Sie sind auf Seite 1von 233

www.foreverspace.com.

www.foreverspace.com.m

uuwpf? ?uuwpfonf jrefrmEdkifiH urf;&dk;wpf


av~mufY awG\7aom ta7;-u;D onfh pm;ig; wpfrsK;d jzpf
I vlodrsm;onf? Tig;onf yg+aA' tvdkt7
iawmufw/l uojrif;/ ipifpyf ponfw\Edk iS t
fh wl ygpD'kd
rsK;d 7if;wGif yg0ifonf? uuwpf. ud,
k o
f nf jym;I
tenf;i,f 7Snfvsm;onf? ESmwHwkdI atmufar;
a7S\o\kdaigxGuaf eonf? acgif;.ab; wpfzufwpfcsuf
wGif -uD;rm;aom rsuv
f ;kH ESpv
f ;kH 7So
d nf? ausmql;awmif
ESpfckygI a7S\ql;awmifwGif rmausmaom ql;&kd;rsm;
yg7Sdonf? tjrD;rSm xdyf0dkif;rsKd;jzpf.? ta-u;rsm;rSm
r-uD;ri,fjzpfI tem;-urf;ta-u;rsKd; jzpfonf?
Tig;. ta7mifrSm rGJjyma7mif jzpfI/ ausmydkif;wGif
tpdr;f a7mif 0rf;ydu
k w
f pfav~mufwiG f tjzLa7mif oef;
aeonf? uuwpfonf omreftm;jzifh wpfaycGJom
7Sad omfvnf;/ wpfcgwpf7H t7Snf 5 ay tav;csdef
55 ydmcef\txd 7SEd idk o
f nf? Tig;. pnfazmif;rsm;rS
tawmftoihf aumif;rGefaom ig; pnfazmif;aumfudk
jyKvky7f 7SEd ikd o
f nf[k od7onf?

jzpfawmfro
l nf? xkjd rwfpmG bk7m;. tCom0u wynfh
ESpyf g;um; 7Si0f "d 7l ESifh 7Sio
f Vd 0D wk\djzpfonf? tvkyf
tau`; (wynf)h um; 7SiAf <k ad Zm jzpfonf? xdjk rwfpmG
bk7m;.Om+fawmftjrifhonftawmif av;q,f
jzpf.? oufawmf tESpfoHk;aomif; ESpfaxmifwGif
acrm&HYk y7ded mefjyKawmfr7l m/ -uGi;f aom"mwfawmftpk
udk XmyemI wpf*g0kwjf rihaf om apwDawmfukd wnfxm;
udk;uG,f-uonf? xkdtcg vlwkd\.oufwrf;rSm 4
aomif;jzpf.?

uukoefjrwfpmG bk7m;? ? bk7m;ig;qlyiG 7fh m Tb]


uBmtwGi;f yGiafh wmfrcl jhJ yD; bk7m;av;qlteuf yxr
qH;k yGiafh wmfral om bk7m;7Sijf zpfonf?
acrHjynfrS tCd'yk#m;ESifh 0domcgyka#;rwk\.
d om;
jzpf.? t7G,af 7mufaomf oifjh rwfaom owd\korD;ESihf
vufxyfxrd ;f jrm;.? om;awmfOW7udk zGm;jrifjyD;
aemuf avmuD pnf;pdru
f kd pGe\fy,fum awmxGuaf wmf
rlonf? 7Spv
f -umr~ 'kU7p7d,m usiafh wmfrjl yD;aemuf
ukUKd aAm"dyif7if;0,f onKwOm+fawmfukd 7I bk7m;

uul7H ? ? uuk7o
H nf yifv,fig;rsKd; jzpfI 7ckid f
jynfzufwiG f ivufcmG [kif;/ xm;0,fzufY iuG,
J if
[kif; wGio
f nf? Edik if jH cm;wGirf l tdN,
d qmref[k
ac:avh7Sd-uonf? yg+aA' tvdkt7 uuk7Honf
iyk#m;ESihf twl ay:vDeDrD'dk rsKd;7if;wGif yg0ifI/
Tig;ESpfrsKd;vHk;yif jrefrmEkdifiHY vl-udKufrsm;ojzifh
ta7mif;7 wGiu
f s,favonf?
uuk7o
H nf ajcmufay ausmaf usmt
f xd 7SnEf ikd o
f nf?
ESma,mifyI
G 0dik ;f onf? rsuv
f ;kH -uD;onf? yg;pyf-uD;I

vlodrsm;onfh uuwpf

www.foreverspace.com.m

uul7H

uau;tkdyif

yg;pyfayguf eufonf? ausmql;awmif ESpcf yk gI xif


7Sm;ay:vGio
f nf? tjrD;cGeufonf? tem;-urf;rsK;d jzpf
onfh ta-u;rsm;rSm ao;i,fI axmifvu
kd af ygufaom
ql;awmifzsm; txdyif zH;k tkyaf ewwfonf? Tig;.
ta7mifrmS tpdr;f ESifh aiGa7mif a7mpyfxm;aom ta7mif
rsKd; jzpfI udk,feHab;ESihf 0rf;ydkufydkif;wGif jzL0ga7mif
od\k ajymif;oGm;onf? ausmESifh tjrD;ql;awmifxyd zf sm;
wk\drmS rnf;I ao;i,faom trnf;ajymuf uav;rsm;
ygonf? 0rf;ESifh ptkq
d ;l awmifw\.
dk tem;wpfav~muf
rSm t0gEka7mif oef;ae.? yg;[ufz;kH ay:wGif trnf;
uGuf wpfcpk D yg7So
d nf? uuk7u
H kd tqdyt
f awmuf
uif;onfqu
kd m vlzsm;vlemrsm; pm;oH;k Edik af om ig;rsK;d
pm7if;wGif xnfo
h iG ;f xm;onf? uuk7u
H kd jrefrmEdik if H
yifv,frS tajrmuftjrm; zrf;qD;7rdavh7o
dS nft
h wkid ;f /
vwfvwf a7mif;cs7efxuf ydv
k ~Haeaom ig;rsm;udk
ig;ykyfajcmufrsm; ig;ajcmufrsm; jyKvkyfI a7mif;cs
pm;aomufavh7-dS uonf?
uau;tdkyif? ?pydefvlrsKd;rsm; tar7duwkdufodk\OD;
pGma7mufpOfu rUqDudke,frS wdkif;7if;om;wkd\onf
uau;tdyk ifr7S aom taphre= jf zihaf zsmx
f m;onfh t7nf
cg;cg;udk aomufoHk;vsuf7Sda-umif; awG\7onf?
xkdwdkif;7if;om;wkd\u Tt7nfcg;udk acsmuvuf[k
ac:I uau;tdkyifrS7a-umif; ajymjyojzihf ,ae\
wkdif xdktyifudk uau;tkdyif[lIvnf;aumif;/ xkd
tyif.toD;rS 77Sdaomtaphr=efESihf o-um;a7mpyf
xm;onfudk acsmuvuf[lIvnf;aumif; trnf
wGifvsuf7Sdayonf?aumfzDvufzuf ajcmufwdk\uJhokd\
vlwkd\aomufoHk;-uaom udkudk;r=ef\rSm uau;tdkoD;
taphre= rf sm;yifjzpfonf?(udu
k ;kd &=?)
uau;tkyd ifrsm;. rlvaygufa7muf7mt7yfrmS t
ar7duwku
d ,
f OfpeG ;f wef;rsm;twGi;f 7Sd yljyif;pGwpf akd om
a'orsm;jzpfonf? xkdt7yfa'orSwpfqihf tmz7du
wdu
k f ESifh tm7Swu
kd 7f dS yljyif;aomtydik ;f wd\kwiG f uau;tdk
yifukd pdu
k yf sK;d vmcJ-h uonf? ,cktcgwGif tmz7duwdu
k f
Y uau;tdyk ifukd tajrmuftrsm; pdu
k yf sK;d vsuf 7Sad v
onf? uau;tdyk ifrmS q,fEh pS 7f moDprd ;f vef;aom tjrJ
pdr;f yifjzpfonf? tjrihaf y 20rS ay40 txd7I
dS wpfEpS f
ywfvHk; tyGihfrsm; yGihfonf? uau;tdyk ifut
kd jcm;t
yif-uD;rsm;u umuG,f xm;rSomv~if oD;or~toD;
wkid ;f atmifjrifrnf jzpf ojzifh tcsdK\ uau;tdjk cHrsm;
wGif iSufaysmyifrsm;udk t7dyf7ap7ef a7mIpdkuf

yifpnfYoD;aeaom uau;tkdoD;rsm;? xl;jcm;onfrSmuau;


tko
d ;D wk\donf yifpnfEiS t
fh ukid ;f rsm;wGif ,cifut7Gux
f u
G jf yD;
ae7mrsm;rS oD;-u.?

ysKd;wwf-u onf? uau;tdk tyGifhESihftoD;rsm;onf


yifpnfrv
S nf;aumif;/ tudik ;f 7if-h uD;rsm;rSvnf;aumif;
xGuI
f yGi-fh uoD;-uonf?
toD;rsm;rSm ocGm;oD;ti,fpm;t7G,7f I
dS rd\=o;D uJo
h hkd
toD;awmihfrsmjzpfonf? tpyxrwGif toD;rsm;
rSmta7mifpdrf;aeI rSnhfvmonfhtcg 0gnpfnpf
ta7mifokd\ajymif;oGm;onf? uau;tdkcif;xJwGif
toD;rsm;rSnfhcsdefonf tvkyftrsm;qHk; tcsdefjzpf.?
toD;rSnhfrsm;udk vdkufvHIqGwfcl;olwkd\onf vuf
vSrf;rrDaom toD;rsm;udk wHcsLjzifh csL,l-uonf?
uau;tdo
k ;D cGu
H ckd mG vdu
k v
f ~if t7omcsKdaom twGi;f
om;tESpfaysmhxJY uau;tdkaphaygif; 29 aphrS 50
xd 7Sw
d wfonf? uau;tdak phrsm;onf Ag'rfapht
7G,fcef\ jzpfonf? tESpzf wfrsm; wG,u
f yfaeaom t
aph rsm;udk 3 7ufcef\pyk I
kH xm;-u.? TtawmtwGi;f
taphrsm; uaZmfaygufvmojzihf t7om cg;ouf
ouf jzpfvmonf? 37ufu ausmfvGefvmv~if xkd
taphrsm;udk aeylxw
J iG jf zef\I tajcmufvrS ;f -uonf?
2

www.foreverspace.com.m

uau;tkyd if
rdk;rsm;vGef;aom t7yfa'orsm;Yrl zdkrsm;wGif taph
rsm;udk tajcmufcHxm; -uonf? udkudk;/ odk\r[kwf
acsmuvufjyKvkyrf nfh puf&rkH sm;7S7d mt7yfo\dk rwify\kd
rD uau;tdkaphrsm;udk aumif;pGmajcmufaoG\atmif
jyKvkyf7onf? ,if;odk\ rjyKvkyfcJhv~if vrf;c7D;wGif
uau;tdkaphrsm; rd=wuf wwfonf? puf&Hkrsm;okd\
a7mufonft
h cg xkd taphrsm;udk tr=e\fjzpfatmif-udwI
f
udkudk;r=ef\ acsmuvuf ponf wkd\jyKvkyf-uonf?
puf&rkH sm;wGif OD;pGmyxruau;tdak phukd zH;k xm;aom
tcGyH g;udk cGmypfvu
kd o
f nf? uau;tdak phrsm;wGif vlw\dk
twGuf tm[7"gwfukd txl;jzpfapEdik o
f nfh qDwpfrsK;d
yg7So
d nf? xdq
k aD -umihf acsmuvufonf vlw\dktwGuf
tm[m7ESijfh ynhpf o
kH nfh tpm;tpmwpf7yfjzpfawmhonf?
xkq
d .
D ta7mifrmS ndKnpfnpfjzpfonf? acsmuvufwiG f
TuJhodk\ tm[m7"gwfjynhfpHkpGm yg7Sdojzihf/ ppfom;
rsm;ESihf a7opfajropf 7SmazGolrsm;tzdk\ tvGef toHk;
usaomtpmwpf 7yfjzpfayonf?
,cifacwftcgu vlw\dkpm;oH;k vsuf7adS omacsm u
vufrSm uau;tdkaphrS7aom tr=ef\udk e*dktcg;"gwf
aysmufjy,foGm;atmifo-um;udk vdkor~ a7mpyfI
jyKvkyfxm;onfh tpmr~om jzpfonf? odk\aomf ,ck
acwfwGifcsKd7if;pGJqDtjyif csKdcsOfcJzG,f vkyfolwkd\onf
acsmuvufwGif udkudk;qDtydkudk aqmif;Ixn-fhu
avonf? (acsmhuvuf &=? ) xkda-umifh tcsKd\
acsmuvufrsm;rSm tpma-uEdik cf o
J nf? TuJo
h \kd acsm
uvuf vkyfief;wGif udkudk;qDudk toHk;rsm;vmonfh
tavsmuf udu
k ;kd r=e\f vyk if ef;rSmvnf; ydrk I
kd -uD;us,f
vmawmhonf? ta-umif;qdak omf omrefuu
kd ;kd r=e\fwiG f
udu
k ;kd qDrsm;vGe;f ojzifh udu
k ;kd azsm7f nfY qDa0h aeonfukd
awG\7ayrnf? xkad csmuvufjyKvky7f mY vdrk nfh udu
k ;kd

twGif;om;cGJjyxm;aom uau;tkdoD;

qDtydt
k wGuf udu
k ;kd r=e\frsm;rS 7or~qu
D pkd ufjzifh wpfzef
-udwn
f p| ,
f l -u7jyefonf? ,if;od\k77Sad omqDukd trsm;
tm;jzif hacsmuvuf jyKvkyf7mYtoHk;cs-uonf? odk\
aomf wd7>mef tpmESihfa7arF;uJhodk\ tarF;t-udKif
yPnf;rsm; jyK vky7f mYvnf; xkq
d u
D t
kd oH;k cs-uonf?
aq; zufEiS o
hf ufqikd o
f nfh qDwpfrsK;d udyk if xdu
k u
dk ;kd qD
jzihf jyKvyk -f uonf? vufzufajcmufEiS fh umzDre= \fw\ku
d o
hJ \kd
udu
k ;kd r=eu
f t
kd oH;k rsm;-u.?
uau;td k y if r sm;ud k y sKd ; cif ; rsm;wG i f yxrysKd ;
axmifIpdu
k 7f onf? tyifouf5 ESpcf ef\7rdS S toD;rsm;
oD;onf? uau;tdyk ift-uD;tus,pf u
kd yf sK;d onhw
hf idk ;f
Edik if H wk\drmS rUqDu/kd tufumG a'g/ Aife;D ZG;D vm;/ A7mZD;/
usL;Ag;/yGg;wdk7Dudk;/ a[;wD;/ 'dkrifeDuef7DywfAvpf/
x7if;eD'uf/*sar;um;/*dk;vudk\/ ay:wl*D ta7S\tm
z7due,fEiS fh oD[}kd u
f `e;f rsm;jzpf -uonf?

uuau;tkdjcHwpfjcH. wpfpdwfwpfa'o
awmiftar7duwkduf tufuGma'gEkdfifiHY pkdpGwfI
ajr-oZmaumif;onfha'owGif uau;tkdjcHrsm;ukd
txufygtwkid ;f pku
d yf sK;d xm;-u.? ajr-oZmaumif;
aoma-umihf tukdif;rsm;ukd csKd;pkduf&Hkjzihf vkdovdk
xyfrHwkd;yGm;apEkdifayonf/?

www.foreverspace.com.m

jrefrmhtEkynmwpf7yfjzpfaomZmwfobifrS ESpfyg;oGm; tu
ESpfyg;oGm;tcef;onf jrefrmZmwfobifwGif ta7;-uD;onhfu@wpfckjzpf.? EkdifiHausmf bk7m;'g,um OD;zkd;pdefESihf 'kwd,,kd',m;
rodef;arwkd\onf ESpfyg;oGm;tuukd Tokd\ykdifEkdif,Ofaus;pGm toHk;awmfcH-uonf?

www.foreverspace.com.m

xm0pOfwnfjrJonfhokckrynmw7yf

,Ofaus;onfjzpfap/ &dik ;f pdik ;f onfjzpfap/rnfonfv


h rl sK;d wGirf qdk rdrw
d \kd.pdww
f iG ;f o@mefudk tujzifah z:jyonfh
"avh7adS yonf? Tta-umif;7yfwiG f uckejf cif;.t"d_g,f/vltrsK;d rsK;d wk\d. uyHu
k enf;rsmESifh ujcif;.tusK;d
aus;Zl;rsm;udk az:jyxm;onf?
uckefjcif;? ?uckefjcif;qdkonfrSm udk,ft*gtpdwf
tydkif;rsm;udk tcsufusus v=yf7Sm;jcif;jzpfIxkdodk\
v=y7f mS ;r=wikd ;f wGif oabmo&kyt
f "d_g,ftrsK;d rsK;d yg7Sd
avonf?uckefonfhtcg aw;oDcsif;rsm;udkoDqdkjyD;
v~ifvufckyfvuf0g;wD;I pnf;csufvdkufay;7onf?
od\kr[kwf wl7,
d m*Dwrsm; wD;r=waf y;7onf?tcsK\daom
a7S;acwftutckew
f \dkwiG f acgif;ajcaxmuf/ ausm/cg;/
vufarmif;/vufacsmif;ponfh ud,
k t
f *g tpdwt
f ydik ;f
tm;vH;k udv
k y= 7f mS ;I wyifwyef;vdraf umufcek af ygufu
-u7.? tcsKd\aomtursm;wGifum; ajcvufrsm;udk
v=yf onfq&kd rkH ~vy= 7f avonf? a7S;acwf uckejf cif;wk\w
d iG f
-unfh olEpS o
f ufr7= 7efxuf uol aysm7f iF af useyfr7= 7efrmS
t"du tcsuyf ifjzpfonf?
wGzJ ufI ujcif;tavhonf taemufEikd if rH sm;wGif
ydkI acwfpm;vm7um; uckefjcif;onf zdkrquf
qHa7;ESio
fh m vk;H 0qufo,
G af eonf[k tcsK\du xifjrif
-uonf? xkd xifjrifcsurf mS ;,Gi;f a-umif;udk uBmay:&Sd
vlrsK;d toD;oD;wk\d.uckerf "= avhx;kH pHrsm;udk avhvmjcif;
jzifh od7dS Ekid o
f nf? tutcke[
f o
l a7G\wiG f zdrk qufqaH 7;
oabm jzpfaom umr*k+ftm&HkpdwfvH=\aqmfr=rsm;
ruif;aomfvnf; xkv
d \=Haqmfrr= mS ta-umif;7if;r[kw/f
tqG,t
f yGm; tjcif; t7mwpf7yfomv~if jzpfacsonf?
om"ujy7aomf rif;om; rif;orD;ESpf yg;oGm;tu
rsm;wGif zdkrqufqHa7; oabmrsm; ouf0ifyg
7Sdaomfvnf; t"dutm;jzihf -unhf oluolESpfzuf
faomvlwkd\ pdwfayghyg;7FifjrL;jcif; twGif; oMmefudk
ay:vGiaf paom trlt7mwpf7yfyifjzpfonf?
vlwikd ;f vlwikd ;f wGiu
f ;D rm;aomqNESpcf 7k 7dS m/ wpf ckrmS
xifay:vdkaomqNjzpfI tjcm;wpfckrSm vltrsm;ESihf
a7maESmqufqHvdkaomqNjzpfonf?uckefjcif;onf
vlwpfO;D wpfa,muftm; xkq
d N-u;D ESpcf pk vH;k udk wpfjyKd if
wnf;jynfh0apEdkifonf?tb,fa-umifhqdkaomf uacs
onfwpfO;D onf y7dowfa7S\wiG f rdr.
d tpGr;f udjk yojcif;
jzihf rdrdukd,fudkxifay:atmif jyKvkyfEdkifonf\enf;
wl/ trsm;ESihf a7maESmjcif;jzifhvnf; xifay:r=udk 77Sd
Edik af yonf?wpfcgwpf7H ud,
k x
f ;D tpGr;f jyr=onfyI
kd ay:

vGifwwfvsuf/ wpfcgwpf7HwGifrl trsm;ESifha7maESm


qufqHr=onf ydkIay:vGifwwfavonf? odk\7mwGif
rsm;aomtm;jzihf xkt
d csuEf pS 7f yfpvH;k yifur= ckerf w
= \dkY
tusK;H 0ifvsu7f o
dS jzih/f qN-uD;ESpcf pk vH;k udk wpf-udrf
wnf;ESiyhf if jznfph rG ;f Edik o
f nfomjzpfavonf? od\ktm;
avsmfpGmvlwkd\. qNvdkbjynfh0r=udk ay;pGrf;aom
uckefjcif;onf vl\avmuwGif a7S;ya0+DacwfrSpI
,ae\widk af tmif acwfpm;vsu7f adS eawmhonf?
uckefjcif;onf jrL;wl; aysmf7Fifr=udk t7if;cH
xm;onf[k qkcd ahJ omfvnf; tcsK\daom uckejf cif;wk\donf
umr*k+ftm&Hkpdwfudk ododomom vH=\aqmfay;.?
,if;rSmiSurf sm;/ wd7>mefrsm;wGif awG\jrif-u7onfh
tutckefrsm;udk twk,l xm;[ef wlavonf?
om"u jy7aomf -opa-w;vD;,m;wku
d Ef iS f h e,l;*if;eD u`e;f pyf

tdNd,EkdifiH ta7S\ykdif;rS pHkwGJtuursKd;

www.foreverspace.com.m

uckejf cif;

ukd,f[efrl7mjzihf o&kyfazmfonhf A,favtu

AmvDu`ef;tuwpfrsKd;rS olZmtysKdESihfrd>maumif

qGD'ifEkdifiH pawmh[krf;jrdK\7Sd tyef;ajzyef;jcHwpfcktwGif;rS ,ae\wkdifr&kd;Ekdifaom acwfa[mif;a7S;&kd;tu

www.foreverspace.com.m

uckejf cif;
-um;7Sd awm7uf a7vuf-um;rSuGsef;pkrsm;wGif xl;
qef;aom a7S;&d;k xH;k pHwpfc7k .
dS ?xkx
d ;kH pHrmS rde;f rysKdu
av;rsm;onf vlysKw
d pfpu
k ckeaf e-uonfuakd pmih-f unfh
-ujyD;aemuf/rdrdwkd\oabmusoludk a7G;cs,fvsuf
ycH;k udv
k ufEiS w
fh \dk I ac:,lomG ;aomxH;k pHyifjzpfonf?
xdkr~ruao;vlwkd\onfwd7>mefrsm;ukdtwk,lI
uckefjcif;jyKwwf-u.xkduJhokd\aom tursKd;udkjref
rmZmwfyrJG sm;wGif awG\jrif-u7ayonf? wd7>mefuo
hJ \dk
u7mwGirf suEf mS zH;k rsm;udpk yG I
f vnf;aumif;;qdik 7f mwd7>mef
ESiw
hf al tmif jyKvkyx
f m;aom ud,
k cf mtwkxo
J \dk0ifI

(tay:)
jrefrmuav;wpfpk. aysmfrqHk;onhf tkd;pnf0dkif;
(vuf0J)
pnf;yHk vnf-um 'Gm'7mwpfpHkjzihf jrefrmtrsKd;orD;udmtu

vnf;aumif;;ujyu.?wpfcgwpf7Hwd7>mefESihf
wlatmif jyKvkyf7ef yPnf;r7Sdonfhtcg trl
t7mESiyfh if wd 7>mefEiS w
fh al tmifjyKvkyI
f ujy-u
ao;onf? bDv;l u/arsmufu/[omu/vdyjf ymu/
ud7muwkd;e7m;u paomtursm;rSm jrefrmwkd\
twGuf wd7>mefrsm;rS twkc;kd onft
h ursm; jzpf-u
onf? *sm;Ag; uGse;f ol uGse;f om;rsm;vnf; wd7>mef
twkc;kd onfh tursm;udk uckeaf vh7-Sd u.? wdAuf
Edik if EH iS fh w&k w f E d k i f i H r sm;wGiu
f m; raumif;qd;k 7Gm;
tursm;udk uckew
f wf-uonf?
ta7S\wikd ;f tursm;onf t"d_m,feufeJ
I pdwfyg0ifpm;zG,f7m aumif;avonf? aysmf&Fif
r=twGuo
f mv~if r[kwb
f J omoema7; ta-umif;
rsm;udk o&kyfaz:um Zmwfvrf;ZmwftdrfzGJ\I
cif;usi;f jyavh7adS vonf?
omoema7;tursm;rS tqihq
f ihaf jymif;
vJ ay:xG e f ; vmaom vl r sKd ; qd k i f 7 tursm;
onf ta7S\wkdif;rsm;wGifomru taemufEdkifiH
rsm;Yvnf; awG\7SdEdkifayonf? odk\tm;jzihf Adk[;D

,kd;',m;Zmwfobifjycef;wpfcef;rS ,Ofrif;ysKdESihf ukd,Qwkd\. a7S;rlrysuf


[efa7;jypHkwGJtu

www.foreverspace.com.m

uckejf cif;
twGi;f od\k a7muf7v
dS mcJ7h m/ ,d;k ',m; uajconfrsm;
ESifh ,k;d ',m; tuynmvnf;yg0ifavonf? ,ckacwf
wdkifatmif jrefrm*DwESifh ZmwfobifavmuwGif
acwfpm;vsu7f adS om ,d;k ',m;oDcsi;f / wD;vk;H / wD;uGu/f
tuponfwdk\rSm ,dk;',m;vlrsKd;rsm; xHrS77SdcJhonfh
,Ofaus; r=tarGtESprf sm;yif jzpfayonf?

,kd;',m;uajconffwpfOD;. wyifwkdiftu

jrefrmt7yfoluav;rsm;,drf;

rD;,m;/ [efa*7D/ tDwvD/ pyde/f ydv


k ef/ t*vefpaom
taemufEdkifiHrsm;wGif a7S;&dk;tursm;onf aus;vuf
a'orsm;wGif ,ckwikd af tmif acwfpm;vsuf7-dS u.?
taemufEdkifiHrsm;wGif o&kyfaz:tu A,favrSm
157mpkESpfwGifay:aygufacwfpm;cJhonf?(A,fav7=
),ckacwfpm;vsu7f adS om a0ghZpHw
k u
JG enf;rSm eydv
k ,
D ef
vufxufwGifrS xif7Sm;vmcJhonf? ,ckacwfwGif
uBmt7yf7yfY acwfpm;vsu7f adS om taemufEikd if pH w
kH JG
uenf ; rsm;rS m azgh p xa7mh / wef * d k / 7G r f ; Ag;/
*spw
f mAwfpaom uenf;rsm;jzpf-u.?
Edik if jH cm;rsm;rSmuJo
h \kyd if jrefrmtuynmonfvnf;
a7S;acwfvlwkd\. omoema7; tursm;rS ay:ayguf
vmaomobifr= wpf7yfjzpfayonf? ,Ofaus;r=e,fy,f
us,f0ef;vmcJhonfESihftr~/ jrefrmh,Ofaus;r=onf
taemufzuf7dS tdN,
d Edik if .
H ,Ofaus;r=EiS afh ygif;pyfrd
avonf?odk\7mwGif jrefrmh,Ofaus;r=. rl7if;toGif
tjyifrSmum; aysmufuG,foGm;jcif;r7SdcJhacs? jrefrm
tuynmonfvnf; jrefrmyDyyD if wnf7cdS ahJ yonf?
dyif7ifah emifvufxuf
16 7mpkEpS t
f wGi;f pd;k pHcuau;tk
ahJ om bk
ESifh 18 7mpkEpS t
f wGi;f pd;k pHcahJ om tavmif;bk7m;vuf
xufwkd\wGifjzpfyGm;cJhaom,dk;',m;jrefrmppfyGJrsm;
a-umif\,;kd ',m; ,Ofaus;r=rsm;onf jrefrmEdik if aH wmf

jrefrmuajconfwpfOD;. wyifwkdiftu

www.foreverspace.com.m

uckejf cif;

(tay:)
*syeftrsKd;orD;cs,f7D,drf;
(tv,f0J)
AmvDu`ef;ol,drf;
(tv,f,m)
Zif;r,ftrsKd;orD;,drf;
(atmuf)
tar7duefausmif;ol,drf;

www.foreverspace.com.m

jrefrmEdik if aH wmf.ajrmufzufwcH g;r


7J7ifah jzmifrh wfvsuo
f PmoH;k aomppfom;aumif;wd\k xeG ;f um;onfu
h csiv
f rl sK;d wk\d twGuo
f ;D jcm;jynfe,fukd
jrefrmEdkifiH vGwfvyf a7;7jyD;aemuf 7uftenf;i,ftwGif; xlaxmifvmcJhayonf?ucsifjynfe,f
obm0yPnf;wk\djzifjh ynfEh u
S v
f su7f o
dS nft
h wkid ;f jynfaxmifpjk refrmEdik if .
H tm;xm;7ma'ojzpfavonf?
ucsijfynfe,f?
?ajrmufzuf orydkif;ZkeftwGif;
jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHajrmufzsm;wGif wnf7Sdaom
ucsijf ynfe,frSm {7m0wDESifh csif;wGif;jrpfzsm;jrpf0Srf;
a'oajrjyef\ rsm;ESihfawmawmif a7mjyGrf;vsuf7Sdonfh
jynfe,fwpfcjk zpfonf? jrihfrm;ndK\rd=if;aom awmif
xGwfawmifwef;-uD;rsm; euf&i=d ;f aom xlxyfaomopf
awm-uD;rsm;/ -unfvifat;jraom jrpfacsmif;a7wHceG rf sm;/
tif;tdkif-uD;rsm;ESihf wefqmqifxm;vsuf7Sd ay7m
obm0tm;jzifph rd ;f vef; om,mvSayonf?
ajrmufbufvWDw'G f 'D*7D233^ESifh 2825ta7S\
bufavmif * sD wG'f 'D*7D96 H4^ wdk\.t-um;/
ajrmufbufEiS t
f h a7S\bufwiG f w&kwEf id k if H taemufbufwiG f
uomc&dkif/ txufcsif;wGif;c&dkif em*awmifwef;
ESif h tmoHjynfw\kd 0ef;7Hvsufwnf&o
dS nf? jynfe,ft
wGif;wGifjrpfuD;em;c&dkifESihfAef;armfc&dkifwkd\yg0ifI
tus,t
f 0ef;rSm pwk7ef;rdik af ygif; 39900cef\7o
dS nf?

rsm;wdk\jzifhjynf\ESufae7um; ukef;vrf;c7D;oGm;7ef cJ
,Of;vSaomfvnf; txufwGifqdkcJhaom jrpfacsmif;
rsm;. taetxm;wkd\a-umifh awmifESifhajrmufodk\
vnf;aumif;/ ta7S\EiS t
hf aemufo\v
kd nf;aumif;/ a7vrf;
c7D;wGif avSi,frsm;jzifu
h ;l vl;qufo,
G Ef ikd -f uonf?
jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmfwiG f t-u;D qk;H jzpfaom
tvsm;14rdik f teH^rdik 7f dS tif;awmf-uD;tdik o
f nf Tjynf
e,ftwGi;f rd;k aumif;acsmif;zsm;cH7mY7Sad yonf?
( tif; awmf-u;D 7=) csi;f wGi;f jrpf.jrpfzsm;cH7m [l;aumif;
ajrjyef\/ rvdcjrpf.jrpfzsm;cH7m ylwmtdak jrjyef\w\kdrS
wyg;jynfef ,f. useaf 'owk\rd mS awmifxx
l yfvsu7f .
dS ?
txl;ojzifah rcESihf rvdcjrpf2oG,pf yf-um;&dS -wd*eH ,f
rSmjrifrh m;vSaom awmifwef;-u;D rsm; 7S7d um;vlol t
a7muftayguf enf;yg;onf? vla7Saus;vuf wpfpw
d f
wpfa'oESihf -w*d eH ,f[;l aumif;awmi-u
f m;wd\krmS vGecf hJ
onfh ESpftenf;i,ftwGif;urS tkycf sKyrf p= nf;0kid ;f
twGi;f od\k a7muf7v
dS m-uavonf?

ajrrsuEf mS jyifEiS 7hf moDOwk


ucsifjynfe,frSm ukef;jrifha'ojzpfonf\tavsmuf
yifv,fa7jyifxuf ysrf;r~ay3000cef\jrifhonf?
wpfEpS v
f ~iyf sr;f r~ rd;k a7csed v
f ufr 80cef\7mG oGe;f onf?
jynfe,f. ajrmufzufyikd ;f rd;k trsm;qH;k aom a'orsm;
rSmwpfESpfv~if vufr160 xd7GmoGef;onf? tylqHk;
tcsdew
f iG f zg7if[u
kd 9f 8'D*7 D tat;qk;H tcsdew
f iG zf g
7if[u
kd 5f 5'D*7D7I
dS 7moDOwkrmS r~wayonf?
jynfe,f. ajrmufbuftpGeaf 'orSm {7m0wDjrpfEiS hf
csi;f wGi;f jrpfw\kd jrpfzsm;cH7ma'ojzpfonf? ta7Sb
h uf
ydik ;f wGif {7m0wDjrpf. vufwufrsm;jzpf-uaom ar
ESih f rvdcjrpfwo
\k d nfvnf; aumif;taemufbuf wGicf si;f wGi;f
jrpfEiS ,
h f if;. vufwufjzpf aomO&kacsmif;onfvnf;aumif;/
ajrmufbufrS awmifbufo\kpd ;D qif;vm-uonf? erf;
wyufacsmif;ESif w
h ydejf rpfw\kdonf ta7S\bufrmS jrpfzsm;
cHI {7m0wDjrpfxo
J \kd pD;0if-uonf? rd;k aumif;acsmif; ESihf
aumufauG\acsmif;wd\konf taemufbufrmS jrpfzsm;cHI
{7m0wDjrpfxJodk\ pD;0if-uonf? Tjynfe,frSm
awmifxGwfawmifurf;yg;-uD;rsm;v~dK-uD;ajrmif - uD;

vlO;D a7ESiv
hf rl sK;d pkrsm;
1941ckESpf oef;acgifpm7if;t7 ucsifjynfe,f.
vlO;D a7rSm 428000cef\jzpf.? ysH\E\HS aexkid yf rHk mS jrpf-uD;
em;c&kdifwGif pwk7ef;wpfrdkifv~if14a,muf/ Aef;armf
c&kdifY29 a,mufr~pD jzpf.? jynfe,ftwGif;wGif
ucsi/f 7Sr;f /vdv
k rkd q
kd kd /jrefrm /jrefrmwd\k.a7S;tEG,rf sm;/
oufvlrsKd;rsm;aexdki-fuonf? 1948ckESpfoef;
acgifpm7if; rsm;t7 ucsiftrsKd;om; OD;a7rSm
220000 ausmf7Sd a-umif;od7onf? usefvlrsKd;pkrsm;
. OD;a7udkrl 1931ckESpf oef;acgifpm7if; t7om
od7Sd7onf? xdkpm7if;t7 7Srf;trsKd; om;100000eD;
yg; /jrefrmESit
hf ZD/ v7S/D rm&l;/rdik ;f om/zGepf aom jrefrf m
wd k \ . a7S ; tEG , f r sm; ^0000ausmf / vd k v d k r d k q dk
8000eD ; yg;/ ouf t pk 0 if r sm; 4000r~/w7k w f
7000r~7So
d nf[o
k 7d onf? (csiv
f rl sK;d 7= )
ordik ;f tusO;f csKyf
ucsifvlrsKd;wdk\rSm wdAufjrefrmtEG,f0ifrsm;jzpfI
10

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f

jrpf-uD;em;c&kdif tif;awmf-uD;wGif -unfndKzG,f7mzl;ar~mf7aom a7FrLapwD

jrefrmwdk\ESifh wEG,fwnf;rS qif;oufvmolrsm;jzpf


-uonf? wdAufjrefrm tEG,f0ifwdk\onf jrefrmEdkifiH
wGi;f o\kd wokwjf yD;wokwf a&F\ajymif;qif;oufvm7m
117mpkESpftwGif;u jrefrmEdkifiH ajrmufzsm;tpGef;odk\
a7muf7Sdvm-uI 15 7mpkESpfwGif jynfe,ftwGif;odk\
a7mufvm tajcpdu
k -f uonf[k ,lqzG,7f m7So
d nf?
yk*HacwftwGif;u ucsifjynfe,fwGif yg0ifaom
a'owd\krmS yk*aH cwfjrefrmEdik if t
H wGi;f yg0ifc.
hJ ? wm;
wm;wd\k 0ifa7muf wdu
k cf u
kd I
f yk*rH if;qufysufjyKef;
aomtcg Tjynfe,fa'o wpf0u
kd w
f iG af rm7Sr;f wd\k-u;D
pd;k cJo
h nf? awmifial cwfra7mufrD acwfv,fwpfav~muf
vkH; arm7Srf;wdk\rSm Tjynfe,f a'oomrutquf
jzpfaom taemufykdif;7Sda'orsm;ud v
k nf; -uD;pdk;Edkifch J
onf? wcgw7H awmifzuf jrefrmEdik if w
H iG ;f od\v
k nf;aumif;
ta7S\zuf w&kwjf ynftwGi;f od\kvnf;aumif; 0ifa7muf
wdu
k cf u
kd t
f m+m jzef\c-hJuojzif -h u;D us,af om ppfra= 7;7m
rsm;ukd ay:aygufapcJhonf? xdkpOfuarm7Srf;wdk\
tcsuf tcsma'orSm rdk;aumif;jzpfonf? 1536ckESpf
avmufwiG f awmifirl aS eI jrefrmEdik if H jyefvnfpnf;
vkH;xlaxmifpOfu/ ucsifjynfe,f a'owpf0dkufrSm
jrefrmEdik if EH iS hf wyl;waygif;wnf; jyefvnfjzpfco
hJ nf? xdk
aemufaomf ucsijf ynfe,fa'orSm jrefrmEdik if t
H wGif;
wpnf;w&k;H wnf; wnfwyhH g0ifc.
hJ ? jrefrmEdik if u
H kd

jAdwo
d ~wk\d odr;f jyD;aemuf1885 ck 'DZifbmvtjyD;28
7ufae\wiG f Aef;armfjrdK\ukd odr;f yku
d cf o
hJ nf?
xdpk Ofu jynfe,fa'otwGi;f 7Sd jrefrm/7Sr;f ucsiw
f \kd
yl;aygif;um jAw
d o
d ~w\.
kd tkycf sKyrf u
= kd umvtwe-u
f m
awmfvSefwdkufckdufcJh-uonf? ckdifjrJpGmzdESdyftkyfcsKyfEdkif
a7;twGuf jAdwo
d ~w\dkonf 1895ckEpS f 'DZifb
f mvtxd
10ESprf ~ wku
d cf u
fdk cf \J7onf? xdak emufaomf ucsiv
f rl sK;d
wd\ktm; e,fjcm;a'otkycf sKyfa7;pepfatmufwiG f xm;
cJo
h jzifh jynfrtkycf sKyfa7;ESihf uGjJ ym;cJah vonf?
xdt
k yk cf sKyaf 7;pepfwiG f jrefrmjynfb7k ifcu
H wdu
k f
&kduftkyfcsKyfI txufwef;t7m7Sdrsm;udkrl t*vef
jynf7dS tdN,
d Ekid if q
H idk 7f m twGi;f 0efu cef\tyfavonf?
ucsifawmifwef;a'o tygt0if 7Sr;f jynfajrmufyidk ;f
a'oukd 7Sr;f jynfajrmufyidk ;f e,fjcm;0efaxmufutkyf
csKyf7avonf? ucsifawmifwef;a'o tkycf sKyfa7;
Oya'rsm;rSm ,if;"avhxkH;pHrsm;tay:rSD;I a7;
qGJxm;aom pnf;rsOf;rsm;jzpfavonf? 1930jynfh
ESpw
f iG x
f w
k jf yefaom ucsiaf wmifwef;om;rsm;qkid 7f m
pnf;rsO;f Oya'rsm;ESif h ucsijf ynfe,fvufpJG pmtkyf
rsm;rSm xif7mS ;aomOya' pmtkyrf sm; jzpf-uonf?
yifvn
Hk v
D mcH
194^ ckESpfwGif AdkvfcsKyfatmifqef; acgif;aqmif
11

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f
aom zqyvtpdk;7tzGJ\wufvmaomtcg/oD;jcm;
uif;vGwfaeaom awmifwef;a'orsm;udk jrefrmjynf
r-uD; twGif;odk\ odrf;oGif;vdkojzifh awmifwef;om;
rsm;ESifh pum;urf;vSrf;cJhavonf? odk\jzifh 194^ ck
azazmf0g7Dv 12 7ufae\wiG f yifvjHk rdK\Y usi;f yaomyif
vkH nDvmcH-uD;wGif awmifwef;a'acgif;aqmif-uD;
rsm;ESifh AdkvfcsKyfatmifqef; tr;jyKaomjrefrm
acgif;aqmif-uD;wd\konf awmifwef;a'orsm;tm; jref
rmjynfr-uD;ESihf yl;aygif;7efukd wnDwnGww
f nf; qk;H
jzwf-uavonf? (yifvkHnDvmcH &=)
tqdkyg oabmwlnDcsuft7 194^ZGefv 17uf
ae\wiG f pwifusif;yaom wkid ;f jynfjyKvFwaf wmfraS 7;
qGt
J wnfjyKay;cJo
h nf h Ekid if aH wmfz\JpG nf;tkycf sKyyf kH tajccH
Oya' tcef;(1)tykd'f(6)wGif jrpf-uD;em;ESifhAef;
armfc&kdifrsm;[lI ,cifuac:wGifcJhaom e,fajrrsm;
udk jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;wGif jynfaxmifpk
tzG\J0ifwpfck tjzpfz\JGpnf;7rnf? xdjk ynfaxmifpt
k zG\J0if
udk TrSaemiftzdk\wGif ucsifjynfe,f [kac:7rnf
[lI twdtvif;a7;om; az:jyxm;ayonf?
1948ckZefe0g7Dv4 7ufae\wGif jrefrmEdkifiHvGwf
vyfa7; 77Sjd yD;aemufZefe0g7Dv10 7ufae\wiG f ucsif
jynfe,fupkd wifz\JGpnf;vdu
k af vonf?

*syfckwf7ufuef; 7ufaeaom ucsiftrsKd;orD;

pktwGi;f rS cGx
J u
G Ef idk cf iG 7hf adS omfvnf; ucsijf ynfe,frmS
xdkuJ\ odk\cGJxGufEdkifcGifhtm+mrsm; r,lxm;acs?
xGuu
f ek yf Pnf;rsm;
ucsifjynfe,frSm ajray:ajratmuf o,HZmw
yPnf;wkd\ ukHvkH-uG,f0aom jynfe,fjzpfonf? pdrf;pdk
xlxyfaom opfawm-uD;rsm;rSm tzdk;wefaomusGef;
opfrsm;/ tjcm;opfrmrsm;tjyif opfawmxGuyf Pnf;
rsm;7So
d nf? wd,uBmppfrjzpfru
D opfawm-uKd;0dik ;f
tjzpfowfrSwfum opfrsm;udkarG;jrLxm;onfh ajr
{uaygif ; 12000ausmf & S d a vonf ? Aef ; armf
c7dkifrSxGufaom uGsef;opfwdk\onf tjcm;a'orsm;rS
xGufaom uGsef;opfwdk\xuf ykdrdkfaumif;rGeftzdk;xdkuf
wefayonf? jynfe,ftwGi;f v,f,mpdu
k yf sKd;cJah om
ajr{uaygif;rSm 156000r~7Sdonf? pdkufysKd;vufp
7SdvsufESifh rpdkufyJxm;cJhaom {uaygif;rSm 33000
r~ 7Sdonf? ysrf;r~jcif;tm;jzifh ESpfpOfESpfwkdif; pyg;
wefcsed f 84000r~ xGu7f o
dS jzifh jynfe,ftwGi;f 7Sd
vlOD;a7twGuf vkHavmuf&kHomru ykdvsuf7Sdonfukd
awG7\ ayonf? jynfe,ftwGi;f v,f,mrsm;udv
k nf;aumif;/
opfawmrsm;udv
k nf;aumif; wd;k cs\v
J yk u
f ikd rf nfqv
kd ~i{f u
aygif;ajrmufjrm;pGmudyk if wd;k cs\v
J yk u
f ikd Ef idk af o;onf? jynf
e,frx
S u
G af om ajratmuf o,HZmwtzd;k wefyPnf;
rsm;rSm ausmufprd ;f / y,if;jr/eDvm/jrdKifped /f yWjrm;ESifh
a&Fwdk\jzpf-uonf? xkdyPnf;wdk\ukd acwfrDpepfjzifhwl;
az:xkwf,ljcif; r7Sdao;ay? y,if;udk[l;aumif;
ajrjyef\ESifh rkdif;uGrf;wdk\wGifawG\7onf? ausmufpdrf;
wG i ;f rsm;rS m jrpf-uD;em; ta7S\ajrmufbuf7dS armvk;H /
cifuefpDESifh -wd*He,frsm;wGif7Sdonf? ausmufeD ESifh

tkycf sKyfa7;
ucsijf ynfe,fukd tkycf sKy7f efrq
J Nt7 a&G;aumuf
wifajr|mufonfh jynfol\udk,fpm;vS,frsm; yg0ifaom
ucsijf ynfe,faumifpw
D pfc7k .
dS ? xkad umifpw
D iG t
f rwf
19OD;7SdI ucsifvlrsKd;r[kwfaom udk,fpm;vS,frsm;
vnf; yg0ifonf? ucsifjynfe,faumifp.
D axmuf
cHcsuft7 ucsiftrsKd;om;trwfwpfOD;udk EkdifiHawmf
oRw-uD;u ucsifjynfe,f0ef-uD; tjzpfcef\tyfxm;
onf? ucsijf ynfe,f0ef-u;D onf ucsijf ynfe,fOUX
vnf;jzpfonf? olonfucsifjynfe,f pD7iftkyfcsKyf
a7;udPwkd\ udkwm0ef,laqmif&Guf7onf? ucsif
trsKd;om; r[kwo
f rl sm;ESihf oufqidk af om udPrsm;udk
aqmif&Guf7mY ucsiftrsKd;om;r[kwfaom ukd,fpm;
vS,rf sm;. qNuko
d ;D jcm;7,ljy;D rSom aqmif&u
G af vonf?
ucsifjynfe,f zGJ\pnf;xm;ykHwGif tjcm;e,frsm;
zGJ\pnf;xm;ykHESifh rwlyJ xl;jcm;aom tcsufwpfckrSm
tjcm;tjcm; jynfe,frsm;onf zGJ\pnf;tkyfcsKyfykH
tajccHOya' tm+mwnfjy;D 10 ESpt
f vGeYf jynfaxmif
12

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f
r7SdbJ tcsKd\ukefpnfrsm;udk xkwfcGifh/ oGif;cGifhrsm;ay;
Edik af vonf?

ywjrm;wd\krmS eef;,mqdyaf 'orS xGuaf omfvnf; ,ck


tcgY wl;az:jcif;r7Sdacs? jynfe,ftwGif;7Sd jrpf
acsmif;rsm;rS a&FudkusifI 7Ekdifaomfvnf; pD;yGm;a7;
vkyfief; vkyfudkifEkdifavmufatmif rrsm;vSay?
ucsifjynfe,ftpd;k 7onf "gwfoWKw;l az:vkyu
f idk af 7;
udk zG\HjzdK;ap7ef7nfoefI "gwfoWK7mS azGw;l az:a7;tzG\J
wpfczk \JGpnf;jyD;v~if "gwfoWKwl;az: a7;vkyif ef;rsm;
ukd pepfwusjyKvkyf 7efprD pH ikd ;f jyif;vsuf 7Sad vonf?

acwfopfucsijf ynfe,f
jynfe,fwiG f vlrsm;pkjzpfaom ucsiv
f rl sK;d rsm;onf
wdk;wuf-uD;yGm;vdkaompdwf7SdI odvG,fwwfajrmuf
vG,faom vlrsKd;rsm;jzpf-uonf? ucsifvlrsKd;wdk\rSm
tpOftvmtm;jzifh ewfudk;uG,faom vlrsKd;rsm;
jzpfaomfvnf; vGecf ahJ omESpt
f enf;i,fu Ak<t,l0g'
ESichf 7pf,meft,l0g'rsm;od\k tawmftoifh ul;ajymif;
vm-uonf? c7pf,mefomoemjyKyCk Kv
d w
f \ko
d nf ucsif
jynfe,fo\kd 1856 5^ ckEpS af vmufuyif pwif
a7muf7cdS -hJ uavonf?
ucsifvlrsKd;rsm;wGif bmompum;om7SdIpm
ayrsm;r7S d c J h a cs? ,ck t cgc7pf , mef o moemjyK
ykCKdvfrsm;u a7mrtQ7mrsm;jzifh ucsifpmayudk
wDxGifay;xm;onf? c7pf,mefomoemjyKq7m [if
qefqdkolu ucsift*vdyf tbd"mefwpftkyfukd
jyKpkxm;cJah vonf?
ucsijf ynfe,ftpd;k 7tzG\JwiG f jynfe,fOUXtjyif 0ef
-uD;3OD;7Sad o;onf? b@ma7;ESit
hf cGeaf wmfXme0ef-uD;/
ynma7;/ use;f rma7;ESijhf ynfo\l0efxrf;Xme0ef-uD;ESi\f
v,f , mpd k u f y sKd ; a7;/ opf a wma7;ES i f h v rf ;
yef;qufo,
G af 7; 0ef-uD;rsm;jzpfonf? ucsijf ynfe,f
twGif; txufwef;ausmif;rsm; tv,fwef;ausmif;

vrf;yef;qufo,
G af 7;ESiu
hf ;l oef;a7mif;0,fa7;
jynfe,ftwGi;f wpfae7mrSwpfae7mod\k oGm;vm7ef
vrf;aumif;rsm; vkHavmufpGmr7Sdacs? vm;odk\r[kwf
qifrsm;rSm ul;oef;oGm;vmolrsm;twGuf orm;&d;k us
ukefwif oW0grsm;jzpfonf? jrpf-uD;em;jrdK\rSmrM
av;jrdK\ESifh rD;7xm;vrf;rdkifaygif;33^ rdkif a0;uGmI
rD;oabmrsm;tjrJwap 0ifxGufoGm;vmaeaomjrdK\
jzpfonf? jrpf-uD;em;jrdK\rq
S ifbo
dk \kd oabmjzifo
h mG ;vm
Ekid af o;onf? jrpf-uD;em;/ Aef;armfEiS yhf w
l mtdjk rdK\rsm;
wGif avqdyrf sm;7S7d m 7efuek jf rKd \EiS f 7h ufoWwpfywfv~if
2-udru
f squfo,
G yf so
H ef;vsu7f o
dS nf?
a7vrf;/ avvrf;rsm;tjyif ta7;-uD;tokH;0if
aom awmif-um;vrf;rsm;vnf;7Sdao;onf? jrpf-uD;
em;rSr;kd aumif;/ rdik ;f uGr;f wd\kujkd zwfI tdN,
d Edik if t
H wGi;f 7Sd
vD'jkrd Kd \ov
\k d nf;aumif;/ jrpf-u;D em;rS qGeyf 7mbku
H k d jzwfI ylwmtdk
od\kvnf;aumif;/ w&kwEf idk if eH ,fpyfteD;7Sad om a0gjrdK\o\kd
vnf;aumif;/ awmif-um;vrf;rsm;&Sd
onf? Aef;armfjrdK\rS wydefjrpf
0Srf; vrf;pOfjzifh w&kwfEdkifiHodk\
a7muf7EdS idk o
f nf?
xkdodk\ awmif-um;vrf;
c7D;rsm;jzifh w&kwfEdkifiH/ tdNd
,Ek d i f i H r sm;od k \ quf o G , f E d k i f
onf h t avsmuf ucsif j ynf
e,f w G i f uk e f ; vrf ; ul ; oef ;
a7mif;0,fr=rsm; wjznf;
jznf; zGH\jzdK;Ivmonf? xGuf
uk e f 0if u k e f u ef \ owf a 7;Oy
a'rsm;ud k Tjynf e ,f t wG u f
tenf ; i,f av~mh a ygh I jyif
qif x m;7um; c&k d i f 0 ef r sm;
u aiG v J v S , f j cif ; pH e pf aiG
azmifzGJ\I ar~mcsvmaom
ajymif ; vF J a y;jcif ; pH e pf r sm;
13

ucsifjynfe,fxGuf tzkd;wef u`ef;opfrsm;

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f
rsm; trsm;tjym;jyif wnfaxmifjy;D onf\ tjyifq7mjzpf
oifo_d aH usmif;wpfcu
k kd yifjrpf-uD;em;jrdK\Y pwifziG fh
vSpv
f u
kd jf yjD zpf.? vlxyk nma7;udv
k nf; pwifaqmif
&Guaf eavjyD? ynma7;ESiphf yfvsO;f I 195152 ckEpS f
wGif tokH;p7dwf7efykHaiG 120^280 owfrSwfxm;
cJhonf? 195253ckESpfwGif 19^3630txdwdk;jr|ifh
owfrw
S f xm;cJah vonf?
jyefvnfxal xmifa7; vkyif ef;rsm;wGif v,f,mpdu
k f
ysKd;a7;ESifh wd7>mefarG;jrLa7;vkyfief;rsm;onf ta7;
ygt7ma7mufonfhtavsmuf v,f,mpdkufysKd;a7;ESifh
wd7>d mefarG;jrLa7;twGuf ucsijf ynfe,ftpd;k 7u ESpf
pOfESpfwdkif; trawmfaiGrsm; xkwfacs;cJhavonf?
195152ckEpS f twGi;f wGif v,f,mpdu
k yf sK;d a7;twGuf
trawmfa-u;aiG 2odef;r~acs;cJhI wd7>mef arG;
jrLa7;twGuf aiGaygif;48000r~ acs;iSm;cJah vonf?
use;f rma7; vkyif ef;rsm;ESih f pyfvsO;f I jrp-u
f ;D em;/
Aef;armfESifh ylwmtdkjrdK\rsm;wGif jynfol\aq;&kHrsm;7Sd
onft
h jyif umvom;a7m*g wdu
k zf suaf 7;t zG\Jwpfz\JEG iS hf
usef;rma7; tzG\J i,fuav;wpfcw
k \kd rmS Aef;armfjrdK\
wGif pwifaqmif&u
G v
f suf7o
dS nf?
7efukefjrdK\Y zGifhvSpfoif-um;vsuf7Sdaom vuf
axmufuse;f rma7;r; oifwef;ausmif;/ olemjyKq7mr
twwfoifwef;/ ausmufx;kd q7moifwef;rsm;od\k u
csijf ynfe,frS ausmif;om;rsm; tywfpOfapvFwo
f if

-um; vsu&f 7dS m r-umrDtwGi;f use;f rma7;pDru


H ed ;f rsm;
udk taumif txnfaz:Ekid af yawmhrnf?
ucsifjynfe,fwGif jynfawmfompDrHudef;t7 a7;
qGJxm;aom vkyfief;aqmifwmwdk\rSm txl;yifpdwf
0ifpm;p7maumif;vSonf? TpDru
H ed ;f t7 opfxw
k f
vkyfa7;tzGJ\ "gwfoWKwl;az:vkyfukdifa7;tzGJ\ pufr=
vufr= xGe;f um;a7;tzG\J tp7Sad om tzG\J i,fuav;
rsm;udkzGJ\pnf;vsuf ajray:ajratmuf yPnf;rsm;ukd
pepfwus xkwv
f yk af 7mif;csjyD; v~iaf cwfraD omjynf
e,ftjzpf xlaxmif7efjzpfonf? ,ckjrpf-uD;em;jrKd \Y o
-um;pufwpfcEk iS hf vufry= nmoifwef;wpfck zGiv
hf pS f
xm;jcif;rSm vkyif ef;tpysKd;jcif; r~om7Sad o;onf?
xdrk w
S pfyg; jynfe,ftES\Htjym;wGif pmoifausmif;
rsm;zGiv
hf pS af 7;/ aq;&kaH q;cef;rsm;zGiv
hf pS af 7;/ vrf;
a-umif;rsm;azmufvyk af 7; udPwd\k uv
dk nf; wygwnf;
pwif aqmif&u
G v
f su7f adS yonf? ,cktcgjrefrmjynfr
7Sd rW7mt7yfrS Aef;armfo\kd armfawmfum;vrf; azmuf
vkyfawmhrnfjzpf7m/ ,cifu rMav;ESifhAef;armfrSm
7Sr;f jynfe,fbufrS armfawmfum;vrf;t7 378rdik rf ~
uGma0;cJah omfvnf; Tvrf;-uD; jyD;ajrmufaomtcg
265rdik rf ~om uGma0;ayawmhrnf? qdck ahJ ompDru
H ed ;f rsm;
a-umifh ucsijf ynfe,frmS ae\jcif;njcif;yif wu,f
acwfrw
D ;kd wufaom jynfe,fwpfck jzpfvmawmhrnf[k
,k-H unf7avawmhonf?
OD;b7Sif

Aef;armfESihf a7F*ljrdK\t-um;wGif cef\nm;pGm wnf7Sdonhf{7m0wDjrpf. 'kwd,jrpfusOf;

14

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f
ucsifvlrsdK; ? ?jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHtwGif;
ucsiv
f rl sK;d wk\d aexkid 7f mtcsut
f csma'orSm csi;f wGif;
jrpfzsm;ESihf {7m0wDjrpfzsm;wkd\jzwfoef;pD;qif; 7m
a'wpf0dkufjzpf.? ajrmufzufvWDwG'f23H3^'D*7D
ESihf 28H25'D*7Dwkd\t-um; ta7S\buf avmif*sDwG'f
96'D*7DESihf 98H4^'D*7D t-um;jzpfaom tmoHjynf
ta7S\ajrmufyikd ;f ESifh jrefrmEdik if aH jrmufyikd ;f w&kwjf refrm
e,fpyf tvGef a'orsm;wGif ys\HE\HaS exkid -fu
f onf? ucsif
wkd\. vlOD;a7rSm wjznf;jznf;wkd;wufrsm;jym;vm
cJh7m rkd;ukwfe,f udk;awmifa'o a7FvDjrpf0Srf;a'o
vm;&d;= e,fEiS fh 7Sr;f jynfe,f ajrmufyikd ;f awmifzufusKid ;f
wHke,ftxdysH\ESH\vsuf7Sd-uonf? jrefrmEdkifiH. ty
jzpfaom tmoHjynf ywfuGdKifawmif. taemufzuf
awmifapmif;a'oESihf w&kwfEdkifiH ,leefjynfe,fwGif
ta7S\zufavmif*sw
D 'G f 99'D*7Dcef\ txda'owd\kwiG f
vnf; ucsifvrl sKd;rsm;udk awG\7ayonf?
1931ckESpf jrefrmEdkifiHoef;acgifpm7if;t7 jref
rmEkid if t
H wGi;f ae xdik u
f aomucsiOf ;D a7rSm 153000
ausmf7Sd.? xdkta7twGufrSm oef;acgifpm7if;r
aumuf,lEdkifcJhao;aom ylwmtdke,f [l;aumif;e,f
0e,farcESihf rvdcjrpfpyf-um;7Sd -wd*He,fwkd\wGif7Sd
aomucsifOD;a7rsm; ryg0ifcJhay1931ckESpfujref
rmEdkifiHtwGif; ucsifOD;a7 214000 r~7Sdvdrfhrnf[k
u`r;f usio
f w
l \dku cdik v
f pkH mG cef\reS ;f cJ-h uonf? xdpk Of
tcgu tmoHjynfwiG u
f csiftrsKd;om;aygif;3000 r~
&Sdonf[k tmoHoef;acgifpm7if;wGif az:jyxm;
onf? Aef;armf ESihfjrpfuD;em;c&dkifrsm;tygt0ifjzpf
aomucsijf ynf e,fa'otwGi;f Yyif 1948ckEpS f oef
acgifpm7if;t7 ucsifOD;a7 221901a,muf7Sdonf
[kod7ojzihf ucsifvlrsKd;wkd\rSm wjznf;jznf;vlOD;a7
wd;k wufvsuf7o
dS nfukd odomEdik o
f nf?

a7F\ajymif;aexkid v
f myHk
awmifbuf a'orsm;odk\ a7F\ajymif;vm-u7mwGif
ucsiw
f \dkonf w&kw/fjrefrm/wdAufEiS fh tmoHjynfw\dk.
e,fpyfrsm;qHk7m awmawmifxlxyfvSaom a'o
wpf0dkufwGif a7muf7SdvmjyD;aemuf/ xkda'orStcGifh
omv~if omonfhtavsmuf awmifbufjrefrmEdkifiH
twGi;f od\k wjznf;jznf; a7F\ajymif;vmcJ-h u[ef wlonf?
olw\dk. a7F\ajymif;7mc7D;vrf;rSm cufcv
J I
S wpfa-umif;/
xkrd w
S pfyg; olw\dk.tvsiu
f a7F\ajymif;oGm;c-Ju
h aom
rGefcrmtEG,f0ifrsm;ESihf tjcm;tEG,fwl vlrsKd;rsm;u
a7F\ajymif;7mvrf;wGif ydwfqkd\[ef\wm;bdouJhodk\ 7S d
aecJhaoma-umihfwpfa-umif; ucsifwkd\rSm jrefrmEdkifiH
wGif;odk\ a7\Fajymif;0ifa7muf7mwGif twefaemufus
olrsm;jzpf-uonf? jrefrmEdkifiH wGif;odk\0ifa7muf
cJh-ujyD;aemuf -wd*He,f(arcESifhrvdcjrpf2oG,fpyf
-um;7SdoHk;axmifha'o)odk\a7mufaomtcgwGifa7S\
odk\ qufvuf a7F\ajymif;jcif; rjyKEdkifbJumvtwef
-um tajcpdkufaexkdifcJh-u7[ef wlonf? ta-umif;
rSmxkdpOfu jrefrmEdkifiHajrmufzsm;udk arm7Srf;wkd\-uD;
pdk;cJh-uaoma-umifh[kqdkzG,f7m7Sdonf? arm7Srf;wkd\
tiftm; ,drf;,dkifaomtcgrS a7S\odk\qufvufa7F\
ajymif;I ,ckaexkdif7m a'orsm;odk\wjznf;jznf;
a7mufvmcJ-h uonf? w&kwo
f rdik ;f usr;f rsm;udk axmuf
xm;jcif; tm;jzifh-wd*He,frS awmifbufodk\pwifa7F\
ajymif;onfrSm c7pfESpf157mpk tv,favmufu[k
cef\reS ;f Ekid o
f nf? jref rmEdik if w
H iG ;f od\k pwif0ifa7muf
onfrmS um; 117mpkEpS af vmuf jzpfwef7monf[k ,lq
Edik af yonf?
157mpkEpS t
f v,favmufupI vlwpfqufjy;D wpfquf
a7F\ajymif;vm-upOfwGif ucsifwkd\rSm a7muf7SdjyD;jzpf
aom 7Sr;f ESijfh refrmw\.
dk ,Ofaus;r= tcsut
f vufrsm;
udk pwif77Scd -hJ uonf? xkrd w
S pfyg; rdrw
d \dkae7m77Sad 7;
ponfwkd\twGuf a7muf7SdjyD;aom 7Srf;jrefrmpaom
olw\dk EiS fh r-umc+ qko
d uJo
h \dk wku
d cf u
kd rf r= sm;jzpfymG ;
cJh.? tiftm;enf;onfh a7muf7SdjyD;vlrsKd;rsm;udk
awmifbufo\kd wGe;f xkwEf ikd cf -hJ u.? Tod\kjzifh q'H;k e,f
wGif aecJah om yavmifw\kdrmS awmifbufa7FvjD rpf0rS ;f
bufo\dk a7F\ajymif;vmcJI
h ucsifw\dk rmS rl q'H;k e,fwiG f
tiftm;ESihf tajcpdkufaevsuf7Sd-uavjyD? ucsif
wkd\rSma7F\ajymif;-u7m wGifawmif&dk;udkvkduf-u.?
tajcpdu
k af exkid f -u7mYvnf; rsm;aomtm;jzihf awmif
&dk; awmifpG,fwkd\udk ydkrdkESpfouf-uonf? jrefrmEdkifiH

ucsiw
f \dk.rlvZmpfjrpf
ucsifvlrsKd;wkd\rSm wdAufjrefrm tEG,f0ifrsm;jzpf
-uI jrefrmvlrsKd;wkd\ESihf bkd;pOfabmifqufrSpI rsKd;
&d;k wpfcw
k nf; uqif;oufvmolw\kd jzpf-uonf? olw\.
dk
rl7if;a'orSm r*`dKif;7Sif*7bHk jzpfonf[krd&dk;zvm
rSwo
f m;xm;-uonf? xkpd um;. t"d_m,frmS obm0
tm;jzihf jyef\jyL;aeaom awmifxdyfjzpfonf? Tjyef\
jyL;aeaom awmifxdyfrSm wdAufjynfa7S\buf
ESihf plc`efe,ft-um;7Sd ukef;jrifha'oyifjzpf[ef wl
avonf?
15

www.foreverspace.com.m

ucsifvrl sKd;
wGif;okd\ a7mufjyD;aemuf awmifwef;rsm;wpfav~muf
awmifbuf qGeyf 7mbHo
k \/kd qGeyf 7mbHrk o
S nf awmifbuf
awmif&dk;twkdif;vnf;aumif;/ taemufawmifbuf
'&kcsuo
f \kv
d nf;aumif;/ xyfrcH o
JG mG ;onfh vrf;wpfo,
G /f
-wd*He,ftwGif;7Sd awmifwef;twkdif; qufvmI
arcjrpf7;dk wpfav~muf awmifbufo\kd qif;vmcJo
h nf\
vrf;wpfo,
G f Tod\kvrf;ESpo
f ,
G u
f jJG ym;um a7F\ajymif;
ysH\E\HSc-hJ uonf[k ,lqzG,7f .
dS ?
trnf
ucsi[
f al oma0g[m7rSm trSepf ifppf jrefrmwd\kac: aom
a0g[m7omjzpfonf? ucsifvlrsKd;wkd\. pum;
r[kwaf cs? ucsifvrl sKd;rsm;onf rdrw
d \dk urkd rd w
d \dk *sif;
azgvlrsKd;rsm;[kom ajymqkd-uonf? vlwpfa,muf
[kt"d_g,f7Sdonf? w&kwfvlrsKd;rsm;url ucsifvlrsKd;
rsm;udka,*sif[kac:qdk-uonf? t"d_g,frSmvl &dkif;
[k77Sdonf? ,Ofaus;aom w&kwftrnfwckrSm
7Sefxkdjzpf.? awmifxdyfom;[k t"d_g,f7onf?
tmoHjynfwiG f ucsiw
f \dkukd pifz;kd [kac:a0:-uonf?
jrefrmrSww
f rf;rsm;Y odr;f azg[kyg7So
d nf? 7Sr;f vlrsKd;
wd\ku ucsiv
f rl sK;d udk cef*[k ac:a0:-uonf? ,ckt
cgvltrsm;uyif *sif;azgvlrsKd;udk ucsifvlrsKd; [k
omod7Sdem;vnf-uonf? tvGefa7S;usaom jrefrm

taetxkdif &kd;om;-uaom ucsifrdom;pk

ausmufpmrsm;wGif ucsifqdkaompum; oHk;E=ef;xm;


onfudkrawG\7ay? odk\7mwGifoU7mZf 804ckESpfxkd;
anmifOD;a7Fpnf;cHk OnHe0ausmufpmwGif ujcif[k
a7;xd;k xm;onfukd a7S;OD;pGm awG\7onf?
ucsit
f yk pf u
k rJG sm;
*sif;azgqdak om pum;rSm a,bk,stm;jzifh ucsif
rsm;udk ac:a0:aomfvnf; a'otvdu
k q
f v
kd ~if awmif
buf atmufbufwGif aexkdif-uaom ucsifrsm;ukd
*sif;azg [kac:wGiI
f txufzuf (0g)jrpfzsm;zuf
wGif aexdkif-uaom ucsifrsm;udkcck [kac:-u
avonf? cckqdkaomucsifpum;rSm jrpfzsm;[k
t"d_g,f77So
d nf?
ucsifvlrsKd;wkd\. tpOftvmtm;jzifh olwkd\onf
0csuf0qdkaom a7S;OD;zcif-uD;rS qif;oufayguf
zGm;vm-uonf[k ,Hk-unf-u.? zcif-uD;0csuf0
rSm om;ig;OD;7Sd7m tqdkyg om;ig;OD;rS -uD;pOfi,f
vkduf xif7Sm;aom vlrsKd;tkyfpk-uD; 5pkjzpfay:vm
onf [ktqd7k o
dS nf? xdo
k w
l \dk rmS (1)r7pf (2)vaxm
(3)vzdik f (4)tifcrk Ef iS fh (5)r7rf wk\d jzpf-uonf? tpf
udk t-uD;qH;k rS aygufzmG ;qif;oufaom r7pftyk pf rk mS
olw\dkvrl sKd;pkw\kdxw
J iG f 0gt7ifq
h ;kH jzpfI vzdik t
f yk pf rk mS
tiftm;t-uD;qHk;jzpfonf? TvlrsKd;tkyfpk 5pkwkd\
onf a7S;,ciftcg vlrsKd;csif; a7m,Sucf gtwlwuG
yifa7maESm aexkid af vh7-dS uonf?
jyqdkcJhaom vlrsKd;tkyfpk5pktjyif zcif-uD; 0csuf0
qdo
k .
l nDi,f^OD;rS qif;oufaygufzmG ;onf qkad om

{nhfonftm; rkef\cGH{nhfcH7aom ucsifr*vmaqmifowkd\orD;

16

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

ucsifvrl sKd;
tjcm;vlrsKd;tkyfpk 15pkvnf;7Sdao;onf? odk\aomf
xko
d w
l \dkrmS xif7mS ;jcif;r7Sad cs?

ucsifpmudk wDxGifay;cJhonf? ucsifvlrsKd;wkd\onf


rdrdwk\d bmompum;jzifh ajymIrjzpfaomtac:
ta0:rsm;udk jrefrmpum;jzifv
h nf;aumif;/ 7Sr;f pum;jzif\
vnf;aumif; ac:a0:-uonf?

"avhx;kH pHrsm;
ucsiv
f rl sK;d wk\donf tpOftvmtm;jzihf ewfuu
kd ;dk
uG,faom vlrsKd;rsm;jzpf-uonf? aus;7Gmrsm;wGif
'krq
f qkad om ewfq7mrSm txl;yifta7;ygt7ma7muf
aom ykCdKvfwpfOD;jzpfonf? r*vmaqmifaomtcg
wGif vnf;aumif; wpfpw
k H pfa,mufaoqH;k I oj*K[
rf nft
h cg
wGiv
f nf;aumif; 'krq
f ewfq7mu nFejfya7S\aqmif7onf?
aus;7Gmwdkif; aus;7Gmwkdif;wGifqvdkif;[k ac:aom
t7yfvl-uD;rsm;7Sdonf? qvdkif;udk aygrd=if;[ktac:
rsm;onf? xko
d w
l \dkonf rdrad us;7GmtwGi;f tr=tcif;/
oma7;/ ema7;udPrsm;Y jrefrmEdkifiHwGif q,ftdrfr;
rsm;enf ; wl / a7S \ aqmif n F e f j yavonf ? 'l ; 0g;
[k ac:aomt-uD;tuJrsm;rSm aus;7Gmaygif; 20rS
100txd toD;oD;tkyfcsKyf-u7onf? t*vdyf
tpd;k 7vufxufY awmiftyk q
f o
dk rl sm;udv
k nf; cef\xm;
avonf? awmiftyk rf mS qvdik ;f (t7yf vl-u;D )ESifh 'l;0g;
wkd\-um;wGif7Sdonf? awmiftkyf. wm0ef0W7m;rSm
tkyfcsKyfr=wGif ajyjypfvG,fulap7ef aus;7GmvlxkESihf
'l;0g;wk\d ukd qufo,
G af y;7oljzpfonf?
ucsifvlrsKd;wdk\wGif rl7if;pmayrsm; r7Sd-uacs? c7pf
,ef omoemjyKykCdKvfrsm;u a7mrtQ7mrsm;jzihf

tqdt
k uESiw
fh 7l ,
d mrsm;
ucsifvlrsKd;wkd\onf uckefjcif;/ oDqdkjcif;rsm;wGif
txl;0goemxHkaom vlrsKd;rsm;jzpfonf? r*vm
yGrJ sm;wGiv
f nf;aumif;/ tokb-uKHonft
h cgY vnf;aumif;
tjcm;ewfyGJrsm;wGifvnfaumiff;/ tpkvdkuftjyHKvdkuf
oDqu
dk ckeaf vh7-dS uonf? wpfa,mufwnf; ujyjcif;
um; enf;yg;vSonf? a,mufsm;ESihfrdef;r wGJzufu
-u7mwGif wpfOD;udkwpfOD;udkifwG,f jcif;r7Sd-uacs?
wpfO;D ESiw
fh pfO;D om;arG;,yfawmifrsm;jzihf qufo,
G f
avhom7Sd-uonf? ucsifjynfe,fY xif7Sm;ausmfapm
vSaom yGJawmf-uD;wckrSm raemyGJac: ewfylaZmfyGJ
-uD;yifjzpfonf? (raemyGJ 7=)ewfrsm;udk ylaZmf yoaom
tavhtxrSm wdAufjrefrmvlrsKd;wk\d . "avhx;kH pHrsm;
jzpf[efwlonf? jrpf-uD;em;jrdK\wGif raemewfpif
-uD;aqmufvkyf7ef jynfaxmifpkjrefrm EdkifiHtpdk;7u
aiGaygif; 111850d r~xw
k af y;cJb
h ;l onf?
ucsifvlrsKd;wkd\onf rd&dk;zvmtm;jzif harmif;/ vif;
uGi;f / yH7k n
S Ef iS afh jyGw7l ,
d mrsm;udk wD;r=waf vh7-dS uonf?
od\kaomf ,cktcgYw&kwEf ikd if /H tdN,
d Edik if /H jrefrmjynfr

7JaoG;7Jrmef wuf-uGapaom ucsiftrsKd;om;wkd\. "m;okdif;tu

17

www.foreverspace.com.m

ucsifvrl sKd;

ucsifjynfe,f pdef;vHkubm;jrdK\wGif 5 7ufwpf-udrf pnfum;pGm a7mif;0,favh7Sdaom 5 7ufaps;

wdk\ESihfrsm;pGm qufqHrd-ujyDjzpf7um; nd|K\-udK;wl7d


,mrsm;/ab;aygufajyGrsm;/ c7mrsm;udkr=wfwD;ae-ujyD
jzpfonf?

acwfopfucsiv
f rl sK;d
,cktcg a7S;&d;k t,l0g'wk\drmS wjznf;jznf; yaysmuf
vmjyD;v~if rnfonfht7mudPwGifrqdk tusKd;ESihf
ta-umif;w7m;rsm;udk qufpyfI awG;awmjyD;rS vuf
cHoifo
h nfuo
kd m vufcv
H m -uawmhonf? txl;ojzifh
cwfynmwwf vli,fv7l ,
G w
f \dkonf trSew
f 7m;uko
d m
pdppf7mS azGvakd om qN7S-d uonft
h avsmuf a[mif;EGr;f
aom t,l0g'rsm;wGif ,Hk-unfpdwfr7Sd-uacs? rsm;
pGmaom acwfynmwwf ucsifvli,frsm;onf ppf
bufYvnf;aumif;/tkyfcsKyfa7;bufYvnf;aumif;/
0ifa7muf tr=xrf;vsuf7-dS uonf? ucsifjynfe,ft
wGuf a7S;,cifu a'oxH;k wrf;rsm;udrk ;DS I a7;om;xm;
aom w7m;Oya'rsm;om7Scd 7hJ m/ ,cktcgwGirf l ucsiv
f l
rsK;d rsm;. ,Ofaus;r=w;dk wufvmonfEiS fh tr~ w7m;pD
7ifx;kH rsm;vnf; ajymif;vJIvmcJo
h nf? ucsijf ynfe,f
wGif puf7iS w
f 7m;ol-uD;&H;k udk 1951ck{jyDv1 7ufae\u
yif pwifzGifhvSpfcJhonf? Tw7m;&Hk;rSm jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmf. w7m;vFwfawmf vufatmufcH
jzpfavonf?
txufwGif az:jycJhaom ta-umif;jcif;7mrsm;
a-umifh ucsifvlrsKd;wkd\rSm rsm;r-umrDtwGif; jynf
axmifpk jrefrmEdkifiHawmfwGif txl;yif ta7;ygt7m
a7mufaom vlrsKd;wpfrsKd;tjzpfESihf awG\jrif7awmhrnf
rSm rvGJwnf;?
OD;b7Sif

vufry= nmrsm;
ucsifvlrsKd;rsm;onf vufr=ynm7yfrsm;wGif EHkcsm
vSorl sm; r[kwaf cs? ES;D jzif7h ufvyk 7f aom ,Ge;f xnf
yPnf;rsm;/ awmif;/ yvH;k / tdro
f ;kH ud7,
d mrsm;rSm vufp
vufe acsmarG\vo
S nfjh yif cdik cf ahH umif;rGeo
f nf? "g;t
rsK;d rsK;d / vS/H aoewfEiS afh rmif;rsm;udk a7S;umv -umjrihf
pGmuyif cdik cf v
Hh yS atmif vkyw
f wf-uonf? -udK;wHwm;
rsm;aqmufvyk jf cif;/ opfom;wHwm;/ 0g;wHwm; rsm;
aqmufvkyfjcif;/ tdrfomaqmufvkyfjcif;tp7Sdaom
vkyfief;rsm;wGifvnf; u`rf;usif vdRmvSojzifh
aooyfaumif;rGepf mG aqmufvyk w
f wf-uavonf?
t,l0g'
ucsifvlrsKd;rsm;aov~if olwdk\oif;csKif; ywfywf
vnfwGif usKH;ozG,fwl;ajrmif;rsm; wl;xm;jyD;v~if
oif;csKif;tay:wGif cdkifcHhaom wif;ukyfrsm;aqmuf
vkyfum trdk;rdk;I xm;wwf-uonf? olwdk\aojyD;
aemuf olw\dk0n
d mOfrsm;rSm a7S;tbd;k tbGm;rsm;.0dnmOf
rsm;7Sd7modk\ oGm;a7mufyl;aygif;-uonf[k t,l7Sd-u
onf? ucsifwpfOD;aov~if olae\pOf oHk;avhoHk;x
7Sdaom"g;/ vSH/ aoewfESihft0wftpm;rsm;udk olESihf
twljrK|yEf aHS vh7o
dS nf?
18

www.foreverspace.com.m

uav;oli,fESihfupm;jcif;

uav;rsm;udk -udrv
f ;kH ESi&hf u
kd rf OS m+fxu
G rf nf[k a7S;tcguvltrsm;,H-k unfc-hJ u./,ckacwfynm7Sw
d \dkurl/
xdpk eH pfq;kd udk oabmrusbJ Om+fynmydrk zkd \HGjzdK;wGiu
f s,af p7ef uav;rsm;pdww
f idk ;f usupm;jcif;udt
k m;
ay;-uonf?
rnfuJhodk\ tusKd;7Sdvmonfudk odem;vnfaomtcg
vl-uD;rsm;yif udk,fvuf v=yf7Sm;upm;jcif;udk tavh
tusihf jyKvky-f uavonf?

upm;jcif;.ta7;-uD;yHk ? ?uav;rsm; ynm


oif-um;a7;Y upm;jcif;onf pmoif-um;ay;
jcif;ESihf xyfwlxyfr~ ta7;-uD;avonf? upm;jcif;
tm;jzihf u av;wk\d Y um,Avomru Om+Avyg
zGH\jzdK;wkd; wufEdkifavonf? (uif'g*gwif &=?) u
av;wkdif; upm;jcif;jzifhom tcsdefukefvGefvkd-uI/
upm;7rnfqv
dk ~if rnfonfu
h av;r~ jiif;y,fvrd rhf nf
r[kwaf cs// vlw\.
kd e*dpk w
d o
f nfyif uav;t7G,Yf upm;
7efom pdwt
f m;xufoef.? uav;rsm;. uk,
d t
f *g
tpdwt
f ydik ;f rsm;Y7Sad om tiftm;rsm;onf vdo
k nf xuf
ydak eojzifh xdt
k m;ydrk sm;udt
k oH;k cs7ef upm;ay;7onf
[kqakd vonf? rupm;aomuav;onf usef;rma7;
Yvnf;aumif;/Om+fynmzG\HjzdK;a7;Yvnf;aumif;/csK\dwhJ
wwfonf? upm;7rnft
h 7G,w
f iG f upm;ay;rS omt7m
7m wd;k wufEikd af yrnf? vlw\kdonf trdarG;uwnf;u
ykcufwiG ;f 0,fajcvuf v=y7f mS ;upm;vmcJ-h uI wjznf;
jznf;ajy;umvFm;umESihf upm;wwfvmjyD;aemuf/
-uD;jyif;vmaomtcg upm;uGif;rsm;Y pepfwus
upm;-uavawmhonf? xko
d \dk upm;oGm;,if;ESirfh rd Yd

uav;pdwEf iS w
hf 7d >mefw\kdpw
d f
uav;oli,frsm;udk tusKd;jzpfxGef;aprnfh udk,f
vufv=yf7Sm;upm;jcif;Y0goemygatmif oGefoifay;
7eftxl;vkdtyfayonf?pdwfynmyg7*lrsm;onf u
av;wk\d.pdwu
f rkd pHpk rf;rD wd7>mefuav;rsm;. pdwu
f kd
tvsif avhvm-unfh-u.?xkdodk\avhvm-unfh7mwGif
uav;rsm;jyKr=yEkH iS fh wd7>mefrsm; jyKrlyo
kH nf rjcm;em;
vSa-umif;udkawG\7.? wd7>mefi,fuav;rsm;onf
vnf; uav;rsm;enf;wlupm;7efom pdwo
f ef-u.?
obm0uyif uav;rsm;tzdk\ upm;7rnfhtajctae
rsKd;udk zefw;D xm;7m uav;wkid ;f upm;oifah yonf?
xd\k jyif olw\dk onfxo
dk \kd upm;7jcif;rSm aemifv-l uD;
jzpfvmaomtcg vlru
= Pd vkyif ef; t00wk\dY u`r;f usif

uav;avmuY r&kd;Ekdfifaom 0kdif;-uD;ywfywf


vufcsif;wGJI 0kdif;-uD;ywfywf 'la0a0[k oDqkdum aysmfyg;pGm 0kdif;vSnhf upm;ae-uonhf uav;wpfpk

19

www.foreverspace.com.m

upm;jcif;.ta7;-uD;yHk
[if;csufwrf;/ t&kyu
f av;rsm;jzihf uav;xde;f wrf;
paom rdef;rr=ESihfqdkifonfh upm;enf;rsm;udk upm;
avh7Sd.? a,mufsm;uav;rsm;uvnf; opfyifwuf
wrf; /upm;p7maoewf/ wkw/f "g;rsm;udik I
f ppfwu
kd f
wrf;/ eyef;vH;k wrf;ponfjzihf upm;wwf-u.? Tod\k
upm;jcif;rSm wpfenf;tm;jzifh aemifa7;twGuf avhusif
jcif;jzpfonf[k qd7k ayrnf? i,f7,
G pf OfwiG f vl-uD;rsm;
jyKrlvkyfudkifonfwkd\udk twk,lum trsKd;rsKd;tzHkzHk
upm;jcif;jzihf olw\kd YOm+fyiG v
hf if;jcif;/ ajrmfjrifwwf
jcif;/ pdwf"gwfydkrdkcdkifrmvmjcif;paom tusKd;xl;rsm;
7Edik af vonf?
waysmfwyg; av~mpD;upm;ae-uonhf uav;rsm;

pdwyf sKrd u
S ,
kd Ef k
ud,
k cf muse;f rm oefprG ;f rSom pdw"f mwfonf-unf
vif7iF v
f ef;Ekid .
f ? uk,
d Ef iS phf w
d o
f nf 'Gew
f aJG eaom
a-umifh ukd,fuv=yf7Sm;rS wukd,fvkH;7Sd aoG;om;rsm;
aumif;pGm vSnyhf wfomG ;vmEkid jf yD;v~if OD;aESmufonf
tvkyv
f yk Ef idk af yrnf? xkad -umifu
h pm;jcif;onf OD; aESmuf
tvkyf aumif;aumif;vkyfEkdif7eftwGuf txl;
vkt
d yfojzifh ynmoif-um;a7;Y upm;jcif;ukyd g xnfh
oGif;xm;-uavonf? wpfenf;qkd7aomf upm;jcif;
ukdrSD;I ynmoif-um;ay;onf? upm;jcif; ukdrSD;I
ynmoif-um;ay;onf [kq7dk mwGif tvkyo
f abmrygbJ
tupm;oufoufEiS hf tcsed jf zKef;jcif;jzpfonf[k rxif
rSwo
f ifah y? vky7f rnft
h vkyf ukjd iD;jiD;aiG\aiG\ nnf;nnf;

vdRmvmap7ef jzpfonf[kqdkEdkifayonf? wd7>mef


uav;rsm;udk -unfhrnfqdkv~if a-umifuav;
onf odk;arG;vHk;udk wkd\umajr|mufum upm;aejcif;
onf aemifol-uD;jyif;vmaomtcg ol\tpmjzpfaom
-uGuu
f kd rnfuo
hJ \kzd rf;,lum uspD ,fupm;7rnfukd ,ck
uyif oifaeouJhodk\jzpf.? acG;i,fuav;rsm;
wpfaumifay:wpf aumifxyfI owfykwfwrf;vdkuf
wrf;ajy;wrf; upm;jcif;onf aemif-uD;jyif;vmI
7eforl sm;ESihf 7ifqikd 7f onft
h cg ckcaH 7Smifwrd ;f wwfatmif
avhusiahf eonfEiS hf wlawmhonf?
vl\obm0wGiv
f nf; wd7>mefuav;rsm;uJo
h \kyd if jzpf7m
rdef;uav;rsm;onf tdk;ykwfuav;rsm;jzifh xrif;

tar7duefuav;wpfpk opfwHk;rsm;jzihf upm;aejcif;? Tupm;enf;onf vlukdoefpGrf;apI pdwful;m+f 7ihfoefaponf?

20

www.foreverspace.com.m

upm;jcif;.ta7;-uD;yHk
nLnLESifh pdwfryghwygr[kwfbJ aysmfaysmf7Fif7FifESifh
cyfwiG w
f iG jf yD;atmif jyKvkyaf y;jcif;om jzpfavonf?
a7S;acwfu uav;rsm;ukd vGwv
f yfpmG upm;ckid ;f xm;
jcif;jzifh ynmwwfrnfr[kw[
f x
k ifc-hJ u.?a7S;vl-uD;
rsm;u uav;wk\donf tk;d cGurf sm;ESiyhf rmwlI p7nf;
tkd;cGuf-uD;pGmv~ufvsifwefpufusrsm; jynfhaom
vm;od\[
k al ompum;t7 ae\pOfEiS t
hf r~ olw\pdk w
d yf g onf
jzpfap rygonfjzpfap/ A[kokway;7rnf? okd\rSom
ynma7tkd; jynfhjzdK;vmrnf {uefjzpfonf? uav;
wkd\onf bmr~rodwwfaom trkduftrJrsm;jzpfonf
ESit
hf nD wHzsmESiEhf u
S rf S Om+fynmxGurf nf[,
k -kH unfcJh
-u.? Todk\jzifhuav;rsm;tay:wGif pmusufv~if
usuf rusuv
f ~iEf u
S rf nf[al om t"RpHepfonf a7S;
u -uD;pk;d cJah vonf? aemufrS uav;rsm;.pdw"f mwf
tajctaewk\d udk pl;prf;avhvmcJo
h nfh ynma7;qkid 7f m

wef;vFJ upm;jcif;ukdvnf; uav;rsm; cHkrif-uonf?

jyKjyifa7;orm;jzpfaom z7m;A,fEiS hf rGew


f ufq;dk 7D; wk\.
d
a[majymcsufrsm;a-umifh/ uav;rsm;.pdwf"mwf
ukd ykdrdkem;vnfvmojzifh t-uifemzufum t-urf;
0g'rsm;ukyd ,fazsmufjyD;v~if uav;.pdw"f mwfEiS hf nd|
E=dif;I ESpfjcdKuf7mukdzefwD;ay;jcif;tm;jzifh ynmc7D;
ykdrdkwGifus,frnf jzpfa-umif;ukd oabmykdufrd-uav
onf ? (z7m;A,f / rG e f w uf q k d ; 7D ; 7= )ok d \ j zif h
uav;pdww
f idk ;f us upm;jcif;ESi,
hf OS rf ;SD aom ynmoif
enf;ukpd xGicf -hJ u.? ynma7;Y upm;jcif;onftvGef
tok;H us ta7;-uD;a-umif;ukad cwfryD nm7Sirf sm; -u
yif0efcH-uavonf? uav;vl-uD;tm;vkH; tupm;
ESit
hf vkyf woabmwnf;usaomtcg tm;oefI pdwf
ygvufygjyKvkyaf qmif7u
G w
f wf-uonf?vl-uD;yifjzpf

acGukd,fpDESihf auseyfae-uaom uav;oHk;OD;


uBmhtdkvif;ypfae\wGif 7efukefjrdK\ atmifqef;upm;uGif;Y t-udwfte,fEFJaeonhf aAmfvD abmyGJaumif;wpfckukd Todk\awG\7.?

21

www.foreverspace.com.m

upm;jcif;.ta7;-uD;yHk

upm;p7mrsm;

ap ol 0goemygonft
h vkyw
f pfcu
k dk vkyaf e7v~iyf ifyef;
onf[o
k abmrxm;/ tysif;ajyupm;ae7onf[yk if
xifrw
S w
f wf.? ESpjf cdKu7f mtvkyu
f dk vkyaf e7v~iaf ysmf
ykdufvmI pdwful;m+ful;rsm;vnf; qwufxrf;ykd;
wk;d wufvmrnfjzpfayonf? pdwyf g0ifpm;aoma-umifh
tvkyfwGif tm&Hkpl;pkdufEkdifjyD;v~if -uH7nfzef7nfrsm;
xkwu
f m -uD;yGm;wk;d wuf7mvrf;ukd pxGiEf idk af vonf?
xkda-umifh uav;rsm;ukd olwkd\pdwftygqkH;jzpfonfh
upm;jcif;jzifhom ynmoifay;v~if tvGefyifoifh
avsmfavonf? Tokd\pdwfygr=ukd zefwD;ay;Edkifonfh
tcsurf sm;rSm jyKvyk 7f rnfjzpfaom tvkyo
f nfvnf;aumif;/
vkyef nf;onfvnf;aumif; uav;wk.
\d pdw"f mwfEiS h f uku
d n
f D

0g;prsm;ESihf jyKvkyaf om upm;p7mrsm;jzifv


h nf; om;
orD;i,frsm;ukd ESpo
f rd ahf pcJ-h uavonf?
*smreDESifh qGpfZmvefEkdifiHwkd\onf a7S;ESpfaygif;rsm;pGm
upI uav;upm;p7mrsm;ukd uBmtES\Htjym;ok\d wif
yk\d a7mif;cscJ-h uonf? xkw
d idk ;f jynfrsm;rS acwfpm;aom
t&kyrf sm;rSm aumf&yk u
f av;rsm;ESihf armfawmfum;/ rD;
7xm;/ pufb;D ponft
h &kyu
f av; rsm;jzpfonf? uav;
rsm;wufp;D Ekid af om v=yjf rif;&kyrf sm;/ ESpaf ,mufp;D csm;
7[wfrsm;ukd uBmt7yf7yf7Sd rnfonfhuav;r~rESpf
oufbrJ aeEkid af y? *syefEidk if /H csuu
f q
kd vkAd g;uD;,m;
Ekid if w
H \dkrv
S nf; pUL/ 0g;/ xif7LS ;om; /a-uG/ 7F\HusaJG umf
ponfw\dkjzifh jyKvkyx
f m;onfh upm;p7mrsK;d pku
H dk uBm
tES\Htjym;ok\d t-uD;tus,f wify\dka7mif;cscahJ vonf?
upm;p7mvkyfief;onf pD;yGm;a7;vkyfief;jzpfonfh
twkid ;f upm;p7m jyKvyk af omolw\do
k nf rdrw
d \d.
k ukeu
f dk
wGiu
f s,pf mG a7mif;csEidk 7f eftwGuf upm;p7mrsm;ukyd rdk dk
aumif;rGeaf tmif wDxiG Ef idk 7f ef tjrJ-udK;pm;cJ-h uonf?
-udK;pm;onfh twkid ;f vnf; ,cktcg od_yH nmESi,
hf OS f
aom pufwyfupm;p7m tqef;tjym;rsm; ay:ayguf
vmayjyD? a7xJwiG f ckwaf rmif;Ekid af om oabm&kyu
f
av;rsm;/ oHywfjzifo
h mG ;aom armfawmfum;&kyu
f av;
rsm;/oHvrf;ay:wGif ywfajy;aomrD;7xm;&kyfuav;
rsm;/ avxJwGif ysH0JEkdifaom av,mOfysH&kyfuav;
rsm;rSm uav;oli,frsm;omru vl-uD;rsm;yif ESpjf cdKuf
oabmusp7mjzpfayonf?
uav;upm;p7m trsKd;rsKd;7Sd7mwGiftcsKd\rSm v=yf7Sm;
Ekdifjcif;r7Sdaom t&kyfaorsm;omjzpfonf? tcsKd\rSm
v=yf7Sm;Ekdif/ ckwfarmif;Ekdifaom t&kyf7Sifrsm;jzpfonf?

a7S;qefaomfvnf; rwdrfaumEkdifonhf 7FH\&kyfrsm;

apjcif;/ uav;wkd\. b0ESifh7if;ESD;apjcif;/7nf


7G,fcsuf7Sdjcif;/ t"d_g,f7Sdjcif;wkd\ jzpfavonf?( jref
rmuav; upm;enf;rsm;/t*vdyfupm;enf;rsm; 7= )
upm;p7mrsm; ?
?upm;p7mrsm;onf vlwpfrsK;d
ESiw
fh pfrsK;d wpfEidk if EH iS w
hf pfEidk if H uGv
J aJG umif;uGv
J rJG nf
jzpfaomfvnf;/ a7S;ya0+Duyif ay:aygufcahJ yonf?
ok\d 7mwGif vlw\dk.acwfonf trsK;d rsK;d ajymif;vJcJ o
hJ nfh
twkid ;f uav;upm;p7mrsm;onfvnf; acwftvku
d f
trsKd;rsKd; wkd;wufajymif;vJvmcJh-uayonf? txl;
ojzifph ufrE= iS o
hf _d yH nm xGe;f um;vmonfh tcgrSpI
uav;upm;p7mrsm;. tqift
h wef;rSm odoo
d mom
wkd;wufIvmcJhayonf? a7S;acwfvlwkd\onf 7FH\ESifh
jyKvkyaf omjrif;&ky/f EGm;&kyrf sm;/ 0g;yifusLyifrS jyKvkyf
aom ajyGuav;rsm;jzifh rdrdwkd\om;orD;rsm;. pdwf
aysmf7iF rf u
= dk zefw;D ay;cJ-h u.? t0wfpw
k rf sm;/opfwdk

t&kyfavmuY twef;pm;jrihfonhf oHywfpuf&kyfrsm;

22

www.foreverspace.com.m

upm;p7mrsm;

jrefrmhvuf7mjzpfaom bDvl;acgif;/ewfacgif;/,Ofrif;&kyf/oli,fawmf&kyf/zkd;b&kyf/jrif;&kyfponfrsm;

tcsKd\rSmrl uav;rsm;pdwful;m+f xufoefwkd;wuf


a7;twGuf zefw;D ay;I uav;rsm;uk,
d w
f idk f wyfqif
jyKvky7f aom upm;p7mrsm; jzpfayonf?
jrefrmEkdifiHwGifvnf; uav;upm;p7m jyKvkyfa7mif;
csolrsm;7Sdonf? OD;b&kyf(zkd;b&kyf) ypfwkdif;axmif

ESiw
hf uG rif;om;&ky/f rif;orD;&ky/f jrif;&ky/f usm; &kyrf sm;
wGif -udK;wyfxm;aom &kyfao;&kyfrsm;rSm ,ae\wkdif
atmifyifr&k;d Ekid af o;acs? t0wfp/ pULpwk\djzifh jyKvyk f
xm;aom bDv;l acgif;/ usm;acgif;ponfrsm; vnf;7Sd
onf? t&kyfrsKd;pkHukd rsm;aomtm;jzifh bk7m;wef

vuf7majrmufvSonhf *syefjrif;pD;ol7Jaumif;&kyf

uav;wkdif; rESpfoufbJraeEkdifonhyf v=yfjrif;&kyf

23

www.foreverspace.com.m

upm;p7mrsm;

upm;&Hk/tm;
upm;&kH/tm; ? ?tm;upm;&ku
H dk t*vyd v
f *dk sif
raeZD,rf[k ac:onf? *sifraeZD,rf qkdonfh
pum;onf *sirf aemh[al om *7dpum;rS qif;oufvmI
uk d , f w k H ; vk H ; [k t"d _ g,f 7 onf ? a7S ; acwf * 7d
vli,frsm;onf uk,
d v
f uf-uHch ikd af 7; oifwef;qif;csed f
wGif rdrw
d \dk0wfqifxm;aom t0wfrsm;ukcd sG wI
f upm;
-uonf? tm;upm;&kw
H iG f uk,
d v
f uf -uHch idk af 7;/ aygh
yg;zswfvwfa7;/ ukd,ft*gtpdwftykdif;rsm; tcsKd;
tqpfajyjypfa7; ponfwkd\twGuf avhusifhupm;Ekdif
aom yPnf;rsm;xm;7S7d .? rsm;aomtm;jzifh ausmif;
rsm;wGif upm;&kHrsm;xm;7SdjyD;v~if ausmif;om;vli,f
rsm;tm; ukd,fvufusef;rmzGH\jzdK;vmatmif enf;
vrf;wus oifjyay;avh7adS yonf? tm;upm;&krH sm;wGif
vufESifhqGJwuf7ef -udK;rsm;ESifh avSum;rsm;ukdvnf;
aumif; /uGi;f Ag;(7if;Ag;)/ wwef;Ag;/ ESpw
f ef;Ag;rsm;ukd
vnf ; aumif ; / 'rf A ,f A g;AJ a c: tav;rsm;ES i f h
tif;'D;,ef;uvyfac: wif;ykwfrsm;ukdvnf;aumif;;/
vufo;D xk;d usifph 7m abmvk;H ESihf vufaxmuf ckejf yD;
upm;7aom jrif;Ag;rsm;ukdvnf;aumif;/upm;p7m
yPnf;trsK;d rsK;d ukd awG\jrifEidk af yonf?
tm;upm;avhusifh7mwGif ukd,fvuft*gtm;vkH;ukd
wpfcEk iS w
hf pfck tqifajyatmif v=y7f mS ;Ekid rf E= iS hf tHuu
dk f
tcsufusatmif v==yf7Sm;Ekdifr=onf ta7;t-uD;qkH;

7efukefwUodkvf tm;upm;&HktwGif; ESpfwef;Am;ay:Y uif;


jrD;aumufaxmifaeaom wUodkvfAvarmifwpfOD;

aqmif;7Sd qkid rf sm;ESiyhf aJG ps;wef;rsm;Y a7mif;csavh7-dS u


onf? ,ckacwfwGifrl upm;p7mrsm;ukd qkdifrsm;zGifh
vSpI
f yif a7mif;csae-ujy?D xkq
d idk rf sm;wGif upm;p7mrsm;
trsK;d pkv
H o
S nfjh yif a7S;acwf upm;p7mrsm;xuf rsm;pGm
tqifhtwef; jrifhvmonfukdvnf; awG\7ayonf?
uav;pD;pufb;D uav;rsm;/ armfawmfum;uav;rsm;
ESifh jrif;&kyfuav;rsm;rSm uav;wkdif; vdkcsifrufarm
avmufatmifyif aumif;rGe-f uayonf? xku
d o
hJ \dk upm;
p7mrsm;. tqift
h wef;wk;d wufI vmjyDreS af omfvnf;
EkdifiHjcm;xkwfukef tjzpfokd\um; ra7mufao;acs?
upm;p7mvkyif ef;wGif rsm;aomtm;jzifh tvky&f rHk sm;rS
ykdv~H-uGif;usefaeaom yPnf;tptersm;ukd okH; -u
onf? opfwo
dk pfptwGuf opf&o
Hk pfpufrsm;rS vnf;
aumif;/ t0wfprsm;twGuf pufcsKyfaomXmersm;rS
vnf;aumif; tajrmuftjrm; 0,f,l7ayonf?
,ckyifTr~ wk;d wufaeaom upm;p7mvkyif ef;onf
tem*wfumvwGif ,ckxuf tqaygif;rsm;pGm
wk;d wuf vmOD;rnfrmS ,krH mS ;zG,rf 7Sad cs?(yHpk H vnf;7=)

usef;rma7;onf trsKd;orD;rsm;twGufvnf; ta7;-uD;.?


TyHkwGif taemufEkdifiHausmif;oltcsKd\ -udK;avScg; -udK;wef;
rsm;jzihf usef;rma7;avhusihfaepOf Tokd\awG\7onf?

24

www.foreverspace.com.m

upD

uqkefv

jzpf.? Tok\dvy= 7f mS ;Ekid 7f efrmS omrefvw


l \dktwGuf cuf
cJrnfjzpfaomfvnf;/ tm;upm;&kw
H iG f qkid 7f myPn;fu7d
,mrsm;jzifh pepfwusavhusifhxm;oltzkd\rSmrl rnf
okd\r~cufcJjcif;r7Sday? tm;upm;enf;rsm;ukd avhusifh
ay;jcif;jzifh uk,
d .
f usef;rmr=uo
dk mr[kw/f pdwu
f sef;
rmr=uv
dk nf;7apEkid o
f nf? xk\da-umifyh if Ekid if w
H idk ;f vkv
d Ydk
txl;ojzifh ausmif;rsm;wGif tm;upm;&krH sm; xm;7Su
d m
vli,frsm;tm; tm;upm;enf;rsm;ukd pHepfwus
avhusio
hf ifjyay;vsu7f adS yonf?(ud,
k v
f uf-uH\cidk af 7;
vnf;7=)
upD ?

? aumfre= \f 7=?
vjrwfuqkefY aAm"dyifukd anmifa7 oGef;avmif;aepOf

uqkefv ? ?uqke[
f k ,ckta7;tac: jyKae
aomv.trnfukd yk*Hacwfxkd; ausmufpmwkd\wGif
ukqek [
f t
k a7;rsm;onf?
yk*aH cwfY tok;H wGif us,faom ukqek /f uqke[
f l
aom ta7;ESpfrsKd;wGif ukqkefonfrlvjzpfI ,if;rS
uqkeo
f \dk a7G\avsmonf[k ,lq7ayonf?
uk/ u.teufonf a7jzpfI/ qkef.teufrSm
oGe;f avmif;onf[k jzpfaoma-umifh uqkev
f udak 7oGe;f
v/ a7avmif;v [kaumuf,7l onf? ukqek /f uqkef
[laom v.tac:rSm tvGefa7S;usonfukdaxmuf
aomf jrefrmEkdifiHokd\omoema7mufonfh tcgrSpI

anmifa7oGe;f yGaJ wmf usif;yjcif;tavhvnf; wpfjydKif


wnf ; jzpf a y:vmonf [ k xif r S w f 7 avonf ?
wefcl;/ uqkefpaom q,fhESpfvwkd\wGif
uqkef/0gqkd/ 0gacgif/ oDwif;usGwf/ wefaqmifrkef;/
ewfawmf [lI ajcmufrsK;d aomtac:wk\drmS omoema7;
uk;d uG,f ,k-H unfa7;ESihf oufqidk af vonf? Tuqkef
v7moD wGif aet7Sdeftjyif;xefqkH; jzpfaoma-umifh
a7rsm; yifcef;ajcmufavh77dS um;/ jrwfpmG bk7m; yGiahf wmfrl
7m aAm"dyifudk 7nfrw
S u
f m aAm"dyif tyGm; awmfrsm;ukd
waysmfwyg; a7pifoeG ;f avmif;jcif;rsm; jyKcJ-h uojzifh

a7tkd;ukd,fpDESihf uqkefanmifa7yGJ qifEFJ-uol vSysKdjzLrsm;

25

www.foreverspace.com.m

uqkev
f jynhaf e\

uaZmfaygufjcif;
wufcsed w
f iG f a*gwrbk7m; tavmif;awmfonf onK
wm+fawmfudk 77Sad wmfrjl cif;?
4?r[moU7mZf 148ckuqkefvjynfhae\wGif rm
rif;wkd\. tif-uif;O,smOfY bk7m;7Sify7dedmefpH0if
awmfrjl cif;wk\d jzpfavonf?
xkduJhokd\bk7m;7Sif. tjzpfawmfpOfwGif xl;jcm;rSwf
om;xkdufaom Tuqkefvjynfhae\tm; bk7m;ae\[k
Ak<omoem0if taygif;wk\d u txGwt
f jrwf xm;-u
vsuf a*gwrbk7m;7Sio
f nf Tae\TtcgY onKw
a7Fm+fawmfukd 7awmfrl7ef tm;xkwf7mwGif trSDjyK
awmfrlaom aAm"dyiftm; a7oGef;avmif;jcif;paom
ukokdvfaumif;r=wkd\ukdjyK-uukefonf? (aAm"dyif
vnf;&=?) a7oGef;avmif;-uonfrSm uqkefvwGif
a77Sm;jywfvyfI nd|K;avsmftHhaom aAm"dyifukdvef;
qef;pkjd ynfap7eftwGujf zpfayonf?
xkdtavhtxonf Ak<omoem0ifwkd\wGif aysmuf
uG,fjcif;r7SdbJ ,ckxufwkdif ESpfpOftjrJ uqkef
vjynfhae\wGif anmifa7oGef;yGJrsm;jyKvkyfvsuf 7Sd-u
avonf?(Ak< &=)

rD;xGef;7efESihf rD;arF;7ef toHk;jyK7onhf unifqDqkdif

uaZmfaygufjcif; ? ? o-um;rS t,fvukad [m


(t7uf) jzpfvmjcif;/ t,fvukda[mrSwzef 7S7
um7nf(ykef;7nf)jzpfvmjcif;/opfoD;rsm; trSnfh
vGefIykyfokd;oGm;jcif;/aygifrkH\rsm;yGvmjcif;/ EGm;Ekd\csOf
oGm;jcif;paomtjzpfajymif;vJjcif;rsKd;ukd uaZmf
aygufjcif;[kac:.?pyspfoD;/yef;oD;paom toD;
rsm;rS7aomo-um;/aumufESHrsm;rS 7aomo-um;
rsm;xJokd\ waq;xnfhvkdufaomtcg uaZmfayguf
vmI t,fvukad [mESiu
hf mAGe'f ikd af tmufqu
dk f wk\d udk
7.? okd\aomfwaq;a-umifh wkduf&kduftm;jzifh Tokd\
ajymif;I t,fvukad [mjzpfvmonfr[kw?f waq;rS
jzpfay:vmaom tifZkdif;a-umifhf o-um;ESifhwuG
tjcm;yPnf;rsm;onf rlvtajcrSysufjym;um yPnf;
opf tjzpfokd\ ajymif;vJoGm;7onf? waq;rSmap;I
tjr|Kyf wufaeaomyPnf;jzpf.? ta7mifrmS tenf;
i,f0gI AufwD;7D;,m;rsm;yg0if.? waq;ukd
t7ufcsuf7m/ uaZmfazguf7m/ tcsOfazguf7mwkd\Y
rsm;pGm tok;H jyK-u7avonf?
EGm;Ekd\csOf/ axmywf/'defcJpaom yPnf;rsm;jzpfvm
jcif;. ta-umif;7if;rSmvnf; tyifavmuqkdif7m
yPnf;rsm;wGif t7if;cHaom Aufw;D 7D;,m;rsKd; tcsKd\rS
jzpfay:vmonfh tifZkdif;u EGm;Ekd\ukd tajcajymif;vJ

vjynfhae\Y usif;yaomyGJawmf tcg-uD;ukduqkef


anmifa7oGe;f yGaJ wmf[v
k nf; ac:prSwjf yKcJ-h uonf?
(uqkefvjynfhae\ &= ) xkdr~ru cef;ajcmufaom
tif;tkid /f a7uefw\dkrS ig;rsm;ukyd if a7rsm;7ma'o ok\d
a7F\ajymif;ay;jcif;tm;jzifhvnf; ZD0dw'ge ig;vFwfyGJ
rsm;ukd ,ckxufwkdif jyKvkyfvsuf7Sd-uonf?
uqkev
f onfjrefrwpfq,fEh pS v
f wGi'f w
k ,
d vjzpfI
jy
d 7moDEiS hf wlno
D nf? rk;d OD;uscgeD; jzpfonft
h avsmuf
rk;d oHavoHrsm; pwif-um;7avonf?
uqkefvjynfhae\ ? ?uqkev
f jynfah e\onf Ak<om
oem0ifw\dk. ae\x;l ae\jrwf-uD;jzpfayonf? xkad e\.
xl;jcm;csufrsm;um;
1?bk7m;tavmif;awmf okar"m7Si7f aohonf Tb]
uBmY av;qlajrmufjzpfaom a*gwrtrnfjzifh
bk7m;pifppf {uefjzpfv
f rd rhf nf[k 'Dyu7mjrwfpmG bk7m;
xHrS ed,wAsm'dwu
f dk uqkev
f jynfah e\wiG f cH,jl cif;?
2?r[moU7mZf 68ckuqkefvjynfhae\wGif a*gwr
bk7m;tavmif;awmf od<rif;om;tm; zGm;jrifawmf
rljcif;?
3?r[moU7mZf 103ckuqkev
f jynfae\t&k+f
26

www.foreverspace.com.m

unifq
f q
D idk f

unifyif
atmif e,fumoabmh7GufajcmufwGif oifh&kH xnfhI
t7Gufcsif;acguftkyfjyD; v~if0g;ESD;jzifh vkHpGm 45
csufpnf;7onf? ,if;ukd unifqDwkdif/ unifqD
xkyf/ unifqDacsmif; [kac:onf?
unifqDwkdif. t7G,fyrm+rSm t7SnfokH;rdkufcef\/
vk;H ywf'*g;jym;cef\ 7So
d nf? unifqw
D pfyo
d mv~if t
wkid f 50cef\7Ekid o
f nf? unifqu
D dk eus,faumifrsm;
-uKd uw
f wfI 0g;usnu
f v
dk pHk mG ydw7f onf? tqk\drvkaH omf
ck0d ifaeaom eus,af umifxu
G I
f twkycf 7H avh7o
dS nf?
unifqD wpfwikd v
f ~if jym; 4050 cef\ay;I 0,f
,l7onf?7Srf;ESifh u7ifvlrsKd;wkd\ trsm;tjym; vkyf
ukid af 7mif;csavh7o
dS nf?

oGm;apjcif;yif jzpfonf? xkda-umifh uaZmfayguf


jcif;onf tifZkdif;rsm;u wkduf&kdufjzpfap/oG,f0kdufI
jzpfap/ yPnf;rsm;ukd rlvtajcrSysujf ym;apjyD;v~if u
aZmfaygufI yPnf;opftjzpfokd\ ajymif;vJapjcif;yif
jzpf.? vlcmuk,
d w
f iG ;f Yvnf; "mwfobm0tm;jzifh
tifZkdif;rsm; jzpfvmI xkdtifZkdif;rsm;onf vlwkd\
pm;vkdufaom tpm;tpmrsm;ukd a-unufaponf?
(waq;?AufwD;7D;,m;?t,fvukda[m?7=)
unifqDwkdif ? ?unifqw
D idk o
f nf jrefrmaus;7Gm
rsm;Y rD;xGef;7efESifhrD;arF;7eftokH;jyKaomyPnf;jzpf
onf?unifyifr7S aom unifqjD zifjh yKvkyx
f m;onf?
unifqDukd xkwf,lykHrSm awmawmifY aygufa7muf
aom vkH;ywf5awmifrS8awmif txd-uD;rm;onfh
unifyif-uD;wGif atmufajctjrpfrS txuf3awmif
uGmcef\Y jyuf2 awmif/ apmuf 2 awmifcef\ "g;ykqed f
ESihf xGi;f azmufI wGi;f *vkid 1f awmifcef\ tus,7f v~i/f
opfpopfaygufrsm;ukd z,f7Sif;I opfukdif;ajcmuf
rsm;jzifrh ;D wku
d 7f onf? wpfae\EiS w
hf pfnOfh wku
d af omfr;D
avmifjyD;wGi;f *vkid x
f o
J \dk unifqrD sm; ,kpd ;D usonfudk
cyf,7l onf?
tyif-uD;v~if 5 ydomrS ^ ydomtxd 77SdItyif
i,fv~if 2ydomrS 3 ydomtxd 77dSonf? 7aom
unifqDukd -uaomif;0g;usnfjzifhjzpfap/ usGJcsKdcGHjzifh
jzpfap xnf7h onf? ajrtk;d jzifh rxnf7h acs?
xkad emuf anmifom;/ aygufom;/ atmufcsi;f pm
om;/ usno
f m;/ o7ufom;/ opfyif tajcmuf taqG;
rsm;ukd xkacsI opfom;ysOaf y:wGif unifqED iS hf or

unifyif ? ?unifyifrsKd;wGifunifeD/ unifjzL/


unifysH/ unifukyf/ unifa-umifacs;/ unif0uf
awmif;[lI trsK;d rsK;d uGjJ ym;vsuf 7Sad oma-umifh tyif
ukdvnf;aumif;/ cGJpdwfjyD;unifom;ukdvnf;aumif;;
jrif&rHk ~jzifrh nfonfh unifyifrsK;d jzpfonfudk wduspmG
cGjJ cm;odEidk 7f ef cJ,Of;onf? txufjrefrmjynfY unif
eDyifrsm;ukd trsm;tjym; awG\7I atmufjrefrmjynfY
unifjzLyif rsKd;ukd trsm;tjym; awG\Ekdifonf? jcKHI
ajym7v~if unifyifwkd\onf tvGef-uD;rm;aom t
yifrsK;d jzpfonf? tcsK\donf tjrifah y 150 cef\/ yifpnfv;Hk
ywf 15 aycef\txd7w
dS wfonf? xku
d o
hJ \dkjrifrh m;aomt
yif-uD;rsm;wGif t7if;ykid ;f ay^0 rS ay100 avmuft
xdrmS tukid ;f tcufrsm; uif;pifum ajzmifph if; aewwf
onf? tacguftayG;rSm tvGefacsmrGwf.? unif
yifonf tpkvu
dk rf aygufbJ ajymufusm; aygufavh7I
dS
jrefrmEkid if YH tjrJprd ;f awmrsm;wGif awG\jrifEidk o
f nf?
unifom;onf eDnpfnpf ta7mif7I
dS tifom;xuf
tenf;i,fno
hH nf? tom;-urf;I tawmftwef ckid f
cHah omfvnf; jrefrmEkid if H 7moDOwk'+fudk cHEidk 7f nf r7Sad cs?
jcvnf; tpm;vG,o
f nf? xkad -umifh tom;aoatmif
jyKvkyfjyD;rS tokH;csoifhonf? jrefrmEkdifiHwGif unif
om;ukd avSrsm;ESihf aoWmrsm; vky7f mY tok;H rsm;onf?
unifom;ukd opfuu
G v
f cS if;jcif;twGuo
f ;Hk Ekid o
f nfh
tjyifu7Dtpdk w
k q
f D okwaf y;v~if -um7Sncf aH oma-umifh
Ekid if jH cm;ok\da7mif;csEidk zf ,
G 7f m tvm;tvmrsm;pGm&So
d nf?
unifyifr7S &Sad omtqDut
kd cs\kdawm7yfrsm;Y a7eHqD
tpm; rD;xGe;f -uonf? unifqw
D idk rf sm;trnfjzifrh ;D arF;

*vkdifxGif;jyD; rD;wkdufenf;jzihf unifqDxkwf,laepOf

27

www.foreverspace.com.m

unifyif

unGwfyif

7efa7mif;csaom aumufnif;usnf awmuf 7G,f7Sd


xef;7GufponfESifh xkyfpnf;xm;onfh tawmifhukd
awG\zl;okH;zl; -uayrnf? xkdunifqDwkdifrSm opfaqG;
tpuav;rsm;ukd unifqED iS hf e,fxm;onfh yPnf;yif
jzpfonf? (unifqDwkdif7=) unifqDwkdifukd rD;&SL;
rD;wkid t
f jzpfvnf; oH;k Ekid o
f nf? ,Of;aeaom temrsm;
ukd okwv
f rd ;f ay;Ekid o
f jzifh aq;zufvnf; 0ifonf?

vnf; unGwu
f dk -udKuEf pS o
f uforl sm;I tpmxl; tpm
qef;wpf7yftjzpfjzifh aps;-uD;ay;I 0,f,lpm;okH;-u
onf?
a7mrbk7ifrsm; -u;D pk;d onfah cwf rSpI unGwu
f t
dk pm
aumif;wpfct
k jzpfjzifh pku
d yf sK;d cJ-h u.? unGwrf mS ESpf
-umcHyifrsK;d jzpf7musepGm jyKjyifxm;onfh pdu
k cf if;wGif
taphrsm;ukd pku
d yf sK;d I tyifrsm; aeom;wus jzpfvm
v~if ESppf OfEpS pf Of tyifp\dkrsm; xGuaf y:vmrnfjzpf.?
okd\aomf tyifrsm; oefpGrf;pGmxGufEkdif7ef ajr-oZm
tpOf jznfhavmif;ay;7onf? taemufEkdifiH rsm;wGif
aqmif;ESifhaEGt-um; py7if;Owk (aEGul;Owk)rSm
unGwaf y:csed jf zpfonf?
unGwyf ifp\dkrsm; ajrjyifrS ay:xGuv
f mI 6 vufr
ok\dr[kwf 8vufr jrifv
h monft
h cg pm;ok;H 7ef twGuf
xdt
k yifi,f rsm;ukjd zwf,-l uonf? tu,fI tyifudk
-uD;jyif;atmifxm;vkdufv~if iSufarG;iSufawmifuJhokd\
aom tcuft7Gurf sm;jzifh tvGew
f ifw
h ,fonft
h yif
jzpfvmayrnf? tyGifhuav;rsm;rSm jzLI teDa7mif
toD;rsm;oD;onf? xkad -umifh tcsK\dunGwyf ifrsK;d wk\dudk
jcH O ,smOf r sm;wG i f tvS t ytwG u f ouf o uf
pkdufysKd;xm; wwf-uonf? unGwfyifrsKd;aygif; 120

rkd;OD;ay:onhf t7omxl;uJaom [if;vsmunGwf

xm;0,fe,fwiG f unifqu
D dk atmufyg ESpef nf;jzifh
xkw,
f -l uonf? yxrenf;rSm -uufaygifap; xkw,
f l
ouJo
h \dk 37ufwpf-udrf 47ufwpf-udrf yifpnfudk "g;jzifh
xpfI qDxw
k ,
f el nf;jzpfonf? wpfEpS t
f wGi;f unif
yifwpfyifrS av;vcef\ xku
d o
hJ \dk qDxw
k Ef idk I
f pkpak ygif;
unifqyD srf;r~ 15 ydomcef\ 7Ekid o
f nf?
'kwd,enf;rSm yifpnfukd 'g;jzifh xpfjyD;oumv
,kx
d u
G f vmaom unifqED iS hf opf7u
G af jcmufrsm;ukd
a7mI tyif7if;ukd rD;jrdK| uaf y;7onf? rD;jrdK| ujf yD; 27uf
t-umwGif xkt
d yifrS ,dx
k u
G v
f maom qDrsm;ukd pkord ;f
7onf? xk\daemuf 27ufr~ tem;ay;jyD;v~if wpfzefr;D
jrdK| uI
f qDxw
k ,
f jl yefonf? xked nf;twkid ;f 'DZifbmvrS
arvtxd unifqDukd xkwf,lEkdifonf? okd\aomf
yxrenf;avmuf oef\pifjcif; r7Sad y?

unGwfyifvSD;jzwf7ef (u) enf;rSm; (c) enf;rSef

ausm7f I
dS tcsK\d widk ;f jynfrsm;wGif unGw&f idk ;f yifrsm;ESihf
unGwEf ,
G yf ifrsm;vnf; 7So
d nf?
unGwyf ifudk pku
d yf sKd;7mY ysKd;cif;wGif aygifrsm;jyK
vkyI
f twef;vku
d f rsK;d aphrsm;ukd oH;k vufrpD cGmvsuf
ysK;d -uJonf? twef;wpfcEk iS w
hf pfck 3 aycef\ uGmaeap7
onf? xku
d o
hJ \dk rsK;d aphuydk sK;d jyD; wpfEpS -f umrS unGwyf if
pk\drsm;ukw
d ;l az:I tjrJwrf; pku
d x
f m;rnfph u
dk cf if;ok\d a7F\
ajymif;ay;7onf? xkpd u
kd cf if;wGif wpfwef;ESiw
hf p w
f ef;
4ayrS5ayxd uGmapI wpfyifESifhwpfyif 2 aycef\cGm

unGwyf if ? ?wpfEpS v
f ~if wpf-urd o
f m 7moDtvku
d f
ay:onfhtjyif t7omxl;aom [if;oD;[if;7Gufyif
jzpfonfh unGwyf ifudk vlrsm;tjrwfwEk;d 0,f,l pm;ok;H
-uonf? jrefrmEkdifiHwGif rkd;OD;usp vrsm;Y unGwf
rsm;ukd aps;xJY a7mif;cs-uonf? taemufEkdifiHwkd\Y
28

www.foreverspace.com.m

uwk;d aumif

uxdef
rsm; ukd jzpfap rHp0D 7Ho
H a'rdToue;f udo
k H
m awmfrsm;tm; v'gef;yg.[k av~mufxm;I
qufuyf v'gef;-uavonf?
om0djynf aZw0efausmif;awmfY oDwif;ok;H ae
awmfral om jrwfpmG bk7m;ociftm; zl;ajr|m7f ef b]0CD
7[ef;ok;H usyd f wk\donfrrd w
d \dk 0gqk0d guyf7mjzpfaom au
wjynfrS 0gu`wfaomtcg ajcvsif c7D;jzifh -uGvm
-u.? xkt
d cg rk;d -uD;onf;xefpmG 7GmoGe;f ojzif7h [ef;
rsm; rk;d a7 pkpd w
G f -uukeo
f nf? xko
d \dk rk;d a7pdpk w
G af om
ouef;jzifhyif ylaZmf-u7onfukd jrwfpGmbk7m;ocif
jrifawG\7aomtcg xkcd 7D;onf7[ef;wk\d udk ta-umif;
jyKI yl7rd 0guyfjcif;Yjynfph aHk om 7[ef;wk\dtm; uxdef
cif; cGijhf yKa-umif; ynwfawmfrcl ahJ vonf?
uxdeyf aJG wmfudk rk;d vukepf J uxdeyf JG [laom qk&d ;dk
ESit
hf nD/ oDwif;u`wf vjynfah usmf wpf7ufae\rw
S ef
aqmifrek ;f vjynfah e\txd cif;usi;f 7onf? jrefrmEkid if H
wGif a7S;yk*aH cwftcguyifv~if tpjyKI uxdecf if;yGJ
usif;ycJh-uonf? ,ckacwf uxdefcif;7mwGifr7SdEGrf;
yg;aom 7[ef;tm;jzpfap/ t-uD;qkH; rax7ftm;jzpf
apuyfvSL7ef Owfouef;tjyif tjcHt7H vzG,f
yPnf;rsm;ukd xnfo
h iG ;f vSL'gef; avh7o
Sd nf? uxdecf if;
7mY oHu
d ppfppf jzpfoifo
h nfh twGuf tv\wum
rsm;u rnfonfhyPnf;um; oHduyPnf;/ rnfonfh
yPnf;um; ykCvduyPnf; jzpfonf[k cGJjcm;av~muf

vsuf xm;7onf? rsKd;aphukd pkdufysKd;jyD; 5 ESpf-umrS


unGwyf if aygufrsm;ukd pm;ok;H 7eftvk\dimS jzwf,El idk f
onf? xkad -umifv
h nf; unGwu
f dk 7Ekid cf aJ om[if;oD;
[if;7Gut
f aeESihf vlw\dkonf tzk;d om;em;ay;I 0,f,l
pm;ok;H -uavonf?
uwk d ; aumif ?
?uwkd;aumifonf [dr0Mm
awmifuek ;f jrifh opfawmrsm;wGif 7Sad om '7,f wpfrsK;d
jzpfI ,if;ukd vufwifbmomjzifh armhcsyaf rmhcszD g7m
[k ac:onf? rsm;aomtm;jzifh wpfaumifwnf; ae
wwf.? wpfcgwpf7H zkrd wGI
J aeonfuadk wG\7.? ok\d7m
wGif tpkttkyfzGJ\Ium; raeacs? t7G,fa7mufaom
taumifrmS tvsm;3 aycef\7I
dS yck;H wGif vufr 20cef\
jrifo
h nf? ta7mif trsK;d rsK;d 7Sad omfvnf; rsm;aomtm;
jzifh atmufyidk ;f jzLI/ tay:ykid ;f onf rD;ck;d a7mif/ ok\dr
[kwf tndKa7mif jzpfonf?
tzkdESifhtr ESpfaumifpvkH;Y OD;csKd r7Sdacs? okd\aomf
tzkd.tay:ar;&kd;wGif atmufokd\xkd;xGufaeaom
tpG,rf sm; 7SI
d ckcu
H muG,7f mY xkt
d pG,rf sm;ukd tok;H
jyKEkid o
f nf? tvGef arF;-udKifaom uwk;d qDtwGuf xkd
oW0gwkd\ukd axmifacsmufjzifh zrf;,l-u.? uwkd;
qDudk txD;0rf;Aku
d f atmufwiG 7f adS om*vif;tdwrf 7S 7Sd
onf? *vif;tdwrf mS oHy7k moD; t7G,cf ef\ 7SI
d uwk;d qD
wpfatmifpcef\yg7S.
d ? uwk;d eH\onf tvGepf ;l &Sum wm
&Sncf aH oma-umifh uwk;d ukd tvGet
f zk;d wefaom yPnf;
wpfck tjzpfjzifh ta&S\widk ;f wGit
f ok;H jyK-uonf?
uwGwyf if ? ?uwGwyf ifonf anmifyifrsK;d wGif yg0ifI
tjrJprd ;f vef;um csKzH w
k f t-uD;pm;uJo
h \dk wnf7dS onf?
tacguf / t7G u f / toD ; ES i f h w uG w yif v k H ; wG i f
tarG;Ekrsm;7So
d nf? t7Gucf si;f tn|mqkid o
f nf? toD;rSm
qD;jzLoD; t7G,cf ef\7I
dS ta7mifrmS 0gjyD;v~if tndKa7mif
tarG;Ekrsm; zk;H vFr;f aeonf?
jrefrmEkid if 7H dS opfawmwkid ;f vkv
d rdk mS yif uwGwyf if
rs m;ukdawG\7I txl;ojzifh jrefrmEkdifiHatmufykdif;Y
ykrd akd wG\77dS onf?
uwGwfoD;rSnfhukd vwfvwfaomfvnf;aumif;/
,kx
d ;dk Iaomfvnf;aumif; pm;ok;H -uonf?
uxdef ? ?0gwGi;f ok;H vywfv;Hk 0grusK;d rysub
f J
y0g 7+mjyKaom 7[ef;7S7d m ausmif;wku
d Yf uxdecf if;
-uonf? uxdecf if;7mY oue;f wpfxnfujdk zpfapt

rdk;vukefpJ uxdefyGJY awG\7aom Owfouef; ya'omyif

29

www.foreverspace.com.m

u'l;vlrsKd;

uaepkdyif/yifv,f

wif-um;oifhayonf?uxdefcif;I ouef;77Sdaom
7[ef;wkd\rSm uxdeftmedoifig;yg; cHpm;7a-umif;
usrf;*efrsm;wGif rde\f qadk vonf?

ueckyd if ? ?ueckyd ifudk rjrifb;l aomf&7dS rnf? jyif;xefpmG


"mwfomG ;apwwfaom ueckd toD;qef(0g) ueckad ph.
oWdurdk l uk,
d af wG\jzifah omfvnf;aumif;/ ajymoH-um;
jzifah omfvnf;aumif; jrefrmEkid if YH odol rsm;ayonf?
ueckdyifrsm; rlvayguf7ma'orSm yo~L;u`ef;pk jzpf
I jrefrmEkdifiHtESH\tjym;&Sd awm&Gmrsm;Y jcHpnf;&kd;&Gm
pnf;&kd;wav~mufwGif ,if;wkd\ukd pkdufysKd;xm;wwf
-uonf? ueckyd ifonf tjrJprd ;f opfyifi,frsKd;jzpfI
tjrifh 15ayrSay20cef\/ yifpnfv;Hk ywf wpfaycGrJ S 2ay
cGJcef\txd&Sdonf? yifpnftacguf acsmrGwfI rGJjym
a7mif &So
d nf? opfom;ta7mifjzLI rmausm.? t&Guf
rsm; &Snv
f sm;vsm; jzpfonf? awmfovif;v avmuf
wGif ao;i,faom tyGifhrsm;yGifhonf? tjyifcGHacsm
aeaom toD;rsm;rSm wpfvufreD;yg;&SnI
f ok;H ajr|mifh
jzpfjyD;v~if twGif;Y taphrsm;ygonf? taphrsm;rSm
acsmrGwv
f suf vufr0ufcef\ &Snu
f m yko
H !meftm;jzifh
ajryJaphEiS hf tvGew
f .
l ? xkt
d aphrsm;onf txufwiG f
az:jycJo
h nft
h wkid ;f jyif;jyif;xefxef "mwfomG ; apwwf
aom oabm&So
d jzifh ,if;wk\d udk 0rf;Ekwaf q;rsm;wGif
xnfo
h iG ;f az:pyfavh &S-d uonf?

u'l;vlrsK;d ? ?u'l; vlrsK;d rsm;rSm a&S;usvaS om ouf


vlrsKd;pkwGifyg0ifI xkdvlrsKd;pk0if vlrsKd;i,f 5rsKd;
teuf vlOD;a7trsm;qkH;jzpfonf? 1931 ckESpf oef;
acgifpm7if;t7 vlrsKd;tm;jzifh vlOD;a7 36000cef\
7dSI u'l;bmompum;ukd ajymqkdolOD;a7rSm 20000
r~7Sdonf? (oufvlrsKd; 7=)
u'l;wk\d onf rdrw
d \dk u,
dk u
f dk touf/ ouf [lI
onm wyfac:-uonf? yk*aH cwfausmufpmwk\dwiG f xkd
olwkd\ukd uML[k a7;om;az:jyI/ w&kwfrSwfwrf;
wk\dwiG u
f m; csKid w
f [
k k a7;om;onf? yk*aH cwf ausmuf
pmrsm;t7 xkad cwfu u'lw\ko
d nf waumif;jrdK\ywf0ef;
usijf zpfaom oif;wGJ jynfEiS hf rl;jrpf0rS ;f txufyidk ;f 'Dy7J if;
a'owk\d wiG f aecJ-h ua-umif; od7onf?
13 7mpkESpf tOD;ykdif; yk*HacwftwGif;u jrefrmEkdifiH
tv,fykdif;wGif jrdK\jyjynf7Gm wnfaxmif cJhjyD;aom
jrefrmwk\d onf ajrmufzufo\dk ys\H E\HSa7F\ajymif; aexkid -f u
7mY u'l;wk\d. a'oukyd g odr;f oGi;f cJ-h u.? xkt
d csed f
rSpI u'l;wk\d EiS hf qufo,
G rf = ykrd rdk sm;jym; vmcJo
h nf?
jrefrmEkid if H txufyidk ;f ukd jAdwo
d ~w\dk wku
d cf u
dk f odr;f
,ljyD;aemuf u'l;wkd\onf 0ef;okda'orS ajrmufbuf
okd\ wjznf;jznf; a7F\ajymif;aexkdifvmcJh-uonf?
,cktcgwGif olwkd\ukd uomc&kdifwGif;7Sd {7m0wDjrpf
taemufbufurf; a'oYtrsm;qk;H awG\7onf? ajrmuf
bufAef;armf c&kid /f jrpf-uD;em; c&kid Ef iS hf taemufajrmuf
buf txufcsi;f wGi;f c&kid w
f \dkYvnf; ys\HE\HSaexkid v
f suf
7S-d uonf?
u'l;wkd\onf tm;vkH;vkdyif Ak< omoemawmfukd
ouf0if,-Hk unf-uonf? jrefrmvlrsK;d / &Sr;f vlrsK;d wd\kEiS hf
a7maESm aexkid -f uojzifh xkv
d rl sK;d wk\d. ,Ofaus;r=x;Hk
pH"avhtcsKd\ukd 7&Sdxm;olrsm; jzpf-uonf?
u'l;wk\dajymqkad om bmompum;wGif jrefrmpum;
trsm;yif yg0ifaeonfukdawG\7.? aps;tokH;tE=ef;/
a7wGurf = tok;H tE=e;f wk\dwiG u
f m; &Sr;f bmompum;ukd
trsm;qk;H ok;H pG-J uonf? ok\d7mwGif olw\dk. rl7if;bm
om pum;rSm jrefrmpum;/ &Srf;pum; wkd\ESifhrwlay?
u'dk; ?

ueckd toD;t7GufESihf taphrsm;? cGJjcm;xm;aom ajryJaph


ESihfwlonhf t7mrsm;rSm ueckdaphuav;rsm;jzpf.?

uepkyd if/yifv,f ? ?yifv,f uepkyd ifudk a7uepkyd if


[kvnf; tcsKd\u ac:-uonf? a7csKdESifh quf

?(c7mwHy;fkd u'd;k 7=)


30

www.foreverspace.com.m

uepkyd ifv,f

uaepkd;yif
-uonf? xkt
d csed Yf wpfyifv;Hk 0g0if;vkrwwf vSypGm
wG7J &Go
J ;D aeaom uepk;d oD;wk\drmS jrif7olrsm;tzk\d oGm;
7nfusp7m jzpfawmh.? pyspo
f ;D ckid u
f o
hJ \kd tjyGwv
f u
dk /f
tckid v
f u
dk o
f ;D ojzifh t*vyd v
f rl sK;d wk\du jrefrmpyspo
f ;D
yif[I
l yif trnfay;xm;-uonf?
uepk;d oD;onf rrSnahf o;rDtcsdew
f iG f tpdr;f a7mif
&SI
d rSnv
hf maomtcgrS 0gvmonf? tcG0H g twGi;f &Sd
ESif;qDa7mifazsmhazsmh tjrFmokH;ckukd vlwkd\pm;okH;-u
onf? tjrFmrsm;twGi;f Y taphwpfaphpyD g&S.
d ? uepk;d
oD;wGiftcsKd okd\r[kwf csKdcsOfrsKd;ESihf tcsOfrsKd;[lI
ESprf sK;d xif&mS ;&So
d nf?
jrefrmEkdifiHY taphrsm;ukdom pkdufysKd;-uonf? 'yfcs
ta&S\tdNd,u`ef;pkwGifrl tukdif;qufenf;jzifhrsKd;yGm;
apouJo
h \dk jrefrmEkid if YH vnf; prf;oyf-unfo
h ifah yonf?
rk;d OD;us Owkajymif;csed w
f iG f uav;oli,frsm;onf
uepk;d oD;ukd tvGet
f u`pH m;rd7mrS 0rf;uku
d jf cif;/ "mwf
av~mjcif;rsm; jzpfymG ;wwfojzifh vl-uD;rdbvkyo
f rl sm;
owdxm;zk\dvo
dk nf?
uepk;d om;rSm vltzk\d tok;H r0ifvo
S jzifh Ttyifudk
toD;77eftwGuo
f m pku
d yf sKd;avh&-dS uonf?

pyfaeaom {7m0wD jrpf0useG ;f ay:a'o/ weom7Durf;


&kd;ESifh 7ckdifurf;&kd; wav~mufwkd\wGifaygufonf? xkd
tyifonf tjrJprd ;f yifrsK;d jzpfI jrefrmEkid if YH xif;qku
d f
7ef taumif;qk;H opfyifwpfrsKd; jzpfonf?
yifv,f uepkyd if-uD;rsm;onf tjrifah y 60 rS ^0
txd/ yifpnfvkH;ywf 5 ayrS6aytxd &Sdwwfonf?
xif;tjzpf ckwv
f jJS yD;aomtcg tyifvu
dk f xkw,
f 7l ef
cJ,Of;ojzifh wpfaycef\pD jzwfjyD;rS avSrsm;vSn;f rsm;jzifh
jrdK\ta7muf wify\dk a7mif;csavh&-dS uonf?

xif;qkduf7aom uepkdyif. t7GufESihftzl;rsm;

yifv,fuepkdom;onf ckdifrmI tvGefav;onf?


tpdr;f vku
d cf pJG w
d rf S vG,u
f o
l nf? tom;. ta7mifrmS eD
npfnpfjzpf.? uepko
d m;ukd wHwm;wkid rf sm;ESiahf vSu,
dk f
xnfrsm;tjzpf tokH;jyK7efvnf; txl;aumif;onf?
vSn;f bD;/ avSmw
f uf/ &Guw
f idk f ponfrsm;tjyif ykqed /f
vufukdifuJhokd\ ckdifcHhaom vufukdifESifht&kd;rsm;
jyKvk y f 7 ef t wG u f v nf ; tvG e f o if h a vsmf a om
tom;jzpfonf?
uepkdyifonf taygufjrefI taphukdaomfvnf;
aumif;/ ukid ;f jywfuadk omfvnf;aumif; pku
d yf sK;d Ekid o
f nf?
uepkd;yif ? ? uepk;d oD;ukd jrefrmEkid if YH uav;
vl-uD; rusef pm;zl;-uojzifh uepk;d yifudk vlwidk ;f yif
od-uayrnf? uepkd;yifonf tjrJpdrf;yifrsKd;jzpfI
txufESifhatmufjrefrmjynf rkd;rsm;aom a'orsm;
wGifaygufonf? t&G,frSm tvwfpm;rsKd; jzpfojzifh
tjrifhay 40rS50txd/ yifpnfvkH;ywf 3 ayrS 5 ay
txdom &Sd-uonf? uepkd;om;. ta7mifrSmndKI
toifhtwifhrmonf? wykd\wGJESifhwaygif;vrsm;wGif
yef;yGifhI wefcl;ESifh uqkefvrsm;wGif toD;rsm; rSnfh

0g0g0if;I pm;csifpzG,faumif;onhf uepkd;oD;wGJ

31

www.foreverspace.com.m

uEkurm

urmcGHb0rS vufr=ynmtpGrf;jzihf uEkurm tvSukefyPnf;rsm;tjzpfodk\ ajymif;vJoGm;aomtcg

uEkurm ? ?ck;H urm a,mufomG ;paom c&kcGH


rsm;wGif txyf 3 xyf&Sdonffhteuf tcsKd\aom c&kcGH
wk\dY atmufq;Hk od\kr[kwf twGi;f zuftusq;Hk txyfrmS
acsmrFwaf jymifvufI ykvaJ 7mif xaeonfudk awG\b;l
-uayrnf? TtxyfrmS uEkurmtxyfjzpfI Ttxyf
rsKd; yg&Sdonfhc&kcGHrsm;ukd uEkurm[kac:-uonf?
uEkurmtxyfwiG f yg0ifaomyPnf;rsm;rSm ykvw
J iG f
yg0ifaomyPnf;rsm;ESihf twlwlyifjzpfonf? xkH;
"mwfygaomyPnf;ESihf OD;csKu
d o
hJ \dkrmaomyPnf;wk\donf
tqifhqifhtxyfxyf wnfae-uonf? xkdtxyfrsm;
ay:okd\ tvif;usa7mufaomtcg txyfwkd\. vGwf
aeaom tpGef;rsm;u tvif;ukd ,kdifapaoma-umifh
pdr;f / eD/ 0g/ jympaom oufwahH 7mifrsm; jzpfay:vmI
vSyaomuEkurma7mif xGuv
f monf?
uEkurm txyfygaom c&kcGHrsm;ukd uBm\tylykdif;
a'orsm;. urf;&kd;wef;rsm;wGif awG\7wwfonf?
awmifyifv,fu`ef;rsm; (ypdzdwfawmifydkif;u`ef;
rsm;)/ zdvpfykdifu`ef;pk/ -opa-w;vD;,m;wkduf/ yem;
rm;EkdifiH/ umvDzkd;eD;,m;jynf awmifykdif;/ *syefu`ef;
w0ku
d Ef iS rhf m,ku`e;f qG,f (yo~LK;u`e;f pG,)f wk\dwiG f
txl; aygrsm;onf?jrefrmEkdifiH yifv,f urf;&kd;wef;
wav~mufwGifvnf; awG\7onf? taumif;qkH; uEk
urmrsm;ukd -opa-w;vD;,m;wkdufESifh oD[kdf u`ef;
wk\d r7S onf? yem;rm;Ekid if rH S 7aom uEkurmrSm ao;
i,fI tom;xlonf? ajrmuftar7duwkduf/ rP
pyDjrpfESifh tjcm;jrpfrsm;&Sd a7csKdckH;aumif;rsm;rSvnf;
uEkurmrsm;ukd 7&Sw
d wfayonf?

uEkurmjzifh 7ifx;dk / -u,fo;D / vnfqpJG aom vuf


0wfwefqmrsm;ukv
d nf;aumif;/ aq;vdycf u
G /f jymyef;
uef/ "g;&k;d / xD;&k;d / "gwfyaHk bmifpaom vl\tok;H taqmif
rsm;ukv
d nf;aumif; jyKvyk -f uonf? opfom;/ ,Ge;f xnf
ponfw\Edk iS hf zufpyfIvnf; wl7,
d mESihf tdro
f ;Hk y7dabm*
rsm;wGif yef;uGufrsm; az:7mY uEkurmukd tokH;jyK
-uao;onf? jrefrmEkid if w
H iG f uEkurmjzifh jyKvyk af om
yPnf; tokH;taqmifrsm;ukd txl;ojzifh jrdwfe,frS
jyKvkyf a7mif;csavh&o
Sd nf?
,cktcg yvyfpwpfjzifhvnf; Ekurmtwkukd
jyKvkyf-u7m uEkurmtwkrSm uEkurmppfuJhokd\yif
vSyI uEkurmppfxuf tzkd;csKdonf? (urm/c&kcGH/
ykvJ vnf;7=)

twGif;om; ykvJa7mifxaeonhf uEkurmcGH

32

www.foreverspace.com.m

jznf; jrifw
h ufvsuf awmifzuftidk -f uD;ig;tkid Ef iS hf pdef
avm7ifhjrpftxd us,fjyef\pGmwnf&dSonf? tus,f
t0ef;tm;jzifh uae'g. ok;H ykEH pS yf cHk ef\&I
dS opfawmrsm;
jzifhzkH;tkyfvsuf&Sdonfhjyif a7tkdifrsm;vnf; txl;ayg
rsm;onf? xku
d ek ;f jyifjrif.
h xuf0ufcef\rmS ay 1000
yif rjrifw
h wf-uaomfvnf; tcsK\dae7mwk\dYrl ay 6000
txd jrifhavonf? ajrmufbufzsm;rSm 7moDOwk
tvGefat;Iopfyif-uD;rsm; raygufEkdifonfh twGuf
uswfw;D jyifa' o[k ac:-u.? ajr-oZm acgif;yg;
ojzifh v,f,mvkyif ef; rxGe;f um;aomfvnf;/ wGi;f
xGufyPnf;tm; jynfhpkHjcif;/ opfawmrsm;rS opfaysmh
zwfESifh om;arG;aumifrsm; 7&Sdjcif;/ a7tm; oHk;v~yf
ppf"mwftm; -uG,0f jcif; wk\da-umifh xku
d ek ;f jyifjrifo
h nf
uae'gEkid if t
H wGuf txl;ta7;ygavonf?
tWvMdwf urf;ajca'owGifurf;&kd;wef; e,frsm;
jzpfaom e,l;A7efZpG /f EsL;azgif;vef;/ EkAd gpuk;d &Sm;ESihf
y7ift
h uf'yG u
f sGe;f rsm; yg0if-u.? tufyvufcsD,ef
awmif. tqufjzpfaom awmif&kd;awmifukef;rsm;
&So
d jzifh ajrrsuEf mS jyifrmS rnDnmvSbJ v=id ;f x uJo
h \dk
jzpfaeonf? EsL;azgif;vef;onf vm;A7ma'g a7at;
pD;a-umif; &So
d nft
h wGuf tvGeaf t;aomfvnf;/ usef

uae'gEkdifiH ? ?uae'gEkid if o
H nf tar7duef jynf
axmifp.
k ajrmufzufwiG w
f nf&I
dS taemufzufpeG ;f 7Sd
tvmpume,f rSwyg; ajrmuftar7dwu
dk .
f ajrmuf
ydik ;f a'o tm;vk;H yg0ifaom Ekid if jH zpfonf? ta&S\EiS hf
taemufrSm rkdif2^00 ausmf&Snfvsm;I ajrmufbuf
ESifh awmifbufrSm (tmwdwf u`ef;pkrsm;ryg) rkdif
1600 cef\&dS jyD;v~if/ {7d,mtm;jzifh pwk7ef;rdik af ygif;
3843144 rkdifcef\r~ us,f0ef;onf? Oa7mywkdufESifh
tus,ft0ef;wlr~vsuf us,fjyef\I tzkd;xdkufwef
aom opfawm-uD;rsm;&Sjd cif;/ ajrwGi;f ajrywGif obm0
yPnf;tm; jynfhpkH-uG,f0jcif; wkd\a-umifh oef;aygif;
200 cef\r~aom vlrsm;yif acsmifcsdpGmaexkdif touf
arG;Ekdifonf? okd\7mwGif uae'gEkdifiH. ,ckvuf&Sd
vlO;D a7rSm 14 oef;ausmfr~om jzpfonf?
uae'gEkid if .
H oGijf yiftaetxm;ukd obm0a'o
-uD; 5 ckjzifh cGaJ 0ykid ;f jcm;Ekid o
f nf? ,if;wk\drmS avm7if;
&Se;f uke;f jyifjrif/h tWvMdwf urf;ajca'o/ pdeaf vm7if
jrpf0Srf;a'o/ ya77D vGifjyifa'oESifh taemufbuf
awmifwef;a'owk\d jzpf-u.?
avm7if;&Se;f uke;f jyifjrifo
h nf tmwdwo
f rk]7murf;
ajcESifh ['fqefyifv,fatmf urf;ajcwkd\rS wjznf;
33

34

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if H
e,frsm;wGif 7moDOwk r~wnDnw
G o
f nf? tzk;d wefopf
awmrsm; &So
d nfjh yif/ ajr-oZmaumif;aom ae7muGuf
rsm;vnf; tES\H tjym; &So
d nf? urf;ajcwav~mufwiG f
euf&id= ;f aumif;rGeaf om oabmqdyrf sm; aygrsm;.?
pdeaf vm7ifh jrpf0rS ;f a'oonf uae'g. obm0
a'owk\dwiG f ti,fq;Hk jzpfaomfvnf; vlO;D a7trsm;qk;H
aexkdif7ma'o jzpfonf? v,f,m vkyfief;twGuf
aumif;rGeaf oma'o jzpfonfjh yif a7tm;aygrsm; ojzifh
pufr=vkyfief; xGef;um;onf? uDGAufjrdK\/ rGef;
x7D;atmjrdK\/ atmhw0jrdK\ uJhokd\aom jrdK\-uD;rsm;onf
xkjd rpf0rS ;f a'oY &S-d u.//
ya77DviG jf yifa'oonf avm7if;&Se;f uke;f jyifjrifh
qk;H 7m 0ifeyD ufjrKd \. ta&S\zufem;rS a7m\u;D awmifwef;
rsm; txd rkid af ygif; 800cef\ us,jf yef\.? xkad 'owGif
reDw;dk Ag;e,f/ qufpuufcs0D rfe,fEiS hf t,fvAg;wm;
e,frsm;yg0if-uonf? ajrmufbufyidk ;f wGif opfawm
rsm;aygufa7mufI awmifbufykdif;onf nDnmysH\ysL;
avonf? ajr-oZm aumif;rGefxufoefonfh t
avsmuf v,f,mvkyif ef;xGe;f um;onfh tcsut
f jcm
a'o-uD;jzpf7m xkad 'oonf uae'gEkid if t
H zk\d ajr-uD;
rS a&Fo;D 7mt7yfyif jzpfonf?
taemufbuf awmifwef;a'oonf jAw
d o
d ~uv
kd D;
,m;e,f/ ,l;uGe;f e,fEiS t
hf ,fvAg;wm;e,f temuf
bufe,fpyf wav~mufwGif usa7mufI awmifpOf
awmifwef;rsm; ,SOjf yKd iv
f suw
f nf&o
dS nf? ta&S\bufq;Hk
awmifwef;rSm a7m\uD;awmifjzpfI taemufzufrS
,SOfaeaom awmifwef;rsm;rSm qJvuwfawmif ESifh
urf;&kd;wef;awmifrsm; jzpfonf? a7m\uD;awmifwef;
rSm ay ^000 rS 13000 ausmftxd jrifh.?(a7m\uD;
awmifwef; 7=) okd\7mwGif tjrifhqkH; awmifxdyfrsm;
rSm ,l;uGef;e,fwGif &Sdaomvkd*efawmifxdyf (ay
119850)ESihf pdet
f v
D idk ;f ,ufawmifxyd f (ay 18000)
wkd\jzpf-u.? jAdwdo~ukdvD;,m;e,fwGif ajr-o
Zmaumif;aom csKdifh0Srf;a'o &Sdojzifh opfoD;yifrsm;
pku
d yf sKd;-uI Ek\d xu
G yf Pnf; xkwv
f yk -f uonf?
ypdzdwf ork]7mESifh tWvMdwfork]7mzufwGif
rkdifaygif; 13000 cef\&Snfaom urf;&kd;wef;&Sdvsuf/
tWvMdwfork]7m zuf&Sdurf;&kd;wef;rSm tauG\
taumuf tvGerf sm;.? ['fqefyifv,fatmfEiS hf pdef
avmh7ifhauG\wdk\rS uae'gEkdifiH. tv,fA[kdcef\okd\
a7mufatmif a7a-umif;c7D;jzifh tvG,fwul oGm;
a7mufEidk o
f nf? uae'gEkid if w
H iG t
f xif&mS ;qk;H aom jrpf

rSm pdefavmh7pfjrpf jzpfonf? rkdif 19000 cef\&SdI


tWvMdwf ork]7mxJokd\ pD;0if.? e,fvqif
jrpf/ csmcsjD rpfEiS hf qufpuuf cs0D rfjrpfrsm;onf ['fqef
yifv,fatmfxJokd\ pD;0if-uI 2514 rkdif &Snfaom
rUifZDjrpf onftmwdwfork]7mxJokd\pD;0if.? t
aemufbufwiG f ukv
d D;,m;jrpf/za7ZmjrpfEiS hf ,l;uGe;f
jrpfwkd\onf ypdzdwf ork]7mxJokd\ pD;0if-uonf?
uae'gEkdifiHwGif awmifbufe,fpyf&Sd tkdif-uD; ig;
tkid t
f jyif uke;f wGi;f a7tdik f tajrmuftjrm;vnf; &S.
d ?
xkdtkdifrsm;rSm tif;i,f/ tkdifi,fuav;rsm;rS rkdif
aygif;rsm;pGm us,f0ef;onfh a7tkdif-uD; rsm;txd
t&G,ftpm;pm; jzpf-uonf? xif&Sm;aom tkdif-uD;
rsm;rSm reDw;dk Ag;/ 0ifeyD uf/ *7dwAf ,
J m;/ *7dwq
f avh
ponfwkd\ jzpf-u.? tawmftwef-uD;rm;aom
a7csKdtkdifrsm;pGmvnf; &Sdao;onf? uae'gEkdifiHwGif
jrpfrsm;/ tkid rf sm;. pkpak ygif; tus,t
f 0ef; rSmpwk7ef;
rkdifaygif; 228000 r~&Sdavonf?(* 7dwf vdwf
a'o 7=)
uae'gEkid if o
H nf -uD;rm;us,0f ef;I tmwdwZf ek Ef iS hf
orykdif;Zkefwkd\wGif usa7muf wnf&Sdonfh tavsmuf
7moDOwk trsKd;rsKd; uGJjym;onf? a,bk,stm;jzifh
a'otrsm;wkd\rSm aqmif;tcgwGif tvGefat;I aEG
tcgwGif twef yljyif;-uonf? ajrmufbufzsm;
usaom ,l;uGe;f e,f/ taemufajrmuf e,fEiS hf uDAG uf
e,f ajrmufyidk ;f wk\d wiG f tmwdw7f moDOwkudk 77S-d uI
['fqef yifv,fatmf onf wpfEpS v
f ~if uk;d vr~a7cJ
avonf? Tokd\jzihf uae'gajrmufykdif;wav~muf
wGif ESif;rsm;om tusrsm;I rkd;t&Gmenf;.?
awmifbufusaom a'orsm;wGif ylaEG;r~waom
7moDOwkukd 77dS-uonf? ta&S\bufY7Sdaom urf;&kd;
wef;e,frsm;rSm aeusu
J syJ l aomfvnf; taeawmfr~jzpf
aom aEGOwkrsKd;ukd 7&SdI rkd;7GmoGef;jcif; rsm;onf?
ya77DviG jf yifa'owGif at;jraom aqmif;Owkudk 7&Sd
aomfvnf; a7m\uD;awmifwef; rsm;bufrS wkdufcwf
vmaom csd E G w f ac:avyl r sm;a-umif h tat;
'+frjyif;xefvSacs? okd\7mwGif a7m\uD;awmifwef;
rsm;uyif ypdzw
d b
f ufrS wku
d cf wfvmonfh a7ck;d a7aiG\
ygaomavwkd\ukd wm;qD;xm;jyefojzifh ya77D
vGifjyifa'o. taemufawmifykdif;rSm rkd;acgifonf?
ypdzdwfurf;ajc wav~mufwGifrl rkd;rsm;pGm7GmoGef;I
ypdzw
d o
f rk]7mrSwu
dk cf wfvmonfh ylaEG;aomava-umifh
ta7S\zuf urf;ajca'owk\d xuf ykI
d ylaEG;onf?
35

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if H
ta&S\rStaemufokd\ uef\vef\jzwf wnf&Sdvsuf EkdifiH
tus,t
f 0ef;.ok;H ykw
H pfyaHk usmu
f dk zk;H vFr;f aygufa7muf
aeaom opfawmrsm;rSmuae'gEkid if .
H 'kw,
d ta7;
ygaom obm0yPnf;tm;yif jzpf.? opfxw
k v
f yk if ef;
twGuf tok;H jyKvsu&f adS om opfawmrsm;. tus,f
t0ef;rSm pwk7ef;rkid af ygif; 435000 cef\r~&I
dS xkwv
f yk f
7&Sdaom opfom;rsm;ukd pULvkyf7ef opfaysmhzwf
twGuf tokH; cs-uonf? uae'gEkdifiHonf owif;
pmpUL xkwfvkyfa7mif;csr=Y uBmwGif xdyfwef;rS
vku
d af e.? tzk;d wef opfawmrsm; ysujf yKef;wdraf um
oGm;jcif;rS umuG,f7ef {uaygif; ^5 oef;ausmfukd
opfawm-udK;0kid ;f tjzpf oD;oef\xm;&So
d nf?
uae'gEkid if o
H nf ig;zrf;jcif;vkyif ef;rS 0ifaiG tajrmuf
tjrm; 7&Sd.? ig;zrf;7mXmewkd\ukd ukef;wGif;jrpf
acsmif; tif;tkdifwkd\Y zrf;aom a7csKdig;zrf;7mXme/
yifv,fY zrf;aom tWvMdwfig;zrf;7mXmeESifh
ypdzw
d if g;zrf;7m Xme[lI ok;H ae7m cGjJ cm;xm;onf?
a7csKdig;zrf;7mXmerS 7aom a7csKdig;rsm;rSm jynfwiG ;f
okH; jzpfoGm;-uaomfvnf; yifv,frS7aom ig;rsm;
rSm uae'gEkdifiH. pD;yGm;a7;ukd txl; zGH\jzdK;aponf?
tWvMdwf ig;zrf;7m XmerS aumh'ig;/ ykZeG w
f yk -f uD;
ESihf urmrsm;uk7d I ypdzw
d f ig;zrf;7mXmerS qmref;ig;ukd
trsm;tjym; 7&Sdonf? jAdwdo~udkvD;,m;e,fESifh
EkdAgpukd;&Sm;e,fwkd\wGif ig;aoWmvkyfief;rsm; xGef;
um;.?
om;arG;aumifrsm; arG;jrLaom vkyif ef;rSm y7ifh

a7mhuD;awmifwef; aemufcHESihf &=cif;omonhf rmvkdif; tkdif

uae'gEkid if o
H nf pku
d yf sK;d jcif;ESihf ok;d EGm; arG;jrLjcif;
vkyif ef;rsm;txl;xGe;f um;ojzifh vlO;D a7 av;ykw
H pfyrHk mS
pku
d yf sKd; arG;jrLol rsm; jzpf-uonf? ya77DviG jf yifrsm;
wGif *sKH/ rka,mpyg;/ jrif;pm;*sKH/ bDoGmav~mf (ESrf;
csyfav~mf)ESifh jrufa7pmrsm;ukd pkdufysKd;-uI okd;/ EGm;
tajrmuftjrm; arG;jrL-uonf? ta&S\buf&Sd urf;
&kd;wef;e,frsm;wGif tmvl;/ rkefvmO0dkif;ESifh o-um;
rkev
f mrsm;ukd txl;pku
d yf sK;d -u.? opfo;D txGurf sm;
aom e,frsm;rSm ta&S\bufwGif Edkrmpudk;&Sm;e,fESihf
tGeaf w;7D,;kd e,f wk\djzpfI taemufbufwiG f jAdwo
d ~
ukv
d D;,m;e,f jzpfonf? tGeaf w;7D;,k;d e,f awmif
ykdif;ESifh uDGAufe,fwkd\wGif aq;ukdt-uD;tus,fpkduf
-u.? ok;d arG; trsm;qk;H xGuaf ome,frmS t,fvAg;
wm;e,f jzpfonf? pku
d yf sK;d arG;jrLjcif;vkyif ef;ukd jri| w
hf if
tm;ay;aom oabmjzifh tpkd;7 wkd\onf t
at;"mwfokH; ukefavSmif&kHrsm;ESifh usDjrifhrsm;ukd ulnD
aqmufvkyfay;cJhonfhjyif prf;oyf avhvmr=twGuf
pk d u f y sKd ; jcH r sm;zG i f h a y;jcif ; /rD ; 7xm;vrf ; rsm;oG , f
azmufay;jcif;rsm;ukv
d nf;aqmif&u
G cf ahJ vonf?

uae'gEkdifiH. 0ifaiGaumif;vSonhf ig;zrf;jcif;vkyfief;

36

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if H
tuf'G yfuseG ;f / tGeaf w;7D;,k;d e,f/ uGAD ufe,fEiS hf reDw;dk
Ag;e,fwkd\wGif xGef;um;I ta7;ygaom vkyfief;
wpf7yfjzpf.? arG;jrLaom om;arG;aumifrsm;rSm
ajracG;jzLrsm;/ ajrGyg-uD;rsm;/ ajrGygarG;&Snfrsm;/
ajrGygjzLrsm;/ ADAmzsrH sm;ESihf -uGuu
f wk;d rsm; jzpf-uonf?
om;arG;ta7mif;t0,frSm txl;aumif;rGefonfht
avsmuf ,cktcg uae'g EkdifiHwGif om;arG;aumif
arG;jrLaomjcHaygif; ajcmufaxmifausmf ckepfaxmifcef\
&Sad eavjyD?
uae'gEkid if o
H nf o,HZmwyPnf;rsm;vnf; aygrsm;
-uG,f0.? t"duta7;-uD;aomoWKrsm;rSm a&F/
ausmufr;D aoG;/ epfu,f/a-u;eD/ oGy/f aiG/ cJ/ udak Amh
ESihf ausmuf*rG ;f rsm; jzpf.? uBmay:&Sd a&Fxu
G af om
EkdifiHrsm;wGif uae'gonf wwd,vkdufonfhjyif
uBmwGif tok;H jyKvsu&f adS om epfu,ftm;vk;H . 90
7mckid Ef e= ;f rSm uae'grS xGuaf vonf? uBmYok;H vsu&f dS
aom ausmuf*Grf;rsm;ukdvnf; 7mckdifE=ef;tjynfh
avmuf yif uae'grSxw
k v
f yk jf zef\cscD .
hJ ? tGeaf w;7D;
,kd; e,fonf oWKwl;az:7m t"due,fjzpfvsuf
xked ,frS a&FEiS hf a-u;eDw\dkudk trsm;tjym; 7&Sad vonf?
tEk jk rLAk;H (tufwrfA;Hk ) vky7f mY txl; ta7;-uD;aom
,la7; eD;,rf;oWKukd *7dwfA,m;a7tkdif-uD;teD;Y
awG\7.? ausmufr;D aoG;ukd ta&S\bufyidk ;f wGif EkAd gpud;k
&Sm;e,fEiS f h e,l;A7efZpG ef ,fwY\d k vnf;aumif;/ taemufzufyidk ;f

,l;uGefjynfe,f uvGef;'kdufa'oY a7FusifaeolwpfOD;

wGif t,fvAg;wm;e,fESifh jAdwdo~ ukdvD;,m;e,f


wk\d Yvnf;aumif; wl;az:77S.
d ? ok\d 7mwGif oHxu
G I
f
oHvyk if ef;xGe;f um;aom tGeaf w;7D;,k;d e,fEiS hf uDAG uf
e,fw\drk S rdik 1f 000ausm2f 000 eD;yg;r~ c7D;uGmvSr;f ojzifh
ta7;ygoifhoavmuf rygvSacs? a7eHawG\&Sd wl;az:
aome,frsm;rSm t,fvAg;wm;e,f/ taemufajrmuf
e,f/ tGeaf w;7D;,k;d e,fEiS hf e,l;A7efZpG ef ,frsm; jzpf
-uavonf?
uae'gEkid if o
H nf obm0 yPnf;tm; -u,
G 0f onfjh yif
a7tm;vnf; okH;rukefEkdifavmufatmif aygrsm;

uae'gEkdifiH taemufykdif;wpfae7mY jrif;qGJaumuf7dwfpufrsm;jzihf *sHKyifrsm;ukd 7dwfodrf;aepOf

37

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if H
ojzifh pufrv
= yk if ef;zufY tvm;tvm rsm;pGmaumif;
rGev
f o
S nf? r-umvSao;aom ESprf sm;twGi;f u pufr=
vkyfief;rsm; ododomom wkd;wufvmonfhtwGuf
,cktcg pufrv
= yk if ef;xGuyf Pnf;rsm;. wefz;dk rSmv,f
,mvkyfief;xGuf yPnf;rsm;. wefzkd;xuftwefyif
ydkvsuf&Sdonf? puf&kH-uD;rsm;rSm trsm;tm;jzifh pdef
avm7ifh jrpf0rS ;f wav~muf/ tGeaf w;7D;,k;d e,fEiS hf uDAG uf
e,f awmifbufe,fpyfwav~mufY &Sad omjrdK\-uD;rsm;
wGifwnf&Sd-uonf? pufr=vkyfief;rsKd;pkH7Sdaom jrdK\-uD;
2 jrdK\rmS rGe;f x7D;atmjrdK\EiS hf wk7d eG w
f jdk rdK\w\dkjzpfI tjcm;
aom jrdK\rsm;rSma,bk,stm;jzifh vkyif ef;wpfrsK;d wpfrsK;d
twGufom xif&Sm;-uonf? tGefaw;7D;,kd;e,f&Sd
0ifqmjrdK\wiG f armfawmfum;vkyif ef; -uD;us,I
f [,f
rDvwefjrdK\onf uae'gEkid if .
H oHr+dvyk if ef;A[kXd me
-uD;jzpfonf? uDGAufjrdK\onf pULpufrsm;twGuf
xif&mS ;.? ya77DviG jf yifa'o&Sd 0ifeyD ufjrdK\/ tuf'ref
wefjrdK\ESifh u,fv*g7DjrdK\rsm;wGif *sKHr=ef\-udwfjcif;ESifh
trJom;pnfow
G jf cif; vkyif ef;rsm; xGe;f um;avonf?
ig;aoWmvkyif ef;twGuf xif&mS ;aomjrdK\w\drk mS jAdwo
d ~
ukdvD;,m;e,f7Sd Aeful;Ag;jrdK\ESifh e,l;A7efZGpfe,f&Sd
pde*f `e;f jrdK\w\dk jzpf-uonf?
uae'gEkid if w
H iG f aexkid -f uaom vlrsm;rSm jAw
d o
d ~EiS hf
jyifopfvrl sKd; tquftEG,rf sm; jzpfonf? jAdwo
d ~vl
rsKd;wkd\rSm tar7duefvGwfvyfa7;ppfyGJ jzpfyGm;pOfu
uae'gzufo\dk ajymif;a&F\vm-uaom ukv
d edk eD ,fopfxl
axmifolrsm;jzpfI jyifopfvlrsKd;wkd\rSm 18 7mpkESpf
twGif;u uae'gokd\ a7mufvm-uolrsm; jzpfonf?
'kw,
d uBmppf-uD; rjzpfrED iS hf jzpfjyD;ptcsed w
f \dw
k iG f jAdwd
o~u`e;f pkrS jAdwo
d ~ vlrsK;d rsm;pGmwk\donf uae'gok\da7F\
ajymif;aexkid cf -hJ u.? uDAG ufe,frw
S yg; useef ,ftm;
vk;H wGif t*vyd b
f momrSm &k;H ok;H bmomjzpfaomfvnf;/
vlOD;a7 av;ykHwpfykHausmfwkd\rSm jyifopfpum;ukdom
ajymqkdokH;pGJ-uonf? vlOD;a7 14 oef;ausmf7Sdonfh
teuf wkdif;7if;om;rsm;jzpf-uaom tufpuD;rkd;ESifh
7uftif';D ,ef;wk\drmS 125000cef\om&Sad vonf?
uae'gEkid if .
H ynma7;rSm txl;acwfro
DS nft
h m;
avsmfpGm uBm\EkdifiH-uD;rsm;ESifh 7ifaygifwef;vkdufEkdif
onf? jrdK\-uD;wkid ;f wGif txufwef;ausmif;rsm;/ aum
vdyfausmif;rsm;ESifh pD;yGm;a7;ausmif; rsm;&SdIe,ft

oD;oD;wk\dYvnf; wUokv
d af usmif;-uD;rsm; &Sad vonf?
uae'gEkdifiH wUokdvfausmif; tm;vkH;Yausmif;om;
OD;a7 wpfoed ;f ausmf7.
dS ?
wkid ;f jynf pnfum;wk;d wufap7ef 7nfoefvsuf tpk;d
7 wk\donf rD;7xm;vrf;azmufvyk jf cif;ukd txl;tm;ay;
cJo
h nf? uae'D,efypdzw
d f rD;7xm;vrf;-uD;rSm 1885ck
ESpw
f iG f azmufvyk f jy;D pD;cJ.
h ? yxr uBmppf-u;D twGi;f Y
woD;ykCvykdif rD;7xm;vrf; tcsKd\ukd tpkd;7u odrf;
,ljyD;aemuf xkrd ;D 7xm;vrf;wk\d udk pkaygif;um 1923ck
ESpw
f iG f uae'D,efae&Sief ,f rD;7xm;tzG\J zG\Jpnf;vku
d f
onf? ava-umif; o,f,lykd\aqmifa7; vkyfief;rSm
vnf; rsm;pGmwk;d wufvsu&f 7dS m tar7duefjynfaxmif
pk/ Oa7myEkid if rH sm;ESihf tmwdwaf 'owk\do\dk ava-umif;
jzifh oGm;vmEkdifonf? av,mOfysHrsm;rSm jynfwGif;
jynfy o,f,yl \dak qmifa7; twGuo
f mru uae'gEkid if H
. tzkd;wefvSaomopfawm-uD;rsm;ukd rD;ab;rS
umuG,7f mYvnf; rsm;pGmtok;H 0ifonf? 'kw,
d uBm
ppf-uD; twGif;Y armfawmfum;vrf;rsm;ukd wkd;wuf
azmufvyk cf -hJ u.? e,ftoD;oD;&Sd uke;f vrf;rsm;ukq
d uf
oG,af y;vku
d jf cif;jzifh uae'gEkid if w
H pfzufzsm;rS wpfzuf
zsm;ok\d aygufa7mufonf\f rkid f 5000cef\ &Snv
f sm;aom
Ekid if jH zwf rD;7xm;vrf;-uD;ukd 1942 ckEpS w
f iG f zGichf .
hJ ?
uae'gEkid if o
H nf jAdwo
d ~"eo[m,tzG\J 0if Ekid if H
jzpfvsuf ukd,fykdif tkyfcsKyffa7;ukd tapmqkH; 7&Sdaom
'drk eD ,
D efEidk if H jzpf.? zG\Jpnf;tkycf sKyyf Hk tajccH Oya'opf
t7 ,lEu
dk w
f ufuif;'rf;Ekid if .
H &Sib
f 7k ifonf uae'g
EkdifiH. bk7ifjzpfonf? xkdbk7if. ukd,fpm;uae'g
'krd eD ,
D efudk wm0efc7H olrmS bk7ifccH sKyf jzpfI e,ftoD;
oD;wGifvnf; bk7ifcHrsm; xm;7Sdavonf? uae'g
ygvDrefrSm atmh0jrdK\awmfY 7SdjyD;v~iff txufvFwf
awmfESifh atmufvFwfawmfwkd\ yg0if-u.? txuf
vFwaf wmf wGif trwf 96 a,muf&I
dS / atmufvw
F f
awmfwiG f trwfaygif; 245 a,muf&o
dS nf? 'drk eD ,
D ef
wGifbk7ifcHcsKyfrSm t-uD;tuJjzpfaomfvnf; tkyfcsKyf
r=a7;7mwGifrl ygvDrefrS wifajr|mufaom 0ef-uD;csKyf
uomv~if -udK;ukid jf c,fv,
S af vonf?
vlrsKd; toD;oD;wGif trsKd;om;txdrf;trSwf &Sd-u
onfh enf;wl uae'gEkid if w
H iG f ary,f7u
G f rSm trsK;d
om; txdrf;trSwf jzpfavonf?

