Sie sind auf Seite 1von 134

1

tvif ; td r f r l 0 g'
(1) ppfreaompmayvGwvyfci&ap&ef S f f G hf Sd (2) tm%m&Sipepfreor#wduzsuf&ef f S f k f (3) 'Drua&pDawmfvea&;tiftm;pkrsm;ESihf kd S f vufwGJ aqmif&Guf&ef (4) jynfol jynfom;wdk h.cHpm;csufudk wifjy&ef//

jrefrmouU&mZfmouU&mZf 1373 e f v 0gqd k v jrefr 1373 ck / e,k ck / c&pfEpf 2011 E/pZG2011 / Zl v d k i f v S c&pf S f e f v
1
Luminary MagazineVolume 5,No.5

tvif ; td r f r l 0 g'
(1) ppfreaompmayvGwvyfci&ap&ef S f f G hf Sd (2) tm%m&Sipepfreor#wduzsuf&ef f S f k f (3) 'Drua&pDawmfvea&;tiftm;pkrsm;ESihf kd S f vufwGJ aqmif&Guf&ef (4) jynfol jynfom;wdk h.cHpm;csufudk wifjy&ef//

jrefrmouU&mZfmouU&mZf 1373 e f v 0gqd k v jrefr 1373 ck / e,k ck / c&pfEpf 2011 E/pZG2011 / Zl v d k i f v S c&pf S f e f v
1
Luminary MagazineVolume 5,No.5

tvif;tdrf rmwdum
tvif;tdrfpum; 4 atmif'if aebkef;vwf rm;qdk; cdif k {&m av;av;tdk 0if;Edkif 7 8 10 11 12 13 14

uAsm
AdkvfcsKyfatmifqef; atmifqef;u u|efawmfhudk iHk h=unfhaew,f vG,ftdwfwGif;rS yGifhzwfav;rsm; ausmif;om; emwm&Snf ,SO+f ydKifjcif;&J h t"dyg` ,f *sLvdkifcGyfa'gif; 0dOmOf t"dXmef

umwGef;
tifwmeufay:rS umwGef;rsm; 15

*g&0jyK pmrsuEmrsm; fS
omoemh *k%f&nf q&mawmf b'NEWZ0e tmZmenfoHCmt&Sifjrwf h h h AdkvfcsKyfatmifqef;vdk acgif;aqmifrsdK; t&SifynmeEN t&SifynmeEN armif0Ho 18 19 21

&Spav;vH;ta&;awmfy}kH uD; 23 ESpjf ynfh txdr;trSwppnf;r_ f k f f k


88 rsdK;qufausmif;om;acgif;aqmifrsm;. (uAsm) r[m*E<0if&Spfav;vHk;ta&;awmfyHk a'gif;wdk hrmef 88 opfyif aemufqHk;xGufouf 8888 ta=uG; &Spfav;vHk;armfuGef;
2

trSwfw&pum;rsm; rif;aumif;cspf armif armif&pf cifarmifvGif oDwmatmif xdefvif;

30 39 40 41 42 43 44

Luminary MagazineVolume 5,No.5

(aqmif;yg;) &Spfav;vHk;udk jyef=unhfjcif; ta&;awmfyHkausmif;om;rsm; &Spfav;vHk;'Drdkua&pD ESifh pma&;q&mrsm; tjzLa&mifay;qyfr_rsm; =u,fawGa=uGaewJh wdkif;jynf 88 odk h OD;vSnfhjcif;

xdefvif; xdefvif; armifpGrf;&nf cif+idr;opf f cif+idr;opf f oufxGef; 0if;wifhxGef; atmifqufydkif &Jabmfzdk;oHacsmif; atmif'if rif;rif;odef; oef;0if;v_dif vlxkpdef0if; xl;wifh t,fvfEk&m armifpdk;csdef rif;aumif;cspf Zifa,mf rdk;ajropf

45 48 50 56 60 63 24 67 73 75 82 86 91 94 96 98 104 107 113

EdkifiHa&; okw &o


Zlvif 7 &uf / 7&ufZvif kd l kd jrefrmjynf tajymif;tvJtwGuf h h h 2008 zGJ pnf;tkycsKyfykH tajccHOya' h f udk,fhbufu tiftm;aumif;rS wef;wlnDr# rS h h hwyg; rdk;rdk; (tif;vsm;) 'Drdkua&pDeJ hrtyfpyfwJh vlwef;pm; awmfvSefa&;&Jabmfrsm;ESifh pum;ajymjcif; pnf;vHk;jcif; tiftm;

0wKwdk
tzGm;twGuf rkef hjym;ovuf rdk;cg;a&jzef;rS vef;rSmvm; ukrkj'm olwdk hwawGudk ajymvdkufyg

tvif;tdrf 5 ESpfjynfh txdrf;trSwf 0wKwd+k ydKifyJG Ediia&;tawG;tjrif tcef;quf kfH


p=um0VmxJu 'dkif,mvufwpf 27

bmomjyeftcef;quf
tdrfajrSmifavSmiftdrf 45 armifarmifvwf jroef;wifh tvif;tdrfrD'D,m
3

116 119 128

Ediia&;tawG;tac: kfH
'Da&jrifhopf tvif;tdrf rSwfpk

Luminary MagazineVolume 5,No.5

tvif;tdrf pum;
1988 ckEpf =o*kwv (8)&ufae@rm jynfaxmifpk jrefrmEdiiw0Sr;vH;&Sd jynfovxk S f S kfH f k l l w&yfv;Hk u +idr;csr;pGmjzifh jrefrmhq&,vpf vrf;pOfygwD (rqv) tpd;&wjzpfvJ ppfwyftycsKyfrukd f f kd S f k kf _ kfk k f k f tHwqEjN ycJ=h uygw,f? 'Dppftyp[m AdvcsKyf}uD;ae0if;qdol OD;aqmif+yD; vGwvyfwhJ jynfaxmifpk k jrefrmEdiiukd 1962 ckEpf rwfv (2) &ufae@rm ppftm%modr;um t"rRtycsKyfc=hJ uolawGjzpfw,f? kfH S S f kf awmfvea&;aumifpD tpd;&trnfwyf+yD; jrefrmhq&,vpfvrf;pOf (twkta,mif) udk a&;qGjJ yXmef; Sf k kd S f t"rRtwnfjyKum jrefrmhq&,vpf vrf;pOfygwDw&yf wnfaxmif+yD; wygwDtm%m&Sipepfe@J kd S f f tkycsKyfcwmjzpfw,f? f hJ 26 ESpwm tkycsKyfaepOf umvrSmyJ jynfovxw&yfv;Hk [m taxGaxG t=uyftwnf; f f l l k awG=um;u rauseyfrawG }uD;xGm;vm+yD; rqv wygwDtycsKyfrukd tHwqEjN y jzKwfcsc=hJ uwm _ kf _ k jzpfw,f? t"rRtycsKyfaewJh wygwDtm%m&Sif ppftypuvnf; jrefrmEdii[m olw@kd &@J tycsKyfr_ kf kfk kfH kf atmufrm urmtqif;&Jq;Hk Ediitjzpf a&muf&c&wmawG/ ppfwyftcGix;cH vlwef;pm;awG csr;om S Bh kfH dS hJ hf l f vmwmawG/ jynfovxw&yfv;vnf; qif;&Jraw tusiysu/f vm'fpm;r_awGe@J rauseyfrawG l l k kH JG hf _ }uD;xGm;vmwmawGukd zGi[0efcc=hJ u&w,f? hf H wygwDpepfEihf quf+yD;&yfwnfz@kd [m jynfou vufrcHEiawmhwtwGuf jynfoukd S l kd f hJ l vdrfvnfzdk@ }udK;pm;aecsdefrSm EdkifiHw0Srf;vHku jynfolvlxkw&yfvHk; jywfjywfom;om; qENjy qef@usic=hJ uwma=umifh ordi;0if 8888 ta&;awmfy}kH uD; ay:aygufvmcJ&w,f? f kf h 'Dppftkyfpk wygwDpepfeJ@ tkyfcsKyfcJhwmudk OD;aqmif+yD; awmfvSefwdkufyGJ0ifcJh=uwm ausmif;om;xkyg? ausmif;om;awGyg? ausmif;om;awG[m ppftkyfpk pwiftm%modrf; t"rRtycsKyfpOf uwnf;u qef@usiuef@uuc=hJ uolawGyg? ppftypuvnf; puwnf;uqdovdyif kf f G f kfk k k ausmif;om;awGowf/ ausmif;om;or*~ taqmufttHukd AH;cGzsuq;+yD; &ufpufru&i;pGmeJ@ k k J f D kd f kd f ausmif;om;xkukd &ifqicygw,f? kd f hJ ausmif;om;xkuvnf; rnfo@kd yif ESrEi;+zdKcGi;cJapumrl acwftqufquf vkyyicihf dfSf f h f kd f G &&if&ovdk enf;aygif;pHe@J ppftypk tkyfcsKyfaer_ukd awmfvetwc=hJ uygw,f? 88 ckEpa&mufwtcg k kf Sf H k Sf hJ usawmhrS jynfovxw&yfv; yg0ifqifEJ$ tHwawmfveEiwhJ ta&;awmfy}kH uD; jzpfay:vmcJwmyg? l l k kH k S f kd f h AdvcsKyf}u;ae0if;&J@ ppftypk wygwDtm%m&Sipepf vH;0acsre;cH&awmhr,fh tajctaerSm k f D kf f k _f AdvcsKyf}u;ae0if; tpDtrHe@J yJ aemufw}urf ppftm%modr; tkypay:aygufjzpfay: vm+yD; wdi;jynfukd k f D d f fk kf ppftm%m&Sipepfe@J qufvuftycsKyfcygw,f? jynfotajrmuftrsm;udk owfjzwf/tusO;cs f k f hJ l f acsre;+yD; ppftm%modr;tpd;&w&yfjzpfvmwJh ppftm%m&SiawG[m e0w/ etz trnfawGe@J _f f k f t"rRtycsKyfcwhJ AdvcsKyfapmarmif/ AdvcsKyfoef;a&$/ AdkvcsKyfcifne@f wd@k tkypygyJ? k f hJ k f k f f G fk 'Dppftm%m&SiawG[m &Spav;vH; ta&;awmfy}kH uD;udk OD;aqmifqifEcwhJ 88 rsKd ;quf f f k J$ hJ ausmif;om;awG/ 88 ta&;awmfy}kH uD;u ay:xGuvmcJwhJ 'Drua&pD tiftm;pkawGukd t+idK;w}uD;eJ@ f h kd zrf;qD;axmifcs/ owfjzwfErEi;+yD;/ wzufuvnf; wdi;&if;om;vlrsKd ;EG,pawGukd tusKd ;pD;yGm;eJ@ Sd f S f kf fk vufeufukd vJv,apum +zdKcGcw,f? wcsewnf;rSmyJ ppftypukd 'l;raxmuf/ vufeufrcswhJ S f J hJ df kfk vlrsKd ;pkawGukd trsKd ;jyKwf wducuacsre;cJw,f? k f kd f _ f h
Luminary MagazineVolume 5,No.5

wdi;jynfukd t"rRtycsKyfcwhJ e0w/ etz ppftypxrmvnf; AdvcsKyfr;}uD;oef;a&$ kf k f hJ kfk JS k f _ qdo[m tcsi;csi; jzKwfxwowf vrf;pOfe@J ppftm%m&Sipepfukd tyDtjyif wnfaqmufc+hJ yD; k l f f k f f jrefrmEdkifiHrSm ppftm%m&Sifpepf w&m;0ifjzpfzdk@ vrf;pOfcsrSwf taumiftxnfaz:cJhw,f? wzufuvnf; 'Drua&pD tiftm;pkawGukd zdEyacsre;&if;/ wzufuvnf; ol@ppftyp/k ol@tusKd ;pD;yGm; kd dS f _ f kf tcditrmjzpfz@kd pD;yGm;a&;orm;awGukd arG;jrLum &yfwnfcw,f? kf hJ w+yKd ifeufwnf; ppftypu,pm;jyK }u@H zwtoif;udk Edii0efxrf;tiftm;awG tajccHv#uf k f k kd f G f kfH wnfaxmifum twkta,mif trsKd ;om; nDvmcHjyKvkyf/ 2008 ckEpf t"rRtajccHOya'awGukd S jyXmef;+yD; }uH@zwtoif;rS }uH@zwygwD ajymif;um 2010 a&G;aumufyukd jyKvkycw,f? G f G f JG f hJ ppftypu,wiu usi;yjyKvkyay;cJwhJ 1990 jynfEpf taxGaxGa&G;aumufyrm k f k kd f kd f f f h hS JG S jywfom;pGm tEdi&&ScwhJ a':atmifqef;pk=unf OD;aqmifwhJ trsKd ;om;'Drua&pDtzG@J csKyf (NLD) udk k f d hJ kd tm%mv$Jray;wJhtjyif/ a':atmifqef;pk=unfeJ@ NLD udk acsr_ef;+yD; jyKvkyfvdkufwJh 2010 a&G;aumufyukd t"rRtaumiftxnfaz:cJw,f? JG h 2010 a&G;aumufyrm tEdi&wJh }uH@z@HG ygwD[m 1988 ckEpf tm%modr;ppftyp&@J JG S kf S f kf k ppfAvcsKyfawG tukev;vdvkd yg0ifwhJ tzG@J tpnf;w&yfqwm rarh=uzd@k vygw,f? a&G;aumufyrm kd f f kH k kd kd JG S 0ifr+ydKifayr,fh ppftypwckv;udk xde;csKyfuiw,aewm[m ppftm%m&Sif AdvcsKyfr}_ uD;oef;a&$ kfk kH f kd f G f k f qdwm txift&Sm; &Saew,fqwmudk rarh=uzd@k vygw,f? k d kd kd 'Dppftyp[m 88 rsKd ;qufawGtay: b,favmuft+idK;}uD;/ tmCmw xm;ovJq&if kfk kd 88 rsKd ;quf ausmif;om;acgif;aqmifawG/ ausmif;om;awGukd ESpaygif; 65 ESpcsrw+f yD; t"rRtusO;cs f f S f xm;onfukd =unfum odEiygw,f? h kd f 'Duae@ t&yfom;tpd;&opf (ppftyptajym) vd@k ajymwJh OD;ode;pdef tpd;&[m ppfabmif; k kfk f k bD c|wf AdvcsKyfr;}uD;oef;a&$ukd opPmcHxm;wJh ta,mifaqmif t&yfom;tpd;&om jzpfw,f? k f _ k 'Dtpd;&[m trSewu,f wdi;jynfrm 'Drua&pDpepf xGe;um;apcsi&if/ wdi;jynfe@J vrsKd ; k f kf S kd f f kf l tusKd ;udk jzpfay:vmapcsi&if vlrsKd ;wk; wducuaewJh wdi;&if;om;a'oawGrm ppfqifrawG &yfwef@yg/ f H k f kd f kf S _ ta,mifaqmif EdkifiHa&; vSnfhuGufawGvkyf+yD; urBmudk vdrfvnfaewJh vkyf&yfawG &yfwef@+yD; t"rRtusOf;cs cHae&wJh 88 rsdK;qufausmif;om;awG/ &[ef;oHCmawG/ wdkif;&if;om;vlrsdK;pk f f Sf kH acgif;aqmifawGukd cif;csur&Sd v$way;+yD; ppfrewhJ awG@qaqG;aEG;a&;udk taumiftxnfaz:um +idr;csr;a&;udk wnfaqmuf&rSmjzpfw,f? f f od@k r[kwygu 1962 ckEpf ppftm%m&Siukd jzKwfcscwhJ 1988 ckEpf ta&;awmfy}kH uD; f S f hJ S ay:aygufovdk 1988 ckESpf tm%modrf;ppftkyfpk[mvnf; jynfolawG tHk=uGawmfvSefwJh awmfvea&;w&yfukd }uHKawG@=u&rSm jzpfw,fqwmudk wifjyvdygw,f? Sf kd k rdru,ukd awmfve/f jyKjyif &yfwnf&if; ppftm%m&Sipepf awmfvea&;od@k ? d kd f S f Sf tm%m&Sireor# usq;ap&rnf? fSf kH tvif ; td r f & J a bmf r sm;
5

Luminary MagazineVolume 5,No.5

OD ; b0if ;

OD ; &mZwf

Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; ref ; bcd k i f 'D ' k w f O D ; bcsd K

ocif j r

pyf p H x G e f ;

&J a bmf u d k a xG ;

OD ; tk e f ; armif

64 ESpfajrmuftmZmenfae h

tmZmenfyk*~dvfrsm;udk tav;jyKygonf//
tvif;tdrf
Luminary MagazineVolume 5,No.5

AdkvfcsKyfatmifqef;
ol@ud&&Scv@kd k d hJ jrefrmjynf[m uHtaumif;qH;k jzpfc&ovdk hJ ol@udq&;H_ cJ&vd@k k kH h jrefrmjynf[m uHtqd;k qH;k vJjzpfcw,f? hJ ol@vdrjrifjh rwfwhJ acgi;f aqmifawGa=umifh k jrefrmjynfoawG emusicpm;ae=u&ovdk l fH ol@ordkif;udk csdK;zsufcsifwJh t"<rorm;awGa=umifh jrefrmjynfoawG emusn;f cHjyif;=u&w,f? l ol@vdr[kwyJ k f tm%m&Siukd tvkyta=u;G jyKwhJ ol@om;}u;D a=umifh f f jrefrmjynfoawG 0rf;enf;a=uuG=J u&ovdk l ol@vdkrsdK; vlxbufu xm0&&yfwnfwhJ ol@orD;a=umifh k jrefrmjynfoawG *k%wuf&jyefw,f? l f

ol&we;f uawmh dS k olwnfaxmifcwhJ wyfrawmf}u;D [m hJ jynfoomtrd jynfoomtz l l wyfe@J jynfol wom;wnf;usaecJ@? olr&Swaemuf d hJ wyfrawmfomtrd wyfrawmfomtz jynfoqwm l kd ppfzdeyfrsm;atmufu teif;cHoJr_efuav;rsm;om? &Swe;f uvJ d k wefbdk;t}uD;rm;qHk; r&SdawmhwJh tcgrSmvJ wefb;kd t}u;D rm;qH;k jzpfaeqJ "wpfESpftwGif; 'Drdkua&pD&zdk@" "&&if& r&&ifcszdk@" usaemfw@kd qD jyefvmcJygvm; AdvcsKy&,f h k f f vGr;f w,fAs?

atmif'if

Zlvdkif 20 / 2011 7
Luminary MagazineVolume 5,No.5

atmifqef; u u|efawmf hudk iHk h}unf haew,f


ol@rsufESmudk arm@=unf@wkdif; u|efawmf@&J rmefrmeawG odrfazsm@arS;rSdefoGm; }uD;jrwfaom ay;qyfpGef@v$wfjcif;rSm vkyf+rJtvkyfwpfckvdk ol&dk;&Sif;wnf+idrfcJ@yHku toHus,fwJ@ o}uFeftajrmufawGudk t&Suf&apcJ@ ol@rsuEmu cufxefrma=umoa,mifa,mif fS 'gayr,fh ol@&J tm;jyif;wJ@ pdwftvif;a&mifrSm ol@&J wnf=unfav;eufjcif;u rJnpfydwfarSmifraecJ@ wkdif;jynfeJ@vlrsdK;udk cspfjcif; vGwfvyfr_eJ@ +idrf;csrf;a&;udk jrwfEkd;jcif; ol@ESvHk;om;u tJ'Dtm;ESpfckwnf;eJ@ xdefxdefvif;w,f tJ'Dtvif;udk u|efawmf@&ifbwfqD ESvHk;om;csif; csdwfqufpD;ul; u|efawmf@&ifckefoHawG ylaEG;jyif;&Sr_wpfckeJ@ wuf=uGawmufjrL;cJ@ ? ol@rsufESmudk arm@=unf@wkdif; u|efawmf@&J odrfi,fpdk;xdwfr_awG tm;aysm@uif;pifoGm; ol@&kyfoGif&J owWd&ou u|eawmf@pw"gwfukd qG,xrw,f f d f J l l ol@aoG;awG&J vwfqwfylaEG;r_u u|efawmf@aoG;a=umawGxJ azmuf0ifpD;qif;w,f u|efawmf@tcef;usOf;av;&J wdwfqdwfr_xJrSm ol@pum;oHawG toHrJ@yJ@wifxyf wpfom;wnf;usoGm;wJ@ pdwf"gwfcGeftm;eJ@ olrufcJ@wJ@ tdyfruf u|efawmf qufrufw,f wpfxyfwnf;usoGm;wJ@ &ifckefoHpnf;csufeJ@ olysdK;cJ@wJ@ wpfyGif@yef; u|efawmf quf vufqif@urf;r,f olcspfcJ@aom wkdif;jynf olarSsmfvif@wJ@twkdif; wnfapzkd@ eDapG;jywfom;aom &J&if@jcif;eJ@ u|efawmf a&SqufcsDwuf xrf;&Gufr,f?

Luminary MagazineVolume 5,No.5

u|efawmfwdk@vrf;&J cufcJ=urf;wrf;r_awG olavSsmufc@J &wJ@vrf;avmuf qd;k 0g;jyif;xefc@J ovm; u|eawmfw@dk c&D;&J &_yaxG;cJ,Of;r_awG f f olEic@J &wJ@c&D;avmuf ayGvusywnf;cJ@ovm; Sf D f OD;aESmufawG qla0ayguuvrwwf f JG k olawG;ac:wGucsuc@J oavmuf f f u|eawmfw@dk awG b,fEpa,mufrsm; tm;xkwc@J =uzl;ovJ f S f f tdyfvJ 'Dpdwf pm;vJ 'Dpdwf oGm;vJ 'DpdwfeJ@ ol pGJpGJvrf;vrf; awmif@w&,lay;cJ@wJ@ vGwfvyfa&; tJ'D...vGwvyfa&;qkwmtwGuf f d u|eawmfw@kd ol@avmuf &l;oGyay;qyfc@J =u&Jvm; f f ar;cGef;awGrsm;pGmu u|eawmf@&ifukd wGe;f xd;k wl;qG=u f ol@rsuEmudk arm@=unf@wki;f fS d u|efawmf@udk,fu|efawmf tm;rvdk tm;r& jzpfrdwkef;yJ ?

aebke;vwf f
( 64 ESpajrmuf tmZmenfae txdr;f trSwf bm;tH tusO;f axmifxrS *k%jf yKzJG qdygonf?) f J k
9
Luminary MagazineVolume 5,No.5

10

pdrf;jr opf&Gufwdk@ a=uGaeqJ ighrsuf&nf pdkaewkef;aygh wcsKdawG aeEdkifvGef;w,f ouU&mZfawGom ordi;f a=umif;udk k jyefajymif;ajympwrf;qdk ridEiawmhv@kd tHukd wif;wif;}uwxm;&wJh k kd f d f ESi;f qDyizwfav;awGta=umif; G hf usaemfhudk &Sif;jy=uvdrfhr,f tar? a&$be;f vlu a&;cJz;l w,f k h tavmif;awmifrS rjrif&rawG@& b,fae&mrSmrsm; usqHk;cJhovJ nDav;&,f wJh? tnDe@H axmif;axmif;xaewJh S ausmif;pdrf;ykqdk;av;&,f zkwfwvl;vl; aoG;wpdkpdk olkd vG,twtav;awGu f d f kd usaemfwkd@udk avSmif&,f=uvdrfhr,f tar? &J&ifh ausmufcufwdk@ +ydKaeqJ ightwGuf tajz&Smaewkef;aygh wcsKd awGaeEdive;f w,f kf G

vG,twwi;f rS f d f G yGifhzwfav;rsm;

usaemfh&ifxJrSm pum;vHk;wvHk;&SdcJhzl;w,f tartdkawGcrsmvnf; tpdrf;&ifh&ifh vJ+ydKusqHk;r_rsm; wJh ? jyefrvm=uawmhr,fh om;orD;awGukd f h b,fawmhrS rdk;ay:axmifrypfbl;qdkwJh owWKjrSm;csufawG arSsmaewke;f ayg? ypfrSwfA[dkcsnf; a&G;xdwmygyJ tar&,f ? cdkifxl;&JoDcsif;wpfyk'frSm 'Dvrf;ay:uae zJqif;oGm;ae=u+yD tar usaemf pD;arsm&if; h H kH f usaemfwdk@ csOf;uyfyHkrsm; rSm;aea&mhovm;Asm eH&ay:u "mwfyum;csyukd h d vdi;f vH;k }u;D awG wvSrvr+hf yKd tqif; armh=unfrw,f _ d hf dS f k f k f wa,mufwvuf ypfazmuf eif;acsvu=f uwmav rsuarSmifuwuwe@J kd rdk;vif;awmh AdkvfcsKyf&J wuf wcsufacgufoH h kd f k em=unf;cHcuf&wke;f aygh usaemfem;xJ =um;rdvuovdyJ tkwcsyawGvnf; xH;k okwf pdep=D uwke;f aygh tara& ? ? f f f rm;qdk; csK;d iSuuav;awG tawmifEwcae&wke;f aygh f _ fH (8 / 8 / 2010) a=u;owWKawGvnf; a=u&nfowjf cif; cHae&wke;f aygh G k
Luminary MagazineVolume 5,No.5

10

11

ausmif;om;
pmoifcef;udk pGef@ ynmudk pGef@ wuUovukd pGe@f kd f twWudk pGef@ oHa,mZOfukd pGe@f tcspfudk pGef@ b0udk pGef@ pGef@jcif;aygif;rsm;pGm / a0;cJh& trdajr jynfo@l b0xJ0if a&S@wef;u OD;aqmif &J&ifhwJh vkyf&yf ajymifajrmufwJh owWd b,fEdkifiHrSmrS r&Sd / acwftqufquf ordi;f wav#muf k acwfajymif;vJ rlrajymif; ajymifajrmufpGm yg0if ykc;kH ay:u wm0efausonf@ ordkif;rSm pmwifrnf@ vlxkcspfaom ausmif;om;rsm; /

cdif k
11
Luminary MagazineVolume 5,No.5

12 12

jAKwfpAsif;awmif;
qyfjymo,f vifaysmufovdyJ k jym,mcwfaewJh b0awGav edpP"l0 tv#ifrrSDjcif;awGu bmpDvemtoif;vdk kd tcsdwftqufudkrdvdk h tkef;yifawG a&G@pdkufxm;wJh jrdK@twkxu vltwkawGuawmh J um&mtdkaueJ@ e_wfcrf;eDrav;awGeJ@ taysmftwkawG=um; ol@t&yfeJ@ol@Zmwf tpyft[yfudk wnfhvdk@ ajymygw,f tpuwnf;u r&dk;cJhwmygvdk@ tpr&dk;awmh tpdk;r&wm bmqef;vdk@wkef; [kwfbl;vm; acgif;aygif; aygif;jyD;xGuvnf; f bDvl;uawmh bDvl;ygyJ

[kwfuJh rsuvnq&mawGawmif f S hf rsufpdvnfwhJ wdkif;jynfrSm usKyfw@kd u vljzpfcwmuvm; hJ udk,fhtp udk,fjyef&Smr&wmrsm; 0rf;enf;raeprf;ygeJ@Asm usKyfwdk@tm;vHk; aygufujJG cif;awG tcswtqufrwwae@ d f d hJ abmvHk;orm;awGvdk tm;&yg;& atmifyGJcH=ur,f uJ b,fheS,fhvJ?

N . M . T (nDrif;opf)

Luminary MagazineVolume 5,No.5

1122

13

,SOf_ydKifjcif;&J h t"dy`g,f
ppftm%m&Sif wpk&J@vufatmuf usqHk;oGm;ol tmZmenfawG&J@ todOm%f&Sd 0dOmOfawGu todw&m;rJh tm%m&Sifvlwpkudk tdyfrufrufapcJhwm ordkif;wckjzpfapcJhw,f ? urBmtqufqufu EdiiawG&@J kfH ordkif;a=umif;awGxJrSm &J&ifh jywfom;r_&SdvSwJh ausmif;om;awG&J@vkyf&yf[m wdk@ Armjynf wckom&SdaecJhw,f ? om;aysmuf&SmaeqJ tarawG b0aysmufae&&SmwJh rdrJhzrJh uav;awG rdzawG&aeygv#uf dS b0rJhae&olawG rsm;jym;aeqJjzpfw,f ? e0w &J@ pepfqdk;a=umifh b0ysufcJh&wJh rdef;cav;awG axmifaomif;rucsDvdk@ e,fpyfa'owav#muf idkyGJ aoyGJ qifae&wm reJjzpfw,f ? etz &J@ pepfqdk;a=umifh &[ef;&Sifvl ausmif;om;jynfolawG jynfajy;olyef jzpfc=hJ u& k jynfwi;olyef xae&wJh olawG Gf k vrf;rxufrSm ckxd wdkufyGJ0ifae=uqJjzpfw,f ? 'DvyawG[m kd JG EdkifEdkif &H_;&H_; qdkwJh ,SO+f ydKifwyrsKd ;r[kwf hJ GJ olao udk,f&Sif t+ydKifE$Jvdk@ ,SOf+ydKif wdkufyGJ0if=u&rSmjzpfw,f ? pnf;vHk;jcif;onf cGeftm;wJh ckvrsKd ; wa,mufwuGe@J kd J aomufwvGJ xif&mjrif&m pdkif;aerSjzifh udk,fhocsdFKif; udk,fwl; &rSm {uefrvGJ trSefayyJayg@ ? ?

av;av;tdk (Oomajr)

13

Luminary MagazineVolume 5,No.5

14

*sLvdkif cGyfa'gif; 0dOmOf t"dXmef

e*dk&SdrS eudkif;xGufwJh pum;yHktwdkif; rif;om;rsufESmzHk; pGyfxm;vnf; bDvl;[m bDvl;ygbJ/ 62 ckESpf tm%modrf;+yD; av;veJ h ig;&uf=um rsufESmzHk;c|wfvdk h tpG,fxkwfjyvm tJ'g 7 *sLvdkifyg/ EdkifiHtwGuf a&S hwef;u &yfwnfum jynfol htusdK; o,fydk;wm 'dk h h h h ausmifom;rsm;&J h ordkif;tpOftvm// cGyfa'gif;rsm;u uavmifudkcs ycH;k ay:u ordi;f ay;wm0eft& k +idrf;csrf;pGm qENjyawmif;qdkwm wdi;f jynftwGuyg/ k f tJ'gudk twWtnSdK;taw;awGeJ h +zdKcGifvdkufyHkrsm; t"dywdvrf; wuUovjf rufcif;jyif kd aoG;pufrsm;pif cGyfa'gif;aoG;rsm;ajrc ppfajrjyifvm; rSm;avmufyg&J h/ *sLvdkif 8 &uf AdvcsKyatmifqef; k f f ocifA[de;f ocifoef;xGe;f h h h htpjyKwJh EdkifiHom;aumif;rsm; oaE<wnf&m ordkif;tpOftvma&m,SufwJh ausmif;om;or*~ taqmufttHkrSm tkwfyHkb0 zsufqD;cH&&Sm / ESpfpOf*sKvdkifa&mufwdkif; tm%m&Sifrdp>m&dkif;udk wdk;vdk h wdk;vdk h rkef;rdvm / urBma=uaomfvnf; O'gef;ra=ua[ h cGyfa'gif;pdwf h h h cGyfa'gif;rmefjzifh cE<mpJvnf; h h h 0dOmOfrvJbJ 'Drdkua&pDyef;wdkif ta&mufvSrf;&ef t"dXmefjyKvdkufw,f h h h ausmif;om;tmZmenftaygif;wdk h/

Luminary MagazineVolume 5,No.5

14

0if;Edif LIN PO YIN k

15

umwGe;rsm; f

15

Luminary MagazineVolume 5,No.5

16

umwGe;rsm; f

Luminary MagazineVolume 5,No.5

16

17

umwGe;rsm; f

*k%fxl;rsm;

17

Luminary MagazineVolume 5,No.5

18

0
*g &

jyK

pm

1939 - 2011

f ESm rsu

b'NEWZ0e

omoemh*%&nfq&mawmf b'NEZ0e k f W (1939 - 2011). ax&kywWd tusOf;


Zlvdkif 13 / 2011

t&SiynmeEN f
oufawmf (73)ESpf/ 0gawmf (53) 0g ajcmufxyf=uD;bk&m;wdkuf/ omoemh*k%f&nf ausmif;q&mawmfudk rauG;wdkif;/ *ef@a*gjrdKe,f/ tdrfopfaus;&Gmae crnf;awmf (OD;pdefjr)/ r,fawmf(a':cspfcdkif) wdk@.arG;csif; 5 a,muf teuf wwd, om;&wem jzpfygonf? jrefrmouU&pf 1300jynfEpwif arG;zGm;oefpifcygonf? i,femrnfrm armifp;kd 0if; jzpfjy;D / hSf G hJ S i,fpOfuyif &SifZ0ebGJ@jzifh udk&if0wfcJhygonf? 1320 ckESpfwGif &[ef;abmifodk@ 0ifa&mufcJhjyD; rEWav;jrKd wGif pm0gvuconf? xd@k aemuf &efuejf rKd /h ajcmufxyf=u;D / omoem*k%&nfausmif;wduf kd f hJ k f k wGif EdkifiHawmfoHCem,u 'kwd,OuUXq&mawmf t*~r[mydw b'NE tm'dpP&HoD xHwGif ydywWdpm0grsm; vdkufum ?ausmif;rSmyif oDwif;oHk;cJhygonf? q&mawmf = uD ; b'N E W t m'd p P ysH v G e f a wmf r l + yD ; aemuf omoe*k % f & nf a usmif ; . ausmif;xdiq&mawmftjzpf qufvuf oDwif;oH;k aexdivmcJygonf? kf f kf h q&mawmfrSm =unfndKp&maumif;+yD; at;aq;wnf+idrfpGmjzifh aexdkifavh&Sdygonf? olwyg; 0efxkyf0efydk;jzpfrSm vGefpGmpdk;&drfwwf+yD; ysHawmfrlonfhESpftxd qGrf;cHpm;onf? 'um/ 'umrrsm;. yd@k qGr;f udk vufcavhr&Syg? H d q&mwmf.xl;jcm;csufrSm &[ef;abmif0ifa&muf+yD;rS tpkd;&rlvwef;ausmif;pmtkyfudk oif,+l y;D Oya'bG@J (BA. BL ) &onftxd wuUovynmudk &,lcojl zpfygonf? kd f hJ 1988 &Spfav;vkH; ta&;tcif;/ 2007 a&$0ga&mifawmfvSefa&; ponfh ta&;awmfykH wd@k wGif wuf=upm yg0ifvKS y&m;cJ+h cif;/ Ekiia&;orm;rsm;. oma&; ema&; Ekiia&; tcrf;tem;rsm;ukd GG fS dfH dfH vufcHaqmif&GufcJh+cif;a=umifh ppftpkd;&tm%mykdifrsm; apmifh=unfh+cif;cH&um q&mawmf. ausmif;udkyg csdwfydwf+cif; cH&onf?q&mawmfonf 1990 ckESpfu ppftpdk;&udk ywWedwUKZe oyd w f a rS m uf u H a qmif o jzif h ppf t pk d ; &u zrf ; qD ; axmif c sjcif ; cH c J h & onf h t jyif / 2007 a&$0ga&mifawmfvSefa&; tvGefwGifvnf; xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? ysHvGefawmfrlcsdeftxd ppftpkd;&. vdkufvH zrf;qD;aESmifh,Sufr_rsm;a=umifh ykef;atmif; aexk d i f c J h & +yD ; aq;0g;uk o cH , l c G i f h aumif ; pG m r&cJ h o nf h t wG u f tqk w f u if q ma&m*guk d +yif;+yif;xefxefcHpm;&if; Zlvkdif 7 &uf 2011 / n (8) em&D tcsdefwGif &efukef+rKd h a+cmufxyf=uD; bk&m;=u;D wku/f omoeaZmwduausmif;wGif ysveawmfrcygonf? d H Gf l hJ
Luminary MagazineVolume 5,No.5

18

19

0
*g &

p jyK m

tmZmenfoCmt&Si jf rwf H omoemh*k%f&nfq&mawmf OD;Z0e (1939 -2011) odk@ OD;n$wfjcif;


b'NEWZ0e

1939 - 2011

2007ckESpf a&$0ga&mifawmfvSefa&;umvtwGif; yxrqkH; ppfwyf/ =uHhzGwf eJ@ pGrf;tm;&SifawG 0ifa&muf pD;eif;zrf;qD;cH&wJh &efukef+rKdh a+cmufxyf=uD; bk&m;=uD;wkduf/ omoemh*k%f&nfausmif;q&mawmf b'NEWZ0erax&f+rwf=uD;[m Zlvkdif 7 &uf 2011 n 8 em&D tcsdefrSm b0ewfxHysHvGefawmfrla=umif; od&vkd@ rsm;pGmESa+rmwoa=uuGJ&ygw,f? 'Dq&mawmf=uD;[m 1988ta&;tcif;umvu pvkd@ ysHvGefawmfrlwJhtxd +refrm+ynf ppftm%m&Sipepfatmufu vGwa+rmufa&;twGuf 'l;raxmuf/ vufra+rmufbJ wkuy0ifom;wJh f f S d f JG G q&mawmf=uD;yg? q&mawmf=uD;[m at;aq;wnf+idrfpGm aeavh&SdayrJhtvGefowWdaumif;wJh q&mawmfwyg;vnf;+zpfygw,f? 88ta&;tcif;+y;D umvaemufyi;f ppftpk;d &tm%mykiawGu twkutcHEiia&;orm; dk df d f dk f H awGukd tzrf;tqD;=urf;=urf;eJ@ apmifh=unfhaewJhtcsdefumvrSm q&mawmf&Jhausmif;rSm rif;ukdEkdif/ uku=dk u;D pwJausmif;om;awGe@J tzG@J tpnf;aygi;f pkuEkiia&;orm;awGudk ra=umufr&G@H vufc&whJ d h H dfH HJ q&mawmf=u;D yg? Ek d i f i H a &;orm;awG & J h bmoma&;tcrf ; tem;awG / Ek d i f i H a &;tcrf ; tem;awG u k d q&mawmf=u;D ausmif;rSm usi;f yavh&wmrk@d tm%mykiawG rsuppyg;arG;pl;+y;D apmif=h unfc&w ausmif; dS df fd h H hJ vnf; +zpfygw,f? &efukefEkdifiHa&;avmurSm omoema&;udpPrsm;eJ@ EkdifiHa&;udpPrsm;ukd ppftpk;d &zdtm;ay;aewJ=h um;xJu ra=umufr&G@H vufcaqmif&uay;wJh &Sm;&Sm;yg;yg;ausmif;qkv@dk H G f d omoemh*k%f&nfausmif;eJ@ tjcm;vufcsLd;a&vdk@&wJh ausmif; tenf;i,fyJ &Sdwmyg? q&mawmf=u;D [m tvGeowWaumif;+y;D a+zmifrwf wnf=unfo+l zpfovkd Ekiia&;orm; f d h dfH awGuvnf; tvGeu&k%mxm;+y;D ulnapmifa&Smufawmfrcygw,f? wcgu ppftpk;d &tm%mykiawG dk f D h l hJ df q&mawmf a usmif ; a&muf v m+yD ; Ek d i f i H a &;eJ @ yuf o uf o l a wG & J h bmoma&;ud p P a wG u k d vuf c H a qmif & G u f r ay;zk d @ avS s muf x m;zl ; ygw,f ? q&mawmf = uD ; u w&m;0if t rd e f @ pm xkw+f y;D wm;+rpf&if vufcr,f a+ymvkuv@dk tm%mykiawG pdwq;dk a'goxGu+f y;D +yefom;zl;ygw,f? H d f df f G tJvdk owWaumif;wJq&mawmfyg? d h 2007 a&$0ga&mifawmfvSefa&; +zpfawmh q&mawmfeJ@ q&mawmfausmif;u oHCm awG[m wufwuf=uG=uG yg0ifcJhwma=umifh bkef;=uD;ausmif;awGukd ppfwyfu 0ifa&mufpD;eif; wJtcgrm yxrOD;pm;ay;t+zpf owfrwc&+y;D t&ifO;D qk;H tpD;teif;cHc&ygw,f? q&mawmfausmif; h S S fH hJ h u oHCmtm;vkH; zrf;qD;+yD;/ bkef;=uD;ausmif;u tzkd;wefypPnf;awGukdvnf; odrf;,loGm;cJhwm cktcsdeftxd +yefr&ao;yg? oHCmtm;vkH; tif;pdef GTI ppfa=uma&;pcef;rSm vl0wfvJcH&ygw,f? q&mawmf=uD;uawmh tzrf;tqD;cH&r,fhab;u oDoDav;vGwfa+rmufcJh+yD; 'um/ 'umrawG&Jh tdrfawGrSm +zpfovkd qif;qif;&J&JeJ@ ykef;atmif; aexkdifcJh&ygw,f? q&mawmf&Jhausmif;u oHCmawGukd ukvor*~ukd,fpm;vS,f (Mr. Ganbari)
19
Luminary MagazineVolume 5,No.5

f ESm rsu

20

0
*g &

jyK

pm

1939 - 2011

f ESm rsu

b'NEWZ0e

q&mawmf. psmyejrifuGif; +refrm+ynfvmwJc&D;pOftwGi;f rSm v$way;cJayr,fh ausmif;ukawmh ,cktcsetxd cswywxm;qJyg? h f h d df d fd f q&mawmf[m ysHvGefawmfrlcsdeftxd ausmif;+yefvnf&&Sda&;twGuf ppftpkD;&tm%mykdifawGxH awmif;yefc+hJ cif;r&Sovkd ol@b0wavsmufv;Hk ppftpk;d &tm%mykiawGeJ uif;uif;&Si;f &Si;f aexkicwhJ d df h d f hJ xl;+cm;wJh q&mawmf=uD;vnf; +zpfygw,f? q&mawmf=uD;[m ol@twGufeJ holwyg;0efxkyf0efykd;+zpfrSm pkd;&drfwwf+yD; ysHvGefawmfrl wJtxd qGr;f cHbe;f ay;avh&ygw,f? Ekiia&;orm;awGuvnf; tvGecspcif/ oem;wwf+y;D aus;G arG; h k dS dfH dk f f apmifha&SmufulnDwwfygw,f? ol@b0wavsmufvkH; trsKd;/ bmom/ omoemawmftwGuf aqmif&ucygw,f? G f hJ ykef;vsKd;uG,fvsKd;eJ@ e,faygif;pkHrSm aexkdifcJh&wJhtwGuf ol@&Jhusef;rma&;ukdawmh *&krpkdufEkdifcJhyg? tJovkdaexkdifcJh&wJhtwGuf usef;rma&;ta+ctaeqkd;0g;vmcJh+yD; tqkwfa0'em a&m*gukd +yif;xefpGmcHpm;&if; 2011ckESpf/ Zlvkdif 7 &ufae@/ (1373)ckESpf/ 0gqkdvqef; 10&uf n 8 em&D tcsdefrSm a+cmufxyf=uD; omoemhaZmwdum&kHausmif;wkdufrSm b0ewfxH ysHvGefawmfrl oGm;cJ&ygw,f? h q&mawmf=u;D &Jh tEWrpsmyetcrf;tem;ukd &efueema&;ulnrKS toif;u OD;ausmow@dk d kf D f l u wm0ef,laqmif&Gufae+yD; a&a0;ok\efrSm rD;o+*Kd[frSm+zpfygw,f? ppftpkd;&tm%mykdifawGukd ra=umufr&GH@/ 'l;raxmuf vufra+rSmuf t&SKH;ray;yJ ysH v G e f a wmf r l w J h t xd =uH h = uH h c H &if q d k i f o G m ;wJ h q&mawmf b'N E Z0erax&f + rwf = uD ; uk d 'Daqmif;yg;wkdav;eJ haemufqkH; ylaZmfuefawmhvkdufygw,fbk&m;? ?

t&SiynmeEN f
Luminary MagazineVolume 5,No.5

20

21

0
*g &

jyK

pm

64ESpfajrmuf

tmZmenfae h

AkdvfcsKyfatmifqef;vkd acgif;aqmifrsKd;
wki;f jynfwpfjynf zH@G jzKd ;wk;d wufz@dk bmtvktyfq;kH vJv@dk ar;&if uJjG ym;jcm;wJh tajzawG d d trsm;=uD; xGufay:vm ekdifygw,f? ukd,fhtjrifeJ@ukd,fajz=urSmygyJ? onfvkdar;cGef;rsKd;twGuf tajzrSewpfcwnf; ru trsm;=u;D &Seiw,fAs? ok@d aomf tvktyfq;kH qkwhJ tqH;k pGef ta&;=u;D qH;k ukd f k d dk f d d ajymr,fqkd&ifawmh 0d0g'awG uJGekdifw,f? usGefawmfuawmh rdrd&Javhvmr_rsm;ukd tajcjyKjyD; t,ltq wpfckukd wifjycsifw,f? onfae&mrSm zHG@jzdK;wkd;wufzkd@ vkdtyfwJh wkdif;jynf qkdwmukd t&ifqHk;t"dy`g,fzGifh &vdrfhr,f? tzufzufu acwfaemufususef&pfwJh ekdifiHrsKd; qkdygpkd@? (bma=umifh tJovkd"m;raemufydwfacG; jzpfae&ovJ qkwmukd xnfrajymawmhb;l ? tJo[m xnfajymae&if vk&if; a&mufrm r[kwv@dk yg?) d h h d S f zHG@jzdK;wkd;wufr_ tvGeftrif;aemufusaewJh wkdif;jynfqkdwm ekdifiHa&;/ pD;yGm;a&; uawGom ru ynma&;/ usef;rma&; ,Ofaus;r_uawGyg tppt&m&m edrfhusaewmukd qkdvkdygw,f? ,Ofaus;r_ u&J atmufrSm pdwf"mwfa&;&myg ygw,fAs? usGefawmf=unfndKav;pm;wJh ppf=udKacwf ekdifiHa&;orm;=uD; ocif 0wifukd tm;usjyD; edruswhJ pdw"mwfawGudk (avmueJ@ vlom; pmtkyxrm a&;cJw) ocif0wifpwkie@J o&kyc=JG unhf hf f f JS h hJ df f wJtcg-h trSwfonf;ajc r&SdwJh pdwf"gwf/ a&omcdk tacsmifvkdufcsifwJh pdwf"gwf/ &vSsif bezl; okdufwl;r,f qkdwJh pdwf"gwf/ rkd;&Gmwkef; a&cHxm;rS qkdwJh pdwf"gwf/
21
Luminary MagazineVolume 5,No.5

f ESm rsu

armif0o H

22

o,folaoao iawrm&if jyD;a&mqkdwJh pdwf"gwf/ txufzm; atmufzd udEM&mu ucsifwJh pdwf"gwf/ rsufeSm=uD;&m [if;zwfygcsifwJh pdwf"gwf/ ae&mwum a&vkdfufig;vkdfuf vkyfrSqkdwJh pdwf"gwf/ ,lawmh jyKH;jyKH; awmif;awmhrkef; pdwf"gwf/ rw&m;r_udk ikH@cHwJh pdwf"gwf/ aemufuG,fusrS twif;ajymwJh pdwf"gwf/ qifra=umuf&if zdeyfjzpfoGm;r,f qkdwJh pdwf"gwf/ a=umufwwf&if 0efuif;w,f qkdwJh pdwf"gwf/ vmr,fhab; a0;a0;a&Smif qkdwJh pdwf"gwf/ eSrf;wpfvkH;eJ@ qDrjzpfygbl; qkdwJh pdwf"gwf/ rkd;cg;a& vkdufaomufr,f qkdwJh pdwf"gwf/ ekdifr,fxifwJh bufu avS=uKHpD; csifwJh pdwf"gwf/ ol@qefpm; &JrS qkdwJh pdwf"gwf/ urBmrD;avmif om;orD;awmif cseif;r,f qkdwJh pdwf"gwf/ aiGrsm; w&m;ekdifw,f/ aiG&SdrS vl&m0ifw,f qkdwJh pdwf"gwf/ tm%m&Sdol OpPmaygoludk rsufeSmvkd rsufeSm& vkyfcsifwJh pdwf"gwf/ ekdifiHa&;qkdwm &GHa=umufp&m a0;pGm a&Smif&Sm; ab;uif;jim; qkdwJh pdwf"gwfawGudk awG@&ygw,fAsm? jynfoawG=um;rSm r&Soifh r&SxuwhJ edruspw"gwawG ul;pufjyef@yGm;aewmukd tJ'vdk l d d dk f f d f f D pdwf"gwfawG[m raumif;ygbl;/ y,f=uyg/pGef@=uygvkd@ ajymae a[mae&HkeJ@uawmh a[m&if;om ysveawmf rlom;r,fqwmrsKd ; =uKH &rSmyJAs?'grsKd ;u trde@f tm%meJ@ vkyv@dk &wmrsKd ;vnf; r[kwb;l ? H Gf G dk f f raumif;wJpw"gwawGukd jyKjyifz@dk qkwm aumif;wJpw"gwawGe@J tpm;xd;k rS jzpfeiwmyg? hd f f d hd f f dk f pdw"gwawG aumif;vmzk@d qkwmuvnf; pdw"gwf aumif;awG ay:xGe;f vmekiwhJ b0tajcaersKd ;udk f f d f df ydiqirS jzpfr,fv@dk useawmf ,k=H unfw,f? k f dk f Gf aemuf wpfcsufuawmh arSsmfvifhcsuf &Sdaew,f qkdwJh ,Hk=unfudk;pm;ekdifr_ jzpfygw,f? tJ'D ,kH=unfukd;pm;r_[m acgif;aqmifr_tay:rSm t"du wnfygw,f?AdkvfcsKyfatmifqef; acgi;f aqmifrukd wki;f jynfu &&Scwtcserm jynfoawG[m arSsmvifcsuf tjynfxm;&Sei=f uw,f? _ d d hJ hJ d f S l f h h d dk zufqpf *syefawGudk AkdvfcsKyfatmifqef; acgif;aqmifr_eJ@ awmfvSefcsdefrSm wpfekdifiHvkH; jynf o l tm;vk H ; u axmuf c H cJ h = uw,f ? ppf = uD ; jyD ; vk d @ eS v k H ; &nf w k d u f y G J e J @ vG w f v yf a &; awmif;qkcsermvnf; AkvcsKyatmifqef;aemufu jynfowpf&yfv;Hk &yfwnf cJ=h uw,f? d df S d f f l awmifwef; a'o wkdif;&if;om;nDtpfudkawGeJ@ twl vGwfvyfa&;udk pnf;pnf; vkH;vkH; &,ljyD; jynfaxmifpk=uD; zGJ@pnf;zkd@ yifvkHpmcsKyf csKyfqkdawmhvnf; AkdvfcsKyfatmifqef;eJ@ wnDwnGwwnf; oabmwl cJ=h uw,f? f 'ga=umihf zGH jzdK;qJ ekdifiHwpfekdifiH &J wkd;wuf atmifjrifr_twGuf tvkdtyfqHk;[m acgif;aqmifr_vkd@ usGefawmf aumufcsuf qGJrdygw,f?AkdvfcsKyfatmifqef;vkd acgif;aqmifrsdK;udk wki;f jynfu &&Sccse[m uHtaumif;qk;H tcseygy?J acgi;f aqmifaumif; wpfa,muf[m jynfoawG&J d d hJ d f df l
Luminary MagazineVolume 5,No.5

22

23

pHerlem jzpfvm&if ol@&J pdwf"gwfawGyg jynfolawGqD ul;pufoGm;ygw,f? odk@tm;jzifh wpfaoG; wpfom; wnf;vkd jzpfoGm; ygw,f? acgi;f aqmifre@J pyfvsO;f vk@d pmzwforsm; pOf;pm;ekiz@dk useawmfepouf oabmuswhJ _ l df Gf S f tqkdtrdef@ wcsdKudk a0rSsvkdufygw,f?
All of the great leaders have had one characteristic in common: it was the willingness to confront unequivocally the major aniety of their people in their time. This, and not much else, is the essence of leadership. -John Kenneth Galbraith, US economist (1908-2006) ,The Age of Uncertainty.

=uD;jrwfwJh acgif;aqmiftm;vkH;rSm wlnDwJh p&kdufvuQ%m wpfck&Sdw,f? tJ'guawmh olwkd@vufxufrSm jynfolawG&J t"du pdk;&drfaomuawGudk jywfjywfom;om; xdyfwkduf &ifqiajz&Si;f ay;zk@d tav;xm;wmjzpfw,f?- *seuufeuf *g;b&dw? dk f Gf f
The real leader has no need to lead he is content to point the way. Henry Miller (1981-1980)

acgi;f aqmif tppf[m a&SuOD;aqmif oGm;zk@d rvkb;l ? oGm;&r,fh vrf;udk n$ejf ywwfz@dk yJ d vkw,f?-[ife&Darvm? d
People ask the difference between a leader and a boss The leader works in the open, and the boss in covert. The leader leads and the boss drives.Theodore Rossevelt

acgif;aqmifeJ@ vkyfief;&Sif olaX; bmuGmovJvkd@ ar;wwf=uw,f? tajzuawmh acgi;faqmif[m ay:ay:xifxifvkyfw,f? olaX;u =udwfvkyfw,f? acgif;aqmif u a&SuOD; aqmifw,f? olaX;u aemufuae armif;w,f? -oD,'&pAJ? dk kd k h
The final test of a leader is that he leaves behind him in other men the conviction and the will to carry on The genius of a good leader is to leave behind him a situation which common sense without the grace of genius,can deal with successfully. Walter Lippmann

acgi;faqmifwpfa,mufukd aemufq;Hk prf;oyfcsuuawmh olr&Sawmhwaemuf usecol f d hJ f hJ awGqrm ,k=H unfcsue@J ol@tvkyawGukd qufvyawGukd qufvyom;zk@d qEN csexm;cJeif ovm; DS f f kf kf G f h dk qkwmyJ?acgi;faqmifaumif; wpfa,muf&J yg&rDqwm Om%ftxl; ok;H p&m rvkbomreftodrsS e@J d dk d J atmifatmifjrifjrif qufvkyf oGm;ekdifwJh tajctae wpf&yfudk csefxm;cJhekdifjcif; jzpfw,f? -a0:wm vpfyfrif;?
A leader takes people where they want to go.A great leader takes people where they dont necessarily want to go, but ought to be. Rosalynn Carter

acgi;f aqmifwpfa,muf[m vlawGukd olw@fdk oGm;csiwhJ ae&mudk ac:oGm;w,f? =u;D jrwfwhJ f acgif;aqmifusawmh vlawGvkH;0 roGm;csifwJh ae&m/ oGm;zkd vkdtyfwJhae&mudk ac:oGm;w,f? -&dkZvif; umwm?
(jynfol@acwf*sme,f twJG 1 trSwf 49 30 ZGef 2011) 23 22 / 6 / 2011

armif0o H

Luminary MagazineVolume 5,No.5

24

0if;wifxe;f h G

rarheiwhausmif;om;ordi;f xm0pOfeD kd f J k
Zlvdkif 7 &uf- 7 &ufZlvdkif rarhedkifwJh ausmif;om;ordkif; xm0pOf eD - - qdkwJh pmom;[m 7 &ufZlvdkifta&;awmfykHudk*k%fjyKpyfqdkxm;wJh oDcsif;wyk'fxJu pmom;wa=umif;yg? [kwfygw,f/ qJAif;Zlvdkif (ac:) 7 &ufZlvdkifta&;awmfykH}uD;[m Armjynf&J@ausmif;om; vSKyf&Sm;rSKordkif;rSm ausmif;om;ordkif;rSm b,fawmhrS arhaysmufvdk hr&edkifwJh/ arhazsmufcsefvSyf ausmfv$m;oGm; vdk h r&edkifwJh/ tjrJxm0& eD aer,fh ta&;awmfykHrSwfwdkif}uD;wckygyJ? Armjynfvwvyfa&;rausnmedicif udveacwfwavsmufukd c%xm;// vGwvyfa&; G f kf k kd D f ausnmjyD;p acwfwavsmuftwGif;rSmudk/ ausmif;om;vSKyf&Sm;rSKordkif;a=umif;wavsmufrSm ta&;tcif;eJ hta&;awmfykHawG ay:aygufcJhwm ta&twGufawmfawmfrsm; rsm;- ( Oyrmtm;jzifh atmufwbm ausmif;wvydwta&;awmfy/Hk [,f&wefta&;tcif;-pojzifh pojzif-) &Scygvsu/f kd f D h d hJ wediiv;Hk vSn;f aeavSatmif; jrif;aZmif;ruseyg0ifqifEc}hJ uwJh 1350jynfh ta&;awmfyHk kfH f JG (&Spav;vk;H ta&;awmfy}Hk u;D )rwdiciftxdtwGi;f / Advae0if;ppftm%m&Sityp;kd rSK acwfwavsmuf f kf k f f kf twGif;rSmudk / wjcm;aom ta&twGufrenf;vSwJh ausmif;om;vSKyf&Sm;rSKawG/ ausmif;om;ta&; tcif;awG awmfawmfrsm;rsm; -( Oyrmtm;jzifh - u|e;f qG,ta&;tcif;/ wuUova&$&wkvKS y&m;rSK f kd f fS / OD;oef hpsmyeta&;tcif;/ 75 ZGef 6 ausmif;om;oydwf / pojzifh pojzifh ) &SdcJh ay:aygufcJhygvsuf/ qJAif;*sLvdkif (ac:) 7 &ufZlvdkifta&;awmfykH}uD;[m wjcm;aom ausmif;om;ta&;tcif; ta&;awmfykHawGxufudk ydkrdkpl;&S ay:vGifjyD;/ ydkrdkxl;jcm;wJh teuft"dy`g,fawG &Sdaew,fvdk h ,lqrdygw,f? bmha}umifhvJ h h h (b,fvdkawG jzpfysufcJh=uw,f/ b,fvdkawG &uf&ufpufpufowfjzwfcHcJh=u&w,f/ ppftpdk;&[m b,fvdkawG rdkufrdkuf&kdif;&kdif; ,kwfrm&rf;um;cJhw,f h h h qdkwmawGeJ hywfoufjyD;/ tjzpftysu&J h jzpfpOfawGta}umif;udk rSwwrf;wif=u ajym=uqd=k u a&;om;cJ}h uwmawGuawmh f f (jynfhpkHvkHavmufjyDvdk h rqdkedkifao;wJhwdkifatmif)/awmfawmfrsm;rsm; &SdaejyDjzpfwJhtwGuf usaemfuawmh'Dta&;awmfykH}uD;&J h xl;jcm;wJh0daooawGudk 'Dae&mrSm edkifiHa&;zufuaeyJ &_@jrifaz:jy=unfcsiygw,f) h f 7&uf Zlvdkifta&;awmfykH}uD;[m Armjynfppftm%m&Sifpepfudk aAGaqmfOD;pwif wduyqifcwhJ ta&;awmfyjHk zpfw,f/ k f JG hJ
Luminary MagazineVolume 5,No.5

