpitur: ut morum liabt le uoceaiur hoc prob tas, esse liccntiam; nequesub ejus aspectn, nisi jubeaii-

quod prolixior consuetudo non conlulit ; ne pei* oc- lur, aul sedere prsesuinanl, anl " vcnerrmd-.i \ui. vene-

casionem sujiplendce penurise clericatis vitla poii:is rabiiiaj tractare iny^leria. Necsibi iiioinineiiiil iilia

divinis culiibus i:Uiilissc''Jiidiceniur,non legi iinie fa- D ralioue conccdi, sine funiino ponliiice, siiiidi:icuiiuiii

Duliu) conipuiciniir pruour.issc compen.lia ;

quuriiiu aul aoolyiliunijiis Iiaboreficietidi; iiccprurius iiilJu

proniotiouibiis ^uper :'.ntii nictas, scx n:enses nibilo- Lilenl, si quiJquam :id cpiscop^iie niiiiistcrinm ^pccia -

niinus ^nbruganiiis : qiiunlu:i;, sicul dictum est, di- liler peiiiiieiis suo n;ol!i [lutavcriiii cxs; tjticif.iiJm,

slan* (Wiivt^iiil iiiier peisoii:u;i, divino cuUiii doditani contiiiiio se prcsbyiefii digiiiiaie ct sacra conunu-
et de iaiconiin ooiiVi;r--slit!i!e vonioiiiciii; qna.' taiiien nione priv;iri. (Juod ficri i;eocs>e fsl re;isi':iniiis, si
eat<-iiiis iiiiiulgeniia crcdidinius, ui ilii.s ccclesiis «lui- corum praoult' dcfcreiiie, liujusniodi fiicrit pr^Viiii-

biis i:iie»i;it oie i>ei!orum vt;i iiiilla peniius, vel exigiia caiio [iil. pi:i-SHiiipiioi coniprobalii, iii»c ipso eoriini
leinan^iTiiiii, niinisicri,» renoveiitiir, tjiiatcniis liis episcipo a culpacoiiiiivcniia; et uiiione v:icatii'0, si

iJeo pio|iiiio resiiiaus, io ecclesiaslicis gr.tdibu3bub- immodcrala facieutem dissiitiulaverit viiuicurc.

* id. oofi., consiilumns. * lii coti. Ltic. doosi JH<ii~r>!iui\

* II Ci.d., iji.^tine.'itti. ' lil. lod., pu.ilfjwiiiumiatu.
* Ciiaiur Nicolao papa in episl. 2 * liilra t';ip.
;i :ii| Michaelem ^5. firnxfpto seinsc.fOiiciua;.
iir.p.lameisiquaedatTi ibi abislistlisfrepanl. H.\Ri»oiN. '
Cud. Luo. iiiO, veutiubiliu.
 ! '

Sf GEIASII PAPi£ I 52
CKf. VII. — Diacoiios qucque proprlam cuostiiiii- A iila tameo si nt magunpore praeravenHa, qiiap rci?i},i

mus scrvare nsensnram, nec ulira lenorem {Nie. nisi nianifesJa Jecoloraiione non possint. Ac si ea
XVI i) paternis canonibus deputaiuin quippiam tenta- ips:), qiisB nttHa deiiiniento aliquoties indulgemfa
rc permitiimus; niliii eorum penitus suo mitiisterio creduiitur, rel reruni '
temporuuique cogil intuitiiS,
appiicare, quse primis oriiinibus proprie decrevit an- vel acceleratse provisioiiis respectus excusat quantu
;

tiquiias. Absque episcopo vel preshyiero bapiizare magis illa nuilaienus mutilanda suni,.qu3e iiec ulla
non audeant, nisi, prae-iictis foriassc orficiis longius necessil;t8» noc ei clesiaslica prorsus extorquet uti-
coiist tutis, necessitas extrema compeilai. Quod et lltas

laicis Cbri!<tiauis fjcere plerumque concedilnr. Cap. %.. — Bapiizaiidi sibi quisquam passimqao-
Cap. VIU. — Non in presbyterio residere, cum di- cunfjue lemporenuliiiiu credat iiiesse flduciain, pra:-
vina celebraniur, vel ecclesiasiicus iial)elur [al. ceie- ler pascbale lesium ei peniecoslps venerabile sacra-
braiui] qui' unque tractaius. Sacri corporis pr.£r!!ga- menliim, exi epto duutaxal gravissim! ian»uoris in-
tionem, sub conspeclu pontiiicis seii pie>byteri, nisi cursu; in quo veicndum est ne, mi.rbi cresce.ie
Lis abseniibus, jus non iiubeant excrcendi. periculo, siiie remedio saluiari foriassis aegruiao'»
Cum eiiim decreta venerabilium sanctionum nos exiiio praevenius atscedat.
quoque m^ignopere cusiodire nitamur, ac sine eorura B Cap. XI. — Ordiiia«iones etiam presljylerorum et
dispendio eiiain iila qua; pro aiicujus ut:!it:ttis com- diaconorum, nisi ceriis (^mporibus et diebus, exer-
pendio forLisse videantur l.nxanda, credanius. cere non ^ debent, id est. quarti mensis jejiinio,
Cap. IX. — Cfimquenobiscoiitra salutarium reve- seiilimi, ei decimi, sed et eliam quadragesimalis ini-

reniiam regul:>nim cupiainus temere nihil licere, et lii, ac mediana Quadra<;esim£ die, sabbati jejuiiio»

cam sedes aposiolica superior iiis ouuiibus, favcnte circa vebperam noveriul celebrandas. Nec cnjuslibel
Domino, qnse paiernis canonibus sunt prxfixa, pio utiiitaiis ' eausa, seu presbytcrum seu diaconum his
devotoque siudeat tenere proposilo; satis indignuni praferre [al. praeferri], qui ante ipsos fuerioi of-
est quemquam vel pontificum, vel ordinum subse- dinaii.

queniiym, hanc obscrvantiam refniare, quara beaii Cap. XIK — DevQiis quoque Deo virginibus, nisi
Feiri sedem ei sequi videai ei docere : saiisque cuii- aut in Epiphaniarum [lege Epiphaniorum] dic ^ aut
venienssii, ut lotum corpiis Ecclesiocin hac siblraet in Albis paschalibus, aut iu aposiolorum nataliiiis
observatione concordet, quam illic vigere conspiciat,' sacrum rninime velamen iinponani ,
' nisi forsitan
ubi Dominus Ecciesice totius posuit principatum, di- (sicut de baptismaie dicium esl) gravi I.inguore cor<
cenle Scriptura : Ordlnale inmehcaruatem {Cant. n). reptis, ne sine boc munere de sseculo exeant, implo-
Et itera : Omuia cum ordine fiani {1 Cor. xiv), Aique ^ ranlibus non negetur.
iterum psalmista praedieante : Circumdate Sion, et Cap. Xlil. -r- • Viduas auiem velare pont'ficuro
compleclimlni eam, narrale in turritua ejus. Ponile nullus atientet, quod nec auclurit:is divina delegat,
corda vestra in virlute ejus, et distriiuile gradus ejus^ nec canonuffl forma prsesiiiuii. Non esi ergo peniius
ut enarreiis in progeniei alteras, quoniam hicest DeuSy usurpandum, eisque sic eccicsiasiica sunt fer>nda
Deui noster in ceternum; el ipsereget nos in scecula [(orte coiiferenda vel inferenia] prxsidia, ui nihil
{Ps(d. xLVii). Hic prociil dubia, qui in ecclesiasiica* commitlatur illicitum.
rum narratur altiiuJine digniiatum, el in cujus vir- CAf. XIV. — Generalis etiam querel* vitanda
tute bonis operibus corda ponenda sunt, gradibus uli- prxsiKupiio est. qna propemodum causantur uni-
que distributis, cunciis Deus nfister et leclor popuiis Tef.»i, passim servos el originarios, dominorum jura
pnBdicandus est chrisiianis : ubi nemo siblmet ali^ possessionumque \al. possessionfiui] fugientes , sub
quid jam existiroet imminulum, cura et de unius( u- religiosa) conversaiionis obieniu, yel ad monasieria
jusquc gradus perfectioae nihil deperit, et convenien- sese conferre, vcl ad ecclesiasticufn famulatmu,
ler reiinendo, quod ctelesti dispensatione collaium coriiuventibus [aL coLibei.tiljus] quoqiie praesulibu»;,
est, pariier nobis ei cognoscibilera Denra fieri, et indiirerentcr adraiiti : qux- niodis nmnibus est aiuo-
tribuit esse reclorein. Nam ei si quid indulgetur de venda pernicies, ne per Chribliani nominis insiiiu-
lemporum quantilale moribus aggregata strenuitaie Uim , aut alleua pervadi , aul publica videatur disci-
pensatur: si vii3Bjam[fl/. eliam] pruposiiocontinelur, plina subverti : prxcipue cum nec ipsam ministerii
quod protelata fuer.il x-iaie curandnm, duminoJo clericalis hacobligatumefuscsri conveniatdigaitatem,
lUa nullaienus dissimulala subrcpant [ffl. subripinntl cogatiirque pro staiu militaniium sibi condiiionequc
quorum qui.-diibet, si ioesse clariierii, irerito deri- jurgari, aul videri, quod absit, obnoxia. Quibussol-
calibus iufulis reprobabiiem convincatessepersouara. licila competenter interiJictione prohibilis, quisquis
Elsi ilia nonnunquam sinenda sunt, quae, si CLiero- episcopus, presbyter, aiit diaconus, vel eorum qni
rura consiei integritas, sola nocere non valeani, raonasteriis prseessc noscunlur, bujusmodi personas

* In eodem
cod. deest temporumque. * Eurcbnrdiis lib. vui, cap. 15, inseril ei nisi ante
* noH audeunt.
Id. c.jd.,
25 annos. Iia Icgo in meo ins. cod. ; num et in ediiis
' Vox causu abesi a cod. ju$t..ei ab edil. 1:;2d el exslel igimro. .Mans:
lou.. * <.iialurt'l a Carolo Ma2[iio in capilul. Aqnisgran
* In oou. Luc. 41)0 dccit uut i« AlOis
mtchuUb.^i. ,iri!i; 7iiU, tap. L9. IlAUuri.N.
 :

53 EriSTOL^ ET DECRETA. 54
Hpudse teneulesnon rcsiltuendas i>atroi\is, auidcin- A moia , non solum de factis airocibus ncccssariain
ccps vei ecclesJasticaescrvituli, vel religiosis congre- poeniiiidinem non habere, sed i!«c aliqviaconoc ioi:e

gniionibus putavcrita applicandas , nisi voluniate peniliis succede !te, ad divintun niinisterium hune
foreiun domiouruiQ , sub Scripiurae tesiiaionio pri- remque coniexidere. Noiinullos auiem etiam in ipsis

mitas absehitas, vel lcgilinia iraitsaciione concessas, erdinibus constilutos, gravibus delinquemes f.cino-
periculura se hoaoris proprii non ambigaiU commu- rihus, non repeUi, ciim et Aposioius ciamet ; Nemiiii
nionisi]ae subituros, si super bac re cujusquana veraz cito mauui unponendas, neque cotnmunicandain pecca-
nos querela pulsaverit. Magnh quiype studns, secun- tisalieim (/ Tim. v); et liiajorum veneranda consii--
dun) beatura Apostoium, pnccavemiHm e$t ne fides et tuta (iVt(;<p»hx, xjpronuntienl, hujusmodi, etiam si

disciflina Domini bioijnhemeiur (/ Tim. \\). forle subrepserint, tara qui aiile peccavcrunt, dele-
Cap. XV. — Consequeus fuit ul illa quoqne quae ctos oporlere repelli, quam sacrx profcssionis obli-
«le Piceni partibus nuper ad nos missa rebtio nun« tos, prsevaricatoresque sancti propositi, procul dubio
liavit, noa praetereunda puiaremus, id est, plttrioios submovendos.
clerlcorum negoiiaitoQibus iniionesiis el lucris tiirpi- Cap. XIX. — Usque sdeo sane comperimus jlii-

bus imnunere, aul}o pudore cerr.entes evangeiicam ciia quseque prorumpere, ut * dxnioniacls siinit.bus-
lectlonem, qua ipse Dominus negoiiaiores e tensplo B que [o/. daesmne :iliisque] passionibus irreiiiis iirtni- *

Vtrberalos flagellis assentur e.xpuiisse {IduUh. ixi; steria [al. mysieria] sacrosaiicia tractare iribuaiur.

/«an. ii); nec Aposioli verba ieco!ei)ies, quiJsiisait (juibus 61 hoc opereposiiisaliquid pro; riie nece^siia-

Nemo nxiiilanz Deo iDipiicai se negoiiis stecidaribus tis occurrat, qujs de sua [supvie acl fidetium saiuie

(// Tim. ii); Psaimistam quoque David surda dissi- coiiliddt, ubi ministro» ipsos cui*aiionis uumuii:c iiinia

loulaul^ aure cantuntem : Qnoniam non cognovi ne" pcrspexerit calamitate vexari? Atque ideo uecessario
gotiationei, introibo in poleniials Uomim {Psal. lxx). removendi sunt, ne quibusiibet, pro quibus Chrisius
Proinde bujusmodi aui ab iaJigius post hac quaesii- esi mortuus, scandalum generetur iufiruiis [flum.

lus noverint asbiiiiendum , et ab omai cujusiii>e( xiv: // Cor. vni). Posiremo , si corpore sauciattim
negotiatiouis iogeDlo vel cupidiiaie cessaadum; aut foriassis aut dcbilein, nequaquam s^im lu con.? g^re
in quocunque gradu siat poalti , mox a cleric&libus lex divina permiitii {Lmt. xxi); quanft> magls doni
offi(nis ^ abstiaere coganluc : quoaiam donnus Dei, coelesiis dispensatores esse uon cou\eiiii, ouod est
4omu$ oraiioiiis el esse debei, ei dici, ne u.Ticiaa deterius, racme [^erculsos \al. percussos;:

negotiationis et speluuca potius sit lalroniuit (JLuc, Cap. XX. — Yirginibus auteia, sacri» lemore st;

XIX ; Isa. LYi). quosdam soclare cogaovimus, et .posi dicatuin Deo

Cap. XVI. — llliileraios quoque, ei noooulla parte C proposiium, incesta fcedera sacrilegaque misceie.
corporis imminutos, sine uiiorespecia ad ecclesiasti- Quos proiiuus aequum esi a sacra coauuunione de-
cum didicimus veaire ^ervuium. Quod sintul aniiqua trudi, el uisi per publicam probaianuiue pceiilieu-
Iraditic, et aposioiicss sedis vetus forma non recipit; tiaiB, oiunino non recipi, * sed tauien viaiicu.u dc
quia nec iitteris carens saeris esae potesi aptus offi- ssculo transeuniiLus, s: laaaenpceniiuerini, iion * ne-
eiii et vitiosam nibi! prei-sus Deo offerri legnlk geiur.
prujcepia sanxeruni {Levit. xxi ; Deut. xvn). Itaqae Cap. XXK — Nam de viduissu!» a«iHa I;enediciioiie

de cabtero modis omoibus ^ ha:C viteniur , nec quis- vclandis, superius^ iate sulficleriierqac prxdiximui
quam laiis suscipiatur in eieram. Si qai vero vel [forie leg. ialius duxlnius dlssereniiumj. Qu:c si pro-
teorierltate propria , vel incuria prsesiiieoiium laies prla voIauJale professam pnslini coMiu.^ii castilatem
ante suscepii suni, ia bis qulbus censiituii sunt locis muiabili meuie calcaveriiii, jiericuii (.sirum iiucrerii,
eatenus persevereiit, ui nlhii Uiiquam promotionis quali Deiim debeani s:iUsf;:-jtiouo piacare, **
quia
* acciptant ; satisque habec.ni boc ipsam sibi pro ni- (juxta Aposiolum; primum fidejn iT-.-tam fecerunt (/
niia miseraiione permlssum. Tini. v). Sicui eniiB, sl se forsiia:.- couiiuerc nou po-
Cap. XVll. — Dtf hJs auiera qui seipsos aijscin- teraiu , secuiidum Aposioluni , nuiiutcnus nubere
dunt, paterni canonesevidenter sequeijda posueruiu; D veiaijautur (/ Cor. yi!,i ; sic hai>iia sccuiu deiioera-
quorum lenorem sufflciat iiididisse. Dicuut enim, tione ,
promissam Deo puuiciiiic fidcm debeni '[«.'

luiia perpetranies, mox ut agnili f>:erinC , a munere debutrunii cusiodire. N<!S auiemJallbus uijilum la-

clcricali debcre seciudi. Quot^ modis oinnibus custo- queuiu debeuuis iujicere; sed »ol!';n adhoriaiione;»
dire nos convenii, quia fas esse nuiii siippediini quid- pfa:mli scinpiterui, poeuasque propuiier- dlvin! judi-
quaiu prxier ilia quse iucmorabii:b decrevil iorua cii. ui ei nosira sit absoluta cousoientia, ei iiiaruui
censere. prose raiiouem Deo reddai initniio. ravendum est
Ca!'. XYUI. — Coinpenmus eiiam Lorrendis qui- quippt!, ut de earum utoribus " actibusque bcaius
busdam criminibus implicaio^, lola discreiiunc sub- Apostolus (/ lini. v) testatur, quud pieuius [ui.

« Cod. Luc 490, abire. * Id. cod., neQuri.

* l:i euuem ood. desunt hoec viteniur. * Id. coil., If.lin* diximus uix^iCicndunt.
* Id.cod., anipiant, '. * In eodcm cod. aesu;it sequcniia usijue ad sui<i
* M. coil., dcemonis. emm.
* Cud. Luc. iUO, aut hii cerlc. ^ M. cod., acillfus quig.
56 GELASll PAP.€ I .S6

pianitis;tla in Luc.] c.Kponcre prxterimus, ne sexus A s> taroen sacorjoium jatn sinl vncahnlo nmtciijtandi.
iii^uibiii» tion lam 'ieurreri quatn adamueri videa- q>ii " delegatiim sibi leiigionis orUciiim s'c prosier-
lur. uere luoiiuiiiar, ut in perversa qua-que profauaque
(!ap. XX I. — Secoiidas nupiias sicut saecuiaiibus declives,. sine uUo rcspeciu regola: Cliri^tian» pr.-c-

iiiirc (oncediiur, i!a pusieas uutiiisad clericale si- cipiii:! fuiiesia sedeiilnr. Cumque scripiuin sii : Mi"
i:iiui- vcniic colif^gium. Alia est eiiiin bu:ii:i[ise fr:igi- )uma qui tperuit, paululim decidet {Eccli. xix , 1) :

liiaii generaiiier cooce^sa iiconiiaialiade! cl ti9»evila quid esi de laiibu» exi»i;iiinndum qui iminensis ac
diviii.-irum reruui .servitio *
dedi<aia. inuliiplioibu^ prnvitai-.jm muiibus Qceupaii, iiigenifm

Cvp. XXIII. — Quisqiiis proprisc Ueierior ecclcsiae, loinani iiiiiitiinodis iitipnisioaiUijLS edideront, qitxnnii
niillis ekislentiiius caosis, ad aliam putaverii tran>* soliim i sos videatur obrnere» se4 ei Ecclesii.s niij-

eanduiQ, iemereque snsccplus fierit et prQinotus, veisis moriiferam, si non sanentur, jnferre penii-
reverciidoriim caiionum vel ipse vel recepLor [aJ ciem? Nec ambiganl qui baic aiisi sunt ei^eiccre.
queo) profectus e.si] e;as atqut: provector cuusti* sed etiam qtti iiacienus cognita si^uenuit, sub bonn-

luia uou etfugiet, qua* de liujuMnodi prjKsunipiori- ris propvii sc jacere dispcodio, si non quaitta possii.t

l4vu prxfixere servatiiltf [Nicanixsei xvi). ce!erit:ile fesiitient, ui letiialia vulncra com}eienti
Cap. XXJY. — De monachls iaicisque in ptinui B nieUicati iie ciiremur. Quo enini more teneant jiir&

c piotiius praecepiioois hujus * piriQ digesturn est, poniiiicun), qui pooiiGcaiibus excubiis ealcnus iiyuii*

(Vidc supra Cup. S ei 3) , qtue vcl quatenu^ bis pro cia dissiinulant. ut conlrariu doinui Dei, cui prxsi-
rerum temporuinque uecessiiale concess.i sint, vel deut, poUus opereiitur? Qui qnantum apud nonMitiuQ
quemadmodum, ubi nuUius necessilatis [forte iacii possent, si non nisi coiiveoieniia procurarent, lauiuin
iiecos»iiasJ inieresse probaiur , noji nisi veius insU- quid ftiereantur aspiciaiii, cmn exsecr-bi|i ttudio se-

tuiio debeal custudiri. Quos veroconsiiierit iiidi^^nos eteniur advcrsa. Ei quasi inagis bxc rcguta sit qua
m fiti> , sacram uiercAlos es^e preUo U'gniiatem, Eccie>ix debeant gubernari , si quidquid est eccle-
coBviclos ojiort^i arccri non ^ine periculu fucious siasticis inimicum regulls pt-rpetratur, cum et si ca>

tale ' periielraii^s : quia dantem psriter et accipieo- gtiitos babiiil canones uuusquisque poulilicuni , ittie-

tem damnai o i^iinouis , qttam s^cra ieciio {Act. viii) nierata debuerit tencre 'cu>todia. £t si forsitan

lestaiur, involvU. nesciebit, consulere fidenter oportueiit scienttttn

Cap. XXV. *r, De locoruin eonsecraiioue ^ancio- [al. igiioraniem]. Qnoioagis excusatio iiulla succur-

ruin, quamvis supe<ius {C4p- 4\) (triclitn fueritcom- rit err&ntibus : quia iie&cieas [itec soien^ omiinQ /e-

prehensuia. lobisquoque petiefaclum est, quod absque genduni esty tu kabei cud. Juil. ei edit, Canou], pru*

prscepto sbdi^ apostoli^ae nonnuili factas ecciesias C po^I« icrvare quod nQverul, nec ignoiaus curavit
vel oratori& sacrare prxsumant : boc sutnus taniei iio>ie qutid gererel.

intlicio deiestabiiiiire permoii, quod iu quocunque Cap. XXVU. — Quatuor auicm t.im de redit^i

1«/. quorumcunqnc] nomioe defiuictorum, et(quaD- quam de oblal on>^ iidelium ,

proiii cujuslil et ecel :-

ttun diciiur) ncc omnisK> Gdelium , cujislruciiuneti si;v faculias adiniiiil, sicui (iudiiai ratiwn.<blli cr esl

sdilicatas sacris processioitibus[A/., ptofessiouibus] decreium, cottvenit Cu:i\ poriiune3. Quaruin sii uua
audactor instituere inenioratilur : q<ise quoni mi U\m poniificis, altera ciericniiiu, ptuperuiu lor 14, i|uart.i

acerba tam dura suui^si r«;vera Clir^slLanitatisaifo' fabricis applicanda. De i^uibus, s cui sucerdo is in-

ctus in illis regiQnibus cerius et fixus esl, et disiriciius tererii, itilcgiatn luinisiris ecc!e^i:je luteuioraiaiti

isu» 9ua:ranlui\ e^aquibtu fucriul gesia, piodamur : depemlere quanlitalem, sic tleru.s [uL cl- cicu] ulira
quoniam titrut laientibus iu liac air<icil<ae nonumbus delcgatam sibi suniuiain njiiU iusi>.!t}nlc^r nuverit

noQ exstat, in quem »ententia i!cbita proferatur; ita e.\peien(lum. lui vero qu:t; ecclesia.^ttcis sed ticiis at-

ccm nianiresiis fuefit ducumeutia eAposiius, quein triliuia luiit, buic 0(eri veraciier prjrrogaiji.,^ toc(»-

[foru quam] lunti aeelerU poscit immaitiias, nou ei- rutn doct^ai instauratlo maitiiei>Ld sancturmii : quia

fugiet [fo*U vitdbitj uilaletuis dltiouein ucfas e&t, si sacris a:uit>us desiiluiis, ii> luiruni

Ca». XXVI. — ^iiblioiniuus impatienieraudiviinus l^ suimi pjajsui imi»eiidia his dosignaia [oi.depuiatA]

l&niuoi dtvindrBtn reruin &ubil»sc deipeciutit, ut fe- couveriat. ipijam nibiiontinus ascrij^ttani paupcribus

iuiiUBit»aci'i& aU.(ribu& iuinistn:r«; feriittiur [ui. iirmeii- portiuneiii ,

quatitvis (iivinis raiionibos se dispeusasse

tur; tia et in Lw.\; et ciiitcta«}ua2 uuit niii virotuin mdiistraimus esse viileaiur, lamen juxta quod scri-

famuiatui deputaia sunt , ^xum cui non cotnpotit ptuni esl : l-J videaiu apara veiira buna, ei glorificent

exUihere. Pairm veslyum , qui in cvlis eti ( J^ait^. %) , 0[tortei

\i$o^i.uisiiiia(<in Luc.] quodomniumdeliclorum eiiam priescnti teslificatione priedicari, et boiuv

qu£ sigillatim perstrinximus, iio.ia omitis [al. noxiitr fanvii pratcouiis doo iiteeii.

rum reatus Qinui!>i et erinteii eos rcspicit sacerooies Cai*. XXVlll, — Quapiopter nec \at. ne] clerico-

qui vet isla coioniiiiunt, ycI coininiitentes niiuinie riim quispiam se hujiis olTeit.sa.* Iui.irum conlid.it

publicando, pmvis excessibus sc lavere signiiicant : iinmunem , si in bis qux salubriier se(|ueRda (ic»

* Id. ced., dedicandorum^ ^ Id. cod. addit ut eadan vix nouer ferre postit au-'
* lil.cod., p.7ric diffena. diiut si reverUf etc.
Id. cod., vemlcnie. ' Id. coil., (U-ln!uu-.
 :

57 EPISTOL/£ ET I>ECRETA. 58
proiiipbimus , srve qprscopam , sive prcsb^termii, A quoniant prosedis s{m»iolicae pnneipatu, cujus s«>i<«

sive diacoiiuia videril exeadente.nt , nm proiiiius ad iiciiudo deie)j^.«:a divniiius cunctis debeiur Ercii^site,
aiircs iioslrts (Jererre curaverit, probationibus dun- tws vi.viinus, «4 vos staiis in Domitin, niagnisqne
taxat coiTip&ieiiier exiiibitis, ut iransgressoris u!tlo giAuJiis iiiump^")*^' Cum ubiqud lerraruin Douik
fiut, et c:eierts inierdictio deliitqueudi. Sui [at. Sie] iiMin Sab.^uth seiueii purae o<inres9ionis reliqtiisHe
Toru inodis oiuiiitms erit unusquisque pontiticuin or- eogn.tseinius, qtiod non iit peirosa d«veiiieiis, a^iti
dinis et hniK^ris elisor, si cuitiuani clericorum, vel teiitatioiiis exaruit, neo vise proxiniutn ceciJit va«
Eeclesi;e totiiis nudi<ui iiaec puia?erit suppriniend.i. cflniilms inimieis exi>n«iiium ,- nee in spinis irruit

Data V idus llartii (anno Ghrisli 494), Asterio cl sutToeanduna , ced ih bottam tePrem piae devoiioiiis
Praesidio Yirio ciarissiinis coiisuiibus. Et aliti maau vestrae coolestt lactione \at. sation*] dhspersum \u

Deus vos iacoluuics custodiat, fratres carissiaii. trigesimum et tejiagesimum fruettim cenienariuin*
que profeeit, proleciinneiuque scilie«l frumenti do*
KPiSTOLA X.
niinici mysiiea looutiune dusi^i>an&. (juapropter ex-
AB EPISCOPOS &iaiii«>
suitantibus aniniis con!iiienliu6 inciiamus, ut ab^
EcclesltE fucullatis ab npisiopii^ clerieis el pauperibug
diilribui debert ; diceceses \>fina eccleiim ab ejH-H Kutychiano) pestis ineursu pectora ve&tra sapienter
coprs iriginttt ofntos possessa eis non auffrenda, B inteinerata serveiis : quuDiam jatn qui perstMrat
Geiasius Ronianx Ecclesi» episeopus dilectissimis uiqm \n fm&n, kic aalput erit {Manh. %). Domiitns

et iii Chibti cdriiate unanimiter coniiexis frairibus prope eti, nihil toiiioiti sifis { Pliiiip. tv); siquideii)

epi>copts <iui in Siciiia sunt consiituti. majorest quod in nobis estquant qiii in hoc niundo,
PrapsnluiQ auctoiitas uosironim eaiaa»Tii, ut fa- refnuinque Domiul inira nos (eiiam Scriplura [Luc.
cultaies ecclesiie episeopi ad regeadum liabeant po- xvtil tost^Hile) sit cenuin. lii autein ab eorutn qtti

tcsiateni; itA lamen utviduanim, pupillorum, ntqne in Cfrore sunt po^Hi, noxia socieiate cave«ttl!>, ruI-

panpeium, nec nun ctericorum slipendin distriiHtere iiim talibus communicanteiii ad vestrum reciptaii»
fleiieant. Hnc eis etiam sutiiimiis dori , quod hacte- qualibet subrepiione consortiuiii : quia sicut iti una-
nus decreiinn es-t. Retiquum sibi episcopi vindicentt quaqiie ]i:eresi cuni pravitaiis uurtoro Hiimiiato sne-
ut (sieut anie dixtiniis) perejpditoruiii alque capiivo* ce^ercs ejus ei compiices aiijue Kiijustnodi secta-
rnm largitores esse posslnt. [Ofibus poiiuta coniinunione pi>>rmixtos caiholica
lilud etiam adnecti placuii . ut si (quod absit) Ta* vitare debut inidj^ritas. ita cum Gnrycheie Dioscorns
ciiliates ecclesia>, nec noii et diceceses qnae ab aii- siimilque Timothcus jiilurus et Peirus Alexandri-
quibus possideiiiur episcopis, jure sibi vuidiient, nus, ejusque coinraunicator Acaclus. nec non etiam
quod (riccnnalts [nt. trlcennariaj {exconcluait, quia C AniiocheiiuB Petrus, eum suis &unl om.iino partici*
et flliorum nostronim principuni Ua emanavit aucto- pibus abdicandi. r^ec quisquoni, etiamsi pravitalem
riias, iil uUra trijjiiita aiinos nulli iiceat pro eo depouere se promittat, ruciiiindis lamen iioniiuibus
iippetlare, quod legum (empus [al. inlela, sivc re- eonsentiens peiditorttm, vel eadcui reeiiantiuin ini*
gul.), aut poiius iaut.ci.i! cvclusii. Data Idibus Maii, nimeioiinnuniune discretusad iinniacuiaia s-aeriie»

A^teiio et PrxsiJio viris clarissinii> coiiSulibus (aono giis ovilia quibiisetijiqiie ino«lis dst pcriniitendus
Cbri ti 494) ». itiirdre, ui Eecie«'.a Dei nastr: ,
qita: maculam rtigant'

EPISTOLA XI. qae noti sustinet (Kflies. v), inviuiata pefmaiteaU

AO EPl^OPOS IiA.BnAM£ ET ILLVI^iCI. Ab.Niiit ergo a tideiibits Ciirisii vipet~<e eapilia dir»

evmniercia, et procu! a eai'e:«tibiis pascui:» mortilsra

Conmwidat reiigioncm; Tliessalonicpnsemet}!"
eorutti
vonenn pellaiitur, ui b:»<'itt»ris aiimoiii^ panis iitius
scopuni:^ qui iui reticotum muiinu d^nmare recusuvH,
apostolictfi sedin canii/niUone priiiatim esse, el Aru- qui de coeio descendit {Joan, vi) , lideles tianc siw
cium vt excoiuinuuicalioiie uiortuuiu iion i.vsie at/- ntenies ad vitant perdticai yeieMiann
tuivi bi'jni/icai.
Qu.-e ut inutiia valeantus exlioriatiorte pn>spirere-,
Gelasius cpisK^vpu^ nuiversis episcopis per bAr- dei opeiam vrsira dilcedo ui sustiiiatein vesir» cari*
d.^iufim [in ^7. codd. iej. et Daciani} sive per llljTi- i) tatis opiaiam , et fidei commnnis insiantifl nubis
cuia coa>t:tutis. frebrius ripetire non dcbinat, quatenus aileniii» nos
Aud^enles orthodosadt vesin» diiectionis iii Chrisio insiruetionious excii<»nies, legilLniurUin Duniim' »-
Constaiitl;>ni, atque iia vo.s anuqii^e 6dei coiniini- eerdoiuin possi;nus inventre in*rce*iem. Per vicifi:t«

iiionisque siuceroe iraiiuioiniiu» luti^rtutt^s, ui u>en- qno<iue provincias liajc eaJesn paiefacere vestni ca-
loiii Clirisiiana' iiediiaiii vetiiali iiuJatenus iiifceeriiil riias vigii.tiiier iiisisiai; ut ei (lui oatiioIicaD commu- ^

prxvarii-atorum Ticiiia cuiiiagia, iiiagnitic.-tvim.is Do- liioniii siitoeritate siiiii»istuii(, euinprteniibnj robn-
ininuia, cariiateinquo vcssiraui inissis liiieria alio.jui rentur allmitiits; ei qui fot^iian ab hujus i>eetiiudine
t>«r religiosos viros lilius iiosirus Cyprianunt atquu dHviai-unt, ad integriutem doginaiib Ciirtsiiahi sr.f
Macariiiin diacums lota cottiis a^iiiilate curaviiiitis : liibribiis inoiiilis reducaiilur. Nuveril auiem vesira

' In meo ms. Buclianli coJ. lib. viii, cap. 46, lioc /M»7?rt observauone permanxerwit . Simiiiter auieni tir-
deci>;tuin laniuain ex episiolu Culasii ud b>iciiK*i)6cs yinen r,ul>e>e proUibemus (jxtaa ttnnis piurimis in mo-
episc4>pus c:)p. H a(ce|ttuin ailcnui' .Vi,'/»« vtdunn (id :
nastiirni xlalem pereg'>iie coriigerii.
KV.pthis l};tniii\- puliiUhr qUiV reliijiOiO ptupijtno iiiu-
58 CEIJ^SII PAP^ I 60
fraieriiltas Ecclesiac Thessaloniccnsis antisiiiem no- A oionemqiie cailiolicani revertaniur : secundutu rc"
slris adliorlaiioiiibus Sjepius inciiaium , coniagia gularura tratnilem paiernarmn, loio cordis afleclu
comnnunionis externae auaquam declinare voluisse, venientefi, ei plcn^ caritave su>,cipial. D»ia ui nonas
iiec apiid no3 iioHien Acaoli, vei cieierorum similiuni Augusii , Asierirt el PraRsidio viris clirissiiujs coii'

perfidonim, hisque connnunicanlium congrua pro- suiihus (anRG Christi 494).

fe*siono damnaiise. Qnripropier eam communioncm EPISTOLA XII.

sedis aposiolic.e non recepisse manifeslum esi, quo- A9 * XOtiiVa ARRLATE»SEM EPiSCOPrii.
niam iiisi piiris sensihus et ab omni nefauda socie- De episcopatiis sui primordiis.
Iditi, beaii Peiri aposloli nec possumus hec debeains Mutuam cariialem cttm fide caiholka reilnendam esse-.

Eccle^siai prifihere commercis. Propierea cautius m»net,

agendDu) esi cuui prieraio iic catltolicis mentibus, ut Diieciissimo fratri £onie Geiaslus.

fiat, apostoiicae sedis reconciliaiioue suhrepat; quam Intcr difficullates varias cppiara nos reperis<c
sicui dolosis artihus failere et circumreQire nou graiu!a:nur, qua per divbaiR grailaia sedis aposlo-

pra?vaiel, iia sub cujus non poles'. obiinere aiicto- licx regimen nos adisse pandentes, pi-xtermissuiii

riiateni qut)(|ue noslrcira, quae ad Dalmaiiarum est fiiu cum tua misceremus fraternitate sermonem , et

diicttia poniifices, etiaa» ad vos credimus dirigeii- Bsaiutafione directa, mutoa caritaie soUiciti dileciio-
drim, quaienus iu Terilaie caiholica, sccuuduoi nls qaoque luae prospera qua^rereraus. Quanto enim
furmani iradiiionis autiqu» lenere nos consooara totius oviUs curatii, Cbristo Domino deiegante, su^
Dovetiiis ubique senleniiam. Si quos vcro nnvos di- ceptam B. Peiri apostoii gDhernatio p.i-iocipaiis utii-

dic^riiis moius exsurgere, nohis fraierna debetis verso gregi debet in orbe terrarum , Unto piotaiis

goiliciiudine resersre, qno stihinde, qiiae Patrum aifeciu caactas Ecclesias earumque rectores aiapie-
reguli^ congruant .. prxitanlc Domino, remedia pro- ctilur, el inter diversos mundi lurbines, si paterna

cureraus. fide vel Iradilione firmher peiieverant, ubi primurn

Nccqulsquam omirmovohis porsuadeat Aeacio prsc- facuXas anriserit, et Quaerit anxia, et gavisa cogno-
sua crimen fiiisse laxaium quia qui
varicaiioiiis scit. QuapropJer, rrater carissidie, insiaHiius reli-
,

posiquam ia coliegium .'ecjdeiis pravilaiis, jureqne giosis viris ftliis nostris Euphronlo preshytero et

Bieruil ab aposioiica communiaae secludi . in hac lUs Uuio viro religioso, qui ad llaiise partes ad pre-
sadeai persisiens drannaiioiie defuncius es-l. Abso- vldepGam congregationi sancix substantiam cona*
luiionein quam snperstes nec Mua-sivii omnino, nec rnearant, remeaDtibns ad propria. silere nequivi»

nieriiit, nmriuus ]am non poJest impetraj-e, nius : sed oicni -

voto dilectionera tuam duximus
siqiii-

dcm C adrnoiiendam, quatenus el vigere apud nos aiierna

ipsisap..ssc;Iis Christi vocfedelegaram esi : Qute
ligaveniig super terrmii ^iscera gratice fralres, ei coepiscopi nosiri per CaJlias
, ei qiice solugrius super terram
(3/rt/;.'i.xvjii;.Ca;teruui jam de eo qui iu divino est
consiiinii , caritaie lua vulgante, cognosceret : ei

iudicio c asiituius, nobis fas non desidc-anubus omnium per «{uos lua c^triias volais-
esi aliud deceruere
praeter id in quo euio dies supreivuis invenit; aique set , referret rauluo sospiiatem , constaretqne Ruila«

ideo nisi ejus nomii;e reltsiuto, cieierisque consor- tenus quantumiibat sscculo deirahente diveili, sed

tiitus hujus errurio, CisiB nuilo prorsus eoriim par-

eatborieam professionem manere semper ubique
ticipare dobetis tnensa^ dorninicce puritiiLem, conjuDciam. Dominus te incolumeoa custodiat, frater
quam
majores nosiri sem.per ab hiei eiica magnopere ser- carissiroe. Daia x calendas Septembris, Asierio et
vaveruni p ^ilinione discretam, ScJ ue([ue vos quis- Prsesidio viris clarissimis consuiibus (anno Cbristi

jQue circumvenire 494).

perteniet ijiiod dicai non de :

rciigione, sedde mofihus esse certamen , vel apo-
StoHcara sedem non causam conimunionis catiiolica
fidcique tractsre, scd iiijuriam dolere, cur
Bb Acacio fuisse cci;ieaipia; quooiam baec et
modi, quaienus simpiices cuoiiue decipiant,
*^
m errore sont positi spargere non qaiescunt. Videiis
enira, sicut supra jam diclum esi, per nomina
prasvaricaiorum , si, quod ahsiii
landa credaniur, simui et contagium prxvaricationis
induci, Sedes auiem aposlolica
tumeliara dolet, sed fideni defendil,
sincerara, ut iiodie cuncii qui in ejus visi sant pro-
rupirse despectum, si ad integriialem fiiici coramu-
IN SEQUENTEM EPISTOLAM PRiEMONlTIO.
Ephtolce liHJui Gelasii ad Dardanos forma duplet
circumferlur, altei'a brevior, alia vero hinc inde anipti-
vidoomur ficata dijjvsior. Pro v.traque slant xeieres niss. ccdices
iiujns- veinilale ei antiquiialepreesiajites. Yenislissinii uiinivr
hi (lui
^ '^^^^'^'^^Veronensisei codex canonicusyetusius a Qnes-
'
nelle vulgaius brcvtorem praifeTunt. tuniorem exhibrt
t>elusti$c(ma colleciio Avellana in Vadcana bibliotluxa
sertala; quin et Facundut Hermianeusis ex ea testi'
in ecclesia reci-
nwnitim ullegavii iib. v. ctxp. 4. Hirx ualum uucloruni
di^sidium: nam aiii auclioreyn inierpolalam judicant,
Sincerilatem uni epiticltv brevivri vihdicanles. Bnlle-
in iantuin non con- rini uuanique sinceram arbilruuiur in Insscrt. de An-
communionem iiq. Coiiecl. can. part. 2, cav. , § 5, raii CelasiHmH
prinio .]uliem bretiotem scripsisf.e ; lum secundis curis
aui'am rvu'ijasse ; id veru von unico exemplo nh nnii-
quis pr'.esiiium demonsirant. Vide ilios in Admonit. ad

« Hanc inscripiionern illr.&irissimus cardii-alis (rnovit. Ideoque relinquendara essc punvil mscri-
Biiroiiius roenuo-.am esse putat, quasi tVtsarii» non p::oii(!fn epistiil.e h.Tsic, qu im priore cililiouft lolion-
yftoiiio srripta ftierii ; vermn ea^ii q.iaui a Fciic«i ili dani os.st' j>.dicavii. Spcro hanc nosMara recouoiiii»-
ad Cesarium 8criiii;i(;i supr;! recensuii in rcco«ni- , iieni Af.'n:i!njiii scrijplori pe»giMi;:m fore, ubi de ea
lioiuhus lomi decinii a Fclire iV daiaiit cb^o rceo- lCili;»: l.l'.l\> fuont. ShV. tfi.Nft-.
 ; ;;

61 EPISTOL.E ET DECUETA. 62
il S. [.eonis, n. 10, 14. Venetus Labbei ediior
epist. A aposic-ica sccunuum ScripJurarain iraniiiein pnrdi-
ampltorem dedii in s«a coUeciiOHe siciniuis tamen in ,
caiioneiiique oirtjorum facia seniel congregaiione
adnotalionious diiiqeiner iocis, r/fei in ireviori epislola
sanxeruni, iiiconvuisum vciueruni deii:ceps iii-nnitn-
deiidaanlu.r. Cum lainen ipiam brevioris epislolce for-
niflwi miftus per,mcue ihenie conciperc lectorea valenn'. ; que coi.siare; nec in ^*
eaiiem tausa tleriiso qu« prse-
hine operee prelxum me facturntn exisi.imavi si ialiori Tisa fneriiit reiractari qtifil.bet recenli praesumpiione
Yeneta reprccsenlalur hu.c a
epiilolce, sjualis in editions
permiseruni; sapieniissiine * praevidentcs quoniam
me inlegram ei.iam hreviotem subjurtijaoi
translai(e
escripsi eero iilam cx Codice canonum ecclesia)>licorum 61 docrci;! salubiirer cuiquaiU llcerel iter.jre, nuiluin

ttQuetncth mlg&lo cap. ^0,juxta recensionem Baile- coHira siiiguios quosque prorsus) eriores stabile |.er-
riin.ruM.
sslerel Ecciosia; con-^tituium, ac sentper iijdem fu*
• EPISTOLA XIII.
roribus retidivis [.al. furoris resiiiui 1 onuiis iutejfa
* AD EPJ^COrOS »ARI>AS!;E.
Acacium tolius aposioticoe sedisjudiciojure aamnaium deiiiiiiio uirbare:ur. Nam bi limitibus eiiam prx:i\i»
osieiidit. positariim seinel syuuiialium reguiarum, uon cessuut
' Oclasius ^ episoopus nrbi!» Uu:n:e ud DaniaiiOa. elisje pesies resumiJiis cenaminibus c«inira ionJa-

Yaide iniraii sunius quod \esir3 diiiciio quasi uo- n«.°iitim sese Teriiatis aitoilere, ei simpiicia qiiaique

vam ' veluii difliciieui qr.asiioneui, el adllfic iiinqufiin cor-la percutere, quiii fierei, si suL>inde fas e?sei per-

inaudilum quidpiam nosse desidei-ai, qnod Euiy- B liiiisinire conciliuiu? cum "^quamlibet illa 1>/. iliius |

cbianie pestleniiae communicatoies , no»i liabenies nirtnifesia stlveiiias, iiuiKjunm ( isil quod perniciosa
quud pro .-uas perdiiionis obsiinaiione lespondeant, depromat " et-fais.iluSi ** tametsi raiione vel autto-

frequenU jam latione convicU , misera [al. sola] riiate deilciens. soia tamen " conteniiofie nnn cedeiis.

coulentione submurmuianl , noit quia sil aiicujus Q>ise majores no>ir; diviiia inspirati'ne cerncntes,
'*
momenU quod garriunl , ^ sed quia non invemunl cecessarie praecaverunt, iitquxcontra unamquani-

pcnitus quid luquantur. Ubi magis eos qui caiinilicis que hx-resim coacia \
a! . addic &eme\] synodus pro

seusibus insUtuU .sunt, adhuc haerere ' miramur, fiiie, conniiuiiiosif» , et veritale catliolica atque a{»o-

qitam illos qui a vcritate excidenmi, et ab antiqua stubca promutgassot, nou sinerent pos^ Uxc nuvis

Ecclesise trauit;one sunt devil, profanasque vocum retrdCtatiuiiibus niuiilari, ne i ravis occasio praebe-

ooviiates, et ineptias cauucx perver^itaiis ® oijtea- reliir (iuoe medicifialiter luerant siaiuia pul»amii

dunl quibus .eo^vesira diiccUo retulit jaciitare. ged oucioi^e cujnsKbel insania;, sc pariier err:'rQ
,

Ideo Acacinm non pucKorjHredaranatum, quod nun damnalO, sufficere jiidicarunt, ut qi.i.^qu-s arK|uand<»

ei iusuper hujus eiTOiis c^miinuiiicaior existciei, principali

speciaii synodo videaiur fuisse dejecius ;

genien:ia damnniiuiiis ejus essei oLsirictu? : quoniam

demenUam suse vanitaiis accumulaut, piitrilitcr ad-

jicienies pracipue poinilicem regiui civiiatis. Qua- C n.iuiifeste quilibet vei j.rofessionc su.i vei con-niu-

propief siultitiam rcspuentes inanium queieiarum. 4iioiie posset agiiosci. £i ut [al. addit brevitaiis

percurrere vos oporiet ab ipsis beati» apc^tciiSi cansa I

priora lai eamus ,
qua diligens innuisiicr

radei ter quoniam Paires uostri ea- (acile poterit ve^Ugare, Sabelliuin dumnavit synod.is
el ccnsiderare j

Ibolici [al. addit videiici^t j

dociique pontiOces in «ec, ui scciatnres eju^ postea diui.iwreniur, nece.^-o
uiiaquaque b^resl quoliLet tempore suscitata, quid- fuit .shigulas viritim fcynodos celebra.i, sed pro te-
quid '^
pro Vf ritate, iro communione catboiioa aique nore cnnstilutionis antiqu£ cunctos qtii vei nraviiatis

• H.inc epistoiara circularem esse, eanique omni- ^ Eupiiemins ad excusationero Acacii (iii^eijai, ::•-
bus onbodoiis hxreiicis et scbisinalicis episcopi.^ siim synodali jiidlcio m.-ri iuisse tOiidemnaiMm, adPM-
redditain voiuisse, patel in fine bis verbis : liecie que nomen ejus e .sacris tabulis nequaqiiaui i*\!.iiii-
autem [actet vestra dtiectio, ut isla quce scnbanus^fia' gcndum. Qiiod S; de uiiivcrsaii et oacnmenico i-diici-
riter calhoHcis et con'rariu sapienlihus innolescant, lio inlenigat, veium est; si de piovinciaii syiiodo
eic. Causam
scribendae episiohe praelKiit Eiiphomius -accipiaiu!-, faisissimun» es.se consiat ex iis iju.e su-
Constantiiiopoliianus episcopus sciiisinaticiis, qui de- pra noiavinius in notis eiiistiiiarunj, el (^oncilidrum
fmicti Acaciicausam iniquani et iinpiam talsislcxii- ilointinonin» sub Felice 111 babaorum. iUniversali e.l
bus ornans , conatus e t OrJtnt;iles coe[isf opos a cecumenico confilio su-que potuil nciiue debuit Ac.-»-
coniunctione sedis nposiolic.-e avelltm;. Ut ergo ciiis danmari. Orienlali-s opiseopi omnes iere At-acii
siimme periclilanti Orieinali Kei iesiii; sucrurrerei, commuiiioiie poiiuii fiitiant, aiiedque nitiv(;rs3le
banc prolixani vnide al«|uc ilis«.-rtain epistul;im, ()ita coiicHijifii «»beri nori polcr •l. Et qiiia sidius poitlili-
Aracium sedis apnstolica) jndicio jtue diiuniaiuni -q cis Roir.an« senli-jiilia (ianinaHini e.sse Sufficiebal, en-
Skv. *^
esse osiendit, adDardanite episcopos iransiiiisit. di;n. i:i!iver»Ii el lecumcnico conciiio opus non erax.
Bl.MUs. Si:v. bl.N:I.S.

De hac eplstola cotvsule cl. Mnflciiim in prailatione

' * CoiL Vtiron., ct tclnii.
ad siippiementurn Acacianum {l*iiirol. lcm. LYHl, * Id. Ciid.. urc invciiiiml.
col. 957). Collata fuit cimi pt^rvcliisto codice Veio- ' Id. cod., murisurant.
nensis capilnli, niille, ut rrediliir, annoruin a Fnn- ' Id. ciul., oblendere,
cisco Dlancliino ojusdeiii capiiuii canonico, ei bbiio- *
Id.cod., pio fide, pro vcrttate.
lliecaeciisiode; cl in eo hoc esicpistolx .".rgnmenium : ^ id. cod., ncc in liiic eadem.

Incipit rationis reddenda! Ati.citim a sede aposiolicu " Iii. ood., pcrvidenles.

conipetevtcr fuisss damnatu i; titnlus vero . Dilectis- '* lil. cod., qtirlibct.

simii fratribus iinioersis episcopis per Dardaniam catt*' " In cod. cod. dcest ei.
slimiis Gelaaivs. .
" bJ. cod., ei ii.
'^
* Alias, dilciliisimis fratribus tniiversis rpiicopis Id. rod., intenlicne.
'* (jHid .ulu t'jr(/uu^.
ler Darduniuin constiiutis Gelasius. id. cod., ul contra.
 ,

(ti GELASII PAPii. I M

«lliiM vel coiDiTiunionis eisiiiere fiariicipes, univrr- A «e se a eorpore ealiioliex unilaiis abscinderei : ai-

sals Eerlesia diuil esse reiuun.iu$ Sic propier roulqiie qnoniam hunc Joannes sccundx stidis :iniisie8

l>las(>i<eiiitas Arii lonna riiiei comtiiuuionisque ca- |[ravibu8 puisarei objecti$, ad prini» sedis aiulient^n

ilt<»itca'. Mcujio prolau cottveiuii, Ariauos omiitis, cofaortatus est, vei venire debere vei miitere. Licet
v«l ijuismiis In iJ.ioii |)e&ieiii, sive ' cousensu sive enim synotlus iieranda nonessei, tamen cniignierei,
ciMiinujiiioae oecHieiii, siiieieuaciasione * coiicluiit. ut cujnstibet civitaii&episcopiis priniae setiis jndiciuiu

Jsic EunoUiiujii, MaceduiiU n , Nesioriuni, S)noJi»s non vitsirct, ad quod coiivrncrat secun<1.'e ^edis aa-
senieS gesia coiuiemnans, ::lie!'ius jid nova eoncilia iiste», qni i:isi a pritna setie non posset audiri,
veniis naii sivii; sed uiiiversos quocunque niodo in '* prxci|iue qni prxjudicntis aniniis nn!ia symulo »
* haec consoriia recidenio?», tradito sil)i iiiniie syuo- Grnccis fuissetesclusus; eiiatn npudeos causain siiam
daii, reititavit Ecclesia ; nec utii)iiani i-ccie ct^si»isf:e oec posset omnitio dicere, nec deiierel : quia ub iu-
maniiV^iuin esi, qnaiiljet nece^siiate cogenie * novis fciioribusopiscnpis poiior, nisi a prinia sede(siciii
jinsibiis, quae iuerant&u^ubriier tonsutiUa, lenveiasse. dictmn est) vel di£cuU poiuisset , vei si ita la io

[«/. Non auiem nos biet j)iuria»os, ele.] Froplerea posiulasset aduici etiain cimais Orienlaiiiws epi-
lempetiiaie «fuoque per^eeutiouis Anair.e piurimi sconis cuiQ ipso Acacio iii Peiri communiouAm recl'-

rattiulici sueerdoteii de exsiiiis, pace rcddita , respi- B deniibiis cum secundae setlis episcopus caiiiolicus ab
rantes; [«/. per ceria» piovinciiis congregaiis secum externui cominutiionis iiouiinilnis esset nnllateniis

lratrtl)us ecclcsias coni|)Osuissej sic cum cathelicis judicandns. S>>d Acacius non solnm despexii satis*
iiibiiomiiius fratribus Ecciesias coinposiiere lurbatas, facere postulalis, vfruiu eiiani ipsam legaiionem se*

ut uon tainen iilius syn(^:di Nicenai qiiidquid de fidfi dis apnsioticie hlandiroentis, prxiTii:8, perjuriisquc
et eominuuione caih' liea ct ^ at ostolicu deGnicrat dcce|iiain, iinibus ei cuiu impeialore proroisit, inte>

immuiaient, ncc nuva qiicniqnaiu prol^psum daiit- gram prxsulis aposioiici caus.in\ de oniiiibus esse
naiiune prreeilereui, sed iiilus lonore decreti, ^uisi sorva^iidatn Petri comrounione polluiaiu redire per-
rcsipiiissent, censerent [ui. jndicarenlur] esse dam- fi.'cit» in tunluin sedis aposioJice despiciens pote*
jiaios. Quibus conveitie<\icr.( ui dictuin cst)ex pa- siateni, iii ijoii solnm ejus aucioriiati non cedcreti
lerna tradiiinne perpensis , coniidimu^, qiiod nullns 80.1 eliain potius in consurtium cummunionisdxternaB

iani veraciier Cliristianus ignoret uuiusctijus(|ue sy^ pcr iegaios snoB niteretur abducerc; fierctque apo-
ntidi coiiSiitutum qiiod univers^dis Ecclesi.c proijavlt si(»iiox: sedi neces^itas eos ipsos qnofdirexerat sacer*

assensus, ^ non ah.^nam niagls exseqiii sedem pr« dctcs iioniTe parittr et coniinuni <nd privare, n«
cxims oporterc, qu:im priinann qn% et unamquAin- laii c< nlagione videretur infecla, satisque inonstrarei
qne synodum sua jiuctoriUile condrniai, et conii- *-' non >& Acacii sptcialiier odisse pfrsonam, sed rc-
ituata mod(;ratione cu>todit,' pro suo scilicet prinei- spuere ftedcr» perditorum : qu» eiiam in suis pouti<
palu, (fjem leatus Peirus aposiolus Doniiui voce ticihiis dcie^tata convenienier hurrcret, uihilominus

[^rceptuiii , Ecciefrii) iiihituiniiius subsequente ei ie> autem iiiieiis suis Acacius indicarat; et in Alexan-
nuit st-mper ei rct^net. ii:cc «ium A&tcinm certis drini Peiri se communionem, quein expetitu Sfdi.s

comperis£ci indiciis ^ a coniiuuniond cuholica dc- aposioiicx auGtoritaic exsecutor ipse quoque dain-
viasse, diutiiis isia non credeus, quippe qiit^m nove- naverat, siue ejusdcm apostolrcae sodis consultiUionc
r:it cxbccutorem sa;pe necessariie disposiiiOiiis su.-e
promptissime rccidisse , ei accus.«uonem Joannis
conira liaTeticosexsiiiisse, per Uienniiim ferc liitirris
laudesrpie I*etri proprio sermone defcrre. De qnibiis,
d('Stiiiaiis euiudem moiiere nun dcstiiit, sicul (ier di-
si utique coiiHdebat inagis vet venire , vei mittere
versosmissa^ frequenter scnpia tesUiiitur. '*>— Qui-
dt buisset, ui et prxscDtcni de mcndaciis quae dice-
bui> illc cum dcbito [al. tanqiiam debiiol silentio diit
b.tt posset conruiare Joannem , et prxconia Petij
iioii responiierc propoueict, episcop;iiisi{uoqiiedirecta
qii% digesscral rationabililer allcgaret quod cuui
legatio i.'sl, ac nibi! oniinus pa^inadestiiiaia q>w pn-- ,

inonerel eiitn suoruin ante meniiuisse gestoruio. ci qiiie minime feceril, satis evidenter ostcndit, nee Joan-

prtmiluspro tidecalbolicadcsiiiiassct, opottererespi- nem sc posse coiiviinere, nec legiiime receptuni

c«re. Conieaiaiis, et biandienuo pariter cl minando, D {'eirunt ii.>l>ere riduci.un perdocendi, solumqtte sibi

* Id. cod., sensH. ienlio niliil respoiuiere ^itopont^ns tundem ntiqvando

- Itt. roii,, coiwltidit, miasis lilteris priifitelur se Alexnndrino Peiro, quem
* Itl. co.l., i» iiiis oiaii/iieuilas. expeiita aposhliciv fedis aucloritaie exsecutor ifae quo-
* Id. Cdd., H(jvilt'r. que dumnaiat. abaqne sedis uposloUcoi noliiia cotnmu-
^ Dcesi Amjiiolica in eoilfin cod. uioHi^ , permixiUiU : hcali autem Pelri iedea, quoi Alc-
* Id. ccd., )isi rcsiptussei , judicare damnatnm, drinum Peiruin luYttummodo dnir>nu.Me, non etiam sol-
cs^eiqiie coiiseiinens , ul uld cvrrttjeritl , danitiatioHi visse nooeriit, non itcepit' alnue ideo iie per Acariiun
procul diibio suiijucerei ; qulbus, cic. iii l*etri ronsoriium liucerelur, ipsiiin finixiue a sdu
' Id. (od., niiUam.
connnunione s.ti>>mooil ei mMllitnodis irai^sqressorein a
Iii. co;'.., a i'erit:it'£. sua socii-inle fcrit (dicinum. Hic si examinano, fic. —
* Itl. <<'d., ]'um\i\uriter, Nt>s p:irciilhesi signuni •-, ui ina^is piMsptcuuni, suU-
'"^
lncUi.sa pirepihe»! p«»r dn.is fermo paginas dc- s'i(i!iiiiii.'*. tiiiiT.
siiiii iii ciidict^ Yoitiiicnsi, coruiiiqiie loco sequeuiia " Fojle ciun jncecipne. llxMVii^.
tjiiiiiiciuniur : Qmbuii tllc primuin iuniiuniu dedilo n-
65 EPISTOL.fi ET DECRETA.
monsiravil inesse proposiuiui Ixcerandi catliolieos. A judicium af>o«tolatu» ad«sse cortiempsil ; nec poientt
lia:rclicoique lauUiindi» «esixiue evruiu potius, quos «ilra diilerri, fie, stcut dictuiu esi, .iiiiii|ua iiliu»

laudaiiat, docoii esse peritcipem, (luain catljolicf»» conimunione dui*ante, eum sese Jam sociasset esier-'
ruin, q^uoa nitebaiur ddootorarc, caii!»uptem : tuliiqtte fue, sedes quoque »posio!ica per eum |>ei!uerem]t
Je se ipse judiciuin, cum dafnnati tioiDiitb cointiui- «outa^iis perridorum, dignumque^ essel vel pniivAri»
oioue polluius, dainnalionis ejus facius est pariiceps. eaiorem, ve) coniempiorem judidi coinp«teniis, nHH
Ita et sedes aposiolica quod ad nece«saiiain diligeif nifesiissirne scilicei de siio nefotiu desperaiitem, i
tuiiR resp ceret nil odiisil, et iVcftoius secuudum fer- caiiiotiva alque aposiutica iniegrilate ei communiontt
maui synodi CiiaicetlQneiisis, qua error cui coinmu- secludi. — Hic st examiiiatio queerilur, jamjudicio noi^
lucavii elisus est, sicut de hasreiico bomine scripiuni erai opus; * posteaguain et ttiterissDisipseeonfessus
esi , £uo Judiciu condomnatus ap|>aruit ,
jusieqoe esr, et ad legitinium judicium vacatos adire perti-
sedes aposiolica, qux utiqu«8e Alcxai^drlaum Petrum muii, 6i aiHturilaiis pondus inquiriliir, Cttalcedoneii'

daniitasse, non etiain solvisse mein&rat, ne per Aca« sis synodi * tenor cuni aposioliea sede conseniieiis,
eii prisiiiiam communionein Peiri quoque colle^iura, et iltius deGnilionis cxseciitio reperittir condemnaii
cui Acacius coiunnMiicaverat, inciderei, ipsuin com- illic crroris comniunicator efhiclus : prsefixa; niliilo«

peieiiter Acacium a sua coiDmunione submovit. Qna- g minns ibidein panieeps damnaiionis " apparmt, quo^
propier uirum errori vei prsuvaricaiioni cuniainnica- iiiam idem ipse eiror qui semei est cum sno aucioie
verit Acacius ,
quld opiis erai nova discussioud dainnatus, in pailicipe quulibet pravx coinmuitionis
cognoscere? cum jam iiiteris suis es&el ipse coiifcs* ctteclo, ot cxsecratioirem sni gesiul ei p*nam. Hoc
Sns, ac, sicut scriplum esL, Ore tao jitsii^caberiH, et lenorectiain Tiuioibeas 4:Uiius, aique ipse Alcxan-
i>re luo cotuiemnQkerii (Mauh. \ii), verbonnii suoruin drinus Polrus, qui secuudam certe scdein quoquo-
vinculis ei reus tejiereiur ei jure pleciendus. Cur niodo tfcnuisse viilebantiir, noi! repeiUa synodo, setl

ipAe in itovu eauso, quam sjnodus nulta praecesserat, auctoriiaie taniuiinuotlo sedis a{)osioticx,ipso quoque
Joannciu, quenn suis litteris iinpeiebal, qualemcun- Aeacio posiulante Tei cxsequente pmbatur esse
qu« secufttiae sedis episcopum, in prims seciis beaii damnatus; nun:! aalem ipsi doceani legitinie Petrum
Peiii upostoii jiidicio coniuiare despoxii ; et ul cau> liiisse piirgaium, el ab onint hflttrelicorum coniagiona
um diceret, seu pcr se, seu per aliuai, vel veuire, riie discrelum cuni ''i cointnnnicavit Acaciiis, si eju»
vet desiinare conicmpsit : indigtiuin tiabens cujusli- coinnianicaiorem puiiinL Acaoium ali^jnatenus excu-
bet clviiatisantistesad prima: sedis veiiire judicium, sanduin, aut s\, quod m.igis esi venim, tonveiiien-
nd quod secunda; sedis cerneret vcnisiie poiiiiiiceui. icr atque legiiifne PclMsm * |robt;re non potiierunt
qtiod Anatolius Constantinopuiiiaiia; iirbis episcop.}» (^ i^Kpiaitim ^ (ptopior qu<)>l iUinm ad apos'o!ic.e sedis
miiiali legationibus pro sua persona iccissve niunaira- jiidiciiim Acacius vet veitire vel desilnare non aiisus
tur ? Ecc« eiiani in bae parte vocem non habeni ci>n- cst); resiat ui in ejsis coniiiiiii.icatiojie [.4/. ut ejus

qucrenlcs : ecce, inquam, ;id le^iiiinum esi vocatus iiiexpi;ui<>ne] fueril, et i\v\ si corHinunkavil infecius.
tsanien, ubi vei suas partes jusiis allegatiunibus de- •Non reticeinas [AL Nec plane i.icem i.-.^ .^iitomqiiod
lctisarei, si ille ap^iulic% seJis reiugit examcn in cnncia pcr muiidiim niivi , Lcclesi;'i ;
quoniaui ijiio-

iuaHtriscaiboiici pontificis negouo vestigando, qtieni- riiiiilibct set;teniii^ i'gaia poniifituin , siedes bCiili

admodtua sedes aposlolica de receptione Petri lix- Pi-Mf apostoli jijs liabeai re.si.-lvendi, utpoi» .tii»d [Al.

retici sua aitctcriiaie rcsoiuii, Acacii (uerat secuturj qnu'] de omni Ecclesia fas !>aije.'it judicaiiJi, nequs
judiciuiii? Aii !>edem aposioiicam cungruebnt paroe- cuiqi;am de ejtjs liceal j iuirarejudi'-^;», siiitiitiem ad
ei£ ileraciieiisis Eccicbiie, id est Conslaniinopolitani ilam de qujihbet inunJi paric cauoiies ajipeiluri vo-
puniiiicis, vel quurumlibet aliorum, qui Ciim eodein, luerint, ab iita antein nen.-o stt nppaiiaie iierutiiieu!;.

vet propter eiini fueranl congregandi, judicium prx- ytiapropter cnm salis u/iiSiei •
Acai^iiiin luiliuiu ba-
stoiari? Cuin ap<siu!icam ejusdem prim.'» sedis au- bu!s>e po!ili!i!i.jii3, sinilcniia [AL seniciuiain sctli*

dieiiiiam ConsiaiiUiiopulitantis episcopus decjiiinrei. apobJo'ieui SHie, ctc.j sedi» -.iposiwljc.e danii.jtum,
qui uiiqae eiiamsi nielriipi)!iiani efesei j.!re sulfuUi..^. D siiie UJia c]u> no ionfc soivtviiii; dicant (Cfie^qua
etiam iitier sedes babcret ioeum ; prim-.e t.imen sedis .«jvnodo hoc ilie prujsump-iTi;, quod iiec sic quideni
coi;iiitionem tas iiun Itabuit reftitai.di, ad qiiam ^e- abstiue aposiolioa .-t-d.' fas Ualiere? cflicerc? cnjns

ciincluin Laiiniies, iippellaiiie secuinla? sedisair.isiite, .'Cilis fpiSCOiJUj? cuj-JS ni'!lri!pi'lilaiiui civilali» aiiti-

Viicabatur aii '

niislroniin c.ius;tni. lioc ipsi» saiis sies? !N<mne paroecia: 11 r.;( liensis Ecclesije? si ilii

uatendit reian se esse cuiilessuiu, qui ad legi!imiuu ceite. licuil siiie synodo .-;c!'.i'>niiaiii aposloiiCie sedis

Locsjs obs. nnis aui meiid!>suh. It au: :s.

' ; ceani , etc. i etrum io^iiiuie veraci;o:-que pmifA-
*
Cou. Vcroii., po$;quiiiu (iueiii lutf, hf e <'(?«/'. .ssf.s llUI> OU'. » I..Vi;I'!;r.S.

esi, ii iivc unia:.^, *Ac. " Id. coti., HVK yrubarerinl exi)ialU:i!.
* Id. co.l., (cnurc iUn;s ue-iailioAs exsi^u.io |).ii- ;
"
AnMi!;s inclusa tnnt t \.-iiam in Ci ii. VLion.
quo duiuniiii, eli*.
•"^
Nirohit^s |>,.[>.i iiiii! '.
iruiti eiUi iii episi. a.I epi-
iiii-

* lil. coit.. exis'iTc:. St-.Tpos (J;u'i;f' ei( epiSin! i C' ia-ii ;jiI opiscopijs (mt
* In Ci;d .J!ii.!ei.i: < Proiiantiir csse d.iuijia!i. Qisnii U.iriiaiiiiiii) c.n iiliiJo= -
./Scc u-.iae '.a^anui.. liiHciiiii-

iiiruitt erri)ri vol j!r;vv;:ric i'i ifi '.•;miiiiiuiii< Mvit /us L;*udi;ii. e.\ ep,.st. ad Ana-tasiuni priiK '•€« . .Vct
•si

\i:ii iiis fDiaitaii liia ar oi^oitnisse oiisUiiet brfviier /;,'«ft' laCif.inus. llMiiiUi.s.
'
i'ialvetniii ad isia rcspunbuiit Aut o;i-;u ;ji'>i iJo- Cu.i. \(!'iii'.. ifini ccrle y.;i'.0:io
 ,

«7 CELASII 9k?JE l

abrbmpcrc, uuUa <'ja9 coasuliauoiic qiuc.-iia , iiane A i^ari. rursus !ia5c e d iii (jiia.* supra depronipsimus,
vcn» no!t iicuil pritviit sedi Ciiaiceiioiicn^ih synodi piariius repeiila perpendaniur, id eai, quia conira

consiiiuia, sicut decu-t, exse.-joetiij, hujiismoJi prce- fideiD. conira veritaiem conununiaiieinquecaili.Viicaiu

varicniorem sua &uc» rJtaie detr:idere' Sc'* nec ilia vereque CliiJsiianara, jion rcoie gesta syuodus kgi-
prjeitTJmus, qiioa '
aposiolica sed<:S freqrenier, ul tiiria synodo pro fido, veriiaie, conisniiirioneque ca-
dicium est, niore majoriiin, hliam Siue ij;!a syuodo tliolica, vereque Cljrisiia'ia, modii omnibus seclu-
praetedente, et absoivendi qiios syiiodiJS .njquedam' denua esi, ei injusia synoaus justa synouo submo-
naverai, ei damnandi i!u'la exislenie syiiodo quos venda. Pro fide autem, oi veriiaie. ei commnnione
oportuii , Ijalnerit facuiiait-m : * sancl* nieiiioriCB catiiolica. boua syiiodus, vereque Chrisiiana, semel
quippe Aiijanasiiiin synodus Orienitlis addixeiat, acta, nui'a nec pole»i nec deliei nuvae synodi itera-

queni tamen escepiura sedesapiisJoiica, qr.ia da;!i»a- tione conveiii, scd secundum beiie gestain synoduni

tioni Gnfcorum noii.conseiisii, obsoiv.l, SanciiC mc- recieijwe praefixam, si quis ab ejus iramile deviarit,
iiiori.ie iiiiiiioiiiinus Joaimem Coiisianiinopoiiianum conseqaenler ac sufficienier ejus definitione piecien-
synodus esiam caiijolicorum prsesuiuin cerie damna- dus, rneriioque illius s.ibjacei consiilutis, nec opus
rat, qui'.m s'm!!i. modo sedes stposioiica eiiiTui sola. esi per sijigiilos quosque deviantes, jureque plecien-
quia noii consensit, ausOivii ; itcmque sanci.H meuio- B d-os, novas rursus synodos inirodiici; cum ex illios

riae Flavianum pontificun» [ai. nddiiur Graccorunij iraniite, qu;e auci. rem cuni errore daii;navif, quis-

coiigregaiione daniitatum, p-ri tenoie, quoniam soia quis quolibet nioJo, quolibei iilulo complex ejusdetn

scdes ajiostolica iion con^ensit, absoivit, poiiusque fiicrit lac.us erjoris, ul ejus se contagione polluerit,

qiii illic receplus fueral [a/. quia illic recepuis non coinpeientei ei pariiceps ejusdem damnationis exi-
hierai], Dioscorum secundje sedis prxsulejn oua au- siat, ejusque poeaa punialur obsiricius, cuj.is maluit
cloriiaie daii navit, ei impi m syiiodura non coiisen- juire consoriium^ QuasTO nTgo ab bis quid do Eulyche
liejid') ^submovii, ac pio veriiaie, ui synodus Cha!- seniiant : fuissene hiereiicum, an asseraal uon fuisse?

ceJonen.^is fierei, soia decrevii ^ ^iii qua pouliGcibus Si IV w) fuisse conteuduni, quid ambagibus agunt,
iiiiiunieris, qui liiirocinio corrucrant Ephcsiiio, ve- qii!.! (. irciiiiionibus pr.i;siigiisque se conieguni? Patana
niam posceniibiis, sola conc.ssi, el in sua perOdin se iI<iiYchiano3 essc pronuntienl, ui in ejuS sacrilego

permajientes. nii.iloniiiiiis sua aiscloiiiaic prosliavit: iuiore c nvicli vi.-riiaiis moiibus obruaniur, aperie-
«^uain congregaiio quae iilic pro vei iiaie repariinJa qi;e cognoscant, non soiam i;xc ijisa peslis Euty-
colieda faeral, est secuia ;
q'i0u:;im sicui id quod ciiiana qiii-Mum Ciiristiasio dog'n»aii probelur ini-

prima sedes non probaverat, constaie noii poluii, sic mi> a; sci! q;ian'.as alias ha-reses, easque gravissimas.

quiid illa censuit jiiuic^ndum, Ecciesia luta suscepit; C i« su; prav.tale coniineat, ut in quibus foveis volu-
ubi eu.i!n conseqijenter osJendiiur, quia maie gesia teriUif, ei :u quod praecipiiium baraihrum.iue mer-
synodus, id est, c.Datra Scrijiiuras s.;ncias, cditra gaiiiur, inielligant. Simul aulem si Eutyclien hnereli-
doclrinaw Pairum , conli a ecclesiasiicaa reguias cum negant, omnimoJis publicdiur, quod ideo de
quam tola meriio Ecciesia non recepi!, et praecipiic omi.ibus Euiyeiiiaii;« pcsti comuiunicauiibus, sup-
sedes sposlolica non proi;avit, per bene gestaiB syno- presso veluti hoc ipso errore, coniendunl, ut nos per
duMi, iJ esl, secundura Scriptuias, secuniiuin tntdi- laliiim liomiiium, quod absi'., insidias capiiosasque

lioiiem i'airum, secundiim eceiesiasticas regula-i, pro iendiciilas in Euiycneiis insaniam niiantur indncere :

fide cailiolica et communione prolaiam, q;>am cun- quod quidem etiamsi non negeiit, sive scienies, sivo

cia recepii Ecelesia, quam (Viaiime sedes apo-tolica nescieiiles, facere confutantur. Sin vero ef Euiychen
compioiiavil; el debuerii et poiueri! linmuiari ; bene bcereiicuin negare noii audL>nt, resiat ut conLra ca-

vero gest.;m ^yuodnm juxla supraiii.ciujn moJum, tholioam fidcm, non synodum nuiicupand.im , se«l

nova syiiodo nuliaienus iromulandara. Priiiiide si coiisp.iralionem polius ; erdilo< um fuissc consentiant

Euiyclien faie?iiUf faaeieticum , male gesiara apud quie .".piid Epliesuiii Cuiychcte reducto perculil S,
Epiie-ui.isyijodiioi ;
qua esi recepius, paiiier faie- ntemorias Flavianum, cunctosque qui illic aderant
biiuii t", ei per bene gesUim synodiim Ciinlcedonen- D jaceidoies miliiari lerrorc couipulerit lanto sceb ri

som, qiiod Eiitybes vel cum eo seniienies iaija sunl pra;bere consensum. Atque ideo nobis necesse esi

rcjeLii, vcliM noliiitque, conseniient,atqt.je Ideobene pr ivam pervcrsnmq::e con>pT:ilioiiis illius, ei latro-

gesiam syiodain sioms exagilsiionilius rftfricari !K>n cinalcm fuisse pfrhibeant aciionem, eanviuc dctuis «
iicuisse c 'giiosc nt. Qiii si foisiMii dixerir.i. co le- moiiis omnibus aboieri, i-t ideo jiisi;ini, bonam, vi-ra-

norc Epl.esiiiam qtioiiue synodum iioij licuisse inu- ciler Clirisiianam Clialcddonenbein syuodum p oces-

* .\ii-«s, aiHisiolicce sedi frequ nter daium en, more in c.^dice Veroneiisi. Eorumque ioco b»c babeniur :
ptajoruin, tixivhauii, e\c. Lmii:; is. Jh qua ui errio solu ju$ iiabui absolvcndi eoi quos sy-
* Uiiiii; intnti! retMi.a SIi-ii(ii!.,ru^ L^udun. tom. II, nodic^i dccieia per; uleranl, iic eiian: sine synodo f>j liae

ji.-ig. o75, ex cp.-i. Cv.'lis.i a;l Viiaslisium pr iu:ipem : cudcni ciH.-a jdnriinos eHnin nicnopoliianos danniasse
sei h.jtiol ;i'!.|UKi"sub liiieui d >s.mile..HA};tJLi.\. coqnoscitnr. (Jnod ai qui.^ Itiec ub apoaiolica sede vel
* Cod. Veron., s-jIu fiuimovii e veritatt', — So!a secii!;di,iii siincduin acta rcprchendil, piivler qitod pri-

$ubihOi}l el auctnrit'.!!-:' ii.'(iis iif!>.ibloi.ci.c conct.iiimChal' scii rcruin proim i0'ic conviii-iuir, ihleriin mulio v.ayis

ccilonense fo.-i '?'•'•-•. L.MUiEOs. Aiiiio non t,cHi~se fulciiiur, Di-ai e.-i/o, efc. liic iit —
* liiclusa jiar-Jiitiicsi pcrdMas fere pagiiias desuit supcrius paroiiihcSi sij^iium subsliiuimus. Eurr. —
 LPISTOL.E ET DECRU:TA. 70

fiisse (lcfiitiant, in liis quilus Eulyclietc depuIso,cum A criimitibus invoiuios sua provisione supposuil. 0(*a

s«o faiuore Dioscaro, Iweresim eorum erroremquc synudu loi aiieiia privilegia nefandus popuiaior iii-

damiiarit. Ilainc tr^ synodum (ut dictum esi; bonam, vasii. Scd libri noii sufricioiu \ul. sufScerenti, si

veram, juslam, Otristianamque esse non duiiilant, tragce^iias ejus quas per Ecciesias iotius Orieniisexer-
per quam ilia noxia sil remow. Perspiciant ergo, CHJi , sigiilaiini * scribere moliamar : an iilud ipsius

landemqne coocedant, quod quisquis ab ejuS juslae argumciitum nobis existiment opponendura, quofa-
ei Chrislianae veraeqsie «^ynodi fide, communione et cinora sua in imporialeiii nisos lal. visu»] est jactara

veritaie deviaveril, vel ab ea deviantibus commu- personam. Cur igilur quando volui;, obsiiiit Basi^

nionem miscuerii, suffieienier alque competeRier, lisco tyranno certeei lat. Curel] haerelicovehemen-
gecundum ipsius dtiiiBsiii, teneatur obstrictus, quo- ter infeslo? curipsi imperatori Zenoni, quia palam

niam niaia synndus liona debuit subaioveri. Bona Aiitiocbeno Petro noluit comuiunicare , suam [al.

vero pynodus nulla causa esl cur a!ia debeai synodo addit nimiruml non subdidil voIuntatetD .'
Eccc po<
reiractari, ne ipsa relractalio ejus consiitutis deroget tuii, ei in aliis resuliare, ^ si vellel [al. sed noiult.

firmitaiem. Proinde quicunque congregaiionis Ei/lse- An non Aposlolus dicii, nou solum qui faciuni, sed

sin:i' tcneniur aflectu, <iuid adliucrtcacii laniuiiiniouo ciiani qiii consentiuni fiicieritibus reaiu pariier sunl
nomcn obieHduni, et non paUm seciaiores Euiyciie- B irreiiu ? sed...] sed ut ea quae laiius explicanda sunt
li>, qui illic recepius fuerat, profiieniur; qui si refu- omiitamus, ^ qiiiuquid ipseZenon impcrator suislil-
giiint, atque Euiycben se periiibenl exsecrari, simul leris pcofuelur, cuncti seseex Acacii gessisse coosi-
ergoei Epiiesinain, qua male recepius esl, conspira- lit), nec !i(ic ewm Tdiere iiiieris s:)is ipse pariier testa-

lioiiem jure cessatatn, ei Ciialcedonensem synoiuin, lur Acacius, qui et e»im nihilonuniis universa recte
qua rejecia esi, meriio couseBlienl iusiiiulam ; atque gessisse conscripsii, el suo consiiio bi£c cauem gesta

iia synod-iin, quie pro fide catisolica sit pr^fixa, sc- non lacuii. Quasl vero tantum in Alexandriai Petri
fumluin veterum foriiiam, sicul dictum e#, perspi- commuiiioiie Aeacius prsevaricator exstiterit, el iioa
€ieni noveilis non poiuisse quxslionibus veniilari, -in omnibus, quos vei fecit, depul^is cailiolicis ponti*

sed j ixla ejui lenorem swnel legitiuie justeque liciijus, lan-juam tyraiinus, Ecclcsiis quibusque prae-
depiompium, ei jure piobari recta seciantes, et poni , vci laliier pr«posiiis perversa comniuiiioiie
seiiiienles conlraria refuiari: quod seues apostolica, permixius csi. qui hoc ipso secuiidiim cauones fue'
sicuidecuit, siniitpia iradiiione custodiens, non sy- ranl ai) ecc!esi:isiica cnmmunione peileudi ,
quod se
nodum duxil iteiaiidam, sed in ejus prsvarrcatore passi sant successores vivis sacerdptibus aJhiberi.
pellonlo hanc eamdem synodum potius exsequcn- Quls i.utem nun perspiciat Ohristianus, quod caiho-
dam. ' Qiiapro!>ier si quis adh;;e secundum Chaice- G iicis poiiiiticibus propria tede dcjec«is nou nisi baj-

donensein sytiodum bxc ah apo^tojica sede gesta reilci pouierint iniroduci?qtubus tamen cuDCiis, vcl
rcprehendit, praeter qund el hae qua superius aslru- aucior fuii Acacius subrogaiiui^, vei subrogatis coin-
ximus, et multiplici pote&t ratione convinci , multo municsioraccessit ; his uiique quia [al. qui a] com-
niagistamcu Acaciononlicuisse faiei)ilurisia temarc. mun oni h>ereticorum nni!aie:3us discrepabant. Cur
— Dicai ergo, tpja synodo, .loannem secynd* sedis ergo ve! cura h^c iieri viuerei Acacius , non slcut
anlistitem, qualcmcunque, cerie cattiolicum, et a ca- sub KasiliscG jaiu feceraf, ad apostolicam sedem re-
tholicis ordinaium, nec de catholica fide et cemrau- ferre cuiavit, ut si soius ipse non poterai, ^ junctis
nione aliqiialenosiinpeiiiuui, duxerlt cxcludendum , cuin eadem consiliis atque traciaiibus, apud impera-
.^t haereticum manifcsium Petrum sua quoque exse- torem possenl qsiae rcligioni compcitirenl allegari ?
cutione damtuiium ,
ponlihci caiholico permiserit N;»n5 si Basiiiscus (iil dictum est) tyrannus ct haere-
subiogauduiQ * (cum eiiaoisi reus inaidresius essel ticus scripiis aposiolicse sedis vebementer infractus
Jaannes ,
post eum saitcin catliolicum conveuisset est, st a plurimis revocatusescessibus ;
quanto ma-
praefici sacerdoiem, sicui ipse quoque suls sacris gis ieg limus imperalor, qni se caihoiicuui videri vo-
sanctje memoriai Tiiiviiieo caihoiico iii Aitiiii.idria ir-bat, puinit cuin aiiostolica sedc cunctoruni quoque
faciendum proioisisse legiiur imperaior). Qua syno- •' poniilicum moderata suggesiione miligari, pix'cipue
do, terti.^e sedis episcopum \al. adciii. sancium] Ca- cum ejusdcin Acacii esscispeciaiis fautor ei amatDr;
lenilionem idem expeili fecit' Acacius r nilijldniinus ci qui litierir» suis tain ipsum Acaciura quam saDCiaB
* eunidem Petrum tani hxieticcm manift-stum , nt mcmoriiii papam Simpliciuin ni.')gnis landibus extu-
eideui palam ocresse [al. nec se] communicare pri£- Jisset, docereiurqundhaereticis conslantissime resti-
teuderet, sna passus est dispositinne substiiui. Qua tisset [rt/. restiiissenlj. Cur ta.iio lerapore Acacius
deniquc per ictum Orieiiiein S7nodo ejectis orllio- intt risia conticuit, nisi quia prrepvdiri [al. prohibere]
doxisjiiulio crimine macuiaiis, pravos quosque et nolcbat ullaienus quae " pro haereticis desideiabat

^ Quod si quis htec ab aposlolica sede vel saiicta * Id. cnd., eidcw,
(inale tecunda) sijnodn acia rp.iir.lienlit, pra^ler qnnd * Id. cod., dcscriberc.
prifcn rerum probaimng cotivindtur, inlrriin tnuit9 * lu. Ctid., 5! n-jllet.
ningis Aca io nvi licui S'' fnlebilur. I.abseos. ' cod., (luid ii\iod.
lii.

'Inclusa parenthesi liesunl in cod.ct VLroncnsi.- ' !il. cod., uiiciis iiiin eodem.
' Id. cod.. ac Acacius. ' /Vo hccreiidi dcsuiii ln cnd Veronenii.
 »

Tl GELASIl PAPJE I 72
* iiT)pI«i'i? PAnamiis uimeii ciuimsi aulta i»yno4its A tum, quani ejus civitaiU, qute iion soltuD inter $«dus

pr«ccs8i»*<;l, cujus aposloiica se.des rocte lierel ex- mininie numenlur, sed nec intcr inoiropolilanoruin
sccuirix, cum quibus eral de Acario synodus ineiii»- jun censeiur : jiBm qood " dicitis, aita pole&ias esi
Ua , nunquid cuin his qui j^m pariicipes tenebanmr regni saecularis, alia ecclesiastieanim distribuiio di-
Acacio, «l p^ Urieniein toluin caiiiolicis sacerdoiibus gnitalum. Sieut cnim quamris parva civitas pnero-
viol«nter esdubis , perque oxfiitla diversa relegaiis , gaiivam praesemis regni non minuii, sic imperialiii
•ocii evidenier exisieliaui , conunuiiionis e^Lierax praeseotia mensuram dispensationis reiigtosx non
prius se ad hxc conaoriia iransfereuu», quain sedis niuiat. Sit dAra urbe iila potestale praesentis imperii,
aposu>iicaisciu coosulerenl?Cuiu quibiis er^o erat religio Uinc sub eadein ja/. eodemj firina, tunc lilio-

synodus ifieaada? Caihulici ponuiices fuerant undi- ra, tuneprovecta eonsi»iii. &i poiius Iwic praesente
que jam depuUi, soliaus remansarant socii periido- propriam (eneat slne uila p«-turbsiiiune measurflin.
ruiu , com quibus jara nec lioebayt babere conv«it- *(Postromo si sibi\«de imperaioris prssemia blan-
tum addn diminie psa(mo Non sedi, etc.] * (([ui«
[al. : disnior, ei irde pulani Couslantinoiioiitana) civii.^iis
uioris eccksiasiici omninn iK>n essel cum iiift qui episeopi poliorein neri posss personam; audiaut
polluiain commuitionem tenerenl», permrxtamque Uarcianum ejusdem principem «ivitalis, posteaqoAiii
cum perfldis, ullum miscere oonciiiiira ) ; propheka B pro augmenio urbls ipsius cacerdotis intcrcesaor ac«
quoqtie di( ente : Non sedi m conciUo vanitaut^ ei cun eedons^ conira regalas obiinere nihil poiuit, sanciae
iniqua gerenlibus naa iulroibo ; '
(
odivi tongretfati»- iTtemoritepapam Leonem summis laudibus prosecu-
nem maligHoruui , ei cum im^iis non $edibo). U«cte tum quod canonum re^uias violari nulla fuerit raiione
igilur per Ciiaicedonensis synudi rormam iiujusni0(li perpessus. Audiant AnatoUum ejusdem sedis antisti-
praevarteaiio repuUa est, poiius quam ad conciium, lem 1 clerum potius Consuutinopoiiianuni quain se
quod nec 0{tf>s erat post primaiu synodtim, nee &utn tentasse talia confltentem, atqtie in apostolici pra:-
talibus *^
babcre licebat , * addueu est. Nain ct quid «ulis totum dieeotem posiitim potestate. Ipsum bea«
a^eretur de Qde euUiolica , si inieliigere voluisseni» tum papam Leonem sedis apostoiicx prxs<i!eni,cujiis
iguorare non poieratit, cum * videratii caibolicos syoodua Ciwtlcedonensi&auetoriuie firmataest, quid«
pootiiices BuUa synodi discussione , nullo cuncilio quid uiira quam ab eodem pro 6de et comniuniono
praecipuo cum novas caosas esse perpendereiit, tuto catholica aique apostolica illic agendum, consiaret
Orieu^ dcpelli, el cxteri quid caverent, ex iliorum esse delegatum,,p«r oecasionem congregaiionis illius,

discere quuliute poloisseui. Reslui igitur ut ilius praster Nicaeoos canones nova videretur actioiie tea-
partis eos fuisse sit clarum, cui se post tot experi- tatum, competenii reiutaiione vacoasse. Eaqiie ni<

menia dcdideruot, mcritoque ab apostolica sede,c«* G bilomiuus etiara sub sanctie memoriae papa Sinipliiio
terisque caibolicis uon jarn consukiidi erant potius, legaiom sedi» apos>olicae sanciae n^cmorix Probum
sed notandi. * Risiinus autciit, quod pracrt^aiivam Canusinaeurbisepiscopum Leoneprii)ci[ii; tunc petcnte
voltmt Acacio cottparari, qaia episcopus fuerit regiae prssenie d> cuisse nuliaienus posse teiitari , iioque
cixiutis.Muaquid apud Raveanam, apud Modiola- his prornis praebulsse consensein , at(|ue id^^e i on nd
num, 'Sirmium, apud Treviros, inuiiisteirperibus civitatis cojuslibet respiciant «{ualitaiom, sed moiltim

non consttlii iinperaier ? Nunquidnam harum urbium dispeiisaiiunis ecciesiastirni paterna tradiiione (irma-
sjcerdoies ultta mensiram sihimet antiquiius depu- tum conveiMcnter observeni.) Dicatur auieni [nl. Sed
UUm, quidpiam suis diguiuiibus usujpiiriuit ? Nun- dicHtur forsitan] de Alexandrino ei Aniiochero e^i-
quid Acacius, ut Joaniiem qualeoilibet Itomiiieui, sc 'pis ceriis ex causis prin<:ipem magis ilia qiire ge-
catboiicum Utneo a caiholicis ordiDatont, de A!exan» sta sunty noB Acacium prarcepiss»>. S«d principi

dria excluderet, Petrumque in hxresi jam deiec>ua (^lipistiitno deeoerat ^ugg^rere sncerdotem, inaximc
[oi. dejectunj] atquedamnatunv. absqiiO sedis apo- cnjus familiariute et fnvore fruchator, saivnm fote
stolicae cousulutione recipereiy aiiqua syiiodu saitim de ejusdem injuria contuineliaque vindiciam t;inlum,
ilUc babiu, hoc audacierarripuii, ui Caieedonem de ut Ecclesiae sineret Christiatius princeps rcgulas om
Aniiocliia peiteret; Itsereticunique Peuum, quero ttodiri, quia et nova tn «iroque pontilue cans» esset
ipse quoque dannaverat, 9||<que notiiia sedis apo- exoria, ei nevam uiscussionem consequenier iiiqm-

stolica; rursus admilieret. aliqua synodo id feoisse rerct; et «cut semper essct cffeciimi '•(.!€ divinaft
inotislratur V Si certe de digiiiuie agitur civiiaium, pariier leges» iuinianneqiie eeiisereni ) , ut sarerileiali

secuiidae ^edis et tertiae inajor esi digniia? sicerdu- concilio de sacerdoiibus \ai. sacerdoialibnsj judicia

• Ridet poittifex ilhid, qninl ciim Eiipiicmio no- p;ilriarclialium expeuiiunl, ei non p. tms aposiolica;
varvittft »»nsi<i lemporis sii»! e adiitodiiiii inciilcaiit, tra.litioni haeo privilegia aec -pia leferuiii. Slv.
duui riiioiie reftiae (lignitaiis |>rxrog3iivas scd.uin bi!llCS.

• Id.cod., expleri. * ll.cc de^^iint in fod. Ycioiiensi.

• iixlusa liarentliesi a!.>.;mi a co.iice Veronensi. * lil. cno!.. virieretii.

' ' |i|.

liic!!i?:i i'a!ei»liie.si iiii^iiiiit a coil. Voi.ii. ii» «jiio COl., fl/»W(i S»/W»/'MI.
coriiiii loii» 'egmitiir vujii.'^ m; efiiii.mc l.abhemia j-iiu, * 1(1. C(kI., qnod dicilis reijice cicilat:$.
jii)>ita : .\«'<." ic-ief-ins:h:: iiiorti, ctc l'i>.>l quae se- ' inciii>:i |i:ireiiilie^i '.i(isiii:l in coi). Veronensf,
i]ii!tnliii. lit''ie ighni, fic. '* IjjcIus.» jiaicnlliesi di'Sin;t iu cotl. VeroRPtiSi,
•
Id. tnd., litJie i.
73 EPISTOUS ET DECTETA. 74
prtiTCiiireftt', nnn a sxcnbri vid«rentiir <)uatesomi' A aescqiie * prodidil his a|«Hi^t rebin fuisre {)arti«q)«i»
^ue pAAlinces, etsi errore bamaiiiius »cGedeni«, non S«d «sio, Cak Ddion imperat<«ri8 iiotnen abstnierit;
.imen [i/. 'addH cotiira] relifionem uUateTius enoe- Joannes principi meniilus faisse jactetur, <fuac ta-
dctites pote^ii^e perc«ili. An adliuoln/. Aa et baecj men cum iiovae esseni caussef «lova " debuii ecci' sia>
justa rdlione pi-incipi siiggerertda iioa «rani ? Regia Stica provcnirc di«cussio? sii qui in homincra iiRp*-
civifatis honore sublimis , si {acius erat itia regia raturem peecssse dicebantiir^ nu 1.1 intervenieiite sy-
Civitate fiubtiOMer, tanto tnagis iii his sugg-crendis iK>do dejici dttbucruni; et in Dcom qiii eiimmuB «t ,

debuii e3s« coustantior. ^i aute«n in liis que pro veriisest imperator, Acadum dciinqueniefn, sinc«-
reltgione ruerent exeranda^ esstttit contemptibiiis^ ramqne comiuunionem divini ^acramenti siudetnem
a qne despectus, et aut se^iis^ aut Qduciam nm ba- mtscere cum perfidis , serundirm synodum qua h«c
iieiis itttlinandi, in qtio per regiam civital«tn nuiior «st damnaiA perfidia non oportebat expelii \al. «x- ,

efltctns e&t t ( ' an ut p<f ea sua prasvaricationis dodi]? • Quid de innumeris per toton»
Orienteni ca-
«xferoeret poiius tyranaidem, qium causas religioois tbolieis sacordoiibus propria sededepuisis, ctindu-
ieicitloie pnoeuraret?) Natban propbm (ii Re^. iii) bitanler baereticis itttroniissis ? iXoTse certe erant cau-
patain publiceque in facie re^i David, et commissum b^ eonsequenier * no?a eynodsis debebatur.
sar ; et
pronuutiavit eriorem, ei ipsum commisisse ncaBCurtunc non v«nit in mentem , nt in (aiibus causis
taadt ; ei conft ssione eorrectnm consequenter »b>- peteretur a principe sal«erti qttaliscunque ^ynodus
sobrit. (* beats memeTiaa Ambrosius Kledioianensis ceiebranda ; u( quoeunqne vel colorato judieio tratii-
jsac^hdos Ecciesi^ , maiori '1
beodosio imperatori lionis ecclesiasticx passim ponlifices viderentur »:•
ccniinuniduem publtce paiamqne suspeiKlil, atquead ciudi , non soiain qaarunroin-^oe lu-biam sacerdotes.
poenitentiam redegit regiani puiesfsiem ; beHA nie- sed meiri»polJtani incanctanter an£isiites? Htjomni-
iiK^riae papa Leo (sicui iegUttr) Imperaioreni TI»eo<l<h- IfU' com noD restiti suggesiione qua potuit, consari-
sitrm jnniofem Ephesino lairocinio fibere coArgHJi « ' Aoaeius, cominiunicando<cuuciis^ qui in catholiow-
eKcedentem ; aanctae memoriac quoque papa fiilarus rum toc&ni bvretiri fuerant itubrogati : Aposlolus
Aiuhomiam imperaiorem, cum Phitoilienis Maced&- autem dicit : N^n iohm ^i fseUnt ^ sed ei (fXii con^
iiiauus ejus fainiliaHiatc suffuUtts tiivettiinirn oonct- teniiuni facieiUiifu* <Aui/i. <), recs indubitajiler
liabuta nova aeetarum >n Urbeiri vellel inducerc, asor^bi. An hxc iicuit sucttlari poiostati ^actis taU«
nptid beaium Petrom aposlolum palain ne id (ieret, bus« Acacio c»>iisciitit}nie absqiu ulla synod», quam
<*tara vace consirinxit, in tctniom ut iion «M fadenda ipsa reruni aovitas -esinebaj, abs^qne sediaaposiolic»

Ciim iiii^rpositionc sacramenii idem promi ler«i itu- cfinsidiatjotve perfic&re;.f»t »e«{i apoiiijiicae
non iicuit.
pcrator ; sanciae memoii.e nihilo^tinus pa;>a Simpti- ^ sacundum (enorem synedi Ciiakedanensis in veteri
cius, et port eum sanctx memorise papa Feiix, non wi<p«e cau8<i , «t veieri consii^ulo jtjsta dcftnitifMfein
solum Basiliscum tyraiumm, sed etiam imperatoToni damnai» {«/. ju^4a defuiilione damnaiuml , inituicis
Zenotiein pro iisdem ipsis excessibtis, auctorttate li- Synodi Cbalceduiieneis Acocium cotnmunicaiitein «
liera swpiusincrepsssc noscuutur, flecwqne poluisset, sija comiiiunione -djiyeilere? Sed iiiqujum : Acacius'
iiisi Coii&Uiiuinfopfidila»i prx&uits a<3Cedete<(ir insttn- principi obviare u^m j»otuti. Cor Basiljsoo, ^nli >•«.
cin,qui particeps eviern» communicnis efleoius, Ittii , «bviavii? cur ipse Senoni, ne palam Pctio An-
iie<?essario io quod inuiderat, jam fcvebat, m:>lens in tiochano quamvis {«lenie.'' hac feocrit comnHinicare
suae praevaricatioiiis <»bstina(ione porsissore, qudm vid^reiur , oimi commodavit assensuni ? ecce resid-
curandus ad salubtfia reineare, siout ipse rewim pro- tanti non insiitit [tU. iHJ^iiit] imperaior : ecc« vtni
bavit eventus. Ecce ituper lloirorico vegi Vandalioae nulenti non intuiit ; 'ecoe re&jgienti cofltagia msn)-
naiionis. vir magnus ei egr«giu6 sacerdos {uigenias ff}5fa conofssii : posiremo , cor lauto tempore , euni
Caribagincnsis episcopus , nriuliiqoecum eodein ca- ifiia g«-raren tar , v*5l gerenda cognesceret , rwn ad
tholici sacerdotes consiajiier Tfc<;isrerCTi'i MBvianii, ae<>^ aposuriiesm, a qtia sihi ourain itlaruni tegrt>-

funclaque exirema lolefrantcs, liodieque persccuiori nHiii fioverat 3el«?gataiB , referre maturavit [a/. <^j-
bitsiesisterenonomivtiint. No»i quoquc OdoacTi bar- ravii]? Sed priua l udator ftietus esi ipse gesto/um
baro h»reiicoregnum luiiffi tunctenemi, ctira aliqua «juam vel prfemonerei taiia esse (entanda, v«l ne
non facienda pr^cipetei, Deo praesiante iiullaleiius tentarerrtnr obsisierci. Skul sob Basiliac» j«m fece-
parulsss manif^sium esi.) llio auiem vir boniis Ac«- rai, cur iilis c^eris communieare cimsens^, qui
ciub, feisaoerdds^cjiiniius \al. (^ragiu.s], in itintunise depoisis oatlir>ticis 6»cefdotibos, indubitanier bxre-
ct SDg^erere potuisse miMisif rtvit, et noliiisse deprom- tici singulis urbibus fuerant substitiiti? Postremo ilie
twii, imo lavisee paiefecii ; ut cl rmpemor cu»<jia se defuit suis pa< libn.s; et qux seoetdtni caihoiico com-
cx cjiis gessisse consilio non lacerei, et ipsfe impera' peterent, agere lasiidivii \dl. nODcnravit] : ideo s«-
lorem m.ignii pixcojiiis cievaroi ista laciemcm des .'tpcstoiicn quod ^ ad eadein pertinebat., vel po-
;

n.tc pariier desnni in <Hrtlem eodice.

•
» Id. cod., Qwd per totum Orttntenide imiumerit
Seqo.ntia qu'jquo ansuli:» i clusa desidorautut Jn
•
urbibm puUi catnoHci tacrrdttes , tt httrettd «ufrj-o-
codicc Vfrtinerisi. gati ?
• C«nl. Veiencii., ^noderet. * Id. coil. , nna.
**
Id. tod., debueril. '
Id. cod., (id eani
rATROL. LiX. 3
 ;

7S CEbASK UVM I 76
lujt Td «lebuil praelerire? Quolitiet ^ilur «nodo A <|«i3 «*» 8«>t<nn reciileram pr rvxricatorh Acacu : et
Itacre icvrum oitn^icetn reluiavit , et «onsorten iliiusi>esiiie dubio peivitiebin! eenieotia c^tnsequei»-
«<iihr<>unioni6 evttirn.c a sttu cotuinuiiiiine diiafiTil t«r aslriitgi, ui. addh ti. ob ivcc cruni videri ti«il«-

(tec oput fuii iiova syiiodo , curo Teieris con-Uiuit i>ant es&e daiiin:iluni, quiu se e(i.:tioscet}.'iiii in ea«ieuv

sufticienter ' bxc fonna prxscrilierei ; iiec opiis fuit pfievaricatiuiie «iamtiains , in qua itoiiie quoque ma-
ut hjec sci«u<ia [c/. laDieiula] Urie^iis ejwscopis inii-' uere par&islunt. SeJ sicut ii siinili cotkdiiiuue ci»rv
inarei.quosex uxpuifiioiiecaiUaliccruai.quu: ugeban* stricti C'inip'ici-ni suuiu non possuut ju«iicare non
lur iri eaust ildei , isan igiiora»se uiauifesiiim est ; ei jure daraiiatiiio , neque reum [aL rei renni] pouutil
803Rinuiiicati(io iixreiici^subrc^us , facto t<ii con» ctiuipeienter absolvefe , »ic iilo juste pnfvai icaiore
290$i»^ uuii dubiuir. esi; ' etiam cum exieriiji; c&uh daninaio, ipsi queque pari jacctHt danmati'>ne pro-
iiiutiiunis eflccus [ul. addu alque idco cuiu ei&jaui] siraii, neque oi:>i tcsipiseeoies, inde poieruiit pror*

nec putui se, uoc duitui ic sei^Ut aposiolicz scita sus absoivi : qiiia sicut per uuuui scriiieHleni eo> inn
traciara. Eee^ agnQvei-unt ju eoruui profesftione qui omaiuin vulgftta trans|rressioue [«/. irawtgressio e»Lj

cc)itstaiitia«iiue porUuraruut, qnod fltiei cvuiuiunloui» qui in earndecu perfidix reciderant actionctn. sic iit

qve catiiolicx debereturr Lccd lijnoTeruru quewaJ-

uno eodemque qui pro omnibus scripserat , vei scri-
inoduin a talilias reccdcado , iino taiibus contra luo- B bendo oiiiiiiuin riididerai vo u lates traii5{[re!»sioiis i

iieiid», 3 tide et coiiimunione latholica deviarit Aca- ptjuita, pur<ier qnoiueeum eudem, tei In eodeirt

eiu« , scque pariter Cuin e<idern crruri subdideiiut. €61 compiicum iransgie^sio punita ounctorum. *Quje

Ecco agiioveroiil <|u«iiu jusiis ex causis ih-o iide et i&men $«aientia in A .*icii>m destiuata , eisl nomiiie

cuniitiuiiiooe cailioliei)! alque aposioUeii, cui el iiliqui tant juimodo prxsn is apostoliei , ciij <s erat ut que
lo ea persfuerant congruebunt. el lii qui persuutifeus pole^taiU lcgitima* , probatur ess« deprompta, pra:-
'oiDvi^iliant, ab eadein ducebant«ir alieni, sedii apo« cipae cum secretu d.ri^enda videretur : iie custodii»

stoiicat auciortiate sit reiiiOtos Aeadus {* ad cujus ubi<|ue praitcntis di^positio satntaris qutbuslibel dif-

prAcipue voeatus exaiiien vel venire wcl mitlere non flcultaiil^s impedi a necessariiiin iiahere non posc
curavlt, bi se de liis omnibus, ut coniidebiV, &1xm>!- set effectum; tamei quia oribodoxis ubique dejectis,
verei) , eju»(|Uo pnriier quicumiue eoiuplices exsti- et bxreticis lantuminodo eoruinque con^ortibus jaiu
ierint, atqttt2 ab ilia u.eiiio cuui ius commiiuione reiiciis in Oriente, catiiolici poniirices aut residui

discretiis , z qua se ipse prioiuin sum snis consorti- oinoJoo uon es eitl, aut nuliam geierent libertalera

Ui!» eatboiicis ponli^cibus dtscr«idndo c«^iioscitur pliinmonun iu itatiii catlioiicorura congregatio sa*

:#pnraH^ei jiircqiie senten(laat ille daninail'inis esce- cerdolum; rationabi!>ter in Aca-ium * senientiarti

|jit, cs&orisque consortibus euw suis consortibus C cogiiovit fuisse pruialam, qna: congegatio fiicfe

pruinuii^iidam ; qui «olus pro ctnnibus sais cousoi- ptiuti&cum non coutra i>halcedone&»em, uon tarv-

libus in coaimuiiiunem {;e recidi»$e pei fidiae ad apo- qiiam nova synedu» contia veieiem irimamqiie
«tolicam sedein missis litteris est profd»sus. Cui Aca- ^ cugnovit; sed pi^tius secundum iiiorem veteri^

Cio , i^i cou^muiiic^veranl Urieniales eplscopi ante- consiituti p:irticeps ftpostolicse exsecutionij elTecia

quaiu kuc referret lei. refcrretur] ,

pari uiiqu reatu est; u! satis apparcat Ecclesiam caiboiicani , s^dcui-

f^lne :i!.-bio ^ prubab:il«r InvolvL x^fC^Jio pcr illum que :ipo>-tol!cam , quia aiibi jam omnitiouon {tosset,

iraiisgressioii» sententiani suseepernni , tanquain ubi potuil , et cum quibus poiuil, nii>il peniius omi-

facti cum coilem commumonU externae; qut uiique eissc, quod ad frat( nium pcriineret ^ pro intemerat^

non cousuli laiiquain nnsirae toinmunionis bom nes et sincera oi minuniooe lract:itum ;
* qux cum uni-

i&ni tiei^reni, sed tan iuim in conlrarioposi.i roo- versa aoveriot qiii videniur Ecciesiis Orienlaiibitt
sortio reluiari. Si vero non cofnmunicaverant anie- nunepraeeste, {^^roptereiChristinnaui rcparai-iie;;itima
rjuau» Acacius i»uc rt;ferret [<U* referfeiurj , e! ooio- curaiione refugiunt uniiaiem ; quia occasionem dis-
municaateiu noi^i e debuerant, $t ip»& de endeni po sensioois bujus suis amhiliouibus suflTMganiem d»-
Uus huo sCiferre, -atque apostoliisse ss;ii.'i vigore per- ponere
r ja.Ti
* re£u«<aKt.; quia
•
i^iiie kiaetoiitate geiiis^iXi-
,-
cuiiummeritoeomprobare, ciinM}Udeasedeapi^i£li>!ica stoticie (^muiiim £(cle!>iarum pns^ini jura confun-

tantisque illis caihalicis pontilicibiis tfnagis teiiere dani, magls «Ugentes 121 errore perslslere, quam
coTieordiaai. Sed quia ab illoruin societate descive prx&unipiionoox suaruin pcfdetd facuitaiein, pius
{^t , et ^i^um successohbus commuiucTire delege- usurpationum su^um licentiain diiigeaie» quam
raiU; Idso ctun sede apostolicafainimc congiuel>anl; divini judicii kiaenies corde respecium. in quo £«'

* I(kcQd.,%oc forma. miist. Hrc a [«ablxs) affernntur ad calcem epiotoia-^

^ ccd.,
id. eiiatii CGmmmmas fzierm ejfecios *Cod. Veron. omisso verbu «fn/t^ai/am iia.iefit,
oi^ut ide^ cum eis nec, etc. i»; Ac6cium {uirse prolata.
* H»c d3suni in cod. VerotieiKii. * id. cod., Cunvenii.
* Id. cod., probttbaniur. " i<!. cod., pro ine:niraic fuU.
^ id.cod., cunciortim. Quee ad initructionem veairx * ilic deikit bac episiola in Cod. Verouecisl , in
4ilecii<Mti% $aiis abmdeque sufflcere judicamui, , ifuasn- qoD b:£C suWoutor ExplicU rtuicnii reddtttdas Acu-
:

mmdtrir< ''jfim, si Dominus concesterit fiiculialem, slu- cUm a $ede apoifoiica fuisse damnaiuni , nec posu
d^amus exponeie, qiiaUnns eijUieiivin ifUisiuecognoical ilHpmqnafu sine discrimihc anv.ua iuee euis ciiiHnuiii.t/'

Hthil apoiioliram tede u ijHod atsit , pyiry,rovsre cen-

, tih varticiiiem fici.
 e

n EPISTOLAS ET DECRETA. 78
cesse est vefial ijelinl lam de fide; CitmmiiHionisnne A lic^el iicpare, nuUum conira sjjigulos quosque prur-
ratboiicae sinceriiate-iK^l^cia ,
qaam de paieniia ea- SMS errores «lanUe i»«*rsisierei Ecclesiae cdnstiiutum.
rMmibus evidenier irrupiis recipi^iu qaod ntereiitur, ac icraper iisdeui fur<»ribus recidivis omn s Inlegra
lilu dum liic lempus admiiiit hiec damnationis defioitio lurbaretur. Nara si limitibus eijam
prxfiviH
xieroae pericula correctis nisalibus sitideani decli- posJiaru.Tj s4>snei syHOiJ.iiium Veguiarum, i\m
cessani
nare , ul possiitt uon taies permanere, quibus inso- tlis» pesi«» rejMiiMpiis reriaminibu», conira
ionds-
lubilis csi iaia senientia. Sed a talibiis reccdentes, menisjw etss rferiiatis aDolJefe, ei ^implicia quseque
aitcadeu) senieniia nnn lencri : qu£ sicut in errore cord» peiTuiere quid ficrei si subinde fas cMet
duratiiibus nunqjam solvenda pra^sa esi , sic ab his perfidj* inire cencilijio»? cuai qu«iib«i ii|.$ iia.iifesia
erit aiiena qui essii(eriot puiueBd» pravltalis Ira* sit veritas , nun^uam desit quod p^rfticiasa depro-
inuoes. HaiC vero ad iostracUoQ$m \e&n» diUctio- jnat CaUil;»*, etsi rationt. vel aucioritate
deDcicns,
nls saiis arbundeque sulficei-e judicaouis, quamvis sai^ taaieii
inienti«rte 'ton cedens. Qu»
m.ijorts
eadem iaiiui , si Dominus concesserii faculiatcm, "^^i diviua inspiraiione cernerites, neccssariear*-
sludeamus esponere : quat^tus et (ideUuro quisque caverun;, ut quod contra unaiuquamque
/iaeresim
Cognoscat , Dibil apostolicani $edem [qwid absii) c«acia syn^f^g pro Tide , coinniiiuione^ veritaie c»-
praepropere ceusuisse, etnon habere quodjpste p«is» B tbolka al^iae apogtolica promulgassel» non *lnef««j
Ui opponere, perversa doceatur iibprobilas. ii«ae Udvis |Ost l*xc reiractHtlontbus muliiari, ne pravis
auteiB (^ciei ve<tra dileelio, u( ist% qu.c scrUVimus, «'«casio prsebiveiur .^ua; mrdicinaliter fuerant sia-
pariter cailtuUcis ei coniraria &a;}ieut)bus inno^- tuta pwUaa i; .«led auclore cujuslibet iiisania», ac
scani : quo et siois aece»sam lirraitas, et male pariier trrore dai2naJo , suflkere judicaruni, ui
suiis competens medicioa praebeBtnr. Daium cslen- aiiigquis aIiqu.-iuao Ijmjus erroris comrKunicaior
dU FebruarlT, ' Vtctoreviroei9ri«ftimQ consttie. esisieret. prXncipali ssnieniia damfniionis
eius-e»»«'i
obstrieiue ; quonlam manilestc qoilibet wei profes-
EJUSDEM EfiSTOLiE
fiooesua^ vel «OMiinmiioue |os ct agnosci.
FOR»A BniVfOR. Et ut breviiaiis causa ftriora laceamus quje
, dili-
Dilecti«sifr)i8 ft«tribus iutivenift e|i'iicopi8 per gens inquisiior (acjle poieiit ve^iigare : Sabelliun)
I>ard«iviem comtituiis Gelasius. damnavii syoodus , nec fuii necesse ut ejus sccia-
Valde mlrBii «unnis« ^uod vesira 4ilectto qunsi loies pest^ dsranarenior, singulas viriiini sytutdm
novam «t veluti diflieiieoi <|USfSiio&em, et ^dliuc ceiebrari , geJ pro lennre cnostituijuiifs antiquse
fanquam iitauditum quippiam nesse desiderai quod ,
C"nc!W qtii vci pravitatis illius , v««l conuiiuoiooi»
Euiyebiaiue peetileatis cenunanicatores, non ba- C ess itrre pariicipe», univcrsnlis Ecclesja 4usii esse
henresquid pro sua: perdiUonis obstinalione resp<n- refulaodos. Sic proj. .r lila-pbewias Aiii , fofiii:»
deaot , frequeoii jam ratiene convicti , so|a conten- lidfti eoi»<i)uiii(Miisq le catliniicai Kicuino piol.iia con-
tione subfiiurmurani : non quia sit aiicujus mi>- vuntu, Ariaiios omncs vel quisquis in bauc
.
pesteiii
nteiiti qitoii g:irriu(it , nec inyi-uiuat peniiUi^uid lo- siveseii&u si?« cunuinui' it^deciderit, sine rciMcia-
(]uautur. Ubi raagis eos qui cithulicls sensibiu iitsti- liooe concludit. Stc Eunomium , Macedoniuin,
Ne-
lltti stint, «dtiuc lixrere miraraur, quam illos qui a stOFiom, fcyaodius seiMel gesta co?jdefliunna, uUcri««
veiitate exciderunt, et ab antiqua £cclesia> traiiitione ad aov» coueilia venire «cn sivit ; ?ed universse
Mot devii, profaiias vocum novtt^ies eiimipiias ca- qiificunque modc. iu li*s Uaspbemiiis recidenes, ira-
dtics; perversitatis obteudere. Quibus eos vesti^a dile- 4ito sibi iimite syuodaii refntavit E<cle3ia, uec i.a«
cUo reiuiit jactitare , ideo Acacium xtoo puiare jure qtiam recie cei«ie$e iiciitiftsttum est , qu:«libe( necvx-
tlamnaium, quod non a spfidaii symodo Tzdsaiur siuie 'vt^ente , noviter qux« iueranj «aluliriler eon-
fuisMi dejectus , et iosuper demeiitiaiui sux' vanitaiis stiluta , temeroft^. Non autem nos iatet iu t^^nip^-
dccuiiiulare pueriliter , udjicenies : pnxdpua! pon- stuie perseeutisais Ariane niurimos pAnt;6reK ii^

tificeat Tegiee cmtuCu. Qu&pri>i'ter stuitifi^iurespuen- eisilii», pa<» rsdaiia, rwpsrsnics per eer a$ nroviu.
le» jnaniuiu querelartim, perciirvere vqs oporiei ab cias eoiigrigaiis »«eum iratribus Kccieslas compe-
i{^'i8 beatis aposioiis. et coni^ider^re prudeutcr quo- «uiitse lurbatas: uwa tauier» ui ilSius «ynodi ekw^us,
iiiam patres uo&iri , catliciioi viJeiicei dociiiiue pon- quliquid de (ide et coaiuiu^tiooe catbolica delioive-
tilices, io uiiaquaque ba^resi queiij»et teuipore susci- rut, imiiiutareni, nec oava queinquaio {iroia^suiH
(ata , qoidquid pro fide » pro verilate, pro annunu- «lamuaiiune pQFoellerent , seJ illius docxeti tenore
niune catb«>liea atque aposiolica secunduin Scriptu- inst resipuisset, judicavere danoalum, essetque can-
r^run) traiikiiem pr^dicationenique majorurn facie seouens, nt ni&i c«rriferet, daouiRiioni procul dub»4s
leniel congre^atiwne sanxerunt , inconvuisunii dein- Mlijacerei. Qniiiu» convanicit^r, ut dicium «st, ex
ceps voluerini , Qruiiiotque conslare , nec in eadem paterna iraditione perpeitiM» etnifidiBiitf, quod nulius
cau«a denuo qux prxflxit fuerstii reir^icixri. quali- yAVSi veraciier Christianu» ignotH uoiuscajusque sy-
bot rec^^uti presiuiipilone permiieriut ; sapjteiiiissime nudi «ts''(»iituluni, quod univef-sais £ccle$i:B proba'-
providenies, quotiiam si decieia «alubriter cuiqujui vii aisseusus , nuilam aiagis eisequi sedcm opori<i

' Scril>eudum est Vialore, qui uo- Christi i95 consulaiuin itessit
 ,

CELAStt PAP.*; I 80
70
pr.T cieieris, quam priinain, quab ei unamqoainque A sedis episcopiis? Cujus nieJropoiilan* civiiali» ;ui

*yiiO'lum siia aiictDrilaie conliimat, et coniinuaia tisles? Nonne parocbix lieracleensis Eeele^iu:? Si iii

niOder.Uione cusloilil pro suo scili>el itiincipaUH certe liciiit $-ine sytiDdo senientiain aposiolica; sedis
;

queiu bealus aposiolus reiru& Domini voce perce- abrutnpere, nuila ejtis coiisultatione quxsita; itaiie

pioin , E< cl-sia nihilomiiius subsequenie, ci lenuil vero non liciiit primae sedi Cbalcedonensis syiiftdi

semper ct rertfiet. consUtuta, siciit decuit, exsii(|iicnti, hujnsmodi pru:-

Ilicc dam Acacium cerlis compcrisset indiciis a ve- varioiorcm sua auctoritate detruderc? Sed nec iila

ril:ite dicviasse, dluliusisla non credens, quippequein practeriinus, quodaposttijica sedestrequenier, ul d-

noverat Cxsecuiorem saepe necessari» disposiiiouis ctiun est, more majorum, eiiam sine uUa »yiin«la

sUij c'6nlri hicreiicos exsiilijsc, per iriennium-fere pr;ecedente, cxsolveudi qiiossynodus iiiiqu.)dauina

liilciis (JeslTriaUs eutndeni monere non desiiiit, sicut vcrat, et damnamli nulla exisiente synodoqiiosopor-

per diversos missa lamiliariter scripta lesiamur.Qui- tnit, habuerit facult;item. Saiicta: quippe memori»
bosille priinum\anquam cledito sileniio nilul re^pon- Athaiiasium synodus Orientalis addixerni, qucm (a-
deyc proponens , tandera aliquandt> missis lilieris men ekcetitum sedes aptistolica , qira dainnnUoni
proliteiur, se Alexandriuo Peiro.quem expeiiia apo- Grxcorum noii conseuMt, ab&nlvit. Sancise memif.
svoli «! seilis exsecutor ipse qaoqu6 damnaverai , B rix nihiiominus Juaniiein ConsiauU; opt I tanum sy-
absqtre apostolicx sedis notiUa couimuuione permix- nodus eUam calholiv-orura pr:usuium cerie dauinave-

iSfa. ftcaii aniem Peiri sedes, qo» Alexaudiinum rat, quem simili modo sedes aposiolica etiara K>la,

Poiruin st lantummodb ^amnasse, n!>h ctiaui sulvisse q lia nuQ consenst, ahsoivit. iiemque sanctum Fia-
iiover.1t, nun hecepit; aique idco, ne pcr Acaciuai ih viaiiuin pontiliceni Grxcorum congregatione damna-
PetVi qnnque constiriiuin duceretur, ip$uiii liuoque a luin pari tenore, quoniaan bola sedes apostoliea noii

sua comrauiiione siibmmii, ei muUis inodis irans- consetisit, ahsolvn ; poiiiisque illie receptus fuerat

gressorcin a sua socielate fecit aiientirn. Ilic siexa- Dioscoriim secund;^ sed^s prsesuletn sua ancturitaie

minatio qnaerituT, Jaoi judicio non eat optis ,

post- damnavit, et iuipiam synodum non coiisenUendo sola

quain lilieTi-i suis ipse coniessus est. Si auctoritaUs submovit, et pro ventatc ui synodus Chalcedonen-
pondiis tnquinluV, Chalcedunensiis syno li teuoie ii- sis liorct, sula dectevit. In qua ut ergo sola jus 1ui«

lius dcffniiidiiis elstcuUo repeiilur , quo daninau Iiuilabsolvendi eos quos synodica decreta percnle-

illic erroiris commumcaior effectus, praefixa; iiihilo- rani, sic eUatii sine synodo ih hac eadem causi p'u-

mlhus ilamiiaii6m8pavUceps existeVet ^quoniam idera rimos etiaro metroponianos damnasse i:ognoscilur.
ipise error, qui semel esi cuin suo aucture dainnaius, Quod si quis h x-c :ib aposiolica sede vel secundum
iii pai iia[)e quolibci pravo; cousinunioiii» eSTecio , el C synodutu acta reprehendit, praeter quud f4-isca reruni

citlseci aU6ricin sulge^iaiel poeuain. Quo teiiore Ti- probatioue couviiiciiur, inierira multo magis Katm
motheus etiatn, aiqiie ip&a Alexandrintis Pelrus, qiii oon iiciusse faiebiiur. Dicaiergo qua ipse synodo ce-
secondarti cerie sedetu tenuisse videbaniur, non re- cuiid'je sedis an:istilem (]ualemcunque , cerle catbo-

peiii;» synod6,sed iiticioriiaie laniuinmuito sedis apu- licura, et a cutiiOiicis ordinatum, oec de caiholica
stoliCK, ipso quoque .\cacl6 .oslulanie vel exse- litle ei commiiiuoiie aliquatenus, iHipeiitum, duxerit

qiienie, pi^obalitur esse daiiinaii. Quod si , uirum er- excludenduHi ; et baereiicum manilesium Petrum,
rofi vel prie-.aricaUonifoinniiiincarit Acicius, forsi- sna qub.]ne cxsecutioiie damnalum, caUioiicu ponii-

t&n dicaiw opdrluisse conslare, breviter pr.Tebeujus fici periiii^erii siibroj;ari. Qua synodo (eiiiae ^edis

itd isi^ responsuin, aui «iiiin ipsi doceani Petruoi episcoiiuni sauciaiu 'CiilenJiuuem fccit expeiii, ae

veraciter legiUihequc piirgiauin, et ab omni hafieU- uii(iiuniinus cidcm Petrutii lam manifcstum baereU-
toriJin coniagione rile disfrcliim tum ei comHtuiiica- cum ui cidem palam nec se communicaie pi setende-

^il .\cacfi"J, sl e]tiVc«ii«iiiaiiiealoie!ii pniant Ataciuin rei, sua p^issus est disposiiione eMhsiiiui. ^ua deiii-

aliquatcdus excu8;uid«iit, aiilsi, quotl inagis esl ve- que per lotuio Orientem synodo, ejeclis crihoiioxis ,

nifti, (Jonveniehtei aique legiiime Peirura utiu pro- oulio crimine maculatis, piravos quosque et crimihi-

baVerihi expiaiura, resiat tii ojus in expiatiyne iue- D bus involuios sua provisione supposiiii :f Qua synotlo
rit, et qui ei corai!iunica\it, ioleciiis. toi aiieiia priviiegia nciaudus populus iuvasit ? Sed
Nec pbne iaccinos qiihii cuitci:i {ler miinduuuiovit libri noin sul<ic;ieut si iragtcdias ejus quas p<jr Eccle

Ecclesia, quoniaih quorumlbci senii ntiis ligala {ton- sias toUus Orienlis exercuit, singiilaUin destnbere
tiiicuin se^cs I>eaii Petri tipostoli jus habeut resol- nioliait ur. An illud ipsus argunieutuui nobis xst:-
vendi : ui pote qiiae de omni EccleSia fas babeat ju- (iiaut oiiponeniium, quo facinoia sua in iinpcrialeni
dicandi, neque cuiquam liceat de ejus judicarc visus esi jattarc j)ersouam.? Cur igiiur, quandu vo-
^udicib. Slquidem ad illiim dc qiialibct niundi parte luit obsiiiil BaMlisco tyranno, certe el hannco ve-

canones appellari volucrint, &b ilia auieia iienio sit heiuenicr iufeisto? Cur ipsi iuiperatoiri Z.enoni ,
quia

appellarc permissus. Quapi^oiiter constat satis <\ca- palaat Ariiiochciiu Pciio noluil (.omnVunicare , suam
cium nnnuin habtiisse poiiiilicium senteoliam sedls nou subdidit voluntatem? EciC potuii iii aliis resul-

apostolici» sinii ulla ejus tioiione solvendi. Qua cerie tare si vellet. An non Apostolus dic t : A'tf« solum
jynodu hoc illa piK«uinpsil ,
quod iiec sic absque qui fdciuiU, ied etiamqui cotiseniiunt fiui.utibits,teaiu

ipobiolica scde las quidciu habcrcl efliccre ? Cujui parilcr $nntirreliti? Sed ut ca quae latius exitlicanda
 ,,

81 EPISTOL/E ET DECRETA. - 81

siint oiHi»amu«, qnJd, quchl ipse 2.enf>n i«iperak>r A cum iinvas causas essft pftr|M?mieteiil , i«lo Oiwjjile

suis iiHfris profitetiir tuiicta sese ex Acacii gessisse depelli ; et ca^teri quid caverenl, es itloruiii quuli-

cousili», iiee lio« euiii fatiere iiiieris suis ip«equo(|ue tati; disceruere piituissent. Re&lat igiiur iit illius pai-

lesiaiur Acaciiis , qui el eiMn iiihiioinitius universa tis eos fuisse sit ciartnii, cui se posi lot experiiiienta

reete g4>ssisse cAascripsit, et suo consiiio b^c eadein deiteruiit, nierito,que ab apostolica sude citerisque
{jesia miii lutruit. Quasi vero tanMim in Aiex^niirini catlioiicis non \m\ con:-u!endi erant, sed puiius iiu-

Petri conunuiiione Acacius prxvaricalur exsiiterit, et tiiidi. Iti.imuj a iteiu qiiod pruTog^tivani volunl
iien in oinoiiMis quos vet feoit « dejiulsis caibodcis Acacio coinparari, quia episcnpus fuerii r^^gix civi-

pontificibus, tanquam tyraanus, F.oclesiig quibuscun- (aiis. Nuiii|uiil api(>i Mciiial mum, apud Raveonam ,

qiie praeponi ; vei laiiier prapositis pcrvcrsa coinin»- apud Siriiiium.^piiJ Treviros muitis tempoijbusnou
iiione perinixtus est, qui hoc ipsa secunduin canones consiiiii iiiipeiator? Nunquidnani baruin u^Iiiumsa'
fucrant ab ecelesiastica (omfnuiiione (ellfuiii , quo cerdotes iiitra ni&n«uram sibimet aQltquiiiis depul.i-

se passi sunt siiccessores vi\is sacerduiiiius adliiberi. tam quidpiam suis difiiilalibiis ii&urpirunt ^ ?<uut{ui i

Quis aiitein noii perspiciat Christiauus, quOil talhn- Acucius u< J'i.'in:»ein queinlibel liouiinfua cntliolicuin
iu-is poniiiicibus a propria sed« dejacti^, no» nisi \\iA- t;imeii,'a laibolicis ordinaiuni de Aie\:inlria exclu-
lei ci potueiiiiit iiiirodnci ? Quibiis tnmeu cunctis , B (ier«l, PctrAiin^Uiji» liimresi j;im detectuin iiiquc dam-
vel iiuclnr fuit A< acius subiogaudis , vei snbrogaiis natum, ab^que sedis aposloli' ?e consuliaiioiie reci-

comiiiim c^ilor accessit, his um({u«i qui a cunimuuione ptitet, Mliqua synodo saltein illic liabit:i. hoc auda-
fiullaienus disfitepabant. Gtir ergo vcl cum haBC rtert cieparripuit nlCalendionem de Antiocbia depelierei,
vitbfrei, nuu sicut >ub Casilisco jam fecer^it, ad apu- ltaDrciit;uiiique Peiruin, quem ipse damiiaverat , abs-
stolicam sedem reierre enravit : ut si suius ipse non que noiitia>edisapostoliccu rursus admitlere!, alii|ua

peterai, juuclis, cum eadein coiisiliis aique traciaii- synodo id iccisse iiiQnstraltir? Si cerlc dc dignitale

bus apuii imperaiorem possent , qua reli^ioni com- agitur civitatiim, s^ecutidde ^edis et tcrii.e niajor est

peierent, alleg^iri? Nain si Basiiiscu», ut dicium est, dignitas ^acordolum quain cjiis civitaiis , qnse iioii

lyraiitiii» iieereiicus, scripiis apos^oiicx sedia vehe- solum iiiier seiles iiiin mo uuincralur, sed nec iuicr
iiienter inrrnotus est, el a piuiiuiis levocaius exccs- mesropoliianorum jura cense:ur. Natu quod dicilis,
sibus, quunio niagis icgitimus iinperator qui se ca- reglce civiittts , alia poiesias e-l legni ^Kfulaiis, alia
thortcuni vidcri vuiebat, poiuit euin apostoiica sode ecc!i'.siasiic:irum di&lribtiiio diguitatuDi. S cut euiiii

c nciorum quoque poniifieum moderiUa suggesiione qtiamvis par^a civitas prxrog:itivam praesentis regni
mitigari, pi'a.cipueciiin ejusdem Acac i esset speci.i- non minuit, sic imperiaiis prxseniia inensuram di-
lis f.iotoret amaliir, et qiii litleris euis tam ipstim C spensaiionis reiigii.sa; iioii mtilal. Sil flara lirlis illa

Acaciiiin, quaiii saiictuin pap.*im Sinipliciumiiiagnnm poiesltte praesentis imperaioris, rcligio i.ub eodem
lauiliiiti!» esiulisset , quod hxretico constantissinio iunc firma.tuuc libera, tunc provecta consistit, si po-
icst'tisseni? tiur tanio teinpore Aeacius inter ista lius boc prxsente pjopriam leneatsiue ulla pertur-

conticuit, nisi quia prxpediri nolebai ullatenus, qiix iiatione mensuram.

d( sidcrabat expleri ? Sed dicatur forsitan de A!ci>aiidrinoct Autiociieno,

fonamus lamen, etiamsi nulla synodus prspces- ceriis ex caiisis principem magis illa quaegestasunt,

sisset, cujus apostoiica tedes recie iier. t exsccuirix, ii.)u Acacium praiccpisse. Sed priucipi Christiano de-
cum quibus erat de Acacio synodu- iieiMK^? Nun- cuerat sugRcrere sacerdoieai, maxinie cujus familia-

(iuid ciim bis qui jain participes tcnebaniur Acacin, ritaie ei favore iiueliainr, salvam fore de cjus inju-

et per Orienlem tutum rathoiicis sacerdoiibus violen- ria couiumeliaqiie vindictam, lantiim ul Ecclefci;e si-

ter evclusis, et per exsilia divcrsa rclegatis , socii iteret Ciiri*Iianus princops regujas cusiodiri, quia ei

evidunter existebant commiinionis exieruse, prius se nova iu utroque pontilice causa esset cxnrla, et no-
ad hxc coiisortia transtferentes qiianiscdis apo^iolic;» vain (i<cussii>.iieui ci.nsoquenier inquircret. Etsi,

scita consuierent? Cum quihus ergo syiiodus erat fiicutBemper esseieirectuin, sacerdolali concilio dc
iiieunda cathoiici poniifices fueiant uudi-)ue jam de- ^ sacerdoijbus judicia provcnireiii, noii a sarculari vi-

pulsi, sidiqiie reinan-erant socii perlidoruai , cuin (leireBtqr quale.scunque pontifices, et si errore bu-

qiiibusjam nec iieebat habere ouiveinuni,. dicente pianitus accedente, non tamen coiitra religiuticm ul

psaliiio : ^on sedi in Mncilio vatiilaiit, «( cum iniqutt laienus eAcedenie potesi.-^te percelli. An ei ba.c jusia

meris est raiione principi siiggeienda nou craiil? Regi.e livi-

germlibus non intruibo. Nec eccitisiaslici

cemmunionem iionoresublimis si factus erai illu regia civi-

ciiin bis qiii polluiam habent , per- talis

mixianiqneciim iicrUdis miscere conciiiuni. liccte taie subliinior , laiiio magifj in his luggercndis

igitur perCiiaicedouensiB syuodi fonuam hujusmodi d«:buit esse consiaiii.ior. Si autem in bis qua! pio

prxvaricaiio rcpulsa est, poiius quam ad conciiium rcligione fueraut cxerenda , eiiuui contempiibiiis
<)uod nec opus erat post primam syiiodiun, ncc cum ;itqiie despcciiis, ei aui segni^;, aul lidueiam noii ha-

talibiii» baberi licebat, adilurta esi. Nainetquid age- buiis ihiimandi, in iiuo per regiam tivitatem inajpr
reiiir d« fide calholica inieiligerc i.i velient, iitiioi are effectui e>i? Nailian proplieta palam puhiiccqne iii

ndn poieratit cuui virierent cailiolicojs poiiiilicci ,

facie rcgi David,et coniuiissuui proiiuniiaYiteirorcm,

nuilo cuucilio^4>ra:cipuc ei ip>uin cuiuinisL^ e oon tacuit, et coutessiune cur<

nulla synuJi di^cu^^ionc,
 d3 CELAStl PAPy£ I
g^
recfmi! >ejnsequ«nier al»»i»Ivil. Hic aulffus xir jbonu» A refaJavit «onsoriem eocrimwok>ni« exterox » sua
, et

cl saoeidm egregius, iii lantum se et suggArere pi»- c^tmmimione didiovlt, iiec opiis fuii isova fynodo.
tuisse fn'>iisiravii» et iioJuisse deprompsit « iina (z- cuin Teteris fonstituti sufGcienter b<c forma prs-
vis>e li^Lt-^^tici'» ut et iniperatur coocia se t% ejiii^ «crsiieret ; ner opus fui( ui bsec facienda Orientis
gessis^ co.isilio nuo laceret, ct ipse imperatureni epitcopis mtiinaret, quos et e.xpulsione catboliconiiB,
magriis (>rxcotiii3 elevaret ista facieutera; f«»equ9 qu£ ageliantur in caiisa Gdei pon ignorasse mauife-'
proiier<it fiis agendis rebus fuissc pirtlcipeni. siiiin sit, tt comraunicando bsereiicis subrogatis, fv
Sed esto Calendioo nofneii impt^raforts alistuierit, eio tali conseosisse. Non dubiuro esi etiain extefnat
Joaniies principi meutiliis fuisse jactelur : qiiie u- ciimrounionis effectus, .itque ideo cuin eis jain nec
luen, ciiiu iiov» essent causie, oova debuit eccie- potiiisse, nec d<'bui>se sedis apnstolicx scita iraelar^.
siastica proveulre discussio, An (|ui iu houiioeifi Ecce agnoverunt in eoriim prufessionc qui eoosuin-
iiiiperatorem peccasse dicebaniur, oullu intervc- lissiiue perdurarunt, quid fidei ^miuunioaiQue ea<*

nieuie synodc dejici debuerunt; ei in Deum, qui tboiicae deberetur.

wmiiius et verus est imperator, Acacium detioquea^ ICcce agnovsruat queinadmodum a tajibiu rece^
teni sinceramque communionem divini sacramenti deado, inno tatibus contraria ir.oiiendo« a lide. et
studenteui niiscere cum pc rfidis, secundum synodum B coramuQione caihe!!€& deviarit Aea^ius, #equ« pari-
quH liaec est liamnaia perliUia, nou oportebai e&ciudi? ter cum eodein errori subdiderit. £ece agnoveruiil
QMd per li.tum Oricntem dc iunuuteiis urliibus pulsi qtum jnsiis ex caasis pro iide ei comrtuinione calbo*
c«(bol:ci bacerdotes, et haeretici subrogati? .Novae iica aiqu>f aposiolica. 2*ti eti|!Iqi*iioea perstiteraDl
eerte erant «-ausx, et liis coni>e(juunier nova syuodus c.ongruebant, et iiii qui ferstautibus ot)viabaut, ab
deiiebatur. Cur lunc uon venit ixi mentem ut io ia> eadem docebantur alieoi, sedis apostoliete ^uetori-
iibus cau&is paterelor a principe saltem qualiscou- taie sii remoius Aeacius, ejitsque pariier quiciniquc:
que syiu>dus Ci-Itbranda, ut quocuuque vet colorato compiiees exsriterunt; atque el} illit merUo euwmu<
jadicu) iiadiUoois ecciC8i;isiicae pasaim pontiiices nione cum bis discretus, a qua se ipse primum rum
viderenlur exdusi» non solum quarumcmuiuc ur- fuis coDSorlitMis, a porttificibus catbolicis dtscre-
bium sucerdotcs, sed metropQlii^At incuneiaaier pando, co(iiii>scitnr svparasjiet jureque senieQiiam
antistiies? Ilis oinnibuscum uou restiiit suggesljuue iile «Unmatiftuu cxcepii cfleieris cousertibus pro-
4)ua polult, cousensit Aractus toaiiuujiicaudo cua- ttiidfandam, (fui soius pro ewiiibus suis cotiMM-tibas
ctis qoi iu e:itbolicoru:u iocum baireiici.fiieraatsu' iu eoiuniutik>Qem se recidisse periidiie »d apostol'-
brojali. Ayttttolus au(em dicit : /Von s^lum qui (u cam sedeai missis lilteris est profeasus. Cwl si ^oio>
ei tit, ted tt qtU ctnienliiial (ucumibM, reos indubi- ^ mitnicavcrani Orieutaies e|*isc«pi, aBtequam buc
lanter as^bi, An iiac iicuit s«<;ui4ri pi>tabi;Ui et referrii^, i)i*ri utique i»iae dublo reatu probjoiur ia«
acits taiibvs Acaciocoiisentienti absiiie uiia sya<id<), voivi, jureque per eum sealeniiai» iransgressionis
quam ipaa rer;;ra uoviuis c^igeliiu, absqne sedis siisceperuut, tdnqunra facti cum eoiiem cenMiuu)iouis
apostoiicae eensuttaiiouc pcrflcere; ct sedi :ipt>sto> exteruae. Q-tii udque iior) cunsuii, laaqeaia nBsira»
licas noii itcuii secundum tenorer) synoiii Cbalcedo- communiouia boiuines, jam debsreot ; «>ed /anquain
iieiisis in veieri ui!<|ue causa et veieri constitute in coiiirario positi consortio refutari. Si vero oon
jufita dcnniiione damaatis iairaii-is <>ynoili Citalce- ctiiuiiiunicdvi rani aR^aquam Aeaeius b#e refi^r^. ei
doneosis Acactutn communicantem a i-m couiiKa- eoiaiitusucanlem fioiare dcbueraai, el ipM potius do
ftio!je depeJlere? Scd Acncius, in^aiool, piiacipibut eudem huc re£tfr«. aique api^ieiicat sedis v%ore
nbvi;)reaei»pi>{iut. Cur Basil sco, quia voluii. olivfft- Iiercaisum meriie oemprebnre, ettmque ee sede ape^
vilTCttf ipsi^&^uoi.i, ne paiam Pcjrrt An iocltfno, stidiea ianiiaque iUH catboiicis poatiiicibiis nkagit
quainvis iatetiter boc f«< il, coHimuuicare «iilerctur, lenere conci>fdia«L ileii quia »b illerum Nictetale
noii euuiinodavlt assei^miu? Ecee rtsuluoti cti>f) deiicivrraat, e( eerum successeriiHift ceipaiiinieait
rtistiiit ioiperaiur; e«ee viin ni.Jeiiti non iniuUt ; ecce itelfgemnl, idt» eaiR sede apostulica n^rime eotn
rcfugienti coatagia inauife&ta euni^git; posijremo gi-ucbaut, qma ia sertem recideniM j^varic^oris
cur uuiio tcmp<»re c«»flr> 'm* gcfeie tur ¥el ferenJa Acacii, ct ilitus se ftitie d«bio perfUeteiilseNteuiia
co(i)osceret, ouu aii sedem aiiosioiicam, a qua sit>i cou&equeuier astciiisi. Ob lioe eum videri noicbani
euram illarum regioowra nuvei^t dtfl< g.«tan» doi'erj« esse ^ainaatuua, quia se eofueecebanl ia eadcin
«uravii? S^ prius laudatAr factus e>t ipse acsiorum, pr;£varicaiiene dama^os, in ^ue bodieque m&uere
quiira vej pr«moaerei talia «sse jej*i;«i«i», \ei perbistuni. Sed slau iii simiii eendiiione coftstricU,
ite
lCuUreMliir otisisierK : sicui sttb Basiliseo in^ fece- couH>i;cem suuui no» jpjssun^ jadicare roh Jure
raU Cur illii e^taris cuiiiwuolearc conseusii, qui daiiiRsUiin; neqoe rei reum posiitni compeieotj-r
«lefislsis calbolicis «.icerdotibHS . iu'i«tUii«ntcr \ixrif absolvere; sic illo praevai icatore jusie damnato, isti

Sici singiiil<i iirbibus fuerani siUteiiiuiiV Piisireiito si q>ioq«e pari j.-»c«ui daronaiioDe prostraii : neque uisi

iile 4ef»U sui» parlibus, ei qu« w<r«j-.Jo!i v^itboiioo resipia^eoies iuUe poteruut prorsu» aligolr»; S.""'
eomi^eiereui aKcrti «on coravu ; idgo sodes 8{M»*io- Mcut per unum scribentem eat um umniuivi vui^aia
liis ^uod ad eani pertinebat vcl poiuit vel dcbuit transgressio est, qui in eamdem |>eriidia; reci^krAut
.^*ldrire? iJu-.libot modo Iiaereticoruia cooi^iceu) actionon; sic ju uito codeinque qui pro omiMbus
85 EPISTOUS Sr DECRETA. 86
icripteraU v«1 scri.bcndo ouiiuuin prudiJerat valun- fi\ pfOiHigiiudiff prmjuuiis iHuenial. Quo facio non hune
M9$, trangre&sio est piMiita cunciurum. imgii ab errore detrahimuf, 4fiumi permciem ftdehtms
Qux 2(1 iosirucuonsin vesn^e iliiectionis caii& tirogat:,':s -
eoque modo ChaUedonensis syaodi sla itu
abunikqiid surdcere judicairuis. quamvl» ea lesu ta- ufo/«H/«f*, (tdtiuin ueia copulalione g>-a$sandi tn Ei-
liiis, »i Iktni nus coiicesserii f.«cuU<)iem , sludeamtu clesiam iu.yi» rapaaliui aperimus, Venique ai> eisdem
eKf>»n«re : <))is(enu8 «il nilelium quiM)ue < og^ioscaV ipsiscum {juUmtolim a cal/iolita pariicipatiqHe divisui

iiihil apastiiiicam sedem, quod alMil, pnepropere est, pmtilex diciiur posiulari : ui satis evidenier ap-

censiilsse. Quae tamen senUnlia ?n Aeacium desii- pareal non eos rectam ftdem vetle, sed in prxsuls pro'
(»»14« eui noraine lantummodo prscsulis aposiolict, prio »e[apdl dogmaiis quai'a)'e j>oUslatent; neque inler

cujii& eral utique {tt»iei>lalis, legitime probaiur esse ipsos et veraeiier amiieHies, pnx inde pouit fUa ^ene-
deprompia, praesenim cum secrelim dirigeuda vide rari, und^ hcEreiicamtu menitum crescit faneila dum-
r«<ur, :ie cusiodiis uLique praietitis dispoaitiosaluiai Is naiio, el callioiieoTum miteraaUa captiviias^
(juibu^tibeldirriculuiibuAunpedtta aece&ssriun> iiabce Ex epi&Uia Feiici» p^ps; ad ^enonem imp.
non posset eflisctum : taraen quia orlhcdoxfs ubi(]ue (Epi8t. 2.)
tlejeciis, etb«relicis lautununcJe eorumque cttnsor. Vbi *sse, inquit, jum conse^ueiu precut dubio pa-
lilMM jam relictis in Oriuntd, catholiei poauru^s, aul 6 ridetis, ALtsandrin^ Ecctesia pertasorem^ funestu diu
residtti omuino nuu ess«^ , aul nuilam gerere ni 11* impuniiaie yrassaniem, teiiris prmepltunibus, quibua
ijcrtalcin, pluriaiorura iu Itaiia caiholicorum eon nicriio dudura prebalur ejecuis, ess^ nihilanumts addt'
grcgaiio tacerdotum ralionabiiiter cogiiovit j&entt>n- -cendum. An non ifit esi., qui per ZO antto* caiholicce
ii«fn iu Acacium luisse pruiaiain. Qu£ coiigregati» deserior Ecclesiw, numieorumqtts ejvs se tator ei do-
r^ctd pBniiOcuni, non contrs Chalcedonensem, n< n ftor^ et od fundeudum sanguinem seaiper telox fnit ei

Un^uam nera synodus contra vetersm primamqu^; prorjipiu»? Nunquid Qdhuc et isitm dissiamtatioutm
eooveitlt, st-d potius secuudum teoorem veteris con- qticuiam samui es costkibeniia receptwi f (n quo reve^a
&tiUili, rarticeps apaftiolicae eKsecutionls eflecta e t; twn est opus discustioue aubliii, quia ejus aperta sani
i>t Citis &ppar«at Eeciesiain calholicam sedemque crimina.
apoiloticaai, qiiia alibi ]am omiiiiin non pes^t, ubi
potuil, ei cuin quibus p«)tuil iiibtl peinius omisiue
MulUftimiiia m oversis e\y. Oiis eorijm ciljgetvs
iector, &i requirat, iiivenict. P BternnUo jam serl;»«a
quoii ad rraiernum pferitneret pro int^neraia lid<.N et
ct admonaiones pftp.u Siinpii i* qu& pferiiitie vUia
sincera coaamuuiuna iraciatum.
ae&iimMt. el jiMiicisnt e<>ntemi-enda. illud can idere-
EPISTOLA XIV» SIYE TRACTATUS r nitts aiietiliiis, quoti de eodem P«lro. lUiH- cuui a«ii>u«
CSL<^S.l i>AP£, Acaeius qtiatetrqtte
caiiiitn ft>rt« &-ip«reit jtidicarit

iii quo eiiam ponit exeutpla epitloiarnfn Simpiicii paprs d eo senieniiam ad apoitdiicani scd^m disdrit.
.

atque Felieis, quod Timoihei yEluri, vel Petri Ale^

sandrini impietaiem oUft) coftioverini^ vd tui jurrint Voimio mncto , et bectissimo Patri, ttrctiiipist^i:o
judicasse. Pofea projpriis proieffuitttr dkiis, <»• Sintpticio AeatiM.
sirueus quid adversus Grcecos del>eei respondtri.
Soliicitudineai onntiitm EecUmrtvn s*cmduin ApO'
si9/b.>n [t1 Cor. xi) ckotitnf^er.ies , tio$ ind^nenlei
Ex cpi.»(^ Simpticii papx ad Acdcium. horlamini, quemvii s^onie vigilantu ac pt&curreu es
*<Episl. 17.) Sed »09 di9i»um uimn soliio CcmsfUlrcti», staitfm Ate
lUud, inquit,rRtf non mediocriter fadl aitoniium, tttMlrincs Ecelesite eertius requirenies^ ui pro paterni<
qu»4 usdm lUimksuU Petxwnu qai hoereikormt du- eanosutua suscipi^ Uibarm^ f»i*-uvo sli/tonles su-
iunt Mciua fxtlilbsc j^sbetur et prinreps, quod cou- dore psQ his, aievt temper esi efprobaiunt. SedChrisiiii
wmtiamt^lseiiof^ tu(e metninimus non laierg, inttru- Deus lioster, gui dili§enibus ^e in boGuin coitperaHir
etianesque i/iMu;, qir,bu5 fuerii confuUUus, nostt conft- 1 Hom. vtu), nitstris eogiiaiionibui insiaen*, 8i Mmrn
dimus, qutmqun «iam dubiuni non sU adiiuc eji tia nob.s i*t hii jnenteut, otque eatntiem pro gloria sua eii'
Cf)mmunion$m<kitorecQikolicam,stepetptenosdeeodeiH^ co^ouens , omuem vicioikm esse perfecil, cQmorteii
tx illa mbe peUertdo scripsissi' tU ceriuin, ad ? raiotai not £um Iriftujuiilitsiino principe factens, et Timctfieum
KcctesicB re^unen ?giAtiinel provefiendum ; eumque pra- quidem [a». add. JElurum\ decessoreiu spirnnlemproeel-
Diiliat rectce ftdei drftmtionibus coiv.enire, a cujus uii- tus , el eccltiiasticum iranquHlilaieui , sirui appeuuit
gug, sicui superius dixlt consonio itim (legit ej^irenetis, coniurbattitfH vitx tubduiit hvmatiif, (icgm e'i .* Tace
quam ab ejus communwM discrHns sit. Ad quani ii «l oliRuiiu^te {Hatih. viii : ATarc. iv). Pgirnni ijuoqie
mutc tedirg cQniendii,mii peraaiisfaclionerii l.hrisiianis (Mougnm), qui ab Ate.ratidria moro sin^liter ptoetli''^
regiilia cotnpetealem non po.e^tt tntroire : ac pctinde non sitrrejerat, dissipavii, aique in etierntim fngam Spritu
ad faatigiwu uicerdolalis di§nitotis accedere^y sed tne- ianclo flitnie couttrttt, unum ei ipsum (k f>'S qni oliin
deta:, ijMce posi pceniiudinem pra:benda «l, tcnsequett- fuerani«i cnte danmati. Sicuigiiim in noslfis oiehhis
ter aplari : aninus sute cupiens recotuitialus aussiUiim, inieniumest, ^i de vestris ncriniit, » dignonmi requir
nonyraduni suntrni honoris affecians, cfui ittu co-ivnei- rere, poieritis a§uoscere, quee ii t&tipore dt eodinu
lut fuisse penjtnus : ne per speciem reiHeanti* non hubsiCHia , ob Alfsandrino epitcopo Homam wd oiler-
temediutn sinccrai salvationis inquirat, sed fuculialetn ulrttm «in/ r«laia. Qui Peirus (Uius iwclts amtms; c<
 :

«7 UELASII PAP^ I
88
openan dki luctntutm almmt aopnrem, omnino imi'- A i]uaj>rtiii pr»*aric:il(>rum nomma de Eecle»»» non
brat ad lairoclnium peragendwn eor>§rae» eorum roo- »iir>-ri!niur, pacis vinculnm nuilat«niK redint«i;rtre
perator itwenient, media nocte, adkuc jaeente cedavfre pcrntiltunt. Si euim iieei seoiaiorum vet cftinmuiti-
ifliiu, qui palernos camaes iubverterai^ insepullo, iub' csionim Eiiiyclieiis , ut fuii cjus seeiator Pelni» , et
ycptit in iedein, ficnl ipse arbitrHlns e»(, uno et tolo cominunicaior Acaeius , iti E<rcie«t2 noniina recen-
^afieme . et eo (fui consors illivs imi^tebal in»auia sert , cwr de sectatoribii» ei e«minN>ikatoril>u« Arii
!ta ut propier /ti>c majoribus wppliciis subderetur ; nee vetr»terorBra bsereiieor«m„.8imili sorte non iiceal*
in*od tptJabM elfecltm esi. Sed il'e quidem de »e ex An miiiorls impietatig ei pepfid>sP! Euiyciies fuisKC
tunte tei miuiina judicaiu nunjtttim penitus Qinnina pnfvtur qiiam Arius? Nen>o Itm* quidi^ni saiii e.ipiiit
r9mpa'-nit. Timoiheus (Salopi)»(-i<4tis »iTe Aibus) aii* aiideliii dicere. Si ergo par esi impiet»*, par sit et
tem paternorum eammum curos^qui Davidietv man- utroMiniifue ^testatio : ne si semd tali» rnerit in-
nueludinls esKmplo svbdiiur, et uttfue in fiHem patiem, Ipomis^a liceniia , omniiius cxintie omnia )iceant,
aique poteslali proprld' r.siilutut » CiirislOt praprice ftaiqnft quod absit passiv» rerum eonfosio
. , t»ii»
sedit konore livtulur : ei spirilttartnm fiiiorum voces atque commixfio, ut wiilh int.>r mnndum et iinmuiH'
cceipiens, gratitm ruraiionis exspectnt, multipiicatoi in dum sit seeiindttm propbei»m (EVc/i. xxii, 2(>) certa
se kcnore a Christo principo sricerdoiuni. B discreiio. Non esi quidem nostra; iiumiiiltiiis de t»-
tius oritis dissensione rerr«* senlentt.im; cst lanien
F.cce lefttinioniuin Aeacii validissiiiiuin, ((uid dd noniriitn de proprii saltiie e^se «ollicJios, qmmiam
Tiiuoilieo, (|uiii de Petro tenserii. \ere enini, sieul,
uutisqiiisque pro se rationt^m r^ddiMim^ est anl«
peripium est in E\air^ciio d» Caiplta illo poniiiiee,
illuil tribiinal fudJcis el ri'gi< srtemi it C.or. v
( >, in
evciiii Aeacio. Diciiur enini tie i!to, quiu cuni essei
qiin eiiiiiu de v«*rb(» oii(>80, liiinimoque quadrante,
^rinceps sacerdoiuiu :>niii iiiiu^, de Uomint dixerit sumus noslrorum ralinnem a<!<luu'n pr:i^liiuri(.f/«rtA.
passiooe : Exftedit ut unus komo mori.lur pro popH'0, v et xi). 1'iiile et opiatnus, qunlt.icniiqne et quanta-
hi nm lotagens verent [Joan. \}]. El suLiju ga fvan-
ruuque supcr nns importaverii iniinicus, toler;»re dis-
,eplisi;i beatii* Joani»es,/iuc, inqniens, a.'e/]<ff//)so iion
crimin.i in sa^ciilo prysenti, t.ii!tiim ne eatisas ineurra-
dizil , sed nim essel princeps sacerdotum annl illiv.s
inus mMrli^ a';ern:i'. Sct! dicilnr de Pt^lro, quanqtiam
propheau l. \u\ ei hic, cum in sunimi e<8el sacerdoiij
siiie appr' haiione dicaiiir, prajsetiim de homins
(lignitiiU' localiis, iitrum nolens an invinis, dubiiare
per^picacissinio f
pervioacissimo te(jeni'nni Nrfc/nr],
quippc nos ejus varieias el incoitsianti.rfecit, veris-
qui per 30 annos famosus expiignaior fuerai veriia-
siniani de iniiuiris Dei tulit sentcntiam; quam si
(is , qitod pQ&nitenlia »^v.\ su«c9ptus sit iu Ecciesia«
fcrva-e voluissei, pp(>ce!!;ini (inam ;ib Eccle-ia ve:a- C Niin jiiain igitur per 30 annos a^ere potttit paeniten-
eiter depulerat , rui sii!> in Ecciesiain ipse noti revo-
tiain^ nisi lunc cuni episcop^Uus amore ei ambitioni:^
ca>K€l; ei de quo dixerat, lace ei ohmutesce (ilatth.
ardore f<rvel>at? rein inon>tro sim tlimam! ante
vij»; Marc. iv), rursus Petri persun^iu lojui in Ec-
iilum p"tiiis-e loeum suuin «Jtcerdntii olninere. qvam
rlesia minime permi^issct. Quam siniiiiier priicilinm
possel vol hrevi pro tam iuimnni criiuiue poenitens
a s:iticlo Spiritu dissipaiani cgM itrxdixerat, quetn-
videri. Sed solvit iiluin, iniiitil , aiic orit:ite sua prius
qiie riiium n< clis asseve:averat, et quem nb opere Ac.i'.ii'S, et sie suscepii. Ijtinam SiMpsum niistTrimiis
biiitinis alienum , amanteraque ienebras iaironuin
oi;in tiiti, sp« iimqne quampIiuimQ», uon aetcrne mor*
operibus coiignus esse narratiat : qui faUuiii saciir'
tis conipctiiiuts alligarel! Qiii cuin f-uperi>iSMmo
liotii nomen , ab eo qui paicrnos , ul ipse aii, caijo-
prapflatus spiriiu tiiroDum humiliiaiis aliiu-. pfferre
Kes subverierat, ariibus dolosis sibi ipse impoauerat.
conattir quam de"uil , et praesumpiionihus suls adi-
Hic Petitts, do quo beata> inunioiiae liaioliieus ca-
lum undociinqiie c<^nquirit,simitlqtte per fa^ et nefa»
iholicus, itt ipse dixil, paternoruiu cugius can tiiuin,
calcal ei trai.sii inviolabilia siatula sanciorii.»», cuin
Aiexandi-inse q oiidam Ecciesi% pumitex, ad sedein
ipso (piem iinitnius ept auctore Buperbia', i:i proinn-
afiosiolicam m'ilta relulit deieriont quam superius
dissimain riiinam dejectus , !d dereliquit Ecctesife,
e<miineniiir, asserens specialiier el alilrraaiis ini- D ,„„,e Uo^yt^M pacifici , fidele>qua ei humiies ne.ei:t.
nticuni. lidtri , iuiinicum Chalcedooengi* svuodi {>er
Si enim i!ie moduin tempernt» p<itcstate <^er\asset,
omnes exsiiiisse iiife!iciiaii-> conalus. Qnid igitur net Pelrum b*reticum , nul'o regiilaii ordiuc abso-
nohis facieiidutii esl? Non credimiis lol et taitiis liituin , pro ejtis audaci teiu»>riial<* , in «iia socieiate
i.>iiiaruin sediu n saccrdotbu.s, qui omnes uno ore, hodie Eoclosin siKpiraret rttMimpfuin: nec cariiaiig.
uuo ciii»sen>u , puWcam et ler.ileui buiiiana! saliiiis qii:e oiiiiiiuut viriuium est pcrfeciio, ct s»ine (jua ^e-
hesliam Piniuiu esse disiTunl , iu cijus se comtifu- cuuduiu Apostoluin inania suiil miiver.sa qu.e raii-
ui. nc, p.riii. iosa conjunciiojte, .^aadcutes difimonico
ntits (/ <-tJ>'.\iii),iani» niii pacis dispcmiia |>alorcnl<ir,
spiritu infelicilei s>.ciaverai Acacius , male rui 'us
,
iiec mordendo inviceut, coiisuuiereoiur inviccm. Se^l
a.'dificaus quod- bene desiruxerat? Nec opiis plura quolibci niodo dicalur Pelius esse susteptiis,:ipi>arel
htftc dicere, cuin tiiueutihiis Deuin et Jormidauiihus tamen eum fuisi>c iKcreiicuin , iiut {ioetiiiuisse pro
«Jieiii judicii, et Ecciefciae unitalem diligeuUhus satis pervtT^itaie defenditur ; ei <juiid pi-:ivus et iiilidcli.s

aperieque causa kit clara. i|«c eiiiio sola ratio est fueiii,el ds Ecclesia ecclesi:isiico jiire prDJt^citis,
(j<ix- uuilaleiii Uividit et coiicorJi.*m dissipat : qiila ainbi^i d.ihit.iriiiue ncn po*cst. Scd conceiainus
89 EPISTOL.C ET DECKFJA. 91)

paulisper p(vi»iuiisse eum , quotl nuUaUuius v^ruin A iites ipsi qui Dominunr critciCxerual , dividere au&i
e&l ; vidoudum eigo esi «iuoohhIo, iti e$\ uJrum qui fiiissent {Jaan, six). Quae nimc si propier perfijiam
ordin^ CQ«i>pei*?.»i» . reguliri §evejiute c*ci«ii& ei Petri.Acacii iyraiinic.un surerbiaui, !inpiainque pra2-
ex»'.irpaius csi , -poRtiiiens recie ei coosenuenier re- sumplionem ejus» vioJdiur atquo conseindiiur, videke
ccpius siu Sed niinquain tlocebiiur, iiuiuiJiain inoii- et snpienler expeudite , iik nuj^iu grave periculuiu
uirubiiur, Kunfiuam amuino proUabiinr ejus pui-ga- iiQslra deducitur con^icientia ^ dum lauia nt:<>4ruu\
liniieiii fulsse legilimaiu, quie pon esi coinjjei.eniilius sQlvituv ob»ervaptia. Qui* entni ivon qu<iUouu-
«'vg^t

ic^ulis ceiebraia. Secuaditt e»i»"> sedis anusiiiem que libuerii , si Eeinej in con^uetudiuein c.t rritpiits
nec oiipeil^re i}U(»qu;«m , oec revocare , f-iue priina; ordo pervenerii? Si uulcm b«ic surriieguiu q&t eiiam
sedis assensu, \el poiuii, vel debuii. Nisi lojie con- cogiiare , cur non c"vi diligentis-ima obbcrvalioue
fi^u jani ordifie rerum aiquQ lurbaio , nec pijgia, leoeaiur liaec fpnna ni.ijorum, ?uin §it in hoc pb-
iieo «ecunci^ , nec lerlia aede$ liebeal observari« vcl sQrvaiionis (enore incffabilii^ iiiduliiialaque ijpitati^
siisiipi secundmii apiiqua &ta(u(a lu^loruni, ei su- evidens el gvande mysierium? An diwe stmt Ec=
blau> capii^, u( videiuui», ouuiia Qieiubca variu inier cle.<i;e el duo p:istores? AUsii. Lnns csi euim
se conipugneiit cariauiiite, iiatque idud ((uvii de po- (jui fecU uiraqHe «?»«»! Eplies, u tuUens du metiia
( ),

pulo seripiutn esi Ura«i : In. iilo tempore ^ nQn erat B :n;micjuaruui parietem i«i corpore f.iiQ, Citr cigo
diti itt itraelmusqni^me quoii phcimm
: erai, in ocu- ier Peiri ?t Acacii nQmiiia rMrsws iiiimica scpis
li$ suis fme^t { iudU\ w^ ), Qua eittin r^itione vei intexUitr, quam seiuel ChrisU cru\, inors et, saiigitis
consequeiitin aliis iie<ubu$ U^fi^ndQuilura [vt. dete- destrujit ei everiii? Non ergo
s solvii dividai eos
rendunij «si, si prinite b«ati&&imi 1'tfiri sudi uniiiiu.t
iiileriiQ^Uum Pani ei Acacil non^en, quos onii me-
et veiDSia levereniia non dcfQrtur, per quamomDiuiH di^loris pretiosus sanguis miivii. Posireuto aitiuum
sacerdoiuin dignitas seniiier e.>i roboraia atquQ lir-
e&t ut qui tiios !ibc;iter el competcntdr vuliis iiaiierQ
niMia, trecentorumqiie deceai qi ociu ruiium inriciQ subjeclos j cedatis e^ ipsi autiquo mare majoriUus,
et sinKulnri judicio v«iustis$imu$ judicauis [aL vin-
Ui (onfiiieuter impi'rare posiiiis miuerjbus vcstris,
dicntus] r»t honor? (jtpote qvi Doniini recQrdabaH-r
Uuoijecim cer(e f"ere ajiQsuiU, pariim» jsteriifs, pa-
lur senientiiiin 7'i4 e& Vtkxm, et ^uper lianc peiram
:
rique dignitaie tufruii. Cumque Qmms inqualiier
ndab^ ICccU&iam mecm, ^t parlse inferi non pra;va-
f: soifi(uali (uee ruigorant, unum tmfai pnneipem es^tt
lebuHt admiiti euntdU ttbi dabo clsvei regni ((glorumt
ex liiis vo!u>i Ctir«stu6, eiHuque dispensmioiii* mira-
ei ifummqu^ /i/jiavert» ui toivrris i« lerra , erunt H- hiii in «iQjninam gcutiiim Uomapj dirfisiil, ut in prae-
{ftia tW stiuta in co>;la ( U^ih. xvi ). Et ruraus aj eipua mbe vei prjma iirinmm m proecipuum diFigerei
eiiiiidcni : Ecc* ego mjQvi pyg te, ui nou deficiai fida ^ Pelfumf Ii>iquQ sicul, dodrinae viriulo subiimis emi-
tuMf it tu aliquando conv^nerif f ei (anfinna (raaet c.uii.Ua saiigutnis gioiios* elTusione deeofaios^.Tterno
fiiai {Luc. xxii), et iliu4 ; Si ^jnas nis pance ovcs
, buspiiio toiiquioscit, pr.Tsisns se4i, quam iiise bsne-
mtat {Joan. xxi ). Quaie igiiur ad Petruni ian« (re
dixit, ut H portis iiiferi nnnriuam pro Duiuini pro-
qiiens Doniini sernio dirlgiiur? nuuqiiidnam reiiqiii
inissiorie vincaiur ( Uai(h. \\i ), omniumque sii flu-
sancti c( jidali aptintoli noa eraQt &ii)uli virlute suc* fliiantium tuiistiinius pDttus. jin qoo qui requiaverit,
cinc i? Quii itoc auJaat itiBrmari''? Sed ui capiie f^n- beaia ei xiern» slalioite gfudt^bit : qnt veru cuniem-
stituio, scliitinatis tolicretur QCiath IS. Uieron, cap. f.serit , ips^ viileiut qitalia getiera exciisaiioiium iii

ii , lib. 1 adv. Jmn^aiium ), «t una itioti^isaretiir

dit( obiandat judicii. Me eniiU credo, opero, < oiinda
eeni|uign corporia QMisii, quiu id nnum caput gio- in Chri to, qued ab ejus earitaie ncc tiibuiatio, nec
rtotiiiMima dll. ciioiiia &oc'ieiaie concuri«ref. ; c( (lu^
anguhtta, nfC gladiHS, nec persecuiio, aee vit», nec
eeset tcciesia , etii iideiiter crederemr, un»que do- itiors unquam potarii scparare (Hom. vtii). liieumitat
iniis inius Doiniui et uiiiuf redcniptoris in qua
,
|H;rserutio, saviant leges.miiiti Chrisii gloriosius est
dc uiio p.iue et do uno caiice nuuireiiiur (f Cor, %).
miiri quam vinei : fraudari priesefltium cominodit
i^a rjiioiie , fticut dixi , majorek nostrt , revcr^nuj
meiius quara carere fuioris.
i li Ecclesiarum nuig:>iri , clarissWnAiiuc iiia populi
EPISTOLA XV.
CiiriKiaiii lumina ,
qiM»c «lerii^ v:rt<iium iuarun»
GELASti ?\P« Al» EPISC0N)9 ORIEfJTALE?.
nsqiie ad conreuionis gloriusissimas pajmas, et uiar-
Quod aliorumque damm.tione synodo tiova
in Acacii
tyrii fuig^iiies extuiere uorouas, ad itlain sedeiu qNaip
opna nen fturit, et quod Petrum Alexandritium ab'
priitc^p^ apostolorum sederai i'eiru8, «ui sacerdotii saivere Acacius sine sedit apcstaltccc auctoritaie non
siiinpi» principia repleti Ciiriati cariiale miltebanl, potueri 'fnm epitciipi$ caJmiiii fedg suasin*
«'(,'

disiustione dejecli^,
t»K itule .-'Olidiialis gravifjsiina lirmitaiit» roboraiuenta
po^centet. L-t per bane speciem omnibiis appareat Oileciissimis rrairibMi^ iiniversis episcppis Oiienlii-
Vfir iinam esse per oinnia, et indissolubii^ni Christi libiisCelasius.

I.cclesia-n ,
quyr: conconti.e vinculo mirabilique ca-
iitaiis texliira compo.^^iia , s«!a et indivii(.'\ pcr to- » Quid ergo isti prudyiies viri, ei arfutis mentibus

tum oslerideretur esse Itfoica Cliristi, quam nec ini- totius rcligioniiB iiitcnia rimantes, inOrioiiiispfirtibus

' lii ins. codice p^rvctusto Vcronensis ca|>iiuli, lasii «'pislola, hoc ejii? legiiur argumentnin Incipil :

cum quo cullatu fuit '* Franciaco UlaticUiua ii^ec Ge- de eadem ratiot-e reddenda ad episc»pos OriiHtii.
 :

9\ GBUSil PAPiS ! 9i
c«n$Hlu(i,«icofnot«rttnlli«jiuwwiaiperacnam MnAn- /^ fiiistorum damnaiione desynotto non biei.\ ca«»«ari.
liocheiaEcclesiaconftUuiiatu.curcdiuuiuiiicandotali cimi sciitnUui uniosiiue ponlidces nullasynodofiiisso
bus pnebuerd erfnsen£tjm?Cur aon iiiicoreclamaruni, de|tu!808. Si in istorum rffjeciione de non iniio con-
cuf non £9 a teli oootagio renioferuat , cutn lani cilio cunqiieruniur, cognoscaol secur non ct l«>c ln-
{o{. jum] evi^enter &«]veriemit ideo Calendio- ali ruiii rejcdjoiie quacsivmnt, accusari. Si vftro in
nem depuluim (anno 485) ui lii^ettcis (laitderttiir esieroruin rejeciioneccnciiia necess»rian<>n fiteruni,
InirotUis ? Quare iiic * nihU (2« r« nibii de (i lc nec in istis necessaria fus^ cugiiOS<-ant. An in ca-
Chrisliana , riifn! de persdnarum exaroiiialioiie tliolicorum dcjeciione non fuil opiM, et ruil magno-
Iraciarunl ? S» vero !Jli eorum se cofr.iiiunioiii {tere congngiuda iq prxvaricatoris dHmnaii»!»»
volunlarie itibdidenint , ft^ a^stoUca &ede certe conlessi ? Qiiid igitur restat, nisi ut dicant iixreticns
feparati sunt, cum talibu3«( apad lale*, eiiarasi non fuisse ? Non ergo de synodo conqueraniur, qut
e»5el nec«sse (ferl, fiulia possei oinnino synodus gc paiani couimunionis extemsc [at. liaireiicae] per«
provfnire Quod §i ignorasscse dsscrint qnaiiii » An- liib«nt sectaiores. * Cur entro eis syr^oilus neccssaria
UocIiUe {>osi Caf^Miionein siiceessisfiet aniisies, quid fui&sa videaiur, qui si^ conLra Ciialeedoneiisem syn»-
fmrum, ftiqui inOrieai« pftsiii, qiu^ in regioiie §ua diim venire cognoscuut, qta Euiycbianas error ciim
conti^rini scire nequivera&t, ea qus apud aposto- g ' auclorilias generali Eeclesix voce damaatus esi?
liesm scdein gesta fue»snl ignorarent? Cur tamen, Nec^dulMum qttod siciil i'n imaqaaqii« bcresi, quod
po^ienquam ad lortint Botitiam pervenit qualis e^set incessabiiiter rtfpeienduiQ esi, quia (inoum esse
sacerdos apud Anticchiara consiitaius, non cjus eon- nuiius ainbigit Cbrisiianus, omoes compUces , se*
sorli:i contiuiio respu«runt f
(^id «xcusatiunero do ctaiores, communicatoret damoafie setnei pravitatis
JHiiorsmias coiore pnttendunr, «um ftodiequeet ma- pari sorie cens«ntur. Ideoque fii eonsequcns, ul si-
nCe^^iatA contagia periiiiorum , et a nobis ss^^us cul Timoibeus atque Petrus taUum sectatures, <<*•
csprobrata soetentiir ? Quo saiis apparet qola ne cuudum illius tenorem synodi, mitia reeeuU facta
,

quidem etiamsi CDgn.JScereot rerulareiit, quando

luiic ponlilicu» congregaiiimc dainnati suot : sic ei qui
nuneeliam publicaia non ren«unl. Prorsusin qiiam- Pctro communicavit Acacius, ut criuiinis ptrliecps,
iibcl se partcni causaiion«)»que [«/, ezcusatioaem- iia coDSors sit lactus at piinna!. Q»tid igitur aaiba*
Quej converUnl, nvmifest» veritaiis ita iaqueis Ruffo- gihu« et nebulis ista prsetexunt , ut impudentiam
eaniur, ul suis ipsi verbis possint aciibusqne eondu- suam, ineniemque vesan»m inaoibus p<^iiius fabuiis
<li, ne« nlai soiain pernicient obstinalx perfidia rc- * veiare ietbaitler, qustra prodendo m«4ieioaitief
siduain veotilare. Uac anlein, qux de Calendione saiiare contendant ? Mihil enim nobis commurte cum
venerabili dicta sunt, el in juunnis Aiexandrini con- C bominibus < ommunituiiis cxternop. Ideo vocatur ad
veuiant ce; ta ratione personam. imo, sl causa eadem judicium certe qoscun^e persona, ot aut fatestur
latius inquiratur, tant» illic irag(ed(a>, lanii rep«- objecu, aut eonviocafair objectis. Posi eonressioneni
riuntur errores, ui si ipsi sint judices qiii ead«m porro iiiierarMsi teooro deprompiara cur ad judi-
perpeirariiiu, cum evidcnler fu.^rinl confntati, a sui eiuni vfK-aretiir Acscii», qui se confes.4us esi Pem*,
danmatione non lempeient. Palan^enim iilie aper- quero petita sedis aposlclic» praecepiioiic damnami,
teque monstratur, nihil kl:ud ifuam quaMiiam cai»- i oninMinione socLtMe : cee ei crrdi jain exiernfi
sam, quemadinodum, catbn tco qtielicttnqa<'! depulso cuninwinionis cReclo, Telprosua, vei |>re illorutn,
p^niifice, haereU«o Peiro reserarelur accessas. Tu-c ve! pro Petrl defensiutie Jam possct, eui se piiiis
isiud neino discuiitba», syiioduo» nemo posceb l, Hiisi nerat nefando eftnsorlio, teceratiiue sc eum ejuk
passiin otnula Hcito fierl a quibo.cuoque videiiwjtuf : causa sinc dubitaiiene eomisuuem ? '^ Cui exainina-
nullum discrimen reruin, nulia exaniiaaiio posluia- I one praemissa, et lcsittnit si it«t es&et puifotrone
baiur Ecciestje; ^td proulde urioquoque veuissiei io siiscepio, Sed cum eodetn
rcgoiariter misceretur.
inentetn. de suis urbibt» c^tkolieus peilebatBr epi- iionsluni legilime 4iscusso ntque purgato eomniu-
scopus, non soium nieiro|rt>lit»?Hi», sed eiiam leniaB iiione snciatns, quaiu adbne rc^ ft miseuit, lam pro
et seennd* scdis aiilistes K In hisnuHa rcram ve- D eodem non liabuit loqueodi ftilticiain. Nam cnin Aca-
8t;gatio quffiiebaiur , nuUa facienda eoncilia jacta- cios nullo priviiegia fuidreinr , iit de seeunda
lismtur. * Subrogauiur bacretici, ii»!reo resnlubat (.\IesanJi ina) sede posset ferre judictuni, " uon po-
s«d velut Kuta pecora In e»ptiooera dncta. subaiiis tnit jure quemquain dftmnare. Simili modo, nisi pr;-
voiuniatibus periidiam seeiabaolur. Ni>n inirum qui- mae ^Kdmaoa;) sedis auctoritate poroepi'i, nec ej^&-
iteni, si nuftc eos defenderc mt^iantur, «fuorum indi- niinandi Peiri jus iiabuit, nec recipiendi penitiis po>
.'icussam c«cig [aL fscbismaiieisj mentibus seeutJ iMtatem. Qtio regulariier cunstiiuto, nec apud itos
sunt • utiiiiaiem. Se<i miramur cur eM nr^o ptideat Pctro uiljitMius ahsolutii, queui damnasbe nos neri«

* inieUiaii Pfclrom nmpbeuai sive Fiil('on<>m. * !il. cod., 4fiyrog«ba»ltir,

" Cod. '/BfOfs., nihil iie re, nifiU de syHode, nihil *
M. ro«t., mlilaletn.
de fiit CnriiUetm. ^ lil. cod., Cur erqo.
* Id. ciHl., cpml AfHiacitiQm ^st Haiendionem. H ^ Id. coii., noa uii* {utctorilnn fenctuth
ulMque in eoiieiu ertdic* KalciitiMjn scriliitur cutn K. * hi. c«d., reJare.
^ Culcndii» Auliocbcoii» ei J«*anntts Talaia Alexan- '" l«i. cod. , Qm ex mmiti<me.
dmius. i.AeBets. " Id. cod.jpo/«i(j«ir«dAtiutar^.
 ,
.

93 £PISTOL>£ KT DECli£TA. 94
riHi», cxait>inass«Tei absolvisxe, iteteiinas : restat ui A constringt. Si cathoiieuiii, pzh}n iuiiiM doj;in9ti$ u.
defensor, quod cai'i4flicum esse proiiuniias. Ac ii!-

purgatuiu commuiiione recnpU>e prJileniiU Acacius, bliominus iiiitia trtor^ temerl si ha^ciieiim Tuw
iiunquain ab bseretku» cuniraiinicuis c^mtagto ces^!»> defiiiias, sed f>os(£a correxisse pratteridas, aqvo. te
£6 : 3c uon solum x^so t«tD^re quo ^ ei commmU' piirgaio communscasse pronijniies. Jnteiim in < ujus
cavii Acacius, sed etiam post coatiniiQienero pr^va^ persona nie nfgiigenduin esse credidisit, eaiuari
r caloris Acacii, seniper Ai(.'xandrii)uu> FeiruAi iii noo poies quod in iiac eadem te ojus persona ue-
iianTeiicoruai eollegio perdurasse. Atque ita et per gieAerim. Dciitde cuis sine roe jus nou iiabueris vel
liiinc Acacium perliviis communium-i su&cepisse con- absoIvenJi vc! recipiendi hujusmodi riic pcrsnnam,,
tagium, et per eamdeai illis Uasreilcis^ quiiiuii Petru^ nec ^ purgaium icgaiiter, itcc regidariter consialosse.

comtuuiiicabat, eadem pesta coojuitetum. Qui pra^- Qtiam reguiariier noit ' accepiaiu, lain legaiiter unn
6iimpsii,noa seryatQ ordlnift Petrum Miscipere, nce con^tat esse pur),aiam ; et idco non jure pnrgAian),
«samioatum eura, neccogno^citur reccpis$e purgiii- quia legaiiier npa recepUini. Mea enitn lu illum nut-
iiim ct ideo prxter s^is spostolic^ uotitiam, non
: jieute senteaiia, te sine ^ me puntliicium, ui ntcam
I<>^iLlinam sibi ^us recepti^n^sn Msurpare Toluiss«, seiiientiatii rcsolveres, nou habeute, qua poie«iaie.
iit examinatiouem ejus et pargaJiionem pos^ei pro B vei discussus esi vet qua auclorilute recei tii> a^«ri*
8u:i ve uuiato tneflJ^irj \a!. ineUri] ^ atque eum nec lur? Ccceinterlmintiiscausavcslrauulatetlubimr^;

Mamiuatum, o«: reciperei omiiiRO purgalum. Quem ei si baec sula fuit, prorsiis tota subrui'ur. Sed ' est

si revera reiiei exatiiii^atutn pufgatuiDque reci|)ere, adiiuc aiiud, quod ad cumuium vcstrx convicliont»
ordiiiein in rjus esaniinalione et rccepiioi.Q pGiiits a^eedat* Quid cnitn si doceaiur ; iu)n ^!um prius-
< usiodissct, **
ne vLderetiir m^ia, quani veraclier qti:iui inejuscuinmunionemvemreUs, neque !aiitum«

posset jurQ
'*
piir|ar&. StC|iEt ergo ante non priiis modd cum ad ejus eomtnuniofiem veiiistis,s8d etiam
dainuavit quani ct reierrei et posceret aii .-tpodioiica jiusiea in barelicorum niblliiiuinuseuni communions
po eslaie damnaitdum : slc el is recipiendo modum durasse : nonne «ul per iiium apad vos communio
seryarc dcbnisset, m priusq^am sh *ii commuuione perveniebitt baeretica, aut iu bu^reticam coinmuiiio-

miscerct, pe:- sedi^m apostailoam poseeret examinarl taeni vos ejus commercio itansiibaiis ? Doceie igitur
CttMa. et icgiiima raiionc pMi^ar! : ettm ttec esaim- j^etrufn Aloiandrinum ab Aniociieni Peiti imquaui
naiidi aiit recipiendi cum ha^erei ip«e pontilicium, comsnunioiie desiisse, «i iiaii ubque ad diem cum
ei iion iiisi per iliiiis sedis S£tctdriial<:m con8ensu.-sio Atiilocitetius Poirus its hac iuce versatus dsi, iudivi-

que iioc posset imidere, sins cnjus suctnriiale eiim diiiim uirisqueViii^se consoniuin. ku dicturi esiis oi

noii potnerai ipse damuare et cujiis priucipaii dili* ^ Aiiiiocbeuunt i^eiruut fuisse correciutn, * cui usque
gentia, et discuii poiuit et pu^gari, ei ad commu- in iinem .«enon comn)Ui!icasse gloriabatur Acaeius?
luoneu) eonvenienier adiuiiti. Citm ei)im consiai i^«ti ** quod profuii, quod iili j)er seipsuin oommu-
seuiper »ut sedis a])t}slo!tc« aucioriiaie hujusroodi iiicare non vuiuit, cuin eiilem jier Alt-xandiiiium Ptt'

personas, ant discusssas vei esse p.urgatag, sui sic ab trum sine ulia se cfliniiiunicare {luiurct invidia ?

aliis qiiibus c<iinpei6iiai e^tsci)|iis absoiut^s, ui lamen Quid facimus de tot iantis4|iie civiiaiibtis, e» quihuf
aiisoiut earum e% i^^^dts aposioiics c-omictisione uatbolici pcniiltces suutrepulsi? Si catitolici subru-
fendtirei : ubt uirumque deCuil, nec di^< ussiuuein gali suiii, car caliiolici sunl rejecti? Sed evidciiier

lcgitimatn, iie<' uurgatiou«n\ iifnKun, ac per iioc re- appares.quta cumcaiboiici sunl rejecti, noncaiJioiici
c -plioi>e.'n fuisse constai iudebium. Si in absqu* nsca suni 8iibr(ig.-itt. Re.«t-ilut caiiioiicia ha>r«tici quictw-
co4»muoione Petrum iudicasti esse cal^uitcum, me- qiie successcriMi. Cur ets temere contniiiuii-a^iis? cnr
qttedespecio tuacum iurs rece^it.j>ti ,
qMid cftuscris, Doii, u- Uta nova bcies rerum, et tania tr»g(cdla d«
si iiium ego a comRiunioue mes, quam tu vniuisti poiitiiicumsuecessioiie \ivtniiiuii a syuodi» discuia*
cof>teuiptam, tanijuani aijaque tua noiiliA vei cott- re.ur cgisiis ? An de uno liolei Acacie, quod speclaii
tnltalioiie repuierim ? Yis acijuiescere 7 n[)eus es. syiiodo noa fuerit coniutalti>, cmn propi ium crimcu

Non visacquiescere ? noo meus ei. Qui en>m nitcum ^ suis liueris ipse deiexerit ,. «ec auiliri debutjrii jaiii

non e$l, eonlra w^ esi ; ct qui mecum nait cdlligii, sfiar- sponie couffS»u8 ; e; de lantis pouiijieibuscailtolicii

git {Hatib. xu), Quxru abs ic, Petrnm lii^rcucum lion dulct sine uiia discus»ioue seclusii ? Qui uiique
iuisse putas, au caiuolicum, anab bacresi postea esse si cathoiicvs nossenl eos quorum cmniiiuuiuneiu vi-

torreclum ? Si ii;£reiicuni, nullatenus eidem comuiu- laveraiit, bls potius c^omrouoitare m;tiuis§eut, qutm
nicare dcbuisti, «t eiiiein eoiumuiiicaiido, baTeiici le Dou cumuiuuicanles cis dura prrsecuiioiie depei'
inaiiifesiinD est ractum fuisse participeiu, cteju^^ con- Ecce lanii csthoiici sacerJolcs hoc ijtso se iudicaui,

sei[uenier ex syuodi ienore venienia dauuiatioud (luid apoalolica sed»* censueril cttgnuvtssc, consjaii»

' quo ciite c»mwime«iit,

bl. cod., jut )f«R kBbeitie. Labbscs.
* cud., sednl vidrr^m
M. " k\.,(iuciofiias : ei ti iitec $i/la iint, pronuHoUi
* hJ. Ct»d., purgari, itiirrui ur.
* bi. cod., pwgatuui. " Cod. Ycroii., udadditciiwr.
* hi. cud., rtcepi.am. » iii. eoil., inr uiqne.
*>
\[.y meo ponitfici», ul meamiMtenliam resaltere^. '* Id. cod., '?'"«' yofuit.
 ,, ;

GELASll PAPiE I 9«
on
conuRunionem A pro mundanz poienlise volunlate, sncris digTiiialibu^i
lerqae prob»s&e reiiwmlum, quod
apasloUc* se<ii privan, nlur. Ex nulla vcl^^ri caiisa, cx nnllo collei;io
faiholicam resfrvanies, ei eos (}ui
realus, oec pariicipio cojuslibd errnrs jam anie
f ommui.ieareni, elegerecansiii tes: ei illo4quil>u&sede&
' decreveral miriiiHe communicare usque damnati, teneii cos conviciiiue consortes, ut tau-
aposioiica ,

ad-perse«uiioni»incurt.iis * renuerecori5o*i,ei. Ccrte quam e\ praeterita dermiiicme judicarentur obsiricti.

nullis anie pra;cedenlibus caiisis * re-
qiiae sedes apostolica deoreverat, Orienialibu* epi-. Et ideo, quia

bcopisnon iiuioluisse jaciaiar. Lnde ergo i*»i Uiiii-. leriii essenl, curej cerentur, incursus qui illi esscni,

que ponlifices unum ideraqoe cura sede aposiolica debere nioasirari, et ecclesiasticis legibns, ut sem-
eamque pjrobaiues apia reii^ioni s:icro- per, oporlere c»n«tarc. Saltem vel ^iro vesiro loco
senlieBies ,

sanct» veraque sanxi&se ,

quae non solum sequenda illorum duceretis miseriis cousulendiim^ formid.-mies

gibi ' jiidicaverunl, sed eiiam iisque ad persecutio- in vobis quod in aliis cernerelisprseier ulium morem
iiem viriliier exerenda [«/. exsecranda]? Ecce har violenier admiiti. Si crimine respersi erant sdiqiio,

liuistis qui apostolicae c«n8tiiulioois , eli^Ki^m \(h- ecclesa»iica debuii ej;iminationccpgnoscl. • TaceHin

bi» ingererenl, et relinendicensl»niiammi»istrarea.t, etad sedcm aposipiicam ex iwore dcferri , ne nosiia

si aposloiica sedes mi&is&ei, vis duns aut tres diri- privilegia carare ^ideamur. Saiis sil pstendere qnid

ger« poiuerat. Ecce tel poniifices, a)iiOSlalicie sedis B sepundiim reguVis ^i Psilrum canones facere debe-
'•
sciia scetaiiie», ingsrunl vobis noiiliam, p prrebeHt reils. l'neciiwe cmn eiiupt ipsj' lege.? publicae cc-

aervandie veritaiis exe^npla. Qni conira tanlos clan- clesi:»&iicis reguljs obsequentes, ^les pcrsonas non
sistis ccuios ibidfm eonstiiulo^, (|uomoda duoi> vel nisi ab episcQpi? sanser'i^i judic^iri. Si vero dc qua-

ircs andire posselis? Hoc i^o sine dubio cognovisiis libel liieresi fueranl impeliii^ lanio magis eo5 decuil
iilos aposioliex sedi placere, quod vos displicere is^ cngnoifere, qui et se(;iinditm religionis lenorem
'iidelaJis. Aul ilio» erfff seciamini per quos inielli^ posseiit isia uisculere, et Jiabercnt prisiinum, ex
,

^etkaiis fcedis apiojiaiicae voliintaiem ; aut niliit cst i{UO csi CbristiaQa reljgio, ponlificiuni jiidicandi.

ijudd de i^norar.lia vcliiis obtendere, cum indiciis Aut catholici enim eranl, aui baeretici , de quitms
taniis et (ritibus abiitentes, seiiis apostoiicse cnnsti- passim illa ludibrja gerebv».a!ur^ et Iair(w;inia dele-

luta, laiiiis teslimoniis |.rrcdic»»Uibus , r*«puere por standa sxvie|iani.. 3i hscretici , prodi, di«ciiti, et le-

lius fjuam recipere malui»iis. Nonquid emnes isli

giiimc conyinci rnodis Qmoibus dcbuerant, vel siiis

quos mftnwavimug episoopi imperalori meniili coiiiessionibus \o] aliprum yocibus confutari. Taceo

suul *? nunquid amne» iinpernioris nomei» cx diptyr quia (id nus paternq fuerat eonsuctiidiiie refercndum,
ciiis al'Sluierunl "? Cum iuiiur peflerentur, et vivis taiitumque commoneq qujd lieri ecclesiastico jure

ponlilicibus calbolicis suecegsores bser<;iici eiearenr C coDvenerat. Si vcro catbolici pnibabaniur, vos, qul
iiir, ei nofl de inferioribus quibusque civilatibus nou solum in eorinn* depulsione " c^ssisiis, sed

s<'d eli;iin mviropoliiani poiiiilices in eathtilipa jugi- etiam subroggiis commupicare delegistis, indubilan-
icr commuuione durantes ,
* rur CQinpa.ssi non esiis ler " ijTretici. Qiii dopulsis caiholicis " secedenii-

l.mlis fralribus vestris? ciir iKin adisiis imperaio- bus , iioii ignorusiis cnusam fidt^i communionisqu^
rem? cur non Lcclesia! <a»sam et s-icerdutii mise- cathoJic.T per taiilos autistitcs tuto orbc palefactam

ratjilem deiottM-aii-ii m coiitiimaiis vocibu^ deilevi» sed piane seienies volrntesque, sine ulla disciissione
«•is? allegrinies nunquun de poniilicilius nisi Ecclr- rerum, sine ula syiiodati examinalioae , si'>e u'].h

siam judic.iss^ : non esse bumanarum legimt de seds aposiolic» revcreBiia, asseusistis k<ereticis;
ialih4v^ ftrre senleniiam absque Ecclesise principa- lilientcr babentes, paiieiiterquo sinciues, catbi.lico»
liler constitmis poniilicibus; ebsequi solere piiiicipes autistites inaudiia pri; & ei miserabili sorie dciMidi.

Cbris'iano6 deeretis tedesiai, non suam praeponere Qno» si a fide integra commiinioneque catliali< a pu
poleslalem , cpiseopis capul suiklert priucipem solir t <irii» errare, ad apostDJicam sedem, i«ecundiim sciia
lum, non de eoriim capiiibus jiidicare. Q^iibus Ec- iiiaiorum, ei sicut ficmperesl facuu», refcrredebui-
clesiae conciliis, qua syiiodo pellerenlur ?q»id (ienjr siis ; sicut dp Petro ( Mongo) Alex.-tndrino, vel de
^iie cnnimisissenl , ui sine ulla discushinm.; rermi» D Antirntlienn Prlfo (Goapbeo ), de (Apameno) Joanne
loi Ecclesiarum praisules prd bupianu iibitu et sa;- ei. Paui(> ieiisse monslraiur Acacius. Sed qiioniam
cnlatjg poieslaiis arbitiia pelljireniur ? Inaudiios, noveraiis eos cnm aposiuiica scdc sentire, i>t qiii<l

iiidiacasjsos, •
convictes non debere percclli. Jilaximc .«edes .ijMisiolica sua delin.tione tenscrei , pcr illo.s

ciiin nova- Ciiis* ei nova reruin faoie* apparerei, lajilo» ac t;i|cs episcojKJS coMSiat OneJitales aniistites
ht fecior«s isti plebium rtpenliuis inoursionibus ni}ll9lepus itjnurajise, ^- ct vos cd^boru» atquc apo-

'
'.d, ciid., mixjm^ communicaret, * Id. fod., mecnles;
' lii.cod., lenui^re. ^ I !. oo(i., Tttceo.
Id. cod., judicaveiini. '•"
(iiii. liicod, de Rpiscopis c:sp. i\ ct appendicis
' lloc propiextu Jo;iniies Alexandria ejecius an. cap. i.'». i:em lib. xvi, lii. 2, cap. 25. Labb ts.
ii\. i.ABBK.tS. •' C.o.i. V;»ron., t€ssf($iis.
* Hoc i.;;ptcxtu Colandio AniiCi.bia ojicius »n. '- Id. coil., harflicis.
4S5. LvBtii rs. '* Id. <'od., iuccedentibus.
* Cod. Veioii., Cvr 'riilvr * Id. cod., et pcr iilos.
*
Id cod i u-unviclos.
,
97 EPISTOL^fi ET DECRKTA. n
stolics cofumuiiioui prodiJisse eoniraTios, ei ab ea- A, EtttychiJinDs manircsfos, anl e^itim ««Ciai^ribus conr'
tlem delei-isse , cuin nou itlis esiis pass^rt»* ctonjnu- rnmilcanies ? Hjee nestis ap«id eos hodi(«(\ue p«hitiVal.
cti, seri poiius persecutoribiis eorat»> societaie con- SiquldCm ei cnm Peiro Aiex.ihdrino, et Ciim AfitJb-

iiesi. ilic vobis syiibilu& niihquim Vcnit in menlem; Cheno !*eiro, indiffer^rtter li ^tii caihoiei succes*e-
et cerie tl* ptjrsoiii», ui dieiuin esi, nuiln veteri ?ege rafii corirtiiiMiioiie pe^mixti Snnt, et sucCesiOribus
consiiictis. Ilic niilldconsilio, nOD nniug urbis vei uirTusi^ue Petri hodieqire roiscenmr. His adde etiam
unius «^piscot»i, sed lotius Orienlis Eeclesias, subiit il!os qui, licet cMholicis non sticcessefrint, sed dimi
artiiniini vestfum -racto saeerdotali concilio debcre eatholiei ponlifices haberehtbr, ladttttt s^ ct)mnm-
I urari. Scd ^omines, qui ttt conirarian! partem foto iiione Junt^runt. Kajc illa miMurft, ha-c est illa Con-
proposito, et (oto reeesseratis [ai. iifceidersus] afife- fusio, qna per Orientem loinm inier cailtoHcam
ctu , conciiia poiius necessaria eiiam stodio dediua- ha^rcticamqne communionem nulla discroiio rst :

stis, Tie pt-r eadem taie aiiquidcenseretur, quu vohi», inio f,ni discerni leniaverit, poiins habetnr h.preti-
robus evidenter o$!ensis et iegitime confutartis, in cos ,
persecutione perceiliiur, exsiliis et ;\lfli<lone
bxrelicorum non Jiceret venire consortium. Qnid TnuUaiur. Restai ergo ut in hac colluvionc cuncio-
igiinr de ignoiviniia praetvnditiSj cum per loium inin, sicui quisquis »b eadCm separalus est, sii ccr»
Orientem catholieam fidem communiouemque since- B communioiiis ei ideo c;tihoIiciis comproitatur : ita

rant sedi aposiorM je eongrvoRtem^ non solum cogno- qnisqiiis illius diteslaridi coiiuneicii pariiceps inve-
visse lot pOniiffecs videbaiis, sed diam ue-jue ad nictnr, qoanium a sincera cominunione, laittuin a
exiretnum consianiifsime derendisse? Si nos. no:t CJilliolica atque aposlolica sit remoias. Ntc prjeien-
Budicraiis quid de tiiie et ccnnnunione catiioiica .".r* dat quisqiiam , qnod alicui forsifan evidLiiliori non
que apostoiiea c«nserefnus, illos aspicere debuisils, comm-unicaxset vel comTnunicare videainr h*reiico.
ei aiil scqui, si creJebaiis esse (atholicos, aul apud Quid enim juvat, s» ilii non cOmmunicct, el his la»
apostolicam ^edein puiius accuiiare , si credebatis men commuiiiou6 * jungilur, qui ab illius non siinl

crrasse. Qiiid illosjuval vel suo proposito iliam le- coinmunione diyersi? QuoJ si 6orum nulli <6inniu-
iiuisse ^enientiaiB, ^ aut cognoscendo quid seJes iiicavii, vel no;i onifilno conmi^uiiicat, liic erii ilie

apostol'':.'! deiiDiret? Aut igiiur culiegas ei ti-aires de sincera;, caiholicye, aposiolic.-Ciiurt cammunionis ei
pro\imo in couspectu vestw , frel catbolicos sequi fidei, alioqui nullo modo poteril iiidi>creta! iiiiiis

debuisiis, vel impeterc si ci^edebaiis e rare; nec iiiis mislionis insinceriim Yilsre centagium. Hoc modo
a qiiibus nullu discrimiue vexabantur, prutbere con- etiam ille vir bonus Aeacius Aniiocheno Pclro, cut
sensoiu, doncc verit.isex omiiit>us paicfacia consta- se pal.ifh ni n communicare jaciabai, pcr alios sine
rcl, et regulariier de cis ecclesiasiici judicii fonaa ^ arnbiguo fr ramunicasse delegilur. Ntque enim ab
procederci. Sin veio sedis apostuiicx re^ulain sub- oiniiiuih-, qui Aniiockeno Pefro communicabani,
scquemlo peispiciebatis iiios iianc lenere consiaa- scmet Acaeiiis communio; e snspe^ndit. Ac per hoc
liam, consequenter per illos, et quid nostra deiiniiio quid profuii, qiiod viderl vuleijat illi pabm noii

conliuerei, nun liai^uisiis incertum; et iilorun) per- comniijnicare, «oi per suos cotiiplices subsicivie \al.
secutoribiis aHniiendo, a sedis aposioiicae, nou i^uo- sub signol comniuiiiOtiis nectebaiur? Alexandrino
ranies ejus senieniiam, consorlio reiiocesslsiis [al, Petro eonimuiiicavii Aoaciiis. Sed donecadvixit An-
vos retraxi^tisj. Ei adhuc diciiis igDoras^e voa quid tiochenus Prlrus ,
qui ulique posl Acaciannm curn
scdes aposiolioa censuisset, ctim .ib ill S8a< erdolibus Petru Alexandriiif) tmlos initum dt-fumrrus osteiiin-
(Htiiolica flde et cuniinunione pulleiiiiLits, non verbis tur, nuiiqiiatii Auiioctreno Petro AlexandriTiUsPeiri**

aui lilteris, scd persunis praeseniibus , didiceiiiis commnnicare desiii. Qut)J catholreonim coiiiinet fe-
nniversa , et ab eadem vos proprio Jiidicio separasse lalio sacerdotmn, caeieroruinque * incftiholica dtfrar»-

videamini.' Diciiis eilam * syn.-^dum in nnins homi- tium, ii«c conscienliJi.m liilei e potesi lofuis Oric ntis.
nis persona debuisS''* Iraclorl qaah? in d.nmnandls El ut tarciiiii ,
qnisd pcr ;|»s>uni '/.enoiiem impt-rato-
,

ianiis p( niificibus c.iilioliois nou ijuujsistis. Qiiibiis leni, qui uiiqiie AntiOfiiCno reiio, quem iniroriuxc-

^^uiem vullis, ul de taliijm caiisarQin relaiione cre- ral, ei cnjus sacerdotium compnibaverat, s>ine dubio

(Jomus? crt'ihnlicis ah }i«reiicis? ab omiii haerfeiico- commnniune permiftns, cummunicubat Ai.acius,

mih cont.:ig;(Tne discretis, an lioereiicoium conunii- plurinids divfrsanmi arWum pia'sulcs possumns
nicnepolluiis ? Qiiis autcm noiiVideai illos »^.>se ca- deinonblr;ue, qwibus cuin Aiiiif.clieno Pein; commu-
ibolicOs ei :tb onmi hierctica pesie prorsua alieiios, nicaiilibus niliiloininus coniuiuiiicahat Acacins, Ct

qui propriis hrbibus delruM, et iii exsilium snni re- per illos Aniiociieno comniunicali;ii conseqii^nter el
dacti : Ci eos qui snpcrstiiiliiis cailKtficis successores Peiro. Sed ha-c apud Giiccos facilis ei incnlpabnis

fleri ausi suni , cathoiicos omnino non esse , sed aut pulaiur esse permixtiu, npiid qnos iiuila esi Vcri fal-

• M. cod., anc0:jnou'encio. eii tm in Quesnelliana, ac in eod«iiimei Veronensi

H»c in «•od. Verohensi inseruntnr ea quae |ironr-
- cndicc, quo solo hic rcpeiUur,
iii ilia pulius episioiiis

iit cl. Maifeius iii sua ppjefaiitinti ad suppiemiMilum ad Oardamis adjiKli' arem.
Af^aci.tnum, toiii. VII, p:»:;. Jfl(l9. Scd cu.ii eadKin hj. ctjil , Fi ailhiu dicilis syuo lum.
uinniiio lcg' utur \v epi>lula (jcla^ii ad DiiiJaMiiC * lil- toil miKjniw.
,

fpisci)|i(!s iiOtii rolum iit u'iilione Labbeaiia scd * Id. cod., naillwlira ftiie.
 , ;

d9 cgUKSii pkpj&i m
sique dicereiio; «t euni omnlbns reprobif «oluoi isse A nxnis f iteodorictu rex ad nMtmin eonUirraees de-
comaaunes. in natia mcnstraattir probiiaie cunsHire. ric«s reniuit examen^
Hic autem iHe est PetTus Antiochenu», quem nec per GeinMui ticieri epiice^
poenUentiam ad comnianionem cathoiicam recipi (Ub. in, eap. 95.)

etiam a sede apostolica poposeit Aeacius. Ac iier Uoe Oiidum de &9nsi£ Ai^atluis b»6i!iea, quae in. Ca-
* queruntur a nouis Acacioos faissedamRaiuan; cum ciaiio fundo oiim oiHcitor eoustitiiu, processiouem
hac professione prx*missa , el * per infectos Aniio- sub nostra consjitlaiione sospeniieras, asserens pos-
elieni Petri reeepia conimunione, se doceAtur ip^ se^siouis tioniuium osQitis ^uss iUi ionfertbanturaf-
(iamnagse. Ubi taiaen iion soium reu;> teneifir A^- cipere, et suis u«ibus ap^iieare; nec iliic posse roi-
cius, eed omncs poiuiiices Orientales» qui pari nindo iiiKir«trMin i>ei aliqcoi ad proce>6ionem veaire, eum
in haec cecidere eontagia , u<eriioque aiwiii damiut-
fiulla iiiic jriinientei snsciperent. Sed nuper vir ^-
lioiie * tencaiur uiiStsicii, nec imie possint uitaienuj» eialUli&.Petrufi noster nobi-i rat|cn:tbih ^r intimatit,
expediri, nibi dum su]iersuiu a taiifeus aiistinendo.
)»oc quod in cuipstm venerat se taliter oriiin^^sse, 4it
tiea ttos «(ioriet in Ufibus csusiti nisi Hlis creUere qnirem quae. in Ecoiesia supra^icU di v ers«»rum lue-
1)111 aut oiiuiiao se 6«h!iiI ai> iiajus perfidiae nexitius
rinl cil>l>Ui;nQ coliaia, ad episcopum aut 30 eum
divino beneiieio ser^are discretos, aut^y» qui a per-
B enJ bftsilieam d.*poiaverii , universA perimeant : ia
fldoruin c«usortio rece&»erttut. Karo in pwfidoruut
ut.ej^ tioccompendio sarta lecta e<£icsix prociiren-
Ci«niagio coiij>tiiuiis, <|uarn {idem pro siacorse oom- tur. £t ideo irater saiuberrrmae disposiiionis |>r»-
luunionfs tesiificaiiune p<Misumus adbiitere, qui ^ in
fessioQe suscepta, proees4><»uem supradict» eeclesia
^ncei^ commumone sunl * poiiiiii? Neceorum testi-
le coovenit ordiuare.
rn«niis niii pro veritaie peHeriinas qai impugaart:
, Gelatins Re&peclo et Leonino epistopis.
nun v^reutur [a/. nituniur] vffiut^.
falsitaUbus
vLib nt, cap. S9.)
iUsUit ut non uisi iiiie credere dcLeamus qul aii
umiii coutagione sunt lil>eri.
Joennee irchidiacMua Falerioneuns urbis evn--
EPISTOLARUil iionem recies'*» ab eo qui prsesuiis n«miiie censemr
CELASIi PAP.S oeCCM FR4SUEOTA. eHieclaiB gracdi nobis supptlcatione e«nqncsius esl

{Ejt Cuiiecl. eauonum card. DeucdMlit.) ita Bt «e Yfdeticet de loci iu! administraiinnodejecie,
Geiasius Cmle$tino epitcofq* iier tibi iiterum ad depopttiandas faeuitaies aperirei
(Lib. I, csp. Ui.)
eeeiesiae. f<am rahtisleriis ei cmaln pro sua VQlaii-
In eecles<a beali uiartyris Eieuiiterii, qu» in Hi-
tate distraeio , pr%df0i9 etiatn paiernum, qund lii
sioniensiitm eiviiatiK paroi-ttia proi^atur e»«e coii
»>""«"»'""' ^ lerieorum deceasor ejus rel.querat, ve-
«ructa, Juiiaiium diaconum. si nii ia eo eai qm.d C
iut proprtura suis utilitatttMte vindicavit : obvianiem-
cuntra atuuuum veuiai ii-.stituta, pri^byteri iionore
decctrabi^ sciturtis eufn
qiie supradictum arciitdiaconum , cseieroMjue oom-
: visitatoris te nomine, noa
piui4is, qui parifiir reciam.tbaBt , ab ordinibus suia
caniinaiis crtasse pontificis.
eredidit exeiudeadt«. Et idro , fraires carissimi,
Idem Sabina episeopo.
liiivimtaiis iniuiiu £cctesi% causam siiinma atteniione
(Ibid.)
Iruliiianlea, omni veritate discussa, de compertis elia
Quartuni defensorem diaeonum giitimet eonseerari
OASUis auribtfs reiattose signaie ; ut perspecia in-
(lopuiusOnimeniiaccivitatkesposcif. iiunc ergo, si
stracJiione diiigeaiiai vcstr» quid fivri debeal cen-
iiii est qtiod ejiis per.«9nx' possit oppoui, diaconii
provreetione deeorabis
ae»mus.
: lit noverit iamen diieciio
GeLisius Jutto et Stephano fpiicepis.
iua lioe t(e deiegantibus u^bis esceqiti visitaloiU of-
lieii>, non pete^tate pioprii saeerdMis. (Lib. 11, cap. 97.)

G^Qsius Quinigeiio et Conxt^nlimi episeopis , inUr Frafer et coepiscopus nosier ProGcaas Sal|W{t.'c

sacenios Cccli-si.-c pititorii nob s insinuatioDe sug-

(Lib. iv, caji. 56.) ge»sit, iirumariuat epeclaiiiiem virum, cuoi iiui}is
Pelis ei Pssrus Eccicsiae Noiaux cierici coiituma- D exiitaAtitMis Citukis ser\'um ecciestie grnTlssiDta evt^e
ciier <ii omitra coitstiiuium reketies ad eoniitatum mactasset, t nc etiam ad augendain vioienti^; suk
nUi mei regia pataverunt esse properaiidiitTi, dicen- pervicaciam supradictum aniistititu grsTiMtiiiis coo-
[a« sibi \iiu fui.se genersu.^in, tacito clerieatu» of- tumeiit» afTscisse. Et ideo, frafrescaiiseimi, tq-
si a
(ieio : ct a cioriute proitierlia ceatra ei?jliiatem re- bis adsnonitiis ad indieiusit vesiruni inquisilioueiiique
dempiii sibi barbaria supraicripium epi«eopum suum eonveueril, Veritaie discussa uaJe iantuc stipsrtiaB
gravibue lujoriii et dispendiis ajreeerunt. Proinde spirifus aut viotei)ii£e Ciincepiio Suxerit, q«idve f{ie-
nece3£»riu(a fuii ut «d ciimde»» d«aiiBam ftiium quad pantUex iduta laoeraretur
rit insoleiHia, nosiris
ineum «ipradiclus frater noster Serenus episeopus auri!:u> reiatione sigttaie. Aui sl forte simiii pne-
convotaret, o»l«i.s«qi!e fraude secundam beatitudi- sumptione coittemiiseri', potes^tatem sijai i;upradieius
iism lemporum suorum vir pr«ceilentt&sinfiu3 (llius pODlifex noverit etise cunccssao\, quulenu: apud ju

* id. ^ii., quid querunlur. *"

Id. cod., in insiiieeitu
^l(i.cod.,per tnifractui. ' lii. Ci>(i pOiili.
,
' \d.cod.,temetiHiur.
 m EPrsTOtJ; ET DECnETA. i09
dium provincisairocium injur^rutu qusrat propo- A «>b'-unies eptsM<pns in eadem rfgione (neLroponiai»»
^iliore undicum. suus deieatordinare; oumdcitwjse ipsum metro|Miii<
€«la»ius Majorice, Serettb et Joawii eptscoph. tanuin. si iiumana mone iransierii, non nisi com-
(Lib. m, cap. 98.) provinciales episcopi juxta fflnuaiii veterein stsideaui
Qui et buRijnis iegliKis iiKivili lcwerlrate eaiesUs, «rdinare; quateniis qu.i; venerauda d^Kirevii aniiqm-
e( reverentia relifiionis »bjecia, %el eeclesiasUca pri» lAS nuilus sibimet contra Tas usurpare conieudat.
vilegia caleiire couteudunt, vel ubiiibet in pdiuperuni Getatius (;Uro, ortitu, et piebi Breiidtti.
prosiitie (iit^peitdiuii:, nec bujttsinodi sallem commo* (Gx ^nselm. lib. vi^ cap. i(i.}
ftitl convi< ui|iie neqisiiid«j sopire con«entiunt, atque Concesso vobis quem petistis antisiiic li-Jire jjm
itiata amU reltus detiiieeuia sanciro, nteriio divini et (XK^piscopo rneo Juiiano, nccesssrium .'uit endeiii
Kiuneris suut pariicipatione privandi : ui liujus per- ad occie^iam suani mox remi^so ad vos nosira scu
ceptione ne careant, (tuod saciitegis ausiltus liabuere pta ^riter «Itssttuare ; qutbus agnusceretig eidem
iies}«4-tui. Quaprupter Oiooysii , qui sicut vestrje fuisse praiceptuin, iie unquani ordiuationes prxfiu-

texiu!! relaiionis ostendit . non solum Viitoneiisis niat iiiicitas. Jie bigamum et qui virainem uop eax
lEcclcsix jiira tuibare, sed etiain repensare, quod s«f liius uxorem, alque illitieraiuni vel ohnoxium.
uequiter udmiserant. respuerunt,sacnec«immiiniunis Bi^t^liQus parte corporis di-iiilem. iiotaiumque mcJis
arceaniur accessu, donec uu^-e bonori dtvino eoiupe* omnitws a-i sarros (jrdims permitt-ai «cceiier?. Quod
lunt discuuidevula tneute deferre. Contra quos euam eiiam 4e ptfregrinis aique incognilis vel e.»;peieotibi*s
quiJquid puL)itcts legibus sgi poterit, ntinime neijli- cavere dehebii ; quia biijiismodi a venerabilJbus
gatur. Ui qui utrumque tempserunt utrisaue cobibiti, proivlbenlur uiliciis. ac iiihii cx minisierits aique
Um sibi quam cstierls prxUant quod nece^saria o/ii4Hi posiremo de qi;acunqus re quam toitstat dti

diiicipiina poscit exemp'um. t.4£iegtiiuis vero prcsby* ecclesiam pertiuere, audeui i» alterum (lualibet ra-
ter iratris el coepiscopl uostri Sereui qui conLia tlone tniiisr<jrre. HeJlius ei otd.-ttiones iidciium in
poiiiiiicale judiciuin, CAulraqsae apostoiies sedis mun- quatuor pai tes dtvidal, <iu-jrum sibi itnam ipse reti-
4Ata proruiupens sitpradictis coinmuttiouem sacratu ueat» ^itaiam clei ici;» pro offidorum suorum seduU-
loinistrare prsebumpsii; com non potuerit igaorare taie disU-ibuat, fabricis lertiain, ^uarum rsiionein
senteniiam proprii saeerdotis , ab oTficb proiitius divino est redditurus examini. S^scris quoque ordi.

•ccieslastico pcliatur. Ut Doiius RcclesLc (u/nistro* nibu* applicandos liat observaiionc promuveat, ul

nna cofiira poiaiiicaiia iostituu veolre couteudat. jejuuio qijarti, sepiimi ei dccimi meusis ve.spefe

iieltiuuM Jotmiu episeopo Puaaa, sabbatl pre>l>>icros atque diacuitos ordinaiidos es5e

(Lib. »J!, cap. 90.) C cogiioscat. Venerabiiiii eiiam baptismi sacranicutitm

Ecde iastica ministena, qws tMiicuiqu« basilirai uisi io lestivitaie pascliali et Pcntecosles iradere
fldelium devotio deputavit, a4 aliam fcclasiaj» nulio Aon pr£suiiiat, exccptis agriiudiue laborantibuv

debenl surripieate traaaierri. £t ided, si bujus jui is » GELASil TOMtS

portitoris petiiio veritai6 subiisiii» caltcem quem
BE ANAi UEMATIS MNCfLO.
deccssor tuus abstulU». «eciesl^ cujus ruit rcstiiue
Acta Chalcedonen»is cancHii ca tamwn rcita qn(e seiei,
siiie iQiermissidfiC. apoitolica approbavU jusia qucs in AcGcium $ta-
;

GelMut Naiali epmopo. luU ; el i-eirum Aiexuncir.iinm a sedc (iponoliia 3,0-

(Bx Anaslir*, lib. vi, cap. 39.)
lummodo poiuisie absolvi.
Qula per ambitioncE^ ilUcitas aon pudet qtiosdam 'Neforiequod solent, dicant» quoJ si ytiodu}
ecciesiarum jura turl»re, ac priviiegia que mettopo* Cbaicedonensis adtuittitur, omni» constaie debcant
litanisvei provioeiAiibus «piAOopis decrevit ^ntiqni- quae iUic videoiur csse deprom^iii. Aut euiui ex tt.tu

us , leuteraria prsmimpi!one pervadere; propier admitti oporteic, ant si ex prte repudiabiiis esf,
quod e'.iam cofrtfnun{<i>nis apostolicaE! deslderani te- 6rmam ex tcto consiure non posse. C^tiosranl igi

JieredUsii^t^rn, cj-»igiUe6l sb e;i'« a','ri«rj;s.'3 dl tur iiiud seoinduin Se.^-iplurds sanctas tradiii<»{ieni>

impuoe prdprlas usiirpaiian&s «terceant :

visi velttl ^ que ni.>ioruui. secuiiduiu Cduones reguiasqite Eeclfr
non respicientes quc4 seismo Judici ratiooem tam ilXf pro fide * coii niuni, «1 veritaie caiiuiiica el
de caiboiicue 6l}icerttatis iajuria, quam de tradUio- apostoiioa, pro qua banc lisri sedes apo«loliCii delc^
aum prsejudicio paiemarurn nort eln? perpeiuss sitit gavit, fiicianiiitie finivivit, a tot<-i Ecclesia iiidubiivn'

tUmnatloaiii iclertU» rnKidlturi. Si .» hrc ohsti!»^ ter adiiutti ; ala aui«n\ qu;e per incoinpeienieiii
tione peruian»erir>i« carilatem tuatn diixintuii in- pra'Suntpiioueinillic proiata sniu, vei potiuk veitii*
ttruendam, nos pariter aa inetritpoiiiariOi: uestrae Uia, qu;e sedes aposioiica gereiida nuiiatenus dtcit-

jiroviuci», elve «ujuscjuam ooniigux « ^'.i;e eatboii- gavii, * niox 8 vicariis sedis apostoiicx> contradici },

eam ser^ant uiiitsieni, magnopere detejass^ » ut iuanifcslum est ; qua.' sedes apustobca, eiiam pe«eii(£s

'
In veiusiiitsimi) ccdice lcVisingenii iite uac^aius eit a i>fanciSco tJianchinfi nic traciatui , bic iegiu
]e|iiur, et in eo ptriier incipit ab his verbls : Se pro (ide coimiunione, ei<*.

for e quod svlent. Tiiuium auteiti iititsc pr^^fert . Jo' ^ qua cior n tieariit*
Id. coil.,
mui de analhefnat-3 riaculo pa\Me Pelatii (t>ic'). '^
Abru|)fJin pnncii>ium lutui ixno pottus deessd
'*
Ms. codei Vcronen«iia capitnli, cum qnuconatus principiuin creiiibilc esl.
 ;;
;

103 GELASn PAP.« l 104

Marcia'»<t> princ.pe, nuiUtenus approbavil ;

qiia ptJ!- A crror abselvilur. r.rror enitn ij»se niinqaam vetiiatn

6iU iilcciesix Consianrtuopolitauu; lunc Annieliut, proniereiur ; sed qui eo veraciter caruerit, a*que ab
iiec sc pru^^umpsisse professus ost, ei iit apostolicac ejus paiticipatioiio disce<itt. Quaudiuergo iii eis esi,

seilis aniisruis non iiegavii pos)i-> poiesuue : qxia error daumationem suaui tenet, nuiiqiiainqiie resol-

iiieo, sicui dictuin esi, sedcs apostolica non reepii, viiur, quta erfor >>empcr poenam meretur. Parikipes
quia qu3B priTltegiis universalis Ecclesi;e cuniraria veiH) ejos, au! s^emper s<ii«l ei ejus pceuic parVitipes,

probmfur, nulla (atione * sustinet. QuiU enim? Quia si iii oodem peistai^e iion desinant : aul si ub eodent
in libris sanctis, quos uliijue veneramur et sequimur, recessef int, quam alieni facit &tmi ab eri ore, et ab
qiionlaffl quorurodam Hlic et proranitaies esse feriin- ejus p^rticipatiune disctdLi, tam el posna- ejus eiuiit
cbusequenler * Oul erfanti pi:e%Uiir,
lur, ci scelera gcsia iiarrantur, ideo iiblus partter a^liisrii. pcenii

«1)1 veucianda sunt, autscquenda, quia i» illis san- quandju iuanet errabs, .eadem poena coiisiringiiuir

ciis iibris et venerabilibus coniinentur. Sanctus Pe- (i»o eifan^ csse nou putest siue poena errali. Ilxc
trus primus aposlolorum, sic evistiutans Noti Tcsta- eadetb poena perpetua est, nutrquamqiie solveud»
meiiii graiiain praedicantlain, ut a iegis veteris non quaiidiu erratiS essfc p^itierit. Qui si errans iesse

recedeifi iiisiilwiis, quaedam per siiuuiationeni )egi- destitefil. p(ieHa, qu£ emnli 'e>i prasfixa perpeliia ,

lur uiier Jud:»-os gciiiiesqiie gessisse. Nunquid ideo 6 "">•» err.''iiti, Id est alitert dTecli^ quam cui prxiixa

uut illa ejus sequeiida suist, qu.e nicritu eicoapn.sio- est, iioii soliim non p<it6$t iesse perpeiua, sed iiec essb
liisejus facta redaiguii, posiea cOi.sfq;je:iicr ips;i vi- jam p<»;aa. Nou esi ebiiii ipsis eui pra.'fi\a esi. Er-
tavii, pariierqiie assunieuda sunt cutu bis quu; (ut ranii eiiim pf^fixa esi, nou non eifanii. Qaa: (niin

poie prinius apostbluh) saiubrik pra^dicavii ? Nun- eifanti prallia peVpeiaa esi, ei perpe^uo constringii

quidnniu aul cjus rccta doctrina cum bis q'j;c biinia- errantem, nun erraiiiem noii poie«l jaiu tcuere. Sit

niius acciJerutit rej^uiianila est, aul ilia adbnc :ni- ef ranti dicta fofc perpelua, sit efiranii dicla nnnqtfam
l;ecilli< ln«icilia, cum ittirecia ejt^s su^cipiendu e^t esse sblveiidii. Manet oinnino et vere, ceriumqait
(Joctriita? iSunqntdnanj in ipsoruni b:irelicoruin li- esl, qiibd '^
in ea praefixun) esi ; nec potest prorsus
bris non muU;i qua* ad vcritateni perlineant p >sila absoivi,quaiidtu iitatienti pr.nelixa debetuf err.nnti.Non
relejjuuiur? Nunijudiiam ideo veritas rerul;iiid.» cst, auiem nec poena poiest esse, qux non ct ranti
erratiii

quia illoTomlibri, ul)! * pr.ivitas inest, refiiiaiuur"' Aul non debeiur inlefri. Nec mutaiur i1l;< onfnino Hec
idco pravi libri suscipietidi suni ieoruni, ({uia verii:i$, soivitni' qiiaR debetnf iefranii. In suo ergo lenoie fllH

qnieiliioiiiseflaesijiioiiuegatuftAit Aposiolus : 0)n- pr^fixa esl, iii Suo jure mn potesi omnino rcsotri

uia prvbdie ; quts bona suut tenele [1 Thcss. v). Sti in noii suo lenore, <iux esso non potest, jam doce-
mus Aposibluin {Ad. \t'x ) etiatn de paganoruni C lur esse vacuaia: et jus illic pcnitus oon babere.
libris aliqita posulsse. Nimquid idiso eitJiu cuncia ubi c:«nsan^ iion habei existendi. Plenx suni sanciae
lecipieutla suDl, tiuafe cmn bis partler suni piola a? ScriptU!~jD lali fofrfta jusiiiiac. Dicitttr : Pereaut per-
Jpse .^postoltis (Philipj}. i i
ait multos prstticaiorcs catores A terra, iia ui ftonsinl ; peccalcres vt ilesistaTtt

aliier aii]ae aiiier ijirisium iHruedicare, ubi licct enne pcccatores. Jn hoc pereant. nt este d^icinnl pec-

quucunque modo, Cbrigium pra;dicaiuiu oportei ad* caiores {Psal. aii). Caett'ruiu si prorsu'- peccaio-
mitti, ismen noa ideo illum inorem, quo tmn re< te res, scouiiilum propbei:e senicnli.iTii , usque(f«ia(|ue

praeuiraiiim esl, nbu admonei evi^are. Malos opeta- de]>erireiit. ut .«iiibstantialiier non subessent : <|ui

jios ipse touqucrilur (P/ji/s>p.iii),quorum a!i;i rclu- saivari poi»;is$ent a RedentplOfe nosiro, qui venit tiun

laiui.!, alia docet esfce sectanda. Ha-c et laijusmodi justos 1'ocare, ted peccutores {Lac. v)? Vel de quibus

cxempla nos edoceni , ei tesiiiuonia divitia connr- dicit Ai»bslolUS : CUmimveiiil in hmc niunditm ped^
niaiit, non omnia vaesim a quotnmque dicta, vel ubr- lotes taivbi faf.ert, qudrtm prihiut ego twm ij Titru i

cuni]ue scrrpia, indiffvreni.er accipere , sed fetc/rds Rom. v ) ? ei C.\m nefcaiores etscnius^ jmtii beut
:

bonis, quas noceaiit icluiare. Peccaiori homini mois Filmm suiim {Co/«Mv),«i c:jei<fri« bujusinodi? Hic re*
iilataesi,.et taincn bomini JesuCbristo mors illaia vt-ra piuriinieiiam subsianiialiier perieruni peoccto-
reum fecii es^e tjiaboluin : quia ubi causa morits nofi '^ res. in pcccsiis sifls uiique perman«niesv veraq^ue in
cral (puia peccaium) nou debeijatur et poeiia. Sm- eis i^ententtn dtcta permansit, nunquauiqtieinesotuta

tentia pi3eligilur,vel praelixa estsemper errori. Quae est ; et tafnen eQdeiu in talibus, quibus pradixa esi,

senteiitia huic errori praetix?!, riunquani oinciino r€- permanente perpeiua, quoitam genere faemra evi,

solvoiuf. SiC':i enim, in quajituin csi ijiscerror, ut iii tiilibus noii Uotjuequaque marientibu», id est, in

i>unqtiain error esse dcsrstTi, sic a senientin praefixa p<;iX'atis suis non usquequaque duiiiiiiibuai, ^nt iitia

nunqnain fesotvetur, quia crror qui agnuscitur esse iiitiien i>r;«'fi<k» talibas.permanieroi, Nam ei ipsi pe*
daninatus, et eadcm quatidui manei errnr, probstur rciiiii ; sed esse peccaiores, ui dictum est, nou pcs*
astfiictus. Iiaque qui lu eo errore suiii, senientia naliter, sed reniedialiter, »iuodam ei ipsi genere |»c-

erruris obsiricti sunt; et quaodiuin eo inatieni, nul- rieruhi; quodam genere et in ipsis inansii pra^lixa

latenus absoluii sunt, sicui nec ipse ' in quo sunt senieniia, doiiec periiianens eos efnccrcl noh esse

* Id. cod., iubsiiiuut. * Id.cod., Cum.

' M. cod., ;jrai'»'a:'j» iiiterest. •Id. cod., ineo.
' Id. cod., iii qno suiH errores, absohilur.
 u ,

105 EPl^TOL^ ET OEflKETA, 108

p^c^iorcs, vei peccaiones nan e^se perficerei. Com- A jeciuse&i ? Ilaque ipse ia se insotubllem fecii esie
pli (a es; et in eis ssnleniia, ' nee quo tenore peraclo senioniiam, qm talis permnneredei^it^qualis V8~
^rm»fleiii iila senieritia pereuniibus peccaioribus, raciier non posset absolvi ; el noiuii talis «rncl, circa
ila ut (isti esseut uttque peccatores. At ea jam in non qualera» permdnente sentenlla circa tales, erTeclum
peceatofibuj! mauere non poioit , quia in eis quiiius non taletn in3oIu')ilis senieniia non manerei, qa»
infliet:! iion iuerat jtts mauetidi pouitiis noii itabebat. clrca elTectum noii taiem nun h.^iberet iicentiam
Ua riec in suo jure vet trnuiiie u:ia:e<ai$ senteiitia l<ermdnendi. Quo ma^jis (ui dicium est) esemplo at"
reMluta e«t, ct eadem fnhis quibtts inflicta est, per" que periculu :idm<niii, qtii eodem lenore stint con»
rnaneiiie, att itis qui ab ejus jure liiscreti sunt, aliena siricti , re<-ttnare drfbenl ut non taies e$^e perma"
prorsu& elTecta est. l^ec iu iiis, salva sui corKiitione, neant qubus sententia flfa non si Ivenda prxdKa
fas habcrct nisiiendi , quibu» inflicia nmi erat. Dixil esl, et esse lalcs ineip'ant qualibus non insolubili^
DcHmntts, quod ia S, irtlKiii sanetum peccanUbuSf^ pradxa seitcniia possit esse solgbiiis. Quoiiiam au«
ncc hic esset uec in futuro sivculo rtmitiendum temeneclonan taii quali non solvenda preefixa sen-
()loiih. xi\). lentia est, effectOy itiquam, non taU, •potest sobibiiis
Quanios auieni cognDi^einiiiS in Splrilum sancium esse senteniia; quia jsm AcaciOy non Toicnti uqh
de iuqueiites, sicut iisrciicoH diversos, Arianos, Eu- B talem ess% ^icli i.di u^que in finem permaitenii, per-
nomianos, Macedoaianos, ad Udem csilbolicam re* mansil in absnluta senientia : ita jam noo Isli eKlei
vertentes, et hle remUsionem sux psrcepisse blas- non volenii S' lubills non poiesi esse seuieniia,
phemie, el In fuiurum spem surapaisse indulgenlis ^cxtue lantos habebal Acacius quonsm exemplum
consequendae? Nec ide<) n<'n vera e^l Domini serien- seqtii poUiisseU antJAtitec, qui, in Eplesino prolips]
lia, aut piiiabitur esse uliaienus resoluta, cum circa lalrocinio» qitidibet inodo in comensiunetn rccide-
lales. st iioc e^i^e perniancant, nunquam omniao soU rant pruvilails? Diique tarnen (etsl dieiumnonerat)

venda per»i$(at , elTeciis aulein nun lalibtts non ir- et perpeluam damnattonem hire }ioiuis%cni, x\\i\

rogaia. Sieul etiam esi consequQnier ei iliud L^ali re$'plscente9 , ct non lales efrecU quales ilU factl

Joannis aposloli : Ssipeccaium ad mfiii&n ; non dieo Tueianl, damr«atiw"iemq'ic perpsiuam mereb <ntur

ui orelitr pro eo^ ei tsi peccalum non ad ftwrtem: rftsolvi circa se damnaiionem, rQcedetiies a perpe-
dieo ui oreiur jrfo eo (/ ioan, v) : esl peccaium ad lu» damnalionis causa , ^ meruissent : «luam q»i
morl«fn» Inecdem peccato maueutibus ; esl pecca» per.nltere C.pca se (nsolubilem rcddiJcruni. Nihil

lum non ad morlem, ab eodcm peccalo recedienilbuf. iniereit igJtur. nihtl difTeri, ulrum dicatur nunquaiu
Naiium cst qutpps }>eccalum 14*0 quo aui nan oret sf.lvendus, an non dicatur : qnia ecclesiaslica jen-

Ecclesia^remilttTido» aul quod, data siW di^inilus^ temlareos et pnosvartcatores obligai; quia sicui t
poiesiaie, desisientibus ab eodrm non possit dbsol< non polesi sun*ra^ri quod non est dieiu» nutiquani
ver», vel pcEnitailibus relaKire, eut dicltur : Qm^ solvendus, sed si in errore pertnanseril Iiisolubilis

atnque dtmiserilis iupBr {ervam , diinissa entnl et in modis omnibus perseversi, netj poiesi inde nisi non
c(£lis; elifuaeunque aoiv&rtiii super ierromt erunt ia» iaiis efTeclus absolvi ; slc cuiquam prgejudicare noii

luia ei in cceiii {Mouh,K/U\^iB)» In qulbuscunque polesi, lameisi dictum esi nunquam e-se solvendum.
omnia suni,quan(acunque sint, et qualiacunque siitl: manifesia ralione monslrani^ quia nunquam sil
eorum maneiue senieniia, ^ <;u;e
veracl iiiliilornuius omnino soU-endiis, sl falis qualis lig^itis est esse per-

nunquam solvenda esse deni.vitiatur : In eorum te^ sisiatr vel lalis uiique nunquani solvendus qualls esi
(lure consuieii^, non eiiantab fioc eodem post rece* obligatus. !*it>n adjeao auiem.^ eUamsi resipiscat et

Ueii& Qjud eirarn lu ^cadi ^enti-ntia rait9nabiiiter C'irt igat, palere prorsus et Uberum e&iQ non dubium
iniuendum esl, in qua eitamsl et dictum $&i, nuiw* si!, ui non Inlis efT ctus qusiis i!un'!uaiii dicus esi
quamquesr>Iu«ndu3, non is\ adjeelum tamen, etianriii es^t s( Ivendus, sed lalis qualU non dsldictus nun-
resipuTis, tiwmsl aberrorediscesserb» eitamsi pr«- quam essesoUendus, id esi, correctus el emendalus.
varicator esse desiiieris. Quapropier in aperio est consequenier correcius ei pcssli solvivNotandum
Ua diclufTi, nunquam soivsndus, sed lali», scilicfct,
..
' .!«.-. »-» —
.ti,... i., c.v;-<.....„
qiiod quolibei genere blaspbemaniibus In Spsriium
qiiKlis esl et ligalus ^ non autgm (alis efTecLu» qui saiicliim, si resipisMutelcorifgant, evUi: eis el t'n

sicul li^ndus non eral, sic absoiutus esse doceba- futuro sa:cuIo remittatur ; nee inde possil Domini
lur. Sicul tareliai ubliga lone, cumobligationis causa nutare senlentl», qux circa tales utique pennanen*
carni^set : sic uUqueabsoutus exislerei, qualenus ei i«s {lermanere dicia esl, non drca nori lalesefTe-
fpse non m-cessilate diclai sefUentfs videreiur non clQS. Quaudiu autemin boc manent, Ules suniqua»
posse qucd^tmtnodo |am smIvI; <"
namialis efTectus et libus tionremittenduro esse pnenviim est. Cum aulem
oblfgatiane carens, fierei absoluiu^. ei circd laies abh'.)crece$s&rii<i, non latesifliciuniur qualibusnon
prsHxa senlentla nutlo modo ' insotubitis reddere- remiitendum esse prsedictum esi. Ei ideo iivn lali-

Uir. Nunquid enim niTsil, cjuxsivit, expetiit» «l ab- b\ii efTeciis po^e^l el hic et rniuro sa:cuf<« ^ non re»

• Hic subesse mendum vldelur, eui niedelam non *•

Id. COiK, von talis efftcim.
anTcrafii mss. Haadujn. ' Id., rod., Solukilh.
* Id. cod., renii^ endutru • lil. coJ., merHcruni.
^ 1.1. rod., qua nutufwam. ^ Id. jum remitii.
cod.,
Patrol. LIX,
107 CELASll FAPiL i m
iniui.AI)oi]uin((|uodabsU'.)(ruiilravidtireiurCcc1esia A videanl, ei audieniaz tm audiml, ne i^umdo intetli-

bujusmodt sua reconciiiatione nanyare, Quia miieia gaiit ; ei obdura cor pcpuli huitUj ne mquum eonttr-
frwtrart nou potest, boc intelleciu niodis •ninibus» taiiiur^ «{ sanein illas Juu. vt). Hic etiaiii correftiu
salva Dumini sentenila, prsdieaiiUuni est, quaatum et emendat interdicia monstralur, el resipiscendi

ad nos periiiiei, omnina ' pQSio> Taiis ig^iiur dictus quoque spes prdrsus Aiiscindtlur. De qoo lanieu po»

est Aeaclus, qualis ligaius est nuoqaain esse sobcn- pulo aposiel<:s ' ti Ecclesiam primiiiTam itoviuius

ilus. Talis usque >n (inein esse permansit, talis esse processisse} ^ ei aiiiiia Iiominum una die bapiisrnate
noit destitit. lia talis est hodie qttalia e»l * dicius. fuisie satvai.i {Aci. u). Ecce et in persisietviibus

Hm tali^ es^e |am* non potest, nunquam igilur lalis qualis esi illa seinentia prcmulgala perniansit, ncc ad

permaneiido solvendus est : qui si talis esse desi* corrcctionem pror&us venire sanitalis adnn&si sunt,
non pertnansisset, et nunquain es» sed adjudicali siini sn sua nciiuilia dcperire, et^ nia»
sieret, nec in tali

sc sulveiidum, quta non talis qualis dielus es( uun< neute divi a seiiieutia , non per ipMriun proprium
qtiain tsse &o(vendiis, posset attsdlY-, et non lali cmendatioiieni , suoqtie inieiieciu v«l iitotu , cuaque
nuiiquani solvi recederet; eiideo ul soJvi possei ac- virlute vei possibiii ate conversi suni, ui sanareniur,

ccdcret. Quod sedes apostolica non cousensit, iiec sed per grotiam Dei sajiali sunt, h( cvnverte enlui-.

imptraior imt»08uit, aec Aiiaioiius osurpavit. Tolum- B Ne converiuntur, iiiquit, et iaiiein eot , nc sua spaiile,

que dictum esi) iu sedis aposiulicae positura esl

(ut Dc suis oprribus, q'<ibus ut que confidcbant, ne suitin

piiieslaio. Iia quod flrniavit in aynodo sedes aposto- jusiiiiam secianles, jusiiii^e Dei noo deleaut esse

Ik-a, boc loburobtinu t; quod refutavit, bai)ere non subjecii, de suis vinbus coniidentes, noii divins ^e

potiiit Uriuilalem : et soia reBcindit quod praetdr or» mi^ericordiae illuniiiiaiiuaique .^ubdeutcs. £t ideo iit-

dinem congrciiatio synodica putaverat osurpandum : ii beiur eis superbae prdB»UQiplionis eS clus , ue £«»->

ivn ptoinuIf(3liix iieriiiae senleatix, sed cum apo» verlantur auis intetitionibus , suis nisibns , ut puia-

$io'ica sedc vetcris exsccotrix. Uoc tr>nien, quod de rau( ; ei tanem eat, m eoi oni quasi nieriiis ex pcapna
uno eodemque bomiue dictum est, sive tali persi- facbliate veuieniibus salvatris {raiia daretur, atque

steiiie quaiis scntcntiam coropctenter acceplt, sive

ila g;raii:) jam noa esset gra^ia , ti non gratis d&U
non Ui)i etVecio,*et iii» senieutia, qii» n«n tuli nua c&sci immeritis , sed merces taiiquam mcriiis rcsti*

dieia «sf absohito, el iu unaquaqut: civitate

legitur, luta. Nen ergo ipii conieriaHtMr^ «i sanein eo$: scd

gimiliter esse piifiixum, et populo ac gente sismd ganati pcrgratiam, qualiier ad bumilitaiem Chrisii
(lepiomiilum polius, qua iu toio orbe portio esi. coavcrtnclur agnoscant. Ita in utrisqne, iioc est, et

Idem enim muiidosc-si, qui ei periluius esi, diclus. in eo permaneniibus in que taiem seuier.liau) i«ice-

«1 sermo Dei ih n potest eicidere, et in ipso mundo

C perunt, et in salvatis exinde seulenlia duminica iixa
nibiioniinus a pravis inieoUouibus recetieuie nen peitnanstt, et lamcn illa permanent ; sic eis inire ^e-

Tyrys et * Bery tos, et Caza {Jer. xlvu), nere sanitas iniroducta esi, sii iila senieulia non iiiu-
proiuitur, Sie

«t ^Egyptus (i/ff. Xfciv) pronuntiatc suui peritu- uia viderelur : sed eadem porduranle , s.iaiias noii

ra^^quasposte^ per£vangeliumiiuvimi(s(Lt4{:. x)ess« iiiorum conlideniia, sed divino mutierc provenirei.

salvaias. Perierunl ilaque duplici modo aut perma' :
/fQuod si b*c len are Isrmidani, nec ad sujc peiiiner»

nentes in eo quo taiein senteniiam susceperuut; aul (ognoscnnl modiilu!!i po^sstuiis, cui tai tum de liinua-

tieftclenies alt eo qu<> tales ruerunt, et incipienies nis rebus judieare pern.issum psI, no» eiiam i
ra-esse

esse quo tton tales fueraat ; quibus esi illa praeliia 41»inis, quotnodff de Uis pcr qtios divina njinis*ra:i»

•«:nt«ritia,ut consequesiter ad non tales non periine- tur judicare pnssumunt ? * Fucrint beec aBteadven-

rct ilUi senlentia quae uen laliou» prseiiva n<»n foerai; tujn Cbristt, ut qtiidarn rigiiralter, adbuc lamen :n

siceiiam de geute Judsorura a Oeo Ciiam per Isaiat» cartiallbus actionlbus constiiuti pariter reges existe-<

propbeiam percinptorie velutipronuntiatum esi : CUut' renl , el pariicr sacernaies. Quod S. Meicliiscdech

4e0tuloie9rui.i i.^ohiuTdmreseornm eividesiluuim /uisse Sficra prodii Utsioria {Genes, xiv). Quod in suis

quania magi$ tedh con

• Insinualboc lotwGelasiHS Cbrtstum Redcmpto- D «arda »t/6t«i/ti, illiu* pra-tul:

regem atque poniiflcem secundmn or-

nosiruni, senxus eU adhibtndtiS quem cunctis sacerdotibus et
rem ,

dii.em MelcUisedech, poiiUcAm

poiestaiem quan» ia divinilaf iumiiia votuii prcemMfye^ et suhequens Ec-
limiiibus iircam* eleiics generalit pielat eetebnvit f Yiderint er^«> i»o-
lerrt^ rei>crerat,cooservari ceriisque
scnbt voluAse, ne ie tcbus sacrts
inimisceai; statuin fanles nosiri tempons bteieiici. qaa"ra{ift»6 CcLs: m-
ve o ecclesiasiicum a poliliea poiesute
iia distinguit, poniifieem de quadripariita boiiorti.i! Ecdcsiit ui*i-
«i lamen e«'clestasticje jurisdidioni iii his quie sunt sione scriiicnlem , ima ac po&sessit-rics ejn-di^Hi Kc-
clesiee defenden^ein , buruui rerttm tiirbatcrem esse
ad Deum subjiciat. Patet es episiola ejusdem Gelasii
ad Anasusium isnperaiorem , qua sic ait Notti : tuiantur. JsUs aciiones , tie ijnibns A(ioslo!tiS il tid
quod licet pycesideas huinmio Tiino!. M A'emo r.ntilans Deo iiupHcat se ntgfiiiis ya--
eni»», /i/i «:I«»He«tt«sii«e ,
:

preesulibus divinarum iHl«rJi*isse noit iiegi»njHS.

aeueri dignilale , remai tamen cularibus , sacerriniiljus

'^otvs coUa submiiti». Ei paulo itifra de ipso ilomano Quae vei siiti isia , diversis canouibus huper c>t ev
cunctis generaUter sa- plicaiuin, Sf.v. r.iMis.
poniifiec b«c subjimiiit : Et «i
etrdolibus recte divina tr^iCtantibus fidelium convenit

• Id. eod.,«o« posse. Id. cod., Obdnra.

«Id. cod., e»t et dicttts,
* Id. cod , apastotos Ecclesion priniiiivam,
* Id. cod.,«t ab Hia sentftitia. ' Id. cod., Et lot.

*Ui. cod., Berijton.

 ;

109 EPISTOLA ET DKCRETA. m

({uoiiue diabulu» siiutsiud e^t, utpoie quisuiuiier qwa; A ni {M-aHcr £cci«si.x> tramiteii) prorsui %bM]vi ? S«<l

6mno cuitut eanv«iiif«tii sibimet iyr/uiuioo B{>i<it(i «iicaiur forsian : hua inipeiaiorabsolvitT «ed a })on«
vitriteaie coaietidit, u; pagam tuifieriiiore^ iidcm et tifieibu» pupnsci& ahiolvi. Taoto magis poscentt irn*

Itiaxinii poiUiiices (iicereBtur. Seil cufu ad verum peratori a pontiflcil»u& fueral au^ereBdunmu sl eiin»

veutoni eat eumiJeis regcm aujue pontiflcem » ultra legiiiiiie veliel absolvi, iesitima eeclesiasUci ienuris
sibi nec iiuperator pmii&cli» SMxnes iittposuit ^ me abaoluiio proveuiret, et l^jcc omnia qu» supcriiis
|H)ntireK r<^a!e fasligiuin viQdicavit. ^uamviseuim (Itcta siint secandunt Ecclesta tramftem S£rvarer<
liieiiibra ipsitn, Idest, vcri regis stqite pootiflcis, t»ir : praccipue cum de seeufids sedisagercKir ant]-
EecuiiiluiB pariicipaiiouaiii actus» maguifiee utnii»' siite, nee ab {tJeriivre qoalibet, «ed a pritn» scdc Jttr*
que io saera genero»iUlo suinpitUse Uicaiiiur , ut possii absolvi. tnferior <|uippe pnUorem .ibeohere
Muiol regaie gciius ei aa^eriiutalc «ubsislaol : ^aUa- non potest : sola ergo potior kiferiDrein convenicjttep
m^n Ciirislus Hieaior fragiliUtUs baisans, quod stto< absolvit. Proin<le iitferioris loci pentificeSj qul >»j»lta

ruti! saiuii codgrucret cMcpeBsatioiie iitjiguifica ^ lem-' JtDus se iwveranl putiorn» sibt sinc prima «.ile
peiani, »lc ac:t<joibt» proprlis digiut^tibttsquo di»- po8*e resoiwere, pi>xeipoe quein ejus senientta «ove»
tiiicii<! oHlcia potesUiUs Btiiusque discreTif , iiuos ranl obligatuto» fr;T!vari<»lori:) ahsoluti«ine | oiius non
vwlens tnedicioiU biiroiliiaie salvari . non bomana B jtjan» panilus exoeruni, sed »e prRvaricatioiie potius
iuperbk rurstis lutei cifii ; at ei Cbristiani iaaperato nexuertint. Ita Pelri sLsulutio ei utroqn^f noit con-
rcs pro apierna vita poutiiieibus tndigereni, et ponti» stat » quia nec pr^varicatcria ttbsolutlone rei re?ini
riccs pro teinpcialiui» eursu rertim ttiiperialibus Bbsolvere pntnemni, et depuisis uitdiq«>e poniifictOit»
dispositionitms atereotur, qu:ttem)« spiritatis aciio a catiioUrls, bnpreiieisiiue siippnsiiis, rel Ws qoi luere-
carnatibus distaret Incurs bits : et ideo ntililaus DeOf ticorum lenebar.tar conimuniene poliuti, etiam sacraB
mininte se ne^otiis siecularibvt impli<aret {II Tim, religionis iosiHceril&te jjonuti |»aj>ticlp«in suum tani
,
II ); ac vicissim bor ilie relus divinis prsesitJere absolrere ceqttivfrmit, quam ipsi noo erani absnlot^
viderefur, qm esset a^oiiis sxcuhtribus iiDpiicains, ac proinde tann ecciesiasUc» r«f[ui£ pr^varicatoreo,
iit ei luodesik utriusque ordints carardttir, ne cxiol- quam sacros&ncta- eoinmuuionis integritaiem maeiL«
ieietur utrequc sufTnltus , et eo<i)i>etens qualiiaiibus laatcii csnsoriio perridomm, quod de reosimiilimo
«ciionun} specisliter professio apureiur. Quibtis oftf potuenint Terre iudieinm, l)e catholicls enim punti-
nibus rite coliecti^» satis evldenter •sieiiditur a fictbus per toiuin Onenieni ^ut quicunque perstirii,

laecttlari poiet^taie nec ligari prorsus li&c soivi posse esiejecius : aut iDe resriitt. qiii couseDsit errori . et
poottiicem. Quo «lanifestlas approbatur Aicsandriiiimt se ab errar.Stuin coniagio non retraxit.

Petrum per inrperiai&m tantuianiaiio seiiteiiiiani niilto ^ Quod igitur eanim potuii de cnJHsquam errore e^ft
nv>do poiuisse prottus a))Soivi ; ubi hi poiiiincum quo- jiidicltui}, qui cu-q<iam non en a»s& f^i)$ir.intur» e(>
ifuesoeiaturasseiisiis, qu.nerimas Uiiuri prsscesiierit. an li^reilconjm simu? caibolitoruuu^ue confessione per«-
faeril subscctttns. St snbsecutas esi, * uituiomintis &d mlKia t * cunctas r^l^ionl» vcn* et sincerK ^
sedcfi
Ed rediior, iti absolutio sxculari potcfctate prscepla turlASse, CdiUolicamq^e dpostoilcantgue conAidissQ
ei priucitiaiiter incitoiita vxkre nen possit , poniifi- puritateio? Ecce qiil r«^ua abselvere potuerunt, qul
cumque secutus asseastt» aduiationiii potius fucrit^ rei prsB oiiutiitus docebaalur effecii. £cce cum qiii*

quiin legitim» &aitciionis. Bi psxcessit* doceai^ir a bu» d« absoivcgdo ree «ynodus fuerat incutufo. S1
quilius et ufai iile sit gesms» ti eecuntkitn Ecde^ias rxies e^ conimunio cathoiira reiuieitaiur, cureatiiQ»
rn^Unn eel«br;itus, si fia arna iraditionu prof&ctus, iic! pellebaniur ausisiites 1 Si eaiiuiiici peitebantur
si majorua) mare pr^iatue , si coinpeteit^i exaniiua- aniisiites, qucmodo »«& laniunuaodo bserelici terv»»
lione depreispiQS. Ubi procul duhla tequireadiim est bvititor '
*

si syitodati congrcgatiane celebratus , quod la rece GEI^SiUS PAPA U

ptioue damuati, ei dcpulsiotie catitoiict, quia ^ nova fc&VGRSliS AN0*H)HACH4!« SESATOREH C/ETEaOSQOE ROnA-
NflS Qlil tDPEiiCiilA 6ECUS»IJM KOREJI PRISTIIirJS CO-
e-t causa, netl debui^se ceriissimiiin est : si ad pri-
t,<b.\»A CUNSTtlUeAvkMT.
mam «edcm , eiijus interer&i seiiteitUie ,
quu Peiru*
Dfnvna! Kupercttlinm *n\KtsiiUotnm celtbrati»ntm : tt
teoebalitr obsi ic.tns, secundum Ceclesi» reguies est non €3' LHfjercnlium interuiissiitne ^ ted ts se^eritus
rclatum ; si eadem <|U3; !t|&yit abaotvit ; si iiia ' quu; Bomat rnula ccntigisse fmhal.
ligaverat non reseiveote, irno ciiann nescieme, po- Sedeni qaidam iti domibus sals ncscienies neipm
tuiSKCt dia£olvi< Si b^t; ge«ia non sunt, qtto more, unae toquaiitur , ocque de quibii» amriDent , <ie elfie

quo riiu Alejumdrinns Petrns prsteuiiitur abiiotiitus, judicare nilentes, cum se ipsi noti judicent, et vclint
eiiin uee a poniilicibus iegitirue et ecclestasdcis legi- prius Mcusare quani nosse^ ae doccre quam discere,
biis fuerit expedilus , uec a s«4:olari poie^ate poliic- ei ind scussis rebus , nec iitvestigatis causis, nec re-

'
iJ. oo4„ ^oniani. •
U. cod., Citnc<ff«
* id. cod., leniperavii. ' lit. cod., se lurbatse.
* II. cod. , si iiiiiuHtus £St, el imperiali seultutia, • iit c<w!. F«'isii»f. veiusti>». in fine liuju» seripli
e atia nihilotninus. legituf : E.vtilicit Tomus S. Gelnnii papie conim WS
* bi. cod., Hoviter. ^ui dicunt .Uucium injusie {uis^e daniuaium.
' id. cod., ^utfuot) ligamat resolveiiie.
 ; ,
:

lil G£LASil PAPyEI tlt

luin latUaiiequxsila , quoii «'£ aH ^uccaic TeuerUA inalis aduller incessis? certe discussiooeui poscis

tscocsideranter effundere, et praecipiianier et^omere; bouio diiigens , malurus , religiestiS, non vis ali-

nofl vcritatis assertione proiaia censentes , scd stu- quem in Ecclesla peccare , peccantera cupis di-

dio cacoloflse qux neiiciunt arguentes : eoque pro- scuti el p<ena consequenicr addici; qoxconque in

gressi sunt ui 3tiain reci« lacia laalevoleniise propo* alium promis et in le proferre cogcris ; koc eliim facit

si«o lacerare coniendanl ; aul si stpereni, noii prae- ne segiiitia pontiGcis accnsefur ct maculetur Ecclesia
cipiiareni omnino sentuntiain , sed perscrutaiis ante Debei ergo et pontifiris in omnibus malefactis soili-

rebus loqucnda depromerent. Yeruin quia nos ar- citudo et sevcritas non deesse, et ab cmnibus Mccle-
guuiit segoes esse ceiisores in vitiis Ec lesiae coer- s\x fama purgari. Sed dicas forsan te laicum, illum
rendis , ei a nobis consequenter agiioscant iion tan- Ecclesi» minisiruin; ergo gravius crimen exagge-
iutn corporalis adalterii esse pc':caluin, qn- d et dis- rans. Yerum dicis, nec ego diffiteor : lanto sollici-

cuii dfljeu, ei ]ure puniti, sed esse longe majus fus examinandus esi, quanto magis propinquus cst;
fornicariis ei aiiuiteri\ genus, quod iii quolibcl Cliri- tanlo magis reus e>t, quaulo in illo ministerio con-

siiano, quia raembrain omiiis Clirisiiaiius Ecclesiac siilulus,ei !iu:c facere ninirae debuiAet. Ecce c n-

esi, compLlenter debcat vindicari ; tanlo enin) sacri- siira non deosi : audi lu , et si conviclus fuerit

legii majus e»t crimen ,

quaiito auim:e fornicaiio B vindiciae consequenter addicilur. Age inodo quid vis

pejor est corporis; nam per anim» fornicaiioncm ab dc le? Nunquid quia in ministerio sacro non cs, in

ipsius Dei conjunclione disce iitur, atquc ad imraun- plebc sacra iion es? An nescis elta membrvira esso
dos spiritus spiriialis adulierii gencre transitui. summi poniificis? An ignoras lolam Ecciesiam s;.-

Quoinodo autem non in banc parlcm i ccidii qui cum cerdoiun» vociliitam? po Iremo si ille rcus esi qui

se Cbrisiianum vi.leri veUi , ei profileatur, et dicat, accedens ad minisieriam Ecclesiai delinquit, nunquid
palam lamen publice.jae pradicare non borreai, non et lu reus non e«, qui post confessionem vcri atis

refugiai, non pavescat, idc) morbos gigni, quia dae- ad prava et perversa et profana et diabolica ,
quilms
monia non colaniur , et deo Februario iion 'itetur ? le reauntiare p-ofessus es , ngmenia rcduceris? Ita-

Yideo ubi bacc de!iramenla comjjereiil. Quoraodo qtie etiam tii p<st blasphcnvias palam pnbliccque
jrrxva; icaior no» esi qul in bas blasphemi:e profani- profusas a sacro corpore modis omnibus absti .en-
tttes iiicarril? quomodo sacrilegus non ffistiraeiur
dus Non potes enim roensx Domini participare
es.
qui, abjiirata uniuf Dei providentia et poteslaie quam et mensae dxmoniorum nec caiicem Oomini bibera;

coiifei^sus est , ad prodigiosas superstlliooes et vana et calicem d.Tmoniorum. Nec poies lemplum Dei esse
rigmenia seducilur? secundum Apostolum longe do- et tomplum diaboli : lui simal et tcnebrce in t^con-
terias reus ,
jureque darooaiidus , confessara verita- C venire non possant. Videt im utram urges , atqu©
lera (iescreris quam si id eam nUIa>envs credidisset CQmpeila- in alio maleficio vindicare. Tu lamen «cc-
quamvis enim ridicutosa 8'nt figmenta quae pruferat, leris tui pondus non poles declinare : et quanto io
lamen ipseafTectus ct Tcluntas in crimioe est.el pro- aiio transire crimen non pnteris impuniiiim , lauta
fessio ac prx Jicaiio jure damnaada ; ac per boc qui qiiid etiam in te pro rerura Mtinne f.icere debeaninft
in alium seutentiaro damoationis vult sine dilaiiooe osiendis. Yeramtanen in ipsis blasphemiis tuis qai«
proferri , in quo aliam judicat , semetipsiim se con- bus es j«re plectibilis , imperit'am luam evidenter
demnare cognoscat. Nuniiuid enim ponlifex vindi-
agnosce , et sieut ait ille : Yelantatera bab<{re te
care debet in eos qai adulterium corporale comrait- mentiendi, ariein nngendi non babe:e; eum sic le
lunt, ct in eos qui gacrilegium , id Kt fornicationero mtelligas maliiin habere aifectum , perver»uiiique
el adullerium spiritualegerunt, non debet vindicare? aposiatandi prepositura , ut tibi raaieria prorsus va-
Nortne ipse Dominus , cnm adultcra ad eum e^sei,
nitatis ilUu» Balla suppeditet, nec possit asiruere
adducia, accusanlibas dixit : Si qui$^te$iru.)i fiie quod corde concipi», etore depromis. Dic mibi, cuia
pecetuo £«{, prinau In ef,m lapidem tuiiUU {/«ott. vui). taepenumero in Romanis historiis legatur, Liv'io
N#(i ait; si quis vet>rttfli n«n similiior adulttr csi, sed, aactore , saepissime in bac urbc exorta pestilentia
si qnit tine peccato esl : quolibet ergo ohsirifuts ' iufiniia Iiominom millia deperisse; atqaeeo frequen-
qoisque pecoio in alterios pecoaii reiim lapidem nnn ter ventum, ut vix esset unde iilis bellicosis tcmi'0-
nndeat miltese. Quibtis tunc pro sua ct>n>(ientia ribus exerciius poiuisset ascribi; illo tempore Dea
disccdeniibus mundl Salvator <idjocii : Mulier, ubi tuo Februario minime Uiabaiur, an etiam eultus bie
uuit accufatoies lui ? nemo le condemnatdt, nec ego le otnbino ni! proderat illo t< mpore quo Lupercalia re-
condemnabo ; ud cude^ uUerius jam noli pec.are lebrabaiiiur? ^!ec enim dciurus cs bscc sacra adiii:e
{hid,)'. teses et leneris; urgcs, urgeris; ebsiringis, illo teinpore non coepisse, qua;anle Roinulam ab
obslriticeris ; poRii&cis discossiOQcm (lagitas , vio- Evandro in Italiam perUibentur allata. Lupercalta
dictamque deposcis. ileraento in adversura omne auiem propterquid instituta sant, quanlum ad ipaius
crimen esst proferendam. Nunquid iion etiam leges superstilionis commenla respcctant, Livius in se-
huiaaQ£ dicunt , quod reus reum facere non possit ? ciiiida decaJe loquitur. Nec propier morbos inhiben-

yettuem» cidet m «cnle frulrit , et in tuo Irabem dos iiistitula commemorat , sed proptcr sieriiiiatem.
n*a DtWei ( Muiih. vii } ? qui moecbos accusas , ul ci videtur, mulierum, quae lunc acciderat exbi-
adultoritiiu facis , et corporales adulieros sp^ri- bcnilam [forte exigeadamj : proimle si vci ad buc
 ,

«13 EPISTOL.-E ET EMiCRETA i\

i|.>siiiii aliqoiil b«e valerci, boc inleiniisso, nor. ruor- A ta(ia celebrare? si pudei el U^ecus e»i, 'muc «alc-
bus accideril eontra queiii Lupercalia reperia non lifcrura e^t et divinum pfofutorun: ,
qusd vos ip.^i

tnnt, sed feniiiiiE ne*]uaqiiam i^eneraLre debncratit, dedecusesse fateariiini ? Nerno re igionem p.oQtetur,
pro quaruiii fectmdiuie conciiiftniur iitvenia. Qtiid qaam per se exsequi prorsus crubi^seii e'. refujil;
dii 'uri eslis de pes e , de sieriliiale , de beltoriiin ipsa vereeundia vcstra «os doce.l crimen essc pit<

leiupestate coniinua ; nuuquid el bxc propier sub- blcum, ncn saliiieiii . et non Divinitstis calinm, de
lata Liiperralia coinigerunt? Si aiiteui tion propier quo sapiens nul!u.<; erubescit, sed iiislrumenta pra>
isia vet viianda, vel curanda, Lupercaiia sviil pro- \italiun, quibus meiis vestracinlra semetipsam les-
\isa, quid in:ini lurhaiioiie jactainiui? qitld Tuscia, limoiiium ferens , quod gerendum profiieiur, eru-
quid iEmitia , cx'icr3Pqi:e proviiiciae , in q^iibus Lo- bescii implere. Castores vestri certe, a quorura cuIih
oninuui prope uullus exisiit, ut bcliica iicces6ltale desisiere noluistis , cnr vobis opporitjna mai ii mi-
consuiBcrclur , Lupcrc.;lioruin fecil offeusio , qu^ Bip.ie ir;cbuerunt , ul biomis tcnipore vcnirent buft
loiige ant' vastaia» iiunt quani Luperc*lia luiierentm? cum
navigia frumenlis, ."t civitas inopia minime la-
Qiiaiirin Aiilhemius imperator liomam venii, LupcT' borarei? an diebiis sequeolibus hoc futurum est
ealia utique gerebantur, ei tamen pestilentia tanla aestaii.^i, a Deo consiitutum beneflciuni est, non Cas
«ibiepsit, ui tolerand.i vix fiierit. Nunqnid per Cana- lorum vana persu.sio? Dicite nebis nec Cbrlstiani,
panlaui Lupercalia gerebanlur, qux soblata mfirbos nec pagani, ubiquo per6di, nusquam fidetes, ubiqne
illic el pesiileniiam procrearenl? Sed dicturi esiis corrupii, nusqunm integr», qui tam ulrumque lenere
ad Ruroam tanauam ad oaput omnia pcrtiiure, et non poteittis , quam cibi utrumquc coatrarium esl.
qiiod bic factiim non est, diversis proviuc is ad e m Dicite , inquam , Lnpercnliorum patroni, et revcra
peniuentibus obfuissc. Cur ergo antequam ad Ho- Divinitatis ludibrii, et cauiitenarum turpium de^en-
uiam islae provincise periineieni, pracicr Lupercalia sores, difiii m.tgistri vesanix, et qni non sinecaus»
propiiis Ofibus floruirunt? ui sleriliias sit coDliiiuala sana capiia non babe:!s, digni hic religlone, qu« ob-
lerrarum Lupercaiia subbia feceruni, an nostrorum scenilaium et fingitiontm vocib:is ceiebraior ; vide-
meriia peccatorura? de quibus olim dictum est, et ritis ipsi quid vobis ealaiis impendat qvat tant.iai
,

quidquid RoroSBi roeraeraut perdere more$, slerilitas n:oribus labem pe; nicieisque proponit. Nec est qcod
certe fentinarura debuit proTenire ,
propter quam dtcatis poiius hxc agendo, et facinora uniusenjusqne
auierendain Lupercaliainstiiuia j:<ciantur, non steri- Ttilgando, deierrere a lalibus corainissis animos , ct
lilas icrrarun , propter quam Lupercaiia non suut ptidore refrenari , ne de bis publica voce canleiur,
irtdii(uia, renoTenda. Quid in Africa, unde sterilitas;5 quando, sicui l!le ait, non liun deierrere quam admo-
p
i]Bld in Galtiis ? Lupercalla isia fecerunt, an uoslrl '
nere animos baee iudibria videaniur, et sicut Hie
uiores, furla, bumlcidia, ;iduiieria, injustiiiae, ini- dixit : Iram atque animos a crimine somunt ; co
qtiit tes, aatbitiones, cupiditates, perjuria, falsa tes- impudentiores effecii, quo criraine puliticato, exp'i-
timooia,opprcisioiiesmi6erorum, bonarum causarum sitaqne verecundia , nil siiperesl oriinino quod pu-
ioipu^Daiia, malaiumque defeoi^io, et in oinuibus inau- deat, nec Iiabeiquod metuai publicari, sedjam sefida-
diia perversitas ; postremo , quod supra omnia est cialiierexerat, quat s in propatulu, non pef eo«rciiio-
Deii ficti£ icentes et t>acrilegia , artesqua magic» nem, sed pntius per qiiantdam Iseiiiiiim et celebritatem
tliain p.tganis borreudit; ? Ecce ([usc faciunt omnia nominum decaniata esiquxlibet illa persona, imo et
advera, ei iaiiiiica nobis, non Lupercalia, qux suni religione fe prcpsiare coiiildil; ut sint, uede norei-
pru ve^tra saiute siiblaia. Sed quid dicitis vos ipsi nuiu soIeii<nia cehbrenMir, qtiae nisi crirainnm de-
qui Lupercalia d^.renditis , ei agenda proponiiis? ^os cantaticnibus non cotuuiur. D cite noliis iiaque qai
cadew pretlaiiH, vos eorum cultuu celebiiiatcmqne voluniaiem prolanitatis babetis, cojos causas asserera
viiem Tulgaremqiie reddiiis. Si ostensio Luperculio- coii potesiis ,
qui tuendx babetis propositum falsi-
rum Bobi» adversa procuravil, vestra culpa esl; qui tatis quam defendere aofypotesl7s; quiddicturi estis
quod vobis singulariter prodesse puiatis, neglgenLis- _ de siccitaie degrandioe, de lutbine, de tempestati-
sinie, et nou ionge impari culiu et devotione ea du- bus, variisque cl3uibu«, qu* pro moruin nostrorum
ciiis celcb an !a,quaui pruranilatis vestro; celebraveie qualiiate proveniunt? Niinquidnam et bxc omnu pn»
Htajores. Apnd iito» enim nobilesipi>i currebant, et sublaiis Luperca!Uiu« eanligerunt^jan 'n mai'»-»&ri".
ntalronae nudato publice corpore v.ipnlaliaot. Vos bus^casiigantJis me.ili» reiribulionibus inferuniw?
ergo prinii in Lutiercalia couimi^i^ti^ fsitius fuenii Sed'iion mirum esi nomliies non judicio di^-ino T»L*e

oun agere quaiu ea can^njaria celebrare ; sed do- iiiaj£ontiuge-e, sed vana; *upersiiiionii i.tcciso; qoi-
duxistis veneranifum vobis cul;utn , et gaiutireruu) bus sua criHQina ei malef:icta coop<>riant , atietorita-
qiiem potatis, ad viles trivi.lesque persotias , abjec- tem cceiis , sidera perbib^nt adbibere «t fat«lt;4n
tos et iBlimos. Si veie er^o proliieinitii boc sacruui, induci'errorem , nccei.sitDteiiiqn« peccandi, (aJMO-
ac potius exsecraiiteiiiiim , vobis esse salutare , ii>si raque sua non de cordis proprii» perversiiaie proce-
ceiebraic inure iiiajuruni, ip»tcu!>i c.miculo iiudi di •'
dere, sedcoelo auctcre penderc. rropiuiiic igiiur ?io
ourrlie, ut rile vcstr.e salulis ludibria per£g:ttis. Si quibus aui submoTcndis aiatis , aut promereadii
ina;;inMiit, si divina, si i^alulirera , si ia bis vii» bonis Lupercalia vesit« ^trtnt instiiuta , et \idea-

vesira pendct intcgriias, cur vos pudcl per vus ipsos uus quse Uta bona pruveueriut, cum Lupercalia g".-
 ; , ,

"S GELASHPAP^I uq
rercmur. el qu» ma!a successefiirt «um Luperca»» A lentf Sed ilcik u>i saeculis rem gesum non oi.w.
vyereutar ablaU. FigUegrddurn» ad 9U0.I ve«iruin tere secludi. Nihli.Mrjjjnis nmliis leoiporibus pag.«ii»-
cxddiutQtiicaiu baec prudigia TuUse rep^ta, dlig»iqui taris superiiitlo veutilata tsi, Saertllcelur 1« teui*
tuoitfiirum nesiio <|uod pecudis bcMfninisque liii^tiira
piis dxmenutn , et in rapttoilo probna Tanitas cele-
cuinposiium, slre vere, sive Talse ediUim celef^relU. bretur. V.uv poriianem defendiiis et qu« majora
S! propier peslKeniiAirtSubmoveodata, ut anliquiora sutit prxieritis? Si plurima genera Tanitalum laolti*
praeiereani , ecce aniequara ineis temporibus lolle- acia saBcuIis probantur esse eublalH » cur porilo
rentur» pestileniiam graTem lara in Urbe quam ia quanlovis lempore veniilats, non possit aHferri? I^
a^is bomiBum peccdumjue fuisse non dubiuin esi; temporibos prxscribilur, impuiaie majorlbus vestris,
61 presierilitaiejactatis, cur in Africa vei Galliis ista
qui cum hae tempnris praescriptione ooa oai sint,
eoiiiingunt , aee fuerunl alitiuando Lupcrealiii ,
tibi
posse quod superOuum est el debere removeri, dum
ncc coitsiat fuisse subbta? Cur muic Orieiis oianiiim
piura et majora submoia sont, iadiearuDl. Sed dicis
rcium copiis esuberai et aLuudal, qui nec cetebra>
eiiam Cbrisiianis temporibus liaec fulsse; sed etiani
vii ur.quauiLu{»erca!ia, necceieiwalt An dicitis illic iila aiiqiiandiu CbristiaQis qtioque temporibus cele-
tiocere uLi per plurima sxcuia fuerani ceiebrata el
brata sunt. Nunquidnam quia sub primis praesuiilws
repente subiala suul? Videamus ergo si his tcmpori- B Chrisiian» reiigionis ablaia nonsnnt, ideosub eoninrv
bus quibus dicitis agitata et rite , ae plena sui , sicot S!iCcessoribus toiii minime dcbucrunl? Ilulia sunt
vohis vidctur, devoiione eompleta suut , ounqiiam qua: a singulis pontificibus diverso lempore sublata
futues , nuoquam pcstilentia prorsus esstiterit : si sunt noxia , vel abjecta. Non enim simnl omnes ia

vero sa^peiiumero bis cladibus ad extresaum pericuii corpore cural medicina iaogoores, sed quod pericii.

Yeutuni esl , apparet bis soalis submovendis nihil losios eonspicit imminere ; ne aut materia eorporti

LupercaHu profuisse, etiam eo tempnrs ^uo sicui ,

non sufQciat medicinoR , aut pro condiiioiie moriati
tiicium est, ut putatis, competeuti ordine gerercitur simui omnia non pnssil avenere. Quncre quaie sit

bie de singuJis quibusque necessitatibos , proptcr unde agis : si bonum est, si divinum, si salubre, me-
quam dixeritis &risse provisum. Si CQnstileiit ettam rito quandocunqae tolii non debuit : si nee satubre,
iilis non desiisse, vanabujus remcJii conviiicilur iiec diviiium , causandum libi magis est eor tardiua
vsse (raesumptio. Yeramtaniea eur non boc etiain nuferalur qiiod supersiitlosum eonstai, et vaiuim,

nunc experiamini , ulruio valeanl aliquid eiiam rlte

qiiod ccrte Ctir 'slianx professioni non eonveeire inft'
celebrala? ct vos per lodibrla ista discurritc vestro- uifestDmesl. Postremo quod ad me periitiet, nuliut

runi iiiore majorum, ntdivinam rero, et salularem baptizatos, nulius Christianus hoc releliret, et toli

^^'^ '1'**!"°"' '"'""^ ^''* exsequanlur. Ue pro

vobis, ut diciiis. dcvotias celebrando, saluti vestr» C TS^"'*
prospicere magis magisque valeaiis. Nunquid uontiarc convenit Christianis ista perniciosa ot fs-
cum
liacc celebrarenlur, a Gallis Ronia non capia cst oesta iodubitanter exisiere. Quid m« incusas, oi
, et
s^penumeroad exirema qu«qaepenrenii? Nunquid quod proIitemlDi inimicum es«e, a cotisorlifaus profeft-
^onisCbristianx' pronuuiio submovendum? Ego eerie
lieilis Civiiibus sub hac ceiebriiate non coi.cidit?
alMolTatn conscientiam nteam : ipsi videant, qui )tis-
Ntmquid Luiiercalia deerant quando Urbem Alaiiciw
tis admonitionibiis obedire n^iexeriiit : qund eiiain
eveiiii? El nuper cum Aiithemii et nicimeris civili
prscdecessores Kieos lorsiian fecisse oon ambigo, e(
lurore subveisa esl, ubi i,unl Lupercalia? cur islis
apad iniperiales aures baec sQbmovenda lentasse : «t
uilnine profueraul? certe divLnum est : &i saluiare
v«bis . cur non per vos ipsi ui majores vesiii isia
qiiia auiiitos esse oon consiat, dmn iiase mala hodie-

faciaiib? Cur causas veHrae que perdarant , idco ha:e ipsa iuiperia defecerunt
salutis minuiils? cor de-
eoluratis? lur eliditis, cur ad vilia qna^que dcduciils?
ideo ettam nomen itomanorum , non remoiis etiam
Lupercatihus, usque ad estrema quacque pervenit.
qiiid iiiiputatls nobis, cum ipsi remedia vestra calce-
Et ideo nunc ea removeoda suadeo , qtiae com niUjt
tis?Salius est et uon tcatare qttam contumeUuse pcr-
profuisse cogiiosco, ianquam conirarta verae reiigioni^
agere -. inajores cerle vestri, si Ttlio^e (uti iilis vi-
uo\ia potius cxsiitisse pronuniio. Postremo si dd
debalui ) sacrum aiiquod celebrasseni, instauraodum ^
meoruni persnua praescribendum sestimas prsdece»-
«rssc duccbao:. Cur non quod ad vitiosuai cultum
sorum» unusquisque oo.trorumadininistratiooisiaae
rcde^islis, per indignas ijuasqueid escsequeiida per-
reddilurus cst railonem, sicut etiain in pubiicts d^goi-
saR;iS, competeQti iiisiauraiiuue reparatis, ut causas
latibus (ieri provideiis. Ego oegligentiain accusare noii
Tcstrjt; ba'utis pienius perreciiasque li-acieiis? cur tos
audeo prxdecessorum, eum magis credam fortaste teo-
pudeat ageie, si saluiare est? Si divinuui , quod
tasse cos ut baec pravitas toi!eretiir,etqaafidam exsti-
iraclwAse sil dedecus? Sud inquis Tei imagineai ip-
tissii cau^as et coiilrarias voluntates, quat eonini in-
sius rei oon debere m<^vori. Si prodest, si s»iulare
tcntioiiibus prxpedirent , sicot oe nunc quidftr.i tos
cst, cur iinago i>uiius apud vos, et aoii ipsa sit veri-
istos absistere iusanis conatibus vcile perpenditii.
las? aut si ceite nec liuic profuii, quajido riiu' infe-
GELASlt PAP^ I
gro, sicul dicilur tiaclabatur, quid qojcrilis cju«
,
ADVEBSUS PM.ACU.NAlt n.eSlESIM *.
iiiiaginem , cujus nec ipsam profuisse cernitis vcriia- Hemoaeiiat hominem uon vivere sine peccat^, et diclum
' Hunc Gelasii traciatum cum edi'ionc Mausi diiigeniGr collatum
jierobscucuui, ui ipse lccior faciie senticl. Edit.
damus, iii uiuliis laincn iolricaluin et 4
 ; :

117 EPBTOLJi ET DfcGllETA. il8

uitosiolhYirmfideliitmciificaturpermuliertmfideUm A laii Agoi sit prttpriu!» niiUism prorsus habuisse

{i tor, vii),etc., mysterimaifueretutreciionisdeciar^. peccauun, rio non soii videaiur psse tkpoianduni, si

l>e PelagiaHi» quiden: seoaibu» biaspbemiisque sa« alius qitiiibei sanctns expers deficii fuisse credsiiir.

eriit»;i8, fi apud majores nostros l.m diviiiis qu;)iii Contenti simus ergo profeesiune sanctorum; et quid

hiimanis iegibus Jiisla discussioucdainnalis» nlmis de se ipsi inagis proBuntieni audiamus, quani quid

esl copio^^a nuleria ;

qiiia ei illoruni est ntulliple^ vel temere cogtianduni sit, vel nosirisopiniunibus veii -

peruiciosa perversitas, eoqae noccnlior, qao veriii- ti!anduni sins cena auctoriiaie sectemur. Gur auicm
uiilitndiiiis colure sub(ili«r, quam tle ipsius Iiuir.aui cuni Deus oiunipotens post mysteriuni reparalionis liu-

gcneris principe, pravo iunesioqiie cummenio» non manaieiiam id tiomini conferre potuerit, utab umni-
riie couceptnni reniin consequeniiinn mcndjciis le* bus omninu viiiis esselimmunl§, malueritddeles stios

suerunl. Neces»e esi euim ni qtii a priuciplo devia- salvos Ueri,elexspec!are perfectaBbeaiiiudinis lirmi-

rit ab intcgro irauiiie, vagus uhiquc progi^iliens, taieiii,ui qi:od6perundodesideramus,rebus possimus

(|uanto Ee eurrere foriius puiet, tauto plus errei adipisci ; censaeiiique nunc perficere iu inrirmiiaie vir-

ei iu iiis ut compeiil refuiundis dispuiatio prolixa tiitem,quam remoiis inGrmilatibus bunasnam cnndi-
debcal adbiberi : qiioHiaro quidem pe fectse mediciiiae lionem niiila sineret languoris exagttatlone pulsnrit

nios esi originem vct inielligere prius vel reserare ^ Quanliun Dominus minisirarU, ut compeiii. disse-
niorborum, eisque paiefuclis medelam cenQcere con- lelur Scripturarum tesiificationibus, contra quarum
grueniem ; ^\m cuncla, si Duniinus vitam facuUa-> lenorcm nihil esi lemere proUiendum «uper his scn •

temque iribucrii, io quantum ca-Iesti rore vegeiaii sibus erudiri. Cousiat iu ipso primo homine ChiisUiin
valebiaiiis, alias moliemur explicare. Nunc auteni et ecclesiam riguratam, J»ea!a Paulo apostolo nos
bunc articuium , qui quosdam movere perhihelur, docenie, cum de fadere sancii conju^ii ioquereiur

siiflicienter inierim duximus explicandum; ut codem Sacranunlum hoc^ snquieus, maj^num esl : ego autem

eonvenienter iaspecto, quod in caiieris eavere jam dico in Chrisio^ et iii Kccleiia {Epket. v). Iiaque jam
debebani, Domino Deo uoslro prseslanie perpendunt. inde ui sanctorum qnisque ftfocessit, in hujus sncra-

,/£stinuiut igitur quidani iu bac vita posse quemqu&m aieuu li^juraiione censiius e.si ; el hoc mTsieiium
bac perfeciione consistcre, «i nullis prorsiis fragili- omnes sancti ah Abel suis sacrificiis aciiooiiiusque

tatis hiim nae pulseiur afleelibiis, nec corporeis exa- ge&seruut. In Clirisio ergo et in Ecclesi.i, in qua

gii lur illecebris : quod quisque si piopriis viribus, uiique £;er}eraUler iirxconJita est remissio pcccato-
smequc propositu voliinlatis exisiimet adipisci, se- ruin, fldeles quique Dco sancltque vixcnmt, et usque
melipsmn scducil, et veriias iu eo uuu est : nam si ad legis lempora per Uoyseu datas certis «unl sacri-
iu ipsis primis hominibus, du;u sua nimirum felici- ficiis in bujus mysterii virluie jrurgaii. Quapropier
taie coiifiduni, et laiiiam Dei gratiam in vacuun» si egueruiit omues niysticis inimolaiionibus inccssa-
recipie.ttes, non oranilo, quoil utique nusqu;iui fe> hililer expiari, non dubium esi viliis humanae cop
cisse referuntur, nec de percepiis ^raiias refercudo, dilioiiis fuisse pulsal.ss; a quibus eos per itla remcdia
iiec ut eadein iutcmerata dunirent suppliciier impts» fiiiuri s.-icramcnli necessarium essel incessanter ab-
raiido, incolumes eoiis:are aequiveruni : qtianto ma- Sdlvi. Jara vero ietiis tempore neminem fuisse san-

gis pcst prxTaricaiionis liiiuam, in quam mala sul ctoruofl qui non bosiiam oblulerii pr« peccaio, ieciio
conlideniia, crectLorem Ruiiateuus inquircodo, lelba- veoeranda lesialurt in tantum ut eliam pontifiecs
litcr iiicidcrnntt absque diviao munere suis virlbus sic apud Deum c«usas agerent populi tunc Qilelis, ut

vel aegri, vel starc no» possuBt, sine quo noc in!e|rt ip»i quoque pro suis deiiclis bosiias immuiarent,

per>ii)tere valueruul. Siu vero quisquam non pessi- passiirqae uniTcrsi propbetx proclament pecciis
bilitate facutialis bnmnux, sed per divinam gi-aii:im suis veniam posiulantes. Inde esi quod sanclusiob
boc asscrat in vita quibuslibet sanctis posse couferri, dicii : Nemomundui a sorde, nec infitnscujm eat uniu*

beiie qitidein facit (naiu dono Dei cuncia possibilia dtei vita super terram {Job xiv) : idemquealibi : Atirt
sunt) lalia coaflden er opiniri, et speriire titleliler. n«n suttt munda in compectu tuo {Job xv).Prophet»
^d titrum aiiqui talcs exstiteriul, qui usque &(i ^ qooquo David de generalilate SAnctArum c«rta defi-

banc pe^feclionem vilx pneseniis acceUerera, sicut nitio prolala eogooscitiir, ^use ajt : Ne iniret in ju'

niisqiiam cvideuler astruiiur, sic uos facile vel fir- dicium cum uitvo tuo : qu^ifam noa justifxabHur itt

niare ve! itnpui^niire non convenii, rtj»gl>que sobrium eongpectu tuo ampit viveni iPsal. cxli'.) ; iibl nt»que

esl ex ipsoruin vocibus propUetarum, dpo»tclorum> neminem prorsiiis liomisium discrevisse jierspicilur,

.que sancioruiu quaienus biijus Vitae proiectum ine- sioQi idem planius boc ipsiim lcqucns manifefiliusque
I ri delieantus agnoscere , quibus uti^jue i>) huc declurat : Dixi: Pr</Jiunn'o6o adversvm me xttjustitiuni

mmido, quuiaum ad saucive vitae pertluei itisiautum, meam Dokkho; «»' lu remiti$ti iiiipieiaiem Teccali cer-

uihil evcelieniius vel fuisse, vel esse, inai ifesiuru cstt dis mei. Pro hoc orabit ai U omnis sanetus in iempcn
qui etiumsi copiosiore Dei uiunere vi'l raris unintuu, opportuno {Ptahn. wxi i, Qui utique non soium siib

vd miiiinfiis humunae co!nli;ioui«> passionilius impciiii lege sanctus esse, sed in fuiuta Dei graiia «ninen-
sunt > ei iiftiuentiore Dei graiia niortaliiJitis viii.i lioris proposili posi fulurus. Unde quod ait fn

facilo S!iper:irunt; non usque adeo lajuen expertes lempore opporluuo, iion sine rerum venturjrum co-
gnitioue suUiuiixii e:iam el in oratione »ua si»pien
. eorum so fuisse lesianiur, ul scilicel uHius iinmacu-
 ,

m CELA51I PAp^ I m
Usstmuft SaiMUon : iVo» eit liomo qui non p^<cfixii A {^ostrcmug, piusonmitius bborare(,elqui nen Mtuni
[iUfieg. VIII) ; el iiem ipse ; fiiiks (flcriabitur unium. f/tti^ibus insinuet quid super hac parte sentirett s«d
lehabere txr, autvnundum se^tse a peccato (Eccle. vit)? eiian; qoid de se ip&^ prbnuniiet, libere Teritaiis
Sed ite pulenujr ilioruni teniporum ianeii ab hac dbcirvr auQUfitiet. £t quomam \*w%\ii\\ est CMitcie
impassibiUt^te forsilar. «xcipiendi, qufiniam oon- qu£ ad iiaiic causam peninent dicia revalvere, po»
cessis aDeo conjugibus ulebanlur quamvis et b«atu& , n&niur pauca de muUls, es quibus itobi!! sufncicri-
Elias paasibiJis fuisse i»emorelur, quemadmoduin lissinte demousirciurf ntagis nos cum Pauiu debere
cohsequeniin decbrabunt et S. propheta Danie! non : iiiiirmari, ut babilet Ctiristus in nobis, quam cum
solum pro populi, sec el pro suis peccaiis perhibeaftir (jitolibet aliter scaiienie quarn Paulus rories viiieri,
orasse, sicut ipse dicit ; Cumoraremy et conftterer ct velui (({tiod absit!) Ciiristi remediis non egere.
pcceata tne^s^ et peecata populi mei Borr>im Veo mco Ait ergo : Sci* envu ^uia non hubit I in me, boe
(D«m IX) ; tandcm weniamuj ad bealos ap05tolo5,ct esf^ in carne mea, bouutu ; nam VfHe adjucel miiii
(ticat beatas ille Jacobu», qui cujn omnes utique Justi perfifere mteitt bonum non invenio: non eniin quod
esaeiit apvsioli, propHeaLquespecia4im jasti virip(£* volo hoc [acio, Hon eyo operor Ulud, $ed quod Aa>
rwgaiivam legUur Bsiceuttis : Beaiut vir qui sufferi bii^ ia nie feccatum {Rom. vii>. ilem : ConJele.ior
tentationem^ quia eum probattu fuerit^ aceipiet coro^B enim legi Dei tecunduin interiarem houtinem : video
nam vit(e, quam repromisii Veusdiligentibut te {Jac. i). auten »tiam legem in membris md» repugur.nlrm
Et (tem post pauinium t Vtmsquhque aulem ieni(Uur legi oieniis mea, ar captimm n'e ducenleay in leg^

u concupiscttilii suc abslractus ei iUutus. Deltuje con^ peccaii, qux at in membrit nm» Miscr ego homo^
cupiiceniic cum conceperitt parit peccalum ; peccntum quis tne liberabit de corpore moni» buju&? Graiia
vero, cunt consummatum fuerit^ generat morUm.ltim Dei per Jesum Chrittuwi Dominum notirijm (/&id.).
rdem '.In muUisemmoffendimui omne$ (^acui). Idem- (^uare se i^tur mi«erum b<>mtnem appellut ? quare
qiie st^cutus adjunsit :fi EHaihonio erai iimilU uobis .ve gaudet per Cbrisii gratiam de martis corpore libe-

paisibUii {Jac. v)» Dical beatus «po^tolus : C/jo- rari« si ouiiisaHeciibus humanie miseriaB pulsabatur»
rissimi, rogo ul quaii incoloe et advena abilinealis si nullis infesiabatur, ex quibus liberareiar incur«>«

u» a corpQrt.libui voluptatibus, qua niWtani adverms buis ? Itcm idem : Coro coneupisdt odversut spirium^

(jnirnam (/ Pet^ «); ei iierum: NoUte nvrari ad fer» ei ij^ritus jdvertut earnem: Junc erum iMcicem ad-

TOtem^ qiii cd ieatationem vobii fit ; quosi novi atiquld vertantur jifti, «t aon quee vuliii illa (aciatis* Non
^vc^is ctKUiugat (i Pet,iv)» Iteni postea: Sobrii eHote, eiiitu qua xult tpiritus perficitf ne de perfeciione sw
et klgllaie^ quia adversarius vester diabchiSt quotl Uo perbiai {Gal. v); et Idem ; r,on perfiiU caro qute vtUt,

frm«^s, cireidt qucprens quem dev&rel ; eui retisiite i» C m ^c bumana? conditiGnLs admooeat.
fide {I Pel.v)i seientes easd^m passioaes in om:ii ^c lamen usqueqtisque propositum ndeie ^iuer»
t]U£ e>t i?i mundo f laternitate veitra neri , a ^oa gai ; ac ht (or^tan, ift soient ^uidam ^anis opinio»
rrat«miia(e nimirom && ipsi AdeUum scpe cunctorum uibus arbllrari, quod h«e B. apoitolus Paulus ftub
tratres enniinliafit^ aec suann prol>aniur di&crevisse alterius oescio ei»]us per$ona pronunUet, quam de
(^MSonam. Dioit beiattis Joanaes apostolas et evati- seipso fateatur; quamvis aihii iiltc taie valeal pror-
3«]isift iile qnt in peelore discubutt Salvaioris : Si sosostandi, lamen Cttm ait: ISisir e^o hono , quis
dlurimtu fit.'« peecctum non habemui, nosm^ipsot me Uberobit de corpore morUt hujus f Gr^ia Dei per
ieiuiiciemst quia vetitta in Hobii no<t ctt; quod d JesunCtiristum, limgentilis, qnam Judai rernoita

tonfuii fuerimus d>:licta roslra, /tdelis est et justus, probetur esse persona; audiainus taioeu iiunc alibi,
qui dimitei nobis peccata, et mundei nos ab omiii quasisedeinanu propria d<^signaj)icm ac semeiipsum
iniquitait (J Jotm. i). iteni quod si dtaceriniu fiita npn 5peeialil$r iodicantem : Ego ipse mmte senio l$gt

peccavimutt mendaeem fac^emus €um,et Yerbum ejus ftccaii (Bom,w)i»l item de seipso : CcHigo corpus
tion frit in nobis {Ibid.), Dicat Idem : Bcec scribo meum, ft ^n serpiiutem redigo, ne qvi eliis pnvdicQ,
\}obis ttt it4>n peccetk. Sed «i quis peccaveris, edvoca' ijfie reprobus effttiar (/ Ccr.ix). Q«5ij igiiur noi\ ad-
lum habemusopudPeUremjustiim,etipse propitiatio^ vttUl quid interesse potuertt quod niembra &wft
peceaiorum nottrorum, non teatum noslrcrutn, sed castigando refrenaret, ne reprobus eKlsteret, si faiHis
et toliui mutuii (! Joan. u). Itera ipfic t Omne quod leUbus ^ilmulis puElsaretitr, qucd iiegiige/idn, et non
Ia tHundo est, eoncupiseeniki carnis est^ ei concu^- corporis sul caiiigalione £utit2erii!o, rcprobus e&sei
icentia oculoruni, ei a^^^hitio tmuli, qua non ist a potuissei? Quspropier cum iixc ei spcsculi de tj»»
Patre, sed ex munio est; el mundui trani:i,et cft'j- metipsis pMfessi fuisse monsirenlur, qui eiiamsi IslA
cufttuentio eju* : qui
«linl, Bianet
culem fearit volunlatem
m cetermitn {Ibi^-). Teni»l mlnlrmu apcr
^ miiume prodldis&cnt, proctii dubio ramen omnes
oratione/n dontlnlcam et neressarlo prsdlcareni^ et
fitolorun^ sed Vm eJlecUonis Dei; ve&iat magisler vetaci corde proferrent^ qua quoiidie supplicantes
^entium Paulus, pnKdicator divinae gratfa; singula- dimitti ^*bt sua debtte postularcnt, et ne in fenl9lio>
ris, et my6'terii eaicsiis copiotus exposiior, ille nGm Inducerenturor^sse, et ut & malo liberarenlur
q.J verj>a ineirabilia slve in corpore sive exlra suppliciler Impiorasse doceantur, propter quQd eUam
C^rpus nesciens in tertium ccelum levatus aiidivit :
B.Joannes aposlolus, quod supra jam dictum esl,
c]ui ianla gratia r^undavU, ut cum ommum essct fnlellfgiiur cdldiwe, dicens : 5» dlxerinm nos pccca»
 :

igl EPlSTOL.C ET DKCRETA. m

t4>m Him iMbere. tiuitdaem fodemtis e^n^ U Jaan, i), A sus hiuimius ipfariKn r^rum desKt^raih »\Pii'Ul»H
CHrisiiRrt seiSiee', quj harK t»r4n(ii ffirrriaiD stils di- asiequarotr, «jualenus hac incupsiooum peilc prfiriu*
sripulic con(lid($set« m <]u& uei {|<)Otidi«iii (tebiti «xiiti, lran<{iiiita seinpcr saootilieaildfMi vivamus,
rei:ttjiiioprQ?euiret, et ne in lenUilionciii inciderefil «[und in il'a futura iiciMitiidirm profniiiiittresse coifv
implorarvnt, vel ut a main Itbe^ajreiittir expcsccrent, |)let)du:ri^ cum, fiiciii ait Aposiolus, c^trrnpiibiU hoe
•i nliiil es<(et omB bo qucd aut (iebitnrn prKgravitret induerit hicbrrnptwnemt et moriate hoe induerit im-
iniiunne relaxdiutn. a it tentati<) pcssei inierri }>e€caii, moitalHatem {ICor. %\), aique anisnate eorpiis spiri>
aut nuliuin ^ qtio Iil>erar6uttir niatum {trorsus exl* luafein sunipserii dignitaiem. !gitur dubium non esl
sieret. Sic atii^nt qiKisdafu inovei stirripteRS iliusio superbiam su|jer onuie essc f^ccatum; quippe de
(ioniiientidin, quasi noii Aravior icsit mDta sii eoncu* qna scrptom ei^t : Initfum omr,is peceuti tttferbia (Ec*
piscenii» vi<>i!antitiin. Qiiamvis eitini el iRSoletitia eti' x). Quod tantani nnatum est, u( singiila prsve
corponili^ frequ.-niuc rerrctianila sit vel castigationa raci:t in iioc ipso qua prava sunt censeantiir esse
}e unii, vei ciiioriun friigalitate sumptoruio^ ne iita» Gainn:tQda, solaque stt superbia qtic et m l)«nelaci?s
teria praebca wr hunianis s^n^ibus pliania^ticae vo* pdriciilesa doeeaiar : hsec etit qu« nnn lantoin sninial
{iiptatis inia*inaiione railetidis, vel magni» hoe de rationale ia terris positum coiistare ma sinit, scd
roiseiaiio:ie div na sit precilnK imittor^ndum, ut ab ° angdican'. ^uch^ae dejecit Inrfslft natiiram. Nam foin
iileeebrosis ^l$ioitibu« sopiiae mrntes redil:intur im« Detts omsipdiens, qtti SBcii omitla bona vaide, cuitela
munes : lamen sive hoec in<>ontinen!8r agenlihus fiive suis modis et cor^gnjts 9rdinihus in&trtttta coQdi<<erit,
viventilm» eoniinenter eveniaut, certe sl quis est, ea iue prrptriss »mi'ossent val maitere, vel proneere
raiuor restus est nescieiitium, qu.tm carnalis op^ris posso meitsuris; hic rationsbifi crenitu^ae subrepsit
appoiiiu palani aperteqite cupteniiuin. Denique iicet sflHCtas, qui per id, qiiod dcreiUius faci.i consisterel,
nnn p»rvo Dei intiner« poUaUir quisquis atil nuliis plos ei de propria digaiiate, cotifidere, qtiam siei»l

falibii«, <i ileri poiest, aut pcTrari;» pulsatur insidii!:, modtis ejus posccbai, de ipso eoiiatore dignildtis
iiiisquam lei^Miius in eulpam voc:>ri pitan/ssmata m- in^essil, aique ita aliier ttpp^ienie sui culmhiis Hr-
mitionmi . i^eJ plane if)siiis DoiiviDt vore noo ignor»' mitaiem, quam comj>etens ejus decens itorms reqol*
iiHis essd depruDtptttel) qood qidsquis nmlieriln tidcrii rt^ret, fecit eatn practer ordinem naturaiem eupicndo
ad consupiscendum , esfniem sii iuo corde mfS- fl&siigium meriii polioris erumf^re, qui exce^sus
thaiti* {Uatih. v), ubi eonsequenier reatom stibesse litique sicut reatum iotulit exredenti, sic justtiam
lion dtibium est. Ideoque iam jugi supplicat one, Conditoris, cotitra cujus ordinem tend^battir, otfcn*
quam eleemosynis^ eaetrrisque fcoiiis .tciionibus ex« dil; et dum ab eo ienore cess&tur quo soio pi-oiiee-

piandum est. Non enim vacai mysteiio, quod dictum ^ rctur .id suiomi boni pfrenne coosoriium. conse-
esl omiiia f«r eleemosynam posse mundiri, com aii quenler, qui ad ejus siab lem parlicipaiiyncm per*
Domintis, 4»m de Inirrnis eslemisque fignrallier veoire iion posset dcfet' us acc««sii, sicut crotura»
purilirationibus IoqHer«'tur : Verkmlqfnen quod «wprr- rationaiis usibus congraebtU Non aitgelos ad profe-

tit, ditie eieemostfnan} et eeee otnnia munda sunt V9- ciiira eondltos proRierendic Blihiliisiis xtemsb Ula
bit {Luc.xi), Sed eti:iin illol qiiod eerita$ cocpeiiat res indicat, qii.->niam si facil esscut ut uttcrius oiitil

mullitudiiteni peccaicrttin ( / Pef , iv ), ut s illcet csrrenl, nulia pars «oram uJlujn poutissel iiabere

qiiidquid tnsinceritate corporis et mooiis fttirahitur, defecium : non eiaiu lo eis diver^am nuturam fuiss»
tationaiis pietatis opere deicaiur. De beatis autem, dicajdura est, ue ilie, qui pr/ipria votuittatc prtilap&u$
sicut supra jani diximus, apa$i iis, laittuin debemus es( .'ingeliis eicasaretur, si b«)c illi non stwe proter-

nosse qux ipsi de «ua ronveisatinne s«>niin prr>priis vilatis ingessii arbitrinoi. sel nece.^^siias sibi indit»
voeibiis edideruni. Qua> vere uiriia siint ab eis, ruda conditieuiit impomisse videatur. Uitdc ergo Iteati «i

iiobis retiiiqueiur licait a perscrutandi. Sed jam diii* sublimes »ng.li de percepiis grati, pia devoiioni»
f entiiis vestigemus
, cur post rep^raiionein quo offic:o, ct non seipsos, sed poijus ipsi pr«ferendo
que generis Uumaai, renuvaiionemque ji iturse, qu% co«ven'e:»ier auelurem, ad e]u» pcrpetuiialem profl-
fit per L;ipiisniail» sacrftnicntum, non solum Itaje
" ccra pmvei>iqu« fperueruot sude isll qiii reprobi
viiia stiblata non rueriui, sed ip os etiam io magns suiit, *le percepiis coa-equenuyr iiigraii, debiiumque
continemiac proposito coosiitutos sive minus, stve di<Mmtilante« obsequiutn, seque ipsos magii qcanri
ainplius, proul ijcisquis gr.'itia dtviDa dis|>en.saQte qui fantx dignitatis substantiam eo(idi()er£t, prxferre
profeecrii, lamen iufesiarcnon desin^tnt, ciii' rslicta raolieni^, «i ^ loctall«}>e 5wp cripoiionis illecii a
siiit cooira qua ineits reiigiosa pugnaret. Et iieet Creaturis bono7« cessanjo, quaiuo arrogsiiler elsii,
jam rcdempt oitis ecceperi-
salvaii per fldem speut lanto jEte.mitaiis rectiludjiiem pfr Irreverentiam non
tuus, adhuc tamen exspi^cleiur, sieut ait ApostoUis, seijucndo, «b ejw« pariier ei iiidignatione ct paru'ci-
reJeiuptii) coi pod» oostri, et eum mysier ii» cttlekii- pationc relracli suni, el ab eo quod sempiiernitBt.esl
bu« jam rcnaUs pignus sii sdoptiunis (n^eniutm, r«jcedeotes. in id quod «emper deficil sunt reducti

p^ rdcienJa deinceps suitiiieaur adoptio, ui scihcei quod prapstanie Dco nosiro. alias confidiinus plisniux

deticientibus i(»dem vitiis conira qux nobis ln hoc €X9«squendMm. Nonc inieriin quantiiro pr«senli ng-
tt^mporecoiitiuua di/nicai^Bnc (sic) ab hac uetesttiiate goiio SMfftcit, Ju:c illa lausa esi, boc illud rnalum,
libe.''aii, quoJ /ide suscepiriius, quod ^pe troposiia pcr quod etiam «jiic vitio corporali qusdanispirituali
 —
tS3 GELASII ^A[>M I 124

ftkiiuealiiMie fnotus sngeiiis a liivui.'^ q-'» illuslrabatur A opificuiin, cujus el aiiuii optts consiare veigii riiimnie

^raiia €i purliclputione dclapsu» esi : et»Huc moUo poiuisset, ineflabili clrcumvenla: pietaie consuleret,

de^eiier facius, »c «le caeiuiit seJe pru iiac suu utninque vero crealuram recle coud uiu luc ratiooe
deeuloratioae eeeliiSus, Mcunrta; euiidiiiom& liiiagi- moniitraret, qaia ci degeneres angeli per sanctorum

nein Dei per iavidiam fiaminaius overiU. iisUein nio- angelotum bcatituiliuem confutantur. Quud iisdein

lilws »g^reJit>U!i iri securiiate deseaiein, quibus de mudis qiiibu.s iiii, itoc «&t, debii» pietaiis oJbicio,

siuiunis ad iin» luale c«)iili»U)k tp«e ueciderai, hitic ereAtoieinque suuin debita prxdicaiiotie iaudando,
illa felicluis psratii»! primis bo{n:iitbu& coiwbre nuii per digualionis ejus augmeuia, proreciumque reve*
p<»tuit; btnc ilU priuia*. coaditiouis isitegriias, dtim rcntia; cotn|)eleuiis, pariicipdtionem boni parentis.

iu de so (idil, lasiqiiaiu Ip&o qut coitdideral noa stabiliiaieinqise perpetuam seinpiierac glorlgs sunt
egere, nec do percepUs agil gratias, quod nusquara adcpii ; sie isti quoque si eodem lenore niiereniur,
lecisse uiemor^itur, ncc de coKservatHiis quaj sum- ad s>itiilciti i}eatituditiem ventre puluisseni, nisi de-
pserai ptiscil auxliUirn, aec ad euai eUMu pulsaia sides a sui laude £actoris el compclenteiTi reveren»
le»liilQi'ii a^eavi devcta ct>.ncurrit, ei cousoiil, tiam nou sequenles, ab eju& r«iracii purtiei, aiiunis
suaeque se credit iitter prospera v&iuntatl, faciie siue aliectu, propnab nequivissent increnienia perfeciio-
praesidio Crf-aioris pnUtlt decepioris insidlit, ei ia nem iue sumcre dignitatis, dum iu» instiluiionis

prxvarii-aticucm '.racta consoqufinier illieiii, coiidl- clariuie detenii ulterius se nihii egere, uc sibi se
iio.>ein praeAxae morti:» inveoil nteritoque est com- sufficerc passe pra^sumunl, per qose beipsos obiiuere
petenli subjecta vittdicta: : (jiuoiiiam nec de bunis lideiiles quidquiil per solam graiiaiu potuisseut Con-
fueiat devota redocndis, nec maluin prxeaverat ditsris adipisci , quoii in sus prorsus eunditione
a»ie prsetUctum, du!» pcr nvajoris ambitum poiesta- mutabiliiatis bal^eve non poterant, homo quoque de
lis, Deum se geiiicei fore prsesumeuiis, foveas Ito- fieipso mai.irefttis indiciis revincautr, in laniuin ri:e
«tiiis pe^^oasionii ineurrii; ei qusD, si suo ordine ractus,ut qui per divinam gratiam potelsurgere post
maasissei ^rata factori perpelutini &ummse commer- rulnam, inuito amplius poius&e do^eitur, »i eaindem
tidm Deilatis poluisset spprehcndere , competenter graiiam devolii inetite sequeretur, inie^er pcrina«
sine debito suntmai Dlvinitaii& orficio copidsa pro* cere, quattiiinirunq:ie graiia isia praevuleai iu^m
inisslone lusti-ata, aJ DiTisiitatem tioa poluii perve- iiide cogncsci, dum et incotumis absque eadem stare
iiire. Sic <.>rgo sine iliius priQcipa'is aesmnu)» ratio' nequiverit , et vaieat ad eamdem incoliimiiaiein
liis aSTeciu, qu.^e in bonis semper relinendis coiUra<* rcdire post iapsum. fionus crgo artifex Deus, qai
riis'(u& refu!andis intemerata persistit , ad cujus scnipiternum et siimatuni seiiiper babet esse ,
quod
uiique similitudinem ratiune fuerat iinimal iaiiitu^ ^ bonus esi, atque ideo nec unquam crescendi gerit
toai, ut ea pro suo modtilo congruis aciiouiUus imi> ampiiits appeiiium *. qttia nibii est super id quod
taodo, ipHusqtie seivan>Jo re^drentiam, subsequeu- sempiternum bonuii) semper et summum est, nec utiu
doque graiiara, ut vere timilitudo ejus et imago poie.u ittcl naiione diminui de hoe ipso quod siuu-
pei-inaneret obiinere poiuissel , (ieretque divin» ra- mum bonum senipiternnmque cousentit. Uovie eiiain
(ionis lanqtiam susa parentis et auctoris dlgna coti- non per r^pin^im in forma Dei dictus esi consiilutus;
Foriio, et p€r iisec nihilomiuus, utpote particeps qui hoc babefoat utiqoe per uaiuram, sicut ille spi-
«ternitatis, xterna c«usiare, dum sua quae creais ritus qui quod nec sempiternu:» habebat omnino,
lueral digaitate conitdit, siblque se putat in eoquod nec summtutrt, per rApinam maluil occupare quain
erat facta subjacere, nee gubdita veneratur dcvoiione per aucioris gratlein psrpetcfn consequi dignitatem,
(.ictorem, et ab lliius paniclpatione diseessit, ct in a qiio sumpserat angelic» substsntiam ciuritatis,
ceipsa sine iil^ io qoo h£bebat subsistere posse, quemadmodum beaii angcli i» divina gralia perma-
itos eonstitU, Atque ita erdineta le^illmse raiionabi- nentfs consecuti sunl sempitems beatitudinis flrmi*
lit»iis excedens, in irfduonabiiiiails abruptuni per isiem : pravus autero spirilus nec illud poiuii ob i-

vcriHmiliiudijieifk ralioslnatiotas,• qui

^ deom se Oeri iiere quod
^ visus est iaconipeienter
, iovadere,, _-
et te-
.-

credebat , aiiducia est ; ci Iliius privsiioue ,

quse *^ aorem suffi «onditioais exccdeus, in hoc oiiam non
senipiterna viia est, In istaoi rccidit qtix sine fonie potuit pernianere quod factus est. Aiictor ergo bo-
vi X vitam perpeiuam retinere uon posici. Quamvis nus ut honuni se opus eondidisse Ormaret, si in
ergo pro liis traRSgregsionibus digna fuerii uiiione, eadem sui coaditione pcrsisteret; inferioris creaiure
justus iamen arbiter Deus ^c isiftm creaiuram propo- suae miseratui offensatn, quod spiritualis sulistani>a,
ftiti» kgis xquitatecorripuit, ut quae divinum sequi qiiae ct sui et aUerius processerat, ipsa deceplriK
tramiiem inter felicta fasttdivit, sii>i!nei ijiSam merita aiqtie m sua nequiti» persevetans omnino conscqui
iaiice dimisit. (]{ tamen qiiia et decepta fuerat cre:i- digna non fuerat, terrenae conditionis et per fiaudem
tiira} potioris incursu, iiUus scilicet qu.ne frcmcb;it deceptse subsiaiiiiae naiuram pariter clemttnter sus-
ilio lerrenam proficerc posse sitlis^antiain nnde spi* cepil et causam; sicque, ut nunc J^reviier explicc-
ritaiiE. I^sa deciderat, ct tnnqiiam solatium capere miis, coinpeieiili lapsarri dispensaiiohe reparar.; pro-
cnpiebai de alteriiis ruiiia ereaiuroe, veliii noit sotuiu poncns, iil in seipso lisec eadem nstura, quse per
se ciilpaniiam ex alterius qtioque iranitgressione ioobedientiam moriis rediret ad vitara, solus ipse
pri'ie:iderci , sed bpsun^ suum in Crealoris referret peccai in se scicus [forie peccaii nesciens] in bub-
m EP15T0L.« ET OSCRETA. «26

fttaniia qunin fost peccaiiim resUuriuula;» potetti h ^gffmtum^ erHiliin Ckmio, inoptr^ia ionia {Epha»
l)enigiiii.tt«i SHS06(!«r8t, ui i«>debiiani itiorleni quani ii)< liemque ips£ de esdero : /n Chrisio enim Je$u ne»

Mite peccato uliqw non debebsi p?o hfs qu! fer que etreitrad^iii, aliqxHd talei^ ntqae prcepvtlum, ted
peccaium debiteres inorlis iissiiierani, impiilartl; Hcve cr«ujra {Gal. n).
simnltjue diaholaro !jw*'i»is dercpt^^^rem «5«! con- Ha^cutlque creatnra, qua in Ctrislo refceti suunfs,

seitlitMitctn sibi subliium per divitjnm lenebat jure non qua «b iuiUo facti sumns, de qua eiiani bcatus

genU>»iiain, psr Jusuiiam iiiUrl ei rcddere jam de» Jacobus sp<istulus sic ait : Volmtarie g«nui{ t>»$ verbo
bei.iem. Et ctim oeciiirs.sel cnm in qntsn sine pcc- vtrUGiis, itf tmus iuHiuin aliqtiod creaUirce ejus [Jae. \);

cato licffaiani non habebat.BicnSoei vicenoutua 8ufc- RoniJSms creaturse quae in Adantcondila est, sed ^ms
jijgareHir addicius, qaiqna sc bunisat: i»ubst)iiitix ut- l^iUrit luiMmm, a (Jmb e»< omne dalnm opiimum et

pote capiiv» suie tlomiHoin deamqHe Jnctabat, buic domm perfectum, voluniatc geniia veibo veriialis,

et jusio paril-r, et Deo vero miitiso sabdefemr. Inter- inUiam sumpsit in Cbristo; ei hoc ipsum ideo iie

erat enim .Tq<>itatis iiiim^n^^se ut non Dbriiptae diviux quibuscnnque suis Iionis Qderei bomanA subsianiia ;

poienlix diasbobis, sed ijisiiis bominis etiara qtjem se scd quidquid recti iii &e esse cogQ»sceret, dcsiirsum

proslravisse jactabat justitia vtiicei*ttur, quihus nou descendons esse pcrpenderet ab incomraut&biii ei
§«tis habuit roparator escelsus nt ipse tantomraodo » sine Ticissitudinis oburobratione Jace semper itit

in ca nntura quam susnpserat gereret de bnsle bu- mcnsa, per quam sibi maiaiiiii et vicissiluitinuiH

mani gcnerts lioiie triuinpbum. Qoid enim prxstare- obuiiibr:it!(inc fuscatss, luminis vert mnuos scuiirfi

tw uiiiversre jiostrae creatum^, si victor diaboli £c'as im{«i)di. IIxc esS igitur ills creatura quaD 8i'irituali>

Clirisius esislerei? Tribuit ergo fidesibos suis <j!gn.nn- tT vivens, nun Toieus sostinel morulis infestattoRii
ter imniensa pietate coBSoriium. Tiibuit per graiiam afTecids, cocira quos Indeslneutcr pugtians, malici
suam lidemque cciiatam, ut honnnum millia ineflTa- nou haliere quos vincere^ quaoj c«m iufcsto jugiiet

bilis compendio sacranient! partirip3tum ejus acnut- hcsie cusifligcre. ^n volens et^o subjaceat in tan<
rerem, leiiovatxque in suo siiivatoie n.itiiru facil tum vanis desideriis, in qtiantum sino dubiiaiion -
per-

rousimile.^, ipsi qunque Herent decepioris soi inuiat:>. ituris. Unde dicit ApiAiolus : Caro concupiscit ad»
anrl!.' victose^. iiajjneciJKtrasHpcrhum spirituin per» vertui $pirttHm, et $piritus adiersui caruem, m( tionqtia

maneniem, hoc e^t provistim curaiione salvandis, ul vtiltis, illa faci^it {GaL v); sed propier euta, iaquit,

compcli-iitibus modis ad siiae conditionis iiitegrita»rnii qtti subjecit in spe (Rom. vni), ul neiT»o io hac scili-

proJieereri», «ligiiiliitt^mqiic coetesfeni; quatenus eia- celvila rursus de plo.ia felidiaie sii arrog^ns; ac ne
lionis cxitialis sffectum (qu; iion solum bumnnam, rarsus forsllivn desperailoictj succumberet, sic eani

8«'d ip^am quoqiie, sicut dicium cst, angellcam pro- '

suiiji cit his moiesliis perferendis, ut lameu spe coit-

stravcrai aute italusam) bumiuitate iiecdi>s:tn.t me- solctur ereeta. H»c esi i^itur sine ambiguo croatura,
iliciDaliier deeiiniiret ad inlegritaiem repar.indara, de qua ai!, qtiie et ipm creeturn liberabitur a tervituie

qaippe post {."ipsum carcre Jebuit IIlo ma!o quo in- corruptionis in Hbertaiem glmw fiiiorum Dei {Ibid.].

tq;ra praeslare nequiverat : oporiebat uutem ut lisa Tatefecil tle quacreaiura TeilctintelHgi, in liberlatem^
quoque railon-ibilis bum:!na creatiira qiiod proprla iuquieiis, fitiorum Dei, qa.£ iss h«c mundi> ex ea parte
vobintaie peritidef..t, etiam secundwro Dei gratiam nnnc servit qua vitiis iafestaiur hiimaMis ; tuuc *d

propr am reciptret roluniatem, et quae sine incrlia liberiaiem filioruia Dei perfecia gecurilate veniMrain,
carabatur, tribueretur ei oi etiaia faaee gequcretur cum corrupl':bile hoc induerit incorruplionem, et nuK-

ex merito ; propterea noalnit siisguiaris ille salvator lale hoc indnerit immortuiiiaiem. Vt fiat sermo qui scri»

p(^rfici poiius \n iDflrmitaie virJuJem, qnam raraus fiui eat : Absorpfa est mors in lictoria. Vbi esi, inors,

sine innrniitale ^el ie se coiindentem, vel auetoris rictoria iua? ubi est, mors, sliimtlus tuus? slimtiiuB

r.e^li^entcm iieri bainaiiam substantiam sine infiriu:- au;em tnorfit peccatum ett, vittHS vero percati lex. De9
tate seouram. Hinc est igilur quod B. Paulus, qui tiWem gralias, qui dedil nobis victoriam per Daminum
et ruinaw ceiMiitionis bumanae, et resisuiaiioriem nnstrnm Jeium Ciirisium {( Cor^ xv). Quapropler bea-
lis Apn.«iul«s manifest iis volens et de qua crealurft
cxieris copiosins iniiinavit, eiiam de seipso ciam.it:
A« magiiiiudo revetaiivnum exiollat m«, daius ett nnhi «geret, et de qua ejus servitute, quave iibertate dis-
Uiinulu$ earnh tneee anffetns Seiartoe ^ui me cola- serere", uipeie perquein Christus loquebalur, o«en-
,

phitet prooler quod ier Dominum rogavi ut discederei dere, adlmc inculcaf, et dicit : Scimus enim quod
;

a me, el dixH mihi : Sv^cit tibi gratia mea; nam »ir- omtiis creiilnra ingetniscit et parlaiil {Rom. viii); noii

lus in i»(i)tt:ilate perftciittr. Libenler igilur gloriakor iu iiisi raii<^n:ibi!is crc:iiura esl, vl illa raiionabilis, qux
infirmitaiiiu^ meti, ut inhabiiel in sjic viriut Chmti qiiid iugeriiis-cai, qiiiilve fiaTiiniai, jam reiiala co«

{II Cor. n!)i eliterum ijise: Vaniiaii enim creatura gnoscit, ct infitniiiaiem suana dt&rus, piomissioneui

subjecta ettiRom. yiii); adhuc utiqae vanitati, qoan- perpeiuae tranqnilliiaiis exspcctat, quo doctor egrc-

4111!) adbiie niundanis senstbsis imiiiicdlur, corrupii- gius qu'>iis [U •

peidncal. liiliseiiiiu- iulucndtim esi :

Non soittm, inqiiicus, illa, hoc esi creatura pftpuli

biliqtie couditlone depriniitdr; itla utiqiie creatura
de qua idem dicitalibi : Sigua igitur wor« creclura, Chrisiiaiii, sed nos ipsi pnmilias spirilus Itnbentet. Ipsi
utique apostoli, ipsi F.cclesic priDtipes ei pitreiiie*,
veleru iramierurit; tcce fecta xuut onniia »oca {11 Cor.

y); ei dc qua idem ulibi dicii: Ipiiui enim suinut qtii pnmordialiier s.incti Spiriius doua sumj»seruM»,
 ;

IS7 GELASIl rAP/fi I

m
mix ecdosiasitcis miniUlrarenl splrhtta!iter iiicrc' A Certe «uiiu ipse qui iiccc dicebai, ex Deo utl:{tie n»-
(oer.iisr ubi stne eDnuroversia senietipsiis i]«ie<iQe m liis erat; ei taixien docebat atque prxdicabat, dicens:

una eademque qaamvig oinjore gratia prxditog, uiide Si dixerifttttt qnia peccaium iwn habemus, nasmetipsot
el ait prhnUias spiritus liabeiUeSf quasi priniaiei seduriums ; et caetera, qnai supcrius comprebensa
graiiae l>el, ii» una lamen eademque secum toiamque suiii : sed quaiiter peccare non possit, qui ex Dc»

Ecclesiam generali condiiioue coust luit : sed eiiam, nasciiiir.Jpse poiius vir Deo pleous exponat : Si dixe-
uosoietipsi, dicen?, primilias spiritus habentes, intra rimut, inquit. qnin nou peccavimus, metulacem facic
vos tjeimmus : aperuiiquoruiii ille gemitus, qiieinsu* nius evm: quad si confessi fuerimus delicla noslra, fi'
pra dixerat, esse noscatur, et quid gemeret evidcnter delis est ei jusius, qui dimliiat nobis peccata, et mundet
exposuit, sdopticmmque exspectaiites : cerie jain sa- nos ab omni iniquilale {Ibid.}. Paterecil quomodo
crument I regeneraiioiiis pigiius aduptionis aceepii. qui e\ Dei) nascitnr, peccaie non possil, ul scilicel
Hms est ergo ista adoplio, qux pos* adoptionum iai- uun&quisque tideliuraposiquan» ex Deonatus esi, sic-
tia su&tinelur, quatve red niptio corporis nosti i, quai ui se non habere peccatum pronunJi;tre non
debct,
veiitiira proponiiur? Ergu non accepisti, qnx exspe- HC quod admiiiendo contraxerit. fonCdenli rtlaxa-
ctare le dicis? Accepi, iiiquit, sed mysieriis suui re- tionesubmotum peccaiuni jnesse nou possit, sicul
aovalus ii.iiiaiusque cuelesiibus supi rsies ct in bac B ipse ciiam secutusadjuuxil: Htec scriho vobis, ui non
adhuc inortalitate consi-tens, qu.i! su:) sunt iii ine pcccetis;sed si qtiis peccaierit, adiocatum habemus
competenteroporaniibus, adeoiHm plenitu>iinem per* cpuil Putrem jusium, et ipse esi propitiatio peccalorum
feclioneuiqiiii vaieam, aiquc hic pugnantium ibi s t nostrorum, non tantum nostrorum, scd l«tiut mundi
coiisumuKitn victoria, ubi dicendum est : Absorpta ei>t (I Joan. u). Qiiod breviier iiidicaium prudcns iector
mors in vfctoria : ubi est, mors, stimultts tuits? Nuhc I
er totum S' ripturaruiu corpus copiosis pot«^rii V:hi.'
auteiu spe salvi facti iuiims; spes autem quw videtur, rtcatioiiihus invcnire ei manifestius appr«iMre.
non eii tp t;nan qnQd videt quis, quid sperai? siau- Sic lempcratuiD nostrae salutiii antiJoiuni, ut omni
tfiH quod non lidemus speramus, per palientiam ex- protervitate depot>ita, qui glorialur non in tt, ted itt
speciamus (/ Cor. xv; Rom.yin}, Suiisclara luce patc» Domino glorietur (II Cor. %}. Eiiain illud praiterea
feci.'. qiii an siaius in hsc vita iidelium, quid in Mq diligentibus in:uenduui esi, quod quosdau uiuvere
teiioaitt, quid in spe sustineant, quid tota cariiate de* perspeximus id quod ait Apostolus(i Cor .vti) cuoo cuu-
tsidercnt*, quod toiuni incunctanter ideo Ht, sicutqui- jugibus Odelibusque loqueretur, sanctificari scilicOu
dain ma^ibter Ecclesioe {AugHstinus) sapienter edo- sive virua sive mulierem infidelein per cujuslibet
cuit, diteus : Ad magiiam enim ut.tilatem fidelium sexus fidele coDSorlinm : el imprimis iion iDconve-
malcria esi servaia cejtaminum, ut non superbiai *^nienter occorrit quod dictum est de foKdere coiijo
C
iaiictitas dum pulsalur iufimiias, qno sciiicet sua gali : ii). Per quod possit
Erunt duo in carne nna {Gen.
«alte.Ti fragnitaie cooinjojiiia post ruinam, non In s« «onsequenter utquoniam cujuslibetconju-
intelligi,

fidal iiostra cuudilio,

aed ad iilius incessabiilier re- gis fidelis corpus tempium estDei,et regeneratioue
currai miicricordiam rcformaiida, cujus graliaiu non purgalitm , divinique saiictiiicatum per puriricalio-
^userendo, nec in paradisi poiuitiuiemeraia felicilae neui myslerii, secundum qucindam modnro, percon-
c ustare, discaique sine taii prxsidio iitde lapsam ycr jugalis unitatem carnis etiam conjugis infidelis saii.-

qiiQd iiistruitur poit a^rumnas ad gaudia redire per- ctiiicatio corpusattingat, longeque dislet ista societas
pctua; ntuUuque se magis inculuutem hoc subsiuio ab illo consortio quod in utris«|ue conjugibns idolis
durare potuiss»', quo non solum ad creationis suje mancipatum est , et immundi spiritus habi talione pol
redueiiur iiistiiuluui, seJ ad coeleste prxparatur iia- lutuui, duiu in tllo genere nupiiaruin per legera foD-

bitaculum. Iluic autciii dispuiationi nuilattnus xst!- dusque conjujii ad alterum tametsi nescieiitem for-
lut^turesse coatrarium, quod in Epistola sua beatus sitan nec volcntem divioa benedictio per allcrias uni«
^oannes apo^tiduft ei evangelisia disseruit : Quia qv.i tae sibi carnisaccedit. In isto vero, et principalisilla
natus est ex Deo, non peccat (/ Joan, m), ui er. boc foriiicatioquaanima alienatur aDeoel spirilus pravi
viilelic i qui r^eatrati sunt, iiou peccare crodauiur contagiuin tam reddal ulrumque conjugemdetcslan-
quod uiique si eo sensu, sicut quiJatn uon recic ju- da coinquinatione maculalum, quam ab illa fide quae
dicantes arbitrantur, vir inaguus iile prompsisset, corda purificatsummae DiYinitatisexlernus(sjf).Dein-
uiiiveisaliter utique quisquis reti.itiis esset jain pec- de non irtationabiiiter(quantum arbitrorjet illud con-
care nou posset. Deindecontra hiinc eumdem apuito- currit,ut orationefidelis cujusque coujugis eliam infi-
luMi ftentirc couviucitur, si quis boc cum deriiiisse deli misericordia quantaconque prsestelur vel ipsa cer-
piaileiulii; iiie/uquc »juippe dicii alibi : 6'i dixerimut te quas ad salutem periineai temporalem : in qua lui-

quia pci(a;um non habemus, nos iptos seducimut, et sericordianouparumdivinae pietatisacqoirit : etpcr
verilas i» nobis «<.« est (/ Joan. i): El iterum : Si boc secundum qucmdam modumpariicepsdivinajdi-
dixeriii.ti,'; quia non peccamus, mendacem faciemut gnatiouiseffectusedicitur. Sienimcibiqui perlcgem
eum, ei verbum ejut noa erit in nobi»; et utique ho« sacram describuntor immundi,per verbum Dei sancti-
tantus et t;ilis dicebai apostnlus ; cujus si quis piflio- ficari lestatur Apostolus, unde etiara illud esl : Quod
rem se meritis ajstimare coiileudii, ipse videat caveai- Deus mundavit, tu commune ne nou dixeris {Act. x) ;

^ue ucincidet m moriiferseprxeipitali^nisabruptum. eril absurdum uec inconvcniens quod pcrfidcliscon-

 ,
,

I^ EPISTOL/fi ET DECftETA. ISO

jiijiisprctern, qiui«rieripTOipsacojlurae>iafle«niono A 'li^iKis, quo se ipse judicavii iniii|nttm, p.lienterqua

cunjugii, aliquidetiam iufideJis coniuxsanciificatiotiis, ferat (idclis cunjni illo sc cariuss« coujugio, qucMl

misericordiain divinam quara fiJelis conjugis implo- fornicatur a l)eo, c»! idera coiiJMx fidelis tubxreotld

Mi gupplicaii(», consequatiir, longeque diSTiirai (sicul principalem !k't retitict casiii:Ueiu. Itaq«e et adiii-

aicium esi) ab illo coimubio in quo utrique conjuges tero raret, e< eo qui respuit uitn veraciier fieri cars

a verse Diviniiaiis sunt purilaie exieri, et voluniarie cKm conjugejim fideli, nec av^rtinei ftiissel giiimuru

subraoll, seJ immundos ulrique spiriius invocaiiies, qnod divina sibi despeserit lege cunjiigii ; ac poiius

pari inanjandilia sunt referti. Nam si, comparaiione iibenier accipiat eum, qui anima sepaintus a Deo est,

icviuoa velgravium peccaiorum, jusliQcatus difiiur, et a seqnoqae eorpore fuisse divisum.

ab eo qui m.ijoribus esi Tiliis involuiiis i!!e quem mi- Secundum bunc igitur moduin eiiam de laliun»

n«r roatus iiiTulvil (scut dicitur ad Jerusalem quae filiis accipiendum est, quod iilic con«equenier asse-

taac criniinum ci prxvaricatioiium immaniiaie fer- riliir, ubi Apoatoliis : quod tiisi lincc sanctineaii«

vebal :Jusiificasli $ororemluam Sodamam {Ez?cli. xvi), iiiter bujusmodi conjuges proveniret, fiiii eoruia im-

quanto ntsgis justilitaiio vei sanciificatio, etsi noa nimidi essenl , nnnc aniem sancli suoi. Sancii sunt

plcna aique perfeca, sccuuduin lamen quemdam enini, secundum quemdatn mpdimi in comparatione

modum coinpeienier accipitur, nbi noa solam a fidcli ^ iHofim .qui ex ulrisqne parenlibus iuimunditiae dia-

minus peccuiur, seU belicae mancipatis contaiiiinaiisque nascuiitur.

cotijuge ab~ ee eliam conjuge
remedium summs Diviaitaiis exposeiiur, Isti enim ex ^a pairle qtia de sancia canie fidelis
p ccatore
quam ubi a coiTjugibus utrisque peccaiurl Naui se- p;^rentis, et templu Dei, et Deiim u'.tum iu suo corde
geslantis exorti suni nonnibil divins benedlcii^nis
cuiidum qucmdam modum b.tnc sanclificiitiuneiii per ,

Iiauscrun},iu quauiiquebencdictione sanctitascouti-

fidelem conjwgem itiaai iafideii conjugi
I1.1-C ipsa verba testaoiur Apnsioii
infidclcm conjugem legitimam sanctificationcm sitm*
psissecon{irmat,quiaperfidelem conjugem qnippiara
perveniro
; siquidem non jam netur, cuiusdigtiatiouc pcrslricU, sanctinooimniento
nuiicupajiiur. rerhanequidaraetiarasajjciificationeiu
assunmni, utad eam sicul compeiil perveuiant consc-

saBClificaiiunis acqdirat. Denrque quu sii conJiiione quendam, janj eiiis per parenicin fidclem rudimcnla

censenihis sccutus adjunxit ; Nam si in^dcit$, ditcO'

percipir.nl , el odorem s.nnciaj adopiionis agaoscunt

dat(lCor. vii), noa jaaa imie lauquam fidelein snscipi

precibusChristiani parenlis, quibuseissineambigu»
iniploralur divina misericordia utiqiie sanctilicaliei
designans, quia per bxc qux dicla sunt aliqnid ad ,

euui pervoitii fiilelis conjugis, sive consnrlium, sctt jain prxbeiur, e: plerumque fidells studio parcntis

preceui divinar saaclific^iiunis et graiise, sed uisi ipse vel ad veoerabilia lcca parvuii d. feruniur , vel eiiato

qmiquefidelis exislal, pro infideli .il prccu! dubio ^ >'es<^'enl'^o* rcnaiis fonie hapiisinatis sanciilic.itia

judicandns. EH ettam ilie modus iniideitconjiigis3n«- pleua confertur. Aui ubi jain c.ipa<-es raiionis exsti-

clificatiunis impertienda: per conjugem jam fidelem, terint, adbortaiioet iiisinuatiu pii parentis ingeriiur.

^i huic exborl.ttiouem conveisiunis ad Ueum, ei cre- Qnae oinaia sanciificaliitnis insirumcnta esse maai«

dulitatein suoirase majestaieia festum est, quibus ui [/"orie aut] ad ejns venianl
Divinitatis iusiouei,
virtuiemque ejui incuicet, el per allcciura conjugii [F. veniunt; et ir.fra, dispolianl] firmitaieni , aut

eum f cdius informcl el iarlinet ad fidem, asiruen» si isia despiciunt , semclipso> sanciificatiune dispo-

quxsit spcs in unnm Deum crcdeniibus, vel in luijus Ueni, cl grali.nn» Dei, quse his per alTectum parontum

viiae curso, vcl posi cjns transiium qux requies sit ingeritur , evidcnier evacuant. Aiqi.e ita de .'•anctis

fulura. ilxc cum per fiduciam conjugii sanctis verbis Ycl de erudilionibiis s !nciilalis abscissi, in non sanc-
lo.-ura consonia piofina reJigUiiiia". Dequiljus nib-
cor ojus assidua vocc pulsando conjux fidelis fre-

quenter lominus sic dicaiur, qiiomodu Je parentibus eorum

insinulit, diviuae saactificatienis cidem, et
infidelibus praecepium ; Si infidelis ru/t discedere ,
menti ej s, el cer|li)ri propinat eiTectum, sicut atl
I eatus Peiru-» apostolus : Simltiter mulieres subdiUg disceUai{I Cor. vii).N»nqiiidn:iin Irxc genera sancti-

eint pirts, ui si qui non creduni verbo, per mulieris con- taiis vel sanciificationis Je utroquc profanu pojrenie

venalioiiem sine v.rbi^ iuc '.,1i>U^ comideranlt-t iu '.iuiOfe i

rogenilis filiis intiraantur ? tcce quid intorest inier

tet. iii);quam si sobocm ex lllo vel istu conjngio procrcaiain; ecce

c slam conversationem restram [I
(|uemadmodum isti familiares et prupinqui si:nt
per faaiiliaritalem suscipiat conjugalem, et Dci gra-
tiam sibi p r aHectum conjiigii ministraiaai noo in sanctificatl , atque idco non immerito sui i) iint

va uum recipiat ci rcfutet, fit sanctificaiio per fidelem eJiii. ct quibus divina miscricordiacunsequcnier ejus

cuniiigeflQ coiijugis infideli:*, dum bisce modis ex in- precibas imploratnr, qniqoe cum sancliseducarKsni-

fidelitate in consortium sanciificationis altrubilur. biis imbouDtur, et sacrx religioois iuitianturalfeclu,

Alioquin si obiatam sibi gi-atiam i>cc per aflecluan ad cujus si perveiierint firmitatein, illius per s«cra-

suscipit coajiigalem, qo:e in vacniim lam divinx di- menium sanctificaiioois plcnitudinem consequuntur,

^ualio&is, quam eiiam bumanx singularis afiectioiiis ciijus per fidclem pareuieiu etiam ante sacramentni»
ulillius, abnueadam, atque ob hoc ipsam
xsiiinat rudimenia sumpserunt ,
per qu2C rudimenta jaiii

quoque conjugis affectioncm nitiiiir abjuiare, ci ab saiicti ,

qui saneta institutionc proeparabaniur, nou
ipsius pii consoriii lege dis cdeie, digne perniitiiliir in ongrue sunt vocaii. Munquid autem quia dictuiu
eidein iicentia discedendi qnia non cst i lo ronju^fiu cst sanctjficari infidelem conj>.igciu per fldelem , iu
;
 : ,

134 CEL^U PAP;£ 1. iSi

diauin esi, lU iam propriae cvediaiiiAiis «anfcUfiea-A ea^ (ycxuuvt), (^ddialK^i e«att! operariu». Diciu« «si
tiuiu; noo ef eat » ac tm\ magis iti«o quia pcr Ulam isnien disciiHiius stiain cunt nec v«ru8 es&«t, «l
fiifRiltariUieinriiieiit coojugis (>ercipt€iid<e saiictidea- ecs^aiurus Iioe dlci. Est ol iiie niodits , quod siepe
tibtti pros,(iiias sit ei propinquus eiTeaos t ^iain si velut geoeraiiier et absoiuie diciiur,euni lainai ad
iaiii saiDciincalus diceretur, ai saactiAcatioDepeiriVus etnnes geoeraliter fi«Mj periinere inauiJesium csi, ul
Ron cgeret, ncn tie fiudetn in cotisec|uoiiiibubdicercl cum dicilu? Abrah» : !n semitie bio kengdiceniur
infidtlis « ra/i diicedere , dUfedat ; sic erga el Qtii «mnei §enUi (Oenes. xxu), onines qnideaa genies bc-
corani niincupaii &ur.t sancti, qnia per sancti parenlis oedicenteir ; »ec «rlt ulla oatio sab ccelo aii noft
a/Tecluiii capicndKstut proxiiiit saiiciit:ais; iion quod prtBdicetur £9^i^eltun), et tunc veuiat ftnis; sed
jain ipsi prupiia sancii&catione non cgeattt, qu» ipsse genles ooo et iuiegro omie» bcBfdiceiitur,
ulique, fticut nuiius Christianus ad>iubi(2t, gtue re*' quia nofl omnitiin esi Qtios : yel sicuti est, ommis
generatiuQis sucne mytiterio nee suntitur nec bate* linsua con/UetUftr Dee {Philip. u ) ; cui loeationi
Uir; sicutet parfius&cruin inOdeU!, slc sancUUeatus di- sensus iila t»iafieetitttr , cum es parte totum saepiu»
citur per Qdelen), ulst uuien iugestae sibi per rulelem auucNpatar : si(;ut el tune boino Juda cuni totam
Ciinjug^m sanculicationi& Ipse !«glliinuiii tioii tusce- geniem preeul di:tK& ucminsret. Slc et illi lide^es

pit eiTccium , infldetis iuerit nunctipaius. Sicot ergo B sancti videfi pessunt rocati, quia iQulti, vel ptarimi
euni, qucm per fideieni conje|e«n saucUi^icaiutn dsiit, 9% tiii^ per ea qas dicta sunt, mysteriis iuibuti coele-
pusteu ntiucupai iuQdeiein, qaia proprie ipse vel ipsa stibus y saiicti elficienlur , el luerito jain esse dicti
iion eredi lil, sic ct jllti ijut per fideJem parentem ee nuil qaud futuri sunt , toI ei ea porlione , qua pcr
mado s^tciificaii !{uo coojux , i>ancii appeiiaii sunt, reiiglosuin paretttem eruut participcs sanetitaiis
uiai ipsi quo^ue proprie eredant, in&delea conse» tsnquaai jain ex inlef ro id esscat, saflcti suiit nuncii-

quenlttT eKistunt. Satis eHim apparet, secQuduiu pettt, ve! quia ex taiibos Sliis rouSti Itituri esseot ple»
quemdacn niodum sauctiricailouem hattC ecningis BSi sanctilicailonis iueredes.
ap^Hsllatain, qui pustea inUdeiia asseritur ; tiie etgoel Jain et isii «s eo quod ftitorl fL>eratit noncupatt
de ItHis inteliigeibjunt esL £iunquid igiiur, qaod s«pe subi, ei [icet boc esscut piariati forsitan nune futuri,
repeiendum est, sabuies pro&norum huju^ceuiodi a parie sanetorum toit saBCti generaiiter suol rocatt*
sancti)at'ii aliqua cujttBlibet parenMs poitiono contC' D« resurrectiouis vero ({ualilaie, «'el de ea qose post
gitur, vei ati luibus hujusinodi disciplin s, preciltis» resurrectioneaei Si-eiieK eii futura, audiamas Apos-o-
aJltortaiioniba» cujusplam pariieipaUoiteui , vei iio> tutn pnedicantett, uiH ait Sed dieet aUquit^ Quomodt :

liiiitm, vel audtioni, vei eruditioaciit sauctitatis asso- rtmr^etU niortui Qmli euiem corftore vement (f Cor,
?

nia, qu» est suh imuiuadorum spiritaum dowiaa- G xy) T et hoiTianse meoUs difndeitliam redargaens.
lioiie cotiSisteRS , et diaiHiiicis prxvaricaiioiubtts, el qttam merite slttitam , qnae Deo qoidqaam judicarcl
e4inlagii» inancipaUi 1 ilocmodo semper immunda esi, imp<»&itMie, Dunctipafido, eocapeieoter ex rerum
quo parentes, qoandia in eadem perTersitaie Goii- etbm Yi&ioiiium et humanis cotiversatioatbes oslia-

sistit; pleriimque suieinet per .iiiticijKitioitem (<{uod iara stmiiitodiaeK) eoiiiperaiiooemque tnag&iiicsm
tn Seripluns S4i*cU: lexlii frei|uenitus iuveniiiir) jam prseiarus doeior ioducit, diceas : iitsipieas (qai Deo
e>»e dieiiur quod futurum est^ >tcut in Evaugetio Iiae imposslbiiia destimas, vel ambigis esse (lieienda),
legiintts. Qutd Jesus nioriianis cral p; o gen:e, et aoo la quod settiitius noo vivificatur, nisi priu$ meri^tur
l>ntum pm %mw , sed uL filios Oei ,
qai erant dt.<>* {Ikii.) t Qnam similitwdifiem ad resorreciioaem cor-
;«iKr, c^sigiegaret iu uuuni. Fiiius Qdi ceite jam poris posc mcricm fiuuram coaTenieater aptavit.

nuncop»>ai qui adbue es^t>nt diSfa&a graii.e evuca- I>einde quod secutusadjecit : Rt quod $emit*o*, ttort

itonc \ttx munduin sacr^s iiiuovaudi uiTSUriis, in ear^fU* qnod fnturum eslseminat, sed itudum grattum,
tit pKls triOci etc^ierorum. Deus aulem
Dei liti»:> adopiandi : cmu dicitur
vel : Bcaii <fui tiou dal iUi corput

mdefiitt el crtdideeunl (Jmn %\) , )am bcati appeiiitii fTout voluii ij^idetn). Ad qtiartiatcmjam et speciem,
stiai qai adhuc tunc ftituri ruerani beati, cuiit esseitt qiffls posi resnneciiiriiein futara est» geous eompara-
nuae non videraut crcdi uri ; sictilet p^efumqoe pro lionia adfiit>ere curavii, prout toluit, inquit. Quid
{auicndis JMR f»cta re&;ru!itur, nt (Qderunt matius adltU€ quaeris ? proal voluerit Oeus, «ic dabit uni^
mtat ei pcdes mtot {Psal. xxi). Iictu t&nquam pro« euique corpus iTiefEabUi poientia gnscUatuiii '. sad
ttt ndo deriitiiur qa»S nou sit c;)irsa qualibtH liiiCr- fersitan arbiireris Jtleo roagis signlQcdri non ani-
venienie faci^odaiit, sicut bcaitii» A{>osioius pro de* euique fuiHn refotmandam proprie corpas, cum
Tuiiotic prxtiicatiunis iujaticta! ud ilispanias se pro' asiruaUir prout Deus Toluerlt esse reparandunu
f«i4.'itir iitiiotii («it!)d taincn ccrta dispensjtiane 0<:i- Diitgeuter ergo sensum plenius hacc traciartns in-
tatis <iucd lierei n\>n pruvenil ; niier cum appella- teudc, sl sdre eot.aris cajusmodi corpus onicuique
tiir aii ,uid cs£8 qnod hoc ipsutu es&c ce^savii, vet »U Deosboc ipsunj proul Toiwerit reddlturus, et t»n-
cessalurum eai it<tc ipsitm esse <|U'<d dicitur , ut quam UM jam tunc aJ bta respot-.deniis Apasioii
ro>usciiaiis
Jmlas aposiolus qtti praRvaripando, fiDod esiappella- verba perpeaJe. Nosse desideras quar»;
ti)s p.misii, sicut idein ei disoipulas dicuis esl, cum homiuibas corptis prout Deiis voluerit ait damrus,
qiiide!!! ncc CitrisU discipulits csset , sed po ius dia- agnoscc prtiile icr, et xtticuique seminum pioinium

boii, sicut dc co diciuin est : Uiins ex vobii dinbolus corpus iJbid.}, qcoA utiqne noii siiie causa vir I)eo
 ,

155 EPISTOL^ ET DIXUlTA. 15«

plenus adsiectU nisi ui futura» bDniinum li(ijusnio«li

, A scwir.mn jjiversUa* intlicarei, suppeUIiaretqHe pieu.K
dubuaiiones expelieret, AoJi, inquam, qiiod sapieo- comparntioni tacuUas per iiuam ad spscialiiiiieiii

leradjecii. el ex siiniliiudiue rcn» ips^m c«i coinj^- eorporum designsndam convenieniissime dicereiur,
raiur agnosce : et unicuiqui , inquit, uminum pro~ €l muuiqueseihiimm irroprinm corpus {I Cor. xv) ut ,

frium ccrput ; si in siniilituiiine proptiam corpus, quod una species ciijusiibet graai, discreto scxu,
er^o ei in re, cujus similiiudo est ,
propriuni corpus qui ei iiullus aesiiroare non possel cxprimendae cor-
c^riuni esl esso reddendum ; semiija eniiu ista siue poruiii proprietaii . sicut sx-pe jam diclum cst, temi-
cenlrovcrsia bominibtis comparavit, de quorut!) uil- num diversiias iuteiligeitUam minisiraret.

que mur(e et resurreciione loquebaiur : atquc ideo Triplex igitur io hac compariitione propositie»
«inguia Bingulis coarerena , quantum ad Viviiicanda dlspuiatio, dennitio est; ei quanlum ad inielligendam
yost mortem corpo»! periineret de , grani non priu» resurrectiunem periiuet corporaiem ex simililudine
viviGcali quam niortui coraparaiione Biugulari mira- grani mm prius yivificaii quam raortui compeiens
biiiier explicavit. Dehinc quali post resurrectionem similitudo sufflciensque depronipia est. Quautuiu
coi pore censereiur esse quisfjue veaturus , id est vero ad id atlinel. quia non id curpus $eminatttr quod
uiruiu hac conditione ,
quam moriendo gesiaverat fulurum etl , sed Deut dat iiii corpui proul luU
an ionge meliure, uilulominus iila similitudine pate- B(i^i(^'}, in ejosdem contiuentia lectioois necessnrio
/ecil, quain secutus exposuit : Ei tu qui ieminas, nu<- causu reseratur, cum corrupUbile corpus seminaHim
dum granum seminas , ut putu tritici aui aticujus ccB' perhibcturiucon-upiibiie reddiiurum, et caetera, quae
lerorum; ei Deus dat illi corpus prout vuit {l Cor. huic sensui probantnr adhxTere.
xv). In hac ergo fonua corpus Deum dare, decen- Quanium aulem ad proprieiaiem corporum respi*
tius quam obierat, evideuter expressit; sicut iti sub- cll edoccndam, plenissime decJarniar quoii Ijeatus

Fequeniibus diciiur : Seminaiur in corruptione, swgil Apostolus nequaquain seminis nnius comparniioue
iii incorrupiiouem ; teminatur in ignobililale, yuvijii in contentus, per quod proprietaiem corporum nojj
gloriam ; seiimaiur ia ia^milau^ surgit in viriutem ,' pos^ct ostendere, cum id una species, ut supra ine<
geminalur corput tinitmlt^ twgit corpus sphiiuate tiiocatiun est, seminls oon haberet, giiiduit ex semi-
{ibid.). Ecce quemadniodum bomiDis morieulis non r.uju diversiiaie monstrarc uuicuique surgcntium,
hoc seminatur quod corpus est post futurum. Ecce qui suot utiqite seniinii^tis comparati, prupriuiu cor-
prout vult Deus intelligitur resurrecturis corpus re- pus esse reddeuJum. Et resuig^^nt ergo bomiites vi>

foruisre posi mortem cum insestimabili sux miseri' viiicali post monem, qui utique prius morienilbus
cordiae voluntate : quod fueral In conupLlune senii- etpo^tmodum viviftc ndis seuiinibus cumparaii sunt;
itatum , incorrupiibili uobilitate restaural; quod fue- C einon boc quod morluniur , id esl lanquam semi-
rat terrenx conditloiiis iu iguobilitate sopiium , in nantur, resur^uut, ti:d Deus eis dat corput ui m!t
gloria coBlesti resuscitat; quod fuerat roorlaliiatis {ibid.)y ul sit de corruptibili incorruptibtie , dc
iiilirmitaie resolutum, redintegrst iu imuiortaIi:atis inonali imaioriale, de inspiriiuali spiriiualt; ut
decore vestilum: pusiremo quod fuerai animalude- quod msrtis fuerat cofidiilone Uecoluratum, i.minor*
fuoctum, corpus siiiriluhle rcstituil , et refonnai; iale et decorum iutegriiaie reddaiur, et prapriuta
qu e cuDCia ad slatum meiionitiouis sublimatiunisque corpus slcut unumquodque seminum slue dubio re«
respiciunt. Ula vero qux restai pars comparaiicuis ccpturi suut : quud quia di?er.so sevui m ua9 seiuiite

ddnexae speciaiiler ad proprietatem curporis unicuique cumparari con peierat, ex scaiinum di<rersiiaie col-

redliibendam pertini^e lirmaiur, qua consequcaier iatum es>, ul ex diversiiate semitiuui corpd.^um pro«
dicilur : Ei utdciuqut tsminum proprium corput ; ubi prieias siguaretur. Si vero propriuiri c(H*pUJ resnsci-
saiis apparei irt quavis resurgentium ciaritate pro- laius quisque suscipiet, iadubitanler es^ con<:equeus
prietatem corporis esse man^uram; uec otiosum ut unicuique sexui corpus proprIotitr<^forin9<ur; ({ui:»,

quod feeatus Ap0i"?clu5 ^sTn ds io-o hun:2L:. r;,-s3v, sicttt dictum est, et uaicuique senunuin propiium cur-
qiiod solum est ulique susciiandum, necalia qu^^^n pus restiiuiiur auiibutuni. Et ai uniculque seiuitiuut
que substantia boc munsre decoranda, atque
est ^ proprium corpusrestituitur, perqu^euiiquesemlna in
ideo sufficeret ad unum genus bominum tmam spe- utruque sevu omue genuH hominum designaiuui est,
Ciein seminis gralia comparaiioms adhibere, per quant sequitur ut oiunegenus humauuin, quod iu uiruque
et uun prius vivilican quaui mcri, e; houoral>Illu> cop'' sexu Istl» f^si seminibus uesigu«tum,proprium sii cer-

l
pus qu:im seminareiur e.xsurgere perducerei : sed ut pus resumptut um. IIoc oes ex verbis Apostoli £ias est
diversi sexus proprium corpus asioret [F. asseren^ij Subria considen>iiono meliri, niira qux caren luin

inuovandum , qttod io uaa (^pecie scminis quaniui>r est iemeiaria curio»itaie prorumpere; propter (juoii

ad simililuJinem respicerei, non h tbebat; ne per hoc eiiam commonemur : Aitittra tt ne (juatieris, et [ar-

ci uiiain tantuiiimodo speciem resiiscitandurum ccr- ti9ra ts ne fueris tcrutatut {Eccli. m). Vo« alia
El,

porum futurarum signilicasse pularettir proprieiatum mpieftlet, sed humilibut canteudcntes {Bcm. xii). Pou-

distinclione submoia , discreta Qu;ecunque senttnum renio siteDileolCi illud, q>wd apostoiica quuque prae-
genera coniparationie su£ caut^ conveuieuterqae d catiune flriiiatum &si, ^uod ocuius uon vidi:, nee

duxit istdhibeiida , ut proprietaiem corporuin , sicut auris audivit, nec in cor hominis ascendil qua prwpU'
dtctmu esi,<;uam uiia sp' cies itisoernere non vale!»ai, ruvli Oeut tivmiibus se (1 Cor. u), quisquis superius
 :

135 CELASU PAP;€ 1

U6
luemnrdti &erau& Apo&ioli aon esl mieiiigeniia vet h. <-jus eoitiliiin iu iili^ quoqiic tlafnbub <lecore pemia*
cuiHj»»ralione eonttfnlus. ad i»<Hi cerie, veiil nolil» ne&t, nisi foric isii tiiaiii iiSic adl^iM" exisilnnmt nio«
Siiie dtibitatione coik^ingiiur, ut qt»! ocuhifr tio» tus ciM^poreos oriiuros, ubi (sieul ip»c Do.niriiis nii)

vi<iii, nec auris auJivit, nec incor h«mioiij ascendit, nequ^ nv^ent neque mhentur , sfd iunt tteut angeii
qualibet audeai 5ibi medialione compouere, quasi {Marc, xii). Quod utique si tn un.tm spcciem corpo-
verbo liumani corporls aliqua membra «iJjvabilia, vel rts umiuiqiie sexum oranes Tueraut suscitandi, cur
deeora, tel reprehieri^ibiliy alnl creaife, com Deus dicereinr causa peiiitus ncm ruisset. Quia poiius cum
feceril omnia l»on* vzlde {Qenei. i), el unamqnamrnie fcraiiteo saiu magts coiupeiat nuiiere, non ilMc
s^eciem in suo genere compcieBti dea>re 8ubn.ixann, dcfuiurara, sed cessaturum prorsus a nupliis indi-
nUi quod bxc, quae inhOrtesta nostra sunt dieta, eon- catur. CuRi autem niiiiiominus scripium sit, m ee»
cupisceniix priniordialrs deeolurasset exccssus ; quue piat unttsquU-jxie proprm corpora qtue ^es$':t , she
uttqa& sic roeraQl instiiuta, ut ad nulum noentis bu- bttna, we maUt {II Cor. v), qitonicdo id (iet, nisi

man» £»muten!ia, lantKmmodo es aniraiv mrtonalis utcrque sexus in sui corporis pnrprietate vel jtidicium
erbitrio ad proereandx sobolis eausaoi suis ofiiciis subcal, vel prsemiam boatae resurrectionis accipiai ?
DfngerentQr. Trxter banc yero f ausam nitiil conira Falluiitur aulem quiputani illud A{oUoli te^iimonium
mentis imperium, qua prspveiiiendo insolentius vo- B sibimel suffnigari, quo videntur asserere ia viriiem
Itintaiem, vel cnt» i<l voluntas expcleret, quidquam formam omnes bominea resuscilanJos, obi aii r Oo^
relellionis arTerent. Scd post<juam aiiinia summis nec occurramut in unum viTum perfectum (Ephc*. ir),
suis »ubjecta noo cunstii f, pari in seipsa natur^^ Quid ergo fucicnt cum rursus idem dicat ; Oeaptmdi
coitlumaei:» tegc punita superbia e»t, ul huicquoque, voi uni viTa.virg!nem xatfcm extdbere Cbristc [11 Cor,
id est anitt s dominio siib^ecta eonsequeiiter obsc- X.) ? quod iiuit- oiiqtie opinioni eorutii erit sine duiii*

quia repttgiiarcitl, el quod veiili pnEsumpiione con- tulione conirarium, nisi mystcrio compcteiiier Itt»

Iradixerat iium.iua: mentis itiobedicns appeiitus, in spcctu modesfa nicnte cognoscant quali cr ut um
ea p&rie eorjtoris indiearet, qua degeneris, ac deco* coiiveniat, quid lt&qu€» velll sibi, quod ia uiroque
iurat» supcibaeque raiiicis procul dubio vliiosa fuirat sexu desciihat Ecoiedia, qt:a!>lum l>ainiiio rcseranfe
t^eneraiio propagands : qu» utii|ue si hic nisi essent sentinius, exponlrous. Ab initio Chiittum et Eceie-'
h;>C exorbitatione foedatA poluerant decore tantiun siam bumana eeme «irriililodinc conjiif ii desigfialatn
humano geiieri propagando lam bonesta (jiiam mo- sancta Scripti.ra te^tatur. Pruinde eum femineo sexu
t}«rftia persi^iere eiian^ in corpore sinc «iabiiaiione censciur Ecelesia, iuOrraitas quidem uumanar con-
lerrerK), quanto nia$i« credeiuium dl in spiriiunlj «iitionis ostcnditiir, qus tanqanm ia Ecciesia conjuigd
odrpore incffj iliter dcceniius haec posse consiare; C Cbrlsli conven cnierexpiimitur; sed nwnine viigini
prorcipue etiin uiiiii jann geniialis ufncii in illa perpc* latis, ^e! continenii.T ejus prop!>slt:int vel iniegritas
tua elarltaie grstura sinll sed ad boc taotura suse flJei, de qua ct ipse B. Apostolus dii^sorit, intimatur.
^pceiei roriuxque non deerutitr ut non aliqua alia Cuin vero dicitur, Oonec ocewrainus omnes in vitum
fonaa quam bumana, cui promissa resurrecUo esl, pcrfeetum, nec diversum esi , nec divinum [F. divisuiTi];
resusdiata judicetur, nec ali<iuid sit quod in carnig qtioniamquidijuid in Eccicsix curput e continctar, qiise

pcrspecia resurrectiou': noa mmicat, ei videatur aiia cum Cbristo uua card est sacri lege ctiiijugii, etiain

speciss suseiuia quam hitegrae canus huinaii^e ii* ipsius caro mo<its omnihus i«~sexn fleri utroque quoi
neamenta defignant : qus qotsque non vutt furtasse diclunt &l sive illic virgiiieiu casiam,stve huic viruin
fitoderata raiiune iibrare, velit uulii, ut ilicttuu cst, perCectum, ut ila sint tu Ecclesia caitiolitd intirne-
autad Idud superiua reveilelur, ut quod oculus non tata fide viventes, et snucio proprisiio ctmlincnies.
vidii, nec auris audteil, nec in cor hominis a»ceudu Licet adbuc possit in infirmitate cuuiJitionis huniaiu%
(/ C0r. »i), nuB astimet pcrsttrutaadum, aut si uiira ni tamen per unam cirnero Ecciesix ei Christi, id
Gonattir «rumper», ipse viJeat sux lemeriiatis ab- est conjugis ei viii, in ipso queiiue vitiieni aectpiat
rupLum. Quan^i aulsnt condlta sunt honesta tiuinans nfffiitaieiu vigoremque periectum, cojns per Eccle*
mwtibra substantlag, eiiam res Hia ntts adnioiiei, ^si» virgia<amftdei easiita em, quat cn «nlemuna
quod eum in paradiso nuJl essent primi (arentes, caro nunt, el viii raembra perlecia; ubi iila quoque

nibd in bis confasionis ^abuerant, Uodo po&t pee^ beaii apustoti Piuli verbn tractauda suo% qtiibus ait
caiurn el coiicupiscenti» vlrus ingressum, corporuin Omm nos ki tsnum corptts baptiaati sumut in Christo
suorum iitordinata periurb«ti!>rie coufusi sanu Alque ilCur.xii). Qu»tituiii »d unltaiera uii<;oe pertinet
ideo saiis appatet, quod si iu itla quavi<j felitiUiie sacraineuil uiiDm corpui sumus in Chri^lo; quari-
paradisi postti, lerreno laiucu corpore eonstituli, lutn ad sexuoQt diTcrsitaiem ipse atibi Uicii:Si>c
cori&pictsinecoufastortepoiueruot.inulto magis io ill» v/r, sive muUer, cnmet unum iuitnn m Chrislo (Co-
spiriiuali corpore, atque in Ula Bublimi beaiiiudine, lat. ni) : cuin suo enim toio corpore, quod ejus
qxiat si.DilituJitiern ge^iura esl angelorum, et ut iio- est pteniiudo, perfeciusesi Chrisius; et ideo quia
u.iiH iit caruis re»urrectionc nitiil desil, integer re- per untini idemque my6idrium, ii^^el diversi sesos,
rormeiiir. Et ne aliquid (kformc Conditor creasse uimm tamen corpus accipifur, per eujus corporis
vidcator, si quld de fesuscitalo corpore sal>tndi(aur plenitudiiiem perfectos est Cbribtus. Cum ergo vir
/lunufn, poiius eiiLS opus indeeiiam comprobeiur, ut Uirisius Ecclesix tauquam conjt^is suae et rapui
 ,

437 ewstolj: £T decreta. m

iti ei virlus atque perfaeiio, mmio omnis Eoclesia A portiones : quarum iinnin sibi ipsi reliiteat, aUeraiii

i:i hunc uauai viruiti perfec^uin, cujus est mta caro, clericis pro officiorun^ suoruin seduliiais disiribuat,

jteiiiibsLur Qccurrere. lerliam paiiperibus el peregrinvs, quariam ccclesia*

DECRSTA DUO. sUcis fabricis iioverit reservanclan). Dc quibus dlvinci

erit reddiiurus judicio raUonem. OrdinatiQnes ^sro
(£2 episti^ ad Dardane:» episcopcs desumpla.)
presbyieroruir. «5u diacosorum noa nlsi qi;ar(!>, se-

Repeli nm potaunl qtus ingiinn anmi quWte posst» pUmi, et decinil nieiisium jejuDiis; sed ei iiigrmii
titntur, quadrage&imall atque * medio, vaspera sahba».! rio^erit
Posi qiiiogentos annos ounsUtuta ChrisU j^uosdam celebrandas. Sacrosancii auleiii bapf.isml 6»cf3men-
audio vcUe s«bvfirtere, cum trigiata anaorum lcx !mh luin non nssT in Pusciiali fesUviiale cl Peniecitsie
iriiuuin non possit abrHinpi. memiaeri^ essa prabe^dum, excc, Us his qul mortis
SSCUMiCS. iirgeniur periculo, ne in seicrnMm ficreant, ialtbu4
Hen ab eorum eleemosunis ab$tin^e post tnor-
ejiorlet oportct reraediis sabveiiiri. Huic ei^o seds nesirac
lem^ quibus in vila commumcare non destitinim^
praecepta servanli deTOtis atilmls oliseqcl vos opgr-
Nec qiiisquam vobis oronine- persuadeat, Acacio
tei, ut trreprehenslbile placidumque flat eorpHs
pr.Yaricai.onissuaecnmen fu.sse hJtaium qu.aqui
:
^ g.^^,g.j^^ ^^ Chrislum Dominum nosinmi, «joi vi-
iposiquasr. in collegium recidens pravilatis, Jure ine
vii el r<^gnal cum Oeo Palre oinBipotente et Spjrim
iuit ab apostfolica commuiiione fccludi, ia hsc esdeni
sunciopcT omnia siscuia 6%culDrum. Amen. Si sub»
persistcasdamnaUone defunclus est, absoluiionem, tcriytio ejus. Deus vos incolumes custodiat, dileeilso
quaia sopesstes nun qu;ssivit omnino neG mentit,
simi filii.
nec morluus jam potest impetrare. Siquidem ipsis EPISTOLA iV.
aposioiis Chrisii voec delegamK) es; : iius /K^eiw-
Xarrat qiia:c Rustico Lngdunenst tpisc* acceperit stibsi'
tis super teream (M»lth. svui), ei reliqua. Cfflls- dia et quantss ab Acacio suslwsct peneeuiicmes.
rum de eo SMi in divino judicio est consUlutuSt no> (Ek f^ch&dis R. P. Hleron» V gnerii.)
bis fas nun est aiiud decernere. praeter id in qiio '

9iIec'/i5sinio fratri Hnsiicc Gelasius. x

cu!» dies supremus iuvenil : aLi{ue ideo iiisi e]us
li.Jer ingraejiUure malomm iurbines et vsriarum
Jiomiite refu^io, c%teri.sque consortibus hnjus erro-
tfnlaUcniim quibus pene ntergimor afTuctatiui^es
ris, eum nullo urorsus eonint parUclpare deb^is
iu( nobis cariuis, amantis&lme frater, grande sofa-
nicnss domtnics puritatem, quam roajores itostri
Uum prcpinaviu Quid Qatm consolaUits posset acci«
semper ab hsreiica niagnopere servaverunt po!Ia«
dere quam vldere fratres csrissxmos tnvicem coin-
ttune (liscretam.
^ paUefilgB *t parlem onejis ferentes, quibus rou
* C0NST1TUT.\
niiiiima beuedicliotiis portio collaia esi. Benedlctiis
ceusii ?\fjBf Qi;<e episc<mp! in svx obdik^tiose ac-
C.PIONT ;
Deus, qui tua erga nos laUier ailecit prscordln , tii

(Qttibus Afrorum ordinaliones inler alia prohiben- non tanium qu% patimurf anirao senttas, $e<l ez
tur ex Diurno ponUUcum, aULsiiise fide dignis co- monsiresinsa;icia:iTibu!aiionis esbibendo misericor*
dicibus mss.}.
diam, qualcm Iiabeas in coinpassivo corde carila*
Papa illeclero, orJini, et plebi consistenttbus ci- ieni, et adjungas ad dulcissimts cotisolaiionis iet*
vitdte i!b, di!ectissimis ftiiis ' in Oonuno salutem. mones qiix &vxii prsecipus tnter anilcos opUti^aliones.
FrobabiUbus dcsideriis ' nihil allulimus tarditatis. Vexum diiectionem toam non faiigabjmus scribsnies
Fratrcm ^ jum et cocpiscopitm nostrum illum vobis quam in arclo fuertmus, Scit fralcr nosicr et eoe-
rrdiniivimus sacerdotcm. Cui dedimns in mand.itis piscopus _^onius (Arejatciisis) «juam ulile fuertl et
ne uiiqi^nm ordinaiiones prxsumaS iUicitss; r<e bl> qtiod mislt ; et quod sd nos misisll subsidium. Cs'
gnraum, aiil qui virgiuem non cst sorUlus usorem; lerum frater nosler Eplphanius (TieinQnsis), qta ad
qui neqiie iliiiieraium, ve! in q»i*.iibet corporis parts gcutis SUS8 relevandos el redim.endos eapii>«s atl

viiiaiiim, aut expteiilieniem, vel curijes ant cuilibe! parlcs vestras rtesUnalur, iralersiilalem liiam cer-
olmoxium, noiaimnque ad sacros ordines ^'
eoiiditioni liorem faclst quantam ob ijnpiissimi Acacti cao *a
perniiiiai .iccedere. Sed si qucs hujcsmodi forte se- persecutionem susUoemus. Sed ncn delicinius, e.
pererii, non aiideai promavere, Afros passim ad liiter lot pressurss nec cedil aitimus, nee relaKatitr
eccleiiasiicos ordices prailendentes nulla raJione zelus, nec subveriii melus. Sed iicet apotitnles ot
siisti;Hai, quia ali^in» ftorjm Manich^i, aiiqui reba- atigusiiaU , conndimiis in euni qui dabii eum tenta-
pUzaii sa-pius sunt probaU. Ministeria filqnc ornalum Uone proveuiuin : et si ad tempus slnil depdmi, noi>
Ecclesi£, vol quidquid ijiud esl In paliltnoriiti Bjiis- patielur opprimi. Fac, earsssinte fralcr» ul luns
dem jioit niiiiuere siudeai, sed augere. Deredditu tuorumqiie in nos, vel potius in sedem spostotirant
vero ccclesia; vel obialioue fldeiium qttatiior fodat iion ccssei affccius. Qui enim in petra solidabuntnr

* lu lihro Diurno Rom. pont. tnscribilur : Symdale dice vetustissimo. Man 1.

^uod accipii ep scopus. Esi cl inter episioI.isGregorli I
lii rod. Luc. 490 deest jti Jfomino subum.
tl ordine «luaria. Citaiur ei apud GratiaOc ex * Jd. c/mI. Liic. addit V strv,
Gdasio
?6, Xil, quvesl. 2, clero, ordini ei plebi Brendesii. * Id. cod., eiium.
ilAKiniN. —
G«;iasio eUam inscribiiur iu l.uceusi co- ' Id. coii., tncdianai.

PlTROL. LIX
 ,,

i^9 AD OfERA CELASIl rAl\€ APPENDICES. UO

tum pciM exaltabunlur. Adjuva fralreiu nosirum A cwisiiiiUts circa impiissirai Acacii causam vidcbun-
Eppljanlum, etseniiai quia me amas; el cum re- tur. Dous le priesiei incolamem, fraier earissime.

diorttad propria, scribai diletlio f.ia lam quae sibi Diluin viii calend. F.ebruaiia>, Asierio ei Prcsidia

quam qua tralribus noslris et coepiscopis per Gallias V Y. CC. consulibus (anno Cljrisii 494).

APPENDIZ PRIXHA.
VARIA FRAGMENTA.
GEL\8ICS'PAPA. CELASIUS PAPl MAXIMO ET EUSECIO CPISCOPtf.
(Ez liaiuzii Misceil.) (ExBaluzii Mi^cell.)
Licct reguhs coinlnpatur antiquis, paro( bias nni-
Qui'Jnova^ aeJificaiioni anliqua ecclesiarum po-
Ciiique ecciesiae prisliiia disposilione depniaias, nol!a
lerii pY;ej(id;care dlvisio, cum in ea ncn fuluni, seJ
pt^sse r.i(i;!nc cnnveili, ne per con^ueludinein pessi-
qujc eraiu pncseniia (jnirenliir? iNudc aulem ad haoc
niam exenipli nudi lemerilaie crescente, ubique uni-
itasilicam qu% deiiicaiida est, iliwd debcl summu
versalis coufusio na5.corelur, jam in deereiis noslris
inienlioiie disiiuiri , quis, id esi , cujus civiialis, ex
aiitc non niuliuni ternporis destinaiis, (unnia jitssi*
eadcm re, aniequam basilica quae fabricaia esi fun-
B mu.s, quje laliier luerant invasa, resumi. Sed quij»
daietur, baptizaveril iiicolas , aui ad ciijus coiikj-
lemeriias pervadeiitium legem sibi puiat posse ge»
gnaiioiiem sub annija devolione conveaeriui. Noii
nerari, si sceieri suo pertinaciain retentioiiie adjuii-
eniin tcrminis aut locis aliqaibus convenii deliniri
gal, ea quse inler frairem et coepiscopum nosirum
sed illud faccre dioeccsim quod sui^erius conlinelur,
Consiantinura Camiscanse Ecclesiae sacerdotem , et
'ulconslei coinmanenies a quo fueiiul lavacri rege-
directos ab Anconiiano potii.fice decrcvimus, per
aeiaiioiie purgaii. El ideo, fraires carissimi, anioiis
vos iipplcri ciipimu?. Tunc formam in Cieieris o-
ainbagibus, ei omni circnilioiie submoiii , Loc vo8
«

gitaiionibus quie sit sequend;i perscripsimus. Muila

niodis omnibus cianvenit iuvesiigare, ui iile niaxime
igilur piae.suniptione siatum parocbiaruin, qui pci-
ad consecriiiioiiem voceuir, cui pcr bunc inoduui
pelUie octiitis tirmiiate duiavii, paiiinur immutari,
quem pracscripsimus debere, permiiti noverilis. In
quia neqne negiigeDlia poniilicis, iieqiic tempuralis
caieris etiam eccle.iis ijuas post constiiuiiim qudd
memorix Leoa;s papce in synoJo nu- adjeclio, quce per incuriam foite sieneratur, nc-c
gesiis sanctae
locis quae disiincia suni per sub- ignavia faciente consensu.^, nec suiripienie supplica»
per releciis in iiis
e|ilsc(po conitileiii con- lione pra^ceptio divelleie potesi fecnicl dioecesiiu con*
repiioaem ab virunnis *

stituiam, ex qua semper aJ regeucratiuneiu atque

secratas, bsec .adem et requireniia, el suiil inodis
consignationeui piebs dcvoia cousistit.
oninibiis ordinanda; iia lamen ui documei.ium quod
supeiius dixiiiiUs in omni consiiluiione serveiur; loru JGSTINO ADCaiDUCO.NO ET FALSTO.
qui. quidquid supplosis peiitionibus ciaruer.:. posiu-
btuni id in irriium meriio lanti prsesulis eril cod-
,
De ri.bus eccleske in qnalucr parte$ dividiHidis.
leMiplaiioiie deducenduni. Q 7(11)1$ famse vesirae coiisniinm duximns, nt
et
pontiLicia vesiri loco vobiscoin ab eodein aliquis su-
Gr^LV ICS IN DECEEfTS DULCIO DEFENSORI. Lrogeliir, qui ejus nomine pariler universa d spo-

prsesenii adnioniiii-ne siiscepla nai, quatenus omnia pra;d,a ad vcstrum revoceiis

Expericnlia tua
sludtum, ne cutquam clerico pro portione sua Siduio
Dosirts viris ina;;niiicis i£uiiliaiio magislro ini-
filiis
alif|uod eccleshw puieiis csse depuianJum, ne per
lilum , cl Cimstaiiiino jud.ci , cl Ampelio eic nnsira
incuriam negligentiamque niinuaiur. seJ oinnem
exboriaiionc dicere i:Oa omiltat. Ecce, sicut magni-
postulavit, sine niora peiisionis summara ex omnibus praidiis rusticis ur-
tudinis vesirae desiderium
iia ul nec ipsjs dare banisiiuc coliectatti ad anlistitem deferaiis. Ex qua
aliqua , ei sioe uUo di$pendio,
lamen colleciioQe habeatur ralio, quod ad causas
ec lesiasiicis ofiiciis consueiudines sinereinus, Aiia-
vel expeus.is accedeniium necessiiaimn opus esss
slasiuin diaconem Lucerinae civilaii ordinavimus
pcrspiciiur, lU de tnedio seqnesiretur, et quartiB
sacerJolem. Propterea nunc magniriceniia vestra
poriiones vel tideiium oblaiionej de bac liaoi modis
ejusdem episcopi vel Ecclesisc Lucerinae uliiitaiibus
o.iinibus pcn.Monc, ita ut unam sibi loliat antisies,
in universis quye sunt necessaria libenler iinpendat,
diiibtiana de- itliam clericis pro suo judicio ei eleclione di.^^peitiat,
cl coinpeienlia vigiiauliGe suai iribu '

teiiara patipeiibus sub omniuiu conscienliii faciat

votione solatia.
erogari. Fabricis vero qu^id compeiit ad ordina.io-
STErUAXO tPlSCOPO GELASIUS. n"in poniiiicis erogaiione vcstia decernimus pendcu-
Opc:r>ueralAnlisiiam, qme dire.\it petitoriam dum. Si qiiid lorte ab annua remanebit expensi ,
in desiderata sibi pudicitia permancrc, ([uia iiou eleeto idoneo ab utraquc parte custode condatur in
facilc eonlemuere debuit, quod l.icile prius crciliJit D ihccis, nl si major ciuersei it fabrica , sint subsidio
posliJandum. Pcriraciato eni::i et inaiuraio cousilio qiiae diversi le(»|!Oiis diligeiilia potucrint cusiudirt,
juvenluiem suani, vel ea quae peiilorio debuit asti- aui f.eite ematur possessio, quae utiliiaies respiciat
ninrCi * r.sc conira elettioneiu viduitaiis indiciae cotQiiiiiiies.
suifragia posimodum et occasiones rumpendje quae-
INCiPiL.NT DICTA CnLASIl PAP&.
rore castiiatis. Sed quia niuiabJem meniis error.;m
ierendx ciilp» cnpidilate tenieravit, et mariluni (£x ihs. cod. Luc. S£C. ix.)

potius inconlinenlia: suae, quod nuliis probibeiur Caieciiuineni , Laline di untur iof Iructi vei ait-
legibus, exquisivit, supradicium processioni solitae dientes, ii suiii qiii iidem Christi itisiructi audiunl
noveris e&se reddendam, ei ut accessus ecclesia; el Chrisii pr«cept;i , ei recle creduni, et etiam a sa-
luioisieriorum sacra eonimunione potiatur. cerdoie cousigitaii suni, ei per exuicisma purgati,

* Vidu:e nuUam solemnem castiiatis professionem nlsi Dco reddebani rationcm. Vide cpistulam Gelasii
emitlebant. Quj^ si obligalam Deo privali voti reli- aJ cpiscopos Lucaniae cap. ii. Ma.nsi.
gione casi;;atem zisumpto conjugio vioiabant, non-

• Locus corriiptus.

m APPENDIX SECUiSDA. CANONES GSLASiO
e& re$ipiscunl, sed necduin saero baplismiite $unl
«K....: ii^..:.^„.«„ u: j:,..,-...- .^ -.„*„^ ^^ a. »-:
abluii. PcetHtenies hi dicuntur in canone nui de cri
minibtis, de msjeribus culpis agunt publice ptBni-
i«iiiiam. Et scieiidism esi quia secundtim prxeeptiun
«anoflis non lieet fldeiibus^ id est jam
missasjn eeciesia cnm audieRlibus, id est catectiu-
mcnis^stare tempore orationis ei canoni&c iaudis, et
sinuil cum eis orars et psaiiere. Neque e^ericis, ant
aiiis bicis iicet cum {Meftiifsitibiis simui mixti or^ire
aut psaiiere..... anliquitus proprftis s'iaiutus }ccu.s»
anl extra ecctesiai» , aui in iuiiio iutroitos ecciesix,
nbi HU oraiidum et aiidiendum dlTinum orTtcinm sta*
bantcaiechumeiii, id esi instructi rel audienies, et
liifra ecclesiam. Siiper islos erat similiier proprie
lucus statcius nbi siabani p«8niterJ€S, ut omnes in ee-
clesiQni iiitroeuntes scireut eos de criinieatibus cu!-'
pis poemtere, et orarent proeis, el ilti per hsc iiuuai-
tiaii Qtagis recipeFeiil ventam dtiiiciorum i^uoruin. iX
super hos in «lio ecciesi:? spjtio siabani caeieri ii
deles iaici» segresati tan^ien « elericis. Cumque au
leni la aliquibus capituiis e£nuut9 dicatur ul pro
APPEHDIX SEGTODA.
CAl^JONES GELASiO ASCRIPTI.
MONITLM.
Jnler veleres poniifiee$ f*re nuUnt nccurrit, si Gre-
jforfum Magnum eiiam Leonem excipln, cuJHS
et forle
minine tam mulia decvelu imcripa tipml veU^ret coUe-
ciores legantur. Ego illa omnia vel fere omnia hic sub
Hno veiuii conspeciu exhibere aggresii>s smn ; non qtiod
oninia sinceros esse Gelniiii felus esislimem ; sed eodein
plane coniilio quo et cceteri anle me concillorum coUe-
clo^-e*, minus etiani sincerOj sed qua ab aliis sinc^ra
habiia sunl dsnda esse judtcaruut, Vorro isiii coHigen-
dis usut sum preecipue codicibus Uurckardi, Ivonis, et
Graliani, Adjeci notulas inttirdum meas sed brevioreSf
el qitee facile ad tariantes ex mst. eodd. acceptas perii-
nent. Adjuntfere potuissem el singuiorum censuras, std
tum dicii mei rationes a/fei-endcs essent, niinis in
gum me res iUa proiiaheret. Adeattt aui voluerint pree-
ctarum opus Caroli Sebastiani Berardi Uneliinsis preS"
bgleri in regia Taurinensi academia jiiritprudentiw stu-
diispreefecti imciiptum: t Gratiani anones genuiui ak
apocryphis discretifi Taur.ni i752, quaiuor in volu-
mina dicisum.
GRLASIUS UAJORICO ET JOANKI EriSCOnS.
Non esse sumendam corpus Domini siue calice.
Comperimus autem quod quldam in eadem reglone,
sumpta tantum corpons sacri !>ortione, a calicis sacri
criiore absiincani^ Qui procni dubio nescio qua su-
perf^titione docentur obstriagl ; »ut iQres^'!'asacramcnta
percipiant, aui ab infgris arceaiitur, quia divisio
unius ejusdem myslei ii sine graniii sacriiegio uon
potesi |iroveiiire.
CraAi^ICS MAJORICO LT JOANNI EPISCOrM.
Be his qui duos e^iscopos su;i occdernui ul amplius
epmctipo careant.
Ila nos qoidcm l^tinonim csedes geminaia ponti->
ficiim borrendi sceb ris atrucilai« crinfudit, ut diu
con!>iitutio nosirx doiibcrationis h.-esitarei; dum cl
ingererequemqiiamptirricitlialibusexemplisdubilare-
iiiiis antislitem. Quapropter jam velut usum coasue-
tudinemquesacrile^ain deciinantes, eaieiius religioiii
duximiiii consulenduin. nt parcecis vices &u extrin-
secus posiiis sacerdoiibus giiberiieiiiur, quia ibidem
commiiieales fcrro didiceruni necaro pasuwes,
iiiauditoqiie facinore (quod etiain nullis provinciis
nus(|iiani prorsiis acciderii, qua) Itellorum coniiimis
diverjisqne iiicuriionibus aflligunlur) b.cc rejicria bit
.
;
ASCttiPTS. Ui
A QU&cuncpiecrieninan, id est iSfraviori £tJl|Mi e]ict»(tu>
^i^ ecclesia q«icuin|»e, mn
osl iitteiilf^Kluiti nt (»1«,
dltus probibcatiir ab oniai cosvefttu et aiidi)i»ira
dirince laiidis, ct pMJceptcrum Domlnl; qnod »intis
baptizaiis, absurdum esi, cicorura prseceplurR divitise clenfeQ-
itKJ» ut ager a divjna exciudatur medicina Dei/qoi
pro salule peccainrnm esl incarna^us ei pas»is; ei
abjecius ab omni convfniu ft eonsoiatione fiderium
diaboio tradaiur. Sed pndieta ration«bi{H«r iiUelli-
gendujn est, ui ejiciaiur a comTnunlone,^ id est coo'
»ortjc sdicrum iidelium, qiii iiitra e<x}esiani ^aut
(empore orarionis ei laudis Dei, ei stet per siaiutos
annos ad urandum et^ftu<les Dei audiendun'. exira
eccifoiam inter audjeaies, id e»t caie&iwaienos
et expletis his otnnibos secundum JHtilcium oom-
mjgsaculpa^ Iniret in ecclesiam in comnoaninnem
id e&l eofiSorliu.ni erallonis cum poenilentlbus, in-
ler Quos, e:(pletis Itefum annis secusi^dum Jtidicium
culpa? su», redeat plentosad eonimunianem, id esi
eoii!iOttiu4[n c;&teroruM) fidelium, el perceplionis sa^
B cri corporis et s.-inguiui$ Ctirisii.
clvilas, qu3? pra-sules nunislrando sibi fluem Chri-
stiannm sine perseciiiione prostemai. Curanduiu e.%
igiturut illicfniiesia penii' ies cessatioue proprioruiu
$&nel!ir antisiitura, atque iia saliem furori» lanti ma-
teries subiraliaiur, eoqiic modo vei illa, dum in quo»
sxviat non Itabebri, ab bojusmodi cessaiiune iicsislat.
vel aiiis imitairiibuji dira conl.igia non pr^ebeat. Egeaj
ergc episcopalibus sub&idiis sibimetaiiunde depensis,
quac sacram in suo gremio collaiam fuso crudeliler
macuiirat sanguine dignitaiem; quia in utroque h:ic
e-i uUioue pleclcnda, sive scliicet inslinctu dome-
stico. seu fariis incitata, nefas boc comniitiitestc-
Q rius. Praebe.Tl ergo diieclio vesira io hoe statu posil.o
mii.isteriuni visiationisecelesix el aut conveniendu
;
pariter aui v cissim proui ^uaiitas rerum, cansaque
lon-
popo^erit, divina .minisiena \ai. rriysferial reprx-
seotet inuraiis; ne eum deviiamus zizanta, oomiaica
videamur pra^terire frumenta.
GEL&SRS JOA^tM rPISCOPO.
Nos ajisus iwpii commovere Aseili, qui arehidia-
t onatus fungebatur ofdcic ; uam cum diiro easu letha-
iiter siiuciato pouililce prx cieteris ecc!eslam custo-
dire debu^itf ac ne (juid dc ep!scop:iii domo sitbiln-
ceretur, et eum ipsum ia lumultu prxsenti permisit
octitfi, cum ad faleiiduin scrvari debuisse», utmm
l:ac soa voluolate per^erit, aol cujusqiiain pra.ci*
pitaius impuioii, et prius ab ee, qnia idem cre<!itfirius
praBsulis fuissc dicilur interempii, ccclesjastlca rr-
quiri subslaniia. (juit^ sutem ntm evideiiier inteiiigat
propter boc prxciptium dictum ciiiusfnisse sulifatuni. 'I
quaienus mc
coinpiiccs prrKierei, et ignori^t.i facut.is
J) eeclosia; facilius direptionibus subjacerei? Nam el li-
heiiarius iucisiis epi.sci>pi perhibetur hiventus, ei vir
bonus Aseliu^ ac suo gradu dig^iiis (quod nunquJin
anie tentaiuin esi) prius in se decreium, ad.icti» ec-
cle^iae miiiistri!» compulit ceicbrari, qu.imdeexcessii
sectinduin irainii<'m veUistaiis ad icdis apostoiie%
noiiiiam re!atio mitteretur. Quam sitauteni intolera-
bile malutiiqui.sChrisii.nniis addubitet?utcum snlt-at
etism comtuuni sorte defuncto pontirice trausitus ejus
aiite nnmia >iuatiari, compeiens deputari visiiatio,
aiqiic "ita de snlirogando sace d"ie tracuri, bic uni.'.
exslitcrit, qui iiitcikcio rclij^ioiiis antistilc, de sui
iiiox bjmore co^itjviTit, qu:im studuerii delerrequod
gei>iuiii cst. ilbi taiiiCisi lati t eklrinsecus quid nga-
lur, iaiin.'ii aflocialic poiest;itis abruptum, Cdnscicu-
t'am !<uspiciouc uou exuit, deliiiicti lo um paritcff
{»S AD OPEIIA GELASH VkVM APPEND.CES.
antbieiilis if«rie ambiens;i:uerim nequishoc uiiquam
antleat usurpare, qnod aule isisim nullus e-l ausns,
ab officlo qiiod gerebat, noslra sitanctorilate submo-
donecqiiid in perpoiuum de tali oriliiiari ci^nsea-
lus,
alus pfenius reiracteuir. Si qua sane ju'is ecclesia-
siici subiuUsse convinciiur modis ommbus reformare
CQgatur.
CELASILS ELPIDIO EPICOPO.
Sacrosancta religio, qu.-c caihoiicam lenei disci-
plinam, tantam sibi revercuiiara vindicat, ui ad eam
quilibet nisi pura conscientia non audeat pervoiiire.
Nam quomodo ad divini mysierii consecrationem coe-
lestis Spiritus invocaius adveniei, si sicerdos, ei qui
eam adesse deprecatur, ei crimiuosis plenus acii.)ni-
i)us reprubciur?
6ELAS1US nF.LPIOIO EPISCOPH VOLiTERB.iNO.
Abtqiie auctoritate RGmanl poaliftcis ad comiHitum
episcopi proficisci non audemt.
Qiio ausu, qua lemeriiale lescribis Ravennam
oarare profici.-^ci, cum canones evidenter pr^fcipianl
nullum omnino poniificem nisi nobis visis, atqae
cousifliis, adcomiiatiim debcreconieiidere (quod cum
longccvi ve! Kiaie vel honore pontilices Pisioriensis,
Lucensis, ei Fesul.nnis nuper nionsirentnr fecisse,
lu qui paucorum dierum fungi sacerdoiio videri),
quemadmodum libi puias iioere, quod uoii licct; nisi
quod hoc olOc o caivre le&ii.^a.-*, q^od his excessibus
le osiei:dis indigniiin?
Gf LASItS MAXIMO ET ICSEBIO EPISCOPi:.
Licet reguHs conlineatur anMquis parochias unicui-
que ecclesiae prisiina dispKsitione deputatas nuHa
posse riilione convelit, ne per consueiudiiiem pessi-
niam e\empli mali lemeriiaie crescenie ubiqne uni-
versalis confusio nascerelur, lameu ft^am decreiis
nostris ante noii mulium icmporis
destiuatis orania
jussimus, qu.-e taliier fueranl invasa, resti!ui:sed
quia lemeriias penadeuliuin legein sibi puliit posse
generari, si sceieri suo pertinaciam retenlionis ad-
jungat ; ea quse iiUer frairem etcoc-piscopiim iiosirum,
Consianiium CamiscauK Ecclesiae sacenl-item, et di-
reetos ab Anconit;ino poniiCce decrevimus, per vos
implcri cupimus. Tuiic formam in cuiieris cogniiio-
nibus. qu3e sit seqoe.ida pra^scripsimiis. Nulla igiiur
pr.xsumpiione slaium parocbiarum, qui perpeiuse
xtalis Grmitute <1ui-avi!, paiimnr immutari, quia iie-
gligentia poniificis neque lemporalis objectio, quae
per jncuriam forie generuur, nec igna\ia fucieiite
consensus, nec subripienle supplicaiione prjccepiio
divcllere pale^l semfl dioecesim consliiuiam, e\ qua
seniper ad rcgeuerauonem, aique consignaiioiiem
plcbs devoia couvenit; lin Granatio additnr, sed forte
verba sunt ejusdem Gratiani uon Gelaiii) terriloriura
enim non iacere dioecesim olim uoscitur ordinatum.
CELASILS EPIPUaMO EPISCOPO.
Ad <: Hieros direximas jussionem, ul
episciip'./- cos
qi!! violasse perhibentur, acce»su earum
eeclesii-.s
]uJicenl esse non diguos. .
Cr^LAalUSVlGTORl, COXSTA.NTl.VO, MARTTItlO, FELICI>SH10,
SORANO ET TIHOTHEO EPISCOPIS.
Fraler el coep:3?;opus uo-i' r Epipbanius sua nnbs
relaiiune suggejisit, lieneuatum ei iilaurura Beneveu-
lanijB municipes civitatii in coniumeliam religiouis
acerlia niir.is el plectibiti c.)n'uniacia prosiluisse, qiii
confugieiiiem ad ecciesiie sepia curialem suum, noc
illic quidem tulum, aui de injuria securum esse si-
veruni, ausi temerariai meiiti admitterequod nec po-
tcsiatibas quidem vel p; iucipibtis iiiiqnam licuit ^er-
pelrare, ut hominem in sanciuariis ccnstiliiiuin,
taptaia sacerdoiis absenii*», reIucl-.»nieoi, rccJaman-
lcmquc violenter abstrabereni, quos, qnanlum ncbis
* Lege diffidii. Gr.-»tian. babcl confidit.
• M». Graliai.. iia u.'.
144
A sua sngg^slionn patefeciij_^mcriio in.itgnn* CKse sacrsi
"* *""—'" lanti '•"'-
"""" jiidicavil. Ei
comniunionc si revera "^"-
"^' "" facinoris
cnnslat admi^sum, nostra eliam auctoritas in hac
parte conseniii. Nec enim sd supplicandum jiirede-
betadmiai, ubi admiiiere «^acrilegium non dubilavit.
Nullus enim intra iimina lanise \encraiien: dcpniata
utrumque sibi licere exlsiimei pro suaj volnniatis ar-
b'lrio, ut bumiliiaiein sib! vindicet et fiirorem. Et
ideo, fraires carissimi, ^upradictos, si manifexla reos
faci-tconqiKsiio, ab omnibus parocbiarum vesiraruin
ecclesiis nostriB pruiceptionis aiicioritate prohibele,
ut non solum hi qui in i.ijuriam sanclorum locorum
prosiluisse probabuniur nierilo consequantur pro
facli sui qualiiaie viiidictam, verum etiam ceteri a
tali pra^sumplione uliionis isiius limore revocemur.
De sineeritate hujus epislolce in utramque pnrlem
di$putat Berardus, et rem in medio relinquit; mihi ni»
hil vere suipiciosum occurril.
GEL.iSlUS Jl-STO EPISCOPO.
lc B Dileciio tua studcai qusesita omnium fideliier re-
rum vcriti«te, ut si de spalis de quibus memoraiur
orta cOiiler.tio definitio dudum ccria processlt, iulc-
Hierat» servetur. Aiioquin h litiii unquam constiterit
terniinatuin, luncde praescriptione li-mptirum si qna
pars ' dissidet prxbeat sacri»mentum ; * ut lamen qiia;
hacienus possedisse perhibctur, jusjuraDdum sinatur
oflfene.
GELASIUS MARTTntO ET JUSTO EPISCOPIS.
De servis sinc consensu dominorum ordinMii.
Ex an!ii|uis regiilis el novella *synodali expiana-
tioue comprebfnsum esi persohas obnoxias serviluti
cingulo coelestis militiae non prajcingi. Sed nescio
utrum ignorantia au vohmtiite rapiainini, ita ut ex
liac causa nullus ene episcoporum videatur extfrrris*
[
Ita enim nns frequeus et plurimomm quereJa cir»
cumstrepit, ut ex bac parie niliil pehitus puielur con-
stilir.um. Acicres siqiiidem illusiris viri, filii noslri
. . .
C Amandiani graviter conqneruntur. homines suo jiiri
deditos, alios adhuc c!ericos,alios jani diaconos ordi-
riaios, cum non solum post muderniiur, quod tanto-
rum poniificu.m coliectionesubomn^um saluberrim.i»«
provisionis assensu constat esse perfectum, hujusmodi
personas sus^^ipi non debere, verum etiam si qai forte
in divinae cultum iniliiiie ;^r.te fuerint ignorautia fa-
cicuie suscepii, eliminare prorsus, el exutos reli-
gioso prlvileglo ail doiDinnruni po.sscssiones jusia
debueiiiit adnionitioiif coinpclli. Et ideo, fraires ca-
ri.^-simi , qiios sapra^licii viri actores in clericatus
oflici'» mousliaverinlattineri, discussos et obnoxios
8C probaios custodito legum tramile sine intermls-
sione r.'sii!i.'iie, ila ul si quis jam prcsbyier »eperitur
in eodoni i^riiiu peculii sula amissione perraane;?!.
Diaconus veiu r.ut vicaium pnesiei, aut si non ha-
buerit, redtiauir. Itesidiia officia sci.mt neminenn
posse ab obiioxietaie, si convincilur vindicari, qua-
tenus ordiiie cuslodiio noc dominorura jura, necpri-
vilegii ilia r.iiioue turbentur.
GiCLASIUS ^ KUEI.NO ET JUSTO EPISCOPIS.
ilonoraii et primarii Varulanse ( forle Yerulan»)
civitatis fusius nobis precibus supplicarunt, sicut ha-
Lctur in subuiti>, qiibus etiaiii sub!>criptionem pro«
priam cominodaruiit, se ab Agufllo diacono gravi
contumeliiruin genere fuisse maceraios, ui etiam res
perjuiii (sicut ip-i dicunl) se asserai-l inclinaios ; ct
ideo, Iratres caiiiiimi, seiuudiim peiitorii Hdem su-
pradicto d aco;io ftd ve-iiuiis judcium, imn»inenta
Liureniio floiiian;Tc l^Iccle^iac defcnsore, mox dedn-
cto, veriiatis asieriione discussa , si con>iiieril inie-
griias supplicantium, aut intcnta doceai diaconus,
aut de ejus proiervitale noveriiis esse vindiiajidiim,
qnatenas de tauiis excessibu» memorata: improbue
* FpiNi. ad eplsc Luf au., cap. li.
* hi cod. Laburiiitis ois. pro liufnia.
(45 APPENDIX SECUf*DA. GANONKS GELASIO ASCaiPTI. U^
leoierilatis escUisus uiilio digna coniiteiur, et qui se A luero, Leomium clericuin, quem gwUis
praBguiUis
conviciis trivialibus iin ulicavit, sacrse cominmiioois legibiis non dcfendii ad sisquenilarn ' cogniiionl»
,

arceaiur accessibu«. sua: necessiutem modis omnibas redhibete. AaliQ-

chum vero, quia per sacerdotiun ncn jam potest
CELASIUS CRESCONiO ILLUSTRt.
retolli, si insuam ecclesiam in hoc In quoest hrmorei
illuJ le modisomnibus volumuscuslodirc, nequis des-deral collocare, non veluli reddiium sibi, sed
episcoporum Sicilise de parocbiisad se poriineniibus babeai pro miuisieriurum celebratione susceptum)
nomine catliedralici amplias qnam duos soliiios prae- CEL\SrCS PHILIPPO ET CiSSIO.nOKO.
sumai accipere, neque compellere i^resbyterum aui
clerum parociijarum suarum supra vircs suas eiscon- quamvosquoquenon ar-
Coelesiini causa talis esi,

vivia proepararc.
bilror ignorare, siquidem hie con.scius couviclus ia
Lnvmque affert Ivo p. o, cap, 13o et 156, el ex caidc parenti*, et episcopi, quemadmodum gesiorum
Ivone Gratianus !(>, q. 3. Dileclio cap. Jllud te modis, tenore monstratur, cunctoium judicio nullaienus
\Q, q. 3. Pcstrenmm hoc frugimntum Gralianus n-n
xstimatus esi offieio dignus altaris, eique pro tam
Gelasio, sed Pelagio tribuit; at cum exlvone accepisse deiest;indo facinore ucius anni iuterdicla cnmmunio
Gratianus facile judicetur, ideo cim ho Gelusium le- est. Quateuus poenitudine coiupelenti lanii facinoris

gat,idem el Gratianum scripsisse oportet. Esi uniem curaret abrupium, Quod eiiamsi a nobis juberelnr,
eanon a disciplina iive Ge!asii sive Pelagii aiate vifjcnte ipse raagis cogiUns divini corporis sacramentum
abhorrens. delniiiad hoc menle purgaiiori remeare. Quod iem-
pus lamen aut expletum, aut prope jam putamus
GELASIUS JCSTISO aP.CH1I)1A.C0N0 ET FAU5T0 DEFENSORl
B exactum ; posi quod ei comuiunionjs racuUaiem pa-
Quod episcopo titillo coriimento res liceal Ecclesia: lore non dubiuin est, ut el seiilcniia synodalis possit
alienare, etquod privilefjia omni ralione abrumpi, ei ui illi magis prosil, valeal majori t&U&'
inteijra convemt servari. faciiune mundari.
Volaioranae ecciesiae acisis vel palrimonium, quod GEL1S:CS SECUNtUiliO VlSI."iENSI ^*»

haclenus comperimus desiituiuni, vel post diHnna-

Uaiaii Eucbaiisii, quo fiierai depravaniedispersum,
curaj vestrse decreviraus esse delegamium, ul dili-
gcnlia qua vos pro ectiesia: uiiliiatibus exislimaraus
esse vigilantes, priedia culturai resiiitialis antiquai;
revocelis si quae suni vendita aut donaia mancipia,
{Mtssessiones etiam ab Enn:Hio et Oppilione episcopis
vel caeteris quovis jure viderilis teneri (quia contra
constiiuia syuodi ab episcopo prosdia alienari nullo
poterunt commento) nibilominus revocentur ; sit
cmplortbus ad eum recursus, qui prsesumpsii ali-
quid de ecclesiae rebus iliiciia venditione disirahere;
iia ut pensiones annuas ad poutificem deieratis, cui
De correpiione ejus qui magica arte criminalus sit.
Airoces injurias indccorum prorsus ducimus mi-
iiisLrorum Ecclesiu) vocihus irrogari. tulia laicorum
cum plerumque refiigiant aciiones. Teinpus bonum
siquidem honcsla reiiiina didicerat a magistro Pau!o
diacono, qu.£ non soium suggcrit criminibus appeli-
tam, verura etiam in d:>mnata arte niagica; exsecra-
lionis co:iscien;idjn miscuisse. Li ideo, (raier^ in
supr;idictos te decrevimus cognilnrem, ut si pr;t'di-
ctum diacoumn proiervitas ista conviiicit, postquara
iudecentcr prnbatus fuerii mulier inciviliter appe-
tisse, aut eamdem ad astruenda quae jaciavit astiiu-

privilegia sua integra convenit omni raiione servari, gas, aut digna correciione compcsoas.
tit ejus dispensaiione poriiones proveniant cons.uet£e, CELASIGS QUIMGESIO EPlSCOrO.
q
ita ut portionein quartam, quas ad eos pertir.et, sua
Vt Judai cot\versi lionorenlnr.
pontifex ordinatione distnbiiat, pront cujusque locum
meiitumque cognoscit. Pariier eiiam ei (idelium Vir clarissimus Tele6:iius,quamvis Judaice credu-
obla*tione faciendum, ut quariam clericis erogel pro lii:uis esae videatur, talem^e n(tbis approbare con-

consideratioue suae electionis, aotistes. Fabric.irum tendit, ui merito nosirum appellare debe.imus ; qui
ciiam portio, episcopo sciente ei disponenie ^estra pr>i Anioiiio (Antio) pareuie suo specialiltr postulavt

erogatione pendatur. quatenus nilul peiiiius in detri- ui eum dileciioni tuae comHiendaxc debeamus ; et

mentum alicujns rei paiiamini generari. Si quid vcro ideo fratrem supradictum voluntatis nostrae manda-
in ecclesiae vesirai daiimum, aut in bis qua? sunt tornmque respectu iia ic h;ibere convenit, ut non
prrjpcaptionis nostrsb prohibila poiilificem vesirum solum in nullo penitus opprituatur, veruin etiam iit
videiitis admitiere, mcx nosiris auribus relaiioue quo ei opus fuerit tuic «e gaudeat dilectionis ailjiitunt.
siiiuaie, ut quid lieri debeat censeamus. Decimas GELAslUS 1'Ar.V QCI.NIGESIO EPIiCORO.
justo ordine noo tantum nobis, sed majoribus visuui
la nulUnn iransferatar phsonam res in litigio posilH
esi, plebibus laiUum ubi sacrosancta dantur bapti-
ante eognitionis evenlum.
smaia deberi.
Quia resin litigioposita in nuilam iransfcrri polesl
celasius uercule.ntio, stepiuno et jcsto EHSCOnS.
omuiim peiSon:in», doiiec legilimie cognilionis eveu-
De eadem re. tu, cui potius debiaiiir, judiciaria disceptalioue pos-
. sit agnosci, ex eadem re quispiam non sinatur e.\i-
Frequens equidein, et assidua nos querela circum- 1
gere pensiones, sed iii^ eodem siaiu, re eadem po-iia,
de his poniiilcibus gjui neque aniiquas regu-
slrepit
iu quo videtur (sicul diciuni csi) anle consiituia,
Us, uec decreta nostra noviier directacogiiauies
quisquis siiii put:'l quippiam posse compeien', juri-
obnuxias possessionibus, obiigaiasque personas ve-
dico piiisel exaiitine, praejudiciis ounibus inde i>ub-
nienles ad clericaiis oliicii cingulum non refutani.
luoiis.
Nuper eienim aclores iUusir is /eminae Plucidiae p*eii-
GlLASUS SlHACUSIO CONSTAKTIO ET LAUREN7I0
torii oblaiione conquesti suni, Sabinura Marcellianen-
EWSCOPIS.
sis sive Casilinatis urbi-:, Aniioclium servum juris
patron:L' suse ab-^entis domin^e OQcasir.nc capiMia. ad Quam dilifjenter examinandum sit de servis Judxirum:
presbyterii honorem u^que producluin, ejo^i^ne fra- Jtidas, qui Juduica; prulessiouis exstitit noncipium,
irem Leontium clericali> o.Ticii priviiegio decoiasse. paucos
jui is sui qitod ante se asserit cumpa<
aiiiios
El ideo, fraires carissimi , inler supradiclos actores, rasse, uunc ad ecclesiam Venefrauaai confugisse
ei eos qui conditionis exireniae rcpetunnir, objeciani suggessit, sicut petittiril leaor a»nexu.< ostendit, co
eogiiitionem vobis uosira aucioiiiate d?|iutamus, ut quud dical sibi ab ujfiuitia Christiano nnper a piac-
omni voriia;e discussa, si revcia ol)jcctam sibi ma- falo ihimiiu) s;}UiatuUim circiimtisionis iiitjAtim. Qu:i-
culam jusiiiiaj ref»ag.Aiioiiis non poiucrit raiiuiic di- propler dillgciiter vesira^inlcr ulrumqud soUitiitido

'
Gralian., coQncUonii. ' roriasse \ulsi enJ.

itn KH OPEfiA GELASH VkPJE ArPENDIf.ES.
perum fidellkr examinet vcrilalem, qualenus
nefi
r«1jio lemefaia vidcaiur, nec smus hzc.
obssciioae
mentfms coinpelcnlis jura doniiui d^linare c<ua-
lertdat.
CELA8ID* MAJOEICO SERANO ET iOAKSl EPISCOWS.
Jfie qw$ contra ecclesiastkam ^tisfacUonem excommu-
nicaiU comnivnicet.
Coelestiaus presbyler fratris cl cnepiscopi Boslri
Sera-'i q»i contra pontificale judieiiim, cootraque
aposlQlicje setiis mantfata pporsjmpens sui^radictis
coinniunionenii saeram ministpare prjesnfnp'-;]», ctiin
iion potuerit ignorare senlenlip.m proprii sacerdotis
ab officio proiinas ecclesiastico rejjiellalur, nt nnllus
Eeclesue mlnislrorum conlra pontificalia slaltita ve-
itire contendat.
GELASIU8 PAPA FAUSTO MAGISTRO KltlTliB.
Mnrtuos euseiiasse l^iRioe Chrisiuni, in errore
moriuos alwolwse non legimus, el qui hoc certam
faciendi rolus habuis poiesiatera beato Peiro aposjolo
priiicjpaliier mandat : Qnajcunque super terrarn !iga-
sreriiis, erunt iigala ct lo cceio, et quancunque solve-
ritls super terrafli, «runt soliita ei ia cffilis
Snper lerran!, inqaH, nasa in hac alliga-
XVII, 18).
lione deluncium nunquam d}?ii absolvendum.
GELASIDS J04R!U EPJ8C0P0 * f IVANEN^I.
Exemptum vindicKe in eos qui u}u$im habere cautas
mendaeiter (ir.gmt,
Dxor Feilcis, ei filiaR^^niam (quia sie oporiuil}
perveiieruul : siquidera iiunc ipsum priroum se ad
barbarorum basilican» conferenteiri, feqae l'onas
causas babere Jactantem egred: sub hac eondiiione
pr«cepim«s, ut si actus siios Jideliier el raticnainiiter
allegaret, nihil conira eiim pro?sus ssperura
durumque pateremur alioqain si contra fidem et
;
iiiiliiatera dominicam venisse probaretur, ipse sibi«
in( l impuiaret, atque ordinaiioni congrusesuiyucoret.
CJui superveniente aiio nosiro viro speciabili Or:ha-
sio, sic est ad singuia quaKjae convictus, ui os
apcrire non possei, et vera esse, qu« huie objiceren-
tiir propria vcce fateretur, ideoqu^ tenetur manci-
patus eustodiie.
GELASIVS nONOSIO EPISCOPO.
2)c homim-.bus eccksiastki jnrit ne ieatemenli ttbi ptt*
ginom facian!.
iUud eiiao) sine^ritatem tuam non htere volumus
ail nos fiiisse periaium, quod ampiialHS conduetor,
quem non solum servum eonslat CGclesiai, sed iia ra-
lionibus a multis ieraporibus impticatum, ni elinnisi
essi:t ingenuus, donec fatiocioia cuncta deducerct
luodis omnibus obnaxius habereiur, ausii tenieMrio
moliiQS fuerit condere |)aginain lestamenti , cijjus
omne peculium ecciesiastico JKri Jeglbus non dubi-
tetur obstricftm. Quapropter liis prxsumpiionibus
vicenostra tiia fratemitas cohiradicjtt, nec fieri pror*
sus alStjua subrcpiione permiitat. Ac si eidem quid-
quam humanilatis forte contigerit quia graudacvus
,
esse memoraiur, moxejussine diiaoone subslaniiain
imanimilas tua Giiis ejus duniaxal. qui!»;s patrimo-
nium probatar commissnm sub fideli descripiionc
contrudat, donec temporlbus urriversis, quibushoc
« Anselraus Lucensis in sua col!ectione lib. v«,
cap. "9, hoc fragraentutn tolidena verbis ei epistoi;.
Goiasii ad Natalem episGopum referi, sed eirc:i fmnm
ii\)\u\ eumdem Ansslmum ita variat : Cmtatem (uam
dimmus imlrv^am tioi ipariter ad tmlropolitanos
vPitrcB provinciw sive cujut<jmin coiUiguw , quce caiho-
ticam servanf uniiatem magnopere deleyasse iil obeunies
*Graiianus Itgil ' ienuensi.
*ita legftcod. Densdedit.cimi in edis. s\\.Messal!(e.
* Oesunt scqueutia in edit., scd rcperta suiit a
BaUsrinii in c.td. Vat. 5853.
, ,
m
A pairimoaiuingabernRSse ct^iosetiur, parlts domiiu-
eas eogatur recidere indemnes.
GELASIUS HOnOBIO EPISCOPO.
Bivinai retributioiiis mcmor ad ponti6ca!cm cod-
seienthm non ambigas pertinere egentiuin comroodifl
piaro soliicitudinem non negare.
GELASIUS SJRESCONIO, JCANXI ET * HESSAL£ EPISCOflS.
Siatute pricnim decessores seruare oporiet.
D^essorora slaiuia sicut legiiima ei jtusta suecc»-
eores CBstodii^ odnveoii, in elinm debent malo&cia
corrigere.
6ELA8ISS JOANKl EPI8C0P0 SORANi.
Certtim cstquidem, etnnstris prx€epiionibu&c<>«rt
fititatum, nequio in ecclesia aut ia oratorio sedis ho^
str% non iegilur perraissione dedieatur&, processio-
nem puhlicara putaret impendi : ne eonditdres furtivis
su1>repliflnibus contra regulanini staiuia prosilircnt.
B Sed quia ^agetia spect:<bili3 femina peiltorii nobrs
oblatione siiggessit, in possesslonibus propriis suo-
rum corpuacul:» coniiidisse : frater carissimc, huma-
MaHk. oittitis intuitur, qnod priora Statuta non maculent
(
fuQeribus, et sepulcris lantum, io comprebensis pe-
litorio iocis ministeria noveris pro solemfiitaie prai-
siand.t, utdeiTunctoruro nominc solummodo dlviua
celebreniur oHicia , publica frequenlatioite, et pre->
ct-ss'0Qe cessaiue. ' Data idibni Apnlis.
GKLASIt^S PAPA SENECIOni SPI3C0P0.
In ecclesia fuant quis cedifieal nihil sibi vrte ceeteris
vindicet*
Pi« mentis amplectendii d«yotioest, qos se ^ Ju*
lius U.H. in re iuviana snijurisfundasseperhibemr
(ieri, ecclesiam, quam in honorem I&. Vi*i confessoris ejits
noiititiecapil consccrari. Hancigilur, fraier caris-
sinie ad tuam dio^cesim pertiaere noa ambigis)
(si
e% more con\enitdedirari coliata primitus donaCion&
r^ sdemni, quatn ininistris ecclesia^ desiiuasse se pra>
^ f.iti muneris tssiatur, scituras &ine dubio prxicr
process^ionis aditum , qui omnl Ciiristiano dei»etur,
iilhil ibidein se proprii juris babilurum. ' DaU xiit
cal. Au^usti.
De eoitrn.
Frigciiiius vei^ peiitoria nobls iminualione sug-
gessit In ro sua qiiaui Sextiiiimttm v«>catnr, Imilicam
se sancioi-um Mi<ha<lis archuftgell, ei llariiai con-
fes5ori> pro su$ defensione fuuda^se. £t ideo, frater
cai-igsiiue, si ad tuam perttDet psrachiam, baaedictio-
nera «uffra raemoratse basllicas saiemitt -PWBieraiione
^
*
depcitdet. Nihlt iamen sibi funda or ez hac basilica
non erit viudicandum, nisi prv^eesBionis aditum, qui
Cliristianis omnibus in commune debetur.
Episeopi « suo metropolitano et ipee ab eodem
consecrelur.
* Qui» per ainbitiones illicitas non prdet qMOSd:im
_ ftc< le6ian;m jnra lurb.ire, ac privilegin quac mctro-
^ poiitani^ provincialibus cpiscopis decrevit auti-
v^l
qiiitas pncsumplione pervadere propter
ienieviiria
quod icliam comraunicitis apostulicui desiderant dis-
siiiium leherc; quo scilicet ab ejus auctoritate divisi,
vel iMiotmes proprias usurpaliones exerceaut, doii
episcopos in eadem regione melropolilanus suus de-
btat crdinnrs, eumdsmqite ipsum meiropoliianu^m si
hutnann morte tranfierit, nonnisi comjnotiHciaies epi-
scopijvxia forntam velerem stKdcar,t cydinare, quait-
nus qwe venerandh decrevit aniiqHitas nutiui sibimet
conlra fas uturpare contendat. liANSi.
^ Ii:> restituunt Dallerini ex cod. Deusdedil, cuiu
iu cod. leaerolur yK/it«s nobis in re JnHana.
* U.CC de->unl in cdiiis ct supplcut Dallerioi es
cod. ins.
i
 , :

143 APPENDiX SECUNDA. CANONES GELASIO ASCIUPTl. tso

respicionies quia »t«rno Jiidici rationem laiti (i« ca- A datur entiiccis ul si major omerserit fabrica, sit
iboKcxsinceritnlis injuria, quamdu iradilionuri) prae- subsidio quod ex diversi temporis diligeiitia poiuerii
jiiiiieiis paternanini non sine perpeiiue sinl damnn- cu^todiri, aiii certe emalur possessio, qusE; uUiilates
lionifi iiilerilu reddiluri, si iii liac'obslinaiio:ie per- respicial communes.
manserint, caritaiem vestram dusinuisinstnicndara,
CELA8!Ut( GLEnO ET OEDINI ST PtEBI BRtlKDL'8tI«
ut vos cmnes in coinmune fraires si per Dardaniam,
sive per qaamque contiguam provinciam constilai^, Rediiuum et oblaiionum due porlmitt clericit

qui ros sub meiropolitanis vestris esse meininislis, coumittantur^

et ab eisdem siibsliiuti decernentcs, siciit vcius con- Concesso vobis, qnein pelistis, aniisiite fralre
stietudo deposcit, unanimiter statu.uis anj.isiites, et jam coepiscopo meo Juliano, necessarium fuii
el
vicl-isini.si metropot^tanus hnmaiix concliiionis forle (eotiem ad ecclesiam suam mox remisso) ad vos no«
dt^cesserit, a comprovincinlibu^episcopis, siciit for- slra scripia pariier destinaii: quibus agnosceretis
ma transmisit sacrari mndis omnibos censeatis : nec eidein fuii^se prjcceptum , ne unquam ordinaiiones
qnemquani sii'!, qu^m vobis antiqua dispo-iilinne con- prrcsiimat illicitas, el infra. Ileiliius et ob'atitiiesfi-
cessiim est, paliamini vindicare : quaienus et inter deiium qualuor paries dividat quarum unam sibi
in
ipsas adversantium voluntatum proieilas, veterum ipse reiineat, alteram dericis pro offsciorum suoriim
reguias nuUatenus custodire eesseiis, sicui persecu- sediiliiale distribuat fabrcis tertiam quaiiarnpau-
:
;

tionum icm[;ore divcrsarum patres oosiros coubtantc-r peri!)us ct peregrins babeal Odeliler erogandani
fecisse non ditbimu mL quarum raiiooenc divino est reddiinrus exarnini.
CELASILS ANASTASIO EPiSCOPO. 2t 6ELASIUS EP1SC0PI3 ORIENTAMBDS DE SAX.^^ATIONS
Defensionis propriae desolaiis auxiiio. et qui sui$ DIOSCOBI.
aclibiisadesse pro aeialis iaflrmitaie non possunt Non pelenda est absolutie^ cum imque ftrtur
cxorainm pontincem decct subveoire, quia pupillis senteniia.
tuilioiiem etiam divsnitas inssit impendi. El ideo * Cui esi illata seiiientia de;>nnat errorcm, et va»
Maximo et Januario clericalis officii (qui se soiatio cua est; sud si injusla est, tanto eam curare non de-
parentumvei propinquorum 2ssei'untt!esiilutos)auxi- bes, quanio apud Detim ct Ecclesiam ejiis neniinein
liureex nostra delegatione prsestabis, ut adversus pyiesl iniqiia gravnre senteniia. Ita erga se non ab-
improliitates adversanomm suorum proieni; lujc
sulvi desideret, qua se iiu!!aleaas perspicit obii-
exsecutionis aniiixu, noxia comnieiita non scnliant. galura.
GELASIUS FOP.TIJ.NATO EPiSSOPO. CELASIUS * GERONTIO ET PETRO EPtSCOPIS.
Tueaiur Ecclesia quos in sni defensione suscepil.
Imploraniibus patrocinium episc«pi debent adese,
Irrtligiosiun prorsus et exsccrabiio judicatnus, sl
Licet omnibus de nobi* sperantibus non debeamus,
quisquam vei esiraneos in sui tuiticne snsoeplos non in quantuin pcssumus, m% neg:ire; plus tainen vi-
omni (ide ei tota aninii sul cducavcrii sanciiiale. At duarnm ei orpiianoruiu causas, et impensiusdut^imui
ciim Olynipius diaconus dilectionis lu£ Felicis et
exstiquendas, qnastueri & nobis, vel abooinibus di«
Olympi suggeralur avnnculus, eosque parvulos iiiie- viua manifestal assertio.
Jaevicc susct^perit nntriendos, ulira lairocinium esse
jiiJicamus, qurid cos bonisculis pare^ilum, sicitt as- GELASICS LEONTIO ET PETRO EPISCOPlS.
p
fionint, rebquit exiorres, a!ia reiinendo, alia contra Qiiisqnis in npgotiis suis nostri nominis fnterees-
leges ei jura vendendo. .6ionesper3t t^iSii lemcttiii po<;se eon!°erri, prona nos
CELASIUS JUSTl.NO ARCUIDIACOSO ET FAUSTH<0 convei^it aniniosiiate pr.¥stari.
DEFENSORU . GELASICS CLERO, ORDIM, ET PIEBI ' BnENDESH.
De rebus ecclesicp. non esl aliquid alienandum. ^ Conccsso vobis quem petistis aniistite fratre ']am
Yobis enimfamai vestr» consulluin dusimiis, tit
et et coepiscopo meo Jniiano, necessarium fuit codem
pontiflcis loco, vobiscuin ab eodein ali juis
vcslri ad Ecoiesiam suam mox
rcmisso, ad vos n«.sira scri-
subrogeiur, qui ejus nomiiie pariter universa dispo- pta pariter destinare. quihus sgnoscereiis, cideni
nai: quaienus omnia prxdia ad vestrum revocetis fiiis.^e pr.TRceplum ne uoquam ordinationes praESuinat

studium, nec cuiquatn cierico pro portione sua ali- iliicitas. Ne bigamam, et qui virgiiiem non esi sor-
qitod soliim ecclesise putelis ossc depuiandnm : ne titus uxorem atque illilieralum, vcl ohnoximn, in,
,

per incuriam et negligcntiam minuaiur; sed otnnis aliqiMi parle ccrporis debileiu nulatuinque modis
pensionis summam ex omnibus pr^diis nigticis, or- omnibus ad sacros ordiaes permtttat accedere. Qund
banisque colleclam ad anlisliie.n deieralis. Ex qui etiam tle peregrinis alque incogaliis vel expelenlibus
lamen collectione habeaiur raiio, quid a>J causas vel cavere debebit, quia bHJusmodi a venerahUibus pro-
expeosas accidentium necessiiatuin opus esse pcrsiii- bibentur olficiis, ac nihil ex minisleriis atque orn.-slu

citur, ut de medio sequestreiur ; el quatuor poriiones
vel de (ideliuin oblatione, vel de bac Uant mGdis oin-
nibus pensicoe:ita uiunam sibi tolJat antistes, aliam
clcricis pro suo judicio el eleclione dispertiat, ter-
tiam pauperibus sub omni conscientia faeiat srogari:
fabricts vero quartam , quse compelit , ad ordiisatiu-
nem erogatione vestra decernimu.'; esse
pontificis , ^retiditiinis examini. Sacris quoque ordinibus appii-
pensandam. sub anima remai:eb ii ex-
Si quid forle
peusa, elecla idooeo ab ulraque parte custode ira-
|>ostrer0O de ^uaeunqoe re quam consiat ad eccie^
P siam pertjner:, audeai in aljarura qualibet ratione
{."ansferre. Reditus e( oblationi:^ iidelium in quatuor
paries dividai, quaram sihi unam ipsi retit^eai, atic-
ram pro cfticiorum suorum wiiulii^tedistri-
clericis
biiaf, qunrura rationeoi divino esk
faitricis terliaia,
candos, hacobser^ationepromovsat, utiejunio qnsr-
, ti, sepiinVi et decimi mensis \egpere sabbati presby-

• Exsiant iiaec verba in tractalu Felieis IH t'c Aca- c;'.n.17, incipit novus canon cum <i/«,'..' cGelasius pap»
c?o riie d;tmnaio, hic dalo ex Maffeio. Man«. cleio ei plebi Tareniinaj, Proffclo Iicbc feguntur in li-
*> Iniegram hanc epistolam GratiRiuis in. dtias dU- bro Diurno ilomanororrt poi;'"iicum, eat formulit '

iin.xi{, diverso etiam titulo prwfixo; nam ab illis ver- Utieraniin qu(B- iradebantur e opis)\ ns ordinatis.
»;«, Concesso yahh usque ad iUa redtiimnis ex.im«iii, At lutne formulam acceplam f..-. t-x $enptii Gelasii ia-
tiuduin prxfixH clero, el ordini, el ptebi BrHiidusii ita tis iiidicai veiunuit Lucensi^ .-^jdex manusmptui, in
1% <]u«&!. 2, ran. 26 : Ab iili» -cerbii veiierabilis ciiain quo formula sub Gelnsii nomine iegiiur. K-^f
hcec ipsa
paptismi mque in fincm relitii dc consccr. dist. 4, autein codex Hlesmculo txeunte "twmiflut. Maxsi.