38

www.foreverspace.com.m

uae'g.pdw0f ifpm;zG,t
f wdwb
f 0
vGecf ahJ omtESpw
f pfaxmifcef\u Oa7mywdu
k o
f m;rsm;pwif awG\&cdS I
hJ wpfcgu t*vyd Ef iS jhf yifopfw\kd pm;usuf
vkco
hJ nhf uae'gEkid if o
H nf 'drk eD ,
D eftyk cf sKyfa7;udk Tod\k wqifjh yD; wqifh -udK;yrf;cJ7h ayonf?
pGmawG\7dScJhonf[k qkd7ayrnf? (uJaAgha*svnf;7=)
149^ ckEpS w
f iG tm7Swu
dk o
f \dk ta7S\ajrmufbufrS oGm;
Ekid o
f nfv
h rf;ayguf7mS azG7ef t*vefjynfrS xGucf ahJ om
*`efuJaAghonf ig;aygrsm;7m uae'gurf;ajcw
av~mufokd\a7muf7SdcJhjyD;aemuf EsL;azgif;vefESifh udyf
A7ufwefu`ef;rsm;ukd t*vdyftpkd;7ykdiftjzpf odrf;
yku
d cf ahJ omfvnf; xked ,fopfrsm;ukd t*vyd f tpk;d 7onf
ta7;r,l cJah cs? uae'gEkid if .
H twGi;f zuf a'orsm;
ukdrl jyifopfvlrsKd;rsm;
uom vSnv
hf nfomG ;vm
pl;prf; 7SmazGc-hJ u.?
*`eu
f aJ Agh.aemufwiG f
uae'gEkdifiHokd\ a7muf7Sd
vmolrSm jyifopfvlrsKd;
ZufumwDa,;qko
d jlzpf.?
(umwDa,; vnf;7=)
umwDa,;onf 1534
ckESpfwGif pdefavm7ifhyif
v,f a uG \ uk d a wG \ 7S d c J h I
aemufwpfEpS w
f iG f pdeaf vm
7ifjhrpf&;d k wpfav~mufud k qef
wuf vSnfhvnfumxkd
uae'gok\dpwifa7muf7dS
a'o w0ku
d u
f dk jyifopfyidk f
vmolrsm;
tjzpf e,fopfwpfck xl
ajrmuf t ar7d u wk d u f
axmifcahJ omfvnf;/ 1542
wGif vljzLrsm; yxrqkH;
ckESpfwGif ysufoGm;av
pwif a7muf7Sdvm7m a'o
onf? xkdaemuf tESpf
rSm uae'gjzpfonf? xkd
^0cef\-umonfw
h idk af tmif
a'ookd\ at'D 10 7mpkESpf
j
y
if
o
pf
w
\
d
r
k
m
S
j
y
nfwiG ;f ppf
rwkdifrDu aemhprefvlrsKd;
rsm; jzpfymG ;aeojzifh e,f
rsm;onf *7if ; vef u `ef ;
opfrsm; qufvuf 7SmazG
rSwpfqifh a7muf7Sd vmcJh
*`ef
u
J
a
Amh
o
nf
uae'gEk
d
i
f
i
H
u
k
d
Tod
k
\
OD
;
pG
m
awG
\
7
S
d
c
J
h
.
?
jcif; rjyKEkid cf -hJ uacs? ok\d
onf [ k qk d - uonf ? ok d \
aomf jyifopf wHigonf
aomf oufaocH taxmuf
rsm;onf EsL;azgif;vef;
txm; [l I tck d i f t rm
u`ef
;
teD
;
ok
d
\
ig;zrf
;
vmjrJ
vmaecJh7mrS om;arG;
rawG\7ao;acs? ok\djzpfI
f t*vef jynf7h iS f oWr [if
e7D bk7if. vufatmufwiG f tr=xrf;aom tDwmvsH ta7mif;t0,fvkyfief;onf tusKd;tjrwf7Sdaom
dS mjyD;aemuf e,fopfrsm;
oabmom; *seG u
f aJ Agh omv~if uae'gEkid if u
H dk a7S;OD; vkyif ef;wpfck jzpfa-umif; od7v
uae'gEkid if o
H rkid ;f ESihf tkycf sKyfa7; ? ?uae'g
EkdifiH. orkdif;um; pifppftm;jzifh uBmopfwGif
t*vyd Ef iS hf jyifopfw\dk tiftm; jydKif-uonfrS pwifI
uae'g Ekid if o
H nf aemufq;Hk Y rnfo\dk rnfyHk vGwv
f yf
onfh Ekid if w
H pfck jzpfvmonft
h a-umif; jzpfonf? uae'g
EkdifiH wkd;wufvmykHrSm tcsuftvuf rsm;pGmwkd\wGif
tar7duef e,fopfrsm; vGwaf jrmufa7;twGuf -udK;
yrf;ykHESifh qifwlonf? okd\aomf rwlonfhtcsufrSm
tar7duefjynfaxmif
pk E k d i f i H o nf awmf v S e f y k e f
uefjcif;jzifh vGwfvyfa7;
ukd7cJhI uae'g EkdifiHrSm
uk d , f y k d i f t k y f c sKyf a 7;uk d
wqifhjyD;wqifh wkd;wuf
77SdcJhjcif; jzpfayonf? u
ae'g EkdifiHum; jAdwdo~
"eo[m,EkdifiHrsm;xJwGif
yxrqkH; 'dkrDeD,efukd,fykdif
tkyfcsKyfa7; 7cJhonfhEkdifiH
jzpf.?

39

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESifh tkycf sKyfa7;
xlaxmifum a7mif;0,f azgufum;I aexkid -f u jy;D v~if
tk;d tdro
f pf wnfc-hJ uonf?

avm7ifhponfh jrpfrsm;o\kd oGm;a7mufpkHprf; -uonfh


ykCdKvfrsm;rSm jyifopfvlrsKd; 7uf'Dqef/ Zkd;va,;ESifh
omoemjyK bkef;-uD; rmuuf/ pydefvlrsKd; 'D'kd;wkd;ESifh
jyifopfvrl sKd; vmqJw\dk jzpf-uonf?
1642 ckEpS w
f iG f rGe;f x7D;atmjrKd \udk omoemjyK A[kd
pcef;tjzpf wnfaxmifcJhonf? jyifopfbk7if14
qufajrmuf vl0o
D nf uae'gEkid if u
H dk jyifopf jynfopf
tjzpf 1663 ckEpS w
f iG f odr;f yku
d f tkycf sKyo
f nf? jyifopf
vlrsKd; trsm;tjym;ukv
d nf; xkad 'orsm;Y oGm;a7muf
tajcpkduf aexdkif7efapvFwfcJh7mrS ,ckuae'D
,efvlrsKd;rsm; qif;oufaygufyGm;vmonf?

tajcpku
d 7f ma'ojzpfvmjcif;
uae'gwGif e,fopfrsm; tajcwus pwifwnf
axmifcJholumjyifopfvlrsKd; qrfrsL,,f 'g7Srfyvdef
qko
d jl zpfI ol\udk uae'gEkid if .
H zcif[v
k nf; ac:prSwf
jyK-uonf? xkyd Ck Kd v-f u;D onf 1604 ckEpS Yf ,ckEAdk gpuk;d
7Sm;ac:onfh tmau;'D;,m;wGif e,fopfwpfcu
k v
dk nf;
aumif;/ 1608ckEpS w
f iG u
f m; uDAG ufjrdK\uv
dk nf;aumif;
pwifwnfaxmifco
hJ nf? xk\jd yif 7Sryf vdeo
f nf pdeaf vm7ifh
ESihf atmhw0jrpf rsm;ukd qefwufc7hJ m [sL7GeEf iS hf tGeaf w;
7D;,k;d tkid -f uD;rsm;udk awG\7cdS o
hJ nf? xk\djyif ol\ut
dk pGjJ yKI
rSnahf c:cJah om 7Sryf vdeaf 7tkid -f uD; ukv
d nf; awG\c.
hJ ?
7Sr;f yvde.
f aemufwiG f uae'gok\d a7muf7v
dS mcJo
h rl mS
t*vdyfvlrsKd; [ife7D['fqef jzpf.? ['fqefonf
taemufajrmufbufvrf;ukd 7SmazG,if;/ ['fqefjrpfEiS hf
['fqefyifv,fatmfwkd\ukd awG\7SdcJhonf? 1629 ckESpf
wGif jyifopfukdvkdeDe,fopf uDGAufukd t*vdyfwkd\u
wku
d cf u
dk o
f rd ;f ,lcahJ omfvnf; r-umrD jyifopfw\dv
k ufo\dk
jyefI ay;tyfvu
dk 7f onf?
xkdaemufwGifum; rpfpPyD/atmhw0/ tkd[dkif;tdk pdef

jyifopfvufatmufwiG f
jyifopfjynfopfukd tkycf sKy7f ef jyifopfb7k ifu bk7ifcH
wpfO;D / -uD;-uyftyk cf sKyo
f w
l pfO;D ESihf c7pf,mef*+
kd ;f csKyf
wpfO;D wk\dukd ce\x
f m;cJo
h nf? bk7ifc.
H txl;aqmif7u
G f
7aomwm0efrmS e,fopfwiG f aexkid o
f rl sm;udk wkid ;f 7if;
om; vl&ikd ;f rsm;jzpfaom tD&u
dk KdG ifw\dk. ab;7efrS um
uG,f ay;7jcif;jzpfayonf? ok\daomf aumif'h gz7Gew
f m
eufonf 16^2 ckEpS rf pS I bk7ifct
H jzpf tkycf sKyf aomt
cg xkv
d &l idk ;f wk\d. 7efrmS at;jidr;f oGm;avonf? z7Gef
wmeufrmS jyifopf jynfopfo\dk vma7muf tkycf sKy7f aom

uGDAufwkdufyGJrS jAdwdo~AkdvfcsKyfrSL; *sdrf;0k. aemufqHk;tcsdef? TwkdufyGJY ESpfzufpvHk;rS AdkvfcsKyfrSL;rsm; usqHk;-u.?

40

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESifh tkycf sKyfa7;
bk7ifcH rsm;xJwGif tawmfqkH; ykCdKvfwOD; jzpf.?
xkyd Ck Kd v-f u;D onf uae'gEkid if t
H wGi;f bufo\dk vSnv
hf nf
oGm;vm pl;prf;7SmazGapjy;D aemuf e,fopfrsm;wnfaxmif
apI tuGufusaom ae7mrsm;wGif cHwyfpcef;rsm;
wnfaxmifum jyifopfEkdifiHawmf ykdrkdus,fjyef\atmif
jyKco
hJ nf? z7Gew
f meufonf jyifopf jynfopf. bk7ifcH
tjzpf 2 -udrw
f idk w
f idk f aqmif7u
G cf o
hJ nf?
z7Gew
f meuf yxrt-urd f bk7k ifct
H jzpf aqmif7u
G cf hJ
pOfuyif t*vyd w
f \dkEiS hf e,fvo
k nfh tm;jydKirf -= uD; ay:
aygufcJhonf? t*vdyfwkd\onf tD&kduGdKifvl&kdif;rsm;ukd
jyifopfw\dktm; wku
d cf u
dk 7f ef ajr|muf ay;cJo
h nf? 1690
jynfhESpfwGif t*vdyfwkd\zufrS qm0DvsHzpf onf
EkAd gpuk;d 7Sm;ok\d csDwuf wku
d cf u
dk f odr;f ydu
k cf jhJ yD;aemuf
uGAD ufjrdK\o\kd csw
D ufwu
dk cf u
dk cf ahJ aomfvnf; ratmifjrif
cJhacs? aemifaomtcgY EkdAgpukd7Sm;ukd jyifopfwkd\okd\
jyefvnf ay;tyf7avonf?
uae'gY xkdtcgut*vdyfwkd\. e,fopfrsm;rSm
enf; yg;I jyifopfe,fopfrsm;om ykrd dk rsm;jym; jyD;v~if
tkycf sKyfa7;vnf; aocsmusejyD; jzpfonf? jyifopfw\dk
onf oWd7o
dS rl sm;jzpfI tD&u
dk u
f KdG ifw\dk rw
S yg; tjcm;
aomvl&idk ;f rsm;ESihf cifrif7if;ES;D -u.? ok\daomf t*vyd f
wk\d u vlO;D a7 rsm;onf? 1^11 ckEpS w
f iG f t*vyd w
f \dk
onf EkdAgpukd;7Sm;ukd odrf;,lcJh.? ,l;x7ufpmcsKyf
(1^13 ckESpf) t7/ EsLazgif;vef;/ EkdAgpukd;7Sm;ESifh
['fqefyifv,fauG\ w0ku
d 7f dS a'orsm;ukd t*vyd w
f \dk
7-uonf? jyifopfw\dk onf wjznf;jznf; e,fcsJ\vmcJh
-u7m taemufzuf7dS a7m\u;D awmifajcok\dyif a7mufchJ
avonf? tkid -f uD;rsm;a'ow0ku
d Ef iS hf tk[
d idk ;f tkd jrpf0rS ;f
wav~muf vl0;D ZD,m; e,fo\dk wkid af tmif jyifopfw\dk
onf cHwyfrsm;ukd aqmufvkyf chJ-uonf?
okd\aomf z7Gefwmeuf.ae7mukd qufcH-uaom
jyifopfbk7ifcHrsm;um; t7nftcsif;ESifh rjynfhpkH-u
onfhjyif jyifopfwkd\vnf; ta-umif;a-umif;a-umifh
uae'gwGif tajcpkdufaexkdif7ef vma7mufjcif; r7Sd
awmhacs? xkda-umifh jyifopfwkd\tiftm;rSm wjznf;
jznf; avsmhyg;vmawmhonf? Oa7mywku
d Yf -op-wD;
,ef ; xD ; eef ; quf c H a 7;ppf y G J jzpf y G m ;aomtcg
t*vyd ef ,fopfjzpfaom e,l;t*vef e,fom;wk\donf
jyifopfw\dk. tckid rf mqk;H cHwyfjzpfonfh vGPAwfjrdK\udk
wku
d cf u
dk o
f rd ;f yku
d -f u.? ok\daomf xkpd pfyt
JG jyD;wGif jyif
opfw\dko\dk jyeftyf7avonf?
xkad emuf 1^54 ckEpS rf pS I wku
d cf u
dk rf r= sm; jzpfymG ;cJh

jyef7m Oa7mywku
d Yf ckepfEpS pf pfyJG jzpfymG ;vmaom tcg
uae'g7Sd t*vyd Ef iS hf jyifopfw\dk. tajctaerSm ykrd kd
qk;d 7Gm;vmcJo
h nf? Tt-udrrf mS uae'gwGif t*vyd w
f \dk
aemufq;Hk t-udrf tm;jydKirf -= uD;jzpfI jyifopfEiS hf tif';D
,ef;vl&idk ;f ppfy[
JG k ac:avonf? tpwGif jyifopfw\dk
ta7;omcJah omfvnf; 1^50 jynfEh pS rf pS I ppfyrJG mS wpfrsK;d
wpfzHk ajymif;vJomG ;onf? t*vyd w
f \do
k nf twGi;f zuf7dS
jyifopfwkd\. tcsuftjcmXmersm;ukdvnf;aumif;
vGPAwfjrKd \ ukv
d nf;aumif;; odr;f ,lc.
hJ ? 1^59 ckEpS w
f iG f
Akv
d cf sKyfr; 0k onf jyifopf ppfAv
dk cf sKyf rGe;f urf; OD;pD;
ckcu
H m umuG,af eaom uDAG ufjrKd \o\dk csw
D ufwu
dk cf u
dk 7f m
jrdK\teD;7Sd atA7m[rfvGifjyif-uD;wGif wkdufyGJ jzpfyGm;
avonf? wku
d yf w
JG iG f ppfAv
dk Ef pS Of ;D pvk;H usq;Hk oGm;aomf
vnf; t*vdyfwkd\ atmifyGJ7um uDGAufukd odrf;ykduf
Ekid cf .
hJ ? 1^60 jynfEh pS w
f iG f rGe;f x7DatmjrdK\udk odr;f yku
d f
77SdcJhonf? xkdaemuf yg7pfpmcsKyf (1^63 ckESpf)t7
jyifopfw\dk u uae'gukd t*vyd w
f \dk vufo\dk ay;tyf
7avonf?
jyifopfw\dkonf uae'gwGif qufvuf aexkid -f u
7m xkpd Ofu vlO;D a7rSm 60000 ausm7f o
dS nf? yxrqk;H
jAdwo
d ~ uae'g ukd wm0efcH tkycf sKy7f olrmS Akv
d cf sKyrf ;
*sd r f ; rma7; jzpf . ? rma7;onf j yif o pf w k d \ uk d
w7m;r~wpGm tkyfcsKyfcJhonf? xkd\jyif jyifopfwkd\tm;
omoema7; vGwf vyfciG u
hf dk ay;cJ.
h ? jyifopfw7m;r
Oya'rsm;ukdvnf; av;pm;cJhonf? ol\aemufwGif
bk7ifc7H mxl;ukd qufcH aom *kid ;f umvwefonfvnf;
rma7;. pepftwkid ;f tkycf sKycf .
hJ ? xkpd epfuydk if jAw
d o
d ~
tpk d ; 7onf 1^^4 ck E S p f u D G A uf t uf O ya'jzif h
vufcHcJhavonf? *kdif;um vwefonf uae'gukd
ESpaf ygif; 30 r~ vdRma7;jcm;pGm tkycf sKyfcahJ oma-umifh
tar7duef vGwfvyfa7;ppfyGJ twGif;Y uae'gonf
jAw
d o
d ~Eidk if aH wmf. oPmawmfudk apmifo
h &d adk ocJah yonf?
xkad -umifh 7Sryf vdeu
f dk jyifopf uae'g zcif[k ac:qkd
-uouJhokd\ umvweftm;vnf; jAdwdo~uae'g.
zcif[k ac:qk-d uonf?
tkycf sKyfa7;wk;d wufvmjcif;
tar7duef vGwfvyfa7;ppfyGJ jzpfyGm;aomtcg
tar7duefjynfe,frsm;rS jAdwdo~ tpkd;7tm;oPm
razguf v k d o l t* v d y f v l r sKd ; trsm;tjym;yif
uae'gokd\ ajymif;a7F\vm-uonf? xkdolrsm;onf
tGeaf w;7D;,k;d e,fawmifyidk ;f wGiv
f nf;aumif;/ urf;&k;d wef;
41

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESifh tkycf sKyfa7;
a'orsm;wGiv
f nf;aumif;aexkid -fuonf? xko
d w
l \u
d k m; tkyf xkdtawmtwGif; uae'gtaemufykdif;okd\vnf; pGef\
csKyaf 7;wGif vlxk uk,
d pf m;vS,f yg0ifaqmif7u
G Ef idk o
f nfh pm;oGm;a7mufI e,fajropfrsm; qufvuf 7SmazGc7hJ m
tcGifhta7;rsKd;ukd vkdvm;olrsm;jzpf.? xkda-umifh taemufbufwiG f ypdzw
d o
f rk]7mtxdif;/ ajrmufzuf
,cifu77SdcJhaom tcGifhta7;rsKd;ukd r-umc+ wGif tmwdwaf 'orsm;txdvnf;aumif; c7D;aygufchJ
awmif;qkdcJh7m jAdwdo~tpkd;7u 1^91 ckESpf uae'g -uonf? Tokj\dzifh 1811ckEpS t
f poka\d 7mufv~if taemufyidk ;f
tufOya'ukd jy}mef;ay;cJhonf? xkd tufOya't7 ESihf ajrmufyidk ;f uae'gwk\drmS vltrsm; vSnv
hf nfp;l prf;
uae'gEkid if rH mS txuf uae'gESihf atmufuae'g[lI 7SmazG aygufa7mufjyD; a'orsm; jzpfaeavjyD? ok\daomf
ESpyf idk ;f uGo
J mG ;onf? txufuae'grSm t*vyd v
f rl sKd; xkad 'orsm;wGif om;arG;vkyif ef;twGuf a7mif;0,fa7;
rsm;onfh jynfe,fjzpfI ,ck tGefaw;7D;,kd;e,f Xmersm;om 7Sad eay ao;onf?
jzpfvmonf? xkpd Ofurl awm-uD;jrufraJ 'o jzpf.?
atmufuae'gwGif jyifopf vlrsK;d rsm;I ,ck uGAD ufe,f
1812ckEpS pf pfyJG
jzpfvmonf? xkdtufOya't7 ta7S\zuf yifv,f
tar7duefvGwfvyfa7;ppfyGJ jyD;onfrSpI tar7d
urf;&k;d wef;wpfav~mufwiG f urf;&k;d wef;e,frsm; [kac: uefjynfaxmifpEk iS fh uae'gwk\o
d nf e,fpyfwiG f r-umc+
onfh EkdAgpukd;7Sm;/ e,l;A7efZGpf/ y7ifhtuf'Gyfu`ef; wkdufckdufr=rsm; jzpfyGm;cJhonf? xkdrS wyg; uae'g
ESihf udyAf 7ufwef wk\u
d dk e,f
onf vl&idk ;f rsm;tm; vuf
opfrsm;tjzpf todtrSwf
eufay;I ajr|mufay;ae
jyKco
hJ nf?
onf[k tar7duef jynf
e,fopfrsm;ukd bk7ifcH
axmifpku xifjrifcJhonfh
csKyf vufatmufcH bk7ifcH
jyif / 0ajymom,monf h
wpfO;D pD tkycf sKyo
f nf? vFwf
uae'gukd tar7duef uGef
awmfEpS 7f yf yg0ifaom Oy
*7ufvFwfawmfrS ppfvkd
a'jyK tzG\Jrsm;vnf; 7S-d uI
vm;olwpfpku odrf;oGif;
atmufvFwfawmfrsm;okd\
vkdcJh.? xkda-umifh 1812
vlxku ukd,fpm;vS,frsm;
ckEpS Yf Oa7mywdu
k w
f iG f eykd
a7G;aumufwifajr|mufcGihf
vD,efppfyGJrsm; jzpfyGm;ae
7avonf? okd\aomf xkd
onfhtckduf uae'gESifht
Oya'jyK tzGJ\rsm;. tcGifh
ar7duefwkd\ ppfjzpfyGm;-u
tm+mrS m tvG e f e nf ;
onf? uae'grSm tar7d
yg; vSayonf? txuf
uefjynfaxmifpkxuf
uae'g bk7ifcHrSm a*s/
vl t if t m;tvG e f e nf ; yg;
*sD/ qifrukd;jzpfI atmuf
aomfvnf; jAdwo
d ~ tpkd;7
uae'g bk7ifcHrSm a*s/
ESifh wkid ;f 7if;om;wk\.
d ulnD
*sD/ qifrukd;jzpfI atmuf
r=a-umifhtar7duefwkd\ukd
uae'gbk7ifcHrSm *kdif;um
ckcHEkdifcJhonf? xkdppfyGJtjyD;
vwefyif jzpfavonf?
wGifuae'g7Sd t*vdyfESifh
uGDAufjrdK\ukd 7Srfyvdef vufeufcs ay;tyf7pOf
awm-uD; jrufrJae7m t
jyifopfw\rdk mS aoG;pnf;oGm;jy;D
rsm;tpm; yg0ifaom t
v~if 7 ef o l u k d E k d i f c J h o jzif h
xuf uae'gudk bk7ifcH qifruk;d onf tcuftcJrsm; rdrdwkd\. tpGrf;tpukd ,kH-unfvm-uonf?
t-um;rS xlaxmifco
hJ nf? olonf e,fopfrsm; wnf
axmifay;I w7m;&kH;rsm; zGifhvSpfay;cJh.? vrf;rsm; uk,
d yf idk t
f yk cf sKyfa7;77S7d ef-udK;yrf;r=
azgufum wHwm;rsm; aqmufvkyfay;cJh.? ,ck wkd
uae'gEkid if .
H tkycf sKyaf 7;rSm wpwp wk;d wufvm
7Gew
f [
dk w
k iG 7f adS om a,mhjrdK\udk wnfaxmifc.
hJ ? tar7d onf[k qkd7aomfvnf; uae'gjynfom;rsm;um;
uefjynfaxmifpkEkdifiHrS vltrsm; ajymif;a7F\aexkdif7ef xkrd ~jzifh rauseyf-uao;acs? ta-umif;rSm olw\dkonf
v=\H aqmf tm;ay;cJah vonf?
42

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESifh tkycf sKyfa7;
uk,
d pf m;vS,yf g0ifciG hf tkycf sKyaf 7;rsK;u
d o
dk m 77dI
S wm0efcH
tkycf sKyaf 7;rsK;d r77Sad o;aoma-umifh jzpf.? xkad -umifh
1812 ckEpS f ppfyt
JG jyD;wGif tkycf sKyfa7;wk;d wuf 77S7d ef
,cifuxuf -uKd ;yrf;-uavonf? 1^91 ckEpS f uae'g
tufOya't7 jAdwdo~bk7ifu cef\xm;aom bk7ifcH
csKyfonf uae'gukd tkyfcsKyf7avonf? bk7ifcHcsKyf
wkdifyif aqG;aEG;7eftwGuftxuf vFwfawmfrS a7G;
cs,x
f m;aom ykCKd vrf sm; yg0ifonfh tr= aqmif aumif
pDtzGJ\wpfck 7Sdonf? txufvFwfawmf tzGJ\0ifrsm;rSm
vnf; bk7ifcHcsKyf tqufqufu a7G;cs,fcef\xm;
olrsm;jzpfI Oya'jyKtzG\Jvnf; rnfaom xkt
d r=aqmif
aumifpt
D zG\J onf bk7ifccH sKyfo\dk wm0efcH 7avonf?
bk7ifcHcsKkyfonf jAdwdef7Sd tm+mykdifrsm;okd\ wqifh
wm0efc7H jyef7m tkycf sKyo
f rl sm;ESihf vlxrk mS tqufuif;
uGmvsuf7Sd.? xkd\jyif bk7ifcHcsKyfrsm;rSm rsufESmpdrf;
rsm; jzpfonfjh yif ESpt
f enf;i,fr~om tr=xrf;7ojzifh
tkyfcsKyfa7;tm+mukd tr=aqmiftzGJ\uom -udK;ukdif
vmawmhonf? xkdtcg tzGJ\0ifrsm;onf olwkd\. t
aygif;toif;ESifh aqGrsKd;om;csif;wkd\ukd ta7;ygaom
tpk;d 7 7mxl;rsm;wGicf ef\xm;-u.? ok\d jzpfI xkpd Ofu
txuf uae'gwGif tkycf sKyaf 7;rSm vufoif7h m 7mxl;
ay;I tkycf sKyfonfh om; wlnrD sm; tkycf sKyfa7;rsK;d [lI
vnf;aumif;/ atmuf uae'gYum; tdraf wmf*+
dk ;f om;
tkycf sKyaf 7; [lIvnf;aumif; rauseyfrr= sm; ay:ayguf
vmcJ.
h ? xkad -umifh 183^ckEpS w
f iG f txufuaegY r
UifZDacgif;aqmifI vnf;aumif;/ atmufuae'gY
ygyDE;dk acgif;aqmifIvnf;aumif; olyek x
f avonf?
xkt
d csed w
f iG f urf;&k;d wef; e,frsm;uvnf; tEkenf;jzifh
tkycf sKyfa7;ukd jyKjyifay;7ef awmif;qkcd o
hJ nf?
olykefrsm;ukd jAdwdo~tpkd;7 ESdrfESif;Ekdifaomfvnf;
uae'gtkycf sKyfa7;ukd wk;d wufay;7ef pOf;pm;p jyKvm
onf? xkad -umifh tajctaeukd axmufvrS ;f tpD7ifc7H ef
nFe-f um;csufEiS w
hf uG avmh'g7rfudk bk7ifccH sKyftjzpf
cef\xm; apvFwfvkduf.? avmh'g7rfonf ig;vr~
om bk7ifcHcsKyftjzpf aqmif7GufcJhjyD;aemuf jAdwdo~
ajrmuftar7du ta7;rsm;qkdif7m tpD77ifcHpmukd
a7;qGJI jAdwdo~tpkd;7okd\ wifjycJhonf? xkdt
pDt7ifcHwGif uae'gukd wm0efcHtkyfcsKyfa7;rsKd;
ay;tyf7efEiS hf txufEiS ahf tmufuae'gudk yl;aygif;7ef
oifah vsmf a-umif;yg0ifonf? wm0efcH tkycf sKyaf 7; ay;
tyf7mwGif atmufvFwfawmf trwfrsm;. axmuf
cH csuu
f 7dk aom uufAed uftzG\J xm;7S7d efEiS f t
h xuf

vFwfawmfrSm atmufvFwfawmf[k xdef;odrf; 7aom


tzGJ\r~omjzpfap7ef az:jyxm;onf? xkd\jyif e,fopf
bk7ifcHrsm;onf Oya'jyKvFwfawmfwGif tiftm;t
awmifhqkH;ygwDESifh oifhjrwfpGm aqmif7GufoGm;7efESifh
xkdygwDrsKd;rS t-uHay;ykCdKvfrsm;ukd a7G;cs,f cef\xm;
7efuv
dk nf; axmufcH cJo
h nf?
TaxmufcHcsufwkd\ukd tcsdef-umjrifhrS vufawG\
aqmif7u
G cf .
hJ ? txufEiS ahf tmuf uae'gwk\u
d dk tkycf sKyf
a7; wpfcw
k nf;atmufwiG f yl;aygif;7ef[al om 'kw,
d
axmufcHcsufukd 1840 jynfhESpf yl;aygif;a7;tuf
Oya't7 aqmif7u
G cf o
hJ nf? 1841 ckEpS rf pS I xkjd ynf
e,frsm;rSm ta7S\uae'g/ taemuf uae'g[lI wGicf hJ
onf? ok\daomf urf;&k;d wef;e,frsm;um; wpfo;D wpfjcm;
pD 7Sdaeao;onf? yl;aygif;a7; tufOya'jy}mef; jyD;
aemuf 6 ESpf-umrS wm0efcH tkyfcsKyfa7;rSm taumif
txnfay:cJo
h nf? xkt
d csed w
f iG f avmh'g7rf. om;ruf
avmht,fv*sifonf bk7ifcHcsKyf jzpfavonf?t,f
v*sifonf uae'D,efwkd\tm; wm0efcHtkyfcsKyfa7;ukd
aqmif7u
G Ef idk af tmif pGr;f aqmifco
hJ nf? tkycf sKyaf 7;wGif
jyifopfwkd\ukdvnf; yg0ifcGifhay;cJhonf? vFwfawmf.
axmufccH su7f aom rnfonfyh gwD0if 0ef-uD;rsm;ESirhf
qkd wGzJ ufI wdik ;f jynfut
kd yk cf sKyfc.
hJ ? ol.aqmif7u
G f
csurf sm;a-umihf uae'gEkid if H tkycf sKyaf 7;rSm t*vefjynf
tkycf sKyfa7;rsK;d jzpfvmcJo
h nf?
jynfaxmifpjk zpfvmjcif;
wm0efcH tkycf sKyaf 7;ukd urf;&k;d wef; e,frsm;wGio
f m
acsmarmpGm aqmif7GufEkdifcJhonf? yl;aygif;xm;onfh
uae'gwGifum; wm0ef cHtkyfcsKyfa7;onf racsm
armcJhacs? jyifopfESifh t*vdyfwkd\onf a'oqkdif7m
ta7;udPuav;rsm;Yyif tjiif;yGm;r=rsm; ay:ayguf
cJo
h nfjh yif Oya'jyK vFwaf wmfY t*vyd Ef iS jhf yifopf uk,
d f
pm;vS,Of ;D a7rSm nDwl nDr~cef\yif 7Sad eonf? vlO;D a7
rsm;aom txuf uae'gukd vlO;D a7enf;onfh atmuf
uae'gESifh ukd,fpm;vS,fwef;wlay;onfukdvnf;
rauseyf-uacs? okd\jzpf7m uae'gukd jyefvnfI
ESpyf idk ;f cG7J rnfuo
hJ \dk 7Sad e.? xko
d \dk cGv
J u
dk jf yefv~iv
f nf;
jynfe,f ESpcf v
k ;Hk twGuf tusK;d wluPd rsm; aqmif7u
G 7f m
wGif tcuftcJrsm;awG\p7m ta-umif; 7So
d nf? tcsK\du
jynfe,fEpS cf v
k ;Hk wGif jynfe,ftoD;oD;ESiq
hf idk 7f m udP
rsm;twGuf tpk;d 7oD;jcm;xm;7Su
d m ESpcf v
k ;kH ESihf ouf
qdik af om udPrsm;twGuf A[kd tpk;d 7wckxm;7Sd tkycf sKyf
43

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESifh tkycf sKyfa7;
7ef t-uHay;-uonf? xk\djyif tar7duef jynfwiG ;f ppfyJG
a-umifh uae'gjynfe,frsm;onf woD;wjcm;pD aejcif;
xuf pnf;vk;H nDnw
G pf mG 7Sv
d ~if tiftm; ykrd adk wmifw
h if;
rnf/ ab;7efay:aygufaomf pnf;vk;H nDnw
G pf mG ckcEH idk f
rnf[k tcsKd\u ,k-H unf-uavonf? xko
d \dk wpfpnf;
wpfv;Hk wnf; 7Srd S a7S\tzk\dwiG f rsm;pGmwk;d wuf -uD;yGm;Ekid f
rnf[v
k nf; ,k-H unf-uavonf?
xkdtawmtwGif; 1864 ckESpfwGif urf;&kd;wef;e,f
rsm;onf rdrw
d \dk tcsif;csif; yl;aygif;7ef tpnf;ta0;
wpf7yfusi;f ycJ.
h ? xkt
d pnf;ta0;ok\d txufEiS ahf tmuf
uae'gjynfe,frsm;rS ukd,fpm;vS,frsm;vnf; wuf
a7muf cJo
h nf? xku
d ,
dk pf m;vS,rf sm;u urf;&k;d wef;e,f
rsm;yl;aygif;a7;wGif rdrdwkd\e,frsm; yg0ifyl;aygif;vkda
a-umif; ajymqk-d u.? xkad -umifh yl;aygif;a7; tpnf;
ta0;ukd uDAG ufjrdK\Y xyfru
H si;f yum uae'g7Sed ,frsm;
tm;vkH;ukdyl;aygif;I jynfaxmifpktzGJ\ zGJ\pnf;7ef
Oya'wpf7yf a7;qGcJ -hJ u.? jynfaxmifpk tzG\Jtpnf;
udkvnf; uae'g 'kdrDeD,efEkdifiH[k trnfay;7efa7G;
cs,fco
Jh nf? ok\d aomf xkpd pD Ofcsufukd EsLazgif;vef;ESihf
y7ift
h uf'yG ef ,frsm;u oabmrwlcahJ y? EkAd gpuk;d 7Sm;ESihf
e,l;A7efZGpfe,frsm; uvnf; ESpfESpfr~ pOf;pm;jyD;rS
oabmwlcJh.? 186^ ckESpfwGif pDpOfcsufudk
tjyD;owfap7ef jAdwdo~ygvDrefu jAdwdo~ ajrmuf
tar7du tufOay'ukd jy}mef;vku
d .
f ? uae'g'drk eD D
,efEidk if .
H yxrqk;H 0ef-uD;csKyfrmS qma*s/ at/ rU
a':e,f jzpfonf?
tkycf sKyfa7;
uae'gonf jAw
d o
d ~"eo[m, Ekid if rH sm;wGif yg0ifI
*7dwjf Adwed Ef iS v
hf nf;aumif;/ tjcm;aom 'drk eD ,
D ef Ekid if H
rsm;ESihf vnf;aumif; wef;wlu,
dk yf idk t
f yk cf sKyaf 7; 77Sad om
EkdifiHjzpfonf? okd\aomf 186^ ckESpfjAdwdo~ ajrmuft
ar7du tufOya'wGiyf g0ifaom tajccHOya'ukd uae
'gygvDrefu xyfrH jyifEidk o
f nfjh yif uae'gEkid if t
H wGuf
tjyD;owf t,lcH w7m;&kH;awmfrSm y7DAD aumifpDyif
jzpfaeao;onf? rnfo\dkjzpfap txufygudPESpf 7yfp
vk;H ukd uae'gygvDref. axmufccH su7f rSom oufqidk f
7mwk\d u aqmif7u
G -f uavonf?
uae'g'krd eD ,
D efEidk if t
H wGi;f Y jynfe,fu;dk ckEiS hf e,f
-uD;ESpcf 7k I
dS tar7duefjynfaxmifpk Ekid if u
H o
hJ \dk jynfe,f
rsm;ukd pkaygif;xm;.? okd\aomf tajccHOya'wGif
jynfe,frsm;twGuf tm+mrsm;ukad z:jyI -uGi;f aom

tm+mrsm;ukd A[kt
d pk;d 7ok\d tyfEiS ;f onf[k qkx
d m;7m
uae'gtpkd;7onf tar7duefjynfaxmifpk A[kdtpkd;
7xuf tm+mykdI 77Sdavonf? tkyfcsKyfykH pepfrSmjAd
wdo~ pepftwkid ;f yifjzpfonf? jAdwo
d ~b7k ifu xkEd idk f
iHtm; tkycf sKy7f ef bk7ifccH sKyf cef\xm;aomfvnf; bk7if
cHcsKyfrSm wefckd;tm+mr7Sday? uae'gtpdk;70ef-uD;
rsm;. t-uHay;csuftwkdif;aqmif7Guf7oljzpfonf?
uae'gEkid if H tkycf sKyaf 7;wGif tu,fyif wefc;dk tm+m
t7SdqkH;rSm 0ef-uD;csKyf jzpf.? tpkd;7tzGJ\wGif 0ef-uD;
20 xufrenf;7SI
d xko
d w
l \dkonf tkycf sKyaf 7;qkid 7f mXme
rsm;. t-uD;tuJ wm0efcHrsm; jzpf-uonf? jynfy
a7;7mXmeukd 0ef-uD;csKyfuom ukdifavh7Sdonf?
uae'gygvDrefwiG f vFwaf wmfEpS 7f yf7o
dS nf? txuf
vFwaf wmfwiG f 7moufyefu,
kd pf m;vS,f 102 OD; yg0ifI
,if;wkd\ukd uae'gy7DADaumifpD.t-uHay;csuft7
bk7ifcHcsKyfucef\xm;onf? atmufvFwfawmfrS
twnfjyKjy}mef; wifykd\vkdufaom Oya'-urf;rsm;ukd
txufvw
F af wmfu y,fcsEidk cf iG hf wpfcsuv
f w
F t
f m+m

uae'gEkdifiH. jrdK\awmfjzpfaom atmhw0jrdK\7Sd jynfaxmifpk


ygvDref taqmufttHk-uD;

7Sad omf vnf; txufvw


F af wmfwiG f Ekid if aH 7; tm+m
tenf;i,f r~om7So
d nf?
atmufvFwfawmfrSm jynfolwkd\ua7G;aumufwif
ajr|mufvu
dk af om uk,
d pf m;vS,rf sm; yg0ifonf? omref
tm;jzifh oufwrf;rSm 5 ESpjf zpf.? 186^ ckEpS f jAdwo
d ~
ajrmuftar7du tufOya't7 uDGAufe,f.
uk,
d pf m;vS,Of ;D a7ukd 65 OD; owfrw
S x
f m;onf? tjcm;
jynfe,frsm;rSmvlOD;tvkduf ukd,fpm;vS,f rsm;
apvFwcf iG 7hf avonf?
44

www.foreverspace.com.m

uae'gEkid if o
H rkid ;f ESit
fh yk cf sKyfa7;

uae'gpmay

'krd eD ,
D efEidk if w
H iG ;f 7Sd jynfe,fwidk ;f Y bk7ifct
H oD;oD;
7SI
d Oya'jyKvw
F af wmfrsm;vnf; 7So
d nf? Oay'jyKvw
F f
awmfEpS 7f yf7adS om uDAG ufjynfe,frw
S pfyg; tjcm;jynf
e,frsm;wGif Oya'jyKvFwfawmf wpf7yfpDom7Sdonf?
xk\djyif jynfe,fOy a' jyK vFwaf wmfo\dk wm0efc7H aom
jynfe,f tpk;d 7tzG\Jacgif;aqmif 0ef-u;D csKyo
f nf tu,f
yif jynfe,f tkyfcsKyfa7; t-uD;tuJ jzpfavonf?
txufwiG f qkcd o
hJ nft
h wkid ;f jynfe,frsm;. tm+m
rsm; uku
d ef\owfxm;onf? A[kt
d pk;d 7u jynfe,f O
ya'jyKvw
F af wmfu jy}mef;aom tufOya'rsm;ukd y,f
zsuEf idk o
f nf? ok\daomfxo
dk \dkum; jyKcv
J o
S nf? jynfe,f
qkid 7f mudPrsm;ukd oufqidk 7f m jynfe,ftpk;d 7tzG\J rsm;u
aqmif7GufI wpfEkdifiHvkH;ESifh qkdifaom udPrsm;ukd 'kd
rDe,
D ef tpk;d 7tzG\Ju aqmif7u
G o
f nf? xkt
d pk;d 7tzG\JEiS hf
bk7ifcHcsKyf &kH;xkdif7mXmerSm uae'gEkdifiH. jrdK\awmf
atmhw0jrdK\jzpfI xkjd rdK\awmfwiG f uae'gEkid if H ygvDref
taqmuf ttkH 7Sdavonf?

olwkd\. Zmwdrmefrsm;ukdaz:xm;onf? uae'gpm


aywGif wkid ;f jynf. obm0/Ekid if aH 7;tajcESihf e,fopf
wnfaxmif7onft
h jzpf/ Tok;H csuu
f t
dk xl;ojzifh t
om;ay;I a7;om;xm;avonf? obm0rSm olwkd\
t"duxm;I a7;om;aom tcsufwpfcjk zpf.? wkid ;f
jynf 7moDOwkEiS hf yx0D0ifudk tajccHI a7;-uonf?Ekid f
iH a7;7mrsm;ukd jyifopfw\du
k rsm;pGm a7;om;I e,fopf
wnfaxmifa7;ukd t*vyd w
f \dku rsm;aomtm;jzifh a7;
-uonf? uae'gpmayY jyifopfw\o
dk nf jyifopfbmom
ESihf a7;I t*vdyf wdk\uvnf; t*vdyfbmomESihf
a7;-u7m bmom pum;uGjJ ym;r=a-umifh pmaycsi;f vnf;
woD;wjcm; jzpfaeawmhonf?
uae'gEkid if 7H dS jyifopfpmayrSm jyifopfEidk if rH sm;ESihf
rsm;pGm qufo,
G af eavonf? tawmfq;Hk / txl;cseG q
f ;Hk
aom uae'gjynfom; jyifopfpma7;q7mrsm; onf
jyifopfEidk if 7H dS jyifopftu,f'rD. yef;EG,o
f 7zludk 77Sd
-u.? uae'gEkdifiH7Sd jyifopfpmayrSm 1^63 ckESpf
rwkid rf u
D wd;k wufjcif; rsm;pGm r7Sv
d aS o;acs? xkpd Ofu
jyifopfvrl sKd;rsm;onf e,fopf7mS azGa7; aeom;wus
7Sad tmif jyKjyif pDraH 7;/ omoemjyKvkyif ef;ukd -udK;yrf;
xrf;aqmifa7;/ om;arG;ukeful;I pD;yGm;7Sma7;wkd\
a-umifh tcsdefrtm;vyfatmif 7Sdae-u.? pmay
vkdufpm;7ef tcsdefr7-uacs? xkdtcg umwDa,;ESifh
7Srfyvdefwkd\ e,fopf7SmazG7mY awG\-uKH7aom tjzpf
tysufrsm;ESifh c7pf,ef omoemjyKykCdKvf tcsKd\.
rSwfwrf;rsm;ukdom pmaytjzpfjzifh awG\7avonf?
(umwDa,;? &Srfyvdef vnf;7=)1^63ckESpfwGif
uae'gEkdifiHonf jAdwdo~ vufatmufokd\ usa7muf
cJ7h m t,l0g'ESihf bmompum; uGjJ ym;r=a-umifh jyifopf
wk\donf rsm;pGm pdwrf csr;f omcJ-h uacs? xkad -umifh 1800
jynfhESpfokd\a7mufrS uae'gEkdifiH7Sd jyifopfpmay onf
xGef;um;vmavonf? jyifopfwkd\onf jyifopf
,Ofaus;r=EiS hf t,l0g'ponfw\du
k dk jyifopfpmayjzifo
h m
armfueG ;f wnf7pfatmif-udK;pm; jyKpk-uavonf?
uae'gEkid if .
H jyifopfpmaye,fwiG f orkid ;f ta7;
tom;rSm t"du pmay jzpfonf?1^60 jynfEh pS f rwkid rf D
uyif orkid ;f ta7;tom;rsm; 7Scd .
hJ ? ok\d7mwGif 1830
ESifh 1840 jynfhESpfrsm;t-um;wGif txl;wkd;wuf
vmcJhonf? uae'gEkdifiH7Sd jyifopfvlrsKd;wkd\. rsKd;cspf
pdwx
f ufoefy/Hk Zmwdrmefwuf-uGyw
Hk \dkrmS olw\dk.orkid ;f
Y xif7mS ;pGmawG\7avonf? orkid ;f ukrd w
l nfI pmay
ta7;tom; pjcif;rSm jyifopfw\dkonf olw\dk. aqmif

uae'gpmay ?
?uae'gEkdifiHonf ajrmuf
tar7duwku
d .
f ajrmufzufyidk ;f wGiw
f nf7o
dS nf? 16
7mpkEpS t
f wGi;f Oa7mywku
d o
f m;rsm; jynfopfe,fopf
7SmazGxlaxmif-uaom tcgupI wkdif;opfjynfopf
wpfck jzpfco
hJ nf? ok\d7mwGif Oa7mywku
d o
f m;wk\d a7muf
7Sjd y;D I ESpaf ygif; ESp7f m eD;yg;txd jynfopf xlaxmifa7;
ESihf &=yaf xG; aeaoma-umifh pmayzufwiG f wk;d wufrr= 7Scd hJ
acs? 18 7mpkEpS o
f \dk a7mufaomtcg wkid ;f oljynfom;
rsm;onf tajcwus 7Sdvm-uojzifh pmayukd pwif
avhvmEkid o
f nf? uae'gEkid if 7H dS vlrsm;onf awm&kifd ;f
rsm;ukd ckwx
f iG v
f suf jrdK\jy wnfaxmifonft
h a-umif;
rsm;ukd pwif a7;om;-u.?
uae'gEkid if .
H pmayuk-d unfv
h ~if jyifopf,Ofaus;r=
qkdif7m twwfynmrsm;uwpfzuf/ t*vefjynf.
tpOftvm ynm7yfrsm;uwpfzuf[I
l ESprf sKd; awG\7
onf? ok\d7mwGif umv-umjrifah omf uae'g,Ofaus;r=
twwfynmrsm; oufoufomv~if jzpfvmavonf?
uae'g pmayoufouf[lI r7Sd? uae'gpmay[k
ac:qkd7aom pmrsm;rSm uae'gEkdifiH7Sd jyifopfESifh
t*vyd w
f \dk a7;om;aompm rsm;om jzpfonf[v
k nf;
tcsKd\u qkd-uonf? rnfokd\yifjzpfap/ xkdpmrsm;um;
*k+ft*g vQ+mrsm;ESifh tawG;tac: t,lq
rsm;wGif uae'gqef.? uae'gEkid if u
H dk aemufcu
H m;
jyKxm;I uae'gjynfom;wk\.
d b0ESihf olw\.
dk pdwx
f m;/
45

www.foreverspace.com.m

uae'gpmay
7Gucf suf olw\dk.pGr;f 7nfw\dkudk uBmodatmif *k+,
f l
az:jyvkad om qNtmoDoa-umifh jzpfonf? jyifopfvl
rsKd; tuf(z)/ tdyf(p)/ *gEkd; a7;om;aom uae'g
Ekid if o
H rkid ;f rSm taumif;qk;H ESit
hf rSeq
f ;Hk jzpfI ,ckxuf
wkid f jyifopfw\dk pHxm;7aomorkid ;f jzpf.? xk\d jyifEidk if H
a7;orm;rsm;ESihf ppfrx
= rf; ykCKd vfw\dk . tK_Wdrsm;
ukd a7;om;aom Aif*srif&=ESifh tufaA;uufp*7def;
paom pma7;q7mwkd\vnf; xGef;um;ao;onf?
jyifopfw\d.
k a7S;tusq;Hk pmayonf vufO;D tpwGif
owif;pmrCZif;rsm;Y twdt
k xGm ygwwfonf? 1800
jynfEh pS w
f idk af tmif owif;pm*sme,frsm;onf pmay.
a7S\awmfajy;tjzpfESifh 7SdaecJh.?,cktcgwGif uae'g
EkdifiHYpme,fZif;rsm;onf jyifopfvlxk.tm;ukd;7m
vufeufozG,f tok;H us tzk;d wefaeavonf?
jyifopfpmayta7;tom;wGif vlw\dk tESpo
f ufq;Hk ESihf
taumif;qkH; vuf7mrsm;ukd 0Kwdkuav;rsm;Y
awG\7.? Tjyifopf0Kwu
dk av;rsm;rSm a7S;rla[mif;
ukd jyefajymif;atmufarh owd7apjy;D v~if wpfcgwpf7jH ird hf
ajimif;om,mI wpfcgwpf7HY&kef\7if;-urf;wrf;aom
7,f7iF zf ,
G f tcef;uav;rsm;jzifh pmzwfow
l \dk pdwEf v
S ;Hk ukd
7Fijf yKH;apavonf? ok\d7mwGif 0Kwkd a7;7mY jyifopf
wk\d . m+ftjrifrmS rus,f0ef;vSacs? 0Ka-umif;
cH7mY topf tqef;rxGib
f J a7;&k;d a7;pOf twkid ;f om
a7;om;avonf? trsm;tm;jzifh xkH;a[mif;ykHjyifrsm;
ESihf wkid ;f 7if;om; vl&idk ;f ppfyrJG sm;ta-umif;uko
d mrS;D jirf;
jyKIa7;-u.? wpfcgwpf7H omoemjyKykCdKvfrsm;ESifh
c7D;xGuf e,fopf7mS azGorl sm;. pGe\fpm;cef;rsm;ukd a7;
-u.? tcsKd\ 0Kwdkuav;rsm;rSm uae'gEkdifiH7Sd
jyifopfvlrsKd;wkd\. obm0tavhtxESifh awmifol
,mvkyfwkd\. ta-umif;rsm;ukd o&kyfaz:xm;onf?
tcsKd \ y k H 0 Kwk d u av;rsm;rS m uav;rsm;twG u f
oufouf jzpfonf?
1800 jynfhESpf rwkdifrD jyifopfwkd\ a7;om;aom
0K7Snf-uD;rsm;rSm trsm;tm;jzifh a0:vwm paumh
a7;aomorkid ;f 0KrsKd;omjzpf.? 1900 jynfEh pS t
f xd
0K7Snfta7;tom;onf rsm;pGmwkd;wufjcif; r7SdvS
ao;acs? orkdif;a-umif;ukd aemufcHxm;I a7;om;
aom tavhrmS uaegEkid if jH yifopfvrl sK;d wk\d. 0goem
wpf7yfyif jzpfavonf? ok\7d mwGif ,cktcg tjrifus,f
vmjyDjzpfIorkdif;a-umif;rSty tjcm;enf;rsm;jzifh
ajymif;vJIa7;om;vm-u.? 0KY Zmwfaumifrsm;
ukd xif7Sm;pGmo&kyfaz:jcif;/ ZmwfuGufukdrdrd77

a7;jcif;wk\dY rsm;pGm wk;d wuf vmavonf? jyifopf0K


a7; q7mrsm;rSmr7D,mcsuf y'gvdef; 0Kukda7;ol
vk0d aD [;rGet
f jyif zdvpf'g*uf pay;ESihf a*77if vm*`Kd if
wkd\ jzpf-u.?
uae'gEkid if 7H dS jyifopfvrl sK;d wk\d pyfqadk om uAsmrsm;
wGif rsK;d csppf w
d f gwfEiS hf omoema7;rSm t"du r@Kdif
jzpfavonf? 1890 jynfhESpftxd Tta-umif;t7m
ESpfckukd zGJ\qkdomuAsmrsm;om acwfpm; cJhavonf?
atmhawhua7;rufZD. oDcsif;wpfyk'frSm jyifopfrsm;
,ckxufwkdifESpfjcdKufaeao;aom taumif;qkH;vuf
7myif jzpf.? obm0ta-umif;ukd zG\J E\JG onfu
h Asmyif
jzpfvifu
h pm; vlrsKd;a7;ESihf omoema7;uku
d m; vuf
rvFw-f uacs?
1860 rS 1900 jynfEh pS t
f wGi;f uAsmta7;tom;
wk;d wufrt
= wGuf v=\Haqmf-uaom ykCKd vrf sm;rSm uDAG uf
pmay*kd+f;rS ua7;rufZDESifh tJvz7uf*gEkd;wkd\ jzpf
avonf? olwkd\ESpfOD;acgif;aqmifI pma7;q7mrsm;
trsm;tjym;yif uAsmzGJ\qkd-u.? xl;csGefaom uAsm
q7mrsm;rSm yrf;zD;av;arESifh vl0Dza7;csufwkd\ jzpf
onf? av;aronfajrta-umif;uku
d AsmzG\J qI
dk za7;
csuu
f rdwaf qGta-umif;/ obm0ESihf rsK;d csppf w
d "f gwf
rf sm;udk zG\Jqo
kd nfh tcspEf iS q
fh ikd af om uAsmrsm;rSm tvGef
enf;yg;avonf? TacwfwiG f rsK;d csppf w
d x
f ufoefr/=
omoema7;ukd av;pm;r=wkd\ukd wkdufwGef; v=H\aqmf
aomuAsmrsm; xGe;f um;.? rGe;f x7D;atmpmay*k+
d ;f
rS pmqkdrsm;url rsKd;cspfpdwf7ifhoefr=ESifh t,l0g'ukd
uAsma7;7mY t"du rxm;awmhbJ avmua-umif;
qkid 7f mrsm;uko
d m tajccHI zG\Jqdk oGm;-u.? xko
d rl sm;
rSm atrD;e,fv*D ef/ tJvAwfvZdk ;dk ESihf aygrk7d ifw\dk jzpf
onf? xko
d rl sm;onf vl\avmu jyem trsKd;rsKd;ukd
ajz7Si;f 7efEiS hf vlw\dkpw
d "f gwfEiS q
hf idk o
f nfh ta-umif; 7yf
rsm;udk zG\J q-dk uavonf?
at;rDe,fv*D efonf ol.tawG;tq t,l0g'rsm;ukd
uAsmjzifh o&kyfaz:a7;om;7m xdkacwf pmqkdrsm;.
a7S\aqmifjzpfcJhonf? xkdacwfrSmyiff ay:aygufaom
pmqkad wmf tJvAwfvZdk ;dk . vuf7mrSmtvGef odraf rG\
El;nHh.? aygrkd7ifonf ta7S\EkdifiH. ,Ofaus;r=ukd
rlwnfI uAsmm+f uGe\f jrL;cJo
h nf? trsKd;orD;pmqkd
Avef\vmrGew
f ef\onf uae'gjynfojl ynfom;wk\d. aeykH
xkid yf /Hk pdwaf epdwx
f m;ukd ESpo
f pfz,
G 7f m o&kyaf z:cJ.
h ?
uae'gEkdifiH jyifopfpmay ta7;tom;rSm Tr~
avmufom xGef;um;cJh.?
46

www.foreverspace.com.m

uae'gpmay

uae'gtaemufajrmufe,frsm;

uae'gEkid if H t*vyd pf may ta7;tom;uk-d unfv


h ~if
t*vyd Ef iS phf aumhw\dk . ta7;tom; rlaemufo\dk rsm;
pGm EF,o
f nfuadk wG\7.? xkad emuf wjznf;jznf; tdref ;D
csif;jzpfaom tar7duef jynfaxmifpkta7; tom;
zufo\dk ,dr;f oGm;avonf? jyifopfpmayuJo
h \dk t*vyd f
pmayrSmvnf; a7S;OD;pGm orkid ;f a-umif;rsm;/ pGe\fpm;r=rsm;
ESihf awmawmif aexkid af 7;wk\d uo
dk m a7;om;-u.?
omoemh0efxrf;wpfO;D .ZeD; rPpfA7Gwo
f nf xkt
d cg
u jrdK\opf7mG opf wnfaxmifaexkid yf rHk sm;ukd 0KoGm;
tjzpfa7;om;cJ.
h ? xk0d KwiG f wpfO;D ESiw
hf pfO;D pmay;pm
,ljyK7mrS Zmwfvrf;az:oGm;avonf? qmt,fvuf
ZNmrUZDonf ajrmufykdif; tmwdwfork]7m a7jyif
us,fudk pGe\f pm;oGm;a7muf 7SmazGc7hJ mY awG\-uKHco
hJ r~
wk\dudk rSww
f rf;wifco
hJ nf? t,fvufZNm[ife7Donf
wkdif;7if;om;vl&kdif;rsm; aexkdifaom a'orsm;Y
vSnfhvnfI awG\jrifor~pmtkyfukd a7;om;cJh.?
wkid ;f opfjynfopf tajcwus7adS omtcg Oa7mywku
d f
om;wk\drS aygufymG ;qif;ouforl sm;onf uae'D,efvl
rsKd; jzpfvm-uonf? uae'D,efxJrS a7S;OD;pGm 0K
a7;cJo
h rl mS *seG 7f pfcswq
f efjzpf.? ol.0Krsm;rSm wdik ;f
jynf. xk;H pH"avh taetxkid rf sm;ukd ay:vGiaf ponf?
trsK;d orD; 0Ka7;q7m rPpfqq
l efemrl'.
D 0Krsm;rSm
wkid ;f opfjynfopf wnfaxmifcgpu awG\7onf\tcuf
tcJ a-umufrufz,
G f pGe\f pm;cef;0Krsm; jzpfonf?
1800 jynfEh pS cf ef\wiG f ay:aygufaom pma7;q7m
wpfO;D rSm aomrwfcse'f vm[,fvAD g;wefjzpf.? [,f
vDAg;wefonf vlw\dk. cGsw,
f iG ;f csuu
f v
dk nf;aumif;
omoema7;udv
k nf;aumif; pmrsm;jzifo
h a7mfxm;.?
olonf vl\obm0 awG\7aom tjypfrsm;ukd &kyfvkH;
az:IjycJo
h nf?
19 7mpkESpfwGifuae'gEkdifiHY t*vdyfuAsmta7;
tom;rsm; pwifxeG ;f um;cJah vonf? csm;qef;pwm;
.uAsmrsm;rSm rsKd;cspfpdwfukd v=H\aqmfay;I uae'g
EkdifiH. awmawmifa7ajr om,mykHukd zGJ\qkdxm;
avonf? csm;[JAD;qufESifhaomrwf'gpDruf*D;wkd\.
uAsmrsm;rSm tvum7oESihf jynfhpHkonf? okd\aomf
olw\kd. uAsm rsm;udk uaegEkid if H jzpf[k rac:Ekid af cs?
[JA;D quf. uAsmrsm;rSm t*vyd q
f efI 'gpDruf*;D .
uAsmrsm;rSm tkid 7f pfqefavonf?
uae'gEkid if o
H nf 'krd eD ,
D eftqift
h wef;uk7d 7Sad om
tcg oD;jcm;aom,Ofaus;r=EiS hf vlrsK;d .xk;H pH"avhrsm;ukd
xlaxmifvm-uonf? csm;a7mAwfESifh tmcsDaAg vifh

yrefw\o
dk nf uae'gEkid if .
H om,myku
H dk zG\q
J 7dk mwGiaf 7S;u
zGJ\qkdcJhbl;onfESifhrwl/ xl;jcm;aumif;rGefavonf?
vifyh ref. uAsmrsm;rSm t*vyd pf mqkd *`eu
f .
d uAsm
rsm;uJo
h \dk aumif;vSonf[k jcD;usL;cH7avonf? Avpf
umrefonf aus;vufawm7Gm awmawmifa7ajr
jrpfacsmif;rsm; ta-umif;ukd uAsmzG\Jqcdk .
Jh ? trsK;d orD;
pmqkd rma*smf7Dypfaomonf pmayavmuwGif r-uHK
bl;atmifxl;uJaom tESpfom7ESifh jynfhpkHonfh
tvumrsm;ukad 7;cJ.
h ? avmu.om,m-unfE;l zG,f
wk\dudk 0DvqefrUa':e,fu o&kyaf z: rSww
f rf; wif
cJhonf? uae'g EkdifiHajrmufykdif; "gwfoWKwl;az:
vkyu
f idk af oma'o. awmawmif om,myk/H xkad 'oY
aexkid af omolrsm;ESiphf eG \fpm;7J7if-h uyHw
k \du
k dk a7mAwf 0DvsH
qm;Apfonf uAsm oDcsi;f rsm;jzifh touf oGi;f cJo
h nf?
ppftwGi;f olemjyKwyfwiG f tr=xrf;cJph Ofu tawG\t
-uHKrsm;ukv
d nf; uAsmpyfc.
hJ ? *`erf Ua7;. ppfuAsm
rsm;rSm tvGefaumif;rGefI pmaye,fwGif ausmfapm
avonf?
20 7mpkacwfY pum;ajy ta7;tom; ajrmufjrm;pGm
xGef;um;cJhonf? 1900 jynfhESpfcef\uyif uae'g
EkdifiHwGiforkdif;ESifhtK_Wdpmayrsm; ay:xGef;cJh7m
a*sp'D ifah 7;aom uaegEkid if H txufyidk ;f orkid ;f rSm tzk;d
twefqkH;jzpfonf? uae'gpmayonf jyifopfpmay
tjzpfjzifhvnf;aumif;/ t*vdyfpmaytjzpfjzifh
vnf;aumif;wk;d wufvsuf7adS yonf?
uae'gtaemufajrmufe,frsm; ? ?uae'gEkid if H taemuf
ajrmuf b uf 7 S d e,f r sm;uk d p k & k H ; I taemuf
ajrmufe,frsm;[k ac:onf? ,if;onf ya77Dac:
jrufcif;vGijf yifa'orsm;rStmwdwo
f rk]7mtxd us,f
jyef\I teD;tem; w0ku
d 7f dS uGse;f pk-uD;rsm; yg0ifonf?
xked ,frsm;rSm uaegwpfjynfv;Hk .ok;H ykH wpfycHk ef\7I
dS
tus,ft0ef;rSm pwk7ef;rkdif 1304903 cef\ 7Sdonf?
taemufajrmufe,frsm;ukd uD0gwif/ rUZDESifh
z7efuvif[lI e,fokH;e,fcGJjcm;xm;onf? xkda'o
tm;vk;H ukd 18^0 jynfEh pS f txd ['fqef aA;uk$+Du
ykid q
f idk cf ahJ omfvnf; ,cktcg uae'gtpk;d 7u cef\xm;
aom wkid ;f rif;-uD;u pDrt
H yk cf sKyfonf?
taemufajrmufe,frsm;. vlO;D a7rSm1951 ckEpS u
f
16004 cef\7SdI trsm;tm;jzifh tufpuD;rdk;ESifh 7uf
tif'D;,ef;rsm;jzpf-u.? Ta'oY aexkdif-uaom
47

www.foreverspace.com.m

uae7Du`e;f pk

uae7DiSuf

vlw\do
k nf trJvu
dk jf cif;/ om;arG;a7mif;0,fjcif;/ ig;zrf;
jcif; ponfw\dkjzifh toufarG;-uonf?
taemufajrmufe,frsm;7Sd tcsKd\a'orsm;rSm vGef
pGmacwf aemufusI 7moDOwk qk;d 7Gm;vSonfh vGiw
f ;D
acgif v[mjyifrsm;om jzpfojzifh jrdK\-uD; jy-uD;rsm;
[lI r7SdbJ ukefonf pcef;rsm;om 7Sdonf?taemuf
ajrmufe,frsm;wGiyf g0ifaom u`e;f rsm;teuf Aufzif
u`ef;rSm t-uD;qkH;jzpfI tjcm;u`ef;rsm;rSm tJvZ
rD,mESifh 0dwkd7d,u`ef;wkd\ jzpfonf? taemufajrmuf
e,frsm;.ajrmufbufwGifum;ajrmuf0if&kd;pGef;om
7Sad wmhonf?
xked ,frsm;onf obm0yPnf;wk\djzifh aygrsm; -u,
G 0f
aomfvnf; ,if;wk\dudk wGiu
f s,pf mG xkw,
f l ok;H pGjJ cif;
rjyKvkyfEkdifcJh-uao;acs? tmwdwfork]7m/ ['fqef
yifv,fatmf/ *7dwfAJ,m;a7tkdif ponfwkd\Y ig;t
ajrmuftjrm; zrf;,lEidk o
f nf? a7eHw;l az:jcif;ukd 1914
ckEpS u
f pwifjyKvyk cf -hJ u.? ok\d7mwGif o,f,yl \dkaqmif
7mY p7dwf tukeftusrsm;jym;vSaoma-umifh a7eH
vkyif ef;rSm c7D;wGiu
f s,o
f ifo
h avmuf rwGiu
f s,cf ahJ y?
tjcm;wGi;f xGuo
f WKrsm;rSm aiG/ a-u;eD/ cJ/ a7'D,rf/
,la7;eD;,rf;ESihf a7Ftenf;i,f jzpfonf?

oW0grsm;rSm enf;yg;vSonf? okd\7mwGif iSufrsKd;pkH


vifI pdw0f if pm;zG,af umif;onf? qnfajrmif;r7Sad om
ae7mrsm;wGif pkdufysKd;a7; rzGH\jzddK;acs? tavhusayguf
aom tyifi,frsKd;rsm;pGmteuf7mckdifE=ef; 30 cef\rSm
uae7Du`e;f Yom aygufa7mufaom tyifrsK;d jzpfonf?
uae7Du`e;f pko\dk yxrqk;H a7mufvmaomOa7mywku
d f
om;rsm;rSm pydev
f rl sKd;rsm; jzpfonf? xkpd Ofu aexkid f
vsuf7Sdaom wkdif;7if;om; *Grf;acs; okd\r[kwf *GrfcsKd
vlrsKd;rsm;rSm ,cktcgvlrsKd;wpfrsKd;taejzifh r7Sdawmh
acs? ,ck aexkid v
f su7f adS om u`e;f olu`e;f om;rsm;rSm
pydev
f rl sK;d rsm; xuftenf;i,f tom;rnf;onfrt
S y
rsm;pGm rjcm;em; vSacs? a,musfm;rsm; t7yftarmif;
taeawmf 7 S d I oef r mawmif h w if ; aom uk d , f
vkH;udk,fayguf 7Sdavonf? pydefbmompum;udkom
toH;k jyK-uonf?
uae7Du`e;f pk. t"duxGuu
f ek rf mS iSuaf ysmESicfh 7rf;
csOo
f ;D jzpfonf? -uufoeG /f tmvl;/ aq;ESifh ig;vnf;
toiht
f wifx
h u
G o
f nf? qdyu
f rf; jrdK\-uD;rsm;rSm vmyg;
vrm;ESihf qefwmu&kwdk\ jzpf-uavonf?
u`e;f rsm;ay:wGif vlO;D a7pkpak ygif; ^45000 (1946
ckESpf)cef\7SdI ig;zrf;jcif; toD;tESH pkdufysKd;jcif;
wkd\jzifhtoufarG;-uonf? tkyfcsKyfa7; vG,fulap7ef
u`ef;pkwiG jf rdK\awmfEpS jf rdK\ xm;7Sad vonf?

uae7DuseG ;f pk ? ?uae7Du`e;f pkonf pydef ykid u


f `e;f pk
jzpfI tWvMdwfork]7mtwGif; wnf7Sdonf?
tmz7duwku
d f taemufajrmufurf;ajcrS rkid f 60 cef\
uGma0;.? u`e;f tm;vk;H . tus,t
f 0ef;rSm pwk7ef;
rkid af ygif; 280^ 7SI
d ta7S\rS taemufo\dk 288 rkid cf ef\
7Snv
f sm;onf? xku
d `ef;pkwiG f u`ef;i,fuav;rsm;pGm
ESihf u`e;f -uD; ckepfu`e;f yg0if 7m u`e;f -uD;ckepfu`e;f rSm
wif;em;7pf/ *7if; uae7D/ yg;vrm;/ ,m;&k;d / *kad r;7m;/
vefom&dk;aw;ESifh zGmawAifwl;7m;wkd\ jzpf-uonf?
uae7Du`e;f rsm; tm;vk;H vkv
d rdk mS yif urf;yg;apmuf
rsm;7Sd-uI csKdifh0Srf;rsm;jzifh jynfhESufaeonf? u`ef;
rsm;ay:wGif tjrJwrf;pD;aeonfh jrpfacsmif;rsm; r7Sad cs?
ta7S\bufwiG u
f m; a77Sm;vS.? a7rsm;aom u`e;f rsm;
Yyif qnfajrmif;rsm; jyKvkyaf y;7onf?
7moDOwkrSm ajcmufaoG\aomfvnf; rylvGef;ojzifh
aeomxkid o
f m7So
d nf? taemufbufurf;ajcrsm;wGif rk;d
a7csed f ysr;f r~ 16vufrrS 18vufrtxd 77SI
d ajcmuf
aoG \ a omtv,f y k d i f ; rsm;wG i f 9 vuf r rS 12
vufrcef\txd 77So
d nf?
u`ef;rsm;ay:wGif aexkid u
f sufpm;aom Ek\d wu
dk f

uae7DiSuf ?
?uae7D[k trnfwiG o
f nfih u
S u
f dk
pydeftykdifjzpfaom uae7Du`ef;pkwGif rlvyxr awG\
7onf? 16 7mpkEpS af vmufwiG f xkid u
S rf sm;ukd avSmiftrd f
iSurf sm; tjzpfjzifh uae7Du`e;f rS tDwvD Ekid if o
H \dkpwif
,laqmifvm-uonf? ,cktcgwGif wpfuBmvk;H rSmyif
uae7DiSuf rsm;ukd avSmiftdrfoGif;I tvSarG;-u.?
uae7DiSufonfzifhpm uav;rsKd;7if;wGif yg0ifonf/
t&kid ;f b0wGif olw\dk.ta7mifrmS ndK0g0g ok\dr[kw0f g
pdr;f pdr;f jzpfonf? uae7D iSurf -uD;onf toku
d af qmuf
vkyfI Orsm;ukd 0yfay;onf? Orsm;rSm tjyma7mifjzpf
I wpfjrKHv~if Oav;ig;vkH; 7Sdwwfonf? iSufzkdurl
iSuaf ygufpuav;rsm;ukd tpm7Smau`;onf?
uae7DiSufonf obm0tavsmuf oDcsif;tqkd
aumif;aom iSufjzpfonf? oDcsif;rsm;ukd -unfvif
jywfom;pGmqkdwwfonf? tjcm;iSufrsm;. toHrsm;
ukdvnf; tvG,fwul twkckd;Ekdif.? csKdvGifpGm aw;
qkw
d wfaoma-umifh uae7Diu
S u
f dk vlord sm;onf?
tcsK\d uae7Diu
S rf sm;ukrd l olw\dk. vSyaomtawmif
48

www.foreverspace.com.m

uae7Diu
S f

uaemifrif;om;
avSmiftdrfwGif;7Sd aomufa7ESifh csKd;a7rsm;ukd
r-umc+ vJay;7.?
uae7DiSufrsm;onf t&kdif;b0wGif tqiftaoG;
trsK;d rsK;d aqmifI avSmiftrd Yf arG;jrLaomtcg tenf;i,f
ajymif;vJomG ;wwfonf?

rsm;a-umifh *&kwpdu
k af rG;jrL-uonf? xko
d \dak rG;jrL-u7mY
rSefrSef*&kpkdufzkd\vkdonf? avSmiftdrfukdvnf; tjrJ
wrf;oef\7iS ;f atmif jyKvyk x
f m;7onf? uae7Diu
S f rsm;
twGut
f oifah wmfq;Hk tpmrSm jrufyifrsKd;aph/ yku
d q
f H
yifrsKd;aphESifh pdrf;pkdaom tpm;tpmrsm;yif jzpfonf?

acwfa[mif;ukdawmfvSefaomjrefrmrif;om;-uD;

jrefrmEkid if o
H nf uk,
d rhf if;uk,
d cf sif;b0ESiahf epOfuyif Ekid if aH wmfudk acwfopfEidk if w
H ck jzpfajrmufatmifu,
dk x
f d
vufa7muf -udK;yrf;cJo
h nfh jrefrmrif;om;-uD; wpfyg;ay:xGe;f cJ.
h ? olum; uaemifrif;om;-uD;jzpf7m xkrd if;
om;-uD;om a7wdrw
f iG rf epfcahJ omf jrefrmEkid if H orkid ;f onf ,ckEiS w
hf al omfrS wlayrnf?
1852 ck 'DZifbmvtwGi;f wGif yk*rH if;. txde;f
awmf [omwjrKd \pm; rd7.
JG nDrrdz.
J tdru
f dk "g;jywku
d 7f m
wGif uaemifrif;ESihf rif;wke;f rif;wk\d.vlrsm; yg0ifonf
[k pGypf u
JG m uaemifrif;om;-uD;. t-uD;pma7;ponf
wk\dudk awmif;qkpd pfar;.? xkjd yif nDawmf/ aemifawmf
ESpyf g; ck;d om;"g;jyarG;onf[k yk*rH if;.vlrsm;jzpfaom
awmifxm;0,fAkdvf iwkwf/ yk#m;0efiukvm;wkd\u
tr=7mS ojzifh nDaemifEpS yf g;wk\donf vlopl &k ;Hk I 1852
ck 'DZifbmv 1^ 7ufae\wiG f awmfveS f ykeu
f ef-uonf?
a7S;OD;pGm a7Fbu
dk o
kd rd ;f ,l tajcpdu
k jf yD;aemuf aemufxyf
vltiftm;pkaqmif;um tr7yl7jrdK\ukd vkyf-uH7mwGif
uaemifri;fom;yif OD;pD; OD;aqmifjyK.?
Tok\d awmfveS yf ek u
f efr= jzpf7jcif;.ta-umif;7if;rSm
yk*Hrif;. pDrHtkyfcsKyfr=nHhzsif;aoma-umifh jzpfonf?
okd\jzpfIvnf; tr7yl7jrdK\ukd uaemifrif;om;wkd\vkyf
-uHaepOf yk*rH if;tm;cpm;-uaom rauG;rif;-uD; trSL;
&Sdonfh rSL;rwfrsm;u vkyf-uHwkdufckduf olwkd\zufrS
uln-D uojzifh uaemifrif;wk\d 1853 ck azazmf0g7Dv
18 7ufae\wiG f atmify7JG cJo
h nf?
xkad emuf yVro*g,emwifrif;wke;f rif; txGwf
txdyfokd\a7mufaomtcg uaemifrif;om;tm; oD7d
y07r[mok"R7mZmbG\Jjzifh tdraf 7S\rif;om;t7m tyfEiS ;f
avonf? xkrd w
S yg; 'Dy7J if;/ awmifwiG ;f -u;D / yVmig;jrKd \/
pavjrdK\rsm;ukdvnf; pm;aponf? om,m0wDrif;.
taemufeef;rawmfwiG f jrifonfh orD;awmfvid= jf rdK\pm;
oD7o
d jk rwfpmG 7wema'0DEiS v
hf nf; xdr;f jrm;vufquf
ay;onf? (v=id x
f yd af cgifwifvnf;7=?)
tdrfa7S\pHyif jzpfvifhupm; uaemifrif;om;-uD;rSm
-oZmwdUr jynfph I
Hk wefc;dk tm+mxufjrufvo
S nf?
jynfa7;jynf7m pDrHcef\cGJ7mwGifvnf; OD;pD;OD;aqmif
jyK7.? aemifawmf rif;wkef;rif;wGif om;awmforD;

uaemifrif;om;(jrefrm 11811281) ?
?vlo;H k
ukefyPnf; xkwfvkyfr= enf;pHepf ajymif;vJjcif;ukd t
a-umif;jyKI vl\orkdif;wGif acwfwpfacwfrS tjcm;
acwfwpfacwfokd\ ajymif;vJvmcJh7onfjzpf7m jrefrm
EkdifiHwGifvnf; 19 7mpk ESpfrsm; tv,favmufu
acwfajymif;vJjcif;ukd zefw;D ay;onfh tjzpf tysurf sm;
ay:aygufcahJ vonf?
atmufjrefrmjynfwGif jAdwdo~wkd\ a7muf7Sd -uD;pkd;
vmjcif;/ uk,
d rhf if; uk,
d cf si;f aeaom jrefrmEkid if H txuf
ykdif;onf xkdpOftcgu wkd;wufvsuf7Sdaom Oa7my
EkdifiHtcsKd\ESifh qufoG,fr=rsm; 77Sdvmjcif; a-umifh vl
ok;H ukeyf Pnf; xkwv
f yk rf = enf;pepfw\.
dk tajccHjzpfaom
topftqef; xGirf a= jymif;vJrw
= \dkonf txuf jrefrm
jynfokd\ a7muf7Sdvmum acwfukdajymif;vJapEkdifrnfh
tcGit
hf vrf;rsm; ay:aygufcahJ vonf? xkt
d cGit
hf vrf;
rsm;udk tjrifus,pf mG ESihf tok;H jyK-uaom xkad cwfjref
rmacgif;aqmifw\dkwiG f ta7; ykrd ykd g0ifco
hJ u
l dk 7SmazGv~if
uaemifrif;om;-uD;ukyd if awG\7ayrnf?
ukef;abmifacwf tryl7 'kwd,jrdK\wnf om,m
0wDrif; (183^1846)ESifh oD7dokpNmrmra[
awmifaqmif ausmufarmfjrdK\pm;rdzk7m;wkd\wGif om;
awmfESpfyg;wkd\ xGef;um;cJh7m om;t-uD;rSm yVr
o*g,em wif rif;wke;f rif; jzpfI ti,frmS owk;d rif;7J
ausmfxif bGJ\cH uaemifrif;om; jzpfavonf?(rif;
wke;f rif; 7=?) uaemifrif;om;onf oU7mZf 1181ck
awmfovif; vjynfhausmf27uf we*aEGae\wGif zGm;
jrif.? zGm;pOfu rD;aeaqmifo\rdk a7mufrD awmifaqmifY
zGm;jrifojzifh crnf;awmfu armifawmifrif;[k uk,
d w
f idk f
rSnfhac:cJh.? rif;om;vwfqifhwGif rif;wyfjrdK\ukd
pm;cJhjyD;aemuf aemifawmfyk*Hrif; (18461853)xD;
eef;qufcHawmfrlaomtcg uaemifjrdK\ukd pm;7onf?
49

www.foreverspace.com.m

uaemifrif;om;

ueef;

awmf t7G,af 7muforl sm;7S7d um; uaemifrif;om; 7Sad e


aoma-umifh xD;eef;qufcHcGifh 7awmhrnfr[kwf [k
pkd;7drf-uaom om;awmfrsm;onf rausreyf jzpf-u
avonf?
ok\djzpfI oU7mZf 1218 ck 'kw,
d 0gqkv
d jynfah usmf
^ 7ufae\wiG f (1866 ck ZGev
f 18 7uf ae\wiG )f eef;
awmf.tjyify ,m,DwJeef;Y rif;wkef;rif;ESifhwuG
tdrfa7S\rif; vFwfawmf0ef-uD;rsm; ,m,DpHaeckduf
rif;wke;f rif;. om;awmfrsm;jzpfaom jrifueG ;f ESihf jrif;

rDEkdifiH xlaxmifEkdifjcif;iSm tjcm;EkdifiH-uD;rsm;wGif


wk;d wufxeG ;f um;vsu7f adS om acwf ynmt7yf 7yfudk
avhvmqnf;yl;7ef ynmawmfoifaygif; 90 ausmfukd
Ekid if -H uD;rsm;ok\d vpmaiG tvkt
H avmufay;IapvFwf
cJo
h jl zpf.?xkyd nmawmfoifw\dkwiG f 'Dy7J if; 0efaxmuf
OD;jrEJ iS hf nDO;D cJ/ zefcsu0f ef OD;zef/ ausmufajrmif; twGi;f
0ef OD;a7Ft;dk / jrif;0ef OD;atmifow
l \dk yg0ifc.
hJ ?
acwfrv
D ufeuf7rSd S Ekid if t
H iftm; 7drS nfudk ,k-H unf
onft
h wkid ;f ppfuidk ;f zufY vufeufpuf&-Hk u;D ESp&f Hk wnf
aqmufc.
hJ ? a7FjrdK\awmf taemufajrmuf a7Fwacsmif;
teD;wGif puf&w
Hk pfcw
k nfaqmufc.
hJ ? vlo;Hk ukeyf Pnf;
rsm;xkwfvkyfr= ajymif;vJa7;ukd jrefrmEkdifiHwGif jzpf
ajrmufap7ef 7ufuef;puf/ aumfaZmpuf/ pyg;puf/
vFpuf/ yef;uefpuf/ o-um;puf ponfrsm;ukv
d nf;
EkdifiHjcm;rS 0,f,l xlaxmifcJh.? xkdpufrsm;ukd -uD;
-uyftyk cf sKy7f ef rdru
d ,
dk w
f idk f tvky0f ef/ ynm0ef/ tvkyf
Xme0ef-uD;/ twGi;f 0efw\dkudk pDrcH ef\co
JG nf? Tok\d ynm
awmfoifrsm;vFwjf cif;/ puf&Hk topftqef;rsm;ukd 0,f
,l wnfaxmifjcif;wk\dtwGuf ukeu
f saomaiGudk tdraf 7Sh
rif; tjzpf7aom a0yku
H sjrKd \7mG e,fy,frsm;rS cef\c7JG 7So
d nfh
tcGeaf wmfaiGrsm;rS ok;H pGcJ o
hJ nf?
umuG,fa7;zufwGifvnf; ppfzufqkdif7m jyKjyifr=
tajrmuftjrm;ukd aqmif7GufcJhao;.? xm0pOf
ppfrx
= rf;rsm;7So
d nfh tajcok\da7mufapjcif;iSm vkrd zS \JpG nf;
aom jrefrmppfwyfujdk yKjyifay;cJ.
h ? ppfynmavhusio
hf if
-um;ay;7mwGiv
f nf; Ekid if jH cm;om; jyifopf/ tDwmvsH
vlrsK;d wk\d. tultnDjzifu
h ,
dk w
f idk -f uyfrwf vkyu
f idk cf .
hJ ?
Ekid if w
H iG ;f Y qufo,
G af 7; ykrd v
dk sijf ref aumif;rGeaf p7ef
twGufvnf; jrefrmtQ7mjzifh a-u;eef;&kdufenf;ukd
a,mtwGif;0efESifh wkdifyifvsuf wDxGiftokH;
jyKcahJ vonf?
TuJhokd\ vkyf7nfukdif7nfESifh jynfhpkHvSaom EkdifiH
acgif;aqmif-u;D wpfO;D wdr;f yg; qk;H &=;H cJ7h onfrmS xkpd Ofu
Ekid if t
H wGi;f uav;vl-uD;rsm; qkpd rSwjf zpfonfh qif
ajymif -u;D ukd jzKwu
f u
dk I
f ao [laom waygifpum;ESihf
rsm;pGm ukdufnDavawmhownf;?
OD;b7Sif?

a7S\a7;jrifonhf uaemifrif;om;-uD;
acwfopfEkdifiH xlaxmif7ef pGrf;pGrf;wrH -udK;yrf;aeqJ
Trif;om;-uD; wdrf;yg;cJh7jcif;rSm ESajrmzG,faumif;vS.?

ckw
H idk rf if;om;wk\d tvpf0ifa7mufI wku
d cf u
dk -f uaom
a-umifh uaemifrif;om; wdr;f yg;cJah vonf?
Tokd\tm;jzifh acwfukdtrSDvkduf7ef -udK;pm; wm
plvsuf 7Sad om xkad cwfjrefrmwk\drmS avSavSmf aumif;
qJ w uf u sKd ; jzpf u m qk H ; &= H ; epf e mcJ h a vonf ?
ta-umif;rSmuaemifrif;om;onf ynmvGefpGm xuf
jrufvrd rf mI Ekid if jH cm;om;rsm;ESihf qufq7H mwGif uGsr;f
usifyg;eyfvSaom acgif;aqmifwpfOD; jzpf.? acwf

uEkwf?

? jrefrmyef;csD7=?

ueef; ? ?usEG yfk w


f \dk odoavmuf a7oW0grsm;Y
ajcaxmuf ygonfukd tvGefawG\7cJonf? rsm;aom
tm;jzifh ajcaxmuf twkta,mifrsm;om yg7Sd-u
50

www.foreverspace.com.m

ueef;
onf? ueef; (ykZeG v
f ;Hk )wGiu
f m; xl;jcm;pGm ajcaxmuf
10acsmif; yg7Sdonfukd awG\7.? ,if;wkd\teuf 8
acsmif;ukdom vrf;av~mufoGm;vm7ef tokH;csI
ueef;vufrac: -uD;rm;oefpGrf;onfh yxrtpkHukdrl
vufozG,ftokH;csonf? xkdvufr-uD;rsm;onf
ueef;twGuf tumtuG,fvufeufvnf;jzpf.?
ueef;. ausmukef;rSm tHhzG,faumif;avmufatmif
rmausmaom tcGHxljzpfI TtcGH-uD;u ol. ukd,f
cmukd umuG,f xm;onf? uk,
d t
f a7S\yikd ;f wGif 7iftyk f
umoHcsyo
f zG,f tumtuG,f yg7SI
d ajcaxmuf 10
acsmif; pvkH;rSmvnf; rmausmaomtcGHrsm;jzifh
toD;oD;zk;H tkyv
f su7f adS yonf? ueef;onf 7efou
l v
dk uf
rjzifh jrJjrHpmG n|yw
f wfaoma-umifh ,if;wk\dudk owdEiS hf
udik w
f ,
G 7f monf/ ueef;. rsuv
f ;Hk rsm;wGif tn|mwH
yg7dI
S ,if;wk\donf 0ifvu
dk x
f u
G v
f u
dk f vkyw
f wfaom
a-umifh wpfenf;tm;jzifh 7,fz,
G af umif;onf? ol.
yg;pyfrSmvnf; tvGeftHh-ozG,faumif;onf[k qkd7
ayrnf? tb,fa-umifh qkad omf ,if;wGif prf;oyf7ef/
udu
k zf 7hJ efEiS fh tpmudk 0g;acs7ef t*gtpdwt
f ykid ;f rsm;
aygif;pk yg0ifaoma-umifh jzpf.?
ueef;onf rdrEd iS hf trsK;d awmfpyfaom ausmufyZk eG /f
ykZGefxkyf-uD;rsm;ESifh qifwlonf? qifwlykHrSm tqkdyg
a7oW0grsm;uJo
h \dkyif ueef;Y tm&krH iS /f rsupf Ed mS wH/
ar;&kd;/ xl;qef;aomyg;pyf/ ukd,fzkH; tcGHrmESifh ajc
axmuf 5 pkHpD yg7Sd-uonf? okd\aomf ykZGefwkd\uJhokd\
0rf;Aku
d rf -uD;acs?
ueef;onf a7oW0gyif jzpfaomfvnf; uke;f ay:Y
[kdrSonfrS av~mufoGm;7ef ESpfoufonf? tjcm;

vlwkd\[if;vsmtwGuf zrf;qD;-uonhf yifv,fueef;

aeEkid jf cif;rSm ,if;wk\d . yg;[ufrsm;ukd pGwpf jdk rJpw


G pf dk
atmif jyKkvkyfxm;Ekdifaoma-umifh jzpf.? a7usoGm;
onft
h csdew
f iG f ur;fyg;oJaomifjyifay:wGif av~muf
oGm;um tpm7SmazGaeaom ueef;tkyfukd jrif7onf
rSmtvGef 7,fp7maumif;onf? aomifjyifay: wGif
ig;aowpfaumif7Sdv~if ueef;onf tvGefteH\cH
aumif;onfhtwkdif; xkdae7mokd\ csufjcif; a7mufoGm;
onf? jydKifzufESifh awG\ygu tvkt,ufa0pkcGJ-u7m
rSwpfcgwpf7H ueef;i,frsm;rSm tm;-uD;aomueef;
wk\d. uku
d o
f wf pm;aomufjcif;ukyd if cH-u77Smonf?
ueef;wGif trsKd;aygif; rsm;pGm7SdI tao;i,fqkH;
aom ueef;uav;rsKd;rSm c&kcGH/ urmcGHxJwGif 0if
aeEkdif avmufatmif ao;i,fonf? *syefyifv,fY
awG\7aom yifhulueef;-uD;rsm;rSmrl ukd,ft7Snf 18
vufr/ jyuft us,f 12 vufrcef\txdyif7Sdwwf
onf? trsKd;tpm; tvku
d f jyKrlusif-h uH-uykcH sif;vnf;
rwl-uay? tcsKd\ ueef;rsKd;onf vl7dyfvla,mif
awG\7onfESifh wjydKifeuf uysmuoD wGif;xJokd\ 0if
a7mufyek ;f atmif;I aewwf onf? tcsK\dum; aemuf
ajcaxmufrsm;ay:wGif rmefygyg 7yfjyD;aomf ,if; wk\d.
oefrmvSaom vufr-uD;rsm;jzifh 7efou
l dk tjyif;txef
ckcw
H wfonf?
ueef;wk\d onf rsm;aomtm;jzifh a7xJwiG o
f m ae
avh7dS -uonf? uke;f ay:Y aexkid u
f supf m;aom uke;f
ueef;rsm;yifv~if Otkcsed w
f iG f yifv,fo\dk xGu-f uonf?
a7aeueef;rsK;d onf yg;[ufjzifh touf&LS -uI uke;f
ueef;rsKd;wGif yg;[uftpm; touf&SL7ef tqkwf
ESihf wlnaD om t*gwpfrsK;d yg7So
d nf? tcsK\dueef;rsK;d rSmrl

c&kcGHvGwftwGif; aexkdif77Smaom 0ifupGyfaumif

a7oW0grsm;enf;wl yg;[ufjzifh a7xJYtouf&SL


aomfvnf; uke;f ay:wGif twef-um-um aeEkid o
f nf?
51

www.foreverspace.com.m

ueef;
uke;f a7 ESpXf mepvk;H rSmyif vG,u
f pl mG aeEkid -f uonf?
ueef;aygufp uav;rsm;rSm trdtzjzpfaom ueef;
-uD;rsm;ESifh yHkyef;vkH;0 rwl-uacs? rdcif ueef;r-uD;
onf rdru
d ,
dk af tmufwiG f Orsm;uku
d yfI vkjH cKpH mG o,f
,lomG ;avh7.
dS ? ok\d aomf OrSaygufzmG ; vmaom om;
i,ftay:Y wpfpw
Hk pf7m pdw0f ifpm;jcif; r7Sad wmhbyJ if
v,fatmufcif;ay:wGif xkt
d wkid ;f yif ypfxm;avh7o
dS nf?

rDyif ajcvuftopf aygufvmjyefonf? ueef;. oGm;ykH


vmykrH mS vnf; tawmfx;l qef;.? wGm;oGm;jcif;vnf;
r[kw/f ajy;oGm;jcif;vnf; r[kwb
f J ab;wku
d f *Gusus
oGm;wwfonf? tcsKd\ ueef;rsKd;wGif avSwufESifhwl
aom ajcaxmufjym;rsm;yg7SI
d ,if;wk\djzifh a7aumif;pGm
ul;Ekdifonf? tcsKd\ ueef;rsKd;onf [if;oD;[if;7Guf
ukd pm;aomufjcif;jzifh toufarG;onf? tcsKd\u
tjcm;oW0gi,fuav;rsm;ukd pm;aomufjcif;jzifh t
oufarG;jrL-uonf? rsm;aomtm;jzifhum; aqG;jrnfh
aeaom t7m0Krsm;ukd pm;aomufjcif;jzifh tnpf
ta-u; tr=u
d o
f &ku
d rf sm;uko
d ef\7iS ;f aponf?
tcsKd\aom ueef;rsKd;wkd\onf rsKd;jcm;oW0gwpfOD;
OD;ESifh twlwuG aexkdifavh7Sdonf? vlodtrsm;qkH;
trsKd;rSm a,mufoGm;ckH;. tcGH-um;xJY 0ifa7muf
aexkdifjcif;jzifh 7efol\ab;rS tumtuG,f7,lonf/
ckH;aumifukd tM7m,fjzpfaprnfh oW0grsm;ukdwzef
tqkyd g ueef;u umuG,af y;onf? tcsK\d ueef;rsK;d rSm
oMmaumiftyk pf k wGif 0ifa7mufaexkid .
f ? yifu
h l ueef;
-uD;rsK;d url rdrw
d \dk. uk,
d af y:wGif a7nda| 7jr|Kyf ponf

vufrrsm;txd 8 ay7SdEkdifaom yihfulueef;

ueef; aygufpwkd\.t7G,frSm rD;jcpfqHacgif;r~


avmufom7SI
d ,if;wpfaumifpu
D dk tvif;ayguf t
a7cGw
H pfrsK;d jzifh 7pfywfz;Hk tkyv
f suf 7So
d nf? xkt
d a7cGu
H dk
ueef; aygufp av;rsm;onf csujf cif;vkv
d ydk if aqmifh
uef&kef;xGufjyD;aemuf a7atmufajrjyifrS a7ay:okd\
wufvm-uonf?
ueef; aygufpuav;wk\donf us,0f ef;vSaom a7
avmuwGif aysmfrqkH;atmif ul;cwfoGm;vm vsuf
7Spd Ofrsm;aomtm;jzifh ig;wk\d. yg;pyfwiG ;f ok\d oufqif;
oGm;-uonf? ig;rpm;bJ touf 7Sifoefaeaom
ueef;uav; rsm;rSm t-udr-f udrf ta7vJjcif;jzifh w
jznf;jznf; -uD;rm;vm-uonf? twefi,f -uD;vm
aomtcg ueef;-uD;rsm;ESihf o!mefwv
l mI xkt
d csed f
wGif a7rul;awmhbaJ 7wdr7f mt7yfEiS hf a7pyfurf;yg;ok\d
csOf;uyfvm-uonf? xkdtcsdefum; ,if;wkd\twGuf
ab;tM7m,f trsm;qkH; tcsdef jzpfawmh.? tcsKd\rSm
Zifa,mf/ AsKid ;f / vif;0ufpaom iSut
f rsK;d rsK;d wk\d. xk;d
owfjcif;ukd cH7.? tcsK\drmS ig;ESiw
hf uG tjcm;a7oW
0gtrsKd;rsKd;wkd\. tpm;ukdcH-u7.? ,if;wkd\teuf
Zmwfwlom;csif; ra7Smifaom ueef;-uD;wkd\. pm;
aomufjcif;ukd cH7onfrmS vnf; renf;ay?
ueef;wk\donf i,fi,fuwnf;u twku
d t
f cku
d 0f g
oemygvmonfhtwkdif; r-umc+yif '+f7mrsm;
7wwfonf? ok\daomf ajcvufw\dkwiG 'f +f7m7ygu/xkd
ajcvufwpfcv
k ;Hk ukjd zKwfypfvu
dk I
f xkad e7mwGif r-um

ypdzdwfu`ef;rsm;wGif awG\7onhf tkef;ueef;

wk\d aygufa7mufae7ef wrif-uHaqmif jyKvkyjf yD;v~if


rdrde*kd&kyf ray:atmif &kyfzsufxm;wwf-uonf? 0if
upGyaf umif( zifezD ifpyG f )ac: ueef;rsK;d wrsK;d rSm i,f
7G,fpOfu tjcm;ueef;rsm;enf;wl-uD;jyif;vmaomf
vnf; aemifaomf c&kcv
HG w
G rf sm;ukd wpfcjk yD;wpfck prf;
oyfjyD;aemuf rdru
d ,
dk Ef iS t
hf u
H u
kd o
f nfh tcGu
H adk wG\aom
52

www.foreverspace.com.m

ueef;
tcg uk,
d af emufyidk ;f ukx
d ;dk oGi;f I aexkid af vh7dS onf?
xkdokd\ukd,fwpfykdif;ukd tcGHxJokd\ xkd;oGif; aexkdif
onfhtavsmuf -umaomf ueef;. 0rf;ykdufrSm aysmh
aysmif;El;nHhvmum tcGHESifh tvkdufoifh 0uftl7pfykH
jzpfomG ;avonf?
ukef;ay:wGif vSnfhvnfusufpm;avh7Sdaom ukef;
ueef;rsKd;ukd yltkdufaom a'owGif awG\7wwfonf?
ypdzw
d o
f rk]7m awmifyidk ;f uGse;f rsm;wGif xl;qef;aom
ueef; wpfrsKd;7So
d nf? ,if;rSm "g;jyueef; ok\d r[kwf
tke;f ueef;[k ac:aom ueef;rsK;d jzpf.? tke;f ueef;
wk\donf tke;f oD;ukpd m;aomufI tke;f yiftwufvnf;
tvGef usGrf;usifonf? taemuftdNd,usGef;pkwGif
yifv,frS 3 rkid cf ef\ a0;aomt7yfY aexkid o
f nfu
h eef;
wpfrsKd;rSm ESpfpOfESpfwkdif; aEGul;Owk a7mufvmaom
tcg Otk7eftwGuf tkypf k zG\JI yifv,fo\dk xGuaf vh7dS
-uonf? xkt
d csdew
f iG f txD;rsm;ua7S\aqmifvmaom
ueef;tky-f u;D rSm wpfcgwpf7H ay 120 r~ us,I
f tvsm;
wpfridk cf ef\ 7Snv
f sm;onfq.
dk ? ,if;wk\dcsw
D uf7mvrf;
wGif v~Kdajrmifacsmufurf;yg; tdrf,mpaom tqD;
twm;rsm; 7Sad pumrl *7krpku
d b
f J vk7d m c7D;ta7muf
jzpfajrmufatmif oGm;wwfonf[k od7.?
ykZeG /f ueef;ponfw\dk rmS u7yfpaw;pD; ac: rsKd;
aygif;wGif yg0ifonf? xkrd sKd;aygif;wGif tcGrH m zk;H um
tqufygaom ajcvufrsm;yg7So
d nfh ausm&k;d rJo
hJ W0g
rsm;yg0ifjyD;v~if ,if;wkd\onfrsm;aom tm;jzifh a7
oW0grsm;jzpfI yg;[ufrsm;jzifh touf&LS -uonf?

txef ckcHwkdufckduf.? xkdokd\ ckcH wkdufckduf7mwGif


tuf' refonf ratmifjrifaomfvnf; t*vefjynfudk
ESpyf idk ;f cGI
J tkycf sKy7f ef uEGwb
f 7k if. oabmwlncD suf
77Scd hJ avonf? ok\daomf 1016ckEpS w
f iG f tuf'refb7k if
uG,fvGefaomtcg uEGwfbk7ifonf tuf'ref.
om;rsm;ukq
d 'GD ifEidk if o
H \dk yk\d vu
dk jf yD;v~if tufo7J uf.
rdz7k m;ukd odr;f ,lum t*vefjynftvk;H ukd uEGwb
f 7k if
-uD; [laom trnfjzifh tkyfpkd;avonf?
uEGwb
f 7k ifonf wefc;dk tm+m7Saom rif;wpfyg;
jzpfI wpfjynfaxmifv;Hk ukd jidr0f yfyjd ym;atmif tkycf sKyf
Ekid .
f ? olonf w7m;r~wI vdrrf mpGm tkycf sKyfonf?
xkd\jyif a7S;acwf qufZkefOya'rsm;ukd tajccHonfh
Oya'wpf7yfukdvnf; jyKpkjy}mef;cJh.? t*vefjynf
tkyfcsKyfa7;wGif 'def;rwfESifh aemfa0; vlrsKd;rsm;ukd 7m
xl;7mcHray;bJ rdrw
d \dkEidk if o
H \dk jyefy\dkI qufZek rf sm;uko
d m
cef\tyfaoma-umifh wkid ;f oljynfom;rsm;u ol\tm;-unf
ndKav;pm;-uonf? qG'D ifEiS ahf emfa0;Ekid if rH sm;ok\d oGm;
a7mufaom tcgrsm;Yyif qufZkefr;rwfppfonfrsm;
jzifh jcH7I
H xGuaf vonf? 1018 ckEpS w
f iG f 'de;f rwfx;D
eef;ukd 7I 1028 ckEpS w
f iG f aemfa0;xD;eef;udk 7jyef

uEGwb
f 7k if(c7pf 995 cef\1035) ? ?uEGwf bk7ifonf
'def;rwfjynfh7Sif qGdef;bk7if. om;awmf jzpfI 995
ck E S p f c ef \ u zG m ;jrif o nf ? 1013 ck E S p f w G i f
crnf;awmfESifhtwl t*vefjynfokd\oGm;a7mufI
0ufqufe,fudk wku
d cf u
dk o
f rd ;f ,lonf? 1014 ckEpS w
f iG f
qGdef;bk7if uG,fvGefonfhtcg uEGwfrif;om;onf
crnf;awmf.t&dkuft7mukdqufcHI t*vefjynfukd
wku
d cf u
dk o
f rd ;f ,lonf? crnf;awmfvufxufu ppf&;H=
I jynfEiS cf 7H aom qufZek b
f 7k if tufo7J uf jyefvm
ojzifh wkdufckduf ESdrfeif;7av7m vef'efjrdK\rSwpfyg;
t*vefjynftvk;H ukd tvkjd ynfah vonf? tufo7J uf
bk7ifonf vef'efjrdK\wGif tckdiftvkHwyfpGJI aeav
onf? 1016 ckESpfY tufoJ7uf uG,fvGefavaomf
ol.om;awmf tuf'reftkdif;,ef;qkdufonf vef'ef
jrdK\rS aeI uEGwfbk7iftm; qufvuf tjyif;

uEGwfbk7if. vufawG\qHk;rcef;rS bk7ihfbkef;ESihf 'Da7

53

www.foreverspace.com.m

uEGwb
f 7k if

uydv0wfjynf

onf? ok\daomf 1035 ckEpS w


f iG f ol uG,v
f eG af omtcg
Ekid if aH wmfrmS tpdwpf w
d f tjrFmjrFm uGo
J mG ;avonf?
uEGwb
f 7k ifEiS hf pyfvsO;f I '@m7DyjkH yif trsm;tjym;
awG\7onft
h eufwpfcrk mS Tod\jk zpf.? tcgwyg; uEGwf
bk7iftm; rSL;rwfrsm;u bke;f -uD;aomt7Sijf zpfI rnf
onft
h 7mukrd qkjd yKu jzpfEidk af -umif; av~mufxm;-u
onf? xkdtcgwpfae\ae\wGif xkdokd\ajr|mufyifh wwf
aomr;rwfrsm;tm; qkH;rrnf[k -uHpnfxm;aom
uEGwb
f 7k ifonf yifv,furf;pyfwiG f csxm;tyfaom
7mZyifay: wGifxkdifvsuf wjznf;jznf; wufvm
aom 'Da7ukd rwuf7ef trde\af y;.? ok\daomff 'Da7um;
wufjrJwufI uEGwb
f 7k if. ajcrsm;yif a7pkad vawmh
onf? TwGif ol.tajcGt7Hrsm;zufo\dkvn
S I
hf bk7if
wkd\. tm+mrSmrnfokd\r~ tzkd;rwefa-umif; ol\tm;
rnfonfurdk qkd jyKu jzpfEidk af -umif;jzifh av~mufxm;
olrsm;rSmvnf; rkdufrJpGm ajr|mufyifh aeolrsm;omjzpf
a-umif; rde\f qadk vonf?

7mZj*dKvfjynfrS -uGvmjyD;aomf aqGawmf rsKd;awmft


aygif;ukd w7m;a7at; tjrdKufaq; wkdufau`;
awmfro
l nf?
jrwfpmG bk7m;tm; uydv0wfaejynfawmfo\dk -uGyg
rnft
h a-umif; zGm;zufawmf umK'g,Dtrwfu *gxm
60jzifh oDukH;av~mufxm;a-umif; usrf;*efrsm;wGif
tckid t
f rmqko
d nf? xko
d \dk yifah v~mufyu
Hk dk tif;0acwf
wGif o~iftek ;f ndKu *gxmajcmufq,fysKd\wiG f tao;
pdwf zwf&SkemaysmfzG,f 7SdatmifpyfqkdcJhonf? xkdenf;
wl o~iOf Wrausmu
f vnf; jrwfpmG bk7m;ocif 7mZmj*Kd vf
jynfrS uydv0wfjynfo\d-k uGcef;ukd pufqhJ ESpv
f /D 'Gg'oD
0,fcsDaom awmvm;7wkjzifh oDukH;cJhao;onf?
xk\d jyifvnf; *gxmajcmufq,f0K 7Sad vao;onf?
Ak<jrwfpmG onf uydv0wfjynfo\dk a7mufrqku
d Yf yif
rme wHceG x
f v
l aS om aqGawmfrsK;d awmfrsm;tm; a7tpk/H
rD; tpkH ,rku
d f jymd[mukjd yoI Zmwf-uD;q,fapmif
tygt0if a0M7mZmwfawmfukd a[mawmfrlonf?
xkjd yif eNmrif;om;[k ac:wGiaf om nDawmf rif;eefEiS hf
om;awmf 7m[kvmwkd\tm; omoemhtarGtESpf ay;
awmfro
l nf?
xkyd xrt-urd f bk7m;jrwfpmG onf uydv0wfjynfo\dk
a7mufawmfro
l nft
h vm;/aemufxyfI t-udr-f udr-f uG
a7mufz;l a-umif; usr;f *efrsm;t7od7onf? wpf-udrYf
uydv0wfjynfom;rsm;ESihf aumvd,jynf om;wk\donf
a7m[d+Djrpfa7ukd v,fa7aomuftjzpf twlwuG
ok;H pG-J u7mrS tcsi;f jzpfymG ;-u7m jrwfpmG bk7m;onf-uG
a7mufvmI jidrf;csrf;a7;ukd a[majyma-umif;/
aemufwpf-udrYf um; 0dLbrif;. 7efp,
G u
f kd wm;jrpf
tHah omiSg jrwfpmG bk7m;aejynfawmfo\dk a'opm7D jzef\csD
a-umif; usrf;*efrsm;t7 od7onf?
c7pf 4 7mpkEiS hf ^ 7mpkEpS rf sm;twGi;f tdN,
d Ekid if o
H \dk
a7muf 7Sv
d maom w&kwt
f rsK;d om;zg[D,efEiS hf [ltif
pefwkd\onf uydv0wfjynfESifh omoemawmfqkdif7m
Xmersm;ta-umif; uk,
d af wG\ rSww
f rf;wifc-hJ uonf?
uydv0wfjynfteD; vkdeDt7yfwGif oD7d"Rm
aomurif;-uD;onf vkdeDausmufwkdifukd pkdufxlcJh
onf? (oD7d"Rmaomurif;-uD; 7=?) uydv0wf
jynf jrdK\awmfa[mif;ae7mukd twdtusrajymom
ao;aomfvnf; eDayg EkdifiHtwGif;7Sd ydy7m0gtrnf
wGifaom 7Gmae7myifjzpfrnf[k qkd-uonf? xkdt7yf
wGif uydv0wf trnfygaom jrLwmtkd;rsm;udk wl;
az:awG\77Sd avonf?

uydv0wfjynf ? ?uydv0wfjynfonf bk7m;


tavmif;awmf od<rif;om;. crnf;awmf oka<g'e
rif;-uD;pkd;pHawmfrlaom jynfjzpf.? tdNd,EkdifiHwGif
a7S;tcgu wkid ;f -uD; 16 wkid ;f / jynf-uD; 20 [kausmf
apmcJhonfh teuf/ oUwkdif; uydv0wfjynfwGif
omuD0ifw\dk -uD;pk;d cJo
h nf?
OUmu7mZfrif;-uD;onf om;awmfEiS hf orD;awmf
rsm;ukd [dr0Mmawmokd\ oGm;a7mufaexkdif7ef trdef\
7Scd 7hJ mrS om; awmf/ orD;awmfw\dkonf uyd7aoh-uD;.
ausmif;ocrf;teD;wGif 7aoh-uD;. tqkH;trukd
cH,u
l m wkid ;f jynf wnfaxmifc-hJ uonf? xkt
d csuu
f dk
tpGjJ yKI uydv0wfjynf[k ac:wGio
f nf? uydv0wf
jynfukd jrefrmpmayrsm;Y u_Dv0wf/ jynfuykdvf
[lIvnf; ok;H pG-J uonf?
omuD0ifrif;wkd\. jynfaxmifcsif;jzpfaom uyd
v0wfjynfEiS hf aumvd,jynfpyf-um;wGif a7m[d+jD rpf
jzwfoef; pD;qif;onf? c7pfawmf ray:rD 6 7mpkEpS cf e\u
f
uydv0wfjynfwiG f rif;rsm; tvSnu
hf s tkypf ;dk cJI
h jrwfpmG
bkk7m;tavmif;awmf arG;zGm;ckdufwGif crnf;awmf
oka<g'erif;-uD; -uD;pk;d cku
d jf zpf.? aejynfawmf. jrdK\&;dk
rSm 18 awmifjrifha-umif;trSwftom;rsm; 7Sdonf?
od<rif;om;onf awmxGufawmfrljyD;aemuf oPm
av;yg;uko
d jd rifI bk7m;jzpfonfwiG f crn;fawmfrif;
-uD;u t-udrf-udrf yifhzdwfojzifh uydv0wf jynfokd\
54

www.foreverspace.com.m

uykid yf if

uykdifyif ?
?uykid yf ifonf jrefrmEkid if H yifv,f
urf;yg; awmcsKHrsm;wGif aygufavh7Sdaom opfyif
i,fwpfrsK;d jzpfonf? txl;ojzifh weom7Dwidk ;f awmif
ykid ;f wGif vrkawm/ vrJah wmrsm;t-um;Y tawG\7rsm;
onf? tom;rSmvdaRmf7ifha7mif eDIrmjyD;v~if
toift
h wifh wm7Sncf o
H nf? ukAwpfayv~if tav;
csdef 16 ydomcef\pD;onf? tdrfwkdif/xkyf/avsmuf/'kdif;/
jr|m;/ xGew
f ;Hk vky7f eftwGuv
f nf;aumif;/ rD;aoG;zkw7f ef
ESifhxif;rD;tjzpf tokH;jyK7eftwGufvnf; aumif;
tok;H 0ifonf? tacgufurdk l qk;d aq;tjzpf tok;H jyK7.?
uykid yf ifudk ujydKi/f ujrdKi/f -uykid [
f I
l vnf;aumif;/
ykid ;f awmif/h r"r[lIvnf;aumif; trnftrsKd;rsKd;jzifh
ac:a0: -uonf?

Al; pd/AD

w7m;rsm;ukd avhvmvku
d pf m;cJ.
h ? 1831 ckEpS f wGipf pf
wyfrS Ekwx
f u
G u
f m awme,f7dS rdzrsm;ykid f jcH-uD;wGif
aexkid jf yD;aomf jynfo\l ta7;rsm;ukd pwifaqmif7u
G f
avonf? xk\djyif yg7pfjrdK\/ vef'efjrdK\rsm;ok\d r-umc+
oGm;a7mufI Oa7myEkid if aH 7;7m A[kow
k rsm;ukd 7SmrS;D
cJhonf? xkdtcg pnf;rsOf;cH bk7ifhtkyfcsKyfa7; rsKd;ukd
oabmusco
hJ nfjh yif Ekid if aH 7; vGwv
f yfro
= nf pD;yGm;a7;
zG\HjzdK;r=ay:wGif tajcjyKrSom wnfjrJEkdifa-umif;
oabm aygufcahJ vonf? xkad -umifh v,f,mpku
d yf sK;d a7;
vkyif ef;jyKjyifa7;ukv
d nf;aumif;/ rD;7xm;vrf;rsm;azguf
vkyaf 7;ukv
d nf;aumif; -uKd;yrf;cJah yonf? olonf Ekid if jH cm;
rS qnf;yl;cJhaom vufawG\pkdufysKd;a7; A[kokw
rsm;ukd tokH;jyKI ol\zcifvkyfief;rsm;ukd tkyfcsKyf
vkyu
f idk v
f suf yD;'rGe\f e,f v,f,mpku
d yf sKd;a7;toif;

uyD;G yif ? ?uyD;G yifonf jrefrmEkid if H 7ckid Ef iS hf weom7D


yifv,furf;&kd; wav~mufY aygufojzifh yifv,f
uyDG;yif/ yifv,fxif;&SL;yif [lIvnf;trnfwGif
onf? uyD;G rSm xm;0,ftrnfjzpf.?
uyD;G yifonf opfyif-uD;rsK;d jzpfI tjrifah y100/ yif
pnfv;Hk ywf 6ayr~7o
dS nf? uyD;G om;. ta7mifrmS eDnKd
a7mif7I
dS tvGerf maoma-umifh jyKjyif7cufonf? ok\d7m
wGif xif;twGuf tvGeaf umif;ojzifh tdN,
d Ekid if aH wmif
ykid ;f Y t-uD;tus,f pku
d yf sKd;xm;-uonf? ckid cf hH jcif;/
ajzmifph if;jcif;/ EG\Jaysmif;jcif;/ ayghyg;jcif; paom*k+o
f
Wdrsm;7Sjd cif;a-umifh uyD;G om;udk avS7u
G w
f idk f 7Guaf ygif
vuf/ avSmw
f uf/ wufrponfrsm; jyKvkyEf idk o
f nf?t
acgufurdk l 0rf;udu
k af ysmufaq;tjzpf tok;H jyK-uonf?
uyD;G yifonf bef\ayG;yifEiS hf qifwo
l nf? ok\d aomf
yJc;l e,fzufY awG\7aom bef\ayG;yifEiS hf ae7mwum
wGiw
f o
l nf r[kwaf cs? bef\ayG;rsK;d 0if opfyifwpfrsK;d um;
jzpfEidk pf 7m ta-umif;7So
d nf?
uAl;pD/AD (c7pf 18101861) ? ?tDwvDEidk if H
orkid ;f wGif xif7mS ;aom rsKd;cspfyCk Kd vf-uD; aumifu
h Al;
onf qm'if;eD;,m;EkdifiH yD;'rGef\jynfe,f rSL;rwfrsKd;
&kd;rS qif;oufcJholjzpfI wsL;7if;jrdK\Y 1810 jynfhESpf
wGif zGm;jrifco
hJ nf? wsL;7if;jrdK\ ppftwwfoifausmif;
wGif ynmoif-um; wwfajrmufcJhjyD;aemuf 1826
ckESpfwGif tif*sifeD,m wyfAkdvfwpfOD;jzpfvmI
cHwyfrsm;pGmukd wnfaqmufcJhavonf? okd\aomf
olonfvx
l u
k Ekd idk if H a7; vGwv
f yfr= ay;7ef -uH7,
G cf o
hJ l
jzpfI tcsdeftm;rsm;wGif t*vdyf EkdifiHa7; oabm

wvDEkdifiH pnf;vHk;a7;ukd jyKpkysKd;axmifcJhol aumihf uAl;

-uD; ukv
d nf; wnfaxmifco
hJ nf? xk\djyif jynfe,fwiG ;f
rD;7xm;vrf;rsm; azgufvkyfa7;ESifhwuG puf&kHrsm;
aqmufvkyf a7;ukdvnf; aqmf-ocJhavonf? xkdodk\
55

www.foreverspace.com.m

uAl; pD/AD

uAifx7DjrdK\

ul;oef;a7mif;0,fa7; vG,u
f cl v
hJ ~if tDwvDrmS pnf;
vk;H rdz,
G 7f m ta-umif;7So
d nfuv
dk nf; odjrifc.
hJ ? 184^
ckESpf wGif wsL;7if;jrdK\Y vlxktm; tkyfcsKyfa7;qkdif7m
jyKjyifa7; t,ltqrsm;ukd xkwfaz:nFefjy7eftwGuf
owif;pmwpfapmifudk xkwaf 0cJ.
h ? 1848 ck Zefe0g7Dv
wGif qPvDusGef;Y awmfvSefa7;-uD; ay:aygufcJh7m
uAl;onf pnf;rsO;f cHb7k ift
h yk cf sKyaf 7;ukd wDxiG 7f ef tcsed f
awmfjyDjzpfa-umif;ESihf a[majymcJah vonf? ol. a[m
ajym csufrsm;rSm tcsufusvSojzifh vlxkomru
qm'if;eD;,m; bk7ifcsm;tJvAwfyifv~if oabm
aygufvmjyD;v~if vGwv
f yfr= tcGit
hf a7;rsm;ukd ay;tyf
cJah vonf? od\k7mwGif uAl;onf xko
d \dk 77Scd ahJ om tcGihf
ta7; rsm;t7 yxrqkH;zGJ\pnf;cJhaom tpkd;7 tzGJ\Y
ryg0ifcahJ cs? xkt
d csed u
f tDwvDEidk if rH mS jynfi,f uav;
aygif;rsm;pGm uGjJ ym;vsuf bk7iftqlqw
l \d.
k qk;d 7Gm;aom
tkyfcsKyfr=ukd cHae7I -op-wD;,m;. taESmifh
t,Suv
f nf; aumif;pGm ruif;ao; aomtcgjzpf.?
aumifhuAl;onf tpdwfpdwf uGJjydKvsuf7Sdaom
tDwvDEidk if u
H dk pnf;&k;H rdapvkad om pdw"f gwf7o
dS l jzpf
onfh tm;avsmfpGm xkdta7;ukd pdwfygvufyg pwif
aqmif7u
G af vonf? xkEd pS (f 1848) rwfvwGif rDvef
e,fom;wk\donf -op-wD;,m;ukad wmfveS af omtcg ol
. owif;pmrSaeI -op-wD;,m;ukd ppfausnm7ef
v=H\aqmfcJhonf? r-umrD ppfa-unm wkdufckdufcJh.?
ppf twGi;f uAl;onf qm'if;eD;,m;rS ygvDreftrwf
tjzpf ta7G;cHcJh7avonf? okd\aomfxkdppfyGJwGif
qm'if;eD;,m; EkdifiHonf ta7;edrfhI tJvAwfbk7if
vnf; xD;eef;pGe\fc7hJ avonf? xkt
d cg ol.om;awmf
'kw,
d Apfwm tDref;EsLt,f eef;wufjyD;v~if jidr;f csr;f
a7; jzpfajrmufatmif aphpyfvsuf pmcsKyfcsKyfqcdk 7hJ .?
rnfo\dkyifjzpfap aumifu
h Al;onf pdwrf ysub
f J tDwvD
EkdifiH. vGwfajrmufa7; pnf;&kH;a7;wkd\ukd qufvuf
aqmif7u
G af vonf?
1850 jynfEh pS w
f iG f aumihu
f Al;onf pku
d yf sK;d a7;ESihf
ul;oef;a7mif;0,fa7;0ef-u;D jzpfvmavonf? xkad emuf
0ef-uD;csKyEf iS hf oabmuGv
J rJG a= -umifh 7mxl;rS Ekwx
f u
G I
f
tD w vD t a7;wG i f Ek d i f i H j cm;wk d \ oabmxm;ud k
od7Sd7eftwGuf jyifopfESifh t*vefjynfwkd\okd\ vSnfh
vnfcJhonf? xkdokd\vSnfhvnf7mrS tjyefwGif 0ef-uD;
csKy7f mxl; cef\tyfjcif; cH7.? xkt
d csed rf pS I aumifu
h Al;
onf Ekid if w
H iG ;f jyKjyifa7;vkyif ef;rsm;uk ad qmif7u
G cf I
hJ

EkdifiH.tiftm;awmifhwif;jyD;v~if EkdifiH-uD;rsm;u
todtrSwjf yKjcif; cH7atmif tenf;enf;tzkzH Hk aqmif
7Gucf ahJ vonf/ xk\d jyif 1855 ckEpS w
f iG f u&kid ;f rD;,m;
ppfajrjyifo\dk qm'if;eD;,m;Ekid if rH S ppfwyfrsm; apvFwf
ulncD ahJ oma-umifh t*vyd Ef iS f jh yifopfw\dk. csp-funf
r=ukd 77SdcJhavonf? xkdaemuf Oa7myEkdifiH-uD;rsm;u
todtrSwjf yKco
Jh jzifh tDwvDEidk if H pnf;&k;H a7;wGiv
f nf;
rsm;pGm taxmuftyHh jzpfapcJah vonf? 1858 ckEpS w
f iG f
jyifopfEidk if H wwd, eykv
d ,
D ef bk7ifEiS hf wdww
f qdwf
awG\qkH tcsdef;tcsufjyKI 1859ckESpfwGif -op-wD;
,m;ukd ppfausnmcJhonf? xkdppfyGJwGif atmifjrifr=
a-umifh qm'if;eD;,m;ESihf avmifAg'De,frsm; aygif;rdI
usef tDwvDe,frsm;vnf; wjznf;jznf; pnf;vkH;
vmcJah vonf?
xkad emuf 1861 ckEpS w
f iG f *,f7aD Agv'D;ESihf tjcm;
ykCKd vrf sm;.tultnDjzihf Aif;epfjrdK\EiS fh a7mr jrdK\rw
S yg;
tDwvD wpfEikd if v
H ;kH pnf;vH;k rdavawmhonf?
(*,f7DaAg'D;*sD 7=),if;odk\ tDwvDEdkifiHudk pnf;vHk;
rdap7ef raerem; -udK;yrf;cJhaom rsKd;cspfykCdKvf-uD;
uAl;onf yxrqHk; tDwvDygvDrefu tDwvD Edkif
iHawmf wnfaxmifa-umif; ausnmjyD;aemuf/ oH;k v
cef\t-um 1861ckESpf ZGefv6 7ufae\wGif Zmwd7yf
jzpfaom wsL;7if;jrdK\Y uG,v
f eG cf hJ avonf?
uAifx7DjrdK\ ?
?uAifx7DjrdK\onft*vefjynf
0g0pf&d=if,me,fwGif xif&Sm;aomjrdK\wpfjrdK\jzpf.?
Amrif*rfjrdK\. ta7S\buf 18 rdik cf ef\tuGm &SmAGe;f jrpf
ay:wGif wnf&o
dS nf? ,cifu od;k arG;xnfrsm; 7ufvyk f
jcif;a-umihf xif&Sm;cJhaomfvnf;/ ,cktcgwGif acwf
opfpufr=vkyfief;ESihf v~yfppftvkyf&Hk-uD;rsm;zGH\jzdK;
aeavonf? xif&Sm;aom xGufukefrsm;rSm armfawmf
um;/ av,mOfys/H pufb;D / tyfcsKypf uf/ v~ypf pf"gwfr;D
u7d,m/ a7wyftoH;k taqmif/ em7D/ yd;k wkEiS fh aumfaZm
paom ukeyf Pnf;rsm; jzpf.?
uAifx7DjrdK\onfa&S;jrdK\wpfjrdK\jzpfI ,cifu jrdK\&;kd
rsm;yif &SdcJhavonf? ordkif;yHkjyifrsm;ESihf qufpyf
vsuf7Sdonfhjyif/ a&S;usaomtaqmufttHkrsm;vnf;
aygrsm;onf? 11 7mpkEpS t
f wGi;f Y Aife'D pfwif; bke;f
-uD;ausmif;udk tm;vD,kdz7pf aqmufvkyf vSL'gef;cJh
onfhtcsdefuyif xkdjrdK\udkwnfcJhavonf? a&S;bk7m;
&Sdcdk;ausmif;rsm;teuf 14 7mpkESpftwGif;Y aqmuf
vkycf ahJ om pderf u
kd u
f ,f bk7m;&Scd ;dk ausmif;-uD;rSm
56

www.foreverspace.com.m

uAifx7DjrdK\

uAif'pf tdyf

'kwd,uBmppftjyD;Y awG\7aom uAifx7DjrdK\v,fykdif;?pdefrkdufu,f bk7m;7Sdckd;ausmif;. trkd;c`efukd yHkwGifawG\Ekdif.?

tavsmuf "mwkaA'/ &lyaA' paom od_yH nm7yfrsm;


uko
d m pl;prf;avhvmaecJ.
h ? touf 40 avmuftxd
ol.zcifxHrS 7or~ axmufyHha-u;jzifhom r&Sdr&Sm;
aexkdifcJhavonf? touf 40 ausmfwGif uAif;'pf
onf tarGyPnf; tajrmuftjrm; qufcH7&Sdojzifh
"etiftm;awmifhwif;ol wpfa,muf jzpfvmonf?
ok\daomf uAif;'pfonf qif;7Jonfjzpfap/ csr;f omonf
jzpfap ol. aeykx
H idk yf u
Hk u
dk m; rajymif; cJah cs?
uAif;'pf aexkid yf rHk mS tvGef xl;qef;onf? olonf
vlrsm;rsm;ESifh a7maESmI raevkdacs? wpfukd,fwnf;
rdr0d goem pl;pku
d 7f m od_yH nm7yfrsm;uko
d m pl;prf; &Sm
azGaeavh&Sdonf? od_Hynm7yf ESifhpyfvsOf;I uAif;
'pf prf;oyfawG\&SdcJhonfh A[kokwrsm;rSm ,ckacwf
"mwkaA'ynm. tajccHrsm; jzpfayonf? uAif;
'pftm; trSwfw7jzpfap7ef udrf;A7pfwUokdvf
ausmif;wGif uAif;'pf &lyvufawG\prf;oyf&kH-uD;
ukd aqmufvkyfxm;avonf?
ol. prf;oyf awG\7cdS surf sm;xJwiG f a7Yyg0ifaom
"mwfrsm;. twkid ;f tqukd vufawG\ &SmazGawG\&jdS cif;
rSm "mwkaA'ynm7yforkid ;f wGif xl;uJaom wk;d wufr=
wpf7yf jzpfonf? uAif;'pfonf zefA;l wckxw
J iG f [ku
d f
'&k*d si"f gwfaiG\EiS hf atmufq*D sif "mwfaiG\rsm;ukd xnfI
h

txl;xif&mS ;.? 'kw,


d uBmppf-uD;twGi;f Y *smrefw\dk
Ak;H -uJwu
dk cf u
dk o
f jzifh jrdK\v,fyidk ;f rSm t-uD;tus,f ysuf
pD;oGm;7m xkpd ed rf u
dk u
f ,f bk7m;&Scd ;dk ausmif;-uD;rSmvnf;
rsm;pGmxdckdufcJhavonf? ,cktcgwGif trkd;c`efESifh
ar~mfpif-uD;omv~if rysufrpD;bJ usef&adS wmhonf?
1^ 7mpktwGif; t*vef jynfwGif;ppf jzpfyGm;cJh
pOfu bk7if*h +
dk ;f om;rsm;tm; xkjd rdK\Y tcsKyfcs xm;cJh
onfudk ta-umif;jyKI uAifx7Do\dk y\dk onf [laom
pum;ukd jrefrmvlrsKd;wkd\. rJZmukd ykd\onf[laom
ynwfpum;uJo
h \dyk if t"d_g,faumuf,u
l m ok;H pGv
J suf
&S-d uavonf?
uA,fx7DjrdK\. vlO;D a7rSm 240000 cef\ &S.
d ?
uAif;'pf tdyf (c7pf 1^311810) ? ?uBm
ajr. odyfonf;jcif;ukd tOD;qkH;pl;prf;&SmazGcJhol[k
xifay: ausmaf pmaom [ife7DuAif;'pfonf wwd,
'sLbG\J7 'ufAeG &f id= ,
f mjrdK\pm;. wlawmfonf? 1^13 ck
atmufwkdbmv 10 7ufae\wGifeD;pjrdK\Y zGm;jrifI
udrf;A7pf wUokdvfY ocsmESifh &lyaA'ynm7yfrsm;
ukd 3 ESpfr~ oif-um;chJavonf?
1^53ckEpS w
f iG f [ife7DuAif;'pfonf udr;f A7pf wU
okv
d rf S 'D*7Db\JG r,lbJ ausmif;xGuf jyD;aemuf 0goem
57

www.foreverspace.com.m

uAif;'pf tdyf
zefA;l ukd csed w
f ,
G rf w
S o
f m;xm;onf? xkad emuf xk"d mwf
aiG\ rsm;ukd v~yfppf"mwfjzifrh ;D avmifaponf? ,if;ok\d
"mwfaiG\rsm;ukd v~ypf pf"mwfjzifh rD;avmifaponft
h cg
zefA;l xJrS "mwfaiG\rsm;onf t7nftjzpfo\dk ajymif;oGm;
a-umif; awG\&7dS .? xkt
d 7nfrmS yuwda7uJo
h \dk teH\
t7omr&Sd ta7miftqif;r&Sb
d J zefA;l .tav;csed v
f nf;
,cifutwkid ;f &So
d nfudk uAif;'pf awG\&7dS avonf?
xko
d \dt
k m;jzifh uAif;'pfonf a7Y [ku
d 'f &k*d si"f mwfaiG\EiS hf
atmufq*D si"f mwfaiG\rsm; yg&Sd a-umif;ESihf xk"d mwfaiG\
wk\.
d twkid ;f tqukd vufawG\wu
G cf suf jyEkid cf ahJ yonf?
xkrd w
S yg; Eku
d x
f 7pftuf qpfqo
dk nfrmS rnfonft
h 7m
jzpfa-umif;ukv
d nf;aumif; avxJwiG f yg0ifonfh "mwf
rsm; ta-umif;udv
k nf;aumif; &SmazGawG\&cdS ahJ vonf?
uAif;'pfonf "mwkaA'ynmzufwiG o
f m xif&mS ;
ausmfapmonfr[kwf/ &lyaA'ynmzufwGifvnf; t
awmfyif xif&Sm;ausmfapmavonf? 187mpkESpf ukef
cgeD;wGif olonf uBmajr. odyo
f nf;jcif;ukd prf;oyf
&SmazG-unf7h m 5 'or 448 jzpfa-umif; awG\&cdS o
hJ nf?
,ckacwfwiG f pl;prf;&SmazGawG\&jdS yD;jzpfaom uBmajr.
odyo
f nf;jcif;rSm 5 'or 5 jzpf.? acwfrD u7d,m
wefqmyvmrsm;r&Sb
d EJ iS hf xkrd ~reS u
f efatmif uAif;'pf
wGucf suf Ekid jf cif;rSm rsm;pGmcs;D rGr;f zG,af umif;ayonf?
uAif;'pfonf tvGe&f u
S af -umufwwfI rde;f rrsm;
udk tvGefrkef;wD;ol jzpfojzifh tdrfwGif ckdif;apaom
rde;f r tapcHrsm;ukd pma7;Iom rSm-um;avh &So
d nf?
rnfonhftcgr~ rsufESmcsif; rqkdif7acs? vlysKd-uD;b
0ESiyhf if uG,v
f eG 7f 7Smavonf?
xk\jd yif olonf pum; tvGeef nf;oljzpfonf? aqGrsK;d
rsm;ESifhvnf; qufqH r=enf;onf? ol. tarGcHt
arGpm;jzpfol avmha*smhu Aif;'pf ukdyif wpfESpfv~if
wpfcgom rdepftenf;i,f awG\qcHk iG ahf y;onf? ok\daomf
olonf awmf0iftoif;. tpnf;ta0; rsm;ok\dreS rf eS f
wufa7mufco
hJ nf? 1^60 jynfEh pS w
f iG f awmf0iftoif;0if
vl - uD ; wpf O D ; jzpf v mI -um oyaw;ae\ w k d i f ;
toif;0ifv-l uD;rsm;ESihf npm pm;avh7.
dS ?
rvFrJ uif;omI wpfcgwpf7H {nfo
h nfrsm;ukd zdwaf c:
aus;G arG;7onfh tcgrSmvnf; {nfo
h nfrsm;twGuf tpm;
taomuf zG,zf ,
G 7f m7m&Sad tmif pDraH y;7ef tckid ;f tap
wkd\tm; rajymqkdwwfacs? wpfcgY olonf awmf0if
toif;rS toif;om;rsm;tm; rdrdtdrfY xrif;pm;7ef
zdwaf c:cJah vonf? xk{d nfo
h nfrsm;twGuf rnfonfh
[if ; vsmuk d csuf j yKwf a usG ; arG ; 7ef o if h r nf u k d

xrif;csufu ar;aomtcguAif;'pfu okd;ajcwpf


acsmif;qkd v~ifawmfjyD[k ajymonf? xrif;csufu
{nfo
h nf av;a,muf vmrnfqv
dk ~if ok;d ajc wpfacsmif;
wnf;ESifh vkHavmufrnfrxifyg[k jyefajymaomtcg
'gjzifh ESpaf csmif;0,f[k ajzvku
d af vonf? uAif;'pfonf
vko
d nfxufyI
dk ajymqkad vhr&Sad cs?
vef'efjrdK\ uvuf[rf uGerf eG ;f 7yfuu
G &f dS tdrw
f iG f
aexkid af omfvnf; vef'efjrdK\x&J dS AvGe;f pAg7D7yfuu
G Yf
tdrfwpfaqmif xm;avonf? ol.pm-unfhwkdufukd
qkd[kd;7yfuGufYxm;&SdI wu,fh pmayavhvmvkdol
wk\dtm; rdrpd mtkyrf sm;ukd xkwif mS ;avh&o
dS nf? uAif;'pf
onf pnf;urf;-uD;oljzpfojzifh pm-unfw
h u
dk rf S olu,
dk f
wkdif pmtkyfxkwf,lonfhtcgYyif pmtkyf,la-umif;
vufrw
S jf zwfyidk ;f ukd tjrJ a7;om;xm;cJah vonf?
uAif;'pfonf touf&iS pf Of wpfu,
dk w
f nf;om aevkd
ouJo
h \dk aoonfh tcsed Yf vnf; wpfa,mufwnf; qdwf
jidrpf mG aovko
d jl zpf.? aocgeD;wGif tapcHudk tcef;
wGi;f rSxu
G af p.? em7D0uft-um tcef;wGi;f jyef0ifvm
onfhtcg uAif;'pfrSm aoqkH;aeavjyD? xkdae\rSm
1810 jynfEh pS f azazmf0g7Dv 24 7ufae\ jzpfayonf?

uBmausmf o_Hq7m-uD; [ife7D uAif;'pf

58

www.foreverspace.com.m

aw;*DwyrmzGJ\oDxm;aompmyef;ukH;rsm;

pmqku
d 0dw\dkonf rdrw
d \dkpw
d Yf xdawG\ cHpm;7aom t7omukd olwyg;wk\dtm; uAsmvumwk\djzifu
h ;l quf
ay;.? xkduAsmvumukd tb,fykH zefwD;-uoenf;?
uAsmvum ? ?uAsmvum [lonfum; vlwkd\
ae\pOf okH;pGJajymqdkaeaom omrefpum;rsm;ukd
aw;*Dwyrm ajyjypfacsmarmpGm csKo
d mjidrahf jimif;atmif
pDu;Hk a7;om; xm;aompm jzpfonf? xk\djyif y'a'go/
0gusa'go paom a'gowk\drS uif;vGwI
f yom'*k+/f
-oZ*k+pf aom *k+w
f \dkEiS hf jynfph aHk tmif zG\J ou
D ;Hk or~
aom oUbmom r*"bmomwGif *gxm/ jrefrm
bmomwGif vumoDcsif;rsm;ukd uAsmvum[k ac:
a0:-uonf?
uAsmvumukd jrefrmbmom pmayomr[kwf/
uBmay:7Sd bmompmay toD;oD;wk\dYvnf; awG\7EdS idk f
onf? xko
d \dkjzpfaomf uAsmvumonf rnfuo
hJ \dk pwif
ay:aygufvmoenf;[k pOf;pm;zG,f7Sdonf? uAsm
vumudk rnfou
l pI a7;vku
d o
f nfudk u`Eyfk w
f \dk twd
tus rajymEkdifacs? okd\aomf uAsmvum rnfokd\
pwifjzpfay:vmonfukdrl cef\rSef; csdefqEkdifayonf?
uAsmvum[lonf aw;*Dwyrm csKdomjidrfhajimif;
atmif pDu;Hk xm;aom pmjzpfonf[k txufuqkcd jhJ yD?
xk\da-umifh uAsmvum. a7aomufjrpfjzpfaom aw;
*Dwrsm;ukd jyefvnf pOf;pm; oifah yonf? aw;*Dwrsm;
rnfuo
hJ \dk pwifay:aygufvmoenf;?
uBmavmu-uD;Y om,maomtoH qdwfokef;
aeonfh tcsed [
f I
l rnfonfh tcgur r7Scd ahJ cs? oW
avmu-uD;rjzpfwnfrD avmu"gwf-uD;wpfciG v
f ;Hk a7
jyiftwd zk;H vFr;f aeaom uBmysuaf ecsed Yf yif a7,mOf
v=id ;f wk\dcyG o
f /H v~ypf pfjyufI rk;d -udK;xpfoH paom toH
rsm; 7SdcJhayonf? xkdaemuf a7rsm;cef;ajcmufI
ajrjyifay:xGe;f vmaomtcg avjzifh wku
d cf wftyfaom
a7v=id ;f oHo
H nfvnf;aumif;/ yifxufrS opf7u
G f opf
cufuav;rsm; v=yf7Sm;oHonfvnf;aumif;/ acsmif;
ajrmif; tif;tkdifwkd\rS a7yGufoHonf vnf;aumif;/
ydk;rFm;wd7>mef wkd\. atmfjrnfoHonfvnf;aumif;/
aus;iSuf om7umwkd\. 7ifh&loHonf vnf;aumif;
toD;oD; 7Scd -hJuayonf? xkt
d oHrsm;rSm pifppf obm0.
aw;*Dwyif jzpfavonf? *DwoHEF,fonfh om,m
jidrahf jimif;aom xko
d bm0oHudk uBmOD;olw\dk tm&kjH yKrd
-uonf? uav;oli,frsm;onf tdrfYarG;xm;aom
a-umifuav;/ acG;uav;wkd\. toHukdtwk,l

atmf-unfh-uouJhokd\ uBmOD;ol wkd\onfvnf; xkd


obm0 *DwoHrsm;ukd twk,l-uonf? OD;pGm olwkd\
teD;ywf0ef;usif7Sd wd7>mefrsm; atmfoHukd twk,l
onf? txl;ojzifh iSuu
f av;rsm;.toHudk rwl wl
atmif avhusihf -unf-h u.? iSujf rnforH mS vlw\dktwk
,l7ef tvG,q
f ;Hk aom toHjzpfavonf?
uBmOD;olw\o
dk nf wpfae\v;Hk trJv
J u
dk f ig;r~m;ponf
jzifh tpm7SmazGc7hJ I yifyef;EGr;f vs-uonfh tavsmuf
ncsrf;tcsdef0,f pka0;vsuf aus;iSuftoH/ rkd;oH/
avoH/ opfyifopf7u
G f v=y7f mS ;oHpaom obm0 *Dw
oHw\du
k dk wpfa,mufwpfvn
S phf D twk,al tmfjrnfI azsmf
ajz-uayvdrhfrnf? tcsKd\aom olrsm;uvnf; tem;
,lcsdefwGif rdrdwkd\wpfae\wm -uKHawG\cJh7aom tjzpf
tysuf A[kow
k wk\dudk wpfqifph um; wpfqifeh m;a7muf
atmif ajym-um; -uayrnf? ,if;ok\d ajym-um;7mwGif
ywf0ef;usif obm0*DwoHudk tm;usI &k;d &k;d pum;
ESihf rajymbJ *DwoHaESmonfh pum;vk;H wk\d jzifh -uHzef
ajymonfhtavh jzpfvmcJh[efwlonf? 0kdif;zGJ\ pum;
ajym7mwGif aysmf7FifjrL;wl;-uonfh tavsmuf
vufcyk w
f ;D jcif;/ ajcaqmifjh cif;/ pnf;vku
d jf cif;/ avc`ef
jcif;paom tr=w\dkujdk yKvsuf pum;ajymoluvnf; *D
woHEF,fonfh csKdomaom pum;rsm;ukd ajymayvdrfh
rnf? Tok\d pum;&k;d &k;d rS *DwoHurdk ;DS vsuf om,mem
aysmzf ,
G jf zpfatmif pDumywfu;Hk ajymjcif;onfyifv~if
uAsmvum oapGJvmaejyD[kqkd7ayrnf? okd\aomf
Tonfum; E=wu
f Asm omv~if jzpfao;.? pmtQ7m
ray:aygufrDuyifv~if vlwkd\onf rdrdwkd\ pdwfESvkH;Y
awG\-uKHcHpm;r=wkd\ukd xkwfaz:ajymqkd-uaom uAsm
aw;rsm; 7SdcJh-uonf? xkd\a-umifh tQ7mpmrsm; ay:
aygufvmaomtcg uAsmvum ta7;tom;[lI
ay:xGef;vmrnfrSm usKd;a-umif; qufpyf-unfhu
odEidk af yonf?
rdrpd w
d Yf cHpm;r=/ v=y7f mS ;r=/ awG;-uHrw
= \dkudk olwyg;
pdwfY xkdenf;ESifESif awG\-uKHcHpm; v=yf7Sm;vmEkdif
atmif ul;qufay;aomt7mum; uAsmvumyif jzpf
onf? ,if;ok\d rdrcd pH m;7r=udk olwpfyg;uk,
d af wG\ cHpm;r=
jzpfoGm;atmif ul;ajymif;ay;7onfrSm rvG,fulacs?
59

www.foreverspace.com.m

uAsmvum
rdro
d o
d vkd olwpfyg;odatmif/ rdrjd rifovkd olwpfyg;
jrifatmif jypm;zk\d7m vufeufaumif; vkad yonf? xkd
vufeufaumif;um; uAsmvumwnff;[laom wef
qmjzpfajrmufatmif axmufrulnDay;aom toH
um7ef/ pyfy[
Hk yfy/Hk pykcH syHk teuft"d_g,f ponfw\djk zpf
-u.?
uAsmvum[lonf um7efuav;rsm; [yfxm;&kEH iS hf
uAsmvumajrmufjyD[k rqkdomacs? o]vum7/
tWvum7 paomwefqmrsm;jzifh a0a0 qmqm
qifjref;ay;zkd\ vkdao;onf? rnfonfh bmompmayY
rqkd um7efcsw
d q
f ufy/Hk toHaetoHxm;,ly/Hk tvum
7oay:atmif zGJ\ykHpaom uAsmOya'pnf;urf;rsm;7Sd
ayonf? xkdpnf;urf;rsm;jzifh pHepfwus ukHvkHjynfh
0atmif zG\J po
D u
D ;Hk wwfro
S m uAsmvum jzpfayrnf?
uAsmpmqko
d nf xkx
d dk vufeuf u7d,mrsm;ukd rSeu
f ef
atmif okH;wwfygrS pmqkdukd,fwkdif od7SdcHpm;7aom
t7omukd pmzwfolonf wif;jynfhusyfjynfh cHpm;
Ekdifayrnf? um7efomnDI uAsm\t7om rxdrdaom
uAsmuav; wpfy'dk u
f dk ykpH jH yvko
d nf?

pyfqx
dk m;.? vESijhf r/aeESiahf jr/pGeEf iS rhf eG /f ok;H csupf vk;H
rd.? teuf"d_g,fum;7Sif;vS.? tcg7moD t
avsmuf vlu rac`7bJESifh tvkdvkdyifxufrS EGrf;
ajcmuf a-uGusvmaom o7zDyef;ESihf ydawmufyef;yGihf
wkd\rSm ajrjyifay:0,f wykHwacgif;-uD; yHkvsufom;
jzpfaeonfudk uGuu
f u
G u
f iG ;f uGi;f odjrifEidk o
f nf? TY
pmqkd jyovkdaomol. yef;u$vm ajrarG\7mukd pm
zwfoo
l nf pmqk.
d vufeufaumif;jzpfaom uAsm\
t7majrmufonfh pmvk;H uav;rsm;ukd ok;H oyf&EHk iS hf pmqkd
jrifouJo
h \dk jrifEidk af yonf?
uAsmvum pyfq7dk mY um7efomru r-wm(rDwm)
[kac:onfh toHuv
dk nf; owdrl 7ayao;onf? 7Snf
aom'DoH/ wkad om 7oH/ av;aom *&ko/H ayghaom
v[koHponfrsm;ukd nDnmajyjypfatmif xnfhoGif;
pyfqkdrSvnf; uAsmvum rnfayrnf? pmqkdwkd\onf
uAsmvum zG\J7mY um7ef a7G;ouJo
h \dyk if toHuv
dk nf;
a7G;cs,f 7avonf? 7Snaf om'DoHjzifh zG\JE\JGI teuf
ay:atmif az:xm;aom atmufyguAsmvumukd
-unfEh idk af yonf?

wk\d ausmif;awmifu pdeyf ef;awm/


tysKdav;awG vufe\J acgvk\d /
a7Frak XmwJw
h if-u7Sm?

-unfI
h rjrif/ ac:v~ifr-um;/ tdraf 7S\zsm;a-umif/h
oem;p7m ikad -uG;7Sm.?
Tpma-umif;Yum7efom nDonfr[kw/f toHtm;
jzifv
h nf;odraf rG\onfh teufudk az:xm;avonf? jrif/
v~i/f -um;/ zsm;/oem;/ p7m/ 7Sm[laom um7efrsm;rSm
toH7n
S f toHav; rsm;csnf;jzpfojzifh 7Gwq
f 7dk mwGif
qGiJ if7n
S w
f I
JG pmqkjd yvkad om oem;zG,f tjzpfEiS hf odrf
arG\onft
h eufudk 7Si;f vif;pGm jrifod Ekid af vonf?

TYum7efuo
dk m nDatmifpyfxm;I teuft"d_g,f
vk;H 0ray:cJah cs? awm/ acgESihf aXmwk\d rmS um7ef [yf
rdaomfvnf; vufe\Jacgqkad om pum;rSm t"d_g,fr7Sd
acs? tWvum7 ray:aompmjzpf.? Tok\d t"d_g,f
r7So
d nfh pum;vk;H uko
d ;Hk jcif;jzifh bmompum;ukd rsm;
pGmxdckdufayonf? uAsmvumokd\vnf; rusa7muf
onfudk owdjyKz,
G jf zpfonf? um7efvnf;rd/o]vum7/
tWvumwkd\ESifhvnf;jynfhpkH/ uAsmh t7omvnf;
ajrmufvaS omuAsmwpfy'k u
f dk ykpH jH yOD;tH?hH

tzefzefv~if/ woaa"/ wayvsOf;vsOf;


wn|Of;qkd;qkd;/wn|dK;vsvs/wwvGrf;vGrf;/worf;
[,f[,f/wwG,fwmwm/w[mv=dufv=duf/
w&=dufiifiif/ wyifyef;yef;/ w0ef;vsm;vsm;?

vaetpGef/ jrajrrGef0,f/ avoGefyifhr=wf/


7Guf7ifhjyKwfu/ aus;E=wfzl;qifh/
vGwfusL;wifhonf/
El;cGifhcgrSD/ o7zDvnf;/ 7moDodqkH;/ pDbdukH;okd\/
awmvkH;v~rf;armuf/ yef;ydawmufrl/
EGrf;ajcmufa-uG a7mf/ rac`aomfvnf;
ajray:twd/ ykHvsuf7dS.?

TuAsmykd'frSm o]vum7ESifh jynfhpkHvSI txl;


ojzifh toHrsm;ukd r"k7wm*k+af jrmufatmif csKo
d mpGm
zJ\Gpx
D m;ayonf? teuftm;jzifv
h nf; rcsK\dw/hJ bmom
pum;vkH;rsm;ukdvnf; a7vJESifh qifhxufuJ vSvS
-u;D ok;H xm;ayonf? uAsmwGif um7efji&d o
Hk m r[kwb
f J
toHrsm;ukd qkdvkdonfh t"d_g,fESifh nDnGwfatmif
a7G;cs,fo;kH xm;yku
H dk atmufygykpH YH awG\7.?