Zlvif 7 &uf = 7 &ufZvif kd l kd

24

25

ygvDref'Drdkua&pDpepfudk ajrjrSKyfoj*FdKvfypfjyD;/ vufeufeJ ht=urf;zuftm%modrf;,lum Advae0if;acgi;f aqmifwppftyp[m 1962ckEpf rwfv(2)&ufae rm Armjynfppftm%m&Sipepfukd k f hJ k f k S hS f pwifxlaxmifvm&mrSm / ppftpdk;&&J hw&m;rsSwrSK vkH;0r&SdwJhtrdef htm%mawGudk &J&J&ifh&ifh jyefvnfwkH hjyefqef husifuef huGufjyo}u&mu ppftm%m&Sif&l;awG&J h }udKwiftpDtpOf&Sd&Sd ,kwfrm&ufpufrSKawGa}umifh 'Dta&;awmfykH}uD; jzpfay:vmcJh&wm jzpfw,f? ppfwyftm%modrf;wufvmjyD; (4)vausmfausmfav;t}umrSmyJ 'Dta&;awmfykH}uD; ay:xGe;f cJ&wmjzpfwtwGu/f 'Dta&;awmfy}Hk u;D [m Armjynfppftm%m&Sipepfukd aAGaqmfO;D qef@ h hJ f usif t H w k j ycJ h w J h awmf v S e f w J h t a&;awmf y k H } uD ; jzpf w ,f ? ord k i f ; 0if ta&;awmf y k H } uD ; jzpfoGm;w,f?'Dta&;awmfykH}uD;[m ppftpdk;&&J h rqvqdk&S,fvpfrsufESmzkH;udk yxrqkH;qGJc|wf jyvdueiwhJ ta&;awmfy}Hk u;D jzpfw,f/ k f kd f Adkvfae0if;acgif;aqmifwJh ppftpdk;&[m tm%modrf;wufvmjyD; r=umrD/ &SdaewJh ediia&;ygwD tzGJ tpnf;tiftm;pkawGtygt0if jynfovx}k u;D w&yfv;Hk udk vdrvnfvnjhf zm;ediz@kd kfH h l l f S kf jrefrmhenf; jrefrmh[efeJ hqdk&S,fvpfpepfudk wnfaqmufzdk hqdkjyD;/ 1962 ckESpf Zlvdkif (4)&ufae hrSmyJ jrefrmhq&,vpf vrf;pOfygwD ( rqv ygwD )udk pwifxaxmifc&mrSm rqvygwpwifxaxmif kd S f l hJ D l ay:ayguvmjy;D (3)&uft=umrSm 7 &ufZvif ta&;awmfy}Hk u;D ay:ayguvmcJ&wmjzpfygw,f? f l kd f h Advae0if;ppftpd;k &[m rqvygwukd xlaxmifvujf y;D acwfajymif;awmfvea&;}u;D udk k f D kd Sf qifEGJr,ff/ om,m0ajymaom vl habmifopf}uD;udkra&muf a&mufatmifoGm;r,f/ pmemrSK nSmwmaxmufxm;rSK ponfhaumif;jrwfaomw&m;ESifh jArRpdk&fw&m;rsm; xGef;um;edkifwJh vl@ abmifopf}u;D qD cswufom;a&mufr,f vdk h wzufu a}u;G a=umfjrnf[nf;jyaewke;f rSmyJ/ tjypfrwhJ D G hJ ediitnGef tzl; ausmif;om;awGukd aoG;acsmif;pD;atmif &uf&ufpufpufowfjzwfusL;vGejf yvduwm k f hH h k f jzpfwtwGu/f ppftpd;k &&J a}u;G a}umfaecsuawG[m Avmpum;awGomjzpfw,f/ vufawG uawmh hJ h f h vlowform;awGomjzpfw,f/ qdkwmudk rD;armif;xdk;jyvdkufovdkjzpfoGm;jyD;/ ppftpdk;&&J hrqv rsufESmzkH;pGyfudk qGJc|wfjyvdkufbdouJhodk h bGm;bGm;}uD; ay:vGifoGm;apcJhygw,f? 'ga=umifh 'Dta&;awmfy}Hk u;D [m ppftpd;k &&Jrqvqd&,vpftwkta,mifrsuEmzk;H atmufu tpG,jf yL;jyL; h k S f fS aoG;pdr;f &Si&iwu,fbv;l &kytppftrSeukd qGc|wf jyovdueiwhJ ta&;awmfy}Hk u;D jzpfygw,f? f Sf h D f f J k f kd f 'Dta&;awmfy}Hk u;D [m ordi;f rSm h h h awmfveovm;/ azgujf yefovm; /pnf;jcm; rSwwrf; k Sf l l f wifay;edicwhJ ta&;awmfyjHk zpfw,f/ k f hJ ppftpdk;&[m 'Davmuf&uf&ufpufpuf owfjzwfESdyfuGyfjycJhwm vufawG hrsufawG@ jrifae& wmawmif/ wzufu qdk&S,fvpfteH hay;xm;rSKa}umifhaomfvnf;aumif;/ yk*~dKvfa&; tvdk&rRuf arsSmfvifhcsufawGa}umifhaomfvnf;aumif; trSefw&m;udkrjrifedkifyJ/ 'grSr[kwf rsufuG,fjyKcJh}u&if; oabmxm;rrSef}uolawG/ &yfwnfcsufrcdkifrmcJh}uolawG/ pHaoGcJh}uolawG txift&Sm;ay:aygufvmcJh=u&mrSm- 'Dta&;awmfykH}uD;tay: b,fvdkoabmxm;ovJ/ oabmxm;rvJ qdkwm ta&;ygwJh rSwfausmufar;cGef;wck jzpfvmcJh&ygw,f? wpkHw&m wdk;wufygw,f-wdk;wufwJhvuf0J0g' udk vufcHudkifpGJygw,fvdk hqdkcJh}uwJh yrnwtzGJ h}uD;xJu yrnwacgif ; aqmif } uD ; wa,muf [ m/ 'D t a&;awmf y k H } uD ; jyD ; p-'D t a&;awmf y k H } uD ; tay: b,fvdkoabmxm;rvJ-vdk hajymqdkaqG;aEG;}uwJh yrnwtpnf;ta0;yGJwcktwGif;rSm/ Adkvfae0if;acgif;aqmifwJh awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&[m qdk&S,fvpfa&;qDa&S h&SK hjyD; qdk&S,fvpf
25
Luminary MagazineVolume 5,No.5

26

vrf;a}umif;twdi;f oGm;zdk h vkyaqmifaewmjzpfwtwGuf 'D 7 &ufZvita&;tcif;[m qd&,vpf k f hJ l kd f kS f oaE<om;udk om;avsSmatmif vkyfwJh vkyf&yfvdk hqdkvdkufawmh/ 'Dta&;awmfykH}uD;&J@ bufuae jywfjywfom;om;&yfwnfjycJwhJ OD;cifarmifjrifh (jynfol w;kd wufa&;ygwD )u csucsi;f uef@ uGuc&if; h h f f hJ ocif &J h'Doabmxm;ajym}um;csufudk rSwfwrf;wifay;yg vkH;0vufrcHedkifygbl;- vdk hwkH hjyefacsycJh&ygw,f? 'Da&;awmfykH}uD;tay: tJ'Dvdk rwluGJjym;pGm oabmxm;cJh}uol awG&J@ jzpfpOfawGuaerqv (26)ESpfwmumvtwGif; b,folawG b,fvdkjzpfay:oGm;}uovJqdkwm Zmwfaygi;f =unfvuf r,fq&if h h h ta&;awmfy}Hk u;D tay: oabmxm;rrSeuefcoawG[m rqv&J@ h kd kd f hJ l acG;uwuf&if;u yk*~dKvfawG/ rqv&J haus;awmfrsdK; u|efawmfrsdK;awGtjzpf ordkif;rSm rsufESmrvS Zmwfodrf;oGm;=u&jyD;/ ta&;awmfykH}uD;zufu &yfcH& yfwnfaz: jyoGm;cJh=uolawGu awmh rqvppftpdk;&udk qufvufqef@ usiftHwkoGm;cJh=u&if; ol&Jaumif;awG awmfvSefolawGtjzpf urnf;armfuGef;wifoGm;cJh=uwm awG@edkifygw,f? 'ga=umifh'Dta&;awmfykH}uD;[m ordkif;rSm awmfvSefolvm; h h h azgufjyefolvm;h h h hpnf;jcm;owfrSwfay;vdkufwJh/ ordkif;tcsdK;tauG hwck&J h rSwausmufwckozG,vJ jzpfcygw,f? f f hJ 'Dta&;awmfy}Hk u;D [m cGya'gi;f awG&J h awmifycwfowzswzswukd wausmjh yef wausmjh yef f H H f f / tzefzeftxyfxyf tjrJrjywfapedkifavmufatmifyJhwifaqmifedkifpGrf;tm; tvGef}uD;rm;vSwJh ta&;awmfy}Hk u;D jzpfw,f/ Armjynf ausmif;om;vSK yf&Sm;rSK ordkif;rSm trSefw&m;twGu f jynfolvlxktwGu f ausmif;om;xk&J w&m;rswwJh tcGita&;eJ &ydiciawGtwGu/f azgujf yefwtyp;kd ol tqufqufukd h S hf h k hf G hf hJ k f jyefvnfwe;f vSef qef usif tHwk wduyqifc}hJ uwJh *k%ajymifwhJ ausmif;om;vSKy&m;rSK eJ ausmif;om; G h k f JG f fS h wdkufyGJawG/ ta&;awmfykHeJ hta&;tcif;awG/ acwfwdkif;vdkvdk ay:aygufcJhwm awmfawmfrsm;rsm; &SdcJhygw,f? tm;vkH;[m ol hacwf ol humvtavsmuf ol htwdkif;twmeJ hol armfuGef;wif urnf;xdk;xm;&r,fh ta&;ygwJhwdkufyGJawGcsnf;jzpfygw,f? 'DtxJrSmrS - 7 &ufZlvdkifta&; awmfykH}uD;&J hxl;jcm;csufuawmh/ awmfvSefwJhausmif;om;xk&J hESvkH;om;xJrSm eufeuf&SdKif;&SdKif;udk pl;0ifaejy;D / 'Dae '&uf 'Dtcsea&mufavwdi;f -qJAif; Zlvi-qJAif;ZlviqdwtoH[m wduyJG hD df k kd f kd f k hJ k f ac:oHyrm yJhwifxyfaeapcJhwm/ ausmif;om;rsdK;quftqifhqifhrSonf / uae hxufwdkifatmif ygy?J ESppOf ESpwi;f vdvrm-7 &uf Zlvif vSKy&m;rSKawG toGitrsKd ;rsKd ;eJ h &Sioefay:ayguaeavh&jdS y;D / f f kd k kd S kd fS f f f cGyfa'gif;awmifyHcwfoH wzswfzswfudk wausmhjyefwausmhjyef jyefvnf}um;& em;axmif&avh &Sdygw,f? 'Dta&;awmfykH}uD; ay:aygufcJh&wJh 1962ckESpf Zlvdkif(7)&ufae haemufydkif;upjyD; ESpfpOfESpfwdkif;vdkvdk ykHomeftrsdK;rsdK;eJ hae&mtrsdK;rsdK;uae txdrf;trSwfjyK}u/ owdw&&Sdae apcJ=h uwm od}uwJtwdi;f ygy?J h k 1977 ckESpf Zlvdkif (7)&ufae hwkef;uqdk&if 7-7-77 cGefav;vkH;ta&;awmfykHtxd ay:ayguatmif OD;wnfvKS y&m;cJ}h uzl;wmawG &Sovd/k tJ'we;f u wd;k wufwhJ pD;yGm;a&;wuUovf f f S d D k kd ausmif ; om;rsm;uae / pD ; yG m ;a&;wuU o d k v f E S p f v nf r *~ Z if ; ud k teuf a &mif t zk H ; }uD ; eJ h y J xkwfa0cJhwmawGvJ &Sdygw,f? 1978ckESpfxJrSmvJ pufrSKwuUodkvfausmif;0if;twGif;uae/ 7 &ufZlvdkifESpfywfvnfvSKyf&Sm;rSKtjzpf/ 7 &ufZlvdkifae hrSm tpDtpOf&Sd&Sd wdkufyGJac:oHay;jyD; oydwfay:atmifazgufcGJvSKyf&Sm;jycJh}u&if; rqvppftpdk;&&J hzrf;qD;axmifcscHcJh&olawGvJ
Luminary MagazineVolume 5,No.5

26

27

ay:ayguc&zl;ygw,f? 'Dta&;awmfy}Hk u;D ay:aygucwm aemufEpq&if ESp(50)wif;wif;jynfawmhrm f hJ f hJ S f kd f h S jzpfygw,f? 1962-7 &ufZlvdkifwkef;u vlrjzpfcJh}uao;wJh touf(50)atmuf ausmif;om; vli,frsdK;quftqifhqifhawGtwGif;rSma&m/ uae hrS ausmif;om;tjzpf jzwfoef;ae=u&ol vuf&SdrsdK;qufausmif;om;vli,fawGtwGif;rSmyg- 7 &uf Zlvdkif qJAif;Zlvdkif qdkwJhtoHudk =um;vdkuf&avwdkif;/ w&m;rsSwrSKudk vdkvm;wJh/ edk;=um;wJh ausmif;om;rSefor#/ &ifckefvSKyf&Sm; =u&wkef;/ cGyfa'gif;aoG;awG w&dyf&dyf jrifhwufedk;}uGvm&wkef;jzpfovdk/ cGyfa'gif;awmifyHcwfoH wzswzswukd twdwawmpyfuae ypPKyeajrtxd }um;ae jrifae vSKy&m;ae=u&wke;f jzpfygw,f? f f f `f f S 'ga}umif h ' D t a&;awmf y k H } uD ; [m (&S p f a v;vk H ; ta&;awmf y k H } uD ; uvG J & if - )cG y f a 'gif ; awmif y H cwfoHwzswfzswfeJ h txyfxyftzefzef yJhwifoHvSdKif;tm; tjrifhrm;qkH;aom ta&;awmfykH}uD;vdk@ vJowfrw*%jf yKcsiygw,f? S fk f 'Dta&;awmfykH}uD;[m azgufjyefwJhrqvppftm%m&Sifwodkufudk aemufqkH;xGufouf txd aoG;ysuacsmufjcm;aeatmif tqufrjywf pGcsuwif&if;/ tpOfrysuf t&k;d wGeoay;aecJwhJ f J f f H h ta&;awmfy}Hk u;D jzpfw,f? Adkvfae0if; acgif;aqmifwJh awmfvSefa&;aumifpDppftm%m&Siftpdk;&[m w&m;rsSwwJh ausmif;om;xktcGita&;awGtwGuf Oya'abmiftwGi;f uae at;csr;f pGmqENjyawmif;qdae=uwJh hf k &efukefwuUodkvfuausmif;om;awGtay: &uf&ufpufpufaoG;acsmif;pD;atmif owfjzwfjzdKcGif;jy vdkufwJhtjyif/ ppftm%m&Sifpepfqef husifa&;tpOftvm}uD;cJhwJh ausmif;om;xk&J htzGJ@ tpnf;awGjzpfwJh Auo wuo &uoawGudkvJ tjyD;wdkif zsufodrf;acsrSKef;ypfedkifzdk h tpDtpOf&Sd&SdeJ hvufawG htaumiftxnfaz: jyvdkufwm jzpfovdk/ ordkif;wavsmuf udkvdkeD tkyp;kd olawGvufxufuawmif rwdk rxd0cwhJ ordi;f tpOftvm}u;D rm;vSwhJ ausmif;om;or*~ f h hH hJ k taqmuftOD}uD; udkyg rdkufrdkuf&kdif;&kdif;eJ h 'dkif;erdkif;uyfjyD; jzdKcszsufqD;ypfcJhygw,f? Armjynfordkif;rSmtkyfpdk;oltqufquf b,folrS rvkyf0HhcJhwmawGudk aumufaumuf uspfuspf ,kwf,kwfrmrmeJ h ay:ay:xifxif&rf;um;jycJhwmyJjzpfygw,f? wuUodkvfeJ hra0;vSwJh jrefrmhtoH toHv$ifh&kHxJrSmudk awmfvSefa&;aumifpD0ifawGa&m &JcsKyfyg yg0ifwJh trdef@ ay;uGyua&;&k;H zGivpxm;jy;D wdu&utaumiftxnfaz: vkyaqmifc}hJ uwm jzpfygw,f? Zlvif f J hf S f k f dk f f kd (7)&ufae hrSm ausmif;om;awGudk ypfowf/ (8)&ufae hreuftapm}uD;rSmyJ or*~taqmuf tOD}uD;udkyg tkwfykHwpjyifjzpfatmif vkyfjyD;jyD;csif;-tJ'Dreufydkif; rSmyJawmfvSefa&;aumifpD OuUX Adkvfae0if;&J h "g; "g;csif;/ vSH vSHcsif;/ face to face &ifqdkifzdk hyJ qdkwJh &kdif;ysarmufrmvSwJh pdefac:oH rdef ce;f }u;D udk a&'D,uae toHviausnmoGm;cJygw,f? aemufw&ufrmawmh awmfveaumifpD hG kd $ hf h S Sf OuUX Advae0if;[m 'kw,acgi;f aqmifjzpfwhJ Advatmif}u;D udk ,m,Dwm0efvtyfay;cJjh y;D ediijH cm;udk k f d k f J$ kf tyef;ajzc&D; xGuom;vduygawmhw,f? f G k f tJ'Dvdk &uf&ufpufpufjywfjywfom;om;taumiftxnfaz:cJhjyD; ausmif;om; or*~taqmuftOD;}uD;udkyg wppDjzpfatmif vkyfaqmifjycJh}uum/ atmifjrifpGm &Sif;vif; ypfvueijf y;D jytjzpf tJ'we;f u awmfveaumifpwtkypv;Hk *sKd }uarmufrm 0rf;omtljrL;cJ}h uayrJ/h kd f kd D D k Sf D fk G umvodyfr=umcifrSmyJ or*~}uD;&J@t&kd;wGef;oHawGudk tqufrjywfvdkvdk }um;vm&jyD;wJhaemuf/ OuU X }uD ; qd k o l Ad k v f a e0if ; ud k , f w d k i f acsmuf j cm;aoG ; ysuf v mcJ h & ygawmh w ,f ? ord k i f ; 0if taqmuftOD}u;D jzpfwhJ or*~}u;D udk zsuq;D cJol ordi;f w&m;cHtjzpfuae &ke;f xGueia&;twGu/f f h k f kd f
27
Luminary MagazineVolume 5,No.5

28

1968-690ef;usirm Advae0if;[m (7 &ufZvita&;awmfyumvu uGyua&;tzGJ rSm a&S@ fS k f l kd f Hk f J h wef;uae yg0ifc}hJ uolawGwcsKd ukd ac:,ljy;D ) vS[ef vmOD; apmjrifh vmOD; ausmp;kd vmOD;qdjk y;D h f ac:,lum/ tJ'Dae hu tjzpftysufrSm rif;wdk hyg0ifcJhorsS -a&;}uprf; qdkjyD; tJ'Dyk*~dKvfawG&J@ wOD;csi;f qdi&m wifjycsuawGukd &,lxm;&wJtxd ud,vw&e;f edizkd h jyifqifvmcJ&ygawmhw,f? kf f h k f G fk kf h awmfvSefa&;aumifpD tm%modrf;tzGJ hrSm 'kwd,acgif;aqmifjzpfcJhwJh Adkvfatmif}uD; (AdvrLS ;csKya[mif; atmif}u;D )uvJ aemufyi;f rSm- or*~taqmuftOD}u;D udk jzKd wuprm ol r[kw/f k f f kd hJ d P S OuUX}u;D vJ r[kwwef&m-Advausmp;kd vkyvuwm jzpfr,f qdwoabmrsKd ;/ [dvvkd 'Dvvkd qifa0S@ f k f f f kd f k hJ k kd kd &efa&Smifpum;awG ajymqdkvmcJhjyD;/ ordkif;w&m;cHtjzpfuae &kef;xGufedkifa&; }udK;pm;vmwJhtxd vdyfjymvef hvmwm awG h&ygw,f? 7 &uf Zlvdkif &J ht&kd;wGefoH/ or*~}uD;&J ht&kd;wGefoHawGu b,favmufxatmifrsm; jrnf[e;f &kucwfjy;D / ppftm%m&Siwoif;udk aoG;ysuacsmufjcm;atmif h d d d f f f tqufrysufxdk;ESuf xkykwfaeovJqdk&if rqvygwD&J hOuUX}uD;Adkvfae0if;[m 1988ckESpf ZlvivxJrmyJ/ &mZmyviay:u qif;ay;a}umif; xkwaz:ausnmvdu&wJh aemufq;Hk ESKwxuay; kd f S f f k f f G f rdef hcGef;xJrSmtxdawmif/ or*~}uD;udk AkH;eJ hcGJypfwJhudpP[m oltrdef hay;cJhwmr[kwfygbl; vdk h txdwwvef &i;f vif;wifjy&if; ud,vw&e;f edizkd }h uKd ;pm;oGm;cJwm wjynfv;Hk }um;vdu=f u&ygw,f? f hS k f G fk kf h k tJ'Drqv&J@ aemufqkH; ta&;ay:nDvmcHrSm Adkvfae0if;u vGefcJhwJh tcsdefumv wckwkef;uwnf;u tJ'DudpPeJ hywfoufjyD;/ uGyfuJa&;tzGJ hrSm udk,fwdkifyg0ifcJh}uwJh AdkvfvS[ef/ Advausmp;kd / Advapmjrif-wdk ukd oD;oef ac:,ljy;D / tJ'ae utjzpftysurm rif;wd@k yg0ifc}hJ uorsS k f f k f h h h D h f S odorsS a&;=uprf;-vdk h cdi;f jy;D wifjycsuawG &,lxm;wm&Sa=umif; xkwaz:ajymqd&if;/ or*~}u;D udk k f d f k AkH;eJ hcGJcJhwJh t"duw&m;cH[m Adkvfatmif}uD;yJ jzpfw,fvdk h az:n$ef;ajymqdkoGm;cJhygw,f? tJ'umvrwdicifuwnf;upjy;D or*~&J t&k;d wGeoH vmrSmrSe;f odaewJh 'kw,acgi;f aqmifjzpfol D kf h f d Adkvfatmif}uD;uvJ Adkvfae0if; xkwfaz:rajymqdkrD umvuwnf;u or*~}uD;udkAkH;eJ hcGJjyD; jzKd zsucwuprm olr[kw&a}umif;/ OuUX}u;D vJ [kw[efrwl/ Advausmp;kd yJ vkyvuwmjzpfr,ff hJ hJ d P S f f k f f f kd f qdkwJhoabmrsdK;/ xrif;&nfyl v#mv$JjywJh udk,fvGwf&kef;rSKawGudk wdk;wdk;wzkH us,fus,fwrsdK; ajymqdk}udK;pm;aecJh&wm tm;vkH; od}uwJhtwdkif;ygyJ? Advae0if;uawmh "g; "g;csi;f -vSH vScsi;f qdwref ce;f udk ajym}um;cJ&wmudawmif/ ol@ k f H k hJ d h G h k tajymt&uawmh- olu acgi;f aqmifrkd /h pkaygi;f vkywmudk wm0ef,wtaeeJ ajym&wm tjzpf f l hJ h ykaz: &Si;f vif;oGm;cJygw,f? trSeuawmh Advae0if;eJ Avatmif}u;D [m or*~}u;D udk rduru&i;f &ki;f H h f k f h kd f k f kd f dk d AkH;eJ hcGJ zsufqD;cJhwJh t,kwfwrmtrSK}uD;rSm/ wa,mufu wpfw&m;cH qdk&if-usefwa,mufu eHywf2 w&m;cH ygyJ// ordkif;w&m;cHawGtjzpfuawmh ajy;rvGwfyg? 'gawGuae bmudk az: jyaeovJ q d k a wmh - rw&m;rS K ,k w f r mrS K ud k usL;vG e f c J h } uwJ h ppf b D v l ; }uD ; awG [ m aemufqkH;tcsdeftxd 'Dta&;awmfykH}uD;&J ht&kd;wGef;oHawGudk tzefzeftxyfxyf}um;ae&&if;/ taotvJckcHumuG,f jiif;qefae&&if;/ tqufrjywfaoG;ysuf acsmufjcm;aecJh&w,fqdkwmudk az:jyaewmygyJ? aemufqkH;xGufoufawGtxdvJ aoG;ysufacsmufjcm;oGm;}u&rSm taotcsmyJ jzpfygw,f? &Spav;vk;H ta&;awmfy}Hk u;D umvtwGi;f wke;f uvJ rqvaemufq;Hk orw}u;D vkycwhJ f f hJ a'gufwmarmifarmifu wdkufyGJ0ifausmif;om;xkudk avajyxdk;jywJhtaeeJ h ausmif;om;or*~ taqmuftOD udk jyefvnfaqmufvkyfzdk h twlvufwGJjyD; aysmfaysmfyg;yg; yEMufcs}u&atmif vdk h r&Jw&J aoG;wdk;prf;}unfhcJhzl;ygao;w,f? ausmif;om;awGu dk owfjzwfjyD; vufrSmaoG;
Luminary MagazineVolume 5,No.5

28

29

Advv[ef/ Advausmp;/ Advapmjrifh wdk ukd oD;oef ac:,ljyD; k f S k f f kd k f h h tJ'ae u tjzpftysurm rif;wd@k yg0ifc}hJ uorsS D h fS odorsS a&;=uprf;vdk h cdi;jyD; wifjycsuawG kf f &,lxm;wm&Sda=umif; xkwfaz:ajymqdk&if;/ or*~}uD;udk Ak;eJ ccwhJ t"duw&m;cH[m Advatmif}uD;yJ jzpfw,fvkd h H h JG hJ k f az:n$ef;ajymqdkoGm;cJhygw,f?
txyfxyfpGef;aeolawGeJ htwl/ vuf&SdvJ towfcHaeqJjzpfwJh ppfrSefwJhausmif;om;awG[m ausmif;om;or8~taqmuftOD}uD;udk jyefaqmufzdk h b,fvdkvkyfjyD; aysmfaysmfyg;yg; tkwfjrpfcs yEMuf&kdufjyedkifyghrvJ? a'gufwmarmifarmif&J hpum;[m taumif;qkH;jyufvkH;wpvdkyJ jzpfcJhygw,f? 'gayrJh 'guvJ bmudk az:jyaeovJqdkawmh - ausmif ; om;or*~ t aqmuf t OD } uD ; ud p P [ m tm%m&S i f azguf j yef a &;orm; tkyfpdk;olawG&Jh &ifawGxJrSmvJ vkH;0azsmufzsufypfvdkufvdk hr&wJhudpP}uD;tjzpf qef husifzufuae todtrSwf jyKxm;&&if; tjrvvkd acsmufjcm;aoG; ysuae&wJoabm/ wae ae rmrkcs udk rv$raoG J kd f h h hS J jyefvnfay;qyf&r,fh aoG;a}uG;-ordkif;a}uG; &Sdaewmudk vufcHtodtrSwfjyKxm;vdkuf&wJh oabmvd@k ,lqcsiygw,f? f 7 - &ufZlvdkifta&;awmfykH}uD;[m aemufESpfrSmqdk&if ESpf (50)wif;wif;jynfhygawmhr,f? awmfvSefwJh ausmif;om;vSKyf&Sm;rSK/ ausmif;om;ordkif;eJ hqufpyfaewJh/ ausmif;om;awG&J@ ta&;awmfyeJ oydwawGukd oauFwjyK-trSwtom;jyKjy;D az:jy}unfr,fq&if Hk h f f h kd e,fcsJ hqef husifa&; trsdK;om;vGwfajrmufa&;acwfumvwkef;uawmh 1936-ausmif;om;oydwf}uD;&J h trSwftom;[m - udkek / udkatmifqef; 1938-taxGaxGoydwta&;awmfy}Hk u;D &J h trSwtom;[m - udA[de;f (ocifA[de;f )/ udva&GS f f k k S ( a'gufwmvSa&$) vdk hqdk}uygw,f? 'Dvdk qdk&if Armjynf vGwfvyfa&;ausnmjyD;aemufydkif;/ ppftm%m&Siftkyfpdk;rSK qef hu sifa&; wduyawGtwGi;f uk f JG 1962 -& &ufZlvdkifta&;awmfykH}uD;&J h trSwftom;[m - b,folawGjzpfrvJ ? usaemfuawmh usaemfh&J hwOD;csif;tjrift& 1962 - & &ufZvita&;awmfy}Hk u;D &J h trSwtom;uawmh - udouf (Auo)/ udAaqGav; l kd f f k k (wuo)vdk yJ qdvucsiygw,f/ owfrwvurygw,f? h k kd f f S f kd f d aemufxyf tjrJvdkvdk trSwf&aeoifhwmwckuawmh - ppfwyf&J hypfcwfrSKa}umifh '%f&mjyif;jyif;xefxef&aewJh}um;uajrmif;jrom; wuUodkvfausmif;om; udkausmf0if; [m ol@ cE<mudk,fay:u pD;usvmaewJh aoG;awGeJ hudk rEWav;aqmifeH&Hay:rSma&;xdk;jyoGm;cJhwJh 7 &uf Zlvdkif rarh}ueJ h qdkwJh aoG;opPmuA`nf;pmwef;vdk hyJ qdkvdkufcsifygw,f? /

( 0if;wifxe; ) h Gf
29

13/ 6 / 2011
Luminary MagazineVolume 5,No.5

30

&Spav;vH;k ta&;awmfy}kH u;D (23) ESpjf ynfh txdr;f trSwf pkpnf;r_ f

88 rsdK ;quf ausmif; om;acgif; aqmifr sm;.


&Spfav;vHk;ta&;awmfyHk}uD; trSwfw&pum;rsm;

wu,fawmh &Spfav;vkH; ta&;awmfykH[m vlxkw&yfvkH; nDnGwfr,fqkd&if b,fvkd tm%m&SifrsKd;ukdrqkd jzKwfcsvkd h&w,fqdkwJh oufaoukdjycJhw,f? aemufwcsufu usaemfwkd h wkdif;jynfrSm usaemfwkd h jynfolawG[m zdESdyfr_atmufrSm ESpf&Snfvrsm;cH&wJhtcg aygufuGJr_awG jzpfwwfw,f// tJ'D aygufuGJr_awG[mvnf; tJ'DtcsdefrSm tm%mykdifawGtaeeJ h xdef;rEkdifodrf;r& tqiftxdua&mufom;wwfw,f qkwmuknejf yaew,f// h dk G d d $ tJ'Dawmh aumufcsuf jyefqGJ&r,fqkd&if jynfolw&yfvkH; wif;w,fqkd&if b,frif;rSrcHEkdifbl; qkdwm ukd oufaojyEkdifw,f? ta&;=uD;qkH;uawmh (88) &Spfav;vkH; ta&;awmfykH=uD;&J@ tqkH;owfrSm tm%modrf; vmwJh ppfwyf[m 'Drkdua&pDukdoGm;ygr,fqkdwJh *wdwvkH;ay;wJh twGufa=umifh jynfolvlxk=uD;[m ta&;awmfykH&J ht&Sdefukd av#mhvkdufjyD;awmh oydwfawGukd &yfem;jyD;awmh aemufq; a&G;aumufyqudk vufcvu=f uwmjzpfw,f? Hk JG D H dk qkdvkdcsifwmuawmh tzGJ htpnf;wck&J h*k%foduQm/ *wdpum;ay;cJhwJh tzGJ@tpnf;wck&J@ *k%foduQm[m tifrwefta&;=uD;w,f// rdrdwkd@ ay;cJhwJh *wdtwkdif; wnfwnf=unf=unf taumifxnf azmfrSomv#if jynfolawGav;pm;wJh tzGJ htpnf;jzpfr,f// tem*wf[mvnf; aumif;r,f? tpOftvmvnf; aumif;r,f qkdwmukd tckvkdESpfywfvnfae@rSm usaemf trSwfw& ajymcsifw,ff
Luminary MagazineVolume 5,No.5

rif;udEif k kd

30

31

udkudk}uD;
jyD;cJhwJh 8888 ta&;awmfykHjuD;uaejyD;awmh xif&Sm;wJh ocFef;pmtaeeJ@ ekdifiHa&;oabmxm; uGJvGJr_awGukd vufrcHbJeJ@ wzufowft"rRajz&Sif;wJh t"rRaqmif&GufwJh twGufajumifh jzpfcJh&wJhjy\emawG[m wkdif;jynfvnf;tqif;&J qkH;jzpfcJh&w,f? aemufqkH; pepfwckvkH;usqkH;cJh&w,f? ekdifiH&J hpepfwckysufpD;oGm;jyD/ ysufokef;oGm;jyDqkd&if tkyfcsKyfcH&wJh ekdifiHolekdifiHom;awGomru tkyfcskyfolawGyg pepf&Jh om;aumiftjzpfeJ@ 'g[mtifrwef oHa0*,lI4if;/ ocFef;pm,l&I4if;/ &Sdaew,f tJh'Dawmh aemufaemif ArmEkdifiHrSm aemufxyfekdifiHawmfopf wnfaqmufawmhr,fqkd&if wzufowftiftm;okH; ajz&Sif;tkH;r,f? wnfaqmuftkH;r,fqkd&if tJh'Dvkdajz&Sif;vkduawmhb,fawmhrS a&&SnfcHrSmr[kwfbl; rwnfjrJbl;qkdwm 8888 ta&;awmfykHjuD;u jyojyD;jyD? tJh'Dawm htJh'Dpepfwck ysufpD;oGm;+yD usqkH; oGm;+yDqkd&if tkyfcsKyfcH&wJhvlawGomruyJeJ@tkyfcsKyfolawGyg pepf&J@ om;aumif jzpfoGm;vdrfhr,f qkdwm 8888ta&;awmfykHjuD;uaejyD;awmh yDyDjyifjyifxifxif&Sm;&Sm; rD;armif;xkd;jy vkuwupjP uD;ygyJ d f hJ d
31
Luminary MagazineVolume 5,No.5

32

udkjrat;
ausmif;om;qdkwm rw&m;r_udk b,fwkef;urS iHk@cHcJh&dk;xHk;pH r&SdcJ@bl;? usaemfw@kd u jyefajymcsiygw,f? f 19 ESpf&SdcJhayr,fh ap;xef;aewJh uwW&mvrf;awGudk eufarSmif=urf;=uKwfaewJh uwW&mvrf;awGukd &duc=JG unfvuyg? k f h kd f wpdrfhpdrfh ,dkpD;usvmwJh 88 ausmif;om;awG&J@ aoG;pufawG[m 'Duae@txd atmf[pfjrnfwrf;aewkef;yJ? 'g[m 'Drdkua&pD h h h 'Drdkua&pD h h h 'Drdkua&pD h h h

Luminary MagazineVolume 5,No.5

32

33

rif;aZ,s
'DESpfrSm &Spfav;vkH; ESpfywfvnfeJ@ qGrf;uyfyGJqkd+yD; usaemfwkd@vkyfw,f? t&ifwkH;uawmh }uD;}uD;us,fus,f rvkyfjzpfcJhbl;? 'Dvkdvkyf&wJh tay:rSmvnf; tawmfyJ ESpfaxmif;tm;&jzpfrdw,f? aemuf+yD; &Spfav;vkH; umvwav#muf &Spfav;vkH; ta&;awmfykH}uD;rSm wcsKd@awG &if;ESD;ay;qyfcJh&wJh olawGtwGuf tcktcsdefusrS tukd}uD;wkd@u tr#ay;a0a&pufcsEkdifw,f? tJh'Dvnf; auseyfESpfodrfhr_&Sdw,f aemufwcsufu 'DESpf&Spfav;vkH; ESpfywfvnfae@rSm tv$maygif;pkH tzGJ@tpnf;aygif;pkH/ vlwef;pm;aygif;pkHu vlawGtukef vm=uw,f? ygwDqkd'fua&m/ wkdif;&if;om;qkd'fua&m/ ausmif;om;qdk'f/ vli,fqkd'f/ jynfolqkd'f tukefvm=uw,f? wenf; tm;vkH;&Spfav;vkH;eJ@ ESD;EG,faewJh/ 8888 ay:rSm t+rJwrf;rSwf,l wrf;wae=uwJh vlawGtm;vkH;vm=uw,f? tJ'Dawmh wzufu=unfh&if t&rf;=unfEl;zkd@aumif;w,f 'Dae@ tukd}uD;wkd@ usif;ywJh 8888 ESpfywfvnfae@rSm tukd}uD;wkd@ taeeJ@rSmvnf; tawmfhukd cHpm;&w,f? tJckeuajymwJh tcsufokH;csufayghaemf cHpm;&wmukdvnf; tukd}uD;0rf;omw,f? tm;vkH;wkd@vnf;tukd}uD;wkd@ a&pufcs tr#ay;a0ovkd om"k ac:ay;=uyg? usqkH;av+yD;aom 'Drkdua&pD ol&Jaumif;awGtwGuf om"kac:ay;yg? wrf;w trSwf& twk,lay;}uyg

33

Luminary MagazineVolume 5,No.5

34

tHhbG,fausmf
u|efawmfwdk h taeeJhuawmh &Spfav;vHk; qdkwmudkarhjypfvdk h r&ovdk usefwJhusaemfwdk@&J@ movement awG / u|efawmfwdk h tm;vHk;=udK;pm;cJh&wJh revolution tajctae t&yf&yfudkvnf; 'Dae&mrSm usaemfwd@ku revolution qdkwJh pum;vHk;udk oHk;&jcif; ta=umif;t&if;u / usaemfwdk h (r q v) udk awmfvSef ykefuefcJh=upOf tajctaeuwnf;u revolution qdkwJhpum;vHk;udk oHk;cJhwmyg? 'Duae h 'DtcsdefrSm usaemfwdk@ revolution[m qdkwJh pum;vHk;udkroHk;ygbl;? 'Dae@ 'DtcsdefrSm trsdK;om; jyefvnfoifhjrwfa&;qdkwJh taetxm;rsdK;udk oHk;wJh tajctaerSm usaemfwdk@udk vl&mroGif;wJh yHkpHrsdK;cHpm;&ygw,f? 'gayr,fh usaemfwdk@ quf+yD; }udK;pm;oGm;yghr,f? usaemfwdk@ taeeJhuawmh wdkif;jynfudk +idrf;csrf;pGm ul;ajymif;a&;qdkwJh tpOfajyr_twGuf qufvufjyD; =udK;pm;oGm;OD;rSmyg? t&m&mrSm wzufowfqefr_tay: usaemfwdk@ vHk0vufrcHyg? bma=umifhvJqdkawmh &Spfav;vHk;&J@ tajctaeZpfjrpfudku wzufowf t"rRajz&Sif;r_udk vufrcHwJh ordkif;rdk@vdk@yg?

Luminary MagazineVolume 5,No.5

34

35

aX;-uG,f
1988 ckESpf &Spfav;vkH; ta&;awmfykHukd usaemfwkd@ jrefrmEkdifiHrSm jrefrmEkdifiH'Drkdua&pD jyKjyifajymif;vJa&; ta&;awmfykHtjzpf EkdifiHom; tm;vkH;uae+yD;awmh yg0ifqifE$JcJh=uw,f? tJh'DrSm jrefrmEkdifiH[m orkdif;opfwckukd zGifhvSpfEkdifcJh+yD; pepfopfwck twGufukd usaemfwkd@EkdifiHrSm tawG;tac: awmfvSefa&;w&yf jzpfcJh+yDvkd@ ajymvkd@&w,f? 'gayrJh tJh'DumvrSm usaemfwkd@qDrSm ckdifrmwJh tzGJ@tpnf;r&SdcJhr_awG ckdifrmwJhpnf;&kH;a&;tiftm;/ ckdifrmwJhacgif;aqmif r&SdcJhr_awGeJ@twl/ 88 wkef;u wu,fvlxk vkcsiwhJ ykoefopfwckqudk wu,fawm usaemfw@dk rajymif;Ekicao;yg? d f H D h d f hJ 'gayrJh ajymif;vJEiz@dk twGuf tajccsEicw,fayghAsm? qkygawmh wpfygwD dk f dk f hJ d tm%m&Sifpepfuae ygwDpkH 'Drkdua&pDpepfukd ajymif;vJay;&r,f? wHcg;ydwf pD;yGg;a&;0g' uae+yD;awmhwHcg;zGifh pD;yGg;a&;/ aps;uGufpD;yGg;a&;pepfukd ajymif;vJEkdif&r,fqkdwJh 'DpepfykHoefukd ajymif;vJjcif;[mawmh jzpfcJh+yD? ajymif;vJr,fqkdwJh tajctaeuawmh aemufjyefqkwfvkd@ r&awmhbl;? 'gayrJhvkd@tckvkd tcsdefxdukd usaemfwkd@ jrefrmEkdifiHrSm 'Dtajymif;tvJ[m wu,frereuefuefrjzpfao;wmvJ Sf Sf 18 ESpf=umqkdwJh umv[m EkdifiHwEkdifiH&J h tajymif;tvJtwGuf wu,fukd vkavmufwhJ umvyg? wu,fwef;om wki;jynfwjynf&J h tem*gwftwGuudk H df f uscH&rJhwm0efawGukd pkaygif;uscH=u r,fqkdwJh trsKd;om; jyefvnfoifhjrwfa&;[m wu,fwef;tm;vkH;u &nf&G,f=uw,f? wu,fvkyfaqmif=ur,f qkdvkd@&Sd&if 'g[m wu,fvkHavmufwJh tcsdefyg? tcktcsdefrSm usaemfwkd@ jrefrmEkdifiH&J h wu,f tajymif;tvJtwGufukd bmawGvkdtyfaevJ usaemfwkd@ wkdif;&if;om;awG&J@ v_yf&Sm;cJh&wJh uGJjym;aewJh uGJjym;r_awGukd b,fvkd&Sm EkdifrvJqkdwJh trsKd;om; jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf vufawG@ususwu,f ajz&Sif;Ekdifzkd@ 'Drkdua&pD tiftm;pkawGrSmvnf; wm0ef&Sdovkd wkdif;&if;om; jynfoltiftm;pkawG/ ppfwyf tiftm;pkawGrSmvnf; wu,fhukd wm0ef &Sdygw,f? 'gawGukd usaemfwkd@ wu,f&atmif vkyfaqmifoGm;zkd@ &Spfq,fh&Spf &Spfav;vkH; ausmif;om;awGtaeeJ@ vkyfoifhvkyfxkdufwmukd qufvuf vkyfaqmifoGm;zkd@ukd tqifoifh&dSae=uw,f
35
Luminary MagazineVolume 5,No.5

36

udk_yHK;csdK
ESpfaygif;rsm;pGm usaemfwkd@EkdifiHu jynfolawG[m zdESdyfr_/wm;jrpfr_/ uef@owfcsufawG atmufrSm ra=ureyfeJ@ &kef;uefv_yf&Sm;cJh&+yD; 'DrauseyfcsufawG tm;vkH;[m 8888 vlxkv_yf&Sm;r_}uD;tjzpf ododomom ay:aygufvmcJh&w,f f d f _ f d f ra=ueyfcsuawG/ wm;jrpfywyifrawGudk &ke;uefaz:xkwf jyovkuwmygyJ? olwkd&J h &ifxJrSm ESpfaygif;rsm;pGm rsKdodyfcJh&wJh/ ESpfaygif;rsm;pGmrsKdodyfxm;&wJh rauseyfr_}uD;ukd wcJeuf xkwaz: jyovkuwhJ yG}J uD;vk@d f d f ,lqygw,f

Luminary MagazineVolume 5,No.5

36

37

*sifrD
1988 'Drua&pD v_y&m;rlqwmu u|eawmfw@kd jrefrmediiH tajymif;tvJwckujkd zpfapwJh kd fS kd f kf umvtyd k i f ; tjcm;ouf o uf r[k w f y J e J @ urB m h o rd k i f ; a&pD ; a=umif ; rS m ajymif ; vJ a pwJ h umvtydkif;tjcm; wckjzpfaewmudk;Asmh/ jzpfaewJhtwGuf 'DjrefrmedkifiHwGifomrubl; urBmhedkifiH toD;oD;wGifrSmyg u|efawmfwdk@ 'Dtxl;ojzifhayghAsm ta&S@wdkif;edkifiHawGaygh? aemuf ta&S@Oa&my pojzi hf ediiawGrm 'Drua&pD awmif;qdrawG jzpf+y;D awmhwurBmvH;k k f H S kd k_ twdi;f twmeJ@ 'Drua&pDvy&m;rl}u;D ay:ayguvmw,f?tJ'awmh u|eawmfw@kd aemufrS 'Drua&pD k kd _fS f hD f kd v_y&m;rlawGjzpfwhJ ediiawGu 'Drua&pD &oGm;+y;D awmh &Spav;vH;k ta&;awmfy}kH u;D wediiv;kH twdi;f fS kfH kd f kfH k twmeJ@ toufawGay;qyf+yD;/ aoa=u+yD;awmh aoG;eJ@ac|;eJ@a&;ae&wJh jrefrmedkifiH[m ,ae@ tcsdeftxd bma=umifh r&ao;ovJ qdkwJh tcsuf[m tawmfudk pdwf0ifpm;p&m aumif;w,f qdwhJ tcsuwckjzpfw,fv@kd u|eawmfajymcsiw,f? k f f f bmjzpfv@kd vJqawmh 88 rSmvJ ay;qyfcw,f tckvJ awmufavsmuf ay;qyfae&wke;f yJ kd hJ tJ'gu tJ'D&J@teSpfom&[maygh/ tJh'DteSpfom&[m u|efawmfwdk@twGuf 'gtaumif; qHk;wckudk vkyay;aew,fqw&@_ axmifu =unfr,fqwhJ u|eawmfw@kd tJ'vkd cef@rSe;f vd@k &w,f? f kd hJ h h kd f hD bmjzpfv@kd vJqawmh 'Drua&pD tJ....u|eawmf em;vnfxm;wmuawmh.... r*~i&pyg;udk kd kd f fSf rusif}uHyJeJ@ edAmefr&Edkifovdk 'Drdkua&pD usifhpOfudk rusifh}uHyJeJ@ 'Drdkua&pDr&edkifbl;qdkwJh t,ltqwckukd ajymcsiwmyg? f 'Dae&mrSm xyf+yD;awmh tav;teuf ajymcsifwmu 'Drdkua&pD azmfaqmifay;ygr,fvdk@ ajymaewJh 'Dppftm%m&Sif ppftpdk;&[mvnf; 'Drdkua&pDusifhpOfudk wu,fusifh}uHzdk@ ol@rSm tpDtpOfr&dSbl;/ r&dSwJhtwGufvnf; 'Drdkua&pDedkifiHudkvnf; razmfbl;/ tvm;wlyJ u|efawmfwdk@ twdkuftcH tiftm;pkawGuvJ/ 'Drdkua&pD tiftm;pkawGuvnf; 'Drdkua&pDpepfudk tm;vHk;nDnD !Gw!we@J ydiyieieiusi}hf uH tm;xkweiz@kd vdaeao;w,fv@kd u|eawmfjrifw,f? f G f k f kd f kd f kd f f kd f k f tJh'gbmvJ qdkawmh u|efawmfwdk@wifrubl; 'Dtypftcwf &yfpJxm;wJh wdkif;&if;om; vlrsKd;pk tzGJ@tpnf;awG aemuf+yD;awmhwdkif;&if;om; vlrsKd;pkawG/ u|efawmfwdk@u 'Dwdkif;&if;om; vlrsKd;pkawGeJ@zGJ@pnf;xm;wJh edkifiHudk;As? tJh 'Dawmh (MAJORITY) awGudk;As/ vlenf;pkawGayghAsm?
37
Luminary MagazineVolume 5,No.5

38

tJ'awm 'venf;pkawG tygt0ifu|eawmfw@kd 'Drua&pD v_y&m;aeolawG tm;vH;k [m hD hD l f kd fS wnDw!GwfxJeJ@ 'Drdkua&pDusifhpOfwckudk wnfaqmufzdk@vdkw,f qdkwmudk tJ'gudk odzdk@ ta&;}u;D r,fv@kd usaemfxifw,f? tJ'D 'Drdkua&pDusifhpOf&J@ teSpfcsKyfu bmvJvdk@ ar;r,fqdk,if (DIALOGUE) yJAsm? 'dkif,mavmhyJ wu,fjy\emwpk pka0;/ qHkawG@/ qHk;jzwf/ ajz&Sif;wJh 'dkif,mavmhwck ay:aygufzdk@ vdkaew,f? tJh'D 'dkif,mavmh ,mOfaus;rl jiif;y,faeor# umvygwfvHk;[m u|efawmfwdk@edkifiHrSm 'Drdkua&pDeJ@ tvSrf;a0;aetHk;r,fvdk@ u|efawmfajymcsifw,f? tJh'Dawmh 'dkif,mavmhqdkwm ,Ofaus;odrfarG@wJh vl@tv$mawGu toHk;jyKwJhenf;vrf; wckyg? 'Drdkua&pD&J@ teSpfom&vnf; jzpfw,f? tJh'gudk wu,fvufcH usifhoHk;edkifzdk@twGufudk ,ae@tESpf (20) eD;yg; 'Drdkua&pDv_yf&Sm;rl@udk &kef;uefvyf&Sm;ae&wJh u|efawmfwdk@jrefrmedkifiHu ppftpdk;&aum/ u|efawmfwdk@ 'Drdkua&pD tiftm;pkawG&,f/ wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawGyg 0dkif;0ef;}udK;yrf;zdk@ vdkw,fvdk@ u|efawmf ajymcsifw,f? Ediwow&m;a=u;qd+k yD; k f hJ l usnfqHeJ@ ordkif;a&;csif=uovm; h h h a[mh'D ausmif;om;rsdK;qufukefrS tJ'Dw&m;udk rif;wdk@&r,f? Ediwow&m;a=u;qd+k yD; k f hJ l tajrSmufawGeJ@ ordkif;a&;csif=uovm; h h h aumif;uifay:u rdk;pufawG ajcmufcrf;rS tJh'Dordkif;udk rif;wdk@&r,f h h h w&m;wJholom Edkifa=u;a[h h h h

udk*sifrD - reDvmodef;
Luminary MagazineVolume 5,No.5

38

39

r[m*E<0if &Spfav;vkH;ta&;awmfykH
&Spav;vk;H [m tmZmenfawGaewJwi;f jynfu f h dk tm* a&$0gjynfom;awG&J ra=umufw&m;eJ@ xkqpfxm;wJh opPmarmfue;f wkivjJ zpfw,f? G df &Spfav;vkH;rSm oHr%da'gif;wtkyf[m ppfoHycsKyfukd kdufuefcsKd;jzKwfcJh tvif;wHcg;awG wGe;f zGic=hJ uw,f? hf &Spfav;vkH;rSm {&m0wD[m a'goykefx kd;rawG vufkH;=uG/ up?y`e'DrSm v_dif;rmefcsD atmifaw;oD ovm0wDe@J oHvGifjrpfjyifeDeDrSm aoG;yef;csDcs,fr_ef; vlvi;f vk;H }u;D odrx d_ hf orki;f bD;}u;D ke;f =ucw,f? d G hJ uki;f b,foajymovJ &Spav;vk;H [m usq;Hk cJw,fv@dk d l f h opPmukd r,k=H unfoawG ab;z,fvu=f u l dk Ekiia&;tjrifwrpaeolawG wdrcvu=f u dfH d f JG f JG dk &Spav;vk;H [m jynfoawG&J atmifye'ge;f jzpfovkd f l JG d tm%m&Sifwkd@&J ed*kH;tpjzpfw,f/ &Spfav;vkH;[m Akdvfatmifqef;rsm;pGm/ ukdatmifausmfrsm;pGm OD;0dpm&rsm;pGm/ tmZmenfteEW/ oGef;avmif;ykHwl oaE<,cw,f? l hJ &Spfav;vkH;[m 'Drkdua&pD xDcsufapmifhewforD;/ +idrf;csrf;a&;Ekdb,fqk&Sifukd }u;D jrwfpmzGm;jrif/ odEwifcw,f? G d< hJ &Spfav;vkH;[m ppfacG;wtkyfukd t+rD;ukyfapcJhw,f &Spfav;vkH;[m wygwDpepfukd ygwDpkHjzpfapcJhw,f &Spav;vk;H [m ,k=H unfow@dk &J atmifajrjzpfw,f f l &Spfav;vkH;[m t"rRw&m;ukd wkdufpm;zsufqD; tm;rmef}uD;wJh jrpfwpif;jzpfw,f? &Spfav;vkH;[m 90 &v'f/ a&$0ga&mifawmfvSefa&;eJ@ uGef,ufrsm;pGm&J arG;ordcifvJjzpfw,f &Spfav;vkH;ukd ao;odrfatmifvkyfol/ r,kH=unfol[m trSefw&m;ukd r,kH=unfolomjzpfw,f? 'DrSmrdwfaqG h h h h &Spfav;vkH;qdkwm opPmw&m;eJ@ vl@tcGifhta&;ukd XmyempD vGwfvyfjcif;/ w&m;rSswjcif;/ +idrf;csrf;jcif;/ tkwfjrpfawGay: tckdiftrmwnf EkdifiHcspfolwkdif; vuftkyfcsD ylaZmfxkdufwJh wef;ckd;}uD; orkdif;apwD rnfayonf?

rif;aumif;cspf
Zlvkdif 24 / 2011
(rdk;rcrD'D,mrS)

39

Luminary MagazineVolume 5,No.5

40

a'gif;wkd hrmef
zufqpfbDvl;wkd h usK;ausmf&rf;um;&m trdwuUovm? D pdefyef;ra=uG wuUova+r dk f jrufawGbma=umife&w,f? hD &J&ifholwkd h&J hESvkH;om;rSm vGwvyfrtrSew&m;twGuf f _ f aoG;eJ quf=uygw,f? h t&k;awGawmifvyrvwvyf d dk Hk S G f r,fqkd&if igwkd hausmif;om;awG&J ht&kd;awG[m atmufqkH;tvGmrSm&Sdaer,fqkdwJh opPmpum;[m urBmwnfvsu? f atmifqef;/A[de;rSonf f AaqGav;/ukoufqvki;wifarmifO; d df D oufaownf? rif;ukdeKdif/ ukdukd=uD;ouf0if;atmif vufqifaqmifc&m h hJ ausmfukdukd/'D+idrf;vif; wkd hwkdif? armif;+yefukd a'gif;tvHeJ hwkduf+yD; ausmif;eH&H w0kdufrSm a'gif;tvHpkdufr,f zufqpfbv;wkd wuzdk h D l h dk f or*~t&kd;wGefoHqufpkd h?

armif
Luminary MagazineVolume 5,No.5

40

41

88 opfyif
tJonfw;Hk u olwdk@rSm ay;p&mqdkvdk@ touf yJ &Sdw,f? olwdk@rSm pGef@p&m cEWm yJ &Sdw,f? tJ'gudk tukev;Hk jryEv@kd f S f HS tJ'Du ta&;awmfykHrSm olw@kd ud,f olw@kd k ajcpkypf cswufc=hJ u? H D olw@kd aoG;awG olw@kd toufawG eJ@ olwdk@ pdkufcJhwJh opfyif tJ'u &SioefvmwJh .... D f 88 ta&;awmfykH opfyif? igw@kd .... oifwdk@ t&dyfatmufrSm oifwdk@ ajc&if;rSm igw@kd tav;jyKvuygw,f? kd f

armif&pf

41

Luminary MagazineVolume 5,No.5

42

aemufqkH;xGufouf
'Dae@ ta=umufw&m;awGu ykcufwGif;rSmusefcJhjyD vSKdif;ESpfxyfyifv,fvkd vlvSKdif;awG&Ja&SrSm aojcif;eJ@tm;rmefukd ,kH=unfcsufwcktwGuf a&Sodk@wkd;vkd@xGuf ylueJjzpfoGm;wJh &ifbwf =u,foD;rwwfxm;vkd@vm; ikHt=unfh aoG;awGu&$Jvkd@ rsufpdukdajz;ajz;rSdwf 'Drkdua&pDukdrSef;q tarhukdwrf;w 'Dae@ukdtajy;tv$m; owd&vkdufawmh (8-8-88)&ufaehjzpfaeygayhgvm;?

cifarmifvi(jynf) G f
(8-8-88 &ufae@wGiusq;Hk oGm;=uaom f &[ef;&Sivjl ynfotaygi;f wk@d ukO;D n$wvsS u) f l d f f

Luminary MagazineVolume 5,No.5

42

43

8888ta-uG;
tJ'we;f uaygh d k rsm;vduwvty=f u;D k f hJ l k rsufaphwqHk; tkef;tkef;xjyD; a=u;G a=umfowiowif H kd f l kd tvHuiouieJ kd f l kd f wu,fukd jrKd ijf rKd iqiqi=f u;D aygh h f kd f kd tJ'we;f uaygh d k xrif;xkya0ola0 f a&tvSLurf;olurf;vlwef;wavSsmuf &J&awmufvkd J rde@f cGe;f awGvnf;em;axmif vufcyoawG jrnf[;D kf H jynf=u;D wkerwwfaygh f tJ'we;f uaygh d k ppfwyfqwm kd ypf&ifrSefatmifypffowJ ediiausmre@f cGe;f tjy;D kfH fd wnfwnf=h u;D typfcz@kd h H vufeufy;D aeovdk toD;oD; xGuvm=u f vlyifv,f=u;D jzpf&aygh tJ'we;f uaygh d k hudk,fhaS@u q&morm; OD;aESmufawGtazG;om;eJ@ vJus '%f&mAvyGe@J vlx&@J nnf;oH k tzefzefjyef=um;&if; arhr&wJh tdyfrufqdk; &ifuvmvmESKd ;vd@k kd jyefurawG;csiwm kd f ESpf(20)ausmf=umaygh

b,fvyjJ zpfjzpf kd tJ'we;f uay;qyfcwhJ d k hJ av;jrwfolwdk@&J pdwf"gwf tJ'we;f uvlxt'we;f unDnwr_S d k k Jd k G f tck jyef&csivuwm? f kd f

oDwmatmif (wdkusKd / *syef)


43

Luminary MagazineVolume 5,No.5

44

&Spfav;vHk; armfuGef;
ordi;f wacwf k vrf;wqpfrSm &Spfq,fh&Spf qdkwm &SdcJhw,f? xdk&Spfq,fh&Spf c&pfESpfrSm &Spav;vH;k qdwhJ f k ta&;awmfyHkwpfckvnf; &SdcJhw,f? &Spfav;vHk;qdkwm b,fob,f0g&J ya,m* l twGi;f ty&J tzsuvy&yfv@kd f kf rajzmifhrwfolawG&J pum; =um;zl;=urSmyg? trSefbmqdkwm vlwdkif;tod qENcsif; nSdp&mrvdk 'Drdkua&pD vGwfvyfcGifh toufEi&if;wJh awmfvea&; S hf Sf ordkif;aoG; &JcJh=u twdwu rSwwiawG? f f kd f tem*wfqwm kd b,folawG b,fvdkrS wm;r& twdwfudkvnf; azsmufr& n +yD;awmh ae@ tJ'vkd awG@Ediz@kd D kf rarhrysuf vkyfaqmif&if tcsKytaESmifawG vGwajrmuf f f yef;wdkifudk a&mufrSmyg? aoG;csif;rsm; trSwf&zdk@ wduwe;f vd@k ajymyg&ap k f G twdwfu usKyfwdk@ajrrSm jynfolawG aygif;pk&Hk; &Spfav;vHk; ta&;awmfyHk urBmwkefatmif tm;vHk;E$J wu,fyJ &Scygw,f? ? d hJ
Luminary MagazineVolume 5,No.5

44

xdefvif;

45

&Spfav;vHk;udk jyef-unfhjcif;
xdefvif;
apmifh=u&if; arSsmf=u&if;eJ@ &Spfav;vHk; ta&;awmfyHk ay:aygufcJhwm 23 ESpf &SdcJhyg+yD? 88 wkef;u touf 20 ausmf ausmif;om;rsm;u ,ae@ 40 ausmf 50 twGif; jzpfcJhyg+yD? udkvdkeDe,fcsJ@qef@usifa&;/ vGwfvyfa&;twGuf wdkufyGJ0ifcJhwJh EdkifiHa&;orm;}uD;awG/ ocif ocifr}uD;awGtygt0if 'Drdkua&pDa&; }udK;yrf;aqmif&Gufol trsm;tjym;vnf; uG,fvGefcJhyg+yD? tkyfpdk;olqdk&ifvnf; e0w/ etz/ }uH@zGH@ pojzifh tqufquf tqif;twufawG vkyfcJhyg+yD? EdkifiHa&;tusOf;om;ta&twGufawGuvnf; enf;vdkufrsm;vdkuf/ EdkifiHa&;v_yf&Sm;olawGuvnf; 0ifvuxuvue@J wu,fukd oHo&m&xm;}u;D ckwarmif;aewmygy? kd f G f kd f h f J tJ'Dvdk tcsdefumvawGeJ@vdkuf+yD; jzpfysufajymif;vJjcif;awG &SdcJhayr,fh yuwd t&Sw&m;awGuawmh twdwe@J rsuarSmufumv odyruGmvSygb;l ? vlxuvnf; usywnf;aeqJ/ d f f f k f jynfwGif;ppfawGvnf; jzpfaeqJ/ wdkif;jynfuvnf; rGJaeqJ/ pD;yGm;a&;tajctaeraumif;vdk@ wdkif;wyg;xGuf+yD; aiG&SmolawGuvnf; t&ifuxuf rsm;qJ/ ppfab;a=umifh zdESdyfr_awGa=umifh 'kuonftjzpf ud,wi;f jynfxuf rGawcJwEiiawGqD oGm;a&mufcvae&olawGuvnf; &SaeqJ/ Q k hf kd J h hJ kd f H kd H_ d 'gawGu twlwv@kd qdEiygw,f? 'gayr,fh ukeaps;E_e;f eJ@0ifaiG tcsK;d tq/ qif;&Jcsr;f om uGm[csuf l k kd f f tcsKd;tqawGu vGefcJhwJh ESpf 20 ausmfumveJ@ b,fvdkrS,SOfr&Edkifatmif }uD;rm;vSygw,f? 'Dvdk 'kuQaygif;pHk cHpm;ae&qJjzpfvdk@ EdkifiHa&;v_yf&Sm;aqmif&GufolawGudk udk,fhbmom at;at;aq;rae=ubl;? olwdk@a=umifh 'kuQa&muf&wm qdkwJh pum;rsKd;awGeJ@ ajymqdkwmawmif =um;cJz;l ygw,f? 'Dvusywnf;rS/ 'Dvkd t,ltqawG&rS awmfveyeuefwmawG r&Srm qdwoabmeJ@ h kd f dS Sfkf d S k hJ jynfolawG usyfwnf;atmif/ v_yfr&atmif pepfwuspDpOfcJhavovm;vdk@awmif awG;p&myg? jrefrmhordkif;rSm t}uD;rm;qHk; vlxktHk=uGr_jzpfwJh &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkta=umif; ajym=uwJ h t cg ta&;awmf y H k u d k b,f o l a wG u tuG u f c s pD p Of c J h w ,f q d k w J h ajymqdcsuawGrsK;d pH&aewmrd@k b,f[mu trSeqwm tjiif;yGm;aumif; yGm;Ediayr,fh tJ'we;f u k f k dS f kd kf D k ta&;awmfyHk}uD; ay:aygufcJhwmuawmh jiif;r&wJhtcsuf jzpfygw,f? bma=umifhyJjzpfjzpf vGwfvyfa&;&+yD;uwnf;u jzpfcJh&wJh jynfwGif;ppfrD;awG/ qJAif;*sLvdkif/ r_dif;&mjynfh/ OD;oef@psmye ta&;tcif;/ usGef;qG,fyGJ pwJh ausmif;om;ta&;tcif;rsm;eJ@ tvkyform;ta&;tcif;awGu awmufvu+f ir;f vduf jzpfcwhJ rD;p rD;awmufawG jzpfygw,f? teD;pyfq;kH uawmh aiGpuULta&;tcif; kd d k hJ eJ@ 88 rwfv ta&;tcif;rsm;yJ jzpfygw,f?
45
Luminary MagazineVolume 5,No.5