*
Forte Leontio. * AI. Brund\uii.
151 A& OPEHA
leros aiquti diaconos ordlu.mdos esse c>Hgi)osc»i.
Veiterabitis eiiam baiUism: saeramernurn nisi in fe-
sliviiate Paschati e:Pentecoste iradererion priii&Mmat
eAcepUs xgritudine iaboranllbiis.
GKLASIUS CCSL£STS?CO EPISGOM);
Ad mimtterivm alkujus ecciesiee clerici ejusdem pro'
VKfseantur.
Pre^byter», diacon*s, ei universi clerici Slomensis
(llistonieusis) eivliatis peiitorio nobis suggessere por-
ceeto, in ecdesia lieati u)»riyris Eieutlierii episcopi
(miS) m
supradicta ciYiiaiis parochia probaiur esae
coiistructa) presbyienim qui cansliiutas fueratdefe-
cisse; atque ia ejus iQcuin Juiianum diacoDum ipsius
ecciesix pro celebritate Ipsius loci quaotocius deiiere
ordtiiari. £t ideo, fraier carissiroe, sl de ejits viia
vel moribus nibil esi ijuod contra caoouiim veniat
«taluia, suprascriptuni presbyierii bonore decorabis,
sciturus eum visiiaiuris le noniinc nun
creasi^e ponli^cis.Paritareliam ct Felicissiinum dia-
cnnum iu ejus ecclesi» ministerio si conversatio
ejus paiitur, subrogabis, ut locus processlonis ceie-
berrimus ad niysieriorum cousecralionem nee sacer-
dote indigaai nec misiistro.
QZhksms PiiV-k zsECiiiis comtTi.
A acecuUirijudice cierieut ne» est ttudiendus.
Cbristianis gratum semper debet esse, quod ab
eonnn pcscitur d gnitate praestandum : quia Deo
St-rvicnlibus bene&eiuai negare non conveuii. Silve-
sisr itaque atque Fausiinianus, qui se a cimit!l)u!is
clerlcos coaCtentar, a Tbeodora se opprimi per vio*
itintiazi? conqueruntur, quia dictt:«t sq ijigenuos atque
Deo auciore, prisitnie conditionis nei^ibus aissolutos,
in sortem deterrimae itsrtiE^ serviiutis a^dici, et per
auctorltaiem rcgiam eonlfa leges ptibiiciis, cum cle«
ricaii cioguio ittflerentuir astricEi, per arclitdiai»)2iun>.
urbts Grumentinx esse conve.nioS} cum conslet eutn
qoi cc&le&tem luiiilem pulsat, aonnisi ejus ronun de-
bere seciari. Et ideo, diiecte ilU, depenso saiutatio-
nis affatu supradictas eierieos Ubi eommeudo» ut si
ad delegaitirifR) judlcium eorum adveisurii venire
eonlempserinl sublimitaiis lus tuitione vaHeniur;
ne quid illis aut subreptio, aut nimica legibus vi(»-
.
ienta necessiias linponat, quia ^ui judicium refugtt,
Bpp^ret eum de justilia dirnsuin.,
eEUtSmS CRtSllNO ET S&BISQ EPISC0P13.
Ifomiti ad epiicoporwn judicium clericus vocelvx,
>> Silvester ei F^ustinianus Eeclesi» Grumeniinas
r.ierici lacrymosa nobis inslnuaiione conquesti suni,
iiberlalem »<ibi doinlni sui b«nsgnitaie •concessani
b<-ereduni ejus oppressione puisari, sibiijue in cieri-
eatiis flflicio a cunabuiis servieulibus, eiiam
peite
mafiumissorc in eodem aciu nibiiominus
viventi*,
constiiutis, divinis mysteriis iinpendere serviiium
nori licere, cuin (si peiilionem veriias subseauaiuT)
contra pairis et auctoris sui factum venfeniibus. ut
tndignis, tiaereditas iegibus aufaraiur, nec e-s liceai
aucions sui prositire
hxreditalem capienttbus contra aucioris
hasreditalem
jiidicium. Et ideo, fratres carisslini, quoniam se
eUam ab arebidiacono diciae Kcclesiae queruntur op-
pressos, qui per coru.^n absentiam moderaioris judi-
cium uromisit eos esse serutnros, calcaUs einiiibus
raiionitius. e( contra leges divinas et pttblicas puisa-
iis, fsrum suum pulavit auferin in vestro judicio«
quisquis ille est qul clericiun iacessil adveniat, ut
Canon iste plme eoitacrei cum fragmento ab Uol-
stenio e& cuUecU^ne cardtti» Dcusdedit vuigato el
bic ezcuso. Mamsi.
^ Ainbos hos caimnes faiso inscribl Gelasio judicat,
wcc iinmerito, Bfcranlui», cum arcbidiaconoruni ju-
risdictio socentioris diS4;iplinae essiiterit. &1ansi.
c Suspiciosj est b;ec eiusiola iierardo, iiuo, <{«i
' Al. SabinQ.
GELASI! VAVM APPENDICES. m
A dcclesis jiira qua veiusfi princTpes agsittua s>n
aiojie nrmaveitunt, impeiitis dericis uan negenlur.
'GELASioS PKPk ' fABUNO EPrSCOPO«
Beptizandh nvmerm non iinpoRotva- nec cailiedraikuin
uiira vetusluiti morem estgatur,
Nec numerus baptizandis josie ereditur Impon^-
dus, cam qmnii pelierifti, vei ad rfgenerationem fe-
siinaverint, noti sint pro aiierius voluniate repei-
lendi. Et ideo, frater earissime, hujusmodt super-
fluam constilutiooei& niodis omnibufi removebis, et
uaus^uisque aut in vidna sibi eccie^ia, aul in eiecta
pr© s'use'menUs baptizetur arbiJrio. Catiiedraticum
etiam
etia non ampiius quam vetusii nioris esse consUte-
rit, ab ejus loci presbytero noveris exigendum, et de
ius qux die dedicalionts fuerint d^erenUum devo-
iione collata, consueiudinem, quae g^ueraUier omai^
bus ecclesiis esi prxscripla servabis.
ca<;dinaiis
Gi:i.4SIUS PAPA PUILirPO ET * GBnUiTTINa &risc(»iS.
g In eleciione episcopi parochts d^et adesse.,
c Piebs Diotrensis daia nobi^i petitionu deileTiidiu
sc stne recioris proprii gubernatiene dispergU Ae»
sicut asseritur, ts qui n vobis jam probaius diettur
a paucis, el tenutbus jatn putatur electus, cum ad
«os {ai, ncs) pertHieai universos ashidua admoni«
tione compellcre, vi orrmes m
unam quem dignuin
sacerdotio viderini, et sine an^ua reprehensione
cos^sentiaui. £t ideo, fr^ires eartssimi, divirsos ez
oinnibus ss^pe dicii loci paroclms presbyteros, dia •
conos, et universam turbam vos oportet ssepius eoo-
vocare, auaienus nun proul cuilibet iihueril, sed con-
cordanlibus animis t.tlem vobs adnioaentibiis, sild
qusBrant seia Dlvjaitatis atientione personam, (luaui
ntilia cci^iirarleias a eonsiltutis possil revocare pne-
seriptis.
CELASIVS BORI^ACiO EPISCOPO.
Quod servi fugientei dominos suos &d eccUsmm^ iuler-
C cessionem debent qncereTe non leiedras.
Meiuentes famuli dominos si ad ecciesis septa
cnnfugerint, intercessioneiu debeiit quxrere, non la-
if hras, iie haei: ipsa prsesumpiio tarditiiUs temerita-
tem angeat reniiendi. Filius enim nosier vir specta-
l*'iis I^eirus queritur servuin suum in ecctesia S.
ClemenUs diulius commorari, cui cui» deputasset
sacramenla prassiar», ilium egredi nulla raliooevo-
luisse. Ei ideo dilecios snpradicU hominis de prie-
seuii cum eo qusm elegerit esse mitie'i6>9, qt«i cum
de tmpunitate ejus sacramenia pra^buerint, etim sia-
im facies ad dominiim suinn modis «ntnibus re-
meare ; aut si in bac periinacia forte persiiterit, post
sacramenium sibi praesUtututu reddatur iuviius.
CEL^^lUS RUFIKO ET AP&ILI EPISC01>IS.
Qn\& nut leges pnncipiim, aui Pairum reguiiis, aut
adtiionitlones modernas dicai deliete coiilemni, uisi
^ qui impuuiium sibi tantuni aestimet Lraiuire commis*
^ sum. Actcres siqiiidain
siqui fUioi nosir» illuJlris et ma-
giiiiic^e femins Maxiiiue pelitorii nobis insinuatioiie
conquesii sunl Silvcstru.n atqueCandiduni originarios
suos cuntra coiistitutiones quie supradicix simt, et
contradictione pra!eunie a Lucerino pontihce diaeo*
nos ordinaiDS. [deo; fratres carissinti, tantje prxva-
ricationis exce^sus noveritis sagacius inquirendes; et
sl eonstiterit quereiam veritats fulciri, conUnuo qui
inireris, imposlursD auctorem Anselnnum Lucensem
susptcatur a quo uuo Grulianns arcepit. Curiiam
qua;so? qiiod de antisiitum electionibus liic agaiur,
qtiarum iibertatein as.seiere e re Anselmi erat, nun-
<]iiid propierea quod hic decernitur discipliiix Gcla-
sian^ xuii uvcniabatm-. Ua.n&i.
d
* Forte Gerotttio.
 ,,

153 APPENDIK SECUNDA. CANONES CELASIO ASCftlPTU \U

o.oniradicilone pr3Deunl« uou lesiiifue suni
""'" '" '"'"'" " "
creaii A coniigisse dicaiur ; non puiandum esi posse said-
[iil. cuusecrati] a saci is of liclie repeiluntur
'
cere» sed cerium manifesluiniiug (locumenium^ ^uia
'jDEM £tSD£M. de lania re non «bgnius agendum est, Papiai resi> t«a
diteciTo, fraiar Austice, sui moris et apiam masuo
Le^es principum aut regulas Patruvi coni0mi nan
pomifi. '» ui eum Uiginia iliefsus leeum ssse cor.sil»
iiceai,
Uas, eumqufi camibus * iisJitfcrenter uU necemrb
Quis autem leges principum aut regulas Pairum, probaiione cumpeilas.
aui admoaitiones paternas dicai deliere conteami,
eSLASI|}S TIC70RI £P2SC0P0.
flisi qui iiiipiiiiitum fiibi latitum existimei transire
comnussum ? Cum majores ordinare conUmpsednl de minoribm
promvvfaniur ordinibus.
CELASiUS TUEOLOHICO SEGl.
Consuluit di^ectio tua de saorum promoiione cleri-
Leges Romaiwrum principitni seroandce iunt ab
corum perhibens, quod diaconl ad presbylerii gra-
omnibus,
dum (quo eeclosiam luam memorag indlgerc) venire
esl magnificecliam ?estram leges Roin^no-
Certum detrectani. Quapropler quia Invilos eeelesiastica mo-
rum qoas in negotiis boDunuin cu.tiodien
priiicipuin, deratio. graviiasqueaon paiiiur, ut c% nolenHbus
itas esse prascepit, muilo magis circa reverentiam fiant nolentes, ordsnaiio ilia potest perficere,
si quoa
Leaii Petri apobioii pro su£ feiiciiaUs augmentoveiU- babes vel in acolyifeis, vel subdinconls maluriores
servari. quoruni sit vita profaaMljs, bos in presby-
«Bi.ile, et
GELA^lUS PAPA PALLADIO EPtSCOPO. ieraium siudeas promoverc, ui qu: in suis ordinibus
g
Tmpore sinceriiatis dignitas accepta sujuenle delHli- proficere noluerinl, re»id8ntur sujs inferioribus p<)sl
laie non amiititur» minores ipsaque comRioda presbj teri propensius
;

Praccepta canonum quibus ecclesiastica regitiir di-

quam diaconi consequaiitur,
ut hac salicm ratioiie
constricii, et bonoreui , quem refugeranl, appeiere
Bcipliiu sicul ad sacerdotium debiies lorjiore non
_patitur perveniie; ita etsl quis in eo * fiierit consi'-
nitantur, et qnsstum.
tutus, ac iunc fnetii sauciaiu^, amittere non ootesl €£L.VSiOS PAPA.
qiiod lemjiore sux sittceriiatls accepii. Sie^>hatiiis Teslatoris arbitrium servari oportel.
siquidein presbyier pciil >:-io nobis deftevit oblato,
Consideratio ecclesiastic.e utiliiafis hoc postulat
quod habetur in subditis olim sibi ante annos pluri-
ex tilspojitioQe test;itoris servandum arbitrlum.
raos collalain presbyteri dignitaiem, quam revera
iiuniaculali corporis judicio * suscepisset sed nupcr : GELASIUS.
propier provinciae vaslitalsm (ijuam Thuscise prae Qum Sttfcerdoles detjeriini, subseqiienies pGniifices huI~
uninibus barliarorum feritas diversa seclanUum, et iuienus auferre prcesmianl,
ambiguiiifs iiivexit animoruin) duiu iniminenies ^la-
siaiueiKlum censuimus ui qnascunque rauni-
iJIud
dios evadere fiigie prxsidia niieretur, aCiitis sudibus
firetntias clericis
aul sibj servienilbus de rebtts «c-
occurrentia sibi lccsi» transiiiens iuferiores p2f;es
clejsiai in usum aut de propriis in proprielaiem pra.'-
corporis inscruisse suggessii, qu;E vix adhibiia e«5f3-
cedenies dederlnt^acerdojes ; bubsequenies ponlifices
lione biennio poiuisseni abstergi [o/. obsiringlj. Et
nullaienus auferre prsesumani. Si quid tainen culps
[Jeo, frater curissime, supradicio locum suura digni-
iatem(|ue res'itue, quatenus sacrosancta mysteria Q exsiiierit pro qualiiate personarum, vel r«^ula prae-
cedeniiurti canonum in persoiia habeaiur, nonlu fa-
sicut consuevit exerceat. Neque enim convanit ab
cultaie disirictum.
liDC auferri aiiie susceptum ordiuein, in quo post-
modum in invaietudiuem corporis casu probaiur ia- CELASmS PAPA.
cieQte collapsus. Non menlilur qui aninmm fallendi non habei.
GELASmS RUSTICO ET fOHTUNATO EPiSCOPIS. B. apfistolus Paulus non ideo. quodabsll, fefellisse
A regimine suspendaiur ecclesice qui iti terram fre-
credendus est, aut sibi exslitisse contrarius, quo-
quenier elidilur, niani cuin ad Hispanos se promisissc! iiurum, dispo-
sitiotiedivina majoiii'US occupaius ex causis tmplere
Nuper Foropopulensis * Ecclesiae clcrici, una cum non potuit qiiod promisit. (Juanium enini Ipsius vo-
* Sabino episcopo et Pelagio et iaicis propria sugge- lunlas inferfuli boc pronuniiavil, quod revera vuluis-
stione reserarunt praesutem suum gravi quadi^m oe-
set efficere. Quafiium enim ail dlvini secreta consllii
cessitute vexari, cujuseum dicereiil incarsioae fre- (quae ut homo omnia noii poiuit licet Spirliu Oei
quenter elisum. Quod ne scandalum fideiibus vide-
plcnus agnoscere) suprema pr*iermisit dispo5i:ione
reiur ingerere, et Ccclesiam Dei ubique positam hac
pr.-eveitus. Nec quia B. Petrus aposiolus divina re-
oirensioue turbare, prscipue cuni eodem ipso vo-
verentiae ipsi Dumino respninlit : !^on lavabis nuld
lente buc se perrexisse (irmareut, ad dilcciionem pedes in ceiernum, fefcllisse, quod absil, aul i» sua
vestram scripia dircximus, ut Ecciessue cujus recior
puiabitur minime constitisse scittenlia; qiua mux
taii casu teneiur astricius visiiaiionem congruam
eidem dlvin.iB voiuniaticesseril.ei quod dixeratesso
reddatis, Verum quia nunc ideiu ipse venit huc pon-
V faciurum, a causis asiiictus bumaiia: salutis, passus
tifex falsaque omnia de se jactata dissen\in:kt ; sub
esi proiia voluntaie facieudnm.
divini conteinplutione judicii, vestraiqne conscien-
' CELASIUS AGIUILfHO.
ri.T, ciistiniaiiuuisque respeclu rerum ude solertis-
sime peniiiisiia, si aiiquando scilicei vei in domo vel Precor autem ul reguSam beaii Peiri aposioli in-
in processionc, vel in alio quocunque loco probator terDalinaliiis consiuutam dcfensare dignemiui ei ,

ropente * ccilapsus, vocesque dedisse confusas, et qii* vobis, vel fraier, vel coepiiscopus meus Hono-
spiimas ore jactasse; quatiia Seri poiest exanuoa- rius • pro ojus uliliiaie suggesserit, vel conductores
ttone quxraiur. Quod tamen sive non possi&aliquo- putaverint iiUintaiidum, qitam fleri polesl, prxslara
tum * factuui tesiificatioue rirmart, sive nuiiquam jubeatis.

* Hic llonorius fuit Saiouiianus cpiscopus, ad quem alix duae Gelasii edilae suni. BALLERk

* Ivo addil aciu. * In Cod. Luc deest vox factum.

' Ivo, suscepii. ^ Ad oram mei codicis additur aueHinis ; id est
Cod. Luc, Foropopilimiis.
' ; giiinis.
* lii veiusiissiino mco Lucensi codice legitur Sa '
Iia»c ct sequenles vnlgnrunt Balleriitiexco.lcci.
bino et Pelaqio laicis; qu£ comniodior cst ictlio. Yutic. Dcusdcdli lardiu. lib. ii, cap. lUO.
* Cod. Luc, prolapsus.
 15S AU OPERA GELASII PAT>^ APPEiNOJCES.
CELASIU6 JAKUABIO.
j^e<l oaims beneficia b<>ati Pclri apostoli
«luibns
oontinuata pprcijpias, fidenier injiin;;©. Praeslel igi-
inr lua noliiUtas, iit rebiis pauperum ejus .insilium
defensionemque conceilal, el conduciores earum pio
(avoretueaiur, ni vici-siludii>era prop&iiiorum ab eo-
dem percipiai conseiiuentem, cujus merilis, et ho-
liOri devotus isla dependit.
GELASUS FmsilN^ ILLUSTRI FEMIS.€.
Ad cumnliira vero mercedis vestrre periinere cer-
lissiniuni c^t, ?i praedia qii',e vt^l a hrirliaris vel a
Uomanis inconvenienier invasa sunt, vestris disposi-
lioniims egcnliiim victui ro.formentur. Cujus tania de
provinciis diversis, qiKC bellorum cl.ide v.islat:e suut,
Uomam muiiitudo coufluxit, ut vix ei, Deo teste, suf-
licere valeamus. Conspicitis cpko fi«;>i>iu'n bunl ope-
ris acquiratis, si B. Peiro aposiolo pracdin, qux pro
siia quisque auima conlulit, vesiro post I>eum pracsi-
dio liberata reddantur. Ctijus bpiiediciionis eulogias,
quas pro afTeciione direxi , peto ui grata suscipere
meiitedtgneris.
GtxASius &CTORIBUS unsici.
Constai vos intulissc aclionibus ecclesia ex prae-
f^tatione fundi clacula.s, qiiem condiiciiiMiis litnlo 18«
nes, de fructibus (an. 4!i4) anni consulatus Asterii
ci Praciidii VV. CC.» de iiidiGiionc iii, auri solidos
Jtxx, Ndtavl V cal. Augusli » Fiavio V. 0. consule.
CELASICS ^ aEBELEUVJE RtGIN^.
Q !! pro viciu pauperum domno filio excellenlissimo
r<»gi cum meis liiteris suppiicaret, Petrum Ecdesi»
defensorem dirigere properavi. Quo venienje subli-
miiaiem quoque tuam saiulare Don desiiti pluii-
mura deprccaas, ut pro veslr» salutis, ct prosperi^
• Id est Flavio Viatore, qui fuit consul. an. 495.
Alia cauiio ejusdem diei ac iisdem verbis subjioitur
ab eodem Gelasio daia Yincon^io, ubi solum fuadi
noraen decsl. Ball.
• Ex ms. cod. univcrsllotis "Faurincnsis,
m
A tatis augmentis egentium causa» juvaru Jigncmini.
Daia V cal. Mariii
'gelasics petro EPiscoro roTENTno.
Secuodum quod vestri poriiioris fcignificavii libel*
lus, compertum Iiabeinus vos pnc manibus liab-rc
negotium insotitum. Pertulit, diaconem «[utmdam
commisissc inceaium muliis iudiciis inviciniaDotum.
Sed quia neino poiest cauonice illud stupruia pro*
barc, ioemoratus diuconus omne meriiiuu recusai
intlc subire judicium. Ad quod ego qjultis ineviiabi-
lihiis curis involuiua quanla possum brevitate sic ra-
tionabiiiier respondeo. Nulia quippe judicia inierhn-
m iies necessaria esseni , si omnes verilates cunriis
patuissent. Sequitur ergo perquiri a judics dcbcre
probationera judicii ordine> unde aliler ni>n cogno-
scitur veriias culp». Sed cum culpa non igiioratur,
nec synodum ex hoc congregari opoiieret ec judi-
i
cinro agitari jubemus. Sed sola modulata scntciia
in conclio tractelur., quae meriium culpae excedero
B non videatur. Sicut diotuni est antiquis, ocutum jtr-a
ocula dentem pro denie ci libraia mensura, ideo tnit
, ,
jussa in lcge, utjuxta meriium cutpse damnatio pou-
deretur vindictie. Si quidam fortasse minus cap:icc3
in his quae pr^emisimus proptereavacillant, quiascri-
ptnm habeni in lcgibus nostris, De occnltis nemo ju-
dicetur el judicei. Sed hi lales vigili menie pertra-
ctent, quiaquod de occuUis negatur, sub tacilo in-
tcileciu de manifesiis concediLur. Constat ergo con«
sequenler hoc dici de ipsis occuliis, quae scat)dali:ra
Ecclesiic nullum inducuut. Si postquam oiiriscan-
dalum conligerit pro crimine, nullo modo est prae-
tereundum quia Gcclesia et saiisfactione pncnta qiiies-
eat, et scdata remaneat cuipa sic publicitei- punita,
ut etiam babcaut timorem. Suiisfaeiio^ nan.que iiia
, est, qua innocens quisqae isanifestatur, a quibui
reus credebatur.
^ Anonymus a Yalesio edilus de gestis Theodorci
regis baoc re^inam ejusdem Tiieoilorici genitricem
Uiefnorat. Matfi- Erelka dida Goihica , cathottca qui'
dgm eratf qutein baptitma Eusebia dicta. Bal(.
fol. i, pag. 7.
 : ; :

J57 APPKNDIX TERtfA: CONGIUA JQCiEnAM A CmSTO CELEBTIATA. fSq

JLPPEMDIX TERTIA.
^ CONCJLIOKUM SUB GELASIO HABITORUM RELATlO.
« CONCILIUM nOMANUM I. A Isais liber inms.
Jcremlre liber uiiu*.
Qup a sepiuaginta episcopis libri Ka'l el aulhcntici ab
Ciuoiii, id csi, de iamcntaituuibus snis.
apoctyphis snni diwrcli, iub Gelasio, anHO itifmiui
Execliielis liber unus.
4$4 Atterio aiqne Prasifiio comulihuit. OanieHs Uber uu<is>
I. 0&e& liber uou^.
if Ordo ' lihrcrHm Yetms lestamcHii qnem « mncia et Amos libiT unus
. caUiolica Piemana suscipii ei veneralur EccUsia, iH- Michsns liber unus.
(festus abeaio Gelasi« papa 1 cum sepluagintu epi-
Joel liber uni>6.
seopis, Abuia; iib@r uaji.<.
Jonx tib«>r uniis.
Genesis liber unus» Nahum liber uisiis.
Exodi li!K)r iiiius. Ilabacuc liber quus.
Leviiici Uber «nus. Sopboaise iiberuuit».
Numeri liber imus.. Agf£i iiber unus. ^
Deuteronomii liber unus. Zacharlx Uber unus.
Jesu aave f Jdsue] liber umis. Ualaciiise Jiber onus.
Judicura liber uqvs. Item ordo historiarnin
Kutb IJber iinus. ioh liber tmus, o^ aliis omisius.
J\egnorua) [lUf^um] libri qeaiuxK'^ Tobis Uber uiius.
-PAralipomeiion iibri duo. B iilsdraB * liber «nus,-
Psalmorum i50 liber iinus. Esiher [desterj liber uiitts.
SalumtHiis iibri Ires Judiib liber unus.
Proverbia, Maciiabsecrufia liber uaus [libri duo].
Ecciesiastes, «t
€aniica csnticorum» }tem^'do scripturarum novi ei eeierni Tesiameuii \quem
hem Sapieniis liber e&us *. sstihotica favcta liomanR susci^ et veneratur Kc-

flcclesiasUcus Jiber d»4s. clesia].

Uem ordo propbelarMiu * Evangeliorum libri quaiuor.

^ Ad fidem caiholicam illibate casio4i6u4am . dis- siamenti, iidem pene omnes recensiti sunt siipra
siilia tolianda ,
pacemque in Ecciesia rssMJi«&:id»!)i, canno •
coneiiu Laodiceui, ei eauone 47 con-
oUiiiiO
poniKex una ciiui concilio in to poiissiiDuin Inbora- cHii Caribaginensis m
; iicm epist. 3 innoceaiii primi

Til, ul aposioUo£ 8t citliolicae ticciesi^ couin;uuio ad Cxuperium. Cauonem aposioiorum 84, ui[>oia
nulia ve( Idvi macuU coaspersa , iiiibata penltus et i|Uo sacri omiituolur, et^pocryplii in numerum sa-
iinpolltMa sar^a ac teeia ia omnibus serv:>reti!r. Ad crorum r('i'ernaiiir, spurium esse et illegitiinum supra
})ocauidm prnest.mdum soUicitiorem curatn impeft- ii) noiis ejusdem caniMus copiose ostendimus. Yeteria

dens, B<m SQlum vindicasso voiuit ipsam Eccl«Rii^im
ab omnibus , ui seinper fuii , immtijaem ti^esij) >$
atqoe hsereticarum consortio; sed ul eaiu reiideret
a pravoruin &cripioru(i) contagione sdcursm » oomi
studium adhiitens, deieclum babuit eccle^iasticorum
Ubrorum (juihacieaus ediiiiegisoiereutidislingueos
separansque, quasi os domini,avaadumdl)immundo,
el secarnens prc.iosnm a vUi. Cujus rei perficiendis
graiia decretum consiituit ab Ecciesia caibolica per-
Reiuo servandum, iii quo pobt recensilos Veleris ac
'ovi Testatcenii libroscanonicos. adjeoit de primatu
Romanx Ecclesi^ et aiiarum patriarchaiium Eccle^
siarum juribus, ad reprimendam CocstantinopoUtft-
uorum antisiitum pr^sumpiioiiem et audaciani iii"
fringeuJaiH, qna se Acacius pritaum, inde ejus suc-
cessores advorsus fiomanaio Ecclesiaiii proterve
liitnis erexerant. Sev, BiMts.
^ Quot<|UAt lioc loco euumerantur, et in ra&G-
oem sacruium librorum referuntur iibri Yeleris Te~
«c Xovi Testauienti librcs sacros a caluronia haerel?-
corum omnimu liberavii dociissime et copiosissime
revsreadissiraus et iliusirissimus cardinalis Bellar-
niinus loto lib. i de Verbo Dei scripto; iiiuslrlssimus
itcm eardioalis Baronius tom. i Aunaiium, d)ver$i$ in
C iocfs, S. Paiili, aliasque canonicas epislolas cum
Apocalypsi S. Joann s nposioti a fiirore et demeiiti:!
hxrcticonim viudicavit : ad eviiaiidam picUxitatem
istbuc lcctnrera benevoium remilio. De iibris apocry-
pbis eommque auctoribus diversis in iocis Aniialium
Uaroncusd|gnissima cbservatu adnotavit, etpast euni
Antontus Posseviaus in Apparatu sacro. Sev. Bi-
MliS.
^ iloc decreiunvexstat distinct. ia, can. 5. Leciin
ejus ab origioali tauiooere disciepat, ui sati.^ ccrio
statuinon possit quse sii vera et pura Gelasii , ncc
ma;znopercmiraiiaum sit si nonnulta sint qua: difli-
cuiiatrm faciunt. Yide notas emeodatorum decreii
Graiiaui, eic. Ssv. Blmus.

Est in coileclioodlsidorl, eitjusexempiaria veiu-

^
de Lautie Yirginllatis cap. II poslca au~
ir.o in lib. ,

Siissima dun sunt in blbi. CuUegii Vnrh, 8oc. Jesn. tem Gelasio appellato, ab Hinema.-o Henieflai, Lupi»
In iiis. end. Dacheriano coUectiunis Dionyslarie , ut Ferrariensl, Nicolao papa, et in Chronico CeiUiUensi
put:it, decreluni bocDamaso iribuUu.^. Kt^»fon.,ad rtpud Dacherium, toin. iV Spicil. Vide ei Capituiare
an. 69, ^x C4)nctUo Kmnano sub damaso, quod con- Attonis tomo YUJi. HiVRvsi.N.
linct Cresconisna csllsctio parlem Jiujas decroti , Hunc Ubrnm Hiefonyinus apud Hebrssos ucnha-
exhib t. In ms. Ju<%nsi Uormisda» pepse iribuiiur, D heri aflirmat, sad tsniuni apud Grscos. Qa^m eihm
lesie P. Labbeo. la nostro inscibilur S'oi?a sacra- r Jesu Qllvm Sirucb fti<;>s$c- uiiUcat sicut aUuiti' subse-
nm Scrifdurarum, seu tilfrormi caHonicerurii cum de- qiicniein l^rum. La&becs.
tcriplione vjel adiioialione Veluiii papoe. i)escribilor ' Libri Pflipijetarum, num. IG. Ljksesus.
hoc dccretum a Yincentio Beiiov. in pn.ii^. eap. 15 * Ai., libri auo. LAiuikica.
ti U.vMulia anle»a tacilo Celasii nontine, ab .4ldUcl«
 ,

1S9 AD OPERA GELASII PAP^ APPENDICES. 160

&cun<luni MaiUkXumlUier iinu&. A.Jesus (/ Cor. lainen ad .Tdifleationem nostrain,

iii) ;

Jjeciindum Marcurn liber u»ms. eadcm sancla [ai. add. \^ esl] Romana E'clpsia posl
Secmidinn Lucam libftr nnas. ill*f l!loyr Teslamemi
Veterisvcl quas rognlarinT
,

SecuBdum Joanncm iiber onus. susc<»pi(i»us(fl/. superius notavimiis]. eiiara has \ al.
aUa.s] suscipi nifii prohibei scripturas, id est,
Acluum aposioloru.m liher iiiius.

Epislolai PauU «posioli auiiiQri) 14. Saj\cl»jn synodum Nicienain ireceniorum deoein
Ad Romaaos epislola iiiia. ei oclo Pairum , mediame maximo Consiantino
Ad Corinliiios episioi;» dua;. Augu^lo,.iu qiia Aiius hsereticus cnndemnntus esi.
Ad Galatas episiola uiia. Sanctam synodum Consl.Tnliiiopo!ilaiian), mediante
Ad Tljessaloiilceiises opisio^a.' duuj« Tbeodosio seivjore Auguslo, in qua M.tcedonius hx-
Ad Epliesios episiolii uiia. reticus debitam damnaiicinem exccpit.
Ad Pliilippenses epi.^itola uiia, Sanctam synodum Ephesinam, iii qiia Nestorins
Ad Colosseiiscs epislola una; condeinnatns esi consensu bealissiini Ccelesiini pa-
Ad Timoilicum ppislolaj du;e p», medianle Cyrillo Alesandriniesodis aiitislile, et
Ad Tiium epislola una. Arcadio episcopo ab llaha desiinaio.
Ad Piiileinonem eiiis^lola una. Sanr.tant syaodum Ciialcedoncnsem , medianie
Ad Hel)ra;os cpisiola uiia. Uarciano Augusto, ei Anaiolio Constaniino|ialiiano
l;em Apncalypsis Joanuis liber iiuus. episcopo, iu qua iSeoloriuna ei Eulycljiuna lixrcses
liem canonicse episioh^ numero se^lem. simul cum Dioscoro ejusqne complicibus damnaiai
Jacobi aposioli epistola unn. sunt.
Peiri aposioli episiohe dn.T.
B Sed et &I qua sunt concilia a sanctis Patribus hac-
Joannis iiposioU epistol* tres. tenus insiituia posl boruni auctoritaieni ct custu-
,

JuddaZeiofis aposioli cpisiola una* dieada et rccipienda, ei deceniimus, et naandanius.

IJ. IV.
* Celasii Papce decretum cum
sepluaylnla episcofni A«- Iicm opuscnla B. Cypriani niartyris ei Carlbagi-
bilum de apocryphis scripturi$. nensis episcopi, in omnibtis reci|Mcn:ia.
Post bas omnes propheiicas, evangeticas , atque IiPin opuscu'a B. Gregorii Nazianzeni episcopi.
aposlolicas scripluras, quibus Ecclesia catholica per Ilein opus<u'a B. Basilii Cappadi.cix episcopi..
gratium Dei funilaia esi, illud eliani iniitnaudiim pu. Ilem opuscula B. Atiianasii A!exandrini episcopi.
lainus, quod (juamvis universae per orbein * caiho- • Iten: opuscnla B. Cyrilli Alexandrini episcopi.

Uciv Eccleside uiius ilialamus Christi sit ; sancla la-
meu Romana caihnlica et aposioiica Ecclesia ' nullis
syiiodicis constilutis «aeteris Ecciesiis prajlaia est,
sed evanj;elica voce Dominiet Salvaioris no-lri pri-
niaium obiintiit, Ttt es Petrus, inquienlis , et super
hanc peiram (edificabo Ecclesiam meamy
ncin prcevalebuni adversus eam ; et tibi dubo claves
regtii eoelorujn, Et (jua.'cunque licjavcris
efttnl ligata et in ccelis ; et (fuwcunque tolveris super
terratn, erunl sotuta et in coelis {Maitlu xvi).
Cui Aii9i{^UaddiiiJLY m
eiiant socieias beaiissiml Pau-
li aposioU vasis elec^ionis, qui non diversn, sicut hx-
retici garriunt, sed uiio tempore, uno eodemque die,
gloriosa morte ouni Petro in urbe Roma, sub Ciesare
Neroneaj;onizans,corona!usesi,eipariiersupradictain
eacciam Romanam Ecclesiam Chrisio Doinino con-
secrarunt, lalemque [a/. aliisque] omnibus urbibus
in univeiso mundo sua prxsentia atque venerundo
trininpbo prniulerunt.
Esi * ergo prima Pelri apostoli sedes Romann
iifiu opuscu-a bcaUJounnis ConsiantinopoliiaBi
ej.iscopi.
Iicmopuscula 6. Tbeophili Alexandrini episcopi.
Item opuscula B. ililarii Piclaviensis [al. Proterii
A^cvandrini; episcopi.
et porlce inferi Iieni opuseula B. Anibro&ii MedlLilaacnsis tfi^
StOiii.
super lerrum , Itemopnscula B. AngusUui Ilipponc-nsis \a[. (lip*
poneregiensls] eplscopi.
Iiem opuscula B. Hieronymi presbyleri.
Item opnscula B. Prosperi viri religiosissimi.
Iieni epistolam B. Leunis papai ad Flavianum
Constaniinopoliianuin ep'Scopuin desUnatun ; ciijns
texluin [(7/. de cnjus lextu] quispiam si usque ad
unum non eam iu omnibus vc-
iota disputaverit, et
nerahiliter receperit, analhema sit.
Iiem opuscuia aique tractatu-i omniuin orthudoxai-
rum Pairuni qui in nuUo a sanctse Eccleriui Ri^niaii;^
consonio deviarunl, nec ab ejus fide vel pra;dicaUo>ie
sejuiic;|i sunt sed iiiSius communionis [ al. conunu-
;

Kcclesia, non hubens muculam, neque rugam, nec ati-
tjuitl tiujusmodi (Ephes. v).
Secunda auiem sedes apud «^UMxandriam beati
Petri iioniine a Marco ejus diseipulo et evangelisia
conseci^aia est. ipseque a Peiroaposiolo in iEgyplum
direeiii.*, verbum veriiatis prsedicivit, et gioriosum
consummavit marlyrium.
Teriia vero si^dos apud Antiochlain ejusdem l)ea-
ttsinii Petri aposioii nomine
tlitSI Itabetur honorabilis
eoquod illic priusquam l\omam veuisset babitavil
nicalionis] per gratitim Dei neque iu uluuinni dkiu
vitae sua; fuere pariicipes, lejiendos decernimus.
Iiem decretales episiolas, quas bealissimi papaedi-
Tersis temporibus ab urbe Romana pro diversorupi
Patrum ' cunsultatioue dederuni , venerabilitcr re^-
piendas.
Iiem gefila snnctorum martyrum, qui muliiplicibi^s
t* tor mentorum cruciatibus , et mirabilibus confessio-
. «um
«ui triumpbis irradiani [al. illusiranlur]. " Quis ila
',

esse calholicoruni dubitet, et majnra eos ui agoni-

et iilic priiiiutr. nouien Cbristianorum noveiia: gentis bus fuisse perpessos, nec suis viribus, sed graiia
ixurium ciit. Dei et adjutorio universa lolerasse? Sed ideo seciih^
111. dum antiquain consuetudinem [Ql.uddii. el sinjula^^
i*tin cauielam], singulari cauiela in sanci;i Roniana
* Et quamvis aliiidfundamenlum nullus possit Ecclesia non leguatur, quia el eorum qui tonscri-
l>ouere, pr;vter id quod positum cst, qui est Christiis psere nomina penitus ignoranlnr : ei ab infnlcUbu*

' In cod. Justelli bic tilulus sic legitur : Decreta dain. HAnDUiN.
G. P. de reciinendit non et recipiendis libris quce
: * Nicolaus papa loco cliato. Habdcin.
scripta suni ab eo cum 70 erudiiissimis episcopis, ' Nicolaus papa loco citalo. llAnDinN.
LABBf.OS. • Alio ordine recenseniur in nis. Labbeus.
= '^i-ii hacc ct i» ep'siola 8 Nicidai pap-je ad Michae- ' Hincmarus tom. Il, pag. 543, lc^ii consoluiione,
lom ittip. . el in pra^.fatione velusla Concilii Nirseni \ta-y. 55o. cunsolatione vel consultalione. Ilvuiii ix.
qnam edidiir.us toin.-Il, qnam et /Etuas ParisiiMisis **
Al., Quis istu calliolicorum didniet, vel, Quis ca-
jreriial lomo Vll Spicil., pag. 95 el 97. IIauuui.n. tholicvs dubltat nuijora, elc. Liu^Eis.
• Suul is.a cl in ci>i5t. 8 Nicolai pspa» ante lau-
 I€i APPENDIX TERTIA. CONCILIA QUyEO\H A GRLASIO CELEBllATA.
aul superflua, aul minMS apla, qnam rel onio
iilioifs
fneril. scripla esse pulantur [al. iiisena legimlurj;
sicut cujtjsaam Qiurici [al. Cyrici ] ei J;ilii;e, sicul
Georgii, aliorumque hujusmoJi passiones , quoe ab
bareiicis periiibeniur eomposiiae. Proprer quod , ut
diclum esl, ne vei levis sub>aniiantli onreiiir occasio,
ia sancia Rumana Ecclesia non icguiilur. Nos tamen
cum prseJicta Ecclesiaouines raaiiyres, ci eorum gJo-
riosos agones, qui Deo magis quam houiioibus uoii
sunt, omiii devoii'Mie veneramur.
Iiem Vitas Pairum, Pauli, Antonii, Hiinrionis, et
emiiiura eremiiarum quas lamea vir beaiissimus
sctipsii llieiynyiinis, cum omni honore
'
liem acius beuti ibilvesiri aposiolicae sedis
prcesu-
lis, lieei ejus qui cx>nscripsilnomeu ignoreiur, a rauUis
lamen iii urhe ilomana catholicis iegi cognovimus,
ei pro anliQUO usii iituiia; iiaic imiUiUur Ecclesi».
* item scripia de invoaiioDe crucis dominica;, el
aiia sciipia de inventiune capiiis joannis Capii!<t;c,
novcllae qusedara !«/. quidein] rel<iiiones
noiinuiii eas caliiolioi iegunl. Sed cum baec ad ea-
thoiicorwiu n>;:nus pervenerint, beaii Pauii aposioli
pr:ecedat senumU:» : Oiunia probaie ; quod bonum eit
lineie (/ Tkess. v).
iieiii liuijMus vir religiosus piurimos ecciesiasiici
operis edidit iibro>, oouiulias eiiaui Scripiuras in-
lerpreiatus esi. Sed quoniara beaiu- [al. venerabilis]
iiieronymns ei>m in allquibus de arb.lri: Libeiiaie no-
tavit, Itla seniimus quas praeJicium beaiuui ii{er«^
'iiymunt seutire coguoscimus ; et nun solum de Ku-
iiao, sed etiam de imiversis ^uos vir s;i>pius lueuio-
ratus zeio Oci et Cdei reiigioae reprehendit.
Iiem Origenis uonnutia opuscula qu» vir beaiissi-
miis Hieronyuius non repudiat, iegenda suscipi(ifm>.
Keiiqua aniem omnia cum auciorc suu dicimns e^so
reiiuenda.
Itcm chrontca Eusebii Ccesariensis, et ejusdem ec-
: quamvis
clesiasiicoi Bisiorise iibros in primo nar-
raiionis suse iibro tepuerit, et postea in laudibus al-
()ue excusaiione Origenis schismatici uniim con-
scripserii iibrum : propier rerum tamen noiiti.iiu
.siugularem, qiia ad iustiticiiouem pcrtinent, usqua-
quiique non dicim'is reuueiidos.
itein Orosium virutn ei uditissimi.m collaudamus ;
qiiia v.<lde nobis neccs?ariam aJversus paganoiuui
caluii:nias dignam ordiuavii liiatoriam rairatjue bre-
vitaieconiexuit.
iieni veneiabilis Sedulii ^ pasciiale opus, quod he-
roicis descripsit versibus, iusigni iaude pra^l^risnus.
iiem Juvenci Uihilominus iabono^um upui» qou
speriiimus, sed miramur.
Cxtera, qtiae ab hoereticis sivc scbismaiicis con-
$cripta vei prjedic-iia sunt, nuiiatenus recipit catho-
bca ei aposiolica ilomaua Ecdesia ; e quibus '^
' \ide B;)ronium ad an. oiS num. 10, el ad an.
qM num. 3i. Hardcin.
* Vide Papekecliium ile 3 Maii, ct dXz 4. U*»-
DLI.N.
* opu3 uon apparuit , msi post Asierii
Seduiii
coasulatum. Citaiurab Isidoro in iib. de Script. Eccl.
v.ap. 7. Uarouin.
*Ai., (lude sini tauien qita uoa reciplutUur. Lab-
i;eus.
Al., Qui nullbiems a nohii reclfi debent. La«-
ttus.
* Est opus Recogiiiilontun.
Hardgin.
^ Yide Piiotium Cod. 114. ei Augusiinum llb. i
contra adversariura legis el pro^iiiet. cap. 20. IIar-
DUIN.
' Citantur ab Isidpro Pelu^ioia iil>.
u ep.
IIaruuin.
^ Citaulur
tom.
ab Anasusio Sinaita apud
Monum. Eccl. Gr«cae. IIarduis.
III
*' Vide Hieronym. in pro<»mio commeut. in Mal-
thap.iira. Har. uiN.
'* Apud Atlonera Yerc«llen&em I.'giiur 5<;/miw.
162
A |)auca, <jua nd memoriam venernnf ,' et cailiolici
viianda sunt, ciediuius csse subdenJa..
V.
iSoliiia Hbrormn apocyyphorum" qui non recipiuniur,
primis AriniintiUicm syiiodam a Consiainio
In
Cu;sare Constaniiiii Aiigusti hiio congregaiam me-
,
d.ante Tauro praefecio \al. prjclorio ex lunc el nunc,
)
et usque iu ajierniiincoalilemur esse Jamnaiam.
Item * Itinerariura lioiniiie Peai apostoii, qiH>«|
appeliaiur sancii Clementis iibri [decem. ai. novcm',
ocio, apocryphum.
suscipimus. Acius nomine ^ Andreaj aposioli, apocrvpbi.
Actus noniine Thom:e apostoli, libri iO^apociypUi,
Actus * nomine l^eiriapobioii, apocryphi.
Acius » nomiua Phili pi .tpostoli, apocryphi.
Evan{,'eiium iiomine Thaihhei, apocrvphum.
Evangeliura nomi.ie Matiiii*, apucry",Jiuiu.
Evang.-liurii nomine Pctri a|tosic'!i, apocrvplMim.
sunt, et Evangeliuin nomine Jacohi Minoiis, apoci jphiim.
B Evangelium nunjine IJaniaba.', apociypnum.
E\anj:elium \gL Evangeliaj nomiaii Thoma; qiio laU
quibu*] uiiinlurSlaiiich«i,aiHicryphum ^^[al. apocr.'.
Evnugeliuin [al. Evangelia] nomii.e iiartholomali
apositdi, apocrypiuim [at. apocrypha].
Evaiigeliura noniine Andreaj apofiioli, apo rvphunu
Eyangelia qu;ii falsavii Lutiianus, apocrypha.
Liber de iufanlia Saivaioris , api.cryjihus.
Evangelia quai falsavll Esitiui [ ul, Hesychius el
Isicius], apoci7p!ia.
Libcr de Nativitare [al. Iiifantia] Salvatoris, et de
Alaria ct ohsieirice [al. addii. ejus , apocryphus.
]
Liber qui appellaliir Pastoris apocryphus.
,
Libri omnes quos fecit " Leucius [ul. Lucius 1
discipulus diaholi, apocryphi.
Liber qui appellatur EunJamenium, apocrypljus.
** Liberqui app.^liatur
Thesaurus, apocryphus.
Liber de filiabus Ada^ geneseos, ** apociyphus.
'^ Centimetrum " de Glirisio,
Yirgihanis compagi»
C natmn versibus, apocrypiiUin.
Liber qui appeliatar Acl-as Tccla} et l»auli apostt>H.
Upocryphus.
t,Iber qui appellatiir Nepoiis, apocryphus.
Ljber Proverhiormn qui ab ha;relieis conscriplui
et sancti Sixti [«/. Xysiij uomine piaeuoiaius csi,
apocryplmii.
flevelaiio qu3eapp.jllaiur Pauli aposioli,apoerypiia.
" Revelaiio quae appellatitr Tliomui aposioli, apo-
cryidii.
Revelalio qua; appellatur S. Siephani, apociypiia.
LibiT"qui appellaiur Transiius, id est .Issumplio
sancias Marise, apucryphns.
Liber qui appellaiui "P<i3niientia Ad«, apocrypUus.
Liber '* Ogi;e nomine gigantis, (tui al; lia-rciicis cuni
In iiiie episioloe Innoceulii ad ExUj^erittni, Lcuciui.
Yideiur esse Aevzwf x^uflvo: apud Phoi. cod. 414,
iUauuiN.
" apud Piiotium cod. 8o. HAauuw,
©ijo-av/jot
*'
Vide Cedreiium edii. UasiL pag. 5, versn 3S,
ei pag. 6. vers. 59. Epiphan. baires. oU, iium.6. Geor-
D giusa Syncelium pag. 5. Ilieroa. episi. iiiT, inans.
ii et 24, aliosquc. Haroui^l
"^
tl£c v&x decst in cod. Justel. boc loco; sed
peue sub fincJS diciltir Cento d,' Cltristo. Labbeus.
" Vide isidorum iib. de Scripu Eccles. cap. 5.
Qardcin.
^^ Deest in nostrn ms. ei Justelli. Lasbggs.
" iielni vel Melitonis Smyrnensi.s. IIahouin.
" Apud Epipl,>.an, haeres. 26, n. 8, «roxaiv^u? TaO
09. 'A^«,u : nam idcm esse opus Cedreuus sub iniiiuin
docet. Harduin.
CQteler. '* Al. De
Vegia nomine g'<ganie. Laboeis. Al. di —
Eugenia vjde Euclmlog. pag. 88o, ubi sc-.t6iv
qu(e,
TrpK7/xaT£ia iegitur, pro Trr/kvx c^v , ul recic vot ra
scribiiur in cod, Ueg. 1026 et 10:27, el Vayaarttiw
BtvAov, apudPboiiuut djd. 85. liAaDUiN.
1S5
droconepostdrKjtkiWf^igna-ssenngiliir, apocrpyhus.
l-it»erqu'!at»peiUt»rTesta«neMiuinJob, apocrpyliiK.
Uber qu! ap}»eiUior PceniJeiiiia Origenis , apo-
crvphiu,
Liber qui appetlaiur rceniieBlla sancli CvjTiani,
AD OTKaA GELASIl PAP^ APPENDJCIS. 144
A Op4jftoniMFa»ttiBHejicn»rtCaHMnHii,?^ry*»ia.
OpuscoUi FruiDetstil CaMi» apooypctt.
^lpittota Je»i ad AbBgaruiD [a/. AhpuosR] regen,
apocrypha.
Epistolu Abagari [al. A!<fari »d iesun), apocry
I

apoeryiihus. piu.
Liber qui appeliaiur Poeniicntia Jamna et filam- Pas$io Qelrtci [ »[. Cyrici] et loiitc, ipoerypka..
bne, spocryphus. rassio Geoqpi, ap&;rypW.
Lilterrtui appellaiar ' Sortcs sancionim aposioio- Scriptara quse appeitaiur eoBtradictie [«/. bttf-
nim, apocryplius. dictio ] Salomoiiia, apocrvpba.
Lilierqui a|>pellaiur Lau8[ci. Lusiis] aposlolorujn, Pliylacieria omnia, quac nen an^etomm (ni ilU
apf»cryphi!s. conOngunt), sed daemonum magis wie [eU. aocnim-
* Lil*er qui appellator Canones aprtsioloram, apo- busj conscriifiasunt, apocnrptia.
cryphus. Ilacc et ornnia {lis sirriilja. qua Sirnon Uagu», Ni-
Libcr * Pbysiolofus, qul ab lirerelicis conscripius colaus, Cerjnihuc, .Marciou, Basilide», Ebiia», Pau»
esl, et B. Ambro*ii nomine ^rgnaius [a/. prstJio- ius eliam Sainosatefto*, Phoiinus, ei Bom^sus, ei qui
tatws], apocrypbus. simili errore defteeraiit ; Monunu^ quo<iue cum suis
HisiQris Ea>febii PamphUi, aporrjpha. obscenissimi» sequvibQ», Ap^tliioari» , ValenUnus,
Opuscula Teriuliiani , apoct jtiba, sive MaHicfeau? , * Fattstu», Affhauu», Sabelliiw,
Opuseula Lsctaniii [at. FirmianiJ, apocrypita. « Arius, Macddonius. Eimemius, Ncvaia«, Sabbatius,
Opnsrula Africanl, afworypha. «* CalliKtus, Donates, Eustaihiu», Jo^inianas, Pelagius,
Opuseula Po-mmiani ei Gaifi apocryplia. . Ju!i.'vnu6 £c!aneii8 s, * Cosiesliao» \al. Calejiius], M:»'
Oiuscula Montatti, Priscilibs: «i Maximiiiac, apo- ximinns [a/. Maxi«amus], Pn&cilliaJiusab Ifispauia,
crypba. Nestoriug Consianlinonoliianu» , Maximus * Uuieus
Opu»< ?ila omnia FauiU Maiiich pi, apoerypba. Lampetius [c/. Lapiciusl, Dioscoru», Euivcbe», Fe«
0|.oscu!a Commodiani, apo<.ryii!ia. ' in^s , et alius Petru», equibus unu» Alcxandriam,
0|Hiscula allerius Clemeutis Alesaiidrini , apo< aliu» Aniiochiainoiaeu!«Tii; Xcacius Coiislaiitluejto-
«^'yp*»^- , liiaiiuscum consorubas [«/. sociis sai» ; nec non
j

Opuscnla Talii [a/. Tharsi ieu Ta»cii] Cypriani, et omiies haeresiarcli» ,eorumque ' di»cipuii , »ive
apocrypha. scbismaticl, docueruni vel eonscripseruui quorum
Opuscub Arndbii, apocrypba. nomiua minime reiineatnr ; non solum repuiiiata,
Oi)U>cuta Tychonii, apooiypJia veruiii eliam ah omni Komana caibniica ei apustniii a
Oiiuscuia Cassiaui [qL Cabsionis presbytcri Cal- EccLsia eliininaia. aique camsuis autioril^us aucio-
]

liarum, apocrypliij. rumque stquactbuj «ub auaiU«jmaiii» indissolubiii

Ojiiisf u;a Viciorini Picuviensis [at. Pctabionea»is!, vinculo in ajieroum cojifitemur esse damaata *.
apocrvpba.
CO.NCILICM ROMANUM SIVE DECRETUM
ih lii/ris recij/iendis ei n»n recipiendii a Celasio papa cum episcopii auHO chreiler i,% habitum,
AQMONITIO.
(Ex Sup;>f. Joan. Dom. Mancj.)
Celikre iiiud de ttbrit probandis improbandlsque decreium, in lionuMo quodam ctndlio editum diu Muitnmqite
erudiios exercall. Potittimttm esl de auctore disiidium. Conciliorum eoUvclffres omnei Geiado papce tribueruiit
,
(jHtbiu el fidem nslTuU Barcltardus WormalieHsit , Cralianus el TTiSt. codices plen^uf.
Yerum in codice wIm-
stiui:tio eoileeitonis Diony^ii Exigui quem Dacherius communicasit Baluzto^ hoc ipsum dccretnm DumuM
,
papa nomjii prcpferl. benique in teiuniisimo Irgellensi codice Balhztut Horinisdie japte nomeu pnvfixittH
rejtent. in Jurcnsi v.ongentorHm annorum cod,ce hoc decretum offtndit ; cunujue emenda im-
Lki/fleiitts
rnum ^mnmn qute ad id ustfue proilieranl judicaieiy extcribendum illud edendumque in suib ad opera Vigilii
laps.iuis uotis atsu:npsit. Hovmitdce papae in eo codice inscribitar ; ex quo senientice de Hormisdi decrcii
Uliiis coudit:jre auciori;as sunima aceessit. ita
rebus conslitulis, faclum est ut non anie muUos unnos ct. Fon-
taniHut iir codicem Volicanum annorum nongentorum incideril qui hoc ipsum decretiun pro,eri, ideimjue cum
,
muUa resecet, qua in eduis Leguniur, hoc argumento sincedtatem ejns vindican j,idicacU. Id en m
prx cceterit
tolemne est hujusmcdi lucubrationibuSy vlqHce l/reti^simce sanl, hw genuinae cenfeaniur;
fu enim ttl noiis subinde
ei nom addiiionibiit traclu Umporis reformentur, ul succedeniium
teinporum dUciplina: •ccommudenlur. Uocerrjo
decrelum, prout in e> Vaticano cod.ce legitur, produxU in suo de AHtiquilaltbus UorUB Commenlarii. ; censuitque
nnc vd sola uucioril.ite coniroeeri^iam de auctore opusculi decidi, cumCelasiano noni<ne intcribalur. Uuic viii
claristiini s^ntenlice aceetsurQs sanioris critica periles
oinnes censeo, tum qaoad operis auctorem cum eiiaiH ,

quoad latum de ejUs sincerilalejudicium, in iis prte^enim quce resecla et vlane innovaia exhibet. Si euim agalur
de its qu<s cornmunia habel citm cceleris, in mnltis profeao Chiffletiano Jurensi cedii, in quo Uciij probulior
est, ut cmfererui patebil. Debiderandum proinde superessel
ut lertius aliquis paris aniiquiialis codex prof.rreiur^
tn qno ei dttractiones Yalicmi(B rompannt, et probaiit:
illce Ch^ffieiiancs leciiones offerrentur ; idque si uaquam
sori tulertl, proiatit uliro manibut eriidito^ excrp uros non dubilo.
Sed bonum factum! id tandem mihi veluilum
Luceiisem codiciftii annorum nengenlorum etohenli obligii. En tibi ex co., lector, decvetum de librii probaudis
rcprobanc sque, in quo ea omiia^reiecla sunl, quae tlciunl in Yalicam. in, casierio aJ Cuifjletianam leclionem'^
poims quamad Yaiicanam aecidii. Celasi tno nomtne inscribilur, ac landem tale etl quale dcsideravens. Seque eo
tnnlum nomine prasstai Cfeleris huctisque excusis; sedcereo comme.idabilur mntys,
quod prcefaiione orne'nr
iiuspiam tn editit legenda ; quanquamdoleo iucuria exscnptoris luxatam
esse^ nec facile san^ntdam. Tola Ccla-
tiantt eil, quanium ex ayli similUudine
judjcare licel. lloc ett ineum de noia hac Celutidni decreti editione ju-

' Editfi »u:it ia codice caRO/ium vetere Ecclesic quc; atqueiia codd. Justelli ei noster. Labdecs.
C
Rent, edito ex biblioibtca 1). le Pelleiier, regoi ad- Abest a cod. Jusiei., et io nostro diciiur Ca«
ministri, auuo 1GS7, pag. 370. ilAR.ti.N. tip>US. L.\EBEtS.
j
. - • •

l)eest mcoJ. I
Jii>iel> . La88f.cj. « AL Cyuicus,
«icque oiauino iegendum ex ms-.
•Ciialur a \uiteu!io iklovac. lib. tii Speculi LinBKus.
Nalur., cap. 63. IIardli.^. i
Uarduiiius, qui schismatxa docuerunt, etc.
E\piJucta virgul^ mcriu» le^as Faustus .ifriea- • lu ms. uoslro, h.x^licn decreidv ediium
ub Uo:-
uus ad diiC. Fausti Riegiensis Galliaruii», aliorum- misda papa uibis Homce. UitLuu\.
 : .

165 APPENDIX TERTIA. CONCILIA QUiEDAM A CELA310 CELECRATA. m

diciiim : ut id approbem erudilis, ejutdem decreti iriplex sehema profcro, Ynlirnnum, Jurmse sen Chiffleiianumt
et Lucense.
_ Posl hccc scripln incidi in derrelum Gelaiianum ex vetuslistimo Florentino codke editmn a P. Josepho lilcn'
chirao Oralorii Romani S. Philippi ISerii preibytero V, Cl., in proteQomenis ad IV volumen Anastasii Bibliolhe-
carii editionis [iomajtce. Ex eo codice reprmeniare ne yeiiuinum decretum Gelaaii vir ilfe docius ceHiuit. Nee tane
negaverim meliorem esse ejus leciionem pne Valicano. Cum vero ail idem viv doctissinius, calalogum iUum sacro-
rum Librorum qui in Vaiicano Fonlanini non exi^at, legiturque in suo Fiorenlno, e Vaiicano sive scriptorisiri'
curia, sive alicujus fraude subtracium esse, fatile es( ei inanc, ciun el a meo pariier Lucemi abait, quem sane
LuceiHem ex Vaticano Hlo expressum, sive anibos ex lertto alio i/er/t j/os esse, ne-no sibi persnaseiU, cum dit'
crepent nonraro.Hunc si omiltns sacroruin librorum cataiogum, in ca^terit Florentinnsille fere cum nosiro
convcnit : paucis exceptis, qucs ad exiremam pngellcB oram diligenler aatiolavi '. Est vero Fiorentinus Blanehinii in
fine mutilus, nampost illud : Fausli liegiensis, etc, ccetera desunt, qux tumen iu reliquis omnibus mss. codicibut
teguntur.
Ucec scripseram in priori mea ediiione : moio vero aliquid accessitt qao nova hoee edilio orneiur, netnpe va-
riantet e vcluslissimo Fritinyensi codice aiinorum circiler iOOO, ijuus miliif pro ea qua est humuniiaie suppedi-
tavit vir doclissimus P. Frobenius Forster prior el bibliolliecarius S. Emmeraini Ratisbonensis. 1h eo codice
conciiio Damad decrelum istud subjicitur, nam eo coiiciiio ubsolulo staiim suhditur itetn dicluin «»t : Niino .*

vero de Scripturis divinis agendum est, quid «iiuversalis cailio!iGa recipial Ecctesia, et qutd Tilare d«4>eM.
lncipitx>rdo Veteris Testantenii, etc. ; luin couiinuo sequiiur integrum decretum de l'ibt\s iegeiuiis.

XUCENSE. VATIGA.NUM FONTANIKI JliRBH$£ CHIFFLKTtl

Inciplt decretale ab urbe Rotna Incipii d*'cretale saiicti Gelasii fncipit decretaie in nrke Roma
editum de recipiendis sive non reci- pa|)ae uritis Romie. ab 4Jonnisda rapa edituiu.
pieiidis libris fuctum.
Synodum sub Getasio papa urbis
Romce cum lxx episcopis.

INCIPIT PROLOGUS.
Ad
discutiendas vel intetligcndM
,

Scripturhs, quas (sic in ISovo vel in

Y e!eri Teiiamenlo a pliiribus ediias,
illud apo&lolicum iwbis convenH
sertare eloquium : PropheustS , in-
nolite sperncre; omnia auiem
qiiit,

prol>atc; ut pt nius DA
opcratione
credamus illas etse conditus, quas dc
adventu Doinini, ac naiivitnte, vel
passiote ipsius, el resurrediune cer-
tissime fuisse locntas, pei-quas eniin
|/or<e etlam] Hos credimus esse snl-
valos ; ili inteliigimus iltud, ubi di-
a:i/ ;Quod bonum esl teneie, ad
repellendns, vel a culhoUcis reivien-
das Scripturas esse cognoviinns ,
quas eiiam vir erudit ssimut Hino»
viimus repudiavit esse damnatas^
$uf(icit nobis dicere, ul ab omni spe-
cie mala abslineamus.

De Siiipi.uris liiviiiu quid uniwr*

iaUter caiholicu recipiut Eicleiiaf
vei poit htec quid viiare deb^ai.

I.

Ordo de Yeleri Teslamento ,

qucm
snncta et catliolica Huinana suscipit
ft honorat Eccletiu, isie esi
Geneseos liber i . — Exodi liber \

— Leviiici liber l. — Numeri liber

\.— Deuieronomii — Jesu iiber 1.
Nave — Judicum
iiber 1. — i'ber 1.
Ruih — Regum
liber 1. — iibri 4,
ParaHpomeKon — Psalmo- libri 2.
rum 150 — Salomons
liber \. librii»
— Proverbitt, Ecclesiaales el Canhcu
Canlicorum. — littn Sapientiiv liber
1, — Ecclesiastici liber i. — liem
ordo p 0()ltclarum Etaice liber \.
:

— • Hieremiai liber i, cum Cinolh,

ac lamentationibus suis. —
Etechie-
lit liber \ . — Danielis liber \ .
—
Osee tiber t. — Amos iiber i.—
* llas Floreniinianas variantcs sd crtlumn.tnim * Variantes
eod. Frisinp. Hieiemie liber mus :u>n
nosirarum calcum cum cieteris posuiiniis, pracmisso Cinoih, id est lamentaiionibut tuit.
rodici4 Flurculiiu nomiue. Eoit.
 : —

\S7 AD Ol»EaA GELASH PAP^ ArPENDiCES. 46»

LUIEMSfi. VATICANUM FONTANINi 4I)RENSB CmrFLBTih

Michww — Jobel
liber 1. — liber i
Abdiee liber i»— Jonte ~ liber i.
.

Naum Hber «^ Abacue —

i, liber i,
Scpbonice — Aggei
(iber i. liber i.
"- Zachariat — Ciber i. ilalachite
liber — Item ord historinrum
Job
i..

—
liber l. — >

Totiee tibtr l,
:

EtdroB Esther
libri 2,— liler \.
iudith — Uachaboeoram
liber l.
iibri 2. Uem ordo Scripturarum Novi
€1 MieTiii Tesiamenti * : Evangc'
iiomm libri 4 : Secundum Mai'
ihammUber i. Secundum Harcum
liber i. —
Secundum Lucam liber 1.
— Seeundum Joannem liber 1. —
Uem Actuum aposlolorum liber i.
— Epistolte Pauli apostoli numero
H. Ad Hotnaros epislola l. Ad —
Corinthios eptsloloi 'i. — Ad Ephe-
sios epislola i. — Ad Thessakmi'
censes epistoto! % — Ad Gaiatat
epiitola i.-^Ad Philippenses epi-
stvta i.-— Ad Co.ossenses epistola
i. — Aci Timotheum —
epistolos 2.
Ad Titum epiatola l. — Ad Phile-
nmwn epii^tola i. — Ad Hebrwos
epistola t. — lieni Apotulyptis
Joannis liber \ . — Itcm Canonic-e
Epistol.p. iiumoro sepiem : Pcfri
epostoti episloliB i. —
* Jacobi apo-

stoli epistola l. — Joanns upostoli

epistota 3. —
Judte Zelotis upoHoli
epistola una*.

I. II.

propUeiicas inanw aniiqtta

P«>st
"•
, Post proplietieas, ct cvangclicas, Post hns omnes prophettcas, ct
oddUur ei evangciicasl aique apo- atquc apostolicas Scrinturas, qui- evangelicas, atqiie apostolicas, guas
sKilici^s ScripUEras, ' quibus Eccli!- biis Ecclesia catholica per gratiam superitts deprompsimus, Scripturas,
sia caiiiolica p«r graiiam Dei fun- Dci iimdata est, eliain iliud iiiti- quibus Ecclesia caiholica pur gra-
(laU est, crtntu iUod isillmaiidnm maiidum pmavimus, quod quamvis liam Dei fundata e&t, etiam iliud
pinavimu», quod quainvis universse iiniversse per orbem caiholicae de- iniiiuandum putavimus, qiiod quau^
per (.rbciu cailioricrp drfTusiB Eccle- fus;e Ecclesi.D umis thalamos Cbri- vis uniyeri^x per orhem diftusoe ca-
sise uuiisihdlamusChrtsiixit; san- sti sit sancta tamen ftomana Eccle-
; liiolicx Ecclcsix unus Ihalamus
cia lainen Komana Ecclesia nuliis sia nuiliSKynodiciscoiistitutis cxie- Ghristisil; snncta lamen Ronuma
syoodiei» consiitutis cseteris Eccle- risEcclesiispr.Tlataest.sedevange- Ecclesia aullis s^nodicis con&titutis
siis prwlata esl, sed evangelica vore lio^ voccD.imiBiet SalNatoris iwslii ca!ieris Ecclesiis prola^ia esi , sed
Hioinini * nosiri priiikatum obti- primatuin obiiituit: Tu es Peirus, «yangelicavocc Domini et Salv;tto-
nnii : Tu ei Pitrvs, in(|uiens, et inqiiiens , super hanc priram ccdili' ris iiDsiriprimatum obliuuit : Tu
super lianc peiravi oodificabo Eccle- cabo Ecclesiam meam; et port<g in- es Petrm, inqiiicntis, et superhanc
tiam meam, ei jwrifl? in/er i non pra- feri non proevalebunt ndcersus eam; p tram tedificabo Ecctesiam meam :
vaiebuM adversui eam ; st tibi dabo el tibi dabo elates requi ccehrum; el porics inferni uon pra^atebunl
claves regni ccslortiin ; el qutscunque et qua^canque ligaveris snpir lerram, adieiS'.s eam; et tibi dabo ctaves
ligateris super ttrram , erunt ligala erunt ligata et in ceelo ; el qvaecimque regni coelorum, et qutecunque tiga-
ei in coelo;qutPCttnque solteris
ei solveris tuper terram, eiunt solula et veria snper terram , eruni ligata ct ^
super terrttnit erunl smla et in in coelo. in coelo ; et queecunque solveris supcr"
tcrram, eru7it sotiita et in eoeto.
[ManuandquasuvpleturCol] Ad- Cui dala csl etiam sncietas be:i- Addiiah.^t eiiam socieias l>eaiis-
diia esl etiam sttcietas tteaii [inanu ttssimi Pauli apostoli , vas eiectio- simi Paui apostoli, vasiseleciionis,
aiiilqua suppleiur beatisHin>i Paiili nis , qni non diverso , sicul heresi qui non d>verso, sicvt bxretici
apasioii vas eleciionis], qui nm garriniit, sed uno temi>ore, uno garriunt, sed uno tempore, uno
diverso, sicul ka;relici ^ garriunl, eodemqiie die glorios.im niurtem eodemque die gloriosa morte ctiin
sftii mio lempnre, tmo e»HJeniqiie cHm Pelro in urbe Uoma sub Cai- Petro in urbi Uoma sub Cjcsare
(iie gloriosa marte cum Petru iii s;irc Neror.e agonizans, coronaius Ncronc agonizan^i, C4)ruualU3 est.
urtie [toma sul> Cx&are Neroue esl, et paritcrsupradiclam sanciain Ll pariier supradiclam sanctam
agooiz^ns curunaliiS ost ; ei pariier Uoniaiiain Ecclesiam Cliiisto Do- Romjinam Ecclesiam Chrjsio Do-
siipradictaro S3?i< tam Rotuanam Ec- miiio con<iecraiuiit, aleisque omni- mino consccraruni, aliisqiie oinni-
clesiam Chrislo Domiim coiisecra- biis in univcrso nmudo stia prx- bus url;iiiHs in nuivorso mundo, sua
ruiit , * iales<|ue omuibus » orbibus seiiii» atijue vencrando triumpho prxscniia aique venpraudo trii-nv
iii uuiverito muuddsua pnesentia, periulerunl. pbo prxlulcrunt.
'•
Addit : quem saacto et cotholica suscipit Ecclesia. * Cnd. Flor. add t tias omnes
* Joamis aposloti epistola v,m. Allerius Jonnnis ' iilein coit. adiiit qnas supfrns depromptimus.
presbtjteri epistolce du(e, lia etinm lcgiiur iu veluiitis- * idemcod. addii et Salvatorii,
simi»«;odice D.onysiano S. Emcinmi. ^ IdHm cotl. , literesei.
* Explicit canon Xbvi Testamenti. Item iictum est * Idctn CDil., otiiiiqtir,

post has omnes froyheticus, elc. * Idcw cod., urbibus.

 , . ,,

ICi) APPENDIX TERTIA. CONCILIA QU/«DAM A GELASIO CELEBRATA. 470

LUCBKS». VATICANUM FONTANINI. JtREJiSB CfUm-ETII.

*
aUfue ve<tefando IriuuiplM) i>enei>i-

lerunt.
Est erga prima Petri aposioii Esi ergo prima Pelri apoi>ioii £st ergo piima Pctti atiubiuli gfv
sedes Ruinaaa Ecciesia non iial>eiis sedis Romana
Ecciesia non liaben» des Kjtiuana Ecclesia non babens ,

iiiaeulam , ueque rugam , nec aii- niaculam, nec rugain , ucc aliquiu macuiani, neque rug^^^in, nee alio
quid cjusmodi. ejusmodi. quid iiujusinodi.
Secuada autem sede.s apud Aiex- Secunda aut^m sedis apud Aie- Secunda auiemseiies apud Alex-
andriam B. Peiri nontim a Marco xandriam, beati Peiri nome», a amJriam beati Pciii numinc a
ejus discipulo el .e?iuigeiisia con- Marco ejus discioulo evangensta Marco ejus discipulo aique evan- ,

gecraia esi. Ipse^ue a Pciru apo- consecraia esl. Ipbeque a Peiio gelista cousecraia esi. Ipseque in
sUilo in iEgypio directus , verbuuv aposiolo in iEgypio direclus , ver- JEsiypio direoius a Petro Apostolo.
veriiaiis prujJicavil et gloriosum bum veriiatis praedicavil, et glo- verbum veiiiatis priedicavii , e*

consecravil [ttianu aalujua eorrigi- liosum consummavit martyrium. gloriosum coasuinmavii tnarly-
lur coHSuniiiiavilJ martyriuuu rium.
Teriia vero sedes * apud Aniio- Tenia vero sedis apud Aniio- Terlia vero scdes apud Aittio-
ciiiam ejusdeiH bea>i.sinii Pctri ap >- cbiani iiein i)eatissimi Peiii Apo- ciiiam ilcm bealissinii Apusioli Pe-
stirli tiabeiur honorabiiis, eo quod sioli habetur lionorabiiis, eo quod iri babetur honora(>ilis eo quod ,

ibidem prius quam Roina venisset illic prius quam Roniam venissel illic priusquam Hoiiiain venisset
liabitavii et ^ ii>i(1ein priinttxn nomen Ijabiiavit, el iliic urimuni numen liabilavil et iilie primuin iiomeu
:

CbrisiianoruranoTelisegeniis exor- Ciiiisiianonini novellajgeiilis exor- Chrisiianurum noveiixgentis exor-

tumetiU lus i-s: tum est.

II. lil.

El quamvis aiiud rundameiUuin Et quamvis i«liud iuudamenium Ki qiiamvis aliud fundamcntum

nullus possiiponerepiscter idquod nullu» possit pouere prjtier iJ tiullus potiii! ponere iir.i'ter id quod
^siiiiui esi , ^ quud esi Chrisius quod posiium est, qut>d csi Chris- p isiiuni e=i quod esi Christus Je-
.

Jesus. tameti ad a^diiicatlonem san- lus Jesus tameu ;£diticaiioiie;ii

;
!>us lainen ad Jbdilicalioiiem iio*
:

ctam, " idem [manu antit^ua eaiu- sanciam idem Kojnanai» tlcclesiarii sdaiti eadeni Romana Ecclesia ,
dem] Bomanam Eccle&iam posc posl Yeieris vt-i iSo\i Tcstu-
iilas jioM il!a-.i Veioris vcl Novi Tesia»
iilas Veieris vel Novi Tesiameuti menti quasregularilcr suscipitnui, iiienii, quas regf.lariter superius
,

qtias ^ reguiariier suscipimasetiam eliani suscipi non proliibet Scriptu- enuuiefavitniis , eliaui has snscipi
suscipi 11011 proLibet Scripiuras. ras. Id esi sanciain synoduin Nice- n;)n proiiilioi Sciipluras. !d esl
'
id est sauclam syuodum Niciieuam naia CCCrum X. ei Mll. Pauum, sadciain syiiodiiui Nica^natn secun-
iecundum trecenioruni decein et niediaute Maximo ConsiautinuAu- dtiui ireeeriios decoiii ei ocio i'a-
oclo episcoporum * [manu anliqua tre» iiiediaiiie Maxiino Cousian-
,
gusto.
mediaDle Masimo
poiiiiur Putruutj Augusiu, iit (jua 'Arrius hiere'
liiio

Cunstaniino Augusio. licus condtmnutan est.

Sancluvi synodumt:!iiianlinopo-
iitamm, uiedidnle Tfuodosio seniore
Auijusto, in qua Macedonius licere-
licus d.biia>;i damnanonem excepii.

Sanctam synodum Eph^uuun ,

Sanetam senodum Eiisinam, in
[mana gniiqua Epliesinam] in quj! qua Ne&ionus damitatus est coii-
Ncsiorius damnaius est, cuin cmi- '^
suiiau CGeiesiini pap>', mediante
sensu ^" beaii Ccelestiiii papx ine- , CirilloAlexaiidrinx' sciits aniesitie,
dianle Cheryllo Aiexatidriii;i! sedis ci Arcad:o ab lialia diblinato.
aiilistite, el Arcadto epiicopo ab
lialia desiiuaio.
Sanciaiu synoOtim Clialcedoneu- Sauctam syuodmn Catcedoucii-
sem, mediaii<e M.irciatio Au^usto ,
sem, inediatiie Marciaoo Augusto
et Anatlioiio Coiisiatiltiiopulitano et Anatbolio
tunsianiiaopolitano
episcopo, in qua Nesioriauu ei Eu- episcupo, in qua Nesioriana , An
ticiana baTesis sitnui cum Diosco- tiocbiaua, ei Euiichiciaua herc&es
ro, ejusque complicibus *' damna- .simul cum Dioscuio, ejusquc com-
lui eit. piicibus damnaix
111.
Incipiunl opuscula recipicnda
^*Opuscula B. CiciliCipriaai mar- Item opuscula beati
tyris et CarthagineHsis episcupi. ni martiris, el
episc.
SaiiCiam synodun'! Epiiesinam,
,
in qua Nesior.us danmatus est
consetisu beatissimi Coeicstini pa
pae. mediame (ynilo Alexandrinir
sedis autisiite. ei Arcadio episcopa
ab italia dcsiluaio.
Sanc atn synoduni Caiicdoneo*
sem, iuediaiile Maiciano Augusio,
etAnatoiioCoiisiantinopoiitanoepi-
scopo, in qua Nestoria^ia et Euiy-
cliiana hacresis, simul cuin Dio»co-
ro ejusque cun;p!icibus damiiaiaB
suitl. .vutil. " Sed et si qua swU connlm
a sanctisPatribus liacienusiiistilulc,
posi isloTum qualuor auctoritutem et
custodienda et recipienda decren-
mus,
iV.
Jain nunc subjiciendum de ©p«-
s< m/w sanciorum l*alrum qute in
Eccietiu calhoiica recipiuntur.
Cipria-
Cifili Otiuicula beali Caecilii Cypriani
Cart.n5enensis martyriis, Carthagiaensis episcopi
</( onmibus recipienda.

' Idein eod., peiiulerunt. ^ Idem cod., Pulie6.

* Idem cud., Aniiochice beaiitsimi. ' In eodciii Luii. deesi cum,
* Idem cod.jitiic, "• iduiucOii., bei.tiisiim.
* lu eodem cud. dcest quoU en. " Idcm cod., dauinatte sunt.
**ldem eod., (an£/a. " Desunl biec verba usque ad iium. IV,
^'
Idem cod., iuperius enumeravi/iiui. '* Cod. Fiuf., item et sic deinceps.
^ Idem cod- nun babei iU esl.
Pairol. LIX. 6
 .

i7{ AD 0?ERK GELASII TAP^ APPE^MCES. 172

lUCBNSE. VAT1Ci.N0U FOfiTANINI. JUtlENSE CniFFLETII.

Opiiscub beali GregorJi Nanian- Opuscula beaii GregoriNazazen- iiem optiscula bcali Grfigorii Nft*-
zeiti epi. sts epi. zianzeni episcopi.
OpuMuia 0. Ba&ili Cappadoci^B Item opuseula Ueaii B&&iii Capa- }l«iii opuseuia beatl Basiiii Cai^
cpieeop'. docis epi. padocise episcopi.
Oposaila B. AiUanasi Ai Sandri' Item opuscuU beUi Athanasi Item oputciila beaii Alhau&sii
»i epiKopi. Aiexandrias epi. Alejandrini episcopi.
iieiii op> beali Joarmis Con^iaA- item opusciila beaii Joannis
linopoliutfwe epL Coiist»nttnopolitani episcopi.
OpuscuU Theepuill Alaeatidriui iiem op. beatE Theephiii AleRftn- item opiiscula beaii Tbeophiil
episoepi. driiUB epi. Aiexaiidrini episcopi.
Opuscula 8. C^rilli AUxaiuuini liem oputcularbeati Cyrilli AUx»
episcopi. andrini epitcofi.
Opuscula B. Heiaii ^ Pict^aea- Itckin op. beaii Helari Pici&vin- Item opuscula heati liilarii PI-
ils episcopi. sis epi« ctaviensis episcopi
B. Joannls Cuo&tan'
*Op'.isciil:t
ititopolitani episcopi.
Oiiuscuia B. AmUroftii liediola- iiem op. l>eaii AnibrosiMediola- Iiem opu&cuia beaii Afl))>rosii
nentii epi^copi. nen&es epi. MediuluneQsis cplsc.
Opuacula B. Augu&uui ^ Ipoi^ Ueni op. D. Augustiuilpponere Iiem opuscuia beatl Augu&lini
ilegiensis epis^^^opi. giiisis opi, liippoiieregiensis ep.
0p;ihcula U. llieronimi presby- liem op. beati Hieroiuiui prbi. Itein upusciJa beuii Uieronymi
leti. presbyteri.
Opuscula lieaii Prosperi viri re- I(em op. Prosp^i vlri religiosls- Itein opuscula beaii Prosperi vi-
li<^'ioai6simi. aimi. ri reiigiosissiini.
* Opuscula n. Leoiiis papae aJ Iteoi epislola bi. Leonis p.np. ad item episioi papas Leouis
ui bcaii

Flavi:u)um Coiisianunopolitonuni Flavianum ConsiaiitinopoiitaitDm .td Flavianuiu Consiantinopolita-

cpiscopum desiiiiaia, cujus texluui episcobuta dlstinain u cujus textutn num episcopum desiinaiain :de cu-
qutspia!*^ si uique ad niiuin iola qui$i>iam suis, qux aJ unum iota jus (exlu quispiaia si usqne ad
dispulavt;r>t, et non eam in otniii- dispoiaverit, et non cam in omiii- unum iola dlspuiaverit, et non
I)u.s venorabiliier receperii, aua- bus veaerabiliterreceperli, unaili<i- eam in oiniiibus veneraliililer re*
iberoa sir. ina sii. ceperiif.anat. sii.
Opiiscula, ' iractalus omuiuro iiem op. iracialus oniuium Pa- iieui optiscula aiqua tractaius
Pairiiin oribjidox irum, qui in nul- trum orthodox^ortim qui in nulio oinuium Pairuin ortbodoxorum
<o a ^aitcix ecciesix Komanae con- a scx Kcclesi^ Romane consortio qqiin nullo a saHCiie Romaiue Ec-
gordo leviarunt, nec ab ejus QJe deviaruat nec a'i ejus lide vel prae- ciesia: consortio deviarunl, ncc .ti)
vei prceJicailone sejuucii suul ; sed dicttioiie sejitncti sunt ; sed ipsius ejus iide vel prxdicalione sejunc-
ipsius ni comiHunicationis per gra> communicMlione pcr graliain Dci lisunt; sed ipsius communicaiioni
liaii) U<-i usque in uUimu.nn dian iisque in nlliiiiuin viiac siia: fuere per graiiam Dei usqiie in uUimun)
\\x. sir.c fiiere pariicipes, legendoi participes, legende decernimus. diem vitae suae fuere participes, !&•
de<eriiiiniis. gendos decernimu».
decrel.Ves epistolas quas
lieiii ItPin decreiaics opisloias, quas Ilcm decreiaies epistolas quas
papa; diveisis teiiipori-
!H}aiiss'ii!i beaiissimi p.tp.diversls tcmporibus beaiissimi pap», diversis lempori-
iiui ab r.rbe iioma ',irp diversuruni ab urbe Boma, pro Jiversorum Pa- i)us ab urtie Ruma pro diversoruui
Pairiiiii c<»n>o'.aiio[ie deJeruol, ve- tiura con^olatione, <iederunt, ve- Patrum consuUaiione dederunl,
jierabiiiier * suscipienda. iierabiliier suscipiendas. venerabiiiter suscipienJa*.
llcui gesia sanctorum mariiram iteni gesia sanciorum inarlirtim Uem gesia sanctorumniartyrum,
qui muUipiicis [manti anliqua is>\il' qMi niuUip'icibus lormcuioruut quje tnuUipUcibiis (ormenlorutn
iiplicibusl tonneuloruio cruciaii- cruciatibus, et mirabilibus coof^s- cruciatibus , ei inirabilihus confeS'
hiii t-A tnirubilibus, confessiciiuin sionuu) triuniphis inraJlanl. Qi:is siuniiui triumphis inradiant. Quis
triuniphts iuradianu Quis^ isia ca- ista Catbolicoi um dubitet majora isia cathoiicoruui ditbiiet, ei majo-
iholicorutn dubitet [maau anliqua eos in agonibus fuisse perpessos, ra eos in agonibus iulsst; perpes-
eij niajura eos in agonibus fuisse nec suis vlribus, sed Dei sratia, et sos ? Nec suis^ viribus, sed Dei gra-
perpcksos, i.ecsuis viribus, sed Dei aJjuiorio? Singalari ctuiella in sca tia et adjutoriu u/Rversa toteraue f
grati etadjutorio univene lolerasse?
< iiomana Ecciesia non leguiitur, S?d ideo, secundum antiquam con-
Sedidcv .<fiiiidum uuiiquaai cotuiie- qiia t i eoium
qui cnnscrlbere no- sueiudivem, biitgulari cameh ia
niditie-': sittgubri canlela in s:tiicta tnina peiiiius ignnraiur, et ab In- sancta iiomana Ecclesta non !«•
HiiUi^ria Ecfilesia uou leguittiir, riJelibus et idioiis superflua, aut guniur, qiiia el eoruin qui conscri*
<,uia ei eorum qui contcr^pseruat minus apia, quam rci ordo fuerit, pserc iioniina peinitus ignorantur»
tun(,i\)c, penilus igticnintur; et ab esseputantar. Sicui cnjusdaro Cirl- et ab Inli Jelibusei idiotis su| erilna,
ii)GdeUli'.is ^*
vcl iJioiis superQua. ci el Juiitae, sicul Ciorgi, aliorum- aut niinus apta, quam rei ordo fue-
aul ap:a quain rei ordo fnc-
iiiiiius qiie iiiijusmodi passiones, q. ad rii, esse puianiur. Sicui Quirici
<it es-e putatur. Sicut cujusdaii) bereticis perhibentur composita;. ciijusdam et Julita: , sicut Gcorgii,
Quirici et Julitse , sicut Georga Propter qiiod, ut dicium cst, iie aliornmque ejusnioJi passiones,
aliorumaue ejusraodi passiones, vel levis subsanandi orrereiur oc- qu« ab haereticis perliibcntor coiti-
iju c ab b^reticis perliibeniur cora- casio, ia sca Romaiia Ecciesia uon posi(£. Propter quod, ut diciunt
l>osits. Piopter quoJ, ui dictum legunlur. Nos tamen cu» prxdici:^ est, ne vel levis sub&annandi orire*
csi, ne vel levis subsannandiorire- Ecclesia omnes marlires, eieoruui turoccasio, in sancta Romana Ec-
iiir oc< asto in ^ Roinaoa Ecclesia glurlosos agones, qui DocaiQO ina- clesia non Isguniur. Mos tameo.

• Jdeit! ''od,, Pictavensis. * IJem cod., iiiscipiciidasesst.

* Sn Fiorenimo hic poniiur post S. Alhanasiuin. ' in cod. Fior. deest ifa
• Idein cod., Yponeregi Regionensis. ' Idcra coJ., et.
* Idein cod., cplsiolo!. * Idein cod. addit sancia.
'Idemcod., atque tructaiUi.
 ,

m APPENDIX TERTIA. CeWCILIA QU.€DAM A GEiASIO CELEBRATi. m

LCCS??SS. VATIC&RUM rOMTASI.^l. JtD&BRSB CaifFLETlI.
non legiintiir. No& iamc^ eum gis quam homiuibus noli suni, om' cum prsedieia Romana Ecciesta,
prxdieia Ccctedia umiies inarlires ni devoiione veneramnr. omites Kiartyi-ss, ei eorum glorio
et eorutn glor^osos :igoiii-s, i|ui Sits agones, q«ii Deo magis quam
Deo magis quam bomiiiihus noli hominibus nou $ai)i, omm devo-
etintomiii deTOtHine veneramur. tiorie veneraifiHr.
Uem Vitas Pairum, Pauli, Anio- item VitasP&truia, Pauii, Anio- Uem Vjias Pairum, Pauli Anto-
etomnium
nif, i!arioii)3, hereiniia- ni, Uiiarionis, el omuibusheremi- ni, ililarionis, et omoium efenii-
rum, quas tnmen vir bealiisimus tarum, quas tainen vir beatissinius tarum, quas uimea vir bei.Ussinr(ys
descripsii Hieroiiymus, cum ^ om- descripsit Hieronimus, cunt omni Ilieronynius descripsit, cum omni
ni honore snscipimtis. honore suscipimus. iio.-iore sust^ipimus.
lleni Aetus faeati Syhesiri Apo- Uem Actus beaii Silvesirl Apo- iteui Aclus heaiissuKJ SilYesln
stolicseseJis pr:esulis, licet ej.!is Siuiicaj sedis praesoiis, iicetejus apostoiicH» sedis praBiulis, Jicet
qoi conscripsit nomen igiiOreiur; a qui consrriiisii nomine ignoreiur, ejus fjui corvscripsit nouien iguore-
fQiiltis tamen uibe Jloma a
in a muiusiameii in urbe Homacatho* tiir. a muiiis tamen in nchd
Koma
caiholicis legi cognovimus, et i^ro cogitovimus, et pro anli-
IFcJs legi caibuiicis iegi cogn&vjunj* ei pro
aiiiiqiio usu muUx liur iiniiaitiur qno usu tuuUa: li;£C imitautur Ec- an;iqiift usu ffluii^ Iioc iniliainur
Kcclesiae. cicsix'. Eeclesiae.
* Uem
scripiura de jnveiitioaa Uem scriptura de
tnvenaotie Item scripiuradf, Invenltone ut**
Banctte cracis domiiticsi:, ei isiia crucis doimnioe, et aliam scriptu- miiiieaj crueisi, et aiia .scripiurade
scripiura de inventioae cspiiis r.'\itt de inveniioiie capilis Joannis InveiJtioiifi oapitls beati JoaaiMi
Joannis Baptisl», nuveil^ qiiidcn Baplists, novelie quidciu relationis Bapiistae, novellae q-^idem relaiio-
rclatiunis ^ nuniiuili &it> cailiolici et nonnuUi catiioiici legunt. Scd ties mnt, et nonnulli ecs caiholic»
iejoni, scJ cuin bxc aui c&UioUeo- curn hi%!c ad catboUcoruui manus Sed cwn iia'C .id Catholi-
legunt.
rum tnanus pervet>etini, beaU apu^ aJvenennt, beati Pauii apostoli corum manus pervenerjrit beaii ,

sioli projbaia [^na^m un^ii^ua prxce- prs^cedetier.tefttia.... Omjiia jpro- ap.isioii I>aiil! pritcediil sei.ieniigL :

ilat] seiiteiiti?cn ^ : Qmu]^ preifol^.
tjuod bonuat eil teneie.
itera Rulinus nr" religiosissimitSf
' plurios [vtiXnu unliquci pjiJiri"
ijni
mosj ecclesiasticis operis edidll ii-
iifos, Dou uuUss etisin
interpreidlirs est.
beaiissiiuvis Hi^ioniinus^ eitm
aliquibusde arbtirii liiterlate nota-
vit, illa senttemus qux prasdleium
nierduiuias seniire cogitoscinnis;
elDon »oIU!n de RufiQ!), sed etiam
de universis, quos
inoraius zelu Dei el rid^i religioue
repreiitndii.
Item Origeiiis nonnara opusciila
(\\iX bcalissimus Irieroiiyiuiis
vir
non iHjpudTat, legenda suscipimus;
baie, qued bonum e&i tenete, Omnia probaie, et guod bonum tuk
retineie.
Iiem Uufinui \i.- rel(§^io.«;us piu- Item R«ifirius vir reiigio«i«iijmw
rimos ecciesiasUcne operis edidil piuritnos ecclesiasticl :)peris edi-
nbros, tionnuUas etlaia Scripiuras dil libros ; norinulias eliam Scrl-
Scnpiuras inicrpretaius esi. Sed qiim beatls- plu.^as interpreiaius esi. Sed quo-
'
Sel ouoftl^i)! simus Hieronytiius euto fn afiqui- niaui venerabiiis liieronymus cum
Iri bus de arbiiriu liberiaic tiOtavit, in aiiquibus de arbiirli iibertaia
illas sentlm. q.prsedicKim beaiuni notavit; i!!a sentiiims, qua praB'
Ilitjronyniuio sentire cognosciuius, dicium bealum liieronymuiu sen-
nonsoluindeRolliio.sed etiam de lire cognoseimns : et «on solum
«iiiiversis quod vir S. sepius roe- de Ruiinoj sed etiani de niiiversis
vir s-cplus )\je- nioratus, zeio Dei, ei fid*i religio- qucs vir soepius me.i.oraius mIo
&e repreliendit. Beij el fitlei rebgloj.d reprehendit
Uem Origenis nnnniiiia op. qvias Iiom Origeuis noonuila npijscuia,
vlr beatissimDS iiiercnymu» ncn quje vir iieatissiiiius iiierunytiuis
repudiat, legenda suscipinius ; re- iiOii repudiai, legettda suscipiinus :

reliiiua aulC:in ' omnia cum uucUtre iiqua auiej/i onviia cusn. auciore reiiqiia auieiu om<ua cum auctore
suo diciinus reiinuendj. st!0 d.cinius rennuendam. suo dicimus renuenda.
lieni Croi;ica Eusebii Cesariensis Chronica Kii-eU Gaesariensis Iietn Chroiijc:; riiieiiii CsBsarien-
* epi atquc ejusdcm liisiori» eecie- a:que ejusdeia ilistoriaj ecciesias- sis atqtie ejusdeui Histo.-ise Ec-
Sidsticui iibros, qiJiamvLs ii> primo licae iibros, j^iiumvis iu priniO nar- £ie*ia!»Ue3iiibfO$,q:uinvis »a priino
nanailonis stia; libro tepueriij et raiionis suae librc tepuerit» et post narratioiiis su;e iiDro lepuerit, et
po^l ia laudibus alque excusatione iu laudlUus aique exeusaiione Uri- pest in laudibus at-iue excusatione
Origetiis tinuHi schmuiici coDScri- genis scisinaiici unum con&cripseirit Origenis schismaiici UQiJni conscw
(t&eril librum; proptef verxim la- iibrum propter rerum lainen sin-
: pserii libyum ; pr&pte?" rerum ta-
iiien singuJyrum ntjiiiiam, quae ad gularom noiiiiam, q. ad insJrueiio- meri singutarun» notitiam. quse ad
*• scrutalionem [wumi aaiiqua iicta peneiiet!!, usq>iequaq.ue non insiructioiiem peri!f>ent, uscjuequa-
iu-
MrtJCtionem] peiiinent, usqueqna- dictmus reijueiiaas. , Que non disimus renyeuiio*.
que ttun dictmus rennuenda.
UrosiUin virum erudiiissimijin Idem Orosiutn vlrum eruditissi- Ueni Orosiun» vicum grudilissi-
ceMaudainu5'^ quia vaide nobis ne- mum, queni coniaadamus, qui valtje mum conlaudamus, qui vaide nc*
cessariam adveisus Pagsnorun) ca- nobis necessaruiii adversus pag^- ces^aariam nobis ^«iversus pagano-
lumniai ordinavit Sicriam, iurca- norum caiunvnias ofdiuavU liistO' riim calumnias ordiii3^»itHistorIam,
que brevitaie contexuit, riam, miraque brevitaie cuntexuit. miraque brevitate conlexuit.
yet»erabilis vifi SedttU '" epi5S<}pi Uem vencrabilis deduiii Paschale hem veneraliiHe virtSedulii OpBS
Pascfiale op'.is, quod keroicis de- opus, quod erudifis descilpsit ver- pasciiaie, quod heroicis dcscripsit,
"
scripsit versUius > iitsij^U iauuti »i'L.us, insigiii Lausic ys^xiarirtvja», vcrsiuui, ifssigniijujde praeferimus.
pruteriftius.
Juvenci niiiilomiikus laboriosum' Itein Juveaei nilMiominus iabo* JuVenel quoqu9 nlbiiominus la-
opu8 non speroitnus, sed miranius. riusuiB opas oon spernimu»» sed boriosum opus non speminnQft» ssd

* In codctn cod. deeU otunh * iii eouem cou. oeest anuiui.

* Idem cod. non iiabei iancta:, ' Iti eodeni cod. deesi epi.
' Ideiij cod. sun,, etc. '* idetn cod., in^ruciiuncin.
* idem co6., pmcedit uiU^Uia» '- Idem cod., qui.
* Idem cod., reliaiostu. ^* In eodem cod. deest e.]fkc<tiii,
* Ineodem cod. ueest qiii. '^ idem cod.,pra:f(rim{/^
^ idem cod., veneral>ilii.
 AD OPERA 6ELASII PAPJS APPENDICES. 176
175
LUCBNSC. VATICINUBI TONTANimi. JURKRSE CBirrLBTIl
miramus. Ceicra que .tb liaereUcis, miramur.Cxteraquse ab bxreticis,
Caeien aaiem quae ab luercUcis. tive
schismaiicis coiiscripia, vel preJi- sive scbismalicis conscrtpta vel
icismalicis couscripta, tcI ' prae-
cala sunt, nullateiius recipiet ca- prsedicia sunt, nuHaienus recipil
tjicia snnl {manu anliquu. addilur
tholica et aposiolica Kuniana Ec- catholica et apostolica Romaiu
nuUaiemis recipil calholica ei apo-
clesia : e quibus pauca, quiv ud me- Ecclesin e quibus, pauca, qux ad
nolica Komaiia Ecclesia]. E quibus
:

moiiam veoerunl, et a caiholic s inemoriam venerunt, ei a Caiboli-

liatjca, qua ad inemoriain vene
viianda suni, credidiiuus esse sub cis viianda sunt, crediditous esse
runi, ei a cailiolicis viianda suni,
deiida. subdenda.
Liediaius Cise subdenda.
1\. V.
(tf m noruia de librorum [manu NotiUam libriTum apccrifornn),
nntiqua librosj apocriforuna, * qui qui non recipiunlur.
iion recipiuniur. /n primis Ariminensem syiioduro
Ariininensium synodutn a Con- Avimenensium Sinoduni, a Cou-
a Consiaiitio C:esare Coiistautiui
sianlio Csesare Consiauiini ^ Angu- siaiitio C.^csare Consianiini Au^usii congregaiam, medianie Tauro
lilio
sti lilio congrcgaiaramedianie Tau- filium congregaiam, inedianle Tau- praefeclo, ex tunc el iiunc, in aler-
ro praefecto ci tuiic, et nunc, cl in ro prafecio, ex tunc el nunc el in num conQiemur esse damnalam.
eiernum coutiiemur esse damna* seieruum coalilemur esse damnaia.
lam.
Iiinerarium nomine Petri Apo- Iiinerariuin quoque in norntne
hinerarium nomine Pelii Apo-
sioli, quoitappellaiur Sci Ciemen- Peiri Aposioli qiiod appellalitr
stoli, quod appellalur saiicii Cle- ,

manu anliqua libr. ^ & its, apogrifum. numero no»

saiicU Clementis libri
uaeulis [ ]
apocririim. vem, apocryphum esu scimiis.
Actus nontine Andrex aposu Actus nomen Andreae apl. apg. Actus numioe Andrex apo&toli,
apeg.
apocryphum.
Acius nomine Thoiiise apost. Actus nonien Thoaue apl. iibros Acius iiomine Tbonue apostoli,
apog. xapg. iibri \ apocryphi.
Libri numero decem opog. (sed
boc deleium est manu auiiqua.)
Acius nomine Petri aposi. alius Actiis oomeu Peiri api. aiius, Acius nomiiie Peiri aposior,
apoc. apg. apofrypbi.
Actus nomine Philippi apost. Aclus nom. Pbilippi apl. a^;. Aciiis nomine rbilipii apostoli
npoc. apocryphi,
Evttngelia Domiiie Matiblse apog. Evangelium nom. Uatihia: apg. Evaiigelia nomine MaUia: apo>
stoli, apucrypha.
Evangetla QOinineBftmabx apost. Evangelium nom. Pelrl ap. apg. Evaiigelia nomine Barnabse, apo«
•apog. crvpha.
ETaageliaooiBine Jacobi mmoris Evangelium uom. J acobi Uinoris, EvaiigelianomineJacobiMinoris,
apog. ap«* apocrypba.
Evangelia aomine Pelri * apost. Kvangelium nom. Barnab o apg. Evangelia nomine Petri aposioli
apoc. apucrypba.
Svangelia somine Thom», qiu- Evaiigelium nom. bomx, qui-
'i Kvangeiia nomine Thomx apo-
bus lUoicbsi uluntur apoc. bus Mutiicbaei utuniur, apg. sioli , quibus Manicbaei utuntur»
apocrypha.
Evangetia nomine Andrece apost. Evangelium uomen Barib<.lomei Evaiigelia noniine Bariholomxi
(tpoc [Munuantiqna tfs/^tMr Aodrex, a, . apg. apostoli, apocrypha.
ei pouimr Baribotoi&ei.] Evanqelia nomine Andreee apo-
slolif apocrypha.
Evangelia qax falsavit Luciaouc EvaiigeUum qiiem falsavit Lucia- Evaiigelia qux falsavit Ludaoiii,.
apoc. iius, apg. apocrypha.
Evangelia quae falsavU iiaciui Evangei uia quem fatsavit Eusi- Evaiigelia qtue falsarit Isiciun,
apoc. cius et LuciuS*, apg. apocrypha.
Liber de lufaatiaSaUatoris apoc Lib. de luiaoiia Salvatoris, apg. Liber de lufaniia Salvatoris,apo<
cryphus.
Liber de NitUvtLale Saivatoiis, ei Llb. de Naiiviiaie Salvatoris, c Llber de Naiiviiate Salvatorif,
dc Mariu [manu anuqua postMariaiii dt: Maria vel obsieuice, apg. ci de Maria vel obstf;uice, apocrj'
e-i veij obsifroe apoc.
^
phus.
Liber qui appeilatur Pa»leiis Liber qui appcllatur Pastori;, Liber qui appellatur Pasioris,
apoc. apocrypbus.
Libri omnes quos fecit iMciu» Lib. omiies quos fecit Leuciug Libn omoes quos fecit Ludus
[manu aniijua Leuciusj diseipulis discipulus diaboli, apg. discipulus diaboli, apocrypbi.
diaboli apog.
Liber (]ui ai>^^llatur fundamen- Lib. qut appellalur Fundameo- Liber qui appeliaiur Fuadaoiea-
tum api/C. ium, apg. tum apocryphus.
Liber qui appellauur Tbesauruffl Lib. qui appeiiaiur Tbesauruin, Libcr qui appellaior Tbesauruin,
apoc. apg. apocryphus.
Ubcr de fUiabus Adc Licto <
Lib. de Giiabus Adse lecium^e- > Liber de filtabus Adae, hoe ett

neseos, spg. Lepiogenesis apocryp.

* Idem eod.
, prcedicaia tiuit nuUalenus recipiat ca- ' In eodem cod. deest apost.
tholica et apotioliea ecclt:/ia Homana. * In eodem cod. deeil apost
' hi eoddQB cod. deesi </tu non recipimtur. 'f
Ideii) cod , ejus.
* In !^odem coJ. dcesi anytMit, ' Idein cod., cjenestbus.
^ Idem cod.. ix. * Liber qui appetlatur Adce l<?pto5e«e»eos.

177 APPEiNDIX TERTrA. CONQLIA QUi£DAU A
LCCBHSK.
* Uber qhi apf^ellatur AcU» Tbe<
d», el Pttuli • apos. apog.
Liber qai appellatur ' Nepbotbes
Liber proveii)ioram ab hsreite!»
coDScriptus, ei Mncli ^li
prcesignaiut, apoc<
Revelaiio qaa appellatur TbOBUB
* apo$t. apog.
Reveiaiio qiue appellatar
apog.
Revelatio qu« appelialur Slepbam
aftoc.
Liber qui appellatur traositos,
id est assumptio saaeix Haris
apuc.
Liber qui appellator [manu mli-
fiiadej Poeniienlia Adx apoe.
Liber de * Eugenia [manu anti-
tfua Vegenia] nomine giganlis qui
cum dracone posl dilavium ab b*-
reticis pugnasse perbibeiur, apoc.
Liber qui appetlalur Tesianten*
luui Job apog.
Liber qui appellatur pcenitentia
Origenis apo%.
Liber qui appellatur poeniteiUia
saacti Gipriani apoc.
Liber qui appeilatur pcenitentia
jamae et Uembre apoc.
Liber qui appellatur ^ Sors apo<
stolorum [numu antiiiua scribiutr
laus] apoc.
Liber Fisiologus, qui ab
els coiiscripiuS', ei beali
BOniine pri^signalus npoc.
Storia Eiisebii Pampeii a^tog.
Opiiscula Terlulliani apoc.
Op. Lactaati * apOc.
*•Op. Africaniapoc.
Op. *' PoituUianiei Galli apoc.
Op. Montani , Priscillae, et
ximillx apoc.
Op. omnia '* Paciiitti UanicLsei
apoc.
Op. Coinmodiani ap.
Op. alierius Ciemeniis Alexan-
drini apoc.
Op. Tassii Cj priani ap.
©p. '^ Arnobi ap.
Op. Ticoni apoc.
OpusculaCassiani presbyieri Gal-
riarum ap.
* Idem cod.,
Cen one de Chriiio Yergiinmis M.ttpa-
ginalum venibus, apocr.
* In eodem cckI. deest apost.
* Idem cod., Nepolis.
* In eodem cod. deesi aposi.
' In eodem cnd.deest iU est.
* rdem cod., Uyia.
' Coii. Fior., so)(».
. .
GEUSIO CELEBRATA. 17*
VITICANUH rOKTANINI. iDRENSP .'HIFFLETII.
Ub. qni app«ilaUir hactus Tl.e- Liber gui appellaiur ActusTeeiy
ele, vel Thollios, et Pauli ap. apg. apoetyphos.
ei Paciii,
Ub. qui appeilatar Nopotis, ap^ Ubcr qui appeltatur Nepotes,
apoeryphus.
Lib. Provcrbiorom ab hereticis Liber Proverltionim qui est »b
nondne conscriptus, ci saneti Xisli nomen hxreiicis conscriplns, et sub no>
pr«notalus,apg. mine sancti Sixti prxsignaius, apo-
crypbus.
Revelaiio qui appellalur Pauli, Revelaiio quse appeilatur Pauli
apg. aposioli, apocrypha.
PauU Revelatio qoi appellaior Thomse Revelatio quae appellatur Tliom»
apo^toii, apocr.
Kevelalloqul oppellalurSiephaiii Revelatio qux appeliatar sancti
Stephani, apocr,
Uber qui appeliaiur Traosiins, Liber qni appellator Transitus,
\i est, Adsumpiio scx Uariae, apg. id est, Adsum{kio sancUe Manae«
apocrypbos.
Lib. qut appellalQr Peneteniia Lit^ qui appellatur Pofmitenlie
Adx, apg. Ad.-c, apocryphus.
Lib. EugenH a Mm. gigante qui Liber de Eugenia uomine gi-
cum dracone postdiluvium ab hae- gante qux cum diacone post diiu'
reiicis pugnasse perhibetur apg. viuro ab bxretrcis pugiwisse &i\^
tar, apoeryp.
Liber qui appeliatur Testamen-
ium Job apg. Non hi^ioria beati
Job , sed alius ad hereiieis con-
scripius.
Lib. qui appeliatar Poeoileiiliae Liber q<ii appeilatur Pcenile lls
Origenis, apg. Origenis, apocryphus,
Lib. qui appellatur Pcenltefllut
sci Cipriani apg.
Lib. qai appellaiur Poenilentia Liber qui appellalur Po^nitenila
Jamnx et Mambre apg. Jamne et Mambre, apocryplHis.
Lib. qui appellatur Sors apoeio- Liber qni appellatur Sortes saa*
lorum, apg. eiorum, ?pocrypbu&.
Lib. qui appellalur Losa Aposto- Liber qui nppelialur Lusa apo*
lorum apg. siolorum, npocrypbus.
Liber qui appeUatvr CaitMei aoo»
stolorum, apoerypttut.
liaereii- Lib. Filosogus, qui ab hereiicis Liber phisiologus , ab bxroiicis
Ambrosii conscriptus est, et beaii Ambrosii coQScriplns, et beati Ambrosii ne«
nom. prxsignaius, apg. mine prxsignatus, apocrypbus.
Historia Eusebi Pampbili, spg. Hisiorta Eusebli i*amphiii, apo»
crypba.
Opuscola Tertulliant, apg. Opuscula Teriulliani, apocryph?»
Op. Laclanti. ap. * Opiiscula Laciantii, apocrypha.
Op. Affricani, apg. Opnscula Arricani, apocr^pha.
'*
Up. Postumiani et Galli, apf;. •* Opuscuia Posiuminiani, apo»
cryph.T.
Ma- Op. Slootani, Priscill» et Uaxi- Opuscula Uonlani, PrisciltS ¥l
millze apg. Maximillx, :ipocrypha.
Op. omnia Fausti Uanichei, apg. Opnscuia Fausti Miiniehaii, apo-
ciypba.
Op. Commcdiani, apg. Opu^cula Conunodtaoi , apocFY*
pha.
Op. aiicrius Clementis Aleiaii* Opuscuia allerius QcineniU
drinx, apg. Aletandriui, apocrypba.
Opusc. TarsiCipriaai, apg Opuscula Tassii Cyprianl, sfO*
crypha.
Op. Arnobi, apg. Opuscola ArnciNl» apoerypiia
Op. Tigoni, ap-. Opaseuia Ticoni, apocryjriia,
Opuscula Cassiani pbri. Gallea- Opusciila Cassiani presby teri Gal*
rum, apg. iiensis, apocrypba. •
^ Cb4. Flor. addii tioe Afrieani, tive FirmimA,
* Op:iscula Lactantii shie Africnni . siee Firmiaui
apocryjjfia,
'• In ecdera cod. deest.
,
" Idem cod., PoitumiattL
" Opitscula Poiihumiatu GalU apocrypii .
'* Iilein cod., Fausti.
" Idf in cod. . .\rnmim.
 ,

179 AP OPEiliV GELASll PAPJE APPENWCm 180

LUGSHfE. VATlCANUi!.! FOMTAmM. JUREMSii CHllfFLETII.

Opu«. Viclorlj)i PfilaUioiie osis OfUi«cula Victormi Pieubieusis,

QpittcVJcloriui */*iViiu>c»siaap.
apoerypiia.
Manu an*!9«a iT!3erii«r /»if, Op. Op. jfauittl ii^en&ui ^^ii(»imm, Opu&euia Fatisii (legensiii fialiia*
rurn, apocrypha.
FausUfiegensis GaUearumap.»Op. *PS* „ . . ., .

Op. Fr^inenliru. UBCt, apg. Opuseuia Fruii>eitti Cceci , apo-

Fiumenti C«eci 9p.
crypba.
Cenioneiii de ChiJstp.VirgiJiani* Cenionem de Xpo VirgUianis Centoiies de Cbrislo, Virj^iHanis
cotivaginaium versibus, apg. coinpaginall, r.pocrypii!,
Epislola Aesu 46a^jisa. ap> Kpistoli^ iiiUi ad Al)giarum> a|ig. Epistola Je&u aU Ajfarum , apo-
crypha.
Epistola Ab2gufu sd iesura »p. E{4a Al)gj»ri ad iluu, ^pg. Epistoij Aijari fid iesum , apo<^
crypha.
Passto Quyrici, et Juiii» ep, Pas$it) Cirici e(, Joiiio;» a{^<'. Passio Quirici« «t Julil», apo^
crypha.
Passio Georgi ap. Pass. Ciorgj, apg. Pas&io Georgii, apoerypltft.
Sciiplur^ *|iias qppelluiur cou- Scripiura que appelbiur £«tf Scriptura quae npi^ellalur &\io-
rd^i£4io /Sdiouiuiiis epoi^. lra<iielio Salomonis, apg. Uionis inierdiciio, apocryplu.
Filacleria omriia, quae non atj- Plbc.ieria omnla, que non an- Philacieria quae non an-
oi?)iiia,

ii«ioi;u{n, ut iii; «onlinguitt, sed gniorum , ut iUl cbiinnguiit sed ,

gclorum , ut eonnoj^unt, sed
illi

daeinonum inagis ooascnpta suni, damioniim magls arlo conaciipia df monum magis cunscripta sunl
ap. sLimt, apg. noiniaibits, apucfypit». * <,

Iia:c si his siniilia nua Simon i]£ea et his stmili.^ qu« Siaa^m iiu'c et iiis ainiitia qus Simon
>!ftgU8. Niooiaya, CsfJiuliuii, Mar- JVl^gus, Nigolaus , Ciriiiili'js , M:ir- Magus, Nieulaus , CerIn*I»u6, Har-
Dmiidis^Eb'\on, Psuliw eiiam
c'iof\, cion , fiaseiides , Cliion . Pauius cion, Kbiou, Pauius
Ba^etides,
SamoutaiiHS, Foiinus, ei Boiiosus eii»m et SamoaCtanus , Fuiinus et etiam Saiuosaitetius , Photinos ot
\iiianu aiitiqua eij qiii simili errore fiouosus, ei qui slmiii errore dele- Bojtosus, qui >imili errcre defere-
tieleceruni; Mohlanus quoque cum cerunl; Muntanus iiuoque cutu runi; Moniaaus quoqoe cum suis
suis obsceiiissiiHes sequacibus. Apol- suis obscenis>-iinis sc^uaciiuias, otiscoeiii»siniissequacibus, ApoUi.*
ienaiis, Vaittiuinus nlve Manlcaus» Apoliinaris , ValeniiniatiU') , sive naris, V;ueiitintis, sive ManiGhaus^
Fauslus, Africanus Salieiiius, Ar- Uanicl*eu$ Faustus
, AfTricaaus , , Faiistiis, Afrlf^auus, Sabeilius, Ar«
rius. Macliciioiiiiis, Eunoniius, No- abeliius Arrius , MacheJoiiius ,
, Maredonius, Eunoinius, Cono-
riiis
valus, Sabacius, Coelesius, Donaias, Eunomius, Ncvaius, Sabasiius,Ce- mius, I!WTktius , Sabbalius, Calli.
^siacisis, jov!an«s, ^'elagiuSj Ju^ festus. DonaUis, Eusiaciiis, Jovia- stiis,Donatu , Eusiacius, Jovlnia-
.Mattus<Jd^um£;»:«, Coel^situs tfasi- nus, Pelegius, Julia;ius Elaiic, Qt- uu%, Pelagius, Julianus Eclanfiisis,,
iiiiuus hmnu aitiiqua Maximianus][ iesiius, Maximianns, Pri&tiillianbs Ca:iesiinus, Masimianus, Priscil-
Prisiilliatms ab Spaniji, !Sesior?us ab lli-pania, Nestorius Coustanii- lianus ab Spania , Nestorius Cqi»^
ConstantinopoliUnus. Maximus Gy- nopolitani» iUaximus Unicus ,
, slantinopolitanns , M.iximus Ciui-
i/i«u«, L:<miMit]us, &ioseoru<>. Su- Lainpecius, Dioscorus, EuiicijiiJS, cus, Lampelius, Dioscorus , Euiy-
tiees , PetTus , ei alius Pelrus, e Peirus et alius Petrus e quibus :
ches , Petrus , ct alius Pelrus : e
iiuitms unus AlejaitUriam . aUu» unus Alexandriam , alius Antio- quibus unus Alexandrian) , alius
Anuocluam niacuiavit. Acscius cbiam maculavit ; Accacius Con- Antiochiam maculavit : Acaciu?
Coiistantinopolitaiius cum consor' statttiuopoliUnus cum consortibus Consiantinopolitanus cum con&or-
tibus suis, necjMMV et omnes ho^re- £uis; nec non et onuies hereses, libus suis : uecnon et omnes l»»-
lieithwrise^TtunfiH 4m\^titi , sive bereseorum dis^pidl, tiive scisma- resiarcbeSs et eorum discipulos,
sci&matici docueruni, vei conscji- lici, qul docuerunl vel couscripse- qiti schismatica docuerunt , vdi
psermil , quormri nojvuna minime runi, quorum nomiiia ngtiaitBe re- conscripserunt , quorum nomina
non soium repudls^,
retini^iitur, tenentur , non solum repud,iaia , ininime reiinuimus ; ijon solooi
vcrumab omni A^n^na, ^% 9^»- verura ab omui ilomana , vel ea-r repudiaia , veruni etiant ab «'nu»
stoliea Ecciesis (e^llmfuaiflL, alQue tholica ct apostolica Eccieaia t\\- Romana, cathofilea et apostoRca
cuin suis auctorlbUs, auctoruoique minata, atque cum suis auctoribus Ecdesia eliauaawi, atqae eum suf&
sequaciiius sub amikenuii.is Inso- auclurumque ^qusciims sub ana- auctoribus, auctorcmque sequaei-
vmeuio in ^e^nunt conlUe*
lubitl themaie insoiubiii vioculo in ofrler- bus sub aitaiitematift et indissolv-
mur esse dQmnansiv. uuin couiiiemur esse danuiata. bilivinculo in seiernum confiiemvc
ExpUciunt decretaiis. esse damnata.
ilxplicit decrelale cdituai al&
Borstnidd {lapa urbis &dman$e.

OBSEfiVATW P. ANTONJI PAGL

[kd annum Chriiti «94, num. i' et se'}q.)
Ikcrelum dc ScHpturis divim , ei opusculis sanctorum Palrum quse in Ecclesia eatholica recipiUBli>r "«^
qui irafiiliQnetti rejiciuni , el iibrorum caimiieorum numeTum pro libHo ac seciarum
sauruifi
urqei iielerodoxos »
Joatunt,
tiommodo muiilanL JsA cnJni , lobice , Judith , Machabaorum iibri, Episiola ad Uebrcgos , Apaealypsis
Petri du«, Jomnis apftslfili IU, Judcs, l , in eo metaorarnwr. Pearsonius in vindiciis
Ignalianis prolixiorem m*
decreium post
monetn de ejuicuclofe, ac iempgrs quo coudilum eat, insliiuit , ei pag. 55 ait , se exisiimare koc
smodum v, anno S^^ celebratam, promuigatum f^isse. Neque cathoiici de hujus sanciionis
auctoTe,amoque quo
ascnbani, V eiustissimvs codes
ai emissa, inier se comeniutil; quod mhs. codice'^ sam Iribus diversis puntiftcibus
coliectionis Dionysii Exigui, quem .^ecum comnmniculum a Daclierio Baluzius tsstaiur , hoc
decretum DaiuasQ
papo! atlribuit , el Baronius anno 69 , num. i, referi Cresccaiain dUecli^nem conlinere conciiimn
Romanunt sttb
Dauiaso in <?tM» de iibris apoeryphis agitur, cuiusdecrela Tepetila credii Baronius a Geiasio in decrelo Ti
episeo-

poam , de quo arvio 494 ctm coUeclorii)us toncHiorum verba (acil. Verum codex atniquissiiaivs a PearsQnio
iecm,*eta Lanlfrancoex Beccensi cmr^obio in Angliam deiaius, liunc titklum prisfen : « Dea-eta Geiasii pap»
ei non recipiendh iiiiri^, Qxios «mjpia sunt ab eo eum sevtuaginta eruditissimis episcopis.
t Nico-
de recipiendis,
iflusl pomifex Romanusim episL 4i aU eplscopos
" 863
Gttliiai circa annuin
episcof)OS 001110-
'-""; Lupus
'"^ daia '*'"*- ('Mc& »'"••'"
•*'*'" Ferr^^Tiendi^ "" i«

'
ia$({i c«A, iVi^f /«e«$'«sfc '
flic desinil eod. Floreat.^
 ;

181 APPEKOIX X&RIU. COKCIUA QUi£DAM A GELASiO CELEBr%ATA. 182

fine eviihltead Carolum Caivum^ el in fint qumt. -de Sanguine Chri$ii ; Graiiunut dist. 15, cap. Sanaa Romana
Surchardiis Wormatiensis episcopus, varii codices mss, omnesque excuti , Geiasium kujus decreii aucioret» wo-
dunt, Hetdque llormisdae papae in antiquissimo Vergellensi codice Baluzius el Chiijleliui in Juren^ iliud ascribi
lestantur. Indequc Clii^etixnn fine noiarum ad Vigilium Tapsensem existimaium , decrelum hoc primo tancitum^
fuissea Gelasio in cuncilio Romano hoc anno : ilu lamen ui non quasi decretum ponlificium, $ed lelui iotiut con-
siiii quidam caiion prodiret : tum deinde ab Horinisda editum esse tub forma pontificia decrelality el i» quiitque

liluloi methodi grada divisum ac foriasse noniiullis in locis restitulum,

Gelasium lamon ceieberrimi hujus decreli auctorem esse, et nonnisi per errorem illud Hornittdo!: aliributum
demonslrabo, el litem, ni valde fallor, dirimam. !n eo cum damnatorum voluminum index lesilur, inter eaiibri
Cassiani ac Fausti lieiensts numeranlur hac pramissa senientia : c detei-a, quce ab hcereticis sive schismaticis con-
scripta, vel prcedicala sunl, nulUtttinus reapii catholica ei aposlolica Romana Eeclesia, e quibus paura, quce ad
memoriam venerunt. a calhoiuis vilanda siinl, credimus esse subdenda. > Cumque plurimos Ubros luerelicorum
el

aliorumque inceriorum auclorum Palres synodi Romana dcmmassent, hos intcr Cassiani el Fausti volumna po-
$uere hoc tittdo : t Opuscuia Cussiani pre.^byieri CaUiarum apocrtjpha, opuscuta Fausli tiegiensis Galli-.rum apo-
eryriha. t Sa:culo sequemi exorlis tie divina graiia conteniionibus ex FausJi prjSEserlim lihris, non modo in Occi-
dtnie verum eiiam in Oriente atii Fausiuia defettderunt ^ alii eumdem aeerrime confutaruni , vnecipue mcnarhi
,

Sctjthce, qui ex Asia erumpentes adversus eum Europam alque Africam commoverunt, ut anno 520 expUcabimus.
Eo rerum statu consullas Poasessor episcopus Afrieanus a Trasamundo Afriae rege in exsitium inisius dum ,

Comianiinopoii morubatur, ubi Faasli iibri a pluribus defendebantw ut calholici, a Uaxeutio vero et a monachis
Scytliis uli hcerelicidamnabanlur, cousuiit ipsemet Hormisdum papam, quid d« iisdem libris senliendum essel;
eamque in rem Justinum diaconum suum ad. eum misil. Exstal ejus ad Hormisdam Relatio lom. iuperiori CoucU.',
diciturque accepta < xv cal. Augusli Rustico V. C. cos. id est anno 540, Hcec Possessoris in ea verba : < Arbiiror
vestram beaiitudinem non laiere quantis in ConsltintinopoUtana urbe Ecclesia laborel insldiis, et ad morem veleris
morbi in saniem vulnus iierum qmrat mumpere, qund obdiiclum credilur cicatriee. Vnde cmn xjuorumdam fta-
Irum animus de codice Fausii ciijusdam nalione Galli Regince civitatis episcopi, qui de diversis rebus et frequentius
de gralia Dei diserie visus sst dispulare, in scandalum moueretur, aliis {ut se hibent humana stvdia) in conira-'
rium reniientibus me crcdideruni de hoc eimbiguo consutendum. i Addit postea Possessor : f Quwso, ui consu-
leniibus, quid de prcefati aucioris diclis videalvr, auctoritate apostoUccB respoasionis agnoscanl : maxime quod
fdii quoque magisiri miiitum Vnalianus et Justinianus pvwcipue super Jiac re rescriplo bealitudinis veslrw simi-
Ulcr iuformari desiderant. »
Hormisdix Possessorii epistoiam die 48 mensis Julii anni 520 accepil, et die 13 mensis Augusti ad eumdem
rcscripsit epislolam ordine 70, in qua inteT atia aii : < Hi vero quos vos de Fautti cujusdam Galli aniisiitis dictit
consuluisse, litteris indicasiis, id iibi responmn Iwbeant : neque illum recipi, neque quemquam, quos in auctoritaie
Palrum non rechpit cxamen ca':!wiicw ftdei, aui ecclesiaslico} disciuiincs ambiguitalem posse gignere, aul rdigiosis
prwjudicium comparare. Fixu aunt « Patribus quoB fideles sectari debeanl inslituta : sive inlerpretatio, sive proe-

ted eumdem Gelasium illius decreti condiiorem fuisse, manifesie insinuant : < Non improvide veneranda Pairum
tenientia fideli posieriicdi quos cssenl calhoiua dogmaia, defimil; certa librorum eliam veieium in auctoritatein
recipieuda, tancto Spiritu instruenle, prwfigens, ne opiniani suiii lector Uidulgens^ non quod aidificaitoni ecciesia-
tliccE convenirei, sed quod voluptas sua concgpisset, assereret. i Decretum itaque de libris recipiendi» ei non reci-
piendit, non ab liormisda, sed ab aliquo ex ejus successoribus in uliqua synodo Romana cmissum, non quidem ab
AnaslOiio et Symmacho qui Gelasium seculi sunl , et Hormisdam aniecessere; cum nullus unquam id ahserueril^
,

nuUumque wt. aiieruirius nomen pvaferai, sed a Gelasio, cui innumeri cedices iUud atiribuunt.
iV«c dici poiesL illud scriptum esse a Damaso, cujus nomen librtriortim errore prccferi in collectione Crcsco-
mana; cum plerique opusculorum in eo memoratorum auciorcs post Damasum vixerint ci scripserint. Nihii prgi-.
terea eb Honnisda immutatum, ut credidii Cliiffleiius ; cum Hormisda in sua ad Possessorern epislola ciiaia liunc
remiiiet ad ea quce jam fixa fuerunt a Pairibus, nikilqiie novi de Fauslo, de quo consultus fuerat, siatuere voluerii.
Apparet igiiur JJorniisdaiu iain ad Possessorem auam ad tegatos sues, qui Cfinstantinopoli lanc agebani, decrilum
Ceiasii papce misisse ac mandasse, ul illud ab omtiibut reiigiose observarelnr. Qno pacto Po»ses*oris pslilioni
faciebat satis. Contiyil vero, ut decrelum illud tunc in varia excmplaria transcripiuiu, et tatius per Europam, Afi-
cam el Orienem, prxsertiin a Fauslo aUversariis disseminalum fuerii, et quia ab jlormisda papa missum fuerai,
ejus.]ue nomine ubique divulgaium, eidem ab diquibus, teniporis progressu, imprudenter ascriptum fuerit. Ha:c
fahai iUius imcripiionis sine dubio origo.
Baronius et couciiiorum colleclores scribuni decrelum Gelasii datum esse AsierJo et Prrrsidio ccss. , hoc te.
anno; verura refellunt eos codices mss. in quibus nota iUa iemporaria non habeiur. Lecji in biblioiheca regia anti-
quissimo charactere exaratutn, sed sine nota contulari, cliutiiqiie in bibiiotkeca sancli Vicloris Parisiensis, a quo
ea eiiam abesi; nec dubito quin in ca^leris m$s. desidentur. cum conciiium Romanum septuaginta episroporum, in
qua Ulud emissum ante annum 496 celebraium non fnerit. In lauduto enim decrelo licec verba de Sedulio tecjUttlur :
« Item venerabiiis viri Sedulii opus Paschale, quod heroicis descripsit versibtit insigne lande pra^feritnus. t Infine

ve/o tibri Bucolicorum codicis iirgilii Medtcei veluslissimi hec habentur. t Tuicius Rufus Aprojiianut Atterivs
T. C.et inl. ex comite domest. protcct. ex com. priv. largit. exprwf. Vrbi Palricius et consul orJin. legi et di-
stiaai codicem fratrisMacluirii V. C, ni^n mei fiducia sed ejus cuisii ad omnia tum devolus arbiirie, xi cal. Maii
RonuB P. Vegili Maronis ;

Disliocti emeadans gratuni milii munus amici

SiKcedeos operi sedulus iucubui.
^
Bcolieen liber expiicil. »
£»1. card. JSorisius laudatus, qui eam clausulam produxil, obscrval in vetns o codice Valicano num. !65, pofl
I

caimen Paschale Seduii hac legi : t Hoc opus Sedulius inler carlulas dispfrsum reliquii, quad recoUectum ct

adiinaiuiu, atquc omni etegamia divulgatum est a Turcio liu/io Aslerio quinlo V. C. exconsute ordinariu aiquc
palricio. > Similem htiie codicem etiam vidit Cuspinlanus
,
qui ad consulalum Aslerii ct Prwsidii, ait, carmen
Sedulii < a Turcio Ruffo Asterio quinto tj. C. exconsule (irdinario alque palricio * icripium esse. Eadem annotatio
erat etiam in codicequo Aldus Uaniitius senior usus esl. siquidem udvertit opus illud non a Sedulio, sed u » Turcio
iiufo Asterio V. C. exconsule ordinario uique pairicio > pubticalum eise. Verum quidem tsi Sirmondum in na(i&
nd epist. ti ilb. Enuodii scribere, in codlce He'nen.u poemaiii, Puschuiis SeduUi noec habeti : « Hoe opus Sed^liui
intfr ahartulas di^persum reliquit ^ quod rccoUeciuni adornaiumcfue ad Qinnem elegantiam t divutffatum esi n.
,
183 AD OPEBA GELASII PAP.E APPENDICES. 18*

Tureio Rufo V. C. eonsuie ordimrio aUftu pairieio, > Verum ex taudatlt mu. liqtiei, loeo exconsute onliiiario,
extaiptorem per errorein pcsume eonsule ordhario; cwiufue Asieriut anle annum tequentem exconsul Uiei
nm potuerit, anle eum atmum Sedulii camnita tt?c eottegit, nee evulgaeit, ideoque , tiec anten synodnt Romrina^
in cujut decreto de Sedulio menlio, eeiebrata (Uil, ut recievidere Usseriut lih. ui de Prmoritiit Ecclea. Brilan,
e. 16. Pearsonius in ViHdieiit epistotarnm saneli fgnat. pag. M, et eard. Norisius iaudmus, qui plura habei de
Sedulio et ejus opere. Cum rero mente Martio alin synodas Roiiiana Itabiia sit, ea de qva agitur, pertinel ad an.
496, fnitque ii Romana, tnb Gelatio^ non i, ut perperam Uaelems a eQncidortan cotlectoribus appellata, el h»runt
exetnplo ab aliit.
• • CONCILIUM ROMANUM II *.

Quo a Gelatio et episcopis 53 Misenus idJsolvHur aniio Domini 493 iii idus Maii.

Re«idente in synodo venerabili viro papa Gelasio A Misenj libellus demio reciielur. Anagtasins d1acona$

una cnm Bonif:)cio, Maximino, Epipbanio, Basilio, recitavitDalum a fieiinulo vestro Miseno die ocuto
:

Vilali, Clftf^, Irenaoo, Decio, Aseilo, Eupio, Valen- iduam Martiarum, Viatore V. C, consule. Quaotum
ti«o, Martiniimo, Basso, Benigno, Primilivo, Palla- ad mese pertinet inreliciiaiib abrnptnn), errori meo
dio, Uindemio, Constantio, Martyrio, Candido, Lau- qualibet ratlone eontracio deiinio non es5« parcen*
rcniio, Deodaio. Mercurio , Slephano , Dulcitio, dum : quoniam hoe ipse poena carere non dabf^,
Fortuiaio, Pa&cbasio, Sanctulo, Innooenlio, Chryso- qiiod merui ' ad eausam poenalem, quxcunque forei»

gono, Colonico, Molensi, Maxinaiano, Valentino, perduci.

Constantio, Candeniio, Felice, VltaUano, Petro, Se- Qiiantumi vero pertinet [dl. respicit] ad remedi*l«
rono, Aucnpio, Tjmotheo, Slephanit, Laureiuio, et subsidium, duo sunt qure nie ad hoc »upplieiter im-
Profao ppiseopis, residenlibns eliain Caslino, Lau- plornndum venlre constringuni ; ue vel ^o despe-
rentio, Caniisio, Eugenio, Januario, Marliano, Gor- ralione msfis perpetuis cruciatibos sm dignus ad-
dtmo, Pctro, lJrbiC'1, Paulino, Vaiente, Petro, Asle» dici, Judae pr%v»r!catoris exemplo : et quiatanta esl
rio, Soiaragdo, Bonifacio, Maxeniio , Epiphanio, ineffabilis illa cieTncntia, quse apost«Uea pntcsta:*
Jusiino, Felice, Redempto , ProjeetUio, Caitisto, universum {acinus possitabsoivere. Hancigilursolam
Joanne, Valenilno, Sebastiaiio, Mariino, Epiphanio, B in meo negotio, papa venernbilis, vocet» miserandus
Aniirea, Servodei. Apellione, Pvtro, Servando, Aga- effundo. Parcepr«strato, porrigenuinumjaeeflU.NuIU»
pito, Alxiiidaniio, Mareellino, Litorio, Laureulio, ignorantl«e excusationilius «itor, nullas decipulas elr-
Agalhone, Sebastiano, Valeniino, An4Stasio,Gcncsio, cuinvenlionis obteudo, nec in qnemquam caltnula"
Oionysio, Epiplianlo, Aconiio, Pauiino, Agapito, tis mese slitdeo transferre discrimon ; quia alios ia»
Adeodato, Benedicte, Dominico, Redenipto, Severo, cusare oon debeo, qni poscain clemcnter absolTi;
Juliano, Stephano, Crescentiaao, Scpliraino, Cypria- quia iiect mihi pro nica defensione nihil alTerafn»
AO, et Epiplianie prcsbyieris una cum Amandiano Ron ambigiim tameii hKc omnia liio judieio esaotra<^
Y>ro illusiri, ei Diogeitiano vtro speciabili ; aslanlt- clanda. Tantum qoxso^ ut superno Mxifiiiiii obse-
bus qiioque diaconibus, Gelasius episcopus Ecciesiae qneutes, qnod prorinntiaL per proplieiam Noltmer-
:

eaiholicre «rbis Romae dixii : Meniinit dileciio vestra temmorienlis, donec revertaiuret vivat [Etecti. xxxm),

superiore eonveniu oblatuiii nobis a Miseito libelluin Tos potius cuncta qn»e in persona inea gcsta saut ,

W conspertu vestro fuisse reciialBBi ; hunc «umdem benigna considcraiione librantes [«.'. dettbepanirtj.
si plaret diiectioni vcstrse, denuo rccensOBduin, ut vi.aticiun seni ^ .Tgritudine et conUnua raaceraiione
aeia noslra coiitiReant. Et ^uia aliod se quoque pe- consompio, ne sine ecciesiastica coromunione ra-
titorimvi prx manibus habcre proliietur, quid eiiara G piar, non negotis cx altcrius casa experimentiwn
; boccontiHeatar, pjssimusaguoBcere. Etadjecit: me% rermidinis Iniuens : qoi anxtliunn, etiara vobis

' Cum Miseuus apostolicte scdis legati,

Vitalis et tiim esi hoc syoodale judieium in basilica Sancli
pj>r Zenonem imperatorem iBducti Acacio comniuni- Petri, anno Chrisii 493, tertio idus Mati, sub consa*
cassetit, etPetriMoggi Aiexaudrinag Ecclesiae inva-- laiu viri clarissirai Fiavii Vialoris, qui est Gefasii 4
soris nomen ia diptychis pubiice recitari sine <ton- et Anastasii imperaioris aitnas imperii S. Aeia ha*
tradictione audivissetii , ideoque jusio jiidicio a jiis concilti per Dionysium Esiguum iranslata fu^
Felice papa ir, synodali Pairum consessu excommu- runC. £a qiiae ex Vaiioana biblioiheca aceepta »int,
nieati fuisseni ; tandciu post iotei^aUum undecitn atque etiamnum lomo 1 Epistol. poniif. rccitaQtar,
aniiorum , postque Viialem in excomroumcaiione nonnihi) meifdosa sunt, et iide carent. Qii% vero ex
defunctum, Misenus gratia Dei adjuius ad nienleni codlce Virdunensiper Frontonem Ducaemn socielatb
rediit; suumqne delicium pluriniuin detestatus, ad Jesu prolessorein edidlt iiiustrissimuseardiiialis Ba*
pflenitenttam ei Ecclesix unitatem recijji postulavit. ronius, anno 495 iniegriora sunt et magis emen-
,

Indicto igitur hac de causa concilio posl causae ,

data. Qu£ Pvomano excniplari collata, in pristinum
cogiiiiionem magno omniuni applausu humeris pa- fere candorem omnino restituta, hic infra posi notas
storiim iinpositos ad oviie Chrisii, unde annis prope nosiras libi, benevole iecter, exbibemus. S£V.*Bi-
^
^
uudecirn aberraverst, vici&tirn reduclus fuit. Uabi- NiUS.

' Edidii Baronius cnin varils lectionibus ex ms. cuntiuni.

Virdiinensi, qiias cum eo communicavii P. Fronto ^ Manuscrlptus ti^buit, au cadiotu pitnaletn quucun-

que sorie perduci. Liideiuqtte tubuo iegtiur |>aulo pest

* Siconcilium ia quo delibris apoeryphis acium, io hoc ipso concilio Fko.nt. ftc t.€! s.
anno nri.496 habinim est , ut supradixirous ex
U)ni jf<!(jriiudin.e niuiinu* et maceraiione. FaoKT. Uu-
"^

p-^gio, rest^t ut hoc conciiiam in quo Misenus ab- c.cus.

« vtvitur, priwijm sub Celasio dici debeai, illud se-
 :

faS APTE^iDIX TERTIA. CUNCIUA QUifiDAIl A GELASK) CELEBRATA: 486

etHiterre TolenUbus. non potuii indipUci. Et m« per A m] voceque eonJeiuiio, dttestor, exhorreo, in soia
imperitlam hae etede potius Impilaium * hoc ipso noe (MtecotBmuDtoQMiue caltioiiea « t apostolica sern*
dignani^ ostendilo quod * ad receptioDis Ecclesia per d>:rattirum esce eoafirmans. Cui peiilioui me;e
supersies graiiani alui pervenire. manu tnea sob^cripsi die lertiu iduum M;irtiarum,
Quo lecte, Gel^us episcopus dizit : Petilorliini Yiutore viro clarisssimo coesuie. Ucc veslrse beati-
gesia rctiiiebiinf. Et adjecii : Ipse nunc Misenus ad» tudini tn conventa venerandoruu^ [ai. addit episco-
Veniat, et peiitoriufn quod obtuUt, ipso prsesente, porumj credidi meis manibusofferenda Ei alia manu .

recitettir. Cumque ingri^us fuissei Misenus, pro- £go Misenus bulc petittenr mex ei a me oblatx sub-
strnlus in (erruro aliud pelilorium oblulit, ei rogavit scrifxsi, die ei consule suprascripio.
ut susciperctur. Cumque suseeptuui fuisset, Gelasius Celasius episcopusdixit: Quse jecia sunt iranscri-
episcopus (Jixit : Utraque peiitoria qu«e protulii, ipSo bantur. Et adjecit : Quid videiiir fraieruituli vestrae

quoque pra;scnie, Ieg;iiUiir. Iteruin Anastasius dla" statuendut» , vestrl quoque consilii pariicipatione
eonus recilavit. Datum a ramulo ve^ro Miseno, viu desidaamus agnoscere. Levaverunt se omnes epi-
iJus Martias, Fiavio Yiatore viro clarissimo consuie. sc6pj «I presbyteri, ri^anies ei diceotcs: Exaudi
Quantum ad mea> perlinei iurelkiiatis abruplum Cbffelor Geiasie vita: oieinm vicies, Quod vobisDeus
\(U. obtuiuinj, errori meo qualibet ratione coniraclo B ^^^^ ><> poiesiaie, prses^te : dictum doodeeies. Ho«
definio nou csse pnrcendum : quoniam bocipsopoena f8C qnod f^cit douiiois Petrus ; dletunt decies. Ui in>
carere non debeo, quoniam meriii ad pcenalem cau- duigeat, rogantus : diietuitt novies. Gwn dtttnoscdis-
sam quacunqtie sorte perduci. Quautum vero respi- seut, Geiasius episcopas^disli : Sedes apostoiiea qai-
cit ad remediatc subsidium, dbv* sunt qu»> mead boc dem, qu£ Ciirisio Doiuino delefiame totius Ecclesis»
sujfpiieiter implerandum veoireconstrin|uni: ne vel reiinet principalum, pro dispensalione curaqae ge-
ego d«»p«ration« ioa|I> perpetuit cruciatibue sini nerali, quam vel pro ftde eaibolica vei pre paternit
dignas addiei 4udse prxvaricatoris exe&pio ; et ra;- o&Donibus r^iiiisque majoruin uecess&rta * semper
lera quae superius eontinetktur. Iiem aliud petite- circnmspcetioBe dependet, Mtsenum atque \italem,
rium recilat. &aionk a famoio vefttro Miseno iub die quus contra Eutycbiaii^ pestileartse sectatores, vel
teriio [ai. qt^rto] idus Maribt, Fiavio Viatore viro eeotra cos qui taiium se comnmaioftepoUaerant, su»
elariisime eossale. petesiatis iegatione sulFuItos sd Orientem dutium
Oblato primitus pelitorio mee, nihii aliud suppli- sub sanctae memoriaB decessore meo prawole d sti-

etier exoravi quam ut misericerdia inibi bedis apo- narat, qiiod aposiolica praecepia deeliRanles quolibet
stolica: nen In perpetuuna ne^retur: cujus mihispem modo in eoriim adversum quo» raiasi fuerani consor-
ifuoniam pre itnmeusa Dci pieiate, qua regiiiir, relu- Q lia recidissent, gesiis synodalibus rerum discussione
cere jam seulio, ntagis magisque conseniiam meam patefacia, communione panter et bonore merito jq-
centagiis perQOoruna, qu% infeliciter potius quam re.ue submovit.
studio, circumvenlus incideram, liberam purgalam- Qoibus tamen misericordJse iDCum memur Super»
que esse pronuntians, tuto corde aique ore proiestor nx pietatis pro suo flioderainine reservavit : el duin

fiub divinji contempiatiGuis inluitu, me omnes qui- coiidiiionem posuit ahionis, spem noluit propiiia-

dem baereses ei quidquid iuimicum est catViolic» et lionis absciodi : sicque suam sentenitatn (e^nperavit,
apostelicae fidei,^ cooimunionisque sinceraa, prona ut istoruiii veoiam cafti iilorum mallet saluic prove-
Biente refutare,tuffi prxcipue Eutycbianam bseresim oire, quorum fuenot pan'icivaiioue di cepii : ac po-
cuin suo scilicet nuctore Eotycbeie el ejus sectaiore Uos pr«bereBt eis, quos suo firmaverant in praviiate

Dioscero, vel soccessoiibus ejus atque cotnmunica- consensn, et salubrem eorreciionis meium, et enien-
toribus Timolbeo .^lure, Petre Aiexandrine, Acaeio daiionis iraitandae consoriium. Deniquc sic ipsa

CoBstaniinopeiitanO]; Pelro AAtio^eno, cunctisque animadver&ioiiis verba librata suoi, ut se illi et eum
eorum complicibus et GOioimwieateribus respuere, istis * perculsos advertereni, et ex eorum conditione
damnare, et anatbematiaare perpetne, ontnesque isios nor. diffiderent posse «aivari. In quo utique ci bis
etbujusmodi borribiliter essecrari, nec unqimm me D ^on est in totum via prxclii^a remeandi; et illie, si
eum talibus-ultum quoUbet modo profiteer babiiu- mallei.t, per istos est oblat» correciio, studiumque
rum esse c^soriium, sed ab his omnibus futurum porreclum, quo possint meliore coriaiu fncteriios
prorsus alienum. Quentm pravitateui lieet Buoquam compensarc prolapsus, si ftivorem, quera prasvariea-
voluntate receperim, tamon me quia calamitaiis im- loribus faciii voluntatedeiulerunt in reformalionem
puisu iniiiuscauttts videor ineidiase, sub conspectu ealholicorum poiius converterenl sacerdotum,
Dci et l^eaii Peiri aposteii ejusqiio vicarii, ac lotius Dloiuin esl enim, landiu isios fore suspcnsos, do-
Ecciesia;, mea (t^icut dixi) professione [al. confessio- nec auctere Deo, el adnisu ealbolieorum principum,

* Jlec tpsMiii t^dignaaler ottendit, quofi. Fuont. »10« diffgrenda mnandi, qui in hoc redpiendus divinitus
DcCdEUS. indicaihr. Front. DuCiSUS.
' Hac iptum^ incjuil, me eslendil immerito * Seuip^r dreumspeclione dependtt. Fbojit. Di;-
fwsie ca-
lamtaie oppreuurti^ qaod non^ ut Viiads ex hac viia CMVi.
tubductMs suiR prhjts qiiam cofnmuuioni coiholicoe pos- * PdTcutsos udverlerent . tx eorum condiiione non
tem reslitui. Ijnd- subjicit paulo posi Gehtsius lio)- : diffideieni posse satvari. FBONr. Duc/tcs.
(aiur nos irnercetn pcricuiuin in supexsiite subsidia
 :

.m A0 OPBRA GELAS» PAP.€ APPENDICES. m

VM populi Ghmiidni, ' Alexandrina caUi»licum sa- A posse praesiuinpunn e&t; iia desistenitbu& caii&is, per
cenloiem rec^isset Ecciesia. GratuJaridum scUicel quas hic ariicuiu^ veniret ad terfninuai, iuSDluiMltier
ci:e<}<irqjyf. miil« modo (>r£co8 uou iu)sse renuer<i nod relinet obligaium
qiiod viderent ab apostoiica sede fuisse dajnnaiaa), Quapropter iaia ^enieiitia non existeniibus per
(3fii^(;oeos po^ de istorum supplicio coaimoveri, qux possit usque ad sui exitum deputataui tenerc
114 itQSsent qoid viiarenl, ei quiii conscquejitcr ani- niensuram, bis consiiletidi, et bis qui arctati tene-
lurunt, ' ac veile putarent resipisccndo magis sen- iianlur, tribuet libertutem. £t .'^posiolica quideni ie~

tjre ctun rcciis, <>u'!in jtigiier errare cura perfiiU». des (ut sxpe repctendiim est) «'stiiuans Oriontaleft

Exspeciaiumque diu est, ut liis rationibus inciiati nullo modo non posse respuerc quod sedes aposiolica
conC^ga neiauda dfcpoiiercat , ^ una cum af»osioUt;a refutasset, eosque saiuii propri^ et apo&toUcae cuni-

§eile consenUendo, siciit de eoruu» speraium fiieiiU ninnioiii nulliws prccferie po!$se p^rsonani, Uacc de
Yoluotaie; * nitentosque caiiiulicis Baccrdo(il>us eorum inenilLus luetius xsiiiuarat. 3ed quod iterum
r^vocandi sijdium potius commodarcQl : quo ipsi non tacendum esi. dotcAda peraicies rion velut im^
a4 oriliodoxam ' recurrerent unitaiem ; el i6iis qui pruvidatn hene de Oriealalibus senjienlenii polest
i^oriun pardcipes erroris essiiieranl, ministrarent optnionein niagis npostolirse sedis arguere, qtiatu
prxstiiuta; recepiionis eCrecium. ISec qua ticri poluit B sux pervicacuc potius deputare, (}uod oblatitm sibi
occist.oue cessatum est, quo conipeteutcr admoniti Iramiiem proprioe redintegralioiiissecuta uon rueril:
et suiricieuter Insiructi , pariter pericub vitanda nec ideo tamen aliij debel niedicinalein de»iderantl<
eogiioscerent, ac patere sibi januam, si sioceris mcc- hus impediie per suain pervicacianii fiicultaleii).
tibus hanc peiiisseat, apostoiico: ci>nusiunionis ad- Tunc eoim dicta sunt de Gr;ecorun> C(^sen^iau(t
Tferiereiit. Cienter, quia et si.mu! beali Peiri socieUleiu qiMbtt^-
Ssd quia eo pcrvetUum est, ut iioriumeniisqunque Ubei videbaiitur prxponere posse pei&oitis, et qui
inedicinslibus, dum eiiam quse rcrerrent coiitraria exetiterunt ante caibolici, xstimabantor consensuri
iion ital)(Tent, diderrent (ainen iinrteuus aJbibere faciie ves itaii, atquc ideo cujiislibethoiniiiisttiTectuin
conscn^uut; iiloruor quidem ditiiciiltatibiis paternum jii desideriis apostoiicae coiumunionis ooaposse prae-
queiDdaia debenius pit duloris affectum, deprecames poiiere? qtix cuin noi^dum susceperint per quas klc
OflnDJpolenliani Dei noslri, quse sola quamvis devtas oruo decurreret voluntates , Id quod pcr f^ neri
in veritaljs viam poiast convertere voIuni;iies, ut pcsse prxsumpltim est, cernitur absolutum; quo-
cisdem suss propiiiationis operatione niirabili splri- niam cum desuul qui periiciant [Al. ai desinl per
tuin resipisceniiae ct eiTtcaciam conectioni- digiian^ quos Id efrunani], nulius provenirc possii efilactus;
ler infundal. Qu.-e donec (siciit de ejus virtule coiifi- ^ imo cura iidem ipsi per quos jndicabatur es?e fctcien-

dunus) divina placatlone proveniant, bunc iuterim dum. ne erOciatitr obsistant : qui si in kac sunl
qnisupplicat desiderabiliier expetentera liullaieaus (qtiod absit) obsiinatione maDSuri, resoluta cooditio
perire paliamiir : ut cujus uon sunt Orieuiales de- esi iHiu>i rei, quai eoruia studiis Muciaiiler ceuseiid"
jectione perterriti, ne io errore pcrsisierent, saltcm tur impleri.
curatione provoceutur, ut ledeant ad saiuiem; pr»- Sin veto (sicut poiius optamus) fueriut ad inetiora
eipuceutn dispositionisi^cdis apostoiiesi clemcntiani conversi, ne inter hxc interim qui luiscricordiam
toiflr CQmiietur ipse dictorum, ne(]ue prolata sibi pusiuiat, vel £tate, vcl inorbo, quo frequenter ia><
cepugiiare coaslituilo judiceiui*. Definilum quippe peditur, possit intercipi, dum super isiis esl consu*
Hbl (ut superius jam pra&dictuin esi) eos de quibus lendum, ne deruucio jain nuUum possit reniediuni
i^gimus catenus debere suspendi, dooec auttore subrogari quippe ctiin dictum sit, slve ilUs adniteii»
;

Peo,et pra:iaiis adniientibus, Alexandriua catboli- liiius, sive etiam furtassis invitis , sed cum coruni
cuin reci perlt Ecclesia saceruoiem : non abrupte et magis adnisu qiiod proinulgatum fuerat posse con-
sino excepiioiie propusitum est, seJ ea ratione de- slare : slcut itiitur eum iilis adnitentitMis nuliatenus
proin;.ium esi, qua nou sive illis adiiiteniibus, sive j. pace fixa [Al. praefisa] perdurant : lioc eiiam tenore
non ailiiiieniibus, indilfereuter videretur infixa scn- beatus Pauhis apusiolu^
apos! non ideo (quod absit) fefel-
leiitia : ideoqne sub quo lenore libraia condiiio est, iis*e ciedeiidus est, aut sibi eistitisse contrarius;
codcm non existcnte, necessitaiem suaB professionis quoiiiam cum se ad liispanias promisissel iturum, dis-
jibsolvit. Quod enini cum adnisu prxdiclorum pro- positione divina majoribus.occupaius ex causiSf im-
mjniiaiiim cst esse faciendiiin, hoc eodcm iiou suc- plcre non poiuit quod promisit. Quantum euiiu ipsius
cefeiue iion fieri posse, maiiifesium cst. Sed cum voluntaiis interfuit, lioc pronuniiavit qucd revera
,

•01 um eliamfaeiendum memoraiur adaisu,salit evi- voluisset eflicere : quanium ad di\ini secreta consi-
quod sins hoc nou posset im-
dci.ter osteiisuip. est,
lii, quse ul boind omnia »(in potuit licet Spiriiu ple-
pleri.Licet erga iIli,quorum deesseprobalur adnisns, superna pratennisit dispositione
nus agnoscere ,

de sua sint obslinalione miseraiidi, lamen (jiiia deesi, praiveaius. Nec (luia beatus Peirus aposiolus pro
sicut siiie eo effici non poiesi quod cnra eodem DouiiiiO respindit
effici aOectu divina revereniLe ipsi

* Aiexe^diiiia caihoiko saceruole cccpmel Eccleiia ' [JlcumapoAtQlii-a sede. FaoxT. Ducecs.
gmiulari, ui scilicel crederetur. Vmst. Di;c els, * Niienies cailtoliis, Fr.OM. Dic.cys
? Acvclle putayenlur resipfsccndo, Front.
Diccrs. •
'lccHvrerfHi veritaiem. VMsr. Drc.tus."
 :.
;

m ArPEKWX TERTIA. CONCIUA a*JiE»AM k Q£LASIO CELEBRATA. 19^

tion tavabii mihi pedes in neternum {Joan. xih) ; fe- A libus remiltamu» ; quod Eccleai« , Deo iargjenie,
rellisse (qtiod absii) aul in sua puiabilur nsiainie possibile esl qui uos eliam rnoriiiis Teiiiani prai-
coiisiitisse senieutia, quod mox e'deui divinx cesse^ siaredeposcuoi; quod no^is possii;ile non esse, ma-
rit vuluiiiati : et i^uud ' se diierit iioa css» faclu» iiifesturn est : quia cum dictum sit, Quce ligaveritit
niin, rausis asiriciiii huiaa(ia!«alutU expcier«t proiia super iewant, quos ergo noii esse jaiii constat super
vuluniaie facienduni. terram, non humniio, sed siio judicio reservavit ; nec
Idcirco * illa iioii accedciue via, qua corum Uierat audet Eccle^ia sibimet vindicare quod ipsi& boatis
>
reconciiialio constiiuia, alitiraui licei adoriri , qua aposioiis C6nspici:ii uoR fiiisie concessum quiaalla
;

subveiiiaiur, qitibus subveuieodum esse dccreiuiu sit causa supersiiium, alia defunclonim.
cst : uia;^iinc cum Miseiio cx quoiibei exccssu vel Tuierii Tiialis soriem diviui judicii , cui eiiam,
quulii>ei prxvarlcaiiuiiis puiua suriiciat, qua: usque cum magnopere vellemug , non poiuit subveiiiri
eo traciala est , * ut soia conbideraiionis humanae huic saltem prosiut, dum copia viventis adiniitai,
6uprei;i3 cotisidoraiione laxelur, remiueuduijue pu> in remediis assequendis alterlus experinieiila rc->
itilio sii, quse iiou Itabei iilira quu crescat. Quiu cuui peote subiracti. Cunique sc»pti)m uoveiimus : Vnui
nulli antiux Deus umnipoleus ci juisericors per ec- asiumetur, et unus reiinquetur [Luc. svu), horiatur
desiasiicam pietaicm quarcnii noluerii remedium B nos iniercepii pericuhun in supcrstiie subsidia nou
deriegar!, lion dubiam e»t, boc ipso auciote Deo, el dilT^rcnda sanandi, qui hoc ip&o recijtiendus diviui-
diviiia eoinpijiiclioae prodire, ui luoc de ejus recc- lus indicaiur, cum iili supeivivit, * qui ad hxc iion
ptioue iractctur, quaiido ea non proteluuda (juoque meniit perveuire : et quoddam de u|r(Wiue ccelestis
necessitas compeliai i.iipendi : ovsiro ^r;ieierea Sal- judicii refuiget exaineu ; osteiMliiurque iiobi» eii-
vatore B. Peiro apostolo pr» caeterls deleganie: deulius iri uaobus, in qi^Q fuerit causa siivg vcnia, ct
Qucecuuque Hguveris super terram, erunt ligaia in cce- * in quo sit qux indulgeotia carere non debqat
^s ; et tiuiteunque soheris super terram, evuiM tututa atque ideo quani ipse quoque si superstes compeicfi-
et in cceiis (Matth. xvi) : sicui el bis verbis nibil cou- ter Aciicius expelisset, poiuerai obiin^re (qulppe de
siat excepium , sic per ap^siuIic^E dispeusalioiiis quo sic positum est, insolubiiom fore. ut nou dice-
ofncium et lotura possii geueraliier aliigari, ci totum leiur ; Eliamsi forie corrigerel), multo magis huio
consequenier absolYi. Prrccipue cnm ex hoc mjigis qui Cfmniunione c]us Infectus esi, implorarili llebi'i-

pneberi cunctis oporteat apostolic» miserailonis ter, pietaiis est aposlolicaB non ncgare.
exempium , ut absoluiiune damuaii, sl rejiiplscant Professus ergo Mlsenus regularlter se omnes h:«-

uuiversi, el ab crrore se relrabauj, aique ad aposio- rescs, Emychiaoara pracipiie curo Euiychete, Dio-
lica: commuBtoiiis sinceram redeani uniiateui [/:/. C scoro, Timothco ^luro, Petro Alexaitdiino. Acacio
puritatem], Tiaculis se damoationrs illius, quam Co .sianticopolit.ino, Pelmque Aniiocheno, vel cun-

universaliter merito prsevarlcaiores exceperani, non ciis eorum successoribu«, se< tatoribus el comn^uni-
ambtgant exuendos. catoribus deteslari, eosque anatbemate ferirc perpe-
Neque cnim qui longe positos ad lufegram fidem liio, commijnlonis apostolieae, et sacerdt.tanjgratiaro,
curare niiimur, rev€rientes> iii pneseail suppUces re- quam cathdica iraditione. peicepit, recipieL di^iila-
fuiare debemus : ubl sollicite prsecave.idum esl ne lis. Omoes e(iiscopici presbyJeri surgersies iii synoao

conscieiiti» deirimentum negsnies, * usqoe a»! ex- acelamaverunt : Exaudi, Clirisie : Geiasio vila : di-

iremmn peceati [sf. paienl:] laaieriam (quod absii) cium quindecies. Doiiniie Petre , tu iilum sarva t

^riuliatenus incidamus : censnrxque veritalis eiiam dicium duodecles. Cujus sedem el annos dictuiii se- :

eirca 8ti|»plices, stne Sue p.ersisiens, transeai in rea- ptits. * Vicarium Chrisli levidemus, dicium sexies.
tuni. Proinde quantum, pnemoneole Doroino, possi- Ciijiis sedero ei annos : dleiutn sepiles irigesies.

bilitatis humaiiae degidcranli rem«dia praebeamus» ^ Sixius notarius saiicli'. Romanae Ecclesise Ju.S5U.

• lotom quod sopra nnstrse facullaiis esl moduium domin! naei beailssimi papae Ceiasii ex scrinio edidi
dtvtfto judicio rellnquentes, non autem nobls potC" die ' teriio idus Maii» Fiavio Yiatcre viro clarlssimo.,
rui^ iiwpntare, cnr praevaricatianls offensam vlven- D coasulc (anno Chrisli 495).

* liic locus integ^r, oique ad ea veiba, atia de- ^3. UAEU>t:i;i.

(unctorum^ ciiatur a Vigitio pap5 in coniStituto an.

'diseratry)n esse faclwrum. PemiT. Dccxi».

Si Qui ad Iwc non meruit, Fro.nt. DbCiSCS.
*

* lUa non
faciente i-ia., forle legendiwrt fuvente. i)uo itidutijenlia, forle legendum rjuo indul^nlia
'

Fbom. I)uc*us. carere non debet; alque adco quod tpae quoejue. FitOlif
* Vt iola conditionis mmance, Fsont. f>oc.*:t'S. DcC/BliS.
'^
Vsque ad estremam peceati mttteriam. FaoNT. » Vicarium Christi le tideims : dictwn mdeeseb.
DUC£US. Aposioluni Petrum te xfidemus : dictttm se&ies. Cuja$
* UlUUenui incidanius, cen$ttrceeiue semilai eliam sedem. Fi^o.nt. Dyc^us.
circa. Vhoni. Pccaus.
»
Idus Mariii. f hq.nt. Dl'c*iis.
 ) , ,

191 S. AMTUS VifiNNENSB. 191

AHVO DOHaiNI CGCCX.CIir.

SMCTUS AVITIIS EPISCOPUS YIENNENSIS.

(Ex Bibl. Galland.)

PROLEGaMENOIV.

Exeunie scvchIo vei vi mcunteynon mmu$pieUitequam \ gttndia convenere,celebraiume$i cottciliuin.cujustUcre-'

docirina fioruil Alcimus Ecdicius AvUuSfhicii seu Hesg- tis primus lubseripsit Avitusiiex^n cal. Oetobris Age-'

chii primum ciarissimi semtoris, deindeVientiensis epi' petoV. C. cons. De quoquidemeoneilio pluraPagius (t).

scopi filius, sedisque sueeessor circa annum Cbrisli 490, ///. Praster Arianam hceresimquamacerrime insecta-

sub finem imperii Zenonis, ui ex ejus Aetis colligvnl {a) tus est beaius prtesul, hmreses etiam EutychiaHorum ,

BoUandiani quibus Gallic(e Historice tilleraricB scri- Nestorianorum, Photinianorum ac Bonosiacerum con^
plores accedunt (b). In episcopatu mira edidil virluium fuiavit (j). Scripsit quo(iue adversus Fausium Reien-
insiQuia, ex quibus unum aut alterum pro instituti no- sem {k), simulantem quidem damnare Pelagum^ cor-
stri raiione sat erii liic referre. Plurimum itaque labo- roborantem vero ipsam Pelagianam perfidiam , ut mit

ravit sancius aniisies, quo Gundobadus Burguuduynum Baronius (/). Ha:c vero imprimis testanlur Grejorius
tex Arinnam ftceresm ejuraret , ul narrat Gregorius Turoner,sis (n), Agobardus Lugdunenus (n) et Ado

Turonensis (o)., excerjUa smul nonnufla referens col- Yiennensis (o), episcopi. Prceterea, Fausto et Symma"
lationis publicce inter catlioliros episcoposet Arianos eo cho scnaioribus Urbis epistota inscripla, Sijmmaclium
nomine Lugduni habitce anno 501 ut videtur Pagio (</), papim adversus'sehismaticos sireHue adjuvit (p). lieli-

sivc '(! aiii censent, anno iS9 [e ; qua' quidem collatio qnn egregia ejus facinora consulto proelerimus : tongutti
sa^culo denwm superiore iit liicem prodiit (f). Sei hac B cnim esset ire per singuln. Quapropler jure plane opti-
de re Agobardum fiHdire pra:stal {g) : < Avilus,inqnit, mo sanetissimum juxla el doclissimntn nostrum proviti-

fide calholicus, eloqneuiia fac!:ndissimus,ingenio acer- tiee Viennensis antiftUem magnis taudibus cetebrarunt
rimus, sacrarum LiHeranm exposilor suavissimus, tit- viri erudilione ac virtnle prcectari; quos inter Ennodius

terarum eiiam seectilcrium doctissimus et in melris fa- Ticinensis prcesvl (q) : < Prwstatuisiitnus, inqvit, in-

cHtimni^, cnm Giindobndo frequenter de fide atlercans, !er Gallos Avilus Viennensis ep':scopus, m quo ss pcri-
el dialogosin prwsenii confuiens , et epislolis absenli !\a velut in diversorio tucidtv domus inclusit. i Grego-
respondens, pluva et clara ingenii sui et vhtutis opera rius vero Turotiensis (r) : < iagtice facundice, ait, eral

reliquit. Qui ipso Gundobado in sua perfidia pcrdito lune trwporis beatus Aviius. — Exstant exinde nutic
successorem ejus {fitium) Sigismvndum regemad fidem apud tios epistotce admirabites, quee sicut tunc lueresim
calholicam comertit : in cujus concersione reciiavit ho- oppresserunt,ita nunc Ecclesiam Deicedi^cant.> Eum-
ntitiam in poputo sensunm suavitate ptenissimam el dem vocat Isidortis Hispalensis < scietitia sa;cutarium
verborutn compositione dulcissimam. > Hinc vero, ut litterarum doctissimum (s). > De eo itetn rursus Ago-
Hadriani Valesii verbis ular {h),t facillime impetra-' bardus (() : i Alchimus Avitus, inquit, Ecctesice Vien-
tutn est a Burgundionibus , ut regis sui imitarentur nensis episcopus, quatji eximius doctor et facutidus ex-
exemplum, ei retigionem catliolicam in qua eorum ttia- C sliterit, pene tota novit Ecctesia Christi. > Adoni deni-
jores vcrsati erant, ejurato errore sequerenlur» > Anno que dicitur (u) t eloquentia el sanctitate praicipuus ,

qtiippe 517, ut tnox adverlit idem Valesius , qui fuil scribens luculeniissitno et castigato saiis Mermcne ac /«->

ucnndus iijfni Sigisivundi, Epaone quo episcopi Bur- cidissima fide. *

(n) rtoUand. Aci. sanclorum lom. I. Febr. Baron. ad ann. 516, § 31.
(/)

pat!. 651, num. 1. m) Greg. Tnron.Hisl. Franc. lib. n, cap. 54.

\h) Hisloire liller, de la France, lom. II!, pag. IIG. (n) Agob. Lugd. Iit>. adv. Felic. , cap. 41, opp.
(c) Greg. Turon. Hisi. Franc. lib. u, cap. Zi. lom. I, pag. 55 edit. cit.
(d) Pagi, ad anii. 50!, §§ 5, 4. (o) Ado Vieu. iii Cliron. ad an. 492 el unie ann.
{,>) Collat. episc.infra. 519.
If) Histoire liiier. de
ia Frauce, loco citalo, pag. (p) Avil. epist. 31.
U7. {q) Ennod. Vit. B. Epiph. opp. Sirmond. tom. 1

{g) Agobard. adv. leg. Gundob. cap. 13, opp.

lib. pag. 16S6.
tom. I, pag. i^
edit. Baluz. Greg. Turon. loce citato.
(r)
{h) Hadr. Vales. Rer. F.''anc. lib. vii, ad ann. 516, Isid. Hisp. de Scripi. eccl., cap. i3.
(4
(i) Agob. lib. de Judaic. Super»t. , opp. lom. I,
Um. U pagg- 530, 331.
ii) Pagi ad ann. 509, §§ 6, 7. D pag. TOedii. cit.
(;) Avji. episi. 2 et 3. (u) Ado in Gbron. ad ann. 492 ct ante aim. i^9.
{k} id. episi. 4.
 ;,

195 PRULEr.OMENA. i9A

III. PQrro (/KO ohS» e vick excewril tuHCttu pm- A litts descendo, quod anon^mus V Kcr sencti Avitt aucior.

tul, haud una esl vir^rum eruditorum senietttia.VerutH primum edilus a Labbeo {l), deinde a Bollandif. Js (}n),

i[uo difficultas liujusce qtt(estior.is quoad (ieri potest dis» tcriplum reliquil , Avitum, Anaslesio adhuc principi,

sottatury res penitius inspicieiida. Tradil ig'tur Ado {a) vita (uitse {uncium, qui vn id. Julii eodem anno 518
titam adhuc egisse Avitunt posl necem Siyismundi Bur- interiisse perlubeiur,

gimdionum regis, quem tiimirum^ inquil, < captum et IV. Jam vero, itt de ipsius Anili litterarum moui-

a Fraticis occisumvehementissitne doluit tidcmVienneti- mentis sermonem demtun habeamus, Sirmottdus potis-

s's antisles. Adotiem exscripsil anotiymtis auclor vilee tiinum audiendus. qui ea omnia qucecunque reperiift

ejusrlem sancti Aviti apud Bollatidianos (b ) i qui potuil, vel primtim edita, ttl restitula et expoiila

proinde posi .\do»is cetatem sciibens , sceculo saltem x Parisiit in vulgus emisii anno 1643. Sic itaque Y. C»
aul serius (ortoise, parum auclorilalis propterea sibi (n) < Epistolarum Aciti, <dl, quas libi, lector, jata M
conciliare coitiperilur. Sed ne Adoni quidem ipsi fides annis debebamus, veiendum erat tie sera ntmc apud
adhibenda cidetur, tibi Sigismundo regi superstitem te vel consumpia tit graiia , nisi morte istius tiderein

(uisse Avilum enarrat. Avitus enim, qui Sigismundum fructum nobis aliquem exstitine, Quippe q'ii etttende»

e ttiedio sublatum ingemuil, tion futt Avitus prxsul tius illarum exemplar, sicunde affulgerel, dum quce'

Viennensis, sed Aiitus abbai Miciacensis monasierii , B rimus, in Flon diacoai voiumen aptid Carthutium m-
f magnus lunc tempoiis sacerdos , i ut scribit Grego- cidimus, cujut beneficio Aviti optitculorum septettidecias

ritis Turonensis (c), ciijus verba laliut relata expendit tion tiiulos-modo ei nontina, majorem }>artem ignota

edisseriique Cointius (d). Sed quo demum auno inleriil didicimus, ted plurima etiaifi et illuslria (ragmenta
Sigismundus? Si Marium Aventicensem in Chronlco oriiainento editioni fuiura conseculi sumus. Fecit epi-
audiatmis qnem etiam sequilur Aimoinus , id contigit slotarum uliHlas et elegeniia , ut tetdiuin quod ia viliosi

Maximo consule, indiclioue l, hoe est anno Chrisli 525. codicis emendcUione devorcndum fuit , alacriut per-

At Gregorius Turonensis aliique Francorum historici ferremus : ac librorum etiam quinqne pariillanem quam
Siyismundum interfeclutn Iradual inscquente anno promillebat, amplexuri eramus, si intrgram profstilis-

524, Justino ii et Opilione coss., indictione n. Hcec fa- set. Yeiutn tnnia inerai perturbalio, ut satius nune

siort siylo persequitur Hadiianus Valesius (e). Quibus quideiR visum sit , otnisso libroruin discrimine, epislo-

ilaque posititpUrique rccemiorum ab Adutie decepti las tibi oiKiies wio textu conlinuas reproBsentari. Non
cetiiueie posl Sig';smundi necem Avitum supremum dubito quin coudlitim probalurus iis : proximum erit,

dicm clausisse.Et aiii quidem anic 5S3 ; {f) alii vero vt corruptat quoque Uctionis vitia qua rettant, ferat

post huucannum {g); aliidenique annijo''^^ (A). Yerum indulgeniius. In frugmentis sane nulltis' noster labor

cuni cottstet Aiitum qui, exslincto Sigistttando, super- C fuit. Flori enim exemplar probtim et castigatum ferali

(uil, alium fuisse a Viennensi; jam tum iiajue ad coe- suaius. In poeinaiis autem quid preestitum sit inielli-

lum evocalus fuerit Avitus notter,lcutti rex iHe Burgun- genl qtd editionem hanc cenferent cum Gagndone :

dionum periit, quemadmodum advertit vir erudttus (i) cujut auctor, vir atiuqui doctut ac disertiu, preiter
adeoque coniigerit ejus obisus inira tempus iliud qucd alia quce passim proprio arb.liio mulai^it, qringentos

excuifd inier celebralas synodos Epaonensem et Lugdu- pene versus de suit intrusit pro Avitiatiis. ?lobis vero

tiensem ii. Nam, ui superius vidimtts, synodo quidem ctirce fuit , adamustiin fidemque veierum exempiarium
Epaonenii anno 517 coactce primut subscripsit Aciltu : unitersa sic exigere, ut rejeais subdititiis, legiiimiaqut

at ipte haud interfuitse aguoscitur tynodo Lugduneiui rettitulis, purum tiki el sincerutn Aviluin , ncBvul:t qm-
II tub Sigiimundo rege pauio post habitce : ejut enim busdam quos aias illa ferebal , neglectis exhiberenmt.

noinen inter subscriptiones hujus concHii non legilur, In quo sx calcidi quoque tui suffragiuin, teclor, accet^

ut videreestin conciliorum cullectione {]); ubi lamai serit , erit qu"'l satictiisimo atque iiUcr poefas Cbristia-

male intcribi Lugdunenie i intelligimus ex ipso Avito ,

nos haud fucile cuiquain postpouendo, Ecciesia; pnetuli,
qui iic scribil : < (/<) Rediens, inquit, ab urbe Lugdunensi non inanein hac etiam in purle operavi not potuisae

sanclus Cliarlenius epii,copus, in qua, notfis de concilio gratuletmir. » Uactenus Sirmondus.

discedeniibus, ad privata qucedam negotia expedienda D V, Neque vero eorum recensio praneriiuitenda qui'
reiederat, > etc. Hinc igitur existimarim equidem bea- bus Sirmondianam editionem auxit ertidilissimus Bau-
tum aniisiitem ad superos evolasse itieunte auno 518 ,
»*;•'«• Suni autem ejusmodt (o) ; < Sancti Aviti Yteft'

hoc est,y non. Febr.,quo dieillius nomen in Ecclesice ticnois eplscopi operibus a Sirmondo editis quadm
(astis consignaiur : quam quidem in sententiam eo faci- nunc ejusdem auctoris adjecla sunt. Primuin , epistolis

(a) Ado in Cbrt.ii. adaDn. 492. {g) Bollaiid. loco ciiaio. pag. 661, nnni. 6.
668, num. 5.
lb\ Bolland. loco citaio, pag. (h) Hisi. liuer, de la France, lom. III, pag. ISO.
(c) Greg. Turon. Hist.Pranc. lib. in, cap. 6. (t) Dn. Belley, Mem. de racadeinie des inscript.,
(d) Coiui. Annal. eccl. Frauc. ad au. 524 § 1 ,
lom. WIH, dans THist., pag. 462, in-4".
loin. l, pai;.337. (j) Coiicii. lom. V, pag. 7i3, edii. Veu. Labb.
{e) Vales. Uei-. Franc. Ub. vii, tom. I, pagg. 5ij {k) Avil. epist. 28, iitfra.

»eaq. (/) Labb. Nov. lom. i, pag. 6j5, cap. 5.

bibl. tus».
{() Labb. Dissert. de Seript. eccl. toni. I, pag. 109. (m) BoUaitd. loco citato, pag. 668, nam. 6.
Cav. Hi&i. iiiier. toa». l, pag. 515. Fabric. Bibl. Lat. («) siriiionJ. praefa!. ad opp. Avlt.
(0) Baun. praiiai. ad lom. 11 opp. Sirmond., §
uicd. tout. I, pag. 139. i.
 :

\9^ S. AViTUS VieNN£NSlS. 196

quaiuQr QHat V, C SKpimius Baiiuiun ex velusU) A < leinjtoribui juil in Ytennn urbe letra wolui nmxi-
Peiri Matiutnli senaioris CyalianopoUiani tiiiro vuiga- < mui, uoi ntuiiw ecciesia; et Hvihus: muliorum £0m-
vit {a). Deinde fratfinerua fii{</iM( operis de iHviniutle < cu*sx fueruHl el tabversep^ ubi begtite muit(e Ober*

Spiritua tancti ,
qiue ex aHliquo monasterii S. GalU ( raiites, lupi, itrsi acerbi ingressi per porlatn ciritatUi

codice idem Baluziut edidil {b). Pra^lereu Collatio i de\:joranies plurimOf, per loium annum hoc fnciebant»
cuM rege Gitnuobado adverius Arianos Luijduni hu' t Niim venieitte solemniiate sancti Patchr, Mitctiu
bila, eum tntiv^frsi [twu EcciesiuB LugdutienBii epi- c Mamerius, qui iii ea urbe rTai episcepns, itum mf*»
scopi io cQuve/ussenl, iMi noiaverai Hieionymus Yi- < saruvi soleinnia ipsa tigilia celebraiel ,
patuiium
gitieriui, cujui e-x seJieais haiic Aviii iuci^orailonem < quoque reijule quod in ea ciifitnie crat , iiitino igne

Dacherittt publiraeit {<) : ^ui udmopel uiUii tumen esie t succiuium esi. Cuinque heec agereniur, apprcpin-
quod cogal ipiuin re(erTC, uti fecisse videiur vir aocius, i (fuame Ascenslone Doniini, indixit jejvnium vir saif
ad itlud coiicilium i^ugdunense, cvi se uuacum Cliar- i cius bei /riduanum in pt/puio cum gemilu et contri-

teiHO quoaam epitcopo snierfuiise Aviius lestaiuT id). » tiong, ek'.

,\<un firimo, AviiUin de /ide cum Cundooado scejtius, « Allerum ,
quod in Ecdesia Viennensl feria m Ro»
UiUic corttm per diaLiigos, nunc abseniein pcr epistolas galibnum in divinis le^eiur officiis propkelia Amot,
eyisse, scribit Agos/ardns (e) : el id ex ipsis quw ex- g cujus locum hoc sermonc. cxplicnndum snscipit Avitus,
stuni Aviii episiolis salis iiquel. Beinde ex iliis epitto- In aniiquo lamen leclioreario OullicanOi qmd ex Lu-
lis iiquei esiojn in mart^posinint fuisse, sicut SiriHon- xoviensi ms. publici juris fecil notter Mnbitlonitts, non
dusnoiel {[}, ui episcapi uicinaruiu sedium coliegas propJieiia Amos feria ui legebatur, led ad tertiam
epiicapci ad urbiunt iuarum celeiiiuaies inviiareni Episioia 1 sencli Pelri, ed sextam Kpntola I Jomnis,
imprimis, saacii ^usti eeicberrima Lugduni soieniniias ad nonam tiber Judilh. Verum id lairum videri non
erat; de qtta et Sidanius (^). » Et Uoic quidem Bm- debet, cum aan unaestal in omnihus Ecciems OaUicanis
niits. divini oflicii ceieHrandi raiia ; sed neque ideni ordu in
Yi- Uis porro kacLcnus exposiu Sermonem sub- legmdis tacroe Scriptung iocit ubique servabuiur : eum
;i^i»tai B. Aiiii feiia U) in iiogalioniiius iiabiium , ad episcoporuni nulum fterent onmia. Porro superva*^
duetn ex nii. Uajuris UuUiusiu; descriptum aiidii cL caneum hic non m/ noiare id quod habei JHerberius
AiaiieniHS {h), ni^junnodi &dm(ir,iiionem prtemiiiens : Turricuntis archiejKiCopus {k}; quod sciiicet m iVof^
I Saucli Aviti Vieunaws arciiiepucopi sermouem in maduia i in diebus liogaliemin cum clerus el poptilM
Rog&tiouiiiiiS ferm ui pronuuiiaium reperlidus in ve- < processianeoi iongiiis proceiiendo exienaerel , con^
teri codice ii:b. filajoris Cartliusiu;, queyn pro nua in i sueludo erat ui pausamiims inlerdum cierieis, miv-
HoshumeuHaie itiii^crii^^ li. P. domnus innocentius Q < fieres vicissim tnOilulamo succederent. > Uacmqut
Bouchasl ejiisdem iot. t moiusciius noifis si rgulariter Mai'tenius.
omicus. In eo dao pTatseriim advericpeiicei. Piimum, VII. Ei kanc quidem Srraiondianam operum ganCti
ilogationes seu soleinnes SHpplitaiiones quee anle As- Aviii ediliiinen hujusHiedi opusculis auctam exhibe-
ceiisiQneiA iu iucclesia celebrantur, ejus tempore, ssu mus, qttjtm praterea noimttilis in locit obscurittriifuf

ul ipse aii , nostro toecuio, institutus fuisse, tt iiuidem aliquol ahimfaverfiourtiut a Sirmondianis sejunais
a &. Uamerio, qtu anno 47i Vienneusem adminisira- pro virious ittusravimus : addi:is qhoque ad caleem
bat Eeciesiam . ut doce* aiibi ideni Aintus, qiii pasi carminis S iribu» versibua (t) quos Labbeus ex cttdicc

liesyckium in eadem tede ipsi suceessit , et Sidonius 26 bibliolhec.v Naudecmo! descriptos in iutcm emisit
Apciiinars Arternensis aniistes (i)
; qnibus accec^t («), quia in omnibus tdiiis exempiaribus <ie»4*ta-
Ciegorius Turonensis, qui etlam ceusain ittius instiiu- bantur.
tioni» modamque describit »n li«ec lerba {j) : < i» hit

ia) Q^iWz. Misceil. lonu !, gag. 5dO. {li) Mftrlen. Tiics. .nneciiot. mm. V, pngg. 49 >,Q(\<^,
(6) M. ibid., pag. 36i, (i) S«io«. lib. i, ei^i£*<. 7, et lib. \n, e.f^\^. IW
(c) l):tciier. lom, V Spicil., pag. tlO. |\ ( ) Greg. Turoi). (fisi. Franc. lib. u , Cisp. S4.
{d) AvU. iS.
^pisi.
^ [k)
f

llerb. iib. i Mirac, eap. 21.

{e) Agoiu Uh. adv. Giu)4ob. Ieg.«ap. i5, opp. tom. (i) Avii. PoMii. IU>. Vi, iitfra {Cot. ZSi summHf
i, jpag. Ii0eai,t. Baluz. noi. «).
(f) Sirmoisj. sd Avit. episi. 58. (m) Labl). JSov. bibl. mas. Hbb- pag. 228 edii. Pa-
^) Sfdon. )ib. v, epist. 16. rl8. 1653. .

VETEROM TESimONIA DE S. AVITO.

l. ENNOOIUS EPISCOPUS TICINENSIS. U. CEEGORllS TljfVLtNeiNSlS.

(In Yiia beali Epiphaiui episcopi.) (Lib- II Historiai Fraucorum cap. 54.)

Dcdit «liam prresla»lissimu3 Irrier GallDS Avlins Magnae racundix erai tunc icmporis beaius Avitus
Viennensis episcopus, tit quo se perilia , velul Jn iM- episcopus Viecueusts. Namque iiisurgenie. bxresi
versArio iueidx domu» inclusii. apud urbeo) Comu/iiiuopolilaii^ii , uihil divioiuiui
 :

rROi.FX.OMSNA. *88
^g^
Chrisi.im, ro- A ll«nnliam in poi>uio. sensuwn suairiuite plenissimam.
iMLbuisse Demiuum nosiimn Jeium
ipse contrg^ esm scriPSH. ei verhorum coiripesUiontj dujplssimam.
gwjie Gundabado rege.
Ejusdem adoenus dognta FelicU. Be^tiis Avitits
admirabifes : qu«
Kxslant exincie apud nos episiote
wiinc Ef.c!ci»ia»i PhoUniunorum bsereticoruia validissimus escpugnator.
sicut luiic iiaeresim oppresseruni, ita

Item dc iudmch tuiientitiottibvi. Aicimus Avilus

Homiiiarum libruin
Dei cediQcanL Scripsii eliam
diversis aliis condi- Ecclesiae Viennensisepiscopus, quam «ximius docu.r
uuiim, demundi priucipio ei de
ortbodoxus et f.tcundui exstiierit, pene toia novit
lionil.us, libros sex versu
compaginaios. Epislola-
supradicl« coniineii- Ecciesia Christi.
rum libros novwn, iiiier quos
VL FLOKUS DIACONUS ECCLESIiE
tur cpistula-. LUGDUiNENSiS.
F0RTUN4TUS PICTAVIENSIS EPlSCOPiJS.
III.
Seiitcntix €s epistola beaii Fauli apostoli ad Ro
(Lib. I de Viia S. Mariiui.) manos.asancioeiiilu&trissitno dociorc Ecclesite Avito

Quod sacra explicuii serie genealogus oliiu, Alci- epificofto Vienncnsi espositx, aique ex e;u6 opu*c»i»
ordinein djgesue.
nm ^«eg«o oiges:.il carmine pr^ESul. lis ift

ISIDOIVUS lllSP.^LENSIS.
YIL ADO VlENNENSiS EPISCOPUS.
lY. ,

(In Cbronico xtate scxta.)

(De rilusiribns Ecclesiie Scriptoribus cap. 25.)
Avitus Vienneusis episcapns, eloquentia et sancti-
Aviius episcopus, scienlia saitulaj-ium liiterarum
tate pracipuus, et ejus fraier ApoUinaris Vaienliae
doclissimus , edidil quinque libellos beroico meiro
episcopus miraculis insiguls, Isicii, senatorii primum
composiios : quorum prinius esi de Or giue mundi,
tiri, poslea Viennensis episcopi, duo Iwniua, claris-
«ccundus de Originali Peccalo, leriius de SentBBiia
simi lilii. Uic beatus Avitus adversus hrresim Arii»
Dei, quarlus de Uiiuvio muadi, quiatus de Transim
r.am, quae tunc non soium Africam, sed et Galiiao»
inacis Uubri. Scriptit et ad Fuscinam sororem de
haliamque raagua ex pane occupaverai, magno su-
Laude virginiiaiis iibrum unum, pulclierrimo eompo-
dore decertavit: quod clarissima ejus opera leslan-
sUuin carnuue et eleganti epigraiumate coapialutit.
lur. Scribitenms dialogum, baeresim iilam cppugtiaus,

Y. AGOBARDUS LUGDUNENSIS EPISGOPUS, ndelissimo ct docilssimo immoridlique ingenio, ad

Guiidebadum Durgundiotmm regcnu lilium Gundoveu
(Adversus iegem Gundobadi.)
Item alios Hbelios duos coiitra Nesiorium el Euiy-
Teinpoiis Gundobadi regis Burgundionum fuit in cUem, auciores erroris, luculeniisfiimo cl casiigalo

iifbe Vienna episcopus, Aviius nomine» iide caiiioli» p sat'& sermone. Fueiunt ut alia iiiiui piura ei^iinia

cus, eioquentia tacundissimus , ingenlo acerriaius, opera iu CUrisii Ecclesia probatissijiia. ilic Sigia-

facrarum Liiterarum exposiior suavissimus, etiii me- mundum rcgem in fide pietaiis erudivii : qui agente

iris facilliiiius, sicui et cjus opera lesiaolur. «jui cum illo posimodum rnoii.islerium sanctoruiii jnariyrum

eodem Gundobado frcquenter de iide aiiercms, et Agaunfnsiuio, Mauritii sociorumque e]us, coiistruxii.
dialogos in pracsenti conficieus, el episioiis absenii Queni postmoiium capium et a Francis occisum ve-
re^poadons, pliira etclara iiigcuii sui el viriutis opern bemeuler doiuU. Quantus aulem in Ecetesia Christi
rtiiquii. Qui ipso Gtmdobado iu sua pertidia perdilo, vixerit ,
qui^quis scire ad plenum vult, post «jus ir.-

successorem ejus Sigisniuudum re|;em ad (ideiu ca- nutucra in divinis Idboriiiu^ opu-a, epiiapiiium eiu$
tbolicam eocvuiUi : iii cuius conversione recitavit iegat.

EPITAPIUU.M B. AVITI SPiSCOPI VIENNENSIS.

Quisquis mosslifirum luijiuh duiii «^-^nus 5?on.crera {h) Ncc tainen ob svmnu ci i:iieu tumefactus honoris
Cespite concludi toiutn deAebt» Aviiuiu, Erigiiur, seque ipso aliis plas xstimai, imo
Exue soUieitas irii»-ii de peciore curas. Subjicitur magnus, servat inedioeria summus.
Nam quem .piena fides, celsae quem gluria meniis, Disiribuil parcus, pascit jejunus, amanJo
Qiuiin pietas, quem larga \a) rnaiius, quent fama pe- Terrei, et ausleris indulgenii sinia raiscet.
[reiiiiat. Cunctaotes suasu juvit, solamine moestos,
^it soctunn cum morle ienet. Quin prospice saudi Jurgia {c) dissolvlt, cerianles fosilere jiinxil.
Gesta viri : primum (lortiscens iadoie qu:inta Disson:) veridicam {d) inficiunt qux dogmata legein,

Spreverit antiqug dimissos stemmate fasces, Hortaiu, ingenio , monitis, nieritisque subegii.
Maturum teneris anlmum dum pr^slat inaonis, Unus in arce fail, cui quoiibQtordine faiidi

Eiiiciluin niundi, voti viriute reUgat. Oraior nuilussimilis, nuilusque poeui

Noc niors : pontiticis sic digna insignia sumit, Claniiant quod sparsi per crebra vulumina iibri*

Augeai ut soliti felicia caepia laboris. Qui vixit, vivit, iMsrqud oinuia sscula. vivet.

{•) Apud Dutihesnium lom. ), pag. 51^, prompia. (c) Ibid., diremit.
Loco duorum liorum versuura ibidein icgitur
\b) {d) Vbini., fin0/ni,
seaueiis Cubnen dulcedinif non oi/Uat pompa ngori.
:
 S. AVlTi VIENNENSIS %(I0

ALcmi Efancii aviti

EPISTOL.E*
EPiSTOU PRIMA. A desucta subierfugit, inveiiietis. Ergo non ntissum is^

ciiis, id ^l, Non dimittitis eum quidquam facerc pa-

A*iTO$ VIE^^NKNJW EPISC^O» ©OMNO ^ GDNMBADQ REGI.
tri voi malri , a quo honorari seriio pareuiaii, non
TaiituiB LlirUi» propiHo per diversas sotiiciludi- Tcrbis laiilum , sed rebus oiisequiisque praecep-
lies meni«in ve&traai verilafi indagita perdocuit, ut tum est. Ei simiiia, inquit, hujusmodi luulta faciiis,

iiibil pror»tis $it quod de eiitholics l«§it detinitione traditioneiu vestram instiiutis coelestibus praepo-
vos lateat. liiide ex iits qnx pietas cel&iuidiitis ves- fiendo. Sed hxc ad soios scribas ei Pbarissos diota,
trse (jb'matur iix^uirere, J8ra de piettiae iitsiructionis qai sibi de legis stipeicilio biafidieiiies, quasi debita

aice desceadens, nott est iteseieuiis ioterrogaiio, sed doctriuai preiia reposcebant, nulluni locum iii ser->

confereniis. lo uiiiuiiiwl sentenlia Evatigeiii q-iain lit- inone qui de ftde tractaius esi babuisse reperio. i\a-
ttris aiii^iis, aOn atiquid anibi§uilalis in ndeiiat>ejt, dia vero Hcbraium nomen e&t ; Laiine sunat inanis

sed reprebeii&toncs JuUaicas in suuima niagis expofti- aui vacuus : quod ut nostris convenieniius exprimit

tioiiis iiiquirai. Sic ergo ail leeld evangelica cujus iu uiie vocabulo ^ Graecus dicens xtvii. Hoc auiem coii-

suLdilo meniionein fecisiii : Yos autem dicitit , si \ioium fratri, Id cst sub uiio Deo patre ei una Eccle-
dlxerii hoiiw palri suo aut }<ia<ri, ccrban, id est Hx- sia iiiaire in una Gde posiio dicere probibetnur . qui
liraica iingna iitimus iilud specialiler quod obsequie B inaniiaiis opprobrio indigne appetliur qui iion est

iJcvotic oldnioiiis Q/fcriUi , libi proiueri!, boc est patri vacuus a saluie. Sed bis eoilaiiunis niagis quam luci-

aut itiaui, e( joni non missum fadiis eum quid^uaoi dand% fidei exerciiio reserratis, iilud potitis revol-

(acere patri aui matri {Murc. vii, li). Puto vos au- venius, quod a sacerdolibus vcslris scripsistis ob-
tem boc s«rnioite ordiri,quia reTera ipsum speciaiius Jecttitn. Igilurdiscutienlibus vobis ^, ulrum Spiriius
in episiola iiieinorasiis, quid vei unde dictuin lit, ^nctus, qui in secreto baptismaie iudivisse nomina-
iiou niis^um iacitis. Qnod omnino nihii est aliud iionis vindieaiunitateii!, creator ao creaiura creden«
quatn iion dimiltiiis. A cujus proprict&ia sertiicius, dtis sit; cum si creator est, a Divinitate neqneat
iu ecclesiis palaiiisque sive prxioriis, * niissa fieri teparari ; si creaiura, Deo non possit uniri : pro pe-
pronuniiaiur, cutn pepulusabbi>servatiotiedtmiiti(iir. niiiia respondendi, sub eujusdam iubrico quaestionis
Naio geuus tioc nouiiuis eliain id sa;cuiaris auctori- inieiTogaiiim < st a parte diversa, uiruin spirilus nos-

bus, uisl meinorium vesttaiu per occupatioues ieeiio tercreatusansempiieruusdebeatjudicari:quasievcm-

(") Duo fere iisurpari ejus nemina soient, Alcimus populi, qtiae re peracta (iet>at, iranslaia vox fuit ad
Aviius; leriluui non uliiit deprehendinius in tituio siguiQcaiidas resipsasquxgerebanlur.Nam et missa
epistoix quani de pueinaiam suuruivi ediiione scripsii maluiiu£ et vesperiiuae appeiiatx suni liturgitie, seu
ad Apoliitiarem irairetn. liaque tripiex Aviii nomen solemnia orficia, qu£ matutiuis aut vesperiinis iioris
fuii, sed veruin ac piopi luut Avitus, quod ideo pos- r ceiebrabaniur. Quod sane mirum eo miiius videri de-
tiemuHi de veteri more iiomauoruin ei
locuiii tt-net, l>et, quod vicc versa syuaxis et coltectse vocabula,
alioruin qm Ituniaiios aMuulabaniur apud quos tau- :
quo! propric convealum et congregationem ad divina
iiem itivaliiit, ui e niullis tiumiuibus id quod cuiquc olQcia signilicanl, pro ipsis quoque divinis ofnciis
liroprium erai, uUiino loco siatueietii. Qiia Jc r«j tiiiii matutiiiis, luin vespcrtinis passim usurpata n\e-

piuribiis atias diciuii iii tioii<> ad Eniiodium ei ad iiilnimus.

S>dunium, iii quoriim uumiuibiis, aliisqiio quum plu- {^} Hiiarius in Maltbaeum cap. v : Raca vacuilaiis
rimis, id oL.oiv.ibamus qiiod ip.^uu) el in sanolo
:
opprobrium qui sancio Spiriiu plenum convicio
est, et
Uieionymo viiiere esi, cujus iniegra nomenciatio luil, vacuilatis insimulai, fil ren>> roncilio sanct.rum, corUu-
Soplirotiius Eusebius Hieronymu». meltam Spiritus sancli sancloruin judicuin animadver-'
(*>) liurguiidiunum in Galila rex fuit, vel ex Fran- sioite hiiiurus.
corum hisioria nuiissimus. Huic eniiu Clodoveus («) Et Spiritum divinum creatorem non crcaluram,
no^ter armis victor tribuuim iinpdsuit, l'airicio, ui ^ct spiritum iiostrum noti sempiiemum credenduin
Mar.us in Cliro'iico referi, ei Hyp.iiio con^utibiis, id esse, sed creatum. liquidu ei auunde probai adver-
est nnno Chrisli oOO. GumJobadi vero liiios SigiS- sus saccrdoics Guntiobadi. Quod vero isios, dum
niuisdiiifl ei Godomaruai , post pali:euj leguanies, caus£ iniiuigent, pro eo quod intpiravii Deus in Gencsi
Clodovei lilii vaa regnuque spoliaiUiil. Veram ad legiiiius, insufflavii dixisse crimiuaiur, iHm saiis appa-
Godomari leuipora epislolaj Avili iiou periirigutii, iii rel qiiid illorum causaiii juvei li£C mutatio : aut cur
qiiibus Guiidubadi et Sigisuiundi orebra est meniio. repri-iiendi boc nomine possint, cum Gr.'eci codices
(c) Kedarguii primuiu bic iocus cassuiu
laborem !vEfU(7na-ev, qtiod esi tnsuffiavh, leganl, atque haiic
illurumqui ssaiuoinen exoiicum.id esl,iicbrai;am
ni D ieeuonem exbiDeaui Tertuliiaiius, Cyprianus, Am-
liiigcie ausi sunt, iiuii Laiii.um, quod res est, et ex brusius ci Auguslinus, ne aiios recenseam. Adde
Aviti verbis per»picmitu. Uocet deiode, quoJ hauJ quud Sapiealix capiie xv, ne argutari iiceat, uirum-
scio aii a qao^uaiit baciunu» piodiiutii, nuu in eccle- -que COpulatum est, t6v tjxTrveao-av-a «xnii •i-'j}^ir<», xui
siisukOdo, veium etiaui in paiaiiis ;<rceiuiiisque usur- ea9-j(n:7avT« miv{j.x ^utcmv, et qui inipiirQM atUnuuti
pari uii^s.e n<;iiteu coitsuease , cuiu pupulus a con- et qui intuffiavil ei spiritttiu viioiem.
\caiu diiuitlebaiur. .^^b bjc •^.'^iur missa si-u missioae
 ,

EPISTOLA 11. tttZ

201

p:«Scriptar« caelesus iulerposiio ,

qiee diccum esl: A spirhum diviaitaiis infisrMii. Perimle se iarusse Ju-

InsulPml Deui spintwn in mimam vHx { Sap. xv, H). dxo, bxreiico, geuiiiique, ut cailiolico, Spiriiits
Primuui ergo coDJiei e quid in ex^siiidne facluri saoctus insinuat, au foisitap. Pairis vel Filii jus^one

simtqai deleslimonie inentianlur aul qualiier adia* : invitus in criBunosorum laetnbra coniruditur? Sed

veiuiones suas failaciae iumoiibisiiapleant,qui dicta quid facimus, quod Spiritus uiu vull .«pirat ? Qui iti

divinx aucioritatis immutanU Naua quod dixerunl absque arbiiria soo corpora indigna sanciilir,at, re->

lusurHavit Deusspiriium in aninsain vil», arliQciosa vincit propiietara dicenlim, quod nou bubitavit in
eorum fraude conficiDm est. Quem locuia si recoo- corpore sntMlito peccatis {Sap. i, 4). Qaocirca buma-
iendiimsibi pietas vestra deceraai o£ferri. slc inve- nus spiritos creaiiooe inchoatur, 4iviatts autets be-
niei scriplura : Et fecii Deus homiuem de lima terrte, nignitaie eencedilur. Kou euim absque vitsc soae spi-

eimspiravit in faciem ejus spiraculuin vilee : et facius riiu erant, quibu'» io aposieiorum gesiis impuHiiitr
est bomo ia animam vivsntem [Gen. ii, 7). rerpe»di- m:mus ut accipiaai Spiritum saKciuiB {Aci. mi, i7;
te ouoc quanta ^it in serinoDe disiantia. lUi dise- Mi, 6). Qu( d si ipsum qiteque Sp^riiuoi saoetMi',
runt, lDSu{1l.tvit in aniniam, cum scriplum sit : Iqs- pro eo quod crt-atorum fideilum mentes iatfoeat, vft-

piravit ia faciero. Iitspirare eoim iucorporeos pitest, tunt fieri cfeaturam, de stipiascripta videlicet c«»
iasuffiare nisi corporeus Qoupolest. Deusautem non g clusione» qui peremptorie nibii dicentes, si De%
quasi aoimx jam viventi spiiitum iegitur insafBasse aiunt, spiritus creatuia oon est, ac si nec in homtne

quem addiderit ; sed materiae aondum viveuti, sicut creaiura poteritdiei : qnid nune de Patris vel Fiii
aniiqui codices tubent, spirameutuia vit£ que in divinitJte eeos bunt ,
quam et ereataui comuiinisci

auimam viveniem sui;iiaiaretur, infudit. Er)i;o si io- non poterunl, et ieetione peiteniii liabitaresaftcto-

spiratione bac aniina houiinis facta est, et oon est rum corpera non ne^buai, Aposiolo fidelib«s pr*-

aliod aointa humana quam spiritus, restat spiritom testanle : Tempium enim Dei senctum est, qu»d euii
principio noncarece. Quod olijurgati avobis sense- tos (i C^r. ui, 17)? Sedium inciiinprabiliter plura

ruut sibi proiinus opponendum, oisiper lusurQaiioKis sint qua sidi prsesenii» gloriae vestrae suggeri queaat»

carnaie commeotum spirilum ipsum animx potius iliud in Gne sermonie, qui noa solum tiibttiiis &ed
quam corpori iuditum menlirentur. Nam cum qaaa- iiijuDf iiis libcrtatem, Deum vosqoe , divina x^vi-
raot iateutioae lelbali, aonquomodoquap suaiscripla qtte promissione fretus, obsecro ae dlulius sacerdo-
cognoscant, sed qualiter scripta puteaiur esse quae les vestri dicantur ,
qui saucio Spiriiui coolradicuul :

pr.edicaiit, quid putamus imperitis £»eiunt, qoi in» QC deioceps eoram «obis perroittaAlur doeere qiii re<
struetioiiis vestrae revcienliam uon pave cunt i Tra- Buunt discere ne * ad perfectioaesa vestram ait-
:

ctemu8,si propitii siuiiis, qoauta ineptia proponatur, G ituateuus difierendam persisiant b!ts|'hemare qiiod
quod si Dei ^piritus creatura aon est, ac $ic d«c io audiatis, qni nolunt seutiro quod creiiitis : ae tole-

b«aiine crealura poteiit dici spirilus, quem Deus In- laudo imperitorum versutias et ineptias callideruin,
sufflasse perbibetur. Mhil oomino esse praeter duo, suspendamini a professione, cum jam duduo» ia coo-
id est creatorem creuuramque, (aepe definitum est. fessione teueamini« Ycbis per episiolara soani safi-

Dei porro spiritus facter, iiominis vero fuctura accipi ctus aposlolus Paulus iaclamat : Quef pmx ^deli cnm
debet. Unde spiritus qui in aobis vivit, potentia Dei infidelibits ? quoe societas luei cuoi lenebris ? Propier

inlelligiiur, ooit nalura. Nam si vegeiaudis nobis sub- (fu»d, inquit, exiie de meiiio eorum, ei separamini {il
staniia saocii Splritus credatur immixia, placab iis Cor. vi, 45, 17) ; i<l est, ne commiiaisaiuros ultra
sit Dei ei vester auditus, blaspbemia talis, utetiam peceatis alienie I«vse pariis vicinitas macuiet, quo»
conviacatur, vix sine peccato repeii potest. Quooiam dester^d veritss acquisivit.
si prxvealus carualiter peccat spiritus humanus, »>
EPISTOLA II.

Spiritus sanctus peccare io eo dtceudus est : vel AVITUS ViENXK^VSlS EPSSCOPSS BOMSC CtrsBSftA&o «tto!.

certeSpirituisanctoremi^^sioneradari poscioius, cuia Uniciim simul et muUipIex donum ssculo nostrM

pro defunctorura spirilibas soppiicaiuus. Paiumne OMtu Divioitatis induhuia est, ut inier r«^ias o: jiua-
rogo hactenns fuit, ut alter Spiritus sanctus , nlter -D iion«^s gloriosissimi prijicipatiis vesiri, priucipaijier

Paracieius diceretur t oisi addatur hjic pro ultima de tueuda catbolicx pariia veritate eureiis. De eojti^

perfugii necessitate numerositas, ut inaucipati insn- studii pietate proce»sit, quod dimissa nuper cleincu-
per cantagio delieturum toi diviui spiriius quot bo- li» pr«cepti aucloritale jusbistis, ui coutra Eutyebia-
U4nes roinputeutur 1 Ei perise &cilii:ei dectevit >a- oi dogmatis redivivum f iroreni, vetut ab ^stinclw
lerdoialis auctoritas, uoo modo cunctis generaliter resurgtotis iacendii foiuiie pullul^iem, de s&ero

* Giindubadum narrat Gregorius Turonensis, lihro iaude memioii idem Gregorius eodem ioco. Itnnr-
II,Aviti episcopi «(isserlatioaihus convictum, Triui- genie, inquit,heeresi apud urbem Cmslauiinopoiua'
laiisque xqu:iiii»leiii confessuiu, clain ut clirisuia- nam, lam illa auam Eutuchet quam Hia quam ScM-
retur expeliisse ; nietu auteia populi doterriiiim, ne lius djcuit, id e»i, uilaldii:i-'itatig habuisse Dominum
couceptam fidein publice, quod cpiscopus suadehal, aostrum Jesum Chris!um,raganle Ouudcbado rege Avilu»
proHtereiur, usquead exitum viiae in iusania per- conlra eos sciipsit. Kxstant exinde ipsius m^ud no»
durasse. episiolee,quce fiic'<t lunc hiereiim sppre-^ierttTit ^ «u
*•
De hac ep^stola et «eqiienti, aliisque ejusdem nunc Ecilesiam Dei adificaut.
arguiiieriii, qiioe in riori Excerpt s uieMioraMiui , cum
Patrol. LIX.
 ,

W3 S. A?ITI VIENNENSIS 304

Srripiurarum cceiesiiuni fonte «lemplortuit fiomffta A litairi. Fitium Oei cum Patreanie sscub pennanea»
deriventur. res dignisslma. (ftwri uniui presal Jti< lemt que<n idcirco ad salutem nostram descendisse
bem, 6) digerelur ijui jtusionem «iifnu» cxciper«t : d«eap^> «t corpusassumerel lides recla coofiletur,
M virUM &€undi3s ibiKiaitic r««pond«r*i aucuth : sl ne^nt in aivum remineam potuisse contrudi : cum
ad aiuiiplicaudaflft popotorum MiulMt w nosira sa- Det Filltis, Qtique Deus. qut dixerat per propbeiam :

ti&facerei lingua prolcqui, «1 abiMde cutiieit hflsu- Catluih» Itrram tgoimpieoiJa', xxiii, $i), non pO'
l^oitas vesira praeicipere : cojb devkieli voUs iMltefa« quo &al, nisi per susceptioBem carnis
luerit venire

loria pairiam per&onanque,non ut regibu» «tteBU quod non erat. Quam conolusioseia
ncquiesceret, eise

OQoris «si, taniumiQOtio ad eommtkltin) muadAnttM-. m«tueDsSui|tbe3 iiie ^uem loqutmur^ oumiasjnodo
cis amalie dum co/am voibis praBvenin tinrtetis
: sed £Qp«rios (Uci£nal&«UididaeahaudflMbtis«rgftreiBrf
errore, omsem qu» ioier vosefil aflaicitiaia in eo illi ttl ^ I^Um vii^uiefn « Oniiim * iilr^l qu» Deum
vuliis prode»$e ue peccei. Quew <|uidem el praeooDio peperiMM, prbBwa^ttA atqOtf «ibfiq^ret, ad ingo-
«iiollKis, ei (idelem Deo devoiumque iaouailg. De ftU /M^tiam fT&u(i« tta«ei!sua , XfiUK^riim , 'n\i»

qua pra^cipue ad triumpballs veaiam pieniiuc^aif ve-> ChriBlom iafltummodo videreiur e^iasMt^ o^iaDt&Mis
niaoi quis digne mereuir. Ego iKm«n Deum pro viri- e«t : ul s^iicet dirisa cre^alof p«rsor<a t^u«ft ierv»t
l)us quaeso. ut is ipse de quo loquimur, Caesar Gree< B divimiatts naturam, ab «a qwm «flitinuit [^iHtOflit

corum, si iidetis vobis, etiam aobis iiooorabiiis, per- Injoriam. R»fraoand«m t praartffie aMipiti lievam
soadeaiur a princtpe nosiro quod saadeat populo fuf iens, dexieram noc przesuntcns, ae perindo tfttus

suo : ei cum sc &d lenendam verttatem vobis reddi- otrumque formidan^ , sub tempeuinesii raedio via
derit docllem, ad expugnanda prepriee regiouis con> tuiior, in qua dupticem «ubsiaotiaia &ed<4nploris dis*
tagia prxdicaiionis vestraa factum se gaudeat adju* cerni dicimus posse, noe dividi. fiieque nos nitimar,
loreia ^ Euiycbes er^o, peroiciei cajus mentlo est, ut iiiviotabilis Divinitas dolores oorposeos peqw&sa
fuueslus incenliir, Consianiinopoliiaoae Ecctesitequi- eredaiur, cuia onsnis cunciorum corporuin dolof se-
dem presbyler, sed copiosts: monacborum mulUiudi- cuiuram mortem naturali quodam praeeedat or&do.
nis praepcsitus fuit : ctijus officii pcrsonas episcopi Uode sicui <t ipsa caro nostra, resttrreeiioeis deuo
oricRiale!^ archimandritas appeliant. Hie ergo ad impassibiiis fntura post mertem esi : sic Deus, qui
som:nuni sacerdoiium famx suffragio comparandura, sentire obilum non polast, suijcet^o oerpori cui uoi-
iiiiromiliendas cujttscunque noviutis studio appe- lus adbaeserai, sine patiendi acefbiiaie compaiieus

tciiier ardescen3,isiudquod iu seclatoribus ejus hor- oec defuit in saluiis noslre glorioso agone, uec de-
remus, susurris diciiurmagisiuvexissequam liiieris. luit. Contra bujus distinciionis sensam baeresis ad»
Siquidem nihil exsiitit ciars eruditioois in viro, C versase Subrigens, veris cruciaiibus nec Cbrisium
quou in aliq!?a recli «imiiitudiiie sensum concepla! paiitar inciioari : cuia ia ipsa Divinilate in qua in-
aitimosiiaiis asirucret. iafecUs primilus mooachorum ir eniri aon potest afliicik) corporuiis, iaterdum tamen
attimib hoc venoao, quos nefnrio doceus sub colore pietaiis reperiatur afiectio, licut iegimus dici de
gubeinaculi naulragiis exponebat , uumerosi, ut su- israeiitis : Exclamaverusu ad Oe*^, qui doluit tvper
pret dixiiuus, comiiaius baeresiarches effectus, mul* i»i<£riM eorttnt {Jud. x, ^5, iG) ; et Apestoius jubet

toruiu .iniisiiium judicante coucilio, nec non et pres- ut noa coQtristemus Spiriium saactiua ^i {lLphe$.
iiyleris urbis Romfc in id ipsum directis, discussus, IV , 30) ; et si qua bis semeDlia simiiis ia sacris Tuiu<

deiecius atque damitatus est. Sedquia aaltam scbis- miaibus receniuia, bonitaspotiusmiserioer^iat q«am
tiia slo unquain cum atictore suo poiuii abrt^ari, ul oecessitai est aalurae. iaterimiucoosequ«niti>usdttO-
cx iniegro depelleret perniciem magisterii ; mof ma- rum assertiotte diiaia, imttas miiii in Ciiristo su^
luii) quod digna poniincum fuerat provisione suocii^ sidotisedupiicis astruetur. Ubi sual Mun tanta w
bum, coutagio susceplorum jam pridem semina >er* Scrlpturis codle&iia mjrsteria Y<u-itatis , qaae Bik t

van», vciuliib infecta ioiiis leiiure surrexiu iiinc aliiid iaoliuotur, nisi iii oobis incarnaUoBem Verbi
nunc ti£r€seo$ coottf '-uaui icqulmur, audite propi^* Cttm iiominis dilvittiiate persuadeaiit } i» frvtciph,

-Ceieueri^imoConstanlinopoli mooasterio prae- D coQCcpit, Dciim denique ia Ciiristo ^t aaturt, nor

fclsre {c's'.3iur L=bcrstus i;. 2:'...Iario; sed monasie-
rii nome», ricc ipse nec atii produnu Hic nominis
sul baeresim ooiidere adorsu:» ^jnnoQirisiiil?, dam-
natus est priuuim in sjfnoJo Coastaniiuopolilaca
Fl.iviani, deinde in oecumenica Chalcedonensi..
>> Cuiychi iribuii quod Nestorio congruebat. Ne-
Riorli en.m ert-ui iuii, sanctam Mariam eiotdxov non
esse dicendam, sed Xoto-ToToxov. Tota igitur epistola,
e;si babet qux Euiychi ndversentur, praecipue la-
tfien adversu!» Ne^toriu.^n dimicat, qui (iuas in Cbri-
slo personas siaiaebai, unam Dei, Alieram bominis,
Blariamtiue a:t'bat tiun Deiiia pepensse, sed bumi-
«-m qui tiiviiiuaie posiea in b^piismo sii donaius.
AviiuSi cotiira uiiicaitt docet in Giirisio dupUcissub-
»iai<ii3i personam, a;que Dei Filium el ijominis fuiise
<;uejii 1'aier sine maire geuut, geaiirix sino paire
graiia.
Horum slteruro lantum admittebat Nestorius,
«
neutrum Eut)cbe9 , utrumque Ecclesia caibolics.
^estorius euim, ui dicium ert, Beiparam negabai,
Cbrisiipar?>u) CQi^ifitebaiur, seU ti«retieo sensu, Cbri-
fitam asserens lioipinem laniummodo ex Uaria pro-
diisse. Eutycbes v^ro, cum carnem de coeio babuisse
Cbristuin, nee ilii a Maria mini.nraiam doccret, nihil
causae babuii cur Dei aul Cbristi matreui appellarel.
Attidesorthoiloxa uiruinqucsicampleciiiur, utuiruin-
que iu uiroque taciie proUteaiur. Nam cuui in Ctiri-
slo Deum ab bomine non diveilat, nec hominem in
Deipara ewiudit, nec Deitm iii Christipara : propter
siiigitlarefn person;^. uniuiera, qui Verbum in carn*
caro. hpuio tu Deo Dcos esi, ut ioqoiiur VJncenlius
Liriuensis.
 :

»85 tPfSTOLA I!
2(J6
ms\uU, ertt Y*rk,im,«t YerbM/n trat apud Dtim, ei A %noa <k taii minjsterio tsset dieeB^k)»
quod nunc :

Detu ertil Yerbaisi (•/«««. i, 1). Ke<» afn&viffiu» «jaia ieparaiione coa»»e4a inleHigli Aj^ioius, ac dehnit
erat <|ao4 Ron ooB^iuin «i« &)|i>&^^(udio»n>us videre qnod ad redensuiiQ^m nosurain Oeu» «Mei ie Chri«to.
^uid e«plmn aMJue secuiilit» ^u SiYerbM»^ ii^wt, &ei caUidufi r«r^ifta c«aira4i«tor ftie ai)OSi»lki ser-
terofMium m. Q<HMil0ess ia j^riacij^d eraiapud Deamf m«nU iio]u(t ie*tJflBpaia velk «»»uiS, ai *cqoie»cat
ei iiiiilocaretei ieriaiao; f^na^ V^bum CAf&e vc^ii- Deftm esse ia Chrtaeev jB«d fraiia, aoa n^iura : «icui
tiir, carei Gne, aed con^ a«apib6« A^U uut)£ ser est ia corde saneiorwn, jq«oruin
igenies a jteccxto
nioni nosire Eniuaaniiel>U« prlsca pjr<^eMlUs ora- liberas litbiiailo 0«i«it«»» illuslrat.
Yideanius noMC
voce predicius, qol
tuii (»1 |i|«bis^um Betj* euei,ftl- pareaitto cttBiiaefiism; m seQieiaia «oinplcaittr.
ciit dixil Gtaias ; ^««r natatf (( 4f||«f ^^ npfeu Ft^KS D<u$, inquii, er^t U £hsm
mmdiim. recoiuiiiav*
/>£j (iMi*. )x, 6). IflcaswuQ fieF{)9nU(}3» a divjniia- {li Gor. y, 19), fiygat Iwe Oocior
tibi
adversus, ^uli
tis tiiviititur ftacraoieiiU), «i ve^a$li«»'. prepheU Dei mudum iAier HSlfSa jeite sui eai^rdii rsaiajenta,
he-
Filium procesVi^ coaAriuat ia gyu^o. Ei v^eoH' i^tu^au» Grttitoiii^ocaio priifti parcoUs off«B«aa,
lur, itU[uit, pacr ip&e advUfabiUit c»$t$Uimii^t Dmn «iOswl t|^ ie «ireEtioroiu &i« coacai^u Si m>Iu$
f0fii&, paler [uturi sactdi, princej» p^cii. Quaatma
pertijiei ad vocabuli proprielaJ«iB, «ufiicU £«»«»»* B»*«U«ift«il»be»o, fu« e8e«tii libi a»ftriail& rc
Auel puemia uuucupari. At yero cu^dicat, rocA^iiiir co^eUIai,^^ Kvi;^tej} «o» relawiJ Dlii»s esi ergo
admrabilis,_cmsiliaritu, Penf (orliSt vcX oeleKI^ q»« Detts 61 imiAf <$ai siiM muoduai ipse eoiaffienaet
££quuntur, quce,
ritur, nisi ut agao&catnua.
r^, tot vocaJ^iilorum ratio
Te; idicutt TatMP» ia iMta
rojpe- ^
«airi?.
pr^- ^uU
U94« aea
f ita sibi pavris 8lio «upplicet
aiius
diiit ApowoUts, mundum recoo-
sadetn^uo persutia quse ^iviuii^U biiiiaaattatique ciiiaas Deo, «od sibi : oe fortepyo redt'mp'.ioneiiU"
coApctereiil exprimeuiein, m, «i^ribus secnturis be- aml idafids siluot iioaBlQein orasse sentires : qui
ociicia Medialoris potius euumcras^ qtj.am Qomina ? utique lusikjiviaflalisnafuram transiretassumpias.
Cogam iaineo iiio liaereiicum reepoedife, quls vo- «oa soium i^nosietatem iiuiBaui geaeris ouila inier-
caadus po»sit inleiiigi Deus [Grits, puier fttiuri sacMii, cessioaa diswlveret, Md
ei tpse commuiiis debui
princepi pacis. St Fiitiis Dei ante saecuia niaa«ns> cur aarciuam chirograpbo sasiinerel. Hoc ergo
pareeiftli
adbiic io futurosic vocali^itur quisemper hoe exsUUi? remeOiaat idcm Aposiolus dieii ((;«/. ui, J9) dispo-
Bi filius Iiosiinlsqui na»ceiur, servat copuiaQu^divarv situm esse per aagelos in maau Mediaioris. Et osten-
ftiialisuiysieriaia tensporuiu plefiitudo. Quam cum ^•us causam qua niediuai se prsberei, assuropius ai»
Uiiqueconsequeater Apostoius repilcaret: Posiquam, iaAaiia, iociiostus a sumous : JI<rfwfor. inqalt, uhius
inqiaens. aiti<m vemi pleuiludo kmporis, vmil Deu* C nou e^ : Deus aulem unus est {Uid., 20). Qua cua»
FUium suum, ^ nalum ex tauliers (Gai, iv, 4). Quod iU sint, mtii nisi iaier du.;)s agat, incongrue media-
maier peperit, Paier ralsit : Iioc est, nasci corpo- lio Qomiaatur ila ipse quem mediaiorem dicimus.
:

reum , quod veuire divioum. Nolutt Deus latere St soiaiD quaiavells ex duabus substiuitiam reciperei,
^uem de:>Uoat : c;ipiat mundus domlaid adventus in- ad subeuadttm a^iuiQ nibi! Itaberet. Quod uno
^icia. Queio Paler sine matre gecuit, geuitris siae qt^em, et tali qiti nulia cailidiiate fuceiur, seruione
IMtire coucepit , bic «que Dei Siius et iiominis eoncludit dicens : Ipte *U enim pax nostra^ qui ftck
crit. Super sacramcnto Vnnsa isto Gabrieiem ar- uiraque unum {Epkes. u,
U). jpse vldeiicei pa\ bu-
cbaagelum citfi&ulamus : priucipem Tldelicet min!- miiiMm aique celsoram, unu* fac:us ex uiroque uimm
slrorum, cui Inci£abiiia perspicu<e taajesiatis ar» reddidit tx uirisqtie. Certe sicut supra posuintas,
caita , ut pote qui indefessa: obsecuiiouis miiasierio aut exposiiione testimonium, aut argumenio egero
coijspeciibus perpeiuaj clariutiis assisiat, r.on intcl- videfur €semplu.i». Qusd vel illo ApMStoli sermopo
iigenda iantummodc, svd coniempisnda moi)<jtr<)n-
qwo cum dAversis bomiisUia generii)us se
^acidiiiSj
lur. !lio quippe primus kgaiioaera tc8iori?ro tcrr!.? coapians, omni*Jus omuia se factum referrei, ut oni-
altuiit ; bic verbo virgineiu fecundat>»ffi divini ger nium aiiimas t;«lerlQruiu coelesUum cupidus duplica-
«inis promissioue dotavit; Lic unias mulieris salu^ 1> j.ir >cquirerct : Factus sim, disil, hU qui sine lege
laiione ouuiem muQduin saluie complevii, Spirtms, erant quasi sine legc esseni, cum sine kge Dei non «.-n,
iai]uit, sanclus superveniel in te, et virtus Attisnmi iegssm
SL'd in Chrisii (1 Cor. n, 21)? Nunqii^d est
obumbrabil libi ; ideoque et qmd nasceiux ex is san- qiiisqttamtam in profunda demcrsus, qui isiud ccar
(twu, vocabiitir Filius Dei (Luc. i, 35). Cam raiio eeat explanandum, si iit lcj^e Cbilsii cst sine k^t di-
nulla reperiat ut homu credalur de Spiriiu
solus viaa? Pater rempe quod unai est iator iegis, qai
saacio concepius, cum omnemliominem Psalinisia unus idemque, ut sigairical p^uklmus (Lxxxni, g),
in iniqiiitate concipi, et in peccato asserat. nasci praeteriia luturaque compicciens» beBediciioceui
(Psal. L, 6) ; osiendilur hic per aagelum, ob Spiriius dabii in l'3}»ii»rao, qui legem ded«rat in pr«cepi(».
kancU viriutem feniicye membris infusam, sancium OiTcndll quidem meuie& caruaiitate dvpressas, ot

* Vulg., faclum
lamen v»r a feriurexempUiium lum Grjeeo
: ciii concluit Gr. -/^vo.amv. Hic Iib. fi ad Quirin. Neqne aiiter Augustinu». — Nola
um tuat oiiiuero praesigna:» Gillaoiliv simt ; cxUsrse Sir.
i.;iiini)ruin lectio. Queinadiiiodiiin Avitns , wtium UKMiiJo debentur, cojas edili.aiem Gallaadius exs ri-
'iiioque kgunt ireiixus lib. iii, cap. 18, eiCypriinut bii. Kdjt.
 «07 S. AVm VIENNENSiS 208
coitj-.ciuris liuman£ consue.udinis hebetatas, tiuOaa A dunt j^cius ; sed puies ei istos lempore um verilMi
fjisparililatis iis ii:iam coacia proprictas : ul SGiiic«t perspiouae cum duris tneniibus saxa jaaitari, Ne
(iisinA pleniludo ri liuitian& conditio, ut servi biiini«> Deus et homo unum credalur, conjurai furor dito-
Hia» Dominique nriajestas, nt crealori» firlu*el«St'- ruin. Liceat rogo guod facti sumus in melius pro>
vitus cieaturae, unara ex itis omnibus videantur red- Tehi : liceat c-ompaciam luie materiara snpemorum
didisse personara. Sed nec raiio solidiiatis i&tius a honore suslolH. Quid lantum contra te bomo nileris,

sapientuin solidiiate longinqua est, qiiae vjdeiur rfia- ne in Deum posse transire credaris? Vocat te ad
itiinum lenere in haeredibns : qiiod illes^lus ijoh' s pariicipalionem sui stiperna majestas : cur oiTereB-
staimn potuii reforiaare de perdito, qui forn»avil e lem renuis? quid desp cis ingeremera? Excolo pro
ceeno. Umle beatissimns Paulus ; Primvs , .nquit. adipiscenda sirniiitudine veriiaiem, diligo pro se-
hemo rfe ierra lerrenui, secundus de coeto coihsds .clanda imltatione docirinam. Si caput nostrum «st

(/ Cer. XT, 47). Yerum quidem bominem dizit, sed Cbrisius, i:: subliiQatione sument quantulaecunquo
terrenum cum coniagio poilutionis, caslestem cum subiifnitails cousorlium uiemltra de veriice. Poscanl
consortio diviuitatis. Rogo nunc, cum Apostdus di- igitur ain dostructores de uiriusque Tesiameoti cor«
<-ai iioniinem descendisse de coelis, quis esi qui ne> pore exeiMpIorum simiiitudinem, quibus proposita
gareaudeatDeum redii.>sedeierris? Adbuc si parora B tueaatur : negotio boic sic adaisus biblioibecse
ist, quod vas cleciionis asseruit, consulaiaus illmn utrioaque ceitsiat, ot sl eonfirmare quod loquimor
qnl aientero electi pretiosissiml vasis impievit : iV^Mo, testioionioasiipulaute veiimus, cuneta videanlur io
inqiiit, ascendil in ccelutn, nisi qui de coelo dtscmiity enum opos canoniconim Tolumiiium oracuia con*
Filiui hominii qui est in coelo {Joan* iii, iZ). Si vi gereuda. De quorum multitudine juste, ad deciloan»
ipse Deus ver.tas cum sua incarnatlone coneorcbt, dam prolixitatem, el^ta quseque ac deflorata po-
lit ante omne sscculum uniret prxscientia ^uod Dontur. Quia sleot minimi effeetus sunt, qu^ tantum
in saeculorum fme assumere disposuerai ia n.v de nestro prolafa, nvUo Scripturarum eoetealium
lura : videte utrumnam Ueus sit qul coRSceodlt admiDicuIo folciiuitur : ita qai recipere pauea fasii-
post rcsurrectionts triuropbum , si cum PnH Fiiins dit, noo virtute, sed mole r«i} conjicit : quonlam
iiiisse dicitur atite cariiis exordium . aiitquanta^- rinci inetuens , lastrid noleas, ad deserendam veri
cla sit soliditas [Alia lectio, quanla slt soltdita»! ia cognitionem volumen pptius quam docuinenta desi-
praeteritis, CUJU5 tania .unitas prafdicatur in faturis. deraiM, non cau.«as putai rerum magnitudiue con-
Sed ne alitjuid de hac imnnuiabilitate cunetemur, stare, sed pagiius. Domiaos itaque ac Redemptor
adhuc addit Apostulus de psalmo teslimoniam po- Boster, adventum glori» sax discipulis specialius

iicns : Propier qiiod dicil : Aice»dens-in altum capti- G inier praeceptaonmia manifestaiis , Cum, inquit, ve-
vam duxit captiviiatem , dedit dona honiinibus, Quod nerif Filius homimi ia majestate sua, et omnes angeli
aulem aicendii, inqnit, quid esl nisi quoi eliam de- cim eo, iunc c«ngregabuntur anie ittum omnes gentes,
scend.t in inferioru terrge [Ephes. iv, 8)? Parum est et separabit eas ab invietm, et slaiuet jusles quasi dgnas
quod Deum dicit in terram venisse, nisi confirmet a dexlris, imptM auiem sicut hcedos ad Uevaxn. Tunc
eum propter unitalem personse quan susceperat in in« dicet rex illis : Yeniie, benedicti Palris mei, possideie
lernadescendere[A/ta/ec/io,ininferiiumdescendisse]. regnum quod paroium esi toiis a constiiutione mundi;
Certe eircumficroentibas Judaeis, et In Domiaum tt e\$ qui a sini^ris stint, vi discedant ab eo in ignem
nostruu blaspbenilarum tela vibraatibus, quid ret- mternum, quem pneparavit Deus Pater dtaholo et on*

poitdisse credimus : Amen dico vobis , ante Abraham gelis ejus {Maith. xxr, 5i, S4, 41). Quid, rogo, bic
ego tum {Joan. vm , 5S}, nisi quia per conGordiam coBtemptibile ia Ciiristo superbia humaoa fastidiat ?

genitoris ei geniti, ipse per traducem maternorum quid tam meiu digoum, tam bouore conspicuum,
parentum desceiidii ex Abrabae semine, qui siue an- tam terroreveneraudum? Excogitet ba.TelIcus, utrum
horiim numero Abrabam praeivit ajternitale? Qul istuc Patris glorise adjungat, an Filii. Ad negotium
maxiiiiu^ pairiarciiarum, cum vid«*ret illuni diera La qucd gerimus, andire milii sufGcit. Cum venerii Filius

qoo s ne iiiie permanet Deus. concupivit taroen illum D hominis in majestate sua. In praesenti saecalo : Disciie

\idere .quo horao noiius est Deo. Yidit, inquil et ya- a me, quia mitis sumet humilis corae {Matth. xi, 29).

vlsus e^i {ibid., 56) : quia sicul cernebat iUuin ia In fuiuro ,

praeuoscite quia ceisus et lerribilis clarl ^

qno e-9' ger^yina n>niest:?3, !*? ?l Isitiio desiderlo tate in gloria sua venlet cum aiigeiis sanciis suis.
conceperat in quo adoptata iliustrabatur bumiliias : Dicat nunc divisor mediatoris unili, in corpore con-
Tulerunt ergo, Inquit, lapides utjacerent iu etcm {Ibid,, lumeliis iacilnato unde sit quxcunque majestas, si

69). Quid porro miramur Eutycbianos conira ca- oon est nlia divinitas : ut taceam quod a Patre seu
iholicam fremere, cum Yideatnus caput nostrum a regnis sen gentibus per singulorum merita destioa-
suis ad quos renerai, pe: tulisse, redditururaque per- tur. Formidabilius vidcri polesi, hominem reiribu-
fidiam indignaiione una cum flae? Eo contumelix liooes congruas judicando decernere, quaai Deum
sensu hie Judxus sscvii, quo bic haereticus livei. Pairem sentiAt Filio hofliinis insirumenia judicii pne-
l*arrtcrdalis quidcm illic fuil in Duminiim coeli lapi- parasse. Filiui enim homi.nis venlurus eil in miiyeslate

•fiunc lorum proferi Agobardtisadversum dogma rum hmetuorum expu^nator,

vaiidissimus tcrtpttt
Felicis sub finein. Beatas quoqut Avi(us, Photintano' «lic^ns ;Cerld circumfremsntibus Judae eic.
- I

i
m EKSTOLA III. ?«8

Pairis «Kt (um angela suis utnith, et tunc reddei uni- A tantuntniodu fteret, facHiuii captsi tangerei tfdjiKalus

CHique secundum opcra sua {ilaiili. xvi, 27). N«n di* Aiit quae cansa femoris, i:iterpo$)ta Dei :>c DonHui
xii, cum Pairis aiigells veniet^ sed
cun» suis quia : jnentione jnrandi ; nisi quia per iilum Deum ac Do-

«juacuiique iwoei Paier, ei suu bunt. Uud-.' cum liijus minuin cueli quem inde sxcula videbaniur pioialura,

inaiiis recipiai ia ceUiludine quoJ pairis liiMiscon- juraiuin esi? Scis ergo nimirum, cui prosapiae non
leinpius est iu liuiuiliiate : quis uuquan) sil l; as lafii prBeemineai ipse quara serviat. Novji qnippe

tnm rebeilis qni Deum, cui imwf-rialera ai.g ua quid in corjjore suo dei>eal adorai e : inteliigit meiil-

Bubstantiam videt subjici, ipse wojlalis in moi.. „ bra, <;a3e contra biimanara consuetudineui speciait

mortuos nollet ijiflecu? Dixii quodam Evangeiii ioco honore veuerelur. Post quse praecedeftluira iiidicia,

{Luc. XVI, 31) Abraliam iile cujus sopra fcciinus miracuiasubsequeiittim, licet plurima testimoniorutn
meniioneiii, cuui a quodam pro remedio a^luantis de Cvangeliis aposioiisque {iromamus, meiuO ad ot«

Ineendii cassis sero precibus orarelur, quod »i quU limum, qnod cum £atyciiiam ncc pairiarchalibn»

Moysem vel propiieias noluissel recipere, utiqua nec iactis, necdiciiA propiietaiibus exciienlur, si Moyseiu
venieniera a moriuis audire. Quis est auiem prscU-' £t propiieias non audierint , nec et «|i(i ox xnorUus
cator ex morluis suscitaius, nisi Christus ^lesus, in revcrsus est eredeiU,

cojns duplicem quaMi loqitimur subsuniiaoi dupiieis B EPISTOLA III.

Tesiamenli onitas ex diversiiate coliigiiur? Ea ti- AVITCS VIEXHSHSIS EHSCOPUS DOSUIO «liMKiaADa
BFet.
quidem rereruntur In Evangellis qiue prsedicaia «mi
in liropheils, et fii ex viribus Tesiamemi, nou diver- ?uto nuiw: non parvi oper» pretium esse ino*
siiaie, sed lempore. Receus quippe quod hodiccom* li^nti , si octasionem quae prxsenti t«m|>ore in

pietur : quod autem diu exspeclabatur AuU>iuum est. abrupt» diversitails laitabundum virus erupit, pa-

Nam quia de Abrabam opportuoitas sermonis exorta gellx praesentis mentione coniingam.Quioverai erfso

est, qui auctor utriusque TesUinenli legiiur iiuiilu- post * Acacii quondam Constantinopoliuni iAeer-
lus, Yetusii [Alia leciio, Ycteris] scilicet ialromitlendo doiis excessum, mali ejus quod expugnanduni su-

circumcisionem, Novi vero placeudo per iidem, in scepimus, puliuians ab Eutyciieie persnasio. Cujus

illo Judjeoruinianiummodo, iu isto autetn multarum idem Acacius, ut eetsiiudo vcstra poiest iiabero
geniium paier experiamur utrum Evaageliis de
:
compeiium. amator magis ircpidtis qnam asserlDi
Citrisii gcncraliooe concordet in quo se patrem gen- publicus eral i laudans quidera quie abiiio rcpererat,

Uum recosnoscat; an xteruitatem bujus ipsius sobo- sed pnsdicare ea devolo tuuc iiaque impoliuto po-
lis quameiat goniturus, Inleliigat. (Jirum se junior«m pulo noQ praesuraeus. Pre cujiis oi^uuibfdtlono Rg*
nepote cognoscat: utfuranam redemptori, quod se ^ niemi «imulaii, ob graiiam imperatorig Mrculi sui,

ante Abrahatn ponit, et ipse coosentiat : ulrtim sioo non impunitus taoiummodo, verum et indiscu^os
siipercilio parenlali, reverenter impenderei miuiste- iuleriit. Hinc se de itnpendi nda defnnco eomnui-

rium senilne corporall exorio creaiori. luserai se nioue v\ conurariuiu vulgi, imo, qiiod aSperius foit,

pauiispcr ieco prsesenii illa obteslaiio, juramenii ei sacerdoium studia dlviserunt. £t ut qui-qu»

fid-m poscetis, sed sacrameoia pitteiacieus, qua dis- recte aut prave de fidei ratione conceper»!, iia

pen.^atorem domus su« non sine mysterio graiiu: etiaiade prxdlcatoris prxteilti memQria &eniiebal.
siibseqneniis adjurans, Pone, Inquit, mauum tuatn Tracta est interltn, nou per iuaiiUcsta sed subiia,
lub jemere meo, el jura mihi per Dominum caeli quoi nec tam separatloDe quam simuitate d ssensio. Aciutn
»0)1 accipiai uxorem ^tio me9 de (iliabus Cama»i est igiiur ^ cum r^e Orientis anno superior», ul

{Gen. \M\, i). Dical miiii, quseso, qux jurisjurandi hinc cum eplscopo urbis suse quasi teni coJioquio
rcverentia puletu«.in femore. Quod sl ^ersouaiiicr cl blandameditatione conferret. Est auieni itiic^ cort'

* Primis hic annis sapere visus e»f , et pro synodo pbeus episcopus, qiii ut Theopaschitdnun iineresim
Cliaicedonensi dccertarc cooira Euiycbiaaos. Muiaio qtia laborabat^ iuduccret, ciaitsulain hanc adjecil
(losiea cousili^, quam graves in Rcclesia turbas ex Trisagio : qua scilicei Deo trino ad quem superiora
ciiarii, vfti occulte, vel aperte lisdem adUaerens ad- j) speciabant. ascribi passio yitlebauir. Cui nialoul
versus sjnodum ejusqne deiensores, deciarant pon - mederetur Calendio, Gnapliei iti essilium pulsi post
tilicum epistol«^ lumSimplicii, qui eum ad meiiorem aliquot annos successor, ciausulae ilii prremisit x^^^^t^
mentem revuc|ie conai^^is est., luin Fellcis, a quo i3xff£>.£u , Ckriste rex errorisijue aiisam duobus ver- ,

iaitdem ob pervicaciam damnaius ei anaihemaie
percussus est. Cpiscopaluin lamen, favenie Zeuone
Augosto, adobitum usque rctinuit. Deluncti porro
Acacii oomen Felix e diptyctiis dcleri pisserat de
bis prKciderat, nisi Gnaplieus ab eMilio rcversus
scdique restiiuius, iisdem subiatis pristinani lstl>e(i>
rediiitegrasset. Tbeopbanes in Chronico de Calctt-
dioiie : Tw Tpurecyita 7r/90ffe&rj>:£ XPISTE BA2IAET, o
:

qtio varia rursus iuier episcopos studia fueriiut, et
vix taadcm ul Conslantinopoii expungerelur sub
Uormisda inipeii-aiuin est.
^ Cuffl Anastusiu itn{)eralore anno Cbrisii oii, ut
sequeniia d^mousirabunt.
« Trisagium hymnum prima omnlum usurpare
c<rpU Theodosii Uinoris xvo Ecciesi;i Constaniinn-
foliiana, sed sine illis verbis, 6 (rTajpti>9et; ic r,uit, S( hiano consulibus, id est anno Christi 512, in
«>i>}cov r/jiitt qu* loiic Itinporis ignorabaitiur. Addi-
(TTKvc&jQstf 5t'>ijx«j-. Uirpoi Ss T«i:>iv «v£)fl<k>v ircpui^t to
XetiTTE puaiViv. Ila>c Aiitiochix. Consiauiinopoli vero
Anasiasius iinper. una cum Timotheo patriarclia»
idein Gnapbei adiiiiamenium in Trisagiurn inferre
conatu», posl varios lumuUus, csedes ci incendia,
reclamanle popuio orihodoxo, conseqni nihil poinit,
ut docet MarcelUni romitis Chronieon Paulo et M'!-
qiiem
iticidii annus Anastr-;»' **% cui haec eadem assignai

tiuuis cuiiH auctor Aauocbia; po«iea fuivFetrus Gua- Ibeopban^ iu Chrt<i>'CO : ui>i et Timolliei quoq.ue
 :
. :

2H S. k\m VIENNENSIS Sti

»aesu<}« in ced«MU notHlium civitaium , suppii- A nec ini)4r«nSj sede profMillUur : sicul kgunuf qito*

CalieneKi cum bude difina iuter aiissarura iniiia d»iit ioco Scripiurx : &\ ptctavmi vir iu virtMti, ora'
ceiebrari : q^aiu tania devotidiid alqne alacrtute bU ffo eo Mcerdos } quod si pecCMii sscerd»* inDetan,
cofisona^ piebts clainoi^ atioHii, ui oredsml noft inui^> qttU exorairit pro eo {i Beg, ij, 25) ? Super outnia
riiOe oir.ne solTragiuia sscrificii snbsequearis pf9- \itfo deUcia speclalius in D&jna peccat, qui docirii»»
fDi»so hujus deTotio&i» ubsequio placituruu). SappU- apMiolic^e eontradicem, a regula veritatisexorltiiat:
rsiiouiB ?erG i^ius icMm parteni, licet pieiaii mh'!» sieut nibii est gravias, quam si esecus^ {irifsumpto
noiissimam, in ioco, sicuti re» postulai, su^eren- ducaiu, ex prjBdicatore itdei iocipiat esse desiructer.
liam puiavi. '^710« e ^ths, «ywf Urx^f»Sy «ywf ^i- Vos modo perpendite ainentiaoi toiius bxresls ia
uniu& reprobatiune sermonis. in quo parum esi qiu«
r:^a,-. haque sicui iasttsiirralum fuerat priaeipi, et dem qw<l auribu$ putetur abiaium : sed totas cum
ip e itisiuuat &iicerdot', xtil in quereiaoi veiiire, oui* verbo illo oatitolic» veiiiatis sensus excluditur. « No-
iajii Cerl de icbisDiaie mentioiiejn, si boc quod in luni eHim a nobis ei qul crucifisus esi suiipli-«ri,
ipsa oratione animof aliqnantulorunt mdvebat, a ut videaiur tam ^ oihil posse ftracsare perscna li»
{triccipe obsecratus anlistes aut juberet aut ptffotii- roinis, qaam nihil poen^e paU poiuii subsiaoiia oui-^

feret abrogari. Illud oaoieste qoespiam ferre, quod ia ^ jesiatis : quod quid est aiiud quara odium pro dii«-

fma pro^dicatir.nii ipsi ts parte clameiur, (n:«vjM^2; ctiooe reponere, ei convicia pro beneficiis repensar»?
ii niiiit r/ir,v<i-i i-j.tt: : (\nod Laliue inieiligitis dici Ia9«rta esl namque bumano corpori digniias sopdr»
Qui crucipxus e$ prtpier n9t, aiiser^e twtis. Per- norum, Deus quidem uoa subjacet cruciatul, sad
soadetur episcopo nugli|;ei)ti, aec usqut «ic ducto, divinitas interest passiooi. Dei injuriam cntcis tem-
ul tanuc uHus, periiideque toUus Ortenlls patiiar* por« mujtdus diurnis fuscatus tenebris eipavjt : in
ebam decet. Coiici^^it igitur aique dispoait, soiemnis cflelum peccare Judxos lesiata est terra qus iremuii.
iiujiis pr«conii ia^aute defiaitienem facturus : e* Caret conjectura qtix per necessitatem veritas fui-
inaxime eiEectu, quo res, nec de canonicii Scripturis get : n«c se sffirmari a QO(>is eispectat, ciim salva
iradiia, nec apo>toIorum teinporibus insiituta, etiam sibi auctoritaie sufSciat. Audi^mus ex bisApostolum
cc4iur« vuia populorum facile videreturposseaiuuri. protcstantCEU : Qui st, inqnit, cognoscerenf ^nunquam

Sed * ubl priinuBt bjfmnus iuEcclesia caotari sotiius Dominwa maj4italis cruclfixissenl (/ Cor. ii, $ ). S«i
uliiina «raiioBii pade troRcatus, minus audieniibus diserat hoc prios eUam ille propheia qiii ol> pr«sc «R'
sniisfecii, quidquid puiabaiur ab Eutycbiaois bscre- tiam futurorum cognomento Angelus ouncuputiir
ticls concipi, patuit toium hoc ab episcopo praedi- Si a^H komo Deum iuum, qvoniam vot agigiiii tag
cari. Quls emm lidelium aoo jure movereiar, au- ^ (IfaABcA. 8)? Rogo quis conlenlionis obsuculo
iit,

uiens crucitito pto nobiSt ut mlsereaiur, Bii&ime tam aperia sibi ob>truat? Si Doroinus majestaiis
»Ui'plicanJum? Quld multis? creiceBte sediiiotiuin pepeadit tei affixus esl paiibulo, dicat adversarius»

proceila. dum insistii populus, nec obsisiii 4ugu$tus, cur bominem noa ro|,'emus in ccelo? Adhuc quippa
* aniiqoa sacerdo>, quodque magis dolendum esi, coelestem potentiain incorporis sec e:o reposnerat.

Cunimoniioriiini commeinorat, quoid ipsum eeclcsUs «itSf , qvi crucifixu* e* pro tiobis, addi non sustinerf,
omtiibus iinperal^at : 'u^lm y.al Tt}i^to( Bi' Vf^jpik^^vj iie Triniiaii atlribui |»s»io videainr. Orieniales vero,
eum Trisagtuin ad Ckrisium reier»nt, culpa vacart
T^taaiyiov fv rau{. nrxlf utri rni Kf/^airntrii slmvj. cum !.itlti ciual, crutifixia e* pro uobii. Qu» i le
Cm
l!..tdeitt babet Anasiasius in Uisior» ecoiesisatic^ quaoqiiain fal»o, ut apparet, de OrienUlihus scrihii,
Qu» a nubig omuia idcireo prxiniuenda fiierunt, u cum ex Uatnasceni eplstola -rspl Tcttretyiou comper-
«il, velertS oinnes semjler de Deo triuo,
lum iiun-
rx kis Avilo qui diversa oarrat, iuipositum fuisse
deiuceps agooscainus. quan de F<lio tolo bymuum faune aceepi«se. quem
"^
I^ou nffendebat oriiiodoxos, ui vtdimus, s^ars et Tfii«5t/ov ea de.cairsa iiuncupartint ei Gnapbeutn :

Uxc ima Tris^<g!0 detracta, seil addiu : ueqiie Euij- reririBt si», Cb* 7r,6o«6«xjjv istam adjecit, non FiUiun
«itianis favere poterat, si truncaretur, cum itiam in ne&ie tebu^se, sed Deum, quem eruciTtxu^t cum
Unapbetig isise idcirco adjeeerit, ut Eutydiianam Tb«ftt>ascliilis asiruere studehat, Quanquam b«c,
l>.L>resi« stajbiiiiei. Nec propterea kymBu banc addi inquaBi, lus< babeiv, iniiciandutn taaiea nou vide
it<jn ferebaut orthodoxl, quod Crucifixo supplican n Hir, ifi Guaphei additione. si pravum eji»a consilium
4ii!n negareni, ^ed qtita Deum cruciGxum per iidiic demas, iacomtnodi uihjl fuiurum : iu nimirum, ut
tts ru< tiai); Ttieopabcbiix Eutycbi^Qi. post Triniuii* lau4»tionein. convefNO ad rUitini ser-
^ MaeeJoiiiutii ab Anaslasio sede CoBSiantiaopoIi- nM.ne, ttis illi verbis suppiicetur : Qui aucifixut e»
ta.ia pulMni eique suffectum TimoUietim con^i.tt, pro ucbia, wiserere nobit. Quod ei CalenOi» oeni epi-
Secundino et Feiice consuiibus, boc ^t superioie scopum sensisse waoifttiuio est, quando Gnapbci
•nn« quam de '^daa^ii additafflenlo Ana&tasius ct addiiioQi To Xsivri SacO^iv priRmisti, et ab Eccle&ia
.TiiiioiheiiS turbas ctenut. AlUe igiiur essiiii causse usu nou abhorreie agnoscit Damascenus, cum post
/uerunl, et Aviii bac ittiam Is parie nutnt narratto. Triaiiaiis doxologiam quae his verhis cooiineiur,
« Ciiri^to pro auLis cruciiixo sunpiicanuum iienio Gioria Paifi, et Filio, ei Spiritui saiiclo, «ubjuttgi saepe
u^qiiam recte seutieiis uegavii : seU snpp Ication(m ftOleat, T« OrTCtuptufisvTt ^Ou)jiff£l, >•«' i" VEXf WV «Vd-

liatic Trisagio subjici nou proi^bant. Qoa de ru ut (^T(/vTi, eiqtii voiuntaie crucificcus e*', et qui reiurrextt
6 moriuis^ ad Filinm pfoprie sjiectaut.
F.sc^rpiis Pboiianis cap. iiii (iissereiis Kpbrjcmius qiia?
piUiardia Auilochenus iu epi.siotu ad Z^Miobiiiin * Dtiplcx deinceps cooita duas bareses argumcn-
ktbntasticun), ut Orietttaies stt >3 excuset, Cousianri- tum traciai. Prius boc loct», Cbrisiiim videlicet Dttuiii
iu>puliianos atque Occideniales aiti quia Trihagiuin pariier ei homineui tuisse coittra Nestorii veftauiaia,
a4 Triiu!at«w r«feruiu^ propierea « arKj^ht^il; «t qui ^aov «j^irfaTi^v.hom jaem taniuimiiodt» aiebatftiiase.
 :

m EPISTOLA lU.
m
atlUuG obituai ex vcnire debebai; adhuc ad iurorma' \ sua vulgi vananlis seatiret optniD. Cumqtfe
dt»**»-
litmem noslram e\trcebat bumiiiialis studia eliam l^esenieiniaepopuluw, a«i onom exyMliw$ prj»cis,
in opere ciariiaiis. Cum Cananasa quaedam, creduli- aui Uojtem, vei cerie HeUam^illmre or«aere fo^es'
laiis quidem tsraelilicae, eed getui& aiieuus, virliiie 8i$senl i Y»i autm, inqmt, gvm »«« ^ev» i/mi»«
viriii, petiiioue iaudabili, obstinaiioue «ictrice, {Hatth.xn, 15)! Tum pritH^ c«ndiscipiilc>rtHyH
Cbrislo pro fllia suppiicarei : Wmrere, ioquiens, meit pnncipium respoosionis as8m»i»«^ fu «, in<|nit,
fili David {Maiili, xv, 22); vicit hic sensu& ioteriore CAmttu Fi/iu* Dm viitLSumceye pUine poiaerat
fiapientia sexum carnis, supra iiomanum senlii in quod confiteiur hic Petfas, etiamsi hoc non tam
bomine. Non acquiescunt Euijchiani docieres ei qui niatjife«ia responaione confirmaseei Cfarietus. ffeatu^
piopier oos crucili:(us est suppiicare. Ista in crucifi- tij inqujl, Shaoa Bar J«»«, ifuia cero ei sanguit non
gcu4o et diviuitaiem precata esi quai uoii poierat reve'aviuibi, $ed PaUr meut,qaiiiicelisesi{ikidA^),
mori, ct tiumuuiiatem quu3 poicfal susciiari. FiU Beaiu« es, inquam , quia ut De«m cerneres, nw
Vavid earoea} rdMoat; ouierere mei Deum decla- carnem laDiummodo, sed el ^guraem cen«Hisii
rat. JDuBiiuus cceli iovoeuus est in viriuie : auclor nec refelandeoj libi gforiain meao) lineamenia sum-
l.omioid ¥ocatu» est i» geoere. Longe jam, ui opinor, pli corpori* obtuierunu Noa avertistl geuej^fce
posi morten David, de cojas semine lerrii per Ma- B mentis aspectum, qnod e( caroe proiaium est. fieU
riam Cbrisius effu!slt, tcoiporum «erie steaimati& Pater meus, qui est io coelis, revelatit tibi FiHum,
"egii prosapia dueebaur. Posco oanc, bll proavo» cui adb«rel iti terris ; ciijas gloria paaperiaie uunc
rum suece&sloulbtis ac nepotum, ex ittemorato patre honor cootumeiiU ounc ceiatur. Pen-
lefiiur, cujus

usquead virgineua ieium toto derivate bserediiatis debat siquidem in iigni salutaris excelso triumpbaU
accessu, phaniasatatis Uttea ducatur, aio traducis. praeemiuenlia, niediatorii ao$iri oorpus aliaium, ei
Porro autem ambiguo caret, quod et de gdoere caro uuiuscujusque senteniiara de cordis penetralibus
vera processit, et pbaatasma genus haS>ere non po- viriussaluiileri jiipiiis exigebat. lojuriam ilb deri-
tuii. CjEperiamur tamen, utrum spreverit Cbrisius de^t. Eccequi desiruebal, inquii, lempium Dei, ui
praefaue Caoauttidis io oralioue sermouem, «o for- tilud irlduo susciuret potionem ferino
; altcr aceti
tassis exasperoi iuepiiam supplieanUs. suuiier, alt, feiJe corruptam spongi» pocolo porrigebal ( Maiifu,
magna esi fidei tua : fiat libi.sicut vts. Si isia Odes xsvij, 48). Ipse iamen servaos ioler pcenas bumioi»
est, uJique uiagna si coastat, ooa erit recta ; altera misericordiam Creatoris, dolen« eos pro quibus ve-
ccrte faerat ad mairem tita respoasio, cum comi- nerat adbuc sub lempore ipsiiis redemprionis errart»
tanle discipulorum cboro festis nMj)ti.a!ibus invita- clamabat : Paler^ ignosc4 ilih, quia neaciunt quid
t!is, deficienle yiito ad faciendum miraculum posce- ^ faciunt {Luc, ixiii, 34}. Quid esl, nesciunt quid fa
rctur ; atqoe illc : Quid mihi el ti(>i est^ muiier ? iu>n ciunt, Risiquiaereduot se solum hominem sdduxisso
duin vemt bora mea {Joatu
ii, 4). \elut si dicat ; Cor judicio Ignoral quid faciat, qui nou genlit in cru-
if

itludlautmumodo quod peperisli esse me credis? Si ciuto corpore majesuiem. Et si illi solius matris
boc solum mlu puias coustafc qu^d carnis est, oon fiiium interneere &e credent«9S quid facerent ign«jra-
possum Gompiere quod cxigis. Subliwia hasc qu» a bant, cur adbue hodie £ui;cbes ignoiare se sima-
liie requiris de Patre atiali, ooit io matre suscepi t iai, qeod si iHi lunc scissent, Cbristo et apostolo
furmaio in te corpori, debita iafirmit^iis iostitutio> protestante, nonquam Domioum gloriae crucifixis>
ne, opera virtotis injungis. Beae tse putas posse seoi? Unde quod bic Domitius uescieotibus opiat
qiiod petis, sl te, slcui. mei corporis, ssc matrem tui ignosci, coDstat expertoruio conscientiaB uott posse
iiiteiligas Creatoris. Quod si soiiuu te edi Jiose iioau- coueedi. Ao
miramur, quod tam evideotar
forte
ncm velis, iioniium venit hora mea, Menu> autena sie Christus passionis su£ mysterin» digoaisr expo-
iueplus reputaodus est, ui Istud quod dixii, Rondut» ncre? AustiB dicere, Iiabemus hic adbuc amplius
renii hora mea, velut errore gentili, eongUtutis Tclil quod BDtrari. Comiuta est, ui iegitis, ^ominicam
fatalibus appiicare. Ad ioteUigeuduD) bora iltlus moriem circurapendeutium latronuai coRJiiiicu cro-
niysterium 4iscreiioaera polius requiri conveail, *' ciflxio; quos taraen teiaeriias crudelis Judicii, B<>n
quaaa decrctum : quod c»m ipsa quoque nostrse mer- servilis ealpae meritunn, coxquaverat innocenli. N^m
taliuiis couditio noa eiigatur, sed omnis status nostri euim poterai saueti germinis iororruptuio t:itoreni
nccessitas guberuatoris pTpetui sit volunusquanto : vicioa: poiiuiioois borror aspergere : sicut et soi, si
magis Christus, qui potesutem babebat ^oefidi r»diuRn iu faeculeuta dimilui,iiiUcium prorsus nesdt
aiiimam suam, ei ilerom sumendi eam {Joen. x, J8), seiiiire eoatagium. Horum igitur unus iatroQiim,
nullo se faii voiuil implicare pfacscriplo? Sed cum longi tceleris vitam brevis compendii fiiie periniiUns,
veueril subeuiidibora patibuli, apparebunt cislestiai ex ioterreclore medicus, mariyr ex fure, nextis
qu« paicf genuit, et corporea qux alvus effudit. membris, criminibuS absoiutus, fixusclavo, iiberaf-.
Ergo cum ipse Dorai/ms bic, perficienJu iniracttlo fectu : Domine, iiiquit, memento mei, eum veneris in
aotus divini, ijou repuleril geiiitricem, sed instruxe» regnum tuum, felicis beatitudo ie>timouii! o iiielfa-
rit ignoranie!», videainus quid binc cum Apostuiis bilis fortitudo crcdendi! Non istum, ut divinilateni
Siiis inictaiu impensiore conluliiric. in!errogab.Jl in homiiie senliret, signa viceiant; sed virtutisdile
autem cos «jwcJam Evaijgeiii loco. quae dc pc/aona ciionem iufirmiutujn collegit indicio. Coficupivit iu*
21- S. AYITl ViEiSNENSlS 216

\oraresimitiierTincttin\, ct adhucEuiycliesorarede» A comoientitium, non ptttuii livure simuiattim. Sed

hpicilsnlilimaiiim.Oiieuuieni illeconlreniuli: regiian- eiium iii boc prupheta: sermoue evidens gentinata
icm isiefasiidii. Isie mortem non tiaiebalajudieaiuro, suLsiamia! proprieias invenilur. Vere, iiKpiii, lan§uo-

cwm ille vitam requirai a moriuo. Sed ledemptori ren noalros ipse tulh, et (tolore* /tostros ipse portatH,

suo squalenlis veierni moreiflcatione cota|>assus, juo' Duo suDt ista, quorum au( Deus solus, aoi h<une

xit dominicae propriam crucem. Adoravit expertem solus, utrumquc non receiit, sed uuum Deus, aliud

culpae pariiceps poenae : dudum invadendi cupidus, possit Iiomo. Dlcindo auiem propheia : Ipse langtiores
mutavit vo(a praedandi : armalus trabaitbus clavis tulii, ipsedolores poriavii, unum evidenfer expressit,
vim iniulii regno ccelorum. Infellexit ia Christo qui ex diviiiiiale consiaret et corpore. Languores
pauperein Inciipielcm, vicinora invenil quod lelleret eiiim qiios Adx s^uciaia progenies ex vulnere cor-

luido, suhipsit venise pleBitudiiirai, rapuil ionoceDtiae riipix urtgini3 aUrahebat, iiie solus sauavit qui santini
portioneni. In ii^jno Deum contultus, iu ceelo lioini- aii.ie condiderat. Dolores vero noslros ponavit, qiU
nem consecnius. * Jam porro, quonlatn transacta dcsuilare prxlia passionis, nisi crucialibus aclabore,
p.issio docet tionainem venim , cruclatum doloribos, non potuii. Quoclrca quod ia natura malum liabtii-

tatronibus comparJtum, confectum sitpplieio, tamu- mus, tulit Deus : quod iu Oirpore Qaalum patimar.
hUQiB sepulcro; perb«c orania phaotismatis asser- B periulii Chrisius. Uiide respicicndum esl hic, quan-
loriba» a.«»umpti corporis veritas eontradicit. Quos <um Etlychiani ^ Bonesiacis burathro profundiore
cum io Christe uniias utrit»que substantix perspicua mcrigantur. Illi Chrislo divinitatis honorem tantuii)«
lestimoniornm luce convincit, omaem qux in conse- modo adimunt, isti et eorporis veritateni. Photinus
queniibus replicatur, dominicae seriem passioois liomiiiis personam nos adorare deridet, bic nebulam.

Itbaniastica henoris eontomeliosi molitione pertur- An forte hseretici bujus ipsius iilusionis esordiam ali

liat: asserentes qno4dam nebulosi corporls exstitisse ipsis iii Cbristo sacrx Qativiiaiis erepundiis ordiuo-
iigmentMa. quod pro redemptore nostro injarli% lur, ac perinde faisum erii, quod jacuit in pannis,

poenarura dolorumque videainr oppositum, et per qiiod apparnit magis, quod plamtit in cunis ? Taeeo
iaanis bominis simiHtudinem, poems quas mnjestas reliquos iu succidua aetaie profectus, quibus divinau

inciirrere nen pessit, addicia quoque vera caro neii pariter humanamqne natnram complectens, lassitu-

rxstiterlt, quam exsecratur populus, cruciai judex, dinem refeclio pertulit, crusolatio lacrymas effiidit,

pulsanl verbera, quam contumeli9 illudunt, spinse luxdormi^t, panis esuriit,rons sitivit.TaeeopIanctum
iraospungsnt, eui calanns iUidi:ur, fi^iiur clavis, illum quem super defunctum Lazarum habuit [Joan,
iianguis escutitor. Adiinc cum omne quod spei esi iu XI, 35), nntequam eSec u resuscitandl osteuderet Deuni
solo redemptionis noslrae mjsterio collocemus, nec ^ prxmisisse humanse conditionis affeclam. Quod si in
ai aliud jiOjtrom revlviseere, quam Dominum necem dubium vocatiir qoi tanta prseslitit, necesse est «t

)>ertQlis$^ : falsum est quod sua incarnaiione nos amblgua incipiant esse quse gessit : ac perimie falso
salvat, si et iioc in dubiom venit, quod toleranduro se putat sanaium paralyticus, claudus erectum, cir-
pro Dobis In caroe susceperat. Veni poiius, sancie cumscribendus solis radiiis, quem cxsos ab utwo
Isaia, propbeta quiJem tui, scd evangclisia tempo- posi nativi carcerls tenebras inluetur : aut hec phan-
113 nostri r veni eeleriter ad iuendain contra Euly* tasmaie Lazarus ipse deiusus est, ul cum iiiter mor-
efaeiis meiida<ia Cbriitianorum SMlotem. Dicere te toos dormiret, jam resurrexisse se crederet. Quod
delChri-io, invo etiam jurare non pigent : Vere Um- si bsee orania vera esse recipiunt, et solius psssionis
guores noslros ipse tulH, el dolores nosiros ipse porttk- injuriis contradicunt; re.«pondeant ubi lunc fuerit Fi-
tit (Isoi. Liii, 4). Et: Livore ejus sanaii sumus : noo llus Yirginis, cum umbram tentti nube falleolem pro

incijcndi faoiltate secura, sed volontarie pro uobis se ofTerens, quem pro nobis putamus offerri, vana
iloiendi veiiiate suscepta. Si veraeiler dolores nostros sui specie el persequeutes falleret et ftdeles. Patrein
ipse portavit, ]am et nos securi sumus, quod veros quoque faciens bac illusione meudaceiu, de quo Apo^
(iolores cenuuentiiiura phantasma non pertulit : et sioliis ait, quod FHio suo non pepercit, nd pro nobU
M livore ejus sanati sumns, in^ssum coilatam raibi " iradidil illutn {Rom, vui, 5i). Quem liliti», si no»
saoitatem invidet falsiioquus livor. Caettrum recte verum? quomodo tradtdit, si coilusit? quaiiter noa
omiii defiBitione eoncluiitar, quod si potuit esse pepercit, si dolore probibuit? Vei cerie, qua Ddminus

• Hoc alterum capui disputationis, Ciirisiuiu vero carum Fabularum. Ubi eumdem de Cbristi corporo
el nobis corpere praeditum fuisie
cOnsiibsiantiali locum tractans, iisdem quibus Avitus argumeatis do-
contra qtiam sensii Eutycbe&, qui Octitiuui illi corpuSt cet pati et mori , esurire et defatigari corpus suurn
,

ei piiantasmaii siaiUe iribuebat. Unde his quoquo permisisse 'lv« pjSeptiov ),«€Mflriv «ifopnriv ot AoxtTw
:

Avii! episiolis qu% refulant, tiiulus

(Jeliriuni iioc zf KTuvKt Toij ^fjStiv; TiQv tuptsiv Sc fjiuflm ansaiH
• '.

olim Contra Phftniasma. Par itaque, sed coniraria, ul
Leontins monachus observat, iu Christum impietas
^'esiorianoriim ei Eutycbianorura , Ot fiev ^ap rr.-j
Seov^rx, ol Sirr,ii u-jBpuTzorriru loz/jo-st /s^oyo-tv eTvKt sv
'Zoixi.pt- Itli enim, inquit, divinilatem, hi litimaiiiialetn
opiuione tenus et pba&tasi^ Servaloii asserebant. QuarC
sciieulrosqiie^onnusabbasEva-mouoxiTi/.^appeilabat.
Nam et Dociias quoque iiios qui id genus pbantasnta
i'!ducebant, vocai Theodoreius nosier lib. v Hareii-
haherent Docilie, quo fatsam hceresim confirmarent.
^ Bonosus Naissit.inx in Dacia sedis, ut iiO>tra est
conjeciura, episcopns, caiholieam deserens, ad eorum
tr:insiit haTesin^ qui Phoiini venena sectal)antur, et
Cliristtim Deum negabant, iiomiiiem t:iniuin pradi-
caiites. Donosiacos ejus discipulos vocant eiiani
concilia Arelaiense n el Aureliauense iii ; Uregorius
veru niagnus Bonosianoi, iibro ix, epi^iola 61, ad
Quirinum cl alios cpiscopos Uibcrnix.
 :

2!7 EMSTOLA m. m
tta»icr mtfMe Anims «If, q«i non poiuil non ali»|ua«- A saiio : el wctu convicUis est, quod addiiur caco.
iittiini niortmii pro inalris luorialitaie dei>ere, sniu' Sed carei remedio sponte petiia deUIiias : quidquid
tuius conJiiioiiaro oi>eundi iegiiiinafn, se«i corrnpiiu^ libei medicaminis oeuiis lip|iieoti5us imponaiur, cu-
ncra pro resurgendi instaniia non visurus? Quam le- rari iion poiesi qui cecaius ire delectat. Aut quis in
geni utriusque naturx signiiicavii fel isiud, qiiod lali obsiinalione usus oculorum est, qui verum esse
giistatum noluii bibere, dum moriein quain «x Adaro reiiuilquod annuit visuin? qiwsl non minus sii Deurr,
parente omnes debemus, pro diviniiate noluii bibere, peneirasse couclusa, quam bomini paiuisse cflelesl^a
sed debuit pro dispeasaiiune gnstare. At vero cum qui lamen suis posi resurreclIoDem sape tesiatus
faciuni est quod AposloIus dixit, quod resurgemOiri' est : Palpnie ei videis, quia $piritus carnem et osta .^on
stus jam ncn tiiorilur, el mors ei uUra iion dominabi- kabei, sicitl uie videiis habere (Luc. xxiv, 39). Quid
tur {Rom. ti, 9); audeai «unc, si quid valet baereii- Eutycbi tam clausoni? quid contra^pbantasmata tam
€us, nui Cbiistuoi sioe beo, uiit siue bominc Deum aperium? velut si dieal, molem ossium carjiiumque
couflleru Abfucrat snnctus Tbomas {Joan. xx, 24 species ventura non recipit. Nob.iit se, vel solum
seq.), cum reversus Salvaior a ntortuis prseseniia quemljbet virum, hoc esi sine corpore, spiritum
vlsibili praeslolantium discipulorura vota repararet. dici sed u» lalem recognoscaiis in judicio, qtialein
:

ct vacillaBtem quodammodo fidem suorum revale- B redisse coospiciiis e sepalcro. Unde jam posi pas-
scens a morluis viia corapoaeret. R.eferunl ergo di sionis teriamina triumpbaior nibil quidem babuit,
scipuli Domioum se vidisse. Negat ille se credere, quod mundanum indigeniia redivivi corporis postu-
nec se adbibiturum ullatenus fidem promittit, ni^>i laret. Non quippe aul fames ciburo, aut potum
iili

coiilomplatione percepta. Transacio temporis inter- sitig, aut requiem labor, aut somnura poposcit ope-
vatlo, superveniens secundo Jesus, sed jam omnibus ratio. Quae omnia non solum in capiie nosiro, quod
simul, pacis salutalione prsemissa, arguit iacrepaiione esl Cbristus, exigua illa parvl teinporis morie deco-
iiiiiissima conclantis Aposioli tardilalem : et jubente cta sunt : sed eliam in nobis sic usque ad obiium
D >mino, ne adhuc parum sit quod visus judicai, valebuni, quod resurreciionti finientur : ei tamen,
fidem l:\cius exploral. In(er, inquit, diyiium tuum in utdicere coepeiam, cum membra illa domioiea, nuUi
latus meum, ei noli etse ambigens , sed fidelis {Joan. jam iiidigeiitise obnoxia tenerenlur, ad suspiciODCiO
XX, 27) : qui utique inexcnsabiiiter jam pi^rseverabis pliautasmatis suorum cordibus esimendaro , etim
incrcduius, cum paipando reddaris expcrtus. Scru- apostoiis visus est, cibuio jnssit apponi, quibus coo-
taiur ille digiio vestigia passionis. Permaoebal ut vesei commissa benediciione dignatus est. Quod fa>
innictum fuerat medicum vulnus, et hiulcum trans- riebant iili adbuc pro redemptione corporis, (ecil

puncli laleris aditum felici indicio vitaiis plaga ser-

^ benus magisier pro tesiimonio vetitatis. Nisi forsilan
vabat. Tunc demum in semetipsuia reversus, et dicat phanlasmatis prscdicaior, caliginem illiin,

sancio illumiualus corpore, Deus meus, inqult, tt membrorum speciem si ductricem, qus npponebaniur
Dominusmeus. Quid, rogo, sacer apostolus de ctele- a^sumere, nec esc^m iilum pignoris saiicii iu domi*
ilibos iulellexit in o^rne? quid curiosac manus atta- iiicwQ corpus sine onere corruptiunis inlrare, seU
ctu divinuffl sensit in vulnere? oisi quia jnm pridem ininem ventrein ineerti esus gravare ponderibus
didicerat, Cbrisium siae Deo esse non pcsse, et Ussc Qu<'m certe pasium faliens imago, aut futura est si

ipsa Tuhiera ((uae palpabat, prxvaiulsse quidem bo- siiiiripuit, aut noa esi aeria, si coaiedit. Scio {ainen
iniui, fed cessisse viciori : iaraen nec affict-re inorte quod non a'ter quam Cbristus. iiiter suprem^ cibi

uisi bouiinem, nec vioci a Deo nisi re^^uscitaute po- iilius inontmenia lestatur : Quia oportet impieri omnia
iueruut. Hic ilaque, magno aiiracuiurum stupcre qws scripia sutU m lege si propkeiis ei psalmis de me
coiiclusi , cum audiunt Dominum oosirum recepti {Ibid., 44). Et nos pauca exemplorum «|usenmui$,
corporis situ, visibilem ocolis, digitisqiie paipabilem, cora ille omnino Scriptunui^ ia bq« dicai uniiaia
locom quo Apostoli coasueraut clausis foribus in- compleri. Et po$t keec, inquit, cum benedicetei suo$,

trcisse, ad^familiare coiiimentam asserendi pbauta- ~ {erebatur in cceluin {Ibid., 5i). Becede procul, Euty-
soMiis, et per fallaccs inanium nebuiarum fraude cites, cum prxsligiis quas animo concepisti. Solus

pruisiigias, iliusos bumaBse caliginis qiserunlur «1>- hac i)eoediclione eareat, qui se a pbaniasmate au4
lutus. Sentiuut e.im in facti magnitudlna quiddau beuedici l;elatur aut rediaji. tnterim fer^tiir ia
divioum. vigoremque illius .«ubtiitatis, quo foribus coeluni Filius bomiuis, qui erat in coeio duduni prae-

obseraiis peoe^rjle secreium sine aditu eerpus io* scieuiia, nuoc natura. Mec aliqiio angelicse manus
traverit, oe coganmr facere miriUcu«a , eciyttiiai- auxiii«, quanquaiA periari dicatur, indiguit; sed {»•

scuntur incertum. Quod videte ad quantas!» &|;«ciei rebat inatris Olium fiiius patris; iba» quod Ddus era!,*

Divinitatis iujuriara, si vcriiaiis magister, qui oobis I^uod bomo, ferebatur. I^tebat redeunti porta eoelc"
etiara vei borum mendaeia inierdicii, ipse £acii$ ere- stis, ei Deum suum cunt accessu coiporis rcvertcn*
datur poiui^se meiiiiri. Procul dubtoeoim mendacii te» or:giAul:s pairiact liarilas iavitabat. Qiwi recupto,

geiius forei, si quoJ ipse nosi fuerit, se credi a suis Dta, ia(]uil, angeli astiimwt, Apcsiols sic loquantes:
velit^ et putaretur ficlum a Christo, quod ooo iicet Vu-t GaliUnii Jesus iiic qui recepius esl a vobis {Act. if

facere Cbrisiiano. Qui ad cognosccMiam uiysierii II), id est, quem in seJe Pater, seu qnem vos rece-

di^pcnsalio.iem et visu instiudus ,

quod suflicit pistis iM fidc, iic teniet, quemadntodum v.ditiis eum
 m S. AVITJ VIENNENSIS 220
eunrem in £ce/um. Flabeni erg& la hoo sermone qwod A ambiguo quzstionuoii, aut dignus rescripto posterlt
•perefli quibus piii)ai$j>ina videtur bss« quod gestui» rcservanda poiu«r t inveniri, Cujuslil»ei taraen eo>
est, si sic veniei quoinodo vi4isii$ eum «uiileni in rum in ntanus vesiras dicta pervenerint. sancte, toi
effitum. Ubi videbtml calUMiei quem 4mbiunt, dd- licitc, regie vo^ movei*uot. ^ Poeniientiaia, qium
versani qaem conftxefuiU^ ubi «d eadem ckvorutn proprie monientaneam noininastis; id esi ia sejtri-
vestigi^ qu:s ceraunt, vel tllas inneg Eulychfis «jmu* ludine qua&« sub ruamenio morlis nccq^tam^ nibil
)aios putare desinat, quibus ^st pluQl&smatis Ciirnuin aut nuili prodesse, adverea veriiati et admoduoi
8erd pceiiitudine perpetuo torm ardcbit* A4 (iu|u» c£uda di^iiiitio esu Apud dtviQam qaippc misericM'-
pristinam dogma deiiataniiua), vel corrigendo» ftlt< dLQDi vel ipsa bamilitas conliienlift dici noB deitel
quautlsper, sicut opiandum esi, «eciaiorcs, pauea fructis carere. QuiA cm\ quod quaiitaie viia
legiuius,
haec dixisse sufilcial : ut cx slminmJiue fesiinionio- auterioris abf>rtu« quia plerumque coutlngii el pcc-
rum qtise posiuqiu*, eiiam yisi siUi rteoessarie uum<c- care justo», et resipiscere peccAtores, iu ea quis vi%
rosiora perquiraut. Quud si fone priBU^ sctim judicelttr <|u« obi|us iui teiu^re fuerii deprebensua,
dogoiaiis sui, aot intideliiailspers^verariliwnservanl, incunetaiaer ctedenda est vdi ipsa correctiooi» vo-
aul aiiquid novae ujoliiioais aceumuiaut siquideiu pUcere,
; Iun.las «i ver^sJt, Sed toluin apud c(elest«(n
pecuiiaris errautibus mos esi, in obstiaatione per- B ciementiam fidei quftjijtsue per>sauir. Unde «i IrUei
versa semper dicere vetle qiio perear.4 •
dabit Deus, iltos operarios qixQ&
%U}\SI^» (Uaitk. is, 0) le-
iqt
ut Jussiu vestro, roeoqae XanjuJata, praviias qu» gids esse conductos^ ptQ d^vetioius i^rdom» m«rce»
.

adhoc augnieaio accendiiur, uuo et semper «quali desi prioribus exasqa&tatn^tiam qtu (ardiutveiteraAl
Scripturarum c«elestlum inagisieriopropulsetur» sortiuntur. Sicul etNiuivitarum brevissinia {Kieuutud<v
EPISTOLA. IV. omeem induigenU» suranuMn ifulao ferveikta merca-
AoUut Yiennentis episcopui dmn» Gundoimdn rt§K la, gl^diuin peccatrici» urbis fervieiJbus intnuneotem
Sciscitatio veslra pleim religiojiis atque pleiaii» qoew Jam kiui de&iin«io per staoum Jouae prophetfi
est. Sed quia ii\quisiiioue proposiia, cousuitoi'»» {J0tieg m, iOi dies statuu vibr&terat, repaguio cofk«
«el respondeniis a^iiaa praemisisiis, suggereiidum sona: saUsfaciiouis obfudlt.Contradicant auieia exenw
pulo, fuifise in Afrlca queojdan» Faustaoi « eplsco- p)i& hujosmodi, quo$ veriusreddit ap^tila superbift
pum secta Manichaium, opusculyrum quorumpiaff) turgidos^ quaai conscientla illibaia securos. Hoc ta"
rondiiorein, exsecrabilium saoe, el iu uyjmullis men ioco quid saspe dolejuo, quia fandi licentiaui
eiiam sermone lurpisgimorci», liia auicui, qaaniani dignaniini pirssiare:, coQ&tear. Coniristamur noa-
adnoiitem periinet, quasi absiinemissimam viiam nunq^nim in hac nostraruin faciiitate, q<u)d reut tam
professus ; el «oa «ocreiam cracem^ sed publieam ^ pretloe^m pro levi acclpere grave discrimen est.
vaoiiaiem jactantia veniosi lumfiiia exaggeraus, Cum euim videnttir pfiBaltcutiam precibus ac lacry-
quftauim poiuit, auditoribus veiiefnatam dispiiUiio- niis poscere, impium diciu^us denegare. Sin igltut
iiem vtfiut iadeciioabilis virtulnm servator jndixit. contiitgat interdum, nt accepiam qulcimque (xe.ii-

Ki quia Iegi»tis, consuieiUi ciildam Pauii»o Burde- tentiam, si ganitatem corporls rccipii, aul negligat,
pulensi, ab episcopo supradicil nominis fuisse respnn- aut factus sit, ut aposioius ait (// Pelr. ii, 3i), canis-
fiim ; cujus temporibus Paulinus quidam, Ocos viderii reversus ia vomitum, qvi veniabilius onerabatui
uiruiu is qucm niemoratis, tameti periade Burdega- fragilltate peceatl ,
plecitlilUus «pprioteior abusiofie
letisis , noo pauea slylo caiholico et irrcprelionsi- reaiedii; et dicetar iliud quod Auaniie iu Actibus
biii fide couscrlpsit : |.r!£fali Ii»retici meuiiimem a{iostoii)ruiB : Nonne tAMsni libi tuameTtu, ti tU pro-
idcirco piKmisip ne Manichaei ipaius Fausti opu$ mniendo in tua pot^itale pendebai {Act. v, 4) Meliu»
InraustaiTK vel alierani queoi eiiam gloria veslra no- eit auum, ut ait prcpbeta., nou vsvere, quam vovere
BriiannQm, babiiacuio Regiensem, tlioio
verat, ortu
ei UQ» re4dere {Ecclti. v, i) 1'cde coutraxii coweue-
iiomiuU%ccu:arel : siiuul et qui auL cousulero giipra ludo sertiioiiie, at douee quisque uostruoi volum

» Ailversus'q««tn exstafit Iibri «ancii Augustini,

iiiju&qiie in alits eiiisrfem operibug frequens mentio.
D miuoius, ex£rceo;cim iiem, humarwi sortis implever^,
pcemiendam inbilam sum ajnsecutus; $i exciudat pr»
Cilerum Paulini ad Fiusium episUiIa, etFausii a«i
ei parie peccatum^an ad imegrum. 6p!o eognoscere. Ilane
ejijs quaesiiaresponsio, quae nuuc inier Fausi.i Rhe- Faustus iniitiien) eiise respondit. Quod falso did
piensis cpera legunuir, quo de Fausto bic agaiur doret Avitus, et ante Aviium ia eadem Galtl;c pro*
ambigi uou sinuot. Bi itannmn hunc «irtu fuisse docel vincii docuerat Gennadius Massiiiensis Etclesiasilce-
Avitiis ; qsjod rion de Iitsulanis, sed de Aimoricls
nim 0«gniatum cap. i$.Pmileniia, inquit, abolerl
Brii.inni» aecipieaditm moauiiUBs in notis ad epi- peccatn indtibtlaweT eredimus , etiamsi in uliimQ wlm
siolam ad Muiianum scUolatiicuQi. Pauliuuj
Faeiiiidi ipiriiu admissorum pseniieai, et publica lamentationa
liic aoien; Ilurdt-gaieasis qai ad Fausium scribit,
cuiu peccata prodanluf : quia propoiiium Dei quo decrevit
dc PauJino episeoiM) Nolanp accipi neijueat, de Pau- $'.ilvare i{uod perierai, $t,i! imnwbite. Et ideo quia vo~
lino Encbarisiici aisf tore intfliigendus vileiur, qul
lunias ejiit uan mulaiur, aii>e ^emendaione vilee, «i
et ins» ortij Burdegaleitsis fuii, et Mat.siIia0 Urem tempus concedilur t stee supplici confetsicne, si eon-
reiicia pauia cuui fixissei, Fausti Regieusii tiuuo viiaexcediiur; rcnia peccatorum (idditer prvsu'
constid»
duiiine ali potuit. tniturub illo qiii non vull mortem peccMloris, ted ut
'•
Momeniamam Faasius quoqne appellarat, Pawll- eonteriatur a perdi'ione pisuilendo, ti saturdus misero'
»ius iubuam. feraiuct&tsr, iii.juit, accede. Suin peccu-' tione Domini tivat. Si qnis ;!{ner de juvit^ina Dei pi^»
laie ieHiil, ma Uaiiiimui i;d Siovaiianui isl'
 821 EPiSTOLA IV. ft^'
compleal, voli wu» dicaiur, Quocirca faleor. in ne- A laium esi illi ad jusuiiaru {Rom. iv, 5). Raib mere-
eessiiaie [HWiiis uon Mse meiu dari debere poenilen liix Tilaitt prxleriiam prostiuiiieriesordeoieiu, Israe-
liaui : quos si at>sque capiialiixis culpis, « in u»u coii- litarua» popttium per fldem praesidlaia purgavii {Jos.
jugaiis copuloi cties supreuia reperia^ ul poie rettt II, 5). Sic illa EMngfilii Cananitis (Mauh. xv, Jt?),
liciuirn praesumentes. aec datnnatione dignos potao quanqu%m repuisa convicio, dari iamen cHxiin tuis
muft, nec a sacriftcio commdmoraiioois excludi&atu^ flliorum panem perseverantia petiiionis eli<»iu Atia
E cooira, si profemm compunetionem saecuio re- fluxum carnaiiiatis obscenx taciu fideliier inedcote
trahente vacuaverint, quasi Jam aposlaias, id e»l ab * restrjnxit {Maiih. is, 20). Suadelar Umen etbouoruBi
8iandi flrmitate decidnos, necesse esl a communiune operum jongcnda devofio, qnau nefligere non per-
suspendi : euia melius sit manere inti*a quaniuiam- tinel ad fideiem. Sed eom dJcat Apostolus : Quidi^uid
cuiique saiatem UumilitalB mediocrium, quam ipsam nmesi es fHe^ peccatvm est (Rom. xiv, 23), videiit
salutcm cx loto destrui vioUtione summorum el :
ipsam quoque i^sam rectain credimus operationem,
tuiiu« inveuiaiur cuoa bo/iesiaie m mairjmomo vl- nisi fldei suiTragio fulciaiar, i& peccaiutu posse ms»
ver«, quam easiitaie inenlft»sillicilis licila macu< lari. Experius cst iioc aiiniruin Pliarisxiis ille m
lare.Quod praevidens Ap<^ioius (/ Tim. v, 12), et E?aogelio {Lhc. xtiii, 16-1-4), qui gratiasse referro,
viduas qiue primam fidem irfitai& fecerint, majoreiu quod uon esset stcut c^teri iiomiuas , raptorcs, in-
ddmDaiioaem ddnontians subituras, ' ei personns ie- justi, adulieri, eleemo^ynas subinde facere, bis ia
gilimi atque irreprebetiSibilifi ton pace de\inclas, sabbato jejunard , lumido ac resupino pectore jacti-
vaeare oratioui ad t«B)pug, ae rurstis in id ip«um tabut ; cum Pubiicanus, fronle cernuus, fide rectas
regredi sinil ; neSatanas, inquit (i Cor. vh, S), per merila iwuoruza sola bumiiitate praeripiens, doioum
i/icoaiineuiiam illorum, leotet in promissione per&- suam de qua no» josias eiierai, jusiiGeatus intraret.
dos quos iu carne aon vicerat conjugsitos. In^ecund» Quid piiira commemoreai? Adbuc nnum patieaier
quoque qu«stione, quod oesamus 6&l,^ fidein &4M(n accipite. Lalro i!le (LtJC. xxin, 40-43 cujus assue-
homiai prodesse oca poase, hoe lainime probo ; ne> tum sceieribiis corpus, jtuta crucem dominic» ptiri-
que uh ilioruai paite prQ6teor, qui» 6lcutattDomtaus tatis servili patibulo criininum viudieia suspeaderat,
{Maiik. xitii, A)f grave super lioiiieros discipuiarum sentieas in oioricniis Christi corpore majestaiaa,
poodus imponunt, quod ipai tamen ttno digito mo>' pro prxmis&a erudel iate addictus suppiiciu, prosub-
vere deirectai^t. Propter quod . tam ri§idain de secuta coafessione additus paradiso. per injustuia
lide sentenliam aui estraueus poluit prssutjifire, aiit deducius est :e(uta , ui de justa raperet oiortd
iiosier debuii tesfiperare. Quod si dignanier adRiitlis. marivnum. Ccce suiii viriutes ex nde t osteodai
conjecUira breviter exemplisque palefaciam. Fideai ^ qaisqae, si, potesi, sine fide viriulem. Domiaus iu
esse osnnittm bonorum spltitaaliuat fundamentuiu» £yangeiiu {Maiih. iin, 21 ; Luc. xv^, 19) cxiguita-
per banc priuiitus informata Clirbtianorum rudi- tem fidei grano sinapis cooiparatam ,
quxcuaque
metita lesianittr. Nam si bapiizatus, aui eiiam trans» vntuerit valiiuram prcmittit. Sic iit ut, cuis opera
lalus a]} h^resi qttallbet parvutus, voi farsitaii cevo slne n<te possint esse, fides sins operibus esse boq
loagiore provectus, celeri post iavacrum iiiie rapia- possit; quia si corde credatur ad jusiiliain, et ore
tur, nec ipse operls jacui«tor aiuiueri^, bominem fiat confes&io ad salutem {Kcm. x, iO). Apud »M'
gok fule salTatum. Estra quaoi quod nihii qujelibet sum Spiritus saocii, promissiones sequentew, prin-
bonss profuerini aciloiios, de saacuU pbilos&pbis %sti- clpium esi boui operis iniegre crcdidisse; si tameii,
memus quoi : conlempiores niundl atna^oresque sa- ^it Apostolt}» ail illom. viu, 13), ipse spiritus testi-
pieatia?, eastitaie proposiia.facuiiatedespecla, quil- moQiom reddat spiritul aostro : aoa, ut super auUi-
quid iiodie catboiici praedicittiius, quia tides defuit, giis assertun», qui creatura nobis, s«d qui creatw
noii proftui operaios. Adeo macbioa vanlutls, suia- itifusas, auclor et testi» ess nostri spiritus, nou ua-
buaiiis exGiUia f»s!igiis, qoia siua fundanr.enio sur^e- tura. Ecce ad epistolam Fausti eplseopi, nec inlereM
xU, per se soLa couitars uoa poit^i» Qoid si auac oijus : quse-veritati arbitror convenire suggessi. llilii.

diversorum io Scriptuiis coeleslibus D

fidem rejesam, *' et eis qaorum salulera sitio, fidei plcnitiido donetur;
qnain seoiper desiderii coiupoiem reddidit iaudata lilis op9tz sua, si fide fueriut vtYifi<:ata, suffident.
credulitas? Abrabam quod solum credidit Deo, repu-

• Conjiigium opponil poBnitentise, quia preniten- iibro I de Gralia ei Libero Arbitrio eap. 7 : Fidedi*
tiain pri^essi ab^tinebant a coojugio. iinde ei cunju» ioquit, sacipecm & ftanulis, opera cum (ide a coinumr
gaiis, nisi ex misttio couseusu, piseoitealiain dari nuuii rnquirii. Ne«jue atikT accipieudus S. Aiigusii-
convilsa veiaut, AreUteiiS!; u, can. Si; etAurelia- iius'cuio, lis respoudcnsqiii sioe fide ncn posse,sine

.nense ni, cao- S4. cperibus .'uitem posse p^^rveiiiri dicercnt ad aeteruaia
^ Quod Pauliiio re»ponderal Faustus^ ndes) niidam viiaai , iid<'iu ipsc ^(iiam cion sufficerc ad saltileoi,
meriiis ad salutem non proflcere, de iis videlicct sed opera oum Itde leqtiiii ducet iti iibro de Fide et
aftirmabaiqui aduilam aJ seiatem )i«rveDiiint.Avitus Upcribus. Dc iis eniiu senno est qui grandiores fiuut
auiem contra iiium sic disputai, quasi eiiam parvu- post bapiisimuin.
los tompreueiidai: quod abitorret a Fausii senteniia, « Au resiintii ?
qui utiosquedistiiiguit, (;i.apudDeuiadisuiigui docct

Cunjuiictio ei, quam contextus requirit, deest iu ediio Sirmond.

m S. AVITI VIENNRSSIS 25*

EPISTOL\ Y. A qite in paierno regioque sinu'receptam? Necmutavit

AVITU8 VlENNtNSIS K.PlSTOPfS • DOSNO C.ONI>OfiADO AECI. sedem, iiec coniigii peregrinaiionem •
ubi nen diu
rile ariificium esse potuil dumina, nec bre\iier evstitit peregrina.
Si gr;'.iiam priscx pieiaii» ex|>€;i iiis,

fianctx digrjalionis inierprelor, ad roMSola:iduu» me, Unde cum iseiitiam vesiram, quasi serenitaicm cteli,
•
(l<»niino9 ei conservos meos sacerdoies vobis juien- exspeciet «niverstlavjeddite vos gaudiis popoiorura

libus puto venisse. Quod eece sub diviiio lestifnanio quia nunquam respublicaorplianiiatis incurrit perni-

ioquar, pro debiti fainulalus revereuiia pr.i-ceisi&^tmo cietn, quandiu susientaatibus vobis niaii^r Ecclesia

doiiiDo dependere non praesumpsi. Virtuti enim te- njo senserit orbitaiein.

strxderogat, si quis «uper easu qui coniigit, conje» EPISTOLA VI.

laiioiiis aliquid $criplo verboque suggess^erit. Nequ» AVITUS VIFHXEMfilS EPISCOPOS * VICTORIO EPtSCOPO.

porro cedet in regiam quidein, sed pliiiosophicani * De hmeiicorum «raisriU n»n recffiendis,

inenicm mteroris abjeetio. Lacessivit, verum est* Petisti, imo potius praecepi&il, frater piissiine, ut

cunctorum tacrymas amor vestdr. Sed si ambeiUi datis- ad beatiiudinem tuain iittiris iadicarero utruni

sceciilo salus vesira concedttur, parum esi quod per« baeretkorum oratoria sive ad usus possenl
basilicaa

dldit unum p gnus omnitmi p^iter. Tempt ralis iuctus nostrs reiigionis aptari , cum condiiores earum ad
esl, ubi tam iniMcens quisobiit, cujus mortem nullus B catbolieam ae iegem^ «rroris correctiooe transtule-
pulavit. Judioet anusquisqiie quod «entit : iiibii un:- runt. Digna profecto res de qua tu conMiiis , si res-

quniu vestris temporyjus cout i)s&re potest, quod Don pondendi idoaeam reperisses. Quia jiissistt taflnent

scmper arbitrer proruisse. Urule nibil bic casuala reseralM in subditis quid consequens puiein : ea sd-
Iir%siimo, niliil asperum. Ordiuavil liunc potius oc» li^ definitione, ui lecuoi succeasendi aliis uon re*
cuita dispensaiio, quam inflixit, angoreai. ^ Fiebatis servem, ii modo id quod staiueindum crediiierunt,

qnondam pieiute inettab li futtera germanorum, M» vei raiione persplcoa vel proiata de canonicis voiu»
()tit;bamr flftum pubiicum universitftus afniciio, ci minibus auctoritate eoatirment. Isiud quod de erato-
occulto Diviiiiiaiis intui u, inslrunteota moestiiise pa- pcrinde ulde
riis vel basilieulis privatis interrogaeti,

rabantur ad gaudiuiu. Minij|«ibia regui feiicitas nume- ecetesiis eorum, Hoc namque sua<
difficile deiinilur.

rum regalium personarum, et iioc soium servftbaiur dendum est catbolicis regibus, quod de &ubjeciis e^
iDundo, quod sufiiciebat impcrio. Iliic repositom esl» rum fuerit constitulum. Unde priniiim, qttaeso, si a
qiiidquid prosperum fuit catbolicx verttail. Ctnescic» principe regonis nostrae cujus nobis Deus prsstitit
lijmus iilud lunc frangi taniiitnmodo, qitod deinceps in vera religione cpniensuni , sortis so» aDtistite«

nesciret Aut quid de fralerna sorte dica*

inflecti. consulaoiur, utrum respondere possimns, faliripas a
inusnpse qiiem vocitari parvum vcsirft natura cir- C patre si>o baereticis institutas catboiicis debere parti-
cumdodit, i>onis vesiris absque omiu maliila milit3> i^us appLicarl. Quod si aut nos suadernus, aut con^en*
tii, cum servirei Tobis nescientibus periculuui ^&n- tiar, perseculionem tn se oommotam Itaeretiei non
ii^, ctun futuram pacem disponeret turbatio re;;tonis. inimeriio causabuntur, cum catbolicam mansuetudt-
Cxperlo credite, quidqnd hic nocuit, hif pcoffcit; iiem caiumnias baereiicorum atque gentilium plus it-
quidquid lunc flevimus, nunc amamus. ISon valeoii* ccnt susiinere quam facere. Quid enim tam durum,
biis isu prxscire p^ test rqoidem duruin videri, vi- qiiam si ilii qui apena perversitaie pereunt, ^ con*
linam Ihaiamis virgin«m teedio incumbente prxre- (essione sibl aut marlyrio btandiantur? £t quia post
pzm : quo; tamen nmbila est ut regina, defuncia esl 1108, nostrique regis , Deus tribuat, reiicisslmum ion.
inconiaininata. Uuanqiiani revera roajorem causam gaevitatem, siquidem nibil de prooessu lemponiin iin'
iuetus sui reiiquis<te dixerim, st diem ult'mum posl miitabili credi del>el ,
polerit forsiian iiaercticus quU
tec&nixTi vota ciausisse'. Iblcntm forte poUierit inve- cunque regnare, et quidqutd persecuiionis Ecclesiia
niri, obi mihi po?i invidi^ nodum, insnitalietusden- [tcrsonisqiie commoverit, non seet;esux studio, sed
leiH fixis^iet xniuius livor. Ai vero niinc, qu% mens e\ Ticissitudinis retributione fecisse dicetiir, et noblA
(atn barbara iion misereaiurvirgioilatem feiicikiteuno etiam post mortem grayandi&ad peccatum repuutii*

a Consolitorla in oliitii fillaD, qux regi desponsa,

D Viclurius, in codiceauteniLi^;dunen£ii Victoriusap^
ct re^ina mo\ riitura, paternis in xdibus decesserat peliatur, ul boc loco.
ante aiiptius. Qtiod vero ilii vel »ponso nomen fuetit, ^ (Jui iianc epistolam contulerit cum c:%noiie 53,
uon cxplic.it. ' ^ conrilii Epaonensis , De baiiliciii bmelkorum facilc ,

^ Fiinera flevis e ait, quorum anctor ipsc fiierat.
Ex trit)us enim fratribu«, duos Giindoiiailus principio
regni sustuiit, Chilpericum Clotildis nnstre i.atrem,
ct Godomanim : cum tertio Godegisilo regnum par-
tiuis, eomplures annos cum eo regnavii. Tandein et
hiinc quoqu^^ injuria lacessitus inierfecit, siilusque
deiticeps iniegro regno per sedecim nnnos p<ititus
e'-i,- isqne&ii V^eAvi consui:Uuni, suii qiio «lefuuctum
Guttdobadum nctat Cbronicum Marii, boc esi aimu
CbrisU 516.
« Gratianopolitanc. Hunc enrni esse arhitror qui
oiuB Avito ipso intcrfuit ei suiiscripsit couciliQ
Epaoaeitei, atque ii vutgaliitcdtiiotiibus couciliorum
animadvertet , canotiem non solum cs mente Aviii,
qui prueerat concilio, sed ipsiu^ qiioque verbis con-
ceptum atque expres^um. Sic eiiiai se babet : Buiiii'
cas lioircucGrum quas tania exsecratiotie habemus i^xo"
sas , ui peUuiiiMein earuiA purgabilem non puteimu,
iaHctia usiffut appiicaie de$picimu8. Diversa paucis
anto annis fuerat seiiteniia «oncilii ^ritni Aurclia-
neiiisis, cui ba>Uic»s Goiliortun rccipt, el similiquo
nosua) innovari soieni piacuii o.^diue consecrart.
Qiiod ubttjue geiitiuai iu more usuque jain oliiii
fiiisse, tum Grxc;», cum LaUii» passiiu iiistorta: it-
claiant.
 ?:
, ,

223 EPiSTOLA Vi. 2^

lur, qtiidquy fuerii perpeisa po»4er:fc»s. Ej rorsiian A »n coju$ corpus unila Cbristr, id esi ChTJsiiaiii
,
per
adjtciet diviha miseratio, nt proles princlpis de quo poilwlionem inembra verlumur. Unde et alio loco
ioquimur , per r ceptaui fiUei pieuitudinein caiboii- Apoblolus dicii (Ephea. v , 47) talem Eoclesiain , ^
cuiii se<{uaiur auciorem. Qnid tamen , si ounc quis- velle,qu% Boo liabeal macuiam aiit ni^m aul aliquid
quamdeviciuisregibus iegis alienae ulcisci in regiono Uujusiiiodi. Nuiiquid ullo pacio polcrii istud de Jmb-
sua siiniiiter velii, quod bic sacerdoiibus suis dolue- reiicorum fabricis dicj Bcnedictio quae rcbus scnsu
?

rit irrogari? At si qiiis hnjusinodi ine deridens in bjec careniibus ac poiiuiis iinpfndiiur nec purgai mucu< ,

verba prorunipni , utargloria tcraporis niei, prospi- lam, nec evplica: rugain. Imu magis, si ja^bio alieu-
ciaL sUiui suo suisequens .'Ctas. Scd qui talia secunt lius iiiluemur, caret luacula quod svnibolum esino-
traciai, pauiisper mibi redbibeat quam postulo raiio- vilaie rugusum. Porro quod ileratione duplicalum
ncm, utrum bxrelici a nobis cuin veriiate recipi de- est, ruga legiiur : lalem ncjuaquam sjncia sinceri-
beant, reclpiantur : lucidissima salusesi, qiiia sicul tas, eiAdaro veterem exuens, novo quod offermr
scriplum est : Creuidi,proptei' quod loculus smn [PiaL homini cooiparelur. Ouain noviiatein noliis aucloritas
cxv, 1). Pr;£€edit fiaes tociitiotiem , et sequitur con- Tesiamenti Novi Evaiigeliorum voee commendat
fessio credutitatem ; e( per imposiiiouem maiius »a- {M(Uih. XIX, 30). Unde eiiam ipbe sibi Uommus
cerdotalis iit praviiatis amissio , fidei reddilur pleni- B sierni pijlliim piaicepit , cui anie jpsum nullus inse-
ludo. Res auiem iQ->ensibiiia quie prinimn innovata derat (Marc. xi, i) : quero lotius saeculajis usus ex-
poiluilur , ignorare me fateor qua deinceps sancUfi- pertem, redJcrent non imposita flagella sub
feliciier

catione purgetur. Dico certe, si poie^i pollutom ab diium, sed exordia siuicta oiansuet m. El ut ipsnm
bxreticis altare saeraii ,
posse et p:inem qui sup«r quoque dominicae niortis myslerium novitaiis bonore
illum posiiuh est, ad sacrificia nasira transrcrri. Ideiu non care:it, io moniiinenio novo quod io petra exci-
primitus lixreiiou» condiior feett. Transii ad repto- sum est , redemptricom noitraoi dominicam caniem
missiunem divinam : libertale gaudens dimitiat. legimus quievisse{lfrtf//i.xxvii,60).Q«is ergo raibi
iBgyplum. Ad iiiiein rectam felici mutatioue traas- persuadere conelur, posi errores funerum sepulcrunt
migrans, reiiquit poiius inacutam qtiam aitrabai posse mundari? Quamvis pulredinis humore sicca o,
cum aliquid non legitimuiri impurgabili errort, gra- coosuniptis jam carnibus , albts lumuiis attoUaniur
vanl magis polluia coniactum qiiain capiant a lun- remanet iinmunditia recordaiione, e:iamsi abesse
geuie remedium. Unde ei in Aggseo propbeia : Hcec putetur asjeclu. Eitpuiisti quidem morticiniim dcg-
dicit DGminus exe}'ciiuutn, inierroga sacerdotes logis matis alieui^et fortitodinem ejusemorluam desepul-
dicens : Si suslulerit hotno carnem sanciificaiam, el cro suo quasi ossa iiotiure (arentia projecisti. Sed
teiigerit de summiiate ejus panem, aui quodcurKjue ali' ^ puio quod intponi in felores sacri corporis membra
quid, muquid sanciifuabiiur/ Jlespcfiiden es autetnsa- jion debeant. Et dices for!>itan bxreticos , si eis po*
cerdoieu dixeruni , jSon. Ei dixii Aggams : Sitetigerii lestas delur, altaria nostra temerare. Yerum eet, nec
pvUulus ex otmibut his , nwnfuid coniamhiabitur refeUo. Sjeuunl quidem cum possuol foedis unguibus
id est, ilie panis qui dudum sanctus exslilerat : Et alienarum sedium pervasores. Sed vim inieiuiere,
dixerunt tacerdotes, ConiaiHinabitur (Agg. n , ii). ioca pervadere , allaria commutare, non perlinet &d
Qu:tpropter eonjiciendum est, si potest iite panis ia columbam. Speciaiius ergo ftigibndum , quod iicerd
bis attaribui consecrart , quem si consecrilub panis slbi liaereticus pulat. Ab exemplo magis vitaro coii-

leiigeril, redditur inquioaius. Maiacb as quoque pro venit quod hosits amplectitur. Nee mirum est si 4e-
piicta sie dicil : Si offeratit cacum ad immoiandu^n, dicationes geminare audeaiit, qui bapiisniata cunfre-
Hoiine maluni est? el si offeratis claudum , mnue ma- qiteutaou Qtiod circa itoo quid staiuain, s«d quid
ium est {Malacb, i, 8) ? £t paulo post : Maledictut^ optem breviter indicavi. lixretici euilus loca pervadi
iuquit, dolesut , qui habet in grtge suo masculum , et RoIl'-in, ruperem prxtermittiin morem «rgasiulorum
votui» faci<m immolat dibile Domino [Ibid., ii). Quid Semper opiandum est , uon ut muiais iranseBot, aod
boc jiidtcio sincerius? quid laii aucioritaie manife- ioirequent^la torpescaut. Salubri populorum eorre-
-.;..„-» c_..^:.. „:._„.. .._.- .: Ti .- _ :._i .. _ -i •
^
citontj; deiertts maneat aelerna viduitas ; nec unquam
.

stitis? Fabric^ quaro iierata eup.i> iunovatione proesu

mere, si sana est, quid benedici or? si languida, cur lecipiatur a oosiris, quod coaversi<mi$ sludio repu-
ofiertur '!
Quautuincunqiie muiiera a maiis obl.^^fa in ui.^^tur a propriis. De minisieriis baereticorum qu»
biinunj trahere concupiscas, sequi le :td sanctitalem jllissaera, noiiis exsecrabiiia judieanlur^ Id est pate-
clanda tion polerunt. Dicil Aposiolus, suscepisse viro nis paierisque, quia quid censeara periiide rescriliere
mgnem casiam exhibere Christo (II Cor. xi, 2), id me jussisti , vaiidic quidem observalionis exemplum
est Lcilesiam. Ecclesia porroqua: bsereticorum luit, est, quod leg tiir in Heptaiycho {Num. xxi), detbur-
eisi licit meliori nubere, nen erat virgo. Cur ergo bulis peccilorum ,
qiil Ignem illicitum prxsumcDtos,
appctat sacerdos ilticiiam, qui prorsus a coiiiaetu rc- iucendio temporaUs gehennx «ternam signante con-
pudiaiae ac vidux prohibetur? Poit incesti nexum sumpii sunt. Jaeobant namqud cineri pruotsque per-
scra conjuQCtio esi. Qui socialur, inquit, mereirici mixia , ad mortuorum judieioin lerroremqite viven-
unum corpus efficilur : nec toUam inembra ChTisti , et tium, vasa qiue diximus, et odoribus thuru assueia,
fariam meoiifra meifeirteis (/ Cor, vi, iJ>). Vlde si pos- aborainabiiein immumiiitain perversi usus fetora
fii juQciis stbi Cnrisii raemlirisracretrix rcdiniegrari, contraxerant. Tutic duci legifero coosuleuli prxccp*
 ,

S27 S, AVITI VIENNENSIS 24$

itim esli^mQfte divino, ut baec ii>rusa fornacibiis, M ^ «ditiun dupliciler sancla opitortunitaie protpexit.
4tsieata per Uminas. saero aitari amgeret. Vi4«s Cum «nitn, ul praecipuu^n sacerdoiem, jusio vos desi-

crgo, quod iliic paritcr erudimur , usum exsecrabi- derio sitiref»Q&, adjectlvir iilustris Laurentius boiio*

lem ioelalloruni , ait boauo) , i»i ignibus careal , iioii rem «estriinniniis ne^Hrtt,iadic<iiis apicibus suis omna
posse irausferri. Adeo ad calbolicani coraparaiioaent nubilum quod quieleni dri«j\ia>Uutn popuiorum am-
boc praeslal ui«3ial!is ignis, quod sensibus lides. Uude bigud calig&nie fuicaverai , red\nie^eMSi pacis serd-
et in psalino Proplieta sia oral : Ure renes taeot tt nitaie dctersum '.
et eam cuin fiomaud auyat4V9 vos
(or tneum {Psal. xxv , 5). fteprehendal cerle qtti«- babere concordiam.quaBi velut gemiuos aposloloninv
piann, pro sensus sui discrelions.quod seDtio. Fatcor principes mundo assigaare conveniai. Qais enun , qat
miiiisterus illis minime deleeuri, qus i^upenoris ve! cittholicufi dici poie»!^ de tantarum ac taliuHi

Galliae pariibus ad ecclesias legis oostrsc capiiva ve- Ecclesiarutn pace noit geudeat , quas velut irt cosio
nerant ; quseque nil voluntarium , nii inQOcess prae- posUutn rciigionis signun) progemiDO »dittc aiundtts
fcreolia , si doieiiiibus rapiantur , offerefitibus prod- ex6pectat? Quisnoa roerilo dclecieiur iutirmantiutn
esse non poterunt. Cur nfiibi dicai vlcior , ({sod aita- redilu, incolumium sialu, eum aliis ovibus intra clau-
ribus tuis exhibeo, quoquoUbei ordine ineo iaciuin, stra salv»)is, ilia quie fiiio errauUs arbitrii fuerat
fi jubetur: HomrA Dominum de tuis jusiii laboribu$ B evagata , CGeiesUbus cauUs laBtltia plaudenle revoc»-
(Proi-. II!, 9)? Parum esL de iaboribus, nisi de tuis; lur? CtiSUMiite igiiur, quasi patres, traditam voIm
parura esi -de (uis , ut&i de juslis. Kun.-]uam Obtaia eiiam super uos £ccle&ia disciplioam. ConcordL»
proiiAyiiiem, qusc snlcquant ofTerreatur, ablala suui. vestrse lantum opus est magisterio , quanium et
Sed talia semuer otunera gratulor sanctis aitaiibus exeniplo. Ouam cariiatem popuiis suadcbimus , si

superponi, qualiter religiose st non soltuu proprle, iianc iu nosiris rectoribus oescianms? quid in ccr-
quia eis sua videiur ubicunque caibolica est. Cur dc pore firinum videri poterit, quid nuiai in vcrtii-e

tiiesauris suis lectis>ima quseque produceus, baud maucum? £i^o piam redeuntibus duie , ne qitis in-

oinni iuipendio carat , ut in bis qucead saii.ctum ini- .leatione pereai» praedicailoBem. Ptospidie oe specii-
m&terium periinebunt, non magis pretiosiias possit lata signa tam fera. besiia populolur, si ab uniiale
placere quam novitas? Qraie qnou restat , ut loAgo 8CQSUS ve&tri Roma dissuHeU Meniores vero nosiri,
t«mpore past votorum opes sibi a Deo credilas, »qu quia si super disseQsionem vesiram soi occidat , Az-
M sccreiis moiibus, sed in publicis Gauueribus p^ mnum orieniis est , prosperrimum queni supra dixi
^essuras, cura populo sibi subdito g&udens tisibus nuBiium per fidelissimum virum ad noiitiaiu uo-
K^is &emper Uabeat quod doaabit. stram iirmate rescripto : ut exspectaos occidenlalis

EPISTOLA V». jQ lCcclesia in sermonii>us vcstris donum cotl stis or:i-

4VilCS VI£lU«£>6tg A £PiSCOPUS P4PiB COJiSTiiiTIMPO- culi, quod se l»ialBr accepisse per condiscipuioni
LITANO. (nultiplicari sibi gauueat per luagisiruut.
|>um domniis meus, fillus vester, patncius ^ Sigis* EPISTOLA Vill.
niundus gloriosissimum principem ofScic iegationis AVITCS V1EN.%£KSI8 EPISCOfCS ^ ECSTORtilO KPi COPO.
eipetiit , nobis quoque deferendi ad vos famulaltts Adveotu prscsentiuic poriitoruia ecce jam sccuudo

* Joaniii Cnppadoci pntriarchae , qui relato in di- irieium Theodericum enmdetn a Zenone crentuna
ptydta coneiliu Ctialccdonensi, espuuctoque ex iis- pruditum est , sicad Cluduvenm regem Franeorum,
dem Hiiioiae V^cii , tongwBi di»sldiuitt quod Orieu- post victoriam Goihicam, codlcilios de caitsulaiu ab
tat. s ab Rectesia Kumaiia sejitiixerat , rediniegrata Aoasiasio miasos testatur Grcj^orius Turon. lib. u,
pace ei concordia tcrminavil. Esi^tat Joannis ipsiiis cap. 58.
ad Horinisd-am papam episloia, rei gosLe te.u|iHS Mediubsensl, ut docet epislola Theodi-rici re-
«
ftubsci iptioite sua denoi.-vas , dala ofenie UuriiOf die gis, quce c&t U0'^a Ui>. i S^ariarum apiid Cassiodonim,

Xxviii, indict. xii, cornulibus domno Justim imp, Au- ei iib. II, epislola 29. ad Adelant comii m, bis ver-
iju^o Kvtharico V. C. ara plvu, id est i*nno
ei bis ; Beatishm viri Eustorgii episcopi sanrioB Medio-
dttristi 519, Ceciienu* anuo primo JusiiBi, "'E-nur/.oTzt^-^ lanentis Eccletioi petitione permoii, prcssenlibui (e ftf-^
Zi «t6 'Pwuij; i).56vrwv Si'op(j.ia^ov sjirtffxoa^ev "PcLii/i?, faiibus admonemus, ul prwdit lel koiioribu$ iilius
iilt,cieii,k Inira Siiiiav: ^onttitutis tuitionem ttuieui ,
'7r«56-/.ov tni.(7y.0T:TJ K.wvo"r«vTtvo'J7r6).E(af , nv ayiuM £v £) salm prmtare. De hoc Ennndii quoque in-
civililaie,
X«).xvj36vt TjTapTflv cJvoSov
Tf>oi T«fr aX/«t; rpial terpreiatl sutuus epigramma ii9 defonte ba{.lsierii
ffuv68ot? Toi; ^LTzr-jy^oii ajvsroiqs, Cumque lioma venis- S. Stepliani, ei.aqtaquaB percoiumnas v«d1i.
icni episcopi ab Hormisd.t liomano episcopa misM Vi"
ittliani siudio, cum adhuc viveret Joanncs Cappadox
tpiscepus Consianiinopolh, quarlam saeram synodum
Kb ftioe Bube piuU «tt) teciis (mbre serese*
Ei co^i facies pura oiinisirat aqiias.
Chiilcedoneiisem ad irei aUas ia dtp!yclu$ aduriptit. proflaa mamioribus deeurrunt. fluinjna sacris,
Liquei ergo, qtieiunam priiicipeui lioc loco inielligat, Aique ii.eFu.ru rorout parturit eoce iaiiis.
quem Rom. aniistitem , qitem dcniqae papum Cvm- Aiida iiana Uquidos efliindit pergula fonles,
stiiilinopolitaiium. Et rurws astlis uutla superna venil.
^ He\ iiurguutiioniim qui Gutidobabo pairi quaric ah- Sa>icta per «ttiereos euiauai !ycii>ba jrecessus»
Eusiorgi -^aiisducia miuisterio.
Huic anno succe«serai. Soleb.uit bis sifculis iitiperu-
lores Roinanarum digiiiuium iiiulos esierarum gcn-
tium regibus bonoris causa impertiri. Unde ei Theo- Id esi, episcopl. Gr<ecum ortu sunl qui Euslorgium
dericum regem Goit.oriim vi alios, mugisiros inili- faciaiu ex numinis cunjectur». Quod vero adduiit
iiim S2>pe appellatos icgimus; aique, ut hoc loco Joannis Damasceni discipulum fuitise, absurdunt est,
{lairiciaiutQ SigismuaJo delatuia iniCiiigimus, clpa- Citm ictupora di>crepeut.
 , ;•

m EPISTOLA X. 230
4 » (tesiderdndi reverendiqiie affaius veslri dona ^ diguaittr asserere caus». veniendi est, ui periiiorem
veiLerufli; qtxBs lainen ptus fierent prosperiuie se- niedicum quocunque pepqairat, qui imbecilliiaii cor-
cunida, sii fiereaifc mtmerdsilaie copiosa. Revera du- poreorum luminum eujuscunque remedii ane suc-
plet in iUL«rts veslris ifiaieria gra4uiationi& aocessit. currai. QuatiquBm reiigiosa» mcnUs inmiius eonieiit-
pTimum qt^ saJvam mtbi graliam, sic etlixn iu ve- plaudis magis spirllaJibus occupaius, nec nimiuin
stroy $l<fBl tn y«5!roruni eulitii aAiroo decessoruui exierioris homiius cecitale perterrilus, eo lempera»

. iMerediterio monstiratia atioeiu. Deinde quod in eo mento hanc, quanium comperl, (tirsm requiiat, ui
4iiefftfntUiiri oegAtto prseeftftliSj quo, dum tuendae amaioribus potius suis satisracere
in hujus studii ne*

^9i * reparaa<teB iibertalts curam geritis. eiiam me cessRaie contendat Simal ct ne vldealor, per negle»
fion iiidigeain t«di mblsierio censuistis. Impieium clae sanitatis culpam, facultas in edmeidutaft&ofn-
esi tgitur tkea itsidii>ts ^estr» s«neium ac spiriiaie cii reprehensibiliier roinoraia. Spem vere reciplendl
prsecepi^uilb Ciiitiul|S(|s oratiofie merfiedem ; ialer- obtuius, qaaniuia arbitror, et ab exemplQ requiril
veniu vesire> ^r$Ui>sjius (iaiixm .est preiium qaod mi- quod sciliceiTobiam nostrum {Tob. i^iS^iS^cangan»
Mtis^ Victa est par revefontieLrn v^h \a rigore i>*r- lem quidie»! icrrestribus, sed quae tnuitdo efranl InvJsi*
barico t)um|iitateiion)afttt«l, intefee&&ionecrudenbi$, bitia coaiuemem, allenhim aeiernse Tb^* el jam penfr
iliaiiene cupidilas. Cocpcism quaJiter lUie jv»di«a- ^ dici monatls immemoMiH, iatens in in|elo medicJn&
lio&ibus duriores animo9 «domaS$, eunt inierve faduxeriipercolivriUBifeitisad duffiedinem saniiaii».
niendi viribaa aJbseatis wk\& iax> sle frangilis. Visi- Qoocirca sasdpile fratrem ^inceritaU soliia reveren-
tatur epere vesiro nostrarum zrumnft regionum ; et ila dlgna : es si quld consolationls s^ncto deb^r,
eraanans ex ia^iendi Ihesauro irrigui foniia ubertas, impendlie. Impfebiior auiem coramune desiderium,
eutn Itatiam rigaverit, aspergii et Gatiiem. Quapro- si eiiam qualiscunque iutirmit&U medaia provenerit.
pter depenso saiulaUonis bonofidcs: fairiulatu, me Quoi certe si mintts, saltem tneorruptibilera YuUum
Vestro iniercessui vet fayori vatis prsefusa suppiica- pieiatis alturn£. nuilt obnaxius cfficHati sacerdai^is
iione insiouo : optans licet in cunctis, mitu tamen ccnsdentla: oculus reeognoscal.
speciaiibus eausis lilteras; in quibu« tic vobis per EPISTOLA X.
uiisericordiam cooipetal, ul eliatnme pcrobedientiao} AVITUS VIEHNENSIS EPISCOPUS ^ liAGNO EPIiCOPO.
veslrorum operum fructus altingal. Licer nuUa quibus ad praesiiffiendiim hoc ipsum of
f cium provocaret, vesiri apostolaius scripta prMii»
EPISTOLA iX.
luero, oiTerre me lamen pagtnam debiii famulatus,
AVIIUS VIENNEMSIS EPISCOPUS >> Ci£S^RlO EPISCOPQ
cum compellailone non jtisseriiis, opinione conipelli-
Lice4 ipsa sese venerandi poriitoris persona ari< G its. Siquidem ad occurrendu.Ti animis vesiriS; si noa
mis frateros carilatis intiauei, sauctus umen Jdazi- mereiiQur aspeoiibus, fama trabimur, etiam dum ah'
mianiij» « aulistes hanc pecuiiarius ad vo< oflicii sentia cobibemur. Uis addilur, quod iia a^rumnas in-
mei paginam peiiit d^liuari ;
per quam me putius lelicium Qaiiorum cousolaiiotid consilii ei ijtgilale
ik ilU), quaoi iiium a me commendari debere mani- pa!paiis, ul sub specte ejus quam coinperi misert-
restuoi esi. Ctquia jubere dtgnatus est ut necessiiates eordiae , ad agnoscendam suorum necessitaiem in
suas seraiuue meo panderetn, Qibii dicendum da pe- ilaliam fesiiaantes, posl loogam peregrinationein,
regrinaiionis iaixird succepi ; quia quantalibet vei cum duce Ciiristo veslram meruerint videre perso*
lemporuo) laogiiudiue, xel ilineris vastiiate.geaitaiis oam, merito propriam credani imrare se pairiani.
palriie linquat babitaculura, pe.regrinus sacerdos diei Couimeado quod superesl regionis oosirft presbyte*
Qon poiesi, ui>l caiboiica reperiri Eeclesia petefei. rum, praesentis sciiicel obsequii periitorem. Qui iioet
Quanquam nec iila vobis regionis suse lubversio quasi prc redimenda CDjusdam propinqui sui niia iaborein
iiicogmta esaggerarl d«b«at ; cum pielaiem vestram, faiigauonis afgressus sii, aqucdam tamen neliiii viro
qu«renteoi ubique silserlcor4i9e aditus , no?? ?^!.est frivlnc:.:!! cum mea prosecutione direcius est, u&
ubi esl miseriae iocus. Priacipalis lamen ei, quantum prxrati rtliuffl a • cumite Beianco, nemine Avulunir

h«c vldentur ad reliquias captivo-

» Referenda D lium opportune, cum panes deessenl, ad iiium nvi «
ruui. quos Guudobadus belio Ligustico es italia in Siii, nanat Measiauus presbyicr iu libro ii Viia 9»
Galiiam abduxerat , &d quos redimendos missi a C;csarii.
Theoiierico rege Epiphanius Ticir.ensis, ei Yictor Cujus sedts episcopus fueril non iiquet. Fuii
<=

Tauriuas iegaiioQcm obierani; quam Ennodius iu tjufdem per baec lempora Muxinjianiig Perusinus an-
Epiplianii Viia describit. lisies, cujus aomen legiiur Iii synodis R-imantsSyin»
Arelatensij de quo ad ca quaa alias noUvimus
t> niachi pap.t. Yerum an in euai couvenire po^sini
ad linnodiuin, proeciarum addi potest elogium Flo- qttae de Maximiano episcopo, ejusque patria, etocU"

riani monachi ia episiola ad Nicetium Trevirensem. torum iiicominudo hic dicuniar, ambigDutn esl.
Sed et coTonce vS^fce socium, inqmi, keaiOB tnemorice ^ Mediolanensi, Eustorgii, de quo proxime di-
donHnum Ccesarium ATclatemem epitcopitin^ qui vixit ctum, «iiccessori , Datiique decessorl, Nani qtiod
viter barkaros pius , iafer bella pacaius, paler orpha- Daiimn nounulli, dum Medioianenses episcopos re*
vorucn, paslor egeniium, qm lanti cemus e/fusione nil censent, Magno prseponuui, ordo esi pratpOiieru»,
perdiciit , catholtcm reyuiiU» disciplince dieiis faciisque qui ex hac ipsa. epistola revincilur.
demoastrans- De .hiijus quoque in pa&centlis caplivis • Theoderic) regis IialiaB. Avulos vgro, sive Av«»

alacrifate ac Qditciain Deum. navibusqiie irilico ple- los, praijier hunc,nobili3, ul aii, viri proviiiciaJis fi-
nis a Gundouady di Sigisraaudo regibus iinrgundio- liuiu", alios eodera saccnio ijabuiieadem proviiicia, ut
 ,

251 S. AVITl YlENiNENSlS S32

auto bos circaer quaUsor nnttos pro pigiiore ubsida- A vckiio : et tale repertum est in dormiexte MjppU«
tu9 assutnpluio, sub auxiiio ve»trx iitiercefisioiits re« cium, quale fuerat m vigiiatite peccaturo. Ecoe veri-
quirat aQ revocet. QuoU supcresi obsecro, ul Uigna" tatem dico in Ciiristo, non meniior, cum panurien*
lilli beatiuuliuls vestrai rescrtpto, et iillc exsul' tibus iacrymas ocnlis legisftem snjrimiura qiiod vidi-
taniibus iiigenuiuiis statuta repai^bileia , ei hic sUs, omnis menleiD meaiu subiil aecessiludinis
desiderantibus scxiboJMii ailLuun doceaii& QmnQ coi»* reeordatio prfmissarum * qutbus per visitaiioneiu
muuexu. vestram boBorem depeodere nos adntonilos iiilelleivi.
EPiSTOLA Xi. Porro autem de ipsa revelatione quid seoserinn, in
APOLLINAfilS * CPISCOPUS A.VIT0 VieXMEJfSI E^UGOPO
siippltciiate depromo. Sic ergo inquis : Nam io ipsa
G&RMA.NO.
nocte sancta ia qua seiltcet germrtnae contmuois de>
Satis i.icei jam poeoaruGO dederit sera poitiiiudo •
posiiio celebrsbaitur, nescio quid manibusnieisti£se«
lamen ad dieiQ festum aaie alios nobis cotendum, ne. rat, quod consedens juxta nte fnlgentissinui, se<l
vicario quidem famulalu adesse laerui. Qui devotio-
inusitato eolore rubea coiumba veliebat. At vero,
iietn non osiendi, vel satisfacUoatni deferre curavi.
cum jaxta te pletas tua, nec louge avolaas , celeri
Ad quod vere ut coQ^do ipso sum , beate et reveren»
reeordatiooe consedit, debitttm quod saneussime lu.
tissiaie domine. spiritu visiunte commouiius. Nain
g piissi„e propinquorum, tu, inquam, meiito b«cco.
in ipsa sancia noae, in visione n«scio quid manibus
luini» seatires, fulgentissima, cum simplicitate sie
nieis hoiserat, quod consedeas Juxta me fulgenti»-
luceas, inusitato coiore rubrata, com innoceus singu*
t^iiiia, sed inusiiaio coiore rubea eolumba veilebat. lariter quasi propriis compuncu siimulis erubesca&i
Guntqueexpergefactus,quotMianumqaidem manuum Ampltastis ergo quitiem, ut supra dictum est, feaiis
Diearum borrorem recognoscereKi ., sed pui^ari m« assuetum : nec iilud tamen consuetudini defuit quqd
ininieriio nihiluminus meminissero, dum ipsuin am- putastis. Nam nocli ipsi quam vos es^cilante Christo
biguum mcestus niecum alque an&ius volvo, repente
non ticuit o^riviscl , adhuc dc abuitddntia aoperiorifi
quasi stlmulo percussus , tllico sum retiquati feooris
anni vestra nihiloinlnus Insit oblatio. Sic ex qu<H
recordatus. Jam quse nie hiuc contusio, qu;ieve pres>
dam supernae beoedictionis irriguo, quod impeudtti&
serii amr-.riiuiio, pieias saucta perpeadit. Aiiquatenus
annis singulis, sufGcit muUis. Deum qitaeso ul hoc
iiiinen hac spe solatussnm, quud ignoscat qtue com*.
eUam mihi pietas vestra quandoqu^ dependau
muiiere dignata esf, ut miserto inihi con omnis san-
EP1ST0L.\ Xill.
cti obseqoii opportuuitas fraudaretur. Unum tanluna
J^VnvS TIEKHEBSiS EfiSCOPCS ^ CO.VTUilEUOSO tth
mixta debitis coinmefnorsiionis ejus orSctis suppii>
scopo;
caUo deposcil, ut haac quoque iudalgentis suae par- r Quanlum, vobis apud Deum suffragaoUbus , qua»
lem sensibus vcstrx, quas in me plus jamiusta d.-^t,
iiscunque voti inei dies propinquantur, t«iUnm ani-
impulationis inspiret.
mi mei desiderium pudorqua decertaot. Benedictio-
EPISTOLA XII,
iidut qutppe Dagito opt^ri imperfecto. Esset quanluia*
AVITUS VIEKHE&SIS EPISCOPUS ^uLt.V«A.Rt EmCOH>>
cuuqus escusatio, si in eo ineruae nie« noJtam reia*
Apparei liquido quania sii ijt vestro mertto gratla ret ao tegere^ inaguiiudo. Nuoc vcro exigito paritef
Dei , aui quanius Gonjici deb^t viriutum cumitius atque impotito quid polest esse deformius? Unun
ubi erior ipse tam saitcius eiU Nam dum justus ac- igiiur est, quod Itepldantein animum audaci solatar
cusaior sui cooatur in se coiivincere quod peccare boitatu , vestro sciiicet , sioos Deus exaudire digaa-
iton puiuif, conruentis huiuilitas cre&ctt ad meritum, tur , adventu cuncia in meiius esse vertenda. Nequu
non cou£Bs>ionis veritas j^d realum. Escesstsli fateor enUn est quod noa possiiis aui orando compouere »
consuetudineirt : sed pietaiis augntento semper diei aui perorando excusare. Tantum sicut de ooot-
bujus meijru;User dignaiuini. Dulci^» a «obis vtnit perls pietatis voto certi sumus, tta prxTio prxst^
sulliciludo ; >ed non incomparabiliiei- prievenit obli- Uis visiLalionis nuntio gaudeainus.
vti). Minus eitioi procul dubiosalva observatioue ap-
Ei^iSTOLA XiV.
paret elTec.ius t sid nsiendistiS quanta spiriiuliuie |jt

vos €xerc«-t.- deleciet. quod prjeterisse si**- duluit. VtCTOaiOS « EFISCOPUS AVJTO EiPISCVirO.

Vere ^iSiiUfa esc dsg>i'taiefn deiicti vestri sat\cia r«- Ad separandum a trittco loliani tii area Oomioi

Avoium Se|;estericeui»em episcopunt , ei Avolum nes syaodi Arelatensls iv, Carpentoratensts ei Va-
Aquurum .Svxliarum, iiuoruia ilie iu syitodo tv Au- sensis II. Doctrina excuituni bominem fuisse argu-
rciianensi subscribit, bic io qiiinta. menio est, quod iVviio» itunc iiiter libroruni suortnn
^ ValeiiUn» sedts auiistes, Avito fratre naiu censores ei arl>itro8 ueiegeFii. Uures a>ite«! iitaiida-
io;i]or, de quo Agolaruus ad LudovicuQ ifnp. dc Ju. tos probevit, luir* Caesarii ejus )ue sjitodi, tum .sedt<
<iaicissupei'Slitionii>us SaHClut ApoliiHaris episcopus
'.

apostoiiiue judicium, cujus scuteniia Coniuoieliosus

EcclesieB Viieatiiue, fiuantus fuerit ei uty non soiwn episcopatu ob il^igittuin dejectus, atque in utona^te-
gesta de eo tcripta , sed ei crcbra ejttt miracula usque rium reirusus est, ut in prlrno lomo coQctUoruin
fiodie subUttiiter iesiantur. Epistola» uiriusque ideui GaiJiae videre est.
«si argnmentum. Sommum neinpe Apoliioaris, quod « Grafianopuliianus. Nec duim dottito quin ts stt

ea illi n>cie obtaium csi, qua defunct» sororis m- qui in episLoia (j dtctus est Vicioritis, atqueita quo-
niversarium Viennae ipso aljseiite ceiebrabatur. que nnniinalur iu epistoia 1(1 et in aitts. Hic erpo
* Jleiorum tn pcoviucta ii , ut doceut sub»cri[>tl0' Avito Viennensi, lauquant suilfagaQed provincwfi
 .

m ' EPlSTCHJl XV!. 2H

flrainaiioats vestrx venUIabra poscenua suni; quia A lmior« divoriij tlubiieUs, sied snerilo censeiur sepa-
tl)e qui Toi»is consiiluit teoere ioci pnncipis princi- ratio legiiima, ubi exsiiiit conjimciio crnri no-a,
patam, nos voluit essequi quou pra-ceperiiis in ope* llriquesi vidi^tur ergo, dum in lam infelici ohsiina-
re, quod auieni cperandum esi vos J^ibere. Qoidam tione persistunl, notam excommunicationis itidiciie.
euim civiGn), utDiinc delKturn es!, anie quaiuphires doneca consortio criuiinali publica pornileniije pro-
9iiD0S sorori sc defuncti^e eonjngis in tnairimonio se fessione dissuescant: ei lum, miseiantjiius vohis ,

sociavii , quod ego nunc sub lauUoruin prsescDiia ad limoiiset oorrectionisexcmpium, griiti.im lecou-
aditus audivi. Accusaior tant: criininis, noc occulta filiaiionisaccipiant. Egocerte sinceritaii \estraequod
susurratione atrocis facti disscruit qualiiaiem, sed ratioiiabile credidi, quia lanii habuisiis jubere, sug-

jpso coram qiii gessii isla proposuit, V^uique codeni gessi. •> Aucioritalis vesirae esl, erraniium compun-
quo iilicilaprxsumpsit ausu, qui siudio a vobis dis- ciione perspecta , severiiatis ordineiu tompe;are.
pensaniibus mlserabilis propemodum non nega. ii. Quos lamen sesliino, si veraciier compungunlur ,

Proinde qua sit abstinendtis ccnditione prjfcipite : supra scripiis condiiiooibos parlturos.
sive ut pariter lugeaot, ve! si est indiceniia sequc- EPISTOLA XVJ.
stratio, ve! qui modus poenitentife, edccete. Nam non AYITUS ViENNEXSlS EP1SC0?CS VICTORIO Kr(SC0P0.
esi. ul puto, ininus in conjugio geruianam coujugis, B Cautelae et cariiail saiislaciiis, dnm me aliquid in-
qnam tuorem iratris asciri. Vos taa^cn, ui snggessi, lerrogan.donon minas onerare quam bonorare di-
,

gtniuiic quod videtur : quia prseter ord.nationem ve- gnamini. Sed cum noveretis recte vos, si non de
gtram, de l^ii c»usa quid pronuntiari couTenial vis peritia znea, saiiem de amicilia judicare; nec aliiu d
decerno. Conimunioni nempe eum trej-id^ sabtrabo, vobis uiiuiiam responsione mea siiggeii, nisi qiiod
vel peimitio, oisi aucloriiate vesira robiraius exsti- volo a \ ijjnnensi Ecclesia eusiodiri. Secuius est ergo,
tcro. ul indicastis, Qtium nostrum diaconum VincomlLS
EPISTOLA XV. quem Deus tribuat ut !n bono vincatis malum. Vidi
ATITLS YIE.NSENSIS EPISCOPOS YiCTL'?.IO KHSCOPO. hominem nimie crudunj cujus misoriis consiat vix
Proitatoe summasque pieiaiis est, ut de cnusis ad quemquam posse misereri, Javeals virtutei seiiex (i-
priiiiificium veslrum pertinentibus meum quoqiie de, cevo frlget, aduUerlo calet. Quid niuliis? optan-
consiiium consulendum esse ducatis. Quod iacere vos dum est ut per voluniatem disparabiiem, non qu»m
non, ui dixisiis, ambiguitatis animo, sed diiectionis iibet perire, tam iiceat. Naia cum adhortatorie pliis
ostendilis. Quapropter conlra culpam qnain liiteris quam aspere, pro incesti fscinorc cuipareiur, seve-
indicnsiis, arbiircr merilo tos moveri. Quls enim ritatem nosiram so!a prsscripiiune tarditatis accu-
vel laicus non advertal, non siae grandi macula fien G sans, sero nos jlIicilaB Jurgationis tricennale consor-
de afiinilatis propinquitate conjugium ? Unde licet tium damnasse causatus est. Ad hunc locum cessi,
soiliciiudini vestrae jusUssimus doior de necessiiaie fateo'-, impudenti : quod scilicet sui dilectione sen-
ipsius disiriciionis incumbat, gainbriior tamen exa- ienti:im diiferentes, maluissemus correctionem viri
speratur ii« lemporaneis, quem salvari cupimo.s in compuKCtioni ipsius voUiniatlque servare : ac per-
aiernis. * Oporlel srgo hominero mariium duarum iiide justum esse, ui post spatia tot annornm vel
sciiicet germanarura , non irrevocabili anathemale crimiaalia restringeret, qui refrenare jam longaevi-
peicutl , sed propositis observstiouibus , interim ab taiis accessu etiam legitinu debuisset. Adhaec,ut
Ecciesia sequestrari. £t quia indlcatis, laboriosum senlire roe credidi,non conipunciiis, sed confusiis
ipsum ante multos jam an.nos illicitam sccunds uxo* iiigemuit, promitlere aliquaniisper aggressus, mu-
ris copuiam fuisse sortitum, suf&ciat impune baccba- lierem cohabitatiijnis indign;e ab accessii aspeC.u-
luiii ioiig tempore crimen iucesti. Niail bic qiiusi que suo prutiaus cooercendam. Suasi respoudens

&>'se aniistiti respondet, qnid de ilio statuendum qui iev.dumy prius quam ab iuvicem dirimanlur. Apnd
detuiicia; uxoris sororem sibi in matrimcr.io sociarat. p. veio qui (uos fuerit, miiiton.n; inslar, qni*
l^alinos
Civis t;i(; erat Cralianopoiitaim», ui pi*let ex epjsi. ^ omnes con.seitti«nt, canon est 50 cniii i!ii Kpaonen-
44, Vinconialus tiomine, ut esi in 16. Par porro co- sis: iucestis conjuncii' nibus uiiiil prorsuf vsmx rvnei-
dem tempore eodenique in regno Burgundionuin, iu- vamus , nisi cum aduileriun sanurenn'.separaiioiie
ce^liis tuii S.fpliani, ex ollicio Sigisiiiundi regii iisco later incestos Hulein nuirierat, Si qvis germanam uxo'
pra:po>iti qui Pailudiam detunctse itidem conjugis
, ris inw acceperil. Avitiis er^o in lioc geiicre quutuor
sororem &ibi copularat. Qua dc re in cnncilio L gdu- distinguii, ei.commiinicationem, separaiiunsm , p<£-
neiisi et ia Vita sancii Apoliinaris Valenlin;e sedis
1 iiiieiftiam pubticam et reci>r.ciliaiionem : iia ni ax-
episcopi. commonicaiioms noia inuraniur dunec segregfiitar,
*»
Graecorum Latiiioruraqoe tn coercendis in-
ollni et segreg:iii poeuiientam agaut, ui reconciliaiiouis
cedtis par discipiina. Ueduarum enim sororuna ma- graliam accipiant.
ritii» Griicorum morem qui legis vim obtinebat. ex- ^ in poiesuie enim ci arbiirio est episcopi, erga
pouit S. B:isiliu$e|)istola 197 ad I>ioiiurum 'Em tic , p(eniiente$, pirspecia eortiiii compunciione, lium:i-
7r«5ji ccy.y.dc/ priui ;roT« y.po.rYS-l^ sxri<Trt Trpor 0'joiv niusaique indiilgentiiis :ig>;rc, ei seveniaiis ordiiiein
«'>;/««',« uQc(T(/.m xotvwvtav, ttjjri '^octtw «v»to'6y.j toOto, «einperare, iia ul mainrius ilios ad commniH >f)eui
,-' o/fu: d; i/.ylvcrtocaxf/o-^ 'r:'/.iipro'j.x rxpv.Si/:<3Bat ^ recipianl. Synodi Anc>ran;e canone 2, el concilii
-'.TC,cov uta/.Jo-Kt«T' i'/.'/ /,\y,-j . Si iiuisalfcclu nnmun- Arelatensis canonc 10. Ai conira, negligeaiiores
ii,
tinix correplus, in iliicitatu .:oinmu- duarum sororum pii^niteiiieslardins reconciliandos sancil CartUag^
}ti':aiionem exorbiiavfirit, id necjue conjugium esse cen- nieose iv, caiione 79.
tendum, neque ialem ad eccteiiaiticnm cixlum adttui'
Patroi.. LIX.
 ,

E35 S AYITI VIENNENSIS :d&

lii vobis isia proiuiuerei, ei factl paciiiieus euse solvi A iiluii ab impeniieiida caritaie tos reuncai [Al. If<-|.

qm Hgaius fueral posrularul. Tainen ,

q^iia jussistis n'tral»at], quod siiiipticiiatis magis, ul arbilror, quam
iii qaidquid sensui lueo videaiur aperfum, ^ suHicial xibusionisanimo, ininus digne ab eis cura vi stisc cr>
censur.TB vestrae separaiio personarum : scindaiur dlnalionis ambitur: ul ad majora, ul prasiitaiite Dco
iiifeii conjugiura ianocetitiore divortio : sufficiai iii- cupimus, giibernacuia pritvebi-o ii, ei »d dupiicanda
«trietionis Truclui tenninus mali. Nec sane proniiss o quinque Iftlenlu de duubus audiiis assurgenies, pro-
ejus rulelis puletar, cuju s vita exstitil inddelis. ipsis bati in seouiido gradii fuieles, et ma\imus iiatic se-
liricjiissorFbiis emendaiio secumra credaiur, quibus creti consi ieiilia /eraiis ad poputus, ul quo iu aliis

iiiiercedeniibus prior cutpa laxabiiur. De cactero au- Iraierna di.sse!!S!0 poiuisset eremiim facere, in vobis

lein, quod ad poenUenliam cx^peciai, moneaiur inie- studuerit paierna difcctio menaste^iUiu eo&tinere.

lim agere, accipere nou coga.lur. Sufficiunt infeiici * EP1ST0I.A XVlll.

» * •
crimina sua ; nec iugeratur laborioso cura respuit
qiuid tara iusiabili aniino vix commitii debuerat st Ijido , eiiamsi pigiius ri-li lUiaruin sarrac crii is

peliissel., Cesset a fragiliiate pc.fidia : ne&'Sut>eat itt pMiaiiius esse vobisfriiiii, a sam to iamcn £\\x m\vs
cariia!ilatis cumolum rebellionis augmenlum. Si ju- a:itisttie l.anc specialiier muniiicenliam crediinits

betis, breviter ad ullimum suggero. Excussus ab fi exiieiendam, Qui revera sacr.menti istius veram et

scelere, suscipiatur ad veniam ;

patiamr poeniten- inv;olabi!om puritaiem loci administraiione const-r-

tiam, com pcrdil peccandi occasioDeni: proltleatur, vans, sic desiderabilt pciens est imperiire ncs doiio,

cuoi amiserit voluntatera. ni.ab omnl cunciatioi:i3'absoIvat ambiguo. Qua de le

EPlSTpLA XVII. plurimam pagina fiimulante deposco, ut ad prarlaiie

.WlTliS VIESNENSIS EPISCOPCS'» VIVENTIOLO PBESBVTEBO. ecc'esi« sacerdotem lilieras aposiolaius veslor iri-

Dupliciler piei»lis plenum esl quod ftcistis, duni biral poriitori ; quateuus gemina nobis veniat hene-
veniendo Lugdunum, biicque mittendo, studuisiis de dictione firmainenUim, qiied ecclesiarum pr.Tminen-

duobiis fratribus illic requirere infirmum, islic visi- liiim mundu, vel consciUa sedis vestr.e auchiriias

Nec a vobis proposittun intermissura rcspondebii , vci liuni:iiiitas itiius ob^ecrata por-
lare sollictum.
-
religioso fralri plus in affe- rexeiii.
csse putabitur, cuoi vos
clu atque bouore debenlibus spiritalis officii htijus EPISTGI.A XrX.
coiiversus, etiatnsi uon poposcisset aegrotus : qnippe DOMNLS « CUNItOBADUS BEX AVITO VIES>EMS1 EPtSCOPO.

cum sacerd gcrmani jure vel adbortaiionem no-

jlis
De propheiica lectione sanctitafein vestram < en^ui

viias qusererel, eliaiiiBi consolatiofie aniietas noa consulendam, cujws lectioBts exempiar subter adje i.

egeret. Proinde iaborem jusia faligaiiooe susceptum C ^t 'deo uirum jam lcmpora isia iiierini, an fulnra

prorsus excusare desisliie, ne videarainl ad liunc siiil, scripio veslro dcehirare di^mini : Ex Swn
arripieiidi vel definieadi ambiguiiate peccasse. iaasi proeedet tex, el veibum Doinim ex Hleiuudeui'^ ci ju'
dicabit inter plebes mullas, ei redergvei genies vatiUa^i
\ero qualiier dignas pro trausmjsso maoere graiias
agam, voiis me rnagis fieniio, invenire ^uam nilcris. it$que leiige ; ^ concideni gladia» $uos in arttna , it

I lud quuque ut de f.icir.o talia pcoferrl p .'Sse dtcaiis, lence&s iuas in faricet ; et jam non exfolUt gens super

elegantia quadam desidcria iiouiiitum ad tocum ve-'- gentein gtadium.eijam non $tabml beUigerare(hai. u,
slriECobabilalioiiis allrabiiis. Qui procal dubio,per- 5, 4). Ei : fiequiescet nnnsquiisque su^ vinea $uti, <l siib

soiiae vesirse sollicitudinc, inslitutloiie, dociriaa ,

ficu fua ;. ei uon erii qtci in timoretn mittat eos Ull
cliainsi iuvenia sit eremus, fierel paradiBUS. Qua- Ueg. IV, 2S).

propter pro scila quim iiar.smisisiij, callittdrfiB viiis- EPISTOL.V XX,

sUudinem imptecaus, quaiso ut tiuiantem * schoiaoi AVITCS TlEJOnSNSrS EPiSCOPfS «^ POMSO GCM)On\»0
cari communi? Engendi, et noid miitimoin, ^uantum Ri:GI.

ad&laium sumu atiluet, prxsule vidii.itam, spiriiaU Licet de leciione propb tica sfilos uiygis, iater

aoiolio, el ^cerdoiali iiiagtst«ri(> foveaiid. Neque qiMS iii$e i>TwUleri non audeo, dobueritis coiiStiijre

• Superiorem setiien?iam suam teinperat, et mlihis D cet. Vaftiam ergo et recJore desiiluiam scbotam Ln-
decernit. l>uo eniin su|ie lus e»igeb?fi, separationem genUi Vivenliolo suadut m capessat, ut in seciiiiiio
ei potHicaiH pijeniienliaiH nunc sep;»raiioiie sola
; gnidu p!"esbyieri prubaius, aJ inajoni gubertiscir':»
ontentus, de pQeiiiie.iiia suggent, ul eatn agere mu- preveliaiur ,' iwc e^t, ad primum gradum cpigtypo-
sieattir, accipere no» co;;at«r. rom-
k Qui LugiliiHeasis po^ica luU episcopus, nt doce- ^ Quam loco dcsiot siaiui non potesi.
uiutLa iioc
bit epiijtoia 52. NuMCCiim Lugdummt ex Jurensi cre- Tllu iim vero eonjicio fnisse ad Syiuj.a-
ejiisttiLe

luo veiiissct Apaliiiiaieoniue Aviii frairem, ooTiitn

, 4'huiu pr.pji:n. JEliaa.iuiem, id esl llierosiiiyimiiuii;,
episcdpuin vi>ilas et, Aviium qu-i-
ibi aBgrolriiitem .inli^iitem liciiaai totelligi, qni scdem iihim tuiic re-
(jue ipsuin destmaio nuiiiio coiisoiari siuiiuit. Qu» gebai. Ad huiicergo, pro isftpijlrando sri»ct;e Crmi»
iioinine grauas illi api, siinul.{ue pro traa^missa mua recuin ^riberct Avitus, Syuimachi «|uoque in-
sella : cmjoj viee ealttedram ip»si, boe cst episcopa- tercessionefO qua voli coinpos lierei , expeiiil. Sed
it;!:i im<)recaiur, quein Lugduiit postea sortiius est. Aviti ard fieliam episrola desider-,»lur.
« Qutt-i niiiie esi. mot.aslftrium eani ii Claiidii iit * Solcbal Ifilus, ut Aiobardii» testatur. ei exeiii-
.'iir» •mosite. Eugen»Ii nomcn, quod in codit;e nt»i»tro ph» mauifestum est, cuin rege Gundobado freqaei.ier
d<!M'ieraDaiur. bupplevimusexschisdis ihnaneis. Qj-j d<; Hde, non soium coiant dis;:erere, scd abseuti
t«;ini>ore autent vita fuuclus sil , h jcc episloi j nus do- qiioqite per epistolas rcspondere.
 ,

237 EPiSTOLA XXI. 25G

saceriiQlas : c^io laweii ju&sioiu vei^iiai saiisfacere A iiPISTOLA XXI.
vel obedieBiia, ctsi nequeo respnndere doctrina. Iia AVITCS VIEN.NE.NSIS tPljCOPUS *> 0QM.NO SIGlsWWillO.

quod indtcari vobis jubeiis, eiiain leilu, ae dicain Quod me de collocuiioue rcgali ad nouiiam ve-

expo UiiHie proUxum e>t : ei niajorei-n dispuiatiouis slram non detulisse calpaiis, occursui ineo exacia tti-

vacationen^. posmlat, quaiu succiucta celeritas re- siiviiaie servaveram : quia revera indicari vobis lit-

scripti«pislolari»admUiiiU Eiidciico quania possuin tcrario famuiatu cuncia per ordjije^n, discepiaiiouis

LreTiialti respoudeo, quod ex propheta Isaia direct» pioiixiias perpiexiiasque ooa patiiur. Na.it quanium
ad me lermiuo pagiiiae &ubdiilisiis, jam dudum, id iu animis domini mei, patris vesiri, sensisse inc

est teniporc dnniiiticx iueainaiionis iuipleiuru. !Sain puio, fervel in ejus siudio couficia oiii !foiU.e certa-

cuni tiicjl : Ejc Siou egredietHr les, £l verbum Oomitii men. JNam quod credebamus animositate deposita,
ex Hierusaleai (hai ii, 3), iraciaie ttiii§«iiiiij^ , au siifutio lemperaDte, subiiam o^p<irtuniiai(iiit poi us
quae adliac Ct&iJeclari debeal promu^gaisdos Jagis re- quam quielem requirens, nou cessavit prsterita iu-

siet aucloriias : * eerle posi Yerbuiu Dei qiiO<i caro duciarum brevit.ii*, sed laiuit. Adeo ut itec ipsa
facium est, ul j-er uaiivilalem corporls {labUarel ia conleutionis arma quae qi<&s\ jam in noaira regione

tiubis, Si adliuc ex Uicrusalom aliud verLiim sperau- deleceraut, poscantur extrinsecus, vol uique ad re-

(iuui est, isiud quod supra dixlmus urucum no!) ^u B diium kgalotum suonim ferwr n»edilatJo/»is cifspe-

Uude iiicuncianter in eo quem proposuisiis Idco (ptat. Kc^ieunii igitur miiii de eo quod lu^iis itinere,
senno patris Christus, el icx Clirsiiiina pru-dicaia nec aliijuid i.i.lerim de bujusmodi prflposilioiibiis
esi. Quia cum duae leges siul, id Cit Juduica, qcu opiuanti, quidquid pisr imjiiicatissimos qiiifcsiionum
pr£ces$it, et uosir^, guvc saquitur, et ilia vetusia nieiidacium nodus lcngo spatio sagax industria {lo-

jajii eliam propiieiarura leuipoiibus (Titereiur, YiJe- iuitarare, can>n)i>tum est. Fervei vaiidus proiixa di-
tis ab kaia isiam l3utmiut><f^o ftuntiari, fjuai voea- sputaliftne iractalus : placiJus lamein, nec aii.juid a
liaue geii,liuiu ma^iierioCbri^ii dnceuiis sxorta osJ. supereiiio dQi'rtnaiidi turbuientse comrnoiionis iiiicr-
V:\dQ &tii\x'Mt, ei judicaJiii intcr i^iedinm geiULam,ei serens; sed «univit consulte, iieccsstiatis opportuni-
pMipopxUos muda; quos eJt cuiictis cyguaiio- tate provka et rei, u\. quicunque ccnteiitionis fuissei
iv<\ms terrx iiiira ujtam Ecclesiam Domiiius msiot evciitus, liee superatum {vateretur erubeseerc. Qaid
juJicaQdoinstiiuiiL, elarguandG caj.vertit. ^nod vero multi»'?j6(ue)aetaniia viiL«is iil)ere Jico, ad itfoposlia,^
aii, concidcjil qUidios imsin araira , ei Imceas sna^ ia quanimn mihi vldetur, quod si auji2>sciis puiuit pia-
(alces, licet possit^ie corporea aetate Ditftiini in qua cere suggestura ast. Quod sane vereor audientis p' j(s
per orbeni quieium iiicmcuiSji pai Aoruii, atiquau- judiclo saiisfacere quam studio placuisse.' Sed cum
ttsper iule!ligi , evidtyiUus iioc ta.-ners Chrisiiauis ii- ^ prajseniiam veslrajii^ Deo larjjiente, n»e.'uere, \>vt

^e!ibus coaplalur, quGfuan cum jnajosi aunjtiro desit me^i&iii totius sUsroationls exponanu iuierim ser-
ac deTuerit usus, quetn in ptiriticieifi hotniQis matitia moi)i$ ciirsuiti (ie /ine coliigiie, et ex eo quod disce>
priii.ae aalivlaiisarmaverat, ad usus saiutls vit;ilem- deitli niibi pfjecepit, utrum sd fe^ou&a luoiu^fue*
que culLuraiu n&tivitas socuoda canvefi^i. I^ani cum ril ^BSiimale. Jussit namque, ut quddcimque de Si:ri-
in Evangelio de fino sae^uii praidicciur : ExsurgH ptuils itostrLs testimonium ad iiiterrog^ia protuie-
gens cmtra ^entent, el regmtu cantm fe^nnuin {Marc. riiin, sei^ si forie oci^rrissel et aiiud, ad »ii!gula qu««
xni, 8) : et ex ipsis naaloTum iQdiciis nuuuaere j m tempore coilocuiic^uis apiaveram, subnotaia ei ordi'

pene muodi leruiinum colligamus, nisi quod sufa-a Qata^iue ifansinitiereiii. Quod cum sibl ex uiasiiiia

Qixx de catbolieis Oguraliier &ecipiiji^af , i^escio ut pum pronuiiiiarel incosiiituni, atijccit sinipliciicr sic

quiJ posi steouii ilu«m obtunsa ieh;rum acie> in ligo- scrlpiuni nibissem j/orle Jiiisisse] sacerdoiitius,. iiito

ncs ei vomeres commuieiur. lilud vero qtiod imo magissaductoribus» uladiujc lerius dicamus secta*
lectlonis jussisiis adjungi, id es!, reqKiacei anas^KJs- taribus Siiia. Uiide conji* ere pieias veslra uiiieit

que sub viie sua et sub ficu {III Reg, iv, 25), nec e^se qiisiirjuam inienio coniradiciori , lameu arbiirn '^-
iii eaiiem iecuone, nec ad causam de qua cousului' pieiiii, iion iuraiid.t vei absque viribiis viisa quibus
*^
siis suggero periinere. Quod laiuen temporjbus pri- uiteiitionem suorum., etsi iioa optat corrigi, dcside-
scis Judtfonim populo, meriii aUername disiantia , rat fatigari. Ego auiom, licet sciens, quaiituin pole-
Ireqiieiiier, aui pro peccaii eracudatione coucessuin, statibus diviiio guoquejussu, freqiieaicr et regil-as,
aiii rursura pro succedeniium cuijttruai wjsiigaiioue pro veriiaic iiuu ceditui', utruin parerem diu dubiu»
subialmu est. ilucuiavi : scieiis, certe hoiniiiis airtmum tiiiiciis,

« Verbum Domini pro Oeo Verbo sauiit. : qu.'e iii- ^ litc liiitis est ox iU s d:a!ugis ei ctvlloculionilms
lerprfttatio :«b sensu hoc ioQo ^iifiia esi, el a
Isaix* qu..-^ cu.ii lege Gti!id<!!):idornhjuentilas ab Av«l« as,
Tlit;ad.ireio nr.slro refeliiiur. Ao^ov j^^o IvrstvSx ov A^.sbaaii vi^rbis didiciiniis- Febant h;» porru nui c
ACi'/.V WitiV Z«AU, Uf'.Vk T^V VOU ®:0y AcyfJ 0'0«;j!«Xt«V. niin ifgrt ui^iio illo pr«seitie ciiiH ojits 'iscer-
!,'>.*.•:',

00 /orp bioc Aoyo; sx 2i(,)-j e.i)./i/,j(irj, «>."/." sv t'j ^i-'>-» di'iiijiiS Ariuuis ppiscupi^, ai boc iuoo. Qu3 de reau*
fiv ulrfiiix-j ic,zro.iiiiurriv. St^amtfui cnim iwc locoro- tifin iiisiiiuta i4.eri( ha^o Uiiipuiatio niiu sgiiilirat*
cai, uoii Deum Verbuui, sed Dai Vetiii do trinam. Me- Piitijica de conteuiiouis exiiu commeinurassu
eiiim
que enim ex Sion sxuiii Deus Verbmi, scd Sitjn ve - k couieuius. iioti-is aiiercaiionis seriem coratn; cum a4
ruutm docuii. St^i muudaiii veuerU, enpttsiiuruiri se proinll(ii.
 '

259 S. AYITI VJENNENSIS 240

sunquatn nae per h%c sausfactarum. itec iiiinus ab A pendo graliarum vuia^ per quem ad niunera pcrve*
eo caveniluio, quain ab hosie, timn adversa acies iieruDt, non quaiuilatis pretiis, sed salulis piacmiia
ddia privala publiea obsldionc oircumdal. Ai (jiio Dco sestim.iiula. Diiasiis namqiic sanctificatioiiis opibus
pr.cSiaRie poilelis, fastigio cultniiiis, studio religio* pauperiein orbis exiremi. et obscuritatem 8> lis occi*
nis, privilcgio auctoriiaiis, vallatain inuris discor- dui panicipalo tiobiscum fulgidi ortus lumine conli-
(liasn propiilaie; ei fsireniia iii easiris, vetui pcr gistis. Ter*-il a provmoiis nostris lorpentis religioiii:^

canipiiS iEiiialhiie, pliis quain civilia bella disper- r«!)iginein clariiiiS doni : qu:e lioni seniper currenlis
gile. Qiiia cuin jain dudum ^i-iius poiidere diiplicato, irr giio, lidem nostram coriteinpl.^lione munorata e-t,
ec clamantnin querimonia, i-l noii audientiiini durilia eutn patetactis a pieiaie vestra penetraiibns coele-
^
l:Uigali ; sequura esl, si dignamlui, vestram quoque sliumlhcsaurcrum, quidquid caiUolici credere jnhe-
seueriiateni, asit iMie rastigand s cousulere, aut hic niur inspexiiRUS. Orato quod superesl, ut dignistal::)
crubesceniibus coiidolerc miseritis : comniendat<r nos mysteriis, qiKu n<di s
FI-fSTOLA XKII. commitiere duxisiis. /Edificeiur his devolio nosira,
AV1TC8 VIEXNFSSIS rPKCOPtS » APOLLISAia regio derendalur : ut induUo Bubispignore saluiari,
ai.t;aTKis»iuo.
quos terrestris Uierosolymx non censuisiis indi-
Fecit pietas vesira rem soUicilam, sollicitudinem B giies, superoae a coelesus habiiaculo reddalis ido-
tani porrigendo de iiobis^ quara de vobis nosiram neos.
credeiido. Kam revera nuniio vestri disoessus atce- EPiSTOLA XXIV.
pt4>, in sumBio meiu irepidatione per|ieiulimus : quia AVITCS VIF.:«.>F.NSig EPISCOPLS '^
STEPHANO EPISCePO.
Bubls diversis iiuuliis <!icebatur, vos dominoruin Quaiiilibet atteniis cuilurx dominicie r.unuiis, in-
quibus observaiis arciiu, cunrjiob pariier cvoc;!i.(<s. ter assidiia plantandi studia, seinper eiiait) qux suc-
l-ude faciebat hoc meorum conscieniia peccatoruin, cidi expediat oriuntnr. ETgo perjugibus sollicitudi-
ui qiiantum mihi pauci >res reuianseraiit, tanio in- Rts veslrx siudiis opportunissimuia his 0| ei-iiius ac-
ielligerein resBanentibus plas timendum. Sed Dco quirendic saluiis fenus accrescit. Sed >*
inter lolium
giaiias, qiii prosperd reditu, in hpiiiinm veslros, Ariani germini.<. numeto.sa quod pejus est corru-
vosqiie revocavit in pairiam. Ser«ei Chrislus baao, ptione diffusum, coDjicere nequeo, unde sese f;tcie»

quod supercst, desidoriis communibus iibertaten', iteniinis inimlci, non quidem nova, se i satis rani,
ut nobis et consohri absentiam vestram sit poss;- roonstraver t, quis iransmarina coniagia orbi niiitio

biie, etad prseseniiai:i pi^rvenire. ventits attiilerit. Sed Deu gubernantc vos, nullolu la

EIISTOlA XXlll. solamine, parum labes iita nicluenda est. Non habe:
AViTcs viENNENSis EPiscopLs'' p\p.€ uiKB0S0L¥MiT*:<i0. C je muUitudiiie ienipesiasprofeciura, nec lenois per-
Kxe!C<-t apustolatns \i'Sler CMncessos a Diviniiate (icit aura n:*uira^iura. Quoeirca Donatistnrum ne<
priaiaiiis, el quod priiitijieiTi locum in universaU men, ne diu in loco vivere posslt alieno, bei.edi-
Ecciesia -teiicat, n(tn priviiegiis so!um siuuei nion- ctione proiinus sepelite vitali. In ipso fomiiia sui oriu
&trax«, sed meritis. Ornai pariter iegeoi nostram ca- peregrindniis igniculi fi ige-e 't incendinm. De quo ne
Ibcdra \eiiira. caihedramqoe persona. Uirde obliga- vel famx fumus narem Gailix innocenlis asp^rgat,
lus digniitiorrt vesiraj uebiio iargitalis, peripsiiin de- « manus imposiiicne.m ptrriouje de qua SiTi[)iis adbi-

* Hu'c Jongenda est epist. ii ad eumdem, ut opi-
nor, Apotiinareui Sidoini iilimn scripia, larnetsi vir
illiisiris in fa fiuncniMJtiir, in bac iilusifissimus, Pa-
rebant amem Arverni hoc i^^mpoie VVisigoihis, eo-
rumque legi Alarico, lilio Eurici, ciii dediii a Nepote
Aiigusio fueratii ex fa-dare. Dotnini ergo quibus ob-
servabaiit, boc loco Wisigotlii, pro qnit.T.s ei in pu-
gna Vncltdeiisi, cum a Ciodoveo ciesus
dimicassd runi Arveriiis .«uis ducem Apoflinarcra. je-
siis est <;ro-.5oriuN Turonensis.
Helire, qui
•»
Mhx
urbis amisles diclius in epistoia
18. Gratias iiuic agit pro accepia njunere quod sui«e-
risribus liileris ainbiei>3t : pro sacra; niiniriini cru-
cis parlieula, poa raole, w
iuquii, sed saluiis pretio
yeitiirjar.4&, Sic eiiim ei PauUous Nolanus episiola Xo
cnn A'i crucis ejusdiw pariicula quam Hieirosolymis
per Melaniam acceperat, aiodicQm segmenium rait-
lereiid Severura ei Bassulara Aciipite-, inquii, ».»ui-
: sern iiiqiis. t8 de iis qoi parvuli ab lisereticis liapii-
gnum in modico munus, et in segmento peneaiomoha-
censis lib. ii, epist. 51, etsi epi<copi rtomen in tiiulo
est oini^suin.
'^ Ariatioruin iix^esira iiis t^^mporibus in Gallia f»-
vebuit Wisigotiii ei Uurgnndio.:es, ulriiiue ea !ab->
in.fecii. Unde et Aviio ciebra cnm Arianis de Hiiit
certamina. el iiiiri contra Ari.inos ab eodem ediii.
Ai D.inatis-arum noinen uni»? lere .\frica; in qua na-
esi Ai:iricu«, luui erut, iiiiibiisse ciintinuit, et vix iin |u<ini ad alias
gi ntea perv.tsii, si Roinaiu ex€ipia.>, ubi Mouien^es
Yooibnniiir.
« Converais ab baerHsi manns imponebaiur, nt Spi-
^ riunn sancium ucripereni, quoui ab hipreticis aiei-
nere non iiomcram. Cos»ci!iuiJ» Arelatense i, can. 8:
Si nd Ecdesiam aliquis de hoereti veneril, ei pervide-
riiH eum in Vaire el Fitio et Sp'>riiu aancto este bapii-
iaium, mantis ei lanimn imponalur, vl accinrat Spiri'^
lum nanclitnu Leo .Uagnus .id Ruaticiim Narbotien-
zati siiul tiehapiiiiuidt non sunt, sed per manua
:

itulee iirevit, tumiie munimeniuni prxseniis et pigjius iniposilionem, invocam virtute Spiritus aancti, quem ab
alcrnts talutis. eccpcrp non pofuerunl, caiholicii copul mdi
Utereticis
Lugdnnensi. <iui, iiiani!qu;e tabnlas docenl, Rti-
« $unt.Idem :id Nicei;tiii .\'|u:leiensein cap. 7 Qui ba- :

sticio episcopo .«successit, ssiccessoreftiqne habuii Yi- fH-smnn ab hivreticis acceperuni, sola invocatioue san"
ventioium. Liipici:!iis eniin, qui SteptiaiiO subjici a c.i Spiriius per iinposiiionem maifuuin confirimndi
rec«?ntioribus soiei, anie Kusiicium in ii^de*m t:!b i! s sunt, ui quaa ab httieiicis ncnio nc-ipi', a cutholici^ sa-
post Patieiittfn cutlocsfir Ad Slepiianiim hnr.', u! e rdolibus conseciuaiir •"
qni:« Syiriids s.ii«ciU5, ul e*l
nionui, scripin exstat epistoia Kntiodii iib. iii,
a!i:>s ap iil AngiiSiiiiMTU iiO. iii -.ie BiipiisntO coiitia Ooiia-
17. Lideui scribit iie-o, ni failor, Ruricius Leniovi- tisiis, cap. Id, i:i sola catholica per manub iniposi-
 :,

?41 EPISTOLA xx\L -

m
lieie, interdicla noniinis ipsiiis in poslorum, si eit A coiilirmaii. Tamon homo oniinis mei, <iiiem nec faiii

,
(orJc ciinvfrlilur. iiienlioiie :
* quam consial, si rc- nec lalleie liecct, crt:dJiurus cuiholicu senaiori, non

vera in supra dicli schisiniiiis prolessione verL-ala sd hiic solnin ^ecurus incipial iieri, ui incauius va-

cs!, ^ cmn minislerio bnpiisinaiis eli.un cln-isujaie lcal invcniri.

consignatani. Hoc cerle eos in regione il!a ol)servare EflSTOLA XXVL

manifesluni est. In qua primuin Deus Iribuat, ul AVlTirs VIENNENSIS FJ»ISC0PUS ^ CUIDAM.

qiiicunque hiijns erroris ruerinl corriganlar : lum Cpistolas vesiras post longuta it-mpus accepi , in

deindc a nobis l:im secia distanie qnnm paliia, pm quibns tne servand.e caiilalis , quamlibei novoriiis
ad parum nnstram, qui salvandi noloerint, agno- trislem, nec sic del>e.itis cndere negligentem. Naiu
60. ndi iransire non pnssini. vere lesiis Deus esi qiiod ex magniludiue vssiri af-
EPI&TOLA XXV. feeius sii aniino nieo major ct gemiius. Nec valeo
AVITIIS VJENVENSIS EPISCOPUS = AroLLlXARI EPISCOPO. sine gf andi Toidii dolore suggerere quam gravi sancii-
Jubetis, el voli est , ut culiibu^ i.ovis paiiierq!!©^ tas vestra, dale vcniani, facil.tate prseventa $ii. In-
consueiis siiidiis geminse dedicuiienis occurram.Sed slrusisiis adversariiis arinis vestris, prodidistis ini-

veeor nc nos boc tene&l, qucil poiestaies diuiius te- perfectis socreia nusira , caniasiis caaiicum Domini
iiuistis. Oiaic lamen ;:i par desiderio succedal ef- B in terra aliena {Pial. c)i\xvi, 4). Protulisiis velnt
feiiHS. Nisi forie illani m;>gis expensam numeras » vasa doniiniea {Uuh. v, 3) speclaculo eonvivaJi qu»
qiiae penii adhuc fiigenle aniiuis luis oalel. Quociica iriideni ; exposui^iis veiul nndalum Noe {Gen. ix ,

liret p.tucos rogasse te dicas, licel laxato auiico con- %i) cachinnis nunquam opprobrio cariiuris. Si reti-

veniu. relevaium esse le gaudeas ; si qua tainen nent aui sequuniur, periculose subrexit quaiiias ve<
ihilii ex< urrendi opia liet, vel inviios qui superve- ritati. Cerle si pretlosum vobis erat quod publicaii
iierinl inviiabis. Providebil Dcus epu'as muliitiidini de!)ere pwiatum esi, terrere vel Ezechi* regis culpa
tibi conviv;?. ll>i pauperum cibiis, o!ci c.do ei larris {IV Reg. \x, 15) tos debuit, quem jaciamcc odore
liydria porsistente, cumulabiiur. Ibi si vcl (luinque peccaniem j>rdphcia redarguit (hai. xsxix,5,6).
pancs fuerliii, geui*'»ura piscera providisse sr.fficiai. Sed cum irepidationem istam dicatis animo coover-
lihiil auiein fiilus i
ost ha&c uiiraculonirn experimcnta lenlis ab.^tersam, jusium est ui cum exsuliaiiune di»
promiito. quod Chrisio pauperum suorum eoiiventni camus. Hoec esi mutatii) dexUTm ExceWi \PsaL lxxvi,
miiiime defniuro, quanto piura popuii)ruinmiIlia col- li). Nam quod vobis inaniter contradieuni beliuae
legeris, phires copliinos reportaJ>is. Apud filiiim no- sic minaces, Deo protegenie, quod debiles, quasque
sirum vero qui,sicut sciibilis, reconciHationeni ma- plas niirum esl carere dentibus, ci furoribiis pasci
Inam dign:Hur ambire, V3s esiole vadimonio, quod ^ qui oum gemereni perdiiionis siiae perire d'scipulos

si ille pacillco voto agere cijpit> ego et ainico ; si I>erdere inciiiiuni el magisirns. Salubriier corai» Oio
ille dis»curdiau] poscil lolfi, ego cnpio cuncordiaiu vei hominibus lucra Uh& cooquimaiur. Nibll in le-

linpcnt tinri diiisnr. De liao igi ur m^nus imposi- tale servamas quale stiscepiraus, El posi alia : Sedu'
tionc qiia «laiiT Spiritns sanctiis, hic senno e«i, ne xistis hotuiaet, rebaptiza$iist rum umistis. Tertiiitn
ii-

quis <le ai a loridi^e interpreiandum puiet. tanlum, id et^t, impt^itioiiem muiuum^ obeamquaiii
" Qiiasi dicat chrismandnin eliam fuisse, ni&t chii- diximiis causum repetebant, t)t!od Spirit^.iin §eiiciuin
8inaiii.«jam e-^set. Adhiiiebalur eniin in recipiondis fafa>reiici dare non pos9ini. Semetiis ^^u^ustiuus <<e
hxrelicis, priter imposit4onem manuum, < hrismatis baplismc Di>naiisl£rum lib. ui : MuHm miem impi>-
qiioipie consigaaiio. Cnjus moris apud Gr^urinm sitie, non sicut baplii.mui repeti um poleit. Quid ent
Turon. illusiria sunt eNeuipi ', in Lantiide Clodovei enim o/sBrf, niii oratio tuper hominem ? quia er «ra- \

regis soroie, ex haeresi Ariana conversa chii-

ijiiae lionem vldelicei inariusqiie iinpo»iiionem, baptiznU
smata esl, lib. ii Hi^torise Franc. cap. 51, in Bruni- a pri£positis Ecciesliie Sfiriluin sanoiiun ap6»u>il£o
chiiile ei Gosuvinia suroribus iib. rv, Cap. tl ei i£8; »
niore accipiebant.
in lieriiieiiichildo roge Gnihorum iu Hispania lib. v, Fratri, Valentin» urbis, ut ad epl&lolum i l di-
c

c;ip. 39;in Chararico aenique Suevorum rege iu ctum esi, anlistiti. Cum itac episi&<& «i;<4mpar£ndA es(
('•all.'ecia, de qiio Gregorius idera de Uiracniis S. Sidoiiii episi. 15, lib. iv Ad £la)ihiu>iW 2 qu» pariter
Mariini lib. i, cap. i> : Rex, inqnit, utiilatein Paliis etinvitatus ad iiova> ecclesite de iicatioaem, pari e)o-
filii et Spiritus tancli confessug, eum omni domo 6va adrulnrurn spoiuiet, bo»piUiiuque undique gaiilia se
ctnismatut esi. Cxienini citnsin^ttio conver^is liiin aliliientium muliitiidinem praeitic.t.
adhil.ebalur. cuiu in hxresi chrisnifUi non hierant. <* Episcopo, nl aiparei, cujiis nomini pareii , de
*> Chri.smalis consignaii.inem inore aniiijiio ciiin |x nimia illnm fnciiilaie ri^prehendens , qnod secrela
b:ipiismatecon;iingit, e:inideniqiie ah imposiiiono ma- uosira iinperreciis. hoe est ha*re»icis prodiderii. De
iiuuin qua datur Sfiiritus simclus, diveiiii ac scparal. episcopo autcm al) haresi converso, respondei po&se
{^UA de re alias fuse dispuiatum est, ciiin cani>neni in tceicsia nostra, si aiiud nihil officii, ad qtiemlibet
Arausioanuin expianareniiis Quod vero allirraat X\\- saceidoiii gradum as>«uiiii. Quo quidem e>;eiiip!o, el
Ing, cuni bapiisniu chnsmare .soliio» DMiuii&ias, ex Svin|ihosiuin atque Dicliniuiu iisereticd» episcopos,
Opial» el Augu>tini) pTspicnuni esl. 1 ri:i eniin ciitu Ph.sci!liani hicresiin danioaules , r«tenia digiiitaie
apud ill>>s, perin le ac in Ecclesia cat!io!ica e«lebr.i- lecoplos legimui in conc lio primo Tolelano, e» ^c
rctiMtr, baplismns, cbrismaiio ei (iiatiuinu iniposiiio; cleriiis iixiciicis i|iii ad iidem cathoiic^m «eniunt,
li.irum duo priora, iinando ;iii Loclesiaa» redil-ani, nniversini c^utum c.-)i ii» eonciliu i Aureiiajteasi cao.
::on iiec:ibantur, sed iiiiacta permanebant, contra 19 Vi si fuieliicr convenuniur el fidem caihoiicam
:

«ptani heii ab ipsi:» soieret, ifui caihoiicorutn ei ha- aUeyre confilentur, offiriutn sutcipianl iuo eos rpi$&h
ptisintim ot chrisma exsecraliatilur, ei ulrumque ite- ints uiyiios esse ccusuerit.
r^buat. Optaiu» lib. vn : Quod a lui/ii unctuiH ca.
 , ,

f43 S- AVITI VIENNENSIS ?44

cipiendo espeieul»'. violer.lnm esi . ui voiniius devn- A elni sefisifaas possiint. qii.'e nobis »pM»i haiiam ve-
(lonem benediciio praesiantia courinnei , iien est ra- stram, vcl ponlificsilis henignitas, vel civiliiss regalia

pina, sed graita quod Chtistns dignaiur accipere»

: impendit, cum posl faniiliaritatera imlus nMinifice»»

dici non possumus inynsisse. Derellquo auiem,quod l\'£ commodis prtefeFendam, quia i*tic liberiiis laxa-

ine super conversi staiu crediiis consulendum , defi- vit redittim, illiiic lcnacias rnxit affectutn. Aitenivor

iiio iaspiraliiine divina, ad queitilibeS sacerdoiii gra- pro vestris quod superest incumbat oratio. la auf -
dura hominem {losse cousurgere, si non est aul in menlo nainquc ovium crescii cuslotila pastoralis.Sa-
ralioneconjiigii.aui in-qnacunq»e regula moribusque eris nos apostoiorum limiiuJius eonimemoralLone a:-

qnod prohibeai Cur enim non pascat

clr-ricalu^n. sidiia praeseniar)(es> fpeeiaiidmn vixero praedicaloii
Ciiristi gregem, qui sapieiiler adveriil oves non e-^se ves(ro, ubi obtinuislis initium, impetraie profeGlum.

quas paverat? quique quia non fur lalroque, merilo LiJlerisnos, in quantuin possiiiiliiaspaiituraut liber-
l>;>storfuiunisperosliaingres8uselegItaU3ria?Quare tas, q«ibus nobis doctrina ei incolumifas vesiia flo-

iion fiat in sacerdotio nosiro erectus, qni amore hu- rcal, frequentate. Et ui supra speravinHis^ ambieiida

inilitaiis a suo voluit csse decidaus.? Sit veras saCer- iiobis vetieraWium rdlquiarum conferie praesidia :

do."< ex laico, qui fieri laicus ex fall.iee tfaram cultu, el beatis«imum Petrmn irt lirlute, el
sacerdote
eonlentusesi.Teaeai in F.cciesift nostra plebem suam, B ves s«mper habere mereamur in mufiefe.

qui in sua cuniempsii alieiiam. Daiuia est lanlis bo- EPISTOLA XXVIU.
iiis augmentum codesiis gratire plenitudo, at ei ilie
AVrrUS ViENSESSIS EPISCOPDS ' Bowm» eUSBe»ADO
consecuius incipiat gaudere quod doluii, el hic qoo- 5Eei.

tidie fi uciuosior, pr*isse se magls inlelligal quos re- Rcdieii.s ab arbe Lugdunensi sanciu» Ciiartervios

liqiiil, episeopiis, in qua, nobis * deconciliaUiscedentibu^,

EPfSTOL-4 XX\ir. ad privatii quaedam^negoti^ efxpedienia rss6<Ier^t

AC AVITO EPiSCOPO DICTATA StB * KOMISE HOUXl SHJl- qusslionem sibirlnio magis onnnihus uobis„ propc
SVUNBI BEa&, M> SYM^ACHL'M PAPA» iJRBiS. Mii?se ?os retiiiit. Qiiie 8v fuissei eorain po»ilis ituii^

Dum sacra reliqniarun^ pignora , quibus pcr rm cala, submiRistranle sftncl« Spf^ilu, faeile scisfiUi-

Calliam vestram spiriiali remuneralioneditasiis, ue- tt«ni vet trae quae aci cau.^an\ pertinebant stiggei i po-
p-are petentibus non prsesumo, me quoque Mnciorum tueruiu. Sed quia tam sanciitm soilicitudinem nulia

pairocinia postulare ab irriguo vesiri aposlulatus fonte debenius rc&i>dnsl diiatione fruudafe : 6eian& iiuIh

necesse est. Quantjuaii» eisi est adhuc apud nos de Ciiristo propiilo ia fide fraijfiim nieorunft cencor 4ar«
dono vestro, quod catliolicffi religionis debeat studio senlentiaj^n, prapseiiiis pagma faniuiatu responti^ore

celebrari, eiiam illud tatnen coirvenit justa devotip- C ad oonsulta prajsiHTk), JubeiU i^iuu' , osiendi vobis
ii.is inteHigi, ui directis liilorarli sermonis offieiis al- rationem vei poiius auciorliatein, qu£ piteai Deum
loquia illa captemos, (juibus me ponU8c%i«s vesier, habuis.^e in diviQ)tai.@sub£ianUau), priosquam sume-
ve! pr.Tsentem moniiis docuit, vel absentem inter- ret de incaroalione nalurani; et per hoc perniciosis-
cessionibus acquisivit. Nec nune paginse i»raaseii|js siifra haeresis iila vincaiur, ^uae Dotitinum nostrufn

ob^equiuai reperta opportunilas compieciitinr; sed 8s Mftria e«pisse coniendens, eliam Denm Paireai

desiinato ad vos discono porliiore , viro vcnerabili in Filii eisecraiione blasphcmat. Rccesse eet etiiin

Juliaiio, ad uuiversaMs Ecelesiie prae5u!*nv spiritu qiADtum ad Uios, imperieciioni divin£ aiiquid accrc-

lepraescntanfe concurriraus. Crescit quippe benefi- visse, si t»rit!S re»ro sfeailis sine Slio nsanens, pene

ciorum r^ordi-lionedesideriura : aec unquam nieis jam in iermino mundi iahentis. cum Maria proietii ^

" IVr .lulianom diaconnm sacras reiiqui.as Si?fis- I>onii«o, priusiyuariv bomo fieret, aelernsm ftriss^ di-

niuiuius rex peLit a Symroacho papa , z quo aliss jam iilorum sh! tx Msri;!
vinitaiem-, advcrsus haer^^sir!!

priilem aceep^rat. Syn!n>achi p<>-rrG p^pse obiius in- r«;ps.<sft oonicndeb:int. D quibus Aujrustimis h^cresi
cidit in Senatoris consulatum &«»«> Chrisii Sii.Sun- 44 : pftfe/*ft«», ioqiiit, a Pfiuio Samosaieno, Chnsium
(loliadus Sigismundi paier biennie posl occubuit vm
s^nper (uiBse dicunty^ ejut iniiium ex ifUi> tle
Peiro coBSule. At Sigismuaftus rn epistoije inseri- Maria naivi «i assiierant ; nec aiiquid omplJu$ qnam
piione rex appeiiatur. Cunstat ergo patro adhuc su- l^ liomnem puiaiit. hta liesresis aliqunudo cnjuidarn Af-
perstite regis nomen oi/tincisst'. Frefiegarius Epi- m
lemenis fuii ; sed cnin defecisset , insiauruta esi n
»''.i!ie cap. 54 : Ginidobadi fiUm Si^is>mndus fipud Paalo, ei po$'ea sic a Phoiiru) confirmnta , ut Phoii-
1]t:taretnem uriem viila Quadriivo juMiu palris inbii- riiuni qwim Pauiiani cslebrius tinnciipenlur. Photinia-
tnnlur in regnurv ; (]\v>d Jlfarii qsjwjne Ciironicuin nos auiem, seu Pauli:<nisi3s, pcr hsec len^pora Gal-
coiifiruiat Ips verliis, Floreniio et Aftihetmo { id est liain infesiasse indicat conci.iium Arelaiense n, cap.
5<nnc« qui intfr Syni.-naelii el Giisiclobarfi t>biium in- 16, etSidoniJ epistola 12. liih iv, rid Patientein epi-
tercessit). "/?'? consatibta monnsierium Ariauno a rege Sfopujo Lugdujiensem. Lnde et beauis (juoque Asi-
Sigisniundo construcinm. Aiqui liis Cfcrrtiitibus ponti- Uis r»hutui:anorum hacreiicorum vaiidissinius exjni-
fftx Roniaepm er;U Hormisda Symniaehi successnr. gnaior d5'iiur ab .Agobsrdo.
Qnare iion illo prtnium anuorex dicto< SJgtsrnuiiJns, c Diversuin est faoc eoncilium a !.rimo LBgdiinen-

fiuem SynHnachi aniea teiuporibiiS nomen Itoc ges- sa, quotl inier coiiciiia Galiise tomo I edidiniu», in q:i0
gisse arsuii episioiae inscrii^tio. dis^-ussa est ssib Sigi5miiiido caiisa Stepiiaiti , qui
* Librnm de Cbrisii Divin tafe vocat FlcrU'5 diaco^ duafe sorores duserai. Hoc enim s»b Guu^oliado^jsn
nu5, quandocjnqufr episiuiam li.'«ic "cittt in Paoii pr*cesser-.^t : bsd in eo quid actum sit nesKiinos, ni^-
verba :id Romanos, Galaia» et Hebfaeos. Isi ea e;i(n» qiK>d se iiiterfuisse Avitus sigiiiircai cum Carlheui*»
Cuudcbadi qTjcsiioni resiiOndt'ns,os'cndi!. iu Ciirist-) luceiiiS scdis cpi*co|>o.
 ,,
,

245 EPISTOI.A XXIX 246

lum iik iiabeie incwpertl paieniibt«fti . jc n ^iii«i> A te aiUiijuam mwidus fiere' {Joan. xvii, ;>;. Sed lovie
ijisis asserfioiiis suae necessitaieconslricii, siuem no- el hoc puiaiiir addeiiduin, ui (>iim filiuni n(>n)tn.Muin

iiiiaaiu iilium, deuegaut Deum. Sentiuot cniii) ^Ami Cii{ascunque exenpli auciorit.iiedoceainus. Inpsalma
a <r«s ferte rton posse ot anie riQP. niuiuis adliuc an- ait : Dcininus dixii ad me: FiHus meus es tu ; ego hodie
tius Deus cwpis^e cretlalur ex liQmiiie. Se.l uescio geitui te{Psal. ii, 7). Uodie bic a^terniiasfcigfilflcatur,

iii (|Ue4ii efrtictuui reiiemptio uosira aurresit , si noa quae lerminonique principio periiide caret : cui non
«Tfr»i»ir:c suae precinm Deus exsiitit. Noc enim r«iii- pariunl crastina lempora futimim , ncc rapiiint lie-
jiiepe liomo solus heminem pofemt ; aui qni m sa« sterna transaclum. Pent-s n05 ergo, per tenehrai uui
pernis el Deus est, e|u|{ redemptloue. Ju!)eii8 erg;> vices isia mutaiiiur; apud Denm vero, cui nox uon
ut NjBc qute rftiiorre coUigimus aueioritaie doceamus. C8t, semper hodie esi. Quod tamen si liaretici aliter
SufQciat ergu acrimonia Testra paHcttas exeurplf»- voluut infelligere, nestra non refeit. Nam cum do
rum, (|uaisump'a de pluribus aiiundanl eegBOsccre sulo nnmine fiiii Del agamtts, quale volunt Itodie ne-

eti|*iemi : ea-terum renitemibus animis ei m sua iu' cipiant , comeesairi «unt, ut ante getiuefit lllium
creduiitate duriuUibsis, si aljqua fton satisfi cermt pater, qnaisi mater eJiderit. (."ette vel Salomon citi

runcuk non protterunl. Bsar:»^ conclatEaiifis>imtis maximam in serip^uris Vfteribiis r'uctoriiaiem singn-

propltelariim, naiivilalem Ctrisii Siiiritu revei.inte " liiris sapicntia feeit, pbnisslme iilium in Pioverbiis
prospieiens : Paruirfas, iiiquit, Ttatus esi nobis ,
liHvi et Iffctdiisime nomiiiat dicens : Qnis cvtficffivit itqiHis

(lultts esl ttobis ; et toeabhur nonien fjus edniirubilis , quasi in vestimentofquis svsciisvil omnes termrnos ter-
consittnrhiSj Deus fords^ paler fuivri sceculi ,
prinreps ne ? qitod nemen ejus, et ifued tmnien fi'ii ejus, si no-

pads {Is.ti. IX, C). Intueminl, qnicso, vcrbi vigorem. siiyProv. xx\, 4)? De propteriti* isia sufficianl.

rarvulas datus est nol>is, filios datus est nobis, Par- Apusioius auiem dicil : Postquain venii ptemtuda
viiius naius est, el fiiiu.s datus : nanjs esi noiiis bo- lemporum, misit Deus Filium suum (Cat. iv. 4). Eniins
MJnis fiJius, dalus esi Dei", et vocabifur Deus forti*. vero qul miuitur, erat r^nicqu.im miteretur, Qui si

Ac si dieeret, Deus el horao, Deus qiu creaTerai vi- ante Mariam non fuisset, hunc similem capteiis snii)~

ram, foriis qui viiicerel morieni. €iiju5 diviuitatcin ptio lecerat Dei Filium, non natura. N(C in Eraoge-
sub verbis scribae ac discijiuS sui {iropSieia Hiere- iii.<; ipse dixisset : "^anium Dcus dilexh niundum, ul
mia« o^^teiideiis sic ait : Hic est Deus noster : non Filium murn vnicnm duTf.t (Joan. iu, iii). ^ou ele-
(Pstimubiu-r alius ird euvi. Invenit otunem tiam disii- ctum ergo abipsa ineilabiii paiernitaie, sed genitum:
plinte; deiiil Jaceb puero suOf et hraet dilecto suo ; cni t:im Deoquaai bominivero, in utraque natura
et post hiec in terra viius esl, et inler homiiies co^iversa- fideliter piopiio. in diviniiaie mausi?5^e dePalre, m
ius {Biiruch. in, 56), Quod si esi forre, ctii bsc qu.x*
^ corpore coepisse dv maire est. Hajc ergo, quia jiKsl-
de antiiiuis puiilmus, obsturavideaiJtm\'egal apisio- stis, qusedam respousinnis nosirae iudicula , ei ad
Uim Paulum , qui cum ctrpoieos parenies Dumiiii eiiiciuaudain ^riiaiem pauca lestimonioruin sanina
ciimmomoraret, Quonim patres, inquii, ei ex auibus lra?isnaisi : quae possit quidein acrimonia vestra vel
Cliristus secundum caruem, qui esi svper omnia Vetis eioquentia in frugem saliijisebristo irrigante nuirire.
beiiedicius in siBcula {Rom. ix, 5). NaBi et Tboiiias Sed si sit quis^uam dc his tontra quos agimus,quem
aposiolus. cum in resusciiaii mediatorfs corp:>re fi- his veslro judicio au totuin res|iondJss€ cn-daiis,
xuvzi clavorum, hialcuni trauspuncii laierjs slguuin, iioel siiii vigilartissimi i« catholica et iideiissimi

digilo ieniante paipasset, virtulis experimeiiia iuier iraeiniores; dabii lainen Deus, ut cgoqucque pitssim
iiitirniiiaiis iiidicia colligens, slc ciaiuavit; liominus vobis ei numerosionim exemplorum numeruro , ei
meus, el Deus meus {Joan, 3£x,28). Ecce qaibus lcsli- raiionem qnoi siitisfaciai, praesumpta sciibendi te-
mouiis^ velint nuliot, hseretici ipsi , Juda!oruiR ia catione saggerere.
perdiiione confines, de KifTi divinitate viiicuufur : EPISTOLA XXIX.
qiiorura verbo creJas Judieos in Evaiigelio Joaiinis AVITPS VieN.tKNSlS rPiSCOPCS bOiaSO StGlSHUNDO.
Domiiium d^scussisse diceiiles : Quadra^ginta uvrws Omiii qiiidem vitae nieu; lempiire de iio ein me
uondim habes, el Abraliamvidisii {Joun. \in S7 ). , assereniii femuiatus agnosco; ?ed impcnsius feslivi-
Al iHe inqiiit : Anien dico lobis, anle Abrakam e^o tate praisenii ,
quK soliicitiidinein\e»iram oonmlnns
iudi {IbiU., 58). Esi hic, rogo, qiiod obscufare vel espiorandis hareiifionini ronaiibas, quaiu nosiM*.
\.>leiis queai? Quiu nunc lesiai, nisi ut q.ui seiiioi' pnr:is Ci-ciipat cuiubus celeiuaiidis. Siquidem per
ab Abrabam cognitscilur, juiiior vel luuudn dicaiur? aiinuum qu<Mi»l.'Hii c<'niagi«!i) c<mgrcg«iis adversis.
r.i istu;!, quamlibci coiiteiitiosuin sii, vinti poiesl aiiento vobis bbure curandum e.^t, iie aliense calli-

ipso Domiiio iuier passiuuis cuuiumciias prociuuiun- dii;<iis iraude pulluiei,qiH)d iu Dei noii.ine jam vesira
le : Puiep^ ctarifiM mc ea clariiate qu«in dahui rr^ud victoria ceJeijrabiii viniue «uccidii, quamtibel Cbri-

« Utriusque epiatoi:;^ eadcia fuit occasio, aposio- cum \mi> regnareet, s«rilwi in Epipt»anii vila Enno-
llca mmirum, id csi ueaii Peifi lesliviias, qii»? Gc- dius. Geuavj»ui itim ergo prowisciie adve«iantilMis
ijiiv» auTiiio cuiui ctiJ»»t»r,<»)sit;r. Ceuavensts eiiiui eiinm liiereiiiis, locum linbiieruiil illa qu« pritiic

««clesiae UJlCia ei paisuiuss i)t:3lua Petrus; et Genav», epibi<ila coniiueniur, in (lua duas baireie», ni fallof.
DpinoF, div:S:» ciiu» psirc itegno. !:»rem f?';«;rai Sigis- dicil Artjnam ei PhuUxiiaii^ii.
jnuudus : quud ei de GodejiitailQ Guodobaii fratre.
 !:

*57 S. AVITI VIENNENSIS «48

sK> prepttl» pi n^semib.i*
'^hsisiai;. iliiic iha
(ieiiavoiisis, qnic
aiiiin'S tirii.« uiigiiiuits
iiiiil. Lndti
vobis obsisini 1 alia Uciio A seniKx veslra; delicti quo arguor emenJutione fraw-
swUicIiuJine presslor, con&lipaiio davcrft.
m; niore oiigiiiis pritnae, viriUbus EIMSTOLA XXII,
siSilo leniinei Si^rnionis inso- AViTUS iieN.^r.ssis EPfs.-.OHS * vAiSTo ET svaM.vcao
i: "ti, s; in;'i;'0', qjiamprimum scire desl- SF.KArOfSUtUS LKt:IS.

«iero, utruiu «vni ii .iiiiio cletnentiffi vestrsc p;ilie rriuium fucrat tali<; status icruiu desideiandue, iit

Diciilio ii!;t!s OKiHiiiioiiis accidcrit, qii;e boacruin ipsi per no? LVljein orbi vfnerabiieui pro dopeudendis
pestem ab inferii^iiibus laicbris escliaiam, cathoiicis diviiMs hmnanisque espetereinus ofliciis. Sed quiu
Ariniiisq j • (eriaiilibiiS inlromisil : vci sf servatnr isiud i;un dudtiin per ratioiiem lemporuin fieri posse
adhiic creduiilaiis.imu s iu!i!utioni!»iIliu»doius,quetu cessavii, velmius quod fatendum esl, vel eo securi-
iiiiii iinpres^um aniui'?. sod cliniiulis esara(um,pau- tatis aecedore, ut qux in causa conniiuni supplicari
laiim iu uu^i(fi':\ s>u: dogmaiis * crudelitaie revocr.t oporlti, ampliiuiio vestrj. congreg.ttorum Galli:i; sa-
litierata promi?.sio.-Q'i e cerie si adhuc, ul cofcperat, (eidoinin relaiione cognosceret. Sed quoniam hiijna
M){;ieiali Arianae coiii-nuiiione imiBJita est, claret quoqiie nos voii non potes reddit provinc a prx'ii.vi3

{;joiiosior buij pri!;ci;aiu ve^iro noster triumpbus; reg!. •rum deteiminata limiiibus : quamprimum siip-

cum duabus liseresibus in unura redaclis, tani acqui- B plici prcco po^co, ne celeberrimo ordini vestro pa-
leiiiibus quaiii u)uv;ni.<»!iiibiis vobis, ci schisinalico- gina haec aliquod moveat quasi ab uno dictata fasti-
nim numorus decrescit et schismatum, Hiiic ergo dium : qttoniAPi a cunctis Gallicanih fratribus meis,

serxiiiuio cufiosiia'is mea' dignaater aspidie, ei de aJ hof ipsum non minus per mand.:ila, quam periii-

pcculiaris pairopi vesiri apoHtoti festis exspectalioi i Itntsonoiaiur, qu^cunque i- vobis omiitis auibiuius,
uostrae protpeiiutisettompeilaiiouis veutrai: muiiera unus su^gerefid.^ sirscepi. Diim de causa Roinaiix
iiiipHcate. Erclesia; anxianimi ac trepidi essemus, ut poie i;!i'

EPISTOL.A XX\. lare siatuni iiostrum in lacessito vertice scniien es :

aVITCS \W.-.\KNS1S EPlSCOPiuS lOilNO SHilSMtSDO. quos ouincs uiia crimiiiatio uiiqiie sine inviiiia niiilii-

Kuper cum uilicia cuiutini vesuo sempcr deblia ludiiiis percusscrat, si siaiiim principis obruisset ;

pro aposioiicae festivitaiis coiisueiudine destinavi, perlata est solHciiudinl uohira: ab Uaiia ia e^empia-

non miniis civuitaie prci.oso, qtum declamatione ribus ^ sacerdoialis forma decrei'^ qaain de papa
conspicuo ^ef moiie dixislis, idcirco vos tardius de- J^yijiinacho apud Urb^^m coiiecii liailiaB anlistiies edi-

di^se rcstri; tu!!i, «t huiuiUlas sui conscia qu38 a derunt. Quant consiiiuiionenj licet observabileiu nu-
scribeiidi audacia jure teiiiperat, eo uiutius ariditatis merosi rLvereudique concilii reddat assensus, hiiel'

supplicia pcnderet ,
quo foutem spieudidum vesiri G li^imus tanteo, sanctum Syiniracbum papam , si

alloqiri pius sitiiet, Vi/idiilse, sicut digdaniinl .scri- sae. ulo prlmum fueriJt accusatiis , consacerdoluin
b^re, gomis esse ceusf.ntes. ui portitor a >iie segnius stiorum solatium polius asCiscere qiun^r- (L.cipt.'re

d. siinaius vobiscum diuiius imjr-retuf. retribiilio debtiisse judicium. Qula sicut subditos non csse ter-
ullii;ni> bl^ndissiiuaj '- o sententia crudeliiaiis opi.intiie renis potestaiibiis jubet arbiier codi, siaturos nos

Otii- .> iu i't lain in^.oifr.ibileuj posnara rcquanuuiier anie reges et pnucipes in quacu<)<iue acciisaiione

lerat, t!i p.tradiso vestri coaspectus indusus mora praediceii^ : ita iion fiicile datur inteiiigi, ipia vel ra-

lie.tiiore vos vidi?ai? Tmieo uiaiie, r.e trsquenter me lioiie vel lege, ab inferio.''ibus emiueinioi judicciur.

jtibeaiis scribere, si dispoti.lis tarditaiem taiiier vin- Naisi cum cclebri pra;cepto Apostolus clamet (/ Tim.

dicare. Aui si ego cerius fuerim bujusmodi me ani- V, i9,i, acciisationera vei in piesbyierum recipi nou
niadversione pleciendom, ipse procul dubio scripia debere, quid inprsecipuum generalis Ecdesia; ciimi-
;.i.iiigerem, qiiie jusio rrtrius exarassem. Et utinatn nationibus licere censendum est? Quod synodus ipsa

jiiibi vobibcuiii p.igito siegaFetur ceierilas reverlendi Tcnerabiiis laudabiii constitutione prospiclens, caa-
et verha qu£ posl longlun tempUs legere, diuiius in sam quam, quod salva ejus re\ereDlia dictum sit,

ipso meaiiis sui int.aiiie doaaier ^udire. Corie Deus pene lemere susceperat iuquirendaiu, divino polius
viderii, (|iiid cgo apud judiciuni vesiruiM, vel audaeia ^ Mirvavil e.uiniiii : perstrhigens tamen, prout bretiier
seivii'i, ve! trepidaiione promereur : tamen officii piituit, nihil vel sibi vei gloriosissimo viro Theode-
!!;p) portitorilius reus ero, si eos prolixitaie prae- rico regi, de his quiB papx dicebaniur objecta pa-

cernhnus, inquiuRt, ut fitimmachus papa, hmHs apo-

- Non Si'n:Uores iuodo, sed palricii ambo,. ei ordi- atulh ee prait.uLqnamurn ad homincs rtsfiicit, quia totum
iiitii i;(!n5.(ries fiteraitt : F;iU?lus aiiito Chrisu 483 coiii'ai divino arbiirio (uisse dimisaum, sii immunis ei
l>ii:ii'iio po^ji Syminachu^, uteriiue si;ie colKga. Ad liUcr, el Chiiiiiaute piebi, siue aliiiua de obieclis obla
hes ergo, lanquam priecipue iii Uibe dignitaiis pro- lioite in omwbus ecclcsiis snis, adjus seiiis suce jterii-

ceres, suo ei G»Uicanoriiiu omniuai antisiitum no- nentibus, tradat diiiita mysiena: Qiure dubiuin nnn
uiiiie, scribitde synodo Rrtiii'iia, et jiiuic'0 in ea ad- esi (iiiin syiiodum isiun A\iiusiniel!igai, qu» in co-
veisus Symmachum pnpani Theoderici rigis auclo- dice Narbonensi aiii.-que veiustioribus, quaria el pal-
riiaie consiituto exposiulans, iiuiiieque episcopos maris recic iuscribitur. Faiso enini recenliore» pa!-
jicrs^rini^ens, ouod de eniiiieuliore judii.'ium iiiieriorcs ittiirisnoincii syiiodo 'ilteri tribuont, qua:; Avit^no
lecepeiiat. juiiiure con-ule ci^lebr.tia esl; cuni in ea n«c decreli
i> Exsiai hoc decreiuin in svnodo Rulio Majnio hujus sit iiioutio, i.ec aitsdlutionis Syiuinachi quaiu
Faiisto Avieno cunsule habiia aniio Chrisii ^jOi. De- in palmari ed>t:im cimi^ut.
 ,

m EP1ST0LA IXXni. 930

tui$se. Qiubiis cogiiiiis,qua<;i seuaior ipse JU)inanus, A abiindaniqus possiiis injungerecupienlibus obedire:
«junsi Ciir.&tiuDus epi^copus obtestor, sic diviiiilalis major siqnidera potesiate civilitas, nec minor esl di-
(iKlesiis <iono leinpmibus veslris prosp<!riiAS opiau i;nii:»te digoaiio. Maai Itxe ipsa causa cujus vobis
**iCi-6iixl, &'C dijiuiias in qua rtu:«ita, universo orbi scribeiidi matenam merces ingessit, quibus inter tri-
^pecieui Roiiiani noniiu:» muado labeiite contiueat, Lunalia Ojieribus ir.agis siudeails ilorere perdocuii.
ut iti coiispeciu vesiro aoii sit Ecclcsiad armor quain Undeqiiod uoIh» a ^» viro spectabili, vicario ve?tn>,
republicse si.tiHS; quodque \ob:s De»i> posse praisil- pro quorutiidam capiivoruni liberaiioue suggestum
tit, prosil el nobis; uoc niiiius diiigalis iu EccSe?ia est, ad prajceptioiiem culnnnis vestri Ijetus implevi,
vcsira aeUeui Pein, quam jn civiiaie apicem jfiundj. pieiiolamea quod porutores aituleruni,nou recepio.
Si profoodo illo tractauis vestri consllio rem videiis, i^uia si aliquid piailaio viro miignilsco, filio meo Ge-
non ea iJjniuiniuodo qu;v flauiae gejuur causa cogi mdlo, conduioniis personae ipsss per originem de-
tanda est. Sed et in saceidoiihus cjKieris posesi si beui, poiesl hoc qnod mihi obiulerai, pro redimen-
quid forie qood vocaveral reformari ; al si papa Ui bis dis ingcnuis disinhuere. Si vero islos agnoscilia
vocatur hi dubium, episcnpatus jau» vniebiUir, non hbei os natos, sulQcii pretium profuisse.
episcopu^ vaciil.ire. Nosiis beue iiuer qua!^ b%iesuai EI'1ST0L.\ xxxtn.
leinpesislcs, veiuii xeniis cifcuiiiibtiubiis, ttiJfi pup- B AVITIjS VltS.NK.XSlS EPISCOPIS VIBO liXCSTU
pein ducamus. Si nooiscuni buju^cemodi pericuia « APOLHNARl.
foriridaiis, c^iedil ut gub.'rriatoroui vesirum pnru- Scio quod ri'verteiis ad deviuciissimos mihi domnos
cipaio labore tueamini. Aiia.s auictn qux ultio esi, si botHuoliis liosier, coiam me vestr* pix- soliifiiu-

uauiis iu niagiatium lujeiiiiuus, nou siijeiUorun) pe- diiiis ambij^uitaiibiiS cesiuantem , aliter qiiaiu voluit

ricuiy ceditur ibiodiscriiuine? lieUUei r.aionem qui relaiurus, aggravayit magis reUeniidi fesiiuaiioue,
oviil dotninico prxest, qua commissain sibi aguorum quam minuii. Siquiue'» me apud Lugduuum iu ad-
curarn adininistraiioiic dispeiibct : cxieruiu non esL venlu ejiis gravis ocutorum doior impoicm lumiiils
gregis pastorem ptoprium teneie, sed judicis. Q:ia- coiiiueiidi impeiu iugrueRte reddiderat. Dnde quia
propier 'eJdiie nobis prlitcipaiem, si tameu liecduiu nec ipse fuii elit ienJi rescripli efficax, nec egi> ido-

est reslituta, coiicordiain : quoni<ini clicnti veslru, neus rcdfaibendi ©mncra gratiarum
, quaecuoque ,

veiterabili Syinuidcho presbyiero, idcirco laboreui vei pretio muuerum vel aniiiio munerantum deberi
,

bujus faiigationis iujiiuxiiu-js, ut nobis ii: ve^str.trum potuit, aCuOi.tm verbo poiiits refereiiuairi poriiliirJs
oraculo litterar.iui per remsejjratic pacis nuniiitm aufibus aliigavi. Licei roiniuie dubitms, apud san?iS!
&uppiIcationis uostr^ reterrei elTecium. dulcedinis avidiiaiem pa.^v.pendendiini uiandator.im
EPISTOLA XXX15. C seri^n desiJerio lilteraium. Sei cum primuin, rare-
AVITUS V)e.NMNSIb EPI.-COPCS * i.iBli:RI0 PILCrfcCTO. scpiitibus teuebris cobicolarls ergasiuli, aliquanti.^per
Postquam multiplices GalUaruai iabores lelicj^^si- ordiuandi otficia copla fuil., solutiouem deijiii non
iiius poteslaiis vestrae vlsii^ivit a>iv6i)iii», iiuiium sum moraius, pi.-ea.^niem bajuliim dej-tinavi • eui uIIim

anteiiac in ailuctibus veslris desiderii mei expenus quam dici poiest verbosis salutaiionibus oiipralo

elTectuni. Uode Iicet eiiain uobi»-prodessc credanius quautum periinet ad msndata loquaci.i, perbievem
beneiicia, qu% jam dudum proYiuciaiibus spar^iiis. p.igi<iajQ dedisse me eompuio. Nain ecee mibi Deiis

C3ris.^it;ius noster
mihi tainen uacteuits sitienti liiteras ve&tras quasi leslis esi, q^iinio luniine prjefatus

me iialiiintione
priroum modo veDistis. EoimverG ut oiferendis in ipsa conieiiebMii recessus nociurna.i
uliro epistolaribus ofliciis non oQerreui, iliis occupa- respersit, cum duicissind pignoris nosiri rediiu quen»

tionibus obsirepere tiioui, qutbus me credebiim taiito anie uescie.am, nuiiii;Uo, resolidatam Cbrsto pro-
temporum spaiio a voiiva ieciioue suspeudi.Sed quia piii<. familiaat me:»m ab eo
qiiem misissem mve-

etsi tarde, compellantiims vcbis, ineque ad pra:celsos nieiidam esse ilrmavit. Quocirca nec vos jam de
apices resciibeiite, ordo alternantis commeicii in vobis aliquid semiplenuin pittelis quorum contu- :

nieabsque bernio divinitaie propitia etiara oculi mei per

jitierario serinoueservalusest.qni fecistis , ,

verecuiidia respoaMieutem, reddite ut cupio frequeu- D prasentem paginam saiisfacientes accrescuni. Tura
aisnuiiiscausae jubendi; videlicei sincerii-te perfecia bilares dici graiia re-
lia debilorem.Necdesunt si

* Pr.Tiorii piimum Il.IiJE, lum deiiide Galliarum, fc Cemellum mox nomiuat ; qoem Provincia po.-

vir.i 'uuliiplici iaude rtinspicuo, poai. eUaiii P.ilricio. liius rex Tlie..dP!icus vicarium pra^fef loriiin
liali.»-

Cas«i<»dorus libro xt Viiriaruiii, episi. 1 : iiespicere creavit. Sic eoim ad eum scribit apud Cassiodoiuii.
palricium Liberium prcefeclutyi etiani Galliuruin, exer- lib. 11, epist. 16 Uinc esl quod prfnenii temptrc in
:

eiiuclem DJrum, coiwmmioue ora;i«smiu»H, meritii cic' GaiKiis, robis Ueo aux iiante subjectax, vicarium le
rani, forma conspicuum, sed vidneribm futchrio^em, pntfectorum uo^fra minii auctoritas. C;elf'rniii , ui
laborum suoruw muneru consecuiuin, ut non prfffeciti- Avilus boe loco Liherii rogaiu cnpi.vos lihi-ral, sic
Liherium Emiodiu^ ix, epist. .59, pro Cafy^illa
ram quam bene ges.d.', a/uii(ertJ(, ei eximium virtim iih.

lionor geminalus ornaret. Eiiuoiiius Liberio eideiii lib. cousaiiguiiiea sua rogai, ut cascHuIas ejus mira Gal-
IX, episl. i5 Mecum (kiHi«'. ia li.!C asiipulatione con-
:
liiis iisci oiieribiis relevet.