TY um7efrsm;rSm ESpcf sufo;kH csufyif rdatmif

60

www.foreverspace.com.m

uAsmvum
,Ofaus;r=. zk;d at[k ac:qk7d aom *7dEiS hf a7mrEkid if H
rsm;. tquftEG,rf sm;ukd awG\7ayonf? *7dpmaywGif
atmh ' D q D a c: vu m -uD ; rS m a7S ; ppf w k d u f c ef ; /
pGef\pm;cef;rsm;ukd zGJ\qkdxm;ojzifh xkdvum -uD;rsKd;ukd
tufypf7w
J if; vum [lI ac:qkx
d m; avonf? xkd
vum-uD;ukOd a7my pmaywGif bmomrjyef 7ao;aom
bmom[lI r7Sdacs? pmay tarGtESpftjzpf cH,l-u
avonf? u`Efkyfwkd\ ta7S\EkdifiHY oUbmomjzihf
a7;pyfxm;aom 7mr,e vum-uD;rSmvnf; tuf
ypfvum trsKd;tpm;yif jzpfonf? atmh'dqDESifh
7mr,evum-uD;rsm;rSm uBmwGif ,ckwkdif ausmf
-um;vsuf 7Sdavonf?
7moDOwk awmawmif a7ajrwkd\ukdzGJ\qkd-u7mY
ewfrsm;yifzefqif;ouJhokd\vnf;aumif; rkd;ewfom;/
avewfom;ponfw\dk xif7mS ;pGm7So
d uJo
h \dkvnf;aumif;/
zG\Jq-dk u.? a7S;*7d vlrsK;d rsm;onf rk;d OD;us7moD yef;rsm;
yGifhonfukd bkRpkd;ewforD;. cspforD; aorif;xHrS
jyefvmI aysmf7Fifaom txdrf;trSwfjzifh yGifhav[ef
zGJ\qkd cJhavonf? ta7S\wkdif;EkdifiHYvnf; tol7mESifh
od-um;wk\d ppfwu
dk f -uI rk;d 7Gmav[ef zG\J q-dk uonf?
7moDbGJ\/ awmbGJ\/ awmifbGJ\/ r,fbGJ\/ armifbGJ\paom
tzGJ\trsKd;rsKd;wkd\udk jrefrmpmayY 7SdouJhokd\ tjcm;
pmayrsm;Yvnf; 7Sad yonf? xkx
d t
dk zG\JrsK;d ukd *7dwidk ;f om;
wkd\u vpf7pf[lI trnfwyfxm;.? jrefrmpmayY
aw;xyf[laom uAsmtrsKd;tpm;rsKd;ukd taemuf
wkdif;pmayY qGef;euf[lI awG\7.? qGef;eufrSm pm
a-umif; a7 14 a-umif;jzif um7ef/ toH/ pnf;rSef
atmif pyfq7dk aom uAsmrsKd;jzpf.? jrefrm aw;xyf
wGiv
f nf; 18 yk'd jf ynfah tmif tcHttkyf um7efrsm;jzifh
pepfusatmif zG\Jqdk 7ayonf? xk\dtjyif jrefrmtJcsi;f /
tkdifcsif;/ aw;t&kd;tqef;rsm;ESifh cyfqifqifwlaom
taemufwkdif; uAsmwpfrsKd;ukd AJvuf[k ac:xm;
a-umif; awG\7avonf? Tokd\v~if bmompmay
trsKd;rsKd;Y uAsmtrsKd;trnf trsKd;rsKd;7Sdavonf?
pyfy[
Hk yfyHk pnf;pHepfEiS hf trsK;d trnfrsm; uGjJ ym;jcm;em;
aomfvnf;bmom pmaywkdif;. uAsmvumrSm om
,memaysmzf ,
G jf zpfatmif ynm7Sw
d \dk zG\Jpo
D u
D ;Hk xm;aom
pm[kyif t"d_g,f wnDwnf; 7avonf?
ynm7Srd sm; zG\Jpnf;xm;aom uAsm vum. t7om
ukd cHpm;Ekdifaomenf; 7Sdygoavm[k pOf;pm;p7m
jzpfayonf? bmompmayra7G;uAsm/ vum[laom
t7omukd odEkdif7ef cHpm;Ekdif7efenf;7Sda-umif;awG\

ig.cGeftm;/ wef;ckd;rsm;ukd xif7Sm;-unfh-u/


auo7okd\/ r]eef;vkH;/ 7FH\a-umufcsKH;atmif/
vuf&kH;ESpf7yf/ ajzmif;ajzmif;cwfvsuf/
qifjrwf,Ofom/ ausmufukef;rSmv~if/
ybmukdwif/ ajrjyifwvif;/ ppfyGJusif;onf
igrif;uko vmjyDwnf;?

Tpmyk'd .
f um7ef toHrsm;ukd -unfv
h ~if a7S;OD;pGm
tm;/ rsm;/ 7Sm;[laom 'DoH7n
S jf zifh tpjyKI &kwjf cnf;
yif -u/ 7/ '[laom v[koHayghwkd\okd\ ajymif;um
vk;H / csK;H / &k;H / 7yf/ cwf/ jrwf[al om toHav;rsm;jzifh
o,f,o
l mG ;jy;D aomf toH7n
S f om/ rSm/um wk\dxnfo
h iG ;f
vsuf wzef *&k toHav; jzpfaom vif;/ usif;/rif;
wk\d jzifh tqk;H owfxm;avonf? TwGif *&kot
H oH
av;rsm;/ jywfawmif;aom 7toHwkdrsm; 'D
oH7n
S rf sm; r~wpGm teufay:atmif az:pyfomG ;ojzifh
ukorif;. 7J7ifhaom -uKH;0g;oH ukdpmzwfolwkd\.
em;xJY pmqkd -um;apvkdouJhokd\ xifxif7Sm;7Sm;
-um;aebd.? Tod\k cHpm;7ayonf?
pmqk.
d pdwEf v
S ;Hk Y cHpm;7aom tm&krH sm;ukd ol.
pum;vkH;toHrsm;u t"d_g,faz:ay;aprSom uAsm
vum tppfjzpfEidk af yonf? uAsmvum trsKd;tpm;
rsm;rSm bmompmaytoD;oD;ukv
d u
dk I
f trsK;d rsK;d uGjJ ym;
avonf? jrefrmpmaywGif uAsmvum trsKd;tpm;
rsm;rSm bmompmay toD;oD;ukv
d u
dk I
f trsK;d rsK;d uGjJ ym;
avonf? jrefrmpmaywGif uAsmvumukd vumESifh
oDcsif;[lI ESpfrsKd; cGJjcm;xm;onf? vumrSm (1)
vum/ (2) ysKd\/ (3) armfuGef;/ (4) oHykdif;/ (5)
orkdif;/ (6) 7Jwif;/ (^) wrf;csif;/ (8){csif;oHwkdif/
(9) {csi;f oHayguf/ (10) 7wk/ (11) vl;wm;/ (12)tef/
(13) oHayguf/ (14) 0J&kduf0JoGif;[lI 14 rsKd; 7Sd.?
oDcsif;wGi(f 1) 7uef/ (2) a[mpm/ (3) omcsif;/ (4)
umcsif;/(5) tJcsif;/ (6) tkdifcsif;/ (^) av;csKd;/ (8)
oHcsKd/ (9) ,kd;',m;/ (10) ywfysKd;/ (11) -udK;/ (12)
bG\J/ (13) abmv,ft&k;d /(14) aw;t&k;d tqef;/ (15)
ojzeft&kd;tqef;/ (16) ikdcsif;t&kd;tqef;/ (1^)
wkH;csif; t&kd;tqef;/ (18) [efcsif; t&kd; tqef;/
(19) avScsi;f t&k;d tqef;/(20) ewfo/H (21) rSmwrf;/
(22) Zmwfpum;pyfy[
Hk I
l 22 rsKd;yg0ifonf?
uBmay:wGif ajymqkdoHk;pJG-uaom bmompum;
rsm; uGJjym;aomfvnf; uAsm\m+f tmabmfrsm;rSm
rltm;jzifh cyfqifqif wlonfudk awG\7onf? taemuf
Ekid if .
H uAsmvumrsm;uk-d unfv
h ~if taemufavmu
61

www.foreverspace.com.m

uAsmvum
7onf? csKcd sOcf zJ ,
G w
f \dk. t7omonf v~mY xif.?
tqif;onf rsupf Yd xif.? xked nf;ESiEf iS f uAsm vum
t7omonf em;Y xif.? *DwoHrsm;ukd em;vnf
Ekdif7ef/ *Dwt7omukd cHpm;Ekdif7ef avhusifhxm;
7ouJhodk\ uAsmt7omukd odEkdif7efvnf; em;ukdyif
avhusix
hf m;7ayrnf? xkad -umifv
h nf; uAsmpyfq7kd mY
o] vum7*k+u
f dk xnfo
h iG ;f xm;ayonf? uAsm[l
onf pdwx
f u
J zwf&EHk iS hf t7om rjynfph aHk cs? olwpfyg;
toHxw
k I
f zwf-um;jcif;ukd em;axmifjcif;/ uk,
d w
f idk f
toHxGufI zwfjcif;wkd\ukd jyKrSomv~if jynfhpkHaom
t7om ay:Ekdifavonf? uAsmvum toHrsm;onf
rnfr~c7D;a7mufonfudk txufY az:jycJjh yD;avjyD? xk\d
aemuf uAsm/vum[lonf pmvk;H pum;rsm;xuf pdwf
tay:wGiyf I
dk wnfonf[k qk-d uonf? pdwu
f ;l onf
uAsmvumjzpfI pm/pum;ponfwkd\rSm xkdpdwful;ukd
taumiftxnf jzpfapaom vufeufr~om jzpf
avonf? xkad -umifh bmompum; uGjJ ym;-uapumrl
uAsmm+f pdwful;rSm twlwljzpfonfukd awG\cJh-u7
onf? usGEkfyfwkd\. jrefrmpmay tvum usrf;rsm;Y
yg7Sad om Oypm/ 7o*k+w
f \dkrmS r*"bmomrsm;rS qif;
ouf77So
d uJo
h \dk taemufwidk ;f uAsm pmayrsm;wGif *7d
a7mrbmomwk\drS qif;oufvmaom Oypmwifpm; enf;
tok;H tE=e;f wk\d 77S-d uavonf? pmaytrsKd;rsKd;ukd E=id ;f
7Snfhavhvmaomtcg uAsmm+fpdwful;rsm; wlykHukd
awG\7dS-u7onf? jrefrmpmayorkdif;wGif 7wkta7;

tom;Y wHceG pf u
kd cf ahJ om awmifib
l 7k ifewf7iS af emif.
7wk wpfy'dk w
f iG ?f
ESpfjydKufzuf7Sm/ 0womrS/ pH7mpHxm;
a7G;cJhjcm;I/ od-um;wr~/ jydKifvSmovnf;
aomfwmha7mifoGif/ -u,fES,fxif[k/
ocifuukd/ rsm;rdef\qkdvdrfh?

[lI awG\7.? Tae7mwGirf ed ;f rwpfO;D .tvS ukd


rsuv
f ;Hk / rsucf ;Hk / ESmwH/ uk,
d af euk,
d x
f m;paom t*g
tpdwftydkif;wkd\ukdwkduf&kduf csD;usL;jcif; rjyKbJ xkd
rde;f uav;. tvS&yk umukd *k+w
f ifI wpfenf;vnf;
wifpm;I od-um;rif;pH7m/ 0womrS/ ewfunm.
tvSEiS hf E=id ;f 7Snv
hf ~if rde;f uav; tvSuyif omayvdrhf
rnf[k zJ\Gqx
dk m;onfudk awG\7onf? Tum; wifpm;
zG\Jqadk om enf;jzpf.?
a7S;*7dpmqkd [k;d rm;zG\J qadk om atmh'q
D D vum-uD;
wGif vnf;[,fvifrzd 7k m; vSyyku
H dk oabm wpfaxmif
ukd ppfwu
dk 7f ef vFiahf paomrsuEf mS [k wifpm; xm;onf
ukd awG\7onf? rde;f uav; wpfa,muf. tvS*+
k rf mS
pmqk.
d pdwu
f ;l ay:Y wnfae ayonf? rnfonfph mqkd
rqkd pmqko
d w
l \d.
k pdwu
f ;l csi;f rSm qifqifyif jzpfonf?
olwkd\. tawG;ESifh tjrifrSm omrefvlrsm;ESifhrwl
xl;jcm;aeayonf? eHeufcsed cf g xGujf yLvmaom aerif;
-uD;ukdomrefvl. rsufpdwGif t0kdif;o!mefrS 0g0g

a7Fbkdc&kdif ubkd7GmteD;rS rl;jrpfa7ukdvFJ,lxm;I wpfc&kdifvHk;. pkdufysKd;a7;twGuf zlvHkapaom ubkda7vFJqnf

62

www.foreverspace.com.m

uAsmvum
ta7mifrsm; xGufaeonf[kyif omref jrifayrnf?
uAsmhpmqk.
d rsufpYd um; Tok\d &ek \f 7if;pGm rjrif/ ,k
*dK7fawmifxdyfzsm;rS ae7xm;p-umonf a7mifrsKd;
axGjzm xGuaf y:vmI uBmol uBmom; trsm;tm;
E=wfqufonfhtvm;uJhokd\ 7Sdonf[k jrifayrnf? xdk\
a-umifh uAsmukd -um;emavhvmjcif;jzifh rdrdwkd\ -um;
bl;aeus pum;vkH;rsm;/ toHrsm;ESifh jrifbl;aeus
yHkH!mefrsm;onf toGifwpfrsKd; ajymif;I tjrif opf
wpfrsK;d jrifvmEkid af yonf?
uAsmvum pmyk'd rf sm;rSm vl. pdwu
f dk ppfc7moH
wHy;dk uJo
h \dw
k uf-uG v=\HaqmfEidk af om oWdvnf; 7So
d nf?
vl. pdwfukd ,kdzdwfatmif nGwfEl;apEkdifaom
oWdvnf; 7do
S nf? T oWdw\drk mS pmqk.
d pdwu
f ;l rsm;
om jzpfavonf? uAsmvumonf wcrf;wem;7Snf
vsm;pGm zGJ\qkdxm;rSom uAsmvum jzpfonf[k rqkd
7acs? rnfr~yif wkdapumrl uAsm*k+f ajrmufatmif
zGJ\qkdv~if uAsmvumjzpfEkdifonf? uAsmvumrSm
t7om7Sdaom pmayrsKd;jzpfI vl.pdwfukdol-udKuf
onfhzufokd\ ,drf;,kdifvmatmif qGJiifEkdifaom oWd
xl;vnf; 7Sad yonf? ,if;ok\d t7om awG\Eidk af om pm
ay. trsKd;rsKd;aom t7omwk\d udk usGEyfk w
f \dk odxm;zk\d
aumif;.? om,mr=rmS vl\obm0. t-uKd uyf ifjzpf7m/
om,mpGm zGJ\EGJ\ pDukH;xm;aom uAsm vumudkvnf;
vlw\dk -uKd uEf pS o
f uf pGv
J rf;-uayrnf? xk\da-umifyh ifv~if

ck 7Sad om 455 ay7Sno


f nfh ausmufqnftjyif/ wpf
zufwpfcsuw
f iG f tus,af y 40 7Sad om a7xkwf ayguf
wHcg;-uD; 4 ckESifh tus,fay30 7Sdaom a7xkwf
aygufwHcg; -uD; 2 ck yg0ifonf?
1906 ckEpS cf ef\u pwif tok;H jyKcJah om a7Fbdk wl;
ajrmif;odk\ 5 ay pDr~ us,fonfh tayguf 20 7Sdaom
qnfxdyf a7wHcg;-uD; rSa7ay;oGif; avonfay 4
vufr pD 7Sad om a0gvwef wHcg; 3ckjzifh a7ay;oGi;f
avonf? a7Fb/dk a7OD;wl;ajrmif; vkyif ef;ukd usyaf ygif;
153^8000tuket
f uscu
H m aqmif7u
G cf o
hJ nfh twkid ;f
ajrmufykdif;a'o tenf;i,frSwyg; a7Fkbkd wpfc&kdif
vk;H wGif pku
d yf sKd;a7;twGuf a7zlvaHk vonf?

pmay0K/ 7wkuAsm/ysKd\vumESi/hf omonfo


h cD sif;
tJapmif;jiif;ESirhf uif;rjywf//zwf7w
G af vhusu/f
wD;r=wfvsufom/ aeaumif;pGm?

e*kdtwkdif; awG\7aom ykvJxGufonhf urmwpfrsKd;

[k 0ef-uD; ya'o7mZmonf jrGuq


f cdk aJh vonf?

urm ? ?urmonf tcGEH pS jf crf;7Sad om c&krsK;d jzpf I


xkt
d cGEH pS jf crf;ukd &ke;f Ekid /f -uK\HEidk af om ta-um wpfcu
k
wpfae7mwGif yWmozG,fqkdif;xm;onf? a,bk,s
tm;jzifh tay:zuftcGo
H nfjym;I/ atmufzuftcGo
H nf
cGufjyD;v~if xkdtcGufxJY urm.ukd,fcm wnf
7do
S nf? urmonf tylyidk ;f ZkeEf iS hf orykid ;f Zke7f dS yifv,f
urf;ajcwpfav~muf a7wdrf7m t7yfrsm;wGif aexkdif
onf? at;vGe;f aom 0if&;dk pGe;f a'o7Sd yifv,f urf;ajc
rsm;wGirf l rawG\7acs?
urmwGift7G,f/ ykHo!mef/ tavhtx/ t7om/
tm[m7"gwf tenf;trsm; ponfw\dkuv
kd u
dk I
f trsK;d
aygif; wpf7mausmrf ~7.
dS ? (c&krsK;d 7= ) ok\daomf pD;yGm;
a7;t7 ta7;t-uD;qkH;aomtrsKd;rsm;rSm tar7duef/

ubkda7vFJqnf ?
?a7FbkdjrdK\ ajrmufbufwGif
7Sdaomxef;wyif blwmrS taemufbuf 5 rkdifcef\
tuGmwGif ubk7d mG wnf7o
dS nf? xk7d mG teD;Y rl;jrpfa7ukd
vF,
J al om a7vFq
J nfudk ubkad 7vFq
J nf[k ac:onf?
xkda7vFJqnfrS ta7S\bufwGif a7Fbdkwl;ajrmif;okd\
vnf;aumif;/ taemufbufwGif a7OD;wl;ajrmif;okd\
vnf;aumif;/ a7ay; oGif;avonf? wl;ajrmif; rsm;
tay:wGif trDjS yKaeonfh a7aomuf {7d,m 313000
ukd pkpkaygif; rkdif 360 r~ 7Snfvsm;aom ajrmif;cGJ
toG,o
f ,
G w
f \dkjzifh a7jzef\jzL; ay;a0onf?
ubdak 7vFq
J nf. qnfxyd -f uD;rSm a7wHcg;7Sif 91
63

www.foreverspace.com.m

urm
Oa7my/-opa-w;vD;,m;/*syef/ay:wl*/D w&kw/f ypdzw
d f
urf;ajc ESihf tdN,
d urmrsK;d rsm;om jzpfonf? ykvx
J u
G f
onfh urmrsm;rSmwpfrsKd;jzpfI a7iefurmrsKd;tjyif
a7csKu
d rmrsK;d vnf; 7Sad o;onf? ykviJ yk o
f nfh vkyif ef;
ukd tcsKd\EkdifiHrsm;wGif t-uD;tus,f jyKvkyf-uonfh
teuf jrefrmEkid if YH jrdwef ,fwiG f tawmftwef jyKvyk f
ayonf? xm;0,fe,fwiG v
f nf; 'kw,
d uBmppf rjzpf
rDu tenf;tusOf; jyKvkyfchJzl;.? jrdwfESifh xm;0,f
zufwiG f ykviJ yk jf cif;ukd rkwif yk o
f nf[I
l vnf; qkad vh7dS
-uavonf?
urmukd vdiftm;jzifh ESpfrsKd;ESpfpm; cGJjcm;Ekdifonf?
yxrtrsK;d rSmtzkEd iS t
hf r wpfvn
S phf jD zpfomG ;aom trsK;d
jzpfI TtrsKd;wGif Oa7my/ypdzw
d /f *syefEiS hf -opa-w;
vD;,m;urmrsK;d wk\d yg0if.? TtrsK;d 0if urmwk\donf
a,bk,stm;jzifh a7S;OD;pGm tzkdjzpfwwf7mrS aemif
aomfwpfEpS jf y;D wpfEpS f tzdEk iS t
hf rwpfvn
S phf D jzpfomG ;wwf
onf? tcsK\drmS wpfEpS t
f wGi;f ok;H -udrrf ~ vdiaf jymif;vJ
wwfonfvnf;7d.
S ? aemufwpfrsK;d rSm yxr aygufzmG ;
csdefwGif trsm;tm;jzifhtzkd rsm;jzpf-u7mrS aemuf
ayguf zGm; csdef vGeaf jrmufaomtcg tzkb
d 0rS tcsKd\
vdifajymif;um trb0okd\ ul;ajymif; oGm;wwfonfh
trsKd; jzpfavonf? TtrsKd;wGif tar7duef urm
wrsK;d / -opa-w;vD;,m; urmwpfrsK;d ESihf *syefrS urm
-uD;rsKd;wk\d yg0if-u.?

wpfzef aygufzmG ;-uD;jyif;yku


H dk vku
d I
f vnf; urmukd
ESpfrsKd; ESpfpm;cGJjcm;Ekdifjyefonf? wpfrsKd;wGif OESifhw
uGOrSaygufcgp om;i,frsm;ukd rdcifurm. tcGt
H wGi;f
Y twef-umatmif xdef;xm; jyD;rSom;i,frsm;ukd
a7YvFwI
f -u;D jyif;aponf? tjcm; wpfrsK;d rSmrl Orsm;ukd
a7xJYwku
d &f u
dk f tkcsaomtrsKd; jzpfonf?
OrS aygufcgp om;i,frsm;wGif tcGrH mygrvm acs?
om;i,fwkd\onf OrSaygufjyD;aemuf em7Dtenf;i,f
twGi;f Y [k[
d dk onfonf ul;cwfjyD;aomf xkad e\rmS yif
udk,fay:Y ESpfjcrf;pyftcGHrm jzpfay:vmonf? xkd
tcsdefwGif 'Da7a-umifhjzpfap/ yifv,fa7a-umif;
a-umifjh zpfap/ urmaygufpwk\donf wpfcgwpf7 cH 7Da0;
okd\ygoGm;wwf-uonf? okd\aomf trsm;tm;jzifhum;
a7atmuf7d S tjcm;oW0grsm; tpm;cH7Iaomfvnf;aumif;/
nGew
f iG ef pfI aoqk;H jcif;a-umifah omfvnf;aumif;/ tenf;
i,fom touf7iS u
f se7f pfavh 7Sad yonf? toufrao
useaf ecJah om om;i,ftcsK\donf 7ufoWywf tenf;
i,f-umaomtcg a7atmuf7dS ausmufaqmif ausmuf
wkH; ponfwkd\Y xm0pOf wG,fuyf-uawmh.? xkdokd\
wG,f uyfjy;D aemuf r-umrDyif a7xJY ul;cwf oGm;vm
Ekid af om t*gtpdwf tykid ;f rsm;ESihf ajcaxmufrsm;vnf;
aysmufuG,f oGm;avonf? urm wpfaumifonf
aygufymG ;csed f wpfcsed f twGi;f Y taumifuav;rsm;ukd
odef;oef;ESifhcsDI aygufzGm;Ekdifonf? t7G,f-uD;aom

jrefrmEkdifiH jrdwfyifv,furf;ajcwGif qvHktrsKd;orD;wpfOD; tom;pm;7onhf urmukdxkcGJI tom;xkwfaepOf

64

www.foreverspace.com.m

urm
trsKd;jzpfu ykdrdk rsm;jym;pGmaygufzGm;EkdifI om;i,f
wkd\onf aEG;aom a'orsm;Y ykdI vsifjrefpGm -uD;
jyif;vG,af vonf?
urmwkd\. tpmrSm a7atmuf7Sd rsufpdjzifhrjrif
Ekid af vmufatmif ao;i,fonft
h yifEiS hf a7yk;d a7rFm;rsm;
jzpf-uI ywf0ef;usif a7aEG;vsuf7SdcsdefwGif tpmukd
trsm;qk;H pm;Ekid -f uonf? aqmif;wGi;f Y a7.tylcsed f
tvGef avsmhomG ; aomtcg tcsKd\rmS tpmtpm;7yfI
rv=yfr,Suf aqmif;atmif; oGm;wwf-uonf?
urmwkd\. tpmwGif tm[m7 jzpfapwwfaom
oH"gwfESifh a-u;eD"gwf ajrmufjrm;pGm yg0if.? xkd
a-umifhvnf; aoG;tm;enf;olrsm;tm; urmaumif
rsm;ukd aus;G arG;jcif; jzpfayonf? urmwGif tkid t
f 'kd if;/
y&kw
d if;/ umAk[
d u
dk 'f 7dw/f azghpazg7yfEiS hf u,fvqD,rf
"gwfrsm;tjyif ta7;-uD;aom ADwmrif"gwf rsm;vnf;
yg0ifonf?
urmwkd\. -uD;xGm;r=onf t"dutm;jzifh rdrdwkd\
aexkid 7f m a7.tylcsde/f tpm tenf;trsm;ESihf 7moD

obm0ykvJonf urmaumiftwGif;Y Tokd\wnf7Sd.?

urmwkd\wGif touf7Sifaeor~ umvywfvkH; 7ef


olaygif;rsm;pGmESihf tjrJ awG\-uKaH e-u7ayonf? tcGrH m
rzk;H rD a7xJY ul;cwfomG ;vmaeqJ om;i,fb0wGio
f m
7efol7Sdonfr[kwf/ tcGHrmzkH;jyD;aemuf -uD;jyif;
onfh t7G,fwGifvnf; 7efolrsm; 7Sdonf? om;i,f
b0 wGiif g;ESiw
hf uG tjcm; a7oW0grsm;tjyif urm
-u;D wk\d.tpm;ukcd 7H .? -u;D jyif;onfh t7G,w
f iG rf l tcsK\d
ig;rsKd;u urmcGHukd[Iaomf vnf;aumif;/ tcsKd\u
tcGHukd ukdufazgufI aomfvnf;aumif; urm.
tom;ukd pm;aomufwwf-u.? xko
d \dk tpm;cH7ojzifh
wpfEpS w
f pfEpS w
f iG f a7mif;0,fazgufum;Ekid o
f nfh urm
aygif;rsm;pGmyifq;Hk &=;H onf?
uBmt7yf7yfY aiGtm;vltm;jzifhurmvkyfief;ukd
t-uD; tus,f jyKvkyfae-u7mwGifykvJ 77Sda7;xuf
vlw\dkpm;ok;H 7ef [if;vsmtwGuf vkyjf cif;u ykI
d -uD;
us,o
f nf? urmvkyif ef;ukd Ekid if aH ygif; 30 ausmw
f iG f
vkyfukdifvsuf 7dSonfhteuf tar7duefjynfaxmifpk/
jyifopf/ a[mfvef/ jAdwo
d ~usGe;f pk/ -opa-wD;vD;,m;/
'de;f rwf/ *syef/ e,l;ZDvef/ uae'gESihf rUqDuw
dk \dkrmS
t-uD;us,q
f ;Hk jzpfI trsm;qk;H xGuaf omEkid if rH mS tar
7duef jynfaxmifpjk zpfonf?wpfEpS f wpfEpS w
f iG f wpfuBm
vkH;rSm urm aygifcsdef 12 ukar~xGufI tar7duef
jynfaxmifpk wpfEkdifiHwnf;rS xGufonfh aygifcsdefrSm
10 ukaausmo
f nf?
urmvkyif ef;ukd t-uD;tus,f vkyu
f idk o
f nfh Ekid if H
trsm;rSm yifurmaumifrsm;ukd t-uD;tus,f pHepf
wus arG;jrL-uonf? Tok\darG;jrL7mwGif t"dutm;jzifh
av;qifh7SdI xkdtqifh av;qifhrSm urmrsm; ayguf
yGm;aexkdif7ef atmufcHajrukd rmausmatmiftjyif
tr=u
d o
f &ku
d Ef iS hf 7eforl sm; uif;7Si;f atmif jyKjyifprD aH y;

[if;vsmurm. tom;wGifyg7Sdaom yPnf;rsm;ESihf ,if;wkd\.


tcsKd;tpm;rsm;

Owkwkd\ tay:wGif wnfayonf? trsm;tm;jzifh aEG;


aom a'orsm;wGif -uD;vG,-f u.? urmaumifw\dk.
t7G,rf mS trsK;d ukd vku
d I
f 2ESp3f ESpt
f wGi;f wpfvufrcGrJ S
5 vufr t7G,fcef\txd 7Sdonf? zrf;qD;pm;aomuf
jcif;rjyKbJxm;v~if xkx
d uf-uD;xGm; Ekid I
f tar7duef
urmrsKd;xJY 14 vufrtxd -uD;xGm;onfyif 7Sdbl;
onf? urmwk\d. oufwrf;ukv
d nf;twdtus rajym
Ekdifay? okd\aomf tar7duef urmrsKd;xJY 25ESpfausmf
touf7SifqJ jzpfaom urmrsm;ukd awG\7onf?
65

www.foreverspace.com.m

urD,ydk ef;ajymuf

urJv,
D m;yif

7jcif;/ urmaumifrsm; pGu


J yf7ef twGuf oef\7iS ;f aom
urmcGrH sm; ausmufw;Hk rsm; opfcufrsm;ukd csay;7jcif;/
-uD;jyif; vG,fatmif jyKjyifxm;aom ae7mopfokd\
ajymif;a7F\ ay;7jcif;ESifh zGH\jzdK;I a7mif;yef;vSatmif
jyKpkay;7jcif;wk\d jzpfonf?
urm arG;jrLonfh vkyif ef;ukd ,ckrS r[kw/f a&S;y
a0+Duyif pwifc-hJ uonf? w&kwEf idk if YH tvGef a&S;
usaom tcgwpfyg;u Tvkyif ef; xGe;f um; cJb
h ;l I
wvDEidk if YH bDpD 100 avmufwiG f pwifcahJ vonf?
wpfco
k wdjyK7efrmS urmwk\donf a7atmufYaepOf
urmaumifwkd\. twGif;om;Y vlwkd\tm; a7m*g
jzpfapEkid o
f nfh Aufw;D 7D;,m;rsm; pGu
J yfygvmwwf7m
xkdurmrsKd;ukd pm;okH;rdolrsm; a7m*g7wwfonf? xkd\
a-umifh urmukd a7mif;ukef[if;vsmtjzpfESifht-uD;
tus,f arG;jrLa7mif;csaomEkdifiHwkd\wGif urmaumif
rsm; aexkid 7f ma7rS tpjyKI urmaumifrsm;ukd tcGrH S
cGm,lonftxd use;f rma7;XmerS tjrJwap usyw
f nf;
pGm prf;oyfppfaq;vsuf 7Sad yonf?

r[l7mausmufwpfrsKd;ay:wGif urD,kdyef;ajymuftwwfjzihf t-uG


xGif;xkxm;onhf vuf7maumif;wpfck

wkid af tmif urD,dk yef;ajymufudk tok;H jyKvm-uonf?


urD,kdyef;ajymuftwwfrSm yef;yk &kyfvHk;xGif;jcif;
twwfY tusKH;0ifaomfvnf;/ yef;yk &kyv
f ;kH xGi;f jcif;
ausmufrsufwkd\tay:wGif tvGef Eke,fpGm yHkazmf
,l7ojzihf oD;oef\ tEkynm7yfjzpfayonf?

urD,kdyef;ajymuf ? ?vlw\dk tqift,if wefqm


tjzpf tok;H jyK-uaom yPnf;trsKd;rsKd;wGif rdrw
d \dk ESpf
ouf7m ukd;uG,f7m txdrf;trSwfjyK7m &kyfykHrsm;ukd
t-uG xGif;xkxm;aom ausmufrsufjzifh jyKvkyfonfh
yPnf; rsm;vnf;yg0ifavonf? xkd ausmufrsurf sm;ukd
urD,kd [kac:I tcsKdifhxGif; ausmufrsufrsm;ukd
tifwv
J ,kd [k ac:onf?
urD,ydk ef;ajymufukd ok;H aomtavhtxonf vlw\dk
wGif a7S;tcgrSpI 7SdcJh.? a7S;u ausmufrsufrsm;
wGio
f mru a,mufomG ;cGrH sm;/ c&kcrHG sm;/ uEkurmrsm;
ay:wGifvnf; ykH-uGrsm;az:I 0wfqifcJh-uonf?
ausmufrsufrsm;ukd ykH-uGaz:7mwGif ta7mifESpfrsKd;okH;
rsK;d xyfvsu7f adS om ausmufrsurf sm;onf tvGeaf umif;
.? tay:,Hta7mifwiG f vk7d mykpH u
H dk xkvyk I
f rvkad om
tykid ;f ukd xGi;f ypfvu
kd af omtcg atmufxyf7dS ta7mif
onf aemufcHum;ozG,f jzpfaeayonf? ta7mif
wpfrsK;d wnf;7Sad om ausmufrsurf sm;ay:wGif jyKjyifzef
wD;xm;aom urD,ydk ef;ajymufonf a7mifuJG ausmuf
rsufrsm;rSmuJo
hJ \dk rvSyacs?
a7S;a[mif;qlrmvlrsK;d wk\d. acwfrS a7mrEkid if aH wmf
-uD; ,dr;f ,kid jf ydKucJG sed t
f xd urD,dk yef;ajymufrsm;onf
rsm;pGm acwfpm;cJhonf? xkdaemuf twwfynm jyef
vnf qef;opfacwfjzpfaom acwfqef;csderf S ,ae\

urJvD,m;yif ? ?urJv,
D m;yifonf vufzuf
yifrsKd;jzpfaom oDa,;pD; rsKd;7if;wGif yg0ifonf?
rsK;d pdwaf ygif; 10 rsK;d cef\ 7do
S nf? xdt
k yif rsK;d rSmw&kw/f
*syefESifh tdNd,EkdifiHwkd\wGif ueOD;aygufI 1^39 ck
ESpw
f iG rf S t*vefjynfo\dk rsK;d ,l pku
d yf sK;d avonf? xkd
tcsed u
f c7pf,mefbek ;f -uD;wpfyg;jzpfol *sK;d ZufurJu
xkdtyifta-umif;ukd pwif az:jyojzifh xkdbkef;-uD;
ukd tpGJjyKI urJvD;,m;[k trnfay;xm;onf?
urJv;D ,m;yef;rSm csppf zG,f aumif;aom yef;rsK;d jzpf
onf? xkyd ef;ukd *syefEiS ;f qD [lIvnf;ac:.? ok\d7m
wGif t*vyd Ef iS ;f qDuo
hJ \dk teH\r7Sad cs? xkyd ef;yifrsm;onf
tjrJprd ;f vef;aomcsKzH w
k /f ok\dr[kwf opfyifrsm;ay:wGif
ayguf a 7muf - uonf ? t7G u f r sm;rS m xl I euf
ajymifonf? tyif&idk ;f tjzpfEiS hf 7Spd OfwiG f ESi;f qD&idk ;f rsm;
uJo
h \dk teDa7mif tyGirhf sm;yGio
hf nf? pku
d yf sK;d aom trsK;d
tpm;rSm ta7twGuf 2q3qcef\ ykdI yGifh-uonf?
txl;ojzifh yGifhjzLrsm;omjzpfaomfvnf; yGifh0grSpI
teD7ifha7mifrsm;txd ta7mif trsKd;rsKd; uGJjym;onf?
tcsK\d trsK;d tpm;rsm;rS7aomtaphwiG f qDajrmufjrm;
pGm yg7SI
d ta7S\Eidk if rH sm;Y a7mif;0,f avh7o
dS nf?
66

www.foreverspace.com.m

ok"Eka'G;r,faemfwkd\pHaysmf7ma'o
vlol ta7muftayguf enf;aomfvnf; jrefrm pmaywGif aiGawmifjynf[k xif7Sm;cJhonfh u,m;jynfe,fukd
jrefrmEkdifiH vGwfvyfa7;r7cifu u7ifeDe,f[k ac:wGifcJhonf? u,m;jynfe,fonf ajray:ajratmuf o,H
Zmw yPnf;rsm;jzifh jynfh0onfhtavsmuf a7S\okd\ wkd;wuf-uD;yGm;rnfh t7dyfta7mifrsm; wzGm;zGm; ay:aygufvsuf
7Sdavonf?

aom awmifukef;awmifwef;wkd\u rsm;jym;I jrpf0Srf;


ajrjyef\w\dkuenfyg;ayonf?
u,m;jynfe,f. ta7S\yikd ;f wGif oHviG jf rpf0rS ;f ESifh
yGeaf csmif;0Sr;f wd\k 7S.
d ? taemufyikd ;f rSm bDv;l acsmif;.
awmifbuf acsmif;0Srf;a'o jzpfonf? ta&Shydkif;wGif
jrifharmufaomawmifwef;-uD;rsm; euf&d=if;aom
acsmufrsm;/ csKid 0hf rS ;f rsm;/ v~Kad jrmifrsm; 7So
d nf? r,fp/hJ
7Gmopf/ 7Sm;awm/ apmvHkpaom uGufIay:aygufae
onfh ajrjyef\wkd\rSwpfyg; usefa'otm;vHk;rSm awm
awmifacsmufajrmifrsm;om jzpf-u.?
taemufydkif;jzpfaom bDvl;acsmif; awmifbuf
a'orSm tawmftwef jyef\jyL;I a7rd;k aygrsm;onf?
tcsK\da'orSm nGejf yifrsm; yifjzpfaeonf? Tjrpf0rS ;f .
ta7S\zuf a'owGif vG,faumfESihf aiGawmifa'owkd\
wnf7I
dS taemufbufyikd ;f wGirf l aemifyv
k /J eef;r,fckH
e,frsm; &So
d nf? Tao. awmifbuf wqufwnf;
jzpfaom yGefacsmif;ESihf ,if;. vufwufjzpfaom

u,m;jynfe,f ? ?jynfaxmifpk jrefrmEkid if aH wmf


wGiyf g0ifaom u,m;jynfe,fonf 7Sr;f jynfe,f awmif
buf/ u7ifjynfe,f. ta7S\bufESifh ajrmufbuf/
ajrmufbuf vWDw'G 1f 8 'or 50 'D*7DEiS hf 19 'o
r 55'D*7DESifh ta7S\buf avmif*sDwG'f9^ 'or 10
'D*7DEiS hf 9^'or 50'D*7Dw\dk. -um;wGif wnf7o
dS nf?
ajrmufzufwiG f 7Sr;f jynfe,f. rk;d jAJ/ oxk/H armufr,f
e,frsm;/ taemufbuf wGirf ;dk jAeJ ,fEiS hf u7ifjynfe,f.
oHawmife,f awmifbufwiG f u7ifjynfe,f. oHviG f
c&kdifESifh ta7S\zufwGif ,kd;',m;EkdifiHwkd\ 7Sdonf?
u,m;jynfe,f. tus,t
f 0ef;rSm pwk7ef; rkid af ygif;
4820 cef\ jzpf.?
vlO;D a7ESiv
hf rl sK;d rsm;
1941 ckEpS f oef;acgifpm7if;t7 u,m;jynfe,f.
vlO;D a7rSm^0493 7S.
d ? pwk7ef;wpfrikd v
f ~if 15a,mufr~
om7So
d nf? 7Sr;f jynfe,f/ u7ifjynfe,fEiS fh ,k;d ',m;Edik f
iHw\dk 7Hvsu7f o
dS nfjh yif/jynfrESifh eD;pyfqufo,
G f aeaom
a-umifh u,m;jynfe,fae jynfe,fom;wd\kwiG f vlrsK;d
toD;oD; yg0ifonfukd awG\7onf? xdv
k Ol ;D a7teuf
u,m;trsKd;om; OD;a7rSm trsm;qHk;jzpfonf? 7Srf;t
rsKd;om;/ tif;om;/ ytdk\trsdK;om;ESihf tjcm;awmif
ay: om;rsm;jzpfaomy7J\/ *Jc;dk / rEkraem/ bG/J ya'gif/
,if;abmf/ ,if;wvJ/ yul; paom vlrsKd;rsm; tjyif
jrefrmESifh ,k;d ',m;vlrsKd;rsm;vnf; 7Sad o;onf?
ajrrsuEf mS oGijf yif
u,m; jynfe,frSm uMm70wDe,f(pwk7ef;rdkif
3000)/ -u,fz;kd -u;D e,f (pwk7ef;rdik f ^00)/ abmvcJe,f
(pwk7ef;rdkif 300) eef;r,fcHkESihf aemifykvJe,fwdk\udk
pkaygif; zG\Jpnf; xm;aom jynfe,fjzpfonf? omreftm;
jzihf jynfe,fukd ta7S\yikd ;f ESifh taemufyikd ;f [k ESpyf ikd ;f
cGEJ ikd o
f nf? ta7S\yikd ;f wGif uMm70wDe,f 7SI
d taemufyikd ;f
wGif usefe,frsm;7So
d nf?
yx0D0if tm;jzifhqkdaomfu,m;jynfe,frSm 7Srf;
uke;f jyifjrih.
f awmifzuf tqG,yf ifjzpfonf? jrihrf m;

u,m;jynfe,f uMm70wDjrdK\OD; armfuGef;wkdif

67

www.foreverspace.com.m

u,m;jynfe,f

a7S;u aiGawmifjynf[k trnfwGifcJhaom u,m;jynfe,f7Sd xif7Sm;ausmf-um;onhf aiGawmifapwD

r,fydkif/ r,fz/ r,fpJhacsmif;rsm; jzpfI,dk;',m;EdkifiH


ajrmufydkif;wGif jrpfzsm;cH-uonf?vusfmbufwGif
yGeaf csmif;/ cJrjzLacsmif;/ eef;iESifh eef;zJacsmif;rsm; pD;0if
-uonf?
bDvl;acsmif;rSm tif;av;uefwGif jrpfzsm;cHI
7Sr;f jynfe,fawmifyikd ;f anmifa7F/ Ad;k jAJpaom e,frsm;udk
jzwfum jynfe,f wGif;odk\taemufajrmuf a'oqDrS
pD;0ifvmonf? Tacsmif;ay:wGif vG,af umfjrdK\ wnf
7Sdonf? awmifbufodk\ a7mufaomf ajratmufwGif
acsmif;&d;k aysmufomG ;aomfvnf; yGeaf csmif;wGi;f od\k pD;
0ifavonf? Tacsmif;rSm udkuf50 r~us,fI 100
150 0if avSrsm; oGm;vmEdkifonf? yGefacsmif;rSm
7Srf;jynfawmifydkif; oxHkESihf armufr,fe,fwkd\. pyf
-um; rS uMm70wDe,f twGif;odk\ pD;0ifonf? rdkif
80r~ pD;jyD;aomf zg;apmif;. txufwGif oHvGifjrpf
wGi;f od\k pD;0ifonf? Tacsmif;rSm ausmufaqmifausmuf
wH;k -u;D rsm;jzihf jynhEf u
S af e7um; a7pD; romay? avSrsm;
oGm;vmjcif; rjyKEidk o
f nfomru opfar~m7mYyif ausmuf
aqmifrsm;wGif wifaewwfI qifrsm;jzihq
f cJG s7onf?
Tacsmif;rSm udu
k f 100 r~ us,I
f rd;k y umvwd\kwiG f
ajcvsif jzwful;Edkifonf? ,if;. vufwufrSm
xl;acsmif; jzpf.?
u,m;jynfe,f. qd&k ;kd pum; wpfcrk mS zm;atmfrS
rd;k 7Gm/ rk;d 7GmrS ig;armh/ ig;armhrS a7-uD;/ a7-uD;rS qifq/JG

xl;acsmif;wk\d pyf-um;a'owGif jyef\jyL;aomuke;f jrifrh sm;


7Sad vonf?
jynfe,frSm awmifxlxyf vSonf? yGefacsmif;ESihf
oHviG jf rpf pyf-um;7Sd awmifwef;wk\drmS ysr;f r~jcif;tm;jzihf
yifv,fa7jyifxuf ay5000r~ jrihfonf? oHvGifjrpf
ta7S\buf&dS vG,v
f if awmifwef;rSmrl tjrifq
h ;kH ae7m
Y ay ^000 ausmf7SdI jynfe,fudk ,dk;',m;EkdifiHESihf
cGJjcm;xm;onfh wHwkdif;-uD;ozG,f wnfaeavonf?
bDvl;acsmif;. taemufzufwGif awmifjrihfwef;
wpfck 7Sad o;onf? Tawmifjrifw
h ef;rSm ajrvwfa'o
uke;f jrih.
f tqufyifjzpfonf? xdak wmifjrihw
f ef;wGif
rif;orD;awmif[k t"d_g,f7aomay 5000 r~jriho
f nfh
vG,ef efz awmifxyd 7f o
dS nf? a7S;jrefrmpmaye,fwiG f
xif7Sm;aom aiGawmifjynf teD;Y aiGawmifESihf a7F
awmifw\dk &So
d nf? xdak wmifw\dkrmS u,m;jynfe,fow
l \dk
txl; udkif;&d=if; av;pm;um tjrwfwEdk;xm;aom
awmifrsm;aywnf;?
jynfe,ftwGi;f jzwfp;D aom jrpfw\kdwiG f oHviG jf rpf
rSm t-uD;qHk;jzpfonf? ajrmufbuf armufr,fe,frS
pD;vmI jynfe,fta7S\ydkif;uM70wDe,fudk rdkif 100
r~ jzwfoef;um awmifbuf zgyGecf &dik t
f wGi;f ok\d pD;qif;
onf? oHvGifjrpf. Ttydkif;wGif avS-uD;rsm;yif
oGm;vmEkid .
f ? jynfe,ftwGi;f pD;0ifaom oHviG jf rpf.
vufwuf wd\krmS vuf0zJ ufwiG f r,fpw,f/ r,fv,k/
68

www.foreverspace.com.m

u,m;jynfe,f
qifqrJG S opfus/opfusrS jynf0 jzpfonf? Tpum;
t7yif u,m;jynfe,f. ta7;ygqHk;aom pD;yGm;
a7; vkyif ef;rSm opfvyk if ef; jzpfayonf? tzk;d twef
qH;k aom opfawmwd\k rmS oHviG jf rpf. ta7S\bufurf;
wGi&f o
dS nf? yGeaf csmif;urf;wpfzuf wpfcsuaf 'o/ xl;
acsmif;0Sr;f / -u,fz;dk -uD;ESifh abmvcJe,fw\dk wiG v
f nf;
tenf;ESihftrsm; opfawmrsm;7Sdao;.? uMm70wD
e,f oHvGifjrpf ta7S\zufurf;ao7Sd opfawmwdk\rSm
wpfESpfv~ifopfvHk;a7 20000 r~yif xGufEdkifonf[k
cef\ rSe;f 7.? ESppf Of opfv;kH 9000 r~om xkw,
f yl grl
opfawmudk rnfo\krd ~ qkw,
f w
k f xdcu
kd af prnfr[kw[
f k
opfawmu`r;f usio
f w
l \du
k cef\reS ;f -u.? ESp7f n
S v
f rsm;
ESpfpOfqufI xkwfoGm;Edkifrnf[k qkdvdkayonf?
usefopfawmrsm;rS xkwf,lEdkifrnfh opfvHk; OD;a7rSm
rqdpk avmufay? jAdwo
d ~wk\d vufxufuyif u,m;
jynfe,fonf vGwv
f yfco
hJ jzihf tpd;k 7taejzihf oD;oef\
xm;aom -udK;0dik ;f opfawmrsm; r7Sad y? u`e;f opftjyif
ysO;f uwk;d / opfuwd;k / tif/ opf,m/ tif-uif;/ xif;&SL;
ESihf tjcm; opf&dkif;rsm; aygufa7mufonf?
opfawmrsm;rS opftjyif 7Sm;ESihf csdyfwkd\udkvnf;
xkwf,l-uao;onf? 7Sm;yifwkd\rSm yGefacsmif;0Srf;wGif
trsm;tjym; aygufa7muf.? oHvGifjrpfta7S\buf

jrpfurf;ESifh eD;uyfaoma'o wk\dwiG v


f nf;trsm;tjym;
7So
d nf?
csdyfrsm;udk ayguf/ -udK\ESihfanmifyifrsm;wGifwifI
arG;jrLxkw,
f -l uonf? Tcsyd rf sm;jzifh rdrw
d \kd. t0wf
txnfrsm;udk teD qkd;-uojzihf u,m;jynfe,fom;
wk\d ukd a7S;u u7ifeD vlrsK;d [k ac:a0:cJjh cif;jzpfonf?
csdyu
f kd xGuu
f ek yf Pnf;tjzpfvnf; a7mif;cs -uonf?
u,m;jynfe,fwGif;7Sd armfcsDoWKwGif;rsm;rSm
uBmausmf oWKwGif;rsm; jzpf-uonf? jynfe,frS
cJrjzL/ 0l;z7rf/ caemufprd ;f ESifh oH&ikd ;f rsm; xGuo
f nf?
ausmufrD;aoG;tEkrsm;udk jynfe,ftwGif; awG\7Sd
aomfvnf; pD;yGm;a7; vkyfEdkifavmufatmif ta7;
rygvSay?
vrf;yef;qufo,
G af 7;
jynfe,ftwGi;f ok\d awmifirl S oHawmife,fukd jzwfI
azgufvkyfxm;aom armfawmfum;vrf;7Sdonf? xdk
armfawmf um;vrf;rSm armfcsDoWKwGi;f rsm;udk jzwfI
oHviG jfrpfurf;ay:7Sd cJrjzLtxdvnf;aumif; cJrjzLrS ajrmuf
bufvrf;r-u;D wpfc7k I
dS abmvcJjrKd \rS vG,af umfujkd zwf
um jynfe,ftjyif y7Srf;jynfawmifydkif; awmif-uD;
jrKt
\d xdvnf;aumif; vrf;rsm;7So
d nf? wzefv,
G af umfrS rd;k jAJukd

u,m;jynfe,f uMm70wDjrdK\7Sd apmzspHjref;onhf a[mfeef;

69

www.foreverspace.com.m

u,m;jynfe,f
apmvHkjrdK\wGif a[mfeef; pdkufxlI ta7S\u7ifeDe,fudk
tkycf sKyv
f mcJah vonf? xkt
d csed rf pS I uM70wD/ -u,fz;kd
-uD;/ aemifykvJ/ eef;r,fcHk/ aiGawmifjynf ponfjzifh
e,frsm; tpdwpf w
d u
f u
JG m ay:aygufco
hJ nf? (uMm70wD
e,f/ -u,fz;dk -uD;e,fvnf;7=)
zaz:-uD;ukd qufcHaom zaz:uav; vufxuf
wGif tif;0 jrefrm bk7ifrsm;xH 0ifa7mufcpm;I oHviG f
jrpf taemufbufe,frsm;udk pdk;rdk;pm;ydkifcGifh awmif;
,l 77SdcJhonfqkd.? u,m; trsKd;om;wdk\rSm wjznf;
jznf; tiftm;rsm;jym;vmojzihf u,m;jynfe,f
ty jzpfaom 7Sr;f jynfe,frsm;udk 0ifa7muf wdu
k cf u
kd f
cJ-h u7m 1845 ckEpS u
f jrefrmbk7ifapvFwaf om jrefrm
wyf 7Srf;wyfrsm;ESifh wdkufcdkufr= jzpfyGm;cJhonf?
xkdaemufaomf u,m;jynfe,f taemufydkif;a'o7Sd
t-uD;tuJwkd\onf jrefrmbk7ifrsm;xHrS wHqdyfbGJ\xl;
rsm;udck ,
H 7l 7Scd -hJ uonf?
zaz:uav;udk qufcHaomt-uD;tuJwkd\teuf
apmvaz: vufxufwiG f rif;wke;f bk7iftm; ykeu
f ef
oGm;onfh jrifuGef;rif;om;onf u,m;jynfe,fodk\
cdv
k v
=H mum eef;r,fcu
kH kd A[kd jyKIvltiftm; pkaqmif;
avonf jrifueG ;f rif;om;udk ESrd ef if;7ef 1866 ckEpS f
wGif jrefrmbk7if. oDayge,frS wyfrsm; apmvHjk rdK\o\kd
csDwuf vmonf? apmvaz:onf jrefrmbk7ifzufrS
vkdtyfaomtultnDrsm;udk ay;onfomru rdrd.
u,m;wyfrsm;ukd yl;aygif;wkdufcdkufaponf? Todk\
ulnDaoma-umifh jrifuGef;rif;om;ESihf ol.aemuf
vdu
k rf sm;rSm rcHr7yfEikd af wmhbJ u,m; jynfe,frS xGuf
cGmoGm;7onf? 1868 ckESpfwGif apmvaz: udk,fwdkif
rMav;odk\oGm;a7mufI rif;wkef;bk7ifxH nDvmcH
0ifco
hJ nf? xdt
k csderf pS I apmvaz:onf uMm70wD
jrdK\pm;tjzpf todtrSwjf yKjcif;udk cH7onf?
xdak emufaomf apmvaz:onf rdr-d oZmtm+mudk
u,m;jynfe,ftaemufyikd ;f wGif vFr;f rd;k Edik 7f ef-udK;pm;
cJh.? T-udK;pm;cdkufwGif abmvcJ/ aiGawmife,f
ponfw\dk EiS fh ta7;tcif; jzpfymG ;cJo
h nf? aemufq;kH Y
1880 jynfEh pS w
f iG f apmv0D qdo
k t
l m; oDaygbk7ifxH
tcpm;0ifapI jrefrmbk7if. todtrSwu
f kd cH,al v
onf? 18^2ckEpS w
f iG f vG,af umfYvnf;aumif;/eef;r,fckH
Yvnf;aumif;/ jrefrmbk7if. wyfrsm;udk csxm;cJ.
h ?
atmufjrefrmEdkifiHudk tkyfpdk;ae-uaom jAdwdo~wdk\.
uef\uu
G cf suaf -umifh vG,af umfEiS fh eef;r,fcw
kH iG 7f adS om
wyfw\dkukd 18^6 ckEpS w
f iG f &kyo
f rd ;f cJ7h avonf?

vG,faumfjrdK\ awmifzuf7Sd awmifuGJapwDawmf

jzwfumuavm/ atmifyef; txdvrf;7Sdonf? vG,f


aumfjrdK\wiG f avqdy7f I
dS jynf wGi;f ava-umif;o,f,l
yk\ad qmifa7; av,mOfysHrsm;jzifh oGm;vmEkid o
f nf?
ordik ;f tusOf;
jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH tapmydkif;orkdif;rSm EdkifiH
twGif;okd\ wdkif7if;om;rsm; a7F\ajymif; aexdkifvm
yHkESihf qufpyfaeouJhokd\yif u,m;jynfe,f. a7S;
tusqHk; ordkif;rSmvnf; u,m;jynfe,ftwGif;odk\
wdkif;7if;om;rsm; a7F\ajymif;vmum tajcpdkufae
xkdif-uonfh ta-umif;ESihfom qufpyfaeayonf?
u,m; wkdif;7if;om;wkd\. tpOftvmrSwfom;xm;
csufrsm;t7 yVrajrmuf t-uD;tuJjzpfaom zd;k jzLvS
vufxufwGif abmvcJe,fonf u,m;jynfe,f
wpfcv
k ;kH udk vFr;f rd;k tkycf sKycf o
hJ nf? zd;k jzLvS vufxuf
armifarmif zke;f qdo
k l rGet
f rsK;d om;wpfO;D onf u,m;
jynfe,ftwGi;f ok\d 0ifa7mufaexdik v
f mum wynhv
f uf
om; wjznf;jznf; wk;d wufrsm;jym;vmI -oZmtm+m
77SdcJhonf? jynfwpfjynfwGif t-uD;tuJESpfOD; r7Sd
oihf[k oabmydkufrdonfESifh zdk;jzLvSonf yGefacsmif;
ta7S\ bufa'oudk tkycf sKyf7ef armifarmifzek ;f tm;ay;
cJ.
h ? xkt
d csed rf pS I uMm70wDe,f ay:ayguf vmcJ.
h ?
armifarmifzkef;onf zaz:-uD; bGJ\trnfudk cH,lum
70

www.foreverspace.com.m

u,m;jynfe,f
aoG;aqmifr=udkawmfvSefy,fzsuf7efvnf;aumif;/
atmifjrifpmG -uKd ;pm;aqmif7u
G -f uI jynfaxmifpk oRw
jrefrmEkid if EH iS fh yl;aygif;aqmif7u
G cf -hJ uonf?
od\k7mwGiu
f ,m;jynfe,fukd jynfe,f oD;jcm;tjzpf
xm;7S7d efxuf u,m;jynfe,f/ oHviG cf &dik w
f \kdEiS fh Edik if H
awmfoRwu cef\xm;onfh txl;aumfr7Sit
f zG\Ju qH;k
jzwf owfrSwfaom u7if trsKd;om;rsm;aexkdif7m
qufpyfaeaom a'owdk\wGif aexdkifolrsm;ESihf xdka'
o tyjzpfaom jrefrmEkdifiHY aexdkif-uaom u7if
trsKd;om;rsm;teuf rsm;7mu tvdk7SdcJhaomf jynf
axmifpk jrefrmEdkifiHtwGif;wGif jynfaxmifpktzGJ\0if
jynfe,f wpfcktjzpf zGJ\pnf;7rnf? xkdjynfaxmifpk
tzGJ\0ifudk u7ifjynfe,f[k ac:7rnf[k EdkifiHawmf
zG\Jpnf;tkycf sKyyf kH tajccHOya'u owfrw
S x
f m;cJah yonf?
u,m;jynf e,fom;wk\donf u7ifjynfe,ftwGif;
oGwo
f iG ;f jcif; rcHv-kd uojzihf ygvDrefpeH pft7 -udK;pm;
aqmif7GufcJh7m 1950 jynfhESpfwGif u7ifvlrsKd;
txl;pHkprf;a7; aumf r7Sifwckudk EdkifiHawmfoRwu
zG\Jpnf;cef\xm; vku
d jf y;D v~if xdak umfr7Si.
f tpD7ifcpH mudk
tajc jyKI ygvDrefu 1951 ckESpf zGJ\pnf; tkyfcsKyfyHk
tajccHOya' jyifqifcsuf tufOya'udkjyKvkyfum
u,m;jynfe,fukd oD;oef\ wnfcahJ p avonf? xkOd ya'

u,m;jynfe,f.vGwv
f yfa7;
u,m;jynfe,f taemufyikd ;f 7Sd e,fw\dk. vGwv
f yf
a7;udk todtrSwfjyK7ef/ av;pm;7efESihf e,frsm;wGif
0ifa7mufpu
G zf ufjcif; rjyK-u7ef rif;wke;f bk7ifEiS hf jAdwd
o~wkd\ 18^5 ckESpfwGif pmcsKyfcsKyfqdk-uonf? xkdpm
csKyfwiG f jAdwo
d ~wd\k zufrS qm a'guf*vyfazgqdu
k u
f
vufrSwfxdk;I jrefrmbk7ifbufrS uif;0efrif;-uD;u
vufrw
S af 7;xk;d onf xdt
k csed rf pS I u,m; jynfe,frmS
omref tm;jzihf vGwfvyfaom jynfe,fwpfcktjzpf
wnf cJah vonf? od\k7mwGif xkv
d w
G v
f yfrr= mS trnfr~
omjzpf.? ta-umif;rSm jAdwdo~wkd\onf u,m;
jynfe,f7dS t-uD;tuJw\dktm; qme'f trde\fpmc`ew
f \dkjzifh
csKyfaESmifxm;ojzihf u,m;jynfe,f t-uD;tuJw\dkrmS
&kyaf o;&kyrf ~om tcGit
fh m+m 7Scd o
hJ nf? xkd trde\fpmc`ef
12 7yfw\dkwiG f u,m;jynfe,fu y#mawmf qufoiG ;f
7jcif;/ jynfyjynfe,frsm;ESifh rcGirfh 7bJ qufo,
G cf iG hf
r77Sjd cif;/ ta7S\u,m;jynfe,f udPwGiv
f nf;aumif;;/
e,fpyf ta7;udPwk\dwiG v
f nf;aumif;/ jAdwo
d ~w\dk nFef
-um;csut
f wkid ;f om aqmif7u
G 7f jcif;/ jAdwo
d ~w\dk tcGifh
r7bJ u,m;jynfe,fom; r[kwfolrsm;udk u,m;
jynfe,fwGif tr=xrf;cGihf rjyK7jcif; ponfwkd\ yg0if
cJo
h nfomru jAdwo
d ~ t7if;7Siw
f \dk -uD;pd;k aom armfcsD
oWKwGi;f uk$+DEiS fh rU7Dum/ bHak bbm;rm; ponfh
opfu$k +Drsm;. vuf0g;-uD; tkyjf cif;udv
k nf; vlcsi;f
rwl olcsif;rr~ b0a7mufatmif cHc7hJ onf?
'kw,
d uBmppf uBmta7S\zsm;od\k ul;pufvmaom
tcsdefwGif rsKd;cspfykCdKvf u,m;trsKd;om;wkd\onf jAd
wdo~w\kd. csKyfcs,rf r= S vGwu
f if;Ekid 7f ef awmfveS af 7;
wyfrsm;tm; ulnD cJh-uonfomru qdk;oGrf;aom
*syefzufqpf tkycf sKyrf u
= kd awmfveS 7f mwGiv
f nf; 7J0phH eG \f
pm;pGm yg0ifqifEJF wdu
k cf u
kd cf -hJ uavonf?
xdak wmfveS af 7;. aemufyikd ;f wGif zdEydS cf sKyfcs,jf cif;
cH7aomtrsKd;om;wk\d rmS ydrk kd Ed;k -um;vmum ZmwdaoG;
Zmwdref xufoefvm-uonf? 'kwd, uBmppfjyD;
onfh aemufwpfacwfwGif u,m;trsKd;om;wkd\udk
acgif;aqmif vmcJh-uaompyf0#/OD;pdef/ atjrav;/
odkif;A[ef/ OD;ausmf0if;/ apmv0D/ apmi,f'l; paom
acgif;aqmifw\dk. vH;k yef;r=a-umifh u,m;jynfe,fom;
wd\krmS Adv
k cf sKyf atmifqef;. pDpOfrt
= wdik ;f / jAw
d o
d ~w\k.
d
awmifwef;a'oudk jrefrm Edik if rH S cGx
J w
k 7f ef vH;k yef;cJh
jcif;udv
k nf;aumif;/ ajrjyef\ u7iftrsK;d om;tcsK\dw\kd.

u,m;tvHawmf/ r*vmzm;pnfESihf acwfopftrsKd;orD;

71

www.foreverspace.com.m

u,m;jynfe,f
rxkwfjyefrDuaomf u,m;jynfe,frSm u7ifjynf
e,fwiG f ygrnfuo
hJ \kd 7Scd .
hJ ? u,m; trsKd;om;wk\d rmS
vnf; u7iftrsKd;om;wkd\wGif u7ifeDvlrsKd;rsm;tjzpf
yg0ifcJh-uavonf? odk\7mwGif az:jyyg aumfr7Sif
axmufccH sufrsm;t7 ya'gif/ Z,de;f /,if;abmf/ *Jc;kd /
,if;wvJEiS fh rEkraem vlrsKd;rsm;udk u7ifvrl sKd;pkwiG f
xnhfoGif;jcif; rjyK7ef qHk;jzwfavonf? xdkrSwpfyg;
txufaz:jyyg 1951 ckEpS f zG\Jpnf; tkycf sKyfykH tajccH
Oya' jyifqif csuf trSwf (62) t7 u7ifeD [laom
a0g[m7tpm; u,m; [laom a0g[m7udk oH;k pGcJ o
hJ nf?

ysK;d a7; wd\ktwGuf avsmu


f ef oihjf rwfaom ajr-oZmESifh
7moDOwk 7Sdavonf? pm;oHk;ukef yPnf;rsm;jzpfaom
uGrf;/uGrf;oD;/ aq;/ vufzufajcmuf/ tkef;/ -uHESihf
opfoD;opfyifrsm;udkvnf; wkd;wufpdkufysKd;Edkif7ef
tcGit
hf vrf;rsm; 7Sad yonf?
vufry= nmbufwiG u
f ,m; vlrsK;d wk\donf 7ufuef;
vkyif ef;(txl;ojzifh aiGawmife,fwiG )f / aiGxnfvyk if ef;
zg;pnfrpS I jcL/ acgif;avmif;/ armif;/ ya'gif trsKd;
orD;rsm;vnfwiG f qGyJ wfonfh a-u;acGrsm; ponfw\dk
jyKvkyaf om a-u;vkyif ef;wk\d wiG f uGsrf;usif-uonf?
xdv
k yk if ef;rsm;tjyif pyg;pdu
k yf sK;d r=/ opfvyk if ef;/ csyd f
vkyif ef;/ oWKwGi;f vkyif ef;/ ponfw\dkvnf; vkyu
f ikd f
-uonf? jynfaxmifpk umuG,fa7;ESihf jidrf;csrf;a7;
twGuf u,m;jynfe,fom;wk\donf jrefrmwyfrawmf
wGifif;/tjcm;umuG,fa7;wyfrsm;wGifif;/pdwftm;
xufoefpmG yg0ifqifEv
JF su7f -dS uonf? a7S;acwf ,Of
aus;r=rrl sm;udk raysmufapbJ acwfay:,Ofaus;r= t
csut
f vufw\du
k v
kd nf;vufcw
H x
D iG v
f suf 7S-d uayonf?
rSwfcsuf? ?rdk;jAJe,f. tkyfcsKyfa7; udPt00wkd\udk
u,m;jynfe,ftpdk;7u wm0efcHtkyfcsKyfvsuf
7Sad omfvnf rk;d jAeJ ,fukd u,m;jynfe,ftwGi;f od\k w7m;
Oya't7 ajymif;vFJjcif; rjyK7ao;acs? ,if;uJhodk\
ajymif;vFo
J ifh roifrh mS rd;k jAJe,fvx
l .
k qNtay:wGif
wnfaeojzifh vlx.
k qNudk pHpk rf;7ef pdik ;f jyif; vsuf
7So
d nf? xdak -umihf u,m;jynfe,fajryHw
k iG f xnho
f iG ;f
xm;aom rk;d jAeJ ,fudk jcm;em;odomap7ef jzwfrsO;f rsm;jzihf
az:jyxm;jcif; jzpfavonf? OD;b&Sif

aemifwpfacwf u,m;jynfe,f
u,m;jynfe,frSm ajray:ajratmuf o,HZmw
yPnf;wk\d7adS omjynfe,f jzpfonft
h wdik ;f / jynfaxmifp
kjrefrmEdkifiH. pD;yGm;a7; wkd;wufr= aqmif7Gufcsuf
wkd\tm;jzihf ta7;yg t7ma7mufonfh jynfe,fwpfck
jzpfvmEdik 7f ef tcGiv
fh rf;rsm;pGm7S.
d ? txl;ojzifh a7tm;
udk toH;k jyKum v~ypf pf"gwf xkw,
f al 7;twGuf toH;k
0ifrnfh a7wHceG rf sm; 7Sad oma-umifh pD;yGm;a7; vkyif ef;
wGif vG,u
f al om taxmuftyHrh sm; 7Ekid rf nfrmS rvGaJ y?
bDv;l acsmif;0Sr;f wGif v,f,mpdu
k yf sKd;r= 7Scd ahJ omfvnf;
7moDOwkrrSefr=a-umifh wdk;wufoifhoavmuf rwkd;
wufay? od\k 7mwGif bDv;l acsmif;wGif omru tjcm;
pdrpfh rf; acsmif;ajrmif;rsm;udk qnfI wl;ajrmif; azgufum
a7oG,fay;jcif;tm;jzihf pdkufysKd;r=vkyfief; wdk;wuf
Ekid zf ,
G 7f m 7Sad yonf? usEJG mG ;arG;jrLa7;/ oifyif/ *Hak v~mf
yif/ vufzuf/ aumfzD/ Zm'ddKvf/i&kyfaumif; pdkuf
u,m;jynfe,f zm;vd=if7GmrS ya'giftrsKd;orD;rsm;

u,m;wkd\. a7S\ajy;edrdwfa[monhf -uuf&kd;

72

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

u,m;vlrsKd;
-uonf? u,m; [laom a0g7[mrSm olw\dk bmom
t7 vl[t
k "d_g,f7I u,m;vd [laom a0g7[mrSm
vleD [kt"d_g,f7.? uGif;u7ifwkd\url olwkd\tm;
ta7S\pGef; u7if[kt"d_g,f7aom bJGraem[laom
trnfjzifh ac:a0:-uonf?

u,m;vlrsKd; ? ?u,m;vlrsK;d wk\drmS jynfaxmifpk


jrefrmEkid if w
H iG f tygt0if jzpfaom u,m; jynfe,fwiG f
vlrsm;pk tjzpfaexkdif-uolrsm; jzpfonf? ,cifu
olwkd\tm; u7ifeD ac:a0:cJh-u.? ajymqdkaombm
om pum;wkd\. eD;pyfr=udk axmufxm;I u,m;
vlrsKd;wkd\rSm wdAufjrefrmtpk0if u7iftpkcGJY yg0if
aom vlrsKd;wpfrsKd; jzpfonf[k bmoM7yg7*lwk\du
qH;k jzwf-u.?
u7ifvrl sKd;wd\k wiG f uGi;f u7if/ awmifay:u7if[k
t-urf; tm;jzifh ESpfrsKd;uGJjym;7m/ awmifay:u7ifwkd\
udk pdppf cGjJ cm;7mY rPwmawvmu bGyJ 7J\ tpki,f/
ya'gif tpki,fEiS fh u7if tpki,f[3k pkcx
JG m;onf?
awmifay:u7ifwkd\. oGifjyif o!mefudk,fvuf
t*gwkd\rSm uGif;u7if rsm;jzpfaom paumu7if/ ydk;
u7ifw\Edk iS fh rwlbJ wpfrjl cm;vsuf 7So
d nfukd awG\7onf?
okd\jzpfIvnf; ar*sm *7if;uawmifay: u7ifwkd\rSm
v0wkd\rS qif;oufonf[k ,lq7aom,efquf/
,efvrfw\dEk iS fh tEG,w
f o
l nf[k qdjk cif;jzpfonf? uGi;f u
7if wd\kEiS fh ajymqko
d nfh bmompum;wGif eD;pyfr7= o
dS nf
rSwpfyg;awmifay: u7ifw\dkrmS rGecf rmtpk0if jzpfaom
yavmif0 tpkcEJ G iS fh ydrk ekd ;D pyfonf xifa-umif;ESifh rPwm
awvmuyif ,lq jyefonf?
rnfonf,
h q
l csuf rSeo
f nfjzpfap/ rdrw
d \kdEiS q
fh ufqH
7onfh tjcm;tjcm; vlrsKd;rsm;udkvdkufI vlenf;pk
jzpfaom uGi;f u7ifEiS fh awmifay:u7ifw\dkrS yHyk ef; o
!mefwiG v
f nf;aumif;/ ajymqko
d nfh bmompum;wGif
vnf;aumif;/ xk;H wrf;"avhwiG f vnf;aumif;/ umv
-umjrihfonf ESihftnD uGJjym;ajymif;vJvm7onfrSm
"Rwmyif jzpfonf? od\k jzpfaoma-umihv
f nf; uGi;f u
7ifw\dkrmS aemufrS 0ifa7muf vm-uaom rGe*f t
kd EG,0f if
vlrsK;d rsm;ESifh eD;pyftoGiw
f -l uI awmifay:u7if wk\drmS
rl/ tvGeaf 7S;usvaS om -op-wpf tpk0if pum;rsm;udk
ajymqko
d nfh rGe*f rkd [kwaf om vlrsKd;tpkw\dk EiS efh ;D pyf-u
onfrmS xif7mS ; vSayonf? xkad -umifh awmifay:u7if
wpfrsK;d [k qd7k rnfh a7S;u u7ife[
D k wGicf ahJ om u,m;
vlrsKd;wd\k rmS uGi;f u7ifw\dk EiS fh toGit
f m;jzifh rwlaom
jynfaxmifpo
k m;rsm;jzpfonf[k pdwcf spmG qdEk ikd o
f nf?
(u7ifvrl sK;d vnf;7=?)
0wfqifaom t0wftxnfwkd\. eDaomta7mif
taoG;ukv
d u
dk I
f jrefrmwk\du u,m;jynfe,fom;wk\dudk
a7S;tcgu u7ifeD[kac:a0:-uonf? olwkd\url
rdrw
d \dku,
dk u
f dk u,m; ok\dr[kwf u,m;vd[k ac:a0:

u7iferD u
S ,m;ok\d
jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf zGJ\pnf;tkkyfcsKyfykH t
ajccHOya' wGiu
f 7ifjynfe,f zJ\Gpnf;aomtcgY u7ifeD
jynfe,fukd xnfhoGif;7ef7nfrSef;csuf 7dSonfjzpf7m
xkdokd\ xnfhoGif;jcif;udk rvdkvm;-uaoma-umifhwpf
a-umif; u7ifeD trsKd;om;wkd\onf u7ifeD[laom
trnfrS u,m; [laom trnfo\dk ajymif;vF7J ef -udK;
pm;cJ-h u7m 1951 ckEpS f twGi;f u xkt
d rnfajymif;vGJ
a7;ESihf u,m;jynfe,f oD;oef\ wnf7adS 7; wk\dtwGuf
ygvDrefrS tufOya'jyKvyk u
f m zG\Jpnf; tkycf sKyyf Hk tajccH
Oya'wGif vkt
d yfaom yk'rf rsm;ukd jyifqifciG hf 77Scd o
hJ nf?
aexkid 7f ma'oESiv
hf Ol ;D a7
u,m;jynfe,fwGif u,m;vlrsKd;rsm;ESifhtwl
ya'gif/ y7J\/ rEkraem/ ,if;wvJ/ *Jc;dk paom tjcm;vlrsK;d
rsm;vnf; aexkdif-uonf? u,m;wkd\ukdrl jynfe,f
ta7S\ykdif; vG,faumfjrdK\ ta7S\awmifbufa'ouMm
70wDe,f/ oHviG jf rpfurf; ESpzf ufw\dkY trsm;qk;H awG\7
onf? ya'gif/ y7J\paom vlrsKd;rsm;ukdrl jynfe,ft
aemufyidk ;f wGif trsm;qk;H awG\7onf? u,m;jynf e,f
twGi;f tjcm;a'orsm;wGiv
f nf; ys\HE\HS aexkid -f uonf?
1931 ckESpf oef;acgifpm7if;t7 u,m;trsKd;om;
OD;a7rSm 31500 ausmrf ~ 7Sad vonf? ok\d7mwGiu
f ,m;
jynfe,f tpkd;7u u,m;ac:wGifaeaom u7ifeDvl
rsK;d wk\dwiG f ,if;wvJ/ ,if;abmf/ ya'gif/ y7J/h rEkraem/
*Jckd;/ *Jyg;rsm;yg0ifonf[k qkH;jzwf xm;onfjzpf7m
tqkyd g vlrsK;d rsm; yg0ifrnf qkyd gu vlO;D a7 48000
eD;yg;r~ 7Sad yrnf? (u,m;jynfe,f 7=?)
,Ofaus;r=EiS x
hf ;Hk wrf;pOfvm
tvGeaf 7S;usaom xk;H wrf;pOfvm tavhtxrsm;ukd
u,m;vlrsKd;wk\d . ,Ofaus;r=wiG f awG\7EdS idk f ayonf?
,cktcgwGif Ak<t,l0g'ukd ouf0if,-Hkunfol wk;d wuf
rsm;jym;vmaomfvnf; a7S;tpOftvmt7 ewfukd;
uG,jf cif;/ -uuf&;dk xk;d I aqmif7u
G zf ,
G 7f m udP rsm;ukd
qk;H jzwfjcif;ponfh tavhtxrsm; 7Sad yao;onf?
73

www.foreverspace.com.m

u,m;vlrsKd;
a7S;usaom u,m;wkd\ jzpfpOfb0rSm ewfukd;uG,f
jcif;/ ewfyojcif;/ &k;d 7mtvdu
k f wpkw&k;H pm;aomuf
aysm7f iF f -ujcif;wk\djzifh qufpyfvsu7f o
dS nfudk awG\7.?
u,m;vlrsK;d wk\d. arG;zGm;csed /f em;xGi;f csed /f a-umif;vrf;
aphpyfcsdef/ vufxyfcsdef/ uG,fvGefcsdef uJhokd\aom
ta7;-uD;csed f wkid ;f Yvkyd if &k;d 7mtvku
d f yopm;aomuf
-ujcif;/ vufaqmifyPnf; ay;-ujcif;/ txl;ojzifh
uG,v
f eG cf sed w
f iG f aemufq;Hk tav;jyKaomtm;jzifh ao
ewfrsm; ypfazgufjcif;/ armif;rsm;wD;jcif; ponfw\dkudk
jyKvky-f uavonf?
u,m;wk\donf vlEiS ihf u
S t
f rsK;d tEG,jf zpfaom ud
7m/ ud7Dw\dkrS qif;ouf aygufzmG ; vmaom vlrsK;d jzpf
onf[k ,k-H unf-uonft
h wkid ;f ud7m ud7Dw\dk aysmf
jrL;7ma'ojzpfonfh aiGawmifjynfokd\ a7muf7Sd7ef qk
awmif; -uonf? jynfe,f. tvHwiG v
f nf; ud7m
yku
H dk xnfo
h iG ;f xm;avonf? uG,v
f eG o
f .
l OD;acgif;
ukdvnf; aiGawmifjynfokd\ vSnfhI xm;-uonf?
trsKd;om; trsKd;orD; qufqHa7;wGif ukd,fusifh
w7m;ukd rsm;pGmtav; *&kjyK-uonf? azgufjyefro
= nf
uGm7Sif;a7;. ta7;-uD; tcsufwpfcsufjzpf.?
azgufjyefru
= dk jyKvkyo
f u
l avsmaf -u;ay;7rnfjzpf.?
oa,muf xm;aom trsKd;orD;rsm;ukd em;jzwfI t
jypf ay;avh7Sd.? okd\7mwGif em;jywfaeaom trsKd;
orD;rsm;ukd awG\7cJ.? okd\jzpfI u,m;trsKd;orD;wkd\
rSm oPm7Sdaom ukd,fusifhw7m;aumif;aom trsKd;
orD;rsm; jzpfonf[k qkpd rSw7f -Sd uonf?
vGwfvyfa7;r7rDu u,m;trsKd;om;wkd\ usif;y
aom yG-J uD;vrf;-uD;rsm;rSm 2 ckom 7S.
d ? wpfcrk mS ESpf
pOf{jyDv avmufwiG f usi;f yaom ulx;dk yk;d ac: wHceG f
wkid f yGaJ wmfEiS -hf o*kwv
f avmufwiG f usi;f yaom ay:rD
ok\dr[kwf 'D;ul;ac: aumufni| ;f xkyyf aJG wmfrsm;jzpf-u
onf? yxryGJ usi;f y7mY ay 2030 r~7n
S af om wkid f
wpfwidk u
f dk xdyw
f iG f yef;ykxI
k wkid af xmifonfyh JG jzpf
onf? wkid af xmifjy;D aemuf wkid yf wfywfvnfwiG f zg;pnf
armif;rsm;wD;I aysmf7FifpGmuckef-uonf? xkdyGJwGif
tom;/ t7ufrsm;ukd 0vifpGm pm;aomufaysmfyg;
avh7-dS u.?
ay:rD od\kr[kwf 'D;ulyrJG mS pyg;pku
d jf yD;csed w
f iG f t7Gm
7GmrS rdwaf qGo*[rsm; pk&;Hk usif;yaomyGJ jzpfonf?
4 vufrr~ jrifah om wkid af y:wGif jrif; ok\dr[kwf qif
&kyyf -Hku;D xkI wifxm;onf? qeft7uf/ opfo;D / yef;rsm;
jzifh t&kyaf 7S\wiG f yojyD;aemuf aysmfyJG 7Fiyf rJG sm;jyKvkyf

u,m;tEG,f0if ya'gifvlrsKd;wpfpk 0kdif;IucHkae-upOf

-uonf? ,kH-unfr=rSm wd7>mef&kyfwkd\onf u,m;t


rsKd;om;wkd\tay:Y usa7mufaom ab;tM7m,frsm;
ukd u,m;jynfe,ftyok\d ,laqmifomG ;onf [laom
tcsuyf ifjzpf.? vGwv
f yfa7;7jyD;onfah emufaomf wk;d
wuf vsu7f adS om u,m;trsK;d om;wk\dEiS hf uku
d n
f aD om
ESpo
f pf uvl r*vmyGaJ wmfudk 1951 ckEpS rf pS I {jyDv
wkdif; usif;y vmcJhonf? TyJGrSm u,m;jynfe,f
wpfjynfv;Hk pk&;Hk usi;f yaomyGaJ wmfjzpfonf? uvlyaJG wmf
qkad om pum;t"d_g,frmS zg;pnfyaJG wmf oabmouf
a7mufonf? tdro
f pf aqmufvyk f jy;D pD;aomtcg tpOf
tvmt7 rk;d rusrD ESppf OfEpS w
f idk ;f usi;f jyKvyk af vh7adS om
tdrw
f ufr*vmjzpfonfh zg;pnf yGaJ wmf[k qk7d ayrnf?
(uvlr*vmyGaJ wmf7=?)
TyGaJ wmfo\dk u,m;jynfe,fol jynfe,fom;tm;
vk;H vlrsK;d ra7G;wufa7muf-uonf? xkrd w
S pfyg; u,m;
trsK;d om;wk\d vdv
k m; tyfaom trnfajymif;jcif;/ u7if
jynfe,fwGif;okd\ r0if7awmhbJ oD;oef\ ae-ujcif;wkd\
77Sjd yD;aemuf Ekid if aH wmf 0ef-uD;csKyu
f owfrw
S af y;onfh
twkid ;f Zefe0g7Dv 15 7ufae\udk u,m; jynfe,fae\[k
a7G;cs,I
f xkad e\x;l ae\jrwfwiG v
f nf; u,m;jynfe,f
emru7+r*vm yGJawmfopftjzpf usif;yvm
cJ-h uavonf?
bmompum;
u,m;vl r sKd ; wk d \ a jymqk d a om bmompum;uk d
avhvm7SmazGjyD;jS zpf7um; xkb
d mom pum;. tajcjy
74

www.foreverspace.com.m

u,m;vlrsKd;
o]gwpfapmifudk uufywdeAf a7mif;qko
d u
l 1900 jynfh
ESpw
f iG af 7;xkwf cJjh yD;jzpfavonf?jynfe,fom; tcsi;f
csif; ajymqkd-u7mYu,m;pum;ukd okH;-uaomfvnf;
a7mif;a7;/ 0,fa7;/ tjcm; vlrsKd;wkd\ESifh qufqHa7;
ponfw\dkY 7Sr;f / jrefrm a0g[m7rsm;ukd ok;H E=e;f -u.?
&kH;okH;bmompum;rSmrl a7S;tpOftqufuyif jrefrm
tQ7mpmay oufoufuo
dk m ok;H pGcJ -hJ uavonf?

yPnf; jzpfonfh zg;pnfac: a-u;eufpnf-uD; rsm;ukd


vnf;aiGawmife,fY oGef;vkyfcJh-u.? ,cktcgwGif
Ekd;-um; vmjyDjzpfaomu,m;jynfe,ftrsKd;om;rsm;
onf EkdifiHawmf. vufeuf ukdifwyfrsm;wGif
0ifa7muftr=xrf;vsuf 7So
d nfudk awG\7avonf?
tvS t y tEk t ,Of tqef ; t-u,f w k d \ j zif h
wefqmqifum az:jyaom a7S;jrefrm ysKd\uAstcsKd\w\dk
wGif u,m;jynfe,f7dS aiGawmife,fukdtajccHxm;I
Zmwfuu
G f qifxm;onfudk awG\7ayonf? a7S;tcgu
aiGawmife,fa'orSm ,Gef;xkd;jcif;/ a7FZ0g a7;jcif;/
rSepf aD 7Fcs/ opfap;om;&k;d ukid jf cif;paom tEkynm vufr=
ynmrsm; xGef;um;cJhonf? u,m; trsKd;om; trsKd;
orD;wkd\rSm acwfESifh 7ifaygifwef; vdkufEkdif7ef txl;
vk;H yef; -udK;pm; vsu7f 7dS m vlrsK;d .yif7if; ,Ofaus;r=
ay:wGif tajcwnfum ta7;-uD;aom ,Ofaus;r=
tcsut
f vufrsm;jzpfonf0h wfpm;qif,ifr/= uk;d uG,f
,kH-unfr=pmaywkd\ukd acwfrSDatmif jyKjyif ajymif;vJ
vsuf 7S-d u.? ESppf OfEpS w
f idk ;f 7efuek jf rdK\wiG u
f si;f yaom
jynfaxmifpak e\ tcrf;tem;Y vSywifw
h ,f &=csizf ,
G f
7mjzpfaom u,m;trsK;d om; trsK;d orD;rsm;ukd awG\jrif
Ekdifayonf?
OD;b&Sif

tvkyt
f ukid Ef iS t
hf oufarG;0rf;ausmif;
jynfe,f. t"dupD;yGm;a7; vkyif ef;rSm opfvyk if ef;
jzpf7m u,m; vlrsKd;wkd\onf rsm;aomtm;jzifhopf
xkwv
f yk af 7;/ opfawmxGuyf Pnf;rsm; jzpfaom 7Sm;/
csdy/f opfap; ponfh yPnf;rsm;xkwv
f yk af 7;wk\d jzifh t
oufarG; 0rf;ausmif;-uolrsm; jzpfonf? jynfe,f.
taemufyidk ;f a'oY ajrjyef\wiG f v,f,m pku
d yf sK;d a7;vkyf
ukid f pm;aomuf -uonf? wl;ajrmif;wk\djzifh a7oG,,
f l
um pkdufysKd;jcif;/ awmif,m pkdufysKd;jcif;wkd\ukdvnf;
jyKvyk -f uonf? aiGawmife,fY 7ufvyk af om aiGawmif
vG,t
f w
d w
f \dk rmS xifay:vSonf? u,m;wk\d rmS rdrw
d \dk
0wfqif7ef0wfpu
Hk dk rdrw
d \dkzgom 7ufvyk -f uolrsm; jzpf
onf? u,m; jynfe,f. xl;jcm;aom txdr;f trSwf

taemufwkdif;qefonf[k xif7aomfvnf; rdrdwkd\. trsKd;om;,Ofaus;r=ukd rysufapbJ wDxGifvkdufaom acwfopf u,m;armif


r,fwkd\. pHkwGJu[ef

75

www.foreverspace.com.m

u70du/o~if

u7a0;yif

u7uwfiu
S f ? ?u7uwfonf 0rf;bJwpfrsK;d jzpf.?
uBmta7S\yidk ;f a'orsm;wGif aexkid I
f a7tkid f a7uef
rsm;wGif usufpm; avh7o
dS nf? jrefrmEkid if YH tjrJwrf;
aexkid af om iSuw
f pfrsKd; jzpf.?
TiSuo
f nf tvsm; 13 vufr cef\7I
dS 0rf;bJrsKd;
wGif ti,fq;Hk jzpfonf? tarG;tawmif pkjH y;D aom iSuzf dk
onf OD;acgif;ndKrnf;I wpfu,
dk v
f ;Hk jzLazG;aeonf?
vnfyif;atmufyidk ;f wGif rnf;eufaom t7pf-uD; wpfck
yg7Sdonf? ukd,ftxufykdif;rSm tpdrf;ESifhc7rf;a7mifEk
jzpf.? ajcaxmufESifh E=wfoD;rnf;I rsufpd eDonf?
tzkdESifhtrrSm tenf;i,fom uGmjcm;I iSufuav;
rsm;rSm iSurf ESiyhf I
dk wl-uonf?
u7uwfonf jrpfjyifEiS w
hf uG opfyifcsKzH w
k f aygrsm;
aom tif;tkdif acsmif;ajrmif;rsm;wGif tkyfoif; zGJ\I
aewwfonf? a7jyifa7atmuf7Sd ykd;rFm;rsm;ESifh a7
ay:yifrsm;ukd pm;aomuf -uonf? a7ikyf usiv
f sio
f nf?
ysHoef;7mY vsifjrefI awmifyH&kdufwwfonf?
rsm;aomtm;jzifh a7jyifwiG f uyfI yso
H ef;jyD;v~if opf
ikwf csKzH w
k pf onfw\dkudk usiv
f sipf mG wdr;f a7Smif oGm;Ekid f
onf? yso
H ef;pOf tvGeq
f n
l pH mG vnf; atmfwwfonf?
toku
d rf sm;ukd opfuidk ;f / jruf/ iSuaf rG;/ iSuaf wmif
rsm;jzifha7pyf7Sd ajrjyifrS 10 ay 15 ayce\fjrifhaom
opfacgif;rsm;wGif jyKvkyaf vh 7So
d nf? wjrKHv~if O 8
vHk;rS 14 vkH; txd7SdwwfI wpfcgwpf7H 22 vkH;
txdyif 7Sw
d wfonf? Orsm;rSm jzLI ajymifvufacsmrGwf
aeonf? O.t7G,frSm ysrf;r~ tvsm; 1 'or ^
vufrESifh jyuf 1 'or 29 vufrcef\ 7Sdwwfonf?

pmqdkonf oU7mZf1110 jynfhESpfwGif bk7m;a[m


0dowdedygwfvm bmwd, ZmwfawmfudkrSD;nGefzl;
a0a0/ u`ef;oajy. tpcsDaom rif;vS,OfEkysKd\udk
zG\J qo
dk nf? xkyd sKd\wiG f
aomfuxGwx
f u
G /f zufqw
G v
f wfvwf/7ifcwfa7Fa7F/
rd;k apGeeD /D o7zDxyfxyf/ ZvyfarF;arF;/ rkav; qihq
f ih/f
-umyGihf0g0g/ ,if;rmvef;vef;/ teef;7Sm;7Sm;/ pum;
0if;0if;/ tif-uif;7Fif7Fif/ oZifvlvl/ rL vd=ifvd=if/
yef;cdik cf ikd Ef iS /fh
ponfjzihf pum;vH;k rsm;udk a0qm Edik ef if;pGm zG\J E\JG xm;
onf? pum;vHk;-uG,f0I pum;wefqmqifEdkifpGrf;
7Sv
d o
S nf?
pmqdkonf rif;7JausmfpGm av;xyf ausmif;wnf
armfueG ;f rsm;ESifh 7wkrsm;udv
k nf; pyfqcdk ahJ vonf?

u70du/o~if ? ?o~iu
f 70duonf anmif7rf; acwf
oU7mZf 991 ckESpf tif;0jrdK\Y eef;wufawmfrlaom
omvGefrif;w7m;-uD; vufxufwGif xif7Sm;aom
pmqkad wmfwpfO;D jzpfonf? ZmwdrmS ykcef;-uD; jrdK\aus;
ydkifoif7Gm jzpfonf? o~ifu70duonf yxrausmf
atmifpx
H m;q7mawmf. wynfw
h pfO;D jzpf.?
oU7mZf 996 ckEpS w
f iG f wufxeG ;f v~0H g cs7D wk
yd'k pf o
kH ;kH yd'k u
f kd oGi;f onf? ,if;7wkukd bk7ifu ESpo
f uf
awmfrlI/ a7FusnfawmufwGif oGif;ESH odrf;qnf;um
tvdu
k 7f wk rsm;udak 7;om; avhusuo
f nf[k qdo
k nf?
Tpmqdkonf e7ywd a7vm; 7wkydk'fpHk udkvnf;
a7;onf? yk*jH rKd \b\Jv
G ;l wm; udv
k nf;a7;onf[k qko
d nf?
xkdvl;wm;pmrludk rawG\7ao;aomfvnf; vl;wm;a7;
cJh&dk;rSefv~if ta[mif;qHk;vl;wm; jzpfayrnf?

teD;uyf &kduful;xm;aom u7a0;7GufESihf tzl;rsm;

u7a0;yif ? ?u7a0;yifonf jrefrmEdik if H tES\Ht


jym;Y aygufaomf vnf; weom7D awmifyikd ;f wGio
f m
tajrmuftjrm; awG\7onf? Ttyifonf opf-urf;yd;k
rsK;d 0if tyifwpfrsK;d jzpfI/ opf-urf;yd;k yifEiS fh cyfqifqif
wlonf? tjrifrh mS ay 30 rS 40 txd7.
dS ? txufjrefrm
jynf awmifuek ;f a'orsm;wGiq
f ifbef;u7a0; [kac:
aom u7a0;yifwpfrsKd; aygufonf? u7a0;7Guf.
yHo
k !mefrmS vSo
H mG ;yH7k I
dS -uGyq
f wfonf?
u7a0;yifudk vlwkdif; jrifbl;-urnf r[kwfacs?
od\kaomf u7a0;7Guf tajcmufrsm;udrk l vlwikd ;f awG\jrif
76

www.foreverspace.com.m

u70dwif u
S f

u70dwfazmif

bl;&Hrk u/ rnfo\dk toH;k csEikd yf u


kH kd od-uayonf? [if;cwf
tarF;t-udKirf sm;wGif u7a0;7Guyf g0ifonf? axmywf
xrif;/ 'efaygufxrif;ponfw\dk wiG f u7a0;7Gurf yg
v~if rjyD;acs? b,aq; az:7mYvnf; u7a0;7Guf
yg0ifonf?
u7a0;om;.ta7mifrSm vdaRmfndKa7mif jzpfI
prkepf yg;eH\ oif;vsuf7o
dS nf? vSyI toift
h wifrh m
ojzihf tdraf qmuf7ef tjyif/ysOt
f w
k -f uGyEf iS fh bD&pkd aom
tdrt
f oH;k taqmifrsm; jyKvyk f Edik o
f nf? u7a0;om;udk
tom;aoatmif jyKvyk jf yD;rS toH;k csoiho
f nf? od\kaomf
omref tajcmuf c H e nf ; jzif h tom;aoatmif
jyKvkyfygu aumufauG; uGJtuf wwfaoma-umifh/
aygif;wif tajcmufceH nf;udo
k m toH;k jyKoifo
h nf?

rnfolr~ wyftyfaocsmpGm rod-uay?(u70dwf


azgif vnf;7=? )
u70dwfazgif ? ?a7S;jrefrm rif;wk\d a7a-umif;
xGuf pHy,fawmfr7l mY avSawmfazgifawmf trsK;d rsK;d udk
pD;eif; oH;k aqmifavh7-dS uonf? wd;k azgifawmf/ pmr7D
azgifawmf/ u70dwaf zgifawmf[I
l azgifawmf trsK;d rsK;d
7S7d mY u70dwaf zgifonf xif7mS ;I vlord sm; avonf?
u70dwfazgif[k trnfwGifjcif;rSm u70dwfiSuf.
yHko!meftwdkif; xkvkyf rGrf;rHxm;aoma-umifh
jzpfonf? azgifOD;wGif u70dwfiSuf. OD;acgif;ESihf
wlpGm zefwD;I yJhacsmifwGifum; tjrD;ozG,faumhI
wufaponf? azgifawmfay:wGif bHt
k qihq
f ih7f adS om
jymm'f wpfaqmifrS oH;k aqmiftxd txGww
f ifxm;
onf?xkad zgifawmfukd bk7if{u7mZfEiS fh rdz7k m;acgif-uD;
rsm;om toH;k jyK-uonf? ppfcsw
D uf7mY u70dwf azgif
udk toH;k rjyKacs? rif;yGo
J bif qif,if usi;f y7mYom
u70dwaf zgifukd pD;eif;avh 7So
d nf? u70dwaf zgifonf
,ckacwf yifv,fu;l Zdro
f abm-uD;rsm;ozG,f us,f
jyef\I oGm;vm7mY oufomacsmifcso
d nf? rif; yGo
J bif
tcrf;tem;rsm;wGif rif;rdz7k m;wk\d wufa7muf pD;eif;
aom u70dwfazgifawmfudk avSmfum;rsm;u-udK;jzihf
csdwq
f w
JG ,
JG l -uavonf?

u70dwfiSuf ? ?u70dwf iSuo


f nf [dr0Mm O-o
wpfrsKd; jzpfonf[q
k o
kd nf? tvGeo
f m,maom toH
rsm;udk u70dwo
f /H -udK;-umoHrsm;ESifh Edi= ;f ,SOaf vh7jdS cif;
udak xmufaomf u70dwif u
S o
f nf tvGef toHomaom
iSurf sK;d jzpf[efwal yonf?
u70dwaf zgif [kac:aom a7,mOfwiG f u70dwif u
S f
. o!mefwnfaqmufavh 7S-d uaomfvnf;/ E=wo
f ;D
7iftyk f tawmifEpS zf ufEiS fh iSuw
f pfaumif tjzpfuo
kd m
omreftm;jzifh od-u7I trSwt
f om; twdtus r7Sd
acs? TiSu.
f O/ todu
k Ef iS fh tavhtx rsm;udv
k nf;

a7S;jrefrmrif;rsm;vufxufu rif;yGJobifY toHk;jyKcJhonhf azmifawmfukd twkckd;xm;aom ,ckacwf u70dwfazmif

77

www.foreverspace.com.m

u7mcsDjrdK\

u7m;aumhjrdK\

u7mcsdjrdK\ ? ?u7mcsdjrdK\onf tdNd, usGef;qG,f


taemufbufydkif; odKe,f7SdoabmqdyfjrKd\ jzpfI/
yguPwefEikd if .
H jrdK\awmfjzpfjyD;v~if tdNKjrpf0useG ;f ay:
a'o. ajrmufbufwGif wnf7Sd.? xkd\a-umifh
tdNKjrpfxGufaom 0g*Grf;/ qm;/ om;a7pdrf;/ odk;arG;
t-urf;ESifh *sKpH yg;wk\dukd u7mcsjd rdK\rw
S qihf tjcm;jrdK\e,f
Edik if rH sm;od\k wify\kad vonf? xko
d \kd u7mcsjd rKd \onf twGi;f
zuf7Sd e,frsm;twGuf xGufaygufjzpfojzihf ukefpnf
ul;oef; a7mif;0,fa7;Y xif7mS ;aomjrdK\jzpfonf? ygu
Pwef Edik if t
H wGuf Oa7mywku
d Ef iS fh teD;qH;k oabmqdyf
ESifh avqdypf cef;vnf;jzpfI tjcm;jrdK\-uD;rsm;ESifh rD;7
xm;jzihf qufo,
G v
f suf7o
dS nf? xkjd rdK\rS [du
k 'f 7Awf
e,fEiS fh tdNKjrpf0rS ;f wpfav~mufo\kd rD;7xm;jzifv
h nf;
aumif; a7vrf;rSvnf;aumif; ul;oef;oGm;vm Edkif
avonf?
u7mcsjd rdK\EiS fh 3 rdik cf ef\ uGma0;aom uD,mrm7DuseG ;f
wGif t-uD;qH;k aom oabmusif;rsm;udk wnfaqmuf
xm;.? xkjd rdK\wiG f bdvyfajrvkyif ef;ESifh wHigvkyif ef;
rsm;rSm xif7mS ;aom vkyif ef;-uD;rsm;jzpfavonf?
u7mcsjd rdK\. tus,t
f 0ef;rSmpwk 7ef;rdik f 812jzpfI
vlOD;a7rSm 1952 ckESpf oef;aumifpm7if;t7
1118000 jzpfonf?

u7m;aumhjrdK\ ? ?u7m;aumhjrdK\onf ydkvefEkdifiH.


jrdK\awmfa[mif; jzpfI APwsLvjrpf. vuf0b
J ufurf;
ay:wGifwnf7Sdonf? a7a-umif; toGm;tvmjzpf
aom jrpf&;kd a'o. xdyw
f iG f wnf7o
dS jzih/f pD;yGm;a7;zuf
ESihf EdkifiHa7;zufwdk\wGif ta7;ygavonf? rD;7xm;
vrf; qHjk rKd \ jzpfojzihv
f nf; ul;oef;a7mif;0,f7m A[dXk m
e-uD;jzpfaeonf? u7m;aumh jrdK\e,fY7Sad om aAsvu
d
qm;wGi;f rsm;rSm xif7mS ;-u.? u7m;aumhjrdK\ teD;wpf
0dkufwGif oGyf/ cJ/ ausmufrD;aoG;rsm; awG\7Sdvsuf/
"gwfyPnf;rsm;/ v,f,mqdik 7f mu7d,mrsm;/ puf u7d
,mrsm;ESifh txnftvdyrf sm;udk jyKvyk af 7mif;cs -uonf?
APwsLvjrpf. txufzufwGif 7Sdaom ausmuf
awmifukef;ay:wGif a7S;taqmufttHkrsm;udk awG\
Ekid .
f ? 14 7mpkEpS u
f aqmufvyk x
f m;aom bk7m;7Scd ;kd
ausmif;-uD;rSm a7S;ydv
k efb7k if tqufqufw\dkbo
d u
d f
cH,7l mae7m jzpfonfjh yif/ ydv
k eftmZmenf ykCKd vfrsm;
udkjr|KyfESHaom ae7mvnf;jzpfonf? u7m;aumh wU
odkvf ausmif;-uD;rSm 1364 ckESpfY zGihfcJhI tvGefa7S;
usaom ESpaf ygif;500 cef\u xif7mS ;cJah om emrnfausmf
eQwfq7m-uD; aumhyg;eduyf. ausmuf&kyfudk
xm;7Sad vonf?
'kwd, uBmppf-uD;twGif; 1939 ckESpfY *smref

yguPwefEkdifiH. jrdK\awmfjzpfaom u7mcsDjrdK\7Sd t,fvzifpwkef vrf;rwpfav~mufrS &=cif;wpfck

78

www.foreverspace.com.m

u7m;aumhjrdK\

u7du`ef;

ykdvefEkdifiH. jrdK\awmfa[mif;jzpfaom u7m;aumhjrdK\. wpfpdwfwa'oukd pdefar7Dbk7m;7Sdckd;ausmif;ay:rSausmfI jrif7yHk?

zsm;ok\d jzwfI wnf7adS ejyD;v~if ajrmufbufo\kd ajyjypf


pGmedrhfav~moGm;aomfvnf;/ awmifbufodk\rl yif
v,furf;ajc ausmufaqmif urf;yg;-uD;rsm;txd euf
apmufaom awmifeH7H-uD;ozG,f usqif; oGm;av
onf? xkad wmifwef;-uD;. tv,fA[dw
k iG 7f adS om yqD
vd7k w
D D awmifxyd rf S ayaygif;8000 r~jrih.
f ? xdak wmif
xdy.
f a7S;trnfrmS tdu
k 'f gawmifxyd f jzpfvsu/f Zkewf
rif;. arG;7m a'o[k qdkavonf? rsm;pGmaom v~Kd
ajrmifawmif-um;wkd\rSm euf&d=if;vSojzifh twGif;odk\
rnfonfhtcgr~ aea7mifrxkd;Edkifacs? awmifajcESihf
ajredrfhuGif;jyifwkd\wGif pyspf/ oHvGif/ vdaRmf/ a7Smuf
tp7Sdaom tyifrsm; xlxJpGm aygufa7muf-uonf?
yifv,furf;ajc wpfav~muf7v
dS iG jf yifrsm;wGif aq;ESifh
0grsm;udk pdu
k yf sKd;-u.? awmifaygonft
h avsmuf t
zk;d wef oWKrsm;7S7d m oH/cJ/ref*ed/uef\/a-u;eDEiS fh oGyf
wk\d ukd wl;az:vkyu
f ikd -f uavonf?
u7du`e;f wGif vlO;D a7 438239 7So
d nft
h euf/ oH;k
yHk ESpyf ckH ef\w\dkrmS *7dtquftEG,rf sm;jzpfI *7d,-kH unf
r=ukd vdu
k ef m -uonf? u7du`ef;olu`ef;om;wd\k onf
a7S;qefqef jzpf-uI/ pmzwf pma7;wwfol enf;onf?
wl7uDrsm; vufatmufo\dk usa7mufcphJ Ofu/ vltrsm;
yif rGwfpviftjzpfodk\ ul;ajymif;cJh-uonf? xkdtcg
rSpI ,ckacwfwikd af tmif c7pf,mefEiS t
fh Pvmrf t,l
0g'uGo
J nfh u7dusGe;f olusGe;f om; tcsif;csif;wk\d onf
r-umc+ wku
d cf u
kd af vh7-dS u.? v,f,mvkyif ef;txl;

wkd\onf u7m;aumhjrdK\udk odrf;ydkuf cJhuaomfvnf;/


ppfa-umifh jrdK\Y tysuftpD;rsm;pGm rjzpfvaS cs? 1945
ckEpS w
f iG f &k7pS pfwyfrsm;u jyefvnford ;f ydu
k I
f / ydv
k ef
wkd\vufokd\ jyeftyfvdkufavonf? u7m;aumhjrdK\.
cef\reS ;f ajc vlO;D a7rSm 350000 cef\jzpf.?
u7duGsef; ?
?ajrxJyifv,fta7S\yikd ;f wGi7f adS om
u7duef;onf tvsm; rdik 1f 60/ tus,f ^ rdik rf S 35
rdkiftxd7SdI/ {7d,mtm;jzihf pwk7ef;rdkif 3235 us,f
0ef;.? ajrxJyifv,fwiG f pwk t-uD;qH;k aomuseG ;f
jzpfonf? tD;*s;D ,ef; yifv,fjyif. awmifbufyikd ;f udk
uef\ve\jf zwfwnf7v
dS su/f *7dEikd if EH iS hf rdik f 60cef\umG I/
tm7Srdkif;em;ESihf rdkif100ausmfcef\ uGma0;onf?
Oa7mywdkufrS tm7SwdkufESihf tmz7duwdkufrsm;okd\
oGm;7m a7vrf;c7D; ay:wGifwnf7Sdojzifh ta7;yg
xif7Sm; avonf?
u7duseG ;f onf'@m7DyjkH yifEiS fh ordik ;f rsm;wGif vGecf hJ
aom ESpaf ygif;ig;axmif ausmaf vmufuyif xif ay:
ausmaf pmcJo
h nf? tD*spEf ikd if EH iS fh tm&Swu
dk rf S ,Of aus;
r=EiS w
fh uG twwfynmtrsK;d rsK;d wk\d Oa7mywdu
k o
f \kd ul;
puf jyef\ymG ;cJph Ofu/ vrf;ckvwfY 7Sad omuseG ;f jzpf onfh
tm;avsmpf mG / Edik if o
H rdik ;f qkid 7f m okawoDrsm; twGuf
txl;pdw0f ifpm;zG,7f ma'o jzpfavonf?
u7duseG ;f onf awmifxx
l yfaygrsm;I qD;ESi;f zH;k tkyf
avmufatmif jrihrf m;aom awmifxyd f rsm;pGm7So
d nf?
awmifwef;-u;D wpfco
k nf u`e;f .wpfzufzsm;rS wpfzuf
79

www.foreverspace.com.m

u7du`ef;

u7dtkdpkwf

a7S;acwf,Ofaus;r= xGef;um;cJhaom u7du`ef;7Sd zufpawmhjrdK\onf ,cktcg Tokd\ysufpD;,kd,Gif;I aeayjyD?

twGi;f Y *smrefw\dk onf avxD;wyfom;rsm;udk toH;k


jyKI 'v-urf; wku
d cf u
kd jf yD;v~if u7duseG ;f udk odr;f ydu
k f
vdkuf-u.? r[mrdwfwyfrsm;onf 1945 ck arv
a7mufro
S m u7duseG ;f udk jyefvnf odr;f ydu
k Ef ikd -f uonf?
,cktcg a7S;acwf u7d ,Ofaus;r=. tarGtESprf sm;
udk a7S;a[mif;yPnf; 7SmazGw;l az:a7; tzG\Jrsm;.vH\kv
a-umifh trsm;tjym;yif jyefvnf awG\7Sd-u7avjyD?
a7S;u7d jrdK\awmfjzpfaom aemhqyfjrdK\ ae7ma[mif;udk
wl;az:cJh7m/ u7dbk7if rdkif;aemh. 0uyg o!mef
eef;awmfa[mif;udk awG\7cdS -hJ uonf?
,ckacwfwGif xif7Sm;aomjrdK\rsm;rSm umeD,mESihf
uef'D,mwkd\ jzpf-u.? umeD,mjrdK\onf xdkusGef;.
jrdK\awmf jzpfvsuf/ vlOD;a728000 ausmfcef\ 7Sdonf?
uef',
D mjrdK\onf acwfrDS oabmqdyaf umif; 7So
d nfjh yif/
ta7mif;t0,f -uD;us,fojzihf u7dusGef;wGif t-uD;
qHk;jrdK\-uD; jzpfonf? vlOD;a7 42500cef\.? u7d
usGef;. t"du vkyfief;rsm;rSm qyfjymcsufvkyfjcif;/
'decf v
J yk jf cif;/ oHviG q
f ED iS fh opfo;D rsK;d pHw
k \dkukd Edik if jH cm;od\k
tajrmuftjrm; wify\kd jcif;wk\d jzpfavonf?
u7d,m ? ? ( wefqmyvm7=? )

ojzihf oHvGifyif pdkufysKd;jcif;rSm trsm;vkyfudkifaom


tvkyjf zpfonf?
bDpD 1000 jynfEh pS cf ef\uyif *7d vlrsK;d wd\konf tD;*s;D
,ef; ,Ofaus;r=udkzsufqD;I u7du`ef;udkygpdk;rkd;chJ-u
onf? xdktcgrSpI u7dvlrsKd;wkd\onf uBmhordkif;
wGif arS;rdSefoGm;cJhavonf? xdkaemufbDpD 6^ ckESpf
wGif a7mrvlrsKd;rsm; u7du`ef;okd\ a7mufvmI odrf;
ydu
k v
f u
kd -f uonf? a7mrEdik if aH wmf-uD; jydKuGo
J mG ;aom
tcg/ u7du`e;f onf qm7qifvrl sK;d wk\d. vufatmuf
odk\ usa7mufoGm;jyD;aemuf rGwfpvif yifv,f"g;jy
pcef;wpfct
k jzpfo\kd oufav~mcJah vonf? at'D 960
jynhEf pS w
f iG f Akid Zf if;wkid f Ekid if aH wmf. tpdwt
f ykid ;f wpfck
jzpfcJhjyD;aemuf pwkt,l0g' wkdufyGJtwGif; at'D
1204 ckESpfwGif ADeD;7Sef;wkd\. EdkifxufpD;eif;tkyfcsKyf
jcif;udk cH7jyefonf? 1669 ckESpfwGif wl7uDwkd\onf
tESpf 20 -umr~ 0ef;7H vky-f uH-ujyD;aemuf u7dusGe;f
udk odr;f ydu
k v
f u
kd -f u.? wl7uDw\dk. vufatmufwiG f
,if;wkd\. 7ufpufaom tkyfcsKyfenf; wkd\a-umifhif;/
tPvmrft,l0g' c7pf,meft,l0g'[lI t,l0g'
uGjJ ym;vmjcif;a-umifh if;/ ykeu
f efx-uGrr= sm;ESifh t"du
&k+f;rsm; r-um c+ay:aygufcJhavonf? okd\7mwGif
1913 ckEpS Yf aAmfvuef ppfyrJG sm;tjyD;wGif wl7uDonf
u7du`e;f udk *7dw\dktm; vFaJ jymif;ay;vku
d 7f 7m/ xkt
d cg
rSpI *7dydkifjzpfvmavonf? 'kwd,uBmppf-uD;

u7Dtdkpkwf ? ?jrefrmEdkifiHwGif ajrwGif;Y jrKyfxm;


7onfh opfom;udjk zpfap/ ajrjyifay:Y xm;7onfo
h pf
80

www.foreverspace.com.m

u7Dtpdk w
k f

u7D;qyfb7k if

om;udk jzpfap/ -um7Snf cHatmif a7eHow


k v
f rd ;f xm;
wwfonfh enf;wl/ taemuf EdkifiHrsm;wGif opfESihf
ausmufrD;aoG;rS xkwf,l77Sdaom u7Dtkdpkwf qDjzihf
opfom;rsm;udk okwv
f rd ;f wwf-u.?
txl;ojzihf rD;7xm; oHvrf;atmufcH ZvDzg;wH;k
rsm;rSm tyltat;'+fukd tjrJcH ae7onft
h jyif ae\pOf
ckwfarmif; vsuf7Sdaom rD;7xm;wGJrsm;. tav;csdef
tm;a-umifh aqG;jrnfh ysufpD;vG,fwwf.? okd\jzpfI
ZvDzg;wH;k rsm; -um7Sncf aH tmif u7Dtpdk w
k q
f jD zihf okwf
vdr;f xm;avh7o
dS nf? "gwfr;D wdik f a-u;eef;wkid f ponf
rsm;udkvnf; xdkqDjzihf okwfvdrf;xm;avh7Sd-uonf?
ausmufr;D aoG;rSjzpfap/ opfom;rSjzpfap/ xkw,
f l
jyD;cgpY u7Dtdkpkwf qDonf ta7miftqif; r7Sdacs?
od\k7mwGif tcsed t
f wef-umvmonft
h cg ndKoGm;onf?
xdq
k .
D teH\rmS tvGepf ;l 7S.?
oif;0ifom;rS xkw,
f 7l 7So
d nfh u7Dtpdk w
k q
f rD mS tem
cGJpdwf7mY jzpfap/ oGm;rsm; uko7mY jzpfap/ tvGef
toH;k 0ifaom tefwq
D ufywpf (tykyEf idk af q;/ tem;r
,Of;aq;) jzpfayonf?
ausmufrD;aoG; uW7mrS xkwf,l 77Sdaom
u7Dtpdk w
k f qDrmS t7nfyspfonf?
ppf&=H;bk7if u7D;qyftm; rD;pifwif&=d\7ef jyifqifaepOf

u7D;qyfbk7if(bDpD 560546) ?
?u7D;qyf
bk7ifonf tD;*s;D ,ef; yifv,f urf;ajcay:7Sd taemuf
ydkif; tm7Srdkif;em;wGif t0iftygjzpfaom vpf'D;,m;
Edik if u
H kd aemufq;kH pd;k pHco
hJ nfh bk7ifjzpfonf? xdak cwf
tcgu csr;f om -uG,0f qH;k aom bk7ifwpfyg; jzpfcI
hJ /
ol. *k+o
f wif;rSm ta0;teD; ausm-f um;cJah vonf?
vpf'D;,m; a7FwGif;rsm;rS a7Ftajrmuftjrm; 7
onfjh yif/ yufw;kd vyfjrpftwGi;f 7Sd oJrsm;udk usi,
f jl cif;
jzifhvnf; a7Ftrsm;tjym; 77SdonfhtwGuf u7D;qyf
bk7if. b@mawmfwu
dk rf mS a7Frsm;jzifh jynhv
f ~rf;ae
cJhonf?tvGef-uG,f0onfh tjzpfudk az:jyvdkonfh
tcgaZmwduolaX;ESihf cdkif;Ed=if;I jrefrmrsm;
ajymavhajymx7SdouJhodk\/ taemufEdkifiHrsm;wGifvnf;
u7D;qyfvkd csrf;omav7Jh [k wifpm;ajymavh 7S-d u
.? tm7Srikd ;f em; urf;ajcwpfav~mufwiG 7f adS om *7djrdK\
rsm;udk pd;k rd;k 7ojzihf if;/ *7dEikd if EH iS fh ul;oef; a7mif;0,f
cJ7h ojzifh u7D;qyfb7k ifonf *7dw\dEk iS t
hf xl; 7if;ES;D cJ.
h ?
ul;oef; a7mif;0,fa7; xGef;um;cJhojzifh wkdif;jynf
pnfyif om,m7Scd o
hJ nfjh yif/ wdik ;f oljynfom; wk\dvnf;
csrf;omwd;k wufc-hJ uonf? xdrk if;vufxufwiG f a7F

*g; ESiafh iG'*g;rsm;udk yxrqH;k oGe;f vkyf oH;k pGcJ o


hJ nf
[k tqk7d adS vonf?
vpf'D;,m;EdkifiH. jrdK\awmfjzpfaom qm'pfjrdK\wGif
u7D;qyfbk7if. crf;em;vSaom eef;awmf-uD;7Sd7m/
ausmf-um;vSojzihf 7yfa0;a'owkd\rS vltrsm; vm
a7muf-unhf&= -uavonf? xkdodk\ vma7muf-unhf
&=olrsm;xJwGif *7dvlrsKd; Oya'jyK ynm7Sd-uD; qkdvGef
vnf; yg0if.? ynm7St
d aygif;ESihf jidrahf jimif; om,m
pGmaevdak om u7D;qyfonf wpfae\aomf yg7Sm;bk7if
qdik ;f 7yf. e,fcs\JpufuiG ;f twGi;f usqif;cJ7h avonf?
ppf7dyfppfaiG\rsm; oef;vmaomtcg u7D;qyf
bk7ifonf 'Jvzdik jf rKd \7dS ewfueG ;f ok\pd pfwu
kd o
f ifh rwdu
k o
f ihf
a[mude;f xkwaf y;7efapwref vFwI
f ar;jref;vdu
k .
f ?
77Sv
d maom tajzrSm u7D;qyf ppfwu
dk cf ahJ omf wefc;kd
-uD;aom Edik if aH wmf-uD; ysupf ;D vWH\[k jzpfojzihf u7D;
qyfonf 7efol yg7Sm;Edik if t
H m; acsr=e;f Edik rf nf[k t
xifa7mufcahJ vonf? od\k7mwGif qm'pfppfyYJG yg;7Si;f
wkd\u tEdkif7 vdkufojzifh ol.EdkifiH-uD;om ysufpD;
oGm;77Smavonf?
81

www.foreverspace.com.m

u7D;qyfb7k if

u&l;qkd; a7mfAifqef

yg;7Sm;bk7if qdik ;f 7yfonf u7D;qyftm; t7Sif vwf


vwf rD;&d=\owf7ef trdef\csrSwfvdkuf.? rD;pifay:odk\
a7mufaeaom u7D;qyfonf rD;awmufrD;v~H -uD;I
-uD;I vmonfwGif/ qkdvGef.trnfudkoHk;-udrfoHk;cg
jrnfwrf; vku
d af vonf? xkt
d cg qdik ;f 7yfb7k ifonf
u7D;qyftm; aotHhqJqJrS tb,fa-umifh qkdvGefudk
wrf;w 7oenf;[kar;.? u7D;qyfu olonf ol.
csrf;om -uG,f0jcif; pdwfaysmf&Fifjcif;wkd\ESihfpyfvsOf;I
qdv
k eG t
f m; -uGm;0gcJb
h ;l a-umif;/ qdv
k eG u
f uH-uRmwk\d
rSmqef;us,v
f o
S jzifh vlwpfO;D wpfa,muftm; aovGef
rSom aysmf7Fifjcif; 7Sd/ r7Sd csD;rGrf; Edkifrnf[k jyefvnf
acsybl;a-umif; ponfjzihf ajz-um;avonf? qdkif;
7yfbk7ifvnf; tajzudk-um;onfhtcg pdwfwGif
xdckdufoGm;7um;/ u7D;qyftm; ao'+frSvFwfI
ol.eef;awmfwiG f aumif;pGm jyKpkxm;cJah vonf?

wpfu`ef;Y csxm;cJh7ef ajymavonf? xkdtcsdefwGif


7Gufoabmonf awmifydkif; ypdzdwfa'o7Sd *sLtef
zgeef;'ufu`e;f uav;teD;rS jzwfomG ; vsu7f o
dS jzifh
qJvuwfukd xdu
k `ef;ay:Y csxm;cJo
h nf? oabmudk
urf;rS cGmawmhrnftjyKwiG f qJvuwfonf ol.trSm;
udkaemifw7um ol\udk xm;rypfcJhbJ jyefac:oGm;7ef
awmif;yefjyefonf? od\7k mwGif u_Dwefonf ol.awmif;
yefcsufukd rvdu
k af vsmbJ oabmudk urf;rScmG I c7D;
qufvuf xGucf ahJ vonf? Tod\kjzihf vlou
l if;rJah om
u`ef;uav;ay:wGifqJvuwfonf wpfa,mufxD;
wnf; aexkdifcJh77m av;ESpfESifh av;vajrmufaom
1^09ckZefe0g7DvwGifrSxdku`ef;uav;teD;odk\jzwf
oef;oGm;aomt*vdyf 7Gufoabm wpfpif;u
awG\7o
dS jzihf u,fq,fc7hJ avonf?
xkdav;ESpfausmf umvtwGif;Y qJvuwfonf
u`ef;uav; teD;rS oabmrsm; r-umc+ jzwfoef;
oGm;onfudkvSrf;I jrif7aomfvnf;/ xkdoabmrsm;
ay:rSvlrsm; -um;odatmif atmf[pfac:iif7efr
wwfEikd o
f jzifh aomifwif vsuaf ecJ.
h ? wpfcgYum;
oabmwpfpif;onf u`e;f uav;. urf;ajcod\k tvGef
eD;uyfpmG qdu
k u
f yfvmonfwiG /f qJvuwfonf 0rf;
omtm;7 ajy;I-unfv
h u
dk 7f m 7efol pydeEf ikd if rH S oabm
jzpfaeaoma-umifh/ tultnD rawmif;0Hh&Hkomru
oabmom;rsm; ol\udkrjrifap7ef opfyif-uD; wpfyif
ay:ok\dyif wufa7muf yke;f atmif;I aecJ7h bl;avonf?
wpfae\aomf 'sKtrnf7Sd jAdwdo~ 7Gufoabm
wpfpif;onf uHtm;avsmpf mG xku
d ef;teD;od\k a7muf7dS
vmjyD;aemufu_Dwefu oabmom;tcsKd\udk aomuf
a77Sm7ef tvd\kigS u`e;f ay:od\k apvFwv
f u
kd 7f m oabm
om;rsm;onf xkdu`ef; ay:Y om;a7rsm;udk qifjref;
xm;aom vl&ikd ;f wpfa,mufukd awG\jrif -u7avonf?
xkdvl&dkif;um; qJvuwfyifjzpf.? oabm u_Dwef
0ka7mh*sm;onf qJvuwf. tjzpfoepftvH;k pHu
k kd ar;
jref; pHpk rf;I rSww
f rf;wif xm;jyD;aemuf ESpt
f enf;i,f
twGif;Y yifv,fc7D;jzifh uBmvSnhfcJhjcif; ac: pm
tkyfwGifqJuvwf ta-umif;udk xnfhoGif; a7;om;
cJah vonf?
qJuvwfonf u`e;f ay:Y wpfu,
kd w
f nf; use7f pf
cJph Of ol\wiG 7f adS omyPnf;rsm;rSm ol.t0wftpm;rsm;/
tdyf7mvdyfwpfck/ wlrD;aoewfwpfvuf/ cJ,rf;rD;
ausmufEiS fh aq;7Gut
f enf;i,f/ ykqed w
f pfvuf/ armif;cs
"g; wpfacsmif;/ vufzuf7nfu7m; wpfv;kH /usr;f pmtkyf

u&l;qdk;a7mfAifqef ? ? 'ef;e,J 'Dzkd; a7;om;


aom a7mfAifqef u&l;qd;k 0Kudk -um;bl;-uayrnf?
xdk0KrSm pma7;q7m. xkd;xGif;Om+f ouf
oufjzifha7;om;aom 0Kr[kwfbJ wu,f tjzpf
tysuf wpfcu
k kd rlwnfvsuaf 7;om;jcif;jzpfonf? 0K
wGif Zmwftdrfwnfxm;aom u`ef;uav;rSm awmif
tar7duwdu
k f csv
D ED ikd if H urf;ajcrS rdik f 400 tuGmwGif
7Sdaom *sLtefzgeef;'ufu`ef;pkwGif yg0ifavonf?
'Dz;kd onf a7mfAifqefu&l;qd;k 0Kukd a7;om;7mwGif
xdu
k `e;f uav;ok\d uk,
d w
f idk f a7muf7I
dS aexdik cf 7hJ aom
t,fvufZNm qJvuwf. ud,
k af wG\ pGe\fpm;cef;wk\dukd
rSDjirf;jyKI a7;om;xm;a-umif; od7.? xkda-umifh
u&l;qdk;onf qJvuwf jzpfa-umif; xif7Sm;onf?
t,fvufZNm qJvuwfum; 16^6 ckESpfwGif arG;
zGm;I1^21 ckESpfwGif tedP a7mufcJhaom jAdwdo~vl
rsKd; oabmom;wpfO;D jzpfavonf?
qJvuwfonf t*vefjynf zdu
k &f i=d ,
f me,f vm;*d;k
aus;vufwGif zGm;jrifI/ vlvm; ajrmufaomtcg
oabmom;tjzpf toufarG;cJ.
h ? xkt
d csdew
f iG f t*
vefEiS hf pydeEf ikd if w
H \do
k nf ppfjzpfvsu7f -dS u7m/ qJvuwf
onfvnf; 7efopl ydeo
f abmrsm;udk wku
d cf u
kd 7f mYulnD
aqmif7u
G 7f ef awmifyifv,f[k ac:wGiaf om ypdzw
d f
ork]7mok\d xGucf mG vmcJo
h nf? wzef 1^04 ckEpS w
f iG f
t*vyd 7f u
G o
f abmwpfpif;Y rmvdet
f jzpf tr=xrf;I
yifv,f c7D;xGucf jhJyef7m/ vrf;c7D;wGif oabm u_Dwef
ESifh roifhrjrwf jzpfaoma-umifh rdrdtm; eD;7mu`ef;
82

www.foreverspace.com.m

u&l;qkd; a7mfAifqef
ESifh tjcm;ao;Ekyaf om yPnf;tenf;i,f jzpf.? tqkyd g
yPnf;rsm;wGif twkdif;twm twGuftcsuf qdkif7m
wefqmyvmrsm;ESihf pmtkyftcsKd\vnf; ygao;7m
xkdpmtkyfrsm;udk zwf&=,if;jzifhysif;7dtm;i,fr=udk ajz
azsmufc7hJ avonf? qJvuwfonf aexdik 7f ef wJi,f
wpfcu
k kd ygvmaom u7d,m wefqmyvmwk\djzifh rjzpf
jzpfatmif aqmufvkyfI trdk;udkjrufajcmuf rsm;jzihf
rkd;onf? usGef;ay:wGif 7dQm[lIr7Sdojzihf awm&dkif;
wd7>mefrsm;udk ypfcwfzrf;,lI rD;uifpm;aomuf7.?
Todk\jzifh ae xdkifvmcJh7m tenf;i,f r~om
ygvmaom ,rf ; rsm;
vnf; ukecf ef; cJah vjyD?
xkdtcg wd7>mefrsm;udk
t vG,w
f ul ypfcwfzrf;
,ljcif; rjyKEdkif&Hkr~ru
rD;tvdk\iSgyifv~if opf
om;ESpfacsmif;udk wyif
wyef; yGww
f u
dk ,
f 7l av
onf? om;aumifrsm;
udk wpfaeukef wpfaecef;
acsmif;ajrmif; zrf;,lrS
om wpf7ufpm ESpf7uf
pm vHkavmuf&Hkr~ 77Sd
onf? odk\jzpfI ,cif
u uJhodk\ t0 rpm;Ekdif
awmh b J tvG e f w 7m
qmavmif rGwfodyfrS
om pm;7 awmhonf?
ig;rsm;udkrl vkdo
aus;iSufa-umifacG; wkd\ukdom
avmuf zrf;,l77SdEkdif
.? okd\7mwGif 7uf-um 7SnfcHatmifqm;e,fxm;7ef
qm;r7Sad oma-umifh ig;tpm; ykZeG w
f yk f rsm;udo
k m zrf;
,lavawmhonf?
qJvuwfonf aeom;usvmaom tcgyifv,f
vdyrf sm;udk 7SmazGI pm;aomufonfjh yif awmqdwrf sm;
udkaemufrS twif;ajy;vdkufI zrf;qD; owfjzwfEdkif
onftxd zswfvwf vsifjrefvmonf?
ygvmaom t0wftpm;rsm;udk ae\pOf 0wfqif
ae7aoma-umifh r-umrDyif a[mif;EGrf; pkwfjywf-u
onfwiG f ypfcwf zrf;,l7&Sad om awmqdw&f ikd ;f rsm;.
om;a7jzihf tusDabmif;bDESihf OD;xkyfrsm; csKyfvkyf
onf? xkdom;a7rsm;udk csKyfvkyf7mY t0wftpm;
83

a[mif;rsm;rS 77Sdaomcsnfyifwkd\jzifhvnf;aumif; ajc


tdwfa[mif;rsm;rS 77Sdaom odk;arG;csnfyifwkd\jzifh
vnf;aumif; tyfrygbJ cJ,Of;pGm csKyfvkyf7.?
a7mfAifqefu&l;qdk;0KwGif pma7;q7m 'Dzkd;u
u&l;qd;k onf -uufwal 7G; uav;rsm;ESifh qdwu
f av;
rsm;udk taz:tvk\digS ,Ofyg;atmif arG;jrLxm;onf[k
qkad vonf? qJvuwfrmS rlum; olaexkid af om u`e;f
uav;wGif -uGurf sm; aomif;use;f vSojzihf a-umifrsm;
arG;jrLI xkd-uGufwkd\.7efudkokwfoif7onf[kqkd.?
xkad -umifrsm;rSm,cifu xku
d `e;f uav;ok\d wpfcgwpf7H
qku
d u
f yf vmwwfaom
oabmrsm; rS usef7pfcJh
[ef7Sdonfh
a-umif
rsm; rSqif;ouf ayguf
zGm;vmI vlESihftae
a0;ojzifh wjznf;jznf;
awmpdwf0ifoGm; onf
[k qdkavonf? qJv
uwfonf ysif;7daom
tcgrsm;Y ol a rG ; jrL
xm; aoma-umifrsm;
qd w f i ,f u av;rsm;
ESihfyif upm; aysmfyg;
7avonf? a7mfAifqef
u&l ; qd k ; 0KY yg7d S
ouJhodk\ xkdu`ef; ay:
wGif wpfcgwpf7H
vlom;pm; vl&dkif;rsm;
vma7muf wwfa-umif;/
tazmfjyKcJh77Smol u&l;qkd;
zd k ; aom-um ac:
wynhfausmf 7Sda-umif; ponfwkd\um; qJvuwf.
wu,fh tjzpftysuf pGe\fpm;r=rsm;wGif ryg0ifc-hJ uacs
qJvuwfonf ,Ofaus;aom vlavmu-uD;ESihf ESpf
twef-umr~ tqufjywfaecJo
h jzif/h ol\tm;u,fq,f
aom oabmom;rsm;ESifh awG\aomtcg rdr.
d bmom
7if; pum;udk em;rvnfoavmuf jzpfae.? tpm;t
aomufwkd\udkvnf; rpm;wwfoavmuf jzpfaeawmh
onf? qJvuwfonf t*vefjynfo\kd jyefvnf a7muf
7SdjyD;aemuf/ 1^11 ckESpf txd u_Dwefa7mh*sm; vuf
atmufwiG yf if tr=xrf;cJ.
h ? xdak emufoabmwpfpif;
wGif 0ifa7muftr=xrf;,if;yif 1^21 ckEpS Yf uG,v
f eG f
tedPa7mufcahJ vonf?

www.foreverspace.com.m

t,l0'a-umifjh zpfymG ;7aomppfyrJG sm;


ocifa,&= zGm;jrif7m *s&;l qvrf;jrKd \ukd ydik q
f ikd af 7;twGuf tESpf 200 twGi;f Y c7pf,mefw\do
k nf rGwpf vifw\kEd iS fh
8 -udrrf ~aoG;acsmif;pD; wku
d cf u
kd cf -hJ u.? xdk ppfyrJG sm;a-umifh tysuef mcJo
h avmuf tusK;d vnf; rsm;cJah yonf?
yxru&l;qdwfppfyGJrSm 1069 ckrS 99 ckESpftwGif;
jzpfymG ;cJ.
h ? *s&;l qvrf;Y c7pf,mefw\dktm; qm7qif
rsm; u n|O;f yef;yHu
k kd xkt
d wdik ;f -unfah ev~i/f uJonf
xufuv
J mI c7pf,eft,l0g'tm; vFr;f rd;k oGm; rnfukd
pd;k 7dr7f ojzif/h uvm;rGejf rdK\wiG f t,l0g'qkid 7f m tpnf;
ta0;-u;D usi;f yI qm7qifw\t
dk m; wdu
k cf u
kd f ESrd Ef iS ;f 7ef
qH;k jzwf-uonf? xkt
d a7;wGif yDwmo [mrpfonf
t,l 0g'apmfum;ol qm7qifwkd\tm; wdkufcdkufacs
r=e;f 7ef Oa7my wpfciG o
f \kd vSnv
hf nfI vHa= qmfcahJ vonf?
Oa7myrS vltrsm;onf ygvufpwdkif;jynfodk\ csD
wufI *s&;l qvrf;jrKd \ukd odr;f ydu
k 7f ef wyf-u;D ESpw
f yfukd
zGJ\pnf;cJhonf? wyfwpfwyfudk yDwmo[m rpfu
acgif; aqmifI usefwyfwpfwyfukd a0:vwm o
yJev
D uftrnf7dS ol7aJ umif;u acgif;aqmif avonf?
yDwm acgif;aqmifaomwyfrmS uwku
d u
f &du
k f wyfz\JG
I xGuv
f m-uojzif/h tpDtpOfvnf;ruse/ vufeuf
vnf; rjynfph akH cs? xk\d jyifta7S\ Edik if rH sm;ok\d csw
D uf7m
vrf;c7D;onf yifyef;cufcv
J I
S / ygvufpwdik ;f ok\d ra7muf

u&l;qdwfppfyGJrsm; ? ?Ak< t,l0g'Dw\dkonf jrwf


pGmbk7m; yGiafh wmfr7l m Ak<*g,mudk txGwt
f jrwfxm;
I bk7m;zl; oGm;-uouJhokd\/ c7pf,mefwkd\onfvnf;
ocifa,&= zGm;jrifawmfr7l ma'ojzpfaom *s&;l qvrf; jrdK\
udk txGwt
f jrwfxm;vsuf bk7m;zl;oGm;avh7-dS uonf?
tv,facwftwGi;f Oa7my wdu
k o
f m;wk\d *s&;l qvrf;jrKd \
ok\d bk7m;zl;oGm;-upOfu/ *s&l;qvrf;jrdK\wnf77dS m yg
vufpwdik ;f jynfukd tkypf ;kd vsu7f adS om tm7yfrw
G pf vif
wd\konf c7pf,mefb7k m;zl;rsm;ukd taESmift
h ,Suf rjyKchJ
acs? okd\aomf 11 7mpkESpfwGif *s&l;qvrf;jrdK\onf
xkad cwfu qm7qifac:onfh qJv*sw
G w
f 7ufw\dk vuf
atmufo\dk usa7mufomG ;ojzifh c7pf,mef bk7m;zl;rsm;rSm
tm7yfrw
G pf vifw\dk vufxufuuJo
h \kd r[kwrf b
l J n|O;f
yef;ESyd pf ufjcif;udck -H u7.? xdt
k cg c7pf,mefwo
k\d nf rcH
r7yfEikd jf zpfI rdrw
d \kdtxGwt
f jrwfxm;7mjzpfaom aoOf
jrudk qm7qifw\kv
d ufrS jyefvnford ;f ydu
k Ef ikd 7f ef -uKd ;pm;
-uuke.
f ? Tok\djzihf 11 7mpkEpS rf S 13 7mpkEpS w
f idk af tmif
u&l;qdwf ppfyaJG ygif; 7Sp-f udrrf ~ jzpfymG ;cJah vonf?

yxru&l;qdyfppfyGJY *s&l;qvrf;jrdK\wGif;okd\ a*ghz7D acgif;aqmifaom u&l;qdwfwyfom;rsm; 0ifa7mufvmpOf

84

www.foreverspace.com.m

u&l;qdwfppfyGJrsm;
rDuyif wyfom;rsm; aoa-u ysuf
pD;-uojzihf ta7;rvScJhacs? odk\7m
wGif a0:vwm acgif;aqmifonfh
wyfum; uGefpwefwDEdky,fjrdK\t
a7muf csw
D ufEikd cf ahJ vonf?
xkw
d yf 2wyf xGuo
f mG ;jy;D rS rif;nD
rif;om;rsm;ESihf ol7Jaumif;ajrmuf
jrm;pGm acgif;aqmifyg0ifonfh pepf
wus usifhom;7jyD;aomwyfrsm;
onf ygvufpwkid ;f jynfbufo\kd quf
vufcsw
D uf-uonf? ,if;od\k csw
D uf
wdu
k cf u
kd 7f m vrf;wpfav~uw
f iG f c7pf
,mef w k d \ zuf r S tustqH k ; rsm;
oavmuf qm7qifwkd\bufrSvnf;
wwd,u&l;qdwfppfyGJrS 7pfcsufbk7ifESihf wyfom;rsm;
tysuftpD;emvSonf? vrf;wp
av~muf 7 S d jrd K \ - uD ; rsm;ud k od r f ;
fh *vefjynfb7k if yxr
ydu
k Ef ikd I
f 1099 ckEpS w
f iG f rdrw
d \d.
k 7nf7,
G cf suf yef;wkid f 7mZfb7k if/ jyifopfb7k if zdvpfEiS t
f \djk zpfavonf? z7uf'7pfAgA a7mhqmrSm tm7S
jzpfaom *s&l;qvrf; jrdK\-uD;udk aoG;acsmif;pD;r~ wku
d f 7pfcsww
cdkufjyD;aemuf odrf;ydkuf-uonf? xkdtcgwGif u&l; rdik ;f em;od\ka7mufI jrKd \wpfjrKd \ord ;f jy;D rS jrpfwpfjrpfukd jzwf
qdwpf pfwyfrsm;zufrS acgif;aqmif wpfO;D jzpfaom Al,eG f ul;pOf a7epfIuHuek af vonf? xkad -umihf 7pfcswEf iS fh
jrKd \om; a*ghz7Dtm;*s&;l qvrf; bk7iftjzpf wifajrm| ufI zdvpf ESpfOD;om acgif;aqmifI *s&l;qvrf; jrdK\odk\
k -f ujyD;
aoOfajrudk umuG,f apmifah 7Smuf7ef xm;cJ-h uonf? csDwufc-hJ u7onf? ok\d aomf {ujrdK\ukd odr;f ydu
xdpk Ofu u&l;qdwpf pfwyfrsm;wGif yg0if qifEo
JG rl sm; aomf xdkacgif;aqmifbk7ifESpfOD;wkd\ oabmuGJvGJ
rSm *k+x
f ;l bG\Jx;l ESifh ausmaf pmjcif;udk omru/ v,f,m -uojzifh zdvpfonf wyfacgufI jyefvmcJhonf?
rd;k ajr a7FaiGtrsm;vnf; 77S-d uonf? xkad -umifh aemif 7pfcswf wOD;wnf; ygvufpwdkif;wGif usef7pfcJhI
k cf u
dk af ejyD;aemuf ajr|mv
f ifch suf r7Sv
d S
acwfrsm;Y u&l;qdwf ppfwyf-uD;rsm;wGif vdu
k yf gwdu
k f qufvuf wdu
cdu
k v
f o
kd rl sm; tawmfyif aygrsm;cJ.
h ? od\kaomf xko
d rl sm; ojzifh qJv'if;ESifh ppfajyjidr;f a7; pmcsKyf csKyaf vonf?
rSm t,l0g'twGuf wku
d cf u
kd jf cif;xuf rdrw
d \dkausmaf pm xkpd mcsKyjf zihf c7pf,mefb7k m;zl;rsm;tm; rGwpf vifw\dku
f u
S 7f ef qJv'if;xHrS uwd7cJh avonf?
udW7d rdS /= csw
D uf7mvrf;rS jynfe,frsm;udk vk,ufwu
dk f raESmih,
pwk u&l;qdwfppfyGJwGif zvef;'g;e,fpm;
cdu
k v
f rdk r= sm;twGuf vku
d yf golu ydI
k rsm; jym; avonf?
114^ckEpS rf S 49ckEpS w
f iG f 'kw,
d u&l;qdwpf pfyJG jzpfymG ; aumihaA:v'Gif acgif;aqmifI ygvufpwdkif; jynf
jyefonf? xkpd pfyw
JG iG f jyifopfbek ;f -u;D pdeAf g;e'fu aqmf zufodk\ csDwufaomfvnf;/ Aif;epfjrdK\ta7mufwGif
-oI/ *smreDEikd if rH S wwd,uGe;f 7'fb7k ifEiS hf jyifopfEikd if H uGefpwefwDEdky,fjrdK\rS ppfulac:ojzihf xkdjrdK\odk\oGm;
oWrvl0w
D \kyd g0ifaom u&l;qdww
f yf-u;D onf ygvuf a7mufum {u7mZfbk7iftm; eef;jyefwifa7;udk
pwdik ;f zufo\kd csw
D ufc.
hJ ? od\kaomf pDrH cef\crJG = nHzh si;f jcif; uln7D avonf? xkad -umifh ygvufpwdik ;f od\kyif ra7muf
bJ uGepf wefwED ykd ,fjrdK\ukd u&l;qdwf wyfom;rsm;u
a-umifh ygvufpwdik ;f od\k ra7muf rDyif r&=rvSta7;edrI
hf
wdkufcdkuf vk,uf -u.? {u7mZf bk7if uG,fvGef
jyefvnfqw
k cf mG vmcJ-h u7onf?
h cg aAmfv'Gio
f nf xD;eef;udk qufcaH vonf?
xkad emuf tESpaf v;q,fcef\wiG f xif7mS ;vSaomrGwf onft
yVru&l;qdwfppfyGJ (122829) wGifum; acgif;
pvifacgif;aqmif qJv'if;bk7ifu *s&;l qvrf;jrdK\ udk
wkdufcdkufodrf;ydkufojzifh wwd,u&l;qdwfppfyGJ (1 aqmif jzpfol *smreDjynf7h iS f z7uf'7pfonf c7pf ,mef
aoOfajrudk ydik af om tD*spfb7k ifEiS fh aphpyfa7; pmcsKyf
1891191) jzpfymG ; 7jyefonf? (qJv'if; 7=? )xkt
d
-udru
f acgif;aqmiforl sm;rSm z7uf'7pfAgAa7mqm{u
85

www.foreverspace.com.m

u&l;qdwfppfyGJrsm;

ua7qD;wkdufyGJ

rsm; csKyq
f jkd cif;tm;jzihf ppfrwdu
k 7f bJ *s&;l qvrf;jrdK\ukd
7cJah vonf//
od\kaomf 1244 ckEpS w
f iG f wl7uDw\du
k c7pf,mefaoOf
ajrudkodrf;ydkuf-ujyefojzihf/ jyifopfbk7if e0rvl0D
acgif;aqmifjyD;v~if qXru&l;qdwpf pfy(JG 124^1254)
udq
k ifEJF -ujyefonf? xdpk pfyw
JG iG f xkpd Oftcg uygvuf
pwdkif;okd\ wufa7muf7m tcsuftjcmjzpfonfh tD
*spfEdkifiHodk\ csDwuf wkdufcdkufavonf? xdkppfyGJwGif
c7pf ,mefw\dzk ufrt
S a7;edrI
hf vl0b
D 7k ifu,
kd w
f ikd f tzrf;
cH7jyD;v~if a-u;aiG tajrmuftjrm;ay;a7G;rS vGwf
ajrmufcahJ vonf?
jyifopfb7k if pdev
f 0l ED iS fh t*vefjynfb7k if yxrtuf
'Gyrf if;om;wd\k acgif;aqmifIoWr u&l;qdwpf pfyu
JG kd
pwif -ujyefonf? od\kaomf pdev
f 0l rD mS ppfwu
kd af e,if;
yvdyaf 7m*gjzihf uG,v
f eG f oGm;I/ c7pf,mefo7l aJ umif;
rsm; xdef;odrf;apmifha7SmufcJhaom ygvufpwdkif;jynf
7Sd jrdK\-uD;rsm;onfvnf; wpfjrdK\jyD;wpfjrdK\ rGwfpvif
rsm;vufo\kd usa7muf-uavonf? 1291 ckEpS f tvGef
wGif u&l;qdyfppfyGJrsm; r7Sdawmhacs?
ESpaf ygif;ESp7f mcef\twGi;f u&l;qdwpf pfy-JGu;D rsm; wpfck
jyD;wpfck jzpfymG ;cJo
h nf? t,l0g'udk ta-umif;jyKvsuf
pGe\fpm;vdrk /= wku
d cf u
kd ,
f if; yPnf;OPm wku
d cf u
kd v
f ,
k v
l kd
r=/ emrnfausm-f um;vkrd /= e,fajrrsm;77Sv
d rkd = wk\da-umifh
u&l;qdwf ppfy-JG uD;rsm; jzpfcahJ vonf? xko
d \kd jzpfap7ef
vnf; ta-umif;7SmI-udK; pm;cJ-h u.? xdak cwf tcgu
u&l;qdwfppfwyfrsm; tvGefacwfpm; cJh-uonf? xkd\
a-umifh 1212 ckEpS cf ef\wiG f uav;rsm;yif u&l;qdwpf pf
wyfwpfwyf zG\Jpnf;cJh avonf? xku
d av;rsm;rSm *smreD
ESifh tDwvDw\drk S jzpf-uI ajrxJyifv,fukd jzwfoef;um
ygvufpwdik ;f jynfukd csw
D ufomG ;-u.? uav;rsm;tm;
bk7m;ocifu apmifha7SmufulnDojzifh olwkd\. 7nf
7G,fcsuf jynfhpHkvdrhfrnf[k ar~mfvifh -uaomfvnf;/
uav;tajrmuftjrm;yif ysufpD;aoqHk;I tcsKd\rSm
aiG0,fuseG t
f jzpf a7mif;pm;jcif; cH-u7avonf?
,if;ok\djzifh u&l;qdwf ppfyrJG sm;rSm t&H;= rsm;cJo
h nf[k
qk7d ayrnf?od\kaomf tjrwfxu
G o
f nfh tcsurf sm;vnf;
qdak y ao;onf? ,if;od\krmS xdak cwfxt
kd cgu wpfO;D udk
wpfO;D wku
d cf u
kd o
f wfjzwf aecJah omOa7mjynfe,frsm;
onf7nf7,
G cf suf wpfcw
k nf; twGuf aygif;pnf; vm
-uonf? ,Ofaus;r= tqift
h wef;edru
hf scahJ om Oa7my
taemufyikd ;f Edik if rH sm;onf ,Ofaus;r=tqiht
f wef;jrihf
onfh ta7S\bufEikd if rH sm;ESifh qufqv
H m-u7ojzifh ,Of

aus;r= wk;d wuf vmonf? ta7S\Eikd if rH sm;uJo


h \kd aumif;
aumif;ae aumif;aumif;pm;vsuf pnf;pdrf cHpm;7rSe;f
odvmonf? xkda-umifh ,cifu rawG\rjrifbl;onfh

oWru&l;qdwfppfyGJrprD aumif;jcD;cH,laeaom pdwfvl0D

yPnf;rsm;udk oH;k pGv


J m-uI ta7S\Eikd if rH sm;ESifh ukeo
f ,
G f
r=rsm; jyKvkyv
f mavonf? ukepf nf a7mif;0,fjcif;jzihf
vnf; wefc;dk -uD;rm;vmaom Aif;epf/ *s;D Ed;k 0g; ponfh
jrdK\-uD;rsm; ay:aygufvmavonf? xk\djyif ta7S\Eikd if rH sm;
. tawG;tac: t,ltqrsm;udk pOf;pm;vm-u.?
,if;od\jk zihf 15 7mpkEpS af vmufwiG f Oa7mywku
d Yf twwf
ynm jyefvnfqef;opfacwfjzpfaom acwfqef;csdef
ay:ayguf7ef tajccHtkwfjrpfrsm; wjznf;jznf;
csco
Jh nf[k qkEd ikd o
f nf? xdak -umifh u&l;qdwf ppfyrJG sm;
onf Oa7my. tajctae jyKjyifajymif;vJa7; .
tajccHtw
k cf syfrsm;[kqv
kd ~if rSm;rnfr[kwaf cs?
ua7;qD;wdu
k yf JG ? ?ua7qD;wku
d yf o
JG nf jyifopfEiS fh
t*vdyfwkd\ jzpfyGm; -uonfh ESpfwpf7mppfyGJrS wkdufyGJ
wpfyjJG zpfI/ 1346 ck -o*kwv
f 26 7ufae\wiG f jyifopf
86

www.foreverspace.com.m

ua7qD;wku
d yf JG
Edik if H ta7S\ajrmufbuf ar;jrpfurf;ay:7Sd xkpd Ofu u
a7qD;7Gm uav;teD;wGif jzpfymG ;cJ.
h ? ,cktcgwGirf l
xkd7Gmuav; rSm jrdK\uav;wpfjrdK\ jzpfaejyD;v~if/
ua7qD;wku
d yf aJG -umifh xif7mS ;avonf?
xdw
k u
kd yf rJG mS t*vefjynf7h iS f wwd, tuf'yG f bk7if
ESifh jyifopfjynf7h iS f qXr zdvpfb7k ifw\dk vufxufwiG f
jzpfymG ;aom ppfyJG jzpfonf? tuf'yG b
f 7k ifonf rdr.
d
wyfrsm;udk aemfref'eD ,frS jzwfIcsw
D ufapjyD;v~i/f -o
*kwv
f 25 7ufae\wiG f ua7qD;teD; ae7maumif;wpfck
wGif wyfcsaeavonf? t*vyd pf pfwyfrsm; csw
D ufvm
a-umif; od7aom jyifopfwyfrsm;onf t*vdyfrsm;
udk wdkufcdkuf7ef trSDvdkufvm-uonf? tuf'Gyf bk
7ifonf jyifopfw\dk vdu
k v
f ma-umif;odojzihf ckcw
H u
dk f
cdu
k 7f ef toifjh yifqif xm;onf? -o*kwv
f 26 7ufae\
eHeufapmapmwGif t*vyd w
f \7dk 7dS m a'ozufo\kd jyifopfw\dk
a7muf7v
dS maomtcg/ jyifopfw\dk. wyfrsm;rSm z&dzk 7J
jzpfae.? od\kaomf zdvpfrmS rdr.
d olaumif;rsm; wku
d f
wGe;f csuaf -umif/h wyfukd aumif;pGmem;cGirfh ay;bJ t*
vdyfwkd\udk pwifwkdufcdkuf avonf?
jyifopfw\.
dk tiftm;rSm t*vyd w
f \.
dk tiftm;xuf

oHk;av;qru omaomfvnf;/ wyfrsm;rSm pnf;urf;


ao0yfjcif; trdef\&dkaousKd;EGHjcif;rsm; r7Sday? xkd\jyif
qdck o
hJ nft
h wkid ;f t*vyd w
f \dkrmS awmifuek ;f qifajcav~m
ay:rS ae7maumif;7xm;I -udKwif jyifqifxm;r=
vnf;7S.
d ? t*vyd w
f \dkzufrS ppfa-umif;oH;k a-umif; cGJ
xm;7m/ tuf'yG b
f 7k ifu,
kd w
f idk f wpfa-umif;udu
k yG u
f J
I/ wpfa-umif;udk touf16ESprf ~om 7Sad o;aom om;
awmf tdraf 7S\Oy7mZm Avufy7ihu
f tkycf sKyfavonf?
usefwpfa-umif;udrk l r;rwfrsm;utkycf sKyfonf?
xdpk pfyw
JG iG f av;jrm;rsm;jzifh pwif wku
d cf u
kd -f u7m
t*vyd w
f \zdk ufu jrm;a7;omavonf? xkad -umifh aemuf
bufrS jyifopfjrif;wyf ol7aJ umif;wk\drmS t*vyd w
f \dkukd
vlcsi;f ,SOf wku
d Ef ikd 7f ef a7S\o\kd twif;wd;k wGu7f m/ ud,
k fh
wyfukd ud,
k jf yefeif;rdI jyifopfwyfom;rsm;pGm qH;k &H;=
7avonf? ,if;ok\d jyifopf ajcvsiw
f yfEiS fh jrif;wyfw\dk
&ke;f 7if;qefcwf jzpfaepOf/ t*vyd w
f \dzk ufrS csuaf umif;
,lI jrm;aygif;rsm;pGmjzifh '7pyf ypfcwfojzihf jyifopfw\dk
twHk;t&Hk; usqHk; avonf?
xdw
k u
kd yf rJG mS wpfzufEiS fh wpfzuf oJorJ rJ J wku
d cf u
dk
-f u7m rsm;pGmjyif;xefvo
S nf? Avufy7ihrf if;om;um; xkd

jyifopftay: t*vdyfwkd\Ekdfifvkdufaom ua7qD;wkdfufyGJ

87

www.foreverspace.com.m

u&krd ,
D rf

u&kda7S;Zmxkd;enf;

wku
d yf w
JG iG f xl;cseG pf mG wku
d cf u
kd af tmifjrifc.
hJ ? wku
d yf rJG mS
xkad e\ nzufwiG jf y;D qH;k 7m jyifopfw\zdk ufrS wyfv;kH jyKwrf ~
usqHk;avonf? xkdtxJwGifjyif opfbk 7if.
r[mrdwfbk7ifrsm;/ rif;nDrif;om; trsm;tjym;yif
usq;kH onf? t*vyd w
f \kb
d ufrS tustqk;H um; enf;yg;
vS.? ua7qD;wku
d yf rJG mS ESpw
f pf7mppfyYJG t*vyd w
f \du
k
jyifopfw\dt
k ay: uke;f zufwiG f yxrqH;k atmifjrifvu
kd f
aom wdu
k yf JG jzpfI Edik if o
H rdik ;f wGif xif7mS ;cJah vonf?