46

wu,fawmh vGwfvyfcGifhr&Sdjcif;/ qif;&JrGJawr_ jrifhrm;jcif; pwJh EdkifiHa&;qdkif&m vdtyfcsuawGukd &d;k &d;k ajzmifajzmifh rajz&Si;f bJ zdEyrawG&aeorSs vlxt=kH urawG/ awmfvea&;awGu k f h dS f _ dS k G_ Sf &SaerSmyg/ jrefrmjynfrm ay:aygucwhJ ta&;awmfyrsm;[m 'DoabmawGe@J ruif;ygb;l ? &Spav;vH;k d S f hJ kH f ta&;awmfyHk[mvnf; rauseyfr_aygif;rsm;pGm/ t&if;tESD;aygif;rsm;pGmudk t&if;wnf+yD;rS ay:aygucwm jzpfygw,f? f hJ +rKd }u;D +rKd i,fawGtES@H ay:aygucwhJ qENjyyGawGtwGi;f ode;f eJ@cswvxk yg0ifqifEc+hJ y;D f hJ J D hJ l J$ rqv tpdk;& tqifhq ifh jyKwfu scJhygw,f? wpfvausmftwGif; tkyfcsKyfa&;,EW& m;awG &yfwef@oGm;wJtxd t&Sejf rifcygw,f? ta&;awmfyumv ppfwyf&J ypfcwfra=umifh jynfol 3000 h d h hJ kH _ rS 5000 txd aoqHk;cJhw,fvdk@ cef@rSef;=uygw,f? tm%modrf;tpdk;&uawmh wEdkifiHvHk;rSm 8 a,mufyJ aoqHk;cJhw,f/ 'gawmifrS *dka'gifawGazmufvdk@ ypfcwf&if; aoqHk;cJhwmvdk@ qdkcJhygw,f? vGwvyfyivif;wJh tajctaer&Sao;awmh axmifcswhJ aoqH;k olawGe@J ywfoufv@kd 'Duae@txd f G hf d D bmpm&if;rS twdtus rwifEdkifao;ygbl;? 'Dvt&Set[ke}f u;D rm;cJwhJ ta&;awmfy}kH u;D bma=umifh tqH;k owf ratmifjrifcygovJ? kd d f h hJ jyefvnfo;kH oyfoawGu ud,tawG@t}uKH / ud,t,ltqawGe@J aumufcsucs=uygw,f? txl;ojzifh l k hf k hf f acgif ; aqmif a wG rnD n G w f v d k @ / ppf w yf u vuf O D ; r_ & ,l o G m ;vd k @ qd k w J h a umuf c suf a wG u d k awmfawmfrsm;rsm; =um;&ygw,f? wu,fawmh &Spav;vH;k ta&;awmfytwGi;f vloxif&m;jzpfwhJ acgi;f aqmiftenf;i,f&J f kH d S OD;aqmifr_u vGJ&if a'otvdkuf OD;aqmifcJholrsm;[m a'ocH EdkifiHa&;wuf=uGolrsm; jzpfygw,f? tm;vHk;u udk,fhqHk;jzwfcsufeJ@udk,f eD;pyf&mwdkifyif+yD; aqmif&Guf=uwmyg? tzGJ@awGrsm;ovdk acgi;f aqmifawGvnf; trsm;}u;D yg? ae&mpHu awmfve&r,fqayr,fh wpfO;D eJ@wpfO;D wpfz@JG eJ@wpfz@JG k Sf kd tquftoG,awG wdiyifnEi;f r_awG tm;enf;cJygw,f? 'ga=umifh tiftm;awG wpkwpnf;wnf; f k f dS d_ h rjzpfcJhygbl;? qufo,a&;enf;pepfawG raumif;cJwmuvnf; ta&;awmfyukd tm;enf;apwJtcsuf G f h kH h jzpfygw,f? jynfwGif;qufoG,fa&;raumif;vdk@ jynfytoHv$ifhXmeawGudkom tm;udk;cJh&ovdk jynfwGif;rSmjzpfysufaeorSs jynfyu aoaocsmcsm rodcJhwJhtwGu fvnf; EdkifiHwum&J todtrSwfjyKr_/ yHhydk;r_awG aumif;aumif;r&cJhygbl;? ur?mu us,fus,fjyef@jyef@ rodvdkufwJh awmfvea&;}u;D yg? Sf aemufwpfcsuuawmh ta&;awmfy&J acgi;f aqmif taotcsm r&Scwmyg? txl;ojzifh f kH d hJ awmf v S e f a &;acgif ; aqmif / Ed k i f i H a &;acgif ; aqmif tH 0 if c G i f u s rjzpf c J h w mud k awG @ &ygw,f ? ausmif;om;awGe@J jynfovxk qdwmu awmfvez@kd / ykeuefz@kd / qENjyzd@k / r}uKd uwtpd;k &udk jzKwcsz@kd yJ l l k Sf f f hJ f jyifqifcJhwmyg? awmfvSefa&;atmifjrif&if/ tpdk;&jyKwfusoGm;&if tm%mudk b,fvdkodrf;r,f/ tkycsKya&;,EW&m;udk b,fvuiw,r,f qdwmrsK;d awGawmh jyifqifrxm;ygb;l ? tJ'gawG rvkyEicif f f kd kd f G f k f kd f ppfwyfu tm%modr;f cJv@kd vlxta&;awmfy}kH u;D wcef;&yfcwmjzpfygw,f? h k hJ tm;enf;csufawG vdktyfcsufawGcsnf; ajymrdvdk@ &Spfav;vHk;ta&;awmfyHk}uD;u t&_H;eJ@ tqHk;owfcJh&w,fvdk@ r,lqapcsifygbl;? jynfolw&yfvHk; tm;udk;&wJh acgif;aqmifay:xGef;cJhwm/ vlxk=um; EdkifiHa&;todawG udef;atmif;vmwm/ awmfvSefa&;rsKd;qufrjywfbJ &SdaewmawGu &S p f a v;vH k ; &J tusKd ; &v'f r sm;jzpf y gw,f ? tm%myd k i f a wG & J &uf p uf r _ / aumuf u spf r _ /
Luminary MagazineVolume 5,No.5

46

47

rajzmihfrwfr_awGu ta&;awmfyHk&J tm;enf;csuf tm;omcsufrsm;eJ@ bmrS rqdkifygbl;? acgif;pOfvGJrSm;+yD; aumufcsufcsrdwwfvdk@yg? t*F v d y f - jref r m ppf y G J a wG u d k oH k ; oyf x m;wJ h ausmif ; oH k ; ord k i f ; pmtk y f a wG r S m vufeuftiftm;/ vltiftm; rrSsvdk@ ta&;edrfhcJh&w,fvdk@ zwfcJh&awmh vufeufrsm;&if 'gr[kwf vl r sm;&if Ed k i f r vd k v d k awG ; rd z l ; ygw,f ? tJ ' gawG r sm;&if a &m t*F v d y f u d k taotcsm Ed k i f c J h r vm;qd k w muvnf ; ra&&myg? &S p f a v;vH k ; ta&;awmf y H k r S m vnf ; b,f o l a wG u b,fvrvkyv@kd / b,foawGu rnDnwv@kd / tcseumv wdawmif;vd@k / ppfwyfu vufO;D vd@k pojzifh kd f l G f df k aumufcsufcs=uayr,fh tJ'gawG wu,fjzpfcJh&ifa&m atmifjrifrSmvm; qdkwJhtcsufuvnf; raocsmyg? 'Dvvyrc&if aumif;om;/ [dvkd rvkyvurv@kd 'Dvjkd zpfwm pojzifh aemifww&m;awGukd kd k f d hJ k f kd f d qk y f u d k i f & if ; vuf n S K d ; xd k ; r,f h t pm; vk y f p &m&S d w mvk y f & if ; t&m&mtwG u f toif h j yif z d k @ }udK;pm;&rSmjzpfygw,f? wdkif;jynf&JuH=urRmqdkwm jynfolvlxk&J uH=urRmeJ@ xyfwlusaeygw,f? wpfOD;csif;&J uH=urRm aumif;zd@k wpfO;D csi;f uyJ }uKd ;pm;&rSmyg? twdwukd twdwrm xm;&pfcayr,fh twdwu f f S hJ f oifcef;pmawG/ tm;enf;csuf vpf[mcsuawGuawmh trSw&qifjcifz@kd vdygw,f? wcseu rSm;cJ&if f kd f k df h xyfrrSm;zd@k / wcseu vdtyfcsuawG&c&if jznfpujf yifqifz@kd vdtyfygw,f? aemufukd jyefi=hJ unfz@kd df k f dS hJ h G k h vdktyfayr,fh a&Sudkawmh a&mufatmifvSrf;&rSm jzpfygw,f? &Spfav;vHk;vdk aemufxyf ta&;awmfyHk}uD;wpfck jzpfay:zdk@qdkwm raocsmayr,fh 1988 ckESpfuawmh &Spfav;vHk;ta&;awmfyHk}uD;wpfck taotcsmudk ay:aygufcJhwmyg? qdk;onfjzpfap aumif;onfjzpfap ordkif;qdkwm b,fawmhrS azsmufzsufvdk@ r&Edkifyg? ?

xdevif; f
jrefrmjynfu ppfwyfqdkwm

47

Luminary MagazineVolume 5,No.5

48

ta&;awmfyHk ausmif;om;rsm;
ocif_armifqdkwJh OD;ae0if; udk xdyg;ajymqdkcJhwJhjypfr_u tckumv jynfaxmifpk}uHcdkifa&;ESifh zGH@+zdK;a&;toif; Hk;cef;xJrSmxdkif+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$. aemufqHk;ae@rsm; qdkwJh pmtkyfa&; =ur,fvdk@ ajymqdkwJhjypfr_eJ@ twlwlyJ jzpfygvdrfhr,f?

xdefvif;

88 'Drua&pDta&;awmfy[m ausmif;om;awG&J Ediia&;Ed;k =um;r_ay:rSmtajccH+y;D wjcm; kd kH kfH vwfwavm ta=umif;rsm;eJ@ wdkufqdkifay:aygufcJhwmjzpfygw,f? ta&;awmfyHk}uD;udk t"du OD;aqmif=uwm[m vli,fausmif;om;awGjzpf+y;D olw@kd udk pwify;l aygi;f tiftm;jznf=h uwm vnf; vli,fawGyjJ zpfygw,f? rqv acwftwGif;rSm ausmif;om;v_yf&Sm;r_awG t}udrf}udrfay:cJhayr,fh tm%mydkif awG&JESdyfuGyfr_a=umifh ae&mtESH@ us,fus,fjyef@jyef@ }uD;rm;wJhtHk=uGr_awG rjzpfcJhygbl;? 'ga=umifhyJ rqv tm%mydiawGu wdi;f jynftm%mudk 26 ESp=f umatmif xde;f csKyEicw,fv@kd qd&ygvrr,f? kf k f kd f hJ k d hf 'gayr,fhvnf; +idrfoufaewJhtaetxm;&JaemufuG,frSm Edk;=um;wJhEdkifiHa&; pdwf"mwfawGu &Saeygw,f? tJ'vkd Ediia&; todtjrifawGay:ayguz@kd / awmfvecsiwpw"mwfawG ude;f atmif;zd@k d D kfH f S f f hJ d f b,ft&mawGu wGe;f tm;ay;cJygovJ? h vwfwavmjzpf&yfawGa=umifh rcHr&yfEdkifjzpf=u&ayr,fh rcHcsifpdwfwpfckwnf;eJ@ ta&;awmfyHk rjzpfEdkifygbl;? 'DtajctaeawGuae awmfvSefa&;wpf&yfqDudk ul;ajymif;zdk@ tiftm;awGvdktyfwmawmh trSefygyJ? txl;ojzifh w&m;r_ rw&m;r_awGtay: qifjcifoHk;oyf Edkifr_awGeJ@ tm%m&Sifpepfatmufu awmfvSefzdk@tawG;tac:awG vdktyfwm taotcsmygyJ? 'DvtawG;tac:awG tod^m%fawGu csucsi;f xGuwwfwwfwt&mawG r[kwbJ tcseumv kd f f hJ f df twdi;f twmwpfcukd jzwfoef;+y;D rS &&SEiwt&mawGjzpfygw,f? k k d kd f hJ rqv acwf[m 'Duae@acwfavmuf zdESdyfr_r&Sdayr,fh EdkifiHa&;eJ@ywfoufwJh t&mawGuawmh ydwyifwm;jrpfrawGuawmh &Scwmygy?J 'ga=umifh vGwvyfyivif;wJh pme,fZif; kd f _ d hJ f G hf ta&;tom;awGuae Ediia&;qdi&mtawG;tac:awG/ todtjrifawG r&Ediygb;l ? 'gayr,fvnf; kfH kf kf h tawG@t}uHK&SdolawGqDu &wJh oifcef;pmawG/ tawG@t}uHKawGudkawmh avhvmcGifh&&SdcJhygw,f? txl;ojzifh vGwfvyfa&;v_yf&Sm;r_umvtwGif; jzwfoef;vmcJh&olawG a&;om;=uwJh rSwfwrf;
Luminary MagazineVolume 5,No.5

48

49

rS w f & mawG / tjzpf t ysuf t awG @ t}uH K awG u d k zwf & rS w f & +yD ; Ed k ; =um;wJ h t od t jrif a wG ay:ayguvmcJwmjzpfygw,f? f h rqv acwf t wG i f ; rS m qJ A if ; Zl v d k i f ta&;tcif ; / OD ; oef @ psmyeta&;tcif ; / r_dif;&mjynfhta&;tcif;/ tvkyform; ta&;tcif; pwJh ta&;tcif;awGta=umif; a&;om;cGifh r&Sayr,fh vGwvyfa&;v_y&m;r_ordi;f uae rqv acwfO;D avmuftxd tjzpftysuawGuawmh d f f S k f kd a&;om;xk w f a 0cG i f h & cJ h y gw,f ? Oyrmtm;jzif h od e f ; azjrif h & J oyd w f a rS m uf a usmif ; om;/ ta&Suae0ef;xGufonfhyrm/ rif;ausmf&J igwdk@acwfeJ@t+ydKif/ ausmfatmif&J or*~tvHawmf atmuf0,f/ '*kefwm&m&J &kyfyHkv$m/ 'dk@acwfukd a&muf&rnfrSm rvGJyg pwJh pmtkyfawG[m EdkifiHa&;todtjrifEdk;=um;wJh vli,fawGudk arG;xkwfay;cJhw,fvdk@ qdkEdkifygw,f? 8 av;vHk; ta&;awmf y H k u d k OD ; aqmif c J h w J h ausmif ; om;awG & J pd w f x J r S m tJ ' D v d k pmayawG & J =oZm ouf0ifaecJhwJhta=umif; 8 av;vHk; ausmif;om;acgif;aqmifwpfOD;jzpfwJh udkoufxGef;u tckvdk ajymjyzl;ygw,f? usaemfwdk@ trsKd;om;awmfvSefa&;ordkif;rSm e,fcsJqef@usifa&;ordkif;rSm jzpfvmcJhwJh ausmif;om;awG&J v_yf&Sm;r_awG/ 'Djzpfwnfr_ or*~&Jv_yf&Sm;r_awG ay:aygufvmr_awG tJ'gawGu usaemfwdk@awmufavSsmuf zwfcJhrSwfcJh avhvmcJh usaemfwdk@&ifxJ pGJaecJhwmawGavAsm? tJ'Dawmh usaemfwdk@udk,fwdkif wuUodkvfe,fajr a&mufwJhtcsdefrSm usaemfwdk@udk,fwdkif rw&m;zdESdyfr_udk cHpm;ae&w,fv@kd odvmwJtcserm/ EkiiwumeJ@,SO+f y;D usaemfw@kd wdi;f jynf qkw,weryg;aew,f/ h dfS dfH k f k f d hf jynfovx&J b0awG qkw,wq;kd 0g;aew,f? 'gawGukd odvmwJtcserm usaemfw@kd &ifxrmpGaewJh l l k f k f h dfS JS J usaemfwdk@*k%f,lcJhwJh/ usaemfwdk@ tm;uscJhwJh EdkifiHa&;t& a&Su trsKd;om;a&;t& v_yf&Sm;cJhwJh jzpfcJhwJh[mawG[m usaemfwdk@ yHkazmfatmif}udK;pm;wmyJav? tJ'g usaemfwdk@ tdyfrufawG wu,fawmh rqv acwftwGif;rSm 'DvdkpmayrsKd;awGu trsm;pkr[kwfygbl;? rqv tpdk;&tvdkus a&;om;cJh=uwJh ocifoef;xGef;.aemufqHk;ae@rsm;/ Zifcspf aemufqHk;ae@ pwJh pmtkyrsK;d awGe@J jrefrmhq&,vpf vrf;pOfygwu xkwa0+y;D aps;aygayge@J jzef@a0wJh pmtkypmwrf; f kd S f D f f awGu ae&mwdkif;rSm &SdaecJhwmjzpfygw,f? 'gayr,fhvnf; 'Dpmtkyfpmwrf;awGu txufrSm azmfjycJhwJh pmtkyfawG&J@ t&Sdeft0gudk rausmEicygb;l ? 'ge@J ywfoufv@kd 1987 ckEpavmufu &efuewuUov(yifr) &mrnaqmifrm&SwhJ f kd f hJ Sf kf kd f S d vrf;pOfvli,f pnf;Hk;a&;aumfrwD Hk;cef;xJrSmxdkif&if; usaemfwdk@oli,fcsif;wpkocif_armif. aemufq;kH ae@rsm; qdwpmtkyf a&;=ur,fq+kd y;D tajymiftjyuf ajymcJ=h uwmudk oGm;+y;D owd&rdygw,f? k hJ ocif_armifqdkwJh OD;ae0if; udk xdyg;ajymqdkcJhwJhjypfr_u tckumv jynfaxmifpk}uHcdkifa&;ESifh zGH@+zdK;a&;toif; Hk;cef;xJrSmxdkif+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$. aemufqHk;ae@rsm; qdkwJh pmtkyfa&; =ur,fv@kd ajymqdwjhJ ypfre@J twlwyJ jzpfygvrr,f? k _ l d hf b,fvyjJ zpfjzpf rqvacwftwGi;f xGu&cwhJ Ekiia&;qdi&mpmtkyawG[m 8 av;vH;k kd f dS hJ d f H kf f ta&;awmfyHk ausmif;om;vli,frsm;udkomru uae@acwf vli,frsm;txd =oZmoufa&mufr_ &Sdaeygw,f? 'ga=umifhyJ t&ifxkwfa0cJhwJh wcsKdpmtkyfawGudk jyefvnfxkwfa0cGifh ray;awmh wmjzpfygw,f? 'gayr,fh ta&;awmfykH ausmif;om;awGuawmh t+rwrf; xGuay: aerSmjzpfygw,f? J f

xdevif; f
49

16 / 8 / 2008

Luminary MagazineVolume 5,No.5

50

&Spav;vH;k 'Drua&pD ta&;awmfy}kH uD;eJ h f kd

pma&;q&mrsm;
armifpr;&nf G f
&S p f a v;vH k ; ta&;awmf y H k } uD ; qd k w m wu,f h u d k y J jynf v H k ; uwf &[ef ; &S i f v l jynfoltaygif;yg0ifwJh r[mta&;awmfyHk}uD;jzpfygw,f? q&m/ q&mr/ ausmif;om;/ ausmif;ol/ ppfom;/ &Jom;/ tvkyform; v,form;/ a,m*D/ oDv&Sif pojzifh tukefyg0if=uygw,f? jynfo@l ta&;awmfywi;f rSm a&S@qH;k wef;u t+ryg0if qifEavh&oawGuawmh pma&;q&mawGygy?J kH kd J J$ dS l tzrf;tqD;/ tcsKytaESmif/ towftjzwfcH }uKH ol awGxrmvnf; pma&;q&mawG yg0if=uygw,f? f JS pma&;q&mvdk q&mrSm 0wWK/ uAsm pwJh &opmayawG a&;olawGa&m/ pme,fZif;orm; h kd awGa&m tm;vHk;udkqdkvdkygw,f? pma&;q&m/ owif;pmq&m qdkwmawG[m urBmhEdkifiHa&;/ ArmhEdkifiHa&; wdk@udk t+rJxdawG@ae=uolawGyg? tvm;wlyJ a&S@aeawG/ ausmif;om;awG/ q&m awG[mvnf; pmt+rJ zwfae=uolawGjzpfvdk@ todynm&SifawGyDyD urBmhowif;/ Armhowif;eJ@ ruif;uGmpaumif; olawGyjJ zpf=u ygw,f? xd k @ a=umif h jynf o l a wG & J @ b0rSm atmufusaemuf us jzpfaewmawG vl@tcGifh ta&; awG qH;k &_;H aewmawG w&m;Oya'&J@ txufrSm ppfwyfu wuf&yfaewm awG u d k cH p m;od & S d & H k r u b,folw&m;cH/ b,fpepf u w&m;cHqwmudk yG=J unfh kd pif a&S@qHkwef;u =unfhol awG v d k aumif ; aumif ; od & S d a e =uol awG j zpf y g w,f? jynfoawGu &kyoe@J l f H pme,fZif;awGtm;vHk;udk tm%m&Sif ppfAdkvfawGu csKyfudkif+yD; rsufpdrSdwf/ em;ydwfxm;wJh=um;u rjrifcsif/ r=um;csiftqHk;/ =um;jrifod&Sd+yD; rcJ&yfEdkifwJhtqHk; aygufuGJoGm;cJhwmyJ jzpfygw,f? pma&;q&meJ@ owif;pmq&mawG trsm;qHk; pka0;aexdkif=uwmu +rdK@awmf&efukefeJ@ 'kwd, +rdK@awmf rEWav;wdk@jzpfygw,f? rHk&Gm/ jrif;jcH/ armfv+rdKif/ yJcl;/ ysOf;rem; pwJh +rdK@}uD;awGu pma&;q&m/ yef;csD/ yef;yk q&mawGeJ@ obifr_ ynmonfawGvnf; ol@+rdK@eJ@ol yg0ifOD;aqmif=u+yD; wcsdK@u &efukef/ rEWav;udk wufvm=uwmawG&Sdovdk &efukef/ rEWav;uae e,fudkqif;oGm;+yD;
Luminary MagazineVolume 5,No.5

50

51

yg0ifvy&m;=uolawGvnf; &Sygw,f? _ f S d &efuermqd&if waeukef pka0;vrf;avSsmuf qENjyolawGvnf; &Saeygw,f? +rKd @e,fwi;f / kfS k d kd &yfuGufwdkif;rSm pifxdk;+yD; a[majym=u&mrSm rqv wif;jynfhygwD0ifawGu wufwuf=uG=uGeJ@ pifxdk;ay;=u/ yg0ifa[majymay;=uygw,f? pma&;q&m/ umwGef;q&m/ tqdkawmf/ &kyf&Sifrif;om; pwJh pmayeJ@ tEkynm e,fy,frsdK;pHkudk zdwfrH+yD;awmh a[majymEdkif=uwmawGvnf; trsm;}uD; ae&mrvyf/ tcsdefrvyfygyJ? ocif u d k , f a wmf r _ d i f ; &k y f y H k / Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; &k y f y H k a wG u d k aemuf c H j yKxm;=u+yD ; cGya'gi;f tvHawG wvlve@J ygy?J a[majym=uolawGuvnf; vufarmif;wd@k / ezl;wd@k rSm cGya'gi;f awG f l kd f pnf;ay;=uygw,f? waeukef b,fpifa&mufv@kd a&mufre;f rodawmhygb;l ? S pma&;q&mawG wa,mufqif;/ wa,mufxuf a[majymae=uwmudk ae@pOfawG@Ediwm G kf uawmh aq;&Hk}uD;xJrSmygyJ? q&m0efawG/ olemjyKawG tm;vHk; yg0ifpDpOf OD;aqmif=uygw,f? tau;tarG;/ aomufa&/ tcsdK&nfrSpvdk@ vdkavao;r&Sdygbl;? OD;0if;wif/ OD;0if;cuf/ Adkvfaomfu/ OD;wifr;kd / armifu,/k armifr;kd ol pojzifh pma&;q&m/ owif;pmq&m}u;D rsm;u OD;aqmif=uygw,f? kd &Hk;csKyfzGifhawmh a':atmifqef;pk=unf&J@ td r f e J @ eD ; wJ h c&pf , mef o moemjyK &H k ; wck x J r S m pzGifhygw,f? a&$ularESif;/ prf;prf;EGJ@ (om,m0wD)/ =uL=uLoif;pwJh trsKd ;orD;rsm;udvnf;awG@&ygw,f? k Zm*em/ rif;odc/F *k%x;l ode;f EdiqwhJ ta[mtajym f k f kd aumif; yk*~dKvfawGudkvnf; oGm;av&m ol@rsufESm qdovdk awG@&wwfav&J@? usaemfa0zefz;l wJh rifocF k d udawmh 'DcsKy&;kH rD;zdacsmifrm wa,mufukd wa,muf k f k S rodbJ xrif;vufqHk pm;cJ@&wm rarhygbl;? +rKd @xJu py,fO;D pmaywduuawmh +rKd @v,frm ta&;awmfy&;kH cef; jzpfaeav&J@? OD;0if;wif/ k f S kH rHk&Gmwifa&$/ armifudk,k/ rif;odcF/ armifrdk;olwdk@ 0ifvdkufxGufvdkufygyJ? pdefcifarmif&D/ armifrdk;ol/ taxmufawmfvSatmif/ armif0Ho wdk@uawmh owif;pmavmuu vmolawG r[kwfvm;? owif;pm/ *sme,fawG jyefxwae=uygw,f? armifomEd;k vnf; owif;pmq&m jyefjzpfom;ygw,f? k f G +rdK@xJu py,fOD;teD;rSm a[majymyGJawG trsm;}uD;ygyJ? rlvwef;ausmif;av; wpfckxJrSmxifw,f? pma&;q&mor*~zGJ@=uygw,f? q&myg&*l OuUX/ OD;0if;wif 'kwd, OuUX/ ewfEG,fu twGif;a&;r_/ wifrdk;vnf;yg&J@? usefwmrrSwfrd/ usaemfuawmh urm&Gw+f rKd @e,frm pma&;q&m or*~z@JG ygw,f? OuUXu t0g pd;k rd;k ol/ usaemfe@J S

armifjrifjh rwf vnf;ygw,f? twGi;f a&;r_;u a,meu zd;k axmif xifygw,f? pmayeJ@ tEkynme,fu yk*vawGukd 'Drua&pD qENjyK vufrwf aumufc=H uawmh kd~ f kd S
OD;0if;wif/ OD;0if;cuf/ OD;udk,k/ OD;wifa&$/ armifrdk;ol pojzifhygw,f? olwdk@a&;wJha=unmcsufudk vufrwf xd;k cdi;f w,f? olw@kd a=unmcsuukd rzwfbJ vufrwukd t&ifx;kd ygw,f? um;armif;yd@k wJh S k f S f "avol&JwpfOD;"u pmrzwfbJ axmufcHvdk@ tHh=oa=umif; aemiftcgrSm rSwfwrf;wifygw,f? a&$ u l a rES i f ; uawmh r+yD ; ao;wJ h a=unmcsuf u d k vuf r S w f rxd k ; vd k u f y gbl ; / ol v k y f w mrS e f y gw,f ? usaemf v k y f w mvnf ; rrS m ;bl ; aygh ? usaemf u vuf r S w f x d k ; &H k r u
51
Luminary MagazineVolume 5,No.5

52

xvdkufoGm;ygw,f? aZmf*sD/ rif;ok0%f/ OD;&efatmif pwJh vl}uD;awG&J@tdrfudk wef;oGm;=uw,f? xyf+yD;tHh=op&mu "rif;wdk@vkyfwmyJuGm.....'Drdkua&pDa&;yJuGm"qdk+yD; q&mwdk@uvnf; pmudrzwfbJ vufrwx;kd vduf =uygw,f? 'g&uwmcifaZmfe@J orD;awGuawmh }uawm(okomef) k S f k kd f H xJrSm rHk&Gm OD;av;cef@udk vdkufydk@&if;eJ@ qHk=uawmh owif;=um;eJ@ penf;em+yD; vufrSwfxdk; vdu=f uygw,f? usaemfurodbJ }uawmy&dowfxrm &Sm=uygw,f? k h kd H J S urm&Gwfvrf;qHkrSmvnf; qENjyyGJawG pk&yfjzpfaeygw,f? bGJ@&ausmif;om;a[mif;awG/ tpmiwfcqENjyawmh nrSmrd;k &Gmw,f? ykw;D uke;f armifpe0if;u olrsm;xuf 2 q jyr,fa=unmxm; H df ygw,f? {&m0wD qdwhJ uAsm&Sn}f u;D udk &Gwvuwm aumif;rSaumif;/ usaemfu 0*~&yfuuf tzG@J eJ@ k f kd f D G oGm;a&mufyl;aygif;ulnD&if; a0,sm0pPvkyf&ygw,f? nrd;k &Gm reufvif;cge;D awmh q&mrif;ok0%fukd ol@orD;ESi;f ok0%fu wGy@kd w,f? q&mu J rsuf&nf+zdKif+zdKifus&Smw,f? q&mjyefoGm;awmh bGJ@&ausmif;om;xJrSmygwJh "gwkaA' usL&Sifq&m rd[e;f (wifr;kd &J@wl)u "q&m...olb,fov"wJ/h "q&m}u;D rif;ok0%fu"qdawmh rd;k pdxxiaewJh k d l J G k k J kd f vlwcsKd @u 0ke;f ueJx+y;D vduac:ay;ygw?hJ usaemfvuac:awmh "ig t&Suuw,fum....rsu&nf k f kd f f JG G f rusyJ raeEdkifbl;/ rif;yJ ighudk,fpm;oGm;"qdk+yD; uAsmwyk'fa&;ay;wm usaemfzwfjy&w,f? t}ur}f uryg/ vufcyoH wajzmif;ajzmif;eJ@? d d f kf q&mpdefcifarmif&Dvnf; tapm}uD;xvmawmh usaemfyJ rdkufcGufa&S@vdkufydk@+yD; tdrfjyefcJhw,f? vrf;rSm q&m}uD;cifarmifvwfeJ@ a':cifrsdK;cspfwdk@ twGJvnf;awG@&w,f? "q&m}uDrif;ok0%f vmoGm;w,f" qdkawmh/ olwdk@vnf; oGm;+yD; tm;ay;pum;ajymrvdk@wJh? usaemfu ta=umif;pHkajymjyawmh "igwdk@ vnf; idkcsifvm+yD" qdk+yD; tdrfxJjyef0if=uw,f? wpfa,mufwpfapmifpD o0%fvma&;+y;D "a&mh...rif;oGm;zwf"wJh.....? $ vrf;rSm q&m}uD;wdk@&J@om; a'gufwmcifarmif0if;eJ@ pma&;q&mr a&$&D0if;wdk@ xGufvmwm awG@&awmh q&m}uD;wdk@pmudk olwdk@vufxJxnfh+yD;/ usaemfu tcrf;tem;r_; ae&majy;oGm;zdwac: vduygw,f? yGpnfom;ygw,f? q&m}u;D rif;ok0%f&@J uAsmudawmh rEWav;u f k f J G k &Spfav;vHk;*sme,fu vSrf;awmif;vdk@ ay;vdkufw,f? "&Sdwmay;yg/ wifrdk;eJ@ armifpGrf;&nfwdk@ a&;wmwck c k w J h"? "vufxJygwmyJ ay;r,f" qdk+yD; ay;vdku fawmh olwdk@ tvef@ w=um; 0rf;omoGm;=uav&J@? rEWav; pmaytiftm;pkuvnf; &Spfav;vHk;rSm 0dkif;=uw,f? udkodef;wef/ udkbkef;}udKif wd@k vnf; Ediia&;orm;}u;D awG jzpfue=f uw,f? &efueukd c%c%vmw,f? armifomEd;k / EkE&nf kfH k kf k (tif;0)eJ@ *k%x;l ode;f Ediw@kd vnf; =unfatmife@J udav; (tif;0*k%&nf) wd@k eJ@qH+k y;D tnmwcGif f kf k f pnf;&H;k a[majym/ ajym=uwm wae@wnf; av;ig;yGw?Jh q&mAef;armfnKd E@JG vnf; tvGeat;&Smwm? J f Aef;armfbufrSm OD;aqmif v_yf&Sm;+yD; trwfta&G;cHw,f? q&mrif;ok0%f ta&G;cHawmh wifrdk; tem;rSm r&Sdbl;? a&eHajrudk trwfavmif; pmayavmu ocifcifnGef@eJ@ vdkufoGm;owJh? wynfh&if;awGu ta0;uG,f&mu tm;ay;=uyg&J@? usaemfu &efukefrSmusefcJh+yD; t&yfwuma&mufygw,f? pmjiif;zuf aZmfaZmfatmifac: oli,fcsi;f aZmfjrife@J vnf; wG&/ a[m&ygw,f? a[majymwke;f tavmif;}u;D pifjrifa&S@u o,fom;vd@k h J h G bmajym&rSe;f awmif rodvuawmhygb;l ? urm&Gwbufjyefvmawmh wuUovf "rRm&Hrm wuUovf kd f f kd kS kd bkef;Edkif/ a'gufwmcifarmif0if;(ocsFm) wdk@ a[majymae=uyg+yD? aumif;avpG?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

52

53

trsKd ;om; 'Drua&pDtzG@J csKyrm Advr;_ csKya[mif; atmif}u;D u uGejf rLepf wap>ajcmuf+y;D kd fS k f f cGxuom;av&J@? 0rf;enf;p&mayr,fh 0rf;omygw,f? pma&;q&mawG OD;aqmif+y;D a':pkukd 0ef;&Hz@kd J G f G wwfodynm&Sifrsm; tzGJ@zGJ@=uygw,f? wifrdk;u obmywd rdef@cGef;ajymw,f? 'g&dkufwm0if;az/ 'g&dkufwm armifrdk;ol/ rif;om;atmifvGif/ tqdkawmf pdkif;xD;qdkifwdk@ ygvm=uygw,f? tpnf;ta0;+yD;rS rEWav;u a&mufvmwJh ay:OD;oufvnf; wifrdk;/ Adokumausmf0if;eJ@ usaemfw@kd &Si;f jyawmh ygvmw,f? aemufawmh rEWav;rSm a':atmifqef;pk=unfe@J trfata':tke;f (1936rSm udatmifqef;/ udEw@kd eJ@twl aumvdyoydwukd acgi;f aqmifarSmufcol 2 OD;) eJ@ qH=k uawmh k kk f f hJ ay:OD;oufu a&S@u? ppfwyfu tm%modrf;wJhtcg pma&;q&m/ owif;pmq&mawG tm;vHk;avmuf tzrf;cH=u&w,f? OD;0if;wif tapmqHk;yg? Adkvfaomfu/ armifudk,k/ rHk&Gmwifa&G/ armifrdk;ol/ wifrdk;/ armif0o/ nDyav;/ udav;/ =unfatmif/ ode;f wef/ ode;f wif (wifoe;f armif)/ ombef;/ +rKd @rwifat;/ H k k d rHk&Gmatmif&Sif/ zsmyHkvHkeDOD;/ atmifZifrif; armifr_dif;vGif/ atmifyGifh/ a&$ularESif;/ prf;prf;EGJ@ (om,m0wD)/ roDwm (prf;acsmif;)/ +idrf;opf/ pdefvSOD; trsm;}uD;ygyJ? rif;ok0%f/ OD;cifarmifvwf/ a':cif r sd K ;cspf rd o m;pk / pd e f c if a rmif & D / armif p G r f ; &nf pwJ h urm&G w f pma&;q&mawG u d k axmufvSrf;a&; (6) rSm tenf;qHk;(2)&ufpD ac:ppfygw,f? usaemf h u d k tpd k ; &tvk y f jyef v k y f a evd k @ xyf r ac:awmh y J / &H k ; csKyf r S m ac:,l + yD ; "tjrifr=unfol" tjzpf pmeJ@ayeJ@ owday;ygw,f? wcsdK@awmh uGefvGefukef=u&Smyg+yD? ppfwyfu ESypufni;f yef;vd@k yg? pma&;q&m/ owif;pmq&mawGuawmh 'Drua&pD r&rcsi;f qufvufwuyJG df S kd kd f 0ifae=uOD;rSm rvGJygbl;?

[Hom0wDO;D 0if;wif

53

Luminary MagazineVolume 5,No.5

54

armifpdef0if;

Luminary MagazineVolume 5,No.5

54

55

55

Luminary MagazineVolume 5,No.5

56

tm%m&SifawGuvnf; aovkaocif tm%mudk jyef&Sifoefatmif tm;xkwfaeovdk usrwdk@ jynfolawGbufuvnf; tm%m&SifpepftjyD;wdkif cskyfjidrf;oGm;zdk@ pnf;vHk;nDnGwfpGm wducuoifwhJ tcsevkd h k f kd f h df

tjzLa&mif ay;qyfr+rsm;

cifjidr;opf f

usrwd k h rd o m;pk r S m od w wf w J h 6 wef ; / 7 wef ; t&G , f u wnf ; u taz ausmif;om;orki;f udk tjrajymjycJygw,f? udvee,fcsuawmfvecwhJ ausmif;om;awGtajumif;/ d J h k kd D hJ kd S f hJ 1962 ckepu olu,wif juc&wJh ausmif;om; awmfvea&;ordi;f / 1974 ckeprm oljrifawGvu&wJh Sf kd f kd kH hJ Sf k SfS h kd f ausmif ; om;tH k j uG r _ awG [ m tm;usp&maumif ; vS y gw,f ? r_ d i f ; &mjynf h y G J tajumif ; ? AdkvfjuD;tkef;ausmfjrifh? udkqvdkif;wifarmifOD; pwJh vlawGtajumif;[m tdrfrufwwfcgp 10 ausmfoufav; usr&ifxJrSm pGJruftm;usrdwJh tajumif;t&mawGjzpfoGm;cJhygw,f? 'gajumifhvJ 1988 ckeSpfa&mufawmh touf 19 eSpfyJ&Sdao;wJh usr[m b,ft&mudkrS y"e rxm;yJ qefusivpwf wpfcwnf; tm;ud;k jy;D awmfvetjkH urxuyg0ifvmygw,f? tJ'tcseu h f kd d k S f G _ J kd D df 'kw,eSpausmif;oljzpfwhJ usr[m rwfv ta&;awmfywe;f u xJx0if0ifrygjzpfcygb;l ? ab;uae d f kH k J hJ &yfjunfhtm;ay; tqifhuae ZGefvta&;awmfyHkrSmawmh xJxJ0if0ifyg0ifedkifcJhygw,f? ZGefv 21 &ufaehuawmh wdkufyGJxJrSm jynfoleJh ausmif;om; yl;aygif;rdoGm;juygw,f? tJ'Dtcsdefupvdkh jynfoawGrm tajumufw&m;z,f&m;vdueif juygw,f? ausmif;om;a&m/ jynfoa&m&Jh &ifxrm l S S k f kd l J S pnf ; vH k ; nD n G w f & if OD ; ae0if ; acgif ; aqmif w J h tm%m&S i f a wG u d k z,f & S m ;ed k i f r ,f q d k w mud k ,HkjunfoGm;ygawmhw,f? tJ'Dpdwf"gwfu 8 av;vHk;ta&;awmfyHkjuD; ay:aygufzdkh tpysdK;cJhwmyJ jzpfygw,f? ZGefausmif;awGydwfjyD;aemufydkif; usrwdkhausmif;om;awG[m udk,fh&Jh tpktzGJheJh udqufvufvy&m;aejuygw,f? usruawmh armifarmifausmehJ udatmif'ifO;D aqmifwhJ (BYLF) k _fS f k vdkhac:wJh ArmjynfvGwfajrmufa&; vli,fwyfOD;rSm yg0ifv_yf&Sm;cJhygw,f? 'DvdkeJh Zlv_difvtwGif; usrwdkhawG&Jh e,ftESH@ pnf;vHk;a&;c&D;pOf pwifygw,f? tJ'Dht&D;pOf[m usrwdkhtwGuf pdwvy&m;p&mvnf;aumif;ovdk ajumufp&mvnf; aumif;cJygw,f? nzuf vmzrf;&if xGuajy;vdhk f _fS h f &atmifqdkwJh pdwful;eJh nrtdyfyJvnf; aecJhbl;ygw,f?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

56

57

'DvdkeJh tm;vHk; wnDwnGwfwnf; wdkufyGJac:xm;wJh jo*kwfvudk a&mufvmygw,f? tJ ' D t csd e f [ m usrwd k h t wG u f wu,f h u d k &if c k e f v _ y f & S m ;vmygw,f ? wd k u f y G J a wG u wu,fjzpfvmrSmvm;? rjzpfvmbl;vm;? odcsipwawGehJ usrwdhk &ifceaejuygw,f? usr&,f/ usr&Jh fd f kf armifav;&,f/ armifav;oli,fcsif; armifarmifjuG,f&,f usrwdkh 3 a,muf n rtdyfyJ zefacsmif;awGoHk;jyD; qefhusifpmawGudk &dkufeSdyfcJhjuygw,f? zefacsmif;oHk;jyD;pm&dkufw,fqdkwmu t&ifOD;qHk; za,mif;azmuf(za,mif;pm&Gufay:pma&;jcif;) jyD;&if rSefjym;ay:rSm pmul;pufrSifudk nDnDnmnmjzpfatmifokwf/ azmufxm;wJh za,mif;puULudk rwGefh/ racguf/ jyefhaeatmifckeu rSefjym;ay:rSm jzefhcif;/ jyD;awmhrS tJ'Day:uae zefacsmif;eJh ajz;ajz;csif; vSdrfhay;&w,f? wpfcgvSdrfhzdkh vl 2 a,mufawmhvdkygw,f? wpfa,mufu pm&Guf a&GhroGm;atmif xde;f ay;&jy;D / wpfa,mufu zefacsmif;vSr&ygw,f? 'gajumifh 3 a,mufom; tvSnehJ vkyjf u&w,f? d hf hf tay:uwGe;f &wmjzpfvhkd za,mif;puULu tjumju;D rcHb;l ? pkwjf yom;wwfw,f? za,mif;wpf&uukd J G G f t&G u f 200 eJ h 300 jum;rS m yJ & wwf w ,f ? aemuf j yD ; zef a csmif ; ud k v J *&k p d k u f & w,f ? tm;odyfjyif;oGm;&if usdK;oGm;r,f? tm;aysmhvGef;oGm;&if pmrxifwwfawmhbl;? reufus&ifawmh nu &duxm;wJh pm&GuawGukd vdi;f um;udp;D jy;D vlpnfwhJ ae&ma&muf&if um;ay:uae jucswmrs;kd / k f f k k J vufbuf&nfqiawGu pm;yGawGay:rSm txyfvucscwmrsKd ;tygt0if usrwdhk Om%fror#awmh kd f J kd f hJ DS }udK;pm;aecJhygw,f? 'gajumifhvJ usr&Jhaararu usrwdkh armifESrudk vlcGJwJh taeeJha&m/ usrudk axmufvr;f a&;vduaew,fvhkd ,lqwma&majumifh usrta':&SaewJh oH;k cGjrukd ydvuygw,f? S k f d hkd hk kd f oHk;cGjrdK@udkoGm;&vdkh usrpdwfrnpfygbl;? oHk;cGjrdK@&Jh vltpnfum;qHk;ae&mjzpfwJh oHk;cGaps;xJrSm usr wudk,fawmf pmawGvdkufuyfygw,f? jzpfcsifawmh oHk;cGjrdK@rSm&SdaewJh ausmif;om;awGu usreJh twly;l aygi;f yg0ifvmjuygw,f? 'gajumifh oH;k cGjrKd @av;rSmqefusipm&GuawG h f f yvlysHoGm;ygw,f? 'gajumifhvJyJ usroHk;cGjrdK@uae jo*kwf 7 &ufaehnaerSm &efukefjyefa&mufvm ygw,f? oHk;cGudka&mufrS usrodvdkuf&wmu 62 ckeSpfor*~ausmif;om;a[mif; udkudk;uGsef;jyef OD;pdef0if;udk Zlv_difvukefydkif;xJu xdef;odrf;xm;w,fqdkwmygyJ? tJ'DnrSmawmh usrwdkh tdrfrSm armif a rmif j uG , f v mtd y f j yD ; awmh reuf j zef a c:xm;wJ h wd k u f y G J a wG t ajumif ; tm;yg;w& ajymjzpfjuygw,f? &efueehJ 6 &ufavmuf tquftoG,jf ywfaewJh usrudk &efuerm jzpfysuaewJh kf kfS f tajumif;t&mawGudk ajymjyjuygw,f? tJ'Dnuawmh 10 wef;atmifpm&if;apmifhaewJh ausmif;om;awGvdkygyJ &ifckefoHawGu jrefvGef;aeygw,f? 10 wef;urS usoGm;&if jyefajzvdkh &ao;w,f? 'DyGJqdkwmu rjzpfawmhbl;qdk&if b,ftcsdeftxd jyefapmifh&rSmvJ qdkwm b,folrS tmrrcHedkifbl;r[kwfvm;? usrtazvdk 62 ckrsdK;qufawGvnf; v_yf&Sm;wufjuGaeygw,f? tpOftvm&SwhJ ediia&;orm;awG/ owif;pmorm;awG/ 62rsKd ;qufausmif;om;a[mif;wcsKkd @udvnf; d kfH k xde;f odr;f xm;csejf zpfygw,f? d 8 &ufaehreufa&mufawmh usrwdkh reufcif;pm pm;jyD;wmeJh tdrfuxGufjuygw,f? tarwm;jrpfaewJh jum;uae xGuvmjuwmyg? usrwdhk vrf;xdya&mufawmh um;awGa&m vlawGyg f f yHretwdi;f oGm;vmaejuwmudawG&ygw,f? usr&Jarmifav;u tm;vH;k uawmh yHrevy/J 'gayrJh kkf k k h h k S f kd armif a v;wd k h jzpf a tmif v k y f & r,f vd k h ol h u d k , f o l ,H k , H k j unf j unf a jymygw,f ? armifarmifju,uawmh 0g;vH;k rwdr&Snwpfacsmif;vdwhJ tajumif;ajymaeygw,f? rsuv;kH uvnf; G f k f k f r&yfrem; 0g;vHk;udk&Smaeygw,f? aemufawmhrSm um;rSwfwdkifrSm b,folvmxdk;xm;rSef;rodwJh 4
57
Luminary MagazineVolume 5,No.5

58

ayeD;yg;&SnwhJ 0g;vH;k udk olawG@oGm;awmhrm olu u&d,m wefqmyvmawG tm;vH;k jynfpom;jy?D f S h kH G 'Dwcgum;vm&if pD;r,f vdkh ajymvdkufygw,f? 'DvdkeJh usrwdkh awGhwJh um;wufpD;vmvdkufwm ykZGefawmifaps;rSwfwdkifa&mufawmh ti,fav;wdkh tajccHynm ausmif;om;rsm;or*~(tco) tzGJh0ifwcsdkK@udk awGhygw,f? 'gajumifh usrwdvJ um;ay:uae uref;uwrf; qif;juygw,f? ta&;xJ armifarmifju,&hJ r[mwkwawmfju;D hk G f f arhuseawmh rvdhk jzpfvuygao;w,f? f kd f um;atmufa&mufawmh usrwdkhawG aygif;pnf;rdoGm;juygw,f? ti,fav;u tajctae apmif h j unf h t H k ; rvm; vd k h tm;vH k ; ud k vS r f ; ar;vd k u f y gw,f ? usef o l a wG u wjyKd ieufwnf;vdvygyJ pjur,fav vdhk atmfvuf juygawmhw,f? f k kd kd t&if q H k ; armif a rmif j uG , f u ol , l v mwJ h 0g;vH k ; rS m jref r med k i f i H a wmf t vH u d k v$ixvuygw,f? jy;D awmhrS avxJrm tm;yg;w& a0S&rf;vdujf y;D um;vrf;ray:qif;jy;D rwfwyf&yf hf l kd f S h k vdkufygw,f? usefwJh vlawGvnf; qif;oGm;jujyD; vufckyfawG oHjydKifwD;juygw,f? usru vrf;ab;vufbuf&nfqdkifu zifxdkifcHkykav;ay:rSm rwfwyf&yf 'Daeh[m tifrwef xl;jrwfwJh aehxl;aehjrwfjzpfygw,f? 'gajumifh wpfwdkif;jynfvHk; rqv uGseftjzpfu vGwfajrmufatmif awmfvSefa&; tiftm;pkawGeJh yl;aygif;juygvdkh ajymjyD; armifarmifjuG,fwdkh vrf;ay:u tkyfpkxH qif;oGm;cJvuf ygw,f? tJ'tcserm usr&Jh &ifceotawmfjyif;w,fqwmudk rSwraeygao;w,f? h kd D dfS kf H kd fd cHkay:rSm rwfwyf&yfwJh tcsdefrSm usr ajcaxmufawG wqwfqwf wkefaeygw,f? wu,fawmh tJ'Dtcsdefwkef;u usr ajymcsifwmawG trsm;juD;&SdaecJhygw,f? ykZeawmif vrf;ray:rSm &SaewJh aps;onfawG/ um;apmifaewJh c&D;onfawG/ &yfuuol Gf d h G f &yfuGufom;awG/ tajumif;trsdK;rsdK;eJh ykZGefawmifvrf;ray: a&mufaeolawGu vufckyfjobm ay;vdkufjuygw,f? ykZGefawmifaps;0ef;usifrSm vufckyfoHawG qlnHaeygw,f? usrwdkhvlpk vrf;rav#mufjuao;yJ rwfwyf&yfv#uf aju;G ajumfoawGwivu/f ti,fav;u rw&m;r_awGukd H kd f kd iHkcHaewm[m tm%m&Sifudk tm;ay;tm;ajrkmufvkyfaewmjzpfw,f? 'gajumifhtm%m&Sifudk qefhusifjuygvdkh atmfvdkufeJh vkyfaeygao;w,f? atmfvdkh tm;&awmhrS usrwdkh ykZGefawmifaps;a&Sh uae a&ausmfvrf;rbufudk csDwufjuygw,f? a&ausmfvrf;rjuD;ay:rSmvnf;yJ c%&yfjyD; aju;G ajumfoawGatmfvu/f ygvmwJh a,musm;av;awGu pnf;&H;k a[majymvduf eJh vkyjf uygw,f? H kd f k a&ausmfbufuae vrf; 40 / tJ'Duae a&ausmfbufudkjyef0if/ a&ausmfxJudk xyfywf eJh usrwdkh ykZGefawmif/ a&ausmfbufudk 2 ywf/ 3 ywfavmufywfjyD;csdefrSm usrwdkhaemufu vltkyfjuD;u awmfawmfju;D vmaeygjy?D wduawGay:uae/ jc0ef;xJuae/ vrf;ray:uae atmf[pftm;ay;aewJh k f H vufckyfoHawGu nHpDaeygw,f? jynfolawG wdkufwJha&awG/ jynfolawGajuG;wJh rkefhawGudk usrwdkh qeNjyolawGu vufc,jl uygw,f? wpfcsKd @tzd;k ju;D awG/ tzGm;ju;D awG rsu&nfuswmudawmifrm H f k S awGvu&ygao;w,f? h kd f ykZeawmifrm ywfcsmvnfae&if;u ti,fav;wdu a&ausmarmifat;uzD; a&Suaejy;D Gf S hk f h r[mAEK< v vrf;buf udkazmufxGufzdkh tjuHjyKvmvdkh ppfajumif;u r[mAEK< vvrf;bufqDudk OD;wnfvuygw,f? r[mAEK< vvrf;uda&mufawmh yef;qd;k wef;rSwwiavmuftxd cswufvmwJh kd f k f kd f D tjcm;ppfajumif;awGu &Saeygw,f? usrwdppfajumif; yef;qd;k wef;rSwwiehJ pdeaygvf rSwwijf um;rSm d hk f kd f f f kd a&S h w d k ; vd k h r &awmh y gbl ; ? usru ppf a jumif ; tajctaejunf h a ewk e f ; usrwd k h BYLF
Luminary MagazineVolume 5,No.5

58

59

rSmtwlwlv_yf&Sm;wJh E ar*smu rtdwdkheJh awGhvdkh usr ppfajumif;xJu cGJxGufvdkufjyD; olwdkheJh vd k u f o G m ;ygw,f ? usr vd k u f o G m ;wmud k a wh G a wmh usrarmif e J h / armif a rmif j uG , f w d k h v J raecJ h y J v d k u f v mygw,f ? usrwd k h a wG ppf a jumif ; awG x J u ae rvd k u f a wmh y J yvufazmif;ay:u&yfjunftm;ay;aeolawGjum;xJ wd;k a0Sjh y;D ql;avxdyf txdom;junfjh uygw,f? h G usr b0rSm tJ'Dumvwkef;uyJ vlyifv,fudkawGhjrifbl;cJhygw,f? vlawGtm;vHk; pnf;urf;wus/ pD;qif;aevduwm yifv,fjyifju;D wr#ygy?J v_i;f vH;k awG at;at;jirjhf irp;D qif;aewJh yifv,f/ork'&m k f d d d hf N vdkrsdK; b,folrS wdk;a0Shausmfwufaewmr&SdyJ/ vlpkjuD;u wa&Gha&Gh/ wa&Gha&Gh? ajuG;ajumfoHawGu wjznf;jznf; nDnDnmnm jzpfvmvdkufwm yifv,fwpfpif;&Jh aw;oHvm;xifrSwf&ygw,f? vufcyw;D tm;ay;aewJh toHawGu rd;k vH;k [de;f r#ygy? k f J jo*k w f a evnf ; wajz;ajz;a&G h v mawmh r ,f ? ql ; avxd y f u vl a wG v nf ; vSnywfcswufaejuygw,f? ql;avuae AdvcsKyvrf; wpfav#muf cswufom;wJh ppfajumif;awGehJ hf D k f f D G twGif;0ef&Hk;xJu ppfom;wpfcsdK@ pum;rsm;w,fvdkh jum;cJhayrJh/ aqG;aeG;nd_e_dif; edkifcJhjuw,fvdkh rsuf j rif o uf a oawG u ajymjuygw,f ? twG i f ; 0ef & H k ; buf u tajctaewif ; rmw,f v d k h ajymoHjum;awmh aemufq;kH rSm tm;vH;k u jrKd @awmfcef;ra&Srm w&m;yGusi;f yzdhk qH;k jzwfvujf uygw,f? hS J kd jrdK@awmfcef;ra&Shu uif;apmifhaewJhaewJh ppfom;awG&Sdygw,f? olwdkhu oJtdwfawGjum;xJuae jynfoawG udjk unfaewmyg? jrKd @awmfcef;;r0if;ju;D xJrmawmh b&if;u,f&,mawG&ygw,f? vlawGu l h S D dS wajz;ajz; jrdK@awmfcef;ra&SShudk csJwGifvmcsdefrSm toifhtaetxm; &SdaewJh ppfom;awGu tomyJjunfhaeygw,f? jynfolawGbufuvnf; jynfolhppfom;/ 'dkhppfom; vdkh v_dufv_dufvSJvSJ aumif;cs;D ay;oHjum;vdhk rsu&nf0whJ ppfom;&Sw,fvhkd jrifwoawGajymjyjuygw,f? qeNjyvlty[m f J d hJ l kf jrdK@awmfcef;ra&ShrSm w&m;yGJawG pwifcsdefrSm tm;vHk;at;csrf;aejuygw,f? ppf o m;awG u vnf ; ol w d k h a e&mrS m yJ o l w d k h aejujyD ; jynf o l a wG u awmh olwdkhw&m;olwdkha[maejuygjyD? usrwdkh 3 a,mufvJ awmfawmfyifyef;aeygjyD? usrarmifeJh armifjuG,fwdkhu rjyefcsifayrJh usrjyefcsifwmajumifh nae 6 em&DavmufrSm xjyefvmjuygw,f? usrwdhk xjyefcserm jynfoawGu xrif;eJh tat;awGawmif pwifa0iSaeygjy?D wcsKd @tkypawGuvnf; dfS l fk ordkif;0if a&$wd*Hkbk&m;bufudk oGm;zdkhjyifqifaeygw,f? usruawmh tdrfjyefjyD; 'DaehawGhcJh&wJh jynfoawG&hJ atmifjrifrtajumif; tazeJh trudk jyefajymjycsiaeygawmhw,f? l hl f usrwdarmifer tdrjf yefa&mufawmh a&rd;k csKd ;jy;D rdom;pkxrif;pm;=uygw,f? xrif;0di;f rSm hk S k usrwdkharmifeSrajymor# tazeJh taru em;axmifaejuygw,f? xrif;pm;aomufjyD; BBC owif;Xmeu xkwjf yefajunmwJh owif;udk usrwdtawGtjuehJ ,SOjf y;D em;axmifaejuygao;w,f? hk h kH BBC owif;rSm usrwdhk &efuef wjrKd @wnf;jzpfwmr[kwyJ jrefrmediitES@H tjym; jzpfym;cJwmjzpfvhkd k f kfH G h usrwdkh ajueyf0rf;omcJhjuygao;w,f? usrwdkh &yfuGufwnf;u vljuD;awGvnf; awmfawmfeJ@ tdyfraysmfedkifjuao;yJ olwdkhjzwfoef;bl;cJhwJh 'Drdkua&pDtajumif; pm;jrHK@jyefcJhjuygao;w,f? tm;vHk;[m ar#mfvifhcsufawGeJh 0rf;omauseyfaejuygw,f? tm;vHk;&Jh taysmfawG[m n 12 em&D a usmf a vmuf r S m jyd K ysuf o G m ;cJ h & ygw,f ? n 12 em&D a usmf a vmuf r S m yJ owif ; qd k ; wpfckudkvufcH&&SdcJhygw,f? jrdK@awmfcef;ra&ShrSm ypfcwfowfjzwfaejyDwJh tJ'Dtcsdefu usrwdkh vufcvr&cJygb;l ? [kwrS [kw&vm;? jum;&wJh owif;rSm;rsm; aevm;vdhk oHo,0ifcrygao;w,f? H hkd h f f hJ hJ d n oef ; aumif r S m tm%m&S i f a wG [ m tjypf r J h jynf o l a wG u d k vuf e uf a wG e J h pmrsufESm62odk h
59
Luminary MagazineVolume 5,No.5

60

aemuf2 &uft=umrSm q&m a'gufwm apmvGif tcef;u wdwfqdwfaejyD; v_yf&Sm;oHr=um;&vdk@ twlaeolawGu pdk;&drfjyD; wcg;zsuf0ifcJh&m o@ludk,fol qGJ=udK;cs owfaoaecJhygw,f

-u,fawG a-uGaewJhwdkif;jynf
cifjidr;opf f
ppftm%modr;f cJonfh 1988 ckEpf pufwifbmv 18 &ufae@u aoewfrexm;aom ausmif;olav;udk h S Sf o,f,ajy;v$m;aeonfh a'guwm apmvGiEihf a'guwm rif;ode;f l f fS f

=u,fqwm ud,yif tvif;a&mif&w,f? olw@kd &J ae&m[m jrifrm;wJh aumif;uif=u;D yJ? kd k f kd dS h &moDOwk =unfvifwJh nawGqdk&if ta&mifvufaewJh =u,fawG[m pdefawGvdkyJ wzsyfzsyf vufaew,fqwm vlwi;f od=uovd/k jrifvnf; jrifz;l =uygw,f? kd kd usrwdk@wdkif;jynfrSm &SdwJhvli,frsm;pGm[mvnf; =u,fawGvdkygyJ? udk,fydkift&nftcsif; txift&Sm;&Sd=uw,f? ^m%fynm xufjrufw,f? pdwf"mwfjrifhrm;=uw,f? 'gayr,fh 0rf;enf;zdk@ aumif;wmu tJ'=D u,f awG[m wjzKwjf zKwe@J a=uaew,f? 'ga=umifh usru =u,fawG a=uaewJh h f G G wdi;f jynfv@kd emrnfay;xm;w,f? k 1988 ck pufwifbm 18 &uf ae@u tjzpftysuawGukd ajymvduwmeJ@ vlwi;f jrifz;l jy;D om; f k f kd jzpfwJh "mwfyHk wyHk ta=umif; ajymjycsifygw,f? tJ'D "mwfyu aoewfrejf y;D '%f&m&aewJh tustjzL vHcsntpdr;f eJ@ ausmif;olav;udk Hk S k f *sLwDukwftjzL0wf xm;wJh q&m0efESpfOD;u qGJajy;aewJhyHkyg? 'D"mwfyHkudkrjrifbl;wJhvlr&Sdygbl;? jrifwvwi;f cHjyif;a'go jzpf=u ygw,f? tJ'"mwfyxu q&m0efEpO;D b,fua&mufom;w,fqwm hJ l kd D kH J Sf kd G kd odwvenf;r,fv@kd vnf; usrxifyg w,f? hJ l
Luminary MagazineVolume 5,No.5