D^o tioo di$pme.iUe, criiiuaiis iUi$

t De Sidiiili lllio ut cnjicism, monei sub fiiiem
V niunl. ut Chri$l0
(ivibus ciiititatem posl multorum annorum curyiculu nomeo Archadii , quem Apoiliuaris fiiiom inuiifcf
lunaie
luiutisli,quos non anie conliqii snporein de liotnana videtur. Apolliiiari iutem, Shlonii filio, fiiium
Aichatiiuiii, iRiiolis Si.Joniau» osteiidiwus iib. iii,
libenai^ (jusiare, ad ild.am luain cl i/OictnUbus nubii
ci iUi» icueniibui reducaris. episi. 15.
 251 S. AVITI VIKNNEriSlS 552
cepiuri, S4 nie rescriliere iiseteuu» ve«lpa tluiceik» %\t A liiierarunn, illud aiiquanlae amaritodiiis asperii»fe

igiiftscens, qiiMfUib^l fcUlrintmi ai<|ue aititmn, atl vo> respersil, quo td tc »»-ipta qua» priu» rcddidi, ab-
livam lamen ft-ef|uei)Uarn iitienruni iu Dtit noiiicu, negas pervcttisse. Nani * per majorem dorniis Tullii,
Arelta<ii<) jun (^ictaiUe^ siolis sftcrt lioiiihus oceup q it .'tin«»rem itmin, dominum metim Sigisnuindum, a
l>aiitla conipeliaU patre sno in legauoiie direeius, Jn Viennensiom civi-
EPiSTOLi XXXIV. (aie repererat, epi$to)as tuas me accepisse iaetatus;
AVITtfS ViERMEN^lS EPISCOPOS VtKO lU^&Tfti pi-r ipsum rnrsus ofiicia pfofusissim:» caritalis ex-
solvi , et affecttini quem corde conccperam siu-
titi ,

Lididiiin <}ui<iem quanlHlscufMjtit^ prospttrilalis dio pagin;» excolui. Que eventu in maniH
faniui-.uttis

esse ifiaiiifesium esl, quod amicoruiH affittu tniiU- la.is perlaUk non f^terit, major quem supra dixi, nnn
S|>er inieilucente ierap<')raria5 pacl» colore-Tfsitamur. potest ignorare. £l eg<» qnidem metesie tuii , et libi
Venimtainen arsius i!le dlluyr! qifein prucciiis lom- niolestiiflj fuisse gavJsus snra in tam idonea oppor-
,

poraiibus comparasiis , iiumaais rebus ^ dum per tunitaie desideriis daorurn unius offieii peiiisse coiii-
iiiundanuin pelagus currilar, flitcta a^srduae pertur* nierdum. VerumHtmen cuni de insiiiutae diledionis
liatiosiis inslstit. Qnaudoqnideni hoc ipsum qiiud iu- proposito pars alierna secura est , nonnunquam ea-
icr udversitates temporum respirajiHts, disrriuiinum ^ sibiiS oportei ignosci, quibus eolloqnia iiiistra potius

qiia: patianiur iiilervai a iijagis (lebemas putare, qii:in» quain vota frustraiis, sollicrUidiui dnmnum poiest
lermiHum. Nan» iucireo tanlum inter inconiuioda coniiiigere, non amori. Neque tu putes, seu negaris
cajainitatum, circumscribendis potius quam. sanan* occasionibus, seu repertis, uliuni esse iiegtigfniiaB
dis, lijix qtisedatn videiur ailudere, ut mentes failaci teinpus, quo apud me inter quasliliet ali.iS a' tioncs

securitaie laxaias, iuslaGracO gravioi oietu suooi- frequeuland.e sospitaiis tepescat ambiiio. Jllud igiiur
diius angor afficiat, Quticirca desisie, vir oplinic, in meniibas amieeruiu censeo esse pretiosius, ia

mala ferveiiiia ctedere Snem mnlorum : ei ctnn s-, quo consiat foriuitis rU licere, quod iiec iirneris

moiu dissiusiii tempestale molila , facies laniillj» (iissipat longitudo, neo oblrvionis fraslraiur abusto.
stirenitaiis aiiernai, varietate irovcntaum non dile- Compenso samen in prae^eRii cariiaii& veiboin, si

ciare, sed uiere. Nec sic ie aui prospeutas erigat, pro damno digiiaius es putare srlentihm. Siinui et

aut frarigit adversiias, ut in animis tuis tam amico- specialius adolescentem si dignatis insiiuto, litiuiH

runi niuteiur causa, quam temporum. Meinetitotc scificet viri illustris Celeri, qui post Detnn ut nitiea
SiTUper proposii» cariiaiis, si iicet scriliere : sin ali.is, soboli vilam incipiai sperare lu facies, Nam ifa lacry»

quod pioliiberi non poiesl, vel ainate : et post gur- inaVili pij^noris infiriiiitale consir'ngi(ur, ui tncertas

giies quos liiteris descripsistis, in eo magis sseciilo

*^ optandi, cujiis qoasi paie.'' morteui iinniiuere coui-
sp raie poriurn,(^eo timere aoa poteril Iraiiquiiiiias l>c'l i'!r, viiani qnass oibalits deflere cogatur, Qu;i-

raia iiaufragiujii. propier opilulaturaB Divinitati junge tua quaainm

iiPiSTOLA XXXV. c tiijleiinus de peritia singulari : veslrum promisisse
AVITIS VIE^NESSIS EPI^COPUS ° ELPJBJO DIaCONO. jaiii ex parte fecisse est. Tribuai Clirisiu-s, ui exsul-
Pt-r quo-dam clericos legis aiienae dlvisuim munus laudo diqiic iinpensius iaudamio in iiasMura magi'
in niintio tuse incoiunuiaiis ^-ccepi : n^c minuit diii- slerio luo, simul tibi et Italia inediciiix opinioiiein^
peiiiis gratiant (jualitas porifiorunt r sicui nec E!i;c et Oaliia pueri deheal srMiitaieio.

(////??!§. xvii, 6) nosiso trinsffiissl coBlilus cibi iiikr EiiSTOLA XXX Vi.
iinrriila volaiiliiinfi bajuiprutu rostra vilueruot. Ipsatn, AVITLS VIEJiXKNftS Er!SC!)PlS<i VIRO ILf.OSTRl .sr.NA.aio.

laiueu quam sa'.isavidui siiinpsi, tuaruai dulcedinem Magniricciilisc vesirse graiiam frequenier espcritis.

• De !ioo vero dirficillor esi con]eciiira, cum Aure- rv»'^ dun (ui;, qaam P. Victor in quinu Urltis i egione
fiaui liac a:;aie in^igiies fiierin! f>on pauct. Vidi; aa foil04at. feiereriuuiii puiei, quod niullis non \';\v]le
painciutn reieni quea', cuius servi;iii
j»d .\ureiiaiii:!n ptMSiiajerit. k>i Olerem auteru, cujus filii saniiatcin
^M.i>silia;ad bjsilic;ua S. Vicioris a diLOir.u o libera !»oc iofo ^Jpidio iii«dit*o eoiniiiendat, scripiypus est
tiitn ai Gn gtirius Turon. iil». Mir.tc. can. 77. C''rte,
j i^ '•pistul.fin 45.
nsi It^oipoia uisci'e[ianl, diguitas i:on reimguai, cuui •* Ciiiiies ic fiiit p.ttrimonii Tiieoderict regis , ct
iii(

iliu^tres fueriul oinnes pairicii. p.itricius, ife fjiio imilUi j.^mu diximiis ad i^i«iM>d um.
*> MeUico Tbeoderici regis , cujus ad Eliudiuni NuiM addoiniuii! esi eJHSdeia epnapiiluiii, tjnod non
insiidi , cuni diiicoal qunqne tliilo etsiat episiola , insNisis vei.si!At?i coiidiium, a Peiro Fitbtieo reljilum
Rb. XIV 'V.iriatuni Cassiodo!"! et npud EniiOtiiuni
, esi jn iibro jv Poemniiyruui.
coiiipliires. Lo alludens EnnodiiiS idein iib. ix, epist. SENa«11 V. L CDi«lTI.S P.vruiMGSH ET. PATRItll
oO. Scioy inijuil, qvia Dens tibi slc graliani iimeti EPlF.4l'tifL'.\i.
principk coniHlii. ui huiniliias ecclesiusiica nou peri- llie pgo :-«ufn iijuu:ii ijnoiidain siue nae via or
re'. Carutn eiiini Imprim^&Tiienderico fiiisse t. siaiur SpuariiiS, !Ueiwl>r:s tijfBnlo iioa uon.ine, cidusus,
Cypriaaus tiiacunus tu Viia S. C;isarii lib. t: Elpidius Principis iiivicii seuiper s«biiniis ai«''re.
(iiacQiiu.s ci medicH^, ie(f-oi pcteslati sednlis ofticiii cum Cujus orbti fni vox reguui, liiigMa s.ilutis,
iii

FiTtitiftris oraiop, uasis via, iuiuus Liisais.

ynraii ( i.:zaris et iniimus. '\)iio in ioco F.]tpidiUin
Novil el hcc Urieus, iit.c iiUjiiHis sxis Iben,
n&rrai no ijireslatione-dislwii q'.!a slonji ve.xabaiur,
Hv>c .-^cit i.ruins rigcui, scit ci Airica soliims ustA
S. Csgsurii opera iiberatuii>. I»ia deiias el «juiiiqu*; sintui u-gai!'j iiosira
s Qiiis iiic major, aui quaejnm domus Tuilii a qua-
Si.siiat !U orb»} vnas, el iiuifjiiaui .sirui,u Uboie.
ii UL/ute!i, noB jiquc-l, sj;si quia forlaSie adSt:fvii Tullii Ciiisus era'. ^oiucerj uaniiiue aiiao perviijH uno
 :
,

253 EPISTOLA xxxYin. 854

rniia digiiai)ier accipiiis, ?aiiiia!ionis olfKJum j">ai:'n^ jk ouam didicJase si uesciai. Q\t^ inl«r Boniaii«m et
lAmiihals diresi. Ei quia scilis syuodaliam lesmn Consiiujiiiiapoiitanam Ecclcsiara res agaiUur, tioo
csse, ui >n rebus tjuoe ad EcclesiiE staiutn perlinefii» qnacunque auciQcitate eogjiosciinQS, sed de rumo-
^i qut-.l Fuerit dul)itationis exorlusn , ad Raniati» ribus raagjs ac nuniionim varieisie captuiuus. Et
Eeciesi» fnaxinMim sacerdolein, qiiasi ad capi>i bo- ideo,ne i"drte quam rustici t»m ncgiigenies credainur,
siriMn mi^ii.bf» seqfieniia recurrarnus ; ex coneei^a periiide s*nciiimf papana et beaiiuidinenfs veslrawi,
aniisiuuiu provstieiai YienueasU * ad sanesuin Hnr- • per Viennenses derico» provineia ioia minc ccn-
niisJa»), seu quictanqiie nimc iUe esl, p-apani debiue sulii, iji quae voi>is de slaiu (idct cnm Orlenlis {Xtcto
YeneraLioiiis ob^equimn ciim soilicitwdine desiinavi detiniig sint , resciipii salubris luniifie deelareiis.
audire a pFceJaije sedis aiictoriiaie de^dewns, ^U'd Qnb eum magistros ejjani proejil posiUs ultro deccat,
de effeclu diretle a se ad Orienlem iegasiaiijs sgno- pFOrogare docirinaoi; euraudum est sniiilitaii €(»•*
verii. Cuai ergp, ui dixi, a provincjalibiis ;neis eon- poris, «t semper prosiJentalem capiiis syi rnsmbra
sulor, respondere eiiaai cgft, m priorenn consuiruti cogndscaul. Quocirot ai servis v^iris i^tlils nveis
non praesuino. Admimeulo jgilur ordinaliftnis vesirae quos in id ipsum dipesi, t(;ibud'M!r a<£cejilendi usque
opus esl, ui istud ab utraque parie per ordtneni ad R«in.'jm facuUas, per dutks Eecle*iae irincij^»
CDUipIeaiiir, ut vei a nobis iuterrogaiio perve»i3t, B abundebit Gallia& crudlii. Qii(>«j si forsiian a s«de
vel ad ftos redeat sb exponeme rcsponsio. Non ad veslra (juos misimas revarLanliir, ve&iri apostoiii us
soios saccrdoles Eccle^ije perUnel siaius : cubci s Oda responsio 6et nobii» totlus ins<tructioni& que ad
uddlii^s soHlQiUido ista commuQis esi. Quicuoi^iie cuiictcs perveftiai, pieBltuda.
vei quocanque videmur Eccles^ain reg.ere , vesirain EPISTOLA XXXVUL
in eaiboUca relij;ior.e rern g-jrimys, Cum de fiJe! AvrrCS VlHNitENSiS aflSCOPlJS ^ EliFaA.«a,
regula ve! oegretai ;Jiquis ve! saeaiur, nofeiscun! Jam quidem pe^pacios in«os liu. rasdedi, quibiis
vos auf gaudere oporitsi aut geniere. llnde nec vos sfiire vos facsrem quui;4inn fraui laieteriQ apud rne^
ali(}uid (le~cat!sa qnani consulo, iutore creileiidnm esi. corameiidaio veitra ppofeceiit. 'iamen oon dubit»-!»*
Si milji soii agorem, saiis iiiterrog;niani me* lioiiUa. eon iiiler iuitia poatificaius sui, senioris germaiH,
vestra stifiicertt: ml plus a papa quam a vobis pas- sicut dignum est, ofiicia curaturum; has eiiaui per
sumus veiilalis audire. Sed Eeclesiariun poscii uti- ip.su:n 'ilienler r.djeoi , quit^us opjiscyli inei ja^n dju,
lit.is, ut quae vos nosiis docior iasinuei. Ego tamen quaBsiium pr.idoacm,iB maaus meas venisse plu»
peculiaris ve&ier rescripium, si siignitniiHi, a vcbi.s gaudco. Ei quia libeliiim ipsiim quani!«n miiii ia-
,

fjeculiariits pnesUtlabQr : qa.o reYera, ui uixi, s^nujiri dcavi^rat, voIjIs reyjortat , spero ui qua^ecunqae esl
utihi vcriia» iiineiescere pt>l!;rii, qiianium seUy!n.",n»5 ^ nec vai'ani*r ediliim
opusciiluffl iijsuin, , nec ouuii-
urbis aniistes auctoriiatis piiviiei^io eipeioni.bui modis cwend^lnnj, viro sublimi ac piissimQ, &[ di-
respondis&c iiaudebit. gnaiaini , .'ratri nosiro ^paliinari publiicavc alque.
,EPiSTOL\ XXX Yli. e.vcijsare dignemini. Cui inLpiuni fuerat non Ui-o.
iVITi;S VlEKNeJSSiS lUISCOPUS ^ PF.T80 FJ'JaC0PO. a me primuin jur» caiitati^ olTerr! , si uan ru aus
Etiamsi alla causa nou esset qua besiiiudinem fui&sBt absurdum , me dn)()(il Sidonii niiOt. iiuer fa
«esiraat lliterario Camulalu occursns .mx dcvotionis cundias. paiern» (jelicias, aeis feinijoribus liansia-

expeieret, jnslum essei vos ab onsnibus excolt, i|us lurufo, oL'erre eiiani de pr.a;siimpiiontt fastidium.
opiiiione sancia dfcsidcriuriJ vesiri omnibnsiniiniaiii. Quocirca voiumen per vos iempfldraiiu§ inserenduiu,
D'g"«na quigpe esi vqs expeii non minus scde Kd- Si supraiiictus fr^tier vel infaniibiis iegi debere ce:!-
mana , quia non niagis polesiate ii!a, quam v«!S suerit , pos,<iuin per qiyeennque magnificeatiic suai
carii-ue fulgeiis. Cujns reverenti» ut debiium est scripla cognoscer!'. Si aiitieiit posi flumiiia fQjijiiiiii

s.ilutaiione praimissa 5 fateor aposioiiUiii veslro, ei; patorijorum, ui poiiiis veor^ paupertaiem verte te-

p4 ciHn vereeundtft, ignorantianv GHJIioaisani. Nec iiujssimo rore ma:t?.iiiis ahiecofJt, siiie viirecumJia
meHus esse pulo quernquain siffiuiar§ quod sciai. J^ mea siiainie iiapieiate, suf.lciet me reprehensionia

Bis maris Oceaui , bis PenSica JiUora \\Gi^ .

qui» tdran cainram D6ijiidicio coniinisinuin. subscyfpni.
Enropamaue Asiai>iq<.id 3equ?n^, diio liniina inuiidi. AA pfcrlincic coiijicimus Tbeodurici
eijintieni tMiain
Hrs eiiain ineHTii socjjiviiiius sgaion hoiioriiJo'. .

regis epist. '27, tibri lu Variaruin, Peiro episcjiix)

.'tulica qiiippe cnfite« r«aj p»lrirao{»i3 cl^us,
•
Ki uiea fairioio fui*<?riijii cingiii-t luitu.
)iiSvri[.'ia;n Febce C')n«uie, id esi , ann^) Cbiisii .'511.

M« (HP"^'^. '-i^ sancia Gdc*. me rovilijouf^sitvs. Qiiou si veriiui «'sf . erra?i! qwi P»iruiu Ravennaieiu
Saeila ca!jar,i Vtiilos : n^nj moribus asiVa iftneaiijs. »i)'i(i iii tcmpus detiiiicinut tiadiiu».
•*
ilvijj ad iioi"ur>s(ia(ri *"P!i;{oi.i, !teit!f]*ie UoFn-.isilse * .\!exiHm presbyierum et Yeuauliuin diaconum.
ad Avitum rcgrkOdMiv, pysiremo lac»> a nj>bis ediiaj Sic enim appellaiiiur i» Aviii iiueris ad liurniisd.am,
siuil niiJJiero 8.7 H ^, 8x quiliijs eplslol»? hujus e£ ei in ibinoihdi; ad Aviiyivi.
prmunc 'equeniis iiiierpieiu'^ jiei&iid!» «.^t. ^ Eisi cpi^Cnpi noineu mm
est appositam, e4^)i<co-
» iVaveniiau,' ut <}j'lii<.»r. E idc u ;ierHn<>t episioia pum iitme.i fuis-e dJxerim A.rveritornm, ari .uiem H
auo snpejior. Mis.^is f.i\:m ad lionnisdaiu leg^Jii, ul binac su.il episioise Ruricii , qnaruin in altcra dfgni-.
•ie <'ei'liuf H^l, abeptsce»^
Oricui;!li^ Ki;c!C<;ljs K;ai'»> !au* euoijue (lomen.oiijissuai est Synodo AgHiiiensi
JiavefUtAl^c rnUiruui rv&i. peiit ut igiin^
^iU.i uei iftis !/£> vi-'.ai-inm subscripiii 'nierfi;.! ip>0
efii.o -''iOti;

.'aniiain tiaMejinan: fttiidjaJ. ?• :i tiu'a.> in s-vnodo Aor» baiiJjusj i ;i;iiiiv iiil, Uuut iiaaue
rogat ui iibr(i(si
P.oindn.i pslnwirf s<i1)iciipiio ie.jJnr bi^^veibjj; Peirus isinim tiui iu «jus manus venitrat; Api^Hin.uis Sidonij
evucomis EccUi'ce rv?.ven}iath huic litntnia iiotiro,in filio receiisejidum i.ogcrat el excusel.
nj^ S. AViTl VIENxNENSIS m
«uap ccnsuram binc ianluiamodo inlellcxisse , si A gravare me debe.it, illum non potest subicvare. Ego

taceat
tamen pr%cepiutii vestra^ pietaiis opperlor. Quidquid
Ei'lSTOLA XXXIX. babet ecclesiol;» mea, imooiMies ecc'esije nosirae ve-

AVITCS ViENXE.NsIS EPISCOPOS " DOMHO strum eet, desubstaniia quam -

vel servaslis hacte*

Gt'M)EBADO REGt. nus vel donastis. Qnod inspirante Di-o prxceperiiis,

Qiiod serTum cui discussio necessaria credebaiur, iii quantiim vires habuero, parere conabor. Cxierum
divinaemajestatisaspectus potest olfensamsuam,
de Viennensi ad Lugduueusero basilicain sub cusio- niiiil

dia desiiiiavi, tiinoriseiobedientiae fuisse manifesium

quaiB vestram semper timuissem tt-lernara. Hocsup-
est. Nam sicut eum bic inaccusatum tradere non piiciier quaeso, ut infelii ille ad cujus accusaiionem
prxsumpsi, ita iliic ittterrogaiionibus quas audientia satis sufficit quod excusat, apud jnstiti^B vestrae ani-

posltilabal, vivui» Geri procuravl. (iUm vero el re- inos noB me faciatsuae infidelitaiis socium, eliaiii&i

gula ubique uqj sit, et eadem seu impossibililas seu vidcrit pro vesira coramotione multatum.
fciouUa«, pro communis ministerii observalione nos EPISTOLA }LL.
inaneat ; iion ego proprietatem Lngiiunensis et Yien- AVITVS VIE>NEN»1S EPISCOPCS * &('iIKO

iieiisis biisilicx, sed reTereutiam Ecclosiae uiriusque SltilSMU.NbO.

iractavi : unde intercessioni ^ facilius de proximo B De t^esiivitate ad qu;im profeclus fueram snmnta
soggeiendye, qaod ulrurmjue noslru.ai iaitgere poie- quidem festinaiione reversns sunu Sed (|uia jam
rat, pra>seas episcopus ailegaret. Siquidem in omni- duce Cbrisio processeratis, Ixtiiicandus, ut de Ueo
bus lOcis sancli^, sicut niinisierio no^tro eadem ca- crediraus, reditu vestro, immodiee lamen aitoniius
ritas, ita imperio ?eslrosquapote>fas est. Utlaceam reddor abscessu : quod scilicet iu ipso successurs
qiiod servus ipse, a Domini coilocuiione digressus, prosperit:itis regressu, advolvi genibus domiai mei,
non de'>uii pro conciianda mibi oiTeiisa ViennenstMn permulcere osculis inanus, et in saitcto illo pectore
cxpeiere, qui iliic poisiias iiu,'a Lugdunenseni se sedem fidei nostra; adorare non meiut. Nec tamen
poiuii Ce^ciesiara coniiuere. Do ( ausa vero, in qua dicere aude»m, isiud mihi peccato frandante ces-
curam examiue celsitUiliDis vestr.% callidus depositi sisse: ne divin% gratisc quae mibi talitor vestramprse-
negator argiiitur, talis conscientia niea cs;, qualis scntil, redd:ir ingratus. Nani cum omiiibus generalc
Dco ei vobis in omui aeiu meo ei conversaiione jiisturoqae sit, in giorix Testrscuhuro quoddeherous

iiiojisiraii' Quanquam eilai» siie i'.>^tante inierpel» ambire, illud singulariier acrepisae nie gaudeo, ut
I iiiiis sliupiicitas, quae ut pii donmi dic^uis non di-.- cum pro efTectu \oiuntatam tenere secum a me ser-

viiarer operaiione difnteri, qui In ejus consola- viiii debiium impossibiiitas non ferat porrigl, apud
jione voiuerain, si Christum cogii rc pnlaretur, pro- vos pietas cetiseat impendi. Sed ego solus damno
lilen. Quod oiiam prssenti te&tiricalione de servis yercellor, quoties coiisolationi nieae «nieresse non
vestris, oivibus noslris, aiiqui cosiiovsrunt. i'ui.-aiis mcreor : quoties accensus trioalationmr' «stus intra
auiem iaboriosisestra ordinei» ^iium omnem parnin me solum, a sermoni» vesiri refrigerio exc'usus, in-
siabiii>i dii-ilur esse responslo. Utriim de nic erit, chiditur: quotiesinihi dolores inlernos medici illius

suggerat Deus Tol>l.s ; declaret et veriias ; quia qui matius experta noii confovet. Qui pro tuendo inler talia
8i'e, eo forie «iiiiiu raisilatis irasciiur
casiig.iius a ramuio sno pieiate sludens, viriute pcrsistens, c.im
quu coiida simpliceiu de depubiti inndaiione menii- satis cssel si favorem veilel oiferre, laborem digna-

tiir, licei Deovobisque piopitiid paniii .td dcfen!>io- tur apponere. Sed praesiimo majesiaie divina, hinc
n<;in sviiatn pr>iiioieuie coinatfii-o, dum se a me dictl respeeiu prei sensilius vesiris tenacius adbapsiirom,
adinoniium ne redderet, ditfiteri n&n poiest quod quo eiun noios amor catboiicae iegis infudit. Sub
accepii. Quse professio sua, eiiam.<)i censeatis quou cujns ocea^ioni» saucto praeveaiu, tum penes vos iiiK

•
Causain reddli cur servna) deposiii negaiorcin Libera et ingenua professio. Principibns aceept»
«

qiiiLogdiiiio Viennam veii«^f;»t, Liigdiiniim ;id dis^>ii-
siiionein lemiserit p>irgat(}iie quod illo sc ab Avlio
diii^iiaiadmoniiii n iie leLidcroi.
b
Soleiimi eprscoporui» more, qiii et pro "ervis
&pud dominos, ei pro reis quiuuscunqne, miseris vpI
oppressis, apud ju'iices :uit apnd principes enixe in-
tercedere solebant. Eiinndiiis in vita Epiiihanii epi-
scopi, tuin adimc diaconi : lateycessior.uin eiimi* tuiii^
cer;amina proludebat^ yam U(/icuii(iae pro remeUiis
iniaeroiHin episcopimitlebaitir imp^rio, iama extjebai
benejicium ane tupplicandi, ttt sentirint itln iit cautis
profuisstf complurimi^ ipmm per »e episcopuni iiou ve-
uisse, Pleiiae auni exeinplis saaciorum aiiiistitum
bisi.orue, eriliusire iiupiimis c^t S. .^ugu»li«i, cum
pro ciiCi<iii-:eilio»i!iU5 Donalistis, aliooia f;iciiiora
confes>is, apud Marceilinum judicem, ei apud Aprin*
gium procoiisuiem, ui citra morlis siipplicium pu-
niauiur, iaierccdit epistola io9 ei IbO, qui ei de in-
t<>rcessioRum istarum aequiiate ac rcligiouc ambigeuti
Uaccdonio accoraii&situc rcscribit episL 54.
bona ecc!esi;p, quae vel donaruni ipsi, vel uL
ferunttir
donare lieeret, concesi^erunt , ex lege Constantiiu
Magni. Habeat, inquil, unuujuisqae Ucentiam sanctiS'
simo eatkolico! venerabili<<m concilio decedem bonorum
'
quod optavit reliniuere. Cod. Tbeod. deepiscopis.elc.
Delensioiieiii qnoqin; bonmufld sulidiiis suis oniniljus
|)riiicipes cuin dobeant, prapcipuaiu delicnt eccles!|i-
sticis. In «jiio regiiin oliin Frauconins pict:is enltuit,
qui res et maiK ipia e^^clesiae eodero se iocoac les ei
utancifiia dsci babeie in Cnpiiulis suis i.n.fessi sunl.
<^
MiKsa cnm Sigismundus ad bi^Uicaiti quaind.-uii
expeditioncm se accingeret, incerlum qno ot quos in
Iiosies. Qitod vero illum iiislnuat lidem catiitilicam,
cuni baec scriberet aioplexum jaii) fwisse, facil ot ea
quaj siib (inein episiola de maieris pieiiosiorislrium-
pbi sennocinaiuriini se pol!icetur,ad bomiliam aliu-
derc videantur, quara ab Aviio iii Sigismiindi regis
conversione, seiisuum suavilate plenissimam.eiver-
borum coroposiiione dulcissimam, aJ oopuium luUii-
tuiu auctor «st Agobardus
857 EPISTOLA XLI. 958
possibileerilqnemsuseeplsUsservain rejicere, quem A <Iiue lanti muneris deno sol.i mereatDT illastrari.
cognovislis dorainum non smare. Quod superest, quod non desit et reliquc orbi claritas sua. Siquidem
egressi felices, iie sospiies, redile viclores. FiJem et occiduis partibus in rege non novo novi jubaris
vestranri telis inseriie, prQvisioDem divinam promit- lumen effulgural. Cujus spiendorem congrue redsm-
lendo admonete, auxiiia < <e(t precibiis eiigite, jacula ptoris nostri nniiviias inciioavit : ut consequenier eo
vestra votis armate. Dabit Ocus ut bellorum tropxa die ad saluiera regenerari es unda vos pareat, «no
quse vobis ipse pra^siiierit, cujuscunque serrnoiiis natum redempiioni s»© cujli Doiainum mundus ac-
obsequlo sub materia ejus quem dndurn exsequor, cepit. Igiiur qui celeber esi nalalis Domini, t\l el
triumplti pretiosiGris exaggerem. vestri:quo vos scilicei Clirisio, quo Cliristus oriaa
et roundo: iu quo vos anmiani Qto, viLaoi praesenti-
EPISTOLA XLL
bus, famam posteris consecrasiis. Quid jam de ipsa
AVITUS VIEMNENSIS EPlSCdPUS '^
CflLOOOVECO RECI. g;ori©S!ssima regeneraiionis vesirse soieainilaie di-
* Yestrae subtilitalis acrimoniam quoromcunque calur ? cujusrainisteriis eisi corporaliler nonaccessi,
scbismaium sectatoressenteotiis suis, variis opinione, gaudiornra tamea commanione non defui. Quando^
diversis multiiudine, vacuisveriiate, Cbrisiiani do- quidem hoe quoque regiooibus uosiris divin^ pietas
minis visi sunt obumbrslione velare. At dum gtaius B graiulationis adjecerit, at aate bapiisinum vestrum
nostros xlernilati cominiiiimus, dum quid rectiunus- ad nos subliuiissimap, humiiitatis nuntius pcrveniret.
quisque seniiat futuro exainini reservamus, etiam in Unde nos po&t hanc esspeciationem jam securos
pra^seiitibus interlucenlis radius veriiatis emicuit. Ycstri sacra nox reperit. Centerel^aaius namque no-
Invenii quippc tempori nustro arbitrum quemdani di- biscuiuque traciabantus, quale es^et iilud, cum adu-
vtna provisio. Dunt vobis eligiiis, amuibus judicatis, natorumnumerusponliiicum. manu tianC.i, aoibitione
veslra fides noslri vietoria est. Solenl pleriquo in servitii iriembra regia undis vitalibus confoveret:
haceadem causa, si pro expeiend.'i sanilate credendi, cum se Dei servis iafltcteret timendum gcnlibus ca<-

aut sacerdoium horl^iu aut quoruincunque sodaiium put : cuQi ^ sub casside crines nulrllos s:i'iitar> galea
suggestiune moneaniur, consueiudinem generis et sacrse unciloais inducret; cum iniermisso legioiue

ritum paiernae observationis opponere. Ita saluti loricarum immacuiaii arius siroiii c&ndora fuigerenl.
noceiiiem verecundiam praeferenles, dum parenlibus Facict, si quid crediiis, regum florentissime, faciet^
in incredulii^tis castodia inuiiiem reverenliam ser- inquam, indumeutorum isla moilitias, ut vot)is dein-

viini conliietitiir se quotiammodo oescire quid eli- ceps plus valeat rigor armorum ; et quidquid relicitas

gani. Discedat igilur a*) hac excusaiioae, post talis usque hoc pra:siiii(, addet hliic sanctitas. Yeilem
facii mJraculum, noxius pudor. De loio prisce ori- C vero praeconiis vestris qulddam eshortaiionis adne^
giiiis stemmate sola noiDiiitate conienti, quiJquid clere, si aliquid vei scieniiam vestiam vei observan-

oinnis potesi fasiigium generositaiis ornare, pf usa- liam prasieriret. Nunnuid fidem |«rfecto praedicabi-
piiT vesiiae a vobis voiuisiis exsurgete Habetis bo- mus, quain auie perfcclioriem sine praediicatdre vidi-

nornm auciores, voluisiis esse melioriim : responde- siis ? an forie itumilitaiem, qaain jam dudtim nobis
tis |<roa\ ii> quud reguatis iu s^cuio, iusit uiiis posteros devoiione impenditis, qui nunc primom professione
quod regnatis in ccelo. Gstudeat ergo quidem ^ Grae- debetis? an misericordiam, quam soIuti& a Tobis
eh babere se principem legis nosiras : scd nou jaiB adhuc nuper populus capiivui» gaudiis uiundo iusi"

* Franrorum sd quem Theoderici qiioque regis Anastasium imp. Chrisuanum iilum anldem^ sed
t>

Itaiiaednplex apud Cassiod^nuu esi eptstuia, iibro n non satis orttiodoxuni. Rom« vero et ia fialis rex
Y:triaruin, 61, ei Ubra in, 4. sed uti;ique Luduinum Tbeodeiicus, ii in Gallia Wisigoiiierun^ Aiar.cta, tt
voc.ii. Pfiof autem imc noslne suppar, si tempns Gundobadu» Bitigu?nii;M!um, kciziii prosi.iiS efjnx^
spectetiif : scnpta videticet posi vicioriam Aiaman- itemqneSuevi, ei si qui alU jit nispariia; io Gernta-

niram, nu« Clodoveo iiJei Clirisiianse occasio fuit,
etb>piisroi, cujus Itic pompam Avitti!^ eiegantissime
destribii. D"Cei porn», quod bacienus vgU'->r2iwr!i!S,
in vigilia natalis Doniini celebratum, non iu viguia
Paschx; qiioii Hincmarns RemeQsis
rutu nosirarum scriptofibus petsuaserat.
nia aut^tn ei in Brilamiia» atihuc pagsuL Ul non in-
jurii Siiii, quipos! Giodoveum, qui prlm>is ontnism
D in fccclosia caiboUcus rex ivh, regibus Fr;iB«onjni
priinum inier Christisnos pruicipes locam ¥el hoc
faiso sibi et re- nomine deberi assevgt^ant.

* Avitiis in hac epistola Clodovei hapii^mum gra- CbilBetioa» ds re verba faeit Hadrianas
Hac 'aerr,.

phicc describeos, baud meniinU ampullse coeiitas de-
iiiissre sacro chrismaie opp!«(?e, quo Ciotioveusa
sai cto Remigio pernncitis iuisse feriur. Meque vero
nllam imju^ce rei admirai^iiis meniioneit) factam
fuisse Gregorio Toronensi, Fred^arlo aliisque velu-
stioribus Franoorum hisioricis comperiiuus. Quo
quidein argumtintn liegaiivu utuitiur noiMnilli critici
receniiores ad iiujusmodi prodigii veritatcm iiiQr-
niandam. Verura nis occurrit V. C. Dn. abbas de
Verfot in dis::eriatioue sic inscripia
: De la sainte
Yaiesius tom. Frane. lib. vi, pg. 260etse<|.
! lier.
* Francorum reges ioionsos psrUii^ent hisforici.
G.^^oriiis Turouensis Hi$t. Franc. iib. vi» cap. t4,
de Gundovdldo : Bic, inquit, cum natus estet in Go/-
liis, et diHgenii cura nnfritu$, vt regum itiorum mot
est, crinium flagellis yer terga demitsis, eic Et lib.
viii, cap. !0, de Clodovecho uiterlecio quemdam
ista narraittem iiiducil: Cum ignorerem ail, quitnem
ei$et, accesarie prolixacugr.ovi L!'lod<AC£kiim eate» His
eonsona refert AgalliiasScbol.tslicus l<b. deimper. i

AmpGuie conacwfie « Retmi vour !e sacre de nos pt Reb. gey.i. Juitiiti imp. p.tg. 14 edii. PaiiS. Qua <<e
Hoit. Lxsiat antcmhssc disserl^iio [nMi^m. de CAcad. re videsis Mem. de l/.icud. dct iuscrtpl. tom» Vill^
des Itiscripl. lum. 11, ;»ag. 6)9, Isi-4. Disqunuioneni pag. 4S7, 4S8, edil. in-4.
quoque de Arnpulia litniemi ;i:itea edi lerai Jo. Jac.
 ,

^ S. AYITI VIE!SNF;NS:S
eum
580

fluav, tecrytius Deo? Unaia ergo, qiioa v^lle«r.us au- A ««is, quiii ass«<lue ciiperem ,
vt^ fiossiLiUiM

vesuam per ves ex toto permillii allego. JV<J6 iiunc cldfrifcrnistiinio cumimioi
em: ul quia Deu$ ^(«itedi

siiani facieL, uiterioribus (|tti»tiite gi:nul»i»s m»»» in prir.cipi qiiJd vclleiuus asseriie. iiiMyuaie iUemius
iialiirali a<ihiie igneranlia consiiiuius nulla pravorum obtsiiemiu: iajiiiilaium, quim nunc \u ©t>sc(iuio, seiiH

duguialum germiiia corjupefuisl. d€ byiio tiiesauro per halieiiHis ti) voU>, Suf gerile ac pariiw cernnften-

Tesiri eorUis inlei semina p^rrigaiis; nec p^jdcat pi- date, ab amaiore ycsifro doiimo i?i patre meo ioipie-

foai«|«e, eliam tiireciis in retfi Ifg^ilioiiibus, asiruerc lam, me iniei-codonie, princip*il!8 reverentifle jusiio-

paptesDei, qui lantum reslras eri^xit. Quittcijus ex- jiein- Ciieiiiis vestri viri iliustris Laurentii lilins

lerwi quo^jue popisli paganoium, pro religioms vobis siudic nnco reddiiiis addiiur re^ioni. Mii^eramus du-

primiius imperio serviiuri, duiu adbuc in :sii«s viden- dum in parente jiinuiium : ecoe adjicinius in fiiio

lur iiabere prwprieiaiem , discerHaiit poiius geutem lamulaiiim, Quo uno voi)is direclo, qualiter cnm aliis

quam principwn. Nvila igiUir pairia qua&i speciali agaiur adveruie. Superesi ut praefaius mijes vesier,

wile sibi vindicei loiisqtH)S iionorunftgradil>iiS aiKil- ciijus proles et iUic-gratia vestrae porrl^itat, el hinc

iiiis : coustat vos esse, quo eoiwnunis uno solis ju- p»tf'ii£ rc&ervatur, conirri(mdai«6 vobis Mudio meo,
Lare oiuniA perfruunitir. Vieifta qi*idem pius gandeni ipse cor'>meiiiiet qur>d vei de ilHus solioti^ adepiioue

lumioe, sed non careni reiT»oli«ra fuig«re. Quapro- B jam eompos, velde isiius quae nobiicum redit prospe-

|!ter radiaie perpeluuin prfl£sentibijs di:<demaie, 5.b- rilate seeurus est.

ser.iibus niajesiaie. Siiccessus fdiciuiu triumpburum EP^STOLA XLllL

AVrrtlS VrtS.tEKSlS £P.USC»1»U« ^ CKLEIiO SE»ATOni.
qws per vos refio illa gcriij curjcia coaeeiebranl.

Tsngil eiiam nos feli' itas : quoiie)3(Kinr,ue iliie pu- GitiisUJtison iiiinus desida-ij moiegseqiiam dtbiii,

gnalis, vijicirnus. Jtiler feaee tiiTnen <i?.ih(jlic3e r«Hgio- ut officia qiia inerilo iaClyiiB magnitmliiiiorbisdevo-

nis-»ffectum serval ia vohis eura mis^r&ndi : et «i lus impeftdit, anie qui gFati«e]usjatndud4>m videor

apice rerom omnium giibernaeula contiricnie, non obii^aius, specialius eKoolastur : «X3ixi!!ie cnm Ofipor-

nVinus euiinel sanctitsj quam fKJleslas. Ex qua utique tunain nunc occasionein frivor divious ohinlerit, in

faCiB.n eii, ut dirigi ad vos servi vestri * viri illu- qi!» imperio ceJsiiudinis suae pioita meriierim dev«-

siris Lauientii fiiium principali oracuio juhereiis. tiwie servLre. Quapropter cwJioris vesiri vjri iilustris

Quod apud doronuin meum, suae quidem genirs re- Laurciitii filiurn, quein sd inundum sunm dirigi Ja.<^sio

gefli, sed miliiem esirum, ohliimisse me suggero. reverenda prsjcepit, inBgniriteniije veeiroi praBaio
NiliH quippe est inquo servire non potesi. Commeii- largissiuiaD sotpilatis h»nore con!inen(Jo. Aitgete

dan directiim : coti;<audi nii?ro, invidi vos visuro. C«i studio defensioi^is qnod voiuistis a;:imo pietatis. In
miiius compuiandum esi ad ariliiaiein, parenti pr©- C regione cxpeiit palrein, in vobis reperiat p;!lerniia-

|/rio resiiiui, quam patri ontnimn pra^sentari. tem. Tuiuiini etiain C4irn {ir«Ie susceptuin. Qut vofais

EPISTOLA XLIL iicetsaiis »it debitor lier hanorem, \Aui tarnen inci-

piet debeve per sobutera : quod per vos poiieiuT pro-

AB *,V1T0 EPISCOrO DICT.\TA ^ SUB SOMINE DOMSl C. S.
« A» VITALIA.MJSI 6ENAT0REM, prii affectus soiaiiu, eonrrf wisattnrns e^ga vos affe-
Quiinluin pertinel ad digoara judicii vestri ime- ctioiiis experinfienio. De csciero »u««iin . quan:uin ad
grilaleHi ,
quoscunque honoruin priviiegiis erigiiis fuJ«!es vesiros pefti:>«t, «xspeetaHrmsemper cupimus
ftomaiios pulare debelis. E\ bac ergo lidiicia , nm jussionem, optaiitus obeUniiiti* faouliateni. Vos pro-
coiiveiiit ut ex toto credaniur absente^ ,
quos eisi piiia diviDiiaie prj:stai« , ui BoiTtanam sub giorions-
p2tfia 6e}iaj-ai, mliiiia reprxseniai. Lude quod soiuia simo primipe no^tro pros|)erit^tg[n, in eujusapiee
vnleo , sed titi^tate officii aninttun devotionis csten- digna honons arce felgetis, taiii serenitaie serinonis

« De quo iiaiiMii in duahns prosimis epbitoUft. itus cfunes Areobindae tribuil,' non yitftHann, Qui
iloBC ad |>at:eiii redire c.iw.i ^'aperet Aijasiastus, niortno tandein Ai astasjo CoiisiaiiUOGpoii ab iusiino
Cktuiiveum iniercesswrem adhiiiuit, ut eiim a Ghh- revcc:»tiis, ac magist<»r miiitum el co*»sui ci/llcRa
dol>a«it> .'^e»ei.erei,apudquein a^iivos «bscs, ut re»r, ,. linslico creaius, bepiimo mense sni e<».'i8u!alus tUI-
patre leoebai-ur.
prvi natre neribus conftissns in paiatio iniei-fect!.!J8 est , Jndid.
b Sic et iu cpisiola u-4, svJt nmnine domni regis siii, ui Murcellitius idein itolot, hoc est anrio ChrisHi
C. S,, id esi ctimiiis Sigismu.idi. SigiMoundi enijii 520.
regis nomine dictataoi, aique in ea loqiii Sigisiuiui-
iJ
Eadem inflexione qna Cel' ri cjiisd^m riliiim epi-
duni, blnc apparet. quud GtuiuobawUin pstrem suuntt stoia 53 dixii pro Celeris, quod Graecl qu^que Ki/eooc
vaeat, a quoAiiBslasii, ui dictura est, de Laureotii (tirunl. Fait hic magssscr ofUcionm»., nouifi exjiedi-
lilio fuerat jus>io. Quare, si comiiem hoc
inipleia lione fiirsica, ciu , ut Proiopins lih. ii si-rrbil, inler

ioco dixil, Uv in epistola 7 pairicinm Sigismundum, caeteros duces prviui! twv cv 7r«^.«riw zu.yijLi-coyj ^ft-

inter ca:tero.i iionoi es qailKis exteros reg^s ornabaat y^JTyof KiliCi, j.'..j'.yiTT^&v 'F«oaK'o.t T^jv «pj[fiD xfluETv VI-
RauiMai, comiiivam quoqiie deferri soliiam iniefti- vouLUufXiv.Sotus ei discriiiiine quod aUjl, oum ad
jjeadum est. plitcandum popuium Trisagii can»a eOeralnm, niissns
«• niium, Asparis nepoienf», qiii (idei ot»
Pairlcioli ess-i ab Anastasio «t Marcellinus comes in Chro-
,

thudoxs:» syiiodig:ie Chalcedonensis IwdvAiS slulio, iiico uariat, Paulo ei Wuspliiaio coiss. Sad ei coiisii-
ut aucior esiYictor Toiionei!-.!S, lniSiem se Anasta- laiuiH Venaiitio Liberii tiUo (Usit^reni gessiSjie
cui.>4

sio jialam exiiibuil; etcum is de Tiisagio insauiret, Fasii Mem faciunt, ei iionsirinn pkrtimo fnisse tesu»
pro eit iwperiitor aeciamatus est. Tiieupbanes in tur , lu!i! Honnisd.^ :\d Cel^ye»»! ep;«ioia 54 . ijura ••li-
tlironieo, tcO o/;ao*j y.KZ9i€oujjZWJ AvocTfjffiw , z«t tera Celeris ipsins ad Ui>;uu»Jaiu de p<icc iotcr ti"
J.^Aov QwOm oiTOvvT^uV, BiT«At<cv5i* tti .i\t~M sCi*r;^uo»iv- clesias conrspdsita.
rsjv «vT0X6c(TC/:« ,
quaor^uattt boc poslL.ius MarccUt*
 , ,
,
,

26« EPISTQI.A XLV. ^62

aiigusti ,
qii.iin iii|;iiUaUk vedinvie&aipia Ut^iUiniur ^ sun^ iiiaiiiini ve^train» qua pius, pa;ernaia iieclauia»
Mgiioscere, liatiem, qua inaxiine, iiatredUaj-iain l>or.ignitatem.

Serip&isiis igitur, Qnijto prje£(a/iie, jani reduces^,

oiiifiia (uta esse, circaque vos di^jialiosteni doinni
Si ul iligattiiiiiii creddro iiMfui posheni. iitipcriuiie regis Alarici lllxaanfi ct pri&iinam permanere. Quan-
tuiii otKlreperei Graeds auribus senitu Laliiius. At «jiuni ego cen&eam, quud pos>t quamcunque nuiatii^

ojin iii liiifua nosirA hoc iua|;i;i abituruin sit intelii- ncin, graila ialium personarum ila siue aiigmeuto
gibiie, quod ininus iuevii expoiiium; in Hiteiis quas nftji r<L^diiur, sicut siiie pericuio non fiuitur. Vutuiii

per coiiserv uni meuiri cflerri prxeepisiis ,

po^uut et enim quasi &aiisliacere innocenilx lacessiiac, lumqu»
Vitia cum securiiaie dictani. 4p&i ccrte <}uid veiiniu& eiigunt credidis^ cuni cernunt : et sic eis eunsciQn-

dicere qnociinque seruieriur int<-rprete, ego in aflaiu tia noistra 6uiiicil« &i seieniia sua testis accodiic Ego
coiisueio (Jignalione plis , si diei poiest, quA(Q {jii$- tainen nuolio \e&U'», iiuo no^irae securiiatis aooepto,

siini doinni expennieiito interpreiante coguovi. De £cce Deo tesie iiiquor, iii iacrynias mixias lxiiti«
reiiquo, Clirjslus vobl» pro pefsevei^nia grajiaB }Htaierttfii%in) rocorJatione prorupi. Aniuiuiu oam-
qoaiT» jeculiarifaus serTis servaiis, vieem rependat. que, «l aK v^ier poeia {.t:>,eid. u), suOiit cari gsiii-

Quod etiam in lioc ipso adoiescente quein dirigitis B ^or^s iinag*, wi nieiiwia reiracuvi, usquead nosirds
lale menstratur, duin cogit.-intes in neiitro q-jiiiem quamiibet dispun proiesstone personas , quaiud^im
commedum, scd in uiroque mcrcedeni, quasi voiiis ' parenlum cominuaiuin sorteiTi pariiitate l^itjoruiu

hyirisiis tilium, et quasi patti redditis iiutriiuiu. iiwidia etsequeuie perduei. Jila tam« n in Dei noioiiM^

EPISTOLA XLV. etiam nobis suppetit , qux iliis eonsoiatio fuit : quod
loio semutoruiii nisii, toU» 'jiicumiatraiais undique
AMTL'S VIBtiSe.NSlS F.PIStOPCS ° VIHO ILLUSTRI
APOLLIJIAKi. livorii denie lentaia, quotiescuiique appeii visaesi,

Diii esi si aut reriw meo crediiis, aut de «fferlu iTiminaiioai sui^juciiii fainiia nostra, iion erimiui.

rouUio digna sentitis ,

quod iiiter;is aliquas vesiri Qiioniaut si vos a paire vestro Arcliadiu didicistis
&'Uinere desidcrans, plus lanien officii mei offerre tu- virnm sai>cu!o mlliiaiiiem minus ijiter arma quam m-
pieUam, quod in per-on;! vesira, dilLCtioni prinium, ter obloquia periclilari; nec ego prtm» exempli a
deiiide ntcessitudini, ad ultimuin digtiitaii a me de^ Sidoiiiu meo f^ueiii palreiu voeare iion audeo, quan-

beiitur. Kon semper dcbemus occasicii-bus com- tum clericus perpeli imssit ^^ssumo. Qtiocirca iUud

nieaniiim soiveiula commiiiere : qnia licet ct ipsa Uiviniias triliuai, ut nobis quaui iiovum non esi taiki

ufibis (ipporinnitas portiioruin propler fruiineniiam objici , tam nos nulia novlias merito fsciat accti&ari.

debeai e^se vo.iiva , necesse taiuen esi ut ilir! soiiici- C Sed desisial nimc l^tiii» lempoie, amaritudinis ex
tiido prxceHat, qu%se appetiiu proprlo, sine intcr- 0|>poituniiaie ^erino iieri^tnctus : quiu potiiis lucptia

ventu :!ll<n;f necessitaiis iiisinuai. Hnjus ob-ieqiii ine varaniis aiidariab unde ridcali» exiiiboat. Anle ab-
o!moxiiim sciens , iijterdutli redliibitioncm justam qiioi nifiiises daias.fid p.micum quemdaiii CDnimunein

injnsio obst;icuii prappedieniis obice Jamdudum tacl- niaguiiiceiiiia! yesirse iaieras vidi, quilius Sii-iiilaiiune

tus iiigemiscebam. Pcrvenerat quippe, non ad noti- pi%(ai2, in epistojde deebti^antes parte succidua,

tam liintiimmodo, sed ad moesiiiiam nosiram, dis- scribebalis ^ piaaii&>e vobis (ibeilos, quus inter oc-

posiii futnus incendii, quod s.uiciam ac blmpliocro cnp;iiioiies seiia i?t iii.igi5 necessaria couscriLendi

innoceniiam vestram, volut de etTeiis cineriliuS; coii- nifeib^miniis tanien de spuiulis iiisiori.u gesiis ctiaiii

juralio irocellosa vcntis niendacibus sulQans, in iege iioemaiis. Uisi. liic nunc niiiil faiso , nihil assen-

cassum niovere leniaverat. (Jb quam causam vere- taiorie me loijui , coram niuceriiate vesira imprecor

bamur anvieiails ve^-irai sarciiiam \oio Hbamrnis lestem Deum , taniuai ine Ino judicii» deleciaiuin

aggravare, ei moeioris inigmentum pro con?o!atioiie veiiiii si ainiljiis doiuni inei oatris tui ineditat.^ 80n-

iransmlliere. Sub iiiijus ergo^ainligaiiatis riubiio fessus, ciijiiS ^nqiie laiidis fiiomeino s«.ih oensore
coofiisa ex^-peclalioiie peiideniilius , liUeras vesiras donarer. Priiaum nanitiuc gaudebam , quod seiisuui

serttoitaiis prisiina>, nieir.iis etpert*, inopinmti milii U vcstriim iiuJc iiberius quam allcri pandeb.-iUs. Deinde
Deiis iibiulii. P.fcogiiovi illic, ona saiis de;ectatiiS qufd »gnovi, vos aliquod bonam de conaiu fraliHiu

" l^ciaral, opiiiur, .^viiiiiitcmine Sigismuntli, non aut qii» oiiioipiia passus sit, qusRrendtim es(.?iiaiu
soluiii siipenorcs liitTas ail Viiaia.iiuni, sed prosi- de Sidonio es ejus vit» e: epi.xtolis paiet.

niss »d 01er« ni. Ad lia^ ergi»

eliaiii m iirxciain . ut ^ Placni^e Af^u lliiiari poeiTi:iium &uoriuu libroit
Gr«cis auriljus obstrepanl, ybitmas alltidit, ct l.au- gaudet, de quibu>> trepide in episiola 53 itlius judi-
reiiiii (i!ium pairi ri-dJiumi grauiluiiir. cium exspec.abat. Nec immcnto : feidouio eiiim la-
k Sidmiii iilio, si re.ie ad episioiam 25 oiijeci- iro noii iiidignus ad quein scrlbeiis HuriciuH
fili.is,

muB, cam ab .\l.ir;cu rego apud qutUi deiaUis lu«-

is lib. II, episi. 2o, Cujut vo$, inquii, esse fiiios uon
rai, iii;e.»a graia reiiii^sel. iolwn geturosiuite prosupicpf verum etiam et tloquin-
' Mojt, si^peti vhu esi fmnili.a noitra. Taiii;i er.il luv flwe, el oniiii tiiivtum (len^re eomprobatis. Et
Aviii iamiiiio cuui Sii!o".i au.i cmiiunetic, ut eamdiui post alla : Quem si divina clemciitia usque od hoc

faeiat, .ii-.iSsimque ijomiiia traii.ii''er;it et couiiisute!. Unipus iupcresse tuji^init, sicut jam nm dc vty-ra
C«r ergo 5>id.»ii!mii pairem suuiu dicat .\vu.us, ai«ei- imiiiDoue latabaiur^ iia hUKi de ptirffciionf jfiuteret \
lum esi., qtiia is (lalor fnit Ap<)iliiiarii. Arctiudius cum i(iein ad reni cnncrei peneniase, r.ec si^i vxd^ei
verA qiism ApCiiliriart jiaireiu aniugit, quis fuerit. teijualem, quent opiaeerat c^e vicliore>n.
S63 s. Avm viEmNsis S64
op«ri« nofl minos vellc quam crodere : rene meritis A et linguarum m^rdacium 6iAh siiuiautiltus , biandi-
diotionis aon qoanium volelratis iov<'ni!S, s»p|>!ere meuta venetiaque inachinaniibus, dociins post eicpe»
08 tolo quoil no» poieralis irii}»iere judicio. Libel- nou ciedile. Nec niinu-s vos soleriia
riinenia lacint
lum tamcn aroicus, nui ut puio ad vos perveiiire cautos, quam innoceniia pi;«»iai securos. Siquidrni
fecii, noii de iiljrorii, sed adtiuc ex nulani maau, interclus > pn-bis ezpiorauoi nuiieiidiqiic ^iuiiu, vel
adeo loiiii iiieineiidatiuu cri>duini]ue pru-ripuit , ul ob boc giatius debelis debeiiandis eorMni <on:i!!bu.s
ooii facile denote», auc«,or-:> m«2is siTjmorisve Vitiis labornre, qnod nliionera divino judicio re^crvaniL-s,
irascari.s Qnapropter upuscuium ipt>um in meiiil)ra- debcilaiis si-mper sialuisiis ignoscere. Quanqnain,
iits redaclum, aet; adimc quania voUierani torreclio- ut supra jaiii fassu8*suin , non ex toio impuouus
ne peliiUHi,ne moratn de.siderio mfco facerem, ctle- abeat queih gioria iacessisiis.

riter de!stinavi.,Si reveia non soiuiu auiatitious, sed EPiSlOLA XLVIl.

et judieantibu:> vobis placet, quouiam anuuextraneos AVITC8 Vll..HNEBIsiS KPISCOPUS •»
ViHO ILLiSTi;
forie 110« deerit queui audac>s conaiua (angat invidia^ UEaAGLIO.
alKinde miiii sutiicit, ul vos quod cupio seiiliaiis, Dum incessabiiis de andcorum flde ae salnte cura
quia sicut noo minus ad uieam quani vesiram glo- tnihi e*l i.uper prosperitalis vesirae infer pnma
riam pcrvenit, conimunis Soliii opus iiiustrare : iia soliicitus aKuovi, quod enm famuiari caiiioiico epi-
volns , favente CLrisio, miliiari aciu magi^ magisqud scopus tacere non debeam : fructuin lamen in vob<s
florentibus, si in minimis suiitilius aliquid digiium mcicedis taiiter acquisitse, noit iaiu veibia vnleo
icciiuiie coufecerit , etiam sine tue qut/dcuaque Ar- e.xaggerare quam gaudiis. Nam nisi vos a prseconio
ciiadium uon puderei. vestio sn:ituritate senatoria temper.itissiuii pudoris
tlMSTULA XLVL fren^i coiiiberent, efiisctum eertaniiiiis gluriusi^simi
ATtltS VIE.NNK^SIS EPlSCOfLS * VJRO ILLUSTBI lorsitan lingua digne laudar«t apud proprios, qu^
A1'ULLI.\AU1.
rkiirabiliter convincit adversos. Habuistis igitur, ui
Communi quidem scd veraei sermone vulgainm audtu, cum rege iractatum, de quo, quaniam com-
esi, quod sese muiuab dileciionis intuiiu coa>ordan- peri, quia non se dueeb.iiH leolbus, transistis ad prv-
tiuni cernitiii uioius aaimorum. Patet namque lani ,
iium. Discussus esl nutu diviao, qui coiiis dudum
unam nobis .soliiciiodinim nostri eHse, ui imeris tioius, jam ei Uomiiiibus appareret religionis a.sser-
quas liarutn puriiior iiiius nieus aiiulii, atiie ii bene lor. 0' s:vciilaris eloqueiUix ponipis assuetum, et
BiCtianiiui responderem, quam vetiirent, i\im iu pa- lluentis exundanlibus Horouiese proluaditatisirriguo,
gina tuinuiaius quain per uieos ex causa direxeram, alucritate debiia niiiiBam 6\U de supernis materlaia
et gauiiium i!e vestia pro peris.aie concepiuin plus Q ^\^uai dispuiationis arripoit : et facundiara qu* cuai
aiTeclionilius quam seriuouibus evtialavi, et iiccessl- interfutt, aut de&cr.bendi muiidi jucunditaiibus, aut
taiem iiusiram patrumquecunimunium, miiiia lacry' regdium tritmipbonun prxconiis pairocioabatur, ubi
mis exsuliutione peT&inuxt. De co^icro auiem , tri- prmum luelior pars poposcit , astruend.e veritati
buat diviita miseruiio, qua: spein reparund» prosa- scrvirc noa puduit. Itaque sieut aHas laudandu regeni
piae in perseuse vesii^e booore coasiiiuit , et se«u- reddidisils Csesariqucd Csesaris erat, ita Uic ut red>
tuix po&teriiatis nostrae te uuu geuitore e.iam nos deretis Dto qux Dei sunt, nec C^ari pepercisiis.
paii es essc conC' ssii , ut calcalis jiigiter, prespe* Qiiaprop'cr liabet bic in vobis, etsi non sequiiur,
rante soccessu , inimicorum co: Miraiione et perli- poiesta» regia qiiod iHireiur, quje se aUquoiics de-
doruni rivorc', piimus vicions» vesiise gradus sit, nunc evidentius sentit ornalain.
c!aiiianiibu.s vol«s,

iiilegriiaiem in consc.eotia repoueie, secundus cum Siquidem nescire vos assentatiouis illeccbram, ciiin
di^i^uiilnr in audienlia coniprobare , teriius crimi- res iidinnnuit , etiain resistendo nonstrastis. illos

naniibus post senieutiam pepercisse. Torquealur igilur denotel sapientia paiestatum, facile huroan s

aninius etiam pro indulgentia silii collata hoslis op- iidetii po se muiare, quos divinis vident terreoa
pressi , et diipii<i nostro buno, suppticiu suo, cum prajpuoere. Caeierum*cognosci in promptu est, cusio-
vos gcimieiii non posse decipi, doleat posse mise- 1> deiu primarum |>.irtium etiam quae -sani residua ser-

reri. Sic puiesiati vesirce ad lu)e taiilun'. redditus ne vaturiiro, H«c igitur dict:i sunl cnm de aeculari parte

periret, duni oblata; ultro veniie aniarus iiasciiur, tractamus. Si vero ad sacerdoium causain vcnilur,
yiix quoaumniodo sux invidere cogaiLir. De retiquo, quorum adbuc non augetis scbolam, susiinetis inju-
duniine seroper piissime frster, cttra pecioris luei, ria.i), atque ornandam contubernio prius informatls

poinpa generis tui, fier paniisper trepidantem frater- exentplo quis horum vos, quis, inquain» nesciat, ad
;

luc adiuouftiouis inepliaiQ- Caveie aiteute a malis, certaioen bujus spiritalis paiaestrx, non iud«s au*

• EidemSidonii fdio, de reeadem , id est, dc pvo- tbolicae coram Gundobado defensione, episcopalein
speio ijuud apud AUricum regem
exiii» di»criuiiuis catlu^dram vaiicinatur. Quod si vanuni auKur uni iion
adierai : moiietque porro, ui inimicorum doios «t Juii, lleiacliuin hunc opiiiur episcopuin illiiin Trica-

in tdias jamexperius, eas diligciiisus caveai iu po- stinensem, oujus iimiien in conciliis iiiiquui .siibnoi;»-
slerum. tuin eeriiinui.>, ut iii Carpenioralensi ei in AiaiiM-
.
uon in It^di:!, vel in draicia, ui pieri-
b Senatori, cano, et Va.-eiisi ii. ac denique in iv Aurcii.uii-nsi. Ad
quesuperiorum, sed in dllia, ei iii au!a regis itur- eunidem scnjita iieni epi^tola 8o, cui subdiia e»t
^uudlouum, uub.U oraion, cui piu susccpin bdoi ca- ipsius rt sponsiu.
 ; ,

265 FPISTOl \ XLIX. «H^

i::ii;ros '«"gis. ?0',! sub longosaluiariim me(lii;ilioi)iim A vaouam, veieri ODliuerrK.i, qux jja se circtimJucJis
py nraiio pcfiOiiissc? Uuocirca novum sil aliis, vos jrridel>at orroribus, ul saiva .'espoiiiiontlb iiberlalc,
iicrt's>ii;aoiii helli Imjiis a perfeciionc viriuUs ordiri proposilioni?; praviias exitunri non itaberet, ci es pro-
Oi.i> auieu» In cajus aninio caritatis arcem teHetis, priis Instntmenlis in jngulum suum resistentt arma
jnui (iiiiium incuucianter agnoverain, ad catho!icus suggererc. Quid mnltis'' pa/ma mist iegi etci^erai,
seiisus iuiiieniJos per studiom, lucndosque pcr ver- ad silenlium conforre se maiuii ui ou.nibus proba- s

huin, piohaio lu vobis devoliunls ardori itou laut Liliter Innolescai, quam /juam faeilis,
sil divisi.
dc^ideria deosse quaru 'eiiijiora. Quapropicr titmulutu qu.iii! snernenda persuasio, qoje excog.laiis muitipli-
siluiatiunls (.Li.ro. p:tsiu quo meuiem vcsiratn jejuuo tiiiiis aigumenlis divin t inslrut lionis inopem turtiaro
corporc bali;i»tis. signilicaiis ctiani me refecium, non rabiit. Hsce Itaque renlico. ul qui.jquid esl quod
nude (laucuia hxi: saturitalis mcaep;r»lu)aEioerur<at, in causa Dei piar e.it , vobis pr Cfil ilubio sentlam
Deum «juoil resiat cxposco, u; cui ijrxdlcnioris olU- asrrlbeiidtim. Eni «ivpro in propsio.o bal)etur, quod
cuin jam iutposuit, itGuorem subjuugat , el qu;>d is)c sic i>\in\ colldcutiouis vesirc liii!:) Pomponit,om-
exercelur scsu. osl iidiitur ci lialitu; iiec dociiem «ilsquii In eoiumune prx.iicaiiouum vt^siraram cultus
seu doctum, nec disceuiem sed doclurem calhedra in»<i!{T;.K *u sedes i!'.> cui vos (.'oi»iul'i . a-:.'Ste judl-

Sttscipiat. lii qua, velut triumpliatore couspicuo scr- B tliim, niuiHsm adniniisiraiorl luuneris prji^iiijisses

lis gloriiv V icir «. is eviucio, inter acclamaniuu» gaudlo scd iion minus in a<iminisirantis pcrsona roeruissc
cotisona^ veccs, qiiantus iu ciypcum assiirges, e iant videatof. Incurnbe ergo oraiioni , duminc pectoris
nolons asiipuieiur bostis experturs, nuiiquam iuveii Dicl. ei auxiHum Dei, qtianlum pro teiam pro omni
lurus quod de qiiaiii;>.!C- ,Tjeri;! conlrsdicat, sed hiL^- iti«, >l:ui facece cimsucsti, pius ei pcrsicax tutr.r
lurus semper «ie prxlii inxquaiitate quod timeat. rm;il.»ra, ni fidei muras fiulia oppugiiaiione qtiasse-
EPISTOLA XLVIH. tur. rrociiraudiim auicm est ul niios aluranosquc
RESCBIPTCi; ' •%! ILLOSTAl» .BF.n\Ci.l!. uios vu!g2?a iiKlesiricnier castigaliontt tuearis, et r^-
Ltinam mihi sub ccnlingat ut alloquii vesi.^^i ildissimisdoclrinx arm iS; sicui legt;nu», tccum vin-
lecuidilaie augear, erudiiione corroborei. Displicis cerc c^igas.

wi {uidi-m glotiae (rtictus lail succoviii CTenlu, duiu ci EPiSTOl \ M IK.

lidos tepore marclda icrvcniis horiaminis caiescii .<.;;.> >-.ySSi.M:< f IJSCOlfS " VlJiO ir.i.LSTW
ANSti!nL°.N'i>0.
affaiu, et ingenium natural'. paupertate jejuuum
petspicui culeoris oi»e ditcscu. tndesi diguamini Pi.iiiuiiim miror quod persoua proqua ioiercedere
eomitante salutatioiiis oriicio, masiiuas gtatias referre digtiamiii:!, mibl L;igtiuui posilo ijoia uog;iret crlmcn
prxtiumo, quod rc&ponsio mea itp.itl priiicipem ita C q:t«id uoivcrslias contiamaLat, et pou ad hoc/esipi-
bita, fel ad vos ui indicastls rumorc perlBL», compe- scoudo pervenil, \x. v^ula pro veuia supplicarel. Quod
icns judicium, non ex mco orc, sed e\ «esirw antore si simjdiciter petit, eotistat Lominem eliam reaiu;
prouieruit.. Quauquam prseccrcniis^inius pt^nceps, ordinem contitcri. Quocrca ilcet in omiribuscaUM-,
cum sit ad inveni 'Qdom igneus, profliiiis ad dic 'u> l*ro digiiatiune quasiit mihi impendiiis, lilKrmn non
duin, ita scosus scrutaiur iiuiiiaiiri!>, ut sempcr cott- Laheaui aliud faccre qiiam jubetis ; mm possum ta-

ventibut lutri^siiao pareat audiiu : lamen laboris inei me<i, ({ui I sic vobi.s visuut <-st, rcnti^surus oisi in.us
scricm ampututo Kquorc pn-iisitatis i»i>i.iua. L'ii<o- exai-gcaie quo.i duieo. Scii enim pieia& vesir», ei =

rcm inqoam dico, quia proccilai iucpiuaii^ ii aibus ecilesla legi Ircquc-iiier ardvii, in ip:-o a ;ui(crii !uali>

irrueiitcs imperiius nauta vi\ susiinct. Lrgo cum, qui .!i>s Scjljilitra divina griidu6 •;.\,'5.mat Primo
Uel bencrteio landem cessan^e t;ed>o, trait ;uiHila- roriiic.>ndi iapsu pcccavli, qui fciniitam conjugio cs^
publica rediisscl, quasi mulaiisdiura-t.iisdcstinaiuui renic;u iib.iliiie inilattiii;;;;!;» appeli^l. Secun-io qu»J

ccriaiiiCii inveiii. Seiuper Ci.iii! i^i;. ^ . !nl)eil'?.<iuu pcjoii, !jui f.irto S!-po!- cuncia damnabiii simphcis
pcrsotias peiulaiiiior conilicius ng^reditur. Piimum tori pi: iicitlau» vioiavit. Cumqiie niliil praviiiS in-:

qtiidem e divcrsa pauc jT.ijrr. iincianiiiii^ scniio lujurii i iimanus aiiimus pu ci, voa conjiciie q<ia!iie.

prH'lusil. Deinde velui ab iiisidiii re?c!t;i;-i>i Jiisiis esi D ca'losl:i jusl.iii;^ casiil':'» miAealu', '•
si spon«ain
Viniiilus iransmarinus. Deiiiiii-' ii.fid» !<; '.an;;;;! Lhrisivi dcvoi.iu», ci in sancti aU.irisih lijuio bi-

" N.jnicn li'-.: vero p'.:.;ic i.ciiicii:ii, ;ic i.»riasse i; <»; f^ciidun^es ali'jU:s., qviqHtttn cnujvgit ivriaUi^. ilucii
tO"u BurgunJicuui : cujus ;^ciieris iitler couiilos q;i. ii coiii.n iitierunta ifius vcueiii, et aucerdctcn sv.um
l'.;irgundionuin lcgibus .>-iil»s<r!;!5erc, Auiiemuiiilus, auii.i' uCi)iexcrl(, el iiC jirce^eaii a covmumoac callto-
AiidiMuundus, Fred gundus el <'.odemuudus. .\;isc- lira; Lcilcshv liab.ntur c.iirancui, ci in perp.:(ii.um atn-

»i;'!n(jO cidem insciiplu*. suisl eiitin ep!!li»l;e "1. 7-. ttirnu:c (criutuf. Li TuToneflsi denique i.. cannneSi',
^ lii C03 qui sibi sa: t-as vlri^ities iii ntatiiiuoiiiiuu siiiiiiiti-r st.iliiliiii.l^' ««//••=» i)a'!aitim Deo v!rniti'>ii,

; !ii'^i!nt , GaUic;iiiurui»i ai.iiiliiiini, ncalas nieujo- quoi !. hciiirciv. Chris'i vcstciii intiUHit. cut rap -.f,
roni, ai'eri.e siinl sentenlie. In conc lio luron. i, aut cciif^cle.e, ant slhi conjngiuitjdiiTe prr^^v.iui-,
caii. Qui te iacruin vinjii.ihiis p.T conjunctionein
ii : Quod .M pas!t.irrii sunm audire. ei se-dc veito co.ijiitil.»
aepa^-arc despexerint, pcrenni cxcitmmunicnii .li-
;'

jwfmdaiH viiscneiiii, vcl propoiitum orofcsiW rcligio

tiis di.r^i!iitterin( , iitruiue a communionc habcunUo neniur. U.iCie.!U3 loo^es ccclesiaiiiee. Naui jiir'.-
atii-ni : ffuia si qui$ teaiptitui D.'i vioiivcil, (iiiperd^l etiaii! Mpiid no-;, qui sacralain v;;^'i/itMn sibi iii i'
<'.
j.'/;iiu donec
iJcji, aJ auxiliuin pueinteniia'
resipiiCinit-s moiiios.iciarai, capitali sonienii» lcjieb iiir,
reterianlur. El iii cuiicili'» iii, can. H : Sa-
Parisicngi taiii 11 rogis Conililuiiono, qiix' iutor •ui;c'.ilu Cai..a:

:iu'wu'i' viitiinu!n tciie ver viplii-n, ucQic p:r .- .'i.'. sal»!:**-...» o^^i uoiniiiov P;i;i-ie;i--.-.

J*j.fi;oi. LIX.
 : ,

267 S, AVni VIENNENSIS 268

cUoM doiaiam itt iiih:! nmpl! ilic:in), vel po.tiiiar-. - A p2;cjissc lam duiei"» i.\ quidcm n>:iii iucc laticul.i

(er aspc.verit. AHtlio ia;!icu d:<;Me .• iveiiem Ipsin», ciro:- exu>r*,tL iscd vo- ibns Euuuiia: ruiesiati.i

iion 6C virginem temer.tsse, ctijus t!u;»ibns volis prior pnvilcgio maigt <b»«ri{c'. faj.pelil (astijai-ii, Ijomi-

miiliofttin camaliias sit abusa. )J;iapropter,cuni r< nm iiem viu!en(er**^«Mte.C'>netlialioncm ilU nieam, quia
f.iciijori» maoifesti, nisi safisfjctio sua el intercca-io iiii pi.ccirf^s^^iiicaie : meqQc, ue m,:!iim boc vel
vcsira iion liberet, dici non potesi qu;iiiliim it;i?en!iD matidatis sut niwiits renoveiar, curatunnn es c prac-
{^it, pro reconciiiatione sua alioru<.ii rrimina covfit ri. dicite : ut ei, Vt mvt ecrrigendo pir volrniatem
Acciiso !n bac parte nastri temporis negligcaii;<m ccrte vel pa.cttilodiam r^urimeado. galieia facullaft

sacerdotalcm. Non nos ista pcrquirlnius : oGcil se (ii!p30 possii«nS,si('OcaiienUx'.<u!ubritasiH)n poftsit

iioliis iiiexpiorala c iniinum tiiagnitiiJo. Qui^ iii nia* persu:'.cVr'

lis soriiiin (ju^e.ai? .,tiis iii aliis maculis se inserat? Ei^iSTOLA L,

Atque uiinaract li.sius vel ?ic5e te:iperassel obscc- AViTLS TIEli.NCMR&EnscOPDS < VIUO ILi.CSlKl MESSIAJIO.
iiiij.s i.'l latereL Dcinde ev duoL:ii elfgal ulruni vii:», Masimus desiderio iioBirD cumulus opt:iia (audiO'

Si pii :i!iJi io pueihm canie peccnvit, adhuc exspc- riMii abertate coafertur, si magDilicuiu vesir^ pteia*

ctjt i|:i()il pndicit Apost lus : S? nvh LinDtum Dc li- staiuin (lorenli prosperitaic poiietitem avida soUi*

violn>:e"'Ut disierdet ilhnn Deus (! Cor. iii. 17). Si B oiiudiiiis i ostra^ voia roguOTSriut, quia boc profocii<
autem coirnpiionemqnan^ iion iiicliyaverat, grava-.:-. l:us nostris eompcndlo indabix feHcitatii acere«cii,

augn.enle qaid excogilari lurpiu^ quid IiciribiiiwS qMidiitiid emineiuiai Testrje coelestium beoeiiciuruni
polesi. quani ut illum n!»c iioc prol;ilie:ei a nierc- picMs dilTiis) roniuIcrit.Nam ineo meiimur felieibuft

irice, propier * qu''d soluin Dcui Scj-arir: viru:n increinoiitis nustroruin propagationeiEi Miccessiium,
p^mittii ;i conjugeV Nec s .Jus, s: respiciii-, ex liac in quo actionis vcstrx crescil sinfe iine su/Tragiuni.

parte commoveor. Cjmuiii rel'gi>isi parenies scilus (Viapropicr honorificuiu salre ^iersolvcns, rogo qood
admissum: ct quasi pe.dium prolom lugfnles, orbi- si, lit ciipimus, felicia erga vos cuncta gemniur, raa-

Utem in pUirciibo* piofiieniur. Qu;g do inatrii oio^- gi::tndo vesirn occu!reniis paginx elocutione per^
slilia loqiiar, qnara pracdicii jam dudum marili omni CCi'..

morle delcrius lurpis viia vidua^it? Lt quanqujn £riSTOL.\ u.

coiiu moveri soliit», taiuen patienler bjcc luieral, AVITIS V!EN.\;:N$l:i '.£1<2!«C0PI S <^
VITBSTiOLO fUtetOaU
filius sine pieia.e maiims fine sobole, pater sine Audivi qiMtti in i.cmilia qua aoper ad popuUun
h2erede:ei nuiriium insu.pcr cjus studio qiiamlibct LiiguuneAson. la i'e«IIcatiaiic basiiicje vtdeor concio*
oriam ex generosls ariiiilcns nobile malum; sic ta- ii.ntus, b;irbarl?mit:a me incurnsse ucaiis, paiiiinaet*
ineo <;u jd iii desiderati nati;l!n'c portcnli, non csl C iicei castiganies qaod publica ufatione poceaTeriin.
;iii!<i;:eiUum pro.saj.ivi.', scd infami.?. doc mientum. Kt Faieo: isiud piuulsseoontingcro. pt;eseriim milu, eui
qtii.lein salva q-aam mibi Deus in vobis praslilit dc- fci :,iia iu aa»! z. vii-idiuribu« fueruct siudia litterartimt

fonsione, plns c;ilpaiu prafaii qua.m poenitentiam omnia fer' ee as (\'>y- tcl. 6). Amutcram tameo \u>ft
perUmesco. Sed rogo ne irascatur ista diccnli. Spe- ipsum a .obis coram pottus audirc, eifi jam sciendi

cnl;{tor suro, lubam teaoj, tacere ii.i!:i «oii llce'. in Oii lacuita* uiiuuiiur. Sed qula vus al«entes dieoro
AlqiiC nliusuu peccars hum.iuo aniino fuoiii, cni tw ctiuiperi, qiianquam abseus resjiondcre curavi. Igitur
liiura tu iaU per [iicHiiaieoi, et pcr sr israc.ioneai ciilpass : voi ferunt, q.iod foiiiur inedia loaga&yllab%
revcrli: cdeleraia iiacundi:' calere, tinuero superbia, dix2rim,\ire'i!ioB» in boc verbo ijciUcel iioii Sccutus»

Ifjscivia feicre laurlnum esi. Qoocirca licet diTcrsas qui syllai>a ip-a corre|!la usus est dkens ti jMtUwr

ia me iieruftt flamma.s vomat. et ^ ad Roraanc foi- {£n, iii). Sed islud rciu.ss bile esi poeuiaii* i»ec«is»»

slian £ccie«£ audiealiaai vocet, cl si adbue placet, tjie, quud in opere suo Sa-pe inreniinuj Virgilium'
eiiam iilios Uaiiere mn dicat, uc: minas suas assen- praesuiapsl::se, ut keilicet ineiri legeui, sj«:iibi fpu*

tatione placabo» nec fatf aisoacs itineroin vcrebor, est, barbarismo contentus expediat, et syllabanuu
qii civicis eriminibus in paiiia plus fuiigor, nt* naturam ccrtis qui: usque locisariem miniiue $ccuU4
multos fiiios habere me uig..t •, qui uuum cx cis
'^
invciUl: quale e»; iliud, ^ou trmtu regMe i.idcc jiu

" Uiiic patet prrsu3Si:m ad!m< '>iii» tempnri! us Iq « Mc^siaui r>cr l»icc lompora di:o^ prselcr ».sti<m i«
(iulUa fuissa, pTOptcr fcrnicati< .:ti>.i scpaiari vituui G:iUi;im too* Aviil iai,!. piitri* ms, qtieiu Hici-
iKili.

::b uxore, etaium dncere,Ch'riht« [«riuis&u licuisse nicr, iiim Avtuui f'ljcenii;es>pttli:tr«.*: inipci-ii, c vii»
qiiod ex coiiciUd quoque Veneticu cauone i n.anifi- S- ('ajsani episcopi
fcus nlil: ulier «olarius, jiostca

siiim eH £m
q»i relictit uxoiibus suitf $icvt in
*. presbyier, qui uua cutti Stepiiano dianmu p»is;erio-

Ern.iqclio dicitur, escepta eauta ('HuicMtonis, tiin r;'!» ipsius viiatlibnim c i)scr.p»it. Inler «t wmqiic
cdniimi probali9ii4 aliai dastiliit, ilaluitaia acoiiunu' liic Boster, omnibus antiquior MebSiaiuiS pioconstii
ulune areendot. Afrirae po»t consuialutn B luiou s, dc qno S. Auguiti-
^ Quod in Gattise quoque pvovindi» usitatum docet uuslbfo I oooln lilicras !VtiIia:)i cap. i.^.
t.eo MagDus , ad episcopos pruTincix Vieunensis. ^ RefeUit boiuiuia impcriti in^^r tlim, qn: itiosiini .

l>iobiicnm, ioquit, v^tita. fniernilat reco§noieal, afto- Avito acccntum ob ecenu i;i inmiili.i »jii:u:. liiigduid
stoHcam tedtiu pro ika r«fer«Rda, « vciires flfJA.i» irra- in basiiicx<Micatione pr<Hiu:ii<;Kal. !i',i..)i!i4 iiiec in-
vineix tacerdolibut innKmerii^ reiationihit eue eontnt^ teriii. Laudal Teroeuan! Fausti lieii:ns.i> episc(»pi, iu

.'«i>i, ei per diversarim, qtemadinodum 9e/Ni coniue^ ejosdem ecclesi;e Liigdunensis dodicaice festis pra*-

lud» poscebat, af^pellationem cauiarum, nut retraclafa dicationes Sidoiiius n".i. n, cplst 3, qii.c i;is« paiUer
.'< confinHttla fti sse judicia. iuiericrunt.
209 EriSTOLA LIV ^O
iViLM. vu), v«iii'fr(tcril.fi'ia/fff}^/£n> Miii), vel Mlud, A QMisiiJtn diUgeiuiuA i eteriuni(iue pauiktui» : quiMi
XttmtfM ui wprtnutm fuls>i vacr ,tauUia n»€um Egc- sine argumeolo artis ucc orat >rio, inveuktur paier
rinm j^^Mn. a). Nalius liiieraiorum iiiticias iciit, et comuiuiiis liiius, quurum ingeni • inalleui praeseiiii
jproductas n»luraliter penuiiiinas syllnlias «boraiore tempore ut pria)us quam solus imbueria, boc Uiio
l>oa«Mbs. Virgilius u»u$ iiceuua poetaruui, gecun- taniuiii Tiiio essc ecutteutuis. Qui (ainen ex illo ^u >

«[umea qua supr* dixinms, ciHrripieus lueUiaai &yl!a- prolluills ubeii foiiie duciriua! jaro nunc iuier iritia

bau prasoiDpsit» id esl )j0iiiHr. QuoJ vcrbum, se- sua iioii miniis qnarii liitcras bibant, quoa amieuiu
«jueslrau pauUsper poeiica iiljerUite, ui lis poiius iege aiiraliere in.niris siuJiiii quain detrubere, et oratorem
icadtaDQS. Commune verbuiu, leuipore |ii;ieseit'.i, elo(jui noiius «juaui obloqui decet.
iiuiMro siugulari, per^oua: priiiKii pviio,\ 6ccuud;e • EPISTOLA l.lf.
|ursoQ» ioitga oiedia rjotiri»; r«»tat Ui(i:U pcrs4)u:c
AVITDS VILNHENSIS EHSCOPUS ^ VlVl.MiaO EPISCOPlf.
icrtiic, id est potii^r, suialiier iuiiga sit neccsse.
Festiviiali sanciae cuniulus, quam prospere vestr;i
Sicut dciaos, «orlior» sorllrts, sortitur : sic tein-
iiitercei-s une trausegimus, cariiatis apiciba^quos di-
|M>r6 prxterito periecto, priroae, tecundac, leiitjc
lexistis accrevit : ei ob id inulii|)liciier reddidii lae-
persoiMe,
^ pouius
*^ suin, es, est : sic tmiierativo uiodo, ,;„.^, „.>„,i r«„»^.- .-

lempore praesenti,
.

:ia
.
gecttudam personain
... iior^s,
pouie, B
quod Ecclesiam quae ubiqua una est. uiiitaj
^,..,.„i^„,;,... „»...i;„,
cuniplectitur gaudioruin. i».;!......
/>«..: ..
Tribiut Cbrisius, ut .. .
sic»a
^icm sortire. Similiiei' optaiivo niodc, tenipore pi oi
anuo pritseiili desideria iiostra lelicibus coinpies N
seuli et prxteriio iinpef.ei-u», s-ib iuiii» iribus perso-
indiciiS; l*d f|uoqire iempore 6o<i!luio visilalionen»
i;is, aque syliaba pruJucta, uiinam poiircr, potircris,
sompei- optanuain Vicnueiisi Eccicsiee cofti-raUs.
putiretur. Ca:teruu; si tertix per»ouj: ut poiitur bre-
vem pooas, idem focere co^eris ei secundf , ut poiiris
lmstoLa. Lin. <v

dicas: quod uiique ab omiii e&empio utque u»u inie- AVlilS VlLNNEJJslS rPISCOPCS '^ CtM: i LO tJlSCUfw.
gritas Laiinitatis cxcluJii. Ccce Yerbun: pro quo a Liiieras beutltudinis vestrx quas diuiuiuitas icin-
Vtibis reprebeusus fueram, dequa audco ruliunemu- p -ris fecerat desiderabiles, viciiia festiTiias reddidii
luari. Nunc autem, bonoriiicum saive persolveas, gralioreii, <iuain in Dei neuiind prospe.c celelHavi-
iuipensis precibus, quxso ut, qum ego aiiiiuiiu; jure luus, ct a Yo)/is commode tmisactuiu esse gaudenius.
quid mihi videcciur siylo pagiux liberioris expieSvSi. Oraie illud semper Eccloiiai! oaiholic;e saucioruui
vos quoque ad vicem, suMalo, ui suprauictuui est, suflfragio provenire, quod Divintas reguLe uovii uc
Yir^iliaii» aucioriutis e&omplu, qut^u: vel ob buc in |)aci,saivaino!iiDibiisfrateriiitatiscariiaieco!)gruerc.
luibarisniorum usiirpatiuae uun dcbemus eoascqui,
licet idem Yirgilius {JEa. vi) puliius vti potiti pio- C El'l3T0L.\ LIV. •

ilucie posuerit, sicul est iiiud aiaoque po.iti; vos mibi AVITLS TII^MElKSiS EriSCOFCS AfOf.LLMIlLl ^.HSCOrO.
r.iitoiiein quam tjcqui debcani, rescripto e\puucn!e Pusi . saiicta dominlcx iSalivItaus ijffcia quibas
ir.idalis. Aui si certe scitici(auica) lestiaionii cnjus- agLrfi.iitis et verc plus quain fessus inierlui, qiiod
cunqtie eligitis docere conipendio, spero ui de priscts inibi pcst Deuni priuiuui ;ic singui.^^r:? i»', i:'juuuiu

mogis oialoribus qi.os discipulis merito fraditis, per- vesirufn exspecio; qaem si nieruer» sumere, qux

" Sequenie» aliquot episiuix ex genere surK earuai iiiar» li:iriiii^ quibus prnrvliui P.i.-c'..»' U.ein c.Ttfiis
|K:r auas episcopi olim, sulerani.ssiuus uiebcs Natalis eccle^tis lieuuuliabani. Sed iilot 1' .sciiai^s iiiio :i^
lioitilni et Resurrcciionis cousaiuiare sc inviLeui, ut pellatif iiiiia de die Pascbae otiiJii-s : :«s ,ero paniiu :

qtiam prosper.j fo.-itivititeiu celcbressen!, nuniiarc eliam >i<Iaies dicere licuii, quia por «iii..}iii|Ut: leiiti
bolebaut. Hujiisniuui complurcs imcr TbcoiUireli v\>i- vUalem niiuebauiur, iit iii Nat:>i; <.':.i:;>i! eci^tula 5»
siula» iit luceui liUiicr clit.is iiassim aspcrsa; leguu- <;i nt» Aviii, In Hcsurreciione ."Js, •'\ '-i TJieodoivii.
iiir, qu.x fnoreni banc uiurisque causas, uiuiuae sci- i» Liigdunensi, cui adUuc pressliVitro e(ii'-copaiuni
licel leuevuieiittx earitatisque studiuiri , repras^i- auguratits est Avilus episiolA 17, Lu^duiieusi cadic
lant: ut epist. i : 'i\or,-zu(T-:tr/jii i7-,vv;S«r y.typxf^itStL dra: prieiuisse o^^leauunt conclia quilius subsi-riuii,
ypauuatri ; /'V»lira« u^' mote tinctus srripsimtu. Et X) E|)auiieiise ei Lugdunense sii!) Si;;ii»miiudo. (tiiani
'pisl. J Tf,; (fUiu; r uj^rty. iTtvov-Jv, v.utk vcac-j t>;;
: < exq»iisii£ auiei!) dociriit;»! vir nifril. cx Agoliardu
fo^-r«r : Amicilur ojfiito jiutyiinur, ui /r «;i U.x potiului, disciinu.-^ in 1:1 ru ile Juduicis Ssipii •tjtionibiis. Vitgu-
hl epist. 26 : TovT<i yio • xif ioczr,; y.u.i l tt,; C:-fi~r,i ticlui, inijuit, EicleiUv ugunreK:;.. iV.;,M,s, cujvs '
. . .

r«oax-)4-j(Te»t vc/m»» : Hoc ehim ei fntii et caTiiAiio Us diitrii.ii: jcerii, non Sulfiii ipiita :edcl c.rwiui,. lic tc
fmadet. Denique boc unum iibinim fuit arguii»ei>ium, icri})!:: testnnUtr.
quud es opistol 56 videre est, quara iniegram, quia
> ^ Vasioneii^eni cpi^copum foiss» di rei ojiis sub
brevior, siibjicimus. KOFTAZTiKU. "Ay:/.C.'Csi /xiv i'-t t« irripiit) iii c<'ni-ili(» E(iaotiensi. Ut iliveisnni ainem ;!b
co Gemelio crediiinus, ('ueni iii eudcin priiYiiiciajirx'
T-V OS TT.; ttifi'^ .rt'.(3>zo.i •i')'j.ryj j-S/.K^ftv oixocrov. iecitirum vicanum vidimus in cpistola 52, farii quo«i
ACiTix«7«Cv X6U rot; ;,CKaiaT'. /j.-/'.f,'i.v.i, xy:V niv £•-/.«• iri c.i synodu qiue paucis posi dn:;is socuta est, vete-
ttiic* 99V 7T/;off^C'j-/ yoi/at, x«t Tjjc ic/o.Tin; ^xtivim t» raous eiiiscupus jam eiat, riiicipeuique iiiicr colie-
|

X|Otof. Vr^ quiuiMi ciiUuc me Irisliiia, el iiieniem }.'.ts iotuui obtiHebal. Qiia eiiain lie cau a boc ioco
(jTmtiter coHculit atlumen diei fe*ii legem imp!erejn$tuin
: Apulliiiaji, Victorio, Clau !io et Gregorio anieponi-
exiiiitnMvi. Suncilaque. et »ciibo, et reverenliam tunm luv, <|iii eodiui ordiiie in eadcin synudo subscribuit'.
aitluio, tl carilaiit debiiHin exsoho. E\ bis patei, Ap<:lliuaieiii Valentiiiuiit episcopiiiii siovifriis ex cyi-
io/iT«rT«««;. boc est festivas sive festales, ex eo stula ii, Viclorium GraUauopoiitainiiu ex 16. Claa-
tlicta^, qu4)d fesiis diebiis scribereiitur : quo niudo dius vero ct Gre(;or!us, illustris aiiibo lioiiiiitis et
:i|iud Me.\:iiidriiiiii> eocTKTTixsci item iiuncupaix suiU laina', :i!icr Vcsunlinani rcxil E^.tlesiaiii, a-lier Lin'
ij»isi«I.i' lasclKiies, 'ilicupliiii, (lyrilii ci aliuruni pa- goiiciisi-ili.
 'fll S. AVITI VIENNENSIS 272
cuiiqiie 'iia riu.t dijjiuis =!im fn i, tii cgo confido lem- A viilciis ad mci soliiis periincrc dispendlnm, quod ne-
pcrabilur, ui vds mereminl •ionTgolui asperiias, queo implcre praecpium. ila namque apud iios |u'r

EPISTOLA I.V. n.omcnia singula poiesiaium speialur adventus, ui

A livs vi::n;<;insis episcopls viciOMO [:riscopo. nisi iilis venieniibiis pra?sens essc curavero, ab eJ%
Piospera Deo propiiio fesiiviiaiis exordia, quia ob- qiii stileni in nobis eiiam lcviora cuipare, quaudibtt
Uniieralis sulTra^i(^ visljasiis afTectu. Nam dnm el t^implcx abscessusmcus, non solum ncgligenJix', scd
rtiraiu [>atri soliio gcriiis, ei t'c iHCi itimiiale vesiia cilam coniumaciaR depuietur. Qiiapropicr, lommuni
rjiia! voiis conveiiianl imnliaiis, qiiod gaudouujsoffcr- necessii:tio perspecia, impossibililali nn re clementer
is, ct qiMi 1 dLlicmus exigiiis. Tribuai Chrisiiis liuj is ignosciie, ct ut desideriis nosiris, si iion jugiler, vel
ip ius piciaiis ac dignaiiouis vesir.e uberero commea- interdum satisfaccre possimus orai.'.

iiim. in qiK) a vobis niunerc magislerii gemluaii, ei EPISTOLA LIX.

pcrsolliciiiidinisbintcliciiiuironforieniursenesvcsJri, viVLNTiOLCs AviTt» F.;'iscoro.
et per cariiaii.sexemplnin posieri doceanlur. Ad siniililudinem divin» bcnignitaiis dcliberai o
EMSTOLA LVI. vesira culiorum suorum pciiiionibiis lcmperelur, 'ii

V11.NN!:SS1S L !'1»C0»'L'S fl..VI,Ii'0 ri'1-COJO. in soiemiriiaie sanct: Jusli plcbcculam suam aposio-
i\.) Ci.n-ueludine desidcria nti^ir:» .utivis indiciis B latus vesiri visitalio ljenedi;j|.
i!iclaiissuuh0(umu atii.;qiioruin visijauoiierijscepui, EPISTOLA LX.
Naiiviiaiis domiriiec nobis fcsia prysiieriialis vestrro
AViTrs vii:.\N;:.NSiS episcopcs viventiolo Eriscopo.
gcminantui augmento. PiO qna gr.iiia quam erga iios Ad lirmllatera promissioni> divinre, sit quod anie.i
bcaliiiido vcsira assUliia dig?iatlone nuiliiplicai, pne- roiiccsBisiis Esi , Esi , tiuod posi- a rcpeiislis Noit,
seiiiiam veslr.im succc lciuium aanoruiii numcrosi- Nim; quia si l;ciiC occupatione pr;vsentium qualilas
Ja:c Divinilas propiiiaia Itmjraivjlei. perirac^ahir, conditionem iiiier voshaliiiam, ellam
EPISTOLA LVil. icnc iiou
'• debuissei inierseri , modo specialiicr
AVITIS ViENNL:.MS FPTSCOPLS •U.lCCOMi. i ri.-f.> PO. . oeret impieri.
Magn:c quideia ei iiiinis ajniiiand:» snui lieliciae
EPISTOLA I.XI.
qu.is ii;isi.s;i.>-, copia, leinporo, dignii;!lc; scd lanicii
AVITLS VlENNE.^fSIS EPISCOPUS ^ CONSTANTIO EriSCOPO.
yfleclui, piciail, soiliciluilini iioii a^quaiiln!-. i'cr quae
Liferas sanciiiaiis tuae in Pascha quidem , sed
pfubatur, tiou l;im dignalio vesira nobis qnam pra!-
noH paschatcs accepi , nibil uiique de carilaie aui
seniia ucruissc. Expedii.i csi siiflr.igiorum vesirnrum soiiiwliuduie prcofLrenies ; sed quibus j.ibebas ui fra»
prnsjieriialo festiviias: cui nuantum artc>sii r«)*j>'tra
ireni et oonsaceruoiem nosirum Candidianum, qm ni
l,um, latlum a consueiudine '^niriialtum d Aiil epu C ggo quasi peculiarem coinmendaveram. iion solum
laiuiu : liuas milii Deus si in futuro Iribnii coainieatn,
ad c!cr c >runi , vcrum eiiam <:
ad laicorom audien-
<<icut niiiic pcr vos iraitstuiiterc, ita tunc vobiacuiu tiam des inareu} , a quibus constat diaconum ejus
e\liib fc dignciur.
pro riviii causa fervili custodio: inancipaiuiu. £i
EPiSTOLA LVHI. Ideo^ si censetis omnia de clcricis vcsiris laicornm
AVITIS VUNStNStS £PlSCO!'i:s * ^lVtMlOLU Lfi^coro, lesiimonio credenda, rescribiie. Consequens erit rl
Nisi frequenicr voia communia i!CC*aioium iin[>e- dum su.'cularium noiiiiam ex onmibus qux in ruino»
direulur objectu, jussioui cojibueiudrnaii.c caiiiaiis rem vetiiunt cottsulamus , clerirorum libertuiem
soiilo volneram parcre serviiio. ISain cuoa iestiviiatj prodamus. lilud lamen quasi amor luus suggercio
vob sqm^ o:cuircre dupiicis compendii res fuisset, ac monere prasamo, ^ ue propier leves cauias , ei

« In\itatus ad LugJimeusis ecclesije festiviiaicm uniuptam visUandi nos eontuetudinem repetaiis,

ut
cxcusal, quod Vienna proitter aiivcntum principum Du:t bujus nominis episcopi sub boe tempiis con- ^'

ai.esserion po.>-sii; eoJesnque .«pectii ei seqnens opi-
i-i.ila. Nam S. Ju li b;'lemnit:is Lugduui «'oieberrima :
do ijtia el Sidonlus iil». v, ecisl. 17: Coineneramus
\d a.jHiti sei^r.Unuu; processio fueral autducx,ia,
ivUmui-ai an:t've:$iiV!i:, jOjndHs ingens, quem capa
*'
ciiio Epaoneiisi subscripserunt, uuns Oclodorensls,
alier Vapincensis. Quorum -illeri quin ascribeuda sit
epistoa dubiun» nouvideiur; ulri autem inceriiun.
Cieiicorum quippe libertJili repugn.U, cl anti-
>- f-
«^

«'„i ....:..:....- ..>...

quissimo corum privilegio, quod a Valentini.uio Cie-
'
— i .

itiia basili-:a //.-« careyti. Iloc vero atl aliud perli
jicl ^enus ci)i.'.lotariim, quiii-is sylcbaul opiscopi vici-
iianiiii sediuiii collcgas epi>copos ad uvb um su:irura
»;'!ebrii;«ies iuviiini*. C» j'ii iiiotis ekempinia iii^iigoc
$>l apud Ha-iliuni >ia;'uum episl. iOl. uhi ad Ca'Sa-
•.iensimn in;irlyru'ti diem ;iiiiiiversarluii!. iiou \icinos
II tnlo, sed lotius 1'oiilicu; diu,'Ci'sis episcopu> iidvocal.
'ii— U 0-^v .-"j/iU.orv.roi, rj.'AC,'-j-: ;v, JvjyOvioc zat li-^xc/.-
sare pf.si exstinctain Joaiinis tyraiinidem renuvatuni
esi, lege uUima cod. Theod. Dc cpiseopis , eic. ;
Clericos eiiaiH, quos indiscretim ad sceculares judices
dtbe-e deduci infnustus prtgsumplor indixerat, tpiscc'
pali auditiniiai reservainus. Fas eniin non est, ut liicitti
nitineris mini^trt leinporalium potestatuin subdanlnT
arbilrio.
Qiiud canones passiiu incuicaiii, ac discrJc it i;M'
"^

^:-: (I ~i^i .oTiJf X^.^°'' ^^* • yvifiU»: 01 ;-'.-•; .-.'...ta T/i,-" (]i ilir.ii!' 3 [.'•siea s.tnx.il seciindus coniiiii Aurdia-
r.Si.v»i ti'xC>t, y.vi "zttZ ::«otcc/;.oo; oi t:x':ii; zii.-i.-:'xi, itciisis v : / ) uuiiits .^ufirdoiuin ijiieinftiunn jvtvte jiuei
•S,TV>i5*vfl<r-<'.5'. 'J /.«?, T'^v tStov ;K-jr»j •/.or^.tv/ li iy.yj.^iri'/:, hiirniie.a )>co pc.rils ci iivibti.-i r«K.sj* ,'/ c ni itU:uo:ie
ijta. rr.» »i't-Tiui.i yu-jfi; Trypx'y.«/.oxieu., &ova{«-j
T/iv cas cul^m, pro quitnts mnhiin i'alics
siifpetKtiii, prarti-r
>i-:-/'«?i"v Tfi; l~iTy.iisM; r/j.rhj vyj..Oit'y.// QuoiirCfi nb i'Cticsiu urceii jussetuni coininuicnlcs. ^inici/tta nt
'•liij inier yi i ty i'i njlutib^viii .:i:ilEup3i,chnii a bu- iiiw i"Cu Coti^lui.t.ij .. .Vviuii, s'. iiii.iiiiSU .).i\-;a".eii-
"ius «octiifUt if!iO:Hii),quoi'iiii aniticcrsuriu ute.iiorin in scm jioe iiOiiuae la.vai Leo iiagi.as ciMS»;. H) , qa<»J
r.bt:nosira luUuiite vieinlu d-wbraiar, udiuu u i to.s pe~ co liinuitionem iacliu ueuf^garcl.
iuHare ilecus suttm ecclesia, voccqiic noitra lioriaiur.
273 EPISTOLA LWL iU
n.jn ad lieiiiu, st-d ad saeculttin pcrliueiues, ne laici A coii^'ri<>r ad preces, divinam misericordiam t>'s:aiis,

(juiriciii, non dicam clericl, sancia comnumioue pri- utcaiii:is ciijus proieciuni sludio asseiitis, vi>iM.s u<i

vcnuir : quia nescil cujus dignilaiis »il ipsacoinniu- pru>mium, nnhi ad gaudiom , cunciis proiicini. ad
iiio, qui aon eam, omni aniniosiiatc seposiia, ct cum e.vcmplum.
iiuigno Uolore suspeuiiii, ei cuni mnxima fesiin:>itone EPISTOLA LXV.
icsiiiuiu AVITUS VtENM£NSlS EPISCOPLS ^»
MASIMO KPISCOi O.
a EPlSrOLA LXIL Quantum ad infernum spectatci tinem. aliquit.-
APOLH.NiBlS EPISCOMJS AVITO EPISCOPO. lulis corpusculi viribus vigeo, an\ius taincn, qiiud

Co^itaiM aique periracians, inofTiciosiiatein vc- do domiio <^ filio vesiru , vel absolutione colloquii

stram qua ulUone i>erceUerem, nit dignius judicavi, II ii aguusco, quod nec eo loci fucrini ut agnoscero
q:i:in si (leciinaia injuria niliil segnius inteniaretu. putuissetn. Nara monasteriis *^
Grencncensibiis occti'

Nu quain igilur ia posierum vereamini, «(ui cernilis p:UMs, aliquandin jain hubiiaculo civiiaiisabtueram.

p<':esenlem uux:nn pr(»linus expiari. biqnidem deliclcc quas dignatione s 'lit:i uirextstis,

EPISTOLA LXIIL in itinere me et adhuc ab urbe remotius posiium r -

AVITCS TlKNSrNSlS EPISC iPUS ArOLLiNARl EViSCOPO- pereruni. Quasque, quod niuliipliciier mirum, ser-

^e fest viLiti occiirrerom nectssitas obsiitii; ul B vus vesier Leonianus, muUum gemens, minimuia
iniiii re^liviias occurrcri > , bumanitas procuravii. siimens, avido quidem, sed vacuc veniro iiaiism;:. i

Scribitis crgo indeToiiuneiu ineam marinis vos copiis Puiasses eulogias vesiras tenaci corvorurn roslro ad

luisse. Dignuin scilicel genus suppUcii, quud mu Eli:c (111 Reg. xvii, ti) pastum bajuiis ungnilius
facial cuin desiderio gulae conflicium. S:ilis sn- exhiberi. Adeo ab in>ultalione mca in vos Justin:;

Lis prx'seiiiari coperem, si uon taliier puulretis :>b- eierceuda, raisit esuriens, quod voraro non potuit

^entes. Dtioara ceosurae vestr;e in conlumace poena coiicupiscens. Yelleir. jiuiic scire quid prosU quod

iiou desinat. Nlbit magis timeo qiiain quod me jube- gulx peculiaris famuli sic siudeiis, cui nc mihi datns

tis in posteinm nil vercri. Indulgentiam illi qui ro- a Deo vobisque epulas de ore vel inanlbus rapertM,

(laveril dale, cui avaii esse volnerilis ignosciie. optabilis abseniandi caus;^ rae rapll. Cu;ierum « de
Cji^ieruin mo, qualitaicni di!>iricttonis cxpcrtuin, of- recentibus, quia pnTccipitis. et ineas parle.s cedo, ei

lenain ina^is vesiram coustat desiderare quam ve- muitiplices suas. ftaior paLerarom capacitafe p;o
niam. l>e c;cli*ro, oraiionibus vestris tribuat Deus capis : aiteral labris phiulas, qnas circmndei pitn-
nosier, ut qui fesiiviiati bujas prxsentis anni ofticiis ciorum densilaie pro circulis. Nam curabo cgo
inagis quam dcliciis abfui, in teinpore fuluro vesiris quoque, quod eum vclle cognosco, oam simiie a!i-

nie orationibus aflcciu nou simili prsesentctis, et cum C quid de vesira beuediciio!:e eruero, ad multiplican-
vcdiero, seveniaie simiii absentasse credaiis. Oi lo das reccnles gulae calcnii , si non excogitaiur moshis
palustres quis quia seduo paria solearum, qux den- in calicibus, ponalur in piscibns.

tibus maceretis, aliquatenus comuuHus, non lamen EPiSTOLA lAVi.

e\ integrit inaluin pro malo reddens dire\i WITIS Vll.N.MISstS EPlsCOPtS Vii.i()UIO f PHCii! ti

EPISTOLA LXIV. Fnctum quod iitteris iiutiCiisiis, lcvi ad mo aui

AVITLS VIENMENSIS EPlSCOPtS VlVEMlOLO EPISCOPO. airaiuiii vesirum rumoro perven rul. Cujus per ^.i'

Servalis dulcediuis inorcm, imo, ut verius dicalur. ctum Arcliidiain acerliitatc conH)eri;i, st croiic e

augelis^Kefec.islis soUicitiidlnein aosiram de vobis d:?i.a.iiiiii, non nilnus quajrt vos dwloreui vestr.e

{trospcra niintiando : visitasiis testiviiaiem de nobis coinmoliunis ingemui. Siquidciis saiiscTaviseseinpti

qiix opiaiiatis :ignosccro cupieudo. iiuer b:is lamco e t, nl niMic Siicefdcialis oriiin;uio a popuiis reger.iia
iiiultiplices epuias animorum » eiiiun corporaiibus d:c;tiur : ci:m idi:irco taulum in tonsecranuis epi:«;^'

.-
qiioi;ue deiiciib ornasiis ct mcnsam, qut spiriiaiibus pls pleliibus serveiur eiectiu, ut assiduilas consii;

innoraiis Ecclesiam. Quapropter impar ad graiias, tit.a^s vehii per quoddam maHd^iluni pleciis iiccit

appcllat reccniis reci.V!inii, id e

a Prairiim nmore digniis G«nflictus. Apnliinaris D « lleceutcs .'iui i

A.viii Irairis Inoniciosiulem , sive, nt Avitus ipse ad risoroin redacii, viui ioiiones, quas IjeoHta.-.ni.s
voc;il, indcvotionein , qned ad Valeiuiiiaj «'cclesii,' vMl<'n"ie trequenuttiai. Sic opisto!;* "7
Ruhi SuhWM :

pcrogo^ ive^ rctenWii a.ii. iiuif/ra;-

f.-Miviiaiein non venerii, nkiscens, supplicii loco iiy.porliif.ii.aif v.l

iniinera miserai : Aviius, Iratcrni suppjicii geniis hcitiam. Eoitaque spict:!! quod seqiiiKir; Viaiur pale-
laiidaiis, pari enm siiidio reinuneratur. ru-vm lopaciiaie pro capis quasidicai, pro v.i5e.dis :

^ Genaveiisi. Cujus uoiucn inler cpiscopo^ qni oxiguis. paleris bihai ctipaoioribus , nbi ffl.r/i norr
Cpaoiiensi concilio udiuerunl. AL iiou oii}ugi:<s seu itille-sione po.suit pro c;!) idibus. Capides euiij» ei
iitunera opimas epn.a.^ eum accopissei, iu haruin
, ca[.ul.T iipud Yarroiieiii, |oculi genns quo dej*!cie
va.sia oiearia soioliiiiit. Eodeiu qnoqiie perlinei
qijod
ialorem Maviiui inmiiluin lepide jucal'ir.
* Sigisiauiido rege, queiii Geii:iv;e in soiic .sua la- subjui;gi* , aiieiiii lnhis pli'(ilas, 'lua^ i-.numdet piiu-

rom iiabuia^e in opisiola 2'J Cuijicieb^iutus. . ruinileniUnle pro lirmtis. Quo looo ciii u.-ni loreot
i

**
l>e nu.biis Siiiuiiius l;b. vii, episl. 47 : Itu- pilu-ia, P.ironii Arbiln in satinco \ rba de(.la:jnt.
r(u(init'ii; ri'ijulain (talrum dt^iiiluloruiii iectiuUnin iia- :^lnim allatw sunl, 'nqiiil, anipltonv :iirea: adii,e:iier
illfpsaltr, fiunrinn in rcniiihns
pilaca er,.ia nffixu ci<in
uua Lirincnsiuin vel (Jriuiucen^iiim fisnnvA informa.
iruiu:ii. iii
Griititirunsium cnonacitorun» iauiilijc prope \ifiiiwiii Imc ilntio, l'iiUiituiiiOj>:iniii)iumannLr,ii,>
piucionm) litulf. vini ou-
itiagno oliiM iiusiioro fiiorun!, oiib cma tt difciplina vasi» erg) viiiariis, afJixi

I
lii-^copi Vieniiensib : qnibus pjoiuic visilundis oc- jusque |»ntria!ii, iiiuten), picliun; d d!snll;.iem >niii-

cti[',duiii s; boc U'<ni>orc iuiS5C sigiiificat. tabaiii.

275 S. AV1T1 VIENNEN !S •7G
l9^ire^[«Hml v'(4eUir. Non aatem vos pro aovodeb'^- \ vcitaci mcoiunulate •ollieili», licei Carsaret silis.

Us acciftere , qnid iribnUndis nobis vaieai commi- qno dca.Dis exigitis, reddiie piotati. i

ni«H e^evic-iJis nequttla, /ulta subiiiii') in«olcnti:R

EPISTOLA LXIX.
fi%cii>aris. Poio «ane dissiit^ioni ecciosiasiicx filii
AB aVITO EmCOrO SICTATA,
TI£!INI£K£t .«OB NOMINK 81-
vrsiri expeii debcre ctmamm, propltr ilios qTiororn «isWBnm, ^Ab iBrsa&TonBn.
abii«ioin coiKueiiuiinaii» ptrum dc fscommunica- • Si devoUonetn nestram qna vohis .'tnir^o miUti-
-lioflib«s ^'Hrare deCTeloRi c»t. Liitera» qoofnje qsias niiis', eiiani corpnraliter pr.-csentari obcs tomporunt
ad jtre^hyicnm ilticita pnannnentciu oen minQS pie rc^iODutBque non pfttitor, qitod taineo babetnus iu
quani reguiariier diresi^, Infipeni : in qniiias .rerc Toiis , exserere tenlasntn ofTieiis. Credimos enim lu-
pflts^nam p^n^ona tneroit p;aticiiii:« reservaslis. Oi»a- ties coram sacris gloriaR vestrae obtolibas iotromitti,
jn*fter, liccttaiisdiaboio in tam liorribill rebeiiione quotiessoinctindiRrs debitura studie paginxfamalantis
ncucrit, v^estamen sine aiiqoa aaimi perUTrbatione Oei ofTerimas. N»m iicct mundum iatcre neqiteat vestra
•e Testrvtn i!>Jnriam castigate. Ki ne fjHJd in posscrum prosperitns, et orbein su«m raidiis perspicuae clari-
sisttiis au:»ui arripiai, impensa districtioncfcrspicite. laiis illustrct, dolce tamen est, si bis qaos militiae
.•=:pistola lxvii. ritscibus et pcctilinris gruiix pietaie sustoUili!;, qoos
AViTB3 \iK.NNE>.<!< rpi^coris " cC',!NO sxi Mo^o. , D in exiremis terrarum partibns aula pollentis roi.tu-
Ihm) aiii saii.-iis :«c serenis pnrseKiias vesirae epn- beniiu cl vencr.md» Itomani nominis participalioi-e
latiiur. e(io siriiiitrtit^m dcsiderii mei sustcnio snagis dilati*, specialiier g.iudia vestrae perenniialis agii!»-
p:ui!>eris ofiicii tenuitate quam raiionn. Unde (Kt-i Bcantqii* generaliter cui:ctis fama concclebrai. ()i-
fe^iivifatein, eanclis quidem scmper :;nt;ibi!cio, gcd nat quippe iinpcrii ve^rtri amplititdinem longioquilas
iiut:< Gi!ii!on9nsibu9 sii^guiarein, fuii:ul:e sollicitudi-
falijcciorttm, et dtffusionem reiptibiica vestrK assc-
i)i« .';!tera> de^tinavi. Qua: si (^uaiiiuljmcunque par- rit qrf^iJ rcmotius possidcmur. Unde snscipite pro-
iica!;<m laudum vestrarinu nitercnt;;r attingere, i.oc pitii cum obscqnio i ortitoretn. Et quanqnam nniTer-
hec ifvidno sujiicicntcr excolcreiit , quod eas vel sis exp^tf>n!il)us ad bonotis apic.-m sufnciat, si Tos
bumiliuUinex iicet porrigerc, ve) dignationi vesirx inerentur 3<?piceie; el nos lainen insinucnt qnos
^umerc liket. Conjiciens ei^o de iantonini icCtiti.t prxsumpsimus commenuare. Quornm eiiam caroniin
::iufopltciier vos Deo propitio l.ftos, peto pascbalcs familiariunique personas, hoc intercurrendi commer-
iiubis dies feiici reditu laciaiis : qaia cuic iii absentia cio nobis qnoque proforc judicantcs, desiderii pro-
vc^tra qtuedaa 'so^s Qnadragc&ioini perdurei auste- fiiliente compendio in bis quos desiinamus occurri-
riias, omnttiascatiiGiicisprindp'!:) Cliristianum, pe mus. Iltud i^uperomnia deprecantes, m quia dignatio
cuiiai i scrvulo piissiiaum doii.iiiiiu, eiiam per solem- C c/^isittidinis vestrrc obiivisci non potesi beneiicia siia.

nitait'in Tidissc solemne esi. pro graxiarum aciiuitd qua fnngitnur, quam pritnum
EWSTOLA LXViiL ferenissiwsi oris responaa njereamnr.
AVi>i-S VIES.VSKSIS EPiSCOPFS hiYjlSO Sir.ISIlUM)0. LMSIOL.A LXX.
t .elebiravimas vnbiscum, diNiuitate propitia, vo- '.\.rLi VIEMIENSIa iMSi OPVS ' nou!io sici^-MC^no.
h.r^nnt, intjuam, aon k>co, scd aniiuo, pauper<>uii r>;c!^eiitia domni patris glorix vestru: biduaii.i

Vionuen.-e^ vstri pascbnlc foslivuut. Si autcm iniex- <M cupatione detentus aliquatenus poniiorem tardius
r«)gciis et f|iiaiiter : qoa \icit>oiii quemqtiam , quia ordinavi , per qitcm annuum de sancli Viiif eniii

.tii<-s^c tuciiia.s p«&erat, ^pioej^leat defuisse. Nec t.t- solemnitate servitium comueiadinari» solliciiudinis
li cn , cum ista deilethas, diicrepare nos d vestra cura dependeretn : et Inter aciiones quibus veiter

V ittnt.-i^e dicaiis. iani dadaai ab iilo, sancle credi- pro salute nosira isbor invigilat, debilus sempcr
iDMs i tf: rius ilHc cohibei, non luuc despecius exclu- aniraus caliam mcritae devotionis offcrrel. Snfficit
«iii. liit:<!ii in utraque civitate Testra ecciesiam pcr- ergo ad consolattonem desiderii mei, si omniutn
iiKle dii>giiis; sed piopatri,^i» quautum expedil, nostrum sanitas in vestra post Deum prospcriiato
doneo vos ad qtiaailibei si't]ui con.^^entiai, adb-<f:retis. coni»isiii. ('.:fiierum iton absquescrupulo poicst a.cipi.
Umle i.icut ]ii$rsum cst, primunt Doo .le s(.lemnitaie, ^ qiiod «^
de Sapaudi-viiineiibns exquisilis videmur ad
iitok q»i')d.dcl»elar sohiniws t t^sMi. Vos dc Iseiitia provinciam praetciirl.

' Stripia tiiia;]iie po«f liies pasciialcs non uno ta- que testrorum, digtnialum tilulit apj^licaU$.
t!)ivt :iniM>..i>iior, cum Siiiisinuti<lus fcstixitatem iibtm C-'ibilonfm freqnenlas^e Sigismunilum e» epi-
e

0:ii)il<n»l tiaiisegissei ; posicrior,
ilcMt Gun.iolvatlw patri adli.crfns celebr.tssel,
b Aii.i^i;isium
: abAviio Sigi^nntndi noutine tuin
5rri|!t:i cnin Sigismfnilus olficii causa legaios cum
, Sct4 et conciliiim C:i>)ii(»nensc qiiod, Ciodovco 11
Jitieris niillorel ad iioperaloretn. Qund vcro miliii;e
JascibiiS, couiubernio, ei Rom:ini nominis
aui.is?qiie
V.articipalio!ie oriutluai se scriliit, cninitivam opitioi'
niitit.ircm et )i:»!viii;Uum di^signat, de quiims dictum
cst sitp^riiis. l.)iii» iiem alludeiis episloJa 85 : Conji-
cHev.hitK, itKj-il.^MflH/Hin dcbeain tiv,oii !,unuribus ja
fiigatis.jimssQciosilriumplioiumomniumsuccessmim-
cum f^ugdiini tam- siola C7 coiiigcre licitit. Idem nunc coiiOrraai aoniia
sobMuniias S. Vincentii iiiarlyTis, (|»cm prjecipuo iii
ctiltu eibouore, ut patroinini, babettt CabiloneRses.
ro^nanic, convocatum csi, in ecclesia 8, ViiK-enrti
eel<'bralum synodi doeei praifatjo.
*^
Non quod in proviiiciam de Sapaudia proficis-
ciMiiilnis rectunt iier sit per Viennain, sed qula ii(»n
niitgiinm cst divortiiiin, studio pi-£tcritatn videri cou-
'['tcritur.
 1 ,

KliSTOLA LXXVII. 27«

EPISTOLA LXXl. A nato, eU:im iievinctL' lu.Ui i»(j!)!imiiaii vetirae ofUcia
AVITUS ViEN.NEiXSI» KPISCOMIS '^ VtRO ILLUSTRI seropor dcboinij {>ersiiivo : snadens, iino<(uia lantum
ANSEUtlNDO. obdurui.-iis ci ssipplicans, ut sioniacUos multis Saxu-
Taniuin servulus vester domiii noslii reccnsci, II X deliciis iiausian(('& landem parcioribos iairix
quaiilum s.iiiio : nonduiu picno deter&a iiixqualiiaie, vesirc jejunii^ aitoiaiis. Quod si adeo ne^citis desi-
.iitcMtos reddit et anxios : ul pro coiiuiniplatiiiiie dcrii vicissitudincin rep«>nsarc, ut nondum vobis
p ciniis illius quam fesiis S|)eciaiius o|ilarc cou3u> vi- vido:'iui' abseniia veslra sufiic<»rc, injuria coacuis
iiuis , suflircro iiubis cotniiioJitatcuk vestrain |to lioc opto, nieque iiaciilM iiuius imprccatioitisuiciscor,
oiitiii solemniuni jucuiiuit.iiti credniuus. iJudc scrvaiis m niutcni!ui prcDueiili;o vitcs, el quod Viiiina aluf-
|io l culluiii Natalis doniinici soiiiic .-oli.ciludiiiis ilal, O;ii)ii0!iis < biiiieal. tl si hic nori babcmus quod
scrviiulcm, lota nossi? vos voli ambitioiie ues.dero, si iloi cai cvpeli , illic iniiumus quod libeat deelin^iri.
decus comniune quod Vieniiensis ccclesioia pra:seini F.t quia quod dico in vi;i csl, si adhuc in loco retai-

vice iion mcruii, vel Luijduuen^iiiui po|niloruin jia:i- d nis, e\cipile : si jam ridito uisponitis, pr.Tierite.
dia dtipticavit. Nani si vos, Chrisio iaveiile, ui ud
fcclcsiaiu [>oluisse procedcre Jiuldevoiioneuicousiie- IPiSrOL.V I.aXV.
viE^SESSis eimbcopl-s viko ui.iSthi
tudiiiariam rc^cripseriiis iuii.!ei>sc, pariicipes rcddiii u^^^vrrus p. ii.\ho.

Ixlilix vicinurum, cpulaturos uo-; {'roitlcmiu auuilu, (^um %d onictum vcstrx ma^iniiudini defercnduni
M iilos quilius prxscnlia ve tra donata osl , rcfjctos pci peiu.i .S(;io]!or cauta suppelii. caiilati>, ei spiecia-

coguuverimus iuiuitii. iem devoiiouis oh-^er^antiam jure obnix»

(iele;.iu

tPiSTOL.V LXXII. iiiipeiisius pieisti : nniic lameu desidcratam mihi

AVITCS Vli;S.\E;\S15 ElMSCOnS \IK0 lLLt'STl.1 neeessiiaiera raiio fcslivitatisindixit, ut.tncctui ves-
ANSUMl.MO. iro vel liuerarui» piifseiil^irer allicio, qiti cuperem et
Cum peculiarium vernu'.:iruiii ubsODtaauo suspeit- occur'-!!, Mcirco rcv.reriiia S'ipplican8dcbit:i ,
quam
diiis vola, faciiis nos uon ad pleiium con.-ei}iii vet ev voto fcsia celelirnvt riiis iiujuiro , Kedemptori»
iiunliarc voiiva, Fesiis crgo .NatalisDouiiui, i:i tj»i; n- riOslri !ii.;xhausiam uej recaiis larjitaieui , ut usi|He
luin .siiie vobis {loiuil, solemnllcr cciebiaiis, pnspc- ad ictaicm ccntcnariani sua |ivoie; iionc vos prove-
ritateni ptis^inii duiiini iiostri, quani jusio deside:';(i li:it , 01 :!d crti.Murn t.' rt:i;m. si< til luiictenus fecit

«)piavcrar>u8 videre, iaiii diguabili alloquio piu^sio* boilis oiuitihus reur.ii.CiaJos aiiuil tj.

lainur agnosicre. lllaiit f{?ebem refiei lis ii:utiio,

EPiSTOLA i.XW;.
islam ditatc re>t< riptu : q..um per nie ves^ter illustrei
-iVlTCS Vir.NMrlsSiS l.PltCO; l"S VIPO li.LtSTK; RICOM.
iffectii», do:iCC vo!)!S e.iis serviilum inciis prKsenicl Q
t> c.ir>a3. Post ;»'Si;vii:itein In qua de pncsentia vci iucola-
i:i'iSivL\ LXXllI. miiale douii.i iioslri \vi:> vc-ira ct iiiC) iia elyriierunt,
Avnts vtr.v.M.xsts ttisroiLS vir.o i; i.rsini vaLekiano. pagiuis ad jpsum ofliiiis desii»iatis, jurt vobis pccu-

(.ionsuciudinc.ii soliicitodinb su;e piottis vcstra

liaribus pc« toris nui etiain praiscilJnu hiierarom

cui^todil, iiot digu:iiitaic )'nritcr ; c liller.^ visiiaiido.

f.iniuiatiis i fferlur : per quim nos i'iU^i t;tnfOS, ut

Addiiitiitiss'')cii!nliati (puiii gauder.ter Deo pr.x>st;)iile

ficri jiotiiii, j^ium rumj-rcs Pa^ilri jui.sj.cre trans-
egis.se .«i^iiiiilco sic n-ihi ju'lie;.!ts Cji.ss plcuitudiiicm
ytis' epiii-.us, ct qiiod sjiL'ci:ib;uur iii voiiva cuiius con- :

divini iiic.c is bcneficii.s proveniiiraiti si veslri

?iinini:it:oiic suppie.v.i.-. Milii riuieiu de i;eiitia,iM ,

i|odiiluiii e:iui coguovciO, ^::^iu!;;:;ii ) iiu uiiuu.-^ dtilcc

fjuo(]iie ( oio ;IjI] dijjn;iiioneiu cuin tiiuili i
losperiia-

«,'st, posl longuiii lt'ii!i>iis :;! etni.K prospcre vos re- lisagniiit lit; tiMjruero.

i!iss'\ (i?!:»io fc-ia rinseiialia Cmiu exsult.tUouc traus- MMSTOLA LXXVIL

i^ere. AC wfrn v;--.iviNS| i:rhCoi.> ii;-."*:», tim vomin-;
EM3T0L.V LXXIV. L!;oM\M AKClIIIHiCO.M, "^ Al> V1J'IJI SJVCTaI ILF.M
AVlTlS niSCOCfS S.VIMI'.: rvi.
Vl;SNK.SS13 V1I;0 !ILr.-TK» (ACMIO*
Ad duniiiuui comututiem liiicraruin serviiio desii- Licei (lOiiti.aui ciivivii jitiucipali.i, ;:. tiuij deiiciiii

• .\iii.ie rcgia! I>!irgiiii(ii;)iiuiii prineipi . nd qucin D url.iin.'; ado S. INiri. runt f^piiijdiio, fii-ii qoidcm,
epistoia 4t*. Sciipue :itiil»;e pos: dies N;ii .ii- D.>uiiiii, sed sai:eii \iii gialia h;iud luaquam .-.^rnciido, in
c:ij'is solotuiiiiati iji.i.i r.x V'eiiii;c ti-r.i ;;dluciat, ha.'c vcrti.v
s irt» :ivt;l aii iy.iLdiiiii iMlloerit. tjiio pt-i pfiorcm LPiTAinmJM S. LLOMAiSL
c.oiiperio, po>tcri>>;etn epistoiam atijccii. Ilicvir sanctiieft con.ypicttu>- in iiac nri^e \'u mu'ji$i(H>'i/ 't
^ lii ersi ab hoc , .•cUite iion iiiilio iiiferiores., extlilil Sabbaiitt PuivtoniiVortut, u barburis iuj livn-
S.ipau.lusepi8c-.}iiis Arelateii.si*, l*!:icidi p:iiricii lilius, tH$, Gallorum fr.iibutdiveiiil : Augnslodinii primum,
et Sipauiliis aliliis (jiii coucilio .\iirciiaiie!i i v siili- dcinde Vieunae clauttr» pccnHarii celLv condutus ,
r^iiipsil ro Albiiii '^jiiscopo Aitdcjjavcu-i. Jv.'<.ii!ai;us
t
qiiadraghua, plun aiiiiis uiii ord.ne (.hriiio ^ulu mi\
vrro, nuiiv- ;!rtiiiiii;K;o:.us, idrttt vidoiiii' ciim Lco lanuv districiioniSf ut penr vutlii omuA'us undxiniaqne
niano f:tiuii)o Uaxittti e, iicopi, iu Ciijtis i.u;:iiii Iwd.- Vfnienlibus itjnoltis inlroiixcril, citm c.tsct rcrbo doc-
bal episl'la (irt. *.i4;nveiiil enim lion.iiiii iii;.:i'ii!o 1 triiuc mullis ail satutem noltitimu». lln ut juxia
moribus epislola ejus nomiiie c.nipos t;i. i^eJ loiige cellulam tuam quumplurimos monachos rcyeril, oio-
divcrsus ei dissiuiilis, ^uamvis iieea!»;iJe, iil faiii:i naciios vero ambitu mouastcrii infra urbem iiiclusos
csl , iiec iiabitaiioite disjiuKlus , L"0iiiaiiits alibas, nd sexaijenarium numcrummrabiti ordinaliont pavt-
tiijussepulcrum Vieaiiae nupc. observavimus iii sub- ril , et (liscipUnabililcr custodierit»
 ,

J79 S. .WITJ VIEN^ENSIS W)

terrwlribusque fuigeoiCMi , luculeolo seruwne «lc- A iucdian» palior, aui aliquiaraptti6»econfiiigoi;sunui»a

«cripseris, in< «iiciaoier lame i declarare umni amo- imporiuniiaie perago ut ires recentes aliis ptus prx-

reiu cotisu«'tuiiv es(, Secuius cuii» t;*li:ej- retitas sumaiQ. ipsx etiani paterse , quas coufictis cusibus

posiquam dauni toi maieriain noa versibus, sed fraiigo, quoiidiana rcparatione decrescant. Quapro|)-

diniibusexpetji^ii cum Im uuo prandio, quod vix

; ter iaborioso io bis tantum insuliare desiste : qui.i

«luol)US hurdon. ui icrgd dcliileraj.l, uiuis vonier in- cum utrique' noslrum quotidianum fatum sit quod
cli:sii ; oum in prausn nfgiigcns criiacn , alvum quisque sortiius esl : tum famiiiaris injseriae obiivisci

coucrclam peciinibus pexui^ii. Quod ii'Cl

iilnijclai? potero , si cpulo 8uo domnus uosler sic ades^e me
:d insuHatidiim mihi c\aggeiasse tc paiCAt ego Li- .
jubcat^ ul te deesse contingat.

men c<>n»tanier atnnno, nulliim similem uostri, seu EPISTOLA LXXVllI.

csuriat iiie. sea comedat, beatnm meriio uuncupari.
4V1TV8 VIENIfCNSIS EPlSCOnS ^'
APOLLIRARI EPISCOrO.,
Num ui de primo quod exposuisu fi rculo colloqua-

niur, parvum lil/» poense genus putabas cifHicuira, Courido plane, nec dubito, divlno rounere comniu-
quod appctiiuiii inleriorilus iidiiauiem devorabi» nem l;eliiia>u communi prxseullae nunliatam. Nara
legmitie pavtis • isicio C')-cIususexc!usil, ei trepi- quod et ad vos jam susp:c> i/erveniBse , etiaiQ iili

d.ius accensis la-.icibus guJa aliquaniula lemporis B ,jui >asiare iimitem dicel •: ur, reveisi sunt. Unde
mora suii'"' dorti mcisoris pependil arbiiriu. Sicque causu solUcitudinis bas direxi, ul quae ad vos postea
faciuiii est. ul bibendocibos, pocul.i ruminando, pri- de ciijuscunque securitatis augmento pervenerinl io-
niatij piaiidii pari<in e^uiiens qui rclis , mediam co- dicetis ; aut si jam ad civiialem libcr recursus a con-

medesis rapinis, ultimaiu satur lacrymis eiLegeris. suetudittc vos ,.imo poiius ab amore obsidionis es-
Nec libt dixerim profuisse quod defui. Veiid nobls, iraxit. Practerea ^ magdaliola illa qux promisistis,

quanlum libi superfuil, omnibus satisfecit. Namcuin poscoutcum observationis breviculo dirigi jubeaiis.
tu in lanta convivii bealitudine deliciatus ma.\inie, iiactenus famiiiariler : binc quod restat,quia jam
iardissime saiialus, vix t*' jiossis irtili.ire fclicem; iibei ,
pauiO liibrlus indicabu. ^ Signatorium igitur
quidd-me misero ceuseas inUTrogaie pr»-sumo, q^Kid pieias vesira noa lam | romitiere quam oilerra

qui a regalis oiensa' abnndnutia non pei inillor, el in dignaia cst, iit I uiicmodtim fieri voio. Annuioferreo

ecciesiastica trugalitate non saiuror : qui siib Itonoris et admodum teuul, velut concurrentibu> 'u se del-

nomine cuslodiai.mancipatus, quasi ad primam vo- phinulis conciuion lo, sigilli liuplicis forma geminis
catus et a meliore pfobibilui, ut pi «sin; fugere jacere Cirdinulis insenitur. Quu: ul lil nerit vicissim , seu
corejiellor : impleor oleribus, et infior > apis;afaundo laiiiabonda,se:i puMica, obtuiibiisintuentiumalterna

Irgumiiiibus, sed qu* tclhis, .lon pcmins emisit. in- ^ vernanlis lapilli vei electri palleniis fronte nunelur.
ler faxcqaaliafueiiu! bo»«jBjaeiro)la:quondam ostrea Nec quidem talitf ieciri , ({uale nup«*r, ut egonset

nec rec^rdor. Si modioum quid vusculo uno rnitnm;) li;>i>si, in sanctv. ue- sincei i.<;siino iiiipuiluise manus ni-

semiijieno vir.i pallcntis apponlttip, ei liic modus vel - torc sordcbat, cui corrupt im poiiu.-quam confeciam,
regula (ustoditur. Jnm decibis tacco : in accipieudis a'iri ' nondiim fnrnace decocti crediderim inesso
receotibus in.ijor cet poeiia; Qiu:-ta deposcens, aut mixiurara : vel iilam ccrie, qiiam nuperrimef rex

<*
Aul sicui iiccdula inchis:) ovo^{>iivonino apiid mam ac materiam, cum omnibus oruamentis, qua-
Peltonium, :iut pavam dicil isiciaiuiii, sicut pullutii iem sibifieri velii, eleganiissime describit.
isicialiim Apicius niluuialiin coiioi^uiu , el in isi- f Umni auro, ut Piiniusdocel, inesl argenlum vario
ritim conversuiii. Apicius lib.vui, cap. 7, de porcello poiidere. Lbicunque quinla argenti ponio est, eleclrum
farsili, Porcellus liorlulauus exossutur ]>er gulam in locfl/Mr. !d com in metallorepcriiur, ii;iiivuiii diciior.
tnodim utrii : miililur in eo pullus isidaius parlicula- Fit auiem el cura eleeirum argcnio addiio : qtiod si
iiin conci$us,lurdi, ficedulce, isiciutnde ptilpa $ua, etc. justumnioduiii excesserit, ci^rrumpittir mixtura, qui-
^ Qui sciudendi olwonii magister Seiucse, scissor lcm in sigillo suo respiiit Aviiiis.
Petronio, Jnvenaii auteni chirouomus, gcsiiculatione .*) « Al.irictiS, a CloJoveo prostrilus : in lioc eniin
q .a obsnnia scindens iilebalnr : de qwa ei Peironitis. corruil Wisigolhoruni regtiuni iii Gullia, cujus ruiux
Pioce^sil, inquil, stfltim 5cisso;*, et ad sijinpluinlam prxnuiitiam Avitus adulterinam mouetam vult luissi-.
laceravilobsoniuin, uL piitires Dariuni _
i'a (jesiicultttut Visuniur sane nunc etiani Goihici ex electro veieres
lijdraula caiitanle pugnare. Quiinvis erj;ft celerrinie, *^ nuntnii, adeo pallenies, ut auri niintts Jiabere puies
et volaiili cullelio, ut loquititr juvcnai-^, d-ines eir.- quam.irgenii. CaUerutniiiiprc.ss.ini Imleiitieguni suo-
dilA iiianu secaret , lentus aviJis Leuui^^m fcucibus ruin el'ii^iein;quod ignorasse,aiii innqu.im i!!egiiimum
v'dcl>atur. dissimulasse videturProcopius.ciiin solis Francoruni
« Frairi, Vaieotinx sedis antistili, ad quem alia regihtis i(i liciiisse, iMirharis aliis regiltiisneriS fui&se,
€»mj4itres. fcriliil liliio 111 Belii Ci)tlii«:i. De Frnnci.s eiiiiu h»-
'' j>cpla!jiariori'.m officinis notuisi vocabulum. M:«g- (|ueii.^,ecruiniiuo regc TiieoJcberto, qui proviiici;tt
daleones euim bodteque vocitaiit tercies cylindros, partem oblinebant, Noy.tc-aK Bi ^uuo-oCv, itiquii, m
iit quos coraposiia emplastr.i redigere soleni. Scrilio- T&iv £v Vii^Ak^j'.; j.zroo'i.'t)'j rci7Tcir,-jru.i' ow Tc-j 'Piu,:/xi&)y
nius Largus de chirurgi Tryplionis emplustro stib- ujr(jypc/.:u^.':;, cr^^^' i"6iffT«'., /^ctr.ay.rr.oK £v5i!Xsv&{ t«
viridi : JJKin desinit fervere , inambus subiyeiur, et Sticrftot roJT'A, it/./.i. T.iv rrvjTEcav k-jtcoV ii.'VJ'/.. Kot
redaclum in rotundas ainplioyes quas '.'.a;ox"/ iO-y.j Uicunl Tot vov.fTu.a vi' «vvvc-'JC> l Ilc/ifTfiiV fiff.fjUfj; ii p-j-jAair»
reponetur. fiogat iiaqueut euni iti;ii;iialii<lis qitsc pro- 'Kouh Wtfii, ^^y.AazTAjoa oi soi'/.» ij.^cosaixt arct.rr,pt
iuittit, JiidiCuium mittai qua 'ii>sorvaiionc singulis
, ya-jc-j., fjjT; Kvtov biui;, cvts «/)ov 6vt£vo3h iuaAict.
uti oporteat. T-7iv TOvTw Svtjfiir.rj^.i-j. Sifiiiitiu.n nutcm aun^nm ex
« Annulum signatorium . seu sigillum : cujus for- meiallis quce suni VI (miV.ui \ tbricurunl. non lljiuani,
 581 EPISTOLA LXXX. m
Getarum, secutwraj prxsagam ruin:c, monciis pubii- A rtiw giiliiia vesira incriia cnnuileti*. Fccenint (\n\i

cis adulleriuni iirmantcin mandaverat. Sed gii e^us- deni peccaia me:» noii '»i':*lcmfuiHiii«' !ieccssiJa'ei»,

modi color, qucni xquaiitcr ac modesic, ruborcm qu3 nos in d.c stisceptai ri>siiiaiiii:c it«str3e. corpO'
ab auro , ab argento candorem rr£i<*>sttaieu) ab , ra': veslraipietaiis pr.tsentia frauiiareaMir. Sed rcd-
utroque, a cocteris npientem fulgorein, ariiiiciQsa si- dltlisiis ac reprxsentastis notiis vicissiiu^linent ve-
quidem medioxima viroris comiuendet amoenitas. Si H\\ aspeclus in lumine, oris in scrmonc, tactiis i»

quseras quid insculpcndura siglUo * Siguum monu' cpcre. Spero in Oei nostri n;iscricorJia,
:
quod non
grammatis mei per gYrutu scripti nominis legatur m?o tanium tempore, sed ^iiam secnturo, donum
iiidicio. Medium porro annuli , ab ea parte qna volse vesiras oblaiionig ecolesiola nostra veneraliilur, Qiiod
clausx vicinabitur, delpbinorum qiiurum superius siciit ego duin vivo in testimoninm iMcxIiausi:c !ar-
capita descripsimus , cauJse tenebunt. Qtiibu^ lapis- giintis servare dcsidero, ita Miilii Dens prae^tet, ui
culus ob hoc ip*iuin quxsitus, obiongits sci icei ei eti im ei qucra posi me, eum Deu<; ji!8.«ent, eiecti»
acutis capilibus rormatus iinleiur. Ecce babes qu»«d- vestra decreverit» pcculiariter auctoritas vestra
dam tantummodo spcculum dogmaiis exsequendi. ^^ec coinmendet.
limen ampiitudinein elegautiae tu^ '>ic ad memora- EPISTOLA LXXX.
turo exemplar coacto, quusi liberuin non sitaddcre B avitos viEi^tNENSis EPiscoms^ viintiano EPitcope.
quod videtur. Liceb:t |»orro siipercurrenii ingenio Diu est quod rem valde ncccssarlam, et n«n sine
vcs'ro terminos prxscripisc (lemandaiioais excedere. divina inspiratlone a Patribus tustiiuiam, aui obli-

Jn fiue aulein epi%i>ke, luieo open sino quo tamen vionoautoccupatiooe deserimus. ScJ riiivpenda sunt
non transigetur, fxculcuius sernio dcpnscit, ul artiti- iiiteidum vincuia iieces^^iiaium. ut aliquamlo impleri
cem figulum brevi lenendum e vestigio dirigalis , qui possint a prxceptore. ** Convenius ergo qtios bisper
nob°s, quaiibus strui mensuris crebrati coenaculum annutn a sacerdotibus (ieriscninruin cura decreveiat,
fiiroi, Ycl iiitra quod spatium fossilis giebse 8crobi& si bene pcipendiiis, utinam ve! singula post biennia

sordihus sept» animalium pedibus coclilis caeid |Iu- facerointis. .\am et v<;ner:>hiiis pa{Me Urbis, nobis

tinum lentari possii insiituat. hanc negligentiam siicc('n.<^ciiiis, mordacia niHii non-
EPISTOLA LXXIX. Aunquam s( ripta periata suui. Uudesuppiicni pcrme,
AviTis riE.N.NF.NSis FPiScopi s ^ .vpi'0Li,isAKi Kri«tcoro. si d'giiamiiil, ecelesia Yiennensis, poscit interiiiissaa

Innexiis j^criior.^c •rravaiiis ve-traBdignalione solli- consiieiudinis rediviva saiiibrttas, quod lacienus in'>

citudinis, uia<>iiJiiiJ)A(; lUiiiiCiis, con<;u.>iailine pittt^ti s, fre.|ticniam.") lorpuU, e\rita:«.'j;;siiiiu esl, (^'uanium

qiia digna vel grati:iruui aciionc, non dicaiu ob>e- reor, utconsiiii.:!c prio.ib.1» sub commuiiis praesen-
quii sedulitate, re-poiui -an}? .Nisi foiie iniiliipliciier '
li.i; oppor uitiiale ii-.'< le'i.«, «.istris slnuil nubisque,
iiivalidus eadciu iu boc siistenler grati.t vcsira, proiil ord'» t;'-».''(>':iJ' iiti.-c invciien', vel insinuemo»
q'i.-B nos oneral. Conceilii vos vii.iui ecctes u, vptera, vei, si necess;- est, ctiaui nostra jungamus.
('Oiisoialioiii et refeciioni nosiraj OHinpotcns Detis, Jdi ir(0 cuoctos siraul } o.">ciuius, fraires ut Dco fa-
ui i|uia rcvera noa soluin vobis viviiis, pt^r nl: i veute ociavo idunm Sepieuibrium « in paroclii:i Epo-

fi{ tnos esi, imperaiom effigiem huic siaterJ, sed suam aiiit, quis lorus forel episcopo .\rveiiiOrnm, qui non
ipsorum iiiia.ji!iem imprinieutes. Et rcio numHiiun ar- iuodo extra Vicmienscni provinciam eraut, s«d cx-
(leitteum rex Persarum pro arbilrio cudere svlet : effi- lia diiioneni quo'iue BurgumJionunv? Nam uiAga-
(licm porro suam aureo apponcre, uetjue ipsi /iw
stateri ibense conciliutn eorum tautuRi fuit qi'i Wisij^oibo-
est, neque atii cuiquam reijum barbaiorum, E»t apud rum iiii|i€rio parebaiit, et Aurelianense priinum eo-
iios TlicodebiTti rcgis tle qiio Procopius, mimuiiis nini duntaxat (lui sub Francortnn eraiit pi tesiale :
aiireus, mols quidem exiguu-, seil [iroijje luiia;, cuni sic ad Epaouen.-^e ii taniunimodo onvencrunt, qui •

jpsiiis effigietic iioinine, D. N. Theodecertus C, Burgiindiotium fiuibus conlinebaiui.r. iiinc apparet

**
Quod in sigiilo suo lieri jiibei Aviius, lioc iiJem in dccssc Iioc loco episioiam ad Qointiauum, ciijussoln
dcnariis suis prx-n^p ral Carolus Calvus re.v in edi- rcstai in.scripiio : bujus vero, quaui ad episcopoa
c!o Pisiensi anni 86i. cap. il : Vt in denariis notce provinci* scrtplp.m dikiinus, iiiicriiitionem desiderari.
uoslroi monctcE ex uua parte nomen noslrnm li.abratur <*
Iloc decic^erai synodtis Nicana, Ciin. v k«">.w? :

in fjijrc, ei in medionostri nominis monociramma, neiii- «"'jc^cv, h.xiT-u-j £vt5iuroO yv.li' (y.K(T~r,-j
zvo.oyiM 3t> TOtj
pc m
implitiiiL' ei fonfiisa) niouograininaris lilterai «Tovj «r-^vi-jov,- 7tv£crQ«t. litcle liabere isnm eal tit sin- r

a^iciipli per gyruni iioiniiii:^ iuJiciii lcgereiilijr, quo tulis anniH, per uniimtniauique provintiam, bis iu anno
nodo in aiiliiiuis rcguin diploinalis cuiii iihiiiouram- concilia fiani. Quo sjiccians coiiciliiiiu licpcnse caii.
niaie ip«uiii tiiioque ivgis iiomei! adjeclimi videreest. 8: Statuit ui .m-< um/um umiiiuam consuetudnem, si quies
Ca;ieruiii lejris tdicloiii deuaiiis mt-jit^l-tiii, ijuod mi- tfmporutii ti j/. bis in anno convenius ngant. ElArau-
riiiu (Si, iioii iiariiei iiul. Olivii eiiiin «uul, tiiiii ipsius . sicanum i, can. 29 : Qui Patrum tiaiuia d.spicimt,
Caroli, lum Ludovici dcnirit, in i;iiib< s pir
lilii ejiis qiiHms bis in anno, quod nobis pro lemporum qualilate
gvruni moiiogramiiiai s iiu.i iio iicn, sod icgia (iigiii- difficile est, sanclftm est
concurri. Ob liiiiic opinor
i:is e.vpiussa iu C:irt.lu, (.ii.viiv Dci f.K.\
: :ii Luvlo- : di licullatem, placuil <leince|is syiiodos .>.iiigulis an-
vico, MiSF.iucuiUiiv Ui 1 f;i.\. nis cclobrari : ijuod apud iiosiu coucilioi Agiiibcnsi
*• Kideiii, gnili.is :t;.;ciis de miiiieribiis niia; ad or- ^liitiitum, iii aliis poslea inullis repeiitum esl.
Vieiiiieusiserf e>i.i; iiiiscral,
iiatiiin i um cjuj lestivi- • Pio F.paoueiisi. Kpao eiiiui pleriiiiujue diciiur,

laliadebSc ipst; uun pussel. <iu;e alias Lpaiiua. I»e boc

cniin concilio .igi ceriuu^
ioi uS, el qiiod illi
' In cunlesS'! esi Qiiiiiti:>niiiu Jioc lempoK* Arver- c.-l; seil iitcertiiiu iiiittenu^ r;uis
norninepi.^-vipuiii t<i.ss>'. Quarefal.sa videtiir vpistoiu! bodiesit nomcii : de quo inulii varia cunjiciuiil. Qui
iiiS^Mijitiu. (.'iiiii cfiitii iiil |iro\iiici.c Viciiuciisis ejii- saticii Ij^niili \iii':u consciips^ii, auclif csi illnni,
btOjrOs SCr:plJ ;i', Ul jd CiJUi.ihmU tipauiltiSiC VC' '(uiouibQs^ leliciis, pcrvcuissc ud lucum cui liume».
 .

583 S. AVm VIF.NNKXSIS 2S4

iictiSi ad". ss« Jignt^mju : qui lof us, omniuin faiiga- S. precor» «t quanqiuni nicrlio de iniiicix (Uici lirniila-
lioitti {^rpensn , convciitui satis opporUiiius clcctus le sccuris nobis, magis iuipenso cautei;c vcstrac mo-
csl; sicul cl letiii>iis, in qiianlutn |;ol(^st, ab instanlia nere trepidaiioui nostra; ct ne- igiiariic consulatis :

rurulis operis vacutiin, libcriorcm runcfrs penniitit quc plus cogitciiL nuoU universitas pro vobis dcTot-i
oxciirstiiu : quanquam ocolcsiai poiior causa inter- Eupplitat, quain qiioJ siisjiensa rorntidal. Sed lircl
nrtti qMasIibcl lerraruui poscciit aciioiics. Supplica- paviiii ex conscientia peccalores, incunctahiti lamen
nr.is ergo et qii.^esiiinus, lcstaniur, oltiesiamur, uo (Ide prapsumimus, qiiod eliam si yobi-!, |>rotfgenie
quem :i dispobiiioiie tant saiicia oijcx uliiu> exctisa- Cliristo, bic nietus nosicrristim mo^erit, veldivinas
tii>iiie alxiucat, ne quem a lali o;iriiatis Tiiicclo icxus iiiiro.^ .'id doiiaiidam iiobis fdiciiaiis Tesirac Ixtitiam
icinpurnnc^c nccessiiaiis iuiitcdiat. Seii si forie, quod permoveliit.
DcU". averlal I taiiia cuicuitquc « :iccrliii.-s corporra; EPlSTOi.V i.y.xxu.
iiiliniiitatis ingriierit, i-l fpiriialc desiilciiuin car* AviTusrir.NSE.Nsis triscoprs r.ou.xo siGtSMC^fbo.
uali viiicaiur incosinuodo; ' ihicd prcsbvtoroimagi::» Videtur quidein dc diviiia proni!<!.s.i(jiie diffidero,
ac probabilis vii:f, n):ii><inli instruct:<«ne iirinatos, qiiiciiii«iue niiiuis de vesira piosfierilate secnrns esi.
frairihas pro se pi;cseiiiarc piocurct. Sed lales di- Seil si aiiiin»!m nicnm solida dignaiionc perpcnJitis,
gueturellgere, quus c|iiscopvri!i!: tonciiio non minui B iacilem iotoliigiiis veniam ignaviae vac,v pro nimia
scieiilia qiiam rcverentia jitre l.icial iiiik'rei.s<', cnm lr.|iida!iiiic dclicri. Quipp(5 cum qiiicunque vernci •

quibus dclectel miuuho!» po.^idces conforrc scriiio- lcr oailio!iiorum nomcn us^irpant, pervigili p;cc(5
nein,quos ad delinii» nvv- [iio «piscoi o mu) .<:>ii(iftii- Dea stipplic.rc nunc dcl)ca:ii, nt vobis noia iio^^tra
dus subscribPiulasqMC, cui fiirr.t solortia e'ij;i, sil i!Iib;!:a nioiie intpgra rcla:uiis, ct fideliter Tioina
aucturiias legi. Sed i^tud n';;i cxt(uq;!e;-t iiisi s )iimi:i ci)njuii!.'«i, ct fciioiier atlvcrs:i siibjiciat. Sicquc in
nccessU;'>s. CaeiPiuiii <!iiCc(ioiii& f-a!cni;f ac pasioia rerurn iseoc>- • t.i nit:UipIici amMfuiain vobis Cbri-
lis diiigcmia' niaginiiidi», iii.i lijliniis nt.igi.it!ii!i!;(*, s!:'> !
!•(>! 'im: i.i • 'iiiiiiiig:!t, ci p.ds qi!» cupiiiir, et
iion probil;ir Conji«-it Oiilm s:ifo{i!..is vesiia, post vioKn- a (j!i.«" do:;f»:iii-, Qiiaproptor si menioriae mentr
lioc louguii: abnsiosi.s noctiu'. ^ilcutlui.i, qvallier :'iit gr;-.lia:ii i!o :v:i iiiu vcstro itutan^cmanxictalis tcnipus
definiri di bo:int qua; Pco pr.TJtantc l;sclaiida sui.l, intiiriniiii, iViiiiiiliis spoci.iiis sa-ulati-.ncm quidoni de-
nut qux deti.iifa fkieriiit, universi ecclesi;iiuni provin- forre lon misiis, scd s;<luicm rcstram a Domino
cia> nosirx ini.iislrl .lolM;.'»iii iiiiil^jri. pr;i.>3i(>iaturiis, salis siispeiiso aiieuioqiii; niiinio scr-
KPISiOLA LXXXI. viiiuiii ftra-sciilis iia;i;i:cilesiinaYi, priiniinide vcslra,
AViTCS V:KN\r>.SI> KOISCOriS I.OJiSO.MCISMLVI'0. post do CMoniius sui.itaie soilicitii-^. t')id(\ licet in
S:io (iniuom cnrib aiqiie ocoupatiouibus quilHi^ C jj.; „,„„i,.;. por qii(isc;'n<jtn! ir;nseuniei! pr()s|)CM oo-
suboiiectpiciii pro saiiiie pa!ri;i; bdcliier cxcuir.is, i^iio-ciiii :>, pi.iesh» i:iiiien, piissinit lii.iiini, con-
imporlun.i ^uggi^ri <r;:vi:iiJi!i liilerarum. Scd C-.:. ji.^ore, i::t..::iiin li^ihi d.Hoius erli, sioui mc quibus»
pra?o;;lra pioiaiis Vv:.-..r:e uigQuiio inUto pcculi..i Is la- fuitquo r.'i»'iciitii>:is jiatoit iita sancti ailVoiiis roco-
inuli nuit sli oblita, iti .11 ipso susccp';c ev.oiliii u 5 giiitio, si-: iiio rcsesij.iio Ix-l fKot, iniiu;» u\ •j:.ain<Iam
proclr.ciu, s.-n.-lbus Ji.t;:s dosiik-riuui.siji s.-iiiOiO di!. I.- -pi-..s.iiii:L' viconi V. rbi vrsiiii pro •'. i:s|io. liiiiis adi-
raioi alloqnio: q-is uon inlcrigrfl quaiii pationicr pui r o!v;:r osoulari.
pisci, ei -ub:crip:in!ioiii ;ii;iti!i

iiiojiliani loliTai.iiis, i[uaiii cleniciiiia pruxocatis'' L':i- Ki'.sruLA j :.xxi;i.

d-.' qtialilor sani coiiloiluiite De.» sitis, soliicilr.s ossii wrro icrArv
AB triSCiiTo ; s; u .No'.iiM; ii!.»mm Si«;iT.;>iiA-

pra;siimf>, aui (iij'..ir.odo coepiis spes voii communlj m llF.'.!'». «= A!» !V,!'HHV.Or.FM.
arri.icat. Illiitl .uilcm nou so!um rogo, scd per illam N'.iu;ii e^t omiiiiius, ccl' iiiidineiu vestram iio*i

quain u Dco accepisiis niibique pnrsialis, graiia;u iinpclinieu'.a tcmp 'iuin,bed siil>]cc::irum vola mo-

Tona sup-r RlioJ.imim, il>i jue con^elisse. Qiit.d si sioa rcehii!, iii Iog:i:os vice sua mitiebani. C.jnoi-
Koitum liti tpoiia d. Ilexi--se aniiuimus, tit olisurdmn iiiiiii Arel.^^lens» n, oaii. l.S : Si ijus commoiuius in-
oorie 111)11 es!, (pii S. Kirin:Ui ^opalcriiiM iiiici-.s ti^- prmilnli'. cotisa ,icfuerii. > r.<oiiK.n ricr »<»« dititptt. El
rit,
l'it n ooiicilii
a t.TlftCKn
<'iili.'iti. li.'rl:»s-o !<>r>/> n.t<i •iliai.i» >!..
locn no»i aberr.tbii, Cir» cfii-iniiemie .11 o;tis:«»i;: ad .\i;r;foiiiin cpi<icnp«.iti.
" K\(!is:illtii<'>Mi op^scopi :: Luet
qii;:;- iiirt> i' svn:'iliiin iidaiiiithinui uh! ,.cr li)... «/n/ j-er persouuiii ' icn) imn
vciiinnt, prolor in;-r!!iil:i«eiii ooipijris,- ,;iji;;: os (i.il- dehuerius ail^sse. Qii^kiJ!! ii! cry!') tlii.is lioc bco fv-
li." nnll.iiii
ror.riii.,
ag»')>-ciinl.
4.^1.
luiiju.;" m lio;; ip-i S,;.:ujii!'iisi D f;at, cl t^ii.s !" I t:ii(» ''.1 cp ' \ii-;itios in fdiic;!!.»
ronci!i>, can I d •croM.iiii" est. «.' 1 J.V,' I.:- xri'f<t:i Ar. !yicti.-i v siiii-or.ji.-^^st' o(,'i!i|i.'(t!i!ir sit ; siiigiilns
cvincnui cxititer.l,
cviricntii cxuiterj. rnitii^ crcusct. lA
liHiis e.ici(fct. V.l iii .\i!!. ii;irif;i-
,\!!!. ii;irio;i- ia:iiOii sul fiiis^c siip •!i";"i .iciiioiixlr.nl. Nctpie pros-
t-i n, c;in, t, l ! :i!(lliis t'}/isco,ioium, iii.'i crrtn trrdji l)yl;';Os oiiino-. iiiili ii « Osse l'(ii ,v.')tii cx cont:iIiii:i;;ii
o.i.vM tlelnvux, ad cuiicitia.n v<nire p,iii ..< ultn frcu- snli;i'iipl '^tiiliiis li]:-,!'. i.iiiii :;liIi;.los 01 pr^^sl-vl.'-
R:Avuc.itcirccici. Qii;ti-.; o.^.^ii-^iiliones a!:;.- excludere ros, : niij ariitiuiijv; .'its vcl i.i:ic(ii:(.:.'> leg.ci o%)ii-
;t'iO! I, iii i!i'.is...!i,-?:t» \,'^ ;;s(.!!is, cmci.iiiiii Aureli.i- »U0S.Sir.
mii.'^' ii;. o.ii. i : ruiur i.;\v..:Ji:.ucvd .5.:./ :.» rinl essa ' Ai!ast;i>'t!m, irrpor.lorior o.-iislnl.i ('cctiril :q(Kini
.•••, '(*(,'/», .1 nh.ciilii.i;i «;,:;• iiirisir,iie t^ortii a:.!idcriut Cu::i ] itio ro::ni Si;,Ms:::i'iidi. : ().•! (iliiuiiii Giindtibadi
cirK.v/i/rf/iin. Aiisoiii:iC3 0..r.ciiiii:!i Tiirriiiens' ii, oaii. p.iri-. o.'.: raiaiii Mgiiinoo', ci.iillriiiat iii digetemlis
: P-mer inlinniialcm cciissiniatn, uullius
I
caniouc t «pis:ol;s .Aviti oriliiioiii io.iii.tin.m oliserviiiuni non
rdtivvnis, ucqne per iinf.c.tiiuenlum ordiuauouis recfnf, liii.-.so. Ccnqtieriiiir iiuicm de logo linli.T, qiii lega-
iteijLC sub cccdnionr ulililali.s cul c:tus'C propiia', dc- «ion.iin quaiii ad iiiijioralorci.M, progroill
iiiiilcbal
i>ciU n cr.Hcilio scpivar:.
non 1'crniiscral.
^ Qtiil>us :<d co"Ml!:m voi.iiC iuriimilaiis ciu.-a
 »

285 EPISTCIJ^ LXXXIV. 2S6

¥ liri, Sul» cujos Wueiae aecuriiaie aiqsic JaEiiii», glo- A p«"e<e. M «|uis fenor osi quo a«fs nieridiaui» ck.r-
riukiMiino priurifH nosiro , qui eorpert^ «b&uuius ani- sluci, reffigerjo ici:!peraie. el etioiiiaie per revcrefl-

mo praMeiitamiir, £t qusnqoam isind fanuiij Yosirn lianj quidiiuid anie vos iiidomitum fuerat per naiu*
prosapi;^ mea ex devottoiie persolverit, i»e tamen rain. Inciiinbi iiiia sibi sceptraieligi-jnis iuvictxqais-
gratitc debitoretn non magis parenisila debits , qmtw qiiis non opiai evcipiai. Frorogeiur per vos non m-
bcneficia miiti iinpensa fecerttiii. Vesier (]nidein rst nns potesiaie reiigio . qnae fanoiilaniibus pnpulis ad
populus meits , sed me plas ser?ire vobis quniu tlli coeiestia pariierijiie veneranda, ci veritaiem astruat,
praeesse deleciat. Traxii istuti a proavis goneris m«5i et pnrrigai libcriaiem : quaqoe medianie , vobis cui-
apud vos deccssoresque vestros semper auimo llo- niine :vier:ia: iialtjtis insiisis, non humano taiitum or-
inana devotio, ut iltanobis inagis rtariias piiiareHir, diiie, veroin ctiain divinoamore, longniu servtrenos
<|nam veslra per mililiac liiulos ponigercl celsiiudo : deceai.
cunciisquc aucHiribus meis semper iaa^'is am! itniit EPISTOLA LXXXIV.
est quod a principibas sumerent, quam quod a [>a-
xn iviTO Enicago dictata sdb NoitiriB tioMM sgcM
tribus alUilisseni. Cuoiqiie gentem nostram viJeamur C. 8. AD IMPERATOIIEU ANASTASIUH.
'^

regcre, non aliiid nos qiiam miiiles Testroi credinms

ordinuri. Inipariit nosgaudioru.n muncre vesJra \y.> - H Qiiam pi» majestalis judicio sereoitas vestra , ve|
speriias : qnidqnid illic pro salule omniHni cur.^is l>:ir\ipenua^, impedimenta temporuro , vel cen^t
et noslrum est. Ter nos administratis rcmotaiuiii corda famn'orum , nullo indicio mciiore cognosciiur.
S|»aiia re^ion>ini : palria noslra vester oibisest. Tan- (|ii;}iii qutid in sacris apicibus longinuuius porrigen^
git Galiiaii» suam liiinen orieatis , et radius qni illis
«iis, inipiit desidcraninm vota, et supplicum non
partibus oriii crodilur , iiic refulget. jubar qnid>;m esspeciat officia. Appetnnt occursnm vestrl omnium
cnnspccttis vestri contemplalioiie uon capimns : sed nientcs , nrc tam gloriosuin est qnod panci possunt,
iuccm serenitaiis quMin ubiqtie ditrundilis, desi iorio quain qiiod cuncii vidfrc vos cupiiinl. Quod auteni
possidemus. Doiniaaiio:iem fobi» divinitus praEsli- nimc nugus x compfllalion^s aflaiiis debilje'vob!< pa-
(am obex nulla conclndit. nccullis proviiicianrm l>^r-
giuiC pr.TVcnit ob!-( quiuni, niliil iudevotioni piuit. ar-
ininis felicium ^ceptroruni dilTnsio limitatur. Silvo biier, niln! impiiiei ittrdu.nii. Nibi aditum conatibds
Divii.italisbono-esit dictum. Non niinuil majesSatem nosiris ohex intorjccia &a-<penderet, jain nunc pro-
vcstr.Tin quod ac- u rerc non oinnes valcnl : sali» ad fecto verbr.m mundo vcnorabiie respoiis:i potius quam
rcvercnliain vol)is deliiiaiu sufilcit, quod oinnis e oinculji desiinasset. Nec lanQen remorando roibi tan-
propriis sedibus vos adorant. Virtuie orbi coo fcli-
Non me
,
tum nociiii, qiKtnitiin invidil a-mulus livor.
cilale regiiaiis occiduo : licei vos nbicniique diligi ,
C qujd.-m iogistis officii md compoleisi, scd reddidistis
-
etiamsi non dainr oinnibus infucri. Sed cum jure pii oris coinpell.iiiiine fclicem. Ncc inlerest excipiat
isuid de univetsitaic dicatur, conjicitfnunc quaiis^iin iios se.Miii ;.!:gii>ius, an cxspectei : a celsissiraa d»-
debciiiit quosliou(U':bu< iastigous, q.ijos socios triuin- gnatioi!>? tniiluu) est nosira ''non despici, quantum
pliorum omruuiu succes-suumqiie vcstroruin digniL:i- vestra euncedi. Igitur posl obitum ilcvciiissimi fide-
tum tUutu appiicalis; ul sic virliitis vcsira; decora lissiuji.iue vobls pairis aiei ,
proceris vestri , cui ad
nosir* siot, el ad itonoratoritin Mnnnictiia ;;Criineat fellvi^sirno.^integra prc-^peritaie surcessos, id :}(ioque
quidquid ge«serit ion^iiouoruui. Oilt ro igit r, ))rinv:- conligtt diviiio iavorc voiivum, ul lasiain ftorerilem-

pom indyt«« litterarum obsequia , vota graliaruin; qtie rcnipubiicam Tobis orbem regeniibu» sciTel,
pfM:itftior oraeuUiai serinonis aogusii : ainbir. si quid vos(|uo Uomiiios naii<>r.uin j-laciJo receptus line de-
sit qiwd jsb«lt: dignemim. Quia cliani si indigore se rciinqtierci : ad bac intimanda vobisque conifncn-
faaiulaiu uostroporennitasve»tran<)it credat. qu sf]uis daiid:i c,uin eitain mex militis rudimeQta , qn% gcni-
tamen fclici mcrueril iervire, .>ibi nuliiai. Offcr,.ii tore quidem meo superstiie nutristis, »ed magis ma-
crgo «upp-es Oiieniaiiuffl qooquc geuiium disiaitt-.i gisijiie posl ciim cumuiu sacrx dignationU augcbiiia.

criniii.iicm; exposcit priRcipari praesiileni nostruin. sieiii d(»bebsm vel optare p:»r fuerai, uitum de consi-
rarihicus ductor, propier paci» coniinotium , in Ro- ^ liariis meis, qui quantuin .id igiiormiiiam Gailicanani,
m.iiiuni iinpcrtum faitdeat lr4r.sire»intlusi|se, pnsf c;cieros prxiro iitteris spsrnnaliir, venerandi comita-
cxperiinenia mnnsceii ori», stridula vocc cr.-nipres*.'», liis vestri r.uribus oflercb^im, speciallus securiiaio
loges quibu* servire jubeaiur Graeco ognoscat inier- cot.cepia, quod ^ rocior Italia: de pace tesira pubiice

» ('oiniiis Sijjisininuli. bcnlgno in ulraque repttblka concordnnda fuiili , letn

^ Ti.e.rdoii us, qiii pacem haiic por le;^Tt05 .ib cttepio iii ccileiin rediniitjranda uniniie tiotcarit-. ^Hr
Anastasio pKpeiiil, ui est in epist<da I Variapum jiis iitii>que paris oxeiiiitio. p.icem Toiil>s eipetil sb
Cassiodori: Oporiet nos,clemeniistime imperaitr^ pw iusiiniaan aprd Pi-ooopinm iib. iii Bciii Goibiei
rem qufcrere iiui catisas iracundice noscimur nou lia~
, iiro-JitiC^a ru. ex t^j- Ei/s/jvaf «7^6«, •irf 7r^{>ffrtirf«4
bere. El post klia ut titteerit^ pacif, qr.m cansis
:

(wergentibui cognoiciiiir fuiise vilmlu; ddenis con- o;ivf/aT« xwA^WTa «iOfitv, 'AvaffTdffiov r.ai <P>Cft&i/yx^^'
teniionibus, in .<«a deincepi /irinilate resiititia peroia- Ho\ia pacit ui lule ampleclttit »oi>itqv^ eoi}Quid^ ^ (U-
iiirti. Ad lianc pac«m :illudens senatiis Hotn:ii,ii~, jioscimtis : r/uoi uwi vioHKinenla et exeiuplu puUKthimn
Ai.asl. siuiii sic afr;iitii in littoii-. snis , (^u:e iiili-xiu! liaifemu*, Ana*insiur,i et Theoileiicum.li^ bac defiiquo
suiil Cj)i.«lui.i: Huttnisd.t; IKuinJe, : iitijuit. pi.i..:im:'- ruiii !.iIiiVl->;i '»''«',1 lliioilertciis cayxdeiiiJtaeredi, u(
impcrator ^ hdc senului aiijunxit iit , <pti itnimo qunm tuni i>)ir.(;it'C Oiicita!i babcre siuderct, cpminenda-
287 S. AVm VIENNENSIS m
]ilau«icrc{, ct rumore disperso reddiiam sibi Orieniis A aiiquid consolalioiiis impendat. Vobi» porro si cordi
graiiain coioraret. Interciasam estergo atr]ne prn|ii< est facia de nobii^ ex asse jactura, abincmibus fur-
biium relationibus destinatis itcr arreplum. Cerle midandis RbodaiH) limiiaBie muncri tCBCte adiiM<r
ipsa viderit quid Jtinc apud ^ugustam ixiiliam ^pec* dum redeo, ei Ceratium Dosirom» de meo babeniem
tct serics veritatis ; parvum tamen ainicitiae videlur aliqua, de vestro noDnulb, qui a n»e scbolasikuni, a
iiidicium, eum quein te colere asseras , nolle a ci>te- vobisasserit bellico^um : sumensde matris sapiemi:!
ris honorari : cum omnes qui vos digno cuitu susct* quod libentc barbarn» fugit, de virtute paiernaquod
piiiius, id ipsumu cunctistieri velle debeanius. Parum litteris tei^a non prsebnit.
eiiim piopiiae devotionis osteodil, siquis oecurrendi EPISTOLA LXXXYI.
liboitato (iaranala , alios quoque lacc<e studeat inde- BESCBIPTUH VIBI iLLCSTniS BeftACLII.
vuios: ium tniiien sanctiias coelesiis iiigeiil! nequeat liidicatUs quidem tantun iloloriscausam.qua cpi-
c<-H$cre cutpabileii), quem vel sola voIuDtas teddide- stolBris oflicii respoiuio clauderetur, etdurissin:»
rt innoct^niem. Unde evidenlor ij>&um videt s alle> nuntio valnus inflictum plus me lacrymis cogerct
garequid cuperciu , qui tam soliicite couatus est iift- servire quam lilteris : lameu mctueus siieniii cni-
pedire oe pos^eni. Iiaque quuniam dlvino vestroque pain , vel {>auca suspiriis raeis, ut potui verba fura-
niunerect >acri itpii-os et opporiunl proveiiiuni quara B 'U« siim. Probant igitar leinpora, cui rectius ascri-
discrepal : t>raot augmentum regoi vestri quibus batiir nota formidinis, quem magis trepidum provi-
nova proferlis, opiant custodiam quibus consueta sio claustris commissa designet. Ergo urbiscaveas
servaiis. Sic pii tuoderuutine gubernaculi, reniedia dedignatus, inter vicina discrimini consiantiara pcc-
quideiii altcra conquisiv.t, et si rcpulsam ueutra pars turis planisexposui, et jam diuad patentium locorum
yertulil. Jtttcr bos lainen pecuiiarius illud ego debeo, a^quora perveni,. rcm ut viriuiis audaciam liberiate
«piud bujiis peiitionis efTcctum respectui ineo prxsti- bubitutionis osienderem. VosatMera, ruraore com-
luiasupplicaiilcs. Uu^otum peculiari servo inipcude- pcrli), ad sipi.i urbis lanquum venturo aeinulo con-
riiisgiatix.giatis prjestando mooslrastis :solaque ob vuiusiis : ct •iueiu pacis diebus jugiicr rura tenue-
iitic conimoiium in tbesaiiris vestris mcrcede repo- runt, laittc dc mortuoruni iaiebris iion educunt.
bita, quod pauperibus dunabutis, noii pretio volnlstis iilniin vcru quam vos innc ci vitas flagiiabal , tam nuuc
•constare , sed prxinio. £t boc ipsum qua elegantia iiiira moeuia collocaios quserit rclicta possessio
diguo neretur) reddere quod a fuiuubs obiaium fue*
EPISTOL.\ LXXXVII.
lai, quaiii sptruere maliti:>tis , et quo Ixiius fierct
, , . . ,
a. .' .
rOBINU Sa.\CTIS UEniTISPr..€CELi.E.NriSSIMO, INCBBISTO
dr.num, conirislare voluisti. ob.sequium? la licet
^LOitiosissiMo.tT apo^toucasededioniimbo.^pw.»
nuidquiu dd iiianiis veslras pci v n:i, vf i-galur in pau- ^ uniiMiSDiE avitcs.
pircj, a;(|ue idcirco ille vos luis.uw doiturttilur acci- Uum Tcligionis siatul el pleuis caiboiico: fi lei re-
pero (jui invidci crogare : subiniuistrare tauieu re- gulis perspicitis convenire, ut gregcin per tola vobis
tribuuoiii» divin^c, uu(ie el di&^eusetis citm cgeiti unifersalis Eoclesiie lucntbra coutniissuin pervigil
inopes, ct concedatis cuut &upp;icautdfbilorc.s. Cur- citra vcsirx udiKjriaiionis informet; Vieuneiiscm
riie qtispropler piis.^imi via g».-iiiina vestri operis uiti- provliiciainsupeiiure anno, si iucinint>se dignaniini,
laie. Nunquain si crediiis suriicieulia dcerit uniiuu daiis ud buutii::a!evi mc^m iiiierl» visiiasiis, quxque
l:ill : ipso «possibiliiatcm iargicnie, unde pr.i stetur ad me sccundum
, (tu>id op^ioriuuilas obljUa coniulc-
babcti» , a quo voIuiit..iit iniusum est ne aliqnid uc< rui, |)er Arciaien-^is Fcclesix clerieos perveiiermil,
g.trc poasilis. ei quiaeni i*lenissiiiiu: ^oilii itudine pasiorali. In qui-

EPiSTUL.V LXXXV. biis iio.'^ , sicut per ciuiversiuncm (<ruvtuciuruin , id

AVITtS VIEN.NENSIS EPISCOPIS VIUO ILLCSTBI UEIllCLIO. est D:ird:iiiixs illyrici vel Sc}-ibi£, ad cobununiuncm
Nisi dolendum ainici casiiin aninio concussiis geiiK-- gaudiuruut provocaiis, sic ad:nonitioue cautissiiuu
ri-m, iiiulta profeeio exaggerareia , quod vos in icc- quid i:us por iguoranliam prxvcnirc possit, iusti iii-

{!ii(>, nieiidacis podagrx inetn, niedico vcgelantu de lis. t^uiychetis igiiiT Nostoriique dawnaiio, quos jaiii

pilc cxiibueu, pius quain p«eiicu; pedibusiuniionies,

'

diidum pcr beaiissimos decessores sanci» sedis ve-

iiioiiiiiim sc;iud>:uduriim oiagis movcat , curu, (iuaiu stra; c:)icuvit aitctoritas, ad i.oiitiain jam pridem no-
V(>rsuuin. Mcfstus vero has et cum festinutione dic- stram aposiolic;« ad nos diligeniiu: provisione periata
lavi , rcvocaius vidciieet ud sepulturam cumiuiiuis cst. S.-d illud iios uiodo snspciisos inulium redigitet
liiii (luondain Proiendi : si laraeu vel boc ipsuui palri anxios, tpiiid cuiu pendcrc nos ad eireciimi '"
lega-

\\\. Jorn.-indes ib* Uel>n>, Geiicis : Ailialarictm, /S/ium anxia coidu cunclotuiH ub ulliinis ad 7ios iialiiu di' :

jiing tua: AimUtikenla; , regem conniiluit, eisqnc <a rrcla leijiUio, si quid de uiiilaie redintegrutionis boinei'
viundatis dedu ac si lestaiHenlali voce deuuiuians, nt
, ludo noslia jjrKiuovifS''^ foima xecnia consuluit.
yriiicipmi Urientaiein plucaiuni lemper propiiiu que ^ |]is qiiiiiciii (.onsi^iiiiiiiup .iiiii ab iiiiruiisd iiiis- i

liiibereat. SiiS e>it lOiiiiOiiiiis , sciJ unii.d , ciim Aviius Iium" scii-
" Ranc epistoluin codcx Aviti quo usi soiniis , non bf ret, log iiii) pr;»^cesier;»t. Ideo illi resp-niiiens lior-
. babuit. intexla oiiin fuer.ilepistolis Ilorinisdie, nnde iiiisda : l.e'ji:lioni.< ini|iiit , noitra
, quiini ninei . , mm
luic iilutn tran.Mulimus, cuiii iiorinisdiC ipsnis res- i,t:niJo .sjV/it acriOiti.'! , inisiuius , si laiirns coiiniHns l

poiiSi»: (j-.ii e;«niiiciii |>r.cl.Mca, in epislol.i 11 .\n;ist:i- LiwKus , ata.tcs iUico wbifcuin fn-rainus de^iitcrata
sio .'•cnbois, d'.-.-'i£i:;ii hi> vcrbi- .•
l^ciid.ui, iii'|M!t, !: 'i.'<;ir!. Pii.'i cuiui lcgaiio tnatMi;] Floicntiu con-
 ,

289 rOMILIA DE ROr.ATIONIBUS. f3|F

lionis sccuudo Constauiiiiopo'!»! tltfsiinaiaj oiiu.i \ euUn ue poutilicale Judiciuni , dum non iwdicai |»ro-
exspeciatiuuis siudio jusscritis, nec qiiid liiiiis vcsioi- spera, se«si«set adversa. iiis adjicitur , quod divcr-
sauctus frater meus Ennodius rctuleril , iiec uirum soruiu fida relalione comperimus, de reconciiiaiiune
secula redierii indicaslis, et promissionem vesir:im velconcordia Ecclesiae RoraanaejaciitareseGracciam;
tania silentii diuluruiiale stispcnditis, nt non minus quod sicul anipleclendum , si veraciier diciiur , iia
modo pra^dicaloris taciinrhiias rcdiliii attoniios , metuendum csl ne callide simuletiir. QiiaesuuiiK
quam anica feccrat!e:?aii«nis mora Msspecios. Unde ergo serviiio me» ouncii [In Labbei edli. Conci/
sola liicc causa servos vcsiros lilios n:eos , Alcxium Juncto], ul quid liliis vcslris fr;i!ribus meis, iil C.-.1

preshyierum ei Venaiuium dincouum, lotiiis provin- Gallicanis, si consular respawdere dobeaiii insfruaiis;
cia; Vieiinensis noniine , qiiae ccclesIaB ad mc perti- ei ([uia securns, non dicam de Yieiinensi, scd de
iienti ab universis doressoribus vesiris et apostolica toiins Galiia» (levuiioiio polliceor, oinnes super stalu
sede coinmi^sa esi, ciun praesomls f.imubUus imgiiia fidei vestram ciptare senteniiani : (iraie ut >ic nos
dcstiiiavi; per quos «iracuio beatissiiu;e responsionis lerditoruiu proft^ssio fijcatj lurn fallai', sicul abuni-
agnoscam, utriiin fervor scliismaluin praefatorum qui ta'e quam rt.'giiis veriias Cdnrporia nou seiiarai. Ac-
inira Co!i&taniinopolii:maiii urbeni viiio periiicios;i; cepla !ii calciiiir.sTebrijarii , Agnpito cou^ulo , per
obsiiualionis exarscral , ciiiqiie, quoil inagis d«)lcn- B Alcxluui presbytcrum ei Ycniiuliinn diacoiiuin
{luiii est, Atcianuiinam vcl Antioclienant Kcclesi.is EPISTOI.A LXXXyili.
(licitis illigalas, vobis Ciirisio iii\\Mite ducenlibus, JIORHlSD.t; AV!T0rriSC0P(>, Vi-L IMVEnsiS ICCISCOlM.s PJIO-

auisi reversa VIXCl.€ VIENM.NSIS, SLI. TLA. IUOECESI CONSlSTFSTlliVS.

d'gna fuerit Cdrreciionc restinctu.-?, !e

gaiio in paginis cvidentibus quod siiu;:lex lcgfjpliir Quidebis qsix ad disclpiinain catholicam p<^riiiieut
'cxliibuit, an fortenuntio raagisrelulii, unde«le vobis maxinie scions in-lrui cnpit, qniii sludii...

ad iioc qualiscunquc suspicio reservelur. Vereniur {Hanc epi lolaHi uiibiuins iivl et liofmiiace.]

siile oonligit, ann» Cliriati 5l*i, qiiam (Utji irriltiiu Februario respouderat liormisda. Quare sccuuuam
fecisselAiiasiasii imp. perfnlia ftdiSsInint itio, poste- Jegalioiiem , qu;e tuiu adliiic parabaiur, j;»m piofec-
rior adjecta est iii uonas Apriiis, Ag.-ipito coiisulc, taiu iu Orieutem falsa Vieuuaui fama perlulerat.
anno Cbriftii oll, quo ijiso anno Aviii e|r>io:.e uieiise

ALcmi A.vm
HOMILIA DE KOGATIOMBIS.
L.NDE CONSUETLDO ROGATIONL.M PROCEbsLKlT.

Currit qnidem iramiie viiali, non per Galliai; lan- C cuidam loiius orbis [uaeii prodiglobum quoddiun
luttiinodo, sed pene per orbeio totiini rogationalis liusluaie miniiabaulur. Nain popHlo^ib bomiutim con-
oliservanlix flumen irriguuui, cl iiifeeiam vltiis ler- curslhus domesilca siUesiriuiu rerarutn species ob-
ram uleri fluiiu aanua: salisfac'.'- /il- cj.purgat. Pecu- ver.sabaiur , Oeus videvit au ludilicaus oculis , aii

liarior lancn nobis in huc jp>a insliluiione scrvitii adducla poiieuiia. Quidijuid lauieu ex iis d: obus
et gaudii causa est, quia quod uinc modo dd cuiicio» foret, perinde aiousiniosum intelligebaiur, seu sic
rum utiliiateia defluit, ex nosiro primilus fonte ma« veraciler iminaoia beslianitn cor.la iriansueiieri, seu
nuvii : et forle nunc periineaiad cujuscunque privi- lam borribiliier cottspe*iibus ieniioruin falsx visiu-

legii ornatuoi sumpi£ primitus insiitutionis exor'- iiis phauiasraata pos^e cuufingi. Int^r bxc diver;>4

dium. Gsierum cuni ad bujusmodi huniititaiein vulgi setiieni'a, «lispariumquc ortiii.um vuria.- op nio»

inefiabilis necessitas rigida Yiennensluiu corda per- iids. Alii quod seuiiebaut dis.^^imuiandu, qiix fletui
dumuii, seniieus ecuesiu .iosira c.nisaiu .o^.itnuir.is iioiebiii.t dare, c.isui dabant; alii spiritu salubriurc,

siix, Qon sibi quasi maviine pr.x otnnibus, sed quasi aiioutiiiiibilm nova quoqiie \ln edit, Hagnei, qiixqiie)
soU ex omuibus exisiim:tns opus esse iii^iiiuenda ob- congruis maloruiu propriclaiis sigiiilicaiionibus in-
servatione pr;csen)i, soiliciiius capiavii. remedium, torpretabaiitur. Quis enim in crcbris ignibus inibres

quani prioiatuin. Etquidem tcrroium i.aiporis iiiius D SudoiQM.cos aon iiuierct?quis iremenlibus elemeuiis,
causas mulios nosiruut recuiere sciti. Sni lideiu i:t- aui decidua culminom, aui disrupta terraruui iinmi-
ccnilia crcbra, icii-.e ino us :<s>;.t.ii, uocliHni soiiii.;.;, licre iion credeiei: quis videus, certc videre se pu-

• l)e bac iiuiniiia ;.regoruiS Tiir»»;'.. iib. ii tii^t.)- Lixi or!>ia, i« i|!iilpus :.ei icnirai proferunlur vx sermn-
rix, ciip 54 ; /{-=/*?»' Avilns lu quiil(ui uoinilir^ '^ki >n iiibus tiie priif.o, a.- tinilo ei l.-rlio Hogalionum- Quin
ite liogtlion i>Ui inipiil, huu ipsai /icrirt/io/! 'i qitos ii i-i-.piure» i..!iucro luisse crcdideriin, sed a Floro
aule Aicunsionis Uoiiiini .riuiupuuni ceiebiauiun, .i ilu- jirtii.-.jiea lioque lianc in qna ieisaraur, r:e;i(ie ali.is

iiT.-tO ;";' ;i.i luot ;«n-.is arviij eptscopo, ^\^: j^ hu: :o «.!!!. !i !>;.. w?. (!;i.'i! in liiis nuila Piiuii Epislukiiuni

UDumre {jia'c:rt, '.tisiiuilar- jhiose, dutn .•.fl'.< i...j ut-tii-i liiNvi iiit;ui;o. w J i" t»ac ediiione uoslra<li.>>crep:inl
(.>,'> U'i proj.iii'.'i,_'lU'. Muiiad hujus ui^-..i:..u;I .il> .i i>;iL;(i'.'.iaiia oui.^ium priiua, vcieti cscmplari dcbea'*

.\\ii\i uiii»!'.;ts tio:iiili'.;4 iileiii lacituil > .

i
. . i iur e.v ;^uO iioiwotnpia suiit.
 ;

«9t ». AVITI VlfcNNKNSlS <m

Ums, pavHiM n^uraUitrr ct^rvos per siigutui io:ta- A suv;thGinis assignare:. iii»)»iianl« igiiui- r.ua^ipimck;-

rwn u«4ue aU iori Uia i<eitc'.raiiiey, nci) imniitiunietu rum cuniibus Deu, auditur a cunstkK, conuriiiatiir,
loliUtdinift eenieuiuiii fciutiujret? Qut4 luuiiis? ailoiiilur : eiigiiur tempori iridiiniu pra^seits, quotl

Tracla %wtl h.vc inier Uuiures publice* i-t rumores inler AsceuKiouis sucrie culiuui .iientque domiuiciiiu,
privaios uftque ati ifiiniiiii.-ulein Mletnnimn \igiliarum quasi quedam oppurtutuiau» piopria- iiiabo circuin-
uuctem qua celebrari Tsftiuu) deminifa Rnurretii»' pocUis toientniiaiibus raafstziareiM-. fi«pittrMile m-
ui« aiinua ootuueludc po««ebat. Siquideoi l)anc otu- tetn episcupo iei-Torcm iiiiiioaiionis, el maxiine «e-
noi^iaWrtiin opeifi, ni^iiumin lint-ui, iucinL-ntium leiiic ::e, bb iardain populi «>equaciiatem, paucioriiHut
«wurilaieni, cuiuuiunilius aiiinns opperiebantur. Aii- educi!» ubservaiiu ips<> eontt:i»iim in Siii itoviiute revi-

fuit ttfo coK illa vciicraliilis qiix ad spem pubiicae lesoeret; ad basiticaui qu« tiuic mocuibua Ticioior
absotulionis TutiTuut solaanc patefecorai. Scd luox «rit civiiutis, oiaTionein primss procesftio»i» uiii«U.
iliic muiio Teiienieiiiior strepiius iciu flugelii gravius liur ci^ieiiri aiucritate, copioM atuiiitudine, auosa
icrieniis intonuiv : uipote quetn jain ctncusis graui- ci>iiii>itar-iiuuc:ui revera popuiiiacrjmis ialMiribiitque
Im, superiativuni Qibil scqui aliu^i quaiii ciiaos ii»- brevib a:qu^ aiigiisla processio vidcreiur. Ubi Tero
leUigerelur. &<ie3 a:inique iiuLI;ca quain [iraH-elso sai:<'lu9 sncerdds de ininorain efTeciu majuruin indieia
civiiaiisvertice t!.l-!iiiiitas iiiiiii; issii-rr f;:<:tij',iau pric- Bc^llegit, scqueiiti dic insliiuium Cst, qucd uuuc
uilerat, fl.tnmiis ierribi!ibu.s codllagrare crepubciilu priiiid, id a-ii cra.->liii0, si Domiuus anniiit, die labo»

icepiu liiierpellalcr itaque imiitio discriuiinis jucuii- ialiu-i >iiiuius. ° Secuix sinit succiduo iewpofe quj^*
ditas suletnitilaiis : pleiio tiaiuribus populu ecclesia dam eccie»ia: Galliurum rcii: taui probabiiiseKeiupit;
«aeoatur. Oiuties namque siuiileni fucuUaiibus vei sic lumen , quod hoc ips':ni ncu apud onines iiid<;iu

domibus pro]>riis ca.snvn de quaJaiu pru-iuineitiii diebiii quibus peucs nos iiisiiiuliim foeral, ceiebra-»

iuccfidii arre meiucboni. Pcrsiiiit tamen corain ics- reti:r. Ncc porio uiagni iiiiererai qu.id iriduum cii-

tivii» aliaribus I^victus aiiiistcs, ei ca!oicni tiiiei stiae geietui-, . diimiiiodo psaiiuiii'utu ofiic.a Lacryiuaruni
accendetts llMuiii>e lacrymaruiu, pci uiiss^am i<^iiibua ftiiictiiiniltus auuuis persclvereulur. Tumeu cum dUc-
|n>tcstaiein iueecdiu absccileiiie cuiurcscuit. Di^spe- ciione rugationuiii, eiioin sucerJotuin crescenie cou'»
ratioiu.^ dt poisita reiliiur ad ccciesiaui, et rciiiiicia cordia, ad uitum !onipu$, id cst .id prxscnte« dies,
fiaminaruin iuce clarescil luniinuui pulcliriiudo. iScc biiiversalis obseivaiui* cuia cuiiccssit. Porro autem
^ane ulterias trabiiur de an ipieudo Ci;mpuiicliuni> eoaiiijiiiit isia prjcfari. u;, Sfu recoleiiiibr.s 1i;it, seu
medicauuiic (ioora. rrxdeccssoi- namqne meus, et spi- igiiuratitibus iorioreuiliuius, oniues tamen aiteudant,
ritaiis uiilil a b:)plijuiu pater,.ManiertiiS sacerdos,ciil quou l'Jc<'le&ia qiiac misit aiiis rur.uant iiistiiutiuiiis,

antf iioii puucos aunoa » pater caruis meae arcepio,C,„.,;^,p|j,.,i^.i. gji j(.|ji;rix ostciideii:i.B ai:ic;-itaUg, ei

&iculUeoTisumest,sacei-doltitemporcsucccssil,lota8 prliiia ucbelcssecoiupiiuciionis nilicio, quxiuretam

iit c:i qitam snpra dixiiuus vigilir^rum iiocie ^uucto n-.cessaria omniiius facta est uiaier ckemplu. tnde
i*ascbx coiicepil suluio K(>gaiiou'.'s ; atq-je ii;i cuiu i;ii;iiiiKi\, iiiiuc, sl DeiiS .'.;inui.i, rogatiouum nostra-
Deo tacitus deliuiTit quidquid houio psaluiis et pre- ru:ii ;iperosis&:njr,iii iesi'ivi;;>.ieiii, ikiu quaai nescteii-
cibu» niundiis inclamat. Kcvoluta tri^o buleaiiiiiaic tiiuja iiidiciiiius, sed quasi ei^pccUiciibus lommeu-»
pascit-ili, mui ]am quid,&e(l quoinudoaut quaiidu fieri dunius. Quia liceti.iun abs.iuc labore cimslct servanda
debeai, sccreta priinum eoiiatiooe iraciaiur. Putaba- 'proressiotiis ii>slus consuetniio, dclectat tamen aspe-
tur a qulbiisdain Vienneosls seuatus cuji^s tunc nu- riias iiicdicamiiiis, in i|iio !reqiici;ier iuveniri probala
nicro»i» ii!a»iribu& curia flurebat, inveiiiis iiun pussc est spe^ s.iUitis. Si dixeiimhs. iiiquil Apost>ius, r/ata
addici, cum v\x acquiescerei legiiimis iucliu-ari. Scd jieccalmn non hubeiuwi., itot ipcs teducimiis i i Jouii,
pius ne aoiticitus p;iiior, snpit-ntia: sulibus largus, I, H). Ei si coiiiiicri debenius .issi.lue iios peeeare,
m&itMietacieitdaruiu uviuoi prius orando aniuiuui, tpui Cit coniileiiJi otficlo, tiuuiiliiate ;'<s..itei!di.

qmun peroraiido ntuliiTil audiium. Pandit igilur dis- i'i-£sertim cuiii pi.bis adunatx comiuiiciiu sic ad
putitionetn, iuiticit ordinem, expouil satubriiaicm iiK-itamemuiu boiii operis pos-:!! ap:aii, ul ieti€iii>
el Tlro Um icii^iosi (luaio &oleriis ingeuii paiu.-n '^ mads convciiieuuus eruuescal, si cuiicto; «inltiludini
luii, si obedieuUbiis proposiiuui iaui;:mmudo iusi.tu- proprijB meHlis soliiudioe couliadicen», petcaia sua
t:Oitis prumerct, niw iiiier iniiia eiinm vinculum con- vel viiia cum pt.pulo flcuie non ddle»t. Mecettaria

• Is fuit Isiciii» »ive He-iycbiiig. Ado Viennensis

i;ii.i' ei (>bs.->rv.'\i,i'; 1155« in regno Franroruui, quod
iii Chroiiicw : Atituf^ iuquit, V'«iti<e»«if €^iscopu$, Coih;cum jaiii deereto concilii
leirnuii) (ri-cuparai,
eluiueniu a
sancutaie praxipuut, cu}u$ fraier ApoUi- Aureliau. 1, can. 27 liofiationes, id est Lilanios, atM
:

mris-Yalfiiiioe epltcopiu, nuracHii» iHiignii, Isicti ie- Ascemiutuiit hoinini nb omnitiu iCcUiiis placuit cele-
naloiis priwiun: riri, pMtea Vienuensis episcopi, duo brari. Tom ia regno iiiu-|;uiiuionum, quo roiiqua ierc
'
Iwrtina chrttsitni (Hu. S»itaiureiu se Koiuauum Avj- ttarsGaUia: coiitiiieb%iur:qiiod paieicx eaa. Oeoncriii
lu&quii4;4iu iiiiu&, et in episeopaiu successor, prefc»- VlaruH etiain unhersit frairitut. ul
Luf dui>eiisis 11 :

siis G& iii e\iisi. oi. In eadem

Vieniiensi caihedr;! fjt prima keidoinoda noni mimsU, Itac ai ante aietn
pnst^a iedii l&ieius abrr,quiin concilio.Vurcliaueusi dominicam qinv prima i)i itto menu ilUxerit, tHanitc
V et iu Parisiciisi iii »ubscn|i&tt. siciit anle Asccnsionem D.iniini suufliPatrts fitri deere-
* Prima oinnium, aut inier primas Ecdesia .\rTer- \er;int,deincep!> ab omnibuseccteiVi s«« parochiis ette-
iiorum, teste Sido;iio lib. vii, episl. 1 ad M;<inerii>m brcnlur.
ipsmu Kogntiouirm aucu>reai. Mox toia Galiia inuic-
 :

293 VAniORU.M OPllSLDi.ORUM FR/v.CMZNTA. f9i

CSl lUtlUl op^i » r.oasj-ii.uio. Sunill aiw." i\ A p. r..ij liuij li .liiii.u.i: nosiruin iuiertita fjinete ja-

alierii, ai;' tk uim:ili;aie evcitJi.lu'»», aui iii co:ircs- C(iia<-c, tiisi uia.i cum i:.(ei' ili>cMniina'qiia; {ntiiiiiT,

MOiie soliiiuin. Pericui«>stus agittir singuiare certa- tiinoris tiostri ca::.-;i «(ijifiigercl. Assiduo r.o.-< iclil

n>en,iit q^io vires alirinst>tu$ expertii pesae i^aueofiiai tcinpestns i»ia raiig:U, i:i;|ialsii leiribili contra ni>s
cst. Ai vero, cuin coDira bwifm cominuiiem ntulti- tonitrus sciiiii <latn:a, ^cinsilbniitius ad |iunctuin
ludiiiis pugiiat asseiisiis, lcaliil cliam liiuidum niiti- raiiiis niun>ian:> c-Mntni>lio :ion illuminat seJ corDtcai.
lcm vitius alioua. RobuAlU l)eilai>tibus iuGruiit.is de- Eccl-.sia esl uavis qix uus p<'r Tartoe cjisitt Telut iutcr
litOfi-tl, el quod-itii uoitatift suffi-agio laus »it ioviilidis, nia:itius gurgitcs ducit. Aures qui(l«in nostrtt cUrc-
iti cxerciUi foidum coiiipuiari. Dcniquecum vicUiria ciationilnis et blaspbeniiaruui stridore, quasi texaia
coniigcrii, lotis acquiritur; ci cuui paMCoruin (icxlta hiicruiii compagc, reverljeriit ; sed puppiiu veriialis
piignaverii, omniticn gloria triuiijiih tvil. lluc dico ilc boliiiitate construciani pcuetrsre non pttesi ^iMd Ea-
inliriiiiiaie cobiiMuui, qu.-ebi se rogaiitibus non mb- ligal. hit qaia prvuisit Ekuiinus Musler EtciesM',
ualtai eiiiw» ruiu i|>sa ,>er se niiaus fcciTit, ii'n Ecic rgo tobiscum tHm omnibut diebus KKfugad «M-
(auicu iiJ uicvrniH fruciu carcL:t. tti iUa gloriosa el t:iiniiiauo:it»u s(ccn't [Halih. m^tn, SO); iu uavi qui-
ailuioiiuiii «itipUbri I:isi4>ria Niiiivi;:iruni, ct.-nlr-i cv- diMii csi iu ifin si:nt«s, sud uielucrc jMii non pole»l
*<rii!u: fiMuiiiwu- Ui\ ».u.ilii>u. •(i.uiii,juncl4ise.':ii.itiiu D quo.l iiiiiea;us. !>o«i lesurreeiioneni eiiiro asceusii»-
viritAlii Ciia :; it:Uuii,ia .tI.i^ pj^waiv coispnisa e»4.' iiemque suam totus inter pericula iiostra rt^tiiesvii.
lluin.mi qs(M]:iC morcedcm srauaio iejusciperoruin Aii-ii.c ma^is i'.>rniidi:ii optts est, ui qui secsrasjaee-
rciiC» :idauxii. tjuin ei ipsu irralior.abilis cr>"ii::a l-.ai cvigilL-l. CbnictHr eigo vocibns suppUcationis;
•jUd- wfTcusain (ianerc oou pcdiit, quodam lur.do ve- ci, si iti!;r.'.v;ii;te {:ericiilo necdum audit, putsciur
uiau! postuavit. Kt (|uia boniines in morein iuiiiiu- iij;!i:ii)us- iatiiitaiis, ei dic:>ttir c5 : Exsutgi : quart
iiuiu viviiuiu peceaveraui, ruisus animalia ava iiiia^i I bilfTmb, lJo.:i;nc, .'' ..'.'<(*
inopir el ti ibulAllotut noUrir
Ituiuir.es jejundre cocgcnittt. Fiopicr liauc eigu Uis- I
/'..;/. vii.i, -2', i-i:? itictiirus csl (|iiideiu es|<er|i«^-
mti->n«'in, iii EfaBgelio D</inUias ait : Pttiii' ei uc- f :c;u.*, Cv.r lifi.idi 1 tUi^ mtidicir (iJd 1 Muf.h. vtu, i6)?
iifitritt, nMCthta inxem^ii. pulsauet aperieturvo.ns iiedii.il saiuleiii, cl Uicn^pcl inliruiitaieiu. El si pftrv.«

\A)«u/i.vii,7). Pcterc eninid^cti cst,(|ujei-eredc\oii; iiuca cst, qu a tiuieiuus sxcn'aiia, e»i tanien aJi-
^lii sciens, quarilaescicn.-». iium pciis, visaccJi» re^ qu:!!:!;!!.-». «i rccurraimis ad Doniirtuni. Ni.n aulsiii
qui>d luteliigis; cuui qu^ris, adb«c conaris iis\''iiir(; limeretur corsiu ip»o, ki ipse |iinert»tur. -eil ntinima
quod peia^. Weo qui jaui supeiinres &ttui, uiantiv coiiicientia lectt niaxinVa caosa ir •!.! l.o.li csf, i«i

|>etaBl ; •iui inlirmi, labor.inv!(» (|ua;rant. Porro auieiii nostra pra-cipue vita, iui criuiinuui «-«ntiiinali.i tit

puiiarc cotnmune csi. Nailiii (iti.jipc «l*»triici.!Ui ud. C dlscriiniiiuiu uiuliilulu. Quocirca si nuu dixiiHns
luin Tocibiis pulsit : ibiud ...1 uijuaj |iertinci,cicu!- tLii>io, NiHii^i iifiiiscuu., fc.!tv-m <lica. us, Kvigila
)Kiris actiis eii. Petai er^^o M.iontia, qu^ral ;j:ii<>r, j- o!!.» r Hos. Noti idjitvio.us it'- .iist-(,'(i>*rei, oMuiea-
piiUe( operatio, luaviu.e iu iiita.^v.i;u>iie pr.iSciiit. nin> m rcti ai, u t. desL-iat cui>^iii !iavig.iiion;s iu-
l-^csiiViias siquuleiu e^i, c-^jus jwiuudiias toia .«ola firiiiie, donec veu;o ct inari »iicut:i:ui jtilie.ii, et fiiru-
i»oli:-icl::&, cujuiiepulie iaciyRix, cojui v.vstiis iruiios reni insanieniis sa-euii celcrrimu iiiic cunipi-sral, H
Cbl : C!»jtia tuiiKtpiuui e.-.. nc(.(.s>;(Ute.. po:c>e^cr.-.titia (iai iti reiributi^c ji:dictt tr^tKiuillitas niagna <{uaB
iii d.iectione, itciuti in rci|iiii^,rcv4wic4> oi Uiiorc : cum in bo-o tiiuiido csee iton ]iutesi. ij .1.1 >i di' inund*)
tota is(a obtvenantia cuulcciio ptruiundi pro ciilp:( esseiis (Jaun. xv, iO), muudKs (jtuid fiuuiu cr.it diit>

sii, el rogandi pro veuia. Etiaui vcro «v<iufeiioa xtrn- gerct. Sed devincto laundo pcrveniatitr adsupernaici
sens iectio ntiiiuten) »upptiGatioQiiteAp«>iuii,duui in «Siactem : ubt quoiiiam possilKtitas pereundi al>erit,
navi f>oin'uta(n dormieuteut eiMras di&etpulonuB sub nec prriculi cauga nascetur : ubi ^eittper nubiscum
t<'mpesuiis stre()4iu tropidkic susciiar&t, {Hmiik. vhi, Deoiinus, sefnpcr cum illo, si dederit, imk^ crinm
ii). Keque porro anod fui( in Utiio reiiugtiantiam etqui bic sli«)u<>(ies ucgl'gentibus d.iiuit, i!tir }er-
> ibi invicein v«iol«rucn nuetttuiuque cua!Uc>a, sopiiom peliio frijeniibti» ^ine fiue vijiilabil

QUORUMDAM S. AViTI OPUiiCULOllU^d FaAOMETiTi.

AUMOMTiwK. D IIL i» KMtautMilwe bapiitUrii in citii :te mut

Pneicr liomiliaui sttperloreui el aiteram io con*
Yienna: t .... Temporum perlur^tiunei ijuib:s. »

JV. Dt<ta i» dedie-itions batUicm (leneeu >o.:iit-« :

versione Sigisiuuudi icgi^ iiabium citjus memiuit viiramur lex evungelic^ l.rlion' ditit^M. 1
et
.\;;oi>jrdm, resumt iu veiusii^siuiis scbedis Tbuanex' V. biciain dediCiUionc.... < Pc^linei md t.>C':m.... »
iiibliuthecje tituli aiianuii oclo, cum primis cujas<]ue V/. Dicta :« baii ira S. Vclii. qiiaiH lauclUi •; /<i«;-
put Taraniuice cuinif.lii : « .«. l*ar en dt<.resct!t jucul-
vcrbis, In huuc in<»duin :
tit$9irium,erttccnte wt^niia ifa.udiorutn. »
nOMU.IARCII OCTO TtTUU ET imTil. ViJ. liicta in bnAica tanctorinH .igaun.tmnm^ in
/.bicla in dedicaliave baperioris biisitica: « i)it- injiotulione wonatterii iotius, vel poittione murtnrum :
potueram patienlia taciluruitatit hodiernce. ». f Pr(ecoHi;m fplicis ixercitut, J« cujut eeaiirei^ionf . >
II. Dicta in baiilica sanctcc Maritc : 1 Htaiucram, Y1I1. Uomi'ui (Haa in converaitine domni Seijisriei,
iiitectitdmi, ei qutnium arbiiror. » vostriftie 0"«'^ ^^for ip^int cx Arimiu li^icii: es: rc-
 W5" S. AVITI VIENNENSIS 296
'
t •(fia . « ;Si( jie niiuerQ tiioiuitaic quou itac. lo suo pi ln- A cst C4U1 lein Uir, lO.t prxs' iis iocnnda liico» iir.niineiss
cipi noslrj. »
lluvio , ei toniragosuni \ifiai lorreniis tuniuliuin
1 K.WMEMA rAlil]MDi:\I llOMiLUUUM. vc!ui iuipendeiilis revercntifv icrMe » astigat. Coiii
(tv sctiedis lisJeni.l
I)».iur Vi iicrabilibus ripib ..nn»» uiclalusj ci pendulam
I. jnlerjecu pouiis seiuilain , .d altriusc-.ns expt^iciula
i>ic qaoiiJain Teirus aptistolorum cupui [Uanh. sacroiuiu culininuro loca bubsiernil. Aues ssulliciens
xr.j, 2y), i'} esi priaciptiin priiicep., quaailibef tom- diliusioni , tacta est angusta convcDlu: : qujeque sic
liiotiim Vi'!iiii pelagus turiiiidarci, «tiheplain Uuiicn jocunditaic iiubiiaculi tam ierrctirit qiiain superna
11 .vidi leiifii» cJiUetn \icior exj.iicuit ; uiquj un- £0lliciiai;scum popi:!) siio vi.\ isuniciat , suflicit de
,

Uis ponli iineitli^, vclul iiusliliuni Uuliiuuiu uuili- Libika. .MuUitonvii opilicani ing^mio nitens, expulit
lius eluclalls, iblum leulatiuiiis ,id\ ,.si\ priusquaui «.ocicin, oppiilii luceui, «lui diu iristibus teni-bria 'a-
&ede contiiigeiei, fide ctintnvii. Setuia cst lilic scrc- lifni» proturbatis laetior iuifa qiioddaro
, clarilaiis
iiiiai iier peraciuui. Uic qiJiKj:w iwn ii.inus ud habi- crgasuiiuin, ciausus
lelici cu>to.lia c-.l dics. Sic quon-
laliOiicni qu;iui a.i ii.»aginein, i eui a'dein Sidc fui:- dam caner leiilicis Pclri \AcL xii,7) preiiosoruin li-
daiam sccmiias (jiiai 110.1 pra-ecssefat insetjniiur. g.\>t.;iiui!i radio illustranie rcspleaduii : cura lerrnn)
iniiovet aiiiem idoiu i.unc apusiohis dign.uu sui 110- B «.,;>j,iiciis coapialam, nieiaiiis preiiosioribus plns lu-
iiiiais sedem. iisdeinclavibus paodaibic iocuni, qui t. serra: rugcreni patente aditu eateaae caderenl
iius aperii reguuui. Soival ouuc qu:e sibi u^iensx i e*«ircp«'n(c tinuitu.
liierijil coinpedcij ti iiuiuuni. Kt pmto iupeiiui. Suti- IV.
diias qu.c r.ioieadis /abricis iu p. iucipiis qua>i lut, ««ic li.iUii'. ijjitur, iij\ 11.40 rnercaior, dispiMi-atioBccom-
et culiucu obiiaei. FirmiisIuiO aiMuuiu u.*aiuui iau- n.issa ; jroiVr de liiesauro luo fti/va ei ve:era {Malih.
Oajuioe cacuiuina iioslra luiiora .suui. Xi^i. 52), insiiiutor rudium, laiicaiium resiilutor; sit
il. u.ia niuKipbci con ecraiione solemnitas.
ii) Erexisti
Qiiid nriii taudc!. aiitiquus {Lxju. xv, -25 .\ioysein iac-vmaruiu macbinia quud bostis aliiserat : rediil
suuni aipKi^ ub j;\o iisperaj. lif'.tocaailyai.ie du!tasb<.' / iju.!- iicritT.ii funiia leniplorum, rccurrai et sanctitns.
«iuid EiUitiuu [i\ i(-'j/. iv,4ij, vlriuie U'>u iuip.ireui, Non ui {tuf. jkii. 15) tradiiam lib! ininam, daiBiiaote
agrestis Cibi auiariindiue plemmi .!cb( tciu 'oicd ci kiiil.itio, ierunis ^cri>bibus suilodisii; nec linc tantum
iarrU aiit.»i~oui: coudissc? llucc quid^iii ^esta c&euip.i coiiieHtiis redJere q>MiX dndutu faerat consignalum,
adniiiaiiiiisfuissc quis iicsciai? Sed nuii luiuns hoi>io iit:i rctcrens otVerens ista ul rrugeni priinitiarQm
. ,

veslrodaiuiu wt ^Jtcidoli, quem pai divcrsitas iei;- otciiUs porrigas, pnus siuduisli solverc quud dcbeas.
cis fevei.ius parem paribus apprybabii. Cum miuoris C yt,ocirca , dilectissirai , orate qiiod supcrcst , ul si
peue viriiuis sit cicatura» orand t (Loovencre, quam quid sacrum iuraiur adversitas , Deo iiicisceota sic
boite dcpiilso tiraiureiu «dibus luviijisst'. Implct l».c redcat. ln muiiipiices fructus gr.tuuiu tiitici qood
porio j^e.iiiiiiiij» -.i.iib vlciuautium .Vri.!iior<iin luibi- maluruni puubaiur, cxcrescai. Veiut Job (\tu, \0\
•iti& livu». Ki 3i |>a^..inis liic ftjrLc jam deesi qui piures liosiri oitcs, iMcr prx'lia tentationis amissas, victoriA
doo» veiittc.vcoii, jjemil iisreticus qui uuum toospiclt i::orttuui pata>Dtia duplicaHte resiiiuai. Et ul bre-
, ,

esorari. Diiigu quipp; Ifmitatis divisoi uumerosi- viier cunci.a couciudam, ngnoscai prxsfutibus prxic-
lilem deofiun, 'H cousangiiiiieo ^cparatioais aileciu, riiisque sui-ccjsibus, taiu perpctraus, quam loleraos»
pariter :>oliuikiie perrupta, mulioa de.is fieri a con- quant iu ifiteriiis sa .bres iaer}Q).ic tH>str;e eruol iri-
»entai»eis atquiescit, suuquoruiui.AVore quasi cxcu- bitero i|uas vldc: us tideliiNU eiiam in icittporatteis
,

sabilitcr ipse tres uunierei. Quid lii^emlst ai Cbristi nusi pcrire.

vatous iiouiiiuaur, locuin nuuiioibus iiiterclusum pa- V.
ruissc viiiuiibu.^? NiiUtis a saiutis ronsoriio proui- !ii gloriiv piuc^eniis ik-yi paj-uio e»> , il fifrm.iii aii
belur. 6ii c:& jiariler coiuiuunc cuiu salvis, quod bac- iijcc fabricatid-rt dictnmr : iilud snpra est , (]uod aJ
ienus i.osirmn noiuimus esbc cuin perdilis. IViji..ii:s laies cy.iaius, fci oli;.ri velicmii";, impcHiuiiir. Jinve-
culiibus clauitra d jiiiiiuiins . cuiiversuils culloribu:» ^ riint gii|uiilcm .seeplra saecuii nosiii, in iiuo sit Yirtus
icuipia pal<?i.iciiiias. Kspetat ergo
»olidum, q lis- i,ic tompo: is .-ui : iinorum iuespu^uabiiiier, rec<e ni con-
i;uls .liiKiYeral aulo^iivisain: rocogn^scal nuucCbri- li liuius , plus ii.ii' iiasiticis quam propugnaculis urbs
(sium pitraai, qui-fju:» bi.- utid im sa.\a vener:iiu.s est. muniiu!-. Ciiigliur uiidiqiic' tutiimiue sacrarum Gediuni
Sacrilcgiis ar.i perit, v.,m ara ^u liliciis. N.iiucn dlves iK^cessii.-i , el ad poriarum qiiamvis [ateiitium
i.itiiui, rausa dlvtT.s e*t. M.-.l.-inr s^rpons rcreuc, <juo limma tut.ora , ni-i sauclis jaiiitiiiibus , non venilu..
iiiuinofdil iguii.
Desisiiu hiuc plane .jiila supefno usu? armorum. Ne
boslilis Ciiiialus l.Ic valcat , Uos sufncii proYidi^Sii
rieneraii exsuilaiio;:egaudcuauiii es^, quoJ jlorc;-- Cii^ii'de.5. i»ic iSie , mtTilorum vigore di^crcius , aul
ibc- ^'.o,.lns (aiholica- pulcsiaii.s , oralionum liica, aditus
iiid.i^c:i:is dcdtiv-ui , aul iiisldias repellat cbjc-
uiariyru:» tcmpla , iimi;iuin sacia. ir.naiitui- ojiiiida <• i;?. iiasiibi pcr circuitunij, veiul llierusalcm ijiiie

00:1 ii.iii ii itjibii- (j.iam iiuironis irnu potius i!Iu

. ,
cdihcaiur ut civiias {Pial. cx&i, o.seq.), turres aiKil-
i.lrata: palruciiiils liunt urbes cx o;q)ldis. Quod si et nl : ubi !a?laturis, quotics ifi doraHm Doinini ib;ui'.s,
t>i)Cci;dis ffsti uaouium pidccoiiio cairciiSc tanj;:sni!:>. •.:i: SttUCiormn cu'iiij'ac lurrcs. Ikcc poiiuiojuiu :ibiiJi-
 :

W ViftlOBUM OPUSCULORUM FRAGMENTA. 298

jMiiiia contingal io iuniUus ; sicque ei Uai pas in A virluU : sed cum ad fw-ajseiis psalmjsonum soJemne
viriute, virius fn pare : viriu» &ctli€eL r£ctorit»us, pervenium esi, pariim puto si dieafn verba in.ssra,
paJt re^dh; praes!(ie<u>tu>; ii!:), isia ramuiantibuf^ ,'

victsli hDdie insuper ct optra \m, £t posi olia, Galiia

ijuarum lamen principu^ujj nosjris ulranilibel oj>tan- nosifa furestat. Ortiis desiJerei qu«!d focus invcHit.
iibus, uiramqiw uKnturib ci n?en!us &ubiectioiii5 dfc- Incipiatur hodie exusUurii «itirnitaR, dignitas re^iot-.i.
voUt p2x conroveaf, virtus adjiciiiU Ad i<i nunc scrrro LauUanitlus in prji^emi saecuioOeum, laud^ituris
Q pt"£imi$, s't quse suttt u^pJank caiholicg-
libsrJor, ,
pariler iii fuiuro renovet nwgis ob lusqiianneraii-
rumgentium pater, relJgicnis lumeai, calutnen regio» nel sction^. Becognoscslls in c<e!o quam Cb haQ
nis* ese<Pt>loriim virtus, Ecclesiaruin pjgnus, tempa» leiJure poriabiitis corksuetudinem prsmiQrum t tan-
runr decus^ cjvilii«ie &ublimis, commuf liixie terribilist lusque perseveraniiatn vesu-am honor ^equatufs ut
revercntfa..... quam cun adorarUapopulo. Qui in quod vobis in CAerciiio erit opcris, hot solvaitJf in
tritufuli unus pro: orrnitius, in aitari unus es omni> pr^en-iio pro reiribulione rnercedis.
bus, sijpauis ccetilus subjeclorum, non Tulgore dia*
k\A\ FRAGMENTA.
demaiis, sed mentis luc? ^iscerneris. Jam reccgric»
(Cregorius Turonensfs libro ii Hisloriae FrancorurD.)
sc.ts lempus esi in manibui no&lris murtcra Uia.
Paremus quiii^m JuLeuit libi , Ul secreta sinl cuui B Cum
aulem co^novissel Cundobadus antrtioim h<l*
retkorvm nihil esse^ o sanclo AvUo eplscopc Viennensi^
donaotur; ie^ tuclamas, isli&cunna^rendo» qu^ip n.i\
Chrhtum FilJum Dei ei SpjYitum sarixium cecjualem
princeps liabere non poterat. Ciariosi^slmum quipiM:
quod fecisU sed in quiddjrn
Patr'} confissus, clatn ut chrtw^crew exjieull. (Jui oh
in ht» quocjue abdibus :

sacerdct : 3i vere credis hoe

quod ncs Ipse Dominus
sublimiiis iuoium gaudia se reservanL Communi^m
edocuit, exsequere. Ail aulem ; Si «^ui^ me confe-isus
bic quideni hoJie Isliliam oblatio vcstra peperii : sed
fuedt corain hominibus, couftleboit et ego eum rcjram
adhuc major esl quzm prsestoialto ntjslra conceptt.
pr^ludens per conjieluram prsesen»
Patre meo, qul «i in ccelis. Sic et ipses sanciOi ac
pQrrifllur iiic ,

iluttt , cuntemplaiio subsequentum. Jusie sstlmaUjr

diiectos suos bealos apostolos eum de Tulurx pcrse«
cutionis lenlalionibus doceret , insinuavit dicens
laniuni) \n nobi», quenlum per le pdtiot> erh h\ sun}'-
Attendiie vobs ab !\omimbua. TraieiU enim vos in con-
m>- Cerie sicul raiionem IHicoperum perpendimus,
titcdonorum ; non qutdem solus in pre^enttbus aspi.-.
ciUls, ei insijnagogis iuis flayeltabutu vqi:>., elanle re^i
eis quod delectet , jed soius \n Tuluris poieris pro-
et pvtesiiUs stotith propier me In tesiimcnium fjiis el

[ene^ quod supert^t.

gsrWibu. Tu vero eum sis res, et a nuilo apprehendt
rormidea, sediUonem paveseis pcpjli , ?te Creaiorem
VI.
<^^'"'"^ iJutlieofe{ear}s.Relinqu&
e Pr«coniujn felicis exerctJus in cujus consreg:!- G «'^ : -^nosluiiitiam,
€1 quod c/)r<ie iedicis credcre, i^re prv-fer in plebr.
tione beaUssinna nemo periit, dum nuUu^ €\&si[> cut}^
Sic enim ei beaui:v Apostolus Corde credimt ad
ali :
injtjstant sanctorum niartyrum niorlem quasl ioriij
justitia judicarei, <]Ud bi.< super aciem dispcrsa ivaii-
JuitUiam , ore auim coufesiio fn <td iatatm. 5ic €t
prcplieia aii t Cotifiiebor tibi , Doiuine, tn £cclesia
&uetani , cetiiuplex decimd lis frucliiS accrescerui, et od o
nfcjno, in populo grcui lcudobo ie. Et i^erum : Confi-
in prusperum suiTragaitie, eaienuseligereniur ^inguii,
dunec simul (^tligeneniur £lec(i ex
leber (Ibi in populis, Donum; piainnm ditxitn (iQmit]l
, coriisueludtuis
tuo inter genies^ Weluens aule.Ti pi pulum o ren,
debtio series Iq^ passionis explicuit. ,

Igncr«s qi>\a satiu^ fst ut pcpulu!» ;>equuiur Hden)

VII.
CuJu.<:adiliisnocle ncnclsuditiu^^quiancn i^.tleinO'-
luetD» quam tu inlirmitati ravfs* pcpijiari. Tu cnim
es C!)pul populi, non populus capJt tuum. Si eitim a^
ciem; cntus fwres sernper paraias, juilis f;aiuia5,
bellum prcficiscaris, tu prifcedis calervas hostlurn,
irnpiis inaccessas, non alifrnanl clausir^, seU frieritg.
Cufus fundamenDjm Christus eii, hdes niachina, rm>
et ilSasi quo &hit!fis, subsequuntur. [Um ntelius es»,

rus corona, margarltum pona auruni plalea, agrus ut le pracfidenii; agnoscanl ver^tiateni , quam le
lucerna, chorus Ecdesia. Cul fnier divin.3 L.udes, pereunie permoneant in errote. Nam Deus non irri.

omnl* operis necessitale sedusa . sola trii requles D «eUir. Non enfm dnigitillijm q.ji propter ler.eniim

siticeritds acUonls. Mulla sunt

regnumeumiionconnieturifi sgeculo. if^ratlteranjne
, piis;;inie pr<£SL*i . fn
V:ibunQl« aliquiblisiuniort in alia*Io
ccmfusus, usque od exliuni \itae SL-ff" //. hac f/KCiiiia
omniunn pcior,
perduravit , nec pubHi.eaqual.ialm Trinna(ii> loluit
mulia sunl^ fnquaiii * Tn ojenbus tuis, quibus nos
confstcri,
bactenus gfiSlias^deboisse dicamiti. Diiati donis, pau-
|ieres verbis» percepimusmagna,.pauca persoivinms. (Agobardus in librode Ptciuris ei /jiiaginibus.)

Omasli eccleslas liws ^^rum cuniuio, numcrt po- Hisitase habemibus, estmodus divinc^fSiiie cnselica,

pulorum, Stpuxini sumptibus quae jnunertbus cumu- velEliom humor.oi gloricet slcut Aidvius AviSui episco^
iares altaria. Nunquam quidem caniulirnus verba pus \i'i£nnsnsis, indialogo, ubi asn: Ct/f.dcic^o re^e

4 Dfe hoD fragmenlo Ruinarlius ("^nAclls Iilariyr. T^yaneas descripslt virsacrcB aoUquiiatis siudrosls-
siiiC, pag, 25:d €dii. Vercn*^ i« admoriirtone ad pas* Simus jacobus Sirmondus. Hasduiem schec^as qu;£
in bibllotheca Rrgsa madoasservantur, v/venteaJhoc
rum Avito , aut saltem paulo po:,t l/9&ius obfiuni scripla
anti, fuisse affirmani qui eas inspexeruriL viri pgraisslmi. d

Patpol LIX. 10
 !

i^ S. AVITI YIKNNEN«IS zao

likfuitur, iicU : Illud lamen qiiod ab xqiialiiale coe- A siugUlaiim ordme deicriyii , Av.ii (fHoqut apernm.
kstis glori» Palrem ei Filium, perinde ul crealuram
eerum duntaxal qui Vauli locnm aliquem iractantt
segntenta ultimo laidem loco dgerJt in liunc vivduM.
an^licam seclmlentes, quamdam milii invidiam illi-
tile snperuis virluiibus delati honoris obtendtiis,
SENTENTl.K
EX EP;STOLA BKAri P.XLl.l AroSTOI.I AO r.OMANOi, A
«Ifceiiles : Ergo ei angelis aique archangelis, el qoji-
SANCTO ET ILLlSTRiSSIMO DOCTOUK FCf.LESI.E \V li»
cunque io excelsis sunl, gloriam ferre debenTn-^ : licet
tPISCOPO VII.M«r>.>ls F.vp^OMrJ. \TQil. E\ EJUS
ininime perlinenl ad causatn , eliam ad pra;seiis non OILSCILIS IN UllUI.NLy lilGE»T.C.

omnino sic renoo, quasi creaiura; su!)liml alque prae- /. Qui factus est ei ex scir.ine Duvi I Sc-cu/acu
slaMli gKiriam ferre tiraeamiis. Kst qnippe divinae, carnem.
esi angelicac, esl eliam humanae gloriye modiis, quem J!. Vi sit paier circamclsionis ei si'. pater creden-
in muliis Scripiurarura locis invciiin»us, el san' torum tium per pricpulium.
meiiiis , ei ajiicibus regum sine viilo asseiiiaiionis III. 1'jitur s.ciit per unum itominem 'n omne» liomi-
asiribi. Oua; euim inler homiaes prima gloria, glf»ria nes in condemnalionem, ita et per unam ^iomi^tem ia
hffc esl omnibus sanciis cjus; el in Evangelio Domi- OWies homines in jastificalionem.
jius dicii, qiiod nec Salomon in oinni gloria sua 1 Y. iVflm quid orenms sicnt oporiet, nesci nvs.
sic vestitus esi sicut lilii flosculus specle naturali B y. Qui eliam proprio Filio siio non pepercil,
yi. hem de eodem.
(Agobardns idein in libro adversus legem Gundobadi.) Vll. Optabam ego ipse anaihema etse a CWislo
Qui ! is e vencrandus el smictui vlr tcBj.e diclo Gun- pro fralribus me>a
debttdo de &upradic:is certaminlbus reiponderit , audini \ llf. QuGrum palres, et exquibut Chriitus f^riM-
«;• placct lenigniias tesira. Cum de hit inter ulrumque dum carnem, etc.
tcrmo CiSel , el bcalus Arilus taiia certamina r.prelien- JX. alliludo diviliarum sap'enl« et scientiw Dei

deret, respoudit ei Gundobudus : Quid Jsi quoJ inler X. Omne quod non est ex fide peccatvm est,
r -gna et gesiies, el eiiam inter perronas saepe si igu- 11. Vtper palieniiam el consolaiionem Scriplnra-'
las, dirinicndi' pra'iis caiis.ie divino judicio commit- lum spem habramus.
luiilar , ct maxime par:i cui justil a coinpedl,
ci I.

vict 'ria succedii? Ad quod bcatus Aiitus intulit dicens: (Gx litnis Conlra Pliaoiasm>.)
Si divinum, inquam, judjcium, regna el gentes e\pe- Idio in capite dominice generationis loties Divvid
tcrent , illud prius quod scribitcr formidarent , di- Scripiura commemorat, ut cura p»iuerii veiiiasde
tenle Psalmisla : Uissip^i gentes quee bella volunt auciorc, nuUa possit dubitatio esse de sobole. Nam
{Psai. Lwii , 51). £t iltud diligerent quod perindo ^ nt tact-arous i !iid, quod in Evangeliis duo caeci una
Uicitur : Milii vindiciam, ego retribuam, dicit Dominus constnantis ildei voce (.lamabant : Unererc mei, Do-
{liom. xti, i9). Au forte sine telis et glidii^ causarum viine, fili Diivid [Maith. xv, 2i), scienijs »Ie pairiar-

iv.oius sequiiiis superna non judicat , cum sxpc , ut cba gciiitiim lectc homiiicm credi, et niliiloininus

cerninius, pars aut jusie tenen>, aui jusia deiinscens, frucutcse niiserenti Deo ju o saniiate tuminuin sujv-
laboret in pnetiis , et prxvaleat ioiqux parlis , vet plicari : qtiis evideit:ius quam sancius Paulus hoc
superi r fortiiudo, vel ruriiva sabrepiio? explicat ? Segregatus '» iA'angetio, tnquil, Dcif sicul
(Agobardiis ideni Isbro de Picluri'.) ante rromiscrat in Seripiui is i&nciis per pra; hetas svo%

Hicut Alcinm^ Avitm episcopus yienne-iisis diaiago, de Fiiio suo, qui (actus esl ei ex setiiine David secuu-
<:b'. cum Cundobado rege loquiiur ^ dicit : Esi quippe dum cameoi {llom. i, 1, S). Asscruit dupiit-em plcna
divin.c , csi aDgclica; , cst ciiam huniaii» gloriu: descriptione naturam. Uoam in qua secundum divi-
tncdus. oiiaiem factor esl omnium, et alicram in qna facius
LECJORl. esi ex semine David secundum carnem. In qn:irum
Aiii posi d'iccrborum Aviii operuiu plim%a et
iioec neulra substaniia suspicio poiest plianiasm lis inve-
i'l>Siria fraifinenia suppeditiml nobis ex Curlhusie niri qnia sicut per so invisibilis er.^l divinitas qnas
;
Mnjoris b.itiviheia,^- codc- FlQrid a~oni Eccldar Lu- D i- u . j f\ -.* .• j
. j
""^"'"^b''^»"' « «^* "' "» de David stirj-e de.=ccndcns
,
gduncnsis, vi r^o beaii PauU Epi,iola.s ex i../«„r,
aliquoi l'a:ruin srr^pti$ erponcre aggres-iui, }Osi Cy- »''"1 luJificaiorium habere potuitveritas earnisClif:-
priuni, U.lani, Fulgentn ai'mum ^ne sen eniias^ qu.it sii ; quic non sl^Iuiu us<iue ad David p-r proavos

* Uagnas huic ooiltci granns deliemus, cujus Fiori e«i liber adversus JoauQera Sco;ura, qui Eccie-
beneiicio lot Aviti libroruiu lelifiuia; ;id nos perve- six Lngdunensis nomine est edilus, ei scrmo de
neniiit. Ha^cpon-o Flori magi-iUi. si:: eiiini appeiSa- prxdesiinaiione, quem integrum recitat llincmarus
uis e-l, exposiiio in Ep siolas S. Pnuli ex deccm iu ora-f ilione posierioi is operis contra Golhescilcuni.
om::iuin Pairibus deliliala esl, Cyi>ria.io. Uilario, De Fioro d 'mque, iic cxtera |ier»e<|uar, Watafridi
Amhioiio. PaciariO, Hioronymo. Epiuein diacono, Sirabi exstanl veisus ad .Agobardum eumdem epi*
Paulino, Leone papi, Fiil<;i;iill.> el Aviio. Posi hunc scopum Lugdu .easein, £l inler .\gi>l)ard! opu^cnln,
libfiim, sCiiuitur i» ejdein Codicc Curtliiisire, liber n Agubardi ip^us st Fiori noinine insiiipla ejii^iol.)
Flori j:isdem. de .Mi^sa ci d aiiis q;iiiiasc!am cccie-
t ',
sd Barlholoniseum episcopum. £rai enim diaion is
siasiicis inslituiioiiibus. lu alio vero i'iu-dem bi.Mio- Ecclesi.c Lugduueosi», eiAi'obardo. ut a|ip..fel, f»-
thccif' vo uinine, operibns Irena-i iiiiiiva esi Fiori mi!ia'is.
prscral:'.), vu'.'i epi-l-ii .^i' :!r.i i . |.j.-!..'ii praei..ri.'a
 :

zo\ VARIORUM OPtSCLLORUM FRA6MENTA. 30*

Buos, sed poripsum Da>td usqiie in AJam, expressa A tera, qiiem Dci Pairis Filium non fecit gratia, sed
parenlom noroinaiione revolvittir. Et ideodicit ApO' natura, nuilo raodo poiesl non hoc esse quod genii-.is
stolus, esse ex seminc David secundutn carnem, ui est : adco ut siib<tanti« illi quce e\ Deo proce.lif,
cum consultstaniialcin eiponerei ma:ri, de qna iiii- nec ipsa qu.c ex liomine nata est prsDjudicaret.
que sumpsit et mortem ; cnm pliantasmaia nec nasci, VI.
nec mori possii, sed princiuiara ejus deludere, fiiiis- (Ex librisConlrarhania&ma.)
que vamiisse sii. Si baee omnia vera esse recipiunf, eic, m iv epi'
IF. atola o (co/.216,r), u$que ad qiialilcr non pepercll, si
(Ex iibris Contra Piiantasma.) dolore prohibuif ?

Aiiraliaiu au.Hor ulriasqiie Testamenti, eic., ul VII.

M epUiold 2 (fo/. i09, b), ustim ad niullaruiii gen- (Ex seimnne de Natili calicis.)
\i.\.m paier. In &ffectu quarumcunque rerom non faCa, sed
Ifl.
vola cogitanda sunt; et aborainabili eo qui inviius
(E\ libris Conira Arianos.)
profuerit bonis Deo magis graiia referenda rst, qua
AbMham,Moy$en et propheias, non solum saivos,
promptissime pius bene utiiur malis. N.inj licet Jo-
sedolbeatissim.is osse pronunlio, eesque non nisi B seph noslrun» so!a peregrinaiio fecerii. prii.rip.-ra,
|-.cr Chrisium salvalos esse convinco , dicenie in non lamen laudal pittas venditoiera. Sa;ictu& auiera
Evangelio ipso Domino, Abraham pater lester concu- Paulus aposiolus {Rom. i\, 3), simpMciier conicntus
pivit ut videret diein meum; vidil et gaviius cst (Jo/oi.
a Christo anathema esse pro frairibus, praeier labo-
Mir, 56). De Moyse, Si credcretis Moyxi, utique crc' res proprios, eiiam pro frairibus quos luLTau.-s fue-
Ucrelis et mihi. De tne enim ille scripsil [Ibid. v, 40).
ralj coronalur ; Judas econtra, quia non frairum
Etiam de propbetis sliniliicr : Qnami prophcta' ca- di!eclione persc^juens Chrislum, auaiiiema est fuciu*
pierunt videre quee videtis et audire quop avditis
,
a Chrislo.
{Matth. xiii, 17;! Ei aiio Evangelii loco ipse Domi- VIII.
nus, Islaqux sing-Ilatim memoravi cuncii pcrsirin- (Ex iibro dc Chri>ii Divinilalc.)
gens, Vt iniplcamur omnia qnce scripta sunt in legs, ct Esaias conclammtisslmus propneiaruiu, etc, ut in
propheiis, et in psaUnis de me (Luc. xxiv, 4'2). Vos epislola 28 {col. 215, b);usque ad qiiam h:!bui apiid le,
(lorro conjiiiie utniin crediilerini Ciuisium, quos priiisquam mundus heret.
lain maniresre conslat scripsisse de Cltristo. Nam et IX.
Paiiiesapostolus, qui ante oiium Chnsli salvati sunt, (E\ libris Contra Arianos.)
in Cbrislo redeniptos exponetis, sic omnem causam C 0, inquil, allitudo diclliamm s.qnenthe ei scicniiv
definil : &\cul in Adam onines moriuniu', sic in Chri' Dei,quamincompreherisiiilia s>>nt judicii cjus, ei in-
1/0 omnes vmficantur {l Lor, xv, 22). Unde sicul vesligabiles via: ipsius! Quis enim coijnoiil .'.ensum
nemo perit uisi f
er Ad:im veterem, ila luillus acqui- Domini ? aui quis consiiiaiius ejus fui! '/ aut qnis prior
rilur n si pcr novum. dedit ei, ut relribufilur illi? Quon-ain ex ipso, et p.r
IV. ipsum, ct in ipso sunl omnia : ipsi gloria in siecula S;C-
(Ex libris Contra Ari.inos.) cRlnrum{Rom. xi, 33 3d). N«m ergo al!itudusap:enli c
Qiiia Quid oremus, sicut oporiet , nesamus {Rom, et scieiitix" solius Pairls, sed Dei, iu quo ei Fili* an-
viii, 20), (irmum debi t apud noa fixumqiie leneri, niiiiis €S?e perioiiam: cnji!? oec C0!!:?I;arius quis-
qnod quidtiuid Omnipoiens non loterii, rcstai ut quam fuit , nec scnsum uUus scru!:iior agnovii
noiii. quaiito miniis qui summo nec augn entam r;cipon;!,
V. convici::m eiiain niinoraiioMis iutendil ? tum ipso
(Ex sermoiie die sexio Pascluv.) Aposicliis insCMji.abilem Dei aliiludinem jro corpo-
Post lucidiE niibis coruscaiionem, sic Palris aeier-
rca iii(ir:iiiiale susplrot. Quis auloni prlor dal Dco,
ni super Filium dulcis torribilisqne vox intonai, Ilic ui icltibuatur illi, iiisi qui dal initium Crcaluri, ui.
cst Filius meus diUctus, in quo mihi bene complacui : ^^
ci ipse qiiasi ab inciioaia substantia Dei inchoaiio-
ipsumaudite {Lu\ ix, 55). Omnes quideni, sicut ait nem sui recuperassc videaiur? tuvs liio. nenipe no.
Apostoluri, (ilii Dei sumns {Gal. in, 26;, el in ora- rainaiiir, unusexponiiur Deus. Cerlesi secus, qnani
tioiie clamarc prajsumiraus, Paier nosier, qiii es io ex ipso, ct per ipsum, ei in ipso sunl ompia, si bxc
f ffilis. Sed aliier filins esi de quo dainatur, Ilir. est ui viiliis trium S'int, dicitc niinc cui ipsi gloria ii\

tllitts m.jus dllicius. Illum ul hateat paicr filinm, 8;vcula syculorum. Si Iribus, quare .'^.{>n ii»sis ?.si ijisi,
non pixc-ssit voluntas generationem : nos auiem cui do Iribus? Cirte, sit ut vullis, iripariiia est sn' -
per •,uain elficimur filii, tii lavacro accipimiis nativi- sianii'. majesiaiis : ciir nnn dixii, ex ipso pcr iilie-
t^icm. El ideu quicunque homo potesi iilius Dei rum in tertio, ni.-^i quaienus nominatus ipse uniis in
•^•^se, potest ei non csse. Unde dicii Jomnes evau- triluis e.-l ? de quo ct Aposiolus alio Iocd : lu ipie
geiistii, qiiod Dedit eis poleilalem /i/ios D-:i fi.ri, his e^i, iaquil, ante omnia, et omnia in ipso {Cnloss. i,

qui credunt in nomine ejus {Joan. i, 12); ui aut j^er- 17). Porro aiiiem, si, ut dixstis, omnia iii Spiriiu
inaneat filius beiie viveudo, aut cerie per carnalcm s:!ncio constunt, et ipsa est a;ito omuis, iic posi
conversatiouem rejicial paiernitatem. Chiis'.us au- mulia csse incipiai ; non cril t^realura, ei cnm crea«
 '

505 5. AVITI VIEN.NENSIS 3(>i

tar& iK>i) lufii il, serviUum ooq delteUU, re$bit({ue ut A V/. Sesdtu quin lempium t>ei «$.'i», cz Spiriiud /;«i

sit Dtfus, si noii esl servas : et qui famuiari ratiooe /Mi^iiat in vobU?
»»n cclli^ut , domioari veriuie credatur. Vii. Eftoim Pascna ni>ar<un immolatm at Oiri-
*tut,
Xv
(¥^\ epistola CoiUn Fausium.) Ylll. Cum iine lcye Oci uon esteuit ud in Uge ey-

Fidein e>se oimium bonorum spirimalium fuBtU> %em Christi,

menlom, etc, ul in epistola i {coL 2H, r), utquc ad IX, Caput auieiH Ciinsii Deus,

lcUis c»i nosiri spiritu», non uatura X. Nam oporiei ei imreses esse^ eic.
^J. Iiem de eodem.
Xi.
XII. Deus^ qui operatttr omni* in omaibus.
(Ex librisConlra Arianos.)
XIII. Omnia autem kcec operatur mus alqu£ idem
l/ibera ycspousiune proUteor, quoil Dea guorum
Spiriius, dividens singulis prout vult.
auiiHOi ius|>i»aflte, longe fulgel clariias veriiali»,
suf-
XIV. Cum tiadiderii regnum Dto ei Patri.
iltud uumque apo»;o!icuip, quod saepii rcpelitis^

Do XY. Cum auiem subjecta fuerint illi omnia, elc.

iicii io redcoDptoru cogao»ei : quiu si coaiite%f i$
mor*
XVI. Primus homv de lerra lerreuut, secundus de
Tuiiium Jesum, el quia Deus Uium suscilavit a
laiuen ut Uueiligv ^
'<»{^c<ielestis.
luii, saivus eiis {Uom, x, 9). Sic

cmu Paiie, viiai» crucifixo tiomini

XYil. Item de tedem.
lur ditiikUis sua
I.
rcddiU sse> SicuL ip-e in Joanne evan^elisia testatur:
(Es serroone in ordinnlione eplscopl.)
PoieHalein babeo ponendi animani nieiun, et poteita-

ieiu habeo ilettiM sufuendi eam {Joan. x, 18). Purro Ad magisleril (e»timonium nasceudi cau»a no.t

licquaquafn s&lvai, 4e liomine Clirisio lautii!iii]\o<io perlinet ; neque ille cffilorum janilor Petrus, qucot

reetutn credere, nisi Ju&ga& etiam caiiiolicu iut6]i«> pUcatorcu) bomiQUin (Maiih, iv, I8)rctia coniempt^

ctu de I^iviniiate t«uiire.Nam et Vh )iiuijni laurtuuin fGceruut, origine p'acuit naialiutn, sed fine meriio-

ac resu^citdlum assui-unt CiirisMiin- £t quuuiain sce- ruio; sicut Maitlixas (ix, 9) cum de teioiieo as«
iGSit53iQi;sin in iioc «orum b'a>{ii)eu)ia(n, peiind« sumptus est, illie ioclioavit lucrum, ubi jnss»:» esi
eliain vesiir^ ut iil^irx iegis seiiieatia iclestaiur ; si t-.rmtiiare aegotiunu Quid de singulls loquurt talis

latituinmodo assuinptum bominem iiilOiii»&e, ac sola oiiiniura assumptio fuit, in quurum personis {I Cor.
pairis virtuie resusciuitum esse dicilis, qux^o quitl 1 , 28) ignoiMlia el contemptibilia mundi eligeus Deus,

>u eupradielab pe&ils prileesionlbus arguaiis, cuiU ip^e pra^osuii pauperes sptritu divitibus eensu, iiiuiu

i>uauiiu> nodter, ui legitur, suo nuUi iiu^iciiet teiu- jure ioiuplctissinium prokins, qui ad \erani et iu(e-

pJuiO ab aiiverstrlis ilissoluiutn? Quod certe de quo ^ gfam nobiliialcm, non susccptis i)onoruiu, sed dc

( inplo dicatur, ii:i proinptu esi, eum reparaiio tem- positis crimtoum fasctbus pervenisset.
vis« Inter b^i^uujit, in staluin prisiinuin revertentis
11.
resurrectionem doauaicx caruis qviaui divinitas «ua
(E& iibfis Contra Phaulasnia.)
t^npli vlce Itaiiitave^at, eridenter expouat. idem
Nolunt enim a nobis ei qul crttciAxus esi suppH
Ui^u Fiiitt» DSi Deus qui morl non poiuii, defunctuai
cari, eic^ ul in epist. 3 {col. 212, a), usijue ad no» ro-
buuuueni susciuvii, et tetnpium loiaaeis nianU^ua
geinu^ in coelo. Etmox^cffLil^^c), Veni poiius, siucie
4^i;luiuir* iii unita^ein persoiue solidaia rui^us
Isaia propbeta^etc., usque o*/ quod in corporc malum
(Htviiiiltali quam &saiinpsmt carne resiiiu l.
pailmur, pet tuUt CUrlalus.
XIL III*
{£x jtinnuue die S KogaiiantLEn.)
(Ex iiibris Conira ArianOi-)
Oicii beatissimus FatJius, quod p&r patieattsm U Dominus majcstatis crucifi.Kus expouitur, cum si
i^nsolaiicAiinn Seripiurartm firmatn sj^m h.jbere de^
aiternx subsl-iiiaiae respicias proprielatem , divina
bimmi Htom. nv, i); am «mues Cliristiani, tum
eelsitudioe ab oumibus crucis cotiuiseiiis scqoe-
ppetlaUus iiu quilju» ttolw in boc mondo, aut pro D sirau» , sola 5uscepU corporis humiliias seusert pr.s-
i^to (>ersecuilonem pal^ aut pro verilatis amore Cor. v, Id) Deus in Cbristo
siouem. I^am pi)siQu.ini {11
tritul»rt, aut pn» vit» liujus peregrttiatione com* quam
mundum reconciUans sibi , creaturai assutnpsit
jaingi.
uuims est, Bigttificatur plerunrique bonio per Denm,
AD CORIJiTWOS PftlM^ Deusque per iiOiuineTO)^ sicui esSi iliuii : Cum venerit
I. Et tgncSilia et corJmptd^iliq mun6i elegit Deus. Filius houdnis iu majeilale sua {JHetih. xyv, 5i), cum
ctc. tnajestatem Deo patius quam bomtni nemo convenire
fl.Si emm cogMsiis&it, mnquam Dominuin gh- dui^iiel; quod ei Pj^olinista de Deo ejponeu*, Et vi-
v:a ciucifisisseut, debitiif ifiquit, iti mi^siaie sua, E\ J^laebias pro-
lU. Itdtn de eodem. pheta ob diciorum perspieuitatem Angelus co|no-
,

i Y.'Spiriius etiU% tmnia iuu^atur, eiium profunda mento, de cruciaria Domiui pdssione. Si affigit, inquit,
Jki. hemo Ueuiii suxua , <}ufo los co*x(igilis tne {Malaeh. ui,
Y. Isaet y4(« Dei £uni, nmci coanoutt niu Spiri' 8). Cum taniew, quod aulUis infidsUtur, non Deot»
Hii !)ii. ^ed iiomo conitxu) stt>
 ,

m VaRIORUM OPLSCULORIM FRACMnMA. 306

IV. A liahilal in vobis (/ Uor. iii , IC)? Ecce crgo et spirjliis
(Ex sermone de syrabtlo.) Dcus est, si habilat leinplum , quod pracier Drum
Audite quid verilas dical : Nemo novii FHium niti nulius iiitialtilat. Uiide infinil , Membra veslra lem-

Palevj neque Pulrem quis novil nisi FHiiis {MalUu plum iii vobis esl Spiriun sanc:i ,
quem iiebe!:s a Deo

XI ,27). Et si nenio assequiiur hanc in s«culo isto (l Cor. VI, !9). Ergo si habeis a Dco Oeiim, el
noiiliam, uuUe Arianus assumit in subsiaiiiiaj ipsius lemjtluni Dei cslis, el corpiis vcstnim leinplum esi

divisionc mensuram.' Si solus Pater novit Filiura, Spirilus sancii; quocimfiue nen recepius fuerit Spi-

solus Filius Palrem; unde dux caecus niajorem iu- r'(us, uon capliur Deas. Igttur cmki t;ilia dicimus,
lelligit, vel minorem? An forle respondet, el si sibi noa nohis obirascantur quibus sancium Sprlium
iiolitiae hujus re;erval Divinitassolasecreium, unde persuadcre conamur : quia nisi Deus crciliinr, tgnoro
tu aqiiarem Patri Filium cognovisii? Al ego inquam, quid dc praesen i resiivitale dicaiur, aul qnid Iii cjns
paieriiitatem filius loquilur, omDipoteniiam creatura adventu honoiis lioereticus excolal, quem quaninn»
les aiur : de sub^tanlije auiera inlimo, si nerao uovii ad se cst , ctiam nominc servituiis inclinal : cum li'

Filiuui nisi Paier, neque Pairem quis novil uisi Fi- cet, si vos Filius liberaverlt, tunc vere iibei» 8ii'S

lius; ubi sequalis tsl cousiiio allernanie notiiia, una (Joan,\ui, od), iibi tamen Spirilus Doailoiibi iiberias
csl i^rocul dubio io sobstanliw perfeciioae naiura. B (//(,'or. m, 17).
Neqiie cnim major autminor est, qui nec niinus ncc \I!.
ainplius noius est. Quid nunc de Spiriiu sauciu dt- (Ex sermone de Natati calicis.)
cemus, quem credere conseqoenie symboii parie in
Eo supersltlionTs riiu pieotitur imp^etas relcJ*
Trinilnie prxcipimur? NequQ eiiioa, si Patrera cl lauilum Judxonim, ul animai corruptibiie , iJ esS
Filium sibi iuvicem coufert Is!a i.otiiia , alieous ab agoura, (um veoeratione comedani, qui veri et ira*
ea erit Splritus sanclus, de quo scribitur quod Spin- maculali Agnl escam pericuiosissima fame coniem'
tui omnia tcnitaiur^ eiiam aliiiudines Dei {l C9r.ii, nunt. Unde sibi videnlnr paschaliS festi agere sacra-
IQ). Ergo Dou tautummodo se Paicr ei Fiiius, ted mentnm , cujus hodie oranis Ecclesia initium sumll,
Spitilum suuin noruul; cui ideo nihil oitioino cela- mysterium intelligit, praunium concupiscit, qitod
lur, quia nihil sine illo l\ verltate cognoscitur. scrrao Dn6ini discpulis suls evidenler insinuai dl-
Quticirca sic est cognitlo, iicut coopcraiio Triniia- cens: SciLii qina po$l biduum Pascha (iel {Maith,
tis. Nam posl isiud geu^ralioois diviiia} niysterliun xui,2)? Aliiid sonai, eril aul celebrabilur, allod
fi in Christo cogitemus humana, quod celebra» auiera Pascha fict. Nuineret ergo mihi Judceus, usque
mus \irginem peperisse, Paier misit, Filius ve- nunc ab exitu Isracl, quanios vult annos : ciciemin
nit, Spiiilus sanctus infudit. Qaapropfer nec in C pas(.{,a primum adfauc posi bldimra fiei,cumpr»
hurailUaie minoravloois abscoodiiur clariias xqua leriias implens figuras, sicut Apostolus all , Paccfta

Utaiii. Wistrum iminglatus est Chrisius (I Cor, v, 7).

V. vm.
(Ex libris ccnlra Ariaoos.) (Ex lihris Contra Phanlasraa.)
iVoftt« auleui D^u$ fevelavii p&fSpiritum swm. Quid vel ilio AposloH serraone tucidius etr., %t in

Spiritii$ euim oinnie tcrtUulur, etiaMS^illiluUiues Deu epitioia 2 [col. 206, <), utque ad qui legcm dcUeial
Quis euiin komimm uoi^it ^i^ ^k homine tunt » .vui m f r^ceplo. \
tpirtiut homviit qui in ipso tbi ? Sic et quce in DeQ IX.
imi nemo novil^ niu Spirilus Dd {Ibid.^ 10, il). (Ex sermone de looa.)
Rogo ftuppliciter, loeum istuiu, ut poie illuminati » Pelagus, Inquil , op«rui< caput meum {Jon. ii,6).
Deo arbilri, judicate; el utrura scqualis sit Patri >el Nec islud frustra de solo capiie dic^t, quem abs-
Filio Spiritus sancius, en ipsa scientijc suic profun- que dubio pelagus orani ex parie contexerai; sed
4iiiate pi:rpendite. Merao novit filium, uisi Paler, cebvit coolumelia rauudi Dominura cceli. Gaput virl
neque Pairem quis oovU nisi Filius. Sed qui;i^ uec - Chri*ius, caput autem Ohrisii Deus (/ Cor. xj, 3).
Tater, nec Filius» »iue Spirilu aiiquid novtt, ideo VWavil buraitiia» mea gloriam raeara, et Oeus {It
quae in Deo sdoI nemo fcil , ui»i Spiritus Dei; quia '6»T. ¥, 19), qui quasi capul inerat Christo raondam
ncc Spiiiiu» sctre altquid sioe Pairc vei Filio poiesi. rcconciiiaus sibi» ab cis qui lioraioeia paiibolo coa-.
Quid est, norau novU prsier Patrem , nenu) |ira.'ter lixcrant, non potuii pervideri.

Filiura,nemo prsctcr Spirllum ^anctum, nisi quiu X.

iu Trinitaie pr%ler unitatci» oihil possunms invc- (Ex serronne 5 Rogationum.)
nire? Leginius alio loco, Qui Fitium non habet^ nec Prjescnlls saculi aclio, dilatis causarum evenli-
Pairem habct [l Joan, it, 33). Itemi{ue alio loco, 5t bu>, omoluin operum perversiiate confusa ,
non cst
quis SpirituaCbrtsti mnhabet, hic non et>t ejus {liom. tempus, sed causa Da porro in prasMiiibus
judicii.

Viii,D). Quotl non pote&i i^ simul lolum haberi, evidentera bonorum malorumque distanliam, eiexa-

mini quid remaubil? Oa ui hic ma!um nui.ti liceai

quumodo poieiit difldit
facere, quid aiernitas plus hahebiif l>a ul hic a fide
VJ:.

nulliis exorbilel, ei hareses esse (/ Cor. xi, »0) qua-

(Ex sermose de PeAlecoiLe.)
^ii ncitciiis qnia templwn Qei eitiit et Spiriiut Dei ruer oj.orici? Neque enJBi possuroos dissimulare quift
 ) ::' )

M S. AVrn VIENNENSIS m
opor«eat quoJ oporterc veiiias cl.tmal. Oporiet vero A potestas in cttlo el in lerra (
Mauh. xxviii'18). ul p:)-

csse liaTesem, Don quia ojus comnieiilis Clirislus tesiatem illam, quam sibi diccb:it dat.im, &eiiipcr in

iiiinuiLur, seJ (luia ejus insidiis Ciirisiianus auge- natura Oiviniiatis sux satvam fuisse monstrarcni,
lur. Sic smii eiiam , pr.riei furnicalioneko quae sola cominemora^i apo.-tolieum illud quod de Fiiio di-

fn corpus proprium peccat, cxlera mala , si non ctum esl :Cnm tiadidtiit rctiaum Deo Patri (/ Cor.
vestias nudura, *! punias innocL-nieni, si rapias pro- XV, 24), cum urn|ucParer nullo icm|)ore sine rcgno
ximo, si paraio otiain palliura ceJere tunicam toltas, esse potueri; : r.ec ideo Paircin, qui polestatcm Fl«

si uialain dejsierain veiberes eliam iaevam offerenli, lio detlit essc in.ijorem, ci.m cl ipse Filius regmmi
si per miile passus onusiuni diiigas, et pei ;ilia duo Patri irndiiiirus esse dicatur. Uiii eiiim qiiis bcneficii)
«•-rvire ineilitaniem. Aut quid U ul'us Violcntiae ge- aliquiil coiifcri , jiire censelur major acciplenie qui
ner.i per.-Cijuar? In oiuni iinpcrio forlioris snperljia donat. In divinitatem autcm, cx qua <;u<>iJ iiiclTabiiiier

iempor.4leni liahei julieiidi IVuctum, aieinnm vcio filio daiiir inm esi gratia, scJ naiur;>, rostai dnulifr

innocentia paliendi. e! .Ki.iiiicnlis a;qualilas.

XI. XVI.
iKs libris Conlra Ar':mo^.i ( Es lilris Conira Ari:inos.
Dirii .ipostolus, q;iiid oporifn' /«r-ftCi esse {Ibid.) B Ciim atttcm suhjecia fuer.ni illi omnia, tutie eliam
Oporlel auiein, iioi: iix-reiicis quod siiiil cs-c, scd ipse Filiiis suhjectus eril itH qni sihi subjecit omnin, ut
calholicis sustinere quod non siiiii, Si« ut dc hu\\ iit Deusomnia in omnibits { Ibid., 28 ). Isiud Aposto-

traditore suo Dominus dixil, quod bonnm faerat ho- ius ab octavi psaimi posuit exemplo. Siciiamque scri*
iiiini iUi tion mici {Vanli. xxvi,2';). luJo eiihn ait p:uni esi: Miimasli cum paulo minus ab aiigelis; omn'a
t!li , quia suiim nasci illi nialum eral qui traJiJii ,
subjcc-sti sub pcdihus ejus {Psal. vin^ G). Ergo tjus
Dobis bonum , aJ quos sjiui> ex trnJiiioirC p r- pi:Jibus oiiiiiia suhdit, quem paulo niinus ab angelis
ven t. niinoravii. Ncc mirum est, ut in ea creatuia Patrc
Xil die.itur minor, in qua ui etiam beatitudo angelita
(£x libiis CoDlra Aiianos. cxsiilit m.ijor.

Cum appariiissent angeli in terra , clamavermit XVII.

Cloriain e.iceisis Deo (Luc. ii, 14). Si Paicr ei Fi- (£x liliris Contra Pbantasiaa.)

liiis et Spiritus stncius in excelsis esi, be»c dicimus, llle solus liominis siaium, etc, lU in epkiolet 2
Cloria Pairi et Filio et Spiriiui sancto; nec possuur.is (coL 207, a), uique ad quam suseeperat, iu infcrna <k>
Pairi sine Fili'> gloriam Lonoremque ditrc; , cum sccnoere.

ipse in Evangelio jubcat, Ui omnei sic lionoriiicem

xvm.
(Ex libiis contra Arianos.
Hlium, sicut hvnorijicant Pairem {Joan. v, 25). Et
ApdSiuiiis Paiiius ad Calatas, personsc insepara-
Aposlulus dicit, quod nemo honorat Dominurii JeiUm,
biliiaicm dcsiguans, ipsum dicil iiatu.Ti de mulicrc
tiid .n Spiriiu iancto {
I Cor. xii, 5).
qtiem misit Deus Filiuni suum ; slcut alio loco, Pri
XIH.
mus, inquil, homo de lerra terrcnux, secundus dc
(Ex epistolis Contra Aiiaiio!i.;
codo cceleslis (1 Cor. xv, 47); cum unus idemqiie
))e diviniiaie Spirilus sancii, qijeiu ^•''C f:iciuiii
modiator, dc ccclo Dcus, liomo dcierra sit; qui do
ligimus, ncc geniium, nec criaium, Ap(>-;wiu& ail
utero Virginis ediius, anlc quam coelos ascenilerci,
Deiis, qui operahir omnia in vriinibus { IbiiL^ 0'!. Et
ca?Icstis coDgruc dielus cst; «luia celsitiidini subsian-
eoJeiit locu : Omuia aulein luvc operalur unUi ah]ue
tiictuelcstis immixius, cfeli Dominus facius est.
idcm Spiritmy ditidens singuHs prenl ta;: [ Jbid., i 1 1.

Kt Pctrus in Actibus aposlulorum ; Qnid convenii, AD C0IU.NTH10S SECLND.«.

iiiijuii. 5 inler vos mcniiri Spiritid sani lo \ V( / v, .5, 4)
/. 1 1 nva pp.senl inicndere filii Israel in facicia
Ei posl , ^on es meniitus liominibus, !>ed Deo. Iieni
'^ioij,^^ Vopicr iMunv. vuUusejus
.-^lilio loco : yescitisrfuia templum Dei esiis.et Spiriius ^
^^' ''''"* *^'"''''''-
'!''
Dei
)ei babitat in vobis
{
I Cor. iii, IG). Et alibi : Si quis
///. Qutiniam (inin bumns iu corpore, pereciriuaniur
Spiriium. CkriiCt non liabei, liic non ed c]ni ( liom.
a Do'ni!io. < lc.
tni, 9).
IV. Ovoniam quidcm Deus esl in Chrislo^ miiiuturn
XIV.
recoiiciUaus sibi.
( E\ sermoiic de asccusu ilelisc.
V. Audivil arcanu ceria qute iwn licel homini lo,ui.
I l si D^ulia sunt do:ia : <;»niia tamen luvc opcraiur

unus a'que idem Splriius, illvidens singuUs prout vull 1.

( I Cor. xii, 11). Non iii paucinribus miiior, nec in ( Ex sernione Mataii caticis.
inajoribus amplior; |ter quom eii:iia ti alius alio ini» ViJeamus cTTnipriiai.am Moysi et niulto prapcflleii-
iius accipit, iuielligat doauin poiiu» [.'Oise uiinui tem, e.'tm qii.c nosiii i-sl giaiiam redenipioiis. Nam
quain duuanteDi. ut iiova pauliJum veierihus conleraiiuis, ille ad liunc
XV. populuui viiiii velata faoie , isie operla diviniiate,
^Ex libris Cunlra Aiiauos ) ille subliiiiiiaie curnntus, isie Iiumiliiaie man.sueius;
i^uia posucraui tjle Evangelio : Daia cst m:h: omnis illiu» vuliui raJiii ct decoic luiiuuoius, Jsiiiis spulis
 )) ) ) ))

VARIORUM OPLSCULOUUM FHACMENT.A. ;<«•

eiMade fauanaus : iltius huiiianani facieinconserviis A ut in epistola 28 {col. 246, b), usque aa, in corjjorc
videre nonoieruit, istius dlviaaia leprosus aspexit. coepi.^&e, de loatre est.
il.
!Y.
( Ex sermone die sexto Pasclix. (Ex sermoiie die 5 Rogaiio; uni.
Cum caro {Sap. i%, 15), nccdum mortis f<;rna- Sieui.€iuiD Judaeorum lex, iiagenuum gloria, gia-
cibus defaecata, aggravel sensum mulla cogitaniem , tiaes». E: ideo aposiolus Paulus ad uiium pariem
et impediat visum pauca ceriienlem, inlerlucet lamon dicit, i\'oH bona glorialio vestra (/ Cor. v, 6), ail
iii aliquibus gesiisdignitas futurorum, ei secrelorum aliani vero, MlUi ameinabsit gtoriari, nisi iii cruce Da -

immortaliuin splcndor etiam mortalibus oculis rara niini nostri Jau Clirisii H).
{Gal. vi,
revelaiione subi-adiat. Sed iioc illis laniuiu, qu-is soia AD EPHESIOS.
eaio, no:i ctiam carnalilas tcnei, ei cordibus munuos 1. Iii quo sign.iii estit in die redemptionis vestrx.
tnundana cohabitaiione non polluit. Sicut pia^sta- IL Unvs Dominus, iina fides, unum bapiisma.
batur quoudam vaii legifeio ccjciesie coiloquiiiin; et III. Qui desctndii, ipse esi qui ascendil super
et qm~
eo usqite divin:c giori£ quodam iotuiiu donabaiur, nes culos.
donec quidJ;iin in lcvi froute cornulnm, non asperi- I V. Quia membre sumus corporis ejus, de came eJHS
Utsvidereiur produxisse, sed claritas. H et de ossibus ejnt.
III. W Ei erunt duo iu carne una, eic.
( Ex scrmone de synibolo. I.

Legiinus quod.im loco, quod dum sumus in corpo"e (Cx libris CoQira ^riaQos.
percgriiiimur a Domino {llCor. v, 6). Qiiidquid eniin Uuum nomcn esi Triniiaiis. ^"eque euim est aliud
nobis de coelesiibus mysteriis (ri^ditur, qu^imlibei in- nomen ui in Actibus apojioloium legimus, in quo
duliiiabili verjta'e subsistal, credcre dcbeinu-, quia oporieat nos sahos fuii {Ait. iv, 12). !Si .'efiuesiiMl.»
videre non possuinus. Nam in isto saculo, itostrum Filio, desolo iilud noniiiie 1'aliiscrediiur, dccndiis
nosse tantummodu credere est. Beati enim mnndo e-i iioii ?alvar6 salvalor; rursusque si f-a.re seclu-o,
corde, quouiam ipsi Deum {Muttli. v, 8 ); non di\ii id stlius rcdcujdoris nouiine acfjuiriniur, tossav i
vident, sed lidebunL. Unde qui in praesentibus ha- ab h:ic redemptioacPaie;, de quo scripiumcit, qiiod
buciil fidem, ipse in fuUiris accipiit. couiemplaiio- redem^Aionem uti-^erit populo suo [Psal. cx, 9); cun
"em. etde Spiiiiu s.iiuio Aposiolus dici.t : In quo sUjiiaii
IV. enis in dic ridch:p,ionis iesra.' {Eplies. iv, 50).
(Ex librisContra Pbantasma.) H.
Inlelli.Jl Apostolus ac definit, eic, ui in tpistola 2 C (Lx liltiis Conira Arianos.
(f(?/.!»t;6,a),i/si3fi(eai/parenialicbir'>graphosustineie!. Ibi phiralc aliquid in divinitaie subresonat, non
V di.alitis videlur iiiiel!ig«^Sid.>, sed Trinilas, sicul iii

(Ex sernione die seslo Pasclioc. ipso Sodomiticae uihis relei tur exiiio. Apparuii, iu-

lusoiiuit P:iuli aposioli auribus, quod non iicel ho* qiiii, Domiiius Abrchcc sedenti in oslio labernaculi,

mini loqul (ii Cor. xii, 4), quodque ille perioiiie- in ipso lircore diei ; cumque levasset oculos, apporue-
reiiir diccie, si nos moreiemur aiidiie. Si enim in runt ei ties riri; quo^ cttm tidi^set cucurrit in occuT'

wodico fideles non fuisiis, quod niajus csl, quis SHiii eoruin. cl adoracil In lerram, el uixii . Domini:..

credcl vobis [Luc. \m, 1-2j? siiuieni tjraliam iii o(vlis tuis, ne irapsens sercnm
inum {Uen. xvni, I, 5). Cerie non iii aliquo horum
AD GALATAS.
Uiinn, aut cultior babiius, aut emineiitior forina
i . Slediaior autcm vnius non est, Deus umcni unus est,
prcslabat. Et tamen Abraham , sacramenlum iii-
II. Misit Dcus Filiiim suuin, lacium ex mvAiere
divis.^B Trinitaiis iiiielligens, uno nomine tres prc-
III. Item deeodem.
catiir, quia irina in uiiilat.» persoDa , et una est
IV. Mihi uuiem ui'sit gioriari , nia in cruiC Doniiiu
in Triniiate substantia; Ue qua et Apost</Iiis diii: :

uostri Jesu Cltrisii.

Vnus Domiiius, una/ides, unum bapiisnia { i.phcs. tv,
I.
^. Quis pr.ip.sum.it conlta vas cleciionis uiiii;i:>-!:i

Ex libris Contra Phaniasma. istam pluralitalc coufinidcie? Nnverai iiiunquc ciiiii

IIoc remedium Aposiolus dicit disposiiuin, etc, ui P.itn; vel riiio dominari Spiritum sancium,cui qu;isi

in episi4>ta 3 {col. S06, b), usque ad unum reddidil ex dumuni corp>ira nosira sacrabai dicens : IS^esciiii qnin

util^que. lempiinn Dei esiis, et Spifilns Dei luMiat in vobis [ I

II. C'jr. 111, lG)?Quo unqiiain in;>gis lestimonio Deiispio-

( Ex librls Contra Pbaniasiua. Labiiiir SpiiiiHs santlas, qii;un q!;od hahilaculiini

.^dsii liunc seriuoiii noslro-Einm.inucl, etc, ut iu ip^i!:.s siimus, elDeus babiial in m his? Std jaru du-
epittolu^i^''^:. 20c», a), usque ad bic el Dei tilius ci ho- duui hujusmodicreduiitatem divin;e\OL-ai:oni Pau!!!»
iiJu\i crii. debebal. Si quipi-e iii aposiuloium Aciihus^crlMm! :

III. Desenientibus aiUemiliis d iejhrniitibvs, dixit Spn''

(Ev liiiro de Cliristi nativii.ite.) ius sunctus, Segregate milii Puulinn tt Unrnubaiii a.l

Ai<^iitolii$Hi(ii Posiqwiinverovenil {Cal iv,i), elc, . oput au qiiodvoatv! eos {\ct xiii, 2). Noii ov viijtf
 :«

311 S. AVm VIEN^JENSIS 312

riom prxci^pio, sed sponianca esl, ul opinor, Isia A geJula {Joan. xix, 31, 32)fiuotnodocrt'cifitoDomino
vitcatio. Stbi i^equesiran pistcl^llp sibi dicil assutnl» cum duobus Utronibus, »€i;it.ct s<>xia sabbati clrca
Oeus es\ si!se duibiguo qui ia$pirdt, eHgit vd (Ditlil vesperam, uti ne pendeuiium corpora ferlata dici
&fu>$iolo3« £i i&wMi idem utnclu» Paukis , cum di- soiemnitas iftveniret» fractis pro seceifitranila morte
Ctiiflcle aitijuoUes Paireti), Pilium vel Spirituai san> latrcnum crQritust cum jam exs^ird&se Donunum
CIU{'3^ DomisiURi esse 4ocedt, liiie') cuimen es qua cognovissent t adverterunt a supplicli simUlitidine
4Uprd dl^i ddiiiitione con&ummdt '.
UntisDvtmnus ^ lemperandun) ; quid etiam si prematur yeritas inifni'

um ftdes, unum bapihmg {Kphes* iv, 5)< Sic er^o non corum conjuralione, non rrangiiur maxime cuin ei :

possunai'» duos O^, ^ieu^ ngc <Su4& riiie&, oee dua de ftgni essel Imniolatione pr.*dicium, Oi vm con»
baplurrtala dicere, Dto& nominare gentititas appetit, Jringei(i&(€o{Kxod*x\t^ 46)« Et tamen hic ctrcd
cr«bro &e lav^cro a pecc^iis abiul Judsus credii Oominum, &1c quoque qund non fuii necessarium
Hii&i p'utaii oum^ro quoil muitas dici veriia» prulu" neri pro exiiio« ptx> sacratnenio perTeclum e&i.
Unus
(jei, rec Latimtas sinii. Unus Do)uiuu$ e&t, nondi- namque de miiilibus anrepto missili, iil.sermonenn
vidmtus; Lin£& H^h non&cindimua; unum b&ptisma, fpsum ponam, fotuj ejus aperuii(Jo(mi >ix,S4).Gr^
non iteranus. (Uii ItonoKmsuumeiiam in ^onosia- nonrupil, non tran$rodit, non Jugiildvliad ulcirium;
o:uruin a!Icruini)ue rcceptioite servdntes, 3i S9 inB '&<£din(iuil, ap^ruFc uipalentis plagsporiamviialemi
iiomine Patfts el fiUi e\ Sjpirilus sancli .bapikatos non lam vestiglum vuliiepis, quam saluilsesse inlel-
e&sie respo«)deant, quoti bene coitfessi &unt«serpando ligarous ingressum. Namei arcam iliatn (Cen.vi» 14)
t«cip4nuj5 ; quod peiperam credicjerant, beoedicendo cujus clausiro (utu$ Noe lumentf^ 5£cuit liucius
sanamus ; ei quod minus fuerat nominatione prx- tncrtemque baccbaulem, Impune solus cunciis per<
{n''S&3, supplisitir creduiitato Ikmdia. eunlibus cnaiavIi,osLium quo ve. iid saiulem ingres-
lll. sus,vei regrejsusadluc^est , in iaiere legimus
(£x librisCcntra Arianos.) habuisse. Agnoscu igitur ei hodie In Domino ,
qut
Bsstlmm dicit : A smnmQ cali egussioejus , it re» sur^l per crucem (Pso/. cxxxi, B) In requiem tuam,
cursifieJusus<}iieQdiumnmni ejus ( PjsoLxvih, 7). ipse etarca, id esk caro, sanciincationls sus : agno»
IVeniCtpQrro rccurrit, ni$i quc full; &ed a&cendenle $co, inquam, m latrre arcs fsilus adiium. no&Jrum.
ChriMOnFtiius hominisrccuriU in ccelum, qui erai Videamu6 priinum quid inde procedil« adveriamus
prius it^ cQEslo. Sic eiiam sancius Pauius exponens posiea quomodo ibi Chrisiianus introiic. PaieTacio
aib : Asccndens^ inaUutn capiwoin durU captivUolem , ergo iaiere pomini, processil ubenim mananiitus
dedil dQt\ohomm'ibus {Ephes* iv, 8, 9). Ll ratilopost rivls aqua vel sanguis. Quid admircibitius lati raclo?

liui descefiditt inquit, /p$e esl «j (/ut ^imtdit ^uper^quid liiddiu5indicio?quidm)sieriopl£nius3Cerluin

m^mi CQitQs^ ul mpleret omnia. Cunique per omnem estquidemquod d&iuiiCtiris(us»quod Interui cdr*
cloquii sui iocum Deum venisse pr;e<itect, liominem (um ; sed servat in eo digntiaiemsuam eitam veritfls

redisse cQactuden&K.htc lamen ipaiw) dicit a^endere iBi^riS.Quae condilio unquam humdnicorporls habuii
qui descendit; quia in Christo Oisus ei homo ; non aqua v»^l sanguiuis nuKum? Eslo, quod tamen vIk
aiier, sed ipse non duo ex diveriis, sed idem ex
; coftsuetudfnis railone perniittiiur . ut cQntinnerit
tJdroque nrtedtator» Cemina quidtrc subslsottia , sed eruorem suum caro defuncta; ubi (^iuit vlventis

iWB rorma est, aqus fonticulus in corpOTemoriemis?Undeproced''l

IV, dupies rivus areniem mundum feciinddiurus, purus
(£x ser^doriede pas&Ione Oominl.) laiicts, pretlosus cruorU? Undesam-ti Huminls unda
Apostuius (£phes.v,3I, 32) somno Adve domini- prorum!»ii, sola resllnguendis gei.ennae satisraclura
cam mcrtcm coaptans, inipso mundi principio ai^ili- vaporibus ? Ccce de iatere Ad»m nosLrt con*
videtis
Acaticmen) mulieris.de (m\& domiientts viri, nasccn jugem siiam strul. Ecce sponsam vUturo, dum mo<'
lis eccfesfae dicil slgnesse compagem. Mati»iiie cum ribur, praeparari. £cce dorrnientt pr^lpi quod la>rt*
Torrnalodelerra hQrn!nl»st!ecta rectilimus, conjux ficel vigiiaimimi i omuss aulein Ecclfeia «Juo suni
deessei, ei quan^usm Inexperl», lame» sotaii» con- £ '
genera homiuum. Unum esi, quod ndeli morte, aliud
iubemium rudls aniinu& fbgisapet, ligstuir Adani quo4 sub imi passiane falvaiur ; unum qucd jjroCfir -
vensu, Si>lviiur;somii?, celebraioque /tujus similitu- aiooccubuii,dliud quod Chrisio \m\. tio^ ei^exci>
dinis sacramenlo, i2m pressuni ricyi soporis pondus plamus aquamde idJereDfltnini,niariyfC5sanguinem»
Incubuii^ulmerlt&rnoritmsignificasse ex ipso ini^ lllos prciiosa sanguinls purpura ve^iiai, nflfi niveat
mobRi alque ici&ensiiiU quieie videalur. Ti>(iler -au* bapiismi.tis unda respergal».
icm iacenii delratiitur uns costarum, atq<!e iiide V.
tormala muliere, rcviviscefvii admodum viro , pro (Bjiiibris Contra Ariaoos,)
dispendio mentbri, repeuaanlur lucra corijugii. Ecce Consullusin EvangelioDcmljnis.quid de vinculi
€t Mc hudie Adam novum.culi^s veieres san^liirutn, marimonialli soJidilaledeceruerei, 2Vcniunf,inqt-'il,
oppre&sum sumno impacis crucis su$?ipii quies. yotn duD, sed uno caoK Propter qttod dko ro6is, ^iuod
^mQ videndu't> en qujd sil, quod de soto e]us la> DeusjutitUt hotno nori «eparel {PlaUb. xix, 6). Eci~e
lere Ecclesia fovnnari dicilur, cura (otus ij.se homo quodail Aposioius de conjugio, SQcrammium hoc
proEcclesl«5aluieinoria(ur, Referi Joannss evan- uVi^wn ; e^Q aukm dico i-cM5, m Ctirisio ei Ui Ec*
 ,

313 VARIORUM OPUiCULOrxUM FRACMENTA. ZH

cl£sk{Ephes. v, ^SS). Nascliur n«ppc ;.b humiUitale A 111.

&x<'mpli ^iiiluiJo iiiyiiierii. Si ok duobusdiciiur unurri (Ex libris Contra Aiianos.^

racere copula coiporatjs , ijuare lolam TrniitaiLern An forie S4»lus Paier ditendns <&t Dom;nus? U\
non soiidaveril unaaubstanda ? aul-cum dicanius, in Evangelio Christns discipulis ait : Vocalis nie Magi-
urrenis ieparari twn licere quod Oeus jonxil pef ilrvm et Dominum, hene dicitis; tum enim {Joan- x^ii,
eoncardiamr quanlo pericuio m SMperuis f«par3r'i iZi, B\k^o&i^hisa\\(Piiilipp. 11,8, 9), quod pos(,
v*limus quod Deus junelus esi per naiurain ? Jam mortem GhrUti. rnoriem aul€fn crucis, exaliaverlt
ui iVlud hoeam ijuod ^rtpiunri esi, quud mul//t{i(/i(m eum F^ter, eldedeflielftomen, u\ In ncmine Jesu
cr<j«ifcn;iuni erat Qnlma una, ei cor unutn (Af/. i v, 3i) .'

omne genu flectaiur, cofle&tium, lerreMrium et iufvr-

quoriim slnguie cords ununr. cor reddel>al unanlmw norum, ii ast adoret» diceale aitbi ipso Oomino,£>o*
ia&, skul propriss in Tiuutate per&onfts soiidal st mhiuai Dmm tuuui odarabii, elilfi ioU servie» (Wa/(/j,
exonai a^ualim. tv, iO>
AP PHlUPPEiNSES. IV.
(Ex sernnone de Fentecc^te.
f. Qui cutti in fomo Dei esi^H^ sameiipsum exinc'
Crux iila in qua viia pendei\le mors periit, sicul
vlvlt^
B in passioiie evangelisia Joannes enarrai ( Jcuzr}. xm
U, Poftm cd mcrmfi.
obediens vsque
SO), quia mulijplieerrt capere non potuU , IrijaUcU
Ifl. Propterquodikusiilumessdmit, £t fSonovh
iingux pagins fuil : uLa talo mundo liicunciabillicr
itli nmen quod esl Bupgr omve nomR»
credereiur, quod Hebralcislitteria, nec iion Lalinii
/K. Ui in mmiHeJ^iu omne geim Jlectciur,
Ctscisque conscripium, quasi In ore irium lesiiun»
V. Et omis tinguo confimtur q'StQ l>om:r,us J&Ui
nrmsrsfup ; ac deinreps omnis iingua cmpieaiur (fuia
tn ghria «st C i; Pairn-,
Oominui Jesu$ in ^loria esi Oei Pairii { Pliilipp. n ,
VUItemdi^eodefrio
i\), id estinuna cum Palre. Quod quamlibet ali-
\.
quorum inleniio uegar^ persisiat, et si non omnium
(Ex l.brU Conira rhanlsJMiva.) sermi^tCerteoniiiis lingua pructamat.
V.
Cmi tH foma Des essei, iemetipsimi eAhwmii for*
(Ex iibrls Conlia Arianos.)
m&n io-m eccifnem , ei humiiiQini &emiipitm mqug
Dixicuin PaircFiUoajqoakrogloriaiis honoreipfjBc
od itiorteni, inotlem oiiffffi crucis {Phiiipp, u » C-8).
nos dicere : quia {agimus, Ut onmis iJugua eonfiyaiur
Vcrus Deu5 e?i qut dignaitif sncUoarl; v«eus l:onio
tjuoi. O&Biinus Jesu^ Chriiius in gicria esi Oei Petrii
«di, <3ui p- luil morl. PrapLer gaoS^ inqoii, ei Veus
pm- exaitQ^ii ilium, et dtnm^it m umen quod ..«
^ ^^^'^'^' ^! i^ntuimuododixi&sPt

tur, eslQ m Dei, cerie nrilnoris;

ii.

H
Dei, Xorte putare-
cunx in PairU
super emfis nomen» Inler eum qul dat, el eurii qui
dccipii honoren», irsum €51 orrme nonieii- Imum «<l
gioria, quid iiuequaie? quidexi^m? quiddivlsum?
m^dium Non enim in angeJica vel humana, sed in gloris eil
h(imo» angfilus, sumniutci Peus* Hoc nomen
Dei Pdiri&. A.Uas autem, nlsi squatis gloria isia cre*
d-inavUquodsupercmneriQtnen esi, non ei qu^n
daiur, conira ipslus Domini jussionem {Jaon. v, 23),
geniiU, sed iilt quem rriisit, qui facU^s esi obediens
us^jue ad mrirtem. fiui quid DOf.aia e&i, crfdi iu eo
noncmnessic honoriiicabunt filium, *icui honori»
llcani Paircm. Nulig enim ralione sic Iionorari paia-
formam seru, qul necnialedicUopjirobfia ferr^ de-
ipCKlt? Apo-10'0 proissiante, euni gui non noutat
rii tnajor ut rninor, Sed quicunque non sic hdnorii^*
caverii Filium sicut fionorifical Palrem quidquid
p:cccaum, pro notii maledictum fesit {UCor, v , gt).
,

giorlae dempserit, contumeliae depuiavit,

Quta scripiuin esV, inquit, H/faliediaiJS otmm qui pin*
dei in \igno {liul, nt, {3). Piopier quQd exaiialu5 VI.

esi» ui Innomlne Jesu, Oiiin&, id est nor» stil^m ho» (F.>?sewncrc in cfedicaiioneecclesiearchangeri Mi-
cliaelii.)
niiids vepuin etiam angel!,genu nectaSnr: ei scUicef
qui secundurfi ejusdem Apostou u cium , prQpierivsrs
'^ , . ,>. .r.^ .^ . ..
.- ... - i-^qiioJacob^Ji^n. xxvtiu, (7jcerntn& i)<»niuum scais
pwper facias ,;ii cun\ ciii^ei ei$& {ii Cor. vu!, 9),
dive» ab «ttrniiaife, pauptf ex venlre
Innlxum, perque edssscendeniei descenc^entesiiue
i div« in c<B'
Us, p8i.'per ii^ pannis.
angdus videns« domum Divinitiitis fnielli^it : uli
parsio mysteriis tapide capui errulius, ruUi;orum
lU
c usis aptavit ungucntum : ^ive cum passuri Mediq-
{E)i libris Conira Arianoj.) ioris p£nduium crinem, Ju^tiflcais peccairici^ obse-
Non pep boc mhiuil aBqualil8'.em FiliiBei, quo<! qulo , rregranlis aldbastri unda perrudii : ui quod
riri.is hominis obedivil. Quomodo enim non obedire; bpidibus vivis \n splritualem rabricsm corigruenie^
Patri.. qui subttilus erai mdlri? diceoie e^^angeli^ia nece&sarium nueret,eJt irriguo angularis lapidis fonle
df par«nVibus ejus : £/ »«nir Nazoreltt^ et erai svbdiius iTvanBrfci , siajue Abrah^ fdli per lavacrum e>( laipl-

iliij(t,uc. n, Sl). Sicenim Ciciusesi, dicenfe Apo dibu3 susciiaii, ut aTlditaiui-n coiilfi§it naiuralls eva-
siolo, o£»etfiVrts (tft^ue fld mor/«?m {Bdiiipp. ji, 8)^ sicut darit, odorireri chnsiriaiis munere graiia fecundiiQie
fp5eOo,'T;iiiu5dixi8»rriifM e&t anima mea usque qU pingnecicerenu istud Jacob sopitus vidit in spiriiu,

nmtem{(flanh, kxvi, 38). expergeDacius gessit in ^lgno. Cum nobls iode oraiio
 ) ) ))

nstir s. ayiti viennensis 516

eonsccranlls iiiciaaiat, iMbU iki somuium dormienlis A AD TliESSALOMCENSES PRtUiE.

iB\igilat. Sc:>l;e vero ^uas vidit, gradus sunl suppli- /. Quoniem ipu Dominus in jus$u ei m tcet «r«
ealioi.is humaii» ,
quibus (juisque pro viribu» iu chmgeii, d in luba Dei, etC-

ttiviitai iwe^ prccum i)u«liiaie miiiaiur. Ascendunt II. Riipieinur in nubibun vktimn CiiriUo iu d«rt.

aaieai per e:>s augei, cuin voia uustta in coelum II I. liem lie eodiui.

poriiguHi ; deiceuduiil , cuni de coelis oblenla nans- . I.

miiluut. Asststunt lii precibus uosiris, non peniiaruiu ( Cx sernione de Ascensione DoipiBi.

flaln, sed doiioruin spiiilu, (luorum voiasse voluisse Vas eleclionis gentium doctor,
quo adlmc mor- in

est. loicri{ue hos sibi vindicai Micbael princeps prin- tali Uomiue ange!icu3 sermo vivebat, cuid resurre-
cipem lucum, quera Daniel (x, 13) ille sublimis \ir ctioiUBi moriuorum non morluo seriQOiie descrl>

desideriorum, visionura poteos, dissolutor xnigroa* beret, DdoiiBumque noslruin in jui$u , id est con
lum, expobilor figurarum, hebdomadse iriplicis fer- iinperio, ei in voce erchangeli adfore, quasi cum prae«

voiite jejunio , parum fuit ui biiberet visibilein, nisi conis terrorem moosiraret, lum deinde, ioquit, eiiam

2cciperct adjulorem. Quocirca eiiam liic ilichael nos rapienmr in nubes obviam Christo in eern (/ T/i^ss«
noiter, sinceriiaie voii ,
jocuiidiiale loci , devolione IV, 45). Tunc eril ^ossibile quod modo arduuB>.
populi , provocaius adsiat , coBferendu luagiia , ma- B Quod nnnc Iq Cbrislo veritas diviaitalis, tunc in
xima obiiiieudo. con-pectum Diviniiaiib quo scDiper iioLii poterit similitudo. Tunc eiiam noslris sera

iliusir.itiir, buc sUrahat. Ad quem, quia uiuliis Scri- pedibus subjugaio, icvibus eicmeniis def^ecatarun
p;uraiam loois agnoviinus, subvehentibus angeiis, corpornm nrenibra ponemus : si tamen veniente eo-
sive qucd piiiM poscilur, sive quod rerlum gerilur dem rege nostro, non iu pricieriluni tiuiida diffo-
perve!'irc, aceeptaljilium operum salubriumque vo- rendi conscientia rcirahat , sed fida securitas ad
tiiruiii prospiciainus in studio beatiludinem, qui pro- perciplcndam cilius digniiaiem gloriae coelestis oc»

vidimus in arciiangcla poililorem. curi at.

li.
AD COI-OSSENSES,
( Ex seimone die piimo Rogsiionum.
1. Qul ehl yrlnciphm pthnogcmins ez moniiis.
Privparare in occursim Dei tui, hrael {Amos. \\\
I. M ). Dieit qnidem Paulus aposio'us, ubi RedeBopto-
( Es. scrmone die prlmo Pa :ch:P. lis (i Iheit, IV, 15 j describii adventum, qtialitcr

Fii Chr'si!js ii» hodierna re.stiviiaie ii.n unigeQiius, rapiemur ad nubes obviam Cliristo in aera. Ilic \\-

sed ,' sicnl Apostohis dicil ,

piimogiKhus ex mortids men puto ocrursum istum ad alium peitinere. Naiu

( Coloss. I, 18). Video lamcn po5se alquos hic mo- ^ ^' ii«c viventes quasi occurrimus Dco, si praecepinni

veri cur Chrislus primogeniius ex inoituis nomi- quod p<)irigitur ampleciimtir : et qnia paraiu.s csl

noiur, cuni facluni sll. bicat plerunique iios saccr ille ad ignoscendum , occurr:ii ei correciio ad pccni-

coilostimn Itciionum curstis ioslrusii , ut aliquos leiidum. Sed el quicunque propter amorem aetern;»
m >rtuornm , elam sancionun intercessione redivl- viUB , nun aolum ab iiliciiis absiinet, venim eti.im
vos, taxatis n.iiuru; vinculis, lux sccumia susciperet, a llcilis se ct.cicet, sponie occurrisse judifandns es?.

Quod admirabiliier quoqiie ac iriuiiipbeliter ipse Nam, ul excmpli graiia unurn quodcuuque dicanms,
Domiiius iecirai {Maiin. \x, 24; Lnc. vii, 12; Joa>i. aduiierio geoeraliter interdicto , simplex conjugiuin
\i, 15 j, cuia prohibiiis prius duobus spirilibus de lege permittitur; eui lamen virginitaiis niior sin«

infeino, corporibus de scpu'cro, Layarum novi&sime comparaiiune prsctenur : unde qui dat nuptuBi vir-

suscilans , jussioue tcrlia, die quaiia, non de laucc, ginem suaiu bcne facit , non dai melius faci( et qui

sed qiiodamiiioJo do venire iijunis, vincias funere, (7 Cor. vii, 38). lloc ergo de omni debcmus obser-
rulredine relaxaias, feieiiies tempore, jussione valioue sentire. Qui male facit, fugit; qui beue, c»-
tiveuies rlraxit ex^-equias. Sed quicunque sic tem- speclai; qtii uielius, occurrit.
^
por;.liier resurrexeiuiil , ut deinceps moiereniur, 111.

hos iiioriuorun) primitias , id est prlmogciiitos ex *^ (Ex librls conira Ariaiios.

moriuis, quod de solo Christo diclum esi , a;ipellafa Inieii^gcndum cst, qnod dicenie lilio, Nenio aiccn*'
noa poasuinus. Si';uiJeni isii de niorie cuin inoriis dft In coeluin, niii qui dc cwlo descendit (Joan. m, 15),
vineuii^ rcvertcnies , nec sub remedio. sed adhuc diviniiatis lantum potesias unde veiietai ascciisura
sub cliirographo , lion suni a conciii.ione liberi , scd dic.ilur, nou eo modo quo i^scensuin sanctis vel iri-
pro opporiuiiitaic Iixaii. CUribius auieiu rssnrcjeti», buii ideiu Dominu'', ve! promisit. Ex quibus Enoch
ul Aposlolus ail, jam non moriiur, tnors ei uilra ( Hebr. XI, 5 )
pro; ler rneriium franslatus a terris ,_

«Oii doriiinabilur ( tio;u. vi, D ). Ergo hactenus ipse Jlelias {lY Rcg. ii, li) < urru elatus est c«elts. Tiicco
soluscst.qui nua iiiohlurus resurrexeiii; hoc eiiam ilium qui (
II dor. xu, 2, etc. ) incorpol-e uu exlia
suis po>iniod<ini bigiturus , oum ocs a morle pe - corpus ijes^o Deus scil , iu iripiicihus suifinoriim
ptUi ; "klmos resusf.-iiabil. Quoctrca iiia jam secunda ser;reiis »-inutivil veriia qu:e non licehal Loii»iiiibii«
hciiii eri', , nua riJeles resuigent. C;tieri;m primuiu eioqui, quia vidcbai ariana qu.e non licuciat niorla-
vriiiigendi gauJium piiir.osenitQ ex laortuis Jtire iibtis inlueri. Sei? fortc parutu viJelur de ascon»ti
dcbcltir lidclium pciso;;alia rcpiicari. >'overai \i'e!ii«»i Aj-o-
 ) ,

517 VARIOULM OPUSCULORUM FRAGMENTA.

tiolus praemia futororum , cuin spondcret illis ad A ciliare pracvaleat. Junfe porro ul sit {// Cer. ?, 19)
quos scribebai {Phitipp. m, 20), quod recie viveu Deus in Christo , ei est muDdura reconcilians sibi.
tiaiD <:oiiversaiio jani nunc esset in coelis , quo uli- Ipse videlicet pejies quem agendum est, ipse qui
que pusi resurreclioneiu corporis ei babiiatio sei- agai : sic idem missus , ei ideni regressus; sicut
varotur : sicut el Douiiiius tiobter diacipu!is stiis iu ipse ju'i'icaius, ei ipse judicaiurus.
Evaiigelio Jyannis insiiiual diceiis: Vudo parure lobis II.

iocum. Et si abiero , el paraiero vobis locuin, iieruni (Ex sermone de ordinatione episcopi.)
veiiio, ei accerso vos ad me, xU nbi ego suin ei los siiii Supcresi nuiic, ut leclionis bujus sr.mper menw-
{Joan. iiv, 2). Juxta quam proiiiis-iioneni sancii neril, qv.x pecuiiariier ei
nunc lecia est, inclamante
in c(elo futuri sunt. Nunquid siiie aseeusu ceisitudi- Apostolo, acclamaiile popiilo, conclamante judicio,
nem regui coelebiis inirabuul? El quomodo Semo Si quis epibcopalum desxderat , bonum opus desiderat
ascendei in c<rtutn, niii qui de catlo detcendit {Joan. Tim. Solent autem pleriqne propriae
(/ II!, 1 ). am-
III, 15)? Sed qtiia iiicomniulabilis veriias, tam de se Litionis iiicendium dicii liujus apostolici quasi re-
falli cuot protesiatur, quam de nobis faiiere non frigerio lemperare, qiiod jam el libertate permissa
potest cum pollicelur; quamlibei illie cum itlo fu- res boni operis concupiscaiur. Sed staiim cessarct
luri sint qui fuerint glorilicandi, ilie solus ascendii B laig jesiderium , si sequentia traclarenlur. Oporiet,
qui levari alicrius ope non indigel. Cui cum voluit inqtiit , huj-usmodi irreprehentibilem etse { Ibid., -2),
solide subsiraius est aeris grailus. Cujiis quo vene- iiit secuto rugo crescens ambitus et animosa bonu-
r.'l reverieniis, de supenio vigore vibraium, de ler- lum vota decertent : hic permis9am sibi dcs!d«rii
'rcsiii substanlia corptilenium . viae famulaia pcn- securitalem merila semetipsa scrutaia considereni;
(iemi SHSiinuii aura vesiigiuin. Pnvter huuc ergo si ab omiii interdicix reprebeosionis nxvo candida
suhim, cuij ut sa-pe jara dixi, per duplicem genera- diviii.-e imaginis integriias cusioJitur; si quando-
lioncm suppeiiit hxc potestas , ntuhi in coelo fiiiuri cuni{ue nieii!is impetus moderalionis limile.-u noii
sunl, scd nuiius ascendet. Quia ul impleatur lidelibus excessit; si qiiibuscunque indigeniibus superDuura
divina promis^io, uoo ascensuris, sed assumendis da- qu-spi:im manus iion tcniiit; si nunquam sermonis
bitur aliituJo. Quod prxvidebat Apostoius (/ Th^ss. prtulanlia hon.statera silenlii salubrioiis inupi; ; si

IV, 15), cum sociandus nos Domino, et apud ipsnm ( Ephcs. IV, 26 ) calentem diei fervcniis iracundiam
sempcr luturus ,
per nubem rapiendos in aera prie- liiiies occidui solis aLsoIvit; si nunquiim corde du-
luoneret. Porro intelligi ironiptum esl, quod alieio plici diversumsonaniiscogilaniisquealiudverbaqiiara
subvectus arbilrio nou gradiliir propria liberiatis vola nioiiu!iiur; si ad ultimum digna observantise
sponte qui rapilur. Kec semper inviins rapi rearis ;
G ctira , iii de-jitramenlis taceara, vel perjuria formi-
frequenter raptus suos monstrat et graua. biquidem duntut'. .Non quod ab his omnibus iibcri esse omnes
lesie Evangelio {Joan. vi, 44), et P.iier irabit qiii ad possiinns , sed q::od pericuiosum sit unumqucmqun
Filium veniuiit, et a\ioIciilis rapi;ur regntim coeleste merita sua non recolere, et quod stdis irreprehensi-
{Ualili. \i, 12). Qi!;c sio rapina desiderii suisancii Lilibus debciur, auii>ire. Jam quid de illis dicatur,
cflicii compol^in) , iii Dei cui boc viole.iler eripilur» quos preliosiiatem graiije preiii viliiaie mertanies,
magis provocct largitaiem- usque ad jaciuratu pecuniac verecimd'* jactura pro-
ducit'? Quoruni acdainaiionibjis niilitani conducla
AD TLMOTHEUM PliiMJi;.
ineudacia, quorum prurieiiies scalpenlibus praconiis
/. 1'/;m$ midialor Del ei iiQminum, houio CJiruius aures niercenaiius clamor inllammat; quique r.oii

Jesus. reniini.-ceiites Siiaoncm .Miigum {Act. viii, 18] divini

II. Si quit episcoputum desiderat, boaum oput de- muneris dispensaiionem preiio voKiisse mcrcari,
iderat, cic. ciim pecunia stia i.on in sacerdotiura, sed in interi-
///. Cum eniin litxuriatiB fuerinl in CJiristo, nubere tum depiiiahlur. Libere ergo hac coram ninbili»

rclr.nt, etc. elccto compuUoque delester . ilacere Deo penilu&

jl'. Mihii inttttmhs in huiii mundum, elc.
D iirquit, qui usque ad sui eleciionem sibi ipse placue-
I. rit, Quu potius de innocentum anlisiiiuin labore
( t\ libiis coiitra Ai iaiios. dicainus. ^ieque euim levis csi adminislraturi caui^a

lu Cliiisto Deus ei bomo, non altcr, sed ipse : nou pontificis ,

qtiem niaiiet dupiiciter, sermo ui populi
duo e.\ diversis, sed i;nus e\ uiroque mcdiuior. Ce- niagi>iriiia, adus ut Cliristi discipulum : qui plebem

fnina quidcm subsiauiia, scu uiia persona esi. Quam nin iViinus pleia'e quam severiiate reciurus est.
soliditiiieai si ({uis stindcre diK'Iitate priesuinai Quem linieie cf-nvenii dispendiis suis, quem com-
piiinunt est qiiod pu!ilice cunira Apostoli senleit- niunicaie non convcnit criminibus alienis. Qui a'itim
liain prolileiur, t*;: eiit 'in . Iniis mediutor Dei el ho- oucirii se comestanie, qui damnum patitur alio pep-

minuin ChristiK, Jesns {I Tim. ii, o). Deiiide eiigai cuiile. Quiindo aiidit, noit turpis lucri cupidum, leill-

necesse esl de duobns , id c»i duinu itumanaque, p.iraturus est u' tii cupidus, ei qiiidem lucri , nec
quam naiiiram mediationis iuijus velit uiysteria sus- taineii iurpis : jI cj>i, ui biudeai commissa sibi l.i-

cepisse. Si $i<Ius Deus incdii>iO!°, non est alius npud iiuta assidu^ pradicatlonis sermonibus expolire, ct
quem iuiciccdat ; .'i solus houi \ nou esl q«ii recon- a.vui-iia mu!!;p!ic.\'aqf.e tT^ilis sui saliilc gftiiiifJie*
 ) ) ) ,;

^ 8. AViTl VlE.NiNENSlS 3!9

J.ibetur essc ornaiut , riec tftad corporalsier acci- A ferlmus, animaro tamei) arbitrii compolem capacerji-
l>ieii(lum est. Cpiscopurn cui irijiincia meriio orna- qiie rationis, ad eligendura bonum , si Deus inspira-
meiita &upp€diieni , noo comii poiupa , seJ graiia. verit, exliibenius. Cumque processii lemporis vcliin-
Sic iiaque sacerdotalis loeus, arciaia iliam ei con- talis nosirx qualilas conrirmaiur, Dei voluntas est
iriLiilaiain Evangelii semilam lcsiens , perque angu- ut bene faciaums, sed noiilrum esi qnol fecLrimu?.
stias ejus post se eiiaia po|i!i!uin ir.ibens, sinisirain An forie dicit aliiviis , et honc ip-.a.T» boni aciionem
li;giens, dexleram non prrcsumcns, periculosum es potest homo iiisidiante diabolo perdere. Yerum est
uiraque parie lnbricum peniinescat , ei serniouis quod amittere homo bonum piopriuin furanlcadver»
aposioiici libram aequaliiate consideralionis appeii-' sariopoiest. Sed hinc magis nostrum conjici debet,
dens, si dislriclus esse voluerit, legat non percussc- quia non violaulir aiifertur. Non eoim taliier perdi-
rem; si humanus , non vinoUniHm; i>\ sobrius, non rous mercedem, qualiter facullaiem. Quod enim cx-
avarum; si subdiius, non abjectum; si servu», non Ira nos est, canialis inimicus rapiendo auferre po-
elaium; si niisericors, non remissum ; si tcrribilip, test ; qnod vf ro inira nos, non potesi spiriiualis oisi
iion cruei.Um ; si domum suam bene regcniem, uiiquc insidiando furari. Lt ideo, si sciret pater[amitlas qua
ordinanlein omnia, r.egligentem nulla, acquirer.leiu liora fur lenU, vUfdarel ulique, et non sinerit p^fodl
multa ,
{.luiima dispensautem. Ergo ei buic ex ad- B domum suam {Luc. xn, 39). llla ergo etl domug
ffiinislratjR dt mus probaio recloque judicio , snper no^ira, qu^-, si vigilamas , non potcst dirui : iila ve<
evartgeiic! iiiius iihminulaiii mensam pecunia multa ro proi^ns alieiia e»t, qwx potesi vigilaniibQg nobii
comnilitiiiii-, «iujc muiiipiicato rcddenda compeodio occupari.
vos eriii*. AD TIMOTHFA'M SECL'ND.€.
III. /. Jn magna aueni dotno non iotum sunl vasa auna
( Ex episiola conlra F. usliira. el argeniea, sed et ligma ei [iciilia.

Fateor in necessiiaie [Josiii.s, etc. ui in episiola i I.

icol.tii^a'*, lisquead io carne non vicerai conjugalos. (Ex sermoue die 5 Rogationum.)
IV. QuomoUo si, inquit {Isai. lxvi, 20), inferanl filii

( Ex senoone die 2 Rogationum. Israel munus in vase mundo in domum Doniinii le«
Age flucc, in quanium*pQtesifieri, videamus qnae gin us in Aposlolo, in domo inagna non solum argen->
nostta quaeve aiieiia sini. Aii Paalus apostolus : leaielaurea, scd etiam ligtiea vata e'. jiciHia {11 Tim,
}iihil intulimus in hunc mundum, sed iicc auferrepos- II, SO) reperiri. Quae i.n ipsa graiiuun» diveisit'to
itiitius (/ TiMj. vj, 7). Et qiiid nust.njMi dici poiest, omnia possunt esse usui , eiiansi nou ^ttfti aequali.i
Quod non inluiimus, quodqne lioii relainri sumusr C dignitati. Cuilibel disianli» nit» r opus esl.*4'oresi in
JSudiis, inquit Job, exivi de utero mcittis mete, nudus Ociilibus vasculis, dummodo muiidiiia .noii dcsit,
reverlar in lerram {Job i, 2i ). I'alit qiwm ii.Qdelis divioae domui munus oflerri , si vas ex endein raassa
sit asusdiviliarum, qui nos nec iii principio noslro, fictum, qiiia pcccando cecidcrat in coniumeliam,
nec in fine comilslur. Q nd anrum et argentuin avare paeiiiteiido redeai ad honorem. ll^ibemus enim ihe-
inuliiplicas? qi^id luum d.cis, ad qnod nudus venisii? sauram istum in vasis fictiiilms {U Cor. iv, 7). Usc
Mundi esi facuiias quam luam, couimunis esl quaio ergo vascula, ut dixi, poenilentium teneani com^win-
propri, ra lulas. Via liineris cifjuscunquo quam gra- ctionem. Poiro iigiiea legitimam coi.jugaiorum frx-
dimur, breviier dici nostra posesi, dum a nobis am- feraDt simplicitalem : cruore mari) ris aurea rnbeani
bulatur : nobis vcro prxlergressis, iilorumeslqui virginUatis radio arg< niea peilucescant. Yasonn.i
eeqnuntur. Quomodo poteil «o&lra e^se facullas ca- taiiura capaciias est ,
quod raiionabilis naturx cnn-
duca atqui; lerrena, >\ non pascai fcgeuuiu, cum poisit diti sunius. In hxc modo providcat de &iio qnisque
pascere viotenluin? Quomodo nosirum es:, in quo quod offerat ; ^ro qualiiaie munerum fii pretiosiias
nec capendo innoiiii, uec contiaendo ]ii»li , nec pos- aseaJorum. islis cr^do v.isculis lleliscus {/K tley.

sidendo certi, iiee conservaiido securi suu)u&'/ £t IV quondam iiquorcm olei vivaois' infudit, quod cum
)
quam pro cerlo tenemus, nos nudos in lerram vc ^ Ouerci irrignum, non e Quxii iinpietum.
nisse, lam ceno sciarou.s de terrestnbiis uos nufena
AD IIEBU^Eas.
nihil po;se, Aposiolusse rccolil ail;.i intulisie, niliil
abiaturura esse. Job faietur audum sc naium, uu- /. Filius meus es iu, e<jO koaie genui ie.

dumqise moiiturum. Salnaiou omu.i)us p.-ircm clamal Ji. Minorasti eum paulo minus at angcl.s

inierituw et milrm exitum, Quaaiunilibet ambi-

s JJl. Ubi enim lestamentuin , inors tiecesseeU in^er-

tioue velit qusque distcini priccip o ei line coft]un- ,

cedtU tesiatoria.
gilur. Nam (j^iod dixit, Vn s in ro'tus omnibus ai vi' JY. fide obiulil Abraham Jsaac, eum icnlarelur.

tam, el par ecjressut ai luortem (Su/;. vn , 6), nua V, Lapidati sunt, secii stuit.

iiieritorum aequalitaiera , sed a-qualcm doeuil toiidi- l.

lionem. Undc si apparel, utopinor, nec iniiJa fidc- {Ex libro de Christi divinitaie.
liu.i, r»ec pcrilura esse salvorum, q;iie sint nosira Filiui meua es tu, eyo Uoiiit yenui le {l's«l. ii , 7 ).

paululum discernainus. Ecce, ui sn:,ra'disi, cum iii Uadichicxternitas.etc^ft in epistola 2!t [col.2i6,(t)
hui.c nmaduui vcnienies nibil terreu.'jc facullatis In- usqueai nouieu iilii ejus, si nosii.
 ) )

321 VAILIOUIM OPUSCtLORLM IllAr.MF.NTA 325

f^- A biiis valde idoncis Jeslibns, disc;pulis suis, conscti-

(Es iibri» coulra Arianos.) jKit traditus, signavit paMUS, aperuit susciiaius Et
M inoiasu euni pauio minits &l) angelis qoia cuneta rite peracta sunt, meriio ap«siolus Pau-
(Psal. vm, 6).
Quo.i Aposiolud de CUrisio expouii diciuin cuui in
lud dieit Quod homm$ confimuitum teuainennm
:
,

iiaitna divinilaiis i^ujc ntajur fsse angel s a neinine

nemo {GaL in. i.^). id
irriium facH^ aut mperordiitai

(lubu-lur. Dc quo dicU Aposiolus ad Tilumscribeos, est mutat. Agnosca&nns nunc Ddeliier summam hx-

ul ubufgontes impieiaiem, et ${ecular'u desideria, pru-

rediiaiis indepta;. illud est videlicel qnod cttuantibus
apoMolis aeterni iiliaminis ordiuem coi)secr.ivii. iia-
dener et jusle el pie vivamus in hoc taculo^ eisp.cian'
les bcatam spem el advculum gtoria; magni Dei que videmus, quod nihil nobis de suhsiahti^i^ pieul-
, et
tudinc minui!, qui qnod pro nobis assunipsit, tuiuia
Salvatoris nostri Jesa iJiyisii ,
qui iledil pro uobs se-
nobis reliquit. Alii hseredibus suis sua iribuuat, iile
mftipsim {Tit. v, J2). De quo alio loco Scriplura

erat, quique veniurus esl

semeiipsum , id esl caroem vei sanguiuem corpuris
jirt^ira dicii : Qui est, qul
sui.
oninipoiciis [Apoc. ii, 11 }. Si oiunipotens, uiide ua-
IV,
nor? Nam et illud Oiniiipotens dicil jaai posi resur-

reciioiiein suaiu sccrindum Matthaeuni , Duia esl mihi » (E\ sermone die Paschae.)

cmnis potes(a$ in coeb et in terra {ilatili.xx\iu,iS).

Unlmsis igiiur ferte qux sumitis. Quod mensae
apposui, muutio traiiamisi : csii^ quem vosgandeiis
Quod si quis raiuorem putai accipientem co qui dat,
guslasse cunciorum esi. Novi ct a'teriil te»iamenii
lcgat el de Chrislo per Apostoiuna dici : Cum tradi-
,

paucos iestes adiJbuit, mulios hatredes. Nulia taniea

dcrit regnutn Deo el Palri (i Cor. x\, 2i}: cum sic
sortis condilio admiiiii aiienuni. Cvrlos quosque re>
non possit esse paler siiie regno , quod ei (ilius din-
cipit coelestis ci^uiuo : popuii.-s Csl quidem adoptio-
tur esse tradilurus, sicui nec Glius sine omni poie-
ne , sed unicus.
slate quam slbi dici! dai.im in coelo et in tcrra. De
V.
quo S. Paulus ad Colosseutes, prohibens ne cre.la-
mus secundnm li-aditionein hominum, sc>:uiidum (£x sermone de Etechia rege.
eiementa bujusmundi, ei non secundum Chrisluin :
llle quondam p<itriarch»)am iiiaxiniiis \Aier{Cen.
Quauiam, irquit \xu), qui immolandum filiuni jussus olTerre , virilio
, in ipso hahital omnis plenitudo diii-
ter pr^sumpsit, nec majostaii hnminein posse resi>
nitaiii corporalilcr {Ccio*s. u, 9).
slere, nec pielati |iraecepiura parricidii convenire.
111.
Et tamen, cum myslerii ignorarei eventum, altari
(Cx sernione de Naidii caiicis.) fiiitun quasi juguKiturits imposuil : unum ceriissime
Implclurus Redenptor nosier sacramenium camis
C tenens, si hujus iiosiiae Deo irrerocab lem libuivset

assatnpts, sicm xicrituft et piissiinus paser, crealis tenere senteniiam, nou honiieidium , sed sacririciunt
a se redeinpti;que liiiis spent indultai udopiionis fore qiiod oi)edientia commlsissct. ,

apericns, subslantlanique noiiis coelc^icm anie diem VI.

sii% moriis dssif nans , tesiamenuim iccii, quo nos (€s sernione dic S Rogailoi.tim.)
h%redes »b hh quse largiebatur instiiuii , humana Mos ma^is instruunt isti prophotc, ^t infiim.tsiem
qu.dem comparatione , sed ni>u huuiana necessiiaie, noslram quasi sub sua; impaiieullx senuonli^uit eon-
I o;i amissurus qood niiis deputabui, sud Labiiurus solaniur. Itiorum porro patienliam icstanttir niulii<

m igis fiiios cum hsreditdte qusm scripserat. Testa* plices in iidirmiiate viriules. Quorura ut vei (v^ucis*

nieniiim buc app<eilamu8 te&lamentum no^um. in quo simos, proptcr tstum qui do!et Jasium ab Iinpio de-
rxiixredatis omnibus, &olus hseres insliljimr popu- Torari , exenipii gntla profcramus ,
proLai hoc de
tu& Clirjstianus. Non suAem. Juxta terrenum ntArem Jerem a glorio&ior in capiivltaie iiberta», neqiie per
itjereditas isla dividitur, nac corruptib li distritju- Jjija:ijen corporis licRilia vincia scrmonis. Pr<jf>al

(loue io plmres dispersa tenualur. Omues recopit, Esaias, quein ob prxconluu) veri^atia, diYaricDRte
omiies inviiat : nec de pcrlioxie teneDLam leiiltur j. scrrs obtnsis deniibus , doioribus acutis, saerlcnsci'
quud aliii nascentibus d^utelur. Crescai qnanluni victt^ furor, qiiaatum ad ^oenam morin-iter lorsli.

vuU, et tTiuliiplicetur rena&ceDdi cupida riliorum laiitum ad glorhim viialiter occidil. tlum ine viclore
voluiitas, oinnibu^se iuconlamin^itam reservat hserc- defuncto, vicius superstes dolerol, j»cr lan.'3lam car-

Sed i!4n4 (eslamentiim noviim vciere suppieto

liit ts. ne«» nvemem rjcq'ii«isse lacerari, cum muilas mf»in-

nrdine suo agiutr, et (otius rirmiiatl» mysterils ceie- brorum partes q«M disjunxeral uuineraret, plas
braiur. Q loJ Ipse IncflebiLU redempior no;>Ler, adlii> <iuani uiiani Udent ioveniie nou iioiu i.

( Ex vcteri codice.

Ex 4ictli Putruni iiceriiscailiulicorutn. Ucti Luifdun£^ui* tlorut colUgli in umim.

 ; ,

S. AMTl ViONENSlS ^U
,

ALGim ECDIGII AVITI

;
"POEMATUM

m MOSAIC^ HISTORLE GESTIS LIBftl QILNQIE.

A ^i reiigiosi propositi styhim non minas CvUi qnam

si^li jec/o servavoril, vix a(.lu5 esse poemati qneat.
•
IhminoMnclo in Llu y-bsimoar bratif.ahao Apoi-
Qiiippc ctina liceniia meniieidi, qna» piciorihiis ac
linari episcopo Alcimus F.cjiliu-i Amni irnier.
poeiis a-q.ie cnncediiiir, saiis prociil a cansarnm se-

Niij-.er aiiiiV.m. pnticls Imnririanim nieniunri in riet;i!L- pellenda sit. In sorciilari namque verstmm
amicorinn (lisrrimeM oii-er«» cou(}endo lanlo qnis peritior appelhilnr
iiiuim corpiis iftilaoiis. iiorfatu
.

cdiiioms intravi. Sel aMljuc (e moj.ira snadenie, in qiunio «^leganiius, imo, nt vere dicamns, ineptiufi

f-oliiiirnnm peluloniioris aiulacia; eiinrala fronlo pro-

falsa lexuerii. raceojam vcrba illa vel nomina, qn.is

namqiic, iM qni<liii.:i!n .dc qnibns- nobis nec in alien's qnidem operibus frequeniare,
reiio. fiijnngis t^i

cuiiqne ciusi» n.elii lege ci>nstrip!iim esi, siib pro- ne dicam in nosirisconscribere licet : quae ad com-
ne (ipiisculi vosir» nomihi deJicelnr. Recolo pendiapoetarum, allnd e% a!io significaDlia pliirimiiin
le^si-

me w-rsn d ade ul or- valfni. Qiiocirca s^PCiilarium jiidicio, qni ant iropc-
oquidcm noiiimlla .-.'.^se : » si

«liraremur, non niinimo volumine stnngi potueril riiinc ani ?gnavix* dabunt, non uti nos liceiuia poeia-

«•pigrammuium mnliitudo. Qiiod diim fucere servaio lum, phis ardmim quam frtictnosnm opns aggressi,
raiis.irnm vcl li'm|tornm crdine motiiiarer, f ninia divinam longe discrevimns a*D bumana esis'iiniitione

penc in ilh nntis-iimic perlurli.iiions jieci'ssU:ili" di- B ocnsiiram. Quoni:un in aasorendis qiiihnsque lehus,

sji^rsa siinl. Qua; quoniam sii.gil!:ilim aui reriuirl ve! eiiaii! |iroi!i siippeiit explicandis, si qnacnnque
diriic.ie, aul inveniri impossibile lorel, al-.jeci i^a da ex parte pcccniidiiin est, salubrius dicenie clericn
aninio nieo, nnornm milii vel ordinaliosaivorum, vel r.on impleliir poinpa qu:im regiila, et tulius arii> pede
dispersorum rep:iraiIo dura vidcrelur. Aliqnos sas e qiiam veriiaiis vesiigio elaudicaiur. Ncn enim es».

lilicllos apiid qnemdam lamiliaiein menm postea ^e- excusata pcrpelratione peccaii iiherias eio^piii. Nara
peii : q^i licet nomini!>u> pripriis ii!uiisi|«e respon- 8i pro omni verbo otioso qiiod locnii (ncrinl hoini-
«icaiil, el alias i.imen cMUsas invcnta matcii^' opimr- ne«, raiionen^ redhiijere cogenlur {Manh, xii, 3(J),

innitate persiringunl, Hi ergo, qnio. jiiijes, oJsi o!>- agnnsci in prompii» esi, iliud periculosius laedere,
gcuri simt o;ere nico, ino s;i!icm ncdtinc iJIij^lra* qiiod iraciatum aiqne inediiatum cl antepoatum vi-

btmtur. Qnanq.iam qnilibet acor iile lioi Hisqne sit, vendi legibus, loquendi lcge praPsuntitMf.

^ De Avilus ipse ad ,\po!liriarcm Sid.>nii

liis librls !.'i5'j secnia esf, Lngdmensis Jonnnis Gagn<*ii. Fnnii-
filiiim 45 Mfignilicenlx ven'.r,i\ in-
scriber.s opist. : meris qiiippe loci'<, ui pr^ciati suiiuis, dcpr.ivata, ol
i^iii', lineras vidi, qiubus scribebafii placitJs^e lobis ii- quingenlis ppi>pf> ver-ihus, inaudiin, ac nisi auctor
btllos quoa de spirH:ili^ liisturice iieitiR e^iiin 'eije poe- C ipse proderei, incredihili facinore inicrpolaia. Quae
vin!iii tusi, Tilnliis liic libns oiiuiilKis CMnainiii.-, Sani cl iii CTteras dfinccps cdirKuios pnssim roceptd, sic
siiignli p.ciiliires S'ios halieiM. Pio spirlali anti-m eas iiifecit, nt fncnm p:iii iiocesse fucrii viros liiierrt-
hisii.ria qn:i* Luiu'' paiet, Alo«aic3' iionicii a iioi.is si.j)- tos. ct jiro Aviii \ersibiis (iagneianos haiid raro le-
siiliiiiun, iitc Avitiis (ipinos ipsc iniprol.aici. 0''^ ger.? el iisiirpaco. Iloc igiMir coiita«in ul liber $iit
opciis hrjns prim:c fiierunl e lili.iie". !'!ii>co,s vide- Avitus in posieriini, sii* iilum oiij^ir.i gcniiinoiiUft
licct onuiiiim Argenl.iralensis :.mjo r>07. oi qurc a[- nitori icddi^re oonaii ope nixi velernm ali-
stmujsi,

lero ac leilioposl ann vColiuiic H

P:irisiis*pro iere, qaot etemplariiim. runi quibns hos lihros rcli|iinse
cum mannscr.p:is consenlicntes, nih rMlnudiim in- 1 coniidimus, varias lecliones luiilas a.sporuati, praBier

liir sc discropuii, ni.si quantmn v.sriare diversa so« inutilcs, aui qiias alioriim codicum conscnsus rclei-
icni cxompl.iria. At iongo dissimilis <pi>c has anno lcrei.

•
Uano cpisl(>'am minus oincnuatam antea cdidc- viia B. Epiplia.iii epi.scopi Ticiiiensis.
rai Sirmondus inier noias ad Eiiiiodii opuscul;im de

LIBER PniMlS.
Di: INITIO AIINDI.

Qi>i 'quid ii^il varlos liuin.Tna i;i gcntc Inbores, Qi;od liimcn amisso dctljitn p..^oo.'i;i!r Iionore,

Iliidc hrevem c;irpunl inftrtalia terripoia vii:!;:! A^cribam tihi, piime palor, qiii «> nine mirtis

Vcl qiioii polltiti vitiantur orjglu'» i.uores, Toilis succid!:»! viiidia genuiiia pioli.

Quos alicna prcniUJit prisooruiu f:t! t.i parcp.i:ini, Et licei hoc intiim Chrjius porjolxerit in s«,

Addalur qna;i ;u:^.m noi-lra d *

pw.c reain':. (!o:)'iaTiil iiir\nl!im porcussa iii slKpo pro?-C!>
 :; :

y>j POEMATUS! LlhLR I.

^^
Ati:iincn ancloib vUio, qul dcbita letht A Accipiai iccios in calum (oIIer« yuUus :
ln>t'inU, morbosqoe sui»ac funera misit, Faciorcni quxrat propiinm, cui menie fideli
Vivii peccaii moribunJa ia carne cicairlt. Iinpeiidai famulani long.cvo in tempore viiam.
'
Jam Pater omuipolens libi;wiMs i>onilcie verb! 1I;lc ait, ei Iragilem dignatus tangere ierram,
Uiidi iiie coUectis discreverat aritla ivmjihis, Tcmpcral humentero consperso in pulvere iimuu),
Kitioribus pontum consirii>gens, fluniina ri:>» : Wuliiurque novum dives .sapientia corpus.
Jaiii proprias pulchro monslMbat Inmine roritta^, Non aliter quam nunc opifes cui ariis iii usu esl
(ibscuro seilento die, varioque colore Flecicre lasatas per cuncia sequacia ceras,
riuriuia dialliictum pingebat graiia muiiJiiio. Fli vuitus iuiplere maua, seu corpora gypso
TiMiip •ribus sorliia vices tum laniina coela Fingere, vel segni speciem componere uia^sa.
Fuls4reiiI(emo solis lunaeque meaiu. Sic Paier omnipolens victumm protinus arvuni
Quin ef^ereus noctunio lempoi e candur Trai tai, et in leiito meditalur viscera coeno.
Teiiiperal honenles aslioruni Ince leiiebras Iliiic arcem capiiis sublimi in vertice siguai,

Aciuiura suavi producens oiunia feiu, Scpiiforeiu vultum raiionis scQsibus aptans,
IMiioiita repeniiiio vesiila est gnuaiiie teiius. Olfaciii, audiiu, visu, gusiuque poientem.
Acci!i>eie genus sinegeiraiue jussa creari, » f actiis erit solus, lolo qui corpore judiJX
Kt scnien voluisse, fuii.. Sic ubere vci bi Seniiai, ol proprium 8parg;U per iiieuii>;a vigorem.

FronJescuiil silvjc; leneris rcidicibus ail>or F.evili? arctatur recavo sic lingua palato,

iUiravii vastos parvu sub lempote ramos. ri'< ssus ui iu camera pulsanlis verbcre plectrl
ProiinMS invarias animaiia inulia lignros Percusso resonet modulaius in aere scrnic.
Surgunt, ci vacuum discurruni bruta perorbciu ;
Exin succiduUQi porrecto in corpore pectus
iJntc in altum volucres, motu |iie cltato Spargit ramosas post brachia forlia palma^.
p. luientes secuere vias, e( in ae:e ^uJo Succedii storoacho medius, qui tegraiae moili
l'(a'peiibus libratmembrorum poud>'rc |.c;i';!<j. tuter utrumque iatus foveat viiiiliai \eiiter.
P st eiiam clausi vasto subgutgite pisces Dividuam partem femur excipit, npiius ut se

itfspirant lyniphis, -flatusque sub aii]uo>e ducin;. Allernus inoveat dupiicrAo poptiie gn^ssus»
Q ivVciue nes^ant nobis, illis adnt humida vitam. Al parta ex alia, finglt quani coudilur unus,
Ntc ininus jn pelago viviscuni gracdia cete, ciiiiii submiss.) suu descendere ce]vi.&
Aoipiuulqiie cavis habitacnla digua iaiebri» : lucipii, ei vasios corapagibus aJdere nerv.is,
L\ <;iiX' iioiistra solcl rarus nunc prod le pontiis, ^pina rigcns crebris rniercommercia Dodis
Ap'.t ad infi;rmcs condens soleiiia furiiias. C I>iirniidit duplicem cosiarum t-\ ordine craleiu.
Qj dque h ;minum falso ciedil mens nestia (oeJuia, P:ir» interna uovos vii;B fonua ur Jid usus,

1 cr propii.Mn speciein n.itura ju.licf pul.liiu:;» esi, .Vitur.tlo paraiit legnten vitaliu cordi.

liigo ubi coinpleiis iuUerunt oiiini;i rob ;s, AlassiKjise congesiis pendens abscond tur estis.

()rnaiiiq:ri 6U0 pcrfeclas consiitii orl.is, xiiiii (ir his teiiui pascendus ab aere pulmo,
Ttiin Puler oiunipilens iTeierno Inmiue iM\im yiii (oiicepta traheus lenli spiramina Qaia-i,
Coiilulil ad lerriis sublimi cx aeihere vulsuui, Acfipiat reddens, reddat quas suinpsfr tauras,
Illii^lrans qu<;dcin]({ue videt : placet ips» tueiui liique vlceiu crcbro pellaiur aijbeliius h.-iusiu^.

Ar i!<cl laclura suo, taudaique Creaior l)e\ lA lenet jecotis vegetandum sangj.ine .foiiten,

i)Lsposiium pulchru qucm coaJidii ordine ii.uudum. t);;o ( lausuni vena; «pargiMit per viscira lluiacn.
Tum demuin lali sapieniia voce locuta cst I.iouis K-cvum sortiiur rcgula parlcm,
hii prarclara uitet mundano maclilua cuitu yu.i crinc? per!jibe:il unguesque re-TC?cers sei tos,

Ct tainen iuiplelum perfictisomnibiis oibciu ?iec concisa doleiil : hinc nunc aiigineuta resuniuat
^>uid juvat ulierius millo cuUore teneri? •
^
^uc vivunl sensuiiuc carenl in corporii» «fcu.
Se-i ne longa novam contristent otia lerram, l*osti|uain perfecia jacnit naviiaiis imago,
Niinc hoiiio forinetur, suinmi que:ii iaitg.it tn'..i^o ^ Fo uiaiuinque lutum spcciem perveuil in omneiu :

Numinis, ci uistram, cclso donatus hou re, Veriiturin carnem iimus, dur.^taque nioiies
lii.iiiat iiiteriiis formo^a iu iueiite ligur.niii. Visroribus mediis Iraxerunl ossa inediillas.
lliijic lilje: ereciuiu vuliu pra;poiicie proiiis, Inseri^ur venis saiiguis, vivoque coh re

ijtii legat Jiierno subjecium foedere hm;:! luni, iuli. ii ora rubor : loto tum corj.ore pallor

Uiuta duuiet, legem cuiciis ac nomiiia puiiai, i'cllitur, el niveos depingii piirpura vnluis.

As.ra iioii't, coplique vi;is el sidera iiorit; Inde iibi perfecils coosucscii vivorc ii;cii:bris
I'isc;<t e'. iuspeclis dlscernere tempoi a signi.'; Totus h )mo, €t sumaiil calefacta ul visceia solaia
SiibJ'cial pcIagii&saEvuin, iiigciiioque lenaci txsiieciant aniinam, puio qnam fouie creaior

Pos»i;leal iiuuicunque vilci; cui Jiosii^ ireadcns Proinat, et erecto> rcclurani nrtiai in ;irius.

Sprviiii, el positu discani mansucia iiuoie Lenem perpetuo lliiuiu proliia !it ab oro,
jnspiratque tiomlni qiiem pr..iiu'is ilio re icptuin
liupeiium jiimcnta pati, jussique tij^:i;i ;

juvMCi. AitiaUit, et crebri Jiscil -piiaii!i..'is auras.

f\ siincnl Irepidi consuela in viiula .

Pojiqiiara uascc .leui sol-jrs pi udciitia icnsum

Vi;i!q;ic ina£:;s i.aiura tiomin'& o'aij'i!i!io; exsiet»
 ; : : : ;

%ii 5. Avrn VIRNNENSIS 328

linluU, el puro ra(ior)i& luniinc fulMt, A Tatiter sierno eonjtingens fceilere voia,

5ur£tt, ei erecit» iinnat vesiigia pUiiiis. restivtim diceLat iiymcn, casioque pudori

Tum varus niundl epecles, rcfiiqne riguras Coneinit angelicum juncto rnodulamtne carrnen.
iyiira<rteni, uli comiietiai vocti Crealor: Fro ihalamu paradisus eral, mnudusque dabauir
Ha-Ciuie murjdanis cemJs puldiernma rehus In doierib. et la^iis gaudcbant sidera naitimis*
Incremenu no\ls, ornalum lensa perorbem, Est (octis eao mundi servaius in ave
Saius hdbe, totisqii& prjor dominare frueitdo. Secreli^, natura, Ivls^ uLi soiis ab ortu
T.i mlhi» cuncla ilbi famuienlur : maximus orJo est, Yictnci nasccns aurorareperculii Indos.
Te parere pio (|ui si:bdidtiomn?a pairi. Ilic geus ardenietn ccsli jubierjacet axeni,
Nun spiicies uiUe, nec numina vai^ colaniur, Quam &it)dor fervens albm^ti «k aeihere fuscdl.

NuR s\ quid coelo sublime novumque coruscat, His semper lux pura veuit, coeloque pruplnque
Non qucB vel lerris viyunl formaia, vel undis, haiiram servant nigranlia corpora nociein.
H«c qijod forte premens pr ohllie$ natura vMeri. Attamen in tetris $ptendeniia lumina meinbrt&
Usibus isia luis, non cuitibus, esse memenlu Captivo fulgore nriicanl, vistique niiente

Frscellens f^icils iactoien) pronus adora. Certtor accfescit pullfltis vullilus borror :

Inierea senua noctis primordia vesper B Cjeaaries incQmpla rigei, quae crine supino

HeitulK, fttterno depcUen& t^npore lucem Strii^gitur, ut r«fiigo careat frons nuda capilio.

Dumque petuni dulcem spirantia cuncia quielem, Sed inagmim nostros quidquid defcrtur ad usus^
Solviiur et somno laKaii corpoi is Adam, llis luium itatuf» deJii letluris opitnaa.

Cui Paier ofniilpoiens pressum per corda soporem Quidquid Odoratum pulctirurar^ue aitabitur^ inde est

Jecit. ei immeoso lardavii: pondere sensus, Coneolur bls cbeni pice&de tomite raaius
Vis ut nulla queat sopltam sdlvere meiitem. Surgii, ei hic, eborls munus quse porrigii orb?,

Kon si forle fragor securas verberet aures, liifortuis pulcUros depQnlt betlua deates.

Mec st commoto ctelum iunc inlouel axe, i^rgo ubi transmissis tnundi caput incipii ludiF,

Sed nee preasa manu r\^i»sent memi»ra quijtcn>. Quo periiibeni terram codfinia jungcre tcelo,

Tum vero cuuais co^arum ex (vssibus unam Lucus inaccess« cuuetis moriallbus arce
Sutiducil iicvo tateri, camemque reoonit. Pcnnanel, aterno cor«!usu5 limite, postquam
Eri^ltur piilcliro gefifalis lorma dccore, OeciJit expulsus prlmauvi cnminis auel<»',

lnquti novum subito procedit fi^uiina vuil^un. Aique reis digne felicl a sede revulsls,

Qiwa» Deus aHcma coryun^ens lcge marilo, CoBtesles hsec sancta capit nune aula minli&lros.

Gortjugii rruclu pensal dispeiidia memtiri.

Ck,
Non ittc &]iernt succedii lenniior:^ uoquatn
Isiius indicium &Ofl)m mors illa sccuta est-, Qrunid, ncc .Tstfvi redeunt posl frigora aoies
§pont6 sua sublil4umpto quant corpoie Ciiri;>tus. Elxcel&us calldum cum reddtt cin-utus anauut,

Qui cum passurus ligno sulilimis iu alto Vel dertsant^i geiu canes<nint arva priuu!.s.

P«(\dcrel n&xus, culpus durt pendeici orbi»^ Uic vcr assiduum cceii ctementia sctvai

la lalus exlensfrd«nxiLnii5$iU* iictor. Turbidus Auster abest, semi>eriue sub ^cre sudo
Pruiinusexsilicns maiiavit vulnere lymptia, Kubila itilfugiuiujugi eessura sereno.

Qua vivum popull» jam lum sponJeiiie luvaoiurn, Nec posciL natur& loci quos nQn liabet imbres,

Kiuxil rnartyrium sigiians et sanguijiis uiida. Sed contenia &m dotaniur germiiut rore.

Indequiescenii gemina dum noeie jacerei. Perpeiuo virel omne soium, lerrasque tei»e»als

li^ lateris mert>Lro surgens Ecctcsfa mj|>^il. Bianda niiet racies; stant semper coltibus herbs,
Prliicipio rector tanti sacr*re iigurain Arboribusque comae; qiue cunn se flore frequenli

UisponeiiS vinclf nectil connubia verba

, .
Dilfundunt, celeri conforlant germina succo.

Viv.i;e concordi fctudio, mundumque replcte, Nam quttlquid nobtiioto nunc nasciiur anno.
Crescai langaevum felici semine gevraeu :
Wensirua maluro danl IHic lempora fhuciu.
Non annis numerus, vita nec temutius eiio, ^ Lilia perlucent nuHo Itaceentia sole,

Prt^enierr} sine One deUi, quam te<iipore tcto H&c lacius violat violas, roseumque ruborein
A5i»icie<, generi primus qui poneris auclor. Servan^ perpeiuo suflUndil gralia vuI:lu
Pronepos educius spargens per sascia nepoiei Sic cum desit hiems, nec lorrida ferveat jesfas,

\ivenies nunieret proavo»^ lnque ora pareiilum Fruciibusaulumnu^ vcr noribus occupal annum.
Ducgiii. annoii natQrum pJgnora nuti. Kic qu£ donari menlitur fama Sabsis
TufR lex ccarijugii. toio venerabilis a^vo, Cinnama nascunlur, vivax quaEcollIgil ales,

iniemeraidsuo servdCjlMr orilinecuncii^. Naiali cam fine pcrii, nidoqiie perusia

Feniina persLStaLde viscere sumpia virifi, Succcdens 5«bin;ei qu»sfta morte resurgii
Coujugio servare fidem ; nec separel alter Nec conienia '^o laniura sernei crdine n-isci
Quod jurtfjitiOGiaiQue Deg&; pairenique reliitcjuai Lcn^ veternoii renovalur corporis SrtssL,

Ei matrern Jus:o coiistricim araore marUus. lticers.-imqiie lec^t ewrdia crebra se^ieciam.
iaia pareniales non rumpant vincuta cura\ liltc deaudisns fragranlia l>ai:>ama rarnu&
Vila seti amborum carnem teneaiur ad unain. Perpeiutjm promit pinguf de silpiie nuxum.
 , , ; : ,

=;•?> f
OFMA n:.\i LKFR :i "^^.o

] iuij oi idile ievi? ni' vii sj.irain'ija . .

.: A tisspi» ii ;x- >'!<»» qt:i lii-.iit ...

Ii;.i i)iiS esiguls, lei:iijUf? IiuptiUa susiirii». Ipsius Si*(\',i' p.i:t=r pi tagi siincr«^.i nn i «»ii la.-.

Dives silva iremit ioliis, :ic tlore ««aliiliri, (J'ias inonles, ffia-^ plana voii.u-, qi::is nul/il.i. vp>-

(,!i:i ?par.si'S l..ie siiavos dispensal oilorcs. "

;)lias

Hio fb'15 perS|ii(;uo respienuciiS g'irgi!e surgii. Oii:kI';> Pii;.sun (-ri'. qnei!» p':5.-i;!c: India r.!ii.-.>fii,

'!.;:> ia ar-.^ei.io non (i-lg.-i giinia, laiilani Moi is !o:i('fro qinities qi i vcil.cc c evi!.

>-et' «•rysialla iraljuai nviitlo lio iiij^ore liicertV DcLidniS pn'cliro qnas sp:irgnnl fl;iiuin:i j;;( •>

>!.'.!g^ni? ripiniiu virid-s iiiicuerc lapiili, Pfa-iamlii.-ns fnralur ope.-», et snrgilc nc.sir.;(.,-

f.'> <iuas nsiraliir niiindi jacluidia pen.mas, Duc I in cs.sii.u:ii. Nain ripa i;srg:is i i.aqi:-',

f!'
• -iasa jicenl : varios liaiu ;iiva lolores, AiMi.bii.' iil no^iris p:i(>:!es fcrie p^sj.Viijs.
I
t naturati cain[Jos iiiaueuiato piiigtiot. .Au: scirjHjs a:<^aM, je Jtves dednccrc nio- s s

!:d«cium leni fonlis du vci ticc iliimen K.X(Teme:;ia tr .ijfns msgiius si.; iliia Ti^in;.'.-

<ji);tliiior in largos coiifeitini si ituliiur ;tinn-s. 1< ic eliain UiiiHt rnniiJo, qnod proj eii alve».
Iiilore:i p«iiiii, siiiii!i:iis <,uo» j :ii.\er,il ;.u,;.;i.
L -;:'!' aiem, Tigrimque vc»;ji!t, qni iiiniie cer.o
loiiga sagiltifcris f;icliinl conUnia Parltiis. !t- paiadisiaca |;oniiiiiur sedc paremcs.

'i:.riius iiide Geon, Laiio qui iiumi^ie Nilus li

Tii :i i<':itir lali pr:)ponil praDiiiia legii

Didiui ignolo cunctis plus noliilis oriw ;

O iuirmi'!:!! i.iC.oris ums. qinis s .l.i ire.sv.!

Cujiis in .,4igypii:m ieiiis pcrl.ii itnr unda, Nosir.i II autis, uAha f-nn (rt.le!a >iCej'ji> r :ii,

Dilatura suaro CitIo sub (empoi : lerram. A.sp'tiiis qiiaiilti pnlcberr.nius ubijre Jiitiis

Nam quoiies lumido pertuin]iil Humine rpas J*!M innlla? funmleHir opesV Ij;»c cuncia d-.«t.un;4ir

Alveus, el riigris cainpo» pji ia»jnJ.u areiii», .Ai'd v'.*»iios iiiie line cib^s, liiric esca peiaiui ;

Ubenas laxaiur yqun, coeiiioue vafanio Sumiic conce sa? iriigcs, el car[>ile p;;m u
Tcrreslicm pluvjam di/ruMi6 |v.>r!i-it amnis. ii:c nperis -liii •; ^tiidii; seeura (|iiif»(;at

Tunc indusa laiei !alo ?<i!) gJigi^e Mempl.i.s. { cliiisqce fiuens ionjjrevo in tempoie vili

Et super absenies'possessor navigat agros. I>t taircn in iiicii;'' n in(»ris qnam tcrnitis :irbor

Terminus omnis abesf, a:^qi:;ilur jiidice finttu NoUliam leci; [>ra\iq le in gcrmine porlans .

.^nnua scjpendcos coniectus jurgid iiiucs. liujns .;u i-.ct essU le.iiUiii rca'.r!iigi:c latiuni.

Grajiiiiu rota videt l:clus subsidero pasior, Nec vos ior;e proiii:)i lemer.tria di^cere ciira

Inque locum pecorum viriJantis jiigcrc canipi Qtioii d;>ctor proli bel : ii.ciitis nescirc be;i{is

-Succodiint nantes alicna (icrapqr.orn jmsccs Qnod qna.'si>se nt)<<t; !e.-tor q-Kni frc mi..^ orliem,

Ast posiqiiam largo fecuiidans gcnniDu potn (l

Qii d si qiiis veiituin pr.isunipseiit aibore pomum,
Lymplia mnritavii sifieniis visccra lerr;c, Audax commis^uni iiiorlis discniiuiie peiide!.

Regredilur Nilus, sparsasqiie recoiligit i:nua> ; iVon iinuioiiia lotjuoi;. fat.iiis custcd^i:) recij cst

Fii fliivius percuBie lacu •

tum reddiinr ;tKeo S^rviitor vliam, fiiicm icmcrai<r b,,bebil.

Pristina npaium conclusis fluctibus obe.v, .\ccipiiiiil juvenes diclum, lf;tiq':e seiinuni.ii,

Donec dividuum sp.irgons pcr dcvia liiiciu SpoirJCiiiea cuiic.o servandam t-jniprire lcgcm,
Gurgiie septeno paiuluii! percuiraL lo .Tequoi S c igiiaaa iu;di novitas. ncc tonSLia lcaudis,
Sed ciir dicalur laiiltim mundana laleic .'iivaulas nul!a letigil formidine mcnle^.
Vcriex INile luus? nnm qni nesciris ab ori'i, Al p.ilcr iiiilruolo» ';acra'a in scJe reiioqnons,
>oii suius, ted quarios eras, diflinus Tib illo, f.:ct'i- i:i a-.;r:gerani cieli se susiulit auiau).

UUER SECVi^DVS.
DK Or.ir.lNALl PL', CAIO

Liimr inlerea, v»;niuri nescla cauis, •Oiiii eiiit qnod i.uiia i^^amcs, iic lassa it.\. nti.>

Liberlas secura bons, frniiuiq.ii' beaia 1 id gns Utnl;it!ir coinpieri •.

iscera \enier.

t 'tiMlalc 'oci. Largos iiint- porrigii iiiis r.i nisi cuiicesbiim iibuiss- 1 noscere pa»tun«

Tfi!us pron!p'a cbos . iMitii.is qnin allor opi:: .

p. KMiii'Mis icnot.i cibos n n po.i •iel uiios,

Sii.iiitnr assiduns lcnui do cospiie iVuelus. Niiil;i<|i;i;; ci>nslantem fuicirent }.;:ltu;it vitam.

•M si ciirvati fecundo pondcio lanii G' rriora nuda Mdeni, ei miitua cornere u emora

Jiiiia submittunl sub!;nii ox urboie |'om;i. .Niii i.Uiiei. , aiqu* riidis lixjduai nil seniit iiiiafSi.is.

"roiinus in florem vaonns lnigcsccio paltne> .Noii ti il'.i!a iiomiiiis, viliam sed cansa p;idoii esi

.»1. ipit, inqne novis fftum !tromilit're geii.mis. Nim tjTiremique boitii> iormarii t.iemiira (ireaior.

...li s: pr.xdulccs delcclat c.iipen-. s<')nii;o>, Lt piidiiKma ! 'or'.'nl. c rirs i'0s! o(.»m|!iilil >.iS"s

Mo{lib'is iu praris,, piciaqiie rct uinliiiiir !:trj3.

'
'1 uit ns irt .cios servabat camlida visu--

Cnni(|iic voiiintnu s iCK.tu npm'!:i otTerai omiie.s \!i;.;;:'ii<'a' qii:t'is narratnr sloria vil*
" (ioii.!0-; .jil C.:i'J'J" •ii;'il!|>il.S
u. l;' i;i=, ibasqsie ii0\i-, .m; pixbcai aripi.iiii •tCi«'-'r. Iiai<ii r(_* t s

, leuuv.nd.im :i»ori!,s ' •'!!

^v: epnias i.unen li; capiuii!, e?iamque ;cqu ru:it . {'O-. >,

PArnoi \\\
 ; ,, ,:

Jil S. AVITI VIENNENSIS 53i

y«seis neq(;<5 corjij^iuni <.ura; i»ef r»rde'«i iurpi A Tuiic inixtus cuin felie pudor &ic peciore questus
Miiceiiil caiiiios carnaiis copuU si-xus. Expllcai, et tali suspiria voce relaxai
CessabU gemiius, Iijxu.s, incins, ira. volupias. Proh dolor, hoc iiobis subituni cunsurgere p!asma,
Fraiijt-, ilolor, a q'je vioine. mwror, «liscordia, livor. Invsumquc genus aoslra crevisse ruina !

Niillus egsns, muHijs cu-iosis, seij pace suh iina Me celsum vii lus habuic, nunc ecce rejectus
Sufliciei ninctis sajictorum gloria lihri-tus. Pellor, ctaiigL-lieo liraus succedii honori.
HiS protopia^iorum sensuiu priinordia sacra Cttlum tcrra tenet, vlli coinpage levaia
Co:iii.'iucre bonis, doiiec ceri.iniin'; primo Ilegnat huraus, nobisque perit Iranslala poteslas.
Viiicerei oppress»»s raliaceiii cnlp;» per hosiein. IS'on tatncn in lotuin periit : pars raagna ret^ntal
A-ioeliiS Idc da.lu'.!} fuora!, sed criniinc posiiuiun Vim propriam, sumuiaque cluitvirtuie noccndi.
Saccensus pnipri >, (um;dos exar^il in ausus, Nec diflferre juval; j.im nunc certamiuc b':ind(»
Se .-eii.oi leeisve iifUans, suus ipse Crealor Congrediar, dura prima salus, experla nec ullos
(Jiiod fuerit, r^ibido codcepii corde furorem, Simplicitas Ignara dulos, ad lela pateLil.
Auciorenique tiegans, Divinuni consequar, inquil, Et melius soti capientur fraudc, priusquam
Nomeu, ei a;terniun pnnam super :fihera sedeiu, FcCiMidam luitlant seiema in sxcula prolem.
Eic^ho sHuilis, summis ucc virihus iinp;ir. li lmm.»riale nihil terra prodirc sinendum esl
Ta!ia jactatuem i'r;^ceisa po eniia co&lo Fotis generis pereai, capiiis dejectio vicii
Jecit, ei ejeoliun prjsco spoli;uii honore. Semeu raortis erii; pariai discrimina lethi

Quiijue ccatur* praefulsii in ordine piimiis, VitiC principiam; cuncli feriantiir in uno;
Prinias vcuiiiro pendei sub judUe poeiias. Non faciet vivum radii occisa cacumen.
ijuaiidoquiijen^, gravior talem scnleiiiia punil, llaec milit dejecto (andem solalia resiant.
Quem mirum cecidisse pules? nam ciiuien acerbal Si nequeo clausos iterum conscendere ccelos
Au:lor. in ignaro ininorest pccaiiie reaius, ilis quoque claudenlur : levius cccidisse puian Ui q
Diirius aiq-.c ftiaiun^ quod n?3Jor fecil liabelur. iest,
Seti quod Yi«aces prGeiend|i in abiliia scnsos, Si nova perdatur simili substanlia casu,
Qiiodque fuiura videi, rerumjjue arcana resignat, St cumes excidii subeat cousortia p<Bn;u
Angehci fervens superest naiura vi^oris. Ei quos prsevideo nobiscum divid.it ignes.
noirendum dictu, signisquc noiablie raonsl?ui!'. Bed ne diflicirs fallendi causa puictor;
Kam quidquid loto diram conam.itiiur orbe, IIxc monstranda via est, dudum quam sponte cu>
hie docel, scelerumque mar.us ac tela gubertiai, [«urri
Pu^ri-ai Ki occultus p. r publica crluiiua lalro. C In pronura iaps'js ;
quae me jactaniia rcgno
Ei luinc sxpe Uoiuiiium, nunc ille iu sacva fernrmu Depulit; haec hominem paradisi liraine pellet.
Verlilur ora, novoa varians falleniia vu'lus. Sic ait, el gemitus vocem cl.uisere duleniis.
AiUis mierdiun sub U) nieiiiiia volanlis Forie fuii cuociis aniraantilius aU'or astu
Fit species, habiiusque iienim coiifingit boaestos, .flmulug arguto c;»llct qul pectore serpcns :

Apparcns nec non pukhro ocu corpore virgo, IIujus trajiJ^gressor de cuncils suniere furmam
rerirahii ardeutes obsceiia ii* gaudia visus. Elij.il, aerium circumdans legmiue corpus,
S?cpeeiiain cupdis argenium imnianecoriiscai, Inque repentinum muiatus lendiiur anguem .

A<cendiiqiie aiiii>i'.is aiiii faileniis amore, Fit longa ctrvice draco, splendentia coHa
DeJiisos fugieiis vano pliantasmate ia< iu.<, Depingit maculis, leretisque volumina dor.>i
^^uUi ceitu lides constat ve! gratia iorni.^^i Asperat, cl sqMamis i'crierga rigcniibusadnai-
Sed quo qutMnquc modo capia!, icneai(|uc nocesid;» Qualis ver<! novo, piimis cum mensibus«sia?
Oppor'.u;ia doli?, ri.tiisaiq»- accomraoda fraudi^ Pia*nij lii Ixios post iVigora pigra lepores,
Sumitur e.vie!ior buniilj?:i fioulo bguni. Eviidcns Vfiereii! icparalis moliburs annum,
M:tjur adhuc cljain ha^vo permissa poti.'Sla$, Et siccum nitido discingetis corport* legmeo.
Ut iancUmi vincat; dudum Cidtata creato i^ Proiedii Loiubcr, lerras timque abilila liiiqueu.»
Sic n.itiira vaiei, leciam iiuam condidii auclor, Praifcrl lcrribilis iuetuendiim •orina decorem
Sed pasi ad pr;ivo.>> j-ubv.-r^- r irariSluill usus. Dira tiucaot oculi : lum lumine visus dculo
Vidil iil iste novc s iioniines :n t^ede quieia Lxllor optatum discit cousuescere sob>m.
Ducerd ieiicein nullu disc>ii<iine vi:am, Nunc siinuiai ulamiura, crebroceu tarniine f:i(..e>

Lege sub accepta Douiiiio lamularier orbis, Ludunt, Ci Irifidatu disperguiil guiitira )ingu;uii.
Subjeciisque inii pi.icida mser gand a rebus :
Ergo ui vipcream malesuada traudc (igura.ii
Commovil .=ubitum /eli sc.nlill.i vjn.irem, Indiiit, ci loiura fdllax. proccsali in anguern,
Excreviique calc.is :;; s;cva inccnd ;< 1 vor, Pcrvoiai ad lucem; nam forie rubentia l.Pii

Yicinus tunc forle fsiil, quo conciuit alto, Carpebant juveues w.ridi de p.iimiie mai».
Lapsus, el iuuexiu! fra.\ii cer prona catervam. Tiim vorilus serpeo'^, tirina ne meule virili

Hoc retoiens, casum.iue piemens U\ lordo rec<»n- Non f[ueai iiiieclo subvertere corJa vcneno
Ifetr.. Arb .ris erocic spiris repianlibus aho
rius doluil periijsc sibi quod possidel a;ier. Porrigitur, tractuuiqitc auu;u sob imibi;: xqatns.
 : ; !

553 rOEMATUM LIBEU II. 334

Audilam racilem ienl slo voce tnomorJii. •A I.ijusium recto, falsum discernere vero.
felix, mundiqne deciis puiclicrrima virgo, Talia faliaci spcndeiiteni dona susnrro
Ornaiil (luara roseo prx'lu!gens forma pudore, Credula submisso mlraiur femina vuliu.
Tu generi ventura parens, le maximus orbis Et jam jamqiie magis cnnclari ac fleciere sonsuin
Lxspecut inaiiem ; lu prima etceria voluptas Incipit, ci dubiam letho plus addere meuieni.
Solamenque virl, sifie qua nou viverel ipse, llle ut vicino victam discriminc fecnsit,
Lt niajor, slc jme tuo siihjecius aniori Atqiie iterum nomen rae;iiorans arccmqiie decrum,
IVsedulcis coiiji.-x, led.les cui foeJere prolem. Unum de cunctis letbaii ex arbore malum
Vobis digna daiur paradii^i in vertice sedes,, Detrabif, et suavi pulchrum | erfundit odnre,
Yossul-jecta liemii f;uiiu!an3subsiaiiiiamundi Concilia! speciem, nuianlique insuper oifcrl-
Qiiod coelum, quod leira creai, qaoi' gurgite magno Nccsperniiiuiserum muiier mali; credu!;! ir.unus,
IVoducii pelagis, vcstros confertur in usus. Sed capiens mauibus pumuin leiliaie rolrst lar.
Ml Matiira negal.. datur evce in cuncta potestas. Naribus inter.iym l.iiiiisque painuibus uiiru
Non equidcm invideo, miror magis : uijamen una Jungit, et ignorans hidii do morie fiiiura.
Coniuie.it Wher diiUi supcr arbore lactus. quoiies ori admolum tonipujKia letraxi»,
S<-ire velim qiijs d:ra];ibol, quis laiia dona JJ Audacisque mali titiib?ns sub pondp.re dv-xira
liividei, et icbns jejuiiia miscel o^mis, Ccssit, et effectum scelcris trcmefacta rei^ugii
Ilxc raale h!aMd'iam fi:s\eru!iisi!»i!a voccn. Liiis i;iraen e.-^e Ciijit similis, .serpiiquo
ven •nmn
(Jijjs stiipor, i!.u'.ier. nicirem caligine claiisit Ambiliuno imcens; rapiunl iomrar.a meniem,
€um s ipi-iiic lnqui? verbum co.nniitiere iiruto Ilincainor, inde n.eius puliai jactamia legcm. ;

^on pudfM, ut vesiram fr;i:Si;nial beliua l/nguam, Inlerdumqiie ttiam les siibvenit; icsiuai anceps
El motTlrMm pairris, rcsponsiiJi que insuper addia? Dividui cordi.-; dura ii;{er pra)lia fliictus.

Ergo ubl moriifeium seducti!:» Eva venenu n Nec tame:i Incentor desistit fallere serpens

Aurrbus atcipiens ciadi consciisii iniq^ia;, Ostcmaiquc cibmn dubiae, qucriiurcuc morari
Tunc ad s'.:ri,e:ueni Mnvi 6\c ore iocuia e>t. El jnvai ii» lipsum pendeniic pruna riiime.
Suavibus pollcns colubcr diiiciss mc dioiis. Ul taiuiem vic:;\; g.avior senleniia sedit,
Nun, ui rere, Deus nubi; jejunia stia.vii, .^;ernam lentae famem per criminis e>cam,
Kec prulijbct largo curari corpo: j pustu. Serpci.tem saiiare cibo quem siimerei ip.sa,

Etce vtJ''s epuias i:;tus qH:»5 porrigii orbis : .'\nnMit iiisidiis, pomunnjue voraia momordii.
Oumibub liis iiciio gcnitor prompiissimus uii Dulue subit v rus, csp lur mors borrid;i pa<ti:.

Ivjesiliit, ei lolas V!t;e la.\avii babenas. C Coalinelbic primum sua gnuiia caliidiis angiii^,

ilxc so!a esl nemoris med.i quam fscrspicis arbor Diss'mu!aique ferurn vicloria saeva triampiium
Interdicia cibis, b:eciauiiim idiigere pjma Lnr.rus facii diversa parte reveriens
Non licitum dives pra^sumit cjetera ViCius.
,
Adam diifusi la;tus p.T giamiua campi
N t» si liberias lemerarit noxia iegeai, Coiij igis ample.vus aique ostula casia pcicbai.
Jurans lerrii ill irxdixil voce Creator, Occuriii muKcr, cui tuncaudacia pr.nium

Quauam nos siaiiin luituros niOiiercatum. Ma!)at fcmiiifos animo^a iu < oida fmures.
QiiidvocIieiniortvMn iununc, docii>sinio .siTp^^ns, Li .>;i;ois:i 1 -qiij, seiiiesuiii ii;ijuf|ue gi'ieb'»t

Pande Jibens, quosii;im i udlbus non cugniia res esi. A^servans n.isero poimni! ex;ti:>!e in;ir;l i.

CalUdos inde dsaco , et leih! t m spoiue inai: >ier,

Siiir.e ( ilmm dalcis vicji ex germiue Ciinji..v,

lntevit;.m aooot. et captas sic i;-.. .r a J aures. Q;.i.a sim io.T! «iMiuifi j;i',':el te !or'e To:an!i.

Teiro:i' vacuum icrmidas remina r:<jmei!. Numii.ibus.i::o pisreii; ; non lioc tibi iicsi i.i donum
Non veniei vi>bis r.1pid:.»^.<'nten:i.a nii riis :
Sod jam doct;\ f.ni; primus mei tiseiTa gn.stus

Sed pator invisus sortcui i:on coMlalit a?(|ua:;i, .\!!ig t, ati.lic! dissoivens pacta peiiclo.

Ncc vos bcir.'; dodit, ^ibi i-et qua; ^mno-.a rssc; va; Crcue iii-er;-, mtntcm soelus es» dubiias^e virilem

Quliljuv:! i.ruaium co.isi.ieiiJi a:.l cefaere n.audum, ^ ^^**^ ""'•'"' P*^"^= i pi;e«ede-.o fo.-te lii-ielus ;

E' c.fCas mi^-ero C{>u.:iudi rarciie iiientos?

Suil^ ni coi;s;-qi.eie, .iiqi.e animiis .'•ll.ilic jdcoircs.

Ciirporcos paritei- sensus . ociiio^que j aten!es Luiiiiiii i:nv ilocti^? cur prospera vot;» mor.iris.'

^U: brutis natiira crc.M. -oi omsiibiis n:!;:s Ve.!'.';r 'ni'e dhi li'jiTpus fsi.-aris lion<iri?

J*tfvi>, ct hiimano i.ou Jijial isjib.ia visu. ll.ic «'liutii ilabit vJclur;e fortuia luortis.

Consiiium m.ige stime :iieaio , m&oivSiiqne superui; liitoroii:.te iiiiiuia leibum duni ci iminu pa<.cunl.

liiSfre, ct crcclos in calun» imrrigc .^ensus. A lipi; iiiJeliX maicsu.uii veiba .^usurri,

N.mique boo q«od veliLuns f'r!!iida.s tangere pomum; lalle^os.ji;;- iclro dejecii :.d ultiina seusus.

Soire d.utit quycciin jue ;i;iicr SiX^-eia reponii. \on iiiiin iirpidi cosii^ui^it ci.ira pavoris, .

Tu inouo su-pensos iaaiu:ii ne'. .»niiiie !act'js, >. te«|>i<in:iim gustu tiinviiita est fi^inin . priotOt
Ne o.ipiiv;; diu fre;;e!nr lege voi .jii iS. Sed s< qnKUf vt-lox, ii.i>eraeque o.ic conjugis ore
N lUit^ue liiii diviiiiim litiaver.s ero ,-aporoiiii ('oitaiaiit''t lap;: iiic;^niiaus Uo:aIj veneiMmi.
.Mox ^»:.rgata r>\xo fjcieni :e luiuiaa y ^u I'u:)i ibiis ei laiiilis iitimicas por;iglt esca^.

^tiiujiiai .A' e dco?, si»; sautii 'u uoiia nosse, Vix uiiO pomum libarai bUci'! i iii«c:n
 : .,

5.-;» s. A\m YIENNENS:5 336

liigluvie», Siimmuruque liahdi vix r-c-.i s.iporeni •
A Spiririiscrroiissed qni bacchatur in illis,

E'. ce reiiciiiijuis lulg^-r riiriim-liit ":•'», ,\d consulta pai.il vanis re«iponsa figuns.
l..)»genilcqiic novos leip- rsi! iiimine \i^u.^. lil ne i.orrecio dicaiiMir singula vcrlio
Ni»n C3RC0S naiiiiadcilil, n!'f. imninis usii Piisfsonu illu^us. damuabitur ille pprenni
rrivaia:!! iM".ou\ p'^j<crll per eciio ['ornM:. Jiidiiio, quisquis veiiUim cognoscere tcntai.
Nin.c i!>Mge cx"«i!5 erl<, niijsm no!i siif .cii illuil .N't?r ja!u sold fuil scruiatrix Eva nialoruin •.

N!!*(:.TO. (liirfd laiitits vi lui( (e ir>>sc creaio; Dicam niinc aliam, inli qua> pesie laborans,
Ad vi!;iin \.''l>is «.ftrnemi! iar.ta farullas : Kt conjuncla viro, proprium nun vicciii Adaiu.
Vos eiiani !'.'lliiiin vi.sra si-d .vponle videds. iVccandi 'inasuaifl fervor succendernt urbes,
lum j':Uii!.-5<e gcnnui? ocnlos; nnm (ulpa rebellis liivica permiiiens lavalis crimins iVenis.
iu!>.'. '.":( obsconos senseruni corpor;» niolii:». - Incestiis pro lege fuit, tolumque libido

Turs~ piiiniiin mulos ( Inl.iuni quid dicere pd.^suit Jus sedem meiaia vtluptas
liabuii, regni

jixsii cius nauisiic) iiudor circum-picii arius. Indigenas pop^iios domina sub carue leael^al :

l.ri'))uii propti* jam inens sibi couscia i u!px, Kt scelerum sludio, (ida quod plebe ioca!i
l.e;;tia\iS'|iio sui^ c.in;is lox iiidila membrib. Dtidiiin parendi promptis respviblica jussit.
Naiiiqi;e liinc p-jsu-r tas viiialo gi^noino d ixi: B AiisUtiuisse neras, el non peccasse piidendom
Ar!ii)!.5 l!c:!is c.ugiiosceri' \clie fdtu.a, (iredcbant onn^es, f:><.inus quos junxerat iMiuiu.
ArciiMls^q^ir >atris {artlDs iininillcrf sou-u.s Tilibus I ffeiisiis jiidex atque aibilerorbis
Fdiia ve! cne!o, vci leiromtrsa proluml (jiim furei'ei, llammasque loco (incinq.ie pararel,
UitiMri, el c:i!!in> n;i!i!!3e ;r:!iiiipeii', gr;.s.
1
Qiietn^lam «ii&similem i niiciis, ieci"qiie lateniem,
Qua,'r!'n', nunc ;!s;iis qu »
q tl.^qn iin sit!«^re n;'.ii!..» (jui lunc forte luit propria pcregrinus in urbe,
Pros;'erj qi!;ii« dr.cai re&t;tn(is tfinpora vila" Atque inter inu!ios solum sic alloquiiur Loili :

bis.siniiieiu paribus proveninm discere ^ignis. Oppida lascivo j im duduti plcna forore
^ec non el geminos uno s:ib tempore f so-.. Uespergunt c(fclum n.aculis, n.:s'rasq!ie faiij;anl
Quos indisci' liis 1'iCi proJis'.'rii orius, (,^>u:iravis ob.>(rucias scelerum ciamoribiisaiires.
Mnliliiss .idvorsis varia S!ib sorte notare. Imminet exitium, (ellus succensa realu
Indg '!cs '|ii»»s(lani '•iPliis a^crii. .eiliv'»^. Ignibus aruubii, re^iinguet fulminis i:iiber
Jtniio!' •iiiKj; s a'ias quos pr;ciu!:l asiri;^ , Quifi iion exslinxit ferventia crimma tteius.
A'ipie iiiieri:!'! jrira dudum norie spp'.i! i-i Ipsa in perpeiuas solvt^iur lerra favillas,
Van;i per ifunien^uin dispoi.erc iK-miua coeluwi. Qu.c vivos ciueres et posl incendia s^crvans,
Jam in;»glcain digne valeai qui- dicrre framlein, C. Sic'iue solura Ungens, leviter si calce lerelnr,
Occnli^is Cicilo (enianiem pectoic vires, Ad minimum fugiens discedei paltda tactnm.
Diviiiis juiigi vii!'jt.ifms el ci!fii:!t(C'ii? Tu n'inc liaque domum, periiuras desere terras
I.?'^iier i.t ijiioiidaii) vates, sub rej-e supeibo, El rea cum dignis subsidani arva col- nis.
l)-:m iiova iiion ii;iri!t itis..«i miracula signi, Nec teie impendens lcihum conjunxeril illis,

l.'omm»vit livote magos ul taiia tenicni, Noii jiin.xit quos viia. Tibi soiaiia conjiix
.\ccnniulenJqiie sii.'> - zeio fe: venie ruinas. Pr;eb:'at, ht^.Q tanium socia conienius abito.
Iil;5 siippcleu'( v< cii si forte pniesltis, .\cceicrate fugam, imd tur lianiite recto,
i).iiieri\ iion etiani fesiineiU add rit monstra Neii subveriendas ({jilsquam respexcrii urlies.
/1.112. .1.» .'-ed signls taniuni, noii viribuj «'qaa, Vos iiescite maltim; pinas quitu.ique suliibii
{>noA reniover»» iiC;, lii, d!t|iiicaT:t jnsiius iia. Aspiciai, moriisque su.ib spcctacuia secuin
I*tu- 6^; :au ij!oquod | o>»unt carmine M.ir i, t}u. mcrueie leraot : salvandis (enoi abesto.
».!iin liiciia ;A'\os pro.li^CDiii ane dracojics llicc P.iler; asl ilh propernt abscede-e lerra,
Abseti es el i- i-pe jnlieni confligeie si:cum. Incidunique moras, crudeliiique nrva reiiiiquuiit.
I uiiC ul nuis|!'.'' . ravem be!!o prA'senheril IiydiMUi, (^oeperat ob<Juci vicum cafigine densa,
Aspidis uu! C'.i:£ tiuus:!* c giioverit auies, A*qac ignota prius demitiere murmura coeium.
t-ioMCiiiii iiiierius fecieti cariniiiis arina : Ncc sic ut toniiru crebro cuin percitus ieih<^i

1'roiinus cl lassis verba luctanie venenis, Osiental pavidis inooxia fulmiua terris.
Moximpuneinjiiu coiubcr iractaiur inerinis Sed prorsus fmale nialiim siri;''"'^ mlnaci
iil morsus t 'nlosn, noii virus, in angui tinaetur. Tctra per aerios miitebant signa (nmullus.
!i!ieri!'am peri', incanians, si cailida surdus Tendcbmt moniti simnl, et mamlata tenentes
Ailjuraioris conleinpsil murmura serpens. Concessam rectis ad sedera vnliibus il^ant.

Iloc quoniain d'j mau e iraiiuns, e( origiue prima, CiiiliJus alia peiens ?ed qui sub?''r(erat Kvano
Anguine;e friiulis qu nl .>ic lin^urqua perill, Serpcns, fcmliicaiii consueius tar.gt^.^-e mentem,
.Mutua pe" speciem redJunl commercia fandi. iiic qiiopie fo.-^midans animum icnlarc virilcin,
Ntc niiu'iS !iis pnisal coniraria cura saluiis, ('onjUj^is ins; i.-al votis, nt nosse rninas
.Aiigil praisci us 'cliicli quos •erininns aevi; Ve!lc!, et evasas visn depren^lere cladcs.
Cuin laiiien ciluci^is infersils sedibtjs nmbiMS flemcns animi, cui jain iu>n sulficii unam
Coiloquium Hiisccre puicut, et nota refcrre. Sui cul)uisse d'j!o : caruii jam parte loiiorum
 , • .

557 POElHArUM LintlR I!!.

338
{)ux. mala c<tg!io\il . si iiui» txPuipia priOitnu \ trt.lo eiiui.iem nieiius, quod noo oeciirreiil u*ur
'lencni, <'\('u.pliim lii;% ; iii.s;roi(ue lim-ri hiiairarc v:ro : nani si i inperUi K-Jorn-i.
\t'i jio^t ;f ^eiejil secreli d.ra •upido. F.nsan ei Imiho visu ^uasisset icmnere jusba,
lilir.idini (|uim1 srae foii, veiiluiijque tueri, Ceu pr(»priura guilu feeit prinKeva viiag.» :

Itt-spicie» uiitiuu iiec iiarruiucj viuobis. Quae poiiquain sese pa: aer comiieinqii« f.;feilit,
Ergo ubi niajoreni vicin:i e^i Sirb'; luiiviiiuiii Et nondum naiam perciissJi vulnere pr<»leiu
Acoepit ntulitT, vulium iieilexa rttoriiitii, Turn victor s«rpcn<» certamiae 1.« lus ;,!» ip-.».,
Vi\ primo iii visti losiriciis mowbii» tix«ii, I'u'<icea:ii crlsp.inssquiiraoso lii ^eriice» risi-iii.
Coriiere desijtiens cuin eoepera< ; ludc {elalo J:tiiinonai>simulaiisqucin presst^rai arie iriuMiptMiij».
Sniiguine mdnnoieui» peiiuJii viiicera loipoi ; Ai.rior iiisullal vrciis, el lalibus ii.iit .

Diriisuore g»»n.v, paUor «uvus iiilicil ora. Kii diviiia iiau<'l promissae gloiia iiiadis,
I.uiiiiiia UOD ci;)U!>il, iioii saiu-nt ecinidil illo Qii.ljuid hciic in.>ura po:uli, ]ira crediie vesirum c*i
i^oiidere quo pulsaui uennssa caitvera lerraiu; Oiniiia moiisiiavi, seiisumq;;ft per abJili duxi,
Sed sieiii liorreiido perlucens luas^ra iiiiore, El qi;olcui:que mahim 8'»iers na ur:i nC'-':b:u,
Scrvavitijue ^uam species iltccpta i:gui.'>ni. I.-^titui, ucvtrisque dcdi coujiinjjere i;e*aiu.
Ne«: lacile ui uos&es, vilium, '<M\t», aiuie meiaiiimi B Jsiiiuit perpeiua vosrai l niiiu soric dicavi.
Succcdeiis liomiui, si uou s;il •ii!-. .; a.t'-"iw. N : De-js ni vobiSj qu.inquam lormaveril din.'
fii« hiiic insipido niuiier pra^vciiU !'ea.u ''; pius juris h;ib'jt; lciieat qtuid condidil ips»*'.

riu». s.tlsum sine mente sapit, nii;e pwn^;eic aeua .s. Qiiod doci!! iiiecuiia est : majur tnibi portio icstai
E.vemjilMiue potest salibiis comiire siJeni^. Miiiia Crealori debelis, plnra magisirn.

lioc taiiieii bic niagnum, uiiod iion iuiieciitur i»u', I>i.\it, ct in tnedia trepidos Ciiiigiue liiiquens,
^cc sequi(ur sociaui, ioriis iiec vi.-icilur Adam. (^uiiicium periii liu>|ueus per nubila cerpiis.

UBER TERTIVS.
l)b a»i,Ni tMI\ Dl::i.

Tempu» erat qimsol iueaium iransieuderat axem. ^on pige»t prono ireiidos uesceuviere saitu
Pronus ei exeelsi linquens i.')-ti;; a Ci^n ri, Eisi siippeierei jara tum seiitenn i ieiui,
Vi< iua jaiii nocie ieves pi;eiiiiserai auras. Hanc eiiara reparei soiandi cura puduris.

lllis sed major ciirarum volvititr :¥stus, , Scu ilammis lymp&isve daren', vel pcc ora iv.iiO

Ferveiitesque Icnent male consciu corda «iolores- '

Appeieret viudex crudeli vu nere ue.\lra,
l.'tque pudnr capto deiorsii lumina sensu, Sic miseri moriem, nouuuin discrioiinenolam.
Ile])pulitei miseros alierno acorpore visus, CAim primum mcruere, voliuit: <?x(;rdia linem

Nec jam secura prxsiatur iuce lueri Signani, et similes prxdicuntadfore lictus,
Signat ira fiso pecoali stigmate cariiem, Ultima cum mundi senit;m consumpserii aetjs,
liidumenta peiuni, foliis ul mollibus .imbo Cumque repentinus percusserii oiiiniaiulgor
lyiembra tegant, nudumque iii;ilum de vos'e i
aiescal. Ccclorum, clangcnie tub^, qtia liuni u;3 au;e
t^mbrosis prop er siabai licuinea r;iui:«, Jiidicisadv'" i coucussuiii lerreit oibciii;

Fron<lentes diffnsa cotnas, quas protiiiiis .\daiu, Tunc cum i ros i>astor dsscr-jverif agu').*,

Ilumentera capiens nso de coriice lilirum Ilxdis disparibusdiversa in parte iocaii.-.,

Assuii, ct viridl ^oiaiiT vesie ruborein. Per niedlum dirimcnie ciiao, quott flii.-tibus implol

Induiiur simili muiier lacryin;ibilis ario, et Sulpiiureis Yolvens undosa iitcenu.a i;(irges,

Quos pavil roisero falia\ insania pomo, rianimarum slagnante iacu, (|U0 fervi>i;i ijuoiid imi

Vestivii folio; steva quos aibore nudos bicitur atiraclo nubcs Sodomitica nimbo
licddidit, bos gravius tenui fiUjer ai boro texii. tiuiiatim sparsum hulisse in ciimina fulmei»
Kt lamen adveniel lempus, ('tim crimina ligni *^ Ciim pluerei nox leira ioros, ( oelotiuo cadu< *
i'er lignum sanet, purgett;ue novissimu^ Adain, .\cra pcr c:'!.'Jum stiilar.-ni undique iiiorics.

U.leriimi|iie ipsam faciil mcdicaroina viix', Talilcr igniforo ivissi de lonte jjcneiiu.;-.

t^iia mors iiivaliiil : le lio delebere lethum. Fluxcnmt irist' arjiia iii s.v» iria t-vi.

A'.r('us excel-^o penoeiiii siipiie sorpens, Al qiios lerribiii judcK docir^veril i:oi.i

ruinque \eui-uatum siiiiuiavent, oiiine Neiienuiri \.veie post morteus, pa-n;i.Mic ^iidore pcr.-iiiu.

l'iirgei, 01 antquiiin | eriinat siia forma diacoucm ^uuirauel opl;ito gravior scijicoiia l<Mb'i :

i liiiere;i geniiur viridis pcr mollia luci (.'umquc forel melius, dispersi.^ ccrpora im:mb;;>
l«<iranles sudo capiebai ab uerj^ venlos. arpere perpcHium •lira submorie sopore.-i»,

i'rutinus aitoniiis senseriuil auribus amiio l:»viios tanicn uriia \onicl, <iiie s soia 'oiiini.ii

i'rai?entcm Doniinnin : trisii iiim luce pcrosam ii.irsus posse mori, seiisuque canre (iol''(iJ-.

I'Apavere diem deiev.io in crimine iesiou!. t-^d sic accipici ieiveiilis llinim» laihim,

Mos n.im vasiis speculjus si i.»rio i>araihruin .\:iibusiura suas uimiuquai!' iinial ckjS.
l'.)n<icici. aut sulitutn ieUiis n)oii»traret Uiatum, \i pr »)' 'iuei...4 jti'i'iiei fOiuui «le cia.?.-*
 .

259 S. AYITI VIENNESSIS 3i0

Ilsr desem ruuni, laioque abscondila i"urif> A Tiim propiei suasaiii rniscroruin co-.Iibus cscam,
Facta puiani, cccis opiaut iatuisse lenel)i'i<. Tcllnrtjm capiar.s, ii^iiu vcsccris iuani ;

Q!)id juvjt, iufelix, oculosa julice flecii ? .Mensibus ei cerlis supcro depul.-.u> ab orb.!,
Te juJex cernil : tiolis ciir ip«e viiicre, lutlusiis leirij coiflmu:i> solc carebis.

Curri viiieare palani ? ^^oleoi non fuscat amoeiiuin ,

iuier runcia lepliiiU quL».' cunc aiiimantia munduu»
Si depr^ssa graveio !'<innid;mi Itiniina iucem, Auciormortis cris, liejs giavis oinnibus borror-
Debilis et clarum '/isus iioii busiinel orbera. Pracipue inlellx mulier. cum pro!e fulu';',
Tiim sic ter^^ilifiSf p^rioium Deus iacre^at oi e, Sic inimiciiias odu) currci.t'; i op"ual,
Aique ubi sil Kiiserum uosicens Inlcrrogai Adam. Seiuiiia jembiibiis mandciu 'u ^ota nocendi.
Qui ircpidiro p;>vIJo produccns pe<iore \ocein, liisistfns semp.".r pavida; sctiabere calccm;
Yix Jiaec patHra rsfi-i i. Tuus, o Celri.ssia>e, icrror Coiilcrat i!'a capuf, vii-toremfjiie uUiiua vincat.
MeniilMrslQsiiien^laicSiram lciilare coegii. r«)St hoic utioiiitam jiidcx commoius in Cvam,
>'am qiii;> »uda foicju .iiopcnis corpora inembris, Ai tii, qurc primam violasii .''emina legem,
tlrubui fiiicor, cu^luni.iiic por abdita liigi. A: ci;.e snccidiiuin ^iix qui-d ro^iat in ujvum.

Ll (jiii?, aii, S'ib 'ii-.inj coMcissit ci.rde pudoreii!? Iiiiperiii:!! paiiere tnri, ilomiinimqne timeLls

Yisusol unde nov!{!>? >iam ic ijec vellera dudtim, ii Qiicin socinm de.ioram : pitri bis subdlta jujjsis.

Nec corilf \\i priu velavii loginino vc.siis. Eicurvaia capiit 1'biiiis assuesce vlriles.

rorma ruuis, i^ropiki ifleliui «onienia dccore, Moxquc uhi coMCiii! -Mis fciuin praescnseril alvus,

J'idioe se pl.icuil ; sod p!iS((i!..ini. fLcJeie rup^o VeiUris oniisgemiui iosiaie:'i=, :ic til.i ciansiuB

i:i:i'rd.c.;a faus perstr.nxii g';riii'i;a {ru.'»His, Aii.Ni:\ crcscenicn; p':?riabu:il \iscera fasccm;

Nainrale libi tegceii non s<jnieu uiitui!. Douec transa.-^to fasiidi» ier?!pore fcompleii.s,

lljleiiuset lii! Ii.s t!:i!)C dciuniida paiostusil, Mai..r;»:i: malum pari^i sub vindice pendat
Arguii obscenus quia !urpia cor;»o;a motuS. Piodijccns viam p.ro;es sic posiia pareniis.
iile ubi convicuim chiro se Uuniae vidit, Q'.iid diversa loiju;.:' post jam discrimma mairis?

rioiiifiii ei. lolum discussiojiisia rcs.ium, Namcum p:';cduro muiierconfecta iabore

I . . .

N:>n [irecc .-n!iiitiS!.a vcni.itu pro cna.MiO poscii, Opiatara sobo'om tali prodase.ri? ortu,

^o!i vot s f.icryinisvc rog.ii, n?c vijilii.o P.eiu Lugcbis v.^^ruos Jiouuuu juara orbata dolores.

l*f tcurrii i!ic;iUi!( suj.pi€;\ c nrf.vsi-i pce.ia n. lnlcr':;;i <:t:pidiii ju:n dudum su^ihici ^dam,
.J;ui!:j;ie niiircr fact.is, iiouiltim iiiiscrabilis iilce-t. Quivl Sibl icnibiiis lasiuem senieruia servct.

liiuiilsfjiie ;'.c«.oi'sa (jucreli* Cui pafer. .\aenlis, inquit, Dur.c a!ii"ii>us et iii
r.tigUnr sL'it3!i,

rcniir iii siisana:: lir.aia s:i{ierL'i:» voces. ^ Acoiiie qiiia mcrcare, levi» qucm leiuiua vicU.

llcu iiiiile peVdcn':» niuhcr cjnjttneta iiierilo ! Ji;»; ..liut '. prius p!ib:lir.) sub ^T:jmiiio lelius,

Qiiam soci;;ni uiisyjo prini;» sub lege ucsiisti, INon jam fida sa?is, ncc pui-j scuifue Simplex,

U:o»' iiie (Oiii^iiis viclt dt".:cia sinisliis, Prisilr^ii jnon^,trab!i corriipiun» !ei,j;i per orbcm,

fil .'iisi jaiu 'i.itiini iiorscaiit sunicre (joinuiu. Kxeiiiplorpie l;io scmi»or tibilc.Ta icbellan.'5,

hia nia!i cajiul esi, criuu!!i suiTcxil .ib is»a. Vepribu - ac iribiti-s armata rcsisiorc discct.
Crcuiilus :p-e f.ii, sedcr.:rdcr«i lu docuisii, Atit $i frdJigenli ce.lcas succuinbei arsiro,

Coniiiilium do!!.ui3, ei d.iitla vincula ne-"lcns. Vomcris ct liso nioida.;i iienle =utjacti e»!,

AUjiie n:iiiam ielix, qire qn-ondain sol:! vigirbiii. Piiigiiia dcciplenl meniitog nniuc culla.

r.a-lCoS viSa f-ircl. t;ilis ncc conjugis ur.iiuam iNaw pio tjiiiceo ii liuiii coiisurgore friiciu,

Ka-dcra seiisivsci, comiii ii.'ii biA)t]iia prav:»-, El liclas seg-Hes, vacuas ;we dnlebis avt^iias,

Sic vix c.Mortum prcduceni iugci-a p-jucm,

llac igilur ripidi ciuiiiitnlns uienlc Crc;Uoi-,

Moercniem cclius compeii.-^i vocibus tyam. Sudore as-i(Iif0 nitens quem sumat egestas
Cur ini>erii:n iabons ir.i\isti In proiia niariluni? llle; cbiamqiie cibi poenalis viiidicet esca.

Aiqualem bnnis facit^r.l libi pi.bsiia viiaTii,

Piec conienia tuo dcccpiiix femiiia ca^^u,
Sublimi sensum jccist! ex arce viriiem ?
^ Ki simul lierbariim succos p.is'.!im({!i'.vri(;u;rcu.s
lila pu.tens, irisiiqi'cgcn:.S5Qfl'usa lubcrc, Stcrcor'; consimili depres.v! gr.iv.obiitir ahijs.

Auciorciii sceferis cla lai doccpta driicoiiem, j^^nmmo>a diu volvelur t.ilihns :c!:is.

Df^ncc pr.tscrii-ium pofsja lii.i sa:ciiia iliicm.

yui p<in)i:ni veiiiu piM"ina^ii iiingcie uiorsu,
;.f!iip(U'.' i..<'.niiiia.
Pos' liai-j liualoai |.r'ii!ilt sfnleniia leg.'?iii, El rompacia Itiii» atilvii.tnr

Seipinleiuquc rcun: piini;i tic viice liolavit. I.i.i.o lornuTUS luisus redigcris ni u-vum.

Aolc tameu prOprioin niii priccurrcie leibum

Tucolul(;i, cujus p>.'t« jvii (en.ina fram.Io,

ErroiisfjUc v.nuu coiisuUoiU r.'ddiuii ip.-^;!, Conspi(.ios, pOQ.ia.^<iue tuas iu prolc vidcbis,

Cl meiucnd.i magis cern:Uur Uiorli-:

imagn;
Propici* ulrumquc rcuj, prntiis qiiod fecil niCKjiiC-

INec libi subiimi cou--.iubiL pciiun^ vcrtcv, Pcccassc agnosciiS «|ii*il sil, <|i'i'l m6riu:i ileri,
(laliida sid proiiiis p'jr lenam Qullvcmori. Ac ue qui'l desit iibi !or'.e malorum
i»ec'(>ra Vi.lvcs :

p.niiin' ori.is,
Ulque fiiga irepiuo ciuuo?a ^(iluii!;!;:» vurrimi, Qii;e <M-liuandis ««ii-ruptus
miscebilur ir;« doloii
Non grcssussed lap.^us <;iii, icq^ic ip-o scipicri? Aciicr iinmcnso
l"1exibus, ei spiras viveuiia uu.u'a Nam tui» itinaa Ui*: pioiucc^uieinpora iialov
'icciei.t.
 : ; :

341 rOEMATlJ.M I.IBKR Uf. 311

Livor edax aioio (eriabil limiie mjiiidi A Bliitdior f! Cesso feiiias medicabiii& ads.i,
NL-ejain SMlficiei vacuiis '[iia lendiiiir orl) s, Sola lioniiiium ncscii mcns scmi.er dura nmvci.
loiaqne germaiiij; stringeinr lerr;^ liiiobus. Ilaec, sed diversa peuitus diim soite genintiir,
\iier in al.erius consurget funoia fiaicr, linpentieas ubitus pariier pulsavit iitrunique,
Tclluicmi|(ie novam cognaio sanguine tinget. Diviie pra;vento, uunquaiu qui credidil istud :

Exin posi.eriias, varios passura labores, Pauiicr ad oplaiam longo vix tempore Uione u
Casibus \n inultis utorialia deb.t;t pcudet, Posi vouil, ei vicior niorbos ;!rta-quc reinquil.
Dum veter^u ducius dissolvat lerm nus oibeni, llle qiiiiiem, ceisa qui duduai flotuii arce,
Uccid.it Oinne vigens, rinisque reJargiiat orla. Fieiibus ad iitrnuiuru slipaio funerc feriur,
Andicrai, molunaque deJil conierrila icllus. .•\ur;iloque daUir condilus uienilna "iepuicio,
"-r Uia Patf r exactis ha;dorum peilibus ambus Et preliosa ieguiit eiatnnt rtiitc;i tiiannui.
induit, el saiiiia paradisi ub sede lejeci'. Spinius abstruso sed mo\ dcinissus avt:riio
Tuiio terris Cfcidere siutul, tuuiidumque vacanlem incidit xiernas per sxva incendiu pa-nas.
Intrant, et ceivTi perlustrani omniacursu. E quarum niedio subituii iu sede tocattmt
Germinibusquanquam variis, et gramine p:cta, liaud piucui (boc ccrle censeiur, nam prfxnl jnie,
El virides campos, footesque ei fiumina monstrans, B (jl docei evenius) sinibus conspcxii ovanlem
illis fueda tameu specics mundana putauir Abraiix jiisii mutaium in paupero Yultum,
Pust, paradise, luam, tt.tum ceru<-hiibiis horrel. Nec ejits siiailem, quem duditm iucc rccrpHiiu.
Utque bomiaum mos esi, i>!usquod <:essavit ama'.ur Quarto forte dic vix quisquain iargiib biit:t;iuji,
AuQustrtiur liumus, sirictumqua gemcDlibiiS orbeio Ne cilo dispersum naliir.ie lege cadavcr
Teri-ariim (iuis non cerniiur et lainen insiat. Dira frequenLtioe coniagia miuerei url>i,

.Sq'ialet el ipse dies, causantur soie sub ij so Obteclum iaceris leuui veiauiinc pannib,
Biibductam iucen), coelo suspensa remxiu Naribus aslrictis nuda icliure iocavit.
A Astra gcmuni, laciusque prius vix ccrniiur n;is. Angelicia m.'in'b<is (uitc in snbiimc ievaius.
"^ Tiinc inier curas permixU felle doiorl.*., jfaru dives, jaiu saiiuserai : o.niisquc Siipcriu,
AfTectus sensere novos, et pectora pui.sau'» Qiii (onpesta tcncns opibus d.i.^<ii.xerai .impli'^.

Nondnra corapertas prorumpii fleius in uiidas, Arida sic ftaraniis aiendiceni Kutiura giiiiiis.

Aitenlts«|ue geuls injussus dciluii bumor. p^ier, clecias animss qui si de beata
iiaud aiUer vivai deceplus mole caduia Colii'.;!.^, i'i meriiis dispensnb prxmia jusiis,
Spiritu.<i, implelo venii cum lenuinus \£\o, llivc cg<i non mercor; sed .^allera deprecor iiiiiiiu,

Posl obiium peccata dolei ; tunt qtii.lqiiid iniquiim G Lazarus ul missus veuiai digitoijiic levatiiiit
Gesserii au Dientem revocai. in:n poeailet oittnis Afferat buc Ktiiris ardeuiibus inde iiqiii rcm,
Errorum lapsus, semet quos judice liaittnai Qniqiic refrigerio, si iton exsiiaver.t ou Ufs,
Ki si pr«teriia reddjlur copia viia', Ad lempus saitein lanlos vei miiiget K^tus,
8pon<e ferat quoscunquo daba.n inaiidaa iabores. Dor.ec fessa hrevi resp'i'eiii inemlira ijuiu^e.
Sanclus namqne refert de (i\i. d.ini diviie i..uca-, Tiiiiter imnii.\io iacryiui^ siridufe nigiimein
Queiu nimio luxu dissolvens >it3 iovebat. Magnaniinus tandcm conipcil^tt sic pa!iia:clt.t.
Ip6(! coihurnatus geinuiis, el fiil^idus aiiro, Dcstrc jaiii :eras iiicassimi fiindere v-.ccs,
Stuica bis cocii!) muiabal tc>;isiiita blaiiis. Kt vaciias niiscere p;eccs; liaud taiia dudum
Uide iit baccbantem siiasissehi icmpora mensani, Dicta d?ib:i.s, foiibus rnni le praiideiiie^iice ci
i"-nrrebanl e,ul;e, loius quas poirigit oibi-. l-.ise ign<!tii«, egciis, iCiiiM , jejui.us, inaiii^, .

Gumque peregrinus iVugem misisset aci-rvus, ri.iii tit;t non cap<-i\t Citii^estos iii. u.s;'. laratiii
l\'rvebal pi'iscuin crjsuila .tljjcn.e taiernuiii. i':iii|icris ;iique luas uoii iret c aiiior ;d ;iiires.
Tvida quin Cliaiu misceuaiu t'...i:auia tlaiii; Ouairopicr landem, librato exriiiiiiie \eti,

Ih sufHja donius picgui lr;tgrai:.u aii.diao. r-rusteritse vii;u sort"in dspendii tiierque,
Ouod pelagiis,qiit>d leinicreat, .iuu.l li.iuiina jjignuii', D Periii'.ti:itque vice?; ei ie jatn siii'licii •ainj.li".

Gertatim uiensis ced-'iitibu> tn;d^i.e lassus Fxniidassc bonis ; la^lclur tine iiialoruni
rortabai palicns anri cum f iSce tiiii.isier. Qni doiuil cffiptis r noii esl jam lerin n la uilra.
Ii»nguidus anie fores paup-r huic lor;e jaccbai l<isupcr horrciido ciui^^ii qul irauiitc liiues,
Divtlis, obsiriciis resoiuio cor,.-. re nuMiinis, Ft clt.tos otijeciuni ialo dislingtiii iiiat;i,

t'l supplex poscebai, opeui, u'.ni luuueri capians, Nou sinii .Tbjuuiiias misceri ia;Jere paaes,
lU-irniuias laniuui sed si qu.'>s c«)pla j cii, .\.cessuuiq^e ncgai, bli voiiis seuipcr, ui ts.is.

lias tunc opper ens aivas j-.v.t!ia rogabat. file gcmcus v.niiini repciiia voce precaiitr.
Sed proclaniami Uives nou ;.a-jiuli uureiu, Si n;l p0:<i obiluiii prodesi ':ii;itinissa iaieri,

NiiPaque iaiigiieiileiit pieias re>;)exil egeaiun. \;'c i'aa muliitur fi.vis seiiieiiii^i veriiis, «

.^ec qiijs: coinplciis cecidtiie iiiijierlliia mcysis, Ijoc conceie mii.i, nnlla qa.»d iege vetaiur.
i'aUiit*ris ad viciutu quisijuam Ueiit : iiisupei icj^: Kr,;lres !p.'ii!f;!ie moilo di.-cedens luce. icii |iii

De.--jiiiiuir facie;, ei puira vu.i.eris horroiii.. Hs r.eit; initlaiuf uui vi.i.s .-jrrigai, unte
Cuutqu;: 'aiie» niui pcrianii.ai.'. ulcera i.rg i.i, la 'or.ii^^^iU cadtn'. naaiu laita carna ^oliui.
 ;

^5 S. AVITI VIENNENSIS 3U
Nim quamvis duro persisiani corde rebeiles, A Sed tu, Chrisie polens, cui semper parcere prom-
'Si lamen obsirucia quisquam de morle redirei pium esl,

Credeni expeno, poenasque inlrare limebuni Tu figulus massam poiis es reparare caducam
ille quidem posceus efTecium non capil ullumj El confracta diu resolutaque fingere vasa.
Nos auLem, dum vita manet, dum tuce v gemus, Qui duduni inulio laiiianiem pulvere dracbmara
Olim defuncu pesterrei nuwlius .\dam InveDis accensis verbi virtute lucernis.
; i . writ-2 esi fleiidi, dum uon I'-.u>'a peitiitiur, Linquentem caulas lurpique errore vagantecn
A-'. ouiuiaiis uulsaiiir jaiiua ^tM. ..s. i a>>ior ovem ceieri digiia^u^ juaerore gressn,

Noviuius en cunc:i, quid priiiiii^ piaaierii Me. Subrebis, utque suo gaudens r -ddaiur oviii,

(,)r.i piibus pri'Ca nescivit ssdj if*-. .•'?;, Sarcina fli quae cura fuit. Sic filius Ille

Niimiiue oluiiiin queindaiu casu tum periulii ipsi, Junior, exbaustos postquam dispersit acervos,
IVrdiia ne precibus lacryiKisve rcuuceiei u!lis. Vitaqiie consumpto mutaia est prodiga cenfcu,
Lv l;iiic paulaimi relio suijhiiisa ••.•u*ii'i Tuipia porcorum digae convivia seciuns,
Yiia piior, cn^piique inalis laxati potesta". Optavil siliquis compleri viiibus alvuin,
Twni Crist -s Kiorbi. ei vani suiii -re diiloic , D<!nec sxva fames longo discrimine victnm
I'l cnirwpia «aiis d-r:. pifi.uMiediPC I! ;s B CogiTet offcnso tandem se reddere patri,
l.oMi il! quicdaiii &iiff!i(liE gerniin, succo. Confcssumque reurn laxato crimiiie solvi
Iiide iruces sa;vire furje, duduuiqnc limeiit-s Deniqiic prostratum mitis pater allevat (litro.

Rxcitat ad pngiiam tiiin primuni consc^a virtus, Ei trepiduni blanda solaliir voce pudni m.
Ucddii ct arinaias unguis, deu , u; gu!.i, vi,rii!i. Orn;Uus retiuci vestis d;ii priina ^ecnndo>,
Ipsa eiiaiii ioijes rupciunt i.iO» . ieiiie;.:;!, I tfiaque solemnis celebrai convivia cceiu»,
K.i viuiaie liUi^m monaiibus u:!:ii:a icriaiu. Q:iod redhiva suis quod;ira defunfre proles
L.llilur v.?nti-» i.e..igii3, \oivii!itur »1 unJj-, ^urgat, ei oibaio red<.ant nova luniini palri,
K\<.i:::«qiie IPl-. uni t^igoscit |>onlu.; ia ;esiuin. Vi tu, pra'poHens iiouiinum rerauiijue Creaiur.
Jijnc rimum lo lis t;.-lra c.ilgiup ctfiii-;,
! Oaaiiquani cuncta vc'is iid.e consiare saiuii,
iiigrat<>& bominum ca.~iigalur;i !r>3i:;s, ^iiilt lamen paieiis n;isir;K dlspeniiia niorli-:.
(..ruiiiiueos pavidis riideruni nubila nimbus, Nec qnoquam pereunte luis Ciintingoio daianuin
Aique po!us discors i:ivliJit gerniina terris. Diviiiis poteiii; nescis decresoere, iies?:s
Qiiin luiigi-. ipsa sibi lellus adver-a nfgavil, Aiigori, et pleiio perstat tibi gloria regno.
&ciriiiis excepii vestens si eniila niiorem. Sed faniull^ tu redde tuis quod perdidil Adam ;

il;i f geiiiini primum senseruni lunc proiopiasti. ^ Qiiodque lulii primuiu vitialde siirpis origo,

Posi r i !5 iiain quaiiia lerai dispendia rcrnm. Ortu rc^tlluat ineilor jam vita secundo.
.Noii, iiii vel cenlum lingu^c, fei ferrca vi>,v ef. Sordueril niinium laceru circumdata peplo
I ti,!;!.Lr'.io q:icul; ii.^^r S' o.:'.i".i M.i- ii:;, nji-i'. Forma veius, scissam ponens cum crimine vesicrn,
*;.'«.'i.'!;;"Me caiianldiv«.rau v •.' '
<>.,'l:v. Pallia prima paier redeunli porrige proli

i.tiiis ia.c> lefciai ntoi!is !'

qir^. Jc:iu| :e lando Semmecem quondam miserans qui forie reperi-im
Kvuiia'. lolos «lul voivu: l .s;BCu!a ilucius ? Projectumque via, quem saevi cjede lalrones
Ar!i;a froniunl, crcbra qiiaiiiut loj!irdi!;e ni:i:id:is, imposilis cuncto spoliaranl leginine jilagis,

ruiiuitiir irrigu'.i3 sanguis, majoni»e silitnr. Sed tu, siiiKt?, viain suiii|Jlo daiii corpore curris ,

«hi d dicam celsas pra^claiis cfletib;:s iirbc-^ Inven s allisum, nec pneteris : insuper xgrum
in des:rta dari? populos popuianJc iu'iia Jiiinenio car.iis propriv sub lecta repnii.i-.

Dspei;.!, ei laceruiu v.iciari partiims orlcm ? Nos fuiniiis quondarn rabido data prrcda fnr./i',

t>er\il.o siibdi dojiiiios. ianuiiosqiie vicissim Sed si nunc medlco percunat vainer;: foiu
rrciei:-; doiniui;?. el belli sorle penri', Craiia pr< ducens oleuni, sapientia viiium,
feois geiier:s claro quiindam ijuos siniguine misil? (ioniin<i^iidet siabulo Samaritidis exicia cii; a.,

1)
At si forie brevi requicscani icmpore bela, Pf-lleiur validus modlcato corpoie I;uiguoi
i.egibus airaai;iS fureie ia cerianiina iiie?. Sa.-cipc, qni non vis moiiendi crescero c.iu-as,
Jiis a;iceps pugnare fo.o, quo jiiigia fralnin! {}no< coi.fessa tibl gemitus pia pectoia fi.n.ILiii.

Noi! l.-viii3 voiis feiiiiiit, qu.im p(u;ii:i icJis? l 1'quoiid iiii lcciim, p;issa: sub leinpore c;;rr.i.«!

."jed qiiii vola noiet, claineut cum tacl;i,norc!iluni '

iToxinius iiniiKiii! deperuiens ^iipiie pr:c i .
,

(Viis Iriiides et furi.i gciiiai gaudeiitc raiii;i;i '

Oneiii noii ciilpa libi simlfcm scJ pociia tenciiat,
l*iiibvc jiiinora !kai ? striugi n^.'c loa.vinu possin:'. iilc tamcii irtxiis mciiiii:is, nec cordo !igtlo,
t dc iniiiora laiueR, si suuunis juncia no.enuu : Lt si coiiiixas cia^i.^ exiende.^e palin'<<s
ISjii! per se nulli.im facinus sub jiiilice parvuiii est. .Noii poiuit, iiber mcnleiu cuin voce telendi'.
Ne«" leleri cunclas p.r..'urri carinine c'a;i»as. S cquc leus sceleniin doin digna piacuia pendil,
Hoi! iiarvo sermnne loquar : po.^t daiiii.a pr.orum .Mariyriiiin de inorte rapii : cui fine sagaci
Wi' Mi|)«'r<-s>e ina;!, qu:.d non vcl perpeirei cibls, .M;i^iiiia ciira foit tales noii perdere pcenii^,
Nt.! to . r:f, plenus sccicriiiii, parlierque laborcini, fideripiiit scandens adituin, coelcque lev.ittdns
• . laiU '
tcrimea hijbcui, et rriuic ; ia j!.i!; .\rdi'a -ubliuii tcnuit c mpeudia saiiu.
 , ,

345 POEMATUM LIBER IV. 3i$

p.nrige vc Doois ceisam, [Uuh incljie, de\i!ciin, A -en itUt compassf» miserans siiCfiirrt' lafroni

Noi (juoijue perpeluse CDiicjiiira' viu^a^uii, l i\ida (juos liosiis paraillso depul^t ira,

Aujue profanaij deccptis fraude latronis, r<irtior auiiquce roddal tua graiia »eJi.

UBER QVARTLS.
DE DILUVIO MlNDL
iiitectun) quondam vitiis coQCOrdibus orbem, Jam secura ferasinvitent credere luslra:
Legiiimumque '.lelas la&ata morte piutum Taliterbumani generis, non ordiue rcclo,
Uiluvio repeiaiu; sed nou quo fabula inendax Perdita manduta:jam post primordia legis,
\icturos lapides mundum sparsisse per amplum In pravum labens paulatim vit!j telendil,
Deuialiona rereri, durum genus uiide resumpti Proficiens pejorevia, constaniior ipso
Descendint houiines, concii^que laboribus apti Jam paribus studiis nulrlti crimiuis usu.
^axfu per duram luonstrent primordiu meniera. Lt iaraen auctorem viili, culpaeque magislrum,
Sed veri compas, flucius nuac prosequar illos, Dsjclior errorum, lapsuque periiior oiuni,
iVrqnos inimissus rel;us v.x pene creatis B Succidux |'i'olis crcscens andaoia vicit.

Larietiiem velox pr.-cvenii terminus orbein. Lt fluvius parva primum ditrusus ab urna
Lxt;iler:«t mortale genus crudi^Iibus ausis Porspicuum lcni piomit cumgurgiie fonlem ,

Fn -.eiiies an-mos : licitum quod cuiquo iiberei Tramite qnem snnuno titeili irausiaiii-.r*' s.i!i'i

CreJidii; cl propria vaiuiipio lese voiunlab. Quisqiie p'jtesi , rnox irrlguo deduclus ab or.j
Jiisadeo nuiluut, sic iiil distare puiaiuiii Nir.bus augeiur subiils, riiasquo r'Mr«>r.s;!iii

Fas.iue nelisque inier, recii custodi:i nu:>qiiaiii Peilens. cri'Soenies icndii per plana liqiiores,
^on jiidex, non iesii> eral, non deuii'!.-^ foctui , Occupaiet sjal^um, pereuiiiique imiulnei ai\u,
ArbitiT aut morum, vei qi.i su^iSeret iiunesiuni. Tiim circuiiifusos vlclnis val!ib:!S an)i;es

Sed p'ii!ceps s:i.)iquisqiie fiiil virtuic nuce.'»di ; Sorbet pr^pienons, externasque iucipii uiidas

Nec meriLis seu inole poteus, q;<. fnriior essel Angment') finire suo, mixtasqiie snli u .0

llicmeiior sibitnei, sed sc censure, piacebat
Sic liominuin vitam ijruioriini nioie (enelui
Motibus addicens mcns
Saiigu.ne potus eia', cais^uum viscera pa-sim
liidomitis iaceras pni-ijeDaiii faucibus cscas.
Noittine, corrasis diiruso gurgite terris,
Cuni Irabibus.stabuli^qneboum, lusirisque reraruin,
inclitiala feritijs. SiPvior acce.<su, longoqiie furore poiitus,
Tandem desislens pelagi iranspoi tal in nndas.
C llos inter niotus, siminsque ad turliinis insiar

liisup^r el quailrupes . projiria (jnl moric necatur, llumanum vitiis ibat geuus : f;t lamen ipsa

Sx^ioi aui ccrte quem vincens bestiacepit, Longi"r insaniis menies dissolveiai a:ias.

Pasius erai, quem nu ia fides. lex nuila veiabai. Cciiienos iiovi.s crebro cuin dncorei aiiuos
Ul vero pccorum riiu permissa voluptas, Vila lenax, laniosuspensi lemiiore ioiii
Kl diitusa palam rupiis iascivia frenis. Nullu«; lcrror er..l : sors si quein sera tulissc'.,

I.uxuneeque forum aique obsceni nundina mundi Cen qni n-^c nalus fm^rit, nun<|u;imquc levaiuJus
Ferverei, casto fas non esi dicerecaniu. Morlc put:tuaiur : s-h: cunciis nulla fuisiii

Talibus jc laniis hominum gens improba gesiis Spes inerat , solusque sibi fundaverai oninein
Silvcstres animus, nauirae foeiiere riipiu SiMisibus iii caccis perilurus mundus amorem.
|iidi>erat, puisa.hic &.1U11I raiioiie furebat, Tcinpore qniii esiam peccatrix terra sub ip^-o

Lt descria jaiensDuiiiiiii t«elesiis imago Nuiribai saevos immania monslra gigantes.

Cmiie decus uientis turpidejecL-iai acto. Nec iaii:en elTari liciium quo semine creios.
II.iikI secus ac pul' hr: cum ii.rili- ;!r<.'a campi, t.!o:nmunein cunclis ortuin de n:atre fereban:,
ijuam succisa dedii {•«rizalo rubor'.- s.lva, Qtii gcnus, iiiide pjitres, proliibent anaua fateri.

Dumcoliiur, justo paiet feouud:i iabori, Si specicni quaira.s, bumanicori oris illis

Subjiciiur rastris, lesjioiidii In;g b'is, ac se Plus Viilius quam forma fiiii ; sic liiiea membris
Servai c imposilo ruralis graiiu vulfj ;
Convftiiiens boniin''m nionstrabat, dissona molenn.
Agiicola obiil;is si bractiia forie remisit, Qiiam proptcr de nceps comiueutis Gracia Qctis
I rtXavilquc nianus, fessi^que quievil aralro, D.'decus iiifaudui'1 mass s informilius aiixit,
ligies. it primum duraio cosi.lii; icllus, Ll lortentosis descripslt corpora menibris;
.Mu\ rudibus ramis ^itquc uspera palmite crebro Pube tenusquod furma viris, ciim corporis ima
Disciplinatosdissiiescil proine:e fructus, Siipplerent vasii mlxio pro crure dracones.
K"uiiil!i frutice? varios, siivaiiKjue minaiur : Arlus semllioininum patulis qui fauclbus atrl

Quiiu ^i ncc sera succis'^.r i.ilLo repurget, Fenent, ei vciso prMbcrent verlke gressus.
N' )i jain virgiilii.., sed donso ilipiie iiicus Tiiuc c.iam solilos, jusso lerrore toiianti,
liAiiiir, etsieriles d rfuiiilii iii iiora fiondes :
U.isphemis coelo couvicia iniitere pl.inti.s,

Donc.; conclusa raiiiis currciitibuo uinbra »

Mord:»c«'sque pedes motu fremuisse veiienu
Ji'-\ O/ii... '. J'! ir; dcjiii »0 »<;1'.'. i ..'j ' 111$ >imilo3 lucndax Pblegrxi fabula IxilU
 , , ,, ,,

Ul S. AVITI YIENNENSIS Ui 1
Gxcussus finxii jecisse per ncra riipes A II«iC ciadcs vivis, cariii(|ue bic termiuus dlo.
Pro lelis spatiosa inamis qaoti inrbine itionips Sic pater aeiernus disponens fiinera reriim,
Spaiseril , ei missis coeknn qoassaverit arvis. l>iluvium dextra lcrras vibrabat iu omnes.
Ujcc S.IIIII prisconiin (jiuo de ttti rore gig.iniuin Iiiterea pleno'vivebat justus in orbe
r.ariiijn.! nieiiiiioGr.iii cpcinere pttekc, L-nus bonio, eimenleni solus servabai lioucsiam.
rji lumcn aoilaci vohiii coineiiJeie psigna NuUu.s voia Deo doDis precibusque ferebal
0''is<]"<^ rebeili'» <"ral : qisi iiun ronnigerc lelis lliinc pr.cter, dignuin quern sumraus laude Crcaior
IV'.)n potiiit, 'i#Yi.s concepii pi«>lia vo(i<. Nosset, ct e.xceptum viiae servare pararet.
Woiililius impositns las non osi credere inonics, Steinmaiis bic sancti ; nam claro nobilis ibat
Hoctainen (tdeinceps illns lenla-sc pulai>o, .\ proavo, qncm prisca fides et canscia virius
Qui coclos laleres, Icnloqne biiiimine juiiclos, In coelunr, sliie mortc tulii : sic cclsa pelenii
lii snblime rati m.inibus sic possc siiperbis
Siiccpssit m.igno non impar pronepos actu.
Sustoiii, ('ci«as in sidera siirijcie mo!cs
(.t : xNec plus Psl ilium .salvi cum corporis usu
<'-nm fitrerei inonale g^r.ii*, cassoque laboie Torrenasliquisse domos, inirasse supernas.
Irriia irajisccnsis cffesueiifa iiilerrei in .liuiiii
l>enique quo priscus quoudain conscendcrai Euocli
^ubibus, 'i refugiiin «secjueiecir niacbinaccciinn, B Elias ciirru posi tempoia longa secutus,
Koi rriiis alij^islejis, subuiias discordia linguns Scribitur ignilis scandens penetrasse qiiadrigis,
Oiiam d.rei, el varius confunderci (>mu\a ^erino. Cnin .suspensa Icves iransmilierel orbita ventos,
iliuc sparsiMii fccdi.s , scissa 3:c lege loiiiendi lugiila vcl prcmerei calcalas poudere uubes.
twmseiisuin scelerunj lurbata snperbia riipit Y:i!I.nluniqiic ferens sancium non iirerei ignis,
Diini se uuisqiie sui^, p.ossil que noscere, verbis Et moius servans nescirei namnia cainrein.
Aggrej^ar, aiqienovasseqniiiir gens qua:«jiie loquelas. Ilos igiiur saiis est coelum potuisse mercri
Sie inierriipire pei iei unt culiuina niflssT, Membrnruin sub lege silos; sed non Mmeu itlnU
EfiVciuqne caien.i cessa^ic in seibere turris. Scgniiis admircr, sancli.qu>»d leiiipora .Noe
Jljec posi diiuviiuj.'. Naiu qiiauias qu;e leinpoicprisco IJiMiH <>b nieriiutn, natis nuribusque iuendis
Pressa giganiaeas lell.is produxcni aices, Orbis in exiiio potiierunt ferresiiliiiem.
Aiqiie !ufessii:s conieiupiiiiu iuiiniserii jisiris, Est ille in coelis, numeropraestaniior omni,
Absiergenie Oco sai nosira sileniia damnant. Augeiicus siue fiue cbdrus, qui laude perenni
Cerneb.ii p:iHens jain duduin insana Ireraent s Conclamat cciebratque Deum, famulaiitia sucius
Terrariun populos hoiuinuni reniinque Creaior, Ferre minisieria, ei jussis parere supernis.
Exspeei.!»- si queni vaiii coii9or:i.i inundi G Ili nuncquod rectum moitalia corda precanu.r
I/mqiie:i;er.i .'iielior nioii.^al resipiscere
cura. Concipitur digiiis sacro quod pectTe votis,
Scd conjuraius posiquam peicurrcre cceplurn Quidquid larga manus ctillcctio sparget cgcns
tVrdilioiii.s iter^iatuii, seiisiimque pcr oiunc.n Excipiunt, sancioque feruiii super asira voli.iu.
Obtinuii \icio; 'lecoati iusignia inundus,
Quin eiiam justos, fragilisdum viia fiiig.il,
i\ec revocare giadum quisquain, gressuuique rcinio Tutaniur, mtiudique inter discriinina servaui.
i'ra.-clp ti jani menie pctest, exin.rruit :.u.-ior, Sed lamen in cunciis pracellii clarior ille,
l'uiiuiuitquc videus lolura quoil fcceiil
orbom. Ma:(ima qu:cque Del q<i0 di>pensjnte miniuio
'Iuiu ia'c3 toiiulsj.e niinas cinnmolus ab
alto liC-i geiiiur, s )ii;raisi|ue parat mysteiia lausis.
1'eriur, oi cxciias laxas^e bis vocilus iras.
Hic Doininum coe!i veiiiuruin corpi.re suinpii»
nuilis atijacta bonis, nullisque rcprcssa
Yirginis intactam jussus prxdixil in aivum
tantum submissa draioni,
^.''gil.us; aiiiiqiio
Sacraque doiaii conipievit visccra vcrbo,
ttfcra gens nonfinum, ducto coirupiior .-«vo. llic ct Rapiistaipiaicurrens nuutius oriiini,
Noh Kvamcecidisscsat est; Irausccudliur oin.u .rcfeperatf diu duiu feiret gerraina pairi,
fu^cnior iCila iapsu : nec ^uliicit illud, l!i',cr sacra virum conterruif, ei dubiiantes
Yicii inexpeiium quod serpeiis prlsiinus AJani. D Protiiius ingrato resirinxii in ore loquelas
Non conleiua .suo foedari vita parenie, Douec pra^dicto fecimuam reddcrcl oi lu
Aflectai mortcin propria viiiuic raereri.
Prolis anuiM, muho sterilis qu.iB tcnia pcraniios,
Kxspeciasse ^iu non profuit; insuperomne
Fudii uiflidens cffeia puerpera fcUim.
CoiKcssum V iii;» raj-uerun? crimina (empiu. Ilic rerum solcrs si.nin.iisque arcliaiigeius, alto
Jani <Hmium )on^'a> p^iiioniia pres&erii iras : AiTca pcr iiquidtiiu, levibus cin •Jiiid.'ii!is auri-,
Vi.idictiu jani lenipus adcsi. Non fulniiua ca'lo Vuiraia-quc ino^cn? iguiio iu coi porc penuas,
Fljuiiujeus aidoraget: vasiOiicc codei biriia
^iulli coii-peciis aJ lcrram moiiiiis ibai.
0"« prcniiui niu;;u sucjiiinbeiis tcna i!!mu!lu : £i iiiin ionegcinens viiutioruni .rimina Noo
.Sed s(»r.lei!S viiiij JIuciu delobitur orbis.
inllciis siiauisgei:il u^, ciira supp!ice piaiiciu
Ad diaos anilquum si ecies miindana rec!.;;'ai, Mujii'ii.inis veuiai.T, luuii Iti iioleuie, pitebai.
luipie suas redeaiii uadar.iiu ponJera sed 's. Cum .oubiio c'au;9is forlb<is iiinc ali;;cr iitirat
Arida dccedal lympbis, rur.su5(jue sepulta-. Coiispi' uiis, claro reSiiiciiJeirs •.«ciius orc.
Terraruiu Si^ecies inrorinis coniegat hunior. lioirco- ii visu ianlo pcjieniias iieros.
 ., , . ,

549 POEMATrM LiBF.P. IV

Mortalisque Odilns pers4)nam forre supemum A Tu posi excmpliim jussii sc^vire memento.
Vix valet, ot p;i>idi dolorqiiel iununa vuUus. Ii.i'C latus, vacuum levibus secat aera pennis,
Ille salutiferis prirnuni mtilcere liuieincm ilorlalem fugiensaclom, coBioquc relatus
Aggrediens vesbis, cceii man^iaia fcreba?. lieroem irepidum maudaia iege rcn.jnit.
Pax tibi, jusle viriim, poceni tibi niissus nb nli.o Ipse tamen l;ili naiubus cuni voce levalis,
Imprecor, wt pulso capias mea dicia pavcro. Qiiisquia, aii, no!>is t^tniam spoiKiero s.^luiom'
H3CC manrfat summus ternc pelagiquc Creal r. Seu missiis, seu spoute lua, siipcr .inhore teL^-o
Insperata quiuem cuncils bonieniia ietiti Vcnisii, et placidum sacM&li rtcJeic p;iruim,
Inmimct; bane solus sed qui iransre rnercris^ Sis fauio^, tiiraentque tuas proniis.-a ioqa'.-as,
El pripscire jwjies. Nam ie cnlcata ^toluptas Auxiliumque luum coJniibus iiijcic i.cstris
Jiim pridem rectum lulo discre^ii a!) orbe, Ui tenuis taiitam valeai mar.us cderc moiem.
Unica seJ quoniam sx-vum d'-'pei.'eio .eihum •
Ilis breviier dicti-s vii.c spcm corde rcponli
Vita libi poterii, lanlos evaderc casus Agi^rediturque celer sacri pra-ccpja labotls.
Qualiier incipias, pautls ex ordine fabor. Qtiis lantos caplat sen?ui? qms donlque sermt)
Finis eril rerum, pennissis tindique lympliis, Explicei, adveotis fuariiquoe copia lignis?
Aique reiaxau vastabitur orbis aliysso. " Nudaii coUes, spoliaijo robore silv;E,

Nunc ;»g>', coii?esils cresrat fortissjma lignis Woi:s ui qils-^iie luit, famulc piacujre p^nT.iu.
Mac!iinji, quae surgens nucius superemiiei omnes. Peli.vn imroensas cum mlUul ' eriicc qo'-'ro«.':,

Ter tentii!» cibiios per longum ducla iem h'l, Insuper e:\ponit miiiia vliiuie recisum
Bis qnin-5 laift Ciiiudfitu', bistjue viceni». Oss^a nemiis, PiiuioqMC abies suoUuciinr a!;a.