ESihf rpm;Edkifaoma-umifh ,cifu tvGefacwfpm;cJh


aom epfu,f7nfprd jf cif;udk toH;k rrsm;awmhbJ u&drk D
,rf 7nf pdrfjcif;udk rsm;pGmtoHk;jyKvm-u./ u&dkrD
,rf7nf pdrfxm;aom yPnf;rsm;.rsufESmjyifrsm;
onf tyGwf twdu
k u
f kd aumif;pGm cHEidk .
f ? u&drk u
kd f
ac: u&drk ,
D rf oWK&ikd ;f udk oWK usKzd rdk sm;. twGi;f cH
yPnf; tjzpfjzihf toH;k jyK-u.? u&drk ,
D rf[o
l nfrmS
*7dpum; u&dkrm rSqif;ouf vmI ta7mif[k t
"d_g,f7.? u&krd ,
D rf j'yfaygif;rsm;Y ta7mif trsKd;
rsK;d &d-u
S .? jr/ eDvm/ yWjrm; paom wGi;f xGuaf usmuf
rsufwdk\. ta7mif uGJjym;jcm;em;r=onf xkdausmuf
rsu7f w
JG \kdwiG f yg0ifaom u&drk ,
D rfoWK tenf;trsm;
ay:wGif ta-umif; jyKonf? u&dkrD,rfj'yfaygif;rsm;
jzpf-uaom aA7D,rfu&drk w
d /f vufu&drk w
d /f Zifu
h &drk w
d f
wk\d rS ta7miftrsKd;rsKd;7Sad om jc,faq;rsm;ud7k 7S.
d ?
u&drk ,
D rf oWK&dik ;f jzpfaom u&drk u
kd u
f kd tmz7du
awmifydkif;awmif&dk; 'D;ZD;,m;e,f/ ,l*dkpvm;AD;,m;/
usL;Ag;/ e,l;u,fv'dk ;D eD;,m;/ wl7uDEiS fh &k&ES ikd if w
H \dk
wGif t"duwl;az:77So
d nf? u&drk w
d rSm tvGef tqdyf
jyif;xefaoma-umifh vufEiS fh udik w
f ,
G 7f mwGif txl;yif
owdjyK7onf? udk,fcmay:wGif xd7m7S7mrsm; 7SdI/
xkdxd7m 7S7mrsm;rSaoG;xJodk\ u&dkrdwf 0ifoGm;v~if
aoG;eDO rsm;udk zsufq;D ypfwwfonf?

u&dkrD,rf ? ?u&drk ,
D rfonf rmI aiGa7mifuo
hJ \kd
jzLjymajymifvufaom oWKjzpf.? rdv
k pf'eD rf/ wefpwif
ESifh ,la7;eD;,rf; j'yfpifrsm; tpkwiG yf g0ifI oWKpyf
rsm; jyKvkyf7mY rsm;pGmyif toHk;0if.? u&dkrD,rfudk
o,HZmw tjzpfjzifh 77SI
d / OUm rsm;wGiv
f nf; tenf;
i,fr~awG\7wwfonf? ok\daomf u&drk u
kd af c: u&drk ,
D rf
oWK&dkif;rsm;wGif trsm;tjym; awG\7.? u&dkrD,rf
oKukd oK&ikd ;f rS xkw,
f 7l mY tvGecf ufcI
J p7dwpf c
vnf; tvGerf sm; aoma-umifh ToWKrmS rxif7mS ;bJ
7SdcJhonf? vGefcJhaomESpfaygif; oHk;q,favmufurS
u&dkrD,rfudk vlodrsm;vm -ujyD;v~if pufr= vkyfief;
trsKd;rsKd;wk\d wiG f pwiftoH;k jyKvm-uonf?
tpGe;f cH oHr+duo
hJ \dk oHacs;rwuf/ tpGe;f rxifEidk f
aom oWKpyfrsm;udk jyKvyk 7f mY u&drk ,
D rfonfta7;yg
t7ma7mufq;kH aom oWKwpfcjk zpf.? oHacs;wufwwf
aom oHEiS o
fh rH +drsm;ukd u&drk ,
D rf od\kr[kwf epfu,f
a7mxm;aom u&drk ,
D rfEiS fh a7mpyfvu
dk af omtcg tvGef
tzkd;wefaom oWKpyfjzpfvmI oHacs;wufjcif;/
oHacs;pm;jcif;/ tufqpf pm;jcif;wk\d ukd cHEikd v
f monf?
Tod\k xl;uJaom *k+o
f Wd7adS oma-umifh oHacs; rwuf
Edik af tmif wm7Snx
f m;7rnfh yPnf; [lor~uu
d &drk ,
D rf
oWKpyfjzifh jyKvyk -f u.? epfu,fEiS u
fh &drk ,
D rf oWKEpS f
rsK;d udk a7mpyf jyKvyk x
f m;aom oWKpyfonf tvGejf yif;
aom tyl'+fukd cHEikd 7f nf7.
dS ? rnfr~yif tyljyif;aomf
vnf; tvG,fwulESihf ravmifusGrf; Edkifacs? xkd\
a-umifh tDvufx7pfa7'Da,wmac: v~ypf pfjzifh tyl
aiG\ay;aom u7d,mrsm;twGi;f 7Sd eef;-udK;uav;rsm;udk
epfu,fEiS hf u&drk ,
D rfw\kdjzifh a7mpyf jyKvkyx
f m;onf?
xk\djyif oHr+dukd u&drk ,
D rfEiS fh a7mpyfaomtcg tvGef
rmvmaoma-umift
h ajrmufqef usnq
f efrsm;/ aAgA,f
7ifrsm;/ armfawmfum; *D,mrsm; jyKvky7f mwGif rsm;pGm
toH;k jyK-uavonf?
u&drk ,
D rfoWKonf tvGerf mI tufqpfv,
G v
f ,
G f

u&dka7S;Zmxdk;enf; ? ?u&dak 7S; qdak om pum;rSm


jyifopfpum; ua7mhrS qif;oufvmI csw
d f [laom
teufuakd qmifavonf?
TZmxkd;enf;wGif tzsm;Y csdwfygaom oHr+d
od\kr[kwf t&d;k qHx;dk tyfwpfacsmif;jzifh Zmyef;uGuaf y:
atmif az:,l7avonf? Zm-urf;aygufrsm;udk azguf
7ef t&dk;jzifh jyKvkyfaom Zmxkd;tyfudktoHk;jyKI/ Zm
Ekrsm;udk azguf7ef oHr+dZmxkd;tyfudk toHk;jyK-u
onf? tkdif,mvefZmrsm;rSm vuf7mtvGefEkaom
Zmrsm;jzpf.?
u&dak 7S;Zmxk;d 7mY tajccH -udK;wef; tjzpfjzifh a7S;
OD;pGm zGwfjrD;xkd;I pwif rlwnf7onf? xdkaemuf
vkd7mZmyHkpH uGufay:atmifZmxkd;tyf tzsm;7Sdcsdwf
jzifh csnfr~ifudk 7pfum ausmhum csdwfI ,l7onf?
xkad emuftajccH -udK;wef;ay:wGif wdik f pdu
k 7f .?wkid f
pdu
k 7f mwGif -uKd ; wpfcgwif ESpcf gwif ponfjzifh vko
d vkd
-udK;udk wif7.? Tok\daom wdik pf u
kd ef nf;jzifh vd7k mZm
ESihf tus yHkpHrsm;udk tuGufaz:I xkd;Ekdifonf?
88

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

www.foreverspace.com.m

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHyGihfopfpyef;wpfyGihf

zGJ\pnf; tkyfcsKyfyHk tajccH Oya't7 xlaxmif7ef qHk;jzwfcJhaomu7ifjynfe,fudk jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHawmf.


ta7S\awmifbufwGif pGifhpGifhiGg;iGg; ay:vGifxif7Sm;pGm awG\jrif7 ayawmhrnf? yef;csDaq;r=ef;ouJhodk\aom obm0
&=ar~mfcif;wkd\jzifh a0a0qmqm 7SdvSayonf?

ajrmufbufY 7Srf;jynfe,fESihf u,m;jynfe,f/ta7S\


bufY oHviG jf rpfEiS fh ,if;.vufwufjzpfaom aomif
7if; jrpfw\dk tjcm;jzpfonfh ,d;k ',m;Edik if /H awmifbufY
usKdQrDc&dkifwGifyg0ifaom a7;jrdK\e,ftaemufbufY
awmificl &kid w
f iG f yg0ifaom a7wm7Sn/f awmifi/l xef;
wyif/ ausmuf-u;D ESifh a7Fusijf rKd \e,frsm;/ oxHk c&dik w
f iG f
yg0ifaom bD;vif;/ oxHEk iS fh aygifjrdK\e,frsm;/ usKQ
d rD
c&dik w
f iG f yg0ifaom usKu
d rf a7m/ rk'/kH usKQ
d rDEiS fh a7;
jrdK\e,frsm;7So
d nf?
jynfe,f. tus,ft0ef;rSm pwk7ef;rkdif 9341
jzpf.? c&dkifjrdK\e,ftvdkuf tus,ft0ef;rSmoHvGif
2666/ vd=if;bGJ\ 1^64/bm;tH 100^/ aumhu7dwf
1963/ -umtif; 1238/ oHawmif^03 pwk7ef;rkdif
toD;oD; jzpfonf?

u7ifjynfe,f ? ?jrefrmEdik if o
H nf vGwv
f yfa7;
7I
jynfaxmifpjk refrmEdik if u
H kd wnfaxmifvmaom tcgY
zG\Jpnf; tkycf sKyyf kH tajccHOya't7 aumfoal v; [laom
trnfjzifh oHviG cf &dik u
f kd tajcjyKum u7ifjynfe,fukd
vsmxm;ay;cJhonf? 1949 ckESpfrSp I autif'Dtdk
trnfcH u7if olyek w
f \kd. awmfveS f aomif;use;f r=rsm;
ay:ayguf v mcJ h o nf h w k d i f a tmif jynf a xmif p k
jrefrmEdik if aH wmftpd;k 7onf 1951 ckEpS f zG\Jpnf;tkycf sKyyf kH
tajccHOya'jyifqifcsuftufOya' (1951 ckESpf
tufOya'trSwf 61)udk ygvDrefwiG f jyXmef;I/ oHviG f
c&dik u
f kd jynfaxmifpk jrefrmEdik if H twGi;f wGif jynfaxmifpk
tzG\J 0ifwpfck tjzpfjzihzf \JGpnf; vsuf u7ifjynfe,f[k
wGifapcJhonf? xdkrS wpfyg; u7ifjynfe,fudk
yxrtqifhtaejzihf wdk;csJ\7ef awmifil c&dkifrS
oHawmifjrdK\e,f oxHkc&dkifrS vd=if;bGJ\ESihf bm;tH
jrdK\e,frsm;/ usKdQrDc&dkifrS aumhu7dwfESihf -umtif;
jrdK\e,frsm;udk u7if jynfe,fwiG f yl;aygif;yg0ifap7ef
1952 ckEpS w
f iG f u7ifjynfe,f wd;k cs\Jowfrw
S af 7;ya'
udk jy}mef;cJjh yefonf? Twd;k csJ\owfrw
S af 7; Oya'rSm
EdkifiHawmfoRwu trdef\a-umfjim xkwfjyefI
owfrSwfonfh ae\rSpIom tm+mwnf7rnfjzpf
7m/ 1953 ckESpf ukefvkeD; tcsdefa7mufonfh wkdif
atmif jynfe,fa'owGif aomif;usef; qlylr=rsm;
7Sdaeaoaoma-umifh tm+m wnf7ef owfrSwfEdkif
jcif; r7Sdao;I oHvGifc&dkifrSwpfyg; jynfe,f.
usefa'owkd\rSm u7ifjynfe,f tpdk;7. tkyfcsKyfr=
atmufo\kd ra7mufao;ay?

vlO;D a7
1948 ckESpf oef;acgifpm7if;t7 u7ifjynf
e,f. vlOD;a7rSm52^986 jzpf xdkvlOD;a7teuf
u7if trsKd;om;vlOD;a7rSm 3542^4 a,mufjzpf7m
vlOD;a7 tm;vHk;. 6^ 7mcdkifE=ef; ausmfausmfr~ jzpf
onf? u7if trsK;d om; rsm;tjyif/ rGe/f jrefrm/ awmifol
rsm;/ oHviG cf &dik w
f iG f 7Sr;f rsm;ESifh tjcm;vlrsK;d rsm;vnf;
aexdik -f uonf?
ajrrsuEf mS jyif
jynfe,f. ajrmufydkif;a'ojzpfaom oHawmif
e,fEiS fh zmyGecf &dik w
f \kdrmS awmawmif xlxyfv.
S ? jrihf
rm;aom awmifxGwf awmifxdyfrsm; awmifwef;
rsm;ESihf euf&d=if; 7Snfvsm;aom awmif-um;rsm;ayg
rsm;vSonf? awmifxw
G w
f \dkrmS yifv,fa7jyifxuf ay
4000ausmfrS 6000 ausmftxd jrihfrm;-u.? opf
awm-uD; rsm;rSmvnf;odyfonf; xlxyfvS.? oH
awmife,fwiG f ppfawmif;jrpf. ta7S\buf vufwuf
jzpfaom aomufa7cyfacsmif;ESihf ,if;.vufwuf
rsm; jzwfp;D I oHviG cf &dik Yf rl oHviG jf rpf. vufwuf
jzpfaom rJoavmufacsmif;/ ,Gef;Zvif;acsmif;ESihf
,if;. vufwufi,frsm;ESifh bDvif;jrpfw\kd 7Sad vonf?

wnfae7mESit
fh us,t
f 0ef;
u7ifjynfe,fonf jynfaxmifpk jrefrmEdik if H ta7S\
awmifzsm;wGif ajrmufbuf vWDwG'f 'D*7D 15 H15
(a7;jrdK\EiS fh wpfwef;wnf;)ESifh 'D*7D 19 3H 0 (a7eDjrdK\EiS hf
wpfwef;wnf;) ta7S\buf avmif*sDwG'f 'D*7D 96 H
15 ESihf 'D*7D 98 H55 pyf-um;wGif taemufajrmuf
rS ta7S\awmifqo
D \kd cyf,eG ;f ,Ge;f usO;f ajrmif;auG\aumuf
7Snv
f sm;pGmwnfaeonf?
e,ferd w
d rf mS ajrmufbufY 7rnf;oif;c&dik /f ta7S\
89

www.foreverspace.com.m

u7ifjynfe,f
jynfe,f. awmifbuf a'orsm; jzpfaom bm;tH
e,f/ vdi= ;f bG\Je,f/ aumhu7dwef ,fEiS fh -umtif;e,fw\kd
rSmrl ,d;k ',m;jrefrme,fpyf7dS a'ge awmifwef;-uD;ESifh
xkad wmifwef;-uD;. awmifp,
G w
f \dk 7S7d mrS wpfyg; t
aemufzufydkif;7Sd usefa'owkd\rSm rsm;aomtm;jzifh
ajrjyef\rsm; jzpf-u.? xkdajrjyef\wdk\wGif rsm;pGmr
jrihaf om awmif&;kd awmifuek ;f rsm; uGuw
f u
d u
G f -um;
7S-d uonf? -umtif; jrdK\e,fwiG af wmifyakH wmif/ tvH
wpf7m awmifwef;ESihf awmifnKd awmifwef;wk\d 7S-d u.?
a'o. ta7S\bufydkif;wGif opfawm-uD;rsm; 7SdI
opf a wm-ud K ;0d k i f ; trsm;yif x m;7S d a vonf ?
Ttydik ;f wGif jrpf-uD;jrpfi,f toG,o
f ,
G w
f \dkonf
ajrmufrSawmif/ awmifrS ajrmuf/ ta7S\rS taemuf/
pD;qif;vsuf 7S-d u.? xif7mS ;aomjrpfw\dkrmS oHviG jf rpf/
xdjk rpf. vufwuf jzpfaomaomif7if;jrpfEiS fh ,if;jrpf.
vufwufrsm;/ ybacsmif;/ vd=if;bGJ\acsmif; a[mif
oa7mjrpfEiS fh ,if;wk\dqI
kH jzpfvmaom *sKid ;f jrpf/ t
7Hjrpf. jrpfvufwufrsm; jzpfI/ -umtif;jrdK\e,fudk
awmifraS jrmufo\kd jzwfp;D aom Zrdacsmif;ESifh 0if;a,m
acsmif;wk\djzpf-uonf?

u7ifaus;7Gmukd ywfIum7Hxm;aom 0g;wyf. wHcg;0

buf oHawmife,fwGif awmifilrS oHawmifokd\vnf;


aumif; xkv
d rf;rScI
JG abm*vd-u;D udjk zwfum ta7S\buf
u,m;jynfe,f armfcsD oWKwiG ;f rsm;qDo\dk vnf;aumif;
uW7map;vrf; wpfck 7So
d nf? oHawmifEiS fh vdyo
f u
kd kd
qufxm;onfh EGm;0efwifvrf; 7So
d nf? oHviG f c&dik w
f iG f
bD;vif;rS ajrmufp;l pl;ok\d vmaomvrf;ao; wpfco
k nf
zgyGeu
f jkd zwfI ajrmufbuf ,d;k ',m;e,fpyf7dS ausmuf
n|yf txda7mufonf? wpfzef zgyGerf S awmifbufo\kd
u'dik w
f d udjk zwfI urmarmif;od\k a7mufaomf vrf;ao;
wpfck 7Sad o;onf? jynfe,fawmifyikd ;f wGif oxHrk v
S m
aom vrf;r-uD;onf 'l;7if;qdyfwGif 'Hkordacsmif;udk
jzwfI bm;tHwpfzufurf; oHviG jf rpfay:7Sd ul;qdyo
f \kd
aygufonf? bm;tHrS ajrmufbuf vdi= ;f bG\J ukd jzwfI
a&F*eG ;f od\kvnf;aumif; / awmifbuf aemifvo
kH \kdvnf;
aumif;/ vrf;aumif;7So
d nf? aumhu7dwef ,fwiG f *sKid ;f
jrpfay:7Sd usKH ';kd rS ta7S\buf aumhu7dwu
f jkd zwfI ,d;k '
,m;e,fpyf jr0wDtxdvnf;aumif;/ xdkvrf;rScGJI
-umtif;qdy-f u;D txdvnf;aumif;/ vrf;aumif;7So
d nf?
armfvjrdKif oHjzLZ7yf vrf;ay:7Sd rk'rkH S ta7S\bufo\kdvm
aomvrf;onf t7Hjrpfukd jzwfum rJoa7mho\dk vnf;
aumif; / rJoa7mhrw
S pfqihf ta7S\buf usKu
d 'f o
kH \kv
d nf;
aumif; vrf;wpfvrf; 7Sad o;onf? xdv
k rf;rsm; tjyif
jynfe,ftwGif;wGifvnf;aumif; jynfe,f tyokd\

vrf;yef;qufo,
G af 7;
jynfe,ftwGif rD;7xm;vrf;rsm; azmufvyk x
f m;jcif;
r7Sdao;ay? ajrrsufESmoGifjyif cufcJr= vG,fulr=udk
vdu
k I
f jynfe,fujkd zwfum azmufvyk f xm;aom vrf;
t-uD;ti,f trsKd;tpm; trsm;yif 7Sdonf? ajrmuf

*syfckwf7ufuef; 7ufaeaom u7iftrsKd;orD;

90

www.foreverspace.com.m

u7ifjynfe,f
vnf;aumif;/ oGm;Edkifaom EGm;0efwifvrf; uav;
rsm;7So
d nf? jrpfrsm;aygrsm;onft
h avsmuf xdjk rpfw\dkwiG f
a7a-umif;jzihf c7D;oGm;vmEdik o
f nf? zgyGecf &dik f twGi;f 7Sd
,Ge;f Zvif;acsmif;udk zgyGet
f xdvnf;aumif;/ bDvif;
jrpfa-umif;wGif ajrmufzuf azg0g;xmtxdvnf;aumif;/
oHviG jf rpfa-umif; wpfav~mufwiG v
f nf;aumif;/ avS
-uD;avSi,frsm; oGm;vmEdik o
f nf? oHviG jf rpfwiG f urm
armif;txd jynfwGif;a7a-umif; o,f,lydk\aqmifa7;
oabmrsm; oGm;vmedkifonf[kod7onf? *sKdifjrpf/
a[mifoa7mjrpf/ Zrdacsmif;wkd\wGifvnf; tenf;ESihf
trsm; a7a-umif;oGm;vmr=rsm; 7S-d uonfjzpf7m *sKid ;f jrpf
wpfav~uf usKH'dk;txdvnf;aumif;/ t7Hjrpf/
Zrd a csmif ; wpf a v~muf -umtif ; qd y f - uD ; txd
vnf;aumif;/ rD;oabmrsm; oGm;Edik o
f nf?
a7S;jrefrmrif;rsm; jrefrmEdkifiHtyodk\ ppfcsD7mjzpf
aom ppfa-umifvrf;-uD; 2 vrf;rSm Tjynfe,f
twGif;rS jzwfoef; oGm;onf? yxrvrf;rSm usKH'dk;rS
aumhu7dwfudkjzwfI jr0wDodk\ oGm;aomvrf;jzpfI
'kw,
d vrf;rSm oHjzLZ7yfrS Zrdacsmif;&d;k wpfav~muf jzwf
oef;oGm;aom bk7m;oH;k ql awmif-um;vrf; jzpfonf?
T'kwd,vrf;a-umif; wpfav~mufwGif *syefwkd\ -uD;
pd;k pOfu vltao taysmufrsm;vSonf[k emrnf-uD;
cJah om ,d;k ',m;Edik if EH iS fh qufvufazgufvyk x
f m;onfh
oHjzLZ7yf rD;7xm; vrf;7Scd o
hJ nf?
xGuu
f ek yf Pnf;rsm;
jynfe,f. yx0D taetxm;udk vdu
k I
f awmawmif
rsm;/ opfawm-uD;rsm;ESifh ajrjyef\ro
S bm0 yPnf;rsm;
xG u f 7 S d o nf ? jynf e ,f w pf c k v H k ; wG i f v,f , m
pdkufysKd;r= ESihf opfawmxGufyPnf;rsm; xkwfvkyfr=udk
vkyu
f ikd f -uonfjzpf7m/ oHviG cf &dik w
f iG f vlO;D a7 ^0
7mcdik Ef e= ;f rSm awmif,mvkyif ef;udk jyKvyk -f uI 16 7mcdik f
E=e;f rSm v,f ,mvkyif ef;udk vkyu
f ikd -f uonf? oHawmif
e,fEiS fh oHviG f c&dw
k \dkwiG f opfawmrsm; xlxyfaygrsm;
onfh tavsmuf opfvkyfief;udk vkyfudkif-uonfu
rsm;.? bm;tHwiG f v,f,mpdu
k yf sKd;r=ukd trsm;tpm;
jyKvyk af omfvnf; r-umc+a7-uD;aoma-umifv
h ,f,m
pdu
k yf sK;d r=ukd rsm; pGm xdcu
kd cf ahJ pavonf? qnfajrmif;
XmerS azgufvkyf xm;aom wl;ajrmif;rsm; r7Sdaomf
vnf; v,form;wk\du,
kd w
f idk f vdt
k yfaom ae7mrsm;wGif
wl;ajrmif;rsm;jzihf a7oG,I
f pdu
k yf sK;d -uonfrmS bm;tH
e,fwGif pwk7ef;rdkif 38r~7Sdonf? awmifbuf aumh
u7dwEf iS fh -umtif;e,f wd\kwiG f wl;ajrmif;wk\djzifh a7oG,f

umpdkufysKd; vkyfudkif-uaomfvnf; c7D;ra7mufvSay?


bm;tHjrdK\rmS ywf0ef;usiw
f iG f v,f,mpdu
k yf sK;d r= rxGe;f
um; vSaomfvnf; pyg;a7mif;t0,fY wGiu
f s,af om
jrdK\wpfjrdK\jzpfonf? aumhu7dwEf iS fh -umtif;e,frsm;wGif
pyg;pdkufysKd;aom a'orSm pwk7ef;rdkif 303 jzpf
onf? xkad 'o7Sd awmifurf; yg;,Hw\dw
k iG v
f nf; awmif
,mpdu
k yf sKd;r= tES\H tjym;7So
d nf?
v,f,mpdu
k yf sK;d a7;tjyif opfo0D vH pdu
k yf sK;d r=rsm;
vnf;7S7d m zgyGeef ,fwiG f oHy7mESiyfh ;kd pmyifrsm;udk vnf;
aumif;/ awmifbufydkif;wGif 'l;7if;/ vdrfarmf/ 0gESihf
aq;wkd\udk vnf;aumif;pdkufysKd;-uonf?
opfawmrsm;
jynfe,f.ta7S\buf wpfav~mufEiS fh ta7S\ajrmuf
buf/ ajrmbuf awmifbufpeG ;f a'owk\dwiG f opfawm
-u;D rsm;7SI
d / opfawmXmeu opfawme,frsm; zG\Jjy;D v~if
tkyfcsKyf vkyfudkifcJhonf? opfawm-udK;0dkif;rsm;tjzpf
ofrSwfxm;aom a'orsm;vnf; trsm;tjym;yif
7So
d nf? a'geawmifwef; ta7S\bufjzpfaom vdi= ;f bG\JjrdK\
e,fa'oonf aomif7if; opfawme,frsm;. wpfpw
d f
wpfa'ojzpfI xdak 'o. opfawme,ftus,rf mS pwk
7ef;rdik f 236 jzpf.? vdi= ;f bG\Je,fwiG f apmifah 7Smufxm;
aom opfawm-uKd ;0kid ;f 3ck/bm;tHe,fwiG f 3ck/ pkpak ygif;
pwk7ef; rkid af ygif; 101 7S/d opfawm-uKd ;0kid ;f 6 ck7o
dS nf?

awmif,mvkyfief;cGifodk\ xGufcGmvmaom u7ifrdom;pk

91

www.foreverspace.com.m

u7ifjynfe,f
aomif7if;opfawmrSm jynfe,f. awmifbufjzpf
aom a[mifoa7m jrpf0rS ;f txd us,0f ef;onf? jynf
e,f. awmifyikd ;f wGif a'geawmif ta7S\bufY apmifh
a7Smufxm;aom opfawm-udK;0dik ;f 9ck7o
dS nf? x-ku
d Kd ;
0dik ;f rsm;tjyif {uaygif; ^000 ausmf us,af om rJyvJh
aomif7if; -udK;0dik ;f rsm;vnf; 7Sad o;onf? xk-d udK;
0kdif;wkd\Y usGef;rsm;ukdom pkdufysKd;xm;onf? t7H
jrpf0rS ;f Yvnf; t7Hopfawme,f 7Sad o;onf? xdo
k pf
awmrSm Zrdacsmif;0Srf;ESihf a[mifoa7mjrpf0Srf; a'o
rsm;txd jzpf.? txufyg aomif7if; opfawme,fEiS fh
t7Hopfawme,fw\kdrS 77Sad om ESppf OftcGeaf wmf 0if
aiGrS 191920 ckESpfrS 193233 ckESpftxd ESpfpOf
ysr;f r~ 64545usyf jzpfonf?
Topfawmwk\d rS xGuaf omopfw\dkrmS trsK;d pHv
k aS y
onf? *&kwpdkuf apmifha7SmufpdkufysKd; xkwf,laom
opfrmS useG ;f jzpf.? ysO;f uwdk ysO;f r/ oue;f / unif/
opf,m/ tif/ ydawmufEiS fh 0g;rsm;vnf;xGu.
f ?opfv;kH
rsm;udk eD;pyf7m jrpfrsm;/ acsmif;rsm;rS ar~mcs-uonf?
Topfawmrsm;udk bHkabbm;rm;uk$+DESihf pwD;b
7m;om; uk$+Duvuf0g;-uD; tkycf -hJ u.? opfawm
xGuf tjcm;vlo;kH yPnf;wk\drmS opfap;ESifh oufi,fw\dk
jzpf-uonf? 1953 ckEpS w
f iG f xkwaf 0aom jrefrmEdik if H
pD;yGm;a7;ESifh pufr= vufr= pHpk rf;7SmazGa7; tpD7ifcpH mt7

aomif7if; opfawme,fwGif apmifha7Smufxm;aom


opfawm -udK;0dik ;f . tus,ft0ef;rSm 526000 {u
jzpfI t7Hopfawme,fYrl 640000 {u jzpfonf?
"mwfoWKrsm;
jynfe,ftwGif; rnfonfh"mwfoWKrsKd;rsm; xGuf
onfukd pepfwus xda7mufpmG 7SmazGppkH rf;jcif;rjyKEdik f
cJah o;ay? oHviG cf &dik w
f iG f oHEiS cfh J awG\77dS onf[v
k nf;
aumif;/ -umtif;e,f rd*owfacsmif;wGif a-u;eD/ awmifnKd
awmifta7S\bufwiG f oHjzL/ jynfe,f ta7S\bufpeG ;f ojyK
e,fwiG f caemufprd ;f / aomif7if;a'owGif oHEiS fh ausmuf
rD;aoG;rsm;awG\77dS onf[v
k nf;aumif;qdo
k nf? a'geawmif
&d;k wGif pHpk rf;7SmazGrnfqydk gu oHjzLESifh wefpwifoWK
rsm; awG\7EdS ikd o
f nf[k cef\reS ;f a-umif; 1953 ckEpS x
f w
k f
jrefrmEdkifiH pD;yGm;a7;ESifh pufr=vufr= pHkprf;7SmazGa7;
tpD7ifcHpmwGif az:jyxm;ayonf? jynfe,frS vrf;
cif;ausmuf trsm;tjym; xGufonf?
tkycf sKyfa7;
aomif;usef;olwkd\. aESmifh,Sufr= rjidrf;csrf;ao;
onfvnf; wpfa-umif;/ oHviG cf &dik rf t
S y jynfe,fwiG ;f
7Sd usejf rdK\e,frsm;udk jynfe,f tpd;k 7ok\d vFt
J yfa-umif;
oRw-u;D . trde\af -unmcsuf rxkwjf yef7ao;onfu
wpfa-umif;a-umifh jynfe,f udk
pD r H t k y f c sKyf c ef \ cG J r = r sm;rS m
1953 ckESpf ukefvkeD;onfhwkdif
atmif tajcwnf r d j cif ; r7S d
ao;ay? odk\7mwGif jynfe,frS
77S d E d k i f o nf h tcG e f a wmf p onf h
0if a iG r sm;/ jynf e ,f t wG u f
uk e f u srnf h toH k ; p7d w f w k d \ u d k
cef \ rS e f ; aom 7oH k ; aiG w d k \ ud k
rlwnfI ygvDrefrS jynfe,f.
7oHk;aiGwkd\udkcef\rSef;owf
rSwfay;cJhavonf? tjcm;jynf
e,f r sm;rS m uJ h o d k \ yif 7aiG E S i h f
oH k ; aiG rr~onf h t wG u f Ed k i f i H
awmf t pd k ; 7u jynf e ,f t m;
195253 ckESpfwGif axmufyHh
aiG 15odef;/ 1953 54ckESpf
wG i f 2 5od e f ; ay;cJ h o nf ? jynf
e,f . trsm;qH k ; aomcef \ rS e f ;

u7if'Hk;,drf;tu

92

www.foreverspace.com.m

u7ifjynfe,f

u7ifvlrsKd;

ajc 0ifaiGrSm opfawmESihf ajrcGefrSjzpf.? trsm;qHk;


aiGukef usrnf[k cef\rSef;xm;aom vkyfief;wkd\rSmrl
t7yf7yf pDpOftkyfcsKyfr=ESihf ynma7;vkyfief;rsm; jzpf
onfukd 195354 ckEpS f cef\reS ;f ajc 7oH;k aiGpm7if;Y awG\
7Sd7onf? jynfe,ftwGif; jidrf;csrf;r= 77SdonfESihftr~
jynfe,f.pnfyifom,mwk;d wufrnfrmS rkcsjzpfayonf?
OD;b&Sif

r~/ rtlyif c&dik w


f iG f 110000 ausm/f usKd QrD c&dik w
f iG f
100000 ausmf/ awmifilc&dkifwGif 90000 r~ toD;
toD;7S-d uonf? ,d;k ',m;Edik if w
H iG f u7if 50000 ausmf
7So
d nf[k cef\reS ;f 7onf? oHviG cf &dik Ef iS hf u,m;jynfe,f
rSwpfyg; useaf 'owd\w
k iG f a'otvdu
k f u7ifw\o
dk nf jref
rm/ rGef/ 7Srf;/ ,dk;',m ponfh vlrsKd;wdk\ESihf a7maESm
aexkid -f uonf?

u7ifvlrsKd; ? ?u7iftpk0if bmompum; ajym


qkd aom vlrsK;d wk\drmS jrefrm Edik if 7H dS wdik ;f 7if;om;wk\dteuf
'kwd, vlOD;a7trsm;qHk;jzpfonf? 1931ckESpf
oef;acgif pm7if;t7 u7ifvrl sKd; OD;a7rSm 136^6^3
jzpf.? 1911 ckEpS u
f wpfoef;r~om7Scd 7hJ m u7ifvrl sK;d
OD;a7 wkd;wufvsuf 7Sdonf[k qkd7rnf?
u7ifvrl sK;d wk\o
d nf jynfc&dik rf aS wmifbufo\dk yifv,f
xdif;/7rnf;oif;c&dik Ef iS fh 7Sr;f jynfawmifyikd ;f rS weom
7Dwikd ;f jrw
d cf &dik x
f d if;/ ys\HE\HaS exkid -f uonf? ,ck u,m;
jynfe,fac: u7ifeDe,fESihf ,cku7ifjynfe,fwGif
yg0ifaom oHviG cf &dik w
f \rdk w
S pfyg; tjcm;c&dik w
f \w
dk iG f u7if
wd\k rmS vlenf;pkrsm; jzpf-uonf? u,m;jynfe,fwiG f
45000 r~/ oHviG f c&kid w
f iG f 46000 r~p7D I
dS oxkcH &kid Yf
300000 eD;yg;/ 7Sr;f jynf awmifyikd ;f wGif 180000 r~/
ykord f c&dik w
f iG f 130000 r~/ ajrmif;jrc&dik w
f iG f 120000

u7ifw\dk.tEG,f
ajymqkad om bmompum;tvdu
k f u7ifw\.
dk yif7if;
tEG,u
f kd owfrw
S 7f mY bmoM7ynm7Sif wd\o
k nf 0d0g'
uGv
J suf 7S-d uonf?tdN,
d Edik if H bmoM7ppfwrf;-uD;
wGif u7ifpum;onf reftpk0if jzpfrnf[k ,lq.?
rPwmrm7S,u
f rl xkid ;f w&kwt
f EG,0f if[k qdo
k nf?
a7S;usonfh awmifay:u7if pum;rsm;udk avhvm
wwf ajrmuf a om ygarmQ *sD / td y f / vk ( p)u
u7ifpum;rSm jrefrmpum;uJhodk\yif wdAuf jrefrm
tpk0if[k qH;k jzwf xm;onf? aA:ndKu`e;f 7Sd u,efw\rdk mS
u7ifyif jzpfonf [k wcsKd\u,lq rSm;-uonf?
u,efw\drk mS ',ufw\dEk iS fh tEG,w
f rl sm;jzpfI u7ifw\dEk iS fh
rnfo\kdrS rqufo,
G af y?
u7ifw\u
dk kd awmifay:u7if/uGi;f u7if[k ESppf ck EJG idk 7f m
wpfpEk iS w
hf pfprk mS bmompum;Yif;/ yHyk ef;o!efYif;/
uGJjym;-uonf? ar*sm *7if;
u awmifay: u7ifwkd\onf
a7S;usaom rGefcrmpum;udk
ajymqdk onfh 0/ v0wkd\ESihf
t oGiw
f o
l nf[k ,lqonf?
uGif;u7ifwkd\rSmrl rGefwkd\.
rsufESmyHk 7Sdaomfvnf; wpfcg
wpf7H xlaom E=wcf rf; 7So
d rl sm;
udk awG\7wwfonf?
tvGefa7S;usaom um
v uwnf;u jrefrmEdkifiH
wGif;okd\0ifa7mufcJhI tcsKd\
rSmawmifuek ;f rsm;wGiv
f nf;aumif;/
tcsKd\rSm uGif;wGifif;/ a7muf
7SdjyD; vlrsm;tjyif aemufxyf
a7muf7Sdvmolrsm;ESihf a7m
aESmaexkdifvmcJh -uojzihf
a7maESm aexdkifonfh vlrsKd;
rsm;udk vdkufI yHkyef;o!mef

a7S;&kd; u7ifapmif;aumufESihf paumu7if vkvifysKd

93

www.foreverspace.com.m

u7ifvrl sKd;
ajymif;vJvmjcif; jzpfwef 7monf odk\jzpfI jref
rmwkd\ESifha7maESm aeaom u7ifwkd\rSm jrefrmu7if
(paum)/ rGew
f \dkEiS afh 7maESm aexkid af omu7ifw\krd mS rGef
u7if(yd;k )ponfjzihf trsK;d trnf uGjJ ym; vmcJjh cif;jzpfI/
rl7if;tm;jzifh u7ifwdk\rSm wdAufjrefrmtpk0if
bmompum;udk ajymqdk-uaom rGef*dk vlrsKd;pk0ifrsm;
jzpfonf[k qdEk ikd af yonf?

u7ifw\dk.jzpfpOf
u7ifvrl sK;d rsm; ay:aygufvmyHEk iS fh jrefrmEdik if H wGi;f
od\k a7muvmyHu
k kd olw\kd ,H-k unf ajymqd-k uaom a7S;
a[mif;'@m7D wk\drt
S y/twdtus cdik v
f pkH mG rod7ao;
ay? rl7if; a'orSm wdAufjrefrmtpk0ifw\dk . rl7if;
a'oyif jzpfcJh[ef wl.? tcsKd\wdkif;7if;om;rsm;0if
a7mufonfh enf;wl jrefrmEdik if H ta7S\ajrmuf a'oqDrS
oHviG jf rpfa-umif; wpfav~muf 0ifa7mufchJ -u[efwl
onf? tcsdefrsm;pGmydkI rapmapumrl u7ifwkd\onf
jrefw\kdxuf OD;pGm jrefrmEdik if H wGi;f od\k a7mufvmolrsm;
jzpfonf? 0ifa7muf vm7mwGif 7Srf;jynfukef;jyifjrifh
taemufawmifydkif;avmufwGif tajcpdkufjyD;aemuf/
tcgtcGiEhf iS afh vsmn
f pD mG xkad 'oqDrS taemuf awmif
bufESihf awmifbuf7Sd ajrjyef\rsm;odk\ wjznf;jznf;
qif;ouf aexdkifvmcJh-uonf[k qdkEdkifonf? ysH\ESH\
aexkdifyHkudk -unfhjcif;tm;jzihf ajrjyef\odk\ OD;pGma7muf
olwkd\rSm ydk;rsm;jzpfI olwkd\aemufrS paumrsm; qif;
oufvmonf? ytdak c: awmifow
l \dkrmS a7F\ajymif; qif;
oufqjJ zpf7m xuf0ufr~ ajrjyef\o\kd a7mufaeayjyD?
ysLwkd\.EdkifiHjzpfaom oa7acW7m ysuf7jcif;t
a-umif;udk az:jy7mY ipaumppfonfrsm; vmjyD[k
xdwv
f ef\aoma-umifh jzpfonf[k jrefrm7mZ0if usr;f
wkd\Y qkdxm;7m xkdipmaum ppfonfrSm paumu7if
ppfonfrsm;avm[k awG;7efjzpfonf? yk*aH cwf ukejf yD;
aemuf awmifiludk u7ift-uD;tuJrsm; wnfaxmif
cJha-umif; od7onf? jrefrmbk7ifrsm;vufxufwGif
u7ifrsm;7ma'oudk u7ifjrdK\pm; 7Gmpm;/ apmfuJrsm;
cef\tyfjcif;jzihf u7ifw\dktm; cs;D jr|ichf ahJ yonf?

u7if[al omtrnf
u7if[laom trnfrSm jrefrmwkd\u ac:a0:aom
a0g[m7 jzpfonf? t"d_g,fESihf t7if;tjrpf twd
tusudkrl r-uHq Edkifay? urf;,H[laom a0g[m7/
aA:ndKusGe;f 7Sd ',ufvrl sKd; wpfrsKd;. trnfjzpfaom
u,ef[laoma0g[m7/ wdAufjrefrm tpk0ifwkd\
w&kwfjynf wGif7SdpOf ac:a0:onfh csef[laom a0g
[m7rS qif;oufonfh trnf jzpfvrd rfh nf[k toD;toD;
,lq-uonf? u7ifvlrsKd;wdk\onf trsKd;tvdkuf rdrd
wk\d ud,
k u
f kd ac:a0:aom trnfrsm;7S7d m u7ifev
D rl sK;d
wk\du rdrw
d \dku,
kd u
f kd u,m;[kac:a0:I u7if[al om
a0g[m7rSm xkd u,m;[laomtrnfEiS fh rsm;pGm eD;pyf
vsuf 7Sad yonf?
yk*H ausmufpmwkd\wGif u7if [laoma0g[m7udk
rsm;pGm rawG\7aomfvnf; pa-um/ awmifol trnf
rsm;udk um; cyfrsm;rsm; awG\7onf? yk*H a7FuGif;cs
ausmufpmwGif ykjcnfcgqD 38/ u7if xrDajymuf
[k u7ifxrDD ajymufudk az:jyxm;.?
u7iftrsKd;uGo
J mG ;yHk
u7ifw\kd wiG f awmifay:u7if uGi;f u7if[k 2 rsKd;
cGjJ cm;Edik o
f nf? uGi;f u7ifw\dkwiG f paum(5 ode;f ausm)f
yd;k (5 ode;f r~)ESifh ytdak c: awmifox
l uf0uf (wpfoed ;f
r~)wk\d yg0ifonf? awmifay:u7ifw\dkwiG f u,m;ac:
u7ifeD/ bGJac: b*dkif/y7Jh/ u7ifjzL/ ya'gif/ *Jckd;/
,if;abmf/ ,if;wvJ/ Z,de;f / armfaebGm;ESifh xuf0uf
ausmaf om ytdak c: awmifow
l \ykd g0ifonf? awmifay:u
7ifw\dkrmS vlO;D a7rrsm;vSay? u,m; (31500)/ ya'gif
(16500)/ u7ifjzL (15500)ESifh awmifol (wode;f
ausm)f wd\komv~if vlO;D a7tawmftwef rsm;ay onf?
,kd;',m;EkdifiH7Sd u7ifwkd\rSm ydk;ESihf bGJac: b*dkif
trsK;d rsm; jzpf-uon ,d;k ',m;Edik if H taemufbufEiS fh
taemuf awmifbuf awmifrsm;ay:wGif awG\7I
jrefrmEdik if rH S wpfqihf a7mufvmolrsm;om jzpfonf?

ud;k uG,,
f -kH unfr=
rl7if;tm;jzifh u7ifwkd\rSm ewfpm;-u.? -uuf
&dk;xkd;onfh tavhtxudk ,Hk-unf-u.?(-uuf&dk;
xk;d jcif; 7=) tcsK\d rmS Ak<t,l0g'udk ouf0if,-kH unf
-uonf? c7pf,mef omoemjyKq7mrsm; a7muf7v
dS m
jyD; aemufaomf/ vlrsm;pk jrefrmwk\d. vspv
f sL&=jcif;udk
cH7aom u7iftcsKd\wkd\onf c7pf,meft,l0g' *dk+f;
trsKd;rsKd;wGif ouf0if,Hk-unfvm-u.? u7ifa7S;
a[mif; aw;rsm;wGif ,Gm[kac:aom bk7m;7Syd /kH ,Gmu
uBm udk zefqif;yH/k u7ifw\dk. nDi,fjzpfaom vljzL
wkd\onf rdrdwdk\ xHodk\ usrf; pmtkyfrsm;,lvmrnf/
usr;f pmtkyrf sm; 77Sjd yD;v~if u7ifw\dk -uD;yGm; wk;d wuf
rnf/ [laomtcsufwdk\ yg0ifav7m/ jrefrmEdkifiHwGif
94

www.foreverspace.com.m

u7ifvrl sKd;
jAdwo
d ~w\dk.yxre,fcs\JppftjyD; 7cdik Ef iS fh weom7Dw\dk
jAw
d o
d ~w\dk vufwiG ;f od\kusqif;I c7pf,mef omoemjyK
vljzLrsm;ESihf ydrk ekd ;D uyfpmG pwif awG\q-kH u7mY/ a7S;w
abmift7 a7mufvmjcif;jzpfonf[k ,Hk-unf-u
onfhtwkdif; u7ifwkd\twGuf c7pf,mefomoem jyK
jcif;rSm rsm;pGmvG,u
f l atmifjrifcahJ vonf? jrefrmEdik if H
wpfcv
k ;kH udk jAdwo
d ~w\dk odr;f ydu
k f jyD;onfah emuf cGjJ cm;
tkyfcsKyfonfh enf;pepft7 tkyfcsKyfvmcJh7mwGif jAdwd
o~w\dkonf c7pf,mef jzpfv,
G o
f nfh u7ifw\dkudk rsm;pGm
tcGit
hf a7;ay;ojzifh c7pf,meft,l0g'D u7ifO;D a7rSm
ydkrdkwdk;wufcJhavonf? c7pf,mef omoemjyKwkd\wGif
tar7duefrS ESpfjcif;omoemjyK/ t*vdyfa7zsef; om
oemjyKEiS fh A7if*so
D moemjyKw\dk yg0if-uonf? paum
u7ifwkd\wGiftar7duef ESpfjcif;*dk+f; xGef;um;I
awmifay: u7ifwkd\wGif A7if*sD*kd+f; xGef;um;onf?
,Hk-unfr= topftqef;tjzpf c7pf,meft,l0g'
a7muf7v
dS m vihu
f pm; u7ifO;D a7 1300000 ausmw
f iG f
c7pf,meft,l0g' ouf0if,-kH unfol 210000 r~om
7Sad vonf? usef 11ode;f ausmrf mS Ak<t,l0g'D rsm;ESifh
ewfu;kd uG,o
f rl sm; jzpfonf?
1866 ckEpS w
f iG f bd;k ydu
k q
f H qko
d l u7iftrsK;d om;wpfO;D
Ak<t,l0g'/ c7pf,meft,l0g'ESihf u7ifwkd\ &dk;7m
ud;k uG,o
f nfh ,H-k unfrw
= \krd S aumif;Ed;k 7m7mwk\duk d pkaygif;
I bmomopf wpfcu
k w
kd x
D iG cf .
hJ ? udpk 7H ED iS fh awmifirl S
cvDbdk;ygqkdol wkd\onfvnf; tvm;wl ,Hk-unfr=
topf rsm; udk wDxGifcJh -uonf? cvDbkd;yg; .,kH
-unfr= topftqef;ukd apm*seG q
f if 'Dz;kd rif;u qufcI
H
wk;d wuf ysH\E7HS ef aqmif7u
G cf o
hJ nf?

ykd;u7iftrsKd;orD;?

u7ifEpS o
f pfu;l ae\
vlrsKd;wkid ;f wGif rdrw
d \dk wpfrsKd;om;vH;k ESifh qdik af om
ESpfopful;ae\rsm; 7SdpjrJ jzpfonfhtwdkif; u7iftrsKd;
om;rsm; tzd\kwiG f vnf;u7if ESpo
f pfu;l ae\ [lI a7S;
ya0+Duyif 7SdcJhonf? u7iftrsKd;om;wkd\. ESpfopf
ul;ae\rmS jymodv
k qef; wpf7ufae\ jzpfonf? xkad e\wiG f
u7iftrsKd;om;rsm;onf rdrdwdk\. awmif,myJcif;rS
7aom pyg;ESihf tjcm;toD;tESHrsm;udk csufjyKwfI
pm;OD;pm;zsm; rsm;udk vl-uD;rdb q7morm;rsm;tm;
uefawmh -ujyD;v~if rdwo
f *[rsm;ESifh aysmyf g;pGm pk&;kH
pm;aomuf-uonf? xkdESpful;ae\ r*vmtcgwGif
wpfEpS w
f u
G f 0rf;pmrsm;udk uso
D iG ;f odak vSmifjcif;/ vGecf hJ
onfhESpfu aoqHk;aom vlaotavmif;rsm;udk
rD;oj*dK[fI jymrsm;udkaqmif;OD; av&l;wGif vFifh-uJ
azsmufzsujf cif; ponfw\du
k v
kd nf; jyKvyk f avh7-dS uonf?
pmayESib
fh mompum;
c7pf,mef omoemjyKrsm; ra7mufrD u7ifvrl sK;d wk\d
teuf ytdak wmifol wk\dYom ud,
k yf ikd pf may 7Scd o
hJ nf?
1830 jynfEh pS af vmufu a'gufwm0dwaf c: tar7duef
ESpfjcif; omoemjyK q7mwpfa,mufonf*sKdif;jrpf
0Sr;f 7Sd u7iftrsK;d om;wk\dtm; c7pf,meft,l0g'udk a[m
ajympOfwiG f paumu7if pum;ukd pmjzihf pxGiaf 7;om;
cJ.
h ? a7;om;7mY jrefrm tQ7mrsm;udk toH;k jyKc.
hJ ?
Todk\ c7pf,ef t,l0g'qdkif7m usrf;rsm; paum
u7if bmomjzifh ay:ayguf vmcJhayonf? 1841
ckESpfwGif a'gufwmarqifac: tar7duefomoem
jyKq7monf xm;0,fjrdK\Y rdk;aomuf-u,f [l

paumu7iftrsKd;orD;?

ykd;u7iftrsKd;om;?

95

paumu7iftrsKd;om;?

www.foreverspace.com.m

u7ifvrl sKd;
aomtrnfjzifh paumu7if owif;pmwpfapmifukd &du
k f
ESdyf xkwfa0cJh.? xkdowif;pmudk *syefwkd\ jrefrm
Edik if w
H iG ;f ok\d 0ifa7muf wdu
k cf u
kd o
f nftxd ESpf 100eD;
yg; xkwaf 0 cJo
h nf? yd;k u7ifpmudk pxGio
f rl mS rPwm
Aa7wefjzpfI 1840 jynfEh pS af vmufu jzpfayonf?
qdkcJhjyD;onfhtwdkif; u7ifpum;rSm wdAufjrefrm
tpkwiG f tygt0if jzpfonf? pum;tm;vH;k rSm wpfv;kH
csif; toHxGufItd_g,f7Sdonf? ajymqdk7mwGif tm
vkyo
f yH gI toHrmonf? toHrmS 6 rsKd;7Sw
d wfonf?
0gustxm; todkrSm rGefESihf t*vdyf pum;rSm uJhodk\
uWm;/ 0gpu/ uH tpOf tvku
d f jzpfonf? yd;k pum;
rSm paumpum;xuf emodu toHydkrsm;.? toH
wkdI pl;onf? paumESifhydk; pum; 14 vHk;wGif 13
vH;k rSm "gwf twlwyl if jzpfonf[k qdo
k nf? ytdk
(awmifo)l pum;rSm yd;k pum;ESifh ydI
k eD;pyfonf?u
awmifay:rjcm; u7ifpum;wkd\rSm wajy;wnf;
wlnDaomtcsuf7Sdaomfvnf; uGif;u7iftcsif;csif;
aomfvnf;aumif;/ awmifayu7if tcsif;csif;aomf
vnf;aumif; uGi;f u7ifEiS fh awmifay:u7ifaomfvnf;
aumif;/ trsK;d rwlyJ rdrw
d \kd bmompum;t7 ajymqdv
k ~if
em;vnf7ef cJ,Of; -uonf? od\kjzpfI u7if pum;wk\drmS
jrefrm/ 7cdkif/ xm;0,f/ tif;om;pum;wkd\uJhokd\ bm
omwl toHuJG r[kwb
f J tajccHwal omfvnf; bmom
uGaJ eaom pum;rsKd;rsm; jzpfonf[k qdEk ikd af vonf?

a7GvSI vG,fulpGm qufqHEdkifolrsm;jzpfonf? udk,f


vuf-uH\ckdifI oWd7SdjyD;v~if yifyifyef;yef;vkyfudkif
pm;aomuforl sm; jzpf.? ud,
k yf ikd f ,Ofaus;r=7I
dS wk;d
wufvsuf7o
dS nf?
awmifay:u7ifwkd\wGif ta7;ygvSI vsifjrefpGm
wkd;wufvsuf7Sdaom olwkd\rSm u,m;rsm; jzpfonf?
(u,m;vlrsKd;7= )
trsK;d orD;wd\k vnfyif;7Snrf S vSonf[k ,H-k unfI
vnfyif;7Snaf tmif a-u;acGrsm;udk wpfacGjy;D wpfacGqihI
f
vnfY 7pfywfwefqmqif-uonfh tavhtx 7Sad om
ya'gifw\dkonf awmifit
l a7S\buf/ u,m;jynfe,fEiS fh
7Srf;jynf awmifydkif;a'o pyf-um;wkd\wGifysH\ESH\ aexdkif
-uonf? az:a7GI yifyef;pGm vkyu
f ikd pf m;aomuf-uonf?
yul;wkd\rSm bmompum;wGif paumu7ifESifh eD;
pyfonf? vlOD;a7 8500 ausmf7SdI awmifile,f
awmifrsm;ESihf 7Sr;f jynfe,fawmykid ;f wk\dY awG\7onf?
yul;wk\drmS bmompum;Y paum u7ifw\dEk iS fh eD;pyf
tEG,fwlaom awmifay: u7ifwpfrsKd;rSmarmfae
bGm; wkd\jzpfonf? vlOD;a72000 ausmfr~om7SdI
awmificl &dik af wmifrsm;ay:wGif awG\7onf?
awmifay:u7if wpfrsK;d jzpfaom y7Jw
h \dkrmS vlO;D a7
6500 ausm7f o
dS nf? u,m;jynfe,f/ abmvcJ/ -u,f
zkd;-uD;e,frsm;ESihf 7Srf;jynfawmifydkif; rdk;jAJe,fwkd\.
taemufbuf awmifilc&dkif ta7S\bufESihf ajrvwf
awmifbuf pyf-um;wGif7Sdaom awmifxlxyfonfh
a'owGif pwk7ef;rdik f 600 twGi;f ys\HE\HS aexdik -f uonf?
y7Jw
h \du
k v
kd ul; [kvnf; ac:onf? rEkraem/ awmifyikd ;f
y7J\/ ajrmufydkif;y7J\[k 3 rsKd;uGJonf? rEkraemwdk\rSm
y7JEh iS hf u,m;wk\rd S aygufzmG ;olrsm; jzpf[efw.
l ? awmif
ydkif;y7Jhwkd\rSm pm;a7; aomufa7; rvHkavmufojzifh
-uHKvSDI/ pm;a7; aomufa7; vHkavmufpGm 77Sdaom
ajrmufyikd ;f y7Jh wk\d rmS oefprG ;f -uonf?
awmificl &dik f awmifrsm;ay:wGif awG\7aom u7if
wpfrsK;d rSm bGw
J \dkjzpf-uonf? rdrw
d \dku,
kd u
f dk b*dik [
f ak c:
-uI 7Srf;jynfawmifydkif;ESihf u,m;jynfe,fYvnf;
awG\7onf? vlOD;a7 6000 r~7SdI y7J\rsm;/ u7ifjzL
rsm;ESihf eD;pyftEG,w
f o
l rl sm; jzpfonf?
u7ifjzLac: awmifay:u7if wpfrsKd;udk awmifil
c&dkif7Sd awmrsm;wGif trsm;qHk;awG\7onf? ajrmuf
buf 7rnf;oif;c&dik 7f dS awmifrsm;wGif vnf;aumif;/
ta7S\buf u,m;jynfe,ftxd vnf;aumif;/
ysH\ESH\aexkdif -uonf? u7ifjzLwkd\wGif bGJudk wpfcg
wpf7H xnfhoGif; wwf-uonf? olwkd\udk rJyk

u7iftrsKd;rsm;
vlO;D a7 trsm;qH;k jzpfaom paumu7ifw\drk mS 7rnf;
oif; c&dik rf S awmifbuf jrdwcf &dik t
f xd trsm;qH;k awG\
7onf? {7m0wD jrpuseG ;f ay:a'owGiv
f nf; tES\H tjym;
7So
d nf? 'kw,
d vlO;D a7 trsm;qH;k jzpfaom yd;k u7ifw\d.
k
tcsut
f jcma'orSm {7m0wD jrpf0useG ;f ay:a'ojzpfI/
xdka'owGif paumu7ifwkd\xuf 2q rsm;onf? ydk;
u7ifw\w
dk iG f Ak<t,l0g'udk ouf0if,-kH unforl sm;onf?
wwd,trsm;qH;k jzpfaom ytdak c: awmifol u7ifw\krd mS
vlO;D a7 226000 r~ 7SI
d xuf0ufausmrf mS awmifay:
u7iftjzpf/ 7Sr;f jynf awmifyikd ;f ESifh taemufawmifyikd ;f
awmifukef;a'orsm;wGif 7Sdaeao;I/ xuf0ufr~rSm
awmifbuf oxHkc&dkif/ usKdQrDc&dkifxd ysH\ESH\um uGif;
u7if jzpfae-uavjy?D awmifow
l \drk mS rsm;aom tm;jzifh
Ak<t,l0g'DEiS fh ewfu;kd uG,o
f rl sm; jzpf-uonf? zgodzg
om raewwf/ 7Suaf -umufjcif; wnfveG ;f jcif; r7Sb
d aJ z:
96

www.foreverspace.com.m

u7ifvrl sKd;
[kvnf;ac:-uonf? aygif;avmif; jrpf0rS ;f vG,v
f w
kH iG f
vnf; awG\7.? rJykac: u7ifjzLwkd\udk ysOf;rem;
ta7S\ajrmufbuf awmifrsm;ay:wGif awG\7onf?
olwkd\. toGiftjyifrSm awmifolwkd\ESihf ydkIwl.?
vlO;D a7 4000r~ &Sad omZ,de;f wd\kukd &Sr;f jynfawmifyikd ;f
ajrmufbuf vG,fvHkESihf awmifbuf rdk;jAJwdk\. eD;
pyf7m7Sd 7Gmaygif;267GmY awG\7onf? tcsK\drmS awmifol
wkd\. xHk;pH"avhudkvkdufemI tcsKd\rSm yavgif/ 0wkd\
ESifh aoG;aESm[ef7o
dS nf? olw\dkukd acgif;wd/k uGeaf qmif
od\kr[kwf aqmifwek [
f v
k nf; ac:-uonf? acgif;wd[
k k
ac:7jcif;rSm em;ESpzf uf tay:avmuf7dS acgif;atmuf
ydik ;f u csev
f yS I
f OD;jynf;7dwaf om tavhtx 7Sad om
a-umihf jzpf[efwo
l nf? olw\krd mS vdiu
f Pd wGif t7Sut
f
a-umuf-uD;vS.? od\jk zpfIvnf; tysK[
d idk ;f vlysK[
d idk ;f
trsm;yif7I
dS tdraf xmifa7;pnf;urf;rSm qef;-u,fv.
S ?
awmifil ta7S\buf vdyo
f akd wmif7dS udpk yvdk wGif
awG\7aom awmifay: u7ifwpfrsK;d rSm *Jc;dk jzpf.? 7Sr;f jynf
awmifydkif;Yvnf;awG\7onf? vlOD;a7 4000 r~om
7SI
d ya'gif/ ,if;abmfw\dk EiS t
fh EG,f wl[ef 7S.
d ?
rdb
k mG ;[laom awmifay: u7ifwpfrsK;d 7Sad o;onf?
olw\dk ta-umif;udk aumif;pGm rod7ao;ay?awmificl &dik f
oHawmifY awG\7.?
vlO;D a72900 r~om7Sad om awmifay: u7if wpfrsK;d
jzpfonfh,if;abmfwdkudk awmifilc&dkif vdyfokdawmif
rsm;ay:7Sd ,m'dEk iS fh u,m;jynfe,fw\dk wiG f awG\7.
vlO;D a7tm;jzihaf omfvnf;aumif;/ tqiht
f wef; tm;jzifh
aomfvnf;aumif;/u7ifvrl sK;d wkr\d mS wk;d wufvsu7f ad S om olrsm;
jzpf-uonf? txl;ojzihcf 7pf,meft,l0g'D tpdwt
f ydik ;f
jzpfaom olwkd\rSm pmaywkd\udk avhvmoif-um;olrsm;
7Sjd cif;wk\da-umifh omref touf arG;0rf;ausmif;vkyif ef;
wkd\tjyif EdkifiHawmftkyfcsKyfa7; umuG,fa7;zufY
vnf;aumif;/tjcm;Xmersm;/vkyif ef;rsm;wk\dYvnf;aumif;
yg0ifaqmif7u
G f tr=xrf; vmcJ-h uavjyD?
u7ifvrl sK;d wk\drmS zgodzgom aewwfjcif;/ &d;k om;I
oPm7Sdjcif;paom *k+fyk'fwkd\jzihf jcD;usL;jcif;cH7aom
olrsm; jzpfonf? ok\d7mwGif aoG;cGpJ epf. ajr|mufx;dk yihf
aumf jyKjcif;udkcH7aoma-umifh acwfynmwwfvihf
upm; tjrifrus,faom u7iftcsKd\wkd\. vrf;vFJ
vdu
k rf a= -umifh 1949 ckEpS w
f iG f jynfaxmifpk jrefrmEdik if H
awmfudkawmfvSef ykefukefaom u7if ykefuefr= ay:
aygufco
hJ nf? Edik if aH wmf zG\Jpnf;tkycf sKyfykH tajccHOya'
wGif jynfaxmifpktwGif; u7ifjynfe,f owfrSwf

Ak<bmomu7ifwkd\. aAm"dyifyifhyGJrS ,drf;tu

xm; jy;D jzpfjcif;/ u7ifjynfe,f taumiftxnf raz:rD


uwnf;uyif tkycf sKyaf 7;/ umuG,af 7; zuf7dS tcsuf
tjcmae7mrsm;wGif omru 0ef-uD;tzG\JYyifv~if u7if
trsKd;om;wkd\tm;tcGifhta7; ay;xm;jcif;wkd\yif
7Sv
d ihu
f pm;/ au/tif/'D/tdk trnf cH u7ifoyl ek w
f \o
kd nf
vlOD;a7tm;jzihf rqkdpavmufyif jzpfaomfvnf; jyef
vnfxal xmifa7;/ Edik if pH nfyifa7; vkyif ef;wk\.
d t7Sed u
f kd
[ef\wm;Edik af vmufatmif taESmift
h ,Suf ay;cJ-h u.?
tjcm; wkdif;7if;om;rsm;omru u7if trsKd;om;wkd\
vnf; epfemqH;k &H;= cJ7h .? Tod\kjzifh emrnfaumif;7xm;
aom u7ifvrl sKd;wk\d . orkid ;f wGif Ta-uuG0J rf;enf;
zG,f aumif;vSaom trJpuf-uD; pGef;cJh7.?
u7if vlenf;pkwkd\. azmufjyefr=udk jynfaxmifpk
EdkifiHawmfonfEdkifeif;pGm ESdrfeif;cJh.? ykefuefolwkd\rSm
u7ifvlenf;pk jzpf7um;oPm7Sd u7ifvlrsKd;rsm;pk.
tcGit
fh a7;ESifh tusK;d udk rxdcu
kd af p7ef Edik if aH wmftpd;k
7onf tajccH Oya'wGif vsmxm;onft
h wkid ;f u7if
jynfe,f udk owfrw
S jf yD;v~if wd;k cs\J ay;jcif;/ u7ifw\dk
77Sdaom tcGihfta7;rsm;udk qufvufay;jcif;wk\djzihf
Edik if aH wmfordik ;f wpfav~mufv;kH 'd;k wlaygifzuf vufwJG
aecJhaom u7ifwkd\tm; tjcm;jynfaxmifpkom;wdk\ESihf
wyl; waygif;wnf; cspcf if7if;ES;D pGm aqmif7u
G o
f mG ;Edik 7f ef
zefw;D Ekid pf rG ;f cJah yonf?(u7ifjynfe,f7= )? OD;b7Sif
u7if-ooH ? ?u7if-ooHrmS u7ifvrl sK;d wk\d. bm
ombm0 ajymqdk [pfa-uG;aom toHrsm;udkrSDI
om,mzG,f jzpfatmif a7;zGJ\xm;aom jrefrmoDcsif;
-uD; tzG\JtEG\J wpfrsK;d jzpfavonf? xdo
k cD si;f rsK;d udZk mwf
97

www.foreverspace.com.m

u7if-ooH

u&kdif;rD;,m;e,f
(aysmfp7mavcif;cif;/ vma[hoil ,fcsif;csif;)2?
(odkif;eif;av[efcsD/ aysmfwJheef;azgh7D)2? (a-uG awGpD/
J ufv\kd
0wftus/ qifqifonf/ ,Of,Ofonf)2? wGb
wkd\ESvkH;rSm a0? ckeftkef;rnfav;/ oli,fcsif;
wk\d a7ta0;? ?
&d\=r;D xdev
f iG af v;? uGi;f jyifv,fuiG ;f / ysK;d p7m7Si;f ?
&dk;wmuefoif;? wdk\awmolavavawmifol/ w\dk
awmifol csi;f 7,favta0;?
a7mifoif;ajr-uLavav;/ &d;k urlwef;/ wJ7mpcef;/
vSw
J mvrf;/ vkyu
f ikd 7f m/ wvif;jye\f nDpmG /avS\pifrmS /
oHk;acsmif;qdkifum/ rsKd;7dQmvSrf;w,favta0;? ?
awmwef;awmifajcav;? 0g-udrfawGaESm/ ocGm;
z&kaH yg/ pm;rukeaf yg/ tkv
d eG o
f marmbG,af v; ta0;?
azmfaESmpkHvifav;? ESpfpOfaysmfjrJ/ &kd;aumufyGJ/ jzdK;
armufu/J jcdrjhf cdro
hf v
J \dk qlqjl imjim? acgifa7tk;d ESihf
awmif&kd;omom/ tpma7pmaygayg/ wkd\qDvGef0ajym
ajym/ tkd,mawmv,favta0;?

obifrsm;wGif u7ifvrl sK;d rsm; ta-umif;udk ujy7mY


xnho
f iG ;f wD;r=wf avh7o
dS nf? tzG\JtEG\J pmom;rSmvnf;
u7if vlrsK;d wk\d. ,Ofaus;r=EiS fh pyfqidk o
f nft
h a-umif;
t7mrsm;om trsm;qH;k yg0ifonf?
jrefrm oDcsi;f -u;D rsm;wGif toHukd 7Sn-f umpGm qGiJ ifI
oDqdk7aom od*goH/ tavmif;ydkuf/ wyfydk\/ paom
oDcsi;f rsm;ESifh oDqydk ckH si;f tenf;i,f qifwl aomfvnf;/
u7if-ooHwGif wD;uGuf topftqef;rsm; zGJ\oGif;
yg7Sdojzifh toH7Snf oDcsif;opf wpfrsKd;zG,f jzpfae
avonf? u7if-ooHukd jrifpikd ;f od\kr[kwf ig;aygufoH
xD;oHpOfjzifh oDqkd wD;r=waf vh7o
dS nf?
u7if-ooHrsm;onf uke;f abmif rif;w7m;-u;D vuf
xufwiG rf pS wif ay:ayguf vmcJo
h nf[k ,lq7ayonf?
r[m*Dw usr;f rsm;wGif a7S;a[mif; acwfrsm;u u7if
-ooHrsm;udk rawG\77dS ay? uke;f abmifacwf rif;vufxuf
om,m0wD O D ; 0d k i f ; a7; u7if - ooH tcsKd \ u d k o m
awG\7Sd7onf? xkd u7if-ooHrsm;udk awmvm;/ u7if
-o vGr;f oH[I
l vnf; ac:qkad vonf? -ooHrmS toH
-oI oDqdk7jcif;a-umifhyif ac:wGifjcif;jzpf.? awm
vm;[k qkd7avmufatmifyif awmobm0rsm;udk
o&kyaf z:xm;a-umif; awG\7avonf?
awG\7Sd7or~ u7if-ooHrsm;rSm wausmr=Hjym
tpcsD -ooHEiS /fh jrdKiw
f ef;arSmifa0av; tpcs-D ooH rsm;
yif jzpfonf? xkd -ooHrsm;udkroDqkdrD ajcqif;
ed'gef;ozG,f a7S;OD;pGm oDqadk vh7adS om awmif,mawm
v,ftpcsD cGe;f axmufojzef wpfy'k v
f nf;7SI
d u7if
obm0bG\Jyif jzpfayonf?
Zmwfobifrsm;wGif oDqkd wD;r=wzf efrsm;I trsm;E=wf
iH7k rwwf7adS eaom jrdKiw
f ef;arSmifa0av; tpcs-D ooHrmS
atmufygtwkdif;jzpf.? xkd-ooHrS toH-oqdk7aom
at um7efpum;vH;k rsm;ESifh u7ifvrl sK;d wk\d. obm0udk
owdjyK rSwfom;oifhayonf? -ooHtm;vHk;. rlao
aw;oGm;um; r7Sad y? wpfy'k v
f ~if wpfrsK;d pD toHrw
S I
f /
ywfysKd;/ ,dk;',m;wkd\uJhodk\ wD; r=wf7avonf?

u&dik ;f rD;,m;e,f ? ?Oa7myESihf &k&eS ,ferdw7f dS yifv,f


euftwGi;f ok\d ajrmufbuf urf;ajcbufrS xd;k 0ifvsuf
7Sdaom av;axmifho!mef usGef;qG,fuav;rSm
u&dkif;rD;,m; usGef;qG,f jzpf.? tus,ft0ef;rSm
pwk7ef;rdik af ygif; 9952 jzpfI/ uke;f r-uD;ESiq
fh ufvsuf
7Sad om ay;a7;aumhuseG ;f qufuav;onfo;kH rdik cf ef\ om
us,.
f ? av;axmifyh 7kH Sd useG ;f qG,.
f ta7S\ bufaxmifh
rS xk;d xGuaf eaom useG ;f qG,u
f av;onf &k7ES ikd if EH iS hf
xdvrk wwf 7Sad eI/ yifv,feufEiS fh at;aZmh yifv,f
wk\dukd ydik ;f jcm;xm;ouJo
h \dk7.
dS ? ,cktcg ajrmufbufrS
usGe;f qG,f udk jzwfI wl;ajrmif; azgufvyk x
f m;aom

jrdKiw
f ef;arSmifa0av;
jrdKifwef;arSmifa0av;? awmifaovmausm/
vGrf;bG,fawm/omcGm;ayg?wkd\awmif,mawmrSm/
vGr;f bG,af wGaygvSygoav;? ta0;? ?
a[mfeef;aAGil/ wkd\awmifolav? a0pkvdk\&Hk;?(bm
omxHk;/ acgifa7oHk;)2? wkd\awmif,mukef; rSmav?
(wHk;usnfayG\udk tcgcg/ ckef-uwkd\bmomom)2?

'kwd,uBmppftwGif; a,mfvwmjrdK\Y awG\qHkcJh-uaom r[m


rdwfacgif;aqmif-uD; 3 OD; csmcsD/&l;pAJhESihf pwmvif

98

www.foreverspace.com.m

u&kdif;rD;,m;e,f

u&kdif;rD;,m;e,f yifv,feufurf;ajc7Sd usef;rma7;twGuf tyef;ajzpcef;jzpfaom a,mfvwmqdyfurf;jrdK\

a-umifh/ u&dkif;rD;,m;rSm u`ef;uav; wpfu`ef;


[kyifac:qkd Edik af yonf? ta7S\awmifbuf urf;ajcwpf
av~mufwiG f awmifwef;rsm;7SI
d / ajrmufyikd ;f rSm ajredrrhf sm;
jzpfonf 7moDOwk aumif; rGeI
f pdu
k yf sK;d a7; atmifjrif
zG\HjzdK;onf? u`e;f qG,f wpfcv
k ;kH . 35 7mcdik Ef e= ;f aom
ajruGurf sm;wGif aumufyo
J ;D ESH pdu
k yf sK;d vkyu
f ikd f vsuf
7Sd.? aqmif;wGif;pdkuf *sKH/ rka,mpyg;ESihf jrif;pm;*sKH
wk\drmS t"du toD;tESH jzpf-uI aEG7moDwiG f ajymif;rSm
t"dutoD;tESH jzpf.? pyspjf cHrsm;/ aq;/ z7J/ ocGm;/
ESr;f / 0g*Gr;f ESifh bDomG av~m(f ESr;f csyaf v~mf ) rsm;udv
k nf;
7moDtvdu
k f pdu
k yf sK;d vkyu
f ikd f -uonf? pm;usuaf umif;
rsm;7Sdojzihf odk;rsm;/ jrif;rsm; t-uD;tus,f arG;jrL
-u.?
ta7S\bufo\x
kd ;kd xGuaf eaom u`e;f qG,af y:7Sd uwfcs
jrdK\wGif oHrsm;wl;az:77SdI ,lu7def;e,f7Sd tvkyf&Hk
rsm;od\k wify\kdonf? ,lywd;k 7D;,m; jrdK\teD; qufa7tkid f
wGif qm;csuv
f yk if ef;rsm; jzpfxeG ;f onf? urf;ajc wpf
av~mufwiG v
f nf; wHigvkyif ef;rsm;wGiu
f s,o
f nf? o
abmwnfaqmufaom vkyif ef;/ *sK-H uw
d v
f yk if ef;/ oHr+d
vkyif ef;/ ,dEk iS o
hf eyfvyk if ef;/ pnfoyG v
f yk if ef;/ om;a7
vkyif ef;ESifh od;k arG;vkyif ef;rsm; 7So
d jzifh e,fajrusO;f o
avmuf vkyif ef;wGif us,af ygrsm;ayonf? jrdK\-uD;rsm;
rSm jrdK\awmfjzpfaom qifzg&dkydkjrdK\tjyif/ taumif;qHk;

aom qdyu
f rf;jrK\Ed iS afh 7wyfpcef;wpfcjk zpfonfh qDAwfpwdk
yd/k use;f rma7;twGuf tyef;ajz7m jrdK\vnf;jzpf 'kw,
d
uBmppf-uD;twGi;f u r[mrdww
f \dk.acgif;aqmif-uD;
rsm; 1945ckEpS w
f iG f awG\qpkH nf;a0; aqG;aEG;7mjrdK\vnf;
jzpfaom a,mfvwmESihf,lywkd;7D;,m;/ oD,kd'dk&Sm;ESihf
uwfcspaom tjcm;qdyfurf;jrdK\rsm; jzpfavonf?
&k7S ynfbufrS ajrmuf buf7dS u`e;f quf wpfav~muf
ta7S\yikd ;f uwfcsjrKd \ txdwpfvrf;/ taemuf ajrmufyikd ;f
qDAwfpwkyd dk jrKd \txdwpfvrf;/ rD;7xm;vrf;rsm;jzifh quf
oG,f xm;onf? xk\djyif ,lywd;k 7D;,m;jrdK\o\kdvnf; vrf;
cGJ wpfc7k .
dS ? vlO;D a7rSm ^60000 cef\ jzpfavonf?
Tu`e;f qG,w
f iG f a7S;a7S; tcgu aexkid cf o
hJ rl sm;rSm
uJv
h rl sK;d rsm;jzpfI/ bDpD ^7mpkEpS t
f wGi;f qDo,
D efvrl sK;d
wkd\ 0ifa7muf wkdufcdkufojzifh xGufajy;chJ-u7onf?
tcsKd\rSm awmifwef;rsm;wGif cdk0ifaexkdif-u7I/ usef
aeolrsm;rSm awm7d vlrsKd;[kwGifonf? xkdESpfwGifyif
*7dw\kv
d nf; 0ifa7mufaexkid cf -hJ ujyef.? at'D 250jynfh
ESpw
f iG f a*ghovlrsK;d rsm; 0ifa7muf pd;k rd;k jyD;aemuf 3^6
ckESpfwGif wzef [ef;vlrsKd;rsm;. pdk;rdk;jcif;udk cH7jyef
onf? 1016 ckEpS w
f iG f Adik Zf if;wdik f *7dvrl sK;d wk\d pd;k ydik cf I
hJ /
123^ ckESpfwGif rGef*dkvlrsKd;rsm;u ydkifqdkifcJhjyefonf?
14^5 ckEpS w
f iG f atmhwrdk efw7ufw\dku wku
d cf u
kd f odr;f
,lI xku
d `e;f qG,w
f pf0u
kd w
f iG f atmhwrkd ef tiftm;pk[k
99

www.foreverspace.com.m

u&kdif;rD;,m;e,f

u7pfuufupm;jcif;

wefc;kd -uD;vmcJ7h m/ 1^^^ ckEpS o


f \kda7mufrS &k7w
S \dkuodr;f
,lI &k7S vufatmufcH jzpf7av onf? 1946 ckEpS w
f iG f
qdAk ,
D ufq7dk ,
S v
f pf jynfaxmifpo
k RwEdik if .
H wpfpw
d f
wpfa'o jzpfvmcJo
h nf?
1854 ckEpS w
f iG f &k7w
S \d.
k e,fcs\Jrt
= 7if;cHaom t,l
0g'qdik 7f m t&=yf taxG;a-umifh u&dik ;f rD;,m;useG ;f qG,f
wGif wl7uDEiS hf &k7w
S \dk ppfrufjzpfymG ;-uavonf? wl7uD
zufrS jyifopf/ jAdwed f ESihf qm'if;eD;,m;(tDwvD)wk\du
uln.
D ? useG ;f qG,af y:7Sd t,fvrmjrpf AgvmuvmAg
ESihf tifumreft7yfwkd\wGif wdkufyGJrsm; jzpfyGm;onf?
1856ckEpS Yf &k7w
S \d.
k tcdik cf q
hH ;kH cHwyfjrKd \jzpfaom qDAwf
pwdyk kd usaomtcg u&dik ;f rD;,m; ppfyJG tjyD;od\k a7muf
avonf? xkpd pfyEJG iS fh pyfvsO;f I Edik if o
H rdik ;f wGif xif7mS ;
aom ta-umif;t7mrsm;pGm use7f pf&rkH u/ ppfajrjyifY
'+f7m7olrsm;tm; pGe\fpeG \fpm;pm; vdu
k v
f jH yKpkaom/ rD;
tdr&f iS rf ac: zavmf7ihf Edu
k w
f ifa*;.ta-umif;onf
vnf; O'gef;wGi7f pfavonf?
u7pfuufupm;jcif; ? ?u7pfuuf upm;jcif;
onf t*vdyfvlrsKd;wkd\. trsKd;om;upm;enf;jzpfI
xku
d pm;enf;udyk if *k+,
f -l uavonf? t*vefwpfjynf
vH;k ESiw
fh uG/ -opa-wvD;,m;/ e,l;ZDvef/ awmiftm
z7dujynfaxmifpkESihf tdNd,EdkifiHrsm;wGif u7pfuuf
upm;jcif;onf vGefpGm acwfpm;vsuf7Sdonf? u7pf
uuf upm;jcif;rSm aEG7moD jyifyuGi;f upm;jcif;wpfrsK;d
jzpfI/ nDnmaom upm;uGi;f wGif upm;-uavonf?

u7pfuuf upm;uGi;f wGif jrufcif;udn


k n
D mpGm ndx
| m;
I/ wpfzufEiS w
hf pfzuf 22udu
k t
f uGmwGif 0pfuufwidk rf sm;
udk pdu
k x
f x
l m;onf? 0pfuufwikd f wpfcv
k ~if 2^vufr
tjrif7h adS om opfom;wkid af jzmifh uav;oH;k wdik yf g.?
xkw
d ikd u
f av;oH;k wkid u
f kd pDI pdu
k x
f m;7m/ yxrwdik Ef iS fh
wwd,wkid rf mS 8vufrrS 9vufrtxd uGma0;I 'kw,
d
wdik rf mS tv,fwnfw
h nfw
h iG f 7So
d nf? wdik u
f av;rsm;
.xdyfwGif 4vufrpD7Snfaom yGwfvHk;wef;uav;
2ckuw
kd ifI qufxm;onf? xkw
d ikd u
f av;oH;k wdik yf g
aom0pfuufwidk u
f t
dk v,fwiG x
f m;vsuf 8ay/8vufr
7SnfaomrsOf;jzLwpfa-umif;ukd ajzmifhwef;pGm qGJxm;
onf? 0pfuufwidk .
f ta7S\4ay tuGmwGiv
f nf; yxr
rsOf;a-umif;ESihf rsOf;jydKifjzpfaom 'kwd, rsOf;a-umif;
wpfck qGx
J m;jyefonf?
u7pfuuf &dkuf7mwGif toHk;jyKaom AufwHudk
rd;k rcom; jzihf jyKvky.
f ? tvsm;rSm 38 vufr xuf
ryd7k acs? Aufw.
H vuf udik rf mS 14 vufrcef\7n
S I
f
-udrjf zihf jyKvkyx
f m;onf? abmvH;k ud&k u
kd 7f aom Auf
wH tjym;rSm jyuf 4 vufrxuf ryd7k acs? rsm; aom
tm;jzifh Aufww
H pfacsmif;onf tav;csed f 214 rS214
aygiftxd7Sdavonf? u7pfuuf&dkuf7mwGif toHk;
jyKaom abmvH;k udk azghjzihjf yKvkyI
f / tjyifrx
S I
l cdik f
rmaom om;a7eDtkyfI csKyfxm;onf? abmvHk;.t
av;csed rf mS 5 12 atmifprS 5 34 atmifp txd7o
dS nf?
u7pfuufupm;7mY abmvH;k uefouJo
h \ykd ifwpfzuf
v~if 11 a,mufpD ae7.? pwifrupm;rDtoif;

awmiftmz7dutoif;ESihf atmufpzkd\wUodkvftoif;wkd\ ,SOfjydKifupm;-uaom u7pfuufAkdvfvkyGJ

100

www.foreverspace.com.m

u7pfuufupm;jcif;

u7ef;rm; wD

acgif;aqmifESpfOD;u arsmufyef;vSefI tvSnhf a7G;


7onf? wpfzufu AufwjH zif&h u
kd o
f nhf tvSnu
hf ,
kd rl nf
qkv
d ~if usew
f pfzufu abmvH;k ypfonfh tvSnu
hf ,
kd 7l
onf? AufwHudkifI &dkufrnfholonf ajcovHk;rS'l;
acgif;txd zH;k aeaom 'l;umrsm;ESifh vuftw
d rf sm;udk
wyfqifI 0pfuufwikd w
f iG f apmihaf e7.?xkt
d cgwpfzuf
rSvu
l wpfjcm;0pfuufwidk .
f aemufraS eI Aufwu
H ikd f
xm;olbufo\kd abmvH;k udk ypf7onf?
Aufwu
H ikd x
f m;ol.wm0efrmS wpfzufryS pfvu
kd af om
abmvH;k onf rdrad pmifah eonhf 0pfuufwidk u
f kd rxdreS f
ap7ef vufx7J b
dS ufwEH iS q
fh ;D I &du
k jf y;D v~i/f rdr&d u
kd v
f u
kd f
aom abmvH;k udk wpfzufrS upm;olrsm;u vSr;f Irzrf;
EdkifrD tjcm;0pfuufwdkifodk\ ajy;oGm;jcif;jzihf trSwf
7,l7efjzpf.? rdrd&dkufvkdufaom abmvHk;onf owf
rSwx
f m;aom e,ferdwu
f kd xdreS v
f ~i/f od\kr[kwf ausmf
vGeo
f mG ;v~i/f od\kr[kwf zrf;olEiS t
fh wl ausmv
f eG o
f mG ;
v~ifvnf; trSwf7avonf?
rsuEf mS csi;f qdik w
f iG 7f o
dS nfh abmvH;k ypfou
l ypfvu
kd f
aomabmvHk;onf 0pfuufwkdifudk xdrSefaomtcgY
vnf;aumif;/ bufwu
H ik d o
f &l u
kd v
f u
kd o
f nfh abmvH;k udk ajr-uD;
ESirfh xdrD wpfzufrS upm;olrsm;xJrS wa,mufa,mufu
trdzrf;,lEikd o
f nft
h cgwGiv
f nf;aumif;/Aufwu
H ikd o
f o
l nf
abmvH;k udk &du
k v
f w
F f vdu
k pf Of 0pfuufwikd af 7S\&dS pnf;udk
ausmo
f mG ;onft
h cgwGiv
f nf;aumif;/abmvH;k udrk &du
k rf b
d J
teD;wGi7f adS om 0pfuikd w
f idk u
f kd &du
k rf o
d jzifh wdik v
f o
J mG ;
onft
h cgwGiv
f nf;aumif;/wpfzufryS pfvu
dk o
f nhf abmvH;k onf
0pfuufwikd u
f kd {uefxrd eS rf nfjzpfygvsuf bufwu
H ikd f
olu ajcaxmufESihfjzpfap udk,fcmtpdwftydkif;
wpfcck Ek iS jfh zpfap qD;wm;umuG,f xm;onf[k 'dik v
f l
-uD;u qHk;jzwfaomtcgwGifvnf;aumif;/ AufwH
udik o
f u
l xGuaf y;7avonf?
Aufwu
H ikd o
f o
l nf txufyg ta-umif;rsm;a-umifh
xGurf ay;7rjcif; abmvH;k udk &du
k Ef ikd f cGi7fh .
dS ? upm;
oif;wpfoif;v~if 11a,muf 7So
d nft
h euf abmvH;k &du
k f
jcif;wm0efudk wpfa,mufjyD;wpfa,muf qufI 10
a,muf xGufay;7onftxd upm;7onf? abmvHk;
ypfol wpfa,mufv~if abmvH;k udk 6 -udrf txdypfEikd f
onf? 6 -udraf phaomtcg tjcm;wpfa,mufu 0ifI
ypf7.? abmvH;k ypf jyD;aomtcg wpfcsD jyD;jyD[k rSwf
,l7onf? -op-wD;,m; wkdufwGifum; abmvHk;
8 -udrf ypfjyD;rS wpfcsD[kac:onf? abmvHk;ypfolrS
wpfyg; usef 10 a,mufaom upm;olrsm;onf uGi;f

xJwGif qkdif7mae7m toD;oD;wkd\Y 7yfae7.?


wpfa,mufaomolrmS 0pfuuf wdik af pmihjf zpfonf? ol.
wm0efrSm AufwHudkifol r&dkufrdbJ vGwfvmaom
abmvH;k udk apmifzh rf;7ef jzpfavonf?
u7pfuufupm;7mwGif 0pfuufwikd w
f pfwikd 7f dS AufwH
udik o
f o
l nf abmvH;k udk &du
k x
f w
k v
f u
kd jf yD;aemuf tjcm;
0pfuufwikd 7f dS bufwu
H ikd o
f El iS fh ae7mcsi;f vJvu
dk af om
tcg wpfacguf7jyD[k rSw,
f 7l onf?
,if;odk\ 7onfh tacgufaygif;jzifh t&H=;tEdkifudk
qH;k jzwfavonf? upm;yGJ wpfck od\kr[kwf upm;vSnhf
wpfvn
S v
fh ~if t acgufa7 rnfr~ 7S7d rnf[k twdtus
owfrSwfxm;jcif; r7Sday? upm;olrsm;. oabm
wlnDcsuf twkdif;om jzpfavonf? ausmif;rsm;/
toif;rsm;wGif upm;-uaom u7pfuuf upm;yGrJ sm;rSm
wpfyw
JG pfvn
S hf vky&f ;kd xH;k pH7.
dS ? -uD;us,af om upm;
yGrJ sm;wGiu
f m; ESpyf rJG S wpfvn
S hf jzpfavonf? oH;k 7uf
qufI upm;aom ESpfyGJwpfvSnfh upm;yGJrsm;wGif
'kw,
d tvSnw
fh iG rf S abmvH;k &du
k cf iG 7fh aom upm;oif;
onf/ ,SOfjydKifupm;aomtoif;xuf tacgufa7
150 xuf renf;avsmah ev~if aemufxyf wpfyu
JG pm;
Edkifonf? ESpf7uf-umonfh upm;yGJrsm;wGifum; t
acgufa7 100 xufrenf; avsmhaev~ifwpfyGJxyfI
upm;Ekid af vonf?
u7pfuuf upm;yGrJ sm;wGif wpfEidk if EH iS fh wpfEikd if H upm;
aom jydKifyGJrsm;ESihf c&dkif wHcGefpdkufyGJrsm;rSm yGJ-uD;
yGJaumif;rsm; jzpf-u.? xk\dtjyif taysmfwrf; upm;
olrsm;ESihf a-u;pm; upm;olrsm; upm;aomyGJ/
wUodkvfausmif; tcsif;csif; upm;aom yGJrsm;rSm
vnf; yGaJ umif;rsm;yif jzpf-uonf?
u7ef;rm;wD(c7pf 14891556) ?
?jAw
d o
d ~
EdkifiH ordkif;wGif xif7Sm;aom uefwmAm7D *dk+f;csKyf
aomrwfu7ef;rm;onf 1489 ck Zlvkdifv2 7uf
ae\wGif aemhwif*rf&d=if,m e,fwGif zGm;jrifonf?
udrf;A7pfwUodkvf/ *sD;qyfaumvdyfausmif;wGif
ynmoif-um; cJhjyD;aemuf/ 1523 ckESpfwGif A7if*sD
bkef;-uD;tjzpfudk cH,ljyD;aomf rsm;r-umrD t,l0g'
ynm 7yfqdkif7m yg7*lbGJ\udk 7avonf? xkdtcgwGif
wUodv
k Yf t,l 0g'ynm7yfqikd 7f mpmppfojl zpfvm.?
1529 ckEpS w
f iG f u7ef;rm;onf e,fwpfe,fo\kd oGm;
a7mufcJh7mY t}r [ife7Dbk7ifESihf uHtm;avsmfpGm
awG\qHkcJhonf[k qdk.? xdktcg t}r [ife7D bk7if

101

www.foreverspace.com.m

u7ef;rm; wD

aomrwfu7ef;rm;tm; EkdifiHawmfoPmazmufr=jzihf vef'efar~mfpif tcsKyfaxmifodk\ zrf;qD;ac:aqmifoGm;pOf

onf yxrrdz7k m; tm7*Gef rif;orD; uufo7if;udu


k mG I
tef;Al;vif;tm; vufxyf7ef ta7;wGif t,l0g'qdik 7f m
tcsKyftwnf;rsm;a-umifh pdwf&=yfaxG; aecdkufjzpf
avonf? u7ef;rm;ESifh awG\qckH 7hJ mwGif yxrrdz7k m;udk
uGm&Sif;Ekdifaom enf;vrf;rsm;udk u7ef;rm;u ajym
jycJo
h nf? xkt
d cgwGif bk7ifonf oabmusI u7ef;
rm;tm; ol.xHwiG f tr=xrf; ap jyD;aomf rdz7k m;-uD;
uufo7if;tm; uGm7Si;f Edik af 7; twGuf aqmif7u
G af p
avonf? a7S;OD;pGm u7ef;rm;onf uGm7Sif;Edkif
a-umif;ESihf usrf;pmrsm;rS taxmuftxm;rsm; 7
,ljyD;aemuf/ usr;f wpfapmif wpfz\JGjyKjyD;aomf udr;f A7pf
ESifh atmufpzd\k wUodv
k rf sm;od\k wifjy aqG;aEG;cJah v
onf? 1530 jynfhESpfwGif a7mrjrdK\odk\ t*vdyf
oHtzGJ\ESihftwl oGm;a7mufI/ rdzk7m;-uD;tm; uGm7Sif;
a7;udk rnfo\dk rnfykH oabmxm;-uonfukd penf;emcJh
avonf? 1531 ckEpS w
f iG f Oa7mywku
d f Edik if H toD;oD;7Sd
wUodkvfrsm;odk\ oGm;a7mufum rdzk7m; -uD;ESihf
uGm7Sif;a7;udk0g'jzef\,if;/ xkdudPwGif rnfodk\
oabmxm;onfukd pHpk rf;cJah vonf? xkEd pS f ukecf geD;wGif
*smreD Edik if o
H \kd oHtjzpf apvFwjf cif; cH7jyefonf? u7ef;
rm; onf 1532 ckEpS w
f iG f *smreDjynfow
l pfa,mufEiS hf

vufxyfcJh.? 1533ckESpfwGif uefwmAm7D *dk+f;csKyf


tjzpf cef\tyfjcif; cH7avonf? xkdtcgwGif [ife7D
bk7iftm; rdz7k m;-uD; uufo7if;ESihf uGm7Si;f cGijhf yKI
tef;Al;vif;tm; rdz7k m;ajr|mufonfudk todtrSwf jyK
vku
d .
f ? Tok\djzifh u7ef;rm;onf t}r[ife7Db7k if.
vufxyfa7;ESifh uGm7Sif;a7; udPrsm;ukd jzpfajrmuf
atmif aqmif7u
G af y;cJah v onf?
q}rtuf'yG b
f 7k ifvufxuf 1549 ckEpS Ef iS hf 1552
ckEpS w
f \dkwiG f jyKpck aJh om qkawmif;csuf pmtkyEf pS t
f yk rf mS
rsm;aomtm;jzifh u 7ef;rm;. vuf7mrsm; jzpfonf?
tuf'yG b
f 7k if ewf7mG pHI xD;arG eef;arGudk ar7Drif;
orD;ESihf av'D*sed ;f *a7;wk\d vk-u7mwGif u7ef;rm;onf
av'D*sde;f *a7;tm; eef;wif7ef -uHpnf -udK;yrf;cJah v
onf? okd\7mwGif ar7Drif;orD;u ta7;omoGm;aom
a-umifh 1553 ckESpfwGif xD;eef;ukd qufcH aomtcg
avD*sed ;f *a7; ZeD;armifEHS wk\dEiS t
hf wl aomrwf u7ef;
rm;tm;zrf;qD; csKyfaESmifxm;jyD;aomf EkdifiHawmf
oPmazmufrj= zifh ppfaq;aponf?
u7ef;rm;tm; tr=ppfaq; aepOftwGif; atmuf
pzk\do\dk ajymif; a7F\ csKyx
f m;cJ.
h ? olEiS t
hf wl tcsKycf aH e7
aom ol.rdwaf qG ESpf a,mufw\dkrmS 1555 ckEpS w
f iG f

102

www.foreverspace.com.m

u7ef;rm; wD

u7Grfwef tuf(p)

ao'+fay;jcif; cH-u7avonf? u 7ef;rm;. tr=udk


aemufwufvmonfh *k+
d ;f tkyf -uD;r;aom t,l0g'cH&k ;kH
u ppfaq;cJh7m/ jypfr=rsm; xif7Sm;a-umif;jzifh a7mr
jrdK\7dS yky7f [ef;rif;xHo\kd tpD7ifcH aoma-umifh yky7f [ef;
rif;. trde\fjzifh 1556ckEpS w
f iG f oydwaf rSmuf uHjyKjcif;/
7mxl;rS av~mcsjcif;wk\u
d kd cH7 avonf? xko
d \kd cH7jy;D onfh
aemufwGif u7ef;rm;onf ao'+fudk a7SmifuGif;7ef
7nf7G,fI ol. t,ltqrsm;rSm;,Gif; cJha-umif;
ausnmcsurf sm;udk xkwjf yefao;.? od\k7mwGif xkad us
nmcsurf sm;udk pdeaf r7D bk7m;7Scd ;kd ausmif;-uD;Y y7dowf
a7S\wiG f xkwaf z: ausnm7ef ac:aqmif oGm;onft
h cg
u7ef;rm; onf xkad usnmcsurf sm;rSm rdrd ao7rnfukd
a-umuf7\o
GH nfEiS fh pdwrf wnfjird af oma-umihf xkwjf yefchJ
aom ausnmcsufrsm; jzpfa-umif;/ rdrd t,ltqudk
rpGe\f vw
F af -umif;/ at;aq; wnfjidrpf mG twdtvif;
xkwaf z:ajymqdck ahJ vonf? rnfo\dkyifjzpfap ol.r,f
awmftm; uGm7Sif;a7;wGifvnf;aumif;/ ol\tm;
w7m;r0ifaom orD;awmftjzpf a7mufapa7;wGiv
f nf;
aumif;/ OD;pD;yg0if aqmif7u
G cf o
hJ nfukd tcJra-uEdik f
cJah om ar7Db7k ifr-uD;um; ol. toufuckd sr;f omay;
rnfr[kwaf cs? u7ef;rm;onf 1556ck arvwGif t7Sif
vwfvwf rD;&d\=I owfjcif;udk 7J0phH mG cH,o
l mG ;avonf?
u7Grfweftuf(pf)(c7pf 1^53182^) ? ?7uf
uef;vkyif ef; jyKjyifajymif;vJvm7ef yxrzefw;D ol oH;k
OD; pvHk;yif t*vefjynf vefu&d=if,me,frS jzpf-u
onf? yxr qH;k zefw;D ol [m;*7D;onf pyif;eif;*sief D
ac: Adik ;f iifpufux
kd iG f cJI
h / 'kw,
d zefw;D oltwfu&du
k f
u pyif;eif;*sief x
D uf aumif;rGeaf om Adik ;f iifph ufopf
wpfcu
k kd xGicf o
hJ nf? [m;*7D;. pufxuf twfu&du
k f
. pufu csnfr~ifaygif;rsm;pGm xGuaf pEdik o
f nfh jyif/
rmI acsmaom csnrf ~irf sm;udk iifEikd o
f nf? t-uw
H v
l ~if
aemufvl ompjrJ[laom pum;twdkif; u7Grfwef
onf txuf yg puf ESprf sK;d wk\d. c`w,
f iG ;f csurf sm;udk
jyKjyif jznfhpGufI Adkif;iifh pufopfwpfckudk xajrmuf
atmifjrifpmG jyKvkyf cJah vonf? ,ckacwfwiG f toH;k
jyKaeaom pufrsm;rSm/ u7Grw
f ef. pufukd tenf;i,f
xyfavmif;I jyKjyifxm;jcif;r~om jzpfayonf?
qrfrsL,,f u7Grw
f efonf 1^53ck 'DZifbmv 37uf
ae\wiG f vefu&di= ,
f me,f zg;0k7mG uav;wGif zGm;jrif
onf? rdb ESpyf g; qif;7J EGr;f yg;ojzifh u7Grw
f efonf
uav;b0uyif csnif ifpuf&w
kH pf&YkH tvkyv
f yk u
f ikd cf 7hJ

onf? touf 16 ESpt


f 7G,w
f iG f zcifjzpfol uG,v
f eG f
oGm;7m/ rdom;pk. wm0efudk xrf;aqmif7 7Smonf?
u7Gefwefonf Tr~ -uD;av;aom tdrfaxmifr=
wm0efrsm;udk xrf;aqmifaepOf/ aiG0ifvrf;7Sad p7ef Adik ;f
iifph uf&w
kH iG f ae\pOf tvkyf qif;7avonf? tvkyv
f yk f
7mwGif pdwftm&HkpGJjrJpl;pkdufol jzpfojzifh/ [m;*7D;ESihf
twf u &d k u f w k d \ xG i f c J h a om Ad k i f ; iif h p uf w k d \ .
csw
G ,
f iG ;f csurf sm;udk awG\jrifonf?od\ktwGuf ydI
k aumif;
aom txnfacsmrsm; 7ufvyk f Edik 7f eftwGuf jcnfiif
pufopf wpfckudk -uHpnfavonf? ae\cif;tcsdefwGif
tvkyv
f yk 7f aom vkycf onf ol. tdraf xmiftwGuf
rvkaH vmufojzif/h uset
f csed w
f iG f uyG&J w
kH pf&YkH wa7m
xk;d um tyd0k ifaiGukd 7SmcJ7h I tm;vyfcsed w
f iG f csnif if
puf topf jyKvkyaf 7;udk -uHpnfavonf?
u7Grw
f efonf 6 ESprf ~ rem;rae -uKd ;yrf; tm;xkwf
jyKvkyf cJh7m 1^^9 ckESpfavmufwGif csnfiifpufopf
wpfcu
k kd jyKvyk f jy;D pD;avonf? u7Grw
f ef. pufopfjzifh
iifaom csnfr~ifrsm;onf ,ckacwfwGif ay:xGuf
aeaom ydwaf csmrsm;yif 7ufvyk f Edik pf rG ;f 7So
d nf? trSef
tm;jzihf qkdaomf u7Grfwef.pufonf [m;*7D;.
pufESihf twfu&dkuf. pufESpfckudk yl;aygif;jyKjyifI
vkyu
f ikd x
f m;jcif;yif jzpf.? u7Grw
f efonf ol. pufukd
pyifeif;rsL; [k trnfay;avonf?
Adik ;f iifph ufopf pyif;eif;rsL;udk 18 7mpkEpS u
f xGif
cJah omfvnf;/ ,ck 20 7mpkEpS t
f xdyifv~if TpufrsK;d udk
toHk;jyKae-uao;onf? wdk;wuf jyKjyifcsufrsm;udk
tenf;i,fr~om jyKvkyEf ikd cf -hJ uonf? od\k7mwGif Tr~
ta7;yg toHk;0ifI tzdk;wefaompufudk zefwD;cJhol
u7Grw
f efum; tusK;d ay;EHck smvS.? aiGa-u; usyw
f nf;
vSojzifh ol\puf. v~Kd \0u
S cf suu
f kd a7mif;cs7mwGif aygif
60 r~om 77So
d nf? 1800 jynfEh pS w
f iG f u7Grw
f eftwGuf
7efyHkaiG zGifhvSpfcJh7m aygif 500 cef\ 77Sd.? okd\aomf
u7Grw
f efum; aiGusyw
f nf;jrJ 7Sad ejcif;a-umifh ol\twGuf
a7S\vyk if ef;rsm;wGif aESmifah ES;cJah v onf?
1812 ckESpfwGif jAdwdo~ygvDrefu u7Grfweftm;
aygif 5000 xkwaf y;jyD;v~if Akid ;f iifph ufuw
kd ;dk wuf
aumif;rGeaf tmif -uHaqmifvyk u
f ikd af ponf? xkad iGrmS
vnf; tvkyw
f iG f 0ifomG ;ojzihf qH;k yg;oGm;avonf?
1824 ckEpS rf pS I ol.rdwaf qGrsm;u ESppf Of 63aygifus
axmufychH -hJ uonf? ok\d aomf xdak xmufyhH a-u;rsm;udk
-umjrifph mG rcHpm;7bJ/ 182^ ck ZGev
f 26 7uf ae\wiG f
Adv
k wefjrdK\Y aoqH;k oGm;avonf?

103

www.foreverspace.com.m

u7Grf;0J tdk
u7Grf;0Jtkd(c7pf 15991658) ? ?atmfvAD g
u7Gr;f 0Jukd t*vefjynf. o7zlraqmif;aom bk7if[k
ac:-u.? u7Grf;0Jonfol\udk t*vefjynf. bk7if

t*vef. o7zlraqmif;aombk7if atmfvDAm u7Grf;0J

tjzpf tkypf ;kd 7ef wifajr|mufchJ -uaomfvnf; vufrcHchJ


ay? t*vef/ paumhwvefEiS fh tkid ,
f mvefw\dk yg0ifonfh
"eo[m,Edik if u
H kd umuG,x
f ed ;f odr;f ol avmhy&dw
k uf
wm[laom bGJ\udkom cH,lcJhavonf?
u7Gr;f 0J. rdzbk;d ab;wk\rd mS t*vyd f bk7ifrsm; ajrm| uf
pm;jcD;jr|ifhjcif;cH7aom ajrydkif7Sifrsm; jzpf-uonf?
u7Gr;f 0Jonf [ef wif'efwiG f arG;zGm;I awme,fwiG f
taersm;onfh ta-umif;rSwpfyg;/ ol. i,fpOfutjzpf
tysurf sm;udk aocsmpGm rod-u7acs? 7yf7mG o]gausmif;
wGif ynmoifum;cJI
h udr;f A7pfwUokv
d w
f iG f 2 ESpf
r~om ynm qufvufoif-um; cJah vonf? xdak emuf
zcifjzpfol uG,v
f eG o
f jzihf ausmif;rSxu
G I
f rdz. vuf
ikwjf zpfaom v,f,mtvkyu
f kd vkyu
f ikd cf ahJ vonf?
1620 jynfEh pS w
f iG f yPnf; tawmftwef -u,
G 0f aom
t,fvpf ZAuf Alcs,
D m trnf7dS trsK;d orD; wpfO;D ESifh
vufxyf.? 1628 ckEpS w
f iG f [efwif'efe,frS ygvDref
trwftjzpf ta7G; cH7onf? xkdpOfu u7Grf;0Jtm;
aemifwpfae\wiG f acgif;aqmifaumif;-uD; wpfO;D jzpfvm
rnfh tajctaersKd;udk rawG\7acs? zswfvwfI pdwf
ydik ;f jzwfonft
h wdik ;f rjzpfraevkyw
f wfaom tusn;f
wefonfh vlwpfa,muf taejziho
f m *&kjyKr-d uonf?

xkx
d ufyI
kd vlord sm;onfrmS t,l0g'Y tvGe-f unf
ndKav;pm;aom ysL7Dwef wpfO;D jzpfonfh ta-umif;ay
wnf;? olonf t,l0g't wGufqdkv~if ysL7Dwefwkd\
bufrS yg0ifaqmif7u
G rf nf jzpfa-umif;udk ygvDref t
pnf;ta0;rsm;wGif r-umc+ xkwfaz: ajymqdkcJh
onf? t,l0g'vGwv
f yfru
= kd vGepf mG vdv
k m;oljzpfI/
wpf-udraf omf t*vefjynfwiG f raeawmhbJ tar7du
wdu
k 7f dS ysL7Dwefw\k.
d e,fopfo\kd oGm;a7muf aexdik 7f ef
yif -uH7,
G cf b
hJ ;l avonf?
1640jynfEh pS w
f iG f oufwrf;wdyk gvDrefo\dk a7G;aumuf
wifajrm| ufjcif; cH7I/ 1642ckEpS f oufwrf;7Snf ygvDref
wGiv
f nf; trwftjzpf ta7G;cH7jyefonf? xkyd gvDref
tpnf;ta0;rsm;wGif u7Grf;0Jonf OD;pD;OD;aqmif
rjyKcJhaomfvnf; ta7;-uD;aomudPrsm;udk aqG;aEG;
7mYum; yg0ifcJhavonf? 1642 ckESpfwGif bk7ifESihf
ygvDrefw\kd tcsif;rsm;-uI jynfwiG ;f ppf pwifjzpfymG ;
onft
h cgY u7Gr;f 0Jonf acgif;aqmifwpfO;D tjzpf xif
7Sm;vm.? xdt
k csed w
f iG f u7Gr;f 0JrmS toufav;q,f
ausmfavjyD?
u7Grf;0Jonf ppfqifa7;wGif A[kokwESihf tavh
tusifh r7Scd ahJ omfvnf; yg7rD xl;oljzpfonf? ygvDrefEiS fh
bk7ifw\dk oabmuGJ vGI
J vufeufpu
GJ ikd -f uaomtcg/
u7Gr;f 0Jonf ygvDrefzufrS yg0ifun
l 7D ef qH;k jzwfvu
kd f
.? xd\kaemuf ppfwyfwpfwyfukd ol\pw
d w
f ikd ;f us pk&;kH avh
usihaf y;vsuf jynfwiG ;f ppfY 0ifa7mufwu
kd cf u
kd f av
onf? u7Gr;f 0J.ppfwyfwiG f t,l0g'udak v;pm;I 7JprG ;f
oWd7adS om olrsm;udo
k m vufccH ahJ vonf? oRmusr;f
rSm ol\wyfom;wkdif;. taqmifjzpf.? ol\wyfwGif
A7if*sD *d+
k ;f 0ifrsm;rSwpfyg; tjcm;*d+
k ;f 0ifrsm;udk awG\Eikd f
onf? u7Gr;f 0Jonf ol\ppfwyfrsm;udk pepfwus zG\Jpnf;
xm;ojzifh wdu
k yf w
JG idk ;f Y atmifjrifco
hJ nf? xkad -umifh
ol. wyfom;rsm;onf tdik ;f ,ef;qdu
k f ac: oHr+d
wyfom;rsm;[k wGiaf vonf?
xdo
k rH +d wyfom;rsm;. pGr;f 7nfukd rmpwef rl;0g;
wdkufyGJ (1644 ck Zlvdkifv 2 7uf)ESihf ae\ZADwdkufyGJ
(1645 ck ZGefv 14 7uf)rsm;wGif xl;jcm;pGm awG\7
ayonf? xkw
d u
kd yf rJG sm;wGif bk7ihw
f yfrsm;udk tjywft
owfEdkifvdkufojzifh bk7ifh*dk+f;om;rsm; tnHhcH7 av
onf? u7Gr;f 0Jum; xkjd ynfwiG ;f ppftwGi;f Y wjznf;jznf;
xif7mS ;vmcJ7h m ygvDref *d+
k ;f om;rsm;. ppfzufXmewGif
ta7;tygqHk;ykCdKvf-uD; jzpfvm.?ygvDref*dk+f;udk
vnf; ppfzufu -oZmvFrf;rdk;vmcJhonf? 1646 ckrS

104

www.foreverspace.com.m

u7Grf;0J tdk
1648 ckEpS t
f xd u7Gr;f 0Jonf ygwDtm;vH;k u vufcH
Edkifaom tkyfcsKyfa7;udk 7Sdap7ef aphpyfcJh.? odk\aomf
'kw,
d jynfwiG ;f ppfyJG jzpfymG ;cJI
h t*vefo\dk csw
D ufvm
aom bk7ihf*dk+f;om; paumhrsm;udk y7ufpwefwGif
ESdrfeif; 7jyefonf? aphpyfa7;onfvnf; ysufjy,f
oGm;avonf? xkt
d cg ygvDref *d+
k ;f wGiyf 7uf ZADw;D 7D;
,ef;ESifh tif'yD if;'if[
h I
l ESp*f +
kd ;f uGJ cJ7h mY/ u7Gr;f 0J
onf ppfwyftiftm;aumif;aom tif'yD if;'if*h +
kd ;f 0if
jzpfvmonf? xk\daemuf y7ufZADwD;7D;,ef;wkd\u
csm;bk7ifudk jyefvnfeef;wifrnf pdk;ojzihf ygvDrefrS
y7ufpADw;D 7D;,ef;wk\dukd armif;xkwf vdu
k o
f nf? xk\djyif
olu,
kd w
f idk f yg0ifaom txl;w7m;vFwaf wmfukd zG\Jpnf;
jyD;v~if csm;bk7ifupkd pfaq;I tqH;k pD7ifvu
kd .
f ? xd\k
aemuf bk7ifhtkyfcsKyfa7;ESifh txufvFwfawmfwdk\udk
zsuo
f rd ;f I oRwEdik if H xlaxmif cJah vonf? ok\daomf
tkid ,
f mvefEiS fh paumhwvef jynfrsm;wGif bk7ihf *d+
k ;f
om;rsm; tiftm; aumif;aeao;I/ 1651 ckESpfokd\
a7mufru
S 7Gr;f 0Jonfb7k ih*f +
kd ;f om;rsm;udk tjyD;owf
jzdKcGi;f cJah yonf?
oufwrf;7Snyf gvDrefonf 12 ESprf ~ wnfjrJaecJph Of

atmfvDAmu7Grf;0J avmhy&kdwufwm bGJ\ukd cH,laepOf

,if;. rzG,f7mr=rsm;a-umihf oRwEdkifiHrSm emrnf


ysucf 7hJ .? ok\djzpfI u7Gr;f 0Jonf tm+m7Sif qefqef
t-urf;enf;jzifh xdyk gvDrefukd zsuo
f rd ;f vku
d af vonf?
xk\daemuf t&d;k usJ ygvDrefac: ygvDreftopfwpf7yfukd
qihfac:aomfvnf;/ EdkifiHa7; t,lonf;r=rsm;a-umifh
jzpfjzpfajrmufajrmuf raqmif7GufEdkifacs? xkd\a-umifh
t&d;k usJygvDrefukd zsuford ;f I ppfwyfu tkycf sKyfa7;
udk -udK;udik jf yD;v~if tajccHOya'opfwpf7yfukd a7;qGcJ hJ
avonf? u7Grf;0Jvnf; avmhy&kdwufwm bGJ\ukd
cH,al vonf?u7Gr;f 0Jonf ygvDreftopfwpf7yfukd qihf
ac:jyefao;onf? odk\7mwGif ygvDref trwfrsm;rSm
ygvDreftpnf;ta0;ok\d wuf7efrw
S pfyg; tjcm;7nf7,
G f
csuf r7So
d jzihf zsuford ;f vku
d 7f avonf?
xkad emufwiG u
f m; u7Gr;f 0Jonf ppfwyf tultnD
jzihf wkid ;f jynfukd tkycf sKycf .
hJ ? wpfzef 1656 ckEpS w
f iG f
ygvDreftzG\Jukd aemufq;kH t-urd f qihaf c:7m/ xkyd gvDref
u u7Grf;0Jtm; bk7iftjzpf wifajr|mufcJhaomfvnf;
vufrcHcahJ y?t*vef/paumhwvef/tdik ,
f mvefw\dk yg0if
onhf "eo[m,Edik if H rzG\Jpnf;rD ESpt
f enf;i,fcef\u
t*vefjynfudk wdkif;-uD;jynf-uD;wpfck r[kwfawmh
ouJo
h \dk tjcm;Edik if rH sm;u xifrw
S cf -hJ u.?ok\daomf u
7Gr;f 0Jonf t*veftm; tjcm;wdik ;f jynfrsm;u av;pm;
cef\nm;vmatmif jyKEdik cf o
hJ jzih/f u7Gr;f 0J tedPa7muf
csdew
f iG f t*vefrmS wefc;kd xGm;vsuf 7Sad ecJah vonf?
u7Gr;f 0Jonf tm+m7Sif qefqef tkypf ;kd 7ef rvdv
k m;
aomfvnf;/ wkid ;f jynf. tajctaeudk vdu
k I
f tm+m
7Sipf epfukd wpfcgwpf7t
H oH;k jyKc7hJ avonf?od\ak omf ,if;
okd\jyK7mY wkdif;jynf tusKd;7Sd7efukdom aqmif7GufcJh
avonf? u7Grf;0Jonf t,l0g'udk tvGef-unfndK
av;pm;ol jzpfaomfvnf;/ uckefjcif;/ trJvdkufjcif;/
oHv;kH vSrd jhf cif;/ aq;vdyEf iS fh bD,muJo
h \dk rjyif;vSaom
t7ufrsm;aomufjcif; ponfw\dkudk 7Hzef7cH g jyKvyk jf cif;
jzifh ol.pdwv
f ufukd 7Fiv
f ef;aponf? xk\da-umifh tcsK\d
xifrw
S -f uouJo
h \kd u7Gr;f 0Jonf t,l0g'onf;ol ouf
oufum; r[kwf&Hkr~ru oabmxm;jrifhjrwfol jzpf
avonf?
xko
d \dk wkid ;f usK;d jynf0efukd tm;oGeI
f aqmif7u
G cf 7hJ mrS
u7Gr;f 0Jonf 1658ck pufwifbmv 37ufae\wiG f tedP
a7mufomG ;avonf? om;jzpfol 7pfcswt
f m; u7Gr;f 0J.
ae7mudk qufcaH pcJah omfvnf;/ zcif.ajc7mudk reif;
Edik o
f jzifh 1660 jynhEf pS w
f iG f 'kw,
d csm;onf t*vef
jynf7h iS f jzpfvmavonf?

105

www.foreverspace.com.m

u7rufyif

uvref;pkd; *sD/tD

uvrufyif ? ?uvrufyifonf teH\arF;aom


tom;7So
d nfh tyifjzpfI xkt
d om;onf eH\omeD/ eH\om
jzL/ tausm/f pHyg/ uvruf[k qdt
k yfaom eH\omrsK;d 5
yg;wGif yg0ifojzihf xif7mS ;onf? uvruf [laom
a0g[m7rSm yo~L;pum; jzpfonf[q
k .
kd ? uvrufukd
u7ruf [kvnf; ac:-uonf? rde;f rwd\ktouf uv
ruf [lI qd&k ;kd pum; 7So
d nft
h wkid ;f / jrefrmtrsK;d orD;
-u;D i,f taygif;wk\o
d nf uvrufuakd oG;I vdr;f us-H u&Hk
r~ru/ aomufvnf;aomuf-uonf? ok\ad omf uvruf
wGif jrdwfuvruf awmifuvruf[lI ESpfrsKd;
7Sd7mY ESpfrsKdpvHk; tom;eH\arF;-uaomfvnf; &kQ
aA' tvdkt7 trsKd;csif; rwl-uacs?
txufyg uvrufEpS rf sK;d pvH;k yif yifvwfrsK;d jzpf
-uI/ jrefrmEdik if YH txl;ojzifh weom7Dwikd ;f wGif t
avhusayguf-uonf? od\k aomf uvrufom;udk jynf
wGif;xGufESihf rvHkavmufI yo~L;u`ef;qG,fESihf ,kd;
',m;Edik if rH sm;rS wifoiG ;f 7ao;onfukd axmufojzih/f
uvrufyif wk\donf xkad 'o xkEd ikd if rH sm;Yvnf; ayguf
a-umif; xif7mS ;onf?
jrdwfuvrufyifwkd\onf jrefrmEkdifiHY weom7D
awmifydkif; awmeuf7ma'orsm;wGif aygufI/ jrdwf
e,frS xGufavh7Sdojzifh jrdwfuvruf[kwGifonf?

jrdwfuvrufyif cufzsm;7Sd t7GufESihf t0gyGihfrsm;

tom;a7mif ndKnpfnpf 7Sd I vdyfonf; uvruf


[kvnf; wGifonf? udk,fwGif aoG;Ivdrf;xm;v~if
a7csKd;onfw
h ikd af tmif teH\oif;oif; pGu
J sef7pfwwfo
jzifh a7csKd;cH uvruf [lIvnf; trFrf;wifum
ac:-uao;.? uvrufEpS rf sKd;teuf tom;ndKaom
jrdwfuvrufu awmifuvrufxufydkI aq;zuf
0ifonf[k tqd7k adS vonf?
Tuvrufom;udk qkcd o
hJ nft
h wdik ;f aoG;vdr;f 7efEiS fh
aoG;aomuf7ef rSwpfyg;/ tjcm; yPnf;toH;k taqmif
rsm; jyKvyk af vhjyKvyk x
f 7S[
d efrwlacs? tom; xkw,
f l
yHrk mS rl tyifukd awmxJY oif;owfI jzpfap/ ckwv
f I
SJ
jzpfap/ ypfxm;jyD;aemuf 2 ESpcf ef\ vGeaf jrmufI tom;
aqG;avmufonfh tcsed u
f srS t7G,af wmf jzwfpw
d u
f m
,liif -u7onf? xl;qef;onfrmS uvrufom; vwf
vwfY teH\r7Sd? tom;aqG;rS teH\xGufvmjyD;v~if
tom;aqG;av teH\arF;av jzpfa-umif; od7ayonf?
awmifuvrufwiG f pN0gyif/ rdwyf if/ rSwaf usmuf
yifponfjzihf trnfuGJ rsm;7Sdonf? tom;eH\ arF;I
jrefrmEdik if w
H iG f weom7Dwikd ;f awmifay: opfawmrsm;
Y trsm;tm;jzifh awG\7aoma-umifh/ xkdtyifrS7aom
tom;udk awmif uvruf[k ac: qk-d u[ef wlonf?
tom;ta7mifrmS ndKnpfnpf yifjzpf.? od\kaomf jrdwf
uvrufom;xuf ta7mifajzmhum eH\omjzLa7mif zuf
od\k ygaoma-umifh eH\om uvruf [kvnf; wGio
f nf?
awmif uvrufom;onf vSyonf? aumif;pGm tom;
aoonf? jyK jyif7 vG,o
f nf? ajymifvufvmatmif
yGww
f u
kd f ay;Edik f onf? xk\da-umifh Ttom;jzihf tvS
ty toH;k taqmifrsm;udk jyKvky7f ef oihaf wmfav7m/
18^8 ckESpfu jrefrmawmifuvrufom; tcsKd\udk
t*vefjynf vef'efjrdK\o\dk wify\kda7mif;csczhJ ;l avonf?
uvref;pd;k *s/D tD(c7pf 18411929) ? ?jyifopf Edik if H
jyK okcrdef-uD; a*smh,l*sif;uvref;pkd;onf 1841 ck
pufwifbmv 28 7ufae\wiG f jyifopfEikd if H A7pfwDe,f
vmAef;a';jrdK\wiG f zGm;jrifonf? rdzrsK;d &d;k tvdu
k f aq;
ynmudk oif-um;wwfajrmufcJhjyD;v~if/ yg7pfjrdK\wGif
q7m 0eftjzpfjzihf toufarG; aexkid cf o
hJ nf? uvref;pd;k
onf Edik if aH 7;wGif pdwyf g0ifpm;cJI
h / oRwEdik if u
H kd o
abmusESpfoufol jzpf.? olonf rSefonfxifv~if
ra-umufr7G\H xif7mudk ajym7J/ vky7f /J a7;7Jaom oWd7dS
ol jzpfonf? {u7mZf wwd,eydkvD,ef vufxuf
wGif oRwEdik if H vkv
d m;olwOD;tjzpf ol.qlyv
l y= 7f mS ;

106

www.foreverspace.com.m

uvref;pkd; *sD/tD
r= rsm;a-umifh zrf;qD;t usOf; csxm;jcif; cHcJh7.?
1866 ckEpS w
f iG f axmifrv
S w
G af omtcg/ uvref;pd;k onf
tar7duef jynfaxmifpkEdkifiHokd\ oGm;a7mufaexdkifI
owif;pmrsm;wGif tar7duef jynfwiG ;f ppfEiS hf qkid af om
aqmif;yg;rsm;ukd a7;om;cJhav
onf? xko
d \adk exkid pf Of tar7duefol
wpfO;D ESihf vufxyfc.
hJ ?
1869ckEpS w
f iG f jyifopf jynfwiG ;f
a7; tajctae &=yaf xG; aea-umif;
um;od7onfEiS w
hf pfjyKd ief uf/jyifopf
EkdifiHokd\ tjrefqkH;jyefvmjyD; EkdifiH
a7;7mudPrsm;wGif udk,fxdvuf
a7mufyg0if aqmif7u
G cf ahJ vonf?
1870jynf\EpS w
f iG f yg7pfjrKd \awmf rGe\f
rmwmjrLeDpy,f. jrKd \awmf0eftjzpf
a&G;aumufwifajrmS ufjcif;cH7onf?
18^0 ^1 ckEpS w
f iG f jzpfymG ;aomjyif
opf *smref ppfab;a-umifh yifyef;
'kQa7mufvsu7f adS om yg7pfjrKd \ojl rKd \
a*smh ,l*sif;
om;wd\k ukd wwfEikd o
f r~ umuG,f
apmifah 7Smufc.
hJ ? 18^1 ckEpS w
f iG f
yg7pfrsLeDpyD ,f tzG\J0ifwpfO;D jzpfvmonf? aemufig;ESpf
cef\-umaomtcg jynfo\lvw
F af wmfo\dk rGe\frmwme,f.
udk,fpm;vS,ftjzpf wuf a7mufcJhavonf? 1893
ckEpS t
f xd jynfo\v
l w
F af wmf trwftjzpf aqmif7u
G cf phJ Of/
ol oabmrusaom Edik if aH 7;orm;rsm;udk jyif;jyif;xef
xefyw
k cf wf ajymqkw
d wfonf t
h avha-umif/h ol\tm;
usm;-uD;[k ajymif avSmif ac:a0:cJah vonf? olonf
vFwaf wmftwGi;f 7uf'u
D ,f 7DywfAvpfuefygwD.
acgif;aqmiftjzpf aqmif7u
G cf .
hJ ? 1880jynfEh pS w
f iG f
w7m;rSef trnf7adS om owif;pmwpfapmifukd xkwf
a0cJo
h nf? xko
d wif;pmrSm tpd;k 7tzG\Jukd tjyif;txef
a0zef7mwGif xda7mufvo
S jzifh tpd;k 7jzKwf owif;pm
[kyif trnfwGifcJhonf?1893 ckESpfwGif yem;rm;wl;
ajrmif; t&=yt
f axG;ESipfh yfvsO;f I uvref;pd;k rSm rw7m;
pGyfpGJjcif;cH7ojzifh/ a7G;aumufyGJwGif ta7;edrfhcJhav
onf? ok\d 7mwGif uvref;pk;d onf pdwrf ysub
f J ol.
owif;pmwGif tcsdefjynfh tm&HkpdkufI a7;om;cJh.?
1896 ckEpS w
f iG f jyifopfppfwyfrS Adv
k -f uD; tJvz7uf
'a7;zyf. tr=EiS pfh yfvsO;f I/ uvref;pd;k onf pma7;
q7m-u;D atrD;Zkv
d mESit
fh wl 'a7;zyfzufrS ckcu
H muG,f
jyD; a7;om;cJah vonf?

uvref;pd;k onf owif;pmrSaeI tpd;k 7tzG\Jukd tjrJ


wrf; a0zefa7;om;cJah omfvnf;/ olu,
kd w
f ikd t
f pk;d 7tzG\J
wGif yg0if7efrsm;pGm rvdv
k m;cJah cs? od\k7mwGif tajct
aet7 1906 ckEpS Yf qDew
d f vFwaf wmf trwftjzpfjzifh
aqmif7GufaepOf jynfxJa7;0ef-uD;
tjzpfaqmif7Guf cJh7jyD;v~if/ xkdESpf
ukefcgeD;rS 1909ckESpftxd 0ef-uD;
csKyf t jzpf aqmif 7 G u f c J h a vonf ?
1911 ckESpfwGif uvref;pkd;onf t
xufvFwfawmftrwf tjzpfESihfyif
jynfwGif; tajctaeESihf EdkifiHjcm;a7;
jyemrsm;wGif tajrmftjrif7Sdol
jzpfonft
h wdik ;f / *smreD. 7efudk pd;k 7drf
7a-umif; jyifopftpdk;7tm; twd
tvif;owday;cJh.? okd\7mwGif tpdk;
7u wpfpw
kH pf7m ta7;r,lbaJ eojzih/f
1913 ckESpfwGif vGwfvyfoltrnf7Sd
owif;pm wpfapmifudk xkwfa0jyD;
aemuf/ xkdowif;pmrSaeI *smref
uvrefpkd;
7efudk ckcHEdkif7eftwGuf jyifopfvlxk
tm; ppftwwf avhvmoif-um;
7efEiS fh vufeuftiftm;rsm; wk;d cs\J pak qmif;7ef tjyif;
txef Ed;= aqmfa7;om;cJah vonf?
1914ckEpS w
f iG f yxruBmppf-uD;jzpfymG ;7m/ *smrefw\dk
. tvH;k t7if;ESiw
fh u
dk cf u
kd jf cif;'+fukd jyifopfw\dk tvl;
tvJc7H avonf? xkt
d cg uvref;pd;k onf tpk;d 7tm;
ol.-udKwifowday;csufukd vufrcHI rSm;cJah -umif;
ESifh ppfatmifEikd af 7;twGuf jyKjyifoifo
h nfh tcsurf sm;
udk xkwaf z:I tjyif;txef&w
= cf s a7;om;jyef7m/ xdk
owif;pmudk tpk;d 7u ydwx
f m;vku
d af vonf? od\kaomf
uvref;pd;k onf csujf cif;yif rvGwv
f yfol trnfjzifh
owif;pmwpfapmifukd xkwf a0jyefavonf?
1916 ESi1fh ^ ckEpS f rsm;wGif jyifopfvx
l o
k nf ppf'+f
udk rcH Edik -f uawmhojzifh ppfjyD;7ef vkv
d m;vsu7f adS omf
vnf;/ uvref;pd;k . owif;pmrSmrl ppfatmifEikd af 7;udk
om aoG;xkd;a7;om;vsuf7Sdavonf? xkdtcsdefwGif
EdkifiHudk OD;pD;rnfh acgif;aqmifaumif; vkdtyfojzifh/
jyifopfoRw-uD;yGeu
f a7;u uvref;pd;k tm; 0ef-uD;
csKyf ESihf ppf0ef-uD; 7mxl;udk tyfESif;cJhonf? xkdtcg
uvref;pk;d onf rdrEd iS pfh w
d o
f abmcsi;f wdu
k q
f ikd af om
tjcm;acgif;aqmif-uD;rsm;ESihf ppfatmifEdkifa7; tpdk;7
tzG\u
J zk d \pJ G nf;jy;D v~i/f ppfwyfwiG v
f nf;aumif;/tkycf sKyaf 7;zufY

107

www.foreverspace.com.m

uvref;pkd; *sD/tD

uvomtkd;

vnf;aumif;/ t7nftjcif;ESihf rjynfhpHk[k xif7


oltm;vH;k udk csujf cif; 7mxl;rS Ekwyf pfavonf? ppfwyf
udv
k nf; wpfEikd if v
H ;kH u av;pm;r=7v
dS map7ef *k+jf yK
jr|iw
hf ifc.
hJ ? ppfrufa7;7m tm;vH;k udk rm7S,af zghtm;
tyfEiS ;f I pDrcH ef\caJG ponf? Tod\k uvref;pd;k onf jyif
opfEikd if u
H kd ppfEikd af tmif pGr;f aqmif ay;cJah vonf?
yxruBmppf-uD;jyD;qHk;I ppfajyjidrf;a7; nDvmcH
-uD;udk yg7pfjrKd\awmfwiG f usi;f yaomtcg/ uvref;pd;k
tm; OUX-u;D tjzpf wifajrm| uf-uonf? olonf *smref
wdk\tm; tenf;i,fr~ ,Hk-unfpdwfcsjcif; r7Sdojzihf/
xkn
d v
D mcHwiG f *smrefw\dx
k rH S vufeufc,
J rf; rD;ausmuf
tm;vHk;udk odrf;qnf;7ef t-uHay;cJhavonf? xkdppf
ajyjidr;f a7; nDvmcH. qH;k jzwfcsuft7/ jyifopfEikd if H
onf *smreDxHrS t,fvqufESihf vdk7ef;e,frsm;udk
jyefvnf77Scd o
hJ nf?
1919 ckESpftukefwGif usif;yaom jyifopfa7G;
aumufy-JG uD;wGif 0ifa7muf ta7G;cH7ef trnfwifoiG ;f
cJ.
h ? od\k aomf ol.trnfukd jyefvnfEw
k o
f rd ;f vku
d f
jyD;v~if Edik if aH 7;rStem;,laecJah vonf? touft7G,f
-uD;7ifhvmojzifh EdkifiHa7;udk pGefvFwfcJhaomfvnf;/

uvref;pd;k rSm use;f rmoefprG ;f I zswv


f wfayghyg;vsuf
yif7adS eao;.?pmay0goemygonft
h avsmuf pmtkyf
aygif;ajrmufjrm;pGm a7;om; jyKpkcahJ vonf? touf
80 ausmYf yif tdN,
d / jrefrmESifh tar7duefEikd if rH sm;od\k
oGm;a7muf vnfywfcahJ o;onf? Edik if jH cm;rS jyefa7muf
vmjyD;aemuf/ rdrad rG;7m7yfajrwGif pmaya7;om;vsuf
7Spd Of 1929 ck Ed0k ifbmv 14 7ufae\(touf 88 ESpf
t7G,)f wGif uG,v
f eG af vonf?

[dNLbk7m;7Sdckd;ausmif; rkwfxdyf07Sd uvomtkd;rsm;

uvref;pkd;onf ppfajrjyifokd\ Tokd\ ukd,fwkdifqif;cJh.

uvomtkd; ? ?[dNL bk7m;7Scd ;kd ausmif;wk\d. rkw0f


xdyYf jzpfap/ acgifwef;ay:Y anmifa7td;k uJo
h \dk aom
uvomtdk;udk awG\jrifEdkifayonf? uvomtdk;
udk tjrdKuf7nfxnh7f m tk;d tjzpf [dNLusr;f *efrsm;wGif
az:jyxm;avonf? xkt
d ;kd . yHo
k !mefrmS ,ckacwf
[dNL trsK;d orD;rsm; toH;k jyKvsu7f adS om a7cyfa-u;td;k
uJo
h \dk yif jzpf.? jrefrmpmayY uvomtd;k ta-umif;
rawG\7aomfvnf; yk*aH cwf ausmufpmrsm;Y uvom
tkd;[laom a0g[m7udk tenf;tyg; awG\7ayonf?
oU7mZf 585 ckEpS w
f iG f a7;xk;d aom yk*jH rdK\ av;axmifh
ueft7yf av;rsuEf mS bk7m; ausmufpmwGif wefwikd ;f
wGi;f Edu
= u
f m; uoom;td;k ta,mifEiS w
fh al om wihf
w,fpGmaom p-uxuf ulvnf;wnf.[k yg7Sdav
onf? xkdwGif p-uqdkonfrSm trdk;tum7Sdaom vl
oGm;vrf; cHkjrihfjzpfI p-uay:wGif uvomtkd;
yHo
k !mefEiS w
hf al om ulwnfxm;a-umif; od7avonf?
108

www.foreverspace.com.m

uvD*sKvmbk7if

uvD,kdyg;x7m; ausmufwkdif

uvD*sLvmbk7if pdwfwkdif;us rGrf;rHxm;aponhfavS-uD;

uvD*sLvmbk7if (c7pf 1241) ? ? uvD*sLvm


onf 12 ckESpfwGif *7dEdkifiHtuf7SrfjrdK\YzGm;jrifI/ 3^
ckESpfrS 41ESpftxd a7mrEdkifiHawmf. wwd,{u
7mZfb7k iftjzpf pd;k pHonf? i,fpOfu ol\zcif. a7mrppf
wyfwiG f -uD;jyif; cJ7h .? uvDac: a7mr ppfzed yf-uD;
udk 0wfqifavh7Sdaoma-umifh uvD*sLvm[k trnf
wGifcJhonf? ol.trnf7if;rSm a*;,yfqDZm jzpf.?
olonf a7mrEdkifiHawmf. 'kwd, {u7mZfbk7if
wdkufAD;7D;,yf. ajr;awmfpyfoljzpfI/ wkdufAD;7D;,yf
uG,v
f eG af omtcg a7mr{u7mZfb7k if jzpfvmonf?
uvDusLvmonf bk7ifjzpfpwGif oufn|mpGmESihf
w7m;r~wpGm tkycf sKyrf a= -umifh wdik ;f ol jynfom;trsm;u
aomif;aomif;jzjz aumif;jcD;ay;cJh-uaomfvnf;/
aemifaomf ol. tjyKtrlrsm;rSm pdwrf ES\H ol wpfO;D .
jyKrlykH rsK;d uJo
h \kdjzpfvmaoma-umifh rsm;r-umrDyif wpf
Edik if v
H ;kH jiKd jiif vm-uonf? tcsK\du olonf wpfcgwGif
tjyif;txef zsm;jyD;aemuf pdwfrESH\ jzpfoGm;onf[k
qkdonf? ol.jrif;udk w7m;ol-uD;tjzpfcef\tyfjcif;/
ppfwdkuf7mrStjyefwGif jyifopfurf;ajcrS c&kcGHrsm;udk
ewfrsm; yo7eftwGuf ppfom;rsm;tm; aumufcdkif;
jcif;/ ol\tm;ewfwpfyg; tjzpf wkdif;oljynfom;rsm;
ud;k uG,Ef ikd 7f eftwGuf Adrmef-uD;wpfcu
k kd aqmufvyk f
apjcif;paom tjyKtrlwdk\u uvDusLvm. pdwfrESH\
r=udk az:jyayonf? xkdr~ ruao; wkdufAD;7D;,m;
vufxufrS pk aqmif;chaJ om wkid ;f jynf. b@mrsm;udk
jzKef;wD;ypfjyD;v~i/f aqGrsK;d om;csi;f t7if;tcsmrsm;ESifh
a7mrjrdK\ol jrdK\om;rsm;udk ta-umif;rJh aoG;acsmif;pD;
atmif owfjzwfavao;onf?
Tod\k jzifh av;ESprf ~ y7rf;ywm tkycf sKyfc7hJ m wkid ;f
oljynfom;rsm;vnf; rcHr7yfEikd jf zpfvmI aemufq;kH Y
vky-f uH owfjzwf cH7avonf?

uvD,kdyg;x7m;ausmufwkdif ? ? a7S;ESpaf ygif;


3500 cef\u tD*spfEikd if w
H iG f wwd, aomhorD;bk7if
-uD;onf [Dv,
D ykd v
kd pfjrdK\Y pHaeawmfrcl .
hJ ? [Dv,
D ydk kd
vpf. t"d_g,frmS a7jrdK\awmfjzpfavonf?
aomhorD;bk7ifonf ,cktcg Edik ;f jrpfay:7Sd tuf
qGrf;jrdK\ teD;qdkiftD;eD; ausmufusif;rsm;rS wefcsdef
200 cef\p7D adS om tvGe-f uD;rm; 7Snv
f sm;onfh vH;k csi;f
ausmufwkdifwpfpHkudk wl;,lapI jrpfokd\ta7muf
ol. aus;useG rf sm;udk qG,
J al pcJ.
h ? xkad emuf jrdK\awmf
okd\a7mufatmif jrpfa-umwpfav~muf azgifjzifhar~m
,lcJhonf? jrdK\awmfokd\ a7mufaomtcg bk7if.bkef;
wefcdk; xif7Sm;ap7efESihf aeewfom;udk ylaZmfyo7ef
xkdausmufwkdif-uD;rsm;udk pdkufxlap cJhavonf? xkd
ausmufwidk -f uD;rsm;udk uvD,ykd g;x7m; Zmxk;d tyfrsm;
[lI ac:a0:orkwf -uaomfvnf;/ xkb
d 7k ifrESihf wpfpkH
wpf7m roufqkdifay? xkdausmufwdkifrsm;onf av;
ajrm| ihf jzpfjy;D v~i/f tzsm;zufo\dk &SL;oGm;um cseG af eojzifh
Zmxk;d tyf[w
k ifpm;I ac:jcif; jzpfavonf?
'kw,
d 7rfr;D qD;bk7if vufxufo\dk a7mufaomtcg
xdkausmufwkdifwzufwGif tKyWdudk u$nf;
xd;k cJo
h nf?
atmf*yfpwyfb7k if vufxufo\kad 7mufaomtcg xdk
ausmufwikd -f uD;rsm;udk t,fvufZjND;,m;jrdK\7dS eef;awmf
ok\d a7F\ajymif; pdu
k x
f x
l m;cJo
h nf? xkjd rKd \wiG f ESpaf ygif;200
eD;yg;r~ wnfaecJhjyD;aemuf/ jydKvJojzifh ajrzHk;oGm;7m
xkad usmuf wdik rf sm;onf ESpaf ygif;twef-umr~ wdrjf rKyf
aecJah vonf? 1801ckEpS o
f \akd 7mufrS qm7yftuf Agu7Grf
ADonf xkad usmufwidk rf sm;udk wl;azmfawG\7cdS o
hJ nf/ tuf
Amu7GrAf o
D nf xkad usmufwidk rf sm;ukd t* vefjynfo\dk
,laqmifjyD;aemuf/ ol.atmifjrifru
= kd trSww
f 7jzpf
apjcif;iSm txdr;f trSwf wkid t
f jzpfjzifph u
kd f xlxm;vk.
d ?
xko
d \dko,f,7l ef pm;7dwpf m;ctwGuf olEiS fh ol\rw
d af qG
rsm;onf aygif ^000yif pkaqmif;xm;cJ-h u.?
ok\daomf qm7yf.t-uHtpnfum; txrajrmufbJ
7Scd .
hJ ? xkrd ~avmuf xkxnf -uD;rm;I 7Snv
f sm;aom
ausmufwikd -f uD;udk tD*spEf ikd if rH S t*vefjynfo\dk o,f,l
oGm;7efrmS rvG,u
f l vSay? t*vefjynfwiG f pwk
a*smb
h 7k if eef;wufpOfu tD*spb
f 7k ifcH ar[DrwftvD
onf a*smhbk7iftm; eef;wufyGJ txdrf;trSwf
vufaqmiftjzpf xkad usmufwikd -f uD;udk ay;tyfb;l 7m/
a*smh bk7ifu jiif;y,fcahJ vonf?
18^^ ckESpfodk\ a7mufaomtcg qm tD7ufZrrf

109

www.foreverspace.com.m

uvD,kdyg;x7m; ausmufwkdif
0Dvqefqo
kd u
l p7dwaf -u;aiG pdu
k x
f w
k af y;ojzifh qm
*sdrf; t,fvufZNm onfxkdausmufwkdif-uD;udk
t*vefjynfo\kd o,f,7l ef wm0ef ,lcahJ vonf?
xkad usmufwikd -f uD;udk tvGecf ,
J Of;pGm o,f,cl 7hJ .?
t,fvufZjND;,m;jrdK\qyd u
f rf;wGif ausmufwikd u
f ikd I
kH
ajymif;o!meftacgif; 7Snf tdr-f uD; (0g)aoWm-uD;
jyKvyk f jyD;v~i/f atmufwiG f oabm{7muJo
h \dk {7mcHay;

jyD;aemuf wufrvnf; wyfqifay;7onf? xkad usmuf


wkdifudk vl 6 a,mufxdef;vsuf twlvkdufygEdkif7ef
tcef;wpfcu
k v
kd nf; aqmufvyk f ay;7onf? xkad emuf
rD;oabm ESppf if;jzifh qG,
J 7l efppD OfcahJ vonf?
od\kaomf yifv,fo\kd ra7mufrD ausmufwikd -f uD;onf
a7S;a[mif;oif;csKdi;f wGi;f -uD; wckxo
J \kd usoGm;cJ.
h ?
wGi;f xJrS cJc,
J Of;,Of;xkw,
f jl yD;aemuf/ yifv,fxo
J \dk
qG,
J o
l nfh tcg/ ausmufaqmifwpfcEk iS fh wdu
k rf o
d jzifeh pf
jrKyfomG ;jyef7m wpfzef q,fwif7jyD;v~i/f tysuf tpD;
rsm;udk jyifqifIt*vefjynfokd\ oabmjzifh wjznf;
jznf; qG,
J cl 7hJ avonf?
od\k 7mwGif t*vefjynfo\kdra7mufrD vrf;c7D;Y Ap
au; yifv,fatmfo\kd a7mufaomtcg vdi= ;f av tvGef
jyif;xefojzihf qJ,
G v
l maom oabmonf-uKd ;udk jzwfI
xkdaoWm7Snf-uD;udk ar~mvdkuf7onf? odk\aomf
uHtm;avsmpf mG tjcm;t*vyd f oabmwpfpif;u awG\I
qG,
J v
l mojzih/f xkad usmufwidk -f uD;onf t*vefjynfo\kd
acsmarmpGm qku
d af 7mufomG ;avonf?
xkdausmufwkdif-uD;onf tvsm; 68 aycGJ7SnfI
186 wefcef\ pD;jyD;v~if ESif;qDaoG;7Sdaom ESrf;zwf
ausmufrsKd; jzpfonf? xkdausmufwkdifudk vef'efjrdK\7Sd
0dw7dk ,
d wmay:wGif 18^8 ck pufwifbmv12 7uf
ae\Y pdu
k x
f jl yD;v~if atmufcw
kH pfzufwpfcsufY a-u;
ndKpzif&h yk f wpf&yk pf x
D m;7So
d nf?
tD*spfEdkifiHY usef7pfcJhaom tvm;wlausmufwkdif
wpfcu
k kd tar7duef jynfaxmifpEk ikd if H e,l;a,mhjrdK\o\kd
18^9 ckESpfwGif ,laqmifcJhI/ 1881 ckESpfwGif pif
x7,fywf O,smOftwGi;f Y pdu
k x
f x
l m;7m/ xkad usmuf
wdik rf mS 6^ ay cef\ jrifah vonf?
TausmufwkdifrSm tar7d
uefa7muf a7S;a[mif;uvD
,kyd g;x7m;ausmufwidk f jzpf
I e,l;a,mufjrKd \ pifx7,f
ywfO,smOftwGi;f Y pku
d x
f l
xm;onf? tjrihf 6^ ay
cef\7Sd.? 68 12 aycef\jrihf
aom tvm;wl a usmuf
wkid w
f pfwidk u
f dk t*vefjynf
vef'efjrdK\ 0dwkd7d,wmay:
wGif pku
d x
f x
l m;onf? ,if;
wk\.
d oufwrf;rSm ESpaf ygif;
3500 cef\7SdayjyD

110

www.foreverspace.com.m

tvSxdyfwifrm,m7SiftD*spfbk7ifr

-urf;-uKwfcufxefaom xdyfoD;a7mr ppfAdkvf-uD;ESpfOD;tm; ol.&lyg&HkausmhuGif;jzifh trdzrf;um ol\vkd7modk\apEdkifcJh


avmufatmifrm,m-uG,fjcif;a-umifh uvD,dk yg;x7m; bk7ifronf a7S;acwfuBmhorkdif;wGif xif7Sm;cJhayonf?
xl;jcm;aom uBmh trsKd;orD;wOD;yifwnf;?

uvD,ydk g;x7m;bk7ifr (bDpD 6830) ? ?uvD,d k


yg;x7m;onf u m; a7S ; acwf uBmh o rk d i f ; wG i f
xif7mS ;cJah om tD*spb
f 7k ifr jzpfonf? xl;jcm;pGm vSy
aom tqif;t*gESijfh ynfph o
kH nfh bk7ifrjzpfojzih/f xkd
acwfu txl;cefq;kH ykCKd vEf pS Of ;D tm; ol.&lyg&Hak usmh
uGif;odk\ oufqif;apI/ olapor~udk woa0rwdrf;
jyKvkyfay;-u7aomtajcodk\a7mufatmif pGrf;aqmif
Edik cf ahJ vonf? xkrd ~omru ol.&lyg&Hu
k eG 7f ufrS rxGuf
Edik b
f J 7Scd ahJ omxkt
d mZmenfyCk Kd v-f u;D ESpOf ;D teuf wpfO;D
rSm taoqd;k ESiafh oqH;k 7aom b0od\k a7mufatmifyif
zefw;D cJah vao;onf? xkad -umifh uvD,ykd g;x7m;tm;
Edik ;f jrpfa'oajrGa[mufr[lI ac:-uayonf?
uvD,ydk g;x7m;rSm tD*spaf oG;ryg/ rufq'D ;kd eD;,ef;
ESifh *7daoG;aESm7m tquftEG,0f if bk7ifr jzpfonf?
tufvufZNmo*7dwf. EdkifiHawmfudk cGJa0tkyf
csKy-f uaom ppfAv
kd cf sKy-f uD;rsm;teuf/ awmfvrD trnf
7Sd AdkvfcsKyf-uD;onf tD*spfEdkifiHudk a0pk,lI xdkEdkifiH
. bk7iftjzpf tkyfpdk;cJh.? xkdbk7ifrSpI pdk;pHcJhaom
awmfvrD bk7ifrsm;wGif uvD,kdyg;x7m;. crnf;
awmfrmS 11 qufajrmuf awmfvrDb7k if jzpf.? bDpD
51 ckESpfwGif xkdbk7if-uD; uHukefaomtcg/ 1^ ESpf
t7G,7f dS orD;awmf uvD,ydk g;x7m;ESifh 10 ESpf t7G,f
7Sd om;awmf 12 qufajrmuf awmfvrD rif;om;wk\donf
tD*spfEikd if u
H kd wGzJ ufI tkypf ;kd cJ-h u.?
odk\7mwGif bk7if-uD; ewf7GmpHI oHk;ESpfr~-umaom
tcg/ armifawmfb7k ifi,fEiS fh taygif;ygwk\o
d nf uvD,kd
yg;x7m;tm; eef;csIwku
d x
f w
k v
f u
dk -f uavonf? xkd
tcsdefwGif a7mrAdkvfcsKyf-uD; *sL;v,yfqDZmonf
yGeyf t
D m; vku
d v
f H wku
d cf u
kd ,
f if;/ tD*spEf ikd if H t,fvuf
ZjND;,m;jrdK\o\kd a7muf7v
dS mcdu
k jf zpfonf?
xkdtcGifhaumif;udk uvD,dk yg;x7m;onf vufr
vGwaf pbJ vomwke;f Adik ;f iifvu
kd o
f nf? rdr.
d ud,
k u
f kd
aumfaZmwGif xnfhI vdyfapjyD;aemuf/ qDZm. a7S\
arSmufo\kd a7mufatmif 0ifavonf? xkpd Ofu touf
20 cef\om7Sad o;I tvSaoG;wuf-uGaeaom uvD,kd
yg;x7m;onf xD;eef;jyef7a7;wGifulnDaz;ray;7ef
qDZmtm;jzm;a,mif; awmif;yefavonf? ppfom;

yDyD wnfwnf-uD; aeavh7Sdaom 52 ESpf7G,f qDZm


-uD;yifv~if tvSb7k if uvD,ydk g;x7m;. nFwu
f iG ;f rS
vGwu
f if;atmif ra7Smifwrd ;f Edik b
f J uvD,dk yg;x7m;
vko
d r~udk aqmif7u
G f ay;7avawmhonf?
qDZmonf uvD,ykd g;x7m;tm; tD*spEf ikd if .
H wpfO;D
wnf;aombk7ifrtjzpf jyefvnf 77Sdatmif uvD,dk
yg;x7m;. 7eforl sm;udk wdu
k cf u
kd o
f w
k o
f ifay;cJo
h nf?
uvD,ykd g;x7m;onf qDZmESiafh ygif;oif;onfwiG f qD
Zm7Gef; (qDZmuav;)trnf7Sdaom om;wpfa,muf
7.? bDpD 46 ckEpS w
f iG f qDZm a7mrod\k jyefomG ;aom
tcg/ uvD,kdyg;x7m;vnf; vkdufygoGm;avonf?
bDpD 44 ckEpS w
f iG f qDZmvky-f uHjcif; cH7aomtcg/ uvD
,dkyg;x7m;onf tD*spfEdkifiHokd\jyefvmcJhonf? qDZm
uG,v
f eG jf yD;aemuf a7mrwGif tm+mvkonf ph pfyrJG sm;
jzpfymG ;ae7m/ uvD,kd yg;x7m;onf rnfonfh zufurkd ~
tm;ay;jcif;rjyKbJ aecJah vonf? xkb
d 7k ifrum; a7mr
vlrsKd;rsm;udk t&dkif;tpdkif;rsm;[k oabmxm;I rdrd
tusKd; 7Sdr=twGufom toHk;jyKvdkoljzpfonf?
uvD,dkyg;x7m;. &lyg&Hk ausmhuGif;odk\ 'kwd,
oufqif;aom a7mr tmZmenf-uD;um; rwftefwekd D
jzpfonf? qDZmuG,v
f eG jf y;D aemuf rwftefwekd ED iS hf aemif
wGif atmf*yfpwyfb7k if jzpfvmrnfh qDZm. wlawmf
atmhaw;AD;,efw\dkonf a7mrEdik if aH wmf-uD;udk wGzJ uf
tkypf ;kd cJ-h u.? rwftefwekd o
D nf 7eforl sm;udk ESrd ef if;
wdu
k cf u
kd ,
f if; ta7S\bufEidk if rH sm;ok\d a7mufvm.? wm;
qyfjrdK\okd\ a7mufvmaomtcg/ uvD,dkyg;x7m;tm;
7efot
l m;ay;tjzpf pGypf I
JG xkt
d a-umif;udk 7Si;f vif;acs
y7ef uvD,dkyg;x7m;tm; qifhac:avonf?
uvD,dkyg;x7m;um; xkdokd\ 7Sif;vif;7ef qihfac:
onfudk tvsif;rwkefv=yf racsmufcsm;cJhacs? a7mr
EkdifiHawmf-uD;udk qDZm. rdzk7m;tjzpfjzifh rpdk;pHcJh7
apumrl/ vl7nfcseG f rwftefwedk .
D tultnDjzifh ajrxJ
yifv,f ta7S\ wpfvmF ;wGif *7dEidk if o
H pfukd wnfaqmuf
I tkypf ;kd 7ef pdwu
f ;l -uHpnfxm;aom uvD,ykd g;x7m;
onf AD;eyfewforD;uJo
h \kd vSypGm 0wfqifjyD;v~i/f rwf
tefwekd x
D o
H \dk 0ifa7muf avonf? uvD,ykd g;x7m;.
tvS'+fudk rcHEdkif7Smaom rwftefwkdeDonf tjypf

111

www.foreverspace.com.m

uvD,ydk g;x7m;bk7ifr

uvluGufiSuf

oabmESihf ppfa-um7efuykd if arhaysmufvsu/f uvD,kd onf? aemufygtajct


G 7H uif;jyjD zpfaom tef wdek o
D nf
yg;x7m;. aemufo\kd t,fvuf ZjND;,m;jrdK\ta7muf uvD,ykd g;x7m; aemufo\kd vdu
k yf g ajy;cJ7h avonf?
vdu
k yf goGm;avawmhonf?
tufvufZjND;,m;jrdK\o\kd a7mufaomtcg/ uvD,kd
t,fvufZjND;,m;jrdK\wGif tefwdkeDonf uvD,dk yg;x7m; aoqH;k jyD[al om owif;udk -um;od7ojzihf
yg;x7m;ESit
hf wl wpfEpS cf ef\ aysm7f iF pf mG aexkid jf yD;aemuf tefwekd o
D nf rdru
d ,
kd u
f "kd g;ESifh xk;d owf av.? od\ak omf
a7mrjrdK\o\kd jyefomG ;avonf? a7mrok\d a7mufaomtcg vSnphf m;xm;aom owif;jzpfa-umif;/ raocif od7o
tefwdkeDonf wGJzuf
jzihfuvD,dkyg;x7m;
tkyfcsKyfol atmhaw;
xHokd\ ydk\aqmifap7m/
AD;,ef;ESihf ydkrdkpnf;vHk;
uvD,dkyg;x7m; .
rdap7ef/ atmhaw;AD;
vufay:wGifyif
,ef;. ESrESihf vuf
touf a ysmuf o G m ;
quf vdkufavonf?
avonf?
xkd twGi;f uvD,ykd g;
uvD,dkyg;x7m;
x7m;onf rwftef
onf atmh a w;AD ;
wdkeD. aoG;uav;
,ef;tm; rdrd. &lyg
rsm;jzpf a om tjrG m
&Hkjzifh acsmhjr|L7ef -udK;
armifESrudk arG;zGm;cJh
pm;ao;.? odk\aomf
.? a7mrwGif av;
atmh a w; AD ; ,ef ;
ES p f c ef \ aexd k i f j yD ;
um;qD Z mES i h f tef
aemuf tefwdkeDonf
wdek w
D \kduo
hJ \dk aysmrh us
tD*spfEdkifiHokd\jyefvm
acs? atmh a w;AD ;
I uvD,dkyg;x7m;
,ef;onf rdrq
d 7JG mod\k
ESihfom tcsdefjzKef;ae
ryg&Hkr~ru/ rdrdtm;
avonf? a7mr EdkifiH
oH-udK;ESihf csnfaESmif
awmf .ta7;udk tarh
um a7mrAdkvfyHk t
-uD; arhvsuf/ uvD,dk
v,f w G i f t7S u f c G J
yg;x7m;. tvkdodk\
rnfudk odjrifaom
vdkufI *7dEdkifiHawmf
a-umih f / uvD , d k
wnfaqmufa7; tpD uvD,kdyg;x7m;vkdufygvmonhf vufaqmifaumfaZmfvdyfukd *sL;v,yf yg;x7m;onf rdrw
d iG f
tpOfrsm;wGif em;0if
toif h a qmif xm;
qDZma7S\arSmufY ajzcsvkdufaomtcg
oa,mif jzpfae
aom ajrGayG;i,f tm;
awmhonf?
rdr.
d 7ifukd udu
k af pjyD;
atmhaw;AD;,ef;onf ESrawmftm; tefwedk u
D pGe\f v~if rdr.
d toufukd tqH;k pD7ifvu
kd .
f ? uvD,ykd g;
ypfomG ;onfukd vufpm;acsvo
dk nfwpfa-umif;/ qDZm7Fe;f x7m; aoqH;k jyD;I r-umrDtwGi;f Yyif atmhaw;AD;,ef;
ac: qDZmuav;. 7efpG,f 7efajimifhudk -udKwifum onf qDZm7Gef;ac: qDZmuav;tm; uGufrsufvdkuf
uG,f vko
d nfuwpfa-umif;wd\ka-umifh qDew
d v
f w
F af wmf avonf?
tm; rwftefwekd t
D ay:wGif ppfausnm7ef wku
d w
f eG ;f
avawmhonf? bDpD 31 ckEpS w
f iG f tuf7rS af 7a-umif; uvluGufiSuf ? ?uvluu
G u
f kd a7-uufr[kvnf;
wku
d yf YJG tefwekd ED iS fh uvD,ykd g;x7m;wk\d. wyfrsm;onf ac:onf? TiSufukd ta7S\wdkif; a'orsm;wGifawG\
atmhaw;AD;,ef;. wyfrsm;udrk ,SOEf ikd b
f J z&dzk 7J ta7; 7I/ jrefrmEdkifiHY 7moDOwk oihfavsmfaoma'rsm;
edrhf-uavonf? uvD,dkyg;x7m;onf ol.oabm wGif awG\jrifEdkifonf? tvsm; 12 vufr cef\7SdI/
wyfu&kd yk o
f rd ;f I t,fvufZjND;,m;jrdK\o\kd jyef ajy;av OD;acgif;wGif rGjJ yma7mifjzpfonf?
112

www.foreverspace.com.m

uvlr*vmyGaJ wmf

uav;upm;enf;rsm;?jrefrm

uvluGufonf a7wGifusufpm;aom iSufjzpfI/


eHeufcif;ESifh naecif;wGif uke;f od\k wufum yd;k rFm;ESifh
opfaphrsm;udk 7SmazGpm;aomufaewwfonf? teD;t
em;od\k oGm;a7mufaESmuf,u
S v
f ~if/ ysHrajy;bJ csKHzw
k f
awmtkyfrsm;7Sd7modk\ ajy;vFm;ykef;atmif; wwfonf?
rd;k 7moD om;aygufcsed w
f iG t
f vGeq
f n
l I
H wpfcgwpf7H
nOfv
h ;Hk ayguf atmfaewwfonf?
tokdufukd a7pyf7Sd csKHzkwfrsm;wGif jrufajcmuf/ 0g;
7Guaf jcmufrsm;jzifh jyKvyk -f uonf? wpfjrHKv~if O 4vH;k rS
8vHk; txd7Sdwwf.? OrSm tvsm; 1 h5^ vufr
jyuf 1 1h 8 vufr7SI
d / 7Snaf rsmjyD;v~if acsmrGwo
f nf?
uvlr*vmyGJawmf ? ?uvlr*vm yGaJ wmfonf
jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHawmf wdkif;7if;om;jzpfaom
u,m; trsKd;om;wkd\. yGJawmfwpf7yf jzpfonf?
u,m;bmompum;jzifh ac:qdjk cif;jzpfI/ jrefrmbmom
pum;jzihf zm;pnfyGJawmf[k t"d_g,f7Sdonf? u,m;
vlrsKd;wk\d . &d;k 7m ,Ofaus;r= xH;k pHtwkid ;f / ESpaf [mif;
a-uGI ESpfopf ul;ajymif;jyD;onfh tcgor, rdk;OD;r
usrD tcsdefumvwGif/ tdrfopfrsm; aqmufvkyfjyD;pD;
aomtcgY tdro
f pfwuf tcrf;tem;udk ESppf Ofr*vm
,lI usi;f yavh7o
Sd nf?
r*vmtcgwGif wD;r=wf7aom wl7d,mrsm;teuf
zg;pnfonf usuo
f a7r*vm t7Sq
d ;kH [lI rSw,
f x
l m;
-uay7m/ xkt
d rd o
f pfwuf tcrf;tem;wGif zg;pnfukd
wD;cwfojzihf zg;pnfyJG [kac:onf? zg;pnfukd u,m;
trsKd;om;wkd\ txGwf tjrwfjyK-uonf? tr*vm
udPrsm;wGif rwD;cwf-uacs?

a&S;tcgu uvlr*vmyGaJ wmf usif;yaom7ufukd


uef\owf jy}mef;xm;jcif;r7So
d jzih/f u,m;jynfe,f7dS
e,ftoD;oD;wGif yGaJ wmfusi;f yonf7h ufrmS wpfe,fEiS fh
wpfe,f rwln-D uay?
jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf vGwv
f yfa7; 77So
d nfh
1948 ckEpS w
f iG /f vGwv
f yfaom u,m;jynfe,fonf
jrefrm Edik if aH wmfEiS fh yl;aygif;jyD;aemuf/ 1951 ck azazmf
0g7Dv 22 7ufae\ vG,af umfjrdK\Y usi;f yaom tpnf;
ta0;-uD;wGif/ uvl r*vmyGJawmfudk ESpfpOfESpfwkdif;
{jyDv 26 7ufae\Y usif;y7ef trsm;oabmwl
qH;k jzwfowfrw
S v
f u
dk o
f nf?
1951 ck{jyv
D 26 7ufae\rpS I uvlr*vm yGaJ wmfukd
vG,af umfjrKd \wiG f pwifusi;f y7m/ uMm70wD/ abmvcJ/
-u,fzkd; -uD;/ rdk;jAJESihf ya'gif;udk;7Gm/ ,m'dke,frsm;rS
vlrsK;d pHEk iS jhf ynfaxmifpk wpf0eS ;f vH;k rS wdik ;f 7if;om;aygif;
pHkwkd\ wufa7muf-uI/ ESpfaygif; 60twGif; tpnf
um;qH;k yGaJ wmfjzpfco
hJ nf?
uvlr*vmyGJawmfwGif vlxktpnf;ta0; usif;
yjcif;/ wl7,
d mrsm; wD;r=wI
f uckef aysm7f iF jf cif;/ tvSL
twef; 0wfrj= yKjcif;/ a'oM7 o,HZmwESihf xGuu
f ek f
rsm; cif;usif; jyojcif;/ 7ufuef;ESihf tdrfwGif;vuf
r=ynmjydKifyGJrsm; usif;yjcif;ponf wkd\udkvnf; pnf
um;pGm qif,ifusif;y-uonf? (u,m;jynfe,f?
u,m;vlrsKd;7=)
uav;upm;enf;rsm;/jrefrm ?
upm;enf;rsm;&=? )

uvlr*vmyGJawmftcgY u,m;trsKd;om;rsm; aysmf7FifpGm wD;r=wfae-upOf

113

?(jrefrmuav;

www.foreverspace.com.m

vlrr,fb0rSvlvm;ajrmufvmyHk

z0g;vufEpS v
f ;kH ycH;k vufEpS o
f pft7G,rf S wpfqihjf y;D wpfqih-f u;D xGm; 7ifo
h efum vl-u;D tjzpfo\kd a7mufvmyHrk mS
obm0. tHzh ,
G w
f pf7yf jzpf.? usGEyfk w
f \dk onf Ttwkid ;f yif -uD;jyif; vm-u ayonf?
uav;-uD ; jyif ; vmyH k ? ? ouf 7 S d [ l o a7G \ o nf
wpfpwpfp -u;D jyif; vm-u7onfcsn;f jzpf.? ,if;wk\d
-uD;jyif;vmyHkudk odvdkv~if/ arG;zGm;onfh tcsdefrSpI
wjznf;jznf; touftm;jzifhif;/t7G,f tm;jzifhif;/
pdwaf eoabmxm;tm;jzihf if;/ jyKr= vkyu
f ikd yf t
kH m;jzifh
if;/ -uD;rm;ajymif;vJvmyHu
k kd pl;l prf;unf&h o
= ifo
h nf?
oW0gtaygif;wk\donf rodem;rvnfao;aom t
aumifuav;b0udk vGeaf jrmufjyD;rSomv~if wwfod
em;vnfaom taumif-uD;b0odk\ a7muf7pjrJjzpf
onf? tqihftwef; tjrifhqHk;jzpfaom vloW0g
rqdkxm;bd/ tedrfhqHk;jzpfaom wd7>mefrsm;yif t
aumifuav;b0rS -uD;jyif;vm7.? odk\aomf vlwkd\
-uD;jyif;vmyHkESihf wd7>mefrsm;-uD;jyif;vmyHkrSmjcm;
em;onf? vlwkd\onf wd7>mefrsm;xuf uav;b0
wGif -um-um ae7onf? oW0g tqihftwef; jrifh
av/ -uD;jyif;atmif jyKpkapmifah 7Smuf7onft
h csed yf -kd um
avjzpf.? tqifhtwef;jrihfonfh oW0grsm;onf
om;i,frsm;udk enf;yg;pGm aygufymG ;aomfvnf;/ tqifh
twef;edrfhonfh oW0grsm;onfum; om;i,ftrsm;
tjym; aygufymG ; avh7o
dS nf? ok\d jzpfI tqiht
f wef;
jriho
f nfh oW0grsm;onf uav;rsm;udk tcsed -f umpGm
apmifah 7SmufarG;jrLEkid o
f nf? yrmqdv
k ~if tqiht
f wef;
edrfhaom ig;rsm;onf om;i,frsm;udk -uD;jyif;atmif

arG;pt7G,frS vlvm;ajrmufonftxd vlwkd\. yHkyef;ESihf tcsKd;


tpm; ajymif;vJwkd;wufvmyHkukd E=dif;7Snhfazmfjyjcif;

arG;pt7G,fuav;i,f. tjypfuif;pifonhftjyHK;

arG;jrL7onf [lI r7Sad cs? wpf-urd v


f ~if ig;uav;aygif;
ajrmuf jrm; pGm aygufymG ;ojzifh ig;r-uD;rSm ,if;wk\dukd
jyefI r-unfEh ikd af wmhay? tqiht
f wef; tjrifq
h ;kH jzpf
aom vlw\rdk mS rlwpf-urd v
f ~iw
f pfa,muf/ wpfcgwpf7H ESpf
a,mufom arG;aoma-umihf uav;udk tcsdef-umjrifh
atmif arG;jrLapmifah 7SmufEikd o
f nf? od\k aomf vlw\dkwiG f
xl;uJpGm oHk; a,muf/ av;a,muf/ ig;a,muftxd
arG;onf vnf;7Sdao;onf? vlwkd\onf uav;b0rS
wjznf;jznf; -uD;jyif;vmI touf 21 ESpcf ef\ 7Sad om
tcg t7G,fa7mufonf? wpfenf;qkdaomf vlwdk\.
ysrf;r~ oufwrf;onf tESpf 60 r~omjzpf7m/ t7G,f
a7mufonfh tcsed t
f xd oufwrf; oH;k yHw
k pfykH -umonf?
wd7>mefrsm; tzk\dum; ajcmufyw
kH pfyckH ef\om -umojzih/f
vlonf rdzudk ydI
k -umjrihpf mG rScD akd e7onf?
udk,fcm-uD;xGm;vmyHk
uav;rsm;onf trd0rf;wGif;Y ydoa wnf
onhf ae\rpS I wpfae\xufwpfae\ tajctae ajymif;
vJw;kd wufvmonf? ydoawnfpwGif uav;. t