60

61

a&Suaeausmif;olav;&J ajcaxmufudk qGJrxm;wJhq&m0ef&J emrnfu a'gufwm apmvGif/ acgif;udkrxm;wJh q&m0efu a'gufwmrif;odef;jzpfygw,f? olwdk@ESpfOD;pvHk;[m ynmcGseoawGjzpf=uygw,f? f l a'guwmapmvGi[m q,fwef;pmar;yGatmifwe;f u oCFeusG e;f wjrKd e,fv;kH rSm yxr f f J k f &cJhygw,f? ol@tpfr uvnf; q&m0efygyJ? a'gufwmrif;odef;uvnf; aq;ausmif;rSm xdyfwef;uausmif;om;yg/ ol@nD ukd0if;odef; vnf; q&m0ef wa,muf ygyJ/ olwdk@&Jzcifuvnf; Xmewckun$ef=um;a&;rSL; tqifh&SdwJholyg? a'guf w mrif ; od e f ; [m ppf t m%mod r f ; jyD ; wJ h a emuf r S m awmcd k o G m ;cJ h y gw,f ? jrefrmEkdifiHvkH;qdkif&m ausmif;om; rsm; 'Drdku&ufwpf wyfOD;(ABSDF) rSmaq;rSL;wm0ef xrf;aqmifcjhJ y;D wm0efe@J jynfwi;f udk jyefa&mufcyg w,f? G hJ tJ'D tcsetwGi;f rSmyJ AdvcsLyfcifne@f u awmwGi;f u jyefa&mufvmolawGtaeeJ@ e0w df k f G udk owif;ydk@zdk@ vdka=umif;/ owif;ydk@vmcJhvsSif ta&;r,lyga=umif; owif;pm &Sif;vif;yGJuae ajymwma=umif h p d k ; &d r f w wf w J h a'guf w mrif ; od e f ; &J tazu ol u d k , f w d k i f p pf a 'oud k ta=umif;=um;cJygw,f? ppfaq;zd@k rac:cifrm a'guwm rif;ode;f u a'guwm apmvGiukd olwm0efe@J h S f f f jyefvma=umif;udk ajymjycJhygw,f? aemufwae@rSm a'gufwmrif;odef;udkar;jref; p&m&Sdw,fqdkjyD; ac:oGm;ygawmhw,f? wywf a vmuf = umawmh a'guf w mrif ; od e f ; ud k axmuf v S r f ; a&;pcef ; uae jyefvmyd@k ay;ygw,f/ rdbawGqD aocsmtyfEom;cJygw,f/ od@k aomfvnf; a'guwm rif;ode;f wa,muf HS G h f ajcvufawGazma,mifjyD; qD;roGm; Ekdifawmhyg/ 'ga=umifh udk0if;odef; (a'gufwm rif;odef;&JhnD)u a'gufwm apmvGifwdk@ armifESrudk ta=umif; =um;cJhygw,f/ a'gufwm apmvGifa&mufvmawmh a'gufwm rif;odef;u ajymjyygw,f? ol@udk axmufvSrf;a&; u aq;wvHk; xdk;ay;vdkufw,fwJh/ bmaq;vJqwmawmh rajymbl;wJ/h oltckjzpfaewmawGu tJ'D aq;a=umifjh zpfr,fv@kd qdygw,f? kd k tckol Adu=f u;D wif;aejy;D touf&wm =uyfaew,fv@kd ajymjycJygw,f? k _ h a'gufwmapmvGifeJ@ udk0if;odef;uaq;&kHwifzdk@ pDpOfaepOfrSmyJ axmufvSrf;a&;u aq&kHwifr,fqdk&if ppfaq;&kHudkyJ wifcGifh&Sda=umif;/ ppfaq;&kHrSmukozdk@ pDpOfxm;a=umif; ta=umif;=um;vmygw,f? a'gufwm rif;odef;u ppfaq;&kHrSmqdk&if aq;ukrcHEkdifbl;vdk@qdkjyD; tdrfrSmyJaer,fvdk@ ajymygw,f/ tJ'geJ@ a'gufwm apmvGifeJ@ udk0if;odef;wdk@uyJ ukoay;cJhygw,f? a'guwm rif;ode;f [m b,faq;kurS wufa&mufuojcif; r&Scbaemufwae@rSm uG,vecygw,f? f H kd k d hJ J f G f hJ a'gufwm rif;odef;qHk;vSsifqHk;jcif; a'gufwm apmvGifeJ@ udk0if;odef;wdk@u olwdk@&J q&m q&m0ef}u;D wOD;udk ta=umif;=um;+y;D tJ'D q&m}u;D eJ@twl &ifcppfaq;cJ=h uygw,f/ tajzuawmh JG ausmufuyf t&rf;}uKH @oGm; wmwJ?h a'guwm apmvGiw@kd u rsujf rifoufao jzpfc=hJ uygw,f? 'gukd f f odoGm;wJh axmufvSrf;a&;u &ifcGJ ppfaq;wJh q&m0ef=uD;udk rayguf=um;ap&ygbl;qdkjyD; vufrSwfxdk;cdkif;cJhvdk@ xdk;cJh&jyD; a'gufwm apmvGifu awmh xGufajy;cJh&ygw,f? a'gufwm apmvGifxGufajy;&wJhtwGuf ol@udk tm;xm;ae&wJh qif;&Jom;vlemawG 'kuQa&mufcJh=u&wm usrrsufjrifyg/ tJ'Dtcsdefu a'gufwmapmvGifaq;cef;rSm usrulvkyfay; cJygw,f/ qif;&JwvemawGukd yduqr,lwtjyif ol@&Jaq;0g;awGuyg ay;vduygao;w,f? uifqm h hJ l k f H hJ kd k f a0'em&Sif wOD;udkvnf; aq;zdk;0g;c tukefcHjyD; aq;uko ay;cJhwmusra&Swifyg?
61
Luminary MagazineVolume 5,No.5

62

1994 ckESpfxJrSm a'gufwm apmvGifa=umifh yifpifay;cHcJh&wJh ol@&JtazESvkH;a&m*geJ@ uG,fvGefcJhygw,f? wdrf;a&SmifaewJh a'gufwmapmvGifjyefa&mufvmcJhygw,f/ bmrSxl;jcm;r_ r&SdwJhtwGuf axmufvSrf;a&; arhaeavmufjyDqdkjyD; tpdk;&aq;&kHrSm tvkyfavSsmufcJhygw,f? {&m0wDwdkif; bdkuav;jrdKe,f twGif;u wdkufe,faq;&kHwkHrSm wm0efuscJhygw,f/ tpydkif;rSm bmrSrjzpfcJhayr,fh aemufydkif;rSmawmh axmufvSrf;a&; u r=umc% ppfaq; ar;jref;cJhygw,f? 1995 ckESpfxJrSm ppfar;wm ydkpdyfvmjyD; pdwftaESmifht,Sufvnf; ydkjzpfvmygw,f/ rcHEiwtqH;k rSm a':atmifqef;pk=unf acwW vGwajrmufpOfrm awG@&atmif cGi,jl y;D &efuewufvm dk f hJ f S hf kf cJhygw,f? odk@aomf tefwDeJ@ rawG jzpfcJhyg? 'ga=umifh bdkuav;udk jyefvmcJhygw,f? bdkuav;ukd a&mufa&mufcsi;f r0w twGi;f a&;rSL;u ac:vd@k oGm;wJtcgrm r0w &k;H cef;wGi;f ppfaxmufvr;f a&; h S S 3 a,mufeJ@ tcsdeftawmf=um awGqHkcJh &ygw,f? tJ'Daemuf a'gufwm apmvGifwa,muf nSK;d nSK;d i,fi,fe@J tdrjf yefvmcJygw,f? h twlaeolawG&hJ ajymjycsut& a'guwm apmvGi[m pdw'ua&mufp&m&SaeyHk &ygw,f/ f f f fk Q d od o d o mom pum;enf ; oG m ;w,f v d k @ vnf ; qd k y gw,f ? ar;&if v nf ; pum;v$ J o G m ;jyD ; bmrSaocsmrajymcJhygbl;? tJ'Dvdk rajymwmuvJb,fol@udkrS o@lvdkrjzpfapcsifvdk@ rajymwmvdk@ ,lq&ygw,f? tJ'aemuf cGiquf,jl y;D ypPn;f awGor;f qnf;aeygw,f/ 'gayr,fh aemuf2 &uft=umrSm D hf d q&m a'guwm apmvGif tcef;u wdwqwaejy;D v_y&m;oHr=um;&vd@k twlaeolawGu pd;k &drjf y;D f f d f f S wcg;zsu0ifc&m o@lu,ol qG=J uKd ;cs owfaoaecJygw,f? q&m aoqH;k &jcif; twGuf usrwu,f f hJ kd f h ESajrm0rf;enf;rdygw,f? q&m[m vlawmfvlaumif;wOD;yg? usrwdk@ ArmjynfrSm=u,fawGa=uGaeygw,f/ b,fol@rSmwm0ef&SdygovJ/ tzdk;wef om;awGqHk;&_H;&wJh rdb awG&JcHpm;csufu b,favmufrsm;emusifaervJ/ usrwdk@&Jtzdk;wef vli,fawG b,favmuftxdrsm; qH;k _;H ae&OD;rSmvJ.........? 'Daqmif;yg;eJ@ tn=w ol&Jaumif;rsm;udk *k%fjyKtyfygw,f?

cifjidr;opf f
pufwifbm 18 / 2009
(2009 ckEpu {&m0wDowif;XmewGif az:jycJ+h y;D aomaqmifyg;udk jyefvnfwifqufygonf?) Sf

pmrsufESm 59 rStquf jypfcwfowfjzwfcw,fqwmudk aemufwpfaehreufrm BBC u twnfjyKay;cJawmh usrwdhk tHjuw/f hJ kd S h d rsu&nfusrjd y;D tm%m&Si&hJ &ufpufq;kd ,kwrawGukd tqH;k xd wduzhkd qH;k jzwfcsucsvurygw,f? f f f_ k f f kd f d wu,fawmh jrefrmjynfrSm 1988 ckeSpfupjyD; jynfolawG[m tm%m&SifawGudk vH;k 0vufoifrcHawmhygb;l ? tcgtcGioifwi;f tm%m&SiawGukd qefusitwvmcJwm tckq&if h hf h kd f h f H k h kd eSpaygi;f 23 eSpjf umjrifvmygjy?D usrwd&hJ awmfvea&;vnf; &ifusuvmcJygjy?D jynfoawG&tm;udk f h hk Sf h f h l hJ rcHedkifwJh tm%m&Sif 3 qufwdkifwdkif usqHk;oGm;cJhygjyD? tcktcsdefqdkwmu tm%m&SifawGuvnf; aovkaocif tm%mudk jyef&Sifoefatmiftm;xkwfaeovdk/ usrwdkh jynfolawGbufuvnf; tm%m&SifpepftjyD;wdkif csKyfjidrf;oGm;zdkh pnf;vHk;nDnGwfpGm wdkufcdkufoifhwJh tcsdefvdkhyJusr oH;k oyfrygw,f? d cifjidr;opf f
Luminary MagazineVolume 5,No.5

62

63

ArmEkiiwif }uzitpd;k &vdk ac:wJh w&m;r0iftpd;k &rS ppftm%m&Sipepf a&&Snf wnfwef@ d f H G hH G hf h f ckdifrma&;eJ h jynfaxmifpkom;rsm; aoG;uGJjydKysufa&;rludk tajccHonfh zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHkjzifh wki;f jynftm%mudk tvGo;Hk pm;vkyaejcif;udk tjrefq;Hk wm;qD;&efvaejyjD zpfw,f ? d J f dk &Si;f vif;onfh tcsursm;rSm }uzitpd;k & [kac:aom w&m;r0if tpd;k &qdonfEihf 4if;wd@k . f hH G hf k S v$wfawmfqkdonfudk zsufodrf;ypfjyD; vlxktajcjyK }um;jzwftpdk;& w&yfudk tjrefkqkH;zGJ @pnf;&efyJ jzpfygw,f ? }um;jzwftpkd;&w&yf zGJ@pnf;&ef qdkonfh tcsuf[mta&G hr&SdwJh[efjyoufouf ekdifiHa&;jzpfpOfrsm;eJ@ ekdifiHa&; / pD;yGm;a&; / ynma&; / usef;rma&; / vlrla&; ponfh e,fy,ftoD;oD; wGivnf; tvGea}umufrufz,aumif;onftqifokd tvsitjref pkuqif;aerl rsm;a}umifjh zpfw,f? f f G f h h h Sf d f odk htwGuf r[mAsL[majrmuf tajymif;ta&G@wckudkzefwD;&ef wdkif;jynf. bufaygif;pkH tajctaersm;u awmif;qdkaejyD jzpfaoma}umifh yJjzpfygw,ff ?

88 odk hOD;vSnfhjcif;
oufxe; G f

ppfwyfudk vufudkifwkwftjzpf tokH;jyKaeuswJh ppfacgif;aqmif tm%m&l;awGu vdrfvnf odrf;oGif;xm;rlawG&J htusdK;qufa}umifhwdkif;jynfeJ@ vlrsdK;udk umuG,f apmifha&Smuf&rJh trsdK;om; ppfwyfuaejyD; / toGifajymif; a}u;pm;ppfwyftoGifudka&mufaevdk@ jzpfygw,f ?
xdtwGuf jynfovxw&yfv;Hk rS yl;aygi;f yg0ifonfh ekiia&;tk}H ur}l u;D w&yf jzpfay:&ef k l l k dfH G vkdtyfygw,f / tusdK;quftm;jzifh }um;jzwftpdk;& w&yfzGJ hpnf;jyD; wdkif;jynf&J htajymif;tvJudk azmfaqmif&efjzpfw,ff / trSefwu,f vufawG htaumiftxnfazmf&ef vdktyfaeonfh tajccHtcsufrsm;rSm jynfolvlxk. qif;&JrGJawrlESifhvkHjcHKrluif;rJhonfh ekdifiHom;rsm;b0rS vGwajrmufa&; / jynfwi;f ppfr;D awmufavmifrukd wm;qD;jy;D jynfwi;f jir;f csr;f a&;udk xde;f odr;f ekia&; f G l G d df 'Drua&pDtajcjyK ekiia&;0ef;usiw&yf azmfaqmifeia&; / ppfreonfh jynfaxmifpk wnfaqmuf dk dfH f dk f Sf ekdifa&; ponfh ta&;}uD;tcsuftvufrsm;tygt0if ekdifiHa&;jy\em ta&;udpPrSeforSsudk pm;yGJ0dkif;jzifh ajz&Sif;ekdifa&;wdk hyJjzpfw,f ?
63
Luminary MagazineVolume 5,No.5

64

}uHhzGihf tpdk;&taejzifhvnf; wkdif;jynfwckvkH; &ifqkdif}uHKawG hae&aom tajctaeESifh tusytwnf; tm;vk;H udtrSewu,f tjyKoabmaqmifjy;D taumif;qk;H ajz&Si;f vkw,fq&ifawmh f k f d kd [efjy ekiia&;vSnuursm; cif;usi;f azmfaqmifaejcif;rsm;udk &yfwef jh y;D aemuf 4if;wkd . tpd;k &tzG@J dfH hf G f h ESifh v$wfawmfqkdonftm; zsufodrf; ypfvkdufjcif;om trSefuefqkH; vkyf&yfjzpfayvdrfhr,f ? bma}umifqkd 4if;wkd uipxm;onfh zGJ pnf;tkycsKyykH Oya'u wki;f jynfwckv;Hk udk tarSmifruq;Hk aom h h kd f JG h f f d kd f taetxm;odk hqGJcs oGm;rnfjzpfaoma}umifhyJ jzpfygw,ff ? }um;jzwftpdk;&zGJ hpnf;a&;qdkonfhtcsuf[m 88ckESpf jynfolw&yfvkH;. tkH}uGrl}uD; jzpfay:pOfuyif ausmif;om;rsm;rS t"duxm;}uKd ;yrf;cJ}h uonfh eliia&;tqifwckjzpfw,f / o@daomf dfH h hk vnf; xdkpOfcgu ausmif;om;rsm; csOf;uyfxdawG hcJhaom eldifiHa&; OD;aqmifrl tajctae&Sdaeonfh olrsm;. ( tcsdeftcgESifhwajy;nD ) aphpyf ndSeldif; r&cJhrla}umifh ppfwyfrSjyefvnf tm%modrf;,lrl udkcHcJh}u&jyD; / jynfolvlxk. wuf}uGpGm yl;aygif;yg0ifrlESifh wkdufyGJ0ifcJhrlonf a&pkefarsmcJh&jcif; jzpfw,f ? xdk ha}umifhvlxkwdkufyGJqdkonfudk pOf;pm;azmfaqmif}uonfESifhwjydKifeuf wdkufyGJ. tqk;H owfjzpfpOf ( odk wnf;r[kwf ) jynfovx. ar#mvifcsuukd wm0efcrnfh tvkyukd rnfou h l l k f h f H f l OD;aqmifrnfenf; / rnfolawGu yg0ifrnfenf;qkdonfrSm xnfhoGif;wGufcsufxm;&rnf wenf;tm;jzifhqkdaomf wm0ef,lrnfholrsm; ( odk h) tzGJ htpnf;rsm; t&Hoifh&SdaejyD;om;jzpfae&ef vdktyfayonf / xdkodk hr[kwfygu jynfolrsm;. paw;cHrlonf atmifyGJodk@ OD;rwnfyJ ppftm%m&Sifrsm;vufodk hjyefvnf 0uGuftyfovdkyifjzpfaernfrSmrvGJay? ,ae tcsetcg[m wdi;f jynftwGu}f um;jzwftpd;k &w&yf ay:aygua&; qdwmrSm jynf h df k f k wGif;jidrf;csrf;a&; / 'Drdkua&pDpepfudk azmfaqmifa&; / ppfrSefonfh jynfaxmifpkwck jzpfay:vmekdifa&; ESifh t"du tusqkH;jzpfonfh jynfolvlxk w&yfvkH;. b0rsm;wnfjidrfat;csrf;jyD; / qif;&JrGJawrl ESifhzdESdyfrlrsdK;pkHrS vGwfuif;a&;twGuf rjzpfrae azmfaqmif&rnfh r[mAsL[mtqifh edkifiHa&; wGuqcsuwckyjJ zpfw,f / tb,fa}umifqomf ( ta}umif;a}umif;a}umifh ) a&pkearsmcJh jyjD zpfonfh f f h kd f 1990ck a&G ; aumuf y G J &v'f E S i f h tjcm;zuf w G i f ppf t m%m&S i f p epf u d k t ajccH o nf h zG J @ hpnf;tkyfcsKyfykHESifhtwl jynfoludk udk,fpm;rjyKonfh tpdk;&qdkonfrS wdkif;jynfwckvkH;tm; 'kuQrsdK;pkH ay;aeonfrm tvGeq;kd 0g;vSonftaetxm;uda&muf&aejyjD zpfaoma}umifyifjzpfayw,ff ? S f h k dS h aocsmonfhtcsufrsm;rSm rnfodk hyi fqkdapumrl v$wfawmfwGif;rS aejyD; wdkif;jynfudk ajymif;vJ&ef}uKd ;pm;rnfqonftcsu[m wdi;f jynfEivrsKd ;udk a&ma,mif 'kuay;aeonfh tjzpfodhk dk h f k S hf l Q oufqif;vsuf&SdaejyD; / twdkuftcHtiftm;pkrsm;ESifhwdkif;&if;om; tiftm;pkrsm;zufrS edkifiHa&; / ppfa&;wGif ( ppfacgif;aqmifrsm; ESifh ppfAdkvfvlxGufrsm; ) a}umuf&GH hav;pm;avmufonfh taetxm;r&Sdygu rnfonfh awG hqkHaqG;aEG;a&; / rnfonfh trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udkrS ar#mfvifh&efrjzpfeldifay ? xdkodk haomtajctaersm;udk ckdifrmaponfhtcsufrsm;tjzpf - zGJ hpnf;tkyfcsKyfykHtopf ESifha&G;aumufyGJvkyfjyD; jzpfay:vmonfh tpkd;&topf[k qdkaomfvnf; 4if;tcsdef rwdkifrSDu ppftm%m&l;rsm;rS rw&m;zrf;qD;axmifcsxm;onfh eldifiHa&;tusOf;om;rsm;tm; jyefvnfv$wf ay;jcif;rjyKyJ qufvufzrf;qD;xm;jcif; / wdi;f &if;om;a'orsm;wGif jynfwi;f ppfr;D tm; tjyif;txef k G jyefvnf awmufavmif&efjyKvkyfaejcif; /vlrsdK;wkH;owfjzwfrlrsm;ESifh ppf&mZ0wfjypfrltrdsK;rsdK;udk
Luminary MagazineVolume 5,No.5

64

65

usL;vGefaejcif; /owif;rD'D,mvGwfvyfcGifhr&Sdonfhtjyif ydkrdkqdk;0g;pGm ydwfyifcsKyfcs,fvmjcif; / vGwfvyfyGifhvif;onfh eldifiHa&;0ef;usifjzpfay:rvm&ef Oya'ESifhtm%mudk tvGJokH;pm; jyKrlrsm; qufvufwnf&Sdaejcif; / jynfolvlxk. oabmqENudkvSpfvsL&ljyD; ajray:ajratmuf o,HZmw rsm;udk ( ppftm%m}u;D xGm;a&;ESihf ud,usKd ;oufouf ) tvGo;Hk pm;jyKjcif; / a&mif;cs tok;H jyKjcif;rsm; k f J vk y f a eonf h t wG u f ajray:ajratmuf t&if ; tjrpf r sm; wajz;ajz; uk e f c rf ; vmonf h tEW&m,fudk&ifqdkifae&jcif; / xdk htjyif obm0ywf0ef;usifapmifha&Smufrl r&SdonfhtwGuf obm0ywf0ef;usif ysufjym;rlESifhtwl a*[aA'pepfrsm; ysufqD;rludk awG h}uHKae&jcif; / w&m;Oya'udk tvGJokH;pm;jyKrl / tm%mudktvGJokH;pm;jyKrlrsm; qufvufjyKvkyfaeonfhtwGuf jynfow&yfv;Hk rSm Oya'. apmifa&Smufrukd rcHpm;&yJ tumtuG,f rJonfh b0odk a&mufaejcif; l h l h h /jynfolvlxktwGuf nDrsSonfh pD;yGm;a&;tcGifhtvrf; uif;rJhrla}umifh iwfrGwfacgif; yg;rl / qif;&J rGJawrlydkrdk jrifhrm;vmum vltzGJ htpnf;wGif; udk,fusifhw&m; ysufum ekdifiHa&;upm;uGif;xJwGif jynfwGif;a&; qdkonfhta}umif; jycsufwckudk xnfvJtokH;jyK&if; vnfovdk}unfhvkyfqdkonfh ekdifiHjcm;a&;rl0g' rsm;jzifh t&Sufta}umufrJhpGm vdrfvnfvSnfhzsm;jcif; tay;t,lvkyfjcif;rsm;udk tqufrjywfjyKaejyD; 4if;wdk htm%mwnfjrJa&;qkdonfh a&wdktjrifjzifhom t&m&mudkcsOf;uyf taumiftxnf azmfae}uovkd / yx0Deiia&;t& ediiwum. tajymif;ta&G rsm;udk vSpvsL&l kd f H kfH h f xm;jyD; / ausmaxmuf aemufcH&a&;udkom tm;pdkufaeonfh twGuf w&kwfekdifiH. ( pepfwus jyKvkyfaeonfh ) vlrsdK;a&; usL;ausmfrl / vufodyfxdk; cHae&onfh eldifiHa&;}oZmvGrf;rdk; pGufzufrl / pD;yGm;a&;t& tjrwfxkwfrl / ppfa&;&nfrSef;csuf jzifh jyKvkyfaeonfh( odomxif&Sm;onfh ppfa&;tajcpdkufpcef;rsm;tjyif ) wnfaqmufa&;vkyfief;rsm; ( qnfajrmif;rsm; tygt0if ) tm; vkyaqmifaejcif;udk cHae&onfrm a'owGi;f }oZm vGr;f rd;k elia&;twGuf tdre;D csi;f ediirsm; ( t"du f S df f kfH w&kwfESifh tdEN,t}um; tm;jydKifrl ) tygt0if tjcm;aomurm htiftm;}uD; eldifiHrsm;t}um; B ekdifiHa&; / ppfa&; tm;jydKifrl twGuf wdkif;jynfwckvkH;ESifh jynfolvlxkrSm vlrodolrodESifhajrZmyif b0odk hwajz;ajz; wa&G ha&G hajymif;vJoGm;aejcif; rSm tifrwefa}umufrufzG,faumif;onfh tem*gwyif jzpfygw,f ? f odk haomfvnf; wdkif;jynfESifh jynfolvlxk rnfodk hyifjzpfaeapumrl 4if;wdk h.rSm;,Gif; aeaom ajcvSr;f rsm;tm; aemufjyefvnjhf cif;r&Sd / jyifqifa&G vsm;jcif;rjyK / xdokd aom tjyKtrlrsm; S h k h oabmobm0rsm;t& vuf&}dS uzHG tpd;k & qdonfrm etzoef;a&G$ ppftpd;k &yifjzpfonf qdjk cif;rSm Hh h k S xifomjrifom&Sve;f vSw,f ? 'Dae&mrSmxnfoi;f wGucsuoifwmu ppfwyfwi;f u t&m&Sd t}uyf d G h G f f h G wyfom; awG udk wdi;f jynf&J tajctaerSeeJ wnfjirf at;csr;f wJh wdi;f jynftjzpf ajymif;vJrl twGuf k h f h d k }uzitpd;k &[m ( vufwqkypm ppftm%m&l;wpk&J }h uKd ;qGtzGJ jh zpfaevdk ) b,fvrS taumiftxnf hH G hf f J h kd azmfrSm r[kwfovdk / vuf&Sd wdkif;jynf&J htajctae[m ( pD;yGm;a&; / usef;rma&; / ynma&; / vlra&; pojzifh e,fy,ftoD;oD;rSm ) wae xufwae yrkd qd;k &Gm;wJh tqifudk toGm;ele;f jrefjrefe@J l h h kd h a&G h&Sm;aejyDjzpfwJh twGuf }um;jzwftpdk;&w&yfudkzGJ hpnf;oifhwm[m rjzpfraejzwfoef;&rJh eldifiHa&;vdktyfcsufjzpfw,fqkdwmudk oabmaygufem;vnfvmatmif pnf;&Hk;&Sif;vif;rludk tav;teufxm;jy;D vkyaqmifoifygw,f / f h bma}umifhqdk ppfwyfudk vufudkifwkwftjzpf tokH;jyKaeuswJh ppfacgif;aqmif tm%m&l;awGu vdrfvnf odrf;oGif;xm;rlawG&J htusdK;qufa}umifhwdkif;jynfeJ h vlrsdK;udk umuG,f
65
Luminary MagazineVolume 5,No.5

66

apmifha&Smuf&rJh trsdK;om; ppfwyfuaejyD; / toGifajymif; a}u;pm;ppfwyftoGifudka&mufaevdk@ jzpfygw,f ? }um;jzwf t pd k ; &w&yf b ma}umif h v d k o vJ q d k w m tvk H ; pk H a om tajctaeawG u awmif;qdkaeygjyD / 'Dae&mrSm b,fvdkvlawGeJ hzGJ@pnf;oifhovJqdkwmawmhyk*~KdvfemrnfawGeJ@ pOf;pm;wmxuftajccHuswJh ( &yfwnfcsuf )tcsufawGay:udk rlwnfpOf;pm;wmydkaumif;r,f vdk@ xifygw,f ? Oyrm - 'Drua&pDpepfukd ,k}H unf vufcr&jdS cif; / ormorwf pdw"gw&jdS cif; / (ekiia&; kd Hl f f dfH /vrsKd ;a&; / bmoma&;t& ) tpGe;f a&mufonfh oabmxm;r&Sjd cif; /u,usiw&m; aumif;rGejf cif; l kd f hf ppf r S e f o nf h wd k i f ; jynf t ajymif ; tvJ u d k &d k ; om;pG m vd k v m;pd w f & S d j cif ; / xd k v k y f i ef ; twG u f t&nftcsif;&Sdjcif; / trsm;rS todtrSwfjyK vufcHoljzpfjcif; pojzifhowfrSwfcsufxm;ekdifygw,f ? twdkuftcHekdifiHa&;ygwDrsm; tzGJ htpnf;rsm;uolawGwifruyJ / wdkif;&if;om;tzGJ@ tpnf;rsm; / ppfwyfwGif;rS wdk;wufonfhtjrif&Sdolrsm;tyg t0if tajccHowfrSwfcsufawGeJ@ udkufnDwJholrsm; ( rnfol hudkrqdk ) xnfhoGif; pOf;pm;ekdifygw,f / bma}umifhqdk twdkuftcHvdk@ ajymaewJh 'Drkdua&pD tiftm;pkw&yfxJuaejyD; wdkif;jynf tajymif;tvJ jzpfatmif zefwD;ekdifwJh taetxm;r&Sdbl;qdkwmudk arhavsmhxm;zdk hrjzpfekdifvdk hygyJ / tcsdeftcgoabmuawmh jrefjrefzGJ@ pnf;edkifav jynfoleJ hwdkif;jynftwGuf&ifqdkif}uHK awG hae&wJh b0&J hcg;oD;emusifrlawGu jrefjref vGwuif;av qdwmygyJ ? f k

oufxe; G f

25 / 7 / 2011

88 rsdK;qufausmif;om;rsm;
Luminary MagazineVolume 5,No.5

66

67

jrefrmjynftajymif;tvJtwGuf Ak'tvdkus enf;vrf;aumif; <


atmifqufydkif rdrdwdk@rS pwifusihfoHk;&onfrSpI/ ,ck rsufarSmufrSonf csrf;omppf csrf;omrSefudk &&SdcHpm;Edkif=uvsuf/ trSefwu,f   

trdjrefrmjynfY &Spfav;vHk; vlxktHkur_}uD; jzpfay:cJhonfrSm (23) ESpfodk@wdkifcJh+yDaum? jrefrmhq&,vpfvrf;pOfygwD jyKwusc+hJ y;D tpd;k &tqufquf ajymif;vJcaomfvnf; trdjrefrmjynf}u;D kd S f f hJ rajymif;vJao;/ r+ir;f csr;f Ediao;/ rat;csr;f Ediao;onfuawmh txift&Sm;rd@k &Si;f jy/ ajymjyzd@k yif d kf kf vdkrnfrxifyg? ,ckvydkif;awGtwGif; ay:aygufvmcJhonfh tpdk;&opfESifhtwl jynfwGif;ppfrD;vnf; jyefvnfawmufavmifcjhJ yefyg+y?D EdiitES@H rat;csr;f r_/ rvH+k cKH rw@kd vnf; jyefvnfay:ayguv#u&+dS y;D kfH _ f f wdi;f &if;om;awGEihf tcsi;f csi;f wduyawG/ jyefvnfjzpfym;vm&jcif;ESitwl tpd;k &bufrS wyfrawmf k S k f JG G hf om;rsm;/ typf&yftzGJ@awGbufrS wyfzGJ@0ifrsm; ESpfbuf=um;rS ajrZmyifjzpfcJh&onfh a'ocH wdkif;&if;om;jynfolwdk@. aoa=u/ '%f&m&/ tdk;ypftdrfypf/ ysufpD;qHk;&_hH;r_rsm;udkvnf; rD'D,mrsm; rSwqifh pdwfrcsrf;ajr@p&m =um;ae&/ jrifawG@ae&ygw,f? 'ghtjyif EdkifiHESifht0Srf; pD;yGg;a&; rajyvnfr_rsm;/ pm;0wfaea&; =uyfwnf;r_rsm;/ b0 ar#mfvifhcsufuif;rJhpGmjzifh ae@w"l0 jzwfoef;ae=u&r_rsm;/ aea&;xuf aoa&;ygcufaeolrsm;/ usef;rma&;ESifh b0&yfwnfa&;twGuf tbufbufrS cufcJvm&r_rsm;/ EHkcsmr_rsm; onfvnf; qkwepfom;jcif;r&SbJ wae@wjcm; wd;k vd@k om jzpfay:v#u&ygw,f? f G d f dS "awmifrif; ajrmufrif; ru,fEi" qdovdk wOD;ESiwOD; ,di;f yif;ulnEirnfh tajctae kd f k hf k D kd f tcGita&;uvnf; enf;yg;v#uf jynfotrsm;pkrm 'kuyifv,fa0v#uf &Sae&ygw,f? vuf&tajc hf l S Q d dS taewGif wdi;f jynfz@HG +zKd ;wd;k wufvmonf[k tajccHtaqmufttHrsm;/ Ediiawmfqi&m ude;f *%ef; k k kfH kd f wdk@jzifh jyov#uf ajymqdkae=uaomfvnf; wdkif;jynf. pD;yGm;a&; tajctaerSm wOD;/ wpk/ wzGJ@ }uD ; yG m ;csrf ; oma&;ud k o m az:aqmif o nf h c&d k e D pD ; yG m ;a&;od k @ om OD ; wnf v #uf =umav rr#wr_rsm;avjzifh tajctaet&yf&yfrSm aygufuGJawmhrnfh rD;awmifteD; pka0;aexdkif&ovdkom &Saeygawmhonf? d wyfrawmfom;rsm; tygt0if Xmeqdkif&m0efxrf;rsm; t=um;wGifvnf; trsm;pkrSm tajccHusaom jynfoljynfom;rsm;enf;wl tbufbufY t=uyftwnf;rsdK;pHk=um; &ifqdkif&v#uf
67
Luminary MagazineVolume 5,No.5

    ))) '&#% $$ #"! !  (

68

ae@w"l0 b0tarmxJ jzwfoef;um jyefvrf;r&Saom 0uFbmxJo@kd tyd@k cHxm;&olrsm;yrm w0J0J d wvnfvnfESifh vrf;aysmufv#uf &Sdaeonfudk awG@jrifae&ygonf? wzufwGifvnf; twdkuftcH tif t m;pk r sm;ES i f h tk y f c sKyf o l tpd k ; &wd k @ t=um; ES p f a ygif ; rsm;pG m rajz&S i f ; Ed k i f j zpf a e&aom EdkifiHa&;ydyuQrsm;. aemufqufwGJtjzpf EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;ESifh 2007 ckESpf a&$0ga&mif awmfvSefa&;twGif; zrf;qD;cHcJh&aom oHCmawmfrsm;ESifh oDv&Sifrsm;tygt0if tusOf;pH 2000 ausmfwdk@. jzpfpOfrSmvnf; 0rf;enf;zG,f jzpfae&ygonf/ trdajr.tajctaerSm tcsif;csif; pnf;vHk;r_ +ydKuGJaeojzifh ,cktcsdefrSm jynfy&efrsm; }uHK}udKufcJh&rnfqdkygu rawG;0Hhp&mtajctaeyg? ywf0ef;usifEdkifiHrsm;ESifh Ed_if;,SOf}unfhv#if b*Fvm;a'&Sf@vdk EdkifiHrsdK;udkyif tav#mhay;I owdxm;qufqHae&wmudk awG@&ygw,f? ESpaygi;f rsm;pGm +umjrifae+yjD zpfwhJ armif;awmvl0ifr_ jy\emrsm;rSonf aemufq;kH trnfwyfvmcJwhJ f h h &d[if*smudpP tqH;k / xdi;f EdiiEiusawmhvnf; rxd&/J rwd@k &J acsmaygi;f ae&wJh tajctae/ w&kwEihf k k k f H S hf h fS usjyefawmhvnfh jym;jym;ud0yfv@kd / jrefrmwEdiiv;kH w&kwvrsKd ;awG&@J v$r;f rd;k r_atmufua&mufv@kd / k kfH f l kd aemufqHk;rif;aejynfawmf jzpfcJh&wJh rEWav; a&$+rdK@awmfyif w&kwf+rdk@awmf (China Town) jzpfv@kd ae&yg+y?D bmoma&;bufwivnf; &cdie,fpyfuae a&a=umif;uwqifh a&$@ajymif;0ifa&mufvm Gf kf =uwJh tajccsvmwJh bmom}uD;wck&J@ tEW&m,fuvnf; {&m0wDwdkif; +rdK@i,fav;awGutp jrefrmwEdiiv;kH v$r;f rd;k pjyKaeyg+y?D "acgiupvd@k rd;k rvH"vd@k tkycsKyoy*Kd~ vrsm;&J@ vbfay;vbf,l kfH f k f f lk f r_rsm;atmufrSm vlrsdK;a&m/ bmomyg wppESifh 0g;+rdKcHae&wm txift&Sm;yg? usefwJh usef;rma&;/ ynma&;/ pD;yGm;a&;utoD;oD;vnf; ajym=upwrf;qdkv#if ajymrqHk;aygif/ awmoHk;awmifyg? tm;vHk;[m tcsdefrSDwm;qD;Edkifzdk@ vdktyfaeyg+yD? t"dutajzuawmh wEdkifiHvHk; nDnGwfEdkifygrS tajymif;tvJwck trSeay:xGe;f +y;D rif;ESijhf ynfol vufwnnwpmjzifh EdiiawmftusKd ;/ trsKd ;bmom f JG D G f G kfH omoemtusdK;udk tjrefqHk; umuG,faqmif&Gufzdk@ vdkaeygw,f? trSeawmh usaemftaeeJ@ TuJo@kd aqmif;yg;rsKd ;udk ra&;om;vdonfrm pdw&if;trSeyg? f h h k S f f ,ck a &;om;&jcif ; rS m vnf ; trd a jrtwG u f rcsd w if u J jzpf & jcif ; ES i f h t wl / wpG e f ; wpaom ar#mfvifhcsufjzifh wdkif;jynfta&;/ trsdK;om;ta&;/ omoemawmfta&;wdk@twGuf yg0ifa&;om; wifjy&jcif;omjzpfygw,f? rnfodk@yif&Sdap usaemfhtwGuf tcdkiftrm ,Hk=unfcsuf&Sdae&ygw,f? tb,fa=umifqawmf usaemfwifjyrnfh ta=umif;t&m enf;vrf;aumif;onf Ak'b&m;&Siu,wif h kd < k f kd f kd n$efjycJhaom/ usifhoHk;cJhaom/ arwWmvrf;pOftay:wGif tajccHxm;Iom jzpf&ygawmh w,f? usaemftaeESifh vGefcJhaom (6)ESpfausmf/2005ckESpfcef@uwnf;u Ak'<bk&m;&Sif. tqH;k trtay:tajccHI/ jrefrmjynf tajymif;tvJtwGu/f tawG;aumif;wck ay:ayguchJ bl;ygw,f? f bk&m;&Sif. atmifjcif;&Spfyg;udk tav;teuf tm&HkjyK&if;/ &eftaygif;udk arwWmjzifh atmifjrifcJhyHkudk av;pm;=unfndKcJh&ygw,f? omrnawmif q&mawmfbk&m;}uD;. ae@w"l0vkyfief; pOfxJrSm atmifjcif;&Spfyg;*gxmudk &Gwfzwf ylaZmfavh&dSa=umif; zwfom;avhvm zl;ojzifh rdrdudk,fwdkifvnf; }udK;pm;=unfhzl;&m/ atmifjrifrl &&dScJhbl;ygw,f? 'ga=umifh 0ifa&mufrdwJh tawG;av;eJ@twl/ jrefrmjynfrSm&dSwJh wyfrawmfom; (5)odef;avmuf udk/ oHCmawmf (5)odef;ausmfuom/ oHCmwyg;v#if wOD;pDE_ef;eJ@ arwWmtxl;ydk@ay; Edkifv#if aumif;avpGvdk@ awG;awmcJhbl;wmyg? wu,fvdkrsm; arwWmydk@rJh oHCmawmf awGxJrSm/ t&d,moHCmawmfawGrsm; yg0ifaecJh&ifawmh
Luminary MagazineVolume 5,No.5

68

69

twdixuftvGeayg? avmbwufw,fv@kd bJ qdq/kd usaemf&@J wu,far#mvifcsuyg? kf f h k h h f h f 'Dawmh/ usaemftawG;eJ@ twl eD;pyf&m/ q&mawmf/ oHCmawmfawGudk csOf;uyf+yD; av#mufxm;rdygw,f? t&Sifbk&m;wdk@ arwWmydk@ay;+yD; wdkif;jynf +idrf;csrf;atmif/ ajymif;vJatmif aqmif&Gufay;zdk@aygh? udk,fhtawG;eJ@ udk,fawmh [kwfvdk@aygh? wqufwnf;bJ/ eD;pyf&m ax&f}uD;/ 0g}uD;/ q&mawmf}uD;rsm;xH qifhuJ qifhuJ av#mufxm;awmif;yef ay;zdk@aygh? zm;atmufawm&/ q&mawmf}u;D uvnf; rde@f =um;zl;ygw,f? 'Db0rSmwif r*fzveAmef&bd@k qdwm jzpfEiw,fw-kd f d k kd f hJ 'Dawmh 0dy\em&J@ tajccHjzpfwhJ orxvkyief;xlaxmif&mrSm psmef/ orRmygwvyief;rsm; twGuf f f kf wdwdusus vkdufem/ usihf}uH/ }udK;pm;tm;xkwfr,fqdk&if 6vavmuftwGif; rSm pwkwWpsmeftxd ayguajrmufEiw,fw-- rdrw@kd oef&m oef&mtvduf arwWmurRXmef;yGm;rsm;olrsm; twGuvnf; f kd f hJ d k f arwWmpsmeftxd aygufajrmufEdkifw,f vdk@-- rdef@=um;cJhbl;wm rSwfom;rdbl;ygw,f? 'Dawmh/ oHCmawmfawG }udK;pm;usifh }uH=u&if wESpftwGif;rSmyif arwWmpsmeftxd aygufajrmufolawG &dvmEdir,f? tJ'urSwqifh wjynfv;kH udk arwWmv$r;f +cKH +y;D arwWmyd@k ay;ae=ur,f qd&if wwdi;f jynfv;kH S kf hD k k at;csrf;r,f/ +idrf;csrf;Edkifr,faygh-- 'guawmh usaemfh&J@ wzufowftawG;eJ@ ar#mfvifhcsufqENyg? 'ga=umifhvnf; q&mawmfawGudk av#mufxm;rdwmyg? 'Dve@J yJ--2007rSm oHCmawmfawG&@J arwWmyd@k qkawmif;yGawG/ arwWmokw&wzwfyawG kd J f G f JG ay:vmcJ h a wmh / twd k i f ; rod = unf E l ; cJ h & ygw,f ? 'gayrJ h r=umcif r S m yJ / t+zd K cG J c H & / ausmif;wdkufawG0ifpD;cH&+yD;/ oCHmawmfawG/ oDv&SifawG udk zrf;qD; tusOf;cscHcJh&wmawG =um;&jyef a wmh 0rf ; enf ; a=uuG J & ovd k / omoemawmf t wG u f a &m wd k i f ; jynf t wG u f y g xdwvef@wkevyc&ygw,f? wu,fvnf; a=uuGp&myg? ax&0g'Ak'bmom xGe;f um;wJh usaemfw@kd f f _ f hJ J < Ed k i f i H r S m &wemoH k ; yg; *d k % f ; oif h a eyg+yD wquf w nf ; ajym&&if tJ h ' D t csd e f u mvu ouf a wmf & S n f q &mawmf } uD ; wyg;rS rS w f o m;zG , f & m oif c ef ; pm,l p &m rd e f @ =um;wmud k em=um;cJ h & bl ; ygw,f ? usaemf r S - -2007 oH C mawmf a wG arwW m yd k @ qk a wmif ; yG J a wG ratmifjrifjzpfcJh&wm/ bma=umifh xifygovJ bk&m;qdkawmh? q&mawmf}uD;u--tJh'Dwkef;u arwWmyd@k vrf;av#mufwhJ oHCmawmfawGukd =unf+h y;D ud&ifav;wyg;u ajymw,fw--oHCmawmfawG/ k hJ arwWmydaewmrSm a'go oHav;awG ygaew,fw--rSwom;zG,&m --wcGe;f wnf;aom tajzygk hJ f f -wu,fvnf; owdjyKz@kd yg? ,ckwifjywJh aqmif;yg;&J@ tESpfom&jzpfwJh-- wdkif;jynfat;csrf;apbdk@ arwWmjzifh atmif j rif w J h enf ; vrf ; aumif ; ud k "rR m p&d , OD ; aX;vd _ i f a &;om;wJ h e,f j cm;awmif w ef ; omoemjyKq&mawmf}uD; OD;OwWrom&. csrf;ajr@pGm b0aeenf;pmtkyfyg-- q&mawmf}uD; a[m=um;aom/ !$efjyaom/ arwWmjzifh atmifjrifapEdkifaom enf;vrf;aumif;udk xkwfE_wf!$ef jyyg&ap? arwWm(3)rsK;d &d&mrSm apwem/ arwWmpdwukd t&if;cHxm;+y;D ud,vufjzifh aqmif&uay;jcif; S f k f G f rS e f o r#ud k um,uH a rwW m vd k @ ac:qd k + yD ; aumif ; &mwd k u f w G e f ; jcif ; / aumif ; usKd ; &atmif axmuf y H h u l n D a om pum;ajym=um;ay;jcif ; / trS m ;ra&muf a tmif / 'k u Q r a&muf a tmif qHk;r=o0g'ay;jcif; rSefor#onf 0pDuHarwWm rnfygw,f? raemuHarwWmuawmh pdwfapwempGrf;tm;jzpfygw,f? tm&Hk!$wf+yD; owWavm}uD;udk pdwfapwempGrf;tm;jzifh csrf;om=uap&ef/ usef;rm=uap&ef/ aumif;aom}uH&,f&G,fcsuf atmifjrif=uap&ef/ pdwfwcdk;jzifh zefwD;ay;EdkifpGrf;aom tvkyfjzpfygw,f? vlwudk,fvHk;wGif
69
Luminary MagazineVolume 5,No.5

70

pdwfapwem"gwfonf wefcdk;t}uD;rm;qHk; jzpfa=umif; em;vnf=uygw,f? raemuHarwWmonf/ teD ; ta0; tm;vH k ; / ouf & d S owW 0 gtm;vH k ; ud k v$ r f ; +cH K Ed k i f w ,f v d k @ rS w f o m;&ygw,f ? q&mawmf}u;D !$ejf ywJh enf;t& jrefrmEdiio/l Ediiom;awGtaeeJ@ tEW&m,fuif;a0;apbd@k twGuf kfH kfH ae@pOfoGm;vmv_yf&Sm;=u&mrSm rdrdtdrf/ ausmif;/ &Hk;/ tvkyfup+yD;xGufwmeJ@ rdrda&S@wl&_t&yfY &dS=uukefaom ewf/vl/owW0gtm;vHk;wdk@onf ab;&efa=umifh=u qif;&Juif;I udk,fpdwfESpfjzm csrf;om=uygap--aumif;usKd; vdk&mqENjynfh0=uygap vdk@-- pdwfxJu tm&Hk!$wf+yD; raemuH/ arwWmajrmufatmif/ arwWmydk@v$wfxm; &ygw,f? 'Dvygb-- rdraemufrm usecwhJ ae&mtwGuvnf;/ ig. aemuft&yfY&dS =uukeaom kd J d S f hJ f f ewf/vl/owW0gtm;vHk;wdk@onf/ ab;&efa=umifh=u qif;&J uif;I udk,fpdwf ESpfjzm csrf;om=uygap/ aumif;usKd;vdk&mqENjynfh0=uygapvdk@ txufygenf;twdkif; pdwf!$wf+yD; arwWmydk@ v$wfxm;cJhyg? +yD;awmh 0J/,mt&yfudk vnf; ig. 0JbufY ,mbufY &dS=uukefaom qdk+yD; txufygenf;twdkif; vnf;aumif;/ rdrd. xuf/atmufudkvnf; xdkenf;vnf;aumif; arwWmydk@v$wfxm;cJhyg -tavh t usif h v H k ; 0r&d S a o;ol r sm; qd k & if a wmh tpOD ; rS m E_ w f r S zG z G & G w f q d k y d k @ ay;+yD ; tavhtusi&vmcserm pdwxubJ aqmif&uyg--rdr&@J ESv;kH aoG;wnf&m &if!e@f ae&mudk tm&Hjk yK hf dfS f J G f d $ pdwfuyf+yD; toHv$if&HkrS toHvd_if;rsm; ta0;ae&modk@ tm;aumif;aom x&efprpfwmrsm;eJ@ yd@k v$wvuovdygb-- rdr&@J arwWmudk pl;pdu+f y;D yd@k v$w=f unfapcsiygw,f? f kd f k J d k h f 'Dvdk ae@pOfc&D;rSm arwWmydk@oGm;jcif;&J@ tusKd;aus;Zl;uawmh c&D;wav#mufvHk; rdrdrSm bmtaESmuft,SufrS r&dSbl;/ ab;&eftEW&m,fuif;r,f aumif;rGefacsmarmpGm vdk&m c&D;qHk;r,f rdrda&muf&ma'o ae&mwdkif; awG@}uHK&olrsm;uvnf; cspfcif =unfjzL vdkvm;pGm ESifh apmifh}udK+yD; 0rf ; omtm;& tul t nD a y;=uyH k u d k tH h = ozG , f & m }uH K awG @ &ygr,f v d k @ q&mawmf } uD ; rS rdef@=um;xm;ygw,f? t"du uawmh rdrdoGm;rnfhvrf;c&D;rSm awG@qHk&r,fh olawGonf odzl;onf jzpfap/ rodb;l onf jzpfap/ pdwtm&Htxl;!$w+f y;D }uKd wifarwWm yd@k v$wxm;zd@k ygb--vltrsm;eJ@ f k f J qHkawG@&r,fqdk&ifvJ-- trsm;udk &nfpl;+yD; pdwf!$wf ydkif;jcm;+yD; toD;oD; arwWmydk@v$wfoGm;&if rdrdvdk&m qEN acsmarmpGm jynfhpHk+yD; tHh=oavmufatmif 0rf;ajrmuf&ykH udpP+yD;ajrmufyHkudk vufawG@od=u&ygvrr,f? 'Dawmh vufawG@ aqmif&u=f unf=h uygp@kd -d hf G qufvuf+yD; txl;tm;jzifh wifjyvdkwmuawmh rdrdudk rkef;aeoludk cspfvmatmif vkywenf; rdrtay: &efraeolukd +ir;f at;oGm;atmif/ aqmif&uf EdiwhJ vsK@d 0Suenf;vrf;aumif; f hJ d l d G kf f wckuawmh a&arwWmydk@oenf;ygbJ-- jrefrmjynf&J@ vuf&dStajctae[m vdyfcJwif;vif; jzpf a e&ygw,f - - tpd k ; &acgif ; aqmif r sm; taeeJ @ twd k u f t cH r sm;tay: &ef o l o zG , f oabmxm;aqmif & G u f a e/ quf q H a ewm =umjrif h c J h y g+yD - - vuf & d S t ajctaerS m vnf ; twdkuftcHbufu t+rJwrf;tavsmhay;cJh+yD; awG@qHk aqG;aEG;a&;udk awmif;qdkaecJhwmyg-wu,fwrf; tajymif;tvJudk az:aqmifay;EdkifwJh tajctae[m tpdk;&ydkif; acgif;aqmifrsm;qD rSmom&dSaeygw,f-- wu,fawmh trsKd;om;acgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfeJ@ wuG ausmif;om;acgif;aqmif udkrif;udkEdkifwdk@ tygt0if twdkuftcH tiftm;pkrsm; taeeJ@ tpdk;&ydkif;&J@ oabmxm; tajymif;tvJudk enf;rsKd;pHkeJ@ }udK;pm;&if; apmifhqdkif; ae&wmyg--acsmhwvSnfh ajcmufwvSnfh r&dk;&atmif enf;rsKd;pHkoHk;cJh ayrJhvnf; 'Dae@xd ratmifrjrif jzpfae&ao;wmyg-wdkif;jynfacgif;aqmifrsm;&J@ oabmxm;wif;rmrl@/ cufxefrl@/ rmausmfrl@wdk[m +idrf;csrf;pGm ESifh
Luminary MagazineVolume 5,No.5

70

71

wdkif;jynfajymif;vJ zdk@twGuf t"dutwm;tqD; jzpfae&ygw,f? wu,fvnf; jrefrmjynf&J@ jy\em[m vlyk*~dKvf wOD; wpkavmuf&J@ qHk;jzwfcsuf atmufrSmbJ &dSae&wmyg? tJ'Dawmh jzpfEdkifwJh enf;vrf;aumif;uawmh vG,fulatmif ajym&&iftJ'Dyk*~dKvf (odk@) yk*~dKvfrsm;eJ@ pdwfESvHk;at;csrf;oGm;apzdk@/ olwdk@udk a&pdrfxm;vdkufzdk@ygyJ? vuf&Sd tajctaerSm/ tqHk;tjzwfay;EdkifrJh yk*~dKvf (1) OD;/ (odk@) (2) OD;/ (3) OD;udk &nfrSef;+yD;/ aqmif &Gufzdk@yJ vdygw,f?,ckupu wwdi;f jynfv;kH eJ@ oufqiaewm jzpfwtwGu/f wEdiiv;kH twdi;f twmeJ@ k dP k kd f hJ kfH k 0dkif;0ef; aqmif&Gufzdk@ vdktyfygw,f? enf;vrf;uawmh &dk;&dk;&Sif;&Sif;av;yg? oef@&Sif;aom a&zefcGufwckudk/ rdrdtdrf&Sd bk&m;pifay: rSm wifxm;yg? oef@&Si;f aom ausmufc/J ausmufp&pfcJ (od@k ) opfom;acsmif;av;udk rdrarwWm yd@k vdoukd &nfrw+f y;D / a&zefcuxJ x!fvu+f y;D / pdrxm;yg? rdry@kd or!fol wOD;pDtwGuf d k l S G f h kd f d h ausmufcJ wvHk;pDudk x!fhay;zdk@vdkygw,f? +yD;&if tr_duftr_Hrusatmif/ tzHk;zHk;xm;yg? ol. pdwfESvHk;/ a&uJodk@ at;csrf;oGm;ygap vdk@ v_dufvSJpGm arwWmydk@v$wfay;aeyg? ol. pdwyqmaejcif;udk at;csr;f oGm;apzd@k ol@udk ig a&pdrxm;vdu+f yv@kd / rdrpwuvJ &Si;f &Si;f xm;aeyg? fl f k D d d f kd ylyefaomu0if+yD;/ v_yf&Sm;aejcif; r&Sdatmifaeyg? ol@udkvJ ig 'kuQ ra&mufapvdkyg? igvnf; pdwfcsrf;om/ olvnf; pdwfcsrf;om/ ae+rwi;f aeap&ef/ jzpf+rwi;f jzpfap&ef/ ol@udk a&cGuxJ csprxm;vdu+f yv@kd / ,H=k unfpwcspmaeyg? J kd J kd f df k D d f G ol@ pdwfawG at;oGm;+yD? ol@ pdwf=unfvifoGm;+yD;/ ol@ rSm igwdk@ udk &efrlcsifp dwfawG aysmufviom;+yv@kd vnf;/ rdrw@kd pdwxrm odaeyg? ta&;}u;D wmu/ wu,fcsr;f omapvdaom G hf G D d f JS k pdw&if;apwemom xm;ay;aeyg? xdo&@J pdw[m xdtcseyi;f twGi;f rSmyJ/ rlajymif;vJvmwmudk f k l f k d f kd awG@&ygvrr,f? wu,fawmh ol&@J pdwtm&kxrm rdrw@kd u yd@k v$way;aeaom pdwwefc;kd a=umih/f d hf f H JS d f f ylqmI/ qlyGufI aecJhaom/ ol@&J@ a'gopdwfrmef[m/ wjznf;jznf; ajyat;oGm;ygvdrfhr,f? wqufwnf; rdrdwdk@tay:rSm oem;pdwf0ifvm+yD; tJ'DurSwqifh cspfcifpdwf/ =unfEl;pdwfodk@ ajymif;0ifoGm;ygvdrfhr,f? cspf c if p d w f 0if a &muf v m+yD ; aemuf ol u d k , f w d k i f u rd r d u d k jrwf E d k ; zG , f & m/ aumif;aomvlw a,muf tjzpf jrifvmygvrr,f? =unfE;l 0rf;omaompdwvJ 0ifpm;aeygvrr,f? d hf f d hf +y;D awmh olu,wif ajymrSm;/ qdrm;/ vkyuirm;wd@k udk 0efcsawmif;yefvmwwfw,f? (od@k r[kw) kd f kd kS f kd f S f oludk,fwdkif awmif;yef 0efcs jcif; rjyK&ifvnf;/ rdrdtay:/ qufvuf&efrlaeawmhrnf r[kwfyg? rD ; ud k a&jzih f / vH k a vmuf a tmif yuf j zef ; xm;vd k u f o uJ h o d k @ ud p P + yD ; / wcgwnf ; at;+idrf;oGm;ygvdrhfr,f? wenf;tm;jzifh ajym&&if/ tJ'D &efrlaewJh yk*d~Kvf[m/ rdrdwdk@udk r=u!fh0HhawmhyJ/ wjcm;a'oudk tjrefqHk;a&SmifxGufajy;oGm;yHk udk tHh=o zG,f awG@jrif& ygvrr,fv@kd q&mawmf}u;D rS rde@f =um;xm;ygw,f? ta&;}u;D wmu/ avmu obm0/ ol@buf d hf ud,buf &S=d uwJh "rRwmrSm/ rdrbufuom ajzmifreaom arwWmpdw/f yHref xm;aernfqv#i/f k hf d hSf kS kd aumif;usdK;w&m; rSefor#/ rdrdwdk@xHodk@ {uefrkcs a&mufvmrnf rvGJyg? 'Dae&mrSm oHa0*,lp&m pum;wcGe;f ajymjy&if/ tEkynm&Sif udarwWm/ t+irwckrm k d hf S ajymovdkygyJ---? bma=umihf qif;&J csrf;om &Sdae=uovJar;awmh---? qif;&JwJh olawGu/ csrf;omwJh olawGudk =u!fh&if;/ qJ&if;-qJ&if;eJ@ qif;&JoGm;wmygyJwJh? qifjcifp&mav;yg? Ak ' < t bd " rR m oabmt&vnf ; rS e f u ef y gw,f ? rd r d w d k @ &J @ pd w f a pwemawG u ae/
71
Luminary MagazineVolume 5,No.5

72

uHajrmufom;wmygyav? 'Dawmh rdrw@kd bufu/ rSeuefwhJ arwWmpdwukd ajymif;vJxm;&S=d uygp@kd ? G J d f f q&mawmf}uD;rS/ qufvufrdef@=um;xm;&mrSm a&arwWmudk aqmif&Guf&mrSm/ aygufajrmuf atmifjrifEdkif&eftwGuf/ aqmif &Guf=ur!fholrsm;taejzifh/ (1) t&ufaopm raomufpm;&ef/ (2) jzpfEdkifv#if oufoufvGwfpm;&efESifh&Hzef&Hcg Oykofapmifh&ef/ (3) wzufom;udk a'gopdwf rxm;&ef/ rcHcsifpdwf/ rmerxm;&ef wdk@jzpfygw,f? 'gqdk&if (3) vtwGif;rSm tvkdqEN jy!fh0 atmifjrifEia=umif; txl;rde@f =um;ygw,f? kd f ,ckwifjywJh a&arwWmyk@d oenf;ud/k jrefrmjynfwjynfv;kH twdi;f twmtaeeJ@ v_y&m;r_ k fS w&yftjzpf aqmif&Gufapvdkygw,f? q&mawmf/ oHCmawmfrsm;&J@ vrf;!$efr_udk cH,l+yD;/ t*Fg qkawmif;tzG@J / a':aemfte;f vStzG@J / 88 ausmif;om;rsm;tzJ@G / NLD vli,frsm;tzG@J / Xmeqdi&m k kf 0efxrf;rsm;/ wyfrawmfom;rsm;/ +idrf;tzGJ@tpnf;rsm;/ EdkifiHa&;ygwDrsm;/ jynfolvlxkw&yfvHk;/ vlrsKd ; bmomra&G; yl;aygi;f aqmif&uz@kd zdwac: v_@H aqmf wkuwe;f tyfygw,f? jyifyudk xGu+f y;D G f f d f G aqmif&Gufp&mrvdkyJ/ rdrdwdk@ aetdrfrSmwif aqmif&GufEdkifvdk@/ tpdk;&&J@ tEW&m,fuvnf; uif;a0;Ediovd/k tifrwefrvnf; tpGr;f xufjrufvygw,f? pkaygi;f aqmif&uoihwhJ tcseawGukd kf S S G f f df t}uHay;vdkwmuawmh/ ae@pOf wae@udk eHeuf (3) }udrf/ eHeuf (5) em&D/ (6) em&D/ (7) em&DeJ@/ nydkif; (3) }udrf/ nOD;ydkif; (8) em&D/ (9) em&D/ (10) em&D wdk@rSm/ wcsdefrSm tenf;qHk; (5) rdepfcef@ yg0if arwWmyd@k ay;yg? rdrw@kd tqifajywJtcserm yl;aygi;f yg0ifz@kd yg? wu,fv@kd rtm;rvyf&ifvnf;/ d h dfS rdrd wdk@ a&muf&mt&yfuae+yD;/ yl;aygif;yg0if arwWmydk@oay;yg? rdrdwdk@ ydk@owJh arwWmonf/ wOD;wnf; (odk@) wpkxJqDodk@ OD;wnfaezdk@yJ vdkygw,f? tvG,frSwfrdatmif wifjy&&if/ aqmif&Guf&r!hftcsdefonf eHeuf (3) }udrf/ n (3) }udrf/ 5/ 6/ 7/ 8/ 9/ 10 em&Dxdk;wdkif;rSmyJ jzpfygw,f? tenf;qHk; (3) vwdkif atmif aqmif&Gufapvdkygw,f? b,fyk*~dKvfudk a&pdrf&rvJ/ arwWm txl;ydk@o&rvJuawmh/ v_yf&Sm;r_rSm OD;aqmifrJh olrsm;rS/ pOf;pm; qHk;jzwfay;=uyg? EdkifiHawmfrSm trSefwu,f tm%m&Sdaeol wOD; (odk@) wzGJ@yJ jzpfyg w,f? wu,fvdk@ twdkuftcHrsm;zufudk rvkdvm;wJh olrsm; jzpfaecJh&ifvnf;/ twdkuftcHzufudk 'D enf;vrf;oHk;+yD; aqmuf&GufEdkifygw,f? t"du uawmh/ wwdkif;jynfvHk; wOD;eJ@ wOD; arwWmpdwfxm;+yD; trd jrefrmEdkifiHawmftwGuf/ trsdK;/ bmom/ omoemtwGuf wdk;wufatmif/ +idrf;csrf;atmif/ aqmif&Guf =u zdk@yJ jzpfygw,f? trSefwu,fvnf; usihf}uH aqmif&Guf Edkifygapa=umif; qkawmif;tyfygw,f? Taqmif;yg;udk jrefrmwjynfv;kH od@k vufqifurf; jzef@a0ay;yg&efvnf; tEl;t!Gwf arwWm h &yfctyfygw,f? rnfo@kd yif twdwwif &Scygap/ bk&m;avmif;pdw"gw/f olawmfaumif;pdw"gwf arG;jrL H f G d hJ f f vsu/f rdrw@kd . pdw&if;apwemtrSeu/kd txift&Sm;jyovsu/f wwdi;f jynfv;kH udk arwWmjzifh v$r;f +cKH d f f k =uygp@k d ? arwWmppf/ arwWmrSefudk rdrdwdk@rS pwifusihfoHk;&onfrSpI/ ,ck rsufarSmufrSonf csr;f omppf csr;f omrSeukd &&Scpm;Edi=f uvsu/f trSewu,f tjrwfq;kH csr;f omod@k wdif &&SEi=f uygap? f dH k f k d kd trdjrefrm EdkifiHawmf}uD;/ at;csrf;om,mvsuf/ jynfol jynfom;tm;vHk;/ aumif;usdK;/ vdktifqEN[lor# jy!fh0 =uapzdk@/ a&arwWmydk@oenf;udk toHk;jyK +yD; pkaygif;aqmif&Guf=uygpdk@---?