In trig Ata ilii couslabii cnlininis allum. Atlas ipse novas ictu resonanrti secures
Per medluui pec icr longo c<enacula iraciu Sensit, et annosas dedil ad na\a;!a piiius.
Edil» i-uspensis domlbus tabulala levabuni Invictura lur.c s;:igil ujnis, co;;li:x;,i icvaiur
tl gonori^ pToprii si rvasis consorlia mansor Porrectis trabli.us pryncc'.:»! c.ihiiiiils .i ites.

Conuioiir.t, p.iroi-. dispersa cubilia celiis. Ilaec ifiter, discors vr.rli .s(\':Soniia Vulr^i-

Tuiu lurrinioii '•onipag-.un fori<* meaius Nam mu:li iymphis obsiacula t;ii:u par •.liiem

At^.iifiant iniiJiif.um inibrem, linTc mcrticn'o Irrlsere viruT., moiei qiu^d clausa sui^veii

JuiK'i;;r;is .atcriun ,
licrrumque iiiiuiide bliumcn. FluminiliUsqui: d.;ri ii3ijue;ii, quam fi.rlo ve! ampli
Taliiei atltvlar': ^Min consummaverls fcdcm Euphraies M!u.i;j!ie qneaui vix •jlauuito rlpis.

Proliuus 1 iredere, ac insmlum dimUiecaiienlom, liiimaiii gi>n'eris qtjid meiis i:Kredu!a reris

Escosii q!ie:n eAvd !j>^<j'.i'iis, if-.cludere vila *-• M<nla!em non iiossc uiauum coiiIungiMC ^tOiilo

Incifijat, circuuiijUt: reaisiii le ^f-Sj.iiH niortes. iEdem iongl- qiiai:.'? p.uiirs njuu.^ue oir>'iusu!lro

Quin * rutiii !uU'! s sociriin sucicuero tecio, Currcl, ei a(iduci:jiii faMgoiil .^ians labiica liius.
El cum conJMgiLus nat-ss inirare juix-to. Asi alios ceUiuu tMiiiMacio lobiu^e i;;ass:ini.

Tnque secunJiis eris deieii gei uiiiiis auclor, Iguatos qiisnfjinu; ci .dis, cuiSiequo 1 icnti^,

Ut le posl priiniini rei-ieuur ierra pnrenie. Mirarl iiovius .'( iorniidarc cocgii.
ScJ quia pcrioclo div:!ii!>: viribus orbe, Ilaiii aliicr sti.liirn i;im tunc dlvi^cr^i oinjics,
Post oper:.-> liiiou» ,
;o>t loges, po-i |uc -itcraia Quam liiUi.' nmiidiis i.gii, Si.nil qtii c.)n:;;ij!icii iid<!!i

^abbuia , f;.r»iari qn dqusiii i-o» c. i-.vcnit nUia . Corda dlcanl oi.cri , rcbusquc i!ist.".ie supramum
Ne pcniiis ccssans inicroidai omne cre.Uum , Di«cr!(stt!) nortiiit, corpusqno concidat omno,
Spir.uitui!! '•
cunctispecrum, ccierniiiqu!^ volucruin, Caceh^tiainqur- diu consumaul syciila c^rnoiii.
SilviiruniijMe fcris, cl iiurv j>iineiita \(;cai!tuv. E(Tiigi<'i iuiic ilie mal.oi, «]iiIouur;« •
p.iraliis

Vel qu.v per :aciios reiiiimt lal^fnii.i r.ioius, CiinsTii.it ui v.iHd.'.ni ji^rjrduri tt'guii!>!3 arc.un,
Btna cape, c! lecum claus'.ro viciiiri reconde. Per lignum viiaio t;ucis servatusab ur.ois,

Sic ianien ul proprios b-ntMuL s:i,i vliicula sexus. Tune ceriiei quanio coiiiCHipseril olia fnictu.
Unde genus rursuin ie'i";5 implehiia re-uinu'. '^ liaud procul aiicniiim corteuipiiuss iiU.ic Oj^.cran-

y.e limeas ne forio loroa aiumamia iurfi.is [lcni

Servt:ni,aut subilib pr.e»i;mani liciibus Iras. Nnune pigor qiiisqu.^m lucri, ia:deiisquc laboris,
Foedus eril loiis, qu;t^ ol.scordar,i:a proforl IiiSanlre putct, cura qiiod Si>lus inani
l'cr varios nal'.)ra mo.!i;s, ci paco lii!e!i .il.Sluoi, cl rcl us nolil p(;i'.iii!iiil!us uli ?

Parebit jiiisis qiiid.us;.! roitciuscris ilJic. Sic epulans p:»rtuui, sic !aii;iini (;u!.-iq:i!^ acirus,
Sf^rpeniis i;uuuni senifer iigujei.u caveto. Sic. niidum r.Tptor. s'c caslr>ni riaei nduUer,
Veriice submisso blauliim iicei iile tiisulois Sic circumscrllieiis ilhiso simplice gaudol.
Finveril abscoudens por dulcia sib.ia l.iigiiis Sic sapiiisse uolet divos, ciim .'iu:gregal n.uiim,
Imm!'rt:de odiiun, iiiiiniitau^ lu credulns iili, Spargeiilcni nmiiiiios, iilJrof[ue in uyuporc ; oi.<n

Qiieiu nliuis expoiliis vinu.ddiu j-rrcin-inc; Adam. Consuiiiplis opibu? nust rum raliiscss- lic.jliu:!

no.^^lis nauMiue s iiic! \ohiil quitunijuc iincere, Inde rcpciilinum Ju.Jos cmr. cen ori't orlii

llic fccmpcr .s!!spo<:ius eril, pcnilii^qiie cavciidiiiii csi, Adveiiiarc di<'m rinis sic p-oiiiii-^., i::q';if,

^o jam mcjtlilo coniuns »i foiJcra prudeiis. laimiuei, ul jus'.i quouJarj sub icmpcrc N.oo,
 , , , , , ,

J.*)! S. AVITl M F.SNfiNSiS zr.1

Diliiviuiii varioj miindi cuiii roi<pcrii aciu.>, A II iic taniuin scpiena detlit viveniia t laiistro,
Kl f.iriii"iii ctuisuiiiiisil a(jui>. o; ifi-\i| io .•'jIuI.s Dt iciiis paribus servato seniine salv:s,
Kvas l par o «iiffusa poricsila c! cisiro. Se|.limj q-ia; fuerint sacris i|uand<'i|ue liient.ir,
Il.e<: CYatig::iicis stiut iii laiii;i(n tjguris. Et jain viialis t^^mcluserat omiiia caroer,
rtoviiliis interea con»U!iiniai '.-oiiiJiiur aicaiii. Tunc jusiuni, cunciosqiie suos, naiosqno. nuras jue,
Tunc ju^s.e atcurnuu vciiicres, luiic besiia qujequf. Accipil exspectaiis clauslrum , vit«que repouii.
Coiisiie:uiii litKiuoiiS siivoso iogmiiie lusiriuii, N.mi scrvus nondum dederat nalura vocari,
Deposiia feriiate veiiit , sesct{(ie tenendaai \ec dominos famulis discernere noverai ordo.
liigeiil (<ccurren>, el liberiaic telicia Priinus enim maculam servili aomine sensil
iiiehiili gaudet ; taiiium (Jecreia fuiuri lliijus natorum medius, qui forte cacliinno
Viji vaioi; occulius brutis ia seosib.is ardei Dislctum peliit misero speciamine pattein,
Terror, tl exspecians aijiiat fonnidine vitam. &laicriatnque sui ri:>ii deformior oriiis,
Asl liomines quos sors cerii discrixniais urges Ct plugjimi turpisnudaiosimpliee nequ:tm. j^

Viciiia iiec raorte pavent , saiis undique couslal Quod postqnnni <«nnctus puiuit eogno^cere .Noe,
Vitali iiidicio pnccedeie s;i>pe tiiuorcin. Naium germaais fnmulum dedit; inde repertuni
Seinros Ixlo.^.qiie rens teliure Giinionliai B Talo jogum; cuucii nain seaiine nascimur uno.
Jatu prope sul) ilammis sctitenii^i dioia viJet;;it. Scrviiii ccrte causam fecisse reatus
Kiniv.i* i.o:ara populis tcrrore salubri (ieriiitur, el liber peccans liicrimine sorvu'>;
l'raev.iiiiii pro pace raeiiis. Nam veneraJ iiiiic Si riirsnm neiu famulus siringaliir bonesii,
JnssJis, nuiltiiio iile el lerri-! jaciatiis ei aiio, K.H':i!e.s fai-iens sibimet . jam nubiiis bii- cs'.
0-ii clAma!i:rus tantse discrimina plebi Nuiiti;isintorea, dudmn qiii missnsaballo
Diliiviiiin tiniuii mun io con»ianie pri)}.heta. Deitileral justo coelestis inunera verbi
Il.ii sciai liac valido pervideis beliua riclu, iViitiiuiji ut ciau^.im vidil, rebusque paijti*
I:iii!ier8 imi]ue mari vetilris concIus< ral arca. Cs>pc<.tare diem, rtirs'is desceudere ca^iu
Dcglittife virum, laucesque iinplere c:ipacos, Fcstinans, iaxos Urmavit cardine postes
Ardeiiti inonstro cum sii penuissa |;oie:>U8, imlnsitqiie viros, alqneoslia fortia iraxil,
Nun licu t iiiordere tamc-ii , nil deutibns actmn. C<>iifesiinh|ue lovans supera se rettulii i\i.
iMtravii cupidum deludens pneda vuranlem, ./Evo sexceiilos senior transcenderal aniios,
IiiYa^u^qiie cibus jejuua vitii in :iivu. Luiirique bis plenos addobat mens'ru:i c;;rs4L.i,

Diiin trcs itiCK dies utia .-ub nocie proplieix Septiraus ei decimusqiii post illii\erai orbi,
Sol r.gerei, litiusqurt novuni vacuaiula \idcieai, C lUiinus ille dies jam uunc dabit omnia letlm.
Ll iMstigatnm vomertiil ergastnla pa>tuni. llicft ublegitur coeium, nimiis fue tenebris
Ll iiionstro exutus vaies, cojluniqne recepii Victa rc pelluuiur fuscaii lununa suiis.
Con liigens leiras, iuagnam tiiiic perciiu<; urbcm insanas hoiniuum mentes vix tangere terror
Tcrribili «um voce pclPiis : Quid crin.inis, inq lii, Ca-porMt, insuetus mox profluii a-ibere nimba^,
ArdiMii llammis? resiriiigeni omiiia poena;. Ei valido primum similis demitiiturimbn.
Jauv(ne venit riui-, leaiuai esl lioc diccre, venii, Arida (errarum pariier maduere per orbem
>on plus falus erat ; lotus cotijurai in omne Una luil toto facies ct nubila coei»
l.an.eotum populu» : procitnunt lindiqiie Qeltis, iflgyptus tunc ipsa iiovas expavii ad undi^s,
rectora lunduntu;', Ci£[um suspina pnlsant. Alsit ct iofusus Garamas, dudtimque calouies
MuliibusabiecusCiiieiiin daai legiiiina setx, Humida Ab^ssylas leiigertini IVigora Synes.
Intiue (iboi cinerem, LicrymaSiiue tn pucnla fan- Net; iongum piuvt:o species, noii deniquc giiti«
L''iioi, Slillant, sed rupio fuudunlur (Imnina cocio.
Ipse etiam, dignus lali qni tempore princeps Non aliter Tanais, nivibus cum pasciiur albis,
Anle aciem fienlum poriel vexiila saluiis, Rij lixo de moi.le lueiis iiliJilur amui,
Atque novuindictu metuens di>crimina \iitc:it, *^ i'ra>cipitalqiic siiiiul loiigu quod traiuile dutil.
Projicii hincsceptrum , liiiqnii snblime tribuiial, rndarum lal. quatitur cerlaniine icllus,
l*nl ia biaKanim sprelo ditfibulai auro, Fiiqiie lacus iii^tar compres&us tluctibus aer.
Scrica despiciens, ;itque a-^i era ie-;miiia sumons. Nec i.iir.en bic lyiit|.has tantum ludere su|ierna
Al piu- ex ai!.o coniempbiis talia «icctor Terrestres cliam muiidus consur^'il in iras.
F<-erias levocai sftlaiis uioiibtis irj», liuiiipiKtr oiDiie soUim, crcbros Uant arva meatus,
Vib-ainiiMiue leiieiis reslin\il niissilo fiilmen. IVosiliiiiit fuiile.-i iguolaque tltimiua nianaul.
ii iiipoMljiis propiiis j^isiu- s-c ci.i.uiior aicaj Veigiiur in sur>uiii miiiiito pon>ibie nimbus,
Soiiirosolus limiiisse peri.iild n.uiulo !nde i aJens cceiis, binc terris undique surgeus,
(laii.Ubit, (ineiii cunctis, sibi lcrre s.iuieui,
Occuirit mo\ uniia aii>i , junctoqne lurore
Divcr>;i!U cornens ineris.l discrimine sortcin.
Ctniiiiraitt eicmenia neci; transcondiiur ouinu»
trgo «bi srivosiros icxu tollogil utr qiie nipnriiiii liiiies fluviis, aiquc obicc rupta
liKiii^i.jue loi-as, pocuduiii iu'ic eliijii iili Sx'Vit laxaiis discuirens bumur halienis.
Suniero, iiu.c iicilum esi :iiaiidi, vei iiiuiiJa \Oi:-.ii'aj .Se I rum Jidusa* spatiuui coo^ludere lerrx
 , , .

55?; roEMAlLM Mnrn iv. 351

Onoiiia coriareni, iiuiiKiuMnjijo impiorc capace:ii A Coliibus iinposiiie vic^Tiini ciiii:i iyiiiiiii.p.

Su«pendi forsaii poluit senientia Ifilii .

D.llluil lcctuspoiito liim pinifer Oihris,

Alque mora majore Iraiii, qao lar.liu.- oum.Mu P.iriiassi vcrtex caiileiii nou protuiit altam,
Conrcileiis spaliuni iapi;il S0'S ullinia (arn ii!; Ipsa cuprpssircii Litueruiit sa\a rvca'i.

Oceanus vertex reriim ni fervidus miu Siibdiictaj rupes, aequat.nc fluciilius Alpes,

LiUore, quo tautuin terras aiqiic a?quora cingii Omiiibiis exclusi': loius j&in denique iiintidiis

Eiiret, ruinpensque fi(ieni perfnndoiei arva. A<is ei und.i fnit. Nain cnnctis uiorlesnliaciis
Di5&ii>ai aeiernas leges, ei sede reiic.a licgnabani pclagi silvo&o in gurgiie nion>tra.
Regna nliena petens iiaiur% roeJera turbat. El j.Tni viciniim pnlsabant liiiinida coeluni,
Ul diros prinium pelagi senseio fiu\.res Jamque quaier denis maiiabai noctibns iniber.
lllu->lres fluvii, magnos quos inclyla cursu Coiiipleiatqiie necein, iiecjam quod tnlle.^-et nllra
Fama referl, luoiusque novos stiipnere parnmper, Mors liabui!, pre>sitque natanlia funera ponin-
1)1 credas t^apiiisse fugam , sic versa relrorsuni Frenantur laiidem pluvia;, rcspleiiduii neilier,

Ver lerras sparguni sublata voliiiuine poiito. RcdiJitur et coelis viillns. Sol ipse reducius,

iiisequitur lamen Oceanus, K-fugis(<iic fl.ientis Scd non invenlis qiieis reddat liimina tcrris,
Imminet, ei salsis impeliii niolibns amiies. B Tiinium liixit aqiiis : tristis videt aeqMora fnlgor,
Tunc major sirepitu lanlo morial.biis xgris Qiiamque breves radios admoias frani;it in umlas,
Fit inetug, ascendunt turres, et cclsa domoruni Taiii consumendis fervens ac proximus in-tat.

Cuimina, prsesentemque juval vel tenipoie parvo Nec minus et paluli tcrrae clauddiitur biaiiis,

Sic necem : multos duni scanJere teniant

dififcrre Quseque prins vomult leihali ex ore fluenta,
Crescens unda trohit, qiiosdam montana peiciites Obicibus propriis constricia resorbei abyssns.
Conseqnitur, letiioqiie fugam deprendit inanem. Nec lafn.ii uivenit, breviter sic unda rc-cdii;
Ast alii longo jacinniesmembra natatu, Siccani noii pauci longo sed lempoie nier.si.s,

Defessi-exspirant aoitna.<, aul pondcre nimbi Quod pauci fudeie dies : jam ducta iiaiatn

Obruta fliiinineascommixia p<>r ifipiora lympRas Anneiiiie ccisis insiabai inontibus arca,
In quocunqne bibuni niorieiiii.t corpora monle. £1 nonduni nudis fundo conseiJit in ar\is.

i£dibus impuisia alii periere ruina Lt siabilem scnsit senior, moiuqiic carenlcm,
Inque Uiidas venere simul doininiiiue uoinu^qoc Ni'C fluitare naians veniosa per ieqMor.i iignuni
II fragorin coelum soniiu coiiecius ab omiii, Ciedidit abductis nitiiissu liqiioribus uibcin :

Quadrupedumqiic grc^es biiniana in luortucadcntum, Tunc reserat snmmam subiimi a fronte fcoeslrani,
Augent eonfusoo penmxia v> cc lumuUiis. C Emissa refluos exploret ut aliie fliictns.
lla-cinter n<iseri RTventia iunera luundi, Illa volans longo dlverberai aera ptausii,
Praegravis insanis pulsalur motibus arca, Aique quatit vacuis pennarnm iiioiibu;» aur.>s,

Compagesque Iremuni, &irideosjunciura laborat. Cumque d.u lcs^is uiidas persiiiiigerci alis.
Non lamen obslructaui penetrat vis improba , qiian- Nec locus oplataiii reqiiiein concedeiet nlins,
iqiiain Consuetum repetit prospecto ex xquore ci lustruiii.

Yerbcrct, et solidam fluciu ferienie
Non aliter crebras Eci le^ia vera procellas
Sustinei, el&evis sic nnnc vexatur ab undis.
Hiiic genlilis agii tuDiidos sine niorc iurores,
llinc Judaea fremit, rabiuoqic lilidilu; ore,
Provocat indefurens bxresuiu vesana Cliaryl>dis;
Turgida Graiorum sapieniia pbilosoplioruin,
fatiget. Exceptam senior manibus tunc colligit intns,
Advcrtens nuMas paiuisse per humida t^>i-ras.
interea inagna pontus se molc; moveiid)
In cbaos aiiliquum liuquens D)unJaiia reJibat.
Excclsi tandoin proferre cacuniiiia primum
lacipiuot, post quos tenues crebrescerc inon:cs.
Al vero ul pelagus cinxeriini liitora prisi-iim,

Inter se tuniidos gaudet comuiitiere ilucius. Oceanusque sacer, notas cullcctus in oras, '

Ubioquiis vanos siifflaUk uiendacta ventuji, Coiilentus SQlilo iabeniia flumina traciu
ScJ ciausam vacuo pulsant impune iairatu. D Sorbuli, el cunciis dislinxit frona tliientis,

Jam meJium crescens Arcui coQtexerat unda, Torreiueique su% clauserunl undique fuss r,

Coinmoviique cavam susponueus undii^ue molein. Libera subduciis niiuerunt arida lympbis.
Et iiieli.is uiiam facili portanle uatatu, Tunc interpositu producens tempore corvum,
Qiiottue vocaiit undx, sequiinr jam moijile pondus. Scire cupit senior, vacnumque iulerrofat or! em.
C.-danius mundo, uum diicimur omne resisteos, : Ales ni eit. nsis itiiidum peiit aera pennis,

Si fleeii uesi it, nieiuai vol pon.Iere frangi. Aspiciens pienis biiiiiiu caJavcra torris,

Sed fri cedflmuA, flu.xuni ne senlial iiitus, Cjrnibus incumbei.s, et inox oblita reverti,
Peccat-.iiiive trabai uieos inip(.'nelrabili5 uilum. Ucciorem placidiim cominuni m sede leliquit.
Navigat inierea clausiro coiniuissus cunti Sic nescis, Jud:ce, fldem scrvare inagistro,
Fons \'\\£, servaiqne fureiis supcr oinuia poiiius Sic carnem dimissus amas, sic gruiij mniquam
Oibis depusilum, fido quod icginine promal, Cuslodi vil£ Dominoipie re;icn(iiiur ulla.
Cnm pax terr<»ruirt reddi sibi dei^ila poscet. Menie vaga sic laxnsabis, sic fieJera legis

Ergo iliani und.r. te'lus suulucilur oninis Uiipi-ti, et priaiuin violasti, perfule. paotiun.
 : , :

355 S. AYIII VIENNflNSIS 518

'
Tempoiis ui spaiio senior ooiiegii Inericm A Et si criuiou erii, icrror non deforei alier.
Jain poiuisse s:iiis cui vti'i» so redrt.-re ( Inusiris, isiv- ur:um genilor jiirans bapiijnria sacrahat,
Igiiarus lardi redilus, caujrfi^ut? nioiandi, L'l seinel ahlutum lymphis purganiihus orhem,
Ne tors innexis l^.»sm» conBiuijpscii aiis, Sic spcrare leos lavacriim nou pcise srcundum
Jimverii ei CHnclis pereunultj? uini.i recnrrene Vix tribus c.\'ic:is ra'l; jam ).ariih'is ih.it

\ rroiiiiiis albeidr-.u niiuil d^ Sfrfe c»)!;ii!iba!u. Proiius in oC( asuin radi(:>j, ci'in t*.r.e reraoiam
Hla nieftior jiissi ;'api«io j^etil iirva voi;Uii, A\e s:ih eoo jis,=si!.-i co.tii^gere nuheni,
r.icifer.o |ue videus raMiuiii virid.iniib oliv.T, Pioiulile.Mii.ssiim niadefirto ex acrc signtim,
Docrpit, iniiiijiie refnii nd «ou^iila rosiro. Arcus el emiuUit, qii.x nui.c ih.iuniaiiiida Craio
Tali e^alus (innuvit fa-deri» s-injilcs Irim Romnleo xoiiiant seri»;0!if pot-ia».
liHl!'.'io, piiruaiijiic p:HS sicoomperlt orbcm. Penduhis oiiliqfiuin swloui i um scf<>erii liumor,
Iiitegtir 1'uieii^um verii.-liai circinus arinum, Antipiios vario liiiuii sptviiuoie «ol-ires :

Quo r.'l..vi.businun spirauMa cuiicia leiicbai Nec numcrare q-ieas, s:c n» xir.siiiiilne visus
Tiiia i':»ii;!h!a:is o:.«!i:cla repngula St-rris liludiini dubii divor.sis vullihi.s orl.-cs,

Pamij, tl iiiclusjs t*e.iti"! j a r -d loio :-o'.e:M Snipiiiiusiuc \:fens, maciiioMjs, cairulus, a!hi:«,
IiiC'pU, ciTelo teJea;i{ :il :> niirji tnuii io. B Piirpiirvf.m do r.siho irahii, de soie coniscuin
Aiile l3iiii':i ji»s:ii5 jLlir^a! quai;! pavsa v.igari, De ccrlo iiiiidu;)!, i\^ ferra sumii elalrum,
Sing il.i d;; «0',iU'iii, ^,13' duilum cl;iii.!i rc ii.und» Et iaiii'u ibjiin iis quae consiaui Iikc clemcnii^,

Curavif, M.itis p ifiu:i', n:u;l)USij'ie voiaiis, Sic dlversi i

iiios, ulconcordantia cein:»s :

(;tspi!<* ronstiiiol:» dispo'iei.-s iiunJD^iit ura, lliiiic ror.-iiam s'giio Irepidis mortalibns arcus
\ «'eiidoiis sjtiicl-js l:is piinniin all.ii Jji^s ijjin-.^. PfKsiit t essc Deus, promillens uube sereiiuin,
i'iijiiui:i dam magi.is a ioleiilur corpuia naitiiias ^uliiiijiic jiim icrris dehere pericula coeluni
Vl nr.jiteKisa levai pr:i'pii^iiem iciinia funiuni; Nfini' (jiiicunque ciipis verani servare saluiem,
Suavis inior lyetinn tctijiil irjus ;vihera ccelum, illud si:spiries si,:^iium, quod signa <igiirani.

rriUia(|U'' puigaii subccpt i esi hoslia tunudi. N..niqiic dotor vilje prapmisit talia Ctiristiis,
Tiinc ignj perinixla sacro vox intonat ista. Ki gemiiiaia di^dit substaniia saivatoroiu. '

iiacieniis infectiis contagia iraxerit orhis, In teiris hifmpl;e iiiiida ue virginc carni
f^ufficiai regnasse ncFas, niundat.\ lavast.lo Naiuraiis ine<;l pairio de gennine fulgor ;

Perpetuo niieat tellu.-:, vuUusque redii-.i.s Ei :!n!;ii!.s qnidain mediaJcr in aMheie celso
Conninani efemenli snos : haud ainplius nllia M .nere mnltiinodo varius, sed fiilgidu"; omni,
PerttiMiiifa malis molcs mnnilaua futiscat ^ Niiileu! monstraisaciaii pignortsarcum.
Von ijiiifjue, quos leihi salvavil tctnpo'.- liin, I.^luin cnrde vde, quisqiiis haptismate lotus
h!tar.o.<que leneiis casu defcndii ai» r.nuii, Ad- loehim Iil.er culpis perfuntihus esis.
Ducito seciirum .servati» legihus a;vuiii Nam le;is iortni vos, inquii Apostclus, i ta
Vo.rijiu; capti! gonerss feoundo scmliie proiem S.iifiihii lavaon.m, prisfl cnm lonipnre Noe
Spargite, difliisiim late (pijc conipicai orhem, ConcIus.AS ligiiis aiiimas desci ir.jrd ocio.
Deicluin iiistaiiret nuiucruin, dnniineuir et ovL-i. Compaial iilu dalu:u, lu serva. s dillgi! donura,
Fcriile qain etiam reddeni aniiuaniia gciincn, lloe voiis precibus.jiie gorens, lioc Ileiihus opiaii».,
Qiiod lamen iiiflexiiio laniul.»bitiir oidine j.risco •
Ne redpaul pcccata lihi, ne iiiersa ievenlur,
lusuper et tcn is cx !i;:c jani non ci ii ii!;ra Uortua Jie sur^iaiii, ne dobel!al;i rehcllcnt,
Diluviijui wgn.ins, «arnein quo.i couicrai omnem. Ne po^t :\b!ului!» valcani di>rr miaa crimen,
Ujhhji (juod foerif, sii.'it6 inoi;sftal)il(ir nno. £l ilammam timeas, quia juMt noi> S!>p|>etii unda.
Nc»: >iuiilem ropeiiia iieccui pcccalu Viucbyni;

UBEIi QlLYTlfS.
m lR.V.NSnU MAHib RUBRl.
lli'.c;enus in leriis ; ndaa p.ituisso caiienli D l.-i qiijbu? exci-llii longe prx-stanlitia iiind.
Torram intct lluiius ;ip".ii niiiic caruiinis orJo Qiiod i)oi:go gosmm liuhro cclenciTiaia peifort
liiic liilu^iiiU! i;f;os (i^idcrei aiiie polivil, Scii;;iorui» scrics, in cujus pou 'cre saoro
Nuiif: d diluviviiu pl';uo suoi.ensa furoie f .\u?arnm niage pigiuis er.iK jiiiichram jiiC sclatu
ispos.lf? sna citrroni poriiuraj miUia gentis, Piiichrinr cxsuperai preniitsas; foriua saliiiis,
^i i!:.:.i ul digiium faiili |.ra:oonia iacii llisloiiis qu;K magna sul s, in;ijorquc fii,uris,
E''>q!-.inm oaplent, i!i\ii»,\ in hnidc volu; li* CoHccpiain uravido peperii de togniiue vitiin-
Snlii.ii H laii:i:lo ii::),!s!r;iri miu.iie v.iiuui. Sui^iiiitiil diiros ext.rt.a ;ii sca.; lahorefi,

t}u..d si <ims noquoai vcrhis pcrsotvcrc gratcs, .Oiim Pe!usiac;e scrviroi subuila goiti,

^ou miniiiium \iriulis hahei vcl cri'dore go;!;?, I'lchs tipi;ie>sa diu: dcnsi quanj pondore rrpr-i,

Sigi:a pcr elictos qu:i^ perre.\cre»^r;ores Ki Uteruiii n^iineris, operis men.snr;i •iiurni
 . : : , ,

557 POEMATI.M LIBER V. 553

AlHiciam srvi vexabal frau'le lyranni. A Illiciiam diris tcntanies fraudibus artem
lavisam sibimct frcndens qui crescerc iiirbam, iflgyjii, buiginqiia dareiit baslilii, cogcns
Awji^Ti doluit famulos. Nam jusseral, iii lux Murmiire fuu4-reo faciai iminstrai.i iniuisier.
Vitlisftel quosounque mares, mox «locia necarei Undi.jue Imic jdssi cuii! urrtiiil, ei medi^al.s
Omnis aeus, nalunique premat solenia sexum. Aimanl r.uiqne snas i>o:o nicdicainiiie \irgas,.
Sed tamen avcrsic fugerunt talia malros, Daiil jaciar \aiias spccics. anguesque piiJali

Alqne inlerdiclus delrfcianl perdcre fetus, lllusns lerreiit oculos fallentc fiiiura.
Persistente Deo pleLcm dilTundere sanctani ^ec loiigum tumucre niagi to.isu;iiiliir omne ;

Quoque roagsniens ca'ca traldl crndelia ^oia, Quod ferisse rali fictos nauiquL' arie dracones
;

Iloc plus accrescuni lonerae primordia gentis. IViinus adbuc luordax absorbuil o:e ccrasla.
Yideral inlerea Goniior dc scde superni, Posiquam virlutis cbusii spectacuia M>isc-,
AfDictamque minuni placido prospexorai erc. Victoiisque leiicns caudam icllure li'>a\it,
Jam sacer innocuris dedcrai de fumite flamnt.t*;, Decedil serpens ligno, vulii.-sque rcc dii.
Kl rubus in rubeo viridis permanseiai xstu; Diriguere vagi diiraio corpore flcxus.
Qiio signo spinas nosirae forvcscere mentis, Quid muliis? fil virga prior, qua dein.lc »actrdo*
El lucere pio qni non coiisnmerei ignc, B i'lu;ima sicciduo monstiavit lenipu.^^e »ien.i.
Devotus nos«ei sandis in cortliinis ardor. Ilinc dirum frendeiiS Pbaraonis cosiscius nrilnr,
Ilicei elecli vales mantlaia ferebant, Divinx incipiens pcr cuncia rcsisiere dcxiia;,

Depromii rrgi cum piinius inlia Moscs : Et cixijti cogiio-^ccns, wolcus lamen ipse laie: i

Serviiii !ongo lassaiam poiidfre pleb< m, Proiinus expiilsos jussit di.«ccdeie vaic^.
Oppressos copbinis bumeros, ailriiaque colla, llli divinas pulsanl cum flciibus iiures,

Qti.-isquc opus assiduum fecit diircscere palmas. Ui fremitus geniis lande<n Ircnelur iiiii|ii.T ,

Laxandi jam tempus ade»t : diniiile piecaiite» Quam giavius ssevam mouilus fccere hUicrni,
Taiidcra coclcsti Doniino pcrsulvcie voia, Ipsis quineiiam conieslibiis niina iiii^inicui.

El coniplere d.ilos paliio modcianiine ritus. Tum paicr,accipieiisgemiius lacrymusrtuc jirccrminiit

Ule fremens injiiii : Qu£ taiiti cnusa lumulius, Taiiler bortaiu blando solaiui* amaMs
Quisve noYus populum Deus exigit oiiiine niisso? r>ie i:^ni!im vucuo sjibniitiite cor<.!a timoii

Soilicei lise vacuae tanguni coelosiia nir.s', ricbs mea, qiiaiil !oio niundi de c.orp»re bUiiipiaiu

l'l Deniinns domiiiis lanuilos niiuc loilcre pri»c*.s Eegi, el propria solam niihi sorlc cicavi.

Vellcl, ei ad Uimiilus mitlul niandala rebilies. Jani iiiMic < criiclis qu;inlo priinordiii vcstr.i

Quis Deus isie foret, cui me parere necc&se est? ^ Prtiseiitiar auxilio, s.cvos ac perseijua? bostcs.
Aul scepiris celso quid forniidabiie rcgi? Diic.iin siiiiliniem j-oricnta [icr onuiia d* xirair.

Sed vestras niiiuum seducunl oi.'^ inen es ; Ncc volet in p.iucis riiariiis rex coi^crc s.guV,

Et nisi laxatos requies concessa fovciet, Longius ut durani vincant iiiiraeula mentfin.
Kiilla snpervacuis lererentur lemiiora veibi-. Posi li*c l^ixaios qu'it ei disccdcre c« g'oi,

Qnx. sl <a>tigans resiringet sarcina majoi Espelleiiiue .solo : ijUoJ timic negal, iiigt.-itl uliio.

lliiciius vclilntn coiiari desiiiel siusus. Ibilis lid i:;agu:is po^l foriia pricha scdcs,

Al vos signifero qui talia voia ilucuu Quo voiai e.\spcc;ai!.N praeiurtilis uberc lirr;t,

Insituiiis, vano el plebem sulive.tiii.^ ore, El clarii.s \iclis ciiudciis geniibus uries-

Consperlu- viiaic mcos, vuh!i;ii>nie cavetc. Vi 8 nio io prfMnis^i.'! tanliim coniidiie doiii.-',

D icm naniqtie Pliaron, vcl puliemissime c.irsus hl ipidS dejioseeiii iiigealii iacia lab^Kc-

Tc;!» r, Nile, luos, el diviv vocis Aiu:b>?m i.a'l:i iVrat vitius, stsc<|ue ad pios,'tr:t sci^ei.

Cu i> rahidus lalral, jam non imptine fiitaiiim, Taiibus auJiiis, melior spes accipit iiios.

^i 10 trum nirbus rejselant l.ac diita tiiijuna!. A(l .Uiitit atiimos, p:iimasqu:' :id s>id>'ra t.'itdui>l,

Virgam furie manu gesiabai logifer bcro>, Ct'ncipiiini(ii:i; lidein vmis. Er.itestj^io rejeiiiiuni.

Oiio baculd n.iens grcs^um (i>iii! ticxMa rogckil,

D Pistera !ii\ (iiiiuos j rimiim piatmisvia' orms
Evculii liane valido | rojectnm cnmiiiii.^ iciii. Ei feuccc^so! e.ii dcpiiisa iiocte fcrrbtil
'Tiim mirmn diclu. commDlnm ser;e'C Ii,;;iiii!ii, liisistens anrcia dieni : liim niimiiia .<<:in^uis
N<'n insensil.iles tcn | romli paiii i;e lamos liiibi;il, 1 1 si;L)lo :ii;idiuriiin ana cnion'.
Viii niovcn.s lanliini quos ['i.t^liil cre.^^crc fnicnis . S<'d iioii boc m.i; n::» porleiiiLim touii^il nndis,
fccd ilexurepians, miitaii ci corpoiis u>u Fliiviorinii re\ ip»e jubet . nec lumiiio prisco
Seniium animamque gerens, coepii dccurrese viiga. N Itis agit pioprium <}uem sumpsit f nie niiorem.
Mox angaem (ormaia refert O-.nierriiHS ti:esiis Q.iin m.igis, avcrso i.e t.iti^Ml prisiliia li:iio,

Jiliernumque niger titm palhi.t c\c tyrn.ijiis. S.uiiiuis i:i exier:.t:iii LCilaus oi;iii;iro caualcm,
Sed ne conhisiim lali s;icc ;mberc sigsio Carnosus iuin carnis eiai, iiec 1 orpiiic rusus
tcrnerci as.siitens v.;iiu niit.^iiite saiellc , Aut cii;igesquc iiiui^a :i.tiiil, q.:o viilueie pos.sil

Dissimulat summo rem gesiim iTcdcre j «sii, I ympii^srtim d.imnui;: pro; rio supplore cruorc.
Npc divina vuiens, bouiinum scd facia piiii.ri. Ntril.iis ob?lriH.vli.> picssi , vioio:itic lutru,
Tum maudai quosoiin.jue inagis, \cl c»rminr» dotio», Itilcncro cin'ui icregriui in g-igtie cr.iSHo,
 , .:

359 S. AMTI YIENNENSI^ 30.)

Aii\< riini'[uc )-ijf» ianiesn iJo •'.uieie pi>- ;•»
A ^-'im sirge is medi«in nub-s se porngii atr;»
y.i. (orlasst.' rear (iadiS m ilisqiic liiliir.»; M.iscculenique dicm «lepuiso li:uiine ciisudit.
S.inguinis iiidicio jam piajcn ss-iss- rnln.iiii, Iii molem nox Ucns.i coii, per.l obruius acr,
llno i|)-uin ui pupiia Hift;!. Narn s.iHcet onv.ie falp.Tiitesqiie manus. dcusas .vKsere tcnebras,
vi^^yp.i spaiiuiii, ve! fiuo paifl f:iiiji!a C.tni);.iis, At-jiic repcicusfcus ve.vatur ai;b. !i us .vper;
M(>\ iiiier pinpiifs siiieiis (iLfcfC.ai umI^is, Et si *opi os ilando quis suscilcl igncs,
Si noii Oinnipol'i)s celm-, m S!i;n.'r arva ineiii-l.iiu .\iil fiammari excire v.'lil, coiin ifSsa necantiir
^pargerel, et niiidos rcvocarel \ailii»us ainiies. Liiiuina, liic vib: aiit rcsiricii pondere molu&
rnin veio ul requieni pcj-is subdiuia redii.xii, Q io ijueu.ctirique l:)cc iciieiiri.»u> leiipe.iii liorror,

Efter;ur riirsiis dilala inorle lyranniis, Coiilinuil, vidit nuiiuiii, ncc visiis ul) ullo cs).
Ti vix evasuffl coniemiiens nienie fl.i^cliuin, SiiUiJenles pariler vivciiiia im'lia credas
in;i(!C!iani flagris periislil 'ii:bdere geiiteiii. Iurcinas intrasse domo», aui foite revulsa
.\l qiiid pcr cunctam siylc.s ^csiuel ire su, crbi Obiie tenarum patiiani >oidem > abvssi
Peibdiam. cjesi nunierans perjtiii^ rcgin? Migrasse in superos, nc mi;nuu!n iacc fug..ia
S<'d lanien exiorqiienl variuni nicndacia i: oo:lriini, Sub M'ges misivse sjas. Trcs peruidil i^a
'in^Jiiqne vicino vixduiii puig.sia ciuore, -
B Nocte die^, di^ne pendeiis p^rjuria icllus
llaiiaruin foedis lexil cantatiiius urbes. islhxc damna luiii; nam ca tera luigidas orbia
Coinpleiilur cell-T, sirai penelialia, niensa), (i:^ntinel, et soliios disiingnuiii tciiijiora curstis.

.Susiiiiei innuiiieios regalis purpura salius, .Mo.se.« inierea iacrymas, j<:'ji uia, voia
Atquc preiiiens boiuiiics fren.Ici succunibei e raiiis, t.oiitinuaf, precibusque frcq '(>iia ac porvigil insiai,
«juarum iiiov tumulis Caiiinia loiiiuutjue s.iiiaLi!» ilajori? naiu fullus solamir.e frairis.
Coiigesiisque, sonans n)uscan;m uabis ad flur.s Iii^lnill bos sacris fimul, iiiroiuialque CreitT
E.viil, iiifcciuii» corninipen^ aera {l-.itu. Mystica soleinnem qua pandat vlctima riiuui.
illic (juas sciniies vocilanl, qiiaiilosqnc volaiii> Ccrnitis ut multa de.-udan^ ciade reaium
Pcndula crminillunl lcvibus cui pit:-:cu!a vcntis, iE^yptiis conirita gemai saiis U!.di<|ue tacta,
Peniiariiiv.qiie vicos pcraguni siiiileiiiiijus alis? Scd lamen imnioia p rsians cervice rebellis?.
Fiiiidiiiii »e paiiier, lurb.daquc iiioeiiia conipieiit. Nee poriiiida diu piaecedunt isla ru'nani.
Ei iicel imnieisis defigant vulnera rusiris , iCgroiat quodcuiique laaiei, nec s.>na supcrbo
Pius horror quani piiuna inovet; sed lollil ci isiain Ciusa suiiest, junctum monstrai iiiens tiirgida lethuiw.
Vonlu.'^ 3gens> cessai la.\ala molestia paulun Unus adhuc restat qui vindicet oinaia lucius,
t'on(esiiin ccssa-.ite inetii, itec loi gius ira ^ Postque novem decima percellat c.x.ic merenies.
Seiiliiiir quani plaga caiei. Sed pesie icnioia Vos modo perpctuos sacrorum discile inores,
SuccecJiint ali;«^ gravius : consumitur oiiine Cuiiibus el pjopriis man ura lege teneie.
Jumei)t'iiii, ciiiiciorque gre.'cs r.ox absiulit uii», Men^-ibus in cunctis, orbis quos circinat aiini,
Ncc laiilnm daiunos i rcos porlcnia fatigaiil :
Isic capui princfpsque foret, qiiem iioinine bi^lli

Vr:li!ur ad cariiem i\»x susciial i:a dolores. Gentiles vociiant, vos tantum dicite primum :

jiisidiiiii pcnitus tuig(Milia viijuera meaibris, Lu^iaque bi^ Sf-ptem cum fecerit addiia nocics,
i>t >:iccr iacubui' pcicussis arlubas i^^nis. Vcspere lum sero dabilis primordia sacris.
!'rediiur hic eiiain casu (Oiitiiigere lanijuor Siimite n.an.suelura perfecli teniporis agnum,
Sed muib'13 iiieiit'S tiisciiiiiiiia corporis uigcl. Qui careat mariila, el puruin dcl corporc vellus.
I'raricr:l ille dies ; tuiii dcinum luce secuia iloc aniinal fesiis mactal>itis; hujus utnimqiie
toiiciiiilur coilum tonilru, iiubcsque co:iclae Signabii sanguis nitido de corpi.re po.-iein.
Tcrribili spleirJore micant; lerit omnia fulgur IIoc dabii indicium servandx curi saliitis.

iulniina :igcns; lolas uiio sub tcmpore morios Ci;m percussor agei laciiam sino vuliiere ccdcm,
.Kibcie luibaio terris cUimenta minantur. Pcrspicici sacro limen maduisse cruore,
Ignilius inse.iiur prjcgraiidis curpore grando, '' IIoc inntum transire volens disianlia lalis

NoD ut nube solei terri.s nimbosa venirc : Ciislodit vestras sp.irsis a moriibus aedcs.
Sei quocunriue cadens iii deprimat, aique ruinaiu Sic nos, Christo, luum saiv;t siipcr nmuia sigiiuin

Po.idcre vel sob) facial ; conjungUur crgo Frontibus imposilum : sic sang.ns denique sapcliis,
Crandineum nammis ferveniibus aere f/igus, Tunc prxmon&tfali (Judiim qui lundiiur agni,
Kl natura iicci servans a^signat utrumque. Oribus iniusus pistes iusir:«&se tuorum
Ilic priinus siragcm sparsis dal mortibua imber luter labciiiis fcrveniia riinera mundi
Evin restaiilcm s^urgil coiisumeie fructum CrediUiir, casuque tuos discernai ab ouiiii.
Bruchiis , ei cxcr.sso conlldens frure locusla. Diim noa s!gn:;tos piiicmrii funcre niucro,

Iloc sed ducta maii.s, et jam discrimine crebro Tii 'ugiiosce icaiii suKauda iii plebe liguram.
')dii(|;iam ler.e sntis callosa s;:perbia duiiii. Ut quocunque io< o saiicuis maciaiiilur agiitis,

iiisequitur vciox gravius quac vsuiliccl ira. Aique cibo saaci.iiM piiirexjrii liosiia coipus
CTcas liiaiii; povo surgens soi sparserai uinbras, II lu sacrum , ccieijrct vi;;c pioniissa icq.icia.s

Ut lu;tu- jubaris ^plcndcbal fior.'.',* «'trcii, rcimcnto iieqiiam dupiici dc corJc rcvolso,
3€t POEMATIU LiUtR V. 5^2
SincerUfU lutuia Ottiis{>erganl azymaL nienjEs. A Atque uiinam pcenas vivis, damuumquo pcr arva
Fiiiimt rector leges ei rceilera fesii Ferrel adhuc diviua manu<5, nec fojicrc tanm
Paschaiis jnandareAlris, i\\mi proiiniis otuii^^s Decepiam subiia vacfassci ojede Canopum '

Anipiier*? siufiul; peragant convivia laeii, Tandem parce solo, causasqtie expelle ruina.',

Solemois^ue iiovo cultu disimuiiur e&us, Dum lovior sirages; dum quisquara luce leneiu!,
Transeatad seros quse cundita fornu nepoies. Duin superesi qui lerga pieaut, qui liraits lrud;ii.

Nox erats ei gieiUaHa carpebaBl cuacia quieieiu, Et ne quem, si fofte veiint ex corJe morari,

fniliraque iihralas J!>ai jain divi»trai IjOtas ••

Non stnat ejeclo depeilens bvspitecladem,

lHoce ve^iU taoiio per dira hiicu^ia tnotu Permoveal nosier natorum funere lucius,

Ans^elus exserlo «tissus qui sa^vial ense : Permove.n te forte tuas; vei iiiiuca .supersienl

^ec confusa uaiur sttifilt«enieiiiia leilii. Pignora, qu« lanios tergimi j-ervata doiorcb,

Oinue inaium sed s<>:ie tiidii , Iftugeque vidclnr, Ei detruncatae repareiu dispendia gcniia.

iiueui pciai iii lencuiis i»r*tixi fanerss ordo : Ilis diciis lacryraas po.ulus dedit; ipse superbus

Kitiiires naiu pereuni, soiitjae legaiUur Frangitur ad iletum priuceps, viciuirqiie i-.iioiur.

Ad niorteut primus tuci tjLutM edidu oriua. llanc periurbata sed dum raciaiilur in aula,

Cttm donuuis fannili pereunt, naiique poteuiu:n B Hebnei vaium studio, moniiisque fcupeiuis
Penuixtu euHi piel>t caivQnl : sic vills, ul ilie Opiima quaque sacris fingunt, epulisque requirunt,

Ouem celsi lenoit inoneniem jKirpura fuicrt. Vasaque soiemnes quae p^iCMat plurima cultus.

IJUBC nud» lellure jaceoi, tere.seriea velahi, Oriiamenia etiau», vestesque, mouiiia, gemmas,

yisparibus siraiis sternujiiuf corpora ielbo. 1)1 reddenda fseiunl . uc-c isrdus commodal liospes,
Non qnemquam mors a'eua ii!«et, non excipii aii"5 DJtal et ignoirans irepidaii» manus aemuia plebem.
In vivis taniuBi qui diseeniantur aoi.*Mfei». Qua jata digna Juis pnndantur iaudibusora,
Pauperi» ad fletuai uui a jitei^te moyeiur, Summe paier, qui tam sxvo sie uieris iicsie?
Ihiibus ut parcat nuito eorr^uipitHr auro. Annuit adve/^u$, largiiur iBunera noiens,
iEgroium sanus, io»ga&vuE3 juitior anl<? Qu<e secum di»j«sa ferani; nec soivere !aaium
Migral: liuic soli debet o$ngd&i e nettto. Saf.Qcit oppressos, ojibus diianicr euntes,
Hoc tantuai latuen eH sibimfH quo sr.oriiia tlis^eiit, Thesauros^ue nOYos iibertas reddila sumit.

Vivaut ut njeriiis qui coiapieni lempora ftorie. Inter lervenies iBimica in «cde furofi^s

Ilxc nuhquam penitus n^rii l,cet aurarai^ «i si Prxdatur doniinuEt /ugkens, failiique videjUeBi,

Juie poies!»! s iuiea coiupage creattin», Piaesenlem \acuai, »e lam discedere p:ilses

Seuiine nKiriyli lettitum, ierraque rcjuciuftj, G Qiiam lielos aiigrasse putes; porlafilur avai-i

Justorum iu Dactis leiiid qII crediiur uiii. Sic Pharaojiis opes, quein lunc mercedc soloti
Ergo ut pcroussas soboie'^ confusa repente Serviiii loQgum crcdas laxasse laborem,
Aula videi, carruot fienies ad funera maires, NonnunquaiB rectis ei qu£ contraria prasutX,

Peciora cocluuduut pugnis, crinesque revclioni Et quss iseva laalus voluii, tnutaia recurruat,

Unguibus, ci nigras lestin^t sciudere malas. lo destrara verteute Oeo, solosquc noce;iles

Nec dominoa piansere diu, mox oc&apat omnes Vis odii perimens mediiaia in vniuera Uuci!,

Luclus queniqiie suus, sonai unus iu spihere ci.\iuur Et partos fral.-i laqneas incurrcre cogii.
Nou uno cx Ikiu, confundii voce tumaltum Egrossi interts trepido de rcge uiinisiri
Nulla vacans a morle donius; titm lumiue lauito Cotnpelluiit celare fogaro, cnguiUqse volenie*,
Omni cuiatiir popularuiii fuuus in urbc. Prxcipiitant aiacres, et festioanlibus iMsiaat,
judioium jnsiiim ctigii mcerere nicrentes. Peiiendasquc puiant pulsa cum genie ruiiias.

El dura (juts proprio serval laiueiila doiuri. Jam prope cenienum corapleverat aJvena lujtfinu
Exsequias tardaiil iiicsus, iniiurnataque lurba Ip regnis, /Cg^y^le, luis, ex lempore quondam
Dilata j;iCHit lantisj^er sorte seyuicri; Quo piisfus pairarciia Jacub perdiixerai iHuc
jnm taiidom vacuos et houorc caicuics *^
iHt nisi Uis scna cihu proie doiiHJin, carosq«e nepotes,
Vei nuda teliure licet, vei concreniei igni. Quo pec focundum creveruni mrJiia palreih.
Vix coliecia inaiius q«?e ia<l<>s claiuicrei iirua. Procedit landem populus, nioxque agmiiie juncio
Tiim regem circura comino;o niuruiurc iiisi t I) rnni linqiiit humum lenebris ac lucfibus orbaiu.
Moe-ia citiiors, liumi • deprotneus voce querela^. iNau» vicina liies nondum produxerat onus :

Hciis! niiniimi nostris adveisn poieuiia rebus Ihrc nox fesia Deo redeuniibus amiua saeris
Hebfj i pepuli, loti«s eui viodice doxira Ihec geniis solemnis erit, qoae solviiur hosie.
Militat oione maUm, letus cui denique mundus Piimo couspicuus fulgebst in ordine ductor
Pugaat, et iraie succedont prospera cselo. Logifer,adjunco precedens agmina fratre.
Vix quc^aro ««ereta Dd, najorque poteslas Poslqui s belffgerac disponunt aima robortes,
U:£c in seeptra furit, gentefflque ukisciuir ipsam Ducuiit el valida'; in&tructo robore iurmas.
Urbis jactnra ; solos pereuntia salvaut Arma forunt humcris, onses per singuia hwvo
Viclores elementa suos» redimDnlqtie cademlo. Oopendi.nt !>.leri, presso tum verlice cassis
Eu jacei .figyptus, nec jam reparabilis uttra. Fiilget, ct albcnli ccnat Iu\ fe rca luna'.

Fatrol. LIX, 12
383 S. AV»Ti VJENNENSiS 564
Niitinlur jacnlis alii, clypertsqive siRiSiris A l'«/r!i.:» <);«i..ii. rj/>c concrei" sic horiiil» vm; f,
Voivtiiii, ei rapido inciliiaiitur J>elfa roiaiii. l' terrc/it v;diilos cum promunt t.ui.ila rtimbos
(isiidel pars eliain phareitis, volucrosijiie >i:»{:Mt;t» .Sed qunlis tnadiiius folem cum viderit nroi .

iJoslis iu occiirsum inUlemiis i>ioriib»is flplat. Janla fuil pnlrbrae >|;efie«. exicnJi! «olumitap.
Ai:lsi forle viriirn fugieiilii» lcrgit 5i»;qiiaiiir, NoLiibus '£iii< eraf, l-imfoque .Ui.^.!!s;i ereba;
IJl },eni!aia leves ir.insmilianl sjaciiia veiitos. Ciim so! lor.erei, pelidi Uiihai i;iimiua lor.s.

Ir.cedil pavidmn postnina per ::gniina vul^ns. ila.s aUcrnauietii ducens cdnt tempore ijurtoiu
Nun impar uurnftio, ccelum cum pingiiiir aslrir, Muiavit t aiura vices, snbslami.i discor<;
iCsiuat :iui inottis jelagi crispanilbus uudis, Muneribus propriis coii(Ord«ini reJdidil ukura.

Liiiore vel quantns coirvoriii ihu tus arenas, Si innis t, mansere viri: .si njolu, seciui.
Vei r|u:intis stilhml hunieniia nubilu guiUs. Si muUi.^ efiam visa es: penJrt; :• aiubu».
Mirantur Pharii salrapac, nec creJere laiiUuii Subiiita dciixo l:inJaiuiit agmiiia va!!o.

S€ poiaisse videnl : placct ejecisse lol Lostes. tsia qujiordenis {dclas pvr rjbuiiannis,
Scd iion liac atiedori salvabere ferri. Dum v.istos erenii curris, J.i.ia'.'i. roiessus.
Quamlibet innumeris peditum sl jiere calervi$, Vincla pedutn lirmantc via, dutn leoipore tanto
i'niis pugnabii cunciis promiilibus :iucior. R Non aiiritj suum servareni legmioa pondiis,
At populus letiio nioderaius tramiie gressuRi Mollit-eque nova prisci diiranur .'iuiictus.

Arri^pluni catpebat iter, praeceib*re lantum S'c losigLCva foret , qucd noii ditninosa veiust;*?.
Aggressis ducibiis quaiitinn vel tarda seneelu.^ Dum .«-acrum populo victum i imdeiitia maima
Vi-i rudibus rcpums infanlia suslinet anni.s, Ferreut, et cceli iVitgem if ren;« vidcrcnt.
i

Ne pr:t nialnris fragiiem conlristet euiido Per quain suiiliinis pne licerci anie figura
.^laieni sexunifjuc iabor.^ic cuncta supernus Edendom ex iitero puruin sine seminecorpus.
Di-pensat iiulus, p]cl;ique assisiit ovanii. Quo c;)|ierct pascenda salus de scde superua
i-rgo ubi bigiiaiis sederunt iniltia casiris, iliabenteDeu >;inctis aliaribus esca9.
Armatusque pedes vulgus valiavii ine;me, Hoc s:gno summus perciissa rupe sacenios
Vespcre tum primo sianti asi>imuljia coiumt a Proiulit irriguos populis sitieniibus liaosias.
liisislcns piiro resplenduit xthcre narnma : Chris'um nainque vides stabiiein coiisistere peiraaB,
^on tanu'n ui noio dirutn micat iguis in Mxe, Perciissus jacu!o largas qui piubuit undas,
PrudKa cum terris coeti portenia min:inlur, Porrexitque suis sacro de vulner.^ potum.
Seu orbis irisiem, beilisque aui cladibus annum;
II Hebixi intirea iicii ducente colunina
Sed radiis ful^ens, el iumiue caiklida Ixio, ^ Per lerras gressu, per coslum visibus iban».
Os endit nitidum c:i$iris tnininlibus igneo). Ecce itcrutii Phariis iobedit mcntibus ira.
DifTugiuni lenebrx, vicinaque sidera ccdunt. Ki jiopulus sii.o inoi'i ioiox his vocibus annat,
Obsiupuere viri primnm, perierruu oiiiucs, Ta;:.iC!ii positeiiiui viciiia Jiiuiie furorcs:
incussilque meium uovitas, tum luiniuis usu& i.iiniiiiin .sioiiis liiudcit^ nientibus error,

Paulatira ccelesic jubar conimendai aiuori. iVaiStigixque $ni> nebuJosn in fraudc per cix.
Blaxiiiia nociurnafi jam pars evegorat boras, Nonne pudoi immUut uuilo ceriauiine gentcm
Kt volvenda dies inslabat sorie propiuqua; bic impuite rapi, quud iiomine praesule tanius
Cuuctorum ante ocuio^ per ceelum visa moveri, Deseruii vacuai disoedens accola lerras?
Arripuiiijue viijm pcpulo spectaute colamna. Kura viicaiii, coepus (iesisiuut oppida muris.
Proiinus hanc palrcs sanoti senscre sequendiim, Non soiiiuni consur;;it opu^, ncc cuitor iu agris

K>8tt duceuKjiic ducuni ; laeii mox jiraesule lanta Exercet validos aitilio denie iigones.
Alirnpere moras, castris excedere certanl. Turbidus exaci .r s !>!;i, uulioque lumuitu
Tunc primum sortiia laborem
>A qt!a:aue iribus Fervida cotisuelos reiieiunt suspcndia Ci-iiSus.

Ordine carpii iier, sequilur lum Cietera pube.s. Quin potius siunpiis eicrcilus irruat arir.is,

il:cc inier clarura rediens lux pmdii olympum,

D luibellemque inaiiuiii, j:iol'iig6sque reduciti aiuit.nos.

Klajnm a pallcscil conspucto sole columna. Quos si servilisiantuin succenderit ausun,

Vertiiar in nubem lotus qui fulserat ignis, LH letis cerlarc veiint, niox occidai oniuis
Scd specic pci'il»t ieiis:e super aelheia formac. ^
Confusacum plebe niantis : fervenubus armis'
TcrMa iiociurnos deterscrat hora liquorcs, Permixta: pereant coiifo.^-so peciore matrcfi,
i.l nutulinas sc:iH(!ens. sol viceral unibras : tbcribus junctos coniig:iot sjncula iiaios.

Ecce iiovum diclu , coelo sefvaia screno Pruletn quisquc suani cerneos ante ora cudeit>cm,
t"i igida lervenli jussa e»i opponere jHibes Obl::tis optet jiigtilia succurrere mortem.
Se radio, densumque parat icnuisbima tegmen. Oibatum iiosiios faciitt libare dolores

Sic (ircumjectis, leiliis queis ardel coa, llltima sors popuUim : sic vivens omitia perdai,

itstibus ignoral gen ii:uiia iurba calorem, Tura pereai; densa carnpi sub strage jacenles
Vosperis ul credas leni ivspergere fl:iiu, Trisii coiiiiniititnt itibumaia cadavera coulo.
Jjl;ir:da vel iiumenics diflundf^re fiigora V'*nt08. Indo ubi jaiii loios suiiavcrit ense furores,

.Nec la-iien h iiic inii)e:n lelro sufTus» calure Ih sauros rcvoc:'! fugieutes Jexlcra vicim.
 ,

565 P0EM\TIJM LIBER V. 3G(i

T:ilibus cxcUas acuebani (lalibu^ irns, A Tuni sancti coepere duces promi)jsa refcrrt',

Iiridente Deo, solus qui despicil oisinftm Solarique nictiuu, Jle(u<(iue absiergere dictis.

Conatiiin rigklo uiediiaiitem vaiia liiuore, Quxsumus ingraio."^ deponiie fnenle timores,
Consilimnqiie ducuiii cassaio dissipai aoiu. E.vpeili mulHini nec «iesperanda puieii»
Lrgo beila rogant, feiyens rapit arma juventus, Qtia; tantis spondeni cceiesiia munera signis.

Spiiniantes ducuniur equi, plialerisque polenies Infidisne poiosl elabi cordibiis unqnam
Suspeiuluni alacies splendcaiia frcna jiig;iles, iCgypiusioi caesa malis, Inlerque flagella

Piigiiax pompa uiiet, siilijeclos curribiis aves Succiirnbens tiuae sensit huiiroS, vos, cm.ct qne vestr;»

Amalo leroone tr;!bui!l ; liiin c.rtera pnbfrs Afllicto regno salvos vixisse snb hoste ?

Induiiur calybe, aut fulvo ciriuindatur ypie. Quid de :raiisactis diiatur ? .Ncmpe videiis
Ili loricarum vaslo sub logniim? paudent, Ui mediatiicis curei tuieia coiuuinee,

Iniesil creber sibimet «jwas circulus baereiis, Ne i;nid aDadversa iiceat nos iV.-^ude vereri.

Aique caienosi crcpiiani pcr corpora panni. Quin niagis crectas liruia spe toUiie niCnlcs.
Ast aliis teuui eoDCUirens-luinina ferro, Cliiina namque di*is deli.va est ciastlaa genii,

Qiia se succiduas junciinj soandenio per oras Q-i;e nunc belia < repaas sumplii eonJiJil in armis,
Fleclitur, assuti crales coinpacin inelalli B J«iun sic pugna ferei, nec leii» tela ferelis

llorrenies habitus divcrsa fecerai arie. Obvia, nec vcbiio vobis sndore liiuinphus
El tamen aVuentnm cuncia inter icla vtritrom 'Hac vice proveniet ; cceli pugnabilur ira,
Terribilis plus forma fuil : quis nainque furenies Qua vobis placldo peragenlur prselia nniu.

Spectel, q'ios laelos vi\ possii ccrnere vuitu. ? Talibus inienii vaies dejecia Jevabi;nt
Inclusa; galeis facies, ei ferrea vcsiis Corda vlrum, sancla sedaiiies voce limorem.

Cinxeral iratas arnioium luce tcnebras. Al ponluni validus fervcnti tluniiiic ve :ius
Progreditur coHecia manus ; rex ipse freincnics Urebai, lota consutnens nccie proiiindtmi,
Curru cogil equos; lelis lamen undique sepius Coiitra naturam'Genitor dum lulminit nndas,
Deliiuit, densam reddunl haslilia siivam. Ardet el afilatits percusso in gurgile lluciiis.

Concutiiur pulsaia rotis et pondere tellus, Jani niatutinuin perveiicr;il liornda ieiiipus

Angustavit humum lai»m stipata juvdnius, Yix acies, priinosfiUrt nitens aurora rubores
Coiiclusllque vias; quidquid virlKiis h:ibere Spargebiil niiindo, ti.lri-, dum piotinus omiics
iEgyptus potuii, loium (nors proxia.a ducit Eruinpunt casliis, freniii undique racta juvenius.
Junxeral interea, ponto qaa M.igil.ilus iiistal, At pavid.e plebis poalquam porveniiaii aures.
Ilehraius pojiuius rubranti caslra prol^undo, C Clangenlisque liibje percussii peclora lerror,

Evasos credens securis mentiijus iiostes. Arripiiini carptintque viam, qua proxima ponti
Dnm resident, fisoque parani reqiiioscere vailo, Liliora soliicitaiii rubro insignila liquore.
Ccrnunt pnivereas in coeiuin surgere niibes. Ut suinmas peiagi populus pervenii ad oras,
Cunctaiis primum raovagmina saeva paioicunl, Cessit confesiim ducii reverei.tia fluctus,

Non tamen infensas paiitur conmHiiere paries Expandiique viara, cui lefraiu ciau-^trat iji.slis.

Sole sub occidiio vicinus prjclia vespcr. Machiu;», pendenti siroxit quam scena liquoris,

Distulit in lucein Tallatus bella lyniniiiis, Frciiaias ceiso suspetider.it aere lymphas.

Et fors ardenies noiidum compescerei ir.-^s, Aggreditur medium iugiens, vinccusque sequeuies

Nec servare fiircr potulsset fcedera nocii, Gens eiecia Dei, ligens vesligia teiris

Auroramque velit molis prKcedei*e signis In regione maris, calcanlur saxa profundi,

FlnmoDea ni rclro subsisiens forte columna Ci«nteril ct nuduni percuirens orbila limum.
Objectu inedio genies discernerei aml^as. Totridus ;«spccium scissis sol i>!scili undis,

Coiitemplans tamen mirabiie lumen,

rc.v ipse Ignoiamquo novo coniigii itisnine lerram;

Sic ignem meluit, quod sensu fervidus ardel. Loiigior ei r;idius spaiiuin «iescende;e taaliim
Paulaiimq!'e mori non profuit : iiur ad unam ^ Cerlavil, lcs>umque jubar vi\ iuiul i imia.

Qiiae claudat cuactos pelago pandente ruinam. Credidii eiclusos prin.um, ilactuque repujscs
PJebs irepidai conciusa loco, linemque sequenli Inque fugam versos Piiarins dare lerg.i lyr;>nniis.

Exspectai pavefacta uie, noii tela, nec uilas Priccipilan; muras tali jubot aginina %erbo :

Belloruin ra liia vicos, scd voce levala Ecceiiernii) fiigiiiva cohors iien;leniia beU.i
Vatibus iiiSislcns : teriuc quaierque l^eali Deserit, Biixilioque peJuni confisa rejcdil;

iEgypius quos moi-ie lulii, lclliire vcl ainpla Vos, arniis preniile, ct clausis iiisisiiie ianunii;

rrnam dcfunciis suprema a>rie paiaviii Caeiera pontus aget. Vi.v huc peidixxirai, illi

Digni qui lantos nequeaui i^eniire dolores, Prosiliunl, cursu(|ue rnuiit alllng-Tc iiMus.

Nec siragcm prolis, vei pignoia capia vidcie. Ul vcncro, vidcnl aienlis vas a proicndi
Alilibus nos e.-5ca d.-s'.-, necsede scpuicri Insolitam praebere viara, pausoque rece-sn
Condiia deserio Soiveiiiui' coipora vaslo. Ceu trcpidas fugissc piis caicaniiDwi undas.
Talia voce viri; rcspondil luciibns onine Hos qiioqu^ p.-?r siccuin lutos descendere callfin

Yulgu«, ei acceiiso persuliai lutba tuinullu. Securos poi^ig', alque ^ui ; non .'>fi!;a, ncc ii.^um
 '

5^7 S. AVm VJENIIENSIS 3G8

Formiilare sasis patteitiom vint^uia poDiinr.. K Occurriiqiie sefliiens prr.i undi .«e rlrcui.;j«Ciu«
;

/SQb&iUiiad ni(>dieit]i) resiriotis Miutji>its agnieti, Dseurrentis .iquaR laxatis inurus Iwbcnis.
FreuaqiMi s«i«[««sos lenu«^rujii ducia jagaies Mle lerus sempcr. pm
mitis laorie swb ipsa,
Alqiieaiiqiiis, cim yi-l lajioeni uiutata tri-f»f;-ii! Non li;cc humiijiig cedit virtoria beiiis,
Tunc sciniilla (iabai coriii, 6"c (oiie loculus :
I-.xpiignamnr, ait, ctt'loi|iic evertimur hose.
Qm& Dcus a prisco dctorquei caraiDc niunJiim Etriige qni^iquo |>oies, viciusque
evade salelles,
Lrge nova, louiatque vjces, i-i cwt.Uia lurkit? iNccjam tula Deo conatibus ingere cassis.
Nam si servaiiu" rebud naiur.i crediis, si coropiiBctas humana superbia meittes
Moijstrife! cc qusexauga viaD? qn-d «lenique restai, Aiiie obiium niutare vtiil I Quid denigue prodest
Si »{iare lrau$Uurgre«su, nisi navibusarva Tiiiic linera posuisse malis, ciim lerminus urget,
SulcciiUir, cuiluinque se aecujraiab axe, Pr.Tcsentis viiae spatium cum Cicditur ae?o?
io s!ipercs tnrerua leveul, plaga lervida c<«'i <l lilitearis, ait, sanus, scriptura, vaieosque,
Atgeat, ^iiHatitm succenuai scorpiuii u{>a;u <*
Si tnnc peccaium quisqiiam diinitttfre vovit
Ilaec niai conf -sus retum sui)\erieril ordo, Ciim pf ccare nequil, luxu dimiliitur ipse.
NoG duc8 iue quisquani sa'vui;. descendcril afquur, Frgo esall.itis pendens su&loilitur U4)di5 4
Sil siispec!a iniiii <;ua seatita uirgii hosicm. B Mox mergenda pb;ilaax : lympliaruui iitoQte levata,
Nam si beib vciit iiurans aqualia numeB, P'>iidere telorum premitur, ttindoqne teayci
Ol«ice servaia fugiiivuni ciau4>erat agiiieo. Indutum revebuni morieniia corpora Cerruoa.
N!)nc:i'iea«t,iant'niiqiievago»i»uanion.ira.«e;|uaiiiijr. P.irs exarmntis cum riinum iibera membris
|

Nec saiis »!iii»icctui, siccuiti t ircuQiveuii aiie Iiniilicuii nnntes miseriii complexibus artus,
i)uud peLitgus, nndt) celju^ di^scriuiina lundo. Auxilio decepta perit, paritcrque enentes
Excipil iiae^ ardeas cuiu sediiione (ttmiiUus^ iElerno sub fasee rntint, nexiquc iiecantsr*
Inbiantisqne latens uigct sententla laiUi. Af t aiii, las^ata din duiu bracbia j:t( taot,
Vicerat aet|uoreani i
cdibus ptcbs iuclyU vailcm, Incun unl enses, jaculisqnc natantibus baereot.
(itirgiiis et ya'ct>i convcxa volumiRa liniiiitins, Concolor el rubrp miscelur sanguiue pnnius.
Posi barailirurQ snperas scaudebat liitoreierras. Quin etc^spicuus princeps Mempbitidis aul<i?,
Kffertur nigri dusagminis, ei Pbaraonem Candentes duceas ui^ro rectore jugaic».
Irn subil proprio vociiatum noMiine Cencbien). In!:pector clauis proprix, gcntisque .«^^perstes
Arripiunt pariier re.ierali concav;) pomi, IJUimus ingrossii per currum naufragat undis.
lavadiintqtte vlani. Quid mn furor amleu af|«ws? Bclla vacant pugaante salo, vincitque quiettts
liiiic equ tum parsagirieii agii, pars inde ciiAiis C Israel solo pcrageas certainiua visu.
ji c jubct $ imu is rapiUas i^uper arva quj^drigas. Tum vallis coraplcia perit, Qucluque rever$o
l'! i^edium vcaii fr^ndens e<|iiiiaiusin xquoi, Duciiur e."«ieni.uiti pl:in3ti gurgitis aequor.
A(:cusai(]ue in^-ras tam iati gucgiiis arduns Lutore j:!Clai;tur tiim tetia cad:ivera toto,

ira virum, treniit srciato pars «Itera niW^: Exposiiitque »uum pelagus super arva triumpbum.
T\fm per subHnieQi s. Seadenti nube coiumn m -, lnc!yius egregium solemni carmine diicior
Dc coeio vox mis&a totiai; verbique »op>drni Describil factum, toio quod psallitur orbe,

Interpres, sunclmu coinpelJans n.usjiiie Musejn, Ciini piirgata sacris de'eiur cuipa fluenlis,

Venii, ait, lempsis utea quo niand.itii prpb niitr; Elmitiitque nov.iin parieniis lympba lavacri
A^gypto jam fiuis «fli, jani clade sui>rem^ Proiem, posi veleres quos edidit Eva lealus.
Tot casiigat^.*!! vicibti» scntentiu mc-nteat De qu:> scrmoaezn pra^missn carniine sumpsit,
Puniet expi}guans : en>is sncccde ](l»g< iiis^ Luctilicos repiicat tenuis (iuni pagiua lapsus.
Tu modo divi uni Viiga ]am percute flucium, Si qtiiii tristc fuit, dictuin est quod paupcre versu,
Atque reducta swa» assuttiant icquora vailtui. TerMM it boc sacri meronrabilis und;i triumphi,
• lile geno. (ixo *.'t::su margtjijsoras, Gaudia quo resoyant, crimeu qtn» tiilliiur omne
Ei itii.us c:u ni:eius .tbest, awx Jussus «desso D Por iavacrum. vlvilqoe «ovus pcreunte veierno.
Percuiit, ins giii crodens oiysteria iigao. Quo boaa consuignnt, quo iioxia facta nccantur,
iiinc subiini irepitare fragor, tonai uitdiijuc circum Isniel verus sacris quo lingitur undi-, ,

l.ympha rties», |>rimue)quc itiic cominitiitur und.>, Consona quo resonni per.-u lans lurba tropaeum,

(jua mcsisirabat iier PJ.aiio sots uitim;t regi. Quo prsecurreuiis cumpldniur liona (igurqc,
Posiqiiam claiHa via est, nuctiisque repellii e;:uleni, Qiise pjus expiicuit per quinque volumina vales,
Poeniict inti-ali jam gnrgitis, tl f(ij::t seruin Nosqiie tubam stipula sequimur, numerunaqu*.; it-

Molitur rediluin : Irepida dam i.eig:» cobintis, [nentcs

Armaqueprujiciuiit; pontus iiigieotii)!is in&iat, Penimtis boc tenni cymbx nunc iiltorc portum.

PK^FATIO IN LIBFxCM SEQUENTEM

Domino sanr 10, beaussimo ei piissirao geriuano , luoal edidii dUposilio mea, ted liia wdalluuuiue quc-
Apoilnail episcopo, Avitos frator. rumdam p^afeslinatio,ullei:tuosaqiudem, scd incun-
jh^t consrirTimationm libeUovim quos non ticut vo^ sulia praripuit; cogis intuper tibi specialiusdari vmi:s
 ,

560 POEMaTLM LIBER \l. 3'»

illoi qnot ad veuerabUem Fuscinam !)oroiein noslrmi \ meiiri, quoU de ttermancB iancutHoniaUt affecXu $>-crcla

de cpusolaloria eoolUali» Laude comcripsi. Quot ivnc incd'da^o>}e cOMpoiiiium, m m/ tibi crebra vicivs j-a.

eum ego post denunlialum pociuittii liiiem, epigramma sione confUeor, quando aui {fmi'l<!r venir.; m extraneo-
reciitiidicerem, lu primum libii nomine eocilttsli , koe rum maHta »e'im ; iune a fnciendis versilnis pedibu.%-
tciiirel vocabulum prolixitati ejus asfreHs covvenire. que juugendis pedm de extero reinii<,rm , niii loy\f

Quapropier habe tue c.iam in iiacparle famuUmtem jn- eiideHlis cauue r&tio exionerii tiUcujus epi^rammutis

dicio,imo pelius Offeciui (uo; queniam p^-ofeco i»i- nccesiilatem ; cujus tanlarii exiguilalem fore pelliceor,
qi.uin csf, til cnipnnii ui tnajunius, in fxiyviit canlra' n! ei aliud nemcn aasuinere uec ip»e prcestimas. Decet
iluam. Uintnierit iitttem picias Lna,hi!nc ipsutn fjnia ctiim dudtttn professionem, nunc eliatii etieiem nostram,

sic tweas iibellttm, tisl de reii(fiorte vareulum commti- si quid scripklaMitm esi, grstiori poiius stylo operam
nium, vcl de inrfiinibui nosinc fanitliit' amiliarius di- ac tetnptti insfutier.-, nec in eo tmmerari quod paucit
.-piiiantem, iilis iandtnmodo i.ifenduvi daic, q;os c- infeHiijeidibus meiisurum tijUaoaruiH setTando canat,
xei'a nobis, aut vincidatti vroptniuiiuiijtfOtfl propoiuiutit S€u cjuod i,cijeAiiiiis niuUis minslirtta fidei a^rnctiutie
^ '.uiioninadneciit, Fotes enim e4) maieria quttHiaia deserviul.

LIBER SEXTUS.
FLSCINA.M Si>RORE.^ DEO VIRGINEM SACU.\TAM.
Suscipe, ctwiipkctens. Clsrisvo dignissiroa virgo, B U"0 depeiidenies ornareni vnlncra 'iiaccae.
Mcauiis isia libi quse miuit tivuciera frajer, Ei pietiosa quidem mala sed saxa gravareiit.
lu«iuelcv» calamo causarum respire poudui. Laiiiis ha-c vero sanctus descriliil Esaias,
.Ci u>ntii» forrem.c^iVi6iaielcantus adiorcuj. Oriiaiusqiic referl varios qoi membra veniistaiii.

NiiAt qiiuries saiictuft>.cofppleveritWdine cursnni ,

Qiia* nioK pascendis praebebuiit vermibus escam.
AUernos reciiieas Haici rtiuJtilaniiue psaliiws Et forsaii dum viia manei. pcrcurrere verhii
QiiOi TiveDS iji ,iorJe cliclys,. virtaie canora, Morborum nemo,
tot so8v;i potesl diacrimlna

lircriorc si'no<as;{iscoflcentij)us npiat : Ante obilum cuncii qu« rormidare docemui

Tiiiri Ucei e«a?so Jibeai iibl iudere versu, Singula vel totis obnoxia monibns nsse,
Ai<liie-faijgnt.'»nt uieiiiiaDaQ absulvere nienlen* Omoia dum proprio solvaniur corpora (ioe,

^ou liic faUaci :(inge(ur barbitos ut^iia, Atque unus pracsiei reiiquos deslstere casus.

rcgasfus uo<ft; lOyes praevertens lYtotibus auras Elqiiid qoisque cupit periiuruui come.^e sullum,
Finguur a&sutiipto peudens hlnnisse volain. Inierioi dum sordel liomo, ac su crlmMte iurj>ai "*

buui (etretur eqiii gravis ungula prxpete peiu a Sed cum geminum leiigermil teuipora lusini.'!i
tibi

&od iice Pierio duceui iiic caiuica ludo, Mt>x slola sincero velai te candida cuUU;

Ouasjfiu ler lernas mentitur fatna sorort-. C Virginis os habiiumquedecens, ct concipli onmc!!!

Oai liUi gerniafium, sed verax musica pleoinini Floribus imprimls jainmens matura pudurem,
El Cbristuin resonnns clandeiur fisfula Phoeijo. Huud secus exsultans steriits, posi dnoma juveni-v
Edidil ul quanam genilri.\ Audentia prolem. Fcooiidaia novisai ciiB': ferret femiiia feiam,

Teqiie dedii: gefierr pariu fecuada sujireiuo ;

Vciijm ia»ia buo prirvam tcxebai nlurano,
- Conresliin p.ticara proiiiiiii! ducere vitam. Disceieiui Samue! jam tum pueresse sacerdos.
Ac deTnoeps pailbus ca^ium servars ciibilc Sic te l^ta domus sanctis aUaribus apians,
C!oiisiUu';l votis caroiu;ii cuia pareniuiri. Assueto docuit dignani concresiere iemplo,
Et quia prncipiom lam sancii foediTis es.sos, Scribcn'; in ihalanios ao niagul !'a*dera regis.
Tu simul offprris Christo, qui prolinus ipsis El cuiiil eiecam speciem sibi jUJigere Ciiristu» .

Accipit Fn onnis iactentia membra dicatis, Ornaia va:io dilat qoam .^raiia pollcriS

Sic quondam, cum priiaa novo splendescorei oi u» li.vc ubi icspirans prxxeiiU gaudia mator.
Terra niteiis, pulchrasque dareni sua seuiiiia hv^ Ac i';t>i co!la(unt parvo coiispcxii isi aevo
ViTenicnj ducons ad saneta aliaria felum ,
Crauda liunum, lcncris dum virfus credilur aiiiiis,
Innocais sonuisse Dco baiaiibus agnum, Tcii«o reparluriens melius quam corporis aiv<. ,

in-iouanie /Ide jasius Ct:giio\erat Abel. ^ Spcmquc !;ici'iniqiie iiiier, iiuamiuaa» iam libcri
El capiteoblato placuiigrex totiis ab uuo. ' voie,
Ergo iibi vitalis fovit te Jymplia iavacri. Foi ( iamiMi alion.la> si' !a:ir> quod an.xia curas ,

Janiijuesuum pepeni coelesiisgraia pigiius, |ji.s,nn.',iis causam loeryuii->, luu» lalia mandal
Non libi gcmmalo jiosiierenionilia collo, Oriii ttuarl» quidem, savrosei munere prima,
Nec te conteiil, nelo i\ux (lilgurai aiiro , Di.his ii.-ita mihi, coe:<> (|U;im oarnehdeque
Yesiis duciilibirs cotrciiidens fih laUiiti.-;, liisgeiiui. Clirisio-ju.- 'lidem de venire dicavi,
Nec le Sidonembis coti! mnr;t;s oJirutii Ila'..cijus hi!C iKjsirur.i fueral, sed lompore diicio
Induii, aui rutilo i>erlucens purpura fuC'» J (Hi aecet esie '.•.iun) t jiam quod servabere, virgo
Wollia vel laclu quoe milici.i vcilcra Ssm- A me principiimi, tibi pervcnit , oninia posse
Nec libi iransfossis (iver iiu uadl/u» a;*. it Jiicipiei, cum \cllo subeit : venigiafervcni,
 ; ;

S71 S. AVITI VIENNENSIS 572

l>cr qu r; »eciato conscendas irainiie coeium; A Uundanis ludens ficiii nonc aggore currit,

Nec (kssiDt exenipla domi. Nani re>pice quania^ Siriciior hunc carccr cmdf^li sorse lig.-tbit.

Virglnibus noreas jim uu^irunt sit-mioa coionas Tu niodo da veniara, qui te exlioiiatur, amori,
Miseri; in ccelun), sancio quas dogmate maiei' Curreniemque monet, ciim vix tameii ipse .^equatur :

Severiana levans, et te conjimgier opai. Suadet velo<;i tardus compendia grcssus.

Ncc mulio seuior, nunc gnuclens Aspida, quoDdam Namque ad docirinam, canimus quam paupere ver.^-u,

.Sacraiuni veiaia capul, lua inun a ^urapsit, Tu meliiis jara docta venis, qu.ne junior oriu,
Bissenos jungens sanctis aiiaribi.is annos. Helligione prior, vivendi jura dicasii.

Quam licei hinc ceieri tulerit sors nltiffta letlio, Anaoruraque sequen^, merllorum serte superstag.
Nii ! "..en est subiium semper niigrare pnrutis. Quod si conseqnimur, j;<m nostrum furte putelor
Asplco nunc coiunien, gemina qaod virgine fu!g<;t, Quod sequiiirur, fawjea^^ bocce tiium est : converaio
KxiR;Ii)mf|ue dfcus, cujus tu jure propinqua [rratrum
Fu>c(if5m Fuscina refers; nec segnius illam, Lsemplo debenda pio, le respicit auctor,
Qij» pieiute poiens, « Graia si voce soneiur, Priuii.iasqne in le ^acris de fiuclibns offert;
Signilicitl { ropiiam suinpto de nomme inenifm. Indicii srd sancta fides, ul corde propinquo
Queis iitei eioeritum ceilantsua sscula cuiuien, B Pariicipala level fraiernnm sarcina pondus.
Vilaquc snblinii cunciis pra-polleat arce Tu gerinana, pium iiuuj «lucis ab ubere fascem,
llas ;;enero.sa tamen malres si corile sequaris, Non carnis, sed legis babcs cervice lideli
Gaudebunt viiici duai protici», ac libi summam Subdita ferre jugum, ncc vincla in conjugis irc :

Spoole dabunt palmam superanti vota magis'):c. Mnnd.inas odisse vias, percu:rere mundas;
liac dioeas tencros sanclo exlionam ne bensus Iliinc nolle toros, hinc sp!<nsnin quxrere Christum,
Inipulit, accendens ad virginiintis aniorem. Sic taidas tempsisse, pio quod arfiore calere,
Sic maier lecunda ulero, fecundior acisi, Pigra voluptnti forvescere corda labori,
Machabxa polens, ei prolis fnnere feljs, Ignorare v.rum, fetus tamen edtre taies,
Orbjii gautiens, animo viiicenie seneciam, Quos tristis nunquam possit tibi tollere casos.

KJocet iioruniio sobolem non ced> re mundo, ^on orbata gemes fecuodie pignora vitsc,
luGammalque pios ad fortla facta furores. Nec viduam sponso metues superesse perenni,
Quid tua nuoc repetam, tenero quse Tortior .tvo. Expers ipsa mali ; ncc le seateutia tanget

Ante annos animumque gerens, responsa dedisii? Qua proiis mortisque parens compellitur Eva,
Non hxc parva l>mn sui^cepit pagina laudem. Occi«am pariens soboicm vivenle reatu.
Exiius impieto veniet cum iempore victor, C Qux suhjci ta viro dominum passura cubilis,
'Laus meiius caoisar, cum jam cianaante iriumpUo, Servit in obsceoo tolerans connubia lecto.
Consummata tuia reddeniur prsemia faclis. Sic capliva tori, cum portet nomen inane,
NuDc decet ationiios caut^ le voce monerc, Conjugis ei vana dicatur iinagine coasors.
Solliciias iecuai partiri ac volvere curas, Sola jngn prcmitur non aequam ducere soriem.
Atqtie juvare tuos borta.-uia dicia l:>bores, Et cuni lunga decero iuIerioL fastidia menses,
Dum pQgnat varius per creiira pericuirt casiis, Perfecioqiie gravis fetu distendiiur alvus,
Lubrica duia fiagili currit sui> tramite vita, Semina quag patris fuerant. hicc pondera malri
Dum tua calcatus eapiat vesiigia serpens, InHigunt duros uiero lurgente dolore-:.
Ascenden& Uextro quem conierat aggere piania. Nam cum iuctaio solvuntur viscera parlu,
Nii nou iutenium pricsentia sa^cula ducunt, L'Ba liiit, lautocarnisdiscrimine peadens
Nec secura datur reqnies in carne caduca. Quod coiere due ; spes pa!pat forie ilolenlem,
Verlunlur nam ssppe bnni, perit obrula virtas, Editus in lucem si vivat filius ; atqui

Pariaque iransaciaj decedunt praiinia Inndis : Coniin;it plerumqne gemeiH ut mortua fundat.
Ac plerunique solei, subito succeusa calore, S*pe etiam sobuli nec morils lempore naia
Frigida quae nuper fuerat, mens iiuqucre nuiaiiiuij, D Dani geminum mau is commortua membra sepuU
.\iqu& repeniino reslringere crimiua frerio. [cruiB.

Sic aUernaQtem conimutani fa<a rotalura, lilud jam lcvius qooties iniervimit, ipsa

Imp us ui spcrel veniaut, justu^ique tiinenuo Ut pereat luai sola parcns, ac pondere fuso
ProCeieus, cumuium inugMis vlitutibu:; addat. Emitfat cum proie smimm ? Quid forte levaiura

Nam s^udium sancii la^^ei si fortc iaburis, Nutriiumqne diu r.ipiiur si funere pignas,

Pigraqae consuetas dis^oivant oUa cnr. s, Unica quod ciebro spes respicii, et perit omne
Labitur in praiceps dainno.iae gloria viiai. Quod o'bi concepiis spondeb.mt gaudia votis?
Slare ncquit meriium, si non acqiiivit eundo, Omaibus his illud gravius, si fortc careniem
.ViT.iliilrcdifcits; nilendum est viribns amplis, Cijelesti lavacro tenerum mors invida natum

rt .satis aiigusium observent vestigia callem. Pracripiat dura geoeralum sorte gebennae.
iNam qui didfusam spalio liixaine plaicam Quique, geuilricis ce. sat cum fiHu* csse,

bupiirosine.
r.7j rOEMATUM LiaF.R VI. S74
1'eriJiUonis erit; Irisles lunc ediia nolunt, A Splendida cjindebil cq-lesti in corpore vesii.-.

tjn.c flaniuiis i:ininm geunernnt, msnibra p^iriMitos. Ki vnliMin rulihis respcrser:it undiqtie fni^^t^r,

Qiiis nicni{ir:ire tineat lattii discTiniiti;! casus, Matiibus uidignis verbnm cai'efte sonarei,
i'.\ qn^e iiijilraiiilur dilecie gioria c^irnib? Angeliis alioquitur sancio qnas taliler t>re.

At iaie iongeqne tuani di.sccrnerc sortcm Femineo sexu mentes iransiie viriies,
Libcrtas cian lege poicst n«a necleris, ut te Nec irepid.iie novo fonissima corda lumuliii.
l;)i|<! i falieMiis i):>u st iiigaiil \ii:cu a iviundi. Adversos haec sign^ peiunt, vos nulla limeintt
Tii Mariani sequeris, dijfio cui conligit alto Cansa manct, qnas cora pii conGrmai amoris.
Vir^Mnis ct m;>.iris gemina gaudere corona, Quaeriiis, agnosco, preiiosa in sedc sepulcri
CoiJcip«icl cuin carne Deuin, cceiique Creator Solemni nuper tumnlatuin funereJesum.
j!ifr:«rei elansnin r-serans niysterla venlrem. Sed meminisse dect;t quid praescius ore fideli
A geiiiirice saitis, seii (la-^ni forniaver.Ti ipse, Dixerit ante obiiuin, duplici iion ampljus ulia
Elesli niiid;»iii do c\m procederet aivnra, Servaiidum se nccte, et jam jam tertius liic est
Soliis qui cari.is propriuin di<i:orierel orlnm, Qui complet proinissa dies : paiei ccce sepulrruiu
iNaesiirelqne dicin longe., iiTnjiiisque vidoret £ Deseruii vacftum vicia qnod tnoric resurgeiis.
Qtio pariendus erat : prjscessil meniiira vnlirMi.is. Taliier excelsus jussn sennone minisier,
Ilise Dens Verbum, vesliluui, viscere si.mpio. Sparsurus mundo vitalis duna iriumplii,
Qui "!M>i Paire ji.bei, mateiuo in ourpore servit. Hajt ptlmuni gaudere dedii, luctnque levavii.
Siiscijii cl fainiilu^n Doinii.us, qni jusseiat reva.i!. Ibant imp.-widae Iseiojam peciore maire.?,
Tempora per p.itiom, per im-trem Sftn.lna u scii. Credula concepte servaiiies ronla saluii,
Illa qnidem lecnnda luii, qua; pondere tas:o Cuin raediiim sese Chrisuis gradi' 'ibus offcrs,
Factorem poriareaiiu"ii, Doiiiiiiuinque p;^rea;iei!« Agnosciqiie juber, blando et sermc •
saluiat.
Edere promeruit : .sed nec iibi gloiia laiiti Iie, aif, ct noslris hxc piu mandaio referiti

Defueril facli, Clirisium si creduia corde Disclpulis, norini ut ourrexisse magistrum.

Concipiens, ojtetiin! paiias pia germitia coelo Illae complexis defiguni o.-ciila planiis,

SI quis, ait, nostr.u» cfMiipJevpiii ordine iegein , Aique ad discipulos aiacri cum ivienterecufrunf,
Ilic mihi sempcr erii fr,«it-r, mMer^ue, son rijiie. Doctoresque docent, et qu;je sp.irvenda per orbem
Asjiicis ul sexucareai coelesiiSi1iHa^'0, Priraiim temin^is instrucli discere verbis^
Inlerior >oriiius homo qnam meffi^ reteniai^
^ Agnoscunt animam poiius quara Vivere sexum.
Prsbuii eiemphim snrgens a naort^ redempiur Coiiimiini? virtus igilur, coinmune pericUim
Femineiim maribus cum s:c prcionii lio.iorein. Matribus atquc viris; nuila est distantia cordis:
Gusiavit sumptain no&tro pr.) crin ine moriein. Recium velle subes!, si gr;iiia co!i.«t3t uirisque,

In crucis excelso pendcns sine ctlini:.e Christus Cui tamen aitenlo desudel vi:a labore.
Aiqne animam, vpos qu£ mox leiiriearci ia artii^. Aiil quj.i dona juvatU h*:minem, si n>er.le soluta
Fixiis adbiic sancio clavis cfiljveral oro. Turpia collalum disperJant oiia muaus?
Deseruii populi speciacuia talia cwtus, Au.\iiium conatus amat : qcis namqiie vacantem
Sgiiaque ferre neqult, coelnm qox tristem<naiur. A.ijiivet, aul somnu virluiein jungal inerti?
Nam sol obdnclus, vuiiumque retorius aborb-, Coiiesiis rex ille, parans discedere lerris,
Cesserai iiijnst.'is noclunris iiiciibns horas, Arg(?iilum faraulis, ut quis virtate valebat,
A'que pereKfinis aditum dedit ip^^e lenebrjs, Qiiinqiie minas prmio, dtipticcm dat &orie seconth).
TtMiipnribus magni» mulalis ordine rernm. Aique imp:tr mignis guseepii leriiiis unam.
Not fral in superis, liicemque inferna vidcbani Tiinc sic discedens ran.uios simul iiistruil omnes. -

Cotiiremuii leihis, el nisii moenia magno Nunc si quis ves'ruin ilevola inenie fidelis
roniMi^sI^ suinmo nulaliant vertice cristis. Kxperiir fnerii, qii.tbiu nosccnd is ab isto

Sen.^eiiii.imGiuin priscis descendere saxa Qua quis sii viriuie poiens, qna rjrx»diius arts.
l!!:..-.T locis, soniiusque novos coilisa d 'dcrunt. Thesauros gem'naie ineos, u->uqi;e poliie,

i:us inter strepitns, cnnctis rugicntibns, \\'x Livida ne facics pnlla rnbigine tingat
l>ec"rnun:, <4iiaiiqnam irepide, per^isiere iii;.irea, Afcijiiiis nit''dum i)tira quod fro.^iie me^tliutn.
i'ervigil utsancio sic vivens ci^ra sepnlcro Si redoam, niei iiis addeniur }»i';pi!.ia jnstis
Servi..i, et voio pr«sens persoivai lioncrem. DixJt. e! absces^ii <-.jpicsiia regna j.-eiivit.

r.' ;^
•;:» fra,;ranii connonunl illita .«ucco, Inonbiiere diio snuiii ceriatnijie vtr«*.
yii.^y ^alvans salvum servarenl liUii^a corpus. Fenerat ille ciius p^irtem sptendeniis acervi,
llis u.i\or ('Kpcnsis liigubria dona larabal, Paujieribus l.irgo di^.pensans plurima dono,
•">iips :.i;,jjacT»;dens seniet persoivere muiii'S. Crcstii ei in cumiiJcs quidquid conieriur egecii.
Ej f..i;i u!C t-eviier pri«venerit isu resu;g-i!.'!, E\^otjens jlier sacn mysieria veriM,
Q'wA fTeJ< iiiiiiir servanuum pogccre munns Ikurai &ji(i'.o ganJel Ciiucrcscere lucro,
Q:'0 iiun in.J<guit, phicutur munere Cbristtis. Ei cujudiif recii vitam djin pra^dicit addit.
fro quo re>pondens cotifcsiim graiia, pr (-si:ii M >o!u6 liriiiiino eumpsit qui potidcre iihrijm.
An-^e icos cefnaai faumoua ui lumina vuU':: Deio^ois icrobibtii m.ir&upia mers') !uca>ii.
 ' . : ,

57.5 S. AVm VIENNENSIS r,7C i

Degcuerique ftuens elegii vivere luxu. A Descrtbens, neaiis T«ri»s eaw corpore pHfilM
Sed Jixiex lahtiou) rtitiiu ieaipore axuwii Prudenti qaMi4am ceciuit PrRdetiiius ore.
negrediiur, cujnsqac moram dcs{>exer3t, esc«rs Namque ibi beitatrix, ei p'ei»o rob >rc poit ns
Conlcinnil acrrus reditum; luiic omnibcs iile Virginiias annaui venil; quam fueda libido
lii doceaiit ratiOQe jubei, quem leaipore taaia Appeiit. ei essso voeat in certamina nisn.
Poscenii reddant operaia negotia fruclum. Sic beliairtceuQ lesentiat rrGOHhisangvta,
Argcntum geerilni geminata mole niinisiri Cum(|ue lacessiia eoneedeBt prasiia pnim:>m,
Proiouni, ei keto referunt comnaercia vullu. Lxia feras summnm c»lcato ex iiosie trupapaas.
Tertiii^ ille piger drachmara leiiure latenieui Nam quidquid sacrssdiviaa voliifnioa iegis
Promii, qusj juncli sorbans conlagia cfieni £'equio sen^uquK doceat, qucd prjcdicat ipso
Ferdiderii proprios inciuso iumioe vuiius. Aniiquus tr.undi replicans e\*ri1i:t vate«,
ll!ura ierrjbili dooiinusiunc iocrepal ofc : Sive ille bi^iorias tex;it, seti forie iigiira»,

Taniane te nostri lenuere oblivia scgneno, Quod diveraa reiro multurum lempora regum
Serve pigcr, red tusque naei sic cara refugit? Posi PiUili suceiduo ges6eriiiti ordine magnum
Argentum, iiltida quod purura iuce tulisii, Vel quos p»st reprobum Uavidica regna Sa^jlem
£n leirum pressunique refers. r^atn cogniia qududam B Tcr quinquageno scripserunl carmin.j psalnQM.
belituil, nec respoadeas, ut sapesoiebai, Pacificas quidquid iaia ini.er scepira SalontoD
Forma mibi, vultusque mei noji parel im^ifo Obscurum sensa per clara proverbia dixii
.4issigiiaia libi; sed si ferreniur ad usus, Quodqiie bis ocloiti poai se videre prophei«,
Altr^risquc mei leiigissent credita mensaro, Qiiod clausu» Jub miiis sil cum vulo«re ai»rio.
Cresceret inscripius itastro de ndmiue auiumui. Estlier quid memorem, el caetee raendacia judiib,
Kunc igiiur famuli vos (oium ferte ftdc!e9, Oriiali cuin fraude sairaps aceeoditur oris.
Aildat tit uiiltbus sors uitima, tollai inpiti. Cum ineai iUu^eos obseeaum fetsinit kctuH)
Improbus in paoci» bic dignus rion erit uliis : Desecioque feroa compescit vertlce visus ?
Quisquc voiuntatem .tjoscens coniemnii herilcm, Quod mclsuB cemenc e»eata io corpore Tebi,
Csedilur bic multi», paucis qui fescius erirat, Qa» secreia videns perseripsit conditor kliNiras.
Ergoage, succiiiCiis ad foilia prxiiu iorohis QuidqaI4 posi priscam succedens gratia legem
Armaia cu.ai menie veni, uec femina belium Intonat, aique Novi miracBla Tesiamenii
Formides quod meos peragii ; nam gioria dudum liinc hemiois ciamat facies, vos inde iennis,
Sexus isla lui noia est tibi saepe legei.do. Et peruix aquiia, et fortis certdmin« latirus.
Ncc dubiam ie nosse reor, eum Ddbora qnondain ^ Inde quater terni puris quod mentibus agni
Duccret iuslructas post ioi tia ctassica turmas, Egeruot toto spargentes semina mundo.
£l muiier sumpto prxcederet agctina ligBO, Bis sepiena pii quod spargii episioia Pauli,
Biirantes bortata viros, qur.s ipsa ducaiu, Quod Petrus Jacobusqoe docent, quod Judas, e< ipsc
Exemplo verboque tiionens accendil iu bostem. Qui coospecta refert coBii seereia Joannes.
Sed poslquaD) ducens princeps «niicesa catervas Quin et veridici quce plarima {rsctaiores
Impulit accendens vegeial» faroriLus arma, Exposuere $uis mjsterift digna libetiis

Barbaricx ^eude.^e «iaQus; dis&olTilur onnii ll£C tti cunci« teneus animo sitiea e bibisti.

Hostiiis virtus, eiqi^ ee famina mousirat, Nec si quid sacrum nostri cecinere poets
Palantes da«t terga viri, biebramqae peienios Te latei, agno«iique legens, et condita servts»
Si viviml, vidssc putant. Turc maximp.s ipse,. Atque atieiia tuo cominendascarmina caniu,
Foraia gigantttse junsii quem eorpore inoiis, Quid totum repliceni ? Ttt sensibus utere doetfai,

Imrneasamijae leva:« pioduxii rerticis a.fcem, Eiquienoia libi, velquce pcreursa legendftt.
Rex Sisara fafam, ieiorum f^isce rejecto Ad viiiulisopus studio convertrt virill.

l.iComiiaiuB sgii, melueas e«b!ii-ns Roiari Nain nisi docirinsi jungaiur vila fldclls ,

Corpus, et exeeisa fugiiivum prodere mx<>sa. Agitosci gravius noo observanda no^ebil.
Sed postquam latuts^e puLnns, teeioque receptas, Esuriii posiquam Dominus, cnm forte ianli
Moliia perpeiue dimisii laniiiia somBo, Conspicitur dillusa levi rictilnea froiide,
Hunc ciiaiti ti^rHit raul or, lerraque jiieenii Nec jam msiurum praedicia ex nrbore fi ucfum
Malleus intixo ir<tcsfodii ieutpora ciavo. Carpere teinpus erai, qiiam mox ni repperil i!le

i' eminpus sic iiie iuii per cuncis iHufBpltiw. Indiiiam ianium foiiis, sed genuine nudam,
Ai i% virgo bei, sanciia quaBi aaoribus orttant Prorsus iuane vircns oriiaiu» intitiiis borrel;
Hinc pudor, inde fidcs, iAiernik fsriior armi» Percuiitur subito radix afflaia caiore,
l)clla geria, J&3iig saevus quse coGamovet bostig Aruii ei posiio ramorom tegmine «roncus.
Spes libi ilda foret felix in verlice eassi», Insirutmur tali legent cognoscerc signo,
Conlineai iumbus preliosi cona j^idaris, Reilbrsii famuto^ »6«o sermone faienti,
Josiirrae lorica luos constringat amiciiis^ Nomine confesso mtitis operaiiodesit.
Pro gladia verbam semper loeatur acutum. Nam si Christiccias ttosmet sanctesqQe puiamus ,

Mas viriuiis oites, ii.cc sic soiaiia be!li Aggravat bo« eiiam, ni diclum facta sequantur.
 , ,, , . .

377
Sic et virgiiutas 82cro ^evota {tsdori
rOEMATUM LfBER
A
VI.

\eiia'e8qne niaims;.sed dura discediiur,

m
ccce
Indfgetndjuni-iis viriiitibus ; etnisi meiuena lutroiit Kponsus thalamam, indnxiiqne paratas,
Iiitictain senaus cftsto ciiiii eorp' e jnngat, Atqiie vagas linqtifns eiciusii poria sororcs.
Succumbil viiiis; r.ec ca:>tatD ilice±e eonieia Cernis virginei p«ie;ii quodnomen iionoris,
Jure poiest, animas i)uam sic corruDipit adulter. Ni fertnrsai.citis ibaiamis co^Iesiibus ignis.
lia, furor, majror, Hvor, (iiscordia, luxus, Feli.x il!a manus, largis qooe provida donis
Lingua dcpJex, consiricta luanu^. hxaM vohiptas, Acconsiiiii piir.i fnyit pinguodine lumen.
Moecbaniiir cum ronie iiomiitis, tnni scniiiie niortis Tantum namqne olei vasis dlflfiiijJiuir amplis,
Felos nroriiK aluiit. tii quo perduciiur omnis, Quantum poscenii miseransporrexitegcno.
ISomine virgineo qiijc se diuii jactita', intu» Ilinc Domiiius palrais a:dent(=s ferre lucerna.s
GriminibusgraviJani nusoii tnrjjescfre meiiUmK Admoaet boe opns est, hspc r lar;y gloria vitas.
:

Kcce libi e niuliis unui». qno oailern noscas, Suppetat ergo tibi c.ieias. patien:ia virlus,
,

Exempliim. Domiitiis plebem cuin forte doceret f 'd virlusanimi; fragiii-s n;im carne puellas
Pervigili ciira inpromum no<oere lempiis, Protulit interdmn c(b'o ooiistiniia meniis.
Exspeciare diem qn» jndex imminet orbi, Eugcni.Te dtidnm toio celehenima mundo
VirginiliU' sancio signavos clirismaie coiiferi, B Fama fuil, dum dai Christi pro nomine vaam.
Dasque decem nobis documenti in veriice monslrat. Antftiamen nmlior fortcs processii in aoius.
Quarnm rjuinque l.imfi! «r.piciiiia dives adornai, Cum stipaiite ci»oro sancior»;!) fierei ablias

Ast aliis stoiidiim lcntovii ineriia Sfnsnm. Alqne patreni complcns ceiaret teg^iiiijie matrom,
Sopu.is puriier reqnies ooinplectiiiir una, Seilposiquam sanclo cimclis perclaruil ov^
Aiqueobiium signans depressit 'iimina somnns. Ei meritis annisqiie graves, longaqne verendos
Transier.Tl liiedium viv fovte quietis, ei illud UelHijiop.e seiics juvenili revititi a;vo;
Tempuserat nociis, qno Clirisius carne reoepta. itnpatleiis recti, loto ijui lemporeserpens
Fregerai obstiucias, iiemipio cardine teibi, Mille noeendi artes, siimiiiisqiie
inaammai amf.ris
hn\ portas, infernfl, tur.s, sp-eJ.iqoe SL'pnlcro Quo famam vioiaie onpii dodir inde coronam. ,

Devictis la:ia remeabai !uoe leneblis. Commovet insano qni lingai amore piieUre
Perslrepuii subittis rumpUque silcuiia clamor, Accemii Evigeniam, moiuque atdere virili.
Tandetn sponsus ade?i, nocturniis corpore torpor Tnrba senum inrbaia ooii, quoi! crl.Miine lanio
Abscedat, sapidse lapiim pro|iernt(: piieila-. Tam rigidaiii niiper poiuisset solvere viiam
Frotinus exsiluut omiies . siratisqne reiiclis, Mens dejeoia viri, vidii.iiJiqnepiMisuie summo
Ap<avere suas qua:si!o ii.min.^ ilammas. *-*
Ni! iiou po»se doici tilDlians perfeciio oarf^em.

Tudc sed ({ninqQe, qclbas cordi solertia majdr, Dutilur isle foro javcni.»;., s:cviimif<;e tribmial

Quamvis festinant, olemn tamen addere sumpiis Inirat adiiug monachos; vinci' concordia fraudls,
Soiiii-iiudo fuU vasis ,
plnguique liquore Ei jam jamqne reum secreii rgnara ienebat
Ignibus ar.niati.^isquaieniem rumpere fioctem. Pabiica vis, odio lantat^ Bamnuia sinistro.

At quae neglectam iiquit pars allaa succum, Couscia lum sexus piopri!, ccrdisque pudici,
Sumcns flamratgeras ccquicquam susiulil baslas. Vincitur ui vino^it jam pifodens femina fr.iudem,
Emii at exiguus commoii luminis ignis Qnamvis exlerius carnem ccmj)u'sa fnieri,
Sed virtiite carens languentem l.nmpada fervor Inieriore tamen servato permanet heros

Deserit, ei sicc.im percurril flamnia papyrum ,

Semper inla (uit easii cnstouia voti,

Atqne inter picei nebulosa vohimina fnmi Quamriliei impiignei misLiri fr.ias callida niHridi ,

Vj»nescnnl pigra cresoenies inyle favillaj. Exieiidamie dolis laq-ioos.. mcndiicia neciaf.,

Ut sese indiguas tali videro paratu Non veiiit ad pronam mcnsiulpaRiguara ruinam^
Occurrani sponso qniccominus Jidvenienfj, Quosqne fremens hosiis faJIaci tribnlaiasta,

Tarda movet lenlis piidiliundum cura lauorem. ^ Purgfindus sancto psiiontia discutit Igi;!.

Qu;e prece suhmissa stnltis tum vocilms oranl, \>ndidcralqunnuaiojnvenemm3uii8aeniuIafrairiim,

IJt |)orrecta manus torpenies suscilet isnes, El famulunr. Joseph lellu? Memphiiis l.aheLal;
Dividu! et projirinm snpiL^niia pinguis oiivum. Perlulii ;!le<4aidem doiiunua:, lum crimiue falso

Kespondenl pariier laji serraone sorores : Conficisis voluisse nefas, quo.l iristc refugli,

Esl miseranda quidem veslrormn catisa rnalornm, Susiinuii lolo.rans er^ashiia, vjvia, caienas,

Sed tamen liic oienm nor. plus qiiam siif.^^i.ii affert Dum bpaiium replioans gcminus &.'! junxerai annos.

Unusquisque sibi, constatquia copia v.^^sis, Obliius jam Inci^eiaf, j»m crine fliicnii

Et perfecia suum servatmensura iiquorein. Nuini.us inacie iap!feh<it tcrga o;ipillus.

Nec fas quasilum pariiri aui perdere succum ,

Sed vogetanie Deo incns iiullis olans» lenebris
Nc di8persa*cavis desinl fumenia iuccrnis Prsevidet arcanum quidqnid posi exitus implet.

Ciimqno Incrain vobis di^ipeiulia nostra paralmnl, Dpiiiqiie produoiocerlaiim gloria ferlur,

Tota simul fessij^iorpescani tumina flammis. Non laiiiuni vcnia ; ct precibos lunc ipse rogaii.ts,

Ui diadcma libc.^sc.ipiivos in vcrtice sum:it,

Talibus abjecla^ dictis, U isiique repulsa ,

Exsiiium regno coinruutat priucipe ,sei vum.

rerlustrant qiiocuiiqiie loct commercia ferveoi, ,
579 .\\;TI V!I:NNENSIS POKMATUM LIBEH VI. 580

Pr:vinia smaii cor.iis sk percipit isi.'. A Viilgns ina.idiiam dainnaverat , ci .siintil umncs
quis iauiiibus iiiiqitnin Insoniis soiiicm ceitabanl cernere moilein
Siisririliftin pot-t liuiiC digtiis ;

ialiiinlj r.iiondnii! ij-;* vl^-il iu aniiis

Cuin siibito hi rnediuiu j:iVttiiis se proripU jigiiieu
E\C<.l.il .

»;."ij .r.iSo^qi»»; tin.re^? Acceiisu'11 lciieia casi"gai!S voce <imiuliuiii,

hiij.roba voUSeu.ini;

Prininni disjimclo quus cei»itPaiisa vitiiiu»

Ci;r laiiio ox cceiu nuhus rem judicat, ac se

Coiis-ilJa, solusijue Sibi proinisil uierqne I..ib.:;r ^u i-ijiisuiiij clamat nou currere lelhuinV
Proiinus ad verbutn pueii perniola repressit
Spem culpce, sed lurpe Citlciis \n cordibus igiiis
Otiiflavilmenieni sceleris roniace ciuonini.
Turba scqua.x animos : jude.\ deccrnitur jpse,

Conveuiiinl, nam forlc die »ic toiuii-il oua,

Conssiiiioiqje sonutn, per quem via verr» p.itescai.

Absce.-£u ficlo diversa ul parse icdirenl.

Coiisuiil fivulsos quisnam sil criminis ordo ,

vulgaia vicJssitn Seii iium di^cordans re.ipon3um pr^ebet uterque,

Inque nciuus vencre siiniii,

Paiididiralierno flagians in coide voluptas. Cojijiiiicium lacijius disjuncia voce rilcr.iur.

!ii( el i!;!aula!i( i\,i!eiiles fi:.ii.ie piiellaui Tui'0 omnes paiiicr limor accipil : untiiqne cla<

;iilOr
Appeiiese ^inuil; posoiiUt coiisenlial ai.te

nioveaiquuiu fauia rebc!!;, Toliiui', aiictores sceleris plebs obruii oinnis,

Do'.it'Coris lantuni

Mo\«|iie reioiqtieniiiimfacinus, ni cedat, in ipsam B Lauuaturque Deus , qui nunqiiain voia bouoriiin

Coiif.-ssi aniorcni parii.jr n eiitlacia prodiiiil Ue^erit, au:uliumque suum pro !empos~e nionsliat.

Disposi^a, ei laqiieos paaduiil, q :os ncviete vel- Ei lamen bis prior esl quae viigiiiitaie pudica
[icnl. liii iviam pr;i'fcrl ad voia perennia corpus.

Ajiccp.-. .;'a diit Sfcura liiclatur, el liierejiS Naiii si lerrena nubeniem lcge pucilam

Kluctiiat inceri» quo vergaiii poiidera incnlis . Asservasse loros, a!quc uniim nitsse cubiie,

I,!"c }»'.!« ate ^eirii, rursusque inJamia lerrei Jkiuiiali tautuiii laudatur judice ca>iu,

lliuc ;ir:rum duros precibiiS rnoilite liirores Cuiijice Virgineis qiiantumdisponiiurillic

T<rii'a", clob^cenas hicrymis rcsrmguere Qanimas. Quo Cbiistusvocaihinc nicriiis, ubi sede sup«rna

S.>d jiosiiiuaui iiuiii* pret.'ibus inoiiiti.sque rcffloios

lliimanum in partes dlrimet gciitis arbitcr orbis.

Oiisirioiosque teiios ;;cii cognnia libido, Agnos dexlra it!vans , lajvos contemnci ul tuedos,
pu<io:e Siat.uni an;;e!ici luiranies facia lionorum
reiiiiia pr^tlaro liieiiieiu siiccen.^ i

Di:eiev;i iuiic casui iuoji , uf. ciiinine tanio Lauuantesque chori : cui.ciis comniune patebil
Aiiibircni niibcrani i:.r;ii»com!ucJcia vilain Dccuisx carnis merituin ; fraus nutla ien< bris

Cu;luiii tesic voeal, ranianiijnc recusai itianem

Abdere , vel notas poterii isubducere cuipas.

Jiniioio corilRnii si.o : tiuai conscia ca-.ia G Iltic nota iibi subsistens viia peiaiur,

Co;iiniendat supere lidci, Sjrvaique fuiurls. Uuoju-ius diial dispensans pr^emia JuJex.

Maluit iJle laineji secreti iuspector ap<iluui QuiuiUam succincie quod dicium ei.tore magistri,
Di.jti viget ofl!cio f.unulaiis solenia Marilue,
Kxanieii prastitre loco, facinusque rcclusum
l'..i dcie, et c.bjccias laquel-. producere liaudc». Altenljmque lenelverbi virliilesororciB,
urhcm (]ura cjio nielior, pastu quntdigna pereuni.
Sieciitbal vaiiis co.!iiaoi;\:u llciilius
Juttii.r iile puer piieristribus ipsc ttitiiriis Tiiiic vacias Domiiio depromens Mariha qucrelas,
,

r»)»; c..t!iit'S, unilUMii quos Jetil Parihica iliinma; O dociut, iioii ceriiis, ait, quod soia paraiu
(lonfemi::o impet o iiiinnu.s ^J^rvenliL»" ira. Vexnr, et h;tc . Iium conferi germana levanien?

..^rsii roiiiiavu. iiiiiiier crescenle caloie t'iii Chrikiiis sic forle leiert : Sunt pluiima (|u;ie i«:

dum iiiOllior ignis Uiisiriviaiu reiinent, ineiiorsedcausa quietis,

Hiiic firur, iade iides, saiiCis
Leciaque iiec poioiil Mari.e pars optin^a lolli.
Scrviit, etiepidocottclosa pruna rubore;
lioncc niiiaius cess;ire iiiccuviia satraps Sli, getmaiij, siiis duiii flagrant sxcuia curis,

f-taitaitlesnanirnsiinn copia cinxit. Kiiiiiaiu servare iibi iiou desinc pariem.

4i:ssif,

Slo> n.ieri;.".i kfiiujns Daiiiciis proiirn". virius i e laeruit primain cognatio tota patrouam,

lloriiua iicnuentum ccn^pcscu.i ora lciiHum, •^^juTi le sigaifeiMin sequimur, vexillaqua Oi^risii

DuiM piiu&accensi siiruaiis iamis ai.iuo furons ,

T»? jjofiante iibens sectaiur siemma t.uentuin;
F-i-iiaioque siujul sierneriies corpora riclu, Quos iicet auiiquo nMindus «idiiassol uoiiote»

l!'.';oiii!iiciu iauibuiu iiiiir lejiiJii» pasuim, &i i!i:'ilis iijOiisirci generoso seiaper ab or;u ;

t.'Mi- .-;im\il la.iien isio tibos, quos YiTtice p€;i Plos :ajiicft or:!avi'. diviniiiu iis>ignegeienie>,

.de'.a Ordine quod proprio ?aitcias «ierue;o taiiii-Jfiis.

S-ijiJ..-;.» :il*taui.O Ujaiiil pCr iuitlie C.ldOlS . Non atavos jarti nu;:c libiukel proovosqi»!; rriexaui.

Mi.iLu.uscjic. AS immuiis gicssibus au:as, Vi;a ^.acerdoies quos iCJdirtii liiCijia 'J:g:i<.iS :

4,;»i»!i'. iiialus ja&i.-i-j caiii fabce prupiiCta. Poiitiuceni sacris as.si;:iiplu;.i re-picc paisem.

Kirnpii Daniei lia«s:iiiss;is desiipor escas. Uaiuqu'.! i.ibt genifor vei avuncuiu^j u.idiqiiC inagni

r^f <i!. -(/'igsu ;uis migrar.l forvenliateriis, i'0Si. ias.ces ^:acearii pi.i.uioruni ^b:i;orc f.isceni,

A5-fivai!i.pie su.>5 percgrina iu sede sap<»rcs. S^tscipe quos liucttjtes paai.'.ni a*i coti.^ortia fraire

S'i;aii!t»iii lorie yiJebai ucio siioiioi iieiiiens Fccies';; uiix-.t.

1' •', 1 ii!D inipubfs
ii ii r;i ciiia r.)»i. veii ouain ni^sciusantc Pro ..iiib..'s assiduas Chri^lo pciiOiVere ^ruie».
 :

3MJ AO SlRMOiNDlANAM AVITI EOITIONEM ADCTARiUM. EnsiOL.C QUATUOn. 585

Fuiiilerc vel ncius non tx-deal; ut sibi niillus j^ Faciis dign-.» Inis, maierqne effecia parenlum
Kralruiu tJ.-; nuineru Uesil, cum pr%iiiia sunies Vir^iiiese vicirii soriabese lyeta coronas •"=,

« Labitciiviin N»va Biidioiheca snss. libronnn, edic. Alchiinus h^c lubrico lexi qoa? cnrmiua vi-isu
Paiis. 1G55, pag. 2-26, ex ras. codice iNaudeano ires Binis jani breviius sov sf^a vot.Lv,i^'A peiiois
sequenies versus descripsit, qni i» oninibiis edilis Coascri[)si, ea celeiis deuosul) lumiite Sviis.
deaideraiitur

GALLANDII ADKOTATIO
DE ALUS AYITI POliMATlS EJUSDEM ARGUJIENTI. NON EDlTiS.

Prteter hos quinque libros, el.sexlum, qm anexi.Holet E\fr rn;i esl. imposiia inana<,n;:Ox 'jur3 iacitTum
nd Fuscinain sororeml carmen haclenns Aviti mllnm Valibiis iocubuit,

prodiil; nec plura his oHm Grei]orio Tnrovensi et Isi- IN .nl".mj:ros»

(ilorocognita fnisse Avi\! poemataconslat. Sed aiia Is- VersascoutineieSO.
men non panca diveish 'rie rebus ab eo versibus scripla
docet epsiota ad Apullinarem frairem. De (jnibussenng Verterai interea soiuis se corsil.us aniiiis
Mensibus e.\i>iicilis sua i<or vesligia currens.
nobis hoc loco non ett ; sed de iis lanlum libr.s qui Mo-
saicam hitioriam coniihuante^ , Exodum, el reliqvas IN l>ELTERO.V:)Mii;H,
Hepi(iii'uchi paries persequuimir, a:qucAlcimi Aviii no- Versus cnntinet 287.
mrne iu nonnullis bibliolliecis reperiuntu^. Quos c^c vt
Hactenus in*"ormis erensi vcxalus art nis
ad Avitum perlinere >ion cbnuerim^ adeo iamen rades
Jorduoeui ad tiuvlurn popiiiu>. iiruimneraLaraia,
passim et impoli!os, ac mendin scatenles in iribus qu<e
vidi excrplaribus auimndverli. nt reiiciionis sii. opus 1?( DSBUU iiCSi; NiVE.
quod auclor ipse^ ui fo.Uur, hoc habiiu premi mallei, in Versus coniiael 432.
lucern ei-nlaaie. Singulomm aulcm librori(m iwiia, si cui
antmus est cognoscere, ex subjeeio iadice deprekettdel. Hac imer Domiuua.-esumdigcaiub adire
Pre:iiiitil validis snblioieai coicore donis
(a) ALCIMI AViTi MCTRfJi IN EXOlJtK. Adiiioiiitum trausire vadum Jurdaaisaaiceai.
Versascoiilinet 1327.
IN LiCKia JlUICI M.
Inlcrej vanas agiUBt dui» lempora cih sbs, ,
Veraiis couliuel 693.
ili iio^a succiUuos surgil de gt^rniine |'ro»es.

L\ LEVITiCta. Posiqugoi conspiouo Jesus decesser:u actn,

Riiddideralque beus famuluin posi iitUa quiel',
Versus continei 508. Conresliui Judaa luinens sibi p •scf re reyiem
Postqaaaa coasptcuo iongiii(j[uu iu devia remplo lucipit, et Domiuau) quce sil senlculia [.oscil.

(«) Pauca hrec Avili quse se.juuniur, posi Sirnwn- G «lon epi.-cojiorum cor.-.rii vege Oundcb;»!do con-iiio-
duui ab aiiis ediia, nolniiuus, ci .Avitus
desideriir! ne.ni, in qua prinias p;u les i.abei Aviiu<, irno cailiO'
qua iicei inieger iiic essiarei. Episiolarn quoque iicorum antisliiuut Ipite unus ^ eriuonuai babe(.
Syniniaetii papai ad Avitum a.ljicere visuin est, nec

AD SIRMOSDIANAM AVITI EDITIONEM AUCTARIUM.

S. AiriTE VlENNmNBlS
EPISTOLiE QUATUOR.
fPflajum a Joanne FerraaJo presbyiero sccietalis Jesu anno 1661 ex 'fiteri todice nis. ciariss. ufi Petf- .Marnffsi
senaloris Gralianopolitai:; , rursus a viro olwjss. Stephano Baluzio ex eodeia codioe zas.-era-iuiatiore- elilaj aaao
1678 in libro prinio Misceiis&eorain.)

• EPISTOLA PRIHA. ^ dii. Quo factum esi p?r evangelicani ieciMtnen), ui

AD GCi1DOB\DVU &£Gklf KCKGUN&TONUil. jniinjtis auri argciiiique donariis p.-iuperiiiia nuTnmi
AvilQS episcApiis domno regi. dui.licls prjeferaiur «blatio. 0'-'.^ si uilque viduie do-
Qusstioquftnripietes vestra iiissefcndasi propogiHt, nalrici ad snensurain cefitupli reddcreiur, sliie Jubio
tuia prorsus id interiorem Ogttrsin spii iiati con^ide- Cunciis ruiotis recipf rei qhx minus omnibus iiii>!iis-
ratione referen^a esi. Ncqnc eniin iiiud ccnliipiicaLo sei. L'nd«et saucius fVuus cum disi>^sei fxtv ;iot :

fenere promiititur rerorniandaai, quod unusquisque rctiquimus emnin, el ^eruli sumus tc (Maiih. xix, 27),
aDinrid miserendi aliuiniilis pauperum pia proicssiune qui cene, jjcui iectjo docet, nisiil aliud quam reii.i
contuierit; qoia ei in hac ipsa eieemosyn.iria iargin reli/iocrai quibws lenuein victum piscandi ariilicio
laie, in qua oprraniis sensns poiius quam censiis iransigeliaL rc-sponsum illi e»l : Oninis qui reHijncril
aspicitur, non est doni quanilt^s pensanda» sed stu- domum, aui frai^cs, aul S(jr> res. aut patreir, , aui malrc:n
* llanc epislulam antca evulgaveral Baluzius Appendice aaorum v.ierum
•
iii ;'d AjjMbnrduoi, loin. II.
pag, 150.
 ; ,,

385 AD SiRMONDIANAM AVITI EOITfONEM AUCTARIUM. 384

aut uxoiein, *ul ^/i»«, aul Mgrot pi opUr nomen iMe«»n, A reniiim cco.suetudinero sive soctam iiieiiiis credeiidii

entKplum acciplel, ft riism ceterntm potsiiicbit. Naaique ci^nmuiei, nec tetieaiur privilcgio oonsiieiudiBis
i uiii lii Soripliiris sam lis <-enle«ariJs omiienis omni C11I1I verius provocai ad dilcclionein salutis, utiliier

pLTfcclione sacrauis sst, diseertiit« «|'«f"^ redtianiur hic parentes , tratres , sororesqae d'nail(it : velul

in eenluploiw, n"n qine iriktutuur Chrisii iioniins, Abr.-^ham dives, qni coDctis C(e'e8iibus donis frueus,

seJ qiiae pro Cbrisli nomine relinqiiunlur: quh iicet fili^Si famulis, auio, argento, patriraoriio, inatrimo-

m;^gna saiutariB prosil merces cleemosyoa; , incom- nio recie usus, palrire se tamen el cognntioni sune

p3ral))li!er (amen majus cst ouniia dimiitero, qunm voio nruiandoG religionis excussit, ei imminente jam
plurima dfspensare. Qtrocirca detiniai gloria vesira setiio, signnin circumcisionis quo Christianitas flgu-

desolo iiiud mariyrro pr;edicari, ciijus ooroiicc nui- rabatiir, accipiens, proveclos jani per a;tatcm con-
ium peniliis merilmn liitmani operis exyqiuliir, Isle versione pncros ficri posse firncrnonuit. De quibtis
esi cenifsimus fruclus <^ m foiuro quide:n vitani etproplielicus sermo: Puer, iiKiuil, cenium nnnorum
aiernam exspecia', s<'d In praese^ti qu; qiie s.-eculo iuorietur (lioj. lxv, 20} : id est eenlnpluH» aceipiel
illaias mnrlyrilMis coniiimplias mirificato honorecom- qiiod puer factns est ; quem pracfata sacrati numeri
jiensat. Unde e» :>lio Evangelii loco domlnicus sernio pliiralltati; prsesianiein, sicut aMate maiara vivendi
lestalur quod ail cenienariam frugera cadens in ter- B novilas fccii piierum,sic cusiodiia renovalio iiumor-
lam bonam nutrifie seineniis germen exicrit. Paren- lalts taciet lottfscvitaie {irofeciuui.

tes ergo, uxovem, vel filios, sive fratres pro Cbri.-ti EPISIOLA 11.

tantuin consecrui nomiiie reiinquendos, iJ est, cum BEATI AVni Ef).<iC0Pl A» >l.LUST(l£lt VlltCli ARIGtUU.
proasserendanominii toijfi;»sioiie,noa lanluin bojus- Avitu» e^is«&|ms viro illusinsstnio Arigio.
nvidi necessiludlrnimi. ecd animarum quoijiie uobis Scio quidem qnaniae devoiiom"s aQectu ire nie ad
torporuniquc fscienda jaciara sii. Do qua divisione festa cotnniunia voluisii:», verumtamen iia ut qiiem
idem Dominus aiio ioco : Veni, inquii, sefjurare filio& g3vi;iU<'uin lanlummode vobiscsci», mn aliquid pro-
adoersHS pnreniex, ni.iruiii ndcieriuii tocrifn {Uaith. x, fuinruTn, credelre debneriiis. Nuni cum vobis stcer-
o5) : id e^i, Ui qiiorumlibet affeetuum person.ip, ten- dutes et ina^ni meriio el niuiii humero digne utqite

denlibu.'! noiiis ;id Cliri.-tiim, si comitan noiuerinj, anibiciiier orciirrcrinl, ego «olus damne percelior,
deseranlnr. Kxccpio autem hoc seiisu, propinquita- qui ^iEiguiaris pairnni gaudiis interessc non mereor.
les ista> non sempcr nobi.'; lU praejudicai;is debere Quiliii.^ si pt-e-eniia inea secuiiduui ilesiderinin prc-
diini!'i, ei axempiis et ratione colligiiur. Nec eniiii veiiisset, ^icut oplaveram de i.iude tanii operisqiies-

el ii!i propinqui dimiiieadi suni. qui ad ciKlestes co- cutique digal sermonis audirent ,
qui oainibus mem'
ronas conlemptu sjeculi cakala mortc fosiin.ini :/* bns fabricA: sublimis itispeciis, congm.jnter possent
neqae suadere njeiibus possumus ut conjugia vei ascriberc (ondiiori in disposilionum qu3litaieelcg»n-
parentes abjiciant, cuni Domi.ius clamel quoil «on liaRi, in expei;s:truni profusioiie jaciuram, in diuien-

liceal liomiiii diraitiere uxorem. Kt quu4 Dms, in- Mtinum ratjone (..oim ordiam, in spaiiis Uift'iir<ionetii, iu

quil, coiijunxii, iiomo non separet {ilatUi. xi\, 6 c<ii'iiimbus ceisiiiidinem , in humilitate hrii.ilatein,

Mavc. X, Uj. Et Aposiolus proiestalur (/ Tim. v, 8) espolire pr.-cconlis marmorum digniiaiem, quibus:
quod qiii suis ei maxinie propinquis providoi, fidein gemtnarutii nomen suia nK^giuiudinrs iollat invidi^
,
negei, siique deierior inlideli. Doniinum Fetrus, Pe- ti)!1eclu;ii qtiodam ii.odo aiq;;e irciiisum iiidustrio

Jrum conjux |ir"pria sequebaiur. Ce»»aBte carnali dt'.<u, cmoluuteHto iuf i.>iior»ni .''p!e&<Ji'ntiuin iuce ve-

csii; manehal spiritale Kulaliuit). Ei comituhie se getaii, hi4r}ae omHibus pompi-'' diglic Inferii reli-

Atidrca germano, nec iratrem ncc ii\orem dimi&oral, quias, quibus uiundus iiidigiitis cst. liucc igilur exag-
in (luonim conitjbeniio Glirisu vesJigiis o.tlliarrebat. getaiJJa uiefiorlbu^ j;ire ('.uuessciiim. Verumiamen
Quiproptcr |.cisonas hujusniodi non ohesse nobis pecuiiarojij sibi nieicedcm su.^.tu st:rnio mi'Us fucrat

sed impedire (ieiendurn est. ^am ciim oinniDO bomi vindii-auirus, recolcijs uiique leHipus illad quod inior

iium generi, orJiiii, dignilali nbtinendum coelcate s;cvissimas periurbaiionuui procella», cuni fatti o|>. -

regnuin diviuussi-'rnjo propoiiai, esi icmerarius pra;- '^ rJs iirtiiam solidilaieni quasi gulti.rii;iiores invicli :id

dicatof, necessitati principum qtia} regnuni divinis dcdicalionis puriuiii rir..uf;isi!iden'ibiis uiidiijne nau-
nutibus administrat, si onuiia qtix' siipra diximus Iragiorutn casibiji iuiprine di:\isiis, me, u! ex cm-
relinquenda suaseril ; cuin laineii f'iuti» personi^ nniiii necessiiJtivi rccoliiia, pfi» gaudiis bcrymas
hiijui ruliiiiuis coniemplti» mi.ndi .suggrri, ei coelo- dcpen ieiiie :cui c'.;!i> ipsu:u prarmatiir.c innovaiiunis
runi ri;gnum reproiiiilli, AiH)sio;ii, sici.i r;;coiiUb, pro- afdore,cau5aruoa lailone libraia, noii oiinus coiige-
l>sl;uile liicispletibus (/ Tiui. vi.. 17-19;. iit diviies rere SiiaJeoquain piangeie: i|iiia imu ul nuplx lai
sinl in operibus bonis, ei litesiuii/o.ii sil.i tundamen- spooso cui pacia fuerai, qualitercuiique juiigeiMix'

tuin hr.nuiB, ut apprehe-uhiiii veraiH viiam. Quibfi Cisi satis desider.^baiilur sirHmenia cul^uiim, plus
secunduin Lanc seBieiili;(in agroriiin iiit" rediluuin ei iaiueii furiiiidari opuriuit ida rafitoruui. Quociica
pr*^i!..sse usus potcri',, si lion nocutiii jjipftiius. Lst his OfiiMibus coiisUiiJ pensail.-». mut»!iliS viri fof l s

lainen el aliud sanoiii.iiis genos, in quo si le!ui>uj Ciiji.^i-^^iia: genus,eid.?ponentesqaoad|M:'gsime[F<)fte

pcrsccuiionig assistai . niariyriuiii quoudatu plcna tipiix*^»m'[ floretis sxeularis ducalus audaciam, quid-
confessio qiicai iniiOii. Si qui- niiin ;iiii! iu;iu) pa- , quid ali adver.sa |i:irtc di»criiniuis incubuerat, (iuinrt
 ,: .

m 5 AVITI FRAGMRNTA LIBRI DE DIVINITATE SPIUITUS SAXCTI. 3S8

vicisiis. Q'i.'ipropier «iiinis qui videril coram posiiani A absenlium esi quam piat^seniiuin officiisceiebratc (sic).

jocii:mil:Uei!i. laiidel piitleiilau» feslinaiioue.T). C«o- Coiifidode inisericordia Dei nosiri quod eiiam mibi
venil Jis(iusitionibiis vesiris rapia de ailversilaie se* in boc loco quandociiiique oi^porumiiis verbi priesia-

cmitas. Aiiieiieciiii nosiruin licri, quod laiiter lebne- olt adiium, qiiibns gmuuMo^ cons^raiionis oriialio-
ratoriiiiri. Ego aiiiein ut hoiuni mudo visioue lion rem coocessit effeclum.
perfMiar, ei qii;r caiisa facini, ei noi/des jiftironi. el EPISTOLA lU.
<fiia'es arbili i, fliini.ii taeoalur , adverlilis. Apo^^o-
BtATI AVIT! IPiSOOPl M> SMPHAMM JMSfOITM.
lo! uiii namqiic restivita.^ Vionnei)sibus qiiidem \estris
Aviius epi?oopus Siepbano episcopo.
inier anntiiim niariyriuni dies peculiari sttidio vivil.
Post j-anclam fesiiviiatem , qiiam llcet avidi aique
lialeo prusenliani lempori, quo Jiei passioni» fa-
anxii. vesiio tanien interveniu dlvinaque liiitione
Iriculai' qiiam nosiis vidciur iiijuncia eise dedicaiio
iraniiviinus, dcbito famulatus obsequio ae sedulac
vironriii ,
quia niliii est ad quod animum nieum ve<
«ollicitiidinis devoiione servinuis. quidqtiid illud no-
sler (iesiinare non possii afTecius. F.xcusans p!ebi-
Wscuin nieritre asperitalis est , sol.iri vcstra?, qu-im
cnuTc absentiaai , nieam autcponerem consueiudini
Deus semper aiigeat, prosperi^aiis agniliouc cu-
bidguiurilaiem, r.isi, iit nostis, iu iiksis po^niienlibus
pteules.
nosuis fervor appeiens viiium vici:iuiii diu (unnaicl B
EPISTOIA IV.
alque sirepiium ; cum e uostiis ambitio aliquos, aluis
soilicitudo adolesceulior , midtos gula (reciura siu AViri EPiscor-t Ab GRiiuor.itM i:p:scOi;u«.

Yerilus sum ne forlu si vel paucus qui foieut quos Aviius cpiscopus (jiregorio episcopo.
aliena declinanies, sux magis lestivitaii stuiiium Meis potius a^cribo peccatis, quod vos ad dispo i

mansueiudioia' a^regarct, apud aiiquos animus, ut ti'>ne(n piissima; voluntatis corpnris inxqualitas im-
soiei in lali lurbalione, morus isti quasi per abiciiiiaoi pedivit, quanquam consucta dignatio oratione ous ei
meam, eo die cursus nosirsB devulionis puiaieiur oblaiione comitala sit. Lnde salutaiionis officia pa-

omitii, quo diversx parles viJebantur nisiitui. Lnde giiia famulante persolvens, siipra quam serenone va-
excusaiioDein meremur. Si raiionem rite agnovislis, leo graiias ago, quoU fesiiviutem noslran) pieno vos
ignoscite, communem fesiivitateia proiieriiorum re- desiderio siiieuiem, eilain &i noa saiiastis prseseQ-
eordatiune, prxseatiuia pienitudiao cogitoscite, lam tia, refecistis expeusa.

•
FMGMEiSTA LIBRl DE DIVIJNIT ATE SPIRIT US SANCTK

Smctat Axiwi in ilh lihrt) qnem de Dmniiaie Spi- C non dicendo pvoceshii. sed procedii, non lenipus pro-
ritus tatKti contra Gumiohattum Ariantim regem scri- cedentis docuil, sed prx^leriio fuiuroque subinoto ,

psii, procesitionem Spiriiut tancfi a J^aire et Filio ita siib iifcrminabilis sjteriiilate praesentiie vlrtuieni pro-

decltcrat. cessioiiis osiendit ; iiv sicut est pri-priuin Spiriiui

i>
Da Jivtniiaie Spiritus sancti, quem npc factum sancio 3 Palre Filioque prctedere, isnid caiholicr*
legimH«, i»€C genituai, nec creatum, Deus est, Deus fides, e.tianisi reniientibus lion persuascril, iii suee
qui operaiuT onmia in oninibns. Et eodom loco lainen disciplin» regula iiou t-xcedit.
Omnia autem heeo operaiur unus atque idem Spiriius
nrn Avncs.
dividtns singulis pronl vnll (/ Ccr. xii, 11). Et Petriis
in Aciibus apostoloruni : Qnui comenii, iDq-iii, i>^tei Spirisuni sancUiiTi sfiqne P.iiii^ <^i x^iiii esseconii-
voa mentiri Spirittii sancto {.\ct. v, c») ? iii i
osi : Xvu icor, cuiiiquc! a Patre \ci rilio simiiiie;- niitii . !};;od

et mentitus hominibus, sed Deo {Ibid., 4). \ictu alio incciiir; j-.robfa qi'.o.'i'=ie .\(io>'ci r-fTjieniia v.l^-nii-

loco : Nescitis quia lemptum Oci esiis, ei .S;;ir/ras Dci apiirobiiSse H.mi leginius : Pinaclt.u.-, qnnm rnitiet

habital in vobit (1 Cor. la, 16i ? Ei alibi : S/ quis 'Spi- ."u<er ':( rtoiiiin:- uieo .^Jvuft. \-\ ioi. El a'io ioco ;

ritum Dei non habei, ii-ic non esl ejus {fiom viii, J)|. Qufm eno uulitiir> colis .. i^ui.-' i) ocui. xv, "2t)). INec

Nos vero Spiritum sancimn dicimus a Filio ei Paire D lajieii ui .noiie' iiafciiu foilaiM-iione «-'
irartavsirin»!

proceUere. scindilu!' iina ;:e!Si)ii i.uin (!i.-«crf:i-..Mie Diviiiiia?). i}w\

IDEU 4VITUS ly EODBil LtBUO. oi Spiritiib, ut acquiosciMS, a Paire FihOQue vcJ jiui-

Ipsecerte perse Dominus, Sairiium, inqtiit, ver}~ litur ve! procodit, ;:on poir^st mih!»i!.-i nnli«i!-s»|i(«r

tatitqui a Patre procelit {Joan. xv^ ?(5). Enttavero misceri, ct ex quo proocdii pruceuensqiic coiituniii.

a Vir cUriss. Stephanus Bainzius in Misceilan. lib. i Vidc riipii .4i( .:. opcriiiii iragmcnia iiUin. 13-
J*

ha.'c fragmenta edidii ex veteri codice ms. monastc- '_Ea coil.aioesl oi.O SeqiiUur.
rii Saiicii Galli iii llulveiiu.
 ,

m AO SIUMONDIANAM AVITI EDITIONEM AUCTAUlliM. 388

"COLLATIO EPISCOPORUM^
PR^SERTIM AVITI VIENNENSIS EPISCOPI,
CORAM REGE GUNDEBALDO ADVERSUS ArOASOS.

Proviiifinle Domino EccJcsine shsb, ci inspiramc jiro A liahehitis ei cura caeteris, el non pr;t' valehuul iiMiuici

saluie toiiu* gcnls oor d(»mni RerBigiJ, qui ubique vesiri.

aitaria rfesiruebai idoloroni, el verajnliiieropoieiiier Cui rex ; Nonne legt m Dci profiieor ? sed quia

cum Diuliitudine signorum aiii|)lific^>bst. factum est nole Jres Deos, diciiis qnirr nou proiileor iegeui Dei.
ul episcops piureg HOR conlradieente rege ccngrega- lii Scripturu sancta nois legi p!ures esbe Deos, ^ed
feiit^r, si fieri posset, ul Ariani, qui religiiiiieiu unum.
Ciiristianam scindebaDi, ad umtalein posseiu reverii. Ad qu3L' domntis Aviius : Ab>it, o rex, tsi piurea

Quod ut niellus fieret, videreiurque iU non coiisilio Deos colannis : V.ms esi Deus iuus, o hiad {Ueui.

accidisse sed occasione, domnus Sle{>lta;ius scripsii VI, i; Marc. xu, 29) ; sed ille iinus Deus tii essealia,

ad eplscopos mu los, ei invitavit illos ad lesiivilatetn est iriiius in personis; ei Filiiis et Spiritus sanclus

S. Jusii, quos Instabal, in qua ot> frequentiam mira- non suni alii Dei, sed unus Deus, cujus prima per-

calorum fiebal eoncursus pluriutij& populoruni. Ve- sona csl Paier, secuuda Fitius, lertia Spiritus san-

nerunt ilaqoe de Vienna Avitus, de Arelate /Eonius, ctus ; sed Patri non est :tlia sui>>taniia quaui Filio ,

dc Valentia . . . . , dei Massilia ius , el pures et Spiriiui sancio wni est a!ia quam Pairi et Fiiio; et

aiii, onmes caiboiica; professionis ei laudabilis vito: ilSe Deus qui otim iucutus est per proplietas, novis>

in Dotnino. Qui omnes ad salutaliosieot regis cura B sime locutus esl in Filio, et adime loquiiur quoiidie
domno Stepbauo ad Sarbiniacum, ubi tuno erat, pro- in Spiritu sancto. £l quamvis olim per propliClas

feeti sunt.Erant qttiitamiiiibi de poteniioribus Arianis mox per Filiuro, nimc per Spiritnm, uiius idenique

cum 60; qui si poluissent, protiibuis^ent nostroruoi Oeus loquitur ; sed sie dicilur ad disiinciioncni per-
accc::Siim ad regem ; sed Domino cooperaote , niliU S9narum, cum levera sint coa;terna: el eunsubstau-

profecerunt. Uales. Hoc pronieinur ei parati sumus osienJere.

Po^t salaiatlonern factam, domuus Avitas, cui, Et cum vidercl regein vacllice audientem, prolcla-

licei iion esset seuior nec Uigisitale, nec aciaie, tameni vilsermoncm et dixii si velei sagacit s ve^tra
;

plurimum deferebatur, dixit ad regeni : Si excellen- cognoscere quam bene fuudata sit nosira lides, quan-
ija vesiru Tellel protjurare p;u ein EcciosiaB, paraii tum boni vobis et popuio vcstro inde provenircl:
ftumus fidem nostram lam (.lare do:t>on^trare esse nam ei cdBiestls gioria vobis non deesset, et pa.v cl

secumluiu Evaiigelinm ei Aposiolos, quod nul.i du- abundanlla in turribus vesiris [Psal. cxxi, 7). Sed
biom ctii iilam quam reiincfss non esse secundum vestri cnm sintininiici Cbribti, super regnum ve?iruni

Deum et Ecclesiam. Habeiis l»ic de vesiris qui sunt (l super popuiuui iram desuper accendunt; quod, ut
inslrucli in omnibus sclenliis : jubcaiis ui nob:SCum spcramus, :iou esset, si velleiis audire monita nusira.
co'.loquaiitur et videani si po^sint respoiulere r-.tio- C ei jubere ut \ost5'i sacerJoies de bis nobiscum eollo-

nibus nosiris, ut pai:.'il suaiti:, lo-ponJore rutiniiibus quaniur cuiani buiillmitatc vestra et populo vesiro:
eoniin. • ut sciatis quia Do;ninus Je^us est seierni Palrissetcr-

Ad quop rex respondil : Si .c.sira lldua cst vera ,

nus Fiiius, ei uirii]ue coaeiernus Spiritus sanclus,

quare episcopi vc.st;i i <<!» impediuni fegcin Fra; co- uiius Deus bcnedi* itis iii .ssecula, simul jue anle omnia
rum , '^nl niihi belium iniiixit , ct Eccnin iniinicis lempora et ab^qae ulio ir.iiio.

meis suciiivit ul Uie uiSirncrenl ? Nant nnn cst fides Cum ad pcJes regis, et am-
iuci; ui.vi.^oeiiirucidil

nb: cst apieicnti.s alien; et .-iiis sanguinis po|iuio- plecien.''. amar« ; procubuerunl et omnes
cos ilebat
niin : ostcntial fidem pei opera sna. episcopl cnm ^;o unde~rei valde commotus est, et
:

Tunc iiuiiiiliier rcsioniiii doiuuus A\ilus faciem inciiiiiins se iisque ad eos, erexiidomnum Avitum

hitbens angelioiiin ul ci ^ernionem : ignniamub, a cum cii-teri.-, quibus ainicubiiiter dixit se responsum
rcx ,
quo coumIIo el '.; x^» -M caus.t rox Francornin daiurum iliis super peiilionibus illoruiu.
l3cii quod diciiis; *$i:d Scripiura nus dt-re'. qund Ouod et crasiina die iacium esl nam rcx per Sa- :

pinpter derelictior.em logis Dci Kcpe si.bvertunlur gonam reijlcns :id urbem, uilsii p.6 domnos Stepba-
rcgna, ei :>uscita!il!ir inintici omni vx part^ , illis qut iium et Aviium, ul venircnt apud lilum. Qui cum ve-
se ininiicits adversus Deijm cunsiituuia. Scd rcdite ** nissent, rex dixil ad iilos : Ilabetis quod postulaiis,

cum populo vesiioad l.gem Dei, ei ip^e iltbit pacem nam saccrdotcs mei paraii sunl vobis oslenderc quod
in linibus vestris; nam si liabeiis paccn) Cim i!lo, nnltus potesl esse eoajieinuscl coububbtauiialis Deo.

" ilti.c fir ciapss. l.iicus Oacticiiu* c\ licdis llicronyjni Vignorii (oiigregat. Ora!. D. J. edidil in
toin. V SpiciU-gii.
T^.^ COLLA.IIO r.PlSCOPORUM AOVERSUS AniANuS. ?19rt

Seti iiiilo 11! i.i llai lOtatn uniiii pttjmlo, iie iurbx e\- A dicia, j'roi!,uu.na se eii;.in respwisuruiii yd e;» (ihje

cileniur; sci'. t.miuiii <;0i3.:i ^ciia'.orJbua riieis elaiiis prnpvisiierai, uon poiuil respondere ad uauiii dc ra-

quos eligam, sico". vus ci-^oii» e.\ vrsiris qu'S vohie- tiouibu!} ijuse fueraul a (ioiuuo Aviio proi.osilo.', n**-

iO!i iu ii>;igiii> uinero, c* itl liet tiu. cr.t- qiie ullaiu pro deieusioiic siiiE pjr.is aliegare; sed
lilis; seii i

biina in hoc lo'o. Quo diclo eiiiscop'. salutato rege lanium os suu!!i iu coiiviciis aperiebai, et dicebat

disces->erui-t, e". reveisi su.ii iilouii.ia iutlmareiit a!i;s catiiolicos ejse praestlgiatores, et colere inuiiiiuJiueiii

eiiiscoi>is. Eral auteui vigilia soleuiuiiatis S. Jnsit, Et dcorum, Quod solum cum dicerel, viiieretque res
licel opiavis.-ei!t quotl hi)c {lerei dio solemniialeiusc- coiifusiouem suse secia', surrexit de sua sede, dicpus

quei.li, noiueniut liuuea propter laiilum b;>num am- quiid in crasiiiiuu» responderet Bonifacius. Oisci^s-c-

jili^is procrasliuare. Scd unaniuiiier decrcvesunl runi ergo omncs epi*copi; el qiiia adhuc dies iion

{ij ud S. Ju.sli S("jr:ii.ruin [)eruociare, ui illo iuierce- eiat iuclinnta, iveiiiiit siiuiil Cunt csteris ca.holicis

iieiiie ollincreiii a l)oininopelilioues cordia sui. ad basilicain douini Justi, conriientes Domiuiim quo-
Kveiijt aulciu ui ea iiocle cuin lecior secunJum ninni bouu!:, et laiidanieseuiD, qui dederal iliis takm
moicm iricipcrel icctiouem a Moyse, inci<]it in illa vicioriam de iulinicis suis.

verl>a Doiuiui : Sid etjo iudurabo cor ejus et multipiicubo Sf qiienii vero die iierum ad regiam profecii c:im
siqnaei ouenia men in lerra ALgypii, et uun audie! vos B Iiis qui iii pr.Tcedetiti adernnl; cumque ingrrdorcn-
(tjou,'.vii,3,i). Deiude cum poit psaimos decaniatns tiir, inveucruui Arediuiii, qui eis persuaderc volcbai

"cciiarft e\ propheUs. octurrciui.l \(..b3 Ooiniui ad ut regredeienlur; dicebat ejiiui quod tales rixoe cia-
£3;tiaiu dictijlis : Yade el dices populo huic : Andile spcrabant aniiuos ir.ulliiudiuis, ei quod non pi>ii lai

uudieiiien e! j.oZ/Je iivel^igere; i/ viiiele viiioneni ei vo- aliqiiid bnniexeis proveuire.Sed dMuuuis Sieptiauiis,
lile cvgnoiicri-. txavca cor popuU cjui, et aures (jus qui .«•cieb;il illuui lavcrc Arinuis iii gratiaiii regisccu-
aggrava. el ocutos ejus claude, ne \oyie videai ociUb sequereiui-, iicelfidem no^lram prolitircinr, respou-
siiis, et uuribus audMi, el iuteUlgal suo corde, el cnti- dit ei quod non liiiiendum erat ne ri.Va; procfuercul
verlalur. et aniem euin.{lsin. vi, 0, 10). Cuuiqiicadiiuc cx inquisiiione voriiaiis ei amore s:i!ui s fratn m
p«<ahni fuis^eui decauiati, el ie-crci ex Evi.ng.iio, suorum, imo nihil e.sse uiilias ad jinigfiidoa aitiuios

iiicidil iii verbi qiiibiis Salvaior e.vprninMl Jiidieis iu sancla aiuiciria, qu.iui cognoscere ajiud qnos cs-ei
iiici edulil;iteiu : Vw libi, Corrazaim ; i r?.' tibi, Betzaida
'
veritas; quia umcuu()ue est, ainabilis csi, et profes

quia si in fijro et in Sidone virtulen faciic es:ienl quce sores ejus rcddit ;!maI'i!c.->.

tunt 1'acta; in tobis, jam dndum in ciltcio et ciuere poeni- Add dil insupcr oiiiues hu." venis^e secuiidum jns-
tentiam erjissnit [Mutili. xi, '21). Dcniijue cuiu leeiio sioiiem regis, coiiiia qnod rcsponsum nou est ausiis
lieret e» Apo ltd<>, pionnutiata suut veiba illa : An ^ .\icdius aiuplius iesilire. lngressi ^uut ergo; el cimi
dji'j;ias bonilattt ejus el paiietitia: et longaHiniitulis con- rex eos viiisset, surre^ii ia occmsum eor.im, me-
temnit? ]t;noras (fuoniam suslincntia Dei ad vie- iten- diti.>.que inler domniim Siephaiium el diunnum A\\-
tlam le adduca? Secuudiini aittrm duriti m tuaui ''; tuui, adliuc inuiia lociiius esi conira Fiaiicorum le-
im/j(Cui.V;,i cor tliesaiiriian tibi irani in tempore ira' gem, quem diceuai soliiciiare frairem suum conlra
lliom. H, 4, o). Qti.)iJ cuiii ab oimiiiius cpisfopis ob- se. Sed cum rcspotuiercnt pr.i faii episcopi, quud non
scrvaiu!!! iuisset, Ci>g!io\erunt iccuoucs liias S'". Ov- essel uielior \i.« iiiCUiidi paceni quam concordare in
Ciirrissc volftnle Doiniso, ul scirenl iiitiuraumi csse lide, et oporam suam, si gralam halierei, polliceren-

icor re:^is, lieiii!i([iie iliiim sii sua iuij.oiuiUMiiitf iii.u- lur pio lam sancio fuidere conci!iaiid«», iiihil aiitpiius

qncre, ad osieiileiidum divilias jusiiiia' su.c; \}i\'ki lociilus esl, seJ uiiii^qaisque iocum quem pra-cedenii
valde trisie» elTecii, aoctem in lacrymis i;au.>egei iiui, die tcniierat, occupjTvl!.
.Nou destilcruiit lameu veritattm MOstr<c reiig.wiis' Cuui ii.iqiie seJisMui, domnus Aviins tam Iiici.le

coiilra Ari;iiios assercr •> probavii (iuuii catii-illci uou piaros d»os ador. baut,
Jgilur lempore quo rc.v ju^acr.'it, coiiveniuei omucs ui saj.ienliam eius tam ca.iiolici qiiain adversnii cum
episcopi, ct simul ad icgi.im viiduni oiiui uiuiiis s.:- stnpore mirar-iiiur. Id aiiieiu feciJ- ur rcsponilerei
cerdotibiis ei d acouiiius ci quiuusdam di; catholicis, *^ coiiviciis quu» Dtini acius in nostiam fidem jecer.i.
iiiier qiios erani PlaciJus ei Lik anus, «lui ei\uii de Post(}U.»m ergo coniicui!, iil locum Jarei rcspon^io-
pr;ccipui> inililia; rcgis, Neueruut cii.au Aiia;ii cum uiiiiis I>uiiif:;cii, niliii aJiud poiiiit ille diccrc, qiiam
suis. Ciuu eigo sed'aseni curam rege, doniuus Aviius (IU'.d pni-cedeiili dic fecersi, el conviciis addens coii-

firo caUioIicis, C.jnifaeiuspro Ariaiiis, seruiouem hi- vici.i, laiilo iiupeiii clamabal, ut pr:c rauciiaie non
bueriint. Sed p)»'.quj(n dounius Avilns iroposuit A pos<ei am;ilitis loq'ii ei qirisi s^iiiroc^iretur.

dcm uoslr;im ciiiu teiliuiouiis sacra; Sciipt;:r«, ut Oiiod cum rex vid^ssci, ot s;iiis diu exspect.issel,
erat altur Titlliu*, ei D.iiiiiutis inspirabal giaiiam om- landem surrexit vuilu indignaiioncm prxlendeus
iiibus qu£ diceliat, t:ttita cunstcrnaiio cciJil super coiilra Donificium. Tunc domnus Aviius dixit ad
Arian.is, u( «iui satis a.ni.abililer aiiJiei.li ui pn- rcgiin : Si subliini!:i= vesti;« vellet juberc ui liirespon-
biieral Oouifacius, uilii! omniuo respouJen' pa sci ad dereni piO).>osilionibu« nnsrris, iit pnsset judic.Tre
laiiones domiii Aviti, sod luiilum qu:esiii»ies d.iiici- qu.iiiam fiilcs essei reHu.;nda. Sed nihil rex respon-
!i's pio, oiierct, (piibus viJebaiur veiit regc:u latigare, dit, iicquc car.eri Ariaui qui erant cum i!l"; a.li»(>

Sed cuu! ali A\i;o urgcrelur ut respuiideroi .iJ auie- siupciacii orani de doctrina et «aiticiilia (loiuni A\ili.
 ;

591 AD SIRMONDIANAM AVITI F.DmONEM AUCTARILiM S02

Oui ciim vidcrel eoiura sUemium, siil.junxU : Si A pluraio, qna sil foruor omuibus.praesligiis. el ha:c
quam vociferai
seittper repelejiips, et txianies poiius
vesiri uon pnssuiu resnmidere ratioRibiisno»iris,§uJ4

obsrat cur mu omnes simul convenia«n«s J» eadem tes, re\,qui jam surrexcral, accipi^ns per manus
lid«? Tunc murmuraiitibus illis, de sua fide gpxurus dcmnnm Siepbamnn el domnum Avilum, duxil ee»
in Doniino addidii : Si rationes noslrje non possunt usqoe ad cnbiculuni suaw ; e\ cma intrarel amplexus
illos convincere, non dubiioquin Ueusfidem noslram esi eos, dicens ui orarej^t pro eo. Cognovernui qui-

niiraciilo confirmei : jubeal sublimilas vesira ni lam deia illi perplexitalein et anguitias cordis ejus, sed

jlli quam oos eamus ad sepiilcrum hominls Dci Jusli, qula Paler enm Bin iraxerat (/oaa. vi, 44), nou

interrogemus illum de noslra fide simililer cl Bo- potuii venire ad Filium, ul veritfls impleretur : Non
el ;

nifacius de sua : ei Dofninus pronunliabit per os servi esl vulenns, neque fcstmottth, scd mherentiit Dei {liom.

sui in quibus compI:iceai. Ke.x aUoiiitus aiinnere vi- IX, \6). Ei es ea die pluriinl Ariani ad poenitenliam
vencrunl, ct posl aliquoi dies bapiizali ftieruni, «:t
debaiiir; sed jnclamare ceoptTunl Ariani, el dicere

B& pro fide sua manifesianda facere nolle nt feceiat Bominus fidem nostram pcr
nia?niflcavit iniercessio-

Saul, ct idco maleiiicuss fuerai; aut recurrere ad in- nem domni iusti in conspeclu omnium.
caniaiiones eiilliciia; surflcere sibi se hahere Siri-

SYMMACHI PAPiE AD AVITUM VIEiNNElSSEM EPISGOPUM

EPISTOLA.
{Uuae eiiiiiolam sdenviicum ei SymmtuJd popcB Ofiern.)

SERMO BEATl AYITI,

F£fUA 7EaiU m aOtiAXiONiBUS.

(Ex mss. Utajdris Carlhusiac.)

Lcginius in histoiia Regum quemdam celebren B lempose paeniieHiiam dcbei, non rennat tridoum
propheiarum, exiguosuperni pastusaiiweiito, muUis Quod eiiam pleno ordine aiqne digcsloprcptictia qnn!
diebus iter longis&iiuuro siue ulln adxui;iiculo cibi Iec'a cst, sl graitibM.H snis replicetur, iQsinaat, sic .i

terrosiriscgisse; adeo divini beneficii viites in cor- prin«lpio termoitis evorsa : Vos , inqiiit, cognm ci
pore hnoiano seqnettruia intirBi taic pixvalttit. Coib- ontnibua eo^naiimiiibiu terrcp(Amo$ uiy S). Hic statiii»

pariitiit auieni niodo sermone uon causa est.

hicic Ui se Judromm nopuUi':; in qu»mdam rapinran no»
Sie ergo etiaffl uebis ann^m qnoddam iier actionum, amorc^ sed amblii<»f»e prafcipilat, olad divioas fami-
casnum, timorum divcisilaiocarfeiiLibus^.quidara «;ui linriiaiis itntiiiaiQ prsc oinnti^us videatur ascitus.
UQS iulef ista coniortel iicgaiitrnuin veluli cuelo por- Sed desisiat hinc opportunltas obstrependt, quia po-
rectus sumitur panis : cujus fonitMdo at<;ue saiubriias lios sui> judicio raiionis ^»
dc proprieiate sermonnm
noi! solum inoplam pratteriu-e «leriiitatis t>a^>fileai, c^arum cerla meiienJa SHUt, Vos cognovi, nei» dixil
veruin etiam pTlculiim iauii& ab spiriiu nostro noa lotsr^aines, scd t.x omufbHs c9gnaiionibu$ lerre. (Jui
in pane solo, sed in verbo Oei vivenie sec!udat.Quod suni aetw qni arquiruniiir ex onmiliui) eognalionibns
si {{uisquam Kogalion.es nostro saeeula ini^tiiutas ini- tiwrae yXim qui ab anive.^-siiate geniinm in unum redaeti
retur, quas taniis ante lemperibus Gecleslarum mul- fiiiiit ex diversis niuiuii partlbus unus popiilus, el dc
tiiudo ucscivil, coiisjai hunc posse el ajuiieribus C moiiis meinbris sub Cbrisso capitc un'im corpus V Cui
redempUouis, quae muudi ssvo jam pene consinnpio posUiiotiiun vocaii(>ni agiioscendifi aifine pracdlcandae
in sseculoruui tine adluii, derogare. Viderit » quis beatissimus Peirus per mentis stiipor^-m delixos vidii
certe quid senliai, ^;)lilaieui medicaminis rideat linteuai quoddam cceio descendere, quod tpiatuor an
furibundus, nesciai desperatBs, caierum fieqnenlcr gniis sinu tnrgcnie submissum, omriegenus amm&n-
experius. Sed quis esi i-te sic ad integiuni sanus, ut tium cum volaiiiibus «ique repnii^ius continebat,
medlciii£ non egeai, ui nulli ^rgrutaniis .'ininia: niorbo rommonilusiiHo ui iteiess^iri» reteciitJni qnod vellet
succumbat, ul non aut cupidttat<i ardeai, aut avai'iiia ipse waclarct; appciitsjifi qtiidem i-ilem-, eum taii»

palieat, aut invidia liveat, aut suiierbia iiimeat, aui ciboriun mwlus priSeipiebatHr, per ebscrvantiain Ic-

iracundia caleaL, aui obloquio pruriai? Si qnis eigo g^^iem exborruit; scd mex ad cain sermo divinus,
ex liisaiicujus taidii sibi conscius est q <i cuikjio.. Qmc Deu$. in>{uit, wundavif, lu inimunda no dixerit

,a Forte «. qiiam ex vociim proprietate ea metienda ^int. Nam

* Hic locus oiaiiifesle depravatus, iainei«i sensns si litterani seqnainur, h:e« quidem de Uiiis (srael
sit obvtus. Dicit ATitus falli Judaeos, qtil vcrba Amos si judiciuin ratiunis, de Cbrislianis vere et propric
d« :}« nitcriN-diarenlii!', ciun e\ Judicio ratiunis potiua dioaMur.
 ;

595 SEUMO B. AYm IN FERIA TERTIA ?N UOGATIOSIBUS. 394

(.4i"Z. X, io). Aiqae ille» /n 'jmfoi^, i«»/vni fo*."'^'. A vsjgameiu itoo (]espexii iiKfnirere. Opera; preiium
quia noK «i penijnarufn lecepiio apud Difum ; iHd i iiiiem esi dHigen«lus inlueii, (juod \\\pi noiiagin a
onint ^p^lff ei jf-nin qui iiwifi Dt^m el tHtittMuieM noveiu mi>8 isle psjior in unnuibiiS rfsinjwi;, HKiiii.e-

ejui facit, ofc^pan eti iiii {ibiti., 54). Tooc crgo qai giatus ii) carne, non deseruli per?ii?.Rei>5 in •taiivi-

c«if tuU sBiit ex (HnQtbiia coga:)iionib(i» ierr«: vidt;6. taie. Augeionun eniiii iu ecvlesii aUttitdiue {.''oriaii-

Qcflipe pioplieltb aiijue ap».^iuii!», (|ua uoiiaie coave- tiuin , f|ui uUiiue jari> enrire uun possijj.i, eiidcnic
ni:u. lloc est prorecio, quod eiiaiii amc iec«in !>ii geruiti tiguraDi. Leo euiia de quo supn dt.viciNs, poii

Pfuiiquid ambulabunl duo pariur, nid Mntenerii eh illaro propritca6us ruioam qua cotisoniuin rnviniiatis
(Xmot ni, 3)? Coiiveuil aute»n duolsis, Christo et affectans, eiiara bonilne nTiserior factus e^t. diuii
Moysi, quia de isto ille scripsil. Conveai* 1^1 et gra- dedignatur esse inferior Crcaiore,on)nis ^^rcliangelitae
{\af, Quia ilia dtslriciius iiT)p^i&, ul preucsius pote?taiis dlgniiate nudalus esl. Sed huic laiucii qiiud-

isla laxarei. Conveiiit veriiali el prophetise, quia ista iulanacunque potesiaieni Cfi^leslium miiiistrorun:. ne
peperit quod illa concepit. Apad Judueos isia duo noa ioliis perjre', casHi suae dejectjonis innexuii^ Ix hU
p.iriler %in\>ulaut, iJeo non concordaiit, Inlcr ipsa iioc tainen de ii'o ciuineniis creatorae vigore nun«>

enini duo Tddtante.i.ta quasd^im mituilius poniira. Ad superesijuid.^^.rouaiioueni fuiuramjam palienies ii!>iii

uuuiii verum DeuM Biti uno iiinere nou iiui-. Cerie B piii^ciunt.cuunivejidimeriiuin pertiideruni.et ipsuni
gi propier quasciiinia^ aiias causas poiesi dJverso, oo leiii uiodeisui reiuediuin nabere nou possim. Ah
adverso uon poiesi. Apud aos vero ista duo pacjier illo iiaque, ui divi, ca ju q'iibque in a/uo-j conditoris

jungunluf aique conveaiuni. Esl taiieen ia iioc pro- sui el angeliCie iteaLiiudinis iiouore permansit, u:ie-

plictfti vcrbo eiiaisi quod peisoDaliter accipl (.iiieat, sl nusseduci uon poiuii , ae proindc nec periciiiari; oi
duaiiias ipsa quam convenirenecesseest, slt priraum rautuni esi iii priacijiio de afrgeiis q>.od ue liominiuos
iii Lomiiie unu, sit deinde io genere humaao.Spiri^us iu iiue fscienduni eai, ui evuluius stilicet .saiuiis et

eif.ra noster ei corgus nostrura ex disoaris sabs^an- perditionis cursus e;i.£cio impletuque uumero tenui-
lix quaUtate compacta suhi. Qim duo viain &a|us neiur. Istas ergo supernaB celsitudinis oves reiii|uit

siEculi currere aullaienus queant, nisi ioter se r«sIo- pajior fcouus, ei ve.iit au iiiam unaru ovem perditam,
dita diviQtt ordinuilonis lej;e «^duseaseririU Si en?at it> ciijus signaiione jtceijai genus iiu.nianum, ei i:lam
non sulijaceat spirUus camis, s^^l ad refrenaudsi» quaeai) isto ieone coriosa per se ascendere ad illas

concupisc^liain cedat potia^ menti (»ro, ducji duoi oonaginia novem oon poterat, suis iiumeris ve\it,
pariter.concordia ratioais pcr Tjan) legis ad nairiaip qula in suocorpore subicvavii: et quaiiJu cum ho-
aiiernitatis. Si auiejn duio per liujtis siseull iier cur- mine carnis essomptae ad euperna coeiorum rediit.

riiur, spirfiu retardsnte, animam caropfsveuerii^ej. C eaaidem uUque qux de paradiso erraverat, angell^
facuitalem via>, perroissa sibi peccati liberlate, prae- reitiiit. Quocirca jaro patet qui sit pasior qui libenil
cluserit, deserii ipsa currendi xquaiitas, 4iu.'e Ltotnini dao crura et pariem uuricuia;, ei qui sit leo qui reii-

a Creatore pnccipituj', el incipU imitedils lage jnejUis qtium devorai. ; boc cst, ii»le CbnslU8,.ille diaboius.

perire, et SDpereJtallare lege cprparis, nec jaui dno Omissa veru utcaaque coRsidcraiione cariiuti, videa-
*
purlter pergunt, ibi unum jacci ct aliud preniii. Mi inu^ qu-je sit miniDta pars corpotis qux devoranti le-

ba c, quod magis dolendum est, oon \axu igiiaris sub- giiur rentansiss". Neque enim polo quod iiie pastor
repuni, quam doihinaniur alHsis. Docei iioc senno honus reut lani diaceratam et peue eonsumptam tanto
qui sequitur : Leo^ inquit, irrug it^ quit nun timebii 2 sluuio veliei eruere, nisi particols ipsi adbuc aKquid
Dotninus loculus en, quis non proplteiabir[IOid<i>)Wec- palpiianiis vitie ir.esse cognosceret. Ovis ista, sicui

catum longe apparet, «iuare ncn fagimus V Scripiura jam proiocuti sumus, quicuoque peecator esi oiique,
piope claniai, quarie non credimiis? Quis e^i leo ru- si de cauiis se protcgeittibuji evagatus suopte vitio

gieos, Qjsi de quo apostolus dicit, quia adiersanus incursuruft i^eAtiam , cuin a pasiore decliuaviu Dum
retler diaboliit lanquam leo rtigiens clrcuii quaren» dc- enim ambuiat per deserta, bocesi, dum cogiiai ina^
loravc vos (/ Peir.v, 8)? Facit furoris inconlinenti:i, nia per!lufa<nie, occurrit illi diabolus, et cogiiaiionem
ne tacen* discobitei qui ragilui» longe nrxmittii : ^ ejns uwrsu pestiferye persuasioni» iavadit. Qui cum
bod audil rugiluin, el non cavet qui prxcepti con- jam concupiiceniiuin capiivi borainisin putestate iia-
scientiam scoum fert ad exordia peccali, c<)nfefiiim- bere cuepii, priorem quodnmmodo ejus pariem vorax
que rabido invadiiur inorsu, ni.si pra^uiissu terretur laniaior ab.sorbuit. F.i taineu si concupisceitiiani et
auditu; quod revera ncc absurde conjicimus, nani doiinitiunciu peccaii non sequaiur edectus, liberati-

siatim in consequentibns qualiuis ipsius niorsus tuf quasi duii ' .ra, boc est, pars posierior qu»
oslenditur : Quomodo, inqiiil, si ental jMstor de ore adltuc coii.esa non fuerat. Nara etsi quosdam {.ri..'rea

iconis Uuo cnau ovis, aui extreniam parlein anricuUs su:e cngiiaiionis pedes per coucupisreniiaia in fauca
{Amos III, 12). Pasior lioliis procul dubio ilie est Jeoiii> :t!iiisii, ei residuos quos ad elTecium noii de-
bonus qui, reliciis nonag;nta novem ovlbus. unam duvii . !:!.ri» gr;'5ius " inisericordia pastoris eripuii

• liic rc.<pexisse videiur .Wtiiu ad ili.iai caiioueiu {j:\iii,im fuisst iib.raium, Ita in vetusta canonum ve:-
C'iii(.ilii iSeocaesaricr.sis : .si quis roneupuu inn'ic>'e, -
vne iiiije Aviii icvo Latinarum tcclesiarum iu usu
I iwn co:icnUiius cjus ilcsiderixin iiv.':idt, non n.hleni .. ii.

iiibsequalur c/feciu^, lUiuifcs un al tum pjr liicinum

PiX&UL l.IX. 13
 ;: :

S95 AD SmMONU. AYITl ED. AUCTAR. — SERM. B. AVITI IN FER. TERT. LN ROGAT. 396
• Ajniuaavoriemlam esi lamen qiiod jllius se miscuit^A cursum isium ad alium peruiiere.Nam ei hic viveiues

corporis poriioiient ^ exlrenii auriculx quu; vidcUir quasi occurrinaus Deo, si pra;ceplun> quod porrigitur
Miperesse iiberaverit. Posiiiuam enim dixerai, quo- aiiiplectjmur; el quia p:«raius est iile ad ignoscen-
yuodo si ei'U!ti pastor duo eiura, adilldil el ex'remam dum, occurrat ei correciio ad poeuiieiidum. Sed et
finrlem anrihulee. Au;is iiiio noslra esl oljcdieoii.i quicunqne propier amorem ateriia; vitse non soiura
nostra : caui cuui precainur el resij>isci<uus, priinain ab iliiciiis al>stinet, veium eiiani 3 lieit s se coercei,

iitius auris pariem ie«> dcvorjl, iiovissimaiu pasior sponte occurrisse judieandus est. Nam ut exempli gra-
« solvat. Piiiua pars auri; ulae esl Son concupiscas. !ia unumqtiodcunijue dicamus, adullerio generaiiler

Isla jain degluiita est, quia cogUiiiio c>ijiciipivit. iiiie^dicto, sirnplex conjtigium lege periaittttur; cui

Scquens p if» est , Posi concupitcentias luan no)i lamcn virginitatis nitor siiie comparatioiie prxfertur

uiidc qui dai uuj)'.um iirgiuem suatn bene fucit, el qui non
e<rs. i!aquc si .iiahim quod concepiiDiis cngitatione,
dai melius jacii (/ Cor.xn, 58). lloc ergo de omui de-
«^peie uon inipieamus, priore parie oliedi ntiye vuliie-
hemusobservationescntire: qui raale facit, fugit; qui
rata, el illa^ur»» exlreina "^st ab ore leonis eruilur.
bene, exspcolai ;
qui meliu'.:, occurrii). Jam Tero post
Oiiomodo? ttiqueper poBuiieiiiiam el correclionem.
muii:is ei piissimas admoiiitioi-es (luse profectui no^lro
" Ou»
-^
muUipliciier
^ lectio ipsa pcr toium a Domiiio ^ ,.., ,
„ .- .„ u« -

B eiiau) secundum litteram consiaiii, convenienter Ro-

.

_,..__;_ .j. ..r_: — _ .

I evolvenie, que et qualia passi necdum resipiscanius

gationes nobir:)s in ipsius leciionis line describit.
i/..si in vos indiijenliain vnnwn, suporeni denlium planclus (Amos
dicens : In omr.ibut platei$ et viis sii

ve'cussi venlo urcnte {Anios iv, G ). Indigeiitia paiiis

V, 16). Via; ista; et plaie* acius nosiros signifioam,
«si. ui i^i.iynius qiiod cum a Doiuinu rccedilur, non pcr quos tiuinao&ni conversaiionem inorialilaie Ue-
csi unde vivalur. blupar aniem dcnliuiti unde eon- currimus. Yise minora delicta, platex vero latiora
tr;ihiiur? puio convenire illud quod Sulonion qui!-
peccata sun!, quse ad iiia u amplam el spaUosam
daiu loco ait, dum coniparatioucm ponerel dicens :
miitunl qu% ducii ad pcrdiiioi eiii; et multi suntqui
Siciiliiva (icerba denli'. us noxia est. Lva aiitem acciba inveniunt cara. Fer angusunn vero s-eniiLaia ilur ad
e-i praemaiure occupaia promissio ei conieiita cum iiluai de quo pra'dixit prcplicia, (juod vocem ejus iu
diff.rtur terapoiis pleniiudo. Nam ui djlcedinein cl plaiea ncmo audivii, cujus utique vcrbum in peccali
suaviialem qux Mobis in arierniiaie promiiiiiur, in
libertaie noii sonuii. Ergo in ista plo.iea quia ost no-
hoc mniido ii.ib' re vclimiis, iiiiaiaiuriim raiis atque
sier aciiis, sit nosier et plancius : quem lamen pla .-

acerbum es!. Hujus uva; adliuc asper.o >..iidisque

ctum non cunrusiim et lumuiiiiarium esse debere
I) ;n vi:ium, seii vitus iUtra pitV-.]isuin Adam iii sui
testaiur sermo subjectus , Yocubit, imjuiens, agrico-
no-iriquepe.nicLMi. d guslavit; et quia parentesco-^ /^,„ .id lucium, ei ad plancium eos uui scimtplamjve
inodtrant uvam acerbam, dentes liliorum obsiupue
[Ibid.). Ceriiis nempequod isiud plangerenon ouincs
•
(iiii. Scd piicvidcasKzechiel originale dcbituDiChri. sciant, sed illi tanium vociiidi sunt qui noveruni,
.«t»i soivente vacinidinu; sic uit : Vivo ego, dicii Do-
Agricola esi, qui isto poeniteniia; luciu ct coinpun-
vuHUs. er.t utlra proverbium iUud in Je.Uialem :
.si
( i^onis alTcctu icrram, id est sub^tantiam snam spini»
Pelres ccmederunt uvrnn acerbam ; obstupeicenl denles
purgai, pra:ce;)iis domai, iacryniis rigat, bumilitaio
fUioruni {Esech. xvin, 2). Jam libi n'.)n uocel qnid-
semine diiai, Irtige muliiplical. Enlinvero
lecuiidai,
quid essei .\dam HU' d concupivil supeibe„quod pra;- sccundum siatum calatuiiatis humanx, nullus esi
tuiiipsii iliiciic, quod desideravit iiicauie: tu libi de
qui plangere nosciai, quijipe csi lia genera'io, ti
tiio esu ^tupQrem dentiuiii melr.e, tu lactum aiiuetii :^
ctij-ii iile qui noii noveril aiiud, islud noscat, ul ipsii
.'».1) i:)uiiti avidiiaie resiriiige. De^ideras uvam acer-
.quoque itiirans htinc muadum n<»v:i cetas infanlium
h&'u, sed snstiue maiui itatem {irtjniissiunis-. .No.i tuo
priiuam Vdcem tlclu eruiupens, quasi quodam vaii-
sccolo delcciaiio isia deheiur. Si (iulceia qnipris, omni sensu,planctumqucm
uiiio calamiiatuiii carcai
eiapecia co6le?ten!; si liumanam appeli.-. p;tticiis
adiuic i:ou iiabet ia scieniia, jam tameis alTerAl in
imaiiiem. Quu esi auiem piutidi gioria, nisi ipse
natiira, et sine ullo doctrinie adminiculo ipsa incboa-
•jucm infia d ci:. vculus urci.s? Cijus ei.ani si lem- D i.o liiseriminum p^.rlal ma-isteria lacrvmarum. Quae
iu5dcleci3tiioinuies,terror tamcn perculii amatores
cum ita sini, quxramus secundum spiriinm quae di-
Ls niita nec sic redistis ad me, dicit Dominus, nunc ilanlia s;i inter cc- -'li &;•. n ei illos qtii nesciuni
•
[r/rp;pcrare inoccui-Hum Oei tui Jsraet (.4mos iv, If). nere, ISam prt .1 t .:ii genera et ordines ii"niiiiuin,
{'iv^.L quidein raulus aposloius (/ Thess. iv, U'-; ubi islaiii scienliam lii^iHli habcre singuli debenl. Alia
li.denipioris dcscribil advenium, qtiaiiier rapiemur regi, alia subjcct;», alia peccalori, alia jnsio can^a
:•! nni es obviam ChristD in aera ; hic taraeii puto oc- lacrymarum. QuemJ ni Parihicumiegem ^ saccularis
« Lo.:i!S coiTiifiius.
nostro prselerat fei iam ?> Uf)g;ilioiium.
^ exlrana.
Fiirli!
^ Id de Xcfve i*etSdrum icge re erl llerodoliis !ib.
f Foru; fcnai.
vii, sed pau!:i ^ihtcr : cinn iutneretnr X£r.rt's, in-
t.l
'i
Lotus corrupius. quil, oir.iiem //<' lespnv.tuin wiviOui oiul '(lum, uinniu
« llic ;tusulis inclusa reiiiiii Fhrjs luagisier Ec- liltora alque Abijdciiorum pl ui liomin.rns ref rla, tti
ciesiieLugdunensis diacomis iu Expositione iii Epi- Sf benluiu esw posl hiic laerymas fudi:
jacliic-i, ei
ftoLis S. t'au'i, qiiam ex scripl s d':it'm sanciOitim Qiioa aiii-nali'er:cits .{rlibanus ejiis prtiruus //i^
J-.unim c M-iii.iiiavii, sed ea rilal laii.|iiani cx serm-jne rerbis inierro.jr.vii : Qnain diversn, »vx, inlcr ^c nunc
aii: )'r">ij !l'j i:li"Vi'ii, runi lil;jlu-: it; muaus r;i);'> f'i^'.i i( and-i.n diiiiH, 'jii ic bci:i>.'.m .tix-ras nw.u .'.;
597 JOANNKS DiACONUS. PROLKGOMENON. zn
historia reien, iuspecia =»
posl vicloriaoi de einlnen- A nesiui. De quarlo odiucs nos per Lazarum fecurreii-
liore loco uu:neru.<isslina sui cveroiius muliiiudiiie, les, ui resusciiemur, non solum misereodi uulcedo,
lacryttiasse; qui aiox a sainpik, qiix io taii beaillu» sed ciiaiii llendi opus esi aiuaiiiudo. Post bsuo <;uia

«Hiie causa fleniii essel inierrogatii.s; isiam, inquit, ta!i magisteriu cLam nos docuU piangere, disceriia-
iuuliiiudiuein liigeo, quae ([uaiiilihet \icliix, inira mus bcientiain iroperitiamque Iacryn»arum. Ecce
ni)U muiios annbs nninisoinuino liaLiine lege (inieiula hodie ad ecolesiaiu conve*rfuni muiti, si quicuttqtfj

est. Si ad siccularem sapieiiiiaui *• ecce la- senieiipsum iu « raiioiie proiteriiens coepil quaKtO'
cryinas dignas rcge mniidano, quam libeleiiam Chri- lihet fleiti ali^yiid quod ad ssecuium periiiifcal oriire,

stiano principi conveiiiret posi triumphos de morie 2ui conveisatiou s roundana) feliciiaiem, aui inimi-
magisquau! de cuimiue cogilaniem non lumore, sed coruni mortein, aut diviiiarum amplificalioneni, uui
piangere : quid si causa prxsenie islum ^ reiigiosi viiss liujus longitudiuem, aut houorciur saecuiarium
priucipis netum lesieni sciainns, cum DaviU iile vir- diguiiaium : nunquiii non hujuicemodi lacryifloe do-
lute magiius, polestaie prae<litus pieiaie prseceisus, ceal hominem nescire qnid pi.tngai, quas iiiuiiies

imer aurea seria gcmmataque diademaia, coelestis stiis imperitasque procul dubio perdiuii , quoties
masis regol coronam insiantissimo seslu ferventis slc profudiiV Quod non t:>m niiscruni, quarn si ea
desiiierii suspiraiei, 0"'*"'^<' '•''^'2i'2'"j dicens , fi ti;/- B flendo iile sibi pelat iribui, qn-.B rauSii Ueu;« i;^'-

^arebo anie fuciem Dei mei (Psal. xli» 3)? ISunquid scienles sine tuli.s piecilius pei candc videnlnr o.di-

non lacrymas st;as haliuii panes die ac nocte, dum pisci. Econlra vides alium ingenii;ceuiemelc:au;un-
dcebaut iili per siiiguios dies : Vbi esi Deus ^uus? qiiod if; u : Doniinc, propiiius esio mihi peccatori, pian-
ei cerle dicebai, aon negare coieocili-fjs pei*secuior gere viiam malam, quaerere bnnain, iisdem lacrymis
esiermiSi sed videre cone«pi»ce;jS animus suus. Lo- quibus irrigai siraljim, lavare deliclum, osiendere
«]uebaiur enira sibi spiritus coelesiibus intentus, Ubi Deoin geiiiiiibiis irubeciiliiaieni carnis, ardorem men-
es^Deus luus? Qusndo Teuiam et apparebo aiiie ta- lis, borr*»i'em mortis, amorem rciurrectionis, llii;

ciem cjtis? Si decaerunl igiiur regem &anetuni ! .ciy- pl jigenai peiiius, hic doetissimus flendi est. IVou
inae lales, quid uuncde ipso sanctorum Sancto uica- ;auii. '• rram lacr\nia lalis, quia commendala ;;si

mus, qui quairidnano funeri antequam resuscitandi bco '" ici;ur : Po$uhl\ laaymas meaiin conspectn
virtutem ostenderet, flendi impendit inlirmitatein? iii^ , .:. i,v, 9). Poslrcmo quoniana si Rogationesi

In summo itaque gradu ccnveniunt lales lacryraa! aostrx riis solvunlur, sine planolu nequeunt expe-
Redeniptori, Muii^m nainque iliic i;>se d. fievit. Ibi diri, scientiam plangeiidi quam poiero farev^ssiine
Adaj peccaium; ibi peccail »U|..endi'.in!, moriem; ibi discernam. Maxima peritia esl hie impendi fletum.
l.azaruro, hoc Cii genus Ijumauuin; Ibi Uefuiicium G utsan.irl possilquem supra diximusdenliuia siupor.
lapide ebiectum, id esi diuiiiam qualitatis; ibi I. -
quitm i!!ic Sfrv-iri ubi nunquam iiniendusesi denitum
«rymusos consolaiores, id est iiicrednliiaiem re^ur- striior. Niiin illlsdiciiur: Yae qui nunc rident, quia
reciionis; iui quartani diciu venis-e Ucrunclo : qu.r- lugebuni llcliuntqiie; isiis autem : Beaii, qui nunc
quaiuoi* accidtinl peccuioiihus in auima.ain fuo '^^;
flelis, quia ridebiils el gaqdebiiis, ei gaudium vc-
ctinclamaii» : prini? cogi;.andi inaium, deCniendi se s roin nemo (oliel a vobi?.

CUiid:i, perpeir >ndi tertia, quarta iii crimlue perma-

eryinas fumlis! EinUf repiiiaiiiem^iue^ luqiiit, quani iiuid iiimiie.

bievis sit omi.is hnr.uuu vi!a, fubHrhonm misirailo, <-
Kcli.:I«3!nn principcm hic vocat, queni pjui»
(inoimn cnm lol drl, miuo adtvnicitmum nnuum su- antercgem munaanum :'.ppe!iaveraf, quau sanemi-
ptTfi-j/. rum videri noii debei , cum Gailiena* liiiperaiOi-

" inw iiondum pusnaveiai Xerxes, nec irajecerai (s«rtwr£,30i t.aoO«wTspoj , relig'osis6imiss bciqne.
mi
in Knropam. aniaiiii.ssimus liiagno DioHyi.io AlexandrinO sii dtcius
^ Dcesi bic aliqnod verbum, (orie ii-spiiUimus aut apud Euiebium bb. v» Hi»i. ecdes., cap.io.

AKNO DOUINi CCCC&CYl.

JOAIVNES DIACONUS (Ex Bibl. Galland.)

PIIOLEGOMEISON.
I. Joanm» S /t V.. diacom epi^toia.n aa Sennnum j> ijnoramus. Uauc fptHotam auimui ez Vciuit& cxiif^
vinnn illuHrcm etulyjvit ilabiilvniits («). * litusnit Clinnlinv r.-ijmse, qui olim fuit mcnmtc:' y-j.'r- i d

esl , iHqnil ci. cditor {b), epis!ol(r sciipior Joannes rarienais. In ea qua'tlam occutr

diaconns' s>:d quis &i( i!le SenaTiiis ad quern scribil , de minislro C'jnjtrina:ii>ni.-, rle ii):f u <.;.•

(a) M bill. .«us. liai. imn. 1 . paru 2 ,

p.igg. GU;7G. {b} id. ibid. p:^gg. 76 seq.
 399 mNNIS DUCOM ioa
i/at o sancio m Eccieiia konuina eitgi o. conseerari \ lluneriviu Arianm reu Hesc mpla anno €iiri'
AfrictF
fotilis; deque ithmUiiont iaciis et melUi ta talkem ni i^ acrinsdeiude egitefvit, Tnne in esSilrittt actit
:cdem die : cujns mriusqu* poMrimi riius HuiUvn in- episcopis cmftoUcit, es necentiiaie presbyteris ehrisrna
ve)i:mus meniionem etiam m Ordiiu HotnaHO. Niti ti coaferre pertnittum f«h.
6ei'.€diclio ladii et meilis^ qiue pou beaediclionetn agni i ill. Eieri ntam ptesi ut ante eadem tempora
I.: uic sancta Poichm jnfftcribitnr^ huc referenda en. floruerU Joznnei Uie diaconits. liepeiere Inc lieeat qtee
Qntd aitinei ad Joannem, vir fuit pre sua wtaie 4o- habenlur in Cartheginien*i eoncil.o amii 397 (e) : i Vt
< nfdmus al(jne accurato judicio pradiiia, ut probant f in saeramentis corporis u saKguinis Uomini nihil
;t', quaiuercbgo condili de Vitasancti Giegorii paiHe ( amplius o/ferotur quani quod ipte Dominus tradidit,
l ,
iiui receinioribus scripl^ribus iita$ sancUtrwn e* ( hoc «f( panis ei viaum aqutt mixtvtm. Frimiiim tero,
propriis eorum scripiit contessn^ ejbem^um prixbuO' ( »eu mel tl tae, quad die toienntitsimo in itifanlum
ruiii. } UactenKS vir doetissimm tum dAtpistoke pra- ( mysttrio {nmipe baptistno) solet offerri quamiit in
,

i^ ium de ejua auctort, !» MabUhnii tentituiam ^ ad

. ( aUari oferaturfSiuurt laraem habent propriam bene-
imjus epiHolf^ saiptorem quod A(<ts$i, 4&tMssii fir ( dictioHem, td a tacramente torporis et sanguinis
ei''duissini*M Ednwndus Mari^ius («), N^9 aliter c distinquaiaUr. tCumJtmnnes diaeoTm* non imf»o-
Fiibridni (5) ttluqtie. B barU tomtnixlionem f/actis nhdlis eum sangnine Do-
iL At vere muUo antiqm»rem essiilitts mOoren tnini, M PatribvsiCorthsyirimtibii» imprt4fatom, tutpi-
^juo de agiam, veividit nottr» pilden judicio douis- cio mhoritar iltum eodem wroUo Chritti iv fioruitse, »

innus Uuraiorius : cujus proinds pcrba hie de^ibert Haeienu» V. C

haud oiiatum esisiimamua, Sic ij^itur iUe in praciara i V, Parro «x dtutbut aliati» tiri docti eonjecturit
(7 rebus liiurgicis dissertaiione , ^ua^n ad Uturgia» de tempare qtto vitit epittolte aucior, priorem quidem
>namm veterem pramitsam eshibet {c) : n Aiuntiri adniittknu», pctUrior vero nobis minus probatur. llla
non possim, inquit, doetissimis viris MMlanio ei emm terUeutia qaa nottar Joannet tub ^nem 9eeetili*i
Muriene^ dum e^ttolam ed Stiumum tribiunU Jaaiim eastiiisH parkibetur, ex eo potittimum astruitur, quiU
illi diacono, qui sacuto ChTtsti a ex Viia GregorU ejnstola Senario viro Uituiri comperilu,' intcripta. Sci-
!f!igni aliis^e libris non mt^erem nomini* Cirlebri' litet S^iatium iUum quem prorsu» iynoravii Mubdio-
iiicm sibi conquisicii. Num tn Romana Eccletia mius tmui^ «1 iputrtet proMtur^ praneriUque Muratorius,
luii Joannet diaconus? InteUexissent ii, longe nimit demum tteciUa
deuttente v adtnodum elaruitte com-
lettiitiorum fuisse altero illo auctorem epiitolte hujut, perfum kabmm. yeque enun uilus dubilandt locus
hi qute id^n fcrihit de con^rmatione per pretbyterot jure tuppetii quiH Senariut iUa tir iUuUrtt ad quem
coltata, atleniiHt amtnadtertissent. En ejus verba (d) : C episiolam tttatn seriptu Joantm S. B. E. diaemus,
* Sed nt ilf' tangat enimum , quo4 ubi aliqtiando idem sit cwit Seimio, et uiro (fuidetti Uluttri eui tum ,

iiwp.da vx. Aecessilatis astumit {quod bckc per

<
AviU Metutcmis (f)^ tuf:'' EtmodU TicineHnsiy) variee
t ifTicati,. fieri dicilur) ui presbyleri sangUtm cbrisma tioscutttur epiiioliB intt/riitioi. Patricius namque hic
'. >:onficia}it : quod merito moverel^ sS imni poiuifica- fuii , et comitma pairimoitu a Thecderico rege auelu»
i lis avctoriiat licentiam non dedissei» > Sweuto Chri- anno Kll, tu docel Catsiodoriut {h\, de quo eiiam
tii w excisa omnino erat in Africa Chriftiana religo,
idem tanaior alibi pttgra («). Praclarot iUitstris httju»
(ircumquaque ibi diffuto impmo et superssUione Ara- Hri Uiudes exhibei epitaptmm a Petro Pitkceo in libro
hca- getuih Quo iqiiur hie ie^, Joanrnm Auim dia- IV Poematioum reiatum, qtiod teeUal et SirmoH-
rfnam referccdm,;^ mouent ad finem s«iea& , qao tem- dus (j).
pore iu cathoiicot barbaricam persecutionent
«acitaoit

[a) Marien. dc Anti^. Ecch rifib. tt6. i , cap, I ui (f) Atit. episi. 56. lopra col. 85?
{§) Ennod. Hb. i, tpiH. IS; \ii. m, epitt. It; et
ib) Fabric. B9)l. Lat. mfitf. idjn. fV, pag. lS7 edit llb. T, epist. 15.
tbini».
(k) CaiSib^. Mb. iv Vaf!at„ epist. 3.
{:) Murs;, de Beb. liiurg. dlsscrt. cap.
3, pag. 3i epist. 4 et 7.
(i) Id. iliid.
{d} Joan. 4i»c episi. § S, i.ifra col. 404. *
SinyiOTd. ad Avii. episi. 36, siipra coi. 252,
(«) CoQc. CarUias. iti, caii. 24.
BOtVii.

JOANNIS DIACONI
EPISTOLA
AD SENARIDM VIRUM ILLUSTREM.
Pt variis riitbus ai baplismum pertineHtibu$yei aliis observatione dignit.

J. Pomino raerito jlliistri, sefBnerque masnifico 1) Subliinitatis vesirae pagiht.m filio nostro spec^abili
tih© -:«Bari'», Joannes diaconu». viro Renato deremnte sUscepkmus, in qua el aniiqu»
401 i:PlSTOLA AD SENAIilUAr. 402
{jraiiaenubtsjucuatlath fcc&iis nietr.oriait», leiquautu» A jiisliiS apptreat, nU pd&ii-eiutiin iiiius tiai, ex liPiYi-

pectort vesiro diviui cuUu^ ardor in&ideai. cailio<ica iil qni in [^rim» ^renie perdilM rueral, secMiuii rts
suiUcitudioe nou ceiasiis. ^taiii, ul vesirx itjqtHintur puraius tHsiMikrio, bureditatis» paterna: possessor ir -

iitterx, q.usedain vobis scribi, ^iiseclam dirigi Iraas- stat. Exsufflalas igttttr exm-ixatBr, m, fugaiu di::-

cripia voluislis. ^d in traoiicribeiido ciirain uosiraai iMlo,Cbristo Deo nostro pareiur introilu^ ; e\ a po-
iiicuiKiMe iioiariorum laboradjuvii ; 'm liis veroqu* testaie erutMS tenebrarufls, iransieraiur in regnuui
scriixiiida suiU^ niuUum fateor labnris indicitis, elsu- gloria caritjuia^i : m ^ui dudiini va» iuerai b;itH-
pcrad.dere hoc aiensurant uictiu adducia froiile re- iia», fial nuiic domicilium Salvatoris. {'ASiiltl:>tiir ita-

s.oiideo. Priinupt.tiMod ea, sieut opu;» est, disserere, quo, quia Utii di^scAt^udaniinia deserttrrauliquus.
iioii ita,uioredit aioici xstia^ailo, meum valciinge- Exoreizaliir aHieiri, id est<onjuraiur, ut exeat a ic-

iiiuiii. Fallitur eiiin\ aiuai)iiujgii sxpe judiciuui, cuai «ed«i, iiiiii& af iiosceni adveiUuiB. cu,)is erectim iit

plus dileclioni tribiiitquSru meritis dileclus osiendit. pafadisi feii^^i^a&sim^iaeEa prava suasioae uciecc-
Accedil deinde quod intinnus corpore , ut aiia ta- rai. Accipiei jant eatecbuuiaii^s l)euedictiim s^i, i <

ceam, ecclesiasiico jugiier asiriiigor officio. Posire- qu« signaiur, qui& sicut oranis caro sale condiia s<'i

iiio otiosiini teiApiis res posiulai, ut oiaiorum vola- vaiur, iia sale sapientise el pr^iicaiioui» verhi i)L>i

iuina recenseuiibus quid de unaqiiaijue re di£i dr- B i^eus QiiciiJsus saecuii inaiiida e: flHxa e&iiditor, ui ;»<i

lieal, illorum tuia javaoiine proeedat uraUQ. Quia solkiitaiem sta!iiliiaiii;.ti.|u<?periuanbiduis(iigcsio pc-
i;;itiir iii bxc possanius, nisi forte (^uod ros pos&^ nitus cortu^Uettis bumwre divini salis&uayiiaie pci-

vol 1 desideriaque vesirs pl'xsliterim ? Idcirco qoae- veuiat. Hoc ergo agil Ire^iiei s mi5>o>iiio msnus, et

sita brcviter cunabcr atiingcre, ne &i omnino ta- revereniia Triniiaiis, ei invocaia siipct capai ejus
ccam, iiirruciuosi silgiUii poeaafr ezcipiam. Cud&Jo tcrtiii benediciio Conditoris.

eiiim oraiiobibus luis luc posse juvai-i, qui ul bac IV. Deliinc quodam profcctu atque proveclu, iilc

andercm tam ardua compulisti. Uude quxso ut ni- qui duditm cxsufUaius diabeiicls laqueis pompisquu
bil iii me eloqiiciiila), nibii summae doctrinx dcside- renuiiiiavcrat, symboli ab ^ipoBtolis iraditi jaoi me-
res; quia uec iiii pieoc studui, et doceri adbuc malo, reiiir vcrba suscipere : lii (jiii paiilo ante soUur. ca-

qtiam docturis noriiea:iiidtic. Igitur si in itac ini^ui- tecljumeniis dicebaiur, ntmc eiiam vocetur compe-
siiionc, mea, qij;>liscunque esi, placet aut exs|ieqta- lens vcJ ciecuts. Conceputs ciiim est ia uiero mairis

tiir oralio, jam nunc de sisigutis <|iiai suni pn<posiia Lcclesix:, ct viverejam iiiCipii, ctiam ai ftondum sa-
videamus. Ulud interen prudeiitis vestrse praetiico, cri parius teaipus csplevit. TuncOuni ilia, quscab
qiiia inquisitionum ordo, n jn iia, ut vestra legitur ecclesiasiica consuetudinc scrminia dicliianlur. Per-

pagiBa cossequeitir ; »ed ui se unaquieque ssiggcsse- C scrniamur euimeorum cordi per ruiem.uiruia memi
rit, absolulione congru;; ientiinabiiur. itaque inqui- sii.ie posi rcnuntiaiionem diaboli sacra verbi defixs-

Biiionis iu£ verlta i::i .scliabent. riiii ; utrum agnoveiini fuinram gratiam Redeiipio-
II. tiequiro, inqtiis, a vobis, quure anlequam bap- ris: ulrum se crcdero fatfantur in Deum Pairem
tiima qui$ consequauo\ calecliumenui (uil ; vel quid oiuiiipuieiilem. Ct citui bu c iia esse itiorum respoii-

.s:bi habeai lioc vocabulum aut liax catechizalio, aut siune claruent, quia scriptiiiu eiit : Corde crcdiiur
qita regula f« \cleri Tcnamento prwiuisia »il ; aut iid jusliiiain, cre ame^n confessio fil ia saiulem {Rom.
cerli',ii noveUarcgulu esi, ei inagis a .Vofo JeHumenio x, tO) ; langunlur sanciincationis oieo aures eorum.
simpsit exordiuiii. Simul eliam scruiinium qu.d Mi, laii^uiiiur el nares ; sed aures ideo, quia per cas ad
aut quiirc lei.o ahlePanha scrulinenlur infanws ; aut iniollccium fulcs ingredilnr, Aposiolo diceate :Fidtt
quid sibi hiit: dliiiiciia cei soiticiludo scruluminis nnicm per audiium, auditus vero per verbum Bei (Ibid ,

vindicd . cb'.. 17) ; lit quasi qiiodam sanctiilcationis Hiuro auf-s

m. Ad iixciiu rosj.on-ieo. Sludinm vestrum nosse iii»iriict:v, iiiliil noxiiini, niiiil qiiod rclro revocare
ronftdimus : quia oiane genus liuutJiium in ipsis, ut possiiadmiitant.
it:i dicam, noitidi ciinauiiiis prxvuricaiione prii'! iio- V. Cism vero laiigniitur nares eoruni, admoaer.-
iiiiiiis in morii: fuerit jurc collapsum; nec ab ea D lur siite dubio, ui quaadiu spiritum viiaj iiujus nari-

i<»s-e icdimi, iiisi aflut^rii graiia Saivaioris : qui diini btis iraliuiii, in Dei serviito marsdatisquo perdurcsst.
auie siecul.i genitus cssct o\ l'aire. propier nos cx Unde ille vir saitctus dicebat : rii-it D&tmnus, qui
sola iii;iire li ri iion est ucdign:itus in '.enipore. Non aistuUi judieium meuin, ct omnipoiens qui ad amari-
e»l erg.) dubiiini qi.od prius |uam aliquis reuascatur tudinem addusit aaimattt meam : quia doncc auperesi
iii Clirisio, diahoiicie polcsi:iii icneaiur asirrcius : haliius in me et spifitus Dei in uuribus meis, non /«>-

ciijiis laqitcis iii.si inier ips:) priniiius lidei nidimeiiia qucnlur tabia mea iniquitaleni, ne.c lingua niea mcdi'
veraci proicssioite rentintians exnaiiir, atl saiui;iris tabitur mendacium [Job. xxvit, i-4}. Aiiiid quoquc iii

lavacri gratiam non accedit. iit idcu bunc oportcl narium UDCiioue signatur : ut quia iliud oieusn in
priuscateclimiicnoruin aiiditorium introirc. Cateciie- nomine benedictum esi Saivatoris, ad spiiiialem ejus
sis eniin Cr;cce inslructio «iicifur. lustruiliir nanioue «Mii)re!0 quadam incffibiii iiueriores seiiSussnaTiiate

eccle--'iaslico minisicrii» per liencdiciioneni iiiiponeii- ilm-.aniur, ut delcciati canient ; 1'Hguenium effu^um
tis I! iuiuiti, (it iiiicHijiiil ii'u< sll, q;;i.sv^ fiilurus sii ;
(.., }.<)ii'Ci> nonn ;
pr'uJ oui.r?». unqaenlorwn i.uorum
ttocesi, quia cx dai!!:i:)bi!l sau.ltii fii\cx injusto ii.."ff/4Ms 'ant. I, ^,3^ : ijuo oiysicriosensui naiium
 ,

m JOASNIS DIACONI 404

pnpinaiiiius, luhil volupiuosuRi saecuii, iiihil quoU A mento, ul alia laceam, eliam iiidufnenloruin haW;u
mcnien) resolTere queai, possil atlinliiere. d:iTerei>ant : io ui sacerdoies quaiuor 'quibusdam
VI. Dehiuc pecuis eoruin oioo consecrationis per- mysticii» vesiilius uiereniur quu; jilis cuni pontifice
ungiiur, in qiio Cst sedes et habiiacuium corili» :
videbantai esse coinmiiiies ; ai poniiiex quam -r

«ii iiitelligani lirma se conscieiilia ei puro corde ilc- aliis utebatur, qiiibus indui sacerdoiibus peniiusnon
iiere promiilere, quod jant» relicto diabdu Chrisli licebat: Adjicituretiam quod in sancta sanc<oriim &e-
mandata seclentur. iii eiiaai nudiS pedihus jiibeii- mel in anno sohis pontifex habebut accessuin. Undc
lur incedere, ui deposiiis rooriicii » et carnalibus jam in novo populo episcopus orJinandi iiresliyieros

iiidumeniis, agnoscanl se illius via iier arripere, meruil potestatem. Recie igitur benediciionis ei

in qua nihil asperum, nihil poiest inveniri nociviiin- unctionis quodammodo poieslas aposioiica huic
Hxc igitur ecclesiaslicu solliciiudo per suecessiones tr.iditiooi servatur, quam constai ecclesiasticorum
leniporurn eautadisposilione consiiliiit : quaravis ho- ordinum lenere principiura.

riim vestigia vetus pagina non osiendai. Proinde cum \lil. Ulud qaoque non praeiereundum videiur,
isiis quasi vehiculis spiritalibus elecrus sive caiochu- « q\i\ f-ec eadoin benedictionis verba presbyierii <on-
inenas !n fide processerit, tunc el necesse esi uiiici secr:itio proraerelur, quse poniificalisapexcousuevii
lavacri baptismate consecrari, in quo sacramento B audixe. Nam si nibil speciale reservatum esfet ei>i-
baplizaius trina demersione perficiiur. El recte. Nam scopo, gradus indifTerens essc videbaiur : iicc opus
qui in nomiue Trinilaiis bapiixandus accedil, ipsam essei diverso vocabulo, quod eadem benediclio con-
iitique Triiiitaiem iiina debet mersione signare, et secr.-irei. Sed nec iiluJ tangat animum, qiiod sil.i

illins se agnoscere beneliciis deljitorem qui •.eriia pro aliquando quadani vls neccssitalis assumit, vdii:i

co die resurrexii a nioriuis. Suinptis dehinc albis (quod n.unc per Afrlcam fieri diciiur) ut presbv-

vesiibns, capuiejus sacri chrismaiis unciione peruii- teri sanct:im chrisma coisiiciant : quod raeiilo nio-

g tur ; ui intelligal baptizalus regnum in se ac sa- veret, si istam {lOiUificaiis auctoriiris licentiam non
cerdotale convtnisse mysterium. Chrismaiis enira dedisset. linde constat etiam ntmc a poniincibus
itleo saccrdoteset principes ungebaniur, «i illi offe- qiiodamrnodo fieri . quod in tanla rentm necessitaie,
reiido sacrificii, ilb popnlis imperaieni. Ad iinagi- ut a presbyieris efiici possii, superior ordo consii-

nem quppe sacerdoiii plenius esprimendam, renas- luit.

ceniis capul lintei decore compouitur. Nam sacei do- iX. llhid eiiam vuitis scire, qiios Ecclesia caiho-

tes iUius temporis quodam niysiico veiamine capnt li"a redeuates non bapiizei h.i-reiicos ? Quod ogo
semper ornabant ; cuncii vero regcneraii aibis vcsti pro ifioo niodnlo brevi responsione ctuichidam : illos

hus indountur ad ministerium resargcniio Eccle^iy;, venienies i>ap':zitri qiios noii con.^siierii in nomino
slcui ipse Dominus et Salvator coram quibnsdam Tfijiiiaiis aeqne su--cepi se niysicriiiin. Nani sive 1*?-

discipulis ac propheiis ita in montc transfigiiraius iivin soium quis corifiiealur, negans Filiom et Spl-
est, ut diccreiur : Retplenduit faries ejus veint sci ; ve- ritura saiictum,. bapiizandus omnino cst : sive Fiiiiiiii

!-fmena vero ejus facia sunL candida skut nix {Malifi c«M(iiens, negei falrem voi Spiriiuni sanclniH, slne

xvn , 2). Quo facto spleudorero ut dictuui est, resur dubio con-iequi dcbei Liapiismatis sacr»meiitiiiit ; vi*l

geotis in futuruin figuravii Ecclesiae, de qua itein £f Sui.^-itum sanctu.n denegnns, Pairem fa:eaiur .'«c

scripluin est : ^ao-' est JS'a qua; ascentdi deaibata Filium, a'quc, (ii.niemi!<imus, mysticofoiitc purgaifi-

{Cani, 111, 6; viii, 5)? Utuntr igilur allis vesti- liir, jusla illam Boniini rcgiilani dicenlis : lle, biip-

b i>, ui quorum pMinaj naiiviiaiis iiifa-iii-.m vetusti lizute omnes getiles in uoiuine P<itiis, el Filii, vi Sfii--

iMToris paiinus fuscaverat, liahiuis seci!nij;c genera- rilus saucii (Manii. \x%'i'.\, i\ij. ViTum si Triniiails

lionis gloriK profcrai iiidumenlum , ui ad incnsam noaien aecepit, inaqualitalis quolibet modo fafieiis

f;n'!ns!.coelestis nuptiali veste cirLumdaius homo no- diiTerentiaoa, veluli quiiilo '.n tcmpore Ariuni suni .sc-

vas occticrat. Ciiti, bapiizari omiiino non possunl ; quia illain donii-

VU. liiud auti?m ne pr.rieruii-isntn videatur, anie nicamconsecaii siintrogiiiai.i, licct videanlnr errare.

pfafcdieimus, qiiod ista onn-.ia etiam jarvulis (iant, "^ UiK!e;;u]i!smodidccendisunt poiius quam baptizandi,

«lui adiinc pro ipsiits ;ctai!S priiiiordio nihil intclii- eiincorporandimatrisEccIesiai^iscejibu* benedif lio-

gunt. Ihide scirc debciis. qiiia dum a parenlibiis aui ne sncredenle pomificis : nt pci- eariitiicni qua Deus
aquibuslilieialilsoireruiiiur, ;ilieu3 eos proiossione proxiiiiiisque vcre diiigitur, qnid luinus hribiicrint

saivaii !iece&;-»e est, qiii fnerai^t aliejio errore dam- qiiidve in eis completuin fuerit, recognoscanl. Do Pc
i..li. Ac proinde adjnngis lil dicam, cur sanduin lagianis auieni , lCuiychianis sivi; Nej.iorianis aper'i:>

. tifisni.T sidi ponlifici /ifcai coMsecrare, <iiiod pres ct vulgata sunl oinnia, qiue its iiiiro de If:t;re&ibii3

bvio.ro non vidiiur e>se conccisnui. El nierlio : quia ciiiit legoriiis, plci>:i;s poioritis advciierc.

X. Acoiyibi :iu;rni 0x011 isiis !ioc ordinc diffrrurit.

t'piscoiUi su!>iMii pontiiicis grad.ni! olaiiei, pre^bv-
.'-

qiiod cx.orcist!S porlaiidi &;»cranieiila, eaqiiC s;uerdo-

ier vero securidi saceidotii iooiim letinere cognosti-
non ctnuis liijiii n,ini>trand; negf.la pofesus est lanuimqiie
ponliOi.x ksI saccidos,
:
liir. Omnis cnim
i» Vcicil T.sta- inanus iranosUioni voC':i i propfer quod ^\o't'i.'-'. ;-

sicouiosponiilcx difJ pole-i. N:f':! ,

!.^€i:d:im vlde:iir qva.

 ; ,

4^,5 EMSTOLA AD SENARILM. W6

dicualur, vd cxiera lu.e mlra acolytUoniin ordinein A tlet-auiaru Quam : dulcia (uucibbs ineii eloquia tua^

esse proUftiur, okinere fesiinenl. Acolylhi \eio sa- Domnxe, s/(»ei- mei ei faium (Psal, cxvm, 105; xvii!,
craiucriloran» irt»riaiida v..s:\ siiscipiuni, eimiriislr.in- It). La.' ergoei inK! • porianiur uovi Uomines {.osl
Itieoque exorcisia amara dcticia ut qni prima iiaiiviiate corruplio-
(ji sacerduiibus oidiitem geiiuii. : ti;

polesl acolyilius isie vtro ad exorcisiarnm of- nis lacte nnirili ^unt, el airjariludiois lacrymns in-
fieri ;

iiciuia nulla peniius promoiione descendil ; «|ui si choaruni, sccuiida genrrali-ne lnciis ac me!!is dul-
minislraverinl, ad subili'C0- cedincm in Ecclesi;e visceribus suinant, ul nulriii
oplime suum ofriciuin
perpeluse mysle-
uatus gr;»dum polerunt perveiiire: cujus hic apud sacrameniis iucorrup
(alibus ioiits

iios ordo esl, ul acceplo sacraiissimo calice i"

quo riis consccronlu .

coiisiievil ponlifex dominici sanguinis imjnolare my- XIII. IUmi eiiam quod iDiem gare digualus es ,

sieiiuii), bululiaconus jam dicaiur. Qui si rnrsiis nu'lo cur AUeluia usque ad f^enlecosten in Ecclesia decan-

fusc "tus viiio iiiciilp ibilis perseverai , ad diacoiiii laiur, scire vos convcnii alia esse in fide esttholica ,

V. 1 preslylerii sacraiisslma.s dignitaies poiepii iier- quibus per toiom rom.dum omais Cbristianus asirin-

V, „ p.. gilur, veluti esi auctorila!» Kovi ac Yeieris Tesia-

XI. Quod de septem aliaribus inquisisii, qu.io in raenti; ali;» rTsus es e in.^itiluia Palrum, a qMibus

iirbe Roma sabbaio Pascbse aioris cst consecruri, lioc B f,„jii \\q^i caiholico devlure, veluii Nicseni cairiiirs,

dico, quia m:\jores nosiri, sive in septifiirmis grail;e ei si quid linjusmodi est; iicnique alia esse qune

Spiriiudecreveiinlfaciendum, 8i?eqin3se|iteinreg;o- iinaiiwqiio Ecclesia iautiu.ini propria relinei, ei a

iiibus eeclesiastica apud nos mililia contineiur a qiu su;s majoribus iradiia sibi cusiodit, qiiae s.ilva lide

la;c ipsa parantur afiafii, ui siugulis benediciio pi.c- ei i-ace caiholica cum aUerius regionis unn obsorv.it
siarelur :aa quia sepJenarius ipse nuraeru? iiysii- Ecclesia, ui esi Romnua, quai sabb;itis omnibu^ jo-

cus ei sacraluscsi, quia in Triuilaiis nominc 'riiis jdriai, quod Orienialis facere uoo vldelar; vel qu-id
crcdil universus qui quaiuor partibus ab Scriilura j,ic sepi.nu ali.-vria compouunlur quo-.i alibi niilhis ,

s.epe describiiiir ; ac per hoc tornarius quaternario atlcJiial; ei rursus liaiii ;ilia :\lib", qisehic fieri noa

jinictos icpleuarium efficiai, qui quasi inter illa si- probantur. Uxc aulem omnia iia diversis Ecclesiis
cra lerrihilia lotius mundi reproesentai ioiagincm diverso modo ilum ut lamea ouines iUius rrgline
;

'.iii alia quadam r^iiioae constilututn bit, cerie ml: i vesleri! faclanl de (iiia dicliJin esl : AsUiit refjina a

hibetiir incog'iiu:ii? Hlud inniru finna iiienie ciisio- diujris lu's in vcslltu deanrato , cirainmmicla varie'

diO, quoil non a majoribi.s traJita custodiret Ecclc iate (Ptial. xriv, iO^ Nih;! ergo inoveal, cum viilei'-

.si:i, nisi cerla sui raiio popo.Ncissei. Nec ea poi;suinuj> lur hic aliqua in Dei buii.bt.s fieri, quae alibi aii-;

dic rc inania vid.-ri nc irivob, q lia eoriim mliiimc ^ njodo fieri coinprobauiur. Sive enim usque ad Peii
r:>riiiicm accepliims. Nam mulia qui proxinie anie tccosieu Alleluia canietur, quod apud nos fien m.i-

10.5 iucruiif, ci nos. u' «oliis raiio p-rsuadei, iu ec- iiilestum est : sive uiibi loio anno dicatur; laude;
cl('si:3 qnaedrm nova smc-mus: qiije ilum ad posic- Dci caniat Eecli-sia. Sed reservaiur aliquid apud*ii.os

ros iransmiiiimus obsirv:tiiii.), elian.^i qua Id raiiuiid pii" 'iali reverenilip, ul niajoribua gjiudiis, et qu si

a n'ibis faclum !>it, loiige posterior ;vias ignoroi, non nieiullius Innovaiis ad laudem Dci rccurrat affe^ lus ;

pitiabit iamen inaiiia, si la Deum pi.i:i'i priccedciillum propler quod A!leli;Ia, LaiiitO i^erHvne Laudate Do-
irilil.igal voiuiil:Hleni. Hoc ergo lood.j cilairi nus mnnm diciiur. Qiianinnin el ;ilii6 vcrl-is iJ quolidiu

qnod.... Bjajorum raiio ipsa nou veiilt : nam quoium popuhirum vos dicentium resonet Laudaie Domi^ :

perveuit, ei ipsa ienentur ei r es ;

quor:im autcm causa uum de caiii, latidate cum in excelsis [Psal. oxi.vni
laie', ct res fiiloi iiou resuU ii , «ibservari ac leiscri 1). Itemqiie : Laudate Dominnm. omnes angeli ejrs
neccsse esi. {Ibiii. , 2). Eiiicrum :f.andaU Dominum ov.uies (jcu-
\II. Qu d auicm qucsl.^iis, cur Iii sacraiissimum lcn [PsaLv.:<.\i, 1). Scmrcr ergo cum Deus quoquo
calicem lac miuatur el inci, ei Pasc!i;e sahbaiq ciim n!o;lo (ideli corde laudatur, Alleliiia cantatur.

sacriliclis offcr.iiur? lilud iu causa esi, quia scri|»tmu XIY. Rest;il nnnc illud qu)d intiTrogandum jiuta-
*-
fst in Yclcri Tc.<>lamei;to el novo populo {iguraliler *' slis : Si b.-tpiiz iliis sino cl.risniatis unclionc ac Ii

r>'promissum : inlrodncam vos in lcmim rcpyomisslo- ncdiciiono poniificis '.;x hac vii.i migraveri»., i.tnim

»(is, tervnm piwnlem lac ei mel {Levi'. xx, 24). Terra ei olsii aliquid, au iion? I)e qua re ni2gi> a doitia

ergo rftpromissionis lerra est resurreciionis , el iii pleaius audire vcriem, quam i|.se asiquid diccrc,

iila f.jllcitaie seuipfr permancnlis, qu/j nihil esi Quid lamcii mihi videslur, salva meliore inifsliutn-

aliud qiiam terra lorporis nostrl, qu.-e in rcsurre- lia ei maj(»:im j'lcii.a scntciiii.i, qiiod in oniiiibi!.s

ciione mortuorum iiiCi»rrupiIoiiis p.idsqiio glorlam pupraiiiclis volo loncre: qula ita veslrs;- volma.iii

consequetur. Biipiiwlis ergo boc sacrariiculi gciius pnrerc studui , ui ian.cn dc omri'bus quid mcIiiJi

oiTerlur, ul inlelligantquia iiou ^ilii, sed ipsi qui par- (quod noii dubito) a majoribus dictum esl, hoc nicr-
ticijics finni corporis et jan(<uini3 Domiiii, terrani qne sprveimKs. Quid ergo vlde;.tur brevif.er ilicam.
iopromissloiiis ;iccipi<'nl. oujus Iier iucho.intcs, Lin- Ducatur er^'o simiiiiuJo ab hac prima n:itiviiaii'. m
quam parvuli l.tcic nuiriuniur o{ meH';. ut i:icii)l:i!it qua oni ouuh:? w iiit.;llig;mu5 illam i^ecijiiduiu ev

« Aii ;'0/a!t'i.r
.'
 407 SA.NCTI FAUSTLNI 408
quu yerc vivinios et iu (|ua ]us(tfi<:au sumus. Cuni /^ grandis bic parvus; qnu; suiit acci Jenlium vociiiHila,

natiis fuerii inraus, et lucis hujus p&iiiet)«sti«i)«Bi non iiaturir. S\ ergt» ^tcoiUtm «i^umenU ad «itiis
coniigerit, )terfecUira iiQmhvdia naium esse (itciiaus, proveeidm, nBni)uid adjeciu/u esi aliquid detiuitioiii

e£ esi ejMsdem subatanti» cujus e&t iiie qui geuuit , subst&ulf^? Al>6it : quia im>ii eiteiidiiw aut niiuuitur
hoc esi , auiniaf riaiioiiale moriaie ; quanqaaffl iile hatune propriBta&. Caura desuni.

bXEL.^TE Si£CtJI.O QCIKTO.

SANCTUS FAUSTIIVUS.
EDMOINDI MARTENE ADMONITIO.

Qtiit fuerli HU S. kautiimi utniutn ceriu sctre B epi^opus, cujus liorniHam dominica tmie quadrugesi-
mihi lieuit. Equidess, reperio a()ud Giunadiim libvo dc mam Mueas Parisieusis in Hbio adversus Gracos Spi-
lllusiribus Eccietisi Scrij^ioi^ibuii Fauninum pre&byie- cilegu tom, Sl\, pag. 86, citat : quam liomilidm inle-
rum, qsu scrijmi ud peniinain F4accHl^ fefjine ad- (jraoi reperil uoster Acherius in mcnusiripio Cor-
xeTsiiwn Atianoi ei MacedoninnOi iibros tepiem , editos beieusi, tuaujue eumdem esse cum Fausto Hhegiensi
itt BibljalheCM Pairua: ; eialteium librumquein Ya- episcopo, arbilralur ex coujectura tantum. Ati rero
lentiniaii9 «I Theodoiio el Arcadio imperutorikut pro idem [uerii cunt Faitslino sequentis homiliai auctore,
defensione tuorum cum HarceiliHo presbyiero obtulit. nec agiruiaret nee negare audeo. Cujuscunque tan-
Veium hac Jf^tmsiinus non fuii sarutus, imo schisinaii deiii iUa iU^ sane aniiquissimi aucioris esse exira uleam
LuiiferioM «pesru CQusensii. fuit ei alter Faustinus est*

HOMILIA
DE PASSIOl^E DOMINl.
(Edidii Martene £x ms. S. lilidii Claroroonleusis.)

fieneficia Dei nostri cum ra.-igna ac minfica sint, C sonu dam e& Ada.' primi hominti» cosia ODat^r cuq<
lanieu nae noTa proJotauiur esse nec «uiiita, sed ab ciorum vivcntiuin f^va producitur, eiL bujus sacio
iiiitiG ssocuii, et [trxdieta oniculis, et praiiigurataiBy- iatere ac saiuiari vslnere £c<He<ia omnium iidelium
iteriis. Sacraut Domini passioneo) ab ip^ias meiidi parens reparanda monstraUir. In ejus typo Abcl ju-
coalesccsBtis esiordiis Veteris Tesiameati respoosa sius ocoidiiur, ei iiinoccns irateriia lanqiiam Jodaica
CdciDerunt, el ideo Cbrisium Doniinum prxdicatum iiupieiaie maciaiur. iiic ideiii Daminus iu uovissima
atque nuntiatuHi Judaeis aperte es ipsorum libris et mundi scnesceniis xtate per liguram beaii Abrabx
voluiniiiibus asi>eritnu8, vatidis absque dubio niiitur longaevi pairis oilerlur. Quo tempore dum novo sa-
privilegiis, qui causam de ^ adversanis asserit instni- crilicio in unici h\\ jugulum pius parricida consurgit,
nieniis. Speciosa victoria estcoolrariampariemckar' ex improviso anes oculis ejiis apparuii, sicui ioquitur

tulis suis teiut pru{)rtis taqueis irreiire et testimonio^ sermo divinus Et tidii Abruhmn arietem inier ve-

rum suurum Yolikus confuure et XBriulum ^ teiis suis pret heerentem cornibus {Cen. xxii, i3j. Inier vepies,
eviiMere, ut pugnaiosis tuiargumeuta tuis proiieniur ioquli ; requiramus quoe sit ista novilas, id est in
*"
uiiiiiatibus niiiiiaie. iuquQ iu Domiui no&tri per* QiuUiiudine circumstauiium peccatorum, bajrenlein

a Sir. praeciare Angusiiousin psal. XL ; /•fof^rimw

D «^ Hinc esl qixxl idem S. docior in psalm. lvi :

coiiiiesJuda;orum,nenipeJiidieiinimicinosirisunl.De Judm. inqult, librarti nostri f^cli sunt, El iii ps;>i.

<hartis inimici convincimr adtersaritts. xL:A'et'i« bervhiut Jiidwi, lanquam capsartt iiestn
^'
Sic iierum S. Augusiiinis iract. adversus Jiirfreos fiicii $nnt, siuilcilibiis nvbis codices portanl. Kl lit), xii
De sannii^i Scripturis, quarum et apvd ipsos mayiia com!:;) Faiisl., c. 25: Qitiil est aliud liodieque geus
habetur aucloriias, iumfuda sunl leSiinionia, quorum ipsn, }iifii qi:adaiu Hcriniaria Chrisnauorum, buiuluiis
elsi noUnt oblfna udlilaite sanari. rmerin ponhii wrilate iegnii et propheKis ad tesi.iiiwnium asscrliotiii Ec
convinci.
 :

409 nOMILJA DE PASSlONi: IK)M!NI. 4.10

cornibu^, itj e&l a<i cracis coniua cluvoruin confi- k, M 6$i vivens unam Judaeortim goiitem salvare non
xione pciiiloiiiera, stcuiiu aiio laco let^iraus * Corma pntui : inoriar, et uoiversiis.mtiiuiiis ii^ea luorie sai«

iii meniBus ejut iunt {Hakic. ui, 4). Hoc iiico quia ¥e(ur. iouanii cetiu» piscis excepii iniraersuin. sed noii
veneraiKlas ttianus ejus paliituii brachia suscej>eruiU. contigit devoratain; ei n*<c"> maiitii iiomiiiuoi per-
iiiier spiu-<is auiem «iepniaius est, quasdo spinc^ didit, beslia esur,)eii3 cusiodjvii. Pl^nis vi?)Ceribus

ssTio ioiioceniiae ei juiSitibe actor Ulusus esL. ^eJ f^iiuea) patitur, et in prxdain qitain absorbuit, niliii

:i!(iusii}irosptcpre deL^eiuus quidiiam sii quod i;»}aca sibi iicere luiratur. Quis est iste qui itiiia avidos ri-

i'atre aliarihus admofetur, ac aubilo aries pio eo cius assuiui poiesi. consonii non poiesi? Cibus est,
nou mutata sed dupiicata ubiaiione suppouitur. Ge- corruptio non es^, iiaditur perdiiioni^ profundo, et
adoranda substamia Bedeniploris ostendi-
nsiiia iiic ^ervaiur ipsius moriis obseijuio. ^uisesi ist<' q'ii v:i-

lur, Dei euim unigenuus «fferiur, e« Virginis priiao- stissimos siuus perictiionuu ioius ingredittw, ei siib
geniius iniuiulaiur. iSoc f^uoque duuiiaieae passio- aiiiiudlne conclusus iiiuiieusa au;ue iuoiiirera. \it.iii

nis prfeiigitrabat insignia , quod l^inius b«atum aere pascitur, et diinissus in alienain rerum ualu-
Elisaetisi sepuiciiro eonJinia iog«tto a iatroneu- ratw, iu vitae exsiiium, cum vita peregrlnatur, »t
iis cadavere iatra tumutitn) sotHn corpwii exstincti mertissuperstt^a&nuntiatventuram mundi s.iiuieni?

lacta saeri eorporis Auscitasse: Qais hic «lius prafe- E Puto quod bic esl Dominus iioster iesus Cliristus,
flgurabatu?, nisi DomiDOB noster Jestis CitriBtuB, quem saeva mors, inexplebiiis beliua, i« escam suam
qul resurreclionem de mortd iargitar, et viiam «e* rapaii, el pradam suam capiiva coniremuit. Conire-
pultus opcraiur? lu iatrone reuii) wundtim, ia pro- moit, inqoam, nam si noveral cruciiixum, lamen
plietae Tirluiibus Chrislura Dominum recognosce. qiiem non metnlnerat reum, non poterat lenere dam-
Adhtic celeberrinie per Scripturas sanctas etiam in natum : quia cuipam non facit pcena, sed causa.
Jonae propbeix iaboribus et ^rumnii Chrisi: passie Quasi solitura cibiim perdiium in mondi origine Iio-

ct resurreoiu pi.vM^nautur. Hic Jona^ (\wti MqI minem devoravit; sed magnam esse cibi ipsius di-
nostrse non arbitramur incosnKiKn, t^in Domini gniiatem prxfocata cognovit, atque ideo divinos
ges^iase pra^acribiiur tpse enim Duutinus Ait^ii, : Si- seHU« coraiObniorai Ei prtwefiil Domimi pisci, et
r

iui fuil Jonots in venire ifii iribui dieom et iribus no- evomuii Johan in ariiiam (Jqh. n, ii}. Hoc debemus
ciibus. iia eri: idiut Hominis m corde tsrroi {HiUih, accipere quod ex imis viseeribtis iQurti« victrix Tita
xu , M)) Hic . <!h,uaui , ^onas ad pra^dicaudum remeavii, atqne e<>Ea ex unis praecordiis inrerai per-
.Ninivilis irs coelesiis uOeiisant, Oominu jubenie, di<^ diiio exulcerata reddidii. YideiHUS iUiiM in pro-
rigiiur; sed praescni^^ iii^iem proplieiiam popuii con- pii.-tx afiliictionibus apertissime prseGi^aiaiaui mor-
ersipiia vafiUAndam ,
piofugusque TbarsuQ) peiebai, C leiu pariter et resurrectionem. Quapropter quod
ngredilur navim, ^ed nuutis exurlu tempo^iate tur* ifapietum cdrnis in servo, credere itou cuncteris in
baiis, sorie liuctibus da.tur, el fuucibub ceti p^scis di -
(iomtoo Qu» cum lia sinii, perspice, o homo, ^uau-
inersusexcipiiur; &tid pisce iljsesum eructante depO' lui^ icaieas et perpende quid dobeas. Perspice quan-
sltiim, tertia diu terris refunditur. Videte Doi|iinuait tum vaieas, ut tandem viiis,e>se tiul desinas, ut vet
etiam in Veleri Testameulo in servi fornia mij^abiiiier pef hdc erubesceudis subjacera vitiis 4edlgueris,
apparere. Viuete quomodo se sjite actis saccuits ju- dum generosiiatem tuam de Creaioris et Reparatoris
fiicavit secuoduut serriiis formae humiiitatem vaatu- nosth dignitale metiris, Ha])et causas quibus ipse
rum. Jonas irat» Doteini prae^ieaturus ad inagiiam confuiJidalur cur iiiiiignig domiuis vjcto corue sub-
Kiuiviiarum urbeu), dicturus : AdJiuc quadra(jinia daiur, cui gioria jtierna j^roaiittitur, ac sic giuiino
diet et Mnive tubmieiur {Jan. m , -4) , el Chrisiiis piivliegio, qui dudum divin« iQiagiuis pariicipationo
ad munli miiiitur civitatcm, ut diem saiuiis cl pra;- efticeris etiam cominercii noiiiliiaie preiii»us. Vide
finitum judicii tenipus annusiiet. Jonas naviin espe- quaio fortis esse possis contra Lostcra iiiiim, iiiier-

lit, Chiisius Ecclesisn). Jonas nuctibus agiiatur, roga statum luum, quod iibi Domiiius ad del>clla!i-

Christus uiUiidi itirbtnibus exttfcetur. Nisi Joaas pcr- (luisi in meifibris tuis niundi prineipem ac spiriiuales
ditum dettir, naufragae ssvis periruium uon sedatur; D nequitias superandas tiberatn cuiitulii facnitatem, ac
SicooniiberjUurEccJesia.nisiChrisii mqrtesaivctur. si« impossibile nou pijies, ut iianaferri obtincas in
Nautx diitiibsuti Joaam tamea vereator et dicunt angelicas beatitudincs, cum li.oc s^ccuio angelicas de-
Domine^ ne det tuper nos aanguinan ixmctaUot (Jon. i, viceris poiestaies. Nouergo te de.geiierctn ac despe-
14). Nonne Volm videtur uauis^ruin iinpi-eeaUo i^iiati cium faciat vita, quctn vei lactura prcbaiur iliu^trem
esse coufessio, qut tradidit Christuia, el tainen lavat protulissc vel gratia, scd cursuui fideies Chi;i8ii aii
niaiiusiuas, etdicit: Jdumus ego sum a ian§uiiu' jtisii supenia ftducialiier c&lollaiii.. Csam qui se €<&icsti
bujus {Mauli. x\\i],'2i)'^ Quau» cuugrue per peiso- preiio vidcul vcJeqiptos ad locicstid DOQ dubitaiil
naiu « gcii(ilt:iii lides geniiuni pradicaiur ! Dicil ils^CtWi^
Jonas inuralionc sua : TolUigiliir, Doiniac, aitimani Exflicii ItomiUa sancU Fauiimi.
*neuiiil ijr.iii liieiiur c$L miiii tuoii quain liia {Joit. iv, .")).

I'ergeniilem perstsnann iiiieliigii Pilaium.

 ,

411 JULIANUS POMERJUS. A^l

EXIIUVTE S.ECCir) QCl^fT.l

^TTO

MlOLEGOMEiXA,

NOTITIA EX CAVE.
fiitia-ihr^ Pomriut, oente Maurus, inGulHain pro- A libvis 8 deAnma fere excerpti tiinl. SrripsU cliam Ira-

fciiHS in civnate Arelalen&i scliolan rheloricam upe- cuiiuin de Contemplu mundiac rervm traniiturarum ad
iiiit, ac demutn pretbijter ordinalns esf, Claruit circa Piincipiuin, et atium de Yiliiiei Virlutibus, libellum ad-
an. i98., F-um iunniiaie vilec ct srriptls quulidic edtlis hucdc VirginiOus insliluendiif, quoc inlerierunl. Uuicnm
eii;iii:.i;,se fide>n (acit Gennaditis {Ue Scripi. c. SS), ejns superesl opiis de Yiia contemplaiiva, sice de futurte

(fuo tcmpore Cataloijnm snum i>ie dausit. Scripsil Yili: conlewplalione, vct de aciunH conve.natione in
libro.^i 8 de in.ma, Cfuurum arguv.ienia sigUlaliin Cnu- ices iibros divi!>um ; quod Proipero vultjo perpcram iu-

iiierani Genniulius el hidorus [De Scripl. c, li), e! in scriptum, inler vperu istius hnbeil solct, ac sub illiut

l.hio sccnmio de Corporeilaie aninia: dispntassc nc- numine. ieorsiui prudiit anno 1487 ei Col' n. irj"G tR-S".

laiU. Quantum vcro ei argiimentis liince conjcciari licel I*cotoi:i<ni opecis islius seciuidum primus edldil Unclie'
\op,it cinm nrfic non •^upereht) isti iibri, ex ycme>ii riu^ Spiciictj. tom. XiU.

AUSIOrSlTIO

i.lBmS i)!' VJTA COxNTEMPL ATIVA

A MANGEANTIO PEASFIXA
IIN SLa fe. PaOSPElHl AQLSTANi i>ARlSiE>SI EDITIONE.

Iitti.pp.'rdice,i. rejicitti.,i pnino toc-.i i.i'jyoi> ir.ias de P mvi scripioribus. Sihiloi.iinus lamcnhodic consiui •ntcr
\nn cuntcrrplatica, opus ticel cief]ans et pcm omHiuiii eruditos nou cssc Prosperi Itoccc opus de Vtia cometH-
ieudiifr.s cclebralisSiiHoin, aiijue ab auais ucunf.enli» o.d plaliva, uec iis reiitjio fuit larn anliqnis tamque idoneis
liOhlraui nstjue celaicin^iuncto Prospero ufscrtuiu .16 lcstibtis jide n deroqare, et iibros proxime subjicieudos
vcitico uaiiiqui' sacu!QH::.!:o s<'rip:Ores i.ivcmi suni ijui paiev.i aiii:ri ascriiure; Jnliano tcHicei cui co^numen
sub (ivcloria nostri nr.mine oy.nsistxid Uudav:re. Cliro- crr.l Pcme:ii), mlione ilauro, qui Arelaie rhcloticam
dvqniifjus cvim Mclcns^s cpiscopus , tjni- iilo samlo cum maqna fatr.u; Uude docuii , audilorcmque habuit
lloreiiit, ei studio rcgnlaris d.fc.vliniv, cui ranonicos Ca'sariiiiii Ali:,!f.nm ejusdcm vrbis poslea epiHOpnn:
Ecclesite sun: subdi toiiii: , ticimoJnui. commendaoil,s ul tesiatur ejw.dem saticti pontificit Vitx tibir

e.cilitil, in remla rnnonirursityi, P.--ospc::im Hbronimde llujus ,:arco sententiw probationes iiippclunl n':n
Viia coii'.cmp!qi,vu ou iore:ii aqr:ovi(. Jdcm prceelut puuci.1'. /, ..j.-i, i" ut e.v ipsiusmei aiictoris icilimonio ov-

Jonas Aureiianenf^^is cpiscopu.*, aui piortdl suh poiilifi' gnmenltim primum dacamus, auclor itte (quod sotcrlei

calu Enq iiii II i'lGregorii III, imperaniibut Luajiico anic oitines vinervuiii Jac. Sirmonihis in notis ad .Atiuis-

Pio ei Carulo Cnico, id est sivcnlo seqacnti, in libio dc fjranei:se concUttnn) llilaiii Areialensis, qui obiit anno
{aicttli li:s(i:tiiio!ie. qn\ piimitm cnitus esl intuceina iil), iaiides coulexit, lib. ii, cap. 9, quasiejus qnem
dociistiiHO viro D. Lu.a Aiftiiio monacito Suiitjcrii.a- C luuije anle diem supremum obiisse suppouit : qnod
ncnti, ordirit S. Urncdicli congrc>;ationit S. Mauii in ccrle aii.ualis Uilario Prosper assercrc neqiiicisset. .iddcs

tomo / .Vii scrijtorum vclermn Spiciicjii, Tum Conci' etiam, siiibucril, etuu rulionemquumurijei li. Xorisius,
imm .^quisijrancr.sc .mb eodem Ludovico l'io in cansa (juod .lotipe Ptosper non iia tit>ciatiicr euin iaiuiusset,
ejusdbn canonici.ruin instihnionis cciibraium anno 818 qvc.n ipse in Hllcris ad Av.qusiiuunt icstaiur in sancii
huic opinioni (avere vidcivr, ctim iiOcCe iractaius vt docioris graiinj dociiiiiaininiv.in prppea.^um ; elsi aCa.'
Prosveiiaros .iurpii, ?iti»: s-^^cu^i nc concilium Pari- tneritis c-iarum ,
pracipticc av.cioriialis, ei spirituuliuin
.<iiense ''c.rlnm sub eoJem impcr.-tlcre post an;r,s trcde- siudijrvm lirhia fnissc profuca:ur,
cim cnaclum. Qui'i niam liuic opri iniCc^v!:<ni leqiiur Alia; insuper suppelunl rniivnes, qux dum opus vero
l''<r-'ud n r.v-cn in ^'uinv.^icrip.is •otlicibus ejusdcm a-tii- auciori re.-i'iiuuji', tiecessafio iliud lieinccps u Prospe i

'.:.<, et medilis nniiqft^ocibi^s hnbcUn inscrtum. lia de- iipcribiis omnmo .^:rcernuitt. Ac primiim S. JsiJorhs
riquecrcdiliim,nv.Uo refracia^^te, »b oinKdxis pof^lcriovi) i:b'.j ilc SciiptOitbus ceclcsiaslicis, cap. ii, c.cplica-e
 :
, :

m PROLEGOMENA. iH
libroi iiioa Juiiano Ponieiio ai( ritul, Uis verbii: < AUos A iy/c/sa? soilui.ila!i Uefaitcti niffialis loco sujfeeum , niat
quotjUu ires libro» edidil dc [ulurce. vlice Conlefiipiatlone, uiani jorle conjeciura iiifci-^mus illum J ulinno viaiii'
lel nctualii couvevsaiioue , uec non tUiwii de Viiiis ci siso ifuonuaiu suo lioc in mhnere snccensoreiii ciectum :
Virnnibus : » qiia certe rccensiune oinuis «perw distrl- quein quidemhoc icmpurejatu aiviis ijiiniein existnr.ure
Oulio el totius tractaius istiut ar.juiuenlum describitur, conseqncns erit. Quod eliam ipse innuil Geiiniidius in
ui ex iibl-itertii prcefalione clarius perspiciiUir. 2" Lau- Calalofio ca:i. 98, quem concinnans anl ampUficrinn
ddtus jam Sirniondtis codicem ms. vidissc se l(Staiur circo aniium iOi, ail : i Scripsisse. et ulia diiimr. ei

(jui fiwral aiias S, Satvatorh vkccomitis , poslea vero adliuc scriberc vivil usque hcdie coniersniioDe Deo
fuil iilustrisinu doctisi mi.iue arclncpiscnpi Tolosmi digna,ap'.a profcssioui ct ijradni. » Quibux vcrbis po-
Carolide Montchul, intftio Ubri illi, JuHani Pomerii stremis, et monacliatum illius el saccrdodum designnsxe
nomine prwiitulaniur. Ei eodeni jide diqnissinu asser- jv.re crcdetnr.

tore , in Coilectione canonum codicis Andcgaventit Jnscripti sunl an/.m tibri ilH Juliano epiacopo, se
$anclo Pomerio, siceuim rocai, fHrsns ascrivuntur ira- iuccrtuni ciiju^i ccdi)> fiieril ep''scopus. Obscrvalnr sane
cla'usillinoslri. Aiterum sublnde uaclum sctesialur P. liiijns nominis pontifcx Carpenlcrnlensis in Epaonen .i

Qursnetlus in bibiiotlieca abbaii^ beativ Maricc de couciiiii iinni ."17 shbsaiplus, cui ut hoi; opns dicatiim
Trappa, quiv ex obscuro mnnasteriolo in nttmrosissi' C judicetur non videior ibsuire tutn ralio tcmporis, nim
nium sandissiinunuiue. asceterium dercpeiiie evudens regionum ai,-ilit.'itia : sed ut erui Itoc noincn his strcu!!»

rctiiiiosisiimi abbniis suidio ac pieiale, suuni cciate no- commune, aUi eiium esse jioluereJnlittni, quurum uliiri

stra CttUicana; Eccleiia Bernnrdum , snan Bernardo lucubruliones suas nuttcupasscl Pomcrius. iVam , si

reddidii Ciar.im Vatiem. Ditvbus hisce oculatis lestibus jidesaucioyi VtlivS. Houoraii qua: circumfcrlui , i^cdit

add re iceal tertinm uon nunoris nnclOiitutis lestem, iitter ForojuU nses h.Hjut. mininis pcniifcx. : ijnctn

sciliccl doctissimuni el clarisbiinl nomiui^ uuctoreiii cuni isie ejiisdcm Uonorati cl Caiirasii c.v Itdia rcdu-

bibUotheav novce anctorum ccclesiasticorum , qui lami cnin liospiteiii mrrcl ; auclor diss^rt. de Iniitis Fvrc'

sui tertii parle secr.nda monet, uudii.^.se sr {<; (idc dignis judeiis. Ecclesiw, cuindeincum QuilUnio, nd quein datiV
procul dubio) asservari ciiannium in bibliolheca capliuii c.rstuiii Lepoiii retraciatiouis liilenv, fnisse conjecerui

insiqnis Eccleslw Beliovaccnsis, pcrveiuslum m.^i. iii fj.to ai quia con.-<arciiuilorii!us soltmne cst rcmi4iores tem-

tiCi iibri de Viia conlcmpiativa Juiinni Pviiicrii ul porum epoclias conjunqcre, re! coujuuCiUS di.^.lralicrr,

cerii nucloris noinine insi(j:iiun'ur. polui! ille Juliunum episcopum inter hax temjwira ilc-

yec forie qHerius operis Pijin.^rii iucmiuisse ceuscn- preLendisiC : post Victorinum utiqae , qui anno 5(10

dus en Cennadius in Caiuiotji} de viris iHuslribus, .seu AijuliiOisi conciiio inier-fuil : cujusqueexstat episiola ad
deccclesiastids scriploribu;.:,ci'.mreceiisiio operc in qno *-• Buricium Lciuovicensan, ei istiiis ud Viciorlnum. I.so

aticlor iie inierro\iaiii!bus et roijantibus Juliaito cpi- autein Forojiilii sedcnie, Juiianum proviuciiv retjiov.cs

tcvpo el Yero presbytero, dialogoruin more respondens Cidiiislrasse, el cum proviticiatibus nccessiludincs cvu-

arte dialcctica et' sermone imienio apio coiitposu'ii de traxisse singulures probutur iu Sccre.iis Lirii:etisibus.
ISufura animce el Qualiln'..' cjus, ctc, ibros octo ; bubdii E.V hucautem ejus in his pariibus consuctuiiine , hitvd

Cennudius : i Merniiii icgissc me olim ejus dictuluni ai duhie affliitaiu illi opinationcm snspicari prompLnt
quimdam nomine Principuin, etc, el aiiutn, de Vitiii esi, qua ex cJtuti Isidcri lehlivionio disciniits, ctim i:i

el Virtuiibus prainuiaiinn. t ocio iibris de Nalura atnina: quos cor.scripsit, sccunduw

iVtrr 2;(i(///t,' erii iiic liiniiiid citain dcJiti.ani Pvmerii TeriUiUuiii erroribus labefadasse , duin camcorpoream

fiima foriunisque breviier prafari. Fuit porro hic Ju- fuiiacibus eaam argumc^tiis uitruere conlendii, ^v.m
li.nut Pomerius, dum lnec scripsil, e.v rheloricis diici- iuin vh'gna fama: iaude cclebrubntur Faiislus mona-
pimis ad ecciesiasiicos grudiis provcclut : neijuc enim sterii Lirinensis,i>t Forojiiiiensi territorio po>t iSaximuni

ercdere pnr tsl Juliaiium cpisccp:iin, ciijus jusiu slnlinu Vicicnscm lutn episcop^im, .ubbas ;qui quidtm senleniiee-
arripuit , auclorein ilii fiiissc. ut dc clericornm olliriis pcne consepultw ciitcres susriiarc non detreclans, eum
traclare' enlequam eo gradu anciiis esi^cl, cui Ec.ieiia clii.m scriijii., Ubris acril.r defendisse perhioeiu' : con-

ncagisieriumf ct aliorum insdtulioneiu penniiiii. Scd ei

*' ini (incm e.r advirw stetii Clinidioniis Vienncnsis Ec-

Cennadiiis hunc preihiiierum oidiiiuluiii iriidit. llunc c!csitvpresl>g:er, ii,squearbiirium se legit Pnrfcciorium
Ennodius Ticinensis episcopus cxqiiisiie laudut iiij. n, Pairicium. docti.<is:mum virinn , et opl. C. SulUum
epitt.G,q>ittin ipsi iii.ncribil, ubi hac shL> ftintu : < A«/« Sidoiiiimi : lii.-i niiin iwniinibtis, in cpis'Qla liinis siis

tiie, mi domine, ei circa lae ccrlesia.iic.v discipUna; prafixa HUnn convcr.it. Arbilrnvi iUnni uutcm siniuit
magis exerce fauiorcin, > cic. Ad eumdcin cilam duas Fuusto iicet amicissimum, sed iini umiciorcm sibi vcii-

epislolat tran<misisse leuiiUi- Huricins Lemccii.tisis. ta:cin satis cinni.l.ic t.itnttis csic lid.tur, dnm iibros

Samct ipte yEoniuiu Areiulcnscm rogui, lib. ji, ;•/.', iUos, itit cx^iiiifi is pyaioniis ceicbravit insua teriiu ad

8. ut Pomerium ad se vcitire.jubeat. Huhc auiem cum Claudiiinttm cpisl. lib.w.

iunc itbbatcm appcU-l, arijuinenio esieum ob yEonio Cauerum sucs dc Animn Ubro^ Pomerius, ad ejvs-

ntouasterii regimini, posl aaepium sacerdoiaient vrdl- demJuiuniepiscepi, cni libros de Viia coniempl liva

rem jnisie privp.isiiuin, qucmadntoiumipscruit poiv.ifex iiiscrip.i.i, peliiionem digessil , codem as^eriorc Ccnnfi-
CasniHi.n jum fnctain prc.^^liiiici uni inonasiciii obbatem (tio, i]ui (liium prtsbytcnnn tmiinic \ cnnvmemorui liu-

paiiec consUtuCiai. Pum uero did:'ir Cies.irimi 'cii- :ui o.erisedendi cumJuiinio
puivJorcm. Atq>-edili<"'
 ,

-
415 iULlAM PO.MERII 418
V cim fiuc utque vij: quidquuin defiyeheHdalur ani-
ero A lur prcetul. quem aii nio nosiro diversum esse »ix crs-
madveTmm , non forte infdieiter conjecum ab auclorc dibile ; non Hlo qtiidem , cujiis uomen iutcripiMm le-
diiserlatiunit icptinue de SHpposilia S- Prospero gcri. gimus epitlolw provinciulium episcopurum nd Leonem
plis el iraclatibtu , Verum isium ab eo non diveisum pro insiauralione jurium Arelaleniit ephcopi (cum
esse, (fuem lam exqitisiits vrffconiis coinmendat Sal- coiistei Euifiipium Arauiicant' n cpiscovvm Ycri dcct$-
tianus iu fpiiiola sua sepiiina, eidem ei Apro inscri- soreui sa^culi quiiili mediam parletn prcelergressum, ut
pla : qiice qnidem tanlo majorcm viri celebrilalein ar- qui ab HHaro pontificemaxiino ncc non a Sidonio jain
guttnt, quanto major ipse Silcianus, ei in hls eliam episcopo liticraisusceperii), tediilo Vero, qui posl Eutro-
laudibus parcior fuisfe videtvr. Sed hxc rursut^ teu pium sedit, hocexeunte swado, cujus el Yitain scripsit,
Julianuni, seu Verum exira proviHciam , vel ejvs vici- teste Sigeberio. Isiius enim oplime coneurrit temporis
uiam quoerendos non essesatis arguerenl. Al pro Yero epoche cumJuUani ac Sqlviani, a quibus laudatur ge-
illud etiam inajus occurrit, quod inter liwe lempora in stis. Et h(^c quidem in librnm proxime suhjiciendum ex
Arutsicanorum prcesuinm scrie, nominis hujus observc' doc^simorum criiicorum scripiis inseria sufficiant.

JULIANI POMERII
DE YITA CONTEMPLATIVA
LIBRl TRES.

LIBER PBlMCrS.
PROLOGUS. B but , quod magnaruai rerum maynus ipse conalus essci,

1. Diu mullumquc reumih sum voiuniali tittc, mi ftu:insi nulius « disputanteai seqneretur effccius. Si-
d<.m i;e studiosisdmc ponlificum Juliaiie ; non vcliil per- quidem necessariaruiu Iractalio qutvslionum , eisi noii

tiiiacilcr durus, scd propria: iinpossibililaiis admonitus. imlruit ^ non invenieniis qtiod (juieTi: aiumum, cxercet
Vidibaiur enim mihif el jiire forsitan videb.ilur, quod taltemquarentis iagenium : ut aut noceri: sequanendo,
cliain ipsi prcesuinplioncui nuam potuisHelii improtidic el nihil inveuicndo nescire quoU se fottc notse prgcsum-
icinerilatis arg (cre, ii laiilani reni, qncc uiujue ensei pserul ; el ignoTantid: suiv contequenltr admenilus,
operose iractanda, faciie ac tine ulla deliberalione quod sibi deesie vtderit, queerat; quod inveneril teneat;
1 susciperem : cum ine oporierei prim iptins rei pondns et quod tenueril, * perseveraater exerccat : aul si quod
uiule dicendum forcl, cxpendeie [Alias experiri] ; et sic, sibi de divinis Lit:eri>< propositim fuerat , salubriter
adjuvaiue Domiuo, si lires fncuUnt exploraia proinii- tractare, el sufficienlei- cxpl.care ^ poluerit; uon dein-
leret, ad lioc arripienduin, quod juberttis accedere, tenlione s veriiaiit inflelnr, sed in Doniino, qui euiu
llis cl lulibus soUicita consideratione peispcciis, tieces- inlus illtiminacit, ut ^ illuminanda coijnoscael, qlo-

sariumduxi, ul nie aliqunniliu a scribendi pra^sum- rictur. Qiandoqnidem ^icienlia sicul sinc douo Dei,
pliow susp.ndeyiin. Sed quia sicul cogitauda [uii iit- qiiod cst caritas, inflal, i'.a ti ei curitas admiscecUur
juiic:i operis difjuuliat, ita cvgilari dciiuii ii:ju$Ni<:nCii> C ccdificat {l Cor. vin). Ac pcr hoc ,
qui de Deo hijm
aucloriias, ncc rolni , nec debui j^squequaque resHteie, voluerit , aul nihH dicii,et nulla eum i
pracipita' infla-

cenus quod vires nicas inulio umpHiis aJjtivaret iua tio ; aiitsi aliquid dixerit, et xe crediderit a Deo accc-

praxipienlis crt^tiu, ijutim gravarct ipsiun malcviw ma- pisse quod i diiit, hnbil vnde Deo araiins agat, ncn
gnilndo. Deindc i.la nnimum meuin suis
consideralio linbel quod ingenii sui virlbns clalus a»cribat.

ciribus di([iieiHem, in audadnm subcundx pra'ceptio~ o. Sed j.nn ipsa i-npiiniu, qua: vicuuijue s<di'e: i!.;

nis vctlftc perduxil ; quod jam nein humililails ess-t prapoiuiilis, attcxam. Itaque ^ jubeiis ui pnucis ctlissc-

pericvcranler Irnere silenlinm, sed ^upi?rbitc llra re- rani qvcn sil viliv contemplaiivic proitrictas: it quid iu

nuere, quauiiis infirinii rcnicibiis ''

oiius iinposiium ; l- i ipscm ct uciitatn viiuin inicisil, quanla puss.tm hre
cui oiuri iUbiiiiendo,els} mcuineruiticitaa fuciebalinra- vittit^ iiistinguain. lilrum is cni Ecclescc rcgcmlae cu.a

liJuin, re^iira /icri , redidi f:de qui jub.b ilis, idon.um. roiuiuiisa csi, conicnnniiliice '
viriutis ficii piirtiiep!>

2. Uoc ijujque mHi! cu-.i.fudi .>l[fru\i fiducium da- possii, llrnm irquuni:n.:cf riutinenai sinl dic:ua prti

» Mss. (jiio., Rcgitis ijii;i> ei OaniL^roiiciisis, .:.;v- I) U.t iii^s. tjuiixjde.Ms. iiiins el edd., diiujenter.
ii- uer.m. Ms. ('aDibtiioneiifeis, potcrii.
^ Sic niN"s. qiiiiniiie ciun edit. Lw^.]. 4a.>&. M.s<. ' Abesl vox reriloiis a iiis. C:irui}.
t!wo ei eiM. Duae. et CoiDi)., iiuuiuriii injinnis ccrri- ^ .>!>s. iUiQ, cnubiianua. )iU, iiinis,ii:nui>iiaia.
ilhns onns imposilum itrufc sii. '
.M'. Cami). , pra;cipi!iibii.
Mi. (;uiberiiiiii'i iiuus, di-ipui iloiium.
''
i F.iiii. Ciun 111 >. iiiui, qutid (:;u'i.

.Mss. «jualiior Ci:iii r'd. I.u^^l., nor (;;.^/!M:s i:m-

•^ - Ms», ;ileri<juc jub(f. .

' icnli.i; jCil, ut viih Uir. iwiii (.> I»..'iie. SU. iinus, comeiiipLtiiiJiiiitC.
 417 DE TITA CONTEMPI.ATIVA MD. ». 418

ceptatalcaniea. an pro itiodo peicaii de^am Eccluia- A Cap. IX. Quod lanium itHeicsi iii(er per[eclion,-ni

ilica severitau coOtgid. Oiritm « congregartiJt frulribtn vitte istiutel fulurae, qtumtuin intcrcst inler perfcilos

aui uienais, expedi(U faetiJKaei Eccletia pouideri, an qai peecare notunt; et ees qui jam peccure hoh pcsuut.

verfeclioni$ amore conteik»i. Qmy tii abttmenHe cre- *

Cap. X. Quod hic lancii '
Dtum in ustuiHpia c, ea-

dendu perfeciio ; et utram *> tanium carpori an et ow- tura videruNt.

ni<r netessaria deteal jtidicari. Qnanlutn a tfrfytibuM Cap. XI. De quali ale glorificamwn corponm,
veris vittutam simlHtudinesdisient. Quibas prafiedetiii' qtue hi riturreciione fvlura suni.

but eauiit et svbtequentibus iticreineniit natd toteant Cap. Xfl. 0«««/«»» inter conieinplatirain eiaciiiwn
vitia vel augeri ; et qaibiiS posiint , adjttvante Domino , vltam iniersii.

reinediis^ vetut qnibw^dam rnedicameRlii imnunui vel C.iP. XI!I. Qiiod sacerdfili^ saacii conteniplutAW
sanari. Qnol ntoai» nel gradibus unaquoeque virtut pos- vitie fieri parlicipes possiiu.

tit implerx. Et un vera sit iila pftilotopkijruhi senieniia, Cap. \IV. r'r< <-' loculor excusat, quod KccLsiii^
qua virtutum omnium velal fontts quoidam qUatuot maijiitros docere uon audenl.
virtutet ; vitia qnoque quatuor. velul quasdmn originet Cap. S V. De ueiiliffeiitia sarerdoiu qiii dortrimv sur?
rnatorum « omnium dcfinivit, Hoec sunt nirmrum de- agendo crrraria, personam non potcsL imptere do-
cem, que a me votuisiis enodari capitttla, non itt absL>- B ctorit.

litiio eoruin rubis atiquid roguiiionit afferret^ sed ut c^^.. w Quiilt' pcrculuin mancat cos ihU' Eciic-
*J
vettra magis cnra, ,si reyuljri:er impcralim munus im- t'umsibi ireditam vel "^ rciiiiquunt, vcl suerme qnbsr-
pleveco, nonnihil cedificatioms lalium sludiosit, horum nare coniemnunt.
ct hii tiiiiirntnx CHpiiulorum cxplicatione conferret. Cce- Cap. XYlI. Ubi anxium quod Ecctedam upc rcliu-
leruiii n tu ea neic.ei, iiunqaam ta.ito ordine diluci- quere, aec regere possit, provoeat suggercndoquod ca u
danda vropoueres. id-o auicm volnislit loijniia iobis melius reijat exemplo.
ditputationibut illuslrari, ul aut nie, si aliquid * secut C\f. XVllI. Quod parum vateai " cxemyto agcnan
qiiam ratio hi.bet exponerem, (acerctis emendari vel monstrare, nisi etim quoe siiil credcnda, diceiido Sn-
corrigi;aut cerlc per sulUciluiiiH^ni veiiram, meumque cerdos osienderil.
sermonem ad aliorttin nolilian) '
pt>ssent eathotiee dis- Cap. XIX. De viriute f.dei , quod ad e^iu nou soluiu
pututa perdttci. i Nunc i'jiiur quce sil tilae conttmplu- eredere^ vet intelligere, sed ::tiai:t benc opeiari peyli-
tim propriei<ts , Dovtino v.stris oraliosnl^ut adjuvante lieat.

iractemut. ^ C.kV. XX. Quod nihit protii *^

Sifcenioii eitaiu
. si

ELENCIllS. . beni vivai, li maleviventem tacnulo aon .•ornqal.

Camjt ». Quodeii sHviiai eoniemptativK ptoprietas , C Cap. XXI. Luctuosu descriplio i' saceruolis carua-
iibi ^ J/eminus mando corde tidebiiur* liter viveutis.
Cap. II. De qaatiiaie vitce futtiree. Cap. XXIl. Quod tecundum sermouem 'i prophe.tie
Cap. IU. Qnod eojudieio Dii ' «fr iniquh liomhribus culpatua pertanl qui sncerdoium iucrepaiiones vel ad-
srparattdi stint sqneti, i" ijao aftte sutit beaii anfeti ab tnonitiones pervei-sa votuntate canlemntml.
immundis spiritibus teparuti. CaP. XXUl. Quod sacerdotet eiiam ' qiii alirer pos-
Cap. IV. De resurreciione vM vita iOneteTum. tuftt, tam timptictter docete iebedtti. Ut mwiet eotdo-
Cap. Y. Quod preese-.nium ceniempioret etiem kie cenies i^Hcltiganl.
conJemptative riffl? beafViuio deleciet. Cap. XXIV. Qtttd inlernt ihter docfores ,'< Ecrle-
Cap. VI. Qnod per[ectio conlempiatitee vitm qiuehie fiaui sinpticiter docentet ctiificatit, et eos ^
cfoqueii-
haberi potetl ^ perfeetioHt fuimree comparari non liuitisiiam Ittcultntit dectamationibus *
,
jaci.ni.
potsit. Cap. XXV. Quatet esse debeant sacerdoiet qui ro-
Cap. VII. Qtt9d Djmiuum sancii perfeetetidere non tunt fieri wi<? conifmptativae purlicipes.
potsint, nisi cum ad beotiiHdinem futurce vltce per-
CAPUT PRIMUM.
venennt. ^
,, -.,,, - f.
Qma
rv.
ta
-
stt
.,

vitee
. .
contempiatfva proprietat, ubi Deut
, . • *.

Cap. Vlll. Qua: e: quatna sH tnliac carueviia con- *'

mundo corde videbitur.
teniplative perfectio, vgi quaUur ei perfrHenda: ntundi Coi.lcH^plaiiYa vit», iii qtia Creaioreai suiim ere«-
contemptore» inkareant. lufa uielleciualis ab oma; peecaio purgnia, al.|ae ex

" Mi. niius prn conijregandis.

, ' Ms. Canib. , ante jam,
*> Sicmss. duo eiiiji eii. Lv^d, oi Duae. la aliis Sic n>ss. duo Ki^. ei Camb. Ediii adJunt iltic.
^
d tantum.
-e»( ' M9. Cauib. , Demttium.
Hs. UDiK , origiriet malornm definittnt otnnittm
^"
"» 2 Reg. ei Camb. , relinquerc vo'utit.
Sfss.
* Sic mss. sex cim e(»i(. Lugd. Alii edit* eRsn **
Heg. unus, exempla agendo.
.Ms.
ms. uno, sed ut vcsira magis curo sciret, si rtffuhri- " lls$. Ue^. ei Camberon., yihil presil sarerdoii'
ter.... capitulorttm expticatione conferri. CadBbereh. but si bene vtvunl, si male viventes tacendo non cor-
ms. , ut vettra mugistra cttra. rigani.
• Mss. duo, lecus ar p Mss. Ileg. ^ ei Cimberon. , Cnmarncr viventium
' Mss. quinquc, potsini.
Saccrdotum.
f Mss. quiiique, ^unc lyitur
jam. 1 Msf^ duo, prophetite.
^ Ms». Camb., Dent. "
Sic mss. diio. EdiLi. ijuali^er po.^SHnt.
'
Ms. UQus, ab oiiiniuui. ' Mss duo., dejcctunt. Ms. iiims, dejuciant.
4(9 JliLlAN! POMEP.Il m
oniiii paiie sa:iata vi>ura en, a conieiupi.intio, iJ est, A ilicain , t\ax potius debei credi i]uaiu dici? Nec ideo
vitleinlo. nomen uciepil. Quud si ila ejl. jlla vild taiiicii debeo inde lacere '"
quod valco, quia dicore
ubi Heus viileii poiest i|>sa **
conlempiaiiva cr. ienJa 'luanluiu volo noii valeo. Nociue eniui quia Deuin
es;. iu piifseiiU ^'
auUMii viia misftii*, ciTfcribusqtie iiieffabilem crediraus , f;>ri de iI!o quod possutuus
plenissiiiln, D. uni, siciii; esi, vidori iioii posse, du- noij debemus..li:i sane, ui plus credaiur de illa viu,
biiiit) UDii csL In ruliira igilur <^
viia, ij-.Ke ob boc ap- ijuam V siribaiur; ([m.i ncc polesl inde lanium pro-
peii..ltir coiiieuiplaliva, vi-ieiidus e>l, iiec injuierii'-. foni sennoiie, quaniuin poie&i mcnle complecii; e4
Si etiiui videre Oeuu), sumnium suiiduinque esl gaw- uiinus coucipil mcmis liuusao^E quambbel profutid.^
diii:u siini.Tiuu ^ vero gaudiuin priciiiiiiin bieue cre- complexio, quain q se liaiict rci ip»ius magniiudo.
oilur bealorum; 81 pr^-niuin * no!» adiiuc piignaiir!- E)g » fulura vita crediiur beate *enipiieriia , ei scu)-

[j:i>, >^d ^ jani viticcnlibus dabilur posl iriumpbuiu : piterue beata, ubi csl c«rla securilas, ' sccuia trat»-
i;.si> noii videai ({Uud oiunes s^iich Oeutn in iila viia q;iilliU},tr»niiuilla jucundiias, ielix xterniia$,%ierua

aicriia V!de!)i!til, ubi sine tine gaiidobuu.? Ibi gauJc- fclicitas; ubi e»l amor pe^fecics, limor nullus, dies
bu;a, iibi pra-iniuu) reporiabuui; Ibi r€cep(uii sunt xternus, alaccr inolus, et unus omniuia spirilus de
jruiniiuin, ubi iiou soium devictis, scd etiam finiiis cbnteniplalioneDei sui,;>cdesuaciimilloperiiiausione
J.DSiibus, inumpliabuni; ibi irimnubabuut, ubi iil.c- B lecurus; ubi ipsa civiias , quaj est angcloruiu sau-
lias adycrsHriuni noiis h.ibebuiit. ctoriim ^ el.honiinum congregaiio beaia , meriiis
•2* Caeieruiii in liac viti, quamvis strenie dnnice- falgeniifaus * micat, ei ieierna salus exube-.ai, veriias
nuis, et adjuvanie Domino, catervas liosiium, quibiis regual ; ubi nec iaiiit quisque , nt-c lailiiur ; unde

circuni{uiidiiuur, prosiernamus ; taioen si ab eis no- " Duliiis ejicitur bealus, el quo nulius miser admii-
liiuiiis vinci, nunjuam pngnare ^ desinimus. Nec tiliir.

vti.ce.nes securos faciuui viiiliier ilesiidjia jaio CAPIT JII.

pr.eiia; sed magis soiliciiantiidversariorum rcdtviva Quod eo judicio Dei ab iniquii komiuibut ieparundi
suni siuicii ijxio ^ anie iun^ beuti ungeli ab imniundi»
ieriatnitia. Ac sic, qiiia sccutiduiu 8criptu:\c '
6;;crje
spiriiibui separuti.
beiiiiirnem, loia hu.uauu viia teuialio tsl iuper terram

{Job. \n, {, »ec. LXX) , luuc csi letitatio fMiienda l. Scd * ei boc fuiL-niin credjmus per justum Oei
(iunudo tiiiitur ei p<igiia ; ei luuc esi liiiieuda ptigiia Judicium, in qno nou solum meriiis, sed etiain loci&
qiiaiid'j posi banc vitam succedii pugnx sccura sic ab iniquis jusii Tsepantndi sunl iu xlernuni, ui
vicloria : ul oniues miiiles Chrisii, qui usque ia jam ncc * remunerati pra;miuii>. flninnt, nec damnaii
fiucni vitje prcesentis divinil;is adjuii , suis ho- supplicium; qnandoquidem propli;rea incorruptio ei
siibus inraligabiliicr restiictunt , labonoia jaui ^ iannnrlaliias dabiiur eiiaiii c.irpoiihus miseroruni,
percgriuatiooe transacii, legueui feliccs in patria. ui nec ipsi *» a-ternam poeiiam finiani, nec ipsos eon-
Iii qua liuinaDii natura iia rcparanda esi , et ab siiinal imniorialis piBUii , sed puiiiat. Ideo auieiu
omni prorsus infiriitiiaie satiundK, ut nec peccala be:iia iiicorruptioneeiiininortalitate juslonio) corpora
ci ulia i remaneant, nec peccare jam '^
vsleat. Cujus donabuoiur; ^^ ut el ipsi in glorla , et in ipsis giuria

buc erii totum prjniiura, ut vii;e contemplaiivae se- loicrna prnnaaeai.

inei coinpos eHecia, inexplcbiliter auciorem beaiitu- 2. Uuc judicituu , quod inter jusids bomines iuju-
diuis suae ' coiispiciai, de iilo gaude&t, ^ de illu «iiod slosqu (uturuin dicitnus, inler sanctos anfelos e!
sper.ivit oblineai, ei in eo ad " quod saucie vivendo iniiiitiiid:*s cn dinius "^' faciuiu. Natn cum essenl ulri-
pervenit, sine fine permaneat. que stne peccatu creati , ei ad scrvieiidum Deo suo
CAPLT II. '^'^
fclicitcr iusUtuii, corum quidsm voluniate propria
De qualilate viix fulurce. dcprav;ai noluerunl pei'uiancrc '^ qiiod f;icii smit; el
1. Jam vero de qualitate ipsius viioi fuiuix quid cuui ire eoulra Creaiorem suura " typbo feuperb:;u

• Sic mss. duo. Reg. ^diti vero, i>m e&t coniempl. D P MsS. qiiinqiic, scribitur.
crcdendti. H M.<. Ci;lb. unus, «e Itabeal.
Mss. Reg. unus, etenim.
*>
Edili, el sscnra tramfuiUilas el tru*-. lajucutidi-
Abcst b;tc vox vva a mss. ditolius Colber!.
< /as, dei st et uirobioiir in niss. omi.ibn.
*^ Ms. Camb., iummum ei
verum gaudiuin. Ms. Ucg. "Ms. uiius, auqAurum, saiiclommque onmiuttt.
Oitus, summum veruin gauUium. 'Mss. irrt, mical : wlcrna ialus.
* Ms. Cu!b. uiius, tjuud uon adhuc. " Mss. oinnes, bcaius cjiciiur.
^ Kdilio Lugd., eliam. ^ Mss. 4uo, jam antdr. .Mss. alii duc, quojani tnttt.
.
-6 Uss. quaiHOr, non lin.rhunt. « Was. quujque, Sed hoc.
" Mss. septem, Kcg. diio,G)iberi. qiuiuor etCain- .*
Ms.
llef uiius, dhsceniendi iunt.
beriMi., deiinimui. Edit', dcinamui. Ediiio i-ug. soia . nec remvneratia priemiuin fiuiai,
'

\
Edili, Scripiurai tacrce.^Us., sanc:ce. uec dnmnaiis tuppliciwri
i Ms, Coib. unus, ulla alierius. «" Ms. r.olh. liiius, .isc ipsi (Elema y.oena finianuir.
^ Kdil. Lugd., la^ffl.';.'. . ^b Ms. Coib. {UiiiS,- 'tdaosi Mus. allcr il ipii)in giciia
1 M». Ueg. unus ei Cd!lneiN)ii., concupiicai tuoe. aitrna permaiieain CaeniiS o.iiiSbi.s. ,

- Mss. scpicYn, tion baTftut daiUo. «c M<. UI'it!S. t«v.' /il; .;</!/.
" Si.; mi^s. >ex. Edll. vcmo, ad fjuod iande vivenu.> «'«'
.Ms. !i!itis, jtdeliler.
pcrvenerii. '* .M«. llfg. iiiiii>, in co qnod /iirl/ iur.t.
"^
Ms. Cu:b. uiius, quanlnm vaUui f' .Mb.
Ca;i!bciou , iyvo.
 , ,

4^21 DE VITA CONTEMrLATlVA LIH L 4n

letliaiis Iji>5Lliier exlulisseui , lie siiperna ca?ii le- A iliki') , ui habeani liixie luuiiiliiiuii &uu Deu griiiias

gii»ne projecti iuiil (/««»". xiv, 15). Quos Uivina seii- agani, n-'ii unde offensi aliiiuibus peecaiorun» sordi
u-nlia " eo supplici» cundeiiinavU, ui quia nolucrunt biis ernbescant; qiiia ibi nec nila peccaia, nec p c-
pcrseverare , cum posscm , i»ec *• veliut rcpiirari, caiores erunt , ei qni ibi 1'ueriiJi , jam peccare non
iiec possiiiU Siqui(leii: pr.«vaiiealir.nis eorum fuil, poierniit. Nec latebit jani perlecie beatos aliqn d
i)iiod = irrevocabiiis jinlicii aniniadversione percussj secretoruin . qui, quod e^i longe pra-si.imius, ipsum
6uiit ; ei ad (lauiiiaiiun m ju;lissiinam ptofeclo per- v.suri sunt nmndis cordibus Deinn : quamioquitiem
tinuil, qnod voluiilalein redeuiidi ac faeuiialein jie- Immana creaiura ita periecta erit , ui in meliui aut
i.iius aiiiiscruni; sicui ecouirario volunuiis sancio- i deierius ullra mntari non possit.

rum aiigeioruni fuil, (juod malis ^ponle caiientibns, 2. Ciijus Ijunianje subsiantiie ad Condiioris siii

ipsi in sua di^nilate luanseriint, et divin» jusloque simllitudiiiem suiilima;a?,.)muia bona quai
naiural t«r
|<idicio actum est, ul'' quo: luit cum Deo ^uo nianeiidi aecepta - peccaio corruperat, re|.arabuniiir- iii nie-
volunlas pcitnaiiei)di volunlaria feiixque ne- lius: id est intellectiis sino errore
, (ierel . memoria Mne
ccssita§. Ei ideo quia ncc peccaveruut uiii}uam, oblivione c«'gitaiio siiie ^ pervagaiione
, ,
, carilas
nec peccare jam possunt , iilius contemplaiivx viiae siiie siniiilatione, sensussine oirensioiie, incolumiias
semcl facti participps, • inexplebiliier auciorem beg- 6 siii« del»ilitale , saliis slne di)li)re , viia sine morte ,

tiludinis sux conspiciiint , ei meritu suui &t:<bilitaiis facilitas sine impedimcnto , saiuriias sine fasiidio ,

in ^eternuin felices eUecii, de sua perniansione securi ei lyta ^aiiiii.s Hiie morbo qiioniam quidem quid-
:

sunt. Qiii suminum soliduuiqne gaudium , quo insa- quid hi<; corponbus ^" hunianis vitiandis aut feraruni
liabililer perfruuniur, de diviua conteraplatione per- niorsus "» ademeriiit ; aul improv^si casus abstulerini,
lipiunt, ac Deo suo infatigabiliter ei amanter inser- aut malarum vaietudinum genera divcrsa
<>
decer-
viuiit; ita perfecie Leaii , ut ncc cupiaol beaiiures pserini, aui huinana crudelitas ampntaverit, aui si
iieri uitra, nec valeant. ignis, vel quailibei alia res aliqu'd debiliiatis iniule-
rit, aui ipsa sene.^ius eiiani sanis onerosa neguverit,
CAPUT rv'.
hjec alqiie liis siinilia corporum damna uua ibi re-
De resuTrectione , vel vita sanelorum.
surreciio reparaii!i,atque ea corpon m inl.ris oiniii-
4. llxc esi f
cpntewplotiva \ita , vita beala , ;<d bua instauraia, iiicorrupiibilis sanilas obtimbit.

qnam qui bonorum operum consuininaiioiic i.erve- 5. Proplerea quicunque iiii eruiii , ctsi differenii-

nerini , beatis angelis similes eruni , ci simui k ciim lius meiiiis ab invicem distabunt , onines tainpn nna
Deo sine (iue re|:nabuiit. Quod hic ^ credideiiini, ibi perfecilone beaii eruni : qiiia singulis priemia sua
videbunt; sui Creaioris sutsiantiam niiiiidis couiibiis C stirficieutia eruiit , el capere ampiius prxmiis ^utj
i-uniem|danles, a-ierna exsulialione gaudebuiii; '
di» jam perlecti iion piteruni. Sicm «•nim corporalis
vina ac muliia dileciione possessi , Dco suo in xtet- saiiirilas oiniies saluros a^qualiier haliet . quanivis
num el invicem sibi feliciter adiiaTcbuiii^; reccpiis singuii cibum nou «qnaliler, sed pro ptissihiliiato
rum incorruptione atque immortaiitaie corporibus perceperini . ita oiiines sancii , etsi fiierini aliqua
nuiiiicipatuin patrix ccBiesiis accipieiit; xilque ejus graduum sudruiii diverjitale distincil, una ^ beaii-
in aeiernum cives eflecii , promissa prxnila reporii^ liidine perlecii eruiit, quia ei un:i perJeciioite beaii

buai. liii eis ekubcrabit lauta Ia'iitia,iania otelestiuui 1 fuiuri sunt. C;eterum in illa i:ints: bealiiudiim
giaiia gaudiorura, ut el remunernturi sun pro taHiis regionc ' nec majur^s nieriii.sibi aliquil quisque ar-
iiiuiikribus graii:is agaiii, ei nullum fastidium ex ipsa rogabil , quia arroganiia ibi nuila cril; " nec siipe-
alflueuiium bonorum perceptiune susijneant. Ibi ita riori inferior tnv.uebii ,
* quia iui invidia es«e non
patebunt singiihirum &iiigii!is nientes, sicul corpora- polerit. Li ideo, etsi erit ibi dlsianlia lUaosionuofi

iibus oculis £!ubjaceni facies corpoiales : quia huma- sumina lamcn in iliis eiit uiiius lerieciionis aequaii-

»iOrura peciOruin tauia io\ erit ei iam perlecta i.iun- las, qiiibus erit regni cuejeet;* una leiicitas.

• MaS. Ires , eo sub jndido. Ms. aiici, eo juuicio D dectione ac muinu deleciuiioiie pvsscssi. Alier vero,
coihienmavit diiiiw dilccliunis ac mutuiv carilaiis postestione.
^ Ita ni-s. Oiiiies. fcLditi vero, uec vetteni reiarari, i Mss. Camh., uul in deierius. Aih cmu edd., (itti
nec poisent. deier.us.
e Sic mss. quinqtie. 5!s. silier, incredibiiis. iMs. iinns, pcccaudu.
Ediii
vero, irrevocabililer. .Ms. tlaiiil). , prctvuricalioiiis eo' Ms. uinis, firirvnricaliiine.
'

rum quod [uil, irrevocubilis judicii. '^ Ms. liuiis, liuinauis liic corporibus viliulis.
•^ .\1-.
Ct»»b. iiniis, ii( quibui fni:. B Ms. Can.b. el ed. Lngd., udemerii
« iiss. duo Culb., inexplicab.liter. o Sie iii.')S. ires. .\lii c;iiii eild., discerpterint ;quod
''
Sie ms. UMUS Colb. Cjtleri cuin eddi.s, llccc est memliiii''-' abesi ab<*ditione Luj-d.
cuuif.tuplnliva viia beula. P Ms. einis , nna lamet heatiludine. M». aller, qui
«Ms. Keg. ui.us ci Edd. Lug. ei Duac, cuni Deo el uviK.
'1 Ms. uiiii.<!, i<KC(i suiti.
,.
" SIc mss. sex. l'jdili, creuideran:. .M-. uniis, credi- r \1.. (laiiii.., «»c mnjor m.rili tibieliquid grrogttfil.
W>'ini. Ms. ail.T, arro;itib:!iil.
• l.a Ediii. Diiac. ei
COion. mss. ire!;, dii'/;ia dile- »
M. Coib. ui.us, uecsuperloribusinferioretinvidebunl.
cione ac mulua diieclMie. Edii. vcro J.,ug. cum nis. Sic niss. iiiiiii-iue. Ms«. al.i duo, i>ividus es\e
'

1(110, ii;n/i.t dHceii-iiti' rc u.io.ua di'lect.i{tui<e. Ms. alicr, i: '?/ <)u(cr i . LJii.. <!uia ilfi iiividus nullus esse poteriu
dn!',u deteailioi' ac rr.aiu-i di.i.licHC. .Uiui, dtvnm
 ;

m JLLIANI POMFHII 424

CAPIIT V. ^ Ex fttrtt tdmu* ei en parle prophetarmv.t {/ Car^ tiit,

Qusd coRlm^res prasentium eiitm htc etttUmfloli^m 9); eonteH«pl»tt9nem diTiuiim qo» {» Itac viu #«t
riiee htadlvi» tM*cieL iili fninne conf«rr<e! a^k poMutus» , MC dlobcatiM
!. Cd fclicHsii promereAd» 'lie sojpirai , ^ul quaitdo ideni Afmtoiua sdj«tH(ai ei dicat: (.'«m mntfm.
liraeseiitibQS OdXilbttS faittrdrtiin tonlemipiiiioue re* venerit quod p^rfeclttm i»i, ' !!i iila Tita diinifican»,
iiuiutat , «tqtie & doine&iicK» »ccBp»ticinii>us, qiue
peifecle vlrere cupieriiium proceiteus
tuac eiccHaBvuT euod ex ^U t»t {IM., iO) «ac :

iioimiinqua<n qubd modo ex parie

S!c aM4titB«-<, iunc ad iliam ple-
impediunt, in i![»m divinns subiiiniiatem contempla- iiitudtnem contempIaUonis diwnx perdoctl jam per-
lioiiis eveciu^, i{iS>08 eiinm su.e carnis a^ecios cx-
lecle ^ videbiuius.
superai •
ei iiifra se uuivetsa despiciens quae
,
2. iNec sane qula ibi remm omnium nolititf ncn
phrimiqne animas de prsieriise viisB sancliiale se-
per panes, sed »iniul ei tdla i^ideb.tRr, ideo saltcoi
ciiras ?n lorrena drjiciniii, •» ipsls eiiyns C0Bles<ibus
qualrscunque in hoc Iragill cerpord i desperatur.
appropinqual, « tanlo dirlnis viciniiT facius. quaBlo
Etii caim rvrpui qmd eommfitur^ aggravat animam,
supra iiun::m;i oninia s;udii) perfociioitis ascendit;
ei deprimit terrgua hihsHJatio genstiai muUa cogiian-
cerius quod si conicmplaiivam viiain liic inceriis
tem Sap. i5
( ix, ); t-oiaen i in qiiaDtam poiest hn-
honoribii?, divitiis anxiis, ci caducis deieclaiionibus
g ^^^^ ^^^^^ ^ ^^^^^,, g^,„5 ^reaior ad soam fecit iina-
plcna voluiii;i;-i {.raetulerii; vero-. bojiores , seturas
ginem, siudeat eliam hic iBieiligibtiiter Deum videre
divitias, ei deltHV uioiies a;iernas <* invcniai, cnm ad
per fidem , ut eum pl>tnius videai . cum pfrvenfril
perfecliouoriY cowiemplaliva: vinutis , in iila beata
munere ipsius Condiioris sul ad ipecien». Aiiende
vita, ul)i iuiura esi , Deo remunerante, pervcnerii.
quam ^ divine sanctus Aposioius specleiu fideuique
Ei rever3 qnid.erit bonoraiius eo, qucm divina clo- disiinxtt, ut diCeret : Per fdem ambutamui. tion per
meuiii aiigi^ic r digniiaifs X'quaiii.tie beaverit? Quid ipecim (11 Cor. v, 7 Fides ergo esl per qiuiu
). ^
diiiiis eo quciu re^iii ca-!e!>tis ineffabililer affluens
ambuiaiiir, el spccies qu» ifidtrUir : quia lu liac
beaiuuao diiavfiii? Aui quid etiam hic delecialiiiius
viia ubi pei" fulcm bene viTeudo proiiciniiib, Umo-
,

«ontemfiialiocie divln.i quae sibi vcraciler inliianii

,
rum operam (;uodaminod» pas^ibus antbftlaiaus ,

inouiTupiii(ilem sn.avitalcm fiiturte remuneralionis " futura acicm pervcnienies ad spcciem, jam uou
iu
ii)! iiiJh ? Quouiam quideru conittniplaiiva vila hic
erit quo veiul proflclendo iiltei itis aiiibiileraus : scd
aiio«r.ie amalores suos fulurorum bononim conside-
ipsam 2>peciem ad quam per lideo) spiritualiter ani-
utione deleciat , ac sibi tola uientis inienlione va-
bulando perveniinus , insatiabiii dciectaiione vide-
1 ai^tes , quaulum in bac vita lleri pi te^i , dono sa-
bimus.
]: onti.'C spiritualis niuinlnat ; et .id ili:iiu divinx r c.\puT ^n.
plfnituijinem visionis , culus apcm studiis liiie:Hi
Quod Denm perfecte sattcti videre uoa potiini , tiisi cum
tOBicstibus gcruni, juccaiivo quodain ipsius conse- ttd beatituditiem fuiurfe vHm pervmeriui.

iiuerid.T iierfe< tirmis inftammai; ul quod nunc in coniempiaiivam

1. Quocirca sic bortnncli saot ad
u.jiif5mate cernunt, nec perfecte disceruiini , lunc in vitam, quicunque plene voluerint, ei Deo -''
auxUiaute
ilU riTcIatlone con»picI:ini.
poiueriai, ut iuemiuerint sibi ipsius couietiipiaiiiniis
CAFLT \L divinai perfectionem , i» ilfa beata viia qiix fuiur.t

Qtiod perftclla conietnijiaihBC viiie quce luc liuieri po- cst , reservari; ut ibi Deum sieuii esl , perfecte \i-
tei!, perfiKiinni jiuinw coniparari noti ponit.
deant,ubi et ipsi eruoi vitse xierux ac regni coelestis
i. Quaprapier i.on slc coutemplativa; viiic subll-
consecuiione perfecii. Caeieruui si bic perfecic [>o-
milaiem h\ fuiuro, ubi perfeciio liCrlicieniia est. prae-
tuisset substantiam Dei humana fragilit^s contem-
(iicavi , ut iu pr^scnii eani iicgarem posse ab oiiiiii-
plari , nunqiiaoi sariCius evangciisla diiissei : Dtum
bus mundi contemploribus oppreliendi : si modo se nemo vidit unquam. Non dixii,Nemo videblt- Deuique
ad eam lota «ievoiione coiiveriaiil; si dpsiderio ejus ut evidenier Ostendcrct vi>ionem Dei noa negaiSiin
:!Ccen6i praesonlia lilaiitiiiniinia fastiJlani, el longe
,
esse saQCtie hominibus, se^ dii.°.iam, • q-.iud in pr;K-
roriloieselTecti, quam l. eos lerrenae occupaiiones
D senii lempore negavii, in iaiaro p.cmisit dicens
ilia.iuccNi divinis »xb«is fu:uris jiromlssionibus
, ;-c Seaii tnundo corde, (pnjniam ip$i Deum vlUtbunl. Ke-
coiisidefaudls i.; .„i;';.i.i. S d fc.
"
c.^iJdL^rauius apo- qUe hie di\il ,
Quui.j;.!;» ijAji Dei.i.. v?a<.'Ul. Igitur si
Siuli raiiii i^^-iitx.w.iii ,
quo iui •. eaii. scicntiam qu^e Deus qnl iii liii-.' «ii;! .si:;o aiicujiis e'enienii as-
,

! jO esi, ei eam qua; ibi fulura (.•si, UlaCiliuiuans ait: sumpiiiiuc , neo n.imii vidcri, neo jioicsi, in fulura

Sic mss. sjeptem cuiu edii. Lu^d. A!i» edit.,Onj '

.'v!s. J{«'g. m>u>, in qutii.iini .a-ei.
ei t'//Vfl 5 .
^ \n ins. 0110 :iiia maiiu. diitne,
i-
Ms. Keg. UHUs , /;-.>(• •....;. Ms. Ue^'. aiter, Ms. unus, qnnm videtur. Kiiilio Lngd,,
ipsL-. '
)»i Fldes
ni.iili.
cf.io pcr qiuiii, tiiiihtlaitiH», et ipfcies quee videlur te-
<^
Msi. ires, ;tj«/ii;j duiiin .-.ijuiiiititii, Tuida e-.i.
<* Mss, dtio, invciiteL [''inro auiem. Liiii. Lugd. cum ms.
Als. u.iU.s, i.'(
* Mss sppteiu, coiisioert i:iii>.
Jicj,'. uno, juiii noii eiii iiiwu.
' .M«. Colb. uiitis, illauiviia:!'. " Ms. uiitis, ci iuijuciinu i! jniiiiij. Eii. Lngd., perce-
s .Mss. diio ei Eil Coic!!., .\c d quodammoao. /i.jv poiiieril.
*•
Ms. uniis, semiemus. " Ms. Ue,g. uiii.b fu .:'
ia f/T-.n^enii ncgavit,
, ., iti fu-
Sjc iiiss, omnc». .\l edit , fiapcreir.r. luio tcmporv pioiuiul.
425 DE YITA CONTEMPLATIVA Lll?. I. 'i?8

viia vidcndiis esl : ibi esl conieJTiplaiionis divinae A sui propoiiat et diiigau nec meumt aUqtiitl lenip.i.

Speranda perfectio , uUi eril baiioruiii omiiiuir ple- rale, nec copiat; ne aHi. inclus ;)rnii!eiid;s rei tom-
nltudo. i
oralis, aiitaipiditasaequiren'!* intontionoM! iiiC li-:

CAPLT ViU. ejus emoUi.ti; uon '-iiin idanl» (Oirumpaui, iicc

Qcijc; et qnanttt su in hac carne vita; eoniemplaiiveB per- adversa concuiiani; iuii) inflet o, inio secnsida, nec
fectii>, vel (lualiter ei perfruenda: rnundi cmlenijffores sinisir.i dej!ci;'t, «w faba vSitipcriiio sive Iaiid;;'.io,
inhcereanl. augeat gaudia ejus, ani ininuni; non
p g.T.jde.-il de
Proinde vitae conlemplaiivae seciaior '^
ad Condi- lempnralibus omnino, nec logeai. liiier l;i l;» i:nic!us
torem suum coide illnminaudus accedat, ipsi c<;n- ac iristia; unam fitciem i aiiuii coH.>lantis obiineai,

lemplando aKjue •> infatigabiliier perlrueudo vigilan- nec «•

pectoriejiissiab.iem firmiiotem, iiuilqnid {ro-
•er inse; viat, ipsuui jugiier concuplscat, prac aniorc miltil niundus aui mi^iaisir, escun.si ;:;••.{ idein som-
ejus oinnia qiiibus iade pole&l averii, <^
rciugiat, per ac sibi similis perseverans. mundl hujus (];i!i n i

oiiMies cogilaiiuucs siias. dc loiaiii spein ex iUius ^simulct lucranon seniiat. Et cnm b;v.cei «lis si-nilia

tJelecuuione [«/. dileciionej susi^endai, litierarum toiitemp'aiivre vil.fi dcsiderii) ; (Teclus implevori!,
diviiiaruu' sacris mediifuionibus vacei, in iiis se di- nnn se hic iam < \ onjt'i par:e pi ifecuim, scd perfi-
TJniius iilumitatus oblectet, ibi se loium velul iu 1} cieiiuum iii il'a beaia \ ta. quae fuiiira est, iMiuiibi-
spccuio quodain ^ refuigeiile con&iderel : quod in se iiler iretiai; auir.c? ' ad caui se, ulji Dei subsiaiii a u
pruvuiu dcprelii/ndeiit con igai, « quod reclum esl revdaia latie videte possii, ex^einiat.

teneat, quod deforine compnn;ii, ^ quod pulciirum C\PLT IX.

excolat, quoxi sanuui lervet, quod infirinum assidua Q:iod Inntum interest inler perfec.ionc.n xUic i&lins cl
lectione corroborel; Doaiini siii pr;cce| la iBfaiigabi- (utunv, qiianlum inteiest inlcr pcrfectos qui peccare
ji:er legat, s inexplebililer diligat, enicaeiier impleai, nolmt, ei eos qui jani peccare uon posfunl.
cl qiiid sibi cavendum quidve seclandiim kit, ex eis J, Kam sictU hic ," (omparafione jiiste vvciritim
sr. licieuier iuslrueius aguoscat, mysteiiis carumdcui dicilur quisque i^eileclus, qui.i jusJus y^oecepia facit,
diviiiaruin Scriptiirariuu perscruiauilis iujisiat, perf; ctus auiem pnfcepia iranscpn lit : i!a idcm
Clirisium ^ ibi proniisium legal {Joan. i, -l'» •, repra;- cellatus illis absoJiite perfrc!!.»!, qiii in vita beaia
sentalura videat, propiielat;!» perditionem populi fmuji suni, non esi, m iia dicmi, perf.^d.e perfeciiis;
cociumacis inlelligat, ^ impleri lugeai, de s-aiute cui elsi Uiiisissa esi dninis iniquiia?, uon e^i adhuc
gciitium gaudeat, j ex praeieiits quae praeJicla suni s-anr.ia, .sed ^ w.iialiif ejus ii!iirinii;Ks; ei ideo eisi
et iuipiela teneat, fuiuiis promissionibus craiai, ab uou peccat, »Jt sii vere peifeoius, necc^ire lamen
sirepilu flcgoiiorum soecularium ^ renioiissiinus, ea C posesi ; quia liou csi consumpia omni infirmitaie sa-
* fervenler escogiiot, quibu5 auimmn suum in dcji- naius; ;tc per boc. uiii ab ouuii pe"c;)(0 mundaius,
derium futurje remuneraiionis iiinam.atet , siudiis peccare ivu poterit, ibi eiii perfi.c!e r.unus ci iumiua
spiriiualibits, quibus iu dios singuios melior ac perfeclHS
melior liat, invigilct, aniel dlium s.iiicium, ia quo S. Hic aiiiem quantalibet qiiis e\cellen(i.i saneti«
excrceai aiiiiuse sua^ negfltium, mortuum sibi depuiet taiis emir.eat, quan!-riiibel emiiieiiti? nerfeciionis
inundum, ac se muudi "' blauuienlis illecebris exlii- esccilai, pGSest quidem iieri pro nxidnlo luiius viiae

beal crucilisum; dcieciauoni speciacidorum pm-icn- perfecius; seii non tst sic de sua perfectione secu-
ruim iucomparabiiiter aniepoiiai sui Crc^Lnris intui- rus, ut imi debcat esse de casu soilicitU'^ : ei u.i-pie

lum, semper se " proUciesiie successu iu fasiigium ubi esf. soliicituiio, iion esl absokua beatiiudo. Qu;e
divincc coalempi.iiiouis aiioilal ; uunquaa), re ad ncfjua juam j>criecta credenda e?t, si secura noii
Baomeotum quidf-m, a proroissionibus futuris consi- fueril; ne«' secura erii, uisl Gmnem soi';ci'-udinem
derandis aversus, ad terreua respiciai; eo aciew securiias a'ierna coiisumpjerit. Qiiapropier , qui
meniis indesineuier inteuuat, quo pervenire deside- dicuGiur in hac viia beati, spe beaiitudinis fulune
rat; beaiitadineni viiae futura:- ;i.iie cculos " auimi bKill suai ; y ipsa a-.ilein re non h'C, sed in ifa vita

" Mss. Colb. diio, ui ad tZQndiiorein. D ^ Ms.. Coib. unus, blandiineniis el illecebns. M».
1>Ms. unns, intaliabd:U:T pprfriiendo. AIs. allcr, iw- Ca.uber., blandinuntis iieccbriaqiie.
nUiabiliier consequenao, vcl v.ijndo pcyfrueudo, vigi- " Sic iiiss. duo, cum cJit. Lugil. A.iii codices, pro-
lanler mserviai. ficicntem.
<=
\I>s. quinque, fuqiat. '^
Ms. uiiiis, ahim(t 5i;«;. Ms. aiter, menlis suir.
" ii<. uuus, refulgcnieni. i' Ms. ujius, aauiuum ejns.
• Ms. Camb., quod reciuni cst. <l Sic inss. scx. Ediii, anmio coni>!(mti.
' Mss. duo ileg.el Caiiibeiou., quod j,uiJirum ser- ' Sir iiiss. f;uatiiOr> C^cteri coiii edilis, pcciorts.
quod sanum eicolat.
tiet, * Mss. sepiem. siw.ni nc liicra.
K Mss. tres, implebiliter. M>. uiius, imxpUcabiiuer. lt;i ins>. (iniiic<<; edlii vcro, ad eumdem.
t

^ Ediii., Chriilum pruniissuin. *'

M?. liiius, i'X comparalicne. M>. altcr, ad compH'
i
Ms. Colb. uuus, impletam. ratiori^m.
i Ms. Colb. unus, qii(e de Chvisii rnorle prGphetsta ^ Ms^. Juo, iunab'tur.
annt el impleta plunq(U, futuci^ proMissionibus. '•
.\{»s. dii.', 51 non peccut.
J^
Ms. Colb. uuut, rcniuiisimuH exiauu. Alier. sed " .M*;. i''»:' . tnui:?, ipsi autcv. sancti non !,;,, $ed '.n

ta fervenier. *i>.a viUi b:'or snnt

^ Ms. Colb. unu:. (reqnewer.

Tatroi.. l.i\. l*
^7 .iti.iAM roMFnii m
Ivnii fiiliiri sunl : qui:» liii omiiium healoruiii hft:):i A ralienis iminfrio lciiipeiar. :ii! fn.iieiUi i:iliv;iMi sti-

iufio j-.oifcria crii, ubi liuinaii:» nriiiira *ui glorian» pra iiiimana « desidorio piirfectionis ascciiuiTe, ot

Coml iori=:, ct suara perfecle beaiificala visiira csi, I

iiide.sinenier aiigendis virtuiibns incubarc. Ilabei

aiqiie oi sine nUo defeclu sux bealitudinis ad- activa prurccium, coiiteinptativa fastiginin. l!-j>c facii

h:i'rcbiJ. tioininem sancluin, iiia pc<'r<-ctuni. Knjus vli.r; c.sl

CAPUT X. iMilli prorsiiS iiijiirias irrog:}rc; illiiis, irio;;ai:is

O.r.c (>ii- xarcti Deuin in assunipta creatura vidc.iii'. :r!|iia;ii;iiilftr suslini iv. iiiio , ul proprius dii':iin ,

Nec nitivcal qnoil.I.ic qiioqiie a jiislis anliqsiis CNsrciiior aclivae sludet in so pnoiitili iliiiiiitere;

visiun ieginiu-i Deiifii : quia non esl in liac humili:t- coii!einpIativ;cscttator ofTrnsas quibu^ p ilint r,

lione noslra sic lisis , .•«icuL in illa clarificationc nec oinniiio concuiitur, ignoriire magis pai-mis c>l
videndus esi : qriaiiiioqiiidem ^ feine f«rnia visibilis liuani donaie. Isli; iraiii palicntia; virliile cniii; estll,

<rent<irrc, in qiia jmo (H,spcnsatio:ie leuiponim, uiii immodcraii? cupiditatbiis paninioniic " Ircauin ini-

volnii, cl quibiis voliiil juslii :»pparu t, r.ec poliiii, poiiii; larigiliir desideriis carna.ilius, nec coi.sciitil;

nec poiest videii ; so'! poieiit <umi ad siijternani piilsatur mnndi hujus curiosilate, nec rapitiir; qu:i-

pairi.iui percgrin;Uio nosiia per\^uoril, el iu(!rialc litur diabolica iinpugiiatioiie, iiec vincitur; et Dco
linstriim iiiiu»or!ali(a3 bc:ita vesiieril ; alque ad B suo d.voi^i lueiile subjeclus, uon alierilur d vcr.sii

couiemplaiionein ilivinam, *» per.epiionomque coele- teiitaiionilius, sed probatur. Ilie omiics atlecliunes

slium pn mioriim omnes vere n,leles fiJes ipsa, qiia quibus vila morlalium variatur, san.tis virlutibus
vincit, ciipidilatum ac peruirbatinnuiu ouiniiun liber
hic rnliira crcdel^aiilur, implela perduxeril.
beata quieie perfruitur, el iilocebris ac voliipiaiibns
CAIUT XI.
faclus expediia mentc sni:<''>or, inciiabiil (;aiii].n
i>c (juall,Je gloriftcatorum corporum qucB in resurrc
cliotie fulura sunt. divinae coiiteniplationis ^ erigitiir.' Iste «uecipioi-do

Ibi di ersi quidem se.xus corpora, sed siue ulla pcregrinum, vestiendo niidmn, g.ibern^iiido stibje-

coucupi.sccniia corpor:iIi fiitura sunl. Ibi erit omnium ftuin, redimcfido c.'iplivuin, luendo violouter opprc-)-

perf.'Ct;» cariL;s, et nulla 'u idilas (.4«^. de Cicit. sam, jiigilcr se ah omnibus iiiiquilatibus suis e:i n-

Dci lib. xxn, cap. 17). Ibi etiam corporales oculos culai, ct vi:am suam s bonoruin operiuD fruciihns
cre.iluriC latebii, qwia incorruplibilium diial; illc facultaiilms suis in usus paiipcruin disiri-
iiihil vi&ibilis

forporum visus uiique incorrupiibilis erit; et iia butls, ^-

sinuil se exspoliavii niuiido, cl admovil sc

siii!^ tomparaiione vivacior quam liic fuit, ut ei ali- totis virihiis cceIo; res mun.ii mundo projecii, ct se

quid visihiliuin clausnm csse non possit. Corporibus ipsiini devoia nienteCliristo rcstitiiil, a quo immor-
qiiippe imm orlaliiate donatis aufe^enda esi tarditas, ^ lales diviiias sihi dari oral, i;l panpej;; protpgi se

r.o;i inicgrilas; neccssitas, non voluntas, ut ibi sine quotidie postiilat , ut innrmns; iinmortiliiatjs indii-

icmporis [nlins lemporuni] mora aut impedimenio nienlo vcsiiri cupil, utuudiis; ilofendi se ah impii-

pondiris sint, iihi esse voluerint; atque eo seqiiatiir ciiatione invisihiliiim linstium supplical, i:t fragili-

sine iilla dilficiiliatc spirituale jam corpti?, quociin- iJlo carnis «pprossiis, ei <(Hlrt<lejn sibi duiiiiri jia-

nne irc volueril spirilus , angelicai bealitudinis Iriaiu dosiLler;il, til uerpgnnus.

:equaliiale pcrfectus. Tunc fili»iruni, parentum, con- 2. Activa viia habet soiliciitim cnrsuin, conlem-

jiiguni miseria, qui ibi uon fuerint, beatos coniristare pliitiva gaudium sempileniuin. In hac acqtiitiiur

i;on poieril {Avg. lib. i Ilet^act. cap. 15 el 19) : quia rognuin, iii illa pcicipiuir. IIx-c fin it pii!-aie boio-
Domina omnlnm necessiiudiuum corporalium qii.ic ruin operum, velul quibusdam m.".iiibiis jaitu;iin; ili^

bic lioslr.i fragiiilas liabuit, cxcclienlia illiiis bcaii- vocal consiimiiialos in patriain. in hac cnntoinuilur

ludinis noii admitiil : ubi onines quicnnque fiieriiit, inundiis, in ill.i videbiiur Dcus. El ui miili;» pr;cit:r«

unum corpiis erunt, et singuli de sua vel de siiigii- cara quac couimemorare non v;5ieo, in li:ic vita acjjva

loniin feliciiaie gaudebunt. Hxc de contempla!iva viia qui iinmiuulis spiriiibu.s exslilcrinl foriioro-. iu iila

dicia sufficiaia. contempialiv:i, qiuc sir.iMne beala esl, reiiiuneranie

CAPUT XII. ^ ' Dco fieiit angclis.sanclis rcqiialos, alqr.e in aetornuni

Quttn'um intcr comcmpLativam et uctivam vitaui inicnlt. cura illa regiiahiinl iu iil.i civiiaie snperua feliccs.

l. jam nunc (]uid intcr ipsam conieuiplaiivaiu el Itaque,quoniain de conteinplaiiva viia iii supcri<4ribin

r.xiiram viiain interbit breviter disseramus. Qu .d ul mulia j:iiii dicia siint, et socniidus liiier oa quac «le

evidciiter elucoat, ip".as sibi invicem vilas, contem- aciiva (liconila suni coiiliiubii, sufficiani ista quue d;-

pl.iiivr.ni sclicel cl ftctivain, pro^aiis earum virtnli- xiiiiiH, iit consi.iercuuis et reliqua. qiue de !ertio capi-

hiis coiifotiMitiis. Ail aciivam viunn pcrtinet intor tu!c usqtie a-! finem libri Ir.jo.s seqtienti dispulal'Oii«

l.iMinua proficcro , el rel;o'ii'> c.iriio i.* iiiotns Iracla. iinus. Vide;imus nunc utriiin is cui Lcclesi»

• Mss. Rog. duo cl cdit. Lugd., in forma ; scd fieiiox.

roale, ui videlnr. f iMs. Camh., plemis cfficitur. Ms. Iteg., rljicilnr;

Sic Tis. Cc.!I>. liiuis. Rcliqiii l;in! mss. quain

*» alin niaiiii, afficilnr.
fdiii, ve.l perceptioncm. o .Ms. iiiiiH, bonnnim frncibus. Ms. nl.c-. bovonm
Ms. Coib. iiciis. J!' dcsid lio.
^"
nuorutn fructibus.
^ Mss. duo ci Liipd., propius. *' M-s. diio. se>ncl .<'

* ila uiS'*. Rc2. diio ci duo ( o ". M= ciim e.li'!!:. tn<. />r'' • fi'if:.
M->-. '
 ,

DE VITA CONTr.MPLATlVA lAB i. 430

4^9
regwni* niru commissa t^st, coniemplaiiv.T^ Yii« fieri A exiendmt, ac se passitn exquisiiis d.'l':iis ' dedant.

paiticeps i-.ossit. qiiae i aniiniiin corpusqne deliilitant ; si gloiiain nost

C.APUT XIIF. Ciisisli, scd snain, deceoii vuiiji .Tdnlaiilis honoiiijus

Qaod iacerdoifs sancli cnnie;npl:t'iv(B iU(B fierl parli- qii.Terant, plusijue de sc alioh.e iiii;:i!:p qiiani suir
cipes posciiit. cou^cienljj; credani; s« <!mi/t; i^aidioni >uiun non in

l. Q\u (Jiilgeiiter oa que siiperius de viia contem- fiiliironim remuneralione , lie»; iii suiciiiale vit;«,
sed in sna tanliim digiiitale roustituant, ^ el diitti
|.';ili\a iliciu siini consifieral, ei, surficieniep, iiislru-

liii* itiifliigit qu.unJo ei »i)i jiossit ejtisperleciio com- l.;!es es.^e (jiiaies croduntiii-, aninni, iinnqiuim sihi

lachendi, uo» diij/njihil Kcclesiaruin^principes viire displice.iiil, ac placentes sibi non siiit de sua '
cor-
« o:tietnplaiiv« posse ei debere lieri scctatores : quia reciione si-.iliciii : quis non iuicliigai, lales, si iii

sivo sici^udmu «'pinionf.-m qiiorumdam iiiliii aliud lalibus p(;r^evorent, nec se ante liiieiu viine pr?esen -

.s-l \ii:s •.onl nipialiva qiiaiii reri:m 1 tenlium fiilu- lis eniendcnt, contemplalivnc vii.ne pariicipcs esse

r&rumiiiie !.<j(ili:i, sive * vacitio ab omnibus occupa- Mon posso? ad q;iaui non pciveniuiil, nis>i qui st;!-

l:o!iilms mundi, sive diviniriim sludium lilleraruin, duerint e»s:! qtiod f;irli siiiit; m^c :iflVciau!. "• vider:,

i-\:\ quod liis ^ proliatur esse perfectius, ipsa visio sed esse quod sum; non aiienis l;}iidil»us, sed niori-

[)i'i : non video qnid impedimenii sanciis sacenioti- B bus suis eximii ; nec solum de sua dii,Miii;ite, sed po

Ihs pi .ssil (Terri q'iO:n;iiiis ad li:cc qualuor quse li'iS de sacerdot;>li:'i vit:u " nobilitatc con^picui : qui

f-:!i!uimoravi perveiii.tin. ^uo ciiim, primum el ul- sunt non fippell;itioiie lenus, scd virtiile poiuilices,

l !uu;i.', i.! i.-t. reiiiin laicnuuin (uturaruinque noiitia, vil* contcniplativie capaces, et gaiidioniin ccelesiium
5:1 ip-.:i . !.>:o D;i- iucompavabiiitcr proestantiora eruivt coluvredes.

ii! )!';» vita bcaia <jU:hu iii i^la, diversis eiToribus CAPIT XIV
iiiijdicala, qu:indoq'.tidL'iu tain rer-utn omnium iiolilia f bi locutir xe excusat quod Ecele$i(e magistrcs docer$
quaii) ipsa Dci suiislaiiti.i pl.jne ac poriccle videbilur. naa audeai.
Duo au!e:n inetiia, vac;aionem vidclicot ab omnibus
Ac ne » cnipiam meiis s':rmo pr»sumpiuosos aj>-
«jci-i!p;il;.'n:Uiis muiiiii, el divinarinn sludiuin lilie-
pircat, si quales non es.-e vel esse deijeaui omnes
KM'um, cliain iiic possiint liaberc pinlifices: sed ilii
saceruotes ? o>ieiidai; nou gcneraliter, sed de mio
< ;;'. ^" .ib ouiiiiliiis iiiijdii ;iuio;i!is negotioiiim ?a'Cula-
mihi viilco esse diccinliim, el <le te poiissimitm qu
I •iini lomoveiues, non lorpcut olio, sed in^isiuut
hoc nii!;i n (pate itia dixerim) temere (leioga^ti
l-i-i- cctioi;!.-* suae nogoiio, ei ai. sliiUitia >apienli2e
periruiosi sirinouis orfn iiini. iNe: iucogiiita vohis.
s.i'C;:;aris avcrsi, verbo Dei iiinuijabiliter
" vacant,' , • .
. i
^ sed usitaLMulico coiiiprciieiidere, qu:e ^oieinus mier
i

S.ipiemcs
*
veraciter (iuut,, coelosl;a
«. saniunl,
i. loi rona v> i i i r rw -i •.
j ,
jj^^ iimluaxoiiiabulaiione coiiforre. Ouibiis bieviier
iiot;'.U iuiii, coiitradicentes sauiE uotlrinx redarguuut,
decbratis. no;i pmo 'luoil rel:ilione;i! iiieam, ' magis
ol;edien'os • iustiluunt, sanciis virintihus, quibus in
i-uaiu dis[iu!a!ionem qiii qtiam jusie possil alicums
die^ sijijiuios fianl Deo propinijuiores, iiicumbur.t
meos audeam do-
iemeril.uis.argi;ere; qiiasi paires
et lai:.- su s quaiii oiiin'um qui f
per ens eruuiu;.tur,
cere, a quibus norniam vivendi accipere sum paraius
proleciibiis clari, hic qiiideiu velul i;usluin qucuid uu
ei disccre.
«.•onlcmitliliv;!.' vilae, quo ad eani lervcnliui ^irovo-
CAPIJT XV.
conlur, accipiuni; scd ibi jam in arlemuin foliccs
De nP(]U(feniin acerdotis qui , doctrinw snce arieniio
cfficti, de ejus perletiione gaudebimt. Proinde g >ion
coniraria ,
paraonam non poiesl iniptere doctoris.
inllanliir, quia hic umnium iiilelitim catholicorum
houorantur ut capila; sed l;et.jntur poiius, qi;ia ibi L coliie ergo quanta ei qualia, me andienie • atijue

Chri.sii, qui est sacerdotum ac fidelium omnium probanie, dicere soleails de administraiioiic poniiliv
caput, dariora meuiiira fiiiuri .'•uiii. cis, qui populi sibi commi^H cura posihabii^, .iiuen-
'2. ^»
-\l si (quod absii) SiEcuiaribus negolii!; iinpli- lius bona p:s^se!ili:i dosideial qtiaiu liilnra ; et

Cviti, fundorum lermiiio^ sinc lermino citpidilalis oblitus qii.)d non soSum de sc ,
sed eliatn dc greg»

" f.ild. Dinc et Coloii., vocauo. D es$c se quales crednntur amen>.

^'
Ms. CoH). iiuus. cjHOii !iis eit. j!.-, niss. omue- cuin 5..ugd. Duac. ci Ciion., dr
'"
.M>s. lie-., Ooiiiin-, c' i.-; i;.!i.io i!';Va- »hd aaiute et corri'Clione.
•^
\l.-,>. di'o im/.ynuu . =" Sic ms'<. omncs um Lugd. Duac.
» el C.ion., ij-

" bi> in.Sj, tu-n Ltigd. Al euili.

ouuio.<» ii-li (jui i.um deri e::se anod no'i sunt.
»"
^ic Inss. Co''b. quatuor cum Lugdun. e; Du lo.

f
Kdil. Coion., i)if.'r eox. Ms. unus paiilo posi, /jro- (Joion., nol(il'Hjl<ite.
cet [ihus. ' " Mss. liuoColii. el Cninii., cuiquaw.

f Ediii, prolnde cc.io. V .Ms. Colb. uiiiis, osiendam.

'•
r.dii. I.ugd., Et si. Et paiilo post mss. scpiein, '\ M-i. luius, ut tiia pace dKterim.
viipliciili. Ijiiili, ifMjitc r/. tr< ui-^. Co!l). uno el [«ogiiS duohus desunt iia'o,

1 ,Ms. i.niiS, IdJivii Ail j, dr.nl. Alius. edant. Alius mag-h (pia:n dispiaiiiionem. Eiiil. vero Ltigd. cinu
,1 :i, diteni. mss., rdaticntem m.igis qnam di^pn^
diii»in:s tldlhert.
. Mss. duo Co!b. . anhiiaui. lationem incam. oi posie.i edili, oossf.l.
- y/u: iuss. qiMiuor
Xidi. diio, ct Colb. duo, cuni Cdd. Dnac. ctColon., qn^t probnnte. Tum, m>$.
i;i l. I.;'gd!i:j.. qu.c :>d>iU i'. 5*»». liiio a!ii taie.^i sr, , , liiio :<f'cbHtis.

qii.,'es, eto. Ldili ver D^rc, el Colon., verdvm taia

>
 . ;

451 JllLIANi POMF.P.tl iZI

»<bi crciVno railoncm Pasiori psslonjnj ninniiirh " r^il- A Ecctesia , qjiae velnl navis magna pcr niare nnni.ij
4ai, sna suorumqiie deirimenia non cogiiat : quftm bujus enavigai, qu:e diversis lenUiiunum fluetibus in
non deljflqnenlium peccstacontrislani, nec proficien- bac viia contunditur, qa;c immundorum spirituum
liiini bona laciificant; seii de se lanuim, piei nniiqtt<i persccntioriibus telul quibusdam pruceibisis IHuctibus
«niem nrc de se oinnino soilicilus, quki a snis boi.i in diversa jactatur, qux scandaiorum cauiibus vadin
i\ alive geratnr, ignoral : qui non pncdicni persevc» sis iliidiiur, qu% ^ velut :iggere airerisc gravantiscin»
raniinin jusiis, poeiiitenliam ^ pravis, coaieuiplinn gitufj non relinquenda est , sed regenda
: qu?e sicut

nMuiiJi coiiv.ersis, fiiltirflS poenas aversis: ^ni li h ortiri^s qtios Teliit, perdncit incoiumes gnbernatoris *
poteri dicere c nt •;npioiit:us ndmoniiionis sn;r ; Tfgilantra gH&ernata, ita non so'uin onines quos ba-
; tiiuriini cogiLue « Midicium, quod ipse forle nnh b^l, sed leliatr) ipsntngnbernatorem perdei^sulimorsa
eogtSa' •
i»inaioribus mundi : iSoiiie diiigere nmndinn, fliictibus aut soliita.

si «•an. .nundi amor oblecip.i: arnbiiiosi; . Ainbtsioni CAPUT XVI!.

" iifietn imponiie,si eum ambiiio ruinosa pncclp'Ut; Vb^i afrximu r.f«ad fjcclesiam iiec reiitiqtterey tiec regere

cij-iosis: •:
E'^*'ciai<n\ caveie, si se ir:cr.) usque ad possit, prtvoeai, sitfge.end^ quod eam iweUu9 tegal
exempio.
fliienalionem meniis Ingnrgitai. Suinptiiosis dapibus
f
crudus, sion polesi .sui^ abslinenuum iaadare, qaam B Hdec aiqne p iiiijiiscemodi ine proscqueniei per-
c.ilcai; viiio CHpidiialisaddictuj, cnpidis amoiein noh m6ii graviier Iftg-eriiui-iis, vois in eam necessitatetu

po:esi dissuadere peciri;i3c; ininiiriUaru.n teiiax, non fuisse perductos, quani nec implere aliquo siulto,
a-ddebil aniuios dissideft'.iiiins:K" jdotaii ir2nqnl!';itaie Bcc sine peecalo relinquere vaiereiis ; ac deindc, ciiih

componero; jusiiiiani pra-dicrirc jisdioibuii erubescii, piis •genVifibvs vesiris, ea qua i tobis obstrictu-j snitr
<iii.'jiM ipse por»on;c po:enlis f.ivore corrumpii; nec Coirdis atfectibrie coinp3S'ins, *f:'ndo vos "•
dixl pnsse

«lci^cnilil opprcssos, si pcrsonas a;;l {lonornl, a«t, de- perficere quod nan iiossctis docrndo aiiggercri;

'^iii: l; cl quidquid boni non ucii aul iiial' comniiUtl. piu-iijue fideies cjViho^icos !u>nis exeiiiplis, guaiu lu-
i.L'c sjubeitii ficri, nec ^eiablt qiiia nece-s-ariaiu CHlemis verbis soier.! proHcere; canir,ne ess6 Stini-

^ doceadi .lucloriiatem conirariei;ue stsoe acionis •mt maiu perreciaiiniue dijcirinajn , iquain conversalia
.iinitli!, aul niinuit. spiritunlis • osenderii, nosi «|uain inanis sermo j.i-

CAPUT XYi. cuiaiii; t ee^ a r.oljis in die jtidrcii verba quxrend.i,

QiiUte periculum maitcat eos qni .Ecelesic.iti siOi aedi- seu opera; nec fueile " persuaderi csse possibile
lam v£l rciinquere coluni^ vet clrenue gtiberuarc coii' quod docet lingua si a Lngtia viia disscntial; illud
,

.tri.e^ii ^ proiiari possiijile, qiiod sive priedices , slvc

Hacc atque hls siinilia incmoranics -

episcop; ivis ^ non pncdices, faeienrio ciaHlirnias, et iiniiari volenti-

Yos acCcpii poeniniil : qiji,£!out adiiiinistrsi^.rci» bus cum quatteirt delcctaiiftite rpsius pcssibilltaii.s

saum , si i probe anniinis^retur, iliusirai , iia con- * incHicas: vos riseu «uggesiiotre pauluium deli'ctaii,

jeiiipiofein suuia condeinaat- Deniijue voienies Cc- lioc proiinus, si mc aon i-abet oblivio, retulistis.

•ciesia»» vobi!. crcdiiain , vt- liu iinpa>'< s ei reg ^id.-B

CAPIT XYIH.
tlimiuere , aique in aiiqaiTini snliu'sdlnein ' n. u lai-j
Quod parum vuieui e.remp!o agenda momtrare, nif.
tiiijdi^ qnielis qa.itn ipsius ufficli vesi-l aesperiViioise iiiam aux iliit credenda doceiido sacerdoi osteii'
sceodere, n"ai!a res n!ia vt>{sis esegl. in meiius mui.-ire dcrii.

oonsiliuni, nlsi qiiVsd vcii.i csii^ periciiiuni ' ntiijus Ei jnm si ioia pcrfeciio in operetantum, iioh eiiani
i^icurrere : qiioiiiain si po:!' )j:')s'iio esL iiavlin ini.">r in !;ife consr^terei, tiee quid lioina credidisset , seil

jii:= lus cauie nor' regcie, t.fir.nio pericaiosins esieam qsild egisse: iu die iudicii qnirreretur, quis erit laniie

".lirlis intumesceniibns nuctyaniftni iu tenspestaie ariOg-'nli:»', qni, ecf.lesi.i8tic;i; doririn» y Ciiaortaic

relinqncre? Ad quani sicui"'>atiuses!, rianascen-.ie^-e, negleciD, de sua Sii>i jusiiil:\.b}aiidiamr? '• cunti non
jta senicl suscept-sm con^ci;!; •Isjciiianiis peia«i prf>- soitiip.secundutn Aposioijr.n [11 Theit. 111,9; 1 Peir.

iccta 'lOnnidiue., c.-; spe pervenieiidi coneepta, usqi*8 v, 5) iios opt^irtefli iWmam prrcnere lideiibus, sr)
iis poriuiii siae aliaiuerciu». jacinra perducere. (Jiiic ^ eiiam eos ipsos fiacles, qui iioi»is divinitus •»'»
insii-

'.
itns ndOis coaiparoilo piacu^ssei, adjttnxi : Eli"dciiCO luentii comniissi snm, iusiruere «{«1" atiitis : de Paire,

• Ms. Rcg. up.its, icil.ici. r M-iS. tres, atque liis tlinii.ia,

^ iSs. tioib. nnr.-. mjkiiis. 1 ils, iiin:j. a vohis astrictitsxunK

-'"
jjid.Colon., priejudkiiim. "
Siceiiiii. At tire^. <iumque Oiniiiuni focern dix.'.'.

•»
tiss- qninque, untiiiiwni jam ftn&m poni^* Ms. a!l<'.i.o.^«.'j..'o i'os po bC pcrficerequod iion possitis do-
" Ms. Coinb., ebr.Ojiiuieni. cendo suqijererein. AUtinis, dicendo. Alnis, nonpctestis.
Ms. (a»lb. nniiS, (inwidnt. iv.i oiiiii. At nis^. Ires, ostenderel, nonqnam
"*

e Mi'. Co.'b. iinus, nec jitbei fieri, nec vclat. iaciuiaei. Ms'^. diio, jactnret. iMs. iniicits^ ;ttc/arL'iii.
'•
Jtf.s. Uolb. uniis d cendi. ,
•
S c cdit. J..'igd. C!iiii niss. ses. Alicc edit;, a tobis.
• 4|ss. Colb. dii<*, episcopuium ves accepisse. '-"
>i.-..>. qiiaiiior, pi'r6uaaere.
j Ms,- uiuis, tfrofrcft'. Ms. a!ler, si })robe mimilreiitr. » Mss. qiiatuor, probare.
'-
«ss. sopiew oniiiiu.a non. * Ms. iiiius, inuiiiijas.
Mji. unus, ynaffis. .Mss. Irfes, tnagis inchiubert;.
•
''
.vJss. in'S Coib., uiiiiia^.
» Srfs. unns, smtciiut <j.:. .Mss. septctn, Han ncrr.iere^ -
qirnque, Al cuin, Ms. alter, out eum.
.VTss.

MbS. oitines, quoeaggere.

' 3> MSi. dn », liiendi. !ki unus, inluendi. Ms. alicr.
.

Sha. C W'. dua adduii! sni «»i«.'rii'eMr/j. M^;. aiiu-., divuio msiitulo commisti $uh •.
 »
, ^

qiiomciio solus aceipiaiur ingenilus; de FiUo, qiio- A &li'i/;ai. Ei iJco &i ctfrd^s cre4»tura«i ]iu.u(:aa), ore
modo ex i}|Sosit genilus, deSpiriui ^ncto, quQniodi) iiXiiam roi)itJs&;o fil ad «uiuietfi , ' qul xion crediueii;
cx Paire ei Filio • procedeixs , JJfC ingeuims jwssii noii h.sLcndo fidem, necjusi liain coruis lub*:Te p<>-

dici , nec gjftiiitus; qualiter isia iria uimm sini, ei tent, aecsaiutciu.
iioc unum non dividattir, scd di»!iQgu;itiir ia iria . CAPUT \S.
(juemadmoduin nec Paler, nec Spiritus sanctus, sed QwmI ei/ii/ prai?» sacerdoli, eliamii bme vhi.i ^ >:

solus Filius de $olo Palre ineiTabiliier naius, liominein male viveuteut UtccdQ " non CGrrigar.

tofuiQ sine ulla mulatione su&sianti:c suui suscei>erii; I. Quod vero Uicit Aposttvlu* {/ Petr. v, 5», ui n-
ae se Deuin et bomlnei» verum per viriutes, passio- roraaiu debeanius exbibere Udei.bus, quid vaicbii,
resqoe prubaverit, cogipreliendi permi^erit, occidi iii is cui vcl cxborcmdi boa^s. vel c^stigandi iiiu^}^
Toluerit, leriia die resurrexerii, ^ iu coelos l»ouiinem oura comroissa esi, bene vivendo se Iroitaiiduin Liuil-
de Robis assumptura sua virtuie levaverii stise rc- ,
exhibeat, ct otalos tuceiido non corrjgiit? Ad hor.
surreclionis excmplo nobis regeueraiis in se spem euiiu, uisi IU6 Saliit opinio, ganoie vivendum esi s-^-
fertciter resurg.endi praestiteriij niembra sua uos f^* cerdoii, ne dicia sua rcpugndnlibus iactis evacuei ; si

ceril;non credenlibus sibi v •! a se leccdeiuihus quoU pnvdieal mn faciat, aui

,
fieji debt-re si quod noK
tupplicium comminatus sit ,
in i^dbaereniibus »'.bi ^ racil piae>!icare priesuuip.^erii. Si autem «^
aliiec ;;^e
regniun celesie promiserii. rit, Bibi! apud eos qui ejus \Itam uoYere ,
proftcit;
CAPUT XiX. Quia ad boc esl Eccie»ise De; praeposilus, ui non m-
i>e tirtvte fd^, qued ad eom i-m .oluin credere, tel
ium bene viveniio , :Uios eseittpio suq^ conversatlonia
inteUiseref ud etiam beae iijjmirl penineai.
institual, sed cj.im lidticialiter pr;cdicando, ^ sin^U'
I)«c c el alia, etsacerdos liosse delic!. ut doceal, Us anle oculus iicccata sua cunstiluat : qure pocna H4-
populus credere, ut d quic doceaiur tnieUigal;
«l neat duios, qiise i^luria oLedien es ostendai; p ouUins
« dieeiilcApostolo : Nisi credidc-ritls, non intelligeti^ galutein dcsperanuu cutiiemnat; anlmas emendari
{luU. vit, 9, jKXia LXX). Uuie daiur iMcllgi quod noienliuRi plnngat , iiniiatus Apostoluu), qui ui:
tton fides ex inlctleclu, sed cx lide iQtellerius exi- tl lugeam tuultos ex his qui ante peccavemnt , ei non
«tai; * »ec qui inteHigitcredat. sdi (]••! cred^t inlelli- egervni pa:niieniiam [UCor. xn, 21); et iteruui : Quii
gal, et qui iniellexer.it, bene agat; t..cui ahbi scri- iiifirmatur, Heijo non infirmof? Quis scandaiii.lur. i>i

plum csl : Nolu'1 inteHiger(;.utbei;e ageiet {Psal. xxxv, eyo iwtt urpr {II Cor. X!,2S.:?
4). Nop dixil Non poluil, scd iioluit inielligere; ul
: 2. Quapropler scion.s qnod ^l quibnsliliel Uivilibu*

nibil aliud nolle iutelligere dic.uin, quatn uolle cie- ac poientibiis =. pircal, juale vi^aiiiibus auiem fave:iJ,

ilere noverimus; ac per boc uibcne agal qais", inie!- *^ eos per alsimul ci •*
pereat; ei sanoie vivero dci'ct
ii;;ere studeat, etui jntellgai. credjit. Sed qu & iilen» propter cxenifdum , et « doceni prQpier suaj adms
Aposiolus (iictt : fides ex anditu; audiius autem e per nistrylioiiis ofliciuin ; cciln:- quod ei nihil sua Juslil -

rerbu^n Del {Rom^ x, 17), dei>etdacior Ecclesije^^raj- suffragelu.r, de ciijns man;'. aniuia perc:nuis evigiiur.

dicaie, quud audiai crediiurus : qiiia sinc (ineJica- Qaando quicunque alius penftril, quein nulla d<'C';n*it

tione nuituserit auditus : eodem Apostolo ^ aitesiaiite

aecessiias mnnet, soius paiiws ' sccleris .^ui dabit;
alquedicente; Quomodo audieni sinepraidicante^Jbtd.,, iile auieiii cui dispensatio veibi coipn»i>sa esJ, ciiair.si
14)? Si ergo qiiilibet sine prxdicante non aialii, sine sancie vival, ei tanien jicrdito vivenics argiier<' atji

auditu non credii, sine iide non inte.!Ii;;it, sine intei- .erubescai, aut aiei,ii3i, cuai omnibus, qni «m> lat «•!!•«

lcitu benejion agit; verbutn ^ bdei pra-dicsndum perierini, perit. Et qnld el pioderil non puniri «uOi
est, i ut a.udiens credat, credens inieliigai, el iiiiel- qui punioiidiis est a!ie .o [ifccaio? Matilior, " nisi iioc
iigensbonum opns perseverapter exeiceat quo- : Doniinus per E:;etiiie!ein prophciam sub eiijusu;'!!;

niam ^ eumqul potest uli liberx voluniaiis arbilrio, terrpris u>*nuiUiu;hoiie ioquiiur, dicetiS a'.l eum Ei : lu,

nec opei:» siue flde, nec siue opcribus iides sola ju- ^li liomims,specniuioreindeililcdQmui hrael {E:.ccit

M«. unus, sil procedens, nec. fj ^ Ms> Coib, iiuus, <irf}uat. Msa, duo lieg., Sa- vm
^ Sic mss. trcs Colb. Ediii, in cxlo, fii^ alier, in ctrdolibua ei:aniii}ene v;ijti:>." coriitiunl.
coeits. *» Mss.
seuiou) et cdii. i^m'"!. noji hauent bic,- =i
^ Ita mss. quinque. FJiti, et afia. 0f'tem aiiiereiierii; in nis d^i»>tie ic^iiai p.roHciat. mni
^ Mss. tres, ut ea quee docetnr. prcificil. unus, proficiel.
SLs.
« Ms. unus, dicam de {iotie (^kenle) pn^pkeia , vel Ms». Colb. duo, sl«f,'«/« im'>tab:Un »: yutbia!
''

propltetiat alqup unle oculos.

fMs. Reg. unus, nec quiainieUhlt credal. sed quia. P Ms. Ri'g. nnu.s, nulhi salineui d^^kamo con- ,

KMs. Colb. unus, per verbum Cliristi. ,^1-s. diio, lenmnt unnuas megdari uiiUiUivm, sid .Ulonqai
per ver6«m. Aiii ciim ediiis, pcr rc*i'Mm Oci, juxia M.-.S. Vidx. duo, el C'.mb. Ciun edit. Lu-;d
'I ',h;-

GratH:. tc^ium Aposioli. buslibct dniiibus ac pohiilibus niale viViintihus ;;:if7'."

'^
Ediii, conieilante. M>. unus, lestante. aui faveai. AI>. Colb. mnin^ui: poieniibus purcai mt
1 Mss. Ires, verbum Dei. faveat,
Ms. uniir-, ul andiai el credal. "
i Ms. uniis, periuiat.
* iittc verba, enni qui vote&t uti iiberce votuntolii » Ws. Jiniis, e' pie docere.
Hrbitrio, desideranlur in edfii. Lugii. Mss. Uuo. poteu-' '
Mss. iteg. dijo, .s«/s aceleriiius.
ics uti. Ms. altcr, poleniis uti. ^ lia mss. seploiji cumcdii.Lujjd. Uuae. eiCoioiu,
^ .Ms. Camb., qnoniam qui. ki non.
4,» JLLIAW POMEP.n 43«

ixMM, 7-. Ner iioo Jr.iR8eunier deberaa» luidire, qnoJ A sequiatiesiutMaiasubdiicant: .nisicmuneriliiigeoruui,

^acer.loierii speculajoremappellaiiulsicut spfculaio- el ohsequiis capii, imo per h.vc illis addicii, loqui

ris cu» dc loco editiori prospicere, ei plus omnihvs illis <le pcccaio ?uo aulderntiiro judcio fonnidanriii-.
1'onteinpiar! , iia sacerdos dcliolesse • propos »i ^iil)!'- Et ideo minaciier superhiam no5.ir,im divlnus se'ni<»

miiaie ceisiorcunct!S,ycmajorisscien[i.eproposiii lia- contnndil; sed nosterauditiis nihil unde proliciainijs

Jw;re graiiam, qua possil siib se viventes instniere. .".dmitlit : qnia pr.iesenlis vitae capli dulce<liiie, <;iia;

5. Videatnus jam quid divinu-i sermo '• coiitincat. poena ° negligeniiam nosirain maneat fn aeternu:!),
Audiens, inquiJ, fx ore meo sermonem, amnniiubis nohimns cogiiaic.
*Aii txme {Ihid.): ui lioc dic.il sacerdos, quod ex 2. Iii pastores ergo isiadicuninr, deqtioriim noI>i«

diviiw leciione didioerit, quod tlli Dens iiispiraveri', inani appellaiione blandimur : II(ec dicit VomimiK r
nofi qund « privsuinptione litunani SftnsiiB invenerit. Vce pastoribus Israel, qui pascebaiit semetipsot. Honr*
Annunliabis ei$, inqiiit, ex me. Ex mc; * non ex te greges pascutUur a pastoribus ? Lac comedebalis, tft

niea verba loqueris. Non est ^ qnod ex eis, fanquam (anis operiebamim ; quod crassum erat occidcbnlh,

de lui^ iofleris. Ex me, inquil, eis anniiiiiia. Sed jam gregem auiem meum non pascebaiis. Quod infirimm
quidannunliet audiamus : Slmediccnie adimpium : (uit uon consolidastis, et quod (cgrolum non sanamii ,

Itnpie, morle morierii; ^ non fueris locnlux, ul cusla- J l quod P fractum erai non alligastis, et quod abjeciptr,

dinl se impius a via sua, ipse inipius in iniquilaie sua non reduxistis- Qnod perierat non qtKvsistis, sed cum
morielnr, f;an'juinem vero eiu» de manu lua rcqnirrrn amtmtate imperabnlis eis, et cum potenlia : eldispertm

[IbiU.. 8). Quid poitiii expressius, s quid aperlius sunt ovcs mece, eo qv.od non esset pus'or, ei fnci «k...

poipst dici ? Si inipio, inquit, locntiis nou fneris, ut m devorationem omninm besliaruin ac/yu (yE.xech. xxxiv,

ab impiiitale su» s« cusiodi;it. *» et ilfe perieri', san- ^seqq.). Kl paulo posl Propte en, y.astores, avdilc

jjiiineni fjns de irMnu lua rv.i.iir.nii liiit; «'st iliccro . verbftm Domini : Vtvo en,o , dicit Dominn-i Dcus .

Si ei peccaiiJ sua iion annunliaveris, si eiini non ar- ^ qula pro eo quod fucti sunt (jeqcs mei in rapinarn, et

gueris, ut ab in^pietaie sua converialur et vivat ; el otes mecc in deioralionem omnium besiiarum ogri. eo

le, <;«i non i crepasti, et ipsnni, qui le taceule, pec- quodnon essct pastor ; ni-^queenim qua;si:rnnt pasfoyci

c.jvil, fir.mmis peiennibus pe.-dani. Quis, rogo, tan; fjrcgein tncinn: sed pas.ebant pnst^ra semctifisos, et

f»\ci peclori», qnis tam ferreus rrii, «juem senletillu g:egem ^"
minint non pasccb"nt : Vropterca ,
paslnres,

isia non tcneai? quis tam alienus a lidc, qui «enion nudile verbum Doniini. I!u;c dicii Dominin : Kccc ego

li:Tp i«li tion credat? ip^e nuper pT.s/orps ; rrqniram grpgcm meum de mann
CAP13T XXI. eorum, ct cessare ens jaciam, vl utiya von pascant qrc'

Luc.ttosa desmpfi» ^ sacerdotis carnniiter vivcniii. G (^eiu menm, nc pastoret amplius pascanl s.inciipso»

%. Sed tios pr;vsei}libus deleclaii, d»m in liac viia {Ibxd,, 7 el seqa.).

roinujodn nosir!», el !ion«>resimpii'imiis; non ut me- 5. Quis ad liaec non coniren.iscai? Quis ista sine

-'jore^, s» d ul diliores ; nec nl sancliores, sed nt lio- intoler.ibili meiu fuiurje exatninationis .';rcii»i.?f, ni>i

ftoraiiores simMS J c:cleris fesii.iamus : nec greg^^m qtii aul non jntelligit, aut non crcdit Scd fiitura r

Dinniiii, qui nobis pascendus tuendusque commissi!* * quia omnia qure Deus observari vo'uit, lam aperf*»
po«uit, etitanominis sui auoiorilate rinri.iviJ, ut ea
sed noslras ^ vfduptates, dominationem,
•

«s' ;
divl-

tias, ei c.eiera blandimenta ^ carnaliler cogitamus; fiKilius (quod diclu quoquc iioras est^ (-oiitc^r.! aniTm.

piRtore* dici vciumus, nec lamen es.se conieiidimus ;

'
.i'.iain non inlcnigere vcl non creiiere inrr» a: ori.-»
iifficii nosiri vifainns laborem, appeiimns dignitatem. c» <iivina Qiig.inni5 qnaido audimus, Uecc d'r.; Da
:

Imniundormn spirituiim fcras fi giege dilarerando winv.s ,

* quis futuriim csse non crPiial n-i-vl <lr: it

«on pel!iimi<, "> ei qiiod eis remaiisfril ipsi consu-

'
Dcminus. nisi qui neononrietiif Qiiodan^m^^ifii
minius ; qu:indo peccanies divites, vel p.-jJentcJ »•, T> pastoribus, istud v/t pro malefJi.-fo > r.on; <^t

rKjn so'um non arguimus, scd eiiam vcneraranr; ne !'ast T«m nomine nos signific.iri -jn-^ non :nt^'l!:H;:i?,

ttoliift aui munera soliia offen^i non dirigant, .'lut oh-

l> ir-^': Tii ' futf.ir. mot» cogi(.''t' •' Gicges Vnm) .i i>

a fia mss. omnes. Edili aiiicm, proposva. tmminep!.

^ Ms. Colb. un«<, obiineat. Alter, continuct. r Mss. Ires Co!b., fractum nl. TAil. !/'p] >r'od .

" 51ss. duo Colb. p'cesumpiio. fruetum non attigastis.

•3
Mss. duo, non ex le vcrba lo^ueris, M«. alter, f»- M Mss. duo non babenl hic qnia.
^ Ahest^vox meinn mss. scx. ;»
tfucris eis.
» Mss. qintnor carent hac parficu!» 7«i>,
<
Efliii,quo in eis. Mjs, qiiiuquc, quo.i ex »is.
'
Kditi, si non fneris. ' Mss. Camb., ea non.
" Ms. Caittb., et tiequaqitam nos non inielliqere ttm
!•
Mss. qiiatuor, tfuid apertius dici? Editi, ffui'
f '• rfitts potest dict? mperta.
•
Ms..ums,.iiequ'demperit,f.attgvinemeuiemp>Hit,f •'
Im mss. quaiuor, Edit'. tfiis nrm f^turum e«
.N5ss. ires, carnnlit r v venhvm sac^-rdfHnM.
<!
M.S.unns caHe.ris pro ease (esiwimns. M.^'. liu.'», Ifeus.
*=
M'S- qtsaluor ciim edil. Liigd. vaniiaiei. , Mss. d!i<i, ponit. M». untis, jwni/ar.
Abcsl vo.>t ctirnalier a ms. uno. ' Mss. quaiucr. iniurmn.
""
tis. iinus, fed qiiod, •» ita niM. omnes; atediti. tiretjetn fr-^-i^» natcen
" lis, iiniif addit conspicimnt 44<«n fMilorcs fneii •iusc^imus.
*'
Ws. fi <;olb unus. «"l liawb., nefk§enti«f nonrae
 :

i57 DE MTA CONTKMPLATJVA Ull. 1. i^

sceiidos pnstorcs facli SUaCHtiusus; clnos ipsos pasti- A i^itf.ius in inuimlale sua rnonelur, ei lu anlinin». ntasn

gregum prosi)icini«s, bcd liberasli {Ezecli. \\xix, y). Uic ceric s:ttis evideinci-,
nnis, quando non Dlililali

quiJ foveat el augeai nnslras " veliiplates aiiendi- ostendiiur, qudd sive proiiciaat, siv< nou prulici^iiit

niiis. Liic ci 1:k»:is OTiiini C.Su isii b, oblalionilms quo- auditores, taccre eis non debeanl sacerdoies ; ni>c idro

tidianis ac decimis fidelium gauiliMiies accipiiims, et rei siiit, si fortc corum verha popiili noii ' aii(lii:iit vcl

curam pascendorum gregum ac lerioici.diirum, a q:ii- :iudi(aoo!:temuiiiu; sedsi abeiscorrigt'nJi> alisi:>luiit.

bus perverso online volumus pu-^ci, deponimus. Noii quia si nec exemplo vitai praep-tsiioriJm snonim, nec
sanamus spirituali consiiio i-ecoaiis inliinium, nou verbodoctrinrepopulicontumaceseincndatiproriciiini,

B icerdotali ope consoliilamus " aut reficimus divert^is ipsi sibi causa suse perdition's exisluni, et ddciores

tribulationibus iMCtum, nou ad vi.uii i^a^uiis revoca- sui s, quoi iim excmpla simul ac vcrba despiciunl, in-
nnis d errantein, non requirimus soiliciiudinc pasio- volvere oriminibus suis omninn nnn p^lcruni.

rali veniie desperatione jam jserd tuni : ad lioc tan- 2. Qu(»d idem propheta eviileniiis alio Inco pn si'-

lum poientes effecti, ul nobis iii sulijeclos domina- quitur dicens : Speculalor i si vilcril (jli.dinm v.nim-
lionem tyrannicain viiidicemiis ; iion ul alflictos temstiper lcnam, et cecineril bticcina, el fiiin nda crtl

fontra violeutiam poientium, qiii in eos feiarum p ipulo; aiidiens autem, quisquis illee.yi, aoiium bitcci'

B «.«', iicH se obscrvaverit, veneritqv.e gladiiis ct lulcrit

inore sscviunt, defendam.s.
4. Indecst quod " tam a poieutibris linjus raun^i enm, sanguis ipsius super caput cjus erit ; sojium inc-

quam a nobis, qiiod pejiis est, nonmilli giaviter fali- ciiKt audivit, et st tton i bstrvavit, saufjuis ejus in ipan

{;ati doperi'uiit, qnos se de mnnii nostra nominus erit. Si auiein se custodi.iit, auimain suam bnUdHt

leqiiisituruia lOiiibiliier comminalur, dicens : Requi- {Ezech. xxxiii, 5ei seq.). II c autem quid agire do»
ram oies tneai demanu paslonim,el ccssare eos faciam, beat qui fungilur specuiatoiis officio : divinus scrmo

a/ ullra non paicaul {Ktech. .\xxiv, 10). Quodquid esl salis Oiilendit, scilicei ui qn:indo \ideril venicntoiu

ii!iiidi]iiam,f>aaii>resquisemeiip£05, nongregemmeum gladium super terram, ^ irain Dei scilicet super pcr-
pasciiiii,sublimiiate^uredignitatis exspoliein; eiioter caturcs ^ operibus lerrenis addictD:^, omiiino nnn

reprobos, quia lioiiorcin suuiii iii>luerunt custodire, taceat, atque eis qi:andiu iiiliu>^er nl ii<iqtiiiatiiiiis

jitijiciam? Uorum et liis siinilium cniisiderationc 8uls, i" impendere divinse indi.j^iiaiiDiiis inieriiutn dc-

* perlerriius:37<Hor et tremor ceciderunt stipcr me, et nuntiare nou desinai ; sed cbre ei publice argii.it

coiilcxcnwl tnc lciicbric, tl dtxi : Quis dabit milii petf (qiNa hoc buccinx iiomen insinuai). in sic se a suis
criroinibus einendantc:>, supiiiicium fttlunu daniii:i>
nas sicul colnmboc^ el volabo, elr>(in\cscam {Psal. i.iv,

tJonis effiigiani. Qtiod si corripieiitcm, si irain ftiii!-

6, 7) ? Et hoc esi totum propter quod impprili;»" me.'e

acfuluri (luis recordaius inueiuni, ci volui, sarcina C ram, quai contemptoiibus " jam imminei, nuntian-
episcopatiismei deposita, eli/ng:tie ingicns, et ma- tem hom ncs terrcni des)iiciuui, sanguis corum iii

p.ere iii Sdlitudine, et ibi exspeoiare Oominnm, qni ipsis erit; ct saceidos qui eis poccuiu sua non tacuit,

ir.e salvum fecereta pusiilanimit:Ue mea, et ab^p-a ('Geuaeqiix eos exspectat paiiiceps esse noii poterit.

intoicrjbilium mibi solliciiudiuum ieiii|)esta e.

CAPUT XXIII.
CAPUT XXIi.
Quod sacerdotes ctiam qui aliter possunt,lain simplics
Quod secundum sermonem prophette,ctdpa sua pereant,
ler docere debeani, ut omiies eos docentes intelliyant.
qui sacerdolum inciepaiionct vel admonitiones per-
vcrsa voiuutate conlemntmt.
Kec vero se per imjieriiiain poii!irex evcusaiiif.

\. Ad li%c ego i^ Liiuc : Sic, iiiquam, isia invidio is quasi prnplcrea doccre non vaie;il, quod ei suffici-ns

qucstibus jactis, et in .siig^iiialionem p;iiitilicum, et lucuionius serrao non suppeiai : qu:iii.do nullaal,:i

vel certe ipsius pontificatus exaggoras : qnasi >'

nou sacerdol's docirina debet esse quam vit:i, satisique

ubi isia legisii, quibus ration. biiiier pormoveris, ibi audiiores possinl proficere, si a (lociorii)iis suis quod
«;t illa siiit quoe, a vobis prTtormissa , breviter iii videni spirilualiter iieri, hnc sibi etiam simpliciier
cxcuviUiuiieiii urncii sacerdotalis attiiigam. Post illa audiaiit pra.Hlicari, dicenie Aposiolo : Eisi imperiius

\erl»a, quibus neg'igoiilium sacerdotiiin iinis oslendi- D tennoue, sed non tcientia {II Cer. si, G). Uiide daiur
tnr, de piintifice of.iciiim s,uuiii ciyanle prop!iei;i sic iiiielligi qund noii se debeat Kcciesia: docior de ac-
io(|uiiur : ^i nutem aununliante te ad iinpium ul u viis <iir:iti sermnnis ostenl:iiione jai lare , iie videatur
tnis canoerlHliir, non l'uerii coincisi^s n via sua, ij^^c " Kcclcsiam Dci noii vclle ajdilicare, sed magis se

» .Mss. qmUinr, vol>in:ates. " M-^. Keg. uiius,»1011 ubi ista quw hic legisli, qtH'
^ Sil.-i. Ciiiili , ruielicet obluUoues qH0tldi<iii.i3 ac /'«;, elc. .Ms. Coib. unus, irralionabiiiter, sed niinu*
ueciinas. bene.
' contemnant... ai-sistan!.
^ic iii^s. qiiiiiqiic, Ed.li, «/(/ae r</iii;««j. '
.M-s. ircs, i:udiant,
•*
Mss. tres, erroucunt. '
yU-. fiim viderit.
-e.v,
.\Is. '^aiiib., tioii lam. - Ila eJ. I.tij;. ei mss. qiiatuor. Ed. Du;ic. el (Ui-
bic elil. Ltig. < iiiii mss. qiiim|iii'. .^lii v,m.), JDii.,' /(0'.' est iraiii J)ei.
Dnac.. el (".nloii., perterriius )roplicta,lii>'or el 'reiii»r, '
H!s. iiiiui, t.rrems actibus addictos.
inquil, Ci-cidcruni supcr me, ct conie.r^^ruiH luc p>'ccii'- '•'
Ms. iii.us. itnminere.
lorurn meorum tenelia; MsS, du') c\ bis, i.ricriiiii '
l)cest jam iii mss. quiiiiiuc.

tuper me. •^
.Mss. duoj non aedificare Ecclesian ueUe.
• Ms. Reg. unus, lecum.
439 iliUm POM£RU UO
fiiianla sii eruJiilonls ostendere. Non igllur in ver- A beant, (,i infirmitaies carnallJer vivenlJnm fratrum
lioriim spleudore, seii in opertim viriuie lotam prae- modo verborum saiuLrium medicaminibus curent»
tiicandi fidiiciain jjonai ; non vO(!J}iis deleclelur po- )nodo quas incurabiles judicant, paiienlix- virmta
p!i!i acclamantia sihi, sed fletiuus; nec |iiuusiim a snsiineani; si moribus ac pra^dicalionibus suis non
populo sii:drai cxspeclare, sed geuiiiuni. lloc specia- suara, sed Ckrisii gloriam qu«rant ; nec vcrba ac
liier doclor ccclesiasticus ebboret, quo flant qui facla sua in ^ pretium favoris coneiliandi miscrabili-
andiunt euni sanis dispuialionibus meliores, non ler perdant, sed quidquid sibi sacerdotaliter vlYenii-
a vam a^seiiiarione faulores. Lacrymas quas sali a bus atque doceniibus bonoris irapenditur, Deo iew-
suis audiloribus fundl ipse pnmitus lundat, et sic per ascribant ; si non inOeniur ofticiosis occurrentium
eos compunciione sui cordis aecendaf. Tam simplex saiutaiioiiibiis, sed graveniur ; aec boaorari se, sed
etaperius; eiiainsi minusLatinus, disciplinalus la- onerari raveulium sibi laudibus credant : si conso-
incii el gravis scrmo dcbet esse pontificis : ut ab leniur afllictos, pascanl egenos, vesiiani nudos, redi-
jiitelligentia sui ^ liullos, qnamvis imperitos, exclu- inant capiivos, susciplani peregrinos ; si erranlibus
dal ; scd in oninium audientimn <=
peclus cum qua- vjam saiutis osicndant, i desperalis spem venix con-
diim deleclaiione descaidat. sequenUae proralltant; currentes "^
impeilant, remo-

C.^P(JT XXIV, raiites accendant, ct quidquid ad officium suura per*

Quid irttevsh ivier aocioies qni Eccleiiam shnfliciter tiiict, coBSianter cxerceant : quis sic erit alienus a
doceutes (vdilicant, et cos qm elo'iuentium snain lu- fide, ui dubitet tales couteraplaiivae ^ virtulis essa
cnleniis dectamationibus jaclant.
pariicipos, quorum exemplo simul ac verbo plures
Denique a!!aest raiio declainatcrura, elalia debet fiunt regnorum coelesiium colixredes 1

Cfcse tioctorum. Illi eUicubratoe declaraaiionis poin- 2. Isii sunl minislri verbi, ""adjulores Dei, oracii-
pam loiis f.nciiniliji suae viribus concupiscunf, isU lum Spiritus sancii. Per lales D».u5 placatur populo,
sobrii) usiiato ;ue sermone Cliristi gloiiam quuirunt. popuUis " instruiluf Deo. Isti sunt apostolorum Do-
llli rebus inanibus preiiosa verborum inUuunt orna- niini successores ,
qui Ecclesias quas ilU ° edilis
.menia ; i-ti veracibus sententiis oniant, el "^
coni- mirabilibus fundaverunt, mirabiiiier aposloHcis pra-
inendani veiba simplicia. Illi affeciani suorum sea diti virtutibus regunt ; qai fidem calliolicana aut
suum dcformitaiem lanqaam ve!amine quodam pi.a uispuiationibiis, aut si iia necessitis poscat, mem-
lerati sei monis abscondere ; isii eloqtiiotum siioruin broriim suorum laceralione defenduni, pro qua totis
rusiicitaiem suideni preiiosis seiiiibus veiuistare. i> viribiis reiitienda, amissis facultalibits suis, eiiam
liti iolam laudem suam in fuvore vulgi, isli in virtute mrri parati sunt. f ideiium 'caibolicoruna virtulibus
Dei coiisiituuni. IJli plau^ibililer dicunt, et nihil au- C creiCiint, qui per eos Deo auctore proficiuni; et Dco
diioribus suis declaraaiido e
proficiunt; isli nsilaiis suo insoparabiliter adh«renles, iii quo sibi crednnl
Kermoiiibiis docent, et imiiaiores suos iastiiuuni. Suida ac permansura bona reposila , mundi bujus
Quia raii:inem [/'oi/s or.iiionem] suam nulla fucatx* giudia fiigitiva faslidiuni. Uaclenus super Iribus ca-
compositioiiis f
affecfarlone corrumpiuil, pituUs sermonem 'i iaciniossedisputaiionis prolixitaie

CAPIJT XXV. prodiiximus : iii qun, quae esset vitoe coniemplaliva}

Qvtalti eise «lebfant sacerdotes qui volunt proprietas qoL\j differenlia ipsius et aciivae , et
fieri vilte ,

conlemplaiiua; panicipes. qualiier coniemplalivae ' viriulis sacerdotes « fierl

1. Q.iocirca, sl sacerdoies sancti (noa qiiales illi pariicipes possint , sufficienler, ut opinor, ostendi-
suni quos judicanJos aiqiie daiunandus comminatio mus. Ideoque buic taiidem libro terrainum daiiles,
diviiia pronuni'af, sed qnales aposiolica doclrina in secundo volumine alia trla capilula, Deo conaliint
conimend.ii), niuitos ^ ad Daura sancte vivendo ei noslrum veetris oraiionibusaujuvante, traclabimiis;
pra-dicaiid» converiant ; si nihi! ^ ex imperio, sed ul in leriio libro de rellquis quatuois qulbus vi-
omnia bumiliier agant. ac se communes eis qui- liorum aiquc viriutum discutienda contineiur raiio,
l>us sunt pracpositi, studio sr.nci?c dilectionis exhi- disseramus.

Coih. {im\i,xan(easS':n'aiionis,
i\is. ^ Ms. unus, intpediant
* Coib. unus, rm!7« riuatnvii vnperiim ex-
M.s. Mss. dao, lita;.
^

clud:dur, ^
Iia mss. cum edit. Lag. ei Duaci. Golon; vero,
« .Ms. uiiiis, peciora. auditores Dei.
<* Edit. I iigd. soia, commedant. " Ms. Colb. unus, popuU insiiluuntur.
'•
lUs. (iuo, ct edil. Lugd., prospiciunl " Ms. Canij),, JHdfViis.
f
5!ss. Ires, affeclione. p Mss. ses 01 edii. IjUg., viscerlbus.
t Mss. tres, ad Donnmm. >! M-i. Camb , lacHuom.
' Mss. tres carent pariic. ex. •
la m*. uno deesi mrtuiii. In alio habelur conie»»-
* Ms. Camb., preiio,
platirai vi'a:.
i Ms. unus. (ic perantibus. » Us. uuus, pariicipes esse possint.

— —
M DE YITA CONTEMPLATIVa LMi U. Ut

LlBEli SECVNDUS.
IMlJiFATlO. A iuerit. Yolui:iis ilaijUi: vobis proprieiatem vitcB actuails

1. Superiori libro rationem conieniplalivce i'it(V * coin- expor.i , ut vos cum veslris sccwidum ipsam vixisse

plexui, pro viribus (juas Dominus donare diguabilur, seinpevy el vivere probareiis ; non q''a'ier vobis essei
de aciuali vila _,
iicut promjsi , dispulare consivui. vitendum ° meis dispulationibus discereili. Siquidem
Quapropler ^ sicut in proe\a[ione ptimi loiuminis feci, couversaiio relu/ma actutiHs eit vtia, quai docet quo-
hic quoque cfficii niei « necessilaiem paucis apcrio : mo:{o pr(vposi:i sub se recjani viven:es et diligant ; ac
quia si poluisscvi aine obediemitc noxa quou jubebalis nou minus de eorum, quara de s"« salute sollicif^

abnuere, nuivjuani meproprice voluniaus ins'ir.ctu coni- quod eis expedire scinnt, paterna cura provideant : ei

mitlerem oblreciaiorum malevoto '^ denle carpendwn; qualiier prceposiio suo subjecti, lanquam capiii meiv.bra

gui nolenics advertere quam invilus ha^c scribenda deservixinl^f ac proecepla ejus veinl iwperium Dei
tusceperim, (o'.um quod est vestrai jussioius^ applicaluri summo amorc cusiodiant; hoc esse sanclum, hoc sibi

$unt ^ forle vitio vunitatis : viaxime si de rebus lalibiis salubre el nccasarium judicames, quoU rectori suo
locuturus, quibus ecciesiaslicorum pene omnium con- placucril; non quod eis in yermciem sui arrogantia
versaiio tenenda debcdbilur, aliqnid lulc posuero, quod ineniis viiiosce dictaverit. Jdeoijue obedienliw ac pn-
sa:culttriler, tivenihtm mentes offendai ; et f dum in tieiulce tirinte fundali, majoruyn suoium non discu-
itescript.one eLctcs-asiica' vilte mores suDs{qu9s e nesciii h t'-niil consiiluta, ^cd facinnl : ct quando rigov exiijit

viagis quam cmendaiivoiiint) viderinl fiublicari; i7i M!e discipLinx , ui P severiter arguauiur^ accepXnm cor-
tanquam suorum actuuDi p>odiiorsm , carnaliier com- repiionem magnanimiler ferunl ; nec motibus eorum
moii desa:viant, aujue ea qiuv fuerint, doncnle Deo, a niubus fuerinl objurgati, sed suis negligentiis, quod
prolata, elsi ralionaoilitcr dicla dijuiiicenl, a me lamen castigav.tnr, ascrituni. Cives quoque suos plebcios ei

dici non debuisse conlcndiml ; sicque aul matcriam nobiles, divites ac poleni:s, qualiler trarlare el regere
dispulationis, aul personan: disputantis irrideanl. Sed ddennt sacerdotes, hujus Ubelii saies continebil.

quoniam sana mens incomparabiiiicr amplius obedientioi Qiue ejo, sicut swpe jam dixi , scribere non uvdi'-
fructum debet appeiere qiiam vilare iirjusla; obirecta- reni si vobis iiegarc al-quid 'i paluissem. Sed jam
tionis opptobrinm; ^ levius credicii rne gravari repre- capidila ipsa dnsereada ponamus. Quxsisiis igiiur

hcndenlium dicta meu judicio, quam perlinacis inobe' uirum cpqtianimiter sustinendi sinl divina pracepla
dienlice subjacere periculo. Proindc securus, '•
quod vos calcantes , an pro modo peccaii debeent .e£clesiasiict.i
mihi perftciendi lacuiiutein precibus impelrelis a Do- $evcr'ilate coariCjui.

inino, qui jusiilstiii ul loquerer, et prwsuntpiionem nieain ELENCHUS.

apud eos qui me jndicaiuri sunt, cxcusais; opus susce- Caput L Qucd pro diversit.ne oe^canliumf atii por-
plum l vobis oraiHibus adjuvanJus expediam. G landi swnf, alii casiigandi.
2. Sed priusquam meinbraiiin angula quce provo- Cap. 1L De iavde saucionm sacerdoium..
suiiiis ahsolvam, universaiii.er de ipsa re quce in hoc Cap. lil. De tesiitnoinis aposiolicis, vcl de cxposi^
Ubello (ractanda esl pauca mihi vidco esse dicenda ,
t.one eorujn.
quibus evidenier appareai qna ratione mihl succenseri CaP. IV. ObjeciiO, quc:re .sacerdoies sancli, quorum
posse prccfatus sim, ab eis qui magis quis dicat ,
quam cur^ esi perdile vicenies arcjucre, simuiaiores religionit
quid dicat atlendunt ; nec raiionein dictoruni , sed (equanimiler ferant.
dignilalem diceniium^ prava exannnaiiotie discutiunt; Cap, \. I\esp07isio, uiii csiendiiur quilus cxigeih'

et quod facere aut fieri noluni, did quoqus ^ sibi fa- libus causis cjuorumdam inlirmitas blandc iracietur.

itidiunt; paraiivres aHquid doclrinoi, etiam quod scire Ckw VL Quod iUi peccala aliena impatienler accu-
(Upiunt ignorare ;
quani a persona infeiiore eognoscere: sanl, qui sua non cogiiant.
cum verilas undccunque ciaruet^it, noa sii ingenio hu,- Cap. YH. Qiianiam rcmcdii habeat confessio peccu-
mano deputanda, sed Dco; nec aliquorum debeal credi, lorum, et quate mercotur occuitano dolosa suppticiuni.
sed oinnium, quee per se >» tania et talis est, ul non Cap. VIIL Quodinique, ci uon simpticiter argueih-

tunc sit magna, si eam rnagni docueriut; sed potius tes, vani sinl, ac divino jndicio condemnandi.
ipsa magnos facial eos, a quibus-doceri vel^disci po' i) Cap. JX. Quod swerdoics wiiii proprii habere </#«

* Ms. Cainb,, complexus s«w, uunc pro vi.ibus. diclo.

^ Mss. sex, qnod in. i
Ms. Camb., securui ium., ui opus susceptunu
f
.Ms«, ires, necessitate. i Ms. un«s, veiiris oratioviivs adjuvaniibus.
•i
Ms. Oolb. uims, malevolo denti. ^ Ms. ex Colb. up.as, praio examine.
= M'^. Ciilb. iiiiiis omiliil forie. 1 Ms. luius non habel sibi'.
f
Mss. qiiiiique, Kt cum. "' Mss. nuinqiie, tatis nc tanta est.
''
Mss. magi» quum ememlare.
»]iiaitior, iiescire n Sic niss. scx. Liiili, dici.
^*
Sie nis. Heg. unns. Lugd. vero cum sns. alio Regc, " LJii. Liigii.. in eis.
/t'i;(H!> me credidi grauuri r^prehendemium dictis, vieo PlLi inss. Colb. ires. EditL, setiriiale. Mss. Ircs.
judicio. Diiac. el Coion. cuni 4 Colb. mi,., levius me severi acriter.
rredidi ijruvuri rcprehendentium dicta' iuca judicio. 0- Ms. unus, vossem.
Lanilt. yuieni, <jraviir.' rcorcheiuiiiitium dicta meo jit-
445 JLMANI POMERII 44.4

beanf, el Kc:Lii(t fncuUales qtuisi commums, uipoie A 6 ii.i pi'.c:ilis (Jissiinilia siini ridliibenda remeda, si-
Deo ra:ionem reddiluri, inscipianl. cul cx. djsiiinilibua causis \eniiint ipsa peccata. ric-

C-.p. X. Lu-i quo (Imnno aniiua; suce ab Ecctesia rosqne eiiim peccandi consueiti lo de^cctrtl, alicts ad
1)110' pauperes paicii, accipiatit iUi qui si'>i de sito s'if- peccanduin oocasio alicnjus Iticii tempnralis invit:ii,

/ cirnt. fragiliiis nonnullos indinal , Tjnosdaiii igr.oruilia

r.AP. XI. Qai yi.u r,H'i eliam cum profecin animee svce Loiii facit iicscire qnod j.occanl. et impedil ^»
mali
opibiis su-.'.en'.iinUir l]cc'eii<E. diilced<>, iic con epti a!ii]uando sapiani qiiod ignorant.
Cap, XII. Qnid faccre debeant clrici quuruin infir- Taceodc illis quos aliena delicla quibus conseuliunt.
n:ilas ni'H potest iva conicntnere. decolorani, lllos eiiam pneiermillo qui, cupienles
Cat'. XI!!. O"-"^ »'"' gindia vera, vel vene diiUiiT, a iipisci quod diligunt , vel refugientes paii quod
fl =•
quid iiiwedimeuli affcranl bona pnc&enlia amato- m«^tuunt, aut fidem caihoiicam produnt, ' aul men-
ribus fvtur<:rnm. d.uio prjesiamiam ver laiis adJicuni. J llliid vero
Cap. XIV. Quidiler inleLigalur, quod dicil Aposio- dico : Quis lesciat ^ aliier homiaes cogitatione
Im: Qui in SGcrt^rio operantur, qiice de tficrario sunl suhita , aliier deliniiione delinquere , aliicr scr-
"
cdunf. mone, aliler opere, arter necessiiaie, aliier ^ volun-
Cap. XV, De cup.diiaie, qualiie eis quot seniel in- B laie F^ercare

taseril duminetur. 2.* Ciim igitiir lam mu!ii(iliciL>us , ac mulliim ab

Cvf. XVI, Qdod Deum periertins illi possideanl^qui invicein '^ disianiihus modis lioii ines pcrcent, quis
lerre>iis possesi.onibus ex corde tenunliant, non inielligai uiio modo eis non po>se uiiqiie mederi
Cap. XVII. Qnoa niliil prolicianl, qui, abstinentes qaoiiim lam diver-i sunt inorbi ? Et idro dupliciter
a cibif., vitiii servnn'.; nec prosil iUis fuculialef, abji- quitlem fiMgiiiias humana Dei prancepta conLemnil.
cere, qui iws faciLni voluntaies, aut f-ieieiido qiiod »" veiuit , aul non faciendo quod
Cap. XMH. Quin-a bona primus homo, abslinen- jiissit : sed " quomodo non solum ex illis cansis quas
ViCC bonnn hejligendo perdideii!. ;omm<'nioravi , sed eiiam ex aiiis quas non cemmc-
Cw. XIX. D; pccalo primi liominis, et de inatit moruvi, iii pracepiis suls eum coniemnunt, qui tjus
quce ilhan p -ccani^m, Dcojudicmle, secuta tunt. prcecepta noa faciunt ; sic dcbent omncs iiiodo do-
C\p. XX. Quod oijinia bona qua: \n Adam corrupti cendo , modo exbortanJo , m.Uo siistitiendo , modo
p rdiJimus, in Clirislo reparaii *> recipiemus. incrcpaniio r curari, ul sub ope Clii isii 1 nullius s;iliis

Cap. XSI. Qunlllcr vivere debeant qui Christnm in hac vita debeRl dLSiierati. Jani nunc si saiis appa^
iinitari desidernnt. ruit quod divina prxccpia caicanies non soliim poi-
Cap. XXII. c Qua lemperanua uli debeant qui a vo- ^ laiidi sun:, sea ciiaiu caslig^^ndi ; a quibus id lial, qui.
luptate deleclabilium, vel ab inimoderata percepiione vel quo ordiiic, ei quandiu curandi sinlqui curanlur,
tiboium communiam, alque a vini immodcrato usu cu- adjuvaiiiibiis me "^
meriiis el oraiionibus vestris, dc-
piunf abstinere. beo declarare.
Cap. XXin. Qiiod titentes carnibus concupisceuiia CAPUT n.
carnium poUuat, non iialura. De laude sanctorum tacerdotum.
C.vp. XXIV. Quum utile iit j>junio vel abstineiuice, 1. Ac ne Cdem meus sernio velui bumana conje-
udvenienlium caritatein plerumqw: ^ prwferre. ciura non liabeat, effeciuinque dura ei parum cre- ,

CAl»UT PPaMlM. dimr, pcidit; ea quae adjuvante Domino , demon- ,

Quod pro divertilaie pecciiniium alii portandi tunt, sirare cunsiiiui, vera esse divinis icstimoniis conabor
alii castigandi. osiendere, si prius pauca de laude veroriirn sacerdo-
i.uua omnes rcgriiudine mentium laborareni,
Si tum, qui sunl Ecclfsiarum magislri, proiiilero, Ipsis
ac paribus aiiimorum morbisaflect', niliil .ib invicem' enim proprie aiiimanim curandaruia solliciiudo com-
discrcpareut, aui «^
sustineri omnes neresse essei, roissa esi; qui iiotuius popiili ^ibi commisbi " iitiiiter

aut ^rgoi. Nunc vcro, propierea alii porlandi sunt, siisunenies, pro pcccaiis omninm vclul pro suis infali-
alii castgandi, qiiia pro diversilalL* pecc:imiuiii, mo- D gabiiiier supplIcaniUeo, acvelut quidamAaron incen-
dus quoque di-eisu-« e&l '^
p":eceploru:;i. £l utique sujii conirill cord:S , el humilijli spirilus oHeienlcs,

• M<s. tre«, (jnod impediinemuvi. uniis, illu.! quidein. iU. alter, adliuc illud dico.
^ M<. Caiiili., recipimux. t Ms. Colb. unus, uHler hoiiiHis cogilatioiiei tupey-
<= l.il 11., ^iuali. bia, oliler, eic.
' M>. <"..imli., prwfer 1. i
Ms. Colb. imus, vohipiaie.
"'
• Ms. Colb. unus, tu^/.iner,'. oumet i-uete essel aul Ms. uiiiis, dihcrepaitlibus,
arguere. " Ms. uuu>, qnod vetal, ani iion fucwndo quod jubet.
Msb. Colb. ires, et Keg. unus, peccainrum. M-,
• ° Mss. oiimes, quonlam, el paulo posi iiiss. tre^^,
alter l«eg., jxcnitemium. Dotvinum cenienin^nl.
e }t\<, Colb. viius, iia pe catis diisioiilibus di'timi- P Mss. diio itegii cum cdiiis, curare. Mss. (.'ollt.

lla adiiibenda sunt remediti. qii.-iluor ci »..ii:i!i., curari.

^ Ms. iiiius, mata dulcido. 'i M^. CtiU). iinus, nutlns nvUus in liac lil f, ctc. Mc.
i Editi piaeler Lujid., «c mcndacio. Ms. Colb. ui;u-", llcg. uniis, nuUiiis solus debeai desferari.
aiit mendaciunt prccferun! vtri:aH. M:l'c, ineriiis et, absiint a iiiss. omnibus.
'^

1 tiiit. Lugd cuin cciss. quiiiquc, i!lud 'Ji,o. Ms. * Ih^^.scx, viriiileT iuslinenles
 ;

i*' Dt MTA COMEMPLikTlVA i,iR. U ue

^uo p!a( aiui Di\is, iverltiia iram rulur* aaimsd- A die, quia mundui :>' .; ai omnittm sangrnie. ^on enint

versionis a popiilo (Exod. ixx , 10; Lev. xvj, i; $:ib!(rfugi, quominc:: annunliarein robis oniue coniilium

iVwni. XVI, qui j'er Dei graiiam fiuiit tlivioae to- bei. Alfendiie vob-^ <t universo ycgi , in quo ics Spi-
16.!;

Juiwaii.s inilices , Kcclesianim Clirisli po5l aposlolos riius, sanclut posui: efiscojiM, regere hrcletiam liei,

funda(orf-&, ^'
li.iLiis. idp I; dt.-ces, veuiaiis assprlores, fjuum ' acquiiicil iunguine iuo (Acl. z.\ , 2.j «<«/.).

pravEB doLtiii.tt lioaies, omuiijiis bnnis arnabiles. el Jlv^gr» .11» l'ei, inqiiii , iiUer vos ambularH praedicav ,

«it ii:e :ilieiiui!i ab oiiuiium perJilione S)erv;)rcrn qui

niale sibi tousciis ctiam ip-o visu lcrribi;e5, vin'iicts ,

(ide caJliolita repHuer.ilnrum, \erlo doclriiia; salui.iris audito, nib-l » proniovenlur

oppresjorum, palres ir»

prtf-dicalures coeie-tiiiiri, priini {{oTte priir.spj * jilia- ad siiluiem. Regiiufti Dei priedkal, qu» de viia fniiua

langei iiivi>ibiliiirii pralionini , exemjdi ix.uonin» qii.e noii babel nnem ; deconteinplalioBC diviua, quai

operuQi, doctiinoila viiluiuin, el " foinia (ideiiiiin. i.oii liabet raslitliosain satietueiii; de sancionijn boa-

Ipsi suiu * Ecclesiaj ileciis, io o.uibus stnjdius fuigel liiudine, «iia: nf ii bnbiU ilef«?ciionern : de in|e!orum

Ecclesia- ipsi columHa? Cfmigiin!» quibus in Cbrislo similiiudine consfcquendt prjN»e».t? nnn cessai : i?t

fundaiis inniiiuir «innis niuUilijdo creueiuium , ip*» «i " gi ad baec ineffabiiii bena qui audiunt, protocaii
januiC civi alis a^lefn.-e, per qnos oinne* qui credunl nolueiint, absoluiHS sit i!le qoi cis praedicando non
' in Chrisium ingredioiUur .id Clirislurii; ipsi janilo- B t^cuii.

res quibus ciayes dalse tnnl legni coBlorum : ip«i 2. (>iiod .TUom seculus adjangit : JS'ou en:m«u6/?r-
etiani di^persalores rpgios donins qu^rwm arldlrio
,
fag' quominus annuniiarem tebis «mne eonsilium De';

in aul.i resis afcicrni di-.idunini grndus «l oflicia sin- {Ifff^ 27) : quid aiiud facil inielligi , nisi oi ecflc'

gulorum. s;as'u:;is dorlor disposiliouem Dei ( qncd fonfeiiiutQ

2. Hi sunl qiii non au:biendo, sed spirilualiter iJei vo ai Ap siolus) ets qu^.s docel aporial / Aperit
tivendo sa erdoiimn m<T0''riiiU ;
qniqne non faToris ^o djsiinsiii.iiiis divinae consiliani quando dcei ut

humaiii suffragin. s-d djvino monnre kuW'iii,ui , tij- pafres j.i. l^tera filiis suis impendendo , eam riierean-

liil sibi de ^ pr.isiaiUfa sui principitns a;' laadimi; tiirn Dom no, qui e*i nnin'ui!i P.-ijer, " ut fi ii hono-
quos non ' inflat bonor ac-eplus, srd cvonet labor rein debiiitm P pn(ril»us sui» cx'.ibe3 il, n^n exii3cre-
iinposiius ; * qui uon esceiieniiam : sna n cogiiant duionis mc.u lictPirili, sed fu:iir;c :emuncn)lioni»
proTecli » «ed sare^iuiin ; noc gioTxanWr de ofiicii di- d»id< rin rroTocai : (ji] a |
rapceplurn <! Domiiii laai
fTjiiate. sid sudint p ili'ie cors'iuui stib onero. T.iles paire; filos ililigendo, qujo» filii bonnrificeDtiamsuis
rfiTina Srripiura spcculaiores appeHat {E:ucli. iii. i'\ fx!i-fv.-ndn pftlriiius t<>nip!>-nt, qui uiruinque jussit ut
qai specubnliir rclus oinnium, ei quiliier u u qns- fi^-ri!; ' dncct ul nia-iu fidem conj! gali-. liiori sui-i

que cum >uis i.i tlcmo , qnaliler in civiiate cnm ci.vi- C uxoribo- serven! ;
* ul uxores ma.-ilos suos nor s i.die

bus Tivaf, inlentione reiigioe» coriositat:! explorant •, f-rxax. ienociaantis adbibito, aai accnraiione Te>iium

quos lonos pmbavpr-ni , lionor.aiidr» '"

i.firnianl di-.ersara;^i , «ed gravitaie njurum delecteiit, ci ope-
quos (leprebenderiiu viiiusos, aigoenies emend.inl : rom f inclii:ite : i.t dvniini servos velut eori;m in

•ut si emendari noluerini, SBq-ia.ii.iter poriant, lia- Christo cr.nger\i i: iseritordiler tracler.i, et &ervi d«—

bittiri uberrimuni fruciiiin, .'ut de sna disirirtione, si Oii .i^ iia ex cord; de-erviant , nt voluntaieru uoii

eorrepti profeceriot ; aui de sua patientia, eiianisi soiUiu dom noiuiii siioruni, i-ed etiam Dei bec ipsuin
iili quos suslinent, eiiicn-'ari i o ueri: t. jnbeiitis, orficiaal; ui inier se civcs ciin tivibu», ciin

CAPLT 111. amici» amici , Ciim fareulibiis paretjtes YeMra con-

tJe lezlimom-s apoiiolicit, et exposilione ,'orHm. cortiijf» ien(.'aiif; m in nullo negoiio atier alieruni

f. Sed j.imdivina le.>tiinoni >, «'cUpfmis^rjMS, pro- CJi.ida fraude decipiat, t

aui ne in coniuiuni conT—
feramus. In Act. apos^oloruml^aulus apo^tolus sar<»r- etu fidem ,
quam sibi servari aViMuis cupii, ip«e co;-

^Otibus di^^it: Ece€ ego tcio qnoi ampHutnon tidebiiis ruinp l.

fuciem meam,vos omi.es,iri er quct ambiilati vrndua.^s 3. Ilis "^

ci la ilius et sacerdois annui!'.ii prxdi-

* regnum Jetu Ciirisli. Ideoqne contetlor ros hfdiernv cando , et oi>ediendu popolus accipii Dei consiliBinv

* M?. r..imb., q\io placaius Deut, ateriit. 5fs. Reg. D Ms. Colb. unus, i etnm Chriitum.
^

unu«, quo p!nca'.u$ Deus, atertit i'am furorii e! anioi- Mss. se.x. at!7..irri' $ibi.
'•

*dvertionit. Ms. Ue^. aller, quo placalui aierltl iraw "• Ws*. duo, promcvent.

{uturce animadterfijnii, " Ms. uiius, tihif.- uiedfibUia ; tura paucii iftler-
*>
Ms. Ileg. uiius, {ideles verilatttaitertorei, umise-s ie. l'S. ms». qiialunr, prceJicauda non laruit.
'
TOcibiis intermeiiiis. !ia Jii^s. t.cpie;ii i;um edil. Lugd. Jii aiiis verc Ji>
<=

« Visi. (re> ju.xia v«ierum codi-^nm lectioaem, prin.i inscru.-uur isia lAptrii ditinee eonsilium pieuitis, caui
pTscliai.lei , seu vrcEiiaCbres. Ils. Coib. u:ius, pr.wi Tfn- docel.
lcEitriifx. 9 M>. Cn.b. nnii-. parentibus.
J M*s. dno Colb., fonna vil(S. H. "'.ss siplein, Uci; qiioruai uuui post pau^a h»
"
U^. Canib.. duces Ecdevee. l>e'. «liis exidboido parcniibui..
' Mss. sex cum Lugd. non liabcni in Cbrisinm. «•
Edi.io LoTaiU''ii;i« :iniii 1565, Duac. el Cnlnn.
8 Ms5. Cilb. duo, de prwtr.mia. bic et o-i qij.iiuor iiiit as addur.t Docet : /;u»m \ocea»
I

^ Ua inss. rtej;. duo. Al :i vero cum edilif . "•»• f.-i ofliitfuiii iii&a. omnes cum Logd.
tmi. » Mss. d;;o, el vxores.
J ^''^;. Co'b. tre», 7t«ia /ien. IJ«. quaiiior, «-/ i:e.
5 Ms. ' o't- unus »«' co?''««' P'" "f**"'* ' Jts. iiuu«, Uerc t laOn laeerdci.
 :

U7 iULUNl POMBUit U9
finc quo no» pervcniiuj ad regimin; iu tjuo » splo A undepiura dicepe cooabar, iinpieveram, cum ec!«»«i
ixsecutores divini consi-ii parUcipes, 4ieo auetore. nje quidsni de nosiris ingr^sus, quid diciarem '
cu-
»

Jiituri fiuni coiti^iiuui pia^aiioruid. Deiftile (]at)d dicit jiosus inierrogat. JCui cuin recUari tecissein : Omnes,
Aposloius : AUituiiie vobh et uniterso §regi in ifuo tot inquit , eiif:iC0(jp.s isdes essc debere quales tiius

SpiriinssaneUii po&ui: i-piseopasregere Ecciesiani Dei, sonno descripsit, el "•"•c esse plures apud nos ple-

tfuam ^ acquisivil mhjuine sao {Act. xk,28) : quis iion i^os sacerdoialibus bonjs, quaiia vefacii':r praedicasii,

videat fjuott Uioe sibi s;*c. riloies aiieadant, quando (Jubium noa e&l; sed cuin ad enruni probeiur ofli-

sancte vivenUo, ae voliutiaii in ' Doniini (iduciatiter cium periinere , ut inquieios saceruo.ali uucioiilate

prsedicando , Ecclesi^ Dei prospiciunt , nt eis jani corripiant, rudes doceaut, coniradicen<es san» do>
grave non 8it infirmos Ecciesiai suslinere, pro qHibus ciriuoB redarguant , i quid est quod noa ia oinQes

rediniendis se dignatus esl morli viiae aucior offerre? iixc eorutn cura ponigitnr; cur non et alios simitt

Sed et ipsi qui docenlur, mi sapianl; qni increpantur» auctoritate castigant? iiios dico , qui vciui conversi»

ttl saiietn objurgali prottciani; qui susiineniur, ni do ex («'isiinls moribus nibi! abjiciunt, non meote rou-
suis allquftndo critnisibus erubescant , et gaudium tati, sed veste; nec aciu, sed habitu.
siiis doctoribus, quorum pdtienlla isiande iraclantur. 2. Ili sunt qui sermune tantum, non opere, sseculo
«i
de ntililalJ^ suse oorreciioii s exhibeani ; ei ipsi, Bremmliasse contenti sxculariler vivunt, et vitia sm
inqjutflj , Tjltenter auiiiant * quid eis apost«!ico ore inani proresslone vilx melioris absconduni, ac reli-

« divinassermo praecipiai : Obediie^ inquit, prcepm-^ gioiils imag^aariac nomine pailiati, opiniouem virtuti^

iU tsstrit et svbjecti eslote eis. Ipii etiim jtervhjilani, pro virtuiesuscipiuni : prsedicnnt mngna, nec faeiunt;

guasi rationem pro ammabus vesirk reddituri : ut cnm accusant vitia, nec deponuni; pitblice sibi displicera

^audio hoe faciarti ei tmi gemettie$ ; Jmcenini ' expedii siinulant» quod dCcuKe cumnuttuni ; magni Siud«:.t

vobi$ iHebr.\iu,il). viderl, n»n lieri; '' laudant eos quorupi cupiunt prx-
i. Ergo docioribus suis debeRl obedire qui au- dicaiione laudari ; jejunant ui vulius sui pallorem
diuni , atque eis eum reverentia esse «ubjecti. Quud perniciosls laudibus veuJant. Ad reprehendendoA
f»ciunt i!li , qui casiigaii libenier accipiunt , nec tK- aiii)S prompti , se non paiiuiilur a quibusliitel vci

erepantibus contradicunt. Quod vcro aii : Jpsi enim ' leviier reprebendi. Ad iaciom publicatn patientiam

perv>ffi(ant^ quasi rationetn reddituyi pro anhnabus Iii»3:in', cl in aniiiMi iniciiiidiae virus abscondunf, a**

veiiris {Ibtd.)] sacerdoialem euram }r'> jiopulo sibi noccnJum jaraii, cuni iio*einii tenipus invcneiiiil

eommisse saiis osteudit, qui iam in siiis actiliusquaiu suoruin vcLiHmt ucgligciUes , fuiQt alioruni procaci

tn prrcdicaliuuibus vigilanies. soiiicite bustis antiqai libenate cens(ire$. lmpudo<>ter s<% assuuni virginiitus
rimaniur insidias, ne qtiein, velui dormienie pasto»e, ^' sacris ac viJuis, ^quibui ia:4o {^'iiigliitinnniiir nfTcciii,

lupu» «diaboiiis asiuia iraudo subripial, ei in d;»m- ui fucilius ab Eccleside (quod (iicii> quoque nefas est)

ititin pa8loris abrejiiijin , secun; usque a I suppiicia quam ut> earum coiuit!Uih<ine disc^Uant. Qui otsi cum
sempiierna perducat. Veriiin «iuia ea bis qui arguua- iilis forte iion ^ peccant , laii^en ma,x' siispiciunis d»
tUfy aliqui se obedienlcs euiendant» aliqul in sua se pnicbemio matenani, viiam suain inaculis sinistrx
perversllate pcnluraiit, ideo de sacerdotibus aii : Vi opinionis iafamant.

tum (jaudio koc [acimi, ei non ijcraenles {Ibid.). Cum 3. Taceo dc iiiis qui, undaute ^ iapsabundi corpo-
gatidio saceriioles ^ arguunl, quar.do correpti pioU- ris moiu, deiluenlibiis in talcs vesiiinentis incedunt,

ciunt; et irihies jjoc faciim!, qiiuodo se. itihii proijcer* et vagis laterum Hexibus quodanimodo fluduanie.s^

>« suis coiiieinptoribus itigeittisiuni ; ac sic boc dicil animorum dissoluiiouem v.esiigiis sinuosa mobililaie
illis expedire, uicuin gi»udi0j liou gemeaies, eos in- fiutantibus prouuit!» illos quis ferai qui, p adumbrajx
crepent saccrdotes, qui docsore» suos sua correciioiic praeiendentes houesiiiiis imaginem, ad boc pupiilo-
lx'liiicant, et eorum gaudia incremento sui profeciu» rem ac vidoarum eausas, velul luendas gimulala pie-
&C€umu!&&t. tate suscipiunt, ui eurunt facuiiaies siiis acljiciaii,i, el

CAPtiT IV. divitcs es pauperibus facti, vel ex divliibus diiiore»»

&Bif.CTii<i : Quarc saeerdoies mncii, qmnini curu est ^ lenuein consum i per nefas accumulenl : ut cum fue-
perdit^ liseju&s Wfjwjre, shuulatores reiiijionis wqua- esiii.daiite patriinonio suntptuosiores tffecii,
fi,,^

Dunquam ' matcria voiuptatis gul:e suai dedctat? tlos

h Neoauia serraoaem de «acordoUbos sanetls^ igiiur iaies quare non arguuot, qui urgueadi poiesia-

* .\l$s. duo, soii txitcviiores. corredio porrigitur.

*>
M^b. qurtliior, acqnisivii iiibi i'uiguiiie $uo» k Ms. utius, laadatitei.
' Mss. septeins hei t Kdit. Lug;d., ifiti^er.
*'
lia m>s. oiiines. Ediii vero, de ntiliiatis iuo! pro- «» Mss. qiiatuor, agglutinantur.
fe,iu. " Wss. tres , «0.1 pereoai.
' Ms. anus, Spinlus setKiHS, iu est divinus fernio-. "Mss. qiiatuor, laisabundi.
!a ms. uno corriijiluv ne.n expedit, juxui lextiin» p tixquaiuor voces , adimbr&tw pneiendcnies ho-
!6i''>i»tf?li, nesiatis imagiimi, absuni a ms. C.imberoueu&i.
s Ms. Colb. untis, tupiit,idest diabolHs. •i MsSo quaitior, />roft trefits!
^ Ms. uniis addil s&ncd. ^ Sbs. Coib. uiius, niateriw volupiatis gulie i^ua r-
» Mss. Colii. (luo, curiusius. ficiant. C<olb. ulicr, maleriavvlicpiuii ac gula; iua; dc-
J .Ms. Colb. iiiiu?, f/fwe iien ad pma^ /wc etHitn: ficiut.
 ; :

4if DE VITA CONTEMPLATIVA LIB. IF. 450

lea» diviiiitus accepeninl ? « Nonmeninr, hp fnria A perpefnsbnnt, in laiiiam ^esnniamrepafanu* snluiis
ciiin lain flagitiose ^lveniibus parcuni , videaiiUir (ksperaiione prolapsi, f
ul sci ia ver!'» ciirripieiiti. m
piobare quse faciunl? Quid quod eos etii>ni ad enicium in jocos e\itiabi!es inipudejui urlaniiaie cunveiiaiu,
<:lericaius adniilltini,ei(proh nefas!) quasi {Mruni sit « ae m.ue dicaces in se e.x ipsa j:icl!>i!one iurpiiuui-
4)uo(i laks dissimulata seveiitaie noo iucrepanl^ in* «js su;is;. lurpiter viveniium m:ilevolas laeliiias p;is-

super et hoAoraiU? cant. ^ Piopier l.oc ei^o. bisdda pjeiaia (.'.riaoJi

€APUT V. sunt, qul inctepari pr^ sua tolirmiiaie noii po^si:i:i,
HespdNSio Lbi oslendUur qutbns exigentibus cAiait
: £i revera^ ei peecanii salnbrein pudorem, duiti pju
quorumuam infirniimt blande iracielur,
eo enibeseis, incuiia&j ae verecuniiium quain pro
i. Ego yero : Si recoiis, luquao), quid 4e sanciis peccaiis ejusassmnis, in euni pi.i aniini conipi^s&ioiie
saeerdoiitms ftiei^it disputaium, sufficieus accepisti transfuniias ; faufle in lilo i
reptimisomneiio peccau-
responsum. Ecctesix quippis dockHribus, sicut supra di liceniiain,a^i>e ei loiam inipuiieaiiaiudemislicen'
jam diximus, et eensura inesse debet, ul arguanl : et tiosae tarpitudinis hortairicem. Tuns laures ejus ve<
patientia , ui emendari nolentes foriiier ferant, apo- recundia eusias inlegriiatis eriiabit, ut ei placeai
siolico satisfacientes iniperio, qui Tiraoiheo ^ prccce- quod ante sordebat, quando sordidus erai; ^ et i

pit, dicens : Aryue, obsecra^ increpa in oinni paiieniia jg sorueai quod ante placebai, qnaiulo j{«e bonis om-
etdoctrina{UTim. iv, 2). Quasidiceret : Argue coa- nihiis dispiieebat. Sanctos viros amaodo seciabiitM',
quales, obsecra seniores, increpa juniores. Sed pro* et scclando in eoniiu similiiudincm paulaiim viUs
pierea addidit : Iii omni paiieniia et doctiina : quia prioris emendaiioiie formabiiur, ut ei qtiam iaborio-
kniier eastigalus exhibet revereatiani rasliganti 6um tuit in sublimilatem vliiutis evadere, tain defor-
asperiiate autem nimise increpationis oflensus nec mo sit in vitia rursus quibus se gaudet caruisse, de-
iiicrepaiidiiem re< ipit , nec s:<luiem. hem alid ioco scen'1ere. Quia sicul virtus oiierosa cst viiioso, ii;\

idein apestoias dicii : Vos qui {trttiiores estis, imbecU- virintis ainico ' viliosa volupt-is rtnura esl. Lc^e
iiiatet c in^rfHiorum iuslineie {[iom, xv, 1). Su.shneiil qu(iin.'do peccantes oniiies blanUe iraclai aui iacie-
ergu sequanimiler ut infirmos ,
quos emendare noa piii, )i'ii iiih:l r^iiiid nisl corirra salmeai quibus viiU
|)Oiueriut casiigai.is. Proinde quia nec ^ cbjurgari prodesse, consiuerat.
omnes espedit, nec omnes blande Iractari ; scinut CA1>UT YL
saacli sacerdotes alijiie dscernunl, qnos debe:int Quod illi peecata alieiia impatieuer urcuiant, qui iua
temperata severiiaie corripere, el qnos sacerdotali Hon cogitanl.
magnaiiimiiaie ponarL* ; el ideo omniurn quo« \m- DtA Tandlii >" enim qais peccata siia, quae nosse, ant
graiiam furaiit, noti volnntftti, scd niiUiaii prospi- C deflere debet, ignotal; quandiu cudose aiiena con-
ciunl. Oeniqtie [al. OeindeJ aiios lionorari deforiniier sider;~-t. » Quod si mores snos ad s«;ip-;um con\ersus
aiiibicnte>, qsiiijus «0« e.vpedire noveruni , lioii viiio aspici-Jt, non requlreiqiiod in aliis ^pecialiier rcpro-
aliciijus invidijc, sel alia; pru-.IenliaB con^itio praeler- hendal, sedin seii-so qnod lugeat. Proiiruc fratnun no-

luiitunt , ct alios. laiere ctipieiites lionoraut , ut ei^ sirorura vliia ncn f.iciie dcbeir.us accusurc, sed gemerc
adiium ad majores proteeius aperianl. " Eos quos ut invicein oftera nostra porianies. legem Christi
probant increpalionem posse psiU. castigan», el impu- possiinas implere [Gal. v!,i); qul uiique non accu-
ieiiies ubjnrgaiionls ut languidus palpant ; no.i .;::i3 savii peccata nosira, sed tulsi, Evaisgeiisja^dicefsie :

aduiaudo, qiiod tales sunt, sed infirmllatihus laliuia Ecce Aqnns Dci, ecce qui toUil peccala mundi (Joati. i,

eompatiendo, si forte aliler sanari non possunt. aO]. liaque si illoqui sine «llo peccaio full, nos pect
2. Casterum si EcclesiiB conimunione priveiilurin- €:uofes ineffabili picuiie snsliatiii, ei susilncre noa
hrmi, qiii curail adhlinia increpailonc i.on possunl, desinit, non inieritum .nosUum desideran.*, sed ppo-
aut iuioier;>uiiis luole trisiiiix supra modum gravati feclum, iiec morlem peccaniium, seJ salutem; quare
sijccuuiDunt, ei sancioruni onmlum vuliu^', per qnos n()< e.xemplo nosiit Sivlvatcria ei Di»!iiini non susti-
posseiit restimi Deo, refogiuiu; ani cerie ail ouyjein nearaus inJirmos, cuiii e: ipsi aul infirmi sumus, et
peccandi inij Uilentiam, si fuerini exacerbaii, pr.isi- l) volumus a Deoportari; aat &i sani sumus, possuniu»
liuut, cl quidquid mali occuUe facteb^nt pubiice adhuc ut fRigtie« inrirmari.

<^
Ms. Colb. unus, nec verentur approbare q«a i Sic rnss. omnes. c: cd!(. LMga., Levan. vero,
fnciuni? f>iiac. etCoIon., quimdo in soidibut trat^ et iordidus
*» Ma. iinus, Ltigd. *'l Lov., prxcipit. erat.
< M!»s. .S'ix. inlirinonim. ^ Editi, ui sordeat.
* Ms::. (iiK), ohjinfjari; tractare. 1 Aiias sfc legebatur,i'fa esi ainara viliosa voluniai
* Ms. uiiiis. Ei quoi probnni. viriuiii amico. Ms:i. duo Coib., vit'(na voiuntas amaru
f
Ms. Colb. liiKis, severu; aller, sirena. Alii c«di- est. ne^. unus, vitiorunnoiuntub; el ubalia manu, i-i-

ces, saluiaria, tiosa voiiipias.Culi}. :iUer, riiiosti est ainAra voU<pt'!S.

8 Ms. Camb., maledieiin se. Ms. Colb. xihus, tm- ^ Ms. Colb. uuus, Quaiidiu cni^n iiuis tanditt
Udicas ifi se, cio. Ms. Colb. alter, et Reg. duo, tnaie- ctiriosc.
4ica in se, cic. Sic fei edft. Logd. n Ms. Reg. unus, adseipxum coiicersus aspiciai. Ms.
k Ws. imus, Propterea erqo. Reg. alter. Qiiod si ad seipsuin caavertit iispiciat.
» M?. uiius, rcp imes deines.
451 Jl-LIAM roMEnii 452

CAPUT Vll. A plere debere. quod liomines oocnitationc sui crinii-

iiis fiiiiuiit.
Qucutnm renieiiii hibfni coufenx^u pi'i caioruiti, i'l iinale
o. Excepli; eiiim peccaiis quse lam parva sunl, iil
mereann- orcnllalio dolosa suiipHcmni.
caveri noii possint, pioquii.us cxpianciis qiioiidie Deo
arcedii ijiifiii el ips'! p<'C< ai;> sic-babenlnr (lamamu'i, ei ditimus: Dimiile nobis debita noslra ji-
J. lliic
(iil et ^i^^s 'Ji')>itlimi!S debitoribusnoxtris {Madli. M,
occulla, velali^^iia iiobis, vel aliis i:o^trn. ul plfiriun-
ei fjir.ani «-an- J2): il):icii!iiiiiri cuveanliir (iit^piiWicila sucs aucto-
qiic el sanciiis inter iieccatores bleat,
non po- yes bHmaiio^^actiinlilamiiaii jiKiicio. Qniiuiiemea com-
cli oblineat pcccaior. Innoceniem si se liieri

a incania condemnat, el rciirn misijriiit, •i ideo proderc melniinl, ne sciiteniiam ju-

lesl, suspicio jiulicis
Yornmlanien n<>n siifi (•xciimniiniicaiioiiis accipiant, sine causa comir.ii-
rai!i(Jita? iiigenii vivacis excnsat.
lariuiU ista judicim». Va
iiicanl; imo veio diipli' iJer conlra se iiani diviiisc
divinnm, sed humanuin (pii 1

ip«OJ*um imligiiaiiuiiis exagjcranl, qncd el lioininilms innocen-

inirnm, si animos :iliorur!i qiiales sint, siiic

lioUe iiovp - fiam firgunt, el cor;teinplo Dei jiidicio, absiincrc sc

confessioiie nescitiius, ciim i;os ipsos ila

^ craslino iirsci.innis ? ;;b altaii pnpler lioniincs erubesciint. Quapropler

rimus nt (piales fuiuri .siir.us
(jiiililiet nristri pecc.Ma swi Deiim >ibi f.icilinsplacabimt ilii qni non hnmano con-
Ciim vero ncliis rialres

lanqiiam medicis, viiliiera quibnsiirgeiit::r, apf.rir.ni : ^ ''''•' .i'>«J''';«>, sr'J "itro ciimen i
agnoscunt; J qui aiil

piopriis illud coiilc^sionilius prodiinl, aul nescienli-

operam dare dcbemu^ ''•i;t qiianlf.ciiis :id .>'i::il:i!r'ii.

u- bns nliis q!ial<:!S ucculii suiit, ipsi in se volnntaria^

Deo auctore, perveniant, ne in pfrius dissiiniilata (

Ea aulem (rimiiri f!:i(«iiuiiiiiipt si excommunic;ilio!iis senfentiam fcriini, el ab aliari

raiione proficiant.
vln- ciii niiiiislrab.siil, non animo, sed officio separ.iii, vi-
ipsis crimiiiO--is confiteri no'erilibiiS iiiiii8(-.in(|'-(^

riieriiil; qna^cun.Tise iion fnerinl pat!enii:i> l-.-ni irodi- t;im snam tampiam in 'rluam plaiigunf, ccrii qufid

quodam incicpaiionis recoi.ciliato sibi eincacis poenilenti;«! fructibus Deo,

camento sanata, vcliil igni i i^e
non soium amissa ^ recipiant, scd eiiam cives siipcr-
urenila siint et curanda.
n.-ft civilalis cifccli ad gandia senipitern i rervo-
2. Qimd si nt^c sic (|ni(!emacquaniii!iicr sustinentis, ,

diu ni:iKl.
ac pie ii crc.piiilis ineiii-l:i ^ pri.iecerit iii cis, qiii

piirtati, ot saliibriier o!ijnrj.'ati. corrigi nolneruiit; €.\PtT Vill.

lanqiiam « piilres cirporis p.^irles debent ferro ex- Qiiod inique, cl non i,impVciter argver-ics 101/ 41«/, ac
divino judicio condenina^idi.
comniuiiioaiioiiis abscidi : n(?, sicnt caro morI»is

eiiiorliia, <i nbscisa nfii rueri', suliiie.n reliqu;»; car- Jam '
de illis qui, levi suspirione pi;rinoii, simpli-

qni cilcr viveiites olijurgani, ut et ilios incondiia corre-

I is piitreiliMis sii:v coiingi<»ne rorrninpil ; iia isli

(^mendari despiciunt. ei in suo morbo persisiunt, si ^ plione confund.iiii atque di-jiciant, ei sibi per Ii0€

iiKiribus depravaiis in sanct-irnm socieiaie perman- nescio cujns (iiilriclionis gioii.im quajranl, non csi

serinl, cr,s cxf^mp.io suKi f

perditionis in(iciant. Porro nieum aliquid dicere; siipeiquibus lam per>pi( ue di-

ilii iiiinrnm pcccal:i hiinMiiani r.oUliaiii lalenl, nec ab vinns sermo pr 'nunllal, ut ^ exposilore noii egeat.

ip^is (Oiiffssri, iicc nl) aliis pnbiicala; si ea conrilcri Ait e;iim in r,cclesi;tstico Spiriius s;inclu3 : Esl cor-

•Tui « emendare nolucrini, Deum, quem liabent le- reptio uicvdax in^ira conlvmeliosi , ct ent jndicium

slem, ipsum b.Tbiiuri sunt etultorem. Etquid eis pro- quod nori cal bomnn {Eccli. \ix, '28) Uiique cotilu-
dest biyrianum vit;i:c jiidiciiim, cuin, si iu malo siio melifsi honiinis et superbi ciirr-piio, qu.ne dicitur

permanserint, iiuri sini in nplt'ri!u:i!,Deo relribuenie, nicndax, " supfibiie est, iion ahciijiis liuniinialis

&uppli(:inin V Qiiod si i( si ^ sibi ju.iices fiant, et velu- P jiiilicinin, et idoo non est boiinm. Qnid poiuitevi-
li s;iu; iniqiiitaiis niiorcs iiicin se voluntariain poc ain denliiis, qnid apcriius dici, qiiam 'i ut ronlumi liosum

«evcrissimaj animadversionis e\f>rreani; lemporali- dicerel mcndaciUT arguenti-m ? Qui;i ct contii:i»clio-

lius poeiiis iiiuiabiiiii lelenia supplic a, ct !an yinis ex sns est (pii mcmbiriier argiiil ; el inendaciicr ar-

vera cf^rdis (ompnnciione lluenMbns resiingncnt gnil qiii conMimeiiam fflcit. I:ein in Proverliiis : Te-
alerni ignis inceiKiia. .\thiqiii, in aiiquo gradu ee iiis jalsiis non erit impuiiilus, et (ini urg>iii ini;ue non
clesiasiifo cnsiiiiiti, aliquod occiiile crimen adinil- " cffugiet {Prov. xix, 5). Qnis est falsiis testis, ni>i qui
tunt, ij.si se vajia persiiasione deci[iiunt, ?i eis vide- homitiem quemlibei de criminibiis indisviissis objur-

t!ir propterea coinmunicare, el ollicinin suiim im- gati Qncm propierea inique increpanicm dicit non

^ .Ms. nnus, incauie. ,

b Ms. uniis, in crasiino. ''
Ms. uniis, »ec'p/VH/, sed ciiam pervenient.
« i\l^. unus, quantocitivs. ^ Mss. diio Coib., Tamen.
^ .\!<^s. sx, p/ocesscrii. "• Mss. duo, expositioue.
' Mss. diio, pviriua>.; unus . puiretcentes; rass. ' M^:i. sepleiii, in orr conlumetiosi... ; et paulo po$L
quinque ciim ediiis, aiscidi. icss. sex, ci est indici,inn.
f M.^. uniis, pt?nmio.vis. '>
M.ss. (Ino, jifper^/a cat.
e Mss ircs, vel^emt^ndari. ^ Mss. sex, cum cdis. Logd.. indiciinn.
^ Decsi sibi in edd. Lov., Diiac. et Colon.; hrtbelur ^ Edil. L'igd., (juain comuwelUn^uin direre.
in inrS. oninibus et edii. Liigd. Ms. unus, Qui ii <
In (Iiiubiis l^eg. (lesiini h c, ei mendaciier
mss. 1

ipsi, elc. orgvit. Co!b. ins. tino, quia et coiHunieliosiis es!,

Iii

* EJili, cognoscunt; mss. sex, agnoscunt. (,rii mendaciter arquit euin qui ccntunieiirm faci'.
! Mss. tres, quia aut; ei iiitra, luss, qualuor, ocm/-
45? Di: V!TA CONTF.MPLVTIVA MD. II ^kU

i.ni iinilum fiilunM». qiii:» innoceiiioi:» iml;i.- pi.tvo- A ('!"' volrnies ' csso Ciiris»! (riS(ii)!i!i, reni)ntlaveriiiit

riuiiihiis merllis aigiieiuin, •» \iUeii \uil KMiiii. oniniiiiis qu;e habeiianl; non iil possessores, sed ut
i> Qudd airteni ijicil (!-; eo (iu uM\\ie arguii, ?ioh «//«- prdcmalores facnllales ecclesiie possiilobant. El id-

(lict; (juid aliud deboi mlvlligi, 111/1 -luia iraiii Dei non ciico scientes niliil aliud <sse res ecc!<:si:p , nisi vola

cfliigier, «jui ali(Hioin nun sic corripil, ul enieiidct, fidoliuin, 1 retia pecca:oiuni, et "' patrimonia paunc-

scil ul se proiaciter jacle!^ Scd de conlempioribus rum ; non ens vindicaverunl in iisus stios , ut pnr-

pr^ceploruni Dei, ''i dc coireptioiiis ac paiieniise prias , sed ut cnmmendaias patiperibus diviserun!.

virluie, sufiici;iiil ista qii* di.Nimiis : ne in uno capi- ll.pc esl enim possidendo conlemnere , non .siiii , sed

tiilo juslo aniplir.s iiniiioiuii, aulc;etera breviusquain aliis possidere; ncc iiabeiuli ciipidilaie ccclesiie fa-
neccsse .»^il iranjcsurai! U', aul inlenticnem \e:jiram cullales anihirc , sed eas pietale subvpuicmli susci-
iMiigitiidine niinium prniebili voluininis onciemus. pere. Quod baiiet ecclesia , cum nmnihiis nihil ha-

Videainub iia!;ii.; (luiti nos eiiain comiiieniia •= c.ipilii- beiilibus habet commriue, nec aliqufd iiide eis qni

li sequeulis edoccat. rtruui, '^ inqiiil, corigregandis siiji de siio sufficiirnt debei erogare , qiiando niliii

IValribus, aul aien.lis expcdiat ficuUales Ecclesiic alind sit liabemibus dare (|uarii pcidere.

possideri, an perfectionis amore cuntemi i. CAPLT X.

CAPUT IX. ^ CHin quo dnnmo aniwa' suce ab ecclcsia, quce paupercs
pascit, acc piaul ilii i.vi sibi de suo suffiaunl.
Quod sacerdoies « »i;7/i/ proprii Imbere debeant, et ec-
clesicv faailiales iiuasi cvmDttms , pr« ijuibus Deo 1. Nec illiqui sua p'ssidciiies daii sibi alii^uid vo-
ralionem rcddiivri siint, svscipianl. " umU; paupi-r
!unt , sine cr^indi pcccaio suo , vicli;-

1. Expedit facuiiates eicleslae possiUeri , et pro- ms erat arcipinni. De deriois quidem dicil » Spirims
pfiis perfectionis ainore contenini. Non enim pro- sanciiis : Pcdaia populi tnei r comcdnnl {Osee iv, 8).
pria» siiiii, sed commuties ecclesiic faculiaies; ei ideo Si^d sicui nihil b:ibi-iiies propriiii» , non pcccala, sed
quisquis oinnibiis <\m\ liahuil dimissis aui vendilis, alinienia quibis indigerc videnliir, :i(cipiunl : ila pos-

lii rei ruu; contemplor; cum proeposims fuerit faciiis sessores , non jiliineula (luibiiS ahiiniiant, sed aliena

ecclcsi;e, oinnium qiia-; Iiahet.ecclesiaeniciUir d spen- peccala susciiduur. Ipsi (iii qno pauperes, si se pos-

salor. ' Ueinde saiicliis Paulinus (lU ipsi inelins no- sunt suis artificiis aut laboribus expcdire ,
non pr:e-

s:i."-) ingeniia pncdi.i , 8 qu3C fiierunl sua , vendila sumant quoil debet deiiilis aul inrirnms accipere, r.e

panporibus erogavii ; sed cum poslea f;icius essei forte ecclesia, quse polest oinni j.oIatio desitiiiis nc-
C|;iscopus , non conteinpsil ecclesia! facultales , sed cessaria minisiraie , si omnes eliani niliil indigenles

fideii.-sime dispen-avi!. Quo fado saiis ostendit et accipiant, gravaia , illis quibus debei, subvenire nou
proprla debtTc propier perfeciionem contemni , et G valeai.

sine impedimenio perfeciionis posse ^ quae suni com- 2. Qui autem ecclcsiae serviunt, el Jabori suo velui
inunia eccleiiiae possideri. Quid saiicius Ililarius? debiia reddi oportere credenle-, oa quibiis opus noit
nonne ei ipse oinnia ' hona sua au* J parenlibus re- Jiabenl, aut accipiunt llbenler, aut exigunt ; nimis
liquit , aui vendita pauperibus irogiivii? Is tameu canKditer sapiunt , si puiaiil, qiiod ec lesiae fideliltr

cum nieriio perleciionis suae fieret ecclesi* Areia- servienics stipendia lerrcna , ac tton potius praemia
teiisis cpiscopus, qnod ilia tunc habebat ecclcsia non ajlcrna percipiant. Sa:culaiisquippe mitiiia (iuia cop-
solum possedit, sed eliam acceptis fidelium nunie- btsiia non habet, lerrenastrenuemilitaniibuspr3PSt:ii.
ampl avit. Is-ti ergo tam sji.cii,
rosis hsereditalihiis Unde satis indiijnum esi, si fidelis, et opero.-a i.evo-

et tam perfecti poi.iilices factis evideniibus il;imani tio clfricorurii, propter siipeiidinm lcinprjrale prae-

posse et dehere fieri quod fecerunt. Qui utique hoini- mia sempiieriia coniemnat. Quod ai quilibel miiiisler

nes tam sxcularium quam divinarum liiierarum s ne ecclesia; non habeai unJe vivat ; 1 non ei prx-niinni

anibiguiiate doclissimi, si scireni res ecclesia' dcherc rcdilat liic; sed necessaria prsestet ccciesia : ui in fu-

coniemni , nunquam eas ^ dehi;cran{ qui cmnia >ua luro proemium lahorissiii recipiat, qiiod iu hnc viia
reliquerant relinerc. jam spe d.imini. -je promissionis ' cer!u5 eiispfciat.