114

www.foreverspace.com.m

uav;-uD;jyif;vmyHk
av;csdeo
f nf watmifpudk tpdwf aygif; 56 oef;r~
pdwv
f ~if wpfpw
d o
f m7SI
d wpfae\wpfjcm; tav; csdef
wkd;wufvm7m arG;zGm;aomtcg/ uav;rSm ysrf;r~
jcif;tm;jzihf ^ aygifcef\ 7dw
S wfonf? ajcmufvom;cef\
7Sad omtcg tav;csed o
f nf ESpq
f jzpfvmI/ tcgvnf
om; 7Sad omtcg oH;k qjzpfvmonf? t7yfrmS vnf;21
vufrrS vufr 30 txd wkd;wufvmaoma-umifh/
uav;rsm;onf TEd\kp\kt
d 7G,w
f iG f tvGe-f uD; xGm;vG,f
onf[k qk7d ayrnf? rwfwwf ajy;p t7G,af 7mufaomf
yxrEdk\pdk\ t7G,fuavmuf wpf7Sdefwnf; wufI
roGm;awmhacs? ud,
k v
f ;kH ESit
hf 7yfrmS cyfreS rf eS o
f m xGuf
vm.? xkad -umifh 6 ESpf om;uav;. tav;csed rf mS
arG;puxuf ajcmufqom7SdI/ 10 ESpfwGif q,fq/
20 wGif tqESpfq,f om7Sdonf? t7yftarmif; rSm
vnf; xked nf;ESiEf iS yf if cyfreS rf eS f xGuv
f m.? od\kaomf
xkdrSa7S\odk\ udk,fcm wdk;wuf -uD;xGm;jcif; r7Sdawmh
onfh touf 20 t7G,w
f iG f arG;put7yfxuf oH;k q
7SnfxGufvmonf? Ekd\pdk\t7G,fwGif 6 ESpfrS20 -um;
t7G,w
f iG f -u;D xGm;r= onf wjznf; jznf;aES;oGm;onf?
rde;f uav;ESifh a,mufsm;uav; ESpOf ;D wGif rde;f u
av;onf a,mufsm;uav;xufapmI t7G,fa7muf
.? trsm;tm;jzifh ESpEf pS cf ef\apmonf? touf 14ESpcf ef\
t7G,f rde;f uav;wpfa,mufonf t7G,w
f l a,mufsm;

uav;xuf ud,
k t
f av;csed w
f iG v
f nf;aumif;/ t7yft
armif;wGiv
f nf;aumif;/ omaea-umif;udak wG\7.? u
av;rsm;-uD;xGm;vm7mY t&d;k tjcif OD;aESmufEiS u
fh ,
kd f
cm tcsKd ;tpm;wk\donf wjznf;jznf; ajymif;vJaeonf?
i,f7,
G af omuav;rsm;. cmud,
k f tpdwt
f ydik ;f rsm;
Y t&dk;Ekuav;rsm;om yg0ifaeonf? ,if;wkd\onf
tvGeEf ek ,fojzif/h uav;i,frsm;udk udik w
f ,
G o
f nft
h cg
ayG\cso
D nft
h cgrsm;Y txl;owdxm; 7onf? vl-uD;rsm;
. yuwd t&d;k uJo
h \drk rmao;aom a-umif/h uav;rsm;
onf rnfonft
h 7mudrk qdk vufjzihf aumif;pGm rqkyu
f ikd f
Ekid af o;acs? olw\dk. ud,
k cf mrSm vnf; awmifah wmifh
wif;wif; r7Sv
d S ao;ojzifh cdik jf rJpmG rxkid Ef idk f r7yfEikd f
acs? wjznf;jznf;ESihf uav;rsm;pm;aom tpmxJrS
qm;"gwfw\do
k nf olw\d.
k t&d;k Ekuav;rsm;udk rmvmap
I/ yuwdt&dk;tjzpfokd\ ajymif;vJoGm;aponf?
uav;rsm;. OD;aESmufi,f7,
G pf OftcgwGif tvGe-f uD;
xGm;vG,.
f ? touf 6 ESpt
f 7G,7f dS uav;. OD;aESmuf
onf vl-u;D .OD;aESmufEiS fh wpf7,
G w
f nf;jzpfonf? ud,
k f
cm tcsKd;tpm;rSmvnf; ajymif;vJvm aoma-umihf/
arG;cgpwGif uav;.OD;acgif;onf ud,
k t
f 7Sn.
f av;
yHw
k pfyckH ef\7adS omfvnf; t7G,-f u;D vmaomtcg 7Spyf w
kH pfykH
om 7Sad wmhonf? xk\djyif rsuEf mS yHk yef;o!mefrmS vnf;
xifxif7mS ;7Sm; ajymif;vJomG ;.? i,f7,
G af om uav;

obm0tavsmuf upm;p7mukd pdwf0ifpm;pjyKvmaom av;zufwGm;t7G,f uav;i,f

115

www.foreverspace.com.m

uav;-uD;jyif;vmyHk
.ezl;onf ouf-u;D rsm;. ezl;xuf ydI
k rdak rmufjy;D v~if
ar;aphrSmrl ao;i,fonf? wjznf;jznf; -uD;jyif;vm
aomtcg/ ezl;rSm ajyoGm; vsuf ar;aphonf ydI
k ay:
vGiv
f m.? rsuEf mS oGijf yifrmS xko
d \dk ajymif;vJomG ;aom
a-umifh uav;rsuEf mS ESifh vl -uD;rsuEf mS rSm tawmfyif
uGmjcm;ayonf? Tonfuykd if i,f&yk f aysmufomG ;onf
[kq-dk uonf?
vlwkd\onf i,f7mrS -uD;vm7m/ xkd-uD;vmyHkudk
aocsmaphikpGm -unfh&=aomftvGef qef;-u,fa-umif;
awG\7.? trd0rf;wGi;f Y uvva7-unfwnfO;D prS cm
ysujf yKef; touf ukeq
f ;kH 7onfh tcsed t
f xd/ vlw\dk.
tajctaeonf tjrJajymif;vJaeonf? touftvdu
k f
ydik ;f jcm;I -unfrh nfqakd omf/ arG;prS vrf;av~mufwwf
onft
h 7G,t
f xdukd Ek\dp\kdt7G,/f 1ESprf S 3ESpt
f xdukd rwf
wwfajy;t7G,/f 3ESprf S 6ESpt
f xdukd pum;oift7G,f
[lI cGjJ cm;Ekid jf yD;v~i/f t7G,o
f ;kH rsK;d pvH;k udk jcHKI a7S;OD;
uav;b0[kac:-u.? tv,fuav;b0rSm 6 ESpf
t7G,rf S 10ESpt
f 7G,t
f xdjzpfonf? aESmif;uav; b0
rSmrl 10 ESpt
f 7G,rf pS I/ a,mufsm;uav;rsm;tzk\d 13
ESpfrS 16 ESpf t-um; 7SifjyKcsdeft7G,f/ rdef;uav;

trSDtwG,fukd7SmI rwfwyf7yfprf;aeonhfuav;

rsm; tzk\d 12 ESprf S 15 ESpf t-um; tysKzd se;f t7G,t


f xd
jzpfonf? ,if;onfah emufwiG f vlysKad z: tysKad z: 0if
vm-ujyD;v~if/ 18 ESpf rS 20 t-um; t7G,ftxd
tpGr;f ukef -uD;xGm;onf? touf 20 ausmf 30eD;yg;
t7G,rf pS I um,Av/ Om+Av/ &lyAvpaom Av
rsm; zG\HjzdK;vmjyD;v~i/f wjznf;jznf;xkAd vrsm; tm;enf;
,dr;f ,dik o
f nfzh ufo\kd vSr;f vmaom touf 40 rS 60
t-um; t7G,ftxdrSm vl-uD;ydkif;jzpfonf? xkd\xuf
-uD;7ifh vmonfhtcg/ tdkrif;rpGrf;jzpfvmjyD;v~if o
il ,fjyef t7G,o
f \kda7mufI/ aemufq;kH aoonft
h csed o
f \kd
wjznf;jznf; a7G\omG ;avawmhonf?
Tod\w
k pfoufwmwGif arG;onfh tcsed rf S aoqH;k onfh
tcsed t
f xd/ vlw\dk. tajctaeonf wpfqihjf yD; wpf
qihf ajymif;vJomG ;onf? xko
d \kd tqifq
h ihf ajymif;vJomG ;
7mwGifvnf;/ txufwGif az:jycJhonfhtwdkif; usm;/
r vdu
k I
f tenf;i,f uGjJ ym;.? xk\jd yif vlrsK;d wpfrsK;d ESihf
wpfrsK;d onf -uD;xGm;yHck si;f wGif uGmjcm;onf? touf
10 ESpft7G,f7Sd uav;wa,muf.t7yfonf 4^
vufr 7Sdaomfvnf;/ olESihf7G,fwl trsKd;jcm;uav;
wpfa,muf. t7yfonf 60 7Sad eonfukd awG\7onf?
wpfcgwpf7H rsK;d wl7,
G w
f l uav;rsm;yif xko
d \kd uGmjcm;
aeonfukd awG\7jyef.? vl-uD;rsm;wGif tcsKd\rmS 5ay
7SnfI tcsKd\rSm 6ay7Snfonf?yrmjy7aomftar
7duefvrl sK;d wk\d onf tDwmvsv
H rl sK;d wk\d xuf trsm;tm;
jzihf t7yfyI
kd jrih.
f ? taemufwikd ;f om;rsm; onfvnf;
a,bk,stm; jzihf jrefrmxuf t7yfjriho
f nf? vlrsm;
onf t7yftarmif;wGio
f m uGmjcm;onf r[kw/f vl.
tcsdK;tpm;ESihf tav;csdefwdk\wGifvnf; uGmjcm;ao;
onf? Tod\k vlwpfrsK;d ESiw
fh pfrsK;d tcsK;d tpm; rwljcif;/
tav;csdefrr~jcif;/ t7yftarmif;rEd=if;omjcif;wkd\rSm/
Zmwdcsufa-uG 7yfajrXmersm;. 7moDOwk tpm;t
aomufEiS fh ywf0ef;usif tajctae ponfw\d.
k zefw;D
r=/ vlwpfOD;pD. usef;rma7; tajctae ponfwkd\
a-umihf jzpf7onf[q
k o
dk nf?
uav;rsm; -uD;jyif;vm7mwGif udk,fcmtpdwft
ydik ;f rsm; tqihq
f ihaf jymif;vJ wk;d wufvmonfEiS t
hf r~
xkdtpdwftydkif;rsm;udk olwkd\ toHk;cswwfvmyHkwkd\rSm/
yrmqkdaomf rsufpdudk toHk;cswwfvmyHk/ ajcvufOD;
acgif; ponfw\du
k kd toH;k cswwfvmyHw
k \krd mS / txl;pdw0f if
pm;zG,f aumif;ayonf? arG;puav;onf rnforl ~oif
ray;7bJEiS fh Ed\kp\kw
d wf.? rdcifonf om;i,fukd 7ifciG Yf
ydu
k u
f m Ek\dukd yg;pyfxo
J \kd xnfah y;vdu
k o
f nfEiS fh wpfjyKd if

116

www.foreverspace.com.m

upm;enf;jzihf vlr=udPrsm;ukd oif-um;ay;vsuf

pnf;urf;7Sdvmatmifvnf; avhusihfay;-u7onf?

euf/ uav;onf ol. tm[m7jzpfaom Ekd\ 7nfudk


aumif;rGefpGm tm;yg;w7pdk\wwfonf? wpfv
om;uav;onf ol. pQKt-unfwnf;[laom rsupf d
tm&Hu
k kd cHpm;7ef/ ta7mifawmufyI-uD;rm;aom t7m
0Krsm;udk pl;pdu
k I
f -unfw
h wfp jyKvmonf? ESpv
f
avmuf 7Sad omtcg/ a7G\ vsm;aeaom t7m0Krsm;udk
a7G\vsm;7m zufo\kv
d u
kd I
f / ol. rsuv
f ;kH uav;ESiw
fh uG
OD;acgif;udyk g apmif;iJI
h vSnu
fh mywfum-unfh wwf
vm.? uav;onf ol\u,
kd t
f *g uav;rsm;udk rnf
uJhodk\ toHk;cs7rnfudk ol\bmom wpfpwpfpprf;I
oifaejcif;yif jzpfavonf?
uav;onf arG;cgpY vufrsm;7Sad omfvnf; udik 7f
aumif;rSef; roday? odk\aomf vufz0g;ay:odk\ t7m
0Kwpfcck k csay;vku
d v
f ~if vufacsmif;uav;rsm;jzihf
qkyx
f m;wwf.? aemuf wjznf;jznf; olonf vufukd
toHk;cs wwfvmjyD;v~if/ rsufpdjzihfjrifaeaom t7m
0Krsm;udk ol\vufjzihf qG,
J l udik w
f ,
G f wwfvmonf?
xkad emuf ajcaxmufuav;udk rnfuo
hJ \kdvy= 7f mS ;7 rnf
udkprf;-unhf jyef.? ig;vom; uav;wa,mufudk
ajcrsm; axmufaeatmif csx
D m;v~i/f olonf ajcrsm;udk
wpfzufjyD;wpfzuf a7G\vsm;v=yf uef-unfhwwf
onf? vl-uD;rsm; vrf;av~mufv~if b,fajcjyD;rS
nmajc vSrf;/ nmajcjyD;rS b,fajcvSrf;ouJhodk\/
uav;onftp OD;pGmv=y7f mS ;uwnf;u ajcaxmufukd
wpfzufjyD; rSwpf zufvFJIv=yfwwf.? wpfcg
wpf7Huefavh7Sd.? ajcaxmufrsm;udk v=yfwwf
vmaomtcg/ ud,
k u
f kd v=y7f mS ; wwfatmif wpfqihf
wufI avhusihjf yef.? omreftm; jzihf uav;onf
7Spv
f om;omomwGif av;zufwmG ;p jyKonf? tpwGif
0rf;vsm;arSmufum -urf;jyifay:Y tm;,ljyD;v~if/
ta7S\odk\ wkd;Iwkd;I oGm;-unfh.? aemufrS udk,fudk

-urf;u cGmum av;zufaxmufIoGm;onf? tcsKd\


uav;rsm;url zifa7F\um a7F\umESio
fh moGm;wwf.?
0rf;vsm; xk;d wwf/ xdik w
f wf av;zufwmG ;wwfjyD;aomf
rwfwwf7yfEdkif7ef avhusihfjyef.? rwfwyf7yfoif
aeaomuav;onf yxrwGif vuf7ef;udjk zpfap uk
vm;xkid f pm;yGpJ aom olw\dk rSw
D efoavmuf tm;jyKp7m
yPnf;wpfckckudkjzpfap/ vufjzifh az;rudkifwG,f,if;
ajcudw
k pfvrS ;f csi;f prf;I av~muf-unf.
h ? uav;onf
ol\u,
kd o
f l tawmf[efEikd rf o
S m vufvw
F u
f m pGe\f peG \f
pm;pm; tultnDrygbJ prf;Iav~mufawmhonf? vrf;
av~mufpt7G,w
f iG f rdcif. -unf&h a= pmifah 7SmufjyKpkr=
rsm;pGmvkd.? ajcaxmufrsm; vrf;av~mufaomtcg
cGifraeatmif ajcudk tcsufusus vSrf;wwfatmif/
ajcznf,rf; rjzpf7atmif/ rdcifuoGefoif jyKjyifay;
oih.
f ? vrf;av~muf wwfjyD;aomuav;onf ol.
tcuftcJrsm;udk ausmfvGefEdkifcJhjyD jzpfI/ 0rf;om
tm;7ESifh [dkrSonfrS tjrJ ajy;vFm;Iom aevdkay
onf? vrf;av~muf wwfcJhv~if ajy;wwf7ef
rcJ,Of;awmhay? udk,fcmtwGif;7Sd v=yf7Sm;r=qkdif
7m ta-um-uGufom; ponfwk\drSm usihfom;7oGm;jyD
jzpfaoma-umifh/ pdwftm&Hk rpl;pdkuf7awmhbJ tvdk
tavsmuf pepf w us v= y f 7 S m ;Ed k i f vmonf ?
trsm;tm;jzifh tcgvnfv~if uav;onf aumif;pGm
vrf;av~mufwwf.? tcsKd\ uav;rsm;onf 14 v
18 vavmufrS aumif;pGm av~mufwwf.?
uav;rsm;onf aemufwpfqihf wufI pum;ajym
wwfatmif toHxu
G w
f wfatmif -udK;pm; 7jyefonf?
uav;onf arG;v~iaf rG;jcif; toHjyKwwfonf? od\kaomf
atmfI ido
k nfrt
S y/ ol\rmS tjcm;rnfo\dk r~ toHxu
G f
atmif jyKvkyEf ikd jf cif; r7Sad o;acs? wpfcgwpf7H 0l;0g;
ESifh toHjyKwwf.? wpfEpS o
f m;avmuf 7So
d mG ;aomtcg

117

www.foreverspace.com.m

uav;-uD;jyif;vmyHk
olonf vl\avmuokd\ a7mufonfrSm tawmf-um
oGm;jyDjzpfaoma-umifh/ vlwk\djyKor~ ajymor~wkd\udk
tm&Hkig;yg;jzihf cHpm;7I twkcdk;vdkpdwfrsm; ay:
vm.? rdcifEiS w
fh uG ywf0ef;usi7f dS vlrsm; pum;ajymoH
udk olonf ae\pOf-um;ae7m/ em;7nf0vmaoma-umifh
xkd uJo
h \kdaomtoHrsK;d udk olu,
kd w
f ikd f xGuw
f wfcsiv
f m
onf? olonf toHukd zrf;wwfvmaoma-umif/h ol\ukd
jr|Lacsmhaev~if TtoHonf ol\tm;aysmf&Fifr=udk zef
wD; ay;a-umif; olem;vnfojzifh jyHK;7Fif7,farm.?
acsmufveS \faigufief;v~if olonftoHukd usurf jd yD jzpf
aoma-umifh rJ7h \Ju
G mid7k efjyif.? wpfcgwpf7H tu,fyif
idkonf? Todk\ toHta-umif; aumif;pGmodwwfvm
aomt7G,w
f iG f uav;onf pum;pwifIajym7ef-udK;
pm;.? uav;onf tpyxrwGif &d;k &d;k tmacgif oHEiS fh
wpfv;kH csi;f toHrsm;uko
d m jyKwwf.?aemufrS t"d_m,f
raygufao;aom ESpv
f ;kH quf/oH;k vH;k quftoHrsm;ukd
jyKwwfvmonf? xk\djyif ol\em;Y-um;aom toHrsK;d ukd
twkcdk;I ryDuvm yDuvmESihf ajymwwfvmonf?
uav;onf toHurkd eS ;f I wpfv;kH p ESpv
f ;kH p prf;ajym
-unhjf cif;jzpf.? uav;rsm;onf tvGet
f wkc;kd aumif;
onf? vl-uD;u ajymvdu
k af om toHurkd w
S I
f xkt
d oH
udk xyfwvJvJ jyKjcif;jzifh uav;onf pum;vH;k rsm;
udk ajymwwfvmonf? pum; rwwfwwwft7G,f
wGif uav;onf oltvdk7Sdaom yPnf;rsm;udk 7,l
vdI
k jzpfap/ oljyKcjhJ yD;aom trlt7mudk jyvkI
d jzpfap/
tkd;wdk;twESihf pum;ajymavh7Sd.? touf wjznf;
jznf; -uD;vm aomtcg/ uav;onf t7m0Krsm;
wGif trnftoD;oD; 7So
d nfukd 7dyrf v
d mojzifh 'gbmvJ/
[d[
k mbmvJ ponfjzifh ar;prf;wwfvm.? T enf;
jzifh ESpcf gvnfavmufwiG f uav;onf pum;udk ESpf
vH;k quf oH;k vH;k quf ajymwwfvmum/ oH;k ESpcf aJG vmuf
wGif aumif;aumif;pum;wwfvmI/ vG,fulonfh
pum;vHk;rsm;jzifh olvdkcsifajymcsif or~udk ar;wwf
vmonf? 3 ESpfESihf 4 ESpf-um; uav;rsm;onf
tvGepf um;wwfv,
G I
f /xkt
d 7G,Yf oifay;or~ -um;
or~ a0g[m7 pum;vHk;rsm;udkvnf; olem;vnf
vG,f.? 5 ESpfom;t7G,f ausmif;ydk\csdefodk\ a7muf
aomtcg/ uav;rSm twkid ;f xuftvGef pum;-uG,f
aejyD jzpfonf?
pum;wwfvmaom uav;. todOm+ftajctae
onf wjznf;jznf;wd;k wufvm.? txl;ojzifh touf
5 ESprf S 16 ESpf txd tcsed t
f wGi;f wGio
f m uav;rsm;.

todOm+fonf wk;d wuf zG\HjzdK;onf? xkt


d oufrS ausmf
vGefoGm;aomf udk,fum, zGH\jzdK;jcif; jznf;aES;oGm;
ouJhodk\/ todOm+f wkd;wufr= onfvnf; aES;uef
oGm;.? od\kaomf A[kow
k / tvdRm/ pOf;pm; qifjcifr=
ponfwkd\um; wkd;wufvmonf?
pdww
f ;dk wuf7ifo
h efvmyHk
Ekd\pdk\t7G,fuav;onf ol.udk,frSvGJv~if ywf
0ef;usifavmuudk tenf;i,fr~ pdwfr0ifpm;aom
a-umifh/ ol\ udk,fudkyifol trsKd;rsKd; v=yf7Sm;upm;ae
wwf.? vufuav;rsm;jzifh acgif;ukwf jcif;/ ezl;udk
jcpfjcif;/ ajcrzsm;uav;udk yg;pyfxo
J \kd xk;d oGi;f jcif;
ponf jzih/f ol\u,
kd cf m tpdwt
f ydik ;f udo
k m oltoH;k csI
pdwaf ysmf&iF rf u
= kd zefw;D 7.? tenf;i,f -uD;jyif;vm
aomf ol\pdwfonf ywf0ef;usifodk\ tm&Hkajymif;oGm;
aoma-umif/h ol\teD;tem;7Sd t7m0Kwk\dukd udik w
f ,
G f
-unfjh cif;/ ol rjrifb;l ao;olrsm;udk pl;pl;pdu
k pf u
dk pf w
d f
0ifpm;pGm-unfjh cif;/ jrifor~ t7mrsm;udk pyfpyfppk ak r;
jref;jcif; ponfw\dkwiG pf w
d x
f ufoefvm.? 4 ESpf 5ESpf
om;uav;.pdwfwGif udk,fESihfoufqdkifonfjzpfap/

upm;p7mrsm;jzihf pdwful;,Ofae-uaom uav;wpfpk

roufqikd o
f nf jzpfap/ tvGef odcsiaf om tmomrsm;
7Sad ewwfonf?
Tt7G,Yf uav;rsm;onf olw\kdtvdk rjynfrh jcif;
vl-u;D rsm;udk em;ylem;qmjyKum ar;jref;wwf.? upm;
p7m rD;7xm;wGJjzpfap/ armfawmfum;jzpfap/ 0,fay;
xm;aomf olwkd\. odcsifpdwf aZma-umifh xkdyPnf;

118

www.foreverspace.com.m

uif;axmufuJhokd\aom 0efxrf;tzGJ\rsm;wGif yg0ifapjcif;tm;jzihf vli,fwkd\. pdwf"mwfukd jrihfjrwf7ihfoefaponf?

uav;rsm;udk zsuq
f ;D ypfwwf.? wpfcgwpf7H upm;p7m
tptersm;udk aumuf,I
l olw\kdu,
kd w
f ikd f tdru
f av;
ozG,f aqmufvkyfjcif;/ oabmozG,fjyKI a7pD;
a-umif;rsm;Y ar~mumupm;jcif; ponfjzifh/ywf0ef;
usiw
f iG f jrifb;l onfh t7mrsm;ESihf rwlwal tmif o&kyf
aqmifI upm;avh 7So
d nf? Tt7G,f uav;rsm;.
pdwYf o!mefvyk f o&kyaf y:vG,.
f ? r[kwrf [wfukd
wu,fxifwwf.? wpfcgwpf7H jrif;pD;vmoluakd wG\u/
tdrYf 7Sad om wHjrufpnf;udk cGp;D um ckeaf ygufajy;vFm;
jcif;jzih/f olw\ku
d ,
kd o
f w
l \dk wu,f jrif;-u;D pD;ae7ouJo
h \kd
pdwfxJY tvGefauseyfaewwfonf? wpfa,mufESihf
wpfa,mufcg;udzk ufI rD;7xm;wGo
J zG,f pDwef;qGo
J mG ;
7v~if tu,fyifr;D 7xm;wG[
J k pdwx
f YJ xifwwf-u.?
xkd\a-umifh olwkd\udk '@m7DyHkjyifrsm; ajymjyaomtcg/
olwdk\pdwfxJY yHkxJwGifygaom tjzpftysufrsm;udk
wu,fh tjzpftysurf sm;[k xifae wwfjy;D v~i/f xdyk u
kH kd
oabmusum xyfwvJvJom -um; vdk-u.?
Tt7G,o
f nf tvGet
f wkc;kd wwfaom t7G,jf zpf.?
vl-uD;rsm; jyKr=vyk u
f ikd o
f nfudk -unfI
h / olw\kd uav;
tcsif;csif; vl-uD;rsm; vkyfouJhodk\ twkcdk;um vkyf
wwf-u.? upm;p7m yPnf;uav;rsm;udk pULuwf
jym;rsm;jzifh vkyjf yaomf/ olw\dk. xufjrufaomm+f
pGrf;jzifh twk,lum rwlwlatmifvkdufvkyfEdkif-u.?
touf 6 ESpfrS 10 ESpf 11 ESpf-um;7Sd uav;rsm;.
tm&Hk ig;yg;onf tvGex
f ufoef aeaoma-umih/f olw\dk

onf vl-uD;rsm;xuf uGjJ ym; pGm jrifwwf.? em;jzifh


toHukd cGjJ cm;wwfvm.? ESmacgif;/ v~m ud,
k t
f awG\
ponfwkd\Yvnf;tm&Hkudk aumif;pGm cHpm;wwfvm
onf? pdw.
f v=y7f mS ;r=rsm; Ttouf t7G,w
f iG f ay:
vmwwf.? ausmif;od\ka7mufjyD jzpfaoma-umif/h olw\kd
onfi,f7,
G pf Ofu uJo
h \kd rdz em;uyfI yGwo
f ;D yGwo
f yf
raevdak wmhacs? oli,fcsif; taygif;taz:rsm;ESio
fh m
upm;aevd.
k ? jydKifqikd v
f pdk w
d /f twkc;kd vkpd w
d rf sm; jzpf
ay:vm.? rdrdudk,fwdkif vkyfxm;aom t7mrsm;udk
jypm;vdpk w
d 7f v
dS mjyD;v~if ud,
k u
hf ,
kd u
f kd tm;ud;k ,H-k unf
wwfvmonf? olw\dkukd cs;D rGr;f vdu
k v
f ~if tvGeaf useyf
I/ qwufxrf;yd;k wk;d I aumif;atmifvyk w
f wf.? olw\kd
udk acsmufvSef\v~ifvnf; a-umuf7G\Hwwfonf? xkd\
a-umifh Tt7G,fuav;rsm;udk vdrfrm a7;jcm;7Sdvm
atmif/ tcgtm;avsmpf mG -udrjf yI acsmufwefacsmuf/
qkjyI ajr|mufwefajr|muf7onf?
uav;wk\d. rSwOf m+ftaumif;qH;k t7G,o
f nf 6ESpf
rS 16 ESp-f um;jzpfI/ olw\kd. wpfoufwmwGif toH;k
usrnfh ynm7yfrsm;udk xkt
d csdet
f wGi;f tm;wdu
k f cGef
wku
d o
f if-um;ay;Edik af yonf? olw\dk OD;aESmufonf rnf
onfurkd qdk umv-umatmif rSwrf Ed ikd o
f nf? touf
-uD;vmonft
h cg xkpd rG ;f 7nfonf enf;yg;oGm;wwf.?
5ESpo
f m;t7G,u
f '@m7DyjkH yifrsm;udk ESpo
f uf,-kH unf
oavmuf ,ckt7G,w
f iG f xkyd jkH yifrsm;udk rESpjf cdKuaf wmh
acs? olwkd\Y pOf;pm; Om+fuav; 0ifvmjyDjzpfaom

119

www.foreverspace.com.m

uav;acsmhuAsmrsm;?jrefrm

uav;pmay

a-umifh ajymwkdif;r,Hkawmhacs? wu,fhtjzpf tysuf


rsm;udo
k m -um;vd-k u.? wu,ftoH;k csEidk o
f nfh t7m
0KyPnf;rsm;udkomudkifwG,fvkd.? rnfonfudkrqkd
avhusiv
fh u
kd v
f ~if tvGe7f vG,f rSwrf v
d ,
G af omtcsed f
jzpfojzifh/ Tt7G,fwGif tusihfaumif;rsm; pGJoGm;
atmif jyKjyifoeG o
f ifay;7ef txl;yifvt
kd yfonf? rkq;kd
em;eD; rkq;dk / wHigem;eD; wHigqko
d uJo
h \kd olw\dkukd vlvd
Rmuav;rsm; vl7nfcsGefuav;rsm; jzpfvmEdkifap7ef
ywf0ef;usif tajctae aumif;rsm;ESihf eD;pyfatmif
zefw;D ay;7ayrnf? olw\.
kd pdwo
f nf Eke,faeI ajymif;

vJv,
G o
f jzifh qG,o
f nfzh ufukd ygEdik af v7m/ aumif;7m
vrf;udq
k ,
G 7f ef -udK;pm;7rnf? O'g[&k+/f olw\dkonf
toif;tyif;zGJ\I rdwfaqGrsm;ESifh twloGm; twlvm
aevdak ompdwf 7Sw
d wfojzif/h ausmif;aepOfuyifuif;
axmuftzGJ\/ uif;axmufr,f tzGJ\wkd\udk pepfwuszGJ\
pnf; ay;cJyh grl/ aemif-uD;jyif; aomtcg/ toif;tyif;
or0g,rvkyif ef; ponfw\dkY 0goem ygoGm;ayrnf?

uav;pmay ?
?Oa7mywdu
k w
f iG f yHEk ydS pf uf ray:
rDuyif uav;oli,frsm;tzkd\ pmtkyf pmwrf;rsm;
7Scd o
hJ nf? tJvz7pfEiS fh tJvuGiw
f \.
dk *supf wm&d;k rEd;k 7rf
ac: pum;xmrsm;/ oifcef;pmrsm;/ tDqGyf. '@m7D
yHkjyifrsm; ponfwkd\udk touftenf;i,f -uD;aom
uav;rsm; zwf&-= uavonf? xkpd mtkyrf sm;rSm txuf
wef;usaom pm-uD; ay-uD;rsm;r[kwfapumrl ,if;

wkd\udk zwf&=ojzifh uav;rsm;onf vl\ta-umif; vl\


avmuordik ;f rsm;udk qm;jrJEikd af vonf? xdak emufwiG f
ay:aygufcahJ om *`efAefnif. a,musfm;uav;rsm;
ESihf rdef;uav;rsm;tzkd\ pmtkyf ESihf uav;rsm;tzkd\
awm7Gm bG\Jaw;uAsmrsm; onf uav;rsm;udk obm0
ESirfh w
d q
f ufay;onfjh yif/ aumif;jrwfaom ud,
k u
f sihf
w7m;rsm;udkvnf; rsKd;aph csay;avonf? uav;

uav;acsmhuAsmrsm;/jrefrm ? ?(jrefrmuav;acsmh
uAsmrsm; 7=)

120

www.foreverspace.com.m

uav;pmay

a7FvrSm,kef0yfvdk\ qefzGwfonhftzkd;tkd

oli,frsm;onf a,mufsm; uav;jzpfap/ rde;f uav;


jzpfap/ uAsmvumrsm;udk &d;k &d;k pum;ajyrsm;xufyI
kd
ESpo
f uf-u.? xkad -umifh uav;wk\dt-udKuf p&du
k u
f kd
vdkufI rdcifrsm;onf om;i,forD;i,frsm;udk acsmh
jr|L onft
h cg/ axG7mav;yg; pum;rsm;jzihf r[kwb
f J
uav;acsmhuAsmrsm; oDcsif;*Dwrsm;jzifhom acsmhjr|L
um tdyfaq;udk ay;avh7Sdonf? pma7;q7mrsm;onf
vnf; uav;wk\dtwGuf pmpyfrnf a7;rnf[k 7nf7,
G f
vdu
k o
f nft
h cg/ olw\du
k ,
kd w
f idk f uav;rsm;ESit
fh wl a7m
aESmaysmf7FifaeouJh odk\pdwful;jyD;rS/ wd7>mefaus;
iSuu
f av;rsm; ta-umif;/ opfyif/ a7ajr/ awmawmif/
tmumoponfh -oumoavmu-uD; ta-umif;wk\u
d kd
uav;wk\d Om+ftjrif rSED ikd o
f avmuf rsupf x
d w
J iG af y:
vmatmif okwo
d o
H momjzifh a7;pyfavh7.
dS ?
a7S;&kdk;yHkjyifrsm;rSmuav;pmayaygufzGm;7m t7if;
rlvjzpfonf[k qkdEkdifayonf? ,if;wkd\rSmvnf; a7S;
vl-uD;rsm; ajym-um;avh7Sdaom ivufryHk/ armift
-uD;yHk/ a7F,kefESihfa7Fusm; oufi,f7dwfoGm;/ -uufr
-uD;ESihf-uufuav;/ pif'g7Jvm;( pNrmvm )/ pEdk;
0du
= Ef iS fh vlyck ek pfaz: ponfw\djk zpf.? TyHu
k av;rsm;rSm
b,faomtcgr~ r&d;k Ekid b
f 7J o
dS nfjh yif/ i,f7,
G af om u
av; oli,frsm;tzk\d rSwo
f m;twk,El ikd o
f nfh oifcef;pm
rsm;vnf; yg0ifonf? uAsmrsm;rSmvnf; uav;pmay
wGif tusK;H 0ifvsu7f I
dS / ,if;wd\krmS zk;d vrif;/ a-umifEiS fh
-uGu/f a-umif-uD; jrD;wHw/dk 0gqd0k gacgif/ Oykoaf pmih/f
jyQ'de/f awmufwhJ tp7So
d nfw\dk jzpf.? t*vyd pf may
wGifum; uav;uAsmrsm;pGm 7Sdav7m *lpD *lpD*if'g/
ajcmufyeJ o
d cD si;f / *suf a[mfemuav;rsurf jrif-uGuf

uav;oH;k aumif paom uAsmuav;rsm;rSm uav;


wk\d E=wzf sm;wGio
f ;D aeaom uAsmrsm; jzpfayonf?
odrw
S zf ,
G 7f m tjzmjzm[laom pmtkyu
f av;rsm;rSm
uav; oli,frsm;tzkd\ rdwfaumif;aqGaumif;rsm;ESihf
wlavonf? rdwaf qGoil ,fcsi;f wd\konf rdrw
d \kt
d csi;f csi;f
rdrdwdk\ESihfeD;pyf7m ta-umif;t7mrsm;tm;vHk;udk
azgufonfcsojzifh od7EdS ikd o
f uJo
h \kd/ pmtkyrf sm; xJYa7;
om;xm;aom xl;jcm;onfh ta-umif;t7mrsm;/ Ek,Of
qef;opfonfh tawG;tac:rsm;/ tzk;d wef t-uHOm+f
rsm;udk wqihf wqih7f 7So
d jzihf A[kow
k us,jf yef\vmEdik f
ayonf? uav; oli,frsm;. yifu,
kd t
f odOm+fukd
xkdxdk pmtkyfuav;rsm;rS ta-umif; t7mwkd\u xyf
avmif;I ydrk x
kd ufoefatmif jyKjyif ay;onf? avmu
-uD;ta-umif;udk ud,
k af wG\ rqnf;yl;Ekid af o;rD uav;
rsm;onf pmawG\jzihf aumif;aumif; odem;vnf vmEkid f
onf? uav; wpfa,mufpDwpfa,mufpDY t-udKuf
wpfrsK;d pD &S-d u.? tcsK\duav;u obm0qefaom yHk
jyifuAsmrsm;udk -uKd uI
f tcsK\du 7J7iho
f nft
h jzpfoepfrsK;d
udak z:jyaomyHrk sm; od\kr[kwo
f 7l aJ umif;rsm; ta-umif;
udk -udKufjyD;v~if/ tcsKd\uvnf; wa> ol7pJ onf wk\d

121

a[m -unhf yg qkd?

www.foreverspace.com.m

pEkd;0=dufcifESif;jzL vlykuav;ckepfa,muftm; E=wfqufaejcif;

yg0ifaom xdwfvef\p7m tHh-ozG,f7myHkrsKd;udk -udKuf


avonf? pmtkyrf sm;rSmvnf; olw\kdt-udKuu
f kd vdu
k I
f
trsK;d rsK;d tzHzk kH a7;om;xm;.? uav;wk\d. pdw"f gwf
udk qGJaqmifaom pmtkyfrsm;rSm rsm;aomtm;jzifh
@m7DykHjyifrsm;/ xHk;a[mif; yHkjyifrsm;ESihf a7S;&dk;yHkjyif
rsm;jzpfavonf? yoDyHkjyifrsm;rSm emrnf-uD;o
avmufvnf;pmzwfolrsm;udk qGJaqmifEdkifavonf?
,if;wk\duzkd wfvu
kd v
f ~if pmzwfou
l ,
kd w
f ikd f qef;-u,f
vSonfh wpfwidk ;f wpfEidk if o
H \dk a7mufaebdouJo
h \dk pdww
f iG f
xifjrifvmwwf.?
a7mrESi*fh 7dw\d.
k xH;k a[mif;yHjk yifrsm;wGif tdv
k if;ywf
awmifxufY pHjref;aom Zkewfrif;ESihfwuG ewfom;
ewforD;rsm;.b0pcef;udk qef;jym;azGESnf pmrGef
7nfjzifh wifqufxm;av7m/ zwf7ol.pdww
f iG f om"de
rif;-uD;udk wm0womrS od-um;rif;u ewf7xm;
jzifhyifhoGm;I ewfavmuudk vSnfhvnfjyaebd
ouJo
h \dk xif7avonf? T*7dx;kH a[mif;yHjk yifrsm;wGif
yg0ifaom ewfom; ewforD; rsm;ta-umif;udk uav;
rsm; tvGeEf pS o
f uf-u.?uav; t7G,o
f nf rnfonf
udrk qdk ajymv~if ,Hv
k ,
G rf w
S v
f ,
G f tm&Hpk u
kd f vG,af om
t7G,jf zpfI '@m7DyjkH yifrsm;udyk ift[kwx
f ifum zwf
csifaom0goem/ em;axmifcsifaom qNrsm; wzGm;
zGm; wuf-uGvmwwfonf?
0Krsm;wGiv
f nf; uav;rsm; twGuf wGrAf a7mif;
.ausmif;om;b0/ [yfu,fAJ7Dzif;. pGef\pm;
cef;rsm;/ a7mAifqefu&l;qdk;/*gvDAg.c7D;pOf/

atrDEiS fh uav;pHak xmufrsm; paom 0Krsm;tjyif/


0rf;bJuav;yDwm paom vG,u
f o
l nfh yHw
k u
kd av;
rsm;trsm;tjym; 7Sdayonf? TyHkwdk uav;rsm;rSm
uav;rsm;em;vnfEidk o
f nfh pum;vH;k rsm;ESifh a7;xm;
I yHEk iS q
fh aD vsmaf om t&kyrf sm;udk aq;a7mifpjkH zihf yHEk ydS f
xm;7m/ &lyg&HkAef;jyjyD;v~if uav;rsm; pdwfudk qGJ
aqmifxm;avonf? uav;t7G,fonf t&kyfESihft
az: vkyu
f maysm7f aomt7G,f jzpfonft
h wdik ;f / t&kyq
f kd
v~if r-unfh7 raeEdkif/rudkif7 raewwfatmif pGJpGJ
vrf;vrf; tmom7Sw
d wf7um;/ olw\Ekd pS o
f ufonfh t&kyf
um;rsm;udk yHjk yifuAsmwk\d. t"d_g,f ay:r=EiS u
fh av;
pdw-f udKut
f wGuf pmtkyrf sm;Y xnho
f iG ;f ay;7avonf?
uav;rsm;tm; olwkd\. trsKd;om;orkdif;udk em;
vnfxm;ESihf ap7ef uav;rsm;twGuf orkdif;yHkjyif
pmtkyfrsm;vnf; 7Sdayao;onf?,if;pmtkyfrsm;udk
yH0k Koabm od\k r[kwf jyZmwf oabmjzifh a7;om;
xm;wwf-uonf? yrmtm;jzifh jrefrmEdkifiHorkdif;udk
tenf;i,fodxm;ap7eftwGuf usefppfom;/ aemf7
xmrif;apm/ ewfo~iaf emif ponfw\dk. ta-umif;rsm;
udk yH0k KozG,f vG,u
f l 7Si;f vif;onfph um;vH;k wk\djzifh
a7;om;xm;avonf? xkjd yif rxD;wlr oBLv jyZmwf/
0uf0Hrif;om;jyZmwfpaom udk,f[efvuf[ef trl
t7m ESiahf jymjyEdik o
f nf/h wpfenf;vnf; uav;rsm;ud,
k f
wdik Zf mwfaumifrsm;taeESifh yg0ifI o!mefvyk f o&kyf
az:um ujyEdik o
f nfh jyZmwfpmtkyrf sm;vnf; 7Sad vonf?
uav;rsm;udk azsmfajz7ef t*vefjynfY uav;

122

www.foreverspace.com.m

uav;pmay

a7mfAifqefu&l;qkd;ESihf ol.wynhfausmf zkd;aom-um

pmtkyfrsm;udk 1^44 ckESpfwGif tOD;qHk;xkwfa0cJholrSm


*seG Ef sL;AJ7D qdo
k jl zpf.? od\kaomf Oa7mywdu
k w
f iG f '@m7D
yHjk yifrsm;udk 169^ ckEpS Yf tOD;qH;k a7;om;Ixkwaf 0cJh
olrSm yifopfEdkifiHrS csm;yJ&dk;qdkol jzpfonf? olonf
jyifopfbk7if 14 qufajrmufvl0DvufxufwGif vl
-udKufrsm;aom '@m7DyjkH yifrsm;udk a7;om;xkwaf 0cJh

onf? olonf pif'g7Jvm; (pNrmvm)/ rkwq


f w
d jf ymESifh
zdeyf-uD;ESihf a-umifuav; paomyHkwdkuav;rsm;udk
jyifopf bmomrS t*vyd f bmom ok\d jyefqcdk ahJ v7m/
t*vdyfpmwwf uav;rsm;yif jyifopfuav;rsm;
enf;wlxydk jkH yifrsm;udk tonf;pGjJ zpfae-u.? ,if;wk\d
udk jrefrmbmomokd\vnf; jyefqkdxm;jyDjzpf7m r-um
rDtwGi;f jrefrmhuav;pmay jr|iw
hf ifa7;twGuf yHjk yif
rsm;/ uAsmrsm;/ jyZmwfrsm;/ tajrmuf tjrm;ay:xGuf
vmzG,7f m ta-umif;7Sad yonf?
uav;rsm;. pm7dWAvaumif;rGeaf p7ef tajccH
aom yHkuav;rsm;udk emrnfausmfuav;yHkajym
q7mr r7D,m tuf*s0yf u trsm;tjym;a7;om;
xkwaf 0cJo
h nf? ol.rdwaf qG aomrwfa'onf &l;qk;d
.oabmw7m;rsm;udk rSDjirf;jyKI uav;yHkjyifpm
tkyfrsm;udk -udK;-udK;yrf;yrf; a7;om;xkwfa0cJh.?
qif;zkd\ESihfrm;wef trnf7Sduav;rsm;tzkd\ yHkjyifrSm
aomrwf. taumif;qH;k vuf7m jzpfI xif7mS ;vSay
onf?aomrwfonf uav;rsm;tzdk\ aysmfawmfquf
pmtkyfrsm;a7;7mY if;/oem;p7maumif;onfh yHkjyif
rsm;a7;7mYif;/ xl;c`efol jzpfavonf? aomrwf
uJo
h \dk yg7rDtxHk ygvmaom uav;uAsm pma7;q7m
rsm;rSm tef;ESi*fh sed ;f awvm nDtpfrwk\djzpf.? olw\dk.
vuf7mjzpfonfh rSw
d w
f w
k f rSw
d w
f w
k f i,faom-u,f
[laomuAsmuav;wpfy'k w
f nf;ESiyfh if olw\dk.uAsm
pGr;f 7nfukd aumif;pGmcsed q
f Edik af yonf?

a7S;a7S;wkef;u a7F,kefESihfa7Fusm; oufi,f7dyfoGm;-u7m0,f

123

www.foreverspace.com.m

eufjzefEdkifiH0efudkxrf;7Guf-urnfholrsm;
uBmt7yf7yfY ,cifu uav;oli,fwdk\. tem*wfta7;udk *&krpdkufcJh-uojzifh ,if;wkd\.tajctaerSm vGefpGm
edrfhuscJh.? ,ckrl ,Ofaus;aomEdkifiHwdkif;rSmyif uav; oli,fwkd\. oufomacsmifcdsa7; -uD;yGm;wkd;wufa7;
wdk\twGuf tzufzufrS aqmif7Gufae-uayjyD?

a,mufsm;uav;ESihf
uav;rsm; ? ? ,
14 ESpfatmuf rdef;
ae\uav;oli,frsm;um;
uav;wk\dut
kd rd af xmif
eufjzef Edik if 0H efukd ouf
rcsxm;7ef Oya'jzihf
qdkif7mzufrS xrf;7Guf
wm;jrpf c J h a vonf ?
-u7rnfh jynfoljynf
tdNd,EdkifiH vufzuf
om;rsm; jzpf-uonfh
pdkuf7ma'owkd\ESihf oD
tm;avsmfpGm/ us
[dk u
f `ef;Y uav;ol
a7muf7m wm0efwdk\udk
i,fw\dkonf vufzuf
ausyGefatmif aqmif
cl;onfh tvkyw
f iG f ol
7G u f E d k i f a 7;twG u f
wk d \ .rd c if r sm;tm;
uav;t7G,fvlrr,f
ulnDvkyfudkif-u7.?
b0 uyifv~if -uKd wifI
ezl;odik ;f -udK; ESifh xde;f
avhvmoif-um;r=rsm;
xm;aom av;vHonfh
rSm/ ,if;wdk\ rSDwif;ae
vufzufyw
dk \dkudk ausm
xk d i f 7 m Ed k i f i H a 'ot
ay:wGif rEdkifhwEdkif
vdkuf uGJjym;jcm;em;I
o,fydk;ae-u7aom
ae-uayonf?
uav;rsm;udk xkda'
jrefrmEdkifiHonf yif
owd\kwiG f trsm;tjym;
jrefrmhenf;usus qHyifukdjyKjyifxm;onhf vHkri,f
udk,ftm;jzifh v,f,m
awG\ 7SEd ikd af vonf?
vkyfief; xGef;um;aom
*syefEikd if w
H iG f oWKwGi;f ESipfh uf&rkH sm;Y rde;f rvkyo
f m;
EdkifiHjzpf.? okd\tm;avsmfpGm awmifukef; awmifwef;
ESihfuav;vkyfom; tajrmuftjrm;7Sd-u7m/ vkyfom;
ESiw
fh uG vGijf yifa'owd\kY rSw
D if;aexkid -f uaom wdik ;f
rsm;pGmwkd\rSm ajratmuftvkyfcGifwkd\wGif 0ifa7muf
7if;om; taygif;wkd\onf awmifolv,form;rsm;
vkyfudkif-u7avonf? qif;7Jom; vlwef;pm;wkd\.
tjzpfjzifh toufarG;0rf; ausmif;-uonfursm;av
om;orD;rsm;um;/ rdrdwkd\. y"getpmjzpfaom
onf? jrefrmEdkifiH7Sd rsm;pGmaom uav;oli,fwkd\rSm
qefpyg;udk zsupf ;D pm;aomufwwf-uonfh yd;k aumif
awmifolv,form; om;orD;rsm; jzpf-uonfh
rsm;. Ouav;rsm;udk 7SmazGow
k o
f ifaom tvkyw
f iG f
tavsmuf/ ausmif;tm;csdef/odk\r[kwf ausmif;rSxGuf
ulnv
D yk u
f ikd -f u7onf? Adik ;f iifaom tvkyo
f nf tdrf
onfhtcgwkd\Y jruf7dwf EGm;ausmif;/ aus;vSef\ pm
ol\Ag[d7 tvkyw
f iG f tusK;H 0ifonft
h avsmuf/ rde;f u
acsmuf/ qefzyG af rmif;axmif;/ zsm7uf Adik ;f iif/aq;vdyf
av;rsm;onf xdt
k vkyu
f kd i,fpOfuyif vkyu
f ikd -f u7.?
vdy7f ufuef;7uf paomtvkyrf sm;wGif vl-uD;rdbrsm;
*syefEikd if w
H iG f a,mufsm;uav;a7m rde;f uav;yg ulnD
tm; uln0D ikd ;f 0ef;um vkyu
f ikd -f u7avonf?
vkyu
f ikd 7f aomtvkyw
f pfcu
k m; td;k cGuv
f yk if ef;yifjzpf.?
tdNd,EdkifiHwGif a7S;acwftcgu t7G,fra7muf
olwdk\.wm0efrSm zkwfvkyfjyD;aom tkd;rsm;cGufrsm;udk
ao;aomuav;rsm;udk vufxyf xdrf;jrm;ay;onfh
tjrifvaS p7ef aq;jc,fay;7jcif;yif jzpfonf?
tavhtx7Scd .
hJ ? 10ESpf 11 ESpt
f 7G,af 7mufv~if rde;f
tD7efEdkifiH(yg;7Sm;EdkifiH)wGif aumfaZmvkyfief;Y
uav;rsm;udk tdrfaxmifcs xm;aom xHk;pHrSm 1930
uav;rsm;udk trsm;tjym; iSg;7rf;vkyfudkifaponf?
jynhEf pS w
f ikd af tmif7cdS .
hJ ? xkad emufwiG rf l 18 ESpaf tmuf
124

www.foreverspace.com.m

uav;rsm;
xdv
k yk if ef;. qd;k 7Gm;csuw
f pfcu
k m; tvif;a7mifzufukd
ausmcdkif;xkdifapjyD;v~if txufvl-uD; nFefjy ajyqkd
or~ukd vdu
k I
f vkyu
f ikd af pjcif;yifjzpf.?
tD7wfEdkifiHwGif pGefyvGHta7mif;t0,frSm -uD;
us,o
f nfv
h yk if ef;jzpfI jynfyok\dwify\kd7ef pGeyf vGeo
f ;D
rsm;udk xkwfydk;7mwGif a,mufsm;uav; rdef;uav;
wd\konf wpfaeukef wpfaecef; vky-f u 7onf? xko
d \kd
vky-f u7mwGif ysi;f 7dayghwefaeonfuakd wG\omG ;cJah omf/
emusnf;pGm &dkufESufjcif; cH-u7.?
tD*spfEdkifiH7Sdaus;vufawm7Gmrsm;wGifa,mufsm;
uav; rsm;onf odk;ausmif; qdwfausmif; tvkyfudk
vkyu
f ikd -f u7I/ rde;f uav;rsm;onf Adik ;f iifjcif; 7uf
uef;7ufjcif; tvkyw
f \dkukd ulnv
D yk u
f ikd -f u7avonf?
qD;7D;,m;EdkifiHwGif ydk;r~ifiifjcif; tvkyfudk 10 ESpf
7G,f rdef;uav;rsm;onf tcsdefukefI nOfheufonfh
wkid af tmifvyk u
f ikd -f u7.?
tDwvDEdkifiHwGif v,f,mvkyfief; xGef;um;onfh
tavsmuf uav;oli,frsm;onf qdwfausmif;jcif;/
EGm;ausmif;jcif;/ jrufajcmufveS ;f jcif;/ opfo;D aumuf
jcif;/ Adkif;iifjcif;paom tvkyfrsm;udkvl-uD;rsm;tm;
ulnv
D yk u
f ikd af y;-u7.?
aemfa0;Edik if 7H dS uav;rsm;rSmum; aEGaygufvmonfh
tcg EGm;xdef;EGm;ausmif;jcif;/ jrufajcmufvSrf;jcif;
tvk y f r sm;wG i f vl - uD ; rsm;tm;waysmf w yg;
ulnv
D yk u
f ikd af y;avh7-dS uonf?
csufudkqvdkAg;uD;,m;EdkifiH7Sd uav;oli,frsm; pGm
wk\d onf upm;p7mrsm;udk wpfEpS yf wfv;kH vkyu
f ikd -f u
7.? xkd upm;p7mrsm;um; ukd,fydkifupm;7ef
r[kwaf cs? Edik if jH cm;od\k pD;yGm;jzpf a7mif;cs7efjzpfavonf?

vl-uD;rsm;u &kyv
f ;kH az:xm;aom vl&yk /f acG;&ky/f EGm;
&ky/f jrif;&ky/f iSu&f yk f ponft&kyrf sK;d pHw
k \du
k kd uav;rsm;u
tacsmudkifum aq;jc,fay;-u7 avonf? Tum;
uBm\a'otoD;oD;rS uav;wk\d. tajctaeaywnf;?
uav;rsm;oufomacsmifcsad 7;
19 7mpkEpS f rukeq
f ;kH rDu uBmt7yf7yfwiG f aexdik f
-uaom av;oli,fwkd\.tajctaerSm rsm;pGmrS
edru
hf svI
S oem;zG,af umif;onf? txl;ojzifh pufr=
vufr=vkyfief;rsm; xGef;um;aom t*vefjynfESihf
Oa7my EdkifiHrsm;wGif uav;rsm;.b0rSm ydkrdkqdk;7Gm;
vS.?touft7G,fEke,faom uav;oli,fwkd\rSm
vl-uD;rsm;ESihf wef;wl puf&Hk-uD;rsm;wGif ae\a7mnyg
em7Daygif;rsm;pGm vkyu
f ikd -f u7onf? xkpd Ofu uav;
tvkyform;rsm;tm; umuG,fay;onfh Oya'rsm;
vnf; ajymyavmufatmif r7dSao;acs? ,ckacwfrSm
uJhodk\ uav;jyKpka7;7mXmersm;/ uav;xdef;Xmersm;
ay:aygufrnfukd rqdx
k m;bd/ rdbrJu
h av;rsm;ESihf cku
d ;kd
7mrJu
h av;rsm;udk apmifah 7Smuf xde;f odr;f onft
h zG\J trsm;
tpm; ray:aygufb;l acs?
tenf;i,fr~om7Sad om rdbrJah usmif;rsm;wGiv
f nf;
uav; oli,frsm;rSm usyw
f nf;usO;f ajrmif;pGmaexkid f
-u7.? tpm;taomuf/t0wftxnfwkd\rSmvnf;
vHkvHkavmufavmufr7Sdacs? xkdjyif olwdk\tay:Y pDrH
tkyfcsKyfolrsm;rSm uav;rsm;tkyfcsKyfr=ESihf oufqkdif
aomynm7yfrsm;udk pepfwus oif-um;wwfajrmuf
jyD;aomykCKd vrf sm; r[kwb
f J rdrw
d \dku,
kd w
f ikd f tvky'f +f
ydaeaom omrefvcpm; vufcpm;rsm;om jzpfo
jzihf/ uav;rsm;udk vl[lI udk,fcsif;pmoabmr7Sd/

aemifwpfacwfwGif EkdifiHawmf. om;aumif;orD;aumif;rsm; jzpfvm-urnhf usef;rm7Fifvef;aom jrefrmuav;wpfpk

125

www.foreverspace.com.m

uav;rsm;
7ufpufpmG &du
k Ef u
S q
f ;kH ravh7o
dS nf? xku
d o
hJ \dk jzpfysuaf e qihjf yD; wpfqihw
f ;kd wufaumif;rGef vmapEdik 7f ef jyKjyif
aom uav;wkd\. b0tajctaeudk t*vdyfpma7; zefwD;ay;-uavonf? yrmtm;jzifh wcsKd\uav;rsm;
q7m-uD; csm;'pfuif;u atmfvDAgwGpf/a';Apf udk pm7dWjyKjyifa7; ausmif;rsm;udyk \kdum tjcm;7G,w
f l
aumyg;zD; paom 0Krsm;wGif o&kyaf z:cJah vonf? uav;rsm;ESihfa7maESmaexdkifap.? xkdausmif;rsm;
1900 jynfEh pS af emufyikd ;f Y uav; apmihaf 7Smufa7; wGif olwkd\tm; pmoifay;jcif;/ vufr=ynm7yfrsm;udk
vkyif ef; rSm a7S;uxuf tenf;i,fyrkd kd aumif;rGev
f mcJh oif-um;ay;jcif;wkd\jzifhausmif;rSxGufaomtcg ouf
onf? uav;rsm;udk ,cifuuJo
h \dk tdrw
f ef;vsm;7Snf arG;0rf;ausmif;7ef vG,u
f al pavonf? tcsKyfuq
kd 7kd
-uD;wGif jyGwo
f yd rf xm;awmhb/J wJtrd if ,fuav;rsm; v~if ,ckacwfor,wGif uBmwpf0eS ;f vH;k Yyif uav;
wGif vifr,m;ESpOf ;D wk\du rdbozG,f apmifah 7Smufxed ;f oli,frsm;usef;rma7;/ ynmwwfajrmufa7;ESifh ouf
odr;f um oufomacsmifcspd mG aexdik -f u7onf? tpmpm; omacsmifcsad 7;wk\d ukd txl;-udK;pm; aqmif7u
G af e-ujyD
aomufonft
h cgYvnf;aumif;/ ausmif;wufonft
h
jzpfI/ yPK_efacwf uav;oli,frsm;tzdk\uHaumif;
cgYvnf;aumif;/ tdy7f mod\k 0ifonft
h cgYvnf;aumif;/ vSonf[k qd7k ayrnf?
pepfwus ud,
k t
hf wGEJ iS fh ud,
k f pm;aomuf aexdik -f u
jrefrmEdkifiHwGif uav;oli,frsm; usef;rma7;ESihf
7avonf? uav;rsm; aexkid f pm;aomufyw
kH \du
k kd ouf oufomacsmifcsda7;rsm;udk aqmif7GufaeyHkrSmvnf;
qdik 7f mapwem0efxrf; tzG\J0ifv-l uD;rsm;u r-umc+ txl;tm;wufp7m aumif;vSonf? jrefrmEdkifiHawmf
oGm;a7muf -unf&h p= pfaq;7onf? Tod\ktm;jzifh uav; zG\Jpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' yk'fr 3^ tydk'fi,f(2)
oli,frsm;rSm aygif;oif;qufqaH 7;wGif tqiht
f wef; wGif Edik if aH wmfonf rD;zGm;a7;ESifh uav;apmihaf 7Smuf
jrihv
f monfomru/ jynfo
h \lew
D d usipfh Of rsm;udv
k nf; a7; tzG\J rsm;/ uav;a*[mrsm;/ uav;xde;f ae\Xme
em;vnfvm-uonf?
rsm;udk zGiv
fh pS jf cif;tm;jzif/h om;onftarESifh uav;
vGecf ahJ omESpaf ygif; 5060 cef\u 7mZ0wfrw
= pfpkH wk\d. tusK;d udk apmifah 7Smuf7ef/xd\kjyif rD;rzGm;rDEiS hf rD;
wpf7m usL;vGefrdaom uav;oli,fwkd\udk ouf-uD; zGm;jyD;umvrsm;twGuf vkyfcESihf em;cGifh77eftcGifht
7mZ0ifoiho
f rl sm;ESiw
fh ef;wl tjypf'+fay;avh7-dS uonhf a7;udk tcpm;vkyu
f ikd af eaomrdcifw\dk 77Scd pH m; Edik af p7ef
tjyif/ tusO;f axmifwckxrJ mS yif twlxm;I tvkyf 0g'xm;7dI
S / xk0d g'twkid ;f txl;a7S\&a= qmif7u
G 7f rnf
-urf;rsm;udkvkyfapavonf? Todk\tm;jzifh uav; [k twdtvif; a7;om;yg7Sdayonf? Ttcsufudk
axmifom;rsm;rSm vl-uD;rsm;xHrS tusifq
h ;kd [lor~udk
77Sjd y;D v~i/f aemif -u;D jyif;vmonft
h cg ydrk kd qd;k oGr;f aom
vlrdkufvlqkd;-uD;rsm; jzpfvm-uavonf?
,ckacwftcgwGif,Ofaus;aom EdkifiH-uD;rsm;wGif
t7G,f ra7mufaom uav;oli,frsm;onf tu,fI
w7m;Oya'udak zgufzsuu
f sL;vGerf o
d nft
h cg/ ppfaq;
pD7if7ef uav;w7m;&H;k rsm;udk oD;jcm; xm;7S-d uonf?
xkw
d 7m;&H;k rsm;twGuf w7m; ol-uD;rsm;udk txl;a7G;
cs,f cef\xm;7ayonf? tar7duefjynfaxmifpw
k iG f xkd
w7m;&Hk;awmfrsm;twGuf cef\xm;aom w7m;ol-uD;
rsm;rSm trsm;tm;jzihf trsKd;orD; w7m;ol-uD;rsm;jzpf
-uonf? xkdw7m;ol-uD; rsm;onf uav;ta-umif;
udk aumif;pGmem;vnfI uav;oli,frsm;tkyfcsKyf
enf;/ qH;k renf;rsm;udk txl;usGr;f usifjyD;aom ykCKd vf
rsm;jzpf-uonf? olw\kdonf jypfru
= sL;vGeaf omoli,f
tm; tjypf7adS om vlq;dk vlru
kd f uav;wpfO;D taejzihf
rjrifb/J ulnaD z;r7ef vkad eaom 'kQonf uav;wpf
Zmyef;xkd;aeaom qGpfZmvefEkdifiHol vHkri,fuav;
OD; taejzihjf rif-uonf? xkad -umifh jypfru
= sL;vGeaf om
uav;rsm;ukd El;nHhom,maom enf;rsKd;pHkjzifh wpf
126

www.foreverspace.com.m

tdNd,EkdfifiH uvifykefjrdK\7Sd wdAufausmif;rS ausmif;om;ausmif;olrsm;

vl-uD; toGifESihf rUqDuefuav;ESpfOD;?

uav;xdef;7aom w&kyfvHkri,f

pdwfvuf7FifjypGm aexkdifavh7Sdonhf yg;7Sm;EkdifiHrS uav;rsm;

tdNd,EkdifiHawmifykdif; x7pfcsDaemhykdvDjrdK\rS uav;wpfpk

127

&kd'D;ZD;,m;e,frS Zl;vl;uav;

www.foreverspace.com.m

uav;rsm;

0wfaumif;pm;vSjzihf [efa*7DEkdifiHrS uav;ESpfOD;

axmuf&=jcif;tm;jzihf EkdifiHawmftpkd;7. rdcifESihfu


av;rsm;tay: oabmxm;yHu
k o
dk o
d mEkid af yonf?
'kwd,uBmppfjyD;qHk;aemuf trsKd;orD;ESihfuav;
oli,frsm; oufomacsmifcsda7; bkwt
f zG\J udk 194^ ck
pufwifbmvwGif pwifz\JGpnf;cJo
h nf? xkad emuf trsK;d
orD;ESiu
fh av;rsm; apmihaf 7Smufa7;ukd nFe-f um;a7;0ef
wpfO;D xm;I aqmif7u
G af ponf? ,cktcg vlra= 7;7m
-uD;yGm;a7;Xme[k trnfrn
S u
fh m Akv
d cf sKyaf tmifqef;.
ZeD; a':cif-unfu nFef-um;a7;0eftjzpfjzihf aqmif
7Guv
f su7f adS vonf?
xkdXme. vkyfief;7yfrsm;ukd ig;rsKd;cGJjcm;I aqmif
7Gufvsuf7Sdonf? ,if;wkd\rSm
1? uav;rzGm;rD rdciftm; prf;oyfppfaq;jcif;
2? uav;arG;zGm;jyD;aemuf jyKpkppfaq;jcif;
3? uav;oli,f apmihfa7Smufa7;Xmersm; zGihfjcif;
4? uav;aq;ay;&Hkrsm; aqmufvkyfjcif;
5? uav;twGif;vlemrsm;ukd ukojcif;
,cktcg jrefrmEdik if H c&kid jf rdK\-uD;wkid ;f rSmyif rdcifEiS u
fh
av; apmihfa7Smufa7;tzGJ\tpnf;rsm; zGJ\pnf;jyD;jzpf
onf? 194^ ckEpS u
f uav;oli,frsm; jyKpak pmihaf 7Smuf
a7; toif;rSm 35 oif;r~om7SdcJh7m/ 1952 ckESpfwGif
toif;aygif; 136 oif;txd wk;d vmcJo
h nf? xkt
d zG\Jrsm;
wGif oufqidk 7f ma'o7Sd q7m0efEiS fh olemjyKq7mrsm;

u ulnaD qmif7u
G o
f nf omru/rdcifEiS u
fh av;oli,f
rsm; apmihaf 7Smufa7;oifwef;rsm;ukd wufa7mufamtif
jrifcahJ om q7mrsm;ukv
d nf; cef\xm;onf? xkt
d zG\Jrsm
onf uav;oli,frsm;. use;f rma7;tajctaewk\dudk
rjywfrvyfvn
S v
fh nf-unf&h -= u7onht
f jyif/ qif;7JErG ;f
yg;aom uav;rsm;twGuf Ekd\r=ef\ESihf t0wftpm;
rsm; a0iSjcif;/ rdcifrsm;ukd usef;rma7;vrf;pOfrsm;
nFef-um;jcif;/ tp7Sdaom vkyfief;rsm;ukd vkyfaqmif
-u7onf? xkdtzGJ\tpnf;rsm;onf EkdifiHawmftpkd;7/
a'oM7tzGJ\rsm;/ -uufajceDtoif;rsm;ESihf apwem
xufoefaom ykCdKvfrsm;xHrS aiGa-u;taxmuftyHh
7-uavonf?
1952 ckESpfwGif pmoifausmif;rsm;okd\ vSnhfvnf
-unh&f 7= aom aq;tzG\J ^ zG\J7o
dS nf? xkt
d zG\Jwpfcv
k ~if
q7m0efwpfO;D / jynfo\luse;f rma7;olemjyKq7mr ok\dr
[kwf usef;rma7;enf;jyq7mrwpfOD;/ aq;cef;vuf
axmufwpfO;D pD yg0ifI olemjyKpu
k o
k 7ef u7d,mrsm;
tjynfyh gaom um;wpfp;D ukd 77Sad vonf? 7efuek jf rKd \ay:
wGif xm07pcef;jyKvkyI
f ukoay;aom aq;tzG\J 2zG\J
vnf; 7Sad o;onf? xkrd w
S pfyg; 7yfuu
G rf sm;wGif vSnfh
vnf-unhf&=7ef uav;t7m7Sdrsm;ukdvnf; wkd;wuf
cef\xm;ao;onf?
jrefrmEkdifiHwGif uav;oli,frsm;tm; ADpD*sDaq;
xk;d ay;jcif;ESifh vlxt
k vku
d f "mwfreS &f u
dk ,
f jl cif;rsm;ukd
1952 ckEpS u
f yif pwifaqmif7u
G cf ahJ vonf? 7efuek jf rdK\
ay:wGif uav;jyKpka7;XmeESihf uav;xdef;Xmersm;
ukv
d nf;tES\Htjym; zGiv
hf pS v
f su7f o
dS nf? uav;jyKpak 7;
Xmersm;wGif arG;prS ig;ESpftxd uav;rsm;ukd rdz
aoqHk;oGm;Ijzpfap/ rdcifrusef;rmIjzpfap/ -unfh&=
apmihfa7Smufrnhfolrsm; r7SdIjzpfap/ ac:,l apmihf
a7Smuf au`;arG;xm;.? uav;xde;f Xmersm;url rdz
rsm; toufarG;0rf;ausmif; 7SmazGvyk u
f idk 7f efomG ;aepOf
jyKpka7Smufrnhfolr7Sdaom 2 ESpfrS 5 ESpftxd u
av;rsm;twGuf ae\tcsdefwGif wm0ef,lI arG;au`;
apmihaf 7Smuf xm;-uonf? nae rdciftvkyjf yefcsderf S
rdcifu ac:aqmifawmhonf? tvkyf&Hkrsm; puf&Hk
rsm;teD;wGifvnf; tvkyform;rsm;ukd ulnDaomt
aejzihf TXmersK;d oD;oef\ziG x
fh m;avonf?
jrefrmEkid if w
H iG f rdbrJh cku
d ;dk 7mrJu
h av;rsm; xde;f odr;f
u,fwifjcif;vkyif ef;ukd apwemxufoefol trsK;d orD;
-uD; a':wDwv
D k (p) u 1925 ckEpS cf ef\uyif tpysK;d
cJjh yD;v~if 192^ ckEpS w
f iG f rdzrJah usmif;ukd pwifxal xmif

128

www.foreverspace.com.m

uav;rsm;
cJo
h nf? Edik if aH wmftpd;k 7/ &dw
k 7Duvyf/7efuek f jrif;yGt
J
oif;tp7Sad om apwemxufoefonfh tzG\J tpnfrsm;
. tultnDjzihf 7efuek f wUodv
k t
f eD; tif;,m;vrf;
7Sd a':wDwDvk(p). cdkudk;7mrJh oli,frsm;a*[mudk
wk;d cJs\vmcJ7h m aemufq;kH wGif jypfru
= sK;vGeaf om uav;
oli,frsm; jyKjyifay;7mXme wpfck jzpfvmonf? TXme
wGif cdu
k ;kd 7mrJo
h il ,frsm;/ rdbtkyx
f ed ;f rEdik af om oli,f
rsm;/ 7mZ0wftjypf'+fc7H aom oli,frsm;ESifh tr=ppf
aq;cHae7qJ oli,frsm;udk aus;G arG; xde;f odr;f xm;jyD;
v~if t*vyd pf m jrefrmpmrsm;tjyif 7ufuef;7ufynm/
pmtkycf sKyyf nm/ yef;7efynm/ vuform;ynm7yfrsm;udk
oif-um; ay;vsuf7Sdonf? xl;jcm;csufwpfckrSm T
ausmif;wGif oif-um; jyoaeaom enf;jy vkvif
uav;rsm;rSm ausmif;om; a[mif;csnf; jzpf-uonf?
,ck t cgxk d a usmif ; ud k uav;ol i ,f a xmuf y H h
apmifah 7Smufa7;toif;u -uD;r; tkycf sKyfvsu7f o
dS nf?
r[moD7o
d "k R a':cif-unfrmS em,uykCKd vf wpfO;D
jzpfonf? toif;.OUXrSm owd;k oD7o
d "k R a*s/tuf
(p)/zgeDA,fjzpfI a':wDwv
D (k p)u twGi;f a7;r; tjzpf
jzifh aqmif7u
G f vsuf7o
dS nf?
xkad usmif;ESit
fh vm;wl tzG\Jtpnf;wpfcrk mS 7efuek f
jrdK\ vli,frsm;a*[m xde;f odr;f a7;tzG\Jjzpfonf? 7efuek f
jrdK\ vli,frsm; a*[mudk jrefrmEdik if aH e7Sief ,faumifpD
trsKd;orD;toif;ESihf 0dkiftrfpDatac: c7pf,ef

aqtl;jrdK\awmfrS ukd7D;,m;uav;wpfpk

vli,ftoif;wk\du -uD;r;vsuf 1929 ckEpS w


f iG f pwif
xlaxmifco
hJ nf? vli,frsm; a*[mudk 7efuek jf rdK\ abmif
'7Dvrf;wGif zGiv
fh pS x
f m;7SI
d rdbrJ/h cdu
k ;kd 7mrJEh iS fh avvGihf
aeaom uav;pkpkaygif; 100 udk apmihfa7Smufxdef;
odrf;um pma7;pmzwfESihfvufr=ynmrsm;udk oifay;
,if; jyKjyifay;vsu7f o
dS nf?
Ttoif;ESifh ra7S;raESmif;ay:vmaom tzG\J wpfck
rSm Apf*sDvef;qdkpdkuf,ufwDac: rdbrJhuav;rsm;

cs,f7Dyef;yGihfcsdefyGJawmftcgY 0wfpm;qif,if tvSjyifxm;aom *syef\7ifaoG;av;rsm;

129

www.foreverspace.com.m

uav;aq;&HkY uav;i,ftm; prf;oyfaejcif;?

uav;xdef;XmeY uav;rsm; tpmau`;csdef

umuG,f apmifah 7Smufa7; toif;yifjzpfonf? xkt


d oif;
udk tar7duef omoemjyK tzG\Jrsm;uaqmf -oa7S\aqmif
um wnfaxmifco
hJ nf? 'kw,
d uBmppf rjzpfymG ;rDu
Ttoif;onf ysufpD;aeaomtrsKd;orD;rsm; u,f
q,f apmifah 7Smufa7;vkyif ef;wGif txl;xif7mS ;cJo
h nf?
ppf jyD;acwfwiG if ,f7,
G af omcku
d ;kd 7mrJ/h rdbrJrh ed ;f uav;
rsm; xdef;odrf;apmifha7Smufay;onfhvkyfief;ukd 1946
ck ESpu
f pwifaqmif7u
G cf o
hJ nf? oli,fruav;rsm;udk
oif-um;jyKjyifay;yHk ay;enf;wkd\rSm 7efukefjrdK\vli,f
rsm;a*[mESihf a':wDwDvk(p)ausmif;rsm; pepft
wdik ;f yifjzpfonf?
'kw,
d uBmppf jyD;qH;k jyD;aemuf trsK;d orD;rsm; xde;f
odr;f apmifah 7Smufa7;vkyif ef;rsm;udk vltrsm;yif pdwf
0ifpm;vmonfhtavsmufapmihfa7Smufa7; Xmersm;
vnf; toD;oD; ay:aygufvmcJhonf? 0ef-uD;csKyf
uawmf a':jr7D-uD;r;aom trsKd;orD;rsm;enf;
jytkycf sKyfa7;XmerSm rdbrJrh ed ;f uav;rsm;ESifh cdu
k ;kd 7mrJh
rdef;uav;rsm;udk rysufrpD;7avatmif umuG,f
apmihaf 7Smufay;jyD;v~if pma7;pmzwf ESifh vufry= nm
7yfrsm;udk oif-um;ay;vsuf 7do
S nf?
trsK;d orD; ygvDreftrwfa[mif; a':cifvS -uD;r;
aom trsKd;orD; umuG,fapmifha7Smufa7;tzGJ\csKyfESihf
jrefrmtrsKd;orD; tzGJ\rS a':rr -uD;r;aom cdkudk;7mrJh
trsK;d orD;rsm; apmihaf 7Smufa7;Xmersm;rSm rdbrJh rde;f u
av;rsm;/ cdu
k ;kd 7mrhJ rde;f uav;rsm;ESifh jynhw
f efqmESyd f
uGyaf 7;Oya't7 w7m;pGq
J jkd cif; cHae7olrsm;/ tjypf
'+f ay;jcif;cH7olrsm;udk xde;f odr;f um tvm;wl ynm
7yfrsm; oif-um;ay;jcif;/ tusipfh m7dWjyKjyif ay;jcif;
paom vkyif ef;rsm;udak qmif7u
G v
f suf 7Sad vonf?
jrefrmEdik if w
H iG f rsurf jrifEiS q
hf \HGtem;yif;aom u

av; oli,frsm;tm; apmifah 7Smufaom ausmif;rsm;udk


ESpfaygif;twef-umuyif zGihfvSpfcJhjyD;jzpfonf? xkd
ausmif;rsm;udk EdkifiHjcm; omoemjyKtzGJ\rsm;u pwif
wnfaxmifcahJ omfvnf;/ ,cktcg Edik if aH wmf tpd;k 7ESifh
apwemxufoefaomtoif;tzGJ\ ykCdKvf toD;oD;xH
rS taxmuf tyHhrsm; 7vsuf7Sdonf?
uav;oli,frsm; use;f rma7;ESifh oufomacsmifcsd
a7;vkyfief;7yfrsm;rSm 1951 ckESpfwGif a7;qGJcJhaom
EdkifiHawmftpdk;7. jynfo\usef;rma7;pDrHudef; ^ 7yf
wGif tusKH;0ifaeayonf? TpDrHudef;t7 1954 ck
ESpfwGif aus;7Gmusef;rma7;tzGJ\i,frsm; xm;7SdayOD;
rnf[k od7avonf?
aus;7Gmusef;rma7;tzGJ\rsm;udk aus;7Gm 5 7Gmv~if
wpfcu
k spx
D m;ay;7efjzpfonf? xdt
k zG\Jwpfcv
k ~if vuf
axmuf use;f rma7;rSL; wpfa,muf/ ausmufx;dk q7m
wpfa,muf/ jynfol\usef;rma7; olemjyKq7mrwpf
a,muf/ 0rf;qGJq7mr 2a,muf/ aygif; 5 a,muf
yg0ifrnf? TpDru
H ed ;f t7 jrefrmEdik if H wpf0eS ;f vH;k wGif
uav;oli,frsm;. use;f rma7;/ oufom acsmifcsad 7;
vkyif ef;rsm;udk tao;pdwaf qmif7u
G 7f efyif jzpfonf?
uav;jrdK\ ? ?uav;jrdK\onf txufcsif;wGi;f
c&dkif csif;awmifawmifajc. ta7S\buf jrpfomjrpf
ESihf 2rdkifcef\uGma0;aom ukef;jrifhay:wGif wnf7Sd
onf? uav;jrdK\e,fwpfcv
k ;kH . tus,t
f 0ef;rSm pwk
7ef; rdkif892 cef\7SdI uav;jrdK\. tus,ft0ef;rSm
pwk7ef; 24 zgvHk 7So
d nf? 1953 ckEpS f oef;acgif pm
7if;t7 uav;jrdK\wiG f vlO;D a7 3158 cef\EiS fh tdraf jc
56^ cef\&o
dS nf? uav;jrdK\onf a7S; jrefrmrif;wd\kvuf
xufu wnfaxmifcJhaom jrdK\a[mif;wpfck jzpfonfh

130

www.foreverspace.com.m

uav;jrdK\

uav;0jrdK\

tavsmuf jrdK\&;kd a[mif;/ usK;H a[mif;tp7Sad om ,k,


d iG ;f
aeonfh a7S;a[mif;yPnf;rsm;udk ,ckxufwikd f awG\jrif
Edik af o;onf?
uav;jrKd \rmS jrKd \yikd &f ;kH pdu
k 7f mjrKd \ jzpfonft
h jyif/ txuf
wef;ausmif;wpfausmif;ESihf acwfrSDaom av,mOfysH
uGi;f vnf;7So
d jzif/h txufjrefrmjynfwiG f wd;k wuf pnf
um;vmaom jrdK\uav;wpfjrdK\jzpfayonf? jrdK\ay:7Sd
vlO;D a7. 5 yHk 3 yHrk mS awmifol v,fvyk rf sm;jzpfI/
jrdK\e,f7Sd vlxkrSmvnf; v,f,mvkyfief;ESihf touf
arG;jrL-uolrsm; jzpf-uonf?
uav;jrdK\EiS hf rdik f 20 cef\tuGmwGif ausmufr;D aoG;
wGi;f wpfcu
k akd wG\77dS ojzih/f Edik if aH wmftpd;k 7onf pwif
wl;az: vkyu
f ikd f vsuf7o
dS nf? 'kw,
d uBmppf jyD;qH;k
onfah emuf/ uav;jrdK\ teD;wpf0u
kd af us;7Gmrsm;ok\d csi;f
awmifa'orS csif;vlrsKd;rsm;onfvnf;aumif; tdNd
,jrefrme,fpyfrS vla7S (ac:) vl;qkid f csi;f vlrsK;d rsm;
onfvnf;aumif; / tdraf xmifpt
k vdu
k f wpfow
k jf y;D wpf
okwf qif;vm-uI v,f,mudkif;u`ef;rsm; vkyfudkif
vsuf7-dS u.?
uav;jrdK\onf a7S;u iSuzf sm;a7m*g xlajymaom
jrdK\wpfjrdK\jzpfaomfvnf;/ ,cktcg jrdK\ywf0ef;usifudk
okwo
f ifjyKjyifxm;jyD;jzpf7um; iSuzf sm;a7m*g r7So
d
avmuf enf;yg;oGm;jyD[k qkd7ayrnf?uav;jrdK\wGif
oD7d"Rm aomurif;-uD; wnfxm;cJhonfqdkaom
a7Fbo
kH m apwDawmf 7Sad vonf?

uav;0jrdK\ ? ?txufcsi;f wGi;f c&dik f jrpfomjrpf ESifh


csif;wGif;jrpfwkd\ aygif;qHk7mt7yfY uav;0jrdK\ wnf
7Sdonf? csif;wGif;jrpfa-umif;tm;jzihf uav;0jrdK\rSm
uif;wyfjrdK\rS awmifbuf rdkif 40 tuGm csif;wGif;
jrpf. vuf,murf;wGif wnf7SdI uav;0e,fESihf
uav; 0jrKd \e,f &H;k pdu
k 7f mjrKd \ jzpfonf? uav;0 jrKd \e,f
wpfck vH;k rSm taemuf&;kd r awmifajcay:wGif wnf7I
dS
wpfESpf v~if ysrf;r~rdk;a7cdsef vufr ^0cef\ 7GmoGef;
avonf? uav;0 jrdK\e,fukd 1901 ckEpS f oef;acgif
pm7if; aumuf,ljyD;aemufrS jrdK\e,ftjzpftodtrSwf
jyKcJh.? uav;0jrdK\. vlOD;a7rSm 2230 (1953 ck)
jzpfonf?
jrpfomjrpfrSm csif;awmif a'orsm;rS pD;qif;vm
7um; uav;0jrdK\rS a7vrf;c7D;jzihf txuf atmuf
csi;f wGi;f c&dik rf sm;ESifh jrefrmEdik if H tv,fyikd ;f a'orsm;
odk\ ul;oef;oGm;vmEdkifonfomru/csif;awmifa'o
rsm;ESiv
fh nf; tvG,w
f ul ul;vl;qufqEH ikd o
f nf? xkrd
Swpfyg; jrefrmEdkifiH. taemufbufwHcg;jzpfaom
wrl;awmif-um;vrf;ac: r+dy7l awmif-um;vrf;rSm
uav;0jrdK\rS wrl;ESiyfh v
k t
J 7yfrsm;udk jzwfI r+dy7l
jynfe,f tifzgjrdK\awmfodk\ a7mufEdkifonf? xdkawmif
-um;vrf;udk 1942 ckESpf rSpI armfawmfum;vrf;
tjzpfo\kd jyKjyifazgufvyk cf o
hJ nf?
'k wd,uBmppftjy ;D wGif uav;0jrKd \on jf ynfwiG ;f
jynfy ul;oef;a7mif;0,fr=rsm; wdk;wufvm cJhojzifh

twdwfacwfu ausmufrD;aoG;wGif;Y tvkyfvkyfae-uaom uav;rsm;

131

www.foreverspace.com.m

uav;0jrdK\

uav;tvky-f urf;Oya'

txufcsi;f wGi;f c&dik w


f iG pf nfyifz\HjG zKd ;aom jrKd \ -u;D wpfjrKd \
jzpfvmonf? jrdK\e,fvlxkrSm v,f,mudkif; u`ef;
vkyu
f ikd pf m;aomuf-uI aiGa-u; wwfEikd f olrsm;um;
opfvyk if ef;udk vkyu
f ikd -f uavonf?
uav;tvkyf-urf;Oya'? ?19 7mpkESpfY t*vef
jynfwGif pufr= vufr= vkyfief;rsm; xGef;um;
vmI puf&Hkrsm; tESH\tjym; ay:aygufvmcJhonf?
(pufr=vufr=ta7;yHk 7=)xkdpuf&Hkrsm;Y tvkyfvkyf
-uaom vkyo
f m;rsm;rSm trsm;tm;jzifh uav;oli,f
rsm;omjzpf-uI tcsK\d uav;rsm;rSm touf 4 ESpf t
7G,f r~om7S-d uonf? xkrd ~i,f7,
G af om uav;oli,f
rsm;onf puf&rkH sm;xJY w0D0v
D nfaeaom bD;-uD;rsm;
ESihf vsifjrefpGmoGm;vmaeaom pufywf-udK; rsm;t
-um;wGif usyu
f syf wnf;wnf; tvkyv
f yk f -u7onf?
olw\dkonf wpfae\v~if 12 em7D 14 em7DrS wpfcgwpf7H
15 em7D -umr~ tvkyfvkyf-u7I idkufrsOf; oGm;v~if
aomfvnf;aumif;/ wpfpw
kH pfck rSm;,Gi;f oGm;v~iaf omf
vnf;aumif; acgif;t-uD;tuJrsm;. usmyGwEf iS 7fh uf
pufpGm&dkufESufjcif;udk cH-u7avonf? ajratmuf
ausmufr;D aoG;wGi;f rsm;Ytvkyv
f yk 7f aom uav;rsm;.
b0rSmydI
k qd;k onf? olw\o
dk nf olw\t
dk iftm;ESirfh r~ onfh
ausmufr;D aoG;vSn;f rsm;udk wGe;f 7jcif;paom tvkyrf sm;
udk ae\pOf 12 em7D-umr~ qif;7J-uD;pGm vkyf-u7.?
xko
d \kd tvkyyf ifyef;pGm vky-f u7ojzifh uav;rsm;
rSm csnfheJ\ao;auG;jyD;v~if usef;rma7; tjrJcsKd\wJhae
-uonf? tcsKd\rSm aoqHk;oGm;I tcsKd\rSm woufyef
vlpOfrrSDatmif usKd;uef; oGm;-uonf? odk\7mwGif
tvkyf&Sifrsm;um; olwdk\twGuf ylyef a-umihf-ujcif;
rjzpf-uacs? ta-umif;rSm uav;rsm;udk olwkd\onf
rdzrJh ausmif;ESifh u,fq,fa7; pcef;rsm;rS aemufxyf
vdkoavmuf 7Ekdifaoma-umihfjzpf.? uav;rsm;udk
cdik ;f 7onfrmS tvky7f iS rf sm;tzk\d ydu
k q
f u
H ek f oufomvS
onf? olw\ku
d kd aus;G arG;I ukeu
f saomp7dwrf mS olw\dx
k H
rS7aom vkyftm;ESihfpmaomf rajymyavmufojzihf/
tjrwf-uD;pm; tvkyf7Sifrsm;onf uav;rsm;udkom
zdIcdik ;f apcJ-h uonf?
aemufq;kH Y uav; vkyo
f m;rsm;. qd;k 7Gm;vSaom
tjzpfukd t*vefjynf7dS tcsK\dvrl sm; odjrifvm-u av
onf? a7mAwfaqmufao;/t,fvpfZAuf Aa7mif;eif;
paom uAsmq7mrsm;onf uav;rsm; oem;pzG,f
'kQ a7mufaeyHu
k kd pyfqckd -hJ uonf? xkt
d csed u
f jAdwo
d ~

tpdk;7onf taemuftdNd, u`ef;pkY u_vDfrsm;


tm; u`eftjzpfckdif;apjcif;udk aiGodef;oef;tukefcHI
ydwfyif7ef pDrHpdkif;jyif;vsuf7Sd7m/ aiG0,fu`efpepf
xuf tqaygif ; rsm;pG m yd k r d k q d k ; 7G m ;vS a om
uav;vkyfom;pepfudk vltrsm;u -um7SnfpGm vspf
vsLr&=Edkifawmhacs? (aus;u`ef pepf7=? ) avmh&Syf
pAg7DESifh tjcm;ykCdKvf-uD;rsm;u xkdudPudkygvDrefY
wifoiG ;f uef\uu
G -f uavonf?
udk,fusKd;udk,fhpD;yGm; oufoufudkom -unhfavh7Sd
aom tvky7f iS rf sm;onf uav; vkyo
f m;rsm;udk vuf
rvFwv
f -kd uacs? tcsK\dvrl sm;uvnf; tpd;k 7onf puf
&Hyk ikd 7f iS rf sm;. udPwGif 0ifa7mufrpGuzf ufoih[
f k ,lq
-u.? ok\d7mwGif pHpk rf;a7;aumfrwD tpD7ifcpH mrsm;t7
Zmxk;d yef;xk;d vkyif ef;wGif av;ig;ESp7f ,
G f uav; vlr
r,frsm;yifwpfae\v~if 12 em7Dr~ tvkyv
f yk f 7yH/k uav;
vkyo
f m;rsm;onf rD;cd;k acgif;wkid rf sm; xJo\kd0ifI usycf ;kd
okw,
f if; wpfcgwpf7H t7Siv
f wfvwf rD;avmifaoqH;k
7yHk/ rnf;arSmifaeaom ausmufrD;aoG;wGif;euf-uD;
rsm;xJY wpfaeukefwpfaecef; tvkyfvkyf7yHkrsm;udk
-um;od7aomtcg/ ydrk I
kd rcH r7yfEikd f jzpfvm-ujyD;v~if
ygvDref rSaeI uav;vkyo
f m;rsm;tm; cdik ;f apyHpk epfukd
jyKjyif7ef twGuf r7yfrem; wku
d yf q
JG ifEcJF -hJ u.?
t*vefjynfonf uav;vkyo
f m;rsm;. tcGit
hf a7;
udk umuG,fay;aom Oya'rsm; jy}mef;cJhonfh a&S;OD;
Edik if jH zpfonf? 1802 ckEpS w
f iG f 0g*Gr;f puf&rkH sm;Y uav;
rsm;udk wpfae\v~if 12 em7D xufyI
kd rcdik ;f 7ef Oya'
jzifh wm;jrpfco
hJ nf? 1819 ckEpS w
f iG f 0g*Gr;f pufrsm;Y
9 ESpfatmufuav;rsm;udk rcdkif;7efESihf/ 16 ESpfxuf
i,forl sm;udk wpfae\v~if 12 em7DxufyI
kd rcdik ;f 7ef[l
aomOya'udk jy}mef;cJo
h nf? rde;f rrsm;ESihf uav;rsm;
tm; ajratmufY tvkyrf cdik ;f 7ef Oya'wpf7yfukd 1842
ckEpS w
f iG f twnfjyKavonf? t*vefjynfwiG f ,cktcg
15 ESpfatmuf uav;vkyfom;rsm;rSm ajymyavmuf
atmif r7Sad wmhacs? ta-umif;rSmuav;oli,frsm; pmr
oifrae7 Oya't7 touf 15 ESpftxd ausmif;
rsm;wGif pmoif-u7aoma-umifh jzpfonf? ,if;odk\
t*vefjynfu pwifvyk u
f ikd v
f mcJ7h m/ tjcm;Edik if rH sm;u
vnf; t*vefenf;wl vku
d ef mvkyaf qmifvm -uonf?
txl;ojzifh 1919 ckEpS w
f iG f Edik if aH ygif;csKyftoif;
-uD;ESiw
fh pfjydKief ufwnf; ay:aygufvmaom tdik /f t,f/
tdak c: tjynfjynfqidk 7f mtvkyo
f rm; tpnf;t&H;k -uD;
. aus;Zl;a-umifh uav;rsm;tm; umuG,fay;a7;

132

www.foreverspace.com.m

uav;tvky-f urf;Oya'

uavmyif

vkyfief;rsm;rSm ydkrdk xda7muf us,fjyef\vmcJhonf?


puf&Hkrsm;wGif touf 14 ESpf atmufudk rcdkif;7ef /
touf 18 ESpfatmufudk nOfhtvkyfrsm;Y rckdif;7ef/
wpfywfv~if tvkycf sed f 48 em7D owfrw
S 7f ef/ Edik if aH ygif;
50 ausmfu oabmwlncD -hJ u.?
tar7duef jynfaxmifpw
k iG f 1910 jynfEh pS f cef\upI
uav;vkyfom;rsm; oufom acsmifcsdaprnfh Oya'
rsm;udk jyKvyk 7f ef -uKd ;pm;cJ-h uonf? od\k7mwGif zG\Jpnf;tkyf
csKyfyHk tajccHOya'ESihf qef\usifaeojzihf ratmifjrif
bJ7cdS o
hJ nf? 1924 ckEpS w
f iG f tajccH Oya'udjk yifqifjyD;
aemuf Oya'rsm; jyXmef;vmcJo
h nf? oRw z7efuvif
&l;pAJh tpd;k 7 vufxuf 1933 ckEpS f rSpI puf&rkH sm;wGif
16 ESpaf tmufuav;rsm;udk rcdik ;f 7awmhacs?
t*vefjynfwiG f uav; vkyo
f m;rsm;ESifh tusK;H 0if
aom Oya'rsm; ay:aygufjy;D onfah emufwiG f tdN,
d Edik if H
Yvnf; vkdtyfovdktenf;i,fcef\ jyifqifxm;aom
uav;tvky-f urf; Oyarsm; ay:aygufvmcJ.
h ?1922
ckEpS f tvky&f rkH sm; tufOya't7 ,cifucGijfh yKxm;aom
9 ESprf S 12 ESpf txd uav;rsm; tpm; 14 ESprf S 15
ESpf t7G,f uav;rsm;udkom tcsdefjynfh vkyfudkifcGihf
ay;avonf? 7moDtvdu
k f vkyu
f ikd 7f aom tvky&f rkH sm;
wGif wpfae\v~if tvkycf sed f 11 em7D/ wpfywf twGi;f
tvkyf csed f em7Daygif; 60 &S7d rnf[k owfrw
S cf o
hJ nf?
omreftvky&f rHk sm;wGif wpfae\v~if tvkycf sed f 10 em7D
wpfywfv~if 54 em7Dr~ owfrw
S af y;cJah vonf? xkrd S
wpfyg; rdef;rrsm; nOhftcsdefwGif tvkyfvkyfudkifjcif;
udv
k nf;wm;jrpfco
hJ nf? 1933 ckEpS w
f iG f twnfjyKcahJ om
uav;rsm;vkyt
f m;a7mif;pm;jcif; Oya'rSm uav;ol
i,frsm;udk twefyif tumtuG,f ay;cJah om Oya'
jzpfonf? 1936 ckEpS Ef iS fh 194041 ckEpS rf sm;wGiv
f nf;
tvkyf&Hk Oya'rsm;udk jyifqifcJhao;onf? 'kxwd,
uBmppftjyD;wGif tdNd,EdkifiHonf tdkif/ t,f/ tdk
tpnf;t&H;k -u;D rS csrw
S af om tajccH vrf;pOfrsm; twkid ;f
uav;oli,fvyk o
f m;rsm;twGuf Oya' trsK;d rsK;d wd\kukd
twnfjyKc7hJ m/ ,cktcg tdN,
d Edik if o
H nf uav;tvkyf
-urf; Oya'rsm; jyXmef;onfhzufwGifa7S\wef;odk\
a7muf7adS eavjyD?
jrefrmEdik if u
H kd tdN,
d Edik if rH S rcGrJ D umvu tvkyo
f
rm; Oya'rsm;rSm tdN,
d Edik if rH S Oya'rsm;ESifh txl;uGmjcm;
jcif;r7SdcJhacs? a7S;tcgu jrefrmEdkifiHESihf tdkif/t,f/tdk
qufo,
G cf o
hJ nfrmS vnf; tdN,
d Edik if rH S wpfqihjf zpf.?
tdN,
d tvky&f rkH sm; tufOya'rSm jrefrmEdik if w
H iG f 1911

ckEpS u
f pI tm+m wnfjrJco
hJ nfxpdk Ofu tvky&f rkH sm;
qkid 7f m tifpydwaf wmf7mxl;(-uyfra7;t7m7S)d udk t*
vefrS cef\tyfvsuf jrefrmEdkifiHtpdk;7 taxGaxGXme
vufatmufwiG f xm;7Scd ahJ vonf? 1920 jynfEh pS w
f iG f
tvkyf&Hk rsm;qkdif7mtifpydwfawmfcsKyfXmeudk pwif
zGifhvSpfvsuftdNd,tvkyf&Hk tufOya'rsm; twdkif;
vdu
k ef musio
fh ;kH ap cho
J nf?
1948 ckEpS w
f iG f jrefrmEdik if H vGwv
f yfa7; 77Sjd y;D aemuf
EdkifiHawmtpdk;7onf tvkyform;rsm;ta7;udk txl;
ta7;,lco
hJ nf? 194^ck Zlvidk v
f Y tvkyo
f rm; Oya'
jyKt-uHay;tzGJ\udk zGJ\pnf;cJhonf? xdktzGJ\.t-uH
ay;csut
f 7 0g+d%ydyQ jyifqifcsut
f ufOya' t
enf;qH;k vkycf tufOya'/ oWKwiG ;f jyifqifcsuf tuf
Oya'/ a7eHajr tvkyo
f rm;rsm; oufom acsmifcsd a7;
tufOya/ tvkyf &Hrk sm; tufOya'/ tvkyo
f rm;rsm;
avsmfa-u;ay;a7; jyifqifcsuftufOya' ponfjzifh
rsm;vSpGmaom Oyarsm;udk jy}mef;cJh.? txl;ojzifh
1951 ckEpS f tvky&f rkH sm; tufOya'rSm uav;tvkyf
orm;rsm;twGuf rsm;pGm tumtuG,f ay;cJhonf?
xkOd ya't7 touf 13 ESpf rjynhaf o;onfh rnfonfh
uav;udrk ~ tvky&f w
kH pfcck w
k iG f vkycf iG hf rjyK7acs? t
ouf 13 ESpf jynfhapumrl q7m0efxHrS tvkyfvkyf
7efoifhavsmfa-umif; wm0efcHvufrSwf 77SdrSom
v~iv
f yk cf iG fh jyKonf? xkjd yif uav;rsm;udk wpfae\v~if
4 em7Dxuf ydrk cdik ;f 7ef aomfif;/ nae 6em7DrS eHeuf
6 em7DtwGi;f rcdik ;f ap7efaomfif;/ 15 ESpf jynhjf y;D aom
vli,frsm;udkvnf; q7m0efxHrSoifhavsmfa-umif;
axmufccH suf77Srd o
S m tcsdejf ynfh vkyEf ikd af om v-uD;
vkyo
f m;tjzpf cdik ;f ap7efif;/ jy}mef; yg7Sad vonf?
jynfaxmifpk jrefrm Edik if aH wmfonf 1948 ck rwfv
uyif tdik /f t,f/ tdk tpnf;t&H;k -uD;. toif;0ifEikd f
iHwpfck jzpfvmonftm;avsmpf mG tdik /f t,f/ tdk nDvmcH
rsm;od\k ESppf Of ESpw
f ikd ;f ud,
k pf m;vS,rf sm; apvFwcf o
hJ nf?
,cktcg xdk tzGJ\csKyf nDvmcH rsm;rS qHk;jzwfcsuf
axmufccH suf tajccHrsm;twkid ;f uav; tvky-f urf;
Oya'rsm;ESifh tvkyo
f rm; qdik 7f m tjcm; Oya'rsm;udk
jy}mef;vsu7f adS yonf?
uavmyif ? ?uavmyif[lIvnf;aumif;/ uavm
cdyk if[I
l if;/ trnfwiG o
f nfh tyifwpfrsKd;udk jrefrm
Edik if &H dS tjrJprd ;f awmrsm;wGiaf wG\jrif7onf? tyift7G,f
rSm tvwfpm;rS t-uD;pm;txd&o
dS nf? uavmyif.

133

www.foreverspace.com.m

uavmyif

uavmjrdK\

toD;ESihftqD aq;zuf0ifonhf uavmyif

&kQaA'trnfrSm w7ufwdk*sD;Edk; umZdkif;jzpf.?


acs;yifESihf uavmyifwkd\. toD;rsm;onf aq;zuf
0if-uojzihf ,if;wk\d ub
kd ,aq; qdik rf sm;wGif a7mif;
cs-uonf? uavmaphrS7aom uavmqDonf t
a7jym;a7m*grsm; txl;ojzifh uk}Elem uko7mY toH;k
0ifaomaq;zufwpfckjzpfonf? uavmyif.tom;
rSm rmIazsmhawmhah wmhta7mif&o
dS nf?

uavmjrdK \ ? ? ompnfjrdK\ta&S\bufawmifpOf
awmifwef;rsm;&Sd vdi= ;f wuf/ ,if;rmyif/ bk7m;oH;k ql
paom 7Gmrsm;udak usmv
f eG I
f 0ufjzLawmifo\dk wa7G\a7G\
wufvmv~if/ opfawmrsm;rSm opf,m/ tif-uif;/
ydawmuf/ unif/ awmifo7uf/ awmifyd pJ aom opf
awmrsm; r[kwfawmhbJ avxJJwGif w&SJ&SJjrnfavh&Sd
aom xif;&SL;awm-uD;rsm;odk\ a7mufvmjyD;aemuf/
awmifxyd t
f vGef ajrjyef\uu
G u
f s,w
f pfcw
k iG f ausmif;
uefb7k m;apwDrsm;/ wdu
k w
f mtdr,
f m;rsm;jzifh om,m
vSyaom uavmjrdK\ukd awG\7ayrnf?
uavmjrdK\onf &Sr;f jynfawmifyikd ;f ompnfvrf;cGJ
ta&S\buf rD;7xm;vrf;ay:wGif ompnfjrdK\rS 63 rdik f
tuG m Ywnf & S d o nf ? armf a wmf u m;vrf ; twd k i f ;
qdv
k ~if rdik f 60 uGma0;onf? jrdK\. tus,ft0ef;rSm
pwk7ef; 9 rkid cf cJG ef\&I
dS vlO;D a7 5000 cef\ (1953) &Sd
onf? uavmjrdK\onf yifv,fjyifrS tjrihfay 4300
cef\wiG w
f nf&o
dS nf? waygif; wefc;l vrsm;wGif tjrihf
qHk;tylcsdefrSm ^4 'D*7Dcef\&Sd.? jymokd/ wykd\wGJvrsm;
wGif tylcsdef 54 'D*7D r~om&SdI tvGefat;onf?
jrdK\.yHo
k @mefrmS ywfvnfwiG f awmifrsm;0ef;7HI
ZvHEk iS fh wlaoma-umifh yavmifbmomjzifh uavmuf
(ZvkH)jrdK\[k ac:wGif7mrS uavmjrdK\[k wGifvm
a-umif; od7onf? a&S;uyavmif trsKd;om;rsm;
wnfpu
kd cf ahJ oma'o jzpfonf?

7Srf;jynfe,fawmifykdif;7Sd aEG7moDtyef;ajz7m awmifpcef;jrdK\jzpfaomuavmjrdK\

134

www.foreverspace.com.m

uvdAk myif

uvkd7if;

uavmjrdK\rSm &Srf;jynfawmifydkif;. awmifpcef;jrdK\


jzpfI a&S;tcgu Oa7mywkdufom;rsm;ESihf olaX;
olu,
G w
f \kad EGtcg oGm;a7mufaexkid 7f mjzpfvsu/f wnf;
cdpk m;aomuf7ef [dw
k ,f-uD;wpfcEk iS fh a7ul;uef/ a*guf
oD;upm;uGif;wkd\&Sdonf? ywf0ef;usif&Sdawmifukef;
awmifwef;rsm;rSm xif;&SL;yif/ cs,f7Dyif/ydk;pmyifESihf
opfawmho;D / yef;oD;/ qD;oD;paom oD;rsK;d pHk tyifrsm;
jzihf zH;k vFr;f vsu&f o
dS nf? uavmjrdK\ ta&SbufpeG ;f wGif
awmifvm;acsmif; jzwfoef;pD;qif;7mteD;Y blwm&Hk
wnf&o
dS nf?
uavmjrdK\onf awmifpcef;jrdK\ jzpfonfhtwdkif; aEG
tcgwGif t7yf7yfrS {nfo
h nfrsm; vma7mufvnfywf
avh&o
dS nf? t*vyd f txufwef;ausmif;/ jrefrmpmoif
ausmif;rsm;&So
d nf? brf;y7GmteD;&SOd rif wpfcw
k iG &f adS om
a&F O rif b k 7 m;rS m xif a y:ausmf - um;I ES p f p Of
bk7m;yGu
J sif;ywkid ;f t7yf7yfrS bk7m;zl;rsm; txl;pnf
um;pGm vma7muf-uonf?
jrdK\ywf0ef;usiw
f iG f qefpyg;tenf;i,fom pdu
k yf sK;d
I *sKEH iS t
fh mvl;udk trsm;tjym; pdu
k yf sK;d -uonf? uJsEG mG ;
jrif;rsm;udv
k nf; toiht
f wihf arG;jrL-uonf?
uvdkAgyif ? ?uvdkAgyJyifonf yJvHk;rsKd;7if;wGif
yg0ifIt,fvzg;zg;yifuJhodk\ usGJEGm;pmtwGufESihf
v,fcif;rsm; ajr-oZm xufoefvmap7eftwGuf
pdu
k yf sK;d -uonf? uvdAk gyJyif rsK;d pdwaf ygif; 400 ausmf
r~&SdI Oa7mywdkufESihf ajrmuftar7duwkduf orydkif;
a'orsm;wGif aumif;pGm jzpfxGef;-uonf? uvdkAg
yJyifw\dk .t7Guw
f iG f 7Gujf rGm oH;k 7Gupf yD g&SI
d xkt
d yif
rsm;rS teDyiG fh tjzLyGiEfh iS fh -uufaoG;a7mift0ga7mif
tyGirfh sm; yGi-fh uonf?
uvd k A gyJ y if t ppf E S i h f t vG e f e D ; pyf q if w l o nf h
uvdAk gtcsKyd ifrsm;udk ,cifu ysm;arG;jrLolw\dkom pdu
k f
ysKd;-uonf? xdktyifrsm;jzihf ysm;arG;jrLaomtcg t
aumif;pm; ysm;7nfudk 7&SdEdkif./ ,cktcgawmifol
v,form;rsm;vnf; TtyifrsK;d udk toH;k jyKvm-ujyD?
uvkAd gyJyifrsm;udk pdu
k yf sK;d jyD;v~if usEJG mG ;pmtwGuf
yifpnfrsm;udkyxrt-udrf 7dwfodrf;-uonf? aemuf
wpf-udrf taphrsm;twGuf 7dwo
f rd ;f 7jyefonf? Tt
yifrsm;ESihf oihfawmfonfh7moDOwk-um&SnfcJhaomf
xyfrH rpdu
k yf sKd;7bJ t-udr-f udrf 7dwo
f rd ;f Edik o
f nf?
t,fvzg;zg;yifuJhokd\ uvdkAgyJyif.tjrpfrsm;onf
vnf; &Snfvsm;-uojzihf ajrqDatmufcHvFmwGif&Sd

aom tyiftm[m7"gwfudk xkwf,l oHk;pGJEdkifonf?


xk\jd yif tyif.tjrpfrsm;wGi&f adS om tzki,fw\dkY av
xJrS Edu
k x
f &d*k si"f gwfukd pkw,
f I
l tyiftm[m7"gwf
tjzpf ajymif;ay;onfh AufwD;7D;,m;rsm; aexdkif-u
onf? (Edkufx&dk*sif 7=? ) ,if;odk\jzifh uvdkAgyJyif
rsm; pdkufysKd;xm;onfh v,fcif;rsm;wGifEdkufx&dk*sif
"gwf jynhfvmonf? tvsifESpfu uvdkAgyJyifrsm;
pdkufysKd;cJhonfh v,fcif;wGif ajymif;zl;yifrsm;udk wpf
vSnhfpdkufysKd;-unfh7m ajymif;zl;yifrsm;rSm oefpGrf;I
ajymif;zl; txGuaf umif;vma-umif;udk awG\&7dS jcif;jzifh
ajrjoZmjyKjyifa7;wGif TyJyifrsKd ;onf rsm;pGmta7;yg
a-umif; xif7Sm;ayonf?
uvkd7if; ? ?uvkd7if;onf pdrf;vJhvJhta7mifESihf
touf&= usyaf paomteH\&I
dS avxufyakd v;aom"gwf
aiG\jzpf.? T"gwfaiG\onf [,fvdk*sif"gwfaiG\tpk
wGif zvd7k if;/ A&drk if;ESifh tkid t
f 'kd if"gwfaiG\ wd\kEiS t
fh wl
yg0if7m/ ,if;wk\d. *k+o
f Wdcsi;f rSm qifw,
l ;kd rSm;jzpf
-uonf? [,fv*kd si"f gwfaiG\pw
k iG f zvk7d if;"gwfaiG\onf
"gwfaygif;pyf7mY txufjrufq;kH jzpfI uvd7k if;"gwf
aiG\rSm 'kwd, txufjrufqHk;jzpf.? uvdk7if;"gwf
aiG\u1kd ^^4 ckEpS w
f iG f qG'D ifvrl sK;d "gwkaA'u0d a&S;v
qdkolu tOD;qHk;awG\&SdcJhonf? xkdpOfu j'Afpifwpfck
tjzpfjzihf rod&Sd-ubJ atmufpD*sifESihf a7mpyfae
aom j'yfaygif; wpfc[
k o
k m xifrw
S cf -hJ u.? od\kaomf
1810 jynfhESpfodk\ a7mufaomtcg qm[rfz7Da'ADu
uvdk7if;onf j'yfaygif;r[kwfbJ j'yfpifwpfckjzpf
a-umif; xkwaf z:jyocJah vonf?
uvd7k if;"gwfaiG\onf tvGet
f qdyjf yif;xefI av
xuf av;aoma-umif/h yxruBmppftwGi;f u tqdyf
"gwfaiG\ tjzpf toH;k jyKcJb
h ;l 7m vltajrmuftjrm;ao
a-ucJ-h u7.? od\k aomf vlw\dk tm;tusKd;&Sad prnfh udP
trsm;Y uvdk7if;onf rnfr~ta7;yg t7ma7mufpGm
toH;k 0ifyu
kH kd atmufwiG af wG\7ayrnf?
uvdk7if;udk "gwfaiG\oef\oef\tjzpfjzihf obm0t
avsmuf rawG\7acs? j'yfaygif;taeESihfom tawG\7
rsm;onf? txl;ojzihf qd'k ,
D rf/ ydw
k ufq,
D rf/ ruf*ed
ZD,rfw\dk EiS hf aygif;pyfvsufawG\7onf? uvd7k if;ouf
oufonf tqdyjf zpfaomfvnf;/ qd'k ,
D rfEiS afh ygif;pyf
7mrS jzpfay:vmonhf qdk'D,rfuvdk&dkuf j'yfaygif;rSm
u`Eyfk w
f \dk ae\pOf oH;k pGv
J su&f adS om [if;cwfqm;yifjzpf.?
uvd7k if;"gwfaiG\oef\oef\ukd v~ypf pfjzihf "gwfceJG nf;jzifh

135

www.foreverspace.com.m

uvk7d if;

uvk;d Apfb7k if

7&SdEkdifonf? [if;cwfqm; azsmf7nfxJwGifv~yfppf


vFwfI "gwfcGJvdkufaomtcg uvdk7if"gwfaiG\onf
"gwfzdkwdkifrS xGufvm.? uvdk7if;"gwfaiG\udk zdtm;
aumif;aumif;jzifzh I
d uvd7k if;t7nftjzpfo\kd ajymif;
oGm;apjyD;v~if oHr+dpnf-uD; rsm;wGix
f nfI
h t-uD;
tus,f a7mif;0,f-uonf? xku
d vd7k if;t7nfukd jrdK\
-uD; jy-uD;rsm;Y aomufa7tjzpftok;H jyKaom a7rsm;
wGif a7m*gydk;rsm;aoI oef\&Sif;ap7ef tenf;i,f
cwfay;7onf?
uvdk7if;onftjcm;"gwfaiG\rsm;/ oWKrsm;ESihf
aygif;pyf7mYtvGef xufjruf.? [du
k 'f &d*k siEf iS fh wku
d f
&du
k af ygif;pyfaomtcg[du
k 'f &d*k siu
f vd&k u
kd af c: [du
k 'f
&du
k avm7pftufqpfukd 7I/ TtufqpfrmS pufrv
= uf
r=vyk if ef;wGiv
f nf;aumif; / ud,
k w
f iG ;f tpmacsr=wiG /f
vnf;aumif;tvGef ta7;-uD; toH;k 0ifonf? qd'k ,
D rf/
ydw
k ufq,
D rf/ ref*edpaom oWKrsm;ESifh aygif;pyfaom
tcg qd'k ,
D rfuvd&k u
kd /f ydw
k ufq,
D rfuvd&k u
kd /f ref*
eduvdk&dkufpaom uvdk&dkuf toD;oD;udk 7onf?
uvd7k if;Y 0KyPnf;rsm;rS ta7miftrsK;d rsK;d udk csw
G f
ypfEikd af omoWdvnf; &So
d nf? ajcmufaoG\aom uvkd
7if;"gwfaiG\ xnfx
h m;onfh zefA;l xJo\kd ajcmufaoG\aom
opf7Gufpdrf;wpf7Gufudk jzpfap/ ajcmufaoG\aomyef;eD
wyGiu
hf jkd zpfap/ ajcmufaoG\aom t0wfteDukd jzpfap/
xnf h v d k u f a omtcg ta7mif y suf o G m ;onf u d k r
awG\ 7acs? odk\aomfzefAl;xJ&Sd yPnf;rsm;pdkpGwfoGm;
atmif a7tenf;i,f xnfhay;vdkufonfhESihfwpfjydKif
euf/ xkdyPnf;wdk\. teDa7mif tpdrf;a7mifwdk\onf
aysmufu,
G I
f jzLoGm;-uawmh.? ta7mifjzLoGm;7jcif;
. ta-umif;rSm uvd7k if;onf xnhv
f u
kd af om a7xJrS
[dkuf'&dk*sifESihf aygif;pyfoGm;jyD;aomf atmufpD*sifudk
xD;wnf;usefaeaponf? xdkatmufpD*sifu ta7mif
udk ysufatmifjyKojzihf ta7mifrsm;jzLoGm;7jcif;jzpf
.? xkda-umihf uvdk7if;udk ta7mif csGSwfaq;rsm;
az:pyf7mY rsm;pGm toH;k jyK-uonf?
uvd7k if;onf qd;k aq;/ rD;owfaq;7nfEiS fh uvd&k kd
azgif;ac: arhaq;rsm; az:pyf7mYvnf; rsm;pGmtoHk;
0ifayonf?

awmf.t&dkuft7mudk qufcHaomtcg touf 15


ESprf ~om &Sad o;.? xkpd Ofu z7ef\b7k ifrsm;onf rsK;d wl
pkrsm;. t-uD;tuJrsm;om jzpf-uI uvd;k ApfrmS xdk
z7ef\b7k iftrsm;wGif wpfyg; tygt0ifjzpfonf? 486
ckEpS w
f iG f uvd;k Apfonf qGm;qGe;f teD;wdu
k yf YJG a7mrwk\d
udk atmifEikd v
f u
kd o
f jzifh pde;f jrpf0rS ;f udk pd;k rd;k 7avonf?
493 ckEpS w
f iG f uvd;k Apfonf uvdw
k ;D v'g; trnf&dS
Ag*ef'rD if;orD;udk rdz7k m;ajr|mufonf? uvdw
k ;D v'g;
rSm c7pf,efjzpfonfhtavsmuf bk7if-uD;tm; c7pf
,eft,l0g'odk\ul;ajymif;7ef r-umc+ wkdufwGef;
cJh.? uvdk;Apfonf ol.om;awmf orD;awmfrsm;
tm; a7ESpfr*vm cH,lapcJhaomfvnf; oludk,fwkdif
rSmrl *smref tEG,f t,fvref;Edik f vlrsK;d wd\ktm; wku
d f
cdkuf atmifjrifcJhjyD;onfhaemufrS c7pf,efjzpf
vmcJah vonf?
uvd;k Apf bk7ifonf bke;f vuf&;kH ESifh jynfph akH ombk7if
jzpfonfhtavsmuf/ tuGJuGJtjym;jym; jzpfaeaom
z7ef\Eikd if u
H kd wpnf;wvH;k wnf; jzpfapcJo
h nfomru/
ajrmufbufESihfta&S\bufwGif &dkif;jrpfrS awmifbuf
yD;7eD; awmifwef; txd us,fjyef\aomEdkifiHudk wnf
axmifco
hJ nf? uvk;d Apfb7k if wnfaxmifcahJ omEdik if H
rSmaemif tcgwGif jyifopfEikd if H jzpfvm7m/ yg7pfjrdK\rmS
xkpd Ofuyif jrdK\awmfjzpfcahJ yonf?
uvd;k Apfb7k ifonf 511 ckEpS w
f iG f ewf7mG pHavonf?

uvdk;Apfbk7if (c7pf 466511) ? ?uvdk;Apf


bk7ifonf z7ef\ vlrsKd;rsm;. rsKd;wlpk wpfpkjzpfaom
aq;v,ef;z7ef\wkd\. t-uD;tuJjzpfol csDv'g7pf
bk7if. om;awmfjzpfonf? 481 ckESpfwGif crnf;
136

tdNd,wGif jAdwdo~tm+mukd tajcpkdufay;cJhol uvkduf

www.foreverspace.com.m

uvdkuf tm
uvdkuftm(c7pf1^251^^4) ? ?aemiftcg wGif
yvufqD;pm; AJ7GefbGJ\7ol a7mAwfuvdkufonf
um; tdNd,EdkifiHwGif jAdwdo~wkd\vFrf;rdk;Edkif7ef pwif
tajcpdu
k af y;cJo
h l jzpfayonf? xkyd Ck Kd vf-uD;onf tkyf
csKyaf 7;wGif if;/ ppfra= 7;7mwGif if;/ xl;jcm;vSaom pGr;f
7nfoWdEiS fh jynhpf o
kH v
l nf; jzpfavonf? tcsK\du avmh
aemhonf tar7duwkdufokd\ AdkvfcsKyfAg*GdKif;udkvFwf
rnft
h pm; uvdu
k u
f kd vFwcf v
hJ ~if tar7duefvw
G v
f yf
a7;ppfyGJonf wpfrsKd;wpfzHk tqHk;owfp7mta-umif;
&So
d nf[yk if qkad vonf?
uvdu
k o
f nf &Sa7mh&i=d ,
f me,fwiG f 1^25 ck pufwif
bmv 29 7ufae\Y arG;zGm;I ausmif;aepOftcgu
qkq
d ;kH rcufaom oli,fwpfO;D jzpf.? toift
h wifrh ~om
ynmoif-um;wwfajrmufcJhI 18ESpft7G,fwGif tdNd
,Edik if H ta&S\tNd ,
d uk$+Do\kd oGm;a7mufum pma7;
tjzpf tr=xrf;chJonf? xdktcsdefum;ta&S\tdNd,
uk$+Donf 8Gwf'[kyftil ta&S\buf&Sd jAdwdo~ydkif
e,f opfrsm;udt
k yk cf sKyf ae7pOftcgjzpf.? xk\jd yif tdN,
d
Edik if &H dS jAdwo
d ~ESihf jyifopfta&S\tNd ,
d uk$+Drsm;onf
tdNd,Ytm+mvFrf;rdk;7ef t-uHcsif;wlaeojzihf7efol
rsm;jzpfvsuf rmefapmifae-uaomtcgvnf; jzpf.?
1^46 ckwGifum; jyifopfwkd\onf jAdwdo~wkd\tm;
tdN,
d rStjyD;tydik Ef iS x
f w
k 7f ef 7nf7,
G cf sufjzihf r'7yf
jrdK\udk wdkufcdkufcJhavonf?xkdtcg pma7;tvkyfjzifh
ysi;f ysi;f 7d7t
d r=xrf;ae7aom uvdu
k t
f zk\dwpfrsK;d wpfzkH
tr=xrf;7ef tcgtcGi7fh &Scd .
hJ ? jyifopfw\dk ujkd yefvnf
ckcHwkdufcdkufaom uk$+D.ppfwyfwGif uvdkufonf
tvHudkifAdkvf tjzpf0ifa7mufaqmif7GufcJhavonf?
odk\aomf ppfr=a7;7mtpGrf;tpudk rjyvdkuf7ao;rD
jyifopfEiS hf jAdwo
d ~w\dk ppf7yfqv
J u
dk -f uonf?
od\k7mwGif uvdu
k o
f nf ol.tpGr;f tpjyo7ef tcg
tcGiu
fh kd r-umrD 7&Scd ahJ vonf? wpfcgaomf jyifopfEiS fh
jAdwo
d ~w\dkonf wkid ;f 7if;om; apmfbmG ; e,fwpfe,f.
&du
k 7f mqufcaH 7;wGif wpfzufpD 0ifa7mufpu
G zf uf-u7m
rS ,SOfjydKifwkdufcdkuf-uaom tajctaeodk\yif qdkuf
a7mufc-hJ uonf? jyifopfw\kduaxmufcaH om apmfbmG ;
avmif;csNmqm[pfonf tiftm;enf;aom jAdwdo~
wyfpkwpfpk apmifha&Smuf xdef;odrf;xm;onfh x7pfcsD
aemhyv
kd jD rdK\ukd tvH;k t7if;ESifh wdu
k cf u
kd o
f jzifh xkjd rdK\us
qH;k vkqq
J J &Sad eaomtcg/ csNmqm[pf. tiftm;jyKd uJG
oGm;ap7ef 7nf7,
G cf sujf zifh xkt
d a7; pwif7m ume,f
wpfe,f.jrdK\awf tm;aumhjrdK\udk tumtuG,f r&Sd

a7mAwfuvkduf atmifyGJ7vkdufaom yvufqD;wkdufyGJ

onht
f cdu
k /f Oa7mywdu
k o
f m; ppfonfawmf 200 ppfAg7D
300 r~ESifh uvdu
k o
f nf wdu
k cf u
kd o
f rd ;f ,lavonf?
xkdtcg csNmqm[pfonf tiftm;aumif;vSaom
wyf-uD;wpfwyfukd ol\om;ud,
k w
f ikd Of ;D pD;apI tm;aumh
jrdK\udkjyefvnfwdkufcdkufodrf;,l7efapvFwfvkduf7m/
uvdu
k w
f \dkvpl rk mS tiftm; tqrwef-uD;rm;aom 7efol
wyf-uD;. 0dik ;f 0ef;wku
d cf u
kd jf cif;udk cHc7hJ .? od\k aomf
uvdkufonf jrdK\udk7efolwkd\ vufodk\rusatmif odrf;
ydkuf xm;cJhjyD;aemuf 53 7ufwdkifwkdif 7efolwdk\udk
wGe;f vSef wku
d x
f w
k Ef ikd cf o
hJ nf? ,if;od\k tiftm;csi;f rr~
bJ rsm;jym;onfh 7efow
l \dkukd wGe;f vSeEf ikd cf o
hJ nft
h wGuf
u vdkuf. *k+fowif;rSm xif&Sm;ausmf-um;vm
avonf?
xkad emufyif 7efow
l \dk. t0dik ;f cHae7aom x7pfcsD
aemh ydkvDjrdK\udkvnf; uvkduf u,fwifcJhavonf?
xkjd yif ud\kAavmif;ESihf csi*f vmywf cHwyfrsm;udv
k nf;
wdu
k cf u
kd f odr;f ydu
k cf .
hJ ? od\kEiS fh t*vyd w
f \dak xmufcaH om
apmfbGm;avmif; r[mruftvDonf umeufwpfe,f
em0yf apmfbmG ;tjzpf 7&So
d mG ;avonf?
1^53 ckEpS w
f iG f uvdu
k o
f nf t*vefo\kdjyefvmjyD;

137

www.foreverspace.com.m

uvkduf tm
aomf twef-um aexkid cf o
hJ nf? od\kaexkid pf Of ygvDref
trwftjzpf ta7G;cHcJh7.? 1^56 ckESpfwGif uvdkuf
tm; tdNd,odk\ ,cktcg r'7yfjrdK\[kac:wGifonfh zdk\
pdeaf ';ApfjrdK\. bk7ifct
H jzpf cef\xm;I apvFwcf o
hJ nf?
xkt
d awmtwGi;f pl;7m;*sGwaf 'gifvmtrnf&dS b*
vm; e,fem0yfapmfbmG ;onumvWm;jrdK\ukd odr;f ydu
k f
cJhjyD;aemuf jAdwdo~vlrsKd; a,mufsm;rdef;rESihf uav;
146 a,mufw\dkukd umvuWm;&Sd tvHak xmiftwGi;f
ydwaf vSmiftusO;f csxm;cJ7h m avaumif;pGm r&SL7aom
a-umihf wpfntwGi;f yif vlaygif;123a,muf aoqH;k
cJh-u7.? xkdudPudk umvuWm; tvHkaxmifudP
[k ac:a0:-uI jAdwdo~ wkd\rSm rsm;pGmrcHr7yfEdkif
atmif jzpfc-hJ uavonf? xkad -umifu
h vdu
k rf mS r'7yf
od\k a7mufv~if a7mufjcif;qko
d vdyk if umvuWm;jrKd \ukd
csDwufodrf;ydkuf7ef wm0efvFJtyfjcif;cH7ojzifh a7
a-umif;rScsDwufI umvWm;jrdK\udk atmifjrifpGm
wkdufcdkuf odrf;ydkufcJhavonf? ,if;onhfta7;wGif
tiftm; awmifhwif;vSaomapmfbGm;ppfwyf-uD;udk
uvku
d o
f nf tiftm; tqrwef enf;yg;vSaom ol.
wyfEiS fh wdu
k cf u
kd af tmifjrifcahJ yonf?
Tod\kjzifh apmfbmG ;rSm ppfajyjidr;f 7ef pum;urf;vSr;f
cJh7jyD;aomf/jAdwdo~wkd\tzdk\ tusKd;&Sdaprnfh ppfajyjidfrf;
a7;pmcsKyfudk vufcHvdkuf7.? xkdaemuf jyifopfydkif
csNe*dk7fjrdK\udkvnf; wkdufcdkufodrf;ydkufzsufpD;ypfvdkuf
avonf? odk\aomf r-umrD uvdkufonf xkdapmfbGm;
tm; 7mxl;rScsI apmfbmG ;. ppfaoemywd rD7m*suzf g;
tm;/ apmfbmG ;. ae7mwGiw
f if7ef tpDtpOfwpf7yfukd
v~dK\0u
S pf mG jyKvkycf hJ avonf? xkad -umifh 1^5^ ckEpS f
wGif vl 3000 yg0ifaomwyfESihfapmfbGm; pl7m;*sGwf
a'gifvmudk wku
d 7f ef xGuv
f mcJ7h m yvufq;D uGi;f jyif
wGif vl 50000 ygaom apmfbmG ;wyf-uD;ESifh qHrk ad v
onf? xkdokd\ tiftm;csif; rr~bJ jzpfaeaomfvnf;
apmfbGm;-uD;.wyfrSmuvdkufppfwyf. 7Gyf7GyfcsGHcsGH
wku
d cf u
dk rf u
= kd rcH7yfEikd o
f jzifh r&=rvSta7; &H;= edr7hf av
onf? ,if;odk\ yvufqD;wdkufyGJwGif atmifyGJ7vdkuf
jcif;jzihf uvku
d o
f nf tdN,
d Edik if YH jAw
d o
d ~ wefc;kd tm+m
udt
k xGut
f xdyo
f \dk a7mufatmif pGr;f aqmifcahJ vonf
xkjd yif uvku
d .
f tultnDa-umifh rD7m*sufzm;rSm
b*vm;e,f. em0yfapmfbmG ; jzpfvmav7m uvdu
k f
tm; aumif;pGmaus;Zl;qyfojzihf olaX;jzpfavmuf
atmif yPnf;OPmrsm;7&Scd .
hJ ? xkrd ~ruao; rD7m*suf
zg;onf apmfbmG ;jzpfvmaomfvnf; uvdu
k u
f om pDrH

cef\cGJ tkyfcsKyfcJhavonf? 1^60 jynhfESpfwGifuvdkuf


onft*vefjynfo\dk jyefomG ;.? t*vefo\kd jyefa7muf
aomtcg txl;wvncsD;jr|ihfajr|mufpm;jcif;cH7
onfhjyif &S&l;pAg7De,frS ygvDref trwftjzpfvnf;
a7G;aumuf wifajr|mufjcif;cH7onf? 1^62 ckESpfwGif
AJveG t
f qiht
f wef;jzihf olaumif;jyKjcif; cH7avonf?
1^65 ckESpfwGif tdNd,EdkifiH&Sd jAdwdo~vlrsKd;wkd\.
tajctaerSmtawmfyif qdk;7Gm;vmojzihf uvdkuf
rSm tdNd,odk\ b*vm;e,f.bk7ifcHESihfaoemywdt
jzpf jyefomG ;7jyefonf? uvdu
k af 7muf oGm;aomtcg
r*d{k u7mZfb7k if &SmtvrfEiS fh oifw
h ifph mG qufqEH ikd f
atmifaqmif7u
G cf .
hJ ? xkad -umihv
f nf; r*d{k u7mZfu
ta&S\tNd ,
d uk$+Dtm; AD[m;/ -o7dESifh b*vm;e,f
wkd\rS tcGefaumufcHay;7ef apcdkif;jcif;cH7avonf?
xdktcg ta&S\tdNduk$+DrSm xdke,frsm;udk tkyfcsKyf
olrsm;ozG,f jzpfvmonfjh yif tusK;d tjrwfvnf; rsm;
pGmcHpm;cJh7ayonf? xkdjyif uvdkufonf ppfwyfudk
jyefvnf jyKjyifz\JGpnf;cJI
h / b*vm;e,f jrdK\jytkycf sKyaf 7;
pepfrsm;udv
k nf; wk;d wufaumif;rGeaf tmif jyKjyifay;
cJah vonf? 1^6^ ckEpS w
f iG f uvdu
k o
f nf t*vefo\kd
jyefomG ;jyef.?
,if;odk\ tdNd,Y jAdwdo~. tm+mpuf wnfwHh
cdik jf rJa7;udk aqmif7u
G cf jhJ yD; jyefvmcJah om uvku
d t
f m;
tmufvGwfawmfwGif tdNd,Y oljyKcJhonfh tcsKd\aom
udPrsm;ESihf pyfvsO;f Irvdo
k rl sm;u vmbfpm;olwpfO;D
tjzpfjzifv
h nf;aumif;/ ud,
k u
f sK;d &SmolwpfO;D tjzpfjzifh
vnf;aumif;/ pGypf aJG jymqdjk cif; jyKcJ-h uonf? xkad -umihf
ygvDrefu pHkprf;a7;tzJG\zGJ\pnf; pHkprf;apvsuf ol.
aqmif7u
G cf sut
f csK\dukd &=wcf sonht
f qdrk sm; wifoiG ;f cJh
aomfvnf; uvdu
k rf mS jAdwo
d ~ tifyikd ,
f m.tusK;d udk
aqmifoltjzpf rSwfwrf;wifcH7onfhtjyif pGyfpGJcsuf
rsm;rSmvnf; &Si;f vif; ajyvnfomG ;.? od\kaomf uvdu
k f
rSm tdN,
d wGif tawmfyif -udK;-udK;yrf;yrf; aqmif7u
G f
cJah oma-umifh use;f rma7;csK\dwahJ ecdu
k f xko
d \kd pGypf aJG jymqkd
ta7;,ljcif; cH7aomtcg pdww
f iG f tawmfyifxcd u
kd f
oGm;&Ho
k mru use;f rma7; tajctaerSm ydI
k qk;d 7Gm;cJh
av7m 1^^4 ck Ed0k ifbmv 22 7ufae\wiG f ol\u,
kd o
f l
tqH;k pD7ifvu
dk af vonf? ,if;ok\d jzihf tdN,
d Edik if w
H iG f
jAdwdo~.tifydkif,m wnfaqmufay;cJhol wpfOD;rSm
rdrd aqmif7Guf-udK;yrf;r=rsm;twGuf *k+fr,l7bJ
&Supf w
d -f uD;pGmjzihf b0odr;f oGm;7&Smavonf?

138

www.foreverspace.com.m

vku
d jf rpf

uavmifwH

uvdkufjrpf ? ?uvdkufjrpfonf paumh wvefjynf


awmifydkif; vif;emh&d=if,me,f7Sd avmufom; awmif
ukef;rsm;rSjrpfzsm;cHI uvdkufZa'; csKdifh0Srf;a'oudk
jzwfoef;jy;D v~if uvdu
k jf rpf0us,x
f o
J \dk pD;0ifavonf?
uvdu
k Zf a';csKid 0hf rS ;f a'owpfav~mufwiG f xa7muf
ig;zrf;jcif;vkyfief;rsm;ESihf vSyaom a7wHcGefrsm;
7Sdjcif;a-umifh xif7Sm;ausmf-um;onf? *vyfp*dk;jrdK\odk\
a7mufonft
h cg uvdu
k jf rpfonf jrpfa-umif;eufvmjyD;
v~if ukefoG,fa7;vrf;a-umif;-uD;tjzpfjzifh xif7Sm;
ausm-f um;onf? *vyfp*d;k jrdK\atmufwpfav~muf *7if;
aemhjrdK\txd jrpfurf;wpfzuf wpfcsuw
f iG f oabmusi;f
rsm;ESifh oabmwnf7m0if;rsm; wnf7adS vonf? xkad '
owpf0dkufrSm yifv,ful;oabmrsm;/ ppfoabmrsm;
wnfaqmuf7ma'ojzpfonf?
tvGef -uD;rm;crf;em;IuBmausm-f um;onfh uGi;f
ar7D ESifh uGi;f t,fvpfZAuf trnf7adS om yifv,f
ul; oabm-uD;rsm;udk uvdkufjrpfwGif;7Sd tqdkyg
oabmusi;f oabm0if;rsm;Y wnfaqmufc-hJ uonf?
*7if;aemhjrdK\atmufbufodk\ a7mufoGm;aomtcg
tus,fridk f 40 tvsm;rdik f 60 cef\ 7Sad om jrpf0us,f
-uD;tjzpf yifv,fxJodk\ pD;0ifavonf? xkdjrpfonf

iSufOwpfvHk;vHk;ukd rsKdcs7ef-uHaeonhf uavmifiSuf

jrpfzsm;rSrpf0txd106 rdkifr~ 7Snfvsm;I t*vef


jynfwGif odrf;jrpfrSvJGv~if ordkif;wGifavmufatmif
xif7mS ;aom a7a-umif;vrf;r-uD;jzpfonf?
uavmifiSuf ? ?iSufavmuxJwGif xl;qef;thH-o
zG,af umif;aom iSuw
f pfrsK;d rSm uavmifiu
S f jzpf onf?
xkdiSufOD;acgif;aemufwGif rnf;eufaomtawmif
&Snrf sm;onf rwfaxmifvsuf xGuaf eav7m a&S;tcg
u pma7;awmf-uD;rsm;.em;7GufwGif -uufawmif
uavmifwrH sm; n|yx
f m;ouJo
h \dkxif7onf? xkad -umifh
yifv~if uavmifiu
S f [laomemrnfx;l udk 7&So
d nf?
uavmifiu
S w
f iG f tvGe&f n
S v
f sm;aom ajcaxmuf
rsm;&SdI 4 aycef\ t7yfjrifhonf? tjrD;rSm ajr-uD;
ESihfxdaeonf? E=wfoD;rSmtvGefoefrmI ig;r~m;csdwf
uJhokd\ aumufcsdwfaeonf? rsufvHk;ywfvnf&Sd ta7
jym;rSm vdraf rmfa7mifxaeonf? OD;acgif;/ vnfyif;ESifh
ausmuke;f rSm rGjJ ymI atmufyikd ;f rSmrnf;eufonf?
zg;/ yd;k rFm;/ tdraf jrm| if/ vdyu
f av;rsm;ESifh ajrw
G \do
k nf
uavmifiSuf.tpmjzpf.? tvGef tqdyfjyif;xef
aom ajrGrsm;udkyif owfjzwfpm;aomufonf? ol.
&Snfvsm;aom ajcaxmufrsm;jzifh ajrGrsm;udk rajy;
Edkifatmif eif;xm;jyD;aemuf oefrmaomawmifyHrsm;
jzihf ud,
k u
f u
kd muG,x
f m;av7m ajrGqyd rf S rpd;k 7dr7f acs?
uavmifiu
S o
f nf ajcwH&n
S o
f avmuf vrf;av~muf
jref tajy;jrefonf? jrif;ajy;oavmuf ajy;Edkif.?
wpfcgwpf7HrSom ysHoef;aomfvnf; aumif;pGmysHEdkif
onf? rsm;aomtm;jzifh ajr-uD;ay:Yomaeonf?
-uD;rm;aomtodu
k u
f kd opfyifxufYjzpfap/ csKHzw
k x
f J
wGijf zpfap jyKvyk af vonf? -o*kwv
f wGif Otk7m Orsm;
rSmjzLazG;I tndKa7miftpufrsm; yg&So
d nf?
uavmifiSuf.ae7if;a'orSm tmz7duwdkuf
awmifydkif;jzpfonf?ajrmufbufwGif ql'efe,fESihf
tufAq
D ;D eD;,m;Edik if t
H xd usupf m;onf? olwpfyg;.
tom;udk owfjzwf pm;aomuf7mY toefrmqH;k aom
iSufrsKd;jzpf.? vif;,kefESihf vif;wpfiSufrsKd;wkd\ESihf
eD;pyfonf[k ,lq7onf?
uavmifwH ? ?uavmifwu
H kd vlwidk ;f vdyk if jrifb;l
-uonf? uavmifwH odk\r[kwf rifwH[k ac:aom
yPnf;um; pma7;7mwGif toHk;jyKaom u7d,mjzpf
onf? uavmifwHudk a&S;acwftcgupI ,ckacwf
wkid f toH;k jyKvsuf &S-d uonf? ,ckacwfwiG f toH;k jyK

139

www.foreverspace.com.m

uavmifwH
onfEiS hf tr~ pma7;onfh
u7d,mtrsK;d rsK;d vnf; wk;d
wufvmcJh.? odk\7mwGif
t ajccHoabmrsm;rajymif;
vJcJhay? pULonf yydkif;
7yfusLpULrsm;jzpfI u
avmifwHrsm;onfvnf;
usL&dk;uavmifwHrsm;om
jzpfonf? tm&SwkdufwGif
um; uavmifwHudk rsm;
pGm toH;k rjyKc-hJ ubJ a&S;ESpf
aygif;rsm;pGmrSpI unpf
ESifh pkww
f rH sm;udo
k m toH;k
jyKcJh-uonf? pkwfwHudk
w&kwEf idk if YH pwifo;kH pGcJ I
hJ
yykdif;7yfusLpUay:Y usL&kd;uavmifwHjzihf pma7;onhf a7S;tD*spf,Ofaus;r=acwf
aemufrS tjcm;ta&S\EkdifiH
rsmodk\ ysH\ESHoGm;[efwl
vsuf&Sdaom &dk;&dk;uavmifwHrsm;rSm tzsm;wGif c`ef onf? pkwfwHudk tcsKd\ oHk;pGJvsuf yif &Sdao;onf?
xufaomuavmifoGm;rsm; wyfqifxm;jyD;v~if rif
jrefrmEkid if w
H iG v
f nf; uavmifwrH mS Edik if jH cm;om;rsm;
wk\I
d a7;om;aom vlo;kH yPnf; wpfcjk zpf.? a&S;tcgu ,laqmifvmaom pma7;u7d,mjzpfonf? a&S;jrefrm
uavmifoGm;[lI oD;jcm;r&SdcJhacs? uavmifwHjyK wkd\onf pma7;7mwGifuavmifwHudkroHk;bJ uef\ul/
vkyfaom yPnf;udkom tzsm;cGsefatmifjyKvkyfI unpf/ pkwfponfh pma7;u7d,mrsm;udkom toHk;
toH;k jyKcJ-h uonf?
jyKcJ-h u.? ,ckacwfwiG u
f m; uavmifwt
H rsKd;rsKd;udk
uavmifwHjzihf pma7;jcif;onf a&S;acwf tD*spf toH;k jyK-ujy;D v~if uef\u/l unpf/ pkwpf onfah &S;a[mif;
EdkifiHYpwifay:aygufcJhonf?bDpD 2000 ausmfu pma7;u7d,mrsm;rSm wdraf umvke;D yg; jzpfaeavjyD?
tD*spfvrl sKd;wk\d onf yydik ;f 7yfac: usLyifwpfrsKd;.tlrS
uavmifwu
H kd toH;k rsm;aom Edik if rH sm;rSm Oa7my
jyKvkyfxm;aom pULay:Y pma7;avh&Sd-uonf? pm EkdifiHrsm; jzpfonf? usL&dk;uavmifwHrsm;jzifh pma7;
a7;7mwGif usyfcdk;ESihf azsmfaomrifudk tzsm;csGefxm; om;jcif;onf tD*spfrStpjyKI tjcm;taemufEdkifiH
aomusL&dk;jzihfwkd\I a7;-u.? xkdodk\ tzsm;csGefxm; rsm;od\k wpfqihjf yef\ymG ;oGm;onf? tv,facwfuek cf g
aomusL&dk;rsm;rSm uavmifwH trsKd;rsKd;. tpyif eD;wGif Oa7mywku
d Yf pmayta7;tom; wd;k wuf rsm;
jzpfavonf?
jym;vm7m uavmifwH trsKd;rsKd; zefwD;I toHk;jyKcJh
tD*spEf ikd if rH w
S pfqih,
f Ofaus;r= ys\HE\Ho
S mG ;aomtcg pm -uonf? od\kaomf a&S;pepfrsm;ESifh rsm;pGmrjcm;em;cJah y?
a7;7mY enf;opftrsK;d rsK;d udk toH;k jyKvm-uonf? xkd Oa7mywku
d f bke;f -uD;ausmif;rsm;wGif usrf;pmtkyrf sm;
tcgwGif yydkif;7yfusLpULrsm;omru om;a7;jym; udk ul;,la7;om;7mY iSufawmifrsm;udk t7if;zuf
za,mif;jym;rsm; ay:Yvnf; pma7;vm-u.? yydkif; rSc`efI rifwkd\ uma7;cJh-u.? xdkpepfonf tv,f
7yf usLpULESifh om;a7jym;ay:wGif a7;om;aomtcg acwf wpfav~mufv;kH wGio
f mru twwfynmjyefvnf
rmI c`ex
f ufaom yPnf;trsK;d rsK;d udk uavmifwjH yKvyk f qef;opfacwfjzpfaom acwfqef;csdeYf yif rwdraf um
IoHk;-uonf? za,mif;jym;rsm;ay:wGif pma7;aom cJhacs? iSufawmifrsm;ukd uavmifwHjzifh oHk;-u7m
tcgYum; om;aumif t&dk;udk c`efxm;aom pwkdif; wGif Oa'gif;/ ief;ponfh iSufrsm;. tawmifwkd\udk
vyfac: unpfudk oHk;.? xkdaemuf a-u;eDacwfokd\ trsm;tm;jzifh toH;k jyKc-hJ uonf? iSuaf wmif. t7if;
a7mufaomtcg a-u;eDunpfrsm; ay:aygufvm.? ydkif;jzpfaom t&dk;rmudk rD;Yu`rf;apjyD;aemuf "g;jzifh
aemufacwfrsm;wGif pmaya7;om;r= wk;d wufvm jcpfypf vdkufaomtcgc`efaomtoGm;udk 7onf? xkd
140

www.foreverspace.com.m

uavmifwH
toGm;csGefudk tv,frS rifpD;7ef tufa-umif;uav;
wpfck cGaJ y;7onf? 18 7mpkEpS cf ef\wiG f iSuaf wmifu
avmifwrH sm; odoo
d momaumif;rGev
f mcJo
h nf? &d;k &d;k
iSufawmiftcsGefrsm;udk toHk;ESihf vdkufzufatmif jyK
jyifc-hJ u&Hrk u/ iSuaf wmifuikd u
S af wmiftwdik ;f roH;k bJ
tcsGef7SdaomtoGm;ydkif;udkom,lI twHudk opfom;
ponhw
f \dkjzifh wyfqifI tok;H jyK onf? xko
d \dk opfom;
ponfh twHwiG f iSuaf wmif&;dk toGm;wyfIa7;jcif;udk
1809 ckESpfu *sKd;ZwfA7m;rm;qkdolu xGifcJhonf?
xkdacwfupI ,ckacwfoHk; uavmifwHrsm; pwif
ay:aygufvmonf[k qkd7ayrnf? xkdaemuf u
avmifwHrsm;rSm a&S;uxufododomom wdk;wuf
vmjyD;v~if rsm;r-umrD oWK uavmifoGm;rsm;
ay:ayguf vmavonf?
1818 ckEpS w
f iG f csm;0yfqo
dk o
l nf iSuaf wmif&;kd &d;k
tpm; oWKukd toGm;jyKvyk I
f oH;k cJo
h nf? xkt
d csed rf mS
Oa7mywdu
k Yf pufrv
= ufrx
= eG ;f um;p jyKvmaom tcsed f
jzpf7um; oWKuavmifomG ;rsm;udk 1822ckEpS w
f iG f puf
jzifjh yKvyk cf ahJ vonf? oWKuavmif oGm;rsm;jzifh pma7;
7mY yxrwGif rmausmyHck si;f rwlI tcsK\duiSuaf wmif
jzifjh yKvyk af om uavmifwrH sm;udo
k m qufvuf oH;k pGJ
-u.? od\k 7mwGif oWKuavmifomG ;rsm; wpfpwpfp

wkd;wufaumif;rGefvmaoma-umifh 1830 jynfhESpf


avmufwGif iSufawmifuavmifwHrsm; uG,faysmuf
oavmufjzpfcJhonf? oWKuavmifoGm;rsm; wkd;
wufaumif;rGefvmatmif jyKjyif7mwGif ,ckacwfoHk;
jzpfaom azgifwdefyifrsm;udk 181920 ckESpfcef\u
prf;oyfjyKvkyfcJh7m toifhwifh atmifjrifcJhavonf?
od\k 7mwGif rifvu
kd n
f I
D rifukd vkad omtcgrS xGuaf p
7ef xde;f xm;Edik af omazgifwed yf ifrsK;d udk 1884 ckEpS cf ef\
urSjzpfajrmufcJh.? xkdodk\ azgifwdefyifrsm; jzpfxGef;
ay;aygufvmaomtcg *7dwjf Adwed Ef ifh tar7duefjynf
axmifpkwGifazgifwdefyifvkyfief;rsm; zGH\jzdK;vmcJhonf?
1890 jynfEh pS cf ef\wiG f toGm;rsm;udk a7F od\kr[kwu
f m
7uf a7FjzifhjyKvkyfI tzsm;Y rmausmacsmnufap7ef
yvufweD rf od\kr[kwf tdik 7f pf',
D rfoWKrsm;wifI oH;k
cJ-h uavonf? uavmifomG ; vkyef nf;rsm;wGif Tenf;
onf ,ckacwfwidk f taumif;qH;k jzpfavonf?
,ckacwfwGif uavmifwHESihf uavmifoGm;trsKd;
aygif; rsm;pGm&SdI trsKd;rsKd;aomoWKrsm;jzihf jyKvkyf
xm;onfudkawG\7ayonf? uavmifoGm;rsm;wGif t
wH;k tcGsepf onfjzihf pma7;ol. oabmtwkid ;f vk7d mudk
toH;k jyKEdik .
f ? &d;k &d;k uavmifomG ;rsm;udk a-u;0g/ oH/
or+dponfh rmausmaomoWKwdk\jzifh jyKvkyfxm;

uavmifwH. tqihfqihfwkd;wufvmyHk (1) iSufawmifuavmif (2) oWKtoGm;wyfuavmif (3) yHkqGJuavmif

141

www.foreverspace.com.m

uvkid 'f pdk ukyf


onf? tcsdK\azgifwdefyifrsm;wGif rif7nfroHk;bJ
rifcrJ ifap;ponfw\u
dk kd xnfI
h oH;k jy;D v~if tzsm;Y oHr+d
tvHk;uav;rsm; wyfxm;aom toGm;vHk;azgifwdef
yifrsm;vnf;ay:aygufco
hJ nf?
azgifwdefyifrsm;udk trsm;tm;jzihf p,fvsLvdGKuf
ac: aumfjzifhjyKvkyfI tcsKd\rSm rifudk azgufxGif;jrif
Edkifap7ef rSefuJhodk\ -unfvifatmifjyKvkyfxm;onf?
,ckacwfwiG f azgifwed yf ifrsm;udk aps;E=e;f oufompGm
0,f,ltoHk;jyKEkdif-ujyDjzpf7m &dk;&dk;rifwkd\I a7;7aom
uavmifwrH sm;rSm acwfrpm;vSawmhacs?
aemufqHk; acwfopfay: azmifwdefyifrsm;

onf? txl;ojzifyh q
kH q
JG 7mwd\k oH;k ao uavmifomG ;rsm;
udk oHr+djzihf vkyo
f nf? azgifwed yf ifrsm;rSmrl pma7;
7mwGif awmufav~mufa7;oGm;Edkif7efESihf wm&Snf
toHk;cH7eftwGuf rifYygaom tnpfta-u;jzifh
tvG,fwul rzsufpD;Edkifaom a7F/ um7ufa7Fponf
wkd\udk oHk;7av7m/ &dk;&dk;uavmifrsm;xuf wefzdk;
rsm;onf? oH;k pG7J mwGiv
f nf; ydrk w
kd iG u
f s,fI tcsdeu
f kd
acsGwm7mvnf; a7mufayonf?
azgifwed yf ifrsm;udk a&S;OD;pGm wDxiG cf gpu toGm;
ydik ;f ESirfh iftrd yf ikd ;f udk jzKwfEikd w
f yfEikd af om tpdwt
f ydik ;f
rsm;tjzpf jyKvkyfI/ rifxnhfvdkaomtcg jzKwfI rif
xnhjf yD;v~if jyefwyf7onf? Tenf;udk ,ckacwfwikd f
oH;k pGv
J suyf if &Sad o;aomfvnf; xko
d \drk jzKwb
f J rifupkd w
k f
,lEikd 7f ef pDrx
H m;aom enf;opfrsm;pGmudv
k nf; xGicf J
-h uonf? xdek nf;rsm;rSm trsm;tm;jzifh av. zdtm;udk
toH;k jyKaom enf;rsm;jzpfonf?
avjzihpf w
k ,
f al om azgifwed yf ifrsm;udk 19151916
ckESpfcef\u prf;oyf atmifjrifcJh-uonf? a&S;OD;pGm
atmifjrifaomenf;rSm azgifwdeftwGif;Y a7mfbm
ydkufi,fwyfqifxm;jyD;v~if xkdydkufi,fudk tjyif rS
armif;jzifh zday;aomenf;jzpfonf? tjyifrS armif;jzifh
zdvdkufaomtcga7mbmydkufonf jym;oGm;jyD;v~if t
wGi;f &Sad vrsm;udk xkwyf pf.? xko
d \dk jym;aepOf toGm;
ydik ;f udk rift;dk YESpI
f wpfzef armif;udv
k w
F v
f u
dk af omtcg
a7mfbmydu
k if ,fxo
J \kd rif7nfrsm;0ifvmonf? xked nf;udk
,ckwidk o
f ;kH vsuf &S-d uaomfvnf; av. zdtm;udo
k ;kH
onfh enf;opfrsm;pGmvnf; ay:aygufvsuf &Sad vonf?
rifxnhef nf;rsm;omv~if qef;opfvmonfr[kw/f
toGm;wyfyHkrsm;vnf; trsKd;rsKd;qef;-u,fvmcJh

uvdik 'f pkd ukyf ? ?uvdik 'f q


kd o
kd nfrmS vl-udKuf rsm;aom
&kyfpHkrSefajymif;uav;yifjzpf.? -unfh
aepOf
rSefajymif;udk vSnfhay;aomtcg/ wpfckrSwpfckodk\
ajymif;oGm;aom awmufajymif vSyonfh a7mifpHkyHkpH
trsKd;rsKd;udkawG\jrif7onf? xkdu7d,mudk qma';Apf
A&l;pwm; qko
d u
l 181^ ckEpS w
f iG f wDxiG cf ahJ vonf?
uvdkif'dkpukyfonf upm;p7m jzpfaomfvnf;
od_yH nmESi,
hf OS af om upm;p7m[k qdEk ikd af yonf? t
vsm; 12 vufr/ tcsif; 3vufrcef\&Sdaom ajymif;
wpfc7k v~if uvdik 'f pkd ukyu
f kd jyKvkyEf ikd .
f ? xkad jymif;
wGif &Snfvsm;vsm; jzwfxm;aoma-u;rHk (-unfhrSef)
oH;k csyu
f kd tem;csi;f xdI xnfx
h m;yg? xkt
d cg tqdyk g
a-u;rHk oH;k csyo
f nf ajymif;twGi;f Y -wd*yH kH (oH;k ajr|muf
yH)k ajymif;ozG,&f adS evdrrhf nf?
ajymif;0wpfzufwiG f twGi;f zufY -unfvifaomrSef
wpfcsy/f tjyifzufY ta7mifredS rf edS w
f pfcsyjf zihf tuef\u
av;wpfcv
k yk x
f m;I/ xkt
d uef\uav;xJY t7G,t
f rsK;d
rsKd; yHt
k rsKd;rsKd;&So
d nfh a7mifpzkH efuJG zefpuav;rsm;udk
xnfhxm;onf? rsufpdjzifh -unfh7rnfhajymif;0wGif
vnf; -unfvifaomrSew
f pfcsyu
f kd wyfqifxm;onf?
xkdrSefcsyfudk tv,fwGif rwfvHk;cef\ taygufi,fyg
aompULjzihf tkyfxm;IpULaygufrS-unfhv~ifjrif
7yHrk mS ydI
k aumif;onf?
uvdik 'f pkd ukyu
f kd vSnafh y;pOf a7mifpykH pkH t
H rsK;d rsK;d udk
jrif7jcif;rSm vSnv
hf u
dk w
f ikd ;f ae7ma7F\aeaom tqdyk g
a7mifpHkzefpuav;rsm;udk a-u;rHkrsm;u xyfwvJvJ
a7mifjyef[yfay;jcif;a-umifh jzpfayonf? uav;avm
uwGif upm;p7mtaejzifh todrsm;aom Tu7d,mudk
aumfaZm/ cef;qD;ponfw\dk twGuf a7mifpykH ef;yHpk x
H iG f
7ol rsm;u yef;uGuyf pkH H trsKrsK;d az:,l7ef toH;k csavh&dS
-uonf?

142

www.foreverspace.com.m

uvyf
uvyf ? ?0goemcsif;wlnD-uaom udPwpfckudk
aqmif7u
G 7f efjzpfap/ tcsif;csif; 7if;ES;D pGm aygif;oif;
qufqHI pdwfvufaysmf7Fifr= 7&Sdap7efjzpfap/ wnf
axmifzGJ\pnf;xm;aom toif;tzGJ\rsKd;udk uvyf[k
ac:onf? uvyfrmS t*vyd pf um;jzpfI vlp[
k k teuf
7onf? 'kw,
d uBmppftwGi;f u uvyfukd rdwq
f uf&Hk
[kjrefrmr=jyKcJ\zl;onf? tpOftvmtm;jzifh uvyf
wckonf jynfol vltrsm;ESihf oufqdkifaom tzGJ\t
pnf;rsK;d r[kwb
f /J rdrw
d \kd toif;0ifrsm;ESio
fh m wku
d &f u
kd f
oufqkdifaom toif;tyif;rsKd; jzpfonf? xkda-umifh
uvyfpnf;rsO;f Oya'rsm;wGif toif;0if jzpfEidk o
f nfh
t7nftcsif;udk owfrSwfxm;avh &Sdonf?
uvyfrsm;. ordik ;f tpudk avhvmv~if uvyfrsm;
onf *7dEiS afh 7mrvlrsK;d wkad cwfuyif pwif ay:aygufchJ
a-umif;awG\7onf? xkt
d cgu uvyfrsm;rSm oufarG;
0rf;ausmif;ynm7yfrsm;twGuaf omfvnf;aumif;/ t,l0g'
ESiu
fh ;kd uG,rf t
= wGuv
f nf;aumif; wnfaxmifc-hJ uonf?
uBmt7yf7yfY ,cktcg xGe;f um;wnf&adS e-uaom
uvyfw\dk onf 16 7mpkEiS fh 1^ 7mpkEpS rf sm;wGif acwf
pm;cJhaom umzDqdkifrsm;/ uGef;axmufpcef;qkdifrsm;rS
aygufymG ;vm-uonf? vef'efjrdK\wiG f tpOD;pGm wnf
axmifcahJ om uvyfrmS A7ufvrf;&Sd rm;rdww
f ufAef
ac: a7olrqdik jf zpfonf? xku
d vyfwiG f &Sw
d pf yD;,m;/
Aif*seG q
f ef/ Ad;k rGe\f/ zvufcsm;ESifh 'Ge;f tp&Sad om pmqdk
-uD;rsm;onf toif;0ifrsm; jzpf-uonf? 16 7mpkEpS f

aemufyikd ;f Y t*vefjynfwiG f uvyfaygif;ajrmufjrm;


pGmay:aygufvmcJhonf? rm;rdwfwufAef/ tay:vkd
uvyfESihf pmayuvyfwkd\rSm t*vdyfpmqdk-uD;rsm;/
jyZmwfq7m-uD;rsm;/ pma7;q7m-uD;rsm; awG\qHk7m
Xmersm; jzpf-u.?
jAdwo
d ~tpd;k 7vufxufwiG f t7m&S-d uD;rsm;ESifh Oa7m
ywk d u f o m;uk e f o nf - uD ; rsm; jref r mEd k i f i H w G i f
uvyfrsm;udk pwifwnfaxmifc-hJ uonf? 186^ ckEpS f
wGif 7efuek jf rdK\&dS *smrefvrl sKd;wpfpu
k *smrefuvyfukd
wnfaxmif-uonf? xkdaemuf yJcl;uvyfESihf *sif
rcgemuvyfrsm; ay:aygufvmonf? yJcl;uvyfudk
18^1 ckESpfwGif csdvrf;Y zGifhvSpfI 1882 ckESpfwGif
jynfvrf;odk\ ajymif;a7F\cJhonf? 7efukefjrdK\wGif jrif;
jydKiyf rJG sm;udk 188^ ckEpS cf ef\upwifusi;f ycJah omfvnf;/
1900 jynfEh pS w
f iG rf S umvuWm;wyf uvyf toif;
. pnf;rsOf;rsm;twdkif; vkdufemcJh-uonf?
'kw,
d uBmppf rjzpfru
D yJc;l uvyfEiS fh *sirf cgem
uvyf wkd\rSmtxl; xif&Sm;ausmfapmcJhonf? xkd
uvyfrsm;od\k Oa7mywdu
k o
f m;rsm;om 0ifciG 7hf ojzih/f
jrefrmEdik if H pD;yGm;a7;/ Edik if t
H yk cf sKyfa7;wk\d ukd xdu
k vyf
rsm;rSaeI tcsif;csif;ndE| d=if;um -udK;ukdifcJh-uonf[k
ajymprSwfrl-uonf? jrefrmt7m&Sd-uD; rsm;yif tqdk
yguvyfrsm;odk\ 0ifcGifhr7&SdonfESifh jrefrmt7m&Sd-uD;
tcsKd\u-uD;r;um tdk7D,ifhuvyfac: ta&S\wkdif;om;
uvyfukd wnfaxmifc-hJ uonf?