atmif q uf y d k i f
Luminary MagazineVolume 5,No.5

72

73

2008ckESpf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk

rsufajcrjywf-ueJ h
&Jabmfzdk;oHacsmif;
etztpd k ; &[mzG J @ pnf ; yH k t ajccH O ya'rS d y J t k y f c sKyf c J h w ,f / }uH zG w f t pd k ; &uawmh zGJpnf;yHktajccHOya'eJ tnD tkyfcsKyfcJhw,fqdkwm[kwfygw,f? 'gjzifhbmtajymif;tvJawG awG@ae&+yv?J D 'D a e@tcsd e f [ m}uH zG w f p pf t pd k ; &taeeJ @ 2008zG J @ pnf ; yH k t ajccH O ya'eJ @ tnD tpdk;&topfw&yf tom; usatmif vHk;yrf;aecsdefjzpfygw,f? ppfwyfuwdkufdkufvkyfzdk@rvdkwJh vkyfief;awGudkt&yfbuf v$Jajymif; ay;w,f qdkwmjzpfatmif tzufzufrSmvkyfae&ygw,f? ajym&&if ' D t vk y f [ mol w d k @ twG u f v G , f w mawmh r[k w f y gbl ; ? t&if u awmh ppf w yf u tm;vH;k udvuf0g;}u;D tkyxm;wmqdawmh tajctaeudppfwyfu (e,f awGrmqd&if ppfwi;f awGu) k f k k S k kd wdku f dku fodae/ csKyfu dkifaewmjzpfovdk pm;aygufawGu dkvnf;olwdk@ uyJtm;vHk;csKyfxm;/ pm;oH k ; aeygw,f ? tck u sawmh wd k i f ; tpd k ; &/ jynf e ,f t pd k ; &qd k w mawG v k y f x m;awmh 'Dtpd;k &awG&J tvkyf udvnf;jyEdiatmif/ wcsewnf;rSm tajctaeawGukd ppfwyfucsKyuiraeEdif k kf df f kd f d k atmif tqifqiftpD&ifc&/ cGijfh yKcsu,&wmawG/ nGe=f um;wmawG tqifqihf oG,o,0u0uawG h h H f l h f G f kd f kd f jzpfvmygw,f? wcgwavrSm w+rKd @wnf;/ wcdiwnf;jzpfaewJupukd xdyq;kH =uyfajy;aejynfawmf kf h d P f txdwuf+yD;rS aejynfawmfuae w+rdK@wnf;ae wjcm;Xmewckudkjyefcsay;wmjzpfaeawmh tcsd e f a wG t &rf ; =uef @ =umawG v nf ; S d a eygw,f ? 'gh t jyif vmbf , l a wmh v nf ; t&if u ppfwyfudkwdkufdkufay;vdk@&ayrJh tckawmhvrf;uauGaumufaeygw,f? aocsmatmifajym&&if ppf w yf u d k r cG H &awmh w m r[k w f y gbl ; ? tck v uf a wG rS m yg;pyf w ayguf y d k c G H ae&ygw,f ? 'DvtcGitm%ma&m pm;ayguawGyg rSsrsS wweJ@ olw@kd wGi;f win-win jzpfwpepfw&yf tcditrm kd hf f hJ kf tom;usatmif olwdk@taeeJ@tcsdef,l+yD; tawmfudk vkyf&OD;rSmyg? }uHzGwfppftpdk;&[m 'DvdkvkyfaecsdefrSm a':atmifqef;pk=unfudk yk*Hbk&m;zl;cGihfjyKwm/ tmZmenfae@rSm wufa&mufapwm/ Adkvfatmif=unfeJpum;ajymcdkif;xm;wm pwJhtay:,H udpawGcijhf yK+y;D jynfwi;f jynfy tmabmfawGrm trSw,aeygw,f? 'gawGukd olw@kd qifuux0if+y;D P G G S f l G f J trSwfay;csifolawGutrSwfay;aewJh tjyif wcsdKuqdk&if tpu igrajymbl;vm;qdkwmrsdK;txd ajymae=uygw,f? wcg Ediia&;avmurSm}uKH &avh SwhJ aemufwufwtpd;k &'d@k tpd;k &qkoawGvnf; kfH d hJ d l vufraxmifvm=uwmawG&ygw,f? wu,fuawmh ppftpd;k &w&yf[m oufwrf;SnvmwmeJ@ f trSs olw@kd rSmtawGt}uKH awGvnf; rsm;jym;=u,0vmw,fqwmudk rarhoihygb;l ? olw@kd taeeJ@ G f kd f olwdk@tm%mudk tEW&m,fray;a&;qdkwJhrlatmufrSm b,f[mavmufudkawmh vdkufavsm/ b,f[mudawmhtavSsmray;eJ@ qkwmudk aumif;aumif;cGjJ cm;wwfygw,f? aocsmjyef=unhvu&if k h d f kd f
73
Luminary MagazineVolume 5,No.5

74

ppftpdk;&awG[m rluswJhudpPawGtay:rSm b,fawmhrStavSsmhray;bl;qdkwm tm;vHk;todygyJ? tvG,q;kH eJ tjrifomqH;k jy&&if Ediia&;tusO;f om;udp/P wdi;f &if;vufeufuiupw@kd rSm f kfH k kd f d P wvufr awmiftavSsmray;a&;/ wdi;f jynf&J pD;yGm;a&;udk olw@kd eJ@olw@kd &J ykvif;wlA;l qd@k uawGcsn;f h k csKyf u d k i f x m;a&;wd k @ [m b,f o l e J @ rS n d S E d _ i f ; rS m / tay;t,l v k y f r S m r[k w f w J h ol w k d @ &J tajc cHrlawGyJ r[kwfygvm;?jyefpOf;pm;vdkuf&if 1962ckESpf OD;Adkvfae0if;upvdk@ Adkvfapmarmif/ Ad k v f o ef ; a$ t v,f OD ; Ad k v f o d e f ; pd e f tqH k ; ppf t m%mS i f a wG r S m wl n D w J h rl t csuf a wG trsm;}uD;Sdw,fqdkwm awG&ygr,f? tJ'gawGuawmh (rqv emrnfcHvdk@yJjzpfjzpf/ }uHzGwf emrnfcHvdk@yJjzpfjzpf/ tm%mudk ,m,Dodrf;xm;oltaeeJ@jzpfjzpf) tm%mudk olwdk@csnf; vuf0g;}u;D tkyxm;wm/ jynfwi;f ppfutay:rSm xm;Swoabmxm;/ ausmif;om;or*~awGtay: f G kd d hJ xm;Swoabmxm;/ pD;yGm;a&;udow@kd csn;f vuf0g;csn;f tkyxm;vdwoabmxm;/ wki;f &if;om; d hJ k l f k hJ d jynfolawG tay:xm;SdwJhoabmxm; pwmawGygyJ? 'gawG[m ESpfaygif;60eD;yg; .-onf ruGJyJ ppftm%mSiftqufquf udkifpGJcJhwJh ay:vpDawGvdk@qdk&ygr,f? wu,f u tpd k ; &w&yf & J vuQ % mud k j zpf a p/ tJ ' D t pd k ; &OD ; wnf a ewmud k j zpf a p od c sif & if o l w d k @ &J zG J @ pnf ; tk y f csKyf y H k t ajccH O ya'ud k apma=um&ygw,f ? ppf t pd k ; &&J 2008ckESpfzGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'[m pay:xGufvm uwnf;u vlwdkif;&Jqef@usifjcif;udk cHcJh&ygw,f? ajym&&if 2010 aG;aumufyGJ }uHzGwfur[kwfyJ 0ifcJholawG/ tcktrwfjzpfaeolawG awmifrS 'Dz@JG pnf;tkycsKyytajccHOya'[m b,favmufq;kd w,f/ ppfwyftm%mvuf rvGwa&;udk f f kH f tmrcHay;wJh Oya'jzpfw,fqdkwmudk jrifcJh/ todtrSwfjyKcJh=uygw,f? tck }uHzGwfppftpdk;&vkyf aewmawG[m tJ'D zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'yg &nfrSef;csufawGudk ykHomeftrsdK;rsdK;eJ@ taumiftxnfazmf aewmjzpfw,fqwmudk rarhoihygb;l ? kd f 'Dtpd;k & wufvmwm av;vausmcwaemufrm wdi;f jynfu (zG@J pnf;tkycsKyykH tajccH f hJ hJ S k kd f f Oya'yg owfrwcsuf twdi;f ) tcseraG; tm%modr;f r,fh tEW&m,fu uGmvSr;f oGm;apcJw,fv@kd S f k df h b,foajymEdiygovJ? =uyfajy;u v$wawmfxrm }uH zGwtpd;k &ucsrwcsiwmudk =uH zGwr[kwwhJ l kf f JS f S f f f f ud,pm;vS,awGu qef@usiv@kd ysuf oGm;w,f/ &yfqi;f xm;&w,fqwmrsKd ;aum b,fE,}f urrsm; k f f f kd kd S df SdoGm;+yDvJ? udpPawGudk udk,fhudk,fudkrnmpwrf;/ rvdrfpwrf;=unhf=uprf;yg? ordkif;rSm ppftpdk;&&J tvdrftnmudk tumtuG,fay;ol/ zHk;zday;ol/ atmufapmihf vkyfay;oltjzpf emrnfrysufzdk@ vdygw,f? k Armjynfordi;f rSm ScwhJ zG@J pnf;tkycsKyykH tajccHOya' oH;k ckxu wckwnf;aom trsm; k d hJ f f J vuQ%maqmifwJh zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'vdk@ ajym&r,fh 1947 ckESpf zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' udkawmifrS zqyvtpdk;&[m olwdk@xifovdkqGJqef@+yD; twdkuftcHawGudk zdEyowfjzwfwmawG vkycygao;w,f? vuf2008 ckEpz@JG pnf; tkycsKyykH tajccHOya'eJ@uawmh dS f f hJ dS Sf f f }uH zGwppftpd;k & b,fuavmuftxd &rf;Ediw,fqwm vlwi;f cef@rSe;f Edif ygw,f? f h kf kd kd k Armjynf&J tajctaeawGudkajymif;zdk@qdk&if 2008ckESpf zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'udk ajymif;vJypfwmu p&ygr,f? 'Drua&pDtwGuf ta&;qdaeolawG tm;vH;k 'Dz@JG pnf;tkycsKyykH tajccH kd k f f Oya'qdk;}uD;udk rsufajcrjywf=uzdk@ vdkovdk rdrdwdk@&J vkyfief;pOfwdkif;rSmvnf; 'DzGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' zsufodrf;a&;udk xdyfwef;xm;=u&ygvdrfh r,f? zG@J pnf;tkycsKyykH tajccHOya'udk OD;wnfwu&wJh wduyqwm[m vG,v,r[kwb;l f f kd f k f JG kd f G f f &Jabmfz;oHacsmif; kd qdkwmvnf; rarhzdk@ vdkygw,f? 74
Luminary MagazineVolume 5,No.5

75 75

udk,fhbufu tiftm;aumif;rS wef;wlnDrSs aqG;aEG;Edkif-ur,f

atmif'if

(1) 'Drdkua&pDeJ vltcGifhta&;awG usaemfwdk EdkifiHrSm jyefvnfxGef;um;zdkeJ trsdK; om;jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf taumif;qkH;enf;vrf;u jrefrmppftkyfpk eJ a':atmifqef; pk=unfacgif;aqmifwJh 'Drdkua&pDtiftm;pk/wdkif;&if;om;vlrsdK;pkudk,fpm;vS,frsm; okH;yGifhqdkif awGqHaqG;aEG; nSEi;f ajz&Si;f jcif;yJjzpfw,fvkd usaemfwkd vufc,=kH unfxm;=uygw,f/ k d _d H tJ'Dvdk ,Hk=unfr_twdkif; ppftkyfpkudk awGqHkaqG;aEG;zdk/ 'dkif,mavmh (dialogue) vkyfzdkawmif;qdkcJhwm ESpfaygif;rsm;pGm =umjrifhcJhygjyD/ tckxdawmh ppftkyfpku vkH;0vuf rcHjiif;qefaeqJyg/ wu,fawmhvJ jy\emawG/ ydyuQawG/ ppfyawG/tm;vk;H [m b,fvu pcJpcJh JG kd h aemufqkH;tqifhrSmESpfzufawGqHkaqG;aEG;jcif;jzifhtqkH;owf&wmyg/ 'gayrnfh 'dkif,mavmhwdkif;[m aumif;rGefwJh&vm'fudk rzefwD;Edkifygbl;/ txl;ojzifh wbuf&efolu tiftm;=uD;rm;jyD; tEdkif&aecsdefrSm 'dkif,mavmhqdkwm jzpfEdkifzG,fr&Sdovdk jzpfjyef&ifvJtm;enf;wJh bufu t&SkH;ay;vufeufcs&wJh tajctaeeJ tqkH;owfwwfygw,f/ usaemfwdkEdkifiHudk jAdwdoSsudkvdkeDtpdk;&u e,fcsJawmh t*Fvdyf-jrefrm ppf okH;=udrfjzpfcJhygw,f/ tJ'D ppfyGJ okH;ckpvkH;udk ESpfzufawGqHkaqG;aEG;jyD; tqkH;owfcJh&ayrnfh tJ'aqG;aEG;yGawGu usaemfwkd b,fvkd t&S;Hk ay;&r,fqwmudk jymef;twnfjyKwyawGyjJ zpfc&ygw,f/ D J kd hJ JG hJ 1947 ckESpf trsdK;om;acgif;aqmif=uD;AdkvfcsKyfatmifqef; eJ 0ef=uD;csKyf tufwvD acgif;aqmifwJh jAdwdoSstpdk;&wdk awGqHkaqG;aEG;wJhtcsdefusawmh jrefrmjynfolawGbufu acgif;aqmifaumif;rsm;&JhOD;aqmifr_atmufrSm nDnGwftm;aumif;aewJhtcsdef/ vGwfvyfa&;& ,lzdkpdwf"mwfxufoef jyif;xefaewJhtcsdef/ppftawGt=uKH/vlxkwdkufyGJtawGt=uKHjrifhrm;jyD; b,fvenf;eJyJjzpfjzpf vGwvyfa&;udt&,lzkd qk;H jzwfxm;wJtcse/f wbufrm jAwosS tpd;k &taeeJu kd f k h d S d d 'kw,urBmppf=uD;rSm OD;aqmifwdkufcdkufcJh&vdk yifyef;jyD; pD;yGg;a&;t=uyftwnf;/ EdkifiHa&;t=uyf d twnf;awGeJ &ifqiae&jy;D tm;enf;aewJtcseyg/ 'ga=umifrkd vdk tJ'D aqG;aEG;yGuae jrefrmEdiiukd kd f h df h J kfH wESptwGi;f vGwvyfa&; ay;r,fqwhJ uwdu0wf ud&cJwmyg/? f f kd k h 'Dawmh awGqHkaqG;aEG;zdkawmif;qdkwmrSefayrnfh udk,fhbufu tiftm;raumif;&if 'dkif,mavmhqdkwmjzpfvmEdkifp&mr&Sdbl;qdkwm&,f/ jzpf&ifawmifrS wef;wlnDrSsaqG;aEG;cGifh&jyD; tm;vkH;twGuftusdK;&SdwJh &vm'fawG xGufay:vmrnfhtajctaersdK;rSm r&SdyJ udk,fhbufuyJ avSsm jyD;&if; avSsm&wJhtajctaersdK;udkyJ a&mufapEdkifygw,f/ ppftpdk;&u wdkif;&if;om;vufeufu dkiftzGJ tpnf;awGeJ oD;jcm;aqG;aEG;r_awG vkyfcJhbl;ygw,f/ tJ'DaqG;aEG;yGJawGrSmppftkyfpku tay:pD;uae "cifAsm;wdk vufeufcs=u/ Oya'abmifxJ0ifvm=u/ usKyfwdkudk rqefusifeJ/ 'gqdkcifAsm;wdkudk usKyfwdku olaumif;jyKr,f" vdk qdjk y;D vufatmufcjH yKa&;aqG;aEG;wmrsKd ;yJjzpfcygw,f/ ucsiu rxkaemfwkd / pcHw&de;f wdk / ytdk u hJ f k
75
Luminary MagazineVolume 5,No.5

76

atmifcrf;xD wdk/ u&ifu z'dkatmifqef; wdk uawmh olaumif;jyKcHjyD; olwdk&Jh awmfvSefa&;udk ausmcdkif;oGm;=ujyD; oabmrwlwJh tzGJawGuawmh ppftkyfpk&Jh xdk;ppfudk &ifqdkifae=u&ygjyD/ 'ga=umif h t a&;t=uD ; qk H ; u 'd k i f , mavmh u d k awmif ; qd k a ewJ h w csd e f w nf ; rS m yJ usaemf w d k 'Drua&pDtiftm;pk=u;D tm;aumif;=ucinnw=f uzdk vdtyfovdk wdi;f &if;om;vufeufuitiftm; kd hH kd f D G k k kd f pkrsm;uvJ ppftkyfpku wzGJ jcif;cGJjcm;wdkufcdkufwm/pnf;&kH;wmudk pkaygif;jyD;nDnDnmnm wkH jyef=uzdkvdkygw,f/ tJ'Dvdk 'Drdkua&pDtiftm;pk=uD; eJ wdkif;&if;om;vufeufudkiftiftm;pkrsm; tm;aumif;rS/ nDnGwfrS/ cdkifrmrS ppftkyfpkeJ wef;wlnDrSsaqG;aEG;Edkif=urSmyg/ (2) usaemfu awG@qHaqG;aEG; tajz&Sma&;udk axmufcoyg/ 'gayrnfvJ usaemfwkd 'Drua&pD k H l h kd tiftm;pk=uD; eJ wdkif;&if;om;awmfvSefa&;tiftm;pkrsm; tm;aumif;oefrmnDnGwfrS eJ ppftkyfpktm;enf;rSyJ usaemfwdk awmif;qdkwJh 'dkif,mavmhqdkwmjzpfr,fvdk ,Hk=unfxm;ygw,f/ tJ ' D v d k 'd k i f , mavmh r sd K ;jzpf r S y J tm;vk H ; twG u f tusd K ;&S d w J h & vm'f a wG x G u f E d k i f r ,f v d k tcdkiftrm,Hk=unfygw,f/ 'gayrnfhvJ jynfwGif;uae xGufajy;vmol wa,mufrdk jynfwGif;u 'Drdkua&pDtiftm;pk=uD; tm;aumif;cdkifrma&;qdkwmudk ta0;u pdwf"mwfa&;&m axmufyHhHku vGvkd raqmif&uEioyg/ J G f kd f l wdkif;&if;om;vufeufudkif tiftm;pkrsm; nDnGwfcdkifrmatmif qdkwmvJ qkawmif;ay; HkuvGJvdkbmrSrwwfEdkifyg/ usaemfwwfEdkifwm wckuawmh ppftkyfpktm;enf;a&;twGuf tar&dueftpdk;&u OD;aqmifjyD; pD;yGg;a&;ydwfqdkr_awGeJ ppftkyfpk&Jhydkifqdkifr_awG/ aiG0ifvrf;a=umif; awGudk wm;jrpfatmif vH_aqmfpnf;&kH;wmygyJ/ jrefrmEdkifiHppfacgif;aqmifawG[m olwdk&Jh vlowf,e,m;=u;D udk tiftm;jznfzkd / vufeufwyfqifzkd aiGa=u; tajrmuftrsm;ok;H pGJ aeygw,f/ h t"duk%;f awGu[efwm;zdk / 'Drua&pDtiftm;pk=u;D udk ESrEi;f zdk twGuf olwkd &Jh axmufvr;f a&; kd kd dfS S vkyfief;awG twGuf aiGa=u;tajrmuftrsm;okH;pGJygw,f? tJ'gtjyif olwdk eJ rdom;pkawG&Jh tusdK;pD;yGg;twGuf wdkif;jynf&Jh tzdk;wefo,HZmw ypPn;f awG/ ausmufrsu&wemawG/ uGse;f opfawG/ obm0"mwfaiGawGukd jynfyuda&mif;pm;jy;D &&SwhJ f k d aiGa=u;awGukd jynfyb%fawGrm cd;k 0Sujf rKyExm;wmyg/ &Jwcef eJ &wem uxGuwhJ "mwfaiGawGukd S f HS HG f xdkif;EdkifiHudk a&mif;wmuwif wESpfudk tar&duefa':vm oef; 500 ausmf&&SdjyD; pa&mif;csdefuae 'Duaetxd a':vm oef;axmifaygif;rsm;pGm &cJhjyD; jzpfayrnfh tJ'DydkufqHawG[m vlxk&Jhynma&;/ usef;rma&;/ vlr_a&;udpPawGtwGuf r[kwfcJhyg/ 'Dawmh jrefrmppfacgif;aqmifawGudk pD;yGg;a&; ydwqkd wm/ olwkd cd;k 0Sujf rKyExm;wJh yduqawG/ ydiqirawGukd xde;f csKywm/ wm;jrpfwm awG[m f f HS k f H k f kd f _ f vkyoifvyxuwta&;,lrvkd usaemf,=kH unfygw,f? f h k f kd f hJ _ dk;dk; &Sif;&Sif;ajym&&if jrefrmppfacgif;aqmifawG&Jh aiG0ifvrf;a=umif;awGudk xdxd a&mufa&mufywqkd Edir,fq&if/ olwkd &Jh jynfyrSmodr;f qnf;xm;wJh aiGa=u;awG/ ydiqirawGukd d f kf kd k f kd f _ xdxda&mufa&mufxdef;csKyfEdkifr,fqdk&if ppftkyfpk[m wajz;ajz;eJ tm;enf;vmvdrfhr,f vdk,Hk=unfxm;ygw,f/ tJ'Dvdk,Hk=unfwJh twGuf tar&dueftpdk;&udk jrefrm@'Drdkua&pD tiftm;pk=uD;udktjrifhrm;qkH; axmufcHyHhydk;zdk eJ jrefrmppftkyfpkudk tjyif;xefqkH; ydwfqdkta&;,lzdk pnf;&kH;vH_aqmfaecJhwm tckqdk 10 ESpf&SdygjyD /
Luminary MagazineVolume 5,No.5

76

77

(3) vGecwhJ (2) ESpf orRwtdbm;rm; wufvmwJtcseup+y;D jrefrmEdiiqi&m tar&duef f hJ k h df k f H kd f jynfaxmifpk&Jrl0g'udk jyefvnfokH; oyf+yD; qef&SifeJ@zdtm;ay;r_awGudk qufvufqkyfudkifxm;+yD; wcsewnf;rSm jrefrmppftype@J wduuaqG;aEG;ndEi;f r,fqwhJ (Pragmatic Engagement Policy) df k f k k f kd f S _d kd rl0g'udk csrwtaumiftxnfazmfcygw,f? wenf;tm;jzifajymr,fq&if tar&dueftpd;k & uvnf; S f hJ h kd jrefrmppfacgif;aqmifrsm;eJ@ 'dkif,mavmhvkyfr,faygh? tJ'D rl0g'opfudk usaemfaxmufcHygw,f? t&ifwe;f u tar&duef uppftypu=kdum;vluwqifqufq+H y;D tajymif;tvJvyz@dk wduwe;f cJw,f? k kfk h kf k f G h tck =um;vl=um;Ediiukd rok;H awmhyJ wduupum;ajymr,f? ppftypu tjyKoabm kfH k f kd f kf k wke@f jyefr/S tajymif;tvJawGvyrS qef&iukd kyor;f r,f? 'g[m aumif;rGef wJh rl0g'w&yfyg? 'gayrnfh kf Sf f d tJ'vkd wduuqufqrtay:rSm ppftypu tjrwfxwf tcGita&;,l+y;D Ediiwum zdtm;ay;r_ D k f kd f H_ kfk k hf kfH awGukd a00g;atmif/ avsmenf;atmif vSnzsm;Ediwmrk@d owd}u;D }u;D xm;zk@d t=ujH yKawmif;qdcygw,f? h hf k f k hJ wu,fawmh tm%m&Sifrsm;eJ@ 'dkif,mavmhvkyfwJhae&mrSm txufuwifjycJhovdk ud,bufu tm;aumif;zk@d vdygw,f? r[kw&if tm%m&Siu 'di,mavmhqwmudk av;pm;r_r&SyJ k hf k f f kf kd d wzufu tm;enf;vkd@/ ta&;edrfhaevkd@ pum;ajymzkd@urf;vSrf;wmvkd@ jrifygvdrfhr,f? tJ'Dvdk jrifwJhtcgusawmh tm%m&Sifu olvdkcsifwmudkyJ wbufowfawmif;qdk+yD; ol@bufuawmh wpHkw&m jyefay;zkd@ pOf;pm;rSmr[kwfyg? 'ga=umifh usaemfu tar&dueftpdk;&udk udk,fhbufu tm;aumif;atmift&ifvkyfzkd@/ 'dkif,mavmh vkyfrnfhtcsdefumvudk (1) ESpfjzpfap/ (2) ESpfjzpfap twdtusowfrSwfzkd@/ tJ'D wduswJhtcsdefZ,m;xJrSm udk,fhbufu vdkcsif wmawG/ (EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vkH; cGsif;csuf r&Sdv$wfay;zkd@/ vltcGifhta&;csKd;azmufr_awG &yfwef@zkd@/ EdkifiHom;tm;vkH; wdkif;jynf&Jh EdkifiHa&; jzpfpOftwGi;f rSm vGwvyfpm yg0ifcijhf yKz@dk / a':atmifqef;pk=unfacgi;f aqmifwhJ 'Drua&pDtiftm;pk/ f G G kd wdkif;&if;om;acgif;aqmifrsm;eJ@ +idrf;csrf;pGmawGqHkaqG;aEG;+yD; rwlnDr_awGudk ndSEd_if;ajz&Sif;zkd@) pwmawGudk cdkifcdkifrmrm awmif;qdkzkd@/ +yD;awmh ppftkyfpku tjyKoabmwkef jyef&if udk,fhbufu vduavsmEdiwmawGukd csjyzk@d eJ@ ppftypu rwke@f jyef &if ud,bufu yd+k y;D ta&;,lEiwmawGukd k f kf kf k k hf kd f jyifqifxm;zkd@/ tJovdk t=uHjyKcJhygw,f? tckxdawmh tar&duef&Jh ppftkyfpkeJ@ 'dkif,mavmh[m ESpfESpfom=umvmw,f? bm&vm'fr SrxGufbl;qdkwmudk0efcH=uayrnfh usaemft=uHjyKovdk jzpfrvmao;yg? (4) wzufrmvnf; qef&i[m xda&mufrr&Sb;l qd+k y;D tar&dueftpd;k &udk qef&iawGv;Hk 0 S Sf _ d Sf &kwor;f +y;D ppftype@J &if;ES;D atmif qufqz@dk wduwe;f vH_ aqmfae=uolawGvtrsm;}u;D yg? olw@dk &Jh f d kfk H k f G J t"dua0zefcsufuawmh wkwftpdk;&u jrefrmppftkyfpkudk pD;yGm;a&;taxmuftyHheJ@ EdkifiHa&; tumtuG,fay;aewmrkd@ tar&duef&Jh zdtm;ay;r_[m tusdK;oufa&mufr_r&Sdbl;vkd@ qdkyg w,f? 'ga=umifh pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_udkkwfodrf;/ jrefrmppftkyfpkudk &if;&if;ESD;ESD;qufqH+yD; ,Hk=unfr_& atmif}uKd;pm;&if wajz; ajz;eJ@ tajymif;tvJawGvkyfatmif pnf;&kH;odrf;oGif;Edkifvdrfhr,f/ wkwf vufxJuae jrefrmppftkyfpkudk qGJxkwfEdkifzkd@u ydkta&;}uD;w,fvkd@ tJ'D^m%f}uD;&Sifrsm;u a=u;G a=umf=uygw,f? wkw&J tumtuG,ay;r_a=umifh tar&duef&J zdtm;ay;r_awG xda&mufoifoavmuf f f h
77
Luminary MagazineVolume 5,No.5

78

rxd a &muf b l ; qd k w m twd k i f ; twm wck x d a wmh r S e f y gw,f ? 'gayr,f h wk w f t pd k ; &u tm%m&Sirsm;tm;vk;H &Jh zcif}u;D / olu,wiu ol jynfoawGukd tuef@ towfawG/ t=urf;zufr f kd f kd f l awGeJ@ tkyfcsKyfaeovdk wurBmvkH;u tm%m&Siftpdk;&rsm;udk OD;aqmifOD;&GufjyKaeoljzpfygw,f? wkwfeJ@ tar&duef&Jwefbdk;xm;r_awGu ta&SeJ@taemuf ajzmifhajzmifh}uD; qef@usif=uygw,f? wkwfu 'Drdkua&pD/ w&m;rSs wr_eJ@ vltcGifhta&;qdkwmudk uGefjrLepfygwD&Jh tm%mudk +cr;f ajcmufrtjzpfoabmxm;w,f? tar&duefu 'Drua&pD/ w&m;rSswr_ eJ@ vltcGita&;qdwmudk d _ kd hf k vl@tzGJtpnf;wdkif;rSm rvGJraoG&SdoifhwJh/ vlom;wdkif; cHpm;ydkifcGifh&SdwJh tajccH&ydkifcGifh rsm;vkd@ ,H=k unfw,f? wkwtpd;k &u tm%m[m aoewfajymif;0rSm wnfw,fv@dk usio;Hk +y;D tar&duefu f hf tm%mqdkwm vlxk&JvGwfvyfpGma&G;cs,fwifajrSmufr_eJ@yJ &&Sdoifhw,fvkd@ vufcHw,f? 'ga=umifh wefb;kd xm;r_jcif; qef@usi=f uwJae&mrSm tar&dueftpd;k &udk ol&Jwefb;kd xm;r_awGupe@f v$w+f y;D h kd G wkwftpdk;&vdk usifh=uHzkd@awmif;qdkwm t"dy`g,fr&Sdyg? jrefrmppftkyfpkeJ@ &if;ESD;uGsrf;0ifoGm;&if tajymif;tvJawGvkyfatmif ajz;ajz;csif; pnf;kH;Edkifvdrfhr,fvkd@qdkwmvJ pdwful;,Of wmyJ jzpfygvdrfhr,f? tar&duefu tD*spforRw rlbm&ufukd r[mrdwtjzpfqufq+H y;D taxmuftyHawGtrsm;}u;D ay;+y;D 'Drua&pD tajymif;tvJ f h kd awGvkyfzkd@ pnf;kH;cJhayr,fh ratmifjrifyg? vlxk&JhtcGifhta&;awGudk uef@owfcsKyfcs,f+yD; vlxkudk t=urf;zuftkyfcsKyfcJhwJh rlbm&uf[m aemufqkH;awmh vlxktHk=uGr_awGuz,f&Sm;rSyJ tm%mu qif;ay;&wmyg? qD;&D;,m; orRw tmqwfuvJ tajymif;tvJvyrnfh acgi;f aqmif wa,mufv@dk kd kf taemufEdkifiHawGu arSsmfvifhcJh=ubl;ygw,f? tckawmh tJ'Dtpdk;& awGtm;vkH;u jynfolawG&J +idrf;csrf;pGm qENjyr_udk t=urf;zufowfjzwfESdrfeif;aewJh tmqwfudk 0dkif;0ef;H_cs ae=u&yg+yD? usaemfw@dk awmif;qdaewJh trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;qdwm jrefrmppftype@J jrefrmjynforsm; k k k f k l t=um; jyefvnf oifhjrwfa&;jzpfygw,f? jrefrmppftkyfpkeJ@ tar&dueftygt0if 'Drdkua&pDEdkifiHrsm; &J jyefvnfoifjh rwfa&;r[kwyg? f aemufwcsufu qef&Sifurxda&mufbl;qdk&if tar&duefuGef*&ufv$wfawmfu Oya'jymef;csrSwfxm;wJh ta&;,lr_awGudk tar&dueftpdk;&u tjynfht0/ xdxda&mufa&muf taumiftxnfazmf&J vm;qdwmudvnf; jyefvnfo;Hk oyfoifygw,f? usaemfuawmh tar&duef k k h tpd;k &[m Oya'eJ@ jymef;xm;wJta&;,lrawGukd tjynft0taumiftxnf azmfjcif; r&Sao;bl;? h _ h d tar&duef oHwrefawGudk,fwdkifu qef&Sifudk ta&;}uD;wJhvufeufwcktjzpf tokH;rcs=ubl;vkd@ axmufjycsiygw,f? f tar&duefowref tawmfrsm;rsm;u qef&iqwmudk tusKd ;&Swvufeufwckv@dk rjrifyJ H S f kd d hJ olwkd@&JoHwrefa&;&mtm;xkwfr_rSm t[ef@twm;wckvkd@jrifygw,f? 'Dqef&Sifa=umifh olwkd@[m oufqdkif&mEdkifiHawGrSm tpdk;&acgif;aqmifawGeJ@ &if;&if;ESD;ESD; qufqHcGifhr&/ awGqHkcGifhr&/ olwkd@ vGwfvGwfvyfvyfoGm;vmvkd@ r&wmvkd@ tjypfjrif=uygw,f? 2003 ckESp frSm tar&du ef uGe*&ufvwawmfu jrefrmEdiiuwify@kd wJoi;f ukeawGukd ydwq@kd wJta&;,lryg0ifwhJ (Burmese f $ f kfH h G f f h _ Freedom and Democracy Act of 2003) udk Oya'jymef;cJhygw,f? tJ'DOya'u orRwu ZlvivxJrm vufrwa&;xd;k twnfjyK+y;D wvt=um =o*kwvxJrmrS touf0ifwmyg? 'gayr,fh kd f S S f f S pufwifbmvxJrmvkywhJ v$wawmf=um;emyGwckrm tJ'w;Hk u 'kvufaxmuf EdiijH cm;a&;0ef}u;D S f f J S D kf vkyaewJy*K~d vu 'Doi;f ukeywq@kd r_a=umifh jrefrmEdiirm txnfcsKypufawG &meJ@cs+D y;D ydw&+y;D f hk f G fd f kfHS f kH f
Luminary MagazineVolume 5,No.5

78

79

trsKd;orD;av;awG axmifaygif;rsm;pGm tvkyfjyKwf&w,f? wcsKdrdef;uav;awG jynfhwefqm jzpfoGm;=uygw,fvkd@ xGufqdkoGm;ygw,f? wu,fawmh olxGufqdkwJhtcsdefrSm oGif;ukefydwfqdk@ ta&;,lr_u oufa&mufr_&Sdwm &ufydkif;av;yJ &Sdyg ao;w,f? olajymovdk b,fvdkrSrjzpfEdkifyg? 'gayr,fh tar&dueftpd;k &xdywef;t&m&Sd ud,wiuajymwmrk@d urBmw0Srf;u owif;pmawGrSm f k f kd f xdyfwef;owif;wyk'fjzpfcJh+yD; tckxdvJ qef&Sifonf omrmefjynfolrsm;udkom xdcdkufonfvkd@ ajymcsiorsm; twGuf xm0&ud;k um;p&m jzpfaeygw,f? aemuf odyr=umcifrmyJ tJ't&m&Svnf; f l f S D d wm0efutem;,l+yD; jrefrmEdkifiHtay: csrSwfxm;wJh qef&SifawG &kwfodrf;ay;zkd@ t}uD;tus,f avmfbDvkyfaewJh pD;yGm;a&;aumfydka&;&Sif;rsm;udk,fpm;jyKtzGJwzGJ&J t}uD;tuJ jzpfoGm;ygw,f? qdkvdkcsifwmu tar&duefoHwrefwcsKdudk,fwdkifu tpdk;&&J qef&Sifrl0g'udkxdxda&mufa&muf taumiftxnfazmf&rnfhtpm; olwkd@udk,fwdkifu qef&Sifudk jypfwifa0bef+yD; tm;enf; atmifvyae=uwmyg? kf 2008 ckEprm uGe*&ufvwawmfu Tom Lantos Block Burmese JADE SfS f $ f Act of 2008 udk jyXmef;twnfjyKygw,f? tJ'DOya'rSmygwJhta&;,lr_awGxJrSm xif&Sm;wm (2) cku ppfacgi;f aqmifawGe@J olw@dk udk pD;yGm;a&;/ Ediia&;axmufyaeolawGukd ypfrwf xm; ta&;,lwhJ kfH hH S Targeted Financial Sanctions eJ @ ol w k d @ &J h aiG a =u;ud p P a wG u d k pD r H c ef @ cG J a y;aewJ h Ed k i f i H j cm;b%f a wG u d k t a&; ,l w J h Banking Sanction yg? tJ ' D O ya't& tar&d u ef bma&;0ef}uD;Xmeu ppfacgif;aqmifawG/ rdom;pk0ifawG/ tvdkawmf&d pD;yGm;a&;orm;awGudk emrnfysufpm&if;xJ (Specially Designated NationalsSDN) xnfhoGif;+yD; ta&;,lr_awG pwifcygw,f? hJ 'gayrnfvnf; 'Duae@ tar&dueftpd;k &u ypfrwxm;ta&;,lwhJ emrnfysupm&if;0if h S f f yk*K~d vrsm;ta&twGu[m Oa&myor*~u jynf0ifcirjyKz@dk jiif;qdxm;wJta&twGue@J =opa=w;vs f f G hf k h f tpdk;&u ypfrSwfxm;ta&;,lxm;wJhta& twGufxuf trsm;}uD;enf;aeygw,f? Oa&myor*~eJ@ =opa=w;vstpdk;&uta&;,lxm;wJh tvdkawmf&dwcsKd[m 'Duae@ txd tar&dueftpdk;&&J ta&;,lruae uif;vGwaeqJjzpfwmudk tH=h ozG,awG&ygw,f? _ f f yd+k y;D ta&;}u;D wJh Banking Sanction udawmh tar&dueftpd;k &u vk;H 0taumiftxnf k azmfwmrawG@&ygbl;? 2006 ckESpfu tJ'Dqef&SifeJ@ tar&dueftpdk;&u ajrmufudk&D;,m;tpdk;& rumtdb%fwckrmvSsKd 0SutyfExm;wJh tar&duefa':vm oef; (20) ausmukd xde;f csKyvuEiv@dk k S f HS f f kd f kd f aemufqkH;rSm uif*sKH;tDu ajcmufEdkifiHaqG;aEG;yGJrSm jyefygzkd@ uwdjyK&wmyg? tck jrefrm ppfacgif;aqmifawGa&m/ tvdkawmf&dpD;yGm;a&;orm;awGa&m wdkif;jynfwGif;u o,HZmwawG/ jynf o l v l x k & J h t usKd ; pD ; yG m ;awG u d k cd k ; 0S u f v k , l x m;wJ h a':vm oef ; axmif a ygif ; rsm;pG m ud k jynfyEdiiwcsKd ub%fawGrm &if;ES;D jrKS yExm;=uwmyg? tJ'aiGa=u;awGuomxde;f csKyEir,fq&if kfH S f HS D kd f kd f kd ppftkyfpkudk t}uD;tus,ftm;enf;aprSmyg? 'DtcsufawGa=umifh qef&Sifu rxda&mufbl;qdkwm[m tar&duefoHwrefawGu xd a &muf r _ & S d a tmif tok H ; rcswm&,f / tar&d u ef t pd k ; &ud k , f Y u qef & S i f u d k t jynf h t 0 taumiftxnfrazmfao;vk@d jzpfw,fv@dk usaemf &J&}J u;D ajymEdiygw,f? kf (5) udk,fhbufu tiftm;aumif;rS wef;wlnDrSs pum;ajymvkd@&ygvdrfhr,f? 'D@twGuf
79
Luminary MagazineVolume 5,No.5

80

udk,fhbufutiftm;udk tjrifhrm;qkH;jzpf atmif wnfaqmufzkd@eJ@ jrefrmppftkyfpkudk pD;yGm;a&;/ Ed k i f i H a &;ta&;,l r _ a wG e J @ tm;tif c sd e J @ atmif tjyif ; xef q k H ; zd t m;ay;a&; ES p f c k [ m ta&;t}u;D qk;H jzpfw,fv@dk usaemf,=kH unfygw,f? 'ga=umifvnf; usaemfw@dk u tar&dueftpd;k &udk h vuf&cs rSwxm;wJOya't& ta&;,lrawGukd tjynft0eJ@ xda&mufatmiftaumiftxnfazmfz@dk / dS f h _ h ppftkyfpkeJ@aqG;aEG;wmudk wduswJhtcsdefpm&if;owfrSwfzkd@/ owfrSwfxm;wJhtcsdefumvtwGif; jzpf a y:vmEd k i f w J h t ajctaeawG t ay:rS m aumif ; &if aumif ; ovd k / qd k ; &if q d k ; ovd k wke@f jyefEi&eftqifoif&z@dk wduwe;f ae=uw,f? tJ'vwuwe;f &mrSm usaemfw@dk &J@ US Camkd f h dS k f G D kd kd f G paign for Burma tzGJ 0ifrsm;/ tar&duefEiiw0Sr;u jrefrmh'rua&pDta&;axmufcorsm;eJ@ kd f H f D kd H l vl @ tcG i f h t a&; tzG J tpnf ; rsm;/ uG e f * &uf v $ w f a wmf t rwf r sm;&J ul n D t m;ay;r_ e J @ aqmif&uae=uwmyg? G f 'Dvy&m;r_&J tqifwqiftaeeJ@ ZGev (27) &ufae@u jrefrmppftypukd Ediia&;t&/ _f S h h f kf k kfH pD;yGm;a&;t& axmufcHyHhydk;aewJh tvdkawmf&dpD;yGm;a&;orm;eJ@ 0g'jzef@csda&;orm; (42) a,muf&Jtrnfpm&if;udk tar&duefbma&;0ef}uD;xH usaemfwkd@ w&m;0ifwifoGif;+yD; 'Dy*K~d vawGukd tar&dueftpd;k &u ypfrwxm;ta&;,lz@dk awmif;qdvuygw,f? (tJ'D tvdawmf&d k f S f k kd f k 42 a,mufpm&if;udk atmufrSm=unfhyg/) 'D (42) OD;pm&if;udkvnf; jynfwGif;u rdwfaqGrsm;/ &J a bmf r sm;&J tul t nD e J @ jyKpk c J h w myg?od y f + yD ; jynf h p H k w J h pm&if ; awmh r [k w f a o;yg? trSm;t,Gif;tcsKdvnf; &Sdygw,f? jynfolrsm;&Jh t=uHjyKcsuf/ jznfhpGufcsufawGudkvvnf; zdwfac:ygw,f? wa,mufuaxmufjyvkd@ O\m,lEdkufwuf abmvkH;uvyf&Jydkif&Sif[m atmifausmfrdk;r[kwfyJ atmifrdk;ausmfjzpfw,fvkd@ od&ygw,f? {&m0wD r*~Zif;&Jbavmhuy@kd wJh rSwcsuwckt& ppfui;f a'o}u;D aumvif;+rKd taemuf kd f f kd buf yifv,fbl;+rdKuav;rSm &kyf&SifokyfaqmifvGifrdk;&J owWKwl;azmfa&;ukr`%Du a'ocH awG&J vkyuuawGukd ppfwyfe@J aygi;f t"rRor;f qnf;+y;D vkyief;vkyaewmawG/ vrf;awGuzsu+f y;D f G f d f f kd +rKd uav;udk epfem tkyq;kd atmifvyaewmawG od&ygw,f? tvdawmf&pm&if;rSm xnfoi;f &rnfh f kf k d h G tjcm;yk*d~KvfawGtrsm;}uD;&Sdygao;w,f? vlxk&Jt=uHjyKcsufawGeJ@ tvdkawmf&drsm;pm&if;udk ydk+yD; jynfhpHkatmifjyKpk+yD; tar&dueftpdk;&u ta&;,latmif quf+yD; awmif;qdkyghr,f? Banking Sanction udk taumiftxnfazmfzkd@twGufvJ ZGef (2) &ufae@u atmufv$wfawmf EdkifiHjcm;a&;&maumfrDwDu usif;ywJh =um;emyGJeJ@ ZGef (22) &ufae@rSm atmuf v $ w f a wmf tm&S e J @ ypd z d w f a 'oqd k i f & m qyf a umf r D w D u usif ; ywJ h =um;emyG J r S m uGef*&ufv$wfawmftrwfrsm;udk usaemf w&m;0ifwifjyawmif;qdkcJhygw,f? qufvuf+yD;vJ tar&d u ef j ynf o l r sm;/ vl tcG i f h t a&;v_ y f & S m ;ol r sm;/ tzG J tpnf ; rsm;&J h t ul t nD e J @ tar&d u ef t pd k ; &ud k quf v uf z d t m;ay;oG m ;ygh r ,f / jref r m ppf t k y f p k u usL;vG e f a ewJ h ppf & mZ0wf r _ a wG / vl o m;rsKd ; EG , f p k w ck v k H ; tay: t=urf ; zuf a er_ a wG u d k uk v or*~ u pH k p rf ; a&;aumf r &S i f z G J pnf ; +yD ; pH k p rf ; ppf a q;zk d @ ud k v nf ; wu,f j zpf a jrmuf v matmif qufvufv_H aqmfygr,f? ppftkyfpkudk bufaygif;pHku tm;enf;atmifvkyfEdkifrS/ udk,fhbufu tiftm;aumif;rSyJ 'd k i f , mavmh q d k w m wu,f j zpf v m+yD ; tJ ' D 'd k i f , mavmh r S m wef ; wl n D r S s aqG ; aEG ; Ed k i f = u+yD ; wdi;f jynfe@J vlxtwGuf trSewu,ftusKd ;&Sw&v'fawG xGuay:vmEdirmyg? atmif'if k k f d hJ f kfS av;pm;pGmjzifh 80 Luminary MagazineVolume 5,No.5

81

vlcsrf;om}uD;rsm;
81
Luminary MagazineVolume 5,No.5

82

rS h h hwyg;
rif;rif;ode; f
tar&duefvlrsdK; rpPwm,ufawm tr_ a=umifh etzppftkyfpkonf a':atmifqef;pk =unf udk 2010 a&G;aumufywif ud,wiu,f JG G k f kd f kd 25/ 7 / 2011 ae h us yg0ifywfoufEdkifr_tajctaerS z,f&Sm;EdkifcJh jynfaxmifp0ef}uD; OD;atmif=unf k ESihf vlxacgif;aqmif awG qy/JG / k h kH onf/ a&G;aumufyukd pdwwi;f us pDpOfEicovdk JG f kd kd f hJ rdrwkd tEdi&apcsiaom }uH zHG ygwukd tEdi,apcJh d h kf f h h D kf l onf/ aoewfwcsufrS razmufvdkuf&yJ ppftm%m&SifpepfrS ygvDref'Drdkua&pD pepfudk +idrf;+idrf; csrf;csrf;jzifh toGiful;ajymif;EdkifcJhonf// urBmay:wGif TuJhodk h aoG;xGufoH,dkr_tenf;qHk;jzifh ppftm%m &SifpepfrS vltrsm;awmif;war#mfvifhaeaom jynfolvlxktkyfcsKyfa&; odk hr[kwf 'Drdkua&pDpepfodk h ul;ajymif;Edkifaom EdkifiH[lI &Sm;&Sm;yg;yg; jrefrmwpfEdkifiHwnf;om&Sdayvdrfhrnf/ xdokd ajymif;vJEicaomfvnf; urBmay:wGif Ediia&;wGif tjiif;yGg;zG,&mEdiiwpfctjzpf k h kd f hJ kfH f kfH k tb,f a=umifh qufvuf wnf&Sdaeygoenf;/ taemufOa&my EdkifiHrsm;. pD;yGg;a&; ydwfqdk hta&; ,lrrsm;qufvuf wnf&aejcif; / 2014 ckEpwif tmqD,H OuUX jzpfa&;twGuf tuef uucae&jcif; _ dS Sf G h G fH ukvor*~. pdk;&drfp&mylyefp&mEdkifiHwckjzpfaejcif; rsm;onf tb,fa=umif hqufvufwnf&Sdaeyg oenf;/ xkd htjyif tpdk;& opfwufvm+yD;onfhaemufydkif; jynfwGif;ppfrD;rsm; wausmhjyefpaejcif; / e,fpyfa'orsm;wGif ppfajy; 'kuonfrsm; tvH;k t&if;jzifh cdva&muf&vmjcif; ponfh jynfwi;f r+irf Q k kH dS G d roufr_rsm; tb,fha=umifh jzpfyGg;vm&oenf;/ xdar;cGe;f rsm;.aemufu,wif euf&i;f aom Ediia&;jy\emw&yf jrefrmEdiiwif &Sae k G f G _d kfH kfH G d onf[k qdk&rnfjzpfonf/ xdkjy\emudk EdkifiHa&;enf;jzifh awG hqHkaqG;aEG;tajz&Sm&efrS wyg;wjcm; r&Sd[k ,Hk=unfaeolrsm;vnf;&Sdonf/ awG hqHkaqG;aEG;a&;qdkonfrSm pdwful;,Ofoufoufomjzpf onf[k ,lqxm;olrsm;vnf;&Sdonf/ wcsdK huvnf; xdyfwdkuf &ifqdkifoGm;a&;vrf;pOfjzifh om oGm;vd=k uonf/ jynfya&muftcsKd aom awmfvea&;orm;/ pme,fZif;orm;rsm; uvnf; xdywuf h Sf f kd tm%mzDqefa&;vrf;jzifhoGmvdkonfh qENrsm;udk rD'D,mrsm;wGifr=umc%azmfjyaeonfudk awG@ ae&onf/ jynfwi;f twdutcHrsm;taejzifh b,fvrf;odk om;aeonfukd usaemfwkd h jrifawG ae&+yD G k f h G h jzpfonf//vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfudk,fwdkifu aoG;xGufoH,dkr_tenf;qHk;jzifh tajymif;tvJukd &,lva=umif;ajymqd+k y;D jzpfonf/ pdwcpm;r_temw&rsm;use&pfaprnfh tiftm; kd fH f oHk; / vufeufoHk; tEdkif,ljcif;rsdK;jzifh trdjrefrmjynftem*wftwGuf 'Drdkua&pDpepf rxm;cJhvdkay/ tm;vH;k yl;aygi;f yg0ifjcif;jzifh ausauseyfeyf vufcEionfh a&&Snwnfwrnfh 'Drua&pDpepf onfom H kd f f hH kd
Luminary MagazineVolume 5,No.5

82

83

tem*wftwGuf zGH@+zdK;wdk;wufr_udk tmrcHEirnfjzpfonf/ wenf;tm;jzifh kd f jynf w G i f ; ppf j zpf a eaom Ed k i f i H w G i f tb,fodk haom 'Drdkua&pDpepfjzifh EdkifiHwdk; wufatmif / vlrsdK;wdk;wuf atmif vkyfaqmif Edkifrnfenf;/ a':atmifqef;pk=unf ESihf 0ef}u;D OD;atmif=unfwdk h. awG hqHkr_udk jynf wGif;/ jynfya0zef oltrsdK;rsdK;wdk h. toHrsm; trsdK;rsdK;=um;ae&jyefonf/ 2007 a&$0ga&mifawmfvSefa&;jzpf+yD; etz ppftkyfpkvufxufwGif 9}udrf wdiwiawG qconf/ ,ck tpd;k &opfzJG +h y;D yxrqH;k t}urawG q=kH u jcif;jzpfonf/ e0rrS '\rod@k k f kd f h kH hJ df h wufvSrf;vmjcif;yifjzpfonf/ xdke0r t}udrftwGif;rSmyif tar&d uefvlrsdK; rpPwm,ufawm tr_jzifh a':atmifqef;pk=unf qufvuf xdr;f odr;f jcif;udcc&onf/ xe0r t}urtwGi;f rSmyif 2010 k H hJ kd df a&G;aumufyGJudk 2008 zGJ hpnf;yHkt& vkyfoGm;jyefonf/ ,ck jyefvnfawG hqHkaqG;aEG;aomtcg xifa=u;trsdK;rsdK;jzifh tqdk;taumif;ajym=urnfomjzpfonf/ usaemf avhvmrdoavmuf jynfya&muf twkutcHtrsm;taejzifh trsm;qH;k ajymonf d f rSm 2014 tmqD,H wGif OuUX ae&m&&Sa&; twGuf [efjyvkyaqmifonf[ajzolu rsm;onf/ d f k ,cif 9}udrfwkef;uvJ bmrSwdk;wufr_&SdrvmonfhtwGuf ,ckt}udrfudkvnf; oHo,jzifh apmifh =unfvdkolu rsm;onf/ jynfwGif;twdkuftcHtrsm;pkuawmh ,ckawG hqHkr_rSonf tm;vHk;yg0if aom awG qaqG;aEG;tajz&Sma&; jzpfvmzdk ar#mre;f vd=k uonf/ rdrwkd .oHo,udk a&S wef;rwif h kH h fS d h h wdkif;jynfaumif;pm;a&;twGuf tjyKoabmjzifh ar#mfvifhaeonfudkvnf; awG h&onf/ xdkodk hawG hqHk&mwGif ,cifjyKvkyfavhr&Sdonfh owif;axmufrsm;tm; ar;cGef; oHk;ck ar; jref;cGifhjyKjcif;ESifh yl;wGJoabmxm;xkwfjyefcsuf wdk hudk csufcsif;xkwfjyefjcif; ponfhwdk hyifjzpfonf/ EdkifiHawmft}uHay;tzGJ hudk jynfyrD'D,mwcsdK hu ar;jref;&mwGif ,ckuJhodk hawG hqHkzdk hudk ,cifu wnf;u }uKd wifjyif qifconf[ qdonf/ rnfokd yifjzpfapumr_ xl;jcm;onf[k qd&rnfomjzpf hJ k k h k onf// tmZmenfae h 'DcsKyf&;a&S jh rifui; kH Gf vGefcJhonfhvu jynfxJa&; 0ef}uD; Xme . 'DcsKyftay:xm; &Sd aom oabmxm;udk owif;pm rSaeI wdkif; od jynfod azmfjycJhjyD; jzpfonf/ 'DcsKyuvnf; f w&m; Oya'qdk;rdk;r_udk vd k v m;onf E S i f h t nD
83
Luminary MagazineVolume 5,No.5

84

jynfxJa&;0ef}uD; OD;udkudk ESifh awG hqHkcGifhawmif;cJhonf/ ,ckawG hqHk&olrSm OD;udkudkr[kwfaom OD;atmif=unf jzpfaeonf/ jynfyrD'D,mrsm;wGif a&;om;csufrsm;t& ,cktpdk;&tzGJ hwGif orw OD;odef;pdef tkyfpk / 'korw OD;wifatmifjrifhOD;tkyfpk ponfjzifh uGJaea=umif;od&onf/ OD;odef;pdef tkyfpku EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;udk v$wfay;+yD; awG hqHkaqG;aEG;a&;vrf;jzifh oGm;csifaomfvnf; / 'korw OD;wifatmifjrifO;D tkypu ,cif etz enf;twdi;f zdEyt=uyfuienf;jzifom oGm;vdae h f k k dS f kd f h k a=umif; od&onf/ odk aomfrnfonfenf;jzifh oGm;vdonfjzpfapumr_ tem*wf jrefrmhEiia&;wGif h h k kd f H a':atmifqef;pk=unfrygbJ odk hr[kwf olrudk csefxm;+yD; oGm;vdk hr&a=umif;udk 25 &ufae h '\r t}urawG qaqG;aEG;yGu oufaocHae+yjD zpfonf/ d f h kH J '\rt}uraqG;aEG;yGjJ zpfvmonfta=umif;&if;rSmvnf; trsm;jynfovx. Ed;k xvm df l l k onfh EdkifiHa&;pdwf"gwfa=umifhyifjzpfonf/ a':atmifqef;pk=unf txdrf;todrf;cHae&pOfumvESifh vGwajrmufaepOfumv tydi;f tjcm; 2ck udEi;f ,SO=f unhv#if jrefrmjynfovxtwGuf Ediia&;a&csef f k k _d f l l k kfH d Edk;=um; wuf=uGr_ uGmjcm;aeonfudk awG h&rnfjzpfonf/ a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufvm jcif;[m aEGtcgajcmufaoGaewJh opfyifyef;rmefawG[m rdk;&Gmcsvdkufvdk h jyefvnfvef;qef; vmovdkrsdK; jzpfw,fvdk h[Hom0wDOD;0if;wifu ajymcJhbl;onf/ olrvGwfajrmufonfhae h u jynfolvlxktrsm;pkrS tifeJ htm;eJ h 0rf;yrf;wom}udKqdk cJh =uyHk / vGwf+yD;aemufae h 'DcsKyf&Hk;a&S h vlxkodef;aomif;csDwufa&mufyHk pwmawG[m ,ckt&yfom; tpdk;&vdk hac:aewJh tpdk;&rif;rsm;taeESifh zifxdkifcHk v_yfaponfh tiftm;rsdK;yifjzpfonf/ w&m; Oya't& rSwyrwifjcif;a=umifh w&m;r0ifaom ygwD vdyqqkd / Oya'jyifytzGJ tpnf;vdk yJ owfrwf f kH k J kd h S owfrSwf jynfolvlxku 0ef;&Hxm;onfrSm trSefw&m;yifjzpfonf// jynfxJa&;0ef}uD;XmerS owday;pm xkwjf yefc+hJ y;D onfaemuf a':atmifqef;pk=unf jrefrmjynftv,fyi;f yk*a'oodk h oD;oef@ h kd H c&D;xGufcJhonf/ wcsdK hu olr. vGwfvyfcGifhudk prf;oyfjcif;jzpfonf[k qdkonf/ rnfodk hyifqdkap a'ocHvlxk. av;pm;cspfcifr_udk rsm;pGm&&SdcJhonfh c&D;pOf[k qdkEdkifonf/ 64 ESpajrmuf tmZmenfae h tcrf;tem; usi;f yyHk rSm ,cifEprsm;xufpmv#if xl;jcm; f S f aejyefonf/ ,cif ygvrmefacwf udk rrSaomfjim;vnf; puf&rsm;rS O=oqGtav;jyKjcif; / jynfovxk D D kH J l l trsm;tjym; cswuftav;jyK=ujcif;rsm;udk vkyc=hJ uonf/ 'DcsKy&;kH csKya&S wif vlxtiftm; axmif D f f f h G k *%ef;txd&ae+y;D tzGJ csKytzGJ 0ifrsm;ESitwl tmZmenfue;f odk h av;a,mufwuGJ cswuf tav; dS h f h hf k D jyKc=hJ uonf/ xdokd h wp wp Ediia&; a&csejf rifwufvmonfh tajctaeudk }uH zHG tpd;k & owdxm; k kfH d h h h
anmifO;wGif Todk }h udKqdcykH D k hJ