2. llnde daliir intelligi qiiod tanti ac tale.< viri D llli (|uoque ^ qui velut idonei uiiiil (juMom sibi dari

• Ita mss. omnes. Ediii vero, iu!l esne reum. buissent. Alii diio cum Camh,, liabcr<-vi. !;e,.;iiis all^!",
fc
Ms. liiius, Qiii anlem. Ms. alter, dico de eo. . visi suscipere debuerant : el in liiieomiaiiiu voceiii reii.icre.
quia iram. '
duo, fieri.
.Mss.
' Ms. iinti.s, capiluli scijuetitisauriori^.ii edn.cu: " qualuor, pnlrimonium puu-^erum; (|iiruiu
.Mss.
'1 Legenduni lorie i»7?ram. uiiiis, ei onniiuni defensnbile pairiniutiuni puupeium.
• Mss. duo Pwg., »ii/ij/ piopriinn lniberc debean! sed .
" Mfi. Ciimb., eu un le.

tccieniw facuttates tanquam coniniuncs, uipule Deor {- » Mss. ires, dicit propheta.

lionen reddituri, suscipiant. v Mss. tres Colh.. coincden!.

f Mss. ires, Deni:iue, cum cdit. Liigd. <i Ediii Lugd. el Lov.iii., non ei pr.Tiitiuin liic , '.'d

e Kdi:. I^ugd., quia. necessaria pra^stat ecclesia. U>^. (iiui. nou ei redtlidir
*»
Mss. qiiiiique ciiiu edil. Litgl., posar ccdes ic, qiix hic , sed necesiuria prcentat ecclesia. .Mss. in-s. iio't ei
tunt proeclo conununin, possiiltri. hx Colii. 'Ciiis, reddal liic , scd tiecessnria pra:»tct ecckiiu. Omues eJ
posse eccle.iiip facultutcs, quw smi.l conununeb poisideri. ti, pra'S'.al.
» Mss. scx, oninia sua. " Mss. sex non habent ceritts.

i Ms. unus, pnupcrbns. • Edili, quivei idotiei. Mss. qiiinquc, ri'/i.<.

• M-'>. Ctilli. diio ci Kog. uiiii<, twnqn.Tn t it lia

 ,

iBn JULIANI POMERn ;S6

velut (kibilum poseuni, uediamen occlestaesumptibus A reienda» sine peccaio possldent sua : qula et ipsi
•vivuRt , iion esi meijm dlcere quali peccaio cibos
, quodaiimiotio sua relinquunl, quando propriis con-
pauperuiii prsesinnendo suscipiaat, qui euciebiam lenii rcbus, niiiil eonirn qua; Ltbori, vel iikrdini suo
quam jnvare de prO()i!li& £acuitaubi!& debueruRi, suis deberi arbitrantur accipiunt. Quod si (Kitmt ideo
expensis inswper gravsnl; piopter boc ioriassis is sactipi deberc eoriiin qiia.- c<Miferu:ilur ecclesiae por-
cougreg&tioi.c viveuiea», nealiquos pauperes pase^nt, tioiieio, 'ae ea.ii videantur alijlcere, &e vero nou
ne advenieutes * 8is6Ci|nsm, aut r>esuum cejisinB poii^e sua reliiiquere , quod eis defornie sit iiuer
expensis quoiidianis iivuniuuauU ^ Quod si aliquid de suos, paupetes reddi ; noverint esse defiii*inius poft-
fruclibus f uis efcle-^is» , veiui pro ipsa expensa sua sessorcs ue e!eeBM)&ynis pau;.cruin pasci.
contuierirtt; non se prareraul ifiai;i jacta tia iiiis,
CAPIT Xiil.
quos niitil babeities {'ascit et vesi^t tcciesi:i : <|iiin
Qute gaudia veta, lel rerce divitw ; et qmd impe-
iiiil
perfectior esi ilic qui se nniudt rfbdS exspoliat, aui
diniinti o/f'eranl bona piceiienlia amatoribui (ulu-
qui cuin nitiil iLabtierit, nec bai^ere desi;ierai, iiiiani rornnt.
ille qu! ex nuiliis quaj possidei, ccciesiae aiiqiiid pi *- 1. licu quam-subti!iiernos ilie decipiendi artifex
stal, ac se de eo qtuid pnusiittiit r'r;-iian j.iotnt. f:iUS, qiiuiila csceitaie flcu!o.s noslrji meuiis obdueit,
3. Dura snni (\ux dico, nec ego difliieor. D.ira JJ ne dl^cernan!U6g;iudeiidi avidi, ur.de justius guudea-
sunt, seU observare nolentibus. CcCtei i::n ' si H.miI raiis; aut ne cupienies augeii diviiiis, novcrimus
ista; quse difOciiia non iacieniibus £un% siatiiu faci- quas qiiibiis incomparabiiiier prirlerainus. Nam gau-
lia facicaiibus (iiinf.. Nwn ergo ca quje iio-liniiis ob- do!f- quiilembonmn e»! ; sed qui g:uidet, si iioii inda
«'ervare, iinjxssibiiitas noLis facii durn, sed noviias. gaudeai unde debel , non poiesl bon;;m csse quoJ
lu usttm vetiiant, el nemiiieni fieipientraa eonttir- gaiidel. Siquidcm gaudet et raptor, cum desiderata
liant. Naoi ,
qiiarro, qtiid sil ei>ruHi qu.B dix.i difficile? rapueiii; gauiiel ci el>rio.<ius, cnm ^ e.t^ ptatx occa-
ut hoino id quod opus iioii lnibei , ab ecclesia non sioncm poiaiioiiis invencnt ;
gaiidet ci adulter, cuin
acci|)iat, an ui quod habci sijic cau»:! co!iietnnat? Si ad deleclaliDiiein fruendi corjioris concupili pervene-
propter lioc non vuh sii» re!:n'iijere ut i»abeat undo ril : scd ctun slt gaudere bonum, de his atque linjiis-

vivat, ulquid accipii unde raiioncni reddal? ut qiud niodi gaitdere grande esl raalum. Htec el bls siniilia
' de peccalis alienis sua miiliiplirat? suht u!ule gaiitlere nos vult mundus, cum s\iis ama-
rs?m' XI. imibus ' periiurus. Hacc suiit quoe r«*piKiirire dobe-
Qui sunt qui etiaw cum profeciu amuna: s:uce epibtts
nnis , ui de iion.T conscicniia , de saiiciitaic inoruin,
su&leniantvr ^cdeaKe* de acqnisiiione virlotMm , de dono Dei, ct de pro-
Itaque sacerdos cui dispensaiionis cura cQinmissa C ji.issione ruturi regni ineffabilitcr gaudeamus.
est, noii sotum &ine cupidilate , seu eiiam coro iaude 2. Dilari quoque diviliisgranilcest bonum; : sed
pietiiits acctpit a popuiu uispensanaa , el fideLier dis- inde dit.nri unde mn debeas, non esl habenda facul-
l>ensat acccpta, qui omnia sna « ^ul parentibu« rcii- tas , sed deiestanda ealaBiitas. Nihil esi enioi cala^
r}uit, aut pauperibus distribuit, aut eceleaia; rebus mitosius, nibiique miscrius eo qui iniqnis acquisitie-
adjunxit , ei se ia numero paajperum pauperiatis nibus crescii ,
quem locupielem fraudes faciuni ac
amore constituit : ita at vnde paaperibus submini- rapinse. lii^e nobis sunt :imLieBdai diviii%, qu% bos
s[r;it , itide ei ipse ^ tanquam paoper voiuniarius vi- ornare ^^ possiiii pariter et inuiiire, quas necacqui-
vai. Clerici quoque quos pattperes aui voiuntas , aut rere possun.us invki , nec perdere, quac nos ceii;ra
ftaiiviifts feeix, cum perfeciione virtiuJs vitoe necessa- liostilc^ ijiifveius^tnnaiii, amundo disterminaat, Deo
ria , sive io domibus suis, siv« in congregaiionc vi- conii:)en'iant, ditant ^ animas nostras atque nobiii-
venies accipi<inl : quia ad ea accipienda non eos lanl, nooiscum ^^unt, intra nos sunt. Divitiie n<)«irse
habfadi cupiditas ducii, sed cogii vivendi necessiias creuondie sun! puuiciiia, qmc nos pudicos ; jusiiiia,

CAiH!! Xi!. q>»a:jusios; pietas, qufc pios; inimilia^, qti» htimi-

Qtiid facere delieani rlerlci quorum iniirmuas non les; niaiisuctudo ,

qsue maasueios; inBocentia, qiee
polest sua coniemiitre. *^ innocenie.'! : puritas, qux puros; prudentia, q«ye pru-
IlJi autem qui tam iiifsrmi sunt, iti possessioiiibus dentes; lemperaniia, qu;e teniperanies ; et cariias
feuis renuntiarc non possint, sri ea quai .accepiuri quae nos facil Deo et hominibus caros, •* viriutuin
erant, dispensatori relinquani, niiiii bai^iiuus con- poientes» saeculi couienipiores, a." boiioruaa Qmniuin

« Mss. sox, excipicint. debere earuni quoe conferuniur eccienoi pQTlionum , nt

* M.'*. iinns, Qui st. eas oideanlur abjicere.
''
Si', mss. ires. Aiii oum cdUis, « (acianl. .Ms. unij», exopta'am.
''

' Ua mss. omues, et Lugd. M ediii^lli, dc pecca^ iJs. unus, pcrihi.ros.

•

lii. Ms-.. Ctili'. dito. seil non indc ditari tmde debeu-
:

" Liigd. edit. cum ms. Camfa. hiEC tuntum Xiabeat mus. Ms. aiter, sed non ditari mue debcas.
aui reHnqiMt, aai icdeii(E rebusauj,uHqit , et se. M%i. Ms. um!s,.B'jsiHrti.
'-

Hci!. duo, et quaiuor Colb., aui rcHcjuii^ aut ecdesia; 1 Mss. IresCoib., aniri;os nosiros.

rebusatijnnxit, el se, ett;. f"

.Mss. tres, vjf;vr«;« impotentes, soecuU contempto-
f
.Ms. uniiS, el ip^e j,wi tanquain. ics Ms, altcr, vltionim inipoleniis saculi coniempioies.
s .Ms. Keg., ne ea. Ms. Camb., ideo panei accipi
 , : :

457 ^ I>E VITA CONPEUPLATIVA LIB. 11. -453

seciatares. IIok: junt noii omuiwn , $etl s^neUiTMm A Evangeliovivere ilbid., 11). De &vaiigelio vivujUqui

i»ac{x virluies ; »o« diviiti;u superbormn, sed liuini- nihil proprium habeTc voiuni ,
qtii nec babeiit, ne<:
Ijum paiipcri!!!) faculiaies; pairiinouiuin cordium iiabere aliqiiid conGupiscuiu; nou suorum, sed com-
(livitix incorruplibiles inoruin, qulbus non abuiidani inunium possessores. Quid esi aliud de Evangelio
» nisi qtii illis carnalibii» ex coide renunliant. Qa» vivere, nisi laboraniem inde ubi lahorat nccess^ria

quamvis ei ipsa sint hona, utpoie a bono Deo crea- viiae pcrcipere? Aposldlus tameu, qiii sic Evange-
ta; lanien quia snnt bonis raalisqoe eon^monia, stii- lium praedicavit, ut neCde Evangeiio viveret, sed
ii«nt ea spirituales viri contemnere, quo po$sint ad necessaria sibi suis maiubus ministraret, de se con-
ilht incomparabiliier meliora, qnsc siint bonorum om- fidenler J eloquilur : Ego cutem milo horum usv:-

ni«m propria, pervenire : quoniam non est la!e bo- sum. Et quare bi.c dixerii , secutus aperuii dioens -

iKim quod babenl et mali, qunle illud est quod non Expedit nulii magis mori qmm ut glariam meam quii

iiabent ^ nisi boni. evacuel {Ibid., 15). ^ Evacuari dicit gloriam suam,

3. Corpor;iIe t)onum quando liabent iniqui, ipso- si ab eis quibiis praeilicabat voluisset acciijere viia;

rum est prsmium, « quando babent jusU, non cst 1 corpomlis expensam ; nolebai quijpe in prjcsenli
corum prxmitim, sed teaiporale soiatiam. Item boni laboris sui fnicium, sed in fuiuro rcciperc. Si er^o
lemporatis amissio fil exercitiura jusli, el injusti B iile qui niliil babebai, noiuii de Evangelio ubi lab:>-
supplicium ; quia et justus desiilerio coel^lium ca- raba», sed suis manbiis vivere,"" ne gioriam suse
plns, oinuia temporalia sive habeat, sive amitiat, mercedis ainilieret; qiiiJ «os, qni et propria no!u-

omnino noii seniit; et iniquus quod cum deIeclaiioQ3 mus amore pos^sidendi, non vivendi Dccessiiaie, re-
<^
babet, sine dolore nen perdtt. Fropter hoc igitur eis linqae e, ct accipere insnper vo'um«s, non unde
qui militani Deo fugienda; snnl ex tolo corde diviiiw, vivamus , sed unde censunj nosirum inmmenui
quas qui liabere volunt, sine labore non qttxrunt, daiiinabilibtis augeamus?
sine difiiculiate non invcuiuni , siae cora non ser- CAPLT XV.
v.mt, sine anxia deleciatioue non possidenl , sine De cupidiiate, qualiter eis quos semel utveserit Jomi-
netur.
dolore non per Junt. Apostoius autem Christi miliii-
bus « ilcit : Yolo V0& sine soUiciludine e$se (/ Cor. 1. Jubet " ecce nobis impcriiisa ciipiditas, ui • di-
32);el, Hadix ovmum nialorum esl avaritia
vii, vi:ia parvipendentes, possessionura terreitriuni dani-
ijmm qttidam appeteives erraverunl a ^de, et inserue' nosa compendia cogileraus, p ut in eis toiam sollici-

rnni $e doloribus multis (/ Tim, vi, 10). Ac sic censas ludincai curamque [lOnainus, 1 ut inde nas morlida
f
iste leireiuis eis a quil>us viiiose diligiiur, non est vanitale jactemus, ut amptitudinc {^atrlnionii difiu

voluptatum maieria, sed doloruii». Quapropter ex- G sioris elaii, fieri pauperes spirilu nrg^igamus. ^

pedlt facultates ecclesise e possideri, ut inde vivant facinus inauditum! Suavi jugo Chrisii cooiempto,
qiM non saecuio , cujus gaudia fngiiiva repudiant, ferreum cupiditaiis imperium vol nlaria meniiuui

sed Dco ^ servi^nt , cujus ineflabiiia bona deside- inclinaiione suscipimus ; et Domini nosiri * kvi
l!Ull. oncre ,
quoJ subjectos non otierat, sed sublevat,
CAPUT XIV. postbabiio, plumbeum pondus nostris cervicibi!»
Qualiter inleUigatur quod dicit Apostolus , Qui in sa- * aggerannis, quod cilius poiest deponi quam feni
crcrio oftrenlur, quoe de sacrario suni edual. quia et ipsa cupiditas, qna) nobis subjici uliro volen-
Oe lalibus dicere videtnr Ap istolus : Qui in sacrtk tibus lioc pondus inqionii, conieinni potesl faciiius

rio operantur, qua de sacrario sunt edunt, ei qui alta- quam expleri ; et ideo qui se illi volentcs dedeiiiU
rio deserviuru, '*
eum aliario panicipant {I Car.ix, 13). expugnanii, voluntatcin resistendi ullerius non ha-
Qui nisi hoc de contempioribus facultatuin suarum bcbnnt lyraimicc dominanti. Eiboc fit justo Oei ju-
vellet inlelligi, nunqiafc secutus adjungerel : Ita et dicio, ui qui eupiditati resistere ^ nolnimus iugrrs-
Deus ordinavit Ids qui Evangelium annuntianl , de sura^, Jani resisterc nequeamus ingressa;.

^ Cdili nisi iili qui iilis. .Mss. qnatuor omittunt Ms. Ueg. unus, diiima preecepia parvipetidentes.
,
D
Us. Colb. »nus, qux non aliis (taniur, nisi qui.
ilii. P Ms. unus, et in eit.
^ Mas. duo, iiiiqui. Ms. alier, quod liabent boni. 1 Ms. Camb., unde nos.
^ Ms. uniis, qnundo auteni, Tum uis. aller carcl ^'
Mss. (juiiique, et o faciniis; quDrinu duo, et itsc
hac voce, eorinn. fucinvs.
^ Uss. septem, habnit. " Ms. Camlt., levi oueri {quod suhjectos non onerat,

« Ms. iinus, dixif. sid lionoral. nec deprimii omiiino, ted snblevat) tub-
^Ms. untis, centus cestima vs, isie lerrenus. jici conlemmmni; hoc aijo levioncre posthabito, etc,
EMss. qnnliior, potsidcre. .•id Imiic .icceduiit inss. quaiuor Cnlb. ei Itegius
^ Mss. qu:iiuor, diserviunt. uniis, e\c<»ptiiquod untis es Colb. \\A)ii\,siisu''linm. '

' .\lss. Ires, cum allario participaniur. Mss. du<>, Kcgiiis alter Sic hahel et Domini nostri ieve onits fu-
:

eum altari parlicipantur. qinius, qnod subjcctos non onernt, sed hoiionii ; nec
i Mss. dui) Reg., loqniiur. dcprimit omnino, icd sublevat, hoc erqo. Alii codivp^
liabcb.iiil, lece onus superbe rejicimus; ca*lera ul ilti
'*
llj inss. diio l«cg. Alit fuiri cditis, evacuare.
' Mss. qninijue, iempor,dis. qiii uioK citaiilur.
'" Ms. Colb. iiniis, ne (jioria; su<smercedem. Allor, ' .Ms-i. duo, acjgerimiit.
'.nercr.dis sna: (iloriiun. " MiS. quiiique, v.oluniut
""'
Mss. quiuiior, Kccc cnim jitb l iiobis.

1'atrol LIX. 15
 459 m,im POMERM 460
2. 0(42ngeniiuin miserabiliicr me.iii^ rxpugaaix A miat, virtotes aitg«ji, et ^ro carnitlibus, qu.e c<ih<
* servitiuni ! iiKolerandiiu) ^ li^iitoiiiacx cupidilA- (empsi. spirituaiia boita pussideal ? in lii» se diri-
lis impenum! uiex itosUbus suia quus poiesi ' Tia-> uiius adjutus exerccat , ea sempar amplectaiur ac
cere, vkloresfacialsuos, prouiiiiii ingeniia, t-t bo- diligat ; et nun solum oninibus aiiis deiectaiionibus
fioruR) tcrnporal uin pollicitaiionc decepios, iupeUii 8uis, sed etiain ipsis sua; carnis eruciaiibus autepo-
jaiu inieeros ac oiiserandos iu turpla. ^ Tenel itos aa»? ul qui nibil sibi reiiqiiit quod rorinidaret amit>
iufororuo} pGgn'aIii( r duiciu^n raieiiis a<klicio>, el ia lere, ea pro quibus omnia qux liabebat abjeeit, lanta
sua Uitioue caplivos ; nec Iraliil iuvis«3, sed, quod iidei iiniiitaie reiinvat, ot si nccesse fuerit, pro eiA
os*. Ueicrius, ^ qnocuiiQuc voiuerii, voleiiles «UiCit. libeuier suuiii corpus iaipendat.

Vasiai ' in n"bis quidquid vereeundije ac pitdoris iu' 2. 1'roiiHie qiieui possidendi » deleclat aiiibiUo,
vent-iii; et quos jam suis iriuuipliis adJiKil, adhuc Deum, qui possidet oomia qux creavit , e\pedila
lanquam e ie^ipi^cendi suspectos oiuulbus viriiMiS aieiiie possideai, ei in eo babebii quxcuuque bubeis
iionesiaiis eviirmai : iie quando conira (iam qui bcU sancte desiderat. Sed quoniani netnu possidei Deuiii,
iare noluiuiu*, rebollC!nii.s. li:ipii nos, ac pns»im per nisi qui po»siileiur a Deo, sit ipse pnmitus Dei pos>
oinnia acqtii»iiioniuu genera cupidns acquirendi di- sessio, et " eflicietur ei Deus possessor ct poriio. E(
spcigit. Noii peniiiilii animu n libcriJin. mui siabile B '1»'"^ potesi co esse felicius cui elliciiur kuus Cojidi-

<orpiis, ^ vagaulo aniuio iiiobiliter, aul quielum; el tor ceusus, et b^crediias ° ejus dignatur et>se ipsa

velui (|iiada!u cadavora in pasium f ris avibus i4j- Divinilas, si luodo eum sauciis operibus cflai, oinncs

siiisqiie projecla, captivos suos iinmuiidis spiriiibus frucius ex ilio pcrcipiat, in illo, el de illu jugiter
>
iradit non lacerandos, sed avidissimis nioriifero- vivai, et nibil terrenuio cuin illo possldeai? Quia
ru'.!i criminum faucilius devoraiidos ; nec laiuen ui oinnium CiimJilor, cui nihil eoruin qu;e fecit vaiet
es8c]am desinant, sed ul pcenaliier vivant. Denique uquari, p non digoaiur cutn liis quo.' coitdidil possi-

iu vivis adbuc poriant funera «ua cuiporibus, i id dcri. i Denique qnid uiira quairit, cui omuia suits
est vivi simul ei moriui. Ilinc est qund pecc^ito vi> Conditor (h\'t aul ^ quid ei sulficit, <:ui ipse non suf*
venie^ quautum nos coitgestaruin opuui '^
oblectet ficit ? (lunc possidebat , et ab illo possidebaiur iiie

Hcccs^io, ijtsa frueudi carnalibui delectatione senli- qui dicebai in Spirilu : Ponio mea ^ Dominiu, dizi
iiius ; ci quanlam virtutuni sustineamus inopiam, cutlodire !egem tuam (P«. cwiii, 57). Et : DomJnus
velut murtui virtuiibus ignoramiis. pars lioereditalis meiv ei caliiii nui {P$al. xv, 6). Se4
et ipse cutn dicil ^ Filii$ Led non dabiiit partem
CAPLT XVI.
:

inler fraires shos; ego tiominui pori.o eorum (iVuni.

QitOii Deum peifcf.itus itli possideani qui terrenii p««-
iessiGnibus es corde reuunliaHt. C xvi:i, 23; Deui. xvii:, 1); salis o&lciidil quod bi qut

\. lixc suni^ propicr qutje, nou e\plendis volupia- lerreiue bseiediiatis coulempseiini poriionero, Deuiu

libus ac fovci.dis, scd congregandis fralribus aui spiriiualiter mereantur possideie : cujus diiati mu-
alciidis expcdit facaliaics ecc'es se possiJeie : ul uuo neribus, omnia qure prxciari iiabi-ntur i:i hoc munde
solliciiudities cnmium in sua. socielate vivcuiiuui fastidiuiti; ei ipsum pnssidere vel ab ipso possiJeri,
.su.siiuente, ouines qui ^ub eo suni iruciuusa vaca- ei> ^olo peilVui, ai.jne illi adb»rcie inieparabiliier
iiune poiiamiir spiriiualiicr ei quic;o. IJco iuierposui concupi^cuiit.

istud auvcrbium, quoniam q :i oiiosi quielc perfrui- 5. UuUedaiur iutellig' quod qui temporalia l)ona,

lur, nlsi spirilaaliier vixerit, morc pecuJura^ vivii. qui sxcuii gaudia iientura seciaiur ae diligit, quse «t

Kt itjeo is queia nuUa corporcai ueccssiiaiis cura sul- «tuauia sii ^ d.vinx duiceuiais mullltudo uon didicii.

liciiat, nulta occupatio doiiiesticx solUcituditiis iu- Quis eniin cui Deus dignatur estc posseS;i<>. aliiiuUi

tiuietat, nullus iitigaior infestai, oullus caiuiuniosus nliud (lUiJeril? aut qiiis non ^ pro aiikore illius omnia
Gxagitai; quid uiiud curarc debct, barum muleslia* quse putaniur magua coniemnit '. Krgo qui vuU
rum el bis siminum liber, uisi undc ad mtliora pro- Deura possidere, renuniicl niuudo, ui sii iiU Deu>
ficiat, uodc viiia 6ua profcctibus quolidiaiiis immi- beata possessio. Nee rein.iiiiai mundo is qucm ler-

"
M« imus, »i.'iH»n. i) manu. potiideri.
'
Msi. :iisaiucr, exiecranduni. Mss. iiemqualuor, "' Ms. uiiiis, non ueLuat.
aomiiiti. cyipitiiialis.
^ UaS. sepicm, efficvur.
<=
M?* o!-iiies snm haliftnl vincere vklores ; sed le- ' Alics! e]ut a mss. sex. L'nus vc:o, j>*j ete digWt
puii' '/i/os volesl faciai suos. vec esae Diviit^lnx.
•'
Ms. uiiii^, (enet nis poenuHuT luironnn uJciuni. Ita c.iil. I ui;.l. cuiii inss. Colii. iribiis el R^ia
<•
Sdil. Lugd., quoscii.wjut:. umi. lk'giiis alier, deiiiijnalur, siiie i.arlictila ticgunie.
'
Alias, jani. Ali»> ediiioues, nji. deuignmur ; sed niinus lecifl, ui
«=
\U. Iteg. uiiu.N. re<';)iKe<idi nint ^utceiHot? Ms. vilelur.
(iauib ei alii, jafu rcsipiicenaoi tuscep.ct. 1 Aiias, Deiiide.
•'
Aiias, viuanie.
-'
Mss. Coib. diK». rjuh ei sufftcil. Alius, quid suffi"
•
Mss. qiiatuur, Irade . tiicui.. eic. Alier ven», aiiqu.diiidefuit,ii>\ in&le.

M?^. Uiii,iti cst tliii simui el inorlui^. Als. unus, = .Mss. duo Colb., Doinine.
idnr li.ric ililfm. Mss. dno, std iideni, cuiu l.ngii. t
Ms. Colb. uuus, dc lililfLevi : yon «.«t/M».
1*
!Asi. '.'vs. proieciet ; iiis. mni&, jectel. Alins pcr-
'»
Sic mss. oinnes. Lditi vero. mvint'j«o mperr.ce
teei" dulcedinis.
M5«Heg i-.T.uv sU'lit liic p:«Tf';i.'/»....Et ah ali.a ^^UH. ll^g. ilU', p tC ..'IIJOIC.
 ;

461 DE YITA COKTEMPLATIVA IJB, » 4«

rena; posse»&ioi»is adhne deleclat ambitio ; qiiia A perreciio ; et uirum laniuui corpori, anet antm<e 4c-
qurtodiu sua non ' relinquit, mundo, ciijus bona re- beat necessari.'^ judiearl. Si iiondnem lotum. virius
linet, «ervii ; et uiigue u n poiesi muiido servire si- h^c qux abslineiiiia nomiiia iir, (>er[eota sariciiiicat,

u»uletDeo;ac sic propierea voiuit Deus ciiliores non solum corpori, sed el aniinx nccessaria est;
suos om:iibus renuntiare propier tjuae diligitur mun- quia omuis UouiO ex corpure eonstat ct anima. Sed
dus; ui exclusa cupkiitdte mundi, divina in ei« caii- in eis qui, diversis vitiis sulijacenies, aliquid sibl eo-

tas pt-sgit augeri vei perfici. El ideo decimas atque ruin qu£ osui nostro ^ concessa sunt, interdicuni,
priuiitias Iruguu!, primcgeniia ct sacrificia pro pec* ab&iioeutia quidem i , sed carnalis el imperfecta essf
calo, b vel voia quac sibi Deus jussit ofTerri, sacerdoii- debei intelligi ; ea auieia spiriltialis atque perfecta
bus ac mintsTs distribui debere consiiiuit; ui devo- censeiida est, qnae absiin nicm lara ab illecebris car-
tissimo pspulovil^e t<ecessaria ministrauie, ipsi crea- nalium voluptaium, quani a peccatis omuibus f.icit

tori ac pasiori suo llberis mentibus ntiuisirareiit, alienum; cujus nee animum desideriorum inorbi cor-
alque in = ejus cuUu sine ulia solUciiudinc corpuraii rumpunt, necimperio giilx dominaniis quxsitu! de-
pruilcerent : ne lerrenis occupaiiunibus imi.!llcati, liciiE vire» corporis frangunt. Proinde ille :iLsii:;ens

oflicio suo dignas cxcubias sirerfue curare uun pos- vere credeudusest qui viiiorura omnium liber'' ef-
scni. B feeius esi , ac, recisis ^ corporalibus volupiatibus,
4. Nuiic autein, quod Cbri&tiaui (emporis sacerdo- elaborai, non ut concupisceniiam suie carnis ^\ f xsa-

tes inagis siisiiu.nt quam curant po^se^aioaes eccle- tiet, $ed ut mortalem vitam necessarioruin perce-
sx, el aui in hoc Deo <^ bcrviuiii ; quia si I)ei suni pdoBC sustentet, Quonluin quidem quldquij sine (luo
ea quae coi.fernuiur ecciesix-, Dei opus agii qui rcs potest vivl percipilui, noii susieniandae viise, scd
Deo consecratas Jion aiicujus cupiditaiiS; sed liJelis- " fovendai luxuriie cari;is iinpendiuir.
simse dispenijatiynis inlentione nou deserit. Quapro- 2. Ilaec * itaque virtus, qu.£ abstinentia tiuu solum
pter possessiones, quas oblaias a pcpulo suscipiuut deiicalorum ciborum, sed etiam tnalcrum omniuni
sacerdoteS, «^
non sunt inler res mundi deputari cre- niineupittur, cuin uiniilbus onnJni uec^ssaria sit,

dend:^, seJ Uci. Quoniain si vestes, ^c vasa, ei cae- tiiin inaxiine iliis f:>iiiriia:ior aique conjutictior esso
lera quie iu ^ sacris usui iniaisUriniibus erant, san- credenda est, quibus juxia ii!ud quod iii Aclibu->apo-
c;a vijcabai.lur, i.ec in u.-us Jiusnanos revocari jain sioloruin (iv, 5i) bgiiur fictum, unuin cor est, el

poieraiil, divini» seinei nuiiisieriis coaseeraia, quo- anima uua, diviBX cui taiis igne coDfla^a, et quibus
inodo nuu ea qu;c coafefuiilur ecclesiaj, sacra crc- gitb unius ordinatioiio viveniibus omnia onmiuin
de.ttda suni, quibus, non ut s^.ustuli rebus, iiLxuriose, cammuiiia Uuni : si lamen ita ei» i uaa fit viia, sic<
sed sancie, lii Deo coiisecraiis, uiuniiir ud necessaria G izi fii nna siihstanlia; el nuila sit in eis diversiias
s:icerdotes : ut illis cinniijus (jui se perfeciiouis ai;iinoium, quibus est communio facuUatum : quia
amore siib uno ccnstiiuuuf, et sua siiji non viuijicant, ui fierel ei es.set aniinuruiu s^i; cia cunjunciio, neces-
ecclesioE^ f;ic'.iliaies ad boc ij)sua) cnlieciae suiliciaiit;" sariaesi *i faciiliaium judicaia communio. CxleruHi
ct qiiidquid omnibus uccupaiionibis ahsolaii profi- (juid eis prodesi qnod fsculiates Mias abjidunt, r qiii

ciunt, fructuj illius, qui unus pro iunltis occupaius volunlates proprias non relincjuuiit, cumsiilongeiira:-
esi, fiat; at^iue ita ille, qui solliciiudines ouiniuin slautius volunlaiibu.* propriis abrenuniiare quuiii re-
sub S3 '^
viveniiuf.i poriat, in ( ongregaiione su;\ pro- bus? Res 8 as eliam muudi^ iiujus philosopbi abji-
ricleiile proiiciat : ul sicui iilius occupuiio omniiun cere poluerunt, ei aunc quilibei bx-reiici possuni
suoruni facta osi fruciuosa vacaiio , ila omniuui d>- £cd nec illi, cum sua: ' voluiitaiis iiereiil amatores,
scipulorum pcrfeciio gtoriosa niagistri bonor babeu- secuiidum voiunialern Dei vixerant ; et isii (iominic3e
lur ei gioria. v( lunl ii sua; vuluiitatis siuJIo contradicuni. Nou
CAiUT XVII. ergu ea rcs nos Deo oommendat qnam etinimiei Dii

Quod nihil proficiuni qui, abslhmites a civis, viliis

faciunt; sed ^ iiiud quod non nisi vere Chrisiiani, ei
terviunt ; nec prosil tllis (acu'taies objicere, qui suat per lioc aniaiores Dci perCciui.t. Ili suiilquj,^ volun-
faciuiil toluniates.
^ laiibus suis rebusque projectis, suo seCreaiori o\ loto
1. Iiein qux.sislis, qua; sii .ibsiiuc-itli;K Cif.uenda curde subjiciuni, ac suuin vcMe ax cjus voluntale sii<:-

* Ms. Canib reii:ml.

, ^ Edili, corporalibus.
^ Ms. Heg. unu-, vel volo. "'Ms. iiiiiis, exacuil.
* Ms. Cu!b. uiius, in eo cu!tu. . " Ms. Camli., movenda'.
••
Mss. quinquf, deseriiunl. * Mss. qiiiiKjue, namijue,
^ MsS. luniics, /;«j;j sunl jaiit res muitUi credeuda', P Mss. (]i!2lu r, umt ,<il ciia. Mj. un is, stcut r: una
sed Dei. subsKintia.
f M.<s. tres, in suro u$u minislrauiibus. Ms. unu.?, '1 .M-. Ci)ib. iinns, unifai coinmunium fatuluUant.
miiiibtiuiiouibus. " .\ls-. duu liig., Si 1'ulunt'iixf,
B xUss. (jnimiue, fucullas ecclesm ad lioc ipsum co! ^ Edirt, tiuivis.
lcctu sufticiai. Ita m.^s. Iteg. liuo, CoUi. unus el
'
alii luss. Cdiii
•=
Siciiiss. oinneS'. At cdin, srrvieuliuin. ve 0, suat voiiip:aiis fueriut.'*'
» Itaoniiie.s iiis*. At veru editi, ^icceasaria sunt. " Ms. licg. uiiuj, sed iila (/«a/M.
i Ms. C;inib., (findem esi, sed, elc. Mss. d'10 Co!b , lolupiciibuk.
'•'

^ MbS. tres, ejjecius, recisis.

 : ;

AS7i JULIANI POMERil

'
AU
pttntiuut; ei itlco quiJqAiiti eis s«u>4is carnis scquen- A quaalum seciiriiaiU liibera qui »bi Imi* suiiico»*
iUuu (acieiiduiuque * suggesseril, jusiiiid: «a}>ii de<> scii! eii^iantuin |>eriurbatO!i buiniliat {verpetruio pu-
ieciaiione coiaeuiikunt. denda peccati» siiut isti qui se atiscorKierunt a fucie
CAPUT XVUI. Do<nini, de m^ turpitiidine, ^ noa de nudiiate cen-
Quanla bom pri)uu$ homo abitmenlia bnnum mgli- Aisi ! qui non ideo erubescebani, ^uia veste erant
(jendo perdideiit. exlrinsecus nudi, scd quia ^ iHtrinsecus prelectionfi

1. QuoU .si primiis Uenio volui»sei ^ se iii iila pa- ilivina nudaii. Denique t-t anie peccaluat nudi erant,
ratlisi lje2iiiuiliiie ctistodiie, ul a fructu utiius inler- et non erube»cebant, qnia nibil cnilra voliintatetn
dici» arboris jejunassot; nec siaium iliom lanlse Dei unde conrundcrcniur admiserant.
felicitalis amitieret, iicc eiifn voluiitiria salutaris CAPUT XIX.
)M-x<^epii irani^ressin nccessit^ii corruptiooisac nior- Dt peccat» primi liominis, ei de nialis quae illum pee-
iaiitatis addiceret : uL (ania bencncia Dei sui, quae dtttteiu, Dco judit-ante, tecula aunt.

ij) natura suic coriditionis accepcrat, aul earmmperet i. fted jani videanms, si placet, qiialiier illihomi-

peccaio corruptus, aul pcrderei. Quiseoim safricien- nes primi cemmigeriiit lam grande peccatum, quod
ler cnumerei qu« et quaiita bon;« <=
iUi ^bsiiiienti» ei ipses dc paradiso projccit in boc viia; paeiialis ex-
conieniptus ademterit? <>
quod ialcllectualis nientis B siiium, et in eis originalitcr loiitrn damnavit genus
diguitale donatus, imaginem sui Creatoris accepii bumanum. Et mibi quideni videtur quod noe ederettt
quod soii Deo suo subjeclus, omnia visibiiia sibi sui)- delignoproltibio, nisicouciipireereni ;necconcnpisce-
jecta coiispexii; .|iiod ei ad vivendi u?us anatiiu li- rcnt, n:8i teulaii; nec teniareniur, nisi desehi; nec
giionini omiiium quai erant in paradise {Gen. ii. 9), dcserereniur a Deo, nisi ipsi prius desererent Deum;
ieracitns diviua jussioue servivii ; quod arbor viue ncc deserereai Deimi, iiisi superbirenl, ct similiia-
mysticuni cibiim non unde viverei, sed unde viiam ditiein Dei " damnabiliier appetissent : ad quaiti per-

corpoi is noa iinirel, sui Crcaioris tnunere ntinistra- vetiiuri ess«nt, sine corporis mucie, si » sub Deo stio

vil; qui cibus quandiu perciperetur, ila pcreipientcm viveoies, prseceptum quod aeceperant custodisseni
se iu uiio sialu, sacrameuii cojusdam {atentis figu- ut qui posse non mori acceperant in nattira. non
rat;) signirtcaiioue, servaiei ; ui eum uec ulla intSr- posse niori consequerentur in gloria ; et ibi acceplurt

inltaie corrumpi, nec xiate muiari et senescere, nec essent prxmium non posse peccare, si liic eorum
dissolvl morte permitterct. iSon inquieiabat molesta merilum fuisget peccare tioluisse. Nim igiiur a Crea-
sQlIicituiio quietum, non faiigabal labor anxiusotio- tore suo in creaturam divinimiis " afTeetationc coDa-

sunt, u*ui somuusopprimcbatinvitum, non amtticn- psos moveret aperta concupisceniia , nisi e is anie
da* vitJt timor aiigebat «dc inimorialitale •eeurujm. C corrupissei occulta -uperbia; nec eis per serpentem

Siubebat fa< ilem victum corpus ex ^ oiuni parie sa- diabotus propinaret tam ferale censilium, nisi prius
num, franquiilnm nioluin, cor munduai, ignaru.. poe- eoritm dfprehcutierirl appetitum. Si, inquit, gu$la:e-
naiis mali, babtialor puradisi, expers peccuii, capax rtiis de Uguo icienliiP boui ei mali, aperientur oculi ve-

Dei. slri, et etiiii iicui dii, icienles bonuin ei malum {Cen.

^. Postreino quid eo felirius fuii, cui erai orbis miindo esse, ^t
III, 5). H;cc flttni ili:i Iria (juse in
i&ubjecins, nuilus infeslus, iiber aniinus, et vi&iiMlis ddigi non dci>ere a dilccloribus Dei, conie^talur san-
Dcus? >i Qtiandoquidem uisi ante peccatuui Deum vi- dus Joaitnes aptistolus dicens : Nuli.e diligcre mun^
dcre in a»sumplione visibilis creaiura; soleret, quo- 4iu>H, neque ea qucc iu mundo ium quia omne quod in
;

niodo se jam peccalor eflectus, a facie ^ Domini. Mundo est, cancupisceuiia caniis est, et c(yiicupiscentiii
«mein iiunquain viderat, absconderei ? Puiuii ergo ociUarum, el ambitio swcuU, quee non esi P ex PalrCt
ita videre Oeuin, priusquiio pecc»rel Adaia, sicut mundo Joan.
sed ex esl (/ ii, 15, 16). Quce nisi ilH
cum ' {lalriarcbx viderunt ; seii qiiaudo ait : Vocein qui a dilcciione Dei jam defccerani diligere t coepis-
tu((m ((udiml, ei limui [Gen nt, 10); e* illa jain i vi- s£iit, iiunquain ^ m.\\e suasi serpeiiUs consilio credi-
de. di Deime sunclitaie cecid<;rat, jam se indignuin dirisent.
vid.-iidi Deuin reddiderat. Yocem luam, \Rq\i\i,audivi, D 2. Iiaque conctipisceotia carnls ab eis impleta e»t,
enlim:;eo(juoUnudmessem,ctabscondime{Ibid.). quod de ligno veiito gustaverunt ; conwipiscentia

" Kdili. suggerit. ct 81 t recift

non b;ibci)i sp. Ma. Colb. uuds, vo-
^ rdss. «|itaiuor ^ Ms. iteg. iiiius, uon de limidilale.
luioset illnm parudisi bealiiudinem cutlodtre, ut, eic. ^ M.SS. qiiaiuur Culb. cum Lugd., inlrijufifus. Alii
Ms. Ucg. niius, ilUns abslineniite.
<"
cum Lov., Duac. et Cdon., exirimecus.
'^ Hs. Uc^. uaus, qui. "^ lia mss. Colb. qualuor cuin aliis. Edili, miura-
« Ms. unus l»eg., timor angebal. De nnmortaiiiale bililer.
ecurus babcbut, « tc. duo Rcg., si sub Deoviventes.
° Mss.
^ &ibS. oiuiics, ec omnibus pariibus. Mss. quimiiic, affeciione.
*>

K lia mss. Uu Ileg. cl Camb. Ediii, Qnpitiam

!
p Colb. iitiits, de Pairc, »ed de laundo esl. Alter, tx
quidem. Paire, sed d' mnndo.
MiS. duo Ilog., ft l'a is bei^ auam nunqmm ti-
*"
1 Mss. tres, concupisceni. Alii, concnpiscsreiU.
dissi'. ^ Ms. Co!b. uiius, viaL' sui/^eniis. Cainb., male-
' Mss. IresColb., pnlriarch<e sancli. siiadi.
i ]liccveiba lidendi Ueum .tljsuiii a ms.Colb. u;;o:
iCS DE VITA CONTEMfHLXVrrA LIB. II. m
oculorum , • qubd Mbi aperiri oculos eupTerunt ; ei A mortat, cum itio spiriiuftliier resurggmos. In illo

aiiibiiio s««uli » quod se fleri posse qirdd Deus cst oinniaboua quae putuimus iiabere, perdidimus, in
credideruiii. Woindedeieeiaiiouecanus. et ecuioruin huc etiam m»j(>ra, et sine (ine habenda recepturi
ctiriosilaie, ac sxeuri ambiiiono corrupii, a ligno sumus, si perseveranier ejus vesiigia teneamus.
vit^» ex quo eis arcend» atorUs, ae saluiis couii- Adam nos ^ obnoxiavit malis omiiibus per propriam
iiiiandx ^ gralia prtt&tabaiur, abscisi suui; et mor- culpam, a quibus nos liberavit atlventns Chrisii per
bidam qualliaiem eonun corpora eouljraxeruni, ut granain. ille iii nos culpain suain tritnsniisK et pos-
juxla seuteitllin\ Dei, eo die credaotur moi tui quo In nam; hic, ^ qui culpam nostrain &iiscrpcre ut poie

eis iKenaliter feeta est necessitas moriendi , et per eonceptuset naius sine peccato non poluit, desus^
lijnum iiludquod « scieutiae boni et malt (Gen, ii, 17) ee ptione p<ei)x nosira: culpain nostrain siraul •» abo-
ex causa nomen accepit, a quo sc abstinere cuni levit ei poenam : et ui toitiro dicam , Adam nobis
possent , luiseri oeglexerunt ,
quid interessei inter eripuit paradisum, Chiistus » donavii cosluin.

bonuni quod arhiseraot , et iitaium quod incurreraut, CAPUT \XI.

ipsa peeua sua * disceruerent : qut si amisso lanio Qualiter vmredebeani qui Chrisium iniilari de$idermt.
buno, nullum malum incurrerent, quaie perdidissent i. Et ideo si in '^
illo esse volumus quod esse de<
bonuiu forie nescirem.- Dulcior enim fit salus, cum » bemus, sicul sanciiis joannesaposiolus dicii(I,ii,Q),
dolor cjterueiat; et saniiatis antissa* dulcedinein quomndo ille ambulavit et cios spiritualiter ambule- ,

bnguoris amaritudo commendat : ac sic , ad hoc illi mns. Quld est ambulare sicut iile ambulavii , nlsi
matum con discendo, sed cxperieiuki, sentire coepe- contemnerc omnia prospera qti% contempsit, non
runt quod melins ignorareitl ; ut ex ipsa miseria sua limere adversa quit pertulit, libenler facere qii»
sentirentquantam beatiiudineni perdidisseni, atquo fecit, fieri docere qiia p mandavit, spcrare qiia; pro-
Ua quos non moverat fertassis bonl oaturaiis amis- misii, et sequi quo ipse praecessil? i Quid est eniin
sto, muveret sallem mali p<enails justa perpessio. sequi , nisi prsestaru beiicficia elam ingraiis, non
Ilaec per excessum necesariuro ^ dicia sunt nol)is dc retribueve secundiim merita sua mnievolis , et oraro
primis bomiiiibus ; ut qiii noiunl dainnationis eoriim pro iiiimicis, auiare boiios, n.isereri fterversis, invi-
subire supplicium , caveant pirolapsionis exempliiiii. tare ' aversos, suscirere in caritaie • conversos, et
CAPUT XX. aequanimiier paii subdolos ac siipcrbos? Ad hoc eiiam
(iu0d omnia bona quce in Adam eorrupti perdidimus, pertinct qiiod ait sancius Paidiis aposiolus t Si r«>
in Chri$lo reparaii ^ reci^mui. swrrexislis cum CUritto, quceiursuin suntqutBriie, ubi
Qutamvis
^ enim ex Adam simus . carnaiiler natS, oon , Christus
, esi in
-.- dcxlera Dei sedene (C&ios
^ — iti,
..., .^. i!U
1). —
Ipsum tanicn debemus imitarl , sed Chrisiuin. iii q»o ^ resurguni cnm Christo qui moriunitir sicut ille pec
renati sumus ei vivimus, quando feterem eonvi^rsn- cuo ; ea tamen disiinciione serva!a, quod ille mor-
lionem salubriier innovaii deponimus. Qiiid est tuus est peccaio , non suo, sed .lostio; unusquisque
imilari' Adam, nisi pro carnalibus s desi ieriis ac auldm nostrum, <^
non omtiium morUut peccaio»
eoncupiscenttis n.orte miiiciari? £l qnid cst imiiari sed suo.
Chrisium , nlsi carnatibus conciipi9c«niii<: ac dusidc- 2. Quid « est peccalo cnori , nisi damoandis opei I-
riisontcingi? Sicut aiiud iton tsi veierem conTersa- bus oninino non viverc, nihilconcupiscere carnaliier,
tionem deponere, quam noa secuiuiuin caniem, qux nihii ambire? Ut "^
sictitqui mortuus esl carne, ilulii

velcrasclt et morilur , sed secunduin Deum vivere, jam detrahii, ^ nuiinm advcrsaiur aut dcspicit, nul-
qui solus potesi iterseverantes in se innovare pcron- lius pudicitiam calltda ciroumveniione corrumpit,
nlter ei ^ beare. Qnapropter, sicut quando in Adam nemiai violentus exisiit, neminem caliimniat^r aitt

fiiiinus omnes, ipso cadenie ^ cecidimus ; iia I quia opprimit; noo invidet bonis, aui insullat alilictis, non
In Ciiristo jain esse coeiumus, qui pro nobis omnibus luxuria) carnis inservit, non Tinoleiitise ddd'tu$, iu so
dignaius est mori; et nos peccatis nostris illi (om- bibendi siiim bibendo mngis ac magis accendit; non

" Ms. Coih. vnus, dum sibi. Camb. , aperire ocu^os. J) "• Sola editio Liigd, abalae poluit.
I*
Ms. Cnlb. UDUs, graude promistum peadehat. " Mss. duo Coib., doiiavit ei coelum.
' Mss. tres , scieniM. Post pauca ms. uuus omitlit ^ Ediii, in ilio.Mss. omnes, i» Deo.
wiseri, P Edili, qtiiV dodiii. Ms. Canib., docere qiiw —
**
Lugd., decerneunl, nmndavit fieri; sic et ms. Coib. iinus. Coib. duo,
* Ms. Caiub., necessaria dicta sant. Rcg. unus, ^acere qux fecii, fierujue mandavit. Colb. aiitis, docen
dieta sunt necesscria. Ms. unus, a notfis. qu<e fieri mandavit.
^ Editi, recipiemus, Mss. Reg. duoet Camb., reei- 1 Hsc verba , Quid est enim tequi., nisi, non legun-
pimus, tur iu mss. Culi». qoaiuor, et ms. Camb. , nec in edi
s Mss. Colb. tres ct Camb., concupitcentiis ac dt- lione Liigd.
iideriis. ^ Edii. Liigd., ac/r^rtoj.
^ M«s. tres, habere. Ms. aiter, beatificare. * Ms. tJeg. unus pi^rverso». ,

' Edtti, orcidiHiiif. Mss. omucs, cecidimus. * Ms. Heg. unu-:, iion hominwn.
i M»s. quatUiirCuii»., qui in. " Ms. uints, Quid esl peccaio tnori? Dainnandis, ec.
'^ Ita
mss. tres Coib. Edili, aub noxahabnit. Alias ^ Ms. Caiiil). ut quoniain. Mss. scx
,
ul iicul mcT' ,

'Cgebatur, subnoxiutil, vei subvocavH , vel cliam Itius carne, iiulli jam, etc.
tbnoxinvit. ^ Ms. Heg. uiius, njW/iiHifli'mfl/Kr.M$. umisiion» ,

' Mss. tres, quia culpam. Mu//i adversaiur.

467 imm POMERtl 468

odioram faeiiius tnariiescil , not> compendia injusia A. i<>r, impediunl. llir.<: esi quod sancliis David aqu^ iii

MCkaiur, noii poienUbus '^ atit diviiibusaduialur, non se coneiipjseeniiani castigavit, alqje eam sibi asuit
inquieta curiosiinte raptalur; nou dometlicse fiollici- oblaum, ne desiderio suoex easatisfacere videretor»
iQdiniscura di>iendiiur, nori offjdosis occ*irrenliunf) elltidit (// Reg. xxiii, i6; I Paral. xi, Id el utj.);
salttlationlbns delectatur , ncc superborum injuriis ei sancto Helix pcrceptio cariiinm ° *non cencupilA
fatifatur; rion eiim superhia inflat, nim anibiiio\e«> non iiucuii (/7/ Eeg. xvu, 6). Unde dalur inielligi

tosa pT^ecipitat , non vana gioria tnrpiier jaciat, oob Quod-veracitprabsiiiienifs escarnm non naturas, se4
dle«iderium ^ glorio>% opinionis inflanmiat, non coiicupiscenuas danment, ac ° volupiates suas deside*
c dlstentio alieni actus il!af(Heat, non ad societatem rali cibi ^el pouis p abusione mortiQccnt. Qui nvevn
Inr^nni lurpiludinis amor inviiai; non rubies inMfli non so'um a qnaliuie, ^ed eiiam a quaniiiate eiborum
luroris exagitat, '^ nen sumptnosanim deliciarum cupinnt absiinero, nibil aiiud studeiU nisi ut, quantum
studicm mactat, non ardor animosse Cdntentionis stomacho reliciendo nc fami eximends satis esse vi'-

exaniniai; non facit impudeniem audacia , iniqiiaffl deiur, indulgeant ; nec expleani suos appetiius avidi-
injustitia, ferum inclementia, varium inconslaniia, inte percipiendi, sed compriniant, alqne eis nonsa-
pertinaceni coniumacia, insanam vc^sania.deliciostim luriias edendi linem faciat, sed voluatas : qui lam a
gu!a, rebell^in inobedieniia , vaaum jactantia, infl- B cupiditate preiiosonim ciborum <i, quam a nimia p-T"
delem peifidia, levein faciiitas, ^ sa;vun« crudel^tas, ceplione vltium '^
coutinebuni; qni eibis iiec lautiori*

' niaiJducaioreinturpisedacitasimpaiieniem mobili- b)s voltinl ^ carne luxurianle dissolvi, nec disien*
tas, E mobilem instabililas , vrigum spirilualis infir- tione venlris ^ vilibas onerari : quando abstiuenies
initas, iracur.diim animositas, stispiciosnm perversi- viri nec delieiosi soleant esse, nec avidi.
ta<, verbosum vanitas, ^ injuiiosum inaiigniias; qui 2. Jam de vino abstinendo vei percipiendo quid
r^oius e»t prorsus a saecularibns illecebris, rcinoius dicam, unde sanclus Apostolus certam fixK regulam,
ab ^ immundiiiis el inimicitiis , remotus ab insidiis dicens : yolUe inebriart vino, in quo e$t luxuria
aliens, remotus a rapinis vel occoliiorilius vel aper {Ephet. V, i8)? Qua.si diceret : Luxuriain facit et

lis,remotusa mendaeiissive ferjuriis, posiremo ro- nutril vliii perceptio nimia, non natura ; et propterea
motus ab omni genere flagiiiorum aique facinorum, J
non uii ves vino , ied inebriari prohibeo : quandO'-
quibu^ carnaliter vivenles Dctim offendunt, et mor- quiiiem infirmuin stam.ichum moderatus usas vini
lui ^peccaio nonserviunl. Sicut, inquam, cainc mor- " confo! tat, ebrietas animum corpiisque debilitat. De-
{liU? oee iiacere poiesi ista quse dixi , nec pati ; ita et nique Tin)Ollico 8uo discipulo, qi:i se loi^a absiinen-
iiis el lalibus viiiis omnino nonvivunt, qui ' vivenies ti.:» disti iciione jam fregerat , et slomacbum suum
Deo cnrnem suam cun viiiis et contupisceftiiis cru- C oquje perceplione corruperat , modico vino " uti de-
ci%ttnt. bt;re prsecipil, dicens : Noli acihuc aquam bibere, sed
C^^PUT XXII. viodico vino utere propter slomachttm tuum el fre-

4}uati tcmperanlia uti debeant qut a volapluU de!ecln- queaies tuas ia^rmiidtes (/ Tim. v, 23). Ac per lioc,
bittum, vel ab immoderdta pe-ceptioue ciborum eotn- nihil contra abstineniiao) faciunt qui vinuni noii pro
imniuin, utque a vini immodernlo usu cupiunl ab- ebrietate, sed taniuin pro corporis salute percipiunt,
aijtei-e.
nec hoc eis ^-
oifert voiuntas , $ed permitUt iniirni-
1. Membra sua, quae suni supcr terram, moriifi- tas : qux si defueril, a viuo est absiinendunit oe viui

ca^t,qu^:tdo ioselens corpus jejuniorum continua- perceptio quae inOrratim susientat, sanum corpus
tione castigant, quande ^" inlra nccessarium modum incendat. QuandoquiileTi vino uti , et usui habere

siium lemperant appe iiuin; quando non solum se a o'eum , nuilus dixerit esse peccatuin; sed baecideo
delifr'itioribusi'ii)ismoderaia districiioiie su^peodiiot, non debemtis earni desideranti prxsiare, ne ctna ii4i

sed eiiain iii ipfeis c mnninibiis niiiil carni siix pro iiciia concedere coeperimns, poscat illicita, et sibi ob-
desideriu, ^ed pro sustentandre viioi; necessilaie per- sequenies in minimis , in flagiiia punieoda cempellai,
initiuni; certi qu !d nec d-licix qn;je!ibet, si absque ac nnturali oniine pertuibato, nou spiritui corpus,

desiderio percipruitur, (irGciunl, et vites cibi pkrura- *^ sed spiriius eorpori dominaQli deservlai. Hue aceedit

qne abstinentiae profecium, si uppeienier acci}iiau- quod ei ipsam memem absiinentio! fructus alacreia

'
Ms. unns, ac divitibus. ^ Mss. omnes, qui ui vivanl Deo.
M>. nnus, qloriobum.
*> " Ms. vnm^ quandc ,
intra necissaria.
« Mss. qinnque, distiriciio. " Ms. U!tii», ?io« ab eo cancutiita.
Ms. Colb. iiiiiis, nou stimpiuosanim
•^ liiium. Aiter, " Mss. quinque, voinntates suas.
sumptuosorum Uiscivientiuin. P Ms. uniis, absoliHone.
« A!s. Colb. uiuis , severum. 1 Editi adJunl hic animos ,
qiiae vox abesl a mss.
f
Mss. oinnes, mandnconeiu lurpem. Unus ex his, omnibus.
viandnconeni lurpii edacitas. iiSi. duo Colb.
r conliricn!. ,

t Ms. Colb. iinus, immobileni slaifilitas. Ms. Colb. nnus, carncin lvxurianli'm.
*

Mss. tre», irrisotem.

'^ * Hxc vox viiibus abesi ab editis; legitur ii> mss.
* llaet; verlia , ab imrnundiliis rl absunt a mss. , omnibus.
se))iem ct eiitioneLujd. " Ms. unns ex Colb., sana'.

i M-s. dtio, sive facviornin; ms. .ilier, vel facino- -'

Ms. uiiiis, viid'beri.
rum. * Ms.. uiiiis, profert.
^ ils. unn-. vcccando inserviwtt.
 ;

469 DE VITA CONTEMPLAT VA Ub, IL 470

facil; carnem i^uoque nun ui»4ue ad lass'uutit:iein a abstinebU, ul sil ^eritaie ab&lineniie'" perrccieco»-

fatigaiant, sed spintui ' ordinanti subjeciam inobtlem summaius ; nnn ejas imagine Sofis spicndtuus, iiitiis

reddit. Seitsus etiain quos dicuniur crassos efScere cavns, lioiniiiihus veiui puni», et Deo simulaix vir-

vel gravare cungesi^ delicia;, coiisiieitido parcilalis tniis sordibiis pienus. Nec r.iiuus a cupiditate posst-

exonent, et vciut ^ quadant politura teligios^exer» detidi supeiQua ,

quam a vuluptate percipiendi n&bis
eitationis allenuat. esi absiiiiendnin. QniMiiam cnni omuis quac habemus,
CAPUT XXIII. pro nostris usilms habeamu^, " ea qiiibus uti uolis,

Quod uUnUs camibut carnium coHC»pi$cM'ta poltuat, ardenter habere vclle, vet eiiam tucris liiac indc
n<M nalura. quxsitis augere, nihil esi :iliiid quam noii tolerattdai

I. Caeterum si a quadrui^edibus abstincntes, nece^sitati, sed inlotcraiid;e cnpiditaii servire. Nec

« iiltdsiaois aliilibus, vel abis avihus pretiosis, aul possum dicere : Lt sit uuile qiioudie pauperihus cro-

piscibns peilruaiiiur; non mihi videutur resecare $!et:ir, niea possidcu ; <piaiido nemo perfectius ercga-
«* delecialiouts sui corpoils, sed inutare; uec pro ab- veril eo, qui nihi! sibi perfeclionis iiitentionc ° reiin-

stitientia, »ed veiui pro .'lescio qua ^ immuudiiia, vel qnii ex pioprio.

certe, quod est verius, ^ pro siumacbi nauseaniis CAPUT XXIV.

iciieritudine delicias iilas cosuuiunes ac viles abji- B p Quam ui.le sit, jejuniovel absttneniHe, advenientiuM
cere,quo possiutaliis nonsoliuacaniibus, sed eiiain caritat-=m pUrumque prieforre.

deli<'aiioribus ac preiiosioribus camibus suas volup- 1. Verumtameii sic abstinere vr! jejunare det>e-

tates expieie : cuni , siciit jani snpra paiuit, non ali- niiis, ut iicn iios jejuiiandi vel absiiitendi neccssiiati
quarum caruium ,
qu» usui Lumano roncessse sunt, subdamus : ne jain non devoti, scd inviti rem vo-
bui>is natur^ dauiaaiida! siat, qnas Deus inslituit; luntariam faciainus. Si enim quoslibet adveiiieiites.
sed carnalos concupiscentiae fiigieudae, quas sensui jejunii) intermisso, relicio, nnns solvo jejunium, sed
carnis diubolus introduxit. Ilii auleir. qui e parciores iriipleo caritatis orii<-iiiiti. Cxterum si propier atisii-
videri voluni, eigloiiam tibi velut de absiinentia di- iieiiiium spiriluales fiaires, quos novi mea reniissioue

siiiciiore conq'iiruiit, sic ab oniuibus animalibus jn- deleeiari, cniiisto; ai)siiiiei»iia ir.ea non e-;t virius

dicant lemperanduiu , ut perefrinis pomis , ac sur- diceoda, sed vitium : quoniaai qniiiein ips.^ ub:^ii-

iiiliunculis deiicatis, cseicrisqne aliis ^ cibis, imma- nentiae ae jejnirKMum coniinuaiio, nisi fuerii quando
nein ni\ corporis impleani appetituiu ; cnni spiri- res exigit praiermi.^sa , ei me inUat, et fiatrcm
non aiiquorum ciborum usuni, sed
tualis abstineatia meuni , cni cariias jubei servire , eimtrisiat ; vpI-

desiderium suadeat compescendum ct iili magis , certc mihi nibil incsse raritatis fraiemae demoit-
parcimenije serYiie ^ censendi siul, qui sibi non C sirat; cuia Moe abslincniia quemlibel iiominem ca-
aliquarnm reruin percepllunes , sed ddccialiuues tliolicuiu cariias sola perticiai; ei '^
omnes absii-

corporis iuterdicunt. neniia aui perdat sine aiijunciioiic caiilalls. aut

S. lUi quuque qui , i negata sibi vini perceptione, peieat.
dtTersorum pocuiurum poiioaibus iniiudauiur,aequa- 2. Quia ergo absiinore ant jejunare ciiam M;tni-
quam mibi absiinemiam videnlur iniplere : quia ad chzi vel quilibet aiii hsereiici possunt, ut pote qui
buc fortassis a vino sc suspendunt utmerceotur ^ ab omne^ carnes noa pro abstineiitia , sed pro immuu-
hominibus laudem , et ^ inlerdlcti sibi vini percep- ditia detestaiites, corpora sua panls el .iquae per-

tionem compensani suavioiibuji poculis voiuptalum. cepiiune * confii-iunt : noa pro iriagno ducamu»
la Tini eoim usu non a vino taaiumt sed ab ornni- quando ab his qu£ illi quoque rejiciuiu, ab&ti:tti-

hus quoe accipienies incbriani, ve! ab aliis quae elsi mus; sed ^ quando absiinentiain nostnun uuescom^
Qon ebrieiatem, suavitaiem ceitc percepta conciliant, meudat , cadia^ue coiisiimmal , quas viriutcs iUi

* Mss. ooines, ordinaie. i Mss. Reg. duo, qui negatil sibi tani perceptio'
>»
MjS. tres, quaJitni polilnra. nem, etc.
c Ms. C<-lb. uiins
,
phasianis, vel atiis avibus pn- ^ Ila:c verba, ab liominHfHS, sopplentur exnus. sex
lioiis otil piAcibui. Ms< alier, pliasianis attilibus, capsis, et t')tide(ii iuss. baheut, tiMi el ad hoe, etc.
pavonibus et atiis, eto. ^ Mss. Culb. duo. ei interdicto sibi vino cotnp. p»-
'^
Mss. qu.')tuor, delectationem, sed mutarc. Unus culii suavioribus voluptatem. Alius, el inlerdicti sibi
ei his, sed iniiiare. vini compenmnt
poculis suavioribus voluptalem. .\llor,
" Ms. unus, mu;«ii'iiia. el iRlerduti sibi vini perceptionem compensanl poculi
^ Mss. duo propier siumaclii nauseantis leneriludi'
,
suuvioris volupiate.
"^ Mss. quatuor carent voct> perfecte. iis. unus, vera
nem. M^s. tres. pro siomuclii nauseuhiis lemritudine
deticata , iilas cGnimunes uc viles carncs abjicere. Mss. abslineHtiu perfecie consiunnuUus.
quatuor , delicatas illas ucviles carms alijicere, cunt " Edil. Lngd., ea iiuibus uii nobia conceditur. Mss.
c<iitione Liigd. Colb. duo, ei quibus ntimur. Ms. alicr, ^<i quibu$ vti
e Ms. uuus, paucicies. nobis non licet. Ms. Camb., uji nobis libet.
o Mss. quiiiqiie, rctiquit.
*•
Mss. duo. caterisque inanimatis, sui co>poris.
M*. unus , cceieiisqiie «//'s niinuiiis. .\I-s. Keg. diiO, r Ms. uiius, iiuod ttite sil.
fivterisquc a'ii$ animi sni il corpQris, etc. iia et edilio Ms. unus, iion soluin jejuntum , sed , elc.
'i

^ Mss. dud, omnis abntinentia.

Lugd.
^ Mss. diio. censendi sint. Alii cum editis, ctnsendi * Ita ra^s. ires. Eiiiii vero, afjkiunl.
Uint : ted conciiinior vidciur prlorum leciio. '
M*|. iex ,
quod.
 ,

471 JtLlANI POMBRII m

lUMt habeaies eecidere se poisuni, aed.flcari autem ^ A aut irrinuiu tl jacianita eunciis inimica viriuiibus.

iiui perffci t&liier abslLuendo oon possunt. >> Ipsis atque ab omnibus omnino vittis diseedftnius, ut prosit
vero catltolicls CiirisLianis, qui sive non vaiendo ab- nobis qiiod a cibis * delectaluiibus abstinemus. QiHa

siinere, sive noieado, omnia usui aosiro coQcessa, cbid tonc uobis proderil, quod corpora noslra, vel cerie
gratiaruni aciione percipiunt, non nos propter ab< corporuia inceniiva rigore disirictioris abstiaeitliat

stineniiam prxferamus: ne forie plus huoiiliuiis alia- castigamus ; si canialibus desideriis absoluii, saiiciis
rumque virtutun) tiabeant iili , unde <= jure nobis ab- virtutibus Qoreamus. Sed jam Cnem liber ' accipiat
stineniibus prsferanlur. Qiiocirca si volunius npbis ut de virtulibus ac viiiis, unJe bic pauca teligimu««
'^
absliBentiau) nostrani jcjuniaque nostra proliccre, a laiius ac pleuius ein lurlio voIuniiiiCdonanie^^Deo,
superbia imprimis, qux aui expellit omues virtuies, disputemus.

*
Mss. qualunr, (cdficare. hac voce nostra.
Mk. unus, Ipsi iero.
«^ ^ lia niss. Editi vere, a eibis deUMtioribus absii'
Ua. Colb. uuus, jure abstmeniite.
"^ nemnus.
>is. Colb, «nus, dum absiinemui, noslra jejuma Ali«s, postulat.
'^ '

proficeie. in uno liabetur vox d)siineniiam absqus ,

e Ms. untis, in ulieritre voluminc.
hac voce nostram. In duobus iegiiur jejunia, siae ^ Mss. quinque, Donuno.

LIBER rERTlVS.
PRiCFATIO. B Cap. XI. De utilitane Unoris, et quod effi^acUtr pec
De viia contemplativa , el quaiUum ab ea differat ca!is obsistat.

oiciualis, vei qualiter possiiis ipsius contemplaiiva; vir^ Cap. XII. De fulurQ judicio, vgl (KteraitiUe mppUefiit

iulis fieri ,
» adjuvante Deo ,
pariicipes, ^ in primo ac de qualitate ^ekennx.
voimiine absolvi. De acluali quoqrie vita , ubi qua: Cap. XIII. De laude caritalit.
estet religiosce increpationis >uii[ilas ac patientice vir- Cap. XIV. Quaiiier posunt ea quai it cantate tQii'
tus <=
ostensum est , et quaiiter tracmidai essent ec- cius Apostolus dixit , intelli^i.

clesice facultatet, vel de modo ^ spiritualis abstinenticBf CiP. XY. Quan.um perfectiosUs cariia^ in te futuUt'

quo! dicenda visa sunt , Dco donante, in tecundo libro tis exhibeat.

disserui. Nunc tuperest v.t disputationem de viiiit Cap. XVi. De qmlitale virfulit, ei quoU:er tibi em-
atque virlutibus, non ingenio fretus, cujus mihi con- lentientes informet.

scius non sum , sed « oranlibus vobis adjuvandus inci- Cap. XVIi. Q:,iiius gtoitibus cenveiti in culnieu pcr-
piam. feciionis ascendant.

ELeNCOUS. Cap. XVill. Qum sii quaternarii numeri credetuia

Caput I. Quanlum a veris viriutibut virlutum simi- perfeciio ; et quifd quaiuoi^ virtutes, quae dicias suHi prin-
titudincs distent. C cipales, ea fidke vivcnies a Deo coUat<B justificent.
Cap. Qued tuperbia tH maloruin omnium causa.
II. Cap. X1\. De temperantiai qualiiate, teiapere.

Cap. 111. Quod superbia, ex qua procedunl omniu Cap. XX. Quales esse debcaut quos animi foriitudo
maia, huiuiUtaiit virtute vincatur, et omnia vilia tuuc nobilitat.

fugaia depereani, si virtulibus cedaut. Cap. XXI. De justiiia,vel fide,qu(B ex ipoa procedil.
CAf. IV. De cupiditate, ^ qua ita ett mixia tuper- Cap. XXU. De (cqualitnte; ^uod ad eawdem perti-
biic, ut niiiil peccaii fiat quod non ex uiraque pro- neat humaiue tocieiatis utllitas.

cedat. Ck». XSJH, Quod duo sint injustitite geuero,

C.vp. V. Quo aaxmi tormento invidos affligai in- Cap. XXIV. De liberaiitate, el quaiiter beneficentia
vidia. opus debeal exerceri.
Cap. VI. In qum et quanta maia concupiscentia car- Cap. XXV. De diffcrentia amorum, et quatttum ab
nis erumpatf si ^ eis mens corrupta consenliat. eis differat perfecta dileetio.

Cap, Vli. Qaod e^om hi quot ab ^ impudicitia quce' Cap. XXVI. Quid sit, sua cuique tribuere*
iibei necessitas vetat , si vivere pudice contuetcant , ad Cap. XXVII. Quod actualcm vitam ires virttuss, id
amorem castiialis ascendant. cit, ten:peruntiaj foriitudo jusiitiaqute cansumaientf et
Cap. VIU. Qtubus iudiciis possil ostendi superbia, D prudenlia, qnce ai quaria virtvs, menii cogniiionem
qux vcl in perdiiis aperia est , vel in fictis cccttlia. rerunt iatentium praesiet.
Cap. IX. Quibus signis invidorum declaretur in- Cap. XXVHI. De tociali virtuis; et quod nou recle
vidia, faciaat qui cum possint , »i/ii/ hunuuue societaii pro-
,

Cap. X. Quantis malit vanitas vanos involvai. ficiunt.

''•
Ms. Colb. uaus, pariicipes , Deo adjuvante, in dono.
jjruii", etc. ^ Ms. Colb. unus, oratimibus veslns.
^ .Mss. s^ex, primum columen absolvi. f
MjS. Keiiii duo, quod ila sii mixta»^
' S c ms. Colb. uiuis. .Mii cuin ctld., osteusa en. B Us. CamberoR., si ei.
^ llu mis. quu'.ui>i. Ms. aiter, de wom. \iJii{i,de ^ Ms. Cainb., ab imvudentia.
 ;

473 DE VITA CONTEMPLiLTIVA LIB. IIL ilif

Cap. XXIX. QuodiU ptudenike ac tapietititB fonte A perbiis tuU h se eredi can&ianiem, prodigus libera-
cogmiivnem omntuni reram bibant ,
qui perdpiendie lem ^, avarus diligeniditi , lemerarius forioiB, inhu-
$(teati(g fervenier iittiijilanl. rnanus parcum, gulosus iiunianum, ignaTns quieiiiia,
Cap. \XX. Quad prudeaiei nec aliis noceeui, nee limldus rauium. ^ hnpudeDiia Cduci£ sibi noroeji

sibi noceri penuiliant , el qiuid eisibi $il iine admixlione aiicnbit, procaciU$ appeUalionem libertalis i otw
alicujus errori$ contumnuUa prudeniiat ubi erli sine teudii, eloquesuiaro ilnftt Tcrbosiias, el curiosiialis
'
uilo peccato v':ia perfecia. lualum &ui> siudii spiriiuaiis colore deliiescit. H;ec

Cii'. XXXI. De affecliombwi qualnor ; quoi inler e(si po»sunt ingenio bumano discerni, lamen sino
titia uumerari nou debeani , mi earum usut es bona vih- douo Uei, quauium milii videtur, nec virtutes pos-
luntaie procedai, sunt appeii ^ Yel haberi; nec earum similiiudines»

Ckv. XXXII. Quod hi affecltts sine quibus in liac quae suni vitia Yirtmes iiuitanlia, declinari: in txw
vita rectenon v.viiur.in illa fu!ura kealitudine uon sim, lam, ut iuiideitkis niiul profuisse creUanms, etiamsi
qute ncc tioiorein habitura est , nec dolorem. suni aliquas per cor|ius operaii virluies, quo4 ^ eat
Cap. XXXIU. Qualiler virtutes qualnor, aute dicUB nec a Oeo suo se accepisse credideruut, necad euia
sunt priucipales, aut in praisoUi nos a peccato defendunt, qui esi tinis l>otio^u[u omniuui referre velucruat. Et
aut in a;teinum nobl cum sine u!io peccato pennaneaiit. B quid dico, niiiil eis piofueruQl? imo eliam nocuernnt,
Cap. XXXiV. Ubi se locuior de loto opeie excusat. dicentc ^ Apostolo Omne quad neu est ex fide pec^
:

c^rijT paiMUM. a^um esi {Roai xiv, '^3). Non dixii, Omne quod uon
Quanlutn a veris D.riutilius tiriutuin similitudims est QX iide, nihii est; sed dicet^o, Umue quod noii
dlsient. esi ex ndepeccaium e^i, deciaravit quod omaia bona
f . Quoisistis quanlum a veris viriuiibui virluium aut t\ lide gesta virtutes suut, qu;e prorecio justirio

fiiiiiiliiudiues disienU Nuu dico quanluni a lued ca- cani , aui si fuerint sine Qdc, nou suiU aliqna bona

lueut» veuenuni : qu:a niedicmientum iia corpus crcdenda, scd vitia;quae non juvant&uosoperarios,

aliquuties sanat, ul iJ defendere a mortis necessi- sed contiemnaiu, injlaiosquc praacipitatit, alque a Th

tate n<'n valeat, ei veufnum mn auftj-ri faeit viiain nibus a:iernx> salutis eiiuiinaut.

corpori aulerenda non essci nisi fuisset ac- 5. Sed quid ego " hxc de iuOdelibus, unde Dullut
, quasi ,

c&ptunt, sed acceierai curporis nicrtcm, qcod erai ambigere videiur, exaggero? cum sanelus Apostoltts
a.iquanto diutius furtti viciurum. Sed plane dico a ciiam fideles quosdaiu qiii, credentes in Deuui, nou

verii virtuiibus tnntam siniililudinies ditare virlu- secundum Deuin, sed secunduiu bomiuem vivuut,
tiirn, quani^m distdt a verii.iie meiHiaciuin : quia carnales neminei, dicens El ego, fralres, cum venis- :

euiiiiiiiludo virlutis, quaj videiur virius esse, ^ cum ^ "«» «*< i'<>*% «o« ''«^'»
P®"** ^*"/"' ^^" spirituaiibus.

sed quasi carnalibvs : ttondum enim poterefis ; sed nec

virius n»ii sil, nilt°l esl<^ aliiid quani menJaciuui
el idco iton esi vinus dicenJa , sed vitium. Ei vcra adhuc quidem poleslis , udhuc enim esds tarnatet {I

virius esi verilas, cni qui amanter adb;eterit, a pef- Cor. 11!, 1, 2). Et tanquam quaereremus quid earna-

cati morie re^citatus, mori ulira non puterii; uisi les velit inteiligi, sccutus adjtinxit : Cum enim sii in-

vos zelus conlenlio, nonne carnales estis, el se-

cum ab ea dcprnvaia voluntate recesserit. Sicnt econ- ter el

cundum hominsm ambulalis {Ibid., 5) ? Quid potest

traiio virluiis simulsiio, quue esi, ut diii, menda-
ciuin veriifiti conirariura, auiniam separsta Deit vita hii. duabus animi pestibus inveniri deterius, zcio et
Siia, iion inieriluram , sed*^ in supplicio, qu:e est couteuiione, quibus carnales, qui secumlum liomi-

mors, pcenaliier sine fine victuram nem vivunt, et am in hac viia lorquentur : cum ei
iliius : Scripinra
dicenie : Os quod meiUiiur occidit animam (Sap. i,
cuiilentio bsereiicos reddat, et zelus imiialores dia-

\\). Ac per hoc sicut virtiis anitnam ^ sibi veraclier boli, paradisum primis hominilus invidentis efncial?
inbuTentem, si fuerii vera, jusiilica%; iia siraulaia Ac sic, quando lidcles jusiitia, pieiate, misericordia,

condemnat. El quid ^ Juililicaiio anim£, nisi ejus est inausuciudiHe, bumilitate, iiinocentia caeierisque vir-
viia perpeiue beaia ac beate perpelua ? Sicut con- tutibus gaudeut; aut secundum Deum vivuni, " el

deinnaiio aniraie poena ejas est sentienda, quae raors virtuiei veras hab<Jie crcdendisunl, qnre spititualiter

prol alur, ct ipsa perpetua. vivenies adepiui sauciificanl, el Deo commendant;

2. Itaque dupliciter rea est anima , sl ei lionura aul secundiiin hominem vivunt, ei aon suni ver* vir-
'
qiiaj iiihil carnaliier
non faciai unde spiriiualiter vival, ct appetat simi- lutes.sed viriulum simililudines,
litudinein boni, siib qiia male vivat ei ialeat. Su- vivenlibus prosunt.

• lla mss. omnes. cum Lujd. Lovan. Quieriiis. h Ms. Colb. nnicus, largum dissipaior.
,

Duac. et Colon., Quieretis. i

Edit. Culo.i. cum mss. Colh. qualuor, ImpiiX'
1* Uss. quinque, cum non sit, Ms. unus, ei uon est. deniia.
f Mss. duo, aliud nisi. i Eilili, dstrndii; ms<. rmres, oblendt.
d Abesi in a m^. qiiitique. Mss. duo Cotb., a Deo, Mss, iluo Colit., nec habcn.
^

vilamsuam non inluiluram , sed in supplicium, etc. 1 Mss. duo Gj!b.,<jHi eas.

« AIs. Colb. iinus, a)iiiHu»i veritaii inliareulem. >" M-s. sov, :ttllClO A\)oslolo.

^ Ms. Coib. imus, Ei quid est juslificatio aiiiinx, " Ms, lica. iiniis,'/' tV/ e(fo hoc.
niii ejus vila ? » Us. uiiiis, ct sunt viiiuie$ quce, dc.
n iii. (inus C'jlb., se \ideii.
475 JULIANl rOMERII ^19

4. Quaproptcr qiu reiigiose, qui oominenler, <\\u A CAPUT il.

Sobrie,• qui
^ inispricerdll^r TiTit > $i Dco,. cuju» ni«- ...
«^ < • -. ^ •. .„ ^
,
j twp^rbu. sii md«rum oamaim
/
eavna,
il're ut bene vivai acijuvaiur, ascni>it, seciuMiuiu
Deuiii spirilualiler vivii ; st vero oinnia qua*. bene fa- 1. E^st quideip hoc ^eaput valde perptexum, sed
rit viriims suis ascriiist, quasi etiam sine adjulorio si oreiis illum qui dlxit: iVeu V9S eHh ({ux teqmmiui,
Dei ad beue agendtun sibi safficiat, secuudiim homi- sed SpirUus Patris vesiri '
(lui loqidiur in vobis {Maith.
rtfTSi carualiter vivit : ct ideo aul beoe non vivii, aut
X, 20) ; el alibi, Dilaia os i«uni, et tgo odimpleho illnd
niiiil ei pro«lerit quidijuid boni propier hotniDCS Ta- {Psal. Lxxx, li}: en qusg mibi ut bomiiti inpossibi-
dt : qai» bumarii& iaudibus delectatus, Uic jam lem- lia sunt, illuminante Oomiuo vel daceDte, posaibilia
poralein merceJein recipit suoruni aperura, ({ux tem* fiuut. Consiiieremiis ergo quae causae prseceddni,
poraliter fecit. Igiiur iile secui^um hominem vivii,
i qux vitia siibsequantur. Quod ^ ut credibiiius vi-
'^ qui secuiidum seipsum vivit, qtua et ipse boma esi,
deatur, ^ non boca me pnidentia ve^ira perquimi;
et socundum seipsuin vivii; qui si potucrit es&e cum sed vobis, et milii, vel omnibusSciipiuradivioacoiH
quo vuli, dormit (juaudo ci qiiaa-
ijuiiMis Vttit, pergil sulta responJeat . quse velut si jam quaereremus »b
diu vnlt, loqtiiiur qux vuit et ul>i vuli, maiMiucat 03 immobilcin sentsiitiam protulit, dicens : /Mtiittiu

ct bibii quar»do, et quod vult, et quanlum vuU; tidet B oamis peaaij superbia {Ecdi. \). Qoid potest aper-
^ ac jocaiur inier quos vult: posiremo quidqiud na- tiu$, quid probabilius dici? Jniiium, inquii, nonali-
ribus &aave est, quidquid (ae4ui blandom, quidqutd cujus, sed ovuiis peccaii superbia:ul evideuter osten-
oeulis deleciabile, quidquid cxteris sensibus carais deretquod ipsa sit peccatorum omnium «au«a: quo-
suae jucuudum, exercei ac scquitur quaiiter vult, uiam non solum peccaium e»t ipsa, sed etiam nuUum
qui omnia licita vci = illicita carnaiiter vuii Qui au- pcccaium fieri poiuir, poiesl, aut poterit sine ipsa.
tem secunduni Deum vivli, non quod eum rarualiter Siquidem **>
nibil aliud omne peccaitmt, nin Dei con»
sed quod spiriiualiter sedi&cal r^cit, ei em-
lielectai, tempius esi, quo ejus prsecepta caieanlur. Qai» ncciv-
Aia desideria carnis spiritualis desiderii deleclatloiie lemptum Dei nulia res a!ia pcrsuadet horninlbu;«
compescit,' rutun prxsentibus anicponit, carnem spi- iusisuperbia, quae eiiam in ipso diabolo, ut diaho<^
ritui subdit, ct quidquid cupit aut. agit, non vult ex lus exaogeio fieret, scternx perdiiionis exstitit (8u»a
«ta, scd ^ cx Dei sui voluiiiaie procedcre, cui pla- (Jsai. XIV, 15; Luc. x, 18). Denique el ipsesciensae
cere loiis virUMis concupiscit. per tuperbiam de coelesiibus corruls&e, et in hunc
5. Itaque, si uiciinquc jam claruit, qued virtute& caiiginosi aeris carcerem irusum; bomini subver-
verasuon videaatiirbaberequi siinulaat; et iilisitnu- tendo quem De^s fecerai sine ulle peccatt»» Tilitim
lantq»! nou ex fide, uui non propier Deum, sed pro- G jjersuasu fccrpeuiina caliiditate " superbiaB {(ien, ui«
pter Uoroiues tanium buui aliipiid operantur, eleemo
5), ccrtus quod recepta-supcrbia, quas est nv<Ioruiii
synis ac jejuniis, vel abstiueiiti% caeterisque boius oionium causa, iacile jam peccaia omnia, quae luui
operibus servleodo, noo ut boui Aaut, sed lU se bo- nisi superbo coQcipiuniur auimo, perpetrarei.
nos honiiuibus fiugaut, nec ad recipiendam sempiler- S. Hioc esl quod idem primus itoino superbi spi-
nam merccdem, sed ad eomiiariindajn ^loriam « p«- ritus slaiioue corruptus, omuem posterUatem suant
puiaiem : vi>ieamus nunc quibus pracedentibus cau- qu£ In illo radicalilcr fuit, necessiiau corruptlonU
sis-et sut^oquenlibus iacrementis nasci soleani viii.i, ac mortalitatis addixil : ui curruptibiiis et mortaUs
vel a«seri ; et quii)us, adjuv.auie f
Deo, s remediis eHecius, corrupiibiles moriaiesque generaret; atque
possiut velut quibusdam medicaBicuiis ijnmlnui vcl iia quod in illo ^erai pun euda superbia, in omnitHi»
sanari. ex iUo latis peccati pwna. £t propierea
iierei " v uon

* Ifcec aberaol ah edit. Colon. et mss. Rfgasduo- et bibit qiiondo et quod vuU^ et fiuanlum tull; ridet nc
bw, lefuittur autcin in mss. Colb. trib;is, et edilio- loquiltv inter qnos vuil.
Dtbus Lugd., Lovan. ei Duac. Ms. Colb. uniis, ffuia < M3> Camberonensls, el illicita.
H ipsekoiHO, et sectuuittm seipsum vivit^ qui seauidum <> Mss. tre$C«Ib., e% Deivoluutatt.
seipsum vivit. Forle legeaduiu quie, et ipse homo esl
: ^ MtiS. duo, uecularetu.
^ui secundum scipsum mvit. t klss. oex, Domino.
*» Ms?.
Resf. duo, Colb. quatuor, ei C.nniber., foca- > M«. Colb. unus, temedus iwssint inminui vel s*'
K
l»r. Kditi, Ifetatur. Toius Itic imus tliversiimtdelegi-
nart. Ms. uiterColb., remediis possini imminui,0tgui-
lur in m>.s. Collteit. li uito sic Qui si poievii esse
:
bus mediccunenlis suaari.
cum quibusvult, pergil; quando vu'l dormit, (juando ^ Mss. oniiies, hoc capiiulum.
el (funndiu luU lo(iuiiiir, quie vnlt ei ubi mit manducat > Ms$. duo Rcg. adiiiint coeiestis.
uc bibit; qu€Uido et qvod vuU, el(,uanlum viAt ridet nc Mss. tres, quas vitia : in quorum uno ab alia ntanu
i

io(x:ur inter quos vuU. iit secuudo ; Qui xi potuerii, correctum est, quas cuusas viiia.
(M Ciim quibus vult, pergii quo vuli, dormii qumido ct Mss. Colb. tres, audiatur; umis, suadSiUtr.
'^

quandiu vuU, el ubi vuli ; manducul el biiii quaudo et ^ Ui, unus, no.'i hcc a me.

^uod vu!t; ndet el joiatur ititer qaos vuL. hi lertio :. <' Ms. Reg. unus, omnc
peccaiwn nihii aliud*
;'
^tti si poi-ieri», est cu.n quibus t'»'/, pergil ouo xult " Ms. Dtius. vitium... superbiai ingessit^
iiormU qu ndo et qmudiu vuU ; loquilur quiv vuU el ''
Ms. Camb., causa.
ubi vuU, inaiuiuiat d bi'it quando et quod vuU: et r Ms. non quomodo jwn wlwnus, possu-
He-^. uiius,
quiinlumcurique vuU rtdei uc joca nr, elc. Iii quario : mus peccalQ tcsisiere, sicut iile poluit
Hn. Uog. ali^r,
qui si potuerii, eH rutn quibus vuU, dormit quando et
nort quodamriodo jam pcssumus, elc.
Huandiu vuU, loquiiur qua; vuU et ubi vuU, mauducat
 ;,

m DE VITA CONTEMPLATIVA LIB. III. 478

co modo jain positumiis peceaio resisiere sicul Hle A ab «0 «1« subliujiiuie propositi a'«rn consenstn» pec-
potuU, » eoi nibn alinU faii no» pec«are (|uam nole. cau dejecerit.
Nobis autem irreprehonsibiliier vivere velle non suf- CAPUT III.

flcil, nisi ipsura velic nostrum, quod ianguida possi- Qttod snpivbiu, ex ^ua procedunf ouutia mala, huim -

bilitate deficit, divina virtus adjuverii. Quia illum ad iiialis nritHe vmcniur ; el 9mna wiia 1««« fn^aU
depereaai, *i viriuiiimi ceiiant.
non peccandura eiiam juvare polenit adhuc sana oa-
tora, ^ nos jam impedii vitiata ; et illum pec^are fe- 1. Proindc si superbia esl iniUiHn omnis p«o<»U\

Cil sola peceandi « volnntas, nos eliam cogil plRrini»- el c(»r>cti{iisccnti» pceina peceait, non pote$t aiiier

que ^»
peccaii jam f:<.cta necessilas. Propterqnod Du» ' viiKi concupiscenlia viiiosa, nisi priiis caveaiur lio-

claroamiis et dicimus : De ueceuiianbus meis « libera miliiaiis virtute s-uperbia, qu» «jus esi inimica. » S«-
me {Psal. xxiv, 17). Ac sic ideo roriassis dicit Scri- perba voluntas facit Dei pnrcepta contetnni, Phunii-

plura diviiia, Inltiiim omttis peccaii superbia {Eccl. x, Uias ciislodiri. Supcrbia ex angtlis dxmones ^ fecil,
t per ipsrm bumililas liomincs saiiciis angcfis simiies ' reddtt.
15); quod ipsa prsecessit in dialmlo, et
subv8r.«us est homo, dc qiw dic t Aposloius Per : iila rebeli«s " diaiielo subditos faeir, hsec bumiles

unum liominem peccalnm iniratit in munduni, et per Christn coi>jun?it. Siiperbi cupiant * in se qiiod non
peccatum mors, ei ila in omties Iwmnes perttunsiit, in B faciunl prTdicari ; humiles reruginnt quidquid boni
quo omnes peccaveruut {Rom. v, 42). operoiiiur agnosci. ^ lili vitia sua a se atienando,

3. Cjeleium nos, qui primohomuie peccinie, pec- perversitatem nvjt voluntaiis excusani, et bona sua
cavinius, non in no<ira scparaia jam vi:.i, sed i'i ejus siiis viribus dcputanilo, semetipsas turpiier jactant

nalura, e in qua fuiinus, ^ et co: riiptienem velul de isti, si qua ncc<ata coniini&erinl, voiuniario cotifi-

radice superbiye niorbo ' corruptffi contiasimus. } et lendo semetif>sos .iccusant ; ef oniuia bona sua divioo
iii Ipsa corrupiione nostra omneti peceaioruiu causas eiuBei-i depiilando, Deum jogiler Jaudani. Quapro-
babemus: qui non c«rrupiibilc» elftciBiur quia ''pec- pter si virius ^non babilat in animo vitioso, stiperbia

eamus; sed quia corruplibiies buuius, omne peccatimi bmnilitatis ^^

cedal imperio; quja vm poiesi meiis

ex ipsa coriupiione noslra coraminiuiu*. Primiisau- reguuiB > habere viriuium, nisi priu» jugum excus-
tem homo non ideo peccavit quia corrupiiiiilis fuir, serit \iliorum. Tunc enira viU» * fideiiter expulsa

sed cum incornipius esset, seipsum peccando corru- discedunt, ^*ii virtHiibiis cedant. Alicquin vel^'' siib-
pit, ei corruptioneoi suani in nos propagaiione trans- siilunt ad tempus ejecta, vel redeant: ni^i tirtules

jecit; et idcirco ibi ^ nobis aufereiula esltoia raorta- in locis viiioronj, qu3D fuerint depulsa, successerint.

litas, omnisque corrupiio, qusc fact» est ex pecc^io, 2. Quapi«pier pieias in nobis crudelUati resistat.

ubi erimus sine ullo peccaio; hic vero ubi iion jam C iiam paiieniia fundata coerccat, pudicitia iibidinein
sanata est, sed adiuic sanatur °' per gratinm nosira -viiicat, animosilaiem tranquiliilas loliat, verbositeiefn

natura, qux inOrmata est per culpam; piis coiuitibiis lacilumilas moderata compescat, delextatio spiritualis
iiostris resisiit ipsa concupisceniia viliosa, non na- deside?ia canialia imminuat, abstinentis rigor acu-
fiiralis.Sf.d iKitura; nosirx indiiapceiialiteret inserta: l&is earuis obt&tndat, <« curiosilati studium spirituale
quae peccalo facta est, el peccatum, si vicerit, facit. fracc€*1a', «obrioiali e«dat ebrietas, mansueiudiiii suc-
Q lam licet, quandiu mortaliter vivimus. habeantus, ctiriiiot unmai>iias, dominetur ievilati matiiriu», Dei
noii eam tamen studio nnstrae voiimtaiis ailjuventus, etproximi caritate erftscente, consnmatur lota mun«Ji
^ et viucimus: quoniam non eam in nobis sentiendo, capidiias ; eicludat jparcitas vera luxuriam , casiiget
sed ei c<>nseuliendo, peceamus; nec ip*a slaiiiu ut ii.diisirije vinus iguaviam, reprinwt Immiliias pro-
uos pulsaverit vincit, sed si meitteu) nustratn (quod funda jacianiiam, pellat siinplicitas pnra «ecordiam

^ Ms. Colh. utius, ^ui tton peccdrel, ii nollet. miitr iw4tr« natura, qtus etl infirmata ptr culpam,
^ Ms. C<db. nnus, quw no» jam impedil viiiaia. Ms. sanalurque per grotiam, piis, elc. ^

Regius iinns, impellit. Alii, impulil. In uno ab alia ^ M.-i. U«^l unus, ted vincamut. Ms. Camb., od,*-

niai4U, ;aiu non potcst viiiaia. vainui, sed citicinms.

Iiamss. sex. Edili, volup as; in ras. uno, faciebai.
"^ " Ms. Colb. unus, superbia (adt.

Ms. ileg., peccati jam fucii. Mss. Golb. duo, pec-

** p Mss. duo, humilis.
caulij im jacla. O t Ms. unus, facit.
* Ms. niiits, eripe me. r Ms. Cacab.,re(/dit/i^
* Mss. du') C(;il)ert., per ipsum. •>
Ms. Camb. addii Deo.
s .Ms$. quaiuor, in qua luittvi ille untis. Ms. alicr, '
Ms. uuiiS, ex se.
m qiia snmus illi unus. Ms. alius, tii qua (niMUs in " Ms. Re». unus. iili vitam suam, alienanda Q Mi
ipto wiiis. nerventtaie^n suiB voluuiiuis, excuiaiit.
.Ms, Camb. carel negatione.
•»
^ Ms. uniis omitlii et, quod h:ibe:ur in aliis omui-
bu.s. Ms. Camb., iUius corrupli corruptionem.
* Ita mss. quaiuor. Ediii, cedii.
i
Sic mss. sex; unus vero, corrupti, Edili onines, y Ms. Reg. uiius, rpguuin liabcri.
^ MiS. quinque. (ideliter expccl^trakt. Ui. GoU»,
cmceviam.
i Deest ei \\\ mss. dnobus. diio, fideliicr ex pectore disctduHt.
^ M>. uiius, peccavimus «' Ms. iinus, si tirtutp<i soccednnl.
: rectius alii, peccamus.
^^ Us. utius, tubsiliunt.
I
Ms. uiiicus, a iiobis.
tixc verb:», per graiiam, absunt hic a mss. sex.
'" «c Ms. Crii). unus, cuiioiitaiem siudii^m spirittmlt
M»s. vcroCaml>. tt Colb. quatuor feic bab; ni: mH sn- iucciJat.
479 JVUANI PONEnil m
iiuu iujpeiliai vartela& * fuKaia eoasiatkdaii)» emen- A liuin» Nam sine i»uperbia quae po»auiu s.-iiu>in incboari
(l:iii inor<Ds a^iji^eaal disciplinnm, rringat elemenUa peceata, ciini dicdtur : Initium omnis peccaii super-
letigiosa sxviiiatn, ei funililuseradicet bonii»s acqui- bia ? Attt siiie eapidilate, quae esi malarum onmivm
siia uialitiam, ut expuisione viiiorum celebreiur i«^- r^idix, ^uai pi)s<iunt fieri mala, cuio sine radicc om-
irdtiuctio gtitriofia virtntutn. Seii de viritttibus in nia,uut uulia deputeniur, aut moriiu* Deiude »i

^ rapile sequeuti viilebtmtts, nuDc (ie viiiis, ut cce- qiiodlibet peccatum perpeirare non possuin, ui^i ' ma-
piinu», prusequaiitur. ix deiecuuioni consentiam, qiiod cupidiiatis est

CAPUT IV. proprun);«t Dei prxeepta conieinnam, qnod est

Dt cupidiiaie, ^ qua ita aiixta e*l superiiie, ut nikil superbtsi malum quomodo non ex CHpidiiaie, quse
:

jjcccali fiat fjuod non ex u!raque pruccdat. est radix malorura otnnium, et ex superbia, qu% ini-^

i. Si, ^ uieunque j&ni patuit, qualiier inleUigatur tium omnis peccaii dicitur, procedii onine peccalum?
ijdod Scriptura dicil, Iniiiuni omnis peecati »uperi>ia CArUT Y.
{EccU. X, 45); hoe etiAiii vitieamus quod sauctus Que animi tormeiHo invidos afpigal invidia.
A|iost€ilus cUeit : lladi^ omnium malorum esl cupidilas Invidus eerte, qui alienum bonum, suum fadl in-'

{1 Titn. VI, \\i) : cum Sjpiriius sauetiis. qui hicuius videudo siipplicium , nulla videiur ad invidendum
est pt.T pro^lieiain, per ^postoluiu quoque i().se iccti- B coueupisceiitia provoeari, sed lAntiitn superbi» mor-
tiis sit, nec sibi « po!^j>iie$»ediver$us. Solliciie can- bo veiari. Sed si animi ejus <" pe.sicm qu;i praeetpiUi-
siderare debemus quare iiie iniiiuin omnis peccaii titr'' incensns, subiiiiter altcqne limeiniiii, inTeotetia
superbiain, liic radiceni umiuum nialorum cupidita- cuineiperdilionisejus <>
cupidine, cujiis cnplt inie-
leiii ^ n»minuri voluerii. Aa forie sttrinouem pro- rituiit. et 9 superbioe maio tencri, quo silii jugiter
pUeiiciun Paulus aposioius, ul soiet, exptisuil ? i|uandu- iafeiniscii meiiorem cui invidet, anlcferri. Quis fa-
quidetn sive initium omiiift peccati, sive r^idittem cile potest t quale sii iioc tnaluin vcrbis cxprimere,
ouinlum maiomn dicas, uiuim idcoKjue < signiiieas. 'quo inTtdas odio liomihis persequitur divinum mu-
Porro cupldiias atque su[»erbia in ttiniuin esi imuin no» in bomine, cnm poiius amari itom» debeat,
maiuin, utuec superbus siue cupidilaie, ncc sine su- eiiam pVo sui oieriti sanctitate? Tantos invidus babet
perbia possit cupidns inveui i. Siquidem ei uiabolus, jusia poeiia loriores, qunntos invidiosus habuerit
in quo le/iei supcrbia principatuat, propri i- ^ poiosia- laudaic^es. Sii}!iidefn invidiosunt factt excellentia
ii)> ac perdition s humanae cupidus iuii , et ipse homo meriii, invidutn poet^a peccaii: ncc ef ab honrilnc po-
per appetitum arboris inieidict;e, ac divina; simiii- tesv:idliiberi remedium, cujus est Tulnu3 occultum.

tuiiiniii aiTecmioiiera, ^ morbosat aflectuui cupidita- CAPUT VI.

lisoslendii. De superbia namquenascu tur b;crescs, C ;„ (ju(g a quatita mala concupiicentia earnis erumpal
seiiisipata, detraciiones, invidia, verbesitas.jaciaiitia, si ei mens conupta consentmt.
eonioniiones, aniinositites, ambitio, elutio,-pra;suin- i. Quid ' concupisceniij- carnis addiotus, nunqiiid
piio, vaniia^, iriquietudo, inend.iciuni, perjiirium, «on videiur nihil habere superl)i:c, cum pr:vsertim
et csetera ejusinodi. Sed haoc quis dubilct ex eupidi- passio ipsa eum vt>ieaturbumiliare Iu\uria:?Et lamen
tate quuque procedere, eum omnes qui fue int illis nisl prius Deo rebellis exlsieret, cujus salubre prx-
oninibus morbi$ qtios oominaTi i corrupti, babean- cepium de pudieitia conservanda, superbi spiriius
' eonteinoii, nulla eum lasciviac cupi-
turetcupidi? pra^suiuptione **

i. Item cum gulosos, intemperantea, ebriosos, avi- dilas provocaret. In aniino ejus diu disccpuint Oel

dos, r.^tpaecs. fornicarios, adulteros, stupraiores, in- contemptus et rnelu* ; sed aul coniemptus Dei prai-
ccstos, ilagitiosos, cupiditas reddat ; quandu pos»uiit ponderat, et SBpt;rbus onimus, recepta cupidiiaie ,

sine superiiia lales iieri, sine qua omnino non po.^suni pudiciliiim perdii ; anl obtinei metus, ct aiiimus Deo
Dei praecepta coniemni quibus probibentur iiia ouinia stibjecius cupiditatt siiniil ac superbine coniradicit.
inala qna> snperlas coniprcbeadi? Ideoquo si vuiu- Plerosque enira gula et abuiulani.ia vini luipiter in
uutsconsummare iiostrl cert.uui)iis eursum,cavean)us luxuriara solvunt^ aiios in [al. adj injijriam pudi< iti»
tmprlmis cu|/iditateni aiquc superbiam ; non duo ma- ^ sordid:e cogiiaiiones incenduui, nounullos de propo-
1.1, sed unum, a quo trahunt >'omnes mali actiis ini- silo ca&tliatis occasiuncs oblaiae dejiciuut, i]uc«8daitt

* Ita ms. Piej. unus; in a tero toia htec pbrasis '» Hs. unus, peruiciem,
desideraiur. Atii codices habenl varietas fucaia. " Ms. untis, infiammutus.
^ Mss. (|uatuor, in seqiienii capiiulo. " Mss. qiiinque, cupidum.
Mss. dno, quod ita mixla til.
* V Us. Camb., el superbia maia.
*
lls. Colb. unus, Sicul cuiqiie. 4 In iino ins. dee»t quale sit.
* Ms. Camb.
,
p^stint esae diversi. Edit. Lugd., ' Ms. unus, quod invidvs.
potsit esse diversus toculimis modns. * Ms. iiniis, justee poince.
^ Mss. qiiatuor (^olb., njminare. * Edit. Colon. cum m^s. duobiis, Qui ceneupiscen-
n Editi, big»i(ii-es. tiW carnis addicius csl^ nunquid, etc.
^ Ita ross. omiies. Cditi autem, voiuutaus. ^ Mss. duo, contemneret. Ms, Colb. uni« latum
Mss. sex, niorbo se affeclum.
» hiinc locitni sicexliibel: Tamen nisi prius hea exsti-
i Mii. Coili. uiiiis, corrupl! habeantur acupidilate. cujus salubre proeiepium esi de pndicilia
lerit rebellis,
Mj. Keg. uiins, omijia mala acius iniiium. in eo-
'^
conservanda, el supei bus spirilu priisumpiionis coutem-^
dem .'ib Uia innnu, omnis malaactus initiuni. neret, nuUa eunt, etc.
^ Msc ouiiies, tvece deleciniioni.
 , ,,

«8» DE VITA CaNT£MI'LATiVA LI8. li». 48«l

^ub iinpudicitis juptni cMiitpiia itei-diie viveiUiuin A tuni naritim niiiafrecuit mens a>gra,aui diTiitiius
miiiuui. ailjtiu repuUtat : i qujc si s« buj CTitimori Bubjieiat,
2. SuQt alii quoruin vitain lingua lurpis inflaiiiniat, at ,ue ei, qui est d gniias ejtit ei taius, «iinanter ia-
" aui lurpeui coitj&cienUtMn nianitestat, qni priu» in- b^eai, am Keluin niiita (*ain vitioruui foetftas daeo-
verefiundos sermones 9ul profi-ruut iiiienier, aui au- lorat , sed nec dcltfciaiio ulla ^ carnalis dTeniinat.

diuiii, »c (leiuJe, p^lalim morho erisccnie, ab iio» ^ Quoii si a carilate sw coodiloris et iltusiratori» in«
nesiiie ^dericiuul, aUriloqne pudore viles ciHeeU, Oaia resiiiat, ac se, reiicto interiore sotidoque i<oiio»
diim iodecenler eleganies videri * voluni , |uissiin /oras in exteriora buna projidal : quidquid in ea
jao) turpilius vcrbis Uupudenter iusaniuiil. Ikic eitin) nervortuit potest es^e, resel^itur ; quidqnid >iriuin
loquuiitur quique, quod dil^guiU ; ei deleciabiliter debiiitaiur ei Irangiiui ; "> tunujue ei actio spiritualis
audiunt qued assiduiscegilaitonibus vulvunt.Cogila- c-frtcit»r oflerosa. el ipsa in carnaiii>us fit inquieia :

tio quippe osi qiix inenicin, sicut turpis inquiuat, ita, iiautoinnia qux p«r sen um corpoiis seniii, non
si fueril bonesla, purilicat. Atit si nwn e\ cogitatione V Uanda , scd jain viiiata lurpitef eoncnpiseai : et
fucies inentis esistil, sed qualitas cojjitationis ex qu&ndo corjNis niiiii scnsibiiiuni sentit, ipsa sibi de<
roente ; nen stirdidui cogitaiianes raentetn surdidam Ifctabiiiier recordaudo , sensaruni rerum iinagines
reddunt, sed ex menle surdiiia sordidx cogiiatiancs B reprabseat.ii. Apud s« intus aii4ii sine voee quidqiHd
** existunt. Qnod si ita est, pulcbroriini corporuni " caniiiouae suavis ac jocatiunis ob^cenae per flexu»*
fnrnix per oculos irrepeutes, aniinuui noii tuovcnl sos auriuin nieatus iuikixit. Ibi ei odor « inale Miavis
incoriuptum ; et quando corruptibiiiter niovent, non corruplibiliter fragi^, qui per pattiias nariutn caver-
Ciirruinpunt sanuni, ^ed osteoduni prupriu voluniaie nas irrepsit. Ibi eaia sapor oblectai, quem ad •« pcr
corruptum. illeeebrani voloptuosi gustus adinisit. Ibi (lersentit
5. Turpia «{uoque verba per aures ingressa, quid iiesci» quid moUiter biaiit^utu, quod ei exierior ta-
prseval«U, si non fuerint arbitrio nienits adinissa ? ctus itupressiu Ibi colores varies et illices ferrnas
CUiaiiiio autein praevaleut, non * ipsani corrutnpiint coQCupiscibiiiier viiict, quas ei oculoruin curiosita»
ineaiem, sed j^ni corruptain sportte reperiunt. Auti- nuittiavit.

b((8 cbimcastis oi>sceQi serinones cum sono deiiciunl, 5. Quae mens iia, absenUbus pleruinqueP corpori-
nee sccrettitn pudici cordis inumpunt. Quid pa!j>a> bus, iniAgiuibU) corperuin deleciatnr atTecla cam:tii-
QK^n^ tcneruiu,)|aod s menti jatn vitiosae ijlitnditur, t«r ut niinia sordidte cogitationis iaientloue deCxa
nunquid poteil ad antnunu admiiti per tactum, si ani- noo sibi ijuagiaes corporum videaturaniplexan, sert
mus incoriiipiuni servet profcssiotiis sux pioposi- cor[,ora. Hinc est quod iile eorporis fluxus qui fit in
tiim ? Ac f^ic. prlus integritaiem sni ai>imus .spuoic Q dormientibus sine culpn, ini^rduni vigiianiibus eou-
vitiatiis aiuitrn, ei sic deiectationeni tactus admiltit. tingal 1 ex culpa. Aliud est euim quod r in
dormienie
De cibi vel poius cavenda delectaiione jam diki suf- iit, aliud quod vigilans facit. ibi naturaliter pleuitu-
ficienler, nl arLiiror, in seciindo vuluniiiie, uiii, do bunions expelUlur , bic turpiier coneupiscei.tia
quanta (iotui brevit:it(% perfecUouein sj^iriiuaiis ab- pubiicatur. Sed bapc concupiseeniia iilis vigiianiibus
stinenUae cominoiiiiavi. bunc elicit iluxum, quibus per feeda eolloquia sordi-
4. Sed et bic boc breviter dico ,
quo i per os cnjr- dum eommoverit appeutuiu. ili suitt qnitMis usui est
nis tton irrumpit dclectaiio gustus ad nicQieiu , ta$c feminaniin descripU^ : illa rudis cst, iUa ^ dieacuia
erumpit sermo l\ir\\h ex meiiie , liisi se *^
voluiitarie iUadefornu.s,iUaformosa; aiierius placetorn.itus, go<
usens ante corrumpat, quatn recipiui aliquid iinde sius alteiius; illius iaiidalnr etiani sine fornia feiHivi-
corruntpaiur , aut proferat. Cxteium si aiiimus sub (as, illius sola formostias. * Jnde transiiur zd iiiores,
Deo suo iirmus ipsius Dei sui inu ete pcrscveret et aliao) talibus coinroendat taciturnitas Uiadf rata,
nec quibuslibel deliciis ieiiociuaatibus cedil ^ , iicc aliain turpem vi^ieri fsieiL libertas ii<«CHiiUta. lissc ei
profeit aliquld turpe nec i-ccij^ii. Jnm dc odoriiius his siiitiiia cdlioqucnies , suggeriint concupiscentis
pauca perstriiigaui , ul totain tet>tationeni quinque su;& ntaiei iaui. '^ Nec iainen ideo coneupiiieufii, qui.i
perUti scnsus verbis includani. Quos odores per adi- L> aut loquuutur libenter, aut audiuni ; qui nisi eoiieu-

" ^Sss. duo, e( liupem- " Ms. C«lb. imus, caniiigna suavii aui joeationet
^ Ms. unus, deciimi. obiienx.
« KdiUe Colun.,so/fN/. Ms- Camb., odor suavtt.
'>

^IVIs. Carab.,e£«iint. J* mss. Colb. ires. ln aliis deerat bxc vox, cor-
Ita
^ Hss. quatuorCoib., non corrumpunl. poribm,
^ Ms. Cainb., terrenuin. 4 .M>. Culb. unu«, cum cnipa,
B Ms. Reg. iiiius, quod menti jam cw^dat vuioae »•
Ms. Coii), nnus, in donnietiubui atiud quod
fil^
blanditur. viijitam fucii. Altcr, iii donitienlibas fit, aliui quod tff
* M^s. tres, volunlaria meni. vit^ilaiiiibus fit.
' llss. tres addiint sdducentibut. Unus, cedel pro ^Mss. quiiiqiie, ('ecacula.
Cfdit. 'Ms. unus, lui transiiur.
i Ms. unu«, quia si m. " lia mss. sex. Edit. Lugd. et Lov., Uwc tamen
^ Mss. r«og. ddo, rurnis. ideo concupiicun\ quiu. Du;tc. et Coloa., llcec lamett
' -Mss. trcs. Quo' »i a cartlule. idi'0 ciiiicnpiteunty gui aul, cie. ;
quibus conciuit unus
* Mss. oiiincs. im>' ei. ex Coib, manu^cripiis.
 ;

m WUm PUMERII m-
pi&ccuit» iporbo corcupu es^enU nunquam velloque- a Qoo^ esl castittits consummatsc rasligium. Noii quod
rentur ia!ta, vel audirenl : quia noit eos U(& corrunv- anitnus nMquain desinai in liac cirnecum vitiis ba-
puut, sed corrupios ostendunt. bere confliciuin; sed quod etiin alut ac provehat, et

6. Ac ne iiic isu veraeiter argucutein«)ui».;uam jo- quaiuuni fleri potest in prnesenti vita ,
pcrficiat ipsa

dicel argueiiduiH, wovcrit propier Uoc f^rle al> aiui- numefositas triuaiplioruin : si modo iion se in corpiii»

quis tuisse decreiuiii ne qui adolesceBliuiti iegertfit geiisibiltum captus deieciatt«»ne dejiciat ; sed ekse-
Geoeseos libruin, ^ ac pariein pariier Ezediielis prtt« cr.ittDne doiectaiionum subiiuiiter roboraius , supra
pheioe, vel Caalicuui cuaiicoruni, el csetera talia, in Curptts se Citrporaiiura victor attoliat; ac Deostie,

quibus generationes, et acius, et noiniaa quanm^daiu sub 'juo f eum viventeni desideria repudiala »on viu-

scripta suut riiulieruiit. Quss licet secuudurtt ki^o- cunt, iii aetemufn gk)ririean<ki& adbsreat.
riam (Juisse credamus, ea iim tameii uoiniiiibua vlr»
tutes n({uratafi accipiiuus. Quoniain sicut illa» »on CAPUT ¥111.

solum viris »uis per sancios nioFCS » ued sti^m 6%- QuUitii indiclr poisil ostendi superbia , quce Vil iii
pirdi'. aperla eit, vtl in fictis occulia.
traneis, siae dispeedio sui puiioris, ot> niniiam pul-
ciiriiudinem placueruul; ita sar-eix viriut/^ ei suos i. i.iin Dunc videamus quibus indiciis possit su-
Htirabiles omnibus reddunt , et estraneos quadasn B perbla deprehendi : ut sicui lii superioribus claruit
adniiratione sui perstriagunt. liiac est quod et ipsi nuHiiui pecc-atum siiie I!ia pos-ecoiiuiiiiti, iia bic signa
qui viiioso vivuiit, viriules vitiis anleponunt : qi4a ejus cluccant, qulbus caveiida possii o-.tendi. Omilto
aliud esi quod f^ciuiit morbo, aliud quod ccguiilur, jllos quos etiatn ipse babiius ei jnce>sus siiptwlios
^ probare judicio. Scd ne Torte l.;ec spirituaiia secun-. ^osieadunt; quorura erecla cervix, lacies torva ,

dum c.^rHem adliuc carnales accipereiU; nec viriuies i iruces ocali, et seiTno tcrribilis iiudarn s-i()eibi.!iu

cogiiareiit quas itiulieres iilas sigiiilicatit, sed ipsas c>aniant : qui !ibidino J diimiiiKnai po^sessi, quos pos-
* cogitanao carnaUier deperirent; co.nsulto juiiiores snnt vi(<!enter sibl subjiciunt, lioniana j'.ira diviiiacpie

leg«*re sunt illa prohlbiti, quae sicut spiriluaiiter ac- confunduitt, boiiorii^u.s iiuuniescunt , p.issim cuiicia
cept^ vivificant , ita carnaiiter iiitelligt^iitibus, ipsa diripiuiit, suis critninibus gaudent , et seipsos, su-
cariialis inlolligentia occasiones caraaiis concupi- pcrliia^ morbo coiruiili, iiun cajiuiiii. Uos ergo pra;-
scenliae subranistrat. Earuin quisfjue nomiaa fre- icreo, in quibus auperi>ia i;;ni aperie regnat, ut nec
qiieiiter liabel in ore, quarum desiiieria vuineraio digiiclurse occuit:M'e, ncc valeat. Illos laiitnm doleii-
gestnt in cordc, «^
ac lurpiiudinem qiiam exercere ve- dus ostendo, atipie ooi'Uine.\en;pia cavciiiJadcnuntio,
recundatur in facio, tenet ia aniuio, reus non liu- quos jam ccuveisos et kiiquautuium proficienieii su-
niano judicio, sed diviiio. C perbia ^ occulle caj»tivai ,
quos in profundum meJo-
CAPUT \ll. rum fra'1'JuleMa "'
duaiinaiionepriecipiiat, et ncinde
Quod etiam quos ob ' iinpudiclia qucelibcl r.ecestiias
lii
unqusjn possint emergcre, jugiier calcai. Ipsa iu cor-

veiat, si vivere pudice censuescaul , ad ariiorea» ca- dibus talium locum diaboiu iacii: ipsa ei advenieuii
stiuiis asceiidant. iiiiiiiiuiiiuni pectiis familiariter pandil ; ipsa inirooiin.'
Tales pudicos aut teniperalio corporum facit, aui tem siiscijiii ; ipsa captis ]us perdile vi-vendi cousti-

tiuior supplicii teniporalis ab inipiidiciriu; acLiont? suit ; ipsa "" omnes virtutibu* exarfnai quos semel
suspendit, autoccasionegata des.tliuit. Sed iicet vo* inyaserit; ipsa quidquid in cis refr.auserii quod vitils
luntaiesit impndicus qui necessiiate putjicus e&l; ta- " possct obniii, ne coutra se forte convalescat, in-

men si el i!le lemperati corporis, de Ifenciicio nain- teriniit.

rxsuie, Ueoauclori oranlum naiuraruin graiias agat 2. lude cst quiid bi quos ° tuiiQiitJi ineitlis tabea
ei ille quem limor in bouo pudiciliae tenct, atquf is puruleniacorruperit, seniorum suoruas noii observant
cui facultateci moechatidi negaiocc;tfio,vivei'epudit-e iniperaia,sedPju.licanl;desuis negiigeiiiiisobjiirgati,
consuescant: ia virtutem ' pieru.^nque de necessiiate aut rebellant i iiisoleriier, aui niuriuuraui; de loco

proficiunt; ct paulatim ipsius puJiciii* de!eciaiionc supi-riori discepiaui, praefeni se eiiam ineiioribus
crescentt^, pudici vcraciter liunt : «t ita proiiciuia, D impudenier affeciant; sirapiicitaieni spintualium fra-
ut jam non sermone, sed virtuie so<*des iinpudicit x truin ii ridenier »"
exainliant, suas sententias procaci-

detestantes, non timore pcenac cantalibus incentivis ter jactant, obscquia deiaia fastidiunt, ncgata perti-
obsistant, quod est iiicipleiilium propriuiii; S(;d ex- nu iier quaer&nt, nuales moribus aiiieponuui, juiiio-

secraiione peccailrefrtncni inquietoscarnis ailcctiis, res suos* elaii dcspiciunt, conferri sibl aliquos posse

* Editi, Lngd., ac puriier Ezeciiielis propheiae. i MsF. Ueg. unus el CamL., domintmte.
* Edili, vlacere. Mss. omiies, probaie, <>
Mss. duo, occidia.
c Ms. uriu.s, cariiuiuer cogitaako. ' !tls. unu.s, damiiatione.
^ Sic mss. tres Colb. Alii cum editis, aui i-irpitu- •M vmnibus bonis exarmat.
.Mss. septein, }psa

dinem. " iMss. qiMique, possit iibitili. Ms. unos, //uimj w>-
Ms Camb., ab impidentia.
« (uli ejus poa^iil.
« Mss. diio cuin Diiac. et CoIon,,,««|>ertiir mentit»
Mss. qiir.luur uon lia.bei!l pleruinqii^ : cujus loco
^

duoei Colb. habent, talei de necessiiute pioficiimt. P Ms. uiiHS, dijiuiicuit*.

s Kdkl Luv. et Lugd., cu:n vitculem. H Ms. uuus, violeiiier.
"
^ Mss. tres, osiendutii, Alii cuin edttid, ostendit. Ms. uiius, exaijqeraKl.
» Mi. CoU). unus airoci^s. Ms. unus, eltue.
 ;

485 DE VITA CONTEMPLATIVA LIB III. m

iion creduni, «quarl seniaiUms " dedigfwniur, stiper A CAPUT IX.
cos se so!o aniini imnore conftliiuunt : non servant in Quibus $ignit invldorum deciaretur mvidiu.
obsequio reverentiam, in scrmone fnodcgiiani, in f . Orde ipse e\i:;ere vii'etur ut de in\ldi;> quoque
moriiMi» diseiplinam; hai^ciit in inteniioue periina- Itauca dicamue, qu» in tanium de superhis roHio
ciain, in C4>rde duritinin, in serniocinaiione jacian- manavit, ut diabiiins. qui per supcrbiam periit, be-
tiaai ; in humilirjte fallaces, in oJio perlinaccs, sub- ininem primuni siaiim, succeusus invidiae ielle, per^

j^cttoais inapalieoles ,
poleiiii.e sectniores, omnibiis diderii ;
i
uamque a diabolo processit. Proindc, quia
bonis odiiiiles; ad opus bonum pigri, ad comraunio- ideni diaboius superbieuJo invidus, uou invidendo
oein ^ feri, ad obsequium duri, ud loMuendiiin quod superbus apparuit, non superbia frucius invidiae fuit,
nesciuui prompti, ad supplanlan !um paraii , ad sed invidia ex superbia raiJice processii. Uade, quo-
omnia quibus subsisiit rraterna socieias inliatnani niam qnanlnm iijviilos a^fiigai invidia, "^
scrmo supe»
lemerarii in audeudo, cluiuosi iu loquendo, faslidtosi rior jam prodidii, non hic
dicen- " de iliius sujuiiisio

ia <=
audieudo, prasumpiuosi in docendo, < effreiiati duni videiur, quo suo> animos invidi ianiando coitR-
«lefurmiier in cachiuno, onerosi ainicis, infesli quie- ciunl; sed hoc tautum, donanie Domino, dei^enius

tis, in|raii ^ beneficii;;, inilali oi>s«quiis, elimperiosl o&tei^dere, quaiiter invidi sancie vivt^niiiim merita,

«ubjeclis. Bsua feciaiit iuvidcndo pcccata; ei quauiura in eis

5. IIxc suut superbix gras$antis indicia, quiLus " Iionuai corrumpal invidia , qui quidquid boni iieri

Deus offenditur, ei receiiii, ac .superba coida desli- vel dJL-i a snactis audiennt, aut omiiino v mn cre-
tuil. iiis ^ malis diubulus pasius exsuitai, iavilatur, dunt, aut res biue gebias in niaium maie interpre-
ut venial, superbas men;es iiiiiDl, ut tcneat; erigii, tando convertunt. Omne maluin quod de iliis meu-
uiallidat; iovet, ui perdal : qui e iuexplebiiiier do dax fama jaciaverit, staiiin, laiiquam q si ipsi vidc-
ipsa perditoruu) capliviiate iripudiat ; ut capiivos rini, credunt. Feraliter eis qui illud vcruiu non esse
suos, qiios superbix viribus sibi siibjecit, jure possi» probare volueriui', coniiadicuni, Omnia suis aeuiulis
(leat, et oninia illa mala qu£ superius couipreltendi, iinguut, euruiu piofectu dcliciuui, odia iniia se ab-
|ier iltos exerceat. Merito igiiur per jtistum Dei judi' scondunl, ct iti suus ciucijliis entitriuni, prolicieu-
cium deseruniur hujusmodi occulto damnaii sup- ^'
tibus iiivideni, peccaniibus faveni. De bonoruui malis
pltcio; quoniam uon violeaier addicli, scd sponte gaudeni,deprofec;ibus Jugeni, ^ inimiciiis graluiii-j
cedunt superbi£ decipieutis imperio ; cui uiique pos- ardenl, deprebendi * pecioris sui maliiiam timent«
sunt, ^ si voiuerint, rep'ignare lil>eru; voiunlaiis arbi- semper amari, aunquam cerli ;amici d aboli, inimici
irio; libcrati per douum Spirilus eancii, etmuniii. etiam sui, omnibus odiosi ; ad gaudeuda anxii, ad
Yerumtamea eiiam tales, si ad recipiendaui saluiem C piaogenda I»ii, uirobique ' perversi. luier amicos
divioituft animaii, spem rcsipiscendi concipiaiii, nec ** (liscordias seniinani, "^
di.^-cordantes ad icmpus, s»

se ia peccatis suis desperandu conlemoani, poicrunt possuut, in dissensione 'conHriuant. ^ Opiuioiiem

rructuos.ne satislaciiouis n.edicameutu sanari, el su- Lonorum mendaciis decoloraot : in spiriiualibusc^r-
perbiam, quse eos a Dco suo luiuefacios cxcusserat, nalia laiui.int, iit £piritua!ia bona eis decsse persua-
fuudatne uumilitutis a&sumpiiouedauinanief, vinculis deant. Auiiciti;is siuiu!aiit, ul cos qui se ii.c;iuie sib:

sieruae damnaiiouis absolvi. Quod qualiier lieri pos- y commisei-iat, qua possunt artc decipiant. Odioruih
sit, supra jam diximus, cum de ip&a superbia, unde sibi occasiones piMvis suspicionibus coacervaiii: di-i

processeiit, quo perveuerit ci quid egerit, tiaciare- moues, quorum setliiiiur facl.i, laeiificanl. Sanctos
law. i Namque a diabolo processit, ad iiomiuem pii- viros quibus suni noti conirisiani , vdut .Tmici in
mum perveuit, ei iu ipso totum geuus bumanuiu, ob$e>]uio, liosies iu auimo. ^-
Conlinentes iu vcrbo.
veiut io radico fructum, naiurse sponie ^ peccaiiiis lurpes iu facio. l'rodigi seeretoriiu!, •<» lenijces ma-
viiliiiond corrupit. ioruQi, prompii suspiciomun malarmn, ioAttcS b<mc-

* Ms. unus, lUdignali. [} '" Ms. uuus, supsriut srnnojam.

*•
Edii. Ccloa. et mss. qnaiuor, ^d commuHleiitin '-
jJsi. Cidb, ti.ius, de ilLrum... quo. M»s. ires, dc
Hri. iliiiit... ijuod.
« Editi, %n videndo. Mss. onines, in audiendo»^ ® Ws. Cainbt^rou., boRorum. iMss. Rei;. duo, quan
^ lla mss. duo Colb., ei melius quidem qu^ effj- tum eis i/oiium cosrumput itividia. Quidiiuid, clc.
roti, quod l^iiur iu aliis ctKiicibus. r Ms. unus, iion creduiit... concertanl.
* £dit. Duac. ei Colon. ctun ais. uuf , bmefias, siHs. unus, si ei ipsi.
alii, betit/iciis. ^ £d
ti, de iiiimicinis. Mss. uoji habent 4e.

M^. Colb. unus, His suinis.

^ ' Mss. duo, pcccali.

Ms. Coib. uiius, inexplicibiliier.

K ' Ediii, disp-'rsi. 5is. tinus, ubique perveni.
^ Mss. sex, pieedoinnaii. " Mss. duo, discordiam.
Hiiec, $i volueriht, absunt a mss. Rcg. duobus et
> V Ms. Colb. iiiius, discurdantes, li postuttt, atten-

Caud). tius iu disseiisionc cunlirmanl»

i Mss. quinque, Hamque. Edili, Nanquia. ^ Uss. duo, Opiniiries.

Sic. ms. Colb. unus, cum aiiis. Ediii ciim qui-

'' y Edili, commi>eruui.
iMisdum niss., p«('ca t. j>l.s. Kej^. ums, peccanii ; alii * M.ss. unus, iucouiincnies. Alier. compii.

m«na, peecatit, forte pro peccmtit. "^ Mss. qiiaiuor Culb. totum hunciocum ila exlii-
^ Mss. treS; nam quia, Edii. Lugd.^ tton quia, sed beiil, tenaces malaium suspiciouum, inanes boncrum
malii. plem sordium, eic.
487 mum pOmehii -igs

riini. Pieiti sordiuni, prxJiti rraudibus. AJversarii A invidtae vnln«re sanato correeti, amariitsdinem wi
eurde viriuiibu«, pravi inoribus, cl iiisidiosi eitrciis pecturis dulcedine rraterna^ dileciionisexpeltani, eos
• s«cutii in simplicilaie viventibus. " simpliciter amando qups oderant, ut ^d iMiuini
2. lisec ^ et his siinilia sunt qu:e oinnes invtdos fiiiteriice communionis ac pacis, itononim omnium,
« boiiis voli) ^ive animo ininiicos oslendiint, In biec quurum " gravabantiir meritrs, adjuveniurexemplisT
niitla dcveniuril, qiii inseciando '^
seciandos, * el CAPUT X.
diligeiidos aboMiinando, fcraliter a contmunione * bo- Qmntis nialis vaiiitas vauos involiat.
iiDrum omniitni seipsus excludunt : ui illud Lonum i. His ° itaque super invidia dlspuiaiis, quam
jure noii sii iii eis, quod porseqiiuntur iii bonis. Con- gravi inalo eiiani vanitas vanos involvst, consequen-
sideraie, obsccio, ({iiaiiier invidos piiititnra sint inala ter cxpediam. Qucc ui raciiius-viiari possil.quid inse
siia, quos eiiam bona .puiiiuiii aliena. IJbi isii flcri corriipiionis habeai breviier declaieiuiis. Kst enini
peieruiit boui, qui suni ia bono iiiali, aiil (luaiido vanitas, iuflata qusedani circa delectaiiones vaiias

bene inulis u^urt suiit, qui male bonis uii nmi dcsi- aainii langueitiis itiTccliu, polieiidi boiiori} avidj,

i)Uiii?Bene maljj U5.i sunl marlyres SJUicli, iii lesii- slntul et nescia, morbo p excellenlice inanis «larnaia,

monio Saivaloris iioslri veraces, et in caslris spiri- cava, aiorbida,turbu!enta,aniiuoriim ievitim domina,

iiialibus strenui beiiatiucs; qui iriliulationibus el B miile iundat.s omnibus bl3nda,repugiianii!'Hs fumea,
dadTMiis, ac variis crucialibus affecli, pariier et pro- capiendis seducioria, captis invicla, simiilaiio qux-
iiati, lerrenis coelesiia mulaveruni ; el e de bono usu dam virtnlum, ' anima viilorum, fomes carnaiium
inalorum prulecii ad gaudia bonoruin pcrenniuin per- de'ecla:ioninn, labes niorum, .ippetitio dignitaium,

veneruni. Itein bonis iiliiur iiividn> nnle, quia om- dulcis miseris, aniara perfectis, peiiculosa diibiis,

iiibus bonis qita: luiiser exsccratur, abjuiictus, animi impcriosa sr.bjectis, ^ inlirma fundatis; ' facile capti-

bui supplicio ^ relinquetur aflligendus. El qnis ei val, captivalus obleciat, ambiiiosos vexat, angustos

|iolerii subvonire, qui se sibi exhibel inviJendo car- iiiflat, inilatos humiliat; cui serviunl tumidi, sub qua
nificem? Aut unde sibi ^ parabit ssiniem, i (lui de jaceiit elati, qiiam iuveniunl pcrdiii, ad quam cur-
salciis muieri.i contrahit (bunis male ulondo) perni- runt iapsuri, in qua sibi videnlur siare jain tapsi.

cium? Yerumiamen si invidi quoque sicul alii pecca- i. iia-c esl vaniias, quae non aliquas virluies, ut

lorcs diviniius inspirati, in spcm recnpcrandx saiutis pniatnr, ^ exanliat, sed liccaliam vitiorum, cuin fiie-

iissurgaai, ac sibi qnales sunl, Deo placituri dispii< rii a vitiiisis recepla, corroboral : caiicruju menies
i-Cdutt si non imiieniur Cain, qul postquam domi- viriulnm plenas omiiino non pene;ral. Vacuos crgo
n^nils iavidiae furorc ciecalus, germano siio viiam ac nuilis lulios viriiiiibus lentai; et ipsos fasiu rui-
per scelus exlorsit.etanimam suam fralerni corptU^s C uos* ambiiionis inflatos,in occulta dedecora quadam
iiiorte percussam supplicio a:t'^rn.c nionis addixit, piiblice furendi deleciatione praecipiiat, '^'
sicut va-

consequendae venlre di^speraiionj deyre^sus .•lii'^ ad cuim iiavein teinpesias in diversa lumidis fliittibug

i^ominum : Major eit iniquiias nien quain ul veniam jactat, et iiiarci), fruinenii.s sua graviiate manenli-
uierear (Geu. iv, 15); iioc csl dicerj Deo Induigeri : bus, ^ ieves ex ea venins paleas rapiai. Quijd si iia

niihi non peio, qnia peccaioruiu ineorum magnitu- est, non vitiosos facll vanitas , sed osiendii : y quae
dine iiuinlgeniiue iu:e vinciiur niagiiiiudo. Denique ilios sni afflatus vento circumfcrl, ac lubricis cir-
.i.usquni legilur aiii poenitui^se ilo <uo scelere, aut cuinacios alTcclibus roiat; qui se ad omnes ejus ioi-
veuiam meruisse. Si ergo '
Imjus abliorrcn:e5cxem- piilsus studio proprirc voluntntis accoinmodanl; qui
p!u!0 se sibi auferani, ei se Oeo suo restituant, nec se de operibus quorum sibi conscii non sunt lurpiier

sc in profundum maloruui salulem despcrando pro-^ jaclant; qui se ab ontnibus procdicari per nefas affe-
iiciant; quis dubitet, imo qiiis noit iirmiier credai, ciant; qui sancios viros sui comparaiione ^ depre-
cis prioris maiiti» veniam possc conferri, si tnodo tianl : qui viiio aur* popularis elali, nihil sibi pcr-

» Ms. unns non habel Itanc voccm, secum. X)

"' Abest vox simpUciier a mss. dnobns Coib.
^ Mss. Ires, Utec ei aliu sunt. Alii tres, et tnlia >•
Ms. umts, gravantur, Alter male, gralulabantur.
sunt. ° Mss. Coib. tres, Ilis ita.
Ms. Colb. unus, bonii voto siu ammi. Aller,
<=
P Ms. unus, scieniicr.
bonis noto sibi anhno. Ms. Reg- unus, infl.ita.
<\

^ Ms. Camb., mn sectandos. Ms. Cainb., amica viliorum; ms. Coib. unus,
^
* Mss. qualuor, diUgendo abominandos. amor vidurum.
^ hU. uuuSf, bonorHm hominum. s tla^c verba, infirma fundatis, absunt a ms. uno

s Ms. Camb., ct de bono »s«, eo bono mi maloium Colb.

vrofeciu, aU gaudiaf etc. Ms. Colb.,e/ de bono usu eo t Mss. duo Camb. el Colb. unus, reddant incnuto.'^,
bene usi malorum profectu, ad gaudia, eic. Mss. alii iivs Colb., faciles cuptivat.
^ Ms. duo, relinqniiur. 'i
Mss, duo tieg. ei Camb., strangulai. Colb. tmiig,-
» Mss. Ueg. et Camb., probel. exaugulat.
Ita mss. septem. Edii. Lngd., qui de salutemale
i "^
Ms>. Canib., sic.
lUendo facit perniciem? Edili alii, qui de salutis m(Ue- - .M>s. quinqiic, levis.
rin, bonis mnle utendo facit per)iicie»i. y Ldit. Liigd., Quod iuos. Mss. duo Coib., quia
^ Mss. qualuor, ad Dcum. iilos; luin niss. Camb. el Cob. unus, suittfflaios
1 Mss. quaiuor. ab liuj,is abliorrenfsexempto. Ms. venio. Coib. alier, sui affiaiu venii. .iliiis, sui >i\flaios
Hnus, ab liujus abliorrendi. AUer, abhorrentis ixcniplo. venlus.
Alius, hnjui citUorrendi, siiie nb. * Ms. Camb., depravant.
m I»E YITA CONTEMPLATITA LIB. UI. 49»
(ecliorus de«SM cxiftUmant. Occurreiaium saiulaiio- A perfectionis ^ smore tntnscenderc. Alioqtiifl sii w-
iiibus gau4ent, suis adulaioii^us favent, ^ voluptati- vi.li, si superbi, si elati, si ciipidi, h.Tc el his similia

luis paT^nt , omnibus tuFj^ibus piaeeni. GesUunt nnala pecioris s»i nnn repriniant, ei tamen siuimcor-
do«cre quod nesciunt, credi d« se sublimia t»Iu»1, pus jejuiiiis, ae labore absiinenlia?, qiiamvis c< nti-

deleciabilia gravibus aniepotumi ; exsecratitur verbo, nu3t«, cenliciant: nec il)a eos opera impensa vani-
(|uod anitao coacupiscunt ; vppellaiittAes virtutum laii jusiifiCiinf, et h»cv'tia, qncKneglignni emendare,
viliis suis^ iiHponunl. Se ipsos falluBl, faveBles slbi conikmBant. luqae liC'! ' ubit^us iibri hojus slngu-
« decipiunt. In promissione Uonesla veloces, in exbi- lis quibutqiie viiiis abMlHtis, remedia quoque qui-

bitioiMk inen4ac«s. A boAo aiuiabiles, t(ta!i teRaces.la biis °> possint caveri vel emendari »tib]eeerim, hic
vfirbo fraves, in animo turpes, ubique fallaces. L«ti taia»«« conipendii gratia gcneraiis qux:!am regula,

ad prospera, fragiles ad adversa. lullati ad obsequia, " Pomino illuHjinante, monsiranda cit , cui regaise

anxii ad ^* opprobria. lainioder^ti ad gaudia, Jaciles ^ veraciier inniientes, omnibits peccatis obsistant.

ad bumana, difficiles sempLr ad honesta. p Nuli« res sic t>os ab omni peecaio servarit immu»
5. Uis ^ ergo et siniilibus deliniios vanilos pre- nfts, sicui timor sitpplicii, et amor Dei. Sed d*^ cari-

nr>it, nec eos aut sitiim niorbiim seuiire, aut ad mcdi- late, 1 qnod Domtmts, cuins dnnura cnrilas ip»a esl.

Gum vt-nire permiuii. Etquid esi admedicum vetiire, h dedarit, po»U^ dis»eremus.
nisi infirmum suas infirmiiaies aKnoscere, nec pla- CAI^LT Xi.
eere sibi, sed de factis quae ilii vidcbantur esse gio> Ve ulitilale litmiiSf eiq od effuadur pcccalii ohsisinl.
rlosa, confundi? Qitod eene illi non faciuntqui, de- Nuac de liiiiore suppiicii paucs dii-amus. Ad poet*
'^

siderio comparartiicC opitiionts inceiisi, eis laniitm nam qune ' peccatis debelur, mcns anlequam peecet,
operibus quibus cmiiur favor humanus inserviuut, as^iiciat; crueiains ac dolores qui soient sequi p«c-

et morum buna conleiiinunt; tantuinque eos ar«

' caniem , carnalibus inceniivis ^ opponat; ei niHil

dor bumanx laudis inflauimat, ut iaboriosa operosa, eam peccaii " oblectat, nec ad peccandum ulta deie-

qu9e populus adiuii etur, et quibus fama diHuudilur, ctaiio ^ corporal s incliiiti. Denique noa ideo tedi-
sine iubore suspiciant, et liiienter exerceant. indc mus illecebris ac ^ voluptatibus nostris, quia repn-

est, quod jojwiare, al» tinere, vigilare, ecclt'si'ro gnare noii possumus; sed quia securitatom nobis
freqiientare, vel psaller?, cu:n iiaec omnia sine labore roceuUandi criminisipsi promiitimus; et dum credt*

non flaiit, etiam cuni deicclaiii>ne illi la< iuui, qui ex mus colorad, vel rediini posse quod faciirms, ' spe
his bomiiiibus piaccre coi c ipiscuni : non quod i^ia praesutnptx impunitatis illecii, doniiiiatioaein ta nos

el bonaines Dei nou faciant; sed quod itli probentur nostra; «» volupta.i permiiiiaius- Cocterum, si eo tem*

ea Deo magis, quam bominijjns exbibere, qui ferven- ^' pore quo quis peccare deiiberat, sana mente eonsi-.
tius siudent eliam moribus sanctis excellere. dcrel, qu» pcuna exspeciel in suis .'"acinoribus ac

4. Cxteruin si quisquam foris, uid potest magmis fl.igiiiis ileprebens^s, quo>l supplicium convicios ex-

credi, t re^^plendeat, et intus, ubi Dens so'us videi, cmciet, qui iretnyr meiubra quatiat, pDllor ora per-
s^uateat; quis non intcliigai, '' quod illi omnes ab- fundat, tjiiatiiuai denique humiliei ei exseerai>iics
ftlinenlix, ac jejuniorum, vigiiiaruiiiqui^ cotiiiiiui la- omnibus reddat ; etiau ip^^um sordida: opinionis op-
l>ores quus ' iiubis Dei amor, eis amor bumanai iau- probrium nescio an posssi i!uibusiii>ei viiiis accorai-

dis, et iiiflammata vanitas facit toierabiUs, iM)n sint inodare consensum. Q lid enim mali operis Ii«ri po-
ornametita moruiii, :^u veiamiua viiiorum? Quapro- umle nec erubestant etiam illi, quos if&a fl.igiti.'^
lesl

pt«;r i vera jejunia, absiinentia?, vjgilix, eieemosyna;, sua deiectatil? Uinc esi quod bi qui boiia ?ua van«
ei coftera hujusmoui, augere debent liOuum nosiruin, ac defortniter jactaiu, 4odecoru quibus reinoriieniur
tion velare peccatum : nec pro justilin, scd cum ju>ii- ct liumilianttir oecuU tnt. "^
'•
Quid qaod in jieccajiieni

tia Deo sunt exliibetida : qiioniam qnidem mulio at- etiam siiie bumaiio juJiCio coisscieiiti* jodicaniis
teniius dcbenipracepia"^perlitere, qui ca paraiisu;.t torment.a dci.'cviuai, ei male sibi consciam iiisiitem

* M». tres. vohwtatibus. D " Alias, vetociter.

^ Mss. Reg. diio, ajiponunl; ms. C^-.v.h. anieponuut. P Ms. Keg. untis, nec u.a rei. Aiius, nos sic.
* Ms. Colb. unus, despidu t, aul decipiunt. 1 Sic inss. duo Co!b. Edit; ver». quod Dominus...
^ tyls. Colb. u lus, ad prcpiia. donul. Ms. aiiletn Coll). alius, </uai« DominHS, qai ea-
* In mss. quinqtte dccst eigo. ritas ipan esl donal.
f Ms. Reg. uuits, ei inajora bona. r Ms. Colb. u us, llic de .i.-HO/^. Ir, tmo deest iup-
9 Mss. du:>, spleiideni. plirii.
Edili, omnes it ce abmncniix.
*• » Wss. tres, peccaiis. Lnug, peccnin. Aiius . tro
M«s. iresColb. el Ltigii. edii., quos mbis tohra-
* peccatis. Edili, peccun'i.
biles mnitas facit, omissis intermediis. Mas. Iteg. duo, Mss. diio, suppoiiat.
'

el Colb. 'tnus, quos iivbis ioler/ib'iles eo ardore /jui/ia- «Ms. Cajiil»., deiectat.
na iaudis inflammuta vanilas facil, Edi'. Dii^c., Lo- ^ Ms. Coib. uiiiis, delectaf.o carnaiii.
van. et Colon. ui. iu t.-xiu. ^ Ms. nniis, niluntaiibus.
i In mss. tfibits<<oIi>. iion IiMbetur rera. y Ms. uiius Colb., •ccnltam (usr.rimiiis.
k lla mss. qualtior C-db. Reliqtii, op<!re. * ' Mj. Colb, '.iiius, spe. pnnsuniplu et impii.".:l:ite el^.
1 Itec, uhiqiie iibii hujus, aiisiiiit ;» ms. uno Colb. cli, forte pro illecti.
»r-
Mss. ire?, poxamt aneri. Mis. duo subjeccfiinus. «^ Mss. tros, vuluKlaii.
"Mss. duo, Ueo iliuDiimnle. i^b Edil. Lugd., quidqwd en unde in peccaiuem.

rATROL. LiX. J6
461 JULIANI rOMERl! m
rps£ einm c-ogitationes 6ecreU reaius, ^ cruelatorta A obmute<;cenl«s manib is el pedibus iigarl, nisi in in-

jrecortlatiQne cooncitmU kruo, " ub! i)eo nemo coti(i(etur, acuone prlvari?
st( ut in exieriores tenebras miui, nihil Qiiud erit
CAPUf XII,
ni^a Domino, qul esl m^tium lumen, axp^llU Fle>
B« fuinro judicio^ vel <BiernitatA ivptiLen, as dtqaaU^ tus atnem ei «iridor Ueniiiim acerrimos oorum dolo-
tuie gdiaifUB.
roi ostendimt, qui suppijcio '^ «tern^ mortis sddi*
1 . A^ iMU cimi tid lirud uJtiinom Jitdieiuni vene> cii, uon ^ videmif setifium babiiuri srnil, sod io»
rtin(;$» ab eo jndiee Judteandif qui uec fattl oGculia» iendi. Quoruin CQnliiiutis nemitus, criici^tfie sler-
tione €Ti(ti\oum poiesft, nec ^ ad impuuttaiefn pro* nus , dolor somnuis , poenaifs secwi» , mr^nent
inerer^ain iimkiOTs aieeu|u6 oblaiiofw oorrumpi ; aiiimus, nec exiorquenl ; punlunl eorpDi^ daniriab,
tmn eoetpeHirt oRmiuui seoreta reyelart, ei non so> n<c rkulitfkt, Qu(B ideosibl depuilBlos ignis innt^lin-
iuir» setus ae vifrba, $ed etiani ips» ct^tatioftes guibilis 9 nm exslio^tiit; ot pQrmanetiie $£ii|iL>m}i

ostendi : quid facicmus * sub IdoU judieis (najesiai<s? <i vita» po»>-a pennaneai, et ad dolendum magtg qusan
Quld ffjicu3aiioc')ls D^blMidero potertmti&? Qua nos de- **
ad vlvendum aeternis corporilms eompeditos ha*
fcnsionis .f>ntt purgftbimus? Quae nobis eubventura beat, quos in flammis ^ vivacibus immtfri^lU^s se-
d»l p^anileritia, ^ qoom in bac came conient{»immi ? B cuntix morUs occidai. Jam * v&n* quod dieit: Ver'
Qm nos defeitfura su/U opore * bona, qiue iu hae ilth eoftun non morieturt et igtui eonini mn exstiiigue-
vil» lion fceiiims? ' AJ quos apo&tolos, aut ad quos tur {isai, LXTi, S4}. ad lotam ref&rtur damnati l^e-
dri0ssane:<»i ootifi^iiurl suinus, quonim exanpla si* iniiiis pcanam; quem inefrteacis piBntief>U2& igius

tnui ac re i>3 despex^mus? Ao f;irte s aitquos ibS. exuril, el oonsumenlis conscientiae vermis Immorta-
fr^i^liita» corporls exaiaubill Sed OKCusaiion! eo- iiksr rodii. ^ Proinde omnes qut in gebenua dicun-
rum reciarnctbunt omnium excmpta ganciorum, qal turoccidl. non id oum illis agiiur» ulmaxlmis con-
*>
ctim fragSniate carnls ?n carne vivente», fragiUta* sumpU dolortbuSt aiiquando defleiant; sed ut |nilii$
leni e rni« in eaxne vlnCentes, quod feceruitl, uUque pa;naiiier vivaut,
i\&l po£se docuerunt : ma^umet qttia occ ipsl pcc» 2. Hsc ei hi« simina libenier audird vei l«gere,
eaio sua virlute, sed ^ Doituni fniserantis auxiilo» {ugiier anto ocitios memls adducers, fuiura cri^dere,
restllefiuti : qui se et non qu^rentibus, ut qu«ra« slnoulla perturbatione inekiere, c^gitare quale ma-
jur, atque iu 6um credatur, os^endit: etcredi;n!e£ lum sil ab ilio gaudio divlnat coiktein|tlaiionls (R>
)n &e, ne a pcceaiu vineantur, Itkvicta proiecUone riitdt, beatlsslnia rniciotvm omniunt ^lolate pri*
defeiidil. vari, neri pairije ccelesifs extorrem, mori vik» bea»
S. Quid er^o respoiisuri suni, si eis Dumlnus di- ^ tse, inorti vlvere sdmpiternse, in «temum ignem cuni
cat : Si pctuiuis, nmTi nonrestitlstls d^iderlis pec- diaboio el angelis ejus eipeiii, ubi sil roors aecunda
ett'>rf!m? sl nm p«>tuistis, qtisre nteum contra pec* damnalls exslilum, vlta supptioiunfi, non senUre in
caui noa qu£«iSi!& auxttium ? aut vulneratl, quare illo igne quod iliumlnat, sentire quod erudat, exiin-
j peenflendo non aditibui^tis volneri vesiro reme- dalis incendii lerribiles crepitiis pati, barathri fu-
dium? ^ fionne ad hooc obmute&eenieS;, et quJd ex> mantls amara caligino oculos ohcaeoan, (^rofundo
ctteatlonis raferanl iton babentes, dieet : Ligate &>$ gehenns fluOuantls iinmargl. ed^cTsstmis in flcter-

tvatiibus et -pedibKs, et miitiie in ienebras exteriores : num dilaniari vcrinibns, nec /inirl : hatc A molta
iti tritpum €t siridor dentium; ubi vermii eorum ^ simiiia cogitare, nihil esi slitid quain viiiis omnibus
mn morietur, eS ignls serusn non exsiinguetur {Matth^ repudium dara, et omnia biandimenta cam&iia re-
xxn, 13; Isor. lxvi, 34: Mare, i);, 44). El quld est frenare. Sed nosjam, si vidciar,ab his lerribiiibus

* ifls. R^. cunos, £! tnale oibi censda metue^ ipsee mamb\^ et pedlbus nuUite eost ele. Niss> Colb* duo, o^>
eilam atgiialiotifs $rereii reaitu^ inruaMHm ac reeorda- mui escentibui^ et quid excusaltonis rtf/ieroni (uniis ck his
tianfm (ottficiw.t. U*. f^olb. unitf« «iCamb., et msle reddani] Ron ImbentJbtii dicei, Ligatk eoriuu nuuii»
sibi eomeiaoi fneniem... eruciatu ae reeordatior^e con^ |> kis, eti;. Alius : Li§at9 ion,^ t\&, ei Regi' nnusha- ^K
eiunt. Misr, erueiarU ac rcicfdiii&iibus coufidunt* bei quoquc : Ligaiis marJbus ei p<id>.ii»s, mmite, eie.
^ V&. ii()US Colb., ab impuniiate f^romerenda. ^ M^. Reg- unu:^, vtrmes eorurn non tnori«ntur.

-* Mi^ iiiMii liCQ.t ^'<*b iiMiK», f» M:». Colb. usius, vbi Demi tumo
confiteltir, boni
* Ms, unus, fHoni geetate casne» operis actione privari. Ms. aitcr, Oea eoufttebilur.
* Jil». uiiJis csrei iisc voce» bona, " Ms. ufiUH, smfniefnof.
* M*. nnus * AA quos aposlelos ibinmSt aul ad quca ' Mss. tres. non virendi»
aliot, elc. 9 f\<t, tres, nonezsiinguet.
s SI'*. Cotb. UQiis, atiqua se ibu R<>g. Ui>us, aliqua ". Ms. Reg. umjii, seiuiendi patna, vita, Kb. Colb.
sibi. Ms. C uttb,, aliqua fragilitns. uuus, ut permanmuii sentieiuiique vita in pa&ispgrma-
^ H« vocej, euin fragilitRte carnis iu earm tiven» ueat.
test obsimi a ms». C<ilb. quatuor, et ftegiis duobus. Mss. duo, ae judendum. ^'

Ueg. onO't : ti^ carae vivente [forte viveuies], superu- * iis. uuiis, toracibus.

verunl : quod fieerantf elc Aliu.-, vincenies lantmi. * ijsec, vero qaod dieit, non sunt in mss. nec la

' Sias. duo, £iet. Lugd., quorum quinque: ad iotam refetvntw; uniis
J Ms. unu<, nQ» pagnilendo. veio, <'a»i qnia termis... ad totam refertur. Lugd. re^
^ M«. uniis. refldant. Torunt locuni fic pnTerunt servanlur.
alii codices. Ms. Cainb., Nunjuid ad hesc obinnle- ^ .Ms. unus, Quoniatn.
sceniibus, et nil excuiatieni! habentibus^dicit. Li^aiis
 ; ;

493 DE YITA CONTEMPL\r!VA IJB. III. 491

maUs, qu» fiilelimn uieotes salabri lerrore coocu- A G.^Pl^T XiV.

ttiiai, ai(]Qe ab oinniba; vUtosis deteciaiioaibus »i>- Qmaliter pa$s)nt ea qua fis ccriiaie si:nctus apoiiotits

docufit, et qase anoatores voioptatun» «usriun tune

$(}% <titmttai:oob es{«rKne»t«> proiiabuntj qiianiio i. itaqite jam qu8lis,et quanta tit liasc earitas, mm
^aiu, qiiod ^l oint«l bifolieiuie talserius, se eHiea- pedum vifi, tcd moruni, Aposii^ ^ doceRie, di$ca-
(Ure DOA poterunt : »b Lis, iflqoain, lerriScis ac iri- raos. Si HaguUf iBquit, kcminum toquae et axgeloruitt,
8tib«s fltaiis aseendsso!]» >d ill£ subiittiia, quibus carUaietii aiOepiuonktUiMrOf factut 9um DeltU fzra-
ftrofidefitlost me^iies in spe» pronieren<Ja& bealiiodi- mmiuiH S0B8n«, mUeymbaiam tinuieas^I Cor. Kiii, i ).

ms aiSurguQt ^ abjtiratisque terrenis, eod^stia co» tiomluuin vel smgdlorum llnguts» inan«n)| racundiaiu
cuptseuni. gt qtMwiam priiftcere eapientes a salubri quorui&dam sigxuScatftm debesius aeclpere, > qm
inttoreincipiui.t, et ad caritaiem pro6ciead*) perve- omnta quaceunqi^e voitKirlii;» accurate qeidem, a-qno
ninnt, no» qiioque &ufi(icere judicantes quod dc itici-
eloqueai&r enuotlatil ; sed quasivis ornsie eopio»e-
pieniiut» timore tractavimits, ciiain de cadiate, quod que I disserant, tsioien si doeatdi ofilc-ium vasitate
ipse, euju« Buiaus est, donaverit, dispuieisus. piaceudi tnagis, quan £Oiiiu!ea Ji caritate snscipiant ;

ttoa ui i^
uliqucs doeeaut, sed ui se 4ktetos ost^dani
CAPUT xm.
B iiec prefecttun, sed ^lausum a ssiis sadticaribos quas
Dg iauda cariia^t.
ranl; si totam ^ «^seientisc diiigentlam irafisr«:r.irit

Cari4as est, otinibi videtttr, recta voluntas abooi^ male dicuces ad iingoam, et ^udiosius eioqtiefitiam
nibus terreitift ae praesetttibus proruis aversa, juncta velini curare quatB vitam; si supereiiio vaode ioq^}.'
Deo inseparabiliter» et aoitaj igne quodam »:«ncii citatis eiati, dicia soa mt^ cupiant laudari, (^znt
Sptritos, a qoo e^ et ad quem retisrtsir, ^ incensa
fieri; see sint de saitciitaie operls, sed de sereioiiis
«ioqaiiianieiiun«atsestrftn^9««orruinpi uescia, nulli »elecubrati vetiustate soUiciti : nunqutd oou tales me-
viiio mutabiUiatb obooxia» sttpra amoia quae caroa- rito aeramento sonanti, ant tinnlonti eytnbttlo eom-
Kler diliguntur exccis», affecUonum omniuin poien- parantur ? qui tn modum Unuientts sram^ti, vel
tis»laia, divlose conlemplatioois avida, in fimnibus cymba^i, praeciara quxqoe magis appetunt sooarc,
seinper inxieta; stimina aetlo&Qm booarum» salus quam {acire oec erubescunt a seipsis airier viven-
:

morum, On!s cfeieslium prsceptarunt, iners crimi- do, qnam praedicaat disereparc : qui ui « quuquo
ttum, vlta vlriutum, vsritts ptignanlium, palm vicio- modo turpiludiiieni suse conversaiioDis obuchilent,
<»

rum» ^anima $anciarum udeoilum, tau&a meriioruia honesia jK-xdicsre non cessant; noa lamcn ut audito >
boi'.orum, pramium perfec^diuin. iii peccaiis suia ret sui eorum pr«dic3t!0!5e i>roficiani, sed ut ipsi
ifionuos susciiat, ianfuentes sanat, perdiics iostau- C videauUur curare quae prsedicani.
rai *, spein desperatls inspirat, pacificas mentes ia- % Sed videamtgis p qus bU adnect^u Apostoius. Si
babitai firuciuosa iit pasuittotibus, leta iu proficiea-
;
hc^u«r0, Inquit, propheiissm, et tSGverim mifiteria om
tibus, gloriosa in persevsranttbus, victoriosa iu mar- rm^ ei Oiwmn scientfam ; si « ketuera omnem (idem^
tyribus, operosa in ooiitibus onutino ndeiiiMts. Quaia it^ Bt mcBles tnmt(eraoi , aaiiatem autem ncn ttebue-
fides ' concipit, ad quatu spes currit, cut profoctus r0, mhU suM (Jbid, 2). Nol ad Itoc ista djcit^ quast
omnium servit, ei qua quidquid esi I>osi operis t vi- aiiquat bona ^ne caritaie babere aliqui i non pos-
vit ; sub qua obedieotia cresdt, pev quaiTt patieutia
sint; sed quta oibil prosiat hab«etibus ea, si a cari-
viitcit, propier quam earudlia blartdln^euta devotia tstdi deleeeriiit. Ipsji aoteffi et Uic Recessnriaest, ni
rel^iosa eoutdmuit; sioe qua niillus Jieo placuit; ttCtfua b(Nta, sammum bnaum ' cai^itails ba!>enubu$
eum qua u«e potuii aliquis peccfire, nee poierit. presini, et tbi «s eU'n) * perfectf»r per^antbit,
HEec est earitas vera, geriiiaua, perfccia ; qitsm es» cum cttiiiies perseverantes iuse ad visionem Dei per-
eettenthrem viam nomiuat sauctus ApusloUiS (/ Cor. ^aaerii. Cxterura * proj^eUa, et iBysterfornm om-
su, 31). Et verc ipss esi vla qu% ducit per se am« ntum noUtia, vel seienUa, oee i»on et ipsa <iil«s, toI
btttantes ad pairiam : q^ia sicut sliie via psr ve»is cstera talta, qu» non perfecUonl S.teHuttn, i^i irsgi-
ftullus 10 iendit, iia alne carliaie, qu* dida est ^HtaU necesssria judlcantur . Is ia» * perfetiioiic
via, rnfn uiulHiiare putssuru iu;u)ines, scd errare. ianctorum, quo in cantate radicaU ^ pervenTrc cun-

* Mss. quatuor, 4tbdica(i$que. ^ Ms. unus qnodammcdo.

^ Ms. uiiiiis Coib., &cceum. " Ms. uous, tarpitudinis tua conversaiioueia.
l * Ms. unus, inqHiuamcuif Q.nnibus.
* Hs. unus, aoiica. Alier, amor.
P Ms». tres, quee hie aniteciat. Ms. aiier, qnid de
his adiutsgent annectat Ap»ttolus.
« Ediii Lov., Duac. et Coion., irMruat, brte pro ^ ii'6. quiitque, sc Itce; Colb. ires et Regiidiio.
iHSlruit. omiuunt negantem pafiicuiam, non. Coib. uoiiis,
^ Ms. unva, eoneefh. qnasf non aliqua.s, cliqui posiuil,
8 Ms. Coib. onus, viget. ' Mss. se^tteiu, eariiatem.
^ Ms. uitus, «0« dccenie. Mss. quimjue, dicenie. » .Ms.
unus, i«»/#c*iuu. Mss. trcs» perfectio. Maia
'
Mss. duo, quia omnin. iit aut profeclicr.
aiiis profcetto.
i Mss. ires, diiterlant. ' Mss. quatuor, propheiia:.

^ Ms. uiius, aliot. ^ Editiaddum lORcM.qdx vox nonla|itur In ir.<s.

t
Di-esi vox conmensir \a nno ms. Reg. ^ Abesl pervenire a rass. Co!b. ei e^HT l.adj. M».
" Ms. utius, elucubratione toiliciti. UAUS, iniendunt.
 ;

4t5 JULIANI PaVEBII m

icoduol, perveiiieniibus iieccbsaria esse noii pole A ^ere perperam, tcd simplieiter cum omnibusi^qai.
runt^ eum iilis incpinp:irabiii(er ineliora ac periec- ]»u^Ubet purUaiem exhibere ; nuiio fasiu pernlei«».-i;

liora success«rlnt. Qui > tiec proplieiia ibi opus erit, vanilaiis i«niri; nihil eoritm qitaesuni ajicna, cri-
cum 3(1 illud quoij fulurum promiKtbal , ittipleta miue cupidiiaiis Ainbire; qu« »ua sutu prae cummii-
perdiixerii ; uec scieoti;i, qux' veiui lucerna (juredain uionis bon<» noa qnaerere ; nulli noalum, qinUislibet
in hujus sxcull nocte Hdeles illumiiiatf cum in iliius I
irriliaos iBJuriia, eogitare; oon snper "^ aiicujas, aut
vitoe dic perpetuo Sol vivus juslis elfuiserii; nec my- sui «pei is inii|uiisie, se^I d« veritate gaudere
steriorum noiitia,aut ipsafidesnccessaria erii,qiian- oiitnes itt(j(M)etos, vci inquieiufiiaes, btmkta aniiui
«io ad ea qu% per mysterium si^aificahaDlur, ei rre- tranquiiltiate, sulfoi re, posi banc vitain psBAss divi»
debantur e\ Giie, pcrfeciio (Ihristiana perveiierit. Ca- nitus coiuuiinata» crcdere <>
naetueiKto, prarnia j^o-
ritas Tero hic quidem necessari.i est, qiuB nos sepa- anissa ^perare gaudendo* reTflaliouem lilioruffl Dei
rat a diabolo, purificat a peccato, reconcUial Deo; destderarc fortiter sustineodM : quaadoergovidemus
iti ibi perfecia et it, cum perfucios Deo» a qiio est haee, elP iaii;i bona aliquos r»$se, noveiimut, nen
*dona)a, conjunxerit. eos magnitudifie yirtutis suxpesse, qued v«IaRt ar-
3. Adliuc Aposloluslaudetii >l vijia: caritatis am> denicr, etfaciunt; sed d« beuelicio iltius caritatis,
plificans, adjungit ot dicit ; Si dhlribuero in cibos B qux non est ex nobis, sed diffusa est iacordibus do^
paupcrum omnes {acuUate$ meas, ei ii irndidiro coT' stris per Spiriiuni sanctum, qui daius esl nobis
pui nieum ,
^ ita ul ardeam; carilalcm aulem uon ha- (11091. V, S).
buer<f, niltil mln prodett (/ Cor. xiij, 5). iVec imme- CAPUT XV.
rito. Si enira non quid, se<i propicr ^uid raiiamus,
Quantitm perlecii«niz cariias in se ftmdaih exhibeat»
In i!Ia uiiiDia examinatione qiKcrendnm est; eleemo-
syQ£, ve! = tradiiio corporis in moriein, quid prode- i.Ergosi caritateiii Deo exbibeatnus et proMi|M>,

runi non babentibus cariiaiem? Ip^a eigo liabeoda de corde puto^ et coatcientia bona, ei /SUe non ^eia
est, ipsa •ectanda, sine quanec e'eemasynae, nec (/ Tim, I, 5), f;>ci]e peceato resisUiou», bonis onoii-

occisio corpor:s, nec 111-^ omnia superlus dici^, vel bus abuadamus, sxculi biax^nenta eunlenvttittiM,
a!ia "^
quse is bonu perducunt ^ aliiiuos ad salutem. el omnia qua: difficilia sunt bumanae fr:i|;i!ita{i, tcI

Quia q\i%;til)ei aciio bona vel passio, nisi ex fi((p, aspera, eliam cum i deieclatiooe pergcimus; si

qnae per diitciionem opcratur {G'a/» v, 6), ^ €xsti- tamen Deumcaritaie perfecla, qux uobisi^ab iUo
tcrit, nobis prodesse non potcrii. Quapropter niliil est, ex toto corde, ex loia aniiiia, ct ex tolis viriitus

eis peccati damnabilis remanere porerit, ncc doerit diliganius {Ueui. vi, 5; Ualth. xxu, o7; Luc. x, 37;
aliquid loni, fjuibus caritas, omnis inquinamei.ti Q Uarc xn, 30). E\ ea euim parie q^s pectat, ex

muRdal^o, ct bonorum omnium maier affluxerit. qua miBiis diligit Deum : queni si ex loio corde di-
Quoniam iiUliJem si carilas paiiens esl, ben.igna rs', si iigaiBU^, niitil eri; in nobis unde pecc.iti desideriis

ncn cemiitutiiT, von a^ii perperam, non iufldtv.T, non a: ^eivianius. Zi utild esi diiigere Deum, nisi '^
illi

umbidota, non quceril qtijce $na sunt ; noii iirUa-ur, non oe(;itp«ri animo, cencipere itnQRdjd vjslonis ejus

cegilat malum, non ga'udel super iiiiquitate, congandet atieouim, peccati ouiuui, muikiti faftiidium ; diligere

aulem veritati; si omnia su/fert, omnia credit, omuia eliam proxiaiuin {Maak. v, 4ii}, qnem i^« iu se

srtrnl, omnia snstimH [I Cor. xiii. 4 et seqq.) ; s et eos cciiSuU diligondtun *

; in ipbo Minore servare legiti-

ia quibus fiicrii,omnibus liis Lonis quse babet imper- muni modunt, noc pervencre dilectiiHiis ordinem
tit:quid ii is esse poicst in b:c Tiia perrcclius, qni cottiililutunt'/ OrdiaeHi dileeuonis ilii pervertuiU, ntc
laitis abulidaut, caraate i;: se regnanle, virtulilxis? n.odum diligendi cusiodiunt, qui aut niuuduin qui
4, iVoiade quando viiienius aliquos ^ paii« nlise conlemuenduslisi, diliguni, aut corpora sua nunus
mole fundatos iuconcossum pectus s%vic(iiibus malis diiigeuda, pius diligunt; ani proxiraos naii sicut

opponere; abunsiantia sanctie benignitaiis * aCTectos, seipsos, aut Deiini pius t{uaai seipsos ibrte non diii-

bonum stmm vfile cum omnibus babere coaiUiuuc, gunt {Yiueaiur Auy. cap. 27, /. >, de D^t.Ckridi.).
non aiiquibus ardcntis ipvidia) facibus i coqui: non D S- Sed de muodo, quod diligi oronino non dibeai,

hH)i:ri. Ms. K^.?. onns, ^ed simv'icitalem . eum omnibut

^ !ia mss. sex. liditi, ittardca ;t:i infra, non ha- jjwbustisei vHriiuih exnibere.
{'eam. -
Ms. WiUii, iusi.iqaios^m^.iilli^r, irrogaiit.
^ Edili, iradiiicnes. Mss., tradilio. ™ Ms.
Uiius, ac sui. Alias, aiicujut udveniopcns.
^
M*«. duo, qucelibet. °Ms. unns, omnei. itiquietudiues velinquielos fmidata,
* Ms. nnus, hommem. Altcr, hominet. Ctc. Ms. alter, omnes inquietadiues foriiler miini, etc.
* Mss. sex, c.rstJIert«(.... potemnt. <^
ll--s.quaiuor, nonmctuendo.
*MFS.Colb. quaiuoromiiiutti pariiculam ei. ct , P ils. nnns, ei aha bona possc aliquos.

iiih-a tr«9 ei his cum R<g. duobns, et quidiliis. 1 Mss. in s, cum dilecl'one.
^ Ms. Camb., pntieuiia bene lundatos. tmis e\ ' Editi cuin qnibnsclMiii inss.. exitloesi.
C«>!b. patieniia timlaios. ^ Editi, tlU occupare aninium. Mss. tre», iilc [diio
M«. unns, afcctuosins. Ms. CMiyh., effectum bo-
' illi] occupari animo. Alias, iili copulttri ammo.
r.um snum, elc. * nnua, in ipso s rvare amare le^itimum
.Ms. Ci)lb.
Mn, unn?>, coinqiiirtari. Rditi et m?. uiius, n#*i cii-
i 'noretii,nec pciveriere o-dincm dHeeiionii. Conslilutum
qutbns ardeHlibw!. G^rd^nctn dileciomt iiii ficrvenunt, eto.
k Mbii. Col!>. i"es flCr-^ib. n ttu '!(i-a ru-ruas ex'
 ,;

497 OE VITA CONTEMPI.ATIVA L»B. IJI. m

kf»*u9 Dei iioslri per sanclum Joaimwn ap»9toltiiii A juxia illutl qiwd dieSl Spirilus nnclo», * e>K<»Ha»»<
voK est, dic«ntis : Noliie diilgare rnimdtm (/ Jcan. m me wriiatem {Cam. n, 4);ttt sieat onliijMa eari-
n, i5). Corpus autMi) nostruin, quiia pats nosiri e&t, tasposcit, Deum prrnetpffliier diiigantus ; eipropter
ait hne nobis est ditigendum, ut Miuti ejus, ae fra«
ipsuro, in ipso ea quse diiigieiula stmt, tantom quan*
gilitsii naturaliier eoitftulautus, «t »gAmuc ({u*tef)us
ipse pr«cif>it diiifsnrKiS
turft {Lerit, xf\, 19)» Ipse
^piritui ortt)u«,ie nibjtctiNu, nd n^temam salutei»,
enim ^ prxeipit ut corpora nosira propter no&^
aecepla imnnortalitate, ei incorro^i^one pRrtaniiU;
proximos i sicot itus^et ipsum ptus quan) nos dilig«r6
non tuis Toiupt«l»bus dimucnd», aninnai rigorem debeamus [Xauk, xtin) ita sane, ut eis qu/^s iu>bis
:

ocdeutis cnioiliai, puritai«m poiluai, ti toiam

8it«i
cenjnnetiores familiarilas facit; si eos fama mn
diguilatem stiae morho «orruuipau
^ ileleciationis
rcprobat, el viia eomnDeirtdat, nos ainpltus tinpestda-
PrOKltnos autom lune diliginius sicul o<m, si ann
mus,oiTmium profeeliis nosiros esse credamus, eir
propter a!ii{uus utilitates nosiras, non propter spe-
de aliorum peceatis tDiMfeam de noslris nnis^cArdi'-
rata beneiicia vel accepta, uon propier afnnitates
ler Inge«mus. fifn «rg» possuitt in hac Tita iUi ess*
vHeonSAnguinitates^Md proptar hne tantum, quod
perfe^i , i]ui perfocte diliguul D«(im ; et lUi perfect*
suot uatur» oostru; parlieipes, diligaraus : quia non
Deum diliguut, qni Tolsnda quod vuliDeus, et no
e«»«lcui nos ipws amamus, qoando propier llla su- B lendo «riod non Tult, nec uilis i^eccatk ^uibus orTen
perius dicta diligimus. N«qn« enim < ideo prexi ditur, aequiescunt ; et semper s« ad virti)t«s, qoaa
mum taiiqaam seipsum dHigit quistfue , qoia siUt
iirsedignaiur dsnare, diligendaset babendas, exlea»
frater, aut soror, pater imt filios, mater «ut iili:),
dunt. Hi sunt qui omuia bona «|ufle implere poiud»
m^pot aot oeptis est. Csrn^^iier quippe amat, qui
rini, ab illo se adiutos ut poasint v. radter credunt
taliteramal : quoniam no& illi tiint«fl) preiiiai oo-
quidquid ^ mali eommifeiint, «iliu 8u« r<4ui)tatis
stri credeiidi sunt , ^uos n«^is gradu* sauguinis jun*
ascribunl; qaidqutd boni noa potuerinl iinpie^re,
glt; sed pr«»xinii nosiri credeudi sunl «mnes homloes
ab illo ul pm»\t\t ju^il«r p«tunt; cum potuerint, illi
naturse nostr.v, sicni diti, pactieipes. Nam si pro-
ng unt. Oona ejot quae fuerint consectui
gratias
pinfues nostros, quaniTi^ imcompoMttts, turpes, a«
etlam allie ' eonfeni socialiier volunt, et usque
mak m«ratos, plus quam quoslibei saiteiGS, quoi a latitudinem porri'
fn snos iniraicos dileclioflis suae
noUis secuiiduin sanguinem Toeamus e\irau<os, di»
genies, hoc omnes cupiunt essc quod ipsi «unt. Jsa-
Itgemus ; non solum carnaliter diiig imus, «ed eiiam
tls devitiis eorumqoe reinediis est disputaium ; uunc
graviier in lalieonim diiectioud peccamits.
jam qualiter unaquxq»e virtus pMsitacquiri breviter
3. Proiiide secundum nos proximos omnes diligi»
disseramus.
Rius, qiiaiido ad morcs banm, et sd xtcrnam vitam C
coBsequendam, sicui nobls, &aluti eorum consuli- CAPUT XVI.
t)e qualUate viriutis , el quatiier slbi CQnsiitt»etUe$
rous; quando nos in eorttin peccatts ac [>eficiilis co*
itt[orniei.
(litARius ; et sicut iiubis subveniri <^ optamus, ita eis
i Omnis snncla virtus res est divina, incorporea
•proviriHis^iubvenimus; aui ^i taeullaii defueril,voo .

piorsus atque inundissima : qoam mentes inqui-

ktntaiem subveMtendi tenemus. ^u»propler bac est
riat* :ion inquliiant, sed ipsa inquinatas emaculal;
proxlnii tota dilectio, ui iionuni «juud libi oonferrt
"> formantur inforraia, suseitaii-
vifl, velig ei firuxiino ;
^ et maiuni, qtiou tibi nolis eujus participaiione

accidere, noits m proxinio. tlll veru piug quaiu i^ tur moriua, " sanantur infirma, corriguniar prava,

diliguiit Deum, qui pro ejus amore suae ad tempus recouciliauiur ° aversa. Hanc non habei nisi Deu*, ei

saluli non pArctiflt ; seip^s tnbulatiombus sc peri- is cui dederit Deus. Qua in animo habitat, S6d
]• animum corpusque sanciiflcal ; ad quam nullus ac-
eulia iradunt, uudari iaeultaiiUis propriis, pauiaB
su?e extorros ftert, pareniibus ct uxorihus ac flliis cediiinviuis,quam nullus amillit.nisi propria volun-
auis renuntiare parati suui; ei ut loium dicam, late deceplus. Nemo eam sibi cooferre potesl, cum
possil auferre alieri auiein i nec conflBrre prava-
ipsam eorporis mortem non lolum non rcfugiunt, ;

sod eliam libenter excipiunt, ambientes a corporis D iet, nec auferre.

sui vita 0^)3 quam a Dea, e vita vitx su.¥, dis- 2. Itaque cum talis ac tania yirtusruiltbet intep vo-
luptaies suas adhuc marcesceuti refulserit, » atqueei
ccdere.
4. Iste igiinr nobis dltectionts ordo scrrandus esi, ad se coucupiscendam desiderium salubre comiiiove-

•
Ms. unus, proxitnot sicm et ipstun flus quiUH ttos,
" Ua. unus, erdinantl.
••
Mss. tres, suee dilectioms. mtnus bene.
k Mse. dun, tnule eommiterint.
c MkS. »ex, i(ie9 se diiijii qwtqm, (fuia sibi ftaier
i Mss. quinqitP, confcrre.
ttut soror, elc
^ Uss. tres, «piareims.
*"
ilss. trrs, (irniantuf infirma.
desunt » Ms. uni<s, iiiHa;iair irgroin.
« In uno ms.^prd liribtis N«c<i°i'<* In atlo
bffc omnino. " M<6. qiiaiuor, aditirsn; uiiu», erersa.
f
Htpc verbft :Ettnalum(irodtihi noUsaccidere^nO' P Mss. qtialuor, atiitnnm.
Us. Colb. uous , iiej conferri prmvaiet nec «m-
!is et proximo, dcsunl iii tMbus mss.
". ,

b UbS. dlM, « DCO VitW SUiP.

r Sl^s ires, al(iuff fum ad tt iOncuf^aecnthtiii destic-
^-
iJbS. scx, Ordiiittte inrne.
• JUl.qiiinjue. pretcepit. Sic Ci ,H)Sl i*4UCC. li.i iuiuLrrconimoieril.
 ,

499 JiJLlAM POMeiUI 500

rit : protinus in anieio eju» 4uai utn delcctatioMuai A pr«BuiUl au&ilium : lM»r(alir cl pritvceai, ut deflui-
conirariaruni rixa cojtsurgit; ei saeir&n volu&las tioois aa»)4giiiiale depo»la, proposilum !«|iirituale

adversmn se anci|>iii deiecuiioM « divfeaai io di- su»cipi;«l ; pcrseveraiurutn 80 ia siiseeiiio I ibore

ver&a dueit ac reducit ; mado reprelieiuieBtio quod prop(^ili sui, aon sua ro»sibiIilate > sed Doniini mi-

e)cgera{. munn <}Bod reprabwideFcn eitg^cdo; alque geeUione conS<ial, o«c suis viribos, sed graiix om-
i«a in aiieruiriuii iatog ^ fe cogiiatioanftt varielala nlp'ileuti& freUi» auxilio, contra diaii^olicas tmpiigna-
versaniem , j[i«a veiat virmiis ac vilii « iBpida ine- liooes vieirieiAarmj» P corripiat; ct^itet quanti et

dieias, vesaiac l3C«rat. Quooton qnide») queatlibcl quaoUe pottteruol et possuot q^d &e posse de>pe-

housi-iein, dooec se lu eo .'jMod * d*g*irii ceria rtefi- rat : viode tiU ?ei ills potu&uni, inde se posse Gr-

niiione coofirmel ; quMuiiii inodo lioo vuU quud miier ereilat; «erta «pe 6pinlaiia caroallbns, et
vuleba!, modu velle UidpU ^»ad &oki«al ; velut tefreuis eoelestia, et £utara praeseatibus aniepooai.

jn qtioiifur. deliberaiiouis • iftceriie bivj^^epitatituUiyD,

ds3cen>it ipsa iiivemt&i ^ voiuaiaiaiiu iiiBC euin

CAPUT XYII,

vi;tus adntoudises s»luti$, eM foeai; iodd eoarae- Quiius gradmis c<mveni in eulmen perfecilaaii atccH'
daal.
iiidu Yiiii^adiscederea se 9fl^^eia ^ iuoratur, et

revocai, ei paoi^per a sd averso. uec »4 virtuieu B 1. Cuw veroqcU °^ persuasiose ^ ac puiclirUudiDe

plenc coiiverso, u&itat^ volupiaiit adwooiiioDe hiao* virluiU iilecitts, aliquatttttkai a priore converttiione

diiiH- , ei omoes iiiecebras quiitus oilm perdile frtie* recesseiit, sialLoi el alia * teoiatio, cootra quam In-

baiu:* usieiidiu Titfpla qtu^qoe desideria quibus cleiur, ocourrit. Naoi qtiew caroalisvoluptas sape*
i
viiiciaiur iirsmitiit, ac l»m petic £u&lidieotI blanduio rata diouserit, ouwdi vanltas oecupabit : sicut nobis
o^ciaquid cioititer irtiusitrrai; etBupplicat oe prx- IIU exempia suoi qui ^ delectationem sibi sativae libl-
pouat ixioiiiLos dara, lag^ii irisiia; certis dubia diois inierdicunt, et ventosx vaniiatis " ticenliam

} prxseiiti voiuitiali iuUtra; cugiiet quau poeoale sit S4UB Toluptaii [{orU volootati] permittuot. Turpitu-

a:t]ud dinkile dulcibus carere ^ deliciis, iilece- dioi ^ cottiitbitus cooti^icHai, et > aiobitioui sac-

Ikris reountiare carnaiibus, absUofnike jugis gra* Ciuobunt; utnolur deiidis ac vestibus accuratls a4
vnii kboribus. jejaniorum ac vigiliarom conlioua- luxuriaai, comatuiis 7 poerii, a« poieotibus equis

tioiic lorqueri, ceru cariiiii aifliciiene pra:miain da- ad porop.»m, accipitriiuis ac sa|[ioatis eanibus ad ve*

bix reinuneraiionis amb're, e^iotra diaboiuni deci- Mtum, veualionii>us crebrls ad iujtum, ' ambiiioA
piendi peritum - re&isiendo aruia corripere, insidiiir app:ira!us jaclaniiaoi necessaritim mentiuntur or*

ejus ac fraudcs vigii&ittis aoimi cautione viiare;

fjiiam » denique miserura sii enorraiiala lanlae aspe- C 1. laia ridere «^ cffuse, vocem procaeibas cacbto-
ri!£iiscvic!um, ac diaboliea fraude deoeptum, ad re- ais attoilere, turpes Jocos libenier audlre, aiionuB

pudiata redire, To'uptat:bas quas abjecerat frui, ei poeoaio suam facere fatiganda Ixiirtam, orbacos
omoibns qes iocaite laboHosum sosciplendu {;rupo- qaosqoe q*i»mvis turp^, expiere deilciis, ^^ serios

sitnm cooienipeerat, delectari. oeeessariis iodigeates abjlcere, domos aaaplissina»

r.. His et taiibus viiiosa coosoetudo, dubium » snn- et oroataj exstrsere. iaetiltates "'''
soas iitdesineolcr

eiife dfefioillofllS aflJij;if. Virtus conlra qu« conU- ftogere, alieais pcrvadeodls, sl possibiiitas paiiater,

iieoiia nooiinaiur, ^ Bioranlem coiiildenler objurgal, iobiare ; noo rem cupiditalis, sed oesclo eujus uiili-

ad deleciaiiones por >S casiasqtie delicias qtiibus tatis esisiioiaot : ul illa qiu& dixi, vel alia multa si-

fruantur omnes soi amatoreSr iovliat ; offort uuU» miiia, ooa soium ii^oter eserce:mi, sed etiam bioc
justitix vestiraeuium ; illumioaio sul apparaius dc- ers objtirgatues irrideant, ^ inepiire credentes iUos
iVKiiiiitrat ornatuio ; dirfideQtl de se protcclionis susc qtti iicita el luitata nobilibus criioioe aeiUiUonis io-

< Mss. sex, ditiiia, Edili paulo post non babeni ita. Ms. wnos, luctaiio.
^ Ms. Colb. uuuR, HMiiwfl se. * Us. Coib. unus, delectalioni tibitnug libidmis,
^ Us. uiiU.- abalia inanu irepida. Ms. alter, velul
D *>
Ms. Coib. uous, deleciatio.ies anlep«Hunu
Uiler > iriuiet ac vitia tepida medielai. V Ms. Camb., concupiia.
^ Ms. unus , eUgerat. * Ms. Colb. unus, el detidcrio cvpiditaiis ft imd)i-
* Ms. unus, incerlo bivio. licnis iuccumbmt.
' Uin. duo, volupiaium. Coion., volumaiem. y duo, jmerui.s. Umis, puellis. Alter, cum
Si«;s.

s Ms. uaus, eifldcocfii. maiuliSf U)riv.fComiiialulis pueriHbus.

^ Mss, diio, moraiur. ita lass, quatuor. Ediii vero, et ad ambiliosi ap-
* Ms. Colb. unus, vincalur. Aller, lincebatnr. paralus jaciantiasn. Ms. Colb. oniis, et ^nbitioti ap'
j Mss. sex, iy(Vieiilium ioluptali, (utura. paratut jactaniia.
5 Mss. (luo, divUlt. "^s. Colb. unus, Jam tidere, effusam wteem pro-
i
Mss. tres.Colb. resitiendi; et post p^iofa. Mss. cacibue cacliinnit atlollere,
Camb,, urripere. _ t*> Ita inss. sex, Ediii, tervot. Sed melior jain visa

*« Ed ;. Lugd. cura mrS. irtbus. deinde. erat prior lectio bis qui apposita voce, ierlos In raar-
^ .Ms. Co b. nirjs, nur.ctce convcnatioiiis. gine subjunxeraiit, ita !^i In Canib. ms. (jpu fort«
•'
Sls. tir.iis, rcmoranlem. uiiiciis iilis occurrerat.
4* Ms^. duo, arinu arripiat. '« Ms. uiiiis, proprias,
4 .Miis. sex, Qui si persuii.sioue. Ur.i!=, Oui ^tei' ^^ Ms. Colb. unus, iraplos recemenlts iiiot §ui licila
•
: fi"ne. ei Htu covsueludinario data nobHibui. £t psulo pofi,
j!«. yinis, a pukkriludbxe. mss. q!iiiii|tie et Lngd,, infnment.
 . .

50! OE MfA CONTEMPLATIVA LIB. IH. S08

ramanU Sed qai boc qaoque m^lum diviuitiM ad- A d«pe : sed cuin proprietates» eLactus eivtm ccajieriiu

juius evicerlt, ej «pirltalis contiHoniiae viribus fuUas, 8periri« «x ipsis i affectiouibus srngitbrnnt, q<^ vir-

oronia qwbus potest a perfectione retardar: , eftka- tule& eii quibus exsist^tntr forsitun api>srebit.
Tcrit; meoiciu utam ^net» firtQti, studio bouae 5. Verumtatnen lioc imprimis nosse et lenera de»

voluntatis ^ inelinal rtunc de!ectabi)ii^ ac devoie bentas, quod tsis quatnor viriui^, vel oinn(>s aa»
niuus omnes r^in» virtuiis m se regnafiiis obser' ex Illis existunt, dona sint Dei; et quod nu!it;s eos

vat : ae s\o emn Peo suo unus Si^ritus factus, niiiU habai, liabuii, mtt b«d)eb{t, nisi mii Deus» qui esi

aliud &glt seatper dui eogit«t, nisi unde cterior « ae omnbim vlrtulunt proprietas et ortgo» oonluierit.

nobnior (iat,eiob)wtalione&vltionim omniutn, puri» Quoniam quicunqae, quocuitque teniporei in qu^

delectationilHis Tincat. cunque gente iu Deum credentes ex flde vtaerunt^

CAPUT XYIIL iliius dono temperjtiites ac prtidentes, justi, ^ sc ftiF-

Qua fit quatemmi ruimeri cretkuda p^fectio; et quod tes fieri wUque poiuerunt. (|ui auiem nesciantes
quaiuor virtuieSf qute dictof $vni principale$t ex /ide Detnnt vel etldni blasplieinantes, sine ^d« vixeruni
vitmies a Deo caUaUg jiLSti(ic4nt. nihit«arum viruituii a Deo aceipere, v«l habere m»
1. Vldearous nunc an voti sit pbUosophoruni Ula lutssfi credendl siuiu
qua quatuor virtuies* velul quosdaa) vir- ft
•ententi», CAPUT XIX.
tuUini omniuni' fontes, vitia quoque qu^luor, veiul
De temperantia {juatitaie, tei opere.
qD8$dam origineft ntalorum onuiiura defnnunt. t^riu-

cipei^les qualuor, esse vinuies «>on soltM^v phiiosopbl 1. S^ jam videamos quse sit proprietas singula-
sentiunt, sed eliam nostjri conseittiunt. S^ qa»re ruitk. Temperdutia temperantem facit, abstinenteni,

qoatuor, vel quae sint aper» sliiguiartua, boe, Do« iiarcuin, «obrium, moderaUim, pudicum, tacitum,
iubttt itiumiaante, del3ema& Jk&vUer dsoiQnstfare* ^ sef lum» verecuiidum. ILec virtus "> si in animo
ba-
Uuateraarlum «^ noiBeruin p^fectioal sacratum pene Lltat, Ubdines frenat, alTeetus t 'mperat, desiJerta
uuliua igiiorai.^SIquid^ totas crbis Orieut« * «tOc- sancta rnulilplicat, vitiosa castigat, omnia inira nos
cidente, Aquiloue et Meridie, quaitior ' deierntinari cenfusa ordinat, » ordinaia corrofaorat, cogitationes
ptFiibttSftive anguUs tuveallur; et ipse Adaia» qul prava» removet, inserit sznctas, ignem iibidinosae
•st tiumani geuehs ^ter, vel generale nomen, quod voluptallsmUi>^uU, anlnu teporem de$iderio fulu-
deitur bdtao, qnatttor liiteris etpiicAUir. Corpus rs remun^jQtionis accendit, snentcn^ placida tran-
quoqut quaiuor eleateniia e ex»traau»}, qua4ernarn qijttlitate OQmponit, et « totant semper ab omni vl^
wuiteri in se coti^inet^ saeramentum. Ipsius eliani Uprum iemp@i$te deleiidit. Teiuperantia
^ _
intempe-
^
anosx quatuor esse aHectiones. qulbus vq\ ad boua ^ ra^itiam nostram d 9 iionestum niodum rediglt ia
vtiaittr, vel ad nala, ei atttlqai subtiliter inveaeruntr cibo ipso vel potu, ui conienPi sittius apposliis : oe
el tortun inventa probantes posleri susceperunt. poscamus inipudenter quod aut ille qui puscitur
S. Sed et qtiatuor &uuiiua quaa de paradisi foiito Airie 1 mn baboat ; aut alics qitod desiderlo aostro
frocedunt {Cett, ii, ift)» vel qujtiBor Evangdki; di^ piaeet olTeiMiat, aul gu\» nostro) intemperans sppe-
vhii corrus roi« quatuor, etauiwaiia, alae eoruw tilus appareat; nec Xud)cm<.>s eosqul voiunt < clblSf

quauor ac faeks {EucU, t, S ei i*i].), diguitatem quos Ip^ perciplmus, abMiiiere; noc eis ?erecua-
auaien bujus abuude commendani : et Idei) ^ virtu» diam Caciamus qul ea quibus i|>sl ab6t!ncmus, forte
tes ist» qcs» tantain oontlDefit perfdcilonis in nume- perclpiunt, et Deo graibs »gut>t : certl quod satts
^, sollicile consideTiire debemus, quantaiu saacti- iniserum slt aliquos de cibi vel potus perceptione
tatem cooferant anlmo Curi»tlaaa, et quum liliiii damiiare, aut nobis arrogare per abstlaentiam san*
(i^.fMlIouk i
usqu6m aii, qncd iu Isiis virtutibus ctitalem.
tooQ slu Nans »i facit temperautia temperaniem, pru- 2. Temperduttae esi quod reverentiam senloribus
deutia prudenum, jusiitiajastam, fortitudo foriem; extilbemus» sequaies germanitus honoramos, juiuo'
eo qui lemperanier, just«, et prudenter agii, ac fuir- ribus gratlam » patern» dilactionis impendiuias;
liter, nescio quld pos«it esse perfeciius. Uuque difii- '^ quod pr;«stain(is loquenti senscwi silentium, quod
cilequidcm est nobisBomina viriutam, quae ex iiiis ipsius ad loquendum prsestolaniur imperium, quod
quatuor, quas prlncipales diiimus, oriuniur, osien- non aitoUimus immoderaium in colioculiunibus so-

* Alias. si quis. cu n Camb., effeetibus.

mss. qna-uor. Ms.
i>
ita : Uer, ineUnet. Editi, in- ^ Mss. duo, vel forUt.
^ ln ntss. duobus Coib. deest vox s^rium.
ctinamit.
* liss. tn^s, aui KobiU^r, *> Ms. Cntb. itnus, iu animo ubi hatiiel, absque ».

* Ms. unus
reifeeiione. Alier. QtuMruvluai nu- » Ms. uiitts Ctilb., inftrma corvoltorat^
tNer« perfectioui$ sacratum, " Ms. Coib. utius. ei iuiatn temjter ak etuni vitia'
* Uss. duo btc ojniiiuni et^ qood iegitur ia aliis fum poUtlaie d^feudii.
codicilius. V Ms. uiius,a<i otnnstn U(Hmtum.
' liss.dun, teriniuari. \ Ms. utius, 7I0N hahebat. U§. unus, aui tu uliotf
t Ms. uuu-, }r^s<ru<;/iim etc. Desuni h<ec in ms. uao itef
^ Ms. unus, viriulet it:as. r Mss. duo, a cikis.
t Mss. t)ii;iluor, ttunguam. • Ms. uttus, pur(rdt7tfcn0nii.
i Ms. Reg. unus affeciibat. kii4t et Coib. UAUS
 , : :

m JUUANi POMERII m
num, nuoA « ri»ui pwunip^rt «on permiianHis in A ang eniia, tcd i» «Is uihIuiii quy« ibriU«» focii buMi"
c»ehtti«mni, ^ ii«d iiulii (i«trahinrm&, h*c ^(U4ra)t«n nere jusiitia. Denique Dorninus nou oit, >^
Ikmi qni
i(?s «quaiiiniiler sns(tn«ntMS : •clcnt^s, 4fH«4 tam iiii pentctnioimn pmuntur (IftutA. v, 10), etUeuit; scd
qiit delrahiint iiuani iiii f{ui delrnh«*niibut acqiMC- adjecii, propier jn$iitiam : ui evidcnier os4end(>ret
«cunt, vaiiiistis moriitt «orr»t{Ki sunt; « «fii .til hoc qiied palientiam veram non facLi posna, sed eausa;
:iliesvi!es vidftri T«huii, ui se commen^dtU ecriHN et ideo I)eatitudinein non perMemu»neni pati«n<il»««,
coinparatione qiios carpiiiit, el vidieantiirea vitia non sed propter justiiiam patieniihiis raproinisit. Quol
!:aii>are, qnx malitiose in aliis reprehendimt, quod si ita eo», s«p«randorum i
iiiaieruoi sustinenii.'»,
inatuB) ieniperanlia ttitit; cai qui servire Toiuerit, tunc est vera paiieotia, »i faerit juMa : el io ets ju-
iion quo(i reprelieiiilai in fratribus, sedt «inde Deum sta est patientia quorum nec <!oleribus, nec voiupia»
!::udei atii-ndil. Ac per li«c ipsios t*ntperanli% est, tibus « cedit mentis invictae eensiantia. ScJ h»c
qiiod flon solnfii temperantes in omniutn membroriiin animi fortitudo ah illo e«t noiHi cui cum prophota
oCdeiit £unni8, sed etiam qued oama lihenter, ^ux cantanms : Fortiluda mea, et »
DominMs, el tw men
)iM inodcratos ac sohrios (aeiunt, eb«effva«iut. Sed facitis e$t mihiin saliuem (Psal. cxvii,14). Fortiludo
dc teoiperantia bxc dicta surOciant, ^ ut et de forti- nosFtr.1 e«>t p, quia ita nos eentra «nMiia vttia uivicta
tudine disseramus. » protectione corroliorat, ut animum nostrum t nec
CAPUT XX. ]>ianda dissolvant, ri«c adversa d«ji<ia»t; et tnnc
Quale$ tiie debeant qnos anmi forlitudo nobUilat. laus nosira Dominus fit, si non nos de muneribus
f . ABiail rorlitudo ca debet iatalligi qux noa so- Dei, sed divina in nobis cupiamus niuaera pratdieeri.
lum diversis piilsaia moIesiiisiBConcussapermaneai, Nec illi suam possunt jaetare virtutem, qnibus 0<Mui«
sedeliara niiiiis vi hiplatuBn illecebris resoiuta suc- nus factus est in saluiem.
cumbst. Alio^uin si impetus quidem malorum sa^ 5. Is ergo ' cui Dominus est animi fortitudo, nat-
v'i«riUiun franfat, si caiaraitatibiu quibaslibet ioQ- lis earnalibut detideriis cedat, nutiis votuptatibus
pactis < •bsislat, si inldr injuriarum saevs , inler acquiescat, ambirionem ac pepQlarem gloriun vin-
proc«tias angentium pMssararum, inier in>micitias cat. Mon eum peciiuiae amor addicai •, non acerbi-
ae damnt prxsentia, at^ mutiiraedas persecationes tas ^ pfis<ionum damnorumque sukjiciat. Sitilli Drus
intetjgata persistat, et t«iii«ii de ipsa te adsrersario- laui tofa, perfeeia gloria ", delectslio pura, sp«s
rum sustiaentia jaetet, nac «le dono Dei, ' quo iliu- oeMa, securitas lirma, possibililas uina, sanitas in»
str^iur, exsuliM, sod ramatitcr se de vulgi favore. corrupta : ut ei qnidquid carnatibus pUcet, ia hec
quo|>raedicatttr, eblectot; plusque g ludenl ex eo qued mundo displiceat; quidqiild pretiosum videtur esse,
lavdatiir, quam «x eo qvnd b ibrt unde iaudeiur -
et ^ vileteat ;
quidquid nitidum, fHturerum contempta-
per boe baaianam laudem divinis s miuieribus anie- tione «ordescal ; iiee ab his quse jam < per gratiam
penat : ()uis duhilei faancanicii intentionem virtutem Dei elisit, se patiatar etidi : qaia et lurpius videtur
dlei pon posse? Quse ti viriQS essrt, fertiter eti:im y animum ab bis vitiis vinci quae vicerat : et nihil ei
bia»4in)«ntis taiibus 'repugnaret ; nec acquiesceret ^ piodest aiiqua saperasse, si alicui qaod neglexerii
meUi^ius quae, adjavanle Domine, (iura qii«que vel superare ** subjaeeat : quando non iiie fbrtU baberi
as^ra tuperasae!. Qaosdam Bamque insuperabiies soleat qui ia adeundis taboribus periculisque claru«>

nsperis p»ssionilius facit mundi cupiditas : in quibus rit, aut ^b frenandis volupi:uibus ac donvandis insti-
nen paiieniia iaudanda esl, sed ^ mirauda duritia. lerit; sed ille niagnus et suiiiimi.^, ille potens ntque
f. Eesveroquos ad (6ieraiiiiani passionttm fortes dignus fortiiudinis appeilatione censendus est, qui
Dei caritas reddii, nullt delectatio c:irnis,> nulla nibil sibi vilii rebeliare, aui dominari permiserit

votuptas male hlanda corrumpit. i Qiioniani si nun f modo absii ^^ ignavi£,ne nos id desperemus pesse
quid, sed propter quid patiamur, pturimura refert quod pessumus ; absit praesun^ipiio vitiosa, ne nobis
iion !n eis ett palieutia qai aequaniniter patiuntur hoc qued per Dei gratiam pessumus aicribamus.

"
* Ui&. tres Celb.,fKc«( r-,sum ^rorumpere non ptr- D Ms. Camb., canimus.
miitirnus. Alter. risui pT«rumferenonpermittimns. Ms. Mss. quaiuor, el landalio mea.
<*

Celb. unusetCamb., risu prorumpere mn audemus. p Mss. ires, qua; ita. Mss. dao, qui ite. .

^ .Ms. Beg. ufiiu, nec deirMktmtetn. Ms. Colb. unus, 4 Mss. du'i, nec blandimenta.
ei delrakentes. Ms. aller ex Regiis, nec detrahenli ac- r Mss. diio Coib., cui factut est Dominus fortitudo.

quiesrimiSy nec «ctfuanimiter iuitiuemus " Ms. unus aildil alience.

,

« Mss. ires, quia ad hoc. ' Ms. unus, passionhdamnorumque cb\icia(.

^ Ms. imus, wnc dt fortiludine. " Mss. quinque, dilectio pura.

f Ui. U!>us, tutfsisial. ^ Ms. un-is, comparnlione.

* Ms. unus, qui itlustratur ^ Ms. unus, gratia Dei.

> itss. Ueg. duo et Canib., operibus. y Mss. qu.iiuor, animus.
^ Ms. uiuis, miseranda. « Vs. Colb. unus, prodest; cxteri, prosit.

Mss. tres adduiit mala. Unus, non voluplas. •» Ms. unus, suhjiciatur.
} Ms. unus, Quo»iam euim non quid. bt< Ms. unus, refrenandis.

* IIsuc voi Beaii abeiai ab eJiiis r«btiiuilur ex :

c* H«c vox, niodo, inijijcta csi iii iiis. Cauib., Ln
mss. ritiinque. qu'> sic : Absit iqitnr.
^ }lis. omnes hic adijuut vel tnptraiorum. Eiiiti
d«i
Ms. ex Colb. uuus. pif^ritla mitera, ineriin, igna^
c:ir,Uu;it. i't«, ne 'loa.
« Ms. Camb , crdlt.
 :

505 DE YITA CONTEilPLATiVA LIB. IIL 506

(JtiiA sive de muner« Dci, quo /oric* efticimur, d«- A oppriavendis ^ ac decipiendis hominibug • honiines
i»peremu$; bivc nos de itMlra postUiuiiiMc j2cieimi<, riMi pejfsistuiit, in mores ierinui, v non naiune , ted
idonci au resisteQdnai viliis csse n(»u posaunius. El viUH luuiaitouc de|;eiierenu
ulique anisiii toriiiudo tani desperandi ignaviani delici CAPUT .\XIU.
4.'\aitere quam pciautiie contraire. . QMd duo sini injiuiilite yenera,
CAPUT XXL l. Duo sunt injusiitiie (^e^iera : unum h quo iiiju-
De jiiSMia, vei pie, quttf ex ipsa procedU. rias irrognmus, aitdrum quo '^
ab aliis irrogatAS, cuni
Uacienui de viriuie cui nonien eH iunitudo • dis- possunius, propuisare aegjiginms. Quodain modo
ptiiaviinus. Videamus jans quiti*' tiiani ju&titia nobis •nini nos oppriniimus quaiido oppressoscuin deren-
air«rat io b£C vila pr«»idii, e( quaiilcr ip&a quoque def e • possunius, ab oppressione eonteninimtjs. Nec
in eoruu) ^eetorii^us qui se illi • iradideriut, nullis rruhi aliquid prodest, quMl non circunmnio aliq«eBi,
Yilioriun \a)eat iinpugnatiunilMis superari. Fides fleqnedecijiio,?! ' liecipi, aut rircumveniripenfnitlo.
enim, quae c&t justiliae fuiulinicntiMu, quam nuUa Hoc iilein de peccaiis "licet iiitctligi : quia si peeean-
LoiiA opeia praecedunt <^, et ex qua omnia bona pro- -tem v>deo, et noii soium aoii arguo, sedctiam '^
ei
teduitt, ipsa bos a pcocaiis omnilMis purgaL, ineiiles pe^^caiUi con.-eiiiio, pariioipeio ti e daninalionis eju?
Mstras iUuioiMt, Dee « concilial, ei cunclis j^rii- B eJiicio ; ei in onuiibu» peccaniibus pecco, qnando
cipibus naturae nostrarconsoeial; spem nabis taiurx eos quos scii) peccasse sive peceare, quadatn crudeiis
remunerationis iospirat, auget tu aubis virt4ites san- smim laaligniiare non increpo
ctas, nc nos in earutu possessione cuiiflnuat. 2. Nec veio audieitdi sunl illi qui se, dicuitl pio-
CAPUT XXIL pierra delinqucnic^ ^ oiijurgare uon posi>e, ne eos
D.' cequitate ; (jnod ad eamdem pertineat liumana: 4)ui y se cinendare noiuerint,sibi faciant iiiimicos.
societali» uiUitas. Qui duiii parcuul eoruin voiunt:>u. sUuti non par-
E% justilia manat el icquilas, qiix iios facit ut cuut. '-
Al !-i uou ex jacioiHia, scd ei ittisericord>a,
«niiiitioi necessiLaies liymiouin nosiras este dicamus, eicujn qnadani pieUie eorapatieiiiis aitimi casiige-
nec nobis taH!UHi,sed<;iiaiu generi bumano ^ nos n»> niu», 'A el ilU, aos sentiaot nnn luinus peccaiis suis
tos esse credamus ; el quidquid euilii>«i liomiMi no- moveri qiiani nosiris; aut iu booum siatuui refor-
cere {loiest, s tanquant si nobis noceat, eviiemus nobiscum Deo^^ graiias •'iguot; aut si eos in
niaii,

(fiita ^ qui lioiniites sutnus, nihil iiiuitani a nubis p^caiQ tsneiadbuc peceandi dulco^lo, el <• suiuiem
atiennifi puiare debemus. Siquidem beiljrum est suajn noliis ciu-« es&e (-«rnanles, maluin reddere pre
* sibi vivere,nec suas uiiliiaiesiucoinmune conr«:rre. bono voliierint; ^^ niaile debenius eorum inimicitias,
A ^uibus non solum oienlis piaerogaiiya, std etiam G qui noluerini emendari, coniraliere, quam Dei oflen-
servatajuris i aeqjalilatedisiamus, sinos in^ o.-nnium sain, dutii |ieccanies palpanius, incurrere. Sed de
«ommodis vel incommodis cogitanles, eiout nosiris bis qiioniain iii libro secundo {Cap. 1 et 2) plura Jitni

utiiitatibus, ita omnium sociorum ^ nalurse no>tr» dixiinus, reliquas jusliiiuj paries, ui coepiuius, exse-
viv^tiuus. '" Deinde si iuvicem persequi, lacerare, vei qunmur.
tterdere, ferarum est pruprium, quis dubitet excel- CAPUT XX! V.
iriBiifi iiumanie coinpeiere, ui se alieruirum juvcnr, De tiieralitale ; el qnaliier beneficentia; opui deheal
iitstruaiit, xdiliceni, et uiiliia^em commuRem tau- exerceri.

\uani propriam cureut? Uade datur inieliigi quoii qui {. De jasiiiiK eeadiiuc feiiie procediini liber.ilitas,

^ llaec vox, diiputavimui^ihen a mss. qcaiuer; ^ Mss. ires, aut.

in aUerQ bab«i(ur triciavimui. ° In Lugd. deedt vox kiminei. Lcgiiur in aliie
^ Mss. duobus deesi etium. Us. Camb. posi pauca. oinnibus.
ojjr-mt. p Ms, Miiiis, non nalurce, sed viiii. Ms. aller, nou
« Edili, tradideninl. Mss. qninque, tradiderxnt. nafura, sed vite:.
«^ Sic uiss. Reg. duo et Coib. uniis. Camb. vero, 4 Mss. (luo, unum quod... aUerum quoi.
sed ex qua omma bona procedunt. Editi, et ex quo f
Ms. uniis, aHis irrogaiaa.
omuia procedunl. Quie oumia absuitt a duobus niss. ' M>>. liuu.^, pe.^isimus.
Cuib. ^ Mss. tres. si decipienli circumvenire permitia. M«.
« liis. Colb., ires, recottciiiat. aller, quod noji circumvemo veque decipio, led de^
^ Ms. iinusColb., natoi utilesessi. lipi, etc.
* SJs. URUS, id quaki. " Mss, qiiatuor, dehct.

^ M>. URNS ex Goib.. quia homines sionus, utnU et ^ M». uans, ejtts peccatis.
fiumanilas dicta, qua nos invicem lueMur, sicut morta' * Ms. Ci>ib. uiiiis, increpare vel objurgere.
let ; nihil humani a nobis, etc. y M?s. (}i»o, eincnduri nolutri' t.
beest vo.v sibi iii ins. utn>.
' ' Ms. Sinon. Alius, Autti.
Coiii. iin;is, .l.;s/, Alier,
1 Ms. Colb. iinug, a (fuibus tton selum meriiit, gra' »• Mss. diio, illi. m
tia prmnisn.i, vel pyopna; dignilalis preerogaliva, sed ^^ Mss. diio, gralias aijant. hh. Colli, niin«, rt/ / in
etitvn.... (uquabihlute dittabiriiks. Uis. Ires etLugd,, bono nobiscum slativi. Alier, (/«( in bonnm siaim Deo
tcquiiate dislamus. gralius ayu-it.
^ Ms, uiiiis. in omniuin liicris, commo.lis, etc. "^ y». unns, saluli» suee nebis curam es^t.
^ In ediiis imerseriiur vox uiiliiate, quap aliest ;i *^* Siceditio Liii;d. Alrx,m«<;Jin?fl/.'f. KvCoIb.ms?,

iiiss. oninibu<; quce oiiiissio retio sensui ioci liuius »ny\i. tuaffis dtbemus eoruin inimicilius, qul njluiunl
prolif it. eneniiari contratfre.
•" Ms. nnus, Dcnifjue, <* M^.iinus, fte jHs'iOep «utc.n iid'iuc
 :

S07 iiLtANi vomm m

beheficeBiia, carilasei caeiera ejittajftdJ.quibBsiBii)- A i»€0!op»nibili diversitaie prxsiUMri^r » quo Deum
tipliciter juvari bdmmes possunt. LiberalitM est graiis diUgiinus, et atntctiiB. C»t«i:utt (^ anticuin
«{ure eiiam ia eos qvi Rilili indtger« vidanuir, exa- propter cotninodiiAQ quodlibet aiBat, noo amicuni
berat; m qita liberalitftte rel familiaris ^oitur am- coiiviiieitur aina^e, sed commeduin. £t ittique qui

pliitKfo. Deiiericet)it;e laulta suiil opera, quibus a^ aiiquem propier rem tempontlem qnan^ibM amave-
ceisitatT iaboi^tiiitun iiii8eri€Cf4iier subvemtiir, et. rit, cuin res ipsa i utpote lemporalis de^ierit esse,
de terreafi ceH»w regni coeiestk baredlla» eBmyuak» amare cessabU. Qei autem dUigit propt«r Deom, si-

\»T, a iB&do absque ulbi csieniaiione opus beuefi* cttt Dess seternus i^
est, ita in «teriUifa ipsa aatict
eentia fiat, nee- m>s ad i&lsene<Hrdiftai faeleoikua <^eetiu parmaitebt:. Et iiieo Deus, ^ qito nibtl est
tarpis nmof glori« p^pubris iapellat. IftTeBtl smt tml^ atti mediius ^pt«r qoad diUgatur, {iropier
<|oyaa} qtii <iiversis qaitia» diyersortm ueeeKiiali* 8«lf^uHi p«rfeeti» diligitur, Si vgro salteoa (voftcr
bus SHbrefiireot ; sed ant appei&Ui eoatpar&uiiae opt* ** Uta qu» itrse^t amiiUu'« ««a uiiqiM gratis aoiaiur
iiiouis kttpuUi, aut caruali pietate eoiaiUQtl, aoi q»ia jam iUi^ propier qnod. diiigitur, ei, qood dicta
ispe reeipleruti ^ami diiretit, atu reUieadi quod aec«- qHOlite ae£a6^esl,aale(ertur. Ipse qnippe esl omni-
p^iit neeeM»tate ^ cou^kii. bus aiitatoribus suis vita beaia, ac salus xteroa, et
^ Sunt aiil qoos ad iargietMkKn aliqtud in pattpe. B regnutt», g^adittmqtie perpeiuum. Ilaec accipient ^ui
res sola movfi versata eupldiias; qul < ad boc al.iqua Deutn diiigunt, quia soius erit Ilils omaia, quanJo
erogaoi, ui bic majora reeipiaat; ei quidquid eis ve* ipse fuerit lu omnibus oiuQia.
lul paupermo ^ pastoriliiis daium fuerit * ecQ^n^ CAPUT XXVI.
dmti, esurleutibus iiiis pro quibos susteiitsudis a&'
Qui4 sil tua cuique tribkere.
«'ipitiui, lolum, aut prope totuiu quod acceperiiu, ia
snas vuiupsates expenduat: et, quod est detttttu», Quapropter ei !& bac viu jusuiiam couamur im-
inler miiniOcos ac roisericordei baberi, vei etiaia $Jt>re, cvyus 4usUtIx opns eai propriuui iw^ cutqtM»
prse iiiis praedicar! turpitcr concupi^uol. Ab bis iribuere, Deo tio$, a quo susdus faai, reddamus : »ec
omiiibus, dt boruai siwlllbus, ionge dlveisi suot ' il!i
4omiuarI itobis ea quibiis sumus oal«trailJer prxpo-
qui non se in operibus suis, sed Ueam cujuuot pr^e- Siii. permilia»us. Doiituieiiir viiiis raiio, subjiciatur

dicjn; qaos m1 opus bonum spes futune rewuum- eorpaa afiuuo, aaimtis Deo, et liepleta est » bo»
tieRis addadt ; et ipsutn sotum votunt babere eul ttiais tota perfeeiio. Ac per lt«c, et itoi Jtssiitiae

o[^rie lesiem, a qua serecepturoscreduat tota lidei l^cil participes, ttua cuique tribuimus, si iaferiora

lirrattate mercedem. itteiiort&us, et « iriuUbus caraalia al4eetatneut» sub-

CAl IIT XXV. C daaius ; * et sicitt viveaiia vlta eareHtibus, seosibiUa

vlventibu» , uiteiieclaaiia seasibtlibiis » itoatonatia
ih diffeTenUa aatm-u^, el quatUHtn ab eit differal
wiurtailbus, nttiooioaado pra$pM)iauis , Ila bene vi-
perfeeia dilectic,
¥endo voiuptuostfi uUlta, iiiiiibus bonesta, boaestls
itaqve jara de c^itate, unde pitira la boc iibro su- sanct!«, F saiictis perfesia omnia pra^feramus. Yerttm-
pra disserui, qula locui» exigit, blc quoque ((auea tameit aee. corpus splrtiui, nec ajtpeiitus obteape'
perstrii^am. Taceo de earisaU amore qui ifteiplea^ a rare poterU nitionl, nisi DeuS; qul ipsum spiriittm
coiijtigio iiianat ia Slios, qula taleia aoiorem cum ereavit «4 corpus, delectatus eogiiaUonlbus nostris,
pecoribus babei«u&, besiiisque coinauiQOii). Propln- retiulescatin uabi , ac lanqitaia verus agileola in agro
(luorum s ellam pr^iereo , quia et ipse adbuc ad suOj 1 cordii nostro pro!icial : » ui quidquid In eo
carnem periiuere vldeiur et sangulnem. Nec de illi} fiies plintat, devotio rigat, ipse ad iocicmenlunt
aHquId (lico, quo elsi smicos amamui, 4ameu eiiam consummatae maluritaiis addueat; aique ita nobis
^ ipse refenur ad .comntodum temiioraie.
alitiuod voluaiarle sibi subjecLis desideria tuaia subjicial, ut
^on quod bi auxtres bonestt nou smt, cum ^int ex Ip&Is actibus nostrls, qui sii babiiator noster, ei
omolbus tisiarales; sed quod bis mnnlbiis i
sit iiie cujus la Qubls * fiat voiuDtas, appareat.

* Addltur, m, »% mss. qusiuor; al^erat %b edliis. ^ Ms* Celb. uous, quianihilest... mnjut aut tuetitti,
J>
^ Mss. dafr, toitstricii $unt. Aliquot^ eic. iia et prepter qvid diiiqaiHr. Colb. alter, ei Lu^d. cinn
Liigd, Aiier, coiwricii sw.tt. Alii quot, Ms. alius, Lovan., qno niliil ett... majut aut meliui, yroplef
cotistricli iur.l. Aiii stml quoi. quod diligatur. Ms. duo Reg.» propler quod diligiturf
« Ms. Reg." un(!8, propter hoc ut hinc majora. propi.er seipsum perfecie diligilur. Ediil, propter quii
Aliiis, ci ('.oUj. uutts, «id hoc... ul majora. Duo Colb. diUgiiHr; alii, diiiguiur f ^xoptfr teipsum perfecie di»
a i hoc^, ut hiuc taej&ra. ligitur^
* Ma. Camb., poirib^if. '» Ms. unus, proptet ipsa.
* Ms. UDus, ad erogandum. » Ms. Cotbert. unus, oi^tnis perfeciio. Aiier, ei iiN»
^ ii». unu«, a/i?^«ii. plela erit in nobis tota perfecilo.
. 8 UiA. ^piem, quoque. * Mss. quniuor Ctdb., ui sicut.
*-
Ms. unui, eltGm referuuiur. ipxi f Ms. Colb. utius, tanctit et psrfeciit perfectiora
i Mss. ('«111.
iacamiiatoMti iituuiiaU. Quo-
diio, prefferavtii.
ruiR tJUiis, fiun! (jre.<ii dUujimut tl amicot, ei eteieros, 1 M-:=i. ^eptein, i» agro iua corde noitro. Editi, tic
i Mss. sex, nipoie temporaiis. L'nus et bis, ui puta. in corde nosirii.
Edili bic rargnt uljwle. •
.M-s. sex, el quidquid.
<>
Ui. tiuui» turei subsiaittivo eti • ilss tre», iit vdunias.
 ,

SOS DE YITA CONTKMPLATIVA LiB, lU. m

CAPUT XX^IJ. A ofMirati, sociaii» qoa^am Tirtaa acci((itur, eo quod
Qu0d actuulem vUaut temperantia,
tres ^htuiei, M esi jpsa beneficiisi ** quoe »Vm aracstai aijgetur. Qnis er.im
fcrtiiudo, justitiaque consttmmeni ; prudentia^ ^$m ei noneo ipso profictt, quo |)f oficere aiiuia eupit? Qnis
es( (j^na virtas, menti e^gnilionettt rerum latenlium non Biisertcordem sibi Deuia facit, qui mi^rieors
erga laboranl^ veS ercanles esstiteril? Aut quomodo
Bic est ordo nttBrs alqne ju&tiii^, qaetn * qfd le* aon a«gel)it in ie omnia bona sua,P qul ea uon solmn
Here ^oIuerU ei observnre, perfectioiteia vUac acttta- nnn imsd«-l liabeaiibus, sed eliain non bahentii»is,

lt« iinpIebU. Cal sciisaM vit» tres iUae vlrtuies (de in quanium pot^t divinltus Inspiratus impertit? Et
qtiibus qiiae dicecda ^ Jussa suQi, Deo (lonaitie, disi) qu videnduni
* «^i uurtt)^> jusie &u;iant 'f IIK qni se re-

proflLlutit. Si(|ai<leiii t^rtpersnUa, et animi rDiiUudo, moveatcs ab occupaiionibus euRciis, ae stodiis spiri-

ai<tue jastitia gpirllalli» estaclio, siae qua :)ibii omoi- (uafibus olTereotes, uihii bunianic tocietatl profi-
novaieiiil» qaa: ad prudeiiliam vtdelur pcriiGere eiuat; el desideria sua coinmodis ' «fhmam pra^Ee-

co^nitio. Quia iilhll ncbis proderii impla»da didieis» rentes, uliliintein eornffinitent desiderai^ vaeaiionis
se, uisi ea qua dldieinuis. siijJeamus iii)p'ere. Ergo eieelloue coutetnnant. Cum prorec!» iaboc&iitibus

v'a aniiiii, qu.-9 ia a}»petitoia rstioiieiuquedtvidllur, opem feire noHe, cuai possis, ei cominuni bom
ad perfeciiofi£ui bonae actioniB impli^ndsin, eognitio- B pesiiiftbiio, otiosa quiete frul ^ velle, nibil babeat
Bauqtie reruu) t»t<}niiuo) consequeudain, his qua- «qttlbitis. Cul asquitati qui serviuni, Oinnes omnlufn
tuor viriutibus, umQ ^ eiiam jam diu disseruimtis, bcno vivuat, * ac velui sibi laviceoi oail, sslutem mu-
adJHvaiur. • Qiiaruoa tribus, temperantia scilket, ei tuam tueotur ac diligunt. Ae per iicc, contra|usiitiaw
anim! fortitudine, aique Ju^iii;^ iuforotatur ipse ap- f;)ciuQt bi qui iuenio suse eonversaiifttus vdi ecudi»
peiitus ut actio fiat; prudeatia vero rationesQ, qus tlonis «'Ifcli, otlosijm siudiuiu fructiiioss uliilteti rt-
est acies meutii, iilumiuat ; ui et rallo appeiiium gondae inuiiituditiis aoieponunt; et cuis ^ pp8»ttit
' Subeniet, ei reikMil appetilus obietcper&t. ^nm vif> iaborantl Eeciesisr: subvcoire, opeross» »diniAi$ii-a-
IBS oinnis (sicai veteribus j^acei) irlbus In rebu» tiotiis labaretn, frucudA' quieiis eaaieoiplailone ref»»-
» fere versalur quaruiQ : uua esi In persplcieado, quid giUtif.

ia ^ quaque re verumf siacerumque siti qnod pru- 3. Sed quoaism suni snuiu qsi s^ imparss laniae

denii£ munus esi proprium, ^ de quo loco suo vide^ esrcinse noront, taies jusie se, eiiao) qnissiu, ngn
bimus; altera, qiwe aniiiu periurbaios aBeclu^, quos itjlieruni : ue videasuur non ec€lests£li€os iaboeefi
Gnecl dicuot i7r$« I coercet ae leuiperai, ui Oinnes veiie su«elpere, sed boiiores ^ aatbire, cum dlgi^il^
appetitioues, quas illi ^ o^u»; vocant, raiiooi obe- ecclesiastieu tiec amLiemia sii nec vitanda. Q}ii vero
dienies efficlal; ierila ut bis qulbus ^ eougregamur, G prreesse ei prudesse popuiis possuut» »i qnsesiti iion
«li velimus ^ ad eoruitt galuils ei nostfa} ^ienliudl- luerioi, jubie seijtsos perclpiendas ftapIeAiis «ludiis
netn capiendaitt. Qu£ omaia ad reiiquarum tnuia iraduiu. Vetutstauten si ei tiilqul iucrls per se p|ro-
virtutum periijiere vldeQturofrtrium: qulbtis teatpe- ficieatium creseuiit, et isti qni in se i})sis sub Qeo
rantia et foriiiudo plurimum valent U» ccercendis mo sapieuU^ Si-iriialis pcrcepllone proiiciunt, in
»mmi periurb^tionlbus ac fre&andl», ^ qnas periur- ftfoposiio stiO permauemt; Uioeriiius quidem diver-
bailones nonnuUt pa«siones, aJiI spgritudiaes voesni. jsls incedoni, »ed ad unatu pairiam teiiduiit, et ad
Uuibus niodlficaiis, ei quadam trimperaniiae ac forti- unum regiiUiB disparibu;!» y iniiilanies offielis, Cbrlsto

iudlnis iege cotsposilis, omnes vlrtutcs in lioniine Bege omniucn vucanid, pe.^venlunu Qui:: enlm uescit
suo creaiori «ubjectc sine ulils viiioruea contradlciio- quod sieui ^ oiium ^ludiojuiu iaeBabiiem suavitaiem
uibus tegitant. saj^eiiiix coaiesiis inrnndii. s carnalibus oiloso ; ita

CAPUT XXVUi. i;piriiaiis occupatio laborum sancierum muiiiplices

Ds sociali virlute ; ct quod nou ncle faciani qui^ eum «<^ aiTcfat frucius bumaux socieiatia atititaijbu* oecu-
po*sint, ntbil bumance socielaii projiciuttt,
pato? 2n Ipsls quoqite siudils spiriialibus qnanlum
1. Justiila vcro qua fiunl jusil, qui ean? fuerlol possini eccJesia*tici vlrl proGcere, qais suflici«i««f

* Ms. uiuts, if qnis. i

AHuSt ad eoruiiimiuleit, et HMiram pienitudinsm-
^ Mss. omnes, visa suHi. Uiius ex bl^ tot.um sic " M^. Coib. «t>i»s, quai nonnuiii paisimft oinicsa
e!tbti>et. C.utn aciuaiem vitum tres Hlwsiriiiies... perfi' ?eee bsc, ptriurbeuioim, qux le^ilur in-aiiis.
sinnt. o Ms, UiiUS, augeaiur. Mss. uuo, qvx mc4o ^di
* Mss. duo, vis animis. prKslui odjuagiLur,
* Mss. oiiiues, unde eece ym tii», f Ms. unns^ 94(« mn
saivm.
* Mss. ires. Quibli^ iribui. q-Mss. rfiJ», aiiqui ie reniovenifi.:
^ Ms. uini.^i, jtivet. Uuic verb.t, ui ei ratio, eie.^ de- ' USm unns, iiouimodis Qiuuibns.

«imt in m^. nao. , • lls. iinus, pouii. M\h$, possini,

3 Ediii, vete^ Mss. sex, /tjy. ^ Dee«t vox teiles^ Lustd.
'"
Mss, ires, inqiittuue re. Uass, in unaquaqHs re. « Ms. yiiiis, i» hacvdui.
Eiiili, in qua re. ' llls. uiios, cmn fa&ieut
Ms. unueei Lugii. cu») L.ovaii., dequa.
' * Ms. lHiUS, Ud nd llUW^iCS.
i Ks. unu«, vacaiit ne^ Aiter, dicunt poihoB. y iis. oniis, unlilaniium.
^ Ms. iintis, flfinas rfifttH/,- z !t»inS8. mtinc^, ai ediii. otio$u>n stndtum.

1 Ms. unai, iongredimur. »= ?,3ss. duo, affen; tjualuor. uffefci. .

•^ Ms. unus, ad eorum taiutem natira pienitudine.

 ;;

$11 JILIANI POMCRU 513

«nunicrci : cum et iiiferiores tlocetulo, fcipftos exer • A Ignaris eariiro, moilettn: siiqtiid, aut traiiquiiiitaiis

«»eni, «l contererido eiim spqualiter eru4i(is, cm- excuUant; loier fajlenlia et solida bona disceraaiil;
liores tii pluribus fianl; elaberadilioribusaudiendo, nihil in iioc muiido «a«n aiii injutic, sed onMiia, Deo
ifi»1e sil>i persuasa depona»t, recta firmius leiicanr, Tolenie i
ac permittente, fieri priHlenter accipbni
ueettlia cognoscaRt, el confirmentur in eis quoruiH aiiier iiiteliigenies aut doceanr s;ipienter, aui arguant
" diibiis nuctuai>ant? Sed qQouiMU dispulaiioni» oido vlolores vM-ios ac divertas iiirurmii^ites
qux mortaliter
depascit ut eiiom de prud6iitia,quae prtncipalis virtus viveaies aKligunt, non semper peccatis: prxcedeati-
i|i^rta poiiitur, pimca dieamu», d< jniiliiift sufQeiaui Las se^i ; sed plerumqu^ et ipsa cooditione totorta'
isla qiiae dixiinus. liuti» »» accidere cormpiU*iliicr naiw intelligftnt;
CAPUT XII%. ei > scieiHes se non dafiuiari adversis » praeteniibiis,

Qved de prHdeniite ac $apifntue fonte coguitionem seJ probari, ex ipsa toleraiHia paasioftum occsBiooem
omnium rerum bibml, ^m pncipitnda »cien4itc .fer-' comparandae siiii paiionttis viriiiler aseulcs arnpiant;
lenter invitfilant.
nec ipsi aliis ooceant, imc sib: p uocere permittaiii.
i. Prudentiam et sapieniiam plerique in inda^ 5. Tales Domiaus in Evan|eiio ii«ri i ) raecepii,
tioiie veii, ei inveiitianeconsiUuunt. Crcdo propler- dicens : E»toie prudenit» ticnl serjpenUs, el timpliee»
ea quod nec sapiciis ^ rite did possit, cui « prudcn- ^ sicut columbve {Mailh. x, 16) : quia necsimpbces cir-
tia ; nec prudens, cui sapieai>a desit. Quapro[>te:r si cuniveiiirc aliquos possqnt, nec prudei^ieA se circum->
luliii^liud prinleDliie ac sapieiuije mu»ius accipiiur, veairi permittuiU. Cxieruo) si in contractu quolibet,
nisi inqui&ilio et coinprchensio veritatis; qui veriia- sive in coHoquin, vel iu alia quaque re, se deeipi
tciii prudcnier quxrcre, et sapieater invenire <^
po- qui»«iue non slnitt, et alium (amen ipse deetpiat; iste
(u«ri(, is prudens, i$ sapiens jure vocabiiur. Huc iM>n Uabei prudentiam, qu» salotis inagis qnani per-
titciico piieirtiserHn, ui quidqnid de prudentia fuerii diiiouls cst causa, sed siinuiat. Quoniam «(uidetri
diepui.tium, id toium ctiani de sapiciilia dictuin possit ' hoc virtus a vitio distal, quod iliud corrumpit sana,
intelligi. Quia ita sibi hx du;e viriutes impiicatse suni hxc sauat vilii accessiono corrupta : ac sic, aiu oni*
ct unitJD, * el ita qiialibet earuin sine aliera nonpo- nibus «^
quihus potest, prodess^ resiinat veraciier pni-
lesl esse; ut oec iniprudens ' gapienlia, ncc insipiens dens, tii ejus meritis omnium qui per eum Deo acqui-
possii dici prudentia. Sl ergo ioi« biinianx vii^c per- ruuiur, fi uclus accrescat ; aul si ccgitat de perdiiionci
feciio ki adioae tt coguiiiono consistit : sicut n im- cujuspiiim, vel de casu pereu«it)s eisuitat, oeeesse
pleri aciit:r>cm tdmperautix, ac fortitudinis, jusiitiae est ui piius pereai ipse quam alium perdat, et ab
consummntione proLavimus; ita cogniiionem reriun ipso ca pcrdiiio, qua pcrire ailum cupit, iacipiat.
proveuTe cunsecuiione prndciuiue comprolieinus. **
CAPUT XXX.
i. Cof nitio rerum qu» de prudeniije ^ ac snpieiw
Quod prudenles nec aliisnoceant, nec sibi ntceri per-
tiui proctiUit ruiile, ^ spiriitsies oniues a cinuiibM mklant ; et que<l eis ibi si( sine admixtione alicnjut
vitiis delecaios illustrat; el ab omni dclectaiioneno- err»ris comummata piuikntin, ubi erit sine uiio pec-
xiie ciiriosiuuis aversos , dcslderio conteinp'and« cato vila perfecia.

i virtutis luilainmai : ut huinaiiarum rerum divina- 1- Ui * ergo qui prudeut4»B particii>aiione pni«
ruinque &oi.euiiam. coHsctuii, piudeutes ac sapientfS dcfites elTecti, Deo suo n»n pedibus, sed saociis mch
veraciter liaui, prospiclani immineutia luaia simui ei ribus appt optnquani, ex ea parte qua suni Dei dono
eaveant, nec putenl uUa cssc niaia, nisi ea quu; ina« pruJeotes, ^ iiec suo pcrire possunt, nec aiieno pec*^
lo& ^ efriciaui; nee eis uii^ periurbaiiones, veiui caiu ; ex eo auteut qaod necdum itu esi ct»nim per-

* Mss. quaiuor. dtdfii. Camb., CaniQles omnes a cmnalibus vltiis defeeaiot

^ M-cs. ire>, recle, iUuslrat, et spirilales omnes ab omni dilectione noxi<v.
*^
Mss. qiiaiiior, deeH , nec prudeus cui tapicntia curiositaiis. Unus ex Colbert., vana; curiositales, Alius,
deesf. dilectione, ut mnx ciiati.
•1 Mss. qi!:iiii<ir, poiuciit. Edili cuin .iliis m-<s. po- 1 Mss. tres, vciitaiis.
terit. ^ Editi Dunc. ei Colon., efficiunl.
* Mss. (res, ui ita quielibet... non potsii. Edili, nl ^ Mss. duo, vet permitiente.
vvn eftrum sine allera non ponsU etse.
nii(ritb<!t "= Mss. dito, accedere.

^ MsS. tres, sapiens, uec insipieni, pttssit dici };rn> " Ms. Canib.. sciant.
dens. ^ Decsl vox prcpsentibus in ms. uno Cxlb.
^ In mss. C:)nib. Heg. duo, et Colb. «nus. Cnlo. r M.«s. duf>, uQceri.
iilicr, :<icui impteri aclionem lemperanlia\ (ortitudinis t Ms. nnus. prcecipit.
uhjtie jusliiix consummttione. Ms. nller ex (loib., sicnt Ms. Reg. unus, liuc virtus.
*
in pl.ens'ii'C nclionem temperanitte ac foriiiudinis, aique Ms. CoU). onu^, quibus po{t'sl prodesse, fesliKe 6t
*
jnhtiiicc cijn!,umniationi'm probavimHs. liditi, sicut in veraciler prodest, ut ei cx meriiis umninm, quce p&r eum
plerisijue aclionein leinperantiie ac forliludinis, wtjue Dfo ncqun-unlur, fruclun accrescat. Ms. alter Cotb.,
jv^iiliieconnnminatioiie p>obao:tnns. feMinal ut veruciier prudem.
^ S;cn.ss. sepicin, in quoruin unic le^iiiir hiCC > * Ms. lleg. utius, »t ergequi.

\i>x, pfocedit: in jiiiis auteiu, qute de prudeniiat fonte ' Kdili, parliiipes.
confjrtur. ^
' Ms. unu.^ Colb. hic ajdil. necsua perpttipoismii,
* M.'*. l'iyiu t;nii«. sairituitics a carnaUbus. Al'Us, uec alistvi veccuia.
ipiritiiles o-n iibv.s ca'nu'U'u$ ddia, olc. Coll). jllor trl
SiS DE VITA CONTEMPLATJYA UB. III. 514
lecia prudentia, «icui io Ula vila erlt, uhi perft^cie A tur tfuod ex parte e$t {I Cor. xiii, 9 ei 10;. 4 llie eva-
viTenlibus ulius ciTor obrepere ' omnino n"A po:c> cuari »sserit, conKunninari : quontiHit quidein pars
rlt; eliain prudenles aii(|u9lies pecc3ti$ r^lletiubus scieiHiai ' qiix eet per(icienda, erfcciis non eva-
ftc<iniescunt ; noii voluninlc depravati, scJ liMiuno cuanda en, s^d iinplenda. Proiiide ubi eril ommnin
erroiT, ut homiiie», iapsi ; nec ^idliuc lota prudeuiLie rHielium caihoiieorum salus pletia , eorntpiihiliias
^c aafiientix ^ percepiione perfecii; &icui ibi eruut, nulla, et immortalitas beai», ibi erit pnideniix* ae
ubi uec ignor.ire aUi|uUi , nec pecostre jnra pote- snpientiae perfecllo vera, et rcriim omMiiim rxignitio
ru»i. tota, quamio seientia ad perfeeiuin fuorit oartis cva-

2. Uic vero, t-i poiuMftet a [tec&tio recie rartum cuatione pertlucta.

perrecte dis< emi, ' nititquBm ab oceuitU {^uis orarei CAPUT XX3U.
ille utuudari qui ait : M accuUis mei$ mmda me, De affeflionibus quaiuor : qnod ititer viiia nHmerari
Bominef ei ab aliaHis parce seri'» Iuq{PuU. ^kvui, lo). mn debeatn^ si earuui usus t» bom wlunlaie pr»-
cedat,
Quibus verbs satis o&teudit quod illi quoque qiii s:)n*

vi6'^ per dnuuiii saneii Spiritiis vivunl, latneo profitef i. Vtdeainus nune quid diiigeuiiai dispuutloois
* ali(|i) is iuiiniiiinies ^ bumaiiua q^ias s iraiii;»:, sive iuveniat eiiam da quaiuor alTeetionibus qu0a viUa
scietites, sivo nescientes,>'ali4f)!>iiies aut suo peccuM» besse stuUiiia sapieniiiun nmndi buju» existim<tl.
ceduni, aul ;ilieao cuDseniiiint. io hac ' igitur vita, * Nam si limere, ac dalere, cupere, vel l«tari onn-
ubi aut voluiUate, aut erriKe, aul iutirmitate pccca- n no non possent nisi peccaiores aut p«rdtti, recte

tur, quicun ;iio diviuilus aUjuii voluntalu oon pee- noo afTecuis aliqui p«&6ent dici, sed morijtf. Al euin
cant, utique irreprcbciisiljiiiter vivuni. ^ed qiiia pMvMi '^
laks aniinorBm moius iAYenlaniur iu Siwvctis apo<-

eos error aui iuliruiiias (teccaiis iiivolv«re, ab ii]<i se siolis ei propueiis, quis iia de^iiiiuit, ^ ui eus vi4ift>

illumiuari ridtilii^r i postiili ut ei sntiari, cui e.\st4taus credai, ex <piU)us Dqo plaeuenint ilii qui vitiis plus

illeclaii altal iii Spiritu, dietns : Dominu» iiluminatio quam cxteri hemines resilteriintr luqua PAuiiisapo*
mea, ei seitts tma, quem '^
liinebo {Psai. uvi, i)? ut stoius de limurc sic lequiiur : Tineo auUm n«, meut

cuai itiiiiuinaiio, per douum ^ prudcniise ac sapiea- serpens sedtixt Evam f.ua asinlia, i*c et vesiri sensvs

ti£ coiiata detruserit cieciialem, ei sanaverii per corrumpautur a casiilaie, qim eat in Cliristo {II Cor.

graiiam Dei sulus ^ rcfusa laugnoreiv: , tunc luens XI, 5). ' liera de cupiditaie ftdiicialiter dicit : Cvpio
iUuiolAala div.iiitus ct s:i4iat.i, ncc io eis liua: caveuda dissolvi, el cum Chritto {Ph.i^. i, ^). Sed et
esse

vel appeieuda suul, Lumaoo decipiaiur errore, ut de iriatiiia, quam alii doioreiu a^^pellant, idem vas
auL pro veris fntsa defendat, aut pre laisis vera " re- elecliouis et docior gentium ait : Quia Irisiiiia magHa

jiciai; et siueuUo infirmitatisobsiaeul© bonuiaquod C w»7i» «4i, « caiitinhus dolor cordi iiuo pro fratrikus

elegerit imptere prsevaleai. mtis qtti suni coguaii nui secundum carnem {liatn. ix,

3. Sed alia est sulus hi^ub vlt» qua roorlaliter t> 2). ^Seiiot de iaatitia ad Ruiuanos scrilieos, cnra

Titur» alia iliju» ubi moriaie aostfuin inunortAiitate ul\issei. Vesfa ^ ooedtemia *» »« oiv.Hem locum (U^vul-

donabitur; et aSittr salvi heu i^mwwi Wi sii^, aiii«r (ia'a esL Ouudto, iiiquil, ^^ de t:i>iiis. Sed voio vos ««-

satvt erlRMis iu re. liic ita «uivi t.icti s>imiis, uiauhuc picnlss e.iSiJ vi Oour. et yniidlc^-, f.i uiaio (liom. xvi,

perire possimus ; ibi quicunqtte salvus " fcert. perire li)). iiunu (imoietu vei doidiem, iiuitc eupitiitaieoi,

ulira noii poierii; ac per boc, s« toDiia qiiie cogeitio- hoc gaudium qui rejirehpuilere voiiierii, ipMUU «'^
i««

nem rerum uobis in hitjiis sa:culi noite vixeoiibus piebendii Apustoluiu, qui |ier uies aiTeciioaes uon
prae-int, pieniiudiui fuiurae coUata, pirs s<:ieuii;£ eit solum Deo placnii, sed eiiaiii quusdam inter crimi-

credend», uon lola. Propter quod dicit sanetus v Apo- no?os, qiiod esseni "'' sine aflWciu, culpjivli. Sed ei

Stoius : Ex parte enim scimus, ei ex parw propkeia- proplieta, d.cendo : Lettalus sum in his quce drcla suttt

mus; cmn auiem vtncrit quod peifeclum eti, evacuaiti- miliiiPiul. cxu. I : el ex persona Domiiti, Suuini»

* M«s. (juatuor Cu! b., 6>n;itHd_;atn non poteru, hdili, liic emcuar'^ asserit, ittic eonsummuri, uIn tox
^ Ms, Camb., perfectiune. iilic supHriliia viiicinr ex proxime seqneniibus.
' Mss. Ircs, nunquaiii ^e nb cccuiiis. r Eiliilo LiijJil. sohi, pars scicnliis est perjicicnda,

^ Kditi, secundiiin donum. Mss. sex, per donitm perfectnque nou evacuuniia est, seJ implcnda.
• Mss. sex,, reliquia'-. s Eilili. ac scienikr. Mss. auatiior,«cfa/)ie«/w. Mss.

' Ms. uniis, huii.aiuc tUtr. alii itii:>. mpicmiiv uc pruicniia'.

K Ms. tnni?, iribut^ii'. » Mss. diio, ii euiin... non possun!. Uiin,-;, poninl.
* Atias, aliqnaienus. " Ms. uoiis, ir,lis aiiiincriini mulusin:eniii!ur.

*
Ms. uniis, uuieiii. ^ Ms. iinus, ttul viiia irciiar.
i Ms. uiius, posiuiun!. ^ Mss. tre.^, kl.in.
k Editi, trepidabo. iMss. scx, iimebo. y Mss. (luatuor, Aam et ad [iomanos scrlbens, eum
' Mss.. duo, scientia; ac sapitniiic. dixiiisct.
"' Edit. Duac. el Culon., infasa lamjuorem. Ms. Co'b. ''
MsA. dtio .'iddiint iiic auteni.
UMiis, repulso languore. " Ms-=. »iuo, in onmi loco.
" Ms. unus, retincai. ^'> Mss, ir..'^:, ii. vobis. Uiuis.sft/ lamcn volo rw .'•«-

• Edili, fueris... poteris. pioiten <?v^f.

r Ms. UDUS, .'iancius Pauius nposlolus. «' Mj. uinis, rej.rehendat.

«t ha inss. sex. Ms. aller, Uic emcuari a^ter,, ul •JJ
Ms. ll.g. iiiius, tine a/fe.tioHC* Edil. L\ig([.,qvvd
esl consuinmari. Uiiiis e\ priiedicliS, //i(iir £i'.in('tr;. fssel sine ci'lp'i, culimvii.
 :,
;

&%$ JULlANi POHERIl 516

f.ui • timtU vteaan coatmlarefar, et non fuH {Psal. A <|ui»d vere fitendu» fst, ab itlo ali» tiinr>re poena:i

1.XV111, 21), lalero laeiitiam trisiiliainque conwnetKiat. disii»|r«l!or de ^bo dicit Aposlolus : rimor u(m <«/

Cu«i Tero alias dlcit, Timcr Dwnini expeHil u«c«- 1« «ntete, $ea perfecla earita% fi/rat miuil timorem
lum {Ecdi, i^Ti); eit C&ncupi$ceniia iaplentice pet" (/ J»an. IV, IS), Quia Uie pecear« volenies deterrel a

dHcii ad regnum {Sap. u, H); nou so!am non repre- nioio, et iuvitos ieuet in bono; iste «uiem de quo dicit
lieiidit, sed etiam laudat spiritaiis eoaeupiseentiae, propbetd, Qui «kfl tiinore ett, non poieu juntificaii
^ et divim timoris sSecUim. {Eccli, I, 28), magU iRcreanento ^ cariiaiis augeiuf

% NoQ ei|^o bas a/Tectioaea isabendo, aed eh et aliier quis laaet, ae maUiw <juo puniaiur iacurrat;

nia!e uteD<io deltnquiraus.Quia biiiii.inor(im aflTecttuMn aiiter, tie bonum qiio deleetator aiuittau N<»u igitur
propiieias homiuis irKitrat <=
Cre:Uorei»; quaUtas, <HHMi» ti>)ior baberi debei to vitio, sed ilie taiiiuin de
<^
boiiain vel lualain sigiiifieai voiuiiutein ; ac s-c, quo sc) ii^-liisa esi : Qda. tltmr pmam habet ( / Joan.

motos bi qtti iu * htHiiitulms alieciioacs sui\t» ilUein i¥, iH }. Caeterutti iste de q«(0 dicilur, Timor Siomini
ipsi io beae ulentibus viriutes, el in uiale viventiiMi:* expellit peccatum; ei, Qui sine limore eii, uon potett

pa^iones, sive pertuibat'ooes,aut, utquida» voiunt, jiutiflcari; et, Timsr Domini sancius, perwiauens iii

segrUudines Cmn. Nec »u<iieudi sunt St<Mci, qiii eas metilum sfiecuH : nonest iuier viiia uuuie^aiidus, s<d

peiiitus -
eradieari posse, et debcre contendiiut : B poiius inteliigetidu» e&t viiiis iitiiHkus.

quoiiiatn owniuo tmUus est seusus, ubl tiniendi, vel A. "* Jam iUiid quod dicuui, ik»iil volant, maiicii-
dolendi , eupieadl, sive gaudeudi nuilus invenitur plunt; vei, Doni gaiKlcnt, lusii l^etaiitur : quis safiai

afiecius. Denique quasi et ipsos pa!>HleFel su» sen- meuUs ^ adtmtiai? imo quis saaa inente iiou redar-
lentine, esceptti iristitia, quam cadere ia sapientis guat? Cum et Scriptura iio^a iiominem maiae vo-
aniiuttiii negant, s reiiquos aireeiua^, PiOn^U^Umi iiu- lunt&lis iucrepet dicens ; Nali VeiU mtniti &ttme mea
inutalis, inesse &apientibus dicunt : cautioncm pro daawt {KccU, vii, 44); et Tuiiius orator amplissi*
tiinore, pro ixiitia pudium, et vuUiotatein pro cupi* im& cupidltatent ponat <>
in bond, ubl dicit : Capio,
dtiate poaeotcs. Quasi sapieos aon tiineal, »ed ca- patres eoti&eripti, me «sse clementefn ( TuU» Ub. 1,

veat ; ei veilt, non eupiat; nec laeietui* ia bac vlia, int>ect. in Cd/ii.), et apud illos Yirsiiios (Ub. \i

sed gaudeat. Noii aitt«n) credutit e]us contrbtari^ni- JSneiU., p«r«. 75^) gaudium viiuperel, dicefts :

itiuiu, qtiod triuitla, qiue >ccide7e S(4el ex ^ (onH BiAc meimint , tupiutUips , doUnl, gaudentque.
iRidSO p^catfit ssyientem, quein pulant nulluin Us- Jtanteain Ininalum mftiae p inentis gaudia, ei apud

l^re ^ecGaiunv. stiniulare jion possii aiiqua recorda- nas keiitia ponottu' 4 in i)ouuin> propbeta dicefile
iion« peccaii. UiHid essa vami^&inuiin Dotuinu6 no!i:«r Imtminii in DQmioG^ et exsultateJHtii [PsaL xxsi^ 1 1 ).

secrinduni carnem lutlus ostentiJt., qul et tthUs fuil, Q S» ^oindd Oinnes justi et t^a moruni fcuietitat-i

ei Hcvit (Wai4/t, XXV j, 57; Luc. xix, Al; /oflii.xj,35); perfe^ii, s7ne £iiqu:t Stoicoruni distinctiouesuperilua,

nec lanieii ea irlsiiti& qua tristis Cuii, ei ex peccail» i tiineiil et c^ert, volunt ot cupiuntt latantur ^ gau-
euis accessil, qui «iue peccato conceptuj ei naUis, dent» eoutristanijir et doien(, sed intertm ^ iTUilium

non soluin non peccavit, 6c4 etiam peceare bo» po- quid iimeaut aui caveanl, velnt aiit cup-ani, uude

luil. Isfentur aut gaudeant, coutristeiUur aat doleant. Me-

0. fJt auieiii de suls quoque litleris i&torum revin- tuuiit ItsereditAteni regoi ctsiestis aittitiere; eupiuut

cantur ineptise qui putant sapiemeni coniristafl, vel ad ccBiestem patriam pervcnire ; dolent tcntjui
dolore non p^issd, i^nl ilUid quod eorum dociissi- gaudeni de teiUatlonibus libersii : ec per boc, re<

mus fiam oniniiw) iion dolerc, non sine tnagita

ait : 1 etft rneus ^ rectos babet ajrecius. perversa perversos.

niercede cootingil inunaniiatis in aninio, stuporU in C. Sanctas Augusiiniis epi5C0pu&, accr it^ctiio, suia -

corr^ore {Cicer. Ub. m

Xuscui. Quccst. de indotemUi). vt$ etoquio, i^xcuiaHs Utteratunc peritu^, in ecclc^

De ilouire «otem quem iiU ponuta in nuilo, Scripttirs stasUeis laboribus operosus; iu quotidiauls dispuu
nosira toquilur, dicais ; TiiMOf Donmi iancut$t * per- tioiubus ciarus, ia oisuii sihl actione »-f.Oii)posititft, itt

maiu:tt« tii Ksculmii *eecuU ( Psal. syhi, iO). Scd exposiiione ^ fidei ttosine caUiolicus , in quaestiuni-

Kh. unus, qui timiU coniri$uirsiwr. Aiiius, qui vut' D '^ Edit. Lugd., adifuiiit o/itmo, quiit ftic.

cum ewiiriitamur, * iltes. tr«s, in bomon.

^ Ms». dtio, vsl dic/iiu. p Edit, Lovau., tnu/u? geiuis. Logd., iton ctm in
' ^ia», aeammii t nteliiis, noturKiii. ' maiuin make vjetitis aaudia apud noi, et botue UBiitite

quaiuor, i><M?a vti mala.

^ liss. pouaturinbonuni* lii i>t&> Uegio desunt bs&c, am in
* Ms. in {mmibui ; iiec male*
iintiS, mulum. M-i. Coit>. u<>a», lietn t&als! rtxmU gsadia.
f Mss. tres, eiadicwe po *e et ddai^. AUerColb., itemsuniet tnala mentis gaiidia, et apud
s Mss, duD, reliffuoi ires effeciut. nes, etc
<>
Ms. ui)U9, emrJbus inefte cupienlibus. <i Mts. duOj, iu bcMO, Unus ex bis, pouittr iu bone.
i
Ms. Coib. uiiu*, ex adrniao pectalo.,. pos^iit oliQua ^ U». unus, tuuluut quad litneaHtf bvnuM quod velint,
recordatio feccaiL Aitus, «0« poste aliiiuam recordw $ls. unosv de leuiatiom.
^ Slss. quaiuor, «t Lugd., rectos hos haeet aff^etut,
lionem peccati.
^ Its. (uius, comptwi. i3iiO, compunctui. Uoug.,, -
i Ms. uiius, ex peeciiio suo.

^ Ms. liiuis, pcrmanet, victus.

R.liti, verdaih. Ms8. qniiiqiie, cariiaii*.
1 . ' Ediii, i^texfiosiu^uftu.'/. Oea^i iua io niss. qiu
" jis. uiius, l^tim illud. 4ltcr, Jam uliud. luor. i.ii quuriiiii Juobu& babes f>dci tai^ttB.
 » ,:,

St7 DE VITA CONTEMPLATIVA UQ, III. 518

bus »bsuIveiiJt& acurtis, \n reviucendls hxreticts cir- S mamibit, quia in &8ecuTunri sxculi pemiknebunU\la au
cuiospeclus, ei * in exptintndis Scripturis canonicTs qujeiitttoripsepcrduxerit.

cauius ; ipse ergo , quem in iiis libelHs pro posslbiii» CAPUT XXXlli.
late secuius fiuin , banc quisstionem , de qua agilur Qualiler virtutesqueunorquie dictitswit principates, aui
iioe inodo determinat, aiccns : < Hi inotus, itialTfiCtus itt prtBsenti ues a peccmo defendmt^ aut in ateniUHt

de amore **
boni, et «te sancta caritaie Tenienies, si nohisom sim uile peccalo fertnsiie(mt»
yitia vocaiida sunt, slnamus ut <» quue « vere Viiia 1 . Porio illa: virtuies qualuor de quibus pauca
5uni Tirtutes vucenlur. Sud cuin reciam ralioneni perstrinxi, « eisi ibi eruni, longe tainen alio modu
^ scquaniur ist% a(reciione&, quando ul op^iriet aditi» quani \\\ haoVita sunt, ubi contra vilia sine intei-

beniur, quls eas lunc « morbos et vliiuiia^ passioites missione co.iiligunt, ei pro ipso ancipiti dublffi

BiideBl dicere {Aug. llb» xtv de Chh, D&eap, 9)f » modo negilgenieSt qut slbi
p eoneerlaiionis evenitt,
(|uas afrectloiies ui ex moriatiiitliar CQitditioDe iiobis no!unt«bndire,destituuiii; modoad ai{03,(|uibusdis-
inesse {vioiistr&rei, et liuie vicae iieccs»;!rta», non fu' pliccnt S(» peeeata, vel accedunt, <t Ueo miseraniev
lune , posi aiiquasita idom ducior ddjungil, el dicii vtil redeoini. Ihsw ibi etsi eMl teinperanUs, noii ul de«
< Bliatn cum recias et secunduro Deuin < liabeinus sldem mala vei viUa rerr<>inel ' «ut vlitcai; sed ut
lias aiTectiones, htgus viiae sunt» tton iUius qtiam A^ B ^^> H^**^ h*^' ^^ * intetnpBranti» liripugiiaiianQ de-
luram speraietus {i&M<.). feiidit, ibi perliciat : ut eK oniiu parte perfeeliB pr»-
CAPUT XXXIL mii sui iieaia ^ perceptio perfecte suf(Ici»u

Qaod tu affeciufy sine quibus tn hac vila recie npn %. ^ tbi erit et aninsi ft»ti£«ido ; r.on ut aliqita ma>
viviiur in illa futura beatiiiidiue non iititfj^uai itee h propuiset, aut sequaiiimiter feral, sed ut sine ullis
timoran habilura ettf tiee dolorern„ niaUs beaios foriiter in aeierno bono eonttneat. Ibi in
Ac sic nisl ex conditione mi$trae infirmitails nd>is omtiibus perrectls eiit pi^-recta |usiitia, non ut inier
ini-ssent «ITecti» isii , nuiiquam pltsrumque dGlendo, vlrtutes diseeitial et vKia, ubl nsc ipsa erMOt v jam

vel ilende eis ^ ccderetnus ijwltl, Sod tdstroD eos corpora vUiosa ; sed ui pcrfeeli5 pr%mia irtbuat sein-
huie iiecessarios viiae sentimus, <|u'a in hac mortail' pitenu. Quud tiiro flet, quando on>tii concupisceuiia
lals sine eis omnino rtjcle non vivinius. Q^jando si tarnsli consumpta, n«cadversus carncin spiriiuSj ttec
noit tinieai quisque vel cav^t, iie auL Ipse quandiu caro adver^iU splritum eoacupiscet ( £ai. v, 17); sed
mortaliter ^ vivit, aut allus qsiem iit Chrislo diiigit, aiiitnu} Deo subjectiis, cum cartte sibt subjecia in
^ a fide sua deliciai; sl nec de suo.nec de proximisui pace sempilerna r^vakitt et Creaiori suo iii ster-
pcccato contrisie.ur, uec dolcai, de profectu Ixletur iiiun it-ticiter adhsreblu izm prudentb , quEe bie
aut gaudeat, fci niiiil boni veiit aut cuplat ; non solum C q>*o<iU6 liabettif clara, uLi it> «euiimatg qitodam pru-
recte non vivil» sed etiain sewsum ipsius btitBaniiatis denles iiluminat, qualis ibi erlt^ ubi " verii^iam per-
amittit. In ilU auiem viia beaia ad quam, consumpla iectls quos hicejus inquisiiiode\fctabBl»sIne uli*«

oixiui (»rruptibitiiate I ac inoi talitete, ^ perv^ient figuris ralientihiis demonsfreiiit t ut prudentj^ ac sa-
quicuiiqtie tbi futiiri sunt, ^ ubi nec (letus uiiuspotest pietiUa; plenaria 9 perc^pllone dtviniius iilustr&ti,
esse, neegeraitus : iiabebuni oinn^ savieti amorem omnia liia qu» lifo perlecte cupiebant nosse, noe po*
perrectum , liniorem iiullum , et gaudlum sempiier" lerant, sine ullo ifnpedimeafto corrupUoiiis ac (lioria-
num. Ibii^eis crit voiuntas recia, cupidiias nulte, litiids agnoscanl ; et non solum eroaiurdrum omniiini
quoniani fruendo cceie^tibtis boiils, ad qus p&rvoiilrt» < raiiones, $ed ellain ipsam &ui Creaitoris omineniiani
cupiebant, niitilels deerit quod uiierius ccitcupisc^nS, faafe levolaia conspicianit
ei in III a regioiie pcrpeluae securilatisac paeis perfecte CAPUT XXXI V.
bcati, uec timorls siimulos passuri sunt, >* nec dotorlSi. Vbi SB de tot9 opeve iocuior excusai.
Sed timor ille, noRqoemcaiitasforas mittiMed quem f. ilaque, si placel, bujus qutique lihelli jam ter>

etrilas nutril, Ideo loriassis Iri stsculum scecuii per" niinuB fiat : ne ampllus jusio proditctus , non sulum

^ Mss. Iros, tn explaneitdh, Units» i» explerendit. ^

i M.S. unus, \bi nec.
^ Ms. unus, de amore bono. » Mss. quiiiuoT carenl liac vece, ets,
* Edili, i>era vitia. Ms. Reg. unus, vere viiia sunic * Ms. unus, necdolores.
* Mns. qi;atuor et Lugd. , $equuniur in qi»o, kH opor' * Mss. duo, et ihi eruai.
:

leat adhibeitiur. P £dit. Ltigd., conversaiionis.

Sic ms. uniis Colb. et Lttgd. edifto, aiquenova 1 M.ss. diio, Domiuo miserauu.
ediiio operum S. Aui;usiiiii, tom. X. Atii codiius ' yin. unu«, ac \nneat. AUer, ut vUicat,
liOiitri, morbidas seu tidoias. Ex Colb. unus, quis eas * M». Ctmb., ab intemperaniiw imrbo impugnante,
morbo tuiic suo viiiosas. Ms.,Clo{b. uuus,<t^ ini^tperantiat marb» impiignqtiQue
^ Mss. tres, babsamus. dcfendii.
s Sic n S5. quitique. L'nus, concederemus. Edili, * Mss. duo, perception:.
credereinua. Deest vel fiendo iit ms. Colb. uuico. u Edili. Ibienim. Mss. quinqtte, tbi erit. iimsjbiel,
^ Mss. duo, non vivUur. ' Mss. duo, nee ipsi rrunt corpon.
.
' Particula a aberat ab editis ; habetur ex ms$. ^ Ms. Canili.yVsriliiUperfectot,
qiiiiiqiie. 7 Als. Cuitiif)., perfeelioue.
1 ac moriaiitaie, aUest a mss. quinque.
Istiid, * Edili, ruliQrwn. Mss. onines, ralones.
^ M». unus, perrenievi. Aiii omtics, pervenimi.
 :;

St8 DUO ANONVUI AliCTORES. 520

d8 o sui «fjiialory , scd eiiam de nlmia proUxiUiie A id cxhi]»ere lequendo nnn polci. Ki larncn cum sen-
displiceal, Hoc sane * omnes qyi Iwec forle leciuri <= leutiaruiu vivacilftiem sermo ci industria culius

sunl , contestor ei oUecro, ut quidquid in rebus

, eiierv«t ^, ct lotam vim dlciorum spleodor elabc-
ipsis, quae utcunque digesla; sunt ,
^ reprehensione r.iius bvacuct, quis noxt, judicei nte > affeciaiioneni

dijfouin invejierint, viiio racA: rusiiciialis aRtriliaDt, et cowpoAitidKis debuisse couti-mnere, etiam &i eaui po-

inilii d^naiilef indulgeaal : qui dum « fclude« prai- tuissein, vebit dicendi perilus, implere? Qu:i! ripier

ceptiiui jubeuiis iuiplere , eiiam niajora viribus meis ea miJii visa est composilio .«-ati-^ ornata, qii;F concep-
|iraesimip6i suscipcre. Ea auieroquae sccuadum fidem tiouei aitilini cum nec«ssari» quadam iMTspicttitate

catliolicam dicla proliaverinl, depuieul Deo qui dal ,

projerret, nonquae iilecebrisauriuindeserviret.Ea cst
omnibus afiluenler, el non improperal {Jacobi i, D) eaiiQ, nisi fallor, judicau Latiiiilas, qu« breviter et

el pro hisomiiibus, - iili mecnm gralias agani. ap Tie, observata dtmbixat usitat«rum verborum pro*
2. Caeierum dc aocuraiione diclionis elucubfaUe pricLaie, res inteiiigendas enuniiat; noi. qust l ver-

non saiago; nec raihi s pudori est si dispuialio raea, naniis eloquii venustate aique amoenitate luxui iat ; el

qiue fi;rie probalur iii rebus, aliquos verborura ina- prudeutibus viris non pbcent pbaierata. Si>d fnrlia :

nium scctatores horroie incompia; oraiiouis ollendal quando noii res pro verbis, s«d pro rebus eiiuniiaiidis
quia quod ab iiomine doctore siudenUo nen didici, verUa sunt iustiiuta.

• M<i. unus, de sno squalore. B 6 Sic ms. Rcgiiis unus. Alias, puder e$'. Editi, pu-
^ Mss. tres, omnibus. doris esi, minus LsLim.
* Ui uno ms. deest forie. ^ Alierant hac ab edit. Colon. et mss. Colb.
^ Ita ins. Colb. u ais. Alii aulem codices, re,)re- quattior.
hensmnis invenerinl. ' Mss. «jiiinqne, affeciionem.
« Ms. mius, dum ttudui. i Ms. Camb., vertuia. Ms, Reg. unus, tersulit.
f £te6St illi m ediiis. Uabelur iAdranibu& inss. Alter, ventiii elefjtd», eie.

EIEUNTE SjECUtO QUINTO.

Ar>OIMMI AUCTORES.
BALLZII
ADMONITIO IN LIBELLOS SEQUENTES.
QutB Ide exhibeo opuscula iujfecil mihi codex rtn. C demontlraui , eum etiam confirmat nonteii idem ttPpiut

bibliolbeete ilLusirlss. CA;''ulinuijoris Eccksice Lucen- recurrens, ubi l/ietiris lilteris c^nservatur. Quin ei an-
sis ,
quadraiis ,
quus Longobardicas vocant , exaralus numipsumGenserici,quo itficribebai auctor,diHgen-
liltgriSy Car^li ilagnixvo descriplus ^ uli P. UabiUo- ler signat, scUicet tjusdem regi* ^i. Qms isie Genseri-

mus 0£ulalus testis olim dum Lucte essel agmvit, et cus sit it quo auuo wree vulgaris ittc<ieperit , itiferiut

ego i» commentario de iUo scripto et e.ulgalo inler inaa§nbo.

opuscula P. Calogera , tom. XLY ,

demonstraii. Pu^ UebracuiH teximn nec consuluitse ftneiorem, uec
blica luce digna cem-ui , lum ex anliqniin'c sua, cum Hebraice p^rilum demontlranl nomiHum interpretatie-
pariler quod aliquid conlinere judicaverini aptuni sive nc$ tie^aico minime respondenle» , ticut pctitsimum
ad rerum »h'i(aieni eruendani, sive ad erulutn jam eluctt in voc^ LAininir a Vuignia reddila 2 |uas cali-
iUuiirandam aique confirmandtun. Quani vero in usum das, kic cero reiiaeiur; el esi vox in &epivȤniia Ac-
valere singula cxislimem in liac pvcr[atione mea indi- pretsa, ubi tamen esi nen Ijaminir, ulhic, sed muu-j,
candiim modo suicipio. ex quo resuUul hisloricum noslruni vernio- em potius
Printipein iocnm liedi opusculo de Genealtgia vete- Septunginta, qudiu Hebrwum textum consuluisse : in

rum patriarcharnm ac ccelerorum usque ad Jenum Cliri- Hebroeo enim est Hacieraim. Quin el neqiie Sepiua-

sum, Pt aJesu Chrislo usque ad S. Ctjpriauiini, et nb [)

qinta habHitic prte «cuUs censeo cum versionem iHam
,

illo ad tewpora tcrinioris. Scribebat vero iUe in Africa minus exacle relihuerit. Y c;>ionem igilur aUquam La-
rub Genserico. Quo innomine emendandusvenit P. ila- tinam sequitur , cujtismodi plures exsiitisse ex Sepiua-

liUonius qui in suo Ilinerario Jlalico lntnc ipsnm codi- ginta desumplas S. Hieronymut admonuit. Idipsnm
cem^eiex eo opuscnlum indicans, expostr^m» ejut etiam deniomtrari potest ex svpputalione annonim, in

pageUa, vetustnte et affriclu pcsime habila et fere de- qua Sepiuagi^nta potius qiiam Hebra-uni texlum s.qui-
lela, ttliquid exculpere uitens; leg'ssetque expressum tur ; licet neqiu ipsis Gr.rcis intirpretibus coiiitanter

erici, nec valens prixcedeutes sijllabas eUcere, subsliluit adhieret, ut ex aimorum suppulaiione tatis apparet.
m niargine , ex conjectura, Theoijerici. Verum Gense- Cnm igiturex hisconslei version^inaUquam Latinatn
rici SGU, ut ibi scribiiur, (le/soiti legenlum, tum Utte- anonynum Imnc consiUuisse , usui esiS poleril ilUi
rarum vcsngia dili'jentiits ad lucein soteiudne etplornla qni de Vm/(;«/« Lalina hodie soUiciii sunl^
 m A^)iQMtlO IS UBELLOS DS C£!fF.ALOCnS fiT tO, COMPUTe fASCHALI. ffm
D-gitHm e.iam animedvfrsieHe jndiee^ afftrri hic A ^"i"'* fegnnfi rbduHhse tialftunt ajtno er« 9tilf»ri$
MHHulla rx inio tibro Etdrtt, qua' facile dtjna eruni A%2. ^odum Itnnc nefjuaquam soirmmuSf niti Gense-
Udorum meditatione , tum ex anliquitWe scripKmSp ricum hutie .•tatuerimtts prioris ilUus GeHterici tttcees-

eam etiam quod inieUiffalur jam tune msto aliqna La- sorenif et forle eumdem «..« cum e& ^uent veteret //mii-
tiua l-kri hu}Ui ezttiliue. Neteio intuper au aliut tit nerieum appetlatU Genserid fiUuni et regni hecred>m.
rctaitior eiuctor ipti iibri hajui ateminerk, Cumvgro^ CutH liae clironotopa eon.enii evaor AfTkanm u-
ii (er<e Arlaxernt ex aiia versioae, qnam ntinc exstet in quetiAis opuscuH tfui c*pittal oHtium 4tt6 < pasiione aim
nostrit Bibliis^ k§anl»r ^ dtduci hine recle foiett r^r- &nne Gensaiti {§, qsae sane dH0-ilicia ;ite ivppufa-
. tio'tein novam kujus iibri quemadmeduni tt (aetum est tiene Genserici exordia reteakunl ad annum 439. Shri
de aiiit S. Scriptunx libris, adQrntttam [uiiU, Hetutti.t iluque diligenter Censerici dno ,
paler fHiusqne^ lifsJitt-'

eiiam ex A-'< nominum He-

«Muiiits tHterpreistionem gueudi , ne u unus adniitLttur confusio lecloribut in»
braie^rum atiamiuae exsiitisseyquam qua a S. Hiex*" dtieaiur.

uf/m» ecitl^ata esi, Nee facUe ereio hanc ipsaiu iuter- Hinc de auctorc teamdi quod hic subjicio opuiCuH
•pretatioHem ah ipsomet auonyma primiiut iaductam ae 4e icmpore quo scribehat edocemur : chariit man~
ttte^ ted accepisse ex sua Lattna teruone » vel ab alia dare sua dicit aueior ejusdem anno \Q rtgis GeH.erici,
ptepiam anliquo , qui ex S* Hieronytne «ea profccit. B ^' <'' ^<^ communis 45-5, Iijiiur eo lempore campu'
Forte i^tur idem S. UiiroKymitt uequarfuam primus tus iste paschaiis dattis eit , quo rix eecSfiverant Afri-

kaiendut esi rx quo hiterpretaiienes istai Laiiais inuo- canes ititer et ilonianos liles de anne paschaii anni

tueriitt, licet lioc de se idem S, elocior ajfirnt t tn prx- 444, contendeititus lionionis asiiguandum fulse Pc-
fuiione epusculi sui de Jnterpreiaiione nominum He- seha ejus auKi did non. cal. Maii, Loliiiis vero did vit

truicoruin. ial. Apiiiis, Quti dte re legenda epistola S. Cyviiii

Vnde vero dedueia sit ebrouologia illa, quam auctor Alexaudfini ad S. Leonein, et prcemissa a Balleritm

no!>ler sjciatur ^ igiiorare ae peniius profiteor. Suspi- eidem eptntoite , t>-u potius cpissoiie frajniento adtnoni'-

cabarex Julio AfricanOf titp&ie ejusdem regionis scri- iio, Uuic ergo fragmenio dilucidutnio pluriitinm fore
ptore ; sed faeia ejrum qute nobis super&uitt de Julio vatiturum hunc pa&c^ialcm compianm, nuiic primum n
Africttttg euni Uoc nostro collationi', reperi na% satit vn, ui BTbiir r , vut,jatidum censeo. Ea orcasioni
inler se utros-jue djhrercre^ uisi (orte d.serimen hoc ex teripia uirinqHe pluriiua prodiitse lix dubilo. Disce-

osdtanlia scripions fiujr.s eodicit pravencrit, qiiee sav.e pi&tuni est etiwn de eodem cijclo paschaH annorum 84,
mngna esl ac prora.s incredibilit. iu quo atii errorein subodoiati suni ; alii lero ralivnes

Ad lectorispa'aium inagis esset pos^etna opuscuH hit- nonnuilas iitioeruni uiitlum cion verilate contponerent.

fus pagella m qua pvoplus ad tewpora $ua auclor acce G '«'«" »"«'«« scripioies fuil Agriutlas ille Thitnidensii

dcns, niagis etiam credititia et probanda obtulisset ; t.t Afer cscli propugnaior. Adversus illum scrip$it anony-

dolendum est prolriiam esse adeo pagellajH illam tenio ct vins nester qui cycltim iia difeudii , ut aliqmd in iUo

iHcuria aniiquorum posseisoruns, ut vcl lit.ere: prorsus error s eise qnod ipse emendul, agnoverit. Codex unds
dfielcB unl , nee < arum restiyiis remaiientibus. Curud h(*c deiumpd msHdosissiivus e^t, ex quo jii ut inlerduin

ditirjenter tabore et iudustra aliquid exeutpere. oc •tec sensus ipse scripiionis aipareat. A coirectione f«-

penici nontiulta , ut eruerem ea quoe hic a me repriV" men ainiinui, ne fortecogaoi iectores meu legere potiiis,
sentintur; nec sini'fiuciu.,namex [ruslutii hisce iisc':'
quoTR qux auetoris sunl. Grammaticw iegcs ew/itp, vd
mus qua potistiinum die Donatistarum pertecuiio Car- (ere nui!/e senanUir, ad quas tatnen tuuc illas redigi,

thajine occeperil ; einetidaiujt etiatn daia leiys Honorii^ cHm nutlum irrepere dubism poferat de meweauctoris.

tujus tubsciiptio in codice Tlieodosiano signatur DemtuH pecpiereHisdum non judico cijeii ttiuiorum 84
« priiie idus Februarii; > !tic enim habeinus pubtica'' cuctorem, aliunde, ut opinor, iguotuni, ex hocprimmn
laiH esse Ravenna: ipsis Febrtiarii catendit. Forte tamcn opuscuio iti tucem. prodire; fuitae eniin Aagustakm
Ux u principe obsi<jnata ctdendis Februatii ,
pubiice ^uetndam liic lcgimui, Vsiis igitur in cq /ii ryc'i anito*

aniiuittiaia est pridie ?dus ejufdem meusts. !n kec: ipat tum 84, fai"»i peiuimuni tttnc teitiporis iiifjetuiisc

vero pageiia chronotogie reiifj esl aecuyatior , eaque © apufi Laiinon non tatel eruditos.

iion a dig naiati boinini, ted nb rj:ii pa.-.siQiie , ut ple- Menlio in eo fil tiiiunam cujusdatn r.d qucm tli-t-

rumnue vet^res ante Dioiiysium Exujnuin, deducta est. etum fiiisse (iiciorsc:ibil tractaium de Rfilo-ic pftmli li

Igilur a Domini pasiione , tjuttin tcripiores iiti vcleret ediiun a quodain Agriitsiia cive muniiipii Thimidtu-
coniititueruni sub duobus GeiniHis coss. antio terte vul- tiun reyiorum. Municipium istud silum erat in Mau-
anris 29, et in Af.ica id tnsds erat solemne, ut es ritania Ceeiariensi, eum inter episcopos rj&s p o.iticia

&efiuenii opusculo pltmunt (iei, cum a passivne Domini in collatione Carihayinensi legatur Scvuru» ejiitcopu»

annuin, quoauctor seribebai, signei ii)4, annus quo hoc TiiMidancfisi». De Agriuilian hil quidquain ti;yi. llila-

opusculum consignabaiur iitieris currebai ffroe nosirte riunus idein facile est cuin Q. Juliu Hititriuno qui, Ctc-

an. 4t>5. Cmu tero hunc ipsum illiget cunt anao Gen- sctr'0 ei Aitico cois., nempe aniio Chisii 597, icriptii

de Paschali Lircuto libellum. quein epluteiii Taurinen-

serici i4, facta riie deducl one^ ag losd.nus Gcntericum
^egniire cwpisse anno air^s vulgaii- i'i9. Atqai ista nun stbus eciraciutH Pf (^us biblioihecuiiut Tvbiiujeiisi»

totuerent epochce comntauius a chr^ nologis rcceplx de Pariiiis anno 1712 vulgavit , uc de hjc oputculo sa.is

uiiUo Gemerici qui prituus Africam occHifedl ; hunc

Patbol. LIX. 17
 « ;

575' AMOMnui AecTonis m

LIBELLUS

DE GENEALOGUS PATMARCHARUM
GENEALOGIyE TOTIUS BlBLIOTHECyE
EX OMNIBUS LIBRIS COLLECT.B YETERIS KOYIQliE TCSTAMENTI, Bi QUiBGS P&OPHETIis CUM
KOMIE^IBUS ET TEMPORA OMNIUM PROPiiETARUM USftOE AD BE4TISSIMUM CYPRIANUM DE-
Si<;NANTl'K ET AI) NOSTRAM ifiTATEM QUID FUERIT GESTUM APERP-3SIME MOiSSTRATUR:
£1 HL^^^OmiS COLLEGTUM LEGAUUM MA.NDATORUM.

Is priaeipio Uaiao primos uatle io sacealo »ppa- A renovaiio interpreialur, quia Oeus pcr ipsum reno-
rttisse eoguosciiur. vaturus est muadunt in iliis diebus qiiandu Auticbri-
Audiamus : si nalos est, habel geniiores, si facius stus lault^m iacicl T;>S!a;ioBcta; lonc ipsc ei Elius si-

«t.t, Ual)«l u»aleri8a», si prolalas esi, Ualci aulhoiein. mul propbetabiinl milie duceuiis sesagmta diebu«, et

ftcl &naipf>U}»iis uiiqee Rs^yiiuuz Uutum a 4erfa su- iuterGciet eos Auiichristus ubi et Dotuinus eoruut cru-

mem fsA<sr»6 iwpeno boiuiaetti fsoere cogiuvU ; et i-iGxus esi. Sed oe quis dicat qocd iu Uierosoiyinis

«Hta MlUarles ac siajuUtris tb i^m Dooiao bciore crucinguntur, abi elCbristos Oomiaus trucifixus Cal,

«ieeadit4»resuovisu6 («ufitet, m de eosia ejus su« hoc ulique dicit ubi et Dununos eorum crocinxus e.w,
mcas, MiuUereai «ili aijttioriu» fefiit, scrpeolis «ata» idest ia regno Romaao, Nam ipse Enccb gennii Mu-
<|M eOiifetU vdueais p^ iuvi4u«» Ui«^ aaao istroi- lusaiam, qiti Matusala laiiae iotcrpretalur inissus. Dc

?it ie ©rbcm i«rraruaj , el r^u&ra eg^ut ab

Eva ipso aatus est Lnmccli, cujus nomeo pcr in erpr t -

M^vead Mitriam Vtrnlacm uakm D ootkrf fa iuti in fcl P i tiduem &onae meatis d.dutas. Ipse est qni propbe-

ficst e&lia stfir muUercia bMs «t wm,ifA «iptf QMi- (avU de GI suo diceBS bic tioliis dabii re«iuieiu ab

lierev! aaisi «&• r«nrraeilo w

rtMnwa. If«3 «U e&itt oranibus opertbus oosiris ; uaia ipse Noe iJcsi re-
Adaei c|ui ea§ii«»vit malicyfia «Ma Eiis» «xcliiftus q iesappel'auir«

4e [^rediao ta ie?>a l^W « aumtpii et fn^U Caiti D lae\fr.l «rigt Cain,

ex «caiiiie eiimifidtlsuAi^ \miAm ei «^poris, «l adiiuc Traoseamusad origliicm Cao, ct tune ad gHnera*
aiSjedi parer.% ei p«pe?ii Afe«j «lairciB «*i«8» tktua tioueiB Koe reYerlemur. Posieaijuam euiiu C>in a

e^i pasior Aviuia; Caia an&ca» afrlcftla. £t &ctuai < st Oeo malcdietus fu ss^^t , ut aec qnisqoam cuiu occi-
post dtef , attutii <:^es eiuo cs»$t J3U aetH* l«|lttMUi$, deret itigaum adeptus est oialom, quod aaoc st quis

65 fruc(ibus lerrae i«JaUia l>eo, ci AfeeIatittUt«x aceeperit io froote s«a aal ia aiana dcxtera Libat
priiDc^eoiiu t>?iuui uaamiy et ft& itil^ ittbrttffi. Kt ipse de yIuo irae Del siisio ia poculo irae cjns et po-

lespeiii Dvmiittts lu Abd ct iu sie«iepiiM» rju»; la aietur ia ooaspcciu ciecti^rBa Aogeioram ej< 8« nara
Caiu auteaa €4 ia itesUai» alM acft rt p lut, ut Msuja oemeo ^us Uogaa laiioa ia peri>etuom ctescens di-

mariyni ^l .Hara aestipasMl, «I»u« vero iMWiifiUa- c lur; idem euim bae naicsa acceperat, quoniam us-
Tum priiicipeiii coibHasseJ, eo ^oft^i ilte diaMla»«^«ii qae ad Cbrisii adteutom niii Caiu t^us consortes <*c-

{tatres eoruni de puraiiise e d«itkrat, neocne he^-' cieari ssseat cbrisiianos, ve^lif^a Abel fratriscjus

Tet, ut et Qlios eorum ad worUs pericuiiua ^ibiiis- seiiueiiies. Ifiinr bie Caia gciiuit (Uium noinine

set. Tunc iitgressu« esl iu c«r Cuin, et disit Qm a^ Kuos, qui Cait> dum ex serpeitte uaseitur Lnlbam gc-
iraircu^. suuai : trametwaaim tmmfwai. Et 4uai itss^ nerasse e<i^a»seiiitf , iboc aediGcivit civiiatem, <t

ia canijio exur:e.\ii Calii s»p^ Abe! fratre«B «uuia, ^ fmuil ei aome» Slti So ....oos; baec est civilas san-

et flccidit euRi. Ei adjeeii adiiae Adaui e«^u«scere guiais. quae et oanc effmiJit sangumem Chrislia-

miiiit reia su;<m, et coucepii el peperit «i fliiuui iuco Hum; baec eaini eivitasio terta Naid fabricaia c<:g-

Ati-i, <t<Ji (MciUir Seih, cujtu^oute^^ iifigu» laiiua re- noscitur, ct viva cst. Ipsa lerra ioterpreiatur, qu.ie
surrcctio diciiur, ^uia ab ipso resu&ciuvlt Deiuiiius in nQeuj^(}ue Cii istianos persequiiur, qui Gdeli vo-
sfmeii jusluiu, a cujus pri>gcaie pcrveuieoius u que «ibulo iiominaiitur. Sm ipse Knos geuuit .Geiiam.
ad Duiuiiium iioslnim Je&uta Cbrlstum per geaera- Ijise bitlHiit niurorum scieniiam. De ipso naius cst
i<on«s siogui^s sibi iuTicem 8ucced.-ouuni. Ipsu est Malelei, cujus nomcn iutcrpreiaiur attd Uo ftntis et

Seth <]ui genuit Aeii3S ; Aetuin eniiu liugoa iatiiia de 51 tcle! nilus esl Malnatl-an, qui geiiuil Lainfib
obtivisccQS (lioilur. De iiiso oatus esl Ciaiuao, cnjus illuin, qui bibuii uxores duas, una noniine Ada,quae

Bonieii appeit.-xiiir naiivitas DeL Naio ii.&e CUaiiiaB interp: etalur tesiiinoniiit:^, alia n<imineSeil> qn :e in»

«eiiuil Mnielel, CHJtis nonieu (iicitwr uiuiaiio Dei. Et terprciaiur atlumbrans se ipsam. Ipse est Lanic(b

Malelel genuiiJant, cujos noiucn descen.-io dicilur. qui dixit murteribus suis : AnJile vocem iue.)m,mu-

Uc ipso naiiis t$i EnoLb, ^ujtis noit en latina lingua IietesL;)mecli.et conliactc aurbus veslrii vcrba tnca.
 ;

r585 OE GENEAL@6I!S PATnSARCaARUM UBER. 38f

^»»;a vinjra occidi invirfffarcai cl juvcaetn in lirore A Aram na«l sonl (jtiataor. filii Priisitiytig noftitie Ob«,
u>9«, vjraifl (lieenitd Ciiristum CkrisUaiios dictos ja- «|ul dieitBr choras. Secatidus El qai dicitHr in per-
ven«!n aeien; poprulttia esee a iaJs>ig GhnMUfn 3 pa- l^taara ; Si ciiim Deas dietus idesi perpeti«s8, Ter-
ganis et haerelieis cUmUanuin ©ccldi, vel aij rdiitii 4JISS (iatera, qui dicilnr esnperans, qaartfcis vcfo Mo-
vefsa vice fkleiaos («>) «l pre Abel Cundicaliir, qd soeit qni ei s.ng)ita.-iti3. Nam Slius Se>n sextiis <\m di-
pro Cliristi nf^Hnine f3Biatr.r. Ef. seqiiUor dscens qoo- eilur Chauanm interpretatur naiiviias Dei, Hi sanl
riiasi septies vJsdicalHB esi de Cain, de Laiaeeh aa- 8es fllii ^iti et Hof^ cura nejteilbns suis. NantJ Ar-
t«m sepiua^ie^ sepiies ; Itinc com appsrei oecidissft j.featsii Stins Sem tmius qiii dieias est fcco vehiens
€aiiu aam de rauliere saa Atlsm genaii Hobel, <jai est i4m eaifci hoe aooieR ac* e^rat, qttja ex ipso leo ve-
l^ater b:ihsi:tQtkiiD in tavernscutts , ei^Uttm noattne res fetarus erat Doniinuj Jestis Ctirisins. De ipso
iebst. Ij^ 991 Jufesi, q9l osiefMJit ps^iUeritnn et d- enifli Arfjsat eatus esl Sah qnl dittutr Riiiidits. Ex
litarsis. Ns» ^ Setla «iatus e>t m TkeJiei ^oi fserai Ipso Satemtoseii E^r qai didtar tr3si$Sanie«. Nain
fsber ferraritts et aerarius, et sorsf eju& fuU Noesia. ipie Ar&STit fitios Setu Tint annis eeitlum seEagini»
ip^a^i, quae pesdl^t voce mii ^im», ^e? hartHa qtiim]ae et senuli Saia. Ct Tisit post<;aam geHiiit
efiisi ge^!eratien«» iaereirit !)«ml2mii} mnkUiiHia ,
&iiaaQni8 qaadriagaiti^ xss< etgeaeii rdit^ ci Siias,

qvttiihisqne sn^ em adttaut mresul^ eaik-tg^; tet B et deeessit (;uinta genefatione.

e$«nrit eos caiiiadj»nwA4i>fer^idiieos, qttonlam
miscuefant se niO Del emft Sikibm hejauam, etnon Incipimi gen^reHoHeg Cium fifH N^e.

intenderuiit prsee«^tfee|n3, <}ui« es^sea^erat eo« ms> Redeaotis et sd €h la fiilaiB Koe, ^t d>tas est
Itiia ipfiorum, et aos Sjpersferuat sibi Interitum eftse eailidos, et sortitas estaxoreju detBnue .%«seexffetnti <
fotorttffl. Siganium, qul §ena:l Biliam pricaii;T«m n^mlne Cfeus»
itieipiuQt gerrmtlGni» Kae. B^^suk» tgiiar aii Hic oblinais i£t^Iopiam eomhi ^gypte^, et 4« ioso
Noe, qui geculi ftate dihiviain Sl^ tfes,eCs<ifii{S nati sant Sliises, et tni» nomln» ewoin : primit fas
scDt uxsre», ruerynl enim in donio i^os animae YHI. Sa&a inlerprelaiur ?ote et Tenit inde Seba fess, de
De eis meminisse d>guaius est Aposrolasdieens : 9cte qua geste falt illa refina Aaitri, qose Tenerat aodire
nmms$ti!sm facta itait pet «qnitm, sii^i et vst msd» savieatlftm ft^aaeals, secmidtis Tero Evilad, qoi
iepthtm tatvos fsdel. Fiutit IgKur a prsii^iiiaDSio dicitar partarietis , tertias Sibaia, ide^t toile ui;
Adam usgue ad Ho«« idest usque ad senerationem qasrtus Rcglna idest ciaaiatas, iraie ersnt filii do^i,
Seni ini ejusdem Noeaiini du« m^lia cent^ra quadra- primUIvas Sabam, idest eoadc«mtas, et sccandos
f tnUi duo, et a geaeratlose Sem «sgce ad cathaclys- JaJsSf tdest eoadteiur. Qulntas fero filins Chus Sa-
mttm idesi ad gt^asral^nem Arplax;it riSij Sein, qui C bacatli» fuit nomen ejw, idesi ornatas. Seitus vcro
stalim p9si cailiadysmam oaaeiier aono eeaiicsim:>. Nebrot, idest reb^^Ilaos; h:e est Ncbroi gigans qai
fittui dscts^ &iinl due roiUa dae«R*tI xi. doo. Catli;t- fuit \eii)tor ante Di>miaiin:, inde nascimtur Cbal-
cljrsnms eoim Ifttifta lii^ua ^seciSQdafii judiciuffi ap- dei.
pellatur. !ps« est» qni cxcroslt Assyr nrium Sem, iJe&t H-
Incipinat generationcs Sem fijl M»Ce Noe aafen) rKun patrui p.-itris sui » ei In ejus tcrram adiSea?il
genuit Sem, qiii diiciiur Uiiiie Homeit, ei soriiittsest Btbyfon, et Orech, et Arc^sed, et Cbsfaae mtrinse-
^soreni Bonniie Norea, de i{>sa p.&las esi EImi. Ekm cii« iu liiiibus Canasn. Sedcl«uiem Babyloiiia inmil-
iiiterprelaiur saecuium. Inde nail &3nt £bmit:«e, et Itb«s sexagiota, niur! ejas aiti pe^lbus ducei-ti tl lati
fr«'er ejna seoandus dieitur As^ir, quem Nebrod gl •
{«desLXx. et boe Solinus »<seruit qm totam de-
gaes uep««s pairiii sui Cham <le ferra Sennnr exclusii, aisbitum mandi. Secundus autem Slius Cbam
scribit

idest de terra servili. Tuec fugiesis eondidit Niucre »>estrem fuil nomen ejus, idest tomm molcos. Hic
el Roboih civitaicm et Clialecli ti Dassea inter Ni- ftbtiDiiit .^gyptum^ baic tiatl erant fiHi tex, et ista
fievo ci Cbalecli. Slacc e?i civitas illa mngna wraro, Domiua eortim ; primtti7us Lodio idest sui ftefotii
quani Jona proitbeta per iter iriuin dieruni circuivii. liomo, secundus Eroimegim, Idest prapbetatus est,
De ipso ifssir Assiii iiaii sunt ,
qui in opitBhtioncm ** Jerliu) Latisin, Id^t Iracondtis, quartas Ncptabiii
venexani Galdeis ailrersns Qiics jsrael ad Uierus^.lem. idest inOatus, qalntus Patrosln, ide.^t erudus, sextai^
Couilneiur auLem eorum regio bis modis ab ladia ad Ca<ibinin, ide&t coriinius. Dc ipso CasIoBt» nati sunt
M.ilicum insulam ^dnrmal esse quiitdccies centena Filitlini ct Chnptcrini. Tcitius vero films Cham Pbnt
milla p^ssu«. Malicum vere scenio ducenta xx. qnio- futt nomcn ejus, idest peifectos, bic nusqii.im cora-

que uiilia. Inde 9d iusulam Madano {ac) coofici ad p:iruit; qii:irtiis vero CLaiian, idesi adorans iniqoiia-
aperium oiar^^ decam et ociies centena et septaagi<>tA tcin, nani ipsi Chaiiaan nnti siint iilii nndccim ; nri'

qiuac|ue milla prseter regioues imiiiiano geiteri iuac- mtiivus Sidona, idest exivit in juJicium veuaErix.
cesss«. Hioe Solinus adseruit, el adtinguot esqae aii De isto n itl sunt Siilonienses, unde fait Jczabcl, ^juae

i£tbioiibi« per ccntura vigiiui sepiem regioiie^ i^alra- co!eh.iit i-ioloni Sidonicnslum fiazL «ccundus vero
puin. Uaiee funt habitati«iues Persanm^gentiure H Cettheus, id^st peccfirs; teriius Jebu^eui, ideslcoo-
Medorum. Alius verp Arfaxai tertius filius Sem, qui fu.^tis. Hic .Tdilicavii Ifierusafcm, proptirea Jebus
dictus est Leo veniens, quartus veru Lnd qui diciiur dicta est scpundam nomcn cjus ; quiirtiis Amorrens,
naiicens ,
quiiUiis Aram qui dicitur altus. De i^so idesi billaliiuidus ;
quintas Ge/gesseu^-, idesi credi-
 ; ,;

-6«? ASe.NYill AUCTOUfS 52{«

Ui9 ; s«siu5 EvveuS- itjesi coluber ; seit.mus Am- Aiiubilam; roiius Soba , itlcst lolJe, voni ; decinms
cett«, iiicsl Sculoinatus; ociavus Asenntius. iJest n«)u Ufcr, iJesl lnmeii curatiofiis; unJeciuius Etilatli
csi ejus ; nonus Az'riu$ ide.^-i i !-;)cun Jus, ilcciiaus Sauia- idest osteude hoc ; duodecimus Jobab, id tsi amnnt
reus idesl audivilreuin, undccirans Amaltlieu*, ide->i Deum. lli i^uiit duodecim lihiJecihau. Et fat ta esi

dciinqu ns. Hi sunt fiiii Clia^iaan uadecim. Et posl coamcnoT.itio eom a a Misse nsque que venias Go
hoc dispcrsx sant tribus Ciia.ianeorutn, et racia! fer, a moiie Salot». Ki reguuvit pru eo Saul ex R«»-

snnt iines Cbananeorum a S done usque quo venias botb civilate quae esi juxta Oumen. Uoriuus est autcn
a Gerara et Gjz-'), Ascaluna, Azotu, et Gelh, et us-> Sau], et rfgnavit pro eo UulLenon filins Agiiobor
quequo venias S'>doma, eiGoinor^a, Xdanaa, el Sc- Moriuus esi auiem Ballen< n et regoavit pro eo Arad
boin, el usqite Lal^an, quse diciiur S'gor, ubi con- Glius Barad, et nomen civiuttis ejus Fugor ; oomen
fugefiii L<ith et ad omncni lerrana Cha»aau« Hi lur- est u^xoris ejus Meiebal filia Matrab (ilii Mezub. Et
rem sediOcaverantex lateribus<:oeiis, et biluuten ei« hi duces eoruta, Tlteman, Galla, Jcphte, Teiimas,
fuerat pro luto. Et ibi confudit Deus linguas eoi uin, Elas, i^non, Genelbz, TiicniQn, Mazer Mage-.litl, ,

«it qucd qu:s posiulabai rod hoe acclperet. Uoc t -m- Eram, Fazoin. Ui duces Edom in terra possessionis
poribtis Eber factum esl, unde lingua Itebr^jea d cia erum. Hic est Esau qui dictus est Cdom, propier
eti, fecundum Hebrseos. B avidiialem C!»cae, pro qua suos primalus amisit dum
lndpiunt g^ueratlones Japhte fHu ?io:. ederet ienticulam cum de fritd coctain hoc ouuten
Tcttius vero filius Noe nomine Japhet, qui dila io accep.t. Hxc est gens, qtue exciit&ii Cborreo«,
inicrpretitur. lluic erat uxor nomine Ruib, ex hac El hcec eit gens Chorreorum.
gcnuit primilivum Gamer, idesi mensuram. lluic Seplem CDim fueront lilii S»?r Correi el nepoles
erani lilii ires, piiiniiivus nomine A^zgnnaz, idesl ignis XXII. ei ii^ta nomina eoruin; primiiivus Loihanct
aidens, sccundus Rifat, idcsi \isio feivcns, terlius fili ejus Eman et Chorri. Sccuudus Sobal et filii

Zlisrgam idest uberatio. Secundus vero lilius Jafet ejus sex, Golla, Mau:tchacat, Geba . Sufan, et Onao.
iMagog fuil noineu ejus ; liic oblinuil Pamphyliain. llic estOuas qui iuveuii Laminirin eremo Elascum
Tcriiiis vero Madias , hic oblinuii Far.iaro. Quailus uasceret juinenta SeLeg in pairis sui. Quartus Au-
l.oiham, hic obiiuuit Grxciam ; bic est pater Syro- nnm, el niii ejus duo, Deson et Elibaihe. Filioruni
rum Faiaesliiiorumf el de ipio nali sunl tilii quaiucrt autem Oeson iiaec «lunt nomiua, quattuor. Emadan,
prinaiivQS Eli^a , idesi ad me veni» Secundus Thar- Asban, Thasr;) et Cborrnm quarius Arau, et U ii
, ,

sis, iJe»i gia'.ii;t.ior, hic sJificavit clvitatem nonniie ejus qualtuor,Emadan, Asban, TLasra, et Chorram
Xharso, secuiidum nomett suum, iii qua velebai fu« fextiis Asam ei niii ejus qtt.ntuor, Balam , Zucam,
,

(^ere Jooa a facic Domiui. Tertius Cai, idest calc.>bo C Juscha et Juscian seitiinus Risun, ei filii ejus duo;

te. Qiiartus Rodi , idest condcmnams. Ab hls 4esi- Oe el Arranh , bi suni filii Seir Chorrei VII. et ^oror

gita:ai sunt insulac geniium io lerra illorum, et fe' e- eorum Thamiia, et nt>poles XXIL Haec esi geus Z<i-
runl sibi sermanem unusquisque in suo genereet tn zoniln. qiiam disperdit Esau a facie sua de terra Scir,
suis geniibuB. Quirius filius iafel Klisa dictus, idest ot poss deret eam, et facii sunt Gabaoniiae idum fu-

aii !!ie venisti. Sextus Thobcr, idesl uberans. Septi- gerent a facie cjus hoc in Jbesumidest servatus ii

mus Muise idest sagitlariu<!. Octavus Thiras , idest Eunt quaiiior filii Isacbar. Filiurura auieoa Zabuloo
Unciaior. \\\ Kartnginem obiinucrunt secunduin au* h lec suiit nomioa eorum, primitivus Seder^ idcst do-

ctoris diclun». 'yyrii tenuere colori. Kariago urbt an- ctiis; secuodus Allon, idest sempiienius; tt-nius
iiqua (ui>, uiique Tyrorora. Ili sunl oclo filii Jafeih, Sem, ide»t nubilum. Hi tres fliii Zabulon. et Dinae
nepciesNoe. ipti obtioueruntPamphiliani, Parlliiam ftliiBon suni nati. Filiiauteiu Gad VIL haecsuutno-
ei omnem Grxciam , iludiata el Ciiiam : inde Rodi- mina eorum, Sofan, Auges, Saunis, Sob.tn, et bm e-
citi, 5]azianit;» cum Eariagiiiienslbus, et Tltarsen- sepiem iilii Gad. Filii autera
lisel Ariolis, bi sunl
sibus. Aser lii sunt, et hacc artinina coruQ) : piimitivus
Ii)c pit rememoratio Salee nej)olis Sem filii Noe. Semoa, idesi nuaieratus; secundu.s Sesua, idesi pe-
Reiieanius ad Sa!& -lepolcm Scm filii Noe. J^^^se esl ^ i tus ; leiiius Zievi, idesi houor rneas; quartus Raria,
Sala ;!ui viiil anuis eeiitum quinquagiiita YM. etge- idest petens. et scror ejus Sara, idesi. Ili suot filii

nuii £iier, et vixit postquam genuit Eber aiuiis qua- A-er quatuor, et soror eorum. Flliiautem Uaiiae bi
crtiigemis xxi. st tiioriuu.» est: qui Eber vixjt annis sunt duQ, et haec nomina coruin : Cbober, Ide t ex<
cemum quadraginta quatuor, et genuit Qlios duob superans ; et secundus lielcbicl, idcsi mi.-^sus a Deo,
primiiivum nomine Faiech, iilest partiius. Quare par- hi duo filii Bariae. Nant tiliorura Juseph ex Ai>di>iie

litus ? quia sub ipso dirisi sunt fiiii et nepotes Noe. ex fiiia Petefres hi &unt, cl baec nontiui eorum, Ma-
Secundus vero iilius Eber, Jecia dictiis esi, idest nasses, idost obiivio. el Efren qui diciiur Satus. Ex
pusillus. Iluc erant lil;i duodecim; primitivu» iro- Mauasse nati sunt Maciiir, i>iest vendiius, et G.iad,
inine Elmodam, idcsi agitalus; ^ecundus Salef, idest idesl tesuuixnium : inde naius est Susi, et de Sns
a'ienaius; terlius SarmcUi, idest d'omus mortis; iistus est Gadiii , qui misfiuserat a Moyse ul Terram
qi-.arius Serucb, idesi visibills; quintus Odorrera, preuiissionis prospiceret. Et de Efreu nati suot Hi-
itiesi satis allum ; se\tus Azaer, idcst levis; sei>iinius sulb.iian, idest dignitas Aposiotica , etTiiaan, idest
&eciax , iJcst irans hic ; ocavus Abimeloch , idesi nubilum ; ct dc Suilialau natus est Edcm, idest tem-
 :

s»> DE CEMEALOGIIS PATRIARCnARUM LIU£R. JC#

|)liitti. ilic geMit Aese, et kate f<^oiiU NavTe, ^ni A Qcrus Neemmin » qnx f;Mi tu«r CbcUon n!;i ejtis.

ilMSDS appcll lii» e«l. Ossa a'»»ei» Joseph secam im- Haec fuii Uitlb MoabitLi, es iila getuiit Ohed , id<rftt

posueruni Filil Israel »1» .€fyplo, Jdcsi de lerra Sy« EcrTieas , Obed geauit Jesse, idesi obUvlseeBs, Jessc

riteaa, et p4Muerunt ea >b Sycbimis iB portiuncula f eitait dua», ei kxe fiomuia etmm,
tilios vii. et (Ui»s

»gr!, quam J«cobab Amoireis, qui ii>bai>'-

possetiit Eltah» Amiaadub, Sataa, Natltaoeel, iadeoBO, Aso*
tabtiil Sychimft agnis centum. Hec in fltteat libri mun>, ei i>.ivid septimus; et sorores ^rum Sarbi.-?,

itiesu IteTe kgtmu», «l «ledit e»ni Josepii iit pariictj- et Abigea, ei filif Sarbix, Abosse, ioah, Etagel ; hie
lam, el unde posiuoius probare loci e|us sepuharaBi, est Joab qui diniimerayit populum ab &an usque Oer-
profortmos Genescn» ek inTcniemtis» Jacob Tenisse ia s^bet*^ei fuit numeru<' Israei uadecies eenlena millia
alteram ciTilatem Syebimai», quae est in terr» Cha> Tirontm eT3g«naatium gtadium, ei iuda qiiadringen-
nitaii, eum v^iMet de H<«opobiiBia Syriae, et indtt- ta septuaginta mill;a TirofBm eraginantium gladtuai;
sit ante racien dvitaiis «timii pariem agri, iii qau ct LcTi et Beniamin non diouttteravtt in medio ipso-
statoit labernacttluBi <unm ab Enniior patrera Sycbea ratn, qula prsc^piiaTit sermo regts ipsttm ioab, ct
eentum agoisi, et staiuii Uilic aratn Deo, et iovoeavii iB:)Iam visum est in con<pociu Domini, de sermore
ipsum Deum IsraeL Ne qids dicat qaod io eodera se> boe, ei pereuMii eundem Israei , H dixtt David ad
puichro sepnlti sttHt AbraUam, IsMe, iacob et &ir- B Bomiuttm ; peeeati nimis quia feei rem. hanCf el nuh^

n, liber nos geo^eorsm perdocei , sicnt legiinus eufer inju$tilia/n pueri tui, quia evanui mmit, Et locu"

seripium : Abraham Sarram uxorem tuam

et $ejHHp»it tu$ e*l ^Miinut ad Gad nidentem dictne : Yade et la-
tn tpeluw itupMa qy^a est eoalr^ Mambre^ Us^c est, quere ad Qf^id. Hac didi Dominut : iria ego dece.no
Cliebron ia terra Cbtinaan , et progrius t&cins e&i edvenum le^ elig* libi unittn ex Ulit^ et preettabo tihi

ager, «t posscssi» et spelunea, ifaae in eo erai Abn- fUit Iriennium fantis, avt tribui mensibut fugerea facie

bae in posses ione sepuliurae a rtlSs Celb, qnod emit iaiuieoram luorum ad te diipeniendumt omi irifluuin

XL. didragma «rgeuii ab Efroa SiUum Siar Ceubeo gladium Domlni corruwpere in Gmnibus finibus Itraei,

eontra Hierico. Haec esi sepaliura eorum. Filil au- ei wtne nde, quod mburii respondeam ei qui misit ou
tem neniamin bi tmU eonim : prl»
et ba^C ouuiiGa ad te, Ei diiil Dattd ad Gad, aitgnsdce stiHt mihi, in-

niitivus Bcltacb, idest gluuUus; seeuadu» Cbober, eitUim potiiu itt manu Domini^ qvia mniit mnltce suht
idest priiniiiT«s; iertiss Asibel, liest Ignlia Deo. mseraiioiiet ejiu, ei in mauu hominis uon incurram.
lli sut;i filii Beo amio. Tres (iUl aoiem Beiiac iTluii- El iarogajnt DGmiuus moriem in israel a mme utqu^

livi Bettiamia bi sont : primitlvtis Adar, qui dieitex ed k&ram prmdii^ ei morlui suni ds plebe. Abdanus ,

«spiiatio;,sei-UQ !aa NoemaQ, idest psallens libeufer; qui Bersabe septuaglnta miWa virorum , et mi»l Deus
teriios iaelum, idesl fraler mees; qiiattas Roi», ^ angelum ia Hieruialejn, ut disperderel eam,morsau
idest tnitialor; «piotos Afim, itiest simiiitudo; sex» tem vastabat. Poeuiluil Dominum ; et Archattgelo salii

tus A(m, idest seeujtduui facietu meam ; bi sex fiiii sit, tibiparce manu tua; et angeius Domni stans erat

Bellac. Ne^ asiem ejui ex .\raddictus est Arad, iaaeeu Ornd iebusei^ et xtdii David angelum Dom''A
idesi desc^sio. Fiiium autem uonm babuit Danoo- iteatem inter ie-. ram ei eoelum, « gl. dius ejm ercU e.->

miue A»on, qttl iotdf^reiaiur grecees Itjigua Cbal« UHmsadJerwal&m ; et cceidil David et seniores openi
d«a , episcopos ,^ de bebrseo vcro io luiiiio, speeu!»- deeitieiisin facietsuas. Et dixh Davitl ad Doniinun)

tor , SttbtlU fraode oomen subiuvolatur , oam et in Honne ego dixi dinumerare populum , et ego tum qt^i

malo speculatur AnticUristus, legimus eoim in se- peceoii, et male facieudomaicm re.n gemi, et bce otes
rretis, quod ex bafl^lbu Tenisse auoitatur. FUii au- qnid mali fecerunl, Domine Deus meus? sil igtur r'«-
teni Nepiaiitn hi sont, et ttaec nouiica eorum; prt- nus tua fn mcetitt domo patrts nie^; in populo auian
initiYUf Masiei » q ii inierpretatur fortis Deus; se> tue mu sit «d obirjtionm. Kt ar ge-Ius Dooiioi disil

cundus Guni , idest fortiiudo; tcrtlus Ettzer, i(te&i ad Gad : die ad David ut statuat aliEre in arca Vrnd
aeternus ; quartiis Sillem, idesi debittim ; baec snitt Jebusei, Et ficii Davld seeundum quod « prx^eperat
et.neioiom tsraet, eorum, qui io
nottiina filiorum Doinioiis. Cl twicdiiil Oominus arigelo;aper/«3/a-
troicratit io^gypluoi simai cum iacob paire soo dium luum; el averiii giadium suum iu vegina ejns.

anitnae Mpiuagiittaquinqne..FiUus aoiem ejus qsar- Hmv. eiiim ierosalem, anle iebtts dicebaisr, quam
tus Juda, vir fuit poteos in virtute ; bic g^nuii Fares, sortiius est iuda. Abiit autem ad Cbanancaai iniiabi-

qui interpretalur divtsus. Fares genuit Esrom, idest tauiem Cbebroo, et eoiiGidit illum Sessi et Adttnatn

Esrom genoit Aram, idest geos; .\ram genuit

alius,^ et Tbaimi uatos es Eaac, qui Eoacb ex Cbaiia!i na-
'
Amiuadab; Aminadab interpretatur concupisccDtla •eltur. iHiiabiiaveruftt autem Jebusei in meJto fino-

ainans. Atniitadab genuit Naaston, qiii dicilar refri* rom Beniaatinet Jada in Jcrusalem quoadusque cs->

gerium, et soror ejus Elisafat, quae dicti esl graiia cltulereniur post annos nr«ille quingeoloa a ionailia
Dei; ipsam sortiius est Aaron, ei illa nati suitt sa> fUio Maiathiae. Abigea vcro soror David peper.t

coitiotcs. Nasson auteio genitit Saltnon, ide$>l rorti" Amess». Et picr Amesscae. i€ier 'smneliia dinume-
titdo; Saluton geoQti Boos, idcsi perfectus es Bacab, ralus Cbt ctim populo Israel cui populo cum Hrges ;

Ei quafg perrccitis dicilur? qu^^niam ia ipso perfecit darcntnr, facms est, Domino ira>cenie, primu^ lex
r.otiiiuus, qu-id in Deuteroaoniio legiiiius ; ei lu. Moab, Saul. Tunc dixil Doaiinus : f/a»iafrf»s, itiquit, ad mc

dicinius, niiid apparebis in donio mea, idesi pcr Uulb a facieregisreilri, e( non cxaudiam ros, qmniam tcr
 ,

m Mmm»iMsum SSi

9o§k petiith r^jm; %i it^rup» iS««t : dab9 ti^ re^ M «Ktas est »i UkK»*tMm bom , e| ^iCuU. tfarooum

fe> ira «»««. Su?» q«a Ira rAgnavit StBuh qoadyagiB** e)U4 enpet ofi«ii««Q ^reiHim rtfiflm.^ni su^a so erant
•e€i«)is «st m nio;>>« Geltoe. Tuoc dixil DjvitMH 4»> io Babylonia , ei matavti TeMimenta ejoe et simnl
l«re: monl«< 9»a tsti* m QeHf^fy tteque re» neque pl«9?« 0enai»tt cuei «o «mBibvs diebns vltae saae, et ?icttis

eaiiidtuper 9»$, vin effusu* e^ sangaii uRelGr»ni B&, eossiitntHs erst iUi, et erat iNiiis consiliarius eainibss

Hlc est David quj didtar Bskenco?», eiregRS^l anni» dii-bus Tit:ie. Hic JechnniasgenuitSalatiei, Idest mi-
XL, ^ g«no5t Sal&rne«em, ^u? «Kcitap pacalaa ; eS re- sit Deu^; qi?i Sal»iio! in Babjlooia genutt Zorobabel

gt.svii ek. ifse anols sl. ilace sutesa eisnt nemina qui dit tns e*i vicloria Dei. Hec ia tempore regnun>

uxGtrum f^siil, Aehijna, Abigea, Aga!, Hal»ilal, Ag!a, adeptnsest Oyrus rex Persarum. Anti& autem quin-
beysaljo, Meklioi. Sed cam re>'erieretfflr de Cembroa qtiage;imo ei secundo captivitatis Judae rex Astyaces
rccusavit M.Sehel, et tradidit eam viro alii, ^nia ode- adp >i>itus est ad paires suos, et Cyrus rex Persarum
rat eAin «imis. Ifatus est auiem Salomon ex B@r.-<ab8. aefepit rogntim cjus^ qui iu^eeando anno r«gni sui
Qtii 3;^}omi>tt genuii Roboam ex Naatii filla Annae suhjugaTit Oabybuiiaut ad Nineveni ciTitatem Medico.

regis filierum Ammon, qui K<>b&anfi dietus est niiil^ Tune TasorBtn dorolnicorum rei)ubei)dorum prami-
tltuiio genlilim. Temporibus ejH« susiuiit rex &aB%- serat Tolum, quae tnler&i Nabuchodonesor e Jerusa^

cliim rex ^gypti ai ma aurea, idest Lanceas el seuui ^ lem de tempio Domioi, et repo^erai ea in suo idolio ;
trecent.i ab Arazar rrgc Syriae haec laleral daTtd, et profereo.^ ea Cyrtts rex Persarum, a^ignavit Miir-
ftcii pro ea aerea Robo;«ra filius Salomonis, ai re- duti praeposito thesaurorum suorum ; per bunc auiem
gi:avit aMiis deccm et ecto ; qui RoboaiQ fenuii tradita sunt Salmanasaro praeposito Judae. Numerus
Abiud, idest p:\tri D«o, ex Maccba filia Ariel ex Ga- aelem eorum erat, libatoria aiirea mille, argenlca

ba; el regnavit aniiis iribus. Abiud genuit Asajh, quiitgtMita, murt»tiola argentea sxix. ftalae aureae

idesi Tolat, ex Aiina, el regiiavii tiniiis xl. ano» qBioqua,:;in(a, ar^renteae autem duo millia (^uadiin-

Asnph gcnoit Josaphal idest judex es Gazaba filia genta decem, etalia vasa mille; omnia autem vasa
StUlii: et regiavi» anuis xxv. Josapbutge&uit Joram, aurea ct srgenica quat-.ior millia nongenia sepluagiuia
idest visibilis , ex Facbe uxore ; «l regnavit anois novem, et perlata sunt per Salmanasar et per eos,

oeto. Joram geiiuii Ochoaam , idest fortitudo , ex qni de eapiivitaie Cabyloniae r^rediebantur. Ilie

(Joiliolia filia Achab ex Zezabel, qiiae Goibolia vidoa Cyrus regnavit asmis docem ix. et iiiterreclus est a
regnavil annis oeie, et iHe regnavit anno imo» Oeho- Miride in Massa Jada olympiade sexagesimo el octa.-

zias genuii Joas, ides^l mansHClus; ex Chobodda; el To, et sepullus esl in Casteilo quod magi obtinent
'regnavii annii xl. Jesias genuit Ametsian, idest ro Thiasarclaa noniine, bicCyrl sepulchrum. 6yro ergo

gaiis, ex Jode; elregnavit annls xxis. ARWSsIas ge- ^ defuaeto, slcut diiimas olyrapiade sexagesimo et

jiult Odiam, idest amans^ ex Jeccelia ; ei regnavit octavo, succedil in regno ejii.s rex Oariue. Hic esl Da«

annis lxi. Odias genuit JonaUiam, idesi perfecia^, ex rius filius Asicri nascilur ex Bastin in civitale Susim
Daibia filia Sadduc, et re.:;navit anais sedecirn. et regnavii inregno Chaldeoram; a cojus anrto terlio
Jiinaiha genuit Acbaz, id est icnons, ex Saba ; et re- regni ineipiuni ebdomadae Danibeli a capite circuli
gnavii annis sedecim. Adiaz geniiit Ezechiam, idcst secundi. J.^m tunc Bomaui magQincabantur regnante
regiium Doi, ex Uabbiiti filia Zacliariae ; el rcguavit Tarqu'nlo Supervo, qui fuit Romaoorum rex oct^sQus
annis xxix. EzecUi s genuit Manasses, idei>t obiivio ab urbe condita, el regnavU annls xxiv. Condita
doloris, ex Ebsibn: ei regnavil anais quiufiuaginla vcro esi Roma a filiis Maj-tiis et.Hiiia^ «mlecimo
CjU iique. Manasses genuii Amos, idest verecuntkis, Kal. Majasfciii quinta, etsunthodie usque in aonum
e\ Masthelamitalta ; et regnnvit aniiis duobas. Ainos vigesimum quarium regis Geiserici auiti mille dugeuti
genuii Josinm, idesi rogans,ex Jeddadida ftlia Ozine; sep'em. Anno lunc deeimo mensum numerum apud
et regnavii annis xxxi. Josias genuii Jocbaz idest sl- Romanos habenle regnauie in Judea ilozla llho Amas-
«lilis, ex Jecora; et r^^gnavii dieLus nonaginia et siae annoxxiv.regnie}iis. lixlude usque adconclusio-
Exnmiial genuli Joas et Sedeciara, cujtis Nabitcho !o item annorum septunginia capiivltati impleii sunt pcr

nosor oculos excccavii in conspectu filiorum eju.s, et successionem singulorum reguni Roniannrum anni
in compedibus aereis >tn.\it eum, et iu Cabyloniam ducenii qiiinijuagtntt nclo ab aano vigesimo qnarto

duci jussit, et in molundiiio conslitui, el ibi nioi-tuiis Iloziae filii .\mcslae. Veriim iil cum Judeorum r-gttm

csl, ciijus anno undecimo regni Jenisalem a Nabu- et Rouiaiiorum leriipi ra cuequenlur ipsorum regiim

chodoniisor rcge depraedDfa esl. El Cfiichisi suiit Romaiiorum annorum numerus requiratur, ct a Remu
llcgiim aniii (piingenJiquiiKiue, menses sex, dles de- el Romulo ejusdem condiioribus suo in ord.ine reci-
cem, et Iransmigraius esi popnlus in Uabylonia, et tcntur. Ipsi enim primo regnaverunl Romae simul
consliiuiiur rex a rege Nabuciiodonosor Jecchojiias annis xxxvin. Post hos Tilus Tallus dux S-ibiiiornra
filiiis Joachira, qui dictus est praeparaiio; et regnavil regnavii auiiis quadr gin'.a uno; dchinc Numa Poin-
liiebus cenlum. Tunc et ipse duclus est in Bahyionia, pllius annis quadr.igiula tribus; Tullius Uosiilius
cJ, iii triiresimo aniiO transmigrationis tonsus est Je- aiinls XXX. doolMis; Ancbus Marctis Fiiippus annis
clioiiias , dum de carcere eum Ulemadar educeret. xxviii. Tarquinius Priscus anitis xxs. oeto ; cujus
llic esl Uiemadsr, qui dum Nabucbodonosor cum anno sexlo rcgni s N.ibucbodonosor rege Jerusalem
:igri besiiis iijorarotur fuit cjus succcssor. Tunc io- osiendilur caplivari. Servus Tulius, scrva nuius.
 . ; :

!i53 »E GENEALOGUS PATUURCIJARLM LIBER. S3I

aniiis xtxvi. Fluut omncs in se anoi duccali quin- H Rex ti dcderuol ci scriptn, ei Irgii et inis.t el con-
qunginta sex usqiie ad prisoum annum Darii , qao Tocavii oraces praepositos ei niajores. Sedcrua» au-
Cyt us defunctus est. Quo lempore regaum RomaDo- tem et ^nnes principes, et lecana est scripiura co-
lum admitiistrare coeperat Tarquiaius Saperbus. In ram illis, : vocate
ei disJi juvenes; ci ipsi mnni'e-
cujus s<'iticet anoo secun io conipleti sunl regiim ur- siabunl nobis serroones suos; et iiilfojerunt, etdixit
b s anni ducenti quinquaginU octo usqae ad conclu* ci» : renuntiate nobis de scripiis vcsiri». Ei coepit
sionem annorum septuaginta captiTitalls, SBccedea- qui prior dixit de virtute vini, et sic aii : Viri, qnam
tibus eiiam bebdomadibus Danhielis septem, in qu!< ciio praeTalei vinum omisibus homlnibus, qui ifium
hus ipse regnatit annis viginti duobus. Fiunt ergo blbuni;scducilsenfn;ii regis, et orphanis, facitmea-
urbis Regura aoni ducenti octogiBia. Poft^. islos ac* tem vanana.servi et liberi pauperis et diviiis, cil ou-
tem reges consuies Tribunl vel xdites usque ad Ga- nem sensiiDa deBBOiat in bilarilalem el gaudium, ct
jum JiiLum Coisarem judicaTeront annls quadrigen- non niemtnit omnem tristiiiaia ei Uei>tlum, et omnea
lis und^>cira. A Gajo vero lutio Cxsare usqoe ad animas racit divites, et non mcialniL regem neque
Va'entiniani extremain vUre naufrag!um anni sunl praefectura, et orania pcr tJlenta facit loqui; el
non
quingenli oclo, quibus in simiiituJine ferri licet ar- meminerunt qaando bibunt amicitiarQm aialcoram
gillam testo commixtum, tamen divinitus Romanum B ^i frairum, et paulo post arripiunt giadios, et cum a
semper sietit imi erium. Dan ele statux iltius inter- vino fueriut cl exsurrexerial, Qoa iaen4acruiit q^m
pretem, quam Nabuchodonosor somniaverat, qui le- gesserinl. non praeTalet Tinuai, quod sic cogit
vtri

git, inleliigai. Et conclusumest in ipso ingressi an- facere, et tacult. Ubi iia dl\it ei coepit secundi:» t^

norum mille ducentorum, docursis

temporum raeiis, qui, qui dl£li de viriuie Eegis : vlri, qoq psQ^^k^i
Roinanise regnom, propterqujd jam peue per lotura iiomines terra et mare teuent et oinnia quae In eia
amb!tum terrsc moriium neces et cruciiitus accre- sunt,Rex autem praevalet, etdorainaiur eoruQi, et
scunt, bell trum namjue fragores poenarumque lues omne quodcumque dlxeril eis faciunt; Si autem mi-
sibi invicem C'>ngeiiiiii;ili succeduni ;
pl mctus vero, .«erit co.<;, ad hosies, eunt, ei conficiuat oionies et
doios, pi:tgne simul eliuctus ubique fundiintur. Dum itiuros et lurres, niaeJanl el mactanlur, et Regis noa
h^ec igitiir omnia huic mundo frequentius inrogan- p^aeitrcuut verbura. Si autcm vinrant, adferuni Regi
tir , cum occiso: ibus et occlsis illico singuia R- qiiaecumqoe ceperint, el qiii oon militaul nec pugnant,
nuntur. sed terram colunt, «i cus^. araverint et aiessem e|;8-
* Iniere.a Z trobabel filius Salaliel, hic esl qul a riiil adfeiuni regi, ei ipse ^olus est; ei si dixerii
Dario rege sapieniior proijuniiatur ; est enii.. de doroo oc<'idiie;occidunt; et si dmiticre, dimiUant, sice-
David ex genere Pbares de tribu JuJa, cujus petiilo- ^ dere cedunl; si devastare, dexasiant; si aedilieare
nis Res D.trius templum atiJificari jussii,et imiversa sedifieani; si excidere excidunt', si plaaiare, plan-
vasa resiitiii, Ipse esl D^irius, qui Arlaswst^ secun- lant, et omuis plebs et poie tas ipsius sunt : super-
dnm Chaldeos nomliiatits est, secundttoi Hedos vero bis aatem recumbeos manduc:ii et blbit et dorrait,
Darius appeliatns est. Hic lecit conviviam grande bi autein servaot in circuiiu ej>i$, nec possuoi ire
oinnibu» qui sub eo erant, omtiibus domesticls ei om- singuli ci facere opera sua, et iion cl obaudirc. viri,

nibas praeposiiis Mediae el Persidis, ah Iitdia usq^ue qQomoilci noo mipervalet Rt x. Terlius qui dixii dc

iPitiopiam ceniuni r gii;ii septem re^iouibus, Et cam mQlii-ribiiftet verltaie, hic estZotohabei filius sala-
iiibtssejit et Oianducasseni repleti regrediebantar thiel de domo David ex geocre Fares de Iribn Juda,
Darius Rex ascc-ndit cubiculum suum, cidQrmivif,el ccepii loqoi : Ylrl, non magniis Rex et niulti httmi-

expers factus est. Tunc tres juvenes euslodes corpo- nes et Tinom forte, qois ergo dominatur eorum,
ris regis disetoni ad alteruirunn, dteat anusqaisqud noQne mulleres} inulieret generaverunt regem, «t
nostrain sermonem suum qui praeTaleat, et etijus- omoem plebem qoae dominatur marl ct terris el
cumque fuirii verbum sitpient^r, dal»tt ei rex Oa- ex ipsis faeii sunt.eiipsx aluerant ecs qai piantave-
rius munera roagna, — purpura
^_. victoriam ,_
p.._, et super ^_. cir-
. .,_,_._-,
ront Tineas, de quibus vinaiu fit; Ipsae
^ faciuoi indu-
cumdari, et In auro bibere, et snper aurum dormire, meuia omnibos homittibus,-ci ipsae faclunt gloriam

ei quadrigam inaoraiam, et cyd:!rin bysslnaro, et ior- hominibus, et non possunt separari houines a muiie-
q;tem auream circa coilum ejus, et secundus scdcbit ribos; sicui egeriut auruin ei argentum et omtiem
a Dario, proplcr sapicntiam suam, et adQnis Darit rem <:|!eci(>sam, et.viderlot mulierein OBam bona spe-
vocabitur. Tunc scrip^eruni singuli sermoncm saum cte et bona fnrma, ei baec onmia dimiiiunt et inipsa
et posuerunt sub pulvino DarSi, ei dixeruot: cam respiciunt, et ore patenti luiaentur eam, ei omnes
ievaverit se Rex, dabimus scriptum, elqucd judica- cam laudant, niagls quam aurum el argentum aut
verilRfX, et tres majnrcs Persidis, el c:ijus sermo omne opns praeiiosam. homo patren suum derelin-
sapieiitier fueril, ipsi dabilur vii toria, sicut scripiura qitei qiii eum natrlTit et terram suam ct ad mullerem

est. Uniis scripsil, forle esl viiinm. Aliiis scripsit, suviiit aiibaerebit, et cura muliere dimittli aiiimam
prevalcl Re\. Tenius sc ipsii, praevaleni mulieres, sujm, et neqiie palris ireminit, neque mairis, neqat
8U]'or oinnia aulem prevalet veriias. Tunc surrexit tcrrae. Et hic debeiis cognosccre, quoaiam miilicrei

* llaec et sequcnlia sunt ex lib. iii Esdr».

 :; '

AUGTOiUS ?:•
i(»aiioM(«r ve«trl. Mdnne iabomis et doietlf et ois- A. juvenis a /acie Hegis a»pici«fts codum contra Jerus»*
iita wutief ibas atffertis e4 datis ; et acciplt bomo gia- lem Inenedixit Domino et dixit : a te Ticiori», ei a t0

diiint sttiira et vadit peregrinari, ei tn navioavigare, sapieniki, et tua gioria, et ego servu» tuus : }>enedi-

et in fliivijs iranstre, ei leonein videre^ et iu lenebris eitts es qni dedisti mibi sapientiam, et domine pa'er
ainboliit, ei cum furatus fuerit ct lairoeiaiura fecerit libi confiteor. Et accepit aepistuias, et profectus est

et coeperit aoiicse suae afferre. Et tterum Uomo di- in Babiioniam et renuntiavit frairibus snis omnibus,
iigit mulicre^n suam magisquaaa patreoi autiuatrem, et benedicebant Deum patrum suorum, quottiam de-
ct m())ti desperatiuiio tacii suiit propter molieres.ei dii eis rcnus&ionem ascendere et aedificare Jerus^leni
servi lacti sunl propter eas, et mulii perieront ei oc- •t templum, ubi invocatum est nnmen ejns in eo.
«•i>i suntei peccavcruntpropter muliere8,et nunc non Est autom numerns eorum qui de caplivitate Dabi-
£reiiiti& mliii quomara magntis esl Rex iu potes.ate ioniae regtessi suui in terra Jisda et Jenisalem a
Kua et emneft regiones tiineut eontiugere eum. Fa dc- duodecimo anno et supra, praeter pueros et pncUaa
i)at!i>a per Emen fllia Bezzachi illius mirabilis viri qtiadragintatria milia trecetiti sexaginta.Pueri autcw
Cf nciibina Regis se-lenlein vidi circa Regem, et acr et pueUae seplemiltia tn C4>iiti vig^inli septein ps»!-
cittienism diadema de capiie Regis, ei imponcnlem lentes, maseniiet foeininae dngenii quadrag nta qnia-
sibi et alapizantem Hegeiu de mano «litislra, et ad " que, Camclii qaadrutgeiiti xxxv. sultji^ia promiscua
haec omnia Hex bebes paienti ore tatuebatur eft.n, qninque miilia iepli»genla quiiiqtie^Cum aut<^m pro-
ct hi adrisisset ei ridebat ilex, vel «i irata esset il ficiscereMur e regione RaWyloitiae , tunc etiam.Esdra
blaadiebjtur ei quoad usque in graliam redireiciun propUcta et l<gis doctor ei i^^se cum eis asciMidit, ad
ea. viri quomodo i^on foites sunt, quaesic aguui* qnem iilera» direxit Rex Ariaxerses, qitarum exem*
Et imic l\e% et polestas eias aspiciebant ad aiter» plum lioc coiitinet. Rex Artaxerses Esdrae sacerduii
iitrum, et coRpU loqui de veritate, Viti, non ne (or- ei lectori lcgis Domini saiutem. Amic»!iter ego juJi»
te& suni mulieres, et mngna est terra et sobiime est cans. praecipio eos, qui. voiueriiit ex genere Judeoruni,
cc!om,et ciiatuscursus solis regredietur in circuititBi et ^acerdotiim et Leviiarum, eoruis, qni suni in no-
ccsii, et iierum rccurrit in eundcm loeura iu una die siro regno tccuni ascendere in Jenisa'em ; qttodqood
non magntis qtii isia fecit et veritas magna ct fortior ergo eogitant proftcis^, p. ofi<.MScantttr, sicuti plaonit
priie emnibas. Omais lerra verltatem iiivocat, celum roibi &l septem ainicis meis consitiurtis ut possitis

e:im benedicit ei Qmnia opera quae moveniur ire* omnia inspiccre, quae in Judaea sunt et in Jerusa-
Dient,. et non est In eo in.qu las. Iniquum vinum, lem, quod consequens cst secundnm legem quani
iniqmis Rex, iniquae mulieres, iniqui omacs filiis habes, tollere miiuera Domlno Oeo Isracl, oovissi-
iioittinum, iniqua omnia opera eorum, et mm est in ^ miis ego et amici mei, quia Deus habitat ia Sion,
ipsis verita!:, et in iniquitate sua peribunt : et ver.tas omne aurum et argentum quodcuinque iuventuni
maiici in «eternum, et vivii et lenet in sacculum sae- fuerit iu Baiiylonia restituetur in teniplo Dei et Jeru-
culi. Ltnone^t apudipsam accipere personam, sed salem. Tu Csdras, sccondam sauicntiam Dei cotn-
aeiuitatem factt,ab omnibus iniquis etiiialis abstinct ponejudicescausariiai ecclisiae in tolam Syriam et
se, el non est in judicium ejus inii(utis; cl ipst ^r- Fenicem, otnnes qui noveris d'.>cebis, et qiiodquixi.

titudo et regnum et polestas et niagniiicentia om> praeterlnl legera Dei !ui et regis, d ligenter punten-
nium secuiorura benedictus Deus Tcritaiis. Et tacuit tur, sivemorte, fiive pcena vel d.-mno pccuniario et
«
loqueiido. Et omnis piebs clamaverunt* et dixcrunl: exiLo. BeuevaSeas. £t disii E-dra i-criba : Betiedleittg

inagna veritas et supervalel. Tunc disit ei l\ex, pete DoHunus Deus p&trum racorum, qui dcdit ista io eor

qnae veliS plus quam quae scripta sunt et dabo, qnem- reg^sglorifieare doniiua ejus, quac est iu Jerusalem„
ndmodiun iuventus cs supieniior, ct prosiinus Uiihi et me bonorlficavit in conspccfu ngis, ei consilia»
Bcdcl i» et adituis meus vdcai>eris. Tuuc ilogi distit rlorum ejus, ei ego forii auimo iacius sum secnnduia
inemDrare vuti quod vovisti, aedificare Jeru&aJem tJt adjuioriuni Djmiui Del mei. Ei profecti vcnerunt ad
die qtio Regnum acccpisti, ot omnia vasa- quae ablaia Jerusalem, cl celebraverunt Pascha nono Kal. Aprll »
siml diinittcre, qnae separavii Cyms Rex eum me feria v.a pasctia Moysi in ifigypto annos milleceutnm
cxridcret Babiioiiiam. Ei vovit remittcre ca in Je- septuagiiiia sex. Tnne fHndaraeiita templi Dei a Zo
rusaiem. Et tu vovisli volum aediiicare teinpinm, robabel posiia resi;iursntor, quod tempiurn qnadr;i-
qiiod incenderunl Citaldaei cura deseiata esset Judca glaia sex attnjs aedificatum est : non rnim Zonam
ci nunc boe est quod deprecor te, Oondue Rex, ei suam folvit, aeijue capillos capitis sui fecii, sed ncc
qnod ficto,. qnam a te
ei liacc est m.ignificcntia tua, calceamenta deposuit donec per Esdram Piopbcian»
f>recorul facias. \oium quod vovisti Domino R«.gi et s.:cerdoiera legisque innovatorem sispletis septeia

Ccli ex ore tuo, Tunc surrexit Darius Rex et oscu- hebdomadibus Danielis dedieaiio lieret templi. Ipse

iatus esi cum, et scripsii et eplstolas ad omnes dis- est Zorobabel qui genalt Abiud, qui appoiialur Paler
pensatores et duces et praereeios, ut cara educireut, coflfes&ionis. Abiod getiuil Eliachin, idest rcsurgeui».

ci omnesqui cum eo erant oin;;cs ascendentes aeJi- Eliacbin gcnuit Azsiif, idest oecisiis. Azzor gcnuil

(icarrnl Jerusalem, ei omiiibus prepositis Ctetae Sy- Saddoc, iilest jussus.5add(;c geuuit Achim, idesl pa-

riae, Fttiutcis ; el Lib.mis scripsit eplstolas Iransfcrri ratus. Aciiim gcnuit Eliud, idest Domiuus fortis.

\Ufi3 cedriiia ci Libaai iu Jerusalca!. Cum c&isaet £Uud gciiuil Eliaxar, idest Deu* adiulor. Eliaiar ge-
 : :

65T DK CE!(EAL0C1IS PATftlARCUASt^ MSER. 63$-

auit Maibam, iJe^i lUUBits. M»liiaro geBuit iseub , A ni&m ib^ tuntSJtcerdotcsquUIurio&ei ii«»ervUinii:

tdest diiecUiS. Jacob geiiitlt iosepE), itlest ecmgre^ at» Doinmus esi eiiini son ecntnit. Idee nuoe deciinae
ciijus, ul putab3ii)rfdooilr»us Gbrisius secufisiuHs ear» sufflcere debent saeeidoiibas ui aiioni siot a saecsii
nein iilius esse. voJMptaiib.^ q{)i alieais iacubare desiderani rebus.
Expikiuni geiteraiiones q>:as Malkeus Evaagdisla Peinde Mojrses w(£fypti;«ca liugua inierpretatur de
usque a«i Josepii «ul fult desponsasa Maria deserJblL aqiia accepius, et baebrea llngua, servai domioo.
liicipiuQt stVne quas JLQcas ad Ma.nam usque deseri- !psd genuit Gersam et Eieazarum frairem ejus ex
t>it, sed cursu ab eadeai ad primiiai lu>miueia reca* Seffora quae dicltur visitaii''. Uic Moyses fuit In de*
iaio reveriiiur. serto Fyita ennis »xs, et duia ju.ssus a DemiBO
Aedeamus «d Eto^em et proferiiBUS geaerationes ascenderet in Roboibittoab super monteni Nabat fti*

Leviiaruns. LeTJ caitu genuii Cbat, Gessors, et Mera- per Tertic^ Fasga, quae est conlra faciem Hierie»!
rij, qui Cbat gcuuit Ambraoij qul dicitur dilectio, et et osieadit el detnero terram f<(eptal!n Efreni et Ma-
ifisar, qiii dieifur fortts ad furten, ei Cebroi), qui di- oasse, €t omncm terram Judani usque ad mare nO'*
ciiur amieus aeierDiiS,ei Odiel.quidiciturforiisDeus; vlssiuiuoi^ et deserittin etadjaeentla rogionis Hierifbo
qiil Odiel geuuit Elis», qul dicitur visitatlo, ei Ma> civiiafem Foenicum usque Fogor, ei dixii Dtiminus
siel, qui diciiar peiiiio Dei, el Soseri, qni diciiur U ad Moysen, Aeec est terra, quamjnrnviAbrahaJmac,
abscouiius. Gessou vero filiiis Lev! secuodiis, qol di it Jatok, dkens tcmim ve»iro dtAo lUai», qtiam «sfcn-
ctus est ioquiliuus, genuit LoI>on, idest La8,eK Seniel, «liecuiit iiiis; sed iUo mn inlreibi*. Kl »iort»ut m
qui dicitur audiito. Merarii auieni ieriius Hlius liCTl Moytes fumulus i>euUn/, tn (erra ilcab, secuafium ver-
genuii.MooIii, qui diciiur mutaiio» el Omousi, qui bHm Dommi, etiepttiermi eum hi &eili jux^la domam
4ticitur foQS meus. Auibram vero fiUus Qsaat getiuit Fogter, nemo scii upuituram ejm ntffue in liodier"
ei

A.iron Miiysen ei Mariaai» quae dicitur dominairix, nwn dieni^ ne ul I>eus ab ip8l5 coiereiur, sicut eum
ex Juci)abet, quae dicia esi dignitas Docnini, Giia deitDquerunt in Choreb. liie conctusi su ai «nni qua*
frairts Pairissul. !saar autem iilius Ciial secundus di ingentl se{)iu3ginia a Tocatione Abrabne peregrioa*
gfnuit Cbore qul dictas est nndus ; bie Cbore gcnuil lionis Israei usque ad beremi tempss, et inoysi t«p-

Assir qui dieitur rogaas, et Beiebaua qul dieiiur ze^ minum vitae. i'os( bunc euiem Jbesus Oiius A'ave,

lus, et Ahiasar qni dicitur pater mens. iii sunl Glii qui dicitis est Salvator, judicavii hracl anni$ zii. et
Chor:te, ex qno'genere fueront illi, qul tefnporibsts anni viise ejus centuai decem, et sepelierant eum in

David anie areaiii testamcnii p^aliebani cum caeteris terminis sortis suae u\ Toamnasisrira .monte Efreni
Lcvtlis et Sa enlotilius sortium vigiuti quattjor cum irans monse Gniaad, posueruot CBm eo in menii«

Asaf, Idittim, Eman, el Etan. Secuudus veio Glius G mento corlellos Petrinos eircumcisiouis, Israel de-

Isiiar Nafeib dictus cst, qui inlerpreialur impict.isi, victis XXIX. Regibus. Hcc i« leiupore viginti uovea
et ieriius Zecris qui diciiur diieciio, et quartus MI- Kegiim populi H genies Africara tenueruat, qsae
sael, qui dicitur misii Deus. Aaron autem interpreia- prlsco iempore insula dicebstur, ei ex quo babiuire
tur area videns, aui viiio aliissimi : bic Aaron geuuil ccipit anni sunt usqne sd ansiiim sextum decimem
ISadab qui dicitur cuneupisceniia el Abiud, qui diclus regis duo liiilia sepiuagiitli sex. Post Jbe^am autem
csi amiciis Dei. Murluus est autum Nabad et Abiud transgresso |topuie s nuiadstii Dd serTicruat Regi

diim olTerieut igiiem .'jiSenum atite Dominam Deum Mesopotarniae Cbusarsaion noniliiennnis ecto, deiude
io deserto Syoa. Et facta suul es numero eorum I fienit<?ntia cgli popaius, ei JudicaviJ ^ts Gotbeniet

viginti iria millia. Omuis m i$culus ab uue rnense et anols quiuqnaginla. Oi igo eutem Golboni. i bsec esi

Kupra non enim consideraii sunt In medio Giiorum fi ius fuit Gencz Jrairis Cluleb fratris Jej^fadue, bie

hraei, quia non datnr iltis baerediias ia medio eo- Guiisoui 1 cceptt civitaiem iiiler«ru)n et dedit ei

rnia igttetn alieaura quod dicit et eenimuoi utique Chaicb Asebam fiHam sii&ia uxore.':^ baec est 0sbir

ffot) liivino de Cotio venienicm. Eleazar vero tertius eivitas lliterarum, deinde Judicivt eos Eglen annis

filius Atron qui dictus est Deus adiutor raeus, genuit decem et octo. Ilic Rex Moabiiarum f«ii. Tunc po-
Fiiiees, qnl dictus est scctator ex Gtiabus Fuiziel
'

pulus DoBJsne non servlela', qoia idolis immoIaJtat,

bic est Fineos ue quo ia Macliabeicls libris Maiaiiiias el iraditi simt refiEgion. Deindejudiditvii eos Aotjuu

lotjuutiis esi dicens t Fiuoes tiuin cntulatur lege *do- Ambidssler auais cctogiaia. Ksc cuiielluK) [lalraarem

I ius esi sacerJoiidm. Quartus vero fitius Aaron Sta» sceepii ei dixii ad Egioin. "Vcrbura esi mibi aJ te
Eii> hex; €1 dvnj ialroisseni la cabiculo occidit eum ei
luar dictus e^t, qui dicitur rancidus lnts genuit,
clausil jamiauj, ci fugit per iKCdioaj escrciltm
sai-
fftfat qiiae dicta est gi-alia domini. Moyses auiem
.ius. Anno autem vigesimc quartc AolU
in terra
Ambr.im secuiuius genuit Gersam qui diciiur
fiiius T
Kdom mortuus e&l Job, deiade .seffieruni regi Scnie«
Ho pes, et Eleaxirum, qui dicitur Dei virius, ex
SeiTora, (iu:ie dicta esi visiiatio formonsa CSia Sotcr gar annis xx, bic occidit ex aiienigetiis io aralr*

Gersan vero genuU Sonaiaii, booraoclisigenlosvtrosetdeftndit fllios Israel," de-

de Madia sacervfoiis.
annis xs.
ipse el Olii ejus eranl sacrilioantes in Tiibu Dan »!i- tbdeJabis servierunt regi aliciiigeuari.m
I!ic rex tbanan fuil qui
regn&bai Ij» A»iarolb, el
que ad diemlraiismignnionislerrae. lu boruai antoju
fuerunl cuiru»
nioiite sciullas esl .\aion et Moyfes in Gel!) Jiiiia
princeps militiae ejus eral Syra. lioic
Uciude Dcbbora judicavit cos annis
douuin Fn<Tor. IluCc iribn.<i soi lem noii arcejiii, quo- fcrrei aougeuii.
 ;

ADCfORiS 5:0
XL.UujttS lenii^^eriluii fugit Sisnra iii doioa Jail, quem A Abiaibar ; qui ei bic genuii AcUtuiGlecI}, a Sclomono
ipss Jail eceidil tTe palu (averHacii!i sui persequenie ii: exiiia religaia>, ei Kii mmis seitcx el ambu iilii

Baracb priucipe milikiae. Dc it4e Mazaulue ebliatte- ejiis Hoc iii teia
peicsleres in eouspectu Domiiii.
nuu eoruw ftivuis sepiem.el nemen ejtiserat Aiazia. pore nalus est Sarauel , quem posluiavil Anaa uior
&iib ipsu fiigfrsDt (iiii tsrae! io speiuR^is el ia seis-* BekbaAe, cum esset steriiis ct exaudivit eam Deini-
Suris mouiiuiQ aI)&c(tudet>aQl se ^«nmie irasre&ie. nus, ct eoHcepii cl peperii voeavit nomen rillBni et

Dtfinde judica?U eos Gedcoi) ansis xl. iilius Iliero- ejos Samuei, dicoRS, quouium a Deo Osanipotenie
bal, soli enim tre^enii Tiri eseriuni eum ad m petii lihim. Heli aatem fuit not^agiiita annorum

pugnam auversiu Ua4ia», qui laaltteruni ziftaaa ocuK autem ejus cr.^^rit obducti et noa viilebant, ei
si«Mi canes. Tuue dtxil DoaiQtis in treccntis vtris judicavii p»j^um annis xx. Et audiio irantio quod
selis, qoi iambieruct aquas sicut caites : solvuni fa- captasit abaiiopkiiis arca Domiui, ce<'idit deselii,
ciam Israel. Deinde Abituelec jiidicaTtt eos anaia et mortuos est- Tunc Sauiuti fruccessit ei, ei judica-

tribus. Hic occiJlt ex allenigeMis niiile anitnas in vit Israei aiMtis xx. liic Sainuel genuil filios, luium
igne, qiii fueront in lurre Syctiimsnisa quaado fu- nemiae Joel, alium ver» Abiatbar. Teniporibus au-

lerant a facteejuein Ackroierium. Tonc a muiiere lem e]us post capiivitaie» arcae abalIopbsiis,quaudo
percussns bpidem mok nH>r(uits est, Deiiide Fua B occi&i sunt Pbinees ei Ofui fiiii £li. Tubc <t ipse,
filius Charram judieavit eos anms xx. Uie bainiaiiat audiio niinib, meriuus e&l, et a geoiibus Arca fue-
in monte Cfrem. Sub cujus tempus pm, abu»davit« rai deprs»data. Post redituii ejus quatiior loca Ean-

el son fuit belium in Israei. Dcinde Tole judieavit ctificata fueranl, qu.e cifcuil^t Samuei, iiJest fietbei,

t»os annis x%. duoi^iis. Deinde Jair judieavit annisxs» qu.'£ dicilur Luxa, ubi vUos est Deus ab Jjcob, et
dudbus. fiuic eranl &Iiix5x.ascerideif)tesxxx. equos, Galgala, ubt circumctdit Jbesus populuot conira iiie-

et erant eis xxx. ctvilaies, quae diicebaiiiuf AbotLbi rlco, ci Mascf-it, iibi obtulit ii\hm suam Jepbta, et
Jar in Galatidia. Deinde Pbilistini ct Ammanilae Armatea in doaio sua, ubi feeerat aliarium Deo; sa-
bbliaiierunt eerum annis dscdm etoelo, sub eorum cerdos eaim Ui\i judex et prephetu, sed ideo inler
posdora proclainavcnint fiUi Isntsl ad DoBtioura non sacerdotes • iiobis noa est imraissus, ne^ue Lii,

Eemei sed saej>!BS, et vix eo^ de psa^icnlis lil>eravif. quia Istdr Judices COiDputMituiw liic cniaa coneiusi
Deinde Jepitta dc Galaad judicaviteos annis sepiem. sunt Judicuffl anni quingenti fiexagtnta unus initii

lllc ab Aroer osqtie dum veaiatur !l!an)ithaei usque capiiviiatis alienigenarum. Post bonc autem facius
Abeiibar xx. civiiates Amon evertit eiuo pejiclis eo- cst Saui Rcx, quem Dotninus iu bile sua pnpulo
rwB. Quando reversus suam duniuiB obtulit liiiaiu, Isi^aei dederat, pcr manus scilicet Samuelis unel«in,
Deirde Usboa Siius Israel jiidicavit eos aattis vti. G cum quereret asiuas patris soi Cis, qui reguavit iii

Bie ex Deiitlem fuii et eraot ei xxx. fdii et xxx. fiiiao Israel annis sl. Bamina anlm dicttur civitas, ubi

diniissae foris, et xxx.uxoras duxit fliiis&uis ei inor- uncius est iste SauU Qui Suul babuit uxorem no-
lutis est ei scpuittts cst m Beibleem. Ihintle Elom mine Achima ; cx hac goiiult Jonatbara Jcstul. Esbat,
judicavit eos anais s. Hie Elos) Zabuioiiifes fuit, Mcmfibos, et sorores eorum Uerob et Meicbol, ei

propicrea in terrasepuUusestZabuloii. Deinde Abtioa Qlius Jouathx Memfiboste geoolt Macca. Post hunc
judicavit eos aasis octo. fili*is ftiiit Far»iLonites. regnavit Diivid io Ismel anuis xl. et menses se\.
liuic eraut quiidraginta giii» et xxx. ue[<otes ascca- Inier et David aanl suat xl. Tempo-
Samuel auiem
^entes f^cpwuagiuta equos. Morluus el sepuUus est in ribuseorum erant sscerdotes tai»erna€uii testiinonii
rai^atltoa in terra Srrem ia monte Elietb. Delodo dccem miliia dui:enll sexagiuia, et Leviiae cuQiun)
alienigettae obtioueruut eos aniu& xl., pro eo qt:od duodecim miliia. sacerdotmo autem eranl principes
exaeerbaveruni Domiuum, et t^-adiii suat Cbafianel», viginii quaiuor ; qui sual seulores vigtnti qnatnor.
4|iii inhabitabanl Ascaloi^ Geraru, Gaz:i , Azoutu, et et ista nomiaa eorum. £x gcnere enim erant £ieazar
Cetb quiiique civtlates, quas luathen Oiius .^Iaib:iibiae ct ithamar fitiorum Aaron. Prtma sors Jarim, nnde
expiiguavit. Deinde Samsou (iiiusHanoe et nxor ejus fiiit MQlliaiUins; secunda Uiilx; terliaChoreb; qnnrla
Dalyta, jodicavit eos annis xx. Cujus virius noii po- ^Seioib; quinta Mich» ; sexta fieniamiu , septiina
lerat coioprehendi, qui plus occidit in nndrtc soa Ciioos; octava Abia, unde f;4ii Zacc!i.trias ; noua
quam quod i>t vita $ua. Deiudd Samiera jadicavit Jesu ; deciina Jcccbenir; u dccima Enas b ; duodc-
cos anno uno. Uic percttssit ex Atlopbilis sexceotos c^niaJacIiib: tertiadecima Chobra ; quartadecinia
viros pr&eter jumeuta el salvuia feeit et ipse Israel. Isba; qu ntadeclina Banne; fexladecin a Einmer;
Deinde pacem babucrunt annis xxs. liis 'emporibus set>tlmadeciina Cbeiir ; octavadecima Afesor; nona-
oon cial dux iu Israel, et unosqulsque quod volebai di-'clraa Pbaner; vigesima Eitecbie!; vigesiniaprima
hKi fecieb^a. Tune tribus Beniamin deiinqucrat In Achin; Nigesimasccunda Satnuei; vigesiinateriia Da-
&eto So^otuiiarum et extermiuali suiit a (lliis Israci, iea ; vigesimaquarta Mazia, lli sunt sxiv. quos David
st derelicii suui vlri sexcenii, qwj fugarant ut evade- sacerdoiibus procposnci.^^t p inclies. Quando cnim
fent. Deinde Eii sacerdos, qui fucrat in Selon, ubi de domo Abidda retulit arc.im te tnmcnii, et pnsuit
arca Dei coasiiiuia erat ei filii ejus Ofni ei Finees eam \n Slon in domo Aoiinadub, ci inde (r.tnstulit

sacerdoles Domiai. Fiaeas vero geault Acbitob et eam, ei posuit eam in doino sna, tnnc hos sacerdo^
BeriecIiaW, qui Acbitob Abimelevh, et hlc geuuit Itbus prmcipes constitoit ,
qui prjrcedercni pnpuluni
Levliis ioaperabaoi, 6x geitere eiiiin erani C^sl« Gesi* a {^ %»», ^u«99 j-ei S«bI p«(!«tt : fia ijpoo 4kU
son, Eiaiencrii ; naia sup«r eos fuerant qnailacr,
qucrutn nei&iRs bsec suqu Priwu» EmaA, ieciisdt» isti&^i^ m$^ qas.Wi Vi(^min josUum £sliiUi^a>
As >f, terlius MitHnf!, qaarUiS ^&kAia ; faii Qiuassvs Um Bim %ri iucags4« ^«i m ]ii8i«» ia sermoHi^
i{>3orum cuna fratribus ij^serura docli esD&sre Doni- deneusirabai^ «t laiqujiateiB ^t^ ipiteeeBies eser-
lio, eiURis qut iHtcUigit, ddCiiuii oeifiglute oelQ. Ae- «ttit. El iierw» diieusti ««itUt wt^ j^edpitii !in-

eeperunl eiiAsn ipsi gorfcs diurus app&filioaes JuxSft gua iirtMloIa, ^9Vm» mcMU)9 f hI^ dkjedt in raor-
Riaguum ei juxia pasilium perfecior@bi %i 4iscs9<* tem. Sic autdm Ahlatbar, ^^ luae d Q^rte e^a^at,
tlum; esoiiUt sors pritna tiliorua ejns el rs^&ai ^pMv Qj-aias} a Saloaioiift Fei^i«r; st s^cwdMia
ejus ipslus Asaph, iili JosepU ipse, & fiiii ^ui et ^^ se«(eiy^aja l>mim »ulhis ex semipe Sit ia doBio
Ircs ejus doodscincu Sticundus Gndolias Glil e}s$ si Hosaim safiriJkiuBi adouwstrftrot. Qtaoti» i^pbatias;
fratr&s ejas duodecim. Teruus Zacd2ur« SJii ejm «S S£sla» Etk)r»ffi» ei Tlautftr soror 4l>es3^0Q. Naje
fraires ejus duodeeim. Quan»» Jesdri, SIU ejat 9I Is 3t«i-fissi«a 40 Dttrsai)» Um« C«ttel SsiaaB tt
Iratres ejusssi. Quinius Natanias. fiUie|^€l tniff^ &8bae fiili soai David, fratres Sal(i«SQe:s ^t ^hiliae»
ejus xii. Sexius iiocla , iiUi ejus et Cmtm 6ju% %u. ^ &iim Ltieas ETaojeiisia ad M^riem or^^new de-
Scpi-mus tjiuiei, liili ^'us et (ratres«^us xu. Octafas ii»ei^84ravlt. l&iMiitftr ^.hssi e{ SalcGsoals ISaiiiiacus
Agcas, (iiii eius c4 fralres ejus sit. N^aos M^lU^auis^ £¥^el!|ia ad Jofi^k orlgvQeia d^Qtv^rait, 14
ii.il ejusei fr&tr^ ej(t£ xu. {>eciittos Seitnei^ GIU «jiu» aj>p»r«ftt eos 0« im tribu axir«, «i sic sd CitfistQRi
et uratree ejue xiu Undeciiaus Esdrlel, iitii ejus di se&ut)4u^ earneai venl^, u& coaapleai^.^ ^od
(ralres ejus x^n. Duodeciraus Asublas, fUii ejus et scripiuo) «si : «#£« nicU leo 4c ttibu Jads radiM
frittrcs c|us xu. Tertiusdfleimus Sdba^, fUii «Jus et Damd; L«a es SaiuQ^oiM ; et radix ex ffeiiiaa,
fiaires eju» xii. Quartusdecimus Matibaiias, Slii e^us &ilo«ao0 911^1» g«nttit Rfil»<ta%, at Natban ge»
et fraire-i ejus xii. QuinUtsueeifiaus Ja^Htutli, fiUi &uU Mauii^ Tune accepit r«gaiiK Je^diKtaa £iius
e)us ct fratres ejus xii. ^xtusdecHnus Aoauii^ii;, lllii I>bt|>aih Qi ux$r« noaiiue Sorusii, qyae ?idiia mafisit.
ej.is et fraties ejus xiu &epiiaiusd3i:imasjla8i>aeiia», Tdniporiims aittliis servus ^Ui^finift sontra Ro-*
filii ejiis et fratres ejus xii. OeiavtisdesluHts Krsi* i>oa^ ^Um^ $alo»»fii£, s<8rv» c«bi 4oiBltt» re-
ntas, filii ejus et fraires ejus xn, N^ausiJieciiattS Mi' guatB a4eptas ^i, H iu prii»o aono regm «ui fecii
saei, filii ejus ^t fraires ejus xu. VigesltBUS E&tl), Taccai au#&a8 daas, uuaio dedlt ia Saa e{ enaffi p^
iiUi ejus et fratres ejus x:i. Yigesiiaui primsis £ttb. st;Ii ia lioiii^L Tiiae disit «d pidl>eo : sfiiaciat voiils

fiiii ejus et fratres igus xu. Mgeslinusssetindus 6o> ^ a$f«fi(^ere ia Jetiissiietn; esos Dii iul Isra^i, f^i i%
tbollas, niii ejus ei fratroscjiisxu. VigeaiiiMeteriiuSt eduxerunt de tiTra ^gypti. Bic J«ro^;§ci regnavit iii
fiiazoii, iHiieiusei fratres ejus ^ii. Vig^i.uBU9 quair« Saniarla anuis xsxiv. ei fuii selsQia inier R^boam
tus RKUuigi^ glii cj'u$ et fpaires eyus xii. iU 8i)»t du> Syuia Salomonls, ei JeruiniaiQ Giiuo) Kabatb, ti

eeitti ocioginta octo, qui praeeede^aot exercatuo) praeliain «rat inisr ens omnil^ diebtts vliae «oruro,

giit.rusn Israel, et camabani Dxnimo eaotictim. Tui.e &icuti niinc inler ^ero* QiritMia:>os «t faisos Csiboli*
eiiam rt David cuiu eis iinpieius splriia Sft&eio siiBuI cm^ Uie ierdboaiu geouit Nadab es axdre noiuine
propbeiaverum psulmos centuin quiuqofigiata. Qu:U' Aiisa; ei regoavil annis duuLus. Suceessli Basaa 3-
tuor oai!» erant qui carttabant dooiluo priAcipes ilus Achia, el regnavU anais x.\jt. Pust ituac Eia S«
C' iisiitwti, ui dixiniu$;priiuus Euian, secundus Asaf, liiis Basa regtiavit aouis duobus. i^ost Eia legoavit
leriius Iditum, quarlus Ethan, habeb:int sepluagenos Z Q^bri aiuiis xviii. cuiu Tuiiateni annis sex, ci ^vkn
biitos, reipoudenies sibi in cyinb^tiis, ei ua' lis ei £Mi.nisxii. ipse esl Zambri, qui gcauil Ackaii, qui ha»
eyiluris. Tunc ni:u quod vuleb:<iit, hoc psailebant buU Hiezabel gliani £lan legis Sidoniensium, Hic
S£d !,uod j^er ecs spiriXiis adnuutiabal. Vigiuti eniai A< hab reguavit annis xxi. et gcnuii Ochouain et re*
uinis fuit .\rca in capiivitate, ei. quadragiula armis gnavit anitis duobiis; ei alius filiu& Achah noniiae Jo'
fuit in daino Ablddare, xs. anuis fuli iii donto DaviJ ^ rnin etc. regnavit annLs xii. fosl bUitH: rc-guavit Hieu
r.'gis, q li regnr.vitia Israel :innis xi.. uienslbus sex, liltus yanitasK aituis xxviii. Tunc Josebeiii Glla regis
de ciijus douio lulit Sadiloe niins Sachilob, qui in Judae id''3l lilia'Joran soror Ochoz'ae abscondit Joas
aoaiba fuii cornum. Ei uuxit Saloiuone^u pro DaviJ riiium fiatis ikul Ocboziae i^gis Judae a facie Jet?

piitre suo in regem. flegnavil aulem David annls vii. aniiis octo iudouio Doiniui sub Aod sacerdote; sui

ia Cbebroii ct iriginta iribus iii JerusaUnn. in Clie- ip>') Jeti Azael rex Syrlae relitpiii de exercitu Israel

bron autena geiiuit filios seplcm, ei ista aomina eo- quiuquaginia equiles, decem cuiros el milie viros
rum : priuiitivus Aminun qucm occidit Aliessalon, secundum Elisaei propbetiam. liuic Jcu successit Jo*

cuin incestasset Tbamar; seeundus Cbnleb; tertitiS cb.ts filius cjus, ct regnavit annis xvu, El Jochas ge-
Abessalon; qnarius Ornias, qui propler Ab:.sac«uaa" nt;it Joas annis x vi. Joas gea»it Jeroboaoif
et regnavil

ntitem Orn^as a Salomone Interfectiis est, quoniarn el regoavit auois sii. Jer*;boas genult ZaeebaiiaiB,

poslulavii eam conjugem sibi. Tutic Afciailsar reie- et rcgnavit laeuses sex. Posi hunc regnavlt Seilem
gatus esi, qiiod ipsc enin unxerai Iii regein, Abiathar fili-.is Naruii msuscm uuuou Post hanc .Mauee filius

filius ssi .\bjaiclcci!, qui lugiens solus, salvalus esi, Cadtli regnavii anni» x. ilic Mance genuit Facii, et
 (13 A!«0KYH1 AUCTCmiS . 5t4

rfgfiSvU a»iui dnolnts. Hoie SMe«MTt Facce tiVm A pientla Tertiivr ui ewnpttttfbir pr tru n<H»en iUius
RomelUe, «l regBftvii anms xx». eoukrto autem qui dicitcr
*
lilw*. * - »0 inTenlam e«t qnod tempori- Aniichristns

bns Faere fiiii Reineliae «sceodit T^lafellasar rex f-. xm. xtiik tiiiu tn. xvii, Tiit. vnii. vtu. xx. et

Assyriomm, el iraQsUtJit iribii Gad et dimidia {riba XTin!. . . , , . desampto scxl». . Hf ntmeras col-

Manasse asqne ad lerittinos JiepiaH, el dispcfdit eo* lecia» seseeniam Lim. hec qui intersiinU . . .

iiiterram .,,... filiom Hoineliae re- nom-Tie AnlHhristi; iwm ei in sccrctis legimns,

gnavilOseae annis vmt. Hnnc bninina\er»t Salnw- q«od. . . . . jbs. . . . . .Neroniseldiciturcivitas

ua? ar rex A?syriornOT, ei fniiei offeren» munera. , . in occidenlc lib' adhuetenetur incl. .........
an. V. Tunc coopcrlas esi Salmanasar i|JMim Osee qnihus siellis qiiando Tcniet Anticbristtis.

miuentcm ad M%y\>Uim, et paranlem cl iasi^Iia», . Nnnc aulcm rouUi acii snnt. ..... ex

.... octavo aimo rcgni ej«s vinxU cm et misil in oobis n. . . . . . fo-ssent et noliis nebiseum ut:q)io

caicerem; in nono a*)no irajismigravit eiim cnm po- permflnsisaenl, Ab ipso Nerone. . . anni lxxiii. Iic

pulo Israol a<i ftuawa Cozae ia civitalibu* Modorum, psendo apostolu« qni sccandus exiiiit accrrimits

.... » ei dispersit eos iliic. Hoc primo anao regni Christiauorum debeliator , . . . Ne-
Achai factuffi est reg^s Judeae, inra cl Tobias cum. B ronls ei portio eplsco{>i seHic^t clih. ,.,....
, Hie Salmaoasar geniiit Sen ixtui. iieqae ipse im»odicus perse-
nacberib; ipse e-i a quo aocte ana occidit angeliis culor eTaogaiii teraporc, ....... cujus perse-

Domini viTorum cetitum et oetuagtiita quinque niil- cuiione plorimos pro{>betas |^i»si sttet, quos. . » .

lia inter eaptiviiaiem Saaarbe, in NiucTe, et Jcru- g^oriosos in orbc, pre«idereab'p8a

sa!ein in B.byloniam r.nnl sinl oxlit. roens. vi. dies • . , ei etl Atbens
X. ambo ad cjjpiiviiatem simul indelgentias percepe» Uilfrabilis persecutor Lnbiaoft episcopo in urbe prac-
ruBl, et ano tempore per Exdrftm et Zorobabel ad sidenle. , . . roinara aliam plac Kar-
suam lerrara adscenderanl ilii. Samarrilanl manse- taginis cplscopus fuii. Sub ipso Deciopassi sunt R«j-

runt iii capJiviiaie NineTe anius xxn. ei bi foerunt ia «ae sempronius Jali. . . paler MonUaus usqiic ad

Jerosolyrais annis lxs. fuerunl hi Babilonia. Valerianum annis SDitt tii.

nedeamus ad Nalham fralrcm oode

Saloroonis, «^ KariagineCyprianus ,

Maiia iriginem Irabl!. Il-c Natham genuil Malham. Maxiroiaoam ann! sunt xlv. Ipsi mA sepliroi Chri.

Mailh.im autem genuit Eoam. Eiia geiiull Eltaeim. siianorum acorriini per^oulores
Elincim genu t Joram. Joras autem gCBuit Ji.sram. • • • • »rbit etenstifius Karthaginis Sraan, etCa .

Jcsram gensiii Jafam. Jiidas genoi Siroeo».'Simeoo ^ ^'*"''* diacooi urbis. . . , omelia concremaTerunt.
genuii Levi. Levi gci.uil Mathaiiam. Malhatias ge* ^b ipsIstisqBC ad StilicoBcm ilerum coBSJilein anni

Duil Joram. Joras getiu^i Eliezcr. Eliezer geoail. .

suot Centora duo. Ipso consalatu veoit persecntio

genuil E^en, Oonatisi's vi. Kal. Juitas dala prldie Kalendas Fe.
Eren genuit ElJam, ESJamgenuil Cbosam Echosgc- bruarii Raionnae. . . . asque ad aonos xxiui. rcgJ
Buit Audiin. Addira genait Melchi. Melcbi genuii Ceiserici aniii siinl quiuqttaginta oeio. Hic esl nome-
Neri. Neri gCsiuU Salaibiel. Sabtliicl genuit Zoroba- i"Qs annorum. .... BouMnus Cbristus passcs osqHe
bci, Zorobabel genoit Bc^m. Sesa geault Aiina. »d annum praeaeutera, idesi sieul supra SLrihtum

Ann . geiMrt Jadam. Juda geouii A^ecb. Aseeh pcr ««l »»ni »aot qaadringaiti trginia quattoor. Nam
Sech. .. . , Mesen. Mesen genult MathaiLl. Maifiaibi oi sacculi annos per crdi&em decurr.-jraus iegis. . .

genuit Nahum. iNahuiiigenuil Jase. Josegcnuii Gen- • , Ab Adam usquc ad diloTium

nem, Gennera genuit. .....,, Levi.LevigeQuit aoni sunt duomilia duocenti qiiadraginia doo. Ab ilio

Natham. Natham genaii Eli, Eli genuit Joseph. Jo- osq«e ad Tocationem Abrabae anni sunl aiilte cen-
seph Joachim. joachira auiera geoult Mariam, Ux6 'o™ ocloginla octo. A vocaiioiie Abrabae usqoe q»io

esiMiria Maier Domini, ex qaa nalus est Salvator ^1" ^^^ introissenl In M^Jpium cum Jaceb pitre
anno quaJra.esirao prlmo imperii Augusii (mperti. ^ *'»<* ^oni sunl duceuti qulodecim et cum Moyse. . .
toris. SuperTixil auiem Augastus ab anne in quo na* • ' judices eis ei erait ex (iliis Israel annis

tu, e>tDominus Chrlslus annos xv. Iluic ancc sslt quadriHgentis quinqu:»ginta. Offenso Dco usq. . . .

Tibcrius Casar cuj«s anno xvi. pnssus e.st DominJis • • • dicarermit eosaiienigeRae annis ceblUBi unde-
Ghristus Anna ei CaipUa iacerdosii)Ui. Hic eonclust <«''"•
^^S^^ "s fuerunt antiis qutngenlis qaia. . . .
siml aniii quiogeHtj txxfv. iaibi Cassius. nieuses s<i% die> decem, In csi>tiviiaie Babyloniae

G;in!t'l usquead pissieuemDomini nostri HiesuChri- faeruni amiis scpluagiiiia. Ebdomadarum Danielis
gii ab unJeciino anno ioaehira regis idein a piimo sepiein in quiba^ cst tomplum Dci rcstauratum anui
anno capiivitatis llicrusaiem et Jcconix ftlii ejus a suat xtviiii. A'iarum ebdumadarum gcxagiola du.i-
passioiie auiem Dojwjiii «sque Apostolorum Peiri ct rurn, iti quibns sacerdoics ieronU ris domiiabaniur
Paul: i-iiios xxvni.pai&i Ncr.)ne h s. . , «isqiie adChriiti Doiiiini ii.-iii¥i(aieiQ aniii SJini qua-
. . . prinia hacc fuii Neronisque ilei-um fulMra &«ib dringemi sxsiv. Eta uativiuUc Domiaj «sc,ue ad cjws
Er.ooh ci U I a. IJJe Ntrd ipscesf, ciijus nomen U\- passionem amii siint xsxi. Et a jossione Domini iis-

bajsius viicaviJscsceutidccein scxis. !1 CS.V quc ad aiinuw vigosiniuwi qiwrtum rogis Geisftrict
 ,

545 0£ GOMPUTU PASCHALl Lffi. 1. 5|^

tnni suni qtiadriiigcnti xxxiiii. F.iiniomnos ab Ai!;*m A ExpilcTl liber Gene:*l< giru-, :ti .]iio praefn!! ;iRi>i

pcr lcgis ordiiiem imiiieraii usqiie ad anaum praeson- coaclasio.

tem anni qtiing nongeuii ocloginia quaiiuor.

JlNONYIIEI
libellus

DE GOMPUTO PASCHALI.
. LIBER PRIMUS.
Dum mcni curio&a in re lam gratiori ei admodnm B cunda ad eaput ileruot i-evolvai.ir , biiiie Lun..res
satis opiabili prii{}eri.siii& ('.efiiiiiaret, cttliu aahelando mtnutiae genuerunl, eo quoii duodeclm annot ut init r

lcciitans pordurasset, ilia scilicet qn» bomlnem intcgro pascba'es die» proauniiare pos^emus , ass^s
)i!Orl;«liba» laqucis occupaiumr jfjuniis a deliciis ex> Tinusdearceniibus-unciis perspicue JDveiiibtur praeter
piatum patgai, ei beatnriun choro eonsociat, cocci- illum assem videlicet feriarum, qui inlerannos qu:il-
neis macuiis cl aileno rubore aspers3:ii baptismatis tuor prubissextum sxpissime subrogaiur. Ergoocto-
tunicam ut nivem exhibet cnnciidatum *, suscipit gies quatfr unciae septus et septies decusdipunlius
etiam iti agni nupiias veternosis peccaiis bonus lu* habeas annn» oeieginta qiiatluor, quibus &aucii?i8imjs
met, in ruin.'» cnsii dilapsum erigit sacerdotura preci- memo:i.ie Aagu»tailis sexde sppicm asslbus iu ocdna-
Lus recivutn Bomioo templum et suliit odium nitse- dibus ei endecadibus suis non propriis locis et s >di-

rationis fulgorc micuit, adque scicai4;c liinieneiTulsil, bus adootavit; qitos per aiinos ociiginta quaituor
ul ilt.i qaoirvidebantur qnxrdnti et desidcranii qut- annales aiicise inveuerunt. Ob quam rem in ejiisdcm

bosdam oebulis obscurala paletiereni, universa ei dc- circulis error aiiqurticas jnveniiuT , dum annorum
tegoientur occnlia, a quo luiiiires cursus in inlegro numero , et elcmeittorum cnrsibus iiquid us nou ad-
iinnarentur, ei pascbalcs circuU sibi Invicem co:iso- tcnditur, quamvis unus assis de septein in octoginla
nantes cum lunaribus annis, et embolirmoruin titulis C quntiiiur anuis sempcrdcdiicit 'r,eip.)H-hali nunquam
sine ulio errore ab ignoraniibus nosccrenlur, in qui- omnitio sopputationi coDceditur; ipsumque asse:n,
biis ocdoadarum el endacadarum anni iia iuve&tigati, nisifiror, proprium in Innnrem cursum oon iii!eiit-:s

adque diviuo natu confecil signantur, ut iu nulio immisii ,

qu: m potias snper vacuuat iotegris ad^ser-
prorsus vacitlare aliquatenus vidtaniur. Qnibus pro- tionibus docliiiavit : Ipse est, qui pasciiales err<>res
videniia comlitoiis tanta tilulatio delisa cognosciiur, gignondo dinoscitur, sicut annorum sen<; conscrijita
ut in anno decimo regis Geiscrici aniii qnadringenti- monstraiur. Ut autem l|)sum asseoi, qui excluditnr,
viginii a passione Domlnica in capilc primae ocdoadis iiivenre possis a {forie bac] su; palaiione uti debe-
complerentur, Judxorum, quain Cliri-
et lale, tain bis. Octogies quater eniut decusis uncia faciunt tii»i

stianoruni invenlumest pascha,quale tnnc a Domino dies nungeutos triginia iinum ;

partiris trige»imiim
cum Di-eipulis fuerit celcbralum. Passus interea pro invenies triesas : ipsi sunt ttiginta el unum cinbo*
nobis ociaLu kaiendas Aprile», Iiin.i sexiaducima, fe- lismi, quos latereiilu» omiua bibere cognoscitor; re-
ria seita , et resurrcxil a raortuis scxtu kalendas uianet unus assis ille, qui m iiue anuornm oc.oginia
casdem , luna duodevige^ima , feria prima , sicut in quattuor dii seplem sentper deducitiir, (|uem, ut <ii\i-
anno prlmo primae ordoadis operis cepii proculdubio mus siipervacuum iunares minuiiie genuennil. Ipsum
aspectibus nosiris verdicis ostcndliur documontis. D eiiam et Ag-iustia ejus municipii TltituideiisiiMii re-

Es! eniin ^onus pp<esen3 hi ocioada priraa a passiouc i;;'i!um i.-i.beus lliii^riano de ralione piscbaii pe."

Dominica quadiingentesimus vigesimus sextus atmo scr pulos arto qu.idam vului ezcludere , inniieiis iii

»exiodecinQO Regis, secundi vero circuli capui anniiin sniios singulos iion undecim dies et uiicias, set iiii-

habel consulalu Tiieodosii decem et soplies el Fesli, decim dies ^emiuncias , duai selx , scrlpulum suum
in cujHs lineab ..Cgypto exeuijUbus fiiiis Israel coni- semisseiuiuncia, du£ sel:e, miiius ad unciam scripu-
pleii suiit anni duo ndUia cenliim , et invenlum esl los duos cincunsel:t,qui fuciunt in octoginta quattuor
pascha , quale in Jiigypto a Patribus primum fucrat annis scripulos ducentus quatuor sestam qui sunt
iminolalum*, atque anno sex!odecJmo llegis adnotati liorae oclo, scmispuncla, duoiue babeo. Devideniur
sunt duo iiiiiiia centuni sedecim in vigesimo ei sexio foris exclusae. Miaus ergo babi^nturad plenum dieni
circulo anno sepiimo decimo ejusdem circuii , cujus de sepienario numcro excludcndum horas tres , •cri-

aiini Doniiiiicrim pascha ,ngilur quintum decimum pulum undeclm, piincta dcccm ; ideo ulique aliquan-

Kaleiidas Majas, Inna septima decima. SeJ ut unus tos annos suis adscrlionibtis in inlegro dcierinlnare

assis in boc circulo plus invenia'.ur, et a bina se- neiiuivit. Providei>s igitur ipsum assem dcclinandum

• Sciisus iurb;nus.
 tn A3H)S1PX» A€€?<»1» «15
^
Ttto^i «mBtbas cese, qsod »i Aug^»llssex, ui ^isi, A f(tiss<^, ei qmrt» ^f^ qixxl esl quintn Kaleixias ejus-

eiases is fatercali nicmbris cerlrs nQraertft iintaisissef, <km tlixisse otunipftteutem De»m Imnt duo lunmaria
n»iIaf3Rus in lanati cnrsu el pagchaljbusannis vliium in firmamente cosU^ tk au lueeani $uper ierraiUt et di"

IncBrrisset j
quii}Ms exproveotum erroris hunc assein vtdatii l.ter dietn ei neciem, et tiui ht tiiiai$, ei in

i» suo U%mn citpse superOiie Tarlaiim visus «st pr«- tempor^tu, el ii diebHs ei in aiml$ , ei siut in tplen-

rogare; miiiorl auten^ elemenlo in U^fiid cireul* kri* di»e in ftfimmmio cetli $ic u! lureant $uper terram ; e4

gesimario anno vig<^s'mo quario lunaris concintlilur sic cst rtclum. Ei fecii Deut dno luminaria magna;
cursus. CfMspciii eiiain his circulis pascfialilias per UiKin^tre majus iniunm diei^ el iHininare minns ini'

anuos ocioi-^inU 'lunilMor, quibiis eicplidtis ad caput t''ttin nociis; ci c«nera. Fecil igiiur omuipoieus Deuf
reverieris sive in lunaiibus caceeliis^sasi in pascbii-' •Nieflf) iBitkiti di0! ei c^icarrit anttquam fien-t Itina

libu» annss. Querum nnnus igiturseptiinus decimi» boras omlccifn H quarum parteiu liorae; et statim
anno sexto deelmo Regis; sed io lusari, tit diximos, jossit Seri tunam , et prQ-eqm euin, cuin qtse tam
cursu inicraas-.os du«idec;m asscro anum imniiiis ia n^tdgRJU» iii!tcium in eielo fucrai ade|)i't. Consiituta

primutn, seccndum, et icriium caiiC' lli/in super qu<)d. esi igi ur qulut;idcciiaa pleiia, qula nihii qund non
afiierit Katend. jan. sic quoqne annoii per singHlos plcniim perfetMmqne ediderii poieiitia Condiioris.

verita'e fulciris. Cum igHur in lertiuai tanceHum ad B Et ide^ lUiqoe dictuiu cs4 , duodectm inlniientis ct

»nnutn perveneris YigesiBfjUHi quartiun reverleris duodecun ere^eetius ; iuaa enim per duodeciin sc-
po>l annos octrginta quaUuor , exclus« die uno de luesTua mliiuitur, ei per duodecim setBe^lrtia cre-
sepienaiio nnniero «s crcmentis luoaribus venierj- ^eit ; ui quod miiius zol adplunum lUeni cucurrissc

lem, et inv^uie» in cancelioruin capite luaam sccen- cogn(^ciiur, boc luiia divinum oagisteriuin aaiuuis.^e
dam, inquibus ab A usjue aJ Kdecem liierae nuinc- a ^aiiientibos invcnilur; et sic cum Douiinus jussil
rantur, quae sibi («?'<) exsicuni sinos dies, «t ajen- dodramihus crescere , et da.lraalibus miuui, sicut

strualis auat«ras agiieiur. Ij-se a.ncni eer mcn>es re vel asiie ipso oslendiuir calculaia parlillin Qu'nde-
duodecim A roris ^eiixae noscnniur, tie quibus liteiit des enim dodiamcs, dccusas ,
quadran ; sed qui^
per die» singulos crara prospicis; ei sic in cauceliis dixit diiodeciin aiiuu' ntis ct doodecim ciesceuii.s

per annos slu^ulos dcdcendens in dtrocfeum cuntia diiudecima in decus.ns quadr.iu faciat tibi Jeuusiciii-

Ipsamerani iinei*m aiieeutus, qjiotr» luna veraverius cus. Lona.-is vi>ro annus habet difS Lriceni«s qmn-
pnteris JnTenire, sar.e scieuiia ecrdis edocuts. iu cm- qtiagint t q.iatluor, ia cuju«; auni nieuse invenies dies

cciils autem feriarum per nun;erum seplcnar.um viginii noveiu, seniis, super quos addos deunsicilicn»,
qaaerecli datur indtcQluto, ab A enim usque ad G ct fiuiit tlbi Jie^ Ir gi.-.la, cincuuslciiieu». Duodeeles

septera literae aduoiantar, in qijibus anniB agitar ^ eif» triesiiiocansicjlens faeiunt llbj, se«»ind«ra cwr-
se..iin)u3, ubi in bissexiam ter qBadriei>»Jum iumitiis &am Uo^iiaiioruni, dies lieceotos sexaginta quinqoe,

asscui uniMO, boc est ane«B mim IC. cl in meuslum quudran ;

^ucm quadrnr.tem pcr quadrienDium tem-
OTdine qMOlum quaerere velueris, quam ad caput poris reJigfs , et facit libi u lum assem bissextum,

videiis erare diebus skigulisadtiOtiUaiB, contra ipsnm boc est quater qu-idrairles assis ; baee est feiia u»a.
in iisdemcancelSis inveniesferifii» fii.am. In coiuaina Sie eoiumii^s auicm, qnihus in cireulorum capiie cuin
rero hisseiiili ,
qitae ^.'wcellis lunaribus gluusiai.-i iUiS suitt lincis picturaiae , hriec ratio cupienii cly^<

cerio limiis soeiatur. .4.nnas igitur <i ipse Sipi mus peata mo:;stratur. Onoip. cuim fuerit Kal. Jfan. luna
decimns feria lerta; sed ubi Kalendamm Ki.irlitnjm CGuiTA ipsam dirccla liitca adsecutug iuTeaios. !n sc>>

diem iavencris miaeaium , iliic b^befi bissextum in- cund.t cotumna inensis primi quoia die lunam pri-
missa feria deslg.'iaiuai. C«m aulem perveneris ad mam tiM>s antc oculos rixam ; in tertla aiiiem, quarta,

vigesimum elociavum, ad priaiue) reverlevis atinum; quinla, et sexta coluninii ]aiia decima qaotu eri<

H sic usque in fine niufidi fecap!(t>.!ando ^Ingu!<!S iam Miecs s qiiarii, quioii, septlmi et decimi It.toc liikeam

paschales quam bissextiles , simul etiam ei Innares «ctilo cernens, pro«picis per quatiuor coluniiias ebse
unnoi , feriarumqisc dies invenies adsuialos. Scd ut disposilatn * x jejuuiis eniai legiliinisdeserviens ad-

ipsuin d ejo bisseutilem ir. integro reeognoscas, h.utc " notaiur, sieut de scptiroi meusis jejuuio praetipiente
laiiDoem sequi debebis ei scire bunc diem bissi-xii- Dom no Moyses saneiissiMnis proiesiator : hax didt
leiu noa lavurabis. Ilcbraei primo ob hoc, non su9, Duoiims : a nona iiienm, inquii, in decima memit ad
scd Del «ap-ciitia edttcli, circa cur^nin lunae , uon vesperns iabbaiizabiiis sabbata veitra ; el omni$ qui li

nolHCrunt crrare: et deo quaudo primiim in Ji;:yplo ven huii.iliuveril in jt^unio illo perdam enimnn illum
priiiii- idus Apriies qurirta i^-r;.! qit.Triddeciiii.t liina,^ de jiopitlo suo. Sic et per Zat iifiri:»»! Propheiarum
hosslcilicus, duat? selae dc scripulo tnon, .-emiiir.cia, umnium decus,de his scris bi^iiitnis.ue j»'iunii> Di-
sicilicus iinniolavenint p>sclia, dixcruni duodecim niiniis post Ci^ptivitaics tempus locuius est dicens :

inveilis , ei duodecim cr<-sceuiis ; « o quod invenc- factum eU , iiitiuil, veibum Domini ounipolniiis ad
rint luiism quatido i?ot3 sii a ttiiuiiiioue n ^n a cre- «le, dicens ; dic ad populum terrae, el od xaierdotes : $i

mcniis incoasserundt; comprehendilnr acquiiiottiuin jejuuaverUis el planxeriiis in 'juiiifi aut in stptimis je-

ectavu.n Kalendas Apriies diom primum invcntum JKniis,el ecce iepluagiula annis vunquid jejunium jeju-

* llot signum reperi in cod.

 ;

549
m'M » domus i&raei? u
BE CO»r«TO rASGHAU UB.
manducaveThis ei bi' & nisaM, qme.
il. ^
uJilis ei in se kabsl ^«ari! ao^ttAs luaata deei-
wr)/r«, Kdose pe« matids^ceiii et vo$ hibilis , non fuse raaea ei «3s«lif«s pos4 j»eriaci«m jejuaiaic ^iatrUim.
verba *mn qat^ IscaiHt sii Bsiminu* in utOHibus P/»« CeRiofi diuodeeim j«J(Huuin qaliaaH»; c&ni»«i ief'
ftketvwnUlerKm qm aaU »os fuermtt Cwa luU iera- insglnu qainqae jejoaiuia eeptim»»; dueeiites s«sa-
Mlcin bitl^ItaUif ei eo^iasa , e4 ciyliates ilH«s m «Ir- gifiia ses ]ejtin!um deetaMtitt; sie ^siguU m ardiiite
eiufaNi t «1 moasaasi ei csnn^^ire» h2b!Ub»ainr. Et feeen-^fulo anis kaja8flsa{i64«rei do«tof poierU rep'
f9.tivm ett vefk^at &^i»Hi>^ sd Zsthariam dtcnt^s : hGe perlrd; ^ laoien ROMiuclt^Btta eor4ls , qoae a sapien*
dicli B&sa^i &]mip^ss , judicittm juslum JuMcou^ &^^K'S ({«cUn^Hr, non obpresser iscniURi.Hts quo^ue
mlserathuem «t mmricordimfi fadie tma>quisqm ad st^radiciis eoUiiams ailao septcm ]<ic-guatur, in qtu>
fnttrmm ftt»a»y M ndwm si p&pilh nt advetw, et pauptr hm Ha1en<i&raii! Ja»ur.riaru(n luna et pMciue &omi-
UU&» dvm^jm , «I mslf^m q^ut fratih «ki* mllte aic&r<iin^i£5sdi)oiautur; (rice&lmarias eteoi» l^sso
FM^«M»m««A^tef vsi^fis, ¥a j^utlo posl : b(e< dkii Keiaerara , per «epteflKiarium numerym eb<icia:id:S

^HtlbtKa&mmjnim», ^jHmum quaruim, ^ jejuviHm 4}vl6«» spatia i-omcr» liucenia dececs disiermiiiAl.
fMKtHa, /«/e»JKtn sepHmam^ et jejuniam dechmm L-ta»si2in «!iU»a cajiisq«ie paschae diem iavenias , iu-
ertmt dmsd ^t^ U ^atdUtm^ ei ia jneandiiaiem, et eam et fcHam, quae fueilt H iien<lis J«naariis, obscr»
JA ttktmutai*! bmu»fi jeamdi eritia el tcrikitem ei B v^tbts, Ql !uns^ cur^uut teaens ia ea(k>m columaa.
|MMM «mfttin. Ecei isjsttk Iq|itiow « «laaliter geri diea) in^eisi.}» pascliae, q«')d ad rert&m snprascriptaai
4ek«anSor, 9 fitaU^ t>so^*tff. 9ed cur in it is pertineie videttir; itoc idt-m el in Sbulis triginta se-
tnattibtts desifKStar , ?9kntil»u£ osieD(iaa»H&. ieju- qHei-tlbu» adproUiitur, in quiiius E»i«adar«m Martia-
nitBa «Mi« <pt»rlaiB k^ i^rt^itHs etiKensikus; et je- rtu» iBn&i£> et fer ia» per septenarium numcrtim mra*
isaaians ]e|tiuiHai gcimcm ^ «treis reiligeniiis et r^Bqae in lunn dieruin irsiBia dueenta decem s; at a

dedetls offerendk; jejuaiafu>eptiR»ufii pro vindeiniif inTenies adnoi-jta, nunliatiiescenisMmefixom unios

eei!%eu<]!£; «l jeju&tmt) ^imsm pro senseiiistioui- e»jus(^c aQui domluicufn p&ieka. Nam e\ baniia

fecs etiam semHiantll, ied olei priuiUiis delibriiiJlj. is Siti^^ruiu nuuieiam ires aiise ut pediseque coltsinnse

^uorum je]u»»raia qealKsor sepiIiTifinh sine olie secoBlur, '^iwae in se e;ai>«Sismdri!Ju titnlos ei !una-
errere Iuusms deciBsm iutueberi«, maisiresi^m. k res £Qtios lineis ^.eitsis ev Ksicndls JaRuariis qiiota
E^omiuieo aat^m pa<eSia et aniascujusqu<^ aanl ^n» ftterll furinsi» el beua s?il!Ji'»tis pla.vius inQastrira

putts «iiej» oeiiif ialn qusttxtijr , i?) qsfrrQie i»aeitf»i9- ^Haitar « ot iuirs;a cireuiaru^ verii.as in orsuiibas
netn ievenles sakbsteri^ts die», qu^d <^i &tif &op^<^

LIBER SECUNDUS,
(P LN SE O^MA ORKAMENTA CCS^TIISET aHClLORUM.
Aliaqaft^aerj^lof^ vlgcsimam qulntum drculam, C $ept:ngeM3 septuagitiia geptein, ^aaa , qeam sum*
qtiod in se aniios esniin '2t duo milUa centmn n sa- i«asa SMj>eriori j-uinaiae adjungis fiuat noctium ««p-

erat'ts£tiiio scillcct pasibae dle ia jEgypio iromolato i;n$;iflta iepluagiu!at»!>v6H.>i!ia^t2atr>ngititas duas; 11

Bdiiuett^e D*omino osieadimus Riattifcstam » ut ei ia quibus p.triiris irigesimaii» bi»bt'^s tigitiii «lainque

Ksieodis ianuariisseeandam lunam, et priini leeiiiis RiiHa nungfl;il5 ocio e^superet dipsadius, ttnes^ ijaer,

quartam decioiam pridi^ idus Apfiles, et feriaia qsar- ifjiqeam, Tuil iuna seentsd» Halfiyii: Jsnuar>:s. E<H-e
iam adrenda* In eapiie circuli ssc»indi in itji^ro &e«' |;ratias qoant digne ct r?.tldBabi!lter Invettld e^
fatsse defisam, q«tm ta «jlliger.Uiisimus ?cr«ia'.or l^tleiidis Janoarib ftina Sfcttn^s, quss qcart ni deci-
•uppatan«c hoc niodo lovessire debebis, Oct^gtes qea- jaRm primi tneusl? cum ensiiotjsp^l UioIqm procr^aiis
ler eaim Iricenti qulnqusf e» tju.irjiss f jciefni db? riics t» ^.snailttjs ifiEvenitur. Ex Rjletidis ilajfae ipsis Janna-

iunares Tiginli novetn B?ilia septingeJiil', triginis #ei ri^ Q>. qnariara decimam prldie k>us iureiuire possi^,

el octegies qaatsr ^ecusas Bncia , racluiil tiJ>i n«n- in tertio idas Ajvriies eompiiilans, ct !>f5b«8 c^niur'! et

jonli triginta njilia ses units d'es ettsbatismsres addes unsm Att», snper quos dles ^jddes iuua secu! d.n ,

fiupra 802omani superiorem, et Itabes irisitiia miHa qoae invenia «slesse iiwi:>K;tIetadi8 Januarig. fnr.iyiii

sescentossesagiota septem dies. Exind^deJucis diem ih: dies ceniuin ires t partiris sexafcsitnan; Ii:if)es

itnw), quem in seqaenlibus dicjis «x de:rlme»fi« .'u- D bessicilices , duae s:»lae de scrii>»ilu, iriensein , un-

naribos gtgniium esse doceinus,et qua!iteft?eciiae- eias silicus; Imc sujjer cenluui tres dif;s addcs, fi-

litr evidentJssinie demoiislramus. Ergo circtilus u;HJS clunt tibi dies cftntura' quftiiijur, bessilicos, duo se!ae
aiinos iiabet octoginta qua tiior qui in sc eontiQcnt de RCripulo, Iriens, scraniicia, siciJicus; piriiris tri-
,

iiociium iriginia mlliasesce.iia sex 'ginia quinque. Et gesimum invenics Ircs iiisuper, ei decus quatius,

qnuniam vigesimus qainius ciieuius in coiisuhtiu be^^ilicus, doo sclae.descripulu. irien semuncia, si-

Tlieodosi sedeces cl Fauili ab eodein pascUa Tuerit etii<!us, €1 habes quartatn deciinam |.rimi inc.isis, ei

consumatus, qaem rec^iate tetnpore «uppntans, iiiv.;- quod escurrtl pridie idu^ Aprles,qui est priuius

nies babere soctlnta septlngenta se.xaginia ses miiia pascliae sacraiissImHS dies. Sed iii ipsius luuae qiiar-

ie.Ncenias vii^iiiii quinque, quas cum partilus fueris tae decim.ie foriain qu:iriain profeciionis fi^iorum

in sexajjesimain parlcm, InvcirHS duolocim :iiilia Isdrael ex i^liiypio iuveiiirc possis, .ndverte; viccssi-
 ,

^
Wi«?cniin eli»iinJ»scircoluS'iBfiMe serMnJilalcrcuU
ANONtm AUGTORIS
A cH»i etient. Non edeih crudam ,
T^.i

nejiue

rfe X.^^{A filii Isdrael «xeuiilbus tavdniiur c«e coctntH in aq*!a ni$i asf^atmi i</Hn Oput CHni jtedibut

conclusiis, fiicul pcr iegis iloriani annorum ii»«licai tt inter rentin nihil i(e>'etiiiquentes ex e;t in niaue , et

»exttis viciei qdinqiic. 8i erg© oeio(^es (jiiillBS fiutil otHsu ionfringetii ab eo. Qu :e dereticia fucrint de i'»

{lase.te duo mWvi eeiUuin, et invicesimo et sexto tit' tuque ia mane ig»i crenud)unittr. Sic autem eomedftig
eule ii) capite com{>)cniur atmi doomiiia eeolam bts» eum ; lumbi vettri praecineti^ el ealciameuta in pedikut
milies; iiaqiie ceniies ireoeoti «exagies qaiBqpe qi»:t- vettri» f ei kacnla vettra in manibiu' vettrit ; el edeti»

tlian , faciunt libi dierum &et>liiiseHfa sexagiuta eum fettinanter^ patcba mt enim Domim. Pracccpit
septem miliavig^nti quinque. iBhisparliris sepiimaiB igitor Omnipoteus Deos per Uoyscn uuiversae syna-
rt b.ibes ceutaiu i.oveinitiaqmngeotisetUae», quauus gflgae liliorDm IsJrael iu mense novonim, qui e^it

super et seplus. Iiiclpe ntt.mer:tr0 a reri.ii j^rimu qa « iuitiom monsium in mensibus anni , in qno iiabiiu

fttit ipsis Knletidis Januariis priroo »nno p»schae Ta eciereDl pascha; aditoc uliqiie , ut et sttaadiviniia-
4igyplo immolnto ab asse primoi» scptciu assibus, et tetM credeut.bu» »ol>is iu Christo noanifestaret et
inrenies pridic Kalendas Januarlas feriam septiinnm; iltorvm tatrocitiium »
jam tunc a pa<K;ha priunim, iii

ipsis quoque Ralen.iis Januarls feriam prtmaiD ; ex ;£|!ypto celebratum demonslrtret ; i|ui iu iEfypto
quaru:nutii]ueK:deud:>rumdletu in pridie idus Apriics ^ ad vesperaiu , idixt io oovissiBaa saeculi tefttpi>ra ,

computa« , ct iiivcnie? dies^entam dooi. lu bls par- prneciitctif et caieti*tt adver»tfs aguitai Uei ifumaru.
tiris septiinain, cl liabes decus quattos supcr et quat- Ia!um prima die :<x*moruiu ad vesperam cun gladii»

tus; haecest fcria qu:>riaquarlaedcclin3eluunepri:iii el tnsiibus exircut , et uuiversa , quae ab omuibos

meu^is anni priuii, ut disimus , in ca; ite eircoli se- Propl»etis deeo praedlcta rucraol, iti eam eooimiite-
( undi, ia qun iiiveiiimus pascha sacratisslmum tunc rent. Et ideo nos qui ja:u noii secundam imagttiem^
a palribus in i^ilgypt > imnitdatum. Sed com hos cir- S'eul tUi, sed secuiidum verii.tleiuiu comwemorato*
culos 'n orJine adtentus fueris adsecutus intra co* neiu passlonis 6lii DA pascbn celebramits, nibii

lumii.^^s dies p.isch !e verid cos inveni^^s aduolatos, ct aliiid :n pr!mls nisi de ipsiirs Domiui nostti advKni^
iros qni foiis suirt proc«'rlo fals.ssinio siipcr cilium totiii vlr.bus (idtfi Dostrae ditif enter requ'rere dei»>a«

columnarum eneaoio €>ncrib:os dua d;:bio iu er- mus et tuuc circuloruiu serie rev(>rvHmus. 1'rimns

fore fuissedcfixos. V:deti» igimr, carissimi, qiiod uni- euim Gajus Jiilius Caesar Koiuae iuiperavii aiiuis de-

cuique nostrum uibii deiiegal Omnipotens Dcus. Sed cem, mensibus quaituor, diebus ex. Po^t Gajum Ju>
quis quani.t de ips<» praesumserii ndeliler cup-euii liani Caesarem successH Augu8tu»imperiior,qiii im-
ut volueril dilargitur? H:» eiiim haec s:icr.imeuto ma {<er»vii Rumae .inuis qtiinquagiftta sex, loensibus

nifesiari praecepit, ui a passionc Dominica in . ua- ^ qiiriiiuor, d:e uno. Iloc imperuite advenit Jobanies,

dringcntesimo ei vigesimo aniio regis Cei?erici de- Ziichari.te sacenioiis fiiius , uiissus & Deo pr- edi-

quo Dominus cum cansb:iptismump(£uitei>iiae,qui secundiim prni'dici-

ciiuo auuo diem imeniremus, iu

«uis discipuils pascha sacraiissimum mnnducavii; in tioitem Iigis propheiarumque oiunlum Christum os»

quoqiie compierentur anni duo lendit, Christura niium i)ei adveiiisso iii buuc iniiu-
codcm miiia ceiituin
annicuto dum, ide>i ia rei^iiitie Judae , dicens : bic est agnus
di-ccm, i)b agno scilicet iito siiie vitio iii

Vei, tfui aufeii peccaia intindi ; et hic ett Satvaier taC'

iEgypto imiMotni'), sicut a Bccuiidi circuU c»pite
osiendunturiu «'rdine liiutati. cuii ; kic esl de q'io dixi i komo anle me (aclitt ett,

lucipiamus itaque , fralres , ab exodi Icctione de eujus Kon sum dignus corrigiani calclamenlorum toi'

ipso agno in JDgypto immolato in mcmoriam scieii' vere. Exii>de cepit Jcsus docere popuinm cl facera

tibus revocare, ut poshimiis utrornmque agnorum viriaies et signa magna,'?i>ne Buiitis .ilias fecerai.

speciera voieniibus demoostrare.4n qua leciiouc re- Manirestavil autera se post l^ailismuni universo ho-

co^iioscimus ipsum Deain et Douiiuum nostrura ad luaoo generi iiliorum Oei, missum a Deo piitrc ad

lloyseu et x\ron Irjirem ejus in lerram iEgypii Siabille.idum et reformaiidum , recouciiiiindumquo

dixisse : mensis liic , iu(|uit, iniliim mensiumy primus popuium sibi coa-postnm, quibus electis duodecim
erit vobis, in mensibus fusis , ati omnem .Syiiagogam ^ discipullsdaia e>t potesias i« samioSpiritu; el ini

fillorum Isdrael diceus : decimo d.e mensis hujus ac- sit eos pfT omnes geMiej. ducenteique docercnt. De-

cipiant titi sinijuti iter domou iribuum orem per do- binc ordinaiis cis ad oificium praedcmdi gratiam
mum el ti exifjnt erunl iudomo, ui non sinl sufficien- Det faciam pcr-nomen ejiis , rcuKSs.ouem peccaio-
;

tesad ovem, nd^iumanl sccum vicinum proximum suum, rum, resurr4:ctioueiu caruis, aeteruiimvliam mnriui&

per numcrum animarum sinyuli quod sufficient sibi rtsurgeotitms ,

praedixit eis quauta p:i»suru$ essel s«

CJinpiUabunt in ovem. Ovis sit sine lilio , immuculatus Judaeis u&que ad moriem, nmriem aulsm crucis et

perfelHS mascutus et annicutm erit vobit ab agnis el quod trldu» maiisurus esset in curdo lerrae, et qnod

ub a^dis accipi , ea iil vobis obserV'ilum utqne ad quar- teriia die a monuis resurgerct , ei piist re-urrectio-

tmn decimam diem mensis liujus. Ei occidet eum omne nem ccelos peiiitirus essei. DeinJe Tibfrius Caesar

vulijut tyiiigoQae filiormn Isdiaet ad vesperam ; et ac" imperavit amiis viginii du(>bus , luensihus soptem,

diebus viginiiduobiis. Hoc imperauic idcst sesiodc»

cipi.nt de sanguine rjwif et ponent huper duot postes^ et ,

super limem in domibus, in quibui eum edenl, in ipsis cimo anno imiusrii ejus, procuranie Ja<iaea ron:i<»

ei edcnt curnit ipius uocte atsatas ijni et aiima PJaio sub Anna et Cuila sacoriotibus, octabu Ka-
555 DE COMPUTO PASCIIALI LIB U. HSi
lendas Aprilos , daobus Geffiinis CortsuHbus, incidii A pHinae ocdoddis sux ih inJfgro defixcril, nec eotuin
sexta deciiiia liina, parasceve, quaDdo Domihus no- nnnicrum annorum veridice terminaveris; sicni
ster, Salvaior geheris Iminani, Jesus Ctiristus fiiius textus indicat nosirorum seqnenlium circulorum,
Dei p:<ssus esl. Perpessus igilur oinnia ,
quae de eo quorum scilicel in capite inveniens K^ilondis Janna-
fueraiilscripla, secundiim pracdiCalioneni iegisPrO' riis luna vigesima, et secunda ffria sepiiin.i, qna.r-

phetaracique omnium ei £vangelioruiii ejus, jiassus, ladecima primi mensis; decimu Knlcndas Airiles,
iii diximus, ociabu Kalendas Apriies, die parascaeve. feria iv. Dominicum paschae vi. Id. Apriles, iuna
Tertio Tcro die a nrioriuis resurrexii , die Domiuxa duodevigesima, et in ejus circnloi-um hahelur in ca-
scxtu Kaiendas easdem, et coQversatus cint) Apo^tn- piie Kal. Januarils lima xx. feria vi. qnariadecnii.j
tiset Discipulis quadragiEita ferme dicbus , circ.in- prinii mensis octavu kalendas Apsiles firia v. dniiii-

Tus.i nube in coUo est receplus. Exinde igitur , re- iiinicum pascap, v. kal. Apri es, luna vii. In lioc di.;

giianie gralia Dei, iicmines credentes in nomiae putat csse passlonem Doininicim, quod omaino ul-
ejus inliiminari coeperunt. Et ideo in iiis omnibas lalenus congruit veritaii. Sic eiiara nostris aspccii-

gratiam referamus hacc omnia disponenti pro;'!er bns lunaris ipse cursiculus indical ri.tiin bimine ra-
Dostram saluteni ; ei vocal nos ad divinani ngniiio- dirilus, simul etannoium nuinenis cerio iu Inco jurc
hera Domiaus Deus omnipotens paicr Domini nostri'B dtfixus. Agriusiia vero primus praviiaiis culior, ct
Jlesu Cbrisii, cui sit honor el gloria per eunJcm Do- erroris sui amator, asseriionisquc su:i! inipeiitissi-

miniiin Cbrisium in Sancto Spiritu per omnia se:'u'a nius dcctor et seinipsum, quem duni dixiuius decii-
seculorum. Aircn. nandum, annos pcr singulos scripi.ilis dissipararc tn-
Fiuntergo a ptoioplansto Adam in anno sexlode- natur, ul ejus falsiias evidons os'ei!8a nuileiu'-, ei .t

cimo Tiberii Cjesaris, idest in pas.-^ionis Di)miiii die, veiiiate ulienus innotoscere videalur. Ipsein doclius

aani v. iuillla quingonli, elu passione Domini us juc liinc inlerrogationibus .i-^ilelur, q lasi vel qnos soh-
ad annuin decimum Rvgls, anni quadringonli vi- n.inis argunieiito iu ipso anni curriculo suis laten n-

ginti quo niino et inveoies dieni pascbj; sacratissi- lis luntc creraci.lam asses undecimscaiuncia, n. se!e,
;

inum, in qiio Dominus nosler pro nobis agnus Dei scripiilum Qoum semissem uncia, du% sel.c voiueiit

fuerii iromol:ilus. Qui dies in capiie circuli primi prorogare, et non asses ui.decim e; unci:>, quod pro-
anno decimo ejusdem Regis derigiiur, perfecio ru- culdubio in tpsa separaiione annali cndem fiuia icsta-

wero Utuliluc. In his iiaque annis AtigusioJis, sui tur augmenlis angere. Per quam utique unciam iu
laierciili ituctur, dum ei litierarum ah scienila prx>- annis < ci' ginla quattuor sepiem asses bal)erc poie-
ditus, et calculaiioiiis arte periius, vttium incurrisse nil supputator, de qnibus unum assem , qui pn$t tri*

t gnosciiur, propier annorum sciiicei nnmeruin suo C giiiia unom currit lompore Moysi, veritaiem afjno-
iii luiiari cursu, cui plus assis unus e.\ ipso annorum scercl pleoum decnit (sif) deciinas.tet. 0(:t«-girs

fallaci num^ro accidisse prob^iiur. Dicit enina a pas- qnaier, ergo ul dioit, scraiuiicia iln.-xj s*el;e scripulum
sioMc Dominica cealesiiiio octoi^eMino <l sextoanno, unnm scmisscra unt ia ii. sclx, i]>se iiaque rospon-

'ejtisdeiB Pascbse die, di^m diei convenisse, cum in dit sex'S, quadrans scripu'i undecim destun. (s'c);

anno cenfesimo sesagesimo el nono a capiie circiUi qiioti esi qnod asserit. Ei iile aiiscvis dios sunt ses

tertii diem ipsum debuit repperire, quein in snis et quadranl Iiorae suut Ires s< rlpuli vcro undecim de-
circulis anno se.vagesimO et >tuno noscitur doiixisse. staiil sconarum {sic] niinus | uncta duo csse proban-
llium rero slne membris diem cnin vocabulo perso* tisr, qiiia in destantc punct'1 deccm concludi aper-
iiatuiu apud nos annO feptimo Jeciinu, babimm suo- lissimc dino^cniitnr. Quid in hac inierrogatione ma-
rnm circmorum in capitc in inceilo nuinero osicndi- nifeslius, qnid in sua respon^ionc p oiiabilius, quam
lur lilulasse; ideo niique in errore dcvenisse vidolnr, ut sno foiiiite vincereinr inepius, suspiciones suas ti

sical ipse suo adloquio protitotur. Quod autemj in- usus qui i-olus horas octos emniissct poncta duo
quit, noii ab eo anno quo passns esi Duininus onno- tantnm sccunduin arbitrii sui voUintatem nisus sit

ruiu ordinaii suni circuii inves:igiiti adque repperiii exclusiss', et plenuin assem p;nitus non valuii de-
ci mpendii ulililas sui sii a duobus Geminis conbu- ^ clinare. Ob qnam reinreiicos [sic) omncs ad veiita-
iibu& quo ;iniiO passus est Dcnilnus tisqae ad annmn tis rcgnlain dttouit descivi.sse, et ni caei jam facio
consulaius Anlonini quaier et Albini, qui in boc opcre lillra Imninis jannain non potcrint iinenire; scd
|>rimus esl, anni ccntum oitoginia sex nuroerantr.r, quaiitiT prudout.biJS ctriis numeris ilccl.noinr cap-

ei quia hoc eudem Consule conligii, ut omnifariant iiisel integer sensus non averlere nioieinr Ociogio-*

paschx dies dici passionis Doinini convenirct utilit:is quaiercnim trocenli quinqncs quainis, snntdiesvi-

obluta [sic) cotnpendi fasiidiri nun debnit. Ab hoc gintinove miliu septiugeaii triginta so.x ; el iternid

igitUr Consule, quo prim» ocduadis initia cxpia octogies qtiaier deciisas uncias faciiini libi dios noii-
sunt, usque ad eum annuin quo octogesiiniis et gomt trigenta unum; quus superiori summac aiii!»-

quartus annus cum suis embolisinoruin signis con- gis« crunt dtes Irigenia iniliu soxoonti scxagint^

cluditur, pcrfacilc esl inspicientibus Kosinuiae ealcu- scplem ; qui dies per ocdoadas et ontietadns iia lio

iaionis verit.itein oculis quoqne tesiibuscomprobare, terminaiL noscnniur, ul et ipsum qucin iit se super-

qualiter iii hac surpuiatione compiobare se promit- vacnum continent diom oxcludereni, et i ertnm in >e

lil; cuin noc dieui pa.=isionis Daminicie iii c.ip'te .«eciusum numeruni consingnassent. Qiiinquc cnim

Patrol. I iX. 18
5«) ANONYMI AUCTOKIS 65«
sunl •cd^ailM 61 cixlecaiis quauuor, quae ecdoad^e A cia ; addes supra sumnQam praeialaip , e( habes as>
qtanqae inibi emiioliiimares quludocim el lunares sium sepiingenta novem milia qiiadringenti, dipuo-
ennos viginli quinquc meuses liabent quadragintos dius, unciUr In his partiris trigesimnm , ei habebis
nonaginia quiaque, qai in se opUuenl, dies quatLuor viginii quinque mitia nongentos oclogenia superet
dccimiUa Eescenlos decem et quaiiuor, eodecadae dipondius, uncia , sicui est luna in sccundi clrcuii
inibi e»b«Iismares ei luoares viglnii octo , menses capite titulata , et deciinaberis ad semipsum, quem
ltaS>dnt quingenio:; quadraginu quattuoTj, qui io se in Hne circulorura saepissinoe diujoaus declinandurn;
oxolvent di<es S€ddCMui!ia quioquaginia sex; quorum Quisqais es namque dolo vecordiae sauciatus, vel
dieriin) summam sttpeiadjungis, faciuoi libi dics hiijus raiionis ignarus, per quam alUin proruodam-
irigiiiia ii>iiia sescento sesaginia se\. Ecce de tri- qiie pardtionis summam, ut verius dicam, potiiis

ginla inilUlius el sexceniis sexaguita seplera d.ebus diliucide demonslratum, bic a&sis de nuinejo sepic-
breviter cxclusus unus assis in ocdoadibtis el cnde- nario fucrit exclusus agnosce; quemdani omnem in
cadibus per dieruw. diviMoneai vcridice coniprola» lua supputatiooe dcciinare nequivcrls in nlroqttc
tur ct l'.inc ab iinperiiis, ci sludlosis ia conieniioiii- neuiericus iiiveniris. Desine, qiueso, jam debinc in
t)us dissipAiur. Sic eii^m in circuU) sequenii cum crrore niiscros popuios per fallaci-»m tuis evcrsculis
superiori genr.ina concordia ociavii per euibolisnifls, Bfnsiiirc; veritaii quo.qiie tandem allqnandodiiracolta
adque commuites annos as«eni ipsum (uriosns {ik) snmmilte, qu per nebulas ei persiigia ex iEgyplo,
quantdcius plennm iuve(ii€S declinatum. Sunt enim de iiicogniiis provinclarum spaiis et loiiga iiiterca-

in cl «'.'cuiido circulo sicut et in primo, einbaii;ma- pidine tcrranim quasi venieniem tibi ininiius pa-
I6S aniit ixxi, ei commuuas qunquaginta lies ti-icie.s. scliae diem saccalissimum sine lempore frequeniius
S* mel erjo treceuli docics, quaitus, respondcl libi inaniter celcbrandum. Cuni horum iiamque circulo-
undeciioiiia oongctUi qualius, et quinquagies ter rum lunare in lui poctorls sensum glutiioalieris cur-

tiecenii quinqu:iges quatius faciuiit tibi dies decem sum. TuDC a priino aono paschae iii JBgypto imtno-
ei ocio niilia scpiiHgcnii sesaginta dua. Hae duae latum Yeri<iic!im inveuies fuHdamentuni, qiiod ct

siiminul.e sibi invicemjunctac elfieiunt dies sexmilia liioaribus car.cellis vcris et paschalibiis li uiis con-
sescenios ^exagiaia ses, et dcclinaius est as&is ilie gruum sai esso cogn .scis. Ci Kalendis namque Ja-

pracdicius. nuariis, quibus superiorLbus dictis circuloruin in

Redeamus igilur el ad illaoi summam in diciis capiie lunatn sccundam iiiventani babiiain(|ue fuisse,

superioribus de co anno ventor ei lerium, per quam jam noris in pridie earuindem Kalciid irum J.inua-
prioio nnoo pasciie in i£gypto cclebraiam Kalendis riarum anni sequcntis supputabls, eruntqoe dies
januariis 1uq3 secuoda fui&se diiiceris. In ipsum si ^ Irecenii sexaginta q :inque, super quos addes Itinatn

ndvcriere volueris, hunc cundcm assem plenissime se( indam, quae isdein fuit Kalendis, ut dixii agno-^
deciinabis. Conuuentur enim ia praediclam summam sciie licet procedendi, {sic) ei fiuni die. Irecenii s-'x.i-
assiuei septlngeoU sesaginta sex m<iUa scscenii vi- ginta seplcm, in quibus pariiris sexagesiinam, in
ginti qutnque, ex quibus deducis asses trecenlos venies sexisuncia, duae selae addes siipra summam
sexagioia qutnqus,. anoi scilicct novissimi cireulo- predictain, et habes dies trecentos sepiuageula tres,
runi, ut appareaL ipsum assam» ei per hanc sumio^ai uncia , duae selae. la his ergo partiris irigcsimnm,
exciiisum fuisse d« sepienariu nuniero iniiaium ex invcn^es decus dipondius ; supcrest decus tresisui cia
unciarum auginenlv^ Verum et vige^iinam primam duae selac, siuliriter etiain et in anno scquenti qui
luoam s.ne uneits pSsnissime nudam anni octdgisijnl io ordine teitius appellatus suppulare debebis. Ris

quarti esse coudi^eas. Gwm auieni pracdicios dies iiaque ireceiili sexages quiiique fuint dies scptin-

rursum &uperigi'is suinmae r&veGafcris, ct iiaac ip- genti iriginta. Inmittis vero ut supra anni priini lu-
sam parliios fuoris, secundann reppeiies luuafP^ nam secundani el h^bebis dies sepiitigenlos irigiiua
quam Kalei^dis J«nu.^riis ia &«eundi circuli eapi:e duos, in quibuE parliris sexagciimam, invenies decus
adfaii, riMitui scis fu ssc signatam. Deduclts itaque dipiondius. Restant duae selae; addes hoc supra
iiis assibus treceuiis se^.&g'?i>s* iquinque, reinan.eni ^ suaimam praediclam, ct erunt dies septingcnti qiia

assiuni s^piingeuta $e;({igiiiia saz milta du&e&ti sesa- draginia qualluor; restaiu du.ae geiae, ia quilius par-
gi^ta, in quibus pariirts sesageiimMe, babebisduo* liris trlgesimam, tcvenies dies quattus superet vi »

d^ciiiiiiia gcpt°ugcii<(is sepiuagmta uaum ; addes hoc qu^ltus, restafil duae selae. Sic auicna slogulis qui-
f upra suiumain pracdiciam, eruut ass.um seplingenia busque anais usque in ociogesiraum el tertium an-
septuaginU nove miiia iricenia niiuDi. In his pa tiris num suppulaUs; quem oclogesimnro «t quaitum in

trigesimam, invenies viginii quinque miiia nongenli ftne circulurutu adnotaium agnoscis, ut eiiam in bis

sesaginta septum supeiel asses vigiuti uuum. li suut singuiis anuis undccim asses et uncia iminittere vi-

liina v $;csima prima ociogcsimi quarli aiini. Revo- dearis, ei nullis cancclloruin anfraciibas vci lunari-

caiis qiiuque prsedictis assibiu ireceuiis FexRginta bus liiuli erasse omnino noscaris. Doininusetiiiu no-

quini|uead illam superierem summain^eruni assium ster Clirisius, paternae obediens jussioni, i:a lnijns
septingenta sex.iginia sex milli* sexcenti viginii lunae alraum sydus edidil. ui de noctis iuvenics lu-
qa'nque; ut supra. In quibus partiris sexagesiuiam, mcH solidaiae teuebrari ob nubiinenia lenuaret quac
et iuY^uies duodecimilia sepiingenti sepie sepii, un- claro invecta curriculo cauiis vacasse per erroribus,
 ;

557 DE COMPUTO PASCIIALI LIB. II. m

secreiis operanlibus cansis , nunc p'eiia gtiiHlucii A sem quarU) iilus Junias, ijuflrium ntenscm sexto idiis

inipleoda, ei roiaiis cursibus iierum definiinr. Ilaec qiiintum mcn«em sesto ides AHgusias, sextum
Jiiiias,

sunl igitur lunae principia, ejusque olTicia jverenni mensem sepiimum idus (epiembri!!, sepiimunfi nten*
servjiio diviniius instituia; haec io signis, ei in lem- sem pridic Nonas Octcbris, o lavain meBsem nom«
porilm?, ei in diebns, ei in annis praesciae facta. Pcr Noveiabfibus, nenum mertsem pr^dic a^ n.ss Decem-
h:inc quippe fabricam casiani poramque, etsuae ma- brrs, deermum menseni teriio nofta» Jafiuarias, uiide-

iesiiiiis praes3g!o Dominus designabat ad ccclesiam, ciniura mensem KaJendis Fibruarijs, duoilecimiuti

quod saepissiine lenuatur casibus variis, el minuriur menscm qaiufOnonas Msriias, ei habes dles t.eceiitos
seinper iii lopsis ; splendorls tamen nitore suffirlia. qninquaginO quinque, quos continet annus primus
crescit in SLmclis. Sic enim specialim dlco, eadem saneinibi quindecim dielttM lunae, qtjota uiiqiie piena
de semeiipsa loquiiur ecclesia : fusca sim , inquit, (tperfeeta fueral lacta. Nam a qninlura nonarum
€t decora , o finae Hierusalein ; et Dominus p^^r in quarlum Nonarum M;rrtiarum die supputaiio pro-
Prophetam vuci sonorae respondit, el dicil : to(a iiuniiat luna, qui est sciliT^et dics inter qiiiniu el t( r-
specioia et ticut sol, tl perfeaa sicut tuna; el i!erum : lio medins in quo luRa deun et noi» assis, qui cst
semei jitvavi in sancto meo si David inetttia)\ semen dies umw luventus sit plenus. Itaqtie a die ipso
e]us in aetenium manebit, et tkronusejtts sicut sol in B mensis inclioari n*>n potest primus, sed a icriio no-
(cnspcau m:o, et sicul luna perfecia in a:ternum. Hoc nanim naartiartii» in qtiaria nofiarum Apriliumdiern,
aulem ectlesiae in Chiisto totum maret, ei compelit in q'iarum qiiarlu noiiarum pridie, hoc csl in die
sacraincntum, adientisslme namque repraeseniamus kaleudaruin Aprir.um conpuiamiis ex qniHla kaler.-
ejiisdcm lunae perfectissimum cursum, ut in s;:is eum darum earumdem.prQeteriti, ide9< priini ann*, in qm
quodammodo cancellis diebus singulis in integro dieulraqiie luminaria in sigiiis, el in lernporibits, ei

noveris lerminaium. £x Kaiendis. ir.quam, J:inuatiis in diebus, et in annis a Doraine fucranl consiiiuia,
in pridie iliius diei supputabis, in quo etiam luna et inveniemus dies trecenlns soptuaginta , super
quota sii quaeris. Sed forsitan dicis : qnare in pridie quos addimus lunam quiatam deciraam, in quo siaiu
eiquota sit luna in sequenli signiHca.s die, quia ex iniere.i fnerat facla, et fiunt dies trecenii ocloginti
Kalendis uiique Janiiariis summam coiltgis, ct quua quinque. Ex quibus diebus partiris sexagesimam,
in bis fuerit luiia superinmitiis? numquidne uaum et habes sexis cincun; hos praedictae su i mac ad-
diem bipiiriitu.m vei duplicatum suppiuareslngularem jtingis, et fiunl dies Ireceuli nonufeinta unu ciiicuu
aliquatsn s tn numero possis? iiaque in his partiris partiris irigcsinum et invenies dccus tresis, siiperet
sexagesimam, et quod iueris partitus supra dicrum ascincuni. Ergo ex die terlio nonarum maniarum
nura^um ponis, in quibussitDiliter irigesiuiain par- C usque in diem quarium non;irum Apriliiira priinam
liris, eiiii quovis die, utdixi, qaoia erit !una, quae lunam quaerere deheraus-, qutniaai iii queciuRjiie
ad athomum per dies et annos singulos periiissime die exislis vigiuii novem diebtis luua prima eum fue-
designabis, quaravis unius cujusque pascivae natales rit, inde iucipii mensis prinaus, in quo raen e pasclia
nonnisi primi measis novus gencrnt dies; sed ul sacraiissimum celebrari praecepit omnipoicns Deus,
ipse primus meflsis a lerlio nonarum Marliaruin dio sicui inExodo lesialur et dicii : diem fettum paschoi
usque in quario nonarum Aprilium a cnnciis plerum- observabiiis ; septem diebus edelis azimn, ticut prnecepi
que esse dicatur, cerla atque digesta raiione mon- tibi ,
per lempus mensis uovorwn; in eo einm existis
slretur, ut in his viginli novem diebus paschalis na- de terra ^Egypti. Item in Leviiico priccipii Dominus
livitas reiegaiur, ei pftf primum anna>eni circulum el dicit : primo mense in quArta decima mensis, in wt"-
veridicis documeniis, cvidentius osiendaiur. A solis dio vespertinorum pascha Domirii, el in /juintadeehtin
enim et lunae fabrica quae die V Kalendarum .\[ ri- mensis hujus dics fe ti azimorum Domino. Item in Nti-
lium ^umpsil exordium, computamus dies irccenios meris : et locuius esi Doiuinus ad Moyscn in deser{i>

iiberns quadrageoia occurrissc ad futurum iiuiutum Sina anno secundo prolicisccmibus «is ex ^^j;vpio.
n!<naruro mariiarum diem, super quos dics addimus in mcnse primo dicrns : dic , itl faciam fiiii hrocl
iunam quinlara d?cimr.m, in quaulisue pieniludine ^ pascha in tempore suo rjuartadecima die mensis pi

diei ipsarum quintum Kalendarura Aprilium ad ad vesperum. SecunJum tempora, secundum legem
Vesperam a Domino fuerat coiisliliila, et fiunt dics sttam, et secundtim comparatlonem suam fncies illud.
treconii quiuquaginia quinque, in quibus parliris Et locutus est Moyses filiis hrail facere pascha in

ttexagesimam, el habes quinques deuncos; addes dcserto Sina secundum quod pra;ce.pii Dominus Moijyi,
supra summam superiorem, et fiunt dies treceuti sic feceruni filii hraeL Et paiilo post cum comminn-
scxaginla. Deun. pariiris lrige»imara et invenies tione pracepit Dominus , et dicit : homo qui fneri!
decusdipondius super el deun. et quoniaili quinia- mundus, et in via longa non fuerit, el ccssaverit facere

deciraa luna, plena, ut diximus, quinto Kalendas pascha, extermindbitur anima illo de pvpiilo tuo, qula

Aprilcs fnerat facla pridie idus Apriles, ut riiis cor- tnunus Doiiiitio non obtulit in tempore suo:et peccatum
nibus exienuutur ad suum menscm pritnom iiu|>le- suum accip-ei fijmo ille. In Dcuteronomio Moyses ad
vii; proplerq-.od noviliinium Judaeis praeeeptum esi popuiuin locutus esl dicens : observa mensem novi"
obscrvare usque in iindicrnum diem. Secund-u:nvero r(i'.-j. cl faciex p:ischa Domino Deo luo, q lic in UieiiSi

inenscni quarlo idiis M:!jas iii>plcvii , teriiuin mcn- naiorum cxiisii dc terra jEgxjpli uoct.; , el sacrificubis
 .