,cifu bkwfuvyf[kwGifcJhaom 7efukefjrdK\ uefawmf-uD;apmif;7Sd jynfaxmifpkuvyf

143

www.foreverspace.com.m

uvyf

uvyfrufqGJ a*s

jrefrmEdik if w
H iG f vlrsK;d ra7G;/ t,l0g'ra7G;/ toif;
0ifcGihf 7&SdjyD;v~if apwemh0efxrf;vkyfief;rsm;a-umifh
emrnfausm-f um;vsuaf omuvyfwpfcrk mS 7efuek &f w
kd 7D
uvyfjzpfonf? xdu
k vyfonf tjynfjynfqikd 7f m &dw
k 7D
uvyftzG\J0ifjzpfI 1929 ckEpS w
f iG f wnfaxmifco
hJ nf?
'kw,
d uBmppf rjzpfru
D rMav;/ vm&d;= ESifh [omwjrKd \
rsm;wGif tzG\J crJG sm;&Scd o
hJ nf? Ttoif;u tvkyv
f uf
rJh jyemrsm;udk ajz&Si;f ay;jcif;/ a7;ab; rD;ab;'kQ
onfrsm;udk ulnaD pmifah &SmufcjhJ cif; ponfh vlr0= efxrf;
tvkyfukd aqmif7GufcJhonfhtjyifwDbDvlemrsm;/ uk}
vlemrsm;twGuf apmifha&Smufa7;tzGJ\rsm;zGJ\pnf;ay;
jcif;/ rdbrJah usmif;rsm; zGiv
fh pS af y;jcif; tp&Sad om 0ef
xrf;vkyfief;rsm;udk vkyfaqmifvsuf&Sd-u.?
jrefrmEdik if H vGwv
f yfa7;7&Sjd yD;aemuf yJc;l uvyfEiS fh
*sifrcgemuvyfrsm;rSm acwfrSdefoGm;awmhonf? xkd
uvyfrsm;tpm; jynfaxmifpu
k vyfonf xif&mS ;vm
onf?jynfaxmifpu
k vyfukd ,cifu bkwu
f vyfac:
uefawmf-uD; avStoif;a[mif;ae7mwGif zGiv
fh pS x
f m;
onf? ,cktcg jynfol\uvyf/ twGif;0ef&Hk;uvyf
7cdkifqdk&S,fuvyf/ taumufXmeuvyf/ 7efukefqdyf
urf;Xmeuvyf ponfjzifh t7yfa'otvdkufvnf;
aumif;/ tvkyfXmetvdkufvnf;aumif;/ uvyfrsm;
zG\Jpnf;xm;-uonf? 1950jynfEh pS af emufyikd ;f Y jrefrmEdik if H
wGif uvyfrsm; txl;acwfpm;vmcJo
h nf? rsm;pGmaom
uvyf0ifrsm;rSm tm;vyfcsdew
f iG f aysmf7iF rf 7= &Sad p&Ho
k m
r7nf7,
G b
f J aygif;oif;qufqrH e= ,f us,0f ef;ap7efEiS fh
pD;yGm;a7;/ Edik if aH 7;vkyif ef;rsm;wGif taxmuftulrsm;
7&Sad p7eftwGuf toif;om;tjzpf yg0if -uavonf?
uvyfrufqGJ/a*s(c7pf183118^9) ? ?1864 ck
ESpfwGif ocsmu0d *sdrf;uvyfrufqGJonf v~yfppf
oHvu
dk v
f i=d ;f rsm; &Sad -umif;udk ocsmenf;jzihf wGucf suf
I jyqdck ahJ v onf? ,cktcgwGif xkv
d i=d ;f rsm;udk awG\&dS
cJhaoma-umifh a7'D,dktoHvFifh/ toHzrf;pufrsm;/
w,fvDApf&Sif; &kyfvFifh &kyfzrf;pufrsm;/ a7'grsm;udk
wDxiG f Edik -f uayjy?D uvyfrufqo
JG nf xdv
k ~ypf pfov
H u
dk f
vdi= ;f . twkid ;f twmESifh *k+o
f Wdw\dk uv
kd nf; ocsm
enf;jzifh wGucf sujf yqdck ahJ o;onf?
uvyfrufq.
JG v~ypf pfov
H u
dk v
f i=d ;f ESipfh yfvsO;f aom
,lqcsuf (oDtkd7D)udk r,Hk-unfolrsm;ojzifh ESpf
aygif;tawmf-umacwfrpm;bJ wdrfjrKyfaecJhonf?
od\kaomf 183^ ckEpS w
f iG f ol. v~ypf pfEiS fh oHvu
dk "f mwf

[laom pmtkyx
f u
G af y:vmrS ol.,lqcsuu
f kd vuf
cHc-hJ uavonf? xkrd w
S pfyg; xl;jcm;onfrmS olEiS fh vkyf
az:udik zf uf jzpfaom &lyaA'ynm&Siv
f il ,frsm;onf
ol. ,lqcsufrsm;udk pGJpGJjrJjrJ,Hk-unfcJhaomfvnf;
xk,
d q
l csurf sm;udrk ;SD I vufawG\prf;oyfrr= sm;udk rjyKvyk f
cJjh cif; yifjzpf.? xkjd yif od_u
H 0dtrsm;tjym;yif ol.
v~yfppfoHvkdufvd=if;/ oDtkd7Dukd vufrcHcJh-uacs? okd\
aomf aemufqkH;wGif *smrefvlrsKd; &lyaA' u0d[kdif;
e7pf[ufZonf v~ypf pfov
H u
dk f v=id ;f rsm;udk awG\&adS om
tcgrSom vufcHvm-uavonf? uvyfrufqGJudk
1831 ck Ek0d ifbmv 13
7ufae\wGif paumhw
vefjynf tuf'ifAg7m
jrdK\Y paumhvrl sKd; vlukH
xH rdzrsm;rS zGm;jrif
avonf?
tuf'ifAg7m wU
odkvfESihf udrf;A7pf w
Uodkvfrsm;wGif ynm
oif - um;cJ h j yD ; aemuf /
*sdrf; uvyfrufqGJ
tAg'if;jrdK\rm &S,af um
vdyfausmif;Y obm0,xmblwynm(&lyaA')
ygarmQ tjzpfjzihv
f nf;aumif/ vef'efjrdK\ bk7ifah um
vdyfausmif;Y &lyaA'ESihf eQWaA' ynm7yfrsm;
qdkif7m yg armQtjzpfjzihfvnf;aumif;/ tr=xrf;
cJah vonf?
18^1 ckEpS rf pS wifI udr;f A7pfwUodv
k Yf &lyaA'
okawoeygarmQ tjzpfjzifh aqmif7u
G af ecJph Of/ uAif;
'pf "gwfccJG ef;udk aqmufvyk 7f ef pDrcH ahJ vonf?
&lyaA' ynm7yfqikd 7f m tcsuftvufrsm;udk rlv
pwifp;l prf;&SmazGcahJ om zg;7a';ESifh tuf'q
D if ponfh
ykCKd vw
f \ko
d nf &lyaA'ynm7yfqikd 7f m tcsut
f vufrsm;
udk ocsmenf;jzihf wGucf sufIr[kwb
f J vufawG\prf;
oyf &SmazGawG\&o
dS jzifh od_yH g7*lrsm;tjzpf xif&mS ;vm
cJ-h uavonf? uvyfrufqrJG mS rl ocsm enf;jzifh obm0
ed,rrsm;udk &SmazGxkwfaz:jycJhol jzpfayonf?
uvyfrufqo
JG nf zg;7a';. v~ypf pfEiS o
fh v
H u
dk "f mwf
ta-umif; prf;oyfcsufrsm;wGif pdwf0ifpm;onfht
avsmuf/ tvif;/ v~ypf pfEiS fh oHvu
dk "f gwfw\d.
k obm0
ed,rrsm;udk ocsmenf;jzifh&SmazGjyD;v~if wduspGm
az:jycJah vonf? aemuftcgrsm;wGif od_yH nm&Siw
f \dk
onf uvufrufq.
JG ocsm enf;rsm;udrk ;DS I vufawG\

144

www.foreverspace.com.m

uvsm+Dausmufpm
prf;oyfrr= sm;udk atmifjrifpmG jyKvkyEf ikd cf -hJ uavonf?
uvyfrufqGJonf 18^9 ck Ekd0ifbmv 5 7ufae\
wGiu
f ,
G v
f eG af vonf?
uvsm+Dausmufpm ? ?uvsm+D ausmufpm
rSm
oU7mZf 841 ckESpfwGif [Hom0wDbk7if "RapwD
rif;-uD; xkd;pdkufcJhaom ausmufpmjzpfI/ ,cktcg
yJcl;jrdK\taemufrsufESm rZif; acsmif;7yfuGuf a7Fom
avsmif; bk7m;vrf; uvsm+Dord af wmf-uD;. awmif
bufteD;wGif wnf&o
dS nf?
"RapwDrif;onf [Hom0wDom; rax7f-uD;rsm;udk
awmif;yefIoU7mZf 83^ ck wyd\kwv
JG wGif oD[u
kd `e;f
odk\apvFwfum odQmopf wifaponf? rax7f-uD;
rsm;onf oU7mZf 838 ck 'kw,
d 0gqdv
k wGif jrwfpmG
bk7m; a7oH;k oyfawmfrcl ahJ om uvsm+DjrpfY r[m0d
[m70goD*+
kd ;f jrwf. tquftEG,jf zpfaom 7[ef;oH
mawmfrsm;xHrS 7[ef;tjzpf xyfrcH ,
H v
l suf ewfawmf
vqef; 8 7uf we*aEGae\wiG f [Hom0wDo\kd jyefa7muf
vmI uvsm+Dodrfudk orkwf-uonf? ,if;ukd t
a-umif;jyKI "RapwDrif;u ausmufpmpdu
k x
f x
l m;7m
uvsm+Dausmufpm[k wGifonf?
xkad usmufpmudk ygdbmom/ rGeb
f momwd\kjzifh a7;
xkd;xm;onf? ausmufpmwkdiftjrihf ^ay/ tus,f 4
ay 2vufr/ xk 1ay 3vufr/ 2 rsufESmpDa7;/ wpf
rsuEf mS v~if pma-umif;a7 ^0 &SI
d wpfvufrtvsm;wGif
pmvHk; 3 vHk;pD 0ifatmif a7;xkd;xm;onf?
"RapwDrif; pkdufxl;xm;cJhonhf uvsm+Dausmufpm?

yJcl;jrdK\ rZif;acsmif;7yfuGuf7Sd uvsm+Dodrfawmf-uD;?

ajrmufbuf ausmufpmwkid f 3 csyw


f iG f ygdbmomudk
jrefrmtQ7mjzihf a7;xdk;onf? awmifbuf ausmuf
pmwdkif ^ csyfwGif ygdbmomausmufpm 3csyf.
t"d_g,fukd rGeb
f momjzifh a7;xk;d xm;onf? xdak usmuf
pmrsm;udk u$nf;ausmufpmXmerS ausmufpm&Hk
aqmufvkyfum apmihfa&Smufodrf;qnf;xm;onf?
ausmufpmxkd; oU7mZfrsm; twdwfomoem
2023/ tem*wfomoem 29^^/ twdwu
f vd,*k Ef pS f
4580/ tem*wfuvd,k*fESpf42^420/ aumZm
oU7mZf 840/ c7pfEpS f 14^9 toD;oD; jzpfonf?
,if;ausmufpmrsm;wGif rdra'o omoem0if/
yk*o
H moem0if/ [Hom0wD omoem0if/ uvsm+Dord f
orkwjf cif;ta-umif;/ 7mrnwdik ;f apwDordik ;f / a7Farmf
a"gapwDordik ;f ponfw\dkukd tus,w
f 0ifh tao;pdwf
a7;xkd; az:jyxm;ojzihf omoem0ifESihf ordkif;tzdk\
rsm;pGmtaxmuftyHh 7onf?
uvsm+DausmufpmY yg&So
d nfyh gdrsm;udk 7efuek jf rdK\
bk7m;jzLwkdufq7mawmf to~if7mZdNonf oU7mZf
1300 jynfhESpfwGifjrefrmbmomedo~ jyefqdkcJhonf?
xdx
k ufapmI oU7mZf 1111ckEpS u
f vnf; yk*jH rdK\EiS fh
jrpfwpfzufurf; wef\-unfhawmiftaemufawmifjrihf
7Gm oHk;xyfausmif; q7mawmfto~if"Rpm7D rax7f
onfeo
d ~ jyefqckd b
hJ ;l onf?
u0jrdK\ ? ?yJc;l jrdK\ awmifbuf yJc;l jrpfta&S\bufurf;
ezl;ay:wGif u0jrdK\wnf&I
dS jrdK\yikd &f ;kH pdu
k o
f nf? 7efuek f

145

www.foreverspace.com.m

u0gvrdik ;f

uD7jynfe,f

yJc;l rD;7xm;vrf;rSomG ;v~if xH;k -uD;blwmrSqif;I wpf


rdkifcef\ uW7map;vrf;twdkif; oGm;jyD;aemuf u0jrdK\
bufodk\ ul;wkd\ESihf ul;oGm;Ekdifonf? jrdK\.vlOD;a7
rSm1953 ckEpS f cef\reS ;f ajc oef;acgif pm7if;t7 2336
a,mufr~ &Sdonf?
u0jrdK\e,fwiG f ol-uD;ydik af us;vuf 93 ydik &f o
dS nf?
u0jrdK\e,f. ta&S\buftusqHk; ae7mwpfae7mjzpf
onfh oefqdyf7GmrSm yifv,furf;ESihf uyfvsuf&Sdae
onf? xk7d mG onfh oxHck &dik rf S usKu
d x
f ;D 7d;k awmif/ au
vmo awmifrsm;ESifh rsuEf mS csi;f qdik f wnfv
h su&f o
dS nf?
u0jrdK\e,f wpfcGifvHk;rSm ajrjyef\ uGif;jzpfI pyg;t
-uD;tus,f pdu
k yf sK;d onf? u0jrdK\e,frmS ppfawmif;jrpf
ESifh yJc;l jrpft-um;wGiw
f nf&o
dS nf? yifv,furf;ajcESifh
eD;uyfomG ;aom ae7mrsm;wGif qm;toift
h wifh csuf
vkyo
f nf? u0jrKd \rS vG,t
f w
d Ef iS fh csnv
f ckH snrf sm; xGuI
f
u0vG,ftdwfudk vlodrsm;onf?
u0gvrdkif; ? ?uBmOD; tpydik ;f wGif aA'ifusr;f *ef
rsm;Y tvGefurf;usifwwfajrmufaom u0gvrdkif;
trnfwiG o
f nfh ykCKd vf wpfO;D ay:xGe;f cJ.
h ? olonf
eQwfusr;f aAifusr;f wk\dwiG f wpfzufurf;cyf wwf
ajrmufaom Nd0d< 7aoh-uD; 0ifpm;onf[kqdk.?
u0gvrdik ;f .ynmpGr;f udk pHpk rf;tHah omiSg od-um;
rif;onf vl.toGijf zihf vl\jynfo\dq
k if;oufvmI ,ck
tcsed Yf od-um;rif;onf tb,ft7yfwiG f &So
d enf;[k
u0gvrdik ;f tm;ar;.? u0gvrdik ;f onf aocsmusepGm
wGufcsufjyD;aemuf od-um;rif;onf vl\jynfwGif&Sd
a-umif;/ toifyifjzpfa-umif; a[m-um;avv~if
rsm;pGmESpaf xmif;tm;7&Sad vonf?
wpf7aH 7mtcg tmoDrnfaom jAmrif;ESio
fh -d um;
rif;wk\donf aA'ifqidk 7f m jyemwpfct
k wGuf tjiif;
jzpfymG ;-u7m/ aemufq;kH Yvl\jynfrS u0gvrdik ;f q7m.
tqH;k tjzwfukd cH,jl yD;aomf Edik o
f u
l &H;= olukd OD;acgif;
jzwfpwrf;[k oabmwlnD-uonf? u0gvrdkif;u
od-um;rif;. t,ltq rSeu
f efa-umif; tqH;k tjzwf
ay;vdu
k .
f ? od\kaomf od-um;rif;u jAmrif;.OD;acgif;
udk rjzwfvakd oma-umif/h jAmrif;u t"d}mefjyKvsuf
rdr.
d OD;acgif;udk jywfap.?
xkt
d cg od-um;rif;onf jAm-uD;.ud,
k w
f iG f wyf
qif7eftwGuf ajrmuft7yfrmS awG\aom oW0gwpfO;D
. OD;acgif;udak qmif,cl 7hJ ef u0gvrdik ;f tm; ajym-um;
onf? u0gvrdik ;f onf yd*v
qif.OD;acgif;ud,
k I
l od

-um;rif;tm;ay;7mY od-um;rif;onfewfa7pifzsef;I
jAmrif;. ud,
k w
f iG f wyfqifvu
kd af omtcg r[mydJ
ewf jzpfvmonf [kqo
kd nf? r[mydu
J m; ewf-uD;
ig;yg;tygt0ifwnf;?
jAm-uD;.OD;acgif;udk ork]7mwGiyf pfaomf a7cef;
ajcmufrnf?ajrjyifwiG f ypfaomf wpfavmuvH;k rD;[ke;f
[kef; avmifusGrf;rnf? xdka-umifh od-um;rif;onf
ajymU/ 7umtp &Sdaom ewforD;ckepfazmftm;
jAm-uD;. OD;acgif;udt
k vSnu
hf s ayG\csDxm;aponf?
ewforD;wpfO;D vufrS wpfO;D od\k ajymif;vJaG y;aom um
vrSm vlwkd\ta7twGuftm;jzifh wpfESpf jynfhajrmuf
aomtcsed Ef iS fh nDr~avonf? xko
d \kdajymif;vFaJ y;onfukd
oU7mZf OD;acgif;ajymif;onf[k ac:prSwjf yKum twm
o-ueyf rJG sm;usif;ya-umif; az:jyxm;onf?
Tta-umif;jcif;7mrSm usr;f -u;D usr;f cdik w
f \dw
k iG f rvm
&Sad cs? a&S;pum;tjzpf tqihq
f ifh rSwo
f m; ajymqdjk cif;
omjzpfonf? od\7k mwGif oH'}d o-ue u
f sr;f / pum;jyifopf/
o-uefvuf&dk;aemufqufwGJponfwkd\Y u0gvrdkif;
wGucf suef nf;[lI wGuef nf;wpfrsK;d awG\Eidk af vonf?
uD7jynfe,f ? ?uD7jynfe,fonf tdN,
d Edik if H
. taemufajrmufzuf [dr0Mmawmifwef;a'owGif
wnf&I
dS awmifxx
l yfonfjh yif awmifxyd af wmifxw
G f
wk\drmS ESi;f rsm;zH;k tkyv
f suf &So
d nf? uD7 jynfe,frmS
tdN,
d Edik if .
H taemufajrmufbuf wHcg;aygufEiS fh quf
pyfaeonfjh yif wdbufjynf/ qdAk ,
D ufEikd if /H Oa7mywdu
k f
ta&S\yikd ;f a'owd\kEiS v
fh nf; ul;vl;qufq7H ef vG,o
f jzifh
yx0D0ift7vnf;aumif;/ Edik if aH 7;t7vnf;aumif;/ t
xl;ta7;ygaom jynfe,fjzpfonf? xdjk ynfe,fukd a&S;t
cgu [dNLrif;rsm;ESihfrGwfpvifrif;rsm; Edkif7mEdkif7m
tkypf ;kd cJ-h uonf? 1586 ckEpS w
f iG f r*db
k 7k if tUAg.vuf
atmufo\kd usa7mufco
Jh nf? 1842 ckEpS w
f iG f tR7pfqm
pmcsKyft7 uD7jynfe,fudk *lvyfqif;.vufodk\
tyfvu
kd o
f nf? xkrd pS Iaemufq;kH pd;k pHaom r[m7mZm
qm[7Dqif;vufxuftxd om;pOfajr;quf tkypf ;kd cJh
-uonf? odk\aomf jAdwdo~tpdk;7wkd\. -oZmvFrf;rdk;r=
ruif;onfhtjyif tdNd,bk7ifcHcsKyfESihfvnf; toifh
twifh qufq7H avonf?
xkjd ynfe,f. v~Kd ajrmifacsmufurf;yg;-uD;rsm;/ csKid hf
0Sr;f vGijf yif-uD;rsm;ESifh pdr;f pdak om opfawm-uD;rsm;rSm
-unfEl;zG,faumif;aom&=cif;-uD;rsm; jzpf-uonf?
tdNKjrpfEiS fh ,if;.vufwufrsm; jzwfoef;pD;qif;ojzifh

146

www.foreverspace.com.m

uD7jynfe,f

ul;oef;a7mif;0,fa7;Y tcsuftjcmjzpfaom uD7jynfe,f.jrdK\awmf q7De*g

jrpf0rS ;f wpfav~mufY ajr-oZm aumif;rGeo


f nf? uD
7jynfe,f.tus,t
f 0ef;rSm pwk7ef;rdik af ygif; 82258
cef\&SdI 1950jynfhESpfoef;acgifpm7if;cef\rSef;ajct7
vlOD;a7 43^0000cef\r~&Sdonf? jrdK\awmfrSm q7De*g
jzpfI vlOD;a7 2 odef; ^axmifausmfr~ rDSwif;aexkdif
aom -uD;us,fpnfum;onfh jrdK\-uD;jzpfonf?
uD7jynfe,fwGif atmufwdkbmvrS rwfv
txdEiS ;f rsm;uswwfonf? aEGO;D aygufvrsm;wGif rd;k rsm;
pGm7GmoGe;f avh&o
dS nf? 7moDOwkrmS tyltat;r~w nD
nGwfI usef;rma7;twGuf oihfavsmfonf? vSyom
,maom &=cif;rsm;a-umihf if;/ r~wnDnw
G af om 7moD
Owka-umifh if;/ uD7jynfe,fo\kd Oa7mywdu
k o
f m; rsm;
ESiv
fh cl sr;f omwk\d trsm;tjym;yif oGm;a7muf tyef;ajz
avh&-dS uonf? xdt
k a-umif;rsm;a-umifh uD7 jynfe,f
udk aysmfp7mcsKdifh0Srf;[lIvnf;aumif;/ tdNd,-u
iSef;ewfbHkeef;[lIvnf;aumif; ac:a0:-uonf?
jynfe,ftwGi;f wGif rGwpf vifO;D a7rSm trsm;qH;k jzpf
I [dNLt,l0g'/ Ak<t,l0g'ESihf qpft,l0g'Dw\dkvnf;
&Sd-uonf? tkyfcsKyfa7;zufwGifum; [dNLrsm;-uD;pdk;
onf? qefpyg;/ ESpH m;ajymif;/ rka,m/ &S7rD efEiS o
fh pfo;D
0vHrsm; pdkufysKd;jzpfxGef;onf? xGufukefrsm;teuf
a&SmapmifrSm uBmwGif ausmfapmcJhonf? 18^0 jynfh

ESpf jyifopfy7yf&Sm;ppfyGJa-umifhtiwfab; qdkuf


cJ7h m a&Smapmifvyk if ef;udk t-uD;tus,f xdcu
kd cf ahJ v
onf? odk\aomfaumfaZmvkyfief;jzihf tpm;xkd;vkyf
udkifcJh-uonf?,cktcg uD7jynfe,fwGif ydk;xnf
vyfief;rSm wdk;wufvsuf&Sdonf? yef;yk/ aiGxnfESifh
pULvkyif ef;rsm;vnf; awG\Eidk o
f nf?
uD7vlrsKd;wkd\onf tEkynm7yfrsm;wGif 0goem
xHI
k a&S;a[mif;tEkynm7yfrsm;udk az:xkwjf cif;/ xde;f
odr;f jcif;rsm;jyK-uonf? a&S;&d;k oDcsif;rsm;udv
k nf; ESpf
jcdKupf mG oDqw
kd wf-uonf? 1945 ckEpS cf ef\u tEkynm
aumvdyfausmif; 4 ausmif;ESihf ta&S\wkdif;ynmaum
vdyfausmif;rsm; zGihfvSpfcJhonf?wUodkvfusmif;-uD;
udrk l 1949 ckEpS w
f iG f wnfaxmifziG v
fh pS cf ahJ vonf?
,cifu tdN,
d Edik if [
H w
k iG cf ahJ om Edik if -H uD;udk yguP
wefEikd if EH iS fh tdN,
d Edik if [
H k cGjJ cm;owfrw
S f vdu
k jf y;D aemuf
xkEd pS Ef idk if pH vH;k uyif uD7jynfe,fukd rdrw
d \kdEikd if w
H iG ;f
odk\odrf;oGif;vdk-uonf? jynfe,fom;tcsKd\u tdNd,
ESifh tcsK\duyguPwefEiS yfh al ygif;vd-k uonf?
194^ ckEpS w
f iG f jynfe,fwiG ;f qlyrl r= sm; pwifvmcJh
onf? taemufajrmuf e,fjcm;t7yfrS rGwpf vifrsm;
onf jynfe,fwiG ;f &Sd rGwpf vifrsm;udk uln7D ef[k t
a-umif;jyvsuf csi;f eif;0ifa7muf -uonf? xdak emuf

147

www.foreverspace.com.m

uD7jynfe,f

uD7jynfe,fY vlrsKd;pHkawG\7aom qyife*gjrdK\7Sd uBmausmf7SmvDrmO,smOf

vk,ufowfjzwf zsufqD;jcif;rsm;jyK-uonf? aemuf


qH;k q7De*gjrdK\awmfuykd if xdyg;rnfv
h Q+mrsm; xif
&Sm;vmaomtcg xkEd pS f atmufwb
dk mv 2^7ufae\wiG f
tdNd,EkdifiHESihfyl;aygif;vdkufa-umif; a-unmI r[m
7mZm apmfbGm;onf *sRL;e,fodk\ wdrf;a&Smifaeav
onf? xdkaemuf uD7 jynfe,f.vHkjcHKa7;twGuf
tdN,
d wyfrawmfu wm0ef,I
l umuG,f apmifah &Smuf
cJo
h nf? xkt
d awmtwGi;f tdN,
d udk vkv
d m;aom tP
vrf t,l0g'Dorm; &Sw
d rf [mruft'lvm acgif;aqmif
I tkyfcsKyfcJh.? wpfzef yguPwefESihf yl;aygif;vdkol
qm'gr[mruftAD 7m[ifu tZwfuD7tpd;k 7tzG\Jukd
pifjyKd if zG\Jpnf;avonf? od\kjzifh e,fjcm;a'owGif tdN,
d
wyfrawmfESifh usL;ausmfolwkd\ wdkufcdkufr=rsm; quf
vufjzpfymG ;-uonf? Tod\k usL;ausmfapmfum;jcif;jyK
olw\dk rmS yguPweftpd;k 7ESifh tquftoG,rf uif;[k
uD7tpd;k 7ESifh tdN,
d tpd;k 7wk\du pGypf cJG o
hJ nf? 1948
ck Zefe0g7DvwGit
f Nd ,
d tpd;k 7u TudPudk ukvorCvHk
jcHKa7;aumifpo
D \dk wkid w
f ef;wifjycJo
h nf? ukvorCrS
ykCKd vf 5 OD;yg0ifaom pHpk rf;a7;tzG\Jwpfcu
k kd apvFwcf hJ
avonf? ukvorC.-udK;pm;csujf zifh ypfcwfr7= yfpJ
a7;udk 'DZifbm 31 7ufae\rSpI yguPwef/ tdNd,
ESpEf ikd if pH vH;k uyif vdu
k ef mvufc-H uonf? od\kaomf t

jcm;usef&adS om jyemrsm;um; rjyD;jywfao;acs?


194849 ckEpS w
f iG f uD7jynfe,fY v,f,majr
jyKjyifajymif;vJa7;twGuf v,fajr 22{u cGJxufydk
rdyk ikd q
f ikd af om ajrydik &f iS w
f \dk.v,fajrudk odr;f ,lI xGef
,ufpu
kd yf sK;d olppfppfw\kdtm;om a0iSay;7ef pDrx
H m;
avonf? TudPESipfh yfvsO;f I r[m7mZmapmfbmG ;-u;D ESifh
0ef-uD;csKyf&Sdwft'lvmwkd\ oabmuGJvGJ-u7um;
apmfbmG ;-uD;onf bHb
k ikd jf rdK\o\kd xGucf mG oGm;avonf?
1952 ck Ed0k ifbmvwGif uD7jynfe,fY tpOftvm
t7 apmbGm;tkyfcsKyfr=pHepfudk y,fzsufI jynfe,f
OU}udk 5 ESpw
f pf-udrf a7G;aumufwifajr|muf7ef wdik ;f
jyKjynfjyKvFwaf wmfu qH;k jzwfcahJ vonf? yxrqH;k t
-udrf jynfe,fOU}tjzpf a7Gaumufwifajr|mufjcif;cH7
olrmS wdik ;f jynfrx
S u
G cf mG oGm;aom r[m7mZmapmfbmG ;
-u;D .om; touf 21 ESpo
f m&Sad o;onhf um7efqif;jzpf
onf? 1953ck -o*kwv
f 9 7ufae\wiG f 0ef-uD;csKy&f w
dS f
t'lvmESifh taygif;ygwpfpw
k \dk onf uD7jynftm;
oD;jcm;vGwv
f yfaom Edik if t
H jzpf xlaxmif7ef-udK;pm;
onf[lIvnf;aumif;/ jyifyvufeufEkdifiH-uD;rsm;.
-oZmukcd ,
H 7l ef -uHpnfonf[I
l vnf;aumif; pGypf zJG rf;
qD;cH-u7ojzihf ygwDtiftm; taumif;qH;k jzpfol Auf&DS
*lvrfr[mrufu tpd;k 7tzG\o
J pfukd zG\pJ nf;vdu
k af vonf?

148

www.foreverspace.com.m

uomc&kid f

uomjrdK\

uD7jyemudk aq;at;pGm ajz&Sif;Edkif7ef tdNd,


0ef-uD;csKyfae&l;ESihf yguPwef 0ef-uD;csKyfr[mruf
tvDw\kd r-umc+awG\qakH qG;aEG;cJ-h uonf? uD70ef
-uD;csKyftzrf;cH7jyD;aemuf 0ef-uD;csKyfESpfOD;wkd\onf
e,l;a'vDjrdK\Y awG\qakH qG;aEG-ujyefao;onf? aqG;aEG;
r=rsm;tjyD; 1953 ckpufwifbmv 217ufae\wiG f aus
nmcsufwpfapmifukd yl;wGx
J w
k af 0cJo
h nf? xkad usnm
csuw
f iG f uD7jynfe,f tkycf sKyaf 7;udk vvlxq
k NyGjJ zihf
qHk;jzwf7ef oabmwl-uonfhtjyif/ qNay;yGJ -uD;
-uyfa7; t7m&Su
d kd 1954 ck {jyv
D ukew
f iG f cef\tyfrnf[k
az:jyxm;avonf?
uomc&dkif ? ?uomc&dik o
f nf txufjrefrmjynf
ppfuikd ;f wdik ;f tygt0ifjzpf.? c&dik .
f tus,t
f 0ef;rSm
pwk7ef;rdkifaygif; 5941 &Sdonfh teuf/ pwk7ef;rdkif
3^00 cef\rmS a&S;uoD;jcm;e,f jzpfcahJ om 0ef;odek ,f
jzpfonf? t*vyd w
f \dk txurefrmjynfukd odr;f ,lonfh
tcg/ 0ef;odkapmfbGm; ykefuejcm;em;7m t*vdyftpdk;
7uESdrfeif;atmifjrifcJhI 0ef;odke,fudkodrf;,ljyD;v~if
1890 jynfEh pS w
f iG f uomc&dik t
f wGi;f ok\d oGwo
f iG ;f cJah v
onf? 1920 jynfEh pS w
f iG f a&S;u yWjrm;ausmufwiG ;f
c&dik [
f ak c:aom rd;k ukwef ,fuv
kd nf; uomc&dik t
f wGi;f
ok\dxnfo
h iG ;f cJ.
h ? od\kaomf rd;k ukwef ,fukd 'kw,
d uBm
ppfjyD;aomtcg a7Fbckd &dik f twGi;f od\k ajymif;vJ xnfh
oGi;f cJah vonf?
uomc&dik .
f ajrmufbufwiG f Aef;armfc&dik Ef iS fh jrpf
-u;D em;c&dik /f awmifbufwiG f a7Fbckd &dik Ef iS fh taemufbuf
wGif txufcsif;wGif;c&dkifwdk\ &Sdavonf?
uomc&dik u
f kd jzwfoef;aeaomawmifwef; 3 ckrmS
rif;0H/ *ef\a*gESifh rSeu
f if;awmifwef;wk\d jzpf.? xkad wmif
wef; oHk;ckonf {7m0wDjrpf/ rJZmjrpfESihfrl;jrpfwdk\.
t-um;Y wnf&adS vonf? rif;0Hawmifwef;rSm ayaygif;
1500rS 2000 txdjrifhIawmifESihfajrmufwef;vsuf
a&S;uomc&dkifESihf a&S;0ef;odke,fwkd\udk ydkif;jcm;vsuf
&S.
d ? *ef\a*gawmifwef;rSm ajrmufbufrS qif;vmI
xD;csKid jhf rdK\teD; {7m0wDjrpfurf;ay:&Sd jrode;f wefb7k m;
wGif qH;k onf? *ef\a*gawmifwef;. tjrifq
h ;kH awmif
xdyrf mS ay 4400 jrihaf omfvnf; awmifwef;wpfcv
k ;kH rSm
ysrf;r~ay 500rS 2000 twGif;omjrihfavonf? rSef
uif;awmifwef;rSm 0ef;odek ,fbufwiG f &SI
d ay 5450
jrihaf om rdik ;f oHak wmifxyd rf mS tjrihq
f ;kH jzpf.? uom
c&dik t
f wGi;f xif&mS ;aomjrpfrsm;rSm {7m0wDjrpf/ rJZmjrpf/

a7FvjD rpf/ a'gif; ,l;jrpfEiS fh rl;jrpfw\djk zpf-u.? a'gif;,;l


jrpfum; jrpfyifjzpfaomfvnf; a'gif;,l;acsmif;[k wGiI
f
rl;jrpfxo
J \kdp;D 0ifonf?
uomc&dkif. tv,favmuf ebm;teD;wGif t
vsm; 3rdik /f teHwpfridk cf ef\us,af om tif;awmf&o
dS nf?
xkt
d if;wGif wHigvkyif ef;wGiu
f s,I
f {7m0wDjrpfurf;
wpfav~mufwiG v
f nf; wHigvkyif ef; tenf;i,fpD &Sad v
onf?
uomc&dik o
f nf ajratmuftzd;k wef wGi;f xGuyf Pnf;
rsm;jzifh -uG,f0.? 0ef;odke,fbufwGif a7F/ a-u;eD/
oHESihf cJxGufonf? armfEdkif/ armfcg;/ uAg;/ em;/
armf[ikd ;f / armfciG /f armftif;/ refpED iS fh qHak wmwpf0u
kd w
f iG f
&Sdaomacsmif;rsm;rSa7FESihf armfvl;teD;rS ausmufpdrf;
xGuo
f nf?
uomc&dik .
f vlO;D a7rSm aemufq;kH cef\reS ;f ajc oef;
acgifpm7if;t7 241422 r~&.
dS ? vlO;D a7 wpf0ufcef\
rSm jrefrmvlrsK;d jzpfI usew
f pf0ufrmS &Sr;f ESifh ouf(vG)D
vlrsK;d rsm;jzpf-uonf? c&dik .
f t"duvkyif ef;rSm v,f
,m pdu
k yf sK;d a7;jzpfI qefpyg;tajrmuftjrm;pdu
k o
f nf?
awmifuek ;f a'owk\d Y vufzuf/ 0g*Gr;f ESifh ESr;f pdu
k yf sK;d
-u.? opfawmxlxyfI usGef;/ ysOf;uwkd;/ ,rae
paom tzd;k wefopfrsm;vnf; xGuaf vonf?
uomc&dik t
f wGi;f &Sd wefc;kd -uD;bk7m;ESifh apwDrsm;rSm
uomjrdK\&Sd jrapwD/ a7F*l-uD;apwDESihf tv,f7Gm (rdk;
wm;) .ta&S\ajrmuf {7m0wD jrpfurf;ay:&Sd tdik w
f vl;
apwD wk\djzpf-uonf? *ef\a*gawmifwef;tpGeYf wnf
xm;aom jrodef;wefapwDrSm xif&Sm;.? xD;csKdifhjrdK\
wGif a&S;jref rmrif;rsm;vufxuf w&kwpf pfonfrsm;
wyfpGJpOfu wnfcJhaom jrdK\&dk;ysuf-uD;rSm orkdif;wGif
xif&mS ;avonf?
uomc&dik u
f u
kd om/ tif;awmf/ xD;csKid /fh Aef;armuf/
aumvif;/ yifv,fb;l ESifh 0ef;odjk rdK\e,f ^e,fcI
JG tkyf
csKyf avonf?
uomjrKd \ ? ?uomc&dik f tpd;k 7Xme toD;oD;wk\d.A[dk
&Hk;pdkuf7m jrdK\-uD;jzpfaomuomjrdK\onf {7m0wDjrpf
taemufbufurf;ay:wGif wnf&SdI jrpfa-umif;qdyf
urf;jrdK\wpfjrdK\ jzpfonf? xkjd yif ppfuikd ;f jrpf-uD;em;rD;7
xm;vrf;onf ebm;rSwqif/h rD;7xm;vrf;cGjJ zihf uom
j rdK\EiS fh qufo,
G f vsu&f adS oma-umifh pnfum;avonf?
jrdK\. tus,f t0ef;rSm 488 {ujzpfI 1953 ckESpf
oef;acgifpm7if;t7 vlOD;a7 76487JXmem/ aq;&Hk/

149

www.foreverspace.com.m

t*veforkdif;Y xif7Sm;cJhaom uefwmAm7DuoD'7,fbk7m;7Sdckd;ausmif;-uD;

aps;/ pmwdkuf/ a-u;eef;&Hk/ AdkvfwJ/ opfodkavSmif


7mXmeESihf tusOf;axmif-uD;rsm; &Sdonf?
uomjrdK\ v,fwiG f xif&mS ;aom jrapwDb7k m; wnf&dS
I jrdK\. ajrmufyikd ;f ESiafh wmifyikd ;f udk cGjJ cm;xm;.? jrap
wDrmS oD7"d Rmaomurif;w7m;-uD; wnfcahJ omapwD
rsm;wGif tygt0ifjzpfonf[k qk-d uonf? ajrmufyikd ;f Y
bd;k awmfb7k m; wnfcahJ om a7F*-l uD;apwD&adS vonf?
uoD'7,fb7k m;&Scd ;kd ausmif; ? ?tv,facwf tpqD
wGif Oa7mywdkuf&Sd EdkifiHrsm;Y bmoma7;udk rsm;pGm
tav;tjrwf jyKcJ-h uonf? xkad cwftcgu vufwif
pmaywwfajrmufaom A7if*sD*kd+f;0ifbkef;-uD;rsm;
ESihf vlynm&Sdrsm;onfc7pf,efw7m;pmaywkd\udk
a[majym-uavonf? vltrsm;ESihf oufqdkifaom
omoema7;qdik 7f m ausmif;rsm;udk wnfaqmuf-u7mY
jrdK\jyjynf7mG vnf; usufoa7&S/d bmoma7;udv
k nf;&dk
aoudik ;f &di= ;f 7ma7mufapjcif;iSg/ tjrifq
h ;kH tay:vGiq
f ;kH
jzpfaom taqmufttkrH sm;ukd aqmufvyk cf -hJ uonf?
jrefrmEdik if w
H iG f jrdK\jyjynf7mG . usuo
f a7aqmiftjzpf
jrdK\OD;7GmOD;Y a7Fa7mifwajymifajymif awmufyaom
ausmif;uef bk7m; apwDyx
k ;dk ponhf omoema7;qdik 7f m
taqmufttHrk sm; aqmufvyk w
f nfxm;-uouJo
h \kdyif

taqmuftODrsm;udk txl; aumif;rGev


f yS atmif okcrk
ynmvuf7mrsm;jzifjh c,fv,frrG ;f rHxm;onf?
uoD'7,fb7k m; &Scd ;dk ausmif;-uD;rsm;udk jrihrf m;pGm
aqmufvyk af vh&jdS cif;rSm bmoma7;udk txGwt
f xdyf
ok\d wifxm;jcif;yifjzpfI xdb
k 7k m;ausmif;rsm;Y aexdik f
-uaom bkef;-uD;rsm;udk tjrifhjrwfqHk; ykCdKvfrsm;[k
todtrSwjf yKxm;onfvnf; rnfayonf?
xko
d \dk jrifrh m;cef\nm;aombk7m;&Scd ;kd ausmif;-uD;rsm;
udk wnfaqmuf7mwGif a*ghoAdou
k m vuf7mrsm;rSm
rsm;pGm tzk;d wefI acwfpm;cJ-h uonf? tb,fah -umifh
qdak omf a*ghoyHpk w
H iG f aygif;trsK;d rsK;d cH;k tpdypf yd cf u
H m
taqmufttHkudk vdkoavmuftjrifhtxd cdkifcHhpGm
aqmufvkyfEkdifaoma-umifh jzpfonf? jrihfrm;aom
aqmifysHrsm;wGif jywif;wHcg;&Snf-uD;rsm; xm;&Sdjcif;
a-umifh taqmufttH.
k twGi;f bufo\dk tvif;a7mif
vHak vmufpmG 0ifEidk &f rkH u/ xkjd ywif;&Sn-f u;D rsm;udk a7mif
pHrk eS rf sm;jzihf jc,fv,fxm;jyefojzihf usuo
f a7zG\jH zKd ;vSay
onf? jywif;rS 7mifpHkrSefwkd\. ta7mifonf twGif;
aqmif rsm;udyk g awmufajymifxeG ;f vif;aponf? yHo
k
!meftrsK;d rsK;d jzihf uoD'7,f bk7m;&Scd ;kd ausmif;-uD;rsm;
udk wnfaqmufcJh-uaomfvnf; a*ghoyHkpHrSmyif7if;
jzpfonf?

150

www.foreverspace.com.m

uoD'7,fb7k m;7Sad usmif;

uopfyif

Oa7mywdu
k w
f pfciG &f dS xif&mS ;aom uoD'7,fb7k m;&Scd ;dk
ausmif;-uD;rsm;. tqiftjyif taetxm;rSm 3 rsKd;
&Sdonf? yxrtrsKd;rSm jrihfrm;aom trdk;csGef-uD;rsm;
jzifh aqmufvyk o
f nhf a&S;bk7m;&Scd ;kd ausmif;-uD;rsm;jzpfI
'kw,
d trsK;d rSm tEkpw
d v
f uf7mrsm;jzihf rGr;f rHxm;onfh
yHpk H jzpfjyD;v~if twGi;f bufYvnf;aumif;/ tjyifzufY
vnf;aumif; vSyqef;-u,faom yef;-uG &kyv
f ;kH -uGrsm;
jzifh wefqmqifxm;avonf? wwd,trsK;d rSm ausmuf
wdik pf u
kd x
f o
l uJo
h \kd ao;ao;oG,o
f ,
G Ef iS fh rm;rm;rwfrwf
wnfaeaom yHpk jH zpfonf? t*vefjynf uefwmAg7DuoD
'7,fb7k m; &Scd ;dk ausmif;-uD;rSm xdt
k rsK;d tpm;yifjzpf.?
jyifopfEidk if H 7dr;f jrdK\&dS uoD'7,f bk7m;&Scd ;kd ausmif;
-uD;udv
k nf; a*ghoyHpk jH zifh wnfaqmufc-hJ uonf? xkb
d k
7m; &Scd ;dk ausmif;-uD;rSm yxruBmppf jzpfpOfu *smref
wk\d.tajrmufqefrsm; xdreS o
f jzift
h awmftwef ysuf
pD;oGm;7m ppfjyD;aomtcg xyfrH jyifqif7avonf?
xyfrH jyifqif7mwGif rlva*ghovuf7mudk rysuaf p7ef
t opfrxGib
f J jyifqifco
hJ jzihf ESpaf ygif;rsm;pGm-umonf?
xdak emuf vltrsm; toH;k jyK7ef jyefvnfziG v
fh pS cf ahJ vonf?
uoD'7,f bk7m;&Scd ;dk ausmif;-uD;rsm;rSm aqmufvyk f
jyD;pD;7ef ESpfaygif;rsm;pGm -umoavmuf t"Gef\&SnfpGm
wnfwHhcdkifjrJ-uayonf?xkda-umifh tv,facwfwGif
trsm;tjym; aqmufvyk cf -hJ uaom uoD'7,f bk7m;
&Scd ;dk ausmif;-uD;rsm;onf ,ckxufwikd f rjydKrysuf wnf
&Sdaejcif;jzpfayonf?xkdbk7m;&Sdcdk;ausmif;-uD;rsm;
wnfaqmufonfh tavhtxrSm tv,facwfuek q
f ;kH
onfwiG f vH;k 0 aysmufu,
G o
f mG ;awmh.? aESmif;acwf
wGif wnfaqmufcahJ om bk7m;&Scd ;dk ausmif;-uD;rsm; rSm
a7mrjrdK\ pdefyDwm uoD'7,f bk7m;&Sdcdk;ausmif;ESihf
vef'efjrdK\ pdefayguoD'7,fbk7m;&Sdcdk;ausmif;-uD;rsm;
jzpfI twwfynm jyefvnfqef;opfacwfjzpfonfh
acwfqef;csdet
f wGi;f ucwfpm;cJah om yHpk rH sm; jzpfav
onf? xkduJhodk\aom taqmufttHk-uD;rsm; aqmuf
vkyfaom tavhtxonf 207mpkESpfqef;pwGif jyef
vnf xGe;f um;vmjyefonf? a7zse;f *d+
k ;f rS vDAgyl;jrdK\
ESifh *D;vzk\djrKd \w\kYd if;/ A7if*s*D +
kd ;f rS 0ufprifpwmjrKd \EiS v
hf D
Agyl;jrdK\w\kdY4if;/ aqmufvyk x
f m;aom uoD'7,fb7k m;
&Scd ;kd ausmif;-uD;rsm;rSm xif&mS ;aom om"ursm;jzpf.?
uopfyif ? ?uopfyifwiG f yifv,fuopf/ a7uopf/
uke;f uopf/ awmifuopfponfjzihf trsK;d rsK;d &S7d m/ ,if;
wkd\teuf yifv,fuopfrSm opf-uD;ckepfyifwGif yg
151

tar7duefEkdifiHe,l;a,mhjrdK\7Sd pdefyufx7pfuoD'7,f

jyifopfEkdifiH7drf;jrdK\7SduoD'7,f

www.foreverspace.com.m

uopfyif

uonf;vlrsKd;

uopf7GufESihftzl;rsm;ukd teD;uyf&kdufjyxm;yHk?

0ifI wm0wom. txdrf;trSwf jzpfojzihf


xif&mS ;aom tyifjzpfavonf?
EG,yf ifjzpfaom uopfrw
S pfyg; useu
f opfrsK;d 0ift
yiftm;vHk;vkdvkdwGif ql;&Sdonf? tjrifhay 40rS 60
txd &Sdaom yifvwfrsKd;jzpf-uI jrefrmEdkifiHtxuf
ydik ;f ESifh atmufyikd ;f rd;k yg;aomopfawmrsm;wGif ayguf
-uonf? odk\aomf a7uopfyifudk weom7Dwdkif;/
aomif7if;e,f/ t7He,fEiS hf yJc;l &d;k rawmifwef;ay:
wGif if;/uke;f uopfukd awmifiel ,fEiS fh yifv,furf;
ajc wpfav~mufwGifif;/ uopfEG,fudk ucsifawmif
rsm;ay:Yif; awG\ 7rsm;onf? uopfyifwkd\onf t
acgufxlyGI ta7mifrSm 0grGJrGJjzpfumywfa-umif;rsm;
xlIaEG7moDwGift&Gufa-uGonfrwf{jyDvtwGif;
eD7Jaom tyGifhrsm; yGifh-uI/ ZGef Zlvdkifvrsm;t
wGif; taphygaom toD;awmifhrsm; oD;-uonf?
uopfom;wkd\.ta7mifrSm jzLonf? yGIaysmhaomf
vnf; awmifhwif;onf? a7ESihfxdaev~if wm&SnfcH
onf? xdka-umihf uopfom;udk a7wefav~mufrsm;/
avSrsm;vkyf7mwGiftoHk;jyKEdkifonf? aoWm&dk;&dk;ESihf
,Ge;f aoWmrsm;/ uav;upm;p7mrsm; jyKvyk 7f mYvnf;
uopf om;udk toH;k jyKEdik I
f ysOfvnf;cGEJ ikd o
f nf? a7
uopfrSm ayghyg;I tawmftoifh wm&SnfcHojzihf
txufygyPnf;rsm;tjyif "g;tdr/f vSpH yG t
f rd rf sm;vnf;
jyKvkyEf ikd o
f nf? tdN,
d Edik if YH zefcsuv
f yk if ef;/ om;a7
e,fvyk if ef;/ qyfjymvkyif ef; ponfw\dw
k iG t
f oH;k jyK7aom
yg;vtufac: ydw
k ufq,
D rf umAGeef w
d "f gwfqm;jym
wpfrsK;d udk tyif trsK;d rsK;d rS xkw,
f 7l &S7d m uopfyifrsm;rS
vnf; xkdjymudk xkwf,l-uavonf?

xkrd w
S pfyg; yifv,fuopfyif. tacgufukd tzsm;a7m
*gtwGufvnf;aumif; t7Gufudkudk,fay:wGifayguf
aom temtwGufvnf;aumif;/ aq;tjzpfoHk;Edkif
a-umif;od7 onf?
uonf;vlrsKd;? ?jrefrmrif;rsm;vufxuf uwnf;
uyif r+dyl7jynfom;rsm; jrefrmEkdifiHtwGif;o\dk
a7muf&dS aexdik v
f mcJ-h uonf? xdrk +dy7l jynfom;rsm;ESihf
,if;wd\krS qif;oufaygufzGm;vmolwdk\ udkjrefrm
a0g[m7tm;jzif u
h onf; [kac:onf/
ajymqdak om rl7if;bmompum;t7 xdu
k onf;wd\k
rSm ukucD sif;tpk0if csif;vlrsKd;wpfrsKd;rsm; jzpfa-umif;
awG\7onf/ ukuDcsif;tpkudk arax;ESifh csif;&kd;&dk;[k
ESppf ck x
JG m;7m/ uonf;wk\rd mS yXrtpkjzpfaom arax;wd\k
wGif tygt0ifjzpfonf/ arax;rSm r+dy7l jynfom;
wdk\udkac:aom trnfwpfrsKd;yif jzpfonf/ trSeftm;
jzifh r+dy7l jynfEiS hf xdak rax;wd\u
k kd jrefrmwd\u
k uonf;
jynfESifh uonf;vlrsKd;[kyif ac:a0:-uonf?
1931ckEpS f oefaumifpm7if;t7 jrefrmEdik if w
H iG f u
onf;vlrsK;d 6000r~ &Sad -umif;/ ,if;wd\kteuf 4000r~
om uonf;pum;udk ajymqdkEkdifa-umif; od7onf?
uonf;wd\krmS rsm;aomtm;jzifh [dNLt,l0g'Drsm; jzpf
-uonf/ 1500 cef\r~ aom Ak<t,l0g'udk ouf0if,kH
-unf-uonf/ jrefrmEkid if t
H wGi;f olw\kad exdik 7f m tcsuf
tjcma'orSm rMav;c&dik jf zpf xdck &dik w
f iG f uonf;OD;
a7 4500ausmfr~ awG\7onf?
jrefrmEkid if w
H iG ;f ok\d uonf;vlrsKd;wd\k a7muf7v
dS myHk
ordkif; tusOf;rSm atmufygtwdkif;jzpf./ c7pfESpf
1758ck tavmif;bk7m;vufxuf/ 1764 ckEpS f uke;f
abmifqifjzL7Sif rif;w7m;vufxuf/ 1819 ckEpS f b
-u;D awmfvufxufw\kw
d iG f jrefrmwd\ku r+dy7l uonf;
jynfukd wdu
k cf u
kd o
f rd ;f ydu
k -f ujyD; onfah emuf/ r+dy7l u
onf; jynfojl ynfom;trsm;udk jrefrmEkid if o
H \dk ac:aqmif
vmcJh-uonf? ac:aqmifvmolwdk\wGif ykd; xnf7uf
vky7f mY qef;-u,fvyS cufcaJ om tqifrsm;udk ay:
atmif7ufvkyfwwfonfh 7ufuef;ynmonfrsm;/
tmumo o~W7usr;f / eQwfynm/ aA'ifynm/ obif
ynmwd\k wGix
f ;l c`ef-uaom ynmonfrsm;ESihf jrif;pD;
twwfwiG f u`r;f usif -uaom jrif;onfawmfw\kdyg0if
-uonf? TuJo
h \dk xufjrufvaS om vufry= nmokcrk
ynmponfw\kd jzifh rif;r=xrf;Ekid -f uap7ef uke;f abmif
acwfb7k ifw\kdonf xdrk +dy7l uonf;vlrsK;d wd\ktm; ae
jynfawmf w0ku
d jf zpfonfh ,ckrMav;c&dik w
f iG f ae7mcs

152

www.foreverspace.com.m

uonf;vlrsKd;

umusLyGwfyif

xm; cJjh cif;jzpfonf/ avmuDusr;f / eQwfEiS hf aA'ynm


wd\kwiG f xl;c`e-f uaom uonf;ynmonfw\kdrmS bk7if
{u7mZf wd\k. twdik yf ifcH rif;q7mrsm;tjzpf tr=xrf;
7onfh tqifo
h \dyk if wufa7mufc\Jonfuakd wG\7onf?
r+dyl7uonf;vlrsKd;tcsdK\rSm trsKd;jrwfaom
jAm+ tEG,0f ifrsm;jzpf-uonft
h wdik ;f [dNLbm om
0if jAm+rsm; uJo
h \dk tjcm;trsK;d tEG,f tjcm;Zmwf
0ifwdk\u ay;vSLylaZmf-u onfwdk\udk cH,lpm;aomuf
-uonf? jA+tEG,0f ifr[kwaf om uonf;vlrsK;d wd\k
rSmrl txufYqdck ahJ om vufry= nm/ okcrk ynmvkyif ef;
rsm;tjyif v,f,mvkyfudkifjcif; ponfhjzifh touf
arG;0rf;a-umif; -uavonf?
r+dy7l uonf;wd\krmS jrif;pD;twwfwiG f aumif;pGm
u`rf;usif -uonfhtwdkif; ukef;abmifacwftvsif
jrefrmEkid if H upOfu
h 7Jjzpfaecsed rf sm;wGif jrefrmEkid if w
H iG ;f
odk\0ifa7mufum xdyg;wdkufcdkufEkdifcJh-uavonf? okd\
xdyg; wdkufcdkufcJhonfudk wHk\jyefaomtm;jzifh ukef;
abmifacwfwiG f txufYqdck o
hJ nft
h wdik ;f jrefrmwd\ku
oGm;a7mufwdkufcdkufjcif;om jzpfayonf? jrif;onf
ausmw
f \kdom upm;Ekid af om *lvu
D pm;enf;rSm r+dy7l
uonf;jynfrS pIay:aygufco
hJ nf[k tcsK\dynm7Sw
d \kdu
,lq-uonf? tavmif;rif;w7m;-uD; vufxufrpS I
zG\Jpnf;vmcJah om uonf;jrif; wyfrmS oDaygrif;vuf

ukef;abmifcwf uonf;jrif;wyfrS

xuf a7mufonhw
f ikd af tmif wnf7cdS ahJ vonf? oDayg
rif;vuf xufwiG f zG\Jpnf;xm;aom jrefrmwyfrawmf
-u;D . pk-u;D tr=xrf;wGif yg0ifaomjrif;tr x
= rf;wk\w
d iG f
uonf;jrif; wyftiftm;rSm xrf;udk 622jzpfI jrif;
wyf. aemufaxmuftiftm;rSm 6220jzpfa-umif;
od7onf? xdkrSwyg; jrefrmbk7ifvufxufwGif jyef
wrf;&d;k cH7aom 0eftjzpf uonf;0ef wpfO;D udk uonf;
vlrsKd;xJrS cef\xm;onfuakd wG\7onf?
0wfpm;qif,ifyHkrSm tdN,wdkif;om;[dNLrsm;ESifh
qif aomfvnf; jrefrmEkdifiHwGif tae-umjyDjzpfonfh
twkid ;f ud,
k t
f xufyidk ;f wGif jrefrmrsm;uJo
h \dk 0wfqifI
udk,fatmufydkif;wGif 'dkwDudkcg;awmif;usKdufI 0wf
-uonf? tcsK\drmS rl jrefrm wd\kuo
hJ \dyk if 0wfqif-uonf?
rdrw
d \dk. rl7if;bmompum;tjyif jrefrmpum;ukv
d nf;
ajymqdk-uonf/ jrefrmwdk\ESifhtwl qufqHaexdkif-u
aomfvnf; 7yfuu
G af us;&Gmrsm;wGif rdrw
d \kdtpkEiS hf rdrw
d \kd
oD;jcm;aexdik -f uavonf? OD;b&Sif?

umusLyGwfyif ? ?umusKyGwfyifonf ta&S\tdNd,


usGef;pk/ yo~L;usGef;qG,fESifh -opa-w;vD;,m;wdkuf
tylydkif;a'orsm;Y aygufaom opfyifwpfrsKd;jzpfI
jrefrmEdik if w
H iG f jrdwef ,fY awG\7onf? uvefyif [lI
vnf;ac:-uonf?
Ttyif. t7GufrS
aq;zuf0ifonfh um
usKyG w f q D ok d \ r [k w f
umylwDqDudk xkwf,l
7&S d I jref r mEd k i f i H o d k \
yo~L;uG s ef ; qG , f z uf r S
wifoGif; a7mif;csavh&Sd
cJ h o nf ? qD t ajrmuf
trsm;udrk l pvD;AD; uGse;f rS
7&S.
d ?
umusLyGwfqD onf
taiG \ y sH v G , f a om qD
jzpfonf? teH\rSm wm
7yifqDESihf y&kwfa7mpyf
xm;aom teH\uJhodk\jzpf
I tvGefpl;&Sonf? T
qDudk &krufwpfZifa7m
ppfonfawmfwpfOD;
*g(t&d k ; tqpf a 7mif
em) rsm;wG i f v d r f ; 7I
153

www.foreverspace.com.m

umusLyGwyf if

umuG,af 7;0ef-uD;Xme

umusLyGwf7GufESihf tyGihfrsm;?

umv0rf;a7m*gESifh tjcm;a7m*grsm;twGufvnf;
av;n|i;f qD oabmuJo
h \kd toH;k jyK-uonf?
umuG,fa7;0ef-uD;Xme ? ? 1935 ck -o*kwfv 2
7ufae\wGif 1935 ckESpf jrefrmjynftufOya'udk
jAdwo
d ~tpd;k 7u twnfjyKxw
k jf yefco
hJ nf? txl;ta7;
-uD;aom Xmersm;udk tdN,
d Ekid if b
H 7k ifccH sKyf ud,
k w
f ikd f
-uyfr tkyfcsKyfap7ef tm+m tcGihfta7;rsm;udk tyf
ESi;f cJah omfvnf;/ xkOd ya'tyd'k f ^ (1)t7 jrefrmjynf
bk7ifco
H nf jrefrmjynfukd tdN,
d jynf tkycf sKyfa7;e,f
y,fxrJ S cGx
J w
k v
f u
dk af om 193^ ck{jyv
D 1 7ufae\rpS I
wm0efcH tkyfcsKyfcJhavonf? xkdae\Yyif umuG,fa7;
Xmeudk twGi;f 0efrsm;&H;k wGif zGiv
hf pS cf o
hJ nf?
tjcm;Xmersm;wGif jrefrmtrsKd;om;rsm;udk 0ef-uD;
rsm; cef\tyfI-uD;-uyfpDrH cef\cGJapcJhaomfvnf; ta7;
-uD;aom umuG,fa7;XmewGifrl jrefrmtrsKd;om;
0ef-uD; rcef\b/J bk7ifcH twdik yf ifct
H 7m&Srd sm;udk jrefrm
jynf tufOya' tykd'f ^ (2)t7/ 3 a,mufxuf
rrsm;cef\I bk7ifcu
H ,
kd w
f ikd f pDrcH ef\ct
JG yk cf sKycf ahJ vonf?
bk7ifcHucef\xm;aom xkdtwdkifyifcHt7m&Sd-uD;rsm;

rSm rsm;aomtm;jzifh jAdwdo~tpdk;7. oPmawmfudk


txl;umuG,fapmifha&Smufaom tdNd,ydnmOfcH
0efxrf;tzG\J0if tdik pf t
D uf(p)t7m&S-d uD;rsm;om jzpf.?
trnftm;jzifh umuG,fa7;Xme[k ac:aomfvnf;
xdkXmewGif pDrHcef\cGJcJhaom vkyfief;rsm;rSm wdkif;jynf
umuG,fa7;/ c7pf,ef*dk+f;rsm;tkyfcsKyfa7;/ &Srf;apmf
bGm;rsm;e,fy,f/ 7cdkifawmif&dk;a'o/ csif;awmifrsm;
a'o/ ucsifawmifwef;a'orsm;/ qGerf 7a'o/ -wd*H
e,fa'o/ txufcsif;wGif; ajrmufbuf [l;aumif;
awmif-um;a'o/ oHviG ef ,fw\dkEiS fh tjcm; rzG\H jzdK;ao;
aomvlrsKd;rsm; aexdkifaoma'orsm; tkyfcsKyfa7;/
aiGa7;a-u;a7/ '*g;ESihfaiGpULrsm;xkwfvkyfa7;/
Edik if aH 7;ESifh jrefrmEdik if t
H wGi;f &Sd jrefrmjynftpk;d 7u tkyf
csKyfjcif; rjyKEdik af o;aom a'orsm;ESifh qufqaH 7;rsm;
yg0ifavonf?
jAdwdo~tifydkif,m0if wkdif;jynftoD;oD;ESihf quf
qHa7;vGwfvyfaomtjcm;wkdif;jynfrsm;ESifhqufqH
a7;tm+mrsm;udkrl jAdwdo~bk7ifhtpdk;7u wkduf&dkuf
pDrcH ef\caJG vonf?
txufyg az:jycJhonfh ta7;-uD;aom vkyfief;
rsm;udk bk7ifu,
kd w
f idk f pDrcH ef\ct
JG yk cf sKyf7rnf[k jrefrm
jynftufOya' tydk'f ^(1)t7 jy}mef;xm;cJh
aomfvnf;/ ta7;-uD;aom udP[loa7G\wGifjrefrm
jynfb7k ifcu
H jAdwo
d ~b7k ift
h pd;k &xHo\kd jrefrmjynfqikd f
7m twGi;f 0efxrH w
S pfqihf trde\fawmif;,ljyD;rSom qH;k
jzwfcsufrsm;twdkif; vkdufemaqmif7Guf7avonf?
jrefrmjynfwiG ;f a7;ESio
fh m vH;k 0 oufqikd af om udP
t00wk\dwiG f bk7ifcEH iS fh ol. twkid yf ifct
H 7m&Srd sm;.
axmufcHcsufrsm;udk bk7ifhtpdk;7u rsm;aomtm;jzifh
vkdufavsmcJhonf? tifydkif,mEdkifiHrsm;ESihf tdrfeD;csif;
wkid ;f jynfrsm;od\k *,uf&u
kd af prnfh udPrsm;wGirf l bk7ifh
tpk;d 7oabm twdik ;f pDrcH ef\ccJG o
hJ nf?
umuG,af 7;Xmeqkid 7f m Oya'jy}mef;csuf tqkrd sm;
udk bk7ifcx
H H -uKd wiftrde\frcHbJ vFwaf wmf 27yfv;kH wGif
aqG;aEG;jyKvkyEf ikd cf iG rhf &Sad cs?
jrefrmjynfumuG,af 7;Xmeudk 193^ ck {jyv
D 17uf
ae\rpS wifziG v
hf pS cf ahJ omtcsed Yf jrefrmjynf -unf;wyf
rawmfwiG f ajcvsiw
f yf7if; 4 ck/ t7Hwyf 2ck/ e,fapmifh
t7Hwyf 2ck/ t7m&Sd t7HwyfzGJ\ 1 ck/ e,fjcm;wyf
tenf; i,fEiS fh jrdK\apmifw
h yfw\dk &cdS o
hJ nf?
txufyg wyfrsm;teuf ajcvsifwyf7if;rsm;/ t7H
wyfrsm;ESifh t7m&St
d 7Hwyfz\JGrsm;wGif 0ifa7muftr=xrf;

154

www.foreverspace.com.m

umuG,af 7;0ef-uD;Xme
aom t7m&Sd/ t7mc/H wyfom;rsm;rSm ta7;&Sdu jref
rmjynf e,ferdwu
f dk ausmv
f eG I
f wkid ;f wpfyg;od\k oGm;
a7muftr=xrf; wkdufcdkuf7ef wm0ef,l vufrSwfa7;
xk;d -u7onf? e,fapmifh t7Hwyf/ e,fjcm;wyfrsm;ESifh
jrdK\apmifhwyfrsm;udkrl e,fpyfudkausmfvGefI wdkufcdkuf
7ef trde\fay;Edik cf iG fh r&Sad cs?
ajcvsiw
f yf7if;rsm;wGif awmifwef;a'oom;rsm;udk
t7mcHAdkvfrsm;ESihf ppfom;rsm;tjzpf cef\tyfI jrefrm
vlrsK;d wpfpw
kH pfa,mufurkd ~ cef\tyfjcif;rjyKcahJ cs? olw\dk
ta-umif;jycsufrSm jrefrmvlrsKd;rsm;onf ysif;7djcif;/
pdwfjrefjcif;wkd\a-umifh ppfom;ryDoEkdif[k qdkxm;av
onf? Edik if aH 7; tajctaet7 1939 ckEpS w
f iG f ajcvsif
wyf7if;rsm;wGif jrefrmvlrsKd;rsm;udkvnf; 0ifcGihfay;
rnf[k qH;k jzwf cJ.
h ? od\k aomf 1940 jynfEh pS af vmuf
wGirf S jrefrmvlrsK;d rsm;xJrS qmarmif-uD;udk twkid yf ifcH
t7m&S-d uD;tjzpf cef\xm;jyD;v~i/f jrefrmppfom;rsm;om
yg0ifaomjrefrmwyfpyd f wpfcak vmufukd jyefvnf zGiv
fh pS f
7ef qHk;jzwfcJhI xkdolrsm;udk tjcm; wyf7if;rsm;wGif
vnf; tenf;i,fpDcGJI oGwfoGif; prf;oyfxm;7ef rl
tm;jzihf oabmwlonf? ok\d 7mwGif xdt
k csed Ef iS fh ra&S;
raESmif;Yyif ta&S\zsm;rS*syef\7efonf eD;onfxufeD;
vmojzifh -unf;wyfrawmfukd tjyif;wk;d cs\J7ef qH;k jzwf
jyD;aemuf ppf7w
J yfrsm;/ e,fjcm;wyfrsm;udk wyfrawmf
ajcvsifwyf7if;rsm;zGJ\I 7&SdEkdifor~aom t7m&Sdt7H
wyfz\J0G ifrsm;udk ac:,ljyD;v~if xkw
d yfrsm;wGif t7m&Srd sm;
cef\xm;um weom7Dwidk ;f rS *syef\7efukd ckcaH pcJo
h nf?
jrefrmvlrsKd;wpfOD;udk bk7ifcH. twkdifyifcHt7m&Sd
-uD;tjzpf cef\tyfonfEh pS Yf yif jrefrmjynf taysmw
f rf;
a7wyftzGJ\ESihftaysmfwrf;avwyftzGJ\wdk\udk pwifzGJ\
pnf;cJo
h nf? ok\daomf avwyftzJ\GwiG f av,mOfys[
H I
l
udk,fydkifr&Sdao;bJ a7wyftzGJ\wGifom urf;apmihf
oabmi,fuav; tenf;i,f avmufEiS hf pwifwnf
axmifcahJ vonf?
*syefwyfrawmfEiS fh yl;wGI
J Armhvw
G v
f yfa7; wyfr
awmfonf ,dk;',m;EdkifiHudk jzwfum weom7DrS'v
-urf;0ifvmaoma-umifh 7efuek af ejynfawmf&dS umuG,f
a7;XmeESifhwuG umuG,fa7;wyfzGJ\ toD;toD;wkd\udk
1942 ck azazmf0g7Dv217ufae\wGif arjrdK\rSwpfqihf
tdNd,odk\ ajymif;a7G\oGm;avonf? xkdXmeatmuf&Sd
wyfzGJ\toD;oD;wdk\vnf; z&dkz7JjydKuGJjyD;aomf tcsdK\
wyfom;rsm; wyfAdkvf rsm;rSm tdNd,okd\ygoGm;-uI
tcsK\d rmS rdrw
d \dkae7yfrsm;od\k jyefomG ;aexkid -f uonf?

1942 ck ZGefvtv,favmufwGif umuG,fa7;


Xmeudk tdN,
d jynf qif;rvm;jrdK\wiG f jyefvnfz\JG pnf;
&k;H xkid af vonf? jydKuyJG supf ;D vmaom -unf;wyfz\Jt
G oD;
oD;udkvnf; jyefvnfpkaqmif;jyD;aomf jrefrmjynfokd\
jyef0ifwkdufcdkuf7ef -udK;pm;-ujyefonf? a7wyfESihf
avwyftzGJ\0if t7m&Sd t7mcHrsm;udkrl/ tdNd,a7wyf
ESihf jAdwdo~ bk7ifhavwyfrawmfwkd\wGif toD;toD;
xnho
f iG ;f ay;cJah vonf?
1945 ck rwfvwGif 7efuek af ejynfawmfukd jAdwo
d ~
wyfrsm; jyefvnford ;f ydu
k jf yD;aemuf ppftyk cf sKyfa7;u
tkycf sKyfaecJah oma-umifh umuG,af 7;Xmeudk 1945 ck
Ed0k ifbmv 23 7ufae\wiG f rSom qif;rvm;jrKd \rS 7efuek f
aejynfawmfo\kd ajymif;a7F\cahJ vonf?
jrefrmjynfukd jyefvnford ;f ydu
k jf yD;aemuf 1946 ck
pufwifbmv 28 7ufae\wiG f Edik if aH 7; tajctaerSm
txl; v=y&f mS ;vsuf&adS oma-umifh Adv
k cf sKyfatmifqef;
tm; yxrt-udrf jrefrmvlrsKd; bk7ifcH/ twkdifyifcH
t7m&Sd-uD;tjzpf umuG,fa7;XmewGif cef\tyfcJhav
onf? AdkvfcsKyfatmifqef; umuG,fa7; twkdifyifcH
t7m&S-d uD;tjzpf aqmif7u
G af epOf Edik if jH cm;a7;Xmeudk
cGx
J w
k 7f ef tpDtpOfrsm; jyKvkycf o
hJ nf?
'*g;ESiafh iGpULrsm; xkwv
f yk af 7;udrk l b@ma7;ESifh
tcGefawmf0ef-uD;Xmeodk\ ajymif;jyD;om;jzpfI &Srf;
jynfe,f awmifwef;a'orsm;/ rzGH\jzdK;ao;aome,f
y,frsm; tkycf sKyaf 7;udPrsm;udrk l awmifwef; a'oqdik 7f m
tkycf sKyfa7;Xmeod\k vFt
J yfjyD; jzpfavonf?
umuG,fa7;Xmeonf xkdtcsdefrSpI wkdif;jynfum
uG,af 7;udPrsm;udk vH;k vH;k vsm;vsm; wm0ef,jl yD;v~if
tenf;i,f&adS om c7pf,ef*+
kd ;f tkycf sKyaf 7;udPrsm;udk
qufvufvyk u
f ikd cf o
hJ nf? 194^ck Zlvikd v
f 19 7ufae\
wGif AdkvfcsKyfatmifqef; vkyf-uHjcif;cH7I Adkvfr;csKyf
vufsmudk twkid yf ifcH t7m&S-d uD;tjzpf cef\tyfavonf?
194^ ck 'Zifbmv 24 7ufae\wiG f jrefrmjynf t
aysmfwrf;avwyfESihf taysmfwrf;a7wyf tzGJ\tpnf;
rsm;udk jrefrmavwyfrawmfESihf jrefrma7wyfrawmf
tjzpfodk\ ajymif;jyD;v~if udk,fydkif ppfav,mOfysHrsm;
ESihf oabmrsm;udk0,f,lum pwifzGJ\pnf;cJhavonf?
a7wyfrawmfwGif yxrqHk; tvHwifoabmrSm
,lADtuf (p) ar,k oabm jzpfonf?
1948 ck Z0g7D 47uf we*aEGae\wiG f Edik if aH wmf
tvHudkvFifhwifjyD;aemuf vGwfvyfa7; ausnmonfh
ae\rpS I 1935 ckEpS f jrefrmjynftufOya'onf ouf

155

www.foreverspace.com.m

umuG,af 7;0ef-uD;Xme

umuG,af 7mif

wrf;ukefqHk;cJhjyD;v~if EdkifiHawmfzGJ\pnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya'rsm;udk jy}mef;ausnmcJah vonf?
xdkae\rSpI umuG,fa7;XmewGif EdkifiHawmf umuG,f
a7;udP wpfcw
k nf;udo
k m pDrH cef\ccJG ahJ vonf? jrefrm
-unf;wyfrawmf/jrefrm a7wyfrawmf/ jrefrm avwyfr
awmfrsm;onf yGihfopfpyef;rsm;uJhodk\ iGm;iGm;pGihfpGihf
udk,fhtvH udk,fhwHqdyfrsm;jzifh wvlvl ay:xGufvm
awmhonf? jrefrmhumuG,fa7; wyfrawmf toD;
oD;wk\duv
dk nf; jrefrmhom;aumif; 7wemrsm; OD;pD;jy;D v~if
Edik if aH wmfumuG,af 7;/ wk;d wufa7;/ zG\HjzdK;a7;/ om,m
a7; yef;wkid rf sm;od\ka7mufatmif jrefrmhtvdt
k wdik ;f jyK
jyifcsJ\xGif-uEdkifayawmhonf? jrefrmhom;aumif;7w
emrsm; onfvnf; a&S;a&S;uuJhodk\ jAdwdo~bk7ifhtpdk;
7. tusKd;ukdoma&S;&SKI umuG,f7jcif;udPrsm;rS
usw
G v
f w
G jf yD;jzpf7um; ZmwdaoG; Zmwdrmef wufv~r;f
um trsKd;/ bmom/ omoemrsm;ukd apmifah &Smuf 7ef
wnf;[laom rGejf rwfaom 0W7m;rsm;ukd xrf;aqmif
-u7awmh o nf ? (jref r mh w yf r awmf 7= ? )
jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf zGJ\pnf;tkyfcsKyfykH t
ajccH Oyat7 umuG,af 7;0ef-uD;XmetwGuf vdt
k yf
aom Oyarsm;udk ygvDrefvw
F af wmf 27yfwiG f trsm;
qNt7a7;qGJvsuf pDrHcef\cGJonf? ta7;-uD;aom
udPt7yf7yfrsm;udk wpfO;D wnf;aombk7ifcH trde\ftpm;
tpd;k 70ef-uD;tzG\J o\kd wifI trde\f rsm;udk emcH-uonf?
umuG,fa7;XmetwGuf pDrHcef\cGJ7ef umuG,fa7;
twdik yf ifcH t7m&St
d pm; umuG,af 7;0ef-uD;[lI yxr
t-udraf y:aygufco
hJ nf? ,if;XmeatmufwiG f -unf;
wyfrawmfXmecsKy&f ;kH / a7wyfrawmfXmecsKy&f ;kH / avwyf
rawmf&Hk;rsm; xm;&Sdavonf?
1948ck {jyDv 87ufae\wiG f jrefrmEdik if aH wmfppf&;kH
umuG,af 7;Xme atmufwiG &f adS om XmetoD;toD;wk\d
udk aeom;wus taumiftxnfaz:jyD;v~if ppf&Hk;
tjrJwrf; twGi;f 0efXme[lI trnfajymif; cJah vonf?
umuG,fa7mif ? ?obm0onf awmae wd7>mef
rsm;tm; toufab;tM7m,frSumuG,fEkdifap7ef
,if;wk.
\d taoG;ta7mifEiS fh awm.obm0ta7mifrsm;
udk qifwl,dk;rSm; jzpfavmufatmif zefwD; ay;xm;
onf? ,if;od\k 7efo\l ab;tM7m,frS uif;vGwaf p7ef
obm0u zefwD; ay;xm;aom ta7mifrsm;udk
umuG,af 7mif[I
l od7monf?
tpm&SmxGu-f uonfh iSurf sm;teuf tcsK\donf t

pmjzpfonfh aygufzwfrsm;udk rjrifEdkifavmufatmif


rsupf ad rSmuf-u7jcif;rSm/ obm0u xkad ygufzwfrsm;udk
olw\dk&7dS m opfuikd ;f rsm;. ta7mifEiS w
fh al tmif zefw;D
xm;aoma-umifhyif jzpfonf? ig;rsm;wGif ta-u;
rsm; jymvJv
h hJ &Sad eonfrmS vnf; xdek nf;wlyifjzpfonf?
wpfcgwpf7YH rl obm0uzefw;D ay;onfh ta7mifrsm;
a-umif y if w d 7 d > mef r sm;onf om;aumif r sm;ud k
zrf;,lpm;aomufEikd -f uonf?usm;. ta7mifpif;rsm;
onf awmeuf-uD;xJwGif awm.obm0ta7mifESihf
qifwal eojzifh tcsK\d om;aumifrsm;onf usm;udk vk;H
vH;k rjrif7aoma-umifh usm;. zrf;qD;pm;aomufjcif;
cH-uonf?jrpfwGif;&Sd rdausmif;wkd\. ta7mifonf
vnf; a7wGif arsmaeaomopfwHk;uJhokd\ xifa,mif
xifrSm;jzpfapaoma-umifh om;aumifrsm;r-um c+
rdausmif;pm jzpf-u7onf?
ab;tM7m,f tpOf0ef;7Hvsu&f o
dS nfh oW0grsm;udk
obm0onf ,if;wk\d aexdik 7f m ywf0ef;usifEiS fh wlnD
Edik o
f r~ wlnaD tmif zefw;D ay;onf? txl;ojzifh rdrd
ud,
k u
f kd rdrd rumuG,Ef ikd o
f nfh oW0grsK;d udk obm0
onf ta7mifrsm;jzifh ydI
k umuG,af y;wwfayonf?
xkda-umifh -uD;Edkifi,fn|Of; wd7>mefavmutwGif;Y
ae-u7aom tm;EGJ\oW0grsm;onf wm&Snf touf
&Siaf eEdik -f ujcif; jzpfayonf?
yifv,fY ul;oGm;aeaom a7oW0guav;rsm;
onf xkwfcsif;aygufjrifEdkifaom udk,frsm; &Sdwwf
-uI xdo
k W0g uav;rsm;udak 7xJwiG f aumif;aumif;
rjrifEikd af cs? -udK;jym;yHo
k !mef&o
dS nfh i&SOihf ,frsm;onf
zefuo
hJ \kd -unfvifonfh ta7mifrsm; &S-d uonf? ig;rsm;
onf 7efoEl iS q
fh ikd rf v
d ~if xGuaf jy;&Hrk v
S I
JG tjcm; ckcH
umuG,fp7mr&Sday? xkda-umifh ausmay:wGif jym
vJhvJh ta7mifuav; udkomv~if tm;udk;tm;xm;jyK
-u7.? xkdta7mifa-umifh a7eufodk\a7mufoGm;aom
tcg ,if;wd\k ukd rjrifEidk af vmufatmif jzpfomG ;onf?
oJuMm7&Sd oW0grsm;udk -unfhjyefv~ifvnf; ,if;
wk\.
d ta7mifrsm;udk ajr-u;D ta7mif od\rk [kwf oJta7mif
ESiq
fh ifw&l ;kd rSm;awG\7onf? Tod\kjzpf7jcif;rSm 7eforl sm;
. tM7m,frS umuG,af y;onft
h aejzihf obm0uzef
wD;ay;xm;jcif;yif jzpfonf? opf7u
G rf sm;udk pm;aomuf
I aexkid -f uonfh yd;k aumifuav;rsm;rSmvnf; obm0
tavsmufyif olw\adk exkid 7f ma'o&Sd ta7mifrsm;ESifh wlap
7eftpdrf;a7mifaomfvnf;aumif;/ tpdrf;ajymuf
uav;rsm;aomfvnf;aumif; &Sw
d wf-uonf? uGi;f jyif

156

www.foreverspace.com.m

umuG,af 7mif

obm0umuG,fa7mif. xl;qef;aom om"ursm;


(1) opfukdif;ESihf opfajcmufykd; (2) opf7GufajcmufESihf ajr0yfiSuf (3) rdausmif;ukd opfwHk;xifrdaom awm0uf
(4) opf7GufESihf vdyfjym (5) xdwfvef\pOf rnf;eufoGm;aom eufaqmig;

157

www.foreverspace.com.m

umcsif;

umqmAsefum t,f

wGif aexdik -f uonfo


h W0grsm;. ta7mifrmS rl obm0
tavsmuf tndK 7ihaf 7mif jzpf-u.? xko
d W0grsK;d &Srd eS ;f
udk,if;wkd\aexdkif7mae7mrS xGufcGmaomtcgusrS
awG\jrifo&d EdS ikd af vonf?
tcsKd\ oW0grsKd;onf 0yfIaewwf-uonf? xkd
oW0grsKd;onf0yfIaeonft
h cg aoaeouJo
h \kd xif
rSw7f ojzifh awG\onft
h cgaumufIyif ,lrw
d wfonf?
oW0grsm;onf Ekd;aeonfhtcgrsm;wGif wdrf;a&Smif
Ekid -f uojzifh oW0grsm;onf ab;tM7m,f rrsm;vSaomf
vnf; tem;,laeonft
h cgYjzpfap/ tdyaf eonft
h cg
Yjzpfap/ ydI
k ab;tM7m,frsm;onf? xkad -umihf obm0
ta7mifrsm;onf oW0grsm;udk xkt
d cgrsm;Y ydI
k um
uG,af y;Edik 7f ef ta7;-uD;ayonf?
obm0tavsmufjzpfay:onf umuG,fa7mif.
oWdonf txl;ojzihf iSufrsm;wGif ydkrdkxif&Sm; ay:
vGifonf? Orsm;udk 0yfIaepOf 7efolrjrifEdkif7efrSm
ta7;-uD;ojzifh iSufrrsm;wGifiSufzdkuJhokd\ajymifvuf
aom ta7mifrsm;r&SdbJ ywf0ef;usifrS ta7mifrsm;
om&Sd-uonf? iSufzdkrsm;onf 7efolESihfawG\-uHKonfh
tcg ckcHEdkif-ujyD;v~if ysHajy;vkdu ysHajy;Edkif-uaom
a-umifh rdrdudk,fa7;twGuf aumif;pGmumuG,fEdkif
-uonf? iSufrrsm;rSm Orsm;udk 0yfay;7onfhwm0ef
&Sdojzihftzdkrsm;uJhodk\ awmufyonfh ta7mifrsm;
om &Scd v
hJ ~if tcsKd\w7d >mefw\kd . 7efrjl cif;udk rkcscH-u
7ayrnf? tcsKd\iSufzdkrsm;Yvnf;iSufrrsm;uJhodk\yif
obm0ta7mifrsm; &Sdwwf-uonf? tb,fa-umifh
qdak omf xkid u
S zf rkd sm;onf iSurf rsm;uJo
h \kd yif Orsm;udk
0yfay;wwf-uaoma-umihfjzpf.? tcsKd\7efolrsm;
onf xdkiSufrsKd;udk &SmazGI pm;aomufEdkif-ujcif;rSm
teH\cEH ikd -f ujcif;a-umihjf zpfonf?
cgwd\k.ta7mifrsm;rSm olw\kd usupf m;7muGi;f rsm;rS
jrufajcmufrsm;. ta7mifuJhokd\&Sd-uonf? pEkduf-uD;
wkd\. ta7mifrsm;rSm bm0tavsmufyif awmrS
opf7Gufajcmufrsm;. ta7mifuJhodk\&Sd-uonf? tcsKd\
aom wd7>mefrsm;onf rdrw
d \dk.ta7mifrsm;udk obm
0tavsmuf 7moDuv
kd u
kd I
f ajymif;vJwwf-u7m/ ESi;f
usaoma'orsm;Y aexdkif-uonfh wd7>mefwkd\.
ta7mifonf aqmif;OwkY tjzLa7mifodk\ ajymif;vJ
oGm;wwfavonf?
umcsif; ? ?umcsif;onf a&S;usaom jrefrmuAsm
tzGJ\tEGJ\wpfrsKd;jzpfonf? xdkuAsmrSm oDcsif;oabm

vnf; ouf0ifI/ yif;,acwfwGif 'dkif;rsm;umrsm;


udk udik af qmifum ppf[efcif;usi;f ucke,
f if; oDqakd vh
&So
d jzifh umoDcsi;f umcsi;f [kac:qkjd cif;jzpfonf?
jrefrm*0ifwGif umcsif;tenf;i,fr~om awG\7
onf? jynfrif;rsufEmS &Snf vufxuf a7;om;cJah om
tHk\umrnf; -unf;um&dku-udK;/ ysOfaxmifrdk; tpcsD
umcsi;f wpfyk /f oU7mZf 6^4 ckEpS f yif;, wpfp;D &Sif
oD[olrif;vufxuf a7;om;cJah om cg;ywfawmfrmS
a7Fjcnfp/kH rdi= ;f vH;k a7F0wfv/kH rvHo
kH mcsrf;at; tpcsD
umcsi;f wpfy'k f tjyif oU7mZf ^04 ckEpS f jrifpikd ;f ig;pD;
&SifausmfpGmrif;udk,fwkdif oDqdkuckefcJhaom warmif;
warmif;/ wd\kwarmif;onf/ warmif; baumif; om;
avm/ baumif; baumif; tpcsD umcsif;ESihfwm
0wom ewf7mG avm/ ewf7mG avm/ [kww
f nf;o~icf si;f
o~ifcsif; tpcsDaom umcsif;wk\d uo
kd mv~if ,cktcg
awG\7awmhonf?
yif;,acwfveG jf yD;aemuf tif;0acwf uke;f abmif
acwfrsm;wGifumcsif;rsm;pyfqkdonfudk rawG\7acs?
umcsif;wGif tJt+f
wkd\wGifuJhokd\ 7moDyef;
rmvf jrdK\jytajctae
rsm;udk xnfhoGif;pyf
qdkavh&Sdonf/ umudk
udik I
f u7aom oDcsif;
jzpfaomfvnf; 7Jwif;
7J c sif ; tzG J \ tEG J \ rsm;
avmuf ppfpw
d f ppfaoG;
Zmwdrefudk Edl;aqmf
*smukd;rkd;. zcif
aom oDcsif;rsKd;um;
vl0D 'g umqmAsefum
r[kwaf cs?
umcsi;f . um7ef pepfrmS av;vH;k pyf r[kwaf omf
vnf; av;vHk;pyfrS qufyGm;aom pepfyif jzpfonf?
vl;wm;rsm;wGif 7wkn|yfouJhodk\ umcsif;wGifvnf;
oHaygufny| I
f pyfqadk vh&o
dS nf?
umqmAsefumt,f (c7pf 1^551^98) ? ?vl0D
'gumqmAsefumonf aumfpDum;usGef;om; aqG-uD;
rsK;d -uD;rS qif;oufojl zpfonf? 1^55 ckEpS w
f iG f aumf
pDum;usGef;Y zGm;jrifI i,fpOfuyif jyifopfa7wyf
wGif 0ifa7muf tr=xrf;cJo
h nf? 1^98 ckEpS w
f iG f jAw
d o
d ~
a7a-umif;AdkvfcsKyf e,fvqif.oabmwyfESihf jyif
opf a7wyfw\dk,OS jf ydKiw
f u
kd cf u
kd cf 7hJ aomEdik ;f jrpfwu
dk yf YGJ

158

www.foreverspace.com.m

umqmAsefum t,f

umwDa,; a*s

jyifopfa7a-umif;Adv
k cf sKyf. oabmjzpfonfh vmtd7k D
,ifh oabmudk u_Dweftjzpf OD;pD;tkycf sKyfc7hJ onf?
umqmAseu
f monf txufyg wku
d yf YJG ol. 10ESpf
t7G,f om;uav; *smudk;rdk;udk olESihftwl oabm
ay:okd\ac:vmcJhonf?wkdufyGJwGif e,fvqif. o
abmwyfuta7;omI jyifopf oabmrsm;rSm t
quftjywf ypfcwfjcif;cH77m/ jyifopfoabm wyfut
kd yk f
csKyfol a7a-umif;AdkvfcsKyfA&l;0D;rSm usnfoifhusqHk;I
umqmAseu
f mrSmvnf; '+f7m7 oGm;avonf? ok\d7m
wGif umqmAsefumonfjyifopfoabmwyfudk uGyf
uJum qufvufI wku
d jf rJwu
dk af e.? pd;k 7drpf 7m jzpf
vmaomtcsdefwGif ol. om;uav;*smudk;rdk;tm;
ukef;ywf wae7modk\ydk\jyD;v~if ighom; onfae7mu
b,frS roGm;ESihf[k rSmxm;cJhavonf? vmtdk7D,ifh
oabm-uD;rSm e,fvqif.a7wyfu 0J,mn|yI
f ypf
cwfjcif;a-umifh aemufqHk;wGifrD;pGJavmifavawmh
onf? odk\aomf umqmAsefumonfxdktcsdefxd
tav~mrh ay;ao;bJ qufvufI wku
d cf u
kd ,
f if;usq;kH
oGm;avonf?
ol.om;uav; *smud;k rd;k um; zcif.rSmxm;csuf
udk rysurf uGuv
f u
kd ef mayonf? oabmuke;f ywfwpfck
vH;k od\kr;D wjznfjznf; ul;pufawmufavmifvm aomf
vnf;/ ol.cifxrH S tcGirhf 7ojzihf xm;cJah omae7mrS

pdefavm7ihfjrpfukd pwifawG\7Sdol Zuf umwDa,;

ajcwpfvSrf;r~ ra7F\bJ/ aemufqHk;Yoabmay:&Sd


,rf;wku
d af ygufu7JG mwGit
f oufq;kH &H;= cJ.
h ? xkad -uuGJ
rSwf om;zG,t
f jzpf tysufum; 1^98 ck -o*kwv
f 1
7uf ae\wiG f jzpfymG ;cJah vonf?
umqmAsefum om;tz. tjzpftysufudk uAsm
vum trsm;tjym;zGJ\EGJ\cJh-uonf? ,if;wkd\teuf
rPuf[,fref;. umqmAsefum uAsmudk vlord sm;
-uayonf?
umwD a ,;a*s(c7pf 1 491155^) ? ?ajrmuf
tar7duwdu
k Yf jyifopf udv
k ekd eD ,fopfrsm; pwifxl
axmifEdkif7ef tajccsay;cJholum; Zuf umwDa,;
jzpfonf? umwDa,;onf jyifopfEkdifiH. oabm
om;aumif;wk\d xGuaf y:7m A7pfwDe,f pefrmvdjk rKd \om;
wpfO;D jzpfa-umif;rSwpfyg; ol.i,f7,
G pf Ofu tjzpft
ysurf sm;udk rod7ay?
ol.ta-umif;udk pwifo&d 7dS onfrmS 1534 ckEpS f
wGif jyifopfbk7if yxrz7efppfu ol\tm; a7opf/
ajropf&mS azG7efEiS fh w&kwEf ikd if b
H ufo\dk vrf;ayguf&mS 7ef
apvFwo
f nft
h cgrS jzpf.? xkpd Ofu umwDa,;onf
pefrmvdjk rdK\rS oabmi,f 2pif;jzihf {jyDv 20 7ufae\
wGif pwifc7D; xGucf 7hJ m EsL;azgif;vef;a'ood\k arv
107ufae\wGif a7muf&SdcJhonf? umwDa,;onf
vm;A7ma'g awmifbufurf;&d;k wef;udq
k ef wufomG ;jy;D
aemuf AJvtkid ;f a7vuf-um;rS pde\f avm7ihf yifv,f
auG\xJodk\ a7mufoGm;avonf? xdk\aemuf *uffpay;
useG ;f qG,u
f kd jyifopfyikd t
f jzpf odr;f ,lc.
hJ ?,if;ok\djzifh
ajrmuftar7duwkdufY jyifopfudkvdkeDudk pwif
wnfaxmifcahJ vonf?
1536 ckESpfwGif e,fopfwnfaxmif7ef oabm
3 pif;jzifh tar7duwkdufokd\ c7D;xGufcJhjyefonf?
pdeaf vm7ihf yifv,fauG\xo
J \kda7mufjyD;aemuf taemuf
bufo\kd qefwuf-unf7h m xkad 7jyif-uD;rSm jrpf-uD;wpf
jrpfjzpfa-umif;udk awG\7onf? xkdodk\ od7aomae\(-o
*kwv
f 10 7uf ae\)rSm pdeaf vm7iho
f al wmfpif. yGaJ wmf
ae\jzpfaeojzihf umwDa,;onf xkjd rpfukd pdeaf vm7ihf
jrpf[k trnfay;cJah vonf?
jrpfa-umif;twkid ;f qefwufc7hJ mY ,ck rGe;f x7D;atm
jrdK\ wnf7mwGif wkid ;f 7if;om;vl&ikd ;f wk\d. [dck sv
D m*g7Gm
uav;udk awG\7onf? xk7d mG uav;teD;&Sd rd;k rd;k rm;rm;
wnfaeaom awmif-uD;wpfaumifukd umwDa,;onf
rGe;f x7D;atm[k trnfay;cJ.
h ? aemifwiG f 7Gmuav;

159

www.foreverspace.com.m

umwDa,; a*s

um'ife,f*kd+f;csKyf

um'ife,fqadk om pum;rSm yWm[k teufxifaom


vufwifbmompum; um'dkrS qif;oufvmI/ -uD;
jrwfonf[k t"d_g,f7onf? a&S;tcgu taqmuf
ttHw
k pfcw
k iG f wHcg;udk yWmjzihf wG,u
f yfxm;ouJo
h \kd
bk7m;&Sdcdk;ausmif; wpfckckudk -unfh&=tkyfcsKyfaeaom
c7pf,efbek ;f -uD;rsm;udk um'ife,f*+
kd ;f csKy[
f k ac:.?
odk\7mwGif 5 7mpkESpf aemufydkif;avmufupI a7mr
jrKd \&ydS yk 7f [ef;rif;vuf
atmufcH bkef;awmf
-uD;rsm;udo
k mum'if
e,f*+
kd ;f csKyf[k ac:
-uonf? xkjdyif aESmif;
tcgrsm;wGit
f a7;yg
aombk7m;&Scd ;dk ausmif;
-u;D rsm;rS xif&mS ;aom
bke;f -u;D rsm;udu
k m'if
e,f*+
kd ;f csKyf[k ac:
jyefonf? odk\aomf
1568 ckEpS o
f \kd a7muf
onht
f cgyky7f [ef;rif;
vufatmuf&dS a7mr
bkef;awmf-uD;rsm;udk
om um'ife,f*+
kd ;f
csKyf[k ac:avawmh
onf? 1509ckEpS rf pS I
um'ife,f*dk+f;csKyf
rsm;yg0ifonfh um'if
e,faumvdyaf c:um
'ife,f*+
kd ;f csKyt
f zG\u
J kd
zG\pJ nf;cJah vonf? ykyf
7[ef;rif;wpfyg;ysv
H eG f
um'ife,f*kd+f;csKyf 7pf7SvsL;
v~if xkt
d zG\Jonfyyk 7f
[ef;rif; t&du
k t
f 7m
qufcrH nfo
h u
l kd rdrw
d \kdtxJrS a7G;cs,w
f ifajr|muf7av
onf? xdktcgrsKd;wGif um'ife,f*dk+f;csKyfrsm;onf
ykyf7[ef;rif;udk trsm;oabmwl a7G;cs,frjyD;rjcif;
v~dK\0Sufaom tcef;xJwGif qufvufpnf;a0;
umwGe;f &kyaf jymif? ?(&kyfajymifumwGef; 7=?)
7avonf?
yky7f [ef;rif;ud,
k w
f idk u
f m'ife,f*+
kd ;f csKyrf sm;udk a7G;
um'ife,f*dk+f;csKyf? ? A7if*sD7[ef;rif;. twkdif
kd ;f csKyt
f jzpf cef\tyfjcif;
yifcyH Ck Kd vfukd um'ife,f*+
kd ;f csKyf [kac:onf? A7if*sD cs,cf ef\tyf7onf? um'ife,f*+
cH
7
ol
w
k
d
\
o
nf
w
pf
E
S
p
f
t
wG
i
f
;
yk
y
f
7
[ef
;rif;xHrS 7mxl;
*d+
k ;f wGif yky7f [ef;rif;rSty/ um'ife,f*+
kd ;f csKyw
f \do
k nf
wHqyd f trSwt
f om;jzpfaom OD;xkyef D vufcyH JG tcrf;
wefcdk;tm+mt&SdqHk; bkef;-uD;rsm; jzpfavonf?
wkd;wuf pnfyifvmI jrdK\jzpfvmaomtcg awmif.
trnfukd pGI
J rGe;f x7D;atmjrdK\[k ac:-uavonf?
1541 ckEpS w
f iG w
f wd,t-udrf tar7duwdu
k zf ufo\kd
c7D;xGucf 7hJ jyef.? xkt
d -udrw
f iG f ausmufrsu7f wem
rsm;aygrsm;onf[q
k akd om quf*ae;e,fukd jyifopfbk
7iftwGuf 7SmazGay;7efjzpfonf\ qDnm'g&kAd gAm;wd\k t
zG\JtwGuf ,m,DumwDa7;u a&Sah wmfajy; vrf;xGiaf y;
7ef j zpf o nf ? umwD
a,;onf vm&Sif;a7
armfrsm;udk pl;prf;&Sm
azGcJhjyD;aemuf jyifopf
Ekid if o
H \dk jyefco
hJ nf?
&dkAgAg;onf umwD
a,;jyefoGm;jyD;rS
a7mufvmI wm0ef,cl hJ
onfh twkdif; tzkd;wef
7wemrsm;xG u f o nf h
a'oudk pl;prf; &SmazG
aomfvnf; rawG\7acs?
xd\ak -umifh jyifopf bk7if
onf &dkAgAg;tm; jyef
ac:7ef umwDa,;udk
1543 ckEpS w
f iG f apvFwf
vd k u f j yef o nf ? xk d
aemufwGifum; c7D;
rxGuaf wmhbJ pefrmvdk
jrdK\&dS bk7ifu ay;oem;
xm;aom jcHrsm; ESihf
tdrf-uD;wGif at;csrf;
pGmae,if; pdwf0ifpm;
zG,faumif;aom ol.
0wfpHkqif,ifxm;aom
c7D; oGm;rSwfwrf;rsm;
ud k a 7; om;cJ h o nf ?
umwD;a,; onf 155^ ckpufwifbm v17ufae\wiG f
uG,fvGef avonf?

160

www.foreverspace.com.m

um'ife,f*+
dk ;f csKyf

umeuf*D at

tem;od\k wufa7muf7ef a7mrjrdK\o\kdvma7muf-u7av


onf? ,if;OD;xkyfeDudk tcrf;tem;wGifom wpf-udrf
aqmif;jyD;aemufwiG f rnfonft
h cgr~ raqmif;awmhacs?
odk\aomf oluG,fvGefaomtcg ol. acgif;aoWm
ay:wGif wifxm;7avonf? bmoma7;ESifh pyfvsOf;
aom udPrsm;wGif um'ife,f*dk+f;csKyfwkd\onf ykyf
7[ef;rif;tm; t-uHOm+fay;I uln7D avonf?
ta7;-uD;aom bmoma7;qdkif7m0g'rsm;udk xkwf
jyefausnm7efusi;f yonfh um'ife,f*+
kd ;f csKyf tpnf;
ta0;rsm;wGif yky7f [ef;rif;ud,
k w
f ikd f obmywdtjzpf
aqmif7u
G af vonf? xkt
d pnf; ta0;rsm;udk uGepf P
wdk7D [kac:onf? *dk+f;pDrHtkyfcsKyfa7;udPrsm;udk
vnf; um'ife,f*dk+f;csKyf tr=aqmif tzGJ\rsm;u
-uD;-uyftyk cf sKyf7I/ xkt
d r=aqmif tzG\Jrsm;udk uGe*f 7D
a*;&Si;f [kac:onf?
um'ife,f*+
kd ;f csKyfrsm;udk um'ife,fto~ijf rwf
(tif;rdeif)h [kb\JG wyfI ac:7avonf? TuJo
h \kd A7if
*s*D +
dk ;f udt
k yk cf sKyfprD 7H mY yky7f [ef;rif;rSwpfyg; tjrifh
qH;k aom7mxl;udk xrf;aqmif7aomfvnf; um'ife,f
*d+
k ;f csKyfrsm;onf bmoma7;wGif *d+
k ;f tky/f *d+
k ;f csKyf
paom bke;f -uD;7[ef; rsm;uJo
h \kd tcGirfh a7; r&S-d uay?
1586 ckESpfrSpI um'ife,f*dk+f;csKyf7mxl;aygif;
trsm;qHk; ^0txd owfrSwfcJhI um'ife,f*dk+f;csKyf
7mxl;oufwrf;rSm wpfoufywfvHk;jzpf.? odk\aomf
1946 ckESpftxd um'ife,f*dk+f;csKyfaygif; ^0 jynfh
onf[kr&SdcJhay? xkdjyif um'ife,f*dk+f;csKyftzGJ\wGif
EdkifiHwkdif;rS udk,fpm;vS,frsm; yg0if7ef7nf7G,f7if;
&Sdaomfvnf; tDwmvHsvlrsKd;om tygrsm;avonf?
1946 ckESpfwGif 12 ESpfajrmufydkif;,yf ykyf7[ef;rif;
onf um'ife,f*dk+f;csKyf tzGJ\wGif tzGJ\0ifOD;a7jynfh
atmif um'ife,f*dk+f;csKyf topf 32 OD; xyfrHcef\
xm;cJhonf? xkdokd\ cef\xm;7mwGif bmoma7;onf
wpfuBmvH;k ESifh oufqidk o
f nf[al om oabmay:vGif
atmif 19 Edik if rH S a7G;cs,fcef\xm;cJah vonf?
um'ife,f*+
kd ;f csKyw
f \kd. taqmifta,mifrsm;wGif
OD;xkyfomru0wf&Hkrsm;rSmvnf; teDa7mifjzpfonf?
pwk tifEq
kd ihyf yk 7f [ef;rif; vufxufrpS I um'if
e,f *d+
k ;f csKyrf sm;tm; rdrw
d \dk.bmoma7;*d+
k ;f twGuf
aoG;ajrus -udK;yrf;aqmif7Gufrnfholrsm;[laom t
xdr;f trSwjf zihf teDa7mif OD;xkyEf iS fh 0wf&rkH sm;udk 0wfqif
apcJo
h nf? xkad -umihyf if teDa7mifrsm;xJwiG f teDaoG;
wpfrsK;d udk um'ife,fteDa7mif[k ac:prSwjf yK-uonf?

um'ife,fiu
S f ? ?um'ife,fiu
S [
f k trnfwiG f aom
iSufrsKd;rSm zihfpmuav;rsKd;7if;wGif yg0ifonf?
xdik u
S rf sK;d udk tar7duefjynfaxmifp/k rUqDuEkd ikd if EH iS fh
jAd w d o ~[G e f ; 'l ; 7yf jynf r sm;wG i f awG \ 7onf ?
um'ife,fiu
S o
f nf tvsm; 8 34 vufrcef\om&Sd
I ao;i,faomiSujf zpf.? yHyk ef;useI tawmifrsm;rSm
vSyonf? toHrSmvnf;om,mcsKdat;I aw;udk
aumif;pGm oDqEkd ikd o
f nf?
um'ife,fiSufrrsm;wGifvnf; tarmuf&SdI El;nHh
aom tarG;tawmifrsm;&Sdonf? aw;qdk7mY iSuf
zdkrsm;uJhodk\yif csKdvGifpGm qdkEdkifavonf? tjrJpdrf;
opfyifrsm;Y todkufvkyfavh&Sdonf? wpfjrHKv~ifOESpf
vH;k rS av;vH;k txd&w
dS wfonf? O.ta7mifrmS tndK
a7mifxaeavonf?
umeuf*D;at(c7pf 18351919) ? ?vlr=a7;7m
aumif;pm;a7;udk jrifodaom tar7duefoaX;-uD;
tif&l;umeuf*DonfZmwdtm;jzifh paumhvlrsKd;
jzpf.? paumh vlrsK;d rsm;onf yifu,
kd Of m+f xufoef

161

uBmausmfoaX;-uD; tif'&l; umeuf*D

www.foreverspace.com.m

umeuf*D at
-uonfjh yif nDnw
G rf ~waom pdwo
f abmvnf;&S-d u.?
olwdk\. tawG;tac:t,ltqrsm;rSm ,xmblw
us.? rme-uD;7m acgif;rm7mwGifvnf; uBmhpHcsdef
jyKorl sm; jzpf-uonf? wpfpw
kH pfcu
k kd jyKvyk rf nf[k pdwf
ydik ;f jzwfjyD;u aemufqw
k af vh r&S-d uacs? xdv
k rl sK;d onf
aiGuckd if.?od\k7mwGif ynmudk omIyif cifrif-uav
onf? xdktcsufrsm;udk taxmuftxm;jyKv~if
tif&l;umeuf*Donf uBmausmf oaX;-uD;wpfOD;
jzpfvmcJo
hJ nfrmS tH-h ozG,7f mr&Sad y? xkjd yif olpak qmif;
cJhaom a':vmaiG oef; 300ausmf pnf;pdrfOPmrsm;
udk aemufq;kH wGif vlxak umif;pm;a7;twGuf 7ufa7m
pGm toH;k cscjhJ cif;rSmvnf;xl;qef;onf[k ,lqzG,7f m
r[kwaf wmhay?
tif'&l; umeuf*o
D nfpaumhwvefjynf'efzg;rvif;
jrdK\Y 1835 Edk0ifbmv 25 7ufae\wGif zGm;jrif.?
tif'&l; 13 ESpo
f m;t7G,w
f iG f ol.zcifonf tar7d
uefjynfaxmifpk yifqv
D aA;eD;,m; jynfe,fo\dk ajymif;
a7F\aexdik cf .
hJ ? xdt
k cgu tif'&l;.zcifwiG f oabm
p7dwrf v
S I
JG aiGyw
kd pfjym; wpfcsyrf ~ rygacs? xkad -umifh
tif&l;onf uav;b0uyif toufarG;r=twGuf
tvkyv
f yk 7f &Smonf? a&S;OD;pGm 0gpufwckwiG f vkyu
f ikd f
vsuf aemifwiG f a-u;eef;&Hw
k pfco
k \kd ajymif;a7F\vyk u
f ikd f
cJh.? xdkaemuf yifqDvaA;eD;,m; rD;7xm;uk$+DrS
t7m&S-d uD;wpfO;D onf tif'&l;. vlprG ;f vlp&Syd u
kH kd od&dS
tuJcwfro
d jzifh tif'&l;tm; ol.twGi;f a7;r;tjzpf
ac:,l cef\xm;cJhavonf? -uD;yGm;vkdaom pdwfjzifh
-uKd ;pm;aqmif7u
G v
f m7m/ tif'&l;umeuf*o
D nf touf
23 ESpt
f 7G,w
f iG f rD;7xm; XmecGw
J pfcu
k kd tkycf sKy7f aom
t7m&Sw
d pfa,muf jzpfvmavonf?
xdak emuf ud,
k yf ikd pf ;D yGm;a7;vkyif ef;wckukd vkyu
f ikd f
vkad om tmomqNa-umifh a7eHvyk if ef;wGif 0ifa7muf
vkyfudkifcJhavonf? tar7duefjynfwGif;ppf jzpfyGm;
aomtcg tif'&l;umeuf*Donf ppfxJokd\0ifI a&S\
wef;ppfrsuEf mS rS tr=xrf;7Gucf .
hJ ? jynfaxmifpzk ufrS
'+f7m7olxw
J iG f wwd,ajrmuf jzpfcahJ vonf?
ppfjyD;oGm;aomtcg a7eHvkyfief;onf oHvkyfief;
avmuf tvm;tvm raumif;onfudk awG\jrifvm
ojzifh oHEiS o
fh rH +dvyk if ef;od\k ajymif;a7F\vyk u
f ikd cf .
hJ ?
tif'&l;umeuf*o
D nf oHvyk if ef;wpfcw
k iG f tpk0,f
,lcJh.? xkdaemuf rsm;r-umrD rdwfaqGtcsKd\ESihf yl;
aygif;I,le,
D ef oHpufu$k +Dukd wnfaxmifvu
kd af v
onf? rwnfaomaiG7if;rSm a':vm 250000 r~om

jzpfcahJ omfvnf; xkad iG7if;rSm xkt


d csed t
f cgu tif'&l;tzk\d
w7if;wES;D yifjzpfavonf?
tif'&l;. vky7f nfuikd 7f nf xufjrufra= -umifh ,leD
,ef oHpufu$k +Donf wpf&edS x
f ;kd wd;k wufc.
hJ ? tif'&l;
onf paumhaoG;yDyt
D cGiahf umif;udk rvGww
f rf; toH;k
csEdkifcJhavonf? p7dwfenf;enf;jzihf oHr+daumif;
aumif; jyKvkyfEkdifonfh enf;vrf;rsm;udk &SmazGtoHk;
jyKjyD;v~if uk$+Demrnfxu
G af tmif jyKvyk cf .
hJ ? tuif;
yg;aom tif'&l;onf t*vefjynfo\kd wpfacgufomG ;7m
wGif AufqrD menf;jzifh oHr+djyKvyk ef nf;udk twk7vm
I xked nf;jzifh oHr+dxnfw\du
k kd t-uD;tus,f vkyu
f ikd f
a7mif;cscahJ vonf?od\kjzifh tif'&l;onf ESpt
f enf;i,f
twGi;f Yyif a':vmaiG 5000000 r~ tusKd;jzpfxeG ;f
cJah vonf?
ukex
f w
k v
f yk 7f mwGif p7dwo
f ufom7ef tif'&l;onf
wpfqihfwufI -uHjyefonf? rD;7xm;ESihf rD;oabm
rsm;udk tydkif0,f,lIpuf&kHrsm;Y vkdaomoWK&kdif;
rsm;ukd o,f,lydk\aqmifaponf? o,fydk\p7dwfusOf;I
ol.tvkyf&HkrS oHxnfyPnf;rsm;udk aps;E=ef;csKdom
pGmESihf a7mif;csEdkifaomtcg tjydKifqkdifrsm;udk
csK;d ESrd v
f mEdik o
f nf? Tok\jd zihf 1888 ckEpS f a7mufonfwiG f
tif'&l; umeuf*Donf rD;7xm;vrf; rdkifaygif; 425
rdik Ef iS fh rD;oabm trsm;udyk ikd q
f ikd I
f / oHvyk if ef; tjyif/
ausmufr;D aoG;vkyif ef;/ a7eHvyk if ef;/ oabmusi;f vkyf
ief;ESihf tjcm;pufr=vufr=vkyfief; trsm;tjym;udk
-udK;udkifEdkifaom tajcodk\a7muf&SdvmcJhonf? 1899
ckEpS w
f iG f olyikd v
f yk if ef; t7yf7yfukd pkaygif;um umeuf*D
oHr+du$k +D[I
l zG\Jpnf;wnfaxmifavonf?
1901 ckESpfodk\ a7mufaomtcgum; umeuf*D.
vufxJwGifa:vm 500000000 r~ ydkif&SdaeavjyD?
xkt
d cg olonftvkycf iG rf t
S em;,ljyD;v~if ol.pnf;
pdrfOPmrsm;udk pepfwustoHk;cs7efqN jzpfay:vm
awmh.? Tok\djzihf xkEd pS w
f iG yf if tar7duefjynfaxmifpk
oHr+dvkyfief;tzGJ\-uD;udk zGJ\pnf;wnfaxmifjyD;v~if
olydkifqkdifaom vkyfief;rsm;udk xkdtzGJ\-uD;odk\ tm;vHk;
vFt
J yfvu
dk af vonf?
vlwpfa,mufonf rdrpd nf;pdrOf Pm tajrmuftjrm;
udk ay;urf;vSL'gef;Edik yf gvsuf ray;urf; rvSL'gef;bJ
xm;I aoqHk;oGm;cJhv~if xkdaojcif;um; tusKd;r&Sd
aojcif;omwnf;? Tum; oaX;-uD;tif'&l;umeuf
*D. pGjJ raJ om ,H-k unfcsuyf ifjzpfonf? olonf pkaqmif;
cJhaom yPnf;OPmrsm;udk qif;7Jom;wkd\. tultnD

162

www.foreverspace.com.m

umeuf*D at

umayoD,efawmifwef;

jzifh ajr-uD;xJrS wl;az:7&Scd .


hJ ? od\kjzpfI xkyd Pnf;OPm
rsm;udk qif;7Jom; vlxk. vufxJodk\ jyeftyf7efrSm
ol. wm0efjzpfonf[,
k q
l xm;avonf? tif'&l;.
twGi;f oMmefwiG f ighpnf;pdrf ighOPmwnf;[laom igpGJ
rxm;bJ/ rdr7d &Scd ahJ om pnf;pdrOf Pmrsm;onf vlx.
k
pnf;pdrfOPmrsm;omjzpfI rdrduacWr~ xdef;odrf;
apmifah &Smufxm;7jcif; jzpfonf[k ,lqavonf?
ydkufqHudk 7atmif&Smjcif;xuf 7jyD;aomydkufqHudk
tusKd;&SdatmiftoHk;cs7jcif;rSm omIcufcJa-umif;
tif'&l;onf aumif;pGmodxm;ESi.
fh ? od\k tm;avsmfpmG
ol.pnf;pdrOf Pmrsm;udk vl\avmutwGuf tusK;d jzpf
xGe;f ap7ef rnfo\dk rnfyt
kH oH;k cs7rnf[al om jyem
udk ESpfaygif;rsm;pGmuyif eufeufeJeJpOf;pm;vmcJhI
aemufq;kH Y ynma7;twGuf toH;k cs7ef qH;k jzwfvu
kd f
avonf? xko
d \dk qH;k jzwfvu
kd jf yD;aemuf ol.Zmwdjzpf
aompaumhwvefjynf&Sd wUodkvfausmif;-uD; av;
ausmif;odk\ a':vm 1000000 vSL'gef;vkduf.? xkd
aemuf tar7duefjynfaxmifpk yPAwfjrdK\EiS hf 0g&Siw
f ef
jrdK\rsm;wGif umeuf*D trnfjzifh ynmjr|ifhwifa7;tzGJ\
rsm;udk wnfaxmifxm;cJh.? ol.csufjr|Kyfa'o
jzpfaom 'efzg;rvif;jrdK\&Sd pmoifausmif;rsm;twGuf
vnf; aiGtajrmuftjrm; vSL'gef;cJah vonf?
xkjd yif ol7aJ umif;rsm; cs;D jr|iahf 7;/ u_vDvrl sK;d rsm;
tm;ynmoifay;a7;ESifh t*vyd pf mvH;k aygif; jyKjyifa7;
udPrsm;twGufvnf; 7efyHkaiGtajrmuftjrm;udk oD;
oef\xm;cJo
h nf? touft7G,-f uD;7ifI
h tvkyf rvkyEf ikd f
awmhaom ausmif;q7mrsm;tm;vnf; tjidrf;7dQm
axmufyHhxm;cJh.? uBmay:&Sd pm-unhfwkdufrsm;udk
vnf; aiG tajrmuftjrm; axmufyv
hH LS 'gef;cJah vonf?
olaX;-uD; umeuf*.
D taxmuftyhjH zihf wnfaxmif
zGiv
hf pS x
f m;aom pm-unfw
h u
dk af ygif;rSm uBmt7yf7yf
wGif 3000 cef\r~&o
dS nf? xkrd w
S pfyg;vnf; uBmay:Y
ppfrufwu
dk cf u
kd rf r= sm; yaysmufum xm0pOfjidr;f csr;f a7;
7&Sad p7ef 7nfoefI te,fe,ft7yf7yfo\dk vSnv
fh nf
w7m;a[majymjcif;/ pmtkypf mwrf;rsm; a7;om; xkwf
a0jcif; tp&Sdonfh jidrf;csrf;a7; vkyfief;rsm; twGuf
vnf; aiGoef;aygif;rsm;pGm vSL'gef;cJah vonf?
aemufqHk;Y tif'&l;. vufxJwGif a':vm
25000000 r~omcsefvSyfI a':vm 125000000
r~ukd xde;f ode;f apmifah &Smuf7ef e,l;a,mhjrKd \wiG f umeuf
*D aumfyakd 7;&Si;f [lI x7wftzG\Jwpfcu
k zkd \JGpnf;jyD;v~if

vl\avmu tusK;d pD;yGm; jzpfxeG ;f aprnfh udP[lu rnf


onhfta-umif; udPtwGufrqkd xkdaiGxJrS xkwfEkwf
toH;k jyK7efrmS -um; tyfEx
HS m;cJah vonf? ud,
k yf ikd pf nf;
pdrOf Pmwk\u
d kd rdrw
d pfO;D wnf;twGuf toH;k csrr= mS usO;f
ajrmif;vSonfhtavsmuf taumif;qHk;aom toHk;
csenf;rSm trsm;twGufvSL'gef;ay;urf;jcif;omv~if
jzpfonf[laom om"uudk jyoGm;onfh olaX;-uD;
umeuf*Donf1919 ck -o*kwfv 11 7ufae\wGif
tedPa7mufavonf?
umae;7Sif;yif ?

?(aZmfrmF ;-u;D yif7=?)

umayoD , ef a wmif w ef ; ?
? umayoD,ef
awmifwef;rSm Oa7mywku
d w
f iG f 'kw,
d txif&mS ;qH;k
aom awmifwef;jzpfI/ csufuq
kd vdAk g;uD;,m;Edik if rH S
&l;ar;eD;,m;Edik if t
H xd wnf&jdS yD;v~if rdik f 800 cef\&n
S f
vsm;onf? xkad wmifwef;-uD;onf Oa7mytv,fyikd ;f
&Sd ajr-oZmxufoefaom vGijf yifa'oudk 0ef;7Hxm;ouJh
odk\&SdI awmifbufrSvmaom rdk;udk7apvsuf ta&S\
ajrmufbufrS vmaomavat;udk umuG,af y;onf?
awmifapmif; awmifcg;yef;wkd\wGif xif&SL;awm-uD;
rsm;&Sad omfvnf; awmif.txufyikd ;f wGif opfyif-uD;
rsm; raygufEdkifbJawmifxdyfY a7nd|yifESihfopfuyf
arSmw
f \dkom aygufa7muf-uonf?
awmifwef;-uD;wpfavsmuf rsm;aomtm;jzifhay
3000 rS 5000 txd jrihfaomfvnf;/ tcsKd\aom
awmifxdyfrsm;rSmrl ay 8000 ausmf 9000 eD;yg;r~
jrihf-u.? tjrifhqHk;tydkif;rSm csufudkqvdkAg;uD;,m;
EdkifiHY&Sdaom wm;x7m;awmifpkjzpfonf? jrihfrm;
aom awmifxyd rf sm;rSm wpfEpS v
f ~if 9 vcef\r~ ESi;f zk;H
tkyaf e-u.? tcsKd\ awmifxyd rf sm;ay:wGif a7ieftidk f
rsm;&SdI xkdtkdifrsm;rS yifv,fESifh wpfenf;wpfvrf;
qufoG,faeonf[k tcsKd\u ,lq-uonf?
xdak wmifwef;-u;D rsm; wnfae7mrSm Oa7mywdu
k w
f iG f
wGi;f xGuyf Pnf; t-uG,0f qk;H aoma'ojzpfI a&F/ cJ/
aiG/ a-u;eD/ cJ/ oGyf/ oH/ ausmufrD;aoG;ESihf a7eHrsm;
xGuaf vonf? uke;f jrihyf ikd ;f rsm;wGif odamqm;tajrmuf
tjrm; wl;az:7&Sdonf? xdkawmifwef;a'o&Sd awm
-uD;rsm;wGif 0uf0/H 0Hyak vGEiS hf a-umifjrD;wdpk aom om;
7Jrsm;ESifh vif;,ke/f 0Hvdk paom iSu7f rJ sm; &S-d uonf?

163

www.foreverspace.com.m

t7omxl;uJI vltrsm;pGrJ ufonfh tazsmf7nf

umzDylylaEG;aEG;udk uBmt7yf7yfY vlwkdif;vkdvkdyif ESpfjcdKuf-uonf? odk\aomf umzD.orkdif;udkrl vlwdkif;od-urnfr[kwf


acs?atmufwGif umzDcif;rS umzDyGJodk\tqihfqihf a7muf&SdvmyHk ta-umif;udk az:jyxm;onf?

umzD ? ?,cktcgjrefrmEdik if EH iS fh wuG uBmtES\H xdo


k rdik ;f yHjk yifrmS ,Hw
k rf;r~om jzpfaumif;jzpfayrnf?
tjym;wGif umzDudk aomufoHk;-uonfrSm rsufjrif odk\7mwGif15 7mpkESpfavmufu rUmjrdK\odk\ bk7m;
ud,
k af wG\yifjzpf.? Tr~ vl-udKufrsm;vmaom umzD zl;oGm;-uaom rGwfpvifwk\donf rdrdwdk\bmomt
ta-umif;udk odtyfvaS yonf? 1^ 7mpkEpS f rwkid rf u
D
avsmuf nzuf w7m;tm;xkwcf sed rf sm;Y tdyif u
kd f ajy
Oa7mywdkuf&Sd vlrsm;
ap7ef umzDaphuadk vSmI
f
onf umzDudk aomuf
tr=ef\-udwfjyD;v~if a7
7rSef; rodcJh-uao;acs?
jzifhazsmfum aomufoHk;
od\k 7mwGif xkpd Ofu tuf
avh & S d c J h a -umif ; t
ADqD;eD;,m;EdkifiHESifh tm
axmuf t xm;rsm;&S d
a7Asu`ef ; qG , f w k d \ Y
onf? aemifaomf umzD
umzDudk jrdef&SufpGmjzihf
aomufjcif;tavhonf
aomufo;kH vsuf &Sad e-u
wpfpwpfpys\HE\Hv
S mjyD;v~if
ayjyD? rnfonfhtcsdefu
w&kwEf ik d if YH vufzuf7nf
pwifaomufc-hJ uonfukd
ud-k udKuf ESpo
f ufouJo
h \kd
um; twdtusrajym
yif tma7As u`e;f qG,Yf
Ekid af cs?
vnf; umzDukd txl;ESpf
umzDukd pwifawG\&ydS kH
ouf vm-uavonf?
ta-umif;ESihf pyfvsOf;I
1^ 7mpkESpfodk\ a7muf
ordkif;yHkjyif tajrmuft
aomtcg Oa7mywdu
k o
f \kd
jrm;&S d o nf ? yk H j yif
vnf; umzDaomufjcif;
wpfcku Todk\qdk.? 3
tavhu;l pufvmI umzD
7mpkESpf tukefavmuf
qdik rf sm;onf ae7m tES\H
wGif tma7As rS c7pf
tjym;rSmyif ay: ayguf
cs,f7DoD;ESihf o!mefwlaom umzDoD;trSnhfrsm;
,efbek ;f -uD; wpfpk onf
vm-uonf? t*vef
ESyd pf ufni| ;f yef;r= ab;7ef
jynfwiG f umzDqikd rf sm;udk
rsm;a-umifh tufAq
D ;D eD;,m;Edik if &H dS awmawmif xlxyf 1652 ckESpfrSpI wnfaxmifcJh-u.? xdkacwf
7ma'ood\k xGuaf jy;wdr;f a&Smifc-hJ uonf? wpfcg aomf avmufwGifumzDqdkifrsm; rnfr~ acwfpm;oenf;[lrl
xkdbkef;-uD;rsm; arG;jrLxm;onfh odk;ESihfqdwfwdk\onf umzDqdkifrsm;onf uAsmq7m/ pma7;q7mESihf EdkifiH
ntdyfcsdefa7mufaomfvnf; tdyf7rSef;rodbJ va7mif a7;orm;wkd\ r-umc+ awG\qHk7mXmersm; jzpfvm
atmufwGif jrL;wl;ckefaygufI oGm;vmae-uonfudk -u&Hrk ~ru Edik if jH cm;rSaemufq;kH owif;xl;rsm;udv
k nf;
wtHhw-o awG\jrif-u7.? nqufyif xkdokd\jzpfae xkdumzDqdkifrsm;rSyif -um;-u7avonf? xkda-umihf
-uonft
h wGuf ausmif;xkid b
f ek ;f -uD;ud,
k w
f idk f od;k ESifh jynfykdifbk7ifrsm;yif xdkacwfumzDqkdifrsm;. tjyK
qdwfwkd\ pm;aomufavh&Sdaom tyifrsm;udk vkdufvH trludk rsufjcnfrjywfaxmufvSrf;pHkprf;cJh -u7
ppfaq;I pm;oHk;-unfh7mrS tyifuav;wpfrsKd;. avonf?
t&GuEf iS fh toD;wk\da-umifh jzpf7a-umif;udk awG\&7dS .?
1^ 7mpkEpS f tukeaf vmufwikd af tmif Oa7mywku
d &f dS
xkt
d yifum; umzDyifjzpfI tqdyk gumzD&u
G Ef iS fh umzD vlrsm;onfteH\t7omESifh jynfhpHkaom rdk;um;ac:
oD;rsm;udk pm;-unfrh ad om bke;f -uD;rSm pdw7f iF jf rL;jyD;v~if tma7As umzDudkomv~ifaomufoHk;cJh-uavonf?
tdyI
f raysmEf ikd af tmif jzpfco
hJ nf[k qdak vonf?
rdk;um;[k wGif7jcif;rSm rkd;um;jrKd\rS vmaoma-umihf
164

www.foreverspace.com.m

umzD
jzpf.? xkad emufumzDukd *sm;Ag;u`e;f ESio
fh D [dk u
f `e;f
rsm;wGif pwifpdkufysKd;vm-uI xkdrSwpfqihf tylydkif;
a'orsm; ok\d vnf; wpfpwpfp jyef\ymG ;oGm;avonf?
,cktcg uBmwGif umzDtrsm;qH;k pdu
k yf sK;d vsu&f o
dS nfh
a'oum; awmiftar7duwdu
k &f dS b7mZD;Ekid if H jzpf.?
umzDyifonf ylaEG;aom wdkif;jynfrsm;Y txl;
ojzifh yifv,fjyiftxuf ayaygif; 1200 ESihf ay
2000-um;&Sd a7aumif;pGm7aom ukef;jrifha'orsm;
wGif aumif;pGmjzpfxGef;avh&Sdonf? umzDyifonf
tjrJpdrf;tyifuav;rsKd;jzpfI tvdktavsmufypfxm;
v~ifay 20 ausmfjrifhwwfonf? okd\aomf pdkufysKd;
xm;aom jcHrsm;wGiftoD;rsm;udk vG,fvifhwul
qGwfcl;EdkifpdrfhaomiSg tyifrsm;udkcsKdifay;avh&Sd-u
onf? umzDyifwiG f t&GuEf iS fh tudik ;f rsm;qHo
k nfh t&Guf
n|mcGrsm;wGif tvGeaf rF;-udKifonhf yef;jzLrsm;tpkvu
kd f
yGifhwwf-uonf? umzDyifrsm;onf 3 ESpfom;t&G,f
cef\wiG f pwifo;D yGiv
hf m-uI 5 ESpo
f m;t&G,w
f iG o
f ;D tm;
jynfhpHkvmonf? wpfyifv~iftESpf 20r~-umatmif
oD;yGihfavh&Sdonf? toD;rsm;onf yxrYtpdrf;a7mif
jzpf.? xkad emuf 0gvmjyD;v~if aemufq;kH wGif eDomG ;
onf? 7moDOwkaumif;aom a'orsm;wGif umzDyif
onf wpfEpS v
f ~if ESp-f udro
f ;kH -udrw
f ikd af tmif yGiEhf ikd o
f ;D

Edik I
f wpfyifwnf;rSmyiftyGiEfh iS t
hf oD;pdr;f / toD;rSnhf
rsm;udk wpfjydKifeuf awG\7wwfonf?
umzDoD;rsm; rSnfhaomtcg toD;rsm;udk cl;Ijzpf
ap/ atmufrSt0wfcHum tyifudk v=yfay;Ijzpfap
odrf;,l7onf? xkdaemufenf;trsKd;rsKd;jzifh tajcmuf
vSrf;jcif;/ taphc`wfxkwfjcif;rsm;jyKvkyf-uonf? odk\
aomf toD;rSnhfwGif taphtjyifzufY tom;zwf&Sd
ae&Hkru taphay:wGifvnf; tajr|;cGHrsm; 2xyfr~
uyfaeao;onfh twGuf taphc`wfonhftvkyfrSm
rvG,u
f v
l aS y? taphrsm;rS tajr|;pifomG ;atmif vkyf
7mwGif taphrsm;udk wpfenf;enf;ESifh tajcmufveS ;f jyD;
aemuf 'vdrrfh sm;ESiv
fh rdS afh y;jcif;/ yGwx
f w
k yf pfjcif;rsm;
jyKvkyf7onf? aemufqHk;Y taphrsm;udk c`wfjyD;aom
tcg t&G,t
f vdu
k f tpm;pm;cGjJ yD;v~if tdw-f uD;rsm;wGif
xnfI
h Edik if jH cm;ok\d wify\kda7mif;cs-uonf?
teH\t7omESihf jynfhpHkonfh umzDudk aomufoHk;
Edik 7f eftwGuf umzDaphtpdr;f rsm;udk ndK0ga7mif7atmif
avSmaf y;7ao;onf? Tod\k avSmaf y;7mwGif *&kwpdu
k jf yK
vky7f efv.
kd ? od\kr[kwv
f ~if vko
d nft
h eH\t7om xGuf
rvmbJaewwfonf? a&S;uumzDaphrsm;udktdrfrSm
yif avSmf,l-uaomfvnf; ,cktcgYrl Ttvkyfudk
&Hk-uD;rsm;wGif t-uD;tus,f vkyfudkifvsuf&SdayjyD?

umzDvkyfief;Xme-uD;wpfck7Sd umzDerlemrsm;ukd avSmf-udwfay;onhf pufi,frsm;? Tpufi,ffrsm;jzihf avSmf-udwfay;aom umzD


erlemrsm;ukd umzDjrJorm;u jrJprf;-unhf7onf?

165

www.foreverspace.com.m

u70du/o~if

u7a0;yif

umzDaphrsm;udk avSmjf yD;aomtcg tr=e\f-udw7f jyef.?


umzDtrsKd;rsKd;udk a7mpyf7mwGif tcsKd\tvky&f -kH uD;rsm;Y
t7omaumif;raumif;udk prf;oyf7eftwGuf usGrf;
usifaom ykCKd vfrsm;udyk ifv~if iSg;7rf;xm;-u7onf?
umzDukd tr=e\f-udwjf yD;v~ijf yD;jcif; azsmaf omufEikd v
f ~if
taumif;qH;k jzpfonfudk awG\7onf?
umzDwiG f uufzt
D if;ac: "mwfwpfrsK;d yg0ifonf?
xk"gwfrsm;vufzufajcmufwGif yg0ifaom oD;tif;
ESihftwlwlyif jzpfaomfvnf; oD;tif;"gwfxufydkI
jyif;onf? umzDudkpGJjcif;rSm xdk"gwfa-umifhyifjzpf.?
umzDudktm;aysmhapvdkv~if tjcm;yPnf;rsm; a7mpyf
ay;jcif;jzifh xk"d gwfukd vdo
k aavmuf avsmhcsxm;Edik f
onf?txl;ojzihf Oa7mywdkufwGif cspfudk7Dac: opf
jrpfwrsK;d udk tr=e\f-udwI
f umzDEiS fh a7mpyfum a7mif;cs
aomufoHk;avh&Sd-uonf? tcsdK\ r&dk;ajzmifhaomukef
onf r sm;onf cspf u d k 7 D o mru tjcm;opf j rpf
opfaphrsm;ESihf wr*vm a7mpyfI a7mif;csonft
h cgrsK;d
vnf;&Sad o;onf?
umzDtrsKd;aygif; 80 cef\&Sd.? odk\aomf tma7Asef
ESihf vku
d Af ;D 7D;,ef; umzDyifEpS rf sKd;uko
d m trsm;tjym;
pdkufysKd;avh &Sd-uayonf? uBmay:wGif b7mZD;EkdifiH
ESihf taemuftdNd,usGef;pkwkd\rSvGJI umzDudk t-uD;

tus,fpdkufysKd;aoma'orsm;rSm tar7duwdkuf
tv,fydkif;/ rUqDudkEdkifiH/ tma7AsusGef;qG,f/ tm
z7duwdkufESihf tdNd,EkdifiH&Sd tcsKd\a'orsm;/ oD[dkf
useG ;f / qlr-wmuseG ;f / *sm;Ag;useG ;f ESifh ypdzw
d o
f rk]7m
twGif;&Sd usGef;rsm; jzpf-uonf?
umzDukd azsmfaomuf7mwGif a7qlqljzifh aumif;
pGmESyaf y;zk\d ta7;-uD;onf? umzD7nfuo
kd \l csnf;ouf
ouf aomufolvnf;&SdI/ EGm;Ekd\o-um;wkd\ESihfjzpfap/
-uufOtumESihfjzpfap/ azsmfaomufolrsm;vnf;
&Sdonf? tcsKd\ aysmfyGJpm;&Hkudk ,cktcg umaz;[k
vnf;ac:avh&Sd-u7m xkdpum;rSm umzD odk\r[kwf
umzDqikd [
f t
k "d_g,f7aom jyifopfpum;jzpfonf?
umaAmfvpftufqpf ? ?zDaem [kvnf;ac:
aom umaAmf v pf t uf q pf u d k ausmuf r D ; aoG ;
uW7mrS tqifhqifhaygif;cHenf;jzihf xkwf,l-u.?
od\k aomft-uD;tus,f a7mif;cs7eftwGurf u
l m; uW
7m tqDjzpfaom AifZif;rS "gwfaygif; pyf,l7onf?
"gwfaygif;pyf,lenf;rSm AifZif;udk tcdk;aiG\waxmif;
axmif;xGufaeaom qmvzsL7pftufqpfESihf a7mI
AifZif;qmvzGeef pf tufqpfjzpfap.? xkad emuf Aif
Zif;qmvzGeef pftufqpfukd wpfzef aumhpwpfq'dk gESifh

umzDvkyfief;Xme-uD;wpfckrS umzDjrJorm; wpfOD;? ol.wm0efrSm umzDtrsKd;rsKd;ukd pHrSDrrSD prf;oyf7efjzpf.?

166

www.foreverspace.com.m

umaAmfvpftuftpf

umAkd[kduf'7dwf

a7musKI
d qd'k ,
D rfumAdv
k w
d f jzpfap.? xkrd t
S qifq
h ihf
aygif;cHI umaAmfvpftufqpfukd xkw,
f o
l nf?
umaAmfvpftufqpf t&dkif;onf qDjzpfI ndKykyf
aomta7mif&Sd.? xdkqDt&dkif;xJrS tnpfta-u;rsm;
udkoef\pifaomtcg ta7mifuif;aom yHkaqmifcJ
(c7Pw,f) rsm;udk 7&Sd.? xkdyHkaqmifcJrsm;onf
tylcsdef pifwD*7dwf 42 h5H43H wGift7nfpaysmfI
181 h3H wGifql.? jyif;xefaom tqdyfyPnf;jzpfI
xl;jcm;aom teH\&Sd.? umaAmfvpftufqpfonf
tvGefpm;wwfaomoWd&Sdojzifh tom;ta7ay:odk\
usa7mufv~if temrsm;jzpfwwfI aysmufuif;ap7ef
cJ,Of;onf? od\k aomf a7tyHk wpf7mwGif umaAmfvpf
tufqpfoHk;yHkr~ a7mI7aom umaAmfvpftufqpf
azsmf7nfudkrlum; temrsm;aq;a-um7eftwGuf
toH;k jyKEikd af yonf?
umaAmfvpftufqpfqu
D kd yd;k ESrd af q;ESifh tefwq
D uf
ywpf(tykyfEdkifaq;/ temr,Of;aq;)rsm; tjzpf
vnf;toHk;jyK-u.? Tr~ruao;/ a7arF;/ qyfjym/
oGm;wku
d af q;r=e\f/ qd;k aq;/ "gwfykH yHak z:aq;ESifh aq;
0g;rsm;az:pyf jyKvkyf7mYvnf; tvGeftoHk;0if.?
xkjd yif yvwfpwpfEiS fh yvwfpwpf uJo
h \dkaom yPnf;
rsm; vkyu
f ikd 7f mwGit
f xl;ojzihf umaAmfvpftufqpfukd
rsm;pGm toHk;jyK-u.? (yvwfpwpf 7=?) yxr
uBmppfwiG f tvGejf yif;xefpmG aygufuaJG pwwfaom
cJ,rf;rD;ausmufrsm; jyKvyk 7f mY umaAmfvpf tufqpf
udk pwiftoH;k jyKc-hJ uonf? toH;k jyKenf;rSm Eku
d x
f 7pf
tufqpfEiS fh qmvzsL7pftufqpftjyif;7nfukd xyfrH
xnfv
h u
kd jf cif;jzifh ypfu7pftufqpfukd 7&SEd ikd .
f ? ypf
u7pf tufqpfonf 0gxdeaf om ta7mif&o
dS nfh tcJu
av;rsm;jzpfI rD;wkdufay;vdkufonhftcgYjzpfap/
xk&dkufvkdufonfh tcgjzpfap/ tvGefjyif;xefpGm
aygufuo
JG nf? ypfu7pftufqpfukd yxruBmppfwiG f
rsm;pGm toH;k jyKcJah vonf?
umAdk[dkuf'7dwf? ?toufESihfcmudk,f wnfjrJae
or~ v=yf&Sm;oGm;vmr=&Sd7m/ xkdv=yf&Sm;oGm;vmr=udk
vlu,
kd cf mYpGr;f tifr&Sb
d EJ iS fh rjyKvkyEf ikd af cs? xkv
d y= f
&Sm;r=twGuf vdt
k yfaom pGr;f tifukd usEG yfk w
f \dk ae\pOfpm;
aomufaom tpmtm[m7rsm;xJY yg&Sdaom um
Ad[
k u
dk 'f 7dw"f gwfu ay;onf?
cmudk,f-uD; v=yf&Sm;r=rsm;av pGrf;tifudk vdkav
jzpfojzihf uav;xufv-l uD;rSm tpm;tpmudk ydrk pkd m;

umAkd[kduf'7dwf"mwf yg7Sdaom [if;oD;[if;7Gufrsm;

aomuf7onf? v=yf&Sm;r= ydkrdkrsm;jym;I t&G,fwuf


aeaom vli,fvl&G,frsm;rSm uav;vl-uD;rsm;xuf
tpm;tpm ydrk pkd m;aomufEikd -f uonf? umAd[
k u
kd 'f 7dwf
onf cmud,
k -f uD; ylaEG;aeap7efvnf; tyl"gwfuakd y;
av7m/ at;aomwdik ;f jynfwiG af exkid o
f rl sm;onf tyl
"gwfay;EdkifonfhumAdk [dkuf'7dwfygaomtpmrsm;ESihf
tqDrsm;aomtpmrsm;udk rsm;pGm pm;aomufay;7ef
vkt
d yfayonf?
tqDESihfEd=if;pmv~if umAdk[dkuf'7dwfrSm tqD.
w0uf cef\r~avmufom cmud,
k -f u;D udk tyl"gwfay;Edik f
pGrf;onf? umAdk[dkuf'7dwf wpfaygifv~if tyl"gwf
u,fvkd7D 1820 yg&SdI tqDwpfaygifv~if u,fvdk7D
4080 r~ tyl"gwfyg&So
d nf?
u,fv7kd D (tyl{url)qko
d nfrmS ud,
k cf mudk ylaEG;
aponfh tyl"gwf. twkid ;f tqjzpfonf? vlw\dkonf
oGm;vmaexdkif v=yf&Sm;r=twGuf tiftm;vnf; jzpf
apI tylaiG\vnf;ay;onfh "gwfudk t&G,ftvdkuf
wpfae\v~if rnfr~vt
kd yfonf[k u,fv7kd jD zihf wkid ;f qI
ajymqdk-u7onf? 1213 ESpf&G,f a,mufsm;u
av;wpfa,mufonf u,fvdk7D 23002^00 r~
ae\pOfvt
dk yfI rde;f uav;rSm u,fv7kd D 1800 rS 2150
txdvo
dk nf? xdx
k uf wpfEpS rf ~-uD;aom a,mufsm;u
av;wpfa,mufonf u,fv7kd D 2500 rS 2900 txd

167

www.foreverspace.com.m

umAGef

umAGe'f idk af tmufqu


dk f

vkt
d yfI rde;f uav;rSm u,fv7kd D 1950 rS 2250txd
vkdavonf? a,mufsm;-uD;rsm;rSm olwkd\. v=yf&Sm;
oGm;vmr= tenf;trsm;udk vkdufI u,fvkd7D 2500
rS 4500 xdvkdI rdef;rrsm;rSm u,fvdk7D 2100 rS
3000 txd ae\pOf vdt
k yfonf?
umAd[
k u
kd 'f 7dwyf gaomtpm;tpmrsm;wGif tmvl;/
aygifrek \f/ ajymif;zl;/qef/o-um;/ iSuaf ysmoD;/ vdraf rmf
oD;/ yef;oD;/ c7rf;csOfoD;/ qD;oD;/ rkefvmO0g yJESihf
[if;oD;[if;&Gufrsm;yg0ifonf? tpm;tpmrsm;udk
usEG yfk w
f \dk pm;aomufvu
kd af omtcg tpmtdrf twGi;f od\k
a7mufoGm;v~if tpma-u csufjcif;jzihf umAdk[dkuf'
7dwf ponf"h gwfrsm; jzpfvmaponf? xko
d \kd "gwfrsm;
jzpfvmaomtcg ud,
k cf m-uD;yGm;tm;&Sv
d m7ef aqmif
&Gufay;-uonf? az:jycJhaom tpm;tpmrsm;xJwGif
o-um;onf -uGuo
f m;rsm; oefprG ;f a7;twGuf txl;
tm;ay;onf?
umAGef ? ?trsK;d orD;rsm; txl;ojzihf wefz;dk xm;
-uonfh pdefESihf uBmhae\pOfoHk; yPnf;wpfckjzpfaom
cJwHwGifyg&Sdonfh *7ufzdkuf (cJeuf)wkd\onf tjcm;
rnfonfhyPnf;ESihfr~ ra7maom umAGeftppfrsm;om
v~if jzpf-u.? ausmufr;D aoG;ESifh rD;aoG;wk\donf um
AGeftppfrsm;r[kwf-uaomfvnf; umAGeftrsm;qHk;
yg&Sad om yPnf;rsm;jzpf-u.? tcsK\daom ausmufr;D aoG;
taumif;pm;rsm;wGif umAGef 7mcdkifE=ef; 90 txd
yg&So
d nf?
tjcm;yPnf;rsm;ESifh a7maESm aygif;pyfvsuf&adS om
umAGefj'yfaygif;rsm;rSm trsm;tjym;&Sd.? umAGefj'Af
aygif; rnfr~ rsm;jym;oenf;[lrl "gwkaA'ynmudk
tif-o*Jepf uifrP-wDEiS fh -o*JepfuifrP-wD[I
l ESprf sK;d
ESppf m;yif cGjJ cm;xm;7onf? -o*Jepf uifrP-wDqo
kd nf
rSm umAGefj'yfaygif;rsm; ta-umif;csnf; oufouf
ESio
fh m oufqidk af om"gwkaA'jzpfI/ ,ae\txd od&dS
xm;aom umAGefj'yfaygif; ta7twGuf 3 odef;
eD;yg;&So
d nf[k qko
d nf?
umAGeyf gaom yPnf;udk avxJwiG jf zpfap/ atmuf
pD*six
f w
J iG jf zpfap/ rD;wku
d af y;vdu
k v
f ~if umAGe'f ikd af tmuf
qdu
k "f gwfaiG\ jzpfay:vmonf? atmufp*D siv
f v
kH akH vmuf
avmuf r7&So
d nft
h cg umAGerf eG af tmufqu
dk "f gwfaiG\
jzpfay:vm.? umAGeEf iS [
hf u
dk 'f &d*k siw
f \dk "gwfaygif;pyf
aomtcg rufodef;"gwfaiG\udkvnf;aumif;/ "gwfqD
uJo
h \kdaom [du
k 'f &du
k mAGejf 'yfaygif;rsm;udv
k nf;aumif;/

7&So
d nf? atmufq*D si/f [du
k 'f &d*k sif ESprf sK;d vk;H ESi"hf gwf
aygif;pyfaomtcgwGif tufqw
D pftufqpfuo
hJ \kdaom
-o*Jepftufqpfrsm;ESifh t,fvukda[muJhokd\aom
umAd[
k u
kd 'f 7dwf j'yfaygif;rsm;ud7k &So
d nf? umAGeo
f nf
oWKrsm;ESihfvnf;aygif;pyfEdkif7m xkdj'Afaygif;rsm;udk
umAdu
k [
f ak c:.? txif&mS ;qH;k aomumAdu
k rf mS u,f
vqD,rfumAdu
k f jzpf.? u,fq,
D rfumAdu
k f tay:
wGif a7tenf;i,f avmif;csvkdufv~iftqufwDvif
"mwfaiG\jzpfay:vm.? umAGefonf ouf&Sdt7mrsm;
wGif ta7;-uD;aom "gwfzufyPnf;wpfcktjzpf yg&Sd
onfukd awG\7onf?
pdeEf iS cfh eJ ufw\dk onf yHak qmifcjJ zpfaom umAGerf sm;
jzpf-u.? yHkaqmifcJr[kwfaom umAGefrsKd;rsm;vnf;
&Sad o;onf? qDri=d ;f / rD;aoG;/ t&d;k rD;aoG; ponfw\dkrmS
yHkaqmifcJvJr[kwfaom umAGefrsm;jzpf.? a7eHudkrD;
&d=\vdkufaomtcgY qDrd=if;udk7&SdI/ armfawmfum;
wdik ,
f mrsm; ydrk ckd ikd cf aHh tmif jyKvky7f mYvnf;aumif;/ yHk
ESdyfrif jyKvkyf7mYvnf;aumif;/ t-uD;tus,f toHk;
0if.? rD;aoG;udk "gwfaiG\um rsuEf mS zH;k wGif toH;k cs7.?
t&dk;udk avvHkrD;zkdwGif rD;u`rf;apaomtcg t&dk;rD;
aoG;7&SdI/ xdkt&dk;rD;aoG;udk o-um;vkyfief;wGif o
-um;t0gudk tjzLa7mifjzpfatmif c`w7f mY toH;k jyK7.?
umAGeo
f nf wd7>mefEiS t
fh yifw\dk touf&iS I
f -uD;
xGm; oefrmvmap7ef t7if;cHyPnf;wpfckjzpfaom
a-umihf/ rnfhonfhtpm;tpmrnfonfh t0wftpm;
Yrqkd umAGeyf g&S.
d ? o-um;/ umzD/ axmywf/ vuf
zufajcmufpaom pm;ukefaomufukefrsm;ESihf tus
vHkcsnftp&Sdaom txnft0wfrsm;rSm umAGeft7if;
cHI jzpfvm-uaom yPnf;rsm;yif jzpfonf?
umAGeo
f nf j'yfpifwpfcjk zpfI tufwrftav;q
12 &Sjd yD;v~it
f ufwrfeyH wfpOfrmS 6 jzpf.?(ausmufr;D
aoG;/ *7ufzdku/f pdef/ rD;aoG;7=? )
umAGe'f ikd af tmufqu
kd f ? ?umAGe'f ikd af tmuf
qku
d f
("gwfaiG\) onf umAGet
f ufwrfwckEiS fh atmuf qD*sif
tufwrfEpS cf w
k \dk aygif;pyfz\pJ G nf;I 77Sad om "gwfaiG\jzpf.?
"gwkoauwrSm CO2 jzpf.? xkd"gwf aiG\onf
avxk.tyHw
k pfaomif;wGif av;yHrk ~ yg0if vsu7f .
dS ?
t7Gufpdrf;vef;aomtyifrsm;onf tpm
tm[m7tjzpfjzihf umAGe'f ikd af tmufq'kd f ("gwfaiG\)udk
&=oGif;I atmufqD*sif ("gwfaiG\)udk &SLxkwf-u.?
vlESihfwd7>mefwkd\url atmufqD*sif ("gwfaiG\) udk

168

www.foreverspace.com.m

umAGe'f idk af tmufqu


dk f
&SLoGi;f I umAGe'f ikd af tmufqu
kd f ("gwf
aiG\)udk &SLxkwf -u.? Tenf;jzifh ouf
7So
d W0grsm;u &SLxkwv
f u
dk af om um
AGe'f ikd af tmufqu
kd f ("gwfaiG\) udt
k 7Guf
pdrf;vef;aom tyifrsm;u tpmtm
[m7tjzpf &SLoGi;f -uI/ xkt
d yifrsm;rS
&SLxkwfvdkufaom atmufpD*sif ("gwf
aiG\) udw
k pfzef ouf7o
dS W0grsm;u tm
[m7tjzpf &SLoGif;-ujyef.? x\kd
a-umifh avxk. tyHkwpfaomif;wGif
av; yHkr~yg0ifaom umAGef'dkifatmuf
qdkuf.tcsKd;onf rnfonfhtcgr~ r
ajymif;vJbJ wnfjrJvsu7f o
dS nf?
umAGef'dkifatmufqkduf ("gwfaiG\)
onf avxuf wqcGrJ ~yI
kd av;aom
a-umih f * l r sm;/ awmif - um;rsm;rD ;
awmifrsm;.atmuf ajrjyifwpfav~muf
wd\w
k iG o
f m 7Sw
d wf.? a7uJo
h \kd wpfae7m
rS wpfae7modk\ cGufrsm;jzihfxnfhI ,l
oGm;Edik jf yD;v~if oGecf sEikd .
f ? xd"k gwfaiG\
onf ta7mifuif;I teH\vnf;r7S?d od\k
aomf a7wGifaysmf0ifI xdkazsmf7nfudk
umAGeef pftufqpf[ak c:.?xkad zsm7f nfukd
qdk'g/ vifrepfpaom bdvwf7nfrsm;
jyKvyk 7f mY rsm;pGmtoH;k jyK-uonf? um
ywf0ef;usifavxJY umAGef'kdifatmufqkduf wnf7SdyHk
AGef'dkififatmufqdkuf ("gwfaiG\)udk xHk; touf7SLjcif;/ avmufu`rf;jcif;/ ykyfokd;jcif;ESihf nOfhzuftyifwkd\onf umAGef'kdif
7nf-unfxJodk\xnfhI v=yfvdkufv~if atmufqkduf tqdyf"mwfaiG\ukd xkyfay;-u.? odk\aomf xkd"mwfaiG\ukd aea7mif
Ek\d 7nfuo
hJ \dk jzLoGm;.? xk"d gwfaiG\onf 7aom ae\zufwGif tyifrsm;u toHk;jyKjcif;jzihf avukd oef\7Sif;apjyefonf?
a7rSmxuf t,fvudak [mwGif ydI
k aysmf
0ifv,
G o
f nf?
umAGef'dkifatmufqdkuf("gwfaiG\)onf atmuf atmufqdkuf("gwfaiG\) tajrmuftjrm; yg7Sdaom
qD * sif ( "gwf a iG \ ) ES i h f t enf ; i,f r ~ rwl a cs? rD ; avudkjzpfap/ &SLrdv~ifatmufqD*sifvHkavmufatmif
avmifu`rf;jcif;udk tm;ray;onfhjyif rD;udk jidrf;ap r7Edik af oma-umifrh eG ;f I aoqH;k wwfonf?
umAGef'dkifatmufqdkuf("gwfaiG\)udk az:,laom
onf? umAGef'dkifatmufqdkuf"gwfaiG\)7Sdaom t0
enf
;rSm u,fvqD,rf umAGefedwfjzpfaom pusif
us,u
f s,f ykvif;xJo\dk rD;xGe;f xm;aom za,mif;wkid f
J \kd [du
k 'f &du
k avm7pf
udk xnfv
h u
kd v
f ~irf ;D jidr;f oGm;onfukd awG\Eikd o
f nf? xkd ausmufo\kdr[kwf xH;k ausmufxo
tuf
q
pf
taygh
7
nf
avmif
;
xnf
a
h
omenf
;
jzpf.?
a-umihf tcsKd\aom rD;owfaq;Al;rsm;wGif &kwfw7wf
rD;ab;udPay:aygufI toHk;jyKaomtcg umAGef O'g[&k+f
'kdif atmufqdkuf ("gwfaiG\)rsm;udk xkwfay;Edkifap7ef
"gwfaq;7nfwpfrsK;d udk xnhx
f m;wwf.? wku
d &f u
kd t
f m; CaCo3 + 2HCL = CaCl2 + H 2 O+ CO 2
jzihftqdyf7Sdonf[k rqkdomaomfvnf; umAGef'kdif pusiaf usmuf tufppf "gwfqm; a7 umAGef
'dkifatmufqdkuf("gwfaiG\)
atmufqdkuf ("gwfaiG\) ppfppfudkjzpfap/ umAGef'dkif
169

www.foreverspace.com.m

umAGe'f idk af tmufqu


dk f

umAGef'kdifatmufqkd'f jzpfay:wwfonhf ae7mrsm;


rD;aoG;/ ausmufrD;aoG; ponfwkd\ rD;avmifpOf av tvHktavmuf r7v~if tqdyfjyif;aom umAGef'kdifatmufqkduf"mwfaiG\jzpfay:
wwf7m/ yHkwGif tqkdygta-umif;a-umihf T"mwfaiG\ jzpfay:wwfonhf om"utcsKd\udk azmfjyxm;onf?