Luminary MagazineVolume 5,No.5

84

85

rdonf/ jynfolvlxk pdwfcsrf;omapjcif;tvdk hiSm qdkonfh pum;udk 0ef}uD; OD;atmif=unf udk,f wdkif owif;axmufrsm;a&S hwGif awG hqHkyGJt+yD; zwf=um;cJhjcif;jzpfonf/ tmZmenfae ht+yD; wywft=umwGif jynfoltrsm;awmif;waeaom awG hqHkaqG;aEG; a&;udk yxrajcvSrf; taejzifh tpdk;&opfrS pwifvdkufonf/ EdkifiHydkifowif;pmrsm;wGif rsufESmzHk; owif;tjzpfazmfjyxm;onf/ avhvm=unhoavmuf ,H=k unfoenf;yg;+y;D oHo,jzifh apmif=h unhf f l vd=k uonf/ awG qraemufwiw;kd wufr_ ajymif;vJr_ ESihf tcsetueftowfukd wdwusus vdcsif h kH _ Gf df h d k =uonf/ 29 / 7 / 2011 aeh wGif a':atmifqef;pk=unfrS jynfwGif;ppfESifhywfoufI olr twwf Ediq;kH yl;aygi;f yg0if aqmif&uva=umif;udk Ediiawmforw ESihf vufeufuiwi;f &if;om;acgi;f aqmif kf G f kd kfH kd f kd rsm;xH tdwfzGifhay;pmwapmifay;ydk hcJhonf/ vufeufudkifacgif;aqmifrsm; tm;vHk;rS 0rf;ompGmjzifh vufcH}udKqdka=umif; rD'D,mrsm;rS wqifh csufcsif;azmfxkwfajymqdkcJhonf/ olr. tdwziay;pmwGif trsKd ;om;'Drua&pDtzGJ csKyf qdonfh toH;k tEH;_ rygay / yk*vu f G hf kd h k ~ d taejzifh a&;aom;xm;aomoabmaqmifaeonf / tpd;k &opf}u;D taejzifh rnfokd h rnfykH wke@f jyef rnfukd rod&ao;ay// ,cktcsexd awrdvkyaeqJyifjzpfonf/ orw t}uay; a'guwmaeZif df f H f vwfu awmh xkdtdwfzGifhay;pmudk }udKqdkvdkufonf/ xdkpmonf 25 &ufae h 0ef}uD;OD;atmif=unf ESihf awG qr_ tajctae wd;k wufr&dS / r&Sd ukvnf; prf;oyf&ma&mufaeonf/ 'DcsKytaejzifh r[kwf h kH _ d f yJ a':atmifqef;pk=unf wpfO;D wnf;taejzifh a&;om;xm;aom oabmudk =unhjf cif;jzifh 25 &ufae@ aqG;aEG;yGJwGif 'DcsKyfrSwfyHkrwifonfhudpPudk aqG;aEG;onfrSmxif&Sm;onf/ ,cktdwfzGifhay;pmwGif 'DcsKyemrnfxnfv#if tvkyrjzpfrnfp;kd ojzifh a':atmifqef;pk=unfbufrS tvdrmjzifh pma&;vduf f h f R k [efwonf/ l 'D&ufxrmyJ jynfaxmifpa&G;aumufyJG aumfr&Sif OuUX OD;wifat;rS 1990 a&G;aumuf JS k tEdkif& 'DcsKyfudk tm%mrv$JcJhwm[m ppfAdkvfcsKyfawGudk Ek&ifbwf ppfcHk&Hk;wifrSm pdk;&drf wJhtwGuf jzpfa=umif; 0efcHajymqdkoGm;onf// 2010 a&G;aumufyGJ wGif }udKwifrJudpPESifh ywfowfI rw&m;vkyfaqmifr_udk ygwDtoD; oD;u 2 rdepfpD wifjy&mwGif tawG ht}uHKenf;ao;vdk hom [k ajzqdka=umif;od&onf/ ,ck a':atmifqef;pk=unf. pmudk rnfodk hajzqdkrnfenf;/ a':atmifq ef;pk=unf. pmESifh ywfoufI tpdk;&opf}uD;bufrS wckckawmh wkef@jyef&ayrnf/ vdktyfonf/ rvdktyfyg qdwmavmuf ESif yif &ygonf/ vdtyfonf k h k qdkygu awG hqHkaqG;aEG;a&; a&S htvm; tvm &Sdygonf/ rvdktyfyg [k ta=umif; jyefvmygu awG qaqG;aEG; a&; tvm;tvm h kH enf;ygonf/ vHk;0ta=umif; rjyefvmygv#if 29 &ufae u jrefrm - tdref abmvH;k yGJ =unfh h k y&dwfowfudk ok0 abmvHk; tm;upm; twGi;f rS vrf;ray:odk h wufvu=f u zd@k tm;ay; kd v_H haqmf&Hk rS wyg; tjcm; r&Sd awmhyg a=umif; / // rif;rif;odef;
rw&m;r_reor# qef usi=f u// Sf h

85

Luminary MagazineVolume 5,No.5

86

rd;k rd;k
(tif;vsm;) odkf@r[kwf xm0& xGe;f vif;awmufyaernfh uavmif&i f S
oef;0if;vdif kS
vlwa,muf&J wefz;kd [m ol jzwfoef;ausmvm;aewJacwf}u;D u ol@ ycH;k ay: wifay;vduwhJ f $ h k f ordkif;wm0efudk ol b,favmuf o,fydk;xrf;aqmifcJhw,fqdkwJh tcsufeJ@ wdkif;wm&rSmyJ [lI q&m Aef;armfwifatmifu wcgu qdkcJhzl;onf? rSefayonf? ,ae@jrefrmpmayordkif;Y 0wKpmtkyfrsm;ae@pOfxGuf&Sdaeaomfvnf; ta=umif;t&mtm;jzifvnf;aumif;/ tawG;tac: tajrmftjriftm;jzifvnf;aumif;/ ta&;tom; h h tzG J @ tEG J @ tm;jzif h v nf ; aumif ; / av;euf r _ / od r f a rG @ r_ / ta&;tom;nH h z sif ; r_ ponf h tm;enf;aer_rsm;a=umifh t&Snfojzifh rwnfwHhEdkifbJ ckjrifckaysmufqdkovdk pmvnf;aysmuf vl v nf ; wd r f j rKyf o G m ;cJ h = u&onf ? od k @ aomf rd k ; rd k ; (tif ; vsm;). 0w K rsm;onf ,ae@wd k i f *EW0ifrwausmuftwifcEiconfrm od*a&$&nfvkd t&nfratmif a&;zG@J oDu;kH Edicaoma=umif[k S f H kd f hJ S D k f hJ h qd&ayrnf? k ola&;cJhaom aysmufaomvrf;rSm prf;w0g; onf +rdKaeynmwwf tvkyfvufrJh tdrfaxmifa&;udkvnf;aumif;/ yGifhwcsKda=uGwcsKd wGif +rdKawmfae ynmwwf trsKd;orD; uav;tcsKd. b0udkvnf;aumif;/ &GufvSyef; wGif rdom;pktwGif;a&; jzpf&yfudkvnf;aumif;/ iyvDZmwfvrf; wGif +rKd ay: txufwef;v$mjzpf&yfukd vnf;aumif;/ tcspqaomt&m wGif f kd *Dwavmu aemufcZmwfvrf;udvnf;aumif;/ b,fovmulygr,f wGif rv$ra&Smifomojzifh H k l h J arSmifcvyief;vky&aomb0udk vnf;aumif;/ rSwyg;tjcm;r&S+d y wGif rdcifwOD;. rkq;kd rb0wGif kd k f f D om;orD;rsm;udk jyKpkysKd;axmifyHk/ om;orD;rsm;u rdciftay: wHk@jyefyHkESifh rdcifwOD;. teEWarwWmudk vnf;aumif; zG@J qdxm;ayonf? k xdk@a=umifhyif ola&;om;cJhaom aysmufaomvrf;rSm prf;w0g; 0wKonf 1974
Luminary MagazineVolume 5,No.5

86

87

ckESpftwGuf trsKd;om;pmay(0wK&Snf)qkudk &&SdcJhonf? qkay;yGJY rdk;rdk;(tif;vsm;) u uGsefrwdk@taeeJ@ ae@pOf&ifqdkif awG@=uHKae&wJh vl@b0ta=umif;t&mav;awG[m uGserwd@k ywf0ef;usirm tjr&aeygw,f? 'Dta=umif;awG t&mav;awG[m uGserwd@k tpGr;f &SvsS if f f S J dS f d &Soavmuf a&;rukeEiatmif rsm;jym;vSygw,f? 'Dta=umif;t&mav;awGukd tajcwnf+y;D a&;cJv@kd / d f kd f h uGsefrtaeeJ@ ckvdk jynfol&J tm;ay;csD;jrSifhr_udk&&SdcJhjcif; jzpfygw,f? a&Sudkvnf; qufvuf+yD; uGserwd@k &Jvlr0ef;usiu tjzpftysuuav;awGukd tajcwnf+y;D tpGr;f &SorSs a&;zG@J oGm;zd@k uGserrSm f _ f f d f &nf&G,fcsuf &Sdygw,f [lI ajym=um;cJhavonf? xdk&nf&Gufcsuftwdkif;yifvSsif rdk;rkd;onf ola&;om;aom 0wK&Snf/ 0wKwdkwdk@Y vlr_ywf0ef;usifta=umif;udk tpOfwpdkuf a&;om;cJhonf? ol. yxrqHk;0wK&Snfjzpfaom T aysmufaomvrf;rSm prf;w0g; 0wK.trSmpmYyif uGsefrwGif a&;p&m trsm;tjym; &Sdygonf? xdka&;p&mrsm;rSmvnf; uGsefr. Eke,fao;aom tawG@t=uHKt& zGJ@EGJ@aomZmwfvrf;ESifh r&ifhusufao;onfh tawG;tac: &nf&G,fcsufrsm;wGifom tusKH;0ifaeygvdrfhrnf? uGsefronf trsKd;orD;wa,mufjzpfonfh tm;avsmf p G m ,ae@acwf E S i f h t nD oG m ;vmv_ y f & S m ;ae=uaom trsKd ; orD ; i,f w d k @ . b0 tcuftcJrsm;udvnf; od&cpm;ae&ygonf? pma&;rnf[aom &nf&,csujf zifh uavmif udiwi;f k dS H l G f k f kd tqdkygtawG@t=uHKwdk@yif tajccHonfh ta=umif;t&m tjzpftysufwdk@udk a&;om;cJh&ygonf? pifppf Tod@k yif jzpfxuonf[k uGser ,H=k unfrygonf? pm;0wfaea&;/ cufcrrsm;jzifh kd f f d J _ jyGrf;wD;aeonfh ywf0ef;usifwGif ae@pOfESifhtrSsqdkovdk usifvnfae&ol wOD;.uavmifrS *dk,me@Hoif;aom/ ydk;zJ uwWDygzHk;v$rf;aom/ cspfpdwfjynfhvSsHaom/ qGwfysH vGrf;armzG,faom ta=umif ; t&m tjzpf t ysuf w d k @ xG u f a y:rvmonf r S m obm0usyg vd r f h r nf [l I trSma&;xm;onf? aysmufaomvrf;rSm prf;w0g; 0wK&Snfonf cspfcif=uifemr_/ apwem a0jzmr_wdk@udk tajcjyKI tdraxmifwckukd wnfaqmufvsS if om,mcsr;f ajrjh cif;ESihf +y;D jynfprnf[k xifjrifarSsmre;f I f h kH fS vufxyfcJh=uaom cspfolESpfOD;rSm pD;yGm;a&;ESifh aea&; xdkifa&;/ aqGa&;rsKd;a&; paom vlrsKd;a&; jy\emrsm;a=umifh tqifrajyjzpf&yHkudk wifjyxm;onf? r*Fvm{nfhp&dwfudk owdk@om;u acs;iS m ;ae&I {nh f c H y G J w G i f owd k @ orD ; crsm &if a rmae&yH k / r*F v mOD ; nrS m yif b,f t d r f td y f & rS e f ; rod j zpf & yH k t p td r f a xmif & S i f b 0wG i f rd e f ; uav;onf a,muQ r / a,muf r ES i f h a,mufsm;av;. arG;csif;rdbtodkif;t0dkif;Y pdwfnpf&yHkrsm;/ tdrfcGJae&ef }udK;yrf;aomtcgYvnf; tdrfpay:ay;a&;udpP/ &onfhvpmESifh rvHkavmufonhfudpP/ udk,f0efaqmifpOf cHpm;&aom'kuQ/ uav;arG;zGm;vmaomtcg jyKpkapmifha&Smufrnfhol r&Sdojzifh tdrfaxmif&Sifb0Y ZeD;armifESH ESpO;D 'kuoo&mxJ w0Jvnfvnfae&yHw@kd udk Zmwftrz@JG xm;onf? f Q H k d f ol. aysuaomvrf;rSm prf;w0g; udk qkay;aom trsK;d om;pmayqk pdppf a&G;cs,a&; f f aumfrwD/ (0wK&nbmom&yftzG@J i,f)u T0wK&nonf aea&; xdia&;/ aqGa&; rsK;d a&;a=umifh S f S f kf tdrfaxmifa&; tqifrajyjzpf&aom vli,fZeD;armifESHESpfOD;. b0udk yDjyifatmif zGJ@qdkEdkifonf? b0tajctaet& csKd wJI rjzpfrae &ifqie;f uefrnf [laom tjyKoabmtm;enf;aomfvnf; h kd f k e*dktajctaerSefudk okyfay:atmif azmfjyEdkifpGrf;&Sdonf? ta&;tom; ajyjypfaumif;rGefI
87
Luminary MagazineVolume 5,No.5

88

qGaqmifr&onf[k xifjrif,q=uygonf [lI rSwcsuay;xm;onf? J _ dS l f f aysmufaomvrf;rSm prf;w0g; 0wKqk&pOfu rdk;rdk;(tif;vsm;)onf vrf;pOfygwD okawoeXmewGif okawoevufaxmuftjzpf tr_xrf;vsu&onf? 1977 ck Ed0ifbmvY oltm; f dS k jrefrmpmay okawoD *smreftrsKd;orD; a'gufwm tifeDrm&Dtuf&S,f (jrefrmtrnf a':ESif;qD) ESifh rdwqufay;pOfu ydeyeo,o,jf zpfaomfvnf; aemufyi;f wGif 0+zKd ;wkwcivmaom[efyefukd f fdf G f G kd f kd f owdjyKrdonf? rdk;rdk;onf tom;ndKI rsufvHk; rsufzefaumif;onf? pum;ajymyHk at;aq;onf? ,Ofaus;odrarG@I at;at;aq;aq; aevd[ef&onf? *smreftrsK;d orD;ESirwqufpOfu olEitwl f k dS hf d f S hf q&mr om,m0wD prf;prf;EGJ@vnf; vdkufygvmonf? *smreftrsKd;orD;}uD;u ol@0wKrsm;onf acwf + yd K if v l r _ a &;b0 (0g) rsuf a rS m uf a cwf omref j ynf o l t rsm;pk . b0ud k xif [ yf a&;zGJ@EdkifonfhtwGuf acwf+ydKifb0okyfazmf 0wKa&;q&mr [k csD;usL;ajymqdkcJhonf? rSefayonf? rdk;rdk;onf omref vlr_b0ywf0ef;usifudkpmemI olwdk@kef;uefyHk trsKd;rsKd;/ olwdk@b0v_yf&Sm;jzwfoef;yHk tzHkzHk/ olwdk@tvS toG,foG,fudk xJxJ0if0if avhvmum yuwdjzpfpOftwdkif; dk;dk;uav; wifjyavh&Sdonf? xdk@a=umifhyif tjcm;0wKrsm;uJhodk@ tzGJ@tEGJ@ tuGe@f tnGe@f rygaomfvnf; wu,fjzpfysuaeonftvm; toufygvayonf? vl@b0ESie;D pyfI f h S hf obm0usaejcif; jzpfonf? rdk;rdk;(tif;vsm;)onf olajymcsifaomta=umif;udk vG,fvG,fajym.? &Sif;&Sif; a&;.? pmzwfolwdk@em;vnfatmif vdk&if;tESpfcsKyf wifjywwf.? pifppf obm0tvSudk wifjy&ef cHpm;wwf&.? cHpm;wwfaom ^mOf rdk;rdk;wGif &Sd.? xdkodk@cHpm;&ef ta=umif;cHwdk@onf rdk;rdk;. ywf0ef;usifwGif&Sd.? cHpm;wwfzdk@twGuf =unfhwwfjrifwwf em;vnfwwf em,lwwfaom tod & S d & .? xd k t od r sKd ; rd k ; rd k ; wG i f &S d . ? vl w d k @ em;vnf E d k i f a ompum;jzif h ajyjypf a tmif a&;om;xm;aom pmudk pum;ajy [k ac:ay&m/ rdk;rdk;onf ol@cHpm;csufwdk@udk pum;ajyjzifh pmzwf o l t m; tqif h w if j ya&;zG J @ .? Tod k @ jzif h rd k ; rd k ; .pmwd k @ onf pmzwf y &d o wf & if u d k pGuivycwfvmonf[k qdcsiygonf? J kd f _ f k f xda=umifvnf; q&maZmf*su ...... k h D av;pm;tyfaom pmrsKd;jzpfajrmufvma&;twGuf uavmifpGrf;&nfudk vnf;aumif;/ udk,fE_wfESvHk; tawG@t=uHKudkvnf;aumif; vdktyfonfrSm xif&Sm;onf? wzef xdkt*FgESpfyg;ESifh jynfhpHkEdkifp&mta=umif;&Sdonf? xdk@a=umifhomvSsif av;pm;tyfaom pmrsKd;jzpfajrmufvmatmif a&;aomtcg ^m%fxkwfI/ 0d&d,xkwfI a&;=u&rnfom jzpfonf [k ol. &opmaytzGifh pmtkyfwGif rdef@qdkzl;.? tEkynmqdonfrm q&maZmf*sajymovdyif bmta=umif;yJ a&;a&;/ ud,wif jycsiaom k S D k k f kd f ta=umif;t&mudk y&dwowfxo@kd odrarGEl;nHpm a&mufavav tEkynmajrmufavavjzpfonf? f H f hG pma&;q&monf oljrifaom ta=umif;udwifjy&mwGif wduuwifjyIvnf; a&;onf? k k f kd f oG,f0dkufIvnf; a&;onf? b,facsmufum nmvSrf;ovdkvnf; a&;onf? rdk;rdk;onf oG,f0kdufI a&;wwfoljzpfonf? tpDtpOfcsIvnf; a&;wwfoljzpfonf? rnfodk@yifa&;a&; ol@udk,fpm; jyKa&;om;cJhaom Zmwfaqmifrsm;tay:xm;&SdcJhonfh ol. apwem/ olwdk@udk,fpm; ajymjycsifaom &if x J u ta=umif ; t&m/ 0w K xJ u Zmwf a qmif r sm;.b0ud k pmzwf o l u d k , f w d k i f cHpm;em;vnfapcsionfh ol.apwemonf tjrxm0& cdirmpGm wnf&aecJonfta=umif;udk 1988 f J kf dS h h
Luminary MagazineVolume 5,No.5

88

89

ckESpf/ 'DZifbmvxkwf pmay *sme,fwGif apwem rrSm;cJhyg acgif;pOfjzifh rkd;rdk;u uG s ef r . arh a vsmh a ygh q r_ a =umif h uG s ef r .pmawG x J r S m tcsuf t vuf t csKd rSm;aumif;rSm;cJhrdonf jzpfaomfvnf; uGsefr. xdkapwem t&if;cH ta=umif;tcsufrsm;uawmh rrSm;cJhao;yg[k pdwfwGifoef@&Sif;pGm ,Hk=unfaeqJyif jzpfyg. [lI a&;om;xm;avonf? odk@uvdk jynfolbufrSm xm0pOf&yfwnfI jynfolwdk@. cHpm;r_ a0'emudk yDjyifpGm a&;zGJ@Edkifr_a=umifh ol. vlr_ywf0ef;usif 0wKrsm;onf pmzwfy&dwfowfrsm; tm;ay; ESpfoufr_udk &,lEiconf? kd f hJ rdk;rdk;(tif;vsm;)onf &efukefwuUodkvf tif;vsm;aqmifwGif ynmoif=um;&if; aexdkifcJhzl;aoma=umifh rkdk;rdk;(tif;vsm;)[laom uavmiftrnfudk ,ljcif;jzpfonf? ol. trnft&if;rSm a':pef;pef; jzpfonf? ol@udk yJc;l wdi;f 'duO;D +rKd e,fwif tz OD;xGe;f / trd a':jr&Siw@kd rS k k f G f 1944 ckESpf atmufwdkbmv 24 &uf t*Fgae@Y zGm;jrifcJhonf? rvdc. jrefrm0wKtnGef; (6) wGif 1945 ckESpf =o*kwf 21 [k azmfjyxm;onf? 1965 ckESpfwGif &efukef 0dZm/ ody`HwuUodkvfwGif ynmoif&if; uAsm/ 0wKESifh aqmif;yg;rsm;udk pwif a&;om;cJhonf? rd;k rd;k (tif;vsm;) uavmiftrnfjzifh pIa&;onfrm 1965 ckEpf rwfvxkwf wdi;f &if;ar S S k *sme,fY &Guvyef;uav; ud,b0 uAsmjzpfonf? ol.yxrqH;k yHEycaom 0wKwrm 1972 f S k fh k dS f hJ kd S ck E S p f / puf w if b mvxk w f aiG w m&D r*~ Z if ; yg td r f e D ; csif ; jzpf + yD ; ruG , f v G e f r D t xd aemufq;kH a&;om;azmjycJaom 0wKrm 1990 rwfvxkwf pHy,fjzL r*~Zif;yg odum&SwhJ rke@f [if;cg; h S Q d jzpfygonf? ol. yxrqHk;vHkcsif;0wK&SnfrSm 1974 ckESpftwGuf trsKd;om;pmayqk&&SdcJhonfh aysmufaomvrf;rSm; prf;w0g; jzpf+yD; aemufqHk;xkwfa0cJhonhf vHk;csif;0wK&SnfrSm 1987 ckESpf/ {+yvY xkwa0onfh cHwufEav;awG nSKd ;csewefawmh pmtkyjf zpfonf? D f k df olonf trsK;d om;pmayqkukd 1974 . 1980/ 1982/ 1986 ckEprsm;wGif 4 }urf wdiwif S f d k f kd qGwc;l Ediconf? f k f hJ acwf + yd K if c H p m;r_ b0ok y f a zmf u d k zG J @ qd k c J h o nf h ol . tEk y nm vuf & mrsm;rS m jynfwGif;omru jynfyEdkifiHrsm;jzpfaom &k&Sm;/ *syef/ t*Fvefwdk@txd pdrfh0ifxdk;azmuf EdkifcJhonf? rdk;rdk;(tif;vsm;) onf 0wKtrnfay;yHkrSmvnf; wrlxl;jcm;onf? ol@0wKrsm;teuf oaAowWm ta0&ma[mEWK(1978)/ rSwpfyg; tjcm;r&Sd+yD (1978)/ a&$wd*Hkudk jrifvSsif (1979)/ +id r f ; ud k & S u f y g(1980)/ *sKd ; (1980)/ ork ' N & mck E S p f p if ; jrpf r if ; wpf q,fo;kH oG,(1980)/ a=urvde@J a0/a0rvde@J a=u(1981)/yef;di;f w&m(1981)/nDrav;u h f G k k G k tcspuu;kd uG,owJvm;(1981)/ rok"rRpm&D(1982)/ emruse;f onf tdEi;f qDESpw(1983)/ f kd f h kS f JG jref r mjynf r S m ae=uonf (1983)/ a=uG & if t wl a =uG r ,f (1983)/ rD;a&mifatmufudk0ifvSsif(1985) wdk@rSm xif&Sm;onf? rok"rRpm&D a&;pOfu oludk,fwdkif uwHk;&dwfI oDv&Sif0wfonf[k =um;&onf? a&;p&mta=umif;&yftwGuf obm0,kwWd&Sdap&ef uGif;qif;avhvmjcif;wrsKd;yifjzpfonf? ola&;cJhaom rSwpfyg; tjcm;r&Sd+yD ESifh rok"rpm&D 0wKudk dkuful;I nDr av;utcspfudk udk;uG,fowJhvm; 0wKudk AD'D,dk dkuful;cJhygonf?
89
Luminary MagazineVolume 5,No.5

90

rdk;rdk;(tif;vsm;) onf 1989 ckESpf =o*kwfrSpI q&m}uD; r[maqG. orD; cifaqGOD; OD;pD;xkwa0aom pHy,fjzL r*~Zif;wGif wm0efcH pmwnf;rSL;tjzpf aqmif&uc&m uG,vecsetxd f G f hJ f Gf df jzpfonf? olonf uG,fvGefcsdeftxd pmayrsm;udk Z,fqufovdk a&;om;cJh&m 0wKwdkESifh r*~Zif; 0wK&Snf pkpkaygif; 101 yk'f/ vHk;csif;0wK 24 tkyf/ 0wKwkdaygif;csKyf 5 tkyf aqmif;yg;aygif; 55 yk'ce@f&onf[k od&onf? f dS ,if;wd@k pmaywm0efukd ausyepmxrf;&Gu&if;jzifh 1990 jynfEpf rwfv 13 &ufae@wGif GfG f hS &efue+f rKd Y uGeveom;cJavonf? uGevecseY cifye;f OD;rsK;d nGe@f (pmayavmu)ESihf om;ESpa,muf k f Gf G h f Gf df G f orD;wa,muf usef&pfcJhonf? uGefvGefpOfu olonf touf 46 ESpfom &Sdao;onf? ol. =uGif;usefaom&kyfuvyfudk =uHawmok\efY rwfv 17 &ufae@wGif *loGif; o+*K [conf? ,cktcg =uawmok\ef zsuvuojzifh ajrmufOuUmvmy+rKd e,f&dS a&a0;ok\efY f hJ H f kd f ajymif;a&G*loi;f xm;onf? G ol qHk;pOfu q&mr}uD; vlxka':trmu Asm'd'kuQqkdwJh aowGif;oGm;zdk@twGuf cHpm;&wJha&m*gawmh t=um}uD; rcHpm;&&Smaygh/ Edk@ayr,fh toufuav;rS 40 ausmfHk&Sdao;wmrdk@ aer,fqdk&if taeEdkif}uD;aygh? ESajrmvdkufwm rdk;rdk;&,f? ajzrqnfEdkifatmifygyJ rd;k rd;k psmyeu ol@pmudk cspwy&dwowfursm;avawmh 'kw, atmifAvpsmye jzpfaerS f hJ f d mayghav? tEkynm t&nftaoG;u wufwkef;tcsdefrSm &Sifaorif;aemuf aumufaumufyg vdu&m&wmuvm; k f S rdk;rdk;[m pma&;ouf 18 ESpftwGif; 0wKwdk 0wK&Snf aqmif;yg;awG trsm;}uD; a&;om;cJw,f h trsKd;om;pmayqkudk av;}udrfwdkifwdkif qGwfcl;cJhw,f? ol@pmuav;awGudk tjrJwrf; apmifhzwfvm=uwJh pmzwfy&dwfowftzdk@ uavmifuav;u a&;ouf&vmwmeJ@ trSs &ifhusuf vmw,f/ tdajE&vmw,f? tjrifawG ydaumif;vmw,f? wnfwnf+ir+f irf rSereuefuef wd;k wuf N k d d fSf vmw,fqwmudk owdxm;rd=uwm}u;D ygy/J 'ga=umifh uGser orD;}u;D eJ@rS &G,wavmuf &Sao; wJh kd f f l d rde;f uav;udk rd;k rd;k &,f ta=uapmvd@k tar ESajrmvSw,f ihgorD;[m wd@k acwfjrefrmpmay o&zle@J G pdefwyGifhyguG,f vdk@ olqHk;onfhae@ ua&;rdwJh pmwkduav;xJrSm xnfha&;rdw,f? rdk;rdk;a& acwfwacwfudk xif[yfjyaer,fh rif;pmuav;awG t"Gef@&Snfvdk@ wnfaerSm ygu,?f G ighorD;jzpfav&mb0rSm udk,fpdwfcsrf;ajr+yD; owW0gawGtusKd;udk qwufxrf;ydk; o,fydk;Edkifygap?[lI 1990 jynfhESpf arvxkwf pHy,fjzLr*~Zif;wGif rdk;rdk;(tif;vsm;) twGuf tarhvufaqmif acgif;pOfjzifh a&;om;cJhavonf? uAsmq&m}uD; armifpGrf;&nfuvnf; ...... taejrifhjrwf/ taojrwfonfh jrifhjrwfolrSm raoygwnfh pmayavmu jrefjynfvwif S G oef;0if;vdif kS ESrtrnf / armfuGef;wnfvdrfh ZGef 27/ 2011 oifonf rdk;rdk;(tif;vsm;)
Luminary MagazineVolume 5,No.5

90

91

'Drdkua&pDeJ hrtyfpyfwJh vlwef;pm;


vlxpe0if; k d f
" a&$ r&S d w mu bmrS rjzpf b l ; ? qef r&S d & if a wmh 'k u Q t }uD ; tus,f a &muf r S m txuf t nm tif ; awmf } uD ; a'o rmef v nf + rd K uav;u vl i ,f w a,muf *sme,fwdkufawGudk pHkprf;ar;jref;+yD; a&mufvmw,f? cspfp&m jrefrmhdk;&m "avhtwdkif; a&mufa&mufcsif; OD;csuefawmh+yD;rS ol@udk,fol rdwfqufw,f? aemufawmh ol@&ifxJrSm rsKdodyfxm;&wmawG rsm;vGef;vdk@ b,fvdkrS atmifhtD; raeEdkifawmhvdk@ vm+yD;&ifzGifhwmyg vdk@ ewforaESmbJ yGiyivif;vif; ajymvduw,f? H hf G hf k f a&$&Sm ausmufwl; aeraumif;vd@k pmawmifra&;Ediwtcsef jzpfaeayr,fh ol@crsm 'Dvkd &ifziz@kd oufouf k f hJ d G hf a0;vH a cgif z sm;a'ou wyif w yef ; vmcJ h & &S m wmjzpf w J h t wG u f ouf o movd k ae&if ; em;axmifay;cJhw,f? pum;ajym&ifom arm+yD; em;axmifwmu armrSrarmwm? ol ajymwmu olwkd@a'ow0dkufu v,form;awG v,frvkyfawmhbJ jrpfdk;wavSsmuf a&$&SmolawGu &Sm=u/ arSmfawGxJoGm;+yD; ausmufwl;olawGu wl;=u jzpfaewJhtwGuf wcsdefcsdefrSm olrsm;EdkifiHu qefudk 0,fpm;&wJhtjzpfrsKd; a&mufoGm;rSm pdk;&drfae&ygw,f wJh? a&$r&Sdwmu bmrS rjzpfbl;? qef r&Sd&ifawmh 'kuQt}uD;tus,fa&mufrSm cifAs rsufESmpdrf;awG teD;tem;0ef;usif a'oawGuomru rEav;vdae&mu rsuEmpdr;f awGvnf; trsm;}u;D k fS awG@jrif=u&w,fw?hJ jcapmif&&if awmfyg+y/D oGm;ae+y;D vkypm;=uyg? xGuorSs oD;ESawG tuke,ygv@kd H h f f H f l ajymwmawmif oGm;aecsiol r&SwhJ ae&mawGu jcajrawGukd ode;f &meJ@ axmife@J csay;+y;D 0,fwmudk f d H D ra&mif;csifol b,fol&SdyghrvJ? 'g obm0yJ? tjypfwifvdk@vnf; r&bl;? rae@uawmif oefvsif oDv0gqdyfurf;oGm;&m vrf;ab;0J,m&Sd v,fuGufawGudk t0,fvdkufaevdk@ w{uudk odef; 20 avmufe@J a&mif;ae=uw,fqwhJ owif;awG *sme,f wapmifrm zwfvu&ao;w,f? kd S kd f aZm}uD;vGef;vdk@ EdkifiHwnfaqmufpumvrSm pufHk/ tvkyfHkawG wnfaqmuf=u/ +rdK jyzGH+zdK;awG vkyaqmif=uqdwm vky;kd vkypOf jzpf;kd jzpfpOfawGr@kd 'Dowif;rsK;d awG[m odyrqef;ygb;l ? 'gayr,fh f k f f f pnf;vGwf0g;vGwfawmh rjzpfapoifhbl;? 1950 OD;ydkif;umvu vGwfajrmufvmp wkwfjynfrSm wnfaqmufa&;aZmawG }uD;rm;vGefuJ+yD; aus;vufa'ou tdrfwdkif;tdrfwdkif;rSm oH&nfusdKzdkawG &Sd&r,f? oHwdkoHpawG pkaqmif;&SmazG+yD; oH&nfusKdvkyfief; vkyf&r,f? oHeJ@ oHr%drsm;rsm;
91
Luminary MagazineVolume 5,No.5

92

xkwvyEirS jrefjref pufrEii}H u;D wnfaqmufEir,fqwhJ r[mckeysausmvm; (Great Leap f k f kd f _ kd f kd f kd f H f $ Forward) pD r H u d e f ; }uD ; csrS w f v k y f a qmif c J h w ma=umif h uaomif ; ueif ; jzpf r _ } uD ; a=umufp&maumif;atmif ay:aygucz;l w,f? f hJ oifcef;pm,loifh awmu v,form;awG v,frpduEiawmh pyg;rxGuawmhbJ }u;D rm;wJh tiwfab;}u;D k f kd f f =uHKawG@cJh&vdk@ ay:vpD trSm;udk tjrefpGef@ypf+yD; v,f,mpdkufysKd;a&;udk jyef+yD; OD;pm;ay;cJh=u&w,f? 'Dtjzpfudk aumif;aumif; oifcef;pm ,loifhw,f? pufHkawG aqmufyg? +rdK jyawG wnfaqmufyg? 'gayr,fh pduysK;d aewJh v,f,mawG ae&mrSmawmh raqmufoifb;l ? jrefrmjynfrm ajrvGwajrdi;f awG k f h S f k trsm;}uD; &Sdygw,f? pufr_vkyfief;eJ@ tdkifwDvkyfief;u pdkufysKd;a&; vkyfief;xuf ydkta&;}uD;w,fvdk@ r,lqoifhbl;? a&$r&Sdwmu bmrS rjzpfbl;? qefr&Sd&ifawmh 'kuQ t}uD;tus,fa&mufrSm cifAs qdkwJh rmefvnfu vli,fajymwJh pum;udk rsufuG,fjyKrxm;oifhbl;? urBmrSm eHygwfwpf mrS jrefrmEdkifiH[m bkd;pOfabmifqufu pdkufysKd;a&;EdkifiH jzpfw,f? e,fcsJvufatmuf usa&mufaepOf umvuawmif ur?mrSm qefwifydk@ a&mif;cswJh eHygwfwpfEdkifiH jzpfcJhw,f? ywf0ef;usif a'oEdkifiHawG tm;vHk;avmufeD;yg;[m t&G,ftpm; yrm%tm;jzifh jrefrmEdkifiHxuf }uD;rm;us,f0ef;=uw,f? ajruGuf{&d,m trsm;}uD; &Sdw,f? 'gayr,fh a&ajrtaetxm;eJ@ &moDOwk tajctaeu jrefrmEdiiavmuf oy`m,jzpf+y;D kfH rSswwm r&Sdwma=umifh b,fEdkifiHrS aumif;aumif; rpdkufysKd;Edkif=ubl;? pdkuf+yD;rdk;acgifvdk@ oa&m}uD; cdi;f wmeJ@ &dwor;f cge;D rS jrpfa& acsmif;a&awG vSswufvmvd@k &Gmudpe@f +y;D ud,vwf ke;f ajy;&wmeJ@ k f d H kG k f G tifrwef 'kuQ }uD;rm;&Sm=uw,f? tm;vHk;+ydKoGm;r,f jrefrmEdkifiHrSmawmh tylvGefvdk@ tat;vGefvdk@ vlawG tajrmuftjrm; ao=u&wmrsKd; r&Sdovdk rdk;acgifvGef;vdk@/ a&}uD;vGef;vdk@ 'kuQa&muf&wmrsKd;vnf; }uD;}uD;rm;rm;/ rsm;rsm;pm;pm; r=uHKzl;ygbl;? em*pfuawmh jcGif;csufaygh? aemuf+yD;awmh pdkufysKd;a&;vkyfief;vdk@ ajymwJhtcgrSm awmifov,form;eJ@ aumufpuorawGucsn;f jrifaevd@k rjzpfb;l ? pduysK;d a&;vkyief;udk trSjD yK+y;D l kd f kd k f f &yfwnfae=u&wJh vlO;D a&[m EdiivO;D a&&J 75 &mcdiEe;f avmuf &Sygw,f? pduysK;d a&;,die@J oGm;&if k f hH l kf_ d k f kf &efukef bk&ifhaemifvdk ukefpnfaps;uGuf}uD; wckvHk; +ydKusoGm;rSmyg? wEdkifiHvHk;tES@H&SdaewJh qefpufawGeJ@ qufpyf vkyfief;awG/ avSorefeJ@ oabFmawG/ armfawmfum;awGvnf; vkyfp&m r&SdawmhbJ jzpfukef=urSmyg? r&Sdrjzpf vdktyfcsuf tJ'ga=umifh rvGJraoG vkyfudkvkyf&r,fh pufr_wnfaqmufa&;rsm; vkyfwJhtcgrSm pepfwus pDrHudef;cs+yD;vkyfzdk@ txl;vdktyfw,f? 'ghtjyif rarhtyfwJh tcsufwcku 'Drdkua&pDpepf xlaxmif& mrSm wkdif;oljynfom; tm;vHk;&J wufwuf=uG=uG yg0ifaqmif& Gu fr_ r&Sdrjzpf vdtyfw,fqwm jzpfw,f? pdwa&mud,yg tm;wufoa&m yg0if aqmif&uz@kd qd&if wki;f jynfukd k kd f k f G f k d tkycsKyaewJh tpd;k &[m olw@dk tm;vH;k twGuf rSereuefuef vkyaqmifaew,f? olw@dk tusK;d pD;yGm;udk f f fSf f tjrJwrf; umuG,fapmifha&Smufay;aew,fvdk@ oHo, uif;uif;eJ@ vHk;0 ,Hk=unf pdwfcsr_ &Sdaezdk@
Luminary MagazineVolume 5,No.5

92

93

vlxpe0if;ESihf a':atmifqef;pk=unf kdf awG hqHkpOf// vdtyfw,f? k }udK;pm;qJumv tpd;k &w&yf[m jynfotrsm;udk vspvsL_+y;D vlwpk wzG@J twGuom vkyaqmifaew,f? l f f f vlwpk wzG@J tusK;d pD;yGm;udom umuG,apmifa&Smufaew,fv@kd xifjrif,qae&ifawmh b,fawmhrS k f h l pdwfygvufyg wufwuf=uG=uG yg0ifvmrSm r[kwfwm aocsmw,f? 'Dae@ vuf&Sdtpdk;&opf[m jynfolvlxk&J ,Hk=unfudk;pm;r_udk tjynfht0 &&Sdzdk@ }udK;pm;aeqJumv jzpfw,f? tpdk;& wm0ef&oawG wa,muf+y;D wa,muf xGuvm+y;D w&m;Oya'udk rSereuefuef wnfwnfrwfrwf dS l f fSf h h vdkufem taumiftxnf azmf=uzdk@ ajym=um;ae=uwm awG@&w,f? 'g tvGefta&;}uD;wJhtcsuf jzpfw,f? w&m;Oya'[m jynfolawGudk tjrJwrf; umuG,f apmifha&Smufw,f? rsufESm ESpfzuf r&Sdbl;? w&m;Oya'&JtxufrSm b,folrSr&Sdbl;vdk@ olwdk@ trSefwu,f ,Hk=unfvm&if b,fvdk tpdk;&rsKd;rqdk olwdk@ axmufcH=urSm jzpfw,f? vrf;ab;aps;onf &Sif;wJhtcg 'Dvdk tajctaerSm tqifhtoD;oD;u wm0ef&Sd 0efxrf;rsm;[m pufHktvkyfHk (tpdk;&jzpfjzpf/ yk*~vdu jzpfjzpf) aqmufzdk@ v,f,majrrsm; odrf;,lwJhtcg/ vrf;azmuf wH w m;aqmuf z d k @ vl a etd r f a jcrsm; od r f ; ,l w J h t cg/ ,k w f p G t qH k ; yvuf a zmif ; ay:u vrf;ab;aps;onfawG &Si;f vif;wJtcgjzpfjzpf Oya'[m ESprsK;d r&Sb;l qdwmudk jywfjywfom;om;jyzd@k h f d k vdkygvdrfhr,f? 'Drdkua&pD&J tESpfom&[m EdkifiHom; wOD;csif;pD&JtusKd;pD;yGm;udk zGJ@pnf; tkyfcsKyfyHk tajccHOya'xJrm xnfoi;f a&;qGJ jymef;ay;xm;jcif; jzpfw,f? S h G rtyfpyfbl; Oya'xJrmygw,fqe@J vnf; r+y;D ao;bl;? wu,fvufawG@ umuG,apmifa&Smufay;zd@k S kd kH f h vdkw,f? yvufazmif;ay:rSm aps;ra&mif;&bl;qdk&if b,folrSudk ra&mif;&wmrsKd; jzpfoifhw,f? 'Drdkua&pDpepfatmufrSm jynfoljynfom;tm;vHk; wef;wlnDrSs tcGifhta&; &Sdw,f? tcGifhxl;cH vlwef;pm;qdkwm 'Drdkua&pDeJ@ enf;enf;av;rS rtyfpyfygbl;? vlxpe0if; k df
(http://www.news-eleven.com rS ul;,lazmfjyygw,f?)

93

Luminary MagazineVolume 5,No.5

94

awmfvSefa&; &Jabmfrsm;ESifh pum;ajymjcif;


xl;wifh
rar#mfvifhyJ AdkvfrSL;pef;atmiffESifh pum;ajymcGifh&vdkufonf? 2011 rwfv 16 7uf/ urBmhtaemufjcrf;ESifh ,dk;',m;Arme,fpyfteD; awmfvSefa&;a'owdk@ ESpfbufw,fvDzHk;ESifh ajym=ujcif;jzpfonf? rdwf aqG udkatmifjrifhxGef;. qufoG,fay;rSKa=umifh ,ckuJhodk@ pum;ajymcGifh &jcif;jzpfonf? AdkvfrSL;pef;atmif u AdkvfrSL;apmvm;bG,f( AdkvfESlwfcrf;ar$; ) .awmfvSefa&; wyfz@GJ rSjzpfonf/ olEipum;ajymp w,fvze;f xJwif pum;vH;k awGu roJruG/J ryDro/ c%=umawmh ajym&if; S hf Dk h G yDo=unfvifom;onf? usaemfuyif pwifrwqufpum;ajym&onf? xd@k a=umifh ,ae@wduy0ifae=u G d f k f GJ onfh 'DaubDat awmfvea&; tiftm;pkukd av;pm;a=umif; tm;ud;k tm;xm;a=umif; OD;!Gw*%,l Sf fk f a=umif; tzdEyctrsK;d om;vlxzufu &yfwnfu,pm;jyKum &efoppftypukd wducuawmfveae dS f H k kd f l kfk k f kd f Sf onfhtwGuf 0rf;omrqHk;jzpfrda=umif; usaemfu tm;&yg;&ajymrdonf? AdkvfrSL;pef;atmifuvnf; usaemfxkwfa0aeonfh opPmawmfvSefa&;pmayr*~Zif;udk zwf&&a=umif; w,fvze;f xJrm awG@qHpum;ajymcGi&wJtwGuf 0rf;om;a=umif; wufwuf=u=G uG _ Dk hS k hf h ajymonf? aoewf vufeufxuf uavmifvufeufu tpGr;f xufa=umif;yg olu*k%,jl y;D ajymonf? f olae&mESifhol toD;oD;tpGrf;xu=fua=umif; wcgw&H tcsdefumvESifh tajctaeawGu awmfvSefa&;aoewfESifh awmfvSef aomuavmifwdk@udk tuef@towfjzifh tpGrf;xufapa=umif; usaemfjyefvnfaqG;aEG;jzpfonf? usaemfw@kd ESpO;D tjyeftvSeaqG;aEG;jzpfonfh ta=umif;t&mrsm;udk jyefvnfpm&if;wifonftcg f f h jynfwi;f ppfwav#mufv;kH vufeufuiawmfvea&; tiftm;pktcsi;f csi;f nD!wa&; rwnfaqmuf G kd f Sf G f EdkifcJhyHkudk jyefvnfoHk;oyfjzpfonf? &efolppftkyfpkudk ckcHawmfvSef&mwGif vufeufudkifwdkufyJGESifh vlxkwdkuf yJG aygif;pyfa&;rSm tiftm;enf;cJha=umif; raygif;pyfEdkifa=umif;ajymjzpfonf? tzdEycvxawGxrm trsK;d om;toD;oD;. wef;wlnr#ci/hf ud,=hf urRmud,zefw;D cGi/hf ud,yif dS f H l k hJ S D G k k f k f kd jyXge;f cGirsm;tygt0if 'Drua&pD&&Sa&;twGuf 'Drua&pDccppfjzpfa=umif; usaemfxyfrjH znfpuaqG; hf kd d kd kH hG f aEG;onf? us,jf yef@onfordi;f .awmif;qdrKS ukd AdvrLS ;utxyfxyfaqG;aEG;aecJonfrm &ifucsr;f ajr@ap h k k k f h S kd avonf? usaemfw@kd u tzdEucjH ynfovxw&yfv;kH twGuf wduy0ifaewmjzpfw,f? u&ifvrsK;d wrsK;d dS f l l k k f GJ l wnf;twGur[kwb;l ? usaemfw@kd ud,usKd ;twGuvnf; r[kwb;l ? Armjynf tzdEycvxw&yfv;kH f f k f f f dS f H l k
Luminary MagazineVolume 5,No.5

94

95

vGwajrmufz@kd twGuf usaemfw@kd toufay;wduaewmjzpfw,f? f k f awmfvea&;aoewfo/H ppftm%m&Sipepfzsuor;f a&;/ aoewfoH / tzdEycvxvwajrmuf Sf f f d dS f H l k G f a&;twGuf vufeufudkifawmfvSefa&;aoewfoHtwdkif;yif ol.&Sif;jywkef@jyefoHrSmvnf; =unf v if & S i f v if ; um jrnf [ d e f ; yJ h w if x yf a eavonf ? u&if j ynf e ,f v G w f a jrmuf a &;/ u&ifvlrsKd;vGwfajrmufa&;wckwnf; twGuf r[kwfawmh? ArmjynfawmfvSef;a&;rsm;u xl;jcm;rSKrsm;&SdcJhonf? vlrsKd;pkrsm;onf olwdk@.jynfe,f/ e,fajr&&Sd a&;/ olwdk@vlrsKd;vGwfajrmufa&;twGuf OD;wnfcJhonfursm;onf? xdktawG;tac:u tvGef;trif;v$rf;rdk;cJhonf? ArmvlrsKd;pkwGif ArmvlrsKd;vGwfajrmufa&;twGuf tjcm;vlrsKd;pkrsm; enf ; wl awmf v S e f a &;tif tm;pk o D ; jcm;r&&S d c J h ? vG e f c J h o nf h E S p f a v;q,f 0 ef u sif u 0ef=uD;csKyfa[mif;OD;EkESifh tzJG@tpnf;awmcdkolykef jzpfaomtcg ppftkyfpkacgif;aqmifae0if; vufurf;vmrSmudkapmifh=uonf? v$wfawmfwGifukvm;xdkif 0if,l&efjzpfonf? ArmvlrsKd;pk vGwfajrmufa&; twGufr[kwf? ArmvlrsKd;=uD;0g'pGJudkifol azmufjyefonfh tkyfpk zdESdyfoludk awmfvewucu&mwGif wef;wlnr#ciawmif;qdaomfvnf; vlrsK;d pkrsm;.tawG;tac: pdw"gwwif S f kd f kd f D G hf k f f G rdrvrsK;d pkvwajrmufa&; e,fajra'o&&Sa&;twGuf ArmvlrsK;d pkukd rke;f wD;a&;omv$r;f rd;k cJonf? d l G f d h odk@aomfjrdK@jyvlxkwdkufyJGESifh ausmif;om;vSKyf&Sm;rSKaoG;pGef;wdkufyJGrsm;onf Armjynfppftm%m &Sifpepfzsufodrf;a&; 'Drdkua&pDESifhjynfwGif;jidrf;csrf;a&; okd@OD;wnfcJhonf? tzdESdyfcHvlxktoD;oD;rvGwf ajrmufor# ArmjynfrvGwfajrmufEdkif? ArmjynfrvGwfajrmufor# vlrsK;d =u;D i,fvwf toD;oD;onfvnf; rvGwajrmufEi[k ,H=k unfrKS jzifh vSKy&m;&ke;f uefc=hJ uonf? f kd f fS wcsKd@vlrsKd;pkrsm;rSm ArmjynfuGefjrLepfygwDudkyif ArmvlrsKd;=uD;0g'jzpfonf[k tvGJvGJtrSm;rSm; pGyfpGJcJh=uonf? aemifwGifae0if;vufxufrSm ArmvlrsKd;=uD; ppftkyfpkESifh &ifqdkifawG@&awmhrS ordkif; ocFef;pmopfrsm;udk&&SdcJhawmhonf? ,ckrl ppftm%m&Sifpepfzsufodrf;a&; 'Drdkua&pDa&; wef;wlnDr#a&;qdkonfh bHkoabmwlnD csuf bHkvkyfief;pOfcsrSwfum trsKd;om;nD!Gwfa&;tiftm;jzifh bHk&efoludk0dkif; wdua&;qdonfh ordi;f oif =um;csuukd qkyuivmcJ=h ujcif;jzpfonf? wcsK@d vnf;vGeconfh ESpig;q,f k f k k f f kd f f hJ f ESpfav;q,futwdkif;u|J ajc&mcGuf tawG;tac:xJwGif zm;oli,fjzpfae=uqJ? xdkuJhodk@aom vlrsK;d rke;f wD;a&; usO;f ajrmif;aom rsuuef;rsK;d csppw"gwukd w,loefvufcxm;qJ ArmvlrsK;d =u;D 0g'D f fd f f H ppftkyfpkESifhwcsKd@aomvlrsKd;pkrsm;udk ordkif;uxm;&pfcJh+yD;jzpfonf? (2) 2011 rwfv 17 &ufae@rSmyJ ppftkyfpkvufatmufrS cJGxGufawmfvSefaom 'DaubDatrS AdkvfrSL;csKyfapmvm;bG,f (AdkvfE_wfcrf;ar$;) ESifh Adkvf&J@ tifwmeufazhpfbkwf pmrsufESmay:rS awG@qHaqG;aEG;cef;rsm;udk xyfrawG@&S&jyefonf? xyfIyif qGwys@H yDwjd zifh tm;wuf&avonf? k H d f tzdESdyfcHvlxkawG tm;vHk;twGuf usaemfwdk@qufvufwdkufyJG0ifoGm;rSm jzpfw,f? tckvdk&efol udk awmfvSefwdkufcdkufaewm[m usaemfwdk@udk,fusKd;twGuf wckrSrygbl;? usaemfwdk@awGtoufay;+yD; wdkufyJG0ifaewJhtwGuf usaemfwdk@udk vlxkutm;ay;=uw,f? tm;udk;=uw,f? jynfwGif;u vlxkomru jynfya&mufvlxkawGuvnf; usaemfwdk@udktm;& 0rf;ompGmESihf uln=D uw,f? axmufy=Hh uw,f? [dwe;f u usaemfw@kd &JabmfawG zdeyfawG/ ppfzeyfawG k k d pmrsufESm 97 odk@
95
Luminary MagazineVolume 5,No.5

96

,cktcgjrefrmjynfajrmufydkif;ucsifjynfe,fwGifwdkufyGJrsm;qufwdkufjzpfyGm;aejcif; udkawGjrif&/=um;&/odae&onf? OD;odef;pdefonf,cifEdkifiHawmf0ef}uD;csLyfESifh}uHhzGwfygwDacgif; aqmifjzpfpOfu ta&Sawmiftm&S tmqD,H (Association of South East Asian Nations) rSm ucsifvGwfajrmufa&; tzGJ( KIO) udkpHjytaeESifh&Sif;ypfrnf [k+cdrf;ajcmufcJhonf? ,cktcgorRw OD;ode;f pdef jzpfvmonftcg vufawGtaumiftxnfaz:aeovm;[kyifxif&ygonf? h xdkpOfuOD;odef;pdefonf 4if;wdk.opPmcH yef0gtajcpdkuf e,fjcm;apmifhwyfzGJ (,cif ucsi'rua&pDopfwyfrawmf (NDA-K) ESiv0g,eftajcpdujf ynfol ppf tzGJ (,cif KIO cGxuf f D kd hf k J G AdkvfASL;}uD;vqefatmif0gtzGJ)wdkudkomqifhac: today;jcif;r[kwfbJ/ ucsifwpfrsdK;om;vkH; tm;+cdrf;ajcmufvdkufjcif;yifjzpfonf? TtcsufrSm ppftpdk;&acwftqufquf usifhokH;vmaom wdi;f &if;om;ajcr_e;f a&; ay:vpDuxwaz:vdujf cif; jzpfonf/ k kd k f k

ucsifonfjrefrm.&efor[kwyg l f
a&S;ya0o%DrS,aexd ucsifwdkonfrnfhol&efolrSr[kwfyg/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH vG w f v yf a &;r&cif / yxrurB m ppf E S i f h ' k w d , urB m ppf w d k wG i f ucsif t rsd K ;om; rsm;onf r[mrdwfzufrS 101 av;0D;pfwyf(Lewis)ESifh tar&duef &def;*sm;pfwyf(American Rangers ) wyfom;rsm;tjzifhulnD wdkufcJhonf/ zufqpf*syefwdkudk txufjrefrmjynfrS armif;xkwf&mwGif t"du tcef;urSyg0ifconf/ vGwvyfa&;awmif;qdcpOfu Armacgi;f aqmif AdvcsLyfatmifqef; hJ f k hJ k f ESifh twlucsiftrsdK;om;acgif;aqmif rsm;jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf}uD; (Union Of Burma) ay:xGe;f vma&;twGuyg0if}uKd ;yrf;cJonf? f h jrefrmacgif;aqmif 0ef}uD;csKyfOD;Ek. ygvDreftpdk;&umvu u&ifawmfvSefa&;udk wdkufcdkufajcr_ef;um EkdifiHawmfudku,fwifcJhonf/ jrefrmhwyfrawmfwGifvnf;/ucsif trsdK;om; rsm;(jyifOD;vGifppfwuUodkvfausmif;tkyftjzpf 'kwd,AdkvfrSL;}uD;t,fvfcGefaemif/ ucsifjynfe,f ajrmufydkif;wdkif; ppfXmecsKyfwdkif;rSL;rsm;tjzpf wdkif;rSL;vbefv/ wdkif; rSL;t,fvfurfzef ponfjzifh) f wdi;f jynfwm0ef udausyeatmifxrf;aqmifc=hJ uonf/ odk aomf jrefrmppftpd;k & tm%m&Sirsm;u/ k k Gf ucsirsm;ud&efotjzpfa=ujimjcif;onf0rf; enf;zG,jf zpfonf? f k l

pnf;vkH;jcif;onftiftm;
t,fvE;&m fl
,cktcg ucsifvlxkaomfvnf;4if;/ jrefrmEdkifiHom;rsm;aomfvnf;4if;/ ar#mfvifhaom yef;wdkifrSm/ vlrsdK;/ bmom/ qif;&J/ csrf;om/ tqifhtwef;cGJjcm;r_r&SdbJ/ wpfjynfaxmif om;rsm; tm;vkH;onf/ppfrSefaom 'Drdkua&pDjynfaxmifpk}uD;udk vdkcsifawmifhwvdkcsifolrsm; omjzpfonf/ tvm;wljynfwGif;rS vufeufudkiftzGJtpnf;/vufeuf rJhtzGJtpnf; tm;vkH;. ar#mfvifhcsuf ES i f h yef ; wd k i f rS m vnf ; wax&mwnf ; jzpf o nf ? xd k a=umif h(KIO) onf 4 if ; 'D r d k u a&pD u d k ykHaz:aeolrsm;tm;vkH;ESifhrdwfaqGjzpf onf? qdkvdk&if;rSm ppftpdk;&.(KIO) tm;pHjy tjzpfacsr_ef; a&;rS m ppf r S e f a omjynf a xmif p k v d k v m;ol vuf e uf u d k i f / vuf e uf r J h / jynf w G i f ; / jynf y / tzGJtpnf;tm;vkH; wdkudk ygppfa=ujimvdkufjcif;jzpfonf?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

96

97

ppftpd;&onf4if;wdrSwpfyg;usefvwef;pm;tm;vk;udvom;tjzpfrjrif k k l H k l
,aewdkifppftpdk;&onf4if;wdkrS wpfyg;usefvlwef;pm;rsm;tm;vkH;udk wefbdk;xm;jcif; r&Sdyg/Ttcsufudk OD;odef;pdef.ajymqdkcsufu oufaojyaeonf/ 4if;wdk udk,fwdkifrSmrif;rsdK;rif; EG,tjzpfcH ,lxm;+y;D / usevwef;pm;rsm;tm; u|ejf yKci;f apjcif;/ aejynfawmftwGutcGecapjcif;/ f f l kd f fH 4if;wdk&mZoHemcHvdkufav#mufapjcif;/&Spfckd;udk; uG,fapjcif;uJhodk/wd&dp>mefvdkqufqHonf? jrefrmppfacgif; aqmifrsm;onf usefvlwef;pm;rsm;tm;/ vl&dkif;/ wd&dp>mef/ todO%frJholrsm;/ vlydef;/ vlEkH/ vlt/ vlay/ vlaw/rsm; jzpfatmif/ EdkifiH. EdkifiHa&;/vlr_a&;/ynma&;/ paomta&;aygif; rsm;pGmudk zdESdyfcsLyfcs,f uefowfxm;cJhonf? xdka=umifhppftpdk;&. 'Drdkua&pDonf uGJjym;aomwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;tm; vlrsdK;okef; owfjzwfjcif;/(Heterogeneous Genocide) omjzpfonf? ppftpdk;&.ajcmufvef owfjzwfjcif;uwpfrsdK;/ acsmhjrL zifykwfacgif;ykwf ajrmufyifh ajymqdkqufqHjcif;uwpfzkH/ aemufqkH;rsdK;jzKwfowfjzwfjcif;cH&rnfh b0wGif wdkif;&if;om; jynforsm;qufvuftouf&iaexdi=f urnfavm/ l Sf k ucsifvGwfajrmufa&;tzGJ(KIO)onf ucsifjynfe,fudk,fydkiftkyfcsLyfa&; wpfckwnf; twGufom OD;wnfaejcif;r[kwfyg/ ppfrSefaom'Drdkua&pD&&Sda&;ESifhppfrSef aomjynfaxmifpk twGuf}udK;yrf;ae+yDjzpfonf? ucsifomru ,aejrefrmjynfwGif;&Sd rnfonfhwdkif;&if;om;rsm;rqdk (Nationality) qdkaomae&mwGif (Myanmar) jrefrm[k omjznfh=u&ygonf? ,ck c sd e f x d E d k i f i H a wmf t m%mud k q k y f u d k i f x m;onf h ppf t pd k ; &acgif ; aqmif r sm;. tm%m&Sipepfukd wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm; taejzifh ArmESiwi;f &if;om; t=um;cGjJ cm;zdEyr_ atmufr/S f k hf kd dS f vGwfvyfI ppfrSefaom'Drdkua&pD ESifhppfrSefaomjynfaxmifpk}uD;qDodk wdkif;&if;om;jynfolrsm; vufwGJvsuf pnf;vkH;nDnGwfpGmjzifh ZGJrav#mhbJav#muf vrf;=uygpkd? t,fvfEl;&m (L.Noora ) pmrsufESm 95 rStquf udk, fpDr&Sd=ubl;? tckppfzdeyf/ ppf, leDazmif;awG udk, fpDu dk, fiS &&Sdae=u+yD? vlxkawG&J@ axmufcHtm;ay;rSK / apmifha&SmufaxmufyhHrSKa=umifh usaemfwdk@&JabmfawG[m 'Dvdktajctae a&mufvm+yD; aysmf&$iftm;wufae=uwmjzpfw,f? &efolu tustqHk;rsm;pGmESifh wyfzJG@pnf; yHkysufae=u+yD? usaemfwdk@u ArmjynfvGwfajrmufzdk@ tzdESdyfcHvlxktoD;oD; 'Drdkua&pDa&;ESifh vl@tcGita&; &&Sz@kd atmify&wJtxd wduy0ifom;r,f? ,ckusaemfw@kd [m autife,Eivnf; hf d GJ h k f GJ G f l S hf yl;aygi;f oGm;+y;D yl;aygi;f wduy0ifae=u+y?D k f GJ awmfvSefa&;tiftm;pkacgif;aqmif. &Sifvif;ajym=um;csufudk em;axmif&SKjrif&ol vG w f a jrmuf a&;orm;wd k i f ; vl x k t oD ; oD ; onf aoG ; em;xif a &muf v mrS m jzpf o nf ? &ifceoonf&ifxwif v_uvJS vdi;f xvmrSmjzpfonf? kf H hJ G d f _ olwdk@.awmfvSefa&;wdkufyJGaoewfoH. t"dy`m,f EdkifiHa&;yef;wdkif. t"dy`m,frSm Armwusyf u&ifwusyf/ &Srf;wusyf/ rGef/ &cdkif/ ucsif/ csif;/ ytdk@/ yavmif wusyf&&Sda&;xuf wef;wlnr#a&;'Drua&pDEihf +ir;f csr;f a&; ppftm%m&Sipepfzsuor;f a&; jzpfonf? Tonfyif v#if D kd S d f f d ckcppfrS awmfveppf od@k tem*gwtwGuf bHoabmwlncsuf OD;wnfcsuEihf bHvyief;pOfcsrwI H Sf f k D fS k kf S f xl;wifh tpysK;d vdujf cif;jzpfav onf? k
97
Luminary MagazineVolume 5,No.5

rwf 19 / 2011

98

(1) tudka& c%em;=u&atmif/ cg;awG acgif;awGemvS+yD ylvS+yD t&rf;armw,ftudk&m avwdkufouJhodk@ tvsift[kefjzifhoGm;aeaom rdk;OD;onfol@ajcvSrf;rsm;udk wkH@ueJ&yfvdkufonf? uefpGef;&Guftxrf;udk csum ol@ESrESif;at;xHodk@ uokwfu&wfjyefqkwfajy;&onf? tarSmifxJrSm prf;oGm;&if ESri,fESif;at;udk awG@&onf? ESif;at;xdkif aepOf ol@acgif;ay:rS av;vHvSaom uefpe;f &Guawmif;}u;D udk r +y;D ajray:od@k csvuonf? G f kd f tudu aemufa=umif;jyefvnr=unfb;l ? tud&m armvduwm toufxuawmhr,f? k S hf h k k f G f cvkwwu+f y;D ypfvaooGm; ygapvd@k awmif qkawmif;rdw,f t[kwy? f dk J fJ ESif;at;udk jymodkvwGif arG;ojzifh tzGm;u ESif;at;[k trnfay;xm;onf? ESif;at;. tud k u rd k ; OD ; us e,k e f v wG i f arG ; ojzif h rd k ; OD ; [k trnf a y;cJ h o nf ? oH k ; &uf q uf w d k u f cl;jzwfpaqmif;xm;aom uefpe;f &Gursm;udk r@d uav;od@k tudEiErESpa,muf oGm;a&mif;ae=u? k G f k S hf S f xdo@kd yif q,f&ufw}ur/f q,fig;&ufw}urf uefpe;f &Guom;a&mif;ae=u? k d h d G f G &GmESiwrkiausma0;aom tif;wGi;f }u;D zsKuawm wGif xrif;iwfonfh v,fuvrsm; hf d f f d f l D vma&mufuefpGef;&Guf cl;jzwf =uonf? qefzdk;/ qm;zdk;/ iydzdk; twGuf rdk;OD;wdk@Srdom;pkuJhodk@yif ajz&Sif;=u&onf? olwdk@armifESr onfae@tdrfrS xGufvmcJhyHkrSm ykHrSefoGm;aeus eHeufig;em&D xufapmyH&onf? bke;f }u;D ausmif; wH;k armif;acguovnf; r=um;&? ta&Srd;k aumif;uifywum;ay: k f H d f wGifESif;qDeDtmHkudk rjrif&ao;? oxHp&mESihf r@uav;rSm ig;rdie;D yg;a0;onf? um;vrf;r&S?d wu,fu r@d .eHeufaps;cif;udk kkG kf tjref a &muf v d k v S o nf ? uef p G e f ; &G u f p nf ; rsm;ud k jref j ref a &mif ; cs&wJ h aiG e J @ qef 0 ,f r nf ? tzGm;pm;csifvGef;vS awmihfwonfhrkef@jym;ovuf(rkef@jym;pvuf)udk 0,frnf? aemufESpf&ufwGif oDwif;u|wawmhrnf? owif;u|wwif &Gmvnfbe;f }u;D ausmif;udk tzGm;uza&mif;wkixwuav; f f G k df k f wxk w f v S L csif o nf ? za&mif ; wd k i f x k w f wxk w f 0 ,f r nf ? xd k o H k ; ck u d k 0 ,f r nf ? tzG m ;xH tjrefjyef&rnfqdkonfh pdwfqENu rdk;OD;udkaph aqmfarmif;ESifaecJhonf? xdkpdwfqENjyif;jyr_jzifh eHeufav;em&DrwkdifrD tdyf,mrSEdk;vmcJhum tdrfrSxGufvmjzpfcJhonf?