S69 ANONYMl AliCTORIS DE COMPUTO PASCIIALI LIB. 11. 560

pascha Domiuo Deo lu. Sic quoque cL in prim.) libro A vies nnnas faciunt libi dies coniam scpluaginia qual-
Esdras aperlius scri})lus csl cgii. Osias patclia in tuor, ci scxes tricctii cenius octo suni. Jniicia; sibi
llier^iofijiim Deo, ei itHmolavit phasec quarla decima invicem summulx faciuni dies trcceiiios quinqnagl.ita
luna primi metuii ad vetperam. Ecce quarUdecimoe qiialiuor, non a dominico in deminioum pasciix, sed
luRse dies , qui esi ad quinta deciniu kalendarum ad quarlam docimam in quarlain decimflm lunam
Aprilium die usque in Septimo decimo kalendanim primi mensls anni supputanlur Tenienlis ; ct sic
Majarum, Icgaliier ut sii Ycra ratione firmata diuo- oranes suo in ordine per annos octoginta qn iliuor
sciur; cl sic eliam a ieriio Nonarum Maniarum die ceriis mensibas sine dubio diea coUectos invenies,
usque dccimc kaleRdarum Aprilium diem sunt
in sicut ipsias lunac per menses singuios ovulis tc-

deccrn novcm, in quibus hina dum nascilur, lunari- stibus , naiiviiaiis fulget aspectos. A prima enim
lius an?iis prociildubio depulaiur ;a nonum vero ka- Inna kalendarum Januarianim usque ad oriavam nn-
U adarum Aprilium in die qiraiViu Nonarum earundem n-os enilioiisnnres iuvenies; a nona vcro u>qi:e in

dies s«ni (lerem , el his dum nascilur embollsmari- vigesima sepiima lunares pro certo reppcries. Sic
bus annis profeclo dolixa noiaiur, sicut circulorum ciiam a vigesima et octava usque ad irigeslma!ii
in vetustatis indlculo coaiprobaUir, Sex enim mcn- embolsoiares invenics annos. Ilaec omnia soliciiins
pcs dividont :inimra , in embolisraario vero mcnsis B observabi!*, cl dies paschae in imegro invenies. Non
«inus dierunt iriginia proiogator accedii sexes orgo l.iborubis^ecce , onnuente Domiuo , singula dilucide
^ie* nonus libi faciunt dies centum sepiuagin"a quai- perfecla monstrantur , in quorum jam ei obirccittto-
luor; ci «epiies triccni lnbc& cc. decusas summulas rum pcrfidi^i refaiiaiur, ut insoniium astuta sinipli-

.idjuiigis , faciunt libi dies trecentos ocfbginla qu »1- ciias cunclis subdila cognoseatur; ipocryiarum vero
fuor. Uic cst annus embolismaris. Lunarls auirm evitentur errores ,
quia tmperitormn esl jactantia,
^acus aj^iue in ses mensibus dividilur. Sexes itaiine na.m vere.unJia plenx snnt prcufatse virtutes.

OiUo Mciisium Janiiarius. Aug. ci Dec. bab nt dies xxxi. nn. Noa. vii. Id. ^vitti. KhI.
Mariius. Maj. Jul. el Oct. lubent dies ssxi. vi. Noa. viii. Id. xvti. K>1.
Apiilis. Jun. Sept et Nov. babent diex xis. iiii. Moo. viii. Id. viii. Kal.
Februarius habet dies xxvui. in Bissex. xxviiii. hu. JNoa. vut. id, xvi. KaL
R.g . MeiiS....... Epactae..Con. Sol,
Miri. V.... , 1

R'g^ Luiiae Nullx' RecT......Pa«, Ter. Pasch.

Ai). 1 .....S. V Xl._. 11 V. Ter. N. Aj).

i|4i. Ul O V XXII lit I QiTai .^.

Jui». Yl ^.........YU... 111... \[\\. VI NJIi.KaLMar YllL Kal.Ap.

Jui. l .U... VU VI il IIL Id^Fek Id. Ajp.

Aug.im l Vin Xllll V. YLN.m.Mlr IIIL Non. a7».

Sepl.VJL. V!I Ul XL Kal. M Xl. Kal. Ap.

Uc^i, il.'... ...b,..- .X X\V. l .....Yl Vl.U. Fcb. !I1L U. Ap.
Nuv. y.... ...aT .Vllll VL..... H ^....,.

D^. VIL. •Xll XVU IIll Uli lU. K.l. MaTr.^. lU. KaL A^.
JaTi. IL... ...Mi.. .XI XXVIll V YII XUU. KaL Mar. XIUL KaL Uu
Fei). VL.. ,.XU .VIliL
.Vllil. VI UL Noit.Mar...^.

Junge is os cum Jui XIIL .XX.. ..Yll... i VL Kal. Maj- VU. Id. Ap-
CoasetiisadKsil. Aug.. ..Xllli. .1 ...11 IIU ,....ld. Nol». MaT.
c&ing. . _ VI. KaL Ap.
IstobiangecumEpaci. auiaDam XII. . ...UI VIL....1UL Nou Mar.
irivcfi>eodam per Katend. XUL ...UIl V XlULKal.Mar.
,.- XVU.Kal. Man
HIL. ...V: I MU. Id. l^rid. iSo. aIi.
XV YU ilil KiLM. Xiiil. Kal. Ap.
XXVI ...1 U MLK.I. Mar. Prul. Id. Ap.
VIL... U V.... ..YIL Id. Feb.... Ki-LAp.
XVUL. .in. ..lU... ..IIU. Kal.Uar XU. Kai. Ap.

VI. Isi. iunge cum XUU. Kal. Uar V. Id. Ap,

y"* J^fW- Non. Mar. lUL Kal. Ap.
L rm°o;1.*^I'
adOominicara '

111. Pasciiae inve- XY.KaLMar.

IIU. nie!idam,etad
V. Quadragesiiuae
Vi. itiilium.
sct Aucnm. iNi.Eiuus.-- onsEfWATU) ci\mcA. ^i

euDEM TEMPORS.

AUCTOR INCERTUS
OBSKRVA TIO Cl\mCA.

Quii^U iu ScoiOTUiii hiiioiiu Vil levher versalus A patis) vbs^'valuui fui^sc. Sam lio^ inoaiS',.iium Kilio-

a(jnoi(ere debei primos ChrUtianos relitiioiiii doctores seiise vuigo .Culrvi,eiise dtciuin ereciuin csl, « 5'. Sovuno
in hodierua Scetia exstidsse vita; mcnamicK cuiiores, Orcudensium insularitm apvstolo, tt S. PaUudii Uisci-
imde (amosumiUuU Forduni iu Scoii-Chrouico lib. \in, ptiio, qui non noiain liisciplinam monutlicam inlrodvxil,

cai). 8, pa^. 184, diciuWf qui de $ancio Pailudio ciica scd veiercin prbuoivis Scctis monnchis communem ex-
a»>ium 4Si) ttd Scoios inChrislum jam credeittcs m sio cohiit. Eral auioii hoc moiuatcrinm in (Csluario Fonlnc
episcopo sic loquitur : i Aute cujus {Palladii} adve^.tum siveDodoiiiiV siium, ad boTcalcm (UuHUiii, r.pani et injra

hubebant Scoli (idei daciores ^ uc sacrameiUuTum ihini' Slriceliiigie .caitcum sex m.Uicnritus jucens , tibi flu.xn^

slrulores presbijieros solummodo monaciioi, riium se- ct .Kefluxus adliuc ceruitur, queni auctor viiccS, Kinu-

quentes Ecciesiix primiliva', > Per quw sane vcrba sin- .gerni aputl Bolumiitm 15 Junuarii pcr ^ialenam c! Lc-
cerus ille historim Scolicoi condilor solum iminuare vi- doncut flutios dcsignai; ad inorem quontnidam reitruia
delur, fiussc priniiiM episcopum a summo
S.Palladium per Ledonem iiUciligens (vslum et fluxuin murix^ qucn-
pontiftceRomano missum ad Scoiicamm Ecclesium a admoduin et per Malenam denotans r, jlu.i um sive rc

cunabulis returyeittem gubermndum, cum aiUe iUius cessum maris; quos itjitur tHuie duos distii:clDS liuvios

advenlum, et eadem adliuc imperfectu r,c ritdis per p»v- exisiimuvii, cuin apud KiLosium nuUum aiiud fhtiitvn

sbijteros ub aliis legiiimis episcopis ordiuaios ac pterim- B priuier Vodotriam apparcat, ubi tumcn, quannis lucits

que monachos ihstructa fueiit,sed jam aU si(scip'endam ilie viginli miiUaribus ab ostio fiuminis dinel, lanteu.

supremam EccLes'a: hierarchiam. uccoinmodaia prvui magnus fluxus et refluxus miiris observetur. in licc if,i-

niee genles ad Chrisium convcrsos prius pir prcsbxjteroi iur inonuslerio educatus esl S. Kentiijernus rulgo dictu^

insliuctw sunt, quam epi^copali juritdiclione donuia:. Mungo primus tJlasguensis in Scoiia cpiscopus et mvl-
Veruin rerum Scolicarum scriptores ci ipse Fordunus ion,m inonuchurum pater, qui, Kilrosia ad auslrnlei,

oijiioscunl sanclum JSiniam Cai,did,.v Casiv episcopum, parlcs secedcns, ncceaario wstucrium Forlhce trauiivu

sanclum Palladium, sanctum Fcruanum^ S.Srcanum, icinpore Mul. na.' sivc refluxtts niaris, aique apud GUts-
S.Kentigernuni, aliosque priiuiliva: Ecciesiu) Scoticanai guam f.ijciis pcdcin imignc ercxil monasterinm « tiQn-

episcopos,eJCsiitisse veros monuclios, ac uisciplina: uccr- ijeiit'is qninquaginta inonachis inhabnatum, qtiibus uti-
rimos tindices^ qui monasleria, laiuiuam Chiistiance (jue ditcip'inam momisiicum a S.Sermnj magiiitio sno

rcllgionis quipdam (asira, erexeruut, ex quliui, ^'rodie- iis!!a'am };ra'scripdi 0b<.ervaniUini. Celebiirimum yrijo

runt tot sanclissimi nyMtes ad debeilundam dicmonnin erat Kilrisctisc mov.usWrlnm , ct forsun ctnie adiciitutn

niiiiiiam eoiercitali, et ad propucjandam fidem Christi S.PaU d.i ab ipsis monacliis Scous sive Kiledcis con-
nptissitni. IJujus rei vividum exempium pnvbel sequens struciuin, a iiiiibus ei dciicniinaiiouem sumpsisse vidctur,

Orjdo tnonasticus, ab antiquis monacld^i Sctiis sub cxoT' C cum ex unie dkiis omnino coustet , monackos apud
dio susceptce Chrittianw teligienis observu:us, qui cum Sco:oi jam duiutn floruisse. In velcri enim ScutorunL
veiuiiiisimum omnium Monachorum Ocadenlulium
sil idioinale Kil dcnotnre uUam quemudifwduni ei Uos vcl

monuinentum, magnamque cum J:gijpliorum Palrnm R05S significare promontorium auimadvcrtKril uniiqtii-

regulis connexionem habeal, sic meriio post S. Cassiani taus Scolica; pcriti, ita quod Kil-ros exstiierit vennn
instiluliones et regutajnS.Pachomii deiitumlocum intcr Kiledeorum proniontorium, quurum ceUte ibidein con-
hitc addilamenla.meTetur^ utpote arclisdmam Orienlulis structte aUiludine cxiinia reiiquam planiiiem supcia-
discip.incE observautiam complectens, e.rceplis frequeuli- verunt, prwsenitn ad laius bcrcale aJstuarii. posiioe.

bus iUis in aquam immcrsionibus, qutc soiis monachis Yiruin laben!e,s,rcuto septimo hoc insigne KUedcorum
Scolis fuerunt peculitircs. Cuin itjilur, loiige anle advcii- monasterium, aDatiis et NoiU'''(jis, BrUanniatn siptcn-
tuni S. PaUudii, inhodierna Sculia e.xs!iterint monasie- irioauiem devasifihlipus ad incilas en redacitini, ;.f„-

ria, quorum iiuiuiiim nominubantur Kilciiei Vcl Kililei uiiie annunt 1217 'icparuri caycrai. .\i koc eodem ar.no
ab ipsis ceUis, quas inhabitabani, nun a cuitu quem ibidem Maiculmus Ft/o? coines idciit dcpopulatum nenobiiim
e.ccTCtbuut,sic appcUati ; adeoque veriiaii contonum vi- resiauruvii, amplissiniis agris ei donis locupletatif, ac
detitr, hunc OrdincmMouasiicuiH eiitiin arie S.Cassiuni sr.cro urdini Ciiterciensi concesii; ; cujus piisiimi inqui-
iniiiluiioiiuin propuifulionem, ab iUit Kilc-leis s'n'e Kil- D Uni S. Servunuin oUin simciiasiinu.t' l>r' nbbuttin in

Uois {corruple per sequiores tcripiorii Cul\),e.s nuncu- divum U u'a>eiH stiiC' perunl, (]•:'-., uc snciam memoriaiu

* ti Mariai!. Kr. CodKV Ri':;i.l.t! fuai. II.

561. AUCTOIHS INCERTl 564
ad diem pyimuin Julii annuatim solemui feslivitaie A primumiulroducia sil regula S.Beneilictiy al/tue seqvio-

teUbraban'., Ei quidem, eliamsi anito 717. apud Se§(o$ ribus saculis pluriml novi etecti ordines monastici ibi-

(fem sump{!0$'i (xnobia oblinuerint; atlamen, longo Ex archivo igilur Dunblanensis Ecclesice, hunc praeren-
tempore kunc Oniiuem mmastictun in aliijuibus locit tem Brd^nem monasticum descriptit vir religiosut Ser-
comeTvalian [Uiiie leMatur arcla 4isci}4ina mtmslicd vaniu Thcnnson Scolus, nwnachus Hencdictinus in cele-

n Scolis monacli}& perGermanium, Galliam, elBelgium berrimo Dunfermlensis ceenobio piofessus , secumque
observata etiam postiuam ilii, pro p.imaria vitte n^rma, Hatisbonam cum al.is documenlis antiquis attiUit, flo-

regulam Benedictinam suucperant, quemadmodnm cx rente adhuc apud Scoios orthodoxa et cathoUca reli-

variis locis nionaslici Scotici iutiruimnr. Adeoqiie dc gione. iVaHi, aHno 1526 piis-imusnoslcrpater Servanus
liiijvs antiqui monumenii auihoilicilale nuUum dubittm cunt aliis monachis Dunfermlemibus ab optimo pairuo
intervenire debel , cum, anle falalem mon<islertq(um in dum. Joanne Thcmson monasterii S.Jacobi Scotoruni
Scolia d ssolulicnem, plurima vetera monumen'a in Ratvbonce abbate dignissimo vocalus, el ibidem prior
Kiledeorum ceenobiis prcesertim Dunblani el Duhkeldce conventualis consliluliis, p.issimam viiam dvjcit, acerri-
iinl cvHSirvutn, quee quidem duo monasteria quttddani mus arctioris disciplinee monatUca; vindex, utqtie ad
veieris di.yciplinm veiiig^um.reiinuisse lidcntur utque ad annuni 1544, quo religiusam animahi Deo reddidil.
txculum sir, qtttmdo in dtstinclos epicopatus erecia sunt. B

ORDO MONASTIGUS
IN VETERI SCOTIyE MOINASTERIO DE KII aOS
OLIM OBSERVATIS.

SiTvanus «iiscipaius S. Palladii, clrca annum 448 csse debuerunt, qaocunqoe anni teinp*re» per uolj;
sdiilcaTit m6nasteriam de Culros , ibiquc magnam pulsum excitati ita ut mcdla nocte semper surrexerint
coiigregnvil monnchoruni congregaiionem, quos io ad vigitias noclurnas peragendas. Qux vigijiae per
fimr rc Dei et in magna coniinentia cusiedivit, qui inlogras ires boras durabant, quia slngulis viginli
a communi plebe vocabanlur CuMei sive ColiJi.'i, sed psalmos deput:ibant, et ad riiiem cujusque psalmi
proprie dicebantur Eiledei, slc nominaii ab ipsis profunde gena fleciebaBt, sese in lerram prosternen-
cellis, quas iafaabitnbant, ei veri monacbi erant, imi- tes. Explctis tribns vigiiiis nociurnis, consoqa voeis
tantes monachos i£gyptios, et similem iliis ducenles et cordis intentlone omnes exire de oraiorio debue^
vilam. Nam imprimis perpetuum jejunium ebserva- runt; solus autem pater munaslerii secretam Deo pro
\md, semel in die cibum saraeiites, et qu.dem (em- C statu Ecclesiae fundebai oraiioDem, dum rcliqui me<
pore hiemali, appareniibijs steliis in lirmamenio, in ditationibus ,
genufle^ionibus aliisque piis operibus
rcsialc aaiem post occasum solis. Qaoe refectio apad incambebant, usque diluculum. £t lunc dalo signo,
iiios vocab.iiur coena, ei in mensa non apposuerunt emnes oiaiorium accedani, ad mafuiinas laudes per>
ditersorara fercula sapornm, neque esculentiores solveodas, quibas riniiis, pater monaslerii quoiidianis
pastu^, ^'d secandom eomedeniium numerom (ot lacrymarum fontibus exundans, thurificaiis oraiMinuin

paxlmncia panls, atque olera cocia, sel solum snle boiocausiomatibus redolens geifnmae caritalis ardore
eetidiia. Nunquam carnes vet piocos comederunt, fiagrans, debiiarn dominici corporis obiadonem puris
neqne caseum vei buiyrura admiscrunt, nisi d»ini .i- sacrabat manibus, sicque ad angelicum pergebat allo-
eis el feslivis diebus, qoando binam refoctionem sa- quium. Synaxi finlia, aliqui frigldaro petebant aqiiain,
mebatit, scilicet prandiaa et coeoara. Pro potu aquana io qaa diutius morando, eorpus rigabant, omnemque
iiabuerunt porani et aiiquando mi\lam laclc, nnm earnls ardorem domitabant : quandiu aulem in ora-
vinum et cerevisia illis ignota erant. Innrmis inmeii lorio oraient, nulius oscitare, nullus stcrnuiatioiiem
vei setate prtveciis, vel etiam longo iiinere faiigaiis, /jcere, nullos salivam jaccre licenter auderet.
aliqoa suavioris cibi obleciamenta dubaniur, nunquam Deinde onines ad iaborandum domi vel ruri se
U^men «araes comedebant. In mensa autem altum D orxparabani, ui quotidianodesudanies operi manuum
«bservabant silentium divinx leciicni ei spiriiualis laborare suam in commune tiransigereni viiam, probe
patris exhortaiionibas intenti, alque hoc modo fcssos scienies quod secura quies etotiosiias vitiorum mater
artus «cceptae coente refeciionc relevabant, nec tamcn et fumes esset, et iilco humeros suos divinis faiiga-
ad saiietatem; niraia enim salielas, quamvis solius tlonibus submiscrunt; et iinpensiori studit), pede
p-^nis, luxuriaro gignil, sed tutic pro inipari corporum manuque laborabanl, atque ila propriis viribus, cun
vihpiaturo cond.itone, quisque coenamcapere poiuit. cta congregaiionis opera cum gandio expediebint
Oiiine» in uno loco dormiebani , sod iu separaiis Nam ad rurale opiis accincii, jiigum ponunt iiumeriS;
lcciislerniis, et quidem vesiiii, ci zopa pellicea pra*- sustossoria, vangasque invicto bracbio lerrx deligunt,
cinvti, ut cxpergefactl «!acrius surgereiii. Nam ad sarcuios, serrasque ad succiueiidum sauctis feriin-

priuKnn gdHi raalum in oratorio omncs p;a-S(.-tilcs inaniljijs, oiiin:afji!o prassiaiil proprio iabore, <]u,a
565 QROO MONASTICUS. 566

hi^niines rusiici auxllio b-um el equorum perficere A aliqatd proeieenosynaconccJere vulu€fii,immodiaio

soleiil. Nam apud ipsos, aulla scra boiim cl equorum pauperibus diilribueb:)»!, qrttims etiam olilaimnes
aui aliorum animalium inveniebalur .ad agros cxco iidelium coacesserunt ; in vicina enim babticrnui
lendos, vel quodcunque opos periiciendum quia quis- xeuudocbium, ubi pauperes el debiles, claudos ei
qne erai bos equus ad laborantlum. Soius seuiculus
et isccos, seues ti. orpiiauos nutriebant, quonim pr:p.-

abbas babuii eqoicuium ad iter faciendum ei paucas cipuam curum gerebat S.Servanus, iisdem omiiia
vaecas ratione laclis, sicuii eloves ratione lancB et necessaria pra^bens, piisque exborlaliouibus i scr-
pellis nutriebant, nam omnes alias possessiones re- viens.
spueb.int, et diviiias deteslabanlur. Quaudo aulem ViUbHS ioduebanittrTestibus, nraxlme peliinis, «ed
opus rurale diulius duravit, lunc in campis solitum albi coloris, ul moribus sic et vestibus candidi appa-
psalm. rum pensum peagefeaBi , observato debilo rereiit; HabltHS euin iaierior ex alba lana contcxtus
lempore, pro singulis liuris can&oiois, ad boe enim ad |emia d«scemlebat, iHoque ad laboraiidum uie-
iutenii, ul siogulis diebvs iutegrum PsaKcrium devote bantur , nam iineas vcstis nunquam adbibebant.
recilarent. Quandiu autem laborabani, nullum audie- Esterior babilos erat birras, qui ci ampliibalus dici-
baiur naurmur, nullum prseter necessarium babebatur lor, corpus simul et caput tcgens, quem zoua peiii-

colloquium, sed quisqoc aut orando, aut recie c( gi- B cea pr.Tcinxerun'., aiqne sic incedebaut quoliiiie ad
lando injuncittm peragebat fl[>us. OKmdum et labm^asdum, et cliam dc doruJebant.
Pei acio opere ruratl , seu qnocuuque alio injuaieto Igitur apud autiquos illos reouacbos sive Cuhieos
labore jam Snito, ad cellas proprias reveitebaiit, obi fulgebat perrecta morum probiias, vilx pauperias, iu
aut scribendu aut orando tolam ad vesperam perage- agendis acttbus perpetua contineutia, atque ad pairis
baiit diem, nisi quando tempus adcrat ad orandum spiritualis iinperium indelicieus obedieuiin. Ncc suluui
horas canonicas iii oratorio. Vespere adtem appro- patri monasterii, scd cl senioribus ab ipsn ad iuvi-
pinquanle, cum nolse pulsus audiebatur, quisque stu- giianilum constitulis obedire delueruut ouines, ei
diiim aut laborem deserebat. Quamf riinuin euim ia refragautibus durae subdcbantur poeuiienti.Tr. Pro
auribus cujuscunque pulsus resouarct, scripio !i ler» qualibet cnim culpa etiani miiiima scvera inj^tige-
apice, vci etiam diniidia ejusdem litierce ligura, cikius batur poena, sic quaiido qui<;que ali([uid sibi proprium
assurgentes, sua finitibant ofiicia, sicque cumsilenlio vindicaret et pronuiiiiaret, verbi graiia, Meuin librutn,
et gravitate, sine ulla colioquir faliulosiiale oraio- eic, luuc exutus vesiibus, se aqua iinmergerc usque
riuin pctebant. Expleiis psalincruiu caniicis, cousona ad collum debuit, ibique diutius morandu ouine
cordis et vocis intentioae quisque piivaiis precibus propriui voluniaiis prava; desideriuii» eistirguere.
ct geiiutlexiosibus in^erviebat , quoadusque sidera Si auiem palris spiiitualis, vel aii(N°um teniorum
ceelo visa finiium clauderent uiein, in scstate auiem, jus^a hilariicr ct alacrilcr non adiuiple^erit, a fra-
ob noctis brevitaicm, usque ad occasum solis. irum consoilio segregalus, pmo et aqu.i landiu vi-

Tandem ad mensain conveniuni, ui ressos artus vere debuit, donec resipiscerei, et siob^tina^ indiso-
eoenae rofcctione relevarent , ubi quideui spiriluali bedicntia permanserlt, el culpam commissaiu agno-
i«eti< ni plus aUeiuicbani quam ciborum sapori; tota scere renueiit, squalore carceris puuiebaiur. Pro p;'r-

«niiii refectionon aliis cibis qnam communi panc sale vis culpis publice commissis coram loia coiigregiilione
-
eondiiis conslabat, ul jam dicium e^i. Modicc igitur poeniieutiani agebant diris verbetibus pcrcujsi, qua;
reFccii^ cum graliaruui actione oratorium petebant, flagella pcenilentialia nominabaniur.
c( per breve tempus oralionem effundeuie>, daio flunc asperum et durum vivndi modum inibatit
sigiio, el acce; ta palris spiritualis benedictione, dor- Kiledci sive niouaciii auiiquiCulrosenfies c«m magno
initorium accedcbant onines, senlores seque ac junio- gaudio, Mi violenter raperent reguum ccBloruni, neque
res, jecundum ordinem claiujiralcm, neque vocis faciiis ad subeiHidam tani arduam ntonasierii disei-
mussiiatio audiia est, sed usque ad primum gatli can- plinam ingres:us conecdebatur, quamvij uiu li ad
lum, quietem sumebant. Atque hoc niodo, per sin- ^ morum reforma;ionem concurrebant. Nam quicuiuj*i
gulas anni dies et noctes Creaiori suo inserviebant, sancti proposiii couservaiionem dcsidetavii, (ralnim-
iiisi quod a nocie sabbatl quousque priino diluciilum que consorlium sincere posiulavit, prius decem die-
scilicet prirna diei doniinicx bora eluxerit, vigiiiis, bus prae foribus monasterii, quasi reprobatus, nec
oraiioaibus, genuflexionibus sese impcnderint, exce- non vcrborum opprobriis conlutatus remancre debuil,
pia una hora post malulinas laudes, quando »ese ad sxpiiis pul^ans, sed nullum ingressum inveniens.
scrutaoda inlima cordis secr. ta praeparabant. Qua Si autem bene utens paiientia ad decimum pcrstaret
peracta, el vere compuncti, pairem spiritualem ac- diem, tunc poria clausiri fuit aperta, et noviler in-
cesserunl, cui cogiiaiiones suas propaiabaut, siuc grediens senisiri ad portam constitulo inservire de-
CHJus jussu nil.il pnfstare potueruitt, std iilius licen* buit, ibi(n:e per multum tomporis dcsudans, inuitis-

liam etiam vel ad naturx requi&ita acquirebaut. que animi adversitatibus probatus, tandcm frairum
Pauperialem maxime colucrunt, nec aliaspossis- merebatur inire consortium. Qi)icuu'iue eliam fratrum
sioncs b;:bueruiif, nisi quas propriis manibus laborara ctwiversaiionem cupiebat, prius omnem sobstaniiam
potrranl. lliiic doua iniquorum respueruiU, divilia» pauperibus distnbucre deliuii, nam niliii ab ro, no
dcieslubantur. Si aulem aliquis do magnatibus lerrx (luideai vel uuuoi ut itd dicatn i!cuari::tn, iu usuoi
567 fftUDENTlUS. >6S

nujHasterii accipere voluu spnilualrs paler, sed nu- A lahorem, aul religiQnis habilum apporians t; exior-

du» Telqii c tiauiVagio evadens in conjregattunem queret, (\ux mouasierio relii|uit, ci fratrum patien-
roceplus es), natii et vestimenta sx-cuiaria ant^ iii- tiam cominoverei in iram. IIxc aliaque plura aspera
gresjunj dopoiieie et pauperibii» dare debuit.' Hac quidem et dora exercebaui auiiqui iili Kiiedei, quo-
aiiieiu omiiia ideo pr;esiare obligabaiur novuS rece- ruin di^ciplinx rigurem, quamvis ad imitanduni nc'
piiis, ui ibi voluiiiariaui delig< ret paui>ertateu)| el ce^^sarix, proposiia compeud i breviias vetat no«
ii','»ju;iquaoi inlcr.fr.ilrcs exce lens sese elevarct, vel expouere. Sed i£gyptios monachus in omnibus iuii-

nm sulTuims sub>iauiia xqualein fr^itribus uon inirel tati suiii, siinileuii|ue eis duxeruui vilam.

QiM mm.
A.NNO UOMl.M CGCGV.

^I^TriirTTO

^.kixla edilionem Arcvali.)

<S?|)tj5tola >^l>t(tttona.
Beatissimo palri cl.D. N. Pio Sexto papa» maximo Faustinus ARErAi.us.

ChrisiiaTKE poeseos momt/npn/a, omnium, quoB modo exsUnl, aiit exstilisse unquam scimm^
prastantissimu, AJ. Aurelii Prudcnlii Carmina, quam diligmlissime fieri poluit, re(;ognita <|
corrccia luci publicce mundare constitui, nomini, majeslalique tuce, Fie Fontifex Maxime,
eon$ccrala. Patere, Itumanissime Princeps , ut non modo ad sotium islud tuum et ad pedum
o*cula beatorum dejnissus, iit par est, ac vensrabundus accedam, verum eliam ut et iibere pro-
jUear, munus
hoc. quod tibi offero, non nullius esse prelii,et cujusmodi hoc sit pretium, pa-
lnm edisseram. Etsi enim lol suslineas, ac tanta n^gotia solus [quod verissime eliam dete dici
polesl), in Ecclesice catholicai gubernationem singulari studio et sapientia incumbas, populo-
rum tibi subditorum felicitaii incredibili vigilantia et providentia prospicias; tamea in tanta
rerum tnole adeo erga litleras ac bonas arles affectus es, ul hac eliam in partt prceclara itm
merita una omnium vuce cl prwdicatione celebrentur ; neque ulia unquam, quamdiu suus lit^
teris et humanilali stabit honos, tacebit posteritas. Quod enim museum splendidissiinum omni
iliustrium monumentontm genere ad proesentiiim et posterorum sive admirationem, sive etiam
invidiam instruxeris quod plurima ac maxima beneficia in litteras, in litleratos viros, in ar-
;

ies ca:teras, quae a liberalitate nomenhabent, cumulatissime coniuleris ; quod bibliolhecam tuam

cmni librorum copia et delectu in primis conspicuam reddideris, valicanam vero magnis acees-
sionibus locupletaveris ; quod assidue de litteris deque opiimarum arlium studiis mao^ima cum
animi voluptate, limalo subtilique judicio disserm ; ha;c aiiaque hujus modi vehementem et ac-
censum exquisitm doctrinae amorem citm doctrina ipsa conjunctum satjs declarant. Cum au-
tem rerum ecclesiasticarum cognitio cceteris tibi sanctior et antiquior sit, quod his studiis ab
adolesceniia innutriius, summa ex eorum iractatione laudem fueris assccuius, h :c potissimum
de causa novam hanc Prudentii editionem tibi non solumjucundam, sed etiam grutam fuiuram
esse confido. Ut enim Ecclesia Jesu Christi, cujits tu vices, bonis omnibus phudentibus, geris
in tcrris, udversus hxreticos impiosque hujus cetatis homines defendalur, optime intelligis^
Pontifex sapientissime, auclurem gravissimum esse Prudentium. Quippe is profanit litterit
apprime eruditus, forensi eloquentia exercitatus maximis honoribus in Bomana republica
,

perfuncius, amoinissimum ingenium teporesque poeticos ad fidei christianw causam ornandam,

* lu bac scrie eos auctores eollocavimus qui s<ilummod:t vel praccipuc seruiore roctrico scrii scrunt, el sub
poctarum niaxiine tiiulo usqne nuuc vnljjaii ac iioti sunt. Ca^ieruui liis acccnsere ju r nos licel Avituiu e4
Sioon uifl in boc ci prajcedouii louio edilos, quos lorte uou dcdccujssct locus iuicr bujus baculi pOi.ias. EuiT.
5<>Q EPISTOl.A DEIHCATi^RIA. 5?»

ilttutrandamf Itiendam felicissime converlit. Alque^ ut alia preetifeam ( nihil enim PruUen-
tius in his studiis eccleniasHcis iiHentatum reiiqui()fmultum ille contulit ad sublimem hanc
gravitalem et dignitatem, gua in Ecctesice precibus hymnisquc Deo concinendis eliicet^ et in quu
/w, Fie Pontifex, summopere delectaris. Prcelerea anliquilales Chrislianas maxima ex parte
complexus est ; sed illos ritus accuratius descrip^it, qui nunc in quorttmdatn hontinum repre-
Itensionem incurruni; ac nomiHaiim reiigiosum cultum, quo sanctos coililes renerari oporlet,
suo ipso exemplo luculenlerdemonslratil, ditm tengro pielalis affeclu, quem trilo npud nos
vocnbulo devotioBem appellatnus, stratus hnmi ad martyrutn sepulcra, lacrymas uberrime fun-
den.s, oscula marmorihus figens tumulisque adeo arcte inhwrens , ut, allar tepcsccrel or^,
,

«aium peclore, eos animisensus experiebatiir, quos tibi, Pie Pontifex, ciim Prudcntio commu"
nes esse, omnes novimus. Constat enim, quanta conslanlia hujuscemodi pietalis officia exse-
qunria, quam religiosa mente habituque oris cc corporis gloriosum B. Pelri principis
(ipostolorum sepulcrum adire, cjusque vcnerabilem imaginem quolidie ferme venerari el osculari
sls solitus. Groviora vero su7it illa, quod Prudentius pro aitissimisreligionis nostrce mysteriis

contra sophisticas hcereticorum argumentationes docto acsecero pbilosophandi genere propu-

guavit,aram vero Yictorioe iotumque idolorum cultum adeo acriter et nervose insectutus est,
vix ut quidquam postea scribere aut obioqui ethnici auii fuerint. Quod si non ea soium, qua
tommune EcelesUe honum respiciunt, sed illa etiam considerare telimus, qua; ad aposloUcam
iuam sedem, Pie Pontifex, proprie spectant, quanquam quid est, quod ad Ecclesirtm Roma-
nam, ftdci et morum magistram, eeclesiarum omnium matrem pertineal, quod non idem quam
arctissime cum communi religionis cathoUas causa aptum connexumque sit ? Sed tamen quid'
quid id esl, quod ad istam primam calhedratn magis propriespectat, ejus dignitatetn, majesta-
kem, auctoritaiem ita Prudtntius pra;dicat, ut tot tamque variis successibus Romnni imperii
nihil aliud actum crediderit, nisi ut Chrisiojam lum venienti via sterneretur, cordaque hotni"
num uno illigata vinculo pax cl Uoma tencreni, capUa bac et culiijina rcruin» <•/ sub itnius
jirincipaiu ffieni oaa sacrorarn forei, Ac sane Prudenlius non modo marlyrum scpukra, qiw
rum innumeros cineres vidisse se Konice testatus est, elegantissimis versibus describit, nequt
solum populorum concursus ad eorum reliquias, festosque dies celebrandos tnaxiinis laudibus
exornat, vSrum eliam domum reversus itiagno studio egit, ut multa quoe in koc generc Romic
viderat ac didicerat, in consuetudinem upud Uispjanos suos inducerentur. Jtaqueego Pruden-
tittm tali ac tanla doctrina et pietuie virum, scriptoremque cum sempcr antea utilem et saht-
tarem, tutn nostris tJtaxime catamitosis lemporibus necessariutn, quoad facere et couari potui,
a tnendis qxtce temporum injuria, aut Ubrariorum inscitla, aut oscitatione irrepserant, vindica-
tutn pfoferre in lucem conslitui, omncsque ncrvos contendi, ut eorum otnniutn, quianteme in
hoc stadio desudarunt, itiduslriam laboremque superarem, et nisi tne meus fallit animus, su-
peravi. lllud autem neque tacere debeo, et gloriosttm mihi dueo profileri. concessu ac beneficitt
iuo, Pie Pontifcx, factum esse, ut otitiquissimi cudiccs valicani tnihi, qnandocumque vcUew,
iibere paterent, quibus facilius elquod destinaveram, possetn ad exitum perdu-
locupletius,
.cere. Utitiam ea, qucB ego ad Prudentium illustrandum adjicienda esse ccnsui, non ita parri

prttii et levioris operce videri possint, ui minus propterca gratus accepiusque ad le accednt
\'t:s; Prudentius ! Verum hoc etiatn erit humaniiatis tuoe, Beatissime Pater, ut ea, quce inme

parum probabuntur, Prudenlio condones, et si non perfectionem commentariorum in Pruden-

tium, at cotiatum saltctn aliquem meum diligentiamgue comiler, ut soles, et benevole complecli
9clis. Atihi qttidem nihil yratius, nihil optatius, nihil, quod ex aniitti mei tnagis sententia fu'
turum sit, accidere poterii, quam $i catholicus poeta Prudentius, a me'ita, ut vides, recogni~
tuSfjudicii tui, quod grai^issitnum omnibus esse debet, pra?iogaliva honeslalus, regi catholico
Carolo lll, Pio, Felici, Augusto, Dctnino meo clemcniissimo, cujus unius bene^centioe, ut
inctttnbcre in hwc sludia meo arbitratu posscm, acceplum referre dcbeo^ haud injacundus aii-

veniat.
 PRUDENTIUS. 672
511

PRUDEINTIANA
SIVE

PROLEGOMEKA
!N EDiTIONEM ROMANAM OPERCM

M. AURELH GLEMENTIS PRUDEMTI.

CAPUT PRIMUM. A ra€ris tDarlyrura sepuTcris, quue Romac viJjt Pnidcn-
Maiio ac divitio toiiut eperis. Uus , de peregrinationibus Ciirisiianorum , sive con-

1 \. Quani lautJeii) Prudeatio iribitebat Gasptr «ursn ad eorum fesia celebranda , de cryptis ; qua
Bariliius, quo ego lion»ine neminara in poeti» legeudis phnius iniet^igo , dHm Prudentiura lego , qunn diira

ei illusirandis aulTiiligentioreni aut docliorena noifi, OQ\A\& perlustro ?

efiuidem eam a cseieris, si repugnent, esiorquere 5. Jam verO cwn mar^rtim ceroBas celebrai 9tu-

lidn aduiediim conabor : sed cerie ejusinodi vocem denlius ,

peragrant hca , nallius anle trita soio ,
quo
ex (irc ecclesiaiiici Yiri , qoique religioncm Chrislia- iiigenii acumine el tiberlaie, qu» oestro Ghi Uii mi-
nam, addam, calLolicam Roraanam, uuice dilignl, liium robur, coosiantiam, vcrba ad, Lyrannps invicia,

libeiihsMme excipcrem. Igitur Barikius lib. ix Advcrs. paiientiam in perferendis suppliciis, inirabilera tor-

«ap. {, cmn diiisset, de Cbristianorum in r«ia sup- meniorum v;irietatera nobis reprsesentat , et quasi

piioiis idenos esse beatoruuaCljTisli naililum commen- anic oculos ponil! In hymois autera dktrnaruHi ho-
Jarios, quMum, addidii, vel primum frceconem fui» raruin quantus ioveDtionis deeor! In animi pugna
Prudeniium, dulcissimum'; piissimtm el erudiliisimum expoaenda qiiara ceri» et ex ipso raysiicae ibeologise
quem ut letieam non negetn omnium
poetani, ,
Grceeo- fonte pctiia docirina ! In omnibus denique ejiis opc-
rum Lalinorumque ealum sceipia conlemnei-e, B ribusquautus pietaiis ardor eraieat! Cum eniin raulta

'2. IHi ipsi hetcrodoxi ,

qui poelam Uuac diviniim ac varia nobis Ecripta reliquerit , oon poleris vel
maximis laud.bus evehunl, el in operuni ejus «diiio- uBleura ejus versum reperire , qui aut ad religionein

nibus ailoriiandis majerem quam noslri diligenliam stabiliendam , aut ad fovendam pietaiem non refcra-

adhibuerunt, faieri cogunlur, enm de libero arbiirio, tur, ut mulii jam naiarunt.
de carnis innoceiilia, de bonis operibus, el imprimis 4. Qnodsi quis prseter ingenium subiime argumen-
de JnTocaliane marlyrura aliorumque sanctofum, de tique aobilitatem alias dotcs in Prudentio qua^rat,
Virgine beaia, et quae &lh ejusdem generis sunt, hoe singularem ejus eloquentiara in Laureniio, in U.omanOy

esl , fere de omnibus rebas, de 2 qaibus male ipsi adversut Sifmmachum , atque in oranibus ejus carmi-

senlium, cttni calliolicis eadem seniire. Scio, ab bx- oibus imprimis indicabe; ulfacile possis agnoscere,

reticis Prudenlium , aperte ab ipsis dissenlieniem, koraindm in elOqueniix siudiis appriine vers^atuin,

cxciisai i, tei quod poetice locutus fueril, vei qnod jam poemala illa condidisse : nam , ut dieebat Afitonius

lunc superslilioais, ul jactant, setnina inter Cbrisiia- apiid Ciceroaem ( n de Oratore pag. 52 , edit.
Lib. ,

nos spargi coepissent : quam pcrverse, vel impuden- Ald. 155i), 3 coEleraruni anium liomines ornaiius illa

ter potius , his responsionibus abutaniiir , alio loco sua dicunl ; si quid ab hac arle (eloqueniia) didicerunt.

c.xplicabo. Profecto non solum Prudcnlius insanam C Uis, si iubet, adjungas versus bene tornatos, Bume-
idololairioe superslilionem acriter oppngnal , neque rosque in omni raetrorum geuere leniter Uuenics,

solum religionis nosira; fundamenta adversus genti- lum sententiarum graviiatera , verborumqiie nou

lcs egregie susiinet , neque solum IlebrKcrum perli- vulgarem elegautiam ex oplimis quibusqne Latini-
d am vchcmenier convellil, neque soliira contra hae- laiis auctoribus pleruraque expressam. Nam ^|uod

reiicos qui praecesserant accuraie dispuiat, seJ multa nonnulli Prudenlio pluriraos in prosodia errores,

«'liain addit quibus hoerelici nusirorum leinporum Tocesqne parum Lalinas objieiuot, id separa o capiie
,

Ticile posMot revinci : praeterea rilus veteris Ecclesiae a nobis est refellendum, quo planum fiet vehemcn-
(lc usu luminum
de altaribus, de ornatu diviliisque
,
ler«os ialii qui existimanl Prudentium sine ceria

templorum, de reliquiarum cultu, de sanctorum Ima- raiione et arte, sine velerum auctoriiaic et c.vcmplo,

ginibus deque aliis hujusmodi ita grapbice , itaque solura ex rerum ignorantia iolerduxi in syiJubis vo-
,

dilucide describit, ut irridere libeai quorumdara ho- cabulisque uQnnuUis diversum ab aliis morem sccu-

miitum ignoraniiam, sive praviiatera, qui superslitio- lum fiiisse. !Nil vero necesse esl, PruUeniii laudes ,

neni in re qualibet quasi subverentes , non dubiiant me nunc contexi :tot CRim lamque gravia de eo pr:e-

,..^.....^ sanctissimas,
cxrenionias .«. ab ipsis
.,...,,.....,....-.., vel ., Ecclesiae
~.~ pri-
r- — —— r.
conia a doctissintis hominibus ex cinni
adducam,
KUie , ex
eo
uiis saeculis usilaias , lanquagi invenla raonastica omni ordine piobua , poslea nihil ut iii

a^pen ari el rejiccrc. Nara quid ego loquar de inuu- gcnere possit cumulaiius des:i!e;ar .
 ;

$75 PROLECOMENA. 574

5. Qiiae cuni ila gint, quis non miretur scriplor mA in bono luininc collocemus. Sed qutd 2 iitquiet ali-

liunc Insigtiem, qui emincnlcm qucmdam locum iiim qiiis, puiasue a le id perfici posse quod tol nobiics

Inter poeias , Inm inler SS. Ecciesiac Paires debel laierpretes nequaquam assccutos esse pronuMiias?
(jbiinere , noiidum eos commealatores ediioresque Imo vere si id ege putarem.si lantae essem stuliitia<,

Ii:ibiiis6e, qui prudenliuin hominum votis undecunque utplenam facultalem explicandi Prudealii mihi arro-
feceiiiit satis? Atqui, si quis alius, Prudcniius cerie garcQi , non cerie iioc agerem, m ex omnium coui-
perspicua doctaque conimeniaiiooe indiget, non quod meniariis optiwa quaeque dcligeus, unura veluii <or-
obsouritaiis viiio laboret ,
quod aliqui niale pulant pus compingerem ; sed poiius molirer novum aedifi.
titd qiiia primum poetai alia quasi lingua ioquuniur, cium a fumlameniis excilare , quo reliquorura lumi-
neque facile ab iis inieiliguniur qui eorum idioma nibus obslruerem ic).
no!» callent, praiSerlim in rebus novis, quasquc cae- 5 8. Nuiic qBoniam maximam rei difficu!talcm
et
leri non aliigerunl ; tum auctoribus, qui recondita optiine pernoseo, et meae vires quam sint exigiiac
docirina excellunl et argumenla subtiliter expediunt, plane seiiiio, hanc viam, qux facil or est, iii:re con-
persxpe obscuritaiis culpam impulamus, cum poisus stilui ul lucubrationes orauium in Prudenl'um hac-
tardii.item, igiiorantiam et caiciiaicm nostram accu- ten:iseditas expenderem ac libeie repraesentarem;
sare dcbeamus (a). B lum si quid mihi occurrerei, quo loca, ab aliis prac;-

6. Aique ul unum e muliis praeclarissimum esem- leriia cxpqnercm, aiit inierpretationes alioium s.va
p'uni proferam , in prafaiione P6y< homacliia: celebre confirraarem, sive lefellereni, ia midium proferrem,
est ,'ciiigma (ita enim Yocani), qnod Pruilentium data non quasi inveniensdenuo, scd quasi jam inventis
opera ad aliorum ingenium exercendum circa 318 nonnihil addeos. Yidebamenim noslro polissimuni
Abrami Ycrnaculos, eorurtJque mysticam signiQcaiio- saeculo plures auctores, lum sacros, lum profanos,
nem 4 proposiflsse ron.nemo credidit, pleriquesine in hunc ierre niodum tnagno apparatu eleganiissi-
OEIipo, aiil Spliynge explicari pcsse negarunl {b). misque typis e.vcudi : quos haud equidem negavc-
7. Caeterum hoec aFaque hujusroodi infmiia , quae rlm tanio labore essef dignos, ac si vis, doctrina
in hoc auciore laieut , diiigentiss.mum inierpreiem exqtiisita praediios, scd nihil ad PrudeiUium. Vidc'
r quirunt, qui raagnam operam in theologicis iilleris, bameiiain, jam sacculo proxime clapso paulo post
tiou iiiinus quam in bumanioribus posuerii : esl enim iniiiiim a Weiizio ediiionem Operum Prudentii cum
iile inexhauslus quidam thesaui^us perreconditae omiiium, ul puiabat, quotquol Ijj Prudentium scri-
eruditionis profanae, multo Yero magls ecelesiasticae, . pserant, couimentariis fuisse procuraiam : sed neque
qua hxc in orani suo genere paiet iatissime. Neque Weiuius omnes eorum qui pnecesserant commenta-
vero inficiabor piures exstitisse viros dociissimos, C rios vidil,etposi eum multi scripserunt, Pruden-
qui in hoc opus incubueriui; .'ed eorum a ii ad scho- tiuui inierpretuntes, uberiori luce qiiam veieres per-
la mi , sive qi:od in idem recidil, ad Delphini usum fu2.i, neque minori iiidustria Cdnnisi.

cdiiiones suas aceomniodarunt, aiii theoiugiam, qn% 9. Paque nenio milii vilio ver:ei, iuio mulii>, ut
ad exaclam iiiijus poetx interpretaiioQetu peniius esl spi.ro, graium faciam, si PruJenlium eo ornaiu in
uecessaria, aut nuilam, aut, quod pejus esi, raalam iucem emiiiam, quo mulii veleres scriptores prouie-
l-abiierunt. Quo magis nobis est eniiendum atqhe runt, noiisque aliorum omnium indicati^i ineaseiiam
eluborandum , ut poetae nostri carmina et doctrinam tiiiimadversioaes adjungam. Quales ilLe sint fuiura',

(fl) Aoiite olim Porcius Lairo Marillio , siio ma- qui in trecenlis et duodev ginii Abrami vernaculis
gistro respondit in Opere ConLroversiarum , quoJ
, crucem Ciirisli nomeuque .!esu iiiielHgiini, quia per
Patri Senecae pbiiosoplu, quem Marcura vocant, soiet Graecam liiieram T, qu;* ligura est crucis, ct litie^as
niinc allribui (in Prcefat. lib. i Conlrov.) : Cim disci- i et r., qnibus Jesus nomeii iiichoaiur, «umerus ler-

pidi rssemus apud MwiUiuui rlieturem, hominem satis cenium decem et ocio Grajfc expriiuitur. Prudeiilius
aridum paucisiima belle, $ed non vulgalo genere diccn- igilur interpreiationeiu vulgo !iot-.im jure suo , siviB
tem, cum ille exilitatem orationis snce impuiarel con- legc poetica indicare lantum vuluil , iliud Horaiii se-
troversia' , ei dicerel : i Nccesse est , me per tpino- cutus :

sum locuni ambuianlem suspensos .pedes ponere ,' » Scmper ad eveninm

. , , , ., „
,
',
a\ebal Lalro : i Ison Meliercules lut pedcs spinas cal-
, . •
/ n
U
lesiiiiai, eiin medias res,
r^o^ se^-us ac nolas, audiiorem raril.
canl, .'iedUabent.t Etstalim ipse dicebat sentenlias, qux
iwerponi tugumentis cum uiaxime declanianiis Marillii Foriasse etiain reliquum :

possent.
Eiqus
[b) Niminim historiam ex Gcnes. cap. l-J, qua Desporal tractata nilescere poise, reliaquil.
Abiain diciiur numerinisse expeiiiios vernaculos suos
tre< entos dL-ccm el ciu , qulbus irruii in hostes <
(c) Enimverocum diu tnulinmqtie dubitassom qunm
capiiiuiqiic Lol red-.ixii, aii ailegoriim converiens, ita poiissimum viam insistercni , doclos ol
pUire.S(|ue
cccinil :
prudenies viros consuiuisseiu , piano mihi accidii,
i|ii(i(t Demiphoiii l'ho:mioiic Terentii
in actit ii, ,

Nos es£e iarge vernuiarum (iiviies, sccna 5 , <|ui citm ircs jurcconsultos de nii)jliis fiiii
Si Ireceuli, bis novenis aiidilis,
qiii'i
iiiterrogassel, ot diversii .'•eiilitiiies audivisscl Fecis- ;

1'ossiiil, figuia aweiiiiius inysica.

lis probe, aii, m."fr(ic'' tnin muiio ijuam dudum.

M auiem csse aiiiigHKi

^ed fXiiieaiionem allc-
iio;i ,
Tres uii!i; convivaf,

goricaiu hisioiiai, eo
ejii^ iu oie cl libris lempoM^ Utalius aiebal,
imiUoniin rieqijeiilis?iuiam eviiJci ter dcmonsiiabt!, . |H'ope dis<Piiii:c viilpitiur,
cunt oisiincto oapiie potiamauctoutatcs SS. Pairutn, Foscenlcs vurio UiUluiia diversa palalo.
5T5 PRUDENTilS.
qiiaiilumque uiira alioruni iMltrprelun) ii»veaia s!tn Atlicomeis ii:cp)iis, scdgravissiinorum uonrmum cum-
progre^us iiiiiiimQ dicam, non soliim ne videar nieuiaiiLs mmpia^feiat? Omiiioea quai cx ediiori^
iiionies aureos polliceri, siii. qula facile qiiivis per indusirla eidlligentia editioni Parmensi accedeni,
se poierii judjcare, siiommenlaros ^rx oculis lia- praseiiim ex codJ. inss. \'aiicanis depiompla, qui-
Imeril, et biiic inde coDluleril. lilud unum dicam, bi:s ilje commodissime cujus doc ri»;e
uti potesi :

in diia.ltus t.icuiiatibu^ quas ad rruJetiiii exp'i<aiio- lauium ahesiul quidquamdeiraclum vilim, ui pmius
neiu iiecessaiias ebso anle posui, nempe in rei ilico- cxeo fout', cmn licebit, sparera meos bortulos irri-
l>)|}ie;B ac p!iili)iogic3P, nomnalim vcro poeliC3P, co- gire» adj. cta, si ai:a via Uesil, appeadice {b).
giiiiioiiihus, nee a puero noti indiligenter sub prac- 7 13. Uaque cum Qiliilsitquamobrcm ub incaepto
sia.iiissiiiiis magisiris , uiiiiani feliciuri lenipore, dcsislere debeam, quod reliquuio csJ, ordiuem qiio
^se verjatum, ^ive quod gcnio quod;im iu lixc stu- Prudentii opeca a me suut edenja explicabo. l'ri-
dia impuUus tuerim,.siTe quod raliones \'.lx a pri- mum ba!c Prolegomena, qu% ]iiu> ejfararc cflepi ap-
uiis anuis suscepta? iia Oagltiverint; quod co pouere decrevi, Prudeniiafia iuscnbe»&, ti(uli)in
dictum voio, oon ut esspcctaticuieixi excitem , sed ut ac magna ex parle rci exeiQi<l^r iuutualM$ <^utn ab
arrogantia^ suspicioncm diluam/ aliis, qui Genoniana et similes' titulos fegscj^ojt, tuaa
f 0. Alius nuDC scrupulug eximeiidos esf. Audio, B pi^^seriim aC. Y. Dauiele Hi^lio^- qpj^ QfigeiimnJi
cdiiionem operum Prudenlii att codd. mss. Vatica- operibus Origenis prseposuit; quamq.u;ua oemo a
nosParmsejam pridcm esse iuchoaiaiu. Quid etgo nie posiulei autexspcciet ut exiiem dividendi rat.o-
nunc juvat Roinauis typis Prudeutium excudere ? nem .sequar quam il!e lenuit, suis civibus morem.
Dicamquod resest si de Parrocnsi editionc quid-
:
g' rens, qui res quaslibet oiiuute potius c^ DC^uui
quam auie inauJivLssem quam aounuin ad bunc la- quaui dlviduiit. Igiiur in bis proIegome.U Iia argu-
borciu appiicuissem, foriasseomuiiio nibil de Pi udcn- meniumporgequar, ui sese res ipsx simplxi ordinc
tio edendo cogitassem. Quoniara vero cogiiatio Ja dabuot, elprout.quivis pe^se possit inielligece.Quik
re quavis aut non est suscipienda, aut, sisuscip.aiur, enim, eiiam me lacente, noii-percipiat, diccndum
siiie causa noii estderelinqueuda, duLiiare ccepi au esse de viia Prudeutii, de operibus qux e\siaut,
ob editionem Parmensem a proposiiu cessaro debe- quxpciierui.t, qux dubie aul falso ei aseribuutur,
re II , itt quo prudeniioruin cousiiio quam nie ) ac- de codicibns mss., de editiombus, de conimentariis
qui see.e malui. A'ebaui gravissiaii bomiues qui edilis etmss.? Docirinan) vcro Prudeiiiii coulra ba;-
reiu peuiius se scire asseverabant, nullaiu re!iquain reticos , contra nuimuilos cailio!ic< s propugnabo.
spem esse, uledilio illaParffse incboata ad exilum QiiosJam insignes locos circa Joguia ac disciplinim
perduccreiur; cou8euiiel>anl pra-ierea eam, ei.amsi C eL;clesia?licamde culju reHquiarum, Je iiiVoraiione
absolveretur, nequicquam posse mes luris obitare. ianci<irum, Jc templo/um o/iiatsi, Je sepulcris cliri-

11. Sane iiiibi Juocerta esse viitbaiitur : aUeruni, i^iiaiiorum, de usu iuiuinum, aiiaque bujuMuodi ui-
dupiicom Prudeiiti! ediiionemeoieiii teuipote lerac- siinctius et cnucleatius ex sacri Yatis joeiuaiibus
Jiim «on essc suj.:ervacaiie..m, si uir;ique Jivoisis exponam.
cuiiiuieuiafiis oruaia sit; aileruiu, eJitiouem qit;e 14. ConaLor auiem raaximo siudio Dovam veiuii
ParnuE fieret, ex bac Romaiia njbii Jttrimeml posse arlcm poeticiiui conficere, ad cit](!S regutas primo->
capere. Exemplaria operum Prudentii , pr;«scriim riostrx* sanc(Is£ima} religionis poeias sua carmin:»
ciim conimeiitajils adeu rara sunt, i;t vetialia ea exegisse pulo; elquamvis iti agro iuculto ei dere-
prosiare uusquain com,ererIiu; de quo appeilo tl- ticto seram, id tamen faciam cum aliqua spe frucius.
deiii eoFuiu qui biblioll:eeas privaius saii.s loiujile- EteiVii^-i^ cogniiio usui esse potest ut inier varias

les |K»ssident, aui .ib amicis possessas excuiinui, aut mss. eoild; ieciioneft noa bolum in Prudeuiio, sed iu
bibliopolarum ubctnas invisunt, ant denitiite caLV alioruin etiam SS. Patrum.caiininibusea! vorcs sell-.
i<>gos liibiiijihecarum, quaj venalca quoildle expo- gaiiiui', qirce iegibus et eonsuiiludini, in metris eo
niiniur, solenl percurrere (a). lempore vulgo recepue, videbuntur e^se aptii^siiiKe.

12. Quod vciu Romaua hzcc nostn editio Par- ^ Kevcra liujusmodi artciu valde* uiilem fuiuram e.%i-

iiifiisi iiiliil vabaiofiicere, in prompiu esi judicnre. s inio ciiam niultis viris dociis, qui in veterum Pa-
Qiiis cnim liujou auos typiis Uoc nosiro lempore iiou iruiu curuiiiiibus vul^andis elaboiant, ei iiiierduin

(tf) Nam decditi.^neflci ututn Delpltini non dicaiu, uiuiios jani aiinos parluriehani, (-onimodnm nunc in
quaui granJi pfciuiia ea veudaliir, si quan Jo occa- ii;ccm cdilus est snb magni nominis .'-uspiriis, |>|ii-
sioincideril: scinenin preliuiii in liiijusnioJi reims riiiiorum voiis expetilus, iiieis<iue in pinni..», qui iii-
SJ-|Hj inloler.iuier .uigeri, qaoJ iiounulli eiuJiiioiiis liii prius babui, qujiu ui editioues et iiluslraiioncs
nesiio ijuod geuiss iu liiia aliqiia edit tiiuuii serie PiuJeiitii, qnoiquot pos-seni, undiipie tonqnirerem,
co.iipoiienib coiisiiiuuiil; qui luxiis in snpv licciilo i>:irum';uenucieuuiiH puiil.ca commotia es}siiiiiercm.
libraria eo jam proeessit, uiquod salvricus iflediul, KJ.tionem Parmenseii) nondum vidi sed novi eJi- :

toris J ligeiitia et siuJio iuterjireiationes nosiras up-*

Potuit fortasse minoris poriune iilustiandas sporo, >itiuiJem ejus rci ituntio
Piscalor, quaw pim» eiui, accepto Gunctandum mihi ceusui, |ieuiius cossare,
iide jaiu data, liccre iiou pulo, quaiisvis p<M' ine
dc libro, libriquc aucior<; Iice;ii Iiii*Mdum repelen*. (|uiJeiii iion stabit, ui aiii in tiJe, qii:i)ii df eis re-
(/<) Prudeutitw raruien.->is, qacm lyju Uodouiiini •-ipi, iiiHli uiancaiii, iJquy palaiu dcnuiiiuK
 , : : ; ,

57: PROLKCOUCNA. 57»

iilorum opcra dum sanarc sluJcni, corrtimjHjiU at- A '»p"s csc rL-fcrcnilaMi cpilogi ioco^qiioil iiCj^iccluin

qiie iiasc.quod dolondumesi, graRiiiialiconia) sannis csi sc<iuiin ejus cdiiioae, nccininus iu aliis posierio-
objiciuui. Soicnl enim grammatici, uicsi geuus Ito- ribuseorumquiselleinsium a^axime ;emu'ari glorian-
minuu) arrogans, doclos ei omni alia eruditiooe pr.-e- lur. Equiilem ordinem lencre volui, qoem Prudentius
slanles viros irWdere, si conlra suos canonas vidc- 9 in prjefationc carmiMum prxscribii, iib' argumciila
rtnleos tieeaier judieare; uec pcrpeiiduai quauiam suorum opusculorum dilucide propaiiit, ul in coin-
iu al is facultatibus doclriiiam caeteri sinl as:>ecuii, meniariis explicabo. Olij.ciat nliquis irui const: ro nn
sed quid ia graiumaiica iilis deest exaggerant iiu- Priidentius suos lib-os eo ordinc qiio iilog edeliat
pudenter. reccnsuerii; sed rogalio cur iii psoposlione operis
15. Neque oiBittara veierum et quorumdara recca- ordiiiem qtiera observare decroverat inverteril?
tiam leslUuouia, quibns Prudentius est iaudalus. Quia, inqtiies, nieiro polius voluit coiisulcre. A; igno-
Tunc demum ad PoeiaeS ciiiistiani opera excudcudi ras certe quan'a facililate Piudcntius, qux volubat
aggrediar, boc ordine: Priniumptmam librum Catlie- omnia, et qiio volebatmodo, ad carminis Ifges re-
merfjjwn cura prxfaiione omnium carminum, Per vocabai. PriCterea pociic ctiam, dum argunienium
quiiiquennla jam decem^ clc. lum Apotheosin Ha- ; , pmponunt, ita illud enuniiare laborant ut iiatural<s
mariigeniam, Psychomackiam, et Diitochceuni, quod B ordo posiulat. Sic Yirgilius qiiatuor Gco:gicwn li-

Enchiridion sacraj Scripluric iii plerisqne edilis ap- bros in llmine prinii pcrite indicavii
pellalur. El ba?c quldera poeniata primo volumine pu-u fjcial Isela'» segoles, quo sidere lerram
com|>rebendentur. Inalteruni conjiciain libros advef Vertero, Maeconas, iilinisque adjuiigere vites
Cotiveuial qiix i'iira houiii, qui culuts huljeiiilo.
:

sut Symmachum, el librum Perislephanun, cura mu!" Sii pecori ai(juc api; ds qmkaia exprrienija parcis
:

lliiii'. c;tuere in ipiain.

lis ac eopioiis indicitnis rerura nc verborum,
16. Giossas el commentarios carminibus subji- Piudeuiius quideni, posiquam librum CathemerlncuQ

ciam giossas cx Isone magisiro el nntiquissimis conimeiuoravii , siatim Apoikeosin rcceusct, ciiru
;

quil)usque eodicibus mss. Vaiicanis nliisque ; coni- versu simili pctnerii librum Peristepl^aueon denolaie*

mentarios ex ingenio, cnra iectionibis variantibits.

Ita cnim aii :

Uymais coniiiiuet diesi

Ille Iso, sive ison quis fu rit, doccl MuIIer.is ita pnc-
Nec nox u[U vacei quiu JDooiiuuin canat
telione ad edilionem Prudeutii Colonienscm anna rugnel coutra herese.s, calholicam discutiat Cdcm.
1761. Monacbus fuit S. Galli, circa annum 900 flo- Piilnit praEmittere :

ruit, vir docirina ct sanctilalecelebris, de qnovideri Carmea martjribus devoveat, laudet aposiolos

po!:S'.ml Ekkebardus juoior, libro de Casibns mo- quo versu innuiiur liber Peristepbanwn. a noLiS p<j»
nasicrii Si Galli, «ap. 1 et 2, apud Goidastum lom. C stremo loco «positus , quia postremo loco a Prt.den-
I Rer. Alemann. pag. 12 ei 22, cl Glossarii laiinilaiis fio recensctur. Quamvis oulera Prude::tius Iiyinnos
scriptor, prscfatione operis sui, pag. 5y. Noa dubito cathcraeriiios ab hymnis Perislcpbanwi geparaverit
quin ideni sil Iso, quem sibi magistrum fuisse affir- facilis lanien fuit in codd. mss. , cl in Itbris cdiiis
maiNotkerus Balbulus prxfarione in scquenlias. De- ulriusquc operis conjunclia, Nam olim ex operibus
cessii auteiQ Notkerus anno 91S. Yide alia de Isons alicujus auctoris quisque exscribe" a',quae magis sibi
II um. 115ei 114. placerent, nullo interdum orjine : et iniilti, hymnos
Sccundo tolumini, lanquam p-oltgo iicna
17. cum quaTcreni, omnes bymnos Prndentianos con-
duas diairibas prxmitiam alteram, de Ara Vicima; : iuDxerunl, et lituium fecercmi Ilijmnarium de /gm-
in curia Julia, ejusque eversionibus; allerain, de fide poreet de sanciis, ut in commentar is ad pra;Iati«-
Prudeittii el veritale in martynnn liiitoriis enarrandis, nem diiam. Qui operum Prutlentii, codi-
editiones
cui acia anonyma aul reccniia cedere dfbcani. Icokcs cesqtie mss- , ac diver&um ordinem in carminibus
apri incisas in utroque volumine Jabu ad operis collocandis, a nobis cap. 4 et 5 rcfere; duiii, aiienio
ornatum rerumque illustraiiunera ; pr;cseriim toino consideraverit, concludei, opiuor, enin ordiiieiii csse
II, ad martyrum res gestas ei inonumeuta pienius co- pr.eferendum , quem ipsemci ouctor in praifatione
gnofeenda pluresimagines proferam, et illas omnes " et proposiiione operum demonstravit. Verum liacc

reprae^labo, qua« Gallonius in opere de Cruciaii- hacteuus prjefationis loco dicta sini satis.
bus SS. Martyrum inseruit, quibus et novas alias e
CAPUT II. •
ccemeteriis deprompjas, ct n nnullas auimaJvcisio-
nes ci Ga&pare Sagittario, aliisque circa mai tyrum Prndentii vita,

cruciaius adjimm. Ctir auiem diverso ordine Piu- \Q 18. Vltani resqne geslas Prudentii scril)ere
diMiiii canniua dtsposuerim, ab aliorum editionibus ingressus, haud scio magisne optandum mihi esset,
diss dens, non esset magnopure quxrcndum, cum ut certam ejus patriam investigarem , an niMgls iili

omiies prxcipui editorcs suam quisqoe divers ro sit gloriosum : ut oiim pItiri.sGr.ccia; civiiates Hoinc-
viaia secuii fuerinl, cl magna sit imcr vet:, oodd. rum s'bi civein .irrog^ibant, ita nunc de Pnidentii
dissensio. ileinsio receules ediiorcs adb.ircre vuluo- ijata!i solo duis poiissimum Uispaiii:i; urhes nobilis-
runi, neque tamen id sunl assecuii. Nain ille in ad- simas cerlare, C;cs:irauguslaiu ei C;i|agu.rriin. Qui,
dendis noiavii odam qua; a plerisque poniiur iam- pariiuni stiidio vejrosiio, raiionum moineiita coiiside-
quaio prxfalio libri Perisiophanuti , ad uiiivcrsum ratc ex|)Coderit, existiinabil facilc causam potiui sub
 ,

S79 PRUOKNTILS. 580

judiet «Asc reiiBriiieaidaiii, qiiam aiienitfi |>ar;i aJ- A opera tioiuiullis Pnuieiiiii cavininU>us lumefi aii(jw)d.

ifidi«aa<i)tfn. Seil qu»d nuiiii aiii feoerunt, ui raiioncs alTundetur. Aiiiei|uain vero duas iilas seiiieAiia&
liinc inile allaias exponerenl, %i inler se coarerrcnt, expendain , in qu.*.s laaxktte auetores suoi divUi,
id a nobis, quoniarn bic locus muxime proprius est, alias tninu» celebres opiniones in e\an»eH revocaljo.
non prxierfluiielur ; qua de conlroversia duas dis- Georgiite Fabriciiis {Frefat. Csmmmt. in Itymnoi
seilatioiies edilas^ fuisse admonebo , alieraui cujus quQidam Prudentii) Sximitnliuvtia, seu{ut recetitioret),
nieminii in. Alberlus Faiiiicius, aiieraia hibpanice La:tarapt(ju4!anmi imssiimer'il{c)^ Quocunque de-
a cl. EMimnnuele Ilisco loBi. XXXI Hisp. sacr. eru- mum loro exsliteril Numantia, non apparel certa
diiissime conscripiaoi (a). ratio cur Prud^itius Numaatiiui& asseralnr , nisi
19. Alii , qui Prudeaiii Yilam in Diciioiiariis ei qiied baec uri»s in provincia Tarracoiienii siiafuerit,
Bibiioibecis cxararunt, siinili er in ej'.is p:ilriam ac^ qiiod oinnibus ejosdem proviticia! oppidis aeque con-
curaie inqaisieruiU, quoruir. omnium prLmus diciiiir ve.iii, Opiiior Fabriciuin ex Mela coljegisse, eauHi^iK
fuisse AldiiS Mariuiius Komanus, qui iii ediiioiie es:>e urbem Nuraanliam ac Cx^saraugwstaLra naiu :

operum Prudeniii de cerlo oppido unde orUis esset liuiic •errorefla eidcm Meiae, quem non inieUexil,
Prudeniius coajiii quxrere, qiiaiiquaai Cxsaraiigu- Jo nnes Cerundettsis impuiuvit lom. 1 Uisp. illusL.
siaiii jam anie in suo breviario Prudeniium sibi arro- B pag. 55.
gabanl (V. iiam. 51), Reliqui ediiores ei coiniiieii- 21. l:i opiuiooe Petri Mantuaoi rcfulaada liingipres
lalores brevius eanidem coniroversiam aiiigenmt. nos esse quam
X2 t^poriet, quein aspere, contia s(t-
PelrusMantuaniiS ui singularem opinionem astnie- leret.Nic. Aniouius rcdarguii loe. cit. : Pioe yermaua,
rei, fuse in ea qiuesiione versalus esi in opusculo inqiiit, lectione el senletiiiii, tanlum ui Joaa.i Mariano;
Adver(encii$ a la Historia del /*. Mariana. Euuidem deiralitrei, nescio (ftiid de Salia Bispaiiim TarraconeA-
Marianain ul releliereni, Lnpercius ei Bartiioloin.Tus tis juxta Caniabros flumine dictumpoetie uiagnainjmia.
Leonardo Argensola, nobile par fralrum, pro Caer itu^Kit. Absurdam iianc Mantuani inleipretaliOMCin
sarangu^U»' Prudeuiii H palria deC' riaruai {b). Petri
MiUUu;u)i el Liipercii Lconardi ral.ones diluere co-
prituum natani an. 1615 affirraat Riscus !qc. ciu,

forlass.e quia editionera opusculi Maiittiaoi eo nnno

natus csi Tlioir.as Tainayo de Yargas in delVnsiune peractam videral. Caeterum Mautuanus sii;-.i5 ccmlra
Hispanicic lii^iorix' Joannis Mar'aiiae. Praeicrca Mar- Mariaua-m nuimadvers ones lam annol607 evulga**-
tinus (arrilLo in Hisloria S. YaUrii cpiscopi Cx-sar- ral; ei quaravis primain ediiioiiem non videriin, viJi
auguslani, edii. 1615, et Ludovicus Diez de A ix in aliao) aucliorem Meui()Ianensem anni 1811,. ulii cerle
praelatidne versionis iuspanicie [lymnorum Prudeniii h^inc noT.-)in sentenl am sibi Maniuanus adscribit.
Csesaraugusiam ejus patriam fuisse cotaei\ii\iul. C Estai son lat opiniottes, que hasta hoy se han banudo
Disceptaioribus de Prudeniii pairia merito adjuo- dc la p.itria de Prudencio, yo no seguire ningutia de
genui simt Nicolaus Antonius iJiblioib. Vei. Hisp. lib, estas dcs (inquitur de opinonibus prq C^is^raygustji,
u,cap. 10, et Bailiiisin Diclion. Crii. verbo, Prud.nce, et Ca'aguiri). Quid? si auie Ma/itaaoiim alii iiaac
20. Siieiilio noii esi ptaiiereundus Joaunes Peirus senteat am invenerant? Tamayusde Varg.-is loc. cil.
Lulewg, cnjiis cognomen llodriguezius in Bibl. conlen lit, Maniuanum ex aliis opinonem, qiMm pro
liisp. nialuii reddere Luis; qui Viiain Pnidentii sua veitdiiavil , surripuisse. Nam cuai Maniuanus
seorsuin edidil mense Mariio 1092, recusam tona. aucioiritaiem Giselini allegassel usque adverba Uxc,.
II Opusculorum Misoellorum ejusde;n Lsidewigii , Yetus eodex, quo e^o sum usus habet, me sali.-e, prse-
col. 494, llalae Magdeburgicrc an, 1720, ubi eam tcrmisit alia, qiia; proxime consequuntur, undeqv.i-
legi, quamvis Fabriciusannuin edilionis 1719, locum dam se commodam senteiuiam eruere posse putarunty
Ilaiam S ixonum dicat, nisi diip!cx sii ediiio. Igilur quod Salia Hispanim sil fluvius, et vrbain eo nomiiie
eisi iii.igiium non esset operui prelium, tamen tania fuibse conjiciuni. Neque in ediiione aiiiu 1564 cum
liac contcntione •impelli possem , ui de Prudentii commentarlis Giseliui, neque in posteriori Weiuiana
paiiia dispuiem, eo.]ue eiiam magis, quia cadeiu cum eisJcm cocinicnlariis lisc verba invealuntur.

(a) Pnwiain iliiim iion vidi; S'-d Fabricii verba de D Mariana? vero .Tllain, qna stiain opinionem pro Cala*
ea affe.aiu {ex Bibl. Lat.
Venet. 1728Vet. edil. gurri tueiur, nuper edidit cl. juannes .Anionios kel-
tom.il, cap. 2 lib. iv) De Cal.ignrri ?iascica, Vas-
:
licer y SaforcH.do in OBcre E saijo de uhu Uibiioleca
ccnnm, Prudcnlu pairiu uiuiribuni ouclurs G. L. ex- de Traduciores Eapannles , i:bi praenruiit; NoiiciM
hibet Uianuni Htierarium Hallen.se Germanice editum para la vidu de Lupcrcio Leonardo y Araenso:a.
iSeue xwi. p. 47.i. Ariiitror. uisserta-
liibliolhekii ((•) yuniantiani, addil Liidewigius loc. (it., cek-
lioiiis,seu dialribie ejus scoj^uiu esse, proljare Pru« brein Uomaiiis vb in/inila belln urbem, hodie Anmtatn
deiiiii pa riaiii fiiisse C:ila^,iirrim , qine Calagurris dicLujn, non procul a Cw aruugusla disla e nolissimam
Nascica (ilim nppcllabaiiir, jiostca Calatjurris Jutia eai. Iiiio iiiagis persiiasutii e>t doclis. Numanliam
j jwito C:es:ire. Dv; qii;i Vide Garsia:ii Loaisa Coliect. esse urbeni, qna; nuiic Sor/a d^cilnr, aiit alinm qii;e
t^oiicl. llisp. |»:tg. 1.19 , ei
Ferrarii Lexicon, posl Zainora vecaiur. Qiinntvis eniiii Pomponins Meh, lib.
Siralionem, Piinmm, et aii<>s. IMiniiis lib. ii , <::i|i. II, cap. 13, lixc bi^lieal Urbium de medveraanris in
:

5. Calagiirritaiio-s appedari Sasclcos iralil, .^-eJaliain Tarraccnensi clanssimce fuerunt Palinuiia e( t^uman-
luisse lianc Cai.igiirrim cujus hodie ne veiligia
, . tiu, nnnc es! Ccsuraugusta. Noii laneii pro;)ier<';i col-
qiiidem supersuiii, opinatur Ludovicus Noiijus cap. ligas NomtiiitiaiM es>ti .\inuzam ant aliipiod oppiil.rin ,

yo Hisp. , queincoiisiile. iioii pioctil a Caesaraugiisl.i, «i ccrucrc licet iii Pal-

(b) Diias Lupcicii ep siolas, uiiam Bi.'-lhoIO!iia:i, lanlia loiiiie dijlanli.
 ,

5JJI
PROLEGOMENA. 5»
fi. Yidcniium csi ian»en, aasive Giselinui io alia A Snni,a. liispauii mmc flon.en Salia dicilar Saya,.\il

edilione, sive alii de Sali», Prudenlii palria , anle aii Mantuanii$, sive, ui RiscuSt Sellm, Itaqae Maa-

Mantuanum cogiuverinl. Ferrarius in Lexieo, verbo tuanus putat PrudeDiiuin a*lum{juisse prope flumen

Salia, sic babel ex Mela : 5*a/ja, fij6a de Silla, vel Saliam , ei foi tasse in oppido ejusdem nominis, ai

SeUOj fluvius e( oppidum Ultpanice Tarracourns!», in solcnt oppida aul iiuviis dare Domen, aut ez eis ac-

ora Aslurum {Saia, Pinliano teHe, flutiui nominatur, cipere ; idque arguit ex verbis prx^aiionis operum,
et aliii Sill^i), palria Prudeniii {qui multat.rsu tcri- aut lib. Caibemer., quam minus recle bymQum ap-

piil, a Theodoiio imperatore ad praefecluram sublimatus), pellai:

oppidum noH obscurum, inter Lunat ad orlum, cl \ e-

ITsc dom vilA vobas agit,
cam ad occasum 6 leucis. Populi Salini...Prudi'ntius: Irrepsitsubili) caHilies seni,
Oi>lilDm veiers me Saliae coasulis arguens,
ObHium veierit me Saliw consuUs, eic. El verbo Calv»
Sa4> quo primii dies mibi (a).
CCRIS : CalaguriSy qucc Calaguris Livio , Calagorina

PtolemoEO... Palria CUmentis Prudcnlii poelw tUirii- ii. Vuigata cst opijHO Marianam om«iao ncduisse
simi, teite Mariana : sed ut ipsemel innuere vid. lur, aui Maiiiuaui adversus sc iiH{ ugn.il;oRem,aui Tatiiayi
Salia opfidum Canlabrica: or(P iotum ilL nauile fuit. pro se dffensiwicm lcgere {h). Res vero pariim ila

Lexicon geographicum post obiluni Ferrarii jMOdiil ; B accidji, iiarlim di-.crso in"do. Eienim |_4 Maiiluaaiis
sed is anno 1005 ediderai Epiioaen {;eogr:>pii.ic:im. siaiiin ac suas observaiiones an.io 1€07 |iublicavit,
Ccnseo opiDi'jiiem Fcrrarium b.insisso cx vcieri cJi- cariim e\emplar ad Mariaiiam misit, qui non s.iluin
lione Giselini ; nam ipse Mumuaoas b.ec veiba pro- eas legii, verum eiiain margini congriienies respon-
fcrt e\ Gisolino : Hic locus mulios lonil , nec adhuc siones adjecit, aique bis nolis illustratum eiemplar
saiis dilucide est exp'icatus. Comm.namr in illum idem ad Manluanum reroisil. Cuin Mantuanus cudere
Piebristeasls his verbis : t ObLiluiu ttleiit Aleialiee iterum, ct recudere suum ojiusculum auciius pergo-
consult, > scdicel snb qno videLur vaiui Prt deniius. rel, Marianx reponsionibus nibil dderrllus, i<, qui
Aldut in Poeiee Viia a se edia ail , eum 13 [« **« majora animo volrcbat, nuUum ulira verbum, aul
jurecontuUum, ac MessaUije consulein, Itujusce ^ ni operam fumere inanem decrevil, quin sine rivi.U teque
fallor, loci conjeclHra duclua. Yetus codex ^ao egOiti.m itsua soitis amaret, atii cum paucis Mantuanns. Cum
usut habet, Me Sa/'(P. Rcmus eamdcm inierprelsiio- au.em Marian e caus.im defendere veUei Tamayii.<»,
nem Giselino iribuit. Eam cerie iiidic:ivii Giseiinus qu.Ti do Prudentii patria, quasi aiiud ageiis, scripsis-
verbisaTamayoroIaiissupra num.21,in ediiionePa- set, illi ostendii, rationesque suas probavii. Posiea
risina I5C'2 : qui addit illico : Ego quid hc pronun- cura apologiam totam absolvissct, pervidendam el
tiare debeam, nescio prortus, satis eise arbitraiut a//ij. C emcnd.indain eidem ob!u!it, quoii facererenuit Ma
cogitindi maleriam suppeditasse. 3ianlu .nus ptima riana, viribus et ingenio Taniaji confisiis , qam*
periodi verba usque ad me Salioe posuii : roliqua, quam alia raiione permotus cliam mibi videiiir, ne
quibus aotiquitas conjeciurx declaratur, prxlcrmisit. scilicei .Manluanus Tamayi scriplionem Mariaox* ipsi
25. De Salia quid ex veieubiis C(»nstrt, mtnc expri- affingeret uHaes partc [c).
mam. Mela locum nomenquc flumini» descripsii lib. 25. Erat quidem j.-jm vulgo re:epta eiplicilio illa,
in, cap. 1 •
In A><tuium litiore yoegaesl oppidum, el quod i'rudentius d cerel se obUlum velerisSuUcv con-
ires arce, quas Seslianas vora»', in pfninstUa sedent, el suUs, sub quo primam lucem viderat. Nihilominus
suul Augusti nomir.e sarrcv, iUaslrantque terras ante Mjntuamis pr.cfracte ncgabat, vcram eam essc, quia
ignobiles. Al ab eo (lumim, quod Saliam voianl, /;?cj- ncn duo Sali.c coii-ues exstiteraoi, ul aUcr veini vo-
piunl orcB paulaiim recedere et lalcc rdliuc Hispaiiice caretiir; non iiiielJigens Prudciaium solum innuere,
inagis magisque spatia roulraliere. Plinius, l.b. iv Siiliiim jamprideiii gcss ssecoii.sulaiuni. Addelwl non
cap. 20,idem fliimen vocat Suda, aui Sanga, ul 0)ii- Saiii.m, sed Salleam vorari bunc consulem in q'iadam
nalur Mantuanus. Verba Plinii sunt Regio Cantabio- :
inscriplinne apud Onupbrinra Panuinium, Commcnt.
rum, flumen Sadu. Ubi in veteri cod. nis. legilur, in iib. m Fast., pag. 408.

(o) Accipe ejaa liispaiucam iiileriirelaiionem :

D idoneo nffirmal rem prolvjii similem, ncmpe noluiae
Mienuras Us vida, que va lolando, liace ettat cosas, la Marianain legere nec Mantuani centuram, nec Tainayi,
blanciura de los cabeUos. se entrc de revcitle en mi per- amiciss;mi capins , apologiam , etiain anle edilionem
stna ya tieja , repreheudiendome a mi oluidttdo dei sibi ab auciore ad peiviuendum et emendandum vbla-

ano en el qual fue el primer dia de mi vida en la tani : quod credet vix posleriias. Bailius, Diclion. cril.,
anligva Salia. Haec esi auiem syniaxis aryuens me :
arlic Mariane. lam narral^on- m avide arripil, rteqiie
oblitum contuUs (boc esi anni) sub quo priina dies wihi in opiiiiiam pariem, ut solei, interiiretaiur.
teterii Saliee (hoc esti?i tetert Salie). Il;ec quam sii:l {c) HiCC omnia proluli ex Taii>ayi opere in appen-

absona, quam ,ue asensu commuui abborreaut, opus dice, seu Kazon de la hiiluria del P. Jnun dc Ma-
non est mullis proscqui, praesertim cum in eu ar|^u- riuna : de las adverleHlcucias de Pedro Mautuano : ij
niento diligenicr veisaiug fuerit Tamayus de V;irgas de la defensa del docivr D. Tliomus Tamago de Var-
loc. cii., Joaiine Mariaua approbante, ut juval espo- gas. In opere auti-m, dc Prudenlii |>airia «lisscrens,
iiere. ila ail Encrilo este papel mucho ar.tes que me deler-
:

ucv. , verlH), Jcanncs Ma-

{b) Nic. Aiitoniiis Bibl. minara a rjtpjnder a lo denias, y comuiiicado solo
riana li*c referl : Moguo eiudi iouis ambitu oppugna- cnire oirot con el P. Mariana craculo de nuetira
tit Mariance hisloriani Pctrus Mantuiiinii, propuoiiatit cdai, cic.
l). fliomas Tama\jo de Vargas, qui leiiimcuio i-aiis
 : ! ;

NTir.S. m
QViESCIT, IN . PACEM . DF.POSlTliS . HIEM QVAU }^ren,i'us, iii(|iiii, piimu hinc in lirilannicum jprocurrit

TVM NuNAS . AVGY . oceonum, lum in terras fronlc convcrsus Uispanitttu

STAS FLAvio piuurro

. . irrumpil; el minore ejtis parle ad dexlram exclusa,
ET FLAYUI SALLEA CON
. . . traxit perpetua lalera cvntiuuus^donecprromnempT*-
SVLIBVS PATF.U SE&BA . . vinciam lonyo limiie immissus in ca Uliora, qux oc-
TIVS . FFXIT cidenli sunt adversa, pcrvenial. Uiscits, itisp. sacr.

Qnasi vero non poiucril uiroqoe modo scribi ri Salin^ tom. XX.XIV, pag. 191 ei .«^q , aiiiiu.idvcriit a gco-
ei SaHea, aui >i Sallea scribebatur, non lieueril poeln. gTapbisaiitiqiiis Pyrcuwos vocari oitines ilios moiiles:
unuro /expiittgere, oi luelro consuleret, prieseriiiii qiii inlcr Fontem Habiduni et Caput Cruciitm velull
iii nouiine («roprio. Fasti Grxci et Cassiotiorus in raini dislrahuntur : et verba episcopi Pel.igii de miin-
Clironlc(iha!>e!ii SaUia. Glandori ius, Oenmasl. Uons., lilius Legioneusibus interprelalor : Quidam amem e.x

ex veltfrum itiO!iami.Miii$ Salia: notnen reponit. 'Jv bm li-yioitis tcvaverunlcorpus S. Froylani cpiscopi

2^5 ^^- Uvjecia opinioiie Maniiiani, quiereniium infra V^renwos monXes, el posnerunl eat» super al.arc.
est ati(|uid <le Tarracnne. Ita cnim a'i Prudeniiiis ile («) Patci ex his, Tarraconem, Caesaraugus am, Cab»-
Iribus ni:irtyrib)is Frticluoso, Augurio et Euiogi**, in giirrim, iuntimcra item alia oppiJ^ r?frt'N<ea dici ik>*

e-iruui hymno :
B tuisse.

tri{i{<'x lioiioc, (rifurme cnlfiicn, 28. IVeliquom est, ui dc ccleberrimis diialius hac
Viio tiuMr« 0)1111 excitauir ii.'-bi6.
in re seiiteniiis sernionem in^ttiluamus : (<a*saraugti-
(jiticiis uibjbiis eiiiineiis iberis

iia^c 000 ignorani ilU ipsi qui CxsaraugiisinnHinaul

stana, an Calagurris ccnsenda X6 ^'^ Prudciaii \\a-

iria. [b) Cxsaraiigtistaiii Prudentii essc patriani ic<

Cabgurritanum asseruni fuisse Priidentiuin. Aiun<,
neiit Aldus Uonianus in Viia Prudentii ac p'nres alii,
Tarraconem capul nosira; nrbis vocasse, quia cnpiit
pricset tim iitterpretcs (c). Ex solo Priidentii opcre,
erat liispaniie Tarraconensis. Non re|Migiiabo, quain-
iitio ferc ex soto hymno 18 martyrum (^'saraugu-
vis coiijeclura dliqua duci possel, soam ejiis urbem
sianoriiin raiioncs petunlur, quibus Prudeutitis Cff-
laudaii a Prudentio, cuai rc'. qr.as cunclas illico ine-
saraugustanus crtditur. lli aulcro sunt versus qui
iiiocei,
proferri solcnt :

C)iiicli5 urbihos enunt^nsiheris!

Al si Wudeutius, quia e Tan aconcnsi llispanla erat, Uis novem nostcr populus sub uno
uanltm uri-it uotttiiie appellat Tarraconein, cur ea- UarlyruiB servat cineres sepulcro,
Kes cui tanta est.
(leitt voce Dii non poiuit, cum alias urbes ejusdem
Tarraeooeusis liispanlae noittiuavii, eiiaoisi in eis r»
Noiat Riscus, nostrum popidum dici a Prutlentio Cie-
Mrttt!» D.iU fuisMt? Putat Nic. Autonius, hymnos Pe-
sarattguiitam, priusquain ea nominaiim appe^lctur
rhlephattam a Prudeniio fuisse coniposilos noiuinc
qua^i id (aveal su.c opinioni. Contra UndrigtieAitM
eoruat, in quoruai oppidis sancti iili cciebrabantur.
tjc (^siro obscrvat, vocari popuium, qu.e vox opiimo
lioc quale sit, paulo posl CMiuirain. Niiuc obser.>
cadii iii totum coiivcuiuui juridicum Ccsaraugusia-
vabo, e% Uoc byinoo argiii, oj)pidoin uatale Pruiien-
iiuiii, il<'ni i^nideitiium sttb u»o tiputcro dixiftse,
Ui titiuB fuiftse iii tcrris Pyieuscis. Ila enim post su-
q^ amvis de alils martyrlbus l'0'iuatur ejusdem c<>n-
peri«ir«s versus pergli
venliis jnridici, qui ad oninem Aragooiam, |.artem
Eisuluire triltus libei patroals,
Uiioriim fuvetuur omues
|>rflasidio Cataioni:c, Navarr.nc, Riox.nc, Gnadalaxaram, Cont-
Terrarum populL Pj reuaearuro. plutum , Agrcdam protendcbatur ; eo fere modo
Si<}uidcin [ovemar, non foventur, esl lcgendum, ut i» qiio Liicrelius, iib. v, v. S6, dixit eommutu tepnt-
commculariig probabo ex veteribiis libris. crum, reriim Ur>a. Vtrmn ba-c nihil utrinqiie juvaoi.

27. ^{«as autem Pyrennc.is terras di«it Pruden- Priidentiusiu hyinno SS. mariyrum Ueme crii ei
liu&, ilcgoire non auiieo. Mela, lib. ii, cap. 13, Ptj- Cclodonii niisquaiu ineniini» Catngurrii, qiiain laintn

cx morc sancto-
(1) Lsi.'cniius ]e^Ain^ iitbicr aliarc, D iiic. Ilispan. ad onninnool; Antonius Possevinns,
ruiit corpora recuiidi fub allari, prout alio in loco Apparalu, verbo, Aurelius Prudentius ; Alfonsus Gar-
disttnciius cxponain. cia Mntamoros, de.\cadem. Uispan,; LudovkusNo-
(h) Casariiugubiaj elogium cx Mela anie posui nius, Noi, in ilispan. , cap. S2; Joannes iienichius,
num. 21 ; majiis cst qnidilam, quod ail S. Isidlorus iliot., part. %i ssec.iv, cap. 5, pag. 25; l..ucas Osian-
Eiymul. lib. xv, cap. i Cicsaraugusta Tarraeonensis : (lcr, Kpitoio. hisior. ecclesiasi., centur: 4, lib. i.
tii*panitv oppidum a Ctiiure Auiiuslo cl silum el uomi- cap. iG ; Centuri.ilbres, tom. i, centur. -4, cap. 10,
ntUHin, toci anutiiiiale ci deUciis prwstan ius civitati- ,p:iii. t>8i ; \)iienstedius, de Paliiis illustrium vin»-
itusHispatiiw cnnciia, alqiic iUuiltiiis florens sancto- runi sub C^csaraugusta Sicphanus CUamirard, edii.
;

ruin maritjruin sepulcris, Qiix* verba, el pru>cipuo ad u-utn Delpliini; Mailinus Carrillo, ti st. S. Vale-
ha;'-, postrenia (lorere seputcris tuaiiijrnm, apprime lii ; Liidovicus Diez de Aux, in Versiou. ilisp:intc.
consoiiaiit iiyiaiiu Pru leutii uostri dc mariyriiius lIjniiHir. Pruil.; Lupcrcius ei Bariboliiinanis Leo-
C.iS:irau^us(aiiis. nacd y Argeiisoia, in Epistol. supcr hac coiiirover-
)

(r) .fElins .Aiitiinitts Neltrisseiis^is iu Epigrainiuale sia ; Elnmanuet Uisco, Hisp. sacf., toin. XXXI, in
pr;i'viit ail opi-ia Pruilenlii, el in Comincnt. ad byin- dis^eriaiio^ie peculiari ; (^iolus Augustinus Aosal-
Muu) IS ni:iriyrum C:csara:;gusianoriiin; Jacoiius dus, praifal. au vcrsionem Italicain librorum adveisiis
i»pi>'fe!iiis iii i'ra-1'. ad Couiui. ; Georgius Ueiitus in Syminacliuin ; Aitdreas Mollerus, iu Coiii. ad hyinn*
Kpist. ad \Veilz. ; Xy-lus Seiicnsis, Ulbl. lib. iv, VIII cal. Jan. ; ci. pra;sul Siepiianus Uorgiii, in sia-
veriM» Aurelius Prudetuius ; Joannes Vasxus , Chru- gulari ct eiuditu opcrc, Vatl ana Confessio S. IVtri.
 : : : .

5S5 PROLEGOMt(SA. $JS«

vocai oppidum nositiun; iden) posl^uain tliscrai na- A 30. Posi Vinceniiuin laml;ilS. Epcraikim Prudeno
ster populhi, ei siib uno iepukvo, statim addil Uus; de ()ua lixc babct

Cawaraugusiam yocitaaBus urbem, Mariyruainulli femstisriie viti

Kes cui i^iiia est. Coaligit lerris liabilare Do^lrts .
SoU ttt xDorii propria siipersies
Ubi int«liigis scpulcrum «xislere ia ipsa urbe. D« Vivis in oi Ij!-.
eadem ai i«e pergit
Et iirfra.

l\o«a iBugnoruan «lomMS anfclorum - Hnnc uovtim nostr.e liiulom ffiieuduo»

CaesarawgusLa; dudii ipse Cbcislus,
Nou litnei muiidt rragilis ruiiiam,
Tol £iu\J gostaus slrnut ortcrenda Joge vivemis doinus ut dicata
Mmiera Ctinsio. Manyris es!>el.

Et cuin alias civitaies uonsoluinexconvcnlM Caesar- In notts oslendam non inde colligi iemplwm S.JEn-
sed etiam ex reliqua Hispania» et craiiae vivenii dicatum fuisse, sed
«(lum S. Encra^
aiigusiano, \J
exira Hispaniaiu, promiscue celebrassei ob marty- tiam pro marlyra habitam, quamvis inariyrio, sive

niin pairoiuMrum decus eximiuffl, ad Caesaraugu- suppliciis, fui^et supeistci. Nui.csolum licet obeer-
siam rcvertilur : .
vare terrat imtTus, et uosinvn Ctesaraugusiam videri
iunueie Cacsaraugitsiae naium esse Prudentiuro. Ex
Tii tlecem saiictos revches, el ocio,
Oesaraugusla htudioi^ Cbnslf, B his rejiciendus esi Bernardus Ibanei da Ecliavarri in
Yeriioem (iavis oleis revincia Viiu a. Prudentiiepiscopi Turiasonensi», pag. ?6, asse-
l*aris hoFiore.
Soia ia occui^uio uumerosiores rens ex omnibuscivitaiibus provindae Tarraconensis,
MaruTum turbus Dontino parasti. sciiiceiTarracone.Gerunda |,8 Calagurri, Barcinone
Iia porro sequitur, gicriam &ingutardm Csesaraugu- et Cuesaratigusu, nuilam a Prudeniio appeliari urbern
6la) prajdicans. suaai, eicepta Calagurri. NaranutD.5t6 legimus Pru-
29. Ckim aut8(U alios m.irtYres Csesaraiiguaianos, deuiiufu de Tarraconc dicere : HtiG nosira caput exei-
piftiier 18 iilos iu quorum laudcm bymnuna pepigit, tatur urbis, et quamvis de Cicsaraugtisia nusijuam bis
vellet laudaro, Vinceuiii imprimisoiemiuit: verbisutaiur rnwiradritfls, nostraurla, nosirum oppi-
iade, Vincenii, tua p^lmu nuta est. dum, latncu sxpius Caesaraugustajjps vocat tioitroi,

Kt dcinccps i
Caesaiaugustam n«s/?n»i, eaiudeni nottras terrei, no-
strtirnpojmlmn.Quimibrem autfaUiiur, aui in re^napta
iNec luror quisquam sine jaude nosirum
Cessit, aul clari vacuos crooris ludit Bent.^-rdus Ibancz (c). Si q^is
lamcn contendtt
Hiirtyraoi semper nunserus sub ootai PrudeiUium de C%!iaraugu?(9> proiH/mlite possesstvo
GraodiBe crevit.
Nonue, Yiiicenti, p«?regr« necaadus ROJtra eU qois. ipse erae e proviucla Tarraeonen«i,
Marlyr his lerris leuui «olasli ** aut e conventu juridico Casarauguslano, non video
Sanguinjs rore speciem fuluri
Morie propiiiqua ? qua raiione ex ea arce dejici pcssit : nam eadem fero
Hoe coiuiit ci\ies, |elui ipsa membra ralione nosiram i^bem Tarracouem, nostrttm oppidtint
Cespes iucludat suus ei paicruo
Servct ampleclens turnuto beali Caki»urrlm nomuiassc afOrnunl qiu Ca:sai'ai!gusta-
Marlyris ossa. ,
nu H eum volunt.
Nosler est* quanivis procul iiiac ia urbe
}*jssus iguol.2, dederii sepulcri 51. Aliam prxterea vlam ioiit Riscus ui partet
Uioriam virlDr prope llilu!» alUs C:i'saraugusta(iorum adjuvaret,exii8qu3e nutalTlieo-
l'orie Sagijuii.
Nos'er, el nosira puerla palseslra doricus Uuinart in Aclis S» ilippoiyii. Prudentius
Arle virtutis tideiqu» olfvo bymnutn S. H^ppoiyU ad VaieriauUiA episcopom di-
Lncitis, tiorrcuiiu)!! Jidieil doraare
Viribus hosiem. rexii, qucm iu afratur :

^overal leinplo celeljres io isto

Ociies parias, deciesque paluias, lununicros ciaeres sanctorum Romula iu orbe
Laureis doctus palriis eadcm Vidinius, o Cbrisli VaieriaDe sacer.
Laude cucurrll. £t in 0ne bymni:
Quibus iti carminibus auimadverterc qiii\is poierit Sic me gramineo reinaaenieni deniqus campo
Vincenlium iiansivi Cicsaraugusta;, caesaraugustanos Sedulus aegroiam pastor oveB) reier;is.

appellari nostroSt hai ierrui iuleliigi de Cxsaraugu-

D Erat igilur Prtidcniius es uri>e,aut disce^i, cui pr» •

hia, pttterjtuin tunnUum eamdem tirbem indicare, arat Valerianus. Ad quem Incum Kuinariius adv«r-
Vincetuium nosirum^ ei imira pueruiH in paioislra, lit : Hic videiur esse Yaleritu Ctesarauyiittanus episco-
qiii tempto ift /^{opalnias 18 cetebres no\t:rat> ei (au- pus, qui anno 38 i interfuli concitio Ccesarauguslano

i<'K;;atiti«e(iocius fuerai,apei te dcuioosirare pairi.im Iliscus, qui conCilio Vaierium subscripsisse anno 580
Cxsaraugustam. Pruimie jure Tiiomaui Tamayum dc reciius tradit, eumdein episcopum esse putai ctun
Vargas Riscus refellit, qaod putavcrit S. Yiucen- Yaleriano Prudentii. S«d ante Riscum et Ruiaar-
tium a Prudeniio nosirum appcilari, quia crat Ctiri- tiuin eani ralioneui inveBerat Paulus Albinianiis dc
siianus, et similiier liaiJius Pelruni Mautiianum, qui Rajas S. I., quein Tamayus ia iodice opcris eit. it*-

in noura palixiirA iuierpreutur tU y*teHtia, ferl in bistoria ms. CaesaraugHStae proiwre

volui^sa

(fl)Hunc cur Riscus iia appellet. ul dic*Lauctoyem nio, qui eo nomine fuerit vocatus, et viiam S. Pru-
tiib nonm&D^Ueniurdi IbaHez ileEchavArri, mn a«- lieniii episcopi TuriasonensiS litieri» consignavani
sei|ior. Eioniin lui.sse lio;iiiitcin niaguo ct acri in^e- compcrium niilii esi.

Patrol. LIX i^
 :

5S7 PRDDENTIIJS. JS8

Prmlciiiiiim f»iiM&c C;e8arnugu5ianuni cx. Ujiwm S. A rmlCaltifinrrltuh Vtilenaitj atiii$tue hymnvmtMiam

Hppoiyfl, iii»{ se ove.ni Yalcriani appe(!.»l, quod ex Hippolyti. Verum eisi iinui«k» ptierei ValeriaiMim
liileris ipsius l*auU cogiioTeral (a). Qsieii ValcriaHUS, ant ('a>sarauguslanain , aul Calagiir.il nam sedet:i
4)011 Valerius, in hymno Pru(i«(itii seri^utur, nihil leiHiisse, an lulo cotiitci posset ant Cxsaratigusia-
lefe re aii RisciiS : porqHC el voc(tiiv9 dt Valerio no Hun», aut ClalagttrriUHUui fuis^e Pru<ie:it((mi? liarid
yuede acomoddrae en el veno fentamefra , o p9rqiu> eqnidetn puio. Cur eniiQ non pe.ucrit se oveni vy.a
alli nc usuba de el C0mo de notnbre praprio, sifM \Q episcopi nuncupare, in enjus di(»cesi per aiHitiOii

apclath'0, coHcer^ado con la V9X, Saccr. Dlsplitent lemporis spalium domicfliiin) fixissci? Atqui Pr«-
Ux raiioncs, el praeseriirw priina (t)^ (Jenitus ejusmodi cutrieuluni vii.e leiiuii, ul rt;ullis
7)-l. Miiiiiue iJRien auimus uobis usl iitticifiri, »}h diverfiisque iu loeis diu videaiur esse-commoratus.

qnaiK c</njecinrata ex U)mw S. IlippolyU pro&esar- Zo^.Uhii (|uidcm e\ Iijmno 18 mariyrum cerlo
ai!gii^ia caiil posse : nsna ex. bynw)9 18 niariyriun arguiiur» Prudentium Cjesaraugusiie aliqua»do, et
Csesaraugu&tiuierum Hquet e fanulia Valerioruni tuiic roaxime cum liyitmum coudidit, Qonstiiisse (d).

plures fuisse epigcopofi Cieiaraugutte»*^ : Ilis accedil Cacsarattgitslx ex^tiiisse familiam Cle-
l!ic saceriiutuni (Joinus iufulaia meiiluni, ut prohat Ilenricns Florez lom. l Ntimis-
Valeriuruni.
B m.t!., labuL 9, liuin. 9, ex qua fuisse PrudeniiiMiv
roiiiiiergo aliquisex iiac fsmilia episcopus nouiiuari ideni f.iteitir,
20 quain\is ailoqfiiin Caiagurri n-tum
Valerianus, u( pa&siin !i3ec nominum derivaiio iti ft- esistimot; IIx-c fcre suul ({Uiie si nou eertani scntei-
iniiiis !lr>i!iauis acciiieba!, scilicel C0'i<.'a.i<, Consian- liam , ai prob;ibiIem sahem coftjeduram eiliccfc
tinn, Coiistaiitiiiui; poluil eliaiin Valorius ille; qui ut Ciies&raiigu€tanus fuis»e -^i-
f as«uiit Pritdefttlus
coiicilio Caciaraugusiitno inlc; fuil, Vaterius Valeria- calur (e)

nus :ippellari, ulCtaufiiiis CUudiaatis, alittjue siuiili ^. Jam vt ro ciu- Culagurris (nebis Ca/dA0r.'i() ci-
jiioiJ'», anl ab aiiis V'fl/t;rtMj:, ab aiiis ValeriaHUi (c). %mi\ Stiiiin repelii Pitrdtstit um, emrcleandum est (/).
E\ c.iiaittgis cpis(Oporuut Cit'sara;'gitsiauor(;m post Qni C;ilugurrim Rrudeiilii patria^ni siatuunL, iinud
Valcrium iilun<sccundum anoo 580 niiiii alltid crui- ieve pr£sidinm ha^ nt ia liymuo SS. mariyrunt Wu-
t\»r tis ,ue ad aiiiiuni 458, quo X^. ei>ibcapus prxside- mcterii ci Celedonii : i<on quod eos mariyrtrs aiite
ktl. In catalogo episcoporuin CalagurriUnorum pri- omnes alios ceielsravi rii ; exigui enim roboris csi-
inns certi noiniais epi:>copi;s iiidicaturSilvantisciiea bxc canjeciura MKrpft ei Florcfzii, Prudent^uin sure
a^uiiutn 4o7. Nicolaus Antouius ex pixjuJrcaia «pi- patrise patronos c;eieiii m.irtyribus pr£luli«9e, '6t ea
nione quod Prudeniius ess^i Cala^urrilanw, a>^se- de causa eorum bymuum priino loco postils&e. Gra-

('/)0"i Chronicoi! Dextrt.ftnoininqtje, archiiectari C angtislaro.Hispauis esse Zarutioza, non Saragoxa, nt

Miiil,ntinime id igr.-^rtrnhi, i(le<>que Vcleriam Hi- ait Ilem>iS Gpist. adWeiizititn, hetiue Sara^osin seu
cinmquoque fitis.s.3 Valeriauum pro Citpiurato iradi- Caiagoca, ut Lndevtrigiiis loiptitur in Prudeiitii ¥ii:t,
detuiiU Nolanduin tatntMi, in cunciliis liisp. apud nisi duplici C io Caragoca snffitiaiur virgaia, nt !.v
tMrdina!»*!!! A'4tiirre co.cilio Caesaratigusi;ino anno cere solenl Uispani, ctini. per t non scrihn ii. Neqne
580 snlisciibere Vitlerium n<ino loco, nimime vero piopterea quidqu^radeiraciuni volo LudevTigto, ant
liecltiari «tuin csi^e episcopum Cu:saraug(tsianuin. ali s,qui, dum res nestr.is iilitslraitl, s:epe in hiijng»
tii^a e.a ((^indoiu Vaieriiuu hoe titulo dun:ivit in ctilte- cemodi errures inciduni, sed tnngiS eis faveo piaii-
c; oiio conciiiir. flisi>a"n., sed, ut cgo arbiiror, so- doqiie, quod exteri izum S'ini, ei iionnulli jiremaninr
Jiiiii ex pri)l)al'ili conjectura, dilficnltate, nihilominu^ uo^iri^ruiti laiuies celebra.it;
(b) (jiiid enim esi (juod vticairvas Yal.ri n(m ead t ui hic Ludewigius, qtii vitas poei;ir«m Cliristiano-
in versunt peniaineiruni/ De vocaiivo qiiidom VMle- ruin scribcre mediialus, initidiit ieeit, uiai\,a6iel-
riane id *«i iiixi^sset, a»iiiui'rein : ires enini prihiasyl- litissimo Prudsnlio, in qne eli»in subst^tfit, aliis ^tu>
liiba^ sunt breves, qtiarunt prlma 6h aeces^iiialem diis et occupationibus implic^tus.
produciiur a Piudeniio. At .luilum estt-t peetalii», (/*) Ita judic;int Garcias Loaisa Col-iection. concil.

si pen!3i(!«ini{n versum iii forina -ssi ilisp. post eoncilium Lucetise; Joannes ilariaua,
Wisi. llispan. !ib. iv, rap. ?; Joannes Mar f,ia,
ViduBus, amans, Va'eri,
Cbrlfti pt'%:sul
ii!i. XXI, bag. %3, ajind Nicol. Aniohium ; Tiioniias
ant ()8ld Kmilft. Neqne iiem Vateriane tacer , sic in- TMTwyo ae Vargas loc. cit.; Nic. Anton?us, Bib. -vti.
huic cshsx adjedl; Gol-
^ -Ilisp., qtii ingens
lerprelabor taccrd^ie fmnilia Vnltriorum.
: pitridus
{c) fson i':;i li;rnwu..id, Vui«iium Aitieii.u(iu|ue ^' dasius, in prxiat. Manual. Bililic. ; Georgius Fabri-
idem noiiieii ejusdem la-
(fjuod e^t Pru.lcniii iioratNs) C!us, in Comment. iii liymnos quosdam Piudemit,
Onomastico Glandori ii, qnasi ana-
Hii!i;e Indicarl in edii, Weil2. pag. 308; lliveius, Crit. sacr. I?b. iii,
gran.maiice compO!>iiiim, quod ridiculuiu puto. c:ip. 16; ancior diss^rtaiionis iaudatae, fium. tK;
((i)-Au(ii ejus vtclja de S. tstcraiia :
Fabricius, Bib ioib. Lat. vet. tom. 11, ap. %, lib.
IV Jose^h Monl, lib. i Annai.^cap. 4; Uenricus Fio-
;
Vidimus parleiB jecoris repuisam
rez, tom. XV Hisp. «acr., pag. 528, ei lom. XXIX,
Liigulis longe jtcuisse prussis.
pag. 2tS ; ArnatdM» Oilienin-t inopere : Notiiia
Audi alia iit rtne :
vtriutq*t Vasconia:, eap. 7, p»f. i3V; ioteph Ho(ki-
Nos pio Iletti, dite, perluamus guez de C:)stro, ti.in. II li<bl. Hisp., pag. 2.15 ei
M iriu.jrun! sv\"cos, (.iwibus esi operia seqq.; Tiileinoni, Hist. eccles. tom, X, pag. '5C0;
bpes, ut absolvani r^ilitiacuioraui Cbfistophurus Cellarius, in prsefat. ad editioncm
Vi:icia tneoruiQ.
Pnideniii, qui Cal.igurrim Nascicam intelligit; Bt-
Sierne le tutaiu generosa sancLis
CiTiias mecum Baidus Ibafiez de C(;havarri, t<K. cil. ; Ladeivigtus
lumuiis.
Prudentiuin Calagurri n.tiutn, b<M>or« viruRi Cae^Uf
{e) Quod pcne nic fugerat, inonere voiui, Cxsar- angustx gessisse probabile «xisiimai.
 : : : : : ;:

S9§ PROLgGOMENA 890

vias !nif«enitti« hi seriis tpsss. byntni oollocaibir, aWi ^ hl. Nk. AnlOHius Ituie diffisulJali «bvinm iie cv-
poiiqiiam miracula ad SS. raailyrujn sepuleriim itsUf»,ex liyiRiio iS ntari. Caesarau^ibianoruii» jpit»

psiiata reiulil Pratieniius. Usac eddidil Galagurri du«s hos Tem»u3 arrlpu i

Hoc bonur» Salv^l&r {p«e, q«« IVusrnur, prxstHit, K«str« gestabil CaJagurris ."intbos,

llarlynin cam roeoibra no«lro^aseewvii ej^d», Uooc wefi^^vamiir.

Sasj>iUBl ijusft uonc coionos, quos iberus aHuit.
Siidies k«« ?e3ta iiobb, sil saorwuw» gaudium. €i:^^inus «r Comment, ad Iiymnu.-u S8. Hemet. et
Caled. eosdein versus prelulit, se.! ni!iilesi deicrri-
55. t^i vere liabfi 5sa dicia csse JntelligaMluP, qoia
«lis. Quiffun iiefOif (:i«) Cffi-a^rrim iHam fgcU, r,a9</
Caiagurris ad convemum juridieiim Csesaradgu&ia-
iiS!s Plinio Hi ,Na*»r, iiistor. Cal.^gurriiani Cwsar-
iiuin speclabai, alii versus advocaulur es bymiio S.
augaslano cdaveultii snuiimereiiiur. Veruici iNic.
Laursntii, ubi de Rema io«[ueflS ita ^roscquilur Pru-
AaKMtius fsro cetlo &idiu2l Priideniiiim iii fiyiiiiiis
dentius
Perlstepli. loqui noflttoe eorum apud ques ssneii iiii
f{«s Vasco Ti)eras divirtit
Biais ren>t)los Alj<ilii's seifbrabanturj m, vtr^is GeflRsdii de PriMioRiio :

'fvans Cottianorura jugs,

Fecit 4t in invAan itmtyrum mb aiiontin neminibus.
TrMis «i Pyrena» !ist»gutdds.
Ob^evat prieler^ea rruuetitium iuam appellasse Cu
Oao loco Prudeiiiiura <>1 sese Calagurntanum asse- ^ , .
c-c. u ««. •
^"
, r^^ . ,. .L
Manana probabiiem
B laiwnm,, .
uoji solum cum SS.
,
Hcmelerium 22 et .

lere Loaisa asist:movu. CaiiUus /.

*^ .
, a .• to ..
, .
, ,
Celedojjjuaa c<Jt:imi, 68d etjam «um ISmtriyre? .
l.u-
binc s«mi conjeclnrara arl>itrai!is est. Ile vera eisi
Siiiauguslaiius sub uiiorum ans^ncns i«iu<iavit, i>(. reiu
C«sar;Migusla;ios a Rom» Ibsirus dividal, lamen ea
esiC cbraij} coneludit, {Wtri.vin hoc Ihco luissc ;lt-
fiartc Vasconia tion esi; neque recie aianis Vasco
uvonstrai^m. Nobis non «deo d;it a res hoec viiieiur
pwji^ £»isaraugij ;i.T!ii vocabitur. Cojiifa Calaijurris
esse. Pjii»i}iu EMie*ius Salmium (^yjHJanus G^^nr.:
in Vii!!!«ff?i.ftii regioae siL.T esi.'
\i\i veilia, Siu> ttU<ifu»n nonmibki iniiiitloritiHi ad ni-v •

56. Ifl or,mdein inierpreiaiionera referri possuutalia

hjrium, li;»c uoia exclpil {lii 8tU. et'ciei. fabric.i
vi rba ex hynmo S3. rnariyrum JHemeterii ei Cele- tiite veibc (jmiiiuniur in tiosiiii nn»., ei recie iiiiidai
«iiuiii.
iiaque i» Genaadio iiiieHliiJS legam : F^li et in /'.». -

PoUet h«c fe)i:t per ofbem terra ibera s^eminale.

4ein uiiirlijrum librum un/nny ci hyinneruui allerun.
Jaiu<.ts .cre^.s bruia q«uir^ant Y2sr.0Kimi geMliiiias,
(Juaiu sacrufa c-uileiis error iniCQOiarit sauguincai? DciiHie uciiuaquain dubium dsi4]uin sa'pius' suo so!«>
SospitSfil quft! nunc coionos, quos Iberas a.tliiii.
nomi:iC 'oiiyavur Priideniiys (i>).

Ksec eiiim, qu.-s ue Calagoni swnt dicta, confirajaui oii.QuodsiPruJentiusalioium nominelnes hyin-
de eadem inletligoadu/n quod ait : Nos Vasco Ibcrtis
ais loijccreiur, nwnine civiom Ciesaraugustac prof<r-
dividit. iSiliilomiuiis h;cc argumeiiialio r.oa omnino « rejuur illi versus :

per=ua'iet : nam fberus poluitdioi Vasco^ quia Vasco-

hosLra gest^p:; C:<lagurri,s auiljos,
iiiani iaieriluii: eiquanivis esset denioiistratum Vm- Ouos Vfiieraiiiur.

dentiuni illo lempore C:'.iagurri, aut in Vasconia ba-

Si autem aliquandQ «uo, .^|iq(|iin'.)Q ntiejio nomiae
bilassej nondum essei compertuin, au eodem in loco
profatur, noa paterit argumeiuuin, nisi imbecilluii!,
priinaiN iucein aspexissel : agiiur enim dc viro
cuiiiici e.\ co qiiod raodoijimc, modo itliaiu urbcm
Qui mores hoininum muitorum vidit , el orbes (a). st(a?u vocitaveril. Profecto sic Morsys ceuseo, prn-
XS.nor s;)ne, acutiores esse scripto.es iii ccHtraria iiomen ;jo5{er diverso modo a Prude^itio ssenius acci»
o|iiuione rc.^elitinda quam in sua cofrouori»iitiu ; srte- jpi ; sic in iiymno S. Cypriatji
niin vidcni opliu:e Prodejniituu idures urlws ims vo- Esi proprius jiiJijr^x tWtjfr, ^ed @n>9re ct pn^ «ojtbo.
c.i:i^st', et, M alji aij&s refuient, iu ,u:uii(, Pruden- ^'osier Uisiiianum sine uila liuidlaiione signidcai, ut
i;uiu eam appellaiionein usurpasse, q^iia voi Tanaco ui &Oii]!iH'ntiii-io ulierius «licam. Prutileimus ipse,
ii;!l capHi IIi6pai'iiC TarraceneDSis , vei C;esaraugu-
quii Clirisliaiius jioct^ fuii, jjos/^r dicilur a S. Gre-
iia ciij.-ventus jiiridici. v«I Cahgurris aut ad provin
gorio Turoneiisi. Aniuiadverto «iiam nuuqiiatn ba£
ci;i(u T.nrracoadnsem, aut ad eonvent jm €;esuraijgu
voces ailliibuisse, mea civilas, .'Hlprbs, meum cppi-
k.anum ;,itincbai;neque anlm3dvert,m., dumalieruro 1> dum, vel .-uid »imile, qu» di*tinctiu« ejus pairia dc
sen;eiil!am ila desiruuui. sufem paiiter concidere.
daiareiur. Uaque si aliorum conjecturis meam quo-
(fi) LiMiovlcns Nonius, tom. 11 iJisp. lilnsir., pag. St(H'ne tc loi.ira generoM sancUs
8~^i. qui ali«»^ui<t Prddeniiiim C:«sar;Mignstanuiit cre- Civiias mecuni l'.imr.li»,
didii , «il p aiam eo Jeco inunere se Ca!:igurii id
In S. Frucuioso ei sociis :
tempon!5 «iiegcre; quud apaU Tsmavum lcgo, apnd
rioniuin non iuvcni. Fors dj^nabiliir el iHds n)«d«!aK!
'Jonnctiiis <lare, p.i-osperante Chrisio»,
{b) t'l in S- Laureniio :
Dulces hend€C9s\nal)08revoivciis.
Audi lieiiii^nus siipjilicem
Chrisii reim fruikutiuin. Jn S. Cassiano
hi Lubla : Hie miUi, cum pctercm.
Asl ego seria rhoro' in medio in Iiomaiio
»
:

Te\ia reram pede da^^tflkto,

Vii!;i, fiiarcida, ie.>u tainea.
VcHeni, sinister iritcr baidordm greges
Lt sum fulurus, emiiius digiio-cerer.
' '
S$ martyiibiis Ca.sarHug. :

^»pes, iil .'tiiiolvuin relinaouiornm Fi , ne loiigior sim, in dinnibus fere bymni*,lnijii*

libri.
 : ; :

59» PR13DENTIUS. 592

qurt addorti licei. putar-im Pruacniii pviirianvposse j^ scndi« noii balMierit Pulmaiinui, el ab hoc moiiiius
ceUc^ri in »?it|uo oppiJ» »tit oppidula. injkflnile GiseHruM (c).

proviiiciae Tavraconefiiis tlmn fiOMenlu* C»- , aul 24 '^O* QuoJ TOfd a4. inieFprelaiuli raiionem al>
.-nr!^ii;usiani,quod niioquain iMxainaverii. Q« t' oni» tinet, opus e^t admouere fiebri 3<m6e n, r.ist ifeta-

d v«iai? St laiiiea repugnes, reponwn cum cdiiuo) tamea sensum r».'Cie percepisse n« ,»n
/«'« legerii , ;

•
sie ve io aliquo es oppiJis qaai »«a nuncupavii, enim consalaium inielrexii qiieiu Prudwitin* gen^eril,
V "V aliJs quie acquo jure sm poiuii uoininire, quia sed sul) ([uo eiiiius iu lucem ruerat. Sub hocconsuU,

!d'lem erant jiroviHcia, ei io eo4em conTentu. Si- inquit, videlur tiaius Prudeutiui. In mss. codicibus

, jfi<i (latriarn cj»is in aiii& Ilispani» civilatibus varia esi lectio : naia in aliis iegiiur Meiaine, iu aliis

( . i j Tyrenacis regionibus qu»i«re omni pror- iletiuHte, in aiiquu Jlef«ui«p,in jiiis demuiti mc Salia.

t iutidamsiilo, recianiaulibus loi ?ersii)us Aiiiuc, Dt ex glossis paicl, jain olim apad veieres le-

~
jLt^^oriplis : eo vet niaiioae qitia cum plures cus erat corrupius, el Metalix, :iut Messatitc icgebatur.

•j-. .ajicios celebiaverit, et oppida mcnioraveril, is(T Magister, u aui s sarcule , verbo aryuens anno-
.;t'.<i:<rri sua ea nuncapa^it, quod aJIquancio locns lavtt m^ Quiii autem id addere oportebat, si jain

.;';» * jse postulare videbalAir («). Lepitlissiniuna au- tunc scnptuni erat : Oblilum vetei-ls me SalicE consuii$

e-i Peui Crlniti in Prudeiiiii Vita effaium : Qui- B arguens? Neqne tainen verus sensi» Iseaeiu laluit

•
fxinii/ianf, [msss itivm yeiic)'e Uispanum. h^M n3ai ad vocem SutifB, vel, qnod ego pulO, Iletsaliat

" V . Al cnm Hijpauijinessecuffi ipsiui libii clamanl, apposuil, ilUui censulis. iiaque Iso et Kebris&ensis
;i:. «sseveraie con/irmant Walafridu» Sirabo, Deda, PrudeDtiuni Messaiia consulc natum fuisse crcdide-
•
ri.^«!iis, .'ilii, praler codiccs piures rnss.,0»onit;n rtmt. At vero le^eoduni e^ije me HnlvKy adeoque burjas
I, .bi di<;ilur Hi$paniiniis \n inscriptioac dlUo- cotisuiatuni indicari , tnoiia persuadent : nimircim
• .'MK jvAnx vide ia ciJinmealariiiadcuin locom, "Va- Piiiiippu^ ei Saiia con^es fueruni aii. 348, quo
. 'j.'!i.)in 'iy68, num. 77. eirciier ten^pore Prndebiivsm oriuqv fuisse aliuti<i6

7/J, }lis i(a constiiuiis, de n&tati Prudentil anno const.it; pri£iepa^u'ius est consul, saliem ordioa-
Si.if! <> iain est iMsbeadus. Ex picejatione epentfn cer- riu«, ^iessolise, Mesaiix aut Mcsssl«i nomine eircs
us is .miMMi eolligiiur, eiiplosa niuiirum iBlerpret»- !ifiemp;i$ : !um in Prodetttio muiia sunt errat9 liu-

!>one Peifi Maniuanij de qua num. il etseqq. ju:>Ricdi insciiia iibi-^irioram, qui iu unani dictienem

vlifiitiiai veieris meSHlis consolU arguens.- diversissiins congluiinarufit , qua; ie^ p&»suiit in
S'.b q'.:o jifinia dles mllil. dommentario Giseiirii ad hymnutii 15 PerisiepiianeMi.
'Jiim primus versiifi aliter legebaiar F^vcQt denique mss. Qpdices, <(uos suo loco iudicBt^o.

Obiiia-a vfci«;ns Messati» consutis argueas. C f iium igitur cerlumque iponeat Prudentii Datalem
annum in consubttum Pbinppi et Sati» incl4i;>£e,
uKisima <)b&carit<iS in Prndentii vita digerenda
^
qal annus erai Cnristi 548, ut tMlat Petavius Ralj(M>.
. f : .^i.ulli enirn inrfe iiiTerebani Prudi^Biiuin
.5ni Maasijiai cci2.«.a'aii!m gessisse. Andre;is
tempor. m succes&ione eonsuiuci Eomanorum, et
ita leciiur in Faslis cousuiaribus Panvinii, quamvis
^ t.'.» ^iaot ieciionern aparuil, et de consule
aiii annum 550^ut S5{ malini. Qaod mjrandum in
Sj.iii .1.. .oneni fieri monGit(fc). E-k f asaeo v«r&m
moduin cpmprobatur his versibiis ex apotheosi vers.
.'.lioitei; es e.if>Uc2;iorfem accspii Tbeodorus Pui-
ii9 et seqq.
n.iiiriiy., ;'.v ! ujm3»tfi0 Giseliniis, cui xiijila ratio ejus
f'rioc:pihu8 tamea e euaciis non def lit iinos
• >.'i:; sviiandi, in auein Aidus, Nebrisaensis, aiiique
M::^>(:eFO, nlmeminJ, ducter toriissitnus ;<(wi«,
•ii pcgerani, venire in meDtera aute potuerat, Coadi!(>r el leguoj, c^Jetxirritnus ore in.ift'..cjue,
•..< »*iiic.i'ae confiiemr ia eorfiuvcnt. ad eum locurn. Coiisulior patrise sed uon cousuUor Ivibtms,
:

j'.<:liigio:)is. amaas tercciauiii DdlMia divum,

\ '^uiooiur quesitur quod corrcctiocis gratia» Re-

t.-. iuc S. E!il.dia! p (,'ui jr.ihj iQCii.m hunc amne a(ia* nonnuUos, qua esl
humanltale ccmmnnictafit , cujus ego in kis rebui
,
?^4j (O.datiiiltis e foiiU
liiiuiUsdnio judicio nan ininuTilo plurimum mbuo^
^u::d-» -.irp^j fiaerrjup, dalp r

AS'. <;.£;'.! j.ei la cnyro io fnedix

quciKoci/nsdnm rg''o<a exferieris siquando, <fuos iub ,

t V.i.i i ter.im j ece daolvtico, lima preriiil jn truiteiitium commenlarios per oi:<'u-
;';';.. «navci-';'. fe^Ja ianitii. paiiiin?6 terins polurrit evulgarc Gtandorpius in Uao-
•
; ; \eiieraf.ei' os^a iitiel^ >n<iSiico pri5i ejus obiium ^nno i.^89 edito sibi banc
(/' jif^us siur ei imposiuiiii oorreciioijeu) aecnuii •._liuem locum in excmis tdcm'
l.laDei ^il3 S'J') pe:iitwis
piaribiis otniiibus deptui'<HiVin.iidevms... sinceram eise
I'ru3|/!cil baec, j;>ulosqiie »uo5 ;

ieciioncm (m'? Saii»'). el ex laerihus hisce menioriis,

tar.nirte propiliats tovet.
a nolfi6 probe deprehensiiviLomnu, icio, docli libehter
{b) Qu!'d Joannis \ss:ci in €!»r«nico :id
vc.-ij!3 agnosfenl.
aii. .%i referatri Satus
est tcesaraHgvsWB Anr. Pru-
: ir) Ludevvi^ius mutia errai, dum scribit : {Heor^fui
ileniius Clt^nens, PUilippo el Htdia coss.^ ut ipse de yobriciui resiituii, fin^ Snliae, (iiielinuj eodem ann»
sg :^6ialur pfcef. lib. Catkent. m
uki nic inqnii : 4504 poeiani edidit cum hoc. correcttone. Vter veru
c iueputsiibi!:: caniiies seni, obliiniii veterii me Saliw aitenm sxscripserit asserere non amini, cum uier^ut
comiilif: adatotans {Itg.arguens). » Ita enimtege^idum, se hanc leclionem primuni ammadveriiiiie dical. Fs-
non Tueiuadmodum httClcnus eiiatn a Ui}clis tleiyravaie hricius iioc tantuin iia.t>el : Vliimus itic i<m<u in
ieqel^^itur. Alque kmc hujv» ioci resliiulionem nan on^nibus edinonibus Ualixit, Cailicin, Cernianicts, />»-
ntih. uebet, canuide lector, $ed L. .\ndtea) Hesindio, eienus depravatue, antant errovt dedif.
 : , :,

595 PROLKGOMENA. 594

QttihMS JuUaQuin Apo»uum iaiel%U, uiex comraen- A BibL» ci Joanae Fecreras ad ar>. 405, apfienan
tarii& clarius paiebii, <^i ah imo 561 ad 364 imps- (^amfitos, quod nonrjen abesi a mss. codd. eianiii^uis

rio potiius eti; qued in $uc««3sloaiI^ UTip€r<ktoium 8£ripior5bus. Credidfirim errorem inde oriri potuisse,

apud Petavium i»a indicavi Yidsiur, ui nihiiominus ^uod %niH»achu3 ,

quem Pradenlius oppugnavii
iu ipso RaUonirk) tefliporuin aiuto 363 exslincius Quio^ Aureiius a uonnullis veierlbus anciuriba&
ets« dii-alur, quod ex Ui:>ioria aUunUe eonsiai. Ac- dtcebaiur. Wiliil lamen esi.^uamobre^ Frudeniius
eedit rrodeniiuin uia opera, ei in Li> libros adver- simililer non potuerii Qtdntus .4ure/J«s Clmeni Pru-

sas Symmacbum edldise anno statis 57, nt ex d^ntttu neminari : jSiya Kie^ander ab Alcxflndro, Ce-
pr%r;diioae carminum liquet niat. dier. fib. i, ca|?.- f^ probat apud Iloinanus kui-

Per qiiinqaennU jan) diiconi, V>us 2^ inares quaiuor nomina babuisse, pr»noineM,
M fallor, tuimus : septlmus iiKuper. cognonteii , agnon^en ei n.Ai^iieu , idque (iobiiitalem
Aauum c»rdo rout, aum fnun^nr s«e foIubiiK
monstfare. Quod Si pramomen Pradeniio sddeie li-

id anno circiter M5 cum aceideril, ul^S poaiRiodcm bei, eligatur Marcas : ita enisn appeii»tur in qao:l:ini
dioam, <onsequens esl, Saiia^eonftuktuin in eadeu cod. nis., num. 89. Voeandns ergo etii il. Aur. C!e-
prtifatione deueiari. , mer.fl Pnjd&niius, quorum primuia esi prsei^omen,
41. De Prudenlli majoribo* aui faiBUia aihil cerii
B Aureiios, ei Cleaiens noinina gentilia, Prudentius
ad itos pervenit, quam nobiitssintafn fuisse es mune- nonien fropritm) , ex tege nortiinum fKeJijB 0:)atis.
itbu» ab eo gestis «qunm est conjtcero , idque nrjlti
Marei AufsJii pjin^tni fuerunt, ut U. Au^eiiiis in^pc-
etiarn Tclerea coalinnar.t, Joanoea 6iau4ofpius in rator, M. Aurelius ?j>>eri»s Fiavius Ctaudius Con-
Otieinast. hister. R«man« pliira biibet de Aureiiis,
sianiinud, M. Anreiius Claudius Gothicus. M. Attre-
nonnulta de Clemeniibui , et e tribus Prudentiis !ins €laudhi<» Qnintiit»s. S. MaureitUma U. Aureiio.
quos noininat, Ddslrum magnoeiogio prosequiiur. De ul Agellium ab Aulo CeUio, tnuUi G)'inantur riiiss»
lamliia Cl^nenUim C«s<raugnsiana vide num. 53. diclu!s.
llxc tria «jtis nomina el hoc ordine aolent cirCtim- 4^.-LHde'*igia8. qnod Caroliis Stgonius, de Ro-
fi'rri, A(ir<Viu« Prudentiu$ Clenun$. )n mss. codd. man. Nornin., osiendal Romanormn nomsna a gene-
aniiqHissimia seceuH ti et seqi]. diciisr Aureliui Cle- rb principe, a sapienti&, ab arte iractii (|uandc«{ue
men» Fntdeniius, ul obs^rvaro potcs cap. 4, num. esse, existiinat ab aliis non male racluui, qui Pru-
96, pr»)«r cod. Yat. Alex. f^». 1858» Bom. U; dcotii nomina in laudes ejm ireiceruot {«). Ca:ter*«nri,
CrAK i683, num. 113. Primc ediUonei, atiera nani elsi Gon ab&urde ii> laudem ftoeia^ nomins ejus verU
ineorti, altera Davenirisiksis aoni 1495 , quam pieri- pos^nt, ul in aiiis as&olet, lamen « prudeiUia, ^ cle^
que male referont ad an. W!i, babent, Aur. Cie- d aenlia, ab aureis moribus nemo pru- iraclftillft esse
m9ft$ Piutimiiiu; qai ordo nomiiyim sine uil^i caasa dens judicaverit, sed imposita aatequcun e£ Tirtuies
tdoneti in seiiueniitMifi onmilMM ediiieniinis est iuota-> in Prudeniio esse aui eminere «eeperini. AKwd solet
tu. Eum 3etv:)nt Tritbemius, Ferrarius, Ruinairtius, nomei: Prudeofte aitribni, eart^. Iai>ge p«st ipsius
aiiiquK. Beda do Arie ineirea bis eum nomioat, pri- obitufn iodiftiin : nam Prudeniitis Kajor appelialur
BQUiH ita : Prudtiis w PsychomacUia, rursos Aureliui in codtc4S ms. membrari«o.prosadiaco, aniiquo ei
Prudem Omiim. (}uod auiem prius aIi<iuando Cie- erudito, apud E%<thium, J^ismr. lib. s^xvn^c^p. 1 o
men$ qnam Prudgtiliui aut Prudeu$ coilccctiir, ao- iiticera, ^ nu*^n<^ ptHucmi o, qh^mii t$niatit a
vutn non est : sic Sulpieius cognon>ento Sevmii. sb tmcer..,. ei Prudinliui Hi^df Quninm nuieerk» flo-
:
aliis vocatur Severui^ Suipieiui, ui observavii Roswsi- rei^fs u?nbi&i iiiji:»^, I^iariter 40»nn^ ^albtis, scu de
dis in not. ad Ep. f S. Fauliiji ej Fraucisco Sylvio, JUnua je opers (latiwiieie^ v€.'bc SpanA : Unde Pia-
quiProgymnasm. , centuria 2, e«p. 4), m&ti S£pe dpKuan Mejor : Cujus td artilrUtm ipetu tiobUis, ai-
cognomen Qomioi prafpositnm. Strmondus in prrefat. <fue roiuiiWfl. Qoi versus te^itur is Apoiheosi, vera.
ad not.is Apollinari* Siiionii egre^ie probat medi^ 210, prior iile namart. vcrs. ^6. Suspicari ain^uis
aeiAiis iiominum dupliceiti quoditra inodo lc^em posset an id noraen Prudeniio aceideiil ex codice
fuisse : unain, ul propriuni cojus^jue «omen in locum D n)ajon, *ex quo iili versus promebaniur, wqiiidein
uliimtun conjicereui; alter.')m, ijt iHm propriutn hoc opera "mlerdum iit plures diver»» moli* codices so-
niifnen, tntn^iera, interJuin quidem alionde pro lebani distrabi ; quo seusu Ovidius MagnuSt Ciau-
arbitrio, ut plurimum vero a propini(uis anetilbus dianns Magniu, Theodosius Exiguus noncupabaniur,
dediicia imponerent. Videin eUani pr^Jesi cl. inarcliio ut legere poteris in Barthto, loc. cit, lib. vi, cap. i

Scipio Mafleius in Disserl. de Romanorum iSomini- JKlanj elcgaoiiain nu(>irisiqtiOi^e nioribus adLiesi.sse
btis, ipia probal Caa&iodorii pr^nomen esse Mar- In iibris tjtiomm uaus al in «citoils grammatiro!'-.i:n.
cum, noinina genlilia Aitrelium Cassiod9iium, nonjcn noruiU pufiri, qulcfiiif j^ueroa doceiit.
piopriuni, s«u cogQomen Senaioretti (po$i Bisi. ikeo- 45. Prudeiiiii^ varo it«ster Majcr creditur esse
log., el Comptexiones CesiiodoTu cciit. TridenL 1742). dicius ui a Cieieris discemsiur. Helchior Goldasiu.s
Riscus adveriii Prudcniium a Dopinio, Jom, Ui quinque Prud«uUios distinfuU in edit. Weiis.,. p^ig.

(») Ui Aleimuti Avims. plures codd. mss. operum gilii,et in SiiUiris ad Weitaium; Zacharias Victoi;
rrudemii, iucwr Csialogi testium veriirjtis, lib. iv, Topiear., diss. li, disquis. 2^ Conlor cap. 4.
pag. IJJJcdii. poster.; Taubmanuus, in C«l:ce.'u Vir-
 , .

S95 PRUDENTIUS. .
• 596-

?".t9:TcFlasoriCHSiwnepkcc{M«>i€ir<J* annumSOO, Imnc A lam posiremjs iiis sxcuiis enarrani, lanquam $ce!o-
nosltum poeiam; aliunj Trecensenn JsGalljaepiscapum; raUim ac per4lit«.!m a«Jo!escenteai repneseniani. Lu-
ai.ciorciB^ 27 mpulial, hymni, Yitgo Dei t;enitrix dewigius cuart S. Auguslyjo coBip.i.al, in qno niliii

qiiem cedices insg. Prudentio ascribunt {Yide tium. esi sinuie : nsm Aitgusiiiius gravissima qucedam sua
98); quariam , «uwachom Germaaura prjeceptoretn peccata non sotuni iu genere, sed in specie et siA-

Waiatfridi Strabi, scriptorem hynmorura de Naiivt- giliaiim conressus est. Eiscus Hispauieis veriois ea-'°

!a.ie Domini, Corde nMu-s ex pareniie, es de Passionc, deni vilia amp!e exaggeravil Se dejo anasiar de k» :

Vidie arifttis ityimotatam. Hic iti, ait, ad cujus diffe- vicioi , . manehando su coTazou , amando ios lorpet
rilijtiein PrueCenU&i Clmsns J/tfjor ctxptuseitappellari. del^ijiei delacarne. Et quis non hoc fere modo loqui-

Iiisquinterft Prudeutiam mo bene/ido ei eomiiaiai- t!T? Fabricius ullerius progressus aiCrmai in toga

«!U, Prudehtiupi Amoetiofli Prudeiaie CiemeHli squa- causas iniquasPrudeiUiuni egisse, quod pariler colH-

]irrR, «ui ae^n valde iHferiorei»* Aiiamen hunc A.t.cb- gii ex luc ip.»3 pr.ieraitOne.

iiu»u t Pfudeniio neatjquam ssse^iversum , cu»i de 45. Equidem ri«n libidiit^ aliqiia cfHnmendandi
i jas Dittochaeo .•«getur, de»«BsSrabitiir : quod nonien Piudentinni, non eonsuetudiiie Bdsreniin iemporuni

J!!i ob fngenii aftiOBaiiaieea aat alia de causa fuerit abreptus, qua tot apologi% ptiilulani, el quairium^

impasiiutii; Tarrafem, Trugiiium, ct Ferfarium Nic 5 libet desper*ia eai«as patronos aud:t<»s inveniunt.

Anionius recte coargnitj quod sacrum paeiam Prii- sed smorc veritati* i.-npulsus, Prudenlii ^efensioBem
•ientiuin cum Tufiasenensi cpiscopo confuderini. snscipi-jiti. Etenini persuasunv habeo nihii ab ee esse

C-^nsule BollanitiaftO» conlinuaiores, ad diem i8 Apri- dicturii qH<Mi ex ore hominis jusii et (Jhristiana hu-
lis in comr»ejitario pRfivio ad Yilam S. Prudentii, n.ilit^e ^fxdtii lion soieat extidere. Jusium ltonii<

qui Berharduin LHC^nsem Tarrafje caeierisque ad- neni cttm dicc« jostiltam inteiligo qualis i« hemines,

juM^^urii, et de afUaie Prudeniii Turjasonensis vix dmn iu boc saecttio vivunti cadkt. Lte^enim, ail esn-
aiiud cerluin csse siaiuunt, nlsi annufr. Doinini 846 cil. TrideBt. , sess. €, de Justif. eap. iJ, in knc mov-
vivfiido antcecsjisse. Yixiss*^ ann» 300 probaijilis esi tttli vi'.a, quHiUtinivis sumli ei j»sti in Istua sallwi et

DpiniO. (ju»!idia'ia, tjuoe eliam vgnalie dicHntut, ptcctUa quan-

44. Age nafnd^ ftx ipso PrudeJ?thr curricaium ejus doque cad^l, non pyoplerea detihnni esst jutti, Et
viiae iid AAntnn utqe^ £iatis 5? audiamu», ex praefa- Pioverb. cap. xxiv, 16 : Sepiiet tniin cad$ijniiu», ei

'.k>ne ad titamt, risurgei {b). Hsec igiiu? peecata, iu quK juslt sipe
labuntur, et !ex iila quam Apesioias imo eipeiTieba-
Per qsinqaeiioia lam decem,
f<i falloc, t^iiihus : SepHisas instiper iur in n^eflibri&$uisrepug»ai:ic(U legi luf tiiis su^e* ef
'

Ammti» eardo rotat, dunt Sruiuiur «ole voiubtlii caplivantem eittri in legem pcecaii, saiis snperque
Insiai tefHiimis, ei diem
YJclfi-iiB senlo jsm iS*u« «ppiii at. suiit ut ^'eriia Prti^eiiiii ub homine jnsio adhiberi
<it)id Bfl^ liiiie UtiUi Si^alio lenipons egiatas? pos^ini lam vere qt^ain bumiiiter. Libt t enim hoc
i€las f>t"in»a cfepaiiiitius
rfex-il i(rt)f'ej«Tis mox
docail loga
:
Chrisiii*no vot^bttle uti , cum Vi tertis i.aiiui eain
(ftreiQtum \iuisti;usa iuqui, nou siee erimine.
20 virtcieni, quam ne agno:»cei>ai$t quidern, proprio
noitiiite n<»r) donnverint. Profeclc S> iiiaronyinus in
11.1ct6(itli> Inieliigoajtaiem primam, pueritiairi extre-
epiiaph< Paui», tom. 1 oper., natM. 45, id noiat dc.
n<im, .te, 6( Vts, ddctlesccntiie iniiiuin asqne ad :in-

riMfn eirtitcr 20, qiw teitipot^ inend.ietancula, qui- S, Paula : /« qtia fmiet cradeTts laeiyniarHm, Ua ie-

1)115 fcrd i.i!a :cias infcctj esse consdftvlt, aniini de- tla peccaiu plun^ebeA, ui iiiuni fraBissimorum trimi-

«itsSlonc, qua tnaxime CKcdlebai, accusai, nisi aia- mm crederes rtsam. Pierii suiit Itbri nay.«.4ic!, plenft

Jis Inierpretarl rhctoricam ei dialecticstrr, quibus »a- acta sanctbruBj Uajasmoil exptnpl», qiaeiiftgiliatiiu

rtsliatibus falSa loqci q:iOdatnft>odo ecigraii ; quas recensere no» vaeat. L^i pessunt qaae iosiijceotjssi-

inierpreiaiio prajfcrenda vitieitir, fum St optimiE re- nnt virgo S. Tb^tesia da se nanai, exponen*fi quiJ

c^ntibus comnientatoribus piacuerit, et in antiqnis e.geTit «ftteqtiaiit sB*;ad"5lerium iitgrederetur.

g!ossis reperiatur. Caesarangsisla; lilieris operani na- jj 46. Nec movere quetftquam debent gravia illa
*:is.«ri sub Pelro oratore non Irtnere coiijicii fUsctis Vcrba qttR ^rudehlifiS Msi!epi.Tli : Lascim proierviiat,

luium nequitiie ham pra;-

t't S. liieronyrn. ad ^^ an. 55S 5n Chrentico : Pe- i xus peiulatn, sordes, ei t

iyus C^exaraiKjastee ernior insiguis docel (a). Pcrgil erqwain qited si.iijlibas aut alrocieribos veibis non-

i')ru<i«mius. n?;lii sancii ^

qui vitam innocent*!?! vixertint , usi

6nnt , 310» 14«« lila sont gravia qnsm plerisquc for-

Tilra laSciva prolervlia»,
lixluxus i!eiu!a!is, lieu jmdet, ac piget, tasse vitJeaitsv. Eo Bnim 'inMtiu deiii«/ua recidisnt,
F(r,d jv.t ju\ t::.eia ;ie(5uitiab soniibus, ac luio.
ui eApHcAndura sH qui^ tmmiee ndJfiiRe Laiini in-

Kn verba quil)!!^ acctisaiio otflnis advarsus juveniliA Ssllexerrrtt. "Chtssiiaiftus Becinaiius, de Origin. LaUn.
Proiieiilii crihiinn irsnilitur : quoiquol enim ejiis vi- linguse , verfia /Equty, Pc?i>tio adversaiur, qui ne-

\a) n«ji!$ Pciri addsitit, in dic, iawe» veritts

senientiai nuiitoritm
noniiiieei!iit»m chronioon si forle
auciorilate posiei conrirmar! ; iiam temiture Cas-
.til iiias manus
pervenerii, scias, pe.^vpjim, ab iise^se .-i

(Inqmt ille
f(Uflithiin, quiulsira somnia venHitareat, cetcbefri- siani ea addUio iegitur facta. ManifeiCe
ID.) atiiitiiiiiaiis noinina iisiiriiartidl. Collai,. x^tii, cap. i3) Scriptura
pronunmJ , Sep:ut
(.••) l.bi cisi iioi» iiivciiiaiur i!!ud, quod iilurimi in die cudttjinlvi, e: rciursil.
 : : : : : : , : :

5^7 PROLEGOMENA. . 538

(wam facU a ns ci qneo; fercailum til osse? , nisi a siepli. eraicftt, vinuieQ» propriam 3|(^ osse Fnidcnrii,

YaiToui qtioquke, qwi, lib. »s Uu Img., a r.e ei qni in fir.e hyitvni de S. if\omaii() se lirpfiom jiKigoM-

neqmm a ne, du!.') liiriisa iaiere sinisiro j'.ulicis dicons i.cnglvi

quidqunm deiiudi, revwiHVel» puians,
:

nequam sit aoi/c;, uimia humilita(e eliam a. vero wediatore secessil^ (ifl
«i (rijmw recii&si.ro« d»ti, ul y.x-

quo^ arguii deitriciujj», 9 w«'ji«sf- pro quo nos alio loco. Nuac enii» smuni fibssrvo Ui-
y.o;, »pj^£i«i^ ;
(

^uo ulijnur aequ«m) mqmim', ui a m»lu8 m»ljii3. scum el £r>r<.hiufn, qui tauuui Pruder.lii huniiritaiein

a nequicqnam. «l«da<;ebaBi ag^noscunt, eoii d^?i>uisse ex ej^«j verl)i5 sceleya ja-

Quid si v«ier£S Laiini
eliaiR Ji^flitijia.' Cicero, Tu&cuK, edil. ^ld. paj. 494 venimii exaggecare , simulque luimiuis modesiiam
ab ep nnoci faler» («).'
ISeipniia, qumivis Iiqc durius vijk(Uui\
nequicquam est in lali lioimne', ex </««? idsm «jhiii dir 47. Non yid^ qui liaec eolj«faanL : nan> sl Pru-

ciiur. Quare netjuiiian) fere pro ioerlla idem «sur-

defliias. uimia humlii&te longe psooeBsil , ei iii S.

pai, in Catilin. , pag. S8 Jam me ipsum inerifce, ne- :

LaurenUo , imo pasgim in sms carminibus, repeiit

quititeque condemm ; et pag. 105 : Inertia ac nefiitia. similia, ^\x\hm nuUera viiae SMsa iempus uiilitcr tran.-
act'»'» ^'^'^^ agi.y&eere, nitiil cs.usqe c«r non OHuiia
Eodcm peninet, quod Frudeutius ail
huJ^tisnriOiH ditia^ huiiuiiiaii s:£.siriI>aaLur. 3i(^uidem
QuWiWSUtil«taftUsi)aii«leijippmefwn*j?-
B constat q'^nio pi(^aus sensu inariyrum sepulcr.-»

£1 infra de bonis el maiis forluiiai iuvisisret (/<). OrsiiUo aul dUiniA aui pleraqtirr carmina

aiite pr%raUoflein miht vki^rH fuisse coinpositn, ul

Nuoquiij talia ^oder^nl
Caruis i>oslobiiacQ vel boaa, vel mala? pDSti'^ d.^Cjlarabo. E'eriiiQ sive anfe» , s ve p<jsiea
fuerio& s.en;^^.3, hom^Bii; pii ji^stique huoiiiiias es iiHs
Itaque Pradeiiiius oiium , in,eriiam • ^pQf» quse lul
OfliaibiK .tp^ar-et (^). Neque dicam qiiam se inlerio-
siilulsDa atlernad) coRsequead^iH Aiiiil coridacercftt,
r*i!K Sy.mrriarl»© iij 8io«[tieflria ejikiimava."ii in pr;»'-
pecCttla f ^uamyis mr gravia , i(i ({«.ae juvenilibus
fel. iiJi. i : SiiM piaue tems^arius , eie- Saiis e»iui
ITXS^tim asitiB incjderii , ooiull veisibus exjpo^kis
malii iikls, sixii 4U id £|u.Sii >-oiui con^Gism. vckus
(lere ei d«der£. Ac r<iapse niiiil in eo fulssc, quod
pra^aUi^nis ,
quiaus swa pecceta fatetur Ih^u^jeulius,
6ceierabanv \H»,i» , aui pagajuimt» deJilasi , qcud iu
€^% hjjffliiitet€»?s, vsitc. wiiajsi jvsgayam, atii insigaiier
codice Vaticftno sequioris sevi l0gil# pe^U sur-.
ps!ofmm es S. En-
ii^iprefeam, ssrgues^e. ExifciBpiKia
guer£ , recle c^ligixur es .ejus ^umiiitiiii , ^» in
g«3i» f»i«2ia2i& ps^smli^ , ({ui Isi fir.e precatiouis ^i
uinnibUji Qperihu^ i;larissii!He elueci
corcijai/s aelftsijs? gliiria se &»;» atssruiase faisiar
Quid a»s .atile tagt 1 sp&tio te(»i •OFis ogimes ? Madcsiia Cikik.iiagtii pt-jsdfi MSJia/fl, ^«a.ii aliiiuol l»cis

Ex hujviilitiiie id diclum aitRiscus; «|uia jara fihros C iMtmici Si npud Pj3«(shL?u»?; , ait B^Uuus iib. f.v,

coiitra Symmadiunn scripserat , ei alia opera tona ^, ii kAv&ts.^ «^f ^.tva cainv'»^ S. Ecgeaii e»
fecerat,nempe' «/tts<:;wf5iionf« ruf/diri/Vnai, r«TKifnai loco emendsnda sascefit. Veriu& S. Eugcnii mxw.'.
ianhius vm Advers, ...
reoi.
,

niodestiam
.

qu»
, lib.
, ...
ra pratUiione irochatca iibrt jeeri-
...
, e%p. iS , notai ^,
fomflne suprema dies nioptss paif-iecanl
Coceece «saiasa, eaiiwIUcuipacwoiiwa.
... -

urnain

(a) Ei Bartbias quidem loc. cit. ita pergiJ : [/«ffii* indignus 8|!pi0ft, el z6o
Bileo Iroclixm isic Prudentium anclorera clcmat, iii 023111 Cfir!l;ii»s ipse exajdiai,
!ot seeculis inler ttrt postea pasi.tis Ckrisium professos, Sea pf.r jiairojjas nia^tyres
?di«st. me;ieiarfi ce&aequi.
nemo qui cuth lioc CGmparabilem scrjpstrit. I»
fueri^
.4 0(11l>€Oignii!r iUitpHce-ii.
prmcipio piorum segregat , gb juv0ii^li4
se a clioro
Clirisii reuMi Pi-uiieritiaai
nimirum peccaiu, cum pHganns ei mi/e- miitteriicr £t S«r«lei>i3ffi corpori
f,iganeif«e vivereL Absoive vinciis ssecijii.
(i^) in CaSisiatiO :
In iS Mw-yribufi :

Sii'4U^ ht.iiivi iDmvto adyoivei»ir, qtiein secer ornat

Nos pjo flelu, dale, pcrlusinus
Uurlyr dicaio (2assi»QUS corpore. Marmof tiiH ««leo', quibus esl operta
Sp^$, ni ;<ij^vf.<p re.<iiii)f doriMD
la Hippolyio
Viiicla iueorum.
Haec dum lostro oculis, et siculu forle lateutes U lu fine Frucniosi :

llerum apices, veicrum per Dnonumeuta sequor. OKm («npiid erii, rueiue numdc.
Cuui It*, TaTaco, Fnictuosusacri
In Petro el Paulo apostolis
Solvfti sii()pii.;io tegens abigni.
iiaec didici'se sxl est. Romse tibi lu domum reversus,
:
Fors dignabiiiii el nu;is medelam
Diem bire^tuu) sic colas, memenlo. jromieiit/is tiiire, i-rttsjicriiiite Chrieto,

(c) !n epiiogo Perislepb. :

Uulces iieitdecasj llabos revoUeas.

Kos citos ianibic^rs In ilne Homaiii

Sacramus, ei roiatilcs irocbieos, VfileHi siiKsier iaier R^iorutn grepes 1

Sanciiiaiis iudiiii. Ul 6um fuluruii, eniiuuj digntscerer.

Me paleriie ic alr 0, Et qux «ciHiuniur ui liippciyto:
Lt obsoteluin vasi uiuin , csducis
^mi
usibus.
Sic nie grainiueoreniauentPindeaique camfo
Cbrislus
Sedutiis scgroiam pastor ovein roter.is.
£1 similia in Laui-en ii passij^m-, in fine :
Prrpfereo aiia , ei iii iiis oraiioiieni iii fine ilamarii«
iitis iol'.T, ChrisU dezus, geni.Te :

Au'ii iw.elxtiu rii.-^licum Uee lunclipyrtfiii,

r.ordis faleiilfHi criinina,
do qiia infra capiie \' vcdibii termo.
Kl fatla iirodculCiii sua.
 : ,

599 .PRUDfifmUS. 900

4«. Kxposita jttv««hi «laie, PrudenUi» reHquom A Wr : AureHvt frtuietu, Ctemem n^ parlim in ti>M«i-

Vit.-tni enarrai latu, pmrlbn m famiUaritaU jrrincfpii (uit, ei sic ip»t

atcenttit : $aectttarihu liHerit quincfHaginta seplem

Eiin jtirgia lurbidos
Arniarunl aninw», et ffiale pertinax amiit oferam dedit^ ted pottea ex loto emittent, ad
Viitce.id» smdiufli subjacuil Cisibus a4>efis,
divim .ntetra compoaenda u contulil. Michael a S.
lureconsulil uaunus hoe loco explicari oeriio ambt^it, Jnsepbo , i» Bibli(^r., Terbo Prudehtiui , reATt ex
••t cum Bcda et WalaiVidasSLTaiK» Pnideniitlin vocent Ttritio PrudenltuA» poetam (lalaiinum fnisse, eK
teholaiiicum, td nORilnj» oi ^ri qtita jureconsuIUis Genfiadio luiSitem palatinum. Dartliius, !ib. uv, cap^
fuit coiisentaoeum rationi esi judicare. QMmvit 18) Advers.t notat descriptionem poriarum castren-
eriim olim discipakrm, iopbisism, rbetc-em, erwK- Eium ad illum veFsum Psyehomnciii.'e :
ium fa V)>x vaiuerit, taoien ita quoque nuncupatus
Limiais inlroiUii& bifori daat caroine cLustra,
iiiit jurecoriSsUits,«tof&icr, ut nunc omillam nliam
qnam, inquit, iniles quoudain suopte, el GennndU
fi'gnJHcatk>n«m,qn& poetCaroJum Ifagnum scholisii-
testimonio, adeoque palatinus, ad Romanarum inst:ir
cuses»dktus,t|asgjnv/iasKspT«!enit, anl a sxcuioiti,
composuit. Ansaldus, in prxfat. versionis ltalic:e
o,Hi AristOieiiam ^jlas^pbiftin profiteban/ur, de qua
llbror. adversus Symmacb., narrat Piudeislium
videri putesi d. Siartboioniai^s Poviugy» iimatissimi
g primom grattum in excrcitu po&l impcratoiem obii-
jndicii et sermonis, scriptor Insiituivbist. p> ilosoph.,
nuis^te, bis prsetorcn fai-se.
iib. tx, cap. 1 (a). iu cowcHio SardreeTwi generali,
50. iia fere suo quisquearintratu dc muneribus
c^n. iO, statutum eat, Ut si quitex foro tive ditett
Prudeniii jiidicat. Ex codice Theodosiano haec lieet
five fcholutticus , epitcoput fieri dignut habeatur, von
CoHigi , (\u'h ad rem nostram peninent. Pr^esides
yriut comtituaiur qtmm leclorit, etdiaconi, ei pretb^-
Baitic% er.ini, rncertus anno 5^4, ad quem data aniia
teri H.initteriunt ptregerit. lia enim redditur LtiVne in
537 lex 2 de Oistrah. Pign., utlegeiidtun monui pag,
etiiu Paris. ccUecu Cc.icil. 4671, sed nieJins verti
48 , in noi;» , Tarracotiensis vero prxses noini-
poterit : Si quii dlveiaul tchjDlatiicut t foro epitcoput
natur jui!^'nus anno 516, ad quem hx de teni-
data
fieii dignus habce^uff Qneee est : 'e«v tt; 7rX»v<rcoc, ^
poruniCursu, jAi tiiulns ejus apponiiur Y. C^ boc
9 vo)«'.7rt/.cf «Tri rgs &yi}p?<: i^etT» carte-xoK-o; yi\fttr9at,
est vir clarisshnus. Nonnultis ."tniern legibus praesidmn,
inuoceoitus I in epiat. ad condl. Toktan., num. 4,
et similibus appelbiionibus re<:tO'res provinciarun»
queritur aliquos in Hispania ad saeerdotlum £ulss6 ss-
inteiiigiintur. Reclores ergo piovinciarum, qui etiam
ciios, qui pott accepiant vaptismi graiiam in forensi «cer-
judices ordinaril, et jodices provinciarum appetia-
duuione tersaii sunt, H OtiriNEMoi PKSTi.NACiAM tutce-
. r\
Quam 1 • j M < • /> bantur, el Qoandooue eoiniies primi ordinis erani
perun?. pbrasin de 83, sueque offlcto nsurpavit C ... . V\.
^t 1- J^ •

PrudecUua paic po3i soribens : £t u&lc PSRTi.fAX

gl;^di! jus babebant, reddendi i*^"^'^ <>> 33
provineiis
ia^cultate potiebantur. Hectoribus provincia}: seu pro-i
VIWCENDI i7UIWL'U.
viaciaruiH superiores erant vicariitqui pro praefectis
32 ^' ^o^^ adv9e%tE munus ad regendas ni^b^
temporo
mlGres proTiocias administrabant. Totu illo
Prudentius est Qvecius.
iltspanianim nuiius apparei praefecliis, sed eratt:«nion
^i^ legum moderamine viearius, deqoo passim in codice Tbeod., cui ia-
'erios iiobilium reximus ttrbiam :

Jua ciriie bouis reddidisaus, t^riiiinus r^, (cribebatur PP. Bispnniarmi, id est Proprtefecia
^ifpaKiarHm; appellatQr etiam tir cbritsiinus lege i.
Inde eunt evexit prinreps ad mtlitius palalinK gra-
de Custod. reor. Erat autern quacdsni dignitas qune
dum, ordinemque proiimum.
dieebatur preximcdus , honnr proxitm, proximatut
Tand^ mililis gradu splendor^ quo per ordinem meritoqtie stlpendioruia
Evecium pieia!> principis extuHt,
Assuinpium propius stare jubeus ordine proziino. ascendebant. Tidelicet post magistros scrinioruai
qtii Ui tribus prlofibus s«riniis miliigbasit, succe'dc-
Cuio Prudeniius munera a $e obita poetice, hoa est bant aiil , bis*proximi, qui proximi scriniQrum dicu-
s.vlo suWimi figuraioque descripserit, qoalia ea bantur. ifi, deposita railitia, seu post depositum nc-
fiicrinl possuniHs quidem conjiceie non tamen *^
,
tiim, clarlsthm agfregabantur, vicariis esxquab.tn-
f^rtu deaiiire, In codice UiS. biblioih. Vaiican. 5859, tur, ad comiiatum priocipls sine evecUo.ne venire
c^.- ^ajcuif. IX aut X videtur scriijius, iia iriitfo.itola- poierant (b),

•a) S. Mjtcharius
(litrit scho[a.iticMS
l*omJL ia sic habet : BKnd^ ubi
emnitini causidicorum est noviiins
Qflliia. Confer Ant. Zirardlntun, pag. iW inNovek
,
Thfod.
ti nliirnut. Quo eoiiem sensu .<^;boluslie»m inlcllexil {b) Videri potest lib. vi cod. Tiieod. to^o tilulo 26
S. AogustiHus tracl. 7 in io»n., et codex Tbeodos. de prcxiniis, etc. ubi !?g. 2, data anno 58i, Qarit-
iib. vin de Con<*«ss. advocat., »lt. 10,
lejf. f Nec : simos liiros proximot scriniorum, et fuaghtros ditposi-
latet niansuiludiKem uotiram,'swpitsitne
sehotatlico» tionnm Bicariorum ordini copuUn:ius, et U'g. 14 : tptit
Hlira rnodtfm , a&ceput honcrariit , in. dtfeusiwe
cau" tero (proxiniis) veniendi ad cornitaluin liberam licen-
larum omnitm ei annoHai et ^ur^ptut aecipen eon- tinm, perpetuamqve proislamus, uec in eirrutn pertOHiti.
iuesse. Ubi tegi dii^nua ^i*t conuij^iarius Jaeobi
Go- exspeetari auguntam prtccipimut fitsiionem ;- qna lex
ihofredi. Merof.auiies.cujusexsiat carmcn de
Chri.Mp d«t:i est anuo 407. Conntaius eii ^ iibi princeps exi-
in (UUiioiti. SS. Patnim, ncncapari solef,
Schotatticut stit;/UM-io vero priiicipis est ejnsdem erocatoria, de
IHjpiwus. Iii rod. TiicoJos. «jupUx Slerobaodes
no- qua l.t. ??), legis 5, scilicet liceiiiia veniendi ad co-
uuiiuiur. alier cm:m\ alier magister pedittiut in mitatuin. Rigaltius ad epiil.
,
21 S. Cy.priani, ubi qui^
60i

51. Ex ius-arguere posiumus Prudeulium

PROLEGOMENA. m
fuisse Aautdenique Massilia, si Ma$fili<B iegereiur j>rn 3Ics-
bis praesidenf pcoyincix TarracoMiisis, iiisi furte aui Meitiliae
satiof, versu, m
bujus proYinctae seniei, ei aiterius semet praese», ?ea OLIitim YCteris UessAlis consulis argueiis.
rector fuerit; cujus m.uneris proindeerat modertJTnine Sed cjitii jaaj vera lectio, ei explicauo ejsji vtnvi
legnm frenoi nobilium urbluai regere, boni$ jus civite siabiiiia fuerit, ei detTiorisirata snpra num. 39. noii
redden'y teos criminum terrere. Eveeiug inde est ad esi diulifis in eodeni «rgucieuto immoranduoi. Qu:»ci-
superiorem miliiiae gradum, Dimlrum miliiid clvilis, qaaiu infirma qaorijmdani est raiio, qui PrudenJiHm
palaiinoe, aut prmidialii, non beitiecft casirensii, aul neganl eonsuiem (aisse, quia iu Occidenie niilii ernnt
cohorialis : nain ii qui olQciis jnreconsuitorum, prae* consiiles nisi Rom», quos secuius e#se viJeiur cl.
sidum, rectorum et similium funguiitur, vulfo io cod. Enimantie! Maninius lib. ii, episl. 53, fjiii aperie do-
Theod. militare, et ad superiores miliiias ascettdere cet estra Romani cousules non fuisse. Eos Ausonius
<Iicuntur. !s autem gradus mililix ctviiis fuit aut vica- refellit, carmine de Burdigala, ul pleri.iueexponuni:
ria potestas in Hispaniis, aut ]us comitatus piimt Haec palria esl : pal?Jas sed Roma supervenit omnes,
Diligo Rurdi -aiam, P.omam cQio ctvis in liac siiin,
ordiiiis, aut deiiiQiie honor proximaius siraul cum Consul iu aihLabus. Cuiise liic, ibi selia curulis.
:

evocatorla priucipis, ^eu jussioHC augu.^ia, vel facul- 62. Alii Prudpniiura prjetorio, »ut Url.i pr.rfecJmn
tale accedendi ad comiiatum priucipis. Eo euira inde arfuebanl fuisse, qiiod ordi.ne pbosimo propjus.!
specraiU Prudeutii verba, quod a prtucipe evectiis
priucipe assumpius 35 consiiterit, qood 'ecus iniel-
militice gradu,jusiUf fueriipropius»tare ordine proxifiio.
ligwidum esae ante dcinonsiravi. Ludewigius oslen-
fbi pr;eier jusiiGnern priucipis ordo proximus «pri--
dere conaiur, nutlani Bomse digniiaiem habiiiss«
inilur, qui non alius esse videiur «isi ordo prozima- Prodeniiuin, qnia seriex admodum Uomam veiiit,
lus. Noii esi igiiur cur de coasuiatii i'rudeniii cogi- proplereaqiie in summam adtnirationem urbis aule
temu.s, aul praeiorio praefecium fuisse fuigamus, qno-
vix vis^ iracius est, ex Cassiani hymno :

rum munerum uiillum cst vel levissimum vestigium, Syila forum *s{atoU roroelius hoc Fiaii :
Urbem
"
Liidewigius afQrmai, posl Aldum fere omues virum Vocant, »b ipso condiioris noniine.
Hicmilii, cumpeterem te, rerum maxirm Koma,
consularem poeiam nostrum ^J^dicere; sed quo ille
S|;es est olK)ria, prospeium Chrisluiutbre.
leiiipore scribebat, fere uuilus id dicebat; cum muiii Et iiifra :

vEdiliiug consullos ait : Oooo prosplcis, hospes,

jam aHimadvcrlisseut post Alciaiitm, notas V. C,
Non est iuuit^, aut aoilis iJgbuia.
quse du;»^Iitterx Prudeuiii noiuini subjiciuntur, noa
Prselerea i\on adoo Prudentius cum Symmacho
virui» conmlarem, sed virum clarissimum s"gnificare.
(quem aposiatarn dicit Ludewigiu5, fortasse exdieen-
heoae emm Prudeotn aevo erat m usu titulus i';;» j^ ad1, 'm * ...u
,.„„,. ^ ^ ,„ , p diS
eonsularis. Ex Yaierjo Probo de Noii* itomanurura i* j;__:...
.
ver.s. *50 Apoib.> couieaQere Terilas essel , 81
., ,t_i,- -i..:_..- r,
.

. .
dignilalem in Urbe obtinuis»et; quaravis enim S.
interpretandis, et ailis paiet, V. C. indicassc aut
Ambrosius veniam quoque sermonis asperi postuiet,
virum consiiiai'em, aut^irum clari.-^simum, aut qiiiuia:
cohtra Symmachum disput.iiurus , tamen ipse Am-
cohoriis. Militiam Pradeniii non fuisse iiellicam jain
brosius, lieet Mediolaneusis episcopi>8, longe iuferior
vidimus, quod aulem ejus tempore titulus viri codsu-
erat Symmaclio , viro cpysulari, Urbis praefecio, et
lari non es^etio usu, non est undeconque verum (a).
C«remoDiaruni pouiifice. Concludil Ludewigiiis vi-
E.\ m^s. eodicibas, et ex Breviario Cxsaraugustano
deri Prudenlium rerum sommam in liispaBia , non
eoltigilur, linle Aldum eam opinionem jam inTaluisse,
RoQv», potitum , ac proinde prasfectum Hispaniaruin
ot Prudentius consul, aul ?ir consularis credereliir; •
'

fuisse.
eiquidem.,Tamayus de Vsrgas in Defeusione Mariui)»
55. Ploia 1n liis displicent. Primnm Prudentium
refert, in officio veieri Cxsaraugustano iectiones 18
admoduiii sen^ Romam vetiisse non iiquet nam :
niarlyrum indicari depromptas <i Aweio Prudeniia
qui.s aniiura invenire poierii quo S. Cas^iauuui iii-
,
ViTO consulari Ccesarauffustano. A Dungaio sseculc ix
visii? quisasserere audeat tunc priiniim aut Romam
itir consularis dieebatur, nl videre poteris iofra num.
Quod vero Pru-
pedi.sse, aut forura Goinelii vidisse?
243, el ab Isone iu giossis ad proifat. Pni.ieutii con- dentius cum Syromacho contendere veriius sil id ,

sulatus astruitur ad versum 17. Nonnulli «isiima- D golum periinet ad singubrem Prudentii modesUam,
run; Prudenimm consuiaiura gessisse non Romac, q,.i Symmacui eloqueniiam sua longe prappouebai
sed Maisaii», auiSaiiis in iiisp;inia. urbibus ignotis, {b). Falsum iiera est , SymiuacUum , ctim a S. Am-

dam proximi clero dicoatur, noa nialc eoiMJgii, fuisse {b) la prxfat. !ib. n advers. Symm.
in Ecctesia proximaium cler» siuiilem pro^imaiut
icriniorum.
(a) &x cod. Theod., lib. ni de Bon. proscripi., con-
Sum plaiie temerarias,
Oui Docth inihi coosdus,
siat fuisse quosdam
eonhuiares d.clos, ti quiuern in
Quain vilsB lu venebris ago,
liispania Cceiesiiuusn an. 357. i^ieb:itu autem con-
Fupi iin credere llui llbus
sulares aui exconsules appellari, non viri coiisutares. Taull iion liim-am viW :

liiud vero est ceriissiiim.o, eas noias sajpissime iu- {jiio niDic uiAiJo (iise>'iiof
niiere virufn clanisimum, et iuferdum sppoui iis qui ExsuJtat, fremil, u>t<^aat,
consuiaium gercrcnt, uicciisules Veniiscpie eloq' ii tnmel :
ciarisimi ap|)cl-
viri
Cui ineri.ire t^ciiVinmm est
larenlur , -quod miiiit.j injcriptioniiius jiinsque lcgi-
1 r.ictuiui» indi:cileoi ratis,
bus posselcoinprobari. De con^nilaribus plura Guidus
Psncijolus in
M tu, ilhris;e (ioteit.s, rnanuni
iNolil. di;;. Dttxtro numine porrigas.
 :

m PKUDENTinS. 604
btosio esi o|){Miguat*is , cos t»in«es Uoiiores Tuise as~ a iihn Caihemerinwi» potius mnnibus opcribus , quae
«eciiluni, qui itoa 'ueril anle a:uuun 59i cnnsul re lunc vulgajg.t., ctK^ruit , «l ex pluribu* vcil. €odd.
iiiiiiliauis. Praefociuram vero Kisf»anii»r«ft» Prujiea- li<^uel. Qua.niiTis a.uiem \iu &ese ad s»cfa carmiiwt
lio fuibse coiiceasani tton udiaUtarn , aisi LKde^wigius pangeada.excitet :

viotiaui praci^ecli di|;uil3.ieiu , ijus tunc in ilisfiauiis Alqu sub uI!iino>

iine

vigebai, veiil iiii^Ji|[a. Ulu^i liheiii.ef as&6uuar Lude- P^ceatrix anima sluUitiarr. «Tual,
SaUem voce Deum coucelebret, si meritis nequit, ,
^vi«lo, YoSbium aU««(^c, qui Pruoeniiuut cervsuleiu
s^iflticiiitn , iioii ordlHarium , 3€ ^icMf^^ nullo inniii 37 l*"'^^ «a nen &uftt verba luiic cantre incipien-
fuiiJaiiieiUo. iu annaiibus quidein consuluno nm r>o- t^s. sed affigeaiis carroinibus jam iaclis praelatifinem,
tabaniur eorum uoinkia qui ioco deiuncii coDSuys qsae iiiierUum pttst &iisolulum «pug eoiiserihiiur.
sufriciebaniur, sed , ut credaraus aliquem suffKiuui i^. itAqne iibrofi cQntr&5ymm%chum Romse emu
fuisse coiisulein ,
pr<rbabiiis raiio ailerenUa «si. Qno wMt coaiposuisse : Roma', item hymituna de SS.
nuieni aaiit) Pruueniius R&iuaiu veaeni, et an seoiel apustolts Peire el Paulo, cujus est fiuis :

innuiiu, niiii! babeo explortlum , iieq'ie video qua

Haec didicissesal est Romaeiibi ; lu domum reverstis,
latione Nicolaus Aulouiuseum lloiuae advoraii khi- Dieni bitesiuro sic cotas, inemenlo.
iiiis exerciiisse , ibique us-iue iid llonorij ei Aroaiiii B
(>alagurri exaralum bymnum SS. uiartyruin Hemete-
inipe.iuni permansisse exisiimaveiil; qul paniei'
rii ei Celedoiiii innuunt versus :
cnlligii Urbe anno 405 pr.vsfnlem
Prudeiiiium in
lnissc, quia prjcfationein eo anno scribens, nil:il ad- Hoc b»fuim Salvalor ipse, quo fruamur, pr«sii(»l,
Uuc de discessG suoabUrbe, quod oppnnune debuit,
ei n liqui. Emerit?c poeiam nost: um oxstiiis^jfi credi'
*;iiijecerit ,
qu:e conjecuir.e valde imbeciliaj aiihi
deriro, cuni S. Eulaliam celebran^ cecinif:
e.-St^ videniur. Ri-cus opiiiatur Prudciaiuin miUum
tivudu, evecium fuisse a Thcidosio iuier pajaiiuos ad- Ast ego seria ciiofo io medi*
Texta frtr;im pede dactjlico,
niissionales ; de quibiis codex Theo.ios. et Jacobus Vilia, Hisrcida,fes!;4 t^meii.

Guilterus iib. iii de Officiis domus aiijrusijj, ac lalori Sic venerarier ossa lHiei,
Ossibus uliar et iaiposiluni.
principis adiiifisisse anno 588 ,
qno Syiuuiacbus iii

panegyri coram Theodesio Vicloriue ^iiam di.ssimii- Cajsaraugusi» Iiymnuni 4e 18 marlyribus factum
lanier poslulavit , et protinus exsilii poena niultaius iteino negaverU. Quadecausa, eiubi S- Cassianun»

esl, nova cdicia prodieruni, quibas rciigio l'liri- priedicaverit, ipse refert

siiana proiuovebati.ir, ei mirifica e.xinde Uomauorum Tiinc arcana moi percenseo csiiKMa iiboris r
Tunc fjiiod piaehain, r|iioci liinebdm, nmrinuro
0!iiitiiiin pietas exoita esl , de qiia Prudeiiilns lib. i C El post lerga douium dubi.i sab snrte reiiilam,
:

advcrsiis Symmrtfb. , Talibus ediciis, elc. Ea piinci- Klspe fuiuri lorte nulan^eui bofu.
Aiidior, Urbem adeo, de.xlris .succeissibus ulor,
pis consilia Prudenlium sine u!Ia dubilaliqne adju-
Daiiuim rcverlor, Cassianom prgedieo.
visse Risciis arbilratur, nc probare con endii.
54. Dilficuiter bax cun». viia iemporibusq,iic Pru- S» Laureulium et Hippolylum la Ili#pania , ut ani«
deniii ccbacrent : nam is anno 588 babebai a:iaiis di^iiRtis, lauJavii (m). Veruni «ie Pru^entjj oper ji>u$

.innum 40 , et curn post jiiveniie ieinpus se jurcco;i- siiigtlUtim fusius disseram cip. seq.
sulium egisse, et deinde bis ficnns nobiiiunt Uiblum 3S ^- Quoauno, et ubiuaji) obie^it, jncertnHiesi.
rcxisse commemoret ,
quod addii , tandem mHitice Sed nesti«, quo fai9 Prudentii viia plurimorum sus-
iiradu , vidctiir indicare virum plus quam quadrage- picionibus el coiijecturis ita esi impiicata , ut eiiam -

tiarinm. Etsi autem rsla Qeri potuisse evincas, lamcn Hbi iiiiul omniin) sciri amdefiniri pote£t, nostra orn-
revcra facta fuisse non persuadebis. Simile esi, tjuod tio eousistere debeai «liquanlisjier, ne, qua; ab aliis -

idem tradil, Pruueriiium anno 405, cum se inuneri- proferuntur, probui)ilia e«se ei a n»bis ignornia
l*us abdicasset , Deo vac:>turuin in Uispaniam seces- Quisquam exisiHnct. Aimitnonuulji PrudeQtiiobiiuin
fiss;e, uiideRomam rcdire coacuis, Cassiauum et comigiss« a<^le anuum 415, quo Slilico prodiiiouis
llippolylum martyres coUiit; <|uos iierum reversiis iO poBitas subiit : nisi enim jam lunc Pfudeniios deces-
in flispauiam celebravit. Ego exisiimo , Prudcnl um Sijsel , laudes Siiiicor.is e.\ lib. u advers«is Syinfn.i-
rinno 404 circiier adversus Symmaclium scripsisse, cbum versu G9o el scqq. : Tetitavit Gclicut, eic., de-
anno 40-^ sua carm.ina edidisse : qii^ nimirum ante levissei. Quid bac conjectura infirmius? Quasi ver«
diversisque lemporibus composucrii. Pra;fatin eaim m scriptorui;) fnis»ct poiestitielibfuai^efltel dntis&;un

Confer eri:im episiolam 17 Ansonii ad Symmacbwm, Inter .solemiies Cvpriaai, vel Ceiedoiii,
(ibi Aiisoiiius : Quisquam ne il» nitet, ui 4i^i comy.a- Eulaliaeijue di.es, curral el isie liui.
ratnr, non sordeat. la Ereviarium Ssidoriamsm S. nippolylus i4}|inis,«is,
(a) Iii bymiiovtrnS- Hippoiy^i «oiundfl esl pieins fonasse or^giiieiii ir;ihii e* bisPryileniii precibus. Ex
c- 'vr; poeiie, quisic ValerranuuianlisiitCH) alioquitur: feslis Cypriani, SS. H<uiietf'r:i ei Ceicloiiii, ei S. Eu-
laiae alii arjfuuiii nienXioneji» esse deepi6<;opoCaBsar-
Si bene cominemini,
colii liunc piilcberrima Roraa
Augusti meiisis, ul i[:sa vocal
Idilius
,
augusiauo , •iui:! bi suiu s:nicli j-.xl<iri , uti am S.
PrJsco more dieiii quein le quoquc, saiicle magisler, Ilippolyiiis. }u'o cBJus lcsio roi;^i''''i Priidwiiius; ^ilii
:

An!iii;i ifsla iiiler diiiuinerai e veliiu. conlra Calagurrilanam dicecesin uf^noscu.Tl , ciipts
t je'le, smIu ijieios ferel hic vem-ranubii-: crlus, crarl paironi SS. llCJHelcrius et CVIedonius niilii :

Lucis liouorala; prji.'itiia rtsliiuci-s. neulrum liqMCt.

 ' :

GOS 1>U0LEG0M£Nj .606

levoeare («). ^HvkiO 7dro magi» rj^^ekoJui» «st qued A BS. liivariiis conlra rtfgi)las.pposo<li3; hoc loco asu
aii ^tseph RudrigneiueC£-5l?e ioc. eit., Pffeieaiiuai i>.i£ videri vojiiii. liiiimimi «pcruan. Priiileiitii aii fuis.*;c

«1e oonj-uraliime StilicwMS aikti audivisse, quia ejus Enchiridlon, iii ciijtis praefaiioiie («) .«iispic^itur lo-"

rvon laemiDtl, Conira lecie videicr judieare iUseus, gendum : ixt siatkr.no i."* at»!o pro Me- paiernit in
/|ui PriMienlii «iriules es eius operibus c«liigit, q«od atrio, iioa viiJens, cuni paierno recie precedere €.ir-

parce f^h^'\e vi.seril, (^aaid &e«xei taniuHftin die n»an- ineii, i:oa vero curo niaterno. Sed puiabal, ita confir-

<!iicav«.il. Vide e-iis Uymms Aitie clhutn^ Ujunan- n»ari, quod in Cltritlt matris templi angulo (iegerel, ui rAi

nniii, »ii©sqiie tum iibri C2llien>erin«»n, liiui Pcrisle- Dei:ier. Ac viJe iacplisaimr.ai inlerpreialioncn!. Piu-
plianwn \b). dentius seinier vasa viliadoiiius Dei reccnsens, inquii
57. Uiicteinjs noRnulia explioaia loui qu« iiuuido
iie pale^iio ia alric
cdniroversia suiii posiia IJl fibsoieiuin vascuium...
cuQStant , alia quae in ,
Sinitque pctria injsngjii; hianere.
pliira quae in coiijeciuris. Caeiera ,
quae cerio sunt iiuuus «i!ce /iciile
cunhcia iitiaaquMn <uinu& esl neeessarium, opus la- Inimus iuira regiam saiulis.
,

raen estdeclariiie; Kimji^ quiseju^oUi furraiiones Qjiid eti, vepafiit Bivariu&, imnus inire inira reg'»m
aui ex Best.i-i Ctiroiiii-o, spi es eis^ui illud suHt se- skluiis, ^tisiintra domuin Dei icribere? in cujns angH.lo

cuii , adopiei ,
quod puio fecisse Cfeamilia*<imn io B se maiiere a/jirtmL Periinel eiiaia ad nes quod Dex"
l>revi H parunt accurati Vita Prude*rtli , tuai ul lor ad annuni 450 re/erl : Ad Valeriamm (al. }tla-

pite^t quibus opiniouii)ti&aut eonj^ciurig adhasTint, lerium eptscopum) Ca^samuguslauum scribil CyriUus.

3S q'>i similibus iictiofiiLus inveniettdiebisuni dele- Vuli enini cominentaior Bivarius , hunc esse Va-
ciati : nam qu%(i:tin, quaniua^i peteriiat oi scieliani» lerianum auti&iiiem, quem In Hippolyio Prudentius
HCCdinHietiai« a ! vefas iiisiorias coumiiaiscebautuf. ailoquliar. Dubiiat antein an is ipse fuerit Valerla-
jgiiar Fiav. Lucius Dev-er com Ffancisci 8ivar.com- nus lconii 40 pr-^^sul, cui 3. Cyrillus Alexandrinus
niesiHBrio ad snauin ClirisU 38S SiO haiiet : Florei Fl. 8ti:is exegeses dicavii. Kugas ct somnia h.!ec esso,

Pnideniiut yaire QesaraHgutlaiWi smire Calaguiri- arujuls oppouet , faleor; secl boc ipsuin animsd-
igrta naiU4 {.Salis comule) Cet*armj§u9tiK, NdiBeiT Fl.\.° voriendum fuit, alanledlxi, ne vera anl prohabitta
VM atqtte aiia inventa sunt, n tii quod sttus «st Salia esse alius opMietur. Ex his simitibtisque scripiis no-

euHsule (c). hnrii adoimua: 38S : Prvnkniias^ Toleio, s ro adhuc saicuio vilam P.^-udentii Carolus Augusil-
Coiduba , «c CtSiarauiiusle tn Uispsnia egttgtt guker- nus Ansaldus iu prajiat. voffffiaa. Italie. iibror. ad-
iialis , fit dus , ei kabed^ aruier celeieninms si paeie, versas Syn^rnacii, digessiSj q«ij postqnam asseruil
mirificus. Ann^ ¥i^ fttit Rovmni id). Postreai© Pru- p.nmutn gradusi pca tu<pi:ratcrent la exercilu ha-
dentii ositum comDi«BUtiu»Bsx!ere.Tarratad annam C bufese, bis [racioreia fuifse» addit esw ?n«c aelatis

iti': Frudtniiui fi»m« Ctsaaau^usitim rediens, ad 48 miiiiise fessnm, deaiuni rediifiae , auno 5U coe-

4 dem CcesarnvqusmnAm S. Marite pUnut dier»rH, et pisse versus eompdriere, anao Ckrt^ ^&Oi iibrunt

ii uslriHm opiirum , p3tt muites pn^nss cum omnibui Cailtemerin«jn evulg8&»e, cofilfs SymHiaciivai sub
heireuris tiii lemporis hab.tas , wanf.utUe «loriiur (e). i$»lia iutperii Ho»orii «t Arcedii duos edidiisse li-

TemplujH B. Yirginls ^e C^lwsma innaitur. brds. Fuigu prxterea ^hho C-C slaiis Ko«affi re-

(a) Nen iw» credebai Heraiius, q«i^ episfc 2©. iib. !, sainle l^rnie de
d^eclatrcissements a t'hisloire de la
b £ verbis Iii)r«i8i i^iAUi aiioquliur :
yenddme, Le saintpoete Prudence. Hic cerie
iibi sii :

locus Mabillonii AnlOnium liaymnitdam Pa.squa! tli?-

VeiimiiBiim, j3ftiHr»f}ae, siitcr, spedara vi«ieris :
cep^t. Posseni hac aliquo pscio snsilnerie.x eonmj
Sciii<'<>tui pro<t«s i^dsioruie ptuui- e Bauitditt^ senienlia qui PriiuentiuiM imne pDeUinieunideni ftiissH
0(]t3li tlave.s, el yni^.a si^Jla jAiuico, voluni euitiS. Fru<kn(l<*pis^ii4e TuriAiKtHeafii, qvam
l'auci3 osiendi geaiis. et co:ua*i!nia Laudas,
iNoa il» miiritus : fnge cjiio dlscsders ^esCls :'
faisam esse ant^niSAiil tu:m.
[c) Bivarius in Coinn»eni. ait recle .i Pr«tde|i4i»
^
Koa eill eaiisso rcditns libic CaBsaraugiisiara el Cala^unin?. yocari .'^uain ex Iioc
loco Dexiri, Tarraconeift T€fc, quia ejus fuii guber-
(6) i^on lainen iddrco SauclQS esi aype!l4ridtis, D£tr,r,
Aiiioiiiu! RayinoBdus Pa^qasl , orifinss Cis?f;rt. hi , (ii) Bivarius i« Coiumeni. bsJnc fictieaein b^alir-

ct, pag, lii propos. «i, terSHs ei Cas&Miric .?ni~

,
Desicr ad anaum SSU. PrudeHiiiu lyricus pveta Cce-
deniii apiui .iS:ibinonium silegaR.s , #«nccam Pv-uter.- saraugmLasn* Bonus seribit. Quod idsm Bivarius cx-
tium aperJ.e vdCiii. 'n b.pl\etn«?idibt'»e nonisnii de- plicai, de fibife P. yclioscaciiia; : ^•.i^.al hic liber Itf
ceinbris t antii excidii, lU !Pii«n(<piri?rte saaclus
i'iyii rico carmine iii, cno^tpajii.tus iiziu Ubros cOiiira Sym- :

.ippcllaretur, dniii
auiiuniiaihr ep}i«r.ulQjTi trvaam, macuuni tueiar scriptos snno iO? )'OSi victoriam da
ilymnodia tU^jiunica \c\ quo ccri€ pen^usfts :s litu- .
Rfidsgaisa Ceiisque i-ofaiain aanc 4GG, Artadio vi ei
lob Prudcntio ncstro afliiigitor, \n nisa. ad miin. U6 Prdbo coss., ul expiait la Cununenl. ad an. 417.
fcriiiel litiiium Eiuit noiiiei! Prudemic apposhutn in- (.") CouunenttmC Ps^iado Jidiani afc|ji;>resliyleri,
«iicaliir, iiti eli.ini «aMcti/s dfeilur a .'iaodam imcr- quod Prmietilius episcopus Ca^s^raugusianna fueiit
pieie Italico !i)tiii!! S. Cassiaiii num. i2i. ei a P, iJ- ab anno itOad annuai 421., fo=e rcfellii Nic. .Anio-
b:Mio a Jcsii tiinu i ex posiituinis, col.' 7f>3, t^i, m n us in Bilil. vii. Hisp. Alias inepiiaa leg^a in oiss-
Viticliir, a Slaiiiljonio in opere: Menioiraponr scrvir quibusdaui Vatlo., cap. i.
(V) lii est ode Immcitd Dee , qiu' iu li;ii: Aic-
iii i22.-i, ii! nonnuHis auiem Bittotb;eum sive EHciiiti'
v^tfi 'jJi-.iyiie piunoialia' fpiloji lilulo iciilujquc ji;»g. diui; iu pra^faiionis viceiu prjecedil. Kdit.
 : :,

607 PRUDENTIUS. 608

d»U$9 ad fimijrum »«pykra vcneranda, ei in pairiam A ctelpUus Aureiiaiieosi» cum mullis eoiid. nass. appal.

regf e3«iiJR , li£>n»n P$rcsi£phaiiwn «i^bomse. Quo lenL, Fugnare cortira luereses, cxilioiicain discutere

quid »>a|is rept^Rofis ifms operilus PruT^ii poie«i fioem ftd ^pothsosi», ad Uaraartigeniam, et, ut ego

excogitari («)? Deniqus Aiisaidus Prudtratiom diea qmdest j^to» ad Psychomacbiam pertinei. Concul*
esiremutn otrii&3« Cssaratj^ustae asseverai sine uila care sacrs gcniinm, lai)en>que inrerre tiiolis, convc-
leste, ut cs6ieni. Scriptori erudiu», cui iibrt adver- liit iibrid admsue Syminachum. Laiides martyrum
sus Symmachun) tantoj^re placoemnt, non ucbuit ei aposioloram libro PeristephaaMn coniinenltir.
odeo ignolus esse Prudentius, ?d aliier, (juam opor- Chamillardus, aiii )ue non recte hinc colligunt, alia

tuit, noias. PrudenUi imagineni ?.liquam, diu qnjni

• praeter&i cpera a PrudeiUio non ruisse compesita
tam, inTcainias in codice Urbiitaie bJbliolhecaj Va- po^i» eemi, dum hxe vulgavit, alia prseierire, po-

ticanx, quse in prtma litiera pfse^aiio&is, f er qum- tUit '^i h«c edita in nova iacuoibere : quod nuno
qnenma^ appicta est, et a oobis eo qao exstal, liiodo videndum esl,
cxbibetur. Opinor eam 6£ antiqulori codice aviuiu- 60. Proferatn eiogiuro Gefinadii eap. 13 de Virhi

hratam, nant qusedam ejus vestigia apparent io ea- iildstribus ex Aldo, Giseilsio et codieibus m&s. cuin'
dem prima littera veiUJBli eodicis Vaiicani; et ve^tis noiis Aubertl Mirisi^ Cmesli Salomonis Cypriaui , et
quidem «trobique rubra est, lineanienta oria ia co- B lo^n. Alberli Fabricli ; ita habel Gennaditis. Prudm-'
dice Ti;leri Yalicano eTatmeniRl {b). tiH8, vir scecuiaris Utlerutrane erudiitu , compomt Atr-
toxk"ov de Veleri si Novo Testamento personU- exee-
CAPUT IIL
PnuUntii opera.
ptis. Commenlutm esi et in moreia GrcBCGrum h£X4B-
,

MSRO."* de mwidi fabrica, uiqne ad conditionem primi

41 ^^> Q^*^^ iibros, et qtio lemporc Prodentius
homima, et prtevaricaiionem ejui. Composuit et libeUo$
scripserits enncleaiias nunc explicabo, adductis ejus
(fuci Grtgca appeUaiione pycetitulavit, 'ATrcai&jctf, Yv-
altorumqtie veibts : qoo 6el ui, cum testintonia do~
riorum hoojinum de Pruderilio proferacn, eos, qao- jfOfitK^^tx, 'A,aa/>Tt7rwt«, id est de Diviniiaiej 48 ''•

C6mpsgna.viia unitiii, de Origine peccatorum. Feai ri

rum hic meminero, tanittm tudiceni. Prudentius in
in tan<iem tfUirigtiim sub &liquorum nomttiibut^ Inwi-
prafatioiie-suorum operum ita ea enuaiera;. et ex*
plicat.
tslorium ad KUirlyriiUii iikrum wium, et HymHorum
Atqai fiae sub uUifflo "" eiterutH ; speciali tauien eondiiione advereus S^mim-
Peccalrix aDiir.a stultittam exual, chum, idoioiatriamdefendMiem, duoilaudedi^ffUsintot
Saliem voce Deuxn conceiebret, si meruts ocquU.
Hj? uriis coaliiiUet dies,
tibros compeqii : ex quotiim Lectiom agmidlw pat*'
Nec tiox uita vacet, quin Dominam caaai, linut niiles fuiise. Uactenus Gentiadius (e).
Pogset coRlra hsereses, tuiihoiicaiudtaeuiiat iiiieai,
61. Aellatuus nunc Honoriam AugttstoduR^isem,
Coacuicei sacr^ geniium,
Labem, Rancta, lais iQferat ido'lo : qui cbmit anuo i iiO ei Genoadium tertHe deseribit
Carm^o mariyribtis devoveai, iaudet aposlolos.
nisi com aliqGando aberrai, iib. ii, eap. 15: Pru-
Pies noctesque liymais coxRiauari qiicd ait Pruden- dentitti, vir tcceuiari iilleralura eruditut, compotuit
lius, ribruaj Caihemeriitun slne ulht conlroversia in- Diitoelia^tii de tots, Veieri Testantanio penonis ex*
ielligit, quem Liafiuu uvmsohu^ Genitadius et Theo- cerplis. CommeBiaius est antem et- iu morem Grieeo-

(n) (Juo4 i^ontaiii Veniens sepulcra mariynim ve- ivor. "Symmaclmm, «ed in praffallone
fn Hbrisat-rtn^rh
neraiits fuerii , ccrtissiinua) est : as »l\k rationd libriCaiheme^rinun id tangere Prudentium : Tmdem-
ipvuin ad hoc iier perageriduni fuisso perrnotum ex mliiiA' grcdu, elc. ; sed pro Gennadio respOBderi \tos~
passione Cas iaoi coilig lur : set< serbis, Es quorum leetione non iihrM »th
ilils

Hic ciim pelerera le, rfmm masiin» RooiS;

ctib!,
Spes esl oborta, piospermn Cliristuai fore.
£t in iine
TuQC arcsba mel perceoseo cuncta
cum reliquis versibus, guos siipra d^iscripsi iium. -'.3-.
Constai eiiam jam anno 57 seiatis inier sua opera tz-
censere PrHdeniiitm iibntm Perlslephanojn : Carmen
martyribus devoveat, laudet uposiolos.
. . . « £xrt!/;<M; iia omneseodices ms».,sed Mirxus legtt,
(fc) Anuqut exscripioros $x\m: primse litter.-^
operis
tmaaginera auctons atnngebani. Virginius Valseciii,
monachiis Casincnsis , In dissertaiioiie pro Joanne
Cersen Benediciino, anctore libri de imitatiotie Chri-
sii, erudiie disserit in .prsR&tione de h;>c cotisaelu-
diiie, et codices egvn Imagine auclorum iit prima
iittera a se visos recemet plures, et iu his opcra
S.
^oannis Chrysostomi, S. B.tsiiii, S. Hieroiiyial, S.
Euciierii et alic-ruin veierum.
(<r) Noise Fabricii smit : Prudentius tir
: deest vir
in ms. Corbeieusi ; AiTToxou&v : idera, /roc/e«m, vj-
tiose. Sed legenduni iiTrTv/ov, ex Glfanii emenda-
Vone. Eexaemcron : Fxemeron...
liominii, ideni libellos : (ibros,
; ;
litulavii, ideni
de diviuatione : de diversis, viJtose,
;
ideui; ex fjUGrum lcciione, elc. : aotat Fabricius,
lom advcrstis Symmaciium, sed omnia Prodenlii
opera fortasse comprehendi. Pariler quod ait Fabri-
ei)(S legendum Diplyehon, non DiHochaum , mihl
noh placere aiio loco dicaoi. Aubertus Mirxos lu)c
latKiris, iure lantum animadveriit, mas. eiemplaria Priidett-
lii meriio pr.r;fationein Cathemerinwn, nt totios ope-
ris prooentium* iii prima ejus fronte coilocare ; hspc
poemx^la Prudentium scripslsse anno 405 ex vefsu,
^
^ Obtiium etc Salomon Cypri.inus id habei
veit-ris.
excerptis.—Compugnataia animce babeiit odices; Mi-
risus hab«, aninii. —
Sub aiiorum nominibue intitato-
riKia ad martyrium: bsc verba oniittuntur in nostris
mss., ei recie qui(jem. t Aliorum animitdverslonibos
niliil addere mo nuna opGs est, nisi forieGennadium
dixisse, MiexaeziQsroR a Prwieaiio ui moretn f.rxco-
rum fuisse conscriplum, quod eadem inscriptiooe
eodemuue argumenio usi sunt Gragci aiiqui, qt Gre-
gorius i>Iyssenus et Basiiius. Aliqnas glossas m Gen-
nadliim ex itiss. Vaiic. dabu cap. sei|. Lectiones va-
riauie^ sanl ex Vai. A., et iUt. de toto veteri ; ex
Rgi. aV compugnatiiia anima: ; ex efdem, invitutorum
a. condithne prim ad mariyrium; h\ vulgalis est s(cculari litteralura.,.
idem aitUulacit
: pra:- sub aiiorum uominibus... speciaii tameii inlentione ad'
versum. Ex Gitelino tumpsi, duos laud< digniitimos
libros cowpfsit.
 . •

6fJ9 PROLEGOMENA. 610

Tum H exaemeron de mundi fitbrtea. Composuii «Ji ii- A scrijMihse; ac fortasse Triiljem"«$ kloneum lesiein
aliquem habci( Nobis qQi<jl«ii) idkMieus itsih noa
'K\tafii'fhiL'i.y id enl de DietHiUtU, de Compuqnantia esi Triiliemius (c). An Triihemiiis, ui es uno Pi-u>
animi, de Origine peccaiorum. Fecii ei in laudem deuiii opere 44 P^ura feciiopusciila, \u cotxra ei
mariiirum librurti unum, et alierutn advernis Sym- piuribus rrudentiis unum compegit? Libros sex in
machum. He&aeniertin coDJicere pcuumus t&aa itlud ipsuin
62. l.ongior cst Trilhemius, qui muUos coUioes upus (juod Irtudai GeiHiadius. Tandeiu vnimadver-
inspexerai, et saepe ex uiio opere plura fecii, ei in tam Prudciitium polius dicendum claruisse anno
divcrSDS tiluios distinsit. Slc euin) ail cap. 90 : Ak- ciiciter400 quaio 580, quod antea noiavei at Bai-
reiiu* Clemem Prudcnliu$, poeia Chmtianui, vir in lius in Dicaoo. crit., repreliecilens tam eos, qui
s(rcularibu$ liuerh erudiiui, ei in divinit Scriptutis anno 580 quameos qui anitoidO claruissc aiiiruA-
suiis periius, metra exceilens et prcta per tfuinquaginta rmii : quod postremuu) legiiur in IMblioUteca Ui»pa<
teptent amos mundi amoribiu reUntus, muUa poela- oica, qvie Andre.-e Sciiolto iribuitur (d).
rum opuiCuSa Ugil ei gxp^suit^, ac de sua vena miiUa 64. Pr%i£r iiia onuiia PrudeQliiopuscuIa ,
quss e&-

J5i3 profutida poemata scripiii. Tandein vere in scne- stant, et iibrum 'm Hex<\emeroo, de quo nuper dixi,
duie, repulsa muiidi vaniiate, ad sucras Seripiuras te B dao aiii ni>ri de &. Triniuie a Triihemio memoran-
conuUit, et carmineac prosa malia uiriHsquf.Testamenn tur, quod Phiiippiis Bergomensis Cbreuici lib. ix
obtrusa exfiOiuit. Scripsii auUm tniUia pr<£dara opuS' sub aano Christi 406 cuniirniai : Dhos insuper de
cuia. De quibus mensurameiri (acta reperi subjecia{a). Trinilaie scnpsii iibros, quorum unus erit praifalio \

Ep'sl6las eliam scripiil non paucas, Alia quoqun nm- Apoiiieoseos, qua inscribi solel : Yetsus de S. Tri
nuUaedidit quce ad manus noslras uon vejterunt. Ctti' niiate; aiter fortasse est aliqua particola librorum
ruii tttb Gratiano imperaiore, Atuio Domini 580 {b). qoos babemus. Nioolaus Atitonius putal periisse /k>
63. iCx Fubricii MOiationibus obvlUiO est cuivis viialormm iibruin ad mttrt^^ium; seJ, ut dixi mm.
agnosc^re, qiiaui liberalis Iiieril TritUemius In Pru- 60, ea verba non virfentur cerio Crse 4i«Raadii, et
denlii pQemaiis muliiplicaudis. Pauca uos addere ju Quaravts sjiit, oo« litiuet an ToSoerit etim libntm a
vai. QuOii Fabricius aii, a se »un repenum iibrum libro Peris^ephanwtt distinguere : nimirum quia in

i^ Ue6urrecUone camis , Posco meum /n Chritio, lioc libro horiationes ad martjriom sub aliortim n6«
inendum in li-itUemio noit animaiivertt; : csc igitiiu ioi»ii*u« coalineolur. Noa enim ulta causa fuisse vi-

i<^eiidum ; Soseo amim in Ckrit:o, qui versus est deiur, cur Prudenlias sua siale siv* alioium, sive
HM edil. W0iiZ't ^l |Q63 nostrse edii. m iiiie Apo- bUO nominc Christianos ad mariyrium iQvitarel. lii
Iheoseo», ubl jHr«%ilur titaius, De resurrecuone car- ^ Bibsiotbeca faibliotiiccarurii mss. codd. Monifauconii
nu^ lutmana» TrUhemius (radil Prudenlium muiia ei bibi. Casineasi laudalur codex 227 inseriptus :

poelamm opuscula iegi&se, ae de sua venu muUa Carni na D. Prosperi, etc. PrudentU tiber deColum-
profunda poemata scripsisse, antf^quam ad aaeras bis. fareii poeia camma, eic. An iegendum eril li-

Scripturas se conlu!i>iset, praeterea non solum car- Non valde dissenliri, qwi eju-modi
l)erde Coronis'/
©ecurrenies
nune, sed eliam prcsa muita uiriusque TesLameiiii errorcs tn eo Montfaoeonii opore passim
^btriua exposuissd, epistulas qiioque uoo p2ueA.s aiiimadverierit, S«d enm Dittoch«um in pUiribus

•
Apoilteseo* vers.
(d) Ilacc iiie rejOen^i i : conira Symmachum idolo» lra-i]nionii25, vers. i7S Apoth. (e)
Uirain lib. u : Paa(us proeco Dti, eic. De Cumpu. 521 Non videinr diver.-us ab Hamartigenia, quam
if)
«itianUB (a) Hb. i : Smex ^elis, etc. De Diviuiiate iterum infra commemorai. ig) Iniiium lit>n
CaUteme-
Apo-
ili). 1 r Eu iria sumnm Deus (t). &j.ara Patripassia- rMioa. Ui) Eiichiridion HiriosqueTesiamenli.^j)
iheoseos vers. 783. (k) Koc in ediiis ncn
repe.-io.
tlOs (e) lib. Viurmuk svnt, etc. Cofltnk Sabeiliottes
t :

(A Iniiium hvmni 5 Perlstephanwn. (m) De

if^lesn-
flMc) {d)
lib. Cede pTopkandUor. Contra Judaens {g)
I :
verg. 8b7.
tb. i Hcec a Juduircs, etc. Conira Homuncionitag
: laie vixionis animae in «ditis iusaribiitjr,
(o) Ner.^.
llb. 1 : TSunt qui Judaico^ etc. Contra Phantasmaiicos Hanjartigeu. («) P.raefaiio, Hamariigen.
mi-
Ub. i:Est operee preiium, eic. i>e Origine peccaio- «51. Hamarilgea. (?) Hamariigeu. vers. 4. (?)
De« Pairt, Ptus,
liun> in cditis noe «i, immolut
(t-
fom (/} iib. 1, in Ucxanteron iib. vi, de Sancta Tci*
Hiiate lib. ii, Hyntiiorum diversorum lib. ii : Ales delis, tJinoceiw, pudicns. 0« l •

iiei nuntius {g). Laudes S. Vinccn:ii iib. i : Deaie (c) Vlde comineiiH. ad versum 26 hymm anie ci-
tKarlyr, prozpera. Laurfes S. Lsureniii i b. » : AnHqua ^hmn:
fanorum parens. Laudes Uomani coiitra gentiles iib. Sperne, canwEBa, leves hederas,
I Romane Ckrisii f&rlis, etc. Historiarem (^) Hb. I :
. Giigere tempora queis sobia es.
Eva columba (Ht, De animas Natura lib. i : Vccurrii
dubitans (i). De ResurrcdiQiie* car.iis lib. i Posco :
(d) Prosper Marchamd in suo Diition. ariic. Pere-
urinust persuadere couatur Andream
Schoiium iion
meum in Christo{k). De MiVlyrilms iib. i: Scripta
Bsse aocWem Bibllo4hecaR Hispana; sub
nomiiie .4. S.
$tmt ccelo {l). De Staiu aiiiiuic (m) lib. i ; Errat quis-
quaiulo edeie
que animas. Amariigen. iib. t. : Fralres epltebi fo$' Pere^pinus. Ejus rationes expendani, si
Hisparuim
sor (»i). De Spe veniae oraiioneni,sive lib. i : De^ Conlinsei Bibliothecam veiei-em, el uovam
diqestam , aii-
cunctiparcns (o). Contra Uarctonitas lib. i : Quo te jVic. .\ntonii , uno et constanli ordinc
pr«gc:pilat rahies (p). Perisiephanon lib. i : Piu;, /S- elani, confmuaiam, eorreciam; quam jamprWem Uay-
delis, innacent («). tniiiidus D;osdado, Joamies Artvalo, et 0^0 ipse,
molis ojms,
\b) Tritbemio Fabricius ncias has adiecit : (a) colliiiis symboiis apparamus : magna
Au-
P((yohoma< faia, (b) Praefatio in Apoihco^in. (c) .\po- nee sine magiio aliquo Maecenaie, vei dicam,
ilieos.!8. i('i ! t vabelliaiios. In ediiis iiiscribilur, Con- gusio, perliciuudum.
 ,

m PRtDKNTIUSi 512

c*ilJ. V»lic. msuriptum »U Hs CQtumba, «li c»p. 4 A •«• iK><rjef» ©peri c(K\£rircre a^tijaatofias p«?se, cttm

liocobai maRireiUintj e*l, siiijjseffl DitlocliKuin chj»» dij^fefxiiiv sint i;4bc^ie iitif Hces, seu bis pHfSlse, ^S
esl primiis vmi», Ev» columka fftit^ libraiR de Cf- d«<fHibes T{'^6r) pd^isost, ^ui de dipinrMs sacirs et

lumbis jnscribft«>atuni ceiuaissi. ut srjiiU 5!fpsrii ta- pp»faHSs librvis eiidefuni. Non eai«i rftCte in'.6rpre-

t«B« pte: uiriqne jgnsri .-rijue sc .•^udaces. Al» dt^ea» lalur {\is>ei», <^^i*afear«MiiW€!n fer3e?s«eas diptychuw,

SloiUfaucahi* fiiatur ex bibliftU». San G&m»aBf«»i. aetiipe libr «m di!pii«i4?^ura. Aliasn Inscrinilonem, qa;e

cedex 540 iioc ytulo : Prt'<i«aii e«r^ cenlra S^sft- KiniAo »i»f4s rnii:l pU&el, estcrtgiia^ii Ro&wftvdus iis

mtchutn.., Mia spttscnla ntilrica ejuidem dc Gct&RC. nefts sd PaHlinaiiv, cam. SO, pag. S59. AniePmli-
DeS. Bippehjie atar.iyrs. QeU .luaU di^inftr* i|Ood

qua^eve sii opuecttlum iUud de Octtmnf Aii iieeAl in Diuuche jhc /j7« l:\gtndtm dcce^ ad Prudeniium

coiijicere inendiim esse pro Otuitui»? pr« JHitockeee, tie.) biieuchon yuU BosweyduF, quasi
A^ 6a. FiJeutius pvonurttiaftQde.^^.iocodiceiftdi- dupticcuv hiKHm , ut Pci/a/e/icAon est iiber quinta-

caio apud MouifattCfJiiiuntt ex bibliisUi. , «eu mss. 4>!ex : cojnprebendit efiim PrufieBlius ifi eo opere
codu. S. ?4artini dc Sees, 11«:«. 15 : IfAdMm super gumiivim. V^feria Nevjqti^ TestamenO. Faeilius eiiaui

^ftiFicitJi PrudeHtii. CiiU fiece (ail ee loec ntiicio cx rff<#ucfea quam es ^/,'5/1/c/fo Kbrarii fecftrini 4iw«-

G,mh) eHveu i'm iemande siceil Piudenct^ cheunf^«l dirocheittn, aiK difrechemi. NliHlomiBiis
de cliase :

k poele, ou l'mque de Ticye», ^'«i mt /«i/ un &iivri.$e icnea A-elt-r-sm iuscriptionem, ei snspicor Prudejilinm
intuute : /Ediac am, suf Ifi^ud csi mmi^^^S H ^a mc «« leirasiicbacoiiipv^iiisse, ut im^ginibus hisiorins

eTv^icniicii aili^ovip.He de lu deisrijiihn 4e h Mcfe^n ¥eierjsel No^i Tesjanieflli in tcclesiis repraesciitai!-

de Dieu, qui esl en VAyocalypH, ^"'adiiSt §5|fkJdif*Qye tibus.$pjfonereff*ur : qBaiiainuiia cai-mina fecilPau-

est respt)nfif>. Prudeniiu« iRO£i«r, .^M^^. Cl4?i*ii»^ittS, iiuu« No-flu^is, «i Walafridus Sirabus , ciijus suut
iiA fuie Psychaflwidiia; aiaifieium ^h>?mik E>ci «s A?0- Picturie hisl»riarurn TtifamenU A'o»i pfo ecqlti^ia i'(?r-

Cidypsi descrjpati vers. 8-25 et seqjt, sii^us hexamatris vel uho vel duebu$, in uiaiuia i biblicu
rrancoiurti IGiOa Gol^asio ed.to. p.ig. S5, iiccii< u
Ha.^»i*i tijcu d^it, gradibas Re^iPi sujicrbi*
Desiiail, uiaiique opens t.eucerdia consors iiiiftticas Heiiiid.us V. C. ex.iiJu9iris, ei exquicstoi,
Mttaiuia uyvam jacio (uadyEiiiie lemp56fi>.
tujii» .sual Piciarx h.istoriarum Ve'.cri$ et-yovi Tc-
Ul)i \i£Z itiscripiio praepcniiur, jFdifidum Fidei et fiamcKti, ibid,, pag. JT-veriikHS liexametris tcruis
toacoiditt. tiocergo est j£ iificium ProUeulii; d&qwo pro qHalibet iii&tiuia. Cciifef Pauiini episi. t2 .nd

aiiocyiuus U!e tractatum ccmposuit («). gicyfirun), et uaiai. ad Miceiam. Lt alia nunc oiiit-

66. ScquUur, ui de Diuocbxo eju»|«d auctore l»- VtTfi de tliver^ hujus epuscull itiseriptiotiibus, eju^

qu.ir. "liiulus operis in GeiHtadi» et Jl^iorio Acjn-^l^ auctareni PruiieKtiuut esse iuibendum arguiiientiii

s*oduneusi ^i Diiiochcsum, quasi duplex a6it2. ''^u- Cdrtissimis coijrif ilur. Opus ipsum 2 Genuadio inier

soaiiiiut plerique codicos cap. 4, sed e.v errure libra- Prudciilii liivuS cnuaicralur; plcrique eodices Pru'
r:or;-.si DirochaurA, aul DurQchaum iaterduia appel- di'#.io a£( ir<i:unl. Cur ergo ilii abjudicabitur ? Oivor-
laiur *y). Pr^iBus Gifaiiius mcnuui!) k«£&sejiudicavit, $>iUi(eri siyli BOftAemo oL^icit, et qucd aiiquisiodei
et Dipitfchon legendun) e^-<£e a&seruii, qaeiu pteriqiie n-incR /vuffKi prxferat, Uarihius lib. viii Adversar.,
li^iUcv set uti suAt. NeijuaqusrQ diibi&o quia in ver- cap. ii elM, proliauduu) «useipil, nou ainm quaiti

bis Gnecis ax ignoranli;! exscriplorym plerainque t!iviiiiim htmc Pindarum Piudentium Diuochaum
cjus geneiis eiMta in codieibus Irrepscrint. At vero, scripsiijse [c).

pralLTqnaft» quotJ vox Diptyihav^ ^lde ugilai& est ai. Sed quancuam a£S«s>lku' IBiiriitie aftlrmsuU
cum TelaritssinM 4 reeensendii SiUo-
otlifics, c.ip. veluU rem ;>ovatu, uimirum Ama'aum, quttit vocmt
chicim inscrihaut, el GXpliceul r^eeiisem duj^HccrKt u^tii/iuarli. esssPfudenltmi ip^asimion itlu>n poeitmi,

eicuna ab«;ona Bilnime sii iisSonpiioJKritffii^sJw?»-, boc mo <3eino divnius de Climii(tiii& relrus utiquaiu scri-

h>ec eorrectio noni «st adiivuium nec^s^^^feri*) ; sl si p*il, 4!? tameii sarmiDa DitlotbjBi esse iocos qoos-
curreci.il> aliijua esi adhilienda. cur«ice tlioex.amiBe dam, irariaiiouis uberioris graiia; velut pnvfigura-
arUrmabiiiius i^ffiidnm esse Diptifchsn? Non iniicior D I6« ^4 prscU.ieutus, non t/mfiioo asist^aioi' : eteniin

lamen admouebo, in b«c BibU^keca lifmt-

\n) iWiid I(iciseoH:if!S, aeo«acluilJi: fiffo tit btcid^Tti»!^ juvii
fu::conii lum Aurelii Cleuieniis Prudeji-
«nncia operii cojiscribere : non
dubito iinifitlm omnei^He- et
aifle^n
4ii. l!siij Pju ienlii Calindo cpi.scopi Trecensis iit iti- lucHlisii-'.it et ki£loria$ m
koc libeilc ifidilai, per opus
liice sul) !n;0 Prudeotii nomiue rfferri. qa.isi uiiiis PrndeiUii s^urmii iisdcin mod's CGnceptas reperiuruiu ,
iileiiMp.ie fiji>?«t Prndeniius. Non prxtermiKaiu, p;Mi- i^viinquirere v^ueiil... Videiur auiem hic Hbfilat e*
««squofdsiii Prudeaiii v«rsu« cjc iNyf4i0m*eiiSi» :Ji- fme u Pns^eniiQ scriptus, -ut imiifnioribus SariptKres
cubi iMdic»ri tauquaju ali«|tt -tl t-ju. op^.a c»'ler>s di- Ucis in br'»es lituios ef eapitn versu rfdactir, pro re
,ersui;i ef J«i£epiplani : M«nomii£hia Davidis cum Go- ineidente d^:iureps uti posset, et {ilulus Anasmornni
iiat ; de quo i-iura ad euu lu uui P^ycb^xuachiie , fortasse Tnaaavii... non atUtr qufim flmrih.v Apuuii,
ubi ea pugna <ies< rihUwr. Vexiii (fl. Vsliii) Valentis, ei JWKmillcrum alioium
{if) i-n M.tioikim codice, num. fiO, cap. 4 dieilur vclut loci quidcmi imcfiyuulur, (ludotfis !>.i cxcep^i e.c

Diptijihcn^ sed,, ui eoHJicio, rceeaii u»ia. posi c««- majarihta aperi^us, illi iraaaii^anis ubcricris grutia
iccuicam Uifauii quod do siuiii! i)ii<'.ripiiet:e cod.
: veliit pnrftgurc:!', ei pralnie.iii. In pocsi liomtntn tales
V:ii. Alesaiid. 170:!, quetn iiUra rcceiM»ebo, poseuui liKi esstcnt niiqkot aptid QaHfHif.um porw.v.ni, Sire-
ia: ri. min, elc.
. (j':c! csi-enilit ''\ p'rasi ipsa, niuUi^ iuUr »e
 , , ,:

813 PROI>€60MEWA. m
oiuni:»illj efifrarumiij quainor versrbus ciMiclud»»- A quoiibgt ^ftiere, ordme kMiinutti, digMitaium,
lur qiiasi daia «pera, iteijue ullus ex eis verisus iu potesfale positus, vel liuncre p^rfuntlns, liue ^iens
loio reliquQ opere Paidei.iii in'eger Sippzni, eum de iorle uascendi, seu ItumiHs genere, condicieste^ far-

rebiis iisdeui siepe sermonem itabeut. SitQiliui> igiiur Ima : in nulio tt^im l«C6, in nulin urife, sensu
vcro esi PrudenUuin nui e» leira^niilia sid expiica- carentihns siinuiatris, vei ihsojttem victiinam- ceeiial i

lionem picturarum in leni^lis urdinas^e, Kl laodo di- vel secreliore pMCulo, iarem igneni era geniuni ( ie^.
cebam, aul iojvi^ioies Scrifviiirx locos in Lreves tarem igne, mero geniuni), penates ntdore veneratvs^
lilulos ei capita redegisse, ui upiu> a c;£>teris dirersum accendal tumina, inponul tura, serla sn.--pcndal , elc.
coiificeret, iu quo-^ui ubiqne gioiiJis ii&<!efli s£f>e Vido !ib. xYi cod. Theoii., tit. iO, Ifg. 12, ct conler
phrasibus ulitur, quod iu conimenUriis piaakis ftt- ibid. leg. 11, qua per ..Egypiuni ^aciifici.';, adilnsijiid

spicielur (a). lenipliiruminttrdiciintur, TaLi:»iioeiS}inniacli'.)coss.,

68. Quod si veiit, Diiinehxum ab aliquo primum anno 591, Seculus sum codicis orJhOj^iaphiaiu (c).

Amoeuiora, sati A»i«:ra Frudeotii £ui>6e iftscrijiium 70. A^l bas leges Tbeodosii poiiiis qu«in ad e\si-
•cx qi)o aliuf. feceril Atni£aus Pfudentiui, ajiits Aniie- iium Syuimach!, quod-opinalur RisciiS, resj e.visse
tius sii!ip!iciier uamiiiaverit , iton ab«urd« quidem jgdict» PrudeBtium lib. i adverstis •Syairnacliuin .-
arbilraberis. F(iis>e aiiieiu idieram poeiaut Bispitnum S vers. 507
4;jiu72!on diciuin, a Piudeaiio nosl.'^) d.vcr&uiii, qui
Talibiis ediclis L'rlis informala reriigil
l)ii:otkeiiiu eluculirai.!is fueru, tensare eenjecii Pni- Errores veieres, et tnrbliia ab ore vi.>to
lip|)iis Uiieiius bb. iv de Poeiis. Ilittitati a S-. J»is- Nubila cks^xustt ; jain Dohil Uite. parat.i
^Aeinas tftittare vias, Qiris uni.iue vfjcnoiem
jth% Bibliog-raph. crii,, verbo Anwnut aii Aificenuw Hafnsnimo dactore sequi, el spein uiiliere in tevura.
fuisse qiiemdaiu poeiam Giaeoum, «e'^ 4>pu3 suj bu-
jus iiou)i.iie iiiigr po.tas Gbiistijnos ediiuni . esse Syi?imadi«ia re«hicera pro ara Victo. i» recuperanda
PriKieutii. Melchiur Goldastus in pra^faMoiiti Mano^l. "TJovBm sriqoem conalum sdiiibaisse multis persuu-
libiic. glorlatur, se i^riinura Prudeuiinni AruoeRum "dere 'vnit Riscus. Ego ne^oe i.l necesse esse, neqne
qiiaiuor aliis Frudeuliis addidif&er fluein Hisf^nunt Tilie ar^nsento osle^idi posse exisiiino. Elsi eniin
tsie, ei feniie stipita^ein i'rud.:iai«) Turi&^iGiMu^t assentiri nolis Nic. Anionio, afnrm^inti Prudentiuni
prxsuli, ei AiU'«Sio Ci^uienii exisuniat; alque k^ post annum 4U5 carminis sui novum ai^uincntnm
.paeto u«ruHtq«i« aoiueji Prttdehtii el Ainffini «oi^ snniere Tolaisse ex relaiione Syramaclii styii exer-
juni^il, neqiK dubiiavit asserere Gcnnadiun», huicQ- cendi gratia , tamen poieris te.nere PrudenHum nctt
nymia scriptoruui iuier se %M|ualiuiii deceptiiin, scrt- tanluui slijli exercendi gralia, sed etiain ut idoloriMU
pu eorwu lum p*)tuisse di£€er»ere. EL<miai:ueI iiiscas C cultum fundiius everteret, Symniachi relalionem im-
neu adfnudum diseentii a LSi^iinie, qui puiax ditto- piignasse, S^pe eniui fii ut epiw aliqHsd a plurihtis
i^iiiiuu^, esse epiiomen qua^^dam operi» Pn>dantia«<, mod» cilius, modo scrius, refe!l;aur; 4S et Syni-
a Gennadio laudali, ab .\iiiteuo confectam (b). macbi relaiio, homiais iunc eloqiieniissimi, a multis,
48 ^^* 0*^') aoteu) ^nao 6«8|>er:i Prudeniius «cri'^ ift pr»babili»imum esi, expetiia et lecta, »iudi:) qiio-
bcre, non liiiuet. qnanivis pieriqne asscrnerini euiu t)|indam ad hdem catliolicam amplectejid.im lardara
simo xtaiis 57 ad carmina sacra pangenda aiiimiiui poierat, nisi plenius quiini fecerut Amlirosius, refu-
appliiuisse : nam ex OTajfatio^e, iiiide argmneuiuin larelur. Iiaque Prudenlins, ut ego c njicio, ai!iii>

petuiu, &oluiu kcei. iMh^rre euin mua 57 set^iUs sha drciter4l3 Romam adveniens, clSymmaci)! relaiio-
opusAitB sdidifisc, qfiortim aat pleraqee aiit emnia^ DCm aut tunc primuin videns (non enim tuiic Tolumin.t

tit sitnile Yeto est, anle dlversis icnipoiibiis coiapo- €c4em fceiruate qih» nunc divaigabantu,'-) aut olj.-ar-
sueral. Profecto vis dubium esi o^uin 4uos eonim Tfens .ia deiiciis gentilium eam esse, et immodicis
SyinBiadium iibros anle annum Chrisii 40.i f«n- i.'^i>dibu4 evehi, i£.-pU2nationem agfre&sus est. Ci.
«ciipseril. Theodosius fege?t»'tttigsvU, q«a wcriScii EinmaKviel Rii^cus aliquem novua ceHatinn Sym-
idolorum probibuit anae Zi)'i : NtUlus cmniHo , cx iTi£c'u adfdsse inde coitigit, quod cum Syiufflacbu»

(a) Idem SarlJilus, li^ n, f*f. i , n»m«n AnMni J^veuaiiii Stliictt».

p»de iraxrril «ligiiiein cjif^Jiedi Sic lucuiemiitimvs :
($) Tilulos diversos «jns opuscili inTenies c.ip. 4,
Ckristi vt^es Pru^^nliuiA ^iscis dt^Krrtttirilfus Aw«i- in coild. mss. M:«rietttis sx coiIim Vat. Lti ex-cribii
utu cegtiominMUS est , ^ma nntiium CkritHari$rjm Fetit ennn multst libr^, unum, qur.m prcetilulaiH
poetaruat amcenutde el tariefni^ lyric^rum cttrmiirun {hKOCiiEUM 4upiiitim refeclionem voaiits il*
, id esi
lange sl vrinceps. Nam qni brepiariuni iUuU quod .,
Yetcri rt Novu Tts anienlo, et alios, quos pfte nicn b'.t>
An^oeni lituLe tuieribilur, Pruttentio «lijnttifsnt , ii hubeiuus, si ptrscruKiri piactH. (/(Hifer nosiros coid-
h»ttiines nulio mod* bent jv.dici^ utuHtHr, E^iefttphi nseiitariiis in titiilmn hnju.s 0]ieris.
:i!iorum prolerl, qai dcsciiptonim liber.ilinte cogno- (c) Qiioiiixm rheodosi;ii'i c;)di'ls nienCio incidi;
Uiina acte.ierui) , Plauin.» Aiiiiius, Ovidius Gsiu non Jil]c!':uii innnere, patilo anie iiiiio.50, cuin e\
Slaiius Aqtiiliiius , Aiijonius !'eeoniut , Properl iis eo diio essenl .'«cemiondi, omissitn)
praj.-^iiJcs ll!f.ifae
Nauia, G;i'iiu« Apittu?, Martialis Cacus, Pctroiiius fiiisse Lf};(;!idum ergo : Prasides Bniicir
alleriiin.
Arbiier, Persiu» iJ<;i'«/-u*, Sailuslius .(.ikTn/ti, Ovidius i.ant, iiiceriui anna dii, ad quein data le.c 1 de aistralu
ilayiiui, Claudiaiius Miujnus, Sidoiiius ModeHus, Piyn., tV//ic</»s l'aitsiinusy ad qucm daia nuiio 537
'1
heuttosius £.rii/uio!, Abbo Cernum, Kadulfiis Ard. m, lcx '2 de uiilr. Vitj.
Saxo Grom/iifiMVi/s, S:ilpillus lUiel:,r, I*ro.-iter hlittor.
ei: PRUDlENTfUS. 616
dicat te Uernm senaius cs&e leg;Uum, PruUemiu* A cum caieris pulchcrrimis versjbus, quibus liber n
lespondil vers. 6t0, iib. i adversns Symtnaclium concludiitir. Proiiibiius reve-
Aspice, quant pleno subseiiSa noaraseoaiii ra esl iudasgbdialorum snuo 404, aut posiea, occa-
I>ei-.«ruaBl, Jovis ittilriiur,
infanie. onsne d •i©fjeaccepts es morte Telemacbi monachi, qui spe-
Idoliuui louge nui^rata ex Urbe fttgaodinil^).
ciaeelura inud crndele palain reprebendens, a sjte-
71. Ai rero es bi» vefstbu& nea re^ prebsiur
SymmaclHiin denuo lenUsM &ma Victoria esciiape
clatoribug hspidibits ?«l obrutus. Qua re eognita, ail
Tbeodorelcs !ib. < Hjai., cap. 26, imperator ndmira-
aut petere. Prudenlius enint, SymmachufQ In 6ne
iiTi^ Teiemachum in mariyrum inviclorum numerum
libri priroi alloqueus, excfnpium aliorum senaiorum
curipsil^ crudele autem speclaculi genus penilut
exponii, m eam nd iioiiain frugem reducai. SimlHier
illutl

9»stulit. GotbufredAis, in Cotnment. ad l^. 1 cod.

(]uoii aiidit Prudentiiis Tcrs. 624 :

Tbeod., lib. xv, til. i2deGladiatoribus,exhocTheo-

Il.iseniagislraluin libl consuii?, ipse lrib»nri
Coatulil. auralitmqiie U)g:e douavil amicUiai, dorcti loco et ex versibus Prudentii plures Baronii
C.ujus rcUiK tii^» displicet, o pcreufltuui aiiorumque errores emendat. Nun video quo jure
Assertor divum.
Rigcus n^et de caede Teleinachi sub Honorio con-
Id, inijuain, probai quJdcm Synimachujo io eadem siare, ac propierea probibilionem ludi giadiatorii
«uteaUa posl suum coniulaium perstiUsse, noe ve- B cariainiPrudeatii, dequoconsiai, esse ascribendam :

ro quod rursiis coiiaiusrueriiab iinperatorearamYi feiquidem Theodoreli narratio perspicua esl, auctori-
ctoriae obtiiieie. Nanai Sigeberlus GcuiblacenMs, t£sque gravis : neque aliunde ostendiiur ab tJonoiio
qui se<u!o xii n^ruit, cuui Uadagaisus Scyiiia in
51 scelera!uai illud speciaculum fuisse vetitum nisi
Italiam inuisset anno 407, Symroacbum eas calami- ex Tbeodoreto, ei qui illum sei uii sunl. Credam
taies Gdei GJu-isii.^iuae iuipiitasse, conira qoas bias« etiam liljenier, ex Piuiicntii bortaiione imperatorem
pbcmias S. Augusiiuus libros de Cjvilsta Dei, Oro-
pennolum pariter fuisse, ^uanquain id miiius clare
sids bisioriam, ei Prudentios libros adversus Sym- pitei («r).

muchutu 50 scripseruiu; quod posireinnm cuni la-

73. He opuscuiis JPradectii qii» «xslant quspqne
tione icinporum, ei versibus Prudentii de belio Poi-
pjrierunt, abtinde diximul: nani varias uniiWcujus-
leuiiiio miniiae coiijmet (b).
que iiistiripiiones partiiii inler codices ms». notubi-
72. Alia ralio ad nosiiam seiitentiam confirman-
mus, partim iaier editiones referendas, partiui in
dant sutnitur ex raruiiuibus quibus invebitur iu lu-
commentariis. Nnnc poemata nulla deKribam ,
qux
eiun gUdi.iteriuin, quemab iloiiOtio probiberi posiu-
aut dubia videmur es«« Prudeniii opera, aiit suppo-
lat vers. ifl3 ct seqq. sita. BarUiius lib. i Advers., cap, 5, producit iambuin
Qiiod geaus ul sceieri« jam nesriai aurea Reuia, C in Spititus saucii mistionem , quem Prudeniio aut
Te precor, Ausonii dux augusiissioie regni,
El lam IrJsie saa-uni jubeas, ut caaera, loiti. Paulino adjiidicandum eensci, cx veieribus membra-
Persjiiee, Boiine vacai iueiiii locus iste paiertu ? nig, in quibus erant Lactaniii tarmina de passit>ue

{») SapienttT monei Riscu^, conlgendom esse Tentavit Gettcus Quper delere tyrsncos
Joan. Albertiini Fubriciuitt in Bibl. vet. Lat., qui Ilaliam...
uon paticos fuissc in senatu, qiii cum Symiuacbo f.i- Depuiit bos uimbos eqoitum lioQ per>-igi] anser.
ecrcni, drguit ex versibus Prudeniii iu iruncatis :
Ktqux scquunturad PoUeniino rc-
vletori&ro lo beilo
pnriatam pertineiitia. Ex quo
liqnide apparet Pru-
Asiiice, quam pieno subsellia nosura senalu deiitium post beilumPoiientinum scripsisse, noa au-
DecernaiU infauiti Jovis (luJviuar.
t4;in inulto post, quia cuip Uon«riu6 Romam redkrit,
incunte anno40i, nondum reversum, cura scribebat
Quem crrorem iiilJibSiolb. Hispan. non aaimadveriit
Prudentias, iiii versus clare ajrguunt, vers. 745 et
UOiiriguezius de Cbsiro, quiiuivis post Riscuin scri-
seqq. Iib. h :
pseril, et Joiuia Fabricii locum Hibpaaiccreddiderii.
(A) Sigeberium lempora (quod aitmel ad Proden- Qiio te 9»jscipiam gremio, foriissime princeps,
liuMi) c<^infuiidere Hiscus observal, ^ui proinde aftir- <^uos spargam fiores?
inat Symiiiachum, nntia n&ve occatione cyiuia, paulo
post beiium .l'o!lentinBm,
uiicMMHasn, ei et ante annum *U4 iiii veteres (*^J Baronuis moriem mariyrlo Teiemdchi similera
-
queiei:»s lenova uova^se. - «^
Sed cum Priideniius iisdem om- f) «par''^^ ^^ «nnura 395 ex Mariyrolosgio Komano, die
uiiiis re-{Mmdeal, quaiii» Symmachi reU-
iiiiio ar^utueiiiis ^ ianuarii: RomaeS. Atmachii marnjris, qui, juhentt
lione leguiitur, ti.r iiAi. -^i. ,<<-<>
aiiico .^-.^...^r.^ ,.»„„.,..». ...... Ahjiitn Vrbis prccfeetc t cu-.n diceret : Uodie octavce
>»/>i! aiserere renov<»ias esao
qiiereias, p^^esennn, nu[l« Kovaobtiilacatisu. Ait Pru dominid imsuui, cet^au tt superstitionibus idoiormtt^
dentius iib. u,tV«(S. ^5c>'. el a Bscrififiis poliulis, s glQdiatoribus octisus «I.
liunc AIn»chiam esse ip&um Teiemachiim Tiieodo^
reti, reoiqtie accidisse sub Tbeodosio, uon eub lio*
J2i »mj: :iu; iii/Miste.ia exprobrare siuisira
.^Oll di:iju<'j;(. .. norio, conteiMlIl Baroi)ius« Mihi hac in re neque Ba-
Qni luiiii jj-.-,neftiem ciaaem vet«re*iu8 dolore* ronitts, neque Bollandu» faciniu satjs , magisque
iiicufLiiji iierum, videaui, meiei^poie vcstro credam Almacbii martyrium .ad Domiiianj tenipora
Ji^Ltii nii laic pa'.i. esse referendure, quam Tbeoduretum Ju Teientacfeo,
ejusque lempore errasse. Alypium i» C^ialogo prjp-
Q.fil icuuii ad relaiionem Symni.ichi ever-
.Si>c;'iat
leci4urum i;rbis, quem Corsinius edidit, noo invenio.
;'.•!. ta..., .lua ex idolorum cuiiu orbem redactum in «Alma.hi*.iT> snb Domitiatiu ii.anvri! lainmm ^ssecu:
u%^-i , a..!i:.i!<alem a iiioeniuus, a
i.L-i:i.^ii:>
Capiiolio .lum lAwe» traduoi, ul videri poJesi apud Boliind.im
ui'piiis«s ;.^<eriiur. Ua<2ue Prudeniius tcm-
t>...>uii;«s
tnm. t. iaiiuar, ed dicm 1. De aiiis qiue ad »ram
,
poi-i v,?iera suii il,i!ii!lba!e, ei Senonibus cuui pra>- Vici<ipi»« eversam perlinem, fusiu» dicam
u» prolego-
seuiiiius coiifercns, ila prosequitur:
uienis tonti U.
 : ,

fiAn

I)oi>?!$:i, Yenanlli Foriunaii eiegise noii paticc, rau- A Quod non ad Tiujus cUssicum vocis tre(»uf t>s
Adoret ii! nioute f3i-a«l.
)i!>i «i Ausonii canticn iiexametro scripla, inter<|u» Adsurii relitMis siecula id"*lis nova,
posirenic' iaveniiar fiic iarobus Fugiiiutque vicii 'Jsemoaes.
i^xcisa siguo esl regia iiiferui (JrHcis.

DK aiSSIONE SPIRITUS SlNCil. YKiiila qiKMl Ciirisii fernni.

Dpo rebelles noctesub Siygia laient
Gompleta qDioque fesu cnin decies (Uos Kon Kberandi eierciUis.
Viclor IropsDa Ciirisius intulil p©!o
Kovaiile ferrenl orb.U,
jProniissioBe proximame Spiritus,
Ad dexleram Dei Palris.

Qui «erilateni iraderel. Uac elcctitos namniese !ingu« fsuper

Polliciius ipse Cbrisius n\ suis erat,
Peudere visce leelilus,
Priu.squiim abfrel aJ Pstrei»,
Ul quemtiue Chriiti Spiriliis repleTcraJ.
Ardeb:il lioc aniiuam niodo.
AmaverKl tjuos fjueca adus^jue lerraioaa!
Mysterioriim lorba .ludaea insciea^,
Aprjocipanlfi exowiio.
Bisil profHnis gestihus,
Dttodecim cujb cougrsgaU aposloli
OraUones dloereBt, Ei «xieroruB» lesia visitans cohors
liieRisaieiii imra mrpuia,
l!l esiiwi munduin ioomoeDi diri&naale
Prius «ngerenlur c*l«co,
Ut hos loqueKes (luiscjue vocibus suis-
Soo auJit idioniate.
52 Hepenle eaolos cardiues fSbra.ns docHis
Perculsus aniaium, ralie coi aibil valet,
Treinefecta nsubai prncui.
Miraculum eludit joco.
yuadrangvilares venlus jnkpeiletis culws,
>ioiem eio»eii3l ard«tam,
_ At Peirus acer mnUiHngui ca-nuBO
S Solutus ora psBedical.
A fronte sepS»yrus (sfc), earm a tergo voial,
Aiasqueqjgcordes tiualil, 54 D«um parenicin, eiinaa, atquie Spiritn?»
Laiere ex lUroque notus, et a<]oilo corr«oRl, Abusque jnmidi esortHo,
Pugiiantque lecta frunger». Cum milie geoies ore adttsseatdis$«mo,
[nerurtiii miilia,
Aer tumultu dissidente doctual,
FremuBique pulsi parieies.
S«o aiidiere quis<|uedoen?eiBSoni3,

IJnum revulsa dJc+jres fiindamina £t credidere plyrimi.

Ruilura anoroentuni solu. Ha>c (irima !nx e.si con-.Teeaf-sp ecclesi»,
Hiu'' orsa, in sgiernum manec.
Ha;c iuler icti aiente perculsa scdeni,
Ut ri^miua!.! ai'Usti!es.
Idem i!le linguis oni voi.^us *l3a!n3!i?ib«is

Nec csora soiulis conciimnl linguis Deam, A ppa ruii ! estes sn per,

, Peregrina dwii carniiBa. Servabit illara, donec extremo tuba

^ud»a turba oesctens sisi «oao
Sonitu esritabit monues.
llovcre Hebi-seo peciioero, Translata lum mlgrabit in sinam Abrafi»,
Cr«io, tatino, Parthico, Bahjloa^co, Visura Ctiristum perpelim.
i^gyptio, aiGue Fersioo,
74. iloc hymno exscrlpto, VeHm, inquii Banbiuii,
Qnin niiile linguls congi-uenler incjnens,
Dei sonat naagoaii i. leclione PrudentH^ et Paulini eTercitalus, ei recr*t%
Dei repleia spiriia Deum soust, aliquis judicet, anpossit aliquid eoram script's esfesi-
Prdmiss» qui sc^rvan-s paf ni»,
Misit per alvuin Virginis puerpf!r« milius. Si Bartiiio cogar respondere, aperie dican»
Njiluin sibi ante sjecnla. cum
laleinpore anie lempus ul genitus forei Q Prudeniiura ei PaTjliBani v-aWe esse inicr sc liis-

Cuiicti» saluu geolibus. simiies, Uim hunc iambun! atl PauHjii propitjs qtsanai
Jam cievoluiis Jiora cum meiis venit, :i(i Prudenti? styhnn accedere. .Nani PauH.num quoque.
SaUuilfer P.^racleiu.-?
Descendil in nos. ui novaa tesles novi Iiymnos scripsisse indicat ipse epist. 45 ad Alipium :

feraniuf ge«lib«s.
Vi'.3L'
Et hoc scribm mihi, quem htpnmim
H«c illa Palnun vois complevit dies,
meum cognoveris.
Toi prsestolata ssecuHs. GennadJBS Paulinuin refert fecisse Sacrameutariam
Hac s})e pioruiu primus Abrahaoi paler ^iHvMNAPicM. Vbi s\h]m fsjaie interprettntur unum
Insiruxit Issacsouin.
Uac Israel diwdecim perstemmaia tanlum hymauni, cuitj Hvmxarjcm (ut SucramenlO'
Bonedicta trssitgermina rium) liber sit e€des!asi!Ousvpl«res<|ue hymnos ccjh-
Regutu OHinis illa cum profetis {$ic) gloria
Caierva vivil perpetini. preiiendat. Niiiilominus B-irilii is mnlti eUaiu , quas
$3 ii^uc nuntiaraiii, p.3lribns nosttis plrcs, PauHni nomine iRScfiulivsun?., PrudenJiana «»sse s«-
Hauc jios nepolibus dam>;s,
Ad qoos beat! jaaKjye veceruat dies, spicatur («), In lambo pra^missn c(K5iiciS legendnm,
Ul sinius iioruQi interpreies. vers. 7. viia; vei snmmum nro finem. la nfficio Gothi-
Nos aiile inun.li condili prinsordia
Prseiixa vitiimus Deo.'
c(» Isidori;ino , seu Mozarabico Lynuius S, Vincentii
Kos illa lestes, qnae videmus, dicinms, reciialiir ex hymno in «jus honoreni a Prudenlie
Ut populus oiunis audiat.
H«c tuba profecla de Sion, magnalibus p composito, et ocio aiiis stToplns Inilio addilis, quas
Orbera replevit Messis, Prudentii videri e5s« Josepb Bianchiinns in notis aA
Qua so! reliclo vespere auroraiu refert.,
codiceu» Veronenseni ollicii IsiUoriani >aclavi<, Igna-
Kt maue mulat vespere.
tiic audielur rtgna per nisndt senus, rus certe, qaam diversas illse essent slrophae » siyle
Clirisiunique discent cardines.
Sepienirlc.ne nil snb algJdo }3f.e{,
Piudentiano, 55 quamque erroribus melricis refer-
Nil auster bumauuua preim*., laj (A). Dq Floribus psalmorum, quod est Pnidcntii

{a) itaeniin lib.vui Advers. cap. 12, di.sserii Dir.k Ba- : niissiotre Smitus sancii adeo est sl»pife, ut ov« ov«ni
ftVLOMiSAD AMNES. Paidintitin psalnio cxxxvi iiiderH cer- no'1 si», simiiius.
t>is MfMS esi ; id$\ et iltud lavten caimen Pj:ijiiK.>iT!AM!.«, (b) Eccillas :
H( multa esse aliis litulis hodie inscripla snspitemur. Atlesl mirancla passio
ilum ettim otiinium Cliriiiianorvin poetarum propiar Levil?? saiicli niariyris,
erudiiionemel mdteriam hic fueril facile princeuSf o- Cui ciara virlutcflagratis •

Corona ViuctiiiLi dalur.

liicibus ipsius qnisque aUevil piurima aliornm., nnJe
Beaius iUe spiriius,
mixiio latidem. facta et confusio auctorvin, r.a*ierun»
Ouenx ptvsi trittaipiium pra.^ii,
inier opera ceria S. Paulini exsiat t;armeo afi Cyilie- Posl viucla dira carr«ris,
iiuin de naufragio Martiniani , qiiod huio ianibo de C^eitis aulasuscepft.
PATilOL, LiX. 20
 : - ,

819 rnUDENTiUS. (^
Trerensisopiis, ^Cii n nonueiuine Cieineiiii rrudonto \ sias MingarelHus pt»ht. F«sci€uH anecdotorum de-
arriiigiiur, (Uciwi cap. 4 iti codice Vaiio. Alextid. ftcrihit codicem cnfmiuum S. Paulini, exsiantem in

554. Quaiis sil liyiuiius in B. Virgiiiem Mamnn, Prti- bibiioiheca S. SaSvaioris Bottonix, a Lippo Platesio
«ieniio noslro ascrip).!') in catalogu billioitiecac Pari' sacciiio, ut opinatur, \i\ exaraium, ui)i posl tr«-
sinae, cerie non novi ; sed «pinor, allerius Prudeniil dedoi Pauiini caritiina occorruiit iixc Prudeniii
esse opus. AiJt- tuim. 93. Carinen de Fide in eodeiii opera: Apotheosis^ idesi, de Dioinitaie , Prudentii
caulogo laudaUiio » Psyi-hotnachia non disUiiguo. foelte claritiimi. Ejuidem Prudenlii carmen vel liber

Confer num. earndon- 5J8. Joan. Chr. Ritierus, in dis- contra Ilterelkot Poiripatiianot... Liber conlra Unio-
serlalioiie de Aqua cx Chmli latere pro/Juenlc, part. i Httat.., Carmina velliber eontraJudeeos... C«rmeii 9el

Thesaurl iheologico-phiiologici, Arailelodaini, 1704, tiber adversut Hcerelicos H infidtlet Homuncionitut...

Atiieiivs Prtideniii!$i ai(, non vilis in Ecclenia «xisft* Liber de Natura auimce*.» Liber cmlra Phantattieot...
mationis, vuinefis hujut (laterss Chri»li) magnitudinem Umeiogenia... Liber cOMitH Siarcionilat.,. Liber di-
boc modo exftimil ctut Psychomachia. Hujut cudicis varias lecUoi<«>
Si cor habes macolaluiy!, mecum commujiicavit amicus nosier Uochus lien-
In»pice Y:ihius t»m iaiuin :

Conhs ejiis iiiiitc (luit

€iaca,qui universam kistoriam eccles'i»stieain uiia

Uiid», qusc iionh-^ alaluit. I cum aiiis amicis uostris diltgenier aggressus est itifi-

Non cxpHcat uiide iios versug exlraxeril : *cd Pru- slrare. ('odex Bononiensis soiuai eoatinet Apotheo->

deiiiii stylurn parurr i;>!let, qpi fros Prudeiilii eise sin, ilainartigeniam , PsychocMchiaia : ineud^^us est
ciediderit. Neque »pud PrudenUum inveuio vereum, et fortasse ex Piatesii ai bitrio corrupius.

qiiem ilii aitribuit iia> Urus lih. xu Advers., cap. 27 : 78. Nieolaus Antonius io Biblioth. vet. j^ii^. d«
ikm mihi per rupe:^ « Uieor luco^ue sonames. quodam codice Yaticano iiaec tradidil : In Vtiicaita
Fort^issc pro aiio p fiu noiiien Prudentii BarUiio bibliolbeca codex antiqum talit nolce , eui agatut ett
excKiii. num. 5S2i, Prudenlii otnma opera coatwent. /n eui%i*
CAPUT IV. prima folio notam legimus reeentiorit imahus ; Joanutt
Codicet niM. oporHm Prudenlii, Antoniut MiKiettus ^Tsoc. Jetu preskj/ter hunc Hbrum,

^S "^^- Qol codices ms: iVudeniii, el uijiaam ia- cum Pragx 4egtrePi, accepi dono a Chrittopkoro CoUro
tcanl, iioias eliam e'. inierr>i uLaiioues in«&. in enin- viro doctissitro : cumque iilum cum aliquol mis. variis

dem ex diversis catalogis aiiisque documeniis hoc in locii diiifje^ttiiiinie coniuUrim , et nominatim cum
e«piie compiectar, inolesio quidcin , sed non inntiii ceUberrinw vetusthiim^ illo, quod Ralisbonos in S.
labure, ex quu sciticel possil divinus poeiamagis Emerami (£»H(;mri(SCiibit Kic. Antoaiu») bibUotheca
niagisque illu&trari. Fat^ricius in Bibiioiii. vet. I.ai. C asservalur; ei opCnna nottg^ tt ante multos annos ab
laudut Prudenlii codiccra peranliquum in bihiiotiie- exercitatissirKO initquario conscriptum esse eenseo :

ra AmbsMsiaua Medioiani existeniem , quu nutlum MDCxviit, idihuA Juiii, Is MaWettus edilioaera Pru-
iretnoiioiis anUquitaile se vidisse lestatur Montfau- dentii Aidin.im kt,n\ i§Oi cum hoc codice aliisque
conius Diar. Itaiic, pag. iS^ quique ad sxcuium vii diiigenUssime coutuiii , vftriastjue leciiones margini
.litt viH refcrtur. Vide rtuia. 80 circa hunc codicem. adjeeit , quas , eum ferel occusio , aanotabimu>i. Ei.-
Uolsteoius ic episioia oe fulcris seu vcrubus Dianae fiiat enim iiber iu bibtiotlieca coilegii Rotnaai :ex
^'pli98i£ obscun 'Ot Minucii Feiicis locum expiicat quo supra , num. 49 et €8, Dcanuila dedimus. Du-
veranique lectionem restiiuit tx aiio siaMU PrudeuUl bito autem, isne ipse Marieiius, an a!i»s, eJitionem
iocoiu codice prse9i'aiiU%8ii330 UrbiaaUs bibiiolltecaL', Prutioritii CoiouieDsem aaiu 15*9, rl i51>4 ex prima
ad Vaticanara transidto , cujus meminit quoiji^ Fa> rece()»ione Giseiiui procurat&uu exstaitiem in ead«'m

Lrioii»*, de quo aos pos'oa djeeinus. Edmundus Mar- l>iblioUieca , cum ediUoue Siebardi , et qucdan cu-

teite in Uii>ere tiiierar<6 d^fymsA Maurinor«m^ sine dice nigs. contuierit,« in cujus (ine desi:ripsit eUan^
?iij3iin3 «ucioris Caliice edito pnirt. £, fm^- I5S. i»ier versus CongtaRUn» , Coustaiuiiii (iiise , .'tiiosque 5.

eat'!ces e«:;K;bii EJur.ssiari^iosl» (^«»f*i«') reccosicit fja.Kiku !R hoeofeai 6. Agnes , exc^trptos , opioor.

j>-?CTflat4 Pnrienlii secwio % ajaraia, Joaimes Ali^f- * '^3 fi-ilk^ P? udeuUam* post byumGiui S. AgB«s («).

Oraoemnirantur psrpeUm lasuttim {-arvo ecaieo,

pysi tactjiis ftriicrem inar«.yr-rf* Fonti profuodo immergere.
Cttosk lesliuiruaa r?»gwi»!r Hcsior sutiURus reddttor
Mucroao 8Ci>io vuliiwsint Jwbeme Christo lillorl
Dolore ouDo frangitor, Aefertis undis ievibus
J?{uiiaqo6 pr8{»a vlr.cHar, Prsevenit omoe« romigee.
Fianu&a<; m-eaft^jter jin£^ul», Tu solus, o JJis iociyte, etc.
Robiista perr^Gasft Ma^.
Ex hinc reponani moHibu» Breviario isidoriano clare lefitur stroph. 5^,
'if.

Chri^ti iMleiftm ml!ii.&!*: iVHOKm pro cori^oiie, et strvph.

vei-8.5,('£niis relicto
Carnis r<f^';.:iO C"M(Or& $. vers. 4, remigps pro remigco, quod non adveriit
M
V052DIM
Esw.- ?i>igr£. .-picjtys
i!ni>epalof fe-
tianchiiiius, <]ui pro diversa keriptura iegit sutcipit
pro suscepitt faclum pro iwttnK^ fragmina pro fraf-
Si5 jaci«in cadaver sSi.«r>-J«t
mine.
Casiode c^"vo, corpoi £
Famt» lupo* peliitur. (a) Addiditauiem iianc noiam : £(<i<i« hee Sichmdi
^ravis tjrannum ines»U«t Aniuerpice 1336 eum conwieniariii iSebr}Ssensif,in^*,
f cror, jubel'iije msnyrero. ett hujusmodi, ul mutta habmt adnotata ed oram libri.
 . :

m PROLEGOMENA. m
Ir ko« eodice e% libro Cathemcrinun eral tanlam A Inter codices Vattcanos (n«m \u biblMMbacft VatlessM
liyniaip viii k:il. Janiiar. , el seqneas Epipbaniae aiii codices vocantur Vaticmi, atii AUtmidrini^ tUi
bymoua ssque ad strophaiu : Itttcr coervi fanguinh. Vrbinales, alii Ouhobemani\ e diTCrsifii bibUotheeit
A( in hymiiis (amen prxccdeniibus adverto noDnul- plurinm poniiUcum jussu in VaiiftMiMm trillMiMi)» \*
Sb» lectiones variantes , notatas Ittlera P, q»x >n eodex n. 27G6, paj. 81 , pergamen., ini««», «xarftlu«« ut
codicem Pal-.iiinum, an Prai^ensem, an aliuin indi- creditur, sxculox!i;intP.ralift eliorum («fmiiu^ ^qq«>
c<H, igDoro : noit enim potics signiftcat.cumaliquaniio «inet Pfyehomachiam, sivo de Pugiia anitnss , priinU
&crii)attir, sicut eiiam habetP. Lil>er Pei isteph<inun fitieris rabris, Bcialiunculis ad marginem.seU in prfao
in eudem codice incipiebai a versu i07 : H(ec co4r- cipto tanium, nutfi!» titulis, qual^s Siint in aiiis, sino
ctt , terquei , urii , htcc ccuenas incuiit. Ad byinuuiu diphthniigis : s>ribiiur Af..f«rf«ajr»«, kiclib¥i, elc. !n
S. Fructuosi observal anonyinui^, qui codicem confe» fine, Explicit liter. Pliirifnis fie«tt:( raeudis : hunc
rebat « suum cedicem Sichardi codice antiqutorf m, noniinamtis codicem E,
et melioreni esse , et plerasque lcctiones ,
quas Si- 2' Codex Vatlcanus 2> vS. p*g. H, wcrubranac.,
chardus probat, notatas esse in suo , sed recentiot i in.-i*, saculi xm. In eo est Psyckomaihia Inter alit
tnana. Keiiqua omnia PruJentii opcra aiieranl in diversorum auctorum pocmaia. Desunt UiisU, etlam
litic quod in lib. ii adversusSymmachum
codice, nbi B prlmus opi^ris {b). Cti '.r cter accedil ad Siiecidum
versui264 nota erat apposita, reliqua ad rmem u»- xiv. 59 Orihographia templo, honero, giorie, etc. ,

que dMideraru Idem anonymus nonnunquam verba Quam paruro sii accuraius , ex primit versu disce
qusedara Prudeniii explicuit , 5S ^^^'^ 'P^^ ^^ ^^^ Senex ftdelis prinui via credendi e«/. Hc cu<jiex s no-
interpreiatus , sive ex codice ioierpretationes sum- bis dicltur F.
psit, quas suis locis reprxsentabimus. Fere pro 5° Codex Vai. 5267, pag. 34, memlirsn., '.i?C'- iii,

eertohAbeo, huiic fuissie codicem Marictfi, de quo in-8. Pitjckomackia nota antiquse curi glc; i.;s ms-
iterum inier cddd. Vaii«. In bibiioUiaca Angeiica gnatn partem erabis. Orthograpbia, teuieniis,faiUratu,
Romae apud PP. Augu&Uniatios vtdi ei contuti P$t/> lempies, connisa, honero. PraDceduni qusedaw OviC'i
cAomac/iiam ms. Godec scrif.tus est a quodam mO' carmina : subsequliur Vita Prudentii ez Ger.ns.l!'- .,

nacbo Cisterciensi anno 1472 ex exeniptari perve- ubi /Jtroc/ieam legiturpro Dittocbseum. ftemproef^t .»,

lusto, ut videtur , sed non i>inc erroribus (a). Honc Per quhiqu(ni}ip. cura inierpretatione ejus, el ' )ra-

codiccm appellabo Angelicum , sivc primis litieris roentariis Psychoiuachia; : quae rec^ntiora vlderfiur.
A«$. Loco codicis esse potest editio Prudenlii Wei- Huic codici nomea Cdudimus.
Uiaoa cura variis leciionibus mss. ex veterl cudice V Codez Vai. 3859, mem., ssec. x», i)-.-*. Ls co
penes cl. pr*suiem Josephum Antonium Keggiutn, ^ exsianiliber Catkenwrinun, Peri$iepkaii(an, Apoihes-
qui non solum hanc editionem , sed codices omnes s'i$, Hamartigeniaf iibri adversus Symmackum liegU-
Valicanos Prudeniii et quasdam suas atiimadversio- gentissime scrtp&i, DiiiocluBum sine ullo lituio poe-
nes ex recondita doclrina el assidua leciione col- maiis : in letrastichis vcro nonnulii sunt tituli» sed
ieelas singulari hutnanitale mecum communicavit. pueriliter scriptl. Dejiuit diii.ochsum in hus vet>u$:
Itaqiie erudito custodi bibliuihecx V.niicanae plurimum
Impleniar ^'m\o niiranim frsgnaine corbes
Romanam baiic editiouem Prudeniii debere gruti Bisseai : stero» tanta opulentia mensse.
anitnt causa uitro fatebor.
Deest etiam Psychomachia, et concltis^o ca^iniuoi» :

77. In btbtiotheca Vaticana vidi et excussi omnes

loiinolai Deo Palri
quoiquot exstaiit codices quos suo ordine describam. PUis, fldeltus, ituiocciis (r)

diiiiincla ab iit quoe sunt in coniexiu , ui non [acHe eaiisas ntateriaiem, fornialetn .e^:>enttm et fimUnl.
:

sciat quid potiistmum sit Sichardi, ei coniin^v iitcr' De bi-sc : Causs e/j^cieni^fuii Aureiiut l'rU'
ei^Ucietile
dum conoenire cttm noslro qucs sunl adnotula ai oram, dcniius, larui, scholaris Hii>panHs caajugatus fu l, Ui •

interdum vero quse in contextu, interdim neutre. Ergo loriassfi«iesjmpium esi ex fiiie Lyiiuii S. Cassiani
esset in primis qucerenda editio alia cum i otnmeuariis A:i«!ii annotaior, Aurelium ab uuro, Prudentium a
^ebrittensis tanlummodo, et deinde cuin hoe ccnfe prndiiUia seu providentia , Ciemfniem a coeli menie
renda, ut videri possety quid Sichafdtis reiiitverii; po- (lictim Romam advenisse ac
: .«e ir.ididi8se Eccie-
siremo utraque cum nosiro , ul videremus qux nosira siae : prinio scripsisse liltrtira MAriyrum, secand')
sint ab alxis omnibus diversa. Ex iis tanien quoi noicvi, Hymnonim, de Pavchomachi.i. In fine cotiicis
tertio :

facile esl cognoicere, qucBnar,i ex nottris prius nntaverat Expiicit Prudentii de Sichcmachia. Incipit .Sc/a-
iibei
Sichardus, el qucsnani non viderat : nam, ut alibi dixi- vits de Varo. Incipiuni Sclati de Varo eonsona dieia.
mus, liber quo ie asum ait, Argenlorato allatus , non A Benevenlano Jacobo per cannina (icla. h\ eoiieni ca-
videtur valde absmitis a notlro. dice est quoddam opus ilenrici Florentiui eiegi&co
{a) Gontinet iticcodex pra-lationem operum, Per carniine.
(iHinquennta, prsafationem Psycbomacbia?, et Psy. hn- (c) Ordo
Perisiephanun est libri 1° SS. He.ne- ;

iiiachiam. Sequuntur quidain versus , qni siicuniur terius el Celedoiiius; 2*S. Viticeniiiis; 3' SS, Octc
symbolum Pbilelphif tum carmina Ltctanii, ac Se- deciin niariyresCsesaraiigusiaiti; 4* SS. Fnic', oso?
duiius de Fesio ptschali. eisocii; 5' S. Quirinus; 6^ De ioco, in quo ma.iyre»
{b) Ad orani e.u quxdam :tniiuadversio de poemafe passi sunt, nunc
Calagorra (lic quc
ba;itisieriuiu esi
ei aiictore, cujus eleganiiam ex bis verbis dcgustcs, litulo 7" Cassianus fl«< Valer-isnim
dicam suo loco);
licet /n principio itliut libri inquirunlur ea qtice in
: episcopum, (eliam hic n-ien:liim est) ; 8* Ypolitn* (liic
aliorum iibrorutn inquirHntur principiis, scilicet quot potius addendum, ad Vaisrianutnepiscopum) ; h'SS,
et quulet sint causa; , etc. Tum distinguit quatuor Petrus et Paulus; iii' S. Cyprianus; li" S. A^ne*,*
 :

69.5 PRUDEN'TIUS. W*
Hoj>c «!0(»?cer>> sub hoc cM&m unm. 3So3 !au(fai x Vadcaox: tiotaiuiu iuvetiio. Is est cudex itfarieiii, de

MoRlf«uc0nius jn Bibiwtheca biblioUiecarum inss., quo egimiis num. 76. Noia Marieiti ,
quani aOferi

eIeg3!J"i!ii (!iciit,eisKCMl.03f afj»r' scriptum pu^at. luca- Mieolaus Aniouius pertinel ad aitnuin 1018 idibus
laiogo-omi milsi os».finsu« esi ev Vp.iicana bsbUotheca, di- Juiii. Scripluroquideni a priiu» manu erat , in S.

ciiurexafatussspculox!. Hicnobisefci codex Vaiica- Ettieretiani bibliolheca, sed emendaiuiu fui» S. Ettii'

nus A , cnjus glossas ei varias leciioiies allegamns. ranii^ quod verura est monasierii n<imc». Hunc co»
tollaius fuit diligenlissime a Msrieuo cum ediii' ne dtcem frequenier iandamus, sed stib noiuiiie i/o-
sed non omnino la- rietd, aui Mar., non aliqua liiiera distincium, u(
Aldina ex quo nos profeciraus,
bori pepcrciraus : §iq*.sidern prsBcipaa loca no« ipsi pleros-iue alios Vaticanos. Ciiaracterem tjiusdem co-»

contttiimus, eiiam posi suairaain MarielU diligftBiiau» dicis in asre reprjesentarous. Quid autem, et quo or-
probalam. beneque perspectaiB. Notasa cbaracieris dine contioeat, disiiDctius in coiMmeniariis expri-
liojus codicis in 35re JRcldi c«ravimu$. Diemos.
5' Codex ^'affcafiKtSSdO, S2;ci«Io eo.«*ea9 xi, inem- 78, Ex bibliotheca Vaticana Alexandrina l* code*

branaceus, in-4, Koc quoqee cxe^jiter Marieitu* 5S (olim i225), Hynmi; s<Te(uli xm, membran. in
€iim eilitione Aldi conluUt, el velostiHiS codice prae- codice auiem est (iber Cathemerino^n, seclnsis dtiobiis
cadenliexisiiinat esse. Kes sppeiiamu» codicemB, ei B posiremis hymais de Ncaali, ei Eviphauia Domini, el
*.
qiiatis sit eius cbaracteris nota, io jcre osiendioms 02carmenPst^c/tei»uu;/iia:(6).Nuliu:Ron4dtpliilion.:!i

Kunc pariter eoiJicem elegaotem et sjscmIo w scri- scribilur boris pr<> orii, lempto, alumptius^ etc. Uuic
piumaffirmai M»iufMiconiu?, !oc. ««'o ^ftTiira m eo codicL SiOmeQ impoBinm^.
solum est liber Cuihemerintin, 0® non inieger, libcr -
S" Codex Vaticanut Ai.esandrinui 74, membranac,
PtmVcphaurjin, TituH hisioriarum, Apotbeeiis ; caetera in>S, ssee. xi vei su, Cannina. il%e autem sunt libit

Prudent»! carmina desiderantur ; adsfinl autem in Caihemerin^, et Perisiephantan usqoe ad bynnuA

laudem S. Agoss cnrmina CeufiUinllB»^ Cq«£'an(ini S. Romani, vers. Quid iHa turpii potttpa? nempe
filisD fet S. Oamasi papse. ignobiles. Prscfatio nullam iiabet inscripiioaem. Post

<>• Codex Vaticanus .55*8, pag. S8, ssecuio xm, Pr^fatioaem i lucipit hymnus eete lucein^ et, in A
cliart.iceus. in-8, cuius fiiy!!!.<5 esi Ui cataJogo bi- vr>eis aies d.epingiior g^Ilus. Postea : Uymnvts ma-
b.ioihecje ValiCanye : Commenlam mp.er Pnideuiio Hitinm. Ife hyinoo, hivenior ruiiii dux bone luminit
»i. coLOMBA. hiiioriarum V^ieri$«e J^ov*Te%icmmiila), wisllus est lituhis. In bymno.. />« puer piecirwn cho^
1" Codea Veiieanm 53S6. me-ifwbranam»» , in4» reis ui mntm l^delihm^ tituius jam evanaii. ilynmus,
sKCiilo xiHf incnralogob»bM<^iheR/?? V.!»8iP3Ra?, inscH- Detiit ignerf. [ons anintarun;, baae babet in^ripiionein:

ptiis : Prudeniii liber de quibnsdmn utl^ VgtetU Te- G Hymnus ad exseamas moriuorum. DesiMtt' bynini de
sHmenli. In codice esl titoln.% : limpU da Adam et NaUUi ei Epiphania Domim, Sequilur liber Peristi-

Eva, In Sne : ExpHcii libef frudendi, Prjaa» lilie- phanati sine titiilo (<;). P^ucfe snul diphibongi ; or-

rae suDil vcrsio-olores : lituM. (ftlr?>?i!chorus» minio &h(igrapbia, mUepnem.^ lauachrum, hyetnps. h\ pNioa
uotati » in Novo Te^lamenlo mlmn e«t litulus
sed Hitera praifeliosws, Per Ptdnquepnii^ imago Prudealii
primits : De Ncv9 Testanisnto ei (^abrieft mmlio ,, er<it depicta^e qu^nium collisere possum, eodem ve-
Chrifti. Ortliograj^feia esi huju^ods : s^pnm^ areha, sUs genere qao in cddice !JrJi)inate ; Uueanieala oris
CTatherf-tn, (aHilU, nuptu pro nulu, Pium saeoda 0€- penitus sunt erasa. Vide num. 5S, cap. 1 Proleg.
Lurruot. NomeiiiiKie ferlmus D, il»|us codlois Qome» dst P In tvostris 6ontineatarii«.
8" Codes, Vaiicanu$ SS^I, ant^uissimus. exaratu3 5« Code.r. Vaiicanus Atexatidritms 521, mejabrana-
i,:vc\i}.<i 1% irel saltem k, at tn catslogo Jl!>!biicibee% ceos, in folio magno, .sxcuio x eirciter exaratus.

12' S. La!jfep>iyf>; P* S. SJsP.ali?* ; ? n/ihef de beat» p nominehime codicem praBlerimus. Ci»? aulem D»/<*-
Uoniaoo ms^^iyri!;; 15" i^^aiaii* I>«»«i»l; lU" l>e f-hyjeum inscribi sotcat decoiumba, tiom. 6i disi,
Epipbania. (b) NuHi .«•unt tituJi neaue ii» libr» Calhemeiin«n»
(ft) Pag. 5:^ iecipioni eoo>fMer>iarli cum ipsis
codici.<j neqii*} io Psychoiiiacbia : sofam io rjne FEjclionia-
letrasticbis !>iiioc5<i«i.: ei timliis. »H ibi die?mr, esi : chia DOfatur ; Hic (ttiil liber poetee Prudealii. Fides,
incipit auctor Prudentii de nom coiitmha (f«M-j?>sse iddatria (sio), pudicitia, libido, patienfia, ira, humi-
Jegendum, de Em
csfmnb») hisiarlarHm Veieris 'fe^ iitas, superbia^ sobnetas, luxuria, bettiqnitas, avaritiat
sianimii el A'oci. Finii cum i&tr«.5iicl5»deA{>o«»llypsi. concordia, discordia. In line vero libri Caibemen-
Sequilwr pag.Ooaliaespofiilio Ap.r. Prwimlii hintofm." tioiH : ExpHcit liber Prudentii.
riiw. : m ftotatMr auctori»!» b3ib>?i«s« tm ii>omina , (c) Vfic. bymnorum ordo-: I* SS. IJemeterius <l
Prudentiun, <iuift ^itri^tdcm fmi; Ave^lm. qBOi aurear^i Oleilomug s'i»e tiiulo; ?• Passio S. l^incentii ; 5'
viiam dyxit, Cietmns, ^uh [t'.. qu2«.| ct<elf meiUt e<v i'as.sio SS. ociodecim mariyrum; -4' Pa^sro S. Fni-
quod mcmeni i» c(slpsiibni» htf.'-M'?rii, A^ditur : Diciiur ctaosi; 5" Pas.?io S. Quirini; 6" sine litulo, Eieciv»
tiber is«« Dittoohi?;?;». id e?', Testa- reiectio Vet^s Christo lOc.tts est, etc. ; 7* Pa.<»-;io S. (lassiani; 8* sitie
tnenti et Novi... tituhtetclh e*t : Prgderttins Itf{!fpii eii.uio bymous S. Hipp^dyti; 9* Passio SS. aposiohi-
trmuspsde Yfiteri ei Nf^^f- ff.r^te.nifnfe, flljarsrter e«S ruia Peki '»1 Panli: «0* Passia S. Cj^iriani ; i {' Pjis-
MfjwlorJS a;vi, etymolo?'»? rstJknitv^ coinntentarii Rio S. Agnetis (»if: Rcribit) ; i2* sme Wtulo hymnus
nobi.^ inntites, etietm cuo? En;i»Mi9, margini appicia, S. Laureniii; i3* hymeius S- Kulait» sine itlttlo;
aiiimo jnteiito ]ub»i. e^se Idctojiretn. ttaque siue uHo 14 hviiinus S. Homani sine tiiulo.

* Hujus codicis et noanollorum infra citatoruio specimsn in Umi^ tomi babetur, obi etiaro tDyeaiet lector inHtgines
seri iucisa» de (i^uibus patMtiiu lOtNUio (iet, prxter (muca^ quas tpsi aiettltom subjecimus. Edit.
 : .
,

e2s PROLECOMENA. m
Itiitio «lescribiliir clogium PnidtMUii, Aurelhu Pru- A dicamus poUus, eumdemeiseacipsui, .anslta-
denliui (UtiHeni i.Ue parlim in comuiaiu^ «lc, fere nam, qtti fiotuii iniiio v Siscuit. liii poslea : Inier L.
ui n«m. 49 ex co«}. Vai. 58f)9 posHi. Tum iiiscripuo Zaccigini ^3 ii^ros incenlus. Upeiriii inseriplio ; inci-
cl elCMchus oiierum {u). Solus liic codes iiUer toi pil PsnUcrium PrudtfUitit Daumie., tez cliniienlimme.

Yaticanos inieger esl, in <|>i(> t)is conclusio cnrniiniDsi Uanc codleein reiati, qnia inier c<Kiice^ Prudentia-
describiiiir, priiniiin po«l. lifaros ronU'a bynuii.-icbiiuJe Ros in cataiogd hiblioiltiecse ¥sUcsin£' eoiiatium in-
<|U!tsi 02 epiiogus eofuni, liini po&& Titulos iiisioris> vefti. Aucior miem mn e&i Auretiiss Cksicns Prn-
ruin sive Ditincha^uiu, quasi ofuiaiinii pcemaiui^ ciau- dentius, sed sluis PrudeiUuts, sciiic^i r-ruiienisos
sula. Characlerem codick sii iiicsi$j}is oxhibe-jBus OaUndo, nations iiispSinGS, 6pis«^:is Tr^scer.&is, &(t

ejiis Tariante.s leotiones anndtamys sub nonsine CO" quo tideri poiifsi Mc ^nionius iu £^ibiiOti)ec^( Ydieri
dicis Aiexandrini, sive Ale^. (6)., HispSHia (c).
4* Coiex Yaiicanus Alexandrinus 354, Qxarains sao- $« Codex faiieume AiexaHdrinut a4S, aieiiihran.

culo X i Fiores psalntorum eum pmfaimie ad viduam. in<S, seecsiii 1%« diije uH«> liiuio^ Knoipit : Per unm'
llfi catalogus opefnm Prudeniii, qmm a biblioihi^cag qumniajam iee&n. kt Ittis: Expiieii pFcejaitd, Tujn
V:iiicanis adininistris accepi. In eodice !|»so hxc ie- fesee iBscripUa : incipil libtf MymmrumAwUii Pru-
go : Frudentii'flore$ psslnwrui^ ctan preefeiime ad |;^ett;it Ciemsniis nebiiimnii ett f^candisdim poeite.

viduatn characlere Longobardico. El m prmu pagias^ &mi n^naullae gf^ssae ei expUeaii£>i;^8 i^ir6ruiii , ei

Codex Vaiicauus habei pro litttio : prudentii floree iisuii iRinio aet^ti (d). iiiagno fo prelidesi uabendns
piaimoriim cum prcefaiione ad lAduam. Ssm onfi^ttis» hie codex ; uilnaiia ndn esspt ririiiiius et deeuftatus.
simui hic aucior, quoniam vidaarum^ sBu dieconiBsa- Os^ihi^rapbia esl, ynmus, inrgpaii, ei susiina mm di-
rum nomen in Ecciesia jam diu deiiit. Forit Prudeu' phthongis. Uujuscodicis lioiiieii eH i k» awstns cotn-
tiui hic ad iempora S. Mtefomjmi referendus, tii&i ei mcniariis,

(a) Anreiii Prudenlii Clemeniis nri consutarh iibri martyris. 5«* Hymnns in honorerisi SS« oeioQeeiiii^
numero nttisem, Catemerinon, ApotheGiet, Amariigmis, martyrtiin Css^^^rmsiiii&r.inrmvu Ei In tbe : ^iiik
Psffchomachia, contra Symmachum, iiber n comra passio SS. oei&iiecit)). b" Incipii Pi»ssi# ^. .4i^n«s.
Symmachum, Romimus, Peri.Hiepnanoyn, Tiluii iiiuo- £t postea : Fint^ pi^s^ie S. Agnei». inclpii hym» T
riarum, Anle prfieraiionein, Per qmnqmnnia jam de- Bits in honoreiin heaiissiiivoruiiri soariyryni ¥ni-
€em, esl inscriptio, Pro^fano, «H aihi! aliud. Post etuogi episcspi ecciesi^ TarraconfTisk, ei Au^urit
libnun n coiitra Symoiachum legitar : De opuscuiiz et Euiogil (iiaeonoruin. S" HymKus i» itionorem Qiti*
suis Prudenlins, Inmolat he» Pairi. etc. ciim posi- rini faeatissimi inariyris, ep scopi Eceie^i^ Siscianae..
versu Quo
rem<'> : regenie vivimus. Finit conlra Si/m- Finil passio Qairtiti. ^''Incipit Passio Cassiaiil Furo-
machum. Deinde : Incipiunt Tiluii hist(»-iarum, Et coriieliensjs... Explicit. 10" Incipi^ de loco^ iin .ftio
po&t fititios eodeei veleri characierd, Epiloqus, id ., niartyres p:ssi sttni, nusic iia^tistcriUQ^ esi. :£i"Ad

UilJi

Cypric>at inariyi
PeregtiQi Chiesa, qui oliist Prudentil 6<!iitoiiei» m6- Ejus Florssiisaaitnefus;- eista»'* in
(c) eUtiisitwr f.pe-
ditatus, sedulo hunc codiceni ex coiiluierat. ei qns'.
eo adnoiaverat, perliumaniier exhibuii exscrihenii^.
rwia cardissalis Thoin&sU , siBdio esira jfsepiii m
bidnehinii^ mn. 11, pag. 4t)4. Biattchintus hoc opus-
Cai eiiam acceptum relero, fjiiod ediiiGue ad nsua»
euiutrs edidii ex iaudato codiCci Eegio ViiticaRi) 554 ,
Delpiiini per otium uii pnsstti», quam rarissinias^i
acjecia pr^efatione, el ieciiciubQS variamibus cx aii»
essejam monui. in codice veio Alexandrino Qua;rir,rit codice Vaiicano stgnatonunii. S4. iJtninique coaicena
animadverti, peculiari adnciatiooe digna. Hi suiU
putai periiuere b4 ssecuiuirs %. Pr^f^iio Incipli : Cmn
hymnoium iiiuli : Hymnus ad gulli canlum; Bgmnus
^ua^dafii novilis m/tiroua, eic» nuUa idi<3 fit, ineiiiio
maiuiinus; tigmnus ad iwensum iuurns;; Hqmnus
diaconissartiin, TUuicis : Incifsis prolo^us Prudt.titii
circa exsequias defnncii ; Bymnus vtii kalendas lanm-
fpis£Opi de Fl'<}Yi& psalrtiofiim, incodice Tali&ino iSi
rias; Hymnus in Epipiiania; cxieri, ut in vuigaiis.
essisi ailad opus ejusdei» Pruaenlii , It^scriipium :
P<»t librum Cailiemerinwn, Incipii Apotheoses, Esl
lls!€ Friideritius epis.sopus Tricaimsis tam ue Veieri
triasumma Deus, elc, cwn tiluiis seqtienlibns; i«»
quam de N&vo coUegit festames^lo , el &d mcros ordi-
cipil coulre hfjeresim, quee Palrem ptissum affiimGl.
ues properanles tnemarioi esmmendare prmepH, qvss
Contra Unionilas. Adversum Judteos. (jontra Homun- .
et Preecepia dicunUtr. Confcr dieenda ^sg. t^l { in
cionitas. De natura animce. Adverstm Phantasmaticos,
liou iucipisate verbis Disti kch. 78).
qui Christum negniil verum corpu$ habuisse. FinitApo- Q
theoses. Deinde : Jncipil Amarti^enia iiber. El in fine : E quihus hos exscribaisi : Hymnus ad gaiiici-
(d)
Finit Amartigenia lib. iii. Tiini : Incipit Psychoma- tiium. iii A depingitur gaiiug cu»i viridi ramo peli-

ehia iibcr\i\\, l'oslpraiTaiionem liiiili niarginiaiftgun- denti ex ore. Hymnus tiiuutinus. incipit hymnus ad
iiir, ei in fine : Finil liber iii Pisycliotnacliia. De iuic incensutn non ap)iarel saiis, scripmmQe sit ad m.
: ,

diversitate numerandi liltros, l.iiiiis in commeiiiariis. censam tuminis , an lucemce. Uyfnnus omni hora.
Piist Psychomachiam, Incipit conira orationem Si/ni- Ilymnus circaestsequias defunclorum.Pc&ihaac hyui-
machi iiber i. Et posi huiic : Explicit conira oralioiiem num Finii iiber prisnus de ttytnnis. incipii iiber ii
:

Symmaciii liber i. Incipit iiber !i, (eliciler i-men. In n«|3tcrrE^avfrjv, Hymnus in hottore imiiyrum Kmeierii

5ne : Aurelii PrHdcnlii Ciemenlis Y. C. (imi contra et Cheiedonii Calagurritanorum. Sed deesi tcius iiic

Sytnmachnm liber n. Incipil ejusdem tiomamis cciiira hytoiiiis et geqiienles , a^uisis scllicei ruliis usque >id
geniiles. Posi iiyniniim S. iioiuaai : Finil hamanus versuin fiiO Passiuias S. (ioiiiaiii, qua iiaiia iegi*
AuTeiii Prudentii CiemetUii. lacipii iiber Fensiepha- it-.*- Finit iiomami» Aureiii irudeniii Clemcatis. la-
:

non. Ordo ei ttiuii bymiinrnni guut : i" iiyuiiius iu cipii hymnusMn ceLJan.
ii,i ia iim : Fiaii kipmms
honorem SS. Marivruai Ettieierii et Chelidbnii, Ci»- viii ca/. Jan.f hoc ecl, Mal. £>nr. ^'intt Caihemeritton

lagiirrti^tnontm. 2* tiicipii pnssi<t Laitreiilii iseHiissi- Prudeniii Cie/nt^iim. CY. CV. incipinie opsisculiituis:
ini mariyris. 5° H>innusiii lionorem p»ssionis Eiiin- Immolai Deo Patri. tn iine seicuiida nianits adjecil
lix beaiissiina: marii'ris. 4" htcipit Pas>i;i Vinceniii vcrsum, Quo regente viviHius. Fosi tiuac ouii», Inci-
 , ,
:

647 PUtDENTIUS. €88

AlexMdrtnu» ti39, in-8, mem-
(T Coiiex ViiiieaHut A tx nou iR priin» pagina appar«i, adeoque «aeculo xv
braa.« gjec i^ Joscriptlo est ; Aurelii CUmentit non XIV, Hi iHcatalogoutihi exhibito erat expreasum.
P^erUii Pttikoniachise liber incipit. Aliqux «uhI Codex men«}osus est, commentarii nulU tuAt a*uL»
glossa ador3K-,e*. iftter lineas. Nulli penesuiit lituii. de.^unt tiiuU. Codicem JV appeliaams.

1« fine: Sxp-icit Uber. Aurelius Prudens virluium iO" Codex Yat. Alex. 2078, sseciilo tx, i»-M;«
preeliaClemeniLumviitUcepitmetTicasckolasticutarte. parvo membran. ^5 Aurelii Prud. Clem. Ceriataen

Sanl aliqaie correctiotie» reconii 64 m^inu . flua >» virtutuot tonira vilia. Sine prsefaiione incipit : Ckjrl-

prima pagina notatutu est, Nieolai HansHt quasi i$ ite , fraves bominum semper miserate taboret. Dc^nl
librum possederiJ. Ortfaographia, oncKe, haut, nnllae muUa & versu yastitur hinc inopinn ad venum Nwi-
diphthongi. Saiis correctu6 est ccidex liic ,
quem. G mut ttncijtites. Desideratur ctiam ultimus versti», -^-

vocaraas. lernum, eic Nibil tamen esl lacerum aui «hrasaw :

7' Codex ya:icanm Alex. 1702, membran., in-4, fortasse eascriptus eai ex alio codice imperlecto.

gsgcnlo xiu CfflTinina. Couiinetur hoc codice liber Ca- Scrtbeadi ratio : adgrediiur, tulphoresu, tboraclm »

themerinon imperfectus ; nam inclpU a yersu 45 «ine diphtUongis. N^>n pauca svnt meudai. Hic ost
liymni 5 , Sed r^ Ntliaci Lttoris intido. ?08t» huipit codex U.
humms ante somtiumf et sitniliier alii ihad. Sed in ^ lt*C'#^ Vaticanus Paiatinus 255, mentbraD.
h /mno Omni Ima, et Ad exsequias deesi trvulus, In in-fol. , sxcuU zi ( irciter. Fagiiia 45 hu|us cedicli
boc libro Cath&mtrtnuii suiit .oiiq^ifr gIoi»a% et prx- Inapiunt glotsemaia de Prudentio (c). Glos&at plene-
termissis hymnis Natalis Domini, il Epipliani« s#* que , ut in Isoae ei Y^t. A. Quasdam hujus codieis

quilar !iber Feristi^phanun, t:ulla inscriplione, quac proprias suis focis inseram. Post bymoam Exsequia-
)iymni» apposila est receQtt m^nu (a). Fostea : Pim, rum, Finit liber Hymnortm. Sequuntur hymai de Na^
fidelis, innocens cuija versu uilimo, Quo regtme vivi- tati H Epiphanitt. Fesiea Peristepkan(.M ^ tive 4t
tfius : eui od» titulas est addilus recenti uianu : Corot^MlU , «. e. nwrtfrihut^ sed auli«i sunt gh»ssse.
Opetmi rdiquorum conclutio. Succedit Ditiochceum lllicQ Apettieeeis cam tiiulis mtnio notetis. In floe :

tum Inscriptione recenti ad roarginem : Dipiychon ApoUieotis de divinitate ftHit. hunp^l Amartiyetds , {d
Velerit el Novi TeslameHti , f uod alii Amoeno ^ alii est 4e Ori^ne peccatonm adtersut Mar^erdtatt^i
Saiulio itibuunt ; de qua inscriptione vide ituiii. 66. duot deot ette agirmant. Seqauntur Ptychomackia^ et
I>einde AputheosiSf qtia Gnita l0gilur versus, nescio, duo libri aduertut Symmachum, sed giossae non cee-
4^i<ta raaou aseriptut : Caseus anle focum debel ha- tinnanturad 6nem usqae librisecumli.AdvrrteDdiH»
terf iocum^ Tura pnefatio Hamartigenix usque ad esi. in hoc codice esse tantom glestemftta, non ear-
ve:t>im 6. Aeliqoa desiderantur. Scribitur, perhen- Q mina. Codex nitide cbar^ctere sciiptus est, a aobis
idl. et Sfoiilla, desum mnUde dipbtbotigi : glossao vocntns 7,
p!sra»qae , ui iu VaticSano A , et Isone. Nomen Q fe- 79. 12° Codtx Vatic. Pal^imft Ui^ itriS, sxculo
sti circiier. i)« Prudetttio et ejtee tpfribu*. tioc
^C^dex yx^ieanus Alexnndrinus iH"5, Iif4, mem- epusculuro esi tanlum '^rsf^ite M ^mea Psycfao-
hrsttt., .^culi >.°i, Psychomachia eum adnotalionibut, machl-e^d). Revcra past alia aliorun epuscola in fiim
qu«! mMgnam pa< tem consumptse sunt. Ddsant tiiu- hajus codicis esi Psychomiicbia , ^ood in iadice non
!i ; ;u fioe ; Bxplieit liber Prudentxu Ortbograpbia exprimitar: sed in Yer»a 6S5, ftttiUit hoc vulnns,
Um^es^ horis pro orit, sine diphthongis. Notalum eic. y terminatiir. Character videtur esse ssipcitli xi
esi In principio : Bic codex eret ex bibliotheca S. •ut x. Multa jaii) evannerant ; Uiulialii adfunt, alii

Siivettn : puto, in monte Quirinati. Notnen hujua desnni* Ortb^r^hia, (uet , non luis, in nominandl
codicis ett L in noslris c«>mmentarii8. easo, se<i /iamti iioste^ , et siipra famet, teuientit,
9" Codex Vot. Alck. i85S, cbartaceus, iii-4, eae- gtoriCt harenat. Noineo U codici buic imponimus.
cuio XIV exaratiis, Diitochmm, Tiiulus in i&dice 15* Codes YatiauiHS Palatinus 1715, meinbrana*
operuui fatijiis coUieis esl : Prud^ndi Columba eum ceus, in-S, sxculo xt clrciier scripius. Jtieipii §losta
conimento (b). ilic codex scribebaiur anno 1472, ul ^ Ptudeulii Aurelii Clementit. %^ Paginis triginia con-

piunt Tiluii hittoriarum per Adam et Evam. TetrO' (c)Eh^io Genn»dii de Prudentlo hTR pcculiares
iticlia. Ilnc nuiein mui ut lituhis pimitur, sed nt iiie- gloSiiaadduiilur : JUuslrium : nobitiuai, vet clarorum.
iri explicaiin, iiive iiomen. Fiislto-Dittochaeo, Eipli- Ditrocbeim ; duplex refeaio . i. e. de Veteri et Suco
ciunl Tiiuli Imtoriarum. Jncipit 'i^ro9iwtf-tf id est ie , Testamenio. Exciplit : ab invicem separatit. Apotheo-
Diviniinie. De>uni fulto p)St dua» prxfailoaes Apo- sit : Deificaiio. Bursiis affirmo conrtrmoQue, ia luiitn
theosfDS. Yat. ood. a me repertiim Dipiychon priscu manu ita
(u) Onlo hYmo<imm
e«!, SSL Hemeterius et V scripiuiii. Alius tradii probatissimos codd. Yai.
Cel fl-^>n.\%. V
8. Vk)ee«itiB8. 5* €f. l.sBrei.tiuii. 4* astipuhri hiiic titulo, Diptychon : sed f«>rtasse litu-
S. llippolyius.V S. «j-prismtis. 6" 53. Pein.s Pao- n los indiciim recentes pro antiquiB acoepit.
)u8. 7" ?S. manjre^ ottMeetm Oai^aniafastani. 8* id) Qujedam de Frndenilo narrantar ant falsa, ant
S. Agots. d*S.lMi>ha.i«>' ii. f rueisseas. if S, noii sa:is probaia, qtwd Rom» liiteras didicerit/
Qoirhiii? iXT^:^ Casvai-us.
.muali Oc /ni.
8. tfOlgands. 14" De
15' l>8 epivbama.
W qeud perveuerjt ad coi(Sulaium , quud ad ntiimum
Sdem reciiiieiis, faciu-i sil Cbristianits. Additor quud
(6) tn t<:; ttmcJiio dicttwr : Aqcf^r At« ftd^CUmene Hber taui«tm hlbet-: Idber Aurelii PrudentiiCtemen-
Amrelitts P.ui^iiui .. iHemmT-a pteaieKtia, Aureliut tit. Jncipit liber Ptychomactute. Oicitur etia^ quod
bb aarOf i ^xdentiUM prmHeMtia,... Scripsit tibrum dt ecriptertl quotdam tibros de Oivinitate, inter tjuot c(
Cvlumba , d. i{HiL-4i{f p.a^ens inte»dim«t ptrtrectare. hiae cott^poiuit, tocam cum t^ychomacftiam.
 ,

m PROLSGOJSEN.i. I9A

tlat hoc opuscuiuDi (a). Paucae suni glossae, e quiiftu A lum eSM : Incipii ieicatiiclmn dtntii .\urel>i Cle-

iioniiuHas suis in lecis dabimus : nihii tamen est ntentit de coiumba. liendoBissry.is est hic codex, cui
•AniA prxier glossas. Ortliograpliia, efftbi, fr$neii$, nomen Y fecimus.

ymnu$, cara diphthongis. (n fabularum explicaiione iV Codtx Yaticanut Ouliobotiianus 1220, in-4 ,

poiissiinuiu glossemata versantur. Hulc codici noinen chartac. Dittockaum cum commeniariit , ut supra iu

eriiS. codice Y. Sed hic integrum est opus , in cnjus iine :

H' Codex Yalkunus Urbim$ 666. Prudenlii opus^ Explicit liber Prudenlii. Nomen Z hulc erit codicl in

cula„ Titulits aiius magnificenti>sime •cripms /u ; commentario.

48* Codex Vaticdnut Otthcbonianui 1297
hoc ornaii$simo c^ice coniineniur opera Aureili Prn' , njcni-

dentii Clementit, wrt doctitiimi. Pra^cesieral index braoaccus , in folio , saecuii i.Lu aul xiv , olegans et
c;irmlnum. Inscriptio prsfatiuniB ect : Aurdii Prur- lituiis niiiiia dei^crrpiis orn.itLS, qul fiierai e libris

ientii CUmentis in eputcutf tequeniia preefdti» : Ptr Joannit Angeli ducis ab Aiiaen.ps. Incipil iibcr Pru^
quinquennia, itc. in prima iittera Pdepicta ett imai^o dentii : id eit. columba Novi d Veteris Tettamenii. In

•uctoris , ut diximus Proieg. num. 58. In fine codi- commentariis tituius esse diciiur : Incipit liber Dii'

cis r Explicii liker it eonlra Symmaehum de rttti- tockei, quod nomen est ad plaeiium, dia Grcecet Lalin$
tuendaara. Anioniut Sinibaldut trantertptit Floren- B «/^<^l«0. Hinc disce comnientarioruin alias ineptias.

liai. Anno Cbristi hcccclxxxi. xx. iVo.Codex in-folio, In nne : Explicit columba Vctcrit el Novi Testamenti.

ineiiibrana nitida , taevt et caiidida, cbaraciere ele- Tituli diversi sunt abantiquis, qx ingerlo interpretis
ganti , plnriniis aurei» litteris el egn-giis imaginibus fasi. Codex mendosus, qui famen a iiobis vocabitur AA.
saiiCtoriiiH, quos laudut Prudentius, affabre ornatus, 12^ Codex Vaticanus Otthobonianus 1502, in-^i^
quod peritorum boininuni judicio possuin cucnpro- n}embran.,eIegaQset titoiis versicoloribusdescriptus.

bare {b). Hunccodicem vorainus Vrbinutemy aut pri- Incipil liber de duobnt Teitameniit. £t staiim : Eva
mis tantum iitteris Vrb. , de quo vide sopra nuoi. 75 columba. Alii tiloli sunt recenfes : iii fine : ExpHcit
ludicium HoIstt*.nii. liber PrudeniU de duobut Tetiameniis. Diitochxum
15'^ Codex VaCicanui Oithobonianus 237 Ciiarla- Incipit fol. 12 hujus codicis; folio «^ero 59 reperitur
ceus, in-8. Prudentius de B. Castiano. Hoc cod. coii • Ptyehomachia , ia indice bibiiotbec;ti Vatieanas mi-
linelur Leyendu S. Cassiani mattjris per Fr. Jacobum ninie notata. Nulla est inscripiio nequeinprsefaiione,
(de Voragine) ordmit Proed. comoiiaia. £am dedicat neqne in opere, quod desiull in versu , Reddimtts

Franctsciis Ferrus eanouicuf Imoleusis Hieronymo (giernat , etc. ^laa codicis est saiCuK xiii circiter
Dandine etuscupo Imole&si. Jacobus vero scribebat quem nes BB nuacupamus.
B«)noniae aono 1282, Folio 27 j Prudentias poeta d>: G 20. Codex Vaticanut Olihobonianut 5325, in-4.
B. Castiano ita cecinit .'
Sylla , ete. In iine : Pruden- cbartaceus, Bitloehceum sine primo iitulo : suni alii

liiu, %t notum eti, ^dei vir, $t religiota dogmala poe- lituli in tetrastichis , sed receutcs. In omnibus his
mlit etiem jucundiute cotunundans, eie. il.c erit cxeraplaribus Diitocbaei exdera fere occurrunt va-
cudex dictus X. ueque magni eorutn ancioritas est habenda,
rietatei',

16<* Codex Yaticanus Otthubonianus 1193, charia- Hactenus de codicibus Yaicanis, Quoriim c.ialogum
ceiis, in4 , erat ex codicibus Joaniti» Angeii ducis a me confectom si coiiferss cun> ; a quai %e isdeni

ab Aitaemps. Diltocheium sine uiia Inscripliotie. Suiit alTert Montiauconius , faci'.e ognos^ es qu.un sit in>.-

glossae noniiuiiie inter linc.is. Exstai

(g7 P^S- ^^^ perfecla Bibttciheca bibliotaecarv^:. -r.is. Necjie lamen
hujus codicis Ditiochteum, quod disiiitus, ei iuem coftieujn<*da est vlri docti e» uJ.gentissimi opera,
opus pag. IIS cum c«m)iie!>tariis iongioribus, s«d iu qua roultum juvari possunl, <.uit'^s facultao non est

hoc secundo soiina snnt duo priiita ietrasticha. Iq iiiSpicieDdi per se codicef et iiibiiothecas. Jam de
iimine cotnmentarii secundi dicitur ; Imer vpera qute codicibus PrudenUi Raiisbottensi, Pragonsi et Vten-
fecil pTudentiut , hoc tise utilittimum , cujut,. materi^ neiisi, quoruiu varias leciioisca a Uarietti ^^ adver-
tsi duple» refecti^ Noviet feierit Tesiasncnii, ei tiiu- eariis mutuatus suin, pauca dicam iuiioii^ .c). Prxter

(o) lia inciph : Kyroekeum : id ett, manualem, J) socicrum. Et, Vertus m Isiidem baptifsrii duorum
Exanieron : slx dierum. Apotheosm, i. c. de divinitate. mariyrtm tanguine illuitris. Ca>te.'a iit i.t codice fl»-
Amartigenia , i. e peccatorutn origo. Psyr.hotnachia : rentino.
animm pugna, etc, ; qu^e suui j^lussx ad vitam Pru- (c) De coJice Ratisbor.v ;si t .tc nraat M^trieitus :

dontii a Gennadto conscriptaiu. Codex mcnasierii S, Emsrimi omninm opiimnt, quos

(b) In operum ordine cotloeando hic culex .«imliis viderim, et planebonut, -isi ir peritiisitnus qutdam
esieodici i^ereniino, de quc- »d nnm. 8S ei seqq., mulla tua substiiuiss^l priotibut ita erasis , ut nullutn
«t , ut opinor ex Lrbiii^ie Fioreniinus e»i descrl-
, omniao pritcce lectir.nis iupertU tfettigium , quod »ot
ptns, aut uicrque ex aliquu veiustii-sinioe&entplari. tnit locis noiivitnus.Q-u,ure noit puo posse eutbuc Pru-
In libro Catbemeriniun i^leraque ui in Florewtino oi deniium exacle corrigi , ot prisiino nilori resiitui \ nisi
editis : sed , Ad galli cantum ; Ad
hi (lecaiiares tUuii a'ium natuitcamur scterem codicem prxter eos, quibut
incensionetn lucernee la omni hora; Circu exseauias
; uti sumui, et qmo, quce bic abt ifa sunt, rettituiposiint.
martuerutn ; In naiaU Domini ; De Epipluiaia. la iibrd Cum eo aulem' nostrum ^.tligentissime coniulimus , ti
Perisiepliaituu deest isiscripuo iihri et hyiuni 1. nihil divertum ineo [un, quod i>c nottro non aduotan-
Scribitur : Pn$u9 Sattctorum tredecim m-irlyruui rimus : qnatntit ubl noiier cura iilo convenerit , iim
Ctetarougiistanorvm, ;>r9 Sanctcrum oclodecim. Iteio, teniper notaverimus. Itaque cnm n hii reperiiur jt,
Patiio S, Fructuoti primi episcopi Tartaconeufii et nostio nviatum peculiarit^r , cerlum signum eritf euin-
 :

63! PRLUENTIUS. 632

hos cotliees Maiietius eonlQiil eiiam Vaiicanos A el A scripioris vUeas. Antiquior Mtnen videtur Priulenlita
S, et varielatem leciiouis margitii ediiio&is Aldinse reyue bibliolJieca: ( hibliolhecam Parisieiisem inlelli-
accurgiissime ascripsiu Ilac ediiioiie, euriosiftsimi gii &Joi»ifaiicoiuu3 ). Oe codice Medidiauensi vide
hominis studio iocuiiietaia, adjiuum me esse iiiiens iium. 7S ei 100.
profaeor , non soiiiu) oi ingraii anitui vitium fugiam, Sl. Pei^am ex Montfauconio. ht bibiioih. Goiio-
sed eliam ul ediiioneia ciieaaj cammeudem. I\«que iiiana in ejus parie qu:e Cleopalra iiisc.riiiilu/', codcx ;
taificri propterea ijborem ulluia sufcterfugi , quem Aurelii Vrudenlii de Virm<btts el Viuis (Psychomaciru
sari& iiigentem exaiuiare opus fiiit , ut lol codices. h.-ec esi). In bibi. Bodlelana cod. :26G6; PrudeHiii
mss., a Aiarielio noii visos, periegerem et inter se pleraque cum adi^oiationibus. tn bibi. Aiigiic. in coi-
lommiuerciii ; iiim eiinni lU ea quae IHarieiius minu- legioOjiensi Oxoniaj, num. seu ewi. 8^5 : Aar. i*ju-
lissiBio cljaracJore eiaiavit, plene inieligeroin, et deutii poeinata optime scripta litletis atiliquissimis.
compendia litierarum t|U£e ac!iiii>ebat^ pluriniis inier ihid. in colleg. SS. Triniuiis 4).touia; uinu. 2003 :

se comparaiis iocis , o^pUcare scirem. Ct ni verc PrudeiUii opera. Ibid. in mss. Isaaci Vossi nuni.
liicain, Marielti &dversafia nUiii «liuifudina quardam 26i8 ; Prudentii Yvyr^opMyJK. Jbid. in bibl. Hibernicis
fueruot, sed e\ qn& aurum eHbdere iabor fuit, ei iu mss. TboiaaB Gale, oucb. 6007 : Aureiii Prvde»iii
inoiestia fruciu majoi v Neque laciie quis , nisi evper- B qHxdam.
luSf credat , quaiu piefiuhi «iK/lessi* &pHS sit codices 8%. iuern Mdiurauconiiis. la bibi. regia Parisieusi
Miss. evoivere au verain leciionera eruendain : uani cod. 40i7 ; i^rudeniii hymni iitieris majuscuUs sep-
Bftipe, ubi exiguus fructus appaiei, maMmura siii- tirao circiler mculo scripti (a). ibid., co.dex -iOI^,
dnitii adbibituiii 69 iiiii, et iuterdum eiiam, uk Ii)~fci. purvo i Fiudeniius. ibid., Prudentius iu4 cod.
iiullus ; quasrenduja cni;,a hoc erai, aa ieclio aliqua 43^, secuuao, 43^0. Ibid., cod. 6450 ; Pfudeiiiii
nova erui posset. Obscurarn diligeniiaai aonnuUi ac- earmina.
cusabuiii, quod errores rnanifesios ccdicum in>iica-
70 ^^- ^^^ 6% Montfauconio i» biiiiiotti, Col-
verim. Yerum cuqi eorum qui prscesserunt, prasef- bertina cod. 857 : Opera Aurelii Pntdentii Ciementis,
tim Weiuii el Jleiiisii vetligiis insiiieiira, id ulilius tbid., cod. 168^ : AurelH Prudenlii opera. liud., cod.
pr-xsiiti, ul eierrores esss declaraverim , et m uovis 1682 : Aureiii Cleineniii Prudentii opera curu gloss's
aperieiidis longe parcior fuerinu marginaUbus. fbid., cod. 4024 et 44il : Prudemit
89. l^uiic aiios codices indicabo. Apud Montfau- opera. \n bibl. Sau-Gennanensi cod. 5i0 Prudeniii :

roitium i>!C. cit. e^' biliiioiiieca (Jasineiisi code:i ^z; versus contm Syminaiiiian libri duo, uno qnaterniuue
Cnrniina D. Prosperi, eic. PrudeiUii libtr de CqIuoi^ avulso, Alie opuscuic aulrica ejv.saem t»E Oc£iVr(0. Oe
li^. Faced poe:ec caimma, eic. {ii^ inscripiione iila ^ S. HlippolyiQ murtyre (he OcE.tso dixi nattt, 64).
de Columbis lege noin, 64. ) Ibid., code\ 374 : Poe- Ibid., in bibi . Murbaceu.si : Prudeutitis , in-fui.,
maia Prudeiiiii. In biLiiioth. Laurent. Medic. Piuieo meinbr. !n biiii. monaslerii B. &iariae de Becco, cod.^
25 cod. XV, menibr, Prudentii Climiiani poetee car- i38 : .iureiii Prudeniii mpi Ixtfkvm , seu de Coronis^
tniim. ibiil., Plut. 34 cod, l : PruUeiiti varimna quce- iii-8. ibid. , iu bil>K iiiouiisierii in Pericuio maris»
dmi : bnis de&ideraiur, iii bibl. Floreniina Beuedi- cod. 6-2 : Prudentii cpera. In bibl. S. Yictoris Paris.
ctinoium: Prtideuliide Novo et YeleriTeslanienlo cn- Prudeniius meiro. ia bibt. ms$. S. Marlini de Seez :

dex i3ceni, boc esl Diitocbobuin. Ex eOdcin Monifau- Traciatus super AidificiumPrudetitii («ie quo opere
coiiio in bibiioUicca Palavina, $eii museo Laiircntii consuie u. 65).
Pigriorii : Prudeiitii Diptyclton ( Vid.' num. C6). in 84. Nbiinulia opnscula separaia ecuinerai idea
biui. Medioian. .^mbrosiaua : PruUeniii opera ; per- &iontfauconius. In hibl. regh Parisiens. cod. 6016:
g:ini. Ijoiiil), Pnidealii codex (ail Montraucoiiius) vu Prudetilii Stichomaciiia {corriJiQ Psychoni<ickia ). fn
tei vm 5a?c. ; lam reuioUe aH:iquilaiis via- al,uin hujus bibiiotb. academis Faulia» Ui>sieusis : Prudeaiii

deru essi ht illo lectiGnein qiiiie est in noslro. Eoilem 1} ei Epipliania DoKuni. -^ Odc, Pius, fideiis, inno
— Apotiicosis. —
,

librousy^ est Gifikaiinii,ei'.iosnaciisum!isofiera f*::tris —

cent.
""
Ditioefaajum. '
. ..
..
!J.nmariige-
ilorradi Yiierr.ln eadf.mS.Emerarnibiblioihecnesl Lti- ma. — PsYciiomachia. — Libri duo aiiversus Sym-
canus optiiivjs, et iJonuiiijrainmuiua saiisfiuli:jua,clin ni.ieiuHn. be ottdicitMis Prageiis«i et Vifniiensi iiihil
sacristia Tgstsmeninm Novum, scriplum Interis >»«;««- peculiare aniin%dverttM:<riettus. Vienneriseai ait esse
ciilis lotufiunttSijo antioi elegaiiiisiime. Hnc piitn esse merido.<:itm : qu» soium Psychoiviachia neque iniegra
Tesiaiiieiuain Noviim, ciijiis variae iecliouesprodieruoi coiiiineiur, ul in ipso opere notabimus. PraKcnsis
nnnaij86 iiac iiiscripiione : Disserlaiio ni aurenfli.ac lectioiies variantes smii ex libro hyninorum Caihe-
psneittsinm SS. Evangeiorum codicem ms. moniisterii nicrinmH, Aiiotiieosi, Hamartigeiii&,DiiiocbsBO, lihris
S. Emernmi P.ulisitonoi. Auciore P Cotomanno Saiifti^ coiiira Symnfiachuai), sed in lib. ii , a versu 17 Uaie
Hlieris Joannii Michaeits Englerih, 1786, in-4. Asser- ubi dicia dedii, reiiijui ue$iderantur.
va'i(is erat hic coile.*: iii ecciybia
S. iinie- iii(in:«Sie!'ii («) liasic haoei iu priucipio iniiam receftU manu :

ranii noogeiuis fere airois,ut axp;mil auetor disser-

.'i
talioiiis in prcelituoiie. Ordo codicis ilalisbonen.^^is a
MiiMelto reiaias cst , pnvfaiio, Per tiuinquennia.
llyoini deceiii Cuiln^uierinotii , ui iii yiiigulis, liuobus
posireuiii rejociis in aliuni ioctiiii. rerisleplianMii
iiyiiiiii liuodecii» , Qt in codice Kloreiiiino, num. 65,
S.iK verfiifiiis Conslaiaiiite el S. O.niiasi in laudein
C(i Ag;)»3. Poat hvmnuin S. IkOrnani ,hymni de nalali,
Prvuentitiiber secundus. Cathemerinom. hamariigeuia,
Psychomachi { sic, lege Psyckomachia). Ex I.bro Ut^l
— flT£*avf..v hymnus : i" mamjribui llemeterio et Clteli-
donio Cnluciurriianis. 2" D. Law.eniio. 3* Eulalia:. 4*
— Octodecim maiiynbus CcCtarauijusianis. 5* B. Vincentii
iinperfei'liis. Codex iu-foi. parvo. lie hoc codice vide
nuHi. 30, ci piajialioMeiii lleinsii nuin. 100.

I
 :

653 PROLEGOMENA. 674

Psychonirichin. Ejusdani Humnriufcnia coitlra Marcio- A .87. Sequilur iH eodem codlce, pag. 81 : Prudentii
niiiii. Ii) h\U\. coJlj^gii SS. Triintaiis a(iU<i Oiiiiliimm : liber Dilrocheus ,
qui couHs^i^ m 7il»iis IdMloriarum *
Aureiii Piudeniii iit xUrumque Tetlasneuluin Teinnii- in cditioiiiiius <ip)iellauir Dipiychm. P»g. 86 , liber
clia. Haec SiJuiqHUJ ("i &ioiiifr!iiCOi)jf> *:xeer{)sj, iii cu- Aj^iheosis ad\ei.>os iisoreses, rni pna-cedunt duo pr«-'
jiis iiidice iieruin tooneo stiii uuiiis Priiiiei)t>i nomiiie loyi : i" ciiin liiulo, Versus ae S. JriHtiate; i' inix-
ulruiiKHie Prudenlitun , Trecensei» episcojiuiu , et eiiva eonira omves haireses. \n eodiee snliR capitiini

jiunc iiosinini Aureliiun cofiijireiieiidi. Pruiifntii Tre- divisio fii, ^ed tantum ad capni quod in euitioiie iii-

censis opiis, Prcccepla ex Yeteri el t^iovo Testameuio sciii)iiiiir : Advenus Phaniasmaiicos, uic iiiiiJiis itijji-

pro ordinandis, quod semei ei iieruni occuriii .'tpiid iur : Explicil Apoiheosis conira ooitict hmreses. hicipil

Moitiriiiconiiiin, distiiijicuenduiQ est ab Aureiii Pru- coatru Manichwos. Pag. iOG : .\drersus blaiphemmies
dcii(ii Teira&iidiis de Yeieri et ISovo Testamenlo. dvos deos esse, seu polius, ui Inscribitui' in edi!., fia-

85. Aiigeius M. Bandiuius in cataiogo c@dd. oiss. tnarligeain cuiu proiogo, cui iUaius : Proiogvi adver-
bit)lioUi. Laur. Florent. caagis diiucide inagi&que sui Marcioniias.
- distiiicie Ojieia Prudeniii recenset, ex qno j»a;c Uo- *7^ 88. Pag. i24. in Syramacbiun Itbii riun, cum
promu. Tooi. i, coi. 7iO ei seqq. Pitu. iZ, cod. 15 proliigo in tini^uio.^. Relatio Syniniaciii in ccuUca
Jnenibraaac, in-tol. ssaculi xv, iiitidissiniis cuin uii* B uiffitor divisa in capit.t, sen seciiiUies tibri ii. in Hne
'liaiiljiis iibronnn iilieris aurei.<», ii: quo plurima» iioii logilur lisc &iib«ciiittio ruuris iiiieris : E.tplic>i i,iier

tevis mooieali ieciiones observaviv Bdndinlus, al) edi- secHiuiiis conira SymvaeiinM de restiiuenda uIh. Dro
iionibus iitis qiias prse ntanibus iiaiiuit varianies. Tiin- sonper qratius, Scriptutn 'Floreutiee unno salulis

lu> esi : PrudentU Chrisliani cannina. Ad4eiiciuin est Mcccci.xxxix , ei die xxir metisis JSovembris, Laus,
tanien : C. Veciii, Juvencif Froba FaUomcc , Sedulii honor, imperiuiH et gioria sil omKipoienti Jfm Ciiiisio,

et Araioris carmiua (a). ejusque aima; geniirict seynper mirg ni Mariae per inji-

7X ^^* ^^ ^^^ cudice posl S. Agnctis liy.iinum niia saeciUorutn $a;cuia. Omnium. rerum vicissiiudo est.

annec:nutur versus Conslaniinx, Ccu^t^intini tiiiac, ia Bandiniiis pro cerio iiabet iiunc codicem ex vctustis-
honorenri S. Agoeus, et veisus S. Daniasi de eaJesn, siino aliquo ct opiinno exenipiari fuisSc descifituoi.

qui incipiuQt io ins., Fama referi sancios duduin re- Vide uolam b, pr.g. 66, nuni. 79 (Col. G2'>, n. ii).

§ulis reparanies, Exslaiil utrique in edit. Paris. 8il)!. b9. Tomo II ejusdcin cnialogi, cofuirnia iSG, IMi^
SS. PP. an. iC4i , ubi versus S. Pamasi prinius : leo Nxxw ciidex L Peiri Ciiiiiii itianu sed eeicrrium

F^iijia referi sancios dmiuru genuisse pareuus. iu etii- dcscriptus, iibi pag. 26sequiiiir alia inauu : M. Aurc-
tione desideranlur i.«io versus Consianiinae : tii Prudeniii Ciemeniis CnihenieiirtrM, sciiiceipra-

Kuaien adiiuc refercns, ai corp.:s, «t omnia Hiemtra, ^ f^lio operis , etsex seituentcs li) miii usque ad ver^Jiui

A oioriis leuebris et cseca uocte levata, Yariaique per ftguras, qiii est vcrs. 51 hYmni Anle
qui iegnnlur tn codice post verfutn, lnviciumsoltis, scmnuni. Bandiiiiiis in ind. ciia). poetani nosirom
elc. (corijge hivictus cceio). LUrumijue ii*c ep^gram- vocsi M. Aureiiutu Pnidenlium Ciemeutem, ioriasse
ina in etiiiione Weitzii exstat inier giossas Isouis auctoriiaie bujds codicis lennotus, et quia pr^eno-
magisiri ex codice €?>-'oli Widiiiani, quu loco a noiiis men Marcus satis coniniuiic eral In fai»ii;a Aureiio-

ex^crilietur cum varieiate ieciionuin ex codice colle- ruai. Vide num. 4i. ibid. col.74?, Pioieoxci iiiblioih.

gii r^oiuaai , de quo norri. 7ti di"i. Qoanqtiaiji) kas Gaddianse cod. iv. Enciiiridiuin Novi et Veteris Tci-ta-

aliasque voicres Cbristianas iDScripiiones Judicio et aienii anepigrapbum, ui in Bibi. SS. PP., Paris. i(>44.
doctrina, ((ua ^rxditus esl, singulari, typi.^ vulgare Codex cbariac. mendosiiSv scecuii xv. ibid., sineuilj
a se itlusiraias jam dudum apparat ci. Cajeiaiiiis tiluio Psychoniacbia, ut in eadem itibiioib. PP.
iiariiiius, prxlecUis tabiiiaiio Vat. , qt^i S. Damasi 90. in caiaiogo codd. ms&. bibiioiii. Ricardiansi
earniina inter eas inscripliones coilocabit , queruin Fioreni. id tsjnluin reperio. Pag. 330 : PrudeniiuSt
pieraqiie io eum usum facla et adbiliita fuisse espe- epigramttiai'1 sacra. M. u, codex cbariac, in-4. nuni.
tientia comperinm est ; de reiiijuis tempus roriasse XX et num. xsxiii. M. ii, codex ciiariaceus, iii-4, uuni.

xque <:erios nos reddet. xiii. Aucior hiijus indicis seu. calalogi est joanucs

(a) Pag, i codicis : Prude.niii Cliristiani poetce car- Pauii. Septiinus, qui iii editionc est qnartiis, PassiA
miiiuin lyricorum liber. Curnieu i : "Per quinquenuia SS. ociodecim niartyrum (^a;saruugusianor uin. Ocl:u ».>;,
ja»i decem, qu» est prajfaiio , nl iii «(tilione cuin qui in edi ione tsi qiiarlusdecinius, Pu»sio S. Yirqi-
11'iiis Clirislti|iiu)ri C«-llarii Magdeburgic:e an.
lial;e nis Aqnelis, Noniis, qui in editione esl itti-liiis, Paaio
1705, in-8. !ii inargiiie codicis inetri genus rubrica S, Euialiie virginis, et tnartyris. Deciiiius, qui in edi'
ilescriiiiiiir. p;ig. ^Tt el seqq. .ilii iiymiii sine liiulo, tioiie esi sextns, Pasiio S. frucluosi Tarracoiiensii
qiii ab lilirooi Porisicphaiioiii ptinineiit, boc ordine cpiicopi, et sociorum. llndeciipus, qui in ediiiona est
Primtis sine tiiiilo, qiiiiiieadeiiiediiione esteiiiun pri- seplinius , Uyinuus in honorem S. Quirini iinirlyris.
niiis ei iiiscni>iiur : Pussio Emetrii (corr^ge. Emeieiv, )f)iiodc<i)aiis, (jui in ediiione esi iionu-^, Pu^sio S.
;uii Ueiueierii) ci Cheli:ioiiii.^i^\n\M\^, qui iii eiiitione Cassiuiti tnarltjris. Tredeiiious, qui in editioiie cst oc-
e£t qiiiiitus, Passio S. Vinceniii niariyris. Tciiius «jui Javiis, Yersus ia luud'm baplislerii dr.arum Diariijruin
in ediliuncesl s&cundus, Passio S. Lauie-nii luariyris. sunguiiie illuslrati. ^>iiarlusd(.'Cinius , qtii iii rdiiiouc
Qii;)rtiis, qtii iii ediiione 8S>. uiideciiiius, PtfSiio.S. //j;;- esi deciiiiiis. Pasiio S. liomani luariyris. QuiiitiiMlc-

j^oii/iiprfsfeiy/erj. Qiiiftiiis,i|uiineditioiieesllre(i<'cinius, I imiis ost c;irrr.cn cui lituliiS : Iminolai oi>uscula sua
Pa:sio S. Cijpriuni maiitiris. ^eKliis qtii in editicioe Ueo Prudeniius, el iiicipil, Pitt.s, fideiis, iiiiuiceiis. la
c&l duudeciKius , Paj^to ^'5. aposiolorum Peiri ei edtlione i:xc est prx*faiiu iibri i^erisiepiiuiKuii.
 :

m TOUOENTIUS. 636
LninHts, qai non explicatqotdsint eiMgrammata ilt% AGloMMs, qiias in veteribiis schedis reperii. pro-
s^crt. Opistor e^M DUlocksuiB , sire Enchiridien. diicemiis< Scio, peaes quosdam fidem Barihii in c*"
9i. Ex caialogo codd< mss. bibtiolheearure Aoglix dicibus ni«s. citandiS[i>Qi.uihil vaciliare. Sed ratio*
et Hib.er:ii8e daobus vofuiainibus in-fol. haec coit- neni cerlam non afferunt cur faisarii Criraiae d6>
«tani. In biblioib^ Catilabrigieiisi collegii S< Benedicti, clissimus homo notetur, et, ad Prudeniium qiiod
codes 1352, 56 : PrudenHm, Liber ob cbaracieres el auinet, sa;pe conjicii i}uid legendum sit, sxpe affir-
picluras spleniiide aniiquus. ibid., cod. 147^, id4 : mat et expiicat quid iu codice Isgatur. Cur aurem
De opuut.lii PntdtRiii. Bibiiatb. Eboraceo., eod. 42, ieclioiies Taiianies, prxsertim opportunas, potius
et iterum 4i : Pmdentii qucedam, Bibliotb. DuneiBi., schedig commentitiis quamsibi ipsi ascriberet?
c»d. 529 , 464 : Prudentli opera. Biblioih. Isaaci 74 ^^- ^^ eatalogo cedd. mss. bibiiotb. r^iae
Vessii , cod. 2oi7 , 202 : Prudentii hymni, IbidQin. Parisieosis, part. 5, eodex 9S%, olim Bifotiaaujt,
cod. 2619 , 294 t Ptycliomaehia. Bibiiotb. Tlioma qui maximam {»rtem ssecuio x videtur exaratus , in-<

Gale , 6000^ IS6 : PrudmtH qucedam. ibldera.

C')d. ter aiia nuja. 6 : Prudentii Ptyckomaehia. Ibid.,
cod. 6007, 175 : PruA. qussdam. in Bibliotb. Henrici cod. 1155, loembranaeeus , olim Cotbertinus, qut
Jones , cod. 70C6, 63 : Auretii Prtidenlii Psychoma* saeculo ix creditur exaratns, nom. 5 : Prudentii,
chia Vrace redtiita. ( .V< •''O'^ li^ulus Gr^ecus est ?) B Fortunaii, C;priani, Eugenii Toletani, et Sedulii
lii Bihlioth. Eduardi BcrHardi (quem cataliigi aucto- carmina nennuliA, Ibid.,cod. 17@5, Biembran., oiim
rem bai)eo) , cod. 7446, 100 : Pruieuliut ms, 73 CoIberttiKis, qui sseculo xtv videtur eAraius, num.
Ibid., cod., 7ul?, 177: f*riia'ei«<»«« cum vekrihmexem- IB '. Pamo S. Yineeniii, auciore beato Prudenlio
plaribus cvllatut. (opioor, ojusdem est num. 1i : Pat$ia S. Agneiii^
92. Ihidein, ip bibl. Dubiin, colief ii SS. Tfiuiiaiis, cuJDii nullns aiiusauctor indicaiur).Jbid., eod. 2355,
cod. 524, 184 : inuirumqueTcitameniumTeiraiticka, mentbr.,olim C<dI)erL .qui sjeculo xtt Tideiurexaratus,
In bihi. Oxonien&i' collegii Orielefisis, cod. &55 , 5 nyin.5. Pn4(^«n/ii//ym;»t. Ibid., cod-7550, olimTelle-,
Aurelii Ptudemii yoemuia , optiine scripia litteris riaaus,Longottardici«cbaractenhu9sxcuIo,utvide!ar,
aotiquissimis. In bibL 0\ow. coileg. 8S. Triiiiialis, octavo exaraius, nuin. 10 :Prudenti{/it/mnu« inlaudem
cod. 2005,66 : Prudentii opera. la inbl. Bodieiao», Eulaiice vuiriyns.
eod, 2tiC6 : Prudenlii pltraqne cum adnoittiionilni$ 96, lii eedcm eatalogi», et parte 3, codex 8081,
Isaaei V^ssii. Ihid., cod» 2648, 525 : Gloiu» in Prw ineinbiiiii.^u^us, oHm Puleanus, qui sexto saeculo
4tniiunu videiur exaratus, qno solum CGnttiieniur, 1* AuTelii
93. Lodewiijiijs in Prodenti! Yita asserlt Giseli- Cleniemis Prudentii tiber Cathemericwn 2* ejosdet»
;

itum inedtnJis Piudonti carminibus nsiiiB f«i5Sc G Apoiheosis;5'ejasdt'm Hamnriigenia; 4» ejuadem

codice oiss. D.iventi ieusi pra^ter editionein Dasentrien Psycboniachta ; 5' eju»dem ex iibro vtfil Srtf^uv hy-
•«m anliquaiii ; quod ego in Giselino non invenio. mni quinque, priraus mariyrUius liemiterio et Che-
Idem afririiiat, Bmchneri netat mts. in Prudtiutitini lidouio f secundus B. I^ureiUio, tertiu.« Eolalia; vir-
Ilubnerum Dre.sit.-e hibiiopolam possidei e. ileriberius giiii, qnartus 18 m&rtyribus Caesi^raugustaitis, qiiinliis
Bosvreyduis in notisad PauUnmu pag. 814, *e unlm B.Ymcentio; Cttis desideratiif. De hoc eodice vide
eliam seu commeniarium in Prudeniium iialiere cc4u- aum^ 100. Mabilionius, de Ee diplomaticaiib. v, spe-
inemijrat, quem proxime typis coQimittere voleiiAt. eiuien ejus profert iu tabcUaS, aum. 2, ex inltio
Nic. Antonitis In Btbi. vet. laudat ontlquum Prudfn- hytnni anie somnum ; noiatque iiunc codicem non
tii SckoUasSen Ijen*? veieris levi, phira diK^uinenta biulium disi.tre a primsei&te scripturte Homance, sln-
prsB se ferenlem, qaem vidisse videlur Bartljius, «!>. gularemque e$se lormam litierse k in Hymnus ei
X Thebaid., v>rs. uusquam esi, Qu<»d cum
<i.>7, qui CkritiHs, iibi pofei r iransponitur qiiae simQis est
;

nuRt. 448 dic»t, ^uUt post oam. 450 in «ditione litter» k. Pritua leias sciipiur;e Roman» ad sircu^om
Weitzii receiisei lionis veiere$ perpetuas glamat, quod v vigiiit. Ibid., eod. memb. , oiim Colbertinus S085,
opus ipsissimiini esse veieris scho!ia.siae a fiarib 9 qui sscoio X videtur exarattis, quo tanium cootinen*
allegati ego credideriui. De c«>inn»entririo bt Prudeo- ^ tnr : Aurelii Ciemeniit Prudeatii carmiaa ; sub (incm
tium, quem api>ar<ib:ii Uesendius relege nnm. 59. nounuiia desuot. IbiJ.. cod. 8086, saecuio x, at vitfo^
Gifanli not.is mss. altqui laiiJaut, fortas&e dcceiiti, tur, exar^tus, quo soV^to continentur : AKrelU Ctf'
quia (sex m?s. eodtl. plura in PrudeQlio correxit in mentit Prudentii em-viina cum tckoliii, Ibid., eod»
ind. Liicret., ut sape in coinmeittartis docebimus. 8087, inemhr. olim Colb., sscuio x, ut videtiMr,
94. Quidquid Bartiilus cx vel-rshus codicibiis ani- exsraiiig : Aurelii Ciemeniis Prudenlii carmiua. Ibid.,
madvertli, pnBseriim in Psycliomacliia, itt hyinno S. eod. 6ti88, oiim Colben., tnembran., s«culo xii exa*
Eulaliae, \r hyjnao Deruiicioinm, d«! Novo Litsiiiiie raius, «i videinr, num. 1 : AureliiCiemenlis Prudetitii
sahiiati pascliaiis, de S. Ilippotyi.», accurate a nohis carmipa : patsim inier lineas glossa:, et ed imrginem
ff^iligetur, qui ipsequoqiie ssepe iniinii, se do Pru. tchclia.
4e>.UopcTpetut>coii>nieittariisiUusir3ndocofitare(a). U7. Ibid., cod. 80S9, menibr., oIIib Puteftnus, ut

(e) !n fjue lib. ix Advers, cap. 20 : Ha-c, inqjiil, di(fna. enoinbnmus. Non auiem quiJquam dement ilti
<«i ^Tuditisiinii tati^, longcqv.e ortivium duliistiitii gra- opera; auam Chriili oiori tOiVimus «Mt omnium satf
iium QPtcndeniei.iii mcmbianls, nQta'.u nonprortui iii- cliitiiuo, muviiiimo, eloquiiniisnm*.
 ; ,:

^ 1>ftOtlCGOMENA. 638

%\imr, Mtculi ST, «jort cvntineiitttr Excerpta e teri- A u«iex rt^km ftinraiH». AWu» uiiUH» lanluin ejtemplar.

pOi PmdeniH, Cliiudiani, Virgilii el aP.ortim- IbM., idqoe anllqaiHirauoi 7€ P^^ manibas itabait (£).

cod. 8207, memb-,cJimColberi., sapcuiiisuiaiUiiir, Sieh^rda» tiifH Prudeolium ex eiti^ieribus, at »Ju

9 ' hIqmb in Psychomaciuam Pruden^^ Ibid., citdicibus, qB«nim «iiom Argentortt» «tibiYilser^t
mm-
WerinbWBS WogMus. GiMlinas nnilta »» Prndeniio
cod, 8305, inembr., olim Colbert.» quisaeculo x TJde-
tur exaraius, qtio sulum conlioieotur Aai«/ti Pntden' nitori JBomtilttit «K »|H)g?»phls duobos Gan.iaven-
codicenon it» vemsto,s«demenHat}ssimo,
tii CttinentU ctrmlm : passl» tnter iineas glMsoe 75 sib««, alio
Loc«Mair»l. C, qasttior mana«crip!is theodoii
iermonk fra^iimtum litteris Longobar-
jiraemiltitiir
Pnliaaiinl, alii» tribos Antoerpiensibu», al!«ro ex l>i-
dicis. WA., eed. 8506, iuemb.,olim Colbert., sxcuii
blietbeca Artium »*tero e» hiWioihfca Busli-
X!, ut videtur, qoo coiilinentur Aureln PtudeHiiiCle'
.

illius elogiimi e S, Uiero^ diaiui teriio apud lUrtinianos. Oe Sp>t<^eli*

menU* opfr»: ^rxmittUtur ,

«st «odiee Peutiiigari obtolet:» yf.wx-

qui ttsus
nymu descriptum (0).
Tid«* comracnU ad Inscriptionam bymm
f8. lUd., cod» 8307, «embr.. «Im Putean., ssc- statls

coU »1, ui Yidelur, quo coDtineiimr Amelii PruilenHi OiHni h^ra- Caiheraer. ix, Ad ver». 10 einsden»

Clcnunti» opera. tbid.. c<>d. 850!i, memb., oiim iia bymni allegat alium codic«m, sed iitinut gdeteni.
«arluaBiJS, saccuU xa aui xmi, num. i : AuretiiPrU' B Fabrlelu» contulit eodicem, quem tx biblioibeca
cod. 8309» Numbuigai.a Gaspar Bonierns ijabuerat, ex qua
dealH Ctementis Psy^^houtuikia. Jliil.,

niembr.^ejusdem saBcyU, q«» comiuelur Aur^Piu- vcrsum inbymModehaptlstcrio se inicgruni sarrivisse

-dentii Clemeaiis PiychomacUvi ; iinis de-ideraior »it, ei locospturimoscorreilssa. Veruniiiiprascedenti-

eonjecta a<i uiargiuem jaeboUtf. Ibid » coU. 8510, cod. btts «liorum «ditionibQs }am legebatur il!e versus

ineuib.» i>iim Fuiean., sscuii Xii Aul wum. 1 ; Anretii st v, Bic duo purpureum DouUoi pro uomiae ce&i.

Pradeniii Clementis Apoiheum, '-ive poemu i!e Diviniiaie ; qui iu Aldo desideratur. Weiizios usus e*t raenUira-
aiimargiuji(icui>jecia«c/i«/t«. lljiJ.,c Hi.8518. memb., nis, iuquibus iuteger exstabat PfwleDlUis, quas ar-
oliii» (a>lb.,.$3^culi Xi aul m, num. 2: Prudemii ceperaia D. Hoeschelio; Hoescberm? vt~o aO.Ca»
Psychoaiachia; acceduoi fiijurae el &ckoitii; Juseria roio Widmano. Hujui» codicis ordineui sscuius e«t
cst /^««£10 fi. Eulalne, eodeiu nuctore. Xum. 3: Weiizius, nisi quod bymoos ce Naiali et Epipiiani^
Ejutdem hymaus i« B. Virgiiieni Mariam (noa «idi i>«)miiii, qu4ks Widntani codex po|t lil>rum Perisse-
{lunc byiUMUUi, nisi furtasse stt hyiuuos de q<io lo- phanun a0ert, Weitxius io tim hbri Gatliemerinco»
^u Uii' G^>l<'.as'us num. 45). Ibid., cod. 8521, parlim posuit. Habuit ctiam Weilzius codicsm l>, Jac«bl
cbaiiac., tariiHiHiemluaoaceus, olim Colb., s.reuli Bongarsii, tn gito vastae erani iacuoap. (d), (^rutefus
XV, utvidetur aum. 50: Oiimen /Vud. </£ f/t«lon>a C coBi,Qu„jcavit Weiizio irciiones varianiesei; eodic
Vtteris et xVou Testameuti, Ibid., cod. 8498, membr., aniiquo luoBasieni Cgmondaoi. KiiiersiiQKiuS «idem
oilro Colbert., sxculi »v, ui videlur, uum. 5 ; iPrit* Weitzio ad usum impetravit ex eoenobio Fosiie sal»>
deRtii Telrasticba de Veteriet Novo Tistameuto. Ibid., iaris, sive IIailsbroa«Rsi (aliter l{ei!sbro»nen!i.))mem-
cod. S500, uieuibrauaceus, scriptus, ui videiur, sxc. brana<i, quibus rmtuirius de tmpore &. de tuHcm
%\v, num. 7 : PrudeiUii carmen de NaiuraaHiaia:(dQ ^«r(tf(Mm dKnum coutlDebaiur. Ex colUsgio ad Por*
4)00 recote aum. €3 in n<'ia a {col, 607, u.c/; uuw, 9: lam ca;Ii Ampuloniaao. quod Erhrdisb «ra« Psjel>«-
prvdentii cipiuen de Fide {lotva^t rsychoiaachta,aut tiiacbia» vctostisfiiiuom exempUr i« u^tua ad<!plu»est
par^ejusde Fide); num. 18: Prudentii Psycimimchi^ Watzius. b Fuldensi bihlioiheca Psychottacliiam ms.
Ibid., cotf. 6659, chartac, olim Ma/.ariuaeus, sicc. contulit IL ioachim Zehneru», eui acceptj» r«(e-
XVI ineuuic, quo contiticniur hyinui seu pas^iune» reuilai suui varix ex «0 codlce 77 lectiones apud
iiiuriyi-uro (6). WxQ unhi \u cataiogo regiir biblio- Weitzium : Goldacius huic dedit membranss, inquihus
ibeca! P;irsieii5is, uilidiobinio el inagriifior-nlissiine liher Catb^^merintto, et AiMent' Manuaie ei-at. Netcia
e«iiio, index exiiil*uli, nec dubito qnia nonuuiia alia an hic roceits sit titulus : de qu» plnra ad Dittochteum.
i<) eQ cahitugo bseaiii ab indicc prj.'iermissa, qucm Chrisii^Diis Becroanus Palatinum co<l:cem a Gru-
aoii accur.(tissiine f iciuui s{ |o, '^ tero fuerat nacius, et variantes teetioiiesex eodeifi .id

99. Alii eUitorcs Prudeutii quibus eodicibu» sint ediiionem W«itzianaro suptieditavti.

(«) An ex G<^nuadia, qui post S. Hiernnymum da plns eo deliiHistel., exit in publicvm tifpit nQ*tr!s escu-
Bcripinriiiusscriji^ji? Video enim nonnullos crrare, 9MS , ut protit Chrittianis iuii. Si coiicx itlemiiieet
qui pittant a S. Hifroitymo l;«uilattim Prndcntiuin, centuin anniset plus eodelitueMt in B'ititnriia. caiu
qtiod iautlatiis fuerit aGeuiiadio, coiitinuatore opeiis typis Alditiis excu.<iU8 esi, opoitcrot iMcm e&:iratuiii
S, nieionyini. fiiisst! a»\e: annum400., qitod iiifJiciliitTiuni e.>-t, noiine
(i) lloi-urdiiic : 1* J\ofn.ini ; S^SS. .ipnstolorum cuiB Prudcntii Vii« et rebus ge«tis scriplisquo co-
Petri el Pauli 5" S.Cvpriani ; 4* S. Frucinosi «t
; h;crei.
sociorum; S. Qnir lii"; 0" S. Cassiani ; 7* S. Hip-
.5» (d) In Caihfnierinwn hymno U prflgrciiifur m\
fiolyii;8» S. Ijiurciuii ; 9° S. Vinceniii; \ii^ SS. verkum 100, reUqna desuni cum seqq., et !n j^-
lemelerii elCeleiiouii; 11" SS. oclodeciiu luarlyrum sioue VinceiiiUd^mum incipit Vi>rs. 539. tn p6/<if^><
Cai»araugQS'ani)rinn; iV S. Agnes; 13* 8. Eu'ali;f. macbiaa vers. 285 detidai-antiir u.«que ad ver^. r>Sl»
(c) Nescio ati id exemplar, an rem aiiam indicare ubi tcxtus progreditiir ad vcrs. 64i: C3>ter;i uhiuKi
volueril, cuni scfi{>8ii PrudeHlius primut.cChriuia' oninino. lu hncBongarsiicoilie^ f(giih6i4iiisi{'4ta eivit
mit poftU, qni inmHnHsiiostroi pcriiinerHHt, ubntqut -Psych<>inach'a, qiu) livmiiie «t eutbientate lesscialo
Britanm accitus,cumjam Muliiel ceiJum aunit, et alii cuJices •pios vidii Wt^uiur, eraaidestiiuti.
 6'9 PIILDENTIDS. 640
iOO. HftBSi-iS exciissli «xeinplar BiHliettinuin Oxu- A ioannis Sichardi scfaoliis tllu&traiain , luendOiiaiTi

ni.e in iiriunnia ante annos pliis minus sexcenlos quideiH iliam, ac mire depravaiam, sed cui ('auciiius
(Miinc sepiinjgenlos) <ieseripiuiii (ii). Beinardas lioi- is idem manu sua divcrsas iiiiri vetusti iectiones, ac
tci/dorpi)iii8 seu Rolteii(ior(iuit ileinsio ot)tiilii omnia sai ipsiusnaeiLconjeciurascotnpiures ascripserai ii.iud
rriuieuiii in membranis sxcuio xiicirciter exaraiis : conleiunenuas» nec non Basiicimain Heurici Pelri
binos pr.-rterea coiitces pari a'taie, qnoruai alter ii- edilion^tn, Antuerpiana qriadriennio recentiorem,
bros adversfis Syiniuaciium , aiier Psyciiomaciiiani sed ^ue iinendis inquinatait), cui ex Tiiuanae ac
conipiectebaiur. Aceepii eUain a ei. viro Isaaco Vos- Puieanse bibtioihecse {oemiiranis Ciaiidius Saimasiiis
$io coilicdiii Noiosianum, nec vcinsium iilutn, et scripturain discrepaniem atijecerat. Percarrit etiam
mngna sui parle niutilatum. Ileiasio prxcipu» fuli Iiein:>ins ezikitpiar Egmondanuin, cujus iectioucs ex
tisui eAfuipiar pMteanorurn fralriiin, ionge aiiti(|uis- Jano Cruiero Weitzius nrm saiis ftduliter «-xpresse-
simum ilhid , ac litieris Hontanis m^joribus exara- rai, et duos codices es iiibliotlieca Divionpnsi prfsi-
liim, iu quo ii^ri adversus Symmacimui ei Perifsie- dis Joannis Bolierii, quorunt uiius m^^uab eral ve-
pbanwu pars potior desiderabaniur. De quo eodice tustaiis. Audierat Heinsiiis (ned non vidii) codicem
vide, num. 96, jiKtiefuin liJabilloTii'. iVoximiim a mirse vetustatis esse Caniabrigise apud BrUaoiios in
Puieauo cofiice TJiuauciim exempi.ir f ii IJeinsio, si B collegio S. Benedicli. Narrat auiem, Gverardun El-
priest.intiani ei vetrislaiem species, s^erulo ix circiler metiiiurstium et Franciscum Juretum eogitas«e de
£criptum. liiidegasrii episcopi noiiieu prscfercbat, emendando Prudenlio, cujus qiiinque codicibiis mem-
ciijus iii aeiatgm accuratius inquiiere ileinsiu noii brait»cci8 se iduDi te^iatur Juretus ad Paulinianam
va(al>.if. Tres Hiidegarios in Gailia Clirisliana Sam- B. &iartini Vi,'am, et exstare, »t faina erat, noias
inartii.iiioruni repsrio, prinium cpiscopuni llleideri- Oberii Gifunti necdiim lypis descriptas : de quo egn
sem saecitio is, aiierum Letu&viccGiSie^t ssBCuio x, dubito ad vers. 444 Psyciiomachi»!. Ad ediiioiiem
tertium Bcllovaceusem aniisiitcm eodera saecuid z. Parmensen) nuper pubiicatant, de qua piiira capiia
Sed ex soto Hildegarii episcopi iiomioe niiiit certi de seq.. saioscodices ViaticaQOs, naque omnes adiitbuii
ejiis %)aie deilniri iHitet. ilmericus Bigoliiis eitieiu ci. Teoiius (b),
ileiti- io suggessit excerpta Psychomaclti£ ex mrai-
liranis
CAP13T V.
suis, Catnct<ieriuun, et Peri$ieplian&ai ex
Aliiiiiauis, et eorumdem bymaoruni compiura ex Ei^iwHes operHf» Pmdentii, iiuerpmei, veniones,
&)«'dioianensi exetnpiari bibiiotiieca^ Amiirosianae, 70 I9t. Cvrna lot «diliones pocmatum Prodeutii
muiiioquidem iito, ait lieiosius, ac meiiure sui parie htiis fuerint, quot mm: proteram, quid causnc essti

liuncalo, tonge veternrao lamen, sic ul cltaracieiis C putem car adeo ejns opera sinl rara, vix «t .•naiia
ac iitterarum dnciu Puleanum laudatissirnum a^iiiu- prosteot, et in iiHiltis non ignobiiiiius bibiioiiBocis
letur. Antuerpiae apnd paires societaiis Jesu excussit «Uam ramiliaruat reiigios.trum desiderentur ? fd uni
trium codicum discrepaniias , quas Leviaus TcrreA* iaudi poetse verierit, non maie, ut exisiimo, judica-
tiiis Lugdunensis edilionis margini alleverat; s^kI bit : nuiu et exempiaria feliciter vendita esse, usii-
iiec Torrentius iocubrationem i^tam Blira byiiuios q«e plura consumpuv, et eos qui ea obtinueririt, cu-
Catiiemeriiiiuii et Peristepbanun promoverat, et ipsi pide retiiiere inde coiiigiiur. Ordine vero cbronolo-
codices, quos adhibuerat, non magnae rei videbm- fico ediiiones recen^ebo.
tur, quorum primus S. Laurentji, S. Jaeobi secua- i* Aono iiicerio. Editio antiqua opefmi PrudentiU
dus, uierque Leodicenses. tertius Abbatiae 7g de quaia vidit Fabricius, de qua in Bibiiot. vet. Lat.,
Groenendaie esse a Torreniio dicebantur. A Joanue sine aoni iocive nota in-4 (c). Uxc foriasse ca:leris
Ocorgio Grxvio habuit Heinsias Joannis Caucbii ad« omnibus est aniiquior.
noiata mss., tum AniuerpiaBam auni i536 editiousm. 30 Aauo iilQ. Augiistae Yindelicorum tiiiem //«-

(a) Ciijus senium hac epigrapbe prodebat : Uuhc D vet certc sequentis, ut putat ; cotfic^» Valic. 38.59,
^j^.» t ^^f^2j*^.m ....:.,>>.»».<» HPm^l^^:^ ^ n^i^: _ ._ «'......l'.... i.^i..o n-kimia ratlllc' /«Aili^Ac: Vof KH9t
*f{H*i\
3S80, ejusdem plus minus xtatis; coilice>Vat.582(,
>...^L.
libtm dai Leofricus episcopus Ecciesice S. Peiri apo
siuli in Exodia ad sedem suam episcopaiem pro reme qui a Marieiiocotlatus fuii; et Urbiuuii-m Vatic. 6tiG.'
dio auimcE suce ad utili-atem suctetiorum .iuorum. bn quibiiS confer qii.i; diximus, et cliaracteris fur-
Si quis aiUem iUum iude abxtuleril, pcrpeium tnaledi' mam quaidor priorum cudU^iiMi iu ex^imeu revooa,
cliom subjaceaty fiat. Prvfiiit autem Leofricus Lio- si pla(*ci judicare. Alquc adverlas, veliin, codiceiii
iiiensi setii sub ainiuia i060 aut iu70. Vat. 3859 nou onmia Pi-udeniiaua contiiiere.
(b) l£jus piudeiiiissiiiiiim de his codicibu<« judicium (c) In cujus fine tegitur : .4urc/»i Clemenlis Pruden-
noii iiigralom erit audire ex c.tp. 4 pr.i-faiionis. Jam iii opera, prudens lecior, lioc ordine inipressa invenies.

tero putei ex liis, ab nuUo Piudetitii ediioruin Yaiica- Primum in uirumque Tesiotnentuin Telrasiicha. Deinde
tios codd. praeler umm el atterum, huc post liV<'iUJi ei emn, qn€m de Divinitaie libruin saipsii Apolheosimiue
(Ftatem adrecioi, vitos adhur ouicollatos fuisse^
Jleiiisii lilulavit. Psijfhor-iachia tequitur. ilamaitigenia hit
JHrjnos tamen diriniisimos esse, ifiiorum ralio habt-a- reelo ordine adiiiur. Perisiepiiuiibm suddilur, sic enim
lur, jure meriloque assevne posse videmur. *i Nam Greece titer ad Murtyrium inscribiliif. Diurnonim vero
unmerum altendas, i^exdecim suiit, si aniiquilalrm et libro {qui elCaihemerin^an dicitur) ei eo quem eonlra
siiiceriialein,qualuor vel quinque exrepna, aut sequiori Symmacbutn idololatriam defendeniem scrips f, pni-
(cvo, vel parumdiligenli manu conscriptis, cocltri omnes cliro el recio ordine ioittm opus coimitniiiuitir. Quod
tum veluslale, tum dtUgenlia opiimw nola; suni magni' liber adversus ?>yiiimaclium veluii sinijiicx proieiinr,
que jiretii. QuiiKjue prsccipuos codices iiominatim n- ciim hiui (iuo, ci'eiio, Ciiusaui esse, (juia liber pro
ceiiset; Alcxandriuuiu Valic. 5!21 taiculi forsitau vtii, opere uuuui, aut plures tibrus coaiiuciiie ac«ipitur.
641 rROLEGOaKNA. 6{2
niaitigenicey et PstfciiomGckiam prodittise *}ocex Lii«ie- \ 9[ind Jjcemim T!a[i»n«r, i^A. Ex L»<tew'^io «l Ro-
wigtus. dri^uezir» de Caaife.
102. 3* Aniio 1472. Edilio Daveuirieiisis» ini, S" Aiino J50l. Pmdentu poette opera^ in-i, Veit^'

qui« passiiu lautiatuj.* a rabricio, a Micliaele Mai- liis apud Aldum mensc J unuurto ioOl. Siflnul iutpressia

laire Anual. lypogr. eohi. J, pag, 09. aliis<(«!; : scJ suiil ei coBRjiacia quji-dain opera Grssco-Laiina f)a-
ws errare cerunH est : sitjuidem Gii>eiin(iS iii pracfal. nia.Si:ei!i el alioriHn, lliuc ridkub fu qu>fdaiii cala-
ad eomaient. eUil. an. 1»G4 iia re=ert : luiefcu ta^ lo^o ioscripiain repcri lianc edilioiien) : PrudeHtii
meii lioe bunl evenil, nt [orte fortuna in ediuoneni operu Grmco-Latim. Eau» ediiinneiB cur i>rincipem
(iiuimdain D^ven-riensem amiis abhiuc 70 evutgitlKm jyiUcavit esse doctissinius Nic. Amonii-s? Minos j<l

inciderim. Igitur editut DaveiiJrieiisis, qHHio advocai triirarer, iiisi ipse Oaventriensem edi?.ioijem, a Gise-

Giseiiifis, ad aiuiura 149." circiter periinoi. litjo saepe teleliralam, agnovisset et laudasset. Iin-

Amio 1475. Ediia Daveninae ».ij>era Prudeolii

i*' nieriio eiiari» &abricii)9 querilur, Prudeniium ja col-
refeii Prosfier WaicbaRd ex lieughein ei Oudio ; de leciione {ioelsruin Glirisiianoruni Venelii» a». 1592»

(|uo iiierilo dubiiai abbas de S. Leger m suppiemestto ia-4, fuisse prailert!MS»,O0i ; netiue eitim ab Aldii fint

liisUiriss lypograpbiae MaicliairoJii, utitiun> typogra- prajierujjssufi, sed, praMntsses» jai cnius prxfattoue
phiaj baveniriae ad aiinHni 1477 revoeaos. Veram g clare id AI«Jus asseriu Ai m\m m exeniplari quod

ediiioiie>ii Daveoii icnsetn cariniMiuw Prudentii bi om> J5»r!>erii!a l>ii>lioibeca possidet, itoe ordiae sunl lo-
iies aucioies igut<raru»l. c:iU Christiaoj poelse, prius Sedulius^ JuDeactJs alii*

^O 5<^AiiFio 1495. Edilio iii» Daventriensis, quaia que, ptjsu-eiflo pr«deniius, jm m\m fine : Vmetai
su:pe iaudai Gisviinus, qu-e, ut aii, taiiinm opis ilU apud Aldwn S501 menm Jamuirio. Ct-nstat auteta,

aitulit, quanluin codex uIIks alrus. ln calaiogo bibiiolb. Prudeotiutu prius prodiisse cic praefaiione ad eunt-
reg. Paris. ila indicalur : Aurelii Cletpe>uiA Prudenlii deiQ : Jimncvm. pnsterea ^ SeduUtm, Arttterem....»

opera poetic4i,pj: ediltoue Rodolphii LaHqli. Di(i)etUTi«y qiios tatidiu. rm sosTfti FARTtJKifJST,.... ppjiBaEvi

i4i)5, Jw-4. Ludewlgius, qoi baoc ediuoneflii, exGapl© pariewt, Diversus iigiiur ordo scrva?u.s efl ie yo-
GiselirM), a neajiii^ vLsa!i» iegeral, ejus aniiuo» constiluU lumiQibus compiogeodis , et rortasse io noa»uUi«
esse 1494. Praettr Giseliuujg» ejusdeoi ediliouis uteuii- exeoiplaribus aiiau« etiiUonis puetsirurai Glirisiia*

ni! Spiegeiius semel c! iieruai ia cotnment. ad bymn. norum gj apposiius cst |50!ft, in s^tiig Ǥ0i (a).

Oniui hora^ tl Erasmus i» eoM)«iieni, :»d bymii.viH Heiasius ntirauir enr Giselio»!^ ^e«[uabas ediuoBt*

kal. Janmr.. IMaliairius rt; AnoaL (ypogr.., pr%>ler i>a- bus Aldlois oieQttoueja fecerfi, chbi soian) ipse vide<^

veotriensein iiiiuiicorasneuiitiaui anni 147sieditiorMsns rUeditiouem aniai 1502, Alfjui m hs»e anno t.50i Al-

operuts) Pr«d^j!i.«i. tiihil aiiud e^.itum DavemriiK s.f- C <^"S ediiionem Prudenlii iHiblJcavit, dts^s esse f«leri
feri usque ari auiiura 1481, qno id babet : Deimilim oporlet ; p9j» edjtioiieci anni *30i egoiwet vidi iii

libri Exemplorwu : per Hicliardu/n Pafr^idinm, ia-if, biblioihecss Eomanis Sapieoiiai, Barberiua, Ange-
Quem ordioem servet editio Davcuirieiisis, nouduu) Itca; Casanaieasi,, Coiiegii .Bonjani. i» ConimeQiariis
'
coRjperi. sspe cicueho videri doas fuisse Aidi ediiltiues , cuni
103. 6o Anno 149S. Li^ias i»-4 ad calcein llitio- diverss leciioties eodei» in ioco lanquaBi e% Aldo
riae Trojan;a Daretis Plsrygii ediii saoi Prudeiitii jnterdum proleranlur. Kuper aliquis tres Aldinas
hymni ires : i'' de Phexc popuii Ur0.e.liiicii §" de Mi'
eodem
ediliones disfifnH, d»!a« antto JSOI, quarum
raculis Saleaiorii nostri ; 5® dg Quiete el Somno, di--
aliera seorsum prodieril, aUera cum aliis poeiis
vim munere (e>- Fabricl» Oiitl. vet. l^i. ). llymRMna
Christianis, leriiam ab lleinsio visain, quae anno
primufu coojicio esse de ^ono Lumine sabbaii pu£-
1502 f.icta ab eo dlciiur.Verum diise iiiae ediiiones
chalie,'m quedescnbiiur iter (>o;iulilsraetitici : Uuttc
ignem populus sanquimt inclpti, ef.e., !i.?i)n secundus anni 150* Miniine prol»anl«r, ns.ni! nnlca editloPru-

esi ceiio i«ynrnHS Oimi hora, ieriius hymnus AnU dcftiij reperiiur in oHihusdain exeenpiarihus unita

tomimm. slits poetis Christiatiis, in aiiis ah eisdeoi sepa«

104. 1" Aano U99. Euciiiridium ediiuLiesi Lipsis D raia (t»).

(a) Aldiis cum priinnm edidll Prudenfiom, adjecit tomnum. V

JeimoMlium. B' Past iejunmm. %* Ad
Prosperi Aqiiitamci epigrauunnta super !>. Aurelii omnet horan. 10' In exgequHi Jefunclorum. 11* Ocia-
Augustiiii scotenf ias esarata, el verstts slios, vo cahnd, JaHtfirinx. i't* Kpiphnniie. Sfquilur Apo^
tbeosis : Hijinnus de Triniiate : Hyinnut in infideiet.
1 Age jnnt precor m(>»ritiu
Ii^cijHt AiKitiieosis. Conlra hotreticot, qtd Poirem pas-
I
Coiiies irr«iW)ta reniu),
sum aj^nnani : Plnrima >.unt, tHr. Ci.»Jitra UniomL^ts,
quj tamcn Pauliui polius videittur essc tptam Pro- id esl Sabeliianos h:«reJicos Cede, profenator, eir. :

speri. in h5>c edilione a»ni ibtil iuitio nuiHintnr <iux- . AdveisiH MarcJonitas, ou» duos deos psse anirni»-
daro lccti>*j»es varianles ex < oojecturii Aldi, quas i.os bant : Q»o le preecpitat, eto. (qnae esl fJnmarligenia).
buis in locis ad examen vocabimus. S.itjniiur Rnmanui. Marttjr. inde Perif.ephanojH libei-,
Ofdts edilior.is Aldinie est liujusmod? : Psijcho-
ifr) flij».* cra^fatinne. Hynuni.s prinnis, in l>i)i)oreiii mar-
wachia: l.be.T, yeran^ de novo tumine pu$chalit subbaii tyju II lleiiieierii et Clteledonii Calagdrriiannriifn.
(«|ui iifruMi repeiuniur liya.in» 5 C-Ttlicmeriiiwn). C/i~ .Suiu •iliis, in honoiein p»ssioiiis Lai<rr;;ttii bealissitni
Uiemerinon liber : oeinjie pra-faiio. Hyivn. ; 1' Ad inarlvris. Tfriiiis, ode iii laudeni Eiilaii »• in iriytis.
gelli cav.lnm. 9' A.d matuiinum. 5" Anie cihum. VOde Qiiariu*, Otie in laudem SS. octodccini mariyrfiii.
poti eibum. a" Ode ad accentionein lucerna:. C* Ante (juiiuus. ode in laudem S. Vinecutii m?rtyris. Ses-
 m IHlUDENTfUS, €44
9,f 9* Auiin 1302. iierum Aldmn «Jiil^m rra> A> /i^im jterfefmm. et emendmm per retereHdum in
deniU opera piH)liabUlier coUigiimis ck {SiselUia, qwf */ro^«« jare d^^^ iomiuum AlpkoHtum Orii»,c€-'
tit coi». ad vers. 579 PayeliofQacltif: l|t«itlai AlJum, ttonicutti Tfil^tium. Juisu revereudittimi in C/inslOf «•
fi i<(fM«>n «/{^i, ceru in hf^ut nuf^iHit edfU^ne, prw Hrit demini d> Franeitci Ximenez, e}u$demiii'iuni» «r-
teriimtecunia, diU^et^immutfl^f BlOkM Ueinsiut» di* dtdepihcopi, lufBHsuHobiii» MelchioritGoricii Nwtitn'
ctt se rreqtieiit$r coiisulttit&a Atttinati» exeiitpi^ar tis. ^'"' tiittgi»trunt Petrum Hagembaeh Atsmuuum,
i|3
aiiiio €iM3it edriuBifHeccs^ «f t ilt iiot» edi.io eo Anno snlutis nostrce millesimo quingenlesim» secundOf
:>ane fu<Tii sbAUo peracu^ in qiu suspicio milii iit vero vicesima quinla memis Oclokris. Niliilominiit
eral, Aldura iiueruisse eas lecli^tiit^**, quas ex tua Ortiziiis in pra-fjlioflc impeniarum Francisci Ximeneft
u^'Qione seorsuin iti prioia correserau Eleuiin Gi- nteittiiiit : Oiu mitUumiiue reeognita iUuttriorm m9
seliiius ea prelulii verba, ui aoUret» Aiduio !» $e- reddidisse tum iUigeniice «i solliciludini eleriei unn c
cuitda ediiiooe mediam imjus vecabuli idoluui, <|U0- merenl, Antea namque confusa pene omnia in librit
tiescDitque iicuit comrnode, dictioaibtt» traitspoi»ili$, teieribut , uique tiacicnu» incflgai(a jacuitse penet eru-»
produxisae; quOd quideui Aidus in eorreeiionibu* dilos palam eit, Nunc vero suis locis quaque rep»siia
pHiB3C ediiionis efTecii, Sed cuin observaverim, er- pfficia. aptaque reperiet : ctiaracierihus alque p^riadis
rores pnnigB Aldinae ediiioai: ab llciusio ciiari, quiu g distincia, verbis aii,ue tententiis dilucida. Tms igitur
!s ttiimum ad ccrrccttoiitis atlverterit, dubius faxreo ittduslria el iitPEM$l« diu senio pirictitata offuUi iit-
etsuspicor editioneni Aldi, quam ipse laudat, perli- doriana iegeniur, Quw in omnium notitiom pertttrtiirM
Mre ad «QBam 1501, Giseliiiom vero, editionem se- apud poiteros , charitatis tu4B studia, et mees iabores
ccmdam euin dieit, iutelligere corretiiunct; diTcr»** rietentebuni. Yidebitur intuper ditigeniia nobili* etri
autem leetiepes, qua; Atdo afrutguntur, errori alle- Melchiorii Goricii Navaiiensis ; cujus opere esuctissima
gaotium impuiandag, cuiu sxpaisoieai accidere, at hoc opus laboriosum est imprettumin urbe-regiaTo-'
tmius noroe» pro alio nec opinautibut exeidat. leuma (a). Quod attinet ad impeniits foritsse partim
10* Anno 1502« £x mullis ac propemodum ianu- eas cardinaiis Ximenez ,
pariim Melebior Goricius
tBerit breviarii», in quibus noiinuUi IiymQi Pruden- fecit, ui ita veritas uitiitque coostei. Uuid egerit
titfil exeasi suttt, liceai unum lantum proferre, sci- Ortiuus , suis yerbis uutatum volui , ui quoruindam
Iket isidcHri9nu<tt seu Gotitjcum, stve quod pluriaaog opinionibus, qui magaani diversiiateui inier tnfs. ei
Itymnos i4 exk^eat, sive quod Uispanuro penimt tit, ediia orUcia Golbica jaclunt, occurrerem. Ortixii
sc ptoinde Juverit ex eo lectiones qiiasdam a caete- tidem lucuienlo te&limonio con6rmal excelientissi-
ris diversas desumere. In eo sunt byinnus Jtfunan- mus arcbiepiscopus Toletanus D. D. Franciscus Aa<
(iufN, S. Eulalieef S. Yinceniii, Agneiis, Frucluosi, C touius Lorenzana, cujus opera itenim Breviariumet
BemeterU «t CeUdottii, Octodecim inartyrum Cmsaratk' Missale Isidoriauum louge magniiicentiits et corre-
gust^mrum, Laurealii, Homani, Omru hora^ Cir^a ctius prodicruat. Is in erudiu pracfatione ad Brevia-
«SMf uec», De noto lumiae, Ante tomnum. E quibut- rium, qoo uior ejusdem dono, aperte ait Aliquod, :

dsBi vero solum nonnull» slroplue seliguntur, ui fid licei leee, in quorumdam verborum transmuiatione dis-

Alngulos dicerous. Prodiit autein Breviarium anno arimen inter Breuiarium Isidorianum preio datum a
450^ jtittu eeleberrimi cardinalis Xiinenez, crede- cardinaie Ximenio , et inter memoratos codices mts.
rem eitani Bonouliis afOrinaiitibus, ejus eipensis, agnoschnus; quapropter conjicere iicebii, vet Alphon-
nisl in ^1ae tegerem : Ad laudem omnipoientis Dei nee- sum Ortiuum canonicum ToleiaHum alia pra oeuiis
nn^ Vir^Mfs Harim mairis ejus : omnium sanctorum kakuisso aulograplia, nuue tempori* deperdita, vel
isncian/imqut, explelum esl Breviariuni secundum ro- ipsummet Atphoutum cardinalit Ximenii auctoritaie
fiHiam ieati isidori diaum ilotarabes : maxima cum di" nmiitum in loas obscuris psalmorum , ubi ansietate

ms, ode laudem I>eaiis^imorum martyrum Frti-

in ttam.. In Psycbomacbia sine alio litulo iuiiium iCAri-
ciitosi episcopi lic<lesi:« Tarrac., el Augur>i, vi Eu- ste, graves hominum. Exlreinus tituUis est Ccncordia:
i«)gii diacism. Sepiiiiius, pas>io Hippolyii martyrlsad et Diacordie: puijna, ae seinper adbiheiur ydx pngna
Yalerianum episcopun). Ociavus, ode in iiiudein Qui- D pr«> conflictu ^«ut certamiue iii litniis. Cxtera ia bac
rtiii uiaiiyiis, epi»cupi fc^cciesia: Sisciaitx. Noitus, io- «diiioue congruiiitl cuni ediiione Weitzii circa ordi-
t:us ul;i inariyres passi sunt, quo<l iiudc Baptiste- neiii ci tiitiUts».
rlum .ippeliatur : («ieest liexamttrum : Hic duopur^ [a) Eadeiu fere repeiit in pnefaiione Missalis, ubi
pureum]. Decimus, passiu Caisiatii niitrtyris. Uude- de .Melchiore Goricio -att Cujus opera el impenms ars
:

cii»tt-» p.')S6io beaior.tiit aposiolorum Pctri et Pauli.
Duotieciinus. paseio Cypriaiti mariyrist. Tredecimus,
passio Agnciis ntatiyris. t»ei|t.uittttr libri duocnntra
Syinitiaciiuni. Post titUlttm de Uercnle desunt
tuli usque ad De poieniia cructs, Hoc tigno invictus.
Poslea Homanorum senaium eonversum ad Christum,
Exsuliare paires. Plebem Rouwnam in Chriitum credi-
disse; po^t hmc ad popHlum. Deest ti ulus : Symma-
ckum alloquiiur. \» ubro ii iniierilur relatio Symina-
ebf. Sequitur Diiiochgum^ cujus tiiuluti vaiiuntes in
i;&o lipero atJuoiabitnits. In uite Oitiuciisei ode, in
ijjuapoet» de se loqtiiiur, Piiw, pdtlis, innocens, cit-
iu^ ver^.us ult<mus est, Jueabit ore ptrsonasse Chri-
impressoria in ea urbe (Toleti) vaide illu^traia est. De
fe auti'ni : Quum profecto durissimatn provinciain nithi
servorum luorum miainio mandare :wk dubilasti : qua-
aiii li- lenus summa cuih diligentia niiasirum in priinis iole-
mnia receni^ereni ac vigiii tucubralione , ques a vero
eharacie}-um riidilate dimisio jam diu fuerant, stg'i
Hon miitato, ductu reficerem, servataque terborum digm-
tate anliquorum majesiatem cuslodirem. iS^imqute prc^
se autiquitalem ferebanl, intactn esiejusseras, et tatidem
sic actuiu esl. A'uin dispersis in vrdinem r^dactis, tiiiis
ttbrasis, dvbiisqne enucleaia veriaie lusiratis , et ceu
aboliia multa rcsarcieiis , fiio jussu , ul valui , omtiia
iltustrori.
m PROLEGOMF.N.A. m
jtrtitieitaiui, (id itulgiilam itu aliam rtcurrhi^ versio- A ^Ofi. iS- Anno 1599. Davefitric P$ychoiMchm esi
n«tii, etjuxta eum quadam veiba addidiae. Haec prnr- tMi)i:i, tt^sie Ludewigio.
sus iguikrabat 8bb,is de S. Leger, pr;efecms biWio- 14" Anno 1512. Aurelii Prudeniii CVmenJi», vh$

U)«9C£ S. GefioveAfi Parisiis, qiii foiium iu-4 siiie cousularis, libeili cum commento Amomi Nebriuf7f
anni iocive 34 "^^^> seJ^oiputo, Parisii^ anno sis. Ad fineai lihri sic legitur ; ImpressHm prttrsevs

1787 edidil, ita inscriptum : Pertkulariies iiUera-rFS opus 'in civiliite Lucronii per Arnaldum Guillermum
sur /a liturciie momirabe , tirees des lellres manuscrites de Brocario, et ftnilur die secundamensis seplevibris,
du P, Butriel, jeniile eipagnol par M. Cabbe de S. , anno a nativitaie 3S Cf^f'fti millesimo quingeulesimo
L, Abbas de S. Leger ex episiolis^tirrieli, ijoxja^iis duodecimo Vebementer dolenduin Nebrissensem
(b).

bcne inteDeciis, arnrmat ufuriam Goiliicum a car- sine explicatione dimisisse libros adfersus Symn;a-
^ali Ximenioeditiitn iu reip.sd et subi^ianiia dtlTerre cbum, Apotheosin, Hamariigeniam, quosdain iibri
aeedicibu»nis$. Tuieianis. Nesciebat ideitt iypisjsni Peristepbanun byainos, scilicel Cassiani, Hippolyti,

fuisse editas episloias dnas Burrieli qnas !aut!»t, et Pelrt et P;uili,Cypriani et Agnelis. Diiiocbaeo no
aiterani quidem ad P. Franciscuin Ravaguui Parisiis locuni quidein inter carmina dedit.! Weitzius adno*
Gallice redditam, aiitfriin) ad l). Petruui de Casir* iu tationes Nebrissensis exscribens , asserit , abesse
bibliotbeca Hisp-jna Petri ru)digu«i de Casiro in ar- B bymnuin .*>, (> et iiiiiium 7 Cailiemoriocon; forusse
Uculo, Isidorus Uispalenus (a). nacius Inii cxemplar nmtiluni, nam in nieo sun: in-
105. tl" Anno i5d.'). Bndiiridion Lipsob eKcasum tegri bi hymui, etadi; tationes in eos. Nebrissa «o-

1^0 apud Ludewigiuin. lum AiUuni videtur babuisse proc manibus, cujiis

i%^ Anno 15i>j. Cwmea in Rommmn nuirtyrem^ enores intcrdum castigat, ta^pius transcribil. Dubito
«am Joannit Murmellii commentarid, CoUmix, 1507. a^i divers.^ sit adiiio quam vidi et nunc mein9rai>o ;

Post resiliutas liiteras bunc primum appeltaveriin magis credo esse diversam. Nic. Anionius, qui ex
iatejyretem Prudentii. Fabricii»$ ^ alius :eceft$.6o-i'-
editis primum commeniatorein Prudeniii Nebrissen*
pMr in c«i!eeiioae Comraeniariarum editionis Weit-
sem fuisse exisiimavit, ad Isonis giossaset Murmellii
zii Josnnis Mainieliii explicationein recensent, tiax
commentariAn eon adveriit. Cellarius rostrura An«
revera apparet in indicuio inierpretum, sed abest ab
tonium, a loc<t naiali Lebrixa, Xebrixa^ ~ Ci sbrisstt,
et
opere ; fortaise quia eam ad manu» baberc speravit,
sed noa potuit. £n Utuluin Din Jiomaui, herois, ei
:
Nebfissentem dicium, perridlcule appellat e»itcopt(nt

Ckristi marlyris forlissimi inclytum adversus qeniiles Nebrissensem ; uollein euindein errorem exscripsis«

ceriatneR ab Aureiie Prudenlio Clemente, viro consu- Sct aliua {c).

Imri et poeta prtedaro , nobili carmine «ompQsium, in G 107. i5'> Annoi512 aut paulo post. Aurdii Pru'

f ao omnia deorum sacra ei paganorum nwres acerrinu dev.lii Clementis f

viri consularii, iibeili, Cum c»m-
infammluT ac redarguuntur. Cum Joaanis MuTmellii mento Ajitonii l^iebrissensii. Cum pTiviiegio. Nitiil
Ruremu»den$is comiHentario ,- v^riit rebus vocibus^e
aiiud ia froute iegitur, neque \n fine, au: alibi nota-
referto. In iine ; Impressum est hoc opusfiulum Cotoniti
tur annus, et locusediiionis, que est ii)-4*, cbaracte-
pi ehalcograpkia ingenuorum liberorum QutnielL Ann»
ribus semigoibids. Soiuni praecedit ioco prseiationis
Chrisli nati serTmo svfRi. u. ». % calendas Junias.
lu-S roa|n« potius quain iu-i,cbaraeiere semigoibico,
Epigramma JElii Anlcrui Nebrissensis ad Prvdentium

ut vocaiit. In indice bibl. Casan. male notatur aimus ex Britannis reducem. Quod aliudit ad prxfationem
«ditiunisiSlO. Aiii iB-4 essedicunt. Vide judiciismGi- Aidi. Exstat hscc ediiio in bibiiolbeca iiomana Sa<

teiini de MurinelUo, nam. H7, ia !tota(C0/c &55, n. a). pientiae {d). |g01n fronte efliciumest Hispaniae stem-

(a)Idem abbas de 3. Leger a:t 8e vldiMe Braxel- scriptore« ejus celeben*imi ab exter s, qunrovis dootjij
lis apud dominos de Santander plcra monumenta bominibus, vulgo ignoreninr aitt non bene rogno-
partiai ipaitis Burrieii snanu esarala, par-
liltei^aris, scantur. h ipse, qni a Celiario deceptus, ^ebris^^en-
Um eo jub«inle et vidente deseripu, «icod ideo «niin- 86!« epis<^oni «iiulo ^Jecoravil, Fr. Igiialiuin Como
adTerio, quia Burrieli opistelaruaa coUcctioaem Ma- inipnxoaturns non %H ausus nominiin>, ^i eoden^ in
l^
it iti edendam audivi* ** loco V. C. Franeiicuni Perez Bayer, fania hinc usijce
(*) postidebat, qui eam describii,
Hanc editionem ad sidera notui-n, et jam pridein legi.-e hibliohet.e
cl. Grc^orius Maiansius. Vide eju'; Specimen Biblio' Matriteiisi praefectum, pro raonacbo aiiqiio autfratie
thecm Gn§mo-Maitmsiarue^ Uaimovix, 1755, pag. mibi videtur accepisse. cum de pairia S. Laurentii
26. Addit Maiansius : Ad inteUigmdnm PrudeniiufH dispulans, ita enin appenavil, P. Perez, iieqtie enitu
ChristiaKcmm poetarum erudiiisiimtrn hvllm mi£ aliura ab eo repreiiensuiii opinor, niiii aiiniorein ern-
CLARtORES BT ESPEDITIORES KXCOGITARI PUTfcRAKT. diUe dissertationiii : Lanremius et Dnmasus Htspahif
EmeHdarunlineum exemplar aliquibus in iocis Yineeu- asserii el vindicali liomot , 1756. He»poiiSi!>ii'iii
tsHS P«ns Yaienlinus, vir stupendx eruditionis,elcl. Bayerii »ti £rgumentum . ei Sileiitio Pruttentii :n
Jtmnes deia Torre, elduerenn, vir ingenii amaenisiimi. byuiiiQ .S. Laurentii peiiuim, suo loco f xpiicabo et
Eanidero eijiiiionem niemorai Rodriguezics del^stro, susiinebo.
Hu\ formam $jus in-8 esse dicit, et Hispaoice rMldit {d) Suspicor cditlonis locum esse C;esiir;ugnstaii!,
Yitam Prudeniit, a Nebrissensi expositam ia episloia es epi}i[rainmate NebnSi-engis. C.x>6'jraiigusl;r Ceor-
dedicaioria ad Didacum Uamirez de Viltaeicusa, epi- giustypograplius anno 1515 extwi^iliunein liynint>-
scupnm Ma'acitanuui. Jutiicium de inierprctatione rum (Brcviariii a Nebrisensi fiict;;n, (( SeUuIinsa
Nebrissensis iege iiihu. 107, in nota {Infra, u. d). CMin parapbrasi eiti.^eiii NebriDScnsis foanis imprcii.
(c) Faium boc quoddam liis|iani£ HO.^lne cst, ui sit. hipi^ranuua cujui ntcniiiii sst :
gi7 PRIJDENTHJS, «48

ina com eplgrapne : Tauio monu. Jnvius iii opere in A 23" Anno 1557. Lovanii, in 8, excusas adiiou-
Ili^^padictiin scrinoiieiu ab Aifoirso Uilon couverst», tioues Jacobi Meycri in duos liyiiiuos irocliaicos de
Dialogo de las empresan, edil. 1558 pag. 50». referi, Miraculis« et SS. manyrum Beuicierii et Celedonti,

boc iemuia Tanio nionia pro rege Ferdiuanuo calho- a Wc-ii3!4 !>i-ii-tertiii$sas, menioratNic. Antonius, qiisii.

hc-fl Nel>rissi"nse»» iiiveiiisse ;

qiiort esl »114 ifun aii 'irodii&se cmn vcrsibus ejusdemMeyeri. Hoc i|)SuiM

Aisxandri, iio(iuii) Goriiianiim di5ri!if«[»eni!3. SJetii- aiii liibtiogTaplii eoniirmaui. £as adnoutioties noa-
iiiati Hispaniae pociea inlisesit ceietjerriiniim .^litui d(i:t( iDveiii.

leinma, a Lutiovico Marliano Necliolaueiisi, med ep 24* AnnoeiiaTO ib37. Encbiridion Basiicse lypis

Carcli Y ei episcopo Tuiiejisi , iuventuiu : Plus publicaium cum .tuvenco et Aratore itior.ei Ludewi-
ultra. gius, quod in qaialogo bib!ioifiec3e Teilerijnae sic

108. IG* Aniio 1513, Ediiionem liymni adaccen- iniilcalur : At'.re/t» Pfudenlii EtichirhUon Yeterit tt

sioneiii cerci Wiiteberga; assignat Lude^^igius. iVoci Testameniif iiasHem B. WesUietmriy 1537. Ex^Cat

Hyniuum Roma: ii! bibliolheca Angelica. Timlus esi : Juvinci

17° Auno ilidem 1513. S, Roinani Li-
pretibtj'eri Mispani iibri nr de Ilis^oria eiuugeiica
psia edilaui 'm-i° lUxe.l ideni Ludewigius : ijui for- ,

enmtdaii e( mullii ^rroribua ptirgali, Araioris sub-

lasse e-l iiic rjuem pra; in3nil)us lial)eo, in ciijus *ine

le-itur : Prndentius de Roniano murlijre finsm habel, J5 diacmi libri u. Acta apostolotum coinplectenl^>., amea
wipressiis per mdusiriam culcograuhum ilelchiorem in Germania non CTcusi. Aurelii Prtideniii Cle^eniis,

Loit ruiii annu Donihii mdxmi, in-i , edilio Jiitida, consularg siri, Encliitidion Veieris et Suvi in tru-
menti. Sckolis Clirhliante ncceisarii iibri, tasileot^
Ti uliis fiotiiis magnain partentest consumpius vetu-
&i:>*e. Exemplar (luod exslat in bibl. Aiigeiica, iiuer
apud Bariholomfeuni \Vtstkemi;ruin et Sicolav.m Bry-

manu dcscriptas. lingerum, anno M.D.xxxvu. !n-S parvd. Simili» ediiio

]iiie'4& gioss.')s habei
occiirrit aaao 15^2.
18* Anno 1520. Encbiridion Lipsiae in-4 prodiisse
liy. 25" Aono 1540. Opera Prudeiuii cupi com-
3UC or eel LuJiiv/igius.
nienlario Mebrissensis el &cboIiis Joanms Sicliardi,
1*?° Anrioeo-.iem 1520. /n Auretii Prudenlii CU'
qui sex codicibns usus fuerat, Aniuerpia i»-8 (ex
merUii Cmaraugustani V . C. de mirac(flisCkristi hym-
Fabricio). Ludewigius m^uJis plensin iiaiicediiiotteiQ
num ad omnss horas Jacobi Spieqel int^rprelatio. fn-
esse lesiatur.
foL parvo, pp. 142. In fine : Selesiadii m cedibus
2t»" Eodem anno 1540. Aurelii Prudeiaii ClerneH'
Laxari Schurerii, 1520. De Spiegelio infra redibit
lis, viri ob eximias indolin erudilionisque doies ad
mep. io. EKstai hoee editio iu blbliolheca Aiexandrin;»,
. consulurem digmlaiem evgcliy et rerum divinaruutf
sive SapiefsUa;.
C reiujionis Ckrininnrc, juris item civHis et tnilitarium
07 20" Aono }52'2. Libruro CaiixciHeriaoii Lip^iae
peritia excetlentis opsra, cum Sicbardi el Erasnii
ty.ois vulgalui'1 iradit [lodiiguezius.
commetmriin. Basilex, typis Uenrici Peiri, in-i2.
21' Anno 1527, Disileas omaia opera edita in-S,
Quam ediiionem babui a cL pliysico Francisco Pc-
eum commeniario Sirbardi , in calaiogo biid. reg.
iragiia : recie Heiasius e*a> meiidis iniiuinaiaro dixil.
Paris. : Aurelii Prudentii Clemeniis opera , cum qai-
Vide num. !00.
Sundam schotiis Joeimis Sichsrdi Basiteoe^ Andreas
gjg 27" Aoao Id-J-S, Enchiridion Basile* cum Ju-
Crniander, in-B, lf>i57. Exeointar noiaium wanuGuil-
vencn eiAratore. ( Ludewigius) Forias.se sjnuli forma
ieiiin Poftell.i. i:a'C osl pritna edttio Siclfjrdi, qua in
ao anno <S37- *-'»de num- 109 in ediiione 24.
secu;ido lomo edendo usas sum.
2S" Anao 1536, Aurelii Pritdeniii Clemenli»^ tfiri 2b* Anno 1546, EiiiiJonera Antuerpiensem haju$
ccnsulnris^ overa mnlti) quam antea casiigatiora prcs- anni, (juaw Saiiiu* liabuerli, r«censet cl. T«:olius in
;

tereo. el JPli'ii Anienii IS ehrus^nsis commentariis hmd ediiioitis Parsiengjs prisfalione , qtiaro jan» laudare

paiHV.eadis illnslraia. quibus insuver aagluiinata sunt cwpi accj^ptaai .^tatim ac divulgaia ea est, pergr;»lo
schoda Joannis Sicknrdi, qum omnia nunc prininm in mihi dorio viri clarissiiui; quetn bonoris causa libeiis

philoinu^^rum ^ralium excusa sunt. Excudebal Antiier- uoniinarem, nisi ipse latere caaluisset.

pia^ Martinus Cffsar, anno saluiis humanat moxxxv.', 29* Anno 5555. Opera cuiu scholiis Sidiardi «i
iii-8, pp. 5G3. Uunc ediiioneni vidi in bioliotlicca commeniariolo Erasmi in doos hymuos de nat-ili

coHegii Komani. pueii Jesu, et de Epiphariia, Lugduoi., in-8. Com-

A«r»?U Cleniens {'ntdeDli, <^ic iiiilii, qiia^-', Qui tna nimc Uceranl, diripiuctque hona.
<J»is te lara durus misit. i;i exsili)iiti / Oui sunt hi t dices, Sust barbaros, alqiie soloecos,
Ai» libHil loto diMSos oibe Hriu-.ni»<is, Estlioruin iwoies, el nuroerosa inanus.
Atque Caledonii vistTe nsoiislr:i rn-aris? Er^o citus propera, domui succurre tahanii.
Balsnas, orcas^ el (iliyseieras aiihclos. Nam res abs,entis., jiistaque causa perit.
Elgrandes celos, arlKTiljiisna'» cart^s. Si te forte (ui ueqiieunt aiino.^Hiere «>ives,
Noniie fuil. loeliusOellas nou Imqiiere Hx-ros, Illis sermo luus, si peregririiis erj!,
Ginuuqiiam patrios des^TiJibSe lares? laterpres ventaru si leuiaiut |»ell«*re tertis,
:

Csr^saris Augiisli dicus de tioiiiine lerms, As^ertor veaiani, sa|ipeUasque feraiu.

V.ix ui)! !u!idil opes Li er ol aluia C'!res; 1° Cathemerinwu liber, 2* Romauus. 5*
Ordo est :
Hio ubi dat frugcs itivHrsocopia ornii,
Ltber Perisiephatiwn. 4* Psychomachia. 5' Apoilieo-
(

Kt Pomoiia siias, at<ine Miiifrva suas.

Sed tib) nuiiC rccta, nisi desipis. ire uecesse, sis. 6* Katiiartigenia. 7» Libri duo coiitra Syiiinia-

lit posiiiaiiu:i jore relicta pelas. chum. yeest Ditiucbaeum. Edilio cst inendosa, iioh
Ct possesirores injHsios [ellt-re possis, numeratis paginis.
 ,,!

U9 PROLECOMENA. 650

menUri&lH» £fismj eMUi \n collcctioM Weiitii, e» A Ecctetnx, ei aaitquimu reiigioMe, md uiilttatem juten-

ifl ej<« operiUM caUtofO bU>i. reg.

r«c<iktii 9ii. )a tuiis uhokstke : enfileetut^ emendaM, difestitit, ei

Parls. cdiuo diduir in-l«, |>«r Joaunem Torwo«»iu«, cMWMMtxrio quoqite ejrposilus, diiitfimiia ei studh
Lugduoi, hoc anno 1565. AUi in-8 dicuni. Hane odi- <»«fif^ Fabricii Ckafnnieensis. in AAe : fkuile» , tx

lioneBi iawki GaUandius. i^fkika } oanms Opotini., an. sal. hum, K.b lxism. 'n-4.

50' Anno «564. Aar. Prndwiii Clemeniis, V. C lo froiite &vu)» enii nou !oei ei anni : ip&e praefutur

sacta qucB exstAnl posmat* ottsu. Qutbnt uccfmrant «aiH> 156i, zni c&), Haji. isi nennuliltf es^fRplanbus
iii lotum quidcm 9pu$ Jo. Sicfinrdi iiiedncta scholia, Ronie de.sijal eotameiiiarii, qui]ipe ab bxreueo lio-
in alltiMol vero hymnoi Erasmi Roter. el Jacobl Spie- mine iolerdum intpii» cooIiecU^ ei propicrea uiscerpii.
^iii comnuhtaria, Basileos, ex officina Henrici Peui , Ad commentarlos przrnlur co ip$o anito iufiiJ, xt

ftii/io sai. hHm, m.o.lxh, menst HariiOt iti-8, pp. 71U. cal. Jol.

Hxc e^illo exstai i» l>ibiietii£ca coll^i! Honaiu» qoae 5G* AiKiO e<(t(letn tSCi. EiiUio rrttd"AUi £uui alui
pai um e|t cotrecu. poeiis Christianis Uasiic» per jfiiau. Opuj^um, UxU,
oV Anno eodeui io6%. la col!eeli'«ne poelaruoi •laudaiur a el. Tciiio, a nemine, qood :pse scmrw ,

CUiisiiaiiorum, stud.o ei nctis Georgii Fabricii , Ba- auioiaiifeisa. Se^ i^wu ipse non eiuu3ieuor»ve' it

feile»» hi-i. Ua Joan. Albertus Faarims iu BiblioiU. B ediliontfin BaMisense«i m~i per Joaa. Oporiuum.
vet. Lai. Alii aoiiu»! ediiionis i5i5»oiaul, ai.i \oQi. me vi^rn, et a piuriiaas rccciis.iam, vid^udiin;
LuJewigius hanc Yoeal en^ditam ei raram. Vi4e iitApa a» Uitica »a bxt: etikio, quam uiiqui» nv»i« iu-S,iu4i-

DUD). lii, ubi eam desn-ibiinus. euTerit.

5i* Anno iS63. Opera PrudetUii, In 8, Basiies, 57' Aano i566. PrudentU opcre, a VicioreGiselino
cun\ En^u}! ei Sdchardi nolig (ex quodam cala!.}. curecta, et aduataiioMibtts iliusiTaia. Parisiis, Mariiet,
33* Anno (562. Ed^tio prima Giselini meiidoga, ut lot)6, in>i6, pp. i4tt. SO Fabridu» ait : iux recets-
ipse f^ltietur io e4itioue secanda. Tiiuius: il«r. sio^^e Gisetini. Ux^ ediiio eoitfumu» ontniso eet
Prud. Cltm, tirl eout. «pbra, a Vici«re Giselino cat- piiuiic ediiiuui Gis«tii|i anni i503. Yide uura. iiU
rectay et e^nolalhnikus UlustraUi. Ad itippolytum AdfUiil eiiaui Eiasnii coaiuieutariuli. di aiicidii It-
£»te»sei9 cardlnaleia, Parisiis, apud iiierDnyjB^uin gfts , bane «ditiamni a Giseliiio procuratsat , noo
ie Marmoft la-iit pp. 494. 1ju]()S ediiiunis e?rores ^sseittlarU.
in muUis ^liis repetiU suAt. Giseliaum, decent eactwui IS* Anao IS$8. G«orgil F;)kri«i« eomt^fiviM*» m
- Pf udentii «odices , hauc ediUotiem adorsuro ful^se ijuosJaia iiyautfts Prudentii, Lip^i» i5<^, ;«-3 (ex
quidaio perperao) anirniavit, deccplui initcripiiotie ^w. Aib. Fabrieio). ExsiaKt tn eoike<iui»« Weii-
edtUoiii» seeuBdjB anui i^i. PrliBa Gi«etini odit.o G ziaua e( tc operiiHij; Fabrieii.
esstat itt bibiiotheea Aogelica, ubi eam vidi. f l^. 59* Arqo i574. Aurelii Prmkmii Clemetuis,
34' Ahbo i56l. AttreliKS PrudfntiusClenieus^ Tkec- QkmiiaHi amitiuiianti fotlm, emnina,
viri coHsuiarisk,

dari PalmeHni Cranenburgii et Victoris Giseiwi opera Praiferi Afitulamd^ epigrammtay JMKnh Domascem,
ex fuli daum librorKm maniiieripierum emtnl&tus. et Cosnd Uier3U)i§miunii , U»ci tfiuofi Taiuoniis
ia ewH fjtudem Yictoris Gitelirn commeniarius. Aa- The4^^jH opuseiiUa, Caiari »»txxHu. Mxeudeiiii Yin-
liurpix, e.t cficina ChristophotiPlBntlni, cio.in. lkiv. eeiuius Se> «iKtiM SalfuHenM impresw H. D. NkoUii
- **.^SPt>i»icoa»nieniarium Giseiini legunlurSym- CsnyeUes Hcar, gener. sedt wciMte, iu^, pp. bht.
roat^iii ei Aiub^osii deRei gione ftpistolae adversari*, Editio bsee cosCurwata est ad c^i^*^*^ ^^di, noa
Petri Naoiui Aicjnarlai ei Vicioris Giselini «cboliis adniMium eorrecta. (V»mitUt«r pf»6iiic> Aid«, ti
iliustratx. Acccduni Erasasl comnieutarit iu duos alie!'& d« eusiris curii Vlia Proiksitii ab co^efti eon

Ityuinos Prudentiij dt qyibus uant. i09 (a). scrjpta, tieftaute!» ieciiories vari», de i^ii^^ii» muu.
iii. 3V Anno llideai ib§i. Georgius Fabrtciui» iU4 dij:!. (iatte ediilunca cl. Teoiius vldif^ k hMxt-
cuoii i«Li» poms Clirlsiianb Pfudeutiuoi edidi; , et tiieca FF. SSiaissteruui i» &!d&ie Piodov ogo tii bi-
quliktt priifio i^o, iascriptio; Po^rum »eterHm biioibecis Ai««aiidrioa et AiigeHc» , et «A^re scio
tc«lam»li«imum,9peTaChTiaiieMa, et apefvm reiiquiee ^ iv, bibliotSie<^ kiCisp!«<.iss':iit$* gjbsrsiit^imi pr^netpis
at^ fraigmewut. Tkaaufui eatbaiieig el «rihodexeB Pti Yi.

(a) Lc4evfifius reeie prununtiat bnnc editioneni consiai, mad9 noa niiaius suarum aperarum astimator
ca&iii(»tis»iauMik e^ nitidis^lusaifi «8s« ; et quaiavis (uist^, Ul cwti coauCNTAfttt'» in trtid, H!ium seriytuS':
\4»ni $s#fai WetUt«uaut opistu (w ceaseri, iieiasius uU, paucat iHet paginas tunti faciet'S. C»mmentariuf
taiont Woilziana edill«weu) Qlselini praiulit. Sed auiem ia, MtudenlSMm neceste mI isn^toriiM »tin«rusn
opu| ci>l adyeriere, io qtlibu»4aiai exeaipiaribi;^ deeSbC opus, i.>( cfua &i(i3K i:tgeitivsis>innis, e'^ Kruci^ifsitLusM
CManMQtario» i^r^tsuti, reiigioiiis causa aruisv^, «{uo laborioaitmmut quis otnnem inUtistriatn poatiiinauuure
rucluHi^eM, ut sioiul discerptx lueriui iiova; curoi opiimo wtmnamulii N:c. Aitionius aolas Gl6e!>nl in-
(•iseltttt,qui p^a
tiieuda ^iisiuitf, ei tiouuulljs uiii- ii>rpri4)4i0ftiiH:s oHiiiiuui, qui prxce^s^eraa). oraponii.
iiiadTersiiHWs adjccil. A Basiijio male accipilur Gi- Itcvsrj de FruJcnii» o; iiuie merilus est Cis«^Ui«w,
?e1iiia», qeit '»oc«lur Advers. iib. ix, cap. S0, howo qai eoRlroversiaL' eiir.tn iheologicas, paiiiis excepiit»,
tmi<e freesum^ioms , ui. cOHHEJirAtiiUM noics suus nbn «nfelrclter pro uiedico atiigil. Yidc, num. i!7,
uiserAere vtttuerit. Rutioueut reddit Banhius lib. xxi, ChainillarJi juiliciuii in ejui pixrai. Ediiionis l.u-
eap. 4 : Al. JM oTit^tUE noit debebai tantum negoiii jus Giseliui exempi.ir iu bibliuth. pTris, feg. «au:
^e Giiel.no, vire frubp et erudiio, de quorum aliera litiini collaiutn cuin peraniiquo ti!'-. b bl. msg.
i*ftnt fx relaXiene ioctorum, altero pubticc omnibiis

r*TROt. LiX. ?I
 :,

$St DRl;DENT1U$. (BfL

40* Anno ISSO. Lifarl &(}Tersus Symmacbum inA^>>o in^to Trium Regum, raeia «nc A|Niih«s«tiC<

aJHkOne epistubntm. Q. Aurelil S^iainsciii cura it quiikusdain v«rsibus, •Kstatin coiioeiione Weiixiaiifit
itiulio h\A, pa^i 34i? :
Frsneisei Jureli Parisii», 50« AoBO eodein iOlO. Antuerpiw Qpen Pmdeniri
Aur. Pnuiaittii QaiieaiU £OHim L.Aur^imiAvianiwn prodiisse inx-24, siue uili» notis, referb d; TeoHus
Sytfimdium iibri iUio^tio. lu fronte lUiriSyirrraadm» sed eum id aceidisse dicat po»t ediiionim Weitda*
QuitUia,, Ue Ludut dicilur* Pag. 9S, ia noUi :; nm\, furtasM alium aitmnn Toluii iBdieare'

IISu 5t^ Anno itidem 1610. Prudenlif muoelictiin'

rnm elffimtiuimt Jurottu. appelUt*. et eK v^iugli-K in iioc op6«e ; Manuale tihlkum^ $iw- BUchiriJfon
Eiiasinto CiKiifl» iliuttfiat. Uiit£ Jur«44: liOtaB^ ieiiK^iiiih SS»Scriptutmneaihohci» apoaiiUiaB tettrio fir&'a«to

WeiiJitQ. BeJribus eoa^jmiiiiaiiun , ei nuno prinum et vUvMit^

41* Anno 1585. EJiiio Colonien.MS hujus, Miul ,. tat^brmis-niss. eolleelwn; et dheatttmittmrohitt^ nti»
iuS, l»ud«Mir & ^'ic. Atitonio: et Rodr{gu«zli| de gios9 patri ik.JofinalKyn}zaibergi» priori^Camelilth
Cas^o, (m« forias^e ai) ea qiu» sequltur noiv ccl ruai in conveniu Fruueofurdienti. Frane^furtiy IMO*
apud Egeuolphum Emmeliuntt la-%>, E(JU(*r sub U>M<
4i' Aiin<^ il>8S. Editia libri Peri.siepUaacoa et ris M, U. C, uteollif ex Weilzii prxfatiane ad Dli^
Caiheniefi.-wn, w-S, Csloiu», que incudo«ft dictur D tocl»eum,.e6t: Meiebit»r C«ldteiu$ Harn\D»/»l(liu», a
a Lud^^io, et esi mendoea. lescriptio: Aurdii. qao Welizuis. memitRuias «ocepity in quUMu liber^
1'riider.iiiClmmi^, ^iri c(mulaiiSfk{iaiHiK^»ittfivi>ft. Guhenierinun, et Amuuu manu^e erat; Sed hoo
ct nsd 2T«yfl»frJV. Colonite AgTippi^, in t^cina, Bw opus non videtur iejieTQ Wellaitis, qin fMnis^m^;!-^
ejtnannicasiwtpi bdtAiW^ldi Mylii^ auno ntttrWiW. liri giosaa« uberiarest & Qi idAslo addueta»^ omiait
Ai' Artno 15,^9. Pfudentii op^raPamuft. C^xftta-^. qiiauquam iniror iltmn • praBr»ilona Goldasii sum«
iQgo iiiUioUiecx Bodleijnn, ubi niiui.aliud exprimi' psisse qi'fle ad rrudMitium periinent, nisi aeilein ver-
tur. Yde QUin, 114 io edit. S^ ba Gold;tstu$: alibi elisin MrripMt. in hoo 92^^^
W i^Dr,Ql5H. Cdiiio Lug^o-Bata¥a Prudenliw Manuaii bilileo, pag. I, esl Pfud^iii/ AmamhOipiy^
iu-l^ Ex Nlcolaci Aptonlo* ehon, mtTiiuli hiitorianum- YeteriseiNtm TtutanmifU
45* Aaoo i50i« Operuat eJiiio Colfliiiaisi*^ in-& Dun aiia kimilia operacin «adem caltecfiune snnt in^
(ex I^ie. ARtonto et lludriguezto}. Tilulus e. t^ Oper(i sen&, tciUeat pag, 17:ftusiiei- iielpidit-, ot pagi 88
a Victore Gitelin&,
9X coftetia.* tt a^mlaloaxbui il-
Waiafcidt SirabU Y;iriotatem ieciionuin Gfflda&ti su(»
/utiroio. M lUpppl^ium Sitensfm cardinulm^ oe loeo ooiabiinu& Dtlsone vtde nunu- 16 «t IdAi iit

principem iilusyirittimiim., Coloui<erAgrippin(e, iu o(fi-

nota
(ina Birckmannictt ^ tumpiibu$ Artioldi MylU,. «Nno C ii4b fi^ Ajuio 1614. Pruilentii ojera in. oorpere-
M.9.XCIV. ln ezoniplari, quuulox, soluna ex6t4nt Psj^- omnium poelaroin Genevae, inf4, reeun in omuibut
ci^Dmacbla, ApoUieom, naraariigeiu», DiilocU^uin. edttioaibus iuijus coilectioniSt uli= eiiam in editioni-
cum ooiu Gi»eiiiti, Ca:icra ex edi.tione Coloaienst.
bu» blbiiotbeoas SS^P&irum. Scijioftt in eellietiorie
anai ISSS as^ula et compacta sunt. EdltiO iueC: edi"
Teterum poetamm Aurelise Adlokrpgum 1§40, Lon«-
tioni primse Gu^Ilmre-iponJel, adeoque meadosa esW- diui, 1715, uL Pisaufeniam aiiasqua reccntioree'
4e*&j»no iS9S. Aiir«/ii Prudeatii Clemeuti& Y.
oiniita{n.iuBibliotlieca<S5« Patrumt Parisiis,.l£^i
coni, opcra ez recemioue Yiclorii Giselini. Lug4uHi.
voi.H ; Lugduni^ 1677, lom. 5 ; in 8tb!iotheQ& Tor»
BatoBorum, ex o^cina Plaidirdana api^d_ Fraaciicum SS. Pairum, quam oostro.tempore ooliegil vir do»
Ruphdengitm, 1596'. In.rSO. F(uli« suat ROl«. E^ ctus, Aiidreas Galhindius, Prudentii opera legui^ur
fttetuiane 6°tse/mt intelli^^ adjBorniam pfiiji;;a cditi<H qu»sdain
noiis iiiustralA^.pnB&eniin ftK Cbainiliardd ;

nis, CHjuterrores sjepiiis^uni cxqum typ^igrapbfiruni jtoiulas Gallandius ipse adjecit, qui hune ordinem ««
ei ediiorutn lixtoierHbiU ignoraniiaet negligecUiak AC: '
sup edila (foitASse Tornoesiano) sequitur : Perisi««
ntirof ».b >.tlquo arSfinari &Is6linurii.. iiaiiC: ediiipoern.
pba: con:, A|>oiiieodis» U&marilgenia^ Ps;ehomaehiav
curasse, «um ipse Giselir.us m pfa^tatione. s«$undx iibri< dua Gonui &ymniat;buin«,CaiIie<nerinMiH I^iito-
ediUonis ntoau^rU, piimamillain annl I56i2 ^irr^ul- ^'cLaeujn. Ex£:ai)Mta^ op^ira loiri. \tli eiui BiliVoiite»
timrie fset^ifi , et innumerabifla roenda ia eamir* c«, Yeneiu&« 1371^, .jxbi» pr«iniuit Prudentit- Yitani.
r*psi£J9. saiis occuraio digestam.
non
43' Anno tCpS. Prudanlii Vita et opera, Lugduui. 65* A»no 1613. AnrelS Prudenlii ClemeniU V, C
£^i.C2talAeo bib ioiiieo» tiuUieienae. optra aoviler ai mt^ fidftti xecen.iia^utUrpolaia^ in^
4iJ* Aano iSlO. Opera Prudeotii, Loigduni.Ia ca- tiutuiYit Am^ndit purg&ia, nofsipit etmdite acctuaio
.

talogo bibUdtlieoe Budlejans. M ioantie Weiixio^ Jf. Li Ajxessetmi «m*

iUtuirataa >

<^o Aano eodem i&iO. Andreas WilebiiM edidil kW-

«iam doctorum tnrorufn, quotqua in Prudeniiuni
lleoctogrtrphram , fea Connmentarios io.v<:ieruru re-r ptermi,uotai, uholia aiquf, ob&srvaiionesrcurn glesa^^-
«eniiumqviQ pjBeiATum bjinnoS:, in.8.^ev; Fabriciai* vetetibus. Jianovia, tgpis^ W^ohelioni* , upud karede»
iiui «on[»meutario5.non.vidi»Anur«K-WiJohii l;xptf- Joannis Aubrii m.ic. xiiJ. iu-8 \u).