170

www.foreverspace.com.m

umAGerf eG af tmufqu
dk f

umrjrdK\

a7mif;0,f azmufum;7ef twGufrlrufueDZD,rf


umAGeef w
d Ef iS fh qd'k ,
D rfumAGeef w
d w
f \kdwiG f qmvzsL7pf
tuf q pf x nh f I umAG e f ' d k i f a tmuf q d k u f u d k t
-uD;tus,f az:,lxkwfvkyf-uonf?
umAGefrGefatmufqdkuf ? ?umAGef rGeaf tmufqu
kd f
onf ta7mif;uif;I teH\t7om r&Sdaom"gwf
aiG\jzpf.? a7wGiftenf;i,fomaysmf0if.? av
avmufyifav;I ud,
k w
f idk rf ;D avmifEikd af omfvnf; rD;
avmifru
= kd tm;ray; acs? tvGet
f qdyjf yif;xefaom
a-umihf xkd"gwfaiG\udk vlwd7>mefwdk\&SL&d=ufrdaomf
touftM7m,f jzpfEikd o
f nf? umAGerf eG af tmufqu
kd f
"gwfaiG\udk obm0wGif tvdktavsmufawG\7cJ.?
rD;awmifywf0ef;usifwGif&Sdaom avxJY tenf;
tusOf;r~omawG\7.? rD;xGef;aom "gwfaiG\rsm;wGif
umAGerf eG af tmufqu
dk f ygwwfaoma-umih/f xk"d gwfaiG\ukd
tenf;i,fr~ &SL&d=ufrdv~ifyif ab;tM7m,f jzpfap
wwfonf? armfawmfum; tdyfaZmydkufrsm;rS xkwf
vdkufaomtaiG\rsm;wGifvnf; umAGefrGefatmufqdkuf
ygvmaoma-umif/h vl&adS ecdu
k f armfawmfum;udpk ufE;=d
I armfawmfum;&Hkudk avvHkatmifydwfrxm;rd7ef
txl;owdjyKtyfayonf?
umAGerf akd tmufqu
kd Ef iS fh umAGe'f ikd af tmufqu
kd w
f \dk
jcm;em;yHrk mS umAGerf eG af tmufqu
dk .
f armfvu
D sL;wpfck
wGif umAGet
f ufwrfwpfcEk iS fh atmufq*D sit
f ufwrfwpf
ckomyg&S.
d ? ,if;"gwkoauwrSm CO jzpf.?
umAGefrGefatmufqkduf 7&Sdvkdaomf rD;aoG;ukd
avtvkHtavmuf ray;bJ rD;&=d\ygu rD;aoG;&Sd
umAGeEf iS ahf vtwGi;f &Sd atmufp*D siw
f \dkonf yl;aygif;I
umAGerf eG af tmufqu
dk f jzpfvmonf?

umrjrdK\?
?umrjrdK\onf jrefrmEdkifiHtv,fydkif;
o7ufc&dkifwGif jrdK\e,f&Hk;pdkuf7m jzpfonf? o7ufjrdK\
awmifbuf 23 rdik t
f uGm {7m0wDjrpftaemufbufurf;
twGi;f ydik ;f ususwiG f wnf&o
dS nf? jrdK\e,f. tus,f
t0ef;rSmpwk7ef;rdkif 5^5cef\&SdI 1953ckESpfwGifaus;
&Gmaygif; 15^ &Gm/ ol-uD;ydik f 52 ydik yf g0ifonf? jrdK\e,f
wGif tdrfajcaygif; 9459 cef\ESihf vlOD;a7 44528 &Sd
onf? jrKd \ay:wGirf l tdraf jc 906/ vlO;D a7 3523 &So
d nf?
umrjrKd \ukd uHrjrKd \[k a&S;uac:wGicf o
hJ nf [kqo
dk nf?
uHr od\kr[kwf uR[k ac:wGijf cif;rSmoU7mZf 528ck
ESpfavmufwGif tavmif;pnfolrif;onf azgifawmf
jzifh {7m0wDjrpftwkid ;f pkeq
f if;vm7m/ jrdK\ae7mteD;wGif
azgifawmf 7yfwef\aeojzihf ta-umif;udkpHkprf;I
azgifawmfatmufwnfw
h nf&h dS Ak<&kyyf mG ;awmfukd az:,l
yifhwifjyD;v~if XyemumapwDwnfonf? xkdapwDudk
bk7m;ay:bk7m;[k bG\JcsI
D jrdK\trnfuv
kd nf; uHaxmuf
rI bk7m;&kyyf mG ;awmfukd zl;awG\7jcif;a-umif; uHrjrdK\[k
orkwfac:wGifaponf[k qdkavonf? xkdapwDrSm
,cktcgbk7m;ay:[kwGifonf? bk7m;q,f,l7ef
a7Fzsifudk ,laqmifqufoaom t7yfudk a7Fzsif
aqmif&Gm[k orkwf7m ,cktcg oysifaqmif&Gm[k
trnfwiG v
f su&f o
dS nf?
umrjrKd \ukd oU7mZf 450 jynfEh pS rf wdik rf u
D arc0wD
jrdK\[ak c:wGiI
f arc0wDjrdK\pm; OD;aqmif;onf a7Fjrif

rD;aoG;atmufq*D si(f rvkrH avmuf)=umAGerf eG af tmuf


qkduf
umAGefrGefatmufqdkufudk umAGe'dkifatmufqdkufrS
vnf;7&SEd idk .
f ? umAGe'f idk af tmufqu
dk f "gwfaiG\ukd 7J7J
awmufaeaom rD;usD;cJrsm;tay:rS jzwfoef;oGm;
apjcif;jzifh umAGefrGefatmufqdkuf "gwfaiG\udk7&SdEdkif
onf?
CO2 + C = 2 CO
umAGe'f ik d af tmufqu
k d f rD;us;D cJ umAGerf eG af tmufqu
kd f
171

o7ufc&kdif umrjrdK\. jrifuGif;wpf7yf

www.foreverspace.com.m

umrjrdK\

umvuWm;jrdK\

umZefO,smOfukd jzwfausmfawG\jrif7aom umvuWm;jrdK\. &=cif;wpf7yf

rd(,cka7Fjrifwif) qkawmif;jynfah pwDukd wnfxm;cJh


onf[kvnf;tqkd&Sdonf? xkdapwDteD;&Sd ay 40
ausmfjrifhaom jcaoh&kyf 2 ckrSmvnf; OD;aqmif;.
aumif;r=jzpfonf[q
k o
dk nf?
umrjrdK\rSm ta7mif;t0,f pnfum;aom jrdK\uav;
jzpfonf? umrjrdK\e,fwiG f aq;rsm;pdu
k yf sK;d I aq;jyif;
vdyfrsm;udk t-uD;tus,fxkwfvkyfonf? *Gsrf;axmif
umraq;rSm jrefrmEdkifiHvHk;xif&Sm;aom aq;rsKd;
aumif;wpf7yfjzpfonf? aq;tjyif -uufoGef/ i&kyf/
txnftvdyf/ 0g;/ zsmrsm; xGuf&Sdao;onf? umr
jrdK\e,frS xGufaom uGsef;opfrSm jrefrmEdkifiHrS jynfy
od\k y\kdxw
k af om u`ef;opfrsm;. 15 yHk 1 yHck ef\&o
dS nf?
umrjrdK\e,fwiG f xif&mS ;aom taqmufttHrk sm;rSm
ra';07yfuGuf&Sd arc0wDjrdK\pm;wnf a7Fjrifrdbk7m;
jrif'ifuek ;f &Sd tavmif;pnforl if;-uD;wnf a7Fjrifwif
bk7m;/ uefOD;ukef;&Sd bk7m;abmfbk7m;/ ewfrD;ukef;&Sd
azgifawmfO;D bk7m;/ rka}muke;f &Sd a7Frak }mbk7m; ponfw\dk
jzpfonf?
umvuWm;jrdK\ ? ?umvuWm;jrdK\onf tdN,
d
Edik if w
H iG f t-uD;qH;k jzpfI **gjrpf.taemufbuf

qH;k jrpfcjJGzpfaom [l*vDjrpf urf;ay:wGif wnf &So


d nf?
b*vm;atmfrS 86 rdkifcef\ uGma0;aomfvnf;
euf&i=d ;f aumif;rGeaf om qdyu
f rf;&Sjd cif;a-umifh yifv,f
ul;oabm-uD;rsm; 0ifxu
G o
f mG ;vmEdik o
f nf? **gjrpf0rS ;f
ESifh jAykW7jrpf0rS ;f wk\d rS xGuaf om0g/ *Hak v~mf/bde;f /
pyg;/ vufzufajcmuf/ o-um;/ yd;k / om;a7pdr;f paom
ukepf nfrsm;onf jrpfvrf;rSvnf;aumif; wl;ajrmif;vrf;
rSvnf;aumif; umvuWm;jrdK\okd\ pk&Hk;a7muf &Sdvm
-uonf? rD;7xm;vrf;-uD;3 ckuvnf; umv
uWm;jrKd \Y qH-k uonf? jrKd \wiG ;f ESifh jrKd \ywf0ef;usiw
f \dw
k iG f
0gpuf/ *Hkav~mfpuf/ o-um;pufponfh puf&Hk-uD;rsm;
vnf;&Sdonf? [l*vDjrpf urf;wpfav~mufY&Sdaom
10 rkid cf ef\&n
S v
f sm;onfh urf;uyfqyd rf sm;ESifh oabm
usi;f rsm;rSmvnf; jrpfa-umif;oGm; avS oabmuav;
rsm;ESihf yifv,ful;oabm-uD;rsm;ukefpnfcsif;
zvS,fum o,f,lydk\aqmif7m qdyf-uD;ozG,f jzpfae
onf? xkdta-umif;wkd\a-umifh umvuWm;jrdK\onf
tdNd,EdkifiH.wHcg;r-uD;wpfck jzpfaeonf omru/
uBmha7mif;0,fa7;Yvnf; txl;yif xif&Sm;vsuf &Sd
avonf? wpfzufurf;&Sd a[mif7mjrKd \o\dak yaygif; 1530
&Snaf om aAghcw
H efwm;-uD;wpfck azgufvyk x
f m;7mxkd

172

www.foreverspace.com.m

umvuWm;jrdK\7Sd yef;ykvuf7majrmufvSaom *sKdif;t,l0g' bk7m;ausmif;

173

www.foreverspace.com.m

umvuWm;jrdK\

umvuWm;jrdK\ a[mif7maAmhcHwefwm;? uBmta7S\ykdif;Y tpnfum;qHk; wefwm;wpfckjzpf.?

wefwm;-uD;rSm ta&S\zsm; wdik ;f jynfrsm;wGif tpnfum;


qH;k wefwm;wpfc[
k k qd-k uonf? ,cktcg a[mif7m
rSm umvuWm;jrdK\. qifajczHk;7yfuGufwpfckjzpf
vsuf pufrv
= yk if ef; xGe;f um;aeavonf?
umvuWm;jrdK\onf 1912 ckESpfwdkifatmif tdNd,
tpdk;7. &Hk;pdkuf7m jrdK\awmfjzpfcJh.? a&S;a[mif; jrdK\
-uD; jzpfojzifh vrf;rsm;rSm ajzmifw
h ef;jcif; r&Sb
d J auG\
aumufonfu rsm;onf? qifajczHk;7yfuGufwdk\wGif
vrf;rsm;rSm tvGefusOf;ajrmif;I npfywfaya7ae
-u.? od\k7mwGif rkid 'f efuiG ;f ta&S\buf&OdS a7mywku
d f
om;wkd\ aexdkif7m 7yfuGufrSmrl oef\&Sif;pif-u,fI
crf;em;xnf0gaom wdu
k t
f rd -f uD;rsm;jzifh cef\nm;vSay
onf? rdkif'efuGif;-uD;. tv,fwGif zdk\0DvsHac: a&S;
a[mif;cHwyf-uD;&S.
d ? xdck w
H yf-uD;ukd 1^5^ ckEpS w
f iG f
ppfAkdvfcsKyf avmhuvkduf topfjyifqifwnfaqmuf
cJh7m 1^^3 ckESpfwGifrS vufpowfcJhonf? cHwyf.
ajrmufbufY tpk;d 7tdraf wmfwnf&I
dS awmifbufwiG f
uoD'7,f bk7m;&Sdckd;ausmif;-uD;/ jrif;jydKifuGif;ESihf
0dwdk7d,bk7ifr-uD; txdrf;trSwf cef;raqmif-uD;wkd\
wnf&-dS uonf?
umvuWm;jrdK\. tv,fwGif wUodkvf ausmif;
wkduf wnf&Sd7m taygif;yg aumvdyfausmif; aygif;
80 ausmfcef\ yg0ifvsufausmif;om;aygif; 40000
ausmfcef\&Sdojzihf uBmay:wGif ausmif;om;ta7

twGuf trsm;qHk;aom wUodkvfwpfckjzpfayonf?


wkdif;7if;om;7yfuGufwkd\wGif tdNd,apmfbGm;rsm;.
crf ; em;aomeef ; awmf tenf ; i,f &S d a vonf ?
umvuWm;jrdK\ukd ta&S\tNd ,
d uk$+D. ud,
k pf m;
vS,cf sKyf-uD; *sK\dAcsm;aemhonf 1686 ckEpS w
f iG w
f nfI
tajcpdkufcJh.? odk\7mwGifxkde,f. tajctaerSm
1696 ckEpS w
f iG f zk\d 0v
D sHcw
H yf-uD; wnfaqmufjyD;rSom
wkd;wufcJhavonf? b*vm;jynfe,f em0yfapmfbGm;
pl;7m;*`waf 'gifvmonf zd\k0v
D sH cw
H yfukd 1^56 ckEpS w
f iG f
v-urf;wdkufI odrf;ydkufvdkuf.? xdkwdkufyGJwGif
trSwfw7jzpfcJhonfrSm pl;7m;*`wfa'gifvmonf
t*vdyfvlrsKd; 146 a,mufudk tvsm;18 ay teH
14 ayr~om&Sad om tvHak xmifuav; twGi;f ok\d oGwf
oGi;f ydwaf vSmifxm;cJ.
h ? xkad e\nrSm yltu
kd af om aEGO
wknwpfnjzpfojzihf usOf;usyf avSmiftu
kd af om'+f
a-umihf aemufwpfae\wGif tusOf;om; 23a,muf
omv~if touf&Sifvsufusefawmh.? aemifwGif
xdkae7mudk aowGif;[kac:wGifcJhavonf? 1^5^ck
ESpfwGif avmhuvdkufonf xkdae7mudk jyefvnfwkduf
cdkufodrf;ydkufI zdk\0DvsH cHwyfopf-uD;ESihf rdkif'efuGif;
-uD;udk wnfaqmufzGihfvSpfjyD;v~if jrdK\opfwnfcJhav
onf? tdN,
d jynf. yxrbk7ifccH sKyfjzpfaom a0:7ef
a[;pwif;onf 1^^2 ckESpfwGif umvuWm;jrdK\udk
tpdk;7&Hk;pdkuf7mjrdK\awmf jyKvkyfcJh.? xkdtcsdefrSpI

174

www.foreverspace.com.m

umvmaomurif;

umvD'go

1912 ckESpfwGifa'vDjrdK\udk jrdK\awmfopftjzpfa&G;cs,f


vdu
k o
f nft
h cgwdik af tmif umvuWm;jrdK\onf tdN,
d
jynf. jrdK\awmf jzpfcahJ vonf?
'kw,
d uBmppftwGi;f Y r[mrdww
f \o
dk nf jrefrmjynf
wku
d yf q
JG ifE7JF ef umvuWm;jrdK\ukd tajccHpcef;jyKvkyf
-uojzifh *syefwdk\onfxkdjrdK\udk t-udrf-udrf AkH;-uJcJh
-uao;.? od\k7mwGif ajymyavmufatmif ysupf ;D jcif;
r&Scd ahJ cs? 194^ ckEpS w
f iG f tdN,
d Edik if u
H kd 'drk eD ,
D efEikd if H
2cktjzpfo\kd cGv
J u
dk af omtcg umvWm;jrdK\onf tdN,
d
'dkrDeD,efEdkifiH taemufb*vm;jynfe,fxJokd\ yg
0ifoGm;avonf?a[mif7mjrdK\ESihf qifajczHk;7yfuGuf
rsm;udkyg pkaygif; a7wGufcJhaomf umvuWm;jrdK\.
vlO;D a7rSm 3490281 (1951) jzpfonf?
umvmaomurif ; ?
?umvmaomurif;rSm
omoemawmfa7;qdkif7m 'kwd,o*g,emwifaom
rif;tjzpf xif&Sm;ausmf-um;onf?
xkrd if;onf okoek m*rif;. om;awmfjzpfI omoem
tESpf 90 jynfhwGif crnf;awmf. t&dkuft7mjzpf
aom a0omvDjynfudk qufcHpdk;pHonf? xkdrif;vuf
xuf 0%DvDwdkif;om; 7[ef;rsm;onf0denf;awmfESihf
rnDaom t"R0Kq,fyg;wk\dukd usio
fh ;kH ae-uojzifh
'kw,
d o*g,emwif7ef ta-umif;tcsuf jzpfay:vm
onf? aumoDjynfY oDwif;oH;k aeawmfral om o~if
r[m,oax7fonf0%wdkif; om;7[ef;wdk\ 0denf;
w7m;ysujf ym;a-umif; -um;od7v~if rsm;pGm pdwrf csr;f
rom jzpfav.? o~ifa70wax7f/ o~ifoumrd
ax7fpaom 7[Mmwdk\tm; wdkufwGef;E=d;aqmfvsuf
tv%D7[ef;wd\k . rd>m0g'udk wGe;f vSeaf jz&Si;f 7ef a0
omvDjynf 0gvdum7mr ausmif;wdu
k o
f \kd -uGawmfr.
l ?
a0omvDjynf r[m0kefausmif;wdkufY &Sd-uaom 0%D
wdik ;f om; 7[ef;wd\k u o~ifrm,oax7f trSL;&Sad om
7[ef;wkd\onf rdrdwkd\tm; 7efjyK7efygvmygonf[k
umvmaomurif;-uD;tm; *H;k acsm-uuke.
f ? rif;-uD;
vnf; ,Hkpm;rdojzifh&Sifr[m,oax7f trSL;&Sdaom
7[Mm ^00 wkd\rvm7atmifwm;qD;-uacs[kcdkif;
awmfrl.?okd\7mwGif rif;-uD;apvFwfaom trwfrsm;
ESihf &Sifr[m,oax7fwkd\ rqHkrd-uav? aemufqHk;
wGif tv%D7[ef;wd\k. aumufuspaf om t-uHtpnf
udk od&Sdaomtcg rif;-uD;onf aemifw-uD;pGm7jyD;
v~if aumoRD7[ef;wd\kxH ud,
k w
f ikd f oGm;a7muf qnf;
uyfvsuf yPnf;av;yg; 'g,umtjzpfc,
H al vonf?

ESpfOD;ESpfzuf 7[ef;y7dowfwkd\qHkrd-uv~if&Sif
a70wax7f/ &Sio
f umrdax7fw\du
k w7m;rSeu
f kd nFejf y
qHk;rawmfrlavonf? 0%Dwkdif;om; 7[ef;wkd\vnf;
rdrdwkd\trSm;rsm;udk 0efcHI 0denf;w7m;rSefudk vufcH
aqmufwnf-uuke.
f ? xkad emuf jrwfpmG bk7m;. w
7m;awmfrsm; aemiftcg wdr;f yg;c`waf csmjf cif; r&Sad pbJ
cdkifjrJonfxufcdkifjrJap7ef o*g,emwifoihfa-umif;
aqG ; aEG ; -uonf ? umvmaomurif ; -uD ; vnf ;
ausmif;ocrf;tp&Sdaom vdkzG,fudPwkd\udk uyfvSL
awmfrlonf?Todk\v~if r[m,oax7f trSL;&Sdaom
7[Mmckepf7mwk\donf omoemtESpf 100 jynfhwGif
8 vwdkifwdkif 'kwd,o*g,em wifawmfrl-uonf?
'kw,
d o*g,em wif7mY yxro*g,emrSmuJo
h \dkyif
E=wjf zifo
h m7Gwzf wfnE|d i=d ;f umwifq-kd uavonf?
xdpk OftcgwGif t-uD;trSL; jyK-uukeaf om &Sirf [m
,oax7f/&Siaf 70wax7f/ &Sio
f umrdax7f/ &Sio
f m
ax7f/ &Sifck%aombdwax7f/ &SifoBLwax7fwkd\
rSm jrwfpmG bk7m;ociftm; rsu0f g;xifxif zl;awG\vu
dk f
-u7onfhtjyif &SiftmeNmESihf twlae7[ef;rsm;
vnf; jzpf-uukeo
f nf?
,if;odk\ 'kwd,o*g,em wifonfhta-umif;udk
a0omvDjynf-uD;&Si/f bk7ifumvmaomu rif;w7m;
vufxuf/ q,fcsufaomt"dRdu/ Ode,0g'Djzifh/
0%Dwkdif;om; 7[ef;rsm;wdk\/ azgufjym;onfudk t
a-umif;rlI edLwm&Hk/ jynfhpHkvuf&Sd/ od<dajrmufjyD;/
ax7f-uD;ckepf7m/ 7[Mmwdk\onf &Sifr[m,o/
ax7dNud/k *+ygarmuf/ t-uD;ajr|mufI/ ar;av~muf
ajzjyef/ tM7/ az:jyvif;vif;/ &Sif;yapvsuf/
ud;k axGt*g/ a'oemud/k rkcg&k/D aygif;nD&pS v
f / 7Gwt
f H
-uI/ 'kwd,oH*g,em wifygonf [k OD;ykn.
omoemav~muf tcef;wGif a7;om;xm;avonf?
umvD'go ? ?umvD'goonf vGecf ahJ om ESpaf ygif;
2000 cef\u tdN,
d Edik if H Oa%eDjynf 0d-uRm 'dwsrif;
-uD ; . ynm&S d pmqd k a wmf - uD ; wpf O D ; jzpf o nf ?
umvD'goacwfukd tcsK\du bDpD 1 7mpkEiS afh t'D 67mpk
ESpu
f mv[k toD;oD;rSe;f qI tcsK\durl ol.pmta7;
tom;udk axmufqum at'D 4 7mpkESihf umv[k
rSef;qonf? oU7mZftwdtus az:jyaomusrf;
rawG\&adS cs? jrefrmbmomusr;f rsm;Y umodu7mZfwikd ;f
Am7m+oDjynf eNd7mZmrif;ESihf bmEkrMDrdzk7m;
vufxuf[k az:jyonf?

175

www.foreverspace.com.m

umvD'go

umvDz;dk eD;,m;jynfe,f

umvD'goxif&mS ;7jcif;rSm ol.,ckwikd x


f if&mS ;aom
ouk @ v0Ka-umih f jzpf o nf ? xd k 0 Kud k
rlvoUbmomjzifh a7;Iaemufb*vDbmom/
a'0em*7Dbmomrsm;od\k jyefqo
kd nf? 1^89 ckEpS w
f iG f
qm0DvsH *sKef;u t*vdyfbmomodk\ yxrqHk;jyefqkd
ojzihfoUbmomudk taemufwdkif;rS ydkrdk pdwf0if
pm;vm-uonf? xdkaemuf *smrefbmom/ jyifopf
bmomrsm;odk\vnf; jyefqdk-uonf? &kyf&SifZmwfum;
tjzpfvnf; &dkuful;xm;onf?
umvD'goonf tjcm;jyZmwfrsm;udv
k nf; a7;om;
onf? ,if;wkd\rSm 0d-uarm0goDESihf rmvm0du
ESifh tCdr-d w Zmwfrsm; jzpfonf? oU*0ifY vGef
pGmxif&Sm;onf? xdk Zmwfrsm;udkvnf; bmomtoD;
oD;od\k jyefqx
kd m;onf?
umvD'goonf oUbmomjzifh qef;-u,feufeJ
aom uAsmrsm;pGmudkvnf; a7;7m txif&Sm;qHk;rSm
wdrfapwrmefac: ar'lwuAsmjzpfonf? ESpf.
7wk 6yg; om,myHk obm0udk zG\Jqadk om 7dwo
k Bm7
uAsmrSmvnf; xif&Sm;onf? xkduAsmrsm;jyif 7mr
rif;om; ZmwftdrfzGJ\aom 7m*k0HoESihfukrm7oB0
uAsmudkvnf; a7;onf? pdwful;eufeJI tzGJ\tEGJ\
,Ofaus;odraf rG\onf?
jrefrm usr;f *efrsm;wGif umvD'go [laom ynm&Sd
q7m-uD;. ta-umif;udk Tod\k az:jyavh&o
dS nf?
a&S;tcg Am7m+oDjynfY eNd7mZmrif;ESifh bmEkrMD
rdzk7m;-uD; vufxufwGif ynm&Sd umvD'gq7m&Sd
onf? pdW7Ho[
D al omyef;csq
D 7m wpfO;D vnf; &So
d nf?
umvD'goonf toH-um;&Hkjzihf&lyg&Hkudk qHk;jzwfEdkif
pGrf;&SdI rdzk7m;-uD; yHkwla7;7ef wm0efusaom
pdW7HoD yef;csDq7mudk ulnDonf? yef;csDq7monf
rdz7k m;.yHYk v~K\d0u
S af om ae7mwGif rS\J&iS f 3 vH;k &Syd u
kH ykd g
a7;qGI
J qufo7m yef;csq
D 7mtm; rdz7k m;ESifh roum
ojzihpf pfaq;onf? umvD'goajymjya-umif; odaomf
umvD'goudk owfaponf? uRod<dum trwfu
0Sux
f m;I toufcsrf;omonf?
wpfae\aomf rif;.om;awmf oka'0onf awmu
pm;7mrStjyef0o
H al wmf oif-um;vdu
k af om (oao
rd,) pum;av;vHk; 7&SdcJh7m t"d_g,fudk rnf
olr~ raz:Edik v
f ~if umvD'goonf trwf-uD;. orD;
t[efjzihf wif;wdrfwGif;rSajzqdkonf? bk7ifuppf
ar;aomf umvD'gojzpfa-umif; odI a&S;utjypfudk
vFwu
f m csD;ajr|mufjyefonf?

wpfae\aomf -umzl;wpfckwGif ydwkef;0ifojzihf av


rvm tvdkvdkv=yf7m bk7ifuta-umif;7if;udkajz
qdkEdkifua,musfm;jzpfv~iftrwf-uD;t7m rdef;r
jzpfv~if rdzk7m;t7may;rnf[kpnfvnfaponf?
jynfhwefqmrwpfOD;u umvD'go aysmfyg;cdkuf
ar;jyD;odI q7may:rnf pd;k aoma-umifu
h mvD'go tdyf
aysmpf Of owfvu
kd o
f nf? jynfw
h efqmronf bk7ifxH
tajzay;Edkifaomfvnf; ppfar;7m tjypfay:I
'+foifh7onf? Todk\tm;jzifh umvD'go q7m
tedPa7mufonf[k tqdk&Sd avonf?
umvDzkd;eD;,m;jynfe,f ? ?od*g a7Fjynf [lI
vnf; ac:-uaom umvDzkd;eD;,m;jynfe,fonf
ypdzw
d f ork]7murf;ajcwGi7f I
dS tar7duef jynfaxmif
pkwGif tygt0if jynfe,fwpfe,f jzpfonf? od*g
a7Fjynf[kac:-ujcif;rSm uBmhtzkd;wef a7FwGif;rsm;
7Sjd cif;a-umifh jzpf.?
16 7mpkEpS af vmufu e,l;pyde[
f k trnfwiG cf ahJ om
rUqDuEkd ikd if YH vma7muf aexdik -f uonfh pydef vlrsK;d
wkd\onf ajrmufbufwGif od*ga7Fjynft7yf7Sdonf[k
pdwful;,Of,OfESihfawG;umajymqdkcJh -uonf? xkdodk\
ajymqdk-uaom owif;pum;a-umifh 154243 ckESpf
rsm;wGif [Grf&dk'7D a*hum;A7D;[kd;qkdol ay:wl*DvlrsKd;
wpfO;D onf pydeo
f abm wpfpif;jzifh a7FwiG ;f rsm;7S7d m
t7yfudkpl;prf;7SmazG7efc7D;xGufcJh7m qef'Da,;*dk;
yifv,fatmfxo
J \dka7muf7cdS ahJ vonf?
15^9 ckESpfwGif t*vdyfvlrsKd; qmz7pfppf '7dwf
onf umvDzkd;eD;,m;urf;ajcay:odk\ yxrqHk; wuf
a7mufcJhonf? xkdaemufyifv,fc7D;wGif pGef\pm;0Hh
aom tjcm;ykCdKvfrsm;vnf; umvDzkd;eD;,m;urf;
ajcok\d a7mufc-hJ u.? ok\daomf aemifEpS af ygif; 200 cef\
-umrS umvDz;dk eD;,m;wGif vlrsm; twnfwus aexkid f
pjyKcJhavonf? a7S;OD;pGm vma7mufaexkdifolrsm;rSm
rUqDudkrSz7efpPuefbkef;-uD;rsm; jzpfonf? xkd
aemuf 1^69 ckESpfESihf 1^^0 jynfhESpfrsm;wGif pydef
tpk;d 7onf umvDz;dk eD;,m;jynfe,fuo
kd rd ;f ydu
k v
f u
dk f
.? rGe;f xa7;jrdK\onf umvDz;kd eD;,m;jynfe,f.
yxrqH;k jrKd\awmfjzpfco
Jh nf?
pydet
f pd;k 7 vufxufwiG f umvDz;dk eD;,m; jynfe,f
onf jidrf;csrf;om,mI pnfyif0ajymonf? pydef
wk\d. vufatmufwiG f ESpaf ygif; 50 ausmrf ~usa7muf
cJ.
h ? xkad cwfrS -uGi;f usecf ahJ om t7mrsm;teuf z7ef

176

www.foreverspace.com.m

umvDz;dk eD;,m;jynfe,f

qefz7efpPukdjrdK\ ta7S\zuf7Sd uife'Da7FwGif;? wpfrdkifausmfeufojzihf uBmwGif teufqHk;wpfckjzpf.?

urf;uyfqdyf/ ukefavSmif&Hk/ rD;7xm;vrf;rsm;jzihf pepfwus wnfaqmufxm;aom avmhpdef;*svD;jrdK\ oabmqdyf

177

www.foreverspace.com.m

umvDz;dk eD;,m;jynfe,f

umvDzkd;eD;,m;jynfe,f7Sd oJcHkrsm;jzihfjynhfESufum yifv,fjyifatmuf ay 200 ausmfedrfhonfh aorif;csKdifh0Srf;

pPuef omoemjyKtzG\Jrsm;ESifh ,if;wd\k wnfaqmufchJ


aom xl;jcm;onhf taqmufttHkrsm;rSm pdwf0ifpm;
zG,f jzpfayonf? 1821 ckEpS w
f iG f rUqDuEdk idk if o
H nf
pydet
f pk;d 7ukd awmfveS yf ek u
f efcjhJ yD;aemuf vGwv
f yfvm
aomtcg umvDzkd;eD;,m; jynfe,fonf rUqDukd
Ekid if .
H vufatmufceH ,f jzpfvmavonf?
ESpaf ygif;tpdwcf ef\ rUqDuEdk idk if H vufatmufwiG f
7Scd jhJ yD;aemuf rUqDupdk pfyt
JG jyD; 1848 ckEpS w
f iG f csKyf
qkdcJhaom pmcsKyft7 tar7dueftpkd;7onf umvDzkd;
eD;,m; jynfe,fukd odrf;ykdufvkdufavonf? xkdESpf
twGif;Yyif a7Fukd pwifawG\7Sdav7m tar7duefwkd\
onf umvDzkd;eD;,m; jynfe,fxJokd\ woJoJ 0if
a7mufvm-uonf? ,if;odk\ a7G\7Sm;vmolrsm;a-umihf
pnfum;vmI 1850 jynhfESpfwGif tar7duef jynf
axmif[t
k wGi;f ok\d jynfe,fwpfct
k jzpf yg0ifcahJ vonf?
xkdtcg umvDzkd;eD;,m; jynfe,fonf tzufzufrS
wkd;wufvm.? qnfajrmif;rsm; azmufjcif;jzihf
uMm7 t7yfa'orsm;ukd pkdufysKd;vkyfukdifEkdifatmif
jyKjyifcJhavonf? tar7duefjynfaxmifpk ta7S\ykdif;rS
pwifI umvDzkd;eD;,m;jynfe,f7Sd qD,uf7m eDAm;'
awmifwef;ukjd zwfum ypdzw
d o
f rk]7m urf;ta7muf
rD;7xm;vrf; azmufvyk cf .
hJ ? 1906 ckEpS w
f iG f ivsif
a-umihf rD;avmifysufpD;cJhaom qefz7efpPukd jrdK\
udv
k nf; 3 ESpt
f wGi;f jyefvnfwnfaqmufcahJ vonf?
umvDzkd;eD;,m;jynfe,fonf ajrmufzufwGif -o7d

*efjynfe,f/ ta7S\zufwGif eDAm;'ESihf t,f7DZkd;em;


jynfe,f/ awmifzufwiG f rUqDuEdk idk if w
H iG ;f 7Sd atmuf
ykdif; umvDzkd;eD;,m;e,f/ taemufzufwGif ypdzdwf
ork]7mwkd\jzihf e,fedrdwf ykdif;jcm;owfrSwf wnf7Sd
avonf? xkdjynfe,fonf tar7duef jynfaxmifpk
0if jynfe,frsm;wGif 'kwd, tus,f0ef;qHk; jzpf
onf? pwk7ef;rdkif 158639 us,f0ef;I/ vlOD;a7rSm
1950 jynhfESpf oefaumifpm7if;t7 10586223 r~
jzpfonf? umvDzkd;eD;,m; jynfe,f. 7moDOwkrSm
uBmay:wGif tom,mqHk;jzpfonf[k qkdavonf?
umvDz;dk eD;,m; jynfe,fwiG f qefpyg;/ *sKH/ rka,m/
0g*Gr;f / o-um;rkev
f m ponhf aumufyo
J ;D ESrH sm;tjyif
opfoD;0vHrsm;vnf; pkdufysKd;onf? opfoD;rsm;
twGuf emrnfxif7Sm;aom jynfe,fjzpfonf? pkduf
ysKd;a7; vkyfief;tjyif opfoD;/ tom;/ ig;ESihf [if;
oD;[if;7Gurf sm;ukd pnfow
G af om vkyif ef;ESifh a7eHcsuf
vkyif ef;/ opfvyk if ef;/ &ky7f iS v
f yk if ef; ponfw\drk mS tjcm;
xif7Sm;aom vkyfief;rsm;jzpfonf? umvDfzkd;eD;,m;
jynf e ,f o nf obm0tavsmuf om,maom
&=ar~mfcif;wkd\jzihf jynhfpHkonhfjynfe,fjzpfayonf? xkd
jynfe,fwGif aorif;csKdifh0Srf;[kac:aom qef;-u,f
onfh csKdifh0Srf;wpfck7Sdonf? xkdcsKdihf0Srf;onf yifv,f
jyifatmuf ay 280 r~ edrfhavonf? -uD;rm;vS
aom opfyif-uD;rsm; aygufa7mufI xif7Sm;onhf
qD,uf7m eDAm;' awmifwef;wGif 7Sdaom 0SpfweD

178

www.foreverspace.com.m

umvDz;dk eD;,m;jynfe,f

umvkdif; wD

pawmif xdyfonf tvmpu jynfe,f7Sd awmifxdyf


wpfcu
k kd csyv
f yS v
f ~if tar7duefjynfaxmifpw
k iG f tjrifh
qH;k jzpfI ayaygif; 14495 ayr~ jriho
f nf?
eDAm;'awmifwef;ESifh ud\kp7de\fawmifwef; ESpcf -k um;
wGif umvDzkd;eD;,m;csdKifh0Srf;-uD; 7Sdavonf? t
aemufbuf7Sd 0Dvqefawmifay:Y tar7duefjynf
axmifpw
k iG f ta7;ygqH;k eQwfar~mpf if-uD;wpfck 7S.
d ?
umvDz;kd eD;,m; jynfe,f. jrdK\awmfrmS qU7mrifwjdk rdK\
jzpfonf? tjcm;xif7Sm;aom jrdK\-uD;rsm;rSm ypdzdwf
ork]7murf;7Sd qefz7efpPudkjrdK\ESihf avhmpdef;*svD;jrdK\
wk\d jzpfonf? avmhped ;f *svD;jrdK\ teD;wGif a[mvD;0k&yk f
7Sijf rdK\-uD; wnf7adS vonf? rUqDuEkd ikd if b
H ufusaom
qef'Da,;*dk;jrdK\ESihf qefz7efpPudk yifv,fatmf urf;
ezl;wGif7Sdaom tkwfuvefjrdK\wkd\rSmvnf; twefxif
7Sm;aomjrdK\rsm; jzpf-uayonf?
umvdkif;wD(c7pf 1^951881) ? ?aomrwf
umvdkif;rSm paumhvlrsKd;; uBmausmf pma7;q7m-uD;
wpfOD;jzpf.? 1^95 ckESpf DZifbmv 4 7ufae\wGif
paumhwvefjynf rfz7D;&di= ,
f m tufu,f vzufuef
&GmY zGm;jrifonf? ol.zcifrSm qif;7JEGrf;yg;aom
ausmufyef;7eform; wpfO;D jzpfI/ umvdik ;f onf om;
orD;&Spaf ,mufwiG f om;t-uD;qH;k jzpfavonf?
tvkyo
f rm; wpfO;D yifjzpfaomfvnf; tajrmftjrif
-uD;aom umvdkif;.zcifonf om;-uD;. t7nf
taoG;udk odjrifjyD;jzpfojzihf ynmudk aumif;pGmoif,l
aponf? umvdkif;onf 14 ESpfom;t&G,fwGif tuf
'ifAm7m wUodv
k o
f \kd oGm;a7muf ynmqnf;yl;cJ.
h ?
bmoma7;udkav;pm;wwfaom paumhtEG,fjzpf
onfhtwkdif;omoemhabmifwGif 7[ef;jyK7ef 7nf
&G,cf ahJ omfvnf; ausmif;
rS xGuaf omtcg ausmif;
q7mwpfOD; jzpfvmav
awmhonf?
umvdkif;onf pmay
ta7;tom;udk vGefpGm
0goemygI aqmif;yg;
pmayrsm;udk a7;om;vkd
aom qNom jzpfay:
cJh.? okd\7mwGif olvkyf
uBmausmf pma7;q7m-uD;
aom ausmif ; q7mt
aomrwf umvkdif;
vk y f r S m vG w f v yf r = u d k

tvGefvdkvm;aom umvdkif;tzdk\ tcsKyftaESmifrsm;


uJhodk\ &Sdaeavonf? okd\jzpfIumvdkif;onf 1818
ckESpfwGif tvkyfrSxGufvkdufjyD;aomf tuf'ifAm7m
jrdK\ay:&Sd rCZif;*sme,frsm;twGuf aqmif;yg;rsm;udk
pwifa7;om;cJo
h nf?
1825 ckEpS w
f iG f &S;d vm;. tK_Wd pmtkyu
f adk 7;
om;xkwfa0cJhonf? aemufwpfESpfwGif *sdef;aAvD0Jh
trnf&adS om trsK;d orD;wpfO;D ESifh vufqufvu
dk o
f nf?
xkdaemufolwkd\ZeD;armifESHonf jAdwdefu`ef;. acsmif
tusqHk; ae7mwpfckjzpfaom ua7*efywfawmh&Gmu
av;odk\ ajymif;a&F\aexkdifcJh-u.? xkdtcsdefonf
umvkdif;tzkd\ aiGa7;a-u;a7; tusyfwnf;qHk;aom
tcg jzpfavonf?
umvdkif;onf jyifopfawmfvSefa7; trnf&Sd pm
tkyyf xrwGu
J kd a7;om; jy;D pD;aomtcg ol. rdwaf qGjzpf
aom *`efpwl;0yfrD;tm; zwf-unfh7ef ay;tyfxm;
cJ.
h ? wpfae\oY rD;. tdrw
f iG cf ikd ;f apxm;aom tapcHr
uav;onf pmrludk toHk;r0ifaom pm&Gufrsm;om
jzpfonf[x
k ifrw
S I
f rD;arF;vdu
k af vonf?
*sGefrD;onf xkdta-umif;udk odaomtcg twdkif;
rod wkefv=yfacsmufcsm;oGm;.? olonf umvdkif;
&Sd7mokd\ t&l;yrm ajy;oGm;jyD;v~if jzpfor~udkajymjy
avonf? odk\aomf oabm-uD;vSaom umvkdif;onf
oli,fcsi;f . jzpfaxGukd jrifaomtcg ol\uykd if oem;
tm;emrdjyD;v~if rdrd.xdckdufaom pdwfudk jyifyodk\
ray:vGiaf tmifrsKo
d yd x
f m;vdu
k o
f nf?
Todk\ qHk;&H=;epfemjcif;-uD;pGmjzpf7aomfvnf;
uvd k i f ; onf pd w f y suf tm;avsmh j cif ; r&S d b J
olpw
d x
f YJ rSwrf o
d r~EiS yhf if pmtkyu
f jkd yefvnf a7;om;cJh
avonf? umvdkif;rSm tyifyef;cH7usKd; eyfayonf?
ta-umif;rSm xkpd mtkyf xGuo
f nfEiS hf wpfjydKifeufum
vdkif;onf emrnfausmf pma7;q7m-uD;tjzpfokd\
a7muf&v
dS maoma-umihw
f nf;?
xifay:ausm-f um;aom pma7;q7m-uD;wpfa,muf
jzpfvmaomtcg umvdik ;f wk\d tdraf xmifonf vef'ef
jrdK\ csJvqD;t7yfodk\ a7F\ajymif;cJhonf? xkdae7mwGif
4^ ESpf-umr~aexdkifcJhI pmtkyftrsm;a7;om;cJh.?
xkdtdrfwGif xdyfwef; pma7;q7m-uD;rsm;jzpfaom
'pfuif;/ wifeq
D ef/ oUa7;/ *`epf wl;0yfr;D wk\dEiS fh r
-umc+awG\qakH qG;aEG;cJah vonf?
1866 ckESpfwGif ol.pmayrsm;udk tm;wufoa7m
a0zefay;Ir,m;0W7m;ESihf jynfhpHkaom cspfZeD;

179

www.foreverspace.com.m

umvdkif;jrdK\

umK'g,dax7f

uG,v
f eG t
f edPa7mufav7m umvdik ;f rSm r-uHKb;l atmif
ylaqG;cJhonf? Todk\ ZeD;onfaoqHk;jyD;aemuf um
vdkif;onf xl;jcm;aom pmtkyfrsm;ukdra7;Edkifawmh
bJtouf 86 ESpw
f iG f tedPa7mufavonf?
umvdkif;. vuf7mrsm;wGif pma7;ol. pdwfae
oabmxm;udk a-u;rHkjyifwGif jrif7bdobJokd\ xif
&Sm;pGm awG\jrif7onf? olonftay:,H[efaqmifr=
twkytrsm;udk vGefpGmyif rkef;wD;I xkHxkdif;EHktjcif;
udk &=wcf sonf? tv[tcsed u
f ek jf cif;xuf tvkyf
vkyfjcif;udk ydkrdkESpfouf jrwfEdk;.? ol.tvkyfxif
ay:r=xuf tvkyf jyD;pD;jcif;a-umifh 7&SdaomESpfodrfh
jcif;yDwu
d kd ydI
k vdv
k m;[ef wlavonf?
aESmif;vltcsK\du pma7;q7m-u;D umvdik ;f . oabm
w7m;rsm;udk emZD0g'ESifh Edi= ;f ,SOw
f wf-u.? umvdik ;f
onf ola7;om;jyKpkcJhaom pmtkyfrsm;wGif w7m;
enf;vrf; rSefuefr=onfyif tiftm;jzpfa-umif;/ vl
tcsKd\onf usefvlrsm;xuftqihftwef;jrifha-umif;/
'Drdkua7pD0g'rSm 7,fp7maumif;aom 0g'omjzpf
a-umif;/ vlwpfa,mufpt
D m; vGwv
f yfru
= kd ray;Edik /f
ray;oifah -umif;/ Edik if u
H kd tmZmenf wpfO;D OD;uaomf
vnf;aumif;/ tm+m&Sif wpfa,mufa,mufuaomf
vnf;aumif;/ pDrt
H yk cf sKyo
f ihaf -umif;rsm;udk a7;om;az:
jycJah vonf? xkd oabmw7m;rsm;udk ola7;om;cJah om
jyifopf awmfvSefa7;/ tmZmenfESihftmZmenfudk
av;pm;jcif;/ atmfvDAm u&Grf;0J tp&Sdaom
pmtkyrf sm;wGif awG\&7dS ayonf?
umvdik ;f jrdK\ ? ?umvdkif;jrdK\onf t*vefjynf urfAm
vefc&dik .
f &k;H pku
d 7f m jrdK\-uD; jzpfI tD'if jrpfay:wGif
wnf&adS vonf? paumhwvefjynf e,fpyfEiS fh 10 rkid f
r~yif ruGma0;aome,fjcm;jrdK\ wpfjrdK\jzpfonf? ausmf
apmxif7Sm;aom uoD'7,fbk7m;&Sdckd;ausmif;-uD;
ESihf 7Jwdkuf-uD;rsm;&Sd7m/ bk7m;&Sdcdk;ausmif;-uD;rSm
11 7mpkEpS t
f wGi;f u pwifwnfaqmufcjhJ yD;aemuf 15
7mpkESpfwGif wpfzef jyefvnfwnfaqmufcJhjyefonf?
umvkid ;f 7Jwu
dk -f uD;rSm 1092 ckEpS w
f iG f 'kw,
d 0DvsH b7k if
wnfaqmufcahJ om taqmufttHjk zpfI ,cktcgysuf
pD; c`wf,Gif;aejyD jzpfaomfvnf; ppfwef;vsm;tjzpf
toHk;jyKae-uao;onf? xkdodk\ a7S;usvSaom orkdif;
0if taqmufttHk-uD;rsm;tjyif -uD;us,faom jynf
ol\taqmufttHk-uD;rsm;jzpfonfh jrdK\awmfcef;r-uD;/
w7m;&Hk;awmf/ jywdkufESihftEkynmjycef;rsm;vnf;&Sd

onf? OD;xkyfvkyfjcif;/ txnftvdyf 7ufvkyfjcif;/


ADpuGwf rke\f vkyjf cif;wk\drmS xif7mS ;aom vkyif ef;rsm;jzpf
-uvsu/f oH7nfusK&d rkH sm;ESifh tif*sief ,
D m tvky&f rkH sm;
vnf; &Sdonf? rD;7xm;vrf;qHkjrKd\wpfjrdK\jzpfI/
vef'efjrdK\rS rD;7xm;vrf;twkid ;f rdik f 300 cef\ uGma0;
onf? umvkid ;f jrdK\ vlO;D a7rSm 65000 cef\ jzpf.?
umK'g,Dax7f ? ?umK'g,Donf a*gwrjrwf
pGmbk7m;tavmif; od<rif;om;ESifh wpfjydKiw
f nf;zGm;
aom zGm;zufawmfwpfOD;jzpfonf? oli,faz: upm;
zuftjzpf-uD;jyif;cJh7m/ od<rif;om;. zcif
oka<g'erif;-uD;onf umK'g,Dtm; trwftjzpfcef\
tyfajr|mufpm;onf?
od<rif;om;onf bk7m;jzpfawmfrljyD;I 7mZj*dK[f
jynfa0K0efausmif;Y oDwif;oHk; aeawmfrlaom
tcg/ crnf;awmf oka<g'erif;-uD;onf jrwfpmG bk7m;
udk zl;awG\vkdojzifh -uGvmawmfrl7ef trwfrsm;udk
t-udr-f udrv
f w
F I
f yihaf ponf? tyifv
h w
F af om trwf
wkd\ vnf; jrwfpGmbk7m;xHokd\ a7mufv~if tajcGt7H
rsm;ESit
fh wl tu`ww
f 7m;7I 7[Mmjzpfuek -f uojzifh
crnf;awmf.pum;udk rav~mufxm;rdbJ &S-d uonf?
oka<g'erif;-uD;vnf; rnfonfh owif;pum;r~
r-um;od7ojzifhpdwfrcsrf;romjzpfvsuf aemufqHk;
wGif umK'g,Dtrwfuakd c:I tajcGt7HwpfaxmifEiS fh
apvFwjf yefonf?
jrwfpmG bk7m;xHo\kd a7mufv~iyf if umK'g,Dtrwf
ESihf tajcGt7Hrsm;onf 7[Mmjzpf-ujyefonf? odk\7m
wGif crnf;awmf rSm-um;vdkufonfudk rarhavsmhbJ
60 r~aom *gxmwkd\jzifh uydv0wf aejynfawmfodk\
jyefvnf -uGa7muf7efav~mufxm;avonf? xk*d gxm
ajcmufq,f av~mufxm;csufrsm;um;/ jrwfpGmbk7m;
. pdwfoabmawmf -unfEl;nGwfaysmif;atmif
waygif;7moD. a7ajrawmawmif -oumoavmu
om,m[efudk tzefzef csD;usL;um yihfaqmifaom
pum;rsm; yg0ifojzifh tvGef om,memaysmfzG,f
&Sad yonf? xkt
d cgrS jrwfpmG bk7m;onf 7mZj*dK[jf ynfrS
,lZem 60 uGmaom uydv0wfjynfodk\ -uGa7mufI
omuD0ifrif;rsm;tm; w7m;a[m-um;awmfrlonf?
umK'g,Dax7fonf 'g,umwdk\.pdwfudk o<g
-unfvif jzpfapEdkifaom bk7m;wynfhom;wdk\wGif
xl;c`efjrihfjrwfqHk;aom ykCdKvftjzpf ukv_om'u
{w'*fb\JG7avonf?

180

www.foreverspace.com.m

um;'pfjrdK\
um;'pfjrKd\ ? ?um;'pfjrKd \onf *vmarmf*ef&i=d ,
f m c&dik .
f
&H;k pdu
k 7f mjrdK\jzpfI a0vjynfwiG f t-uD;qH;k jrdK\ jzpfonf?
uBmay:wGif ausmufrD;aoG; trsm;qHk; oabmwif
xkwfa7mif;7m jrdK\wpfjrdK\ jzpfojzihf jAdwdo~ u`ef;pk&Sd
xdyw
f ef; qdyu
f rf;jrKd \-u;D rsm;wGif tygt0if jzpfavonf?
a0vjynfawmifydkif; qufAef;jrpf0us,f ay:wGif
wnf&SdI A7Pwdk a7vuf-um;-uD;rS 3 rdkifr~
uGma0;onf? 1^94 ckEpS w
f iG f rmomwpfA;D jrdK\o\kd wl;
ajrmif; azgufvyk v
f u
dk o
f jzifv
h nf;aumif;/ 1839 ckEpS f
wGif oabmusif;rsm; wnfaqmufvu
dk o
f jzifh vnf;
aumif;/ um'pfjrdK\rmS odoo
d mom wk;d wufpnfum;vm
avonf? rmomwpfAD;jrdK\okd\ ul;ajymif;rzGifhvSpfrDu
um'pfjrKd \. ausmaxmufaemufcH e,frsm;rSm ausmufr;D
aoG;rsm;ukd vm;rsm;jzifh um'pfjrdK\qyfd u
f rf;od\k ta7muf
yd\kaqmifc-hJ u7onf?
1900 jynfEh pS rf S 1911 ckEpS t
f wGi;f jrdK\v,fyikd ;f udk
jyefvnfjyKjyif aqmufvyk cf o
hJ jzifh jAdwed u
f `e;f &Sd pufr=
vkyfief; xGef;um;aom tjcm;jrdK\rsm;xuf rsm;pGm
om,mvsuf pdwfcsrf;ajr\zG,fjzpfaomO,smOfwkd\ESihf
odkufjrdKufa0qmpGm&Sdonf? O,smOf tpkpkaygif;rSm
{u 300 cef\us,f0ef;7m/ ,if;wkd\teuf 52 {ur~

us,faom uao;O,smOfESihfteD;w0dkufwGif um;'pf


jrdK\. crf;em;aomtaqmuf ttHk-uD;rsm;&Sdav
onf? ay 200 jrifah om em7Dpif&o
dS nfh jrdK\awmfcef;r
taqmufttHk/ ,leDAmpDwD aumvdyfausmif;/a0v
trsK;d om; jywku
d -f uD;/ pde*f `e;f bk7m;&Scd ;kd ausmif; ponfh
wkd\rSm um;'pfjrdK\. usufoa7aqmif taqmuf
ttHkrsm;jzpf-uvsuf12 7mpkESpftwGif;Y aqmuf
vkyfcJhaomum;'pf7Jwdkuf-uD;rSm jrdK\.A[dkcsufrjzpf
avonf? xkd7Jwdkuf-uD;udk 194^ ckESpfwGif rm;uGpf
bG\J7 AsLjrdK\pm;-uD;onf um;'pfjrdK\ aumfyakd 7;&Si;f tzG\Jo\kd
vSL'gef;ay;tyfvu
dk .
f ?
a0vawmifyikd ;f &Sd ausmufr;D aoG;xGu7f m a'owd\kEiS fh
wl;ajrmif;rsm;jzifv
h nf;aumif;/ rD;7xm;vrf;jzifv
h nf;
aumif;/ qufo,
G x
f m;I oH/ oHr+dvyk if ef;/ oHjzLvkyf
ief;/ oabmwnfaqmufjyifqifaom vkyif ef;wd\k wiG f
txl;xif&mS ;onf? oabmusi;f wk\drmS ^rdik rf ~ &Snv
f sm;
I {u 200 cef\ us,0f ef;.? 'kw,
d uBmppftwGi;f
Y *smrefwkd\onf xkdoabmusif;wkd\udk wpfntwGif;
rD;avmifA;kH wpfaomif;cef\ -uJcsI wku
d cf u
kd cf -hJ u.?
um;'pfjrdK\onf pwk7ef; 26 rdkifr~ us,f0ef;I
vlO;D a7rSm 24362^ r~ &Sad vonf?

pepfuspGm tuGufcs wnfaqmufxm;aom um;'pfjrdK\v,fykdif;rS uao;O,smOfESihf taqmufttHkrsm;

181

www.foreverspace.com.m

um;rkid ;f jrdK\

um;aohEidk if H

umrdkif;jrdK\ ? ?rkd;aumif;jrdK\rStxufodk\ rdk;aumif;


acsmif;twkid ;f qefwufaomf a7vrf;c7D; rdik f ^0 cef\
tuGmwGif um;rdkif;jrdK\udkawG\7ayrnf? odk\aomf um;
vrf;rSqdkv~if 25 rdkifr~om a0;avonf? um;rdkif;jrdK\
rSmucsifjynfe,f jrpf-uD;em;c&dkifYyg0ifI umrdkif;
awmifwef;e,f/ rdk;aumif;awmifwef;e,f/ rdk;n|if;
awmifwef;e,f/ [l;aumif; y,if; wGif;e,f/ em*
awmifwef;e,fESihf ausmufpdrf;wGif;e,frsm; qdkif7m
awmifwef;0efaxmuf &H;k pdu
k 7f mjrdK\ jzpfonf?
jrdK\rmS pwk7ef;wpfrikd u
f s,0f ef;I 1953 ckEpS f oef;
acgifpm7if;t7 vlOD;a7 611 a,mufr~&Sd.? jrdK\ol
jrdK\om;rsm;rSm trsm;tm;jzifh wHigESihf awmifolvkyf
ief;rsm;udk vkyfudkif-uonf? rdk;aumif;acsmif;zsm;&Sd
aumfzwfjcHrsm;rS aumfzwfrsm;ESif ausmufpdrf;rsm;udk
ta7mif;t0,f jyK-uonf?
7moDOwkrSm at;jrpdkpGwfojzifh rdk;OwkwGif tzsm;
temxlxyf.?ausmufpdrf;paom wGif;xGufyPnf;
rsm;twGuf taumufawmf&Hk;&SdI ESpfpOf tcGefawmf
rsm;pGm 7&Sad vonf?

bufurf;ajc&Sd ,ckacwfwsL;epfjrdK\ESihf 3 rdkifuGmwGif


wnf&adS vonf?
um;aohjrdK\ wnfcjhJ cif;ESifh pyfvsOf;I tqdrk sm; uGJ
jym;ae-u.?EdkifiHordkif;t7qdkaomf um;aohjrKd\onf
a&S;zDe&D eS v
f rl sK;d wk\d aumif;pm;pOfu bDpD 813814 ck
ESpaf vmufwiG f qdyu
f rf;jrdK\ uav;tjzpf wnf&cdS .
hJ ?
a&S;ola[mif;wk\d. pum;t7qdak omf bDpD 850jynfh
ESpfavmufwGifwkdif,mjrdK\rSxGufajy;vmaomzDeD&Sef
rif;orD;'kid 'f kd wnfcahJ omjrdK\jzpfavonf? a7mr pmqdk
awmfAm*sD. tD;eD;,pfuAsmwGif x&dk*sef rif;om;
tD;eD;,yfEiS fh cspv
f rf;cif;cJah om um;aohb7k ifr 'dik 'f rkd mS
xdrk if;orD;yif jzpf.?
ajrxJyifv,furf;ajcwGif aecif;omaom um;aoh
jrdK\onf r-umrDyif ul;oef;a7mif;0,f7m A[dXk me-uD;
jzpfvm.? um;aohjrdK\wGif oabmqdyf ESpfck&Sd.?
wpfcrk mS ukeo
f nfoabmrsm;twGujf zpfI tjcm;wpfck
rSm ppfoabmrsm;twGujf zpf.? ajrxJyifv,fwpf0u
kd f
wGif ukeu
f ;l oef; a7mif;0,f7ef oabmrsm;udk toH;k jyK
I aecJh-u7mrS um;aohvlrsKd;wkd\onf e,fy,frsm;udk
wku
d cf u
kd f odr;f ydu
k v
f m-u.? bDpD 600 jynfEh pS af vmufrS
um;vrwf ? ?(rwf um;v7=?)
pI um;aohw\dkonf ppfvv
dk m;aomvlrsK;d [lI emrnf
-uD;vmavonf? bDpD 300jynf\ESpfavmufwGif
um;aohEdkifiH ? ?a&S;ESpaf ygif; 2000 ausmaf vmuf umaohjrdK\onf ajrxJyifv,fESifh pyfvsuf&Sdaom
u wefcdk;xGm;cJhaom um;aohEdkifiHawmf. jrdK\awmf tmz7duwdkuf ajrmufbuf urf;ajcwpfav~mufESihf
jzpfonfh um;aohjrdK\onf ajrxJyifv,fxw
J iG f a7mrjrdK\ pydeu
f rf;ajcwpfav~mufw\kdtjyif/ aumfpu
D m;useG ;f ESifh
ESihfacwfjydKif xGef;um;cJhayonf? xdkpOfuta7mif; qm'if;eD;,m;usGe;f rsm; yg0ifaom um;aohEikd if aH wmf
t0,f zGH\jzKd;I crf;em;-uG,f0aom jrdK\wpfjrdK\jzpfcJhI/ -uD;. jrdK\awmfjzpfvmavonf? bDp4D 80 ESifh 2^5 ck
,if;jrdK\-uD;.ae7ma[mif;rSm tmz7duwdkuf ajrmuf ESpfrsm; t-um;wGif um;aohwdk\onf pPvDwpfusGef;
vH;k udk pd;k rd;k 7ef *7dw\kdEiS t
fh
-urd -f urd f ppfjyKd icf -hJ uonf?
a7mrwdo
\k nftw
D vDu`e;f
qG,w
f pfcv
k ;k H udk odr;f ydu
k jf y;D
aomtcg ajrxJyifv,ft
aemufyikd ;f Y -uD;pd;k aeaom
um;aohw\u
dk rkd supf pd yg;arG;
pl;vm-u.? od\jk zpfI um;
aohw\dkEiS fh tiftm;csi;f jydKif
7ef a7wyftiftm; pk
aqmif;jy;D aomtcg bDpD 3
7mpkEpS af vmufwiG u
f m;aoh
wk\dupkd wifwu
dk cf u
kd -f uav
ucsifjynfe,f jrpf-uD;em;c&kdif7Sd um;rkdif;jrdK\. &=cif;wpf7yf
awmhonf?
182

www.foreverspace.com.m

um;aohEidk if H

um;aohjrdK\a[mif; wpfae7m7Sd a7S;acwf a7mrZmwf&Hk-uD;wpf&Hk. tysuftpD; t-uGif;tusefrsm;

um;aohESihfa7mrwdk\ 3 -udrf 3cg ppfjzpf-u7m xkd


ppfyGJrsm;udkysL;epfppfyGJrsm;[k ac:onf? yxrppfyGJ
rSm bDpD 264 ckEpS rf S 241 ckEpS t
f xd pPvDu`e;f wGijf zpf
yGm;I um;aohwkd\ta7;edrfhojzifh pPvDu`ef;ukd a7m
rwk\dvufo\dk tyfvu
dk 7f .? ok\daomf a7mrwk\donf pPvD
u`e;f rSwpfqifh qm'if;eD;,m;ESihf aumpD;um;u`e;f rsm;
ukdodrf;ykduftkyfcsKyf7ef pDrHaepOf um;aohppfAkdvfcskKyf
-uD; [mrD;vum;Am;um;onf pydefu`ef;qG,fwGif
EkdifiHopfrsm; xlaxmifum tm;opfpk&kH;jyefavonf?
xk\da-umifh a7mrwk\donf pyde&f dS um;aohw\dkudk taESmifh
t,Suf ay;-ujyefonf? xkt
d cg [mrD;vum;.om;
jzpfol um;aohppfAv
dk cf sKyf [DaAmonf pyderf S uke;f
a-umif;vrf;jzifh toGm;tvm cufcaJ om awmifwef;
-uD;rsm;ukd jzwfausmv
f suf qifwyf/ jrif;wyf/ ajcvsif
wyf tvkH;t7if;ESifh tDwvDEkdifiHtwGif;okd\ csif;eif;
wkdufckdufavawmh.? ([DaAm7=? ) xkdppfyGJukd
'kw,
d AsL;epfppfy[
JG ak c:wGiI
f bDpD 218 ckEpS rf S 201 ck
ESpt
f xd jzpfymG ;cJ-h uonf?
[DaAmonf ol7oWdEiS hf jynfph o
Hk nft
h jyif tpDtrH
vnf; aooyfojzifh um;aohppfonfrsm;ukd a7mr
ppfonfwkd\r,SOfEkdif-uacs? bDpD 216 ckESpfuD;wkduf
yGw
J iG f a7mrppfwyf-uD;onf wyfv;Hk jyKwfum t&=;H -uD;

&=H;oGm;.? okd\7mwGif a7mrwkd\onf tav~mhray;-u


acs? a7mrAkdvfcsKyfqpfyD,kdonf pydefokd\ -um;jzwf
oGm;a7mufwkdufckduf7m atmifjrifojzifh tmz7duokd\
ppfO;D vSnahf vonf? um;aoh jrdK\vnf; 7efruif;awmh
ojzifh [DaAmukd jyefac:7awmh.? bDpD 202 ckESpf
wGif um;aohjrdK\teD; aZ;rm;t7yfY um;aohwkd\ESifh
a7mrwk\d ,SOjf ydKiw
f u
dk cf u
dk 7f m um;aohw\dk ta7;edrahf v
onf? um;aohwkd\onf pydef&Sde,frsm;/ um;aohykdif
ppfoabmwyfrsm;ESiphf pfavsmaf -u; tajrmuftjrm;ukd
a7mrwk\d tm; ay;7avonf?
wwd,ysL;epfppfyrJG mS bDpD 149 ckEpS rf S 146 ckEpS f
txd 3 ES p f - umr~jzpf y G m ;cJ h . ? a7mrwk d \ o nf
um;aohw\dk jyefvnf-uD;yGm;vmjcif;ukd r&=qw
d -f uacs?
um;aohw\dk. 7efuv
dk nf;a-umuf7\HGvsuyf if &S-d uao;
onf? xk\da-= umihf um;aohw\dkudk tjrpfupI jzdKzsu7f ef
tm;xkw-f uavonf? um;aohw\dkonf tmz7du wkid ;f
7if;om; 7efolrsm;. wkdufckdufr=ukd umuG,f7ef ppf
wyfzGJ\pnf;aomtcg a7mrwkd\onf tjypf&SmI um;
aohw\dktm; wku
d cf u
dk -f uawmh.? um;aohw\dkonf 7ef
olw\dkudk tpGr;f ukef ckcw
H u
dk cf u
dk -f u.? ok\d7mwGif tif
tm;csi;f rr~wojzifh t&=;H cH-u7onf? bDpD 146 ckEpS f
wGif pnfum;crf;em;vSaom um;aohjrdK\-uD;onf

183

www.foreverspace.com.m

um;aohEidk if H

ud a*s

a7mrwk\dvufwiG 1f 4 7ufwidk w
f idk f rD;[ke;f [ke;f awmuf
avmifvsuf jymusoGm;avonf?
bDpD 45 ckESpfavmufwGifa7mrbk7if qDZmonf
um;aohukd a7mrqif;7Jom;rsm; vma7mufaexkdif7m
e,fopftjzpfjzifh owfrw
S cf .
hJ ? xkt
d wGuf um;aoh
onf pnfum;vmjyD;v~if a7mrykid f tmz7due,fy,f
rsm;. tcsuftjcmjrdK\-uD;jzpfvmjyefonf? okd\aomf
at'D 439 ckESpfwGif Aif;a'gvlrsKd;wkd\ 0ifa7mufwkduf
ckdufvk,ufzsufqD;cJhojzifh arS;rSdefoGm;jyD;v~if
yifv,fm;jypcef;tjzpfo\dkoufav~mcJah vonf? at'D
553 ckEpS rf pS I Akid Zf if;wku
d t
f ifyidk ,
f m. vufatmufcH
e,fwpfcjk zpfcjhJ yD;v~if at'D 698 ckEpS w
f iG f tm7yfvrl sK;d
wk\d . acsr=e;f zsufq;D jcif;ukd cHc7hJ avonf?
1881 ckESpfY wsL;epfjynfonf jyifopftpkd;7.
apmifha&SmufcHe,fwpfckjzpfvmaomtcg um;aoh
onf A7if*s*D +
dk ;f tkyw
f pfyg;. XmecsKyf jzpfvmonf?
,cktcgYrl a&S;a[mif; taqmufttkH tysuftpD;
rsm; pka0;wnf&7dS m jrdK\a[mif;7mr~om use&f adS wmhonf?
uda*s (c7pf 1^951812) ? t*vyd pf mayorkid ;f
wGif xif&Sm;aom uAsmpmqkdwpfOD;jzpfonfh *sGefud
onf 1^95 ckEpS w
f iG f vef'efjrdK\Y zGm;jrifonf? ol.
zcifrSm tn-wjrif;xdef;wpfOD;om jzpfaoma-umifh

om;jzpfot
l m; txufwef; ynm7yfrsm;ukd oif-um;
7ef wUokdvfokd\ rapvFwfEkdifcJh&SmbJ omref pmoif
ausmif;uav;wGio
f m ynmoif-um;apcJ7h onf?
*sGefrSm i,fpOfuyif r[kwfrcH pdwf"mwfESifh jrifh
jrwfaom oabmxm;&Sdoljzpf7m ausmifom;wkdif;
q7mwkid ;f uyif ol\ucdk spcf if-uavonf? txl;ojzifh
olaeaomausmif;rS q7m-uD;.om;ESifhcspfusGrf;
w0ifcifrifc7hJ m Ttcsufonfyif *Gsef.aemifa7;ukd
zefw;D cJah om ta-umif;wpfck jzpfvmavonf?
t*vdyfvlrsKd; uAsmq7mwkd\onf trsm;tm;jzifh
qdwfjidrf om,maom awm&Gma'orsm;wGif tcsdef
ukev
f eG af pwwf-uaomfvnf; *seG u
f rd mS rl ol.uav;
b0ukd pnfum;vSaom vef'efjrdK\awmf-uD;wGifom
ukefvGefapcJh7avonf? tvStyukd oabmuswwf
jcif;um; ud.e*k"d mwfcyH if jzpf.? tvSonf oPm/
oPmonf tvS Tum; ud. 0rf;wGif;yg,kH-unf
csufjzpfonf? udtzkd\ avmu-uD;wGif ta7;t-uD;
qk;H aom t7mwpfck wnf;om&S.
d ? xkt
d 7monf tjcm;
r[kwf tvSyifjzpf.?
udonf olESifhwpfacwfwnf; ay:aygufvmaom
&SJvD/ 0rfZ0yfponfh uAsmpmqkd-uD;rsm;uJhokd\ uBm
-uD;ukd ajymif;vJvkd/ awmfvSefvkdaom qN&Sdonfh
pmqkrd sK;d r[kwaf cs? tvStywnf;[laom om,monfh

um;aohjrdK\ukd wnfaxmifcJhaom bk7ifr 'kdif'kdESihf x&kd*sefrif;om; tD;eD;,ufwkd\ awG\qHk-upOf

184

www.foreverspace.com.m

ud a*s

udoma*gwrDax7D
uAsmyg7*l udrmS pdwv
f uf csrf;csrf;omomae7onf
[lI r&Sd&SmbJ Eke,fysKdrspf touf 26 t&G,fwGif
tDwvDEkdifiHokd\ aq;ukoGm;,if; acsmif;qkd;aoG;yg
a7m*gjzifh uG,v
f eG t
f edP a7mufcahJ vonf?

t*vdyfuAsmq7m-uD; *`efud

avmu0,f pdwful;,Ofum aysmfarG\aevkdaom


pdwful;,OftvSpmqkd (0g) tEGJ\pmqkdwpfOD;omv~if
jzpfayonf?
1881 ckEpS w
f iG f rdbESpyf g; uG,v
f eG af v7m udonf
ausmif;rSxGufjyD;aomf q7m0efwpfOD;xHwGif vuf
axmuftjzpf vkyu
f idk 7f .? od\k 7mwGif xkv
d yk if ef;wGif
pdwfr0ifpm;bJ uAsmvumrsm; pDukH;a7;om;onfh
zufokd\om pdwf,kdifvsuf&Sdonf? xkda-umifh aq;0g;
ukoonfh vkyfief;ukd pGef\y,fumol0goempl;&Saom
pmqkad vmuok\d 0ifa7mufco
hJ nf?
udonf ol. yxrqk;H uAsmpmtkyu
f dk 181^ ckEpS f
wGix
f w
k af 0cJ7h m pmaytuJcwf ykCKd vfw\dk. jyif;xef
pGm a0zef&=wfcsjcif;ukd cH7onf?okd\7mwGif pdwfysuf
jcif;r&SdbJ tif'ifrD,Geftrnf&Sd uAsm &Snf-uD;wpf
yk'f aemufxyfa7;om; xkwfa0jyefonf? xkdu
AsmrSvnf; pmaya0zefa7;orm;rsm;. tjypfajym
qkdjcif; cH7jyef.? xkda-umifh udonf ol\uAsmrsm;.
c`w,
f iG ;f csurf sm;ukd uk,
d w
f idk o
f jd rif7um; xku
d Asmwk\d
uk d a umif ; onf x uf a umif ; atmif xyf r H j yKjyif
a7;om;cJ.
h ?
ud.aemufykdif;uAsmpkum; t*vdyfpmayavmu
wGif rnfonft
h cgr~ wdrjf r|KyfomG ;Ekid af wmhrnf r[kwf
aom uAsmtnGef\tzl;rsm;jzpfavonf? okd\7mwGif

udoma*gwrDax7D ? ?udoma*gwrD ax7DrmS


a*gwrjrwfpGmbk7m; vufxufawmfwGifouef;
acgif;yg;pGm jcdK;jcHIusifh-uHEkdifjcif;a-umifh vlcpD07
"m7e{w'*ft7mjzifh csD;ajr|mufjcif;cH7aom bdQLeD
7[Mmr jzpfonf?
udoma*gwrDonf y'krW
k 7 bk7m;7Siv
f ufxuf
awmfu pIyg7rDqnf;yl;cJ7h m uybk7m;7Sif vuf
xufawmfwiG f udvrD if;-uD;. orD;awmfcek pfyg;teuf
"Rmrif;orD;jzpfvmonf? a*gwr jrwfpmG bk7m; vuf
xufawmfwiG f om0djynf olaX;-uD;wpfO;D . orD;
jzpfvmonf? trnfrSm udoma*gwrD[k wGifonf?
t&G,fa7mufaomf rdbrsm; qif;7JoGm;ojzifh qif;7J
yifyef;pGm ae7onf? xkdtcsdefwGif om0djynf&Sd
olaX;-u;D wpfO;D onfvnf; ol.ykid q
f idk af om a7F/ aiGrsm;
tm;vkH;rD;aoG;jzpfum qif;7JoGm;onf? xkdtcg rdwf
aqGwpfO;D . t-uaH y;csut
f 7 xku
d w
f efoEl iS hf awG\v~if
rD;aoG;rsm; a7FaiGtjzpfokd\ jyefIajymif;vJvmrnf[k
,kHrSwfum xkdolaX;-uD;onf rD;aoG;rsm;ukd aps;wGif
qkid cf if;I a7mif;csonf?
wpfae\oY udoma*gwrDonf aps;okd\oGm;7m xkd
olaX;a[mif;. qkid rf S rD;aoG;rsm;ukd a7Frsm;tjzpfEiS hf
omawG\jrif7ojzifh Ta7Frsm;uku
d ek af tmif b,fo0l ,f
Ekid yf grnfenf; [k qkid 7f iS f olaX;tm;ar;jref;rdonf?
xkdtcg olaX;a[mif;onf bkef;uH&SdolukdawG\7jyD[k
0r;fompGm udoma*gwrD. ae7yfrsm;ukd ar;jref;I
rdro
d m;-uD;ESihf xdr;f jrm;7ef pDpOfonf? udoma*gwrD
. vufESifhukdifcJh aom rD;aoG;rsm;tm;vkH;onf
vnf;a7Fpiftwd jyefIjzpfcJhonf? okd\jzifh udom
a*gwrDonf olaX;om;ESiv
hf ufxyf7avonf?
ok\daomf aemufrsm;r-umrD olaX;uawmf a,mQr
-uD;rSm 7ufpufjidKjiifwwfojzifh rsm;pGm pdwfrcsrf;
rom jzpf7avonf? xkdaemuf tcsdefumv-um
aomf om;wpfa,mufukd zGm;jrif7m om;i,fuav;
rSm ok;H av;ESpf t&G,w
f iG f aoqk;H oGm;onf? xkt
d cg
udoma*grwrDonfom;i,fudk cspjf cif;/ a,mQrwk\d
tdrw
f iG f pdwq
f if;7Jjcif; jyif;xefrw
= \dka-umifh &l;oGyu
f m
om;i,ftavmif;ukd csDy;dk ajy;vFm;Iaeawmhonf?

185

www.foreverspace.com.m

udoma*gwrDax7f

uDrm;tmwmwyf

xkdtcg ynm&SdwpfOD;u udoma*gwrDtm; oif.


om;i,fuadk *gwr jrwfpmG bk7m;u touf7iS af tmif
ukoay;Ekid v
f rd rhf nf[k w7m;7pdrahf omiSm jrwfpmG bk7m;
xHo\dk nFev
f u
dk .
f ? udoma*gwrDvnf; 0rf;ajrmufpmG
jzifh om;i,ftavmif;udyk u
dk I
f jrwfpmG bk7m;xHawmfo\dk
oGm;avonf? jrwfpGmbk7m;onf udoma*gwrDukd
jrifaomtcg u,fwifvkdIy7d,m,fjzifh vlraobl;
aom trsKd; tdrfrS rkefnif;qDukd 7atmif7Sm,lcJhv~if
touf7iS af tmif jyKvkyaf y;rnf[k rde\f awmfro
l nf?
udoma*gwrDonf vlraoaom trsK;d tEG,t
f rd rf S
rken
f if;qDudk 7&S7d ef wpftrd w
f ufqif; vSnv
hf nf 7Sm
azGonf? xkdokd\ 7SmazG7mwGif vlraobl;aom tdrf
[lI rawG\7onfhjyif -uifemaom vlwpfa,mufu
vlraoao;bl;aomtdrfukd 7SmazGI tb,ftcgr~
awG\Ekdifrnfr[kwfa-umif; ajymjyavonf? xkdtcgrS
udoma*gwrDonf owd7um raojcif;[lonfr&Sb
d J

vltm;vk;H um; aowwfaom oabmw7m;&Sad -umif;


udk qifjcifpOf;pm;rdI om;i,ftavmif;ukd pGef\ypf
vku
d jf yD;v~if r7+EkwduRXmef;ukd pD;jzef;onf?
xkad emuf jrwfpmG bk7m;xHo\dk a7mufaomtcg jrwf
pGmbk7m;urkefnif;qD7jyDavm[k ar;onf? udom
a*gwrDvnf; rdrdoHa0*7ykHukd av~mufxm;.? xkd
tcg jrwfpGmbk7m;u w7m;a[majymI aomwyWd
r*fu7dk um 7[ef;jyKavonf?
wpfae\oY qDr;D ukt
d a-umif;jyKI cmcsKyjf idr;f aom
oabmw7m;ukx
d ifjrifum 0dyemm+f 7onf? xkd
aemuf 7[Mmjzpfawmfr7l m aumif;rGeaf omoue;f ukd
rwyfrufbJ yho
H u
k o
l ue;f uko
d m qif;7JcI
H 0wfqif
wwfaoma-umifh jrwfpGmbk7m;u vlcpD07"m7e
{w'*f bG\Jx;l jzifch s;D usL;jcif; jyKawmfro
l nf?
xkrd pS I udoma*gwrDax7Dtjzpf xif7mS ;ausm-f um;
cJah vonf?

wl7uDEikd if aH wmfopf zcif-uD;

ppfr=a7;7mwGifvnf;usGrf;usif EdkifiHa7;wGifvnf; t7nf0aomuDrm;tmwmwyfonf ppfom;b0rSaeI EdkifiH


awmfoRw jzpfvmonftxd EdkifiHESihfvlrsKd;twGuf tajrmftjrif-uD;pGmjzihf pGrf;vGef;wrH aqmif&GufcJholjzpf.?
207mpkESpfwGif uBm\ta&S\ tv,fydkif;rS ay:aygufcJhI uBmhordkif;0if xif&Sm;onfhykCdKvf-uD;wpfOD;yifjzpfonf?

uD;rm; tmwmwyf(c7pf 18811938) ? ?wl7uD


wkd\. zcif[k teufxifonfh tmwmwyftrnfudk
cH,laom rGwfpwmzguDrm;onf 1881 ckESpfwGif
*7dEikd if H q,fvekd ;D um;jrdK\wiG f zGm;jrifonf? ol.zcif
rSmtaumuft7m&Sd wpfO;D jzpfI/ rGwpf wmzg zGm;jrifjyD;
aemuf r-umrDuG,fvGef oGm;avonf?
rGwpf wmzgonf i,fpOfu q,fvekd ;D um;jrdK\&dS t
ajccHppfynmoifausmif;wGif ynmoif-um;cJhpOf/
ocsmbmom7yfwGif olrwlatmif xl;csGefcJhaom
a-umihf olESihfemrnfwl rGwfpwmzgtrnf &Sdaom
ol.q7mu trnf7if;wGif uDrm; [laom trnf
wpfv;kH wd;k ay;cJah vonf? uDrm;rSm tm7ADbmomjzihf
jynfh0jcif;/ jynfh0ol[k teuf7.?
rGwpf wmzguDrm; onf i,fpOfrpS I ppfru
= x
kd rf;
cJhol jzpfojzihf ppfa7;ppf7mwGif xl;csGefcJh&Hkru/
Edik if aH 7;wGiv
f nf; rsm;pGm pdw0f ifpm;cJo
h jl zpfonf? Edik if H
a7;wGif Tod\kpw
d yf g0ifpm;&Ho
k mru/ v~Kd \0u
S af omEdik if H
a7; toif;rsm; zJG\pnf;jcif;/ ppft7m&Sd -uD;i,fwkd\
tm; EdkifiHa7;pdwf"gwfrsm; oGif;ay;jcif;wkd\a-umifh
r-umc+ zrf;qD;ppfaq;jcif;cH7aomfvnf;/ rGwf

pwmzg. tvGef xl;cGSefI pGrf;7nf&Sdaom ppfom;


aumif;wpfa,mufjzpfojzihf -uD;av;aom tjypf'+f
rsm;rS uif;vGwcf ahJ vonf? Tok\djzifh r-umc+ zrf;
qD;ppfaq;jcif; cH7vsufESihfyif olonf EdkifiHa7;udk
rpGe\fvw
F cf ahJ cs?
1904 ckEpS w
f iG f ppfAv
kd f 7mxl;ok\d wk;d jr|ihf cef\xm;jcif;
cH7aomfvnf; xkdtcsdefrSmyif rGwfpwmzgrSmawmf
vSeaf 7;toif;wpfcw
k iG yf g0ifrE= iS fh zrf;qD;ppfaq;jcif;
cH7jyD;aemuf 'rufpuyfjrdK\o\dkS yd\k xm;jcif;cH7avonf?
'rufpuyfwGifvnf; 1905 ckESpfYv~dK\0Sufaom
EdkifiH a7;tzGJ\ zGJ\pnf;jyefaoma-umifh *sufzg;jrdK\odk\
ajymif;a7F\jcif; cH7jyefonf? *sufzg;rSaeI ol.Zmwd
jzpfaom q,fvekd ;D um;jrdK\o\dk wdww
f qdwf xGuaf jy;
oGm;I Oa7mye,fajrbufwiG v
f ~K\d0u
S af omEdik if aH 7; tzG\J
zGJ\pnf;jyefonf? q,fvdkeD;um;wGif olzGJ\pnf;cJh
aomtoif;onf aemiftcgwGif pnf;vH;k wd;k wufa7;
oif;-uD; ESihfyl;aygif;qufoG,f avonf? xkdtcgu
uGefpwefwDEdky,f tpdk;7u ol\tm;zrf;qD;7ef
trdef\xkwfcJhaomfvnf;/ rGwfpwmzgrSm vGwfajrmuf
cJ&h rkH u/ ppfom;aumif;wpfa,muftjzpf todtrSwjf yK

186

www.foreverspace.com.m

uDrm;tmwmwyf
xm;jcif; cH7oljzpf7um;/ 190^ ckESpfwGiftjypfrS a7;rsm;udkyg 0ifa7muf pGufzufvmcJhaoma-umihf/
vGwjf idr;f csr;f omcGiafh y;I 7mxl;wd;k wuf cef\xm;onfh uDrm; yg&Sm;onf xkdokd\ 0if7mufpGufzufr=rsm;udkOD;
jyif q,fvdkeD;um;odk\yif jyefydk\jcif;cH7avonf? okd\ aqmifI twkduftcHjyKcJhonf? odk\7mwGif *smref-o
aomfrGwfpwmzgum; EdkifiHa7;ESihf awmfvSefa7;vkyf ZmcHjzpfaeaom plvwefbk7ifonf ol.tpD7ifcHpm
ief;rsm;udk aqmif&Gufvsufyif&Sd.?
rsm;udk ta7;r,lbx
J m;ojzifh rGwpf wmzgvnf;7mxl;
1908 ckESpfwGif pnf;vHk;wkd;wufa7; oif;-uD;. rS Ekwx
f u
G cf hJ avonf?
vH=aqmfr=jzifh awmfvSefa7;-uD; jzpfyGm;onfwGif awmf
1918 ckESpfwGif plvwefbk7ifu jyefvnfac:,l
vSefolwkd\u tEdkifav7m/ plvwefbk7ifvnf; pnf; ojzifh ygvufpwkdif;&Sd wl7uDppfwyfrsm;udk tkyfcsKyf
rsOf;tkyfcsKyfa7;udk cGihfjyKvkduf7avonf? xkdtcg cJ7h jyefonf? ok\daomf wl7uDEikd if rH mS tawmfyif tajc
18^6ckEpS f zG\Jpnf;tkycf sKyyf kH tajc
,dik af ejyDjzpfI/ jyefvnftajc
cHOya'udk jyefvnfjy}mef;cJo
h nf
cdik af tmif raqmif&u
G Ef ikd af wmh
wGif awmfvSefa7;acgif;aqmif
ay? xkEd pS f atmufwb
dk mvwGif
rsm;ESifh rGwpf wmzgwk\d oabmuGJ
ppfajyjird ;f 7efta7;qd7k aomtcg
-ujyD;v~if/ rGwfpwmzgonf
rGwpf wmzgonfv;kH 0vufeuf
Edik if aH 7;rS acWtem;,lI ppfzuf
csvu
dk 7f efukd oabmrwlco
hJ jzifh
wGifom tm;xkwfI tvkyf
ppfajyjird ;f pmcsKyv
f ufrw
S x
f ;k jd y;D
vkycf ahJ vonf?
csdefwGifppfwyfrS tem;,lav
1911ckEpS w
f iG f rxifr&Sm;aom
awmhonf?
toGijf zifh x7pfyv
kd eD ,fo\dk oGm;I
ok\ad omf 1919ckEpS w
f iG f tm
tDwmvsw
H \kdEiS fh wku
d 7f aom ppfyJG
wkd;vD;,m;e,fokd\ ppfajyjidrf;
wGiyf g0ifqifEcJG 7hJ m Adv
k rf LS ;tqihf
pm csKyyf g pnf;urf;csurf sm;t7
twef; wdk;jr|ifhcef\xm;jcif;cH7
wl7uDppfwyfrsm;udk vufeuf
onf? x7pfydkvDrS olrjyefEdkifrD
odr;f ,ljy;D v~if zsuo
f rd ;f 7ef ap
yxraA:vuefppfyJG jyD;qH;k oGm;
vF
w
f
j
cif
;
cH
7
avonf
? rGwf
yxr wl7uDorw uDrm; tmwmwyf
aomfvnf;/ 'kwd, aA:vuef
pwmzguDrm;rSm wl7uDEikd if u
H kd
ppfyGJwGif *vpf ydkvDu`ef;qG,fodk\ apvFwf7ef zGJ\pnf; cG J p d w f r nf h r[mrd w f w k d \ .tpD t pOf u d k wk d u f
aomwyf-uD;udk tkycf sKyI
f xGucf 7hJ avonf? xkt
d cgu zsufypf7ef -uHpnfxm;oljzpf7um;/ xkdt7yfwGif
'g;'eJa7vuf-um;udk umuG,fa7;twGuf vuf v~Kd\0SufpGm wl7uD rsKd;cspftoif;tzGJ\rsm;wnfaxmif
awG\tpDtpOfrsm;udk avhvmcJhavonf? ppfjyD;aom um ol.t-uHxajrmufatmifjrif ap7ef -udK;yrf;cJ.
h ?
tcg rGwpf wmzguDrm;rSm Adv
k rf LS ;-uD;tqiht
f wef;jzifh
rGwpf wmzguDrm;. v=y&f mS ;r=rsm;ukd plvwefb7k ifh
ppfzufqikd 7f m wGzJ uf oHt7m&St
d jzpfjzihf qkzd ;D ,m;jrdK\o\dk tpd;k 7 od&adS omtcg ol\tm; uGepf wef wDEydk ,fjrdK\o\kd
apvFwjf cif;cH7avonf?
jyefac:cJhaomfvnf; rGwfpwmzgonf remcHawmhbJ
1914 ckEpS rf S pwifjzpfymG ;aom yxruBmppftwGi;f tmZ&Gr;f jrdK\o\kd xu
G o
f mG ;avonf?
rGwpf wm zguDrm;onf 'g;'eJa7vuf-um;udk atmif
xkdtcg plvwefbk7ihftpkd;7onf rGwfpwmzgESihf
jrifpGmumuG,fEdkifcJhjyD;aemuf aumfau;qyfe,fwGif ol . aemufvu
dk rf sm;udk acsre= ;f 7ef tm;xkwaf vonf?
wl7uDwyfrsm;udt
k yk cf sKyf7efapvFwjf cif; cH7jyefonf? odk\7mwGif Todk\ tm;xkwfjcif;rSm rGwfpwmzgtm;
yg&Sm;bGJ\xl;jzifhvnf; csD;jrifhjcif; cH7onf? xkdtcg tiftm;jznfhavmif;ay;vdkufonfESihfomwlavonf?
rSpI rGwfpwmzg uDrm; yg&Sm;[lI wGifavonf?
tb,fa-umihfqkdaomf plvwefbk7if.ppfwyfESihf
aumfau;qyfe,fwGif&k&Swkd\wkdufcdkufodrf;,lxm; t7m&Sd t7mcH trsm;tjym;rSm rGwpf wmzg. aemuf
aom ApfwvpfESifh rk&SjrdK\rsm;udk jyefvnfwdkufcdkuf vdkufrsm;jzpfoGm;ukef-uaoma-umifhwnf;?Tokd\
,lcJh.? 191^ ckESpfwGif [,f*sufe,fodk\ oGm;7jyef jzifw
h jznf;jznf; tiftm;awmifw
h if;vmjyD;v~if r[m
onf? xkdtcsdefwGif *smrefwkd\onf wl7uDjynfwGif; rdww
f yfrsm; odr;f ydu
k x
f m;aom uGepf wefwED ykd ,fjrdK\&dS
187

www.foreverspace.com.m

uDrm;tmwmwyf

uD,mwefnDaemif

wl7uDtpdk;7ESihftwkduftcHjyKvsuf/,m,Dtpdk;7tzGJ\
udk rGwfpwmzguDrm;acgif;aqmifzGJ\pnf;cJhavonf?
uGepf wefwED ykd ,f ygvDrefrS xGuaf jy;I rGwpf wmzg
xHa7mufvm-uaom rsKd;cspftrwfrsm;onf 1920
jynfEh pS f {jyDv 23 7ufae\wiG f tefum7mjrdK\Y pnf;a0;
-ujyD;aemuf/ trsKd;om; vFwfawmfopfwnfaxmifI
rGwfpwmzguDrm;tm;trsKd;om;vFwfawmfopfwGif
OU}tjzpf wifajr|muf-uavonf?
xdktcgrSpI rGwfpwmzgonf wl7uDEdkifiHwGif;
trsKd;om;awmfvSefa7;twGuf raerem; -udK;pm;
aqmif&GufcJhavonf? ol.ppfa7;ppf7m u`rf;usifr=
tajrmftjrif -uD;r=w\dka-umifh atmifjrifco
hJ nfom rsm;
avonf?
1921 ckEpS w
f iG f usif;yaom tefum7m trsKd;om;
vFwfawmfu ol\tm; wl7uDppfwyfrsm; tay:wGif
ppfaoemywdcsKyftjzpf cef\tyfojzifh tmwd;k vD;,m;
e,fwckvHk;vdkvdkudkyif 0ifa7muf odrf;ydkufxm;aom
*7d ppfwyfrsm;udk wdu
k cf u
kd cf 7hJ avonf? qmum;7D;,m;
wku
d yf w
JG iG f 21 7ufww
d d ae\a7mnyg ud,
k w
f ikd yf g0if
wku
d cf u
kd cf 7hJ m 7efow
l \kdtay: atmify7JG cJah vonf? xkd
tcgwGif rGwpf wmzgtm; trsK;d om;vFwaf wmfu *gZD
(atmifyGJ7ol) bGJ\jzifhcsD;jr|ifhcJh.? wpfESpftwGif; *7d
wkd\udk wl7uDe,fajrrS armif;ESifxkwfEdkifcJhavonf?
r[mrdwfEdkifiHrsm;ESihf wl7uDEdkifiHwkd\ vdkZef;jrdK\wGif
1922ckESpfY csKyfqdkcJhaom ppfajyjidrf;pmcsKyft7 wl
7uDEikd if rH mS Edik if jH cm; pk;d rd;k cs,v
f ,
S rf r= S vGwu
f if;oGm;
jy;D v~if uDrm;rSmvnf; wl7uDwpfEikd if v
H ;kH . t&Sio
f cif
jzpfomG ;avawmhonf? olonf plvwefb7k ifukd eef;
csI wl7uDtrsKd;om;Edik if u
H dk wnfaxmifcahJ vonf?
1923 ck atmufwdkbmv 29 7ufae\wGif usif;y
aom tefum7m trsKd;om;vFwfawmfu wl7uD
EdkifiHudk oRwEdkifiHtjzpfausnmjyD;v~if rGwfpwmzg
uD;rm;tm; yxrqH;k oRwtjzpf oabmwlwifajr|muf
vku
d -f uavonf?
rGwpf wmzguDrm;onf wl7uDoRwEdik if .
H yxr
qH;k oRwtjzpfjziho
f mr[kwb
f J Edik if o
H pfwnfaxmifol
tjzpfjzifv
h nf;aumif;/ jyKjyifa7;orm;-u;D tjzpfjzifv
h nf;
aumif;/ xif&mS ;cJah vonf? ol. vufxufwiG f acwf
aemufusvsu&f adS om pepfa[mif"avha[mif; tm;vH;k
udyk ,fzsuI
f / wk;d wufxeG ;f um;vsu&f adS omEdik if H -uD;
rsm;enf;wl acwfrpD epfopf xH;k pHopfrsm;udk toH;k jyKapcJh
avonf? rGwfpwmzguDrm;onf tm+m&SifozG,f

wl7uDEdkifiHudktkyfpdk;cJh7m/ ol.tkyfcsKyfenf;rsm;rSm
wpfcgwpf7H Edik x
f ufp;D eif; t-urf;zufaomenf;rsm;
jzpfaomfvnf;/ EdkifiHtwGuf txl;vkdvm;tyfaom
jyKjyifr=rsm;udk xkdt-urf;enf;jzifh jzpfajrmufatmif
aqmif&u
G cf ahJ vonf?
ol\vufxufwiG f wl7uDtrsK;d orD;rsm; ydrk v
kd w
G v
f yf
cGihf7vm-uonf? olonf ynma7;udkjyKjyifay;cJhav
onf? oludk,fwkdifvnf;tm7ADbmompum;jzpf
aom rGwfpwmzg[laom trnfESihfyg&Sm;[laom
acwfa[mif; *k+x
f ;l bG\x
J ;l rsm;udpk eG \yf ,fI/ wl7uDw\.
dk
zcif[k teuf7aom tmwmwyf trnfopfudk
cH,al vonf?
ol. aqmif&Gufcsufrsm;a-umifh wl7uDEdkifiHrSm
Edik if w
H umESi,
fh OS o
f maom Ekid if o
H pf-uD;wpfct
k jzpfo\kd
ae\jcif;njcif; a7mufcahJ vonf? olonf tkycf sKyfa7;
wGif omoema7;qdik 7f mwd\k 0ifa7mufpu
G zf ufrr= sm; vH;k
0r&Sad p7ef wm;jrpf ydwyf ifvu
kd af vonf?
uDrm;tmwmwyfonf 192^ ck Edk0ifbmvwGif
wpf-urd /f 1931ck arvwGiw
f pf-urd /f 1935 ckrwfvwGif
wpf-udrf oRwtjzpf qufumqufum a&G;aumuf
wifajr|mufjcif; cH7I/ jynfolwkd\. -unfndKav;pm;
r=udk toufxufqHk; 7&SdoGm;ol jzpfayonf? Tokd\
wl7uDEikd if o
H pf-uD;udk wnfaxmifco
hJ nfh Adou
k m-uD;jzpf
aom wl7uDjynfolwkd\.zcif uDrm;tmwmwyfonf
pwkt-udrf oRw oufwrf;rukerf D 1938 ck Ed0k if
bmv 10 7ufae\wiG f uG,v
f eG t
f edP a7mufavonf?
(wl7uDEikd if v
H nf;7=?)
uD,mwefnDaemif ? ?wd7>mefESihf iSufrsm;t
a-umif;udk 0goem-uD;pGmESihfOD;OD;zsm;zsm; avhvm
vku
d pf m; olrsm;wGif uD,mwef trnf&adS om nDtpfukd
ESpaf ,mufrmS txl;jcm;qH;k jzpfonf[k qk7d ayrnf?
tpfujkd zpfo.
l trnfrmS 7pfcswu
f ,
D mwef jzpf.?
1862 ckESpfwGif t*vefjynf a,mh&d=if,me,fY zGm;
jrifI/ zcifrmS ajrydik &f iS f v,form;wpfO;D jzpfonf?
t&G,fa7mufaomtcg iSufrsm;udk "gwfyHk&dkuf,l
pkaqmif;&Hkru iSufrsm;ta-umif;udkvnf; pmtkyfrsm;
a7;om;xkwaf 0cJ7h mrS xif&mS ;vmcJo
h nf? ausmif;rsm;
od\k vn
S v
fh nfomG ;a7mufum iSurf sm;ta-umif; r-um
c+a[majymavh&SdI/ ol.pmtkyfrsm;rSm ,ckwdkif
xif&Sm;vsuf&Sdayonf? wd7>mefwkd\teuf iSufrsm;
wGifydkIpdwf0ifpm;onf? iSufrsm;ta-umif;udkom

188

www.foreverspace.com.m

uD,mwefnaD emif

uD;wl;ajrmif;

'def;rwfu`ef;qG,fukdjzwfI azmufvkyfxm;aom 61 rkdif7Snfonfh *smrefykdif uD;wl;ajrmif;-uD;

toufxufq;kH tm&Hpk ;l pdu


k I
f avhvmcJjh yD;aemuf 1928
ckEpS w
f iG f uG,v
f eG af vonf?
nDjzpfol cs,7f u
D ,
D mwefonf 18^1 ckEpS w
f iG f zGm;
jrifonf? tpfujkd zpfoEl iS fh 0goemtxHck si;f wlno
D nfh
tavsmuf nDtpfudkESpfOD;onf tjrJwapwGJzufI
wd7>mefESihfiSufrsm;ta-umif;udk &SmazGavhvmcJh-u
onf? xl;jcm;csufwpfckrSm tpfudkuJhodk\ jAdwdefEdkifiH&Sd
wd7>mefrsm;jzifhom a7mifh7Jwif;wdrfIraebJ/ om;
&dkif;wd7>mefrsm; aygrsm;onfh tmz7duwdkufodk\yif
oGm;a7mufjyD;v~if awm wd7>meftoD;oD;.obm0
rsm;udk &ky&f iS &f u
kd u
f ;l cJo
h nf? xkad -umift
h pfux
kd ufyif
xif&mS ;ausmf -um;cJah yonf?
vltaygif;tm; obm0udk ESpo
f ufcifw,
G I
f pdwf
0ifpm;vmatmif ajymEdkif/ jyKEdkifolrsm;wGif xkdnD
tpfudk ESpfa,mufudk rSDol&Sm;ayonf? wd7>mefrsm;
iSufrsm;ta-umif;ESihfpyfvsOf;I tqdkygnDtpfudkESpf
a,muf a7;om;cJhaom pmtkyfpmwrf;rsm;ESihf &dkuf
ul;cJhaom "gwfyHkrsm;rSm trsm;yif&Sd7m/ ,if;wk\dwGif
rSwo
f m;zG,f ud,
k af wG\ A[kow
k ESihf tonf;xdwpf 7m
pGe\f pm;cef;rsm;jzifh jynfEh u
S f aeavonf?
uD;wl;ajrmif; ? ?uD;wl;ajrmif;onf 'def;rwf
u`e;f qG,u
f jkd zwfum ajrmufyifv,fbuf&dS tJv
h Ajrpf

0us,Ef iS hf aAmvwpfyifv,fbuf&dS uD;yifv,fatmf


wk\dukd q,fo,
G f azgufvyk x
f m;aom wl;ajrmif;jzpfI/
yxruBmppf twGif;u *smrefa7wyf-uD; v~Kd\0Suf
pcef;cs7ma'ojzpfavonf?
*smreDEkdifiH. oabmqdyfjrdK\-uD;rsm;onf trsm;
tm;jzifh aAmvwpf yifv,furf;ajcwGif &Sd-uI/ xkd
yifv,frS rdkif 200 ausmfcef\ &Snfvsm;aom 'def;rwf
u`ef;qG,furf;ajcudkywfum ajrmufyifv,fodk\ ul;
jyD;rSomv~if/ jAdwdef/ tar7duefpaom EdkifiH-uD;rsm;
od\k ul;oef; oGm;vmEkid o
f nf? xko
d \dkauG\IoGm;7ojzifh
rvdt
k yfbcJ 7D;-uef\-umjcif;udk oufomap7ef Tu`e;f
qG,.
f wpfae7mjzpfaom *smreDyu
kd ef uftwGi;f ok\dxdk
wl;ajrmif;-uD;udk azgufvyk cf 7hJ m/ 1895 ckEpS w
f iG f pwif
zGiv
fh pS Ef ikd cf ahJ vonf?
xkw
d ;l ajrmif;rSm tvsm; 61 rdik &f n
S I
f teHrmS 335
ayus,fjyD;v~if 3^ ayeuf.? xkdwl;ajrmif;-uD;udk
pwifzGifhvSpfcJhpOfu Tr~avmuf us,f0ef; euf&d=if;
jcif; r&Sad o;aomfvnf; aemiftcgwGif ppfoabm-uD;
rsm;. yrm+onf a&S;tcguxuf wk;d wuf-uD;rm;
vmonft
h avsmuf wk;d cs\J azgufvyk v
f mcJ7h m/ 1914ck
ESpfwGifjyD;ajrmufcJhonf? wl;ajrmif;wkd;csJ\azgufvkyf
7mY aygif 10000000 r~ ukefuscJhavonf?
yxruBmppf jyD;qHk;oGm;aomtcg/ Amaq;pmcsKyf

189

www.foreverspace.com.m

,lu7def;EkdifiH uD;,ufjrdK\awmf7Sd jynfolwkd\twGuf zGihfvSpfxm;aom jynfol\jywkduf

owfrSwfxm;aom pnf;rsOf;rsm;t7/ EdkifiHtoD;oD;


rSoabm-uD;rsm;onf xkdwl;ajrmif;-uD;twGif;rS jzwf
oef;oGm;vmEdkifcGihf 7&SdcJh-uonf? 'kwd,uBmppf
twGif; r[mrdwfwkd\. avwyfrsm;u t-udrf-udrf
AH;k -uJzsuq
f ;D onfukd cHc7hJ aoma-umifh twefyif ysuf
pD;cJah vonf? ok\d aomf jyefvnfjyifqifc7hJ m/ 1945 ck
ESpfrSpwifI wl;ajrmif;twGif;,cifuuJhokd\ ul;oef;
oGm;vmEdik jf yD jzpfavonf?
uD;,ufjrdK\ ? ?uD;,ufjrdK\onf eD;yg;jrpf. vuf,m
zufurf;ay:wGif wnf&I
dS vlO;D a7 850000 r~&adS om
jrK\d-u;D jzpfjy;D v~i/f qkAd ,
D uf qd&k ,
S v
f pf ,lu7de;f oRw
EdkifiH. jrKd\awmfjzpfonf? qdkAD,uf &k&SEdkifiHwGif a&S;
tusqHk;aomjrdK\-uD;jzpfI xkdjrdK\udk jrdK\rsm;rdcif[k
&k&Swdk\ac:-uonf? v,f,mESihfpufr=vkyfief;rsm;
xGef;um;aoma'owGif wnf&Sdonfhjyif rD;7xm;
vrf;qH7k m jrdK\-uD;vnf; jzpfojzifh &k&ES ikd if w
H iG f wwd,
t-uD;qHk;jrdK\jzpf.? ukefwifukefcs &=yf&Sufcwfr~
pnfum;aom qdyfurf;rsm;/ oWK7nf usKd&Hkrsm;/ *sKH
puf/ o-um;puf/ om;a7e,fpuf/ t7nfcsufpuf/
zefcsupf ufponfw\dktjyif "gwfccJG ef;rsm;/ pufrv
= uf
r=ynmoifausmif;rsm;/ jywku
d rf sm;/ wUodv
k af usmif;

-uD;rsm;ESihf trsKd;om;pm-unhfwkduf/od_HynmwHcGef
toif;wkd\vnf; &Sdojzifh/ uD;,ufjrdK\onf ,cktcg
acwfraDS om jrdK\-uD;vnf; jzpfavonf?
uD;,ufjrKd\wiG t
f ydik ;f -uD;oH;k ydik ;f xif&mS ;jcm;em;pGm
wnf&.
dS ?yxrydik ;f rSm jrpfurf;wpfav~mufwiG &f adS om
ydk'dk;ac:ul;oef;a7mif;0,fa7; 7yfuGuf jzpfonf? xkd
tykdif;wGif ,[l'D7yfuGufvnf; yg0ifonf? 'kwd,
tydkif;rSm awmifukef;tjrifhydkif;wkd\ tay:wGif &Sdaom
uD;,ufjrdK\a[mif;7yfuu
G jf zpf.? wwd,ydik ;f rSm yuf
csmpuD awmifukef;ay:&Sd vmA7mbkef;-uD;ausmif;
jzpfonf? vmA7mausmif;wGif 11 7mpkESpftwGif;u
aqmufvkyfcJhaom *ltajrmuftjrm; &Sd.? ,cifu
vmA7mausmif;onf jrKd\wHwdkif;/ ar~mfpif/ aps;qkdif
um;/ bk7m;&Sdcdk;ausmif;/ pmoifausmif;/ pmyHkESdyf
pufponfw\dkjzifo
h ;D jcm; jrdK\uav; wpfjrdK\ozG,f wnf
&SdcJhonf? 191^ ckESpf &k&S awmfvSefa7; rprDu &k&S
vlrsKd;wk\d onf vmA7mausmif;od\k ESppf Of bk7m;zl;oGm;
a7mufavh &Sd-uonf? tcsKd\aombkef;-uD;rsm;onf
xkt
d 7yf&dS *lrsm;wGif toufxufq;kH w7m;tm;xkwf
avh &S-d uonf? uD;,ufjrdK\a[mif;7yfuu
G w
f iG f 117m
pkESpf twGif;uwnfaqmufcJhaom xnf0g cef\nm;
onfh pdeq
f zdk ;D ,m; uoD7,f bk7m;&Scd ;kd ausmif;-uD;

190

www.foreverspace.com.m

uD;,ufjrdK\

uD;0D;iSuf

&S.
d ? xkb
d 7k m;&Scd ;kd ausmif;-uD;rSm xdyyf ikd ;f wGif a7Fom;
jzifh jyKvkyfxm;aomacgif;avmif;pif-uD; &Sdonfh
twGuf xif&Sm; avonf?
uD;,ufjrdK\onf 5 7mpkESpftwGif;u wnfcJhaom
jrdK\-uD;jzpf.?tv,facwfwiG f pnfum;wk;d wufvsuf
xif&mS ;ausm-f um;cJo
h nf? xkjd rdK\onf &k&ES ikd if w
H iG f c7pf
,efbk7m;&Sdckd;ausmif;ESihf c7pf,ef pmoifausmif;
rsmbk7m;&Sdckd;ausmif;aygif; 150 r~&SdcJhbl;ojzifh/
a&S;tcgu&k&Swkd\onf xkdjrdK\udk uD;,ufjrdK\jrwf[k
ac:prSwf jyKc-hJ u.? rGe*f v
kd rl sK;d / vpfaoG;eD;,ef; vlrsK;d
ESihf ydk;vlrsKd;wkd\onf uD;,ufjrdK\udk toD;oD; ydkifqkdif
tkypf ;kd cJ-h ubl;.? ok\d7mwGif 1668 ckEpS Yf &k&v
S rl sK;d wk\du
jyefvnf odrf;ydkufvkduf-uonf? 1943 ckESpfwGif
,lu7def;EdkifiH. jrdK\awmfjzpfvm.?'kwd, uBmppf
twGi;f Y *smrefw\dk onf tjyif;txefwu
kd cf u
kd I
f uD;
,ufjrK\dukd 1941 ckEpS rf S 1943ckEpS t
f xd odr;f ydu
k x
f m;
cJh-u.? 1943 ckESpf &k&Swyfrsm; uD;,ufjrdK\odk\jyef
a7mufvmaomtcg rlvvlOD;a7 850000 cef\rSm
^5000cef\txdavsmhusoGm;onfudkvnf;aumif;/
vlaetdrfrsm;ESihfwuG wHwm;rsm;/puf&Hkrsm;/ wU
odkvfausmif;/ taqmufttHkrsm;ESihf a&S;bkef;-uD;
ausmif;rsm;rSm r&=rvSysupf ;D ukejf yDuv
kd nf;aumif;/ awG\
-u7avonf?
uD;0D;iSuf ?

?uBmay:&Sd ajrmufjrm;vSpmG aomiSuf

wkd\wGif uD;0D;[ktrnfwGifaom iSufrsKd;onf toGif


tm;jzifh tHh-ozG,f7m taumif;qHk;aomiSufrsKd;jzpf
onf? uD;0D;iSufudk e,lZD;vefusGef;rSwpfyg; tjcm;
EdkifiHrsm;Y rawG\acs? uD;0D;[laom emrnfrSm
atmfou
H t
kd pGjJ yKI e,l;ZDvefwidk ;f 7if;om;rsm;u ay;
xm;aom emrnfjzpfonf? od_yH g7*lrsm;url xkid u
S Yf
ysHoef;Edkifavmufaom tawmifrsm;r&Sdaoma-umifh
tufywm7pf(awmifyrH )hJ [kac:onf?
uD;0D;iSuw
f iG f tvGe&f n
S v
f sm;aomE=wo
f ;D &So
d nf?
t&G,frSmtdrfY arG;xm;aom -uufti,fpm; t&G,f
omomjzpfonf? uD;0DwGifawmifyHrsm;&Sd.? odk\
aomf tvGeaf o;i,fIyso
H ef;7eftwGuf toH;k rus acs?
udk,fY&Sdaom tarG;rsm;rSm tvGef&SnfI wpfudk,f
vHk; tarG;trSifrsm; zHk;aebdouJhodk\ xif7onf? rysH
oef;Edkif aomfvnf; ajcaxmufrsm;rSm tvGefoefrm
awmihfwif;onf? tjcm;iSufrsm;ESihfrwlaom xl;
jcm;csuw
f pfcrk mS xkid u
S .
f ESmacgif;aygufrsm;onf &Snf
vsm;aom E=wfoD;zsm;wGif &Sdaejcif;yifjzpf.? tpm
&SmazGaomtcg ESmacgif;jzifhteH\cHI&SmazGonf?
ol.tpmrSm wDaumif/ ydk;awmifrmESihf A,f7DoD;rsm;
jzpf.? wDaumifukd E=wo
f ;D jzifh &G\HxYJ &SmazGwwfonf?
uD;0D;onf ae\cif;wGiftdyfI ntcgYom tpm
&SmazGonf? 7efou
l kd ckc7H eftwGuf cGsex
f ufaom ajc
onf;rsm;udk toH;k jyKonf? iSu.
f t&G,Ef iS pfh maomf
ol.OrSm-uD;rm;onf[kqdk7ayrnf? wpf-udrfv~if
O 2 vH;k cef\ tkI iSuzf u
kd Oay:Y
0yfonf? todu
k jf yKvkyaf om t
avhtusihfr&SdbJ ajr-uD;Yusif;
wl;Itkwwfonf? e,l;ZDvef
wkid ;f 7if;om;rsm;. owfjzwfr=
a-umifh uD;0D;rsm;tawmfenf;
yg;oGm;avjy?D od\7k mwGif ,cktcg
Y TiSurf sKd;udk rowfjzwf7[k
e,l;ZDveftpdk;7u Oya'jzifh
wm;jrpfxm;avonf?
ukuDcsif; ? ? (csif;vlrsKd;7=?)

e,l;ZDvefu`ef;rS xl;qef;onhf uD;0D;iSuf

191

www.foreverspace.com.m

ukvorC ? ?yxruBmppfjyD;pD;onfah emufwiG f


EdkifiHaygif;csKyftoif;-uD;ay:aygufvmouJhokd\/ 'kwd
BmppftjyD;wGif ukvorC ay:aygufvmavonf?
,l/ tif/ tdk [kac:aom ukvorConf toif;0ifEikd if H
trsm;qHk;ESifh vltrsm;qHk;yg0ifaom tiftm;t-uD;
rm;qH;k uBmhtpnf;t&H;k jzpfavonf? a7S;u&Scd ahJ om
Edik if H aygif;csKyftoif;-uD;xufvnf; tiftm;-uD;rm;
onf?EdkifiHaygif;csKyftoif;-uD;wGifryg0ifcJhaom t
ar7duefjynfaxmifpkESihf tjcm;EdkifiHrsm;onf ukv
orCwGif pdwt
f m;xufoefaom tzG\J 0ifrsm; jzpfvm
-uavonf? (Edik if aH ygif;csKyftoif;vnf;&=? )
ukvorCpmcsKyf-uD;udktajccHI ukvorCudk zGJ\
pnf;xm;onf? ukvorC0if Edik if rH sm;onf -uD;i,fr
[l/ vuf0J vuf,mra&G;/ ukvorC pmcsKyf-uD;wGif
jy}mef;xm;aom wm0ef0W7m;rsm;udk vufcyH gonf/
vku
d ef mygrnf[k uwdc0H efjyK7onf? ukvorC. t
csKyftcsmr@dKifum; ukvorCpmcsKyf-uD;yifjzpfav
onf? pmcsKyfukd rusL;ausmrf azgufzsu7f acs? pmcsKyf
ucsay;xm;aom vrf;pOftwkid ;f omvku
d ef maqmif&u
G f

7onf? ukvorC0if wpfEikd if o


H nfuv
k orC pmcsKyf
-uD;wGif jy}mef;xm;aom wm0ef 0W7m;rsm;ESihf/ t
jcm;EdkifiHrsm;ESihf csKyfqkdxm;aom pmcsKyfwGif jy}mef;
xm;aomwm0ef 0W7m;rsm; tjydKiftqkdifjzpfae
aomf/ ukvorCpmcsKyf-uD;wGif jy}mef;xm;aom
wm0ef0W7m;rsm;udo
k m OD;pm;ay;7rnf jzpfonf?
7nf&,
G cf surf sm;wGif ukvorCESifh Edik if aH ygif;csKyf
toif;-uD;onf rsm;pGm rjcm;em;vSay?
uBmay:wGif jidrf;csrf;a7;ESihfvHkjcHKa7;wkd\wnfjrJ
atmifv;kH yef;7ef/
vlrsm;onf wlnDaomtcGihfta7;rsm;ESihf udk,fh
-uRmudk,fzefwD;cGihfrsm;7&Sda7;udk tajccHvsuf/
jynfaxmiftcsif;csif; cspf-unfa7;ukd ckdifjrJatmif
aqmif&GufI tjcm;avsmfuefaom tpDtrHrsm;jzifh
jidr;f csrf;a7; ckid jf rJatmif -udK;pm;7ef/
trsKd; bmompum; usm;/ r t,l0'rcGJjcm;bJ jynf
axmifcsi;f csi;f qdik 7f m pD;yGm;a7;/ vlra= 7;7m/ ,Ofaus;r=EiS fh
vltcsi;f csi;f -uifemr= jyemrsm;udk ajz7Si;f 7mYvnf;
aumif;/ vlw\d.
k tcGit
hf a7;rsm;ESifh tajccH vGwv
f yfrt
=

192

www.foreverspace.com.m

cGit
hf a7;rsm;udk &dak oav;pm;atmif aqmif&u
G 7f mwGif
vnf;aumif;/ jyKrlaqmif&u
G cf iG u
fh kd 7&Sad p7efEiS /fh
xkdtcsufrsm;xajrmufatmifjrifapjcif;iSg ukv
orConf Edik if t
H oD;oD;wk\d. jyKral qmif&u
G cf surf sm;udk
wnDwnGwfwnf;jzpfatmif jyKjyifrnfhr@dKifozG,f
jzpfap7ef ukvorCudk zG\Jpnf;pOfu7nf&,
G af vonf?
xkjd yif ukvorCudk atmufygoabmw7m;rsm;ay:
wGif tajccHI wnfaxmifcJh.? ,if;wkd\rSm
(1) tzG\J0ifEikd if t
H m;vH;k onf tcsKyt
f csmtm+mydik f
Ekid if rH sm;jzpf I tqiht
f wef;csif; wlno
D nf?
(2) tzGJ\0ifEdkifiHtm;vHk;onf pdwfaumif;oabm
aumif;ESihfpmcsKyf-uD;wGifaz:jyxm;aom wm0ef0
W7m;rsm;udk xdef;odrf; aqmif&Guf7ef wm0efcHonf?
(3) tzG\J0ifEikd if rH sm;onf ,if;wk\d.tjiif;yGm;r=rsm;
udk at;csr;f aomenf;rsm;jzifjh zpfap/ jidr;f csr;f a7;/ vHjk cHK
a7;ESiw
fh 7m;r~wa7;wk\dukd rysujf ym;apbJjzpfap/ ajz

txyfaygif; 39 xyf7Sd ukvorCtaqmufttHkopf-uD;

7Si;f 7ef wm0efco


H nf?
(4) Edik if t
H csi;f csi;f qufq7H mwGif tzG\0J ifEikd if w
H pfck
onf tjcm;wpfEikd if .
H e,fajrESiv
fh w
G v
f yfr= tcGit
fh a7;
wk\dukd xdyg;apaomt-urf;r=ukd rzuf7/ t-urf;zufrnf
[k rjcdr;f ajcmuf7/ od\kr[kwf ukvorC.7nf&,
G cf suf
rsm;ESifh qef\usifI rjyKrl7/
(5) ukvorConf pmcsKyyf gtcsut
f vufrsm;ESifh
avsmfnDpGmjidrf;csrf;a7; wnfjrJatmifESihf jidrf;csrf;a7;
jyefvnf7&Sad tmif ,laomtcg/ tzG\J0ifEikd if w
H idk ;f onf
vdktyfaom tultnDrsm;ay;7rnfhjyif ta7;,l
jcif;cH7aomEdik if t
H m; tultnDray;7efwm0efco
H nf?
(6) jidr;f csr;f a7;ESifh vHjk cHKa7;udk apmifx
h ed ;f 7ef vdt
k yf
onfESihftr~/ tzGJ\0ifr[kwfaom EdkifiHrsm;onfvnf;
pmcsKyfyg tcsut
f vuftwdik ;f aqmif&u
G af 7;twGuf
tzG\J -uD;uaqmif&u
G 7f ef
(^) tzG\J0ifEikd if w
H pfc.
k jynfwiG ;f a7;udPrsm;wGif jird ;f
csr;f a7;7&S7d ef aqmif&u
G o
f nft
h cgrS
wpfyg;/ukvorConf 0ifa7mufpu
G f
zufjcif;rjyK7 ponfw\dk jzpfavonf?
ukvorC-uD;ay:aygufvmap7ef
Edik if -H uD;rsm;onf t-udr-f udraf qG;aEG;
wkid yf ifI c7D;tqifq
h ihjf zwfausmcf 7hJ
onf? 'kw,
d uBmppfpwifjzpfymG ;I
22 vr~t-um/ 1941 ck ZGefvwGif
jAdwo
d ~tpd;k 7ESifh 9 Edik if rH pS pfajy;tpd;k
7wd\konf vef'efjrK\dawmf&pdS ed *f srd ;f eef;
awmfwGif ppfjzpfaponfh tajccH
ta-umif;7if;rsm;udk tjrpfuvSefI
jzKdzsu7f efEiS fh uBmay:&Sd vlrsK;d toD;
oD;twGuf b0opfzefw;D ay;7ef rsuf
ESmpHn
k D aqG;aEG; jyD;aomf/ pde*f srd ;f eef;
awmfausnmpmwrf;udk xkwjf yefvu
kd f
avonf? ukvorC ay:aygufa7;
twGuf a7S;OD;pGmvrf;cif;ay;vdkuf
aom ausnmpmwrf;yif jzpfayonf?
xkdaemuf tar7duefoRw-uD;
&l; ZAJEh iS fh jAdwo
d ~0ef-uD;csKyf rwmcsm
csw
D \do
k nf 1941 ck -o*kwv
f Y tW
vMdwo
f rk]7mtwGi;f wpfae7mwGif
v~Kd \0u
S pf mG awG\qakH qG;aEG;I/ -o*kwv
f
12 7ufae\ wGif olwdk\ESpfOD;aygif;
um aemiftcgwGiftWvMdwf

193

www.foreverspace.com.m

pmcsKyf [kausm-f um;cJah om ausnmpmwrf;wpfapmifukd


xkwjf yefc.
hJ ?
tWvMdwpf mcsKyw
f iG f ukvorC-uD;.tajccH7nf
&G,cf sut
f csK\dyg0ifavonf?
xkdESpf pufwifbm 24 7ufae\wGif *smreDodrf;ydkuf
xm;aom Oa7myEdik if H 9 Edik if EH iS fh qdAk ,
D uf&7k t
S pd;k 7rsm;
u tWvMdwfpmcsKyfudk oabmwlaxmufcHa-umif;
vufrSwf a7;xdk;cJhonf? ,if;okd\tm;jzifh ukvorC
ay:ayguf7ef a7S\o\kd wpfqihv
f rS ;f cJjh yefonf?
1942 ck ESpo
f pfu;l ae\wiG f -u;D av;-u;D [k owif;
pmrsm;uuifyeG ;f wyfvu
kd af om tar7duef jynfaxmif
pk/ jAdwed /f qdAk ,
D uf&7k ES iS hf w&kwEf ikd if rH sm;tygt0ifEikd if H
aygif; 26 Edik if w
H \do
k nf ppfatmifEikd af 7;twGuf wpfO;D udk
wpfO;D uln7D efEiS fh oD;jcm;jidr;f csrf;a7;pmcsKyf rcsKyf7ef
EdkifiHaygif;pHkausnmpmwrf;-uD;udk vufrSwfa7;
xd;k cJ-h uonf?
xkdESpf aqmifOD;aygufwGif -uD;av;-uD;rS udk,fpm;
vS,frsm;onfarmpudkjrdK\awmfY awG\qHkaqG;aEG;jyD;
aomf/ jird ;f csr;f a7;twGuf uBmvH;k qdik 7f mtzG\Jtpnf;wpf
ckvkdtyfa-umif; az:jyum armpudkausnmpmwrf;
udk vufrSwfa7;xdk;I xkwfjyefvkdufavonf?
xkad emuf -u;D av;-u;D ud,
k pf m;vS,rf sm;onf 1944
ck -o*kwv
f 21 7ufae\raS tmufwb
kd m ^ 7ufae\txd/
0g7Siw
f efjrdK\awmf&dS 'rfAmweftw
k f taqmufttHw
k iG /f
uBmvHk;qdkif7m tzGJ\tpnf;wpfcktwGuf tao;pdwf
vsmxm;csufrsm;udk xyfrHpOf;pm;aqG;aEG;cJh.?
tar7duef oRw-uD; &l;pAJh/ jAdwdo~0ef-uD;csKyf
rPwmcsmcsED iS fh qdAk ,
D uf&7k aS cgif;aqmif-uD; pwmvif
wk\o
d nf 1945ck azazmf0g7DvwGiu
f &dik ;f rD;,m;e,f a,mf
vwmjrdK\Y awG\qu
kH m xkv
d smxm;csurf sm;udk jyefvnf
aqG;aEG;-uonf? xkdtpnf;ta0;wGif uBm\jidrf;csrf;
a7;ESifh vHjk cKH a7;twGuf tzG\-J u;D wpfck zG\pJ nf;7efoabmwl
qHk;jzwfjyD;aomf/ EdkifiHaygif;pHk ausnmpmwrf;-uD;udk
vufrw
S af 7;xd;k cJah om 26 Edik if o
H mru/ *syefEiS fh *smreD
wk\d ukd wdu
k cf u
kd af eaomtjcm;Edik if rH sm;tygt0if Edik if H
aygif;pHn
k v
D mcHwpf7yfuv
kd nf; 1945 ck{jyDv 25 7uf
ae\wiG f tar7duefjynfaxmifpk qefz7efpPudjk rKd \Y usi;f
y7ef oabmwlc-hJ uonf?
1945 ck ZGev
f 257ufae\wiG f qefz7efpPudk nDvmcH
rS ukvorCpmcsKyu
f kd wnDwnGww
f nf;oabm wlnD
cJjh yD;aomf/ aemufwae\wiG f ydv
k efEikd if rH t
S y Edik if aH ygif;
50rSu,
kd pf m;vS,rf sm; vufrw
S af 7;xk;d -uavonf? rl

vtzGJ\0ifwpfOD;jzpfaom ydkvefEkdifiHonf aemifwGifrS


vufrSwfa7;xkd;cJh.? xkdodk\ vufrSwfa7;xkd;jyD;-uI
tzGJ\0iftm;vHk;. twnfjyKcsuf 7&SdjyD;onftqHk;Y
ukvorConf 1945 ckEpS f atmufwb
dk mv 24 7ufae\
wGif rm;rm;rwfrwf ay:vmavonf? ,cktcg xkt
d
zGJ\0ifEdkifiHrsm;wGif txdrf;trSwfyGJrsm; usif;yjcif;jzihf
tjrwfwEd;k jyKvsu&f -dS uavjyD? (ukvorCae\&=? )
ukvorC. rlvtzG\J0if Edik if aH ygif;rSm 51 Ekid if jH zpf.?
ukvorCodk\ 0if7eftwGuf xl;jcm;aomt7nf
tcsi;f rsm; rvday? jidr;f csr;f a7;udk jrwfE;kd aomrnfonfh
EdkifiHrqdk ukvorCpmcsKyfyg wm0ef0W7m;rsm;udk
vku
d ef mygrnf[0k efcaH omtcg tzG\J-uD;u xdEk ikd if o
H nf
pmcsKyfywm0ef0W7m;rsm;udk vkdufemvkdonfhjyif
vku
d ef mEdik rf nf[k xifjrifv~if yg0ifciG fh jyKavawmhonf?
ukvorC0ifEidk if rH sm;?
(u) rlvtzG\J 0ifEikd if rH sm;?
1? uae'g
23? yD;&l;
2? aumfpwm7D;um; 24? ydv
k ef
3? udkvHk;AD;,m;
25? jyifopf
4? usL;bm;
26? zdvpfyikd f
5? csv
D D
2^? b7mZD;
6? csufudkqvdkAm;
28? bJv*s,
D rf
uD;,m;
29? Adv
k pfA;D ,m;
^? *7d
30? AifeD;ZGJ;vm;
8? *GmwDrm;vm;
31? AsJvdk&k7S
9? qD;7D;,m;
32? rUqDudk
10? aqmf't
D ma7As
33? ,lu7def;
11? qdkAD,uf&k7S
34? ,l*dkpvm;AD;,m;
12? w&kyf
35? ,lEu
kd w
f ufuif;'rf;
13? wl7uD
36? vufbEGef
14? awmiftmz7du
3^? vdu
k Af ;D 7D;,m;
jynfaxmifpk
38? vyfZifAwf
15? 'drk ifeu
D ef 7DywfAvpf39? a[;wD;
16? 'de;f rwf
40? [Ge;f 'l;7yf
1^? e,l;ZDvef
41? tar7duef
18? e,fomvif
jynfaxmifpk
19? aemfa0;
42? tm*sifwD;em;
20? epfu7m;*G
43? tD*spf
21? yem;rm;
44? tD7uf
22? yg7a*G;
45?tD7ef

194

www.foreverspace.com.m

ukvorC

zvyf7Sif;rJ'kd;7Sd,m,DXmecsKyfwGif ukvorCtaxGaxGvFwfawmf usif;yaepOf

vdt
k yfv~if tzG\Ji,f tzG\Jcu
JG av;rsm;zG\JIvnf;aumif;/
aqmif&u
G 7f avonf?

46? tDoDtdk;yD;,m;
49? -opa-w;vD;,m;
4^? tk&ka*G;
50? tufuGma'g
48? t,fq,fvAma'g 51? tdNd,

(1) taxGaxGvFwfawmf

(c)aemufxyf0ifciG 7hf aomEdik if rH sm;(ckEpS t


f vdu
k )f
52? tmz*edpwef
56? yguPwef(194^)
(1946)
5^? a,rif (1948)
53? tdu
k pf vef (1946) 58? jrefrm (1948)
54? qGD'if (1946)
59? t%7D,rf(1949)
55? ,kd;',m; (194^)
60? tif'ekd ;D 7Sm; (1951)
ukvorCwGiyf g0ifaomtzG\J-uD;rsm;
ukvorC.aqmif&u
G zf ,
G rf sm;rSm wpfuBmvH;k ESifh
tusK;H 0ifae
onft
h avsmuf
1? taxGaxGvFwfawmf
2? vHjk cHKa7;aumifpD
3? pDymG ;a7;ESifh vlra= 7;tzG\J
4? Edik if iH ,frsm;xde;f odr;f a7;tzG\J
5? tjynfjynfqikd 7f mw7m;&H;k awmf
6? twGi;f a7;rSL;&H;k [laomtzG\J-uD; 6zG\Jjzifv
h nf;aumif;

taxGaxGvFwfawmfonf EdkifiHtrsm;&Sd ygvDrefvFwf


awmfwkd\ESihf oabmcsif;wlonf[k qdkEdkifayonf? t
axGaxGvFwfawmfokd\ ukvorC0ifEdkifiHwkdif; wuf
a7muf cGihf&SdI udk,fpm;vS,f 5 OD;txdapvFwfEdkif
cGihf &Sad omfvnf;/ rJay;aomtcg wpfEikd if v
H ~iw
f pfro
J m
ay;cGi&hf o
dS nf? wpfEpS v
f ~iw
f pf-udru
f s ukvorCwnf
7m XmecsKyfY nDvmcH usi;f yavonf? ukvorC0if
Edik if rH sm;pkuaomfif;/ vHjk cHKa7;aumifpu
D aomfvnf;
aumif;/ txl;nDvmcHrsm; usi;f y7ef awmif;qdak omt
cg/ twGi;f a7;rSL;csKyfu txl;nDvmcH ac:ay;7 av
onf?
taxGaxGvw
F af wmf nDvmcHusi;f ywdik ;f OU}ESifh
'kw,
d OU}rsm;udk rJjzifh a&G;cs,f7onf?
taxGaxGvw
F af wmfonf ukvorCpmcsKyw
f iG f t
usK;H 0ifaom jyem7yfrsm; udP7yfrsm;udv
k nf;aumif;/
tjcm;tzGJ\rsm;. tm+mrsm; tvkyfwm0efrsm;udk

195

www.foreverspace.com.m

ukvorC
vnf;aumif;/ aqG;aEG;Edik o
f nf? axmufccH surf sm; ay;Edik f
onf? okd\7mwGif tjiif;yGm; r= tajctaet7yf7yfudk
vHjk cHKa7;aumifpu
D ajz7Si;f aecdu
k w
f iG /f xkt
d jiif;yGm;r=
od\kr[kwf tajctae ESipfh yfvsO;f I taxGaxGvw
F af wmf
onf pOf;pm;aqG; aEG;Edik af omfvnf;/ xkt
d zG\Ju rawmif;
qdb
k J axmufccH sufrsm; ray;Edik af cs?
ta7;-uD;aomjyemrsm; tqkdrsm;udkqHk;jzwf
aomtcg/ tpnf;ta0; wufa7mufaom tzG\J0ifEikd if H
rsm;. rJ 3 yHk 2yH7k rSomtwnf jzpfonf? omrefjyem
rsm; tqdkrsm;udkrlum; tpnf;ta0; wufa7muf
aom tzGJ\0if rsm;. rJrsm;7mjzifh qHk;jzwfavonf?
taxGaxG vFwfawmfodk\ tjcm;tzGJ\rsm;u ESpfcsKyf
tpD7ifcpH mrsm; txl;tpD7ifcpH mrsm; ay;yd\k 7onf? xkd
tpD7ifcHpmrsm;udk pOf;pm;aqG;aEG;7efrSm taxGaxG
vFwaf wmf. wm0efjzpf.? vHjk cKH a7;aumifp.
D axmuf
cHcsut
f 7 ukvorC0iftjzpf vufcjH cif; jznfph u
G jf cif;
ponfwdk\udk taxGaxGvFwfawmfu omv~if aqmif
&Gu7f avonf?taxGaxGvw
F af wmfonf ukvorC
-uD; wpfcv
k ;kH twGuf 7oH;k rSe;f ajcpm7if;udk pOf;pm;aqG;
aEG;twnfjyKjyD;aomf/ usefusaiGut
kd oif;0ifEikd if rH sm;
u xnfh0if7ef a0yHkus owfrSwfay;avonf? ukv
orConf tzGJ\0ifEdkifiHrsm;u xnfh0ifaiGrsm;jzifh
wnfjrJae7ayonf?
(2) vHkjcHKa7;aumifpD
vHjk cHKa7;aumifpw
D iG f tzG\J 0ifEikd if aH ygif; 11 Edik if rH S
ud,
k pf m;vS,w
f pfO;D pDyg0ifI/ rJay;7mwGiv
f nf; wpfEikd if H
v~if wpfro
J may;Edik o
f nf? tzG\J0ifrsm;wGix
f m07tzG\J0if
5 Edik if jH zpfaom qkAd ,
D uf &k7/S jyifopf/w&kw/f tar7duef
jynfaxmifpk ,lEkdufwufuif;'rf;EdkifiHrsm;ESihf taxG
axGvw
F af wmfu rJjzifh a&G;cs,I
f oufwrf; 2ESprf ~om&Sd
onfh xm07r[kwaf om tzG\J 0if 6 Edik if w
H \dk yg0if.?
vHjk cHKa7;aumifpo
D nf uBmhjidr;f csr;f a7;ESifh vHjk cHKa7;
wnfaqmuf7eftwGuf t"du wm0ef,lxm;7av
onf? Edik if t
H csi;f csi;f ydyQjzpfrnfh tajctaewk\dukd
pHkprf;ppfaq;Edkif.? oufqkdif7mEdkifiHrsm;tm; tjiif;
yGm;r=uakd phpyf/ jzefajz/ tEknmwcHw
k if/ tjynfjynfqikd f
7m w7m;&H;k awmfo\dkwifoiG ;f 7ef nFe-f um;Edik o
f nf? xkd
od\k nFe-f um;onfukd rvdu
k ef mv~if usL;vGeaf omEkid if H
ESifh Edik if aH 7; tquftoG,jf zwf7ef nFe-f um;Edik o
f nf?
xdak emuf ukvorCtzG\J0if Edik if w
H idk ;f u ay;yd\k7efuwdjyK
xm;aom ppfwyfrsm;udk toH;k jyKEdik o
f nf?

vHjk cHKa7;aumifpD tpnf;ta0;onf qufwu


dk f &Sad e
onfjzpf7m tzG\J 0ifEikd if w
H idk ;f onf tjrJwrf; ud,
k pf m;
vS,f wpfO;D usxm;&S7d .? 2 ywfv~if tenf;qH;k wpf
-udrfpnf;a0;7ef vsmxm;aomfvnf; xdkxuft-udrf
aygif; ydI
k pnf;a0;avh&o
dS nf? rnfonfah e7mwGirf qdk
pnf;a0;Edik o
f nf?
vHjk cHKa7;aumifp0D if r[kwaf om ukvorC0if Edik if H
rsm;omru ukvorC0ifr[kwaf om Edik if rH sm;udv
k nf;
,if;wkd\. tusKd;pD;yGm;ESihf oufqdkifaomudPrsm;udk
aqG;aEG;aom vHjk cKH a7;aumifpD pnf;a0;yGo
J \kd zdwaf c:aqG;
aEG;Edik o
f nf? ok\daomf xkEd ikd if rH sm;wGif rJay;ydik cf iG rfh &Sad cs?
vHjk cHKa7; aumifp.
D OU}udk tzG\J0ifEikd if t
H rnfrsm;.
tQ7mpOftvdu
k f vpOftvSnu
hf s wifajr|mufonf?
usix
hf ;kH udPrsm;wGif tzG\J0ifw\dkrJ ^ rJ7rStwnfjzpf
onf? tjcm;udPrsm;wGifum; xm07tzGJ\0ifrsm;.
rJtm;vH;k yg0ifaom rJ ^ rJ7rSomtwnf jzpfavonf?
od\jk zpfI xm07tzG\0J if wpfO;D . oabmrwlaomrJonf
qH;k jzwfcsuu
f kd y,fzsuEf ikd o
f nf? wpfenf;qd7k aomf7
aomf xm07tzG\0J ifrsm;wGif ADwt
dk m+m&Sad vonf?
vHjk cHKa7;aumifp.
D tao;pdwv
f yk if ef;rsm;udk wGif
us,fpGmaqmif&GufEdkif7eftwGuf vHkjcHKa7;aumifpD
atmufwiG f -uD;ig;-uD;rSppfO;D pD;csKyfrsm; yg0ifI ukv
orC wyfrsm;. ppfqifru
= kd -udK;udik af omppfO;D pD;tzG\J/
vHjk cHKa7;aumifp0D ifEikd if rH sm;ESifh uae'gEdik if w
H \dk ru
S ,
kd f
pm;vS,w
f pfO;D pDyg0ifaom tEkjrLtiftm;apmifah 7Smuf
a7;tzG\J/ vHjk cHKa7;aumifp0D if 11 Edik if rH S ud,
k pf m;vS,f
rsm;yg0ifI ppfwyfEiS v
fh ufeufavsmah ygh uef\owfa7;
tpDtpOfrsm;udk avhvm7efjzpfaom vufeuf uef\owf
a7;tzG\J ponfh t-uaH y;tzG\Jrsm; &Sad vonf? tEkjrLtif
tm;apmifah 7Smufa7;tzG\JEiS hf vufeufuef\owfa7;tzG\J
wdk\tpm; vufeufav~mhhaygha7;tzGJ\[lI 1952 ckESpf
wGit
f opfz\JGpnf; cJo
h nf?
(3) pD;yGm;a7;ESifh vlr=a7;tzGJ\
pD;yGm;a7;ESifh vlra= 7;7mtzG\Jonf tjynfjynfqikd 7f mpD;
yGm;a7;/vlra= 7;/ ,Ofaus;r=/ ynma7;/ use;f rma7;ESifh
tjcm;tvm;wluPd rsm;udak omfvnf;aumif;/ vl\tcGit
hf
a7;rsm;/ tajccHvw
G v
f yfciG rfh sm;ESifh pyfvsO;f Iaomfvnf;
aumif;/ avhvm/ aqG;aEG;/ tpD7ifc/H axmufcEH ikd .
f ?xkd
udP7yfrsm;qkid 7f m t-urf;oabmwlnD csurf sm;udv
k nf;
taxGaxGvw
F af wmfo\kd wifjy7efa7;qG7J onf? vdt
k yf
onft
h cg tjynfjynfqikd 7f mnDvmcHrsm; zdwaf c:Edik .
f ?

196

www.foreverspace.com.m

ukvorC
,if;tzG\J onf 7dQmESipfh u
kd yf sKd;a7;tzG\J / uBmh usef;rm
a7;tzG\Jpaom txl;tzG\Jrsm;. vkyif ef;rsm;udk qufpyf
ay;avonf?
pD;yGm;a7;ESiv
fh rl a= 7;tzG\JwiG f taxGaxGvw
F af wmf u
rJjzifha&G;cs,fwifajr|mufaom tzGJ\0if EdkifiHaygif; 18
Edik if rH S ud,
k pf m;vS,w
f pfO;D pD yg0ifonf? tzG\J0if yxr
6 OD;udk 3ESpo
f ufwrf;/ 'wd, 6 OD;udk 2 ESpo
f ufwrf;
ESifh usef 6 OD;udw
k pfEpS o
f ufwrf;jzifah &G;cs,af vonf?
wpfEpS v
f ~if tenf;qH;k 3 -urd n
f v
D mcHusi;f y7onf?
vkt
d yfv~if txl;nDvmcHrsm; usi;f yEdik o
f nf? OU}udk
wpfEpS w
f pf-udrf tzG\J 0ifrsm;. rJjzifah &G;cs,fonf? t
zG\J0ifwpfO;D v~iw
f pfru
J say;cGi&fh o
dS nf? qH;k jzwfcsurf sm;udk
tpnf;ta0; wufa7mufaom tzG\0J ifrsm;. rJrsm;7m
jzifh twnfjyKavonf? pD;yGm;a7;ESihf vlr=a7; tzGJ\
onf ,if;. vkyif ef;rsm;udk aqmif&u
G 7f mwGif vdo
k vdk
aumfr7Sit
f zG\J rsm; zG\J Eikd I
f / pD;yGm;a7;/ tvky7f &Sad 7;ul;
oef;oGm;vma7;/vlO;D a7 jyem/ vl\tcGit
fh a7;rsm;p
aom txl;udPrsm;udk aqmif&u
G af p7.? xdjk yif Oa7my/
tm7SESihf ta7S\zsm;/ vufwiftar7du a'oqdkif7m
pD;yGm;a7;aumfr7Sit
f zG\J 3 ckuv
kd nf; zG\pJ nf;xm;onf?

(4) EdkifiHi,frsm; xdef;odrf;a7;tzGJ\


ukvorCpmcsKy-f u;D wGif tcsK\ad om e,fy,frsm;onf
udk,fydkiftkyfcsKyfa7; ay;7eftwGuf roihfavsmfao;
a-umif; todtrSwjf yKxm;onf? ,if;uJo
h \kdaom e,f
y,frsm;udk tjynfjynfqikd 7f m Edik if iH ,frsm; xde;f odr;f
a7;pepft7tkycf sKyf7ef ,if;wd\k ut
kd yk cf sKyfaeaomEdik if H
rsm;u vFJtyfEdkif.? taxGaxGvFwfawmf okd\r[kwf
tcsut
f csmusaom e,fy,frsm;twGuf vHjk cKH a7;aumif
pDonf Edik if iH ,frsm;xde;f odr;f a7;tzG\J. tultnDjzifh
xk d e ,f r sm;tk y f c sKyf a 7;ud k - uD ; -uyf a y;avonf ?
Edik if iH ,frsm; xde;f odr;f a7;tzG\JwiG f e,fy,frsm; xde;f
odr;f 7ef wm0efcsxm;jcif; cH7aom ukvorC0if Edik if H
rsm;/ xko
d \dkwm0efcsxm;jcif;rcH7aom vHjk cHKa7;aumifpD
xm07tzG\J0ifrsm;/ e,fy,frsm; xde;f odr;f 7aomtzG\J0if
rsm;ESihf rxdef;odrf;7aomtzGJ\0ifrsm; ta7twGufwl
nDatmif taxGaxGvw
F af wmfrS a&G;aumufwifajr|muf
vku
d af om tzG\J0ifrsm;yg0if.? wpfEpS v
f ~if 2 -udrpf nf;
a0;onf? tzG\J0ifwpfO;D v~if wpfraJ y;Edik I
f rsm;7m rJjzifh
qH;k jzwfavonf?

ukd7D;,m;jyemukdaqG;aEG;aeaom ukvorCtaxGaxGvFwfawmf EkdifiHa7;aumfrwD

197

www.foreverspace.com.m

ukvorC
(5)tjynfjynfqikd 7f mw7m;&H;k awmf
ukvorC-uD;t7 zG\JpwwifwnfaxmifcahJ om w
7m;pD7ifa7;qkid 7f mXmecsKyjf zpf.? toif;0ifrsm;u pGq
J dk
wifjyaom tr=tcif;rsm;udk&Hk;awmfu qHk;jzwfpD7if
avonf? vHjk cKH a7;aumifpu
D a7;qGx
J m;aom pnf;urf;
csufrsm;t7 tjcm;EdkifiHrsm;u T&Hk;awmfwGif
w7m;pGq
J Ekd ikd o
f nf? tjynfjynfqidk 7f m&H;k awmfonf t
axGaxGvw
F af wmfEiS fh vHjk cHKa7;aumifpo
D \kd Oya't-uH
Om+frsm;ay;Edik o
f nf?
T&Hk;awmfwGif &Hk;xkdifaw7m;ol-uD;rsm;rSm ygwD
0g'pGu
J if;pifaom olrsm;omjzpfonf? tusihpf m7dW
txl;aumif;rGe7f I tjrifq
h ;kH aom w7m;Xme7mxl;rsm;
udk qufcHEdkifaomt7nftcsif;ESifhjynfhpHk7onf? ok\d
wnf;r[kwf jynfaxmifcsi;f csi;f Oya'wGif usrG ;f usif
onfh Oya' okcrderf sm; jzpf7onf?
w7m;ol-u;D 15 OD;&SI
d oufwrf;rSm 9 ESpjf zpfonf?
w7m;ol-uD;rsm;udk taxGaxGvFwfawmfESihf vHkjcHKa7;
aumifpDwkd\u a&G;cs,fwifajr|mufonf? okd\aomf
wpfEikd if w
H nf;rS 2OD; ra&G;7acs?
tjynfjynfqikd 7f m w7m;&H;k awmfonf [dwjf rdK\awmf
wGit
f jrJwrf;vdv
k kd &H;k xdik u
f m &H;k ydw7f ufrsm;rSwpfyg;
&H;k zGix
fh m;avonf? od\k7mwGif wpfcgwpf7H tjcm;oihf
awmfaom a'orsm;wGiv
f nf; &H;k xkid Ef ikd o
f nf?
&H;k awmfwiG f w7m;pD7if7mY tenf;qH;k w7m;ol-uD;
9 OD; wufa7mufygu w7m;0ifaomw7m;cHjk zpfI wuf
a7mufaom w7m;ol-uD;rsm;. rsm;7mrJjzifq
h ;kH jzwfav
onf? w7m;&H;k awmf.qH;k jzwfcsuo
f nf tjyD;owfq;kH
jzwfcsuyf ifjzpfonf?
ukvorCtzGJ\0ifrsm;onf T&Hk;awmfESihftvdkt
avsmufoufqikd jf yD; jzpfaomfvnf; oufqikd 7f m Edik if H
wpfcu
k kd &H;k awmfo\kd tr=tcif;wifjy7ef twif;t-uyfr
jyKEikd af cs? tzG\J0ifEikd if w
H idk ;f onf &H;k awmfrS qH;k jzwfcsuu
f kd
oufqikd o
f r~ vku
d ef maqmif&u
G 7f ef wm0efc7H avonf?

a7;rSL;csKyf oufwrf;rSm 5 ESpjf zpfI aemufxyf 5 ESpf


qufvufcef\xm;Edik cf iG &fh o
dS nf?
twGi;f a7;rSL;csKyu
f ukvorC tr=xrf;7mxrf;rsm;
udk cef\xm;avonf?7mxrf;r=xrf;rsm;onf tpnf;t
a0;rsm;twGuf vdktyfaomtcsuftvufrsm;udk pk
aqmif;um/ usrG ;f usipf mG avhvmpHpk rf;7.? tcsKyfq7kd
aomf ukvorC. &H;k tvkyu
f kd vkyu
f idk -f u7avonf?
ukvorCXmecsKyf
ukvorCXmecsKyfudk e,l;a,mhjrdK\ zvyf7Sif;rJ'dk;t
7yf&dS jrdK\awmftaqmufttHw
k iG af cWxm; &So
d nf? t
wGi;f a7;rSL;&H;k rSmum; vdyq
f yfquft7yfwiG f &So
d nf?
1946 ck 'DZifbmvwGif taxGaxGvw
F af wmf uukv
orCXmecsKyfudk e,l;a,mhjrdK\YtjrJwrf;xm;&Sd7efqHk;
jzwfjy;D v~i/f xkXd mecsKyf aqmufvyk 7f ef ajrae7m0,fz\dt
k
wGuf *`efa7mhuD;zJvm; (ti,f) xHrS tvSLaiG a':
vm 8500000 udk vufccH ahJ vonf? 194^ ckEpS w
f iG f
tar7duefjynfaxmifpk tpkd;7xHrS twkd;r&Sda':vm
65000000 acs;iSg;7&Scd jhJ yD;aemuf 1949 ckEpS w
f iG f yx
rqHk; taqmufttHkukd pwifaqmufvkyfcJhavonf?

(6) twGif;a7;rSL;&Hk;
ukvorC.t-uD;qH;k aom tkycf sKyfa7;t7m&Scd sKyf
rSm twGif;a7;rSL;csKyf jzpfonf? vHkjcHKa7; aumifpD.
axmufccH sut
f 7 taxGaxGvw
F af wmfu twGi;f a7;rSL;
csKyfukd cef\xm;onf? yxrqH;k aom twGi;f a7;rSL;csKyf
onf aemfa0;Edik if rH S rPwmx7pfAv
D ;D jzpfonf? twGi;f
198

twGif;a7;rSL;csKyfopf rPwm'uf[rfrmp,kd;tm; twGif;a7;


rSL;csKyfa[mif; rPwmx7pfADvD;uqD;-udKaepOf

www.foreverspace.com.m

ukvorC
txl;tzGJ\rsm;
ukvorC. 7nf&,
G cf surf sm; xajrmufatmifjrif
ap7eftwGuf ajrmufjrm;vSpGmaom uBmhpD;yGm;a7;
jyemrsm;/ vlra= 7;7mjyemrsm;udk txl;tzG\Jrsm;zG\J
pnf;I aqmif&u
G f avonf? atmufygtzG\rJ sm; rSm
1949 ckEpS f txd zG\Jpnf;xm;jyD;aomtzG\Jrsm;jzpfonf?
1? tjynfjynfqkdif7m tvkyform;tpnf;t&Hk;
2? 7dQmESipfh u
kd yf sKd;a7;tzG\J
3? Edik if aH ygif;pHyk nm/ od_EH iS ,
fh Ofaus;r=tzG\J
4? tjynfjynfqidk 7f m jrdK\jyava-umif;tzG\J
5? uBmhaiGa-u;qdik 7f m7efyakH iGtzG\J
6? jyefvnfxal xmifaf 7;ESiw
fh ;kd wufa7;qdik 7f m
uBmhb+f
^? uBmhpmydk\wkduforC
8? uBmha-u;eef;qufo,
G af 7;orC
9? uBmhusef;rma7;tzGJ\
10? uBmhcu
kd ;kd 7mrJo
h rl sm; apmifah 7Smufa7;tzG\J
11? uBmhu;l oef;a7mif;0,fa7;tzG\J

ukvorCtwGif;a7;rSL;csKyf rPwm'uf[rfrmp,dk; yGJOD;xGuf


rdef\cGef;jrGuf-um;aepOf

ukvorCaemifa7;
EdkifiHa7;7m avhvmoltrsm;yif ukvorConf
uBm\jidrf;csrf;a7; wnfwHhatmif -udK;yrf;7mY EdkifiH
aygif;csKyt
f oif;xuf tcGit
fh vrf;omonf[k ,H-k unf
-uonf? ta-umif;rSm ukvorCwGifEdkifiH-uD;rsm;
tm;vH;k yifyg0ifaeaoma-umifjh zpf.? od\k aomftcsKd\u
Edik if aH ygif;csKyftoif;. cGsw,
f iG ;f csuf tawmfrsm;rsm;
ukvorCwGif yg&Sad eao;onf qdjk yefavonf? Edik if H
aygif;csKyfuJhokd\yif xdxda7mufa7muf ta7;,lEdkif
7eftwGuf tzG\J 0ifEikd if rH sm;.tultnDay:wGif wnf
ae.? xkdjyif ukvorCzGJ\pnf;vkdufojzifh uBmay:
wGif aemufxyf ppfrjzpfawmh[k rajymEdik af o;acs?
od\kaomf ,cktcsed t
f xd uBmay:wGif jidr;f csr;f a7;
7&Sd7eftwGufukvorConf taumif;qHk;aomar~mf
vifch sujf zpfaeayonf? vGecf ahJ omESprf sm;twGi;f u t
awG\t-uHKrsm;t7/ ukvorConf ajymif;vJvmaom
tajctaersm;ESihfavsmfnDpGmusifhwwfjyD;v~if tcuf
tcJ -uD;rsm;udk wwfEikd o
f avmuf ausmef if;Edik cf o
hJ nfukd
awG\7.?1946ckESpftwGif;u ukvorConf tD7ef
rS qkAd ,
D ufwyfrsm;ajymif;a7F\a7;ESifh qD;7D;,m;ESifh vuf
bEGew
f \dkrS jyifopfEiS hf jAdwo
d ~wyfrsm;ajymif;a7F\a7;udP
rsm;udk aqG;aEG;cJh.? z7efudktkyfpdk;aom pydefEdkifiH.
tajctaeudk aqG;aEG;jyD;v~if ukvorC. tzG\JcrJG sm;
jzpfaomuBmvHk;qdkif7m tzGJ\tpnf;rsm;wGif yg0ifcGihf
rjyK7efEiS fh tzG\J 0ifEikd if rH sm;uvnf; Edik if aH 7;tquft
oG,f jzwf7ef qH;k jzwfc.
hJ ? tzG\J0ifEikd if rH sm;wGif trsK;d
orD;rsm;ukd trsKd ;om;rsm;enf;wl Edik if aH 7; tcGit
fh a7;
rsm;ay;7efukd aqmf-ocJI
h / ppf'+fccH 7hJ aom Edik if rH sm;
wGif oH;k pG7J eftwGuf tjynfjynfqikd 7f muav;rsm; ta7;
ay:7efyakH iGuo
kd wfrw
S af y;cJ.
h ?
vHjk cHKa7;aumif;pDrv
S cJF ahJ om t,fvaA;eD;,m;/ bl
va*;7D;,m;ESifh ,l*pkd vm;AD;,m;Edik if w
H \do
k nf *7daysmuf
usm;olyek rf sm;udk ulnaD eonf[o
l nfh *7d. pGypf cJG suEf iS fh
pyfvsO;f I/ taxGaxGvw
F af wmfonf axmufccH surf sm;
csrw
S cf jhJ yD;v~if 194^ ckEpS w
f iG f xkd 4 Edik if w
H \dk vku
d ef m
aqmif&u
G jf cif;&Sd r&Spd pkH rf;7ef aumfr7Siw
f pf7yf zG\pJ nf;cJ.
h ?
1949 ckESpfwkdifatmif aphpyfjzefajzum aqmif&GufcJh
.? 1948ck {jyDv 10 7ufae\wGif vHkjcHKa7;aumifpD
u jrefrmEdik if .
H ukvorCok\d0ifciG jfh yK7ef av~mufxm;
csuu
f kd wnDwnGww
f nf;oabmwlciG jfh yKch.
J ? {jyDv
19 7ufae\wiG f taxGaxGvw
F af wmfu vHjk cHKa7;aumif
pD. axmufcHcsuft7jrefrmEdkifiHtm; ukvorC0if

199

www.foreverspace.com.m

ukvorC
Edik if w
H pfct
k jzpf tm;vH;k oabmwlvufcI
H twnfjyK
vku
d af vonf? jrefrmEdik if o
H nf 58ckajrmuf tzG\0J ifjzpf.?
ygvufpwdik ;f jyemESifh pyfvsO;f I ukvorConf
tawmf-udK;yrf;cJ7h .? taxGaxGvw
F af wmf axmufcH
csut
f 7 ,lEu
kd w
f ufuif;'rf;Edik if o
H nf ygvufpwkid ;f
udk xde;f odr;f xm;jcif;rS pGe\fvw
G v
f u
kd 7f .? 1948 ckEpS f
wGif txl;usi;f yaom taxGaxGvw
F af wmf nDvmcHu
ygvufpwkid ;f jyem jzefajza7;t7m&Sw
d pfO;D cef\xm;ajz
7Sif;apcJhonf? tm7yfEdkifiHrsm;ESihf t%7D,,fEdkifiHwkd\
ppfajyjidrf;a7;ukdvnf; ukvorCu OD;aqmifcJh.?
1949 ckESpfwGif t%7D,,fEkdifiHonf ukvorC0if
Ekid if H jzpfvmavonf?
194^ ckEpS w
f iG f ukvorConf tif'ekd ;D 7Sm;ta7;udk
ajz7Sif;7jyefonf? tif'dkeD;7Sm;oRwEdkifiHESihf 'yfcswkd\
wku
d yf jJG zpfymG ;cJ7h m/ ukvorCu tusK;d aqmif aumfrwD
zG\Jpnf; aqmif&u
G pf onfwiG f 1948 ckEpS Yf wku
d yf aJG cW
7yfpo
J mG ;aomfvnf; r-umrD jyefvnfjzpfymG ;cJjh yefonf?
od\kaomf qufvuf jzefajzcJo
h jzifh ESpOf ;D ESpzf uf aphpyf
aqG;aEG;r=rsm; ay:aygufcu
hJ m 1949 ckEpS w
f iG f tcsKyf
tcsm tm+mydkif tif'dkeD;7Sm;jynfaxmifpkoRwEdkifiH
jzpfay:vmavonf?
xkd 194^ckEpS w
f iG f taxGaxGvw
F af wmfu ud7k ;D ,m;
jymemudkajz7Sif;chJ7.? 1948ckESpfwGifudk7D;,m;
awmifyikd ;f udk taxGaxGvw
F af wmfu todtrSwf jyKcjhJ y;D
aemufEikd if jH cm;wyfrsm;ud&k yk o
f rd ;f apcJo
h nf? ud7k ;D ,m;
ajrmufyikd ;f twGuu
f m; rnfo\dkr~raqmif&u
G Ef ikd cf ahJ omf
vnf; vGwv
f yfa7;7xku
d o
f nf[k todtrSwjf yKcahJ om
ud7k ;D ,m;Edik if H wvH;k wpnf;wnf;jzpfa7;udk aqmif&u
G f
7eftwGuf aumfr7Siw
f pfck zG\J pnf;cJ.
h ?
ukvorConf uD7ta7;ESipfh yfvsO;f I tdN,
d ESifh
yguPwef2 EdkifiHwkd\ ppfjzpfyGm;rnf&Sdonfudk wm;qD;
Edik cf .
hJ ? uD7ta7;rSm vHjk cHKa7;aumifpo
D \kd 1948 ck
ESpfOD;wGif a7muf&SdcJh7m enf;trsKd;rsKd;jzifh xkdta7;udk
ajz7Si;f 7ef-udK;yrf;aeqJjzpfavonf?
1948 ckEpS w
f iG f taxGaxGvw
F af wmfonf vl\tcGihf
ta7;ausnmpmwrf;-uD;ukd xkwjf yefc.
hJ ?
1948 ckEpS w
f iG f vufwiftar7dua'oqkid 7f m pD;yGm;
a7;aumfr7Siw
f pfcu
k kd zG\Jpnf;cJ.
h ? vHjk cHKa7;aumifpED iS t
fh
axGaxGvw
F af wmfw\dku jidr;f csr;f a7;ESifh vHjk cHKa7;twGuf
-udK;yrf;cJo
h uJo
h \kd / tjynfjynfqidk 7f m w7m;&H;k awmfu
vnf;jynfaxmifcsif;csif; tjiif;yGm;r=rsm;udk at;csrf;
aomenf;jzifh ajz7Si;f 7ef -udK;yrf;cJ.
h ?

1949 ckEpS f taxGaxGvw


F af wmf nDvmcHwpf7yfwiG f
bmvifyw
d q
f \dkru
= pkd Of;pm;cJ.
h ? aemufwiG f oabmwl
nDcsuf 7&Sjd y;D aemuf ,if;ydwq
f \krd = jyemrSm jy;D ajyoGm;
avonf? xkEd pS t
f xd tjynfjynfqidk 7f m Edik if iH ,frsm;
xdef;odrf;xm;a7;pepft7 ukvorCtzGJ\0ifEdkifiHrsm;
tm; xde;f odr;f xm;ap7ef vFt
J yfxm;aom a'orsm;rSm
&ltef;'g;tl&eG 'f /D jAdwo
d ~ESijfh yifopfuR&Ge;f e,frsm;/
wd*k v
kd ef/ wef*ef,;D u/ em;tl;&l;/ e,l;*if;eD/ taemuf
qrdk;t/ rm7S,fuGsef;pk/ r,f7D,m;uGsef;pkESihf u,f&dk
vdik ;f uGsef;pkrsm; jzpfavonf?
taxGaxGvw
F af wmf wwd,t-urd n
f v
D mcHrS arWm
7yfcHcsuft7 tEkjrLtiftm;apmifha7Smufa7;tzGJ\ESihf
vufeufuef\owfa7;tzG\w
J \o
dk nf vltrsm; aoa-uysuf
pD;apwwfaom vufeufrsm; zsupf ;D a7;twGuf ukv
orCu wm0efcx
H m;onft
h wdik ;f aqmif&u
G Ef ikd 7f ef enf;
vrf;rsm;udk qufvuf-uKd ;yrf;7SmazGco
hJ nf? xkjd yif tjcm;
vufeufrsm; av~mah ygha7;ESifh tjynfjynfqidk 7f m tEkjrL
tiftm;xdef;odrf;a7;twGufvnf; -udK;yrf;cJh.?
1950 jynfhESpfZGefv 257ufae\wGif udk7D;,m;
ajrmufydkif;wyfrsm;u ukd7D;,m;awmifykdif;ukdusL;
ausmf wku
d cf u
dk cf o
hJ nfrpS I ud7k ;D ,m;ppfypJG wifco
hJ nf?
ukvorConf udk7D;,m;ajrmufydkif;tm; wkdufcdkufr=
7yfp7J ef ta7;qdck ahJ omfvnf; tcsn;f ES;D omjzpfco
hJ jzifh
ukvorC0ifEdkifiHrsm;u oabmwlqHk;jzwfum
ud7k ;D ,m;awmifyikd ;f zufr0S ifa7mufwu
kd cf u
kd af y;cJo
h nf?
aemufqHk;Yukvor. -udK;yrf;r=a-umifh 1953ckESpf
Zlvdkifv2^7ufae\wGif ppf7yfqJa7;pmcsKyfudk ESpfOD;
ESpzf ufvufrw
S f a7;xk;d cJo
h nf?(ud7k ;D ,m;ppfyJG 7=? )
1951 ckEpS w
f iG f t%7D,,ftpd;k 7u a*smf'efjrpfukd
jyKjyifazgufvkyfonfrSpI qD;7D;,m;EdkifiHESihf tcsif;
rsm;cJ-h uonf? TudPrSm ukvorCvHjk cHKa7;aumifpD
ok\d a7mufojzifh jzefajza7;tzG\J apvFwcf 7hJ onf? wku
d f
cdu
k af 7; 7yfprJ r= sm;udk ESpjf ynfaxmifv;kH rSyif vufc-H u
aomfvnf;/ tm7yfEdkifiHrsm;.wif;rmr=a-umifh aqG;
aEG;yJrG sm;ysujf ym;cJ7h avonf?
ukvorConf *smreDEikd if w
H iG f ta7S\yikd ;f taemuf
ydik ;f [k cGjJ cm;aeonfukd yl;aygifay;7ef -udK;pm;cJo
h nf?
TudPESifh pyfvsO;f I pHpk rf;a7;tzG\Jrsm; apvFw7f efppD Of
onft
h cg/ *smreDta7S\yikd ;f u pHpk rf;a7;tzG\Jukd t0ifrcH[k
wif;rmpGmjyef-um;ojzifh TudPrSm ratmifjrifacs?
ukvorConf 1951 ckEpS t
f wGi;f 45 jynfaxmif
tpkd;7rsm;ESihf pD;yGm;a7; pmcsKyfrsm;csKyfqdkum/ rwdk;

200

www.foreverspace.com.m

ukvorC
wufaom Edik if rH sm;udk pufrv
= ufr/= pD;yGm;a7;tultnD
ay;cJo
h nf?
ukvorC.udK;yrf; a7S\aqmifra= -umif/h ,cifutD
wvDEikd if H vufatmufcjH zpfcahJ om vpfAsm;jynfrmS vGwf
vyfaom tcsKyftcsmtm+mydik Ef ikd if jH zpfvmavonf?
ukvorC-uD;rSL;I 3 ESpfwdkifwdkif a7;qGJcJhaom
vl\tcGit
hf a7; ausnmpmwrf;udk yg7pfjrK\dY usi;f yaom
ukvorC rsuEf mS pHn
k D tpnf;ta0;-uD;u 1948 ckEpS f
'DZifbmv 107ufae\wiG f uef\uu
G o
f rl &Sd vufct
H wnf
jyKco
hJ nf? xkad usnmpmwrf;wGif tykd af ygif; 30 yg0if
I vlwdkif;vlwdkif; vGwfvyfpGm aexdkifcGifh/ vGwfvyf
pGm ajymqdka7;om;cGifhESihf aus;u`efpepfy,fzsufydwf
yifa7;ponfwkd\udk az:jyxm;onf? twnfjyKonfh
ae\ut
kd a-umif;jyKI 'DZifbmv 10 7ufae\ukd vl\tcGihf
ta7;ae\tjzpf ukvorCtzG\Ju qH;k jzwfxm;avonf?
(aus;usGepf eH pf7=? )
1953 ck rwfv 31 7ufae\wiG f trsK;d orD;wk\d.Ekid if H
a7;tcGit
fh a7;rsm; ausnmcsuu
f kd ukvorC0if Edik if H
rsm;u vufcHtjyK-uonf? Tausnmpmwrf;
wGif trsKd;orD;rsm;tm; a,mufsm;rsm;ESihf wef;wla&G;
aumufyGJrsm;wGif rJay;EdkifcGifh/ rJjzifh a&G;aumufwif
ajr|muf7aom tzG\Jtpnf;rsm;Y yg0ifEikd cf iG /fh 7mxl;7mcH
rsm;wGif 0ifa7mufvyk u
f ikd cf iG &hf adS -umif; yg0ifavonf
1953 ck {jyDv ^ 7ufae\wiG f qD'G ifEikd if rH S 'kw,
d Edik if H
jcm;a7;0ef-uD;ESihf pD;yGm;a7;yg7*ljzpfol rPwm'uf

*smvrmtCeD[rfrmp,kd;tm; E=wfxGufoGm;aom
x7pfADvD;.ae7mY uvorC. twGif;a7;rSL;csKyf
tjzpf a&G;aumufwifajr|mufavonf? [rfrmp,d;k .
wku
d w
f eG ;f csurf mS ukvorCtm; rdrw
d \dk wkid ;f jynfrsm;
wGif 7ifqidk af e7aom jyemrsm;udk wifjywkid -f um;7
rnfXh mewpfcrk ~om oabmrxm;-ubJ/ rdrw
d \Edk iS 7hf nf&,
G f
csucf si;f wlnaD omudPrsm;twGuf atmifjrifru
= kd a7S;
&=vsuf yl;aygif;aqmif&u
G -f u7efjzpfonf?
1953 pufwifbmv 15 7ufae\wiG f usi;f yaom
t}rt-udrfajrmuf ukvorC taxGaxGvFwfawmf
nDvmcHwiG f tdN,
d Edik if rH S ud,
k pf m;vS,t
f zG\Jacgif;aqmif
r'rf0Zd ,vuf7rS yD @pftm; OU}tjzpf wifajr|mufchJ
onf? vuf7rS yD @pfu OU}rde\f ceG ;f jrGw-f um;7mwGif
ud7k ;D ,m;ppfyJG 7yfpo
J mG ;jy;D jzpfI uBmh ta7S\widk ;f jyem
7yfrsm;udk ajz7Sif;ay;7ef vrf;yGihfoGm;jyDjzpfonfht
jyif tcGit
fh cgaumif;vnf; qku
d af 7mufaejyDjzpfa-umif;
ajym-um;cJo
h nf?
jrefrmEdkifiHawmftwGif;okd\ w&kwftrsKd;om;tpdk;7
wyfom; 12000 cef\0ifa7muf usL;ausmrf E= iS fh pyfvsO;f
I 1953 ck rwfv 26 7ufae\wiG f ukvorCtaxGaxG
vFwfawmfnDvmcH-uD;okd\wkdifwef;cJhonf? {jyDv 22
7ufae\wiG u
f si;f yaom Edik if aH 7;7mESihf vHjk cHKa7;aumfrwD
u Edik if jH cm;wyfom;rsm;onf jrefrmEdik if t
H wGi;f rSxu
G f
cGmoGm;7rnfodk\r[kwvufeufrsm;cstyfI csufjcif;
tzrf;cH7rnf[k qH;k jzwfcsucf sco
hJ nf?

w7m;0ef-uD;OD;jrihfodef; (tv,fyHk) acgif;aqmifaom jrefrmukd,fpm;vS,ftcsKd\ESihf rdwfaqGrsm;

201

www.foreverspace.com.m

u70du/o~if

u7a0;yif

xdq
k ;kH jzwfcsuu
f kd ukvorC taxGaxGvw
F af wmfo\kd
wifjy7uef\uGufolr&Sd 59 rJjzihf twnfjyKcJhonf?
a7S;OD;pGm jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf twGi;f &Sd w&kwf
wyfrsm;ta7;udk ajz7Si;f 7efAefaumuf jrK\dwiG f w&kwt
f
rsK;d om;tpd;k 7/tar7duef/ ,d;k ',m;ESifh jrefrmEdik if w
H \dkrS
ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifaom 4 Ekid if H aqG;aEG;yGjJ yKvkyf
cJo
h nf? xkad qG;aEG;yGw
J iG f jrefrmEdik if rH S wifjycsuu
f v
kd uf
rcHojzifh jrefrmudk,fpm;vS,frsm;xGufvmcJhonf?
od\kaomf xyfraH phpyfcsurf sm;t7 1953 ck Ed0k ifbmv^
7ufae\rSpI w&kwftrsKd;om;ppfwyfrsm; jrefrmEdkifiH
wGi;f rS wpfow
k jf y;D wpfow
k f xGucf mG aeonfukd awG\7.?
TxGucf mG a7;udk tar7duefEikd if rH S ume,fyg;rm;/ w
&kwf trsK;d om; tpd;k 7zufrS ume,ftidk yf 'D;ESi,
hf ;dk ',m;
EkdifiHrS ume,fcswfcsKdifwkd\ yg0ifaom 3EdkifiHtzGJ\u
-uD;-uyfvsuf &So
d nf? jynfaxmifpk jrefrEdik if u
H rl avh
vmolrsm; tjzpfjzifo
h m apmif-h unfch ahJ vonf?
qkcd o
hJ nftwkid ;f ukvorConf uBm\jidr;f csr;f a7;/
wwd,uBmppf rjzpfyGm;a7;wkd\udk a7S;&=vsuf uBmh
t7yf7yfwiG af y:aygufvmaom jyemt7yf7yfrsm;udk
rqkid ;f rwG ajz7Si;f aphpyfay;vsu&f o
dS nf? xkad -umifh T
tzGJ\csKyf-uD;udk wkdif;i,fjynfi,fuav;rsm;u txl;
,Hk-unf tm;xm;vm-uonf?
,ckwpfEpS f ESpEf pS t
f wGi;f wGif ukvorCtzG\-J u;D onf
tH-k uGvmaom uBmhjyem7yf-uD;rsm;udo
k m ajz7Si;f
ay;&Hrk ~ru/ tzG\J0ifEidk if rH sm;wGif pD;yGm;a7;cdik v
f rkH /= puf
rlvufr= wk;d wufr/= pdu
k yf sK;d a7; aumif;rGev
f mapr=w\du
k kd
tenf;enf;tzHzk kH ulnt
D m;ay;cJo
h nf? ukvorCvuf
atmufcH tzG\J tpnf;rsm;jzpfaom uBmhusef;rma7;t
zGJ\/ jyefvnfxlaxmifa7;ESihf wkd;wufa7;qkdif7muBmh
b+f/ ynmod_EH iS fh ,Ofaus;r=tzG\J/ uav;rsm; ta7;
ay: 7efyakH iGtzG\Jw\drk mS uBm wpf0eS ;f vH;k wGif us,jf yef\pmG
vkyfudkifaqmif&Gufvsuf &Sd-uonf?
ukvorC. aqmif&Gufcsufrsm;ESihf pyfvsOf;I
atmifjrifonft
h cg atmifjrifcahJ omfvnf; raatmifjrif
onft
h cgrsm;vnf;&Sad yonf? od\k7mwGiaf emufxyf uBm
ppf-u;D rjzpfymG ;7efwnf;[laom t"du 7nf&,
G cf sujf zpf
onfh jidrf;csrf;a7;rSm wnfjrJvsuf&Sdaeao;ojzifh/
ukvorCrSmar~mfvihzf ,
G 7f m&Sad eao;ayonf? xkjd yif
ukvorC. tiftm;rSm uBmay:&Sd oef;aygif;1000
r~ruaomvltaygif;wk\d wpfO;D ESiw
fh pfO;D at;csr;f pGmyl;
aygif;aqmif&u
G v
f rdk a= y:wGif wnfae.? wpfenf;qkd
7aomf xkv
d t
l aygif;. ud,
k pf m;vS,rf sm;jzpfaom tpd;k

ukvorCtaxGaxGvFwfawmf. 1953 ckESpf OUX tdNd,trsKd;


orD;rPuf0DZ,vuf7Sd rDy@pf

7rsm;. at;csrf;pGm yl;aygif;aqmif&Gufvdkr=ay:wGif


wnfaeavonf? tcsKyu
f m; ukvorC-uD; xda7muf
pGm aqmif&u
G Ef ikd rf E= iS fh ukvorC. aemifa7;ar~mv
f ihf
csufrmS Edik if rH sm;. todOm+fyiG v
hf if;aomtusKd;jzpf
xGe;f apr=ay:wGif wnfaeayawmhonf?
ukvorCae\ ? ?ppfjyD;acwfwiG f atmufwb
dk mv
24 7ufae\onf jird ;f csr;f a7;vdv
k m;aom uBmol uBm
om;rsm;tzd\k tvGet
f a7;ygaom ae\-uD;wpfae\jzpfay
onf? ta-umif;um; xkdae\wGif uBmay:&SdEdkifiH
aygif;51 Edik if H yg0if zG\J pnf;xm;aom ukvorC-uD;
aygufzGm;vmaom a-umihfwnf;? xkda-umihf atmuf
wdb
k m 24 7ufae\ukd ukvorCae\[k uBmwpf0eS ;f
vHk;u todtrSwfjyKxm;-uonf?
ukvorCae\ rnfo\rdk nfyjkHzpfay:vmonfukd ukv
orC-uD;pwif zG\Jpnf;7yHu
k pI az:jy7ayrnf? ukv
orCzG\pJ nf;7jcif;. t"du7nf&,
G cf surf mS ppfuw
kd m;qD;
7efEiS fh uBmhjird ;f csr;f a7; wnfwahH p7ef jzpfonf? uBm
ay:Y rnfonfv
h rl sKd;rqdk ppf.tM7m,fukd 7ifrqdik f
vk-d uacs? ppfjzpfjcif;onf oWM7uyf qdu
k jf cif;yif
jzpfonf? txl;ojzifh uBm ppf-uD;rsm;jzpfyGm;aom
tcg vlESihf usGJEGm;wd7>mefrsm;ygrusef aoa-uysuf
pD;-u7.? raoI useaf eolrsm;rSmvnf; td;k tdryf Pnf;
rsm; qHk;&H=;jyD;v~if -uD;pGmaom qif;7'kQrsm;ESihf-uHK

202

www.foreverspace.com.m

ucsijf ynfe,f
awG\-u7onf? xku
d o
hJ \kd rESpjf rdKh zG,t
f jzpfq;kd rsm; ay:
aygufapaom ppfrufta7;rsm;udkwm;qD;7ef EdkifiH
acgif;aqmifrf sm;u wwfEikd o
f r~ -udK;pm;cJ-h uayonf?
yXruBmppf (191418)tjyD;wGif ppf.qkd;&Gm;
-urf;-uKwrf u
= kd qifjcifr-d uaom wdik ;f Edik if -H u;D rsm;pka0;
aqG;aEG;I/ ppfrufta7;rsm;udk wm;qD;jyD;v~if xm0pOf
jidrf;csrf;a7;udk7&Sd7ef EdkifiHaygif;csKyftoif;udk 1920
jynfEh pS Of ;D wGif zG\J pnf;wnfaxmifc-hJ uonf? od\k 7mwGif
xkt
d oif;-uD;. vkyif ef;rsm;rSm ratmifjrifcb
hJ /J 1939
ckEpS w
f iG f yxruBmppfxuf a-umufrufz,
G af umif;
aom 'kw,
d uBmppf jzpfymG ;cJah vonf?
'kwd,uBmppf jyD;qHk;aomtcgwGif ppf-uD;rsm;udk
wm;qD;I xm0pOfjidr;f csrf;a7;/ vHjk cHKa7;wk\u
d kd 7&S7d ef
-udK;pm;tm;xkw-f ujyefonf? Twpf-udrw
f iG f yxrt
-udru
f uJo
h \dkr[kwb
f /J xm0pOf jidr;f csr;f a7;ESifh vHjk cHKa7;
ud7k &S7d ef yxrt-udrf uxufcikd jf rJaom tzG\Jtpnf;udk
wnfaxmif-uavonf?
xko
d \dk ppfuw
kd m;I trsm;csr;f oma7;/ xm0pOfjidr;f
csr;f a7;udk 'kw,
d uBmppftwGi;f vef'efjrdK\ Ycdv
k a=H e7
aom Edik if H 9 Edik if rH S ppfajy;tpd;k 7wk\d. 1941 ckEpS pf ed f
*srd ;f eef;awmftpnf;ta0;rS tpjyKonf[k qd7k ayrnf?
xkdtpnf;ta0;rS pdef*sdrf;eef;awmf ausnmpmwrf;udk
xkwjf yefc7hJ m/ jidr;f csr;f a7;twGuf ta7;ygt7ma7muf

ch7J rkH u ukvorC jzpfay:vm7efvrf;pudk zGiafh y;onf


ESiw
fh al vonf? xkEd pS rf mS yif jAdwed Ef iS hf tar7duefjynf
axmifpkESpfEdkifiHwkd\uvnf; jidrf;csrf;a7;udk a&S;&=um
tWvMdwf ork]7mwpfae7mwGif aqG;aEG;I tWv
Mdwpf mcsKyu
f ckd sKyq
f dk vufrw
S af 7;xk;d cJ-h u.? tWvMdwf
pmcsKyyf g tcsuf tvufrsm;um; ukvorCzG\pJ nf;a7;
ESifh wdu
k 7f u
kd o
f ufqikd af vonf?
1942 ckESpfwGif uBmh jidrf;csrf;a7;udkvkdvm;aom
Edik if -H uD; 4 cku tWvMdwpf mcsKyu
f kd axmufct
H wnf
jyKum Edik if aH ygif;pHk ausnm pmwrf;-u;D udk xkwjf yefav
onf? 1943 ckEpS w
f iG f jAdwed /f tar7duefEiS fh &k&w
S \dkarmf
pudjk rKd \wiG f pnf;a0;I ukvorCzG\Jpnf;7efvt
kd yfa-umif;
xkwfjyefausnm.? 1944 ckESpfwGif tar7duef
jynfaxmifpk 0g&Siw
f efjrdK\ 'rfAmweftw
k f taqmuf
ttHYk qdck o
hJ nfh Edik if -H uD; 3Edik if EH iS fh w&kwEf ikd if rH S ud,
k f
pm;vS,-f uD;rsm; aqG;aEG;-ujyD;v~if ukvorC[laom
trnfjzifh tzG\J-u;D wpfczk \J7G ef qH;k jzwf-u.? xkad emuf
1945ckazazmf0g7DvwGif u&dik ;f rD;,m;e,fa,mfvwmjrKd \
Y vnf;aumif;/ xkEd pS {f jyv
D wGit
f ar7duef jynfaxmifpk
qefz7efpPudjk rdK\Yvnf;aumif; nDvmcHrsm;usi;f yI t
cef;-u;D 19 cef;/ yk'rf 111ckyg0ifaom ukvorCpmcsKyf
-uD;udk a7;qGjJ yD;v~i1f 945ckatmufwb
dk mv247uf ae\
wGif Edik if aH ygif; 51 Edik if o
H abmwl vufrw
S af 7;xk;d

ukvorCae\txdrf;trSwftjzpf 7efukefjrdK\wGif Todk\E=d;aqmfavh7Sd.?