tzGm;twGuf rkef hjym;ovuf

armifp;kd csef d

vGefcJhonfh q,fhav;ig;&ufuwnf;u tdyf,mxJwGif tzGm;vJavsmif;aecJhonf? 'Dwcg ruse;f rmyHu xl;jcm;onf? wae@xufwae@ pum;rajymyJ EGr;f onfxuf EGr;f usvmcJonf? k h tzGm;bmpm;rvJ? aps;ubm0,fvmcJh&rvJ? rdk;OD;u tzGm;udkteD; wdk;uyf+yD;ar;onf? om;&,f pm;zdk@qefut"du? +yD;awmh v_difjrpfeJ@ rd@eJ@um;vrf;azmufzdk@twGuf rd o m;pk w td r f a xmif u d k ppf w yf t pk d ; &u aiG o H k ; axmif x J h c d k i f ; w,f r [k w f v m;? om;wk d @ uefpGef;&Gu fa&mif;vdk@ &rJhaiGeJ@ vHkavmufyghrvm;uG, f ydkv#HrS tzGm;twGu f rkef@ jym; ovuf w ck a vmuf 0 ,f y guG , f ? +yD ; awmh oD w if ; u|wf & if bk e f ; }uD ; ausmif ; ud k v S L zd k @ za&mif;wkitxkwao;wxkw?f df f
Luminary MagazineVolume 5,No.5

98

99

tzG m ;twG u f tm;wif ; um uef p G e f ; &G u f w eif h w yd k ; xrf ; vmcJ h o nf ? tzG m ;. pum;vH;k rsm;toHrsm;onf v_i;f xumem; xJwi=f um;ae&onf? cgwi;f xuf ESpqxrf;vmcJonf? d G kd f h &&SdcJhonfh aiGa=u;onftzGm;twGuft"du? rkef@jym;ovuf av;ig;q,f ck0,fvmcJhr,f? +yD;awmh qef0,f&r,f? jzpfEkdif&if qDeJ@ykZGefiyd0,f&r,f? vrf;azmufzdk@tpdk;&udk ay;&rJhaiGudkacgif;xJu xk w f x m;w,f ? ud p P r &S d ? ajrwl ; &? vrf ; ajrzd k @ & txyf x yf t cgcg u|ef c H c J h + yD ; +yD ? 'D w cg twif;t"rRaiGxnfhcdkif;&if/ ajrzdk@cdkif;&ifawG@=uao;wmaygh? zdk;axmifwdk@/ om0wdk@/ atmifaiGwdk@eJ@ ndxm;+yD;om;? aus;&GmtkyfcsKyfa&;tzGJ@eJ@ &ifqkdifajz&Sif;=ur,f? +idrfcHvdk@ rjzpfawmhbl;? +idrfcHav tcdkif;cH&wJh EGm;jzpfav? EGm;awGr[kwfbl;qdkwm jy&awmhr,f? awG@=uao;wmayghqdkonfh pdwf"gwfrmefud;udk wif;xm;onf? tHusdwfvsuf? xdktm;wif;r_wGef;tm;rsm;/ pdwfaZmrsm;u rdk;OD;udktvif;a&mifay;aeonf? xdktvif; a&mif ESiyif rd;k raomuftmk%r usi;f rD tarSmifxx0,f vrf;=urf;ay:Y tav;csersm; vSaom hf f k J df 0efxkwf0efydk;udk tvsiftjref o,faqmifvmcJhjcif;jzpfonf?rdk;OD;wudk,fvHk;udk ac|;rdk;awGu &GmapGxm;cJhonf? ac|;pufac|oD;rsm;onf i,fxdyfutawmifhvdkuf xGufvmcJhav ovm;rod? ESi;f at;onfvnf; ac|;oD;ac|;aygursm;jzifh wud,v;kH epfaeonf? acgi;f ck u&GuacGuqqef@um f f f kd JG rsuEmay:rS ac|;pufrsm;udk okwvuonf? ESi;f at;u toufq,fav;ESp? t[m&rjynfrpHjk zifh fS f kd f h f }uD ; jyif ; vmcJ h o nf h tysKd a yguf u av;? rJ I ajcmuf u yf a vonf ? yd e f y d e f o G , f o G , f 0kdif;pufawmufyaeaom rsufvHk;ESpfvHk;u ol@rsufESmay:wGif &$ef;&$ef;vJhIaeojzifh =unfhaysmf _aysmf&SdvSonf? rsufvHk;rsufawmiftvSu ESif;at;rsufESmay:wGif rdk;xm;onf? rdk;ODu rydefr0? tom;u ndKndK? t&yfjrifhjrifh? toufu q,fhckESpfESpfqdkaomfvnf; rdbESpfyg;pvHk;r&Sd/ tzGm;ESifh}uD;jyif; cJh&ojzifh touft&G,fydsKEkoavmuf/ pdwfu vl}uD;pdwf? vl}u;D tawG;? vli,fqaomfvnf; =urf;wrf;cufxa&mfaomb0udk jzwfoef;&if; &ifusuapcJonf? kd h f h vli,fb0udk ajymif;vJypfaecJhonf? pmoifausmif;acgif;avmif;oHESifh b,fvdkrSrywfowfcJh? u|cavmufoEihf }u;D jyif;vmcJ&onfuav;? zcifuqH;k yg;cJ+h y?D rdcifu u&iftrsK;d om; apmrd;k ZufEihf J HS h h S aemuftdrfaxmifyum u&ifjynfe,fxJ a&mufaeonf? tquftoG,fjywfoGm;cJhonfrSm q,fESpfausmfcJh+yD? aoovm;/ &SifvsufyJvm;? rdcifb,fae&m a&mufaeonfudkyif rodEkdifawmh? tzGm;&ifcGif/ tzGm;t&dyf/ tzGm;arwWm&ifaiG@udkv_H&if; }uD;jyif;vmcJh&onfharmifESr? &GmxJwif aqGrsK;d rsm;&S=d uaomfvnf; b0toD;oD; vltoD;oD;onf reufpm npmyHref G k S pm;Edkifzdk@twGuf aovkarsmyg; kef;uefae=u&ojzifh wa,mufudk wa,muf ru,fwifEdkif=u? udk,fhkuQESifhudk,f? ol@'kuQESifhol? taptyg;cH aus;u|efb0jcif;u vnf;wxyfwnf;? wyHkwnf;? b0ajy;vrf;ay:wGif rGawaomcsKi0r;f rsm;/ ajcmufurBm;rsm;/ =uyfwnf;cufcaom awmifpOfawmif J d hf S J wef;rsm;udk ausmvm;jzwfoef;vmcJ=h u&onfrmvnf; wqifwnf;/ w&G,wnf;? od@k ayrifh ta&;uH f $ S f oufvHkaumif;=upwrf;/ ta&;}uD;aoG;eD;=upwrf; qdkonfh b0wlwdk@. cH,lr_u ajy;v$m; kef;uefae=u&aom b0rsm;udk qGJaphum aygif;pyfxm;cJh=u+yD;jzpfonf? oGm;=updk@ nDrav;a&/ tmk%fwufvm+yD rdk;OD;u Ed_;aqmfvdkufonfESifh nDrav;ESif;at;onf Edk;xvmcJhum toifhjyifygava&m? ESif;at;acgif;ay:odk@ av;yifpD;ydk; aomuefpGef;&Gufawmif;udk yifhwifay;+yD;onfESifh rd@uav;qDodk@ tarmqd@k vkrwwf c&D;ESi=f u&awmhonf? rd;k OD;wd@k armifEr. ajcvSr;f aw;oGm;udk rd;k OD;. ycH;k xuf S
99
Luminary MagazineVolume 5,No.5

100

0g;wHy;kd rS xGuay:vmonfh u|usuf u|usu pnf;csuu yk'jf zwfay;aeavonf? vrf;. f d d f f wcsKd@ae&mwGif &GmpGefwJtdrfuav;rsm;udk jzwfausmf&pOf 0g;wHydk;. u|dusuf toHonf wJ t d r f t wG i f ; rS v,f o rm;ud k Ed k ; x apayvd r f h r nf ? (2) aps;ESdrfI 0,fwwfonfhuefpGef;'dkifodk@ ra&mif;csvdkawmh? tcsdefukefcH+yD; vufvDvnf; ra&mif;vdkawmh? rdk;OD;wdk@ armifESr udk tzGm;u apmifhudESifhrnf? tzGm;&J eHeufpmtrDS tdrfjyef a&mufz@kd vdonf? xd@k a=umifh ukepe;f wef;vrf;ab;wGif vufvra&mif; csvawmh? aemufawmh &efuef k fd D kd k uDvaps; ukepr;f onf a':xm;&Siu olw@kd . uefpe;f pnf;rsm;udk odr;f usK;H 0,f,vuonf? rd;k OD;wd@k D fd f G l dk f armifErwGucsuxm;onfh wefb;kd rSm aiG&p&m? a':xm;&Siu aiGcEp&mhig;q,fEihf wefb;kd jzwfum S f f Sf f kSf S 0,f,cjhJ cif;jzpfonf? l vuf x J o d k @ aiG a &muf v monf E S i f h wH y d k ; ES i f h j cif ; ud k vrf ; ab;uG r f ; ,mqd k i f w G i f acwWtyfEc+hJ y;D qefa&mif;onfaps;wef;od@k tajy;tv$m;oGm;=uonf? qefEpjf ynfaiGajcmuf&m? rd;k OD;. HS h S pdwfxJwGif av;yifaom 0efxkwf0efydk;onf avsmhusoGm;onf? acgif;wjcrf;ayghoGm;+yD? aps;. ta&Sbufjcrf;wGi&aom rke@f jym;ovufqio@kd taomhEionf? xdpOfrmyJ vrf;ay:wGif jy\em f dS kd f Sf k S wufonf? rdk;OD;wdk@armifESr tajytv$m;oGm;aepOf uef@vef@jzwfav#mufvmaom wkwfr ajcaxmufudk rdk;OD;u cvkwfwkdufrdonf? wkwfr. ajcusif;0wfae&mwGif rdk;OD;. ajcaxmufrS "g;armufuJhodk@ c|efxufvefwufaeaom ajconf;"g;oGm;jzifh xkd;uavmfrd jcif;jzpfonf? aea&mif roef;aom wkwfr. jzL0if;aom ajcaxmufrS aoG;pufrsm;pD;usvmonf? wkwfru &efawG@ avawmhonf? 'Dawmom;awGu zdeyfr&Sb;l ? zdeyfrpD;wwfwoawG/ odwq;kd w,f? vlukd cvkwwuf d hJ l f f kd w,f? ol@ajcaxmufrSm "g;oGm; awGwwfxm;w,f? tawmfdkif;wJhaumifqlqJ}udrf;armif;onf? rd;k OD;u trSwwrJcvkwwura=umif;/ wkwru bma=umifwnfwnfvmwd;k &wmvJ? bma=umifh f h f kd f d f h h h ra&SmifwmvJ? zdeyfrpD;wmu i,fi,fxJu zdeyfrpD;cJhvdk@ zdeyfrpD;wwfawmha=umif;/ zdeyfrpD;wm tjypf&ovm;? &Si;f jyonf? 'DxufvJ ydyrrorajymwwf? wu,fu uwWyg zdeyfp;D / a&$x;D aqmif;ol dS k kd kd kd l D txufwef;v$mESifh zdeyfr&Sdaom rpD;aom atmufqHk;v$mwdk@. ydyuQyifjzpfonf?wkwfru atmf}u;D [pfus,f toHjymaemufaemufEihf &efawG@awmh ab;ywf0ef;usif vrf;oGm;vrf;vmrsm;u S vSrf; =unfhai;=uonf? wcsKdu &yfvsufom;? wcsKdu+yHKvsuf? ndK;a&mfa[mif;EGrf;EGrf; t0wf txnfwdk@udk qifjref;xm;aom qif;&J aus;awmom;armifESrudk pmemoltcsKdu uk%m ouf=uonf? tud&,f &Suvuwm[,f? &ifawGyef;awGweaewmyJ? vlawGu 0di;f =unfae=uwm? k f dk f kf k h rsufvHk;aygif;waxmifeJ@ESif;at;tvGefyJ &Sufav+yD? rsufESmudk b,frSm oGm;zGufxm;&rvJ? vloGm;vlvm xlxyfwJh aps;vrf;rSmrS cvkwfwdkufrd avjcif; qdk+yD; woo wzGwzG ajymaeawmhonf? vl}u;D [efyef zrf;xm;+y;D om; rd;k OD;u ol@ESrud'g&up&mr[kwb;l ? a=umufp&m k S f f vJr [kwfbl;? 'gawGudk *krpdkufbl;[k wkef@jyefonf? vrf;ay:rSm cvkwfwdkufwwfw,f? OD;wJhvlu tEW&m,fudk=unfha&Smifaygh? igwdk@rSmu ausmufwHk;awG/ xGefwHk;awG/ "g; pufx,fwHk;awG/ uZif;dk;awGudk cvkwfwdkufoGm;ae&wm?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

100

101

ikwawGq;l awG ykZeusppmcJawGukd wkucuom;ae&wm? igw@kd ajc axmufawGu oHacsmif;awGvkd f Gf f d f kd f G rma=umrae&if tvkyf=urf;awGudk vkyfEkdifrSmr[kwfbl;? xrif;iwfHkyJ &Sdawmhr,f? nDrav;&J xkdodk@yif ESpfodrfhcJhavonf? csrf;omuG,f0or# awmufyajyjypfaomqif,ifr_jzifh Ekzwfaom wkyfrESifh pl;prf;aomrsuf vHk;rsm;udk aemufa=umbufwGif xm;&pfcJhum ESri,fESif;at;udk qGac:vmcJonf? vmnDrav; oGm;pd@k [kqum qGac:vmcJonf? J h kd J h ESif;at;ycHk;xufwGif uef@vef@jzwfwifxm;aom acgif;ckykqdk;pkwfonf avxJwGif vGifhxGufoGm;&mrS ajrodk@ywfusonf? uokwfu&wf ESif;at;ukef;aumuf&jyefonf? xdk@aemuf ukef;x+yD; uaomajrmyg; ajy;vkduf&jyefonf? tudkqJGac:&modk@ vdkufvm&if; &SufIrqHk;awmh? (3) rkef@jym;ovufqdkifodk@ a&mufvmpOf tzGm;twGuf rkef@jym;ovufoHk;ckrSmvdkufonf? tzGm;twGufjzpfI taotcsm xkwfay;zdk@ygxyfajymonf? tkwfeH&H/ wHwdkif;}uD;. wzufwGif rke@f jym;ovufqiuav;u &Saeonf? tkwe&. tjcm;wzufwif emrnf}u;D wkwuwre@f qdiEihf kd f d fHH G f d fk kfS pdefa&$ywWjrm; &wemta&mif;qkdifpwdk;? xdkqdkifESpfqdkifu cef@xnfvSpGm[def;aeonf? a0qmcef@ xnfvSyr_u rD;cdk;=uyfcdk;a&mif rkef@jym;ovufqdkifuav;udk v$rf;&pftkyfrdk;xm;onf? urBmESpfck jzpfay:aeonf? avxkxJwGif vGifhysH ygvmaom urBmwzufjcrf;rS toHAvHrsm;udkyg wqufxJ= um;ae&onf?rd;k OD;wd@k armifEr yifyrf;cJor# qmavmifve;f vSpm rke@f jym;ovufukd w0 weifpm; S h G G h vdkvSaomfvnf; tuef@towfjzifh pm;ae=u&onf? b,fESpfckpDpm;&rvJ? wa,mufudk rkef@ESpfcsyfpDavmufyJpm;&rnf? rkef@jym;ovufpm;&if;u pdwfem;xJodk@ toH v_dif;rsm; a0h0Jum 0ifvmonf? at;awG@ r,f? puFmylu jyefa&mufawmhrSvmcJhr,f? aemufq ,f& ufrSm puFmyl rSm&Sdaer,f? tzGm;udk aq;oGm;ukrvdk@? bma&m*g&SdovJqdkwm oGm;+yD;prf;oyfzdk@ygyJ? tzGm;u taumif;pm;rkef@awG/ udwfawG/ ,dkawG udkrpm;csifbl;? rpm;bl;av? rkef@jym;ovufyJpm;w,f? tJ'grwu,fa&m*g? a&m*grawG@awmhvJ taysmc&D;xGuwmyJaygh OD;pdene@f &,f? [kwvm;? rdom;pk S h f f f $ f taysmc&D;xGuxmaygAsm? av,mOfysvufrw0,fc+hJ y;D +y?D wJcz@kd a[mfw,ftcef;awmif w,fvz;kH eJ@ f f h H S f kd D iSm;xm;cJ+h y;D +y?D uJ OD;pdene@f a& puFmylu jyefraps;pum;ajymr,f? cifAsm; +cajruGuukd b,fo@l udrS f $ S H f k ra&mif;ygeJ@? usyfodef;waxmifvdk@yJ owfrSwfxm;yg? tJ'g om;ti,fqHk;twGufyJav? urBmwck. wbufjcrf;rS toHrsm;udk twkdif;om;=um;ae&avonf? rsufESmjcif;qkdif pum;ajymaejcif;vm;? [dkbuf'Dbuf w,fvDzkef;ESifh atmf[pfajymaejcif;yJvm;? 'Dvdkajym&wm t&omawG@ykH&onf? rawmufyaom armifESronf acgif;wdk@udkiHk@um rkef@jym;ovufudk tndK;jzifhpm;ae=uonf? bm&,frod? odrfi,fonf[k cHpm;&aom tysKdaygufrESif;at;onf qd@k Iidcsiaeonf? &Su&HG jcif;rsm;u &ifuyI qd@k apcJavovm;rod? 'ga=umifh r@d ay:rvmcsiwm? k f f kd kd h f rd@&Jajray: ajcrcscsifwm[k pdwfxJu &Gwf qdkaeavonf? rkef@jym;ovufwckudk q,fhig;usyf? (vGefcJhonfh ESpfESpfq,fuwusyf? ESpfoHk;q,fu ESpfq,fhig;jym;?) tzGm;twGuf oHk;csyf? olwdk@armifESrav;csyftwGuf aiGw&mhig;usyfay;+yD;aemuf vufuseaiGtenf;i,fjzifh qD0,fz@kd u;d pm;onf? ZdrcypPn;f jzpf aeonfh pm;tke;f qDukd r0,fEiawmh? f fH kd f tdrfrS ,lvmcJhonfh qDykvif;udk jyef,lvmcJh&onf? ig;iydESifh ikwfoD; tenf;i,f0,fvmcJh onf?
101
Luminary MagazineVolume 5,No.5

102

(4) rd@ v,fwdku fwmrsm;/ aps;rsm;udk ausmfvGefvmcJhonf? rd@ jyifodk@ a&mufaomtcg w[l;[l;wducwfaeaom taemuf awmifavu olw@kd udk tm;yg;w& qD;uEwqufae=uonf? k f d_ f rd;k urukeao;? rD;cd;k &ifwrwursm;onf olw@kd udk OD;acgi;f ay:wGif t[kejf zifh vGiyg;ajrmygaeonf? f h d f dk f hf avudqefwufae&ojzifh ESi;f at;. acgi;f rSqr#irsm; &pfywfcxm;aom vHcsnpwd@k rSm wzsyzsyf k H f H k f f vGiaeavonf? hf rdk;OD;u eufzeftwGuf tdyfrufrsm;udk jrifruf&if; cyfoGufoGufav#mufaeonf? ESif;at;u a=umcdkif;vmcJhonfh aps;xJodk@ jyefa&mufaeum odrfi,fvSonfh&Sufpdwfudk wEHk@EHk@xdawG@ cHpm;ae&onf? wb0xJ wc&D;xJrmyJ ESrESitud. tawG; tdyrufw@kd onf rwlonfvnf;&Sonf? S hf k f d wlonfvnf;&Sonf? rd uav;rStjyef tjyefvrf;ay:wGif olw@kd ESpO;D wlnonftawG;rSm tzGm;udk d f D h puF m yl w G i f aq;oG m ;uk r nf ? a&m*g&S m azG r nf q d k o nf h ol w d k @ twG u f x l ; qef ; onf h ta=umif ; t&myif j zpf o nf ? =uyf c d k ; a&mif oef ; aeonf h rk e f @ jym;ovuf w J u av;. tkwfwHwkdif;wzufjcrf; udwfrkef@wdkufqDrS ajymqdkaecJh=uonfh udpPxJwGif ajrta&mif;t0,fvJ ygonf? tdrjf cajrwuGuukd ode;f waxmifwefonf qdonfypfrwwif olw@kd . tawG;r#m;ESppif;u H f k h S f G f twlom;IpkuaecJonf? puFmylrm r[kwb;l ? r@d awmf&efuermvJr[kwb;l ? a[m'D igw@kd awmr@d G d f h S f kfS f uav;rSm tzGm;udk aq;ukv@kd &&if b,favmuf aumif;vdurvJ? xdtawG;onfvnf; oDu;d wckxJ k f k wGif yiwou;kH rdvsuom; jzpfae=ujyefonf? df l D f wdrfwdkufawGvGifharsm rdk;aumif;uifatmufwGif pdrf;jr pyg;cif;}uD;rSmrdk;aumif;uifESifh xdpyfonfhae&mtxd war#mfwac: =unfhIrqHk;awmh? taemufawmifavu cyf=urf;=urf; wkucwfpOf a&v_i;f xum ,dr;f v_yjf rL;uaeaom pyg;cif;}u;D ud=k unfum rd;k OD;arm[kuaeavonf? d f d h d f a&Svwefaqmifrkef;wGif pyg;yifwdk@ &ifwGif;wGif aiGEdk@&nfwdk@oaE<wnfum pyg;awGzHk;=ua&mhrnf? aemufawmh pyg;ESawGjynfowum ajrod@k idupif;=uayawmhrnf? a&$wajy; jrwajy;/ a&$w&pf jrw&pf H h d f k f pyg;cif;}u;D onf a&$a&$a&mifawmufy ,Suoef;&mrS d;k jywfv,fui;f tjzpf ajymif;vJom;ayvdrrnf? f G G hf avudk qefwufaeaom rdk;OD;tm; tawG;rsm;u dkufykwfv_yfcwfaecJhonf? pyg;awG rSnfh0if;vm&ifaum/ &dwfodrf;+yD;&if aum igwdk@u qefwjynfaiGwaxmifausmf ESpfaxmifeJ@ 0,fpm;ae&tHk;rSmyJvm;? OD;jr'ifxHwGif wrdk;wGif;v,fxGefcJhonfh vkyftm;c pyg;ig;q,fxJu pyg;ay;aiG a cs;,l p m;cJ h o nf r S m pyg;q,f w if ; yJ usef a wmh w ,f r [k w f v m;? pyg;cif ; awG pduysK;d xGe,ufcwhJ v,fuve@J v,form;awG[m pyg;pdu&if;xrif;iwf&ovm;[m? bma=umifh k f f hJ l D k f bmjzpfvdk@ iwf&rSmvJ? xdkar;cGef;u ol@&ifudk odrfhwkefatmif qGJcgypfvdkufonf? wokeoewucwfaeonfh &moDavxJwif pyg;cif;}u;D u v_i;f tdxum w&S&woJoJ f k f dk f G d J JS atmfjrnfaeonf? rdk;OD;udk avSmif ajymifaeovm;? w&dyf&dyfav#mufvSrf;aeaom rdk;OD;wdk@ ESpa,mufukd pyg;v,fui;f }u;D u vSr;f ai;armh=unfum iduoH woJoEihf idyqifaecJavovm;? f G h k d_ f J S k JG h ta0;rS=unfv#if rd@k armufri;f ndKaom &Gmuav;onf ajcvSr;f wdi;f wGif eD;IeD;IvmcJ+Jh y?D h d_ k &Gmud0ifaomtcg tzGm;eHeuf pmpm;csejf zpfaeI v_uv0rf;om &SaecJ=h uonf? &Gmxdyrr0ifvawmh? k d d f JS d fS kd &G m vnf v rf ; twk d i f ; tcsd e f u k e f c H I rav#muf v d k a wmh ? &G m . aemuf a usmbuf r S a eI oufu,fr;dk x&Hum tzGm;tdruav;xHo@kd ESpa,mufom; jzwf0ifvu=f uonf? f f kd tzGm;a& tzGm; rdESif;wdk@ jyefvm+yD
Luminary MagazineVolume 5,No.5

102

103

tdrf. wHpuf+rdwfudk 0ifonfESifh toHudktkyfI rdESif;u wpmpmatmfac:onf? tzGm;u ESif;at;udk cspfpEdk;jzifh rdESif;[k ac:chJonfrSm =umcJh+yDyJ? rdESif;u rkef@jym;ovuftxkwfudk ,lum tzGm;tdy,mxJo@kd 0ifvmcJonf? rd;k OD;u rdEi;f aemufu xyfcsyruGm y;H I &,fI vduygvmcJonf? f h S f k f h ESpa,mufom; yiwxicsum tdyaysmaeaom tzGm;udE;d_ onf? wu,fu woufwmvk;H rEd;k aom f d f l dk f f f k tdyjf cif;jzifh tzGm;tdyaysmaecJ+h yy?J f f D a&cJ w H k ; uJ h o d k @ at;puf c J a wmif h a eaom tawG @ tm&H k r sm;u ol w d k @ ud k , f ol w d k @ wkefv_yfapcJhonf? 'DrSmav tzGm;&,f/ tzGm;pm;csifwJh rkef@jym;ovufav tzGm;&J@ a[m'DrSm za&mif ; wk d i f x k w f / tzG m ;x=unf h t H k ; av? x+yD ; pm;ygtH k ; vm; tzG m ;&,f rdESif;onf awmifhcJat;pufaeaom tzGm;. ajctpHkay:odk@ arSmufcsvdkufonf? rdk;OD; qdk@aecJhavonf? [kwfrS[kwfyghrvm;? xdwfvef@tHh=ojcif;ESifhtwl =uufao aoaeonf? touf&LS &yfom;onf? +y;D rS rd;k OD;wcsuvwf [pfwifvuonf? tdruav;. aqG;aom0g;x&Hrsm; G f G kd f f uGmusrwwf wkecgom;onftxd? qd@k eifa=uuGvpm idcsvuonf? f G h J S G k kd f tzG m ;/ a[m'D r S m tzG m ;twG u f rk e f @ jym;ovuf a v

Zl v d k i f 12/ 2011

armifpdk;csdef

jrefrm-tkdref abmvH;yGwif k J G xl;qef;aom rd;rsm;&GmoGe; k f


rdk;&Gmv#if tdkrefESifh yGJwGif jrefrm tvm;tvm aumif;onf[k pifumyledkifiHom; abmvH;k enf;jy qDAm*suu oH;k oyfconf? ,ae@,SOjf yKd iaom abmvH;k yGwif ok0% uGi;f twGi;f D hJ f J G tvGefxl;qef;aom rdk;rsm; jzpfonfh ausmufcJrdk;/ zdeyfrdk;/ a&Al;rdk;/ t&ufykvif;rdk;rsm; &GmoGef;cJhjyD; yGysuom;onf[k owif;&&Sonf? od@k aomf tqdyg xl;qef;aom rd;k rSm tdrefu jrefrmtoif;bufo@kd J f G d k k eSp*;kd oGi;f jy;D rSom &GmoGe;f aom rd;k jzpfojzifh qDAm*sD a[mude;f xkwcaom tajz rxGuay: edicay? f f hJ f k f hJ yGJpuwnf;u tJ'D xl;qef;wJh rdk; &Gm&rSmAs? 'grS udk,fhbufudk wpf*dk;rS toGif;rcH&cif yGJysufoGm;rSm? &vm'fu 0-0 eJ@ yGJysufrSm qdkawmh t&H_;ay;cH&w,f qdk&ifawmif oa&vdk@ ajymvdk@&ygw,f? tckawmh rdk;&Gmwm aemufusvdk@ jrefrmawG eSpf*dk; toGif;cH&wm jzpfygw,f[k qmAm*sDu ajymonf? b,fvdkyJ jzpfjzpf/ u|efawmf judkwif a[mudef;xkwfcJhovdk zdeyfrdk;/ cJrdk;/ a&oef@Al;/ ykvif; rd;k awGa=umifh tdreftoif; 'kuQ vSvawG@oGm;wmuawmh trSeygy [k qmAm*su k S f J D qufajymjy;D ol@a[mude;f rSeuefa=umif; oufaojyoGm;cJonf? f h
103
Luminary MagazineVolume 5,No.5

104

tvif;tdrf 5 ESpfjynfh txdrf;trSwf 0wKwdk jydKifyGJ

0wKtrnf trnf&if; uavmiftrnf

rd;cg;a&jzef;rS vef;rSmvm;ukrjk 'm k oef;0if; rif;aumif;cspf (pifumyl)

emwm&Snf aomuawGeJ h EGr;e,fae&SmwJh Armjynfu rdcifawG 0rf;ajrmuf-uzdk h f cspfol wdi; yef;aumufEiapzdk h kf kd f va&mifatmufrmyJ rif;yGivuyg S hf kd f avmuudk tvSqifvuygawmh h h urjk 'm&,f kd f h k
csdKwmav;awG aG;pm;vdk@ &ygw,farmifukrkj'm&J@ apm'uwufoHu u|efawmfhxJ uef@vef@jzwf 0ifvmcJhw,f? Armjynfu ppfAdkvfawGu aygif;&oif;&wm rcufygbl;/ olwdk@udk em;vnfrJh vludk Smae=uwmquf+yD;ajymvmwJh ukrkj'm&J@ pum;vHk;awG u|efawmfh em;xJ oH&nfylrsm;vdk vdrfh+yD; pD;0ifvmcJhw,f? u|efawmf[m ukrj'm&J@ rsufESmEkEkav;udk aphaph=unfh &if;rif;u csKd wmav;awG aG;pm; r,fqawmh cg;wmav;awGu b,fo@l twGuv/J tquftoG,f kd f rSdwJholawG/ qif;&JrGJawaewJh vl awGtwGufvm;vdk@ ar;vdkufawmh @@@@@@ a}omf 'guawmh armif&,f uHw&m;twdi;f ayg/h tm;vH;k twGuawmh pOf;pm;+y;D vkyraeEdif k f f k bl;armif? ud,rvkyvJ olrsm;awG vky=f urSm/ vkyvvyae=u+yD armif[k rsuvmcs&if; wd;k v#pm k f f f J kf f $ G wH@k jyefvmcJw,f? ajym&ufvuwm ukrjk 'm/ t+rJ olrsm;ta&; OD;pm;ay; pOf;pm;wwfwhJ ukrjk 'mqD h kd f u rar#mfvifhbJ wpfudk,faumif; pum;awG =um;vdkuf&awmh wkefv_yfjcif; }uD;pGmeJ@ ukrkj'mudk rjrif zl;wJh vlwpfa,mufvdk rSifwufai;pdkuf =unfhaerdcJhw,f?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

104

105

rif;ajymwJh uHw&m;twdkif;aygh qdkwJh pum;xJu uHw&m;qkdwm rif;wdk@igwdk@vdk wm0efrJh ol awG&@J wpfb@kd xJ=unf+h y;D usL;vGec=hJ uwJh tvkyo;kH yg;uHawG r[kwygvm; ukrjk 'm? wu,fawmh f f f u|eawmfe@J ukrjk 'm[m ausmif;om;b0uwnf;u &efuepufrwuUovrm twlwuf&if; pdwwl f kf _ kd f S f udk,fwlrdk@ cspfolb0udk a&mufcJh=uolawGyg? tJ'Dwkef;u ukrkj'mu *sDa[m taqmifol/ u|efawmfu attaqmif ausmif;om;/ ar*smcsif;uvnf; twlrdk@ twlpmoif/ twloGm; twlpm;/ twef;tm;&if OD;cspfqdkif 'grSr[kwf aEGat;qdirmxditat;aomuf&if; ud,0ef;usirm }uKH awGae&wJh b0tarmawG aysmufuewhJ kfS kf k fh fS S kf tdrrufawG ta=umif; wckww& ajymjzpf=uw,f? tck ukrjk 'm[m t&ifwe;f u ukrjk 'meJ@ vH;k vH;k f f k jcm;em;oGm;+y? D wcsKd @&ufawGrm twef;apm+y;D vd@k aerapmif;cif xrif;pm;zd@k apmao;&if/ tif;pdevrf;r}u;D S f ab; RITausmif;eJ@ c0J+ctpyfu a$pifE,qwhJ vufzuf&nfqiav;rSm xdijf zpf=uw,f? oef@jyef@ H G f kd kd f k +yD; vlSif;wJh tJ'Dqdkifav;rSm xdkifaecdkuf/ wcgw&H vrf;r}uD;ay:rSm Edkif;wl;Edkif; um;euf}uD;awG vH+k cKH a&;,mOfwef;awGe@J a0gueJ a0gueJ jzwfom;w,fq&if olw@kd awG[m wm0efrauswhJ tcGihf G kd xl;cH awGaygh armifvdk@ ukrkj'm qdkwwf+rJ? tpdk;&u tpdk;&wm0ef/ EdkifiHom;u EdkifiHom;wm0ef ud,pD ,lwwf=u/ ausyeEi=f ur,f qd&if/ ukrjk 'mwd@k wdi;f jynf 'Dvkd 'kuyifv,fa0aep&m ta=umif; k f G f kd k k Q rSdbl; armifvdk@vnf; ajymwwfao;w,f? tJ'Dwkef;u u|efawmf[m ukrkj'meJ@ cspfoljzpfcGifh &wmudkyJ *k%f ,l&if; =unfEl;cJh&olyg? rSwrao;vm; ukrjk 'm @@@ tJ'we;f u wm0efor/_ wm0ef,wwfre@J ywfoufv@kd ud,zwfz;l fd D k d l _ k f wJh ykjH yifwpfy'ukd ajymjycJwmudk @@@? Gmv,frm pOft;kd }u;D cs+y;D wpftrukd xef;&nf wjrLtd;k qDxnf/h kf h S h df tm;vHk; aysmfyg;aomufpm; uckef=uzdk@ vkyfwJhtpDtpOfrSm Gmom;wdkif;u udk,fpDwm0efr,lbJ/ tcGifh xl;cHcsif=uvdk@ jrLtdk;xJrSm a&awGyJ ,lvm=uawmh pOfhtdk;}uD;xJrSm a&awGeJ@ jynfhoGm;wJh ta=umif;ajymjyawmh wcpfcpf&,f&if; Gmom;awGuvnf;aemf xef&nfwpfjrL rsm; bmaps;}u;D wm vdkufvdk@ ukrkj'muawmh xef;&nfbJ ,lvmrSmyg armifvdk@ ajymcJhwm ckxd udk,fhem;xJrSm =um;a,mifqJyg ukrkj'm&,f? tJ'DyHkjyifav;xJu Gmom;awGeJ@ udk,fwdk@ Armjynfom;awG[m twlwlyJ r[kwfvm;? vlwdkif;tcGifhxl;cHcsif=u/ csdKwmav;awG aG;pm;csif=uawmh rdk;cg;a& aomuf=uwmyJJ r[kwfvm;? vwfwavmud,rom;pk ajyvnfa&;twGuf vH;k yef;aewJh iawawGyJ rsm;aewmrd@k ordi;f bD;}u;D k hf d k aemufjyefvnf &if; 'Drdkua&pD tk%frusif;Edkifwm r[kwfvm;? wenf;ajym&&if ppftm%mSif ,EW&m;}uD; tm;aumif;armif;oef vnfywfckefarmif;Edkifzdk@ qDxdk;ol xdk;/ *D,mcsdK;ol csdK;vkyfae=u wm csdKwmav;awG aG;pm;csifolawGbJ r[kwfvm; ukrkj'm? tJ'DxJrSm rodvdk@ rdkufwJholawGxufpm&if/ trSm;eJ@trSefudkvnf; cGJjcm;odwJh acwfynmwwfy*Kd~ vawG odoe@J rdu+f y;D ppftm%mSipepfukd xrf;yd;k 0di;f &Hae=uolawGu tjypfy}kd u;D k f d k f k w,f armif/ 'Dvdkvl rsdK;awGudk ukrkj'm ydkGHw,f ydkrkef;w,fvdk@rif;bJ ajymcJhw,fav? trSwf&rdao;w,f ukrkj'm? wwd,ESpf ausmif;zGifhawmh Sm;yg;wJh yHkqGJtaxmufuljyK u&d,m av;udk/ ausmif;awmifzufxdyf OD;ay:OD;acgif;vdk@ ac:=uwJh rk'fOD;c|ef}uD;em;u pma&; u&d,mqdirm a&mif;ay;cJw,fav? ud,w@kd ESpa,mufv;kH tajy;tv$m; aeyl}u;D atmufom;+y;D kf S h k f f G
105
Luminary MagazineVolume 5,No.5

106

wef;pDae=uwkef; ausmif; om;wpfa,mufu wef;rpDyJ =um;jzwfwdk;cJhvdk@ ukrkj'mu uwfuwf vefatmif &efawG@+yD; armif;xkwfypfawmh tm;vHk; 0dkif;vufckyfwD;=uw,f av? rw&m;r_qdk&if acgif;ikH@rcHwwfwJhpdwf/ trSefw&m;udk &J&J&ifqdkifwwfwJh pdwf/ tacsmiform;awG tcGifhxl;cHcsifolawGudk jywfjywfom;om; qef@usifwwfwJh pdwfawG[m rif;&J@ 0dao\awG bJr[kwvm; ukrk j'm? 'Dve@J ud,w@kd ESpa,mufv;kH ausmif;+y;D / pufrtif*sie,mbG@J f kd k f f _ fD &+yqawmh tvkymcJ=h uw,fav? D kd fS 0efxrf;aG;cs,f avhusifha&;tzGJ@rSm a&;ajzawG 0ifajz/ ajzwdkif;vnf; atmifyg&ufeJ@ aemufqHk; vlawG@E_wfajz tifwmAsL;wdkif;rSm ratmifcJh=uwm taumif}uD;}uD; t+rD;SnfSnf tkyfcsKyfolawGeJ@ tcsdwftquf rSdvdk@qdkwm xifSm;aecJhawmh v#mrSm jrufayguf&if wlGif;eJ@ xdk;aumfypfr,f/ 'Dqefukefajr av; tcGifhxl;cHqDudkawmh 'l;oGm;raxmufEdkifbl; armifvdk@ a'g}uD;arm}uD; ukrkj'm&J@ ajym[efav;udkoabmus&if; ydkvdk@av;pm;jrwfEdk;&wm udk,fyg? wu,fawmh ud,w@kd ESpa,mufv;kH cspob0uae yd+k y;D eufi;f wJh b0c&D;azmftjzpf vuf k f f f l d_ wGJzdk@ qHk;jzwfcJh=uwmuvnf; todwl/ tjrifwl/ aoG;ul; cHpm;Edkifjcif;wlvdk@bJ r[kwfvm; ukrkj'm? tJ 'Daemuf&efukefrSm wpfESpfavmuf &&mtvkyfvkyf/ b0wufvrf;Sm&if; udk,fhwkdif;jynf&J@ tajcaerSef udk Sif;Sif;vif;vif; odvmcJh&w,f r[kwfvm;? tpdk;& jyefwrf;0ift&mSd jzpf&if awmif orRmtmZD0 rjzpfEdkifawmhwm/ wdkif;jynfbm cdk;0SufzJh,lrS xrif;0rJh olcdk;b0udkawmh ta&muf rcHEib;l armif vd@k rif;ajymcJwhJ pum;awG[m zdusix;kd xm;wJh oHyjl ym;eJ@ xd;k uyfvuf kd f h k f kd ovdk udk,fhESvHk;om;tay: trmGwfyrm pGJxif&pfcJhwmyg ukrkj'm? aemufqHk;awmh udk,fwdk@ESpfOD;vHk; dk;om;pGm }uD;ygG;csrf;omvdkpdwf/ orRmtmZD0eJ@ b0udkwdk; wufvpwf awGe@J bJ ypPE &pft&yf jzpfre;f rod jzpfom;wJh trdajrudk &ifememeJ@ pGe@f cGgc=hJ u/ a&=unf&m kd d W S G jrufE&m wdi;f wpfyg;udk xGuc=hJ uwm r[kwvm;? wenf;tm;jzifq&if ud,vwe;f jy;=uwmygv@kd k k f f h kd k f G fk pGwfpGJvmcJh&ifvJ jiif;p&mta=umif; rSdygbl; ukrkj'm? vl,wrmeJ@ vltE<awG tkycsKyaewJh 'Dv@l tzG@J tpnf;rSm d;k om;olawG/ vlaumifoaumif; k f f f l awGtwGuf aep&mrSb;l armif/ olrsm;wdi;f jynfrmae&if tEdrc&EdiayrJh ud,tpGr;f tp Soavmuf d k S SfH kf k hf d }uD;ygG;EdkifwJh b0rdk@ ydkcHkrifw,f armif/ olrsm;rsuf&nf }uD;i,fusrS xrif;pm;&rJhb0/ vlvlcsif; *wH;k ay:xdyuu+f y;D rS csr;f omrJh b0udawmh ukrjk 'm r,lcsib;l armifvd@k q,fpEpf wpfcausmwe;f f G k f kS k f k u rif;ajymcJhwJh pum;awG[m tdrfrufxJrSm =um;cJh&wmr[kwfbl; ukrkj'm? ac|;eJ@aoG;eJ@ &if;+y;D b0udk tjypfuif;uif;eJ@ tajcusatmif wnfaqmuf+y;D umrS bmha=umifh rsm; aAGazmufcsif&wmvJ ukrkj'm? wdrf!Gef@cl;pm;aeygv#ufeJ@ bmjzpfvdk@ rpifykyfudk vufvSrf;csif &wmvJ? rdk;cg;a&jzef;rS vef;rSmvm; ukrkj'm&,f @@@ ? dk;om;jcif; va&mifatmufrSm opPmavajy erf;wdkif; tqef;jym;qHk; yGifhwwfwJh *k%fj'yfawG ydkifqdkifae&ufeJ@ &mZ0ifrdkif;ygapeJ@vm; ukrkj'm? emwmSnf aomuawGeJ@ EGrf;e,faeSmwJh Armjynfu rdcifawG 0rf;ajrmuf=uzdk@/cspfol wdkif; yef;aumufEdkifapzdk@ va&mifatmufrSmyJ rif;yGifhvdkufyg/ avmuudk tvSqifvdkufygawmh @@@@@@ ukrkj'm&,f @@@ ? ?
106

rif;aumif;csp(pifumyl) f
rwfv 7&uf/ 2011?

Luminary MagazineVolume 5,No.5

107

tvif;tdrf 5 ESpfjynfh txdrf;trSwf 0wKwdk jydKifyGJ

0wKtrnf trnf&if; uavmiftrnf

olwkd wawGuajymvduyg h h h h kd k f aZmfviO; GfD Zifa,mf (rav;&Sm;)

aejynfawmfrm &SaewJh owW0gawG S d usef;rmcsrf;om-uygap h h h


rdk;awGuwpdrfhpdrfheJ@ GmaewJhtcsdefawGudk a&wGufrdawmh (6)&ufwdwdSdae+yD? &yfoGm;wJhtcsdefrSdvdk@ rdk;GmxJrSmbJ oGm;vmv_yf_m; a&mif;jrJ0,fjrJ vkyfae=uwJh &yfuGufxJu vlawGu=kd unf&if; usaemf xD;av;zGi+hf y;D ZeD;onfvufurf;ay;wJh xrif;bl;av;eJ@ tvkyxucayrJ/h h f G f hJ tvkyfxJa&muf&if tvkyfrSdrSm }udrf;aoodae+yD;+yD? 'gayrJh SdvdkSdjim;qdkwJh ar#mfvifhcsufeJ@ oGm;cJ&jyef+yav? rae@uwnf;u 'Dae@tajctaeudk od+y;D om;/ ola;ud,wiuyif toHxu+f y;D h D k f kd f G +iD;aeonfhtcsdefrdk@ usawmftygt0iftvkyform;ig;a,muf 'Dae@twGuf tdrfp&dwf odyfrvG,f? vGefcJhwJhESpf&ufubJ ajymcJhao;onf?rif;wdk@wpfawG wywfavmuf tdrfrSmem;&if; apmifae=uOD;/ igaejynfawmfbuf c%oGm;p&mSw,fwJ?h q&majymawmh vG,w,fav/ usawmh h d f tajctaeu wpfywfem;vd@k b,fenf;ESirS rjzpfEi?f rdom;pk av;a,mufpm;zd@k ae@wdi;f tvkyaerS hf kd k f dS awmfHkbJjzpfaeao;/ &wJhaiGu 3500/ um;cu toGm;tjyef 300/aq;vdyf0,f&if 200/ pkpkaygif;rS 3000bJusefonf? qefwpfjynf 1000ray;&if tqifrajy/ om;om;ausmif;rkefzdk; 300ray;&if rkef@0,fvdk@ravmuf? tcsdKr_ef@/ qD/ ikyf=uufoGef/ [if;csufp&m0,fzdk@ usaemfhZeD; b,fvdkpDrHonf usaemfrar;&J? oludk,fwdkif usef;rma&;raumif;&if; pufcsKyfae&onf? csufcsdefjyKwfcsdef c%z,f rdk;vif;u rdk;csKyftdyf&m0ifwJhxd pufay:urqif; vkyf&+yD;/ 800&zdk@renf;? tJ'gudkbJaus;Zl;wif ae&onf?
107
Luminary MagazineVolume 5,No.5

108

ol@0ifaiGav;u vifr,m;ESpfa,muf/ om;om;eJ@usaemf ararwdk@twGuf nreuf aumfzDrpfbdk;av; &aevdk@av? ZeD;onfu &yfuGufaq;cef;udk aeraumif;vdk@oGm;wdkif; a'gufwm u "gwreuci;f onf? tqkwxrm a&0if+y;D temjzpfrmpd;k vd@k [kajymcJonf? usaemfvnf; }uKd ;pm; f S f kd f kd f JS S h onf / (5)vavmuf jzpf o G m ;wJ h t xd "gwf r S e f d k u f j zpf w J h q D u d k ra&muf t m;/ vuf x J r S m ydkufqHwpfaomif;jynfhatmif b,fawmhrSrydkcJh? ta=umif;trsdK;rsdK;eJ@ tvdkpm&if;bJjyaeawmh/ tdruZeD;onf a&m*gvnf;c% aysmufom;w,f xifwmbJ/ ckxawmh oufomaeav&J@? 'gawmif f G d vukewi;f aejynfawmf0efxrf;vkyaewJh nDrav;u araroH;k zd@k ol@vcydatmif pkp+k y;D tvduod f kd f k k f ay;aeao;onf? 'Dve@J bJ tqifrajyvnf;ajy/ ajyvnf; ajy&wmaygav? kd h &ifwxdwfxdwfeJ@/ raysmfEdkifygbl;aygh? tvkyfaS@rSm usaemfhwynfhav; wpfa,muf a&mufaeonfh tajctaeudk cef@rSe;f =unfawmh tvkyrSv@kd tjyifrm xdiaeonf[k xifygonf? h f d S kf odk@aomfoluusaemfhudk jrifonfESifh +yHK;+yD;tpfudkvmwmeJ@ tawmfbJ/ [dkbufu q&mvSa0HkrSm tvkyenf;enf;Sw,f? tJ'g b,fovmvm oGm;rvkyv@kd qdawmh tqifajyoGm;+ywJ?h usawmfvnf; f d l f k D touf _ a csmif o G m ;w,f a ygh ? wu,f b J &if x J r S m aygh o G m ;+yD ; / rd k ; G m xJ r S m vm&usd K ; eyfom;vd@k a[haumif@@@oGm;usKd ; a&mhqd+k y;D aq;aygvywukd ay;vduw,f? tcsr;f ajyayg? G h d f kd k f h naetvkyor;f awmh wpfa,muf 3000pD ,l+y;D awmhjyefc&w,f? &aeus ae@wGuxuf f d hJ f enf ; ayrJ h 0rf ; omrd o nf ? aemuf w pf y wf a vmuf tvk y f & Ed k i f a o;awmh r qd k ; ygbl ; qd k + yD ; auseyf a e&wmaygh ? usaemf h wynf h a v;uawmh ol & aeus vk y f c xuf 300yd k & vd k @ tpfudkvufB&nfaomufyg qdk+yD; twif;wdkufwmeJ@raomuf&ufayrJh aomufcJh&w,fav? rsdKvdk@rusygbl; ighwynfh&mqdkawmh usaemf pdwfraumif;jzpfatmi frajymygeJ@ tpfudk&m/ tpfue@J twl tvkyvyvmwm =um+yb/J tpfua=umifh usaemf 'Dtvkyav; vkywwfwmygwJ? kd f kf D kd f f h +y;D awmh vrf;cG+J y;D tdrtjyef c&D;udk quf=uawmhw,fav? f um;ay:a&mufjyefawmhvnf; udk,fudk,fwdkif udk,fhta=umif;udk jyefpOf;pm; =unfhrdw,f? usaemfae@Swi;f tvkyvyw,f? tcsewi;f tvkyf tvkyf jzpfatmifvyae&ayrJ/h rdom;pkav;rSm d kd f kf d f dS kd kf ydkw,fqdkwJh tcsdeftcg r}uHKbl;vdkufbJ/ tvdk tvdk awG}uD;bJ tjrJjzpfaewwfwJh obm0udkyg? tuFs Dqdk wpfxnf0,fzdk@ pOf;pm;ae&w,f? xrDqdkvnf; wpfxnf0,fzdk@ tjrJtm;,lae&vdk@ r*Fvmaqmifqdk vl}uHKyg;&aygif;rsm;+yD? tvSLwdk@ ema&;wdk@qdkvnf; ararbJ oGm;jzpfonfu rsm;w,faygh? araru rdk;vif;rdk;csKyf bk&m;Sdcdk;/ ykwD;pdyf r#a0&if;eJ@bJ yifpif&cgpb0udk jzwfoef;aewmqdkawmh/ tJ'Dwm0efudk ararbJ ,lxm;w,f? vl}uD;olrqdkawmh ydk+yD;wifhw,fwmaygh? ajymomajym&wmyg }udK;pm;ygv#ufeJ@ tjrvaewm obm0bJ[m? wu,fwrf;awG;=unfawmh usaemfw@kd rdom;pk wpfcwnf; jzpfaewmrS J kd h k r[kwfbJav? usaemfwdk@&J@ &yfuGufwpfckvkH; jzpfaewJh tjzpfrSefygbJ? ukefpdrf; ukefajcmuf/ om;ig; tpkHa&mif;wJh &yfuGufaps;av;xJrSm =unfhvdkufygOD;? qefonfawG rsm;}uD;bJ/ S,f}uD;bJ a&mif;wJhqdkifrSm 0,folyg;+yD;/ qefjzpfHk t0grygwJh 750800qdkwJh qefqdkifawGrSm wpfjynfcsif; vufvDpdwf+yD; a&mifae&wm ac|wvHk;vHk;eJ@aygh? +yD;awmh ukefpdrf;wef;rSmvnf; qlnHatmf[pf+yD; aG;=u z,f=u 0,fae=u aps;qpf=ueJ@ aysmp&maumif;aeao;w,f? trf;p&m 50wefrSv@kd wd@k p&m f d 0,fcdkif;aewJh aps;onf&J@awmif;yefoHeJ@ aps;0,fp&m twd,lvmwJh aiGydkrygwJh tdrfSifr&J@ vGeqaewJh yGuvnf; pdwyifyef;p&mbJ? om;ig;a&mif;wJh twef;rSmawmhvrSoavmuf yg;ae+y/D f JG J f l d
Luminary MagazineVolume 5,No.5

108

109

SdaewJh vlenf;enf;av;uvnf; taS@eJ@taemufudk tacgufacguf av#mufae+yD; pOf;pm;aewJh olw@kd tawG;uawmh olw@kd bJ ykaz:Edivrrayg?h tdrO;D ewfvywhJ a,muFsm; tdrjf yefvmrS H k f d hf f kf xrif;[if;csuf&rJh tdrfSifrwcsdK@awGuawmh vifar#mfukef;vdk@ pyg,f,mawG trnfwyfac:a0: xm;wJh aps;xdyem; rSwwiem;u a&rwifwhJ ukeajrav;rSm pk+y;D &yfv@kd um;ar#m&if; tqifrajywm f f kd f f f awGudk um;p&mvkyf+yD; +ydKifae=uav&J@? t&ifacwfu vlawGvdk ydkifqdkifwmeJ@ *k%fj'yfum;p&mrS rSdawmhSdwJh'kuQeJ@ a0'emawGudk ydkifqdkifr_tjzpfeJ@ awG;,l+yD; ajymaevdkuf=um obm0r[kwfwJh obm0 &ifziov@kd awmif xifrygw,f? cifAsm; =um;bl;vm;vd@k ar;csiw,f? r=um;bl;&if cifAsm; G hf H d f wpfacguavmufvmcJygv@kd zdwac:yg&ap? vifar#mue;f &J@ aomupum;0di;f ae@wdi;f Saeygw,f? f h f f k k k d vdkif;um;pD;vmwJh tcsdefrSmvnf; udk,fhtyl udk,fhtawG;eJ@ wpfa,mufxJ tmkHvGefae&if uHaumif;w,f rSwyg? tJ'vrS r[kwbJ ylyifp&mrygv@kd wjcm;vlawG&@J pum;oHukd em;oGm;pGi&if f D kd f hf olwdk@tcsif;csif; ajymae=uwJh pD;yGg;a&; csLcsmr_awG[m +iD;wGm;&if; idkae&wJh oDcsif;vdk/ r&yfrem; {&ifusL;aeovdk 0rf;omp&m a0;vdk@/ yDwdjzpfp&mtSif;aygh? tJ'Dvdk tcgcg jrifawG@ae&vdk@vnf; usawmhtaeeJ@ tqifrajywmudk ydk+yD;rcHpm;rdawmhygbl;? aeom;us+yD; aewwfoGm;yg+yD? oli,fcsif;awG rawG@wm=umvdk@ E_wfquf&if aeaumif;w,f r[kwfvm; oli,fcsif;vdk@bJ ar;rdw,f? tqifajyvm;vd@k rar;&Jawmhb;l ? oltqifajywm rajywmawmh rodygb;l ? oli,fcsi;f tqifajy&J@vm;vd@k ud,ukd jyefar;vm&if at;ygum@@@@rif; vuf&nf aomufygvm;vd@k rac:Ediv@kd yg? k hf G B kf 'guvnf; dk;om;pGmbJ 0efcHwmyg? 'DvdkeJ@ pyg,f,m&J@toHu usaemftygt0if c&D;onftm;vHk;udk ajreDvrf; a&mufyg+yD qdkwmeJ@ tawG;awG/ &ifzGifhoHawGudk tqHk;owf &yfay;vdkufvdk@ rwdwfao;wJh rdk;=um;rSm tdrjf yefa&mufcw,fayg? tdra&mufawmh za,mif;wditvif;u wpfa,mufrsuEm wpfa,muf hJ h f kf fS jrif&kHom Sdonfhtcsdef&yfuGufxJrSm tdrfwdkif;awmh rDwmwyfay;xm;yg&J@? wpfvHk;oHk;&wJh rDwmcaqmif&if 800rjynfh/ rDwmxdef;odrf;c qdk+yD; tydk500 ay;&wmbJdSonf? udk,fhtdrfrSm wyfxm;wJh rDwmudk olwdk@awG apmifhavsmufay;wm aus;Zl;wif&rnf[k usaemfawG;rdonf? pwyfuwnf;u tcktcsdefxd wpfcgrS tcdk;rcH&bl;vdk@yg[k aus;Zl;wifawG;rdjcif; jzpfygonf? om;om;eJ@ ZeD;u usaemfhudk xrif;pm;zdk@apmifhae+yDrdk@ a&csdK;+yD;xrif;yGJ0ifrdonf? araruawmh (10)&uf Oykofapmifh oDv,lxm;onfrdk@ ukvm;xdkifay:rSm taEG;xnfav; 0wfvdk@ pdwfykwD; pdyaeav&J@? bJOcsO&nf[if;av;ayrJh xrif;pm;vd@k rqd;k vS? za,mif;wdiEir@kd rd;k csKyatmif aevd@k r&/ f f k f S hf f apmapmtdyfrS &rnfjzpfonf? 'guvnf; tydkxGufaiGbJav/ ydkvdk@rjzpfao;ay? arS;ueJ tdyfaysmfoGm;+yD;rS/ kwfw&uf jyefEdk;vsif rnfonfhtcgr# ajzmifhajzmifhwef;wef; jyeftyr&aomusawmf? rd;k Gmaeonfh toHrsm;=um;rS tvif;Saeonfh tmkwpfcukd cHpm;rdaeojzifh df d H k rsufvHk;zGifh=unfhvdkufrdonf? aumif;uifwpfckvHk; eD&JI aeavonf? apmapmuwnf;u owdxm;rdonfh xdktvif;a&mifonf ntarSmifxJY ydkrdkawmufyaejcif;onf aumif;jcif;r[kwf? avxefjcif; jzpfEdkifrnf[kawG;&if; tdyf,mrS tomt,m xrdonfESifh ZeD;uar;onf? usaemf trSeftwdkif; ajymIrjzpf? xdk@=umifhaumif;uifwpfckvHk; eDaeyHkaxmuf&if 'Dnavwdkufrvm; rodbl;uGm/ tJ'ga=umifh tdyfraysmfvdk@yg[k awG;awG;qq ajym&if; pdk;&drfaerdavonf? araruvnf ; rtd y f a o;? touf a v;&vmI ttd y f t ae enf ; oG m ;onf jzpfaumif;jzpfrnf/za,mifwdkifav;xGef;I xvm+yD; pum;0dkif;av; zGJ@aerdonf? enf;enf;csif;
109
Luminary MagazineVolume 5,No.5