(«j.Uiip.^ TciJumiiW». aijufiprima p«rte conUnlntuf et noiarumin Aare/tr PrwietitriCfemeinisoperirainautari

poem^ rfudm«icu«kv«iiisl6eiienii>u5* pp oiit\nl' Hudi» eoileeta, digettan^ dcspoiria-a M: Jhmitg tVipit-
ild r. L. Indiculus imerrreloni hui exhibet, ffebrifi-
 ,,,

6S3 FROLeGOMENA. 694

liS. 54* Anno 1614. Itaaci Cranga!> ,gymitaiuir- A et Uepf dUpp. iUhov.
Ex LiJewigio* , lii - 4.

chtt Vhtdocinenm , Commenlaril in Aiirdii PmdeHtii G3* Adao eodeuk 1655. ilymoi duo Gatueu4erin«»n
Cleinentis libros duo$ advcrsus 03 Syinmackum yro cuia notis. HannoveraP; ia-4. Calal. bii^i. Bodleiaiix.
ara Vic/orio? ad desaiein dt Vendosme Yindodnen- 61* Anno 1G59. Hymnus natalis Ctiristi cuni Mul-
sem ducem. Pariuis, apud Robeilum Fotiet, mdcxiv. lero, Friburg., in-8, quera Ludewigius laudat, el ego
Iu-8, pp. 2i0, praeter iiidiceii). Cdilio inendostssima. ad usum accepi a c'» pr3».8ule Josepho Aitionio Reg-

Aiidiiur jn fine Reiuiio Symmactu cum aoiis Jac. gio. lusctiptio est : Audrece Molleri Pegavii comnwniti-
Lecii el' Francisci Jureii. Iiem duo Jibri Ambrosii rius super hymnum PrudeHiiunum cd octanum eaUfidas
adversus Symniaclium. Cdmuentarii Grangaei docU Janiiarias. Freibergae, lypis et tumptibus Georgii Beu-^

suul. llanc ediiionem 'uienduxn accepl a ci. pnesule iheri.In fiue exsial paraplira^is Germaniea bui«ig

Josepho Antuiiio Reggio. Lymni rhyihrao expressa. Commeulator hic heteio-

SS** Anno IQii. rradeiiiii poemata varia ParUiis. dpxusesi, sed docius.
Ex catalogo biblioiliecx Bodieianx. 65* Anno 1667. Aur, Prudmiii Clementis quw cx-
56* Anno 16^^ ^rudenlii opera «x poslrema doc- stant, Nic. 94 lieinsius ex iklustistimis exempiaribus

tgrumvirorumrecensioite. Amsierodami, apud Guilielm. recensuit , el ammadveniones adjecit. Amstelodomiapud

loHSS. Cmium, 1625. In-32, pp. 261. Falsum est, ex B Danlelem Flzevirium ciaioci.xvii. ia-16. Edilio niiida,

pMlrema recensione prodire : nam ea siint menda ei imprimis correcta. De Prudeuiio aemo Uein«lo
quae ante sccimdam Giseiini editioaem legelMoiur. melius nic iius est , quaoium quidem ad deieclum
57* Aaao 4651. Prudentii opera, Anistelodami variajilium lecilouuiu pertinet : nam alia vix alUgii,

apud Joannein JansoQiuum , pp. 261, qux furta^e slquidera adaoiataad Piudcntium uberiora fneditatus,

esi eadem ac prxcedens aani 1625 tiiuliis quidem : ea exsequi non poiuit. Si ig tur de couiu;enlatoribus
U0& est dirersus , paginae lolidam suui ulrubique. Prudeniii sermo sit , editi;) lleiQsiana editiom ad
Uanc ediilooem vidi, ilhtm Uali««>. usutn DetphiQi prxferri no i debei, iuio aec ctuu e:i

5So Annu 1643. Fraociscvs Weilzius edidit inS cuiiferri.

lleorlologium sive Hymnos festivalw, veterum receo- ^GG^^^Anno 1670. Aliajn Ileinsianam edilionem ex
liumque uoiis iilusiratos. Ex Fabric. Bij^l. vet. Lau Morerio in Lexicoeoumeral cl. Teolius, qui pro cerio
59* Anno eodem 1643. Aurelii PrudenlH CleiMntit tradit aliam ex6lnre apud Sonciues , «(aamvis eaui
hjimnut de Chrini Domini et Salvaioris nosiri nalali. tiOii vidcrit. Edilionem Ilcinsiaitam ia Dictiouarid
Auguslus Buchnerut seorsim edidii , et commentariole Morerii correcto an. 1740 iaudari eam quae auao
iliutlravit. Wiltebergx , impcnsis Balihasaris ilevii 1667 peracta est, non aliam uuui 1670 anJiQadveir-
Hbliopol.» typis Joannis Uaken. m. dcxiju. In-S parvo, C lere debco.
pp. 150.DeBuehnero lcge uum. 93 et commcutarios. 117. 67* Anno 1C87. Aur, Prudeatii Qmeutit
116. 60* Anno 1646. llymnus uaiuUs Doraioi, Epi- opera interpreiatione et noiit iUutiravii Sleph&uui
phaqix, ei Omni hora, Gorliz. £x Ludewigio. Chamiilard, e toc. Jesu ad utum Delphini. Pmi^t,
.61* Anno 1048. Prudenlius io usum scholarum apud viduam Thikousl et Peirum Esclassnn, ia-4
Luneb., ixi-12 (ex Fabricio}. la bmic usum Prudca- magno. Bditio rara, docia et satis correcta; ititer-

tium edi ooQauliT cupiunl. prelaiio seu ptiraphrasls minus placeU Gonfer Cieri-
^2' Auoo 1655. llymaus aate jej«u<um cum Calixti cum lcm. Xil Biblioih. (a).

seasepi, Sicharduqi, Erasmum, Spi<gc!ium, Geor- A«.T5i in PrudeiUic maqis, sed eit brevi^f, et sin^ufa
gimu Fabriciufm, dc i|uibus jatn dixiiiru!«,item Adaitii delibdre satis habet ; qiue ad^fabutam, hittortam et peni-
Sibcri sclroHdla, JoftnDl:J Mia-nrelHi expircation^m in tibreni scripions cfi^iitxGnem reqimuntut; oniiUit. Qu\i
Roinanum (de quo riuna. i§.^), YictorisGisHSiir» com- quod Apathe<>sin, tlamariiyeniam, dnas' ccnlta S^,ii-
mentarium (videnmu. 110), Adami Theodori Sibcri miichum iibroi, qui suut pne cteieris tamen dignkshni
cumm«HtarioiuiB in tres hymno^, Afidri^ Wilkii ex" qui leganlur, noii atUg'i. Hestat Meiuiiui, eujtt variis
ppftiiionciu iu qiiOS4iiUi ex Apoiheosi versus (vide leciiones in Prudeiitinin a perslt interdum ieetitsim».
^

lui!)^. 112)» iQiSi-'-l^ Weitzii uGlivs ct observjitloite^,

' '
HoiuUt , perquam ruditie suht et accuratet , ul ab
>

Isonts ma<;i^iri glossas , ex codice Caroli Widmani
et altero jicobi lioiigarsi excerpia^ a M. Jouime
Wcitzio. U^c editio a Ludewjgio opttiua earum quas
viderat cri$4iiur. C^urer tamcu i;^u«). 110 ct praefa"
*ionem Hftmsii num. iOO. A/jtyertas , v«Um, Go!da-
&iuni, (jLui e veiuslis niemhranjs Isonis^losias abun-
dauiiores e>:cerpserat ad &it^kiiei ediitonem, as&^-
rerc, Isonein monachum fui8«e'io c^obiQ S. Galli,
Salomonis U^ Q^i siauLwAjii^ episceifa prj&ceptoreR)
Heinsio profeclas facile noris ; iiaque nemo, utopinor,
mereprehendel quad eum, qUantum in me fnii, secutui'
sim perinde lilque Weiiiiwn, qui, ctim ttiftashactemt
in Prude»tiiim nolat colteginiet, addidit ttiaw <«as,
easque miiiime contemnendds : hoe uno cteierisutperior,
quod veierum aiu-toruot locot indicet, ac tot prteeipue
sacm' Scrlpturai qtios PeuHeutiusopeH suo intiguii,
Mitto Jaci.buiH'Spiegeltuin, quicomnwUtrrioHnii edUHt
in oien Prudenlii iniCTipteM Oiniils h»i se : tyet .

circa aaitum 900. Coufer aum. 16. i«uiuwaescio cur .enifn inillatu»Q!(B non soium tmi propitr nimem
alius vociict isoniidu. prolixiiaiitu TiiotesiiP, verum ttiam miintiit ^uOiusdum,
(a) Quod iudicium tuleriiChamilUrdns de inter- ac pene pueriiicus nugis ak ipid grammGtieA leptfiiit
preiibu-^ quos vid|irat« nuuc des«rih>iA. M»sfifni-> -^ii reforta. ifitio eliaw, Adamum Siiervtn , (ieoraiittA
in prarfaiio e , aliqui ,' fiUtor, inierpreie^ Prudeuiii , liemum., Adaotum Theod»tum Siberum, AndreoiKWil-
Anlonius Nekritsmsit, G.teliiimt W^itxms, el^Nicolaus hium : quorum eiii veri>a «euB iiiteTdum aut sepiem pro-
Heinsius. Sed' Ciulinut tecl&ius .ett lanlum ea qute lulfirunlia h^mnns tretaut quaiuor; ttiii uHutn' dun^
cinnjum erant (acitiimu ei mmme
scilu necessuria taxai; lU merila ab inlerpretUm Prudcniii rmmero stdt
lupmt in muliis elium et allucinaius es(, Nebrisiemit expangendl. Aliter sentiendum ie Schuliit Itouit, quuc
 ,

$55 PRUDENTIUS. 6U
95 6S' anao 1701. Aur. Prudendt ClementisV .C, \ Periftlephanunj Apiuheosis, Ilamanigenia, Psycho-
0)»<ra f vm »*ti' Sicolmi heintii Daa fiUi, el oanorum macliia. libri contra Symmacbuin. Piuociueum, quod
d/Ktorvm vifrnm mtxim* necessanti. Sukjfclits «st in mavuU appeiiare Qipiychon.1n e» tamen deceptus

fuu iiidtx- rerum ei terhomm locupletinimH*. Coloma, est, qtHt^ oden Jmmoht Dee Pairi rccle pr«%i libro
upnd j9enMem Chfi*t9pitOTHm Sieiuel. AsM h»cci. Pei iaiepbaa«ii quasi e» Ueinsii aeBleutia ceiinteril.

lu-8, f^. ^7S. Etiitio aMmdot». PrxMer Qeifl&ti noias, ikictfitis ia addendit conceptis verbis ail ; Velusii

kUHt caauticuuirii S<»^t«ettstii ei gtos&a: iff»<s« eedicet pleri§ne epilogkm tolnmime fecittai prm/etie'

fiS* AiH» i74^ Aiir. Pritd. ClemeoHt ^mm^sstmt, im iUam. ^mb mune mtU likmm nepi Utfimet le§i'

recenmtfi tt «dafiMi^tiikui illiMfsU €ltrH»0k»rit9 tMT,,. nmie ti^tw ifuwiuemi unitemtm CiemeHtie aeitiri
C«Uarht*, iftii *t iHiiea ^piosM remm «I urhtum .foeumtm ppns epUbfiioco referri epartere nert digtcui'

adiid<L Balet MM^dtiitcrgieg Muttfl^u» trfbaMiro' ter, ptLtOf agnotcas... QuafWd^iil» redeet j^aeHimetiii

pfni, 1 ?03. 1«-S, pp. 550. In

!ic«Riie« Bftlti* Pru&Nitii» posnk, k» i}ito ssepe

fiiie •«* '»d»%. e©rn« ^
tp^
jme
ode.
m prMHMttm
ienMt, «nA. i/cmtitibfit btnwterite, et
Qeod .igiem Mdtiu fin«tp|i2t«a est4<i edttians
CeUariu» Sceoti» peceat, M pMtea, ^eaMO&inii^. ParmeMi. «ei^oet» «ervart v«I(dt lleiaMtis, suffra-
{ilu^ aulejn ^ss, ^sod i»t«rdtiM bercfui Matn §j»aiur Vatica:ii ne^Mris ixtiaB eft<lices^ tiot) vid«a

luftiur. *(|M0 ]ar« anrinari p«ssit. Sap«rtfin «a^te eiptMut

^f»" Aqm» i73§. £dili9 secviudi Ciin •difttal oit bas qnefli qaii^te codex YatieaMis or<^atKu in eoiteean
C«!brti eo4eH) (j) ioco« ac printa.Jn $. pf. idi. dis ^(MMaiw teaitM-ii; alii d« m iMa ^ttticeH. Cerie
7i* Aaio ITod. Aure/it Prudetttii CkmemtH f.C. oodes \)A. Aiex. 5it, dlt J)ua nafn. 73 «i itt mitis

opera ex fetuemt Nk. Hmrmij Dwitti» fUu, ei vtr'»- e^ ^\\ m^M^ Yal. fqdd. fifftnia Puideaiii m»e-
rttm d&cieTiun reeewme. ColmiiMf 13^ ift-S ^ qM^t e«?t^*ctitflr, fBtilt* iiuif ^ «4 uMirMa ^uain

fiourigiMwo deCMire). Videudwi e-4 «• iMM^^Hto •4 r|iNft«*4^ metlivduM «««dtt. Cxi«rttm gaudet»
&ii pfMMis •fttSetu a(q«*e •liiit» Mm llM«4l vriSi- poVi-lMrriBiam baRc«4i^o«w nffprtaoearf neeaee
qtit» aonuf^) 170! aii({u3Rlttl<im oti»c<ire typi^ifbpres- ^rla^mnt 4M)iJtamyextltak\»ni M%vd&t posatin
sam acctpaitt ff» aMte 17att, mm M MU««re«^. fmrni^^ faidoM ^»v»jrtlji<t(tii^»i «e utsi f t4c-
72* Antto ddiu^e iTSS. Ater^ Pntdeniu CiemmM trr c«*»ilai l^^^rifielia^i T>mih. la<» Jt 1Hmm« fui
Y. C. «^* «««M, N«<x prvMiia «imi «0itfi«ii*« Fiki- is oyettjfaii »>itf 4»a«.cit# s(j S,J««ir«itse mottHum
fOAii i:0ltadei^prmfaU9»e^fruH>4^utiec^om^,n0i'i*6c k^^MMttU, uii» A«\»Brstatt c4id0iie ador^ftitda,
rerum verkarttm^iu indiee hc*fteHitimi9^9 neia *t ^ittlettt^ etfeietet, tOMulefeiar «km «atMS<fr«r<
iliuelrtU^, Ptmee, es reffiptgp^grepkee i»cct4(xxiHt. Mmita keeckati^ fM|t «t4i^«iis ke^.we commodiieti.

fii-4 magtw, vol. l et II. Editio oitidi. spioa^da et ^ U^|ufic««i'a vero «iHlVl^t efbett ne -«oiuui^
sutnpiaosa. |Meia Kostro ei Mceenate seii^nissiuia. tann etse^ conintodum. ^aw fenii^tscas « Puteo vu>
Diuaia «st efui!} as»pUsi»i<uo JobCpito NicoUe Azara lebai. Seciiitis buius P. FrtiiciMi a Puit»o. et P. io~

ilispaiMrec! r«fi9 apitd saociaa) sed«M euM suisfna sepbl Biaiaoltutii, preftb^iere um c<w«rt%aUo!ii>i Ora^

poie^uie t^i^o. laierpreiis tiom«« p iuHS liueris torii, se pluriBtum adjutu» igjentie Iwiioque exeni-
iisdicalur /. T.» Itfte est Josephus Teoiiu«. t& ephe pio Xeoliiig Caieiitr; 4«od a »g^ eMUMeuturaQdum
neriuibaa &oc»iM iiujtu aaAtdte t9ikprit»«k^iun fitii, n» daos illos cbrissiuHis viroa,^ beoe dcPm-
DOQ vi.lgare e|tts ediiionts legiiur. Sidkutt cub dtto^ deBtie neriioi, siieBtio prnterireaius. Jaoi si Teoiius
decim ei ampiius oiss. Vaiic<M)ti poe»ala Prudeniii in sao interpteiaiidi genere sommam laQdem aise-
eop.tulii, qui gratum muliis {eei«sct,tLeaprWMreeo* caiofl est, ego io aliOt scilicei uberiori. plouiori ac, si

rasset fix qt:d cod*ce sir>futa< variitttlM kciioBoa TiS, ititeriori acqutrere panca si poMnai, owb pf«i«r
Buinpi^ssei. Cpent distribuit eo ordfnd fpast sl^ fitlttajB («)* Vettst ftBqaif oK<d poetat »o«ire latKfi.

Bei/isto pro^iaiuoi puiabai. idlicet (latiiemeriRMa, qooi ediiione ParuseBsi vis absoiuta aiius aliam in<

^UAmiit edmodum kreaia sinl, ffaidquid ttl iamen gra- D ST^pe falio a Wsiltio et aHetore», et loc<»e indteari
mork nedif tobum. liidienuui Uem k<in'ts Geoi^ii fm- qHcai iiicauie seculus Citauiiilardu!! lauiiur ititer-.iufto.
brieU nciii i^ pseia ecflmasiicoi , et hymnos ^iainque Hitiutas f ua»datn , ei veae pueri.es nujjas in &pie«
PrtidST.tii, fuoi tiiuttr<u'i/. -Jiatidei agnsn inierprelHin gei^o repreltendit ; «etl fortttssti nnn ntiniis tuioutuni
'?'«$•?''<, '7"' q^^fTTvh !' 4<inh"* tojUum posiretnit Ca- ac pueriie e»i, ^uoa ipse *ii pro«eQtio Prttdeatii vori
(himerini tyrtnii elabmraverit , quia. iamen eir fuU. Si Hotna aot4ui subjecii ; Sr^e t^is ttoia, ht ejus vero
qitis aliiutuatempettme, aciiii, ei Hmatsjudieii, eperes editione SMpe aeetdit» ^^^^ ^l^
oefi^^eKta, vt
p.'eltiim nan petuileniutn fecit, ac docufHenle esse pe- alia K^MrlpUnra in carmiQtfaNis «ttusa, ofhi in aeiis
'eti, ijuum noa FrudenUus cb eritdiiii ceHtemnettdus dvUr,B$i ffJsterBO BauRU^
errorea .ijitBgrspijiro»
sit. Yides CltavDiilarduts de naaiiis iaierproiites Pra
deatt! nibil asdiTUid, de Munseiiio. de Jureio, de
•
ei nt)nauiM|Ujii{i oeiiir» ffietrsuQ, ^
salteei tndieari
ei o.'rri|i ijiebii«r«flt. Faieadn« «si tameit CUataii-
,

Qnugxa, de BucUneto, de Mdiero, ut aiios prxier-
eaoi* Judtomi» ejasd^n ««Ueaua (^>uiu)ui9 Aon
oiawtRis ^lacet. ipse €i»e^us d« K^rsisa &iit«ir
seKlii ; ftaot buic ci MurmeU o ^oifUMit dfitgeniiae
iaudet», prcs^ia ia bisionts etpiicoodts, iiibutt,
qiiafflTisia Ktfbrisaa artt&pr*et&MsaaBtiammait>r«a),
iu Mur«Aiii0 pltu oh9Brv»iii>u«fla dosideret. Quod ait
Cb»(aii!ardus, Weit«)tys reieniffl auciorom iicos in
dicosse. verofn titiide® id est, sed addere d«buii.
btrdum lu qoMiloeihas t|tooinfN«aft explicandis iot^e
csierii cotnntentaioribus prtrMiii se , qui roriaese
BtelifNr fuisaei imerpre^, aisi ad usum Delpkini edn
tt^nem adoraassei suatB. Net^iie diibiiuquin li«c
edtdoalii» oniuibusqux pnrces^er^int 4t pr^ferenJa,
. u« pratrerdir a J<»ati. Aib. fabncii», i|U3m*is iiein-
aius in v;iriis ieftiouibiu ea^oaendis part4.>s criiici
Cittaulalius espieverit.
ia) Moiesiite ei. Teolii non invitus aitr:b!iaui
 :

6j»7 PROLE€0llfi»A. 65i

eboaverii. N:»ii> qu» arfuaAenu rerain q«« ht Pru- \ fSt. AoroniM du V«rdt<r, 6»IMIo?h. Gaitie.. t^i.

d«atio laieul, ita jaib esse ittusirata eense»«. »4 «b Ltfgdun., tS85. pdf . ^, id habet : AMr^Ut Prmdeni*
uno, vel altero po$<^iB( eshavriri, isaana rei PrudeQ' Ciemem. La Ps»ti(>n dt Sauut Qulrin tjvtriifr aeesgue
tiiun uon !egi(, vel iiullo iu9.\« ialcUexU («). de Sfiuiet prue de fhymne 1 de Prudencg , foite

91^ HS. Prudentii, id vui^res Unguas oii»eniH ebuMtiemy t% loti irrr» d9t(9nTonn?i, et tradHiU m mt
uou lot proferara exempla quot TeUen« fHa«fBaai fnmtm compiet pour tamfiet. Editi esi int«r Yitas
p!ara roriasse Uieni. Sed cerie noti tam obtis saot sauetonun ParisUs per Nicolaum Cbesi^.eau. Ibid.,

pocix Chri&tiaDt versiones, qcam aliorura gentinom, pag. KttS, Petriis de )f<Mitcb.-)uU vertit GaUice due^
e ()uib(is Duila iitterdura uiilitas, aaxima plerunqa^ !iymno& Prtfdeutii de MaiiTitate, et de KpipbaMa
pemieies io liominura mor«s polest deritari. Rodri- (carinine, epitior). Ibid., ptg. ^i!, Guidd le Fetire de
guetius de Qistro P&ycbomacbix vewJOB«(|B Hi»|p- i.-v Bonteritt edidit Parisiis per Robertua lc Maignier
nicam videnU (metro, ut coDJicjo^C»etam}, ipiefprete Ugmnei ^U*ia$tiqtut^ el camiqueSf pariie tfad^ili,
baccalaureo Fraactsco Paloraiao, erd^is lacnbi & partUde len invemion; ln-8, anno {5S2,editiose-
r:oQTentus Ueiesii s^tccfdote, eduajs llcl»ii io 4, qun. cui«da, ubt sunt \i atu 15, utcredit VerJerius, hymni
ipse laudat iii erudita sua Bibliotb. Uispamca (&). Prudentiftni, rr:etro Gallico a Guidcoe ekg.inier con-
il9*.ldem,refert aliapi Terrocem ; Tradtiecion de 8 versi. Ibi «., p.ig. 9o9» Paschalis Robin Gjllicc reddi
l-n hym»M, fM biso Atire/io Prudeach a h» Htinri*' dit (puto carnii!it-)l>jinn(tm seoundum PeristepiianMr^
iiiMt miattires S. Lcurencie, S. Vie^nte^ S. Eugrtuiit de S. Laureoiio, et teriium de S. Eulalia.
S. Luperchf y los demi$ iunutnerttiiet, qtte pad^:citron 99 i^l- U<C' babco Italica Pruilentii eonitina.
en Im itujffriai cituM de Zaragoza, Con el naeinuetu^ I duelibri di Prudtmo conro Symmaco. TradoHi it\

y pairia del meimo Aiu^elio PrudeRcio. Por, Luit Dleii. verti Ilalioiii dal P. H. Carlo AiOtlmo .imaidi dome-
de Aux, k>jo de la mma
tiiidad, a quien dedica. u nicino, Venexia, appreao Piciro Vuluasense, i75i.
En Zaragaa por Juan de Lanaja y Quoitanel, 1619. In 8. lo praefat one ait AnsaUIus paucos id Prudentii
ln-8. LiidoTicus Diez, cooinienUtium Dextri Cbr^i* opos commcniariis il!usir.isse, ac solum lleinsiuia
con secutus, Uispano carmioe Prudeotil Viiaai •eii- feliciter, qued oppido faisum est, nam eos libro!)

psii. Cl. PetrtuQ Garcia de la.IIaerta versiboi Hi^pa- doctis comineniarii» iiiu^tranini Jitretus et Gran-
ins Prudeotii bymnos reddere ex eodem audivi, et gxus, ut alios omiitam qui commentarios iu omnia
jam ptldem Tersionem byroui de Noto Lumifie pa< carmina editierunt. Ediiio Tersuum Laiinorum meu-,
sclxalis sabbali D)agna cara elaboratam legl. dis (catei (r), iulcrprelatio purit est, 100 ^^ nitida.
(quam fortasse alii aon laudabont) quod ab lleinsto G iodicalio. Inttr Aeia mariyrum Theodorki
sineera
vix ausus fuerit vel latum unguem discedere, rom lot liuinart sunt liytnni Eulaliae, CassJ;ini, Afjnetis, L-u-
Vaticanos codices lustraTerit, quos ioterdum jure sao renlii, Hippo^yti, ociodecim inarJynira Casaraugn-
prxferre potuerit. Chamniardus quidem ei Cellarii'9 stamrum, Quiriii». Hyjnniis S. Diony-ij episcopi
Oiinus sant hac in re noiandi uarn nullos codices
: Aiexandriui iji eisdeurActis Piudenlio ascribiiur iii
{ler se inspeverunt, et libertores tamen essemihi Ti«. indice hiMiothecae C-i&^niaieiJsis Si'J nullos est :

dentnr. Teolus etiam qnaradarrr orthograpliiam anti-
qnatam ex Heiusio ezpressit, urguet, tinguii, (empiai^
exquo pariter potuit accipere lubia, inpar, loquella,
ci siiiiilia. In Heinsio maiiis alia imitari * q^od enim
is Tcteres codices allegat, uon saiis congrnens ratio
est, iit aiiam scribendi raiionem ip-e teneat, aliam
in caimiriibus Pruder.tii exarondis adopiet. Orthogra'
phiam, inquit Heinsius ia pr3.T»tione, PulmBnnui ex
vetutiit exeniplaribut non inconcinue aut intcite expres-
tcrai, quam tanien not ex meinbrauis veltrriiuii hic
illic immutavimut, ac meliorem pro virili leddidimut,
plus conspiranti codicum anliqmitsimorHm suffragio de~
ffrenies, quam prmceptis grammetirorum, qvee minut
veriiads fideique, quam arguliarum ul plurimum prce -.
byinnus S. Dionysii in ediiit.ne Vero^^eiibi, qua uttir,
aoni 1731. Exsiat in iisdem Attis Pdssio infantis ex
hymoo S. Romaiii. Apiid Boll.«ntJ asios exst;a \o!. !i
Apriiis hymnus octodecini manyium Gc&areugui-ta-
norum, vol. I Martii SS. Heineterii et Celeiionii,
vol. Augusti S. Laureniii, vol. III ejusdem meiiiis
11
S. Cassiani, ut alla nuisc prsetermiltam a coniinuaio-
ribus BolLndi ex operibus I^riflentii egregie illu-
straia. Passio S. Eu':»!iae exslal iri HagiologioGeorgii
Viceiii, Moguntiae. 1541. S. Cypriaui in ejus operibut,
SS. Hemeterii etCelediH.ii, ot S. Leoc idiae apud Su-
rium. In Vilis Patrum, coUectore Aloysio LipoiTiaiio.
inseruniur hyinui SS. aposioorum Peiri et Pau!i,
Laurenlii, Agne;i<, Vincentii ('ypri:tni, mi Mjecju
,

se (eruhi. Quanquam nec dmegarim muiio plura a me " niari., Romarii, Cassiani, Hippolyti, F.uctuosi, Qoi
imniuiiiri orthvgraphica potuisie, ti meinkranis vette rini, Kulalix, nemeteril. Alii esiiaiii in Hyuinario V.
ran:;am velusiatem oitaitantihus asseniiri per omnia Thr-ioasii.
jus fasque habuissem : ei cwis secundis nov.niht! reser- (61 Batalta o pelen dcl amma : que computo en tirr-

randum li^lebalur. Equidem in coOitibtis^aniiqoiMi- sos Lasiiios poeia Aurelio Prudeucio Clemenle
: el .

!ois nihil aim.J repeiio nisi inaxiniani discrepanttam
iH onliograpbia, iiu.umerosque errores. Neqtie intel-
ligo, cur l'rudeiitii crinnins m;tg!5, quam Ciceronis
opcra, ad ortiiogr^tpbiain coJicum vu, vtii vel t\ sx-
ciili revocari debeani. Veruin de diversa svribendi
) atione cod;Cum et nonnutlaruiu editiunum Pruderiiii
fiiiius dicam ad hujus c.-^pitis caicem in noia. }a
commcntarlis notibo quosdam errores lypogi-aphiros
>'. iiiiinis Parmensis in canuinibui» Prudent.i, ubi sri-
licel scnsus df sitleratur, aui les mi^tri, et l.aiini(atis
non C(>ii!>lat, qiiod siniiii modo cum optimi^ aliis cdi-
tionibtis f;>cere dtcrcvi, ne quis varianie* leciioncs
uueiamenie Iraduiida de Latin en Casie-lan«. Snb lioc
tiHilo/idtauir aittius 1-259 pro aiino l.^i59 ediliiois,
utC;isiro ex eonjectuia ttidetur. Diraia fst Alftin»o
Manriaue, titio Garcix Munriiiup, CDinilis Do-orno,
praesidis ordinum. Si librui» ocuii- lusiraie possem,
conjicere iftntareni aii aliier ordiiiaiis ituineris aii-
nusedili iiis es.>et 15211. Gar<ia xMaiiriqo»^, crmos o-»
()sorni>, s»ciilo \vi iinMnile jaiii II Tcb.il. Uodi-'j5»:e-
zldS scribit Dosorno, ct mox lluarlanet,
(c) Absoluio hoc ei Miperiori c;ipiie de oidd. •' s.'<
et euilionilm» rrudentii, quaedam nijiic ciica diver-
sam orihographiam coJicum, et ediiionum ruiig<'

esse putetj. rani quani)uain noiitiiiiil jarn diii, cutn de singiil'S

;

(a) M'iinos hjmiios 1'riidentii seortum excusos nunc codicibus sermoneni habui, Marictii codcx scrilni
 ;:

6S9 PUyDENTIlJS. 140

V-jri '^etn liulic.*)!.!) lus. liUri i*Ci isiepii jnun Medio- A 4^e ouid vir; d«C(l )»QC i>«;culo, prAiiono tl 4U{M-
hn\ idcrat Ansaldus, imerprjete, uli aieham, Sal- xiori aniin«dverl£riiU. Hyonni vui al. lauuar. 4)1^2-

\Miio. Cgo aiitcr lcgo ap.ud A^elaiatn, BikUoteca dei' plira^.n cl.i;^tbiuo GcrreaBieo eiaUaraUin, et »nno
volyarizatori, tom. Ili , p^|rv^^'^> qui Jnieritr^ien) 16'->9 editaJ9i, r£ceiu»ui supra ouid. A16. F&yc^oma-
dtcit Marcnin AiilODiuin Mozziuoi, .prd&laiioaein ai)- chUm /ix^^fd aps. teddaam Grarce |di>ci (•uiu. 01
\cta adjeci^se Salyintiuni. na.nc yersiiyieni i»s. pfQftfi» misA iia\& qui^ $2 sflo lituio Gra^o vertio(|eiw loUu»

se bivbebat Argelalus, eU edere cogitabal in colJc-. ojttris euliigit.

ciiojie inierpreialionum Ycierum Laiinorum caruii- CAPUT yj.

iium; scd iiuio eiim rein non perfeci-ije. Certe Jojia- MMdekuraenmm alioru^que d4 Pru4piUi dMlrfnM
judicium.
nes LaiTiin»!, iQm. I Jleiuorali. Ualor. erudil., pig.
120 c<iii. FlprenL i7i2, lapsus esi, cuflo asseruil XOX i^. Qoam n^ta relifiQiiig ua»trs capiia,
erni yersianciii U )zzli post hujus obiluiH j^Iediolani q^u^mdflcte ac nervote Prudicftiius defti^derit, siftbilie-

piibliciiuris fjjsse fact<M;)[i. E ciijusdum anaici «cbd- rit, conCrnuiv<9rii, si Jixreli^ocuno potiiis quaiu me'S
»iis ms?. liaec excerpo : La passlgue ft morte di S. Qui altcrius qit,l)oUci vcrbis expiicueco, Jieino,,opinor,

Cuuano , martijre e Vfiscovo d'Imola, tradoUa in niiiii succensobit, si «kiienle, quo ego respoxerint,
ellflve rimedai versi laiini di S. Prudenz[o, inFerTa- U aBJaiadverlat, Propo&itum eoi»» «liJii e«l osteiidero

r«, IS^. Iiiifirpres videiur es^e <jiiidam Ludpvicivs q lanil auctoriiaftPru4<i>lii ^il li)cieuda coaiia B^en-
Napoli, qui Musotiio episcop Iwolensi opu$ de- tes haeretjcos, ali^ue ma.ieicatitoUC'«, quibusille

dicai, ei littcras />. N. ipj^io interprctaiiojiiis appo- aj>erie re^i&iit. Id auien) coo^uar, s« ptseter «pe-

suii. EQd;'m aiiiera j^uUicio, quo S. Cassianuin epi- CtfUa^ haiiHnis pietaieni egregiamque probilatefn,
Bcopuni oppeUal, Prudcnljuin quocjne sjnclurn no- 6U)ra/noper6 ab oanibus commeadataju, tiinul etiara

inhjal. Yide num. S6 : Imo di Anreiio Prud.piziQ C09Miteril, eum exquisito docirinx apparatu el sin-

Clemeale, ufimo consolare, « S. Caaxiauo liiartfre, coUa {U^rl ]udicio dif&ciilimas ibeoiogiae quxatiORes %l
par^frati in otiave rime e le annotaxioni del sig. abfnatfi gravi^iina iiuseque fidei Chrlstianc dogmaia expla-
Giufep,:>e ^n.l.onio cacalieTi i'i Comachio accad^micq oas&e. Ji^ur ceiUuciaioces Hagdoh^rgenseft ceniur;
Arg^nauia di Ferrara, e p^bblico maestro di gfamma' 4, cap. iU receoseuie Ludovico
, Lucio, Prudenliuni
tic4 in BaQnaQavallo. Yenezla, 1772, presso Bartoif U^ijuQiXuisseingeDiosuu), gi^v^m, inoribus coaipo*
Baru chelli. Gayalleriui. yir gpsimalic^s, atavojiiiii situm, iiUeraruo) iu adole^ciUia studiosum, ex H<-
explica;ioneoi circa notas Y. C. niaiuii sequi, JPr^j- spania Booiaro pfofectum ad venerationein niartyrum
dciiiiumque Tiruiii consulareip dicere, quam exp&n- (iCQnfer numi. 53), in li^^i^ ady^fius Sjoiuia* bH^ii

Keratlce pro cerasta, coiAciq, deicio, proicio, harena,
fruiecta, virecia, Adlanfis pro AUantis, haut pro fyaud,
t(:$pere, fervos pro fervor, ctqdvs pro claudiis. ^lifis
bijribU obmuiisce. demimo, hoiuscula. Yal. A, "o^-
nitttuue, poiice, miUa pro milUa, disuescq, subfoiitt
•bkio , a^scitur pro qdscilur^ vagautis prb iiaganUit
afil uabejU viiaanteis. Weilzius, potice, tonica, ynmus,
inrep$tt, aiqytm, soliim, vendico, qra fro bora. ieinis
prp if7t)us. Puteanus Godex. dispuiu^ ^oiporeui fii^
satphureus. veriex noo voriex, indrsuppinfn, ^plgmj^jr
wa. Codex Alexapdrinus, ferrugcneus, lotirus cvm
Marifctli(rodice, ««g/iJ^atcnm eodem, iiiis iij n^niiaa-
trio.mtesca, mchil eimicbit t.emptq. Notan^um, fai^
culo ^iii. IX et X prii^elj»ue vignissc banc acribea^i
ri\ icti^m femptq, CQndtpHo, ct siinijia. E|{,mu|i(ionu?
tbdtx, posiiihmed, disituctum, futtUe, elegiiur^ ttgu-
WM»?. jpragenslscodex. «6*«]'«»««, (tii pro ki, dispq'iare,
MsJlsemperproflrfsiV; et7ic;il pro haud. Raiislioneo-
iis, disparsa cqnicio, deiciq^ proicip, harena, vtrectfi,
, arbiuaius s^vm. Cditioqem autem Aldioam, Marleiti
fruiectA, noihus pro noius, qpiiisl Africus, seu venlus
incridionalis ;' hdluscula, ciodtii , coaqofa , conubium,
Heinsiani ouines aut pluriquc, A^^sjoicin, atquia,setiifs
Pfo seeius, crumince pno cruri^ence, verticibus prp vorltci'
*a«. Vjeftiiensis. comc\o, fruiectu. Widm., atquin, kora
p^p ora,p-a^lal DTQ frqgral, <4itus^voli0tus,sei)uspro
MCtiM:s.'^unearsiauu&, 'qtquin^ suititii, (iMgral, et fritgiflt
Tprpfrfigtqt. DQo djjsjtnilia, iu ,ye-
Hsrtij aiiauue U^
tu^u» cbdtc bus Prudejaijl ndn minus nuam iii aUIs
aUorum Tetenim passioi |-gpefiunturyRariIni ex certa
et {gbbUita lcrlbehdi ratione aut saci^i aut cxscri-
ploj-is, partim six negligerill^ aut errurje.
Yideri po-
lest GifaMus In"indiGe Lupretij, niura vocabuia q'yi
ex yeieriiu? Ubi^ls iip PfudeitiiOvoluit .ircsiit.uere :
)€g6 \'erh'Si pigne^a, prcesinnqo, sulwlet, ti\\gao, ?«/-
cer, cohiUcei. voLma, p3|^. jyiiihi 57S, 3^82.412. 4i9,
i3S, ifQ, 4^5. )o coinmentariis alla nos observalii-
Bius loluufi nvii.c auifiiiaiix^riain* toio cqde ecrar^
:
C qui PHiant sc ^thograpliiam aHcujus aactoris sequi,
si velu^li codicis, d.uQbus aut piuribus pott aucturem
Sijeculls exarali, vecba el apices oinnes xinuleutur
nihil eoim tuuc aguni, nisi ut iraperiti alicujus ex-
8criplorisineniia,aut,si vis,or|iiographiameo sxculo
usitaiam pc^s exhiiteant. Inutile tamen non est va-
ras hvuusjin.odi scxjpiuras aduatare; nam sa^pe in
Ipcis x>9scuris cx uiiius liiterulae nmiatione vera le-
ciifieruiuir. @ua in re egq u^que lahi rui diiigens
qu^io spleut esse Jaborioaa Batavorunt ingenia, nam
noiMiuliam judicaodi et seiige»dtlice!>tiam ini^ii ar-
cfig^vii o-CCiue taui parcu« cpiAm mti\ii (br.tasse vel-
ieo^, qui htiiosceraodi rerum t^edio ineredibiK afll-
ciHOtur. Equidew seduio dedi (vperam, ne quid ex
h^ qua: iu boc genere JxiaQnefi .Mariettus iii sua ad-
vef^aria ci>n]ecerat, et elitioni Ahiinae ad marglnen)
as£j:ipserat, io mea edii.kine desideraretur, ifiiri si
quat^do variela^eio ieciioni^ aperte snpervacaneaiu
noiis raSs. illuslratam, ul hoc semel dicam, prinius
^ raihi indicavit cl. Laurentius Hervas, copia ei varie-
taie scrlptorum satis jam notiis, maihematicLs vcro
siudiis jmprimis excultus, qiil dum codd. inss. coi-
legll fiomani excuteret, in hanc, quam dixi, Aidl
ei^iiaGem iitcidii, ex qya cogiiatienem illusirandi
Pj-udeuui suscept. Addebat idem Hervas, se ejusdeai
Marietii qiixdum luathemaiica seripta inier codd.
nns! aliquandu \idisse. Neque vitiud ntihi deMarie.to
scice c.ontigit, nisi quod ei. Viius M. Giovenazzi io-
cum indicayit in historia soc. iesu a Juvencio cdiia
iU). xvii, Diusn. S6 el seqq., ubi narraiur Aoionium
Marietluru homanum ex quadam
sacra expediiionc,
ad quain unn cum socio a ppntiliCiS Pauio V
alio
fiierat delegatus, Romam rediisse a'tiiio 1616. Hunc
esse aosiruiti Joannem Antonitim Maricuuni liben-
tissime credam.
 : ,

ilocirinani £uam vimque ing«ati ikmd in«diocrefa A gimre De^. Yidehir e< {XKHenrOfn ejos operis car-
osiondere. De ^«is vero ooc^ifn Jtce fere aiiuM, de men instiiuibse proptor 6os proprie «jni negarunl
unB divioa e( xterna^ft&eiHii^ <H«l(na& trifimr peirso> eojiptjris resurr«Giionem, h\ quopulettre ait : Nvzco
iiis, rccie «eAiisse^ «ienl i» iaiiio {'«ychi^mAeiikc raeum in Chritio atrpni evnsurgere. CeiirtnBi, prulixo
l/nknt namqtte Deum e4li»tut tk n&mine trint^ «4 4ib< ilo, MamariigdDia, UarciuiHs {i»re^n. Posireirio
liyniuu Ame somiiot» v«r«. i. Adu PaUr wprmt, cum S}-mniaclH) coiigrediiur, refeileos oinnes eju&

J)e Clinsto i(«(B Himartig. vers. 54» F«rmc i^rM raliones (fiibus persuadcre priscoruri ritvutn resti-
Mri ccruc^t filiui. De ififienriatiuofi Gbf isii byMO. tutioneni donatus erat.

Aole ciLuin v^s. 136, Ec<ev6nU*»Bapr«$emt$; H 12S. Pftssim etiam centuriaiorcs doetrinaiu Pru-
rur^us Ia i*yaia. t)riH)i iMr.a, Corde notu* ex FitrtJdit; dentii Hudtnt, eum re^ensentes inier pr.TsrortVi el
el hywii. vm cal. im : Slra^un aed hia»i mn tulit. iUutires doctoret, ex tjufbtit pohtsimum, ijuis dociri"
Ii3. De cmiiowe in d»4. itymn. Tcrs. tt, Csiium, tis forma^aeulo iv utitat& fK«ril,««lligiiur. &ie,t5ap.

diemgitty <( cectera. Dcum Bon esso auciorem inali 4, Denui e&se ubiqiie PruJeniius irafdrdit, .^potli., At
ilaiuarUg. vers. i59, lnuntor tit/ii »o» «ti I>ciis. De Deus inrfen$, atqve svperfusvt. lii iti)a essenii^ di~
mijto creaiarum carrufiiioDe, ei iiiierilu ttiid. Tcr?. vina tres e*istere persoM», Apolbeos. proefet.

504, Xaat vanum, quidqnid Mi oijmH^ ^. Be an- B £si frja mtima Bevt. El in ipsa Apol}). v<:r$. :^38,

gclia bene tnquil ciNuiites eos esie n»cao nufnero, 103 ^^*^ '^^ nostra salits. Patrcm esse aateriium ei
eta Beo tn suos usu^ servari lib. ji adv. Sym. vcrs. knme.nsum, Apoih. ver«. Ili, Pater esi^ qufmcemere
2a3. Vocat aeriot mmitres Uaii>arlif. vcrs. IQi, el m'.ii ett lidiim. QrnUs s\\ Filius, qiibd altinet ajl

ex eorum iiumeio et ordme diaboliim propria exci- ejussubtitiniiam, preprielaTes, ofticia, dti»gan(&r t%~
disse pelulauiia |>rolixe ducet. De iioaiine perfectis- piicaiHamariig. ters. 546, Condr^orer^o ^ni Pater
aioie condivo, el de iap&u ejus ac fesiilutione per est, ei cum Petre Chrittut. Oociriiiamde dualKts iesu
Chrisluin recie sensil ium <iiii>i, ItH» lik. it otmtra Ctirtstt nataris, f»»ycbtm)«cb. vers. 74, Atque innupta

lOSt^y^^- ^'^^^' ^^* ^^ ^^44- ^^ Uamarlig. vers. Deum eencepit [emina C^rhtutn merlali de mntTe /»-
lii^^Labi honwus, sew<ue ^ei e$t. EiJeni integram minetu. Boiia «tnnia a Deo ctmdita esse, namanig.
(ulsse, et rdoiam |:>oie*(atem voittntaiis dni« lapsum vers. Zo^, Pfincipio r^rum. De cauM lapsus, Hainar-
prolixissiate aarratHainait. vers. 67a, ^eicis^ sitUie, tig. -vers. iMy Sedfavtws de tlirpe bonu$. D6 iuimlnts
tvilt DiiH Ukertaiis -ab ipso Formal^redakun. Quod vertt lapsn et siaiu ejus post Upniin, lib. ii adr. ^ytn. ,

hf» liiCQ «buvdunt Magde!>urgenses» doccre Prit* ter%, ^60, Cefididerain perfetium homivew. El Ramar>
denliura, peccftU) origijtali de»trttctam ia URtv^iun tig.vers.$97, V4uie,nilipse pnr0t8. Deiiberoftfbilflo
polesfatcm volunlatis, et in pessima quaeque inui.i- C anlelap»im, Hamartig. vcrs. 875, Nesdt^tfuitej hte
tam, quale hoe sit moividd)lmds. Pergunt enim di- i'im iieertatis ab ipso. In quibus tebui vfHuirtni ho*
cere rette eum sensisse de peccato originis in Apo- niana iibera tit yelaeniaf, Hamaitig. vcrs. £69, En
tlteosi vers. 908, Heee prima ett natura aiiiitta:. De titi si{^um tiberiiUis documeninm, De di^erimina
discrimjne J#gts ei Evangdii ibid.» Sed cadit ia fa- Yeteri^ et Novi Testameiiti, Apoth. veri>. 250, Sed
cic» pieit^ n&» visura pfofjuidoi, verSk 5oO et s«qq. oadii in (adiem pkbt , nm tiittira profandcs ietfk In

lii. Addunt Prutientiunt bs&r^s nonnulkts cm- effdie tcriptum per euigmuta. Christum,
futasse, illits ma.Nvniequs in.pereoMin u offieium 137. Prstersa dc opertiuts Chrtstiamorutn proprii»
CiurUti fuerunt bl&^plteniae^ In Apoiit. pritL, ubt ei animo pronnplo atque alacri prcstaiidis, hymn.
CjOiAlra gemtlium ^uitas cofitentioiiea ei qussltpuei Jejitn. vers.tii Ett quippe et iilud gtande mutiis
de Deo et reiigiooa racic ait : Idcirco rmitdi tiulta de- genut. Deloco antmarom, byma. fixsequiaiurn vers.
tcgit Beut, i^micat in «equMiii carmine acriiercoii- 1)49, Sedraseivbiie carpui. De resorrertione mortuo-
ira Pairipassidnci : ^nira quos asseiii Filitim« non ruiu, (bid., Teri. 5o^ Harit quod reqwescera corpu«.
PatreiQ,itomioem fftctum» passum et Hiortaum: Fi- Cl Apoth. vers. {06S, Notco n>eum bi Christa, Dd
liuio itent, rm PaLrem, a pauiarcbis e»se visum. Et vita vtema, hymn. Defunct. vers. 97, Haa, quw modo
diserte inquit vers. iil, Pater e^t quem cernere mlli
P pcdildatahe. De inferis, [tfo. ncont, Syin. vers. ib6,
enlicitum. Deinde conira Sabeiliaoos jravisstiitf di- Jaierior, qmepirai h§mo, tuet Ule pererme. Contra va-
sputM et condudii, H^c eti nosiea saiut, etc. fostea nam phiiosophiam , a*trologiam et msgiam, iib. ii

in Judx:'S invehiiur acerrime, En tibi CUristum, m- adv. Syin., vers. iTO, Quitquc puial falo csse locum.
(eiixjudasa, Deum, iiS. Vide&nius nune quid a Prudeiuio minus ood-
125. Conlra Ebionis , Artcmonis, Samttsatem, gruenter dictum Magdeburgensesaliique baeretlci cri-
Photiiii el Marcelli sectatores, qoos Homuneiooilas mineotur. Cart. A iovocaliouem sajrcterum iu Prudef)-
dicit, pugtiat prolixo cannine, ac memorabili do- tio hymn. S. Lanrcntii , S. Vincenlii
repreh«nduiit
ctrina efum disputationem concludit, inquiens, Jpte et Cassiani. inqua lameiidoctriua sodos PruJeudp^,
gerit, quod tiruxii opus, eic. Rursus coutra baeresiu dautAtbanasium , Bawiium, Cregoriuin JNawanxe-
CerJonis, Apellis aliorumque phaniasticcrtMi) agii io num, Aiiibrositm», impudenler aftlrroantes nuiligmun
ejusdeinoperiscarinine, Hbi el ffisnichxi, qui aerlum spirtlum tanterum viforum scriplis pturima inieruissei
Ch<-isto corpus attriiMttt, iioannatim memiuit, Ac qualia siint ilta de tanetorutn deiunctorum iiuiocalioni*

primuin spceta, an deceat quidquam siiiUilitum a$ii- £u4. Adduiit Atnbrosum, sive alius sil Bueior ar&*
 , »

^3 PRU0E19TIUS m
itvAs favsimt-lh «ito Ti|Qo4o«ti. mull» commef»o< A Ofifugfiftsie el <hmnamt, $Tmm«<kuai ^regic «on
iMirwiiyiiijliltiiiw ^ CTOc0tevei>U ab Heien&, quae ruiasae. 7n A«e aatem paetM, addU, A«c imprifflts co«-
OcKmirlWiin SMi ia merlMai Chnsii, utj quod babei M<iiiaKe(iiiii, «( CAn»riams jMeti* n»»iri »exMli imitan'

TriKitai» bT»a- A«4t aonnum, ven. 133, Cmx dumeit^ fuoi iu>« ;nv»r«(, ««{ ««ij pMnui/ilii» admi-

f0t^ Mim ermu», «le. f Ideri euwn cmci» «gDa- tcH deat 9ikttic«s. Keqms ikt^legiam impurii ^enHlibus
liomi «ostam tribaiMe E^emuin, el muUis non ue- faiulu contpurtai : ted tantta phrati rt» divlnas serxo

ctt^4Mti» os ioutiii^us oAcraiam fuisse Eceieaam, ti ei tamen utlit tleganter tractut, Ita ba^reiici cau^ie

eo teapore in ea uuteii erani canunes pieflfiietilrc religionis cathoticae inagnore pondus aUjiciont. dum
PeiH AieiaaMni. De p«iaierio nount enasentire Prudentiuni rri»ximopere laedant, eia suis 0|>iiiioni-

in Ooe, Etl« Los allenuin fuisse oUro hlentsr. His Joannem Cle*
dt-»C!rr'^am 1Q% ProdcnUi Haisarlif. »

cmerKOM, eap Lactaulio, lit. tu,. cap. 2i, et lliero- ricutn,foriasse nnn falde repugnantem, adjuuj;am,

Rjti^o, iib. tt eomiaeni. in IsaiafB, cap. i, et Hb. qut totn. XIl Bibiioiii. unlTers. Pyibagoreiami «^uspi-

xviiEroai.in feaiam. cionem PrudeRiio Inteiiiat es iijmn. 3, X05 ^^^^.

f^d. ^Nteirca ritet eecle^iasucot animadveriant, vers. 58,46nl enim procut Ula fainf$f c<edibu$ ut

cresegiiU mpeniiii»^ire«l» ix, eaeromoijias fuliebres. prcttdum libeai $an^uineat iacerme dapu. Matta eiiam
Njum et cthtiieisno ttiia t\ Judaismo cufnulatas B biatcratcircaorationen) m ilaniartig. : dee cuncii'
furss(!, et proferuut cap. 6 Prndentii ?ers. Iiymn. par«ni, el quod Prudentius anitnam Toret if^or<'m.
Siseq., ijatAare nnenda cttro, ei No$ tectt fckiebimut Qundautem mirerts, Clerlcus in rebos poettcis no»

oisa. Aras iti tenapl is fuisse ex bistoriis ejus |Sa>cuIi, meliorcriiicosquam iD sacris, Pradentium anirinat
Socrstis, Sezomeni, Tbeedoreti aiiisque faiteatur, interdumrepere bumi, cnm maxime in sublime vo-
seJaiunt a Jodaeis kanc consuetndinem pennbaa^. lare conatur ; e}us tamen lectionem ad ecclesiasticas

lieferant, PrudcBtiutn iuJlcare, imagines reprxsen- aniiquiuies cognosceadag opportsnatn esse noo dif-

t.-«nles passione:^ martyrum in teinplis eoitocari soiiias, fltetur. BailiuslnDict. erit., Terbo Pru(/«Kc«, partim
.<;ed plctaras In templis linprobari abllieronymb epist. Qerico ndhxrci, partim ab eo dissentit : nam et

Jid Joan. Ilicrosolym. Concedunt Pradenlium lucml- oraiionem Hamariigenia defendi et iaudari posse

nissecerearufn candelarfro bymn. S. Laur., et S. lueiur, et anims imsr.ortaliuiem a Prudentiodiscrie

inereafnsm conlra \igiIant:Qm asserere, per totas Dc Mauicbsorum Usre&i potius

aflirrnari tesiatur.

Orlenlii EccleA*. quandoicgendom est Evangelium, Bailius qoorom oltjectionea satis diiuisse
Ial>orat,

aecendiIomiMr!a,Jan! tole rutiianie, mh uliipie ad Prudentium negat, com nusquam lJ(Mie.im respon-
fugandax ienebras, sed ad tignum UBtitiiB demonstratt' sionem telDTenisseperiinacilef aiSCTerei.
dum. Sed reponnnl baec qiioqoe ex Judaismo orla. C
CAPUT VH.
Deniqiie, cap. iO, inler oaeTOS Prudentii nutoerant,
buma- De saneiorum etUtu et veneraiione, etfrttaifiM reliqHiiit
qaod noQ sai coramode lo^uatur do lii)ertate
ex FrudentH c^vmibut»
na toluotatis Hamartig. Ters. 769, En tihi tigntHum.
-Eiquod , ibidem Tcrs 509, de carnis ianoccntia vio- 150 Ut aotero Tia et raUeoe Prudeotii de^trina
leniam, ui ipsis Tidetur, inlerpretatiODem dicrf Pauli vindicetur, prinium dicaxn de ils io qaibus Prudeo-
ad Ephesios ti amplextisfuerii : Errat, ait, qui lucta- tius cum catboliciseo&sentit, ab bxreticis discrepat;

men cum tanfiuine nobis. Item qaod marfyrnm meriia luni ea explicabo qus aUqaibas visa suot a veriuie

civitatiboi iirisprofutiiraseripserii. in qiiibus obdor- n>iei Cbrisiiaox aberrare. InTocatioaem sanctorum

mierint, hjriuo.octodecim marlyr. Ca;sar., Sola in cultumque reliquiarum affinnai Prudeniius. Sed so-
oecursum numer^isioTet. ^ee satis caute dixist>e illis lusneid Prudenlios atfirmat? kaoalii etiam, aiunt:
viJeturCatbemer. hymn Auie cibum, vers. iiG. //oc qiiia jdm cceperat kotc tuperstith (a). Quid si toto

eiium vetu» illud erat. Quxdam ex bis Pfudentio orb' Christiano factum id foisi^ osiendam, appro-
qunqne objicit Lucas Osiander in Rpisi. cccjes. bist., baniihus ei plaudeolibus episeitpiiT picemasoe veie-
cciii. 4, lib.i, cap. 26, Quoi errore$, iirquii, Dominum res illos errasse, Rovaiorei TCra sentiret Relegan-
ipsi condona$»e non dubitamu». Qoi umen faieiur, ' lur Pruilentii carmiea, ei lt(|oyo apparebil non a
recteeumdeplensque pariibos religionis Chri-^tianx Prudei^iio opioifnem aiiqMa sitaa propoui. sed
seos sse, pio telo etrecto judicio bxreses quasdam Ecdesix uoiTer(.-B eensuelttdioem ]||^enarrari(^).

Fabrieios in comment. invoctiionem sancio-

(a) entore «aocio uanc areaas ineolx
Illitas

:.?«a lemporibua Prudentii in Ec^iesiam jam irre- CoarrequeaUiit ofaMcraMes TW«« ««Is, !iiun«re.
Exleri oeciioo et orbif b«c cotoaasadv^ait.
ps^cse aii, e& eiTorem soum cootr;» Prudentium a..>-
Faaa nam Tnais nr oamu pcroicufrit prodiiri v
cioriirtia Joachimi Camerarii lueri vuli , qui asserit
Hic pairoeas mtt inu*di« ^vm frMMMea anbtaikt.
2'rudentium nimitin hls fuisse poeiam, et a simplice
veritaie recestiisse, amoenHalem mnsicam seriiMin. Prieclari •iint Tenot 1111 Fn Pmione l^aureDtii
Verum i» iiis audifrodus fiop est Camcrarius, senex Ter*. 61$:
iUe multo melius de Plauto tfuam de reltgione martUtt,
«^iiod rectc t.'i qafidara Fabricil exemplari mami .id Quid{}iitiJ (^uirituin auer«rai
ujarginem ascriptiim reperi, Pnidentius snnpe hi»to- Orare >taH» t» Ti —
Cbcisti frtquefMaes airia,
Kutr.»',

rice loqitiiur, neque aiio aodo, ac cofteri SS. PairM,.

hyran, i, vers. 7,
Uymoia Tewliat Baripeie
ib) i'eri&t.
h;m «I aewtat lamloa.
liic cileoies Lausii uudas csde linciu» duplicl. Quoitdam ioperci, aut (bmiues^
 ; . ; ,

€65 PROLECOMENA. m
ilymno iv patroctni&fn mariyrum crga Gtvit^tes quae A inv«luits€ cousu«(»dins«ii «etierandi M»e(«ram reli-

corum 08«a 'en«r»mttr foncelebrai , vers |3. quias. Prftterca rsiio red^Iittr eur preiioaa ttfbsrc
monumetiia a<i uoairam o^qti^e «tatem coaaerrriKHr.
Orbe de «Mgoo capal exdt«u
Obvicm Ciu^U) ppcperaoter »bu Ac reTcra. T :*(Kleniius ieeiuittm quo jacuii S. Vin-
Civiias qu»c|ae, pr«li(wa poriaos ceniitts SHd sjihnt tempore exsiilisse asMrerai
Omu CAOiSiris.
vers. 553.
Tum siogiMstim rececsei C»ri!i;«g!r!e;n, Cord<ib»itt» P«r Aagnwft iHud l.»sie««.
Tarraconew, G«W!dam, Caljtfurriifl, Bai-cinoaenj, Uwo fi«rt]i crAsii, gloria.
rer, qu«B ir«»ro."nie8 (Oait^ri ,
Narbonera, Areiatetn^ Emeriiam, Cempiutsm^ Tin- Exoaculimw, lecttihian,
gim, pr35cip8c vero Romara ci CxsaraagQStao). la Jtisere^e aoslrarutn preemii,
Placatu» ul rjirisltjs suis
pa5»ene Yiijccniii obseivarcllcet dtliieBllara 4J*mi ve-
fifdhici anrem prftgpvrjnrf,
tsres illi Ctin'sib.fi{ reifqttias fR&rtyrtis eoin^ptlwBi, Nuxas nec oaj.ies irnpui^t f /•).
)il esseai sibi Bsis^ {xtslertt tvttiBea, ?ers. 335 ct 108 l^^^^^)" BoiuaauteopDdentii lesiinionin,

sed pianBin aiienim dtetts contprobMur bunc usuni

107 1^1- Ek bac t.inta Ctirtsiianor»» cora in in aniversa Ecelesfa falsse eomtfinr^m. Ct, aii «iios
mariyniro ossibus coUigen4»s, qasrjenssistB a Pru- emiUawb S, Paa&MieB NeUjrom profmm, quia sen-
(Jeniio afn«Bai«r, eei etiam ex a8ih«oticls Btarty- tenifas PradcaliaBis siEsLlhroat is soiet complecii, et
Tum aciis uberri»e eenarmatar, recte eoUiglmas efMfle aiiracBi» ad S. Feiicis sep^ilcrBm patraia
non URtiua saecuio iv, ded prtor;bue eiiara izbique ccmaicaerat (c). }08 Q«t8!B8 foerit ad Te»eran-

ApotioioniiB et lOtftyraai Corporis !qU gri qui fuerai 8Bn>erus.

ExoaoulaBtor isnoa...
ler, quaie«)aevet sepues
Beaiits lirbts inccla,
Qo! te, ae toorttre cosuiKis
Seden ceiebrat n^tiuua).
Ctii propier aiivoK'. iioef,
Qu: spwgtl Iseim,
9etfiH!8
Oiit peelus in terram preiait,
Qci fola fuBiJit muTaiure.
Et hymooS, it EQlatia, Ters. i9i
Hic ubi marfnore perspicoo
Atfia Sunttiuit. »\m» aitor
£( jperej(riQC6, el iriuigeaa,
ReniqQiaS; ctaeresque sacros
Servai b&natjs veoerjiinda sluo
Sic veDerarier Q»»a Itbe?,
Osibus aliar ei imposiiui»,
Dla Dei sita sob ped Jnis
Prospicit bsec, poputosque soos
Carmine p{0< iiiaia fovet.
(«) Coire toU> e\ eppido
Turlisia &Jeiefli ceriterea,
Konire praJuUum toruno,
Siccare crttda vulaera.
li!e uogaidrun} (ju^licrs
Suicos pererrat osculis,
Hic pur|iur*nlein corporis
Gaudet c*uofcnr iambire.
rierioue Tesiertj li.iieam
Sliltanie tjogitrit ssnguine,
Taiatneo ut sacrcQ} suis
DooBi reserrent posteris.
El vers. KOd ia eodes hyraoo S. Vincetiiii
Ncc pbrgaia aliquki deberftat a\ia lolo
£x boujKie. exidrsis tfm^b^ «t ;>«<^lis,
Ui-tando H.'giiur lumule loeus : Osiia lia inuut
Roaia piacpt, saastos qua leu^at c.oeres,
Videscur in sepuicrls martyrum p,ts->ijti reperianiur
vasa cnin sangutHe. qtteia verufn sangninem es-se ip-i
h«reiici eiperirsjgjit^ coiapr<sbarui}i : atieofjue liujus»
ii>ods Vasa certBfii esse mariyrii signiisii netno «anus
siogaverit. Quid et>!!ii allad ea indieant ? Constiie Bol-
ei seq
dctiuin, iib. i. Observai., cap. 28'ei scq., ubi eru-
dite iioc argumenfiini exponitc
{*) De SS. unariyribus Fruc^uoso ci sociis Jmpc rc-
ft-ri bjmno 0:
Turn de rorponbus sacris faviilte,
Et perfusa ntero iegoalwr ossa,
Qu<e ra^ttSm sibi quisque vinUicattsl.
Fratriim lantus snifir (ionmia referre
Saoctofiins cioerum liicata dona,
Aut gestsre sinu ii teie pignns
Se«1 ne reliiquias reBUfeCiiAndas,
Et niox rum Doniino siffiui futuras,
Discretls ioca «lividant sepuicris,
r.eriiuDlup niveis siolis aaiicli,
Mauilanl reslilai, ca\<>f|ue clau'ii
MiitlnD marnw?re pulvcren) &3cr;iQdun.
Eisullare libel iribus pairooi»,
Quorum prses"d!o fovemor oinues ^^
Terrarum jiopuii Pjreriearuio. "^
Huc faciunt verba Brauiionii ad Jaciatiim in epist.
presi<y^run), Ktn. XXX Hisp, &acr. iu append. 3: De
retiquih vevo reterendorBw ttp&$io(orum, qnat a nobis
f!agiia$ti$ wbit deber« miUif ^iiur tutrf9, hhIUus

Dsm cora saneterun p'a mariyntmntn iia ksbere., vlqueetvjui nui, p9ttimtcire,
DefieBs adonsat aggerem, Praeetieriim ei dominomm iae»nm tntitniia (uit, ui,
Tuiouioque eorpus credituai quia ptttim mHi furtfm amt j^am intiti ipti et coacii
Vita! reservat posteras. mutiorufn eeritstt ex kh^t/» kebebattt aut dare aui
careti eo^etetulwr. cunettitim Rfi^tita ita ulUut pai>ret
!n passioae iii^oiju lers. !53 ei t^«m
H
-.

MoTorft attofiiU, atque oc«lis riBuinUbos sbriat.
Implebaotque «iaii» >isceribus !»cerW.
iflA eapat si iPMm cOBif^eclltor, ac revere^td^a
CaniiieiQ ii:oUi coBiorBt is fre&iio.
Hie bomeroii, ir«iicssqua maDui^ ei brachia, ei uioas,
Elgenus, .H i.niruit) fragiiuu;< cuda \?.f:ii..
)'alli«!8 eua>a i><iKjix aiccaator wocs«,
Nequis io ioferio pulvpre ros oi^p.est.
indicium, mlttenUif:^
tituli txh 69» conelavi mitte-
retiiur- tietervaiti$mni ttmen Mdmodnm tepiuaqintn,
^ua un utsi if^bealiir^ imttr c^nat ts quat quaris mini-
sie ripsriumur. Susj^earer festurc innuniernbiliiim
martjruiB Ca;s.')i'au|BStafiQ> .ir/t Inde crium fuissc,
nisi acta:e9tit^< i^meTBesf-^Til, ^uain ui uiiis SHS|ii-
ciunibul foiisim i;i>fieBti. f .aen! fere p<>rt'neni «uia
ift ccic7($ ('e^iepiiauit^B hytiin';^ f irca cuiiuni ct ia-

Si .TQis ctifi ae^sQ» rceatcnU aspergini; saogui«
iosidet, lK<ae omneai spouKla pre^sa rapiz.
Nee iam deut gaoro qckt^iuuD lis eorf.-ore ^ilv.''
Obtiaet, a»t picBis fraudai ab e\si^quiii.
CiiBiqae recetisiiis cooslaret puriibtu iflc
vocatioHem agit4£tof-uni eauii I'ruaeni<us.
(c) Nataii 3.
Ceraef*, luac prnim est, sa<ra p«rg»ia inodeia
reclora limiDiws sieruifjau) luciile rerectos.
 : : :

607 PRUOENTIUS. 668

iiiifi corpus S. Felifis Nulaiu g''niiu:u coiicuistis, A tixc consuetudo videiur jam fuissc inducia : naut eo
muiiis in ioci^ reX&rl.Paulinus, utNataIill,.vers.2).09. respicil canuii 56, quo Piaeuii, picturas in ecclesia eut
El masDl solittjn hreve conCessQris ador.at non debere; ne quod colilur et adoratur in porietibut
Jugiier e variis collecta ficquentia lerris. depingatur. Qui cftnmi Mpi«n«tr iUo lampttre poiuit

et e^regie conHrafiat S. Augusiiaus epi^- 78, HuUit essc constiluiuSf cum iuta' Chr.sti»i)oruiii ecclcsi»
Holissimu es( saiciilas loci, ubi Felicia iYo/t?n«w ccrpui non esseni ab elhnicorum iri«ptiwilxis et irrisioui-

condilum ent, quo voUii, ui perger^ul, qttia inde nobis bu&, el ^rxterea eK ethnicorvim <e)kenapl9 idolalaii iani
facilius fJdeLiusque scfibi jwiett quidquid in eorum ali- Ckri»(iaai facile po«s«frt adUiseere, ei ima^iac^ \i<nt'

quo divinitui fusril propalalum. Quo innuii Augusiinus eipne , noo Deoni , qui .«is re^TRAeni-HtUu' , cokct.
amicitiam quam cum Paulino areiissiuie coniraxe- Tbeodorctus., c«p. 16 lU&l., in Viia S. Siiaeonis Siy-

rai. In versibus Pauliui tolium esi sepu^crnni, ut dici lAx, (esiaiur, BoniK pai&i<n in «^(iciftarum propyl;cis
solet solium B.Pelri. ereclM &iisae saneti ^itUus iiaaginei, :ut Jianc siiu lu-

CAPLT VJH. telam ei pr«Siidiun):iK]ji)nger«Dt;4^o«&tis os^endiiur

i>e 6ams imgiHibus, de SS. cnids odaratioiie, H juit- quisnam Ecclcsix Uoraanae sensus fueril «irca ima-
Jifiiis Uwmii j^itnaiu. gincs sano(<kr<uin Theodoreii se?o. Confcr Petavium

455, cExbis palel £al8« rio9pk>iinum, Biufliamum ^ ''^' *^'' *^*?- ^^' '**"»' •'^* ^'^- ^'
aliftsque
*'^ Sie
454. ft^ cruci» ^ui/^m ve.R:cratione
^r4.r.u auieia v*.^,.ra.4i tt piK^nti» inil-
stsfiererc , *<«iuw pesi Aiig.i«iini lei.»f>ora
uHim veneraiioyis TeiJ.^uiaKuiu invaluisse. C©li%o xime i)Ui^iri«^i Pr^idflAtii 4pc|fina. 4[ilalbemeriiUin,

pratHciQa j/iotura» JJjrm. 6, v€r«. l^e.

iij .fteclesia a S. A^j^urtiuf» non
fuisse isnproljatas Fac, fum vocante s(Srni:o
(({«011 Pelrus martyr aliique oLji-
Cistuni pelis ruhile,
ciual), qui ei oplime sciebDl quld Nola3 agerclur, et Frouleiit, iocumque corais
epistolas S. P.iuiini, in quibus de eis nieniio occurrit^ Crucls iigura -aif nel.
Crux pellilonane erime»,
magnis iaudibus prosequiiur epist. ^7 ad Pauiiniim. FM^Munl eruoem leuejbr:^^
Neque primus fnit Pjulinus qui himc j»oreai indu- Tali di"ita signo
Meiis fluduare tiesttt.
xerit, ui hrcreiici nonnuili hlatersnl. Eienim ipse
Hymno 5 Caih., vers. 96 :
innuii alil)i eliaio id racium, eisi x^ro, Kat;»li 9 :
Naaa prx>ii«a cruci «pe^ hooHUum vif«4.
Forle r*>^uiraiur, quanMm raijone gerendi Ilymno 9 Cath. Tcr». $2:
Sedtrii Usec uobis seouetiila, [jingpre swuct»
Rjro «i^re iovaoi anuaaiiliUus assirmtlaUs. Soive vocem mens ionorara, solve liBguam m<iliik*i»,
Dic iropbatuw pa9<iioois, dk
triuiR{)lt kifin-crtiMU)
ft imagines quidem, de (juibus Prudeniius no«er in
Pange vexilluin, notalis quod refulget froutilKis.

Cassiano et [lippolyto, erant certe anliquiores, aJtera

G ^" I^o«ia'io. vers. tU :

5n Foro Corneiii, aliera Roma;. Baribius, Advers.

Hsc crux est osniui» noairuaa salus,
illa
Boioanus inquii, bomlais b£C red^jotpllo e3t.
lih. w, cap. 52, pulat, in carminQ de Passione inier
Apotheosis, vers. 44€
opera Laclaniii manife&te Q<iri iBeoUoiie« 4e picu -Jam pnrpiira snpplex
Domiiii efigie iu aditu lempli. Ili autcm sunt versus Sierniiur .Eueadje rectoris ad airia Chrisii,
Vexillttoaque Crucis summus domiaalor adorat.
1 10 Quisquis aJes, raeOiiqiie subis in liji.ifle Uitihli,
i>i-siep:.rum, ifiso!U(iua<|ue luo preci^miiie
Itospice nie, ine coudo auirut», mt
paisuni 111 Plura alia hat>es Cat. byimtoll, vers. 113;
ia peciore berva.
Perist. hymn. 10, vers. 681 et seqq.; Psych. vers. 347,
Tempore concilfi Elibcriiaai m *«BBullij regiouiljus lib. I adv. Sym., v«r». 465 $1 scq^., ubi Constaniini

GraUiules jam voce su;^ cyneurrU, biaaiu»

:
l.ebba;um (TbaddeiHn) LilijM, Pbr^^es accepere Pbi-
I urlw Iremens
ijomiuua).., iippnm,
inuyn uuam iuyal urbibus urbesn
Sti|.al.'i!n
Creia Tilum sum^it, medicam Boeotbia Lucam,
r.pnierc, to:que utio ^ompulsa ex^iia ?oie.
Narciis, Alexandria, tibi daiu»...
Lucani coeuiii populi... Ei Caribago rK)iei»» r.ypriaoo rawtye florei.
Nec prociii iixle Liicam coiblis Cii(DU>A «aSSa
liiatan 9: Marivrit)us maguo veoeraudae c«d.s uatfv^.
D Exluiil...
NaHi qiia*i totttiTT.ajj sacpis roPD*cula te«bi.s VincenUosexalat fberis,
Airibrositi» Laiio,
S|«£i4iil fle su[ieris ^Uaria lou feaeslris, Galiia Uartioum. Deipliiiimti Aquilauica siimpsii:
Siib quibus ibius halieiii s^uaoruBi curpora ae leuv.- Mulla que prx-lorea per eas>lem larjgiier ras
Semina sanctorum posUts difftisa sepuieris
Tiim plijrltmi sanc:o* ii.m rellqnias memoraj, liluslranl toium saperis virlutib sorbem
ei iu bis

Hie fl X;iznriijs mariyr, queni miiiiere fido Paucis S. Augusiini verbis rauUa complectar, (yi\
Nob4is Aftibi-osii subislrala meuie recepi. Enar. in psal. xuv, Osiendatur miki, inqtii», liomc»
in lanto honon lcmplum Ramuli, in qmtHo ili otteth
dsTo mpmoriam Peiri. in Feiroquis honffi-alur, nisiiik
NatAli UjinterAnccdjola ijyratofii vcrs.i6el se^j^.
defuncivs pro nolfis ? In ?»uli»G Aqnitania, pTO Aqui-
tanica cl. Giovfiiszzius cimjicieb.it iegeiidum, qui
OniB^me.Jeas Duminus sam-los morJalibus a^gris nonnuilos veterum aijcti>rum Iotos notavit.ln quibus
PfR vABus GtjiTES mediccs pic-tale saiubri
Aquiiania taniiuam i.ruviucia a Gallia distincta pro-
Eilidit...
fcriur. Piures hujusmodi coiijociuras iii S. Paulinum
jfide Celrum, et Paubiao Romana fi.Tii in urhe.
1(1 scbedis suis servai GioTenftzxius, quas in publicant
Sic Deus et reli;]U!Sirit-.BeHS pia muRf-ra terris,
.'^parsii '.iLifiiie looi rn.ignss sua uiemlra per uriics. Iticem edi prrestaret- Siquidem Paolini rarmifla me-
Sic deibl Andream
Pairis, Er-liesoiiue .io:itiuem... dico imprimis experlo indigent, ut sanitati resiiiuan-
Pariijia iia;ibietimcoii)j)lecti!ur, ludta Tliomaui, tur, quaics iiun fuervnt Mur^orios ct Minprellius.
 : : : ,

B69 Pnoj.EGO>JEJIA €70

vicioriani conira Maxeurium «xponit, antniadverteas A ilinc iude meiRt^ra in sxiinWiliun,

W;*siies€al osbi««»jWUtt8,
quod ^tsuescai «l saitiniuiii. (3»fi«l.
Taac i)Ie «ena^os £t J3m.tieiifl(nu8 ,oi)£kies
Militise iiUricis Ulalunfv Chrj&ti6)i« vereudum f iilissinios hujos spei.
Noraea adoravit. 9^ cel|u«4^ ifiaripja» Hic nfjnDe jajm .ccgnatu dtto
Aposioioruiri prii^ripes.
Lih. II, Ters. 711. de iiuliUiMi& Ciiri&ilaiiis ^b^r voe»tor ireatium,

Cnice flrooti
A^
Primam,
c9tha(1rani:pa6Ki'lens
recladil crpdilas
Inwripta, eeciiMre fnh», prima b*»st« drarones £lerniiat\s^sa4 ik).
Prscurrit, qux Christi a^cen sublimior eflert.

Ila>c cerie non negant hoferodoxi, toto piores alios C.^PUT \^.
e SS. Palribus iu et locu^o^ l(uisse, .t\ ^itasse pro- Mele r€priliendilur Prudentius circn doqma [{berjatis,
*t ini0rpra9tmtun ApcUoli nd Ep/t^ttet caf. Vi.
illentur. Verum eos perperam et «uperglitiose dixisse

etfecisse clamant, Afique ego i^ri^o^i^s jijtBgdebur- 113 id#. Libertaiafii indiffarentiat , ut vo^nt,
^lo, quam ex eorum quQd de^cnderil Prudeftliiis repFetenaione itignu»
frenses refelti posse si oBfinialfit^a ,

Ilistaria colligerien^ir, ^ibus P^tres &£eu1t iv, qiio n^n i^\, ni£Li}jni)«s ad unara SS. Palres leprehcn-

maxkne viguit, danlRr. Versus ejos suni Hamanij. "68.

rejtgio et doctrlna caihoiica erroris

M ^guerc jaop Ysreotiur. OpUine «pim ^

S;4P#rsU<ion>is £o ltbi-*igi»al«Rt iibertatis d^tctimentnm.
Quo voliijyi RQ5 $citc Deiis, .quodoj^ )ue s»qiianilunn'sl.
APCvuK j^^<M»(}ue lum mbis Uun factis oum nqiifri wti) Bostpa (ijlione siinm, assinviue reinissum
t

IpnijvDris c^iiioHcia codiiYenira; alqee ^deo oinfies .AUenUiaixi.Galcare viam. Dm

e«>4<>re jt>s«i
ne Sodoctis : »lij^r sp .{«sripil, altpra nsiisfol.
liopttlos^ quos docebant, quos ref[eJ)9B(, eodam more HTegratlum relerat tugiens. conir.i ilia reunlat.
vjxisse io dubium nequit rerocari (c). Liber utrique animus, gr>(I (iispar utriqnc viiltHiias
Dividii huc illuc Tapleos sua quemgue iiliido.
io^. Idem ioter SS. Pair^, quos nitiil 4« prin>ftta

Itomani pooiiGcis disisse alunt (da quH)tts nihii nunc Varclun Sieipio MaSii^us, in Ilisi. Grai., inier csee-

ad .dOs)> Prudenlium ftostriira enumerant. Alqui res fOsPaire^ <|w.catho]kam dqciriiiam de gpatia et li-

couiraWo modo se prorsusiiai^et. En verba lber« arliiirli) tfadidenint, rrudeuiiiun eoilooat. X>a
forlissimi

llttf iyEi« I^aurenUi, Perist. %., xen. .413 (ftiei Hu&iius, in Qrlgeniaqls, iil». u, quaect. ?, egregie
jQrigeni^ senteni^gip de libertftie indi(r«r«ntige conira
€hriste, nunsen anicum,
P spleiKJor, ei yirius Pauis, Qttr^iititTi J^nsemum d^endit ex S. Aiifustino,
faccor orbis, el poli,
(mejp ani^m hvjus coocertatioius arbitfuoi i^lt^sse
Atiiue auctor horum rooeniuoi.
Qui soenifa llQm-s io veriied <J9i)Ȥnlus. Gau4eo ab his doeilsslmis iiominibiifi ea
Renim locaslf, sApcieo^ ^a
PrudenUo e«a«nt dicenda
MuQdum
fjBse dicta qu« a ipe
112 Qnirinali toga
Servjre, et arinis cedere. (^ pe xaolesia iiux^io^e impiicer, trrainben^ad nau- h
Ul discrepaniiim gentium ceain jam rec^taip , {loc Iacs rap«iafn quanquam
,
Mores, ei observaatiam,
li-i£-uiS4iac, «i itigeola, et sarra in eommentariis nccesse eril qucedam adjmtferc.
Uii.is domares iegibus.- Jaiu Apustoii locum nc/i fiuile dic^ndus est exponere
En omiie sub regnVim Remi
Morlale soncfOiU genus JPmd^allDS eap, vi Ep'i«t. ad £phes. : induite wi ar-
Idem loqun^tyr^isswii nuUiuram Ifeit ut ^««siii^ siar4 adur^ inUdia$ dia-
Klliis, id ipsiita senttupt-
IIoc destinii.iuia, qoo msgis hU. Quonimi nm «fi wbis cailucttuio adeer$»i ear-
Jus i^ltri&li^i nominiij ium, ei iQugitififi)^, fed odiaivs principe^ ei )ioititaks,
Quocunque ierrarum jacet^
llno jllifaret vinculo. HivAr^tis miinfii reelom iefielir^im ^ori^at, e^ntra
Da. Cliri3(e, Romanis luis sjabiiaUa neqmiifs m cgtlniibut. PfiNknUus iiainar-
Sil Cbfisllaina yl civilis,
tjf. ?er^. StiO.
Per qua(ia dedistT, ut eseieris
Uei)? 11 1^ s^aq-^rum fof:«i.
114^ Krrat, ail, qui lurxamjEiB cut» sanguine nobis,
Conraederaniijr oaQnia
£l carne, ct veois fcirvcj^Ut^as, §i vjti{)|t>

(a) Neque aitirau^ wune est cm exagitare qui, hi- Regna vuleos sociarc Deus, snbjungier uai
jiplfimjpre prgtt^frri^ti, ocyioi omnino claudere
Jliiuis
voliieru.nt, et aperi-i SS.P.airum ugtijriio/)ia gt^"
D Imperio, quidquid ir^ciabile mqrtbus ess0t,
{!oiicordique jugo r eliuacula mollia Serre
s.iiot
rorruinpere, utGeorgius Fabricius, qui in carn\ine de Constiluil, qiio corda bonrtiuutn conjuuda tenoret
Passione ©omini interLactantiilfpera pro his Terbis, Keiligioiiis atQor aee eaim lil c&jiuU Cl>ri«tc
:

Digna, nisi impliciias sooiet ineos uuica genlcs.

Flecle genu, lignumqne cmcis venerabile adora Hoc actum es*. tanlissnccessibus atque triumphis
Flebilis,
.ItoDiaoi imperii : Cbrisio j im tum venienti
supposuit, Cr^de, paral:i via est : q'iaoi dodiim pui)iiea nostrai
Pacis amivitia strii.xit m^deramine KMntt.
Flecte genu, iaaecuo tflxraraque crnore madeotero
£n ades, Oinnipolens, miiordibus intVia tcrris :
Ore petea« iwivili. Jam muudus te, Cbrisle, ca|il, ijiieyi «pngro^« nexa
Pax, et Roma leueut: capila iatc, et culauqa re'um
Pra^siititaet, ait Jo. AlberiusFab.^icius, quawvis liete- Esse jubes.
roflosiu, lip. IV Uibl. feei.Lat. cap. 2, C.FtUTJc/Hin
Et vers. 660 RQina dc seipsa :
po«t>t iMiii hic, tvm alii^i nan ija f»iift iu uiienis
qperiiiMs. qxue edebai, ingi^ewqA^. Nuuc iiuoc jus^ mm
ifvarenUa coiopeiU ^nis,
iSuac nicriio dicpr yonerab<iis, cl caput OFbU*
{b) Lib. 11 in Sym.. vcrs. 5i2 :

« lii Pas$Joue Hippolyli, ^'tT&. S9 :

Yis dicam, qu*

caiisa tuos. Romane. labores Fugito, o miseri, e\secrar,d.'> Novali
In Unlum eNlnl.>ril? queis gloria Ibtibus aiicla Sclasiiiau caiiioiicis rcddite \os popuiis.
:

J^iC ciuat, iinpusilis ut muiitlum fioiiiit habenis?

Ina ridd.s '.iii.eai„ pri^co qu;£ rqndila tempio est:
Discordes lingui« populos, el dissoua ctiiu Quain Paulus rel,iiiet. quamquc cathcdra Pelii.
 : : ,

671 PRUDENTJUS. «72

Fftlle paitt. eaMi«)ue autmftm pecrare medullis. A Sic eoMber niubehre soium
Noa oaeoUB soa oMaibn preouot, nec lerrea virlus Susrl^<(i, tique virum Tnolier.
Oppu^at WMUs iiquidos, beiiove lac«ssiL Ecee veait nnv^ pro;{euies,
S«a citra spiritiluti lenebrosis oocte die«tu« >Etb«fe pruditus tknr Umao,
Cangt edintur. Svk buem, reiat ille phor,
, Fadle esl freaare rebelies Sod D«u* ipso fffeu^i bnniuetn.
Affec(us ciriihj. ;
Cflrporeisque carciis viiiis.
Major inesl vis illu )raat(s<, q«e SaUk \irus FitMM mi^,«cmo Patri«»
Iiigeriu ei tonaeoi leuui fe.Hiiere oienteto. KuiRine qoeffl rutilante grav ig
Noo li>aL*iB0, B^tre Sore tori,
Neque Prudentius omndm coipam ia ixmoneva re- Kec gmvtliist rllecebrig
>ici(,sed magna ex parte ad ccrdis aniraique motus luleDiefala: pneHa parii. -

Hoc odium TPlus Jlud erat>

rebellea revocal vers. f555. Hoeer^t ^pidis, atque honinis
i>igijdiabiie dissidiuai,
Sed qoid ego omoe zBalusB auodiqBe, boiaiRunique ?uod modo ctM-oua femioeis
[in:iiigui
ipe/a proteritor pedibus.
Uoslis ad invidiaa delorqueo ? eoBt dmU oo&yra Eciere oaoiqae Deum merita
Ex aostris coucreia aoisnis, genus, et, eaput, el vim, Oai:iia virgo tetjco^ doijaai
Ouid sifti, <juid valeaat, siimant de corde parcnli ? Traciibus ao^oiis iiiexpUdtis
itie quideto fomes aostioruni, ei e^s» naioTova (tsA.
Vkus ineroie piger rsv(M»it
. .Sed lantum turbare potesL, aul faiiere, qu^alDm
Gr^miQecoocolor io viridi.
.Nos volurnHS... _
(iigniious ootae Dia.um proprio de corpore Qostram. P Quid ad Yulgaia locii^iiej» coiiUrmasdam?
iiliistrius

Pierique ioterpreiantur, Apostoli verbis , Adtfrsuf Quid clarius ad immaculalaia Deipar» eoacepti«aeiu
carnem et $angumem, boniines ioieUigi. S. Hiereay- siabiliendam ? Aiunt bxreiici PrudeuUum esemplar
mus ad ea vcrba Pnidentii inlerptetationem refert, aliiiuod corruptiim siicrorum iibr«fum legisse. f>ed
nec videtur damnare (a). Cl. Teoitu&in camment. ad cmr coriuptum illud erai cumpiajr? quia sciticet ea
biiiiC Prudeotii bcum notavlt, Estium senteniix S. veiba ibi legii, qixm ipsi notieal soriptj. ita non aiia

PaulinoH alium cammeAtarioitt adhibui&se qoam bos ratlone tueri po^sunt, lecttuBeia Vi^atai esse Q»r'
t» maxime oommendat,
poeise postri verstis quo^ in ruptam, Disi afflrateut, jara ly «oioMo PrudentiutB
quod muudusienebrarum haxum dtcatur e.<-se mundus aut itno aiu pivibu» e^ipiarUn)& corraptis usum
iilc inferior, lurbulentus, aU{>ie caligioosua, cut de- fuisse. Quidt ftiod usterpreiatk» a Prudeniioadbibiia
moDe& prsepogiti suat merito iraasgressMMis biian- satit persuadet, non aolum j:«m tunc passim iia iegi,

nae.. sive ad tentaiidc^ bouiin^, sive ad nocctHlttsi sed etiaut ii B. Virginem, omnia vttuna domaniem^
^^' 115 ^fte Estiua baac interpretationis partem quod Dfum edere merita fuerit, boe est, «ioe lai<e
Prudenbi aneioriiate oorroborat, earaque voest f9' fionceptam, locwa iilum 11$ Geae«is applicari?
tam theslogum. Sed Ir piiiaa ei prseeipua parttt- NoD eutm finges, atit, si tibi tngM, mibi prubaii!»
Prudentio dts«idei , et t< rba ewn carni «t Mmgmmg Pradeotiamex aoo vel altero eomtpto eiemplari e»
inteUigi vuU non de<:oncupisceiiiiit, ted de tomi» verba arripuisse, quibus novam ifpge suam interpre-

liibus. lationem fundarot. Cur autei&lftitt per&picuaiu Pni-

CAPLT X. dentii aucioriiaiem ii potissimum oon urgent, qui
L«c{to ediliont* Vulgtttat Gen. m, 15, Ei tpsa conieret B. Mari^ iuteoieratam conceptionen tot Tolumiiiibiis
ceput iuutn, intigniier ex Pruietuio ccnfinnaia^ editt& prQpugoaot ? Nam Aka, qiti is ea cuusa eff^use

i37. OUjicitur prseierea Pruueoiio, quod Cefi. ni, versaius est, in UiWih conceptioQti vis. pancutos
15, ea vorba tegerit, quse ouuc revera ia VB)gataedi- PrDdcni it Tersiis, aiiud Eusebia» Nierefn! erg a so

lione leguolur : Ifiimettka ponain inler le et mutie- lcctos, ia medium proioiit {b). Melchior Canus, lib.

lein, et semeH ivum, ef semLtt ilHus : ipsa conteret eaput vit de Loc. ibuoliig., cap. S, bac vm potuisaet argu-

i'iufn, et tu insdiaberit calcaiieo ejiit. Prudealius Ca- nientum .ft<.-biilicum Erasml refeitere, qQOisomniuin
liitfmerinMfi .5, ^erfi. 141 sanciorum lestimonio noo i6 existim:it obruendum,

Conscia calpi Deum >>avi!aiis

oiqu»ndo aiiiversis repugnatverit : nam sanctl umnes
Sede pia proct'.! exigiiur. qtii in ejns rei mentionem i^cideruot, t no ore, ut
Innubi feraiDa qiMB lt>erat,
Cuajugis excipU. iniperitini, iv
•aciat Erasfflos, asseveraruni B. Virgioem in peeeikto
roedftra IrisUa juksa pali. origtnaii ceneeptam. Caoos rem hmtc, atias graviiti'
^uctor et ip&e dcii coluber
PleCtitor iiftprobtis, ul muU«r
mam, nuUint in Chrisiiana religione ette momenti re-
Coiia uiluiguia calce lerat. spondet. NuUtf, inquit, mihi^ faieor ingeaue, alia tia

a) Dicai quispiam : Uoe quod, ail , < .Vo/t etl Hobii cat»m. £l post iiiujtf*: Proitxiut iorsttin fumn leeior
roUuclalio adeenus sangninem et earnem, > elc., ideo voluerit de hoc capiltiio ditpulatuiH tii : ted ^tttrf o
.

dici ui daeeamur, ne e quidein, quai nvbn mimslrari det vcmam difficuttati ipsius ioci, et persotue Epk *io-
vilh: pulamiit tx carne carnis esse vH tartgutnh , ted
. rum, qw posi ariet magicas scire dchuerant a qutbus
,

a qnibtisdam tpiritar.libu$ ne.jiiUiis suqgeri... Quiaviilt fuiuent ati^uando decei>li,

ertfO, iiiunl, .ipostoiiisnos docere, non ex naiuia cor- (i) Pi^za, aiiique ne nominaDl quidera Pru lcoliuffl.
porit et de maieria ctirnis ei s xnguinh h(Pc vilinrum Ki iioe tuaxime desideratur in opere Tlaz» iia tuscri-
ije;iernprucreuri,sed htsimciudiemGnum, proplerea ait, plo : Gausa immacuiates conceptionit SS. Mafris Dei"
./V;.ft e$l n&h%, etc. Ideo autcm nunc eorum qui maqi- Marte domime nosiTtesaciis leA/iwfwii^ ordine chrono-
cii infetices artioussensiuHi, ci facgre ista perkihenlur, iogico , uirinque aHi^gntiS , ei ."ui exwnen ifieolcqiro'
etempla pretuiimtii , ui relwtdamus eorum opinioi^em criiicum revocalis^' ogiiata, cmclusa, au
ct tore Dene-
ijiii puiant ornnia vilia este carnis et sauquinit, el nul-
dicto Pinza S. I. l*anormi 1747.
U-n habere dfemones })oleitatem, ut hos incitenl ad pa
 : , :

€73 FReL£GQMEMA. 474

pcJHti ad iUiid Erttmi argumintum elntleiuittmy q*o i^ TeBeT, mndum invenia fail Au$ustm Umpor^^ei c&p
$snclwrHtn aueloruaUm acule ille quidem isMant elu- iS: QnamvU arge Potrum qui^am tfi im rtlinetntt
dert. In PrudeflUo aulem «i4«re i>c«i pUua 8«oten prtMiitaiuai lamen conterbt c&pct juc a^»o«r«ji{, nie
iian, non soiuoi qiia]«m li)«elo|i fis^iiauUf sed «liam esp«nunt. Q«r.d ideo dicii, qna uouQutli leferuot
quakm piclore» vivis ooknribus «^imuct, depicia ipta OMSWASIT. Keque verius eodem cap. oppogiiat
iiua^iBe Deiparae, cuJHS p(:<iii»us c«\nuu& anguit prt- fraaciiouia Bmgensem, ^ui.prubai ieciioucn), ipsa.
terilur^ iraciibus inesplidiis viru» imerme T$voin4a4. conireMiT, teiiui ilebraicu »tH repugiiare. r^iegat il>i-

15S. Idem Caiius ialer meBda quoeex iikcuria vi- d«m coioaiotia MjhQsltioae, i|w»m BeJUimiuus, Urii-
deiicet lypo^rapborun, ftst eiiraw qui e&scripsere genbis, aiiiqMeiHi^eiit, leclkM^m Vulgatam aecipi
imperiiia iii sacrit LiUAas ultrepscruiit, euume<ai posse. ¥ero«i lieter^fttus Grotius iiifenue faieiur
cuin locian Geue&i&, iU ipa^ t^tueret cap^t tuum pro MU6um sa liscostmoifaHn txf» Icctione erui. Koc la-
Ei ipnun, ttempe S8m«A» aut ip$*, quud puiai )^ SMA iaiubftr, auliquiorem Q«&tr»poetaueminem a
sui>se pruDum inierpceuaa, quifeniCii iu oxasculiu» jBe Ti«um( t«ti ^%n legerit coiiie8£T, «ed non dubl-
geuere trai>«iui:t, f«m «^^nifieataui fcspc^^eus , e^ t« i(ttM aiii pFaB€«s»criu4 : et bymni qi»iJem Prudeu<
tiieroitymo iiiQuaeH;. liftbr. Iii «^uiem &u4ii. ^euteuiia tioBi, w sMiitis eccUsiis e6i«i>r«ii, saUs prubaut
cumaiii, (uffi iSaiali» AiesjMuier indisseri. de Vul- fi qua» cummtMiis Uinc fuerk s««ieatia de Virgiue
fata S. Script. vtrsifme. S^ doa ailvertuul potuisse coHtertnu capui mpttuit, hoc e&4> pec$aium origiiia-
esse corruptua lextvAi li«briiuim, cuin levera ijei* le, ul SS. Palres ei inierpr (es expAnoiii. y:i£ocbius
iariuiuufy iib. ude Verl»d Dei. ^* it^ lcgerit co- ia addii. «d JuMi«a[^paf, 9S0 (««. lU es^Ufid. prx-
(kcegi in quo scriftuei eral Uebr«iee t>$«. Ct quod ciai-» Aiotur«sii ieaus fittr^l. i&|||,||iai. «uua^ pro
,¥<u ilebrsBa 4|u^ per i^iUJ» rcddiiur, siguiiicet eiiaui senteatia pia ei^pU^t.
ipta, quiimvi§ miiius frequenur ita aeci)4aiur, do-
GAMJT XI.
ceut auetores UugttOi Uek-aicae periiissimi. S. Augu-
llttut eceiesiettici, qui aunc ligmt, Ihtidentn an:o in
«tinus ad «dAtMsis netirae leciionem aecedii iib. i.t
iicclm* ntinui. Lmmmm
umu, ei copta.
de&eaesi »d Ui., fiap. 36 : lnimicikat potum inier te
IIS ^^* Solent hoeretid (aiqu? atinam ii su!i
ttmuiierem, et iftitr timm iuumei seme» iUtui, ip*a
efiscBt') exremoBias pene oanes, prxsertim, quas
J^17 '^ »tr^ii capm^ ii tu $ervalns ejut caicunei&m.
Romana adbibet BCetesis, contetsnere, et cem ii>sis
£t iib. li de Geji«M liidversus lianiebxfts, c«p. 6:
vcnerabiiis smti^Ftas objkiiur, aut negant sub ipse
Iptaiuum tbtervabil capmt, ei tu €aica»etnnUim. P&'
nascentts ScdASke Snttie e^is fuisse ad!i^bitas, aut ex
nter S. An.hrosi«s, de f «ga sarcuU cap. 7 :
Iptu iihi
^jb^idsmo ei ladalsmo i>r^^em trahere respoBdeni.
cbservabiic^put; tt tu jlUu* cai,a,;eum. CUu^J.us lla- C ^^^ ^^. ^^^.^^ ^^^ ^^^^
^ ^^^ ^^^^^^ ^.^j^^^^
ritts Vietorius s;ecolQ v in Gtmesin ;
q«e ctBCffram. Quod enim ad priera tria sxcuia ap
Pedifaus rcpei, ct pectore pr«80, peilaat, primum p!urima perierunt documenta, ex
'T«que tu« njuiier periaiei cuoi jciuioe cujus
Cailtdus eslreiriis laQtum iusidiabere puaitU, qulbus b?ec ipsa quae deaiderant, posseoi itlustrari.
Ut irep(khai»etia(i)^ttpttt T«sti^ fizu. t)na.fn muUa eitiffl sohI qHjf, ex uno tantunt alkjm /i-

Eadem xtate AieuitQ* AvUbs VieHn«Mis epi-^eepi.s, hro ex$tante ati nostraiK aotitiiiim deveBefuni! quae,
Vulgatx ie^Htdnem Predeutiiqae imerpreiatieneia se- sf l.s liber periisaet, eodem jore ourc Degareniur.
culos e«t Hb. intJeae». Beinde io iis qtias ad cuitum pubiicum prsesertim
Olin sexuca a»uU<>bre«) pr«fi% a-lefes,
erit, ui eirea lempla, ait^ria eeruniqtve orBtttim et spiendo-
.Ci^uii %iiaoqu4ift^yid« iitskliabere ^kl.
Ltt

uoa capul tandeo! libiftiiniaa viclrix,

t^iODii.rel rem pcriinent, norma reiif ioms eongruenlius e« jv

llHcABiiumque etSaoiHs^de ctipke KAeatea. fiKcale, iii quo smis reddiia est Eociesl», peti deSiet,

Alios recentioresofnHt*. Hsrc enim abundesaf&ciuni, qu<)m ex trlbus ])rxcedentilHi!>, ia qRibus C.l«ris(iaai

tit penitus refdlatuf A^abamns Ooslerus ^n sa» li- noues oniiiiacerieqH» v^icRt, pot«?aut exseq!)i(«).

berto : Txniex leHS. Striptttra Gent». ni,'J5- « mIio- Cum autem culluji erga Deuui ^tttfrnis quibos-
se intprpretaiione de Bt Yirgine Maria, que i» Bi^tiii jn dam ritibBS, et cxremGniis dcb^at esereeri, eorum
Ecdesia: liomanee jam diu iweteruiii, qui CKSiat vol. vero rituum numertt» stt fwodamniddo rirciHn.seri'

11 Thesauri iibr. pluWs> et ^int<}ri<:. ThoBi;^ Creoil. pius, eia nalura &u coRtparatum ceru absequit, ei re*

(«et^iie ^.S IMenter ^t : Leetio bm, «m cok- vereiiU» sig»a esbibere, qos fere apud omnes geates

f«) N«)q«eeDitn LoiHer!!?, Caivinus .tliiqM buju- nokabiic a-.mo i'77, pr<>b»?. ?*• nijllnm sflferri arga-
seeoiodi reliMTRiitoris mcHus noruat qo»«<am fueril ineiituni liUO nostrorum rttiium a eihitieonitn rlhbiiij
ceusuetiaile, quxnam meos bioclesiiv tribns pritnis origo vore df niousiretisr; f° nullajn a««ignari cxre-
sxcviis, qnid m»gi$ pnsi Kiclosiae 5>aeein deceat, moniam vetcrem a rsiiiojica Eccleeia comniuiii'er
quam &S. iiU Paires, dooiores el ep»scof>i, quonim obser^-alasn, quae m"lt<» ftiejinsaique cnm.iiodjus re-
censiiiis et deetriitft tantopere ipsa Eeciesia sa>cuio peii ali«ndenoupossit;5*«{teciata J>S. Patruni doctrl-
IV lIOTQtt. Joa&nes ll^rAtigonni^ libruiii eJidil : Delle ua et veieri Ecc!esi« disciplina, ong nem, quam illi
eose gentitesthe e pntfnne trusporlate ad uto ed orna- volunt, a^signari nulto miido posne. Loquitur ile qua-
mtnto delie cttiete, Pttto Lazzeri, claro in tlicologla tuor primi.s sa^culis, et itlud urge', natur;£ legem
ei bisioria eccleit!*tica iiojniiti, tfisf.Iioei hse»^, M.irsn- ip^am, aiqite in^tinctuin ftd quaftidin caereivoni.':s
gonii aiioruuique opinio; qui ii)disjfriuiio» >seu dia quai^i inanu teut[iore omni dedux .s6e, nf'« minns
iriba, De -aiia veteruni Chris^anonim rititwn a rilibus i;>j3in ad aiias actiones, ut inandiicandi, bibendi, xe-
eikniffruin orijine, a l^elro Rinaldi incollegio liomii' $tibtj$ seiiidueiidi.
675 PRUDEaTltlS. 67e

eadcm sant, non esiniiraTidOTu, aiuiloqucininftsll9 A flanl«r, Bl lairtfca jkcc ab ipsis hafeUci» in priiifi»

repi^eliendendum , si ia ecclesia calbolica eliaia a fuil pi^teita caosa disscnslorttis a' eapite. Aiebmir
lempofe aposioloram cohsueiudines alf^^ faerini cleirum Rothamim cori^iipi^tir esse; refbi^aiatibiie i(it*

indad.^, quarum feiniUes ab eilinicisr celebratjDiur. digere- tp&i auienli, doflj cupiunl vilare CharyWilti;

Geiiiile^ex H«brDeis sufflpsisge peoe omhem rationem inciderutit in Scjlliaim, vel dlcaiu mclius. incidetliiiif

el uioduBi, quo dcos suos colereiil', dcmoJislralum est in Scyilam; neque Charybdim vilarunt. 120' ^**
in (ILiierlaiiorie loinn. Yll Auuquiu Griec. GronoTM cile essel lotam baiic conlroversiaui advcrsu^ rcciiir*

pag. 1 : Danieia Clatenii iheologiu g€nlUiMit\ seu'de- tes qiiasdaiii nbviul^' in&lruerS; nitn etiam DUiic
monsiralio, qua probaiur\ genliiiurn' theotogiam {cew suni qui uovltaiem iu aQliquitaric rimatttur, utd^c sdl

tenebYas), deos, sam/jcid, et atia- ei; forits ScripiitTa! teniporis bgerelicls aeitte dixil' lialdoiiaiis ad cap.

[ceu liice) origiiiem trdxisse. D^muni llebraei a Deo I Joan. vers. i(«). VeriiiB res ipsi, liie tacciil», l6»

cdoClifueruulquibus eum rliibus ventfrari delaereat^ quitur. Unum alT^ram exemplum de us^ Iiimibuin^

adeoque sapienier primicUiistJani feceriint, dum ad ne a PruJeniio ncisiro reccdani.

veterem populi Israelilici disciplinaiii nonnullas suaS fii. Beiiedicios XIV, lib. i, cap. o, de Sacrlflcid

cjcremofiias Wabilicrunl prO ei poiestale quim mlssai conira Vertum ei' Joacliimum liildeUnuiduoi
Cbri«bs Bcclesiissuaeconcesslinotascontfendileges, B'o.>ieridere conalur, primis Ecclesiae saeculis adhib (a

proui res ipsa el tcmpora opporlunius cxigere vide- a Christianis Iuinii>a non sbium ad depellendas ie<

reniur. nebras, sed etiam ei synibdlica causa in Veie-

UO. Ilis ralibnibOs vlndlcatur Prudentius, quem rl Nuvogne TestaiHieiilO iudrcala. Ilildr-brandus faltf>

acaiholici el seniicaiholici accusant, quod riius ve- lur sxculo IV usuni lumlnuiri' ChristianoS r'e(iiiuiiif<&,

teres ecclesiasticos, quus nunc ipsi reprobant, gra- siib finem demumsseculiiv iubhmrienlaexst::re, qiiod
phice descripserit. Nam cum rfri hujus nobilissiuii, lumina accendi consueveriiii; etiarii cum jaiu illiixls-'

iuter SiiCuIaria negotia versati, pieius, qua ipsemei set dies. la lege veten mystica magis de ca\iva"(jiiiia

scpulcria Mrictorum advolYebMur» intviyres fcrveu- ad fugandas tenebras lumina aCcendl corisuevisk^, e'x'

llftsiinis precibus siiji patronos iuvocab^i, e^runrve- candelabrd lempli recte coiliga". RevCri ac«^eftsl6'

uerauuueiu prom«vei>at, bo» aevatwesasua teniea- lumiimm honurls loco apud Teteres babiia est. MSi-

tia deierrere emuifto deberci, noa aiia ralioue se chab. 11. IV', 22, AndOCliQS iri Hl^rusalciri m6*
expediunt, i>isi «ttpersiitionis vecabulo temere et iin* (jnifice a Jatorie el civitdte susceptus, ciim FACUfAlRtJK

poflune adbibitdi-Neque ego negaverim; ignaros It»- LUUiMBUS, el laudibus irigteUiii est. Cicer6'Iih. iii dd
miaes iiilefdtifii ad su(ieri>iili&ttem declinar». Sed Officiisi Mariusd subieltiisih rostrarecta^idifUe qu»d
praeier(|uam quod nosirt sxculi ffiores mullo inagis (^ communiler cdmposilum fuerdl, sdlus ediitil. El caret^
iinpietaii6 Tili».quafn sui)cr&titioiii»laboranl, super* si quceris, ei magnd lioriore fuit. Omriibiii vicis sldtate

siilio qusc inbis ritibusneflnttaquam obrepit, non est {acice : ad eat tfms et cerei. Eccuf igHur bicf' honor

peceatum leg^iTn, sed bomiitvm ,

qui difltculler in Deo babeiidus noa erit? At primis Ecclesi» sxcults
niedia-viriute consistuat. Memini in Annalibus Lia- consueiudo non erat aecendetidi' lumina inlerJi«i.
gueli nifriegere, eumLoffdini dum versaretur, valde Concedam non constarre de ea consuctBdine : at r*i-
lairaluio fuifKesupeisiiticuenigeulis^qiiam cuni ipse psa non fuisse, ifqfi(a»<;(o ad Ecdeiiam Chrisiiani tii''

aiit«aia*ercalholicos solotj risgnare crcdidissel, eom- lerdiu convencrini, iiunquairi evirice». Inio verot»"
peniaeqnevelinagis^pad Aaglosirruinpbare. Inalio, iis quae habet Prufenlius hymno 5, ut nihii nuncdl-
se<i non mult«Qi dissimiii genere reformaloruin in- cam do caadelabris aurcis persecutlo^rium tenVpore,
cortsiaiUiani aotare licet. Nam UenTse videuiu$ sarpe, dequibus riirsus mim. i52/j arguO, lumina etinfu
etahi» skiam in urbibus alti videbtint, eoc, quos ipsi cuin nociu accenJebafTtHr, ucniantumad lenebrasd»-
episcop<««tpra8dicanies seu pastores habent et to- pef lendas, sed prxeipuead hoinreia Dco prxsiaiidunr,
canl,^.nonalitt'reval(Je exeellerej neque irt eseeilani .sivd muUiiiidiiiem considercs, sivt ritiis, fiiissc zi*'
!jbur.rire, nisr ut bend eqnitent, pcri;e salte-it, et a hibhft(fr).
virissjBCubribus aequeh&b.iu, neqiie moribwdiseer- I)

(o) VertHforte quidam nostra menioria frro VEftW^ SUccunfTthleoti tng§inrtt ebrio, Seu piwtt piceifthrftrt'
SEBMONEM... seciiii suui noii:a'£m omues liwretiii... atimoniam Seu ceram tereiein stuppa calens hibit..,
,

Darem aiiquatnveniani; si seculi fuissenl anliquiiaiem, Sfiendenl ergs tuis ni«rieribuSf Pahr, Flaniniis invbi-
in gum, ui stalun indicnbiinus, muUi ita verlerunt. Sed libusstHicet attia; Airsentcmpie diem lux aijk (cmuta^
indi§Hor'h(treticoruni ingenium diveriicula secientittm, Quum nox cuni lacero victa fugii peplo. Sed qnis non
nec alitt rtuione vocaniium %E.mosKU, quam quia tm rapidi luminis ardaani, Mantnitemque Dt^ cemiWtri'
\F.nBVU appeilamus\ et sovitatem QF-EUGfiTicw m an- (jtnemhi. Pendent mobiHbus iinnina funibus, Qutt: suf*
TiftHiTATS. Nam etsi id antiqunm aliqucndo fidtitam^T fixu micant per la^ieurut, El de ieifgurdads fota nttri'
quia jMmfuerat obsolelum jam est uovuat. tibus Lucem perspicue (lemniMjgcit liiro. Credas; ttil*
(b) Relege hyranum de abvo iumiiie? sabbati Pa*» li§tram desupet uream Ornalam gendnis stare trioni^
chiiis /ttBPiilor riittti, dux' bone, luminis... Lucetn
: bus, Et, qua btfsphoreum lemo regii juguni Pas%itH ,

redde luis, Chritte, (idelibui... Incusiusilicis lurwfA' purpweos tpargier hesperos. Visnc audiie caiisanv lcc
nes tamen Monslras saxigeno semine quxerere, Se ne* tanique varii geiieris iiiuiinaia"/ lla ergo iHMgit Pru«
scirel homo, spem sibi lumiuft In Chrisii solido cvn deniius res digaa, Puier; quam libi roscidit iSociit
:

pore condilam... Yivax fla.nmu iigei,seuc.iva Ustuta priacipio grex tuns offerat, Lucenr qita iribuis nil pre-
 )

677 FROLSCOSTKNA, €78

CAPUT XH. A mdveram- DbuuumIj. HUfarii ia noti* ad hyiikiium:
Cekberrimum apud velere* Chrittiaiwi (lervigiUum S. Laurentii, male a qulbu$duui butie HyiUfKinr iii»
Pe$cha Prud^ntu tertut de noD« lunme tabbtui pas' scrilM, Ad ineentum citei pOACfuilh, serinoiisit que tli
cktdis, werui tHulu$ hymni qaiati CuUteiȣriiiuii.
eo esse nOQ de cereo pasciiaii, SM d& eerittqui (fuo^
\%t Hi. Quoniiui ['fudeniifts in iaudato b) miio tldit acceHdeiaiur\ qunnaUiiiudufn Grscl Itabeb&ni
V Caibeiuerinwu pervij(tliun) ad resurreciionem doiai* bymuuiu qui ftin(.>utls nucUtHu dieebaiur, <Htj(t ^ri'
ntcaai deKribit, iode veruia ejus litulutn eruam ac muintluineu infeiebattjr, de quaafU S4 Baslilus ilb
vimticdbiv Codices Heiusit babent, Ad incensum lu» de ^iriut ssoct*. Connrmart possat hajo optutCl;
etruce^ qtiod tp«l arridet, ^uia rltus ceret pascbalti qu«d ta hoc^ qttoqne itymBtt FJrtnlMitn^iloiblmUi SSl<
Pntdeotit xvo igoottts erat. in cod. Ratisb. tdem ee( TrtoiiaUs «npcimUor, Ftr ChtHsiiHn'^ gaiHmi\ qiiim
litulos» U^ttc iaKripituuem plertque receniiores 8e« in' GfOBcoii2in hjmrto Tespcr tiiio isiudav B^siljUe:. Cit*
quuoiur iu rdilis, nisi quod aii^ui, Ad iuceuu«ne» terum- eui im|ae uuac quidera probeirtv uijiunti Ad
vel uc«imaeai lucerate scribtutt» lUdolpbus UospU tMfMtHm O^ti piuhalUt Uuien de r« ijp» tbflge d)»
niaiius, de Origine fcsior. CiitUt., ageos da sabbaU- T«rM-iMMlo «enUo. Scie quaBdatu eic boe byiiino^ip*
sancio allegat Nuog»:uif!ium lib. it regui paplstici» tiroequadrare k\ uffldum eeeiMfiutloiun <fUod utiift

describculem riuim- LeaeUiceiidi cereuia itaidialem, B die«baiur/ucernar/u»,'ot sS» AnfbrokioMllt* lU de

^uetn sujper&tiiioMtai diidt. Idem Ilo^pli^iauu» hu&c. Virf;, cap* 4, Uoraittceas}, a CalstSMtb lib. iiscap. S^
rttttoi Zosiino Pontirtct circa antkum 420 e«. i>bra hffru lueemalis. It! coocil. Tolet. i, capp. 9, livcmi^^-
Fontiliiali, Alcttito.Aitialario,: Rabano, Walairido« riuiit riel'^^^ trtsf in eccleda nan. U^aktr. Ytd0 jnoiain^

Microlofo, Ru^fUi TuiUen^i, aliisque ascrtbit : ex Garsfae Loaysaei, qut probarei vuU /itr4nlort«<fli ai):

alijs (qui mmiiTie suut cum prioribus ctmfereutii iiostras vespem periiuere. Byumus quidetn x Ea-^
Tbeodaio (quem Tbeodorum, seu TbcoJotou appel- Dodii, qui ve^perCuiUS dicilur, ad iuceroariuriK «4-
lant) circa atmum 615, itu lloiioiio 1 circa aniium composiius sine uHa controversia.
€S2 adjudicau Netat, cirea afinum 6iT'ia Gallicia iAii Qiiamiia autem byimius I^rudeaiii ee urilii^
morem non fuissft lucerudm et cereunt cons^crftndi
qttippe cum C4p« i ceuuillt Toleiafrt i? siatuaiur',
:
«••iiocetur qua byranus vei^periinus quotidtatiuis ^
beret repooi « oon propterea XSiS^ ii^em quo*
propier uniiaiem pacis iu iliis etiam £ccleati& ritum lidiauum esse. Nam cum in eo bymiia tmtlia ttii4

iUuiu bcoediceodi esse tiistUuendum. Ex quibua coU i\\X3k apie caduot io bymnuui vesperiluum, et pri^
lif^t, byuMium ¥Catlt.^nofiesse litscribeudum o^ o^* terea to prlncipio iiociis salibali pascbalis cauera»
crxitVMieia c«r«t piueiuUis. \^f ^ UtiLur liis ratiombat, tur, Doo absurde is locus ilit dittus e»t, sive ak
^uoa Zi>»ituu&46 auniapoat-ftrudenitom taiuilpo»- C«uctore, sive, ntejo magls credo, ab iis qui postea
tificDlum iitiquo egregt» (aliiiur. Kam Zosimu» ao»
:
opera compegeruot, et' bunc bymuuut separaiuii.t
00 417 ponttlex est Oiectu&^ Pirudoniiua vero annu iriler alios f aihemeriuos collocaruot. lii editione
^05 acribcbat, neque cunsiat quo aono ii^e.-o:Yita:i Aidi bis edilus est, prlmom stattm post Psycbotna-
cxcesserit. Pri£terea ait Up*ijiiiii»nus« (mtuesityitinQS cliiara ei aole iibVum Caibenieriiiua, tum iuter
i;bri Catbemerioun scriptoaesse non pro (^rto aii" byitinom tr et vrCaiti^ieriiiwo; ei quo paiet ead
quo did anni^ sed csse^euerales, ei conveuire tiiulo versus ab AUo fuisse seorsum reperlus, qtnmTis if\

librl Co/i^«in<rt;iwn, &eu Diurtiorum.. Sed uon minuS' libio quoqiie Catbcmerluwn fuerint inserii* Jam nO'
huc loco ballucitiatus e&t : nam bymnua i/ejicKmtiumj tavi num. 103, ^iluni fuisse b.inc ivymnum, ita
Poit jejii^niuiih Ornni horaf Inexigquiit deftinciorutn, inscripium, De pfuaeiioj^lihyaeluici.ln Ilytnnadis
vtt|.iC«/. Jtutki in Ejxiphaniii Donuui, iton maglg litulo V, Curdinaiis Tbouiasii modo iuseribitur, inceH- M
C&ilteiT)eiintJivcQn¥eiwuui,.quamiiyftums hva i^m sum lucernce, modi^ ad bmediciioneni' cerei fafichulis,
sab^ia s&Ticio caneretur; pMiui ad biiiic veialium uaimt ab Ecciesils adhibeba-
14&. Y^idior vidert poiesi aliaratio, ex ordtne tur. lu Orditie liOmano Te:e<i i^ilur: Ord^-de «s^
petita quo bic i^viunus v ponitur u»m- hymitutu Post bato sanctc in dif^ Aliqui lainenhic caiuatu hj/oinim
«iUim ei bjntnum Anie soiintum , ac proiiide ad bo- "^
Pyudeuti : InierttormtiH, dnxifone, lununis: l> ofli-

ram luceruaiii est referendus. Itiscus, tom. XXXI cio iMdurinno iiieni hyiuiiuscantatur aliqua ex pirte
illSrp. Sacr. , lianc seulejiiiam tauqiram expioratam ir primo duiuiutco poki oa^aam £|iip|kanics ad
Italxit, asseiens buuc bynmum esso qui^tidiauuin yiis^crssi Bianeliiniu» io Anitol. ad codicb Yoron.
velfi^ntuuin e;^ ordina iiyinoorumasquead sepiimum retiitet tituium' Ad incentum lucernsi, Sfd uiultis pro
per Oidiiieui dislribuiopum; uibii re/.;rre quud P^u- bai, a Prudeotie liyotiiuui fuis^e coiupositum pro
deuiius qua^dam de uocle {lascbalt allt:ral, . quia itt i>enedieiione cerei pasebalis. Cui etsi aiiquatenus
bymnis solet reseas ineiuoraro^ qu« lir-ris quiijus assentior, oon possum t.ameo quin animadveriatri.
hyumi decaniaotur acciderunl, et es saeris Litieris rem nno esso exlstiutandatu ex ideis et consuetudi*
ei-nsiaiit. Et, ul vineta rg^uiet ctedain nwt, ego ainr- nibus posiea inductis, sedadaua prioC'|>iA rcvo^sit-

liosiua^ Luci:m, .qua reli^ua prtcmia cernimus. Tu luc lempore bxc crai objeciio Yigilautii ei Ijaere^ici^uirr
vera oeulis, lu^tiuiitfue ieni,ibus, laii:sifi s;jeculuiii, lu advei-sui caibolcf*», <iuod c<?t;les a»iico riia luniina
speculum forit, I.umen, onod fatiiutuns oljao, smciiie, acieiidereiit. Vide i.un». i<>ii
Ti^cimn pucijici chrismatis u tgnine. S. liieiuiivmi
 :

479 PRiJf>E{HTlliS 620

d»n9 Pleriqtu: tnitc res vei«reft et a9VM judtcaBt. *i A

taiei fui^ iiU< <ibi fiQ20R«4|«3>ie8 b« mler^m sub
Vaitm MnioikMS, »dd dtters* rftu«n« p«r«f antttr (a).
fervifiliuci sabbaii pMc^tAlls diure detsftbiior, cu-
Hymnas Prad«8tH qHAeuinque decnufn «x c»uBa
»
jus nox a Chrisiianis fuUe catuHm p«r pi» goudta^
fuerilab e« conleeUs, {Mluii adhiberi vel ad beeedi «ro/«4«e protpsra. trabebaUr. tt&qie pra i//« ff«eie»
cliooem locemx ei cerei, quaiu iiozarabes ia usuni saeer ^ne redui Deu*, ii^Hiiiler lc|er« ra lp»(i noce, «i

ioduxeraoi, Tei ad beneiliciionera cerei, qu» jatn

per me iibranus iiceret. Sen^ tanien senipcr esi
(eapore S^ Enn«dii in consueiuJiiiOMa.Yeuerat, eujus
bie. queiB exj^tka, sermonem esse noq de hora Iti-

dase exstam beneJiciionea ei^daiB seoteniiis con- cernarii sin|ufis quibusque tiOcUbu$, »ed de pervigi-
cft^, vel dtniquead horam lucernarii. BiRtdiversi lio sabbati p-.iscbali?.
liteii <tfii suol, quorum ntilium probo {b). Quem
iifi. Ac ne dubites, scins velim in hi$ vigiliis pa-
ergo iitutam dabo! Noa ormiiuo di&plicet tiiuius,
scb;i!il)us morein fiiis.se Cbristtanis sacra se eiicha>
1114 •f^ iMtnstun, quin allud addaiur, aut .4i/ tn-
risUa reficiendi, «l liqni t ex terbis S. Cregotii Na-
«^uw iMSKiti». Sed magis arridet iiiscripllo Aidi,
zlanzesl «ffereoJis i)nn>. {49. Hxc praecepii c latiMi-
•oa inlef byrfiBafi caibemerinos, ubi liicitur, Od^ ad
iiionis pasditiis esi or>gu. Quo puriinet causa niar-
»ums>o»e^Ucsrnm. sed q...o>piM;liej aliquocodice B ,yri5 srRefmtt.eg Idi a S. Gregorio Magno narntia
«apftrsto : Verm A^relii PnMnui de uovo lumiat ^.^ „^ DiaJo-^orum, cip. 3! : Supervemem aatem pa-
Mi^tti pa$ckaiii. Yidos inseriplioneiD non luonacbi- tcka'is feithitadt die intenip»}ke noctit tHent'o ad
,

tit», oe^ es aUquo brcvi^irio peliiam, Aui a re; en-

eum. perfidut pa'.er Arianum epitcopuai mwl , «1 ex
u»ribMS eseogilaum : quaui reiiauil Sixlus SeoenMs
ejus manu tacriUga; consecrationis commttuiOHtm ;/rr-
itb. vi Bibliotb. UttcU, cap. il, de quo lege infra eiptrel. Ifttjus quoqtie ritus meraittit Pr«deA'J«8, qui
p. i«^ pos^ttaiB dcscripsit itcr popiili IsraefKiu att t

145. Vide nuQC quam apte rei coaveniat iiiscri-

piie. X)< n0V0 lnmine, iiiquit; id enim e»t, quod ait Uxe «-ItB) pairibas prxsiia ccntuiil
lOStpite (lieUK liucif.lnj UdtCi,
PrudeoUus Cx^/a* sufasHio nos qaoqne vt^.scinMr,
Pa»C4UtlC8 dapibas peciora tn)sii U...
laeu&SQ sQJcis lutnina oos latnan ^'

Ilo* festis triihintits per pia gaudia

Mon&lras satigcoo semine quaerere.
Noetem fonf-iltis. .

Oui riius eliarp nune servaiur in benediciione reret EKtru(uui{ua 3^!sius iiba sacrario.

pascUaiis. Non additiuiem, cerei, tel lucernce, quia {(iiiir vel ex solo PrBdeniii hytaao b«e levtum io
in feslo quod Prudeutius cetebrat, non soitis cereus, fUcio&ia veieri agncscaadum est^ ei qa« adbuc
neque sola iucerna, sed prseier cereuoi et tacemaim G vesiigia permaneni in beeedietiMe ceFfti ptscbaiis.
Isedx eiiam accendebitniur (c). Apposite vero in litulo Clenim quemdam ritum beu^icettUi et cottsecrandi
adjungitur, tabiaii pasdiatis. Nec ievis esl error ne- iuiiieu Prudentii «vo fuim lutiatttw, hi e|tit vtH-sus
garc couipositnm fuisse hymnuin ad pervigiiiutn demonstriitt
-

Pasclise ceieitrandum : in quem noalaoium i(»eoiiiii Luaiea, oucid faflM'tas oAaro, smcipe,
iocidi, »ed alii doctiores suDt delapfti. Ita eittm \«n» Tiuctuia paafiei cbn»i»tis anguiae.

ilo eiseqq. Quo mtgis cOnilrmatur eoa esse tii»c byyiA m ve-
:^uol et 8|>triii:ius ssepe nocentiLHis spertinum binr^uiis nuciibss eoiicttteeidUtm» aui ia
PcRoaruuj cetebres sub sijge ferlx
iilaBocic, sacer qea reiiiii Decs bu<)C usunf) confectiMn.
SiaKSis a<l Superos ez acLieroi.tl ia. J n, Sed muiiU prxterMt o&teitut poiest. ^lem-
5on «Icui leiicbfas de face fulgida
Siifigcni octwiio lccifer lutbait, netu btMic ftiisbe ia Eeci^a aiUiiHM ttioreat cele-

Sid terris Uoodiii de eroce tris ibu« braiMli »ervigiittiui Pa«cbc , in queia propterea
Mtjor *5?e iwnwt rfsliiaetis Aew.
Mvcisui au{H>)k-ii3 iariara oattijos, oplirne cadit hynious Prudeotitnus. Tertuiiisaas Iib.

XSf^ Ki^iuiii|4>« m> carceriii otio 41 ftti (Js»fetD, ca^ 4, dft geniiii qui ov«rem Cbri-
iTiaiirafferfl rw-ui.i^ iitcr ab Igoibiis,
stianaMi dutissel toquoM : Otti*: ifiquU, salcnnibut
5» ^^i ir;<i»>l8«i irtf [^ lawibi D Petshs abnoetfntm (uttinai) tecsam* tutiitttbii?

(a) Adamtis SiheruslnikSof7diis ad banc iijmsum futtte. t^aroitiA Gujetus S. I. anno {€57, Tfactu:^im
ponil tltaVtm, Ad i-rtnram atei, add«n«, ^t aeeen- dc Fesiis L-^iIne a se comjiositum rdiilit , Tbnrrtassi-
debatuT aji^$^niki vgspera ejus mocii* ifum diem fe^ium nus anno i6S5 aliod opcs sub bo< ritolo Galiice.
ftiUtrtcli9Uif> doiAiiu\.ii£ oiuHSiLt, qua» qxddem nociem Distinguenda suat bcc duo opero, po«t titafii itu-
inntmnem traducere r ligioni^, non tupertlilionit gra- pressa. Vide biuj. rit. eU ^.aciiAfix.
iia, totebant Ckriitiam, (iuse nobis vai-.fe fSTeni. (c) Ne nescirel humo tpem tidi luKinis In Cbtiui
(h) ie 9(iiti«^t? Partsteosi retinetnr liluiiis Ad in- ioltdo corpors cnndildm : Qui dici tleiilem. se voiuit
ceHnuK luc9nue,e.\ ex ordiiig bymnorum defendiiur, pelram, Nottrii igniculis »ndt goiut ttnit. Pin^ni quoi
quiuiuin buitc ttjfutnuin de ttrsperis inlefhgi, in qui- olei rore tmdenlibu^ Lytitnit, att factbut pa.$iiitiut
bvt fHftmnt more in diu aecendi lucemat Pruientil aridis. Quin ei fiia /ui'/* tcirr^ea fioreis Pretso meile
enM mtt erea... Ei ptedmus cvi., qni ift eo recitari to- prius colliia fimjimus. Yieax f»mma riget, teti cota
iebai, auclor Comntutionum empfiadce voeal eum leslula Sucfvm linteolo tHgqeul ebrio, Seu pinxf pi-
»b4Uil<« Li>C£ftit;ii.);8. £je kii vtferl etaritnmu» Tho oeam feri ahmumam. Stu ceruui ifrtiem stttpp» fmkns
KOisittiit Traet. ds Fe^lit a tarolo Cuielo tal. edii. bibu... Splendent ergo ttts mBtHrthM, Ptter, fiMH-
iib. !i, cap. 44, he.n: hyfnnum ad accendtndex in lu- mis mobiUbus scilicet ttria.
ctrn«ri«, t*u 9€tperisquolidian\t, tucernai compoiuam
m PROLEGOMENA. WA
Eu>!<'l)ius lil». vj Hist. , cap. 34. cuin n<uis Valesii A 1*0. Pr.xclare vcro de acccaslftnc lumtmim in

126 U'Ciiuiiii prccation'.iin qunc ii) pnsircnia PascJr.e pervigilio Paschce S. Gregorius N:'zianzenus ora-
viiiiiia fiebaril sul> Piulippo iiitperiiore. Lactaiiiius lione 11 in Pasclia : Uxc nobis 127 (esiiviiatuTtt
lib. vn, cap. 19 : El h<xc est nox, (juee a nobh proptcr festivilas , et ceitoritatum celebriias .... Prmiara
adveulum Uegis ar Dei noslTt pen'gi!io ceiebralur, C«- qmdem nobi$ fuit lietterna f,vcii'si ac LuiiiNUiJ ge-
jiis twciis duplev ralio est, quod in ca et vitam lum stuiio { quam privalim juxta publice-iue peregitnu$
recepitj cum pmsus esl, ei poatea orbis ierrce regnum oimie genits homtnum ferme , atque ommie magi*
recepturus esl («). stratu et dignitaie insignes, iargo igvs noctem coUu-'
148. E\ traUiiione apostolica consuetuiruiem hu- slranles, etc). At ficdierna prceclnrim el excellenitor,

jus pervigilii l're(|ueman(li permaua.-se tr;!dil S. Uie- Pium UESXEBNCM LUiitN magni iiim hnuinir. ex.%urgenlis

ronytnus lib. iv in Uatili. rap. ssv, nil verba, Media prwriuntium eia', ac veluti proffsla quxdam animorun<
mtem nocie cismor faciu$ e$iy eic. Su^t/o enimquasi votuptas. Et oraiione in laudcni pairis sui mortuK
inteinpest^ nocle, el $ecttris omnibus, quando' gravissi- f\ux esl sn, jKigr. 504 : Morbo igitur iaborabat^ ac
niu$ sopor est, p^ augtlorum <lamortm ei lubas pice- morbi lempus eral sow/uim, d celebre Pascha, dle$
cedenlium (ortiitidinum Chrisli resonobil adveuius. dierum rex, ac spLENniuA hlk kox peccati tenebrat
bicamut aiiquid, qiiad fonHan iectoii utiU sit. Tradi- fi tAvens, in qua nos cum magna Lcat.sis coriA Sahjh*
lio Jud(vorumesl Chrisium media nocte ventnrtim in nostb.c tESTUM crLrBBAMLS... Mysterii temput ade-
'"'»' (f)* Eusehius lib. iv de Y ta
tiniiUiudinem /Egyptii temporis, quando Pascha cete- Consiaiuini, t^p. 2i :
hatum est ^ cl exierminaior venit, ei D»minus supci' ip^^«fo{CousUn[\n\i^)tti p^ie sacrorummysieTicrui»
iabernacula lianiiii, el sanguine agni iMntes uoitiarum particfps... in ipsis salw.iferce festiiiiaiis diebus, di-

froniium consecrati sunt. Vnde rcor, el IradiiioHeni tciplina: etque exercitul'onum vigorem intendens,
aposiolicum permaimsse, (forlasse iegeuduia, perma- cunclis animi ei corporis viribus colleciis^ poniificU

nasse) ul in die vigiliarum Paschcs uute noctit dimi- «'9''^ hierophauKe munere fnngebatur. Et ipse quidem
diiiinpopulos dimillerenoii liceat, exspectantes adveu» cateri» onmibiis pra:ihal ad festi celebralionem'^ Sa-
tum Christi. Ei poslquam illud tempus trantierit, <^''«'" au^em vigiliam in dilbmii sple.ndokeu conver^
tecnriiate pra:sumpta, festum cuncios agerediem. Unde '«'«', Oicensis toia urbe ctrcoruin quibusdam colum-
ct Ptaltnisla dicebat : Media nocte surgebam ad confi- '"* P^' ^^s quibus iU operis eral injunclum. Lnmp/f
tendum tibi supcr judicta jumficationit tuw. Aiqua <^" quoque uccensce cuHcia paitm loca HluslrabaJH :

iiac esi causa cur PrudeuiJus iiberailoneui et egres- **'*** "* ^"^'<^ myMica vigHia quovis wel splendidissim&
«am populi Igrael ex ^Egyplo pluribus slropbis ^*^ iUuttrior reddirelur. Vylesius notat Chrisiianos

canal: C '"* "^^* ecdcsiani dumiaxat cereofura maximai» co-

piaia accciidere coftsuevisse, Constantiiium in ho-
Moses nennie Dcum spinifera in ruiio
Vidil coDspicao iumiue tlaiiiineuni.
iKrem (anije iesiivitatis ct-reos exira ecciesiam
a-. coodi jussi.sse ; columnas i bs cereas dcsignare c«-
Cuiaparaiil etiam SS. Paire» po{>ula Isiaeiiiico es reum Pasthaleni, de quo Uarnabas Brlssonius sliigu-
Aljjypu tjrannideliberaio jusios, 2 rcsurgenie Do- larem iibruin scripsit, S. Zeno Veronenus m Ser-
.iiiiuo in tceium evocaiits, ut S. Gre^orius Nazianze- moue 1 ad neophytos ejusdinn pervigilii Umiina in-
lius orat. in Pascii:i, el in lardiia eni : Ilodie ^Egy- dical : Po^ devotissima completa expiaiionis lacra
pium omniao fugitnus, ei amnrulen!iim illnm Plmao- casta Jejuhia, post cLA&issi]f.£ noctis suo so!e dufees
nem (6). tiifnias-{d')^

('0 Quem iocum pra^ oculis h:>.huit isidorus Eiy-
nioi.. lih. 17 : Cujus (Pa.sclut!) uqx ideo pervigil
VI, c.
duiiiur propier adcentuiu llegia ac Domini nostri,
ut leinpus rcsurrecuonis ejus nus non dormientet, sed
tigilantes invenial : cujus noclis dupiex raiio site
quod in ea vi.am lunc recepil, cum passus est, slve quod
posiea eadem hoia qua resnrrexit, cd judicundumvm-
luTus Cit. Qiiod a nobis iuil aiiiiiiadveiiendum, <juiu
iii notis ad Etymoloi;. isidoii indicaliis iion esl lo-
cus Lactaiuii, ut alti alioruui hoienl iiidicari.
{b) llinc l'rudeiiiiiis v. it'9 : Fasos ille vocat per
fritasxculi, Discissis populum turbinibus reqens, Juciw
tasqite aninias nulle tubirbus Jnsloiun
palrium
scandere praecipil. lllic purpureis tecla rosariis Oinnis
fragrat humus, eic. Eodein peniiieut serinumts S.
Zenonis Veroiiensis ei Traciaiiis S. Gaudoiitii liii-
, de tampadibus ecciesite pinyuis otei tiquor oppuriunnt
xiensis epistopi ae lixodo in ho>- perv'i'fi'.'w, :ic fere
lota beueditliu cerei Pasclialis, liccc nox est, in qua
primuni pulres nostrus (ilios hrael cdurtos dc .Egijpio,
cic, cujus seiilentije oioiiei in Priidcnlio leguniur.
{() rSiceias in or.il. ii Nazianzeni dc Pas>cb.«ie :
Prwciara etiam fuil hcilerna tuininum celebriia», huc
€»t, cxtus ittj oni ad vcsperum nuigni subbnii cdebra-
Patu;!,. LIX.
batur. PenigileM enim noctetu tradacebant usque nd
hovani septiinam cantantes ac -(ainpadcs. accer.dimti,
imminenlem Scrratoris nostri resuneaiongin
atijtie
exspectantes. Qiije Prudeotii bytnno consoiiaiii,
.<•.«,',
(d) Coiifer sertiutiies ejusdtin ZoMiuis de Exodo,
uti aiam traciatns S. Gaudeuiii liiixieriii'» epsci.-pi
\) iu Exodum, de nocte Vigitiarmi, de Prnichfli oisena-
lione, ubitract. iv, in principio tpleudidissimam Kucte
ligiiiarum vocat. in Consiii. Apostnl. cap. i^* iib. v
ajjilur de pervigiiatione magai sabbuir, et dc die re-
surrectiotiif, ubi eiiam facrifioiuiu (ieri aiUe jfjtiuii
suiuiioneiii pnctipilur. Aidcihciiuus de Laude Vir-
in gin. cap. lU :In vigiliis pasthalibu* quando reeipro-
cis aiinorHin circulii anatlatis dominica sotilve lolem-
ttitalit liipii,diii ceitbralur, fortitito coniigit ut lycimlj'.
deesset. Vido Chi'ysoAttiUiuui in Genesini cap. II lio-
/i;j/. xxx. Webris.scnsis no.sira opiuioiii asstnutur,
qui,et&ib)niniim iiistripseiii/ld acceniionein lucer.-ite,
laiuen ail : Ilic hyinnus in principio noclii, cum lumi-
»a accendanlur, cuntari U b:l : vel potius. et pecu ia-
UiTEK i.N s.i; isAto SA.NCTO. iUm lumina novu incendun-
tur, vel incciitii deberent. Ll ad vcisuui, Jt'a nocie !ii
2i
 : , :

683 PRUDENT1U5. 884

128 '5^ Haec ila ciara siiii, ni qiii ulleiius -Ju- A Qu« omiiia libciiler ego congcssi , non soImiii ut

bileliin ;i Priideulii> hYiiinus t!e imvi» liiniiiiti silil/ali liymnnin Prudenlii ejiisque litultim illnsirarem, sed
pa«chalis ad iioricm vigitiaiiiiii l'ascliic ceiebiau- etiam iu graiiain opiimi et rel giosissimi prlncipis

dain coiiij)0?iliis fueril, in mcdia lace ac die caeculirft Ferdinandi Uorbonii Ducis Parincnsis, tiucoi pervi'

videaliir. Quamvis autoui mde origo LeneUiciioiiis giliuin Paschse e.v veieri more, Consuniini Magui
f (Tfi pasc5ia!is peieoda sil, larnen U.e voces, ceieus exemplo, quamvis dispari modo, Pio VI poniilicc
jmchulis, el quidam rilus iii ber.ediLliiJue adhil*ili luaNiino uliro aauueute, cclei>rare ex iJoncis aucto^
itHeniicres loriasse suni, ex ijuo fjciuni csi ul iie- tJbiis accepi.

nediciio hiijusmodi Ituic vel alii poniiliv i Pioinano 129 ^'>1- Q»i'>08 exposiiis, cvidenicr denion-
iriliualur, qiiod for.iiulani niii[iiam picvscripsfiii, aut siraia esl aotiijuissinioruni et fclicissiinu! iini tcni|H)«

Tele:e;n lianc inslilulionena ad nnivcr^ani Ecolesiiiui rum picias in luiniuuni nsii, (.opia,ei caeremoniis [a\.

•-.tietidi volueril. Exislimo eliani S. llieionymi el Sed ad redaiguenduin»!(a;is uosiraf Inipiciuiemabiin-

Piudeiiiii leniporibus posieriorein esse SerHioneia dare adliuc volo allalis in me liuin nonnuilisS. Paii<
ue Cereo paschali inscripluiu inter opera S. Uiwo- liiii Nolani versibus. Nali-.li 9 d'> Adveniu r^iceta: epi-

nyii.i, ul;i iiolul Auclor : Le.je PerUweudtum, iuslru' scopi e Dacia, qui ad ii;iialein tl Felicis occuMcrut
WenHhH pernnre velus : HUbquam in Dei sacriliciis^ Ixcu vides.quauius Sjileiidor, velui aede renaia
inAla, nuiijuam cenc usum, sed luceriiaruin lumina, et
Riiicai : iiisi:uiplii:n camcra cri.s;ian!e bnuiiar
Iii ineiiio nientilur ebur; lec.ociuesuperue
vico [olos videbis igniculus... Novos percurre Ubros... Peodenies lychui s, ir.s reiiuf niur alieuis.
iiunqnid ulicubi cueMs .' Carnien del>erco pascbali
Plura alia aiiis in locis Paul nus (b) ; qucna Prnden-
ii;ibel Drepanius Fiorus, jion Ciirisiiaiioruni poeti-
tio in his controversiis ssepius addere juvai, qiiod
runi vciusiissimus, ut appellat Baronius ad dieai 8
ncque illi objici possunt prsejudicatx opiniones a
Maii Mariyr. iio i ao., sed saeculo taudein u florens.
pucro inter ecclesiasticos viros haustx*
1'civigitiuiii oiiain Paschx celebrai
CAPUT XIH.
ihiui- iit possmus ducere noctein,
per :»i.iin
liifuiiums ci;;ros saciis aiiaritius i^jnes. Hespondelur ex Prudenlio ihterrognntibus ctim Per^it
sat. S, vers. 69 : Diciie^ pouti^cei, in sancio q^id
Aniniadvcrto prauerea uiiquod videri su]-ei'csse vc- fucit aurum '!

feiigium de novo luminc, quod incussa silicis :uceu- 130 ^^^' '" ^"^ hyniDide Novo Lnmiiie ^abbaii
d baiur, iu Orientis rgiombus apud Liiieriuia a pascbalis egregiam rationem reddit Piudenlius, cur
Jcsu lom. ill. Coiitrov. ex posthuuiis, col. 7 1^ ei seq. luinina in Dei Iiunorem accentii debeani : res di^
Dii igne, qucm scnismaiici miracutosum vocaut, el fin- gna, Puter^ quam libi rosridee JSvctit principio §rex
(jHiti, ubi refcrt olim rcvera aiiraculuin «oniigisse C mus offcrai, Lucem, qua tribuit nil pretiosiuSf Lutent
ut die sabhaii saiicli iguis e coelo descenLlerit in ec- qna reliqua pnemiu cernmus. Qux ratio ad ornatiini
(-li;Ma rtiv:rusolyiniiana. Idem col. GOOel scq. Arinc- di>iiiasque leniploruui op ime transfertur : et puli-

iioruni fabu.hiin et riium, qui summo maiie dici I>e- licis qui Persii versuin inculcant : Diciie, poniifices,

^urrettionis coreos accendunt ex quodnin tuinine in sancioquid facit atirum, recte respoadebilur: U res

diviiiiius, ul vcadilaut, acccpto, exponil ei exagiiai. digna, Paler^ quam libi grex luus offeral. Scio quid

cer,onnfirmnt consuotiuliupin apud anliquos fui-ssc qiioties in missse sacrificio ai:ie evangelimn tlins ado-»
doinos lumina complura dis-
iiocle sabh.ili saucli per leiur Dirigaiur, Domine, oratio WM, s<cmi incensum
:

ponere ex omui nialcria quae polesi pr;fibcre aliinen- in consp ctu luo : elevaiio manuni mearum sacbificioi
luiii igni. VESPEiiTiNUM. Confer S. isidorum, lib. de Mysl. ex-
in) nolo ooiiieclurani, q'iod iaiii rrn-
Pr;elerire pos. sacam., ca|i. 58 de Incenso composiio, et Kn-
s.ccuio hitiK.n in [irirvigilio ['asclia' a «liacono
Hr-iiii; pertuiu Tiiitien&em lib. vi de Divinis Olf. , cap. 51,
^iilcatur obt.itum, iil oimc otferliir f ereus pasclialis, Ciir ad bencdicendum cereum quopie portat incensum»
cx vcrsii. Ln'.neii,quod f.\mi:l.v>s ofjcro, s<.";c;jie Tiii- N:ilali 5 : Aurea nttnc niveit ornnntur limiua
(/')

rlinn ijac>fci clnismdlis wiguiue. )l ciim idi-M Pru- vclis, Clnia coronunlur den.vs atturia lyclinit. Lumina
iliMrius laciymas olenUs dixeril, ei Pautii.us in vorsi- ceraiii (ulidentur odora popijrit, NocTt DiEQUt lilc.vMT,
Imh i!1j.\ icforiMulis iiu.' hilnmpiaosccreos, scJ eli;im s\c nvx splendore diei Fulget : el ipsa dirs ccelesti it'
odora /?;/i;;iia conioifiniiraverit, eisi ^lia iiilerprrlaiiri luslris fionoye Vlui niical »/jn)/HJeris luceni geminatu
,

.T it;il)-ji-^ possit , lameii siispiiio milii est non levi-, ^ tucernii. ISalali vi Ast alii pictis occendant lumina
:

«niod iiiile tii

(^uiiTijun granoriiin
rftpiMP!)(l;i o:-v."> ceris Mulliforesque cavis lychnos luiiiwariiius ppten\
liiiiris qiicc a diacono iiinguiit<!r, qui
cerco pa-icliali Ui vibrcnttrcmuias funulia peudula /lammas. rSaiali
i a pc gii caii^ns In Imjns i:iiiur noctis gralia 6u'-
: XI. inler Anecdoia Minalori, vers. 407 : //<rc qtie:
tcipe. sancle Paier, iiii end hujus sacrifuinin vs-.ierii- ccrni is •.Uic Omiii proinpta die vel circumfusa per ,

ntnn : qiiod tibi in hac Cfrei obludone solemui fier mi- omnes. Ordine dimenso quasi fandelabra cotuinnat ,
'listroium manusde op ribus «;;;<;,'.', sacTomicta redd l Dep\r.tas exs are gcrnnt qutv cuspidr ceras, Lnmina ut
Kccicsia. A iMnniillis criticis etiam ni;ijoris subsellii inrlusis rcddantur odra papgrs. At utedio i.t spatio
riilir cisl.e erroris arguiinuir, quod boe loco ihuris ftxi taijuearibus aliis Pi-ndcbunt per ahena caii reiina'
mcniiuuein lieri credidcriiil, adeoque ad h»c verba ctda lijchni, ijui specie arborca lenlis quasi vitea lirgis
grana ihuris iiifigeiida jir^scripseiint. Niliiioininiis Jiriicliia jiictames, summoque cacumine rami VitreoluS
piiio sacrificiuin vesperlinum incensi intelii.^idc ilinre, luiKjvam sua poina caliclos, Et quasi vernantes
<.i>stunl

et disiingui a cerci obl<itioiie soleimi per uiiiiiftrarum accenso lumine p.oreut, Demaque multicomis imi:iut'>^
manus de operibus apHni. Sic pauio aiitc iii henerii- sidera jlamaiis, Distinonuntgae
ctione ihuris : Veniat,qua;suinus, oinnipolcns LKu», fu- tenfbras.
per Hoc ixQC.iiSUM largu luce benedicdonit, infusio. {'.ii
685 FROLEGOilENA. m
ad l»»c r«»ptM»ani, 6:iii»i> fore, si liae riivliire paupdri- A e"i'" imnaluw jaio oUin ajrgcnlo teoiiMa meir)«r:ti

Ims disiriliiianliir. VUleriitt ipi an lia-c jucienl,quia Nalali )3, vcrs. 5^ et seq. : JUe elimm proprii Hob%%

etjenis peiiinal ad eo*, ati »li« qnatibel «ie canM. socrela tepulcri Sancta rcvelavil... p^giim quxdam..
de
Kgo qHiijciii vidro reprul.awi» fui&se a Salvalore iliirmeris affixo orgeuti tettila meUillo. Ipsas arc^S
yuceni JuAc IscariylJC, Joaii. xn, 5: Quare lioc un- bepuictoru.u eik ar^euto fieii sotiiat, car "ffuceiLefn-

aueiiUtvi non veniit trecenlit denuriiit el datiini est eye- p a iraduni :4iiiiquilalis cullurei.
vis ? Cum S. LaMreuiitis uiartyriiim subiii, i« eccle- lo4. Neque iu PruJeWio ilesusl ecrla argunienU

sia liiisse piejosam su;iellecli!em, ex his pnufccii i}ivii.ia)-um et spieiidoris teriijilorum. |ii Eulalia Teri:.

aJ S. Laiireuiinni verbls viri gravcs dociique colli- 191: Uic ubi inariHore perspicuo Alria tumiHol alma nt-

gnul P. ristc|)h. UymB. 2, vers. hl : Sotciis, inquH, loT El percgrinus, ei indigena, iiiiUqiiiat, cineresqut

conqimi, Stvcire nos justo ampliut, Cuin Chnsiiaua sacros Serval liumus venerandasiuu. Tecta corusce sH-

corpora l'lus quuin crueule $cindiiiiu$. Abisl atrocio' pcr ruiilunl De latjueaiibus aureolis, Saxaque cgsa so-

ribus Censura feneni tuolibus, Blande et quieie effli- lufH varianl. Fioribus Ht rosulcnta putes Prala rube-

tjilo Quod sponte obire debeas. ilunc esse ve*tris «/- acere muliimodis {c)

(jils Moreniquc, ei arlein protlilum esl, Uanc discipU- 132 ^'^^- Plurimsfiin eaiflttem rem affirfi p©si
numfoedciis, Libcutut iiuro antlsiiles. Argenteis scy- g sf.nt ex jequaibus ai\l praeceuenlibus scfiploribus.
pliis (erunt Ftmure sacrum sanguinem, Auroque nO' Eusebins, \'ii. Cou&iantiai lib. iv, {^p. hH, teiupluiii
ciurnis sacris Astare fixos cereos, ctc. Nibilomiuusplu- SS. Aposto^ruw Coustantinopoiitanum describens
ihni luiic eranl in Eeclesla pauperes, vers. 157 : Ta- ait : Cumque lewplum omne ia immensam altiludineni
Isplateis omniius Fxqu'rit, assuetos aliEcclesiiBma-' rxiulisset, vgiiolapidumgeaere spiendidumreddidU,(i^
tiis penu, Quos ipse prvmus uoverat, aut ul plerique solo ad catneraui us^ue marmorcis crustis Ulud opc"
iioii iiiaic s«;iiLun''<, Qi^os ipsc primus uovcrat. Ut iii' nVni. Perro camermi lacunaribus miHutissimi operis
it IW^-.iS rccic licc UtK) cohxreie, qiiod ei iii ecciesia obducens, lclam' eurd imbrectetttii . Et supra qmdem
tlivuia.' aUliiant, et panpcribus exinde snbvenialar. ces tcguiarum loco,,.. quoi itidttu uuro pimiino suptr-
Liio vix aiiqueiu videas <]ui eceiegiariim spleudoii fuuim resplendebat. Plun aJia adjuugit Tiieoddretu^
( oasutat, qui nun idein vci masinie erga paupereft iib. 1, cap. 3,1 liisl. de Eccie&iae ^^^dieailone Kiero-
oiis. licorJia commoveaiur. solymig aub Conslantieo i Porro sdcrosanctuM. aitare
i5S. bxemplo uiar Pauiiui, de quo ptulo anie. aulaiis plaue regalibus, «l tHenuntentis, lapidibui pre-

Qiiam iarga niaBu eIeeu>osynas Id pau|vere» eniga- ti»sis, auToqut coltustralis adormbaiur. S. Asguati»
veiii, legi |Oiest iit ejus Vila a FraticiscQ SaccitiQO ous, lib. iu contra CrescoaiuH), ^p. iQ, es g«^i&
S. t. elogsuiier scripta, et suppreijso nomine edita ia
q proi-onsularibus anno S^Q a Siivano airisque perse>
cdiiione operum S. Paulini Auiuerpieusi 16;^ (a). cutionis tempore iraditos refert calices duos aureos,

131 QuanUim vcro Pauliuus ia ampiilicaitda ornati- Iteoique i^k^es sex argeuteos. ,,. Posieaquaai apefium
daiiue liasilica S. Felicis elabor^verit , uarrat ipse ett inbibliolliecam^.jinventa sunt ibi armaria inania»
episi. i%t Qt (ossim ia caroiinibus exponii [b). Qiiin liti prQiulii Silvanus capilulatoin argcHteam et Jtucer-

(rt) Idemmet PaHlinus, episl. 41 ad Severum Sul-
|:i< i4iin, epigramiiiM a Scvero expeiiiuiti, imagiuibiis
S. Itarlini et ipsius Paulioiarfigendum, in
eoniposuit biues opiim Chrii>to, pauper sibi, pnlchra
: tenia adiiUi otducere saxis, addidit ornamlo clara ta-
Secerus Culinina sacralis fontibus instituil. lCt quia coe-
ksles aulani condebal in aclus, Qua renovarenlur fonle;
Heoque homintt, Vigna sacraiHeniis geinina sub ima-
gine pinxit, Discerei utvitoe dona renatns hoino. Mar-
tiiium veneranda viri testa'ur imago, Altera l^auiinum
f-jr-.va referl hnmHem. llte fidem exnnptis et diclis
fintibvs urmnl, Ul merilis palmns inlenierula f.rat.
i.^lc doiCt tisis redimeis sun criinina M-MMis, i't/(i;r
1*1 sit res, quasn suu ctnque salus.
(b) Natali y : Ecce tides istc.tn, qua jimua prinia rc-
ci-ptut, l*orticHS obscuro fu rai prius obriita tecio. i\unc
eadem nova pignuntis et culiuine crevil, eio. Trina
inunus lariis vperaia decoribua illain Kxcoluit : bijuyi
la:iii'.'uri. et marniore jabri, Ptctor imaginibus divina
fe-
reiiiibus ora, tc. Naiali 10
t In (^Jibus ejiis Nuta re-.
: lapsibus sonoris Slagnuin nivuli tolvitur profiindo.
cens opcia lncc, quie, molihns aiidiq e ceUis Cerni:is
einuuisse pari 5;ilendeuii'i cuUu. Kt Nalali II SlaUa
vias qwe conlinei ittlus, .Hdicula kHQf.sre fnlgnrut ex
SOLIDO. Prafixit tabutas dive» manus tequore leevi Can-
h;^ verba deutes, reeavnm quale niiet speculnm. Sec Parits con-
l.enta opcri.Sl vers. 215 ; Stai sed juxta (iiiu(i,quod
lanta freqn mia templum Tnuc Adent, cullu nobi e re-
g fio. PartMiii celsutn subliniil-Hs, atque superba
iJajestute posens, muneribusque opulens Ordo co!um-
naruin (ieuiinus iaquearia tec i Sustiihi, auratis siip-
posilus trubibiiSt AilduiKur gruciles tecto breviore rr-
cessus, Qiti Uiernm seriem jugit.r exsinueifL At .lic-
diot apcri'. tructns viu lalior ulii Culmnis, *?,rs«r(/^H.s
i) ediiiore apie, F.ovie si.b udversa gradibus subiiwe
tribuncil Tollit r, auUites prifdical uiide Deum. Plena
laborfiniet wgre douiui accipii undns, Arciaime confer-
lis ecsluat in foribus, ol».'. lii hyniiio SS. ap stolnnini
Pelri el.Pa;iii, vers. 31 : Dextru Pe rum regio t ctis
lenet anreis recepluvi-., Inlcrior lnnuli pars enl, ubi
Oiunicolor vUrcas piciura superne tingii undas, Stusci
relncent, et vircscit aiirum, Ctjaneus'itte laicx umbrutH
:

eliiiitn snberant alia, ut novisfis, in ipso Ornainenti
loco, q .ii> suimrti, ut crucis nuro Parcerec:intus eniin
laiilubunt mtjalica Visa, Suinends mnndma .s«;n'.s...
Qna: sinuil et vuriis sciie distiiuta i(i.p>ilis, Viuirai..,
1'urva coroiiti bubesl variis circuiudati genunis.., Con-
tinuum scijphus est argcnleis aptus ad uiuni.
(c) tii passione S. Knictuosi ei socitirnm d- tcm-
plo eonimdem inariyrum Hinc auata sonent in arce
: arcut : Sic priita ver.ii<! floribus rcKident.
tcrta. Iii tlippolyio, vcfj. 183 ip^^a, ilias iriima: exu-
;
irahit imininenlis oUri.., Parie alta lituluin Paidi lia
serval Ostiensis... Ileijia pomiia loci est, Princeps bu-
uut has snciavil arces, Lusiuiue ntagnis ainbilnm lu-
lentis. Bructeolas Irabibus subtcvl, ut omnis aurnlenta
Liixesset intus, ceu jubar sub orlu. Snbdidit ct Panas
fitlu s laquearibut coluinnas, Disl.nguit illic quas qua-
ternus ordo. Tum canuiros liyuij insigni varie cucurril
 :

«87 PRUDENTHJS. 68«

mm nrgeiiteam. V.x libro lonuiicali S. SiUcslcr do- A et consians 134 '^"'^
^P"'-' vetcrcs Cnnfsliftnofj ratio
imvil EcclcsiaP liliiii lCqnilii pnlcnam arcjenicam pcn- sepeiiondi morlurts. lo OtUvio Minucii Felicis (^hri-
tanlem tibras vigitill, cx dono Angusli Con&tautini. siianis gcnliles liaec inter alia opponeltani : Non cor-
Donavil nuiem el sctjphos argenleos 2, qui pensave- piis odoribus honestatiS, rescrvatis unguenta funeributf
riint singuli Ubras denas. Calicem aureum pensantem coronas eliam sepiilcris denegatis. Terluiliaiius. Apo-
hbras duas... Amat a^genleci^ duas, pensanles singu- Itig. cap. 42 : Thnra plaue non etnhnns. Si Arabiie
las Ubras denas. Puteu^in argenteam chrismalein, auro querunlur, sciant Subivi pluris et carius sv.as tn- rcet

€luusani, pensantem libras quinque. Inter caiicnes Christianis sepcUendis profligari,quom diis^ fumigandis,
aposiolorunn, inierprele Gen;J:ino llcrveio, can. 72 De co;oiiis responJel genlibbiis Minucius : Nec nior-

Vas aureum, vel aigenteuni. vel vclum sauciificalum luos coronamus. Ego vos in hoc tnagis miror, quenmd-
nemo amplivs in suuin usnm convertat. Oplalus Afer, modum tribuatis aut tentienti facem, aut non senliefill

\\h. 1 adversns Parmenianuin de cempore persecu- coronam (c).

lionis : Erant eccle&ice ex enro et argento qnamplu- 137. Urnarnnt poslea Chrisiiaoi Qoribus derunco*
rima ornatnenta, quce uec de[odere ierra;, nec secutn ruin scpulcra qiios peculiari iionore velient prose-

portare poierai (Episcopiis Mensurius} (a). qui, ut ex vefsibus Prudentii apparei. Nos tecia fo-

B refcmms ossa Vit/iia et fronde fiequenii El

CAPUT X!V. , eie. iii

in corporibus defiinclorum sepeliendit Gue bynini S. Eulalia : Capiie purpureas viutat, Sun-
Quein ttiorem
Vrudenlii (Clale adiiibuerinl Christiani. (Jstendtiur guineosque crocos metile. Noit carei his geiiiatis liicint,
dioersa ratio cur SS^Palres quosduin rilus in ithni- Luxal et arva tepetis glacies, Ftoribus ul cumulet calu-
ck rcprtheiiderinl, in Cliriitianis approbdvetinl.
thos^.^Ista cotnatitibus e foliis Muncra virgo puertfHe

133 ^^^- ^^ '^"''^ sepiilcris apud onines gentes date , ... Sic venerarier ossa l.bct, Ossibus altar et itU'

ini|!eiidi solita animae iimnorlaiilatein coliigunt CU positum. Apud Romanos scri{>tores passim occiirril

cero aliiquc passim geniiles. Prudeniius etiam re- meiuiu floruni quibus sepulcra decorareniur, scd itu

surrecl onem niormoruiu iiide arguil iiynino circa ut intelligas non fuisse inorein necessarro adt>il>i-

esseqi;tai vers. 57 ei seqq. {b). Non tanien eadcm tum {d). Cbrisiiaiti igilur siiuili bonore mortuos

Pauii Orosii praiclarum exslat lest moniuni de

{'1] sauriim, calices pretiosistiinot scvaginta detulit, quin-
aii!' .irgenieisque vasis qux' basilicB S. Potri
is deciiiipalenas miro opcre calatus, viginti capsas evan-
aposloli Iii>fii;H iiiserviebnni, uli cliain de venera- geiiornin ex auro pitrissimo cum geminis, qute cuncia
lione, qiia b irb tr. ipsi pe inoli iaiacia ca t sse volue- ecclesiis divisit. Aileo aniiqiia esi Ecclcsi;e Toieian*
ruul, dum Romam suh Alarico anno 4lUcv.'rterci)t. pietas in protiosa ^upe lectiie ad cultum d.vinuin de-
Sic ail iil". \ii, cap. 39 llist. : Discurrenlibus tlaque stinaia.
p.r irb m
barbaris, furie unus Ooilioruin, idemque Q {b) Venienl ciio soecula, cumjam Sociut calor os^a
votens, et Chiistianus, sacram Deo lirginemjam ivlate revisat...Hinc inaxima cura sepulcris impendiiur; hinc
provectiim, in qnadiim ecclesiuslica donto reperit:cum- resolutos Honor uUvims nccipit artus , El funeris am-
que ab ea uurnm argentumqtie hqneaie exposceret, illa bitits ornat. Candore niteniia claro Practendere lintra
fideli constaiuitt esse apud se pinrimum, et mox profe- mos esi, Aspersaque myrrha sabicoCorpusmedicainine
tenduin spopondii ac protulil. Dumque exptsiiis opi- tervat. Quidnuni ^ibi snxa cavata, Quid pulchra volunt
bus, alto iium barbarum maifniiudine et pondere ac tnonumenta? Nisi quod re< credilHr iltis Non monuu,
puicliriiudine ignota eliam vusorum qualitate itttelli,ie- ted daia soinno. Hoc providu Chrisiicolanm Piens
ret, virgo Chrisii ad barkarum ait : « Ilcec Petriapo- siudei, ctc Ei : Nos tecia fovebimus ossa
in fine Violis
s!oti sacra minist,'iia sunt. i^rwsume, si audes, de fa- ei froiide freqiiemi.Tiiulumque, et frigidu saia Uqnid0
eto tu v'deris. F.qo qnia defcndere non valeo, teneie spargcmus odore. Vellenl aliqiti, uui se sapientes vo-
mn audeo. » Darharus vero ad revereniiam ret gionis, cant, lotum riium sepeli ndi moriuos aboleri, q>i<s
l/moiv Hei ei (ide virgiuls molus, ad Alaricum per jam olim reruinvit Laciamius lib. vi, cap. 12 No» :

nuiilium hwc reinlii : qu\ continuo reporlari ad apo~ autem non quid sapienli ferendum sit, dicimus , sed
noli bastUcutn universa, itt erani, vasa iniperavil ; vir- quid facere ipse debeal. Itaque non quirimus nunc,
{jinein edam, sintnlqHe omncs, qui se adjungercnt, utrumne toia sepeliendi ralio sii utiiis, tiecne : sed ha:
Chris ianiis eodcm cum defensione deduci. Ea domus enamsi sit inutilis ( ut ilti exislimanl ) lamen facienda
.^anctis sedibus tongo, ut fcrunt, et mcdio interjectu est , vel ob lioc solum quod apud hominet betie et hti-
IJrbii aberat. licique ntagno speitaculo oviniuin dispo- tnane fieri videtur. Animus cniin quceritur, et propou-
si'a per singtUos singuta, et super cap ta elata palain p. tum ponderatur.
aurea aique argen e:t vasa porlantur, excrlis uiu:ique " {c) (,tnem locum ncscio cur corruplnm dicant
(id def tisioncm gludits pia pompa tmintur. Hymnis Meursius et Heraidus ,
quoriim hic iia vult rc>\\-
Deo liorhan'S barbarisque cmcmmi-bu^ publice ca-ii- luere : Quemadmodum tribuatis eianiini, ul non sen-
lur. Per.ional tait^ in evcid'o ihbi^ saliitis luba; oin- nenii facem , ul scntienli coronutn; iile : Quemadino
nesqiie eiiam in abdiiis laienics invitatac pullal. Con- dtm tribuatis exanimi , aut non sentienli, ut senlienli
currunt undique ad vaui Petri vasa Chri.'li; plurimi coronam. Mioucius inconsiauier gentiles agere aii,
fiiam pttgani Ciiri.^itianis profcssione, si non fide, ad- qui iiioriuos coinburerent , et coronis houorando»
tni&ccnlur^ el per hoc lamrn ad leinpus quo majis con- censereni, quasi his gaiideren'. Ituque addit : Cum et
fnndanlur , evadunt. Qtianto copiosius ay,]regantur bcalits non egeal , ct rfiiser non gaudrat floribus. Al
Itomani confuqitiue<, (anio avidius ciicumfundunlur 0Him nos exie.iuias adoruamut eadem tranquillv.aie
barbari defensores. sacra el inelfabilis divini judicii qua viviiniis.
d icrelio! i\.cc Orosiu-;, in cujus veiliis, Hcec Pciri {d) Virgilius, lil». vi Manibus date tilia penis, Pur-
:

apostoli sncra mimslsria sunt, iulelligiiur coiigeries pnreoi sparqnm flores, animamque nepolis His saUem
viisoruiii sacronirn plirasi veiwi ecc!csi;tstica. Po- accumulem doitis, el fungir inani Mnnerc. Cicero pro
sieiioris leinpor.is rein, scd valde memorabilem jiar- Fhicco, pag. 518 CaJi/i'i<E sepulcrum floribus orua-
:

raliu. Adu in Cliroiiico ad an. 519 de expugnaiioDe tum. Suetoiiius iii Ncroiie, cap. postiemo, hoc lio-
Toleli bi'c \ii\>Q\..Cliiideb:rtusveroinier reliauuin tiie- nore aliisque IScrouem i^isutn auciuni post obilum
 :

6W rROLEGOMENA. 690
proseqiieliautur, crga quos bene a/Iecii csscnt. S. A 1S9. Mi>s eiiam fuil Teierum eorpora dcluitciuruin
Hieronynius aii lleliodorun» episl. 3, cap. 1 Quo- : vinn vel aqua lavare, non minus qiiam ungere, ei
ticscmque nitor iii itrba f:rorumpere,ei super tumulum scpiilcris vina et ungucnia iufundere. Virgilius. lib.

ejus flores spargere , lolies lacrym t mpienlur oculi. V! yEiieid. :

lii cK^^rius in Consolal. ad PainiBacbiuin de obitu Cvrpusque ],3S lavanl frigentia, et ungunl.
usoris Pautinae epist. 26, loin. 1 , cap. 2 : Cceteri Idem agens de bonoribuft ab £nft tuniulo Anchisa?
mirtli tupiT lumulos conjugum tparyunt riolas, rosas, pr.TPStitis lib. v t

t lia florvfjue p-.rpureos, el dolorem pecloris liis officiit liic duo rilc mero libans carchesia hacrho
(onsolanlur. Pammacluus uoster tanctam favillamf Fundil humi : duo de sanguiue sacro,
!aile iiovo
Purpureosque jacii (lorcs.
ossaqae leneranda, eleemosynce bulsamis rigat : his
Ausonius in Epitapbiis, carm. 5G, in tumulo bomV
piymentis alque odoribus fovet 135 ''ne/es quie-
qIs relicii ila .'lil :
Mcentes. Quod paiiter S. Paulinus rcfert epist. 58 ad
Sparge mero cineres, elodoro perlue hnrrio,
Pauimacliiuut : Quani (Paulii:am) nou vacuam pettbus Hotspes, el adde rosis balsama puoiccis.
{ut maxima pars mortalium) neque vano {ui spei nostrce
Huc rcspicere nunnuliis visus cst Maxiialis, eplgram.
ewpertcs solenl) pomparum inanium lionore comiia^us
126, lib. XIII :

et, sed remediis salwaribus , et vivis opibus , hgc est B

Unsuenluin bseredi nuoquam, nec viisa reUn<;Uas,
(lcernptynis presecuius, debito ordine charo funeri ju» lilo babeat nuiiimos, bWe libi tola daio.

tta persolvens piis lacrymis et largo charilalis rort

,
Acior. apost. ix, 57: Qunm (Tabitiiam uiorliiaui)
perfuiut, religiosius exsequias honorn&li.
eumla^iissent^ posueruni eam in coenacnlo. Ifanc igiutr
158t Se.l auinadrertere oporiel lioi ipsos s.in- constieludincm langit Prudctitius iti fine bymiii'
elos, (lui alia opera pia prxferuut, rioii re?pui're ve-
Exsequiarum, Liquido spargemut odore, ubi ianien
fierationem !-epuIcns martyrum fl»ruin et frnndiutn uiigu«nta potius intelligo. Sic lib. i , oda 5 Horuiii ;

usu prxsiiiati). S. ilieronymus iu epiiaphto Ncpo- Perfusus liquidis odoribut, id est, dclibuius ungnen-
tiani J Mariyriim conciliabula diversis fleribuf, et fli-
|j$. Sed clare io bymno S Fruciuosi et soc, v&ts,
boruni comis, vitiu>itque pampinis obumbraviu S. Pau-
15 ;

iiuiifi ^iuli 5: Tum de corporibas sacris is\\\h

£i perfusa mero lei^unttir ossa (t
Ferle Deo, paeri, laudem, pta solvite vola.
Uarilnus Roa. lib. de Die ualali s2cro el profano,
f l pariler C3sij< d.t e capii.ina fesia clif>i'eis.
Spargiie tioresoluin, praiexite liiiiiim serlis, cap. 19, puiat verba Prudentii, Ft perfusa mero le-
rurpur^itin ver spirtil bietriS, sil lloreus a^iuus
guntur ossa, non esse intelligenda |u\u ritum geiUk*
Anie dicui, sai.-clo eedai naiura diei,
Mai lyris ad lumttlum debes et le ra corooas. Q lium, de quo Virgilius .^iicid. iib. vi :

Hoinae adboe non solum florum, sed rroniliuin eiiam Helliquias viao, et bilmlas lavere favillas,

iisu» m festis sanctorum cciebrandis perscverau

sed esse explicanda boc modo : lauta ad igms tim'
iVdvcQX nonuuUi nescio (]iiid rusiicitatis iii Itac coo-
ritque reliiutas expurgandas.
sueludine nolant. Ego vero quid<]uid Romx pablica
160. CaUerum elsi gentilitius futrit bic riiiis, >ii-
nuciorliiie, et ad veterum temporum regulam rtai,
bii esi lameii cur negeiiiDS eum a Ciiristianis divers <

iuaxiuie urhauutn csse juJico. De eoilem rilu apud

raiione usurpatum. Constai, a genlilibus et Hebnr.is
itomaDos aliasqiie genles plura exsiant testimonia.
ttsum aroinaiiim in sepelieodis mnrtuis adbibilun'
Unum Vir^iliuni proferain, iib. u iEneid. , vers.
Oo aromatibus, qiiibus uuciura est Jcsu corpus lege
248 :
cap xis Joaii. , v. 30. 137 ^1^'"^' Cbristiani euin-
N' s deiubra Dcum, ii>iseri (iiiiiius ullimiis essel
Jlle Uios, fesia velaaius frouiie per urbeta. dem morem retinueruni, nequedubium est quin ba|-
{ama in sepulcris maftyrum diffuderiui. Piudentius
S. Paulinus in nujiUis quoquc id usitalum osleodil
In Uippoiyto v. 193 :

Epiibal. iu Julianura :

Oscula per spicuo ligunl impressa metallo,

N«<DO soluo) fuUis, UmiQa froade legal (a). Balsama difluaduiu, Qeiibus ora rij^aul (c).

narrat : Et lamen non defuerunt, qui per longitm tem- D (6) Oartbius, cap. 9. iib. if, sio interpreialur in
pus vernis SBtlivtque floribut tumulum ejut ornarenl S. Yinfeniio 517 : Subjecta
vers. tacrario, nm
ec modo imagines pratlexlatas in rostris profeircnt, Itnaniqite ad aram condila Caeleslit auro.m mnnerit
modo edicta, quasi virentii, el brevi magno inimicorum Perfusa subter hauriunt. Scnno est de ossibiis ."^.
malo reversuri. Quin etia:u Yologesus Parthornm rex, Vincentii. Vino, ail liarlliius, ossa crematorum, uul
mitutad senaiwn legatit deittstauranda sodi'ta e, hoc cineret riyabaiiiur. Scd meliiis ititerprctaberis ex si -
eiiam magnop<re oruvii, ut memoria ejtis coleretur. niiti loco S. Pniillni Nnlaii 13 liifra exbibendo. nb*.

{a) Corruptela aliqua, aut vatia ^uperstiiio in llis- vetus sarcopbagum S. Felicis dcscribitur.
pani'S inducia, noiaiur canonc 73 antiqiii codici< a (c) S. Pauiiiiiis ^aiali vi ; Marlyrit hi tv.

DoinlMico Lopezio de Barreraeiili Non liceat ini- : sludeant pcrfwdere nuiUo, Et medicata pio
quas oeservationes agne calendurutn, ei oliis vnc4ire iingitenta scp»/cro. Nalali xiii. de vetdri sarc
genlililus, veque tauro, aut viridiiate arborum cingere S. Fcliris vcrs. 557 Jsta suficrficiet tabute
:

dsmos. Omnit hxc obscrvatio paganisuii est. Ex cun- paiel ore, Prcebens infusa; mbjecta foranuna
cV. Laodic. caii. 51. Prima die mensis sacrificia per- Quoe ciuei is sancii toiiens a sede reposta Sttna
a^cbuol paguui medicani arcanu ipiriim aura.
 :

991 PniDENTIUS. 69«

Qiitd ergd esi quamobrem S. Paulinus, Qui luHtc ho- A bari videtur , in^^plcienJum esi adversus quos ea
Dorein sepub.ris sancloruin exhibilum sacpius laii- sint directn. Sic Laciantius ( cujus lameii aiicio-

dat, vel eumJeB) vcl similem riluin iialali ix videalur riias non niagni ponderis bnbclur| , qui celebrila-
dainnare? Ua enim babet lein sabhaii pasciialis iaudavit, ut <iixi nam. 117,
i ^
-
yhTwm uiinamaaffTa agerenl haec gaudia volW,
non ignorans cert^quo raore perag^relur, nibilo-
Kec siia UminihHS misce: enl pocula saficlis minus lib. vi, cap. 1, in fine, ei cap. 2, bunc loo-
^^uamlibel hic j*iuna coliors p<Aiore resiiltat rem aliosque iii eihnicis ferre non potest : Eadem
Obseqiiio, c^islis saaclosquoque vo(il*us li>mn08
cauuiam sobria laudem
Persoiial, et Domiiio miseros ccecUas premil : sicut enim qui sil verus Deus,
Immolal. Iguoscenda tameo pulo lalia par\i$ ,
ila quisil veruscuiius ignorant. Uactant iyilur opiiiias
iiaudia quai ducuni ei>u'.i3 : qiiia mentibus error
Irrcfiitradttus; nrc taiilae conscia culpns el pingues hoitias Deo ,
quasi esurienti; profundunt
SimpUcilas pielate cadtt, UBale crediiia sanclos vina tanquain sitienli; accendunt lumiiia vetut intene-
j'erlusis halaute mero gaudere sej u!cr s.
bris agenti.... ^iun igitur metitis suce compos pniandus
161. His paucisque aliis similibus vcrbis, quilms esl qui auctori et dalori Ivminis candelamm ac cereo'

SS. Patres aul supcrslilionein genlilium aul corru- rum limenojfert pro imnere?... Itaquediis non cczlC'

plelam Chrisliaiiorunj in religiosjs rilil-us, aul pravos stem sensum, sed humunum potius attrlhuunt ; ideojue

lioiniiium niores , aUqnando pemiissos , nunquam " HHt necestaria et grata credunt esse quce nobis, quibvs

iipprol)atos, reprelieaduiH, baeretici abutunlur , ul aut \^^ esurienlibus opus est cibo,aut silientibus t>otu,

universaia bujusmodi consuetudinuoft ratioiiein iii i<i- aut vesle algenlibus, anl, cum sol decesserit, lumine,

vidiaiTt vocetit, et idololairix noininecondemneiit {a}, ut videre po^isimus... /7/b verus esl cultus, inquo mens

\eruin diligeuii distinctione oj«us est : in gen- colentis $e'p am Deoimmacuiatam lictimam sist l. L:>-

liiibus 133 nonnulli rilus a SS. Patribus loia- claniius crgaobjurgaigciiii^es, q:iod Deo res crtiatas

Lanlur, quia el perverito mod» iiebant, ei ad verum oflerrenl, tiui<iuam his indigeiiti, el' iiJiiorariMii Di i

Deuin non relerebnntur. Siinili raiione Christaui cultum in animi Virtiitibus poiissimum consisiere.
ol.jurgibaniui-, quia gcutilium morem secuii , opcra Ni!>il haec ad ca:holicorum, ve! etiam oniniuiu Ciiri-
alioipiin pia :iut ob inam m credulitaiem, aut ob animi stianoruQ) el llebraoruin culluiii, a Deo pra>scripium
I
erversiiaiem corrompebant. Egtegie S. tUerouymus everlcndum. S. Angn.stiuus de .Moribus caihnl. Ec-
Yigilaniiiim rereliii , qui catholicis ebjieiebal : ila- cles. iib. I, c>p. o4 : Nolile cotisectari turbns iwperi'

jfium h.norem prgbeni hujustHodi homines bealissimis iorum^qui tel in ipsa vera religione superslitiosi sunt,

viartijribui , quos putant Je rUistimis cere$lis l7/«- vet ita libidinibus dediti, ul oblili sint quid promise-
ftrandos , quts Agiius ,
qui eU in mtdio throm, cum rinl Deo. Novi multos esse sepulcroruin et picturarum
omni fulgore majestutis sam illustrai. Mitronymus ^ adoratores : novi muUos esse qni luxuiiosissime super

contra : Quicutnque accenduitt cereos tecundum fidetti mortuos bibani, et epulcu cadaveribus exhibentes , supcr

%uam, Juibetil mercedem...Ei quia quondam cotebamus mortuos seipsos sepelianl, et voracilules ebrielatesque

idoia, num colere Deum non debemus , ne siinili eum suas deputent retigioni. Ilic corrupielsc rasiiganiur.

tiilcamur cum idolis honore venerari? Utud fiiba.t idoli^, Pia religionis oriicia commend^t ideru Aiigusiinus

cl idcirco detestandum tst ; hoc fit martyribus, el id- lib. I deCivii. Dei, cap. 12, et I b. deCura gerenda
(irco recipictidtiin est. Vide episl. ad Ripar.,el adver- pro mortuis ad Paulinum cap. 5 : Ipse quoque Domi'

^us Vigilanl. S. Augustinus lib. xxi conira Fausium, iius die terto resurrecturus, religicsce muUeris bonum

cnp. lU : Sicul uuiem tion ideo eontemnenda vel deie- opus prtcdicanduinque commendal, quod unguentum
standa virginitas est sanctiinonialium quia el Ycstales preliosmn super tnembra ejus effuderil, rjque hoc ad

t irgities futrunl, sic non ideo reprehendenda sacrificia t-^peliendum eum fecerit : et laudabitiler commemoratt-

Pntruin quia sunt el sacrificia genlium; qua sicut inter tvr in Evangelio qui corpus ejus de cruce acceptum di-
ilUtS virginitates multum distal , quanivis uihil aliHd iigenler atque honorifice tegendtim iepeliendun.que ctt-

disiei tiisi quee cui voieaiur aique reddaiur^ sic inier rarunt. Et ipse miracula quac lieliani ad memorlas
SHcrificia paguiiorum et Hebraorum inulium dtslal eo manyrum, tum Medioiani, lum Nolx, laudat Cfiisi.

ipso quod hoc sotum dlsfal, quae ctii sint. immotata ei 78 : V>r«»«to>;jen ad ista, quvc hominibus visiiibus twlu

olilaia : illa sc ticet superba: impielaii daamonioium, sun!, quis potest ejus consitiuin perscrulari, quare in j/ji»

isia vero uiii Deo, /otj's htec mi/acula fianl,in uliis uon fiaiil. Muliis enim

162. ii:ique cnm i» SS. Pairibus quxdaro ocrur- volissima esl sauclilas loci, iibi D. Felicis ISolensis

luiit verba auibus universe riius aiiquis repro- ccrpus condiiumesi. lu libro xxii deCivii. Dei, cap. 8,

(c) Pauliiii quidem meos aperte declaraiur in vcr- Monica ait : Cum ad mcmorias saiictorum, sicut ui

Mbus Ergo pfjhant obiii, quod dain-

illico stibje lis : Africa sotebal, pnttes el panem el merum attuVmet, ai-
tiavcre magisiri ? MensaPeiri recipit, quod Peiri dogma qiie ab osliario proliiberetur, lam pie, atque obedien-
refutat? Vnusubique calix DomiHi, et cibus nnus, et ter amplexaesi,etc. luqueubi compirit, a preeclaro
iifia ilensa donmsque Dei. Dmndunl vina tabernis; prcedicalore alque aniislile ( Amhrosio ) ptetatts prv-
Suncia preeum ilomus esi ecctesia : cede sucrutis Limi- cepium esse, ista ncn fteri, ne utla occasio se ingurgi-
nibus, scrpeHS : non hac tnale lndus in anla Debeiur, tandi daretur ebriosis, el quia ilia quasi parentaiia sn-
md pcsaa se periiiotuin ail Pau inus ad ec-
libi. liide perstilioni gentiimm esscntdmillima, ubslinuit se liben-
cresium picttiris (iniandam, ut populuiu ab epuliti ad tissiine, etpro canistro phtio tertenis fructibus plettum
h«c specucuU revocarel. De bnjusmitlii epulis'lo- purgttiioribus volis peclus ad inemorius iiiarlyruin uffeT'
^iiitur S. AugusiiQus lib. vi Conf. cap. i^ ubi de U. re dtdicerat.
 : : : ,

693 rKOLEGOMENA. 694

liaec liabel : Cumque corjius jaceiel, aiqiu a ijeinenti- A cnns, tiquido pralibcra moiu. El ibiUcm dc spiiilu Ui'
bnsel j)Uingentibuiexse:jni(L' ptnareiitur, atnicorinu ejus viijo v.69i :

qnidam inier consolantium veibu suijgessil, ul ejiisdein Sed posKiuym li(|aidus ccflesU spiriius ore
Virgineaui resjitrsit liunium, int^dicaliilis ilt) esl
tnurtyris oleo capul perunijereiur. racluin cst, el re-

lixit. 165. IIoc aulem seusii locuium rnideiiiiaiu loiis

1C3. Plur.i Tii eauideni seiiicntiam Ctiiinrmaiulaiu objectis t;un perspicuum csi ut iiiliil supra. Etciiim

p^-li possiiiil ex aliis scriploribus, ul ciroa Hores iii

sepe ille clai issiinc dislinguil ftiiiiuam a corpore, ei

lerniiiis spatgendoS ex S. Gregctrio Turoncnsi in Viia a maieria. Apoib. v. 850 :

Seveii ts*i!;ticii , ta;». 50, lie quo ail : SoHtus emt (lo- liia (;uideui naliis Domiui esi : sed spiriius, t>t vis
Nou es! pleua Doi, laulo iiK^dcninniii'' missa,
res Hlioruin, lenpore quo nasc;in:ur, coUiyere , ac per
Ouinio llaiis voluil flaiidi sprv;ire leiior(^ii).
parieieH hujHs ivdis appendere , el e\ Forlunalo iib. EU iii.iios-^iliile. spectaro proumla Suli;iiil!i :

Sod sppculuin Deitaiis l.o:iic Pst. iii corjMiri' discis

viH, 'pig!'. 9, ad ilomnaiii Radegiindein , cujus lilu-
Reui non corpoream solers, iiiu>rpri le r.lirir.io,
lu» esl , \d camdem de floribus supcr altare : iiaui aliud Qui Palrem propriuui uiorlali iu corpurc inou-jiraf.
piarcysscial, De vioiib
Crederes, Prudeniium praj ocuiis babiiisse symbo-
Al vos vobis, sntl Ciirislo ff rlis odores,
iiii;i iiim Aiiianasianum, si vcre Aih;inasii fuissei, aui j.im
l!;<s iniOijue I riiii^liiis ad pia ifinpta daiis
'!« \lsiis vuriis yll;)ri:i lesu» coroms,
lum exsliiissci : ISam sicut a iiiia raliotutlis, el iaro
t'.iii<>ilur i'l illis llrribus uru iiuvis. iinus est lioino : ita Deus et itomo unus eU Cltriitus.

sepulcroruui niaMyriiio legeiidus C;ilb. iti, v. 106: Credo equnlein, ueque vuna ftd-.s,
J40 '*^ "'*^** ''*'''^

081 l'aulimis reincouliusiii Vila S. .M;>rtiiii, 1.1). v(c), (orpora vivere more aninteE. Kvidens iu prirais est
bicus in P.issione Roniani v. ioic\. seqq.
u! piures aiios pr«eteiiuiiia:iu

CAfUT XV. feriiaut ot iiiiid lunien .t^t.-^rns '^pei,

Noii succule;ilis iutluciis oljliiiilin»',
Qho sensu Prudcnlius animam t iiuidam ei etetncnlum Nei' cor|)orales pev lcnesira^ cinic^i.N.
dixerii. Pr.ris sed intus quod rehicel nieiiiibu«.

. 16i. Ea nuuc diluaiu qii«* PriidcurH) sivd ab li;cre- Pupilla carnis criissa cr;issuiu [lefipirii,
Ki rc* cadiica, quod resolvciulum 06t, vidti.
licis, sive a cailiolicis oppoiiuiilur, iaiiquaiu reli- l.iqiiHis videudisaplus csl 3iiim:p liiiuor,

g.oiii Clirisiiauae repugnaulia. Ba lius iu Diclioii. posi Naiura tVTveus sola, ferveniissimse
Diviuitaiis vim coruscanteni capii.
Clericuui toiii. XII Bib. uuivers. putal Prudontiuin lloc, oplo, lumen Iraperalor noverit.
aniniani appeliare corporcani Iiis vcrsibus Cslliein.
Diverslias subslanli:e animai a substauiia corporu
iiyiiin. X : liescista ted ista seorsum Solvunt honi.nem,
aperte astruilur Psyc. v. 9U5
perimunUjue, Uumus excipit arida corpu$, Aninuv rapit
p rremil el discordilms armi»
atna liquorem. Et coulra Syminacli. lib. ii, vers. 184
siuiplex nalura lioininis: nam visceiM limo
:
Non
Non ofcidet,inquit, ESigiaia premunt animum, conir;i ilte scrciio
Iiilerinr qui ipirai iionio, luel iile perenne Editus afllalu uigraulis carcere cnrdls
Su|iplicium, quod subjectos nule rexerilarlns. .'Esluat, el sordcs arrl.T inler vinil.i rei;u>at.
Nce iiiilii dillicite est liquidam circuindare tlauimis Spiri>ibus pus^Haul variis lux a;que leuebiai,
Naiurau), (|uaiuvis pertlabilis illa feraiur Disianiesqueauiiiialduplex subj.lanlia vires.
liisiar uoii : ca^iaia taiuca, et lonueaia adbibebo.
142 Perist. X, v. 533, de aniina : Calo refusus tub»
Kailius more noti scripsisset , si ad melrum aiten-
volabil spiritus. llam. v. 5-27 :

dissel. iia cene babet Prudeniius. Duo rcspoQderi

Ouippe auimiis luuge praesiantior, ut {oic sunimo
possuiit : primum, Prudeuiium, cuiu auiinse liquorem dciuissus, siibjeclos 6i vclil arius
.4i;iliere

ct auimam tiquidatn dicit, maienani sive corpus ani- Jnipcrio quassare gravi, etc.

iiiai non tribuerc, sed ejus puritatera coilestemque AlJa hiijus generis mulia prxlereo.
4>rigiji€ra indicarc ; alleruiu , hanc si^iiiiicaiioiiein 16(j. Ul autcm iiitempcrauiiuui friiicorum inso-

liqnidi alisurdain nou esse , ueque reprelicudendam. leuiia inauilesiius appareat, ex duobus ipsis lons
iMudeniius iniel^duui tiquoris ac liquidi vocal-uio spi- quibus aiiimam corpoream a Pruileniio vocari illi
ritum et spirittwle intelligil, ul ApoiU. de d.cmone v. aiuiii, eviucam rem coutrario niodo sc baberc. Ca-

411 : jP«/ii(S abi, veniose liquor : Chrisltn jubet, exi. tbem. x,v. 5et setjq. : Tua sunl, lua, lleclor, uira-

Calb. iii, 141 V. 190, deaiiiina nosira loquens, allii- que, Tibi coputa juiujilur horuin, Tibi. dum veijetuta

lual eam noii mori, quia Yim tiquidce rulionis liubel. colKcnnt, El spiriliis ei caro s.rvil. liescissa sed isla

Ll Apoih. V. 87, de oatuia divina : Pura, serena, vii- sro-.sum SolcuiU Iwmiiietn, poimunlque : Ilumus exci-

(a) Namqne ul scepe solenl prcccauto corde pdetes sibi pinqere flores, Et vnrias hrrbat ocuHs sperlore bc-
Viisa oleo oppdre, et servandw adducla saliai Vet jn- tiiiiuis, ISnlsanm non desnni, ei aromala mulln leruniui
Nardus niijrrlia nileut stuclus ei r.iaxima ctjprus,
siis o/ferre viris, vcl condere sanciis Retliqione tocis,qui- , , ,

bns aui operaiio pr(rieiisMuriijris emeritos prodil virlule SutU uiille species, plures rarintilur odores, yeciureus-
pjiroiio.^i, etc. Iii Dibliotb.Lugduii. Palriim paubi ali- que sapor cd^luni replei.allius ipsuni. Piiira circa riiiis
lcr iuec carmiiia leguuiur. Postcriori leiupore loti^al- liiliebres Cfirisliauorum coiigeiil Pauliis Ariiighus
dus moiiaibus iii (uncrc Odilonis aiiuo iUi8 Ito- : lib. 1 lionnv iidtcrruiwa-, pr;¥scrtiiii a cap. 17 ad 51,
ridus, el r.iveus defifiur leclulus illi, Quem leqit ulina ulii sx'pius uosirum p(;claiii laudat , ct lcstcui ap-
redrus, redvlfnsque cupressus adurnut; Sparquiitur peltiit.

violte, tlerntintur tilia quwquc, Tum videut roseos Ulum

 ,

69S PRUDENTfUS. 69€

pit arida ctipus^ Aninng rapU anra liquoretu. Vellel A stgiiificei aiiimam ess« spiriiualem, alq«c igRC nuHo
Crcricus his veibisexprirni seuicntiain Kpicureorum, niodo afflcicndam, nisi admirabifi qiiad;«m Dei poten-
q»! iininiam moriaicm as>erebaiit, ct aNcgat Bailius tla. Qood (iet mauirestius, si lota periodns referatur.
vtTsu&Lucreiii de ea seuientia (a). Sod aiivenere Ncc mihi ditlicile esl, liquidam circumdare flammis
pritiiiun neccsse «si auctoiis cujugqumu veiba noii ^aiiiramrfinauivis perflabilis illa feraiur
More noli, c^iiiam lairiei», fttormenta adbibebo
scorsoiii esse eonsiiicraada, sed proai coiigiduni
Ipse inccrporeiis ac spirilnum saior unus.
Uia qu.-e praBcediuil et coasequunliii , ct , cjus- Quin el corporibiis pariiif? consorlia poenae
DecernaoB : posswn quouiam rpnov.ire favillas
deiti nionii aiiis in lucis luculenlius dectaraix'. Aliud
Anliquani iii faciem, uec desperanda f oiestas :
cniiii ;(idical)OToluisse dioereClepicuni, aut Bailium, Qui polui formare novuin, reparabo peremptum.
uliud liouiineui lienede religioiieseniieuleni, quain-
En ut non solum corpus ab anima dislinguaiur, sed
vis iilfcrque veiba anibigua eadcm pronunliei (fr).
ctiamideo dioatur Dens animam, boc est rem spi-
Deindii <iuid magis est Prudeniiana; seiilentiae dissi-
riuiaiem el non corpoream, igne posse pwire, quia
inile, qtuni versws Lurretii velmicom-
? Is terram
ipse est snmma potestate prxdilus, incorporeKs, et
inuneiwniairein frugum, arbusioruin, bominum, feia-
salor uitus spiRmtii. llac ratitine S. Aupustinus d.r-
rum i-ppr*scniai, qiige omnia eodero modo nascaniur.
mones^ine corpure, el -animas damnalorum igni
eodem iniercani (c). At Prudentius statim iu liinine B cruciandas affirmal
lib. xxi de Civit. Dci. op
liymni : Deus, ignee fous ammsrum, v. 21 Vt dum :
(d). 10
generoie caducis, Ceu carcere clausa, ligantur, Par$
144 ^^^- Snpervacaneum nunc esset qoxrere, .ta
ilta polen.ior exstel, Quie oermen ab atliere traxii.
prcprie aniroain spiritnalena tiquidam ct tiquorem
Si lenea forte volnntai Luieum »api't ei grave capia\
Frudentins aiipellaveril ;
qu£ est de nomine qiiSRStir».
Animus quoque pondere viclu$ Sequilur sua membia
Bartliius lib. xxi, cap. 4, putat idelcgantcr dictuni :

deonum, Al si geueris memor ignei Contagia }'igru

« AiiiMiC r.APtT ACRA LiQUOREn : Ltquorem anima elt'
recuicl, Veliii iwspHit visccia secum, Pariterque »e-
ganler dixlt, quia Uquida, pura, clara , ceelestis ejus
povtatad atlra. Y. 129 : Animce fuit liwc demvs oliin
namrM. Apotli.
Factoris 1,43 ^"^ <""^ creala'. Fermis habilavit in isiis
Ou3P collasa rudem fecil vlvescere limum,
Sai^ientia, principcCliristo. V. 149 : Sed dum resolu- Ut poie dc bi^uido nalurx Scmiae primos
bile corpus Revocas, Deus, aique leformus, Quanam Accipiens batnlus, sjiperoque cxpressa sereno.»

regit.ne jubebis Animam reqiiescere puram? Multis Qui sunt versusdOi et seqq. Prufeclo piopria signifi-

aliis in locis imimse immortaiitatem Prudentius es- catio spirilus ex origine est flatus aeris a verbo
plicat et (ueiur, qux neqiie indicare quidcm opus spiro, qnx deinde ad aulman) rationalem esl dilTus:! :

csi; nam Bailins fate or, bi» verbis , Ariimce rapii C i;t aninia ipsa sicpe a Prudenlio flatus diciiur, ul
aura iiquorem, non negar: animu; immorialiialem, Il.im. v. 920, flatus sine corpore. Cum autem aqua
4}uam paiilopost Prudentius iiduiiuit; Ciericusvero clemeniinn sii aeri coRJunclum , poctae epitheta
«olum velle vidclur Prndeniium plus diiisse qnam irriusque sa^peconfundimt; nan» aer viilgo ti^viiut
voluitdiccre : al neque vidnit dicere, neqne dixii d*cltur, ei Lucrelins, !ib. ii, uiid;is voct aereas.

aliud, iiisi in obitu animam puram c corpure, qni d Idcm Lucreiius, et Virgiiius igneio liquidum appel-
bumus excipii, abire, migrare, evolaie. Jant, ul xtSiCreuni purumquc, ac terra: graviiati

107. AUi versus opponebaniur ex lib. ii advi rsws eppositnm f sse denoient. Apud Ilebrxos UqHidi, ieu.

Symmacbum, ubi liquida ualura , et perflibilis loore coeii nooiine c^mprebenditur quidquid Cr,£ce a<^r»

noii an raa dicilur. Veiura cura Prudeniius co loco %lber et oO/>kvo,- nominaiur. liinc Prndeniius n<i«
agai desupplicio qno animae piccitorum puniendae male animx liquorem, et anltnam liquidam posuii
^ant^ intclligendus est afjirmare, pusse Deum natu- pro animx spiriiu el puritate, proanimaspirituali et
raiM, quiiinvis liquida el perflabilis st inorenoii, si*e ccelesti, seu ex ccelo originem trabenie : nain lioc
ptr levibus ventis, circumdure llanunis, ut scit ccl sa pissime itld incukai (e). Alia raiione vdlere*

{a)lA\).\\:Deu'queca'ccsiisuniusomnessi'minecriundi: D (rf) Cur ego non dicamut, quamvis miris, tamen peris

Oimibus ille idem pater est, unde alma liquenirs Hw modis eiiam spirilui incorpoyeos posse poina corporaii»
vioTum gutla» mater cum terra recepit, Foeia parii mu> ifjiiis affligi, si tpiritus kominum eliam ipsi profc^^lo in-
das frugci, nrbnstaque lala, Et geiius liumunum : pa- corporci, mine potuerunt includi corporulibus membris^
et
iil omnia sacla ferarum..., Quapro:.ter merito ma- el tunc pol^runl corporum snorum vinculis insoluiili-
temum nonien adepia esl. Cedil i;em reiro, de lerra ter altit;ari ? De bac qua?siione videri possunt ibco-
tiuod fuil anie, In terras: el qnod »»!«s«»j cst ex ecilie- li!gi; milii saiis csl notare Pnidenlinn) ignem c»r-
lis oris, Id sursum cosli rclli.tum lenipta recep'anl. porenni agnoscere, eidiniciillaieni « xciisie, t|U:» ra-
{b) iJaiiiiis ipse asscniitnr verbis
, in siinilibns liDue aiiiio;* incorporcc igne corporeo nftici possinl.
Jiiverssni rniss.cmonlem Epiibarmi apud Pluiaicbnni, Et cuni il'i dissorat Prndenuns, diim animam uqc i-
du Consfiialioiif, pag, 1!0 ; Pr.rclare iailur lipicliar' DAM vdca!, coa^eijuens cst cnm ea voce non iniel-
H/«s, iCoiicretiiw, iuquit, fui! ^ ei dii^cT.lum cst, re- Ie\is.N(' conroRRAM.
diilque undeveneral. lerra aeortuni, Sjiiriius sursuni. » (e) Vide S. Angnsiinumde Gcnesi ad iitteram lib.
Quid ex liis Ofmibus iniquum esl fnihit. Mi, enarral. in psalin. cxyix\i Sicut ait quodam :

{c)
!i;i »;iiiin pcigit : Nec sic iulerimit «ler» res, loco Scriptura ; Volavit supcr pennas ventorum? hoc
muleiiai Corpoia conficial, sed riBium dissipat oilis.
til esl, super virtutesaniinarum : unde cl ftuius Vei dici-
lude utiis atiud conjungii :ct efficii , omnes ties ul tur aiiima tanquamventus, non ul isieiwettigaiurven^
Sonieriantformas, mulenlgue colores. lus quo eorpus propettenie seuiimut, s^d cjnsnomine
»•
 mr PROLEGOMfeNA. m
Ciirtsiiaiu iitfuor.m vocarc pnUiCDinl anhnam, scili- A CAP13T XYL
rel quia corpus vas anm(E appeliiibani. ViJe coin'-
Faverilne Pruili-w.ins Pythagareis et Manichceis super
mcDt. ad iiynui. vij Caiii. v. 190.
(ibslinenlia a carnibus^ an Manicheeorum a^^gumenla
169. Aliatn de iioii)ii)C lilcm movcnt nonntilij ,
de duebut principiii validt everlerii»
qutnl Pnidenliiis animam elemeinnm nuncupaverii,
cod. liymn. Kxsequiar. v. i el seqq. Deus, ujuee fons
:
i70. Eoce iterum Clericus, qui Prudentium ad Py-
uHwmrutii, Duo qui socians elemenia, Vivuni simul lliagoreisini ct Manictidfismi errorcm de abstinctiiia
uc moribundum Ilominem, Paicr, cffiqiasii. Qtia voce a rarnibus accciisisse coniendit. liyreno Cailier. 3
usuiu qiioqiie L:tciamiuu) nau difliiuuiur liii. iii, cap.
Anle cibum, vers. 56, liccc liabel Prudenlius : lltic
6 : Sciemia in nobis ub anuno esl, ^ui oritur e coelo: opulentia ChrislicoUs Seivil, el omma suppedilat. Aksit
ignoraiio a corjwre, quod esle lerrji. Undenobiset enim procul illa funies, Cmdibus pecudum
ut libeat San-
cum Deo, el ctm animalihus, eit ali(iua coinmimilax. Ila giiineos lacerare dapet! Siul fern genlibus indoiniiis
quoniam eihisduohus conslamus elemeiilis ^^uorum olte' Prandia de nece quadrupedutn : Nos oteris coma, nes
rHtaluceprcuditum eil,altc>umieneh\s, p(trs nobindatn siliqua, Feta legumine multimodo , Paveril innocuis
eil scientix, v((rs ignorttuliie» Oariiiius loc. cii. ait epuiis. Solcl usu hoc evenire, iii qui errnres lilieniei*

rnideiitium elementa piincipia dixisse eiluiica phrasi B ipsi ampicf tuntur praseriiui in lelius fidcl, in aliis
ex Adinoo, Epicteto el Euripide. Ego polius dicam (Jiiigenter \/j^QtTTOTts deprchendere c«neniur,quasi
145 *^'" plTosin esse i^atin.mi. Cicero, Acad. socios hibi qu:crant ei adjunganl. Prudeniius Iioc
<Juaesl. , p. 44 : Krgo illa inilia et, ute Crteco vertam, livmno id unum agit, ut Christianos ad cum inorcfn
ttementa. Sic vulgo elcme.ma puercrunif elernenla liorieiiir, qui inicr ipsos tanc lemporis valde eon»»
loquendi, elemenla dia'eclices. Cur eigo in(ii.t scu niiinis erat, ul cibis innoceniibus conlentt,'a camibas
}w-incipia honiinis nou appellentur eieiuenia ? Ii.tque qu.-idrupedum abstinereat, non quod bis vesci n grt
lil PruJentium tueamur, niliil opus esi coiifugerc l cerc, se;i quia melius est uon vesei. NuUum cibuin
ad CD qusc Huet us dispuiat iu Origcniauis, lil). li, Chrislianfs vciilum esse li.^tud obscuic aitie innuerat
cap. 2, quncst. 0, nuni. 14, ubi crrorcm Origeni,, vers. 11 el seqq, : Te sinc dulce nihil, Domine, JVs*-
ffui eurpora aDimlsasciibii, c&cusare vuit, quia uoh- jnvat ore quid appeiere, Pocnla ni prius, aique cibcS,
«lum veriias Ecclesiai decroio erui detinita, cl idem Chrisle, luutfavQt imbumt, Omma, SANCTii^iCAi«iTE fide.
visuin fuii Tei tuliiano, S. Uiiario in Maitii. cap. 5 ; Cuibus posircmis verbij! ailiidii aut ad capul x Act.
Ambrosio lib. ii de Abrsham, cap. 8;Cassiaii0, apost.,vers. ll(c), auiadcapul xivcpisi ad Roinao.,
collal. 7, cap. 15, Theodoio in Excerptis ad Clenicn- vers. 20 [h).
tis Alexandiinl calcem adjectis; Mcihodio , .opud C 171. Prudenlii mens cl:)rius iutelligiiu?' ex railone
Phoiium cod. 23i; Fausto Regiensi, aliisqiie. Qua (|«am subjicit , ciir Peo grallas agcre dcbeamus :

viTO ratione animus a Prudentio igneus ei ignis Ipse homini quia cuncla dedil, Quob cepimus doniinanle
dicaiur, incominehtariis exponetur : iicque «Ila pe- manu, Quce polus, mil liumus, aut pelagus Aere^ gur-
cnl aris in iioc esl dirficultas, cum ipsum Deiiin gile, rure C)€ant,.JJcec tnilii subdidit, ei sibi me. Inier
igneum saepe appcllavcrit. Voiercs nonnulU putarnnl ea vero quae Dcus homi i subdidil, ad Chrisiianorum
revera aniiuain esse ignem, et idcirco dici lioniincnj cibuni seligil aves et pisces {c}. Tum addit fructiis
exstintjui cum moriiur, et ilii aqua et igni iuierdici
leira'. ei arborum, nec jion lac el quae ex Itrlc multa
ciiiu sssillo muliabalur, qifibus verbis minor, scu ficri solPDt. Syrorum ea fuit dementia, ut a piscibus
media capilisdiminulio significabaiur : quasl corpus et a coliimbis religionis causa absiinerent. Ilyginits,
ex aqua seu iiutnore, anima cx igiie consiarei. Alii fabula 195 : Ob id Syri pisces ei cotumbas, r.uos in
lianc insaniam addideruni, grave e;se perirc nourra- deorum numerum habent, non eduni. Clirisiiani veleres
gio, quod anima esgei i nis, adeoque inaxime aqux> pisces avesque eodem loco ponebanl, qiiod ex aqiils
coniraria. Quam Ion.;je ab his deliiiis Prudenlius ab- p lam volucres quani pisoes nalos doceat Genesis cap.i,
sit, ex omiubuseiuocarminibus perspiciturevidenier. vers. 20(</). Ex quo S. Anibrosius, hymno ad tesperas

gnificelur aliquid invisibiie, clc. Apiid auelores lai!- offendiiiiT, nuiicandainntnr, aut inftrmntur. Tu fidcm
nos liqiiidum jiro puro saepe suinlinr, iit liqKida liabss ? penes temctipstimhabe cornm Ded . Qui autein . .

oratio, ei similia. CdiuIIus carniiiic de Aly, v. 4U, disceinil, si manducaverit, dnmnalus est : quia non tst
Liquidaiue mente vidit. £x FiiiE. Omne aulem quod n»n est ex fiue peccetitm
(«) El vidil (Peli us) coelnm epertum, et descendens esl.
va$ quoddiim, vetui iiiteum magnuni, quatuor iniliis {c) Callidns illaqneal Aut pedicis dolus
volucres
submitii de ciiclo in terram. In quo erani omniu qua^ ttut maculis., lilila (jluline Yimina plumigeram
ccrticeo
drupedia, el serpentia terra;, et volutilia coeU, El factn .^criem Impeditint et atire veiimt. Kcce per cci]uora
esl vox ad eum : Surge, Petre, occide, ei nmnduca. fluciimqos Teila greciex sinuosn Irnhunt. Pitcit item
Ait anletn Petrus; Abnl, Oomine. quia nttnquani man- seq' iiur calamuin, liaptus acumine vulnifico, Credula
ducavi omue coiiirnivie et iinmvnduni, El vox ilcrum saiicius (na cibo.
tecundo ad eum : Quod Dcus purilicuvli, lu commuitG (d) Dixitiiue cliam Deus : PrGdurant aqure repiile
ne dixeris. (inniur viueutis, ct volatile super ierrani sub firmamtnto
[b) Noli propler escam desiruere opvs Dci. Omnia caeli. Creaviique iJeus cele qrandin, ci nnxRem animam
fjtudem sunl munda ; ied maltim est homiiii, qui per riventeni, clqne molflbiUm, ijuam produxerant uquw i»
off^niii^ulum munducat. Buniim est non munditcare spccies suas, el omnc volatile lecundum ijenus suutn.
carnem et uon bibeie vinuin, nequ: in quo fniter luus
699 PRUDENTIUS. 700

feiiac 5 : SlnntKe Dem poienrKe, Qui fcrtili natos a-jua A Bailium docie ei «ervose rfrniai, ejusque alios op-

Patlnn retiiiqnis 1^7 f/'"*)?'">

Parlim levas iii aera, pugnaiores bac iu parle recensel, Kingiuni, Clericum,
Demeibu hjmfhm imprimeiis snbvecia ccrlis erigcns. Bfinardiim, JaqiieloUim, Leiluiizium, Ciarlciunj, ia

IJt slirpcvb una prodila Dkersa rcpieant loca. liabaniis riaceiie. de Crousaz. Ego soium ea breviser expli-

Mawriis. lib- n t!e hisiiiiiiione clericorum, cap. 27, cabo qiiae B.tilius Prudeniio olijicii, neque Cliaufe-
estiin avium ei |iisciuni |.iern»tssum ait, qiiia exeodetn pieus iili objecia csse meminil. 1'iiiiccps, inqiiit Dai-
elemento de quo et pisces creatoi snnt aves, ncque in iias, qui impedire poiesi niatum, neque impedil, vu't
regula moiiadiorum :iliarum carnium esum prohibi- itlud II alum ; el iianc vocal noiionem evidenieui.
liiiu, nisi qiiadrupcdum. Iiitclligil, opinor, capiil 59 Qitod anteui Prudentins rcspoudet liominem libere
legula* S. Benedicti : Carnium vero quadrupedum ab peccare, dicil Bailius. iianc esse peiiiionej!! pr ncipii,
oinnibus abilineatur comeslio ,
prceler omnino debiles quiu ihesin impugnaiani dat pro responsionc. Idem

ct trgrotos («). bailius, Clericum secutns puial iVudeiiiiuin respon-

i7i. Posseiil eiiam verba PruJenlii ila inlelligi, snrnni paucos esse qui dainisauiiir : nam ait iiyinno (>

ui Sanguineas lacei-are dapes perlinerel ad nsiim ab- C.tiiiein., vers. 'J3 : Idem tainen bcuiijnus Uitorretini'

srmeudi a saiiguiue et suffocalo, qni diu in Ecclesia dil {ram,Paucosque non piorum Paiiiur perire In arinn.

perseveravil.Teriull., Apoiog. cap. 9: fruf/escat error B Qua-.n responsioirem idoneam non esse repouii \i-\-

vester, qui ne aniinalium quidem sanguinern in epidis lius, qnia si damnalio oinniuin iiominuin e s -t ncti s

esculentis habemus ,
qui propterea quoque suffocatis ct saviiiei ul octo, damnatio paucoruni erii actus sa^vitid

moriicinis abstinemus, ne quo modo sanguine contamine' tit qvntuor, vel ui duo, vel ut unum. Ila enim si hulasii-

viur vel iulra viscera sepullo, Conciiium Aurclian. n (us esse amat coiiira religionis cansam. Sed qui
aHtiu 533, cap. 20 : Catholici, qui ad idolorum cultum, Prudculiuni sine opii>i(mc uiiqua prsrjudicaia attenie
v.U'.., ub Ecclesiw cosllbus arceantur. Similiier el hi qiii iegat ,
penitus Baiii inanes subiiliiaics perspiciet.

bexliarum morsibus exslincta, vel quolibei modo aut casu Primuiu cur cxisiimat Prudenliuin respou&uruin

sujfocata vescuntur. Sed S. Augiisliiius jam siio lem- paticos esse qui ad inferos detruduniur? Prudentius

pare aliler exisiimabal lib. vi, cap. o"2 adversus Fau- ar»tiinenlum Mauiclixurum et Bailii silu proponil, et

^iiini Manicliacum : Ubi Ecclesia qenliiim talis e/fecia laiiiiim abesl ut id respondeat, ut eiiain contrariutu

est, ul in ea nullut isradiia carnalis appareat, quisjam aperie eo in luco afiirmet. Hainariig. vtrs. 819 :

hoc Chrisiiunus observal, ut lurdos vel minuliorcs avi'

culus non a'lingat, nisi quarum tanguis efjusus esl, aul Sic animaseall de fonlibus unicoloras
liifuudil nalura solo sed .suavibus islhic
:

leporcm non edat, si tnanu a cervicc percussus nullo De\inci8e illecebris reiineniur, et isihpra auca i

cruenio vulnere occisus est? el qtii forte pauci adhuc^ Conscenilunl reduces, inultas viscosus iuescal
l'itslus, elail .snperas perciirreie noii sinii auras.
lanijere isla formidanit a C/Eieuis inKiDEXTtR. P»evera Prtfscius inde Paler livenlia Tanara iiluintM)
cum Prudenlius aves et pisces in cibis Cln isiiaiiornin Incendil li(|uidi), piceasque Litumiue fussa^
Iideruaiis aquae lurvo sultudil Avcrno.
adinittal, quadrupedura vero respuat, non ad hunc
PAiicorum irridendum morein respexit, sed ad lauda-
lydcm pluiium consuetudinem, de qua idem S. Augu- 14^ 174. Prudenlius argute objeclionem Mani-

siinus lib. 1 de Moribus Ecclesise cathoilcse, cap. 53: chaioruin ante espresserat, et subiilius eliam quam
Jia mulli nequ£ vescuntur carnibus, neque tamen eas Daitius, quamvis iiic omnes ingonii nervos conten.lat.

imnnindas siiperslitiose puiant.... Continent se igilur ii Lege vers. C40 et seqq.

ipii posiunl,qui tamen scnt ix?iCMERABii.i;s,eit n carni-

bus et a vino duas ob causas, vel pfoplcr fratrum imbe- Si non vull Deus esse malum, cnr non vemi? inquit.
INil relerl, aucior fuerii, laitorque maliirum.
c.l.itntsm, vel propter sttain Ubertalem {b).
Atiiie «ipera iu \iliiim sreieris pulcherrima verli,
'
148 *~3. Reicllendus modo est Bailius, qui in Ciiiii possil prohibere, sinai ; qui si veiit s omm
Innocuos ager« oinnitiolens, nec sancla voluulas
Oiciionjrio aiiisque operibus soepe hoc saxum volvit,
Des^encrel, facto nec se maiius infpiinei ullo.
catholicos argumenia Manicha?orum de origine mali Oiiic dit eriio malu.ii Doniinus, quud spectal ab alto,

iiuiiquam satis diiuisse. Jacobus Georgius de Chaufe- ^ I'.i |ialiliir, iirriqiie probat, laiiquain ipse crearil.
mu
Iji^e croavil fiiiii), quod f discliidere possit,
pic, in Nov. Diciion. histor. triiic., artic. Uanichwi, Nou abolel, lonj^oque siuii grassaiier usu.

(fl) Nicepliorus, lib. xii Hist., cap. 55, diversos je-
junniiliiiiii niorcs enarrai : Quidam animatn nan a!tin~
gnnt; alii aulem atlingunt, sed pisces solos. Snnl qid
nninuita quoque cum piscibus voltiti.ia deguslant, ex
aqnis ea quoque progenita esse, ut Moses iiiquii, dicentes.
i\oH;/«//j ab ovis et nuctbus sive baccis abstinenl.
mdli vero arborum fruciibus vescuntur. Quidam panem
sircum tantum comedunt ; quidam vero ne hunc quidem
mtinqunt.
{b) Po;rus Caf^ielianus, qni de csu cariiium 4 librns
cilidii. lib. I, «ap. 1, ronsneludinein hominuni priiiii
loinporis cxpnnii absliiiendi a carnibns. Plalo, lib. vi
dt^ Le^,. pag. 7S2, lom. I!, ait: A carnibus majorcs no-
ttri abi^tinchap.l , tunqnant non csset pium illas edeve.
ucqne deoruin aras sanwine pollnebanl. Jpse Q»stella-
inis.-i^ap. 2, conira alios proiiai carnes prae caMeris
oninibus oplimuin ac plnrimum praesinre alimcnium.
Coiifor Cleineniem Alex.'<ni!rinum, Paidag. lib. ii,
«ap. de Cibis Judaicis; et S. Hi-To-
t; Terlulliaii.,
Non- jtvin., lib, I adversus Jovinian. !n auliqiio codica
LroIesi;e Hisp., queiu Lopeziusde liarrera edidii, ca.
iion .')8 exslai e.\ Ancyr. xiii : Si quis non pro absit-
nentia, sed pro cxsecratione escarum abstinet, placv.il
snncio concilio ut pra-giistct, et sic, si vult, ahstineat;
si autpin spernit, ita ul olera cccta cnm cinnilns non
deijuslet, iste, non obcdiens neqne susincionem li(eretit
a se removens, deponalur ie ordine clericatui.
 :

701 PROLEGOMENA. 705

Quid ad Uxc Prudcniius? A sil prxdesiiiiaiurum quam reproborum numerus. in-'

Damnaaures, Pater alme, ineas. ei claiido mealus ler angelos si (ial comparaiio , plures fuisse prx'de-
Obbruiesceniis capiiis, ne persla laies siinalos probabililer asseritur. Si qujeslio insiiluaUir
O^ncipiai flexura soiios...
de omiiibus omniuo iiominii>us qui fueruni (julqiie
Et cum insigniter probasset Dominum Nolle malunif
fuiuri sunt, uiajorein esse numerum reproboruna
nec\ quodpost ablt:it,ante probure, Marcioncm ileruni
contmunior et verior esl senleniia. TeneiKiura pari-
nrgenteiu indncit ler cst, t\ Chrisliani?, cinDprelieiisis biereiicis, plu-
Iiivitoue aliquis |)Oiis esl pecrare Tonante ?
rcs daninariquam salvari. Ex liis qui intra Ecciesiam
Ciii faciie eiii in corde huniiuis componere senais.
Ouos libeat, lil>ras({ue oniiies auimve pudicis calbolicain decedunl, pluiesesseprsedesiinaios quani
Ftilsibas, et totum venis iuluDdere hoaesluin.
reprobos iheologi docli piique exisiimant ([uibus
Iluic ergo objectioni occurrit Prudentius, non res- repugnare dqu audeo. Exsiai el. Peiri Frauc sci
pondens simpliciler bominein libcre peccarc, sed Fogginii opus inscripliim : Patruni Erc!es'w de pnv-
vim iibertatis in eo sitam csse, ul homo possil pec- cilate adultorum fidelium salrandorum ti cum
^ rcfjro-
care, oportuisse bominem crcari hac Ikbertiie prx- bundis pdelibus conferanlur mira consensio asserla
, el
dituu, ul laudabilis pnemioque digniis esset; qu.-u demonstrata. liomat, 1752. Debuisset Foggii.ius di-
miiiimc est petiiio principii. B siinguere loca Pairum in quibus Cbrisiiani onines
Nesti», sluUe, lune vim libertaiis .nb ipso adulii, eiiam hxrelici , coniprehenduninr , ab aliis
Formalors daunii ?'Nescis ab origine quanla
Sit concesea tibi famulo super orbe polc&ias... anctorilaiibusqiiaead soloscatbolicos perlineni; tum
Quale era^ elei lus n»a},'ni ex orbis nt essel
Noii rex i^se siii, curlo fasJaliis boiiore ?
1
alia leslimonia 151 Pairuin qiia; conlrariae opiniuni
C)uae laus porro lioininis, vel quoii meriliim, sine cerlo favere videniur, exscribeie el cr.plicare : nou enim
Imer utrainqueviam-disu^imiue vivere jusli... aliter lulum judiciuin ferri polesl pro mira ilia as-
Iiaq*te cum melior sil Providentia , in qiia liomincs seria coiisensione. De disiinciione mtev uon pios
possint libere agere, adeoque aliquando peccent, et i»i//ios dicain cap. seq., ei nonnibil in coniiiient..
quain Providcniia , in qiia nenio unus libcrtate sil
CAPUT XVH.
prxdiius , corrnit quidquid Maroion, quidquid Cle-
Oraiio in (ine Uamariigenioe exponilur defenditnr.
ricus, quidquid B:iilius oggerit. Nam etiam priiiceps et

raortalis (cujus aliae sunl leges) non dicereiur ve!le 176. Poslquam Pnideniius in Haniariigenia de
niilum , quamvis 150 Provident am bonam
, alio- piorum praemiis impioruni(p'e suppliciis laie disse-

quin el oiilem, non tolleret e media. e qna cerio ruerat,oralionem ad Deum convcriit vers. 931, ubi
sciret quxdani secutura esse malo. Ncqtie vidoo bi praecipue versus vulgo in examen revocamur :
,

quare Baiiius ihesiu a se conficiain pro notionc cla C Non posco beaia
Iii regione domurn...
rissiina vcndiicl, qua eiiam Deum velii alilgari.
Al niihi Tarlarei saiis est si auHa minislri
17o. Si tauien liailiusaut aliquis pro co opponai, Occuirat fa<Mes, a\ idae nec nruiima geheno»
l)evoret hanc aniiitain niersam tumacibus imis.
potu sse Deiim cfficere ut honio et bene ei libf-re
Kslo caveriioso, (juia sic (iro l;ibe necesse esl
srmper agcret , priuium cum S. Aiigu lino dicam, Cornorca, irisiis me sorbeal ignis .4?erno,
Sallom inilificos incendia lenta vapores
meiius judicasse Deum de malis bene facerc, quam ExhaJeot, aestuque calor languente lepescat.
nialanulla essepermittere ; tum non estmodo qiiacren- Liix iinmeiisa alios, et teiiipora vincta coronis

dum quid Deus potuerit facere , scd an id quod fecit Glorificent,me pa^na levis clemeaiei* ^durau
cum cjus bonitate cohsereat. Dubiuin aeiom iion est Plerique catbolici fn bac oralione exagilanda acer-
quin Deus bonus sit judicandus , etiamsi hominein biores sunt quam nonnulli beicrodoiii : nam bi agno-
peccare permittat. Postrcmo quiJqnid sit, an a!ii|U3 scunt ignem purgatoriuni ea dcftndi ; qaam fenien-
excogilari p issil Providenlia , in (lua se^nper oiimes li.nm etsifalsam ipsi piilent, lamen faientur quorum-
homiins liene uiereniur lilert.ite, onlo rerum i}iti datn veleruni fnisse , ct nunc ab unlver>a catbol c»
niinc est, fert, ut bomo inlcrduni peccel, iiisi Dctis Gcclcsia leneri. De Magdeburgensibiisi.*!xi num. l!28.

Cursum naturalem causarum impedi.^^t , qnod »gere N'C. Antonius in Bibl. llisp. vet. docct discrtam
non dobel. Neqiie eoim ccmtingerc |)otest,. ut libeitas D igtiis alteriiis ab igne infe>no distiiicti nieiiiionein

tel conlrariis impnlsibiis comniota const:inler bnnnm ficri in line llamartigenixT, quod ininie purgaioril
prose<iuaiur. An autem Priidenlitis crediderii exi- igiiis o.?ores torquet liacreticos, allegaiqiie Osiamlrura
guuin csse danuiaioruin numeruni, ni-iiil ad banc Epitoni, hist. ecc'es. , ce l. 4, lib. 1, cap. 26. E*
qua'Siionem. Bertius et cum eo Kiscus, Ilisp. sacr. Osi::nder quidem eo in capitc Prudeniiiim Inudat.
lom. XXXI, inicrpreiaiilur Prudeniium non lenuisse sed apiid Weliziuni tiibil de igne purgaiorio loqu>-
scoteiitiam quormiidam thcologorum de niajori iiu- lur, quaiovis il!i nx>vos alii|Uusobjiciat.
uiero pr:cdestiiiat<iru'ii , sed soium assercre paucos 177. tn edilionc Veneta B.bl. vet. Lal. Fabricil
ex inipiis periie comparate nd cos qui damnandi a- no 1728, lib. iv, cnp. "2, in quadani notu lcgo, in

esseni, nisi Dcus eis sua graiia et benigiiitate opitii- fine llamartigeaiic subjici prcces , fivibus auctcr ail

larelur. Id vidctur coliigi ex vcrsibus num.-174 le- sulficere. sibi, ti viodo in Tcrlara nondelrudaiur, 152
iaiis, nisi sibi ipsi piane contrarius dicalur, quod nuii- licet pcciia luend V sint in purgalorio. liailius alia via

milli in Prudentio aliisque poetis absurduin csse Prudcfitium tucri conatur.ndversus Pcrliinsium, qi!::i

male negaiit. Tlicologi boc fuse dispulani, majorue nimiram poluii Prudentius se beatiludine iQdiguum,
 ,

1^% PRUDKNTIUS. 701

8*ii>plicio digmin» exrsiifnare ,

que lulmirnas imp'a A Ansom pr.-ebuii Giseliinis ,
qiil iii conimcniario re-

iion esl : Ceite liumilile esl-elle iinpie? En donnanl vii fert se vidissc hanc oralionem seorsum cnin .lUis

bsH tour uux clioses, neU nomineraii-on pas une obla- «xciisam , non Indicalo auctoris nomiiie ,
quod for-

lion de sa persnnne a la juitice de Dicu ? Qnii>ns verbi^ tasse librario inrogniium erat. Id coniicit e duobus
liailiiis sails inimil nescire se quid sil hiimililas. ver«ibiis quos in (ine appenderal, omnino proeter auc-
Quxnam enim esset isla htimilUas qua liomo, cnin lorit mentem cl sentenliam^ qui epilngo bymni S. Ro-
po»sil DeuiM deprccari. nl criminibiis iii h:»c viia d»»- ni'«ni adversaniur (6). Lndewigius narrai Gisflini

leis ab xierita daainalione Hbereiiir, poiius scse 0|>iir.onein in c:Ualogo Flacci cssc expressaiu; sed

Deo offerai, ut perpeluis Oauiniis lorquealur, bi;aii- quoj spuria sit oraiio , noii asseniitiir , illa ratione

tiidine fOBlesli , i:u."otiue ii)So aDlernum privaliis? Pe- quod scriptores sui , uii poct£ ciiius , nblivisci

!rus Wesselina:., Probsbilium lib. singuUri, c:«p. 2-2, queunt.

coMra Guitieliiiuiii Cavcuin asserentem , impium cl 179. .Mibi certe nulla idonea esse c&usa videtnr

Prndoniio iinl-gniJiu es^e dicUMii, Non posco bcata Jn qiiaiitobrein hnjusceinodi preces Prudentio aiijudi-

refjione don.iiin , rcponil : At qnid si poetu indicet, $e centur, siquidem prseter omniuin codicum consensiim

(jiaviisimorum matorum sibi conseium , non aspr.ire Iso Magistcr isier reliqua Prudeniii opera hanc ora-
ad bcatissimam eain slaiionein in quain martijres elvir- B lionem g^ossis illuUral, et eanidcm Prudenlio Tbeo
(jjjiCJi Irauscribentur ." Quod arguunt verba quw praxe- diilfus Aurelianensis adjudicai in lib. de Spir tn

dunl et sequiiiiiur. MuUa in tliesaiiris Patris est liubi- sancto : Sic perfeclam , ulque sinyularem naturatu

latiu Christi, Disparibus discreia locis, 7ion posco bcata snnclce Triniiatis mirabili veritale demonslravtt Pru-

In regione dumum : smt illic casla viiorum AgrrAuu , dcuiius in libro contra Marcionistas metro heroicu :

pnbcreum qua; dedignanlia eemum , Dirilias petiere Dee cunciipnrenst animce datort o bee Chriile, Cujwt

mas : tii fore perenni Candida lirginilas , aiwnum abore Deussubsislil Spiritus unus. Interpretatio veio
cnsiraia recisum. Gaulera quoc addii Prudeiilins , ail qiiam Uiscus adbibet, non omn no displicei, Prnden-
\Vi:sse!iugiiis , in Giristiano honiine noii latidaiiJa, liuin non audere pciere heatiiudinein stauni posi
sed ta coiiiparala esse, ul a (locoruin veieris ajvi obitum, et videri pa;iits purgatorii ignis cuntentuin

opinionibus non prorj-us dissenliant ,

qui piiwbant ,
esse : ailertque Uiscus versus c:^ Apoiheoai iu Gne :

ojnnes qui beaj,iludinis fiiiuri aliijuando eranl coii-.-

relliie corde melum, mea nieinbra, et ciedile vosmel
poies per ignem esse traducendos, coque purgandos. Ciim Cbristo reditura Deo, nam vos gertt ille,
Niniiruiu Wesse!iiigiiis ab i^ne purgatorio abiiurret IS^ Elsecum revocat, morlios ridete mioaees,
lnnicios casus contemnile, letra sepuicra
qui iiiliiloiniiius anirinn!, poeiicum esse et in pocia
Dcs(»uite ; exsurgeus quo Chrislus provocat, lle.
lerendum, cavcmoso Averno , pro indefesso igne. ^-«

Posircmi versus [irima froi le duriores ilii videnlur: Qiiod aiiiem Ludewigins respondei, scripiores, ct

A'o/im tamen ,
^ergit , existtmes, poetam damna onnn pra^seriim poctas , inlerdum sui oblivisci, id locuin

yregi scse inservisne rerbis ilii«, Ue pvna tamen cle- h:ibere potest , cuin clare dicnnl contrarta : nain si

menter adurat. Ea iliJem ex veterum opiniouibus ex- verba alio inloco perspicua sunl, alio dubia, %qni-
rcbns maximu alicujus niomcnti
'

pbcanda sunl (a). las Qagiiai, nt in

153 ^^^' f lori'Tii aiU neg:iiit eam oraiionsm esse Jjtuigna interpreiaiiu adhibeatur, qnin ad oblivionein
frudcntii , aut saltem id in dubium revocant. An- ronfiigere necesse sit. Ac ne cred:inii!S Prudentium
dreas Kiveins, lib. m Critic. sacr., cap, 20, aillrmat de vita .'cterna consequenda desperare, in promptu
eas preces vjderi falso ascripias Pmdeittio , el con- est ode 7 Catbem., qnam bis precibus nonnulli con-
tradicereoda» 7 Calhem., idemqucpuiare Perkinsium» irariain dicuat, nos potiori jure ex ea inlerprelalio-
Guiiielmus Cavcus eadem ratione spurias eas judicut. nem sumcndam contendimus {c). Igiinr cum Pru*
(a) Ludewigitis in Vita Prudenlii in aliis dogmatis Vide infra num. 184, ubi similes
gatorii crediderit.
(|'!CB Prudeniiiis cnm «atiiolicis &ustinci de libcr;) preces, ex quorumdain ore express3C a S. Joanne ,

nrbi rio, decanis innnrenlia de b iiis operibii-!. de , Giiinnco i>roferiiiiltir.

inartyrum culta et invocalione , de Yirgine beaia (6) Ad versum 965 Sa/<«jm mifi/icos, pxclamst Gi
:

Prudeniinm vull extusaie (uiii ob codices corruptns, seiinus : Jtnne, o Prudeiili , lam nbjecto qnemquam
«um quia carnicn iion esi :idangusios veibitrum can etse nnimo ? aliud certe nobit spondent iuaves Evanqclii
cellos eniancipandiiin. Sed biinc locum, iVcin posco vo.es. Siquidem propositis divimv gratia: obtinendmin-
beata In regione dumum, vocat sliiliiim et muliercu- strumentis, siricte imperant vocatiomm nnstram eer- ,

laruni f:ibniis di^nuin coinmeiitiitn. Quanquamiliud, tam faciamus cerioqne et indubitaio aternce viiic gto-
,

;;il, Idc Pruilentium cxcuset, qnod pru lulc sic pati ne- riam exspeclemus; docentque e contrario, infernnm
(er.se es^e dixerii , cum aanctoi niartyres dedis>-c jam ignem aut gravius tupplicium dcprccari scrvornm eatt
puenns in tormentis pro Cliristo suHent:s exislimaret. lll semper meluentium ac pem desperantiuin. cum nulta
hoc modo ei jere cequales errarunt apud centuriat., nunc tit condcmnatio his <!ui in Jesu Christoperniiineni,
centur. i, cap. 4 , qnanquam ad snniorem quam liodie ul^pote qui factut sit nobis a I>co snpeni a. jnstitia^el'-,
pontificii meniem exponi Hlos debere , iheologi nostri Qu:e Giseliiii vcrtia deleri jubci Appr^iidix Ue^gica
fcniunt.... Fuisse lainen privatus el domesticui errur iiidicis Homani apud Labbfuni du Scripi. cctlos.,
{':udentii pndiit; qui scelerum jnventwis conscius , se sive potius corrifji juxta recogmtionem abipso auctore
iuciiqnnm siaiiin posl morteni liia aterna crediderit, cditam ; ne in dVeno opere niiniscuriosi sint heteredon.
lia Liidewigiiis talliolicos cmn veicribus ideni dicpre liecogiiiiioiicniGiseliui non viJi.
lesiaiur , ni^i quod s:tnioreni ({iianidain niciitein in [c) In bac oda de Niniviiis , vers. OC : Sed pceni-
v<!ieiibus inirospicere laborat; et illud demnm in tendi dum datur diecula , Si forle vetlent improbam
PriiUentio reprcbendit, qucd pcenas lcntporales pur- libidinem , Veteresque uuqas condomare ac frangerc.
 ,

705 PROLEGOMENA. 706

mens de
ilenlii miserlcprtlia tliviiia lacile phicalnli A li»5»c redJusU sensmn, quod si necessc sii, me.
lam aperta lolijiie iocis doclarata sii , ui etiaiu anie (juippe locnm inter pios el sancios non meritum,
nuin. 173 elaltorandiun fiieril , ne senleiiiiani n.mis jgu! ptirgalorio mancipari, salleni mili inceiidio affi-

beuignaui YJderelur amjjlexiis de uiajori uuniero ciar. et dum sancio.s mailyres etvirgines siatim post
pra-desiiuatoruin, con^equeiis esi, oraiiouein III- obiliiin liix iinmcnsa et lcmpora viucia coronis gliri-
marligeniu; cxpiicaiidaui esse ex bi> qu« alibi dixit ricani, me poeua clemenler adurai. Eodem spectani

el ad eoiura raiiouem quye a/ii SS. Paires proiule- alia verba : ^on posco beuta In rcyione domum. Scili-

ruiit, ut S. Ililarius Euarrat. in i psaluiiim : Sunt cel, posccre uo:i audeo dop.iuin in ea regioiie beal:i,

eiiim aHqui inter iinpiot piosque^... Plures nainque ubi i lico posl inortem aniinae quariim egregi:i fuit
,

Dei melus in Ecil.esia conlimt; sed eosdem lamen ed iu h.ic vila sanctitas, recip-uniur. Seinper eiiim iii-

ttccularia vitia soEculi blandnnenta solUcitanl.,.. Impii lclligit de tempore, quod proxime obiluin seijuiiiir:

uon mancnl, quia his Dei nomen in honore est ; pii non cuni flebilis hora Clauieril hos orbes. Revera aiternain
stmt ,
quia quce pietati sunt aliena seciantur... In eos beatiiudinem se tandem cousecuiurum sxpissime
ergo judicium est, quodjam et in incredulus actuin esl, sperat, et ad eam rem martyrum pairocinium im-
ei in credeutes non necessarimn esl {a}. pioiai. Ac oe loiigius abeam, in bac ipsa oratioua
iia aii
155 ^^'^- Quapiopter ccnseo nou gUud Pruden- :

tium posircmis verMbus suce oraiiohis voluisse, nisi

Judice le pallens trt- pido, te judice eodnm
Speui capio, fore, quidquid ^go, veuiabile apud ia
ui levitev igue- puigaiorio lorquereiur, si necesse Uu:iuilil)et in(JiguuiH venia f.icijinque, lojuarque,

esset pro labe corporea unimam purgari anie diem 156 ConGteor (dimiite libens, et parce faien i ),
Oume maiuiii meiui S(ul lu bouus arbitcr anfer
;

cvireniam judicii : nam de obilu bominis ciure io- Quod merui meliora favens largire jjrecaiili.
:

qiiiiur Qui aiunt poeiam, sui oblitnm, de misericordia Dei

:
£
Dona aniiiia> quandoque mee, cum corporis btyus dr-sperasse, clnre iudicautobliios seip.sos quid poeta
Li(jueril hosi.iiiuni.,.
Cuin flebilis hora in hac oraiione fuei*il complexus (6).
r.lauserii hos orbes, ei conclamau jacelal
Ma tries, oculiMiiie suis iiieiis nuda Iraciur, CAPUT XVIII.
Ne ceniai uuculeulum aliqueni de geiiie latroaem, Opinio Prudenlii de pxiiis dainnatorum in pervuilio
ol voce miiiai;!
Initiiiieii', rabiiiuro, vultn(|i!e sabbali paschalis wingalis, an alioruiu menies occu-
'1 orril)ilein, qui lae luaculusuiu aspergiue morum
paveril.
lu praeceps, ui prjedo, tralul, iiisrisque ruenleio
liuuieri^at specubus, cuiicta exacturus aJ usque 181.' Singularem qnamdam sententiam cxpiessit
^uaiiraateui uiiiiiaium lu^ulus^ deljiia \iiai.
Prudenlius Calbem. Iiyiun. 5, vers. \^o : Sunt et &pi-
^oii igUiir lo.(ui!ur de poenis aeiernis iuferorum, rilibus sccpe nccentibus Pocnarum celebres ^ub Siyife
quibus corpora eiiaui sunt lorquenda : de qiiibus feri(e Illa nocte, sacer qua rediit Deus Stngnii ad su-
|oeaJs boc ipso iu cariiine vers. 8^7 : Et Phiegethon- p:ros ex Acheronticis ... Marcent snppliciis Tariara
teo sub (lurgite sauxtt edaces Perpciuis scelerum puenis milibus, ExiiuUalque sui carceris oiio Unibrarum popu'
iii»!escere vermes .... Vermibus, et (lammis,ei't(is£ru- liis, liber ab ignibus (c). Bell irmnus lib. Ji de Piirga-
iiatibus cevum Immorlale dedit. El ii, iit Syni., vers. lorio. c.Tp. 13, in qu:esiioue an suflragia prii.sint

191 Quin et corporibus parilis consortia peeiice Decer- damuatis Prudentii loco responsiirus,
;
q ail : JSiUilaliud
nam. Veiba illa, Esto cavemos^, quiasicpro iabener dico, nisi more poetico lusisse Prudentium. Al putuit
cesse est Corporea, trislis me sorbeat iynis Averno, aiiud dicere : et cerie si aliud di.\isset, occasiouein

Suspendll tclum terror exorabilis , Paulumque di<-ia lyr.C3esaraug.,et Oanieinueiius, lib. ii Origenianor.,
subsCuit sentcniia. El vers. 171 Mollitus his et lali- :
cup. 2, qu;icsi. 11, demonstraiii, de modo et loco
bui breocin Deus Iram refrenat , temperans oraculum felicitaiis SS. ad Floreiitinam usque synodum niiiit
PiQ^per sinistrum : prona nam clemeniia ilaud dijfi- eerti ab Ecciesi) fuisse prscscriptum, adeo ut in 4i-
culier suppLicem inortalium Solvit reatuni , fitque fau- versa Palres abieiint,
trix /lentium. Muita alia iit line de jejuniu aliisque {b) Jorinnes Laniius, in Deiicils eruditorum ItMii.
pit-taiis operibus qiiibus Deus placatur. Uis addo cx Xlll, pag. 514, oratioiiem Prudeniii exsoribens, tin-
prxf. rrb. ii Syuim.. vers. 80 Salvator generis Ro-
I :
git locum miiiorem in iuferis eum postufas.ce, cum
nuilei, pr:cor, Qui cunciit veniam das peieunlibns, {laradiso inJigouiu se crcdcret, et subjuiigit iiiijiinni
Qui nuituia iiatuis non operis tui Mortatem, lacili leslameiitum Pbiiippi Struzzi, quod alia -ntc la- m
quem relevcs manu, Uujus, si potis es, jain mtsere- clum allirinat : Per non venire piii in poiere de'neinici
tciio, eic. viieJ ... iu Filii^po Slrozzi iiii sono deliberulo in qml
(rt) Et cap. 2 in Mallbseum : Salulis igiiur nostrte modo clie io posso, quantunque Uuro alC amma miu mi
judicii tempus designat in Donino dicent : Ille bapii- paia, con le nve inane finirf la mia viiu'. Lunima a
zabit vos in Spintu sancto et igni : quia bapiizatis in Dio somnia misericordia raccomando uiiulweiile pre- ,

Spirilu sanclo relir,uum sit cuniummari igne judicii.
S. (yprianus episl. 52 ad Aiitoiiiauum ail, quod non
uisi ctie Domini vasa lignea divini ardoris incendio cun-
cremeniur , et fictUia ab eo cui dala esi ferrea virgu
fraihjaniur. S. Ambrosiiis Eiiiirrat. iu jisal. xxxvi ;
Iiine eryo purgubuhtur jHii Lci, igne Ezechiel, iqne
David. Sed lii etsi paignem examinabunlur,
vien, I >Bnsivintuspiirigiienielaquum...EtsitaU'os fuciet
Uvininus servos suos, sulvi erimus per jidein, sic luinen
talvi quasi per vjnem. Sixlus Sjuensis, bib!. lib. vi,
adnol. 5i5, mui^is SS. Patruiu testimoaiis, noiuina-
iimPrudeuiii hyumo Exbcquiar. , cloclodecim mar-
gandoio, sealtro di bene darle non vnole, le dia u lueno
quat liiogo, dove e Caione Lticense, ed ultri s.miH vir-
mosi uvmini, clie lal fiiie hanno falto, eio. Quid Piu-
.. dentii precibus ciim bac oralione?
" (t) Clericus in Viia Piudcntii male intejligii hunc
iocuin , ac pejus iiide ari.;unientuin cdiilicii ilit : H
dicent la- (Prudenlius) que tousles ant, la iiuil que JeiUi-Clirist
ressuscita, tcs damues ne reisenteiu point de piin s, ce
qui suppose que Jcius-Chrisl dtait descendu dans ce licn
et cn avuil tire lesdamn^s cetie nuil-la. Vido C(.mmci)l>
ad hjmn. 5 Caili., vcrs. 1'JU.
 " :

707 PRIDENTIUS. ^W
taviiJaaili non prxbuisscl n<*opii)iaii >, r,Hi i;» lil». Uc A S- Cr g rii Magni, et PruJciiiii i» byinno «ic No\o
4)ii'^ ne fcstor. Clirisl. in fesio S. Ilij.;^!yli aflinuat L« iiitie pasciialis i>:.Lbali (sic eniin iuscribii) aliis-iiie

rriiiifnUuHi in marlyrio S. irpiiolyii <iescr'icn»lo l*ujiismo(ii il!uilriiun Pairimi diciis , in liauc oi»-

niore poeiico lusisse, quod eiiani, iiiq.ii, D.llurndnus nioncin inciiiuirnni ; aiii a*iier eam eiplicam : uiui

iii re inajori eum fecine dicit..Qu\d er^^) aliud poliut S.Tlionias soliiin agnosiere videlur iii «iaiunalis ira-

dicere Bellariniuiis? Poliiil el fiTlas.se d-buil diiere, ntio quuindain raliacis g.iudii speciein, gntiaftique

iKuiiinllos veieves iu ea opinione fiii.^sc fjuam S. moercutis aniuii illusioncM : qualein esi^ lerunt in

Aiigu^liniis ni>ii csl nasus L-oiideii>n:ire cap. il2 En- du::niii;ibus, q.i iioiaiues ad peccaiiduin inducenles,
cliiridii : Picnns dannatoruin certis len.jioniin iiUer- vaua quaduiu l.i-tiiiu af.i< iu .lur, ijuiii pteua decrescai

vallis exiilifnenl, si lioc eis i^iacel, (iihiuaicnu$ iwiiijari, <;iia (te re agunl liicolfigi ^cUoiaslici.

intiUi.jatur In eii tnanere ira Dei^ livc 184. iu codice sxculi .m CiM. Riccard. ezftiat
i57 duininodo iiis.

til ipsa dannaiio. Ad queiu licuin ijeliarniinus le- in.ssale, el iii lioc vi.ssa, pro cujus anima dubitatu.\

ponil, Anqustin.im ibi non age:e de orulicn:^ pro ue- ciijiis iiieniiuii Lan.ias loiu. Xill Delie. erad., pag.

functi», et njluin dicere, noi mi' erroncnia coucederc, 51 1 tl seijq. Pieces i;J lioc ipsuai leiidunl quod
dainnuloii pi-niri citra condiijnuni, iiiind clitrihs docet qtijcrinius. lCt si pLnain ceKiain uniina; ipiius obtine^e

lib.\\\ de tivit. Dei, cop. "li. C.ur it; lur ideiu de non pcssuinus, salieni cel inter ip&a termfnta qua: fof'

rru.ic:ilio iioii dicaiur? lilu.l iieg;iri ne(;iiil, Piudeulil situu palitur, refriyerium de uLundi.ntia miscrationuni

senienliain ab Augujlino ir.dicari, d.ni lilieruiu reiiu- luaruin s^nlinl ... ul si loroitan pro gravilate criminnm
quil exisliinare, si placet, pflenas daiiiuaioruai ccrlis uoii tnei ea!urtjtor'am, per hax sucree oblulionislibainina,
leinporuiii iuiervallis aii<|ii:a(^iius miii,.,':iri (a). r<'i lcler>dilia fiaiusibkjp a lormenta. A|>ud Bol'uu-
ii'2. Confor quae addidit lnc. cil. Lncliiridii : Uac dmioi lom. Ill Maii, aJ dieiu II, pag. 5o(», S. Pa-

«MJi» voratur ira Dei, non diiini nniini pfrtnrbalio, ul cboiu usita ailde quodain d:nanalo : Emn ob retn roijj

in ira sna , Its: esl, innnente ira sua, non laincn eoii' »/»;>, ut si crucialtts dejuncii lupitisreddere tcvions,

lin at niiicrutiones snas, non ivurno supptlio fiv.eni sine psalniisrum septitturaijni.in elis:pOisel enint Uei<t,

diir.do, sed levamen adhibcndo, vel iaterponnxrio crii- cum bonus sit et tuisericors, fiquiem aticjuain eidcin nnr-
ciui^bus. lia;ic sciiti-nii m aiBp'cxus eslS. Joannes bere. Mde notus Boliandiinoruin. S. J.ianiies Cliiua-
Clirysosioinus l!oiml. 5 in episl. ad rbilipp., quera ciis, gradu 5 Sx;a!a> p iradi^I, sii.iles preces ex ijUi)-

iii aliuiii seiisuin lialiere conaiur Cellarminus : Uos ruuidain orc expoiiii : Alii simut oneris cousc.enia;

iijitar liigcamus (l oquiiur de damnaiis), opem pro vi- gnuiUite deprtssi, et svpplkia aierna deprecabaniur,
ribus feriiinu!;, ail>nod ipsis auxiliuin coinparemus, fi indignos tainen te caelo sticere proc'umubaiit, et

exijunm ilud qnidcm,sed quodtaincn auxUiariqueat..» tluinmodo lioc,inqniuH', fial, sufficil nobis.. Vidi illic

Atijue id quideui de liis 4fui in fide decesteruni. Cale- atiiinas liumit,s, et emris pondere depreisa^, qiuc....

cliw.iieni rcro neque hac dujnaniur consotaii^.ne, utio q diclitubtint ... Salis en'tn nobisesl si a gravissin.a lua
quodani e.rceplo. Huale vero lioc/ licct pauper^ius oli- comminaliune t:t inexplicabiiibus et recunditis suppliciis

qnid pro ipsh dare, atijue liinc aliquid ui-rcipiunl re^ri' Lbcremnr. IHenlin otnnis prvrsus poetta ntbis yemitia-

(jiiruliunis. Umissis Joanue Damast eiii', s«ive vt;ro, lur, veni.quc douctur, priere non audemus. Qiiod for-
bive alio sub ejus oominfr, S. Pauliuo Nobuo, cujus tassc inaiiis perui.et ad orationein Prudentii in fiiiq

|irecfs ad Mteiain proinam nuia. 185 in noia, et lu- llaiiiariig.ni;**, tie qua cap. 17, nam ulraque baco res
iioceniio Ii!, a quoium oucuciiate non saiis se ex- siaiiliiuiiiiie aii.pia contii.etur, ei iulor sc coiiuecti-

iricai Bcliarniiiiu?, clariora Miiii pr0}.'.::s:iue ad Tra- tur. Non ouiiUam byiniium Imnc Piudcntii in raultis

deniium acccdunl, quaiex Missali M"zarauico ferial ecclesiis ad acceniuin cerei pasclialis fuisse dccauia-

pcsl Pa^clia describaiii : Viderunt le inferi, Detts, tum : iu quibus pr.ipteroa ea ^•'iilenlia noii inate

vidirunl ct trcoinfrunl a vocc lonilrui tui, rficcn«?.s audie!).»l. Qua; raiio::es Dionysiinn PtMaviiuu fnriasse
Absorpta esi viors invidoria. ibi est, niors, vicioria iuipuii-ruiit, uJ, ciun Pruflciitii versus fxscripsissel

lua? ub: est, uiors, acideus tuus? Propler quod atlo- tem. lll,!ib. in de Aiigelis, cap. 7, add.dcril : De hae
tiita pauinUnn steterc svppticia tniserorum. Xec lia' dmnnulorum satlein hominum respiraiione nihit adlntc

beant cruentuiii toruii^nla sic vici^se eervenlia cruciftxum: ccrti d''cretum esl a'' icclcsia ca hoiica : ut proplerea

el jadiceiu suuu- ipsa eti.tin pxna contreinut. non leuure, tauijnam absivda, tit expiodeuda sanci s-
\^T>. SixiusScue.isis, l>il*f. sanii;** lib. vi, cap. 47, slnoruin Pairum luic opinio : qiiaiuvis a cunnnun^

prijfert soiilcnlias iheiihgoi um Praposilivi Leodiensis sen^u calhoiicoTUin hoc tewpore sii atiena. Scio Isbe-

Ecclcsiai presbyleri, GilLerli, Giul!clini, Hupcrti, qui lain !ia;:c Peiavii senlfuliam a muliis dcfciidi, a

ex verbis S. Joaiinis Cbiysosl^uni allegaiis alliique muliis iiupiigiiari. Sed ceiigeo, lueliu» a Peiavio !n-

i» Malib. boiu. o3 joanuis item Damasceu", 2,53 telligi Prudentiuw quaiu ab iis qui buac «ou dogma-

(a) Neque aliud docuit S. AugU5liau5 liu. xxi de dignisunt pceianim atroclttte cruciari, non eas pee- m
Civit. Dei, cap. 2i : Sed quibns ptacel istain sentrmiam nns vei nunquam subeaul, vel atiquartdo fin'.aiit, ad ut
Uiqne ui illa impioium icrr.wnia protendere, saltem eas tnitiores ^h«hj merila snit eorum, livwres'iue pa-
xic iuteliiiianl, ut mwtente in eis ira Dei, quai in >vlerno t.antnr. Sic eniin et ira Dai niancblt, et in ipsa ira s.-id
est pra-nuntiata suppiicio, non contineal Dem in hac ini e. alicnc^ suts non conuv.cb':t.
ira sua miserutiones suas, cl facial cos non icata qnantu
 : :

709 PROLFXOMENA. 7iO

tice, teil poeice lociiiuin propugn.ini quam distin-

: A Liilcris exirema illa iremcnda dics magrio apparaiu
ciioiicm velleni ab ipsrs explicari. NonnuUam expli- deiicrihaltir, C.luisiianoruin, niaxitne veionifn. vota

caiioticm iuveuio iu iudice librunim cxpurgandonun eo respiciunt, iil quo lempore universus orbis jiKlic.i-

a P. Ju. Maria Drassicbellensi sacr. pal. aposl. ma- biiur, iraiii snprenii jiidicis a sese dopreceuiui ; noii

gislro coufecto, ubi pag. '257, 159 e.\ torno Vlll quod puiareni, iucerium esse anie eam diein, quaiu

Uibliothecue Pairum Margarini Iwc expurganiur in sortein singuli liomiies essent subiiuri , sed qu a

Aurelio ?*rudeuiio : Ad verba ilia uxlus^ sunt lt lunc coratn uiunibus senlenlia est pruferenda (b). S.

SPiRiTiBUS appone ad marginem, c.vhte lece nam ex Pauiinus Njtaii idem plaoe conCrraat.
j)lacitis lhevlO(ji{e nullum vere re{rl<ier'mn imquam est
Cum lu niioqiie magna pionim
animabus damnalorum in inferno. Fcrsan Prudentius Portio, regnantem Feii\ coiiiiiaberii Aicuum,
Posi.-e, ovium giej,'e aossiului, iil senleuiiasummi
poetico more lutisse (antum voluit, ad iiiduanuam la-
Jiidicis lioc quoquc Dos iltruiu libi n;uuere douel,
titiam diei resurreciionis Lomini. Qiiam inlerpreia» •Ne myl?. graialis lai\osailjudicel b;ed;s,
SedpoiiiH rlextra po^iiosiii paile salulis
lionem alii iueaiiiur, per luc iiccl; ego potius cie-
Munilico pocori, laudatis aggregel a^iuis (c).
dam Prudcnliutn cum aliis cnasse, si t:uueii ceilo
IIa*c erai SS. Pairum seuieniia, Demi in extremo
afUimai! poiest iilam opiuiuDom quorumdaui veie-
judicio ob raerita et preces sancKjrum ad deslcniiu
rum errorom ejsu (a).
latus pliires e^sc vocauirum; quo iunuuut, iioniiuc^,
CAPUT XIX. (liiin vivunt, saoctis deprecantibus , obtinere, ul
Ciir i»rMde/)//«s tWiire^n^^^^^^^ opera efaciant saluiem acicrnam adipi-
, ei
tlicit latus transferrt oraventf.
scantiir.
185. Iliud eiiain reprebensionibus quorumdam e>l
ISG. S. Cyprianns ita est expoi-.cndus lib. de L^-
ebuosiuiu, qiiod Prudeiilius hymiium S. Uoraani liis
psis : Crcdimns qnidcm pos^e iipud Judiccm plurimim
versibus coiiciiiserit : Vellem, tinisier inier h-idurur.i
mirtijrum mcrilti, el opcra jii&torum, sed cum juilicii
gregct Ul sum ftilurut, eminus diynoscerer : .i.lqiie hoc
munui
dtes vnerii, cum post occasum iocculi hujiis et
precantc, dicerel rex oplimut : Ptomantit orat; iransfer
unte iribumtl Chiiii pupuius ejus astileril : Veaaniius
hunc hcedum mihi, tit dcxt r agnus, induatur velLre.
Furtunaius iib. iv. de Viia S. .Martiui
Cl in line Passioni» S. Fructuosi ei soc. : Otim itm-
1'ut erit, ruente mundo, Cum te, Tarntco, Fructuo h^ Tu qaoqne jiissus erisdexlrc residere sedili.
Tunc, precor, ul Iragilcin sacio velaaiinc ctlos,
»cri Solvei supplicio teqens ab igni. Fors digmtbiiur el Et lua iiie ircpidiim defondal ati igne lurerni.
meis medelam Tormentis dare prosperar.ie C/ins/o, Nam scio poise rcuni qiicui\islibi ccderc t".liristuiD ((/)

Dulces 100 hendecatyllabot reeolcens, Cum iu saci is

IGl I^~- Fabricius bxrctico spiritu iuipuisus ta

(rt) Laudatis index liler raro ol»\iu«; orediiiir. Ti C ab hwdis. Et s!atue'. oues qnidem a dexlris, hoeda aw-
lulus esv ludicts tibrorum expurqandorum, in slu-
< tcm a sihislris.
diosorum gratiam confcdi, toinns primu^i, iit tiuo quin- (c) Kl de rcditu Niceiye opiscopi in Diieiam : Sos
quaijiiitd auctorum libri prcc caiers desiilera:i cmen- locis, meritis, dircmpti, Fminus cclsis ht;miU.i
qnannim
duntnr. liunnE ex typ. rev. cnm. upcst. 16t>7. Exeinpiar palronis, e procul sacris socium catervis Suspiciemus.
I

peiie'5 cl. pra'suleiii Reggiiini luiliuu bnbct in iiuiinc ijuis die nobis dabit hec in illa, Ut titi sieinus laleiit
iii:iiiii ascriplam : Ut cwterurum iitiliciim hiijwimodi snb hinbra, Ki tuic nobis requieiis auru Temperct
tericiu ac consuetitm btijlum sequert^mur, qutedam ex- iqnem? Tnnc, precor, nosiri niminm memento , Kl
pniHjere coacli suinus, quce iicet erudile animadversu, l^atris saiicii qreinio rccninbens ii.oscido nvb^s dig to
<,d insiiiutum tamen hitjus libri npponeiida non erai.t, furenlein Discnte flaminam.
cum siit sil (juid delendiim et (luid cante legendum («') liiiil;it'.!r Priidenlii et !ioc et aiiis lucis, qifid
animndverlere. flacuit nihilo'r,inus inihu qnorninduin f;bscrv;ivit I5;irliii(is li!". m.v, c.np. S), llciiciis Aliissi.i-
Hhrnrnm (piadnm i!e eoriim uiictoribnn [brcviier lamci'.) doroiisis lib, vi Viuc S. Geriu.ini : Krijo tiii tunc,
tii:iiiqere, u.' leclori, qvBlis sit iiuctor, an catliolicu^ vcl tancte p-j/er, miscrc^cilo vni Cumque oiidis jnnclum
s,

hivrencn-^, cvjus deidqite exisliinat'unis, fa:ile innou'- dis.pexeris eminus hrrdis, Id mihi num spord.-nt scele-
sciii.\i\ (]i:o ari^iKi, uoii (Uiiuia (pi;e Tbonuis Slalucti- rnm monvnwnta mcoruin, Tvm rcgem pncibus , usiire
da, splcudidistiiiiiuiii tlispaiiia; el laiii.jue pra'dlca'o- jvemenlo benignis; Fleclelur cenc, dicet jlexusque mi-
ruui d(;ciw, iii liiiiliollieca''l'aliii!n aiiiinadvcrit, iu nislro ; Cernianiis oiat, non fas tprivis^^e p:eciin!cm,
iud.cenr» luis.-e conjeca; <le ([ i<> lia'C ^ic Antonins : livnc liccdum niceos qiiampiimum tr<itisfer in ugnos,
Cnjusmel anni jiensum liincsire [uH liiblioihecce vetc- Agnus eal de.rter, decoietnr ve:Ure pulchro. Uaitbius,
rum i'alrn)n commendalu ei per indicis, ul vocant, ^a- qui iiis locis ciutliniiiu , (laiiiiialoniin nuiiieris exi-
cros pnrpiira:o!i Vntres rcco:jn\tio : unde qua scripto- iiiere qiios iiiariyics vidiierini, |ieues lios esse iutu-
rum comprehensorv.m quisque auctoritale aut loco
Cii
J) rtnii, si lidcs sdiploiibus, iion al o
|iiin inule de re-

cen^eri debcai, duciyimv gen.is, alque wias, obserta- bj^iiiiie tiosira coii^iiliis, sil ailiiilit nda (quod ail se

iione TIkiuuv nosi.i, in Homannin indicem, qiii Jo. li*gisse apiidaiiialishiiiiiiin Fibi scnplorcin Pnideu-

ilaria' Ijrussii liellcnsis S. I'atulii magisiri iiomine pro- tiiiiii Fruclunsi el itom:iiiii, paiuiii bibi con-
in liiie
liiiliiiinolCOT conjecta ;;un!. Kasque ipsnsadnoutiiunc-i siat, duiii lib. viii, cap. 11, inaat, pMidculiiim iii
in Dibliothecatnu se nniiu ilii^SrecocliimParisieiisis li/- line lioii.atii s;; liieduin iim.eiiduiu liircis a ialerc
potjraphur, admisit. Pro anno 1605 Icgendum anno siiiistro Jinlicis longitfi nimiu hnntililaie etinm n rero
luiiiii Nic. Anionio, ut cgo quidom existinio. Siediatore sece^.sisic. Quod si liiiibius ila lulelligii,
(/') Lociis esi iiisigiiis in S. .Vlaiih. xxv, 51 ci seqij. peiics inartyres esse luiuniiii e\iiiiere quos Yoluerinl
Cuin tiulem venerit Filiiit hoininis in majestatc tua, el e dauinaKMiiiii iiiiiiieio, iit bi (|-.'i icvcra daninatijaiil
omnes iinqeli cum eo, lunc sedebil super seJem majesta- siiiil a jioeiia (l:iiiiiiutionis liber^i)t'ir, ncquc Prudcn-
iis suo!. Fl coiiiiregiibnntur nnle eu.ti omiics genles, el lii, ueque aiionim iiicniei!i a&secui'js esi.
separaOit evs ub inuiccm , iicul pa^ior ieijregal ooes
tH PRIDENTIUS. 712
iiud comm. m Roraanui» iia Prudentiuin alloqui- A pcr intercessn Deo fuleUtcr (amulanltum qui es hoc
tur : Itta senlentittf si tua esl, Prudenliy vir clarissi- percepeiint. substdium , anima; corporisfpie ei-adere we-
i«e, conlraria est doctrince propheliac... contraria reamur a vfLGARis, el Averni rece$'-u ^ eique eruamur
item doclrinx aposlolicce. Scilicel Falwicius luliil ex his qui tristem acceperint censoris repudium, tunc
saiicioruni cneriia ei preces valereapud Clirisiuin pu- nempe tulii in dextera velltre solatii induti cum muTi-
U)t. Georgius Reinus in iioiis aii : Sinlsirum auctoris dis adneclere queumus ovibis (sic). In alio insiru-
limidi uimis oc supersliliosi volum. Fabriciuni alios- mento DrdoMii lil anno 955 eadem esi periodus; »o(t

«|ue ineutem aucloris parum perspexisse aniinadver- pro vulgm-is legilur vulgalis [b). Ex bis aliud iustru-

lit Nic. ileinsius. Visuuguendus , inquit, hic lociis. nientum Fnimiuii ii anno 917 suppleri potuit iuseu«
DicityOpurese, utvel inier hwdorum greges slatualur, teniia fere eadein : Etin fuurum... nteram promereti^
scd hac condilione, ut et emims, quaHs erit, digno- nempe dexleram promereri. Denique sententia Pru-
scerelur , et Homanus pro se oraret, quem a Christo deniii , ui ejus liae in re defensiunem conclttdam,
exaudiendum fore ccrlo persuadel sibi. Uihl Iwec iu- prorsiis >!li similis esi quam in prosa aul sequcntia
lerpreUlip, quau ad verbum CUamiilardus exscri- tnissas dcfiinclurum caiiimus : Inter «va locum
psii, nou adnioduin placei, ncque euim Prudeutius pra;sta, Et ab hcedi* metequestra, Slauens in parle
iillo niado oplat inler i)a>dorum grcges staiui, sed dextra. Bellarminus, de Purgaior. iib. ii, cap. 5,
tauiuiii orat a sinislro laiere, quem locum ob sua . plura acuie disserit, ut esplicet oratioupm post evan-
pcccaia silii deberi creJit, Pvoniani preeibus irans- gcliura in inissa de murtuis : Libaa, Domint, ani-
ferri ad dexirinn , vel poiius oral iie iu sinistro la- mas omnium fidelium defanctorum de paenis inferni^
tere cuui iixdis relinquaiur, dum oves ah biedis et de profundo lacu, libera eat de Qre i nu, ne eb-
<

separabunlur. Recic vero inquit lleinsius, non ablu» sorbeal eas Tartarus, ne ladant iu obcurum, eic. &.fhl
dere ab hoc Prudonlii luco iila Alcimi Avili tib. iu niliil airert quodad prudentiuiu tram^ferri non va.
de Siipremo Judicio : Tum, cttm sinceros pastor di- leat. Ne vero iisec prolegomena longiora quaiw par
icreverit agnos, Ucedis disparibus diversa in parle lo- est evadant, cu^tera qua^ Prudcniii doctriuae oiiji-

caiis; et de Laude Virg. (forie ali!)i) : Vbi sede su- ciuniur, ui coiuuieniaiiis dilueuiur; uuoc tili» ptsr"

perna Uunianum in parlcs dirimet genus atbiter orbis, sequemur.

Agnot dexira lavans kwos contemnei ul hcedos; et CAPLT XX.
'i criulliacum lib. iv advcrsus Marcionein : Quosin Jgnorantia quorumdam
qui pularuni cetiigma e^ti
Kvangelio Dominus quoque dixit, et hcedos Abs ovLbus inierprciationem sacra' Scripturw, a Prudgiuio adi
hibiiam in proffatione Psijcliomuchice.
cerni slantes in parte simslra, ubi cerni idem e^l ac
discerni. Sed clarius Pruiienlio favent Juvencus et
IG3 ^^^' ^<)Il>cilus sum cap. i, num. 6, ree dc*
E^ugeuius Toletaaus. Juvencus in prxfal. in libros dc monsiralurum obscuritalem quae Prudentio obji itur

Uist. evang. : ex anliquiiatis ignoratione in qua muili ver«aniur Ui-

Nec melus, nt mundi rapiani i;iccDdiasecuni terduin oriri, non ex auctpris vitio, prop tsito hoc
iloc opus : lioc eieuim lorsan me sublraiiel igni
cum ilaminivoma desceiidcl nube corusuaas exemplo ex pricfatii*ne Psycbomachia;. Prudentlus ea
Tui)<
Judf.x aliitiiroui Geiiitoris gloi ia Cliristus. prsifatione complecliiur hisioriamex eaqj^. xiv GepQS.

XQ2 l^cgenii versus, quibus eamdem semeDliam vers. 14 (r). Tum, interpreiationem allegariftmi

txprimit, descripsi fwm, 47 {a). amplectens, addil fers, bH : iYo< este large twm/a-
188. Eamdem ioquendi raiionem alii consequen- runt 'diviles, Si quid trecenti, bis novenis addiliSt Pos-

libus lemponbus tenueruni. Tom. XXXIV llisp. sint, figura noverimus myttica, Uirura quftatuin k'C

sacr , pag. 440, legiiur insirumentum douaiionis quo locus-inierpreies nrones torserit. Antonius Nebris-
Ordonius respaulo postannum9i6multaoirerl prodi- sensis ait : Tercentum decem et octo. Quid autem nu'
viitacuituet mittisirorumalimenlis:cuinenim,iiiquit, merus ille significeit consulendus eiset quitpiam Pg-
tcmpore judicii astautes coram redditor apparuerimus, tbagoricus, qui in hujusmodi ralionibut uumerorum

(n) In catalogo bibliothecae Laureuli:inae,
559, i^andinius iiiier codices mss. receusel Psalte-
rium s;rculo vni exaraluin , quod clauiiilur oralione
qiiadam, cujus inseripiio esli Uymnus, quem caniavit
Gildusrexpro anima palris sui,quieral ininferiio. Qui-
cunque canlaverit singulis dicbus per toluin aiinum pro
anima amici sui, iicet in inferno sa, eruetur, ei in re-
ginm Oei ducelur . si autcm obliviscaiur uno die in
annoudcopul incipiat, e( per lotum annum adimpleat
i'a : Ad Uuminum cnm ir.bidarer, usque Laudaie lio-
men DomUii. Incipil Dtiis summe pucis, el coiU sun-
: origo I.aiiiiai vocis vul^a.
cie Pater, omnipotens ivterne Ueus. Desiuit Quod
ipse prceslare dignetur, qni venlurus est judicare vivos
ei morluos, el seeculum per iguem. tlxc oraiio
est, suiicrsuiio>a, ver.M llieologiau ei
coniraria, ac iiulo modo S. ilcrmenegildo
j»tian;e
Hnirlyn aflingeuiia (proiit in indice calalu«t lieri vi-
delur), cuin ;iiite paisem sunm iiermeuegiUus ;il> co
tom. I co!. verliis quirumdam Patrum male inteilectis origin^m
suam ducuni, a vt>lgo ei im]>eritissimis feuiinis pie«
rumque iVirmatiC.
{b} lluc vocalmlnni origincm tr.thit ex vulga, q 'X
cspac t;ilem v«i sinuiu ctim iaxitate signiiical apuU
Noniuiii. In ComoeJia Dantig notse suiU maltbolge.
D seu maleboig-e ^ ct bolgie inierorum recepiacui;» et
sede>3. iiispjni balnea caiida in civiUile Auriensi
vocanl burgas. tn Dict. acid. Ili.sp. eiyraoiogia diici-
tur a souo »iti>x ebuiiientis. Sed noa est omitieiida
: (c) Quiid cum ttudisset Abraham, captum tidelicet
Lot fralrem suum, numeravii expedtlos vertmculo» tnos
sttilta trecentos decem el oclo, ei persecutus est usqut Dan.
docliiii;e chri- Ei divisis fociis, irruil super eos usque Uoba, quce e»t
ad lcemm Damasci. Reduxitque omnem subslantinm,
et Lot fralrem suum cum subsiaiilia illius, ntutiercn
quoquc et popitlum.

«xsiiuclus oblcrii. Ilit^usmodi ineplissinue prcces cx.

 ..

m PROLEQOMKNAv Tl4
vertatur. Sed ejf» ntUlum aiiuii ni^ueriuiH. video per A JttMines l^rutiui iib. lu Qumti ei Retpom., cuja& uer-
Abrakam (otniies s>^ttificari, nisi trccentoi decem. et ba : Vir crudiiut, inquii, qui l*rudenliam commenia-
ocio epitcejMS illot qiU. m concUio Niftmo inierfue- rio recent iUuiiratil, hie (Mdipum aliquem deiiderat,
TNitf, ubi wuUti de Chmiimia reiigioHe contliUiiatuBi; Nihil opm OEdipo : ego Dovut, <i ulium fsi, tenigmu
ted imprimis de /ide, ^u« cemeiur Mrnhaui ; ibi nani' toimoi^ qued faciie inieHenu etU ti tciunmt, Tau
que symbotum Niceeuum ett conflalum^ Giseliaqs uoa liileram referre figuram crucit (d). Superett difficuiias,
acqMiescU (a).. Skhardus v«ro in eam interpri^taiio- quanaff^rt numerus auctior, qua ut rullus bxtrico :

uf9) descendii. quama. Dcwioe nerspicue icaditaai ti hoc noH etl , quod tutpicor : quia apud Ilebreeos
piuabat {k). TauiiHera u^ribiiur binit 1$5 contonauttinis, ti-
iSO> J>M#pkor Sicltardum vidis^e gj^ssas Isa&Is, daiioet Th ^ v , quaruni potteritr ralet tex, existi'
ubl noa v«6ttgi^i«ntQn)t sediipsa inteq>cetit4to clareest messe v^tr^s, tkui in Tau ter iitratur c^ntam , tic in
expressa. Sic enisg Iso in codlf^e Boogarsiaqo ad vets. Vau ter repeii debete tex. Ett aHtem lernut numerut
lUpratf. : cccxvui veimcuii.^m2M^*'9'^'^^''^^ iaier mfstleot. ha arterguui trecenti, terqne teni
qua: in Nicceno conciiio etl cfintiitma a cccxmiepitcp- vernuti. Cteter^m ut nolim hoc potlerius pro eario
pit. Sed i ad decolo^um^vm ad oeto beatitudinet perii- a^mare : ita priut iilud, nempe in menie habuiiso
tjere possuiH. QuiJiis omnibus caretf nunquQm ad pne- H Prudeniium , cum hos vertus scriberet , mmoratam
dictat beaiiludinet perveniet. Et a4 ver#. 5^7 : St qvio ullegoriam tam cerlum habeo, quam quod maxime,
TRECCMTi : Itti Irecenti mysterium tignificani, sciiicti 192. ClaruiQ est igiiur, a Brudio itonduin solutum
crucit. Tau enim, qui figuram tanctiv crucis (supple ha- esse aenigma. Ct Bartliius ip^e iu graiiato Drusit ad
bel)y irecenios significai; ti vit scire de decem el octo, »iiign[ia explicandura aggccdi se leeiasur iib. xiis.
tege aj-UUmelicee mnorem numerum ijilra novem com-' cap. i5 Advers. : In froiue, aii, operum Auoiumsnmmi
putabit. H ex cQdice Widmaniano; at ex codlce aucioKs tueti aliquid figer^, quod, quam primo asfeatu
Bang%rs. : $ignificat iA templo Contianiim cccxvui potcere videaiur. curam exigat peiisicuintiaretx, Sic
epitcopos defetidisse Ecclesiam Dei cuntra httresin non tiJte caum libror^akde Republica initium loiit:t

ArianorunL. Cbamiliardus iaierpretationeoi edmdem mtitavit Plato, nec ilomerka duo ingeniiq volmnina
de 518 epiicopis set^uitur : Si Quip trfxekti : Ilaec uiuco vertu divinas J£neidvt princeps inelusit Uate.
duo carmim nildl aliud quam concilium Nicwnum eir Exempla congerere operce mu esl» iWud^ niium vel *o-
ylicant, ia quo aucioritate episcoporum 328 fides fir- ium Cinistianum poeHmijjuis inspcxit, cui iioh fecerii
matM fuit. Jbi namque tymbolum NiccBmim cotiflaium ttegotium ceuigma acuti^dmuin, quod prtefaiioui Psy-
etl. W<eitziut iamen el Drutiut hcec referunt ad iiile- ckomachiiie prudent inifusit? Cxplicut dciede Bar-
ram T, qutf gpeeiet ett crucii, Weilzius quidem ad C tiiius api>igB)a in gratiam vel miivt Joannit Drntii, wi
virs. 57 : Si Qtiio TiiBCESTi, seiaentiam Bartbii erudiiitiioii, qui id numeris Pythagoricis et SilylHnit
deiicripsit (c). obscurius pronuntifwii^ Negat inifiligi po$9e tle Zi^
191. Quem Bartbii iocum cum iniegrum Weitz us PatriliusNicsenis, (jiuia figura mystica typum qvemp'.am
dederit. nescio cgr illico ad vers. 58 : figura nove- rei inanimatw indicat; lum inierpreiatlonem addit,
rimut mytUcay it^rum ait : foltis Sibyllce obtcuriut quam Weiizius ex alioopere traurcripsit. Cum hcut.
hoc ett, tt numeris Pythagoricis absirusiuSf quod fere iaquit Bartbius, hactenut ebscurissinHis in opiimu vaie
nemo eti qui promdtfet se OEdipum exhibeatf nisi et vivo Dei spiritu afflato omHium ingenia illuserit (e)

(fl) Anloniut Nebrinsentit cccxviii episcopit ad coii'
cilinm Nicemum vocalis hutic numerum applicandum
putat ; ted non vifieo quid horum menlio ad alleijoHam
perlineat, quare OEdipum hic aliquem aut Pythagori-
(um exspecio.
{b) Quid tibi velit mysterium, tic enim Prudentius
appeHat,trecentoTv.m his novenorum ab Abrqham ar-
malorum. nondum a quopiam, quod modo sciam, tra-
dilum ett. Suspicor autem concilii Diicojni s>gnificaiio-
nemeise,in quo anctoritate cccxviu cpiscoporum fidvi 1) matis parteni declarans) tn liumern nuiat trccent^t
Hoiirm tunt certa quadam, ut sic dixerirn, descripta
pomeria, cum ««;; in incerto pleraque posiia, et htc-
veiicorum caiummti exagitota huc iliuc pro cujusqve
iibidine torquerentur. Vt veroiu hanc senicniiam eom,
lum alia , lum marime vetuslissimi ^xemvlaris, quo
tumus uti, effecerunt vesligia qtiwdam. Nou repitgna-
rim tamen, ti alio quis referat, quamvis non video quid
kic cuiquam in metitem venire possit niiud.
(c) Barlhius acutissimum hot oanigma iib. i Abl.
crit. c. ». ita cvplicat : Pro possint legendum ait pno-
PiNT. Trecenti auian aiiud niliil nisi crucem domini-
eam designant, iiii inctus} litterce, sive eiemento groi- ett cum uuxilio sancla' crucis. Teu enlm iiltera, quai
canico, quo eum niimerum exprimere mngistri linguce
dederunt.... Sequitur, ut quid per bis novena intetli'
genduin, apparere faciamus. Notistimum est e litte-
rum mortifefum tignum pra^toris, ut Mariiaiis toqui-
iur, esse; qttia tciiket inauspicatum morlis vocabvttim
©«v«TOf ttb ea incipiat. Jam ne puerjs qiiidem incogni-
ium, idem elementum Grcectt novenariuin nume^um
exprimere. Per duo ilaque theta, ^ive novenarios indi-
duat mortet el quidem «orum tjui cum Tatt, tu-
ces,
tpenso Demino obierunt, ciircumioquilur poeta ... /?o-
riim tatrontim cognitio et constdet&iio niiigncpcre prtt-
dett, eic.
(d) Nam eadem (iia pcrgit Orusius primsB) aen''g-
Isidorut de etymotogiii : Inler myslicas lilteras tertta
otl Tau, figiiram demonttrens domnicce crucis. Hiero-
nymus in commeutariit Eiechietit ix, i, anliqnis Ue-
bra^orum lilteris, quibui utque hodie uiuntur Sumari-
iani, exlreniu liitera Tau cntcit liabet fimiliiudinem,
quce in Chritiianorum frontibus pingitur, et frequenit
manut inscriptione signatur. Quod voles, magit c'are-
seet ex ylossa ordinaria ; in qua Gen. xiv tvii, ubi
Itanc liistoriam sensu aitegorico iliustrnt, ita legimus :
Quisqve pro anima sua contra tpiriiufiits neotiitias
bellum gerat cum irecentis decem et octo vernacutis, id
habet figurcm crucis, cc.c significst.
(f) leolii iiiterpreiaiio 6b«cara milii esi, ut riunc
quidem legilur. Omnts fcre Patres, tam Gra^ci quam
Latini, in tiutHero lioc Zit> vei ZOO rotur.do niysieriuin

Patrol. LIX. 23
 :

7« ?RCDENTIUS. 7f6
195. l»Uis Banhii DrusiiqBC oxp!rcaiioiiiD»8 prim» A iftdicari crwm dotnlmesni, «tem iriiquifle htM«fiai
f»r» 4» Ireeeatis, &sara crucis iitdicaiis, expres»» Abrarkain liihil eogitsnt (»). lu eUivtti fefOilU»
tii twn solfim is gi«&6a ortliMiit ad iocutn Geneaid^ Abraiftcmi tlatignarl crticein et compenditim n(»m)nis
sed eiiam iBglo<^9is isoriis at( FrtKietHitin (s). )n at- Jesur sir« duas ptims I>it«r»9, Cienien.< AiiiiWuir?-»
ler» piTie ekpoDend» nef|ti6 Bartltius^ nei]i(e Drusiti» mt» ab aliis jHfii (rSdltuni deicuit (ib. Vf SlfOftiftt.
satis aliis feeerunt; &ruftiMS neqite slbi ipsi^ Barthio» 666 : Quemdniddtiin irgn in oMtonMila habemtis
p(*f .
vero, qni eonnUentius loquilur, in aHani settientiam eiempiHm Abtafkm, iut elhm in arithnieiica enmdem
abiii lib. XLiii, cap. 7. \^Q Nos ait g«min« morits Abmhatn. Cdm inlin audiifiisA abdnciurA (Uiiie Loth
reos esse : iJeo 4uo e ; rcspexisse poeiam ad ituoit captivitm, Tivf.ct;NTis vF.R.NACt'Lts $uis sibi Mmeriiligf
Iibros : aStcrum indicctn no.slrerum criininurA, qitem huites aggreisits, vicit maximum eorufit ttunierum. i)i-
iia{>ere Si^lanam a pluribiis tradiium ; »iteruin, d« entit ergo deHiiuiei ijuideni iigtri lypttm, 167 '/"''^
^iio Cxoii. xixfi. l)e mrlitaribiis isidorus i Oiif., «d fkfUrain ulliHeli eise elemetitumi tfuod sitjuificai tte-'
r.Aji, 55 : In brevkuHi quibus miiitnm nomtna conti- eentes : iitTa aukm et ^« sfgnifitate tiomeii sdlutare^
uebanlHr^ pr«p\a nala eral ipud veiere», quieiiispife' si§ni^afi etgO e»s ette Abrahee donmtieoi, el ei cmt"
reiar, qmnii ex mlilibui »uperessent qmnlique in belto juHctott fftkod ad tdlnfetn attitiel, (jni ad lignunl et ro*
excidissent; T nola in capite verticttU potita supersliteni U tHtn Dotniai cotif'tg:fUhli et tUperaite cOs ^&i tp»* ab"
designubali O rero ad uniuscujmtque dffkncii nomin da(tbuiii in eaptiniialeitt, et piutimai genies inflden
epponebatur. Si itaque, addil BartiiiuSf veram vildm a ^ce to% sequebantur. Jam wto numerus ^ikideni trecen'
vera morle wyslita fxgurat .scilicet pcr trucem €hrit!i tenfitiut est {ertmriut in eettttnario. Decimut auient
Uislinguere poterimuSitatit tuperque urnutatnm iiviiei sitte ulia conttoveftia eit undeijuaqne petfectus. Ociti
erimus. aniem, qai al pfinius e«bu$, est eetjUatHai in otnnibns
194. Vere Siiigma ol>5eurissiiauiik iii Prudeiitii diitiitniioHibus, et^. Addgndiitn est tersioni Latinav
versibiis iaieret, nisi alia essel expiicaito. llnnc au- qua iitcf, Ltiiettae Parisioriim 16*7, lr«fc>JtJ« kF;cri«
tem iiico esaecoimnunissimans inierpret:itionenaalle- ti octo vtrnaiulis, nain Grsece esi rii {e). S» Ath-
gorican», qux adbuc iii pturimis Patrnni vuiuininibas bC0;<in9 lib. i (le Abraliam, cap. $: XHmerR^it aittiM
occurrii( videlicel cccsviu verivulis Abrah»iiii signi* (Ahraham) ireiHntos decnm ttoHo, ul teiat »on quan^
tica>'t .cnicetu Doinlni, et duas primas iiUens tDnii- titatem numeri, ied nieriiurrt eleclionit eMptestum..*
Mis JesMi t et g, qi>ia apud Gmecos Tau, qiiae iigura Ttecentot enm T Gtdeca Uti.era eigttlflcat, decom etoclo
esi crucis, lereentui», < decem, et ri «cio siguiiifai, dtiiem t^ ettpriinlt. Fidei etgo meiiio AbiahaM vieit,

ex quibus suuima efliciiur cccxviu. Qumi atUnet ad non popvloso exiriilUi Alti legunt, itmma votxprimit
i9Uineram. treceniorum, saepe SS. Patres aiunl co G nonwi fldti; alii, sumrha Jitii exprimii nomen. El lii

qucesierunl, ac vei trucem nomenque Jesuteo signfica- speciem tcnct. super iraiisversani lincam idf
Cui si
tum fuisse putunt, vel Pulres irecenlum decem el ocla quod adderelur; non crucis species,
in crure eimnet,
ia concide Niceeno coniraArium Congregutos. Uoc sed ipsa cnix esszt. Quia ergo isie Ireceniorum nume-
pUmuw csl : dominicam vere crueeni rt nomen,quia T rtis in Tan tillha coniinetur, el per Tau titteram, siciit
lireecum hnbet (otmam crucis, et signifieal 500, L vcro diximus, species crucis oslenditar, noti immerilo iii /<«
el S dccem exprimunt nonien Jesut"\nevj;.
et octo, treceniis Gedeonem
sequenlibus ilti designati suut (fui-
{la prorsas iUe. Sed sciendum IJlleram A, hoc c^t, biis dicium esl vutl post tne venire, abaeget
: Si qtris
L, Giaecis pro nuniero 50 esse; l!iter."\jii n pro 50, seinetipsim, el toltat crucem .swam, et sequaiur me.
adeoiiue nan iuielligo <]iio paclo s^gn ficenl i8, aut Isiddrus in Genes. vii Potest quidetn et iu liis Irecen-
:

exprinianl nomen Jesus. Stispicandi locus esl, Teolii lis cubilis (arcie) signuin tigni passionis ostendi. Ipsius

verba ab exscriptore vel typograpJio esse corrupia,
uani ui^ilnm in ronles iniendii.
(rt) IJariliiiis loc s cilatis allegat eli.im TerlnHIa-
num, iii>. in in Marcioucm Ip&a e>t enim li:iera
GrKcorum tau, tmtra auletn T, s;)ecies crucis. El car-
niine o: Boc etenim signo prcedonum siror.ii acervosy
Congres!-us populo Chrisli ^hie miiite multo, Tercei:'-
teno eqnite, numerusT nUera Gra^ca esi. Lbi loqiiilur
de Ge<ieone. Atldit Paunnum, oi-lti.t!, »ie quo posiea
dicam.
(-!>} Pi&ter a:loi>S. Atigustiiius ^«imone 56 .'tppen-
dicis Gedeon etegit irecentos viros ad prceitum, ut
: Qu(c ergo illi in hoc diia csi cogititio ? Ditciii : primo
Qstenilerel, non in tiumero multitudmis, ted in sacra-
tfiento c^ticis mundum ab incursu
hostium li-
enim tiltercv T nume.rus crucis dentonstrat signum, tic.
(») Clcmens Alexandrinus episiolain Uarnab*,
.sive alterius sub Barnaba? nomine. safpe allegai. Jii
: Iiai; epistola eadem
imerpreiaiio inveniiiir, qiiamvis
Biinus beiie ad circiiincisionis referatur
Iii«>ioriam
Discile igiiur, fiiii, de omnibus abunde. Abraltamus,
qni primus dedit circumcitionsm, in spirilu prosp.ciou
in Filium (reclitis t» Jesum, ut in versione Latinu
Q le^itur) c.Ti-ui;i<:?Viir , cceeplo trivm iuierarum docu-
menlo : nurrat-enim Scriplura, quod Ahraiiamus virot
e dtmo sua dedm et octo et irecentot circumcidit.
DECEU KT OCTO, dcin TRECK.NT03 : MCEM autcm et OCTO
g)-avi:ini cxjirimuntur per t (decem) «j (octo) habes iniiiutn no- :

berari. Trecenii eisim in Grosca simHitudinem crucis T tninis Jetus. (Ita banc peiiodum loterpuugo, alii all-
Oi^ifiidunt... el ^liia itecenti secundum Grsecum com-
putum cTUcem (aciuht, ita tuuc Gedeon in trecenlis viris
Judceoram poputum de crudelistxmis geniibus eripuit,
quof^iodo posiea Citristut per mgsterium crucis loium
fienut kumanitm de poieslale diaioH liberavit. S. Atn-
)ru'siui i!t LucaUi iib. Vf, cap. 7, oxpiicans iliui)
Jo»nn'4, Potlai enim venundari treeentis denariis,
ail : Trecetvta auteni dsra crucis insigne dcclarant. S.
Cregorius Uag^i^s, Wh. xxx .^loraliuin,
cenariut nunterus in Tau iiltera continetur
ier.) Quia vero crux in figura liltera: T, quis detignal
numerum ecc, hukitura eral graiiam, ideo ail, et tbe-
CE?*Tos. 04t«*«dit itoqve Jesum in dnabut liHcrit, et
crucein in iertia. Scit hoc, gui iniilum donum doclrinm
sucs posuit in nobit. Nemo magis liermunum a me acce-
pit sermonem; ted scio vos dignos esse. Legi Dossunt
notae Hugonis Meuardi, Joannis Davisii, ^oauiiis
Bapiistx Colelcrii, Eduardi DernarJi, ei edilioui«
cap. it Tri- : Uxoiiiensis ia hunc iocum.
qucetrucit
 ;::

717 pm^GQMENA, 7(8

proiogo ad tib. i de Fidc : P^osti enim, fide ma^ii im' A teripta, P^riaits, lo^, qMii eitdLSt sp'<Ki c}. 0)«^««-

perafri» qunm oirtuie miiiiuiiHf qtmrt wiee* 9tcion«n. tiVOAm^ Hinem*fai Hliefnetisis, in r»sp0P9i(^)9 !k*t

Aaiii «t Acraham }rtcmi»$ iestm *l oeto dus^ ad ^* qiiorumdam quxsitones : Cur in qutdajn ^ip^ p(t'

<um , e( f5e mnu7mfi$ tr^paa hotiikus rejtoHavit Nitcman t^nadum^ |tiurd Uabet d<
iuerit mtjiticam

tigno^ne dominicm anuis «t nominit.^ uUu$ ti4 pro* haceadem inierpr^Uone, uM docei, io Hbris Gr%-
Stmwm, ele. corum et Laiinorutp per n(Ha$ ^ribi nomina, uute
19S. Hi9 aceedit Su^herias iB «Mnninentario ad int^dum prtnia, el novUsimiL, et virjptla tuperptniia in

GenMin, utiem litidat 8. ieid^rna Uis;»ler>sifi m iii>. dexteram aque veuicnie a siiiif,tr§^ ut tj^, n», t«, i«t^-
d< Virif inustribat ! Quod vtr» iiU (Abraitam) rwn ia dumatitem prmia, el mediat fi nQviuimt^ riotaniur iit-
muliiiudine nM viriuie Ucfiorium, tei tatmm in tr^-< lera, el virguta superposiia in detteravn fequ^ ttmeiUe
jcentis decem ei »ci» ecmitann^us, «ihersariae principes a siniitra, ut xps, SHs. Non dissi)iaiii iiaodo r«:fi ex-
de^eliatU : iam l«ne in eaeroi eru(i$ ^nram, fiuc pcr p!ic£(t Uuperlus Tuiiiensis Ilb. tId G.eReitn, c»p. 1S,

tou, liileramCracam, ei ie%* n^men, ^ai iot»ei ihei^ qiii noiai nomen Jesu cum I ei li snperposita ]iwu
Crtecis eharaetmims $eribitur, qui SalvtUuv interprcia' e(Terri in gignendi casu, ui nuinerasxvii: cont|>le!iiiur.

iur, in numero trecenlerum dtcem et oeto miprim,ituf : Alii adveriuiit yisleres soiiitis fuiss« nouiifia propria

fuoc^ nct Chritti patiio tlberarei a d0minaiu quinque B per duas priinas lilt^fas si^ai0care„ «t CN, Cneut,
eamnHum sentttum, qui 10$ **o* cntea fwriit viliis TL, Tiberius.
eaptivaniet exsHperoveraHt.Vbi posifj-^rimilursappioo- 19G. Camdem ailegoriam ^tilferat S. PaaUnus Iri

dum esi imacjiiiabaiur, quo net, eic. S. Isidortis iu cpist. 2 ad Severuto ^rope ^ite^ i S^ ticut Ule
€enes., de Vieioria Abraiia; eap. 4i, rep^iil i^um (Abraliaffl) u6n muiiitudmt, nee ftirtute le^muniy
Ciiclierit cum «iiqu» varietaie Uk posii'em& «ditiQod ssd jam tum in sacrunieHio erucist cujus flgu-a per
llatrrt. '.
Jam tunc in taeramenio erHcis {aijut ligura 1^9 i^iteram gracani T nurnei'o ireeentorum ezpri-
per Ttu tiiteram Greecam numert treceni^im exprlmi' milur, ttdversarios principes dekellaeit : cujus mytt^ii
iur) iiiKiginaiaiur, quod nos, et€. Ex ^uo Rosweydus virtute, Ireceiuis in iouiium texm «tt^iti*, superavit orc*
ad epist. i Pauliui restitiiit in Eueiisrio iinagiHoha'^ diluvium, ele. liectcnotat Rosweyda», Euciteriuntet
tur. Sed pr^terea iu Eucberio lef endutn «itt, i|ui icta, I.sidorum luec iu comraeQiaiia sua tran$tuliNft«. Eu^
et ita, »u( etaGrmcitiharacieribut. {to»w«fdus &ct-iiii<, rlierium eiium numerum 18 esplic^isse, qaem Fau-
iiui per i et n Orasfis ekaracteribus. S. Maxiiims Coa- iinMS hic prasieri), 7ii«t memirum hoe emisiiim fuerit

fessor lom. I edit. Paris. opera P. Franeisci Com. a tibrariis ob di{ficul.talein Crceci nameri i ei a, qu«d
bctis, pflg. 470, inter qHajsiiones i» sacr. Script. nominis Jesu compendium est. Pro}»»b<lts«imiitn i*^

Quo typo (erecis) ettm ejus nomine qui proptir nos in C miiii videtur : n^m ci in Eacherjo Ijfrrarifmiia n^i««

ilh affixns est, ferteen freim ntfignus yatriarcha Abra- cnorem, ei in Ambiosin magDam Tarielatem ieetio-

kam, eum iTecentis decem el ocf {hoe esi, fignra et ao> num ob tlifdcuttatem Grxci noriieri i et d. Iloswey-
t»tn« Jesu) adeersariat puicstatet regum iymbolo de^ dus ipse aiitcr legeodum ait Ideuiu Aaihres>ii, deqtM
iignaias. edneens pro/iigavil. Muris enini Scripiurm paulo atjto, neni|>e : Treceniot enimT GregeatiUera
est, ul ex elementorum quoque ^urit, tuam ipta sco' siijnificat, decem ei ocio autsm tnmmaui i-^ ettprimlt

pum, purgads ut lioc eonsequamur , non raro maru-' aomen. Pauauuui itoc l6ca respesissesdPrudeiMi^r;!
festet. Faustus Rhegiensis iib. de Spirilu saneto judicat Darliiiiiff. Scd niiiii est neeeftf9 «t Patiimu*
Saeer numerus dieimus, quia ireeenii in tera tive suppU' Priidenliutn, aul Paulicam Pnidenljus re»pei«rii.
itttiunesignam crueit, dtcem eieclo tero Je$u adormdum PaiebaieHim iiuerpreiaiio a 5»?«c«d««i4jii5 jainpri»
nomen efenduni. V.I iu epistola de Posoitentia ad Fe- dem Indita (a). Quauivis auiem no»n«»ri in nutn^ro
liceni Fi*., «t Patrieium eaadem interpretaiioiseffl cccxviu Pairum Nicaenorum mysiiefC inteUifant crti-

sequitur, et ad pHgiiafit tam Miiis Irat^sieri, Prudeu- cem do»!nievii, et nomeit J<»9ii, i«meQ eipoftitio ai*

lium iantatus : Ei iJeo iicni pater fxdei .ibtaiiam qtun- iegorirra cccsvii» vernaeuiortv:» AbriUam «iivn 9>rH€

que illot reges iu trecemis decem tl »clo, mytterio /b- cenciliuiB Nicainum ad er.icem ipiam domiaicjiin, ei
J>
tra litteram laiente, devicil : iia et nas conira Uot prm- prunas liiier.<s ndaiiuis Jesu refereliaiur, q«am alil

cipaies viliorum duces in Jesu nomine el crucis signs Patres posi cunciliuin ^ecaii stmt. ^c duhiUx quin
[lioc enim uiraque atra exprimitnr) dimicemitt. Ita lefi- majofi iliiigetuia piura adiiiic «kempia ecnferi po»-
tur in raro opere, Veterum aiiqnoi Caliiiv llieoiogorum stnt. Sed quai atiuli aatis sunt sttperiitie ut «jjutivift

(•) f)e reliquoi^arUiius, iib. xx:i Advers., caj;>. 15,
pniavit deni«iuc, prob.ibiiem esse inierpret.itionein
Pascliasii itt prakat. iili. de Spiritii siuicto, aUi giinii!
cccxvm Patrijs Nicsftiios nomin;ii, et per tmmerttm
trerciilorum erucftin, per dtvcm ct <>ci« vero jiriraas
literas riominis Jesii ajunl Graecos inielli^it. lia ait
Fausios iicieysis, qttem siijvf;» l;«ttda>i, «ive piHius,
ut RMrihius aiiiiue vulunt, I*.iseiiasiii.s pr»si S. Am-
tirosinm iib. i de Fide, cap. IS /n qiiibut eiia^n ver-
i)is trecentorum deeem ei ocio sacer nnitieruf sacerdo-
tnmAriiac Maeedoiiii dum:uvr,i errores... Neun'eisiez
hec numcro paueornm fraijiliias deelimtvii, univertoiii
tamen nameri iHyiierium nitn resoiait^ Et idt» stteer
nnnerus dixmusy quod trecenti meru iuppuiM.iHie
Groeca liguum crucis, Oecejnei octo ivro Jetu arimm'
dum novleu astendunt. In hoe erg» numero alque *»^'
sterio in qn., el sanclui Abr.iham de inMumcraitHi^tt
gentibiis triumjiiiuvii, sentcrum pieia» hoilem fuicy *;<*
unu Pairit, el EilH, «t Hpiriiui saneti frsdtcalione
: cGufudii. Hicc ipsamiitus correcta iuler f»«Mtiopera
iegiiiitor.
 : : ;

719 •
PlliJDENTlUS. 720
siue Splyiige «l QGdipo inlellignt quid expriincrc A, Cum pon aposlolos htereset extlkittmi
"i>^t(/^e.

valuerii ^rujeniius, cuni exposita iiiiiioria de viciu- noMne cogmmtn mum plebt apostolica poslulehaty quo
ria Aiiralianii atldidit incorrupli populi ditlinguerel unilalem?... Ego forte
Nos esse large vermilarum diviies, ingrefsus populosam urbem hodie, cum Marcionitas,
St quid trecenli, bib iioveuis addlti»,
Possiut, tigura uoverimus uijslica.
cuf» ApolUaariacoSf CataphrggaSy ct ^evaiianos. d
cateros ejusmodi comperissem, iiui se Christianos uo-
CAPUT XXI.
careut, quo cognomine congregalionem mece plebis
Fidel calholicce el Ecclesi(c caihoUcw appellatio quantum
Prudenlio aliiscfue antiquis Hispanis debeat. agnoscerem,nisi catholica dic«ret«r ? Plura alia ad-
dit egregia, sed illud non omiitenduin quod in mui-
170 *^^* Sscpe Prudenliu?, repugiianle qHainvi»
torutn Libris rcpeliiur : Nec tamen oeslues, fraler;
ineiro, ceiholici vocem in suis carmifvibus usurpavii,
ChRISTIANUS MIBINOIIKCJ EST, CATHOUCCS VEP.O COGJiO-
non i!ia comniuni stgiiificaiione qua calhoiicus sonat
MEN. ///mJ memnicupat, intud oslendil ; hoc prober,
universalem, sed hac niagis propria qua caiiiolicus
inde significor. Nihil potuit dici lucuicntius.
dicilur qui non esi liaereiicus, et prout ab e» discer-
109. Codicis Tlteodosiani tiiulus esi in lib. xvi
niiur. In prsefai. ojnniuin operuin, vers. 39 : Puffnet
De fide cathoiica. Theodosius noster, praeclarissimu^i
conlra hcereses. caihoHcnmdisciilial ftdem. Peristeph.
'.

B ifnperatur, ad populum urbis Constantin^politauie

bymn. 11, vers. 24 : Munere ditatum caihodca fidei
legem sccundain ejus lituli 1 anno 380 lulil in bsec
et paulo posl exponii quid sii caiholica Qaes,
vorija : Cmhhos popi</o«, ^«0« clementim no:iir(B regii
vers. 50
Calhoiicis recidiie vos fiopiifis.
lemperamentum, in lali volumui religione versari quam
Uua Hdes vige»(, prisco qu» condiia lemplo est, divirmm Peiritm apostQluttt tradidisse Romunis religi^
Qtjam Paulus retinet, quaoique calbedra. Peiri 'o).
us^fue nunc ab ipso bisinuala deciarat^ quamque penti'-
Apolh. vecs. 2: Ne dira relatu Dogmata cathoUeam^ ficem Damasum sequi claret, et Petrum Alenndr:<K
macuienl male prodita linguam. Ibid., vers. 291 : U(cc epiecopum, airum apostolico! sanctitaiit: ut tecundum
lu si dubilns nnii wtjsteria Christi, Perdile, calkolica apostolicam ditcipiinam evaHgelicamqtte doctrinam ,

honesde plebe.VsychoiQ. vers. \01 : Caiholico in tem- Patris, et filii, ei Spiriius sancti, unam deitaiem iub
plo divini fontis ad aram Consecrat. Praef. i in Svin., parili niajeitate el sub pia triatiaie credanmt, Uanc
vers. 59 : CalhoUcam puppem. \ox quidem cuihoUcus legem scquenies CBRiSTiAxoat^it catholicorum nomeM
a piiuiis saecuUs Ecclesi* adliiberi est ca»pla apud jLbicMus AHPLECTi : reliquos vero dementest vesanosiiu4f
irenscutii, Clementcni Alexandrinum aliosque ; sed judicanies, hatretici dcgmatis infojniam $u*tineTef nec
hanc peculiarem signiricationem qua hxretici a ca- CQttciliabula eorum ecclesiarum nometi accipere, divina
iliolicorum numero excludiinlur, nuili aul prius am primumvindict(k,posieliammotustto$tri,quemexccelesls
illustrius expresseruui, quara Hispaui scriptores arbitrio lumpieriinus, uliione plectendos. Justinianus
108. In coticiito Eliberitano canon est 16 : Ilare- hanc iegeiu priraam esse voiuit sui codicis, ac lituli
lid »i £C irantferre nolueriut ad Ecclesiam catiiolicam, primi : De sunuua Trinitaie ac fide calhoUca, ubi eisi
ttee ipois catUoiicas dandas etse puellas. Ab iioc canune noinina imperatorum Gratiani, Yaleuiiniani etTiieo-
reliqua, vel generalia vel provincialia, concilia acce- dosli prxmitiantur, lamen a solo Theodosio Magno
pisse, qu;£ hiijusmodi matrimoniis adiium praeclu- laiam eam luisse legein coostai ex codice Theodu-
scruni, notavit Fcnlinandiis Mendoza lib- ii de Con- »ia!to ei cominenlario Goihorreul. Obiier auiuisiti^
li>ni. Concil. Eliberit. Pacianus llarcinonensis epi- vcrio, inioitrantiam rtlam religionum, quam iiovato-
sscopus, cujus liiio Dextro S. Hieronyniusl7is'J»i" les aliqui vocanl, el sxculis barbaris nalam clauii-
sciiptoiuni ecciesiasticorum calalogum inscripsit, tani , ab ipsis primis Chrisiianis iinperatoribus fuiss«
sub Theedosio principe uliima senectute murtuus, edlctis solemiiibus stabilitam ; quare qui nunc lueri
castitale et eloquentia, et lam vila quain sermone velit, auctoribus non ievibus, et haud scio an gra-
clarws a S. llieronyroodiciiur. epistoiam adversus
Is vissimis 172 "^i poterit, bello et pietate iusignibu;»,
quenid.im NovaiianiiD: de f.aiholiio nomine scripsit, Coustanlino, Theodosio, aliisque antiquis iinperato-
Ue quo noKrinft Novaiiani conlioveisiam excitarani. j) ribus; quorum leges adversus paganos, baerciicns.
Si bontim, inqiiit, nomen est, non recipit odium; si Judieos, const;iDt ex Historia ecciesiasiica , et ei
maiiim, caret itnidia.... Sed tub apostolit, inquies, codice Theodosiano toto lib. xvi, quibus addi po8«
nemo catholicus vocabatur. Esto, sic ftterit, vel itlud sunt aiixcs codice Justiuianxo {b), Alialeviorai noa
la) lii descriptionc observanda
iiac fidei caiholicce (b) in cod. Jiisl.. leg. 2, (it. 1, ex contiUutione
esi accuraia loquendi ratio qua
utitur poeia theolo- Theodosii Magni : SuUut liaereticit mytteriorua (ali-
j:!us. Nomiuai enlniPauium ei Peiruro, sed soli Ptiro ter, sed minus bene )/n'»i«(c-r/oru>n) locvt, nulla n4
cathedraiu trihuil. Et ublque sui siinilis in Laureiitlo. exerccndam animi obstinatioris detneniiam pateat §eca'
vers. -Ji60 Mier vocaior geniitim, Alier calhedram
:
«)o. Lfg. Sejusdem lit. scripta harcticorum. nomi-
vossidens Priniam, recludit creditas /Elernitalisjanuas. natiin Nestorii cnmhuri jubeiiir His qui talia scri-
:

Pariier in praif. Iil>. i coilra Sym., qitae esl de S. pla, aut libros habere, aut legere svstinueritit, vttimum
Paulo : Paulus, prieco Dei, qui fcra genliutn Priuius tupplicium experturis. Lib. i, lil, 5 de Il^reiicii» ct
rorda sacro prodotnnil siylo. At de S. Petro in pr*t'. Manich.^eis, leg. 2 : Haerelicorum vorabulo coniinentur,
iib. i: : Simon, queni vocilaiii Petritm, Stimuius disci- et tatis adversus eos sanciivnitius succumbere debent.
pulus iJei. !n hoc arguinenio erodilt-, ui soiet. v6r- qni vel Ivi arqiimento a judicio callmlicce religionii, et
6.'»tus esi V. C. Fraucisciis Anioniiis /ach^irias in iramile deiccti fuerinl deoiaie. Leg-. 5 seci;e vigiiiU
dlsserl. de Primatu S f*eiri, Korax, 1776. novem baereiicoruiu, qu» sigillaiim reccnseniar.
 , ,:,

7«! ^PROLEGOMENA. 7«
{-««nsei ulior : bxc qnx deproinp^I abuiiJe probaiu A Bariiuo allegalus. Si cui (&men Barilrii Qdeii in nieni-

jiire raeriloqati reyis, regnique calltolici lilulum fuisse branis citandis fliixa videatiir (de quo vidc num. 9i),
Ilispants aiiribuiua), cum pr» cxteris egregiam fidei nihiioniiitus prudenli hoiuinis docli conjectura licd-

ei Ecclesiac caiholicae appellaliooera aniiqoiius illu- bit restiiutioiicm susiinere. Non negaverim aiiituo

siraverinl ; ul nibil nuiic dicam, Recaredum a conci- comraodo scnsu lectiooem veierem posse retineri
lio Toletano lu fuisse reifem caibolicum acclamaium, quam ipse quoque propler codd. vclt. auLtoriiatcra
^uodque raagis ad rem perlinei. in Hispania maxime sequar: scd cerlc versibus ex fiaribii 5ched», vel
bellum perpetutiin essehxresi indicium. Neque im- oj inione rcstiiuiis congrueniior explicalio reudi po-

inerito !*riidentius nosler, qui buic dispulaiioni cau- terii , quam sil inierprelaiio CbamiiiarJi : Ita oiim
fwm obtulit, a Cbristophoro Brower in notis ad Ve- DtM noctu ignea coluivna , cujus candvr exiniiut fu-

naniii lib. v, pag. 14!, appellatur ctisfJsswHus el veri gabal itnebrUf itraeiitit, claris ptUriarcharum ttepoii'

C ATIIOIICIS CuaiSTi VATES. iu* , viam commonslraeit. F.ulaUa igitur,dam media

CAP13TXXII. nocie iter facity u( ex hoc tnuudo exeai pilaique ca:*
Ditx insiynez irajeciiones quorumdrim lersuum lura, elara vetuli diei luce convetlitur, niliilque vidcl
PruUenlii in exatnen revocamur. Ettupmaxira pa-
lentbrisnigrescere. Versus auteni,
200. Saepe accidit, ut librariorum incuria in codi- B rarei iler , intelligendus csse videtiir de iiiiiere quod
cii)us iiajecliones verboruin el versuum irrepseiint, nociu populus israeliticus peragebat (a).

quas crilioi soient iion sinc ^liqira uliliiate animad- 201. Alter locus est, quem trajeciiouis viiii) labo-
vcrtere, *l i-ingiila verba suls locis restituere. rare conjicit 174 <^'* Gioveriai7.iu.*, in Passionel.x;!-

Exempla in i*ru<lentio duu pouam iliustria, a;Uerum cenlii, vers. 37 el seq. : Aos lucis auctorem Paireni,
ex correctione Batihii, alterum ex conjeclura cl. Ejusque diriitum filium, Qm solus ac terus Deus ,

Viti Mariae Giovenazzii. Barthius lib. v, cap. 21 iJaiiane.cotifilebimur. Puiat Giovenazzius Ke >jum,
Advers., ex scheda membranacea ms. in Eulaliae Nos lucis nnctorem Pairem, Qui solus ac lerUs Deus,
P;>$sione oolat, a versu o6 inanifestam esse iraje- Ejusque Chiislum Fi/iuni, Daiiane, confilebimur, cujus
ctionem duorum versunm, quam^ inquit, cutn corri- verba ex ms. coiniuentario in hyranum S. lliiarii,

gendam huic tchedc^ debeamus, 173 *''^^ *"''' '"'*

^P^ Hymnum dicai turba fratrunk, boc loco iiiserciefn .

meruit, ut ejus ratio habeaiur. In oninibus edilis et nisi ipseinierccssissei. Raiiones multas aOert ex aii-

nis«:. codd. quos ego quidein excussi ei aiii inter- tiquitate petitas. Duo tamen adincnere jovabit : aN
preies videruni, iia leguntur illi versus : Sic habuit lerum, possc quidem hos versus Prudeniii, prout in

generosa pulrum Turba columniferuin radium : Scin- libris ediiis el mss. leguniur ( et a nobis quidcm le-

dere qui tenebrosa potens Nocte viain face perspicua C geniiir, ne a noslra regula recedmius), ad divinita-
Pra:stiiitt intereunte ehao. Non aiiter pia virgo viani tem Jesu Chrisii comproliandam produci : S(;d (ol

Nocie tecula diem tneruil, Nec tenebris adoperta fuit, aiiunile essc iii Prudenlio hujus veritaiis catholica)
llegna Canopica cum fugeret, El super astra pararet clarissi:na argumenta, ul ininime csset dolen<ium , si

itcr, Illa gradu cilu pervigiU, Blillia mutta priuspera' versus ilii aiiter ordinaii in hujusce rei conOrmalio-
gil, Quam ptaga pandat Eea polum, elc. Reslitulio nie- nem aflerri ainplius non posseiit. Pntiorquam quod
inorabilis ex Barihii scheda hxcest: Prastiiit, iii- recte Giuvenazzius arguit, ex hoc solo Prudcniii
tereuute chao, Nec tenebris adoperia fuil, liegiia Ca- versii, Ejusque Christum Fititm, non solum senten-
nopica cum fugeret, El super astra pararct iter, Non lia, sed verho etiam divinitaiem Christi coinprobari
atitcr pia virgo viam Nocle tecula diem meruit. llla nam verus Filius Dei, necesse est sii Deus. AUei um,
gradu ciia pervigiti, ete. Ait Birlhius duorum vcr- non esse miraiulum si in PruJentii carminibus tra-
suuiii transposilioiiem peperisse diliiculiaiem, traiis- jeclio aliqua minus congruens conseniieniibus omni-
lutioiiein vero i£gypti congruere fugae puellse, nam biis quos liactenus videre licuil codicibus inss. fuc-
pcr ^gyptum plcriquc Cbristiaui tenebras inlelli- rii invccia , cujus vitiuin tortassealiquando de(<*getur.
(^unt, ut Gaudeiitias, tracl. 1 et 2. In Apotli. vers. 24 J : Perquam ridiculum dicam
20l.Nemini mirum videri debel, hujiismodi ira- *' quanlaconsensioneomniumeilit<'ruin,etplur uiuniss.
jectioiics contigisse in omiiibus aul fere omnibus hic versus ante Ueiiisium fuerlt transpo»iius. Major
4-xeinpIaribus. Scaliger in prxbtione Alaniliana ad in re tenuiore fuit gloria Lalini Laiinii. lu priefatione
(ertiain cditloQcm canninum Manilii adverlit innu- libri 1 adversum Symniachum, vers. 74, omncs edl-

inera mciida, trajectionemiue non solum unius, sed derant, Spes itisueia tubii, serpere flexibtis, Et vibrare
et phiriinaruiQ versuum in Uanilio. Bariiiius ipse iib. sagaxeloqnii caput. Latinlus, trajectiouem litteiaruni
VI, cop. '28, in opere Cbaltidii viiiuin trajectionis odoraius, seps restituit, piaudeniibus ct sef|ueniibu9
iiiltrduni corrigend*, observMril, iit alios pricleream. otnnibus. Chaniillardus hanc resiituiioiieui Sirnionila

la re nosira resiiiuiioiiem apitrobat cudex ms. a ascribtt, llcinsius a t ila eastigaoduiii jam priiieiu

icisqnam In Roinannm lofiim conreufre el morari (a)Exod. xiii, 21 el 22 Dominus autem prcccede- :

jienniimniur Mauicha^iis etiam de civitaiibuspellendit,

; bal eos ad ostendend^nn viam per diem in columna nubit
el uliiino suiipticio tradciidix, quomum his tiihit retin' et per nociem in columna ignis, ut dux esset ilinerix
i;uetuiiim tuci eti, in q-<0 ipsis etia:n elementis fiai in- iilroque lempore. Nunqunm defuil coluiiina uiibis pet
tuia. diem, nee columna igtiis per nociem, coram pojxulo.
 : ;
;;

nu)uuis»e L»itnafn Latiniuaj, Jacoitum Sirnionchrm ei A Joseplii Casialionis vari* l€cliones,«oiiStm«Jdei4ide.

L.turentiuin PifMJmun. £go ^uulcw plurtAii (acto re«4isae, ubi c^p. xn iise lc^io ex Latinio produ^-
tum Sirmofldum, um Pignorium : «ed ut gloria ej*w (ur, Ck pra^tur oiiMo ia eodko
aiieri »pe«, «fstanii

casti^aiionis L«ii»io delHta coui hi» aiiqua ex parie miree afui(;[uit»it&^qu€in FedeWcvs iUinai<i«s«mpliim
coffi!uiiBiceinr« oporterei d«monstr»re niliii &ysau- in bii^ioUieCJt Voti^cana «oliocaverat, Yideri «u«m
divis&e de eorrectioue Lailnii , ^ui loiige oriftte pra;- posMint, qu« ifi B^ibllotheca «elecia Lalinii «x UIjsm
eessit. Percrebuii auieo) ea ii&zna mollorum serinoiti- Aidrovando^ aiibifue aMsountur. WwUius tand«ui
bu» circa anfMwi I5S1 ; iMtm LaiiniusttAigina «OfiditiiL m £|0iaiMlain9 «edios reperU, Snfs imutUa^
cardinalem CuiiielnMim Sirieittm, quod, quie
fid
ckvm xxia.
RoniJam ediUim puio, Itie referaui «x «cti«dt$ iit&s^i
Petcaiu meXf\ PnxHentio oblecta. Opuintm m. Lu-
9pu4i cl. prssuleui ikggiuut. dovici CatfalH t(mi.ra Upmios Vf9i^aiii kmMn
Si eui, quae inetU proeetatti ofaiigTtala ii5»Ui8 reielliiur.
1)1 liianibas spes ceru Ulc. coiiver?a rej^eoie
176^'^^- ^^^ paftsim Prudeniius in metri regulas
3l7S Serperel, latiae sliiu Uiebrasfera quarelrel a&pl», dicaturpeccassesi^e ex igHorsnlia, sive «s ncgiigeu*
Vm.s fion ftorren^t SQbiti()ue perieuU essus
Si sanus repuiev, miseratua aefle^il? aiqoe tia, plura e^o coilegevain, non tailt ui eurti defende*
"Vix fieri fioiuisse pj^elciuin protifius oiuiie*
Oof{>oris alque animi vires, roburque fopertoHi
^ resn, ^naa) ui raituiifr.m pi%s«ribierem qoa Pair«iii
Q»!' nvis fiiygndniuio caJer.eul? A.odeuUor ergo F)ecieaV« cartnina Mnari vaiesnt^ observata vetdruiit
Sffiua egoiiiuei)idu5 nionsiruui canpteetor «uieuro,
c(H«ite'iiudifl« , noti eorrmnpi., quod a niuiiis iJiriuw
Speiiioue vaiere sio:ui Juiieo; u:iurpata({ue {urU)B
Jura alie^." s<.is exifHiiiio reJiiere, cOsjjo. CSS8 «SMKUi* Sed M Ingeiiii silva piauca 6eUg«tn
QaiJ '*»' nijscupum, Sirleii, aenigma, re«olvo.
•

qus sd Prudealiiun inagis perti-

oaiiue pptis&iiiHim
Tuin sub^^oF^.ur epistola dala ii OctuiiH.s 1581, qiuu nore vid«i»tu4t)r, «xpitcabo meliori crdiiie» itua res
tyi>ii&jam esl vulgata. Deinde iioc epigrammay quo mulUim inier te comtexee atque impiicaitt posaint
ellam xnigma eipUcatur difwi. Ex qoiiNis tanien r«u Vifliflilief c<»f»peiuliuin
l^orie sub oltscurasens Prucientins «mbra artis potsvic^ «edesasj^t^oruni poetarum pjrimae mt'-
'TeM»Tai inptnii dira veneift rui,
lis p<ttsU adiHBiirsri., Cbauiiiiafdas tti .!iaiia« stta:
S;rnrri2cbe, spkiuare o iii(hium conlise superbi
Noniinia, el dan viribui elOv^tiii. e4iiiottis caiaiogtMn «xiiibuii sylial«aruiu> in quiims
Nescrus Lisioriae simul aOdax
atiliquariu.s, ei
erravU PrtideAtiiiS* quem Jiic S4iiujciant> ftliis u,
Gr«r!Hniii!Cuc Sem
stem iocal iu SDlio.
Ssoula perque' iioveut lenuil (iiuie cftiscia furli, Ceiiario «ddkis {«.).
!f«a iicet iic& fur, spes sliena tanit^n.
X77 204. G^iarlus pr«eierea noial Pnidentiaui
]i!mlt« esi aitfos caussm defetiderc neiiio,
.\enio quiriUBli ferre rogalus f)pem. ei riniia per U forn)ass« i)reTitati« taasft* o& (<mU
BiWno tauderti perfusus iuinine nieuiem, rectecasu, lukt f9ifi*i verita ««eunda qum
lujasiiom «.«ptcJens essifium wifserS,
C a foFina.
Spem jubeo ire fursiii, et «ed«n reddei^ 8W« l^rli^ cosfipiiisii^ ^ior^uef per4:atut, fioUKcis. Ft%"
A^ilfius meioens acre supercilium.
queiilutf eUain Pxvdtuiiio quam alijs «sse « iircvem
Sequltur Juiii Jacobonii divinsiio, qui xni^ma expli* iu &u» pnHktG^e jkfopier &e4r»eoii5 vocis geu)iiiain
i-al^i ije spe, qu£ Laiiuiufis jain senem reteUerat : atii coaso<".«Ueatj ui Cailu 7. y&a* idt ei saejfO alias.
ailier interpreuiiaiiitu'. Aonoii^O^ editosstioliiioins Casa>)Wittis« idtmenL in JrebeJitttin, pag> ili» a(»

(a) Sfibbx qtiaemaie a Pradeiulo corriplutttJir, ex \eFi. 34.

Clianiimirdo : s^lthliai in(eirf<?wfc2, ATpoih. v«t».)S5i ; S, Ead^ (|oini1tate
_^

usus est PrudeniiOs dnin h^

uliophytut, Ham»rt. vers. 5l>0;i,/triv>, ftsycii. veps. ipSA verte ripptfJSi, tthnitum : Allepttylus , t>. v. Tl
79«; 1, Beryllvrs, Psycb. vdt^ SdS^ ^catefontimiumf dtemoti, Pef . i, €05 ; ct ibid. 40, r0$8; (IffjBar, flam.
Peris. itymii. 6, vcrs. 74; Z^CiuUcediiH, Psycii. vers. 775; eu&evans, C^ ^;
aremuks^ C. S, 8ii, i)^. 4S;
ml ; moiiosyliabum, C&Ib. t, vers. 167 ; i, dW'
ruf, /ia»i, etc, Per. 6, 83; S. i, 5ii5; Per. 10, 855; ga-
)iion, Syiii. S, veps. 888; ft, ditpar. Itamart. vers. 26; ueo, Ps. M5, H. 322; /ieres/s, C. pfftT. 53. H. 64,
S, (iutui, Peris. 6, veis. Z%%\ 5, meroiimii, Apokb. Ps. 710, 735, D. #2 ; Woitwi, p»ssijw;t7fi'cffft//ia, C.4,
vers. 4y0 ; t., enen%tus^ Sjm. %, vers. 145;
Miut, Psycb. vers. S71 ; 1, ^o, Peris. 13, vers. Sd ;
tse- %
U
2; II, m^ 307 ; Per, 40, 7ii. C. 7, 8li; t)n;>«r,
P. 10, 565; Ps. 549; imiolacrum, C. 5. 5C; H. 868
1, ()uneo, Hamart. vers. 5*4; 1, hanresis, Psycb. vcrs. mathesii, Sym. u, 80o; socors dt. socorUia, Per, ^O,
7i0; 2, idotium, Afioib. tots. i8G;%, iVi*'oi'a<f«, lia- M^^ A.il6; d« <rui dicam postea^Cjioftrti», Per. l^,
inari. vers. 404; 2,i«ioiam, Psycii. vers. 379; S, 44 ; Sy^iu t, 502; mar^ri/a , P. iO, 646; ^u^tia ,
imbeciilui, Apoib. prasf. t, 51 z, impar, S. i, vers.; C. 1/54.
168 ; 3, iywoiucTum. S. i, pr«f. ters. 54 ; 4, Lacedce- Ills alla add't Ceilanirs Aicliepiades , n ^ lobjo ,
:

mon^ S. II, vers. 247 ; %

nuulieus, Sytn. n *crsv
47$; ij phreuesii, llamari. vers. ii^i%,fiOsiis, &. n,
vers. :>2; I, fu^iilarit, Pefis. 9^ vers. 15; 3, Pjfre-
v.eiis, Peris.6, vers. 147; B, quadrupet, ApoL^. vers.
21i; S, rotnpkmiis, Caih. 7, vere. 95; 1, rvbitfo,
psycii. vers. 105; I, «cwtjrs, Gsth, l^ vers. 3{>; 4,
sphara, Apoih. vers. 210.
Sylbbx quae raale pr;iducuntur : 1, cui, dlssylia-
buin, n:imari. vers. 105; 2, Cyaneut, Psvcb. vers.
}iS9> i, deHitulii», Psycb. vers. 5-12; 1, Duita, Ha-
njarl. pi>ael. vers. 37; i, h^iul<mb6, Per. 10, vers,
4Uij4; Sl, vwcs. W4; 8, r^dimitut,
niu.^-^ariJc, Psycii.
Psych. vers. (»8^; 2, Sordiitia, Sjuj. ii. veis. J345;
l^ 5>ftd»i»<^mu», Psycli. vers. J»65; 3, «(>jj/<jo, i,
, Per. 40, vers. 4i, -iOS, 5^2, 54«, CS?, 921 ; dKmtrrM,
a \ loiif*, Ap, pr»j. i, il-, S. ii, 64; P. 45, 61;
id^iium, i 2 b^evt, P. 11 , '6%; A. i^; d, €11 ; 1. &
7S; le&us, eUso i ^^rioif., P. 756; A. 417; Ps. 777;
U/ti2;C. *81; A. ^22,562. 770^ D. M2, C. 7,
17^; ti, 175: A.«S5, Mn, 4058-; P*r. «, 74; Hn-
driauus,u 2 i^i^evi, ^. t, 274; quod tamen produxit
IVr. 12, 61; homo , jirima longa; Uarcion, i iongo,
li. pr:fif.36; ti. 56, 124,-. 129, 502; Pacac.iimi, i brevt.
C. 5, t60; Per. iiJ, 4!;0; ilaqia, J1oiigu\ S. i, «S;
HfriiHtue, piiir. a longo, C
10. »; P. 5, .Vp. S^^O, ^;
qtio in versu \au\t Chainiilardus iuiitUice ait, -utraifin
css^ in ablal. slir^.
%m.
 ,

m rROLEGOMEM 716

ftiiHai Prudentmm « primum Spiritus corripuiijse ; A P^'"' •!"* ai«^'<i» respprisioite (3ig«a rideaniur. Verum
•ed Toluii dicere Seduliuni , ut pulo : nam is , u; qudd $«u laco praeteriiiissuoi est , aiieno dieere noii

gloriaro sanctx el individuae Triniiatis clara voce pigebii : si lauieo aiienus bic iocus est ).<Hiicandus,

deeaniaret, «eglexit regnlam gramuiauca; dibposl- q<io eadeui o)iera et hytnnos correctos Brcvi.^rji Ko-
lidfiis: Cloiia ma^na Patri ^.emper^ tibi ytoria, JSate^ niani , ei uosiruin Prudentium iicct vindicarc. l»

Cum iancio Spiriiu gloria magna Palrit quod obser- ttyinno Ad vesperas sabbati in Aibis, A4 ri'^ut Agni
vavil V. Deda lib. de A.rie Hietrica. Si Prudentiufla dapet, repreiiendit , ul-dixl, Sincejiiatis azfjma^ cor-

Casaubonus vere respexit , forlasse polavjl vers. 8, rcpto y in azyma, quamvis Prudenlius corripuerit

liymn. 10 Catli., Spiriltis siiiiui , ei caro sertit. Sed .Apoili. vcrs. 553 : Lascivire (horis, similagiiiis azy-

hunc veisum aliier it'genduni esse constat es coni- mon esse. Ricciolius in indicfi2i syilabarum contro-

ineuiarlo. PruJentius saplssime ea voce uiitur, et versarum «uti'ei>at hanc ipsam, et concedil produci

scmper i primum producit. Ricciolius pari. 8 Pro- a Nicandro in Afexipharmacis, sed addit, uos in
8od., cap. 2, app. 5, ait, Prodeuiium produxisse a pronuntiaadot sequi posse ex consttetuiiine jam in-

ia a-iminaque delusum ab accentu, Sed magis delusus vecta accentum Grjecum, qui est in aniepenuliim.^.

esl Ricciolius: nunquam enim alacrimina Prudenlius Quid si saltem qnario Eeclesise stcciUo ea consueiudo
protiuxil. Loiigum quidera fecll « in ridenciaque^yfiu. y, B jam oblinucrai? Sic enim liabel Pauliuus iu carniiue
vers. 5G1, Mimicu, ridendatjue tuis, sed ob caesuram, ad Cytherium de naufragio Martiniani : In verUatis
utinQx explicabo^ vel poiius ob diciioneni eucUlicaiu. azyms; el Natali 8 : Inde fnga; mcmores iliam huttc
que^ azyma tumunl., Recie ergo Casiuiirus Sarbievius S. I,
205. Barltiius lib. XI Advcrs., cap.50, obser%"at, qui solus eum hyinnnra correxU, «ensuit uon nm-

A|obardu(9 in phaleco posi obitum Caroli el Ledradi landiun versum Sinceritatis axyma^ Hzm Sarbieriwti.

propitii vocem prima producla posulsse, secutuin. pociam lyricpm praeslanlissimuuj i fuiiS^ e nuinen»

Pfudenliuaji w Passione Agnetis. Ila. certe babet eorum qui einendationt hyinuorum jusso Urbani Vlii
Prudenlius vers. 130 : Purgabor oris propitiabiHi. Et ogeram navaruij.t, quod tuac me fugerat, nujic plane
in Euialia, vers, 213: Carmine propiliaia fovet. Poluil afftrrao edoctus ab eminenusslino cardiniile jpaiii;e
ti^men Agob^rdus rationem sequi, cum in hujusmodi Carolo Boschio, qui, ut est cnm aiiarum, 1/^^ i nn
vocibus, ubi plures qyam duas i)reves concurruni, praecipue ecclesiasiicarum rerum CQgnitipne egregii^

^it^ua ex iiis produci valeat, ut penianietrum , aut instructus, id me perhumaniter adsnonuit; ostenditqiie
he.saqietrum jagrediatur. Ita accldit in rt//^to , reli- etiiiionem Parislcnseiu pulcherrimain operum Sai ble-

qMicepIiaiia^J^riamides,caiholicus, pupugerat. Prae- vii, in ciijus praedaiione hxc narra,iio .de correciiono

tcrea cur non erit bngum o i.n propiiins (a)} 178 ^ frbaniana conlinetur.
Ludovicus Cavallus in observaiionibus ad novos hy- 207. De yoce ParacUtns eadem rcsponsio ex cun-
inaQS, qux n^ss. exst.ant in biblioiheca cpllegii Ro- sueiudine ei acceolM Graico peiiiur. Ei cum Caval*
naaQi, correctoribus sub Urbano VIII ohjicii quod in tus faieatur, Patres ij) fine iambici posuisse Paracli-

azipna cum Prude.niio y corrlpuerint, obbervat. 59 ; lus, ut S. Hil-ir., Ct^m Spirilus Paracliius Effulsit in

item quod pariter « in Judaicus cuin eodem Pru- discipuios, iqepie conlenJit lum ab ipsis adliibiiuin

deutip longaiu fecerint , ohserv. iO ; quod i h\ seW' spondisum pto iantbo : nam potius in aliis sedibus
piternaSj secuil eumdem Prudenlium, breviaverint, contr.ji inetrum peccabtnt quam in fine iambici, i;.i)i

observ. 41 ; et quod Paraclitus ctun i brevi ejusdem semper iambum adhibebant {c), Correclores etiani
Prudentii aucloritate protulerint, observ. 42(6). retiuuerunt quod Prudentius scripserat Cat. ii,
^6. Merointi roe boe Cavaili optjisculutn ab :^Ss vcrs. 4t2 : Populique re^ Judaci, h\ vesperis Traiisli-
«lay^aium aJie^are 41;»s9rt. 4e Hyfm-^ eccivsM nuiu^ gura^OJiis. Cautra flUiiljpriiiferiCayiillus, liiu dubiinn
i^it, i60, Ac rur^ius in hyinn, Hispao., pag. £67. AxeotpluQ^ Juv«nkUs, «aiir. il, Y«rs. 44M : jM^Aica-n
AHatu boininfis doeii fuisse mentem exisiimavcf am additcunt, acteronntf et meiunnl jus. SiiBiliter usiis

9.1)^^ raiipoes, Quibus cgr^^ecijojiem l]i.h.3iiianam im- est Prudeoiius Apoili. vers. 5^% : Su^t qui iuduico
pttgtttroi* Po»ji«a in 4ih^^uin ina. in«idi, «t piuiea jre- (^gnalum dsfmta ^urori, ft.vcri. 5^ Uac tl: Juiaicos

^) OecTfiafMis, de Orifi^in. ling. Lat., fiit«iiur pr»- D spernere, 4fu*m h«c vmtfne Spiriut snucii epiihetm
piuut e»i:t « porro , aui pronm pius e.\ (iHortHndaiU natura produotum cofrip^rn ei corrumitae. Aiircjr eur
veleruui senientia, quanivi^ ipse pra-fcrat, a prop^ Prude«4i4iin e nunier» aiiorum P^irtini ei v-eLerum,
cum icrmiiuitiime caininuoi Uitts, ui (icdiiut, com- bym<K>KrbpiiOt tuti ekemeril. C4ir euaw .«adeni ddeu-
mentiiius. Si prinxMu veieruin opHiionein teneamus, ei<>fte qiia alios «'um n«n lu«aiur, uc diiiiiuiii cur su-
paiet ex origine o esse produce.-.idum.. Anic l'rudeii- iant {-«(-«nliuM aucituilatcin Fr^d«nti«aliisque vMe-
limi produxerat quoQue.Juvenous, lib. i, in prin- fibiiS opponat.
i:ipio: Aam me propfiius renim paler umeus «ila. {c) In iiyiiino de Spdritai gancto, i|ucn) descri if
Ricdoiius b?iic quaniitaiem primiitn iiidic:i(, deinde RUm. 73, ei Paulini Nolani ««»e cojijicio, FaracUius
aliam ex 3t^&eca, et IMauiu; seJ Plauii veisus ambi- i brevi proftirlur. Sidonius pariicr HeracUtut i br«vi
j;ui sunt. fretutit; Quictifuid Piflliagoras. Oeniocritia, HeracA'
(/>) Hoc loco non possoni qniii vcrba obsemtionU tut^ue, qitem ii»c «k 0ftU4>a iiormo<«u» •tcnitat. d«-
42 describatn: Et Uctt, inqiiit, SS. Patres, et hymrf- fendil v<TO Ploleiuaus Hi^paniotus ia Ctnolliikrii) di»
qraphi antiqui hoc nomen in sids hymnis poiuerint in lieemiif poeiaruHi luni. iV 4)perufn Bapu«tu^ ManUiAui
fiue iambki dimeiri, non iamcn sequitur vt eerripue- jus fraliis, pag. lt)7.
rini, seH iiiotnlKum mahuTunt pomre, et lef[em nulri
 :

71T PRUDENTJUS. 7»
«u mUlUeia ii^ttmnl^ SeU 1» bis otBhibus yersibus A roces, ul non sioe periculo fatsx d^ctrinae iniiftaiari

locu^ esi sponil.%0 per £>oseresin iudai, \n p^iino iUo a quovis poiuerini , adeoque <t a p!el^ ruerini osi-
opus esl ianabo iu sede e;ilren)a , PomHque Hex Ju- taiae, in antepeauitima breviasse. tn bis tameo exfmr
dmlci, uii eiiam aactylo in irersu Alciini Aviii de piis non una e^deinque vi«lctur fui-sse consneto^n.
Urigitic niuiidi ,
Quah^a induraitun plebes Juilaica Nam Prudeniius in eecUiia et wyii/mKtn antepenul'
nomen^ Ui in sempiieiaus i tongum asseraiur, soU limam producit . S. PaidiiMis sxpe eii:im eamden^
Josepiil Seaiigeri auetorUas idonea miniine e&t , ue- syliabam longam PeciL Ei hac reguU su»tineri po*
tjue en,im cerlum esit derivari a semper ei ti^erHui, terunt iu Pcudeotio Alloph^lu^ Arrivo, eremiit, ht»
jieque, si id cerium sil, derivala seinper legem pri- reus, idolum, dcmon, lesus eiisn i, ani e; Pazaclilns^
BiiUvoium sequuniur, prieseriim quia ee sicut ift i Atymon, ludaicus, et ali% similes voces, quanqiiatu
miUaiur, ita in i breve converli poterii. Pauijiuis nibil proiubei qnominus eadem vocabuia diversis

pariier i eorripuii in camine ad Cylherium de Nau- raiionibus ac regulis defendiitotiv, ut e^ reguUs $e-
fragio Martiniaui prepe fuiem : Cl teutpiternce ciara quentibns constabit.
titoi gloria. Eomdem quaniilatem defendil Hueiius in Aliera est reguia. In vocabulh e Grxco dertvaiis,
Origeiiianis conira Scaligeri opiiiionem. Haec Pru- acceutu a quantitate diicordaniibus , veieret poeitf

(kutlo cum coriectoribus Urbaiiianis commnnia. G%- B C/;m{ia»i negleeta quantitale accetilum tecuti siirU

tera pru^termitto, quia et leviora sunt, el ad nos non in antepenuUima, quod ila tUKn prpnmtiareat. Ok
periinent, vel si ad iios quidem, non tamen ad hoc versam olim fuisse ratipiiem pronantiandi , va^
lenipus, aeque ad luuic locum. riasf]iie dociorum opiniones ex Quinliliano lib» i^

CAl^UT XXIV. cap. 5, discimu^ ; VtAtreut, quem/nokis t)i't|cn(ifrtts

dociissimi ser.ea acuta priina dicere soiebant, ui nt

Leges a Prudeniio aiiisque andquis poelit Cliristianis
in uieiro servalce. cessario secuada gravis esiel. Ae revera Plautos no^
180 ^OS' ^^ t*^ ^" Prudeutio defeBdendo pcrgam, solum daciylum tacii Phcedromm, cojus o est «meg»,
loiaiiiqiie derensionem ad ceria capiia rcvocem, uon> <icd etiam pefluUimam corripit io Philippus^ qui;

(lulias rogubs exponam quibus syllabarum qtiatUi* utrobiifue Graece scribitur, et proDuniiatur cum ac
ias ab e<» adblblla vindicclur {a). Prima sit hecola : coniu in aniepenuliiaaa. Sic e% usu brevem pisnulii

Qua;dam smi. voces in Ecclesia Romana ab ipsis reii- inam proferimus iaaniiphonn, quamyis e longitm sil

giouis nosiroB iniiiis uiitntCB peculiari quodum intervalto ^«i Itaiice, Otranto, Tarant^, llispauice vero Fromestr
tfreviiatis, ttul iongitudinis , sii^e cx Grwco , sive ev dicimus, accentu Ln antepenuliinia cullocato. Ex ba'
Jlebraico idiomate couversa;,quasviridociijvreeadem regula plures defeuduntur syiiah.t' in Prudentio,
quaniitate proferebant, non ad originem, s.^d ud con- ** erenius, phrenesis, idoium, poesis, mutl^esis, secuiid *

suetudinem allendentes, populo usum eoncedenies, libi correpta ; coiilra produxit i in sophia, quia Grxcc
scientiam reservantes. Ludew.igius Vo-sium iib. iv, acijitur, ut nuitc cadem ratione, et ob consuetuditiera,
part. 2 insilt. orator., cap. 1, § 5, secuius, de Pru- Qiulii profcriint longani secuudain in Andreas, Uah
denlio ita aii ; Citterum voces in diiinion coeiu Chri- thiai, idea

slianorum X81 invenias, quod receperit noster ei i09. Teriiara regui?n) staiuo. Multa lunt quw Pru-
adliibiicrit, cidpare velle absurduni est. Uiem observat, denlii aliorumque eequalium aucloritate defcadi JJOI-

poeias Chrislianos verba ecclesia, mysiermm, psalle- sunl, titni maxime cum antiquiorum exempla vel pro!-

1 jtin, ct aiias in Ecclesia Boinaua recepias adeo ceptacGnUaria non obsl^nt. Sa^pe Prudenlius i; iu

(a) Ex tribus indiribiis syllabarum qu.is licenlius trinitcui hUitus esset admittendus, qni neque pru-
Sfrlitodiciior Prudeniiiis produxisse aat corripuisse, dentio, neque aliis insojitns est. Teolius e siia peniL
.1 Chamillardo, Cellario et Teolio confectis,
quadam soluin addil, exciiut .secuuda brevi, bynino 3 Perist.;
voeabula excerp:»in, iu quilms hi aiictores conira vers. 96 : Talibus exciius in furims, el noverimus ienU
coramiin »s el pervuSgat^s regulas artis poeticflB vi- prodiicia in piael. Psycb.. yers. 5^: Po«ini, ^sufa
p noverimus mystica. At de excitus docent graiiimalici
deniur judicare. Cbamillardus et Teolius notanl, a
Prudenlio prinnm produ<'t in Dtiiia \n praifnt. Ha- pos-e esse vel ab excio, el tum esse seciindam lori-
mai t. vers. 57 Docet , Duitas disaepare a spiritu.
s gam ; vei ab ercieo, ei lum esse brevem : hinc escit»,
Vulcs versi,;ii .scnariuin , ubi iiece3.sario corripiiur excitas. Ita eiiam percilus ei concilus. De noi-eriinu»
prima seeundam
in Duiias. Gellarius iii magia a Pru- h.ireni adliuc memoriae versicuU Artis grammaiicaj
dentio*prodiici auimadvenit vers. Sd lib. i in Sym. Jo. Ludovici de laCerda sub ^iebrisseusis nomiut:
ISecnon Thessali<e declissimns iltc magia. Non video
ftiHem c«r debeai corripi ; nain Gnece esi [AuytiK, Kf coitjBnGlivi poteril variare poesis,
neqae aliarn quautitateiii vulgo indieaut scriptores Oralor paU'L» duclum ne spreveril usuoi.
jwosodi*. Kleni Collarius in suum iudlcem coiijicit
homo prima producia, ex bymuo 5 Peristeph. veri. Ac revera pleriquellispani in oraijone soluta ri sub-
157. Ila eniin ille legii r Esi alter homo intrinsecus. juuclivi producunt. N<»niiuUi veieres gi:imniaiici cou.
Sed ctim solus Aldus ita hunc versum eiiid'jrii, cx- seniiuiU, penuliirnam subjunctivl inodi in rim.s el
EiTis esse iougam Vossium etiam el Kmmanuclecw
leri edhi el mss., Est aller, csl intrinsccvs; Fabnciiis
:

Alvariz iu inelinare alicubi legi. I^i

cam senienliam
verfk, Homo atter esl intrinsecus^ iuepte illam ieclio-
iiem prselulii, hulia adliibita ratioue. Prreterea cur puianl, ueoessiiaie metrica corripi peiiuUimaiii snb-
in iambico dimelro secnndo loco non recipiaiur iri- junctivi moiii iu ki«i:s ei RiTiS. Ad Prude*iiiuiH vin-
lirachys? Sic Horaiius 2 epod., Videre p:operatttes ilicandum abundai haic defLasio; neque cxempl^ a4
Uoinum. In Prudcnlij versu ilio, £"ii ni/cr /iomo i/i- regu'as connnuaudas suut iieccssaria.
 !

729 PROLECOMENA. m
tiii^»r.'^s corripnit. Car reprelieiidiiur a Vossio lib. A corripi pouiisse « priaum in lusHbre; quod ctiam'
II Gomm., C3p. 17, CLamiilardoaiii9qae?Nam iMi- corripuit ^). i^amasus iu versibws de S. Agnete :

iedUum fonnoiur » bacuio .seu bacillo ,

qnnsi sitie
FamarefertsanctosdBdoiB Beosse parenles
Imc uio. Oicuiii, Horatiuiit ei Litcretium tii t)ex3mc>- Agucu, cum logiibres camius luba concrepuisaei (A).
tris produxisse. Atiu liexameiris uecessiiate melrica
IIuc fcre revocari possuat in Prudentio prop»<« pri»
liebuit pruduci. luqiie Becmanos, de Origin. ling.
ma producta (>{U3ei vox abest ab indieibus Chnmil'
Lat«, verbo liacuiutf poiius accusat Horaiiuin, quod
lardi, et Cellarii), ^eF}/iu«, ca/cenm^Kttim, cvt, piijfti/^r
|)0Slbabila origine produxerit, nist excu$es per figu-
ri», frusira a brevi, ditpar, ganeo^ tmp«r, Pyreneut^
ram, qnalU in relli^iWt esemplumque 182 ^^~ deiibutut, smaragdinus, charisnie, redimiijis, qiiant-
deiilii el I. C. Scaligeri, qui corripueruni, producit.
quam in redimilus cum sarpiiis t priinum corripuerit,
In involucTis u corripuii Prudentius. Cur reprebiMi-
semel taiitum XS3 produxerit, in codd. pro corona»
diiiir? Aiuni csse ab involuium, ei Prudeniiuni de-
tus irrepsisse redimiius , haud levis esi conjectnra.
ceptuin , quasi puiaveril ess& a vo/um<. Qiiid h
Iii berillui e corri( uit etiani Yenantius Fortunalut.
dorivetur ab int>o/vo , ul nonnulli suspicaniur, ct
!ib. in Yiise S. Martini :
dicalur involiicrum quasi involvucrum, extriio v con-
Quae paila ex Iiumeris mixio Chrysoprase beriUis
sonatite {a) ? At intoluirnm dietum ab involvo sivc B
tnvo/tiendocoraprobai iso in glossisad vers. 56 bynint Ita iego. Alii roale, nuxto Chrysopraso, vet Ckry^
5 Catb., Ne sanctum involucris pollueret hcum. Cal- prasobeyillis.

ceamentita voivendo. Umc ot\%9 quidemmilii non pla- 210. Quaria est regula. In newinibus proprlii

cet : sed consuetudo veieruin cerla esi, ut rorripe* magna fuit veterum poeiarum Ucentia, s've quia quO'
reiit etiam (fmu/a<-ru»i, lavecium, quud ex Prospero rumdam erat opinio, communet eorum etse tyllabat
Aquitanico aliisque incerti auctoris versibus Fabri* sii^e aUorum extrnpio : muUo vero magis in ttsmtNt^c

cius observat in ind. poet. Cbrist. Ci. Teolius testa- quee a geniibut exterit et barbaris accipiebant, Hue

liir, apud S. Prosperum carh). de ingraiis occurrere periiuent A//Dp/ip/Ht, Lacmdemon, PyTeueut,Cyaneu94

i/ioo/ucris penultima correp!a : locus mibi qiixrenti Sardinia, Atclepiadet, Hadrianut, Arriut, Mareionj

nonoccurrii. lavelt. codd. repeiio scriplunr »»iw>/tt* Uarcionita, Jetus, et alia Hebraea ,
quam)tia«i ex bi«

clo, quasi ab involuculum. Noiatum ab aliis non iu- p^ura possunt nHa et meliori rationt defendt, ut Uoi?

venio, Prudcntium cunipuisse u primuni in iugubri drianut, Uarcionita, letus per synaeresin. Scio non"
vers. 79 bymiii 8 : Sol refiujit, et lugubri sordidus fer- iiu los poetas veniam prxfari, com nninina propria
rutjine. Conira suiit optimorum poetaruin exempl», etTerunt, rontra quam utiitaiumsyliabaruiR inierval»
'

ei iu layeo u est iongum. Nibilominus cum syl'aba- C lum exigere vidvalur (c).

rum.quarumdam varia rueril, et communls quantiias, 2il. Non dubiio quin {oei« plcrumque loseriol,

etssepederivala decliiient a siia origiuc, nou statiin dum dinicuUaiem jiominis pruprii eniUUial»aot« al
erruris arguendus est Prudentius, sed vel ejus exem<- Uuratius satira 5 :

pto defendi poterit, saliem eo tempore qno tcriptitf Maosuri oppidulo. qaod rersu dicero noo est.

Ricciotius in Syllabis controversis ifa defen-

(fl) Ant ut ducatur , qu» nonc correpliiis exit,
dit Qui putant formari ab involutum
Prudeutium
: Et sit lorrecta Ipngasecunda u>ora.
tuccentenl Prudeniio penuitimam conipicnti;. sed si Hi8 ego si viliis ausica corrumpere noiopn,
Ridear el meriu^cius Labere neger.
quamprimum formuri poiest ab involvo, ut a molOf
molocrum, et a poUuo, poltubrum, non e&t necetse de- Ci Uariialis in nomine Eailnus :

rivuri ab invoiutum. Neque tam perperam de Prud^n-

Nornen nobiie, molle, deUcafojn
tio exisiimaverim, u' putern slmilitudine deceptuin ab
Yersii dicere non rudi volebmn.
adjectivo, involucris, quod significat tardum : ima po-
Sed lu syliaba coBtiimax repiignas;
tiut hinc eju* opinionem firmam-im, si involucreni dt- Dicuiii Uftvov tamen [toetse,
eium smpicer eo quod involucrem reddai, Quem imol' Sed Graeci, quibiis est oiliil negaturo,
reyit. Sed hvc mera suspiciu etlo. D El quos ofn, ifn de<:ei sou.ire.
(/>} in palus esse u longum etiam gramm&iicorum Nobis nou liceL esse l^iu diserlis,,
veierum regula: iradunt, nunc (|uia scisuus itlud po- Qui ruusas cotimu^s severiores.
si-uin breve ab Horaiiu io Arie poftiea,
nariliitis lib.. VIII, cap. 18.
ieviiaiem poetltia/n in
Regis opns sierilisve Uiu palus, aplaque remis, M>rti:ile aniniadvcriii, qiii lib. i epigratn. lOi. (mitil
105), cui pcr duas breves proiuiit, et eamdem vocein
rommune esse pmsodi» aucton^s docent. Fae prr- inono^yliabain p^tsuil, cum in Graccis atibi aps; ipte
isse illum Horaiii ver?um:damnareiur Prudentius,
ri.'.prebendat, seque cum Latinissuis severiores mii«
ejusve a>quales, qui ea syllaba brt^vi usi fui^sent,
sas colere auiuniei. Sed valde dispar e&t utrebiqvd^
quamvis Uoraijanum versum ipsi viJissent. (Juoi
rutio atiud enim est e diiai)us vocalibus syiixresiri
:

carmina antiquorum poei.irum iegi.Tii Pruiicmius, eliicpre, aut dipliilionguni sive ordinnriain sive exira»
qucC nobis tenipusinvidii
or.linari;ijn dis»ulvenv, aliud eomdcm cmninQ syllaba^
(<•) Ut Ovidius lib. IV de Ponio, elegia 12, qiii Tu-
iiiodo corripere, niodo producere. Alioexempli) Mar-
ticanuin in versum vcuire posse ncgat, ct tamen euin
tialis pQ.:sct revriici : nam f^atini nomon Mariis, 6V<i-
ludeiis bis iuducii :
divHS, solenl osive brevi, sive long;i cftVrrc, uJi_plur«
I^l pudeal, si te qua sjilatu parie moratur, aliy pn.'iM ia ; recte igitur procederel bic VtYSUS i
ATciiiis ai.pellein. Tiiiicsuunique voceui.
Nec {n.>ies iii versumTuliCiini niore venire, Romaiii possuni Gradlvum, sive Gradivum
Fiat ui twiga syllaba primabrevis. Diuere,
73« rftUOEKTlUS. 73ft

4uo4 , »4 JiJiuiMet, T«l iieeniia, vd neeessitale nun' A itiierTtllo brevilaits vel Ion|Uttdifws U«ir»i soas
iriea inirustfset. Auftoniu» epiii.iiOdtl Pualinumftie Toees pfoiiuoiiftveriiM, kut ex fcUMoreiiirunt diioi-
iitcipll : pjina inidaul e»:>e nune prottuuuunda», ii mihi MiAtu'
Pauliec Auiionius nmirum &v? $U2«H, ttt ^se^
. lur oieui» ei opeiam perdere, ne dicjuu judalure,
Tu iiiioT, ei uomeo prsegrecterere meucn.
Qui u mitti perstiMWrini deiiique, opimom:m K. Moy<
At poieran ntetrQcn consisiere, quainyifi prier esset sis poiiui q<»ftfri R. £aio«6onis teoendam eMe ; vor
FauUuus, modov^rsus ri>ruiaretur (a). ^'oftter
6i aiiu
eeni ^liquMn &eribi p«r ^kuUf pateih, sei]icet« l)r«-
qQoqttC Prudemius pariier nielrum ]tS4 repugnare viwiuitifii; oMt ptrfuinch^ ({uod $st4 brere; aui per
di^iii, ne Saturninorum uMiien Sappliico cannine io-
luuneiz, nempe a l4»A^i)m ; orig:M»em jnagi» ilehr^aio
cIodereluT, Ters. 161, hyiniu) 4 P«risl. Quttuttr
;
qiL»m Antiiii&iii aut %nacajn ^t.(cfl4ei)dauv e&se :
pvilkinc iuperest virorum Nomen extolli, lenuenteme- cum« inqufirtt^ ird oi^iUuieristj (uro tM>ua eoruiu p»c0
iro, Qnot Saiuniinoi metiiorat vMiot Friica vetus-
re>pondebo, jTtalle roe sequi TertjiJliaBi, Juveticj,
ias{b), Hoc ipsam iaaicn ob aliquare difiBcnltotem ftuUeiilii, PatiUui lg5 «iiomojqy^ ycteiiun P^irui»
ab eo dirium intelligo, non qued -vcrsus Sapphiciis
seniettilam^ ^ui sui axculi ti iinguae morem fim%
iiOC modo compingi non posset : Inde Suturnini ob- igiion>aL«8, aut «onMieiudviefn ilebr»0JHiin sct^uat
eunt iccuri Qvatuor «#«, a«s aiio simiU. f rud«nti4un j ^1 oontempserwil, tul m euranioi nm(km »cii.e.
intiiatus CkSi Sjiittitiu; iib. ix^» i^si, iv ; quorum inntari nuilo Afgli|«j)t4ftm quam isiormu
Post SaturDinum voioplecira cantetU...« obMur&ot diligeiitiani,.
Siitgulos qups uuuc pia 4uu)cupj>iiui
.NoM valeril versu cotiibere verb;», 8i2. Quinu regula, Ermx* asaiunt ar^ueudi Pru-
Qu06 Uiiiefi chordifi; Hef^ueoiit sousre, dMius aiiique miliqui pattm teclesiiu^, t^uod licenlia
Corda jiua^buot,
poeiic» inierdum, el figuris syneereti, crati, «ititv»
niira exditifjia ewpilUtafrdr.i^ri.Mond^, pdg. i02, in
lm}Ksmodi utantur. ti»c cum eKploi^ jut Kgnia, «
tmtis ad ^iioDium. lu &<}duiio, Arxtoie^ Y<c'i)dnik)
Caikiogo eiTorum meirieorum iyu<ieiiiii deiendae sunt
F^lan»lo, PTudniiti^reperio «criptm» more Latin»,
h» voeea c euiy monosyll»bum breve; §aHeo, eiiyAS*
Arrittx, secunda correpiai. €sr Id Udmnem? Cur po<
polest ease loogum ^da in du«(>9s syijain*
6yn»res^i
lius eonimunem \i:\ loquandi ooitSiieibdUteAi no^ 1^*
po«tremi4; dettimius, ufci i necessitAte inetriea fit
tsar? Curiatidni po£iie niejorl lle^n^ia quam veives.
longnm («il eiiam concedit Hioeioiius de Regalis ge-
iTionuiia proprifi £y(ial>is cataiuualbus pro iirmirk»
neralibus prosodiae part, i, reg. $} ; «lar^arifa, ieuu
proountiabafil, ii vero jotajfiiP.^ qui fftrrea ^tj y«]
eliso e, ilutirnmks, Merfi»mta, ia «t io fiyoseroKi
posl mn &eribeim\L. Foriuiam^ llii. vui, c^rin* i :
facta, tram t lii Martion «st Umgum. CKCtat aptid ci.
Has iater comiies coDjuocta Cesaria fulg«t. ^ GioTenaztium Ciiristopdori Wasii Souarius, «iv« do
Quo \eTsu Tclato ail Bartbius lib. Lxn AdTcrs., legibus ei Hcenita veierum poetarum, O^onii e Tiwa*
C3|i. Z NemiHum propriorum cura cxigeuda non est
:
tro Sclieldoniano 1687, iiber in nostris regiQnsbus
a poesi kujus auctoris, Itaque coociudara, optimos rarus, ubl auctor aliqttantffiuin ubseiire, ««d do^e 4*
quosque poeias carta ^adam iiceotia usos fttisse in ftgnris poelarum, ^iatu, ceia^, di%resi oUisqud ^is-
variandis syllaliis nomiimm propriorum, sed cum serit, ac multaaffert qux Prudenlio conveniunt, nisi
mcder;itione ei verecuAdifl, ^uod Attiufti ^ nm'm quo4 i^ 001) lauoid Aicj^tU >iMi$iis .«si qaantaMi ^auti-
Laiina ei Grxca : «ani C(ui dllifeBtius qiueFuat guo <{ui fotist', .pnsimm eomici« sibi arrc^^l^vt {f),

(fl) Colligimt hliic nonnulli, morem iunc fuUse, terea cHiteepius oeeurrit iis locis io qiHiius et breve et
ut nomen ejijs ad qiiein d»i« «esei episiola, pf.«- lon^oia esse possit, qsiln iiiieiligatnus qoo detenni-
ponei eiur. Sed s^n io ejusdcai PauUni epistolis ssc- Bato it>terT;itio aucKNrfjerlt usus. iit carmine S.. Pau-
pius Ciinira lieriviilfo, Sf.vt50 f iiASPtu t>Ai;uNUs. llni ad CyibertHm iiljciiter legerem^ €entum euiCHlas
(bj l8'i pulaifii, notwiaa Ssriurnuj£>rum projjria la- nQmen est, ut T«fsas wrnblcus seoundasede-recifcrpl
ceri : Aar» barbara notnxti» ermi. i4*o in tnelro po- lambum, cuf monosjllabo brevi. fiNuc t«gitiir, Cui
nere nequikat. Uei« quat^iKj ^'ebrifcfieosi visuiu : lie- nCenlumcelias nomen ett, ^altst, Cui Cenlumceitis no-
nueritemeiro, quia syllabce gniedctH iitorum nomiuum men esl ; Fronto Diti;xo8 correxii errorem itjductum
rcpugiiabant legi carminh Supphici. Nebrissensem se- a typograpliis, qui nsum iilius ueTi ignurabant, no-
ciitus csi Ainbrosius' Moraies, quos Riscus probe re- mlna urbiiini indedinabilia enyntrandi nonnunquttm
fetlii eteoicn ip&um nomen ^aUinm^rMu melfo in«
: per qirirtuin, nonDunqaam per sexium casum, Co-
ciuiii nou pu»ge aii Prudeaiius. lonia \'si(is, F^udf^ ofptdum. $ed lubi.t ausim deli-
{c) ili>^.paiuQlus, iii». de 4..ic^ntik veterum poeis- ' nire n^iti soio, Puuiinum nonnunquam locosecundu
:

XJim, de ^waeresi^ii : Taliiicmiia vtunUtr tiGnsci,,
(l vocaLuy aimd «Of <i^a«c|s/?«n£s-4... »€l d*M ifn^a» tv
iiMam l^ufam, u^/ b^evtm ^t Ififirjiim in unani imcjtun
iurinni ; a^l «t'uM ifreves in unasa bievem, t>ei duas kroi^e» facium. QHod in ieius ex una brevi, el attera ioiig»
iaMuatti Imgum. Sic dux breves in ctti in unam hie<
veui verti pouuiu ; ttrevis ei langa io hsut ib uuaiu
io«»f aii!. 1» Lyicieiio, lib. vi, pag. 218. GifaLnius le-
pt, Januu ne .jtoiitu liig «rci regianibus esse, uX poliui
fcii dissyliiibiuu, el brevis liltiaia, Apud comico» pas-
siin simliia.occuiTiuit sua, tua,mea, quasi,5«, la, rnet.
His .idde bobus ei subus, ex bovibus el suibus. Nulium
quiile:!! exempluro inv«nio ubi jou rnonosylUbum sit
Lreve; «ed Cguraj bujus geueris rarae sunl, «i pi«-
iambici dimeiri spontteHm admisisse; qaod bis ie-
cisse Atjsonium noial julius Caesar Scaliger P«etic«'S
lib. \i,ac DOtarepoieral multo seBpiusid abAusof)i«
<yti«res»s fiai,iiofl magis esl repreheBdeudum quam
quod ex eyicil i-ucreluis feceril ticiL, «t ex oriundi \n
srmine orinndi spondjeum tx thbus oliimis, ex rejict
Vsrgilius race. \u synseresi lems prenuntiaiio vete-
rnm magis i quam e videlur expresiHsse i nama<ihue
bpud nonnuUa6.Qriei>lis naiiorres /ja pro i/cus pro-
fertur. Ysus pro lesus {^-quodam i^faxM, ^uem non-
dtim editum .puto, olifo canei>atur : exsiai hiciiy-
iMius in codtce pergani. tiuuc tfxi$ias Veliiernx,
 t : : ;

733 PROLE<;<»nESA. ' . 75;

jwarserijm Chrhtiamf fr€ftieinlu$ tpiam vtient^ t^Ua- (Kctionis &oa terminetur : nam in )m, peci9rUnHt
bttibreves pfrpduttpani rt(tione i^testtrte. itl tmilU non eralit, Euriatus, eaput, tuus, obruimur, ei simililMS,

«dver^Qles, carujhia ecd^siasliea eorrigere ausi, ea miiia 66l railo dubluiidiv EiServius qui(i«m vmuio
corruperunt. Cimsvophnna CellarHJs, quarnv» noa iti4 lib. 111 ^n€i4.
indocius grammaiicus, m oiris posteriodbHS dfi i)ar- Bmtt dahinc »ur« s:r«vta, tectoque eiephsnte

bsrkmiB fersum Juveivci «k proit^e^ repreitcndit, quia ghavia finnlitatis ratione prdduci-
Sanotiiicus «uit iniiri ejmitnk «ucl^ /nr, 4€d $atit (trpere : riam in trullam demnl consonan-
Sj>ir4u&, tm. Alia ettam exempiapTorerri solenl ex Lucretlo,
Ua Tti^t Ml atlt)dl« A'i«t f4»ri4 gttod ie» mHri p^siuJai, Ovidio, Statlo, "VirgiUo, qvz enplorata non ps«e,
l^ijldndum t&i SA.^wT^F^CAfiift. irteptiik&vnta e&i Ustc «ou^ neqne rera canflcere, ostendi in e«isin-a hytmior.
lcclura. I4^n C^Uafius notwi, frequeotius Prudee- &.ir!lal. posi H}-iniiod. Kispnn., pag. 140. ScaJiger
t U4U quam alioSk i)rftv«m 40 /ine i^otiucere (»raj>Jf:r oofitrft qoo6d«fn gramraaiJcos (foTiasse tntelligiiSer-
s«{)uantls vocaiis gacwixim cajaanoaQteai, quasi itl \wm) ttii Mb. «, cap. 17 Poetrc : Omms ceesitra indif-

rc^ebeitfione aliqi» diguuin ff^^u Vejrum Pru- feretueu ; netjue cart^ r*n9ne : «fstitiitr enim in ea di-
Dm saluiu r«cie id Xacero i^ouiii, $e4 eiiiUii H
iit>|iiitM» m&isio. £t in tatiationibut ad aesuras terraw prie

debuii» ^ pturiwm 4Q€^rAiu^ it&aunjim ^seaieoUaiu jeriebttai. Hationi adjuofam aueioritaiera Pitidenifi

tuert velimu$ S>iliicitior

.(^j.cortiroversia, 137 ^;»t a!iorom<|uea:^iMiilunt, sialiei^uaea siiponderis^ri/^r

iMUtesyUtiM <^<Tiinuoisxdiiont;Mlius«i£$ur«.,.Quaui' autemnon sStf) e^i qua saiiem eHjeiiar, poeiarain

&lm hlamkiugi, etTt» anntim iiSO, ut

etarato w Se^luJiiis iiit. »
praeriisso caialogo^iacoparuiu Ecclesia: Bi&onticen- Qirisius ad«st pauis, swctus tjuoqae Spirilus ienis,
^s liquido coUi"iiur; quo «t iuerer, acceptuai refero
d. pnBs\irrt3iepnano !5oi'gia, in liujusmwdi sacrissm- Vrclwinus,
liqui4aubiis »pprin>e veriat^o, qoi einii c-^iceni nrte- Lua3 quoque splendidusaxrs.
«ujn pci-hwiiajiiier voIuU coaimujiicatiiii^ , ex q»» Guiiieimus Brtto pasiim. Idem Barthius, lib. w^^u,
iii^gruio iijmnum dabo : feku iii PASCuj^TiS :
CA]>. 13. ex antiqito membrBnseeo eodice prosndRtco
Alma ci)orus Doaiiai ounc ^ansa;, uomUiii siinuui i<i proreii : Yocalit ante z prjactdeniit diciionis invd-
Messias, Solhipr, lCLnGianul«el, SaLaoih, Adooay uit&r {^revis, ui apud 'Juvenalem
fifft tiri^«iiius, Mi» vita manugjo Housion,

PtM»cJ|>iuiu. priaiOijeuiius, sap'enUJt virius Si lii/i zeletypo reserentur scrinia mopchi)

Aiplia cajuit nnlsque sioiiii vocilstur el esl a
F»at elori^bivii P«CiCitUis, ei Meaiasnr. perlnde qnusi id sitconira atiijtiam rc^;utara, <]ula s
^nus evis vituiUs s^eos aries ioo verinis. consonaniis obiinpt, Si veteies conso-
* iin dupliins
Vs verbunispieDfiorscii, gloria Jux el imago. l*s, Priscianus iia prorsvK 'videtur sensisse lib. n:
Paais Sas viUsuioas ja«oa petra bpisqu* Ei tciendufn, qmd rwn selMn arUe l t;i9^ r, sed etiAm
Angetus el siionsus pas'vOr:)ue ,pi-onheta sacerdos.
Athaaatos Kvrios iiwos, pariloii cralou Ysus
Q ante xa, ut supra docuimus, ei n potum wuite facimt
communes syllabas.., Ovid. in x :
^smfiest nde sit tm «ocla per ^nmi dosa.
Piscoiomque Gmdon, graxidanujue Amattumla mtaUis.
In codlcilnis anl1qu!ss'mis le|;i-tur apud PruJeutiuni
IIIV, et illM pro le&n el Jeium. Vitlimns supra Jium. Jllud qtioque non esi prceiermiitendum, quod iribus
ii)4,litm prima$ niterag noinini« ie^i^ i, et n i»lii-
las fuisse a Citiistianis pro sumuia, seu compeniilri taba, quando iii pnncipio syliabcB sequeniis post voca-'
tiominis leiu. ]n inscriplionibus aiiisquo ioonunieniis tcm correplam s, ei muia, el post eam liquida sequa-
antiquis s^pi^js ita rioc aus^ssum nomen £cribi>ur tur: quippe cmn s in meiro sul>tfvhi tmre tifleatveieriy
UIS, «t«idrri poiesi in dis^efmtiofle anoi>yma Qf^^sw* ut Horai, i» SermoRet
nieT)de4ori& Vietorii dc hoc sttcrosarMo ^ionnnes }M\i\ J.ii}fpainui iutani ridentes privma snWte.
sau& veri^iuiie vid<3r»r, Ciirlatiajitos tttti 6otum ooni-
poiuKo noiTtcn le94i »eripsis$e, seii «^iB^i tvierdum Hecut:iou«, ds
iHigu« Latin., suiiu iii..ST»
Orij^in.

pronnntiwisse, eum iiiod sse^3 in ore iiaberfiot. A|»ud qu^toaeiii bauc ag^tai., ^n s^, tp^ 4/, VQcaitts proit-
Hoinanas simtiia cs.st2rii eiempia, in Hereie, Mtca- m^ antocedentes produ&aat. Dititcile qnitietn esi r.e-

ttoT, Aetiepol. I*rud«itt-iui igiiur ibsmss^ secutns tJit jicere iwania exejnpla e* Lucretio, Vif^tio, Pn>per-
vul^retn iiuitc ir»orem ^n^nataiAudl, ei f>pand£iKii tio. Ovjdio, Lucano aliis((ue «piiimis ^oeiis aibidu

Joeil ieni, leu.,pr» /«sani. I^u. lu pictJir.^s StKibQuis vocalis, quatnyis tiicii»
quU;u& brovis r.(;liu>;uuitr

Waiiifnf^ti odrtis ioManii^li ii»ibl*eo Frenoofimi i6lU JAdius^ur sp, sc, ti, ui iu Vii-giiiu,
seqjtens iiis liti»ris

ver^thua iiei.&ni£it'i^^ <]uibus Nsvum T^esianiieniuae P^mie tpes^ lu O^idio, •Occidii iile SaiwU ;.ia Cattilia,
breviter.etiarraiui', spoutAx-iis eii^tm fil sx Je^tu ei [> uuda SsHfkaadri : Oj»(ui.enim ait Beesiiantis, /lolum
lem, 64 sei-ihituf Uli^ el iiiV. lu «odtre veieiiniio i^se quod veieres de paoprus aii£o ^ILiciii s^pe mu
Ptrteauo Proiiojuii iiisjiii-«r .liehtsius lejti hismti ,et ftieritu, iil coiiiirmare pote«l, quod di»i ouhi. iW,

JHtu pro i^mim et iem ; ia £g.tn&ftdjiiiO idicsun*. Ja- ai iu rc pj:£«euti liicum hoj) iiab*^, cutn a^a^ur dis
VDCaili, qiue noniun propiium praecedii; .et quainvis
v«i)CU5 ^iii^uc pd£tie vetercs Ciij^iiiiiifti •s^mpei' itCiii-
Inmi lieiuni, «iii corripimu, « pFoductiot. iingk^, iocuin iiai>ere, ulurimii suiil in aliis diciiuni-
lat, tap. ^, Advers., fie- bus exempla. Itiiijue exisiimo., licere vocali iiu <?or.
i«) i>«fiiiiue, ilii. irai^ti,
t^iOHui, nU pl«rosi{ud Ghristianrt«, uorn 6b»er^'£ire. rept:i vecsum coustruore, coi^^rueiuius tiimen fs-c.

qaod iiti liUcris &oi^<ioi doctits&lrr.i viri, di et ip pr»- si prudiiCiKur. Ex quo vid.^s iiiepiia.s quoru.iKiaoi,

(iuctam fcddere «yiiabetu praeceti9nJ<ent. iii;r>c>u6

Qiii vcxiij£ -Boiiitutbi» Piuficiivli eineistiare v$4 ea«(tla
vef.s. 2'^ :
i^uod vocaiem bvcvetn proiraxi^
r':itioi!C a'isi j»u:ii,

, sei, Ciim du:£ coiisonaiilcs vocia f ubi>£t]ucniiis ioti^&m

Seque stu6et4uper«sM s.ibi.

Vcrs m '

Luccni jam
iieri buadcreiti. .Sic AidiiB aliti]i!e leganmt ex aliqito
CQU. ms
cesiii^ c tKnnat-Uo pjo caeiste iiMmcJiQ,
luaiiii;i s^^iruQt yeti. 9U4 PsvcUoii aciiiee.
 : : : :

758 PRUDENTIUS. 756

Clirisiianorum eam fuisse consuetudineni, ul scepius A ChorM a Tibiiito, H plalca a CaUiilo e Lrevi eiTerun-
rin»iii aniiqn-.oreik oefcurain indifrerenlem adliiltc- tiir, quanivis sil dipbihongus ti. Grseci scriliunt ptis'
renl. sann, per duas ss, el grnhhatuui dtiabus bb. Uoralius
21i. Uegnla sepiima. Primi ecclesiastici poelce ob dixlt ptisatia brevi i, ei Virgilins grabntnm a primo
aliquam dialectum 1S8 (^>f'ii'cam, rel propler i^ui tem- brevi in Moreio. Q. Serenl est bic ver&iis
poris consueludineiu in tionnuUis wcabuUs Graxis u, Et viiio capUis pUrenesis furiosa movelur.
r, el v.t in vocales breves converlebant, non sine anti-
AHtteada' in secnnda vocali habet u, el corrlpilur sr
tjuoriini exeinplo, Iu Prudenilo haec passim repre-
Virgilin (a). Mulia errant nonnuUi recentiores, cum
licinlunlur, tnnujma, Berillus, Chalcedon, diSinon^
1,99 velcrum scripla in judicium vocant. i£iaiem
tneryiina, eremus, Jteresis, idolum, Laccdcemon^ «la-
linguae Laiinse sxculo Augustseo concludendam esse
theais, phrenesis, poesis, Pyrcneus, romphealis, sphe-
pntr.nt, vel ila certe judicant quasi minus Lniinnm
ra ; quia sjliahas Gracaa natura lupgus corripuii.
csscl quidquid ab aliquo ejns sxculi scriptore non
Eccur autem aniiquiores, qui simili lioenlia usi sunt,
reperiaiur scriplum. De Prudeniio, Paulino, Anso-
cxemplumque dederuni, sineulla lepiotieusione abiro
ni<», ct jcqualibns eorum, perinde loquunlur ac de
pcrmiituniur ? Quadam coliigam puilim ab tlispa-
nosiri leniporis hominibn<:, qui linguam Latinamjara
niolo aliisque, pariim a me observaia. loiiiui coii- B mortuam labore, et iodustria, et ex libris solis ad-
scribitur per w; lamcn Yirgilius, lonio in viagno,
discikut. Iiaque viros illos clarls^imos, qui in foro ct
:ilii simililer corripiunl. Oiichalchum babet dipti-
luce publica bominum versati sunl, in pronuniialione
llmngum ei. Horalius in Arl. poei. bieviai i,
et usuqnarunidam vocumrrequeniissijnarum errasse,
Tiiiia nou ui uuuc oricbalciio juncia, luba^qae. dcccpius aut delusos fuisse lemere jactant. Inique
Ila Virgilius el alii. Sithotiius per w, ilemque oemouia pnesin et Latiniiaiem Prudemii et similium ad re-
a Virgilio aiiisqiie corripiunlur. Orion etiam p<r '.>, gulas Siu co.isuetudinem sxculi aurei, qnod vocani,
Servius vero per ov sciibi olim iradii, el cxir io v exigcic volunt, cum interea non solura Terentium,
inanere o micron. Ovidius lifo. iv Fasior. quein pUnimi Ciccro faciebat, sed etirim Plautnm,

HuHC, Hyreus qn^a sic genilus, rocal Oriona, Ennium et alios tneanlur, quamvis ea qu3e Tereniius
1'erdidil aiiiiquutu liiiera prima souuru. cl c:eleri in prosodia ausi sunt, longius ab aeiatc Au-
raega in Origeties ab Horaiio corripitur. Virgilius gusii recedant quam Prudeniii carmina. Deniquc vix

in Ciri, poieril syUaba flliqua in Prudeniio deprehendi quao

Sordibas, et scoria pariier labescere liii. pcr nguraiu aliquain poeiicam non valeat excusar!

Scoria Craice habetoj. In heparn Lalini breviant, ei quaies innltas in similib-ts vocibus adhibuerunt Lu«
Q VirgUius,
Einiiliier Catullus et Persius in crepida crciius, Catuilus, Iloralius, Ovidius et
r,. In niater el
paier n corripi notissimnm est xqu.iles, quas nonnulli eirorcs et vitia esse putant.
: in aer inlcrdum pro-
traliitur, scd Claudianus breviavii, CArUT XXV.
Prudcntius ab aliis corriiflv», ab aliis male correcius,
Lucidus umbrifero miscebitur aer Averno.
ub uitis defen&us. Peculiires animadversiones
Valerius Flaccus in vi de ejus prosodia.

<E(liia<juc nec ferro levior, nec rompbea I"gno. 190 215. Sie.t excipas qux Pradentius ralione

{aHIispaniolus png. 167 Hermolaum refulat. qui b-tiir, et si Laiine vertns undecunque e$set exaran*
Apollinarem Sidoniuni iiccusaverat, quod primaiii in dos, .«criliereluralpha et o, naru <> nie^a ralio carmi-
Phonascus, penuUiinam iii Paraclitns, i.rimam in iiis noii patilur, Sed noiandum est tann-n, diverso
Ctesiplionle, pcnultiiiiam in diasiema cori i|inissei ; et iModo a vel»; ibns fnisse pronuniiatum o breve, el o
ita concludil Si enim mitkjui repeiiuntur breviusse
: lotigom. Casaiibonus in Trebellium, p:ig. 214, ait, itt
n el c, et diphlhwgum, ui puia, in Virijilio et Pcrsio aniiquis muUis reperiri sepulcrum cum diphlhongo,
tnafinis auciGribus, cur hocneotericis imputalur? Jiiliiis m iii epilapliio Aurcdi nniiis e 50 tyranni», />OMfl/
C!t.v;irSca!iger lih. vn. pag. I,cap. 6, noial. e/iimesse swpuiiro vktor post triulta tijranni, uli contra Pru-
t'X Gr;i;co r.-j, Yrn. ^eque reputfuat lonqa vocalis : id (l<ntius « iii spliera corripuit. S;tlmasi'.is, pag. 129,
fjuod in librii Orujinum docuimus : sicut ueque in rre- i(i9, 215, not. in script. histor. Angusl. , fuse d»
pidn, v.pf.Ti;. veque in veuio Skivw. Joseph Scali|,'ftr svhera, et enigmale di.-iseril, et pronvitiil commenta-
Auimadv. in Crwca Ktisehiani Chronici, pag. IQi, a<l- riiiin de viiiis rcceniiiiin poeiarum. Ostendit, scripio-
yerlil, olim lonire w eiiam per o scripium. \i\ rialoiio I^ re> cjtis temporis scrijisisse sphera, ul machera, H
in Cralylo consi.it, veteres Craecoj noii lialuiisse &>, sed tnncera e brevi, ct apud Ausoniiim Cilheron e brevi
otanlum, neque m, sed e. Nomon auiem voe;ilis o eral pro Cithwron ; apnd .Maximianum lib. Eleg.: .tfc peda-
ov, quod iiegandi vim habet, ex quo intelligiiur iliud pro pivdugogus ; neqiie Lalinos soliim, se-l
tjOiius adit
Ausoiiti, et aliorum : Cr:j'Cos quoque ita scrip.si?se ei pioiiiinliasse : quod
ex :'nliqiiis<ir;ecis iiiscripiionibus probal. Nolat, ul-
l'i;a fiiit laniuia rjU;i respoiidt*re Laroncs, liinam cori ipi a Priideoiio et Ausonio in fames, lues,
Liuera, el iiaio regi placuere negauies. wojes!us, colluces. Scd
Aiisoniiis fortasse non corrl-
piiil fl secdndim mnjesias, sed spoiidaeo usus esl
iii

Rc«cripsernnl eiiim non ov, qn;E sunl du.-c lilicrac, pro iaiiilio, nt sx\)a ali;i!;, hico secundo iambici di-
.«^eil o; quod a Graicis vocalniur oj , quod e.-.l von. mctri. Jaoirx, lues, roUvces, e l.r.^ve liabent ex vc-
Mureliis, Var. Ltct. lib. iviii, cap. 1, aildii lecris- leii c'oii»nfiii(iiiie SCribeiidi, fairis, Init, coUucis ter-
.•-ime (iici iii Ai>ocalyj;si, Eijo
alplia el o, qnin sum li.o ciMiii!g;tiioiiis, iit r.i/o, is ; kliiiio, is; feixo, is'
necessc sil Latine loqneniibas dicere o mcgi. Ac rc- fnUjo, iv, cialia, de tpiibiis uberiiis agU Pris-.iamis
vora ia Prudeniio, Paulir.o, ei aliis alpha, el w scri- l.L. X. niiCK omiia p 'eiarum viia dici iion dcLcnt.
 "^^
737 PROLECOMENA.
aul aliorum exemplo fecil, aatnodum pauca inveuies A dot maxlm idoneum ier}ptoTcm exsiGrt iu hoe eetitti

possis appellare iii quo sooio» arbitror; ted qui sU eiiamnum plurimis macuiis cow
ipiae peccaia raeiri :

ille babercl praesianiissimos poetas Horaiium, \ir fosius atque confectus, non alia majore de causa, qtxam
quod maxime omnibus aacpta scripsii, el luii genere
gilium, alios, dequibusiainen saepius affnniare licei,
In metra pec- dicendi, quaii vix optari poterat (r). Non soiuin aulem
qiiod de comicis Tere»iiiaiius Maarus :

cani arte, non inscitia. Scaliger iib. li Pociic, cap. 31, codd. mss., sed eliam edilioaibus PiudLMilii plurima
impuiand.a es&e Gronoviiis aliique doccnt quod
de viiiis in quanliiate ioquens : Ex Homero, ail, mulia viiia ;

a nobls siugulis locisadnolabilur, cmn variciaies lec-

petere quea$ : (uil enim negiigenlistimus. Arisiarchus
ea modesiia Homeri errores noiavii, ut uunquam di- lionum expeadejnus. AJiqua etiam coufusio oiiri po-»

scd quidquid non pi'oba- luit cx duplici ^diiione earniinuni Prudenlii, dum
cerei , Homerum errasse ,

liat, Hoineri esse denegabai. Cicer. , episi. li, lib. adhuc.is viveret, quod suspicatur Heinsius. Exenipla
vetera uon desunt ex quibus liquet scripipres suu
Iii : Lt enim Aristarehus ilomeri versum negat quem
110)1 probat : sic tu {Ubii enim mihi jocari) quod dir opera emendatiora iierum vulgasse. Mihi probabile

urtum r.on eraty ne pularif meuvi. De eodem Aris- est Prudentiura suos bymnos ei opuscula seorsiim

larcho iiilellige Ausonium epist. 18 : Quiquc notas ac diversis lemiiorious composuisse ei publicasse,

ipuriis versibus apposuit. Obiier corrigam alium lo- quae landcm anuo aetatis 57 in unum corpus coacla iu

ia Leciion. Ausoniaji. pubiicaui lucera emiserii , ac nonnulia cmeiiilaverii.

cum Ausonii, a Scaligero filio

non aniinadversuni, in prxial. ad Ludum sepiem sa- 2J7. Exeinpluin vero errorum qui a typographis

picnlum :
suni inducli,ponam i» idulum, quod brevi o a Prii-
Mseonio qualem cultuni qnxsifit Homero deniio semper indudtur. Aldus senior codd. mss. er-
Censor Arislarclius, noriuaque Zeuodoli. rorem puiaus, sape emendare voluil, ut Psyclioni.
Fone obelos igilur, spuriocuin sliginata valum,
Pulinas, uoQ culpas esse pulabo meas. vers. 379 Quesque viros non ira frement, idolaque belto
:

pro Quosque viros non iru fremens^ non idola belb. Ei

Lege raeo periculo, spuriorum itigmata versuum, vol
Aldus quidem regulam secuius est, ne lac in errorem
versum (o). Igilur quoJ Aristarchus in Homeri car-
incrdii ; noD ita Muraiorius in S. Paulino, qui eamdcm
minibus fecil, idem poiiori jure in Prudeniio facere
diceremus, quo9 aliquu
syllabam corrigere ausus, muUo majus ipse pccca-
liceret, ul spurios esse versus
tum commisit, nain t in idolum cpotra onmes regulas,
viiio infectos conslaret (6).
cum sit etS<i>).ov, el sine uUo esemplo corripuii, poem.
191 ^^6« EE''^^'^ ^u"^ 4^^ iS<iTi Bartbius iib.
uliimo lu ethnicos vers. 203, Nec te paganus laudet^
Lxi, cap. 25, qui, cum osiendisset recie diti aer ei
si vitat idola. Subjicilur iiou Muralorii : In mt. Uge-
tether neuiro gcnere, Talia, inquit, plura sunl apud
qnw nos ignorantia antiquitaiis, ob C ^«^«^ «"
9" »^^^» «''«'• E>iicndaoi, Non emendasii,
Chrislianot vatet,
egregios, imo fere uno et altero dempiit, 192 Muraiori, corrupisti. Idem Pauliuus in EpilUal,
umissos lot

tummos RomancB eloqueniiw condiiores ngn intellecta '" Juiianum .

damnamus. Prwcipue apudcoryphceum eorum Pruden- Absii, ut idoUci videaiur Ulia leiBpli.

tiuni, quem ego ad plurimos mores ritusque explican- Manifeslum est, a Pauliiio o in idolici corripi {d).

{a) In commenl. ad hymnum S. Euialisc errorem iisque non tam aucioris quatu exscriplorum, eliamnum
«jusdem Scaligeri redarguam, qui iii epigrammaio, itiquinala est, ctfteroquin provacare possit iamborum
quo Ausoniiis Hispalim celebravil, conira velereni otniiesjam iude ab Uorelio poetai. RursnsBarthiiis \ti
ieciionem amplcxus esi Emeritam, cuni ratio suadeai exscripiores Pnidenlii invchilur lih. liv, rap. 18,
Hispaiim, iioa Emeriiam, legi deberc. ubi iii tiiuio ait, disiinciionem capiinm Psychonia-
(b) Barlhii verba lib. xxi, cap. 4 Adv., non proe- chis esse motiachicam, el postea id explica.t : Mihi
termiitam Veleres Christiani scriptores, quod hodie
: auletn universa onmis illa capitum dislinctio et inscri-
tulgut contra tnagna prcvsumplione ingeuilce docirince plio twn esfte auctorit rideiur, sed scholasticorum ma-
tolet, minime aspernabanl iUi adtcitiiiam e libris «a- qistrorum, quibus maqno sno mnio lum fumiliaris fuit
pienium eruditionem, qui exlra ecclesiie pcneiralia qui- opliinusChrisiianorum auciorum quoad poesim quidem.
dt:m eranl, cttni ea lamen non raro mirissiinntn in ino- (d) BiirlhHis lib. xxxiv, lap. 4 : Idola, iiiqnil, dn-
dum conieniiebanl. Ei rei atiimadver:ere debuisie puio, dgb vMTpal quo ud unutn
Prudenlius noster ; in
/M.Tt aliot lalium eiplanaiore»., tum vcl prwciptie, qui ^ omnes cwieri Chrisliaiii poetie eum
auciorem tuuni vetui
l*rudenlium bono publico illustrare professi tunt. Esi inseculi inveniuniur. TerluUian. lib. ni in Marcioiiem,
enim in eo poela recondila erudiiio, rarus in vcrbis quem tamen ille potius sequiiur : Idula vana sequi.
lepor, in phrasi Latinilnt non itnpura, nisi qua imila- Sednlius lib, iv : Idola dilcril. Arator lib. i : Idola
tione sacree loquelee fregil volens regulam, et qua a quterens, Pnidenlius lanien s^uUio fccil : nam alibi tuo
barbarie monnchorum exscribetitium secus quam votuil ordine eadem voce uius invenitur, ul ulibi nntamus.
non raro scribere coaclusest. Monenduni lamen, mo- Failiiiir Barlhius, qiiod Prudenliiini crodidit aliiubi
iiachis graiiasesse habendas, qiiod Ukibis non soluni prodiixissc m
idotum. Locum indicat tib. i.x, oap.
Prudeniium, sed alios veiercs scripiorei conserv.i- 7 : Idem erudiiissimus poela cuin in tyllabas Oraciii
runt, neque tam culpandam eorum igncranliain , impindil, tion errore, sed judicio facit, velnt eus Laii-
qiiam temporum injnriam et (liriiruliaiem. nis leijibus a&iringeni. Idolum quolics medio brcvi po-
[c) Barihius iterum hoc loco invidiain monachis suii/ Scivit lamen producendam esse. Sym. i. Cceru-
aliqua ex pane contlare viili; sed non omiiiendum leasque animas, et nigra idola votare. Yersnsesl424,
esl elogimn Priidentii, quod subjicit : Hinc claiuira- vera lectio, Cceruleasquc animas, aique idola tiigra
litus virit familinrior muUn vnlttera pro eruditionis volare. Adde aliis YenaiitiDin roriimaium de Ceria-
mercede reluiit. EloquentiiB tanii viri tcslis sit vel una inine ploruui, qni ail : Iduta duin CHperel }lufluii^
Coronuiio Romani, qute prcderquam quod paucis ncevit^ slerncrc.
 •?» PUDDENTIUS. V 740
jMephi &Unetiinil erudiUBnean, miiUuin »b ali»s lau- A »m>s, semper cos n<ui iyUabas Grffcas, $eii niiinUm
itaum, €go quoifUd vslde cormneiKio : pectiUairi «iiaiQ (^iov^/N <>«:$« secniot\b).
rattone kontims diiig«iiJMD amplecter, qiio4 elUeuun 218. Adii^rei &t» OarUiiu» tio. xim, cap. 14. l»
iiostruiB Isidurianum iila&traverii. Sed nciUein, vir l^udemia cum Larm iucKvnur, fni erudiiUtiimt , <^r •

doi-ius , a faCHfiaie poetJca, vei ab e)tu cngnitJone 9<)ii/>««ini« , A iang^ Chmii4m$pm§ p««ia' W>i<r«j>(in{
imparaiiw, ad tiyinnoa PrudeMii in Oflii:io Alozara* fo de (auio , qaod txfilabafuni iMduiot i^^ii^i^m
bico emen^aiidos, 2€ces»is»et. Aniatadvefti auin. 74, habeU Ai^ iil* iu>c nudio a%U , ruf tnUa «<i de Miua

quam abnermes ver^us PrudeQi>o afnogcre voiuaeiv, grammtiiicts pHiinare cum tiicMi io'ig(.iW, JSee
vnU ,

iiiuic quxdam aitio^Ma qux emendare etif)ie&s vi- tamen exi'mpiit ei rauune cmem, Fri\h/ia uiroi^iuf el ,

ibTit, ne aiiqiiaudo in i*nidealii caruiiaa novi erro- ulraqtienikil. idelMcapital adtmu Ame^aus^ epiai. i,

rea irrepant. in S. Euiaiia vecs. C4, Mane wperba tri» Ei fetlinaio lejnpifve ulraque darel,etalii>i^ Ei quidqmd
hwiaiia a4it, nuUaiti correctiouoin adiiibel cum tef
, i mpud «mdiiisumum iimc poelam (Aibouitw) iegatf
deiieat, Mane tuperba tribuuid adit. Yers. iM, Texte jnbeo mec periculo cenuan apud Luciiiim, trmium,
feram pedt dalilieo, cmtui&l dactylo, vel daciylico, aut inlet iegere. 1'iure deiiidc in AuMeio i^oial qiuc

Legemiani i/«c<i//t(;«, nan) alind metro repagiiaU In oe in Prudciuio quidein reperiiuitur. Becwauui de
hyrano JejoaantiurB, vers. 7 : Quo fibra cordit expia- B Origin. I nguac Lftiinae vertio Yiiie9, qmd Prudenlius
tur vlvidi : eerrigit, expiaimir iitidi ; mato : natn ^bra Mediam isoniper in idolum conipuert; , aiios pcr
esl in nominafiro, a eorrepto. Yers. Si, Libercfue sysloien» aiUa aiiter ej^cesare ail, Trypijon«m gram>-
flatu, neseiecurmulaviUiiiif;ei. Yers. 98, Veitreiqu^ luaticuni per iv^eicn qux sil (rcot.yjio-j ^ ri arti/jhn,
myas eondofmn ac framjete, contra sens^m oi me- «)«TTW(rif , nempe «Tooaov pro »ii5a*>ov. Ludewigtu« in

injin posull condonare et frengere : forlasse ex errore Vita Prudentii aciiidr euoi defendlt comn eo^ qui
lypograpliico ediiiortis Giseiini, qnem is in errails Bo- iiarliaruui iiliim vocant, qnod metri ^^oaa dixeit
taverai. Pari errore pro vera leciione vers. i34, Im- 1S4 iomis, lui^, pubit, J$mni», pri> {imui, iu£s, cic.
pendit, inquiif ira summi judicis sulisliluit, Impendei, Cur leifinMS, inquit, ApHi< IMmium ei Yiiqiiium lea
inquii ita , sensu et meiro reimgnanie. Ver». 161, pro ieOf Imipila pro iiotptt^ iHtiHt pro vaiies, felii et

Sullus vivendi, ciirrigendain fait, ?ixd(nt bibendi. vuipis pro feletei vulpet : Prudenfiui uausest inlerecep-
Blancliinius, nisi erravit typogmplius, icripsi*, yulius tut pro iniercepiiis , inierefeciut pro interfectus (vidft

liabendi. Piura prxtereo quse inale correiiit, ptara nura. seq.), qua ticentia usus quoque e$i Yirgiiius...
qua-, cutn deberei, ncis enieiidaTil. iii quasdam eliam figurte uiiiil aUud sunt » niii pailiaii err^rei. ^i ca
peccata iiojus generis incidil Galbndius, vlr oseie- oinoia quui iiomerbs, qiix Virgiiiu&, qo^ a>ii veier«s
roquiu dociissinius , in edili<H>e Prudeniii (a). iVo>i C jui^i suai , ^ea ali<|iiis juuior d>ki«jei, i;«i|u« do
iiis auxiliis, non difensoriiut IS^ inis i^udentios tMmpio coii£tar«i, repr«lifinsioiG«s kominuiu «ix
egei. Paurucinium ejus susceplt S< aiiger in Lcctiou. austiiiere posset. Qericu» in Viia Pru^enui it^iioran-

Auson. pag. 207 edit. 15S8. tixtbebant ei aUud pecu- tiam auaui aiaBifi^ ofttendit, arguenft eg aai^h^is
liare poetcB LaitHi, pneseiiim «taie Ausonii, nt »on syiiaiiarui» quibiis pttccais« dieiiw Pru4catius, e(
ioium Grtecas dectinationesinCrwcis negligerenl, etad vocum parum Latinarum qux in eodeia iiotantur,
reguiain Laiinorum referretU : sed et quanlilulem ita ever- rouiia eum in metro et Laiiaiiate errasse. Nam
lerent, ui accentu iUatn metire^Uur. Sic paij. 104 cvrripit limHes cataloj^i adverstis opiiinuA queinqttc auctorem
c in Tliales, ut Sidonius in Lyrisies, Alccco potior Ly- possutil coiiSci, el in pjurimorum editiuuibus cunfccli
ristes ipio, quiisi m>n TluUes ei Lyristcs, sed TJtaHs ei suiit , ut ve^ii» obsoieta. aaiiquati, et rariori* u«us
Lirisiitdifergni. Sic QuiniusCicero ^CondiiurVceanifi- dign03eai;lur, qiiin eorurn pn^pierea timae q^iidquaui
pa cam tuceBoolis. Latini, ul noial Servius ta iibeiia de detraliauir. Prudeuttuio stu«iiosuni fui»se antiquiiAlis
Acceniibus, eumdetn oiveuluiu quem Orteci habetu, eff«- Mm ncgo. Bed r«cts Cicero (iii. ui d« Oratore, pag.
runl in Gnecis nQtnanivtis. JaaLA semper eti dactyiui liS : ji!ii«ii«(ii «itni jtrisca fere ac teiasia , «i ab u*u
apnd Prudtnlittin. Sidonius penultimum produeii iu £n' quotidiaiti sertnenis jam diu intermissa, quec sunt poe-
rpidet, nun quaniitalem, sed accenium secuiu*. Qt'cius- ^ Larum lic^uiiie liberiora quain ncttrn:; tcd lamen raro
iratn quaik aU^r Ef^ripi-iii, tecvndcKx producil i,i Hir- k^e* fiam '.n eraiione poeilcum aliqvou 9ifbu.n di^ni-
tyat.., contra corripiliecttndamin Ariito...Dewqtiein- iatem. MisUo \*ero magis id licaerit Prudcnlio, qui
spice toium Sidonhnu, iniuiu Pruti«raiuiu,ei aiini ; iuw bomiuufla sui lempo: is doctis^iittoruiri exempiuin iuii-

(c) Profecto neque pulciirum «st trici« poetie« (6^ Aiiis esentpiis eaiudeui reiti per;'ii St»lif:,ct
•rtls caliere, neiiue turpe ionorare. 6ed coftieatuieii- coiUtrii(ar<'. Sic AusoHius in uiqams , (etragniot eor-
diua tioH ebt iiuratii aioiiti^i ia re imlii aut pr^ii- ripil peiutUitnam. Quit audebii dicere, Ausonium igntt-
ttia, epiat. If lib. ii< raiiom iiiierarum Gracarum itac coHitiii*itsc? Sertio
Naveat sgere i^iarii» Bavis tttnet rabr«((jribi» s^ro sauus qkiaciu , ui puio. Sed bis Umporibus stuUum vi-
Aou ;iUikl, {U£i qui iiiilicii. d^t: : i\in>ix mudaOir^aa cst, debaiur noR ibi futoducere Sj/Uutiaiu ubi itcceHins esset.,
PrwaUiUii. medici, traci;trn Sal>ri«ia f^lin. •
quia hic esi ifjuii iiuquee Laliniv. A4eo su PlaniHi in
Stfibiuiiia inciocli, ^ioolimio poeuiaia jas-sioi.
(ioc ieculas sii f^dicmmvuigi... Geuira mial£ PiavU,
Quod rep<:iit in Arte poeiica ;
ut iM quutiiiiete tyilakaruat , sic el in tCecimatioiiibut
Liiflere qui nescil, causpestr.bus aLslluc*, inaiSf
Laiiniwoi admiuebftfU. iiiu:baHl erum Slftlorrm ,
iQrlnciU^iiBft pilae, discive, troctiire ijiiiescU,
Prp s]iiss« tisuin ioM»nt inifiuue corOT*.
ii^ctorem. quomtad* rectOie*H , nttmorem, tt mniiia.
y«; nes it, versus lanien auciet (iit^-ere.
 : ,

74! PROLS€(>M£t^A. 1i%

ial>aiitr. Ha« ration^ sufiiiiwri possunl (ttmts, Uen , A prUnaia proirahcrci; sic in fhjnai fieri so^ei. £i no-
celhies$ brevi lilUma, dd qnibu» sUvertuft SaimaAium tttm esU vetere^ pro cni so ipsisse qu»i. Ncque assei)-
dixl num. Si4. I.iberior luii Piaiitus, qui, iil ^tr-* iwr bis qui quoties occurrit /?« aui ftai prim*' brevi,

vat MurctuB Yar. Lfici. lib. xvi, cap. 14, ultiiuas vepsus Prudeniii emendandos ceoseut. Quamvis enim
syli^nb.ts Terborum Imperandi corripil, cuui lihet, niifi infolicii>ef id interdum cifici possii, ue«|ue totic»

eti«mfti yriml &«eui<div« «rdinis 6ti4. ul atna^ ifide^ Prudontiuf C(^ri{>ueril4{uoiieft putavil Chamillardtts,
tec», cave. Chrisitiphorue Ws«ius eap. 15 Senarli iainen£4{uum noncstrepugnare reterriniis^CQdJ.rn^.
inuiiis exempiii prot^at , nnalem syilabani prisrii consentientibws. Dicain igiiur Prudeniium secuiun»
fere breviari iu ifnperatiriftpritnae, secuadie etquariie originein Grxcam a ^^i-u, ex quo (ual, ei fio. Ihi
cfMtjtigalionis. Atisonlus, ^raotnoaticus et rheiar cc^ siiniliter sunt Arator ei TeriuiiiaBus. De a iu ratus

ItibernMius^ non dubitavli ivlvecitmum brevi s«ounda aliter Judico. Prudeniius saepe cori-ipiiit Syin. i vers.

dieerc, eliain cum adversus AuxiiiuiH grammatieum S95 : Esse raiiy elc. Catb. 0, vers. 52 ; Uando , tU

scriberei , cu;us ceras jmniatula&, vei paiiuii («ruias abittantur, ittquit : ^i raium, qufid jitsseralf et d vers.

l^tuisset revererl 99 : Lkfae (orei rala rnateries. Peris. 5, vers. l^ :

Auxilicm te iieonpd vocas, iiiscile magisterf Sufi^iciuin tii/i dtdce raia. Ni>n crgo lemere GiseU*
Da recluiu casuui, jaot soiecisoius eris,
1} nus PeriSf 10> vers. 911, eiitendavii ^ Er^o raus
slve scribendura sit , selicismus^ ut «x diphibongo «t Pra-feclut elingnem Virum pro J^r(Bfeclus er^o raitis

prima yocaiis toHatuc : aain inier dipbibongun) otet eiiH^utm virmH^ quidquid coivira seeserit Vot»siu8 d«
ju-roc nulia aut exigua erai diHterentia iu prtfiiuA' Aiti) grammatica lib. a , eap. 23. Uuod Prudeiitiujs

tianJo. breve primuoi e in eu^rro fecerii^ Sa|m«sius explicj^

219. Ejusdem Ausoiiii e^t idyll. M : in noiis ad iCliuui Spartianum» pag. 61 {b},
QiM bipes, et quadrupes Torot^ et Iripes oituiia soIu»> X9G -^- Alia I«viora prxtermilto, <}u» ex pro*

es brevi in bipes ei iripc* , uii alibi iii qmidrufiSi S< Pau> sodi;K auctoribus faciljus pcti possunt, pri£«crtim de
iinus coDSonat Nat. 12, vcrs. 58S : nominibus llebraijci» ex Hicciuiia in iudice 1 «t 3 dc
Coostitii iguoto pro limiba qiiadrspes bospes. controTergis^ cujus lamen auctoritatl (e Don
ftyliabis

Rursua AusoniUS cpigr;in). 9 :

semper adba;rere veilm. Ex iiis qiise docui iicei coi*
Siiasisii Vemss eccc doa* cly»t»ros ni amarem. ligeie, nonsoiuiii sui ^aeculi cossueiiuditie, sed etiani
Ddil uiraque : aliud da aiocto eoosiliuin. raiioiie et auiiqucrum exein(,>lo ia syliabis ipsis qii:»

1,85 ^y ^^ P^tretn : rarissiinse €sse vidcniur, ab boniinibus artis poeiic.-a

El piacuisse reoi- geminis aeiatibus, ul sc peiitis findicari Pruiientium. Constai etiam , qu:)»
Nou fesliiialo teuipure utraque darel.
Ci reguias sequi uebeant, qui poii:arufn Ctuisiianoruui
Quod Scaliger excusat raiione accenius («). Mjjor Hi aut IV ^accuii carmina student a mendls jMu^gare,
esl difriculias, qua raiione Prudeniius primaHj pro- aut de aiiquo eorum poemate judicare. In CoUect.
duxerii iu cuii^ue trisyllabo iion enim prubo au4 eos
: vel. Scrij4.£dmundi Uarteue, Parisiis, 1753, lom. jX,,
quL emendaiit Prudeutii Joca , suus ctt inos cuique coU 15 ei seqq., exstai liber iu Gei>esin, qui Juvenci
genii,ttia cuique dexira est, sua cuiquejura; aut Giia- presbyteri essediciiurin codice unde exlrneius e&t,
nium , qui ait, Prudeniium bls locis e produxis^e, Quaiuor prima capiia dudum edlta cuib Tertuiiianii
qiiasi sporidiKum quinlo loco pro dat^tylo intruseril. et Cjpriano^ c^eteia ad 30 produevniur ex codioe
Sed Prudentio libuit ita diphlhonguni dissolvere, wi Corbelem «nld aunos uongenios exaratu. Opu»

Auiouius s^fqnilur moreta suornm lempdnnn , ul

(a) (b) Non €niru aiiler iunc lettnporis scribibtiiit :
scilicei ibiproducal syllabam, ubi prosodia erut. .Sam iNOCMF. pro ENOutiiE, ideaque prianvii ejut
l>'U2;ii]s ei

in ecdem syUaba esi in tioinine femineo, in qua erai in
masculino fTKnQfiE. Idem fecit in wd««i Ausonius.
lipiced o iu Paireui, Viclum, liubilum, rrtores semper
eadem liahuit. Quod cutn noiasset Barthins, iib. v,
cap. J 1 £i vid^iilur, inquii, oCPclIo indulsnse Auso-
: pndim eco oetuslissimis libris ebservabam. .Scti nnm
nius, ego tero ttiicHjus veuri* aucioriiali puiius existi-
viO; stepe fxperitm , eum
Pnideiiiii reprehensoies Chamillardus eiCell.irius,,
in oatalogo rion iuvexenint hanc vocein ex hymno l
Perist., vers. 5 : Sanguinis notis eaieni scripta terris
tradidil, ubi a tn eodem esS ioKgum rstlione srcen(a«.
Servius i i£neid. : Pro»KK/ifl<io»s*' cauia cvuiia usum
Lalinum, sjfllabis ultimis, quihus particula: udpingun'
tur, ttccenlus tribuilur, ut, MCSaQOe, iLLK.^if., CLlQCE.
Idem refcrt Mariianus GapeUa , iib. lu, c;ip. de Fas^
li<(;<». £x quo liquet, accenium posiluin in nieiiia
syiUiba vocis uiraque ci ead-em in nominalivo plurali.
De veteribiis comicis noiai Scalit;er paier liij. vi,
cap. 5 , iia eos in suis carminibus pronunlia^sc , ul
ae cousonaniium quidem positione ellicereiur, qu(H
ininus syllaba brevis brevis esset. Sic lempe&tivtHn
eecunda correpta enunliahanl, quia ul lemporis mcdia
brevis, iia ejus compar i.n
vocis sijllabam temporis illitis poetie correptam effere-
btini.qtio: longa mansisset, si per f: scriberetur : dicebant
ighkr iNORMts tt^ lna.nu, «( similia. QneU upud Pru-
demutii vis uiU ler posiium (lailitur Salinasius) Uaud
in prompiu uon sunt locn. Sit inervaHE pro encrvare,
ttihil (tre sine ea Kiitrpori*. prinia ttjilaba correpia, idim Pradeniius... lia enitu
velus liber. AiUelmus de Laudibus virg., Flainmis cont'
busiii iuormein; sic enim euain in veteti libro scripluiit
trai. Adde Seiiulium lib. ni,
Kt septcm pauibus sgqieQ
P*Vii enorine vifuiu.
Non nb.Minile est iilnd Tertullinni lib. it, adversus
Marcion^n : in cataciifsma enecnn» , e% Porlunali
Corriqil ipse prius qucd poscii ut alter
, eniendet. iNi-
l)ilominussuS(>icor, a {VtiOen.=!un«»vuiO eiitciuiii ver-
bum, inermo, inermas nb inernAs ;iui mfrmiii. Alii
aliier emei>dant. Alas eurrectionM in conimeuiario
exhibebo, ut erutus pro rtmiw, lei^ani eiiato interfec-
ius ei inieiceptus coni codd.,nwi i»ierefeciui aul
intereceptus , quod vidoiur iegisse Bcda , approb&nte
deducto. Ludewigio.
 ; ,

m PRUDENTI€S. 744
^iimelius Tertulliaao a»cribit, Elias Piuius Salviaaa A milis ifceniia in quauiiuie syilabaruin sioe raiiottc,

M«6siiieiisi , ex coujeciura qi;i><l de Siivlono aii «iae exemplo iavaiuerat, quu ^tntrt utus cst Abbu
Gennadius : in iitorem Gi^scorum a princip/o Cenetis aiiii^ue aiquales.

u$i}ue ad coiitlitionem prinii hotitinis coffiposuu ViTSu CaPUT XXVi.

qiuiii hexaemeron lihrum ununi. Miruiii, ui i'ruUCDUO Mfira Pruaeuiiiina,
quoque Telii aliquis iiuiic Jibrum aitribuere : nam 19S^^i' PriiiiUiU inetri genus ode iricuio» tri*

cliam Gennaclius in Prud^-nlii elogio Commciua- ait : strupuos, cujus primus versus est G)ycouiu& spoi>

tus est el in morem Grwcorum Hexaeaieron d>'. mundi du:o, cimriambo et Pyrricbio seu spondco, etduo-
(abriea usque ad cotidilionem primi liominis et prama- Uus daciylis cousiaiis; secucdut Asclepiadeus ex
ricaiionem ejus. Nolim tameu id cuiquam vcuiat in &i>undxo, duobus choriaiabis, et Pyrricbio, sive, nt

lu&iitera. Nain primum liber iiiira couditiouem et vulgo nuiic scauditur, ex spozMixu, dac^ylo, syliaba

prscvaricalionera primi bominis louge procedii : iuiiga et du*>bus daciylis ; lerlius cboriauibicas Csl-
adeoque neque Salviano Massiiieusi recte adjudica* iimaciiius ex spondajo, iribus cboriaAbif, <t Pjrri-

biuir, qui solum usque ad couditinnem , boc est ciiii) seu iamlK). tlcjus generis eist prxfaiio operum
creaUonem primi bomiuis, librum stiura produxii; aiiie libruui Catbeui^iuatn^ Per quinqttenaia ;«n

Ueinde ^eisus magnam pariem omnino exlegessuut, U decem, eic Hoc dulcissimo metri genere •emel Un-

et Juvenco, Prudeoiioaliisque sequalibus indigni. Non turo usus est Prudeotiu&, neque ab aliis usurpatuni
duhito quiu multi librarioruin iitcuria sint mendosi : illud scio, excepto Wandeiberte, qui metruiu et
quorum plures ex conjeclura inscliedis babeo correc- sentenuam aemuiatu!> esl, uidicam in coromeni. Pos-
tos.l97Plerumqueablalivusiaacorripitar,quaravi» suut omues bi versus dici choriambid. Sed io idem
iit editis emeudalio aliqua fuerii adltibiia conira codd. res toia recidit. lu cod. Vat, 17i$glossaest, versuni

mss. Sed quid faC'as bis versibus 45 et 44? gecuoJum dici Asclepiadeum, quia bujus metri iii-

ViritiiH cunct.i8 uomen quod permanel, inJit

venior fuit ^culapius Qiius Apoiliois. Sed eisi i£s-
Adamus, douata sibi prudeoiia 9oler:>. cul.ipius Graece sil Asclepio.<i, tamen auctor cansiu s
Quatuor aat quinque voces mutare debes, ac vix id luit Ascle|tade& poeta. bi GLycoaio primus |>es aon-
suiiiciet {a}. Uujusmodi carmina qui a iuvenco, Pru- nutiquam est cboreus, raro iambus. Raiio aieosara
dentio, priaisque Cliristiaais pcetis compoui potulsse b.cc est : i^* ycrstti. Per quin-quenniu jam-decetu;
2^» versus Ai {uimM-seplimut itt-super; 3***
pulei, is similis videbiiur esse bomini qui de picui- : fal-lor

rU judicare voiens, imaginein qaam pictor aiiqots versus : Ansiutn-cordo rotal-dtmi fruimur-*olt vetur
inalus e valgo fecissei, Rapliacli Urbioaii adjudicaret.. bili.

Pinavit Banbius, fuisse apud veieres nuuuuUos qai G ^i. SecuoduBi geaas ode moaocolos. Yersus
tnaccarronice quodammodo versus cooderent, parlim lambici dimeiri ex iambo locis paribus, ex iamlM) vel
luetrorum legibu!>, parlim soluta oraiione, cujus ge- spondxo locis imparibus. Uujus generis sunt bymuus
iicris eat Tcsiamentuiu iudicrum Sergii t'olensis,ei, ut f , 2, 11 et 12 libri Catbeiaerineao, et bymuus 2 ei 5
iionnemini carmen Anacreonticum Annei
videlur, iibri rerisiepbanun. Pedes paros aliquaado sunt lri>

Flori ad Adriioum, et Querelus, drama ad Aulula- bracbyi, impares anapxsii aut iribracbys.Scauduniur
riam Piauli compontum a Gilda Sapiente. Quod atii- lioc inodo : Alet-die-i nHn-iiu». Nisi quaodo ioHgiores
oet ad versus Sergii Polensis parasiti et bislriouia, pedes, ut dixi, aliud pofiiuleut, ul Yijita-ie jamrsum
comperiuua jam est, eos ixcuio xv iui&se facios, ooii pro 'Ximus.
contictos, ui pro auiiquis veitditareuiur, ({iiod aiiqui 'iiZ. Tenium genu^ ode iDoooc<-lo$, carmen dac-
existiniaverauU Yersus f luri ad Adrianum legem tyitcuin aicmaaiuiA trimeirum bypereatalecticum tri-

inetri servant ,
quod contra Bartbium, Muraiorium bus dactylis, et una syllaba c»nstans. Hujus generix
et alios faeile esset demonstrare. Opporiunius exem- Ujmnus 3 Catbeinerinon , qui a Ricciolio in exeiii-
plum esi in celebri llla Comcedia cltdo pede, QuEao- plum producitur, ubi versu 28 : Serlaque mystiea
Los. Alii uulla meiri iege versus faciebant, syilaba dactylico Texere docta Hga strophio, et bymniis S.

nim certo numero contenii, ut Commodianus sub ^ Eulaliae, qui est Perisleph. 3, jn cujus Gue : Texta
Constaiiiino insiructiones suas vcrsu q^uasi bexa- ftratn pcde daciylitio. lUec est ecansio : cruci-fer

metro : bene-lucisa-tor.

PrKtatio DOitrii viam erranti denwnstral 224. Quartum genus ode roonocolos. Yersus ben-
hispeclumque bonuiD; cum veuerit siecuii mei»,
decasyllabi anU>nomastice, sive Pbalecit, quiiiabent
atque iia reiiqua. Sed liber in Genesin, cujus prxbui spondaeum, daciyluro, 199 «4 ires cboreo». Hcnde-
specimeu, neque ad prinmui neque ad alierum gonus cas^ilabos vocai Prudeniius 5 Perist. cuio Catulio,
tpectat, sed naagis ad sequiora tempora, quibussi- ei aliis anliquis : Dulces ftendecqsyllabos retQlwus,

(a) Paucos similes excerpam : Ei ui plura brevius compleciar, ia da/ttrus a produci-

lur, ci>rripitur <rin prtcsentibut ^ in »mvl«s; iii pr<e-
FeflBioa fraudileris misere dceepta snadeLs
seiiiani, a in laiurus; producilura priuiuni ui careH-
Cui juucius Ab-ilus
tia, a macumine, o in columtai;ei ita £e&ce>ita
iDnccuas multa servahdi cura Lidenies,
Oni libi ceu Doinino subiecUis cjila iTiebs-bii clia, quse passim occurrunt.
Mitu malo 1 rouierilus sigco iii uulus iuuslo.
74S PROLECOMEN.i. "?/.b

Hiijiis jjcnpiis Cmii. iiymntis i, Pensi. 3. Scaiisio- A d"S :

'' Va ^iin

iiis ralio h-.vc. : Pasiisphcari-vus ci • UiHjuc-^^utUfjio. 2C0 -'^S Ociavuir ^eiiiis Oiie •ii.yi.^s inraittrif-

Exfinpl:. >iiiii pediiniil.wiyii, chorei, ianitii prirtio iofo. phos, Ve.fsns irc!» prini' .S»!ipJ:!ci, «luailus quisi.ic

22.7. Qiiiiiluiii goiiii.s otle inonoculos, versu> V«:.e- Aitiiiiins. S:ipp!iici }ifij::e !oco itabA^nt cnorouin
piatlei. lil i!i primo geiiere vcrsH3 secundu-i. lit.jus .'^etuiiiio spo. 'ii um i ieiiii» i'iic yium ,
qiiaino »h

geoeris liyninus K Cailt. : luveniur rwiii , Uk;i. oc/te ,

quinio i_'i»<iroiiiii. AdtHiiiis ii;»v;i\ io ei bp<inii:iO J.-oi •

iuniinis, el pr;el'alio lib. i adv. Symmrtclium. stiu. Hujus generis iiymaus 6 Caiiiem., et i Pei i-

22^> Sextuin ^eous ode monocolos. Versus iaiii- i^leph. Aieu.sur.Te rnodus liic : Clirisie-servo-rum regi-

biei Anaoreontici , sive iambici dimciri eaiaiecti 6% men tu-orum. In Adonio aulein, Legc co^ces. Prn-
tiibus iambis ei s>ti:iba, qui reci;»iiinl priiiia et lenia deiitius tiis iegibus sc ohsirinj^ii . qnainvis nocnuili
sode spioudaeum. Ilnjus generia hyinnus 6 Caliieni., secunda sede choreum ei da<tykiim adntiserint, Se-
Ada, Pattr ««prwK,^i ita scandilur : Ad€»,-Paler- nec;i vero primo loco spondaiuni, daciylujn, fcl aiu-
8upre-me («). P»e6tum, secundo iambum.
337. Scptinium ^nns oie monocolos. Versiis se- 32@. Nooum genus ode inonocolos , qnae miniK
narii iainbici , sive iambici trimetri a«>aialectici. 3i beue a ChamiUurdo iristrophos appeilatur: neqiia
puri sint, oinn biis locis iambos requirun';, si mixii; jj ciiini plura hic suni diversa^ speciei carmina. Ver.>*'H

rccipiunt locis imparil>us Iribrachyn , spondseum ,

irochaici Archiiochii septem pedibus, et una syilabr>

nnapacstuii) , dacijhmi , ei raro pr"celeusmaiicum ; consianies : pedes sunt Irociiaei , qui chorei eti:i!n

locis paribus iambos feie Itabeui. sed adraiilunl sedc dicuntur, locis paribus sponda^us reripiiur. iiujin
sccunda , quarla et sexbi iribrackyn. ilujus generis geoeris hymnus d ^^atb. ei 1 Peristeph. iia scindi
iiymnus 7 Cailiemer., Iiymnus 10 PerisU, pra?faiio tur:Z)a pu-er pie-ctrum clto-reis-ui ca-nam ^-ddlAmt.
ll:im:iri. ei iraefjitio PsyehomachijR. Scandendi mo- Prudentius hanc legem servai(c].

(n) Cii:.mil!ardus non viiletur aiLwittere terti»9fcde in earmine <le Hiieris ot tit*pcdiiiiis exemtiia f|n;f-
s oiiti;cum, queot agiUivli Aldus. fticcioiiu* ade tit, <iain piofert ; n ei t->, (/mo; b<na ped-bus snbini'.v:iv
Piuleiiiiuin pffmi^ fiJcn recepisse iiiiip^ctura; quod lempora - Sicut unum; nuttiirus uulefinftm scr.tir.i'.,:^

quidein sjeyius ierjl. et ciin» iainbiins dintelpr aca- prudidiL , • Fomia aiv.mum qu. inlc
lalis ett mwcis ,

i:ilec:us aitairxsium priiu;! sede a(imjU:tt, niltji est, dicimut-yam ijuuler reciproeantur iiumtrui el lempw,
Ciir i(i Vambi.cQ dinieiio.<aia'ecto denegemu<; pra- dupiex-h erii mxisc<.tcto;, vid^, quodiitc pe* sii le>:'.-
seriiin aucior carminis Anacieon passiiu ana-
cum porum. Prutieiiiius, !iyni! ( 9 Catlifm., .-lui l»'r:ia scuo
p;esto prinia sede ul-atnr. Quod autein spond:£um 8pond«um lecepii , am « ['rintum in lugubri coni-
^oco teriiopt'Su>'ril, non puio vermn : n versus m puit.tjuftd mags niihi pl iccre osiendi fitiin. &)>'
\ii- Qui nilhe per maandros sporid.-eum quidem ha- Verunt in ei dem hytuuo, vir>. 40, sponii;i u* iu ^v
hei teriia sede sed tniis c^rio ^isserere valeal, a
: di*m qiiint;im immittitur : Exlimum vesl s S9n-':;-.
Priideniirt ti? in mfeandrcs non luisge cmr iitnot oh furlim mulier alligit. Vit.s. '03. locn sexlo e l a.'

vocale;n seqneulem? Nain iil liecit in romplixalis. el^-* 'p*6(us , Pt/st , ut occasvm retolvi[ , vUa Iwtiut. H
iij eoiicm yocabulo ilwandros Itymn. 7 Caili., vors rcddidii; ac simi'i'er ijaciylits hyiano 1 Peri.-i. \i,
124. YetUris inKaHdros circuibat toriiles quaniiugm , t)5 : Tetnpus csi Deo quidijuhi e.sl proyrft-'^
rej^eiid',
v.ir|.'»«l hoc loco codites. Sed certe valde iisiiatum Dei. Ibid., vers, 7*"*, Tritiracliys qninla seiie : ;

K<>t dipbiimiigum io voL-abuiis Grscis ob vucaiem se- chalybs aitrlia coila gravibui ambit circuUs. flx 11
«juenleFn corripi. sotnm esi conlia regidas &[iOiiUa;iis loco <iuiiii>:
(i) ^on asseqnor, qjiiil silii C:!;iniiiiar<li!S vojuerit, furHm in ii!o versii , Ksiimum veaiis socratoe [urLiir:
diui) boc explicat Suut onute^ versns iamttin
geniis. »jiM/«#r a/i/^iL jh'ortisse librarii veri>a uajeccruiii, i^
ftipponaciei irimelri acaiaiecti : rcc. p:o lamen »» lociM pro mulier furiimailigit non eH.so m in [urlitn, posu;-
impuribus ttium spondceo. Carmeu il.pponacleu»» vo- runl, ni itnnc iegiiur. \)\iO{\ si ev.-ingeli.-a \ox reti-
cnri solet iainbicudi irimcMum fer- cai.;ile<iicu«i, uf nend:i sit, ir.elius euieutiarejii, mulier funini comiyii.
uijs veiusti Congiot falerni. Sed missa li:ic de tioipltie Dutiiii-l alitjiiis .11» Piiitleutius scrip^eiii, forle muiicr
i|tia:Stioiit' , seiiani iambici non so tim spui:da!»nm , altii;it , «ed ad r.vangelii nrirraiionein magi< .•'('ceilii
neqiie solis locis imparilms al.os pedos pncier iam- fiirtim. Wasius, vji\'. i de Licenl. vi-l. poet. irad;i,
buiii reci|iiunt, quotJ adverteiidum esi, iie in ianthi- apud antiquitire.4 .spuod^ieunt, aut eji^» vicarium an •-
cis seiiarils Prndeutii errorem alii|uls pulet , cuo» px^Ktuti) trnchaici carminis serias qiwsvis pi\eli'i
hlios pedes df^rehenderil. Coi»rKO.s liijt riorss fuisse uUimam nuil» discriini e oiisediii^e. Hac velerui-!
comperiiim .s«t , qui priorihits quinque Umi^ «[Mtn- ie.;e seu «oiisiii-iii^line lO lVuilftH'io retineri jioio>'.
'J.TOs , dactylos , ftn:ipa\stos , el nooiiunqiiaui |>ruce- furiim miilie: aUi'/u J.»m vc.rius i»i trocliaici, tetr;i-
leu-^mnlicos rmniiiteb'»!!!. {inm^ serie spoud:i'i!Mt [) inetii csialiciici iiileij^i .-ci«l*ndi burti, <iuan>.us
,"
,

s;t'p iis iutriisit Ausi»rilns in Lud» scpteii) fapientnm, (ilini etiaiti a trivialiluis poeiic iu inedium sciuderitti -

()tietii Sc.iiiger iib. vi i'oeiice»> hac de csusa in jndi- tuv, qiiod no:avii S.ilm:tkin3 in Fi:niii»vi Vopseiiui.
ciuiii vocat. Al Ausonius vci ideo exrusari p"sset, ijinc (actum opinor, ut poel<t; Chiistiani, <jui xui-^n
(|ui.'i in co carinine qunsi comice loi|uilur, Sapienii s snos liyuinns caii(.i!idt^s exponerenl , jaui teni|)oi''
iu scenum inditcens , c-i ipse Sc:iiiv«^r oomra tr;i- Bctl;e lios versns uividi nuil. Vide alia quae ile It; r
Hnum lib, \n , pag. 9%, tr.tuit , iu pinriiius apud geuere lueiri ciuuin.-Mitatos sum in dissert. de f^y
Senccaiii senarjis non ub6er\.ilas nikgis leges uunm mms eceles. iiiHfi. •ifii, et seqq., ubi iti iiota n iiniii
iii comoediis aui in faliutis. Qutid ati uci ad {'ludcn- 2fC^, veHui errorem Sive lypogr:iplti. siM-
corr k;is
tium dutiiuni niui esi quiii ieges observavcrii , quas calauii , notum esse ait spowiivi:m uiutvy
Ueii--iHs
iragici so oiii. iamji>ci seuarti exciiipium cx eu paiit admiiceri locii impnribus, \e^'\ locis paribns, m c\
IJeda. Vidtj iidm. iii. seriiio i» consrinieiui pud s iii?'?lligi're. Siunli erti"'
ic) ^on erii ^uperv:tcane im qutcrere , an in liec jiag. 19'', niif.i. 'l-ji), po.^iliim eal iu iamhtrif triiiiiit^i"
rarmihe locus sil aliis pcdsbus ,
quibus Prudeiuius {:!<» iimibiris ihiiictris : tju.Tduo fecundis?iiuio ofti;;.
i\ j

alii|UHudo fiierii usus. .Miuii , rarissiino ^uintiiiiores niiliiqiio :iuiicissiiiui cl. Uuminico Na\cr:i ii0t:il;i, iio-
posuis.se locis iiuparibis li'il)C:iri y.i , raro ji^tribus lui iiec tlelmi pi;vtcrir.'.
lot'!.>; pij.if.:, spO!itl,i'<) coiiii art.'S. TtreiiiiaiMis .Murus
i*ATnoL. LiX. 24
 : :'

7i7 PRUDXNTHJS. 748

201 '~^^' i)ecimum genns ode oionocolos. VersBft A ms daciylici Arcliiluchii acataiectii!i, «jtios in dt^ciiuo

uiiine.-; suui iinapxsiici diinctrl CAUlectici; a Ctia- quinio genere explicui. Uujus ^eneris hyioniis 13
ii;i:lanlo intiieni caiaiecii liicuniur, qui I^Driasae &cn Perist. S. Cypriani : Pumca lerra ttiUi, quo spltMemt
jiaei.i :«ui Siribere vtiliierii, dimetri, tcI irimeiri %- amne, quicUiuid unfuam «i /.
p,'!taiule:U:i. Consiant tiibtis pedibds , ei syliaita 937. Ihcimuiii septimuiii genus f>de uionoc.oii>s.