203

www.foreverspace.com.m

ukvorCae\

ukvm;?OD;

csKyfqkd atmifjrifcahJ vonf? a&S;OD;pGmzG\J pnf;aom 51


Edik if t
H jyif aemufxyfyg0ifciG 7hf aom Edik if rH sm;vnf;&Sd
ayonf? xkEd ikd if rH sm;wGif jynfaxmifpk jrefrmEdik if v
H nf;
yg0ifonf? ,if;od\k tm;jzihf atmufwb
dk mv 24 7uf
ae\wiG f ukvorC-uD; aygufzmG ;cJah y7m/ xkad e\ukd ukv
orCae\[k uBm wpf0eS ;f vH;k u todrw
S jf yKxm;av
onf? xkad e\wiG f ukvorC0if Edik if w
H idk ;f Y txdr;f t
rSwyf rJG sm; jyKvyk I
f / ukvorC-u;D t"du7nf&,
G cf suf
rsm;ESihf pGrf;aqmifcsufrsm;udk vlwdkif;oabm ayguf
7atmif pGr;f aqmif-urnfh t"d}mefrsm;udk jyK-uonf?
ukvm;?OD;? ?OD;ukvm;rSm r[m7mZ0if-uD; udk
jyKpka7;om;cJah om 7mZ0ifusrf;jyK q7m-uD;wpfO;D jzpf
onf? anmif7rf;acwf we*aEGrif;w7m;-u;D vufxuf
wGif xif&mS ;aomykCKd vf jzpfonf? OD;ukvm;.rsK;d EG,f
rSm olaX;rsK;d jzpfI tzrSm pOfu
h ikd o
f aX;a'0ao}/ t
rdrmS wzuftEG,f apmfbmG ;rsKd;r+d-ojzpfonf?
OD;ukvm;onf a&S;u &Sirf [moDv0Ho. 7mZ0if
ausmEf iS fh yk*7H mZ0if/ waumif; 7mZ0ifpaom 7mZ0if
rsm;rSm jynfph jkH cif;r&So
d nfukd 7mZ0ifusr;f tapmifapmif
rS ndE| i=d ;f jyD;v~if 7mZ0if-uD;wpfapmif tjzpf jyKpak 7;

om;onf? xk7d mZ0if-u;D rSm {csi;f / armfueG ;f / ausmuf


pmponfw\dk uykd g ud;k um; a7;om;xm;ojzifh rSeef ef;
7mZ0if/wGi;f oif;r[m7mZ0if topfuo
hJ \akd om7mZ0ifrsm;
onf xdrk [m7mZ0if-uD;udk ud;k um;rSjD irf;jyK -u7.?
OD;ukvm;onf 7mZ0if usrf;-uD;udk we*aEGrif;
(oU7mZf 10^6ckEpS rf S 1095 ckEpS )f vufxufY jyKpk
onf? OD;ukvm;onf 7mZ0ifusr;f jyKpEk ikd af om pGr;f 7nf
omruyJ jrefrmpum;ajyudk &dk;&dk; jzihfajyjypfpGm a7;
om;Edkifaom pGrf;7nfESihf vnf;jynfhpHkonf? aomif;
usef;onf/ &dkif;ysonf/ ykefuefonf/ rusKd;r
EGH&Sdonf/ oPmawmfazgufzsufonf/ qufuyfjrJ
wGif ra7mufbaJ eonf/ aus;Zl;awmfukd aoGznfonf
ponfjzifh pum;y7d,m,f Edik ef if;pGmoH;k pGcJ o
hJ nf?
OD;ukvm;onf r[m7mZ0if-uD; wpfapmifwnf;jzifh
yif ausmaf pmxif&mS ;onf? xk7d mZ0ifrmS r[m oRwrif;
rSpI we*aEGrif;txdomyg0ifonf? OD;ukvm;onf
r[m 7mZ0if-uD;tjyif 7mZ0ifvwfEiS fh 7mZ0ifcsKyrf sm;
udv
k nf; a7;om;cJah o;onf?
ukvm;aumufiSuf ? ?( c&kpw
k if u
S f 7=? )

ukvm;tkyfrsm;ukdpD;eif;I oJuMm7c7D;-urf;ukdjzwfoef;oGm;vm-uaom tm7yfukefonfrsm;

204

www.foreverspace.com.m

oJuMm7ul; ouf&o
dS abm

obm0.a'otvkduf qef;-u,fpGm zefwD;ay;xm; onfhoW0gwpfrsKd;ukd atmufyg ta-umif; 7yfwGif az:jyxm;


onf? t&kyfqkd;oavmuf tokH;0ifaom ukvm;tkyfonf tm7yfvlrsKd;wkd\. aus;Zl;&Sif[kqkdv~if rSm;rnf rxifay?

ukvm;tkyf ? ?oJuM7rSm c7D;toGm;7 tvm7


cufcaJ om t7yfa'ojzpfaomfvnf; tvG,w
f ul jzwf
ausmf oGm;vmEkid 7f ef obm0u wd7>mefx;l wpfrsK;d ukd
zefw;D ay;xm;avonf? xkw
d 7d >mefrmS tjcm;r[kw/f
t&kyq
f ;dk oavmuf tzk;d wefaom ukvm;tkyyf ifjzpf.?
ukvm;tkyo
f nfvnfyif;rSm uk,
d x
f nfEiS phf mv~if t
vGe&f n
S v
f sm;ae&ko
H mru t-unf7h vnf; qk;d avonf?
ajcrsm;rSmvnf; cGmygIESpfjcrf;uJGae.? TuJhokd\uJG
aeonfrSm ajcrsufpdteD;okd\yif a7mufaeonf? OD;
acgif;rSm ao;i,f&o
Hk mru t&kyv
f nf;qk;d .? tndK
a7mifrsuv
f ;Hk rSmvnf; tjyifzufo\dk twefi,f jyL;xGuf
vsufaeayonf? ol.ESmacgif;rSm tjcm;wd7>mef
rsm;ESirhf wlbJ xl;xl;jcm;jcm; tuJu
G av;rsm; &So
d nf
ukd awG\7.? ESmacgif;aygufudk tvk&d o
dS vku
d s,fvm
atmifvkyfEkdifI oJuMm7twGif;Y jyif;xefaomoJ
rkew
f idk ;f rsm;usa7mufv~if av0if aygufr&Sad tmifvnf;
wif;usypf mG ydwq
f \dx
k m;Ekid o
f nf? uk,
d af y:Y aygufaom
tarG;rsm;rSm -urf;wrf;&kHomru rnDrnmz&kdz7J
jzpfvsu&f o
dS nf? tzktxpfrsm;aom 'l;ESihf auG;nGwf
vsuf&Sdaom 7if&kd;rsm;ay:wGif -urf;wrf;aom om;
a7uJhokd\ tcHrsm;ukd awG\7avh&Sdonf? ukvm;tkyf.
vyk\d rmS tvGe-f unf7h qk;d onf?
oJuMm7xJwiG f ukvm;tkyaf vmuf tzk;d wef tok;H
0ifaom wd7>mefr&Sdojzifh ukvm;tkyfukd 'uMm7
oab m [l I ac:a0:-uonf ? uk v m;tk y f o nf
oJuMm7xJ Ytzk;d wef7jcif;rSm tvGe&f n
S v
f sm;a0;vH
aomc7D;ukd tpma7pmtenf;i,fr~ pm;aomuf&EHk iS hf
wm&Sno
f mG ;vmEkid af oma-umifh jzpfayonf? xl;qef;
onfrSm ukvm;tkyfY tm[m7ukd okdavSmifxm;aom
vyk\dyg&Sjd cif;yif jzpfonf? c7D;vrf; t-um;Y tpma7pm
&Sm;yg;aomtcg ukvm;tkyo
f nf vyk\dxYJ tqDtjzpf
okad vSmifxm;aom tm[m7ukd ok;H pJo
G nf? xk\d a-umifh
tvGef&Snfvsm;yifyef;aom c7D;-urf;ukd EGrf;e,fpGm
oGm;jyD;onfah emufwiG f ukvm;tky.
f vyk\d rmS aysmuf
uG,v
f rk wwfi,fomG ;wwfonf? ok\daomf vk7d mc7D;ok\d
a7mufI aumif;pGmem;aejyD;aomf tpmaumif;
aumif;pm;7v~if xkv
d yk\drmS csujf cif;yif jyefvnfazgif;
-uGvmwwfayonf?

ukvm;tkyfonf tpmukdokdavSmifEkdif&kHomru a7
ukv
d nf; us,0f ef;aom tpmtdrf xJY&So
d nfh txl;a7
cef;rsm;Y c7D;&Snv
f ~if &Sno
f nft
h avsmuf 7ufaygif;
rsm; pGmcHEidk 7f ef okrd ;DS xm;Ekid af yonf? TuJo
h \dk a7ukd
okrd ;DS xm; Ekid jf cif;a-umifh ukvm;tkyo
f nf oJuMm7xJ
wGif tok;H 0ifq;Hk jzpfonf? -urf;wrf; jyif;xefaomoJ
rkefwkdif;usvmaomtcg ESmacgif;ukd av0ifaygufr
&Sad tmif ydwx
f m;Ekid o
f nf? xk\djyif rsuv
f ;Hk rsm;ukv
d nf;
tvGew
f 7m xlxaJ v;vHaom rsuaf wmifw\djk zifh oJr0if
atmif umuG,x
f m;Ekid af o;onf?
ukvm;tkyw
f iG f xl;jcm;aomtcsurf mS ol.OD;acgif;
teD;ok\duyfvmv~if ta-umif;&Smr7bJ a'goxGuw
f wf
aomtavhjzpfonf? Tok\da'goxGuv
f mv~if ukvm;
tkyo
f nf eD;7mvludk uku
d cf jJ cif;/ uefausmufjcif;ponf
wk\dudk jyKvyk w
f wfonf? ukvm;tkyt
f pm0g;ykrH mS vlEiS rhf
wlb/J ol.atmufar;&k;d ukd eHab;wpfzufwpfcsuo
f \dk
xkrd T
S ok\d ykcufvo
JF uJo
h \dk v=y&f mS ;um-udw0f g;onf?
ukvm;tkyo
f nf ESpaf ygif;rsm;pGmuyif oJuMm7t
wGi;f oGm;vmolw\dt
k wGuf tok;H t0ifq;Hk wd7>mefjzpfchJ
onf? tok;H t0ifq;Hk jzpf7jcif;rSmvnf;usGEyfk w
f \dk o&d dS
-uonft
h wkid ;f yif tyl'+fucdk EH idk jf cif;/ tpmiwfa7iwf
wm&Snpf mG cHEidk jf cif;wk\dtjyif -uD;rm;aomcGet
f m;&Sjd cif;
a-umifhyifjzpfonf? okd\aomfvnf; ukvm;tkyfonf
taumif-uD;oavmuf xkHxkdif;onf?
ukvm;tkyu
f dk 'l;axmufcidk ;f 7efrw
S pfyg; tjcm;t7m
wk\dudk tvG,w
f ul rapckid ;f Ekid af y? TuJo
h \dk';l axmuf
onft
h cgwGif ukvm;tkyo
f nf rnfr~rmausmaomajr
-uD;ay:wGif 'l;axmuf7onfjzpfapumrl emusijf cif;r&Sd
ay? tb,fa-umifq
h adk omf 'l;qpfay:wGif 'l;tcH
t*gwpfrsKd; &Sad eaoma-umifjh zpfonf? 'l;axmufcidk ;f
onfhtcg rdrdukd,fay:okd\ av;vHaom 0efxkyf0efykd;
-uD;rsm; wifawmhrnfuo
kd I
d us,af vmifpmG nnf;nL
wwfonf? ukvm;tkyo
f nf us,jf yef\aom oJuMm7
-uD;rsm;ukad usmjf zwfI wpfwef. 4 ykw
H pfycHk ef\&adS omt
av;csdefukd rkdifaygif;rsm;pGm vG,fuloufompGmo,f
aqmifEidk o
f nf? ukvm;tkyv
f rf;av~mufyrHk mS &k;d &k;d omref
wd7>mefw\dk vrf;av~mufyEHk iS hf tvsi;f rwlacs? ukvm;
tkyfpD;7onfrSm oabmpD;7onfESifhwlojzifh vd=if;rl;

205

www.foreverspace.com.m

ukvm;tkyf
wwforl sm; ukvm;tkypf ;D 7efroifah y? ukvm;tkyo
f nf
vrf;av~muf7mY uk,
d ef aH b;&Sd ajcwpkv
H ;Hk ukd wpfcsdef
wnf; yifah jr|mufjyD;v~if ajcvSr;f vSr;f &ko
H mruao;bJ
uk,
d x
f nf-uD;wpfcv
k ;Hk ukv
d nf; eHab;ok\d ypfvv
JF suf
apmif;iJu
h m oGm;avh&o
dS nf? xkad -umifh ukvm;tkypf ;D
aomolrSm vd=if;pD;aeaomavSuJhokd\ edrfhvkdufjrifhvkduf
jzpfvsuf 7moDOwk -urf;wrf;jyif;xefaepOf oabmjzifh
c7D; oGm;7onfEiS hf rnfo\dkr~rjcm;ay? ukvm;tkyrf sm;.
v=y&f mS ;oGm;vm ykrH mS jyif;xefvo
S nfjzpf7m/ ukepf nf
rsm;ukd wdww
f qdwf ck;d oGi;f a7mif;csru
= dk vku
d v
f zH rf;qD;
7onfh tD*spEf idk if rH S ukvm;tkypf ;D ykvyd f rsm;rSm wpfae
ukew
f pfaecef; ukvm;tkypf ;D I c7D;oGm;7mwGif olw\dk.
ukd,fukd &Snfvsm;aomt0wfwkd\jzifh wif;usyfpGm
csnaf ESmifI xm;7onf?
ukvm;tkyfrSm tpma7pmESifhpyfvsOf;I vlwkd\tm;
'kQr&Smwwfq;Hk oW0g[kqEdk idk o
f nf? wpfae\wmr~c7D;
oGm;jyD;v~if yJaphajcmufo\dkr[kwf rmausmaom pGeyf vGH
ajcmuftenf;i,fuo
dk m au`;7onf? Tr~EiS rhf wif;wdrf
aomtcgwGif ukvm;tkyo
f nf oJuMm7wpfav~muf
ae7m tES\Htjym;aygufa7mufaomql;yif csKzH w
k pf onf
wk\d u0dk g;pm;.? ukvm;tkyrf sm;onf awG\ra&Smifra&G;
cs,b
f J 77mukpd m;wwfonf? olw\dku,
dk w
f iG f wyfqif
xm;aom om;a7Zuf-udK;rsm;ukad omfvnf;aumif;/ wJ
zsit
f 0wfrsm;udv
k nf;aumif; vG,7f muk0d g;pm;wwf.?
ukvm;tkyf. tpmacscsufEkdifaomoWdrSm tvGef
aumif;ojzifh tqdyrf sm;ukyd ifv~it
f wefcEH idk 7f nf&o
dS nf?
ukvm;tky.
f ajcaxmufrsm;rSm El;nHah ysmah ysmif;I
ul&iS zf rHk sm;uJo
h \dk jidrahf jimif;vsu&f adS e7m oJxw
J iG f eif;
av~mufoGm;Ekdif7eftwGuf taumif;qkH;jzpfonf? 'l;
qpfrsm;ESi7hf iftyk rf mS xlx-J urf;wrf;aom tcHrsm;jzifh
uG,u
f mxm;aoma-umifh ajr-uD;ay:wGif 'l;wkyx
f idk cf s
vkdufonfhwkdifatmif rnfuJhokd\r~ emusifjcif;r&Sday?
yljyif;ajcmufaoG\aom oJMm7rsm;wGif ukvm;
tkyrf mS ukeo
f nfrsm;tzk\d jrif;vnf;rnf.? EGm;tjzpf
jzifv
h nf; tok;H csEidk .
f ? ok;d tjzpfjzifv
h nf;tok;H 0if.?
ukvm;tkyo
f nf tav;tvH[o
l r~udk c7D;a0; o,fy;dk
oGm;vmEkdifonf? vlwkd\pm;aomuf7ef tpma7pmt
jzpfjzifv
h nf; tom;/ Ek\dponfw\du
k adk y;onf? xkrd ~omr
u ol\tarG;ukd t0wftxnf7ufvyk I
f 0wfqifEidk af o;
.? Tt&kyq
f ;dk xkx
H idk ;f aom wd7>mefrsK;d omr&Sv
d ~if
oJMm7wGif aexkid rf nfo
h l wpfa,mufr~r&Sb
d J vGiw
f ;D
acgif-uD;om jzpfaeayvdrrhf nf?

ukvm;tkyf 2 rsK;d &So


d nf? tma7Aseu
f v
k m;tkyrf sK;d rSm
u`Ekfyfwkd\od&Sd-uonfhtwkdif; t7yfjrifhjrifh ajcwH
&Sn&f n
S Ef iS ahf usmuke;f ay:wGif vyk\dwpfcw
k nf;om&So
d nf?
tjcm; ukvm;tkyfwpfrsKd;rSm Aufx7D,efukvm;
tkyrf sK;d jzpfI tm&Swu
dk t
f v,fyidk ;f wGif aexkid o
f nf?
xku
d v
k m; tkyrf sK;d wGif vyk\d 2 ck&o
dS nf? Aufx7D,efuk
vm;tkyfrSm aqGeD;rsKd;pyfjzpfaom tma7Asefukvm;
tkyx
f ufyI
dk uk,
d v
f ;Hk uk,
d x
f nf-uD;jyD;v~i/f ajcaxmuf
rSmwkdI oefrmawmifhwif;onf? ukd,fay:&SdtarG;rSm
vnf; ykdIxlum zm;vsm;usae.? okd\aomfajc
axmufrSm ul&SifuJhokd\ jidrfhajimif;jcif; r&Sd&kHomru
raysmhaysmif;onfukdvnf;awG\7.? Tukvm;tkyfrSm
vyk\d 2ck&o
dS nfEiS hf tnDtyltat; 2 Xmepvk;H Y cHEidk f
7nf&Sdonf? oefpGrf;aom Tukvm;tkyfonf tvGef
jyif;xefaomtylEiS hf csr;f jrvSaomtat;'+f 2 ckpvk;H
ukdaumif;pGmcHEkdif7m/ w&kwfEkdifiHESifh wdAufjynfrsm;rS
taemufbufa'orsm;ok\d vufzufajcmufEiS hf tjcm;
ukepf nfpv,frsm; yk\daqmif7eftwGuf rsm;pGmtok;H 0if
onf? qkcd ahJ om ukvm;tkyf 2 rsK;d tjyif tajy;jydKi7f ef
ESihf c7D;jrefomG ;7eftwGuf txl;avhusiahf y;xm;aom
'&Grrf 'D ,f7aD c: ukvm;tkyrf sK;d vnf;&Sad yao;onf?

rkd&kdukdoJuMm7rS ukvm;tkyfom;trd

ukvm;tkyfrSm tokH;0ifonf rSefaomfvnf; pdwfESvkH;


aumif;r&Sad oma-umifh vlw\dk.cspcf ifru
= dk cH,7l &Sjd cif;
r&Sday? 7efvkdaompdwf&SdI tcGifhomwkdif; tazmft
aygif; ukvm;tkyrf sm;ukd uefausmufuu
dk zf 7hJ ef tjrJ
-uHpnfwwfonf? tcgtcGiahf umif;v~if teD;uyfvm
aomvlukdyif7efrlwwfonf?ocifukdaumif;pGmrSwf
rdod&Sdaomfjim;vnf; cspfcifjrwfEkd;ykHrjybJ &kdif;pkdif;

206

www.foreverspace.com.m

ukvm;tkyf

ukoed m&Hjk ynf

onft
h oGiu
f o
dk mjy.? yifyef; qif;7JvaS oma-umifh
oem;n|mwmonfph w
d Ef iS hf olw\dt
k m; rnfuo
hJ \dyk if cspcf if
-uifemapumrl ocifudk wk\Hjyh efcspcf ifjcif; vk;H 0r&S-d u
ay? ukvm;tkyrf mS El;nHah ysmah ysmif;aom pdwx
f m; [lI
tvsif;r&Sd[k xif7aomfvnf; rdciftjzpfjzifhrl om;
i,f wk\dut
dk vGe*f &kpu
dk cf ifrif -uifemyk7H ayonf? uk
vm;tkyif ,frmS arG;arG;jcif; 3 ayr~ jrif.
h ? EGm;ayguf
puav; xufyifyI
dk av;aomfvnf; ajcaxmufrsm;
rSm vGefpGmtm;avsmhaysmhnHhvSaoma-umifh vrf;
aumif;aumif; rav~mufEikd af cs? rdcifuv
k m;tkyrf -uD;
rSm om;ukcd spfcifaomfvnf;/ tjcm;ukvm;tkyrf sm;ESihf
a7maESmtkyzf \GJum jcpfjcpfawmuf yljyif;vSaom oJjyif
rsm;ukd ausmfjzwfI wpfae\v~if 25 rkid Ef e= ;f r~ESihf c7D;
oGm;ae7&Sm.? xkt
d cgrsKd;wGif tjrJy;l wJG ,k,ae7ef
rjzpfEidk af oma-umifh ukvm;tkyif ,fudk ykcufwpfcx
k J
wGif ukepf nfrsm;ESit
hf wl tjcm; ukvm;tkyw
f pfaumif
u c7D;jyif; wpfav~muf o,faqmifomG ;7ayonf?
ukvm;tkyif ,fudk rdcifvyk o
f .
l ausmuke;f ay:wGif
rwifbJ tjcm;ukvm;tkyw
f iG f wifaqmif7onfrmS rnf
onft
h wGuaf -umifeh nf;[lI ar;zG,&f .
dS ? qkcd o
hJ nfh
twkid ;f ukvm;tkyrf mS tvGex
f x
Hk idk ;f vSonfjzpf7m/ rdrd
.om;i,fukd ausmukef;ay:wGif ukd,fwkdifwifxm;
vsuEf iS hf om;i,faysmufq;Hk oGm;jyD ok\dr[kwu
f se7f pfchJ
avjyD[k ylyefp;dk 7drjf cif; jzpfwwfonf? xkad -umifT
h uJh
ok\daom pk;d 7dryf yl efjcif;rsK;d rjzpfay:7atmif rdcifuv
k m;
tkyrf -uD;.a&S\rS ukvm;tkyw
f pfaumifay:wGif rdcifjrif
omatmif wifaqmifo,f,lap7jcif; jzpfonf? a&S\
rSomG ;aom ukvm;tkyw
f iG f ukvm;tkyif ,fonf ykcuf
xJYygaeonf ukad wG\7v~if rdcif ukvm;tkyrf -uD;onf
auseyfEpS o
f rd phf mG c7D;oGm;Ekid af vawmhonf?
ukvm;tky&f idk ;f rsm;&So
d nf[I
l a&S;,cifu r-um;bl;
acs? okd\jzpf7m ukvm;tkyfrsm;onf a&S;ya0+Dumv
uyif ,Ofyg;vm-ujyD;jzpfonf[k ,lq,k-H unf7ay
rnf? zrf;qD;apckid ;f jcif; rjyKbv
J w
G v
f yfaeaom ukvm;
tkyt
f csK\dudk wmuDpwefe,f ajrmufyidk ;f wGif awG\jrif7
onf? xku
d v
k m;tkyu
f dk wpfpw
Hk pf7m ckid ;f ap7eftwGuf
zrf;qD;jcif;r&Sad omfvnf; tom;ukt
d vk&d o
dS jzifh vku
d v
f H
owfjzwf-u.?
tma7AsuseG ;f qG,af 'owGif ajcmufaoG\yjl yif;aom
oJuMm7rsm;&So
d nfeh nf;wl awmifuBmvk;H jcrf;&Sd
-opa-w;vD;,m;wku
d w
f iG v
f nf; us,jf yef\aom oJuMm
7-uD; &Sad vonf? xkad -umifh tma7Aseu
f v
k m;tkyrf sK;d

rGef*kdvD;,m;a'o7Sd c7D;oGm;0efwifukvm;tkyfrsKd;

ukd -opa-w;vD;,m;wku
d w
f iG f prf;oyfarG;jrL-unf7h m
tcuftcJr&Sb
d J aumif;rGepf mG xajrmufatmifjrifco
hJ nf?
ukvDupm;jcif; ?

? ( *lvu
D pm;jcif;7=)

ukodem&kHjynf ? ?ukoed m&kjH ynfrmS tdN,


d Ekid if /H
rdra'o&Sd jynf-u;D 20 tygt0ifjzpfonf? a*gwr
jrwfpGmbk7m;ocif y7dedmefpH,lcJhaom jynfjzpfI
Ak<0g'Drsm; todrsm;-uonf?
xkdjynfrSm [dr0Mm awmifajc&Sd eDaygEkdifiHESifh**g
jrpfw\d.
k t-um;wGiw
f nf&I
dS / ,cktcg ,lyed ,f/ *k7d ufyl
c&kid Yf uod,[k trnfwiG o
f nf?
jrwfpmG bk7m;ocifonf oufawmf 80 wGif aoG;
0rf;oGef a7m*gukd jyif;jypGm cHpm;ae7pOfYyif ukoed m&kH
jynf rrif;wkd\. tif-uif;O,smOfwGif;okd\ wynfh
omrsm; jcH7v
H suf qku
d af 7mufvmonf? qku
d af 7muf
onfh n. tvGef rk;d aomuf,w
H iG f rrif;wk\cd if;usi;f
xm;tyfaom anmifapmif; ovGeaf y:Y avsmif;puf
,if;y7ded mef pH,al wmfro
l nf?

207

www.foreverspace.com.m

ukoed m&Hjk ynf

ulAvkid cf ef

ukoed m&kjH ynfyY Ak<jrwfpmG y7ded mefjyKonft


h a-umif;
ukd OD;ykn. omoemav~mufpmwrf;wGif 'aum
Zmw7mhav;qJ&h pS /f oU7mZf,*k / uqkev
f tcsed w
f iG /f
ukod m&kH 7*k*H Ekid /f tif-uif;jrdKifY/ ok;H qkid b
f Rk /d "dywd
7mZm/ xGwo
f usmonf/ tEkyg'doo
d /f wdwq
f w
d Of yg
'gef/ ruseu
f ek pf if/ edmef0ifI/ obify-GJu;D odr;f ygonf
[lIvnf;aumif;f / v,fwq
D 7mawmfb7k m; a7;om;
aom ckepfae\b7k m;&Scd ;dk wGif '7mav;q,f&h pS /f oU7mZf
0,f/ e,frwkid ;f / pHEi=d ;f r,kw/f uked m&k/H tif-uif;pkYH /
uqkef vjynf/h t*gae\0,f/ csr;f ajreh d L/ pHawmfro
l nf
[lIvnf;aumif;/ zJ\G E\JGa7;om;cJ-h uavonf?
Ak<jrwfpmG y7ded mef pH,al wmfrcl ahJ omae7mwGif ,ck
tcgxlyg&kaH pwDEiS hf avsmif;awmfrl &kyyf mG ; awmfrsm;ukd
txdrf;trSwftjzpfawG\jrif Ekdifao;onf? ukodem&kH
jynfo\dk ESppf Of ESpw
f ikd ;f uBmt7yf7yfrS Ak<0g'Dtrsm;
tjym; bk7m;zl;oGm;a7muf-uonf?
ulAvkid cf ef (c7pf 12161294) ? ?ulAvkid cf efonf
uBmh ta&S\bufwpfvmF ;wGif wefc;dk -uD;rm;cJah om rGef
*kb
d 7k if *si*f pfcef. ajr;jzpfonf? ulAvkid cf efrmS wlvD
. 'kw,
d om;jzpfI 1216ckEpS w
f iG f arG;zGm;onf? i,f
pOfuyif aemifawmfjzpforl ef*.
l vufatmufwiG f ppfr=
xrf;um w&kwfEkdifiHtaemufykdif;a'orsm;ukd wkduf
cku
d o
f rd ;f ,lco
hJ nf? ref*b
kd 7k ifu,
G v
f eG af omtcg 1260
jynfEh pS w
f iG f rGe*f rdk if;aqGrif;rsK;d wk\d. tpnf;ta0;-uD;
u ol\tm;cefrif;-uD;tjzpf wifajr|mufvu
dk -f uonf?
cefrif;-uD;rSm vuf&;Hk 7nfEv
S ;Hk 7nfEiS f jh ynfph o
Hk jl zpfI
zk;d awmf*si*f pfcef. 7nf&,
G cf sut
f wkid ;f w&kwEf idk if w
H pfck
vk;H ukd odr;f oGi;f vkad om qNjyif;jyonf? xk\da-umifq
h eG f
bk7ifw\dkyidk ef ufjzpfaom w&kwEf idk if aH wmifyidk ;f ukd wpfp
wpfpwku
d cf u
dk o
f rd ;f oGi;f cJ7h m aemufq;Hk wGif ulAvkid cf ef
rSm w&kwEf idk if w
H pfcv
k ;Hk . bk7ifjzpf vmawmh onf?
cefrif;-uD;onf rdr.
d jrdK\awmfudk u,f7muk;d 7rf;rS
w&kwEf idk if w
H w
H idk ;f -uD;twGi;f ,ck yDuif;jrdK\ ae7mok\d
ajymif;a7F\co
hJ nf? xkjd rdK\awmfopfrmS av;axmifah jruGuf
ay:wGif wnf&SdI t0ef; 18 rkdif&Sdonf? jrdK\awmfrSm
tvGecf rf;em; -uD;us,v
f o
S jzifh Ekid if jH cm;om;rsm;uyif
txl;cs;D usL; a7;om;-uonf? xkjd rdK\awmfudk wkid w
f ;l [k
orkwI
f '&k;H awmf-uD; [k t"d_g,f7&So
d nf? taemuf
Ekid if o
H m;wk\durl cefAmvd (0g) cefrif;-u;D . jrKd \awmf[k
ac:-uonf? TjrdK\awmf-uD; crf;em; -uD;us,yf u
Hk dk 1^
ESpw
f idk w
f idk f cefrif;-uD;xHwiG f tr=xrf;zl;ol Aif;epfjrdK\

om; rmukyd v
dk u
dk rSww
f rf;wifxm;cJo
h nf? ( rmukyd v
dk dk
7=? ) 18 7mpkEpS w
f iG f t*vyd u
f Asmq7m-uD; uk;d vm;
7pfu 54a-umif;aom uAsmjzifh csD;usL;a7;om; jyef
ao;onf?
cefrif;-uD;onf r[m,eAk<0g'D wpfa,mufjzpfaomf
vnf; w&kwf ,Ofaus;r=EiS hf xk;H wrf;pOfvmrsm;ukv
d nf;
av;pm;onf? tkycf sKyaf 7;Xmersm;wGif w&kwv
f rl sK;d rsm;
ukd trsm;tjym; cef\xm;onf? 1263 ckESpfwGif w
&kwv
f rl sK;d rsm; tav;tjrwfxm;avh&adS om zk;d zGm;Adrmef
ac: ausmif;aqmif-uD;ukd ,efcsijf rdK\ wGiw
f nfaqmuf
avonf? 12^9 ckEpS w
f iG f jrdK\awmf.ta&S\awmifbuf
wGif eQwfwm7mrsm; -unf&h = avhvmEkid 7f eftwGuf
eQwfar~mpf if-uD; wpfcu
k dk aqmufvyk af y;cJo
h nf? cef
rif;-uD;onf w&kwv
f rl sK;d wk\d txGwt
f jrwfxm;onfh
uGezf sL;&Syf ausmif;awmf-uD;ukd jrdK\awmfopf-uD;twGi;f
wGif aqmufvyk af y;cJo
h nfjh yif/ uGezf sL;&Syf aqGawmfrsK;d
awmfrsm;twGuf e,f 2 e,fukdvnf; vufaqmift
jzpf ay;tyfcJhonf? xkdrSwpfyg; ,efcsifjrdK\ESifh
yif,efjrKd \rsm;&Sd wUokv
d af usmif;-u;D 2 ausmif;ukv
d nf;
ckid jf rJwnfwahH tmif jyKjyifun
l cD o
hJ nf?
Ekid if aH wmftwGi;f ul;oef;a7mif;0,frr= sm; vG,u
f al p
7ef jrif;aygif;200000yg0ifaom pmykd\pepfukdvnf;
aumif;/ wnf;ck7d efpcef;aygif; 10000udv
k nfaumif;
wDxiG zf iG v
h f pS cf o
h J nf? jrKd\awmfEiS ah f 7vrf;qufo,
G rf = vG,u
f l
ap7ef wl;ajrmif;r[m-uD;ukv
d nf; topfxyfraH zguf
vkycf o
hJ nf? azmufum;a7mif;0,frw
= iG f tcuftcJr&Sad p
7ef aiGpULrsm;xkwcf o
hJ nf? ul;oef;a7mif;0,frr= sm;ukd
txl;tm;ay;csD;ajr|mufcJhonf? ykd;xnfvkyfief;ESifha7F
awmifh vkyfief;rsm;rSm rsm;pGmwkd;wufaumif;rGefvm
cJo
h nf? rif;-u;D onf pmayynm rsm;ukv
d nf; tm;ay;cJh
onf? wdAufvrl sK;d vm;rm;bke;f -uD; rwD'0wf&mS ;qkd
ol ykCKd vt
f m; pmaytQ7m topf wDxiG af pcJo
h nf?
yg;&Si;f vlrsK;d *smrm;tmvm'ifqo
dk t
l m; acwfrjDS yQ
'dejf yKvyk 7f efcidk ;f cJo
h nf? tjcm;ynm&Sirf sm;tm;vnf; rGef
*kw
d \dk. orkid ;f ukd a7;om;7efapckid ;f cJo
h nf? 1269 ckEpS f
wGif 0D;*l;0g;pmvkH;rsm;jzifh pma7;enf;ukd y,fzsufI
pHepfopfudk ay;tyfco
hJ nf? r[m,e Ak<0g'ukv
d nf;
Ekid if aH wmfbmomtjzpftodtrSwjf yKcJo
h nf?
ulAvkid cf ef vufxufwiG f taemufEidk if rH S omoem
jyKyCk Kd vf 2 OD; a7muf&v
dS monf? wpfO;D rSm rGew
f aD umfAD
t7yfrS *GsefqkdoljzpfI usefwpfOD;rSm ay:'EkdeDt7yfrS
td'k 7dk pfqo
dk jl zpfonf? rif;-uD;onfxydk Ck Kd vfEpS Of ;D tm;

208

www.foreverspace.com.m

ulAvkid cf ef

ulvD

av;av;pm;pm;xm;I c7pf,ef omoemjyKcGifhay; om pum;rS qif;oufvmonf[k ,lq-uonf? ul


onfjh yif *seG t
f m; yDuif;jrdK\. yxrqk;H *k+
d ;f csKyt
f jzpf vD. t"d_m,frmS 0efy;dk 0efxrf; tvky-f urf;orm; jzpf
cs;D jri| ahf vonf? wdAufEidk if w
H iG rf l bke;f -u;D bk7ifpeH pfudk onf? tvky-f urf;orm;rsm;ukd [dNLpwDpum;/ A*g
wDxiG af y;cJ7h m ,ckwidk f 'vkid ;f vm;rm;ac: wdAufomo vD pum;rsm;jzifv
h nf; ulv[
D yk if ac:qko
d nfomru
emykdifrsm;rSm wefckd;xGm;vsuf&Sd-uonf?
uBmh ta&S\ykdif;EkdifiHrsm;Y Tpum;vkH;rSm rdrdwkd\bm
cefrif;-uD;rSm a&S;bkd;
om 7if;a0g[m7ozG,f
avmif;awmf/ ab;avmif;
ac:a0:okH;pJGvsuf&Sd-u
awmfrsm; enf;wl ppfwu
dk f
onf? oDaygrif;w7m; vuf
cku
d rf = Ekid if o
H rd ;f oGi;f r=rsm;
xuf a,mtwG i f ; 0ef O D ; zk d ;
ukd vkdvm;cJhonf? xkd
vd=ifa7;om;aom r[m
a-umifh wdAufEidk if /H wmuD
ok Z mwuusrf ; wG i f 0ef
pwefEidk if /H jrefrmEkid if /H ukd
xrf;ulvD [k okH;E=ef;xm;
csifcsKdif;em;EkdifiH/ *sm;Am;
onf u k d awG \ 7onf ? v,f
uGsef;rsm;okd\ ppfcsDwuf
wDq 7mawmf uvnf; rC*
wkdufckdufcJh7m atmifjrif
'D y eD w G i f ul v D v k y f r = /
onfom rsm;cJo
h nf? *syef
ulvDvkyf7m Xme [k okH;
usG e f ; uk d r l a7wyf j zif h
E=e;f cJah vonf?
t-ud r f - ud r f w k d u f c k d u f c J h
tdNd,EkdifiHESifh w&kwfEkdifiH
aomfvnf; ratmifjrifcJh
rsm;wG i f vl O D ; a7rsm;jym;
acs? ulAvkdifcef. EkdifiH
ojzifv
h nf;aumif;/ rdrw
d \dEk idk if w
H iG f
awmfrmS bk7ifwpfO;D wnf;
tvkyform;rsm;. vkyf
ykid Ef idk if rH sm;teuftus,f
tm;ukd tpGrf;ukeftokH;
uBmhta7S\wpfvFmukdpkd;rkd;cJhaom ulAvkdifcefbk7if
t0ef;qkH; EdkifiHawmfjzpfI/
rcsEidk I
f vnf;aumif;/ 19 7mpkEpS f
ta&S\bufwiG yf pdzw
d o
f rk]
aemuf y k d i f ; ES i f h 20 7mpk E S p f
7mrS taemufbufwiG f yifv,feuf ausmo
f nftxd tpavmufwiG f ulvt
D vkyo
f rm;rsm;ukd aps;aygaygESihf
us,jf yef\avonf?
Ekid if jH cm;ok\d yk\day;cJo
h nf? olw\dkonf Ekid if w
H umok\dvn
S hf
jrefrmEdik if w
H iG f w&kwf ajy;rif;ac: e7oD[yawhrif;
vnf oGm;vmvkyfukdifvsuf aiGa-u;&Sm azGavh&Sd-u
vufxuf ulAvkid cf ef. ppfonfawmfrsm; jrefrmEkid if o
H \dk onf? txl;ojzifh uBmhta&S\yidk ;f Ekid if rH sm;&Sd qdyu
f rf;
0ifa7mufwu
dk cf u
dk o
f jzifh e7oD[yawhrif;rSm yk*rH jS ynf jrKd \-u;D rsm;wGif tvky-f urf; orm;rsm;tjzpfjzifh touf
jrKd \o\dk xGuaf jy; wdr;f a&Smif7avonf? e7oD[yawhrif; arG;0rf;ausmif; jyK-uonf?
onf o~i'f o
d mygarmQ 7[ef;awmftm; o0+fvmF
1833 ckEpS w
f iG f awmiftar7duwku
d Ef iS hf taemuf
ESifh yDuif;jrdK\ulAvkdifcefbk7ifxHokd\ apvFwfaphpyfcJh7 tdN,
d u`e;f pkrsm;wGiaf iG0,fu`epf eH pfudk y,fzsuv
f u
dk f
a-umif;/ r*vmapwDausmufpm wGiaf wG\&7dS onf? xkd aomtcg/ xkda'orsm;&SdpkdufysKd;a7; vkyfief;-uD;rsm;
ausmufpmwGif ulAvkid cf ef. aejynfawmfudk w,fwl rSm w&kwEf idk if EH iS hf tdN,
d Ekid if w
H \drk S ulvrD sm;ukd 7&Scd ahJ om
(wkid w
f ;l ) [kaz:jyxm;avonf?( e7oD[yawh7=?) a-umifo
h m ysufp;D jcif;ok\d ra7mufc-hJ uacs?
ulAvkid cf ef bk7ifrmS ta&S\bufEidk if rH sm;wGio
f mru a&S;tcgu jrefrm Ekid if w
H iG f v,f,mrsm;Y tvkyv
f yk f
taemuf Oa7myEkid if rH sm;txd wefc;dk ysH\E\HS cahJ om rGe*f dk aom ol7if;iSm;rsm;rSty tvky-f urf; ulvt
D jzpfjzifh
bk7ifjzpfonf? w&kwEf idk if w
H iG f ,Gerf if;qufudk pwif toufarG;jrLolrsm; enf;yg;cJo
h nf? txufjrefrmjynf
wnfaxmifcahJ omrif;vnf; jzpfonf?1294 ckEpS w
f iG f ukd jAdwo
d ~tpk;d 7u odr;f yku
d jf yD;aomtcsed Yf Ekid if jH cm;ok\d
uHuek af wmfro
l nf?( rGe*f v
dk rl sKd;vnf;7=? )
qefpyg; a7mif;csaomvkyif ef;rsm;aumif;rGev
f mcJ7h m/
tdN,
d Ekid if rH S v,fuv
l rD sm;ukad c:,lI jrpf0u`e;f ay:t
ulvD ? ?ulv[
D al oma0g[m7onf wrdvb
f m
7yfwiG f v,frsm;wDxiG v
f yk u
f idk cf o
hJ nf? 207mpkEpS f tp
209

www.foreverspace.com.m

ulvD

ul;pufwwfaoma7m*grsm;

ykid ;f wGif jrefrmEkid if H puf&rHk sm;ESihf qdyu


f rf;rsm;wGif vkyf
ukid 7f eftwGuf tdN,
d Ekid if rH S ulvD tajrmuftjrm;ukd
ac:,lcJh7onf? 1906 ckESpfrS 1930ckESpftxd ESpf
pOf ysr;f r~ 3ode;f cef\ 0ifa7mufI 2ode;f cJcG ef\ jyefomG ;
avh &So
d nf? ok\ad omf 35000 r~aom tdN,
d ulvw
D \rdk mS
jrefrmEkid if w
H iG f tjrJ&dS aeavonf? xku
d v
l D rsm;ukd
uk$+D-uD;rsm;twGuf arp7Dac: ulvaD cgif;-uD;rsm;u
uefx&kdufpmcsKyfjzifh ac:,lcJh-uonf? xkdpOftcgu
ulvDrsm;. tajctaerSm tvGefqkd;&Gm;vSonf? ul
vDrsm;rSm arp7Dwpfqifrh w
S pfqifo
h \dk vFaJ jymif;ckid ;f apjcif;
rsm;cH7onf? arp7Drsm;ukd rdrdwkd\ae\pm;7aiGrsm;xJrS
aumfr&Sifrsm; ay;-u7onf? arp7Drsm;acgif;ykHjzwf
a-umif;ukd tvkyo
f rm; pkpH rf;a7;aumfrwD tpD7ifcpH m
rsm;wGif xif&Sm;pGmawG\&Sd7onf? xkdpOfu wnfjrJae
aom vufry= nmonfrsm;tuf Oya'ESihf tvkyo
f rm;
ydnmOf ysuu
f u
G rf = tufOya'wk\drmS arp7Drsm;ESihf t
vkyyf idk &f iS rf sm;ukd umuG,af y;bd ouJo
h \dk &Sad vonf?
xkdOya'rsm;t7 tvkyform;rsm;ukd p7efaiGwif
-udKay;Ekid jf cif; xkad iGrsm;ajyvnfatmif tvkyo
f rm;rsm;
.7ufoWywf0ifaiGrsm;rS jzwfawmuf,El idk jf cif; aiGr

ausbJEiS hf jzpfap/ pmcsKyfxm;onfh tcsdeu


f mvrukef
qk;H bJEiS hf jzpfap/ tjcm; tvkyXf mewpfco
k \dk ajymif;a7F\r
vkyu
f idk 7f jcif;rsm; yg0if avonf? tvkyo
f rm;rsm;ukd
xdxad 7mufa7muf umuG,f ay;Ekid o
f nfh tvkyo
f rm;
orCrsm;/ tjcm;apwemh 0efxrf;tzJG\rsm; r&SdcJhacs?
1930 jynfEh pS w
f iG f yifv,fu;l oabm-uD;rsm;Y jref
rmulvED iS fh ukvm; ulvrD sm; ukew
f ifuek cf svyk -f u7mrS
pI ukvm; jrefrmt"du&k+;f -uD; jzpfymG ;cJo
h nf? xkd
tcsed rf pS I jrefrmEkid if w
H iG f ukvm;ulvrD sm; wjznf;jznf;
enf;yg;vmcJhonf? 'kwd,uBmppf jyD;qkH;jyD;aemuf
jrefrmEkid if o
H \dk Ekid if jH cm;rS u`r;f usiaf omtvkyo
f rm;rsm;
uko
d m 0ifa7mufciG jhf yKawmhonf?
jrefrmEkid if H vGwv
f yfa7; 7&Sjd yD;aemuf ulvq
D adk om
a0g[m7ukdrokH;bJ tvkyform; qkdaompum;ukd
ok;H E=e;f ac:a0:cJo
h nf? Ekid if aH wmftpk;d 7u tvkyo
f rm;
tusK;d jzpfxeG ;f aprnfh Oya'rsm;ukv
d nf; wpfcjk yD;wpf
ck jy}mef;cJo
h nf? tvkyo
f rm;rsm;onf wkid ;f jynfEidk if H
pnfyifz\GjH zdK;a7;twGuf rdrw
d \dk vkyt
f m;jzifh yg0ifxrf;
aqmif-uojzifh vl\orkid ;f jyK ykCKd vfrsm;[k ac:qkx
d u
dk f
olrsm; jzpfayonf?

vlw\dk .a-umufrufz,
G 7f efo-l uD;rsm;

uyf-uD;ok;H yg;wGif wpfyg;tygt0if jzpfaom a7m*M7uyfonf vGepf mG qk;d 7Gm;aypG? axmifaomif;rursm;pGmaom


vltaygif;wk\dtm;7ef7mS ESyd pf ufonfh ul;pufwwfaom a7m*grsm;jyef\ymG ;yk/H ,if;wk\dudk rnfo\dk ESrd ef if; umuG,Ef ikd yf Hk
ta-umif; rsm;ukd atmufwiG af wG\7rnf?
ul;pufwwfaoma7m*grsm;? ?a7S;tcgu a7m
*guyfwpfck qku
d v
f mv~if raumif;qk;d 7Gm; 0ifvmojzifh
a7m*gjzpfonf[k qk.
d ? yuwdval umif;tjzpfrS a7m*g
&kww
f 7uf jzpfvmojzifh raumif;wpfcck ak -umifjh zpf7
rnf[k xifc-hJujcif; jzpf[efwo
l nf? xkrd aumif;wpfcck k
ukd rjrifEidk o
f a7G\ raumif;qk;d 7Gm;[kyif ac:-uayrnf?
,cktcgwGirf l xkrd aumif;wpfcck u
k dk jrif-u7ayjyD? xkrd
aumif;qk;d 7Gm;ac: wpfcck o
k nf yk;d a-umif[
h k od-u7ay
jyD? xkyd ;dk onftvGeaf o;i,fojzifh tqaygif; 1000
cs\JEidk o
f nfh rSeaf jymif;jzif-h unfrh o
S m jrifEidk af yonf?
ykd;trsKd;rsKd;7Sd7m ykd;wkdif;onf vludk'kQray;acs? vl
. tusKd;ukad qmifonfh yk;d rsm;yif7o
dS nf? tcsKd\y;dk rsm;
onf ajr-oZmukd aumif;atmif vkyaf y;-u.? tcsKd\
um; vlEiS hf wd7>mefrsm;.uk,
d af y:wGio
f m aeEkid -f u
onf? xkdykd;rsKd;ukd 'yg7qkduf ykd;[k ac:onf? xkdp
um;. t"d_g,frmS 'olwpfyg; tm;uk;d ol jzpfonf?

yg7qkdufykd;rsm;onf olwkd\rSDckdaeolrsm;tm; tenf;


ESit
hf rsm; 'kQay;wwf-uonf? tcsK\d yg7qku
d f yk;d rsK;d
onf vlwpfO;D tm; &kww
f 7wf a7m*g wpfck jzpfay:vm
atmif'Q
k ay;onf? xkyd ;dk rsKd;ukd a7m*gyk;d [kac:onf?
xkyd ;dk rsKd;onf tvGet
f yGm;jref.?
a7m*gpJu
G yfrnfo
h .
l uk,
d t
f wGi;f ok\d ta7jym;ESihf 'Gg7
rsm;rS 0ifwwf-uonf? xko
d \dk0if7mwGif oif7h mvrf;rS
0if7rSom vludk 'kQay;Ekid o
f nf? tjcm;vrf;rsm;rS0if
aomf vlu'dk Q
k ray;Ekid af cs?
ul;pufwwfaom a7m*grsm;[lI trsm;tjym;7S7d m
xif7mS ;onfah 7m*grsm;rSm umv0rf;/ yvdy/f wDA/D umv
om;/ uk}Elem/ ausmuf-uD;ESifh iSufzsm;a7m*grsm;jzpf
onf? xkda7m*grsm;onf rkdU&kdpukyf rSefajymif;jzifh
-unhrf jS rif7aom ouf7idS ,frsm;a-umifjh zpfonf? xko
d uf
7Sid ,fw\dkwiG f y&kw
d Zdk eG ;f aumif/ zef;*yf (rdr= sK;d )/ waq;/
Aufw;D 7D;,m;ESihf Akid ;f 7yfrsm;yg0if-uonf?

210

www.foreverspace.com.m

ul;pufwwfaoma7m*grsm;
y&kw
d Zdk eG ;f aumifrsm;u iSuzf sm;a7m*gukjd zpfaponf?
zef;*yf (rd=rsKd;)u ayG;ukdjzpfap.? waq;u ruf
c&kudk jzpfaponf? Aufw;D 7D;,m;u 0rf;uku
d f tqkwf
a7mifem/ wDA/D yvdy/f umv0rf;ESiq
hf pfzvpfa7m*gwk\u
d dk
jzpfaponf? Akdif;7yf rsm;u ausmuf-uD;ESifh
0ufoufa7m*grsm;ukd jzpfaponf?
a7m*gys\HE\HSwwfyHk
tqkwaf 7mifemESihf wDAaD 7m*gwk\duo
hJ \dk ul;pufwwf
aom a7m*grsm; ul;puf7mwGiaf 7m*g7So
d l acsmif;qk;d vku
d f
aomtcg wHawG;r=eu
f av;rsm;ESit
hf wl a7m*gyk;d rsm;
onf vlaumif;rsm; touf&SL7mwGif ygoGm;onf?
0rf;uku
d Ef iS hf umv0rf;a7m*grsm;uJo
h \dk ul;pufwwfaom
a7m*grsm;onf xkad 7m*gpJu
G yforl sm;pGe\fonfh rpifrw
S pf
qifyh gvmaom a7m*gyk;d rsm;a-umifh roef\aomtpm
rsm;ukpd m;rd-u7mrS jyef\ymG ;onf? qpfzvpfuo
hJ \dk ul;
pufwwfaom umvom;a7m*grsm; ul;puf7mwGif
xkad 7m*gpJo
G .
l ta7jym;ESix
hf 7d mrS ul;pufonf? iSuf
zsm;a7m*gESihf bifxu
G yf vdyaf 7m*gwk\duo
hJ \dk ul;pufwwf
aom a7m*grsm;onf aoG;ukpd yk o
f nfh tif;qufy;dk rsm;
rSwpfqifh ul;puf-uonf? xkdykd;aumifrsm;onf
iSuzf sm;a7m*g ok\dr[kwf yvdyaf 7m*gjzpfaeolrsm;xHrS
a7m*gul;pufapEkdifonfh yPnf;rsm;ukd ,loGm;um
vlaumif;rsm;ukd uku
d jf cif;jzifh a7m*gul;pufaponf?
avrSu;l pufjcif;
vlwpfOD; acsqwf7mwGif ajrmufjrm;pGmaom
wHawG; okd\r[kwf ESm7nfr=efrsm;onf vGifhxGufoGm;
-uonf? tr=e-f uD;-uD; wcsK\donfajr-uD;ok\da7mufomG ;
-u7mrS ajcmufoGm;aomtcg xdktxJwGifyg0ifonfh
yk;d rsm;onf avxJo\dk zkt
H jzpf vGiyhf goGm;-uonf? ao;
i,fonfhtr=efrsm;onf avxJY aq;vdyfrD;ckd;rsm;
vGio
hf uJo
h \dk vGiahf eEkid -f uayonf?
ajr-uD;ay:ok\d usomG ;aom tr=erf sm;rS a7m*gyk;d rsm;
onf teD;tem;7Sdvlrsm;okd\ ul;pufoGm;Ekdifayonf?
avxJ vGifhvsuf7Sdaomtr=efrsm;onf tjcm;vlrsm;
touf&SL7mwGif ygoGm;Ekdifayonf? vlrsm;onf rD;
7xm;blwm&k/H &ky7f iS &f /Hk armfawmfbwfpu
f m;ponfw\dk
wGif xkad 7m*gyk;d r=erf sKd; trsm;tjym;7Sw
d wfonf?
a7m*g7So
d w
l pfO;D acsqwf7mrSygoGm;aom a7m*gyk;d u
av;rsm;onf avxJY zkHr=ef\rsm;ESifhtwl tawmfa0;
a0;yif ygoGm;Ekdifonf?a7m*gykd;rsm;onf a7m*gul;

pufEidk af vmufatmif rsm;jym;onftxdval umif;wpfO;D


. uk,
d t
f wGi;f ok\ad 7mufomG ;v~if oufqidk 7f ma7m*gonf
ul;pufomG ;Ekid af yonf?
tdy7f mcif;ukcd g7mYvnf;aumif; -urf;jyifudk wHjruf
pnf;vS7J mYvnf;aumif;/ tdwt
f wGi;f rS vufuidk yf 0k gukd
xkw7f mYvnf;aumif;;/ Aufw;D 7D;,m; tajrmuftjrm;
vGix
hf u
G o
f mG ;Ekid af yonf? xkyd ;dk rsm;ygaom zkrH e= \frsm;onf
avESihf c7D;a0;ok\dygoGm;Ekid o
f nf? xkad emufrS vlw\dk.
uk,
d cf mtwGi;f ok\d a7mufum a7m*gukd ul;pufEidk af y
onf? tcsK\da7m*gyk;d rsm;onfzrHk e= \frsm;twGi;f Y wm7Snf
touf7iS af eEkid -f u.? tcsK\dum;vl. uk,
d cf mrSxu
G f
onfEiS w
hf pfjydKifeufavmufwiG f ysufp;D wwf-uonf?
tvif;a7mif/ txl;ojzifh ae.tvif;a7mifonf
toufjyif;onhf a7m*gyk;d rsm;ukyd if owfypfEidk pf rG ;f onf?
xkad -umifh tdrt
f y7Sd zkrH sm;ukd &Srl jd cif;onf tdrt
f wGi;f 7Sd
zkrH sm;ukd &Srl jd cif;xuf ab;uif;ayonf?
tpmrSu;l pufjcif;
tltwGi;f Y wk;d yGm;aeaom ouf7idS ,f rsm;onf rpif
ESihf a7mI xGuv
f mEkid .
f ? xkrd w
S pfqifh tjcm;vlrsm;ok\d
oG,0f u
dk af omenf;rsm;jzifh ul;pufomG ;Ekid af yonf? t
jzpfEidk f qk;H enf;rSm npfnrf;onfh vufacsmif;rsm;rSwpf
qifh ul;oGm;Ekid jf cif;jzpfonf? rpifpeG \ftjyD;wGif tok;H
jyKaompULtwGi;f ok\d Aufw;D 7D;,m;rsm;0ifEidk o
f nfudk
owdrrlwwf-uay? xkad -umifh rpifpeG \ftjyD;wGif pUL
ok;H olrsm;. vufacsmif;rsm;wGif Aufw;D 7D;,m;rsm;ESihf
npfnrf;aeEkid af yonf? vufrsm;ukd csucf si;f pif-u,f
pGm raq;a-umv~if vufEiS x
hf o
d r~yPnf;rsm;onf a7m
*gyk;d rsm;ESihf npfnrf;aeEkid af yonf? xked nf;jzifh tlt
wGi;f rSygvmaom Aufw;D 7D;,m;rsm;onf vl.t0wf
rsm;/ tdwt
f wGi;f 7Syd Pnf;rsm;ESihf tjcm;pm;zG,af omuf
zG,rf sm;xnfo
h nfh yPnf;rsm;ay:ok\d a7mufomG ;Ekid af y
onf? xkd AufwD;7D;,m;rsm;onf xkdyPnf;rsm;ukdif
wG,o
f nfv
h rl sm;ok\d ul;puf oGm;Ekid af yonf? a7m*gjyef\
yGm;Ekid af vmufatmif a7m*gyk;d rsm; a7mufomG ;v~if xdk
v
d w
l iG f a7m*gpJu
G yfayawmhonf?
tlrESiphf yfvsO;f aom ul;pufwwfonfah 7m*gys\HE\HjS cif;
ukd ,ifrsm;u aqmif7Gufay;Ekdifonf? txl;ojzifh
rpifukd a7ESifho,fonfhpepfr7Sdaom ae7mrsm;ESifh
aEG;aomwkid ;f jynfrsm;wGif tjzpfrsm;onf? a7m*gjzpfol
0rf;rSqif;aomrpifonf ajr-uD;ay:wGijf zpfap/ tzk;H r
7Sad om ae7mrsm;wGijf zpfap/ 7Sad eaomtcg ,ifaumif

211

www.foreverspace.com.m

ul;pufwwfaoma7m*grsm;

(1) rkdufu&kdpukyfrSefajymif;jzihf-unhfrSomjrifEkdifonf (2) ul;pufwwfaoma7m*gykd;rsm;onf (3) touf&SLaomav (4) pm; aomtpm


(5) aomufaoma7 (6) tom;aygufjyJaomae7mrsm;rS vl.ukd,fcmxJokd\0ifa7mufEkdifonf?

onf xkdrpifay:wGif vmem;-uonf? ul;pufwwf


aoma7m*gykd;rsm;ukd ,ifaumifonf ajcaxmufwGif
,lomG ;um teD; tem;7Sd tpmay:wGief m;I csxm;cJh
onf? xkt
d pmukd pm;rd olw\dk wiG f a7m*gpJu
G yfonf?
ta7jym;csi;f xd7mrSu;l pufjcif;
umvom;a7m*guJo
h \dk ul;pufwwfonfh a7m*gonf
ta7jym;csi;f xd7mrS ul;pufEidk .
f ? xkjd yif a7m*gyk;d rsm;
jzifn
h pfnrf;aeaom rsuEf mS okwyf 0k g/ zdeyf/ uwfaus;/
"m;/ t0wfpaomyPnf;rsm;rSwpfqifh ta7jym;ESihf xdjy;D
a7m*g ul;pufEidk af yao;onf? tema7m*guif;aom
ta7jym;jzpfv~if a7m*gyk;d rsm;0ifjcif;uku
d muG,Ef idk f aomf
vnf;/ jcpf7m/ 7S7m ok\dr[kwf ta7jym;wGif temwpfck
ck7v
dS ~if a7m*gyk;d rsm;onf xkad e7mrsK;d ok\d a7mufomG ;um
a7m*gukd jyef\ymG ;apEkid o
f nf? ajcaxmufY jzpfaomayG;
onf a7m*gyk;d rsm;ESihf npfnrf;vsu7f adS om -urf;jyifrS
ul;pufEidk af vonf?
yk;d aumifrsm;rSu;l pufjcif;
jcif/ oef;/ -urf;yk;d ESihf tavS;uJo
h \dak om yk;d aumifrsm;

onfa7m*gykd;rsm;ukd vl.wpf&SL;(tom;r~if) rsm;


twGif;okd\ ukdufIxdk;oGif;Ekdif-uonf? xkdenf;jzifh
vlaumif; rsm;xHo\dk a7m*gyk;d rsm;a7mufapum a7m*g
rsm;ukdjyef\yGm;aponf? ykd;aumifrsm;wGifygvmaom
a7m*grsm;onf xkyd ;dk aumifrsm; ruku
d rf ad tmif *&kpu
dk f
olrsm;okd\ rjyef\yGm;Ekdifay? usef;rmoefpGrf;aeolonf
a7m*g7So
d El iS hf xdrad omfvnf; a7m*gul;pufjcif;r7Sad cs?
xko
d \dkrul;pufEidk jf cif;onf twGi;f buf7w
dS pf&LS ;rsm;wGif
om a7m*grsm; 7SEd idk jf cif;a-umifjh zpfonf?
0ufoufEiS hf -uufnm| uJo
h \dak om ul;pufwwfonfh
a7m*grsm;onf ,cktxdo7d or~ vlwiG o
f mjzpfwwf
onf? a7m*gyk;d rsm;ul;puf7mwGif vlwpfO;D rSwpfO;D ok\d
ul;pufonf? tcsK\da7m*grsm;rSmrl vlEiS hf wd7>mefrsm;wGif
jzpfwwfojzifh jyef\ymG ;jcif;onf wpfjyefpjD zpfEidk o
f nf?
a7m*g tenf;i,fr~wGifom vlonfta7;-uD;onfh
tdr7f iS t
f jzpf wnf7adS yonf? trsm;wGirf l wpfqifch rH ~om
jzpfonf? wsLAmu,fAufqDvyfa7m*gydk;a-umifh
jzpfonfh wDAaD 7m*gonf vlYomjzpfwwfaom a7m*g
jzpfonf? 0uf/ -uufwal 7G;rsm;ESihf arsmufrsm;ok\d vlrS
rawmfwq ul;pufomG ;Ekid af yonf? olw\dw
k iG f xkad 7m*g

212

www.foreverspace.com.m

ul;pufwwfaoma7m*grsm;

ul;yg; a*s/tuf(z)

onf rwnfjrJacs? acG;&l;a7m*g/ a'gifo


h ef;emwk\donf
wd7>mefrsm;wGif jzpfwwfaom a7m*gjzpfonf? xkad 7m
*grsm;onf wd7>mefw\dEk iS w
hf u
dk &f u
dk f ok\dr[kwf oG,0f u
dk f
onfh enf;rsm;jzifh xdcu
dk jf cif;jzifh vlrsm;ok\d ul;pufEidk af y
onf? wd7>mefrS 7aom Ek\drsm;/ tarG;rsm;/ om;a7
rsm;rS wpfqifh ul;pufjcif;onf tjzpfrsm;onf? wku
d f
zGKd uzf sm;uJo
h \dk ul;pufwwfaom a7m*gonf vlwiG u
f s
a7mufjy;D v~if vlwpfO;D rS wpfO;D ok\d oef;rsm;jzifh jyef\ymG ;
onf? bifxu
G yf vdyaf 7m*gonf yxrwGif -uu
G u
f o
hJ \dk
uku
d jf zwfoW0grsm;Y usa7mufjy;D tavS;rsm;rSwpfqifh
vlrsm;ok\d jyef\ymG ;oGm;onf?
ul;pufwwfaoma7m*gumuG,Ef idk yf Hk
ul;pufwwfaom a7m*grsm;uku
d muG,7f mwGit
f xd
a7mufq;Hk enf;rSm a7m*gjyef\ymG ;apaom ta-umif;7if;
wk\dudk ESrd ef if;ay;jcif;jzpfonf? xku
d o
hJ \dkvyk 7f mwGif a7m
*gwpfrsK;d ESihf wpfrsK;d wGif wlrnfr[kwaf y? ul;pufwwf
onfh a7m*gpJu
G yf olrsm;ukd trsm;tm;jzifch jGJ cm;I xm;
wwf-uaomfvnf; xked nf;ukd vl-udKuf rrsm;vSacs?
avrSwpfqifh ul;pufjcif;ukd vlrsm;tm;acsqwf7m
ESiahf csmif;qk;d 7mwGif vufuidk yf 0gukd tok;H jyKI umuG,f
apEkid o
f nf? vlrsm;rsm;tm; -unf&h 7= mwGirf suEf mS zk;H rsm;
wyfI -unfh&=jcif;onf a7m*gjyef\yGm;jcif;ukd tawmf
twef umuG,Ef idk .
f ? ,cktcg avxJwiG f yk;d ESrd f
aq;zsef;I a7m*gykd;rsm;ukd owfypf7ef prf;oyf
ae-uonf? avaumif;avoef\ 0ifxu
G af pjcif;onf
a7m*gykd;enf;yg;oGm;atmif jyKvkyf7mY tawmfyifxd
a7mufayonf? avrSwpfqifh a7m*gul;pufjcif;ukd wm;
qD;7efrmS ,ckacwfuse;f rma7;wGif tcufcq
J ;Hk jyem
wpf7yf jzpfaeayonf?
tpmrSwpfqifah 7m*g ul;pufjcif;ukt
d jcm;enf;wk\djzifh
ul;pufjcif;xuf ykI
d xda7mufpmG wm;qD; Ekid af yonf?
oef\pifonfh a7ukd ay;Ekid jf cif;ESihf rdmjyGeo
f ,
G jf cif;pepf
rsm;onf umv0rf;a7m*gukd umuG,Ef idk af yonf? jrif;
EGm;qJGaom ,mOfrsm;ukd armfawmf,mOfrsm;jzifh tpm;
xk;d Ekid jf cif;onfvnf; ,ifaumifrsm;ukd avsmyh g;apo
jzifh tlrESiphf yfvsO;f onfah 7m*grsm;ukd umuG,7f ma7muf
ayonf? Ekd\ukd usKdcsufjyD;rS aomufjcif;onfvnf;
ul;pufwwfaom a7m*g rjzpfymG ;atmif wm;qD;Ekid af y
onf? vlw\dkaexkid rf = oef\jyef\ap7efrmS vnf; ta7;-uD;
ayonf? pm;aomufuek f a7mif;olrsm;onf pif-u,f
oef\jyef\ru
= dk txl;*&kpu
dk 7f ayrnf?

wku
d &f u
dk jf zpfap/ oG,0f u
dk jf zpfaomenf;jzifjh zpfap t
a7jym;csi;f xdI ul;pufwwfaoma7m*grsm;ukd umuG,f
7mwGif ta7jym;rsm;ukd zk;H uG,af y;jcif;/ txdtcku
d ef nf;
yg;atmif pDraH y;jcif;wk\djzifh umuG,Ef idk af yonf?
yk;d aumifrsm;jzifh a7m*gul;pufjcif;ukd umuG,7f m
wGif yk;d aumifrsm;ukzd suq
f ;D ypfjcif; ok\dr[kwf rwk;d yGm;Ekid f
atmifarG;zGm;7mY zsufqD;ypfjcif;/ a7m*gpJGuyfaeol
rsm;ukd yk;d aumifrsm; ruku
d Ef idk af tmif pDrx
H m;jcif;wk\djzifh
umuG,fEkdifayonf? ( AufwD;7D;,m;/ a7m*gADZrsdK;/
7=? usef;rma7;vnf;7=? )?
ul;yg; a*s/tuf(z)(c7pf 1^891851) ? tar7d
uefZmwftdrf ZmwfuGufjzifh 7uftif'D;,ef;vlrsKd;
(wkdif;7if;om;vleD) wkd\ukd vlodrsm;apaom 0Kukd
pwifa7;om;olum; *sdr;f ziferD ;dk ul;yg;yif jzpf.? t
ar7duef jynfaxmifpYk omru Oa7mywku
d w
f idk af tmif
ausm-f um;aom yxrqk;H tar7duef0Ka7;q7m-uD;
jzpfayonf? ol.a7;om;r= a-umifyh if 7uftif';D ,ef;
vlrsK;d rsm;ta-umif;ukd uBmu od7avonf? ul;yg;
onftar7duefjynfaxmifpk/ e,l;*smpDjynfe,f/ Am
vifwefjrKd \Y 1^89 ckEpS w
f iG f zGm;jrifonf? wpfEpS o
f m;
t&G,fwGif rdbrsm;onf atmhqD;*kd;tkdif urf;ajcokd\
ajymif;a7F\um &Gmopf wnfI olw\dk .rsKd;&k;d trnfjzifh
ul;yg;pawmif; (0g) ul;yg;jrdK\[k rSnahf c:-uavonf?
Tok\d aj&kid ;f awmykid ;f a'oukd ckwx
f iG f aexkid -f ujcif;
onfyif *srd ;f ul;yg;uav;tm; 7uftif';D ,ef;rsm;ESihf
tawG\ t-uKrH sm;ap7ef zefw;D ay;ouJo
h \dk jzpfavonf?
xkad -umifh ol. 0Krsm;wGif txl;ojzifh 7uftif';D
,ef;rsm;ta-umif; Ekid ef if;pGma7;om;Ekid I
f ol.0Krsm;
onf uBmausmfcJhjcif;jzpf.? ol.0Krsm;ukd
bmomtrsKd;rsKd;ok\d jyefqjdk yD;jzpfavonf?
1803 ckEpS w
f iG f ul;yg;onf a,;aumvdyaf usmif;Y
ynmoif-um;.? ok\d7mwGif ausmif;Y 3 ESprf ~aejyD;
aemuf ynmrxl;csGeo
f jzifh ausmif;rSxw
k yf ,fjcif;cH7
onf? 1806 ckEpS w
f iG f ukeo
f abmY 0ifa7mufvyk u
f idk f
I 1808 ckEpS w
f iG f tar7duef jynfaxmifpk a7wyf
rawmfY 'kw,
d Akv
d t
f jzpf tr=xrf;onf? xko
d \dak 7wyfY
tr=xrf;7mrS 7&Sad om a7a-umif;A[kow
k rsm;onf ol\
tm;'ykdif;avmhESifh '7uf&kdAm0Krsm;Y taxmuf
tyH7h apcJo
h nf? 1811 ckEpS w
f iG f tdraf xmif jyKjyD;aemuf
a7wyfrES w
k x
f u
G jf yD;v~if ul;yg;pawmif;ok\djyefI v,f
,mvkyu
f idk af vonf?

213

www.foreverspace.com.m

ul;yg; a*s/tuf(z)

ul;yg; 'AsL

ul;yg;tm; pmayavmuok\d 0ifa7muf7efv\=Haqmfol


wk\dum; t*vyd pf ma7;q7mwk\d.0Krsm;yifjzpf.? wpf
ae\wiG f 0Kwpfy'k u
f zdk wfae7mrS pdwu
f ;l aygufI 'D0K
rsm;avmufawmh igvJa7;Ekid w
f maygh [k ol\ZeD;onf
tm; -uGm;vku
d jf yD;v~if ab;qD;7efum 0Kwpfy'k u
f dk
rjzpfjzpfatmif a7;vku
d af vonf? xk0d Kum; olu,
dk f
wkid rf odbJ pdwrf eS ;f ESihf a7;aom t*vyd v
f u
l x
Hk H avmu
ta-umif;jzpf7m pmta7;tom; aumif;oavmuf
0KrSmraumif;ojzifhaemifa7;aom 0Krsm;wGif ol
uk,
d w
f idk f od&u
dS `r;f usio
f nfh tar7duefEidk if H ta-umif;
ukd aemufcx
H m;I a7;avonf?
1821 ckEpS w
f iG af 7;om;aom tar7duef vGwv
f yfa7;
ppfyu
GJ dk tajccHonfh olv~Kd 0K xGuv
f maomtcg
vl-udKufrsm;I emrnfausmf-um;vmonf? xkdaemuf
vufompawmhuif; ykjH yifrsm; [laomtrnfEiS hf ykw
H dk
ywfprsm; a7;avonf? vufompawmhuif; qkd
onfrmS xkyd jHk yifrsm;. Zmwfvu
dk u
f dk ajymifIac:aom
trnfjzpf. xkdykHjyifukd ul;yg;.taumif;qkH;vuf
7m[k pmayavmurSyCk Kd vfrsm;u tuJjzwf-uonf?
ul;yg;.0Krsm;um; oltvGef u`rf;usifaom
awmawmifa'oESiyhf ifv,fc7D;wk\d ta-umif; tajccH
a7;om;onfjzpf7m aemufq;Hk rk[
d ;D uke;f / a&S\aqmif
vrf;jy/ vrf;pxGio
f l / ya77DviG jf yif a7a-umif;
Akv
d Ef pS Of ;D 0Krsm;rSm txl;yifausmf-um;cJah vonf?
ul;yg;'AsL (c7pf 1^311800) ? ? 0Dvsu
H ;l yg;
onf t*vyd f uAsmpmqkw
d pfO;D jzpfI/ 1^31 ck Ek0d ifbm
v 267ufae\wiG f [m;zk\d&i=d ,
f me,fY zGm;jrif.? zcif
rSm *`eu
f ;l yg;ac: t*vyd b
f ek ;f -uD;wpfyg;jzpfonf? yif
uk,
d f pdwaf epdwx
f m;tm;jzifh 7Suaf -umuftm;i,fwwf
aomul;yg;onf 6 ESpfom;t7G,f vlrr,fb0uyif
rdwqk;d uav; jzpfcahJ vonf?
touf 10 ESpt
f 7G,w
f iG f ul;yg;onf 0ufprifpwm
pmoifausmif;ok\d oGm;a7mufI ynmoif-um;.? ol.
7Suaf -umufwwfaom pdwaf epdwx
f m;ukd od7-dS uonfh
ausmif;aezufoli,fcsif;rsm;onf ul;yg;ukd aemuf
ajymifuspD ,fjcif;/ Ekid v
f rdk if;xufjyKjcif;wk\dudk t-uifem
uif;rJph mG jyKvyk -f uonf? ok\7d mwGif aeom;usvmaom
tcg ul;yg;onf aysm7f iF v
f mjyD;v~if Tausmif;wGiyf if
8 ESpw
f w
d d -umjrifch ahJ vonf?
ul;yg;onf toufarG;0rf;ausmif;jyK7eftvk\digS Oy
a'ynmukd avhvmqnf;yl;cJo
h jzifh aemiftcgwGif 0wfvHk

tar7duef0Ka7;q7m-uD; *sdrf; zifeDrdk; ul;yg;

awmf7wpfO;D jzpfvmonf? ok\d7mwGif xkt


d vkyrf mS t
7Suf ta-umuf-u;D I vla7S\oal 7S\wiG f pum;rajym0Hah om
ul;yg;uJo
h \dk vlpm;rsK;d ESihf tvsi;f yifroifah wmfacs? T
tvkyfukd a7G;cs,frdjcif;rSm ul;yg;.trSm;-uD;yifjzpf
avonf? txufvFwfawmfwGif pma7;awmf-uD;7m
xl;ay:aygufpOfuvnf; ul;yg;onf xk7d mxl;twGuf
pmar;yJG0if7rnfukd tvkdvkdae7if; xdwfvef\a-umuf
7G\H aecJo
h jzifh tqkyd g7mxl;ukd r77Scd ahJ cs?
ul;yg;onf 0rf;enf; ylyefwwfI wnfjird jf cif;r7S/d
wkefv=yfacsmufcsm;vsuf onf;ajcysufrwwf jzpfae
pOfwiG /f ol.a-uuGzJ ,
G f tcspZf mwfvrf;wpfcu
k ol.
tajctaeukd ykrd I
dk qk;d 7Gm;ap7ef zefw;D cJo
h nf? olonf
ESr0rf;uJaG wmfow
l pfO;D ESihf vli,fw\b
dk m0 arWmouf0if
cspcf ifc.
hJ ? ok\7d mwGif rde;f rysK.
d zcifu oabmrwlojzifh
vufrxyfEidk -f uacs? ul;yg;onf cspo
f El iS hf auGuiG ;f 7o
jzifh pdwt
f npf-uD;npfjyD;v~if rdru
d ,
dk u
f dk tqk;H pD7if7ef
-uHpnftm;xkwfcJhzl;.? xkda-umifhol\ukd pdWZaq;&kH
wpfcw
k iG f ESpaf ygif;rsm;pGmtyfEx
HS m;cJh -u7avonf?
pdWZa7m*grS oufomI aq;&krH q
S if;7aomtcg
pdwaf t;vufat; aexkid v
f o
dk jzifh awm7Gma'ook\ad jymif;
a7F\aexkdifavonf? xkda'owGiful;yg;onf ol\tm;

214

www.foreverspace.com.m

ul;yg; 'AsL

ul;ADa, *sD

cifrif7Sm-uaom rdwfa[mif;aqGa[mif;rsm;. -uif


em,k,jcif;ukcd 7H .? txl;ojzifh ol\rw
d af qGwpfO;D .
ZeD;jzpfaom rPuftef;0if; ac: trsKd;orD;-uD;onf
ul;yg;tm; om;t7if;ESirhf jcm; jyKpak pmifah 7SmufcahJ yonf?
ul;yg;onf rPuftef;0if;ajymqkad om pum;rsm;ukd
om;i,fonf rdcif.pum;ukd em;axmifbo
d uJo
h \dk ajr
0,frus vku
d ef mcJ.
h ? rPuftef;0if;. wku
d w
f eG ;f csuf
rsm;a-umifyh ifv~if ul;yg;onf uAsm vumrsm;ukd
a7;jzpfcahJ vonf? ul;yg;a7;or~aom uAsmvumwk\rd mS
trsm;tm;jzifh rdwaf qG oli,fcsi;f rsm;. wku
d w
f eG ;f
awmif;yefcsuaf -umifah 7;aom uAsm vumwk\domjzpf
onf? *`ef*DvyifESifh aqmif7GufzG,f7m uAsm
wk\drmS vnf; av'Datmpwiftrnf7dS ul;yg;.trsK;d orD;
rdwaf qGwpfO;D u wku
d w
f eG ;f ojzifx
h u
G af y:vmayonf?
ul;yg;onf opfyif/ awmawmif/ a7ajr tp7Sad om
-oumoavmu obm0 tvSwiG f pdw-f unfE;l 7um;
awm7Gma'oYaepOf tm;vyfonfh tcsed w
f \Ydk v,fuiG ;f
jyifrsm;ukd jzwfIvrf;av~mufjcif;/ O,smOfyef;rmvf
pku
d yf sKd;jcif;/ ,keu
f av;rsm;ukd tvSarG;jrLjcif;wk\d jzifh
tcsed u
f ek v
f eG cf ahJ vonf?

t*vdyfuAsmq7m-uD; 0DvsHul;yg;

Tokd\tm;jzifh ul;yg;onf uAsmvumrsm;pyfqkd


vku
d /f ,keif ,fuav;rsm;uk,
d ,
k vku
d Ef iS hf pdwaf ysmyf u
dk f
ovkd aexkid Ef idk cf ahJ omfvnf; ul;yg;.twGi;f oMmefY

um; EkysKpd Ofu awG\-uKcH 7hJ onft


h aqG;Zmwfuav;onf
tjrJrjywf ude;f atmif;vsuf7cdS .
hJ ?
Ttyl"mwfcu
H av;ukt
d a-umif;jyKI wpfae\ae\wiG f
pdWZa7m*gjyefvnf ay:aygufvmrnfudk ul;yg;onft
xl;pk;d 7drrf .
d ? Oyg'gefa-umifh Oyg'fa7mufqkad om p
um;twkid ;f 1^8^ ckEpS w
f iG f ,cifupdWZa7m*g jyef
vnf ay:aygufvmavonf? 1^94 ckEpS w
f iG f Ekid if H
awmftpk;d 7onf ul;yg;tm; tjidr;f 7dQmrsm;axmufyhH
cJ.
h ? 1^96 ckEpS w
f iG f ul;yg;onf ta7S\',
D m7rfe,fo\dk
oGm;a7mufaexkid cf ahJ vonf? xkEd pS w
f iG yf if ul;yg;.t
7if;ES;D qk;H rdwaf qGjzpforl Puftef;0if; uG,v
f eG o
f jzifh
ul;yg;onf pdwEf v
S ;Hk txl;xdcu
dk jf y;D v~if 1800 jynfEh pS f
{jyDv 257ufae\wiG f uG,v
f eG t
f edPa7mufavonf?
ul;ADa, *sD (c7pf 1^691832) ? ?19 7mpkEpS t
f p
avmufwGif vlodtrsm;qkH;jzpfcJhaom temwrDynm
&Sif a&Sm&h u
S ;l ADa,onf 1^69 ck-o*kwv
f 23 7ufae\
wGif jyifopfEkdifiH rGefaA;vsm;jrdK\Y zGm;jrifavonf?
i,fpOfuyif obm0orkid ;f ynm7yfY pdw0f ifpm;cJ.
h ?
ul;ADa,onf pwwf*wfwUokv
d w
f iG f 4 ESprf ~ynm
oif-um;onf? xkdokd\ynmoif-um;aepOfu pm-unfh
wku
d &f dS od_yH nm7yfqidk 7f m pmtkyt
f m;vk;H vkv
d dk zwf&c= I
hJ
wd7>mefcpGJ w
d ef nf;ukv
d nf; wwfajrmufco
hJ nf[k qkad v
onf? xkdaemuf19ESpfom;t&G,fwGif aemfref'Durf;
ajcteD;&Sd uef;jrdK\Y vlux
Hk w
H pfO;D .om;ukd pmayyk\dcs7
aom enf;jyq7mtvkyu
f dk 7&Scd ahJ vonf? uef;jrdK\Yae
xkid cf phJ Ofu yifv,furf;ajcok\dr-umc+oGm;a7mufciG hf
7onft
h avsmuf ig;/ ykpeG /f ueef; tp&Sad om a7oW0g
wk\d udk cJpG w
d af vhvmEkid cf ahJ vonf? xkjd yif ausmufjzpf
&kyf-uGif;tajrmuftjrm;ukdvnf; awG\&SdavhvmcJh7.?
xkad emuf oluo
hJ \ydk if obm0orkid ;f ynm7yfwiG f pdw0f if
pm;ol tufaA;wufqaD ,;qko
d El iS hf awG\&cdS 7hJ m/ wufqD
a,;u ol\tm; yg7pfjrdK\o\dkomG ;a7mufI tvkyf tukid f
aumif;rsm; &SmazG7ef wku
d w
f eG ;f cJah vonf?
yg7pfjrKd \wiG f ul;ADa,onf wjznf;jznf; emrnfausmf
-um;vmcJ.
h ? 1^95 ckEpS w
f iG f yg7pfjrKd \&dS Zm'if;'gyvef\
ac: &kQaA'ESiyhf g+aA'qkid 7f m O,smOf-uD;wGif ,SOf
jy temwrDynm7yfqidk 7f m vufaxmuf ygarmQtjzpf
aqmif&GufcJh7jyD;aemuf/ 1802 ckESpfwGif ygarmQt
jzpf aqmif&u
G cf ahJ vonf?
1^95 ckEpS w
f iG f jyifopfEidk if aH wmf ynmjri| w
hf ifa7;t
zJ\Go\dk a&G;aumufwifajr|mufjcif;cH7.? 1802 ckEpS w
f iG f

215

www.foreverspace.com.m

ul;oef;yif

ul;oef;a7mif;0,fa7;0ef-uD;Xme

eykv
d ,
D efu ol\tm;ynm0eftjzpfcef\xm;cJ.
h ? 1803ck pmtkyfa-umifh/ a&S;acwf ausm&kd;oW0grsm;qkdif7m
ESpw
f iG f od_yH nmwHceG t
f oif; tjrJwrf;twGi;f a7;r; &ky-f uGi;f ausmufynm ay:xGe;f cJ7h onf[q
k .
dk ?
tjzpf a&G;cs,jf cif;cH7avonf?
xkjd yif Ekid if aH wmf ynma7; jyefvnfjyKjyifrt
= wGuf ul;oef;yif ? ?ul;oef;yifonf txufEiS hf atmuf
1808ckEpS w
f iG f aqmif&u
G cf 7hJ jy;D aemuf/ eykv
d ,
D eftxGwf jrefrmjynf rk;d yg;aoma'orsm;wGif aygufaom awm
txdyrf S av~mrusru
D av;wGif Ekid if aH wmf aumifp0D ifvl opfyif-uD; wpfrsK;d jzpfonf? tjrifah y 80rS 90 txd/
-uD;tjzpf aqmif&u
G cf 7hJ ao;onf?
yifpnfv;Hk ywf ^ ayrS 8 aytxd7I
dS trsm; tm;jzifh
xkad emufwiG f yg7pfwUokv
d t
f "dywdtjzpf a&G;cs,f ajzmifrh wf7n
S v
f sm;onf?
jcif;cH7jyefonf? 18 qufajrmuf vl0b
D 7k ifvufxuf
opfom;.ta7mifrmS rJjG ymI tom;yGum -urf;o
wGif *k+fxl;bJG\xl;rsm;jzifh
a,mif 7 S d o nf ? tom;ao
csD;jr|ifhjcif;cH7jyD;v~if tpkd;7
atmifjyKvky7f ef vG,u
f al omf
tzJ\G0ef-uD; tjzpfaqmif&u
G f
vnf; -um7Snf cHEkdif7nf
cJh7aomfvnf;/ 'orcsm;
r7Sad cs?
bk7ifvufxufwGif um;
ul;oef;om;onf rD;jcpf
vGwfvyfpGm a7;om;a0zef
vkyf7ef oifhavsmfaom t
cGit
hf wGuf axmufcaH jymqkd
om;rsKd;jzpfI/ uav;upm;
cJhaoma-umifh csm;bk7if.
p7m/ 0ufrSifbD;ckH/ vSnf;
tjidKtjiifudk cHc7hJ avonf?
xrf;ykd;ESifh xif;&SL;aoWm
ok\daomf vl0zD v
d pfb7k ifvuf
uJo
h \dk taygpm; aoWmrsm;
xufwiG f AJ&eG b
f \GJ ay;tyfcsD;
jyKvkyf7ef tokH;0ifonf? t
jr|ifhjcif;cHcJh7onfhjyif 1832
acgufukdrl tzsm;jzwfaq;
ckESpfwGif jynfxJa7;0ef-uD;
rsm;az:pyf 7 mY tok H ; cs
tjzpf a&G;cs,cf ef\xm;jcif;cH
onf?
cJh7avonf? xkdokd\ jynfxJ
a7;0ef-uD;tjzpf EkdifiHawmf
ul;oef;a7mif;0,fa7;
jyifopfobm0od_yH nm7Su
d ;l ADa,
tusK;d ukd xrf;aqmifvsu&f dS
0ef-uD;Xme ? ? 'kw,
d
pOf 1832ck arv 137ufae\wiG f avjzwfojzifh &kwf uBmppftjyD;wGif jrefrmEkdif iHukdppftkyfcsKyfa7;rS
w7uf uG,v
f eG af vonf?
jrdK\jytkyfcsKyfa7;okd\ ajymif;vFJay; aom 1946ckESpfY
1800 jynfEh pS rf S 1805 ckEpS t
f wGi;f xkwaf 0cJah om ul;oef;a7mif;0,fa7;ESihf axmufyahH 7; 0ef-u;D Xme[laom
ol.,SOjf ytemwrDynmqkid 7f m usr;f 5wJrG mS xkpd Ofu trnfjzifh tpk;d 7Xme wpfcu
k dk zGiv
hf pS cf ahJ vonf?
xif&mS ;ausm-f um;avonf? ,SOjf ytemwrDynm pepf
xkXd me0ef-uD;vufatmuf&dS axmufyahH 7;ESiu
hf ek pf nf
wusavhvma7;twGuf yxrOD;pGm ay:xGuv
f maom jzef\jzL;a7;Xmeu-uyfrI wkid ;f jynfwiG f rok;H v~irf jzpf
pmtkyrf sm;jzpfayonf?
aom 0wfukefpm;ukefrsm;ukd EkdifiHjcm;rSrSm,ljyD;v~if/
181^ ckEpS w
f iG f 'wd7>mef avmu ac: pmtkyu
f dk vlxkokd\ pm;okH;olrsm;or0g,rtoif;rsm;rSwqifh
a7;om;ykEH ydS x
f w
k af 0cJ.
h ? ,if;pmtkyrf mS ol.taumif; jzef\csad 7mif;csco
hJ nf? xkXd me. topfjyKjyif zJ\pG nf;xm;
qk;H aom vuf7mjzpfayonf? xkpd mtkyw
f iG f olavh aom jynfo\l 7Q
d maxmufyahH 7;ESihf ukepf nfjzef\jzL;a7;
vmpl;prf;&SmazGawG\&SdcJhaom enf;rsm;t7/ wd7>mef Xmeukd 1952ck rwfvrSpI or0g,r0ef-uD;Xme.
wkd\ukd trsKd;tpm;cJGjcm; az:jycJhavonf? ESpfaygif; vufatmufokd\ ajymif;vFJvkdufavonf? xkda-umifh
tawmf-umyif yg+aA'ynm7yftwGuf rsm;pGmt ,cktcg ul;oef;a7mif;0,fa7; 0ef-u;D Xme. vkyif ef;rSm
axmuftxm;jyKc7hJ aom pmtkyjf zpfonf[k qkad vonf? ul;oef; a7mif;0,fa7;ESio
hf m vk;H 0tusK;H 0ifavonf?
xkjd yif 1812 ckEpS w
f iG f a7;om;xkwaf 0cJah om ajc
jrefrmEkid if H ul;oef;a7mif;0,fa7;0ef-uD;Xme. 7nf
av;acsmif;oW0grsm;qkid 7f m ausmufjzpf&yk -f uGi;f rsm; &G,cf surf sm;rSm ppfab;ppf'+fa-umifh ysupf ;D csw
G ,
f iG ;f
216

www.foreverspace.com.m

ul;oef;a7mif;0,fa7;0ef-uD;Xme
aeaom Ekid if aH wmfp;D yGm;a7;ukd jyefvnf q,fwifjcif;/
jynfaxmifpk trsKd;om;rsm;tm; uBmhpD;yGm;a7;
vkyif ef;rsm;wGif yg0if Ekid af p7ef tm;ay;ulnjD cif;/
Ekid if aH wmf.pD;yGm;a7; tajcckid jf rJapjcif; ponfw\dkjzpf
onf? xkt
d "du 7nf&,
G cf surf sm;ok\d a&S;&=vsuf aqmif
&Guaf eavonf?
T0ef-uD;Xme. vufatmufwiG f ta7;-uD;aom
XmecJG-uD; 4 ck &Sdonf? ,if;wkd\rSm
(1) xkwu
f ek f oGi;f ukef vkid pf ifrsm;xkwaf y;a7;bkwt
f zJ\G
(2) Ekid if aH wmf aumufyo
J ;D ESaH 7mif;0,fa7;bkwt
f zJ\G
(3) Ekid if aH wmf"mwfoWKa7mif;0,fa7;bkwt
f zJ\G
(4)ykdv~HaomppfyPnf;rsm; 0,f,lxkcJGa7mif;csa7;
bkwt
f zJ\Gw\dkjzpf-uonf?
wkid ;f jynfwiG f aiG0ifvrf; aumif;rGeaf p7eftvk\d imS
Ekid if aH wmftpk;d 7onf jynfaxmifpt
k rsK;d om; Ekid if jH cm;
om;[lI cJjG cm;jcif;r&Sb
d /J xkwu
f ek v
f idk pf ifrsm;ukd 7uf
a7mpGm xkwaf y;cJo
h nf? xkwu
f ek Ef iS hf oGi;f ukev
f idk pf ifrsm;
ukd vkid pf ifrsm;xkwaf y;a7; bkwt
f zJ\GrS xkwaf y;onf?
xkt
d zJ\Gudk ukeo
f nf toif; 8oif;rS uk,
d pf m;vS,rf sm;
yg0ifaom oGi;f ukev
f idk pf if t-uHay;tzJ\Gu ulno
D nf?
Ekid if jH cm;rS 0,f,7l aom oGi;f ukerf sm;ukd 3 rsK;d cJjG cm;
xm;onf? ,if;wk\d rmS
(1) rok;H rjzpfaomyPnf;rsm;
(2) tenf;i,ftokH;0ifaomfvnf; toifhtwifh
Zdrcf yH Pnf;pm7if;0ifyPnf;rsm;
(3) Zdrcf yH Pnf;rsm; jzpf-uonf?
yxrESi'hf w
k ,
d trsK;d tpm;wGif yg0ifaomukeyf Pnf;rsm;
twGuf tokH;tiftm;ESifh csifhcsdefI vkdifpifrsm;ukd
xkwaf y;avh&o
dS nf? wwd,trsK;d tpm;jzpfaom Zdrcf H
yPnf;rsKd;twGufrl ykCdKvfwpfOD;csif;/uk$+Dwpfckcsif;
taejzifh pOf;pm;qk;H jzwf jyD;rS xkwaf y;avonf?
Ekid if aH wmftpk;d 7onf jynfwiG ;f ukeyf Pnf;rsm;zlvrHk =
ESihf uBmhuek pf nfjzef\jzL;a7; tiftm;ukd axmufqvsuf
ukefaps;E=ef;rsm; usqif;apjcif;iSm/ 1950 jynfhESpf
rSpI wkdif;jynftwGuf wu,ftokH;vkdaom yPnf;
rsm;ukd tk/d *s/D t,fac: vkid pf ifru
hJ ek rf sm;tjzpf wifoiG ;f
cGijhf yKvku
d o
f nf? TcGijhf yKcsut
f 7 vkid pf ifrhJ wifoiG ;f
Ekid af om ukepf nfrsm;ukd acgif;pOf 1^ ckjzifh owfrw
S f
xm;onf?,if;wk\dtxJwiG f csnx
f nf t0wftpm;rsm;
aq;0g;ESihf Ek\dq/D Ek\dre= \frsm; pufrv
= ufru
= 7d,mwefqmy

vmrsm;/ taqmufttkHyPnf;rsm;/ pmykHESdyfpufESifhpm


tkypf mwrf;&ku
d Ef ydS 7f ef pULrsm;/ v,fxeG pf ufEiS hf v,f
,mpku
d yf sKd;r= u7d,mrsm;yg0ifonf?
1949 ckEpS rf S 1951 ckEpS t
f wGi;f / jrefrmEkid if aH wmf.
ESppf Ofxw
k u
f ek Ef iS hf oGi;f ukerf sm;.wefz;dk toD;oD;rSm
atmufygtwdik ;f jzpfonf?
ESpf
1949
1950
1951

xkwu
f ek w
f efz;dk aiG
4811^12^5
^500^0000
982552000

oGi;f ukew
f efz;dk aiG
359061^45
545088000
664403912

aumufyo
J ;D ESaH 7mif;0,fa7;bkwt
f zJ\G
aumufyo
J ;D ESH a7mif;0,fa7;tzJ\G. t"du 7nf&,
G f
csufrsm;rSm
(1) Ekid if aH wmftwGi;f qefpyg;ykrd dk pku
d yf sKd;ap7efEiS hf
ykdv~Haomqefrsm;ukd tpkd;7uaps;E=ef;uef\owf
I0,f,jl cif;jzifh jynfwiG ;f qefpyg;aps;ckid jf rJap7ef/
(2)Ekid if aH wmftwGi;f tpk;d 7 -uyfrwfrj= zifh pepfusaom
qef-udwf vkyfief; -uD;yGm; zHG\jzdK;vmap7ef/
(3)jynfwGif;pm;okH;7eftwGuf vkHavmufatmif csef
vSyjf y;D rS ykv
d ~o
H r~udk uBmhaps;rsm;wGif a7mif;csap7ef
jzpfonf?
Ekid if aH wmf"mwfoWKa7mif;0,fa7;bkwt
f zJ\G
TtzJG\.7nf&G,fcsufrSm EkdifiHawmftwGif; "mwf
oWKwiG ;f vkyif ef;rsm; zH\jG zKd ;vmap7efEiS hf "mwfoWKrsm;ukd
pepfwusxw
k af qmifa7mif;csay;7efjzpfonf?
TtzJG\. avmavmq,faqmif&GufcsufrSm jynf
wGi;f xGuf "mwfoWKrsm;ukd aps;aumif;7Ekid af pjcif;ESihf
uBmt7yf7yfwGif ukefaps;E=ef;ukd pHenf;emI xkwf
aqmifa7mif;csay; jcif;jzpfonf? Tok\da7mif;csay;7
ojzifh 27mckdifE=ef; aumfr&Sif7&Sdonf? TtzJG\-uD;okd\
Ekid if aH wmftpk;d 7u aiGaygif; 15ode;f r~ vkyif ef;pwif
vkyu
f idk Ef idk 7f ef acs;iSm;cJ7h m/ ,cktcg 13ode;f cJrG ~ jyef
vnf ay;qyfjyD; jzpfavonf?
ykv
d ~aH omppfyPnf;rsm;0,f,x
l ck aGJ 7mif;csa7;bkwt
f zJ\G
194^ ckEpS w
f iG f jAw
d o
d ~ppfwyfryS v
dk ~aH om yPnf;rsm;
ukd xkcaGJ 7mif;csc7hJ m/ tqkyd gyPnf;rsm;ukd 0,f,al 7mif;cs

217

www.foreverspace.com.m

ul;oef;a7mif;0,fa7;0ef-uD;Xme

auqGef

Ekid 7f eftwGuf Ekid if aH wmftpk;d 7onf ykv


d ~aH om ppfyPnf;
rsm; 0,f,l xkcGJ a7mif;csa7;bkwt
f zJ\Gudk zJ\Gpnf;apcJI
h
aiGoed ;f 30 r~xkwaf cs;cJah vonf?
TtzJG\rS EkdifiHawmftpdk;7xHwGif acs;iSm;cJhaomaiG
rsm;ukd t7pfus ay;qyfcJh7m/ xkdaiGrsm;tm;vkH;aus
vnf jyD;onfah emuf 1953 ck ZGev
f wGif taxGaxG
a7mif;cs 7&Sjd y;D aom aiGaygif;rSm 2^ode;f cJG jzpfavonf?
txufwiG f azmfjycJah om vkyif ef;rsm;tjyif T0ef
-uD;Xmeonf EkdifiHtwGif;&Sd uk$+Drsm;ukd rSwfykHwif
apjcif;/ uk$+Drsm;ESiq
hf idk af om Oya'rsm;ukd jy}mef;ay;
jcif;/ tpk;d 7XmetoD;oD;rS vkt
d yfaomyPnf;rsm;ukd Ekid f
iHjcm;rSrmS ,lay;jcif;/ rSwyf w
Hk ifpm7if;ukid pf mar;yJrG sm;
usi;f yay;jcif;/ Ekid if jH cm;wGif ul;oef;a7mif;0,fa7; rif;
-uD;rsm; cef\xm;jcif;wk\duv
dk nf; aqmif&u
G v
f su&f o
dS nf?

a7euf wefwm;wkdif tkwfjrpfcs7mYoHk;aom

jrefrmEkid if o
H nf ukvorCtzJ\GrS OD;pD;aom tkid /f
wD/ tkad c: uBmhu;l oef; a7mif;0,fa7; tzJ\GEiS hf tD;um
az;ac: tm&SEiS t
hf a&S\zsm;qkid 7f m pD;yGm;a7;aumfr&Siw
f \dk
wGif tzJ\G0ifEidk if w
H pfO;D taejzifyh g0ifjyD;jzpf7m xkt
d zJ\G
tpnf;rsm;. vkyif ef; aqmifwmrsm;Yvnf; ul;oef;
a7mif;0,fa7; 0ef-uD;Xmeonf yg0ifaqmif&u
G 7f .?

auqGef ? ? jrpfu;l acsmif;ul; wHwm;-u;D rsm;ukd


aqmufvkyf7mY wHwm;tkwfwkdifausmufwkdif-uD;rsm;
ukd a7jyifatmufajr-u;D xJo\dk tawmfeufatmif pku
d I
f
aqmufvyk x
f m; 7avonf? ,if;ok\d a7jyifatmuf&dS
ajr-uD;xJwiG f tkwjf rpfcsI wkid pf u
dk x
f 7l efrmS vG,u
f l
aomtvkyf r[kwaf y? tvkyo
f rm;rsm;onf a7
atmufajr-uD;xJwiG f tkwjf rpf csI wkid pf u
dk x
f El idk af tmif
auqGefac: a7vkHaoWmrsm;
okd\r[kwf jyGefacgif;rsm; xkd;csjyD;
aomf xkjd yGeaf cgif;xJwiG f 0ifa7muf
vkyu
f idk rf S jzpfEidk af yonf?
a&S;tcgu a7xJYwkid pf u
dk x
f v
l dk
onfhtcgwGif opfom;ajrap;wkd\
jzifh a7um&kdifywfjyKvkyfI a7
xkwfjyD;rS wkdifpkdufxlavh&Sdonf?
,cktcgwGiv
f nf; xked nf;twkid ;f
vkdufemae-uayao;onf? okd\
aomfa7eufv~if omrefa7um
&kdifywfjzifh wkdifpkdufxl7ef rjzpf
Ek d i f a oma-umif h auqG e f a c:
jyGefacgif;rsm;ukd tokH;jyK7av
onf?
xko
d \dt
k ok;H jyKaom auqGerf sm;
rSm trsm;tm;jzifh avtm;okH;
auqG e f r sm;jzpf o nf ? tvk y f
orm;rsm;qif;I tvkyfvkyfae
aom atmufqkH;tzsm;ykdif;onf
atmufyw
d rf &Sb
d J oJx7J \HFxo
J \dk xk;d
pku
d pf ;l 0ifEidk 7f eftwGuf csGex
f uf7
.? Tok\djzi ahf uqGeu
f dk wjznf;
jznf; ajrrmokd\r[kwf atmufcH
ausmufysOfxdatmif xkd;pkdufEkdif
onf? auqGef twGi;f &Sd ajrrsm;
oJrsm; ponfw\du
k dk wl;jcpfjy;D aomf
auqGefjyGefacgif;twGif;ykdif;
uG e f u 7pf a vmif ; xnf h a y;jcif ;
218

www.foreverspace.com.m

auqGef

auA,f tD;t,f

jzifhwHwm;wkdif-uD;rsm;ukd tkwfjrpfcs pkdufxlEkdifcJh


avonf?
ok\ad omf Tok\ad 7atmuf ajrxJwiG f tvkyv
f yk u
f idk 7f
onfrmS vG,u
f o
l nf r[kwaf y? auqGe.
f atmufq;Hk
tuef\wiG f tvkyo
f rm;rsm;ajr-uD;ukd wl;jcpf xkwyf pf
aeqJrSmyif xkdtuef\txuf&Sdtykdif;wGif uGefu7pf
avmif;xnfah y;7onf? Tok\djzifah uqGeo
f nfyI
dk av;
vHvmonft
h avsmuf ajr-uD;xJo\dk yI
dk pl;0ifavonf?
uGeu
f 7pfxu
k adk zgufI jyGe-f uD;wpfcw
k yfqifxm;7m xkd
jyGew
f pfav~mufwiG f tvkyo
f rm;rsm;qif;wuf7eftjyif
yPnf;u7d,mrsm;ukcd say; yefwif7efEiS hf ajrrsm;o,f
,l7eftwGuf vrf;aygufEpS o
f ,
G f &Sad vonf?
tvkyv
f yk af eaom tuef\xw
J iG f avzdtm;worwf
wnf; &Sad eatmif jyKay;jcif;jzifh 7F\HEiS ahf 7rsm; twGi;f ok\d
pdrfhr0ifEkdifay? tvkyform;rsm; wufqif;aepOfESifh/
yPnf;u7d,mrsm;ESifh ajr-uD;rsm;ukdcsay; o,fwif
aepOftcgrsm;wGif avzdtm;worwfwnf;&Sdatmif
vrf;aygufrsm;twGif;Y tHzkH;wHcg;rsm; txuf
atmufwyfqifxm;aom avzdtm;nd|cef;rsm;xm;
&S.
d ? tvkyo
f rm;wpfa,mufa,muf atmufo\dkqif;
rnft
h cg atmuftzH ;Hk wHcg;ukyd w
d I
f txufwcH g;ukzd iG hf
ay;onf? xko
d l avzdtm;n|cd ef; twGi;f ok\d a7mufv~if
txufwHcg;ukd ydwfvkdufjyD;aomf avzdtm;ndc| ef;t
wGi;f &Sad vzdtm;ukd atmuftvkyv
f yk af e7mtuef\&dS av
zdtm;ESihf wlnaD tmifw;dk ay;7.? xkad emuf atmufwH
cg;ukd zGiu
hf m tvkyo
f rm;ukd tvkyv
f yk af e7m tuef\o\dk
csay;onf?
tvkyo
f rm;wpfa,mufa,muf tay:ok\dwufrnfh
tcg txufygenf;ukd ajymif;jyef jyKvyk af y;avonf?
ok\daomf txufo\dw
k uf7mY avzdtm;ndc| ef; twGi;f ok\d
vla7mufv~if avzdtm;ukd txl;jznf;n|i;f oufompGm
av~mhay;7.? &kwfjcnf;av~mhay;v~if aoG;a-umrsm;
twGif;&Sd aoG;xJY avzdtm;a-umifh aysmf0ifaeaom
avonf yvkpH x
D wwfjy;D aomf/ xkrd w
S pfqifeh musiu
f u
dk f
cJI a-umufp7maumif;aom auqGefemac: a7m*g
wpfrsK;d jzpfay:apwwfonf?
auA,ftD/t,f (c7pf 18651915) ? ?'rsK;d
cspfpw
d &f &dS eHk \J rvkaH vmufao;bl; [laompum;rSm o
rkid ;f wGipf mwifavmufatmif xif&mS ;cJah yonf? *smref
wk\du oPmazguftjzpfjzifh ypfowf7eftrde\fcsrw
S jf cif;
cH7aom jAdwdo~ olemjyKq7mrtD'pfvl0DZmauA,f

onf txufyg pum;rsm;ukd towfc7H tHq


h q
J w
J iG f
ajym-um;cJah vonf?
olonfc7pf,ef bke;f -uD;wpfyg;.orD;jzpfI t*
vefjynf aemf7pfjrdK\teD;&Sd qm'ufpwefjrdK\wiG f 1865ck
'DZifbmv 4 7ufae\Y zGm;jrifavonf? 1895 ckEpS w
f iG f
vef'efaq;&k-H uD;Y tvkyo
f ifoel mjyKq7mrtjzpf p
wifvyk u
f idk cf I
hJ / 1900 jynfEh pS w
f iG f vef'eftifzm;r7D;ac:
aq;&kw
H pf&w
Hk iG f aq;&kt
H yk t
f jzpf cef\xm; jcif;cH7onf?
olemjyKq7mr auA,f. xl;jcm;csurf mS olemjyKt
vkyf0W7m;rsm;ukd aqmif&Guf7mY 0W7m;&Sdonfht
avsmufomr[kwb
f /J vlrsm;rsm;ukd rdwaf qGuo
hJ \dk wwf
Ekid o
f nfzh ufu ulnaD qmif&u
G af y;avonf? ,if;ok\dol
wpfyg;tm; tpGr;f ukeu
f n
l aD qmif&u
G af y;vkad om pdwaf p
wema-umifyh if aemufq;Hk YtoufpeG \f 7&Smavonf?
190^ckEpS w
f iG f olemjyKq7mrauA,fonf AJv*s,
D rf
Ekid if H A7yfZjJ rdK\awmf&dS aq;&kw
H pf&YHk olemjyKq7mrcsKyt
f
jzpf cef\tyfjcif;cH7avonf? 1914ckEpS w
f iG f yxruBm
ppf jzpfyGm; onfhtcg xkdaq;&kHukd -uufajceDtoif;
aq;&kt
H jzpfo\dk ajymif;vku
d af vonf?
*smrefppfom;rsm; b,fv*s,
D rf Ekid if x
H o
J \dk 0ifa7muf
wku
d cf u
dk af omtcg/ A7yfZjJ rdK\&dS aq;&kw
H iG 'f +f7m7olEiS hf
zsm;emol ppfajy;'kQonfrsm;jzifh jynfEh u
S af eawmhonf?
q7mr-uD;onf xkdtkd;tdrfrJh ppfajy;'kQonfrsm;ukd
-unf&h a= pmifah &Smuf7ef aq;&krH sm;rS olemjyKq7mrrsm;pk
aygif;I olemjyKtzJ\Grsm;zJ\Gpnf;7mwGif tm;wufoa7mul
nDaqmif&u
G cf ahJ vonf? rsm;r-umrD *smrefppfwyfrsm;
onf AJv*sD,rfEkdifiHukd vkH;0odrf;ykdufrdoavmuf&Sd
av7m/ A7yfZjJ rKd \awmfrmS vnf; *smrefw\v
dk ufo\dk usa7muf
cJh avonf? 7efov
l ufatmufwiG yf if olemjyKq7mr
-uD;auA,fonf rdrdaq;&kHukd qufvuftkyfcsKyf
zGiv
hf pS jf yD;v~if vlemrsm;ukd vlrsKd;ra&G;-uifempGm jyKpk
ukoay;cJo
h nf?
auA,fonf pdwf7if; apwemaumif;ol wpf
a,mufjzpfojzifh *smrefw\.
dk tjypf'+foifrh nfh vkyif ef;
wpfcw
k iG f ulnaD qmif&u
G rf cd o
hJ nf? xkt
d csed w
f iG f AJv*sD
,rfEidk if YH yke;f v~K;d uG,v
f ~K;d ESihf wvnfvnfjzpfae&Sm
aom r[mrdwfrsm;zufrS ppfom;ajrmufjrm;pGm&SdaecJh
onf? xkdwyfysufppfom;rsm;onf *smrefwkd\vufokd\
rusa7mufrD a[mfvefe,fpyfo\dk wpfenf;enf;ESiahf 7muf
atmif -uHpnf-udK;pm; vsuf&Sd-u.?
olwpfyg;. tusK;d ukd o,fy;dk &Guaf qmif7rnfqv
dk ~if
aoab;ukyd if 7ifqidk 0f o
hH l auA,fonf 7uf*seD ,f'gu

219

www.foreverspace.com.m

auA,f tD/t,f

auwkd; trf/yD

&GKd ifrif;om;uJo
h \dkaom *k+o
f a7&Sd AJv*s,
D rfv-l uD;vl
aumif;rsm;ESifh -uH7mygjyKIr[mrdwf ppfom;wkd\tm;
0kid ;f 0ef;ulncD ahJ vonf? auA,fw\dv
k pl o
k nf r[mrdwf
ppfom;wkd\ukd a[mfvefe,fjcm;a7mufatmif p7dwf
a-u;aiGaxmufyI
hH vrf;jyrsm;jzifyh \dkay;cJo
h nf? t*vyd /f
jyifopfEiS hf AJv*sD,rfppfom;aygif; 200 cef\r~ *smref
wk\dvufrS vGwaf jrmuf oGm;cJ.
h ? xkt
d
a-umif;ukd *smrefw\dk od&o
dS mG ; ojzif/h
1915 ck-o*kwv
f 5 7ufae\wiG f olem
jyKq7mrauA,fuzdk rf;qD;I tusO;f
csxm;avonf? *smreftm+mykdif
wkd\onf auA,ftm; oPmazguf
awmfvSefykefuefr=jzifh v~Kd\0SufpGmppf
aq;cJ.
h ? auA,fuvnf; [kww
f idk ;f
rSe7f mukd raxmifrh uG,b
f J ajzmifch suf
ay;um tppfcHavonf? xkdtcg
*smrefppf w7m;&kH;rS auA,ftm;
aoewf jzifhypfowf7eftrdef\cs
vku
d af vonf?
*smrefwkd\ csKyfaESmifzrf;qD;xm;
csdeftwGif; olemjyKq7mrauA,f
tm; A7yfZjJ rdK\&dS jAdwo
d ~vrl sK;d c7pf
,efoif;tkyfwpfyg;wnf;ESifhom
awG\cGifhjyKxm;avonf? tjcm;
rnf olwpfO;D wpfa,mufurdk ~ ol
ESiahf wG\ cGirhf ay;cJah cs? A7yfZjJ rdK\&dS
tar7d u ef o H t rwf u
auA,f . touf u k d
csr;fomay;7ef0if
a7muf p G u f z uf a jymqk d
ygaomfvnf;t7mr jAdwdo~olemjyKq7mr-uD; tD'pf
a7mufbJ/ 7ufoW 10
ywfr~ tusO;f csxm;jy;D aemuf/ *smrefw\do
k nf auA,f
tm; 1915 ckatmufwb
dk mv 12 7ufae\wiG f aoewf
jzifh ypfowfpD7ifvkduf-uonf? auA,fonf *smref
vlowform;wk\v
d ufwiG f tmZmenfyyD D wnfjird 7f 7J ifph mG
toufpeG \fomG ;avonf?
tD'pfauA,fuadk y;aom tjypf'+frmS ppfOya't7
qkdv~if w7m;enf;vrf;usonf[k qkd7rnfjzpfaomf
vnf;/ Ekid if aH 7; t7um; *smrefw\dk. tjrifwjdk cif;jzpf
onf[q
k Edk idk f ayonf? ,if;ok\d tmZmenfoel mjyKq7m
r-uD;ukd ypfowfvu
dk o
f nft
h wGuf wpfuBmvk;H u*sm

refwkd\tm;u&k+muif;rJhvmonfhtjyif/ r[mrdwfwkd\
zufuvnf; 0g'jzef\csad 7;twGuf tcsuaf umif;wpfck
7&So
d mG ;avonf?
tmZmenf trsKd;orD;-uD; auA,fudk trSww
f 7
jzpfap7ef jAdwed Ef iS hf tar7duefjynf axmifpEk idk if w
H \dkwiG f
txdr;f trSwrf sm; jyKvyk x
f m;-uonf? vef'efjrKd \ pderf m
wif7yfuGuf/ ae&Sife,f ykHwlyef;
csjD ywku
d Ef iS hf rsuEf mS csi;f qkid w
f iG f t
jrifhay 40 &Sdaom txdrf;trSwf
ausmuf w k d i f - uD ; uk d ES r f ; zwf
ausmufjzifh aqmufvyk x
f m;I/
wkid x
f yd w
f iG f olemjyKt0wftpm;
ESifh tD'pfauA,f. &kyfwkukd
wyfqifxm;onf? jAdwdefEkdifiH
wG i f tD ' pf a uA,f t wG u f
txd r f ; trS w f t jzpf ol e mjyK
q7mra*[mrsm; wnfaxmif
zGifhvSpfxm;onf? uae'gEkdifiH
Yrl a7mh u D ; awmif w ef ; rS
awmif xdyfwpfckukd olemjyK
q7mr auA,ftrnfjzifh rSnfh
ac: xm;avonf?
1919 ck a rv 157uf a e\
wGif auA,f. &kyftavmif;
ukd t*vefjynfokd\,laqmifcJh
I aemf 7 pf u oD ' 7,f bk 7 m;
&Sdckd; ausmif;0if;twGif;
Y jr|KyfEx
HS m;avonf?
au;wkd; trf/yD (bDpD
234149) ?
?a&S;
vl0DZm auA,f.&kyfwk
acwf a7mrEkdifiHwGif xif
&Sm;ausmf-um;cJhaom EkdifiHjyKokcrdefrsm;wGif rm;uyf
ayg&Syaf u;wk;d onfvnf; wpfO;D tygt 0ifjzpfco
hJ nf?
bDpD 234 ckEpS w
f iG f wyfpusLvrfjrdK\Y arG;zGm;I zcifrmS
awmifov
l ,form;wpfO;D jzpfonf?
au;wk;d onf 1^ ESpo
f m; t&G,u
f yif ppfrx
= rf;cJI
h
bDpD 218201 ckEpS rf sm;twGi;f jzpfymG ;aom 'kw,
d ysL;
epfppfyYGJ yg0ifwu
dk cf u
dk cf o
hJ nf? bDpD 198 ckEpS w
f iG yf 7D
wmvl-uD;tjzpf cef\tyfjcif;cH7jyD;aemuf qm'if;eD;,m;
wGif bk7ifct
H jzpf xrf;&Gucf o
hJ nf? au;wk;d onftyk f
csKyfa7;wGif awmfwnfh rSeu
f efaoma-umifx
h if&mS ;vm

220

www.foreverspace.com.m

uJhvlrsKd;

u,fpDtkdav;7D;,m;yif

onf? bDpD 195 ckEpS w


f iG f uGeq
f mvl-uD;tjzpf
cef\tyfjcif; cH7onf?
au;wk;d acgif;aqmifI tkycf sKyaf omacwfwiG f a7mr
Ekid if o
H m;wk\donf yvFm;-uGm;0gaexkid jf cif;/ Zdrcf yH Pnf;
rsm;ukrd ufarmjcif;ponfjzifh taysmt
f yg;wk\dEiS o
hf m t
csed u
f ek af v7m au;wk;d u xkt
d usiq
hf ;dk rsm;ukd tjyif;t
xef ESyd u
f yG o
f nf? olu,
dk w
f idk u
f vnf;&k;d om;pGmjcdK;jcH
aexkdifI ol.-uyfrcsufrsm;ukd rvkdufemolrsm;tm;
rn|mrwm tjypfay;onf? tkycf sKyaf 7;wGiv
f nf; qif;
7Jcsr;f omra&G; rsuEf mS -uD;i,f rvku
d af cs? ol.vuf
xufwiG f t7nftcsif;ESihf rjynfph aHk om vl-uD;rsm;udk
qDew
d v
f w
F af wmfrS pdppf xkwyf ,fco
hJ nf?
au;wk;d onf wcgu a7mrjrdK\EiS hf jydKizf ufjzpfaom
um;aohjrdK\okd\ tvnfa7mufoGm;7mY um;aohjrdK\-uD;
. tvGepf nfyif0ajymvSaomtjzpfudk uk,
d w
f idk af wG\&7dS
v~if wpfae\aomf a7mrjrdK\-uD;ukv
d rF ;f rk;d oGm;rnfavm
pd;k 7drrf ad om[l.? xkt
d cgrSpI au;wk;d onf qDew
d v
f w
F f
awmfwGif pum;ajymwkdif; 'um;aohjrdK\-uD;ysufpD;
7rnf[k ed*kH;csKyfa-uG;a-umfavh&Sdonf? tpwGif ol
tm; jyuf7,fjyK-uaomfvnf; olu,
G v
f eG o
f mG ;jyD;aemuf
wwd,ysL;epfppfyJGjzpfyGm;av7m 3 ESpft-umwGifa7m
rvlrsKd;wkd\onf ol.qNtwkdif; um;aohjrdK\-uD;ukd
jydKcszsufq;D vku
d -f uav onf? (um;aohEkdifiH7=? )
au;wk;d onf a7mrEkid if u
H dk tkycf sKycf o
hJ rl sm;wGif vuf
&k;H 7nf ESv;Hk 7nfEiS jhf ynfph aHk om ykCKd vw
f pfO;D jzpfI/ a7mr
EkdifiHorkdif;wGif xif&Sm;avonf? vufwifpum;ajy
ta7;tom;wGif aumif;rGeo
f nf?ol.vuf7mrsm;t
euf pku
d yf sKd;a7;ta-umif; pmwrf;om usef7pfonf?
uJhvlrsKd; ? ?uJh ok\dr[kwf qJv
h rl sK;d onf tvGeaf &S;
usaomvlrsKd;wpfrsKd;jzpfI/ c7pfawmfray:rDESpf
aygif;rsm;pGmuyif Oa7mywku
d f tv,fyidk ;f ESihf taemuf
ykdif;wGif aexkdifcJh-uonf? xkdpOfu a7mrtifykdif,m
rSm raygufzmG ;ao;ay? uJv
h rl sKd;onf vGepf mG ppfwu
dk f
0goemygI Oa7mywku
d Yf wefc;dk xGm; -u;D pk;d cJ-h uonf?
olwkd\. -oZmtm+monf tDwvDESifh *7dEkdifiHrsm;
ok\d widk af tmif jyef\ymG ;cJo
h nf?
a7mrtifyidk ,
f m-u;D xGe;f um;pwGif olw\do
k nf tJv
h y
awmifwef;. ajrmufzuf a'orsm;Y4if;/ 'ef;nKjrpf
0Sr;f txufyidk ;f Yif;/tajcpku
d af e-uavjyD? uJv
h rl sKd;
tcsK\drmS t*vefEiS hf tkid ,
f mvefu`e;f rsm;ok\d ul;ajymif;
aexkid -f u.?

,if;ok\d wpfcguwefc;dk xGm;cJah om uJv


h rl sK;d onf ,ck
tcgY oD;jcm;vGwfvyfaom vlrsKd; wpfrsKd;tjzpfjzifh
rwnf&adS wmhacs? olw\dk onf olw\dk uw
dk u
dk cf u
dk af tmif
jrifaom vlrsKd;wkd\ESifha7maESmI wdrfaumaysmufuG,f
oGm;-uavjyD? olw\d.
k tquf tEG,rf sm;ukd ,cktcg
jyifopfEidk if H A7pfwDe,f/ jAw
d ed f Ekid if aH 0vjynf/ paumh
wvefjynfEiS hf tkid ,
f mvefjynfw\Ydk tenf;i,fpaD wG\7
avawmhonf?
,cktcg uJv
h rl sK;d wdraf umyaysmufomG ;aomfvnf;
olwkd\.bmompum;ESifhpmaywkd\rSm usef7pfcJhonf?
,ckacwf Oa7mybmompum;rsm;wGif uJph um;rsm;yg
onfudk awG\7.? Oa7mywku
d &f w
dS Uokv
d f rsm;Yvnf;
uJb
h momESihf pmayukd oif-um; ay;vsu&f adS vonf?
u,fpDtkdav;7D;,m;yif ? ?u,fpt
D adk v;7D;,m;
tyifrsKd;pkrSm 'pua7mhzsLav;7D;at;pD;rsKd;7if;wGif
yg0ifonf? u,fpt
D adk v;7D;,m; [laompum;rSmvuf
wif bmom 'u,fpt
D dk
vyf [laom pum;rS
qif;oufvmjcif;jzpfI
zd e yf t i,f u av;[k
t"d_m,f7onf?
xkdtyifrsm;ukd t*
vdyv
f rl sK;d wk\du O,smOf
rsm;wG i f pk d u f y sKd ; -u
onf? tyGirhf mS ta7mif
uJGtrsKd;rsKd;&Sdonf? t
xl;ojzifh tvStyt
jzpfO,smOfxJwGif yGifh
0grsKd ; uk d o mpk d u f - u
onf? tjcm;yGifheDESifh
yG i f h n d K rsKd ; rsm;&S d a omf
vnf ; rpk d u f - uacs?
tyif&kdif;tjzpfom jrif uJhvlrsKd;wkd\. a-u;ndK vFm;
awG\-u7onf? okd\7m
wGif yGifheDESifhyGifhndKrsm;vnf; tvGefvSy-u.? tcsKd\
tyGifhusm;rsKd;vnf; &Sdao;onf? t0gokd\r[kwf teD
a7mifay:wGif tajymufuav; rsm;&SI
d tvGev
f yS onf?
xkdtyifrsm;onf rUqDukdEkdifiH/ awmiftar7du
wku
d Ef iS hf e,l;ZDvefEidk if w
H \dkwiG f tavhusaygufonfudk
awG\7.? xkad 'orsm;wGif u,fpt
D adk v;7D;,m;rsK;d pdwf
aygif; 100cef\&o
dS nf?

221

www.foreverspace.com.m

u,fpt
D adk v;7D;,m;yif

u,fq,fa7;wyf?
u,fq,fa7;wyf. yxrqk;H Akv
d cf sKyfrmS 0DvsAH o
k yif
jzpfonf? wyfom;rsm;onf ppfom;rsm;uJo
h \dk yif ,l
eDazgif;0wfpu
Hk dk 0wfqif-u7vsu/f 7mxl;tqift
h wef;
rSmvnf; ppfwyfrmS uJo
h \dkyifjzpf.? xkjd yif bifc7mtzJ\G/
tvHpaom ppfwyftaqmifta,mifrsm;udv
k nf; xm;
&So
d nf? u,fq,fa7;wyf. 0g' pnf;rsO;f rSm tjcm;
omoemjyK tzJ\G tpnf;rsm;. tajccHoabmrsm;ESihf
tnDtnGwyf ifjzpf.? wyfom;wkid ;f .t"du0W7m;
rSm olwxl;tm;u,fq,f7ef rdrdukd,fwkdif jcdK;jcH
usio
hf ;Hk 7jcif;yifjzpfonf?
tpysKd;7mwGif ql;-um;-uD;7aom Al;oD;uJhokd\zd
ESyd cf sKycf s,rf r= sm;ESihf -uKaH wG\c7hJ aomfvnf;/ rGejf rwfaom
vlr= 0efxrf;tvky-f uD;jzpf7um;/ u,fq,fa7;wyft
oGio
f \dk a7mufvmaomtcg -uD;rm;wk;d wufr= vsif
jrefvmavonf? ,cktcg u,fq,fa7;wyf. vkyf
ief;rsm;onf us,fjyef\vmonfEiS t
hf r~ u,fq,fa7;
wyfcrGJ sm;ukd wkid ;f jynfaygif; 90 ausmw
f iG f zJ\Gpnf;xm;I/
vlwkd\. tusKd;pD;yGm;ukd aqmif&Gufvsuf&Sd-uavjyD?
u,fq,fa7;wyfrsm;onf omoema7;oabm
rsm;ukd tajccHjyKI/ vlrt
= qiht
f wef; wk;d wufaumif;

u,fq,fa7;wyfukd pwifzGJ\pnf;ol 0DvsHAko

xdt
k yif.tyGirhf mS taoG;ta7mifaumif;I abmvH;k
o!mef vSypGm&Sad oma-umifh vlw\dk.pdwu
f dk ESpo
f uf
ap7ef qJaG qmifEidk af yonf
u,fq,fa7;wyf? ?0DvsHAkotrnf&Sd ykCdKvf-uD;
jyKpkysKd;axmifcJhonfh vef'efta&S\ykdif; c7pf,efomo
emjyKtzJ\Gonf u,fq,fa7;wyf. a&S\ajy;yifjzpfonf?
1864 ckEpS w
f iG f 0DvsAH o
k onf vef'efta&S\yidk ;f qif;7J
om;7yfuGufrsm;Y tpnf;ta0;rsm; usif;yjyD;v~if
{0Ha*vd w7m;rsm;ukd pdwx
f ufoefpmG r-umc+a[m
ajymjzef\jzL;cJ.
h ? TuJo
h \dk omoemjyK7mwGif xkw
d 7m;yJG
rsm;ukd uef\uGufaESmifh,Sufolrsm; ay:ayguf7um;
0DvsAH o
k onf wJtydk surf sm;/ uyJ&G rHk sm;/ ukeaf vSmif&Hk
rsm;/ okomefwpjyif a[mif;rsm;paom 77mae7m
wk\d ut
dk ok;H jyKvsuf w7m;yJrG sm;ukd olrwlatmifonf;
cHI usif;yjyKvkyfcJhonf? (Ako0DvsH7=? ) 18^8 ck
ESpw
f iG f tqkyd g c7pf,efomoemjyKtzJ\Gudk u,fq,f
a7;wyf[k trnfay;zJ\Gpnf;jy;D v~if ppfwyfoabmuJo
h \dk
7mxl;tqifhtwef; cJGxm;onf?
222

csKd\wJholrsm;ukd axmufyHh7eft
wGuf yPnf;rsm;jzihftoihf7Sdae
aom trsKd;orD;u,fq,fa7;
wyfom;

www.foreverspace.com.m

u,fq,fa7;wyf

u,fq,fa7;0ef-uD;Xme

rGeaf 7;vkyif ef;rsm;ukd txl;wvnf vkyu


f idk -f uavonf?
tajcqkd; taeqkd;okd\ qkdufa7mufaeaom rdef;u
av;rsm;tm; u,fq,fjcif;/ olemrsm;tm;apmifh
a&SmufjyKpjk cif;/ r&Sq
d if;7Jaomolrsm;tm; ynmoifay;
jcif;/ rD;ab;/ a7ab;/ ajrivsiaf b;oifah om'kQonf
rsm;tm; ulnDapmifha&Smufjcif; paomtvkyfwkd\rSm
u,fq,fa7; wyfrsm;.t"duvkyif ef;rsm;jzpfonf?
ok\d tm;avsmfpmG uBmay:&Sd Edik if t
H oD;oD;wk\d wiG f 'kQ
onfpcef;rsm;/ wnf;ckd7m Xmersm;/ tvkyf&kHrsm;/
ausmif;rsm;/ aq;&krH sm;/ uk}ElemukXmersm; ponft
h
zJG\tpnf;rsm;ukd u,fq,fa7;wyfrsm;u OD;pD;I
zGiv
hf pS af qmif&u
G af e-uavonf?
u,fq,fa7;wyfEiS hf ,if;.vkyif ef;rsm;twGuf vkd
aomaiGrsm;ukd pmtkyfpmwrf;rsm;xkwfa0a7mif;cs
jcif;jzifhvnf;aumif;/ tvaiGaumufcHjcif;jzifhvnf;
aumif;/ tpk;d 7axmufyahH -u;rsm;rSvnf;aumif; 7&Sad v
onf?
u,fq,fa7;0ef-uD;Xme ? ?u,fq,fa7; Xmeonf
jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmftpkd;7. Xmewpfck
jzpfI/ 0ef-uD;wpfO;D u u,fq,fa7;XmeESihf jyefvnf
ae7m csxm;a7;Xmeukyd g wm0efy;l wJG aqmif7u
G o
f nf?
u,fq,fa7;Xme [lIwoD;wjcm; ay:aygufvm7
jcif;rSm 'kw,
d uBmppfjyD;qk;H onft
h cgwGif ppfa-umifh
ysufpD; qkH;&=H;7aom tkd;tdrfxlaxmifa7;ESifh ppfab;
'kQonfrsm;uku
d ,fq,fa7;/ jyefvnf ae7mcsxm;a7;
twGuf jzpfonf? 1948 ck Zefe0g7DvrS rwfvtwGi;f
jynfo\l vyk if ef;ESihf jyefvnfxal xmifa7;0ef-uD;Xmeukd
Ekid if aH wmftpk;d 7u zJ\G pnf;cJo
h nf? xkad emufwiG f u,f
q,fa7;wm0efrmS -uD;av;us,jf yef\vmojzif/h xkw
d m
0efwpfpw
d w
f pfa'ojzpfaom trsK;d orD;ESihf uav;rsm;
apmifah &Smufa7; vkyif ef;rsm;ukd Akv
d cf sKyu
f awmf a':cif
-unf-uD;r;aomtzJ\G o\dk vJaF jymif;ay;cJo
h nf?
1948 ck {jyDvwGif jynfwiG ;f aomif;use;f r=rsm;
a-umifh ay:aygufvmaom cku
d ;dk 7mrJrh sm;ukd u,fq,f
tultnDay;7ef zqyv A[ku
d ,fq,fa7; aumfrwD
wpf7yfudk w7m;Xme0ef-u;D OD;A*sr;f tm; OU}tjzpfwif
ajr|mufz\GJ pnf;cJo
h nf? 1949 ck {jyDvwGif xkt
d zJ\G udk
ynma7;0ef-u;D OD;oef;atmif OD;pD;I jynfaxmifpt
k pk;d 7
A[ku
d ,fq,fa7;aumfrwD tjzpfjyefvnfz\GJpnf;onf?
e,f zqyv u,fq,fa7;tzJ\Grsm;ukv
d nf; c&kid 0f efrsm;
acgif;aqmifapI/ tpk;d 7c&kid Ef iS hf jrdK\e,f u,fq,fa7;
aumfrwDrsm;tjzpf zJ\G pnf;onf?

xkdtzJG\rsm;rS tkd;tdrfxlaxmif7ef 7efukefjrdK\wGiftdrf


axmif 1320twGuf aiG 56615 usyf ok;H pJcG o
hJ nf?
1950 jynfEh pS f arvok\da7mufaomtcg u,fq,fa7;
ESijhf yefvnf ae7mcsxm;a7;0ef-uD;Xme[lI Xmewpf
ckz\pGJ nf;jy;D v~if OD;oef;atmiftm; Xmeqkid 7f m0ef-u;D tjzpf
cef\tyfonf?
,if;XmerS aomif;use;f r=a-umifh ay:aygufvmaom
'kQonfrsm;omru/ t7yf7yfrS rD;ab;/ a7ab;ESihf
iwfrw
G af cgif;yg;r=ab;wk\dEiS hf -uKH-udKuf7olrsm;tm; t
0wf/ tpm;tpmESifhtkd;tdrfxlaxmif7ef yPnf;rsm;ukd
ulnaD xmufyo
H nf?
u,fq,fa7;XmerS u,fq,fa7; tifpyufawmf
5 OD;/ acgif;aqmif 2 OD;ESihf tzJ\G0if 8 OD;wk\d yg0ifaom
e,fvn
S hf u,fq,fa7;tzJ\Guv
dk nf;zJ\Gpnf;I t7yf7yf
ok\d vSnv
hf nf ppfaq;ulncD o
hJ nf?
1952 ckrwfvrSpI 0e-u
f ;D OD;bapmu wm0ef,I
l
wm0efrsm; wkd;csJ\aqmif7Guf7onf? aomif;usef;ol
rsm;vufrS wyfrawmfujyefvnf odr;f yku
d jf yD;aome,f
rsm;wGifvlxkjyefvnfae7mcsxm;a7;ukdygaqmif7Guf
7I/ xdkESpftwGif;'kQonfaygif; ^2128/ tdrfaxmif
aygif; 18062ukd jyefvnfae7mcsxm;ay;cJ7h onf?
u,fq,fa7;Xmeonf jynfe,frsm;wGif ygwm0ef
,laqmif7u
G 7f I/ xkEd pS t
f wGi;f
u,m;jynfe,fY
tdraf xmif
4000/ aiG 163848d zk;d cef\
&Sr;f jynfe,fY
6000/ 35000d
ucsijf ynfe,fY 400/
19603d
t0wftpm;ESihf tdro
f ;Hk yPnf;rsm; a0iSaxmufychH o
hJ nf?
xkdXmerS u,fq,faxmufyHhaiGrsm;rSm
194^48 ckESpfwGif 2000000 usyf
194849
2200000
194950
1800000
195051
2000000
195152
2200000 jzpfonf?
xkdESpftwGif; jynfaxmifpktESH\tjym;wGif rD;ab;
'kQonfaygif; 31^25 OD;wk\dtm; aiG 44564^ usyf
zk;d r~ ulncD I
hJ / a7ab;oifah om Aef;armfc&kid /f rauG;c&kid /f
rif;bl;c&kdif/o7ufc&kdif/ yckULc&kdif/ tif;pdefc&kdif/
rtlyifc&kid /f ykord cf &kid /f [omwc&kid /f jynfc&kid /f
ajrmif;jrc&kid /f armfvu
dk cf &kid rf sm;ok\dun
l 7D onf?
xkXd me.t"duwm0efrmS ab;trsK;d rsK;d jzif'h Q
k oifh

223

www.foreverspace.com.m

u,fq,fa7;0ef-uD;Xme
a7muforl sm;tm; u,fq,f7ef/ axmufyu
hH n
l 7D efEiS fh
jyefvnfae7mcsxm;7efif;/ ppftwGi;f utdN,
d Ekid if o
H \dk
ppfajy;'kQonfrsm;tm; xkwfacs;aiGrsm;ukd jyefvnf
aumufc7H efif;/ Xmeod\k cef\caJG y;aomaiGrsm;ukd pepf
wus rSeu
f efpmG oH;k pGaJ xmufy7Hh efvnf;aumif;jzpfonf?
'kw,
d uBmppftwGi;f u jrefrmEkid if rH S tdN,
d Ekid if o
H \dk
ajymif;a7F\omG ;cJ-h uaom ppfajy'kQonfrsm;ukd jrefrm
EkdifiHtpkd;7u a-u;aiGrsm;xkwfacs;cJh7m/ ,cktcg
jrefrmvlrsK;d rsm;ESihf jrefrmvlrsK;d r[kwo
f rl sm; pkpak ygif;
4000 ausmw
f \dkxrH S aiGrsm; 77ef use&f adS eao;onf?
1953 ck pufwifbmv ^ 7ufae\rpS I T0ef-u;D
Xmeukd u,fq,fa7;/ jyefvnfae7mcsxm;a7;ESifh
vlr0= efxrf;0ef-uD;Xme[k ajymif;vJac:a0:vku
d o
f nf?
xkad emuf T0ef-uD;Xmeatmufo\dk vlxyk nma7;Xme/
aus;7Gm ywf0ef;usifoef\&Sif;a7;ESifh a77&Sda7;Xme/
vlr=a7;7m -uD;yGm;a7;Xmersm; a7muf&Sdvmavonf?
vlr0= efxrf; vkyif ef;ESihf pyfvsO;f I vlt&dk rHk sm;/ rsuf
rjrifausmif;rsm;/ qH\Gtem;yif;olausmif;rsm;/ vli,f
a*[mrsm;/ ckdukd;7mrJhtrsKd;orD;apmifha&Smufa7;Xme
rsm;ESifh uav;xdef;Xmersm;ukd T0ef-uD;Xmeu pDrH
cef\ct
GJ yk cf sKy7f onf?
u,fq,fa7;ESihf jyefvnfae7mcsxm;a7; vkyif ef;

rsm;twGuf 195354 ck b@ma7;ESpf twGi;f tok;H


p7dwf aiGrsm;ukd atmufygtwkid ;f owfrw
S x
f m;onf?
u,fq,fa7;7dQmyPnf;rsm;twGuf 35000000d
(jynfr-uD;ESifh csif;0daoowdkif;)
jyefvnfae7mcsxm;ay;jcif;twGuf
1000000d
tcsK\d'Q
k onfrsm;ukd Edik if 7H if;od\kjyefy\kd7eftwGuf 1000d
opfawmxGuyf Pnf;rsm;xkw,
f pl 7dwf
10000d
opfawmxGuyf Pnf; tcrJah y;a07ef
3000000d
aemufxyf wk;d cs\Jvyk u
f idk 7f aom Xmersm;twGuf aiG
pm7if;acgif;pOfajymif;vJay;7efEiS hf aemufxyfciG jhf yKaiG
rsm;xkwfay;7ef tpDtpOfrsm;ukdvnf; jyKvkyfvsuf&Sd
avonf? aus;7Gmywf0ef;usif oef\&iS ;f a7;ESihf a77&Sad 7;
vkyif ef;rsm;twGuv
f nf; pDru
H ed ;f rsm;a7;qJu
G m pwif
aqmif7u
G v
f su&f adS eonf?
jynfawmfom pDru
H ed ;f t7 rzH\jG zKd ; ao;aom a'orsm;
zH\GjzdK;a7;twGuu
f v
dk nf; xku
d ,fq,fa7; XmerSwm0ef
,laqmif7u
G 7f onf? avmavmq,ftm;jzifh em*
awmifwef;a'o/ &Sr;f jynfajrmufyidk ;f a'oESihf 7ckid jf ynf
tcsK\da'orsm;wGif vlxo
k ufom acsmifcsad 7;twGuf
u,fq,faxmufyHh7ef vkdtyfaomudPrsm;ukd 0ef-uD;
uk,
d w
f idk -f uyfr aqmif7u
G v
f suf&o
dS nf?

a7mif;cs7eftoihf pkyHkxm;onhf u,f&kdvD;em;jynfe,fxGuf pD;u7ufaq;7Gufrsm;

224

www.foreverspace.com.m

awmifu,f&kdvD;em;jynfe,f twGif;rS odrf;aumuf77Sdaom0grsm;ukd txnftvdyfrsm;tjzpf


7ufvkyfay;aom vkdifrefjrdK\7Sd acwfrDpuf&Hk-uD;wpfck

u,f&v
dk ;D em;jynfe,f ? ?u,f&v
d k ;D em; jynfe,f onf
rlvuwe,fwnf;jzpfaomfvnf; aemiftcgwGif
ajrmufu,f&v
dk ;D em;ESihf awmifu,f&v
dk ;D em;[lI jynf
e,f 2e,fjzpfoGm;onf? u,f&kdvD;em; jynfe,f.
ajrmufbufwiG f Am*si;f eD;,m;jynfe,f/ taemufbuf
ESiahf wmifbufwiG f wifeufqjD ynfe,fEiS hf a*sm*f s,
D mjynf
e,f/ ta&S\bufwGif tWvMdwfork]7m&Sdavonf?
ajrmufu,f&v
dk ;D em; jynfe,frmS pwk7ef;rkid af ygif;
52^12us,f0ef;I vlO;D a7rSm 4061929 a,muf&dS
onf? jrdK\awmfrSm 7mav;jrdK\jzpfI vlOD;a7 656^9
a,muf&adS vonf?
awmif u,f&v
dk ;D em;jynfe,frmS pwk7ef; rkid af ygif;
31055 us,f0ef;I/ vlOD;a7 211^02^ a,muf&Sd
aoma-umifh ajrmufbufjynfe,fxufi,fjyD;v~if vl
OD;a7vnf; enf;avonf? jrdK\awmfrmS ukv
d D;,m;jrdK\
jzpfI vlOD;a7 86914 a,muf &Sdavonf?
u,f&v
dk ;D em; jynfe,frsm;wGif 0gukd t-uD;tus,f
pkdufysKd;vkyfukdif-u.? u_vDvlrsKd;rsm;vnf; trsm;
tjym; aexkdifvsuf&Sd-uojzifh/ pkdufysKd;a7;vkyfief;t

wGuf tvkyo
f rm; rsm;ukd aps;aygaygESihf iSg;7rf;ckid ;f
apEkid -f uonf? u,f&v
dk ;D em;jynfe,frsm; .7moDOwk
rSm pkpd w
G x
f idk ;f r=id ;f I*Gr;f xnf 7ufvyk jf cif; vkyif ef;ESihf
txl;yif oifhavsmfayonf? xkdjyif a7wHcGefaygrsm;
aomaumifh puf&/Hk tvky&f rHk sm;twGuf v~ypf pf"gwf
tm;ukd p7dwf oufompGmjzif7h &SEd idk af vonf?
u,f&v
dk ;D em; jynfe,f 2 e,fv;Hk wGif aq;yifrsm;ukd
t-uD;tus,f pku
d yf sKd; vkyu
f idk -f u.? qma0:vwm
7mav;onf 1584 ckEpS w
f iG f u,f&v
dk ;D em; jynfe,fo\dk
a7muf&v
dS mcJ.
h ? aemufwpfEpS w
f iG f xked ,fY tajcpku
d f
aexkid -f u7ef t*vyd v
f rl sKd;rsm;ukad pvFwv
f u
dk 7f m xkd
e,f&dS wkid ;f 7if;om;vlrsK;d rsm;u t0ifrcHbJ ckcw
H u
dk cf u
dk f
ojzifh t*vyd v
f rl sKd;rsm;rSm t*vefjynfo\dk jyefomG ;
-u7avonf?
wpfzef 158^ ckEpS w
f iG f u,f&v
dk ;D em; jynfe,fo\dk
vma7muf-uaom t*vyd v
f rl sK;d wpfprk mS vnf; xl;qef;
pGmaysmufu,
G o
f mG ;-ujyef.? yxrcsm;bk7if vufxuf
ok\da7mufaomtcg t*vyd v
f rl sK;d rsm; xkad 'owGif tajc
wusaexkid Ef idk af tmif pDpOfjyKvyk af y;ojzifh xked ,fudk

225

www.foreverspace.com.m

u,f&kdvD;em;jynfe,f

u,f7pfAsefyifv,f

t*vef.ukv
d edk eD ,fwpfct
k jzpfjyKvyk cf ahJ vonf? csm;
[laomtrnfrmS vufwifbmomjzifh u,f&v
dk yfjzpfI/
xked ,fudk csm;bk7iftm; *k+jf yKaomtm;jzifh u,f&v
dk ;D
em;[lI trnfrSnfhac:cJh-uonf? 'kwd,csm;bk7if
vufxufo\dk a7mufaomtcg 1663 ckEpS w
f iG f xked ,fudk
r;rwftcsKd\tm; tykdifpm;ay;oem;vkdufonf?xkd
r;rwfrsm;u u,f&kdvD;em;e,fukd ajrmufykdif;ESifh
awmifykdif;[lI e,f 2 e,f cJGjcm;vkdufavonf?
awmifu,f&v
dk ;D em; jynfe,fEiS ahf jrmufu,f&v
dk ;D
em;jynfe,fw\dkonf tar7duefEidk if o
H rkid ;f wGif tawmf
yifta7;ygcJhonf? tar7duefjynfaxmifpk. rl7if;
jynfe,f 13 e,fwiG f Te,f 2 e,ftygt0ifjzpf.?
1861 65 ckEpS rf sm;twGi;f jzpfymG ;aom tar7duefjynf
wGi;f ppfyo
GJ nf awmifu,f&v
dk ;D em;jynfe,fY&Sad om zk\d
qRwmcHwyfjrdK\uav;rS pwifjzpfymG ;cJ.
h ? xkjd ynfwiG ;f
ppfyrGJ mS oRw-u;D atA7m[rfvifueG ;f vufxufwiG f
aiG0,fu`epf epfy,fzsuaf 7;ESiphf yfvsO;f I pwifjzpfymG ;
av7m/awmif u,f&v
dk ;D em;jynfe,fonf vifueG ;f .
0g'ukd qef\usiyf ek u
f efaom awmifyidk ;f e,frsm;zufwiG f
pwifoabmuJGvJGuwnf;u yg0ifcJhI jynfaxmifpk
xJrS tOD;qk;H cJx
G u
G af omjynfe,fjzpf.? ajrmufu,f
&kv
d ;D em;jynfe,frmS rl awmifyidk ;f e,frsm;vufo\dk zk\dqR
wm usqkH;jyD;onfhaemufrS awmifykdif;e,frsm;zufokd\
0ifa7mufco
hJ nf? ok\d 7mwGif awmifyidk ;f ppfwyfrsm;t
wGuf a0yku
H sxufyrdk adk omppfom;tiftm;ukd 7ufa7m
pGm jznfhwif;ay;cJhavonf? (tar7duefjynfaxmif
pkorkid ;f vnf;7=? )
u,f7pfAsefyifv,f? ? u,f7pfAsef yifv,fonf
tWvMdwo
f rk]7m. tpdwt
f ykid ;f wpfcjk zpfI taemuf
tdN,
d u`ef;pk/ tar7duwku
d t
f v,fyidk ;f ESihf awmift
ar7duwku
d &f dS Ekid if rH sm;.t-um;wGif wnf&o
dS nf? teH
rkid f ^00/ tvsm;rkid f 1^00 cef\&jdS yD;/ pwk7ef;rkid af ygif;
^50000 cef\us,0f ef;.? uBmhtaemufbufyidk ;f wGif
ul;oef;oGm;vm7mvrf;qkH jzpfojzifh tar7duef ajrxJ
yifv,f[k ac:-uonf? xkyd ifv,fudk a&S;OD;pGmawG\
&SdolrSm ukdvHAyfjzpfI/ yifv,fwGif; a7a-umif;oGm;
vmr=ukd pydefwkd\u tESpf 200 cef\ -uD;pkd;cJh-uonf?
u,f7pfAsef yifv,f.atmufcif;rSm tjcm;aomyif
v,frsm;ESirhf wl/ tedrt
hf jrifrh nDnmbJ a7atmufwiG f
jrKyfaeaom awmifpOfpk-uD;ozG,fjzpfaeavonf?
ajrrsufESmjyifay:rSmuJhokd\yif/ xkda7jrKyfawmifpOfpkwkd\

wGiaf wmifxyd rf sm;/ csKid 0hf rS ;f rsm;/ acsmuf-uD;rsm;/ urf;


yg;apmuf-uD;rsm;&SdjyD;v~if tcsKd\awmifxdyfwkd\rSm a7
rsufEmS jyifEiS hf rsm;pGmruGmbJ eD;uyfvsuf &S-d uonf?
euf apmufaomacsmufrsm;onf 3 rkid t
f xdyifeuf.?
xkyd ifv,f atmufcif;&Sd v~Kad jrmifacsmuf-um;rsm;wGif
tjcm;t7yfa'owkd\Y rawG\rjrifbl;aom xl;qef;tHh
-ozG,af umif;onfh a7oW0g-uD;rsm;ukd wpfcgwpf7H
zrf;qD; 7rdwwfavonf? xko
d \zdk rf;qD;rdaom tcsK\o
d W
0gwk\donf tESpaf xmifaygif;rsm;pGmuyif aysmufu,
G f
cJhjyDjzpfaom oW0gwkd\ausmufjzpf&kyf-uGif;wkd\ESifh t
vGew
f -l uonf?
u,f7pfAseyf ifv,fonf u`e;f rsm;ESihf eD;uyf7m ae7m
wk\d rw
S pfyg;/ ausmufaqmifausmufwef;rsm; uif;&Si;f
ojzifh ul;oef;oGm;vm7ef aumif;rGeaf omfvnf;/ acgif
av-urf;rsm; r-umc+usa7mufwwfaoma-umifh avS
oabmrsm;twGuf ab;Oy'frsm;avonf? acgifav
-urf;rsm;rSm tDauGwma7pD;a-umif;&Sd a7ylwkd\rSxGuf
ay:vmaom tyl"gwfwkd\a-umifhjzpfay:vm-u.? yl
aEG;aom tDauGwma7pD;a-umif;onf tmz7duwku
d f
zufrS tWvMdwo
f rk]7mukd jzwfoef;I u,f7pfAsef
yifv,fwiG ;f ok\d pD;0if.? xkrd w
S pfzef ,luwefa7vuf
-um;-uD;ukjd zwfjyD; rUqDuydk ifv,fauG\twGi;f ok\d pD;
oGm;jyD;v~i/f zavmf7'D ga7vuf-um;ukd ausmv
f eG u
f m
ajrmufbufo\dk *yfpx7if;ac: yifv,fa7yla-umif;tjzpf
xGuo
f mG ;avonf? xkad 7yla-umif;wpfav~mufwiG f wku
d f
cwfaomavylw\do
k nf txufo\dw
k ufojzifh ta&S\buf
ESiahf jrmufbufraS vat;wk\donf t[kejf yif;pGm 0ifvmjy;D
v~if jyif;xefaomacgifav-urf;rsm;ukd jzpfay:ap
onf? xko
d \dkaom acgifav-urf;rsm;a-umifh u`e;f rsm;
ay:&Sjd rdK\&mG rsm;ESihf yifv,fwiG ;f &So
d abmrsm;rSm r-um
c+ ysupf ;D -u7onf?
a&S;tcgu yifv,f"g;jyrsm; aomif;use;f usupf m;
7mjzpfojzifh/ u,f7pfAsefyifv,fonf emrnf-uD;cJh
.? ,ckacwfwiG f yem;rm;wl;ajrmif;ukd jzwfausmaf om
oabmrsm;omru/ tylyidk ;f a'otwGi;f ok\d usa7muf
aom tar7duwku
d f tv,fyidk ;f Ekid if rH sm;rS o-um;/
umzD/ uku
d ;dk / iSuaf ysmponfw\du
k w
dk ifI tar7duefjynf
axmifpo
k \dky\dkaom oabmrsm;ESihf xkrd w
S pfzef ukeaf csm
rsm;ukd wifum tylyidk ;f Ekid if rH sm;ok\d jyefvnf yk\daqmif
-uaom oabmrsm;ul;oef;oGm;vm7m c7D;vrf;
a-umif;r-uD;jzpfaeojzifh/ u,f7pfAsefyifv,fonf
txl;xif&mS ;aeayonf?

226

Das könnte Ihnen auch gefallen