I
eiies sunt anapit-sti , recepto printo Ivco spoiidseo, Ver&us alcalci daciy!ici ex priiitu spoiHla^o, vd iastbto,

ui staiuii Chainillardus; sed AJdus «ddit, »p)id Pru- ^eciindo i:imbo> caesura longa , <*( duobus daciyli»*
ijeiiiiuiii i^pondo^um etiam se<unJa sede indttci, q^iiod Uuju.s generis bymnu» S. Agnciis 14 Perijiepk.»

keriiii) est. IIujus geiieiiiii iiyranns 10 Catb., q^ui ita cujus tuec eu seansio : Agnes-sepKl-cTumrfJimiie-^i»

scandiliir : Deuni-gnet', fon$-anima-rum .(«). domQ.

231. fndecioiuiu geiiies ode dicolog dUtropIiot. 23S. Dctiiuuiu octaTon» g(!nM6 (Nle.dicoloft. ¥enta
Versus ptimus esl trocbaicus Euripidius diraeler. priaius ej>t ^ciiarius iaatbUu^t de jqiio in M^tiaiQ^|«^
raialecttis c\ tribus cbor^i», ei syllaba, recepio in nere.Versus sfcnndits iankbicits dimeli^r^ de quo in •••
bt^ciiiida sede spoudxo. Versus secuodus iambicus cuntjo gcnere. IIujus generis pra-latio Apotbeoseo»
irimc ter cataicciicus Hipponacteus ex quinque iaiu- Esi vera secia i le, magisi^r, tonvdo.-ReclamHe tena-
bis, ei syllaba, spondxo iu priina ac tenia sede ad- B »««« fid^m,?

misso. Hujus generis ode, in qua Prudcuiius de suis Ci£teracarii i.kasunt ^roicaversu bexanietro, Ape*
opuscuiis ioquilur, nobis epiloyus operis aliis prie-- iheoiiif, Uumurtiyenia , Psychomachia, Likri otbvrsus
(aiio Ubri PerisiU. S.aiidiiur priraus versus bac la' Syomuchum , et iiiiiochtBum. Mensura Tersus iif ta^

lione : Immo-lal Ve-o Pa-tri; secuudus \\* : Piut- meiri noiloyr et quam ut a nobis d^beat eipom.
fide-lis in-nocens-pudi-cvs (b), CAPIT XXVU.
25i. Duodeciiiiiiiu geiuis ode rooiioc<>ios. Ver us Lalinitus Prudentiu
Glyconii ui priuius versus generis primi.
tiuiit ,
203 ^^^- ^ioi^aiii senteniia nota etl :

liiijus generis bymiius 7 Peilsteph., lnsignem meriii MedioiTitJu» ej»se^[^eti»

viium , el prafaiio libri ii contra Syminacbuai , Si- Noo faoniin s, iiuu dti, ttou coocessere coiuit°.ns:

mon,quem vocitaiU Pelrum. Si poeta Laiinus optltnus noo esi, qui Angttst.Ta Li-
255 Oeciuium tcitiuiu genus versus elegiaci. Hu> tioi serniuius eiegaiiila nott ^minel, coQCcdao) (or<'

jtiS geiicris bymnus S Perisiepliauun , de ioco in tasse m'-iliocrein poetaiu lui «e Prudenttuni. Sed
quo oiariyrcs passi sunl; hvnioiis 11 Peristepban., Horatli eiiieiiii;x: opponani locum ('icerouU ex Qra-
v\ lauii^iik S. Uippoiyti. Cujus explicaiio com obvia tore iu priueipio :iVat}i i^t po lisnou JiomeroMtiilofiui
t-i n('i:i sit. tuto a nobis prxu^rinitti polest. ^ est (ui de Crtrcis loquar) aui Archiijoclio, uutSopliocli^

202 '^^* I*cciii)uui quartum geaus ude dicoUs aui Piiuiar» ; sed horum vel secunais, vet etium infra

dibtr<>iiiios. Versiis priinus bexameter : i^ecundus secundoy. ?iec Vi ro Arisiolelem ih pliiloso. liia d^ieiruit

!:ii:ibioiis Stiiariiis , de quo supra in genere sci liino. a scrihci-^do ampliiudo Plaiows ' nec ipst Aristaleles
!Ii:j(is geiieiis hyir.nus 9 Peri.^iepb. S. C»ssiani. UfimiritbUi quadam scienlia, et copia ceeierorum siuda
i35. Decimum quiiitnm genus ode dicolos disiro- restinxii. Nccsolum ab optiiuis studiis excell' iU(s virt

piios. Versus prinius daciylicus Arcbilocbius bepia- deieniu Mn snnt, sed ne opifices quidem se wriiitus

nieier, ut nonnulli rcceniiores vocant, qui a veteri' suis removerutu, qui aut ialyii, ^ttem Rhodi tiuimus,
bus iiKrius dicitur hexanieier herous perittosyliaLiis, nou poiueiUHl, aut Co(e Veiteris puichritudinem im^r

roiisiaiis scptcm pedibus . quorum qualuor primi tari : nec simulacro Jovis Oiijmpii, aui JDurypkori sia,

daciyli, ires posireini irocUaii. Loc i uactylofuin in- lua deterriii reliqui, minus experii sunt, quidelfwere,
duci possuut spoudaj. Versus secundus est iambicus KUl quo proyredi possent : qnorum lonla viuliitudo

triuicier cau^Iectus , de quo in genere uudecimo fuit, tanta in suo cujusque geueie laus, ul cumsumfua
liujii'; gcneris liymnus 12 Peristepb. in honorem »iiraremur,inferiora lamen protfaremus. Cicero sui»
S6. ajifesioloruui Peiri ei Pauii. Primuni versiim ila caruiiniiius locum qua-sivissc liouucmini videbitur
niei;ri oporlel : PLus sotilo coe-unl ad-gaudia,-dic ciim poeiis injra secundos ioci:in esse gtatuii. Sed.fcs
u-mice-quid sii, Prudentius banc legein scrval, ui iia se babet : in Prudcoio cttin cxtera OMania .sitH,

priiiio , sccundo , et quario ioco semper daciylum. qu.i: pueUtm eximium consi tuuut , si purissimas
iciiio Aeinper spondxum adhibeat. sermo Augusuo saeculo usiiaiusdcsil, noiii propterea
2 >6. Decimum se&tum gcniis ode monocoios. Vcr- eum iuutiiiior legeuduw e^se arguas ab m, gui poe-
(u) Banhiiis, lib. xsi, cap. 4 .Adversar. i;i o.xpft'.- habens.
lidiie hiijiis Iiyiiiui Priidenliai>i, obst^rv.ii uieiiuin (b) Ghaiuill.irdus ;ii icr voluii bos versus appellare,

rsse fi!!iel)ribu< camilenis apluin, el aiitiquissiinii;». vi^isiiu) uiuin iaiubicuin Arcbilocbium acataieciuui
|)!'

iii videre licet iti versiltu.s Gi«cis Tiiiioihoi :ij.u,, e.\ aii>p)iMiiacro, «jI duolKis iaiubis, aUeruuk iauiliiciiiM
M:icrt>biuiu , lib. vi: , ca;.>. iG , usum apuii L^iiiit s Archi ocliiutn Iriiuetruiu caialeciicum ex pcdibns
celel.iasse Yarioiiein iu Margopoii , seciiios qui , qui^s diviiiiiis. .Ma.<;is pl.'<c.i:i nuaieii quud posuiiiius
nu: c cxsieni, M.iriianiim Cajiellam lil». n , ToKMiiii- Mauuiitiiu leriiie seculi. Ei rrudenlius ipse aii : N.oi
iiiiiii iii desciiptione aniipastifi €i»taiecii<'i , ([lii 6e- c tos iambiiOs-Sacraiuus, etroiatiles Tfiociiieus; quod
iciii .'iliijuot ejusimuli ver^us inscriiii , ei Buciiuuiii de b<iii>s oia; vcrsibus cgo accipio, quidquid c. u ra
liu. de C(»ii^;il. IMiiios. iinMro v. BoiHSuii- iu se-
iii aiii diXCriiil.
cuniiu sedo iii!i:ii' etiaiu .>poiid:eo /'a*i''is; siiiiiit":i,ii :
749 PROLEGQMENA. 750
HcA lacuiialc «lc«eiHa«l»jr. Nam primum si quis tifir;- ^ possinl judicarc. 205 Ludewigius vix probHrec, ut
siiiiiiiiiii ar^iiincit uih Oiiniiitte velil Iraciare, non ait, singul» quae in hoc Cisclini ralalogo pro impuriJt
«iiuiide ineiiiis simiere poieiii 4:xciii;ijar. Deitide noianiur : Cum. inlerdum voces LaUnuiimce. el rario
cn;ieris iii reiHi& itUiriiiia ab eu uiciu eleg^iuissimo fea tt»e possinl, Macrobius lib. vi cip. 4. plura verba
occurruiii, ei ex opUiuis auoioriliiis peiiia. viif ul rara, quibus usus esl Virgilius, producil •
Quce nobii,
itauca rojicere |>ussis, et s: v()ca.s icoesiasilas exci- imiuil^ .\uVa VlDERl FACIT IKCUftiA VETUSTATIS. Pru-
{Mis. pauciora, <]tiam qtiae iu Au&oiiio aliisqua xqua- deiiiius vuces quasdam Lucretii. et anliquioruiu
lil»»»» reperiuiiur. Prreiorea ciiiu Prwileniius dlfficil- «sui-pavii auiore vetusiatis, t^uod pueiam, sl parce
iiiiias liteoiogiie (;(i i siiQoes pertraciaverit, necesse fiat, maxinic decet : ali;s>, ab ipS'i adiilbii», ajri:i«€.e
lialiiiit vucei pluies teeliBicas iiivefiire, aul ab ai<is otiin fuerunl anliquaiae, sed ejus tempore jain revi-
«eriptoribtt» Ctiristiaais invenlas adiiibere. xmni; tiuod praBiiiinliavit, neijue improbavil Hor:>-
tiO. Giseruius iu apjiendicea cenjefcitomnia vo- titi», Wutta renaseeiiiur qua: jam cecidere, eu-. I'lura
calinla tjux Coroeiitis Vaierius puhlicus im^ust Lail- Toeabula in caialogum conjecit Gise! nits, qu» ox
liO! ptoresior (|tiaiu iuugissinift a Lawnx litiguiu aitnrt} c Ciesiastico usu sunl deprompla, ul ftdelit, me(finto \
aiiessc jiuiicabat, et Laiiiils vocibus reddidcini, nc paislo; alia, quae idoneus auctotes li^ilienl inter ve-
•iiiiioies iii iiuiiaodo faliereiiuu". SiniJlcm caialOo"'» B teies, ut /"«/gii/us, o/im/jares*; alia, »ic quibus iioii

i«;ci-se Aiii<i»ium NebrisseRsein dncet Petrus Uodrl- satis constat, sinlne Prudeniiana, cum varient codi-
gu<2 de Ijistro. Ego edititmem Lucroniensem cm- ceSfUl ne$cienter, iiuubjeciiis. Pieraqu;; auclorisaie
mfnlurioi iiiH ^tebrisseusis 204 "^" ^"^' • "^ ^''^ ^"~ a'i]uaiiiim Prudeniii, aui aniiquioruus dtfendi pos-
iiqua editioue, de qua uuiu. 107, (iesideraiiir nic suiil. Certe ex verbis qurc iu PruJeniio repreben-
caLilogtts. Gisciiui appeodiceta subjiciam (a), ui aiii diiniur, nulium minu5 I.<aiinuin inagisquc cavendimi

[a) /Enipei, pedes a;iiet*s habeiis. AUrinsecutf e.»n- M fUefahrum, infelix, parnm callidnm, iinprudens.
tra, vicissim. A>miio, amaior, am:isius An ia, liinv- Muitimatieus, avidiis : a Alainino.ie Syrorum Plui^
iiuiivtim ab ara. Audientia^ aii4iiu&, audivnili vis. rteriv;iiuiu esi. Manceps carceris, praefectii^^ c^irccri :

AuruientuB^ fulg<'n.<iex aiiri r^jier-etissinBe. sic Piiiiius propoiaiu swiriiiae maiicipcm appeiiat.
liifesin^, dies «luobus s^ter, nu;i.si bis rcsium liicai. Mediator, seijuesier, y.iairvi. Uelodum, suavisoisiim.
fixiCli^aUi, brncieiS ina^raiiis. Buidalis, a busto ieu Mitificus, liiilis, leiiis. Miuuleiitu&, mucosus. MoH'
si>pii!cro ttiixit. itruasus, inonsirosu*. Mortificalut, euiui-ruu^. Mul-
Ciiiiiawcn, ii>caniaiio. C«rtvra»."< , CaTcoeus, a licvlora, rouilicoloria. MuU mdut, mia&m. Mundia-
carcere. CnrnaJii, Ca a^iilier, a cariio. Camuleiilus, iii, ii.undamiS.
(anti ei mundi» dciiiius. CeniuplicuiHs, ccnttiplex. Semo d'et, tiullus dic.«. Neacicnlcrf ui nt^giigenicr.
Coi.iiiniuo, io'!u>ir<i. CompcrptUm», a-qiie aterr.us. JSoxiaiis, soiiii, seu iioxio ilebiltis.
Ciniij)l-c€f, .eocii scelc uni.CvN(/r^9<i/()M,deiisoag>iunc, Obucterare, luore ovls ciinra liaiare. Obliriais,
iiiriiiaiim. Coniirex, uiiaiiituis. C-in>pi.abiUs, conspi- ^ oliliviosu.s,oblivionem iiiduons. OUudere, vana spi'-
'" '" "'' "'"
riius. Corporalis, corpjircus. ('.reauiea,
'
erealura, seu c e iiie>care. Oti«^<5rtie/a, olistqiijuin. Obs ratigUalu ,
les cniiutii, cre.iii I. CiHciamen, criici;iius* Miffoc.atus. OcciduuHs, occiduus. Omnifonnis. omni-
Vrfuga, irausluga. Diijes^im, distiitcie, suo oriline. parens, oninipoUens ejusdejii i-riiias .*.uni. Opuietis,
Lilanciiiare, dibiiinre. hi^cfucuitui, Yarii iluiofes ct opuleiitiin. Orarium, siiiiartuin -ib ore dcductinu,
torin^e .la. £>is;)an7i«, di^par. i^alpamen, ailraclaiio. Palpebralis, p:iipebiis nii- c

Excriuiabiiis, cruciaBS. KrcrucuUuf, t<>rmentum, neus. Parricidialis^ parricidio Joedalus. PasMbiiis, j>a-
dolor. Erfibulare, tibulas adiuiere, soivere, liberare. libi.is. fassio, allliolio. /Vt«m«n,crimen. Plasmaius,
EiseqHiaUs, in ex.sequiis usurpaiiis. /'.'j:HNiit/ar£(lege coatliius. /*rirnhrt.->ipii(us,antiunU:itus. Primlivus, i»ri-
Exiinuare), Siiiuuin scu iaciiiiarnm in morem expli- inigefiiu*. P/«pfiiai»i7/s,propiiius. Pro peiatus, esora-
ciire, iatiiiM]iie cxtenderer Exsibiiare, sibiiaiido ef- tus. Pudeicii, p\x4el.
ferre. Oi>liiue conjimxit, AnguinA verba exiibilai. Reschlpere, iittitari, exprimerc.. Hesultare, CAnee*
FabriUter, more tabri FacU^rai opu», res crea a. lebrare. lioiiiplia-ale. qu.id nimpbac:!! lisiim prnebel.
Fal$i(icaiu&, iiiiectus. coritipius. FidiUi^ Cltfisiiiua Piucmtma, ructus. HotuientuSf roseus, iiuxit ad for-
ly^iigiuiie prxdiiiis. Fi^meHt opiis, figiuentiim. Fia-' niam, rondeiUus.
Irulis, llabiiis, cuuiUaiu i'uiis»us. Fomi-e, lerforare. Sagus, orasagiis, Saportu», sapiijtitii. Setfrcsc, sii-
Ftniii, fruieii.uui. Fulgidut, spleiiuiaus. Frugetctre, paraiis, bifariaui pariitus .Separ, idem. 5e»w/'i^,ra-
frugis::i.Ifrace»: ."ssc.
nerar^e,
_
FaiidulU. adji-ci-. a fiUida. Fu-
funere afferrc, (legaw

a siiMu ori„uieiii revocaus,

I
_ eSfirrt). .

heneaioqut, aitnai.um autlor, fauitiism qiiamque

.

q
raittere. ....
lifMiis Capax. Se^uestrare, aliiiijiis ci:sl(»a .tb q.tld COHl-
ifp«rffliH««,
vidcudi vi^, Sligmare,
liijuefiictio.
spurcita,
siiginati^
<

Specu'amcn,
iutirere.
Subjeciio, tibedieuiia. Suhliu^re, paiiluiuiii
v^isus,
Siric uru,

Uydrinus, adjecu ab UyJk^ serpeitte* X/i/i/tm.-e, elidere. Sublimare, alie exlollerc. Snbiemn.i., sub>
byuuii& canttre. terraoeiis.Su^atiHis, Sj)iri!u effonaaius. Suggiilare,
'
li^aire^ iiMirere. ItHpambiiis, imfiUibiiis, in qtieni suggurere, siibnjiiifsiiare. Superjio, .'ijiineo-
pe prssio niift e^iil. lmpiiUu>H, iuti'uruiM. ini:af/a.r, Terriilente, crasse. 7Vrra/L';itJi$, lerreus. Tnpictus,
mintuie capax. iiic^/i/it'u>M. iiii>i'4ii>, acceud«it$. lur iripiici lingua pictu'. Tu'<ictt/Mm, tuiameu.
cerare, cera illiuere. /wti/TaiJM^^ripia», «rijsiyna^TTQ?, Uiulameu,- uhit.iius.
«ulinilUS. incorporatui^ Ciirpurs iadtiiuiiu, e(', ul ita Vaparu», v:ip rilerus. Veg:tanieH,\egeiH\(i. moius.
dicaui, iiic:irnatus. Indaqet., iWago. ladomabiLls, in> Veiiiabiie, veiii:» digiiMm. Venlilnriy ci'»:u«ir««t, Dibi
iloiui. u-s. innaius, autu|u>ia uaiuii. ifttpatiaat iiiani* iion con.-.ture. Versiioloru*, vers colnr; semel tauiuiii
liuia;^. Ittiubjeclus. oeiui:ti sui>je.cttui, sui juris. Jn' buc com|i06ittiui :id secti.ii4l;iin inllesioiiem rediicii.
irinporai:s, aeiornus, null » teiirp.ir« fiiiiiu»;. Internii- Veiernnt, volentasus . iitvt>ieratiis. yi<;ii«, viatnr.
tiut, idem. irremotus, iiumutiis. Irriiaiuen, inilamcn» Viliabiiis, viti;itiis. seu virgincua»
Vi>(|i'«.;/, Ti.aijv,
tum. viiicuiu:ii. Viycereui, cicsini, e Vjsceribu» oriu^^.
Liquahilc, quoi faciic liiiuitur. Litumctt, litilio.
 , ) :

15i PRUDENTHJS. 752

eii «,iia«» ycrmioi ai) aociore niu^o,;! tisurjttiuin, A'«('wniia! Viri hihc Angnstirins, bVnc Varro^ riiiic Hii-

Suljlaithis. spiriiu firFouMATus. Seio, reGeiiliores raiius, Imuc Pnaieuiius ieciiiahaiuur. Xtuos ii-ier

j.>assim 4a)e y^rbmn aiiiiiJMire, «,/orin©, <?//V7r»H«u, «eu Adanianiius iingenes, TurrDnio ftu(in(> ijtie.p citiiis,

,«|tu4 yei4)i^s Lalicftus mm retieiiuir. jacubus Facci»- seduid iidei uosir»^ iec Driirus jiis;>iciebatur("j-

iiiitts, £611 quls itlius cst auctof iexici ejus noiitine AYiTUi?.
viilg.iii, iliuU iuier voc«s b:ui*ur4ts r^pumi, ei iiiiii-- ' sorori-m vers4r4.}
(.4(1 Fusoiiisillt

huiiiiiu:- eQ iiou seuiel in lexico coaciunando uliiur. Hce viriutis op^s, lisee suiit SolHiia belli,
Ouis duliiiin iidvet su^ ui' .utts cuin corpore ti#ibim
C%ucruin, si ea iibido fuit Guteiino iudioaodi omuia Ip^a suos ar.i'a! cl.manlls lnKcitia Pauli,
vuc9i>ul;i quap i|i Prudeniio ex^lani,^ ei in Itbria&fi'' (ju« prtidenli olim eeciiiit Prudentius orS.

cuii Augusuvi qui ftU -iios pecv^neinni, iuL »ro aul (iu Cluronico siib noittine Pro$pt<ri Tirotiis )

iiuuquarn inveniuniur^ cjuaiogum longe auciiorejn Pnnleniius lyricus poeu nost^, Hispaiius geitere

ppuut. iu commenHirtis quaedam nossnini»!^ il«uiiri» ingentidui robur eier^i.

ikjtra

vcrienuis QMap4iui£ ui^i e«>se (>o$.$inL, el ia Une loiru 207 S. fStDORL^ HI?:PALENSIS.
secuudi :ti4icemexliil><el»Jmu$. vocum rariorum quae ( In ^ua Uibiiotiteeii.

iii Si Ma(t>, Nu«v, PRrsuis iiorret,

iaPriiidculi» pccurruiv* et.206^*iQVt<> P<^ «enicft si Ifliuunis, si

LucKuus si te, P:tpiuius(}.uc it^i

«>i

possiinl in couiroversiauu Jla vfito ieriplores vete- B Par ieal »^xiuiio dulcis 1'nitlenl'ru-, oie,
u^nv comprDbatidum faruiinibus variis nobilis ii« saliit {k^t
ros i^ttiu>» aU alicujtis v«<-i» .

advoeabo^ ui uiterduni neque verba «xjiromam, oer FOKTUNATtS'.

cum saiioeit ea facile peit {loa^t
^ ( lu precC ijbrf de^S» MaetinOi
«{ue ioca indicem« >
,Mar yribusQuc piissacrH ii»c donaria rniilent
cx aecuratis ]eitici& Fa< cii>i{Ui, Fprcellini^aiioruiUt
i riiUiUi pruuenLer Prudeutius iininolat actus (<r)

aui ex^.Ciicibto.iiori Ceilarii ciuris posterioriLtus (]e

VEN •
ium PRESBYTER.
barl^rismis et idiolisittts seruiunis Laiini leniutn re- De Rauoiie metrca.
( )

citg iiis, es Olai Bcrrichii Aiwlecii?, ex Andreue Bor- lleiiuiii ianiittcuiu senarium iecipil iajnb«ni locia
licJiU ajtjjendiee ftd curas posieriores C^llarli , sive omnibu^ , irtbra^bum tocis omnibu# pru^u^r iioviui-

ob»crva>iou!bu» circa Latiuatu lin^uain. quibus Cei- ntum ; s(H>iid£um, daciy iuui et auapse&tiim locts ian«
bf ius 4i|j;>osutt di&cus&ittflaiu ap|ieu4:ci« Uanieafe tura iiup:>rtbuSt Pyrrliichiuui locl} laiiluiii uiiiiup,

CAPlt XXVUI, .
qiMt uobiiissiiuus iii$pauiarum sciuiiasitous Aureiiiv<«

(luonartdam de PTudendO
r-ecenuor.vm
Prudens Ctcuiens scripsli proocniiuin Psy^ iHitna^^tiite^
Vti&iun et
teitmoma. Ejusdem aniiffnimuatvf^». id esl; i bri quem de Tirtuiuitt vi Joiilniiijuii ptii(ii:i

C. SOLLILS APOLLINAKIS SJPONILS iieroico caimine conipnsitit. li».^i ini iftdi^ali > ^en^ n^,-

(Lib, ji, epibt. 9.)

G fi^j^liSf.pria^a tredeudi via (d).

promptn... Licet
THEOULLFLS AIHELIAN.
341. Ituc librl aiTailni in i]ir.v-
( Lilt. IV, c^im.' i. >
pi.tui volumina quoruhipniu aiictortiiu seivareul iu
*45 Diversoque ptjtens nrudeiiter pou.ere jrura
c<u§is dU|»arilus dicendi t^riliiulem. N;uu ttiuiiiig Uetro, PrudenU, ]h>& er e1 ipse pareiis («).

{«) Banititi-, i l). x A<iv., caii. 2 : SMUiVit. ini^uil,' iiorum <;unfin?en«l s sa»cuVo sijj>rriori itivaUi raitt sa-
iciemia; tiUs non fiuslin di ii IJoruiium el Prudea- tis videtiir aijiKivi^se llujus suSpiciouis ai^uuientuui,
iiiiin Apeiliviaii Sidoniui. De ilioenim coaMat, Qmnium esstat ioino iV ejiis Inscripiiunuin , p.>g. mCmuii ,
pliilosepii»rum llares ct dogmaiu d£li)asie, Idc mliil num. t , ubi einlapliinm WiStretnirt arciu.t^piscopi
uoh ChTittiuiia: sapienlice ailingilf nuuieristiue [aciiiiiui Toictahi profeil, ap«o Ja.iauttjH, inqilil, archfdtacO'
quidetn, sed lauiea inierioris eiam elo(iuei4iie seniun' uutn Toletcmum S. hisuc. scHeaii is. Ei tuin /'.'
m
nbus. A
S. GtegorioTiironcii$! laudatuni Prudenliiun de vcrsibus LeonWiis quibuS epi^ramuia- iUfid. con-
ii:ii>es in coiuiueut- ad hyi^iu. ii Cailiein. ve<s. i^ el stat, nonnidiani li Tlictlluitei)» excttassi t sUlvissctquje,

Apotiioos. vers. iid. Elogtuiii qiiu iYuJeQtiuni jCeti^ addil Quod

furtasse difjicili/s se mihi offert, in hocce
:

ha iius t>rnavit, ?idc num. 60, tiluto ^esiqttari videuiUir insignUi (uunc dicimus t,i'.
((•) «uraiorius tom. It Anecdol., p. %0^, describii armi) .. F^nm neculo norio tHusu fuere Imjusthodi
hiec c.irniiua sub litul<» : Ff i«ii*si«ii msn , tfui oLtm msi^Hia ? non erbitrdr: pnare ubdum fiunc etud-Cts
in btbHot.kea S. JlisiiuLfuis letfr^tutiHir. £z
Isi^tori *^ HisiniHis resL.lrcn(tu:tt
reHnnub. Non efgo lfgcr.^i Mu-
codtce vetu:-iissimo. Uxs, c.trutin3 uuSi^uain«:jisiareitU'' ratenu» qufB de sciipiis supi>o>itiius titlus arcliid a-
prtssa pjiaiiai MnriiioriMS ^ed ma^nvui p.irieiu }<un .
coni Juliaoi iMc. Amoiiius !ib vii Bitinot. vei. Ilisn.
efiideiat Joai.i es Taiiiayus <je Sal.izar iu Martyitji. fuse eonimeutatus tuerst. Sed; iit ad versus S. Isidori
i)isp. die > .\i'Lti;s. in iiiuiauTiiusuni-disiiciia
46. in reJeam, in posirema editione Matrii. Uper. S. j|>iUoi't
Taicajo 3it pleraquo eadeiU;, quaiilaut diversu. Ai ekhilieijiMreadem disucbaauctiora ex Cnd. ins. BlbL
ini«res; magnia Mnr^jorioe >e edita; nain '•ilaiiiayt R-^g. Petrus Criniins lib. v de Po..tis Latinis cap. vu
soln»s noin»*n appar^rfi , nemo ilui falsitate u*m ^u»-
q <id»ii, isidorutfl le«iari.Pr«d<»»jfiam IttLatinislitle-
bitiiret ; nuuc quia ei iilucatitrius^ et codex vsti^siitsi- ris tna^tta diligenlia^ fOrique siudioi ittstltintini ,uh\ \t\
tntis inun natur, Aemo in dubiuui rt^ocaiiif^ w«fiuiein« legeritr neqae ipse d<-ci-trat, neque ^o invenio.
Netiue ego q«tl«iem coniia qitluquam oppoiiatu, siffire (r) Ailttiiiiad coticiusiuncin san epil(>|mn Pruden-
ctuleiL fuerit vetnsiissipa,us , Alioqu u Biiiiiotjisca IVIe- til : Immolat Beo i*aifit qui p«*t ITbrmn Perisii^pba-
dinlanenfiis h<>rtnQ'lam o>thi susLieionein eHCiUtret Ukiti cuileQainr.
!7tqn»mo1im iitvecta cousta pWj^ monutuenU ex (d) WeiiKius, ac mnlio ma^ts Cbam .1 ardu^ ita btmc
i|ispa{iiis ailata. riec iniiii satis liquei
anJ(iuraioriu& iiKuiu depravaut ut nnn intelllgas qaid Beda siM ror
vcjysiaiem cadicis examiaisubjeceiit, et an, *i sub* luerii.
j?c»i, omnem cam diligepi an> quie in bnc gcu^re (e) Eutn recenset inter librosqnos legeresnlebai.
ijeressaria isi^e'. adtiibuerii : hitn euim Muiaioriu* Ejusdem aucturitaie in d«>giii.iiis Fidoi «-(MiUnn^indis
fraudes, quse iti hnju^tnodi scripiis auciorum liispa- nou «Ciuei luitur. Ab codeni Tbeodulfo Uaiianus luU'
 : : } ) ) ) ,.

753 PROLECOMENA.' 7M
208 i(AliANU9 A pioruHi meriio leiiet v^i«^.;ifii«»;, ui oiim tonuii;
luter evangelicos viroa, qai in$ignes libros ctirmine nam lirunu anii»tes Coioitifnsis , Uuv Saxtn.i:?, ev
£diderutH Prndfnlium eiumerut:
Oihonis I impeKatori& fraier , ejus voiunieu ccclesiis
{On kiMiL <!eflc. lib. m, eap. 1&, «t de Oni. sacr. cap U ofiifkilius uonavtf , e» ipse insiiibus seniper ie::uii. in
Sed et C\emens PrudeiiiiuS' 4i^riiMiinus , ai«|ue ^jusdem ikunow4 ¥ita, auetere Hetiterv mtjuali ct do-
riirisiiauissimus pocu- tii Uac signiticaUone |K)uipa<u meaiico iUius^ a^ti Boiiand, ad diem \\ Octobrii Dbi
(>o$uii iii libro Psycbomat hiae. pt iiua gramiiuiijeje arli^ rudimei>(a pereepii , sicut
INCBIltt. ui) ipsu in D« oimiipoienti^ giotiam itoe sfiptiis ni
( Ex cod. ms. Vat. Ale.x. 321, ) iiiin«nie didieitiiu, iVudenlium poeiaiu, iradienie
HJec l^ge, qui vccluni hdei vU iioscere ealli^u) luugislio , legece (Hjepit. Qui )>ieul <^st etlide, inten-
OuiqtM lierasuin.si>lleriiS(ui*nUi vatru fugiii.
llic liUiiMicGaU veter s i^taiiiitkut.ui i^o. li.iiicqiie calliojicus et eloc|.ueiitia, veriiaiftiue pix'-
Hic tloVa vis inonsira veieroa iugsns
3uifiii cipiius, ei metroruia lii^roruniqtie clegantlssimus,
Fuiiilivbd uloiii. yirius^eveLsa j^cebii
Au pboiiuj» ieirilui;;iia lerctu^ li^i. lama iiiox duteediiic palaio corJis ejus eompI;iCu;i,
liiclyliiS hic luartjT cUiigui coiicin«il ore, ui jum iiou taniuui exieriorum verborucji scieiii.am,
tiei)Muni4iie acer lile tane ur ^g<Mi..
.

(!ljii«(l4iHiwiiyujiii» tibri iir.ma ura i.e:>oitaiU.: veruui liiiiminieduUam sensuset ueclar, ui iia dlcafii,
Kinalia vario uiiisa catiore lioai.
It lii{uidissiiuum raajori (juam dlci possit , avidiiaie
UiiiK>'lM( (tu3e«o, f4:e(|ueiisini tl lo-^ullur^e riitileS';
Huiii V4iJ'ses iuiiiuo, iiioribus linuc loucas. haiirirei. fosiea nuilum pcuilus erai studiorunt libe-
Deiiu' iino iu cueluin suspr a |ieelore fuudas raliiai) gcoi.o iu ouiai Crieca vei Laiina eloqucmi.i
i'ro iiiT, proqut) ineo, qui iiotM. tiwe, funiulfl («).
qiioa iugenii sui vivaeitaicut auftigercl {c).
dun;;alls
Adocnus Cluuditiin Tauriuetjs. plnia u i'i uUcmio suinil, 21.0 (li'* couice Golddbii apud Weilziusu.
^rmipii^ pi-oi^e^ii^tn, ui^l ait. lucipiuiil liluli libri !ijiaiia;<i;^ am<eiii,
Aurettus Frttdeuiiu^ Ci^ii^s vir coivsubrts (i),
Excepli» quos persoiiiis leuasiicba dauduiil.
,
Priiuus Ada; Bi;<iu dti Griiai^ie narrai, el Evie .

d« Uibtfroruiiji ccudiilssiiMtlSi > eo4«:iH tidei ac deva- Tuiu siiigilialiuiiiuiii r^jia voi.abula Hiuila
i.i^iiU siudiu n^^riiii.s., lauUa. dc tiiiacvaiJUiit .laudiitui-
Provida pcrsoiise paudit ili stfri|il! > rliylhini.

itiitircessiuuiliusq.ue^^ gu^iui.atidi 4ueiricu 209 i^^^U: SiGiiHEUrLS.

coiii|>i>MiU. ilinc luiiM itiHuiii 1.4^0 suii&tcrue^tdaiitisie: ( lu Clirouicoa4au. 593,

eDUV4>r&u$„ $U3uu)ue adlu)rUiiii> aiiiiiuiin, ai& in DTiKr iiiiiispania PrudiJOii.MS ^oeia lyi.cus tiarci.

fitUoue liM : AUiui iiue suii uitvtup, elc^. ltKi|i.4U rETRUS VENi:ilABlLlS,
S. L>durjiiiiii iM£sit^« VQrbii» ufiijiiiii aii, ^ic. ( L b. liL, episl. a. iit Sy>»»iacbo
ivi cl prosa ei laeno laui supia.iicius vciiciabiiis
Mar.KEIlLS BALLLLL*.
G
^

raier ^.t»i/'JOsi«s) quaui iiostcr iiiS'gu:s joela Prit-

{Nol. de Vir. iliusl. cap. 7 ;

Si vero eiiuiu tneira requi>icit6, uutisuiii iii>i ac- Ueiiitua ppleniis&inie lesputidejrvut*

ce«sarix geitliUum fubuix , sed liaiies in Clii.isiiaai- KUPEUTlSTtlTlENSlS.

iiiie iwiideiiliisituuni PrudeiiUuui de luuudi exordio, (Cap. lOylib. VI, Ue Operib. Sptriius sancli.

deviitatlyribiur. dd.tauuiiiU!» Uel, de pairii)u« Moyi et Exhifnmo S. Petri pinr^s veesus sumit.

Vt'ierisTestaiiieiiii^uleii>sinie iftodul^iuiein, vtriuiiuii Super boc quidam iidetis et in (idc laudabilis, me

et viiioruiii |itier «e cofiiliciiis u opoiogipa diticeiluie . irlce eaueus iia dixit : Fij^iiur ergo iitaiius subi^
suavi;»:>|ii(epr(>ieretiieii)^, i^iuak Uaereiicos et paga/tos sola yersus iii eaeuuiao.
acerriiite pugitanit^i. VINCENTiLS BtLLOVACENSi.-*.
BiiLLNO ANVtSTES COLOXiENSlS. ( Lib. xviiSpeetiL Itisi. cap. 61

lix Georj;. Fabrieio ad ityaiauni A. D. vtu cat. Juii l

{
Friideiitius^iiLiruKi: liieiricmii Ue GuntVtciu vitior«iMi
'iiit Locuuiia.eiHidiioniia bil)iid>ljeeii»ei (11 atiiniis et virtulum eicf aiitcr compusuit.

tuatus est vefba, qwe ih<»\ )»f ferrwr». De Agab.nrdo britfiBS maieexidieucrii t»f> coiigulariii. Ek aliis codd
vide cojiuneui. byuin. vji, vcrs; lCOjdeLup» He - ,. fiiss. <H Isone coosl it
, jam olim Ihinc errorcm «tc
larieiisi iLmiart. vers. 4. Prudeniii cousulalu iuvaliiisse, ut dixl ti iim. 51. Ita- ^
(«) Hoe epigrauiBia., a cl. Tetilio exsifi luiiu, ad <|u« u<»u aiidco improbare Icetioiieiuquain in editioiic
ciulcem ipttuui reroguovi.ln priiuo veisu )iili<i'utui<i, Dungali reperio.
4)uainvis itt-coiiice r4;pe>eriiu </iijo4<:t;r«? pi-i» ui^icerc : (c) J^eculuui X iton luiiise tatti olwcurfim ei iinpe-
est eiiiit> eiTor metrtius. latuuti (|<ti li^ic notibai, ul riiuiM quiim uuilti jactmn, cx !>oc al*i>qiie monumcj»
aoquum esi-^oujicere. iu v>-rs(i 9 a Tefli*» oioissa.cxi Ls .irguebatcL Jos^pb Peti^cus, eiji-ejiihis iii bis relius
vi>x litfri, m
ii vox frequem, quu: iauieu siiul iu co- jiide< , <|Uo«:uui luiiiiiiie sunt coiilereiidi |ileri(nte eo-
dice , et ^iie <|iHbiiS versus eiauJicxUit. iu vcrsit i(i ruiu qui iuiiorauiiaiii et ob'scurj!:il<«m saiiuli x pa -
i<igit ieoiiiis /u uiiif, egoeii iiieiniuaois/iKw^is, quod sim crejiaut, sive i^ravCs scieutias, sivejjiMnis oiuiie
e&igit metruni^ ct seMtcnt-a iiattt pr.cctMJii Utni
: IJlter;*riim-am(jnnionnii <'osi«i<fei es. Flortili et!:im ci>-
prinii ora, cui cou^uai tinalis u.mu. Iiulicar.lur uui- defii s;ccuii) poviri:i R('Sv\'itba, sermDiics irnu qiie
iiia Prudeutii carmtaa eo ordiue quo in boecouice liiigu;u Latui:e oi Cra;c;K ilocia , ijua; paitcijyriN
cuiiiiiiauiur : i. Clirisii.suui by:tiiii, lioc e&t Cailie- Olhoiiis iuiperiiiiris, Iratris Riiiimui.-i, verso her-^icii
uieriii&iU.iiber ; i. Ap-iibcosis ; r>. .Ihinar.i',ieiiia; 4. coiiiposirrl, et luailyrfum B. Pd.tgii , pueri lli^sji;»! i,
PsycboiiijK bia; 3. i.ibri coiiif;» SyuiiD^^c.liuui ; (>. (^odetu iiieiro (lescri|VSit-: qui»<l'i'oeiii.i ;i IJoliaiiiii.iiiis
Ituiuatibs; 7. l*eiiste|iiiaiu.iii ; 8. t-iualis iiuisa vario pio actis am,iiciili<'is S. i'eia;;ii iiiurlyris e.xbibetiir,.
canorc , ((itud e.<u DitUtcbieaui. iiiiii inii^^is (pi;iiii iviiiiii, liu bos ali.is iiKuiyrc» Piu-
(b) Dubiiarc a'it|t!is |io>bii, :iii a mauu DiiUj^aU £il (i*.i;liu:. cclcbravit.
vir couMlaiis, aii bij'iiiii V. C, (luas iioias aliijuis ii-
 ) )) , )

7S5 PRUUENTItS 756

rHlLlPPUS CEKUOttt.NSlS. A LR.ASMUS ftOTEROIUMUS.

<CliiOii iUb ajiiio iW.) ( Iii qn:tdani apologia. !

Priideiitiu> puel:\ l;uiiuin spir.ins tuoj «'taciimv

rruueintum, pt>etain Chribiiudutn , virniu iutt|ue
niu; , tuin sacrae erudiiioiiis, ui niereaiur iuiergnH
K.Tcuiaiiuitt ii»ierari!in scieiiiissiiiiUiB, per Itus d»<.'»

qui el
vissimos Ecclesiae dociores annunierari {b),
claruJssrt , ti i» preiia iuisfee, uailiuu : ijoii-
CEORGIUS FABRICIU.-J.
liutla iii liivinis iaude tiiguissiina comp<»suii.
( Coui. io poetas Clirist., pag. 17.
ia codice Bougar. :;piKl WeiUiuin.
(
247. Cidein i^PrudeNfto) Iribuii gravitateiii el ele-
2US IVudeuUs akeirici, pruiieus einoiueii iiabeniis, pietatem et animuin vere
g»uti;iin alicubi Csesarins ;
Qa\ jani Iraiisacl 8 veiuios quinqueunibtt;> anuU,
Cuiiui.issitiu |H>i>uluiu deteclu t^re rpgeadum Chrisiianum Ili^ius. llunc ununi tegenduio ceiuei
S[)iiilui }>arei)S se^>e ad uieliora ^'OGftuu
i ofteilia, lioc &<iplea) libiis, uuoque voiurrteo, Vives (id non inHnia,n€iiue iisiotigtmt, fmmUk ia

DiTin2 iocuuclis siliuielsaDt lioiie faveiite, locit doceiVivet). Tribuoni eidepi iMmBulIi R<>iuaaam
Commuuesa cun?lis conacripsii sd uUliiateui,
elt>queuii:i(n, aut cerie ilii propiaifuam. Leonanii
Ei i>ru pcrpeiua merccde {>uli capieuda
.... pidor merce . . . : miiiis iMJua (a). Qiie-^ieiaiii « bomiais ui)sciiri , nomen noa nousse-
MARTYiU)LOGlUU BOiiANUM. iiut^, nist niale sen^issei de PrtMleiUio. Liiius ei
2XX
( 2i Jan. de S. VincenUo. iiiuiiaiu eruditionem ac variam ascribit : >ed elo-

triumphum PrUiieolius liuentia ae lia;j«ue c^ftUuie vel palirujB valuisM, vel

Cujus pAisionis iiobileia
poilu;» ea negiexisse atl : neuirum bomiui uee di-
iuc4ii«iiler veisil»iis ex&eauitur.
serlo, nec eleganii , ul ei de eii>quemia el de or«lio-
PETRLS CRiJJIn;*.
nis puri:ate jiidicci, coiiceiiiiuus (c).
( Lib. V de Poelis Laliajs, eap. 90.
GISELIXCS.
246. l.egaiitur adiiuc ipaiu» poemau vario geuf.rt.
( In ppisi. dedical. priaiae e liUonis. )
cnrininuui ctun^ita , quibus facile probari p itfst,

pr:t -
212 ^i^* Aurelius i'rudeiaiu!> ilieoiens oi> iurre-
euui qtHtieni pro coiuittione leoiporuio maxintc
dibiie pieiaiis siudium, summamque laudatisainarwn
siiiisse inier Clirisiiauos poetas » noa utodo ermii is
scienliaruia cognitiouem untce suspici«'ndu8.... Cura
>e;iH)roai figurls , sed eliaai graviiale genleuli truui.
miraetsingul risineositrerum pr^eitaatiaaevarieiaft,
ALDLS HOHASUS. ornamentis laiimn ae iaiuinibus pariiui n Sf. inventis,
( in Vita t^rudeuUiv ) pauriun ex ubtirriuio veterttrv f >uie i«ausiis singuia

Fuii iiowu iiigeniosus, gi^vis et oruaiis nioiious ac uieuib(i.ue gravla, et ardiia eoncim>e oriiaiet]ue de^

Cliristiaiix reiigionis oltservantissimus ,

quod e.\ ip pingit, ac persequilur , uiitiiQseciiis perpettto iiitra

s*M$ operibus fucile esi cognoscere. caacellos s crx reiigioaifr sese oiMiiiitetis (d)

\iii lu Ci>(iicc> , quem Barlbius vidil ei cascum ap- C ei a couimuni piterorui» capiu ai>sijm^a, nondum pn.
pelhit, iib. VII, cap. 42, i^baiur : Prudfniiit$ oin,- tui rep r re. Si de Apotbett^i lo^uUur, (j^ revera lor
tnus puda, eruditis^mut iheologus. De aliis cotiicihiis qHt iir) fuii^or quaDd:mi e&se ab usiiaia puerorum co
vitlesupra toio lap. 4. Teslimonia llonorii Augusiu- gnitioue iioniiilii! remota , qune nimirum qua>stimies
duiiensis ct Triiheixii de4i num. 61 et 6i. de diviiix iri;T8is esseotia eoatroversas eoaeeriiUBi.
{b) in cap. XIV Joannis : Prudeniitu vir quovit eiiam Sed quaniiilum id, quxsot Imo si in ip«o fiieimiii
wiculo iiiter dotioi numnanduH. De pueris liber;ililer artificio niliil requireremui, quantamajore tacililate,
iiistituendis r. quis Prudenfium , unnm inler
: Jam quantu uberiore reipubiicae Chnsttao» fruciu haeic a
CJtriitiancs vere fQfundum poetani votet enarrare , /i<- pueris adiliseereaiur ^ quam vaitae iltae poetarum bt-
lerat eiiam arcanus ealleat oporiel. Yide eiiam ejus- siori;i-, seu poiius f:ibiiLe, in quibui oonexijcua teai-

dein Ecclesiasten.et-Adagia Cliilid. iv, cent. 5, ntun. poris poriio m.scrrime couteritur. Accederent alia:
1, tibi eKregieaii, in Basilio, Nazianzfno, Aiiibrosi-t, coinnioditaies multo max inae, quas bic reccnsere ne-
PtHdeniio , Laciantio linguarum ac poliiioi is littera- qiie buius esl loci, tteque nostri institiiti. Ul igitur
iiine cogniiioiiem ideo caxttia&e invidia, quiaservhii ad Prudeuiittm redeSJft, etsi tuiUa ju.iia sit eausa,
pietnti cur oiniiium niaoibus teratur, quaiii quod non ievo
(c) Ei in prseiatione Expositiouis in byinnos qu->s- sit iociiamentum ad bf>uestisstni« «luxque leutaada,
d:im Pruilentii : PndeiUio odimHHt doctrinvn viri certe v«l uaa baec ratio «atis valere debeai. ^iam
«i>srurt Leonardui Quercetanuset Petrus SunimontiuSt (lilieat paucis evagari) quid aoe eastUfa, qui4 iHNt

ai]ue nihil reiinquuM preeter nuiatn religionein , qua piuin, |(iiid uon sanetum ia eo esL non reperire?
110« contenli sumus , ei virum iilum nobiliiate el erudi- r^ Toius esi iu agetidi^Deo graltis, ejttMjue muniiieeniia

tione excellentissimuin, majorem puiamus, quam um mpliiicanda: etia£u miaUiisiima it; iiliuslaitfienreonr
br<r illce viierint , ei plus habere veteris eieg^nia: Ro- vertit. Uaiiyres praetere»... suis iaudibus ex«n>at...
vunhv, quam ipsi aut intellexerint , aut asseculi siut. Quid boe lieri putest religiesius? Ouid digoiits m
lt*r!!Oi iu piaerai. ad liymnuin A.J). vni ral. Jan. exempltun tr:iiii? Posiremo quando Uli cuot bos4il>ui
Jh publica uii^ura usitalos olim studiorum tiberaiium res est sive inieruis corp<>r>i (vUia, aoimique coi»-
konores peleKtibus f«»s*fi proposita Auretii PrudeHtii cupiscentias inteiligo) stve exiernia, «empe iMrn ti-
scrirta e virm doctissimis Andrea Comiiiano , ei Gas-
, eis. sive geaiibus >duioruitt eoitoribtM , Deus tftue,
pare Hvnero edolescent audivifidque ab iis probatuai quauta aumi alacritaie eoi» a^greditttr? qu^ardAie
fuiste ritcmini. doptignat ac prosieruit ? Miiiirin dscas sdbuc esse,
,

[d) bne adnotaiionum.

Ei in Nam siyio sic satis — nou Ei in prafaiio$u Hcundee editiomt. Ma^is
poelaiii.
perspccio, aon magnopere in re laboraodum fnii, illud miror , quo p:ictu feeundi pccioris veaa iu tani
utftote faciii , et cuivis noia. Neque enim (ot et boc varia, et nova rerum oiaxime ardiKiruot pertracta-
liivH-edi<:an)) in '^oadiioc Erasmo assemiri possutn tione niin<;(Mtn exaruerit , uus^m
defccerit , curte
qiti iii a.politgi;i quadain contra Laionuim iie=;ai Pru- qui k-.x oinni iaisteriiate cuui eu paria Cccerit , adiMk:
ticiiiiu;ii jHirris praticiit.iiilum e.->se, qi»«Ml a suli^HiCO- vidi ueuiiiiem.
]'>^is o,iic:it iiiicliigi. Quu: laadem sint il!a obscunt,
 ; ))

757 PROLRGOMENA. 758

lARCllS HOPPERUS. A proponilar. Favebis illi, opinor, el hominoin ingemi

Clii jiraElaUoue Prudeniio {>rje(ha aU Joannem Budoltjliuni ae piel:ilis gloria lloreniem, qui superioruni lempo-
au hrlacb.
nim injuria laniisper, j cuit, benigne ui caeleros »o-
249. De auciore lioc, queut luiuti est»e volo, vel
le«, accipies (*}. Ei m Vila 2i4 i^fudeiiiii : lllud
luoubraiioitibas ejus qnuU otuUa dlcaoi , nihil opus
mirere, Ucet de variis iixre^ibus niulia uixcri!., ii-
«>&o puio; cum eo setuper loco a jpiis ei LTmliiis ha-
men ipsnui uibiJ, quod iu deteriorem^tc^ipi p^irieui
14IJIS sit f (jjuu quivis aiius, quauilibel clarus, poeu :
possel, aut erroria iusiittuiari, scripsiss. <.juin im<»
iuio tanlo 4uajure dl|$ims i>retQ ei koD4>re 213 4*'^
tanquam e puro foatK haiirire ex iMiiis scripiis pos-
eirca quae versaiuir , antumeuta ,
qu»i(i quoruaieua-
sumus omiHa saneia; Ecclcsia! Romaitai dogmala ac ;

que eiiiDicoruui , iioJ)iilora » saucitora et utiltera to-

potissimuiu ea quas Triiiifaiis mystciium spectiint,
be(it'ir : vt quae ex siuceriori» ilieologi» fottiibu»
Marix Vir^inis
Chrtsti ii.itivitaleitt divittitatemque;
pleraque Quiuia dcsiui^pu &iat , ei otuuis |;eueris pii
iotefritatetn, eiiitum Miu^torum; iliorutoque apud
esercilii oiateriitm ei causain pinebejtti (a).
Deum graiiara, ei pocstatem. iliuc quotquol iucre
JACOiJUS bi^lEGELlLS.
liiieraii viri, auctiuiiaiem Prudentii luiuime coolem-
{ In conuu. Lymai Ouioi hora.
iieudam duxeruoi.
950. Quoruni {lyricorum) priaceps apuil Graecois
''
ILD.ttlLLERS.LP.a.
Kuidai us, apud Lalinos Jloraiius inier ethaicos : ut
( Iii pi".et'aiioue edilioais Prudenlii anno 1701, cum notis
I^uiieiiiius ioler eos, qui in veri Dei veueruiioucia
Htiaaii el alioruiu. )
|iietaie pleuo^ modubti suni liyiniios.
^2. Aureiii Prudeniii Clementia opera tanto mi-
NIC. BEINSIUS.
nore commenuniioue egeut,quanlouagis se ab uimi:
( Ib epist. dedic: suae eJitionis Paidealii ad Ferdituuduai
episoopuiu Paderboneosem. levoexquu scripta suotcommeudaruri. Nuiius certe
AtMreiiuin Prudeniiuna Clemeoieurquo nenio veta* poeiarum Christiannrum est antiqui iiiius lemporis,
ruw niajore cu«a succes^u poesin Ciiristiaui ai^-* cum quo nou compoiii possit: neque quisqnam etiarii

lueuii deditex.euhaiD,9ut]4udabiliure exeoipio famae, qui piorum et eruditorum roaiiibus fre4|ueniius lera-
ac poateritaU cominendavit, eic Hunc tu poeiam jua tiir, aut io quein curas suas utrique contulerini. Iloc
ab ungiie (teuero fifQitiairent babuisti ; buiic lecum loties rcpeiitse iliius editioues,ei a piurimis susc«;pt;e

»ie adiniratus esi Lueas iiie tuus ilolstenius, claris- ia illum iliuslraiiooea, et con^cripia tec^tai.tur aduo-
siiiii vir iioiuiiiis, ;ui aniinaiu j^tin a^ens a^ inorilwtt' la^d-
CLLLAKILS.
dus, ipe^ te sibi ex Caibeiueriiiis hyiunuiu, qui exse-
( lu praelat. sus editiouls. }
quiis de.funciorufl» dalur, reciiari voluerit, atque iSO
^aiium 255. Ciiri^^t^noruin pociarum princi' cin .Vureliuin
pa^^lo iii. «iUfc lueliurts laeue eieetua, ac C
Prudentium Clementem vides curis nosiris f.ciuin ev -
Deapleous exspirarit.
CUAMILLARDLS. plicaiiorem. D»ni m 215 ^*>''* l"»^"W "l cnui Vir-

( ia epislola dedic. ad DeiphiuBm.} gilio,Horatio ac Cicerone iu Cbrisiiauis scbolis eii:)m

^oi.SuoiMUOluiiPtudentius apud A cad.uineiHo- Mioucius Felii, etLaciantiusac Prudentius conjiin-
noriuttt io i|iretio, quia ipsis etempluiii, quod stqiie- gaaiur. utjuveniits nosira res Eiclesix aiitiqn:c el

reatur, in dcscribendis itiis cathoiica: religiouis he- ejus diviuum iji^osum, cl oiores ae fata recie c«t;ii(i

roibus pruponeliat. Idem tibi a suuimo iilo poeiu scat (c).

(aj Perxit Hoi>i>^rus slnguloru n carminiim argu- liiieris imbuendae pr.'efectos, C;iroluRi Saucia-Man-
ittenta exi'iniiare. Num ul ihigulorum singulis qu«H raeum, Uoniauseriidttcom, Jacobuiii lienigiiniii fios-
«putcuiorMm perifichai fogaosceniias t.bi t-xbi-
verkit sueiium, et Peiriim Dauiviem Hneiium, «ini Pruduii
team: pittue earnis advenus concupiiceH.uis armari? iiuiti ad usum Delphiui commcniariis ilinstrandiim
in Psyciiomachia, quw prima occurril, le exerceto. eensueruni. Ilanc Cb.-iuiiliardi ediuuiieni laiito :ippu-
Vis Oomini noitri Jt'SU Christt miracuia et imiiieiisa^ ratu pmcuratam, et si mutis nuno e.Mpeiil^nn, olin
«M«e humano generi pra:ititil, beneficia coguoteere, recuilere c<igiiaveram, quod ita <»p«rtere judica sei
laudetque ejus decantare? Caihemerinoju repeiilo. Vi« j) vir orattigena erudiiioue celeberriiiius. Sed ab li<><:
sanclorum mnrlyrum exnnplit (iiiein l consianiiam consilio inulla me deterruernui. rrimiun edi io ilh
.

tuam in religione Chrisiiuna corroborari ? Peristepha- Parisiensis polissiinumqusBrilnr ud seriein conipleu-

VMn intpiti 0. Yis ha;relicorum faltn viinre dogmata? dam similium ediiionum ; e^idein typis aliis repetiia
Apolheoiin et Uanmrtigenian legito. Vis honendas vilescerel. Deiude inierpreiatio s^fpi; obscura esi,
getuHium superttitionet et idololatrint cum deiesiatione iiuerdum imperfecta, ubi auiem opiiitia, solis pneiis
admirari? to quas eonlra SynimaeUum tcrips t cogno- utilift. Tum piuriiu:e noiae in rebus pervnl<„':iiis ac
$cito. Vit denique sacras nlnusque TeHamnli liisioriat contriiis versaniur; crilicae n»»t3^, es lleinsio ppiiia-,
iv iiTiTou.n memorice mandare ? Enchiridion { quod po- uoii suiil a iiutiis, qui cudd. mss- consuiuiinus, ex-
uremuin est) etoldio. srril>eiidae, fed iu examen vocandae. Fostroino I<ic:i
{b) In prxfalioneChnmiliardus lairdat in Prudeniio saciaj Scripiura', el SS. Palrum OjiauiiiUnius es
sludtum insigue religiotiis, doiirinae mir.^m viirieia- foniibus iiui» limpidissimi.^ ptciuinque descripsil. il c •

lem, maj^iios ilios spiritus, qniiius ufilaniur |<oeiRt; oiuiii:i siuvulis iocis si ab eo, qui editioneni Clia-

qiiidquid in Graecis sic Latints poetis siarsum ac fu- uiill:irdi repra5senl:iret,siieutio pr^iierirenlnr, eficri

Kum est, uuum rrudeulium ail c<>iiegi se cuuipcn- iiidilige.il tiam Hccusareut si ;ioUrenUir,tadium iii-
:

dioiiue reprxsentasse : Era^niuin el litMn^iiun iocu- credbite loi leroui lepeiiiionos leiton pann-m.
itniMim Latiiiarum, quas ituiiareniur i(k)i, foriiiiss tit (<;) Audi ounc quai Prudeiilio objici
ditai t.-ella-

icpdres a Pnidenliu esse iUUtu:Uos : pr:)-c!aruiii de riuA : Prudtnlio, ejutque in scbolit usui duo objici
1'rudentio judiciiim tulisse ircs sapieulis^inin.s vir<»s equidehi non ignoro, videiicfl niramque ejut «vof/a^.iav
scieuisbimi Ddphiui adolesceuiiui bouis ariibus et tam metii, in <rra:cii muxime evcubuiis, quam religiuiia
 )

75» PRIIDFNTIUS. (60

JOANNES [»tlttUS LUDtWlClCS A tesiiutti terliaiis., Caesar Daronius , .l<>aaiies Luiiov;-

,; io V:u.' PftiJealii. ; cii!» Vives; .Uaiiiiauis Dresserus, iieiiriciis lieb<Tiiis,

i54 Tot eiugia quoi icsuinotkia ejus exsiam. Ego Zaciiaria? C ictur. tiaribiu.s in Advcrsarii-^, qua- VVeil-

\si'o a< iiiej» ejiis iii r. hus maiiiae s;ioris , ei pru- xiu.s liOt- aiicgat, s:i-pissiuie PrudeinTuiit noininat, ac

dciiti lij diviniorein , quam ibeoiogiam dieinius, ad- viiL uoqtUiii! siiie niaxiinis iaudilius^ quas pariiir», ctiin

uiiror iu iiiu uon luinus quani sestitiiO. occasio iulii, eihihui, ^rtiin exhibebo iu oinuibcn-
ta.riis. .\iia eiogia spar^im dedi in proit^ijoni^uis, el
EUMANLEL RISCO.
Tum. XXX Ilisp. sacr. sai^e in con|iuei)iar|i$t ultni aliovuin verUa exscri-
{ )

de nueilro poeia JMiiu, iitiibt^s Pnidei^iiAi^ ccJabraiiir, Cuasulereeiiaiit

ifavitttuu no ciriejauo loo discursos

loi leologus men - pu &> scriplor;es Hislori^ ecciesiastica^ , quLpeiie ouif

eri favor de la fe C9n ios esirilos dc
lietnpos... h'e Uaiiado, que tralie Pru- oes Piv^ideutii doctriivain, iiigenium ct aloqueiili:ini
doctM deetlos
vindkan coiuiucutlanL Ailde theolog.os, qui ejiis ciiCiuiuUius
dencio todos ios arijmwitos, con que hoij sc

iui cMnLnciones itereticai los doijinas de jiuestra doginaia religioitls cailtolicae conUrinaiit, ipipiin»i$
>h'

iduia fe ia).
Dionysium Petavimii, qui sxp«i PriideniiUiu ai>i>ell.it,

C\UOLUS AtGLSlTMS ANSALDLS. ei de SS. Triiiiinie iiissereus lib. v , caj». 9, uuii).

fapraer.t. ba versiijaein iialicam libroruai coaira

B 17, e':ogiuni. noii vuigare Prudeiitii paucis ius verbis
Syifluiachuni. ) (•ouiexijil : PostreniO tjMtje de divina generaiione Am.'-

Spcr» che queit opera &ia per rluhcir' noti ufj ilo «s./Me Ivngiori dispututiune perctirriiinis, versibus ali'

inuihe, p^rfhe olue fessere coni:ncen:issiniu per ab- ijiio: cn-y.pi.cxus est Prudenlins^qitQs hic meilus sU a-

hauere H g^-iitilesiino, ella e simrsa (li lauii lunii leo- scribfre : licc sulum scinius, eic. •*
scribit verjsus vi-

ioQic':^ morati, finici, polilici, slir'ici, che puu giotiqre !;iriti du')S ex Apuih. a vers. "iiH, Phiriini et<aiu in-

a tfUiiiuiiiiue :>i.u o ai pgrsoite, e perche vi si scopre.in i le!prel'.'S s:icr;e Scripiui'£ Pruilenlii versus siimma

tcna liniione. ed u to spirito del Cliris^iaiusiuio, che ciiiii auctoris lai^ile ad ei^ilicanda toca difliciiia pru-

ii^miic i/'u confrrnia n^Uii ccra reliiiione, e.i ognor piii fciunt. NoiJiieiuo afiirmai, ab Esiio Prudtuiiijai bu-
pi-tsuade (iir adeuipinien.u dc CUrisiiani Uoveri. biiuni pro optiino saciaru^Scripiuraruui Inierpreie,

ct hujus ineiiietn ffequenter exlerorum omKiuniPa.-

216.CL- JOSiira teolils.
la iluiine pru;faiicai:i ad riovam Paimensciu cd'i'Mni'm. Irum. latii Gr;<;coxviu q<.iam Latino^um seu&ul t'<:iiuia
I

tiidu pidieci)! owine» iiiteliigei): , (juaiili habitits pralulisse iiicuiuineulario 217 episiolaruiii aiiusio-

qu:'.iiiirpie raciet>dii<! i»il hujusniodi nuct<ir; qiiainqiie iicarum : quo.degucu(o Pruden.iii tuni Csi i c usa et

de 5>i. laie, de rel.gioiie, de enjdiiiune, de iilsioria cuijiip, et ceu&eo csse. falsum. Leg<;sls. iiuip. i5u.

<'cde?i.islici biiieuieii{u& Cu rii ; iia aUl |jinJeie ple-

C S('ripl'>re5>.iili qiii .iniiguiiates Roaiaiias, pr;i'se:l i»>

ro&qiie Ciiristiaiiorutn deiieal in liupuris |tri Lauisque ••acr.is, iiiu.-irauL, i^assiin ceici»rai.il Prudeniiiuii, ut

.MarciiS Aniouius Boideitits, tjui lib. OiiStrvaiit»-

!>oe>is d:u uiuiinnique verAaios, huuc uc seniel qui- i

cap. 25, de vasis di&pui^'^). qv'1'Ui» sangiila

i'ei)i auigi>se, aciijusiectioue ni>n eMjdiiiorcstaulum» iiiiin,

seii etiaia religiosiores iliscessisaeiil. martyruifi in t^puicris assc^ya^ijr, sic ait : Piit di

26ci. Deuiuiu iil.oruni , (uii Prtidenduin la^iuibus Ofini aliro per() ne fa chiarfi tesiimomanzaii, uon tuai

siiiit prosecui', ii.dicab<i iio:i.i<i.i. Apiiu Weilziuui in uiiiuUUiUu lu4ai(f Prudenzi.Q. Ua eiiam. o;jiiieiS ilU nui

Yoiis doctoruni vinrum iutjus ni'vani tduiuoein, ei bibiuihecasedideruni,, mU Iqcus aJiqMi& PriideiniH
.

Geor^ius es»e poiuii, prajseriiui qul de seriptoribus eccle.sias-

iii Klogiis Prudeniii Cunradus iVilier&liubins.

tteiuu-i, Friderious Tauluiiaiinus, AdauniS Tlieodorus (icis iiuros pecuiiares tiucuLraii suot, in quiiiu.s eini

Sib<TiJS,M. Micnael Piccarius, Ghristiaous Becniaiius, iiel di)Cilssiajiis Ceiilierius, maxioiiseuiu iaudibua
}oanii^s Franciscus Miramiulinus , Cbristophoius celebraniiit. Keqtie (wuittendi sunt scripiiouiiii» ii-

Myiseus, Andreas TiriiquelUi^ IC, Obcrius Cifaidus, lurgicaiUiii auciores, qoi sa-pe poctani nosirun» exi-

iladriatiusTurneiiUs, C- ri-itiphonisC leru^, Moli hior luio aiiqiiO elogio proseqnuuiur , noniiii;Hiin vero

Goldaslus HaiininsfelJiiis, «iasi ar Haiihiu>, P. Ciiri- piis.sii»us card.naiis iioua {b).

j)
blophcrus Brower, Beriiard.nus de Bu^iis. Caialoius iot). Pociae Cbrisiiaui veieres, qui pi.st Pruaen-

mtuefiitonis : quorum alurum decresceuU m liomants, .evi cpluin, ul ad Augustaa.n Lalm»latein acoe-se-
GriTtiluli; aferuin m^scenti yupcriiiiioni , Wrumque sic iit; quein soluiti ab iis expinenduin censei, liui le-
ieniporibus 'nipulanuuin es:, ei ^jitoe 'tucuuiinode non- i:'^i<ine caiiioiica i.obuli siudia doclriii»; sacrx- re-
vnmiu.nn diiit. nliis puriore de D.'o
ui)i<{ve locis ii<m (jii.dilioris iilieiis huniauii.riboa coiijiitiguril.^
(/') Vicieri poiesi riKiioa!' Pope
e^l ii:t:rit smau. tum legilimo eleguntiifue meiro conipen- P.lonui in Cei.stira
«jjjfur. Vides beiernooxum hoiii!n''ni u|trufalci.iei:i, celebriuiu aucU.riiin, el Adriai.us Baillet in Ju<iiciis
iMiin Ecclesia caiholica Prud-iiiiiiui «le san.cloruiii vir.irur.i !»apiciiliiiii, qui iiiler Prudeiilii
iaudaloies
r.ceiisel Tu!uel>uiu ei Scaiigeruni lihuiu. a
quiitus
Sfutitc. EJtis lioliiiioiies Pnideuiio ve-
ii)Vt)i-aiioiie
i;-'!»}»» Eccle.siA advtjisaiiles opporiuais locis rc- eietiun.^ poein dicilur, addil.^ue Auloniuin
deGude.iii,
ft;ilcillUS. Chvirciiui, ct Olauiu Bon iehiuni, qu^.iiijiiJMti
Itavi.]eiii
(a) Hiscus in lheoi(^icis liisciplinis iridendis plu- his oppouil Jiciiasuii: Ilapiii, ci Philii>|.uin Riicl S.
Pr..<ieu-
r luuui vei&atus, Uiipsuite Sacrce posl ci. Hpuriciiiii J., .juoMtui bicSidoi.ii oiiiiiara.iOi.eiii iuif^r
F;orez i.raxilarissimus co«ruiiiau/r (religiosae faiMili.c iiiiiu et Horaiiiiii. lejicil, il!c iioii audet Pr'id.'MMiu»
\ugu-iinianoruin uiruinijue hic dccus debel Hispa- ii.ter boiios poeifiS ctillocare. Conicr iiuiii. i4!, cl
u a) pltiriuia addii de Piiidiinlii elnqueritia, erudi- juJici.i Ljravissiuioruui viroruu. q«x* dcdiusu».
l oue, p clica laudc d
slyio puro, ac laciii jupra siii
 , G .

761 PRDLEr.OMENA. 19%

i iiii) sfrlpscruni. pleiiqtJL' ilium smi* imu.iii. quasi APi;»g- . Angelicuni, Aif^jaivlrin-un , M:>!ie,tiuu«

fuiij i.oaseos Cl«ristiaiiai pHreaieu» ;iguo»cefeiu, cl. Vieiinen« V.;ii. A ei b. JNaui ex aliis iu!«:riiui!i lepii»»-

quaiiivis quoruuutaui fauw ubacura sa, laaien ujjiii iiein a ccinniudi; ei .s>auilita di^cre; aiKeiii uon ad-
iude Tru eiiiii gl<tii;e Jetraiiitur, <jueiui»Uin(>dii»n ue- nO'%vi, i'{UOU M.ieiiitusu essel, aul a|)erie .suiverllua.

q«e > iigilii ei alioruui veierum qu^r um versus «gepe P.cruitKiiie eii.-m vt;i«ist:tie sermii coti: yui|rt;«j iii e-
p*»ei3B Chrisliaui sequions xvi efprluiCJjani. 4nio iie iia lugiiba,iii, ui {«ericuiosuin essci ve't« Judi.c^mj

Pruileutio ni luagita ex parie aelieiii, quod ^liquibus (|uid esst;i*6crJpLuui. Maiium primaut exscrti>i«ris a
lumiiiibus. eoruni canuiiu splciideautj quandoquidein majLtu seciiiida^ m;pd his ui.iis inulco, ni> jjr., m. jiV.

oa qux 10 6 $ maxitnc.eniicant, ex PrudentiaJio ioni.e i+a dij.tiiigi^p, ui veieiciu arMUiui , tam .secgn4->ni

liJUMnnt. Ptura tiujusniodi iu o< utinentarViS prole- quam prlmani, inleUighui, iiisi cuin recenlcm clitre^

ram, nunc aliquorum nomina recenselio: ApoUiiiaris tiouiino. ('•xilces v^o mss. €;t cditos, quorum fre^v

Siduniiis, A'c>mus Aviius, Furiunaius, 'iiieodulfijs queuiiur mcniio «iccurrit, pdniis isinti>u). liueris so.lro

Aureiiauensis, Dudo, Hericu.*, A'tiuttus, Darcs^ seu appelbre, qiuis ui b>ctor facile |ois.>»ii ^jmi^ceic, e«i-

Josepli Dcvonius, Corippus, Uariuauuu.s» VVau- ruui caiaIo;;uin subj ciaui.

dw'ii;erlus. Al0, £d' iio A^di .Marnnil, de qua:Ky|ira nuui^ 1 Oi ',a).

CAPUTXXiX^ & 219 Alex. Codex A!cx:iU(iiiiius 321 in biliU«Hl*e-

ca V^iicaua, 4e quo,supra nuiw» 78.

p£ tarianliHiu. lefiioiiftm (kUcLu. Quibus nol's edVio' AUiiiius aj.yti
Ai.T< Coili^v lfciii»:i;unif Viil^ uitui.
iien, ei mun icripii Citl:<fis. iii cewmt;niueiis iiudi: '

ioo'.

AuuK. Codex libiijoUieeie .^L-diubtiiCHisl)». Aiul>ri<-

21S 257. L'icomii.eiiiaiioruin faciiior sit ususei gi^lise apud iicinsinn». Muqi. itiU.

iiilclligeitlia, tHUKitilia aule opoiriet e.vplicare. Pru- Axti. Coi^i biblioiitecx liQinanx A|igeli(;a.'., tNuui.
.'
b.-biies viro£Uiu uuciorutu conJe<:iuras idiro c.xponi- 76.,'

nuis, sed iia ul r^^puguaniituis iibris v<Heril>us et eJi- liuBER. Qinlex i>oii('ri:iiius vclitsliftr ^t leecj^ti^ir
thutibu'^ Mitiqia$, nxra, aut iUiii<[unni adojticiiius, apud iltiubiiiio. !>Uiiu. |00.
piaseil tlu cuiu seusus couiinodu.>, nieiri«|iie iex a Uo.NG. Cou^.v Bun|;ars aiius apuii Weii^tiiiiti. \um.
iVu<it:iuio oo..erva(a susiiccri pi}iesi. t£a vero icclio 9y.
iitleliigitur a uobis pr<t:^>la, qux in cariuiiie propo- Bo.NON. Codex Bonoiiiensis. Num. 75.
iiiiur, quaiuvis lu coiuui- iiiaiiis piuies codices cou- Bki:v. ^o^. Breviarium MuzaraiiicoiUt.kivc l6i4u-
ira producainiis, aut aliaui leclioneiii icqutt bonam riauuui etGoiiiicum. l^um.. 104.
i\m f rta^se nieliorem videri prouuuticinus. \u seli- C^ci:. Cauchti. cudex ei nutae apud Ileiuslum.
gcudis. Icciiatiibtis raiiotiein iiabuiinus inin jgeusus, Num. 104.
iiitu tnelri^ lum con$uetudinis poeix>, lum aliorutu Celuib. Cdilio Cellarii. Nuni. tl7,
6iiuilium iocoiun, ^.uaj.ata is imiiatt.is fuerii, aut Cham. Ediiio Ci:aiiii!lardi. Nnni. H7.
«lii auUqiii ex eo cijtresseriut. Seplu» plures el ve* Egu. Codcx Eguiondaiius 8i>ud W^iuiuut, et \\p»-
icr.imu^.codices paucioribus et recenii<iri!;us piaek- sium. NuiU. 90, 100.
rimug : jiouuuiuj^uam. i>aucos^ lauUi'^, rccenies anti- Ef.i. Codex £iiurtefi>i& apud WeiixiuiVi. Nuiru 99«
quis. Cuui niliii cunlra VAriain aliurutu scripturaia Kf/jji. Ediiio Georgii Fabricii. Nuin. 5 II.
disscriitius, eam reiineri posse exisiimainus. Nos rct Fixo. Codcx Fui<ieii&i:i njiud W(,>iisiiii}t. r^m. dj^.

codices^eum voco, inielligi voio pra^iipuo iiatisb., Gai.;.. EdUit» tjaiiauJii. riuiu* il.4 {b).^

{a) AUud eNetnpi^r huitis ediiioni^ cssiai iii pri- nere sicet, opinabitur, etia/n Prudeuiiiiiti.Cilitnm anno
val» biblioiheca Seleciissima SS. l). N. l'ii VI, P. l^jUi, Juni oinnes Aiiiiriae cditiQitev Pruilent.ii, qiias
M. De>Sliniliuin, sed iinis res{i»ndei (seierrs Al.linis rgo evcussi, siiic iiuineriii. pagiu^um liuc prioiii.iia:

IVudeniii ediiioiiibuii qiias vidi. Ut auicm (|u:i;siio
ilta, quaoi atliRi niiin. 104 ct seq. , de triplici. du-
plici, vel, (juod verius >juIu, unica .\i<Jin3 IVndc-iilii
ediiione, ah iisqui atia exeiupi:iii:i iii^^kcre |:oiMUt,
facilius resolvaii:r, quasuan. .ob o:vationes aJdam.
Aldus poelas CbrisUanos excusil lypis auuo ioOi.
sed pubiicavit anno 1502. tos iJeuical Oanieli Cia-
rlo Junio1611, queui iia alioiiuiuir C^ris/i«/i(^s
poctai jam aiinum
in ihermit nutirii ejccusoi iandem,
jni Cli:ri , einiUimus. Pagiuie noq ui$Uni{uunlur
Iliuieris. Incipil Sedutius rtgiiulite a^ quoil cou-
tiituaiur ad 6/). Omne.s siint quatcriu, excepio d,
diiernfi, et i^t Vendiii^ aijud Aldum
teruo. in lh\'e
1 01 nitme Januariq. Sequuiitur iii duiilniS cvoiiipla-
sual rc^iiiniiie libroruuii InLipiHulciini//", ei (it'5jui!nl
cum yy, qui postremus esl quiiuerntis. Altlus \\w re-
giineiiiii liiiiine iiitiica^il, et fi<riassH vnluerat piist
D Aiaiore^u iliio Pi-nueuiium iegi ; .nam Aratiu- desinit
in wV. ideni .4ldu3 pra;niisil rrj^iineif opusculoruut
Cr:ccoriiin Dauiasceiii ei »!iorum, ei eainiiuuiii S.
i*iosperi. Vcruni aiio ojdiue jircccdit boc .-egimen,
: et ita sunl ca opeca seorsum excusa, ut eDaiu seor-
siiin c()iupi.iigi pussint. Ui(iiie ego Primenhuiu Aldi
vjoi alibi iulum, a!ibi ciim opiisculis Grxwis in prin-
ciiiio, ct versibus S. Prospcri in iiuc, alibi ciiin his
ve..sibu.<i, cl (i|>ua(-.-<ilis Gricciiin iiiie, alibi cuiu c:elc-
: ri^ simui jtoclis ClirisUniis,
(t>) Queiu. orilineiu Gallandius tenuerii, dixi cii.

i'ibus,qu:e vidi, ati» opiisciil:! soltila (irntione, ct niJtii. 11 i. el coiijeci, cuin ordiuciu servari in cdi-
lloiuerocentoiies Probic Faicuui^, sc.d :!!io rcijiiiiiiie, tionc Toruic.^-iajia. Si;d cmn eadem «'ilitio a iaiino,
nequeiu riue aniius uiaiiliir edilionis. i^ui boc xolu- Laliiiio iii liiblioilieca Seiecta collaia fueril cuui velt.

ineu in iuaiius Suuiat, nisi (liiigeitiius obs(.rv<:i, laciic Iibris, el diversui ordo osierdatin-, saiis tirnia nou
exi>(imabit , lypi» excusum juno 160!2. QuimI 61 car- c>i.illaconjeciii>a. Video auieiu, abal is Torinaimn^
niiila Prudentii, 1501 eviusa ei vuIi,mI:i, sixiut i^ini ab aliis j'i.!i'ii«rii«i)i. a!) ;iliij Toniesiitin ty[ioyrapl;um
ouniiiacla, ui in exeniplan bibiiutbeca- Barbcrinai cer- aiiiicllaii. uaiii cililKnuiu ii.>sani iion vidi.
 .

763 1'RUnEMIUS. 76&

*J20*^*''-^^'^*''^"'*^'^*"'"^
'*'"'^"*** "' ""''*'^ ^"" ^ ^^^^' Vat. 0. Vaticaiius AlexauJiiims 5*. Vat V.

erclii Aiiliter|>ia; lijtio. Alii Aubertum, el Cipkaumm Vaiicaiius Alexainiriiius 74. Vat, y. Valicajms .\U'-

soriltuiil. xaiidriiius 17u2. Vat. ll. Vaticamis P.ilatinus tii.

Gi>. 1 ed., 2 ed. Eiiiiio prima, ci sctunda Gisniii.i. Y^T. S. VaiiranusPalaiinus 1715. Vat. T. Vaticauus
CiMU auieiii Gi«., nui (.ueiviun i;iuuaiar, el »ou di- Paiaiinus 255. Vat. X. Yaticamts Otthobunianiis
stiiiguiiur ediiio |)rima r« «ec4iu«i3, mieii^giUir ed liu 257. Yat. y.Vaiicanuii Ouluibouiauus 1195. Vat. 'l,

SLCiitda lorrcciitu-. Viilc iiuiu. llu et 111. Yalicatius Oilbtibouianus 1220. Yat. AA. Yaiicanus
Goi.D. Cuiiex Guiuasii &i)uJ Weitziuin. Nuin. 99. Otthobonianus 1297. Vat. 6B. Valicanus Otthobo*
IIail''. Codex ilailsl>n>iineiisis apud WeiUium. itiaitus]502. Yat.CC. YaiicauiisOtthobonianus3o2.5.
Num. 9«. ()oi|iiii>u$ omi-ibus cutiicibus Vaticanis egi ntini. 77
lliviNS. Kdilio ileiasii. Nuin. il7. et sei^if.

Hymn. Tuo)i. Hyiiiiiaiium eUiiuiifa V. Thumasin. lisR. CoUex Vaticaiius Crbmas 666. Yide nuin,79.
l. Iso i(a iu giussiii indic^itur. Vido uum. IC, 115, IVeit. Edili» W.'itzii. Num. 414.
IJi, 2GU. VL-i.i;. Ediiiones vulgaii«, nulla peculi-<ri meBtione
La r. IiiL)liui!ieca selecia Laiini Latinii, opns.jMSt- digiije. .
.^
Ifiniuiii. h ."ITiH. lirevtier nunc cxpor.arn, qui codices VatVraui
Mar. Coiiex Joaanis Autonii Marieiii, iiuuc YaU' ad ingula Prudcnti] poemnta aitegeotur. Cotlices Ya-
•

cauus ^igurttus nuiu. 5821, de quo egi num. 77 elaJil» tii.a:ii sub Prud^iitii iiomiuea ine recogniti sunloui-
iii liicis. niiio 28. ex. his rejeci codiocm Yaiicaiiiun 4518, lan-
iNEBit. Ediiio .i£lii. Aulouii Nebrissensis.Nuin. i07. qii^tm pltiie inuiiiem, et codicem Yaiii-anuin Alexanr<
No)is. CuiiexNomsiaiius aiiud ileiuaium. iSiMn- li)^> drinum 534, qoi esi Prmlentii Trecensis cpisco*
Oi. Code\ OxOiiiensis a, iid ileinsium. Nnm. iOO. pl (<-). Supersuiit 20 codices : iijuurum t^epiem solaio
'

i*AL. Cudcx PaiHii: us :i}iuii Wi-iizitiiu. Num. i)9. liAUcHi Piiiclioiiiacbiam, S' ilicet codiL Valt.~27^«
PKAG.Couex Pi-ageiisi.<. Num. T^.pag.CS.maoiacA* 28fiS, 32*17, cod.l. Vaii. Aiexandrini 1459 » I855x
Pl r. Codcx Pui<*auiis apud ileiiisium. Num. lOO. 2w7S, codcx Vat. Paluiiuos 242. Ai i scpiem cotlices
Rat. Codex ilattsi)oueiiS!S. ;Num. 79, pag. 68, in t:>otum iiobeiil VUtochccum, vicelicei cod. Vat. 535^,
tiota u. cod^x Vat. Alexiinilriniis 1858, codd. Vati. OtilKibp-
Sicn. Fldiiio SictiarJi. Nuin. liO. nt ni tl95. 12i0, 1297, 1502, 5325. Duobus codJ.
Teol. Euiiio cl. Joscpki Te«dii. NuHi. Ii7. Vait. Pjlatiiiis si^him glosioe veieies (omprchendun-
TuLAN. Codex Tbuaiii-usapiiu HiMusiuio. Nttm. li-0. lur, qul suiti sigu:iii nuin. 255, 1715. Codex Vat.
TuR.%'. Torn.tsiaaa ediiio ;ipud Gatiaudiuui «i Lai.< ^ (.niiiiiLtoitianus 257, utmm salum' hymnuni ccntiuet.
iiiim Latiaium. Ue.-tanl tgitur uovem <-odiees, in quil us plura siiat
ToiiB. Cudiees duo Torrcuiiaiti a^md Uciusium. (:Mmiua. SolusV^it. Aicxandriniis 321 322^^*1^
Nuiii. 100. (Vudeiiilana coioplectiiur. In codicc Vat. 5821 * ^oi
Vall. Codex Valiiceliauae bibliotliccx in tfb^, fuii Marleiti, desideraiur lii>er Catbemerinean, sive ite-

qucm posi coUiccs cap. 4 reixnsiius yidt(^/). cetu priuii bymni , cx [ibro Perisie(<baDa>n .o<>nnuili

Vat. Vnticanus. Vatt. Vaticani. Vat. A. C de^^ veFsus, ex iibro ii iii Syinmachuin pars iuaxiiDa. lu
Vaticanus >igii:Uus uu(n..5851. Va-t. B. Vaticanus codice Vat. Urbinate deest sioiia Psycbottiachia. Iu
num. 38(10. Yat. C. Vaiicanus 5267. Vai:.D. Vati- Vat. 3859 deest Pi-ycbomacbia et conclusio poemar
cauus 5556. V.iT.E. Vaiic-iniis 2766. 221 "^^"^- ^* luui. In Vat. 58G0 desideraniur tlaniartigeoia ^ P^y*
Vat. 22^68. Vat. G. Vaiicauus .Alexandriuuv 14^9 choiuacbia, iibricuntraSymtnaclium, et'qu:ipd.*ni ex,
{b). Vat. II. Valicanus Alexas.driiius 2078. Vat.
Vaticanus AlexandriBus 348. Vat. L. Vaiicanus Alc-
I. librti Cailiemerinuu. in ValicaflO AiexandrMio 34^ ^
siderantur Apotheosis,. iiamariigeiua, Psycbomacbta,'
xandrinus Iji^S. Yat. N. Vaticauus Aiciaiidrims iiliri adversus Syit>inacbutn. In Yat. Alex. SSdesuul

(«^Hocrodtce coniinetursolum Diitocba>um,q.iod n :iccepiissiinum fuissa Cbristiuas Suocnruin rippin^i

lioe titulo insigoiiur,Eva colurnba, Alii lituli in le-
irasiichiS desunt. Orihojjraiihiacodicisest leinptoria,
dei^cml, Mue diphthcngis ; aelas s:cculi circiler xiv, ul
assenliehatur is ipse cujus honeticiacodifcm excussi,
ci. P. Simoii de inagistris vir laudatisbimus cum
ob
alia, niiit oh Danielem necunrlum ^ptnaghita ex telra-
plisP'i(iftniii ab eo primum edittim ex c.dic-e Cliisiano
riitu d<h>>ertatv)uibus, Kome 1772, Sipp<e»so no-
itiinc. Ctiniiin aiiquando »niiitum inducat, plura, qu;e
pariim absi>luia, p:irtim aUecla bal.et, Juci ei utilluti
puhlicae donan-. Yidi «jtis dis.sena!ione!ii n >i)duQ>
cvulgattm de adventu.S. Pauli in Hispauiam ad R, P.
Antonium Queveit!.
{ff) Dixi iium. 78, iu prima pagina liujus codieis
osse iiotatum, X.colai Ue;usi\ qit:tsi is libruio jiossc-
derti, qiiod nunc coiiliriini ex Pelrn Ourtuauiio Ju-
iii^ore, qui in Vila Mc
lleio.sii pra;:iiiss;i bii|us Adver-
saiiis editis nariiitija: 17*2 in-i, pus- 15, refert
quod ad l ibliolhecata ejus\ quctm sptendidisi^mamin-
ttniebat, adtornandam, donatit codicibut suff ihss. li-
brisque egreffiis undique conquititis, nuUum int^rmit'
teret Mpportunilatein. Nolum cst autcm, codiccs itiss.
Christinai Sitecorum regittse in bib-b thecam Va>tca-
na<o esse iranslatos.
(c) be hdc codice dixt nnm. 78, ubi legeodmji es!,
in cr L. Z: cc^tinx Ubros inventut, non ut ediiuin «si.
Zaiagni. Fuit is Lauli'. Zaccagnus cusios dociissimiis
itihtioibeca: Vat cana;. Ainid aii<«(n «piis ejusdfm
Prudetitii Trccenjsis de Veieri ei Novo Testaineitto,
d<* ipinin nota. eiatquidein inediluui, duni Ul.-iiiclii-
nius^Filor-Ci psnlmorum vulgavit, sed pi^^tea cl. Jonn.
ChrvsosioinusTronibelUusillud editlil iuler opusi-ula
v< leiiim Pairuui loiii. 11, pari. 2^ pav'. 1*6 et srt|.
OoiK bic egu tuoitere volui ^ momtus iise a cl. pra:-
sulc kesgio.
 ,: ,,, ,

7Cr> PR0LEG0MEN.4. jqq

Aj»oil»eftsi4 Hamai lijieuia, libii rerisleplianaiii.ci iu A \ait. Atex. -j^. T.ii , J451), iHZo, -iOiS, Yat. PaJai.
Symiii£kCimni. In V«i. Ale<(. 74 dc^iUorauiMr Apu-' %49, Yai. OiUini». 150:t.
titeosii, llauiartlgeuia , Psyciiuuiactua, lil>ri couira jn Oilioclixo Vali.anl 38o9, o8ti0, l3i.H, 4356,
Syuiinaciiuiii, D.iiuclixutn. taai, \ali. Aiex. 321 , 1702, 1858. Vai. L'rl». 6tJ«,
SS9. iiaque iii iibro CaliieiSieriiKon lii proieruuiur Vaii. Oltiiob. 1193, 1220,1297, la02, 3323.
codices Valicai.i, sciiicet Vaiioaiii Z>859, o8u0, 58il. tn iibris a«Ivei-sns Syvfunarlium Vaiirani 5S59,
Valicaiii Aicxandriiii oiJ, 7-4,521. 548, 1702, Vati- 5821, Yaiic. A!ex. 521, Vai. Uib. «>6 («).
caous Dibiiias Gti^. -^^- Quoniam verd diverso
S2i3 tHier se or4ine
In Apotlieosi Vatlcun; oS^, 3369» &$SI, Vaticanl piiirini^ ediito&es proceduul , eiiam id iuuneris mei
Alexaiitiriiii 52i, 1702. esse ariiiiior, ui pr.ei:ipua8ediiionesiutersescet ciuu
In Uainariigenia Vaiicani 3859, bSil , Vai'c. Ales. raea conferani quoii iia juvai expli&ire, ai oiutteri
521, Vai. Cib. o66. i«diceitt , queiu iocuiii itt siQguiis edtiiooibns uihhh-
in Psyciioinuciiia VaUcani3T66, 2868, 5267, o82i, qUitdlibei poeina occnpet.
l 2 3 4 5 6 7 8
Al>i. Psycli. C:iiii. Apotii. liam. Perist. Adv. Syia. Diitaeh. fijtili^ui.
Gis. Psycii. Catb. i'eri&;. Apoib. Ham. Adv. Sym. Dittoch.
Weiiz. CaUi. Pci isi. Apotb. Ham. Psych. Adv. Sym. OiUecb.
Hens. Catb. Perisi, Apotb. H<ni. Psych. Adv. Sym. DUtoeli. Gpilogus.
Gm iaiiil. P.;ri-u Apoii). liuiii. P.Hydi, AJv, Svin. Catb. Dittocb.
EJiti>iluiiu Ckiit. A|)<jti). Itaii.. Rsveii Oiliocb. Aiiv. Sym. Perist. Epiiogns.
Ad baruni editionrtra ordniein c:«"lene revoeari pos- B Heiusii, et la ailera ab aiiis prucuraia anno 1701
sunt. In libro aulein FitristepiiaiiMa lionnnllu est. CiJtn notis ejusdesa Heuisii , couiweirtaf io Nebrisoen-
discT«rpauiia , t^Mni a^itnel ad bvAuuis coUACaitdojff. sis, ei gl'>s$«i Isoois (fc). Ettindem sersaat ordiuem re-
Weiteius eui diaposuit SS. HeiHeterius «l
ila : 1. t^oiiores. «^MA(«iita»iBOfi«£e,
g24 k» nuou*ris ipsi.i

CdedoQius. '3. S. ViBcenlius. 5. S. LaurcDiluii. 4. versuum varieiaiew inier ediiioue^ occurrere. Pri-
S. i!ippo!y<us. 5. S. Cypriaaus. 6. SS. ap<iSioli Pe« mmn Weiizliifr in ApotJieasi versius a praeEaiitniibus
trus el i^us. 7. SS maayres Cassaraugusiaoi.^. liujnerare coepil, et eoutinuayii at) boeiu us<iue poe-
S. Agues. 9. S. Euialia. 10. S. Fructiiosu^. 11. ik uiaiis, aiii niinieros pratfaiionuii) noa Cun4inu.in(
Qurrinus. 12. S. Cassianus. 13. Dc loco in i|uo war> eum numeris poeniatis. Deinde noannin quoMim
tyres passi suut. 14. S. J&oioaMu^. Aiiuin ordiuejn versus adiuiHmsi, q«»o8 alii tit spurios rejiciuni. Prai-
exbibufmt Giseiittus, quem nos sequemur, sciiicet terea lypograpboruiu incuria sa^pius aberrant iiii-
l.SS. Heini-terius et Celedouius. 2. S. Laureoilius. meri ,
qua iabe iuterduni inficiiur ediiio Heinsi:in:),
3. S. Eul:iiia. 4. Martyres Crcsaraugu&tani. 5. S. Vin* neqiie ab ea inimunes sum nobiies cd liones Parisina
centius. 6. S, Fruciuo-us. 7. S. Quirinus. 8. De loeo ei Parmeusis. Difficile quiiiem est oinnes bnjiiscc-
duoruni luartyrum, ubi uiuic bapiifiteriuin est. 9. S. Qjpdi errofes cavere; sed diiigenter curalio priinum.
Cassianus. 10. S. Uoiiianus. 11. S. ilippfilyms. 12. G ueqiiod ttenduio incidaii , lum oi, siquod inciderit.
SS. apostoli Petrus ei Paulus. 13. S. Cyprtanus. l-i. ex quo decipi alii possint, icctor oppuriune de eo
S. Agnes. Hic idem ordo exsiat in prima ediiioiie admiincatur.

(a) Codices pinres mss., qui ab
proifteriim critieis &£L'|>eaiteg»niur, disiiiectiu^ iiomi-
nabe, oum <iccasioiocidt;rit. Fnriasse Ca^&srai^Ubta:,
aut Jn aliqua Hispaniai: bibliotheca i:Ueiu coniinen-
larii iii Prudentiuni, <|uo!; Hart!)o!uin;euiu de Morla-
nes elaltomsse (rad.i Vinceuttus-loannesiie La>taiiose
in prapclaro opere. Muteo deias tneda'iniAetcouocidas
tipauolaa. Uueica por Jmn^^^iotfues, Hii^, io cujus
tirj!f:iiione plures l:tu<)at, a quiLus fuit a>ijulus, ei in
lis docMntm tiartboluni^uju de M>'riaaes, Cappeila>
PuiB, Vocant, in fcicciesia Caesaraiigustana {>eiparaB
iti
Vii|(ilii& de Coluiuna, de quo ait Y su pkdtki e$iu- : ferreutur, quibug, ut ^pero, PruJeutius ousier uiagis
dios» no puso menor 4Uigenda 4h contemar ulguuo*
poetas catoiicoSfQuales aou Aurelio Prudeucio Cesarau-
gustano, etc. Prxstaret, eos commentaric»s aiiquem
coHsulere, sicubi asserventur : nam iiujusce generis
iitteraiiirje experieutissimus ilie(uisse videtur qui, ui
rufert Lasianosa.« commentarios et notas seripsit iu
r.i2udiainim, yirgilium, IttarliaJeui, VaJerium Flae-
jj Amsieiodami 163! et !6(»7. Aililam . in 6<cu:ida edi-
cuai, Sutiuui Papifltuuiy Siltum italiciiia daudium
atiis iiCfii»ioribus aiictore ci. P. Angelo Maria Peverati. de qui> pluta
P. Vezzosius in Scritiioribus ordinis Clerieoruio re-
guiiriuni S. Caieiaui iom. li. Otilit Peveraius anno
1741, eju« in SalJHStiuin nnlsi typis sunt ed»t.i!. In
notis ad Priiueatiuin acre ludiciuin, et uon vulgarem
erudiiioiieio tiiteds ad me tiaiis laudavit is i|iii jnre
suo senteutiam ferre potest, cl. Lucianus Galli.sa
bibliotbec^ pitblic* Ferrarieiisis prajfcctus, gtsi au-
tem sero id mibi nuiitiattim est, ianic^i seiiulo dedi
operam, ut vel omoes Pever.iti notas, vcl «alictn pra--
cipuas, ei qm
ejui» m*gis propri;<- esseot. ad me de-
uiagis<)ue ilkisifaltiiaf»
[b) Hi^C loco aiiiniadvertam pri«iiam Heinsii edi-
,
tlonpin f»iss«i perciam auno 1667, ui ex episfola
dedicaioria eviiicitur. iiaque necesse est ui laisits
animi fuerii Rcmiiicius Ceillierius, qui afbnnavii se
baberc udliionem Prudcaiii ub H<-insio proc<iratain
lioiie iietiisii tleri nsf^iitionem isoni^, sed qu:e iilu-
,

Uutiiium, AlcimuiQ Ayiiua». Uarinm Victorium. Ju- strari pos«it ti I^Aabiiio^iio tn An. Ben. ad au. S7f
vencum, Seduiiiuii. ArHiomu, Peirum ApoiooufB. num. 'iS. Iso tu munasterio S. Gntli scboHs exieriu-
Corippum. Jusiinoin, Boeiiuui Titum Aiiuandruiii, ribus pnefeciiis fuit; inde a Burgunilioniiui duce ad
Crjspuin S:dlustium, Lu<viiun Klortiin. Ejus aoctri- crudiendos Grandivalleu^ uiOiiacbos vocaitis est
nam cekbraiunt J^^anneii Uariana, Joaiines Ladovi- in quoruin moo •stcrio vaiida etati: anno 871 pridie
ciis de la Cania, TliOiuas Taiuayode Yargas in indice idiis ftiaii dece^sii ouu sine mitgna saHCtitatts opi.
l>ereti.sioiiisllis;os'i;L'U'(riaux, aliique. Prxicritus dsl nioiic. Pliircs ciari norninis discipulos reliiiuii Not- ,

in Kib. liisp. Nic. Aiii<>iiii. keruin, itai|>erinui Tutilotiem et aiios, a quilxii ilii ,

Ftrraiix cxsunt uuic mss. io Prudeoiii caroiiua, iiiditutii Citi co3Uomtii Mugniri.
 ;

761 AURELIt PRUOENTIl CARMfNA.

M. AURELII GLEXHENTIS PRUDENTII

CARAllNA.

INCIPIT PROOEMIUM.

er qtuHq^ueiUiia ^25
[] wit deceiii, Vicijmm scino jj^m Deus ap^piicai :

Ni uilor, uiii.iius : $e- ljiiiU:iiOS utile UAti spin) M^injMiris egiuiiis.'

i p.liuus liiSi»}:iei' .4^ta> piiiii!^ eret>di4iii)us-

cariio roiai, duiu fruiuiur so'e Fleviigub utis docuii loga

22S Aiuiiiii, i^e '. iii.on

jVoiubiii.
GLOSSiE.VlsTKatS.
Ver.su i. i'pr quirnjueiinia .ieceiu. per qu'-nquaijin- Et not minium (etuice- suknuximu»» F^rulm dwtm u
\u aiuios, isu ; quiiutuufiitiia unnis, V;)UCiit»us COdux A.. ji.nore, ei> quod jfroere,
i. f.ttiimert; (aciuiU dhcii/u-
2. Fuiuiiij:, cixiinus, Iso ^\ Va;ii;a(iUS X. Itis;i^raminulHi auietn (eiidus porlubant ad (eriemioi
5. Canl»), ri/i/tu.<. utf»v;'o /iiV /^jo colubiiiiuie ponitur diiiiiiulos. Est aniein vroprie qenus arboris, cujui sur-

cardo iiroprie esi Ht^nuin, in quo ostrani volvi.ur,

7id!n Cni ihafihiiwnCtiiHr. L\\)> Ferinaproprit: f$t (fetuii ur-
el diciiurcaruo, quusi cor jaimc, Iso. Curilo eiiani ro' boiis, ei citji's &!uciiS uipiixi iu>caluf. Craiunkaiici (eru-

la piaustri diciiur, Vai. A. Scle vuiu.uili, id est, — lai p'jitaha:ii uU (i'riendus liiscipnlos. lliiic Jutenah;, :

liac cila, quo' ieiuper loiviiur, i. Ki u:is i-iqo fcruUe iubituxiinuSyMut. \. ~~

iii nuiu
4. Teriniuiis, tenniuus citie, l. Titj;.*, restii qua Houiuni. iitfbanlur. Anle
ifuintui» de-

o. Seuio, SenectiUi uppouii, l* ciiiium pueii }>iivie.(iu- uiebatm^.^ pusi*:a vero $nb di-
0. Egiiiius, sc. uikii, i
icipinii, icyu, jiu^enilirotiore : nain lo^ veslm eit qua
7. ..Elas, descnbit «j/ii/u/os wtates ostendcudo quid B suU liberi nicbu:tiur, 1. Toifu prmextu, i{tui alebantui
(e'eril,ynL A, — Crepaut biis, resoiiflH^it-M», l. p.wri nob::^!, f.vuianuiuin usqne ad ifmntitm ilecimim
a. FeiUiis, (ernla propri.; ijuu .ronuHaiici uiunlur, uuwm, sicdictu quoUci iiUtyipurpuru iH:/:upUio p fc-
qua maiuii discipulorwn (e/iunl, Lnde Juvcnali* dici', ieid>uuir, \a!. A.

C0.Vi,\}fc:NTAlUU6.

Incipit pmeiuJum lu codex Vai. 4, ©4 aiiUilTkiu- d.iiieruis, qiii ;»iiiX) ^t Mariyrolosiuui irM?H»?:u«i
siiiiii Ei(iJH)i'd:inus. l*Jerique vuc«ul Catlieiiieriiiwii edidii
jiriifalioiieiii.Kl in V:»». A i«>>.i iriiiiaiu illaiii Tiiscri- Triai* eiw Ufceuiriis
Vi«j.ii Je^B ni^vr, (lytftUiS ei iiiswptT
plioneni l'is re|»«;lilur Liber C.atiiuer,noii incipii : sic
:

i£vi oiiiricuiis.orbis aicsl, ai.|ue lUfaiii us

euiiu scribilur. YiTeiLiiu.s e> Uails!>f«»u. posuil Incir :
Mo uu.ic iiilrfcolci.s boiii
pii iltj-nnuriui de le>nporc el de sunciis per ioiuni tij^i.Nie, aUiue pjt, couwiiior iiiniis.
unuum,
8. isoiiis g,ios.sai simiiis esl gii»ssa jn V:it. A. Cnii-
Versii i . De prliiui liuer& P, cm; iutago Prudetilii
ler isid«iri*tn. iib. »vii Eiyin., cap. 9 ik- F< itila. Vci'-
esL iiici&a, vi<ie prolegotu. iiUiu. '66.
stid juveiiaiis iii proverbiuin abiil. Forulain pirdugu-
2. Qiioa ail Prutieiiliu.*, ni (allor, noH dubitat, goruiu scepirv.ii, «ucal Mariialis lili. x, ej'igrani. G^ :

seii '.oriiiulaiu caule anirni.iiidi iidiiibet. Iiiepic ergii

Ferulit^.ioe lri.sles sceplra pa'.laKii^oruiu.
aliifuis coiijec.l, legeudiiui uil (allor, ijui:i (losiea >e
ttAusiuiius
...Prolf. puco desuKiioi>*ierili ud Auio-
la
• , , , ,

ii:iium referi Saiia consuie; .|uani conjeciuraiu i. C

t|uibiisiiani sciiedis iiis.<. rej eii IMUiit iit^pOiHtU,

gtiod s.x>i trw.a vHiral ieruke, (|uod luuila siipeiiei

5, Peveralus isi uoiis itiss. volel».»l iniclligi sigiiuui
iNec vi<a
Yirgea.
sfplioiiin) zoiiiaci circuii iu cardo sejitiinus.
i'rndeulii, iiec verija baiic evplicaiioiieiii paUuiiiur. De bac ;eialePriiiienl iaiiis<juec<»nsec«ii8 videpri»ieg.

Dieilur tvirc/o sep/j»wttspro car/io rotalar.num sepluiium iiuiit. 4* «'t se.p}. Per log:iin Nel»ris^e«sis iuteiligit
per luelOHyniiain. liotare, lulvere, de aiiui converoio- loijain virilein, ()u;iiii aiuK^ u:la<is 18 pueri suiueLaul
quu itiUipufe, li^ inquit T«r«ulius,
ue passiiii a|iiid poeias et soipe apud iiostruui, ul illi-
cOfSole volubili. Anacieoii, oda iv : i..benoi' erai >iveiidi i^ioiesia^.
Ei Persius :

Tiit:«.iue iini iiiie subHrra-

Perifaisii. s^ihrsisse noulos jara cauaidus untbo.
Kov^, offT»'a* /.uQivTtky.
Glos. Val. A, loqa pralexiu, qua utebanlur pucri no-
6. LeC''ionein Liiie quid tunii \n uno Vai., cuiraiio ud quiniuin decimuiu aunum,
biles itviUiinoiuiiiusque
)

nieiri repugu:.t, recte rejicii Teolius. Pruoeiiiii ver- sic diclu, qiiod <i latior purpura in capHio praiexeba-
bAet &eiiieiiLi:ui>. Quiuliul dccaiius,
cxpiessilbudo, .S. lur. El iavei buic inter;i!Vlati('»ni, qiiod Piudenliiis

ijb-- ui de Morib. iNorniaii., pag. loU : videtur posLca distiiigHere j.ivcniulein, Tum lascivu
pi\oiervtias... (•jcdavit juvjneni. Veinin loga, cuin
In vilani miserau» rne (iuiiia fJeetitiiia vers^i,
liiiiil -.ii-iiis pleiuii)."|iie. iiiieiligitur. Tn cxiiu
adviiior,
Et forniiJo prciiiil supp!icii Siygii.
Jl,- nuoiiiarii uic • ini ^essisse :.ul qnid oouiiaiis^ li auni lu dari >oieb:it; sub Iniptiratoribiis atiquaiKio
Ellauuspalio lenji»0!is u.ile iiii. s»:rius,aii'}uaiidociiiiis i.i;'tT.'j ciiani diceb;ttur, .[Utid

bonilais. Mtilrum eli;i-:n iuin.'iti.s puoris iiiiiiiiiii (jiioiblain lilxrtali? erat. ViJc pluia
liiliiUij^e /2,ii{(/ </!i)ii
a;aij J.jaiiiicii: 'liniiiuui !ib. v .\iili.j. (loin.
04 NVauJclboitiis sive, nt iionnulii scribuui. Was:-
 , .

769 PROOEMIUW, 770

'227 ''^'^ecium viUis falsa loqjii, iirt» suip rri- .4 Bi&leaia» motioraiiime
[i.iiiie. Kvii; s Ji«>i.iimm faxiuiiis kulrium ;

iO Ti;iii lascl.a jiiuicivitas, iii- eivHe iiojiis r.auidiiiiii!!, lcrrutiiius/<iiis.

Ei iuxiis peiuians -(iieu piuiei, ac pigcti) i aiitieiu niiiiii.c giSiiti

Foedavii jtivoiteai ireijiiiiiu' dJiiiilius, ^c luio. 20 hveciuin pieias principis fxi-ji; ,

Exin ]iiigia SiirhiJos 229 Assuuipuiiu ^iropiuA siare jubt;its oruiiie

A.'i!insti!!i ^^j.iiinos, et maie jiertinsv [

proxiiiii).

i5 229 Viiicenal siudiuni suiijaciiii casilwis ««ipe^ Jlwc (luiM viia vvlaiis agil,

irrt![)»ii subiU) €.'innies seiii.

ClOSSA VETERES.
9. InfpfTlunri. poliuUm. — Falsa
I. liMiui. rhetorka deiiiile,].-
e.i {{iaiecunn, (^tiie alifiuatido fa(su ex vert$ toti^lHilnnly li. Arfoariint, duraruni, iv./jerbuni fecerunt. —
\ni. A. lihetoricAm laiUfU. —iNo»
sinecriiiinit;,<jf.iifa.j»j Al:i|i' [ler.inax, perseceiun^. Maiaruiu re.rum, pexMve-
tnendiicio crmien exi. Vel falsa, ».e. diaieciiea ei ihe- tdniia, Iso.
lofica, qnce altqunnai) faua eonctudiinl, I. 16. tjis, quia iiis comui fuerai. in Hessaiia cmsui
ftiity Vai. T.
ProiervlMis, proteivla ei p-othciias, i. e. sii-
1().

peibiu sciilcct. SoleiU cidm iudir.es iucausa, qMun pr4V- H I3i Fteuos, iigalionei, can»ulatUf^. Et frejnt «ficj-

puiiuni, perȣvcr(ire,donec vinca)il,L

mus, [.

18. Terruinius, prccfcfturutti exercendo. l.

11. Liixus peiiahuis, livor lasciciens.
rccuiiuia. — Pigei, pmuiteiuia:. —
- Piidel, ve-"
{'udei. »0 pigei
20- fcveciuuj, sublinuuam^ 1. friiicipis, ut qui- —
dam dirunl, liiciiarecii prinripis llispimiaruin pietas,
tne iaiMin operum. \. Pudet dicnnm de vrofsetiii, pi- Vat. A. Tlieodosii, vcl filioruin ejds, [{-Jl.
gH ik p aierxlo^Mi pu:'M facere, piQCi fecis&et VitU A»
21. Si.-ire, sc. tne, I.
l^. iuveneiit, me. I. S2. V'>lans, tiio iransir.Hi. —
Ag-.l. foai, fecit, i.
i3. tJkiu, po-exinde ; ifnetri caUstt.i; e.&iatim.. 2S. Irrepsii , if r^pere estaliqmd iaietiter rupcte, L

CO.M.MEiNTABlUS.
9. Nebrissciisis inierprMaujr adulJnionfs viiium, rnnosffcuium ftnitum, an nanagewno mno, an Cenle-
cum bldndi comiles, eic. ex Persio. aiil per liigiiM) himo : communis nunc, sod fruslranei qutesii&eu. 4^-
\i(a<u tugaioruiii, qiii regibus adulaiiinr. E luittein n/i.s enlm nnlivitais CkrUd, ei niagis lerminut aiini
|iuiu, l*riidi-uliuin Airiassc iuuuere vilia proprla ;uta- .^criiiloriifus adkuc UHliius e&i ; ijui conlra DionifsiuM
tuiii i'oa disciidinaruiii. exiqnum dinnes dispniani,
10. Noii piai^el jjlossa Isnnis : n.^Jiri Sitjjo '^si de iii. Hivarii susiiicioneiu iei^endiiiri /cr pro bi», re-
viHis juviiitufU, uou jiuiicuiu. iSebnsscKsi* cx iijs piiii niim. o7 prol. Cb.im arJu4 aliiitue puiaiit in-
1

vocibu.s, lasciva proiervkus, laxHS peiulan-, neifuiliw di&itiipiot urlfes ivxerit Prudcniius. Perperaiii, nam
sordibus, ae Inio, jib diiiis pei-cai:i ;irgiiil': iieiiue ab- quoiies, «•» (pioi urbrs rfexerit, «.xpritiittur.
iiao, si (le |iropeu>ioiu' iii ea viiia iiUfUiga^, ei^a I 17. iso iuuu.it, Prudeutbtin fuisse cousttli-ut; Vide
.iti.c (11 prui '1];. I'ic. cil. de Pni.icuiii hiiiulitaie pruLuum 51.
(.brisiiaiiavrotuli, biibeas pra' oculjs ; ijoi! il.ra iiie i^. AitiUvMl duas jiiris parte», aIicr.tiT; do Ulit>iiS
.siiiil dipiitata, noii (|iiasi exploraluiu babtjaur, <ie jiidii-aiidis, aiirtram de criminibiis viiuiicaiidis. ALo-
Prudcmii iiiuoceniia cansiarc^sed laiiluiu iil
liijuido ruiii iiiierpretatioifs uou piaceiii. Adtierie, jns rtd-
o lendcrciii, gravi^sima iUa crHiiiiia iiiiuiiuc e>se dcre dci eiiam d« e« (p.ji iujustt^ jmbe.it, Ijb. Di- i

coiiiprobata. gost., iii. 1, leg, \\ : Prictor quoque jm reddere dici-

\[. Ei iuius, contra Gtseiiuum et VVoiizium, (qui -.'«;% eiiaincu::: i.iique decernH : relnlions sciiicel facia

liuLiciil ac luxus; uaiit ialrs sordibus, dc loto. ubi iion adidijuod iiu prttior fecl, sed ad lilud q-^odprte-
iii Hailsliroii. ci lulo. Tlini noii male dc tu.rus. Teolius ttirem facere conseuii. lioni dicuulurqiii rei iion iutil
lioc cl scq[. versu ter ac posujl ac Ikxus... nc pi- : crimiiiiiiii, sive in juilicio al:q-.iid peiaui sivoqiiid ab
qei..^ a,c' iuio, ci iu pjt/c£ piuicium interru^aiiouis oiS aili petiiiil : u:»uiooc sciisu acior esl is qui peiif,
a.jjccil. r Mis a quo aiiiis jii lii. iiuo Ci.:-cro lib. ii de Orni.,
42. In Hails., etiuio. Vide vers. 1i. io\. Ib. edll. Ald. : lieo^ aulem, ail, (ippdlo non eos
13. Iii E;,'ni., /i>«/ii«cpro £.ji«. ntodo qui arquuniur, sei omnes quorum de re disceiita-
14. Iitnyceutiiis I. iu epi^i. ad conc Tblet. i, noiai tur : si: enim olim loquebaniur. At Pru(ieiU'US clare
jn juriscoosidlis pcriiiwciuin obliheudi : ita enin*. v>o- iiinuit reos quoruui Ciimina iii i,u;fcslione versaiitur,
cai qwod Prudentiiis ?\l inale peHinax vinccndi iiu- ei aii itisdisiiitguil o^nos ; iit iiicod. Tiieod. leg. 9 ei
diuni. Srribebaiit a ieuifereeodc'inteiiipor« :!?etib»nc 13, iii>. xvi,til. 3, ^tfui dicuuiur uttiuos^qui uoh suut
prdiiaiioncin {'riideuiius posl ea:o episioiaiu coinpo- . haar^lici.
suii. Eieiitoi liinoi-eiitiuslitieras ad couc i. Ttdel, iO. Gtossa Vat. A iitepu est el ktsijMii eum aoa-
dcdit aniio 402, aut itou auitio posi. Hiiic «iivei^ Metior Giossa Hiat<, 'iheadMii, ve( /iiio-
ciiroiilsuio,
ort.x seniefTtia: de auno <pio cele^irattun esi (riiiitini rum ejut.
illiid coijciliuin Toleiauutu, qui^ pteriquc aniio4<)ii 21. Kxposui nuin. 50 proi., qtiiit sil ordo proxi-
ascribuhi, ilii lunc Cceplum, ad hiinum sequeuteirt j»«5, &\\e <irdo pr^ximanis, eijutsioprincipi^.
pruiractuiu sub tuuocen-
tfjctiut, alii iteruiii coa'-t .in ti ileinsius niaUet voie»s 4»ro rotens cftolra 1*0-
ii:i, alii ad coiicilium, (t^iod riior:^4: :inTea
rniineetiiiuni m'!», ei oniue.'' codd. uss, et ed.i eKceplo Tbiiau.
coujiregauini. scnpsisse uUirmiuu iii cpisioiu dedt- Nilnl liroflcii con-4i-siis Gxempli^^, «pt« elio respiciunl.
ciioria Ilyinnodiie Hispaniae qU\wx iihi, in cuiiciiiuiu Na ut Pi udeiifiu.s oon a l, viiam libcnierh^ munia egis-
celeitraium luisse saeculo poiiu- io
iv e.voij:iie, sive se, ^'d citu ir:>iisiisse : id «qMC aildil, hrepsil subiio
i|»So iiiilio s;i'Ciili v, lioc esi auuo 400. Auiiuadvfcr- ciniiies. Jaiu de l»revit;iie et velocitate vitae passiui
siim id iiiit a quibitsilaiii virisdociis, amicisqiie uieiH. pooi;e. voiutili^s fftat, fugncet airii, properat cursu viia
Se:'maii:is r:iiiones praeter^Mjn, cor iiadicere po- ciiaio, volai anib;gi<is maiiiiis aiis liora, vila volat, el
liieriin. boc ipsiim esi iu coiuroversiii posiiuiii, sii- siuiil.a. Lege v*»rsus Jnveualis, «(uos nunc |iroreratii.

ne aiKius 400 (ims s:)>culi tv, aii HHtiuin s.-i>cuii v, 33. V;iiiraiii diio, Obrepsi'., quod iiotavil Teolius.
ijuii.ii iiis veriii.'» pi.ijwMui Jo:iuiies Poirus Lu.fewigiiis Ki cuiiliriiuiri potest le<iio ex loco Juvfuaiis
b!aec
loit:. It 'o,ieruiu, o]iu«culu 9, iib. 11, col, ~G0: Quo s.il. 'J, iiuem iiidicavii Nebriswnsis, male Virjjiiium
 : , ;

1li AUKELIi PHUDEMTIi CAaMINA. 77i

ObiiiiHn veterts me S;tlia' cooftuUs arguens. X^ Cuiu jsin, quiUqiHti Uk esl, «juod (ueratn tniors

35 2S0 ^"^ Q"^ prima die» mihl [aboieverii?

Qiiam liiulias hiemes volverii, el rosds. Diceniiuni intiii : Qui)«qui$ es

iraiis (x>!si giactein reUUiUeril , »tx cnpiils 231 Muntluiii, «piein coiuit, iiieas lua piTiiidit:

[proiMt. Hm suiii iila Oisi» qux !>lu4uii, cujus iiatK:--

Niiitijuiti laiia ptoUeruKi [t>eris.

Cariiis posiubiiuin vei liotia, vel urala,

GLOSSi£ VeT£R£S.
24. Salir, ii/i<i5 coiuulis, iso. iiiuid a tmiat Hif,- verbo leo, ijuod non esi in Uiu, tic deleo, V.ti. A.
pamtje., iuc consul fuerat. Hersius : Mei*tilii((e
ubl 51. Dicendum miiii, «c. hubes. (^ui>iiu s es, o —
lipi)U prvpanv, V:ii. A. Me*salia regio, vel conskti lector, \.
Val. S. —
Arg :eii-< , nie. l.su. 52. 94eiis IV», PtuUenli. —
Penliilit, i» jHar/e, I.
25. %bqui», cmiuk^ Ex quo ad iUuai Kfuii I. 55. Uia, seEcularia. —
Cu)u$ iiai)d(eri.s,.<;MiMi «^r-
27.IiiZ, cwiiie^, i. ws eit. Ad ifueni »oUtJHniodo pcrliitebUf aut ut lere.'
29. Boaa, vei inala. vel p-ospera, vel adeerta, Mc' muueret. aul certc damneit i..e.iadpwiiefiidumryiiia4
4lu dicitl Vtuie Suiomon : Nvti cti j>riuleuti4iynoH*si remunerandum, I. Cujuteris, et ad quem stdum jierli'
sapienua apud inferos quo tu properas. Media, ergo nebis ; bei cmm soiius poiesta» ett animie pasl ptortem.
tuiUf qua: iu lutc viia ei Jionisy ei coamiuuker
uiaiif B Vat. A.
cveHiunt, I. l^rospera, et adcerta, Vat. A. 34. Alqui, potiia, eeTte, l

50. Ai^uievefit , deieverii^ L Aboicu componitur a

COMMENTAHiUS.
pro iiive}i«ie lautian&: dus Manuiins Panli F. in oriht^niptaia vmthi Tw
Feslin^i t^um decurrere vclox lelianus alfert vetercni itriscripiicuetii C. SiALLio,
Fioscuius ; iiu};ustie, nrtsenetiuc brevissinu «ilje AaisTENF.To. V. C. Coiitia ceriiuu e&t, a Huuiauis
Voriio iluui b.biiuus, du» ^t^it, uoK«)euU, ro^pte
' ftcribi •S'<2/ii, el Sui arc carmfn uitko l.
PosLiums, obre(iit uou iaieilecla seueCiUH. 25. .Aiitiui male di3iin.:iiuiit, Sub quo prima atet

iirepsil legii Im», cnjiis gii>&s.t, Irrepre est aiquid mhi f quam
multas iiiemes voiveiil.

latenter rupere. i^ga a reptt couipusiuutt

i6. Carolus Pascbals. de Coronis
tiico* ei iur-
L47, iib. ^.
i:i, cip. 5, prubaus veris specimeu esse rwM6 hos
tasse iso scripscril lateai.er repere,
veiSits laudut. At^. ac rofos pro £i.
24. Tlmati. ei Alt. eiarc rne Saiue. liaieikiis.,
27 iidratiiiii, lib. iv, od. }•>, et capilh nices.
E^u).,'Pai.'ii.. Mes&alite; Vat. U., MemliMi.; Vi«tl. i.
2i{. Male Eg. ei P;»!,, proferutii pru prod ;f ii«/.
et P., VViii., iiitiig., Gold., Me*ialu£ ; Augel., Me*'
29. Inleiligi poicst, Prudei.liuui ioqut d stdis.bo- .*

taia; »lii iloitiUie. Vitl. proi. uuiu. Sii et S£<{. in

uis l(iriun»% qitu; talso boaa ap^iedautitr, et poiius
Vat. Aritticuia est si"ssa> C>< Gaiiaiuiiiiis iitoxtet, ie"
mala isseiit di<-enila, cum lu luatom iuducant : ittc.o-
lioneifi me Salia: placuis^ie eliaut AtweloveeQio in
Fuslis Itoni. C(ini!i. , pag. iQi, qni pa$F. 3&4 aunos*qui-
que a t, tiiiu vdbun*, veimi»ia, utveis. 35, Uyni.
bus U^sal:e iiiernul coiisuies, secits acCiuttniiiardus, _
2: Quaxuuque noi inllani tHola» Aicinuis Avitus,
digessit. Peverauis scripiuraiii me Galtia:,, quaiii apiui
^ iib.vt:
uoiinntlos vUierat, luerilo vuc^^t iueptatu. L»iiuius jSalnrasque eii^ia. ve! coFports, ex<er»]u». itta|
(^ua; iKiua ioi'|uu£ ililso appelace soieams.
iii liibi. seiect. iegit me Sulice. SeJ cuui id o{hjs >il
p<'Stltitn)iiin, opitior^ Latiiiiiim scripi»is!^; trn Saii:^.
Savaro in pag.470, plura io eaiii soni^-
Siiiottluiu,
Jiuraiorius in ^*tso Tiiesauri> inseriptiiiuuin, tom. i,
lii^m air-ri ad Qntt boha stuliit [aiia
^erl>ii Sid>>uii :

class. 5, {tag. 579, Uiverso modo scripsii liDraen ba-

vocaniur, ei ad verba : Si quid a^imuSf hq trutH, si
jus consuiis, scilici^ Filippo ti Salio Cost. h,l io-
quid kabemu», aUeiiiimesl.
scripiio iiia apnd Horaioriunt non esl rideiiter tie-
Urbeu», oU. Alii glossx etyiiiolosiam uon atiiuiitusU ci
seripia. Cssiat in iitouasierio S. JPauli eji^ira
t/^/^ocotnpoui aiunt a verl>no/£iii. iUji aboUot^ exowo.
ei^ iia exarata est
Vide Uecmauutu de Orig. iiitg. Lat: Proid V4 in l'r.,
Uini i^O.NITlTf AT<t. 8AJICT17AT1 ei t\ai. idem, male. Melior esi li-ciioAug., fiMriu» p^u
ESVISiAE tAMVARUE GONIVei QVfi VUIT UECVli
fueram, quam autplet^ierer, uisi vetusiiurtiS-CutlMbs
iXIIOS XVIU. . V. SST. AfiAADtVS UEUSSVS KARITVS
J). dt^seniirent.
ET SIBI fECiT bErOUTA. IK. PAC::. lU. KAL. APft. 51. isoois ioterprctnitoneni tenM NeUrisseasis. Sc4
FitiPrO £T SALLl.i COSS. verus soiisu^ est: Diet milii alniuis : Prudenti, vel
quitquis es. Uariiaitus Capella, lili. vui, paulo posi
Miiratoriusedidit, Mire bomiatii.,, L. Subie. Jaima»
iuitmiu iV<B 1«, ai(/i^i/^/ijp, vciCapeHa^ vel qftiiqHii
rie... P. XX. V aradius... Filippo el.Saiiocosst Cor-
:

etfilc.
rectiouent liuiiis inricripiitinis Miiraioiiana: accepiaMi
ref ro V. C. AloysioGalleili, episcupo Cyrcaensi cit- d ^. Yerita liaec suat «lloquentis pFudentiunfi po£i

jus celeberritnuitt esi noiucit >ii tot voiuniiuibus iu- obiitiin- Non audio Gtselioum, qui enailageti tcmp«*
ris iiuc loco agnoscii p<:rdidii pro perdet, ut^itlei.
scripiionum piidein excnsis. la olim privaius moua-
55. Iii Pr. pro studuit esi {lumiy maie. Culya y.«l
clius dum essel, diligciiiia singnluri itiagnuiii copiaiu
eKi iielienisiiiiis in casu gigi>ciidi proa quo halteb-rit^
vcteruiii tniiidum e pavitnento b^tsitica' S. Pauli, nto-
vel ett uomiiiandi ciii<us, ut apud VirgiliQin <ru;«>u
uasterie, vicinisque praedits cuilcciain iu ciaustro
iitotasiiTi; collocavil, ei i^rdint^digessii, sc te liisiin-
pecut, quod maligiie aiitiuis noiuvit Ivac paro4ia
gueas inM^ripuoues Cltristi.inas ct ptoiaiias : qtiod Dic mibi, Daiuieta, cu'uin pecus? atine Latioum 'i
exemplum alii tmitaii suni iu ornaiido adiiu ati mu- Moa ; vcruoi i£goais : noslri sic riire loquunUit.
i^citm Vaticanuin, quod uustro denique tenipore Pius
VI, priiicq)s iiiuiiiiiceiilisslinus , pruvcxii el ainptirt- Ciceroetiam in Ver. or«t. i5, Cu/o r^s. Piawuis «Tpe
ciivi ad ulianiat geniiuin adm raiiuiieui, etiuvidijui. cuja, cujte, eujum. VideCoui. Si-rvii in V rg.
ailltii>et,

igilur ittter Cbrisii»nai> inscrijiiioues iu eo ciausiro Kcbig. 5, «t VossiuiH iie Vitiis serui* citp. i, lib. i.
(oilecias repcritui ioscriptio a Mur;>t(*rio allai.i, ubi Si itileiiigas ei>s>i cnjut iii giguriiidi ca^i, Gra?cisHtu«
le^ilur quideiuSM/i.a; acd polius C(MTigetida e>i in- esi simiiis iiu>c Juv -tici iib. iv : dQiuinaaitiur eorum,
!i. riplitf ex Pi udenlto, quam Pnidciititis cx iuscri- piiMsi ex sacris Liit -ris etil». i

pi.iuiie, qtiae in liuiine ipsooifendil, fiirH>uuii'tli. Al- 54. S:ip!eutcs v4-i cunt ad senectutenn ac<^dunt
 : : ,

T75 PROOEMIUM. 774

3« P(!i'r:ilri.\. .initna .sttiiliuMii c]k>ial :
^ Piigfici r«)(iira lipres«s, caih<>t(e.iiT» oisetinAt
Satieiu voce Duuin conceltibrei , si fneritis tte« 40 iluucuicot sitcra geniiiiiu [fideui.
[quil. Labein, Koma, luis iurerai itjoiis :

liyniiiia) coiiliiMji-t dies, i4ainu'ii itiaiivribus lievuveai, laudel apo-

232^^ ""^ "^'^ va>ei, t^uui DtuutuuQi csii>«4
i^
siuius.

GLOSS.K VETEUES.
5r». Exii.ni, abjicial, l. 5ii. Caiia», tnudel, \.

.%. roucelo.brel, taudel,\. 39. Oi.^ciiurii, inqhirai. 1.

Zl. iiyiiiai», laiuiibuSt L — • Piei, pluralis accu- 40. Sacra, idoladesphiui, I.

9atkims4 41. Koiua, Roma, Uo.

COM.MENTARIUS.
S:trcin9g colligunt, seqne ad alieram % i<aiH prai^p.nraut siiie! atur ? Noane hoc
carniiiium geucre fides eatiio-
«iiligeuliiis pro|)osiuuu. iilteiii» &<>leiii cousi-
: i|iumii iica disculiiur? bscuiere osl ex^iiiinare, ia ordiitein
giiare, &< luiii ia vulgii» lunc etiu"^. ^-arro, <i|u.iiuvi$ d;j!eiere, Uluslrare, oi ex iiiw Prudetiiii ioco iibser-
cUialciis. buc ii&us est exoidio in jib. i deUe rwsiica: v-i liartbitis lib. i.iis Auv., cap. S Forceibnus in
CogHms esse properaudum, ^uod ,, u* diciiur, si est n suo iucupieiissiiuo vociiliiiiario soium ngnovit dHscus-
Itdmo bnlia, eo mayis senfx. Aimns eniui vctocjeiiintajt se, liiscusAor, diAC«.<:sio, «liiiiiu-^ t.tiiien iit verhis aitcto-
udmonei, ui sarcinas coUimni qnie quuiu prujicitcar g reslhU(k>fliio meliores iion prodiM-;i. Iit cod. Tbeod,
ni/i. Vincentius Liriuensis in princijno CoiUiiiouii. : iLi. de Discussorihiis iion simeA hnc vertiuin discuVo

Teiitpus, propiered quod CMinab eo onmia kumunara- orcurrii; (]uod alibi eii.ini i^ruiieuiius ri-petivit. De
pidiHur, et uos ex eo aiicjuid iuvicein repeif debeinas, npiteUal^oue (idei ciuholiae vide iii iiroieg. cainil il.
ijUiidin v.iiam firojicUu iciernam... (fMipiie cum ali- 40. Uoc, et scqueoi veistt libri duocouira Syai-
(jinmdiu variis ac irtslibus siecHluri&mHilias iurbiuibui jaacbuni iiid>catit(U'.
volvrremur... dt-^uailis tunit^itiSf ac supeibjte (Imibuj^ 41. Ijibes propr.e est daninaiii, periiicie«, bine
('Mri&iiunce huwilitatis sacrificio placcintes Deum, elc. Iflbi}. as, ui qiiid:iin ;>ulant, et lubor, eris. Lubem in»
Siiluuius, c{4isi. 16, lib. ix : lerrc f«iie;jris Cicer ui.s csi ;>ro l'.a; io, pig. 45, Noiio
ecciesiasiica idnli est pio roinu! iiiiiii) Oe>».
4i. Lil»er Peristeplia wii hoi' veisi di;iOia<ur, in
Nam .sfneciuiis j-ropiore ineia, ciijiis liymiio ii celeb^aiii! pa-sio a;«stoluru!ii retij
<^uidi](iiii exireibis siK-iaiiiiii' aiiiiis, et i*aul>. Ubseiva Prudeiiiiuiii iie>|iie ii' tuiiias e, r>c-
l'ius jiuiJtl, si ijuiii leve iu.sit wLa^, qiie iaudasse sai ci(»> coiifersoivs
i{uia ejus ,
Niiiic i'eiiunisci. >

aiaie vel iuariyre^ , vel hi pr«ciptie CfMe-

soli
<.'iH)ii periiorrcsceiis ad ftjiisici.irui»
bratianlur. Miilio pust Pruiiniiiiin anno 65^ soiuin
Tra;is lili culiuai ^'eims utiiue cur^e,

Ne reus&miu peti)la:iliore
hyiuui iii laudeiii Dei, .-ipostoluruio et niarly<tin) iii
Sioi reus a> iu... co;:cil. Tolet. IV, can. 15, iiteuioraiiUtr i?< </uia :'

rersccuio tiiii uis- (lu.TSiiones C nonnulli hijinni liuiwiuo siiidio in laudein Oei, aique
ForsiUin iliciiii, ineii « quiV ca-lmu apoitolorum et marttjrum irivniphos composili rste
Mariyres, iiiurLis pieiiu [larassc uoscunlnr, sicul lii quus btiilisAiuii doclora HilaiiHt
Vrieiuia vii£e. aique .ijubronius ediderunt, etc S. Cregorius Magnus
itt ilerreio «-oiicil i Hoiniiii diiiio 597 piebem cor-
ceiis, q.iia; U'miatios recens deiunctns ve-
iioniilice-^
Vox peccatrix a Terluliiauo adiiiliciur cap. I.i
Zl). nei-aiioiio faciie pro!:e<|uelialur, itaec liabet : Et cum
ile Kesurreci. cajnis: Caro peciulrix. Yo\ peccalor adiint inulia a sacii* corporibus aposloiorum, nmrtyrum-
irequeiiiissiiiia est in Ecclesia, apud profaiins lioit
que velumina, a peccnturum corfore sumitur, quod pro
r>ci!e reiierietur. Exuere siuiiiiidm, ut apud Virg. niagiia le. ereniia resen aiur. Niintominiis culiuui pu-
Gcorg. 'i
liiicuni coiiCessoriiiii .s:(>cUlo iv coepisse exiii«raiiiiii
est : ei qiiamvis S. Maitiiius primus forlasso fuerit
Exueteiil siivestrcm animum.
qui .sideiDiiiori festo el otficio ecclesiastico ifl diver-
sis liiiccesiiiiiS et ngionibiiS ciil iiiu obtiiiiter^i, an-e
o6. Quud
addii, si meritis uequiL, iiiiellii^e do :iiii» eum tamen aliquos coflres.Nores bouore pubiieo reli-
opeiii>us beroiciis sive excetleiiiibus : iiaiu laudare gioso i'ui.sse decoraios pro certo habeo. S. Hierony-
Ueum, eic, si recie Hat, luerito uoii vacat, iiiiis io Vita S. Hihuiouis referi, Jusssse S^ Anio-
57. Ue autiiiuissinia Cttristianoni!;! con&tieiudiue liiiim iu locu ignoto siiuiu co^piis sepeliri , ne i'er-
hyniiios die r:0ciu(|ue coiiciiieiKU ex Ciiiisti e.vei!.;;U) (jiuuiiiS, ijui ifi illis loeis (litissmus eral, sublulo ud

ei apostidica traditioiie egi piuribus iii di.^seriati<>iie |. uHlain suam sancii corpore ua^vbii;u (aiirifaieiur.
peciiliari tiyimodiu) Hispuniae pruiiiiia : De Uiimnis ec- ^ Cw iia, si iiuilum pi;ecesserai exeutpluut? Pr;ctereo
etesiasticis, eo.unique correctione , atque opiima cqh- S. iiit:irit)ueni, S. Epbreiuuui Syruni, alios. Ca;te-
stitutione. ruui a aiariyribus, qu% maxima eilit pars, itoiiicn
38. lioc et superiori versu litMT Calbeinoriofwa luanyroloqia siimpsi-runt, et lum diibito, qiiin mar-
expriinitur, quo byinui per d em. uucieuique decati' tyruiu itomiue, cum lie s.ii!Ctis esl ^eriiio, olim »»ii- <

t.itidi coiiiprelteiiduutur. Qiiare itoii recte Rat., lox iejisoies q-ioque iioniiu»(iu:un rompreiit^adereiiiur :
ulta pro riox ulla. ijii^id CKplicat S. isidorus lib. vd Orig.,cap. 11. S

39. iii Eg. pugei, raendose, pro pugttei. Teolius iiii;
iiritat:HKKES£S. media producta voltiil diccie, priihu
compia. Apotlteosi et llauiarDgeitiai cou^eoii ;<»-
^niirc conlra liivrefes, el cat olicain disiultre fidcin :
ciiiivenil eiiaiu Pi^yehoiuacb!», i|uo iii poeiii.iie pii-
nias partes agii ii^ies callioUca cnntia idola, et iitere-
siii; ei puela iuiivugual liu^reiicos flioLiiiituii.s Aiui-
iiic-.inirianiias, itcfli Curpoiriiieiii, Eb oiieiii, l.oriu-
tiiUiiii, et Teriidl>atiuin, ute\ Chuiiiiilai(io iiuiaiiitiius»
a>l yers. 79 Feycl.ioiu:<cliia;. Quidui ideu^ liica, de
ilieronyiiiiia ijiai;j/n'«;ii vocavil sacellum. sive altare,
: <|iio(i Pergamius sublaio corpore S. Antouii esse:
.eililicaiuriis, cl in epilapliio*PauJic aitcap. 13: ^a-
ler tua lonjo martuiio coronala esl. Son sotuni enim
efjuiio sanyuinis iu confcssione repulatur : sed detoiis
liuoque meittis seiviliu iminacutcta quotidiauum nuu-
tyriuin esi. Hac fere «igullieatione roartyr aceipitur
.•ijiud Ammiaiium Marcellimmi lib. xxvil, cap. 7 :
Quos iiiterfici laHquamnoxios jubes, ut mariyra», ideti,
i>!Vi.\!T.\ii ACCEKros, colit religio Chrisliana. Conici

Uiitoclta:o, quod eitsiai, et de Ilexaeinero, quud de- i'e:icdictutu iioui. XIV. Itit. i de Beat. cap. 5.
775 AURKLM PRUDENTU CARMINA. 176

233 llac dum scrib», vil ciimiior, X Viiniis o «iiiiiam ci.rpom eniicem
45 Lilicrj quo Uilerii liugira •soiio inobilis uliUno!

GLOSSiE VLTERES,
44. iitiiiniTi, nunc. — Kuiii-eni, c.v8//j«m. exeum. exsiiiam : id eliam, quod $pimdeu micare <^i(7<ttr, qiimi
Emico esi ijnde Viri^i!.: Emicuni dii}it'!. Ponimus
epcsiiio. cns.l 'e videalur^ Vaii A.
emiiare i)ro ipiendtre, (juiu unin splendet,quai,ie,xsilire 43. 'i"..leril, ad Vhrinum videicei, Vai. A.
videlur, ei immoiuni est, I. Envcem, exeain, eyredidr,
COMMEiNTAKiLS.
44. Vincia corporis vbcaiPrudcn ujsipsmucorpiis, *miii. 5! eiSfS, Scatigrr; |ib. I'oeii>., exist inai, n
qiioil vinculuui esl iin iiiye. t*cio, (i«it)i»Siiaiu lUeoiojiib, etsoiuni i'ers]ii(ii pr;efaLi<t-
iuiieCi.uiiiiuiitiiii }>>in)uiii

iilniiuiii rer.giosis, dispiit;fre, quod corcus .an-vr 'nut iteiu suis CisnuiiiiijiiS aHiicibse. i^Ciiiget.ioi seciaii»
vincuium unimie voceutr, «|uornin scrnpulas e.\tinain es4 d, Miciiael ;» S. iosepiio liihliogr. cri ., vciiio
iti iiyinno Exseqiiiariiin. ^uiic tantuni iiiTeraju iocuin Ciaudiitnus. Ai aou Oiioriuil, Sc^iigeium iguitntre,
Aposioli cap. Vii ail Uoii.aii.-. Quis m^Uberiibitdecor- alioi. eiiitni prceier Persiiim ci aniePersiutu id fecissc:
jjqfe morUs hujin.. El ad i, 55;i>isi«
Pl!ilippens.,<5iii». uaii. iiidnitlani no^lru») Prudenlium,€iaiidiani atqUa-
diriumhabens diss6Ui, ei e^se cum.Cinfiuo.\iiu) ft>spic.jt iein , Caiitliiis i^-ru^tViur, i^>r.:«liiim >epoieni allo-
S.Auibtusius lib. ii CtHMtitt-ni. iu Luc, ei{).^, Itiqueus qmSns, Cui^dono lep.dwn novutu l belium. Ilartialis non
«te &t'ne Siuieuiie : Ciipiehs-ipse^or^pufeivvimulis (ra- ^oitiiu ei)igranuiiiiUe, ^^eil eti.iii» st.iut.-t oratidne suis
giUialis eisatvi, ctc. Vide ju^iuni, velui cofp«ren:curce:it litiris S4>lei mxfaiionetu apponeit^, quaui ephtolam
tiioih ineiusuiii, velie disselvi,ui inctpiat eue cum Chri- vocat, ul in Prjef lib. i el n : Qnid n<jbi(, inqHts, cum
EPisioi.A?... VideOf quare traytedi i.pistolam acc -
45, lu Rat, cod., Explicii ^jraifutiS. Ss^m ii(»Mra pi'int, iiuibu& pro se foquinon licel Kptgrammiita. .in .

inscripii», l
carnicn ip un» si.iis ai-guiuil; pr;ctai u« quuciiiiqae patjiaa vi*um ftl. Eri>T'i..v« facnini. Pni-
iiein esbe oiuniunii>pusculoiu<it«|n«e tuni «-debat Pru- donlm.t eiiinn tnter poelits Ciirist ano;» linnuii, (jucni
deniiits. Duiig4lits adversns Cliiud)u:n Taurinen$<'i4) iitii iirelur, Juvencuin, (jui libris de ilisturiu ecanjdica

scritiens prtfjaiioneittlibri appelliivu. Viile prulc^otn. piiiloguiii adjecii. De epiUigis dicain suo luco.

iNCiPiT UBER GATiiEMERINOJN.

234 J- IIVMNLS AD GaLUCLNIUM;

Aies diei nuuiiu» Lncciu propinquatn pr,X'dnii :

ULOSSiE VETERES.
Calliewei-Uiwo, ifcn tlv.plur^, id eat, quoiidianus, vel ih:i . Cliristu^ siQnificdt^r, qui meniee nostras ab inf:

cottsecraliotttun. vel di'dica!ionu /i, l. di^iuuie aa txratn vi am, ad vcram lucem vocui, l.

Vers. 1. Ales, per yalium, qui diem caneado denim-

COMME>iTAIirtS.
eof/im^riiiwn. Sic pieriqne cotW. mss.ei eu.; Gen- Ansi tiii,ei iliirnni CniliPDierin^.n Prudeniii. non v-

naJins, TlujoJiiirus Aurelianeusis lib. de Spiritu „ tieu.! iegisse eplictntridt^n Atiaoi.it, ciijns e.v arjiu-

sancio, Bergonii nsis in Clir >n. ad au. 400, et Tri- v^ n»<niuin lotius Uiti negniutn.
ih^MHi\» Uymmrum /li-rwiu apwllaut. Al non dnbiio. Ad ijailiciuinnj, s-ic Vaii. A el i, ei ^Veii/.. Ani. aa
qxy.RCaiiunierhtojn sil luscrtpJtoPruiiculiana : nam iia GaUi cantuiu;, Y:i». P., ante lucein. P<.' Callict ..'» vi le
legit l>o, iBl cotiices Isone antiquiores. Isonis glossa Apsileinni, ei Lsidor. Itl». v Otig., ca;). 5U et 'i. ctuu
csi : Ca«A#?nKr»Hw«, clc. VVei ziusnescioexqitocodice notis Criaii-. lioriis, (|.iii):ss pieco>5 ^rant I) o oH»;-
hinic litiilu^n fecil: i«cijt;U /lierCfll/iftt.enHwu Ai»r«/« rvnd;»', lib. vm C< nsiil. aposi., cap. 54. tiales i-x-
frudeHtii Clememi» nobilissmii dc f'aciindiss^>mi poelm. pressas : Preciuioues fuAie mane, tiorn icitia, j. se.cta,

Iti Uat. e*l : iiieipil iiber H^mnorum AurelU Prudeiiiii

<; no>:a. ei vapcre, iiiq»e ad galli cunnun. )I .i,r ,;Tiui,.5

CleiiiCiilisuobiUuinii ac (ackitdissimi poeice. Liher pri- agenles, qaod illuminaril nos, iioae suUla a, ei rcddiia
thiisCailiemtrinu9. \i\ l*v<i$.: Liber Ifijmhoruin Aureiii die. Tertia, quod caUora Vilaiui juamum adversu.^
I rudetilii Cleiiu-ntis nobUissinii uc facundissimi peetw, Dominum pronuiuiarit. Sexta, quod eu keru i,i cruccm
quiclaruit subThfadosi» impiratore hniiO DominiTiSl» actiis sit. Hona, quod lunc omniu mo.a, cl ir-ni, facta
Scnpsii Dirociiettm, SickemacUam, cunlra Synima- sinl. Itomino cruafixo : //ri^a lioncrenl ausaciam Ju-
clium.cic. Iii e(Lii'»ne aiiUqiii». quaui vidit FaUricms, dtforum, ei coniumelium Domini ferr« m.n vossph.
liiurmrum Hijiwtoruin liber, qni et Calhcuieii)i<,jn di- Yesperc,(iuod noclein uedcril ud reqtiiescuuiunu labo-
ciiiir. (jnod vt-ro itonintlti ditiis irtisli-enios livmnos ribns diuriiis Aa (,a//i canlUiU, ^Mod ea khra nanii l
io.i) tn">*eiU, non rcclf. faciuu' . nisi 'iinul iiiovoaot adi'einu„i hici ud faci udum opera ntcis. Non liimcn
hynuium Uefvnctoriiiu, Jeunaniimn , Cost jejuiHum, j/uies, c «s oinne> uuras ito orainiuot iuisso in Ecclesii»

atque eiiam OwjHi /lora, qiiii^us iiOii niagis congruit jitio veiuii publico ei nnivcrsali jraescripa-i.-Sid

inscripiin Cailieiue:iiir.jn qu-Ain Jiidl>us pnstr.utis. jn. -olunt privaiis religionis esertiliis i. scrviissi>, quiini-
rrilli<?iuiiisl!yuinori)tii liUros ditos fx tini! foci!, lor- vis iij.ostoloruni tentpore, el paiilo posl cx Jniiii.-o-
lasse ul calJ)a«i<riiios sive dioriiOS a reli(|uis disi;er- runi ((Uisiiettniiite in-s (lOiihStmmii bor.i; pi«;(.)l'u>
Vcrinn byiuni oouie<, qui itou suiil (ie S.in(lis, eranl dtistiuau', ul tiiCiun Ityiuiio 5, vers. 8t.. T' ol us
iierfl.
apti! 'n lint.c GOnjtciuiitur , Cailit-ineiiiKuJi
Itbniiu viill, i:iiell»gi m i»«»c liymfit> giii caiiiiMU ntn! iTimuMi
i

iitiiionpaiiuii a prtcii.na cl maxiiiia parte. Iltriiisio mfdia nocie, .'•e<i pustreir.iini nb advennnu l'icis,

oiiiiiaiii!,f*tiidii!i»ioui iiUcrii»ri«»ueinCallieioeriiir.)nab qui i*roprie (jallicinium diciltir; qiT'» hoc^ l.-nipiip«

Act. ip:'s'i, C.'»jp. *i, tibi occnrril 3-«cxovia za36r,a=fivr„ slcepunt uves... p^iido un-ciiuuuiux en^cet. dni v iiits
foissc mtiiuatUni, ndn asseiiiior : iiaiti f6s iidiooduin hts esi S. Isidoms loc. ci:. cap. .'o ii.es.. ^ ivcUoai :

diversi \\>\ iirnponitnr hi di^-lfus autew ilHs, crcsccnte

: sccaudum liomanos a medii uoc e. Vhdc ci tum qalii-
iiumeco di/sCApi.l'oruitt, (ttc.um esl mUimur Giwcoruin ciniuin est, id esi guUorum canlus, quuium V6x di:i
adctrxns llebrdfiiii. co quoa desiiicerentui in JiiMsii bio (•slc.:,lii prtcciiiiiuiii, qiuudn l unim.ij lius affla us esi.
.

Ail (jiieni ioconi cr. tliiv: otiiilis /'./ tynifl iu>cifi inelioy
yroii i.vsi. vidua; criim. tle«rgi»s |{.'iiii\s, tjiii iit :

«
u..its dixi», ejibdcn! irgiinteiVil cssc fpiieiueridcii p::ri ixl.:, soUpieud j/(«_i"«/f< ihclliur,i:lPaii ,adii* i
 : : ::

m CATHr.MERtKaN I. AOCALLICIHiUM. m
Nos eseil^wr meniiuin A Vot ista. ifita sirepuut s«i^
Jam Cbristus ad TUaiD vocai. StSRies sub ipso ciilmiae,
S Aaferte, ciaraat, lectutos, IS Paulo AiitoqHam JMX emi€«t.
Mfpr» sopore desides, 237 Kf^^tri Ttgurt* esi |u<iM»s«

236 Ca^iiqoe, reeii, »c eoitrii Tecios tpnebris borridis,

Vigilaie : iam suin presinms. Stratisque opertcs sefnibus,
Posi ^olis orium fulgidi Sua''et fjuieiein linqupre
10 Serum esi oubile spernere : 30 Jam jauit(>ie veiiuiro dic.

fii parle noctis addila Ui ruiu curuscis ilaiibus

Tcu)pus laboii adjeceris Aurora coelum sparscri,

GLOSSi£ VRTERES.
Z. E^ciialor, quia exciMin» adbottHin, !. aniifjui terlasua eo operiebnnt, i. CuitueH do:HVS dici»
ii. Desides, detes rei retes^^, i^e~piger : ijuati in uno lur u cjilmo. tfuo uHiUim CitliMtna domcrum eo«perie'
l0co re.idendo piger efjicitur, Iso. bnni, Vat. A.
6. Proxiiuus, Chrislus enim in tva servitio laitsraH- iii. No^tii ligtira, nui siniiliier mouei not a iiitus
tibut sempfT p'-oxiinus esl, i. *
ejsurgere, l.

lU. Seiuiii, taruum. — Cui>ile sp^ntere, etcsur " l^. Teuebiis iq^ioiaw.iw, \.
gere, I. !^i.Coruscis ilaiihtis, solis impelu, i.
il. Ni parte noclis, nisi parte noclis tervJio labO' t£. Aurora, aurora dicimr a splendore, hinc auraH
ra erit, I. dicunlur favitoret. Eoos Grace dicitur prituut s^etular
ii. Sirepiint, persomvil cxmquodam tirepiiH, I oeiis, quem nos quasi per derinalioHitm awrormi voai-
14. Culiuiae, culm.^n domm aialur u e-lmo, unde vius, quasl eororam, Vat. .\,

GONMiiNTARllS.
orkis liic dicitur, Afflari aulem magorum est veibum, Nos a (jniete nosM
qui adven ante sale, simulacra uoitunia aufugere cie- Mersos sojjore libera
deiOiU. LhUc l'hilos!ralnSf lib. de Mtu Appolloi.it, m Et iu disiichis Calouis :

negal AchiU timulucruin yulliciuinm

s txsinclubse.
Nam diulurna quies vitiis alimeitta uiiaiMfat.
Quo perltnet tllud quoque Anrlii&w :

Iii ei!ii. i G:s. vcrsiis 4 stroph;e 1, esi Cattitime,

J^mque vale : loiqiiel meJio.s nnx h'iraiiia cursus, versus i strophx 2 Jam Chnsius ; vers. 5 ejusd mi
,

Ki Bie .ssevua equis uneiis alllavit auueu'».

st rop lia*, yl?gro«, eirore lypograjiiiico, quem mubi

Eodemque modo interpretulur Senius illud .Eneid.vi: deiiide suiii ati)(>iexi.

7. Weiiz.. Gold., Widin., Casleque recd; sed bi
Eccu auiufla priui liub iiiiuiua solis el urUis.
Widm. rupra, Castiquo. Prag., Cxsieque, recle. Rat.,
ui lumina primi snlis medium noclis inteltigat. Porro Cesteque, recle, ac sohiie. tt:i Vai. 1 a luima raauli
fnideuliiis ea coiiiuieiuorat qu:e iiiedia iiocle ei |u>st supra, Castique^ recti^ ae sobrii.
stileni accidiiie. Kl '1 enlius quidcni coiiboutit Vfieres 8. Vigi aiidi verhiuu sa^pe iu sacr s i.iteris ocfur-
Chrisiiauos consuevisse iioii soiuiu aiile solis oriun!, rit. Epist. l S. Petri cip. v, H Sobrii estvte, ei lig lale. :

Fed eliaui uo: ic ijisa e lecinlo ^urgere aii oraiHtuiii.
Nouiiulli galliciiiiuni p<>si luediani nuf-teiii siaiiiuiti,
ei conticiiiiuiii posi gallieiiiiuni.
liu byiiini «eq. Plura oe Caliis Banbius iii>. .\xxv
Adv.,<;ap. 7, e.KTiie(tgiiiclig Giiornoto^i.-i, el H^^liodoiO
l.b. I Aiiiiitp., ex Maruali, .4iiiipatroThe.ss iloni ensi,
Peiro Veuerabili lib. v coiitra Judieos. Vidcri eiiaiii
possuut (-oiiiuientatore.s liyiu loriiiu ttreviarii Koiiiani,
MaUha>i \xjv, 42 ; VigiLte ergo. quia nesciiis quu iiorti
|-, hominui vesier ven.urui sil, etc.
Vide C()uiin<^iit.-)r. ad 9. Vox \Hlgidns in Lutrel>o aniiquaia credilur.
Eaiu revdCaruni Laiiipridius, ^oiiuos, Arnoiiius, Ju-
veixus. De. t\m iieruui redibil serino.
15. Teoliui pro divcrsa scripinr.i. Vox ilia. De
aviiiin sirepnu pinra ex. Fnideniii lioc loco aliisqne
scrlptnribus hahes iii Buniianniaua editioue Proper' .

Michael Timotiieus, Cregorius Vaieuiiaiius, ei ahi, lii,uuaui ci. Laurenlius S.inteuiiK<i eiegaulissiinus ,

iiam pirs hujus hyiiiui canilur feriu 5 ad laudes. poeia, complevit, ai: puldici juris lecii an. 1780, ad
5. Ex Apusl. »d Rdtnanos xnt, tl ei seq.: Et hoc rersom *fi lil». i,el<-g.lG :
/'.'/
«i«/u'in:8 obslrepiialilibut.
tcientet lempui : qma itora est jum nos de somnosur- II. S. Pauliniis Nat:ili 0, rulmea lecli Culmina.
gere. NuHC enim prop or esl uotira salus quuni cum Virgilius ccloga 1, conijeslum <espileculnien. el vil a-
eredidimus. Nuxpieecetsit^ dies uutem ufjpropinquavit. rum culmina fumant ; et vii Aiu., vers. 4oC, Et ?na-
Abjieiamut ergo opera lenebraittui, lU i.iduwuur arma iutini volucrum sub cnlmine canius'.
tueit. Sicut in die Iwnetie uniiiulamus. 15 ei !6. ApUil Isoneui lejjaus a leeiis exsui^ere,
I). Heinsius legit cum aliis, lectulot wgros. soporos, iioii a liiuis. Iti Val. P hi diio versiis ita leguuiur
detides. liecinaous cap. G &l^nudtict. aii li>>g. L:>tiii. Ncva antequstti isxemicel, Nusiri fornta esi judicis.
ex cod. Palal. eamdem Imii-iteiii tuetnr, (\ttx eiiaiu Prior non abvurde; pnsterior outra lueirum. Nat. 0,
exstai iu liymuar. 5 Thomasii, et a Teolio esi adu- Vestri fgura en jndicis.
plala. Aldiis, Nehr., Val. P ei alji, leclulos cegrot, 19. Teo). ad oram, Monei quietem.
topoiet desides, Widiu., Bong., iOt., Prag., Gi.^., in D 21. Nehrissa hilerpretaiur flanimis aut auris, qii»
lexlu, leciulos, eegrvs, sopore detide*. Praefero lectuioSf sub aureram spiranl. Cliamillardus suspicaiur iegeu-
Jigrot lopore desitieSj cuia Vat. A, Weir/.., Co!d , doiii fletibus, ^.hil uiutaveris. Coelum spargerc coru>
oisel. ad oraiii, correcionbus hymBorum lireviarii scis Qatibits est coiapkre lumine. Flaius hic esi oris
Hoiiiani sub Urbam* Vill ; iiaiii epiibeten aigro nioll:us haliws, ut Sym. pnef. vers. 86
I Spiral sacrUegit :

colKvret cum
topore, quaui ciua lectulos ei «ii^vior , flalikus inicius. Cicero in Araio de Cane sidfre jEsti- :

decurnt ver»u>. Val. I, yfigro tapore desides, sed sii- feros vulidis crumpit flaiibut ignes. Sic Solis equi apud
pra sopores; el iii a;gro TiUetur erasuin s. iulelligo Ovid. MeiafMorpii. lil». n:lgnemqnevomentet... (linni-
eliain aetides iii vocandi Citsu, o vos eegro soih>re de- tihtis iiuras Flammiferii implenl. De aurura Vira;.iius
sides : iieqtie aliier seusisse vjiielor J^o in glossa. siuiiU ptirasi El jiun prtiini novo spargehai tumine
:

liiieui tioiDiiies qui dormieotes dicuntur desidenetfro terras. AE.n. lib. iv, vers. 58i.
topote , vigiljiiies vocaiilur Catiique, recti ac Mbrii. 4i. Exirema pars glossie V.it. A desumpti cst ex
Agiiiiido aniiui holiiiur, ui iiifra, et iu hyinuu lsi'loro, lih. v ttym., c;ip. 51. lii prima p;(r e tege
S.Auihrosii lena 4 ad iiial., ttura.ii pio aurati : iiaiu fliirarii dicebantiir ijiii fairc-

PiiTROL. LIX. 23
 :

m AilftELII PfttJDENTil CAUMiNA 180

A Gailo canentc exterritfis

(^unfiruiet ad spiiiti Itiiu nii>. 40 239 Sj^^irsiiii Umere, ei cedere.

2f) Ilic sominis, nd ieuifius ii:iiii!>, invisa nnin vicinitas

Rsl forma niorlis {lerpolb : Liicis, s:iliitis. numini«,

23S f'^c:*l3> c^ »<^>^ horrida, Hupio ieiiei>rariun siin,

Cosunt jacere, ac slerlerc. ^ioclis ftigat saielliies.

Seu vo\ *b aiio culiniue
•5 Hoc esse signuni praescii
Clirisi! doeeiKis prjcuiouei, •
Nornnt reprom^WJC spei
Atles^e jain iiiceiii pri»pi>,
Qua nos soporis iibeii
Ne meiiS sopDPi serviai
Sperainns adventuin Dti,
fie soninus iis<|tie ad ierniiiio£

Viue s<»cortlt-> oppriinai

Qttx vis sit iiit^us atiiis,

55 Peciiig septtl'.uiii criiniiie, 59 Salvator ostcndil Pctro,

Ei lucis obliiijfn sux. Ter, anie qu:im gailiis eaii»l,

Fertinl, vagaaies duiinoiias Sese neganUuin prxdirans.

LiCios tenebris Bociium, B Fit naniquti peccatnui prius
GLOSS/E VETERISS.
i5. E\ci<;il«»s, ejreniMos, !. 41. Iiivisn, odiosa dfpmonibnt, >.

io. ^x tomHns, sed peccatoium, \. 43. Silu, aegliqeni »„ t.

:t(i. Fyniia. figaia, Iso. 44. Saiellites, s^-quicet, L Drrmonet, R^
•Ib. 6<er.'ere, rnncerc, Vai. A. 45. Hoc, galticiniuni, Ral. —
Praiscii, dautonet, I.
5i. Sflcor*lis, ^ii/ro', 1. 47. Soporis, viUoruin, mortis, i.

&7. Keruiii, Itomines, I. 49. Vis, tigni/icalio, Iso.

ioht, non aii a»ro)a, ut pul:ii gls&toe aucior, seti al»
livit, qiiasorariti excitabanl ii q;ii gesui favebant.ui
vtiil Serviiis in iliuin Virgiiii versiiiu Suiic quoqiie
i:im uimium gaudetta pgpularibus auri». Explic^tl, aur-s
fai?'iribii$, unie el uurarii ditnnlur faulores. Sic ora-
rtun e it quasi aurariutH. Casauboiius ab orario p'lat
tiic.os criarios, et eiiplioniBe gralia uurarius; orarium
dictaiH ori iergt^iulo paratum. Vide aolas ail
liiiteoiii
A(ireli»num Vopi^ci, (jiii referi, Aureliannn» primum
donasie oraria populo lioinano, quibu» uiereiur popU'
lus ai favorem. Antea in iudi» ei ilie.ilris jaclaiioiie
togae soliii eraitt liivere
2t>. l*ui., Moriis iuingo eni perpetis, repugnante
mcL'iro; 'X qio Ueinsius conjicit, Inuigo morlis per-
peVs. Keiiniitdinit esl cuni reiiquis oninibus, Est
forma rnortis perpelis: naiii foniia a Gra-c<) f/ocijir; esi
species, iignr:?, idea. SicCiiero passira, forma reipu-
bliea;; etdeDivinai. !ib. ii In nubibut nunquid auim-
: passim.
adverlisti teonis formum. aut hippocentuuri. Tuscnl.
lib. 1, lomnum
vocat moitii iniocjineni et timulacrum.
rriiti., ApoHi. vers. 509 Chrtsius fornia Pa ris, nos
:
Clirisii fornm et imayo. Weilziug pluribiis coniirniai,
somnuTit esse moiiis imagineiti,qiia?tibi vel i»<»n quae-
retiii ofcunent : ut niirer iiiicrpretes dicere Pru-
tJuntiuiii respexis-e aiJ iuiid N sonianuin :Stulle, qnid
COMJIENTARIUS.
<1e duimcnibus, sed de avibtts noetuniit, impiiinis d«
de noctMa, vesperiiiione e(
liiscini:e iiicubauiis caiiui,
:
galio. S. Augusiiniis, lib. viii de Civit. l)ei, eap. %%
iradii, tisemones in aere vcrsari, qind saepe alia;; in-
cuicai; et contlrmat S. Grogorius Magiins lib. ii M(v-
ral., cap. ii. idein Augnstiuiis, cap. 'j lili. xiv tie
Civ., docet, (laemoiient esse in carcerittus biijiis cali-
gin si aeris %ieriio suppiicio de&tin:Uitra. Et serni..
105 : Isia divmonia teducere animas qua:runiy ted ulA,
S0l mn orius est, Unebrai enm <un(.Fi*rta!>se da^inoufg
inteitigil S. Ambrosius byinno ad laudes dotuini&f :
Hoc
__ emnis erronum cohors Viam nocendi deteril. De
C S. isld.»ro et Griulis notis dixi ad litulum lijpini.
4u. Etsi snpra otient vaaantet icmionas, taiiirn
diierit vagt
recie ntinc sparsim tiinere, et cedere eog ^liirutai,
quia c.iiervaiiiii vaganiur tenebris i«>ii, t-ed .•dve-
nienie luce di>pers>i aufugiuot. Conjecerat aiiquis
Ai. \»l. A, numinit, ai. numni, id ett daemoni. Non
assetnior. Inauditum quippe est niilti, dtrinonein ab
ec<*lesi.i.'>iicis scrijitoriiitts numiiiis appeliaihone siin-
piiciier <loiiari, qitaiuvis Dcut hujut mundiiu s..ciis
Liilcris dicai'ir.
45. Virgilius lih. vi deseribens JEnetf iter per
Averni r>iices ad iofero-, ait Per loea seuta tilu.
:

etl tomnus, ijelilce msi nurtit imag i? Gnr non ad alia
'
S!iniii;4
29. Ald., vox ablaio culmine ex trajeciioiie lillera-
rt:m pro ab n/i». Val. A ub aiulo, inale.
o!. !'.i viilg. iioiiniillis, Adesse lucem proxiute.
52. PeveiatU8Ci'i»set posse liiiueesse snisuiri : Ne
Do'j? S'Tvi:.fi p«<^c-a!ii> i»er somiii 'ieS!<Jiani, juxia illnd t\ tan;. Anti.iuiorcni esse o>teiulitur ex ii:)c inscripiione
J<':enM3e, Servire me fccistit iit veccaiis veslria; qun
sciiicel I)eus a Plaioiiicis vocatiir tnens, ul a Virgilio
VI iflned., Mens agitai inotem. Subiilis esl Itaec iiiter-
preiaiij, ^e.i noi» probanda.
50. Mutlb. cap. xxvi, 54 Ameu dieo tibi, qui* iit
:
hac nocie nnteqHnm galius catilet, ter me negabis. Ita
Lucas ei Jit.niiies. .Ma cus vero cap. xiv, 50, .4Mi<n
dico libi, qnia lu hodie in noctc liac, priusqunm fjatlvt
bis vocein dederil, ler mc et negaturus. Vossius pntavii,
hanc vo.eni iaa-a/or po&i Teriidliani »enipi;ra inven-
apud Griiicruin : lOvi cvstooi - qvirino salv.\tori-
PKOSALVTK CAE-S\RIS NERVAt-TRAlA.M AVG-COL 3ABMW.
At non deeruiil qui dubiienl sitne geiiuina tijec in-
(icero ausus iion est en verl)0 uti,cuin sotera
S( ri|)Lio.

34. Egtn. a manu secunda, el Vat. P, socordes, velicl iiiierpr, lari.Merito re iarguitur P. Cnsius lnn< -
tnale. Priiiium o c.irripiiur rani exemplo. non eniiu ccns Aiisaldii'', (}iii iii Coinin. de forensi Judxorui.;
sccundo iot'0 spoiidxiiin admitlit ptieta. Socordiain iiuccina stattiil, caiitnm galli in ETani;eliis forias»e
uiiquidiclam voiimi, qu;tsi inie corde, alii a pariicuia iiiielligi ciafigorefu loren-is buccina;. Vide cl. Can-
separaiidi se, et cor : noiiniilli inde scriliuni secort et celiieriuoi lixo iiiox citando.
secordia.\'Al. uuus apud Teol. {eriieram Itgil mei:ies 55. Alii., Gis. iii peccaior. Idem Gis. in
edil. \,
tocortlet. edl. '2, percatum, p<cca/or alios liabcre dicit,
ei laiso
55. Pectus sepultum critnine, ut iiomines viiio som- qiiia paiilo posi ait, tneiitem Pelri niansis e ii'te.-
twque iepuiti ^pnd Virg. graiu, el caiini galli coKtiito jii>tiim «iestii.sse pcc-
37. S..^ml)rosuis llexaem. lib. v, cap. 24, a Weil- care. Lego qniJem peccuium ex ras>. codd., sed ra-
iioalleg:iMir in liunc lucuni; scil nib ibi Atnbrosius I lioiieniGiscliui i.on piobo nam Petru; vere peccavil.
:
 ; ,

781 CATflE»ERINON I. AO CALLICIN1S3M. 782

Quam [vnetv Ittcis prexiin»: Ciiristum retfbae ex mkfH.
bti 244) llliistrel humaiiiiiti geitus, TiiiiC iiiortis oppiessiiS vigor,

Finemqiie peccaruii ferat. 7« TiHic lei Siilincia est tariari,

Ftevji iie^aiur denique Tuiic vis diei foriior
E\ oie proi;ipsuiii neias :
242 Noiieiii coegit cedere.
Cum iiiens maiierel iniiuceiis, Jaiii jajn qiiiescaiil iii)[)i'obn.

GO Animus<{ue sc-rvarci (idem. Jain cuijia furva obdormiai,.

Nec laie quiJqiiaiii postea 4i> Jatii no.xn letlialis, snutii

Liiigux locuius !ubric«) ci\ l^crpetisa soiiuiitm, niarceat.

241 Catituque galii c«»gmu>, Vigil vicis.^im spiriius,

)'eccare justus destiut, Ouixicuiique restat letnporiii
cs !ude est, quttd oiiiiies crcdiiiiu^. Duiu mela iiocUs dauditur,
lllo quielis teJiipuie, 80 Slans, ac laitorans exciib«t«
Quo gailus exstiltaiis caiiiu Jesum ciatuus vocibu«,

CLOSS^ ^ETF.IIES.

57. Nefsilor, Pcirm, \, B 7S. !m|U°oba, imffbiu iicitwr ntUi proki^liii, pre-
59. Cum !fl»Mis, </iiia qnamrh 99ce Chritittm itrgaret, ku* aiUem quasi t^rohibu», id est,jtuliu^ tfui st ab emHi
tiaure correpOu^ iueut tamen «^l MiiHut ^lem artu- malo prohihei, Vat. A.
bal, \, Vat. A. 74. Fifrva, >'t^«, I.
€2 Lubrica, v«lukili, L 75. Ldlalts, mortalit, L
Gi. Oestiiil, tUiHi*it, L 76. Marceat, tenetcMl, L
70. Tuiic lex lex Tariaii eral to/is , ui nmio patt
. 79. Meia, /(mm, {«DMtitiis. L
mortem resHTifeici, ifua Iuhc deurucla eU, Yat. A. •r- H^. Steitft, m
Hei mtsituie^ \. ~
Excubftiy ti§>kt. \,
Subacia, a Chriuot L %{. CMitttii», moocamus, L
C4»I)l£NTAKIi;S.

et tuBC deuuuQ justUiam r«euper«vr«, cuai rfsipuU
ot desiiiii |>eccare, ui mox patebit. Piura bic pcciai
CiiainilbrJti-i : nt<tatii versiii 57 'lupponii, <*t
brissain iegere ne^aiar, quod faisuui est de b<>c veriiu
55. Addit, se scribere peccaior, ei in textu iDvenitur
neccaimn. Gaiiandiiis h«>ceirot'edeci-p>us cdidii ver^.
63. 8. Aii«i»rosi«» in byiano ^lmfc r<r«»« ceWi-
lor ad rand^s «luininic;© |i4i'.clirc tonvttrsiun-"»^ tmw.
aii, Ne- Pelri, ex Raiii eaniu aiinictiMli, drscribii : Hoc ipsn
petra Ectlesiee CaHenie cuipem diluit, eic. !n tania U-
breiatu copia, ne dicam twit)am, quibus <x)>end lur
Kiens Mattu. cap. xvi, iS Et ego dico tihi, </e-a (n et
:

57, coiitia legeni ineiri, Itevit peccaior, et aiictort-m Petrut, et tuper haitc pelram fcilificabo Hccle^um
hujus cttricctioiiis vei poiius corruptionls iaudai Glta- meatn, etc, liaud .scioan alii animaiiverierinl, ex huc
uiiilaidiim. Hujusinodi lapiius iu »criploril us pru*ker- masiuie io«u iiilentreuiiiineiKi cailioiicarn deniuii-
tim iiisigiiioribus &uuoiai'e ^rod€€t; ut »eieui scopu- strari. Qtti sentus, ait S Auguftliiins lib. ix Ketract.
los et breviu iadicare ii qui cur»uti iuaritiwos iu la- Q Ci»}», 21, etiam cantatmr ore. mHU"rum in vertibvs bt-a-

buia pingunt. imiiiniAmhro^K ubi,'ie gatlo g illinaceo ait: Hoc ipui

59. iueassum aliqiii conantur PrudcAtium errnris peiru Eccletiee Caneiue culpam diluit. Cinsi amein .Am-
arguere, perinde ga:i!>i Pc-triim peccast»e neguverit, brosisni iiyinni ad otnnes, aiii fere onines Oi-ei<lrii!is
in qiiibus esi Celbiius, qi^i pnelain iiun intellesil, tcclesias perniannverini, coiiseqiicn- e»t, eatn ii ler-
duui eiitn ail emssc, qnia mens Pelri mayis quum preiationrBi , qna Pelins pelra fcVr/«w <licili!f, pro
UnQua peccavit. Pra^.eeii^erai Ciericus, tuni. XU liibt. exp!orat;i e.'>se h»l>endaiii ev coitannni Ecciesiiirutit
utiivers., qui putit |iiiis- dixis^e Prudeniium quuin ce4i^"i««u. In oflicio qi!Oi{ue ]si<iori;«i)o hymnus »d
vuluit.suoiuinque iiji diit S. CypHanum pag. Ii7 edit. cailiedrai» S. l*eirs inciijit. t*e(re, peirn Ecclene.',
Oxoiiiens. de bis qiti totPientis cesserunt t Infiimiias Quare ctin». res git de sacra* Scripioraj eip<!sitifin8,
V sceruin seiisii, iiec uiiituns, icd corpus dtlorn de{i>xit. Jueani hic h:«l>et ftiu['A S. Augn^tmi
«u liieoiufKiiiia,
Uectius Calmetus ex boc Priideniii iocu vrrioreMi s«ii- Lr^em eredrniii lex statuat iupplicintdi. Uinis \eiaiter
ie:iti:«in confirniui. Peiri ui i^egaiiiinis exteiiue pec- eSS. PairiliiiS, qui uiiaai ex|)iicattuueni adtiibettt, ad
caiu i'iiis>e iiitpliciiiiin, quoi vcre peec-'>tuiit e6&, In»- li.iBC Ei'clesi:e oatholictc interpreiatioiieM, si possint.
iniiieiiiqite |>eccu>ori^in efiicii, sed iidein isilus ^r- \wn possit>l. eoruni espositio ,»ro-
rev<K-;«it«Ji sniit : t\
v.isse: qu»Qdoi|ui<ieni Cliristus ri^avii ne iiliug fido/i babilis ,per uos iicet , ceitse»tur , quoa am ide:u
delicerei. S. Augiisiintis lib. Ciuitra meiidneiuiM , S. Stripinrae lociis dnog seo>M» Uabete poies; sed :

cup. \i : in illa ncijuiioiu: intui verilatem tfnebal; for-t ita ul alteri «er .*» interpretaiioni neu oliiciai.
uwtfluciuiii proferebat, Prudeutius pccciitum nefia- ^o. Christiim ex inferiit rewirrfsiicse, cuni adhuc
t.Kiiis evierii.e >.^pius deelaia'.: Ter,., tete negaHdutn -^ tenebrx esseiit, ex Evaitfeiio iiquel. Otiiu credebant
piiViiicani... Fii huinque peccatum prius,.. Flevit ne- ^' Cliristi^in) , loedia nocie Ctii^iMum e$se veniurum ud
(jdior ajniqut Ex ore prolapsusi nefat.,, Feccare <te- liOiuines jitdicandos, ulvidereiioies {irol. {turn.iiS.liinc
si lii. Couier S. Aiiibrusiuiu iib. x in Evaii. Luc.cum csi <|Uo<i po<ta non soluui re&ttrreciionis , se eliani t

notis Maurinoruin. evlteini judicii niemimt, ul %% srijueotiiius f«»i.-i;ii,

(it. Leguni iinfiua lubiica Gis. , B<mg., Wid., Vat. et antet dixit : Ntttri jiguTm ett judicit. ilynmu 'i
L i»u, Celi. et aiii. iiuH uiale. ilai. p^riier, Lingua luaiiiti 10 .«iiiiiliir extreuHiin juiiicum cominemorat.
lociitiu lubrica exi, sed supra locuiiu erat a, ui essei (*». Vigor. Teol. , Ald., Wcito., fiis. i ed., Ral.,
lucuia, et quidein ah eadern inanu. Ai uietruui iiuii Prag., Vatt. A, i el P, et atti vettuiissiini. Chamiilar-
p.ititur, in noiiiinaiidicasii poni {i/i(furi.Pras. autaiiiis dns coua Cis. i e^t. , et iieiM. , rigor. Set^ meiins
(hun eiiini bene disiinguit anttoiiiur (rditionis Colo dicitur opprimcre vtm , poientikm , rigorem moriis.
-

nietisis qua utor), Liiigua proioquilur lubrica, niaie.
Nustra lectio eleg:itiliur esi, cl *x Prudenlii «lylo,
qit:im oplimi ei veitisiissiiiu coM. lenent; qux vi«lie>-
• tur eliam fuisse io H:«d., el in Go|d. erai 8!i.i>ra. Val.
0, lAnciuielucwut lubrito iitie esi.
qoain riyorem, Et pt>eta iofra byinito i vers. 8 :
Cuipce vigorem perdidit. in Vat. A n»fe sxprettns \mt
eppretsut. Noia , tr<.'ft priraM imjus siropba: vei sos
incipere ruxc. qu itus refpoBdcni tres aiii piimi se-
quentis stropha.> Jam.
 7«5 AIRCUI muOENTil CAiVMINA. 7U
Flemes pnirantes
, , sobril : A 90 QiiSR muntliali gioria,

Inleiiia stipplicaiio Ceu (luxniicities, eg>mi>a

I>orn)ire cnr mnndiim veiar. Vigilemns; hic est vertias.
S5 S«i convolulis arJuliris Aitnim, rolupias, gandiain,
243 ^citsim; |iri>r4in(1» oblivio Opes, lionores, piospera,
Pressil, gravavi!, oLiuit, 95 Ouxcunque nos iuflant miW»,
Vaiiis vagaiilcm s<(>iiii'is. Ftl in:iiie, nil sutit omni.i.
S'iiil iiftmt»c lalsa ct f: jvola, Tu, Ciiristc^ somniini (iisjice.

GLOSSyE VETERES.
S5. Uiiena, ed Deum, i. 05. liillanl, in prteieHli vittt, I.
8S. Somiiiis, iooinia g^eria Uhjui muiidi, mm (utjit, 96. Fil maiic, fit diesjndieii, I.
Val. A. 97. Dis]\ce,,de.leciivum rerbnm ett, I. Dittipn, el ef-
89. Fiivola , vaua, tiiliU vaUniiaf I. fuga, ei diseuie. biuict verbum defertivum est , ti nim
9i, Veriias , Chrisiusi i. habel amplius, Val. A.
COMMENTARIUS.
82. Siciiard. sobrlqs male pro sobrii. Vai. 0, sobrie. B v^inis
Advertenda esi raiio Ohristianorum maxime propria, itO. Al4usedtder3i, Qua mundi aHt uloria, sed cor-
<|ii;i Deum c<:Iunl , (leiu ciim prec:intes, ah ijs. qui rexit. Teriullianus, de Anima cap. 54, labes mvndia-
aniiqnitates ecciesia^^ticas pro>equiinliir, aut penitris lium stirdium. Sulpicius Severus Itisl. sacr. ii, cap. \A,
itraelermissa, aul non salis ill««lr:»ta. INieta hymiio 2, iiistorieos profa>ifts vocat nundiulex. Sigaiticaiin
\ers. i^,Temeiilep:ii\i eisiiiip'ici, Te voce,te amtu vii} wuniii pro impr<ihis, pr^vv.tnitate, proraaaque pathpa
Ituifore curvalo g^nu Fleinlo , el canendo discimui. ah ecclf.siasiicis iovccia (*si.
Jiiiiiili popi.'Iuna iioriabaiur iit ab obsidione iieihuli.i> 0.^. Gisei. in i edil. , instant, qno foriasse respicit
Iberari LTecirclur cum lacrymi^ , cap. viii , 7 : giossa iaonis. Reliqui omnes , inf!a>ii. Vat. A, mtle
Diftni.ns penles Uomino, ul secundum volunialem sHnm pro mala. Commune;n lectionem amplpcior, et intei-
flc facial ttoviscum misericordium .suam. Exsiaiil in iigo, voi^ari mttla q*i;e aiii bona fortuHW diciint, aiiruni,
Veteri cx<Mnpla D.ivitlis ei Ez •cIh.p,
Te.si;-.(nciiio alia voiijpiai<Mn, gaudium, npi^s, tiouores, progp«ra, de
in NovoS. Pti. i , Maglaienac. .\lia legi possiial ui quibus di.\<irai Sunt nempe falsa , et frivola , Qu<9
:

Vilis Pairiim , «|uas Rosweydus coliegii, ni in Viia mundiaii i)loriu Egimusy etc. Et nnnc, Quivcunque nos
abbaiis l'uuii Nazirhensis, abbaiis Ttiaiielei Cilicis. inflani main , nii sunt omnia. V:de notaia iu pruef.
ilist iriae saiictorum receniium donuin lacrymaruiiv vers. 'i9, vel bona, vel mnta.
l«assii>i commcmorant, quo insigniiuin tuis.se Vniden- 90. Vat. A, nihil pro nil. Teolius isunctnin inlerro*
iluin colligo ex Passicna Cassiani, vers. 99 Pat-o, : ga.ionis adjicii, Fit mane? quod replicat in bou. Aq
iompleci-or lumulum^ lac*ynias cfuoque fundu, Allare te- daia opera, an mendo typograpiiico?
pescit ore,6axum peciore. S. Maxiiiius Tauriiiensis, ,
9''. lieitisiiis ciiin veiustissiinis oodd. eiWeitziH--,
Jiomil. ', Kiiidans S. I*eiri lacrymas aii Lacrymic, m- : o < firium a co:-
dissice. R:ii., dis$ice_, sed ubl^ito alle:
iiuam laritd' quodammodo tifece» sunl , veMiim noH
. rccuire disice. Framiscus Jureius lib. vi P.iuiini lie
posiulttit, et mcremur ; cnusnni non dicunl, et miseri' Viin S. Marlini. ei Casperius in bleclis, pag. 61, de
(od.nm coneqmintur. Vido Riyiiaudinu , loin. XV iioc verbti pimibus dis-erunl , ei iegendum disuce
Mii er-icl. spirii., p ig. i51,eiB'iiediCl. XtV, <le Beal. conieoduiit. Nihil moveor. Scribi^ disjice cum vu!g.
lib. 111, cap. ^H. iu. u:!a(]'.te p(Rniienti:) liipiiMnalis, et iionoullis. et Hymnar. Thom. , uiin Virgilioet aliis,
laporiiiii (undi iacVy!n:<: uliiii solehani, qiue aSS. t*»* a verbo disjtcio, quo usus eiiam est Prndcnlliis in
iri ttscommendaiiiur,si ci coiistanlcs siiu el es oide • pnesenii, iiymno S. I^aurentii vers. SU9 Cum membra :

. intimo nr«ilhintii. morbus disjicit. Non er^o verbnm esl dofeflivuin,

84. Aid., G^s., Chamil., Val. P, cl I a «'ccmida «luod nib;i ninpiiiis hal>eat . qii:i[u dtsjiee aui dissict,
manu, cam aiiis ed. ei mss. et Bicviario Romaiio, Tota controversla estojriho};rai)liica, in qua vuigaiain
ve:a[. Magis scnsui co«>gruit veut cum Prag,, Gold. (in scribendi raiiuneiu scquor. iii vulg. et lu firev. lioin.
qiio supra vetat), approhante iu notis ileinsio. Quie- diicnte est ^Tf* disjice, <juae e.Hi glos^a vetfrum co^ii"
icant, obiormial, marceai, excubet, cmmus, postulanl Ciim, lit vidimus. Ilunc hvtuiium, fjnsqne elegaiit am
'eiei. llyiaiiariuni Veu. Thomas;! kalei veiai, quod iaudat \ringhos iih. vi fi uit:e >obt"rraii., cap. 57«
lOtineo.' quod eside GaUo gallitiaceo. Ex ejus i.b. vi, caji. 57,
^8. Apud Teollui» Vat. unus, taeHtt non maie pro seauens flaouuuieniuin exbii^eo.

Vclu^ pitiui'a c.\ cocmoicrio /'riscilia; via.S,;!aria.

 , , : ,

7S5 CATItEMFJilNOPi 11. MAtUT(IHtJS. m

Ti) riiinp0 fNKiis viiKuta, A Hoi)ti$i|tie j utt c<th»r r<>di(

244 ^" ^'^^ p«<%at«iii veltis, VuUii I iteiuis ^iUehs.

I('0 . Mi>Yuiiu{ue luni<
Mi>Yuin«tue iuiiK ii iiigete. Sic iio^tr» mox. «ibscur tas,
V> Ft:tudis<(tie f)«:c(us coiisciuin.
II. HVMNUS ».\TUTUMJS.
Uifplis reieciiiui tmbilMis,

245 ^i'^» c^ leneknr, et niibifs Uegnante pirllescei Doo,

ConfuM inutidr, 6l lurbkis Tunc iton liceliii' clauilere,

Lux iiitrat, allMfictl p«'us, 'V^itod quist;iie fuscuiivcogitai

Cliristus Tetiil , disceJite. 15 Scil mane elaresceiit nuvo'

%i^ Caligo ierr% seiodittif 247 Secreta nieufis pro<lita.

PercuMa. solis s|k€uIo : Fur anie iueent squaltdo
CLOSSiE VETKUES.
6. Spieulo, radio, tpiculum jHf^rie e$t sui/Hta, 1. ntiH : sole fedeuntt', redire colorgm. ^.tiwnf, soii». — I.
liadio, Vat. A. li. Palescit, fuigeseit,h9tt,
Color reilit, seeundum phyiicos toquitur, qui di-
7. 13. Ciautieie, occuiiare , I. •

cunt, omnia cotorala in nocte coloreiu perdere : tole i4. PusctiiH, i)i/>o«um, deniyrdlum peccali». I.
iieruni redennte, iltis cotorem redire. Sic et illud Sox .
15. M'inf., adi:eri>. estmane teiHporiiniiini^eir um;
abstulil ara color.^t. Qwdain autem hoc aeyanl, dicen- sed iioc ioco non eat, cum coujunqiiur deelittuJbHi p'trt<,
t^ , squamat piiciutu liocte lucere, Vat. A B ut mane novo, i; e. in die judicii, I.
& iSileiitis, spteiidgfiiis. Secundum pUyticos
toqui' l(i. PriMtira, manifr-siatii, Vat. A.
tur, qui 4icunl oiniua eoloraia iu nocie perdcre colo' 17. S'|uaMilo, tenebroto, l.

COMViENTAaiCS.
QuijipcCljiistiaiii veieie> galli (flfiaginem, vigilauti^p, 65, Sox mundi, ui hic, No.t, leuebret, nubUa tmuutt: ;
neepuii Chriti Dtmiini , et diviui ?e»bi pr:cc(M(uui quui uinuia inte.i- se «liCreruiil.
•ynib4iiiiiii cxpriutere sut^iMiii
. neque «oluiu jnxta
; 3. Vetus cudex iif etiit. (Ititou., micttt pro inirat,
apustoluiu feduRi «jus iu^ago fiequeutir-r o«-.currit, niale, ei e.x aliqiia gtossn. tlyuiiiariuiu V Tboui.^ii
««<1 aliis ia iiici'» cte(ue(eria'ibus, ut in sareopltagis et muUis iit locis correctione iiuligei, ut iu tioc lcrtio
lihGerui*, et in (;diu**re sublertaueoniiu cuiHeuluruni versu, iiitfai, albescii poins , ubt Ueest tvx.
pr9s|iectii, iii roriiicil>us- et aiisiiitlius. iude in subii- 4. Oiseediie,lMTtmti.t, ly.a e sacris abire julftiittti!
miorilius teniploiuin uostrorum rasiigii^; gatius rei^-'»-' firofani, ui Pfocui, o procui esie pivfeni; ei ifilVa
s^ntari coepii. In cu<l;i. Vait. Alexaiuir. 7i et 548 lyuwii» 6, vers. ijtjei scq., Procul o procul vuqau- ,

gatttts in priuM buius bviuui iluora piii^tt.r. ^idA tum Poitema •unuttiorum : Proiul esio pavicuci Pr»-
}»reieg- nuw. 73. Veru» 4e galiis plura nuper e4i<>it strigiutor ucia... &iseeUi\ Ciiristus hic esi : HicCltri-
cl. Fiaiicisctts Ca»cellieriu8,4|iii ^iu xutH' vuluutiiMbus siiisest, /if/«<;*ce. Imjieratores cmu ii;ft«uiuiiee.usa
4i)Ct0 el«i;aut<>ri|ue cuB&ctijais arguiiieulttiu iu^vuqi lutliles dimilicbaitt, lia'c ftiriutil t inei»aiiiur, Oiscc-
iU &rcreiariis batilieiB Vaiicmeie exiiau»it. ¥u&^ Ui»< diie, Quirius, alque urma deponiie. \i«te Urissuiiiiiui
serti iib. i , rap. 14, § 4 1 1 t^q. • v^ierei €Jii:i- Cw dc foriiuiiis tib. iv.
ttiaui lurribut Campaiiariis ijuIIqs it^iponerent. Di Chti' ^
(). Sjiiciihiiii |>{«priee.st sigiit.i. Chiiiiiiitafdus }io<!t
tti verhit, Auiequaiu xjaliui cautti. De yaili sjfmMv Faiiriiiuui ai', spicuto impropne tiici pi«» radiis, ci
apud Clrriiliaiiot. yj-eclius alibi rndiorum spicuta. ver^. .S7. iiaiuuit.
iUttutiau^, z\i» ttf^criptiw Guld.Aldi. , iUt, .
Q Ciinira Cif.inttts in iud. Lucret.. vcrb» Teiu d.ei, uh-
Weitz., Ad ilatuiinum ex l>reviat'iis m ciJiitCett vuie s.rivat, veuusie et doc:e t«ia liiei apn«liari sq/j.> ra-
Ittr inveita. Alex., Vat> I et .ilii, Uijnuiut matuliuus. diQs, shul Vitrro /a-w/fl snlit, el Priii!«-niiui> spiciila
Es eru-ita pr.flalioike excelleotiftsiuii arciiiepist.Oi<i itixer.iui. GifaiHus raiioue:u ad«iit, quia r.>ii us itiiiri

Tote.'aiii'jMl. |kevi:irii biiUH-iaui uuv:um eiliiloKfiu esl aliud Laliiiequaitt U'Stiie, ^eu liasta sivf. ex fer-
e<»iiiS0f luuichyiiinuu) pos&e vocari ad piiUorum Citn- m, siveet iii:iteria. {j»}C raiie uou piacct iieciuaiio
tum e\ veteri Hispauica consueluiiiue. iu calce no- de Urig. tiu^ue Latiai»>, veriio Radius; sed asseuli-
stri codicit ik\l tlotlissiuius pra;>ul) itou solum lioia* lur spitutiuu) ii&»rp:)iH de suUs luiuitie pariter, ut ra
tmatutinas el laudum iiivenies, sed.clinm iiymnos ud diUiu; qu<in cousiilere poteri^.
primam noctis vigiliam, kd tJUT
g.vll» c.\.NTiiii , ^ittiD &. Hails., uif«ii/i pro tfKrn^s , <{uiij oielias adii:e-
CiliC.V MEUltM .Nu;.TIS, el A'> PfLLOhtM CAM L'M , quod f%i sidesis, ut sol denoteiur, ut recte t:iierpretatur
erut circa extnryentem auioram; liunc secuadum, ut Uo. CoiKiiiiUiiii taiue.i est, nullu niiemi.
u ga!li coHtu med.te noctis discernereu' , kymnum pul- ^. =Prag.t /u<: pro 4tc, male.
Ltkftu» CA.vrts appeliabaiit <on*oiiaui S.
Egregi« ii;KC U. Aid., Uat. glosaa fulgescit),
(ulii , Fabri- Cm
l>'ulori verliis cap. 51, iil». v Elyraol., H^iiHiinuiuesl cius, WeiJ/.., Vatt. I, 0, P, et aiii iegsiu patlescit. Iii
i'iier ttbtc^ssuin tenebiurum et aurcree adseHium. i*a:s. Vat. .VetAlex. esi paltescet, quod vitleiur exigere seu-
bujus liyiuui MaiutiMi c liiitiii fei'ia4a«i lauiies Urcvja^ sus. Agil euiiu piieia dc exu-eui Dei judicio ; id:-<M|tie
>

rii Uoinwii, JSox, el lenebra:, et uubiia; lars ver«» adjuugii :7iaiC uoti lic^il ciaudere;.. Sed lutme cta-
feria 5 aJ laiHics, (.ux ecce surgit uurea, pro (|iio rescent hohu. Nelifisscusis luibet': Pallescatpro nlbe-
vcrsu Prutieir.i'is iial>et, Soi ecce nurgil igneus. i\ c- scat, et.allndil ad te.iifitis matutinum, quo anrorn
citiliiis part. b Prosod., rap. 0, ivg. li^Quid, iiii|iiit, I) pfdtet. 6ed lu .eOiOextu Neitrisseusis i«>giiur palltscii.
eleguutiUi lilo liymiio Boelfiie.no, qui caniiur in laudi- Attr<H'a priiuuui paiiida eai, 4iuu ro&ea, ^iieMio
^ut fer.(g 4, A'o.1, ei tenebra', et nubrla^ eic? i*tita- caudiiiia,seu elara. Venuii ii.ic v<>ca«iii!a, aarorx e^
reni, Buetbii utiiHeii exeiiiisst; pru PruiieiUiG. Seti inaiiUiui ieuiporis propria^ a.Prudeuto poetiee ad
Saulo aute il:serat : in litfmitis a»t:m a S. AiubrosiOt extr^iiuui jti-ikii 4i«w, t|uo {kH jusli4M8 «pparebit
'oethio, aut Pntdentio conslructh uiuur tUclesia ca^ trausiieruiiiiir.
tholicaiambicis liitju»ntoui, per ttroptia^ tctrastropliui i^. Vat. i el Qo^. a prima
iaauu elareueunt, qu<Mi
dislribuiis in lioris ctinonicis. .Se t iie<|iie iiic esi *»yiu- pott-rii susiiueri. ^i supr» kgatur palleteit.
liits Uticiiiianus, uo<]iiO aiiiiiti iauibictiiu tiiiuetruiii 17. Cave ab A!<iuix ediUoiu» erriire, Furante pr«
nivi, a Boeiliio coinpo iiuai, qu°a uiaiur Eccle*iaca- Eur ante. itlirifice poeta exomal hauc senteiiliatji, liui
ttiolicM. m<t/# ugU, odii luc^. Siii^iiia ftuui.apuii SS. Paties.
i. E^iti , ;ufri'a [Ho nubila, jucmlusti. iufra vers. S. Aiitbrofius iiU. a il<it>la et Abel, cap. S Lairo :
 : ;

m ALRKLH riiVDENr;! CiinMINA. 7U

Irnpuiie peeol i«iitiH>re : A C.istumque nugmer ttpit ?
Sfd iut do.li» coiiiraiia Notic Miiivc sevcnitn viviiur,
?t» l.uierc furtuiii iion sintt ^
Nuiic nemo ieniat Itidicruiii,
Vcrfiitl» Iraus ev calliiiii 55 ificpta ttuiic onnies sua
Anial leno' ris ohtegi, Vuiiu coit)ranl serio.
Aptiiii)qt)>> liiMieiii Utri»;iri> llaec lioia cuitciis ntilis,

Ailiilier (iLCiiIias fovc!. Qua qiiisqiie, tjuoil siiniet, gfral

2"? S"! et-oe surgii igneiis, Miles, log.i.ius, navi(.i,
Fige(. pudebCit, jKBmltit. 40 Opifex, aritttu*, inslitor,

NVc lesle qiiisqiiaHi iiiikiiiic lituiii fttrenMs gloria,

INccare coiistaiiler pet»?st. 248 ^'>"<^ ^''^^^^ rapiai ciaM'cttin :

Qiiis maiic siiinplis iieqtiiler llerc.tloi- htnc, ac ru^iicus

?.()
24S -NoneruL>escilpocii!iii. Avara iiuspiraui iiicni.
Cum lil iibiJo teiiiperaits, 4^ Al nos lucclli, ac feiioris,

UCOSS^ VETERKS.
19. l)o!i«, farum. I. ii r>5. li.epu», incesta, I.
'ii. Ainal, cHpn cooftariri, i. 5G. Coluraat, laudant. —
Scrio, lumetlo, tahri»t (•
"iZ. Tiirpihiis, rcbux, l. Serio, i. e. maiure, mode^e, iionetie, Vai. A.
2i. rovpl, amal, Vat. \. ei f. 5H. Qti», itt qua, \.
-i-'. Poeniicl, adulterum %ui Helerit.X. 5U. Miies, pfebmus, Val. A. Tog»4us, rctMtm$^ —
^8. Coiisiaiiter, tf«i/«ffer, ^dHnuH ei',l. .Aud»eier, qui in foro ditpulai, !.
\:i'. A. 40. Insiitor, necjotialor, l.
-J').Mane, ai uiane ebrius fHerii, ,1. 41. Foreusis, u foro, Iso.
"1. Ciini, quaiulo, I. ii. Ciassiciim, tuba bellica, L
Z-1. Castuiii, caniilaiew, I. /V« caitiiate, uomen. 44. Suftpiranl, desiderant, I.
Va'. A. 45. Lucelli, dinitnuiivum a lucra. Keiiari^, wm- —
5">. Severuii», adverb. yraviler, l. Pro adverbiu. i. nn. Feuut dicitur a tuanipulo feni, qnia titut fentm
e. Qrnviier el honesle, Vat. A. jnanipiilis angetur, ita fenus, i. e. pfcunia auiitucHia-
•Vi. LuJicrum, ludibrium, I. tur coiiitjeiido, L
llOMiiENTAlUlJS.
dienirefitqii, ijuati criiuinit letifut. Lucem, udulter eru' Psycli. vers. 43^, iacut, peiukmUa, rolmptas, cupid»
heicil, fiiiasi adulterii conttiain. Poetne (ingunt eji dicuiitur NCGATBiX aciet. Castwn jk^o caste, ei sinnUta
N..cie Ff^uttctti et Meiniaciiiu; progenila, ui •leuo- iibeaier usurpat : sic duobus nrofiine sequentibus
letit iioctem iraiiilibns esse apiain. Ethnici nociur- versiiius severum ei ludicrum. Paulo ante iHrpia pru
iias cojtgregationes priiois Ciiiistianis oiijiciebutit. Q rebus turpibm, et rnox iuepta sua pro sus ineptiis.
Miniiciin Feiix iii Octavio : Uiic post tttultas epulas, 36. In Isone laudatii pro coloraui n<in intfHigo, ni»i
iibi ionviviuiii cnluil, el ii;ceita libiuiuis ferror ebrie- legeitduit) sit lavant, nat, qood magis congruil, tar-

tiite exttrsii, fania, candtiabif^exut est, jactu of-

qiii vant» Ad utargitieiu editionis Cokxiieiisis repe:io ex
fi>!ee ullra spalium tituce quapnVciiS esl, ad impelum cod. oas. culiu pnt vultu.
et tnilum prorocuiur : sir eierso el exttincio conscio lu' 58. Prsbf. vers. 55 eodein Acrttu tludeo occiirril,
mine, iiHpuiletitiitus tenebris uesus iHfandce cupidiiaiis !<ion sunl iUa Oei, qute iluduil.
iiaHvunl per tncerlum sortis. Quo respexit Terlullia- 59. CitaKiiilardus ioqaium pro iudice siimi vuli,
iius Apotog. cai). 7 : Dicimur tceleralistimi de sacra- quia infrade togato diciiur, iiivw {orensis gloria. Sfd
mento infanticidii, el pabulo inde, et posi cotivivium porum vidii naiu fovensis gioria Otnnibus qiii iti foro
:

inceito, qiiod eversores lutninum canes, Unones scili- versantur pnte^ appiicari, et U«ic Itico oraiores po-
cei, leHebriis tuin ecAti:idlnnm impiarum iHverecundiam tissioiaui si$$uilicari u'>ciarat ver^ius 46, qui buic re*
procurent. Et cap. 8 l*ra:lerea caRdelatra el lucer-
: $jp,onde<, Fandique pronus tutcii.
tKF, et canes aliqui,^el offulas quce iUpt ad eversionetn 40. Maie Widiii. et B.>i;g., in qiio supra in-
i<t»tfor

luitiinum extendanl. liatic fabutaiu et caluiiifiiam vei sti/«r;naiii po^iea meicaior ideiii nouiinatur. Instuor
e.K eo niaxinie dppeliebant Ctirisiani, quod D<,>uin dicitur qoi iitsi.Yt negovio. Videgiosjiain.
aeinper pnesentein, et ciii nibit est clau»uin, cogita- 4S. Suspicio mihi )>oaABiia e&t de trajt^ctioae Iia-
r.-iii, etcolereni qiiod h\ fere loto lioc liyiuHO Pru-
;
rein versuitni, ut pfiimMii «iebeai esse. Hunc irv-ie
lie.tiiusexponit, iit patebit. rupial clatiicum, lam J ttutn [armuis yloria. Iloc eniui
i\. Oxon., frons pro fruutf sed ionge melius est ordine prius reecnteentur millcs, fgaiui, et mercalof,
j) tii posiea ordine inverso ^d^ai artes indicaotur, .Al
fruus.
t^. Respicii eonsnetudinein fere omtiium gentium. nos tiiceili, ac fenoris, elc. NoU( poeia, plurt^svivendi
liric^Tiitn Jiidxoruin, el inde Chrisii^norum,' vinuui certuoi geiius noo eilgere, sed Citsti aiii tenieriuie
inane non bibendi : ex qu» S. I^einis Actor. aposi. arripere idcDini eHr^tai. Cottfer priuiam saiiraw
:

rap. :i a &e, :iib apaftioiis uiiisque CeiiUiin vi^iuli ho- Itt). ) Huraiii :

niinibii&, in quos Spiritits sanclus liescenderat, su-

Oi:i lit, Vierenas, ut lientoquaiB sikM sorleia
spicloneih fbri^^t 'lis dC) niil Son enim sicui tm a?-
:
&*:ii iciiio deueri', avu 40»'il>jeciiri(, illa
'siimaiis, lii ebrii sunt. citm sii hora diei terlia. Ne4}ite Cuuleuiu;» vivat?
.Vti'iu crediitiie erai, tot siinul reltgiostts cordiiiosque
>irii^eonir» coij^netudineiii, coniiuuueiwqiie viveiidi et qtix addii de milite, M {nercaiore, dc agricela
ino.liiin, et priKscriptafii legein, vino se ante horaiu ei de jiiri»con$ulio
liertiaui proiuissc. Chtiniilardo ct Tetiiio aiia inter-
AgricoLim Ltudat ^iris i^ttuuiue pcrilus.
pfituLi.i iacuil, qiiod serino sjt de pocuiis snmptis
{

d:e:'el tiocte s"periot:e. Noii probo., nec videuir pro- 45. Vi^ne audire aiiam fa>oer.tlori<i, aut, »1 «4i*
jtare IsO. scribunt, fen^-raior.s etytiiultigiain ex Varr«ne?eceil-
ii. .A4cii'il yuguior prn Hbidiiioso, til hynino 7, iaih : Faieralor a fnnere esl coifnomiHuius, fcitua auitfn
ver?. 0? : VeUicsiiiic .\lg.vs condomur.c ei fniagere, ei dicltifH u fe.u, ci qaasia felura quadain jf^cut-.ia p*:'
 m CATIiClIEItiNON II. NAT13TINI!S. 790

Fandiqof {trorsns ne$eii. A lii^ ti<4 luoraiRur (lurstibMS,

Nec arte fories bc!lic4, Uac arte iaiii«m Tiviiuui :

Te, Ghrii>ie, solum novinins. 55 Ilaec incboamus inuncra,

Te iiitMite pura, t:i simpiici, Cuiii sol rei»urgens emioat.

btt 250 "^'^ ^''><^*' '^ ^*"^" P'o 251 lotcode itusiris sensi!>i»s,

Htigate curvatu genu, Viiamque toiam dispice :

Fleiido, et caneHdo disekaus. Suul iniiila fucis iilila,

GLOSftiC VETEUKS.
4€. Fandi, rhe(0rUm, Yai. A. — Si«MU, sunmt, I. 59. Foeis, peccatis, tel ni^ris. Fueu$ iicituT de
5S. Catieiido, /autkux^tf, I. omui colore, unde fur las tentes diciniu* tjmtcunqtie
S8. Dispice , dillgmUr aspice , daonum Mspice, modo iirtcias : pei-cali» tenebroM, I. Fucus eti evlw
, Diligentcr itupiee. Vat. A. niifer, ied pro omui coiere poniiur^ Vai. A.

COMMENTAluyS.
rieniis aique increpceniis : Cmto, et ect'
ei idcirca el M. lapsus nosiri in pecealum. Quod tero d'e dominicn rf*-
leri cetulis ejus fcneraiertm sine o litiera proanniia- nna non inflcciiinus, desifinaiio esi resurrectionii, per
»*
"nnt, stculi fetus ipse, el ftcunditas appelluta. Ex A. (junm gratia Chritii, eta peccatii el s rtioriificata
Gelliu liU. XVI, cap. H, Nonio ei }tfaicello. Hac ea- cum morte tiberaii samut. A eniperiins auiem npt>~
eit
deiii raiiuite Graecis ^iartus twj^ e^t (entis. Lttcelli stelerum censuetudo iatis acce^iil inilimn, pfouii uic
voce ut lur C Cero. btatft Ireneehi merl^ret episcopus Luit^uneutis, in iibro
4*i. Quaer»t aliquis, ex qsorum persoua Pruden- ie Pasckute : ubi quitifue meitiir,ueui facil Pentecostes,
lius bxc pruferal : oon eiiiai oiQjies Cbti&tiauos po- iH ^s«ftnKa non infieclimus, quunianipari eU euKi die
tril coiuprelieBdere, In qaibti& eraat miliies, lofati, domtHico poteslaie. juslii enm, quee it itt% dicin (st,
iiaut:e, opiiices, aratores, iDStitore». Igitur t|UoJ ait eausam. Hiijus ritus vesligia ex^^tnnl ia olti«io eroic-
Uac arie lantum viviniui, oempe iautjandi Deum, sd- siasiico^ in ciijus fine aiiiipiionae beitlx Maria* fle\is
lum ad (lericos pertiiiel, ei furusae eiiaui ad eociiui ^eti^Us dtcttulttf pr3'ief niam is Jiebus domiiiicis, et
iiomintim coilogia ei ^ocietates, iu quiltu» rfligioti tota I6iri|><>re p3»<iiaii, qued idem oiisei vaiur, ctiiti
ordiites jnm or.wu aiiuaibraii, ui viueii potes; apud earojuutas t-oniUi deiparam siiiutare adrnonemur. I>e
S. Augii^iiiium iib. i de Moribus £cclet>iaa caitioiicaB, iuciinaUoRe vidc prateralios Ca^arium Ast^
(.'euuuni
uhi pr;i:k-r anaclioreus, prseW coeitoljitas in eoiu* laien<i9m, h^imiliaSi. De genibuA ^ecfetidis ut araiioue,
iHuiiem vitam congregaios, viyeoies in orationibiu, qtti aos r^irehetidit qui, diacono claman&e fluia- :

in iectionibus, iii disputaiiooibus prseier i'em!»aa
liabitaculis Sfgreg:itaa« ac remoiasa viiis qiiam
gissime, adjuiigit aliud g»-nus iaudabile Cbrisiiano-
rum, qui in civitaiibus deguul, a vu*gari viia refBO-
tis^=imi. Vi<<t, iiiquit, ego diversoriuoi saitclorutti Me^
diolani, non pancorum hoiniauin, qaibui unus presiiff'
ttr prceeral r?r optimus et 'ihctLSsiunii. llonm etitm
plura eoifnovi, eic. iStqbe koc t» mris laniutn, sed
et.am iu leminis; quibH)> ilem muUii viduis, et vmf^-
bus simul liabiianlibus, el lana, m
teia liclMni qiteri-
faniibut, prctsuui singula; graviuiniee, probaiissiuiee'
(]ue. Ac turiitsse Pruilenilus ad aUquod
ris diversorium sece&serat.
4y. liis qiiaiuor veRiibu» praecipui riius coieadi ei
rogaiidi Deunt cuiiliaentur, priaius internus in spi-
rilu el veriiale, menie pura et simptici, ailer vooe
siiie caniu, le vote, u;rtius caiUu pie, quarte ckrvato
(jenUf f\u\ulu<i pciido. De canlu ecclesi:is(ico nMHleraio
ab ipsia Lccl'-si;e nasceutis initiis plura passim ^ii,
ct nonniltii iios iii itissert.de Hymn. eccies., §-^ e(
»eqi|. I)e!}eiu iiferorandum supra ad bymn. i yers.
8i. litnexio genituin inter primos CbrisMatios adeo
mus (f€nu6, ui etOiumnae er«ci.'V! slaiianl, ijuod.inquit,
loii- ^hritiin^, dum in ecclena &raiur, oin»ino nec t cet
nec espedil. piun auteni Gbrisiiani siaiites oratioaeru
runtlebtiit, «appe matiUit 4^ cruds formam expanUC'-
Q bani, queiantitm eiponam »d bymnumS. Ft-uciiiosi..
5ti. Cbrisiiani veieres non soium erie»i«' sole pre-
<es Deo offer^ni. sed etiaiit oranies ad orientem
respicidMAl. S> Jusliuus ioe. (iu. ou%si>«Hte ilx :
flur cum amuia loca idonea sint.ad Denm colendum
pura aienie, wi loiis Lritntii ciinia inteu is oculis liy-
iunos et orationes o/ferimui? et qui snni qui /;irc nob.s
iiujusce |[9ue ircdidiritiU? Ke^poudel : PrMSfuniissima quivque ad
honorem hei destiniimus : trieas pr(esiabilior est omn;-
bui creaturis, ergo vultuvi ed orientem vertimus. De
ritu M orieiMis regionem prticaitdi exsiat disserl ( o
Jacobi Tboiuasii. Eiinm tempta olini Cbr.stiani ver-
sus orieiitf m fts ruebani.
5S, Gobl., Widm., Bong.. Vat. ijuusapiid Teo!.,,
Weili., despice. Prag., </«pire, a<l 01 am dispice, Kal.,
despice, aed corre«Huui dispice. Jttreius ad lib. 111 da
Yita beaii MariiBi reaiiiiiere vo.eiia'. dissice. Legen-
dum dispice. Cauillua de coma iioreuices Omia :

iii iisu crai, u> pro nraiione ipsa in Aois S. Tlieci» qui magni ditpeMt inmna mundi, quein ad tocum
iujlexio oienxmm paiialur. iiingbamus, iib. xtii Aoiiq. plitri coitgerit Joaii. Anltmius Vulpius iu sua Ca:uUi
eccles., c.ip. 8, tradii, liunc riium usiiatum fuisse in
-^ ^
eiiitione, i;u;e magnam partem eiiam in lexicis rii-
iitaiuiiiio ti ve-periino miiiisierio uicittis profestis ei veities. Yulpius non seoiel in ubenimis suis in Ca-
.«•taiioiiariis, slvc jejunio coiksiiiuiis. Teriuilianits in lullum commenlariis magiiu cuni eiogio poeix nostii
line liijri de Oralioue : Slalioni miliiia nomen dedil, ji;emiiiit.
ttsum o.aiio. Qiiarta qunvis et sexia bebijomadis die 51^. Gi^ei. iegeuduin coniendit in 2 e^iii. futcis ex
iieri siaiiones sule.)anl, in quibuv jejunium siinui cutu veiu^lissiiuo iibro, cura aiitea eliain poeia 4Ut'i'i><
staiioiie £olvebatur, ut tlicati: ad tiynutum SS. Fru-_ Qaodquisque fuscum coqiiat, quod lloiiisiu<, ilymnir.
ctuosi ei sociorum, itis eiiaiu di&bus Otristiaii^^r Tiiouiasii, hirTi.. et alii approliaiit. C<>miiiunior est
orantes genua lieciebanl. Qu!b'<is aitieni diei^us. ndii .alia lectio ueijue rejicieoda, quam teneni Vati. codii.
nectercnt, S. Jusiiiius, sivc ali>is veiw&' auclor, optim^ n«tae 1, P aliiqiie, Abiu:*, VVeiuius. ccrre-
«lunest. 115 ad oriiiodo\os, expiicat Si (januuni incli'
: Ciores bymiiorum sub LlrlianoVHl; et pleia^que cdi-
tiiiliu in precaiioiiibi.s luagii Deo commendat, quam si tioneK, non excepto cod. iLn»u, qu>'ni mate pro fu-
sianies orenl, quure uiibus dominicis, el a Puscliig fe- scis VVettzius alleiavii, cmu discrie liatjeat fucls,
riia cd Peniecosicn usi/ue precuntes geiiun uon Itectunl? proul lleinsius observavil. iit Val. 0, Sunt mutia il-
uiide ialis in Ecdesi^m proveiiit consueiudof 'Qux- liia, deesi fucis aui fnsc.s- Teoiius iu niitis aii, Cel-
Siioni buic ila rcspOiKJe! Quia aemper utriusque coi;-
: lariuin post \Veilzium tiabere fiicis inclita ( lcgA
eertare mciuoTiuni ajioriebal, ei iapnus nonri pcr pec- )ii/>i'a), uecaliier Hei.niiuiti, si aiioiHias, <ptae baldt^

xatuiit,i'i gruiic Cliriiii, j)er ijnam n tup^ rc$urre.ti- it) addendis. Sed lleiiisiiii; itt a<i>leiiiiis Si nl."ttiiam
uiui. tliii:.'u-ier /ir:iu!i},' jcr icx liies iiiciuiatio nuUi est non u]uia\il. iljucsutiL vcrba coiinexa cj^ i.otu ei ad-
 : ;

791 AlKKUl PKliDENTU CARMLN.%. W

Quae iuc^orgeuiu' uia. A Nitere pridem jU8»wa8^

Durare n<is laies J4il>«, 252 ^(^ni^"^ liactiis flumioe.

tjuates reHioiis sordibu» 65 QuiitJcutique iiox louniii 4f^iikc

TILOSSJ: VETEaKS.
61. Dtirare, lyertevermfe, i. (ii. Jortiatie fiduuHe.^MfiMmeMe, I, Val.A.
65. Miere, lume, !.

r.OMMKNTAR US.
deiKJis Bi^e fcscis EgmonAa>iui eoaex apud Wni'
: l^tur ertbscis, id est irHfHtnati teHebris, e' $ie nwf u
zium, Sed mittni cod-c.-m i» voluU desiqmiwe. Sam cohcerel sequens littera,cuw dicii, Lnve pnrqeniur tua,
Eqmondnmi ip$ea tue im^pedtts fimis di&ertim; FU.»iC;s eut rcgpicit ad aliam io'is proprietateiu, qui koh $o-
taniett Giseliun$ ex veteriinio exemplari. Teolius cuiii lu'H illuslral, $ed eiiani pitrga', " •

plerisqiiu legii fncj»; qisae leciio coniirmauir ex h- 6^ Prag. twflle prius pr.) pridem.
niili iJjrasi 4tf^1iyiiiH0 S. niopolyti , \trs.. iiS : 6i. Ral male Jordanis pro Jordane. Jo<danis ai)uas

K,Tj-uij>iar iceleris paries habel illiius, in q"0 Muilico- (»iii(i ^^hrtsliaiii ului iiniiin laudatMiU, quod eh Cliri-

lor fucus eiiuerit omae nelas. Nel^n.-isensis iilraoique gttu* tuissci bjpti/iaius ; cujus lei lioc exslal mouu-
leeiioiieiH amplecliiur cl explicji : Mactttaia viiiis : nienliiin :

Nuniismu vcius e.v .Museo Viclorio.

JiiNutiCtis msoliui, st^d itia tiivocatiotte usus ait B Hi«"onyiM iM v.rba Euseldi ex libro do L(>cis Ih-
Ergo age : sanciificus adsit mihi carniinls nitcior Spi- braicisiia v«fiisiie. ut diTCaiocliuiiMMiis eiO(»Heie(,
riiut, el puro meHlem 'imue canenlis Oulcis Jor-
riifet (jui iuaxiio^ siudio aniliib:^(ii ui Jurdane ti4pM7.:irt
daniif ul Chrisio dignu canumus. Paiilinus Pein*- setl iui«iliji ea |i6sse de «intjirui l.iv-cru, iiuttd Cbii*
•urids illi. IV de VitaS. M^iriini : Canitdias posranl sli:ini pr.-«ci|»iie iii lbsl«» Tiieoj.baniiu f>ost liapiiMniiin
iilitipn.itica pectora tyaiphas : AUera
, pocla jiecent parvu'ornm Cc^iiuenlabanl : *'.\ liineiari'» Anio;:iiii
•luii.ines , Jordaiie rcnatos. Huc eUaiii |ierli>>*el o».»rlyii» et ilttdoiipt^irlco S. Will.liaidi, ijuod editlil
i-utisueiuilo. cujtis^ lesiis S. Hieroiiytniis ileLocis CuiHU». Aquain ex Jordaite .11 ii>ii<>itiquas re^iones
JI< br.iici? Trans Jurfianem, uui Jvanne» in paenueH-
: (]iiandoqu« .e^port^ttatni.ut ii|ii princifMiin sacro l>a-
tiam buplizabttt, unde ei usque lioJie plurimi de frairi- pr«sjn:.ttt abluer«tiiiir, probin dtciissiiiiOS coniinen-
tiis, hoc tM de mnncro creJeniium ibi reua^ci cm-
, dator ^f ancJscus Vict^rius iit coinuieiit.trio de nuinuio
>'icnies tiiali gurifile bafiliianiur. ValeflRiis iii iiU'isad .icreo veieruiu ChrUliaooruin, (juedi nitstjiKHue ex-
ai». 6i iiij. 1» Vjlaj 0'iViSlaiiiiui, ii4)i iiarralur Gmj- liiliitjrous, ul ejus anirquilallB ecciesiaiticie un^nmria
M*i«ii;i,ii.; ouUissc iii jQidatie b;!;»!-»*»-!. obsei'vul, S. laiius pervagetur.
 CATHRMERINON 11. MATUTINUS^ 794

253 fiil^cit atrt» aui»U»tM, SaJavil impar pr^iium^

Tu, rex, eoi sUleris Seii cuiii jubar ciaresrcrei,

Vuitii sereno illtiuiiii:*. Lap.^anie claudus p(»(*iiie,

Tu, saocie, (jui leiraui piceiu Fetnurque viclus riebiie,

70 Ciiidore lingis lacleo, 255 <"'U!p% vigureni perdidiu

254 i^beiioque ciy^uliuui iacis, Ntiiatjal iiiguen s>auctuin,

Delitia lerge livitla. Qii;c rorporis pars vilior,

Sub nocle Jacob cseruU Loiigoiitie t»ub citrtiis loce

Luctator audax augeii i)tra<ii f'>vel libitiinem.

75 Eousque dum iux surgeret, 85 iiac iioi docent iiutgiiies.

CJ.OSSiE VETEKE-.

65. Deiiinc, pon bapiimttm, 1« B ssmper eral , V.it. A. — Crysl.iiliitR , perspieui-

60. Jiifecit. niacvlatU peccatis, 1. (aiem, I.

67. Kes, Chriiie. —

Eoi sideris, ioUs, qui ab oriente li. Livida, sordida, l.
nn$ciiur. l. li. Liict.ilor nou bruehiis, sed oraiie^ie, ut beue-
€9. Picem, peccaia, peccaiorem, I. dicerel ei, \.
70. Cand6re, J!/$M'(ia, 1. Qui de sordiUit, et pecea- 75. Eoiistiue, vsque; laiuum significat qnMnlum ut'
ioribus candidos reddls, tt juslos, Vai. A. que. Isfi.
71. Ebenoque, arbor nigertima nigro ligno : ebe- 16. Stidavii, iuciabalur, Inboravil, I.
tmm yenus nigri /<V/m, vet ebenum yenus esl arbo-
€$l 77. Juliar, «o/, tphudor diei, I.

ris,quodposiquaminci:sum fuerit,et projicitur in aiimis, 79. FfiRiir, (igurulii lotuiio, i. e. viclum hakeni.
ibideiu quadam
coagulalione durescit, el efficitur lapis 60. Culp^e, Luxitrice, L
niger, unde postea (iunt utiliu instruiuenta ad discre- 8L ingueii, synecdocUe.
lionem bonorum -malorumque munerum, l. Ebeitwn 8i. yu*, nbi. —
Vilior. esl, l.

fieaus ligni nigri, qaod incisum vertitur iu lapidem. e£ 83. turtli*., sfHCiui, I.

quo diciinr alture in domo Domini (uisse ubi iguis ,

COMMlCNTAlilUS.

67. Pro rex lial»ent lux Prag ., Btitig., Sicbaid. iu stallo v!de eumdem lib. xx&vn, eap. 2, ei :ilios qui
coiiiextu, Gi-'. ediiione, qtiod intlyiiin. TUoinag.
iii 1 de fossilibus agunl. Pnidcuiii seitieniia ex Is^iix cap.
reperiiiin non dispiicebat Galiaiidio. E]$o vutiuiu eoi i, 18, (tesuiupiaes'.
sideris ii)ieit;g(i. Ctiaiuilliirdus aliier dislinguit Tu, : 7^. Pro (erge iii V»t. A ei Aiex. tnrgens; ita eiiam
ret eoi sidirris. Yutiu sereno illumina. Miiiu.'> bene in- BuQg., et .n secunda «anu Hait-^. iieliqdi terge. Vei.
eiiitio Parnieiisis : Tu, rex, eoi sideris,
ler;iuiis;it eoti.iii edit. Coionieus. inenduse tegens. Adverie,
Vuliuse:eno iUuiitna. Corre<-.iores Kotuaui sub Ur- C promiscue usurpare Prudenliaia tergere, iilumiit»re,
Laoo Viit aiiuiii verAiitu subrogaruut, Tu vera lux purgare, inficere, noctem, atras nubet, picem, ebenw.n,
coeteslium, qttud llicci iliu.s ait iuc. cii. fei'ts!>e Urba* ut signiQeet, a D«>o peccaM deieri. Ita su|ira ex com-
iiiiiii Vili, (jiria priiua lu eoi pieruuiqii»^ loiiga e&L muniori lectiotie fu&n illiia tuce purgenlur.
Neque ratioiie ne |U^ faciie quisquijn
esenijtils milii 73. Narraiur baec bistoria €eiies. eap. xvxii, cii*
iuiigam esse priuiam iu eoi.
pet>ti:)(fSiiit, )):eruui:jue jus eliam memitiit Oseas cap. xii. Prudeniiiis ait»go-
In priiu;i ediione hyitiiiurwiu correctoriun ita iegi- glce eam interprfttainr. S. AtD&rosius iib. ifde Jti-
tur, Tu tux eoi sideris, qund imilatuni esl in al.iid, cob, et V:ta heala cap. 7, ia siiniii iiiterprft.itione
Tu vina tux caetestium, l'oi-iasse ob it:ajorein ctariia- ver.^-aiur.^lhic pertiuei Prudeittii conolusio vers.yO.
leiii. I|)s; correcUires iu pi"*i':tii«ino aiiiiiiativerlunt, Teolius edidil cxrutea pro ceeruia, nisi si furte inen-
i^e pluri reiii|aisse i|u.e uieiiora iieri poluissent, ut duiu esi lypogiapirtcum. iletiiie ccentla, iiiira eti:iui
iliiid, Sasce.ndo \ormain sumpseris : imw ypud poetas byiun.*(|uiuto, vers. it, ccerulce noctis.
iiascetido frequeniius producitur , quam corripilur. 74. Coiitra isouem, et l)r'jciiiis, et onlione pu>
rvoii i^itur inut:«n(lum usset eoi, quantvis verum es- giiam itlam factam, plerique exponiint.
set, irei|ueiiiius e prOiiuci, quain corripi. C^lerum 75. Al tus legit Eousque tux surgerei, ubi omiltilnr
Ctitri-ciiiriS iiou sibi conslilcruiil, qtii diceudo pro dum. Kabricius separai bue pactu Eo usquidum. Iso
tiiduxeruiit, « correpiO, doiiiiiiioa ad vesperas
«ficeiiA- alio iiiodo. Poieris etiam seribere Eo usqne dvm.
in p3ssii)iie Uuniiiii, IHcendo nationibus : iiepuwit u Oxon., Quousque pro diversa scripiura. iieiu»iu$ ^u-
iifno Oeus, cutn ante;i esset, Dlcens , in nulionibus Eoa dum lui surgerel.
bpicabaltir
Hegnavil a tigno Deus. Sed quoniam l^ruiieutiiissiepe 76. Legunt impar prwiio ILii., Widin., Bong., Ald.,
j.
pdsiremuiii in gerundtis corripit *' Nebr., Vatt. I,
obiter iiot liiO, , O, P, Vulg. ; sed Giseiinusoptime ex
ni)ii essc lain certam, ()u:iin vuigo traditttr, e.im re- sifo ms. et Davenir. emeudavit prcetium, (|iiod con-
gulam, illud o treqtieuiius iiroJuci. qtiasi id iiuiura rirmavil iieins.us ex suis et poe.'ai slyio, qui s:v|ie
ijisa liat. Servius ;id iliud Virg. jEn. lib. iv, vers, cum acciisandi casu ulilur verbo sudo, ul Clauiii:iHiis,
4 13 : Ire iierum in lacnjmns, itcrum teittare precundo, qu(e prcetia tudas/ Prfftium eliam Vat. A t^l alii au-
dicit precando ei caniando lo breviare itaiuiaiiler. ti:|uis->iiui cum Aie\.
JIoc motJo Terciilsaaus : Ci litoi dubiun vurius reno- 78. Weiiziiis cotijecii et l<'git tusante ex meodo
tuiido dulores. iiifra iVuiieiitiu-i corripil, Luciando in Goid. taxunte, qwod exst:it etiam io V:ii. I. Sed
claudum et taiidum.OiunU) C.iluilum. Ciir iapsiinie rejicielur, qtidd omnes baliem? Vox
69. Woiiz us et iMari>'ili29 obseivani, respesisse iixc Virgiiii cst iu eaii:dem sii^itilicalionem.
poeUm ad illud Ovidii li!». in de iNntio, eie^'. 3 Sed : 80. Oiciim potius p:r(<;iad(i',qua Deo iesiilil,(iiiai«i
nenue mutaiur nigru pice lacteus liumor , .\ec quod luxuriee cuiii Isoiie.
eral candem, fu
iercbiniUus, cbur. 81. Pro toxeiidice posttum esl iuguin. Kervus f«-
71. Vide iMiiiium, lib. xii, cap. i. Utroque modo inoris taeliis, ei tm.itcuisse dicitur : ncmpe illc nitr'
ebenus el ebenum, el scrit>
(ticilur lur eiiam liebenas. vus, (]ui ligat raptit Oj^sis, quud in colylen sive ace-
Piinius aii,duu esse ebeiii geoera, seil melius ar^o- tabulum inseriiur.
reum irunco ettoai materia nigri tplenduris. De civ- 85. l*ro loco mjle iuco Egir. ei Pal.
 , :

7tS AUREUI PRUDEHT» CARMIMA. 7W

ffofninem MiMbns obsitum. A Sic 101.1 denirrat dies.
Si forie nou c&idi Dro, Neiinfua niendax, nentanu»,
Yires rebelies perdere. Ocuiive peccenl liibrici,

Eriitanrtcn i>eaiior, Ne noia corpu«, inquinet.

Intemiterans inerabrum cui 105 Speculalor asUil desuper,
Luctartilo claudum, et tabt<lum Qui nos liieDiis omni6us,
Dies obona tnTenerit. Actns<itie noslros prospicii
Tandem Tact^at caecitas, A luce priina in Tesperom.

256 Oux nosmet iu prxcefts diu llic tesiis, hic esl arbiier,
%i Lajisos siiiisiris greseibus l!0 Hic iiiiuetur, quidqiiid e«t,
Errore (raxii devio. Humana quod mens coiieipii
H.TC lux serenuni cimferit, Hunc ueuio railit jni.Iicein.

Purdsque nos praestei sibi. 257 111. aYMNUS ANTE CIBUJL .

Niliii loquamur suliilutiim, Crttcifer bone, iueisaior,

Yoivaiuus clMCorvai niliU. Omniparens, pie, verbigena.

CL0S8.€ VETEKES.
86. Tcnebris, peccatis, I. B 105. Lubrtci, inslabHet^ I.
87. Si rttiic, si f^rtuito^ |. id4. Nnxa, culpa. I.
99. Beaiior, sc. ille, i. 105. f^n^ulator, ChriitHt, Is«.
9». Iiiteniperans luemUruut, indpmila libido, 1. lOS. A iuce priina, tn/eii/te. — In vesperudli sc-
91. ClaodiuB, 7»arcidum, I. nectaai, l-

9i. Dies. (iHi*. —

Oborta, ^wist ''xorit, l. Iti. C4>ncipit, meditaiur, i.

93. Faiftica!, discedal, fucrsmi, I. i. Yerbi^eiM, verbo geniie, f, Y.-ii. A. Verko geuiie:
97. Ilaec Itii, Cliritlus. —
Sereiiuu», tereni'ateta , I. lentuni tHatculiuuni, quia soiut CltTislu$ esi gettilut, YaU
4 0. Yolviiinus, cogiieinus, I, Vai, .\. A. Viibo yenitum. Val. B,
101. Dies, vita, I.
COMMENTAUllJS.
90. Dissyi'l:ii»un esi au ei pes iaRtbus. gusieiur. lu codice Eccifsix Uispan.ediloa Dominico
9^. Faiyricius ail BeatiiudJHem in abiliHeniia et
: L«pez dc Barrers, can. 6^ ex i^iCartbaf .: Pion opor-
caslildte ponii, quibus luclamur cmlra ijaemperaHiiam lel ,'clericos vii Incoa •eii^iostit aule tecrem hwramdi»
ac iibidini^m. Sed non is verus ei propius poetee ietuut lerliam inire convioia, ueifue aliquenio cleriett, rusi
eti. At atium seusum non esprtmii ipse Fabricius. litfnmo dicia, edere panem ti post cibas tfraiias auciari
Prudentius in sacra Liuera interpetanda insi^tit I)eo deferre. It:i iitdicatur bic oaaoH a Lopezio; s«d
scilicet vcrs. 51. Ortunfue e^l ei itwim sol, poilqunm iii Coilccl. Miax. eoiicil. Hisp. .Sylvestri Pueyo, paf.
egresHis est Phanuei : ipse vero ctuudicnbat. Noctem 150, ad in;<rg. ief >-'ur, Can. ii, d. 44. /n addii. 4
et lcneSiras iiiteliigii peccaium, soiis ori<i!n Jesa Capitul. Reg. Frauc.,tap. 09 edii. Paris. ann. 1G77.
Chrisii gratiani ; liinc i>eaium vocat quein Chri&tus, C 1. AiJ. priniuin iiicit sAtt'!', (•e«tea correxit iucisa-
edomiliscupidiialibiis. iiluniiuaveril. Qua". iiiierpre- tor, iii Rat. etiiiin a prima niaoii, lucis sator ; Pal.,
taiio sequeiuibiis versibiis iiiaiime corroliorauir. lacis aucior. Biirniannus, lib. iv Propertii elef. 3ad
93. Faletcal aiil [aiisat legit l*o, Weii/:. ei Wi"l., vers. Lucit ct aucioret, afferi Prudeiiiii bunc locuni,
falrscat; sed in Witi. &iipra, /'aff«.^fl/. Gis. ad (>r:«iti 1 H
£gin. lefi Ivcis aucicr, et ad margiiiem
ait, in
ediiitiiiis, faliiicax^fl niox, Errore traxitii avio. Goor- iu-issrJvr. Ver* lectio iveiiator, ex cujus verbi noti-
gius R^tiMis viilelur iegisse faitscas .<n\. facestat, qtsi 1 46 311% lectiones &t3i' i»ductse suQi. Prudtnlius
vers. 1(4 'pg.fniUun monel iCnnre iraiii dtvio. \u Vai. iioc vocabubini, uii bvx tmnipareps, ei verb-^eMy
I, faiiscat. In Frag. ei Ra!,, fuiitcfst. Sftfjtsor Vall. A, el priiis CTucifer, ex similiniu imiialioue forniavit,
O, veiiiSiiiires Ueiiisii, Aid., Nibr. ei alio.s, q«ii le- quaiiquain omuipcrens VirgiUus eliam usus est Mn,
giuil face*sai. VI, vers. 595. S. Pr<isper e\H^r. 59 eXUnxil ammU-
96. Ati!, tpii icgunl falis^eas, aui faee^sat, b''.c &cr°' nens, el ppigr. 61 OinnicTealar.
b«nt Errore iraxisti avio, aut trexti deeio. Vide f Vsl. A, omnipoUnt pro omniparent. Cbamit-
-.

vcrs. t»3. iardus bAc loco altncinaiur : ut^iM enim sensun

lOi.H.'»'., nec manus, !ta VaU. l el P. poi'Ue esse ui rerbigena joteilig "l«r terbo genHt»,
103. Vai. A, ^Jgin. Buiig., oc!>/i><^. Melius aiii,
, itique ipse er.ponit verbum geniium. Dii Cangius in
«culive. Vai.. P, nec picceoi, ,
Giossario pariier affniuai, Isoneui maie exposuiss*
iU.'). H.iiic seiiieniiaiii, qii<>d Deus ubitiue pricseus verb» genitum, et adJucit versu<i ex Mamotrecio a4
est et ciirda iiiinetur, Clirisli<iui oinni tempore pia: IV Ue/. cap. XXV ex Gr.Tcisjiio : Commums gnneTia
ocuiis baliueruiil, el in ecdesiaslico (ilficio prutltn- j. suut qme componis ab illis. £x£ipe vtRBiGENA.. quad
lissiine iiiseruerunl. Plura in eam reni coiigeiuiit Chrisio convenii uui. Sed non liiibilandoin (juiii scn-
Oii2dius,W'ovfru-;, Elinenborstiusadyituioii lodiiii sus poci;c .•iii Veroo q^iiiius, qaatidoiiui leiu byum
:
»

Quanio maciis Dent aitcior omnium ac hpeenialor 11, vrs. 17. ideiii repeiii Ex ore tjuamiiiei i'ntri» :

otniiium, a quo nullum poietl esse secreiuni, lenebrit Sis ortus. et Verbo editits, ubi Cb.imiiiar<ltis iiilerpre-
iHierett, intereu cogilationibus uostrii, quusi uilcris /e= '.alitr : t'i edilut,quando Pater ntn esi niioculut. 0"*-

nebrjs? il.ac nostri porl;»! vcrba ub anli;|uil.iiuni ec- nam ver<> ratioiie filitiS possil dici Verbuin verbo ge^
ciesiiiVti&truiii scripioribus aliisqiie, «luin lioc argn- niiuin, tbeolotiice expiical Petavius lib. vi, cap. 8:
jiteiiiiim traciaiit, prcrerri sulenl, et vel itnpriinis ycn lojuen wiruw tidetur, in ItUHC sueditm itia pro-
einicanl. nuntiari,Hi ipsa Pairin sapientio,q\iU fapiens et!,ap-
^07. Acius, «$, pro actioiie passiio veieres Cbri- pflleinr Filius illud ab usu conwiuni remoiius,
; >;;! s( ••ipio.'-es. idoii ei(te Xo^w a veleribus usurpati, non solunt Qua-

l'iii. Teoliu-
orans, e luce.
aii lettusralionem, sed eliani quatenns rerbum siqui{icui.
.inti'. cibuin. Ciiristiaiuirmn viMis bic i«' s e*l, ul Kt cajf. 5 iitim. 5 Siquideni Yrrburn p«rsvn'i de
:

aiite cibiini iJcuni nrcal. Teriiill aiins Apolng. «ap. Verbo Patre, id enl, ratione vei inielli^entiB oriinr,
39: :V,'c prins discumt-itur, qunm oiiOiu ad Ueum prte- WciiziMs ad liunc IMtuleniii locuiii cilai b. Ati|,'iii»«-
 :

797 aTi7f;iitERiNo« Jii. ^rE anm. m

E<Iiie eorpore vjrgine«i: Fercoia nosira Deum ssprMtU
S«l prius in fienHore |«»ten<, Cfirisiii& ct ifilliiai in patoras
211^ Astra, solttiit, ii)areq.9iH Pieretil. Seria, iudifra, verlia, jocos,
fluc fiiiiiiG, precor, inliiiln
Drniqne quod sumus, aiit agiuiut,
Flecte sal(iiirera<i) racictn
90 Trina sui>eriia regat pietas.
Froiite sereiiui : et inad a,

Noiiiiiiis :it c|i|) iinnore (ui

259 ^'>c ""''i "'^"•'^ i'*'^^'^ spoii:),

Nnlliis aroniaie rragrat odor :

10 Kjs opiiia.s iiceil capere.

Sed iiqiior iniluit aiiibrosiuSf
Tesinediiice niliil, Domine:
Nei-iareaniqiie lidem redolet
Nec juvat «re quiil appeterc,
P(K:u>a iii prius, aU|Ui: eilms. 25 Fushn ab usque PatrU groaiio.
Ciirisie, tuus favor iuihuerit. . Speriie. caiMoeiia, leves liederag,

iS Uiuiiia suuclincante Uile. Ciiigcre Lenipora queis solita ee.

GLOSS/E VETEHES.
1i. Favor, lau , — luiiiueriiy lene^fto/^ uiieCi-]^ i\.h^o\\n,uail mtiquifadibam^l.
ficetj. 'ii. Arnuiate, iioc artma faciiin siniftti^ri uumer§
IG. Fercula, per id qued eontittnt, iii quod coniiue- uontinativo., J.

tur, per feicula cibo». Vai, A. 25. Aittbrosiiis, dulcis, liiiifiiUtpro (iit>i$i0 ponitur;
17. f*alr:vj. menms. Pauna est diel^ ftpaieudo. deorum
aitibrosia ett cii<u$ , \.
Palera ivro, ». e. vannplum receptui polus, I. 24. Neclareain, puram, I.
lA. ^ria, tenom. Serlinn e.-^l heueaiui, i»4e seria ir>. Ab u->que, aOHique ei advmqHe ticenter dicimvk^X*
plHraiiiert botusiu. —
Ludi<-ra, jueeuum. ioeo-, — tii. CaiiiObiia, camcenee dicuiUur qtmd csneniB 4M-
infaniutn, 1. nendo. —
Leves , ruiia*, f»<».

ti). ijuod ouittu», eliio''^ ei actus noiiros regai iu- i7. Qiteis, qrdbus, iso.
perm pieius. —
.\gimus, facimat, I.
COMMENTARiLS
nnin !ib. m 7, et S. CyprianuM in
Coores.. cap. TiuNA DicirAS, haec Prudentii verbacoui aiiis inot«iiiMflii
K.sposiiioiie Syniboti. Ckiiaiiljardus pui:«vit, ees hot.- prolnlit. iiitiCinarus in litiro De nou irina deiiide re-
vocabulu Ycrbigena ns(t& ruiise, iiiqite iideiitur alii^- S|)0ii<let, Prude.iiiuiu lueiri necessitate dii;is.se triua
inavti. Ai iieque Augustiuos, iie<|ue lluiiuus Aquiie- picias, etaliid (io iiue iiyiiioi d« inav» iuiHitte sabiMti
U>iisis, ctii iPia Evposlio adjiidicatiir, quidquani af- tiasciialis) nummetriplici, vel fticnt iii quibus«iara co-
fenini quo Piudeulii locutio possii expianari, neUuin .iioiitiis ieg tur Homine tripUci, et riirsH!^ (i« prx(.
vocein Verifiiie»a usnrpa.Mt. Lantius, cuuira Ciericuiu Apoiiieosi^) : Est tria sumuHi Ueut, trinum speeintett.
dereodeus Pr<ideaiiuiu, existitoal, cuni iioc ioeo, tum Qu:iS iocuiiuues in)prut>at ipse Hiocmarus; i-encedit
hyinno 11, poetain loqui de Stc.iuiia gencriiiune. ab Aratore dici trina poieslatjrhium nomen.
laiuoii
qiia Verbum c:)ro faciUiU e&t. AaiiC opiuiouem eo ^ a Prospero i/i.ua Kia/(7.\7as, a Sedoii«t irina fides, el.
Ityatnu li expen<!ain. Quodsimpler iriplicet, ouodque £*ntipiicabit\ tiniplet,
'4. Vat. unus apud Teol. tmttem f^opoiens, ei explic:tlioneut addit Uec tantum
cur.i^ruenteni :

14. Siiniles preces anle cibuin faciendi»* praeacii- clixisse su/jiciat , f/«i« tbi.sam pi; t*tei» Piudeniius,
bil Origenes loui. il. pa^. <)G, iib. u iu Joanneio. TKI^AM f»Tt>TAT£« .4raiO), IHiNJU» IUJKS1AfE« PrO'
ir). l)}{)ri>leg, nutn. i7U dixi qiii<!>'!t, Oittiiia san- sper, pro penonis f*alrit, el Filii, e< Spiritus .saneti,
cificanu fide. qiii relalivc in iancta Trinitale aicunlu-, subbinniiuHa

16. l'rudenlius bonliiur ut feroult liastra Oeum uomina piei;)iew, potcsiateut, niajfsiiitt-in po^tif-
s.-ip!:«ut, oi videiur iodicare quod alt S. Cy&riauus ruiii. Viiie cou>. vers. SPsyiiiom.
lib. ad Doaatuu) iu ilii^: Sonet psalniQs coftvhium iUi- ::i. ilici|uidein erai cibiueoruui inns; ai Chri!<iiani
ifiutn ; el ul :ibi iena.x menioriu en, foce cunorm ag- veieresjuteo ab uugueniis et uiinr^ims in coiiviviis
gredere. iioc muniis exmore: miiiiiA ekarissimospa^cei^ :itf^tinei):)Mt ui id etbnici iikois ozi>rol>r3i'»-iii, quixl
si nobis ipirilualisaudilio, proUciei anres relit^osA
sit rup^ier^ verl>ig ]^iiiucii Fe!i<-is : Son floribus cnpkl
tnuicedo. Siiniiia )»abe.tti alti SS. Pairrs. .s. (ieru^r- neclUis, noneorpus odanbus ^menuiis : re»ervttiii uu~
dos libc 11, ep. ±, vcrba S Cyprianl u i.tiSiis atlaia guenla futuribus. Vide Ciemeni*'»* Aie)i:>iid., lib. ii
proiuri>Sf diciiur a Weitzio, q^ise «gu io Beniftrd» Paed-ig. e*p.8, el S. Cl»ry«.§».to«)M0i lom. tl, coiic. I
iitiniuie inscuio. de l«a7.aro. Pro rosa; Praj^in mar^. ros a, nmle.
17. lii Misct^llaueis oi)servaiioBibus e^i&ifi in vete- t^.. Aiti ^agral vei fra^l st-ribiiul.
rrs auct'.tri'i> ab enidiiis iM^ilaiuiis, lOiR. 111, vu!. m. ti. \jl anibrosia deocluu cibuse^. ila poius eoriitn
p:«g. 339, coiijicttur iegenduoi ei&e Spiriin* iiilludl D »e<iiir. Verl)u quibus Pnnieulius utiiur, iiquor ani'
iu peteras: sed uuiia e.->l idoi»«;s raiio cur vetus Sffi- itt^Aus, redolei, futus, foriass'- iuDouiii uiigueiiutni
ptur.-i lieseraiur. aiobrdsiuo), de Quo videri pniest Fa<-ci<duiiis.
18. Si p!.')v-ei, ila di^tingue, ui ludu& sii iu arii^)- t:.^. Solci pr;epoiii usque : VirgUiiis-t:iii:eti ab tisqtt^
ne, jocus iii verbis; ei pustiilut jiortd, aciiaues et Paciiyno divii.
vcrba a t>e<) diri;ii taiu ea qiuii «u coutiiieiJiiaiu per- Sl>. Caiiiaeno^ ^asi caneii:ii» a «aneudo dici tmtiift
tiiieiit, nuititi qiia> :<•! ei:ir:ipeli&u), sive ad anititi M:»crubu:< !ib. u in Souin. Scipoo., c;ip. 5. P».»«ia* ri
qu.iiudainrt^missio:.rUi : de qua yiriiU.« tiieolo^iaj^uut bedtM-is tpiotjue coronav sibi iiupotiel.:iiil^ qiiia {iitccUt
cuin S. Tboiita i-i iiu.vst. itiii, arl. 2. el Apoliiiiis (laria t-eiiseliatiliir ituiiiiit;i. Ii«)r <iiii-s lilt.

1*}. suptrna piacfefi cnui Piil.,

iteiusius sujicrne pi-i. I, ode 1 : Me docLurum heaertv prwinie fionlium Ui*
Wl., Ejtiti., quibiis con^onai Alex., ai aibajreni i-e- mi.scenl superis. Oviiliu» lib. t, eleg. t> : i>eine tueis.
ceiiiiores editi, quia iuperue syllabaai pusiretuaDi Hederas bacclilca sena, contis. hiu decent het'<>i felicin
corripii. Noii iiiiicior, ea:ii sybabaiii co.^uuiiiiieiii esse, siijua potlas : Tempjribns non tst apta connia nwis.
sed r-tiaco <u;;er;ia ciiin tsnue, liiuchiarti, G' tbe- Co;ifei' C;iruliim r;isciiaKm «ie Coroitis, edii. lOIU
scaioo, velusiiasirnis Vais. A, I, 0, iMrb. t$at., Praj?. pag. i)U, iib. i, c:t|>. ib, qui itiDiC i'rudeutti locuiu
Ald..Gis., V»eil.,;iiiispleiisque. EiuiJii; Ibiiaiiui loi-. ciiinla;ide ;>;i poel'V aiit^gai.
Cit.suspitauHiraei/.is \rQpieiiis. Nibii inutHiidu.-ii.Go- i\ Lx hi!i; veisu itiiqiiis eolliget, Prudei)liuin car-
iticscaictu», ui adversus !ii!i utaruiu pruuaied-evicuici luiiiiiiuspiur.^iuscumpiineuuis iiidulgeresoltinui- Noa
 . : :i

799 AUREUI PRUDENTl! CARMINA. 800

200 ^^'Aqne iny^lica dactylico A EccH per artn.tora fluctivagos

Te\ere ttocu Hga siru|>iuo, Texta greges siuuo«a iralinnt
SO Laiiile Dci red mita conias. Piscis itetii setpiitur caiamuin,

Quod geiierus» puiesi aitima, Raptus acuuiiue VMinifico.

Luct», ei a.-il«eris iiidtj^eiia, 50 Crediila s^iuciiis oraciito.
Suivcre digiuus oi>$eijuii(Mi . Futtilil ope.s a^r iiifeuuns
Quaiu liaiu luuuera »1 reciital, Dives arisiiler^ic spgeiis
Arliiiceia ifUMlulaia tiuum? llic, ulti viiea panipiiieo
ipsc iioiiiiiH ({uia cuucla «iedii, Brucliia palmite lu^uriani,

Qua; capiiuus doinitianle luaiui 5.> l'iicis aliiitiita uhi Uacca viret.
Qua: polus, aut liuinus, aut pei:tgus il^c opuieulia Citrisiicoiis
Aere, gurgitf, rure creau», Servit, et oiiinia snppediiat.
4U lijec niilti subduiil, et sibi ine. Absit enim procul iiia faines,

Callidus iiia(|ueat voiuer.e< C»:dibus ui pecuduiii libcat

Aut pedicis dulus, aui macuiis, S^ 282 Saiiguiiieas iacerare dapes.

20X ''^^^^ glutiae coriic«t> & Siiil fera geoiibus iudoiiiiiis

Yiniiiia piuniigerani seriem Prandia de uece <]uadrupediifn :

m Itnjpediuiil ci abire veuinu Noa (lieiis coina, iiuit siiiqna

GLOSS.fc VETEItES.
28. Seria(]ue toystica, corom, l. 45. Gluilti-, cte cortice gluteu ef^i:ur, I.

^*J. Stra^kbio, cttitju/oaMreo, sirophmm en cmtfu- 4i. YitUiua, virgulla, L

Imn : slroplios enim diciiur Grace cenvertere : liitic di- 46. Fluc:iva;.os, per [luclusvitganles,\.
cium ilropliiuin, quod a potterioribus ad anieriora
eo 4". Texia, reiifi, i.
convertitur , L Strophium esl cin^ulum i(a dMum, 48. Caiauiuiu, Itatuum, i
qiod a renibus ad uulcriora cmveriitur, tlrophe taun 50. Crediiia, qui credidii. SaiMius —
tancintu ,

est fonversio, Yal. A. lubens, L

50. Rediouia, fyur«ia camrueiio, —- Cottus, p«r 51. Idfenuas, imitiuu, uoMes^L
couuu, L 53. ilic, in itloloco, ubi ugereit, 1.
31. Generos*, mtbiiiia De^fTetAt iso. Si. Luxuri.int, a^UMiUwi^, L
34. liidig^ia, incola. liQ. 55. Pitci^, iu»if»fpnci* fereiMilmr auli^i¥lusoi!ia,i
3i. Dala, sc. siiii a Vomino, l. 67. Oaiiiia, «a tiecsuima. —
Sappedilai, subj cii
55. Ariiiiceui, ilhriilmu, L utppediio vel^ppeditor ti^aifieuisnbminlstro, vel uux--
36. i|>§e, atiifex, L lior, unde tuppttiumwmen ; iude eiiam pturaletu U
S9. Aei e, i« aae ,1. gimus, ul uoslia ei sint tuppeiia, i. e.auxUia.
4i>. Hicc miiii, pueMtaii hotmnk uthdiUit oumiu 58. Absit,io»^« a Chrittie«li$ , 1.
^ —
cnata, el hitnunem iuiUidii »ibi , t. t>l. Fera, siivalica, extruum. iHdvniiU8,r/d(S >ion
41, Calliduj», ingemesus, i. habeui juiuin Chrisiinuitiiis, 1.
4S. Pedicis, pidicx suut impedinieHla yri$tultiu; C3. Siiittu:», va^fma l^umiiiis. DetMnstrat, titi^uut
pedica e$l laqu. u» ^uo axet capiuniur. MaeuUa, re' — etse foUei, vel thecas eate amjuum legumiuun , tnfid*
libm, J. Virgii.^ Siliijua iiuuttaute, i. «. rctomuue, L

UOMMfcNTAHlL'3.
ita judico. H»m poe^un o!.iversea!kM]Hij>iir, ui poi:u» 44. piumijettam pro piitmiyeram. M«-
ilatis. liabet
Dei laudfS (|uam aiia iitcikUi eauai. Adi proiegom. aves, «luu: gregaiiin, ei ex serii:
bris:ia serient exi>«iiii
'

liiuu. 65. Nouttemo iia «xplicai ; Caiuijeiia au;o, volaui, siouigrues. luieiligi eiiaui poiesi muliiiudo
liucialexere s.eria mysiica, <\a*\i sol la cs ciiigeto qiutruiulibet ^viuia, aul siiupUciier «eries piumigera
. icinpora, nunc \i^ ea taiopliio daciylico. Naiu aJias e^t geiius voLucrtwi.
li^veral stro;tkio iatutuco, 8appiii«:o, elc. 4^ Culamus esi aroQdo, qiia iribitur piscis: orn-
lioe ioco siropliiuM iutdiige eorouam cuin Nebrii^ tneu vulnilicum vsl bamuii. Prudeutius sa.>pe utiiur
seusi : esieaim sttopiiium quidquid ciicuiullectiiitr voCiibuUi teita, ui texta iinea, spinea, stjuainosa.
et ciiigit uL corona, ciiigulimi. Pliuiui iib. xxt.
, oi.Neiirissa iuierprt.-latur ingenuua. quus dtcet
Tenuiuribusutebanluraiitiquicoroais, stiiupui.v uppel- homines iiigenuos esi:ari'. Scd i<i,(/eHMii>u est iiaiivunt,
lanies. Sivimiivsi iCaiiKjena, docui texere neriu my- proiuiuiu, uoii aiie putMUim; sic Lncieiius iil>.
slica, lii,a leuLpora uropkio dactylico, quia c^iriuci) iiuc iugriiui foiites,Ausouius iugenuain (ic/uaiH, Juvciiaiis
est daciyiicum. ita feiO iiiterpr«tauiT CliamilLarduij, '
ingr^Huuut leplium dixertiui.
iiiM quud addil, inea muta, ^uod luibi nuu pro< $7. Aliquiiu/;p^X.'^', arM/i ii< rivanlasH/;;)^^, /^('i>nrfr
b:itiii. peto, el sHppediio ;i subiiao pciiibus. iiiuc iflotisa .tso>
34. iios duos vcrsus ila iQtcrpuiigit Giseliiius, uii^ suppeUitut, fbjicii. A.'d s pru tuppediiai iiaitet
Quam datainnnera, si recinat Arii fscemmodulti.asHum, tfppeuitaul, iuend()»e.
<|U'-ui .setiuutiiiir Meiii.^., Clianiil.eialii. Mtslius Aldus, i>8. Quo seit.^u PriideMtia» ii:«:c de ab^i.Heiui» a
QHum daia uiuiieia si rednat Artificetn modulula cariHbiis i;uadru,)cduiii pruituniiei, uis»erui iu pi'o-
iUHin. aii( , iil iiii» distinxitiius. seusiuM iiccuii: (;uain lej{. cap. 10.

«iisiiacrKuiem exUil^ei ellaiii T^oi. , seu iu te\tu umi&sa lii. Scrilmiii ^uoiifp^aMyn iiciH^. ei Cbam., nisi
csl vir};ulu poU
reAnat, ({ux iu uoia a{>parei. ua>iiduui est uirubiqitc.
56. Pra*,'.,(7«i pio ^uia, uiulti. t>3. i^tbii-i iiic desi^iiaiur pieitis ititiinx. Peniiiis
i\. i-.^ie ilauiiiuw lib. ¥ de Ariibus volueres pi- i-ai. 5. siiiiiuis et gri.uiii pa»lu potenlu. liorat. iib. i,
'

6ceh'|mj capJeiMli. epi»l. 1 , i'i't;ii siiiiiuis, ei ^ium tecundo. Siiiqu» qna»'

it. Uuculoi pro retis foranriiiibus ufturpavit Ci*- dain suiit escuieul-e, quxiluni ix.k : aiiqua; twvjti
cero iiioc tiispaiii muHas di uiit ({uud Nebr. ul>serva«
: cduului' tola: ui )>ii:tseuliiru!ii, al(i{uaru >• suia su-
vit. Pro leli aiiipiujtJo^ittnilur, ul apud Yiirronem lib. petllcie.^, ui pisuruui, et ciceris cuiumbiiii. Si^
•milcRiijii^iiia, c.t|>.ll,ci biiclocoapud i*rudeuiium. becmainin) dc Origiu. liu^. l..al., verbo Silinv.a.
 ; '

901 CATIISHfiftUNUeti JM. hSXt QUli». Hl

Fc(& )«|umii« mtflUmodo A liiac qH<h}«ie poimftiri jictitnri»

Paverii innocttis epnli», Mnner:! itiHi i |irdveiiiui>i

.-

Spuroea mulctra cerant iHveos Arbor ouus treuteiacta suiun

tJI>ere ^
gcmiuo }»tlee», Deciduo gravis iinbtc piuil,

Perqde coagula densa liquor 80 Huiiiceosqtie jacit ciimuios.

In sulidiim coii, ei fragili Qua: velcruni (uIm, quaeve l>ra
L;)C tf nerum pretniiur ealattin. Fla(ibttsiu<lyla,Tcl frtJiiKM,

263 ^'^"''^ recrns milii Gecioptu 264 f^tvitis OiiHiipoicuiis opiH,

Ncctnrc sudat olcnte l^rm : Qua>Qne frucnda |iatetil iiomini
ilu:c opifex apis aerio S5 l>:M»dibMS scqiiipararc queai?
Ron: liqual, («Huiqiie (liyiiM, Tc, p;iier optimo, uiaoG ni»va,
N^xiHs in^eia connuiN'. Soii^ ot orbiUt euiti iiiedia «^,
GLOSS.ii VETERKS.
Ci. Feia, plena, I. 75. ()i)if<>x, hic el lurc opifex, I.

G5. Paveiii, pro paaeut, l. 74. l.iqtMr, exiennat, i.

(>(i.Mulclra, mulcira'e est locui ubl mtilymfHr rtwt- 7(}. Iliiic, a rure, I.

nialia muUiritm lero vaicuhim in quo muhjeniur^ I,

: 78. Treisief lOl.t, fo/irim/< vel (juatseia, L
NuU'(ra, vos in <fUo mHlgeiHr ; laulcirale, l9cui tn quo, 7y. Deciduo, desKnum cadenU\ I.
Vat. T. 80. Piiiiiceos. rubicumlos, uiide et mula 1'ikMra di-
67. Ubore, »c. oviuni, l. cimiisi vcl ra/uos, ul smii mnla tjranota, i«o.
lHUlo§, mala gronalu, Val. A.
Cu- —
G8. C' a;;ula, uuil vasa qua: el calatUi, ubi coagida-
tur Uic, Iso. 8S. VeltTUiu, sapicuium, in).
71. C«>oro{)ia, a locn ubi abuiida»!. iso. X7. Stdis e: oritiu cutw liietiia, m<iia 4ie, L
72. Sud»i, $tiUal, l.

G5. S. II'eronymns ep-si. 45, olini 18, lios cibos
cuiii liis quisetjueuti s roplta uteuioraiKur cQ{nu)>-it-
dat Ibicibariuspmls, et olus nosiris nianibusirrifia-
: vino^ittilis vd edmiuM, vet potenius ; lavaeri qtuHfue
lum, et liic deHcia^ ruslicantByvUe* qHi'iem, ud iHnvien-
tes libos prtpbeni.
UO. Nebrissa ait. muicira. esse vas.-i excwpioria la-
c is, qua; el mulclralia, dicuiUur, ex Virg. iv G'>oi-g.,
iiuplebuui mtilclralia vaccw. Qiio Iih^o alii Isgutil mul-
yaria, alii m-ikirarin, eoiiem (auien sciisii, ui vasa
lac exctpienii:t inteUig.intur. Iii Egoi., nudcira gerit,
itou male pro dtversa scriplura
eliam est tnulcira.
G7. L'l>er oii;«in cst c^pnirum ei
ubern li:ilieitl. Siies. canes et alia aiiiitiaii.-i
lus«!uiii, ideoque pluribus uberibtis pra^iia suttt.
68. CcA^u /um esi a coactum, qiiia votnn, eidens.ii
liinc (/«nsa vocat cot^ula e% enecui. Peveraius ait,
coa^ula vasa iu quiius lac co»giilatiir. At :tp!<d
e:ise
veti-res rnag^iiuiii esl id quixl lacti adniisceiur ut
cuagiileiur. Aliud est culaihus.
70. Tri:i hicdistiiigiiUDlur laciis genera, nliud bi'
liendiim, quoii iiiiilctris jjeriuir, aliud (ieiisuin, el In
soliduin (itaciutn a cu.iguli-s, .iliud prc^isiim calatUo.
C(t/a//tus Gti>cuiu esl, Liatiiie ^scuii,
solei. Difstinctum e!>t autein la<- ila
cuacio. L:ic ptessuin puloesseillndcasei leneri genu.-:,
qiio.i it.i)i \ocant raft^^iuo/^; de quo etiaui iiuelligo
Vi.i^ilii lncuH), ecloga 1 , e/ f*rMjf copta /at-fia.
7t. MelAtticiim e^i ceieberriuiuiii tCecrupsamem
Alheiias condidit.
74. in Bong. est tiquei pro liuual, non recte. Ni e»
tarmeilis c»/eusdicitur, quia ipsa wtWAreaoleni tlnjmo.
75. Apes 11(11) indulgere concubitu ad piocreaitdos
fetus Vir^il us, Piiiiius aliiijue pas>im doccnt. .\iii.c
aliqiii leiieut et ol)sei'v:itntii asseveraui, necii eti:>iu
apes, ui proieiii ^eucreut ; disiiiiguiiiuapes leuiinaf:,
quui r^rissinia^ sutit, inares. qui nnii iia sunt lari,
et apes commuues se.\u carenlcs ct niellis opifices.
quarniii oiaiima prs esi. .Mei ciliuui uliiii iuissc
absiineutiuin, ai.parel «x S. Joaune Bapii-ia, qtii eu
'
pasci solitus erai.
76. Aidus baii.i Uic, qtiod non omnioo displicet.
Ilic aliuscibus jejiiiiaiitiiiin, nmnera mliia (uiaiuia, ul
COM.yK.NTAUHJS
B iiias obscrteiHUs, »iccan'es eibum ai omni canie, el
umiti jurulenli'!. et uvidioribus quibusqnc pomis, nequi.t
ubsii.ieiii^itim coiiyruenlem arido victui.
81. C<iH)|irebeijd:t «arineii beroicuiii <»t lyrk;:iit.'
in qi!0 uir(>qtie gencre veiere-; prjestiierani.
82. Plerique legunt iaclyta, incliia, rei ihcluta,
quod perinde cst. Vat. A supr» minuiiori cb iracteFe,
incila; iii lial. et Egni. ex iuc/^m correclim incita.
Ideui in Gold. ex correciione. lioHg., Lrb., Ald., Gis.
: nam feuii«iiiuni et alii vulg., iiicita, qtiod |)Oss<-t sustineri, e iain.-i
inox inciia sut>seqiiat tr. Qaltaiidius praetulit ittcita.
boum, qu?e bina 85. Ileiusius .scribit a-quipernre.
piiircs le> 8d. Putaiit ali({ui, bis qiiinque versibus deiiotari.
aeiione.s gratiaruiu, (|u:i: i)eo lieri debent quoues
cibus suniilur, nempe mane, nieridie et vespeie,
prxicrnilssis comessaiionibus, qu» Cbrisiianos mi-
niiiic decent. Ab bisqiiaiit ioniiissime disseulio. Piu-
dcittius lioc loco sncratii Scri|.titrain et veieruin <Jbri-
sti.itioiuui cotiSUoin<lin<>in exprimit,. Psaluio liv, 17
et 18 ; Ego aniem ad Deum cianiavi : ei Dominus sal-
vabil me. Vtspere, el maiic, et meriUie narrabo et flU-
numiabo : et exaudiet vocem meam. ilx'C sunl tria
qu;) Lic preini lcoipora quibits Daniel qtiotidie orabai cap. vi, 10.
pr> suin a l.x-te Apostuluse sdem tres boias, qiut^ tertiam^ sextant v%
nonam appeibius oraiioiii destiuasse ex Aciibtis up<».
sioiuruiU; Clciiiente Alexandiiuo ei Cjpriauo culli-
giMic Toiuo lli Aiiecdoioruni Muiatorii i>ite^'er »*st
iiber Teriuiliani deOratioite, ubi cap. 95 ait:l>e
tempore vero noii erit otiosaeiirmsecus observaiin etia n
iiorarum quarumdam» Mtarum dico coTnmiwium, quae
diei inlerspann signani tkrda , sexta, nona, qnns so-
leinnicres in Scriplnris invenire est. f^rimus Spiritio
sanctut congregutis discipuUs liora terlia infuus e*t.
Pitrns ffua die visionem communiiaiis omnis iii iUo
vaiculo e.vperiusisl, sexia^Jiora ascendornl orandi gra-
tin in supenera. Idein cii^i Joanne au nona^n in lein-
plum adibal, vbi paraltjiicum saniuili refuyinavit sM«r.
Vide notas Muraiurii. ts Tcilulliani locn aliiitii S.
D Isi-lori lib. vi Ong., C9\). It), cctrrige.idum
-. ^: #».._.._ i...-*
^.. isi(i<<ruH t
iiie ci. Gii>venaz-£Mis. Petru», aii Teitutlia-
nuiu cxscribeiis, qua di« visionein cominnnicaliouis in
illo vasculo expcrius esl, sex^a iiorn orandi gruiia asccn-

mitia poiua apud Virgiliuiu) aiborum. Quin eliain deiAi. l>.ei,'eiiduiu viioneai comniuniialls omiiis. Sed
iiiierdutu Cbristianl xeroplingirfin, iioc esi aridutii et ex Isidor.i eoteiiilari |»«ti>rit Teriuilianus pp.imi .u :

viciinu adbibeltani, ipsa uvidiora potna re.<;pui'tiies. e-tim snncins Spirilus congregntis discipulis bora teri!<i
Ttrtullianus cap. i dcJejuiiiis, Jam bxreticis iiii|ili- eu infusus. ita Isitionn. MiTerliilliaitO ergo lcge piu-
ciius. nuvitatis notatu a suis depellil, <|Uijd xeiooha- Mi-v SpirilHS suncim, ;i(ui rr.iHUS.
 : : ::

m AURELIt PmiDRMTIl CARMIiNA. m

Te qttoque kufe sub occklita, A Hrc tibi uui»e rftiiiule».i«r, aii,

Siunere cum riMnei hora eibvin, Uiibus omnin dedo (nis :

00 Nosira, 1)ku', Ciiitet faarmonia. Sed lameii aspera luortifero

Quod ealet h:iiuus iRtenor, Stipiie carpere poiua veio,

Corde quoii abiliia vena tietnit, 110 266^"' uiedio virei in iieuiCie.

Pulsal ev •iieiUi quod resoaant Hic draco peritdus iiidocile

Littgaa sub orc laieits cuTeain, Vir^inib tUicit ingenium,
2S5
ds Laus SBiieri Palri:» esio niihi. Ut sociuin maiesuada virum
Nos igiiur tua, snneie, lu.inu» Uundere coger< t ex Teiitis,
Cespite cooipoiuit niadido, 115 Ipsa pari peritura modo.

£fa){iem medilata suarn Corpora muiua (oosse neias)

Uique foret rata matdries, Post epulas iaoperta vident,

m Flavit, et iiididit ore aaitBam. Lubricus errur et crubuii

T^mina suta paraui foiiis,
Tiitic per aniceiia vireta jubet
FruiiUicotnis iiabitare iocis, 1)0 Dedecus ut ptidor occitierei.

Ver ubi perpetuuni redolet, S Coiiscia culpa Deurn patrilaus

Pri»Uiiiie muliicolora iatex Sede pia proeul exigUur,

m Quadrilluo eeler amoe rigal.

V£TEReS.
liiuuba feiuitia qux fuerat,

88. Gccidua, vespere, \.

amoimtatem vhtntem Val. A.
90. Haruioiiia, wodulaiio iuaviuimtiHt caTnnn vel
103. Redoiei, sc. /lores, l.
ctgamm : harmono Grceee c4mo, inde karmoma, cantus 104. MuUiculora, varia, I. —
Lalex, /•«, L
cuni laudibus, 1. iioc, quod vivo, el quod loqui posiuuit 105. QuadrKiuo, i^uia quaiuor tunt jlum na pma-
sit lau$ Dei, Val. A.
dUi. i.
lO^i. Ait, Deus, \.
ai. Hablus, hpiritus, I.

y3. luciia, connmB. — Resouam, touoram, l. 107. Deiio, spomte irado, \.

95. Esto, iii, 1. 109. Stipite, arbore, 1.
110. Nemore, paradisi, i.
9G.
97.
Manus, diviuiKu, l.
Composuil, creavit, l. 111. nic, lunc. —
I*erUdus, perdens fideta^ \. —
98.Eifiijiem simiinudinem, \. Mi-dinl», »iV el — IndocUe, vaide docile; ia enini jrcKpawio ajifiuwii*
auget, ut impuli>vji, inlouMU, Vai. A.
Virgil. de Junoue : Imcimc pnlem mediiuta JMienca;^
YiU. A.
115, lliicii, decipii, 1.
L 114- Vctitis, pomit, I.
99. Rata, ptr(ecta,
101. Per amoeua, in paradtM. Vireia, virentta, — 119. Paratit, prcEparant, f.
Lbicunque duo adjectivu ponuntur, unum pro (ixo C 122. Exigiiur, expellilur, \.
uccipiendum «(, tic kU «tme»* ptr vireia, u e. per 133. luuuba, virgo priu* tn faradiia, Yal. T.

coyyeMTARius.
rudi, aut pro indoeiii bouamai afliuiD, qi» ia ft-
90. Vau A glossa pertinel ad explicand:iiB siro-
miiia uon re^ieriuntttr, tet le Aristoteie. ILia inteillge
pbam sequeniem. Weiizius iegit canii pro canel chhi
Widm., Uatis., Gold.; sied canei uo^tri owues, Ald., Ev% iiigeniuia iuiiociie Dei pn£ce|HO non Tetceodi
Gis., Put., UxoM., lleins., Pi»l.
pomo veiito, quo Adam et kva obsiricii eraat. Nam
93. Resonal, maie Aidus.
prxcepium Ne comtiiat pMiitur in ^iiigulari per eual-
iagen pro A'« comedatit, aiiSeptuaginla habcui.Nou.
9U. Pri) saiicle, qnoii opliiui et pierique liab-^nl, le-
tiiilli dnceitt Evam ante boc (irseceptum fui&se roii-
guiit sancia mauus, miuus bene, Prag., Kal., Weiiz.,
ditam, ffuamvis ejus formaiio posiea ri-it:raiur.
Cis. 1 ed., Vali. 1,0.
97. Pri> tuio posuil pot U Cespitem niadidnm. Fe- 114. PmiUicit iial>ei alticii Prag.

Cespet ett terra in modum laieris cata, cum 110. Aldus it:i iiiierptmgit : Corporu mutua i»«tM
Stus ;

sive firucius recisu» tt truiicatus est. Apud nefa*. Potl epulas inoperla videiii Lubricns error at
licrba,
erubuit. Melius Kat., ubi legitur videi pro videnl
Isidorum lib. xvi, cap. 0, Orig. :C«pil« itnit fruiic«s.
Vide Psycli. vers. 904, Nam viscera Umo Kgi()iaia Post epnlus inoperia videl Lubriciit orror, ei tridtvi'.
vremunl animani, ^ic. ii^. Aidus male, tede propriu.
100. Iii marf iiie Vat, A, Ore animam iledit ez pro- {H5. Recic Ncbr. explieat, ihku^i d ci Evam,
vrio, quem versnm
Pui. ei Vai. balieut io teitu quia uubere est uiiuori condiiioiie se coujiigi suo
i}»rO, vuin-no Ut-lnMiiS dieii. Fttr-
ei cdi.ciwtiiorem darc, el liciidwiti iili dicltim fiierai, Sub poiesiaie viri
erit, ipte dominabitur libi. Vide au prosil etiaui
tasse diversa esl ieciio ejusdeui auctoris t-x duplici
el

editione uperum nata. Alludii ad Cen. cap. ii, 7.
Iteliqiia tjuai bic narrai eodem loco le^^ere poteris.
iOl. Vai. A pro ivnc babei huac, miii;i*be<e, ei
direcitt male pro vireia, t\uui\ esi supra. Gioisai' ejiis-
dem ei Isonis iioo placeni. ViVtmni e»l nomen fixuw,
keu subalaiiiivum, noo adjectivi.m. Virgilius lib. vi,
DeviHtre iocot Imtos, el amttaa vireia. Paradisum m-
luiii tnodo describit poeia hjmD. 5 ver». 113, et Ua-
prupria siguiiicilio nuliendi ; uam uuhere e»t velare,
uperire, ei uubere aui nuiii eat proprium feiniiiaruni,
miji Ciipiit et geii:)!:, matrimoaio coputaiui^, operie-
bant, ut pudoreiu Uameo occulerent. Lucstniis bb. ii
Non iimidum nuplce l<.vil£r iectura pudorem Luieai>^
mi*tat velarunt flamee vultui. Aiii ^amm^um scribuiil.
£)va isiiur, qxamvis uxor Adaitio a Ueu dala, ea
seiisu tittpta non eial, ncque fiameo ad piidorem oc-

lUiiri. vers. S^. cultaudum indifebat. tii sacris Litieiis iiic ritiis in-

Vat. A, tutiku* ft9 u3iku$, quod nuiior Cen. ca^. xsiv, 65, ubi Kel^ecc:», cunspecio
1U7. Ad oram
•uiiiino reiiiietiduiu. Isaac, lolioni. ctio paUum, aperuit se ... Qui introdux>k
abrasa» est «, et eaiH IH lahtrnaculum Sarie matris tiite, «t accepil ea/i
110. lUi., wudico pre mtdio, ssd
-.

rixle : naiM Ge»i. eap ti- 9 Lignuni eiiam vUa: t« mc- uxorom. Obnubere, seu velire capttt m fetttiuis S4tb«
dio puradisi UgHumque tcicntiw boni el niuli. jeciiuuis csi i-igiium ex 1 ad Curinth. cap. si, 5'^
111. Nebrissa iudocile aecipit aut pro iodocio el seqq. Owits aulem muUer orans aul propkoiaHs, irA
:
 : , , , , ,

sos CATilitMEItUXON ill. AME C18UM 80$

.^ffj Coniu^ui excipil iuiperiiiiii A Noii lutetts, velut iiie p ior,
ii5 Ffledcra irisiia jassa paii. Scd Deus ipse gereus luHiiiaeiu
Aiicmi- ei ip^ie dd!i coialier Uu Corporeisque carens viiiis.

P.tiCiitur iiiiproyus, ui inuiier fit caio vivida sermo Palri*,

Cuila iriliiiguiu catce lcral Nuiitiue queui riitil.ut e gravis
blc Cttluber i!iiiliel>re soluiu Noit tiialacno, nequo jure tori

15i» Suscipit, alque viiuiit iniiiier. Nec geiiialil us iilecebris

ilis liiicibus vitiosa dcliiiic 146 Intemerata puella parii.

2CS Posteriias riiii in i»ciniis,

263 '"^^ odiuui veiu« iilud erat
Ouiitqite rudes imiuiur avos, lioc erat aspidi», atq le bumiiiis
Fa» jue iiefasque siuiui glottaraAS, DigtadiaiiUe discidium
i55 impia criioiua tnorte iuit. Quod modo ccriiua remineis
Ccce Teoil ooTa progeiiieii, ii»U Yipera proieritur |>edil»iis.

Je)tlier« prodiius a^r iu>u><s £dere iiaiuque Deiitn merita

GLOSSiE VETERES.
ii8. Oalce. calcaneo, 1. B i37. Prodilus, imtiifesiu.s, i.

ii$. Muliebre solnin, plantam verclur, I. Soiuiu 139. lioiuiaeiii, subttantiani veram kmiiHH, I.
diei poUst, quicUiuid altquid suiliiiei, sic tena solain i4l. Vivida, ciVins, Iso.
eil hoiHinum ei aniiiuirium, aeraviuiu, inare piscium, 142. Qucii), serinoiiein, Iso.
tottim, i. plaiilam, Vat. A.
e. 14 i. Geniaiibus, telHpiuosis. 1.
i3U. Su$cii>ii, *<;. super «e, limet, 1. Timel, Vai. h. i i8. Digiadi ibilo, plenum tjUuliis, periculotum di-
,

Timeatn. frag. v . viubilc; diqtadiare, i. e. puynare, l.

131. llis UucilNis, C0lukro el muliere, i. 141). Cernua, curva, quati ceruent (tr/ati>,
loZ. hitdes, im»St Vai. T. iiuitaiitr, Evam — vi 451. Merila, dignn, 1.
t.

delicet el Adum, I.

COMMENTAHiiJS
relato cafHlt, delurpal caput $uum
Vir quidem nen ... L^tureiUium Seriinm iib. xiii de Tiieolog. di$c,, cap.
dtbet veiare cuput sunm, queniam imayo, et gloria Oei t, probare origiuaie peceatuiii ad liitei pertinere fiiii-
eH, mulier aulem gloria viriesl. Non emmvir ex mu- <t»iuefiia, es l'risdeiilii versibus Apoth. 909 elsqq.,
liere, sed multer ex viro. iiac r;iliotie vir uxori itu- Uiec prima est naiura animi^.
iMre uiiu rccie diciUir, nisi cum irritieiiir. (Jxuri nu- tyu Simiti piirasi Sutiiis iib. iii, siiv. 3, rudei
bere nvio meit, aicku Alartialis. populot, alque aurea regna colebus. S.cpe Prudenii)i«
28. l:i). Soluin pi-o pede, seu iisa pedis parte rudem pro uovo et recenli at-t ipit.
frequciis cst. ilyntti. Z. K%\\Hii vers. U6: Nunc v\r- i3<>. £x Virfiiii eeioga 4, Jam nova progeuiet cm »
giHuli perdomilut tola de dracixif; el Lucietiu», per- demittiiur atlo.
agro luca aullius anie Trita tola. Cicero Tus<:ui C 157. Cbii»lus didlUT secundus Jiomo et noi^s liomo^
ptg. i4ti iii epist. Auacltarsis ad iiannoneiH Uihi : ali .\dam prioius ei veius iiomo. S. Paul. I ad <;or.
amiciui esl Scyihicum ieyinea calceamenium solorum , c»p. XV : Primus homo ie lerra lerieuut, tciundus
cullum, cubile lerra. .\ sulo peJis solea dicta, el Hi- Itomo de ceelo coeiestit^
S)»anicbni tueia, alinqtie siitsiiia aiiaruut geiiiiuiu. 158- Editi outnis et plerique .iiiss,, prius. liai.,
l'< tcsi eliatii duiiiiari uii ituc periinejt quod Laiiiii primus pr» piius ci«!i«r;i iiieiruin. .Me:ius prior, iit
aiuol, viTtere solum, causa; dicilur
soli VL-riendi respoiideat .'iiosi-li verbis, Primus homo de ierra
.etiini, qito tne verium. quo se veries, quo ,-e venein, ei teirenus. IJrb. ua prior, ijueui soiiiui seqiii jiivai.
proitr.u [ledes al.o se veiiuiii, ttou lerra, cu-u ab ea 14i. Quem legit R.a. Weitz., Tbuan. a ^ecuiida
quis rect-dii. Ciceru taitieii alitt;r iuielligii pro Cor. raaitu, Gis., iso. Qutm babei iieius. cuin suis npii-
|»ag. b*3 Qui citilalis aiicujut soluin ciftlaiis inuia-
: inis, Ald,, Vat. A, l'rag. Vaiicanis pleriR.|ue, et
lione tertissent : apud quein vertere ttuiuiii et inuiare aliis : sci!icel quum carHem. Mag s plncel quem ter-
soiuui idetnest. iiis vt^rsiiius et sequciililius itisigtti ntonem.
ler coiupr»t>ari iectioneiu Vuigata'., Jpsu cunterel ca- 144.C',rtiaiis sa»p€ coiijiigalibus rebus iribuiiur, ut
pul tiium, et B. Viigiuis coiiceplloiteiit Sitte iabe iecluf g>'Hia'is, torus gen.alit apud iiuraiiiitn Virgi- ,

peccaii originalis, quod ex SS. Fairuiu
serpcute esi iud^catuiti demoustravi cap. 10 proleg.
, ba ur D<-ns, qcii bominem genitutn suscipii ab tiie-
Hl qiioMiam iii ll.spano poela liii.": iir.erjirelaiio i::!sr
veteres niaxiiue eiucei, lestiuioniuiii recentis^iinuui
pro ejdeiii setiteniiu e& iiispauia peliium iudicabo :ti
Oralfons regii theologorum caeius pro inendu immucu-
iativ virg nis Manit: Couf.eplioitis musterio ,ad Caro-
lum III super iiodierno huju.i S. nujAerii cutiu, pin-
que de iilo Sinlentia ad Hiteriorem cerliludimt yrudum
seittciiiia in liuiii, M.irliaiem ei aiius. Geuiiis a veieribus bat>e-
UiT. Getii..;as vera dros' dikerHnl ai|aiai, lerruut,
igiietii, acrein. t!.a eitiiuauiit seuiiua reruiii.
j. 148. Plorii|ue scribunl disciJium. Gi.>. ditiidium,
^ tw.x tiiaie. Sed prxiiiai retiiiere dixidium, non a dis
ei ca^do, qaod B<:CHiaiius putai, nain iuac i^ecuit-
diiii! esst^ lon^um, sed a di.fcindo iu |>r.el^rito t^-
scidi sicul exteidium ab exseindo. GifaDius iiid.' |.,w-
,

meriio provchendam; qnr ed^la tst Mainti aii. 177$, crei., Terbo Duciiium, ait dittidium esse aninii,
regi cattiolico Cando iii ab arcbieiiiacup.i Toietauo ditciiium <orp'>ri<-, et liauc vocem ditcidium a\nu\
Francisco Aatonio l.,oi-eiizana ronsecral:t. oiDttes buniis scriptores dcpravntaui es^e, <iaii)ll(iiii,
130. iii Piag. iueiat pri s sutpiciatque, et supnt Piautum, Tibulium, Ttri^ntiuin, Ci< eroneui tniiii-
fiossa, iiineal. VVidm., suspiciatque; Gold., Suspicil, iuuio sepl.°es, in Pand. Ftoreiil., oi ap«id Tacitutii
utque. iiiaiisisse iitiegiaui. Piura auctorutn toca ips^ re-
131. Addo giossx Adamum, quem Eva mandeie siiiurt.
coegeral ex veliiis. Prud utius, duin /tis «/iu'ii;u« uere i 1.51. B. Virginein meruisse Denin <d.>re multi SS.
pusierilatein in lactnus, et rudcs :ivos iniitari alii - Putre^ afiinuaiit, ut j\ug<u>tinus. .\itibrosius, iiieo-
i>iat,noii si-nl:l < um iVla^iinis, quoruni b:t'rciiiu iiyiiius luies!|ue alii. iiinc ilicolo^i qnxMiKit :iii 11.
I

cxpuiiil S. Pritsper caruiiio de iiigr.iiis v rs. Id et Viigo ii.eriicril aterito pro,irie dicio csse maler Dei,
i.ei|<|. Pcccaluiii orig.iialc ciaris \eri)ii iVuilftitius v^i, ui iu<|iiu itur ipsi, mutfniiiaicm iJei. Kt proli.t-
cxpiu.uii Apoibeos. veis. 'JIl ci .-eq i. Et ob^ervu, liti $a'is ra'.ioiie iiiulii afii inaiit, ipiia cisdeut \eil>iH
 : ,

807 AURELII PRCDeNTn CARMINA. m

Oimnt Ttrgo Tei>«oa domai T;i$tis ol»[ui>u<itt , et rabidnia

Traetibiis angui» inexpliciiis tSO Sanguinis iiiiiiieiiior os eobilt^

Virus iiieriue piger revomit, Aguus cnim vice inirilica

!55 GiMinine eoncolor in viridi. Ecce leoftiitus iinpTitat,

Qusp. reritas niodo non irepidat, 27.X Exitgiijxi^^iliie iriices aqn l»s

Terriia «te grege caii(iidu'o? Per vaga niibila , periitie n'<li>s

270 Iiopavid.H iupus inier oves 165 Sid-.-re lapsa coiu!iii>.i fugai.

CLOSS/E VETERES.
irio. inejpln ilis, inniimerab'libu$j I. tem, Iso.
154. Iiieriiie, nof««(H, V:»t. A. • 163. Exagilans ptnequens , , \. — Aquilas , ania»
<o6. .Nori, nontif, i. -
potestates Vai. A.,

162. Leouibiis, leonem vocat diaboium sk -[erocila-

COMMENTAIUUS.
SS. Patres proli^iii,- jiislos ikon.8 operibus vitain iUia periucebitinUtrprelcfio ptemdk iHius, nlrumne
aeieriiain mereri, et M;iriain Virgiuei» ineruisse, ul jv CArt« ja«'>an ethnico peccatori de retlitutione colli-
inater Uei erUceTeinr. Qir.e oiniiia egregie disputai _
niet. El cap. 10 Cui ille si forle palroeiuabilur pu~
:

ei litn^trat Frauciscus Stiiiez toiii. I , in 3 piri., stor, quem in calice depitigis. .. de qvo nihil libentius
qiiaesl. 2, disput. 10, sect. 7 ei 8, oui merUum de bibas ,
quam ov«.7i pdnitentice secuudte. Priidcniius
conyito adiniltil. versii seq., impavidas oves Cliristianos :ippoil.il.
153. l*oet.i grapliice dcpingii serpentem, qiialis a 158. Lvpiis boc loco e>i diaimlus. Te<» lus id re-
picioribus in niyilerio Concepiiwiis solet eriingi '
fert ad cap. xi Isais: vers. 6 Bubitabit tuput eum :

traclibtts inexpiicitis, boc est, iii spiras et iiodos co- agno, eic. Non asseniior.
jiclus et imi.iiciius. 139. Prag., rupidum, minns bene.
154. Nun viiico unde lt;igc signincaiio nocui pro 160. Aid., san^utj, inendose.
inermi iii iflossa V:ii. A sii tr.icta; iiisi hic qnoque 161. Cu!ii agnus aschalis in veteri lege typus fue-
|

ilicas «i ejusoein Vat.

!,'• aiigcre glossa supra
, A ril Cbristi , qui etiam a S. Joanne fiaptista Ae.xus
aiebat vers. 3. Al veius esi seiisusj inenTie virus Dki vocaius liiit,ag:!i figura veteres Cbrisiiani sae-
dici, quod atiinet ad h. Virginem , qiiye viperam liissinie Clirisuini exprimebant. Jacobas Bosius, lib.
cerniinm pedibus pruierit, el oiiuiia vencna dumat, \i de Crucc triufiiphante, cap. li , hujusniodi anli-
sciiicet » poccalo originuli imiBiutis. Hisc anguit quam imagiiicm sifert agni sub cruce rupi io.sisieu-
piger, id esi deliilis. tis, qui fonles quinqiie ad desiguanda quinqui^ vul-

i:ib. Anguis dicilur concolorin yramineviridi, quia nera Christi eniiiti! , iinum ex peciorc, et singHlos
apud lloralium, Vi--
cfilubris lioc epiiheion viridis ex siiigulis quaiuor peilibus. S. Pju!inu>, ei>i.-l. 12
passim poetas iribuiiur.
gilmiii uliosque ad SeverLMn Stal Christus Agno : los Pairis cte o
:

157. Lregem candididnm voeal Clirisliano.s e,y. C tonal : Ei.pcr columbam Spiritus suncius fluii. Lt
more sumendi vesies albas, cum bap:ismo ablue- posl--a : Sub cruce snnguinea uiveo stal Chriitus m
reiitur, qua>i candid.iti esseut viisB Cliristianae, ei aa Agno. Vide Aringli;;m lib. vi R.im. Siihter., cap. 'Hi,
ai>iin£ purit.aem i^ignilicandam. Simiii plirasi hymiio ubi ei. cunsiieiudine primoruni Cbrisli:inoruin re, eiit
1 Perial., vtTS. 67 : Chrislus iUic cundidaiis prwsidet morem Ecclesiae Itoiuanae conliciendi agni iiiiagi-
cohortibus. Quainvis auleiii o>/i>itj dies Dominisil, ut nes creas instur nuinisniatuiu; quod jaiu Puiivinins
ait Tertullianiis de Bapii^^mo cap. \9, cmnis hora, docuei;iL
omne tempus habile baptismo; st de solemnitaie inter- Itio. Sjiiritus saiiclus columba; specie siiper Chri-
est, de graiia nihil relert, tamen tempus sulemue stum baplizaluin apparuit Malth. cap. iii. iode |-ii
coiirerendi haptismum eranl quiaquaginta a dies consueuidu lid..liuin apponenlinm coluinbas aurt-as
,

Pascha ad Penieco>teii, ul e\ eo loco Tertullt.ini el argeiiteas in /iguram Spiritus sancti super lav;icr.)
colligiliir : Diem baptismo solemniQre.n P(ucha prce- el aiiaria , de qua concihuni Cons^aiiiinoiiolilanuin
stut , cnm el Patchu Oomiiii, in quam lingimur, adim- anno 33i>, actione S. Verum « li im Cbrisliani ip^i boe
'
pleta esi. Bapiiztij pcr Dijio dii-s candicio vestHu syinbolo reprieseiilabaniiir. Panliiius loc. cii. Cru- :

incedebani. 'Al> alliis l)a|)li/,3torum vesiilius sepii- cem corona lucido cingii globo, Cui coroncc sunt corona
manaiii t.\ Albis a|!pelliriuit ve.teres eaiu qux pa- aposloli , Quorum
figura ,sl in columbarum choro. Et
schalem proxim-i sequiiiu Niinc noincii li.esit domi- . pluribu.s aliis pratermiSMs: iSosquoqne per^cies pla-
mcoe in Albin. In oiiiiiibii> i.!iinen feriis ejus seiiliina- citas tibi, Ciiriste , columbas , vigeat pitris pux tua ^
nse paschalis plura exbil>el orticiuin ecclesiaslicuin pectonbus. Uespicii Cbrit^ti piseceptmn Maiiii. cap. s ;
:id haptisiutiiu periineiiiiii , iii iii Uymuo sabbati ad Esiote simpHccs , sicut columba:. Per columb^iH» uni -

vesperas Ad regias aijni daprs Slolis amicti candi- *^

: lateiu Ecclesi.ie sign.ficari, ile qua dfciuin esi Vna :

dis. S. iiilercnsus de Ci^giiiiione bapti.siui cap. UO est columba niea (Cantic. cap. vi), docei S. Augmiii-
hahci oraiionem vropler nllhin loUenUas, et c«p. f^*^ 3<us jt! iiur.c locuui : iilctuque tiadii iii psajui. uv,

sermonem dicendum ad m aniex in die lertia posl Pa- coluiubam pro tigiio dileciionis |ionl. Tertuilianus
sclia propler albas loUendas. Fi>rtasse respexil eiiam ailv. Valeiii.
iii priiic. scnbit coluntbam solitaoi de- ,

PriKleiiiius ad sy.iiboluio Cl.ri^liauoniin ju loruin, monatrure Chriaium, quod Peinis Lazzeri dissert. de
i|Uiiii eial iitveus a;,'i!us, aut caiiiiiiJa ovis, ad aiiiiii.v criiic:e Ueguhs in reoi nosiram iuterpretatur: De
caiiiiorem si;>niriran'.luiii , ex cap. xxv M.iith., Sitnl t.hristo etiaui inteljiguui aliqui quod ait Terlullianus
paslor segregal oves ab hcedis. h. Pauliiius epist. Id cap. 5 : Ndsiree cQlumbce. domus simplex , in ediiis
ad S>^verum ile piciura in ahside, vel absida basilc;e semper, et apertis, et ad lucem. Sediiiius de Cbristo :
(duiiiiat eniin Pauiiiius, abainane aii abside dici de- Sola columba redit , quw tutum circuit orbem : Disct-
beat) Bis geinnce pecudis dtscors agnis genns hivdiCir-
: dani corvi. sola coiumbu redtt. Laurcius in Silva allc-
cumslant soliuin: lievos avertiiur hados Pustor, «t cme- goriaruui, verbo Columba, S^i. I'.ilies indicat qui in
rilos dexira compleciitur agnos. .\.i'liq):issitiius quoquc coluiiihi ramuoi o!iv;e pirtaiite tJirisii lypuin agno-
est nios exprnneudi iii sacris calicibus paraboiaiu vi:runt, iiii etiain iram Cbri^li in ira CQliiinb;e , de
pastoris ovcm biimeiis suis aJ ovilc reduceniis. Ter- qui sippe ineiilio occurii in sacris Litieris. Pales igi-
lullia.ius, lib. de INiiiicilia, cap. 7, quaiiq;iain jaa! in tur Cliristiim eti.iiu recie % Prudeitio dici ColumbaiH:
lixrcsin iapsus, verbis il!u>lril>us rein iunc tcslatiir : ei furtasso antiqui uoiiniav|uain ca specie Chr siuin
Procedanl ipsce pictv.ra: calicum vcstrorum, $.i lel in expiesscrunt : u: cum S. Basilius cuchwristiani cu-
 « : ,

aod catoeheiUnqn iii kKVL CIAUH. i\Q

Tu mihi. Cliciste, coltunba jjioietUt A Ah niisecam pedererc
! oecenv, .

Sanj^ati^ pdsticui cedU iivi« ^7;^ Sttlficiat sewel ol^ X^aiciAU»

Tu niveus per.ovile luora 185 Plasma Dei.poiuU&ft ssorw

Agnus hiars Itipui» prohibes^ Oris opus, vigor l|^eolas
170 Z^fk^^^lH^ tigridi$ ora (ireingflii. Non moriiur ; quia Hante ftcb

Da« {ocuples Deu$, boc fomulU Composilus, superogue flueu*

Rile precanitbus» ut tenul Desolio Patris arliricis.

Meinbra cibo recreaia levent, m Vlm rKiuida: raiienis bobet.

Ncu piger immodicis dnpibus Visceramoriua quin eiiam

175 Viscera tenU gravet siomachds. Pofit obllum repar^are datur^
llauslus amarus abeslo proculy Rcpic suis iterum tumiilis
Ne llbeat leUgisse manu Prisca renasciiur effigieS,
Exiliale quid, aut velitum
Guslns et ipse modum teneat;
: m Pulvereo coeunte
Credo equidem, neque vana Ades,
siiu.

!S0 Sospitct ul jecur incolume. Corpora viv^e more anim» i

Sit satis angiiibus horrinds B Nam inodo corporeun^ memini

Liba qiiod intpia corporibus^ De P^Iegethoiite gradu facili

GLOSS^E VETERES.
167. Avis, Qqnka, Vat. A. 183. AKl fuuH
iTO. Sub jiiga, iua, l. 186. Ciris, Vei. — Vigor, anma, XaX. X, — Ignicdr
Mi. Locuplcs, iocoiwM p/e?ie,I, lus, aninia, L
175. Teiiui, viodicu, l. 195. Silu , positione, l.

174. Neu, pro ne, ei est verbim apoc^utn,- h i^. More aniciia, spiritatla fore, Vat. A.
l^O. HausiiJS, poiio, —
Ahesto, absit, L 19*J. Phlegethonte, inf«rno;phlu Grtecejdnis Ut-
il9. Moduri!. >»<Hsar««K, I«d. tine, hinc Phlegeiiiba ign&us, Iso.
180. Sospitet. tuim.
C0MM?NTAR1US.
hiinbae auresii inclusitet stiper aliare suspendii, aut et 6 longe antiqulor el tlius^lriorest.atqtieadeo i%
4iUi columbas, crucibus iusidentes, vel i^s siipervo^ ipsis aposfolis repetenda.
tantes, appingehant.Sedlonge probabilius est etiaoa) 180. Jejuuium prodesse (ac siroiliier medum io
tunc Spiritum sanctum de«ignari. Etiam Tertttiiiaiu victu) animabus «orporibusque medeniUs, vox com^i»
locacolumbam flguram Spiritus sancticlr.re ihuuMnt; niuiiis est onniurn, et canit Eccesia.
ClemensAlexandrinus inler symbola qii% ChristiaHOS 182. Nebrissa iuterpretatur liba, qu e ante Cbris»!
in annulorum palis sculpere deceret, cotttmbaiu r<^en- n9(aiem doomonibus deferebaniiir. Chamil!ardus ait
set Sint aMem nobis signacula columba , vil pitcis
: Pirudeniium pro quocunque frnctn liba accepfsse. \)6
^
ireL navia, qu^ carsu eeleriavehlo ferlur\ vei lyra niU' solo paradisi pomo velito, sivealiusis fnerii fruciu*,
sicc.,CfifSitfMs:esL^0l^crates, velanchora nauika,quJtni liba impia cgo inieil'go, qu.'« ita dicuaturex propria
mseutpe&at Seleutm. Quos sensns myslic^ itz ftym- signifieaiion.» verbi tibo. quae est delibare, decerpere,
P
^
i>oU insinueDi, ibidem explicat Itos^vejdus» scihcet degustsre apud Lucretium, Virgilium, Varronem et
baptisfnum, Petrura »posiolum piscatorem hoaiinuin, ahos. Tcta siroptia hxc ad poiuaid mortis , peccalu
lyram Davidrs, Ecdtisiam, e(c. eriginali infliciam, spectat.
1.67. Ciselino, Cbamillardo , aliisque vebementer 184. Ald., Aoc /acinu«, mendose.
displicei cui n.onusyiiabuni hreve; ei Giselinus putat^ 185. Plasniare pro fihgere, creare; plasma pro crear-
Prudeauum versiun linnccum paucis allis euteDda* tura, plasmator pro crealore , voces suni sciiptoruiu
lurum fuisse. Vide proleg. num. S12. Niliii opus est CbriSiianorutn proprise, Tejlulli^tui, Hieronyini, Alci^
correciione. mi Aviti et aliorum.
171. Etymologiam /of apielM, qnara esplicatjdossa, 186. Virgilius iib. vi JEn. , Igneiis est ollis vigor i
dociiit isodorus Itb. x Eiym. ex Tuliio lih. ade Ile- et cceleslis origo. Prudeotius saepe Deuui ignem et
publioa, et olim quidem agri io:i dicebantur. i^neum appellat.
175. T««ia habent Vat. A, majorpars Vaii. codd., 495. £9«« hahcnt pjeriqae. Gis. in ed. 2 Deque,
Ileinsius cum Put.,Torrentiaaf$duobuset aiiis, Gis., neque lieinsiiis aliquid conira noiat. Vat. A, Eiqtte.
Egm., Fabi.,Pal. Alii legunl iensa,\ii Widmi, tn quo 195. Nebrissa explicat putvereo sltu, pulvere squa-
snpradens/i, Bong. gopra, Prag., Sicb. Alii lanta, ut lido. Qnid sit situs vide hymn. 1, vers. iS.Glosba non
Ald., Gis. in 1 edit. Aliidensa, uiKails., Bong.,kaU placet.
Magis plaret tenia. Horaiius ubma tenia. Hanc lectio* 19(). , quidem pro equidein. Virgilius iv JEn.,
Rat.
nem appiohal Beemanus cap. 6 Manuduct. ad Ung. vers. 12 Credo equidem , nec vana fides , genus esse
,

Lat, eisuo ms., qui aii alios legere viscera tota. deorum. Iicruni vi, vers. 859, Credo equidtm.
176. Amarui poius esi, quia, si uiiniui sit, in Iri- D 197. Prudentius nOn vult corpora fore spiritualia
sliiiam verlilur. (quod ait glussa), scd esse a^tornnm victura pusi ra-
177. A'e pro ned Vat. A, Pul., Oson. Heins. Recle surreclionem, aigumenio ex Salvatoris rcsnrrectione
eliani nec, quod alii tencnt. peliio, qnod i» hymno Exsequiarum rcpotii.
478. Ex hoc Joco colligi posse videtur Teolio, 199. Ail Prudenlius pradu facili, quir. Virgilius llli.
prxceptoin ahstinendi a carnibus Prudeniii a;ta!e VI dixeial, facUis descensns .^feriiJ .... Sed revocare
jam obliiiuisse saltem in Hispiuiia. VerumPnideolius gradum , superasque evadere ad antas , lloc opns,', liic
neque explicatquinain siiit illi cibi veiiti ueqtic diem
, iabOf est. Clericus Chamillfirduiii srguil in Viia Prc-
ulium designaL Caelerum consrueiudojejiiiiai)di sab- deniii, qtiod ex usitnta nuiic loqiiendi ratione itiior-
haio in Hispaoia. Romae, et aliis in Ecclcsits ex ve- prctatus fiierit , Ciiristum ex limbis rediiss<>. ideni
tiisiioribus monumentisconsiai, nempe ex concilio Cierici>s colligii, Prudentii opinionem e&se, Clinsiuiu
Lhberilano, ac phirium SS. Pj^irum tesiimonii':. ad locntn inTerorum. nbi lortjucnlur da;iiiuti, desceii''
Origo vetx) jejutiiorum , aut scmijejuniorum feria i disbC. Vide proieg. nuiit. t«l.

Pi,TaoL. LIX. 96
 . , S,:

811 AURJELll PBUDENTII CARMINA. 81

200 Ad ^itperos reiDeasse Deuni. A 5 275 ^e<^<^n «t scrdphtin soum , supreiua

274 ^P^ eadem mea fDcmbra manet» Subnixus soiro, lenei, regilque.
Qiue redolenila Ajncreo Ific^, quem SabaoiU Deumvocamusw
Jussa qukscere saroophago, Expsrs principit, carettsque fme,

Dux pariit redivivus buino Rerum condiior', et repertor orbis»

sos Ignca Chrisius ad asirs vo<»L lO Fons viis liqulda lluens abarce,
litfusor Gdei, saior pudorls^
IV. HYiMTiUS POST CIBUIVU
276 Moriis perdumiior, saluiisaucior.
Paslis visceribus, ciboque &um{>(o , Omnesquod sutniis, aui vigenuis, inde C:>l
Qiiem tex oorporis tmbeciila poscli, Regnat Spintus ilte s«mp]iernus
Laudem iingua Deo Pairl rependaL: A Chrisio simul ei Pareitie tnissus,
i&
Patri ,
qui cJierubim, sedile sucrum Inmi peciora candtduspudica,
OLOSSiE VETERES.
201 . Manei, exipeciai , f B laris eral nec adeo In divtnit mjist^rVts erudjus, Vau
^03. Sarcdphago, n«msarx cara^ pbagQ manduco, A. — Cberubim
,

, seiL super^ U
tsi simUis, quia fuit fioina, )so» 5. Supremo, exceiso, L
2. Imbeciila, infima, l. 6. Sulmixus, suffullus, U
4. Pairi , qui cherubim : hinc reprehendJtur (Pru- Ji. PerdDjniior, moriendo in cruce, Iso.
iientius) quod dixerit , Deum sedere siiper cherudini et iS. Inde, deC/iru/o, I.
seraphtm, ut enim be^ttuf Hieronymus dicii, superciit' 15, Parcnie, Cy<ri«/i, L
rub m iantum sedet ; sed iciendum, quia vir isie smcu" i6. Candidus, Spiriius $aiu:luxj.

COMMENTARHJS.
202. Indicalur mos ungendi corpora defaTUslarum.
Vide prol. num. I56et scqq.
205. Gloss* posirema verba, nescio quld slbi ve-
lini, nisi referenda sint, ut puto, ad vers. seq. parid.
Sepulcrum dlcitur sarcophagus , quasi carnes vorei.
Vide quaeex Plinio habet Isidorus , lib. xvi, c?p. 4.
Orig., ulti ail , sarcopliagun» e;;se lapiJcm ex qito fie-
bsm seputcra, quod corpora defunctoi um absumeret,
Aiia signiiicatiiue sareopha^usesisaadapii^^ ve| rer^*
irum; quod alii aiunl, niilti non iiqnet.
204. Alit.etGis. in lexlu 1 edit. cum Urli. et Vat.
P legunt Dax parilii redivvus hom. Sic eii<jin
'
Seraphim slabant super illitd , sex alx uni, et sex ala,
alleri :duabus veljbattt faciein ejus, et duabus telabani
pedes ejus ,et duabus solaburU. Septuagioia vertunt
Eiani circa Ulum, quod reeto cob^i-rere advertunl in-
terpreies. Cornelius a Lapide plane Ma exponii :
Juaia vel circa solium^puta super pedem aut pavimen.'
tum soiii: decebat enim.eos essehumiiiori gradut quam
erai ipsa sedes , el saiium Dei. Hi seronbim. stipant
solimi instut cherubiin siipantium prepitiatorium
Exadi cap- XXV. .Neplmra; utpuaiam abii>epl»glossa
viiidreemui% saiis h;jec,^uperque.

7. In Ra)., Deum SabaoLh pro Sabaoth Deum,

Kebr. In Pui., Duxparili redivivut Uomoi \h'Oi.on.^ male. Hine coUge poeiam respexisse ad iocuin Isai»
Dux parilis redJttt-w* /»h»;io. Keliqui , Dux purtU teiif- cap. VI, ubi &i:raphim clainabant : Sanctus, saiicfss..,
tnvus hutiio, eiiam Egm. pro diversa scri^iura, danctus , Daminus Deu^ exercilnum, tiip.i: aiiiein 1\q.
Post dtum. Aldusmscribii : Odepostcibum, ianm braic^ nomina scribimus, uii in Vulgaia ediiione in*
Parrliasius , Hymnus divi Prudeniii suinjno cibo. Cl v&nimus. quanquam uosmiuirne fitgiat. qcid conira a
aute cibuin pr«ces Deo suntfuiideiidae, sic eliam [.'OSV ntultis dici ^oieai. SIc etiam Pr>4<]eiiiium lOiigft defeiif
ciliuin. Tertuirianus Apolog. cap. 50, ^on priusdlB- sione tueri noiumu^., quod io hig nomtoibus quanliift-t
cumbitur, quain oralio ad Deum prcegmtelur. . . , lein syllabaruin, alrHcbraicae Jlnguje Pienijs prae^eri*
Oralio convivium dirituit. S. Uasilius episioia ad, S. ptan^ i(tler<lunDConlentps9ril; dequo iaprobig. dixi*
Gregpritini Thcologum de Vii;i iii suliiudine agei\(ia : wus
Oraiion£s anie eibufn digne fiant Dei donii, tiuiegue 9. Deus retienor orbis , uti a Virgilio hominuin re-
imnc dat , et qux in pouerum reposm. Oraiiones posi^ rumqut repertor, dta^uv^nci» lib, iv, Mtl» luciiqmn*
<ibum graiiarum aciioneni daiorum itubenies, ei Jlagi- perior. Vide inira. hymn. 5, ver>. 1 Im^ntor liml*
:

taliamin proniiisoruni. nis. ContraapudPaitlinum )iioi>iiuiT) Cdsi diaboltjs :

\. Parrh., pasiii corporibus.
4. Parrh. , cubile saerum. Nebriss.'» ait , cherubim
«1 seraphim esse vel in accusaiivu pjurali (n;im.el\e-
hib ei serapb «'Si singulnris), iit Siilellig;itur chernbim
eU seraphim esse seJUe , cui Deiis innitiiur , v«l in
jgenitivo pluraii, quia sedile boiex chorubini et scra»
phim consiai. S. Hieruoyntus comiuent. in Isaiam
cap. VI. errare, aii, ciui soUnl in precibus dicere : Qai
iedes suver cherubim ei seraphiin, quod Scriptura mitf
docuit. ^
inepisl. adS. bjinasum deseraphim, etc,
\ocai pium errorem eoruin qui in ocaliunibus et obia-
iionibus suis id auiient dicere (viJe glossam). Ex qMO
li(,uel, jum tempure S. Ilieronynii preces aliquas
fuisse , qtiibus id assereretur. Ac sane ^si id dicaiur
t:>nquain diserli» verbls a &acris liileii» espresbum ,
recie aii S. Hieronymus, errorcm esse. iSain psalmo
LX\ix, 1, soliiin dicilur Qui sedes super cherubiin,
:
manifestare. Prudeniius vero soluni alJirmat Deum
supreuio gubnixum solio teuere ac regere ctieritbim et
seraphim , sedile svium. Quod veruni eal , duiinno io
ulriq.ioad Dei seili e ornauiiuiti pertineanl,eiilem jue
assiiiaiil. Jam Isaias cap. cil. vers. I el2 sic habet :
per CJiriiiwn perditoripse perii.
H). Deus foiii viio! pa$siiii in sacrij Liileris ei SS»
Pairlbus, et saepe apud Prudentium. Sis fani anima-
rum^ foiisboni, fotis b9n0rum.omHitun, etsimiUt,
]
13. ctmt solo Hailsb. conira Vuig. el re-
VVeiisijis
liquosvoluiUegere Omne. Cur, cum repuxnei legibus
phalecii , q las videmus obser«are Prudaniiuta? E
Vaiic;(nis soliis unu^ omne apud Teoi. , e veiusiior!"
bu:> Ilei sii sjIus Altinius omne, e no&tris nulius.
Giscl., Go! J. ei Weiiz. iiabent ac tigemus. Aldu>
noistri, Wid. supra, et Heins. cum Pui., aui vigemus.
16. Vxcalur Spiritus candidu», vel quia coiumitse
specie apparuit el reprjeseniatur , viel ob candorcm
quein anin^.-e infundit. Processio Spirilua sancii a
paire. eta Fiiio liis versibus non obscure innuitur,
ei qnidem missioiiis verho quo sacra Scriplura uiiuir.
Chamiliardus aiiirmal, in cone:lio Toietano jnssu
Leonis ailditam symiiolo ftdei particnlam Filioque ,
cumin syiiiboloNc%no tanuimdicatur, Qui ex Pairs
prosedii. Ir.icl igit Leoiiem I, ei concilium sive Tole-
lanum, sive liispanienfe aurio 447. CL lleniicn^
Flore- lomo Yl Hisp. s^icr. disseri. 1 , lfll« dissent
,

Vtdi Dominum sedeulem sutier solium excelsum ci ele- de C'iiicilio Tolciani) i aiino 400 et regula ildei ejiis
.

VGium : ei ea qua: sui) ipio erant replcbani lemptum. ac isinseria.ubi iiiveailur particiila Filioquc. Piobare
 : ,,

813 catuemkrikon tv post mm.

Artu$5 aique aium&s uiroque pfisfu
m
Qiue Lco^pli viCfs coiiseoraia ritlenu A35
Posiquam combi!)enni Deum iiieduliis. Confirmas, Paierj ac vigore comples.
Sed si qaid vUit, dolive nasci Sic olim lua praeclueus poiesias
so liiter viacera j»m dicata setisit, 2,78 Jiit*^ raucisonos situm Ijwnes
Ceu sj.urciiin refMgii celer sacelluin.. lllap^M dapiltus virum reiovi^

*J77 Te4niiii Uagrat eniin vapore cra«so 40 lilum fusile numeii ex&ecrsniuiDt
Horror couscius aestuanle ^uipa^ Ei ciirvare espui sob expoliia

Oflei^umque iiunuin nJger repeUit. ^cls maieria nefas puiiuitiun,

85 Nec solus pudor, innoccnsve voium Plebs dir® Babyleuis, ac lyraonttS
Templiim consiiiuuni persnne GiHislo Morii subdiderant, feris dicarant^
In coidis inedii siiiu ac recefsu.
4S Sasvis proiinus b%usUtiiS vorandum.
Sed ne craputa ferveat, cavendum e$i,
ssmpef pietasj Udesqiie i.uta!
Qux sedcm fidei cibis refertnm
Lambunt indomitl virutn leones^
50 Usque ad congeriein coarciet jnlus.
latactumque Dei, tremunt &lumnumr
Parci$ victiitus expedixa corda
Ast^ni cominus, et jubas reponunt
tnrusum nieiiiis Deuin recepiant, B
llic pastus animx est, saporque ^erus. 50 MansuescU rabies, fameque bland&
Sed ao» (u ^emino foveas paralu, Prsedsm ricUbus an^bit fncruesttts,

GLOSS^ VETERES.
17. Qux, quia de illi» icripimn esi : Vo$ esti& tein' 31. Cxpedita, libera vetparala, I.
ttum Dei vhi, L -^ Uidenl, gaudmt, \, 57. JPraecluens, clara, exceUens, Oleo GrtBce gloricr;
i%. Medullis, pmcordih, \s^, et cluo eiceUo, et spLendeo , £t jfloriar„ Prigpoisns, U
20-.Dicua, scilicel sibi, l. uobilis. Vat. A.
Sl. Spurcum, spwcus, a, um; inde sptirciiia. — 58. Raucisonos, duri, el ierfibililei' sonantes, I.

Sacelluin, ul docirix, I. 39. ^Uim,Danielem^ h

23..Tetrnm, pro leire, mmn
proadverhio, l.
"
44. Feris, leonibus, Iso.
Si. Repellit, a ic, I. 49. Cominus,;uxfi»,— Rflpontint. mltes efftcii^ l.

25. lonocens, a ^umlxa, \. 3|. Riftibus, ftiPGO, es aperio, hinc rictus rAma oris
S7. Sinu ac recess.u, xntrtMn fieiitn, l. aperiio, Vat. A. —
Aiiil>il, cireumU, Iso. Qrcufndat,

28, Crapula, aposima,i.e. hhSigenio, 1. ainpleciitari desiderat, Val. A.

C0MMEiNT4FllUS.
cntttendit praecessUse aliud conciliumToieli anno
,
28. Pfoprje crjptt/a esi dotor <}apliis ck Diinio
HW, collecioTem aCtnrom concilli Tcleianl, anno liauslu, origine Grsea.
400 celebrati, floruisse sseculo v eseuuie, re^tilam 3£. AUI.. eum pro Deum, non matev
lldei in hoc concilio fuisse faciam, neque .nddiiionen^ 35. Dubitat Ciiamiilardus an hic pnstus et s»por
fjVioque essesipposiritiain, cum oinnes codices inss. c inielligendus sit de SS. eiichsristia , dn de divina
" ..-,..,..^ a:...^,-..-..^ j;.». o_:^:
librique impressi iia habeam.etin 00 concillo aciJm provrdentia. SimpliciH^ diclt Spiriium sanctuui ^
fuerit adversus PrisciiUanisias, circa Spirilmn san- sive Denm, in corde receptum, 6i§niri<ari.
mum crrames. Quae connrmari possent ex his po?i:<e 34. Egm. apud Weitt. fpve pt6 fdiihs, Quiddmt
,

Hlspanicarminibus, quibus prccesslo SpiriluD s^ncii Vai. apud Teol., foves,

exjinmUiir, qu^si regniam fidei , ejusque paniculani 3i. Parrii., animos.
Qui e£ Paire , Filioquc procedit prx oculis habueilt. 36. V. A , confirmatis pro conftrmds. In Prag , al-
Nihitominus censeo, reth non liquere, ei mentioneiu ^iie pro ac a manu seeun^a, perperam.
Leonis pap:e , qua: in lituio reguise Cdcl occurrit, 57. Pafrh., prwiuiens pro ptcesluens. Verbo eluo
aperte indicare, eani lon^e posteriorem esse concliio noR solum anliquiores Latini usi suni, Ennius
Tolctano anni 400 , vei certe collectorem acioram Plautus, Lucreiius, verurn eti.^m Cicero. LucTeiitis
ignorasse, ad quodn-im tempus esset rcferenda. cluo , es , adWlje* Prndeniius c/«o , fs,utalils iii
,

17. Parili. , hgc tempii. PfJiclaTe describit PrU- locis potes observare.* Est enini ex his verbis , qusi
dcniius. quale templuin Deo in inliinocordc slt coii- ad sccundaiii ei tertiam coniugationein a^que perlH
eliuiendam. nent. A ciuo est inciijius, vel inctiius vel i/ic/u<u«. ,

20. Weitz., Gold, ctWid. snpra P.uTh., wira pro 38. Hx'C historia narraiur cap. JtJV Danielis : qua
iiif^i-. Prag. et Ilat., pariter irUTa. Ald., Gis., ileins., prff\'identla ei miserieortlia divina erga justos dccla-
Vr.i. A, inter. ratur.
21. Nescio quid sit in glossa rfocfr/x ^hi snceilnm. iS. Parrhaslus, et iiiranuus.
22. Ald., Prag. a sccnnda mauj, ei Boberius al- H. Parrhasius, dicarnnl.
ler , frngrat pro Jiagrat. Olim proniiscug nonnulli 48. Sic i:\ Dittociueo letrasiieho 9, Tuius agit vir
scribeb;uit (ragro ei /?a//ro, quod in cudd.niss. passhn juslus iler vei per mare magnum. Ubi plus pcricuii
iioiauir. est, ibi pius aUxilii jfisiis a Deu coiiferri, consians
25. Conscius inlerdiino siimulos conscleniirc deno- est scntcniia.
tni, ul itpud S. 1'aiilimtI Cor. iv, 4 A'i7<i7 milii eon-
: 50. Gis. rcposuil fames pro fame. Ncqiie (lis|)licei
scius sum; el apml llnratium : iiic murus alienens linec leciio; sed opiimi m^s. ei ediii leguiii fame
esio Ntl ronscirt sibi, nuila paitescere cutpa, ul alios quod , ciiin rum al)!)ofre;it reiiiieiilmn es». In Vai.
,

jtr;iMercam. G meiidum e>t fama. INehiissye lalso impninlur iii

2o. AIJ., Cii., Vai. I, Weilt., Prag., Parvh., in- edii. Coliiiiciis. .iHiii iliH, qiiod agnoVerii aiios
nocensque. V:ii. A, Alex. et pene o.inies Yatt., iiein halicre famesgue bhmdn.
velusfifires Heinsii, innocensve. 51. Hails.,-Guld..Bong.,et a secunda maniiWid.,
2 •. Reccssus non esi cxiius, ncque sinus iniroiius, A'd., iamiiil \\\oambii. 1» Rat. videf.ir fuisse iambiti
ut habet glossa. Ciccro pro Marcello : Cum in aniniis sed abraso primo characleie faclmn mnlrit. Hoc vo-
hoininum tantce lalebrce sAnl, tanti rccessns. Uoc .'^etiSU iiim esi : nuii(]ua!u eiiiui PruJeniius l.iir-iMiu .s «li-
Coruis sinus ci recesvis. sii, i>roui opuscrai, ui cuin riciibus hmbii vt>rsa
 ,
,

f<5 ACTRELn PRUDENTU CARMINA. 616

SeA ctim wnaerel ad ^iipcrna palmas, \ Suaias laelas, ait, nbens<iue carpas,
279 Experiumqiie slbi Deum rogarei, Qu9e suuimus t^ater, angelusque CUriftii
Ciausus |ugii8r, indigensque viciu :
280 Mitluul liba tibi sub hocpericlo.
55 Jussus nurilius OcTvolare lerris, 70 His sumpiis, Danielus excitavit
Qui pastum fafffiilo JaVet probaio, In coeltinj faclem, ciboque forti^
Rapiim desllit obsequenic niuado. Ameii reddidit, baileluia dixit.
Cernil forie prccul dapes inemptas, Sic nos muneribus luis refecti,
QuDs mcssoribus Hiibacuc prophela Largiior beus omnium hoiiorum,
€0 Agresli honus exhibebal arte. 75 Gratos reddlmus, et sacramus bjmnOs.
Iltijus cjesarie manu preliensa, Tu n6s, trisiifico velut tjranno,
Plenis, si<:ui erai, gravem canistns Muiidi scilicel iuipotentis aclu
Suspensum r»pit, ei vehil per aura& Cohclusos, regis, et feram repellis;
Turn raptu$|imul ipse, prandiumque
281 U"^ circumfremii, ac vorai e lef^laf,
65 Sejnsini labiiur ii» lacum leoniim, £0 InsHuos acucns furore dentes,
£t, quas lunc ei^ulas geri^bat, oilert. Cur te, summe Deus, preceiiiur uiiunt.

CLOSS.E YETERES.
S3. Expertum, notum^quem probaium liabebat, I. g 67. —
Sumas, pro sume. Carpas, pro catpe., l**.
57. Muiido, aere, I. Aerevel nube, Rat. 69. Liba, prand/a.— tloc periclo, leonum, i.
hB. Iiicmptas, viiet ; re$ enim vjlis qua: abundal 70. Excitavit, elevavii, I.
tioii emiiw\ Vat. A- 75. Hymnos, taudes, I.
00. Agre^li, raslka, 1. 77. Uiipoiealis, valde polenlis, furoris^ V;ii.-4«
CJ. l*rehf:/isa, coniprehenta, l. 78. Feram, diabolumf 1.
05. Sensiiu, leniler, Iso.

COMMENTARIUS.
rceie procederct. Gallaadius edidit /wt^i^, ei subno' amen responsionibus adhlberi solebat in Yeteri Te<
t»vit : Sic Aldu$ cum aliis. CkamUlardu$. a^sit lypO' stamento, quasi certe, rere, hoc eri>, veriias, vel iia
Lheitetitio, ut cideiur. Ai>iiorreul poelicis aures. fiat. Deuter. xxvii, 15 Et rQspondibit uuuiis populus,
:

52, Haiioniandi Deum exlensia manibus; iie qua el dicet, Amen. In Ecclesi:i ClirisUana statim ab ipfo
ad hymniini S. Fruciuosi. initio haec consueludo reddcndi amin pOst orationem
54. l'rjg., llal., Weiu., G\s.,viclu. Ald., V. A, j-acerdoiis videlur inducia : nam Apostolus ad Co- I

Pat., Oxou., Egm., Alt., Pal., Ueltis. et alii, viciut. rinlh. oap. xiv, 15 et seq., ait Quid ergo esl : Orabo:

57. Parrlj., dissilit. S. Isidorus lib. ii Elymol., spiriiu , i^rabo ei menie psallam fpiritu , ps/dlam el
,

cap. '10 : Muiidu$ est i$ qui constat ex ccelo , ei terra, ruenle.Cmterum si benedixeris spirilu , qui supplet
ei mari cunciis^ue sideribu$. Vido ejusdem cap. 1, locum idiol(e, quomodo dicet Amen , snper luam bene-
lib. \u\, ei notas Gri-jtis. dictionem? quoniam quid dicas, ncscit. Juslinus mar-
58. Tarrh., cerneus. In Yat. A I^gitur ij*«ptaspro lyr in Apo'. 2, sive, nt alii voluul, I Vbi iile (an- :

inemplds. Sed ex ejus glossn corrigiiur meuduiH. tiales ) preces et eucharisliam'abt:Olvit , totus qui adesl
Ailudii sd Virgiiii locum dapibus uiensas onerabal C populus, fausia approbaiione aulainal dicens Auny.
inemptis , qiiod pariter de «tgricoia dictum est iib. S. Pauliims rjalali \\ Cuntque sacris pia turba fnrQt
:

IV Georg. Ilaraiius qiioque de laudibus vt» rusticse
epod. 2, vers. 48, Dupes inevApias apparet,
59. Miruin quiiiitum diScrepeaL codices lo vocc
IJubacuc ei^rAmin. Alii Abacuc , &Vii Abbacuc , alii
Abbacum , ahi Antbacum , aiii Ambacuc. De quo no-
mine vid*^ indicejii sef.undum KiccioHi, ubi Prudca-
tium adversus Lndovicum Cav.iiluin deienilit quod
in boc hymno a priniuin proiLuxerlt juxia Syriacam
aui Persicain radicem. Quamvis ^ulem Habacuc a
Prudenlio pr.iphe^a Yocelur, iion cerlo inde colligas,
cunidem esse Uabacuc, cnjus exslai proplieiia. Le^e
banc qu^e&iionein in pra;ioquiii Jai^obi Bonfrerii
sect. IL
<)L Widm., cxijus ccesarie a prirua ui.Tnu.
62. llicc phrasis, sicut erat, siylani ecclesiaslicum
videluT redoierc sed .'tb op:iniis aniiquissiinis Lati-
: sed contra
nitaiis aiieioribus cstusurpaia.
68. Prudeniius in boc Ilabacuc sermone Ciirislum
iiiducit per prolepsin : nondiun eiiiin Verbnm caro
faciuin luerat, qni est ChrisiiJ-;, ut nolavii JNebrissa.
Ciericus in Vila Frudentii noiinihil c;ivillalur rirca hu-
jusmodi locutiones.
69. Ald., meftdose , libaiibus. Nebrissa
transcripsit, ci inlcrprctnlus esl, guslui luo. Se.iisus
ei carmeij liba tibi exposcii.
70. Danielem , cibu sumpto , Deo gratias egisse
vaatoribus .AsiEv, eic. De voce elleluia confer Ricc".o-
luin in ind. secundo; neque tnmen ei assentiaris.
quod dicit , imiianduin non esse Prudeniium , qiii e
iii !iQ€ versu corripultj qtiod pariter ab Oriontio
co.Teplura est. S. Juslinus quxst. 50 ad Oriiiod.
lestatur, Chrislianog, cum laudcs et hymnOs cane-
rcnt , jam tunc uli hac voce alleluia ei osanna, qiiod
oliin a pueris factum. Yide S. Hierojtyiiiunj inepist.
ad M.irccllam, S. Augustinun) in psalin. cvi. ci noLas
Lonysre ad can. 11 concil. iv Tolei.: I)e non decan-
tande in Quadragesima alletuia.
74. In oraiione S. iioss! vjrginis Liman» hic ver-
sr.s includiinr mntatis verbis : Bunorum onmium lar-
gitor omnipoiens Deut.
77. Cauchiiiscasiigab.Jtiin<roC)oHc/usosregfis,acute,
inss. Nehrissa acium interpretaiur aciio-
nes niuiidi scilicet niiuium potenlis, et sncvientis :
pv nnin Iioc Lntine est impotens. Ileiiisins ac<um acciiiit
apt pro vago et iuccrlo rerum linmanaium inolu, aut
pro e.i (juod nguni hoajuies. Hoc sensu alias u^iis c&t
Prudcntius.
79. Cum larura leonumdescripserilpoeta.suo more
m^^ndum sacr.nc liiterx inh:frcns, diaboliim tanquaui leuneiu
repraesentat ex e|>ist. I Pelri oap. v, 8.
81. Ald,, Ncbr., Rai., Widm., Gold., lune te.
Ilails., nunc te. Gis., Weilz., cum le. Parrl)., nee

espre^sum quidem nun csi in saera pagiua. Ai pocta te. Vat. A, Put., Tbuan., Torreii. duo cur te^
Pr:ij;,,

id colligii ex graiiarujn actione, quoe pnceessii vers, quod pbcei Hein.MO, quia iia frequenler occurrii apud

S6ei37. Ciceronein. Horalios Iib. i, ep. 8, Irascar amtcis, Cur

7t. PariU., ciboque (uncins. me funesio pruperent arcere veterno. Aldus in eincii-
Tl. Parrh., Evieque duii, qijod viliosum esl. Vox ilkVs, summe Dcitm.
 ,

Slt GATHEMERINON Y. D^ NOVO UUf4INB PASGHAL&S SAUBATL »18

VexArmir, (ireifiiinup, maiifi rotainiif; hi Qaaia vatis pia pra$ciiieii}i& ^irsa.

U4en}uit iacerani, irahunl, br.es&uiit; Ilis suroptis, licet itksoiens potest»»

iuiicta esl sappliciis Odes iniqui». rr;i>tmi judicet, irrogeiqi^e inoriemy

8$ Nec defit tamefi aRxii& medela : linpasti licet Irruant ieones.

Nani lanf uenie irucis leoiiis ira, 160 Nos semper dominuflv i^alrem fuk'u)a$,

lil^sae stiperiiigeruatur esc». lu te, Ciirisie Detis, loqueinur unumv

4^s slqtHS sitieHter baurieudo Constanierque tuain crucein rereinitsv

i^bQ gusiu lenui, sed ore pieiio^

V. UVaiNlS DE NOVO LUMINE PASCHAUS
90 luiernis volit iibplicare.veiiis;
SABDATl.
ilic saacto sutiaius ex proplitua,
Ju&torum eapiet cH)OS viroruKi, Invenior rulili, dux bone, lumHiis,
Qul fructuin domiao mciunt peienni. Qui ceriis vicibus teinpora dividia,

282 ^'' ^^^ dukiu5, ac magis saporuio, 2S3 ^lcrso sole, chaos ingruit horriduni
95 Nil, qu<>d plus Jujiiiiiketn juvar« possii, l^^men rcdde luis, Christe, fidelihus.

GLOSS^ VETERES.
S2. Rotamur, i)o/t'inmr, U . Kdif/fl, JiVat. A.
87, Sijper, desupsr^^l. 97, liisolens, iupei:ba, I.
9ti. Juvare, lieleciare, Vat, A. 98. Pravum, iprave. —
irroget, inferati Vat. A.
96. Quaai , prQplieUiv ei scriptxdivina , L — Orsnj,^ 3. Chaos, confuiio BOc(is, profundiias teuebraruw,h

COMMENTAUiUS.
Pldcet inlerpunctio Ald», premimur nialiSfili
fj^. rtein quoe verlor est , Hunc m per tctam posiUnus di-
oremhnuT^ malis rotamur. Atex. cum Aldo Tncit. Sed cerenociem. Brissonius in iib. ae SpecJac, pag;o5I,
Yaii. I, 0, P cum
aliis, Siinile est ilhid apud S. Au- fuse agii de pervlgilio sabhati .^ascfi:ilis , el hiiiic
giistiiium cap. 26
Enchiridii : Jacebat in malis, rei hymnnm inscrii)iL : De
sabbmi paWuiUs,
liirniniiKus

iiiam volvebatw, et de malis in mala pracipitabalur l(\ Hymnario card. Thomasii pars hujus hynmi bt»

ioliushumani (feneris massa daomata. Itaque praTvfO inseriiur, prinmm Imc tilulo Ad accemioneni cexti :

malis roiamur, pascliqtib, tum hoc aliero Ad iHcensum lucertnv.

:

,$1. Nebrissa iia axporal: fidessil,iieleritailliib'la. bunc hjmnuin illusirat.

1. Ciselinus uberius solito
6isel. videtur lntellexisse,cffi;i/ jfJeg s^ppliciis. Cha- et ex Georgio Cassandro siatuit eum p«rtiiiere atl
n)illardus, fides objecia est suppliciis inujiuU. id magis coQSuetudioem ejus seiaiis, qua s:<bbato pasci!»li«
probo. inclinante in vesperaio die, anie soiemnem hapiismi
"
85. Defii pro depcit, vel deest. Lucretius, Virgillus ceiebralionem cereus a diacouo consecrari solebat
et alii. et itovo igne, qui aut ex sliice percusso, aut crystHiio
^ SS. Pul. , Thunn., Vat. A, truct ira. Alii trucis soli objecta eiiciebatur, accendi. Ex quu cerei neo-
Uonit Parrh., nam ianguens irucis a leonis
ira. i'a. pbYlorum (quos nempe illi- raaoibus ferebani) nccen-
87. In Rat. a prima manU, d^iupei*, qiiod raetro C debantur. Mle ipse cereus per sepiem conscqutnies
repiiijnat. Parrb., super his geruntur. Reline super- dics, qui neophytorum dicebaniur, vesperijno lem-
ifigcriinlur. i pore ad sacrum neophytis piogrediendbus prstere-
88. In Vat. A, hariendo menduni est pro /iflu- baittr. Sed vereor, ne iota haec ratio consecr;'.ndi
fiendo. Pueia, ad nus Danielis hisiQriam ti:ansferens, eereiim paseiialem cum caeieris adjunciis poSterii.r
aii c<bum coetesiem nou leviter guslandum, sed sit aelaie Prudeniii. Gaspar Bartblus nonnijliam etiatii

pleno ore. operam huie hyimio exponcndo navavit iib. tx, cap.
91. In Rat., hinc pro hic, >ed ai)rasum est n. Cave 20 Adversar., ex scbeda ms. laemhranacea tjuaui, :

a ntcndo, quod nonnullas editiones occupavit, socia-
lUs pro sotiatus. Nenipe satiaius escls, quas propheta
Habacuc, sive slius aflert. InUaerei enini "poeta eidem
hisioriae, el per messores, qmbus Habacuo cibum
apparaverat, inieHigil |nsios vjiros, quales sunt apo-
sloli, aliique operaiii, quos lamestem suam DQminus
mitlil.
9i. Snporus idem quod sapiduSf nl loqiilur Api-
cliis do Arle luliine.
1)6. Parrhasii scriptura miruin qHanlum a com-
niinii lectione d^screpal, Qnam nnium r^cinentisorsa
verum. Hoe eiinm ex Cidem histnria peiilum, nam
2iabacuc Oanieli prscinuii.
iUl. Conjiciebam Deum loquemur. Ita e^ridil PSr-
rhaslus, sed loijuamur, e; vers. seq. feramus. Hac
lectiime adjnissa, unilas d:vinx* nuiuia; In l'atre «t
Filio elegauier cxprimiiur. Vide corrcciioiiem Aldi
ad vers. 81.
inquit, gttvisus iilico cum auciore , quem oimmum ca-
rissimum liabeo, conluli : iHie(jer est in ea hymnus 5
in eereum puschalettt. Quamvis autem censeaums,
Imiie hyinoum non esse quoridianum, euiu tameu
Iioc loco repouiutus, qnia<ea cerleitora canebatur,
videlicet post cibum et ante somnum. In Breviario
Mozarabico ejus quaidam strophas legunlur t;j primo^
demiitieo posi octavam Epiphaiiiei ad vesperas : vide-
licet prima, sepiinia, tngesima quinta, irigesiiuu
eetava, et ires se^jupuies. Ex eo vari^s l«^(iones in-
dicabo. Circa adnoi&tiones Nebtissensls iu bunc et
D duos sequebics hymnos nonuihil anintadverti ia
proleg. nuin, i06 conira Welizium. Exor4{u»i ex lA:
ipsa petilur. Teus inventor luminis, «i supra hym. 4,
vers. 9, reperior ortii^, Claudiaiius slve p'>tius .Mero-
baudes, \u Ehigio Cltristi, lucisque repertor Ante iua\
matrisque parens. Barlhins {ih. i Advers., cap. 7,
niallet legi lucisqne repertor, Nuie, ttioi maiiisque pa-

De novo, etc. Hunc liltilum et iiYmnum fere tolum rens. Poteris etiam ii« disiiiiguere verba iucisque re-
<fuse explanavinius cap. 12 el cap. 18 pntjegoni. Nunc perior^ Anie lucc mairisque parens. Brev. Moz., malti
addam de ntiracuto luminis nuncujiaiT S. sepulcri
, Tulitis.

multo accuratius, quam P. Liberium a Jesu, egisse *. Iia huncversum legii Theodulfus ATirelianenst%
dociissimum virum P. Mamachium tom. H^, Autiq. in lib. de Sjdriiu sancto. Iia etiam legunt barlhtus
Chrisi. cap. 1, pag. 65, ubi contra Moshemium ve- in stia sclicda meinbranacea, V.tit. A, P, nynmaritiifi
rtatem ejus miraculi tuetur. Drepaiiii versum in Thomasii , cum pxintuin hcuc hymiiiim exsc.ribit.
bymno De cereo paschaH edidi, ut iu qiiibusdam cdd-. Giselinus ad efum edit. S. Alii aljter ; AhL> Rat ,
reperi, Hunc ui per lotam potsiinus ducere noctem. Png., Gis. i«k te.\lu edil. 2, neinsiuscufn suiacodd,,
Sed lii ioe(isChrisiiunis Fabricii iuveai uliuta lecliO' V;Ut. I, 0, Weiiatus, Lucem redd-: tuis, Glirisif. fide-.
 : L
: ,:

819 AUREui pauofirrTH carmima. m

5 Qiiamvis i(inum('r& atder« retgiarn, Lvdinis^aui facibus pasciaiuft aridis:

Lunarique j>o]um iainpade ftinxarU, 4S 2S5 Q'*i" fi^ ''^^ '^'^^i' sqrpea ilar«is

Inrjisfiu siUcis luinijia no& tainerv Presso meile prius caliiu lingimus.
Moostra migeiio semiiie ({uairere. Vivax flamnia v<get« seu cava tesuilA

2S&^ nesdret homo,S]pem sibi lunuiiU Succum lltileoto sujg^erii ebrio,

10 Ui CbrisU saiuio curpare ccuiJiiann. Seii piaus {liceam fcrt {i^limoniani»

Qui dic) slabii£m se voluit petrani„ iA Seu cecam leretem ^luppa caiens hiluW
Nostris igniculis unde genus \Qult. iSeciar de Jiquido verucfi l&rvidum
Piitguis quos olci ror« madeniibus. Guiiaiim lasryrnis sullat>olcniiUu&
glossa; veteres.
5. Regiam, K
Pa/aliuni. Oi>i<i. Jig^M.tolu
/tiam, 15. Scirpea, qua de florc fati ^duntur^
erat; Itegia eiiamjanm dicUur, Vat. A- i8. Linleolu,' filis ex canuabe vet lim. >-^ Suggerit,
9. Ne ntisclrei, u« scJre/ beae, teo. pra'bet, subdit, minhtraf. —
Ebrio, madido dff tagina
i3. Quos, Js»»«s, liQ^ vel oleo, YftU A.
Vj. Lyahnii^ fytc?r«i*. —
Fscihus, /^* dicilur a co» 20. Sea cefnra fantenk c»rii fjil ^asdelax^al. A.
tnedendo, fago Grcpce comedere, nem facula^ ;. e. corust I^. Aic^ilibus, crescmtibus, J.
urboris maigriem prcestAt i^tii comedendi. B
COMMEEWARHJS.
Jibus. jBon£.,itts. Ui.texlu \ edii,^ Tttotcas. tiymn. iaiur)^ Ctiristianarum observ^rQ iilce(, unam sele|{
Iikco secoiiuo» Broir. Mot., Lucem, C/aUte^ fui» r«id« sri incideiidam , qn» M
multa aria expIicanUa ulili^
fidelibus, quod eliara lenuit Fabrlcius. Giselinus vero esse potest. Exhiblia ea est a Domtntco Georgio iii
ad niarjjinem 4 edit., Lumen, Christe, tuis red(k pde* di&se iBlione de Monogrammaie CbrisU Domiiii
libus. De lioe voc^b.uio fideUbus pro CbrisUano inter Bonue^ 175$, pag. 11. Exstabat Pisauri iu Museo 4i>.
se «naLeodirnji Cbris(,Qpuorua Cellarius , et ulcrqufi Bapt. Passerii, et a Georgio dlcltur Insigne sacrae
Borridiius Obus. ei Audreis. rroCanos aniiquos it* aatiQuiiatls nionumen(um, ac auro protlo^ius, ouq
lud> sdb<biii«ie €<) sensu til alunt contra Celhriuni,, £usebii hisioria de tisiond Con»lant|ni adamusSiri
c^ui repoiut, aiideiidum gsse Clirisifi fidel s. Ciobla exprlmUur, et. contra oovatore* defendiliif, 0c alf^
s.-itis es(. bauc noiionem e&sfi ecctesiasiicamt luccrnis cottsiile Victorium in liisioria SS. aenteiii
7. Vai. A niale li^cussa. doTmientium, pag. 5i, et i^eirum Sauctem BjrLoluin|
sed abrasuio est n, quod vefe U. aniichi Luccme 4£^o/<ra(» ^yura e.
8, Rat.v S^.omti-an^
abtiiidai. Post hunc versunn Aldui, SLcbardus: eL
Fabric.us immiltunl bo^ (|,uatuor /ioc eigtm opafi^ :
ii,. Glo6S$ repu^anC alii. im a 1««^,, lumftu
melius fax deducudt. Tai. A. tgm,;nail5.» Wldui.»
W
condilor inclifie, Lnuioi veridicjim. meniibhs omnimi a secund^ manu ac pro aui, quod non dispRbet. Pro
in OiTislo domino qufsreve iug^Ji^"» Quem petram fji^ luic iecLi^ne ac, Gallaiidius aLo^l liviun. Thuin.,, tst

duiinr docLor egre§iust Absiuit a luernliranLs nosiris Teolius doos Vait.

ct aliorum. Baribius ait aos esse numeris verbisqM& id. £x fesio scirpus esi M
quod in palu^rribus
obscuros, soloecis s|>urcos. inerltoque a GIse}ino re- q Incls nascliur, leve et proceriwu, unde it teg^les
jecios. Huic poiius assefttiarU quani Gallandlu, qm Uunl. Olim sirpys dkebalur.
dubitat, ulii yersus in lesiuin iini admitlehdi\ cuni, SO. Noft saiis intelitgo aii ^niem^ an aritid elossia
utridue Prudeniio non iadi^ni ei videaalur. aul TeO« dfcat. Itat., bibat, fMl&,
iio, qui Aeri potui^e putiil. iit Prudor\lIus tn prinvt ii. JSaiandu ^st^ ait Barlbiufii raiio a ndsiri ofvi
c^peris ediiione versus eiecios scripsdrtt « 9C iioslea (sic), dimsa cauficiondofum. tjjciinisrum, niqm eam
emendaYeiiU I^unquam cretkm. Prudent.iuni' duos tam ver$qve uUo (ilo anliquliatis ioco iiueniri ar^
viiie

daciylos lecisse ex doctor cgregius. Rup^rtus in lib. v bitror^ Elegani hiec confectlojuil. Ut tgnis supeTpen-^
de divinis Cfficiis, eap. 54^ cus versus non agnovii 4mi&n ccram eutt aleuni caifaci&idimreddcU Hinuiauin^
Prudeniius, Inquit, tii hymno qui canlalur in sahbalft quod guUaiim per fcJote. opposiimk foramen ai^usiia
ioncio, cum aixisse(, Lumim nos^ lainen Moiisirai convenigntis iiistilidAS alat flsmtnam ^avi^ quis ijfm ita
saxigeno semine qucerere ut ostsnderet JHed hoc ad
.. iibi pdbiUum eftlorc quOBrnt. Fossil nullo tabore quU
eoinmejnoraiidum illud auod de tapide ChiUto procediL tuccrnam talem. coiipcere quam rnateria, et notanda
vobis ighis sancti ^pirilits^ F^OTt^liS adjwixit,. Na veietuin ingemo&Uai in. compendio laboris per^etui ,
nesciret tiomo, etc- In Ordine Komano, liUro valde quem in offurtdend&itiltaiiin fiquorcciira fioc axtifi^um
anliquo. versus iUi spurii pariier omiiiUMiur : ei for» efant habiiuri. Cronovius, Cfbservat eccles. «^. 5,
tasss Rupertus ex. ^QV^.rim alios pruiulit; iuscriliic adnuTabile et imagimsum Rartldi commenlum iriridet,
£utem caDiit iUud, De uovo itjne. neque Prudentium afiud canere aii, quam quol vi«
il. Clirisius peira slafiilii ex l Cor. cap. x, 4i dcimis quotid.e cereis aut sebacois nosiris. In
iiL

f*elra aulem eral Christiis^ Barthii ms. etat uorr/ce^ianquani siagnum alii^oJ inx?
if. In cod. aniii|uissmio Rartbii, Noitris ignicuUs
"- i^ - •-:-
P pendeniis itnraoris signiiicarctur.Transposiii quo^Ue
" - eranl priAres dno vcisus.si-ilicet. A/HtH«i«mgw)«ifl>*>
unde penm );enil, Elegantlsstiru:.
'^' '•
ail jSarliuus, lectio„ .

Quain irccipieudam conlenderini quovis pfanare. Per- vis fflcit ignea Imbrem de inadido ftttre ctcumiiie^ Rc'
scite enim iiiexhaustailLa semina {tamtnarum^ quoi ciar de liouido vortice l&ccidiim. Cuttatm lacrynm itiln
petra suppediiat, periurn in ea ignium esse^ aique scinm lOi Olentibus.
tiliarum argvant : nil poiuit magis pocticum, magisque 22. Alemibus Ald., Palat., Gis.. fso., Urb.> Vall-.,
venusiuin excogiiari. r<ibil muio nani ei geJtus ele- : 0, V fonge melius est eientibus, olei enim cera, et
:

gaiiier est dictum, etnostri omnes.ei aliorum codices boc epiibeioiv ccreis t\onnu4iquam tribuiiur. Prudien-
genus haheut. tius byiimo3.vers.6:2 : ISectaresudat olentefauus, Ac
13. Gls. ed. 1, Pingui pro pinguls. Cod. AIes« iiouindmu» ulrobi(|ue nectar dici ex Vir4iii.0/cneid.i
iriendose, quoque pro qtnts. De aeueis lucernis liciili- «i dulci disLenduat neclare eellas. Giselii)U& ei cum eo

biisquc Chrisli tnorinu vide Bosium, Ariugbum, Se- Cliamiirardus volunt per synecdocUen ex uno di*lit-
veniniim, Foitunium Lyceium, Casaiium et alioa. lanieliquore cerai rdiquos inieliigi ex oleo et pinu,
S. Paiifluus Naiali 7 fu>e desi ribil luceniam vitredm, Sed nof( est nece^se ut iribac siropha de aliis sermo
cuj'i5 yersus ad Prudeniii explicaiioiiein apiissimi sit prxier cereuin. B:>rtiiius de cera et oLeo exuiicat,
^ujii: CoiiiiitMS t/t inedio etc. Ex luuliis veteruia
, et odores additos, ah antiijiiis docet, ui jucundior u&iis
tbrislijuoruiu luccrnls, (^uaa in scrjpioiHlius antiquir furci. Inde ortani exisiiiito cousuctudineni tbuiii
 i\\ CATHBMERrNQN V. DE NOVO HJMINE PASCHALIS SABBATL m
Anibustum ((uoniant vis fa^i ignea A Majorum meriiis iutus, «illmpoten»,

2S6 fnnbrern dct miidido (lere cacumitie. Suetus sub doiniiii& vivere barbaris,
25 Sptentietii ergo luls fnuneribDS^ FaUr iO Jum liber sequitur longD per avia,
Fiamrnis rriub)ii6us seiiicet airia» Qua ^reasuui tulerant. casiraque exruise
Alisenicinque diein lux a^ii semulat Noctis per (nediiim corM:ita inoverant,
Qtjam no>i cum lqc«ro victd fugii peplo. Plebem pervigilem ful^iira prxvio
Seil <^uis <iOft rapidi luminis arduam, Ducel^i radius sole micanlior.
30 Maii2nlemqtie Deo cernat orivineiii? ^5 Sed rex Niiiaci litlorU, invido
Moses nempe Deuin spinifera iu rubo Fervens felie, jubel pracvalitlam mauum
. ViJil coii&picuo lumine Qammeum. In bellun) rapijis tre coUorlibus^,
2^7 Pdix, qui mernU seulibus in sacris Forfaiasiiue acies clangere dassicum.
CoetesUs sulii visere prindpein, Sumuut arnia viri, seijue minacibus
ss Jussus nexa peducn vincula solvere, SO 28S Accitiguni gladiis : iriste eanit (ub^.
Ne sancium in?olucris polln^rei lucyinu Hic lidii jacuHs, ille volaniia
JHuuc ignein populus saiiguinis indyU PraeGgii caiautis spicula Gnossrls.

GLOSSiB VETERES.
24. Flere, fluere, I. Guijatim defluere, y.ar. A.
^7. Agii, pinequilur. Minui, imlalfix, l
28. Peplo, mJe, idesi tenebrit, Vat. A.
3G. !nvolucri.«i, calceanuniis a voi.vendQt l. II«evo-
luaum, et hcec voiucra 4icuiUur, quo oHquid inuoiifi
po.'«sl, Vat. k..
37. S.iiiguinis, jffnm», {.
; Sft. TuUiS^ prityclyts, Vat. A, Jmpotens» vtUde
pascball cereo iiifixl. S. Paultuus Nai. 3 Ifdbnos, et
cereos niemorans odorcm cereis atlribuit, Lnmina
ceralis adoleniur odora papyris. Prudentius hcfyitmi
Bi(, ut mnx fleret
23. Gifatiius In Ind. Lucret., vdrbo Fr,E&£, legii
Ambusii quoniam visNubsm de tnaaulQ
(acil iguett,
flere cacuniine. Ciiileri ouin&s ambusluui . . imbrem,
escep(o HaiU., ubi urbustum^ quod probare vjsus est
Huiershusius,
S4. Yiile Giiaja. ioc. cii. de boc verbo
htre, rorare, ubi, ui dixi, lefd nubem pro imbrem,
2(). Nosiri mobilibus, ui infra vers. 141 : Pendent
mcjbilibijs lumina [unibus.lli eiiam Ald., Gis., Weiiz.
Alii nobilibus., utPui., Tbuan., tlails., Palat., Boiig.
sup., ilouendurpbiuj, qiiem codiceo), uii et Nornsia-
nuiu posiliac Heiusius adbibuit. hi Urev. Moz. cor-
rupte l^iiur hic versus : SplenUent pertpicuo lumine
urdua.
iU, Videiur imitatus Jnvencum, lib. n, furvamque
ty,per nox (vmula puiiam Sidercis piclam flamnti: per
ituine irahebat. Eleganler quideni,<ait Uartbius, et
non pauca in eo pocta ( Juveiico), quas pressisse in-
genium in graiiam matciice arguum. Juvencuiu, nobiV
Jissiinuin presbylcruin llispauuin.prioiuin fuisseaU'
eujtis nonuuis poetsro, qui niusas inter Cliristiaous
ad aiguinenium S^crutrt revoi*averil,quen) deind^se-
cutus Pnideotius maxiniani iauiJem obiiouerit, advef'
tit cl. Joaiiiies Andreas iu laudaiissiiuo opere, (|iia
Oinnis liiieraiuiie bisturiani e!e^an(er noa iiiinus
qoain erudiie illustrat. Vide ejus voiumen I, p;ig. ^2.
^aiie sicut Prudeniio -poeseosChristianx -principaiuai
. ,-, ,
g palens, I, Val.
44. Radiu», nuix», p^ colvmm nafcis, Vat. A. -'
Micainior, clador, l,
45. Niliaci lilturis, uEfiypti, 1
i^. Classicuu), lubain bel.lkani, l^
- 6S. Cnassiis, Crelicii, Gnosuum
Cr(t:a iusula.
oppidum iit m
—
COMMENTABIUS.
ct.Tntii : Mternoe nocit$ j>alUa craiso cadunt. Dlciiur
autem nox fugere, qula funaiia^ ul ait Vii^ilius, no-
cietH vincvut. In Hymnario V Thomasii loco bujus ver-
^us ecat alius abnoruiis : Noetem iUnminans .fnlgurt
pr&vxo. Id^m in Brev. Moz.. sed fulgore pro fulgure.
29. Post bvpotypo^in elegantistiinit omatam irans-
. lalionibus, tu ait Adamus Sib^rus. Prud^tius, sibi
similis, ad S. Scriplurx* hisiorrom enarraodaio pro-
grediiur, pervigilii paschalis maxiine propriam, de
flere pro *tth. ijjne, io rulio Moysi manifestaio.ei lle CHliimnalffnea,
q.u3e Israelitas, ex iE^yplo fiigientes, nociu praeceJe-
bat. Yide Exod. cap. iii, xiu et xiv.
^ ol,"J*ro ipinifera babent splnifero Boiig. et livs
"Valt. apud Teol., el nonnulli vulg. Cseteri spinifertu
Ki Jincloco sejiundum exempIarVaiicaiMtni vetuslius
adblbuil Uariettus, ^iioJ Vat. B nomiuamtis.
SSI.Tn ed. Busil. ;id ofam, hoitis pro jiiistts nescio
quid sibi telir. Prag. r,» rfiarg., noxa pro «eja, inale..
Benedicius Balduiuus d$ Calceo antiquo eap. 11 pro-'
bai, ninciila apud poelas pro quovis calceo Usurpari,
sed nr^cipue pro soleis,
30. De quaulijale bqjuS toCiS hwolucris In prolcg.
egi. Vat. B pro ne babet nec, minus bene. Ms. linr*
lUli, fnoculis pro hivolHcris, inepte.,AKf, iHVoluelit,
S. Beirttardus explicans locum Mbysis, voce involw
croruih usus etialtJ est. TeolKis lirc^rmiue S. Pro-
speri de ingratis, COfripi peauUiinam in involucrk
ait, quod ego non iiiviuii, quaiuvis rclcgoriin iliud
cannen
58. Praepositto in au^et in impotens, ut in »liis di-
ctum cjl ad vei^s. 77 byinni 4. B;iriliiuS comeiulit
- ^ -

oinnes concedunt, tia secundmn loi uin neino Juveiico jj legendum tuius, at impotens, pro ei, et explicai luiun
'
ftcgabit. Claudiaijus Mamercus lib. i, cap. 3, de Slaiu ai tiinidus. Qux
Quoe non est mala
inala conjeciura.
conjeclura.
aniiiix lios versus laudal atque aliter legii QHiu sicut .59. Gailandius recte rcfellit Heuniaunum, qui in
:

iioxiinmissu luminis ruinpilur, ita lux letieUiis vulne- Poecil. toia. \l, pag. 364, le-eudum censct et impO'
ralur, Unde jucundissiine Asclepiacleo lusil poela no- tens Nutu sub domini vivere bai bar.
lissimus, dicens : At>seniemque Uiou nux agil (cinulu, 46. Rat., Bong., minus bcne, proevalidapinniu,
Quain lux cum lacero viclafugii peplo. Auiea legei>:t- 49. Ms. Barlhii, scfiue micanlibus.
lur : Aiclepiaiies lutil poelu nuiisiiinus; sed Sctiniius 51. Vat. Binendose, fudit.
restiluil Aicleinudei). kwiicus (|uidaiii Sciiolji <.onji- 52. Gnossus est oppiduin in Cret;r insuln. Golii.
cieSial, Qmm mox cum lacero victa fugil peplo, Gnoseis, alii Cnosiis, atii Gnossiis scribunl. S^iicuJa
m. Clos^a scliedie Bariiiii ridicuia peplo, lacera{o :
Giioss.a a poeiis CL-lehranlur. Hoi-at. iib. i, oda 16:
linieo, 6x quo Igchnus efJicUur. Melius biberiis ob- Nequidquain cataini spicula Giiossii Vitttbit. Virgil.
serval, pcpiiiiu Yestcsu «^'sse iuuliebieiu. Ennodiiis lib. v ^ii. : Cnoisia l/inu dabo lcevalo Uicidu ferro
liyijjiio 10 Vci^pcrliiio, Nigiante noclem pallio. ht SpiciUa.
carmiiie i'e Uesut reotione Douiini inior upei a La -
 .

m Wtimi PRUDEISDf CARHIMA. m

Densaur cuneU luiba gcdesiTtbus, j^ Pubes ({ubt etiatn de«Qtf»r asperi»
Currus pan;, eTi equttSf 64 volucres roias 70 Irriiata OiHis, rege sul> inipia,

S5 CuiiSceo4<>ut ceieres, slgiiaqiie Itellica ilebraeuitt sitiens fundere sanguinea,^

Praeteixluai luniidis clara dracuaiJaus. Audet se peiago credere coucavo.
Hj/ic jam servitii oescia prisiiut Ibant prxcipiii turbioe percita
(>ens Peluslacis usta vaporibus, Flucius per mcdios aginina regb ;

Taadciii purpurei gurgiiis lios^ita ^^ Sed cdnfusa deblnc unda revoiviiur

iO Hubris lillonbus fessa reiyederat.
In spmet r^voiaus gurgiie confluo.
2SS Hosiis diriis adesi curn tluce perftdo,
Currus tuap, el e(]uoe, tcl^ue nauftajp,
liircri Qt validi» pra:iia Yiribui».

Moses porro suos in mare praecipil

290 ipsQS et proeeres, et vaga ctirpiiiura

Kigroruni videas uare saielliluni,

Consiaits intrcpidls lenderti gre^&ibus.
*
rrosbent rup^a iocum siagna vianlibus $0 Arcis justiiium trisie tyraaaicx.
£5.
iiiparum in facicn) prrvia, si&iiiur Qiix tandem poterit Uugua rciexcre
Circumstans vUr^is' unda b'quoribus, LauOes, Cbrisle, tuas : qui doniiiaiu Pliaron
i)um plcbs sub bilido penneat a^quore. Q Piagis tiiuliiuiodis cedere prxsuli
CLOSS.« VETEKES
ad. Cuneis, cuneus est coUecia in muiu multiiudo 69. Pubes, jutentut jEgnptiaca. » dceclor^ — a^4
wiilium ; unde cuneus quasi conms, a con, et eOy \. ob cnlortm solis, Vat. A.
SJi. Peiusbcis, jEgypliis; Mgyptx civitas, I. 77. Naufra^a, mersa, I.
CO. Rnbris, sic mare Ilubrum dieitur, non quna ru- 79. Videas, videre poteras, Val. A.
briim sit per se. aqua eniin per se colorem non habet; 80. Arcis, poieslatis, Vat. A. —
Justitiunti Iriste^
sed quia rubra hubsl litiora : aqua autem cic rebus cir- luclus publicus;yitsliliumesl, vbi justitia sluJy el {ut/i'.
cuni})Osiiis, elcislo cctoremlrahit. Val. A. iium publicus luctus est, qui in arce cunctis, et ubtqui
62. Praclia, ab nnprimendohosies; unde el preeligna, csl, 1. Justitium proprie est juHj statio, sicut solsli'
ijuihus premitur uni/, 1. tium solis staiio; ponitur aufem pro luclu, luctui euiui
i;G. iii fadeu^., insiar, Yal. h. esse polesi, cum jusiiiia relinquiluT, Val. ^
COMMENTARIUS.
53. Legeuduai est denseiur a d^nseo, es, quod ver- 65. D^masceniis et Co$mas hymnos plures ab liod
bui» :iiii5etiam iu locis esi restituend^ifl. lla Hein- mirabili facto inchoant. Fiandi vcibo usus est S. D^'
siiis cuin suis codd. ex ttosiris Vait. A, fi^ l, 0, P, niasus in S. Felice, iluvenciis et alil.
Ales., Prag. et Rut., in quo e^ e ftctuin esi a a^ 66. Vat, B, pervias, mendose, pro pervia.
iiiepio correplore. Densaiur legunt Al<!., Ciram., Gis. 37. Huhc Israciitici populi triumphum olim in sabE<
iu 1 edit., quo t exslat in Urbinale. Gifanius in ind. bato paachali cantatum in Kcclesia fuisse es Ordiite
LucrelM verbo Densere, uotat, iii quibusdam Virgiiii veteri Horaano aliisqiie monumeniis consiat, tdque
iocis nienJose legi densare pro densere. Eodem verbo confirmat Avitus lib., v in tineiinclylus tfgregium
(lemere uutur Uoratius, Ovidius, et sxpe Lucreiius. iolemni carmine ductor Deuribit. tolo quod pjilritur
Codices omnos ba^snt turba in lioc i^rudenlii versu. orbe iropami , Cuni pur^ata »acris delctur' cidyu
GronoYius lurma reposiiit ex coQJectnra, quae IJeinsio lavacris.
placebat. Sed repuguanubus omnibu^ codd. nibil 68. Hte quoque Heinsius monet, in Eol. legi dwn
ausim nmtare. Qnid enim si Prudeniius consulto pinneat,^ qiioJ in omnibus legitur
lurba posuii ad turbationem popuii, ac lumulluarium 76. in Vat. A et Prag. a secunda mana refluo pro
exercitum significandum ? conflno. Ex Weiizianis tgm., Pal.et Hailsb. a priiiw
54. Idem Gronovius, Observ. eccles. cap. 5, can- luanu, nt vidctur, rep,uo : pro quo leoiius cilat
jicil, Currus pars et efjuis et f«/ucr^ rolis Co.nseen^ ^uos Vatt.
duut celeres, iiiiTiiruni conscendiuil currus et equfs, et 79. Rai. supra nare addit in, u( sit immty (iuod
toiis volucres, quod pariter Heiasio arrisJt. Retuiendjl bahci Vat. A* Bfpugaal inetrum.
est vetus loctio, qu.ne eiegantia poeUca oon carei, et $0. Aldu> addit ut, neinpe ]iistitmx^i ui triste, quod
irepidationem ^gypiioruni expriuiit. licnsiiis uibil vcre superfluum est. In iiK^nibranis Bartbii inepiis.-
miiiavit.CeUjriuscoijjecturasGronovil aniplexus esi. sime inscitium pro juiiUium. Burthius multus est in
56, Dracones, qui pdst Trajani leinpora a Roma- Itoc ioco illustrando : ;ic fere cum glussis cdtisoiia^.
iiis iii beilicis sigiiis adhibiii sunt, roeta ad Mgji)Cios ^rc^m esse auiam. sive, ut bodie barbarissainus-
ai),

traiibfert, tropo sibi famiiiari, ait Gi;eliuiis. Scilicet D statum regiuni, /u.v(i/iuw vindiciam, siveeversiouem
dracones ponit pro vexilli insigiiibus. De lioc draco litcluosam. Lttcaiius lib. u, ferale pcr Vrbein iusii-
nuin lisu vide liymiium I Peristeph., vers. So. tium. fliec denique est somma, quoJ veterjbus jufti-
57. Npsiri hiitc, nisi quMd in iUl. vitieiur esse hic. tium luclus piiblicus erat.
Gung., Ald., Gis., hinc. Sed lleiusius cuin suis po- 8i. Hunc locum expressit;toonymus auclor hymai
t oribus, ei Wciiz., hic. Ilottcudorp. pru diversa mariyruin advcsp. s^culo ix. Yide iiincmarum, du
§eriptura Hbexa loco nescia, fur^^se ex glossa. non irina Peiiaie.
iiy. Vat. B., purpurea, male. S2. BoiiR., Gis. i ed., demitum PAaro». Val, U,
00. Gra^ce mare hoc diciiur Ei'y*hrajum. Non.nuili domilani Pharaon. Uat. Gold., Widm., domiium
,

liubrum dictnm putaiil a rubcnie arem, Ag^ii^rci-
des apnd Piioiiuni a rege Erylhra; hiiiic regera Juisse
iCsau Rufum a rubenie pilo nomiiiatum, alii dicuut.
ti2. In glossa corrigo prela /ij/««.
C3. iieiitsius monei. siuis puiiores co<ld* bahere
suos prpecipit; igiioro, quisaliud iegerit, I^jutanda est
proprietas advtirbii poifo, qiiod innuit iracluni ui!e-
riorein ad extrema; iiinc porricio verbuiii ex aws;
rum disciplin;), Forro lendere in mare esl longe,
Pharaon. Ib-insiuscum suiscodd., Gifauio, ei Cau-
chw domiiam Pharon ; iia cli.ini Aid., Gis. ^ ed.,
Prag., Vat. A, Egm., Palat. Fabr., liailsb., Weiiz.,
quiscribit Faron. l*o<-ia Pharon iiisnlam Alexajiilxia!
pruxiinam pro ifiijypto posuit. Lucanus lii>. x: 7'u«c
tlausirum pelofji cepil Pharon : In^ula quondqm in
medio itettl allu nxati, ele, lu eadem iflsub fui| lur-
"S9l!a, upde acceossrt nociu facfis cursum liaw-
iiii rcgebanl, quaa pharos quoque dicta esu "

procul progrecii in marc. yj. Fabr,, Gis., praesidi; alii, pra.'suii. Uic es;
 ; :

m CATHBJIEmNOJ* «. m mSO LUMIN^ H^ASaiAUS SABBATI. m

Cogis jiistliiat, viiidic6 dextera ? A.tOO Quam dat sidereo Clirislus ab sthanQ^
83 Qui poiitum rapidis :i-5iibus invim» Necnon iinbrifero ventus aiiiieruu
Periulijife vetas, ut reilup in salo Crassa nube leves invehitalites^
Securtis pateai, te duce, traiisUus^
292 Uu« difilata iii buiuuni cun^ semcl
Et raox wda r^pax ut yoret iinpios. {^agniina

291 ^' jejuna erefli! gaxa luquacibus Fluxeruut, reduci mn revolani fuga»
m Exundanl scaiebris, et Ir^tiees novus 105 Hcec olim pairibns praEgmia CQntuIiL
Fundit sci^sa silex: qiix sitienlibus insignis pieias numinis unici
Dat potum populis axe sub igneo. Cujus sul)^idio nos quoque vescirui^r;,
Instar fdlis aqua tristiiico in lacu Pascenies dapibus pector^i mysucis.
Fit ligoi veuia niel velut Atticunu Fessos ille vocat per freta sjicuH,
93 Liguum est, sapiunt aspera dulcius ilO Oiscissis {lopulum turbinibus regens,
Nani prxlixa cruci spes Iionunnnn viget. Jaciata.v^ue animas mUk laboribus
juiplel caslra cibus tunc quoque nii^uidu$>^ Justoruin iu patriam scandero praecipit.
lilabensgelida graudine densius. tllic purpureis tecta ros(>riis

Uis meusas epulis, bac dape construunt. Umnis fjragrai bmnus, caithaD^e piuguia
CLOSS^ TKTERE&
92. Akc, sole, L Sub fefusiaplaga, i. e. pcr Ara- B 106. Suminis, Filii Deiy VaU X.
-«- "
btatfi, y-M. A. 10!l. Fieta. lempestates, L
94. Ligni, crucis. —
Venia, bene^cio^ Vat. A. — !ll5. Rosatiis, rosis, rosarnun, el roselim idcif
Atlicum, quod inveniiur dulcius onini melle, L sml, i. e. locus in quo ros(e nascuntur, L
97. Ninguidus, nlveui, 1. 1 1^. Callhaquc, preiiusa pigmenla, caltba virgultuni
iOS. Alites, cQlurnices, Vat. Av in jEgyplo, uridc balsamum fluit. —
Pinguia, /M^a?, (>

COiMMENTARIUS
Moyses, praesul jusliiiaj. Glselinus vult, dexiera justi' dici ix Arnobio lib. Nunqnid exspiraverunt aninias
i :

^ice vindice iaielligi, non prwsuli ju,sJiif,i(V : bo$ mibi
inagis pbcet, ut bymno 11, vers. 115, Quem, (e f^-
roris pmsule.
85. Vui. A, ponium rabidis. lleinsius oum suis (ni-
hil .^nim iiotai), Ald., Bat., Gis., Weitz., pqufum
rapid^. Sclieda Barlbii rabidis.
iS6. Prag., Gis. ed. '2, persulcare^ Ald., Vat, B,
Prag., Weiia., Vat. 0, persultare, quod videiur vq-
luisse Vat. A, ubi est persultetre. Bartbii sebeda pro
9(Uo babet sale, quod Yirgilius adbibuit.
88. PaL, Alii., Weiiz., devoret. Nostri et Heinsia-
iii, ui voret. Gis. ad marg., devorei. tia duo Vatt. ^ nueril in notis, difflata esse in duobus mss. veiustio-
aipud Teol.
suas venii? Addit , PrudeniiuU) hoc yersu anheUtu^m
pro anJiHa/^us posuisse. Inidiigit aiiiinas ventii&ed
cut non dicit potius, Prudentipm anhelitum pro iUtu
pofiuisse, ul Amobius animas pro flatibus ?
103. Ald., Vait. A, a prima manu, 0,P, WeiL»
Widni., Huils., Pal, ct aiii, conflata, quod suo ms. m
am.plcciitur. Uarthins, expooens, venti^m eas aviis
Campactas conglobaiim lerrx iilisisse. Vat. Q, Uai.»
Prag., Bong.,Widm. supra, Gis., difflaie. Aliqui ^^
flaia, qiiod erit vcluti disjecia el dissipaia. TeoUus iu
textu Heinsii legi conflata airirmat, qiiamvis is mo-
u ribus. Giselinus vcro, queni fere Hein^ius sequiiur,
<

89. {^\d,, Qis, in texlu 1 edit., vix pro eremi. \d
idco ff^clum, quia eremi b^bel e secuii4ufn longuni.
Sed (ibtanda pn coiisueiudo poet.%, ei ejus temporis,
ut uhqrius Ui prolegomeiiis explicui. TeoUus ait. Se-
iuiidam in eremi corripuit, alias p/aducit , el aliegat
vcrs. 59 prusfat. At jam eo loco luonui, secundam in
herese^ corripi, non produci ; ([uod puiabam piir ca-
lami lapsum a Teolio dicmm. Eremus vox ecclesia-*
siica est apud Uie.ronymum, et aequales. In lieinsio
fiicndum arbilror , qujd aii , frequeuier corrigi pri-
inam in eremusa scriptoribus ecclesiasticis. Noii du-
jbito quiii bonio prQsodise peritus seGuitda*^^ dicere
yolueiit : nain prima certo c»i brevis. Gis. ia lextu 1
edit. et Fabr., madeniibus pro loquacibus.
y3. Trislificus pro amaro liie, ei teirast. <i3 Ditlo-
^hiLi: Trisiificos latices siagnanti (elle lenebai, Vide
jilia ibidein. Nebrissa tristes litpinos, ei trisites succos
eadem ^i^nincaiione iii Virg. noiavii. Iiide Apoih.
vers. 344, Vnguine amaro coutiiilure comas.
j)
94. Becmanus, de Orig, ling. L;it. , Vttri-o Venio
.uisicuni contrarium aUqjiid nolat, babet dif^ala, et
iu ipsoUeinsii teittu clare legiiur di§aia.\Ai. A,ifi
unum , quod recte correciuni est supra cb<iraciere
uiinuliori in liumum.
104. iieinsius mallet nvolenl. At mss. non perpe-
raoi, revolani. Bartbius, referunt.
lOG. la Vai. A siipira , vel nominis pro iiumiuis,
quod pusiremum retinendum esi.
lOb. £x dapibus, quifous refecti sunt Israelitx, ad
dapes niysticas, quibus Clirisiiani iii pervigiUu saU-
hati pascliulis veacebantur. poela advolut. Vide
prt>l»*g. nuiii. 140.
109. SaciUum promundo rebusque muudanis pai-
sim ab ecclesiasiicis scripioribus ailhibetur.
110. Noiinuili discussis [^ro discissis,
111. Gis, 1 ed. in lexiii , raptatusqtie : ad. oram jti'
ctatasque. Yirg, lib. j /^u.- vers, 3, lenis jactatus^ et
undis.
lli. Gronovius in Observal. cccles. legendum ait
cultaque, ut segcs designetur, quod a!iqu;i coujeciura
:

Venia quee optanti vcnit, aut per qnam venire licet. fulcire vult Heni^iius. Vidctur liigiinguere Iso cuUba a
^lane ex origine utitur PruUentius, Fil ligni venia, id pinguibus, qiiod noa est necesse. CliamiUurdus ait,
esl, iniervenlu vel accessione. dum liqnum advenil. Uar- errasse poetam, quud ueutro genere proiuierit cal-
Ibius, lib. vui Adv., cap. ^20, iiiiei prclaiur,7)V/n< opc, tham, qua: apnd onmes antiquos est leioiniui geuerls,
medicina, correctione , auxHw. Uecie Priideiilius au- flos sciticel lutei vel crocei coloris. Et baec est ratiu
{umai, eo lij^uo crucem sigiiificari. Lncus cxstaicap. Gronovii cur nialit euUaque , exemplo Virgilii x
XV Exodi. Mei. Allicum, ut supia Cccropium bymno .>£neid., ubi pinguia culta, eic. INebris^a ex Yii'i>iiio,
V», vers. 71. et Coluniella observarat, potius dici caUham leiiiiiieo
97. Gis. 1 ed.,ri6us pinguidus, Correxil nin^uidiis. genere. INeiiue ego iiiveiiio, qiiis calibiim dixerit,
OO.IIailsb., ac pro hac, miniis beue. pruitcr Prudeniium sed nuti cuut OAtQHtt.
:

lOL Sartiiius obstiivat, ventorum flato$ aiiimas


AURBHI PRUUENTIl CARMINA.
H5 293 E^ molles vioia5f «t lenues crocos
Fufidii» fi>niicuns u<la fu^acibus.
lUic et graciii balsatns surcuio
Deautlaia fluunt, raraque ctiMiama
S(iirafit, ei folium, foiiie ({uod aUdilo
m Praeiambens fluvlus porlat in oxitum.
Feiicesanima; prata per lierl>ida
Coiicenui panli suave ^onaniibus
liymnorvim moduUs duice canunt meios,
294 ^'^^"^^^ petlibus iilia
m Sunt ct spiriiibus sxpe nocentibus
415. Crocos, genwj plgmenli, I.
416. Fiiiic\hiXi.,ma€ibui\muHaniibnSt ^^i viueniibus
(lueuli$, 1.
118. Rara, preliomy I.
119. Foliiim, piyinenium Opliumm, yenui aromu'
lum, 1. FoLium esl herba preiiosisiima quee diciiur VC'
nire de paradiso , unde ftl unguenluui preliosutn, d&
quo Juvenalis : Ad me r>enil meretrix (oliato perunciaf
Vat. A.
i20. Prseiabens, fluint, Val. T.
115. Pasclialla, de Coronis pag. 145» 147, 187 ei
lOOedit. 1610Parisiis,lios versus niemorai acrepetit.
Virgilius inollem violam di\\{ , Ovidius lenuet crocos.
110. Pr.ig^, vivenlibus iniexiu ex glossa; in ui.irg.
re^ie, (vgacibus. Vda pro wHda praefero cuio Pui.,
Tliuan., tgtii., Alt., lieiu., Urbiii., Alcx., qiioil te-
nei ftian» Groiiovius in OLservat. eucles. Elegamer*,
iimnus, fotUiculis uda, fundii violas. lla eiiairi Ctiiu
Tliu.aii. Perisl. bym. 8, veri. 14, /erro uda legeudiim
arbjiror.
118. Bartbius in sclicda reperit praiaque , q\m\
Yu'go, perque praii iiissccreulur cii»ii.iiHa. Sed si
iiiuiaiio aliqua essei iisvebeiiila, iuelius legereiii gra'
iaijue cimiama. Sed rara epilli.-itioii e.-^t corigrueiis
-ciiiniiiiio : MariiaUs, lib. iv, epig. 13 ; Tam bene rara
suo inisctiilur cinnama nardo.
119. iii eadeiii sclieda Biribii noi.uur, spirare ad
odorsMr. lioii vuigi^rem perlinere, ct r>liui« spic(e ex-
puuiiur. Bariliius inieliigii fulia, qu^ varia variis
iiiiguciitis iiidita, gustum preiiuuKjue variabant, cum
liodieque Galloruin , Belgarumqtje idioiismis folia
sint llores nucunt myrisiicaruin. Juvenal. salyra 6,
nia:chis foliota paraniur. Sclioiiasies, unguenta foliis
pleua, vel aliis aromaiibus. Ciaudinmis lib. i.in Eutro-
piuai,Te foliis <{iietu arabes, le vellere seres. L.ictan-
tiiis, sivequis alius iii Phcjenice, Cinnama
ramquu simul spiraniis amomiCongeril, el mixto bal-
sama cim folio. Medicoruiu iunuinera sunt luC^
Giselinus fotium iiuelligi posse aii vel de bdelllo
arbore, vel de malobathro, indicis p.iiudibus siite
radice innatante.
120. Rat., Fabr. Alex., Urt., Gis. in lexia prceta^
bens. lia Val. Q, Caneri, prwlambens , ti\.\n'\il. \ j.luit slridor lugeniiuiniUe.soiatasuntoneiacalniaruin^
glossa, de lillore aUrahens, quod imiiatus vidclur Al- *^ dirupla cecideiuni vincula damnatorum Allonita' meh
cimus Avitus lib. Pocm. de Gange Jdotiis odorifero
i :lis obstupuere loriores. Uiiinis simid impia officina coti'
quoliesquiverlice crevil, Deci.luas, pulchro quas spar-
gunt fhmimiucQ, Vrwiumbens furalur opes. Horat«
iib. I, odail velqiite loca fabuloi.us Landiit iiydaspes.
:
122. Put., Aiei., et Uoiieu. , pcii/ei pro parili.
Tbuaa., ei Egm. pariles suavisonaniibus , quod pla-
ccbat Heinsio. Sie Lucrelius iuaviloquus, suavilo-
, /anclorum pro MMitrarujJi. Tbu:»n., l\ol., AU.,NoiiiS.,
qnens, suanidica veiba, et Prudeiiiius, (lavicomaules
milliformis, muUiiiodis. Vide Indicem LucrLtianum
Gifanii.
Ii4. Caleare (lores f^liciiaiis genus prseserliin apud
poeias. MarliaUs viir, 11- Liberm irlirnavtvere digne
rosa. Persius simililcr : QuiUquid calcaveril iiic, rosa
Per iraiisls^iionem a lapillis, in urnam iiii&sis,
fiel.
qaiLus dies felices oliin noi.ibaniur, cundidns accipi-
tnr (,ro felici. Sic pede candido.
,
«sr
Poenarum ceJdbres f ub Styge ferls
lila noclBt sacerqua redlit Deus
Stagnl3 ad supera& e.\ Aeheronticis
Non silcui tenebras de face fulf id%
m Surgcns oceanolucifer rmbuit»
Sed lerns doiuini de Cjrtice
Majoi^^I.e Aoviim re^titiiens dieuu
irl6Ubus '
205 Marcetit suppliciis tartara mittbus»
Exsultait|uc sui carceris oiio
caadidis. 155 Uuil>r9rum populus^ iiberAb i^nibus»
GLOSS.(fi VSTERES.
Nec ferveiit &oUto Ifuinina snlphure,
m. Suare, iuaviUr, Vat. A.
l^. Melos, laut, generis neutri dngularis immerit l
iti). Siyge, Si^x (luvius inferni inltrpretaiur iriitl
lia, lucius'. — Ferlai, /"«i/a^lsi),
n 12S. Aciieronticis, iine ijuuiii0 , PMeyeiiion (latn
meus, plUox, Orwce (lamma, I.
t50. i:ubuii, expellil^ inipellit, vei iUuniiaat^y^
<35. Miiibus, miie(aciia, i.
15S. Utnbraruin, defuuctorum, aiiter lunciotuni, I,
COMMENTARIUS.
1^5. Qii.X'Stionem liiac asor;amdxpiitnilinu.<prol«g:.
cap. 18. Giseliaus riciionem iianc esse j)oeticam af«
firraat, quMmvIs iflihiopes, ui aucior e*i Dan.ianus
Goes iii Uisioria de iiiorum moribus, adliuc seuitan^
antiHas, nou (luidem damnaias, seil purgandas, siii-
f:ulis diebus domintcis, eisatibaii ab
oriini snpplicio
iberas esse. ChamiUardus sane errare poeiam ait,
sive de damuaiis, give de pur.irandis auiniis loquatnr,
quamvis iionnuiri ex S9. Pairibus ceusuerint, leTifari
aliqoando poenas d:ir!matMrum, qiios inlcr S. Augu*
slinus Encliiridii capiie 4l"2. Georgius lleitius eiiam
itaiuii, poeiicom hanc esse ficilojiem, ncijue verlia
Dei niii. Georgius Fabricius id atibi non leci assive-
rat , ei Hispanicum vid. rl C(imm«nium. L<;ge cap,
cit. Vidcndum an bujusccmodi (erite lub Styge iia
expiicari possint, utsolum ievamen scnsQriMi aniixai
purgatorlo igni addicta;, non atiasxieriiumdauinaue.
Oiim enim interorum nomiiie locum ^^iiam ignis pur-
gatorii comprchendebaot, ubi daemcnes quoque lor-
msnta iii auimns purgandas exercebaut. Confer S.
Cajsarlum Arelaiens^m.mox laudandum ad vers. 129.
1^0, Styqis vera origo a cTuysw, odi. Ilinc Virg.
lib. vj, trislique pulus inamubiUs unda Alligal, el novies
Stux inter(usa cocfcet. l.NAMAtiiLis , ijuia odio e&louK
niuus.
(^e/iiuc, aM- i£9. Yat. B dividii Nonsicni. Lucrelius usus qu6-
que esi voce (ulyidns, quam iionnuUi ad ;evum ca-r
dcnliS Laliiiitatis rejiciunl. Cicero ait (ulgens. S. Ccc-
sarius Aridateiisis viJetur iiuitaius bunc locuin in
Immilia 5 de Pa-.cliaie ; Ocui istc amplius ex sepulcro
radiavil, (juam de nolerefvlsit... Confesiim igitur (eier-
m
nox inferorum Cltrislo desc<:ndente resplcnduit. Si-
tremnit, ciirn CliriiUm repenie in suis scdibus vidit.
130. Noa occurril cxempuim simile, i/w6i<erf /cne-
hras pro disculere^ fugare cxpellere. Slelior glossa ,
itiuminat.
135. Videiur iso agi.ovisae haiic aliam lecii.Miem,
Sich., duo Torreni., Uoher., Ei;ni. ia lexiUt Pai.,
Hailsbr. a prima manu funciornai. Aldus, Gis., ,
Weiiz.,Ral., Vai. B, umbiarum. in Yat. A, functo-
rum, supra ciiaractere laiau.ion umbrarum. Puiean.
quoque ei Egm. in maigiiie umbrarnm, quod prx-fero
cum vetustissiniis, et (piia funcivrtirn videiur glossa,
autex correctioiie inepti cxsciipioiis Prudeiilius boc
luco libcre iiiivar verbis poeiarum g<*iuilium, ut aUi
vclercs poeice Cbiisliaui.
 :

8Sfi CATHEMEaiNON V, DE NQ\0 LUMiNB PASCHALIS SABBATK 83D

Nos fesiis traliimiis per pin gaudia Ei^ (|u% Bospiioreum leitio regii [ugjrn»
Noclem coi^eiiii^, voiaque prospfira S^im parpui-eos 4paf(jter Heiperos*
(^erialiin 9i{|iii eongeriinus prtice,
rcs digiia, Paier, guam ii5i roseids
MO «Exslrucioqite agimus iiba sacrario.
450 ^otis principio grex iiiue oUenu
Pendeiil mobilliius lumina funibus^
Lucem, qua irlbuU iiU preiiosiug,
QusB suffixa micaDi per iaiiueAria.
Lucem, qua rellqua prxniia Cenuinie.
£l de languidulis fota nataiibus
Tu lux vera ocults, iui quoque sensibus,
-296 Lucem perspicuo flamma jacst viiro.
U5 Credas, sibl!iger»m desuper aream ^97 ^^s ^u specuiuin» lu speculum fori«,

Oroaiam gcmtnJs siare irionibu^i 155 Lumeu, quod famulans oQerOj suscipe.

i^O. Agimus liba, siurificainiiA ioGrificia^h
pratio, sacri/icto, Vai. A.
141. Moliilibiis, laxabUlbus, moUibus, (.
142. Laquearia, qtuB sameram suibiegunt el ormm,
(juce et lacuTuiria dicinms; prJiicipuiiltr ajitem lacus ^ttellas, Vat. A. -<- Trionibus, plaustris, l.
diciiur, cujus diniiuutio lacunar fadi. indc fii aUa Ui-
minuiio, qiia per auiisticen laquearia facH. Iso.
145. Fo(a, nulriia. -- Nalaiibus, mtaius dicilur
plei, ti( quopapyrus natat, Vat. A.
145. Desuper, m
tempLo. VaU A. —
Areamtpi^niV
GLOSSJ: YETERES.
— Sa«
iiem^ \. Planilim, id est iabuietim lerr^li, Va(t A.
iiQ. Gemm$, tic Itic^ lu,'uiriari& la i6auearibus,
dependentiat ut pules^ eag gemino!, t fiov.es, ideit duas.
vnas, kelicem et ctfnosuram, quce preelucidis habent
147. Bospiioreum, Luaferum vd Baot&iu ; dijcimus
Bosphoremi, vel Phosformiiy id ast i^vifeniin, phoi
enim igius dicilur, L
148. He&peros. siellas, 1«
U3. res, sciU eu% I*

eOMMENTARlUS.
159. !n Hymn. Tbomas. Brev. Mo<5. pro hoc
et in Grsce Bosforetun sttte flsplMiiotie
ait Teollus, scribi
^isequeuii versu ininuilunlur aliii C9ncmtu, pasiH a Bosporo Cimmerie, id non saifs lufelligd pam :

suave smanubus Ilymnorum niodulis ofo resoLuimit&» Bosphorus sive Thraciirs, siveCimmerftis,^ picris^ue
\a Brev. Mnz. tcgiiur ^v4ivisomt)iHfUi, Poeiaait, vota Ii3 scribiijur Bosphovus^ neiiue assenlioi» (^llailo.
congeri ad indicai)dam vim oraiiunis, quae a iiiiiUis, qui F^osfOREUu JtiGuu dici stalnit a Bo&i>oro Cirnmerio,
in umim congregaiis, lieri sole.t. Teriulljanus, Apa- qui antiquis maxime bo^ealis erat. -iV!a|^is plsqct inlar*
Jog. cap. 5y. Corpus sumus de comrimtia religionisj pretaiiodossaj.
et disciplina uniiate', e't spei fwdere. C<nmus ad Deuim ittfi. Vat. A, non f^cle, sparcvn, \^xq panJm»

quosi manu fueia precaiionttiis t^ir.hUnriUs. Hwc Vit {li9. Pul. f^at^y quod ReinsiQ. aliisquei plasuU,
JDeo grata est. neic-iiiihi dlSpUcel. Aleyi, ^ Deusl in nola Pol^r,.
\i
U"0; Barilrius fn ^io ihs, legil EifHructQ offerirnus Brcv. Moz. muta r^tiduo? in rasddai.
lHfa sacrarie, et duriut^nii videtur agere !iba. Quid &l 150. Rat., Brev. BIoz., O/jTeifii: sxall»» efferal. Ex
iegas Exsirucioque- idhnus liba sofrarfe ? Tunc sacra- p hoc verljo, infra eiiam repeilio quod ^rMUuns afgTOt
fiuin erlt f,affisa sactificil de qua Itymno 1 ! Pcrist., ^ recie coUlgas, rliu eecleslastico lue^ni tuiic fulssa
Yt-rs, 171. Atque td, opmOr, vuil Prudenlius, eum oblaiam^nequesolum in cerels^ sed elfani in |ucarnis,
fiemrro ill sii de SS. eucbartsiige sacramenio. Gon* et, ut arbitror, in racibus e pUiu. Cnusueiudo liene*
grujl auiem vznt Vjrgflius non
verbuift exsiructe, dicendi, ei orrercndi cereos in univcr&a Ecolesia per-
seme! utiturad Cfjovivium descrbemium. .^tieic^
illo maftsli : verurti Xtx Coiiiica of^cio benedloiiQ luceroae
11/^ vers. a44: Exsirufmasqve (orvs; xi, vtn. 6^: ()arlteradhibeltur.
Exsiruciosque toros. Voibum acjo in sacriHcfis usiia' 151. Figurata con^tnictlo, Q res digi/a, Uix& guam
tum erat, et nuncde wcrificio missae dkiraus^ 0«'"^ uanx, fere ut apiiil Virgjlimi>, (Irlm^ m1m.4Uifu.fi4
i>fjf>«ui w^sterfis. ForiBsse hoc ieco nyiiniis est ad* v£strd esl. Brev. Woi.^ luce, ia Iiqc el in versw ise-
liteoeums. qoeitli. noft.bche.
U%. Glossa Isonis de&untpia ^l eK Servio sd lllud 153.' Codex Barlliti «[lossam adiicU vcrHo RBLiauA,
Virgilii, ianHeeribus ailfu iaesi potlicila, Barlhius al(, rorl^sseariaoreuivfilossa
143. Laliciiisiegit, Et de pingnidulis fota namatibits: rcfpeXisse ?d pnaBmia ieierna. Prudeoiiius JcquViur de
fortasse Latiiwus scripsfrit niunaiHus, a
FrouUnu& pr.x'inris stti munerttus buius vfLae| el priaJclyre ass&-
quidcjn usus e$( manaiionis vocalnilo. Venus ahtem rft. luee. qua reliqua pr^mia cajruimu». Dulium mu»
aron consiaret cum manaiibui, neane csi, cur iangui- rus a Deo conceisuiu
preiiosjjs. la H.vmiiarlo, V»
tlttiis loco moveamus. Macrus iir Hicrolcxico cofrtu- ThoniaSli deesl prtPtma.
mare nititur scripiuram namivibus, qiiam ipsc edidit 155. Nescio. eurinilymnarioV.Thomasii inuutus
\n Bibl. select. Laiinii. Ait Macrus, Cfa;cc oama esse jp ruerithlc versus la aiium, Lumenuquitd 4^libaipkbi
laiicem, undam, rivum decurreiitem, el codicibusm tua, suscipe. Brpv. Uoz. copruple eiiam» Liix quaque
mendfisis Priidcntii iegi nataiibus. Id argucre jpotest; seasibus, Intus lu spctiilwn, fom: lumeti QjiqJ deiibai
a Laiinio slte dediJa opera, sive pererrorein ascrf- vtibs tiia, suscips. Cbami|iai4us ait« oinnes fere bunc
pium luisse nanmtibus. CaElerum iiaec Icetio probari locum ae ccreuruiri oblaiiona esse inlerpiciata»^. Cii*
neqtiii; nam prxterquam quod nimum vidi cudicem seliiium vero de guocunque lunine. Falliiur>. Giseli.o
ubi ea exstei, proltum est natatibus, quo vocabulo rius iiunc locuin dicii essc quavis ubere gleh^ fecutt-
alibr eiinin utititr Prudentius. A Lacinis usurpaium dloreu), quem pfane steriiiter de cereorutn oblatiune
noii vidco nama. alii iiitarjvratau fuerant. Ipse vett) eutn «Hplicare ag-
145. iii uis. Barlhii eral Credas, stelligerum d^su- greditur, Iqco fiimili aliunde adducio, uhL Rnmamjs
per igneum Ornalum geminis siare trionibus. J.uJclligo precuturuiu se ait j;u-a Co^sare ejusqiie. n>iiiiibu£ Vl :

crnatmn esse nomeii siibsianiiviim. Iii Hatlsb., Cre- tdoloruni respuanl^ cuUginem,, CeTunU ut rllud Ivinm
das, stelligerum aesuvcr aerem Ornatum, eic. Nibil (EieTiice spei. Nibil adoit t^iseiinijs, sed do iniernd
miiiandiiin. animi, seu ratiouis lumiixe eum Jo(;ui aperiiiin esl.
147. Serino hic est de jugo, quod boves fenjml Kjus tamen seDieuiiAm nou scquorcscd deoblaiione
adeoque Bosphorfum scribeiidum ; alii scribiinl Fusfo' cereorum et lucernaruni iuterpretor. £t Jucernas
reum, alii Vosforeum, alii Bosfoieum, alii Bos^oreum, quideiii liuc versai/idicarlarguaeK seauanfi, Jinctum
v.h:h] Heiiisio iioii displicet iii notis, qtiamvis in leKiu pacifici chrismaLit u«g»«»i«. CTuristna est oieutn, el pa,
.iderii Dosphoreutn. De re ip89 coDSlat. Qaod ^uteio cilicurndiciiur, quia oliva insigu« estpacis. Pens/e|>li.
 : : .

c
^r AUREtU PRIJOENTU CARMINA. 85i

TineUim pacincT dtrtsriiaUs unguiiie ^ Deus es Oeo perennis»

Per CUri&Uiii) g^tium, summe Faier, luuui, Deus e£ uiroque missus^
i» QUQ visibilis stai til>I gluria: Flusii Uiburdiei,
Qui nos^er dDuriuus, qui Utns unleu» iO Bcdit ei quieiid Itora :

m Spiraide pairio corde ParacttUiui 299 Blauiius sopor vicissi^rt

Per quem spieiuiur, 1ioqo$, inus, s^ieuiia, I"'essps relaxat artus.
Majesias, lioiiitas, ei pieias tua Meiis aesiiiaus proectiis,
Hegoura couliuuai lioiuiiie iriplii;!, Curisque saucihla,
Texeas perpetuis sxeula soicul'^. 1» Toiis bibtt meduiiis
Obiiviaie poclum.
298 ^I- inJiNUS ANTE SO.MNUM.
Scrpii per umue eorpus
Ailes, Paler supreme, Letiixa vis, uecuiluin
(>uem nemo vidit uwjuam, Miseris Uuloris a?gri
Tatrisque sernio Ciirisie, ^O PatUur mauere sensunvi
Ei Spiriius beiiigne. Lex tta^cdaia est eadueis,
4) Trinliaiis luijus
B Deojubenie, membris,
Vis uiia^, lumen unum. Ui leiuperei laborciu
CLOSS^ VETERESr
158. Gioria lua, facia mvliibUis per iltum fucia esi 3.
Proceliis, \n luborum procdUs, Iso.
vitibilis,Vat. A. 14. Siniciata, lula, l.
I. Ades, pro edesio, l. 15. Biitit, dilitfii, 1.
D. Fiuxii, (ielicii, L 16. Obiivialc poMum, laboris semalis,l.
iO. Quiclis, soporis, Iso. 18. Leiiisea, oblivialis, ieUics Grace topjr, Iso. Sof^
II. Vicissim, inler diem ct metan,]^ por, Vat. A.
i2. Relaxat, in irmquilliiaie obiinei, Iso. 18. DoJoris, Laboris dieSf ko.
COMMEMTARIUS.
Iifmno 12, vers 53, Frondem perennepi, ciirismaus tius, videndus est Joannes MaIdonata% gni^vU in
feracem. Nisi malis, unguen pacifici (Itrismatis iiiuuere priiuis tlieidogus, cujus aliqua verba in prutog. uuin^
s:i€r:iiiorem aliqueui riium, quo lumeu sabbati p:i- 140. retiiii. Adducit auiem Malduiiatusinteralios2^«
5ci'Abs offerri consueverit. S. Paulinus Naiali 8 etiaui Paires bunc ipsuni Prudeiitii locum.
UBus est boc iiomine U7iguen in describenda lucerua, ^ 6. iii iiiargine Vat. A additum erat atiter, Vis,ae
Consumpto bibulum defeceral ungaine iumen. ^ polestas una. ita etiam in PuIm Atex. a seeuuUa
*

157. Cenitus iioinen substaaiivum pro /iHo a CliriT
sUanis poeiis passim asuritaiur. Foitunatus lib. i de
Parlu Virginis, Cxiravii genitus, Viryo Maria, luus.
158. Plinius uiilur visibilis pro viiavQ. Ciceronis
pltrasis est, res quce sub aspecium cadunt*
160. Processio Spirilus saiicli ex "Paire FUioque
iioc loco astruiiur, ac lepetilur iuiiio liymni seq. Yfde
Pelav. loui. li }ib. vii, c;)p, 8. Filius spirare Paracli-
Uim recte diciiur: uam et spiriius appeliari poie:^tt
nianu, et in scbedis Gra:vianis. Salmasiu!» quo<|u« i4
volet)al,quilocum Ausoniiaddiderat, ^ajesta* vuius,
modi Sociala sancio spiritu, .u4in potestas a cun ipia-
ilir, sicui in lUicsTAS a posiremum ab Ausouiocor-
ripiiur, Veriuo niliiragit S:ilmu$iiis :.Ausoi:ius euiBi^
saepe loco secundo iamJ^ici dimetri spondxum iniru-'
dit. £i in lioc eodem iaa:bico EpUcmcridis aii: liei
divijue copia est.
I p. U\ Kal. abesi et, set} videtur spatlum abraeioijis.

.ui probat llugo Groiius ad cap. ii J^farci vers. H.
163. Prag., contineat, pro continuat. Kat., canti-
neat, sed supra continuai. Widin, et Gold., contineai.
Rat.., Tbeoduifus in lib. de Spiritu saucio, nomme,
alii numtne. Alex,, Vau. A, 0, P, Q, nuwitie. Vat. 1
<um Urb., nomine. Brev. iiioz. jia iiic el alibi; se^
fiiale <w et coniines pro lua el conliniiet. Iliiiciuarus
utrainqtie lectionem agnovi». Vide Psych. vers ^.
Aidus buic iiyiuuo addii Amen. Finis, quod uusquam
aiias.
Anie somnum. Ex iibro Consiluilon. apost. dixi-
fiiusad tiiulum hjmui i, precationes esse faciendas
cum aliis boris, tum vespere, quod nociem dederit
X>uminus ad ^etjuie^ceiiduiu a iaboribus diurnis. IIuc
pertiiiet iiic iivninus, ut ex versu 9 et seqq. patei,
Fluxit Isbor diei, iieclil et quietis liora. Coinplelo-
riuiii iocum iiujusmodi precatiunis nui(C lenet. Cit;itur
i)ic iiynuius a Tiieodulio rn tib. de Spiriiu saiicio,
ubi probat Spiritus Sinicu processioncui ex iioc aliis-
que locis Prudentii, siiuulcura c.»;ieris SS. PairibqS
ktudali. Septem stropiix uMmaa bujus iiymni legun-
tiir in Breviarirt Mozarabico iuier byiuuos ulius de
Compleia. S. Gre;J!Orius Turonensis lib. i de Gloria
mariyrum, cap. 1G2, ex liuc hymno tiOiiniiUos decer-
pit versus. Vuxta Prudentium, cruxpellit omnecrinien,
eic. ilujus kymni titulum alic.ibi esse De qnicte et
iomno, divlnoniunere, iMfl^^ii pi'oleg.,iium. i05.
Tn .4dversus novaiorum effrenem libidincm, qui
Ali., rediif. Fabr. ei Gis., redit qvietis, sineet. quod
liabeiit reli(|ui oinaes, excepiis Vatt. duobus quos
laudai Teolius. Quod autem particulam et nou paiia-
tur bujus carminis indoles, ideni aflinnavit. Sed in
boc byuino passiiU anapu>.atus pritiva itdi pouitur,
quod roiniiue repugnai metro.
12. Virgilius lib. v, Vix priiuos inopina quies lafn^r
verai arius. Similia vulgo apud poetus. Cicero de Di;
v\n,, animus somno reLaxaius. Insignis esi descriptio
j) somni, quam poeta nosier versibiis su>s cocnpiccii-
tur. Dcscriptiones Somni eiusque donuis collegii
Joanues Bapiista Ganduiios itiler desciipiiones poc-
licas. Coii.fer eiiani Luciei. iib. iv. Neque niniileodus
esl bymnus S. Ambrosii, Oeus creaior umniurrr.
14. Pro, sauciata uialletu iii jglossa vv.lneruia, fessa,
qaain tuta.
16. Poculum babenl Ald^js et Kebr. poclitm, ^o
quod meirum e.xigit. noraiiiis epod. ii, Pocula Le-
liiceos ut si ducenlia somnos. Suiiiptuiu id ei fabulis.
Se^i llcut.i sanciiS5i.nio poei.-u meiajphoram contiuuarc,
Cl, qupniam bibil dixil, addere ;;oc/mjji pro somno. lu
glo.ss;i foilasse leoeudum iaboris sensualis,
19. FabiiCiUS in doliire inptesiias inielligii. Sed
cur nou verum ilohirem esse dicauu"S, cujiis seiisus
nullus est in dormienie? Sic puulo posi medicuBili^
volupiui, q^uia suiunu^ eiiam saniiaicui iuieruuui .|i;.<»
ducii. In Hails., a:<iris pro a'^i"i,
2-2. Teolius in mio Vat. vldir .(?«^ donunic, <iuod

pro V^bwuin Evangetio leguni smuonem, qtiia noii- railu curmiuis Qcu (lailiur.
nuUi SS. PaUes ila loculi suiu. ul bcc locu Prudcu-
8SS CATiieMCaiNON Vr. ANTS SQMNim. m
Medicabilis voluptos^. A Dispar faiigat borror.

*5 ^00 Sed, diim pererraf omiies Nune splendor interemt,

Ouics amica vcnas, Qui dat futura r)osse«

Pecinsque feriaiom i$ Plerumque dissipatis

Placai riganie sonino, Mendax imago \en5

Liber vagai per auras Animos pnvore luoesios
30 Rapido vigore seitsus, Ambage fallit atra«
Vari:isque per figuras, Quem rara culpa mormn
Qu3C sunl Oj»er4a> cemit. 50 Non poltuU frequenier»
Qula mens soluta curis, llunc \nx sereiia vibraus
Cui esl origo euetum, 302 ^^^ edocei iatenies.

S5 Purusqiie fons ab seibra, At, qui coinquitxaSum

Incrs jaccre nesclu Viiiis cor impi.ivil,

Imitata nuiliircruies t>5 Lusus pavore inult.i>

Facies sibi ipsa rmgir, Spccies videi treiueitdas.

Per quas repenie ^^urrens B tioc pairiarcba liosler

4U Teiiui fruatur aclm Sijb carceris calena

301 ^^^ sensa somuiant^iin Ceminis simid minlstris

CLOSS^ VETERES.
il. Feriatum, otlosuni, qiueluutf L Ai. Horror, somni, l.
35. i€tbra, iplendor, Yal. A. 43. SpleBiior, visio supemUt %L A. — liiiererrritt
56. Iners, sine ane. intermeat^ \,

39. Per quas, facies, \. il. Pavore, de vel cum, l.

<it. ^usa, neuiraiiler^ seHsum nievkm ; in pliwali 48. Ambage, circumventioHe, l.
nwnero facit lii sentus , el hxc sensa aeniro genitc, 49. QueiH, aiiquem virum, L
I. Vlural. pro sensu ; hinc TuUiiis : Caro lasa iwdlt Si. Vibr.uis, ilhtminans, \.
t-ensa ; iic veruin pro veriiate, jusium pro juxiiia, 54. Impiavit, inquinavit, corrupilf Iso,
Yat. A. 57, Patriarclia» Joseph, L

COMMENTARIUS.
24. \»i. B, Prag., Widm., GoJd., medicalis, con- iniago veris dissiparis, ambage fallit, ei Itisus pavoH
tnvregulas meiri. Est auiem somnus niedicabilis, fiiuito. Vids vers. ilit, Quos creber implct error. tliir
quifii aut saniiatem corporis'r<*.siiiuit, aiit e.im Qm- auteio magis err^r quam horror sit praeferendum. ra,-
««»rvat. Ulilnr l»oc verbo Uvidius pro «o cui medicina tioMem peio ex ipsis insoumiis ministruruin Pharao-
a^bibert poiest, in episi. (£nonesad Paridem, amor riis, in quibus niUii apparebai horridiiiu, quamvis
non cst medicabilis herbis. ipsi viiliu trisiitiam roanifesiarent, qiit:inon eraiqui
'
S5. R:it., eum pro duin. ea iitierpieiareiur. Eorom vero inierpreiatio alteri
47. Cbamillirdi mendum (eriarum. quider> iaiiiulorm}! borrorem incussit, alierum vero
^9. Vaii. B. L Rat., Go!d., Fabr., Widm., Bong., gauiiiQ complevit. Iiaque Prudeniius dispar somniuin
vacat, Vatt. A, 0, P, Q, duo Torrfiniiani, ires lleiiisiaui, disiiiiguit, et de primo nuBiiuam ycri« borrorig ad-
taQos per auras. Ald., Heins., Weilz., Pul-, Ihuaii., hibtiii Nunc splen^or inlirmui Qui dat [utnra nos-
:

Prag.. Gis., vagat, quod eliam tneinr Gifdnius ia In-
dice Lucreiii, pag. 495, et Laiioius in Bibl. seL ¥i-
deri polest Piiscianus bb. Viii qui de hujusmodi
Terbis, -quas olim aniiqui usurpabant, ut mguro,
opino, exsecro, agil diligenlissiine; et Nonius, «jui de
verbo vago adducit Plauium, Atiium, Paciivium, Ha-
»«ium, Turpilium, PonipoHJura, Varrouem, et bis
longe postcriorem Serenum.
35. Foniera igneum animaruni Deum vor.at poeta
in bymno Exsequiarum vers. i. Ual., ab ^tkerg,stA.
inductiim est mediura e recte, ui iiai ab anhva, quod
«orrector vidulur voluisse.
57. Menssibi muiiiformes faeies fingere dicilur
ob dlversitatera insomniorum. Nam etsi so.-iuiioruin
l^iusa non solum sit iiiterna. sed eti;<ra externa, ut
c* SS. Palribus expiicai S. Thomas 2-2, qux-si. 95,
ei Thomas llurlado lom. l Tract. varior., iraet* 5,
cap. 6, resolui. 56, num. 1155 et se.jq., lamen fa-
cic.s sive fignr:<s et pliantasmata niens ipsa sibi for-
nriat agit eniin eliam tunc aniuia. Videtur auiera
: verbo coinqidno.
poela loqui de omnibus insoiuniis, quauivls vcrs. 40
dicai, TcnKJ fbcatuk uciu.
41. Rat., sQmniantmn a manu prima.
43. Conjicio legeiidum esse error pro horror, qiian-
luinvis neiuo hac de ro dubiiaverit- Lieniqi erro pro»
pricesi vagor, ut ;ipud Virgilium egloga 1, lUe meas
errare bovcs, et DOster poeia versu sequenti, I^unc
splendor intererrat. El quainyis fictionis nonitiiiil ex-
priiiii pererrurem velis, eam in
tioscere : sic supra fmgit, iufra
, de aiiero i Amntos piwqre nnestos Amha(^faUU atra...
somnio poieris ag-
itiiererrai, mendni
se.,.Quein raracuipfitimrum Nonpiiiluii (refJiueiUer.
Hunc lu.r, sertm viln-aru Hes edocet Uupites. Conira
Lusrjtii }iav.o> e viuUq Species videt tremenias.
43.§fimriia «i Deo aliquando irumjiij pfrspicuuia
esi; «t pturima supt in VQieri Novoque tesiahieuto
«xe!)iplnj^<juae^DuFsnlus coll^it traci. de Visiouibus
Cip. 9. .(Equeauiem cerium eit, insomnia. quae ali-
<luqi!do vera acciitnht, interdura ^d c^isum periinert'.
Quolus enim quigque vir «apiens rei fumrae verilatem
(JormieHS ngaoyiJi? At omii«^ vulgo soniniant. Quid
auiemnjifura, 6i iu lanio nameio aliquiU verum con-
liug:»l? Recte Cicero lib, u de Diviuat. cap. 59 : Qnis
esl, qui toium diem jaculans n&u aliquundQ cotlineei ?
5 1 . Vibrure pio fulgere. Yirgilius, CattUIus, Cicero,
JiliiQue.
S^i. Vat. A, frequenter, supra characiere minuliori
latentes, quod venim esl.
53. Aldus maie conjungit Atqui. Iloralius utitur
54* Siduiiius, Apiileiiis et alii usi sunt hoc verlto.
Festus, impiatus, sceleraius. Rat. ex glossa pro im-
piuvit posiiil inquinavit.
5b. Rat. et Vai. Q, vidit, r«r>ugnanlc metro, pro
videi. De iuipinrum somniis, lerrorem incuiientibiis,
$aionion cnp. xviu Sap., vers. -t7, Ttnic eoniinuo vi-
sui somniorum malorum turbaverunt iilos, et tnnores
supervenerunt insperali. El Job CAp. vu, 14. Terrebis
nie per somnia, et ver visionri hoirorfi-concn-ies.
59. G.)! 01 Widm, S"
.
8J5 AURELII PRUDENtH CAnMINA». ^6
60 Interpres approbavii. A Fidtssimus magisti^
Quorum rever^us unus Signaia q}i» latehani,
bal poculum tyranno : 80 Ncbnlis videt rcmolis.
AstaUerinnrapace& Ipsum Tonaniis agnunv
FiAuni vorant voiueres» De caede ptirpuranlem»

(55 Ipsum deinde regem, Qtii conscium Cuuui

Perplexa somniantem, Llbrum resignai unas.
Mcnuii famein futuram t% ^Oft^^^i^^ manum poientem
303 Claasis eavere aoervi& Giadius perarmBtanceps»
Uox praesul, ac tetrarcbes, £t fulgurans utriaque
70 Regnum per omtie jus&u£ Duplicem minaiur ietunf*

Sociam lenere virgafr», Quaesilor ille solus

Dominae resedit aulae. ^ Animseque corporisque,
quam profunda justis Ensisque bis timeitdus
Arcana per soporem Prima ac secutida mors «8tt

75 Ai>erit luenda Oiristus 1 B Mem tamen benig/ius

Quam clara, quam lacenda i Uitor retundit iram,

Evangelista sunwui 93 Paucosque non piorumr

GLOSS^ YETEHES.
Cl. Uaus, magiiter pjncernarumf 77. Evangelista, Jocnnes, Yal. A.
6i« Tyranno, regi Pliaraonit I. TgronriM Grwve 86. Gladius, verbuvi liei,\ai. A.
rex, Vat. A. 88. lcium, atiiinee el corporis, Vdt. A#
66. Perpiexa, obscura, I. 8S. Qiii-silor, ;u(i«a;. L
69. Fraesul, princeps, \. 95. Frinia :ic secoiida, corporis et animi^, IlfO»
7i. \irgam, sceptrum,\. 9b. Non piorum. impicrttnif |S0i>

73. Tuenda, videnda, Vat, A^

COMMEiNTARlUS.
dose, minister. Historia narraturcap. xi Genes. Ouo 71. Notftt FabriciuSi Prudeniium dieere, evange<
hi er.int eunuclii ; aller pincerijis prseerat, alieff pi- listam res oiiscuras, et ol)sis?naias iii cbra luce vi-«
storibus; hic pistorum magisier, ille pincernarum disse. nebuUft remotis, ip.suin vero Jodnncm, se (uissa
idicitur. Hinc sliquis mwistm nifl^isi^
cuiil lef issei, in ^piritu yel, ut recentiores . loquiniiur iu ejr«u.$}\
Correxit, quod sirnpliciter posiiuiu inepium est. Sedulium, iuec ipsum Joanuem vidisse in somnls
60. Widni., meiidosc o6pro&flw{ quod Nebris&a nntca monuerat. At Prudetitius eCmn
61. Put., Val. A supra, ei Oxoni, re/jresm. ita C p«-4oporem visionem accidisse affirmat, iit ex pr.-e
Vati. inajor pars apud Teolium, *:ed nonnulii praa- cede^iti siropha fttperspicuum. £t Sedulius, quem Fa-
sianiisfijmi habent revenm. Id eiiam placuit Gailan- bricius uominat,esiipsem£l Pruiieiiiitisiii Ditioclixo,
dib cutri edd. Ald. et Torii.'es., ei cenueroni Gis. et quod Fabricius Sedulio ascribit. lntelligu» Pruden-
Weilz. -