110

rd k ; apG I vmygonf ? nuvnf ; 12em&D a usmf a usmf jzpf y g+yD / at;I td y f , mxJ Y rd o m;pk jyef v nf v J a vsmif ; aevd k u f = uonf ? td y f I raysmf E d k i f a wmh a y? avwd k u f c wf E _ e f ; yd k I jrifhjrifvm+yDjzpfonf? &yfuGufwpfckvHk; "gwfrD;a&mifrsm; vif;vufaeonfudk awG@ae&onf? a&rsm;u wajz;ajz;rsm;vm/ avwdkufE_ef;u jrifhHkr[kwfawmh? eHeuf 3em&Dcef@wGif t}uD;pm; rkefwdkif;tjzpf a&mufSdwdkufcwf+yD; wpf&yfuGufvHk; tvl;tvJ cH=u&ygawmhonf? rdk;GmI avwduonf/ taS@rStaemufo@kd c%wduonf? +y;D v#if awmifrajrmuf/ taemufrtaS@/ ywfywf k f k f S S vnf vSnfhI wdkufawmhonf? touft&ajym&v#if vl}uD;ydkif; 0ifae+yDjzpfaom usawmhb0wGif yxrOD;qHk; }uHK awG@ &jcif; jzpfonf? av=urf;onfu dk vHk;0ra=umuf/ *kvnf; rpdku frd/ touf}u;D +yjD zpfwhJ arareJ@ ruse;f rmwJZeD; a=umuf+y;D aerumif;jzpfaerSmbJ pd;k &dr+f y;D / tdrjf yifrxGu&?J h f tdrfxJuaebJ bk&m;w&if; t+idK;w}uD;wdkufcwfaewJh rkefwdkif;'%fudkbJ cH&if;eJ@ ypPnf;awG a&rpdkatmif aocsmpkaeum ae&awmhw,f? oGyfrdk;xm;w,f qdkayrJh/ oGyfqdkac:&kHomSdaom oHjym;tyg;av;rsm;om jzpfaeunfrdk@ avwdkufE_ef;tm; jyif;vmonfESifhtr# ESpfcsyfoHk;csyfr# txyfvdkuf acgifrS pwifyGifhoGm;+yD; rdk;a&rsm;0ifvm+yD;/ qlnHjcif; toHu rSefrSef}uD; =um;ae&+yD;/ c%=umawmh oHk;csyfvkH; cg;}udK;oGm;+yD;/ w0kef;0kef;eJ@ qlnHaewmaygh? jywf+yD; vGifhoGm;vdk@ wjcm; wpftdrftdrfu vludk xd&ifawmh 'kuQygbJ[k awG;+yD; ylyifaerdw,f? tdrfxJrSm a&awG0if+yD; tbufbufu pdae+y;D avwduEe;f u aqmifaqmifqonfh ykpjH zpfvm+y;D / eHeuf 4;30avmufrm k JG k f_ h h JG H S wpfcsua0S@vduwhJ ava=umifh ajc&if;bufu axmufwiawG }uKd ;+y;D x&Hu tdrxu0ifvmum/ f k f kd f f J kd cGufykHpH jzpfoGm;wJh tdrfav;udk ajray:udk vJusoGm;atmif em*pfu tvJxdk;eJ@ tEdkif,l oGm;vduw,f? k f olrsm;awG wpfa,muf+yD; wpfa,muf vJ+yD;aeyg+yD? tdrfav;u olEdkifoavmuf awmifhcHoGm;ygao;w,f? 'gayrJh aemufqHk;tcsdefrSmawmh olvJ taumifqHk; t_H;orm;bGJ@udk ,loGm;&yg+yD? ypPnf;awGvnf; jyef@usJ_yfyGvdk@ aeayrJh/ t&ifqHk; bk&m;pifav;xJu jrwfpGmbk&m; kyxawmfukd yif+h y;D tdraS@opfyifav;ab;rSm &yfaewJh ararudk yvyfpwpftyf ay;+y;D a&rpdatmif f k f d k vkyf&if;/ om;om;eJ@ZeD;onfudk tm;ay;+yD; rdk;'%fudk aveJ@wGJ+yD; wpfem&Davmuf quf'kuQcH+yD;rS avwduwm &yfom;ygawmhw,f?tJ'uwnf;u yifyef;vduwm b,fvawGjzpfuevJ rodayrJ/h k f G D k f kd kf ajrpduwav;wpfcjk zpfatmif }uzef+y;D qif&awmhw,f? reuf 10em&Davmufrm rd;k uvnf; wdwyg+y?D k f J H S f a&xJrm vJaewJh tdruav;udk rdom;pkvuf xdi=f unfae&if; pOf;pm;cef;awG 0ifae&awmhwmayg? S f kd k h h b,fuaep+yD; bmvkyf&rvJawmh rodayrJh/ tydkaiG bmrSrSdwJh usaemfhrdom;pk tajctaeudk usaemfodaeavawmh bmrSpm;csifpdwf rdSawmh? aps;qdiawGu rzGi/hf zGiwqiawGuvnf; aps;awG csujf cif;wuf? vrf;awGtm;vH;k uawmh kf hf hJ kd f opfyif}uD;awG vJ+yD; ydwfaeavawmh vuB&nfqdkifavmufbJ jrifae&onf? tqmajykH raomuf c sif a omuf c sif v uB & nf a omuf + yD ; pd k G J a eonf h ypP n f ; rsm;ud k [d k ' D a $ @ &if ; wpf a euk e f o G m ;onf r d k @ ajcvuf y if ro,f E d k i f ? ajrpd k u f w J a v;xJ r S m 'k u Q u d k pwif + yD ; wG,fzufcH&awmhrSmygvm; qkdwJh todeJ@ yifhoufudk+yD; tdyfvdkuf&w,fav? aemufae@reuf tdy,mu Ed;k awmh a&aEG;"gwA;l xJu a&aEG;,l+y;D aumfzazsmay;wJh ZeD;u tudutcJ aysmufaq;yg f f D f k f aomufz@kd ay;w,f? usawmf arareJ@ rsuv;kH csi;f pum;ajymrd yg+y?D ararbmajymcsivnf; usawmf f f em;vnfygw,f? usaemf+yHK;+yD;awmh pum;ajym jzpfygw,f? arar om;em;vnfygw,f/ Zifa,mf
Luminary MagazineVolume 5,No.5

110

111

qdkayrJh arar om;u a,meoHygvdk@ @@@ ararvnf; +yHK;+yD;awmh acgif;+idrfhw,fav? em*pf'kuQuawmh trsm;}uD;yg? tm;vHk;vnf; odoifhoavmuf odrSmyg? usaemfwdk@ rdom;pk tygt0iftr+f yKd om;wJh vlawG renf;ygb;l ? rSwrw&&yg/ Ediiawmfu ay;wJh yvyfpwpfy;kH d G fS f kfH wpfvHk;/ cGufwpfckeJ@qef2jynfcsif; 5cgavmuf &vdkufygw,f? toGm;tvmawG cufcJoGm;vdk@ ukeypPn;f aps;awGuvnf; pnf;rJurf;rJh yg;pyfxu qdaps;awG jzpfom;+y;D / pm;zd@k aomufz@kd cufc+J y;D / f h J k G wpfae@vkyfrS wpfae@pm;&rJh rdom;pkawG zdkz&JeJ@/ b,folrsm; b,fursm;qdk+yD; ar#mfvif&if;/ tpkvdkuf tpkvdkuf u,fq,fa&;pcef;,m,DwJawGrSmaygh? udk,fcsif;pmpdwfSdwJh wpfa,mufcsif; tvSLSiawGuawmh/ Edioavmuf EdiovdvLS =uayrJh 'kua&mufaewJh olawGukd wpfreuf wpfnyJ f kf kf k Q ulnEirmayg?h em*pfqdwhJ rkewi;f u usaemfw@kd vkd vlwef;pm;awGubJ 'kuay;Ediwmyg? +y;D jynfpwhJ D kd f S k f kd kd Q kf h Hk vlcsr;f omawG&@J wduwmawGuawmh trsm;qH;k tqifh trd;k zGiEibJ pGr;f cJygw,f? tJ'awmh rSwhJ k f kd hf kd f kH h D d rpGrf;wJh oludk EdSyfpufEdkifwJh em*pftpGrf;avmufudk usawmf rav;pm;rdawmhbl;? ausmrGJ vlwef;pm;udkbJ ESdyfpufEdkifwJh wrefewfqdk; wpfa,mufavmufbJvdk@ awG;awmhw,f? usaemf 0rf;renf;csiawmhb;l / 0rf;enf;aevnf; bmrSx;l rSmrS r[kwawmhwm'Dawmh taumif;qH;k jzpfatmif f f udk,fxl udk,fxrSbJ &r,fvdk@ pOf;pm;rdawmhw,f? tdrf+ydKwJhvlawG pm&if;vdkufaumufvdk@ pm&if;ay;vdkufwmbJ Sdwmyg? bmrSrxl;Edkifbl;qdkwm odae+yDbJ? pm&if;jyvdk@ tay:u b,fvdkulnDay;vdkufyg qdkvnf;/ usaemfwdk@qD a&mufrvmEdkifygbl;? olwdk@tqifajyovdk cGJa0,l vdkufr,f qdkwm rSef;+yD;om;yg? tJ'Dawmh 'kuQ=um;xJrSmbJ rmefwif;&awmhwmaygh? aemufqkH;tqifh b,fvdktaumif;qkH; jzpfrvJv@kd acgi;f csi;f qdi+f y;D rdom;pkawG }upnf&w,f? awG;awmwdiyif&if; aemufq;kH qH;k jzwfcsucs+y;D k H kf f aiG&rJh ae&mudk pOf;pm;/ vufawG@ taumiftxnfaz:&awmhwmaygh? yxrqHk; tdrf+ydKwJh vl a wG t wG u f owif ; aumif ; ud k &yf u G u f x J r S m pwif = um;&wmuawmh r.&.u H k ; rS m oGyawGa&mufae+yw?hJ tdr+f yKd wvawG axmufcpm ,lcygw?hJ em*pfjzpfuwnf;u &yfuuxrm f D hJ l H hJ G f JS OuU rSdygbl;? b,fa&mufvdk@ b,faygufaerSef; rodovdk bmrS pDpOfay;EdkifwJh t&nftcsif; rSdygbl;? &yfuGuf&J@ OuUqdkwm em,u*k%ftjynfhrSdcsifawmh aeyg? jynfolawG&J@ 'kuQudk em;vnfay;&rSmayg? yg0gjycsi/kH *k%vcsiv@kd wpfcwnf;eJ@ vl}u;D vkyae+y;D / tvkyrSv@kd rde;f rudk h f f kd f k f f d ta=umif;jycsufay;+yD; tdrfxJuae tdrftjyifudk w&m;0ifxGuf+yD; tavvdkufcGifh &HkvkyfwJh OuUaerSmyg? wu,fvdktyfvmawmh acgif;aSmifoGm;vdk@ vrf;xJu q,ftdrfrSL;u Hk;xJoGm;+yD;/ wkef;x+yD; rSwfcsufudk OuUudk,fpm; vkyfvm+yD; oGyfoGm;xkwf&w,fav? oGyfur.&.uHk;rSm av#mufvmwpfapmifukd (10)csyxway;w,f? tvum;awmh r[kwygb;l / wpfayudk 700usyEe;f eJ@ $ f k f f f_ 0,f&wmyg? xdkif;EdkifiH wHqdyfygvdk@ xdkif;EdkifiHapwemudk av;pm;rdygw,f? xdkif;EdkifiHu vSLwJh 7ayoGyfwpfcsyfudk 4900ay;&+yD; 100u oGyftwiftcs tvkyform;c Sdvdk@ 7ayoGyfwpfcsyfudk 5000eJ@ ay;+y;D 0,fc&ygw,f? 'gvnf; obm0usygw,fav? 'Dtwdi;f tvum;ay;vdu&if tdrr+yKd hJ k k f f wJh vlawGuvnf; av#mufv$ma&;+yD; vmawmif;aerSmayghaemf? rjzpfraerdk@vdk@om 0,fcJh&wmyg/ aiGig;aomif;&zd@k usaemf wpfEpavmuf tvkyreae&ifawmif pkz@kd rvG,ygb;l ? 'gayrJh ajym&OD;r,f/ Sf fSf f r.&.uOuU}uD;u oabmawmh aumif;om;? ol@qDrSm oGyf0,fwJh usaemfwdk@udk/ opfav#mufzdk@ av#mufvmrSm vufrwx;kd ay;w,f? tdr+f yKd om;wm rSeuefv@kd opfxway;&ef axmufcygonfayg?h $ S f G f k f H usaemfuawmh bmeJ@jzpfjzpf 0rf;omwmh trSeygb?J tjyifrm opfwpfwefukd 6ode;f 8ode;f jzpfaeawmh f S
111
Luminary MagazineVolume 5,No.5

112

tpd;k &aps;eJ@ 120000avmufe@J &Ediv@kd qdygawmh? tJ've@J '*keawmifyi;f opfqiukd ar#mvifcsuf kf k D kd f kd kd f f h wayG@wydkufeJ@ csDwufcJhwmaygh? wpfywfavmuf csdef;+yD;rS usawmfwdk@tvSnfh a&mufwmyg? uHaumif;axmufrpGmeJ@opfawmh &vdkufygw,f? tdrfaqmufvdk@&atmif rDSwJhtSnf rygbl;? dk;dk;yHkxm;wJh xif;ykHav; wpfykHavmufbJ SdrSmyg? usaemfbmajymvdk@&rSmvJ?r,lvnf; _H; ,lvnf; oHk;vdk@rS r&wm? 'gayrJh olwdk@t wGufawmh (usaemfhudk opfwefig;rl;a&mif;vdkufygonf?usaemfu &ygonf[k vufrSwfxdk;ay;+yD;) taygufzgp&m usaemfhqDu axmufcHpm jyefawmif &oGm;w,fayghav? trSefawmh em;vSnfh+yD; yg;dkufvdkufwmyg? opfay;wm r[kwfygbl;/ xif;awG ay;wmyg? 'gayrJh txufudk tpD&ifcHpm wif&if opftaumif;awG jynfolawGudk ay;vdkuf+yD[k oufaoawGeJ@ vdrfvdk@ &EdkifoGm;yg+yD? usawmfwdk@uawmh em+yD;&if;em&wJh rdat;aygh? 'DvdkeJ@ vuform;iSg;+yD; rSdrJhSdrJh acs;iSg;xm;wJhaiGeJ@ ar#mwdkif0,f+yD; rdom;pkaevdk@&HkbJ 10x20tdrfav; jyefxlaxmif ,l&awmhwmaygh? wdkifxl+yD; trdk;eJ@tcif;uawmh tdrfvHk;av; ay:oGm;+yayg? 'gayrJh tdr&@J tumx&HawGu tqiftajyawmhb;l ? vuform;awG pdwnne@J D h f f S f S f jyefjyifqifay;vdk@ acgif;&if;ydkif;av;awmh jyef&yg&J@/ ajc&if;bufuawmh bmrS rvkyfEdkifawmhvdk@ ,m,DwJxdk;+yD; ypPnf;tkyfwJh yvyfpwpfawGeJ@bJ umxm;vdkuf&awmhwmaygh? tJ'DvdkeJ@ jzpf!Spf+yD; tdrav;jyefjzpfom;ayrJh usaemh&@J acgi;f ay:rSmawmh tau;awG pk+yKH om;awmhwmayg?h tJ'tcseuae f G f G D df p+yD;awmh usaemf aoaocsmcsm awG;ygw,f/ ykHrSeftvkyf vkyfaeyg&J@ tm;vHk; tywfrvnfEdkifwm em*pf tvJxdk;vdkufawmh/ usaemfwdk@ b,fvdk qufvufcsDwufrvJaygh? 'gayrJh @@@@@ usaemf Passportxkwfay;wJh Hk;}uD;udk aus;Zl;wifygw,f? bmjzpfvdk@vJqdkawmh tck xGufaygufwpfck awG@+yD; vGwfvGwfvyfvyf ysHoef;cGifh &+yDaygh? 'ga=umifhrdk@ a,meoH Zifa,mfvdk tysavhusihf aeyg+y?D tawmifawGem+y;D '%f&mawG AvyGe@J tcHcufv@kd vnf; yifyef;aeyg+y?D 'gayrJh H awmfawmfjrifhjrifhrSmysHoef;wwfae+yDrdk@vdk@ tm;rav#mhygbl;? xyf+yD; jrifhoxufjrifhatmif ysH+yD; tvsifjrefqkH;tSdefeJ@ xdk;pdkufqif;Edkifzdk@ }udK;pm;tHk;rSmyg? 'DtcsdefrSm usaemfwG,fwmwJh rdom;pkeJ@ cGcmae&ayrJ/h tdrrmuyfxm;wJh yvyfpwpfav;udk cGm+y;D x&Htopf wifEiyg+y?D tqkwxukd a&0if+y;D JG fS kd f f J a&m*gjzpf a ewJ h ZeD ; onf u d k v nf ; aq;H k w if a&pk y f x k w f + yD ; aq;uk a y;Ed k i f y g+yD ? usaemf jzpfatmifvyEipr;f awG &awmhrmrd@k / usawmhararvnf; pdwcsr;f om ud,csr;f omeJ@ oDvaqmuf k f kd f G S f k f bm0emyGg;wJh tr_udk jyKEdkifaeonf jzpfayonf? usaemf r=umcifrSm tau;awG a=uawmhrSmygvm;[k cHpm;0rf;om&if;/ aemufxyf b,fvdk rsKd ; tcuftcJawG SaeygapOD;awmh/ rnfonftcgrS OD;r!$wbJ aS@od@k omv#if cswufrnf[aom d h f D l owd oHEmef csvu&if;/ bk&m;Sc;kd I reufjzef tvkyqif;&eftwGuf tdy,m0if&if; arwWmyd@k aerdyg <d kd f d f f awmhw,f? aejynfawmfrSm SdaewJh owW0gawG @@@@ usef;rmcsrf;om=uygap @@@@ oifwdk@udk ,rrif;}uD;&J@ udk,f&Hawmf tm%myg;uGufom;awGu wif;ykwfxrf;+yD; apmifh&if; qDtdk;udk rD;xdk;aeav&J@ ?

Zifa,mf
Luminary MagazineVolume 5,No.5

112

113

(u) Taqmif;yg;wGif topfESifhta[mif;=um;wGif&Sdaom ydyuQukd rmhufcf. tawG; tac:twkdif;yif tESpf om&ukd qkwfzrf;Edkif&ef azmfjyvkdufygonf? vl htzGJ htpnf;ESifh obm0avmue,fy,fxJwGif jzpfay:wkd;wufr_rsm;onf w&H rvyfjzpfay:aeonf? bma=umifh jzpfay:wk;d wufrawG&vmovJ/ b,fvjdk zpfay:wk;d wufvmcJovJ? _ dS h a&S yi;f wGif ,if;wkd Eiywfouf I qufpyfE;DS EG,cor# &Si;f vif;cJjh y;D jzpfonf? ,ckxyfr&i;f vif;&ef h dk h S hf f hJ H S vktyfvmchjJ yefojzifh bma=umif/h b,fvw;dk wuf jzpfxe;f cJonfudk rmhuc. tawG;tac:twki;f d dk G h ff d &Sif;vif;ygrnf? jzpfay:wk;d wuf&jcif;. ta=umif;t&if;rSm qef usibuftiftm;pkwdk . wkuya=umifyif h f h d f JG h jzpfonf? xkqef usibuftiftm;pkwdk . wkuyonf a&Smifwcifay:ayguvmjcif;r[kw? d h f h d f JG f f ouf q k d i f & mjzpf p Of . obm 0ADZwGi&aom twGi;f ydyuQ f dS rsm;wGiftajccHI ay:ayguf vmjcif; jzpfonf? topfESifh ta[mif ;=um; wGif ydyuQonf ay:ayguvm onf? f arG ; zG m ;}uD ; xG m ; v#uf & S d a om t&mrsm;onf csKyfjidrf;aysmufuG,f v#uf&Sdaom t&mrsm;ukd ydyuQ jyKonf ? xk d t csuf u k d vl h t zG J @ tpnf ; . jzpf a y:wk d ; wuf r _ w G i f xif&Sm;pGmawG h&onf? a&S hokd h csDwufv_yf&Sm; &mwGif tqifhwkdif;onf topfokd@ vSrf;wufr_wckyifjzpfonf? jzpfay:wkd;wufr_. jzpfpOfwGif topfonf }uD;xGm;oefpGrf;vmum ta[mif ; uk d v $ r f ; rk d ; oG m ;onf ? tqif h w k d i f ; onf topf o k d @ vS r f ; wuf r _ w ck y if j zpf o nf ? vGefavjyD;aomtqifhokd h jyefa&mufjcif;r[kwf? ,if;okd hjzifh jzpfay:wkd;wufr_[lonf topfu ta[mif;ukausmjf zwfum v$r;f rd;k oGm;jcif;yifjzpfonf? xkd a=umifh jzpfay:wk;d wufronf ta[mif;ukd d h _ xdr;f odr;f jcif;r[kwyJ jiif;y,fjcif;jzpfonf? f a&S tcef;wGif qef usibufjzpfaom t&mtcsi;f csi;f . wkuya=umifh t&nftcsi;f ajymif; h h f d f JG vJr_whrnf okd hrnfykH&Sdvma=umif; azmfjycJhjyD;jzpfonf? &kyf0wKrsm;wGif t&nfrStckd;taiG hokd h/ vl@ tzGJ tpnf; wGif pepf a[mif;rS pepfopfodk h rnfodk ajymif;vJvmcJa=umif; awG jh rifc=hJ u&jy;D jzpfonf? h h ajymif;vJrwi;f wGif qef usibuf t&mrsm;. wkuyonf tajccHtoGiajymif;r_/ t&nftcsi;f _ dk h f d f JG f ajymif;vJrudk jzpfay:aponf? _ wdkufyGJonfjyifywGif a&SmifwcifjzpfyGm;cJhonfr[kwf? twGif;ykdif;wGif ra&SmifrvGJom jzpfay:vmjcif; jzpfonf? tu,fI Tokd h pOf;pm;rnfqkdygpkd h? wdkufyGJonf oD;jcm;wnf&Sdaeaom tiftm;pkrsm;rS xGuay:vmum aemufrom;a&muf wkucuronf[k ,lqv#if rnfonfenf;ESir# f S G d f dk f d h hf tEkydavmrukd em;vnfonf[k rqkEiawmh ay? d dk f

p-um0VmxJu 'ki,mvufwpf df
(27) rdk;ajropf

113

Luminary MagazineVolume 5,No.5

114

wkdufyGJonf tjyifwGifr[kwfyJ twGif;I&Sdaeonf? a&Smifwcifr[kwfyJ rvGJra&Smifom jzpfayonf? jzpfpOf}u;D w&yfv;Hk . ydyuQusaomobm0rS xGuay:vmayonf? qef usibufw@dk f h f onf wckEiwck oD;jcm; uif;uGmwnf&ae=uonfr[kwyJ ,if;ydyuQusaom jzpfpOf}u;D w&yfv;Hk S hf dS f xJwGif cGJjcm;Ir&atmif qufoG,f,Suf EG,faeonf? xkdt&mrsm;onf jzpfpOf}uD;wckvkH;. twGi;f ydyuQ ukd tajccHum ay:ayguvmjy;D rS twkutcHjzpf=ujcif;jzpfonf? f d f &kyfcE<mwck. ajymif;vJr_vrf;a=umif;wGif&Sdaom qefhusifbufjzpfonfh t&mrsm;onf &kytoGioef .twGi;f ADZwGi&aom qGiifjcif;ESiwe;f vSejf cif; tiftm;pkwdk . ydyuQusaom f f f dS J hf G h nDnGwfaygif;pnf;r_tajccHrS xGufay:vmjcif;jzpfayonf? t&if;&Sifvl htzGJ htpnf;wGif&Sdaom vlwef;pm;wkuyonfvnf; xkenf;twki;f yif jzpfonf? t&if;&Sivl tzGJ tpnf;. twGi;f ADZY&Saom d f JG d d f h h d bkHtvkyfESifhyk*~vdu tjrwfcGJa0r_wkd h. ydyuQusaom nDnGwfaygif;pnf;r_ tajccHrS ay:xGufvm jcif;jzpfonf? xkodk h qef usibuftiftm;pkrsm;. wkuyonftwGi;f rS rvGra&Smifom ay:ayguvm d h f d f JG J f onf[laom tcsufukd tEkydavmr ('kdif,mvufwpf)uspGm odjrifem;vnfjcif;/ wkdufyGJ. tusKd;w&m;rsm;ukd odjrifem;vnfjcif;/ wkdufyGJonf jzpfpOfwckvkH;.ydyuQrsm;ukd tajccHonf[k tEkydavmruspGm odjrifem;vnfjcif;ponfwkd honf tawG;tac:ydkif;qkdif&m cGJjcrf;pdwfjzmr_ w&yftaejzifom wifjyaejcif;r[kw/f vufawG b0wkuyxwif xkod jrifronf vrf;jytvif;a&mif h h d f JG J G d _ jzpfojzifh ta&;}u;D vSayonf? (c) &ky0wK &kyb0. a,bl,stm;jzifh ydyuQrsm;onf wpkwckaomjzpfpOf/ wpkwckaom f f H H pepfwck. twGif;tESpfom&/ twGif;ADZyifjzpfonf? jzpfay:wkd;wufr_ukd ay:aygufvmaponfh wkuyonfvnf; qef usif buft&mtcsi;f csi;f a&Smifwcifjzpfay:aom jyifywkucurr[kway? d f JG h d f dk f _ f t&m0wK rsm;/ vlwef;pm;b0. tcsi;f csi;f ydyuQwif tajccHaom wkuyomjzpfayonf? Tok@d G d f GJ tm;jzifh ydyuQrsm; vGJa&Smifr&aom tusKd;w&m;onf ay:aygufvmayonf? vJGa&Smifr&aom tajzonf ay:ayguvmayonf? f Oyrm Armjynfvl htzGJ htpnf;wGif ppftm%m&Sifpepfukd toufoGif;xm;onfh tkyfpkd; zdESdyfol ppftkyfpk ESifh ppftm%m&Sifpepfukd vkH;0qef husifaom vlrsKd;pkHtzdESdyfcHvlxkonf ydyuQ wkdufyGJjyif;xefv#uf&Sdonf? ppftm %m&Sifae0if; tm%meef;ykvifxufrS qifajy;cJh& aomfvnf; aemufxyfwufvmonfh ppftkyfpkrsm;ESifh tzdESdyfcH vlxkt=um;rS wkdufyGJonf qufvufjyif;xef qJjzpfonf? 'Drkdua&pDESifh 'Drkdua&pD qdwfuG,faomzufqpfwkd honf twGif;ADZt& qef@ husifbufjzpfonf? a&Smifwcifjzpfay:vmcJhonfh jyifywkdufyGJr[kwf? tusKd;pD;yGm;jcif;rwlonfh tajccHay:wGif jzpfay:vmonfh ydyuQwuyomjzpfonf? xkydyuQwuya=umifh vGa&Smifr&aom dk f JG d dk f JG J tusK;d w&m; tajzonfum; jynfwi;f ppfyifjzpfonf? vufeufuiawmfvea&;ESihf xyfzefwvJvJ G kd f Sf ay:xGuvmcJonfh t&G,f tpm; }u;D }u;D i,fi,f vlxwuyrsm;yifjzpfonf? f h k dk f JG obm0wGif4if;/ vl htzGJ htpnf;wGif4if;/ jyifyjzpfaom a&Smifwcifjzpfaom ydyuQrsm; r&Sr[kw/f &Sonf? &Svmvdrrnf? okd h &mwGif jzpfay:wk;d wufr+. vrf;a=umif;ukd tqk;H tjzwfjyK&mwGif d d d hf jyifyjzpfaom a&Smifwcif jzpfaomydyuQrsm;onf ta&;}u;D vSonf r[kway? f (*)
Luminary MagazineVolume 5,No.5

114

115

jzpfay:wkd;wufr+jzpfpOfw&yfvkH;wGif tjrifhokd h/ txufokd h wkd;wufv_yf&Sm;r+_zpfonf? tqifhwkdif;wGif t&nftcsif;a[mif;rS t&nftcsif;opfokd h ul;ajymif;r_oabmukd aqmifonf? xktqifwi;f onf ydyuQrsm;pGmukd tqufrjywfay:ayguapum ajzvnf;ajz&Si;f ay;onf? d h dk f jzpfay:wk;d wufrtqifwi;f Y tysuoabmESihf tjyKoabm/ twdwEitem*wf/ csKyjf ir;f _ h dk f f S hf d ysup;D ae onft&mESihf arG;zGm;jzpfay:aeonft&m[lI &Saeonf? jzpfay:wk;d wufrtqifopfonf f h h d _ h ta[mif;.ADZtwGi;f Y &Saom ydyuQrsm;/ wkuyrsm;rS arG;zGm;vmpOfuwnf;u ydyuQopfrsm;. d d f JG rsKd;aphonf wygwnf;ygvmcJhjyD;jzpf onf? xkdodk htwdwfrS wpkHw&monf uyfjidygvmum xkdtqifhopfokd h wl&lv_yf&Sm;aeonfh tem*wfrS wpkH w &monfvnf; 0ifa&mufudef;atmif;p jyKaeaom a=umifjh zpfonf? xkd a=umifyif ,if;uktajccHum ta[mif;ESitopfwdk . wkuy/JG csKyjf ir;f ysup;D aeonfh h h d hf h d f d f t&mESifharG; zGm;jzpfay:aeonfht&mwkd h. wkdufyGJ/ aysmufuG,fqkwf,kwfaeonfht&mESifh jzpfay: wkd;wuf aeonfh t&mwkd h . wkdufyGJ[lI ay:vmjcif;jzpfonf? xkdokd htm;jzifh jzpfay:wkd;wufr_ onf topfjzpfaomjzpfay:wk;d wufrudk tjrwrf;a&S &aeonf? jzpfay:wk;d wufr. toGivuQ%mukd _ J h_ _ f vlrj_ zpfay:wk;d wufrwi/f txl;ojzifh ppftm %m&SipepfrS 'Drua&pDpepfodk /h t&if;&Si'rua&pDrS _ G f dk f D dk jynfol h'Drkdua&pDokd h jzpfay:wkd;wufr_wGif xif&Sm;pGmawG hjrifEkdifayonf? t&if;&Sifpepf. tajccHydyuQrSm bkHukefvkyfa&;ESifh yk*~vdutjrwfcGJa0r_wkd h. ydyuQjzpfonf? ,if;onf topfESifhta[mif;wkd h. ydyuQjzpfonf? bkHukefvkyfa&;onf toGif opfjzpf I/ yk*~vdutjrwfcGJa0r_onf toGifa[mif;jzpfonf? ta[mif;ESifhtopf/ twdwfESifhtem*wfwkd h. ydyuQrsm;onf vlr_tzGJ htpnf;xJwGif tqufrjywf jzpfay:aecJh/ aeqJjzpfonf? ,ae humvwGif 'Drkdua&pDtiftm;pkrsm;/ awmfvSefa&; tiftm;pkrsm;twGi;f Y4if;/ zufqpfppftypEihf vlrsK;d pktzdEycH vlxt=um;&Sd ydyuQwuyrsm;uk4if;/ kfkS H dS f k dk f JG d b,f[mu ta[mif;vnf;/ twdwf vnf;/ b,ft&monf topfvnf;/ tem*wfvnf; qef;ppf =unfoifayonf? h h rk;ajropf d

0ef}uD;OD;atmif-unfEv;atmifonfa0'emcHpm;& S kH h h

Zlvdkif 12 / 2011

,refae@u jrefrmh 'Drdkua&pD acgif;aqmif a':atmifqef; pkjunfeSifh awG@qHkpOftwGif; jrefrmtpdk;& 0efjuD; OD;atmifjunf &kwfw&uf eSvHk;atmifhaom a0'em jzpfay:cHpm;&ajumif; owif;& &Sdonf? a':atmifqef;pkjunf. twGif;tm;udk rcHedkifaomajumifh ,ckuJhodk@OD;atmifjunf &ifbwf atmifhoGm;jcif; jzpfajumif; od&onf? a0'em jyif;xef vGef;aomajumifh 0efjuD; OD;atmifjunfrSm &ifbwfudk vufjzifh zdxm;&jyD; rsufeSmrSmvnf; &_HhrJhaeonf? a':pk&Jh twGif;tm;u tawmfjyif;w,fAs? u|efawmfh yg0gavmufeJh rcHedkifbl;? &ifbwfawmfawmf atmifhoGm;w,f? pl;jyD; atmifwm[k awG@qHr_ tjy;D wGif owif;axmufrsm;udk OD;atmifjunfu h k ajymonf? 'DypH twdi;f qd&if eSv;kH puf wyfxm;wJh orRwju;D taeeJh awG@zd@k tqifoifh jzpfO;D r,f kH k k rxifbl; [k 4if;u qufvuf ajymjum;oGm;onf?
115
Luminary MagazineVolume 5,No.5

116

bmomjyef tcef;quf
Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen connelly . rl&if;pmtkywtkyjf zpf+yD; f pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif; zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm; wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm; zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif; tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@ rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD; jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif; rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf? tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?

*~ tvif ; td r f r * ~ Z if ;
bmomjyefqdkol R oland Hardy(c)armifarmifvwf Hardy

,cifvrStquf

tdrajrSmifavSmiftrf f d tcef; ( 45)

wJpkwfav;&SdwJhae&mukd ckefaygufajy;vGm;&if; ajcvSrf;awGukd a&wGufaevkdufw,f? tpGrf;ukef tjref qkH; ajy;aeayrJh toHus,fvkd hrjzpfbl;? wa,mufa,muf odcJh&if tawmfhukd 'kuQa&mufoGm;vdrfhr,f? -uGufowf wJhwkwfukd xkwfvkdufjyD; udk,fcE<mukd,faemufrSm 0Sufvkdufw,f? csrf;wkefaew,f? rkd;onf;vkd h acsmif;a&awG[m awmfawmfav;eufaew,f? tarSmifxJrSm vufwzufESifh rSef;&Smvkduf w,f? tarSmifxJrSmvnf; ol[m ol0Sufxm;wJhrD;jcpfukd &SmEkdifw,f? 'gayrJh b,fvkdprf;-unfhprf;-unfh rawG hyg? igb,frSmrsm; ajymif;jyD;xm;ygvdrfh qkdjyD; pOf ; pm;ae w,f ? rk d ; a&uswJ h a&vrf ; a-umif ; av; wavsmuf v k H ; vnf ; &S m rawG h y g? bma-umif h xm;aeusae&mrSm igrxm;yg vdr?fh aomufo;Hk ruswt&l;vkd h uk,uu,f usrqaerdw,f? tjypfwif&if; hJ d hf dk dk d f J ikdaerdw,f? aemufwcg xyf&Smvdkufw,f? vkHcsnfta[mif;awG/ apmifta[mif;awG-um;rSmvnf; &Smwm rawGyg? ykd;aumifxJhxm;wJh rD;jcpfbl;/ aemufjyD;awmh a&$wd*kHbk&m;"gwfykHxJhxm;wJh tdwfus,fus,fxJrSmvnf; &Smygw,f? pkdaewJhvufnd;ukd t0wfESifhokwfvkduf&if; rD;jcpfqHESifhrD;jcpfbl;ukd jcpfvkdufw,f? wcsuf/ ESpfcsuf/ okH;csuf? rD;jcpf vkd h r&ao;yg? aemufqkH; atmifjrifoGm;w,f?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

116

117

tdyf,mukd vSefavSmjyD; ajr-uD;ukd wl;vkdufw,f? wl;w,f/ qufjyD;wl;w,f? wl&if;/ wl;&if; awmfawmfeufwJhtxd wl;ayrJh rawG hao;bl;? ig'DavmufeufwJhtxd xm;cJh ovm; pOf;pm;aew,f? abmvfyif b,fa&mufoGm;ovJ tJ'Dabmvfyif[m awZ&J h ta&;-uD;qkH;ypPnf; ol hvufxJrSm&SdaecJhwm/ aumifav;pOf;pm;rdw,f? igbk&m;&Sdckd;wm enf;oGm;vkd h ihgukd bk&m; ru,fwmvm; 'grSr[kwf&if igewfukd qkrawmif;wwfbJ awmif;wmvGJoGm;wmvm;? 'ga-umifh igikdae&wmbJ r[kwf vm;? ====================== awZpum;a-umifh axmifrSL ;ukdcspfEkdif &kwfw&uf x&yfvkdufrdw,f? ol hem;ukdawmif olr,kHEdkifcJhbl;? awZrsm; ol huk dtwnfESifh aemufajymifaewmvm;? 'gayrJh aw;qkdiSuf -urf;jyifrSm w&m;usifhaewJhykHpHESifh xkdifaewmawG h&awmh 'Dpum;[m wu,f ajymwmbJ jzpfrSmbJvkd h awG;rdw,f? ukdcspfEkdif aoaocsmcsm -um;vkdufw,f? tpmiwfcHjyD; qENjyr,fqkdwm tJ'DtpmiwfcHqENjywm bm twGufvJ q&m0efajymoGm;wJhpum;awG[m ukdcspfEkdifem;xJu rxGufao;yg? &Spfyg;oDv apmifhwmawmif awmf awmfvGefaejyD? aemufwckpdwfxJrSm wrsKd;cHpm;&w,f? igol htay: 'Davmufaumif;wmawmif ighrsufESmukd raxmufxm;bJ olvkyfcsifwm vkyfawmhr,faygh? axmifrL;ukcspEiu axmifxrm vkycb;l wJh tpmiwfcqENjywm b,favmuf jy\em-uD;w,f? S d f dk f J S f hJ H tEW&,f-uD;wm b,fw;Hk urSvnf; atmifjrifcwmr&Scb;l ? aemufyq;dk wmu axmif&J wm0efcvl }u;D awGuvnf; hJ d hJ dk h H b,fwe;f urvkuavsmcJygb;l ? aocsiao 'Dtwki;f v$wfxm;ay;vkdufw,f? k d f h f d usaemf em;vnfygw,fvkd h awZuajymvkduf&if; usaemfwa,mufxJ ukd,f[mukd,f qENjywmbJ? bkef;-uD;awGvdkvm;vkd h udkcspfEkdifar;vkdufw,f? [kwfw,f 'gayrJh h h h h usaemfu ausmif;om;qkdawmh ausmif;om;vkdbJ oydwfarSmufr,f oydwfarSmufw,fqkdwm[m [kd;a&S;a&S;wkef;uwnf; &Sdw,f? vlwkdif;odw,f? AdkvfcsKyfatmifqef; wkd hacwfwkef;uvnf; &SdcJhw,f? &[ef;awGu pcJhwm? bk&if&J h t*"dvkdufpm;wmukd oydwfarSmufusw,f? qGrf;cHwJh tcgrSm oydwfawGukd atmufbufukdarSmufxm;jyD; qENjy-uw,f? bk&ifhqDu avmif;wJhqGrf;ukd bkef;ray;bl; vkd h qkH;jzwfxm;wJhtwkdif; qGrf;ukdvufrcHbl;? 1988ckESpfrSm bkef;-uD;awGvnf; owWd&Sd&Sd oydwfarSmuf-uw,f? emrnfausmfwJh ausmif;om;acgif; aqmif rkd;oD;ZGefu &[ef;ysKdawGukd OD;aqmifjyD; oydwfarSmufusw,f? &[ef;awGcsDwufqENjy&if; oydwfawG arSmuf &if; oGm;-uwmukd vltrsm;pk yg0ifv+yf&Sm;vm-uw,f? aemufawmh vlxk[m axmifaomif; ru jzpfvm-uw,f? ukcspEif rauseyfyg? oydwarSmufw,fqwm ody-f uD;rm;wJh vky&yfb cifAsm;[m &[ef;ysKvJ d f kd f dk f J d r[kwf[l;? 'g[m axmif? bkef;-uD;ausmif;r[kwfbl;? aemufjyD; cifAsm;u usrf;rma&; wtm;aumif;wJhol r[kwfbl;qkdwm rarheJhOD; vkd h toHus,fus,f ajymvkdufw,f? ukcspEif pum;a-umifh awZ&,fcsiom;w,f? usaemfudk pm&Guw&GueJ h abmvfyif c%ay;yg? d f dk f G f f usaemf pm&if;vkyfcsifw,f? &,fp&m aysmufuG,foGm;wJh axmifrSL;ukdcspfEkdif&J hrsufESm[m tkdrif;&ifha&mfoGm;w,f? tcef;
117
Luminary MagazineVolume 5,No.5

118

jyifxGuf jyD; p-uFefrSm awmifhawmifh-uD; vrf;av#mufaew,f? ukdcspfEkdif[m ppfwyf&J hrsufESmzkH;wyfxm;&wJhol jzpfygw,f? olawZukd pum;ajymcsifayrJh tp&Smr&yg? aemufjyD; EkdifiHa&; tusOf;om;wa,mufu ol h&J haxmifrSL;qDu awmif;wJhypPnf;[m axmifrSL;twGuf awmfawmf'kuQrsm;apw,f? ukdcspfEkdif oHacsmif;racgufcif usaemfcifAsm; &J h tultnDukd vdkcsifw,f cifAsm;/ usaemfqDu tultnDvkdw,f [kwfvm; [kwfygw,f? wu,fqkd&if aumifav;[m pmzwfwwfzkd hawmh vkdtyfygw,f ukdawZ 'Daumifav;[m cifAsm;ukd bm'kuQawG ay;aewmvJ awZ vufarmif;ukd ukwfjcpfaerdw,f? jyD ; awmh cif A sm; ul n D r S j zpf r S m yg? wjcm;vl a wG x uf cif A sm; u yk d j yD ; ,k H - unf & w,f ? vkyfp&mawGtrsm; -uD;&Sdw,f? ukdcspfEkdifomulnD&if tqifajyrSmyg? udkcspfEkdif usaemfwkd htm;vkH;vnf; yifyef; vSygjy? a':atmifqef; pk-unfvJ yifyef;aejy? usaemf wcgwav pOf;pm;-unfw,f? AkvcsKyfawGvJ pdwyifyef;/ D D h d f f vlyifyef;jzpfaerSmbJ? e,fpyfrSmvnf; ukd,fhvlrsKd;tcsif;csif; owfjzwfae-uwm pdwfysufp&m aumif;w,f? usaemf ukdcspfEkdifukd tultnDawmif;wm[m usaemfhrSmu ukdcspfEkdifuvGJjyD; b,folrS tquftoG,f r&Sb;l ? ukcspEi[m owW&&EireuefwhJ vrf;ay:av#mufaewJoqawmh usaemfpwcs&w,f? d d f dk f d dS dS S hf S f h l dk d f 'g[m vGwfvyf jcif;t&ombJ? usaemftck tusOf;usae&ayrJh usaemfhb0twGuf usaemfhbmoma&G;w,f? 'gayrJh aumifav;rSm bmrS r&Sdbl;? ol hb0[m 'DtusOf;axmifvkdbJ? usaemf aumifav;eJ haoaocsmcsm pum;ajymjyD;jyD? 'Daumifav; vnf; 'Dtif;pdefaxmifu v$wfajrmufcsifw,f? usaemf tpmiwfcH qENjywmrvkyfcif aumifav;ukd 'Duv$wfajrmuf oGm;wm t&ifjrifcsifw,fAsm? -unfhjrifwkdifjrKd he,f ( )vrf;rSm a&S;uswJhpmoifwkduf wck&Sdw,f? ausmif;wkdifq&mawmf -uD;ukd usaemfhtar aumif;aumif;odygw,f? 'Dawmh ukdcspfEkdif aumifav;eJ h q&mawmf-uD;qDbJoGm;oGm; usaemfht aruwqifh oGm;oGm; tqifajyygw,f? q&mawmf-uD;eJhawG h&if usaemfu 'Duav; pmzwfwwf/ a&;wwfapcsif vkd h tyfwmvkd av#mufay;yg? q&mawmf-uD;u uav;ukpmoifay;r,f/ uk&if0wfay;r,fq&if h d d dk axmifykdif-uD;vnf; cGifhjyKrSmbJ? cGifhrjyK&if ukd&if0wfwmukd uef huGufwJholjzpfoGm;r,f? -udrf;aoygw,f? aumifav;ukd cGifhjyKygvdrfhr,f? ====================== udkcspfEkdif av;av;vHvH oufjyif;wcsufcsvkdufw,f? ukawZ ajymoavmuf vG,r,frxifb;l ? awmfawmfpef pm;&vdrr,f? axmifrL;ukcspEi[m d f G h hf S d f kd f ajymajymqkdqkdESifh aemufajcwvSrf;qkwfvkdufjyD; tusOf;wHcg;ukd ydwfjyD;jyefoGm;w,f? awZwa,muf eH&Hukd rSD&yfjyD; ol hukdjyKH;jyH;-uD; -unfhaer,fqkdwm aemufvSnfhr-unfhbJ odaeygw,f? ajymvkd hajymwmr[kwfbl;? aumifav; 'DaxmifxJu xGufoGm;r,fqkdwm rvG,fbl;? aumifav; woufvkH; axmifxJrSmaysmfaecJhwm? awZ[m xrif;yef;uefukd ai;-unfh&if; ckeu ukdcspfEkdif&yfaewJhae&mrSm aumifav;vnf; &yfaeus? aumifav;&J h rsufESmrSm &J&ifhjcif;awG ay:vmw,f? olwu,f pmoifcsifaew,fqkdwm? a-umuf&HG jh cif;xuf owd&jdS cif;u ykomaew,f? ol b0twGuf olwuy0if&rSmbJ? aemufq;Hk awmh W d h dk f JG uav;av;&J h qkH;jzwfcsufu ta&;-uD;qkH;bJ jzpfw,f? awZ tm;wufoa&mESifh pmoufausmif;wkdufemrnfu ynm0wD vkd h ac:w,f? uJ udkcspfEkdif aumifav;udpPukd b,fvkdykHpHESifh ulnDay;rSmvJ bmomjyefqdkol R oland Hardy(c)armifarmifvwf Hardy qufvufazmfjy oGm;ygrnf?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

118

119

Ediia&; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf kfH

'Da&jrifopf h
jroef;wif h

jrefrmhq&,vpf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirsm;rS kd S f f xkwa0cGijhf yK+y;D aemuf ydwyif wm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef;wifh . 'Da&jrifopf f f h (armfpwe;f ESihf w&kwawmfvea&;) pmtkytm;/ tvif;tdrr*~Zif; &Jabmfrsm; taejzifh D k f Sf f f vufawG b0 w&kwjf ynfawmfvea&;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfowkd h avhvm h Sf l od&Eiap&ef tcef;quftjzpf azmfjyvkuygonf// dS kd f d f (pma&;ol. rdom;pkEihf qufo,a&; cufcojzifh today;jcif; r&Sonfukd S G f J d cGivway;yg&ef awmif;yeftyfygon) hf $ f f

ol @ vrf ; pOf a tmif j rif a &;twG u f / tcsd e f w csd e f w G i f yk * ~ d K vf ud k ; uG , f r _ o nf rnf r # tusKd ;,kwapEdionfukd armfo+d y;D jzpfonf? xd@k a=umifh yk*Kd~ vu;kd uG,rukd aoG;at;oGm;atmif f kf f f_ vkyf&rnf [k 1970 ckESpfu t*~gpEdk;udk ajymcJhjcif; jzpfonf? armfpDwkef; tawG;tac: [lonf vuf&Sd ordkif;acwf. xl;jcm;csufrsm;ESifh aygi;f pyfxm;o!fh rwf0g'-vDeif0g' jzpfonf? todw&m;opfukd yuwd vufawG@rS xkw,&ef f l oif=um;onf? rwf0g'udk wdkif;jynfwjynf. wdusaom tajctaersm;ESifh vkdufavsmnDatmif usio;kH onf? awmf vSea&;udk vrf;jyonf? tvky. vrf;!$ejf zpfonf? armf. tawG;tac:onf hf f f taumiftxnfrJhaom todynmqdkif&m pnf;urf;w&yf r[kwf? toufygaom &Sifoefaom vlxk vrf;pOf jzpfonf? ygwD vky[ef jyifa&; umvtwGi;f cseau&Swu w&kwuejf rLepfygwukd f f d f f G D bufaygi;f pHrS ydwq@kd xm;onf? od@k &mwGif csKH uif;&Sd ygw. qufo,a&; AsL[monf/ rSere}f u;D k f D G f fS tvkyvyv#uf &Sonf? f kf d 1942 ckESpf rwfv (28) &ufae@wGif w&kwf uGefjrLepfygwDu/ ulrifwefodk@ awmif;qkcsursm; wifjyvduonf? w&kwuejf rLepfygwudk w&m;0if ygwwcktjzpf todtrSwf d f k f f G D D jyK&rnf? vGwajrmuf+y;D e,fajrrsm;udk ud,yif tkycsKya&; a'orsm;tjzpf/ todtrSwf jyK&rnf? f k f kd f f trSwf (8) ppfa=umif; wyfrawmfudk wyfr}uD; (3) ckrS (8) cktxd wdk;csJ@cGifh jyK&rnf? pwkw wyfrawmfopfudk jrpf0gjrpf awmifbufwGif wyfpGJcGifh jyK&rnf? ponfwdk@jzpfonf? 4if;ESifhtwl !Gef@aygif;tpdk;& zGJ@pnf;a&;twGuf tcsuf (10) csuf udkvnf; wifjyonf? csefau&Sdwfu uGefjrLepfwdk@. awmif;qdkcsufrsm;udk y,fcsvdkuf ojzifh aphpyf aqG;aEG;r_rsm; ysufoGm;onf? odk@&mwGif EdkifiHwum tajctaeu/ uGefjrLepfwdk@zufodk@ tav;wif;aeonf? tar&duefonf ta&S@tm&S awmifydkif;wGif *syefudk wdkuf&onf? xdk@a=umihf *syefudk wdkufr!fh tm;rsm;udk ol@zufwGif pkpnf;xm;zdk@vdkonf? tar&duef vufeufudk tm;udk;ae&o!fh cseau&Swonf uGejf rLepfrsm;udk wducsiaeaomfvnf; tar&duefu [ef@wm;ojzihf rwduEi?f f d f k f f k f kd od@k &mwGif uGejf rLepfrsm;ESifh aemufq;kH ydwf pm&if;&Si;f &eftwGuf vufeufrsm;udk uswpaeonf? d fk csKH uif;wGi&o!fh tar&duef oHwrefrsm;ESifh owif;pmq&mrsm;onf/ cseau&Swukd f dS f d f oHo, jzpfae=uonf? csefau&Sdwf. wyfrsm; tajctae/ csefau&Sdwf vufatmufu vlxtajctaeudk =u!fI pdwysuae=uonf? 1944 ckEpwif tar&duefu *syefukd t+y;D owf k h f f Sf G xkd;ppfqif&eftwGuf/ csefau&Sdwf. wyfrsm;udk jyefzGJ@&ef AdkvfcsKyfpwD;0Jvfudk v$wfvdkufonf? ppfrsufESmwGif *syefppfwyf (50) &mE_ef;udk uGefjrLepfrsm;u acsr_ef;aeo!fh owif;rsm;udk
119
Luminary MagazineVolume 5,No.5

120

=um;&o!ftcgwi/f tar&duefw@kd uGejf rLepfrsm;udk txif}u;D vm=uonf? cseau&Swu *syefukd h G f d f aumif;aumif; rwdkufyJ/ uGefjrLepfrsm;ESifh jynfwGif;ppfcif;&ef jyifqifaejcif;udk =u!fhI/ orw &kpbJh uvnf;/ r=unfrom jzpfaeonf? csefau&SdwfESihf jynfwGif;ppfjzpf&ef/ tvm;tvmawG &Sdaeonf[k armfu 1944 ckEpwif *efompwde;f udk ajymcJonf? xd@k twGuf armhbufu =u!fv#i/f ud,wyfukd jyif&rnf? Sf G h f h k fh ygwDudk odyfonf;cdkifrmatmif wnfaqmuf&vdrfhrnf? tEdkif,l&Jovm;/ [kwfw,f/ u|eawmfw@kd [m tEdi,&w,f [k armfu ajymcJonf? armf. pum;vH;k rsm;onf/ w&kwjf ynf f kf l J h wjynfvHk;wGif atmifyGJcH&ef oH"dXmefudk azmfjyvdkufjcif; jzpfonf? pifppf tm%modrf;&ef &nf&G,fjcif; r&Sdo!fh awmfvSefa&;w&yfonf bmr# t"dy`g,f &Sdrnf r[kwf? tm%modrf;a&;wdkufyGJ atmifjrifa&;Y/ vkyf[ef jyK jyifa&; v_yf&Sm;r_onf ta&;}uD;aom tcef;rS ygaeonf? xdktcsdefu uGefjrLepfygwDonf 4if;. yef;wdkifudk a&mufzdk@ (5) ESpfr#om vdkawmhonf? odk@&mwGif xdktcsdefwGif a&mufrnf[k rnfolr# rxifrd=u? vkyf[efjyifa&; v_yf&Sm;r_onf xdk yef;wdkifodk@ a&mufa&;Y t"du usa=umif;udk rnfolr# rod=u ?

owWr uGefu &uf? 1945 ck {+yDv?


w&kwuejf rLepfygw. owWruGeu&ufukd ,iftef;wGif usi;f yonf? 1942 ck {+yvrS f G D f D ZGefvtxd =umonf? qXr uGefu&ufudk 1928 ck armfpudkwGif usif;ycJhjcif;jzpf&m/ (17) ESpf =um oGm;+yD;/ xdkpOfu w&kwfuGefjrLepfygwDonf trJvdkufcHae&o!fh tpdwfpdwftydkif;ydkif; jzpfaeo!fh ygwuav;wck jzpfonf? 1945 ckEpwirl urBmwGif 'kw, t}u;D qH;k uGejf rLepfygwD D S f Gf d jzpfae+y?D owWruGeu&ufukd nD!w&mwGif pHjy uGeu&uf/ tvGeatmifjrifwhJ uGeu&uf f G f f f f [k armfu ajymcJhonf? uGefu&ufygwDordkif;udk pDppfcJhonf? EdkifiHa&;ESihf ordkif;a&; tajctaersm;udk aumufcsuqconf? atmifyrsm;udk oH;k oyfonf? trSm;rsm;udk z,f&i;f onf? f JG hJ JG S ygwDnD!Gwfa&;/ vkyf[efjyKjyifa&;/ ukefxkwfvkyfa&;/ *syefckcHa&;wdk@wGif atmifjrifonf[k ausnmcJonf? ygw. a&S@ vrf;pOfukd csrwonf? ( !Ge@f aygi;f tpd;k & pmwrf; vufa&G;pifusr;f / h D S f wGJ 3?) owWruGefu&uf usif;y&m/ taqmuftOD;udk ,iftef;wGif jywdkufvkyfxm;onf? owW r uG e f u &uf o nf w&k w f u G e f j rLepf y gwD . ord k i f ; wG i f / ta&;}uD ; onf ? awmfvSefa&;tqifhwck+yD;I/ aemuf wqifhodk@ wufr!fh/ ajcvSrf;wckjzpfonf? armfu awmifydkif; ppfrsufESmodk@xGufr!hf/ trSwf (8) ppfa=umif; wyfeDawmfwyfr[m trSwf (359) rS wyfom;rsm;tm;/ rdef@cGef;ajymum uAsmwyk'f &Gwfjyonf? ydkif;yifvdkvJ usifh&r,f/ rdk;rcyifvdkvJ usifh&r,f ydkif;yif[m t+rJpdrf;w,f/ rdk;oufavxJ rkef;wdkif;xJrSm rm;rm;&yfw,f? (ydkif;yifrSm rl&Sdw,f) rdk;rcyifu ae&mwumrSm pdkufvdk@&w,f? aEGusawmh
Luminary MagazineVolume 5,No.5

120

121

ol@tudkif;tcufawG &Snfvm+yD; r&nfrwGufEdkifwJh rdk;rc&GufawG[m vSypGm v_yf&Sm;=uw,f? (rdk;rcyifrSm aysmhaysmif;r_&Sdw,f?) armfonf owWruGefu &ufwGif rdef@ cGef; oHk;ck ajymonf? !Gef@ aygif;tpdk;& ,Gu;kH awmif+zKd jcif; ESihf vky[efjyK jyifa&;ESifh ukexwvya&; v_y&m;r_}u;D ESpc. ta&;ygykH D f f k f kf fS fk qdko!fh rdef@cGef;rsm; jzpfonf? !Gef@aygif;tpdk;& pmwrf;onf ta&;}uD;onf? xdkpmwrf;udk em;vnf&eftwGuf owWr uGefu&uf aemufcH&mZ0ifudk odxm;zdk@vdkonf? w&kwfuGefjrLepfygwDESifh csefau&Sdwf/ tar&duef/ qdkAD,uf ,leD,Hwdk@. qufqHa&;/ qdA,uf ,le,Eihf tar&duef/ cseau&Sww@kd . qufqa&;udprsm;onf/ owWruGeu&ufwif kD D HS f d f H P f G armfajymo!fh rdef@cGef;rsm;ESifh qufpyfaeonf? 1945 ck {+yDvwGif w&kwfuGefjrLepfygwDESifh wyfeDawmfonf trsdK;om; tiftm;pkwckr#om r[kwfawmh? EdkifiHwumvuQ%maqmifo!fh/ tiftm;pk}u;D w&yfjzpfae+y?D ygwwi;f Y armfonf oabmw&m;a&;t& atmify&ae+y?D armfpwe;f D G JG D k tawG;tac:onf/ w&kwfuGefjrL epfygwD. vrf;!$efr_ jzpfae+yD? ygwD0if (1231128) &Sdae+yD? wyfeDawmftiftm; (910000) &Sdae+yD? jynfol@ppf (2299000) &Sdae+yD? vky[efjyKjyifa&; v_y&m;r_a=umifh ygwonf/ pnf;&H;k nD!wI pnf;urf;aooyfo!fh f f S D G f ygwD jzpfae+yD? ppfwyftiftm;vnf; aumif;ae+yD? t&nftcsif;&Sdo!fh acgif;aqmifrsm;ESihf aus;vuf tawG@t}uHK&SdI/ udk,fusdK;riJhaom/ ygwDau'grsm;vnf; &Sdae+yD? ,iftef;. *k%fowif;onf/ w&kwfjynfwGifomru/ urBmodk@yif ysH@ES@Hae+yD? ukefxkwfvkyfa&; v_yf&Sm;r_atmifjrifo!fhtwGuf ulrifwef tpdk;&. tusihfysufr_/ vmbfpm;r_/ &ufpufr_/ aiGazmif;yGr_wdk@onf/ ydkI odomxif&Sm; vmonf? w&kwfuGefjrLepfygwDu a'ocHvlxkudk *&kpdkufonf? wnf+idrfo!fh pD;yGm;a&;ay:vpDrsm;udk usifhoHk;aeonf? wzufY csefau&Sdwf tpdk;&onf/ pD;yGm;a&; t=uyftwnf;rsm;a=umifh *,drf;*,dkif jzpfaeonf? aus;vufvlxkonf/ twd'kuQa&mufaeonf? w&kwfuGefjrLepfygwDu aus;vufvGwf ajrmuf+yD;/ a'owGifomru/ w&kwfjynfw0Srf;wGif =oZmwufaeonf? w&kwfuGefjrLepfygwDonf/ csefau&Sdwfxufyif w&kwjf ynforsm;ud/k ud,pm;jyK Edionf[/k xkpOfu ,iftef;od@k a&mufco!fh tar&dueftpd;k & l k f kf d hJ avhvma&;tzGJ@ acgif;aqmif *|efaywef a';pD;ppfu ajymcJhonf? Tatmifjrifrrsm;udk &cJjh cif;rSm/ &Jabmfarmfpwe;f . acgi;f aqmifra=umifh jzpfonf[k _ D k _ owWr uGefu&ufu twnfjyKonf? uGefu&ufu qGef,DuGefz&ihfudk todtrSwfjyK+yD;aemuf/ ygwD. ,cifvrf;pOfrSm;rsm;udk a0zefoHk;oyfonf? usef;udk@axmif. ppfbk&if0g'ESifh 0rfrif;ESifhcsefay&Sefwdk@. w&m;ao0g'udk &_wfcsa0zefcJhonf? *syefccH qef@usia&;tqifh r+y;D qH;k ao;? xd@k a=umifh *syefcca&; ppftwGi;f / ygwordi;f rS k f kH D k jy\emtcsdK@ESihf ywfoufI aumufcsufcsqGJxkwf&ef/ tcsdef,l&vdrfhOD;rnf[k armfu axmufjycJonf? Tonfrm armfuygwwi;f wGif vky[efjyKjyifa&; v_y&m;r_ atmifjrifco!fwif h S D G f fS hJ h kd vrf;pOfEp&yf wduyonf/ tqH;k wdif ra&mufao;[k owday;vdujf cif; jzpfonf? ol@rde@f cGe;f t+y;D / Sf k f JG k k vufcy=f obm ay;=uolrsm;xJY wae@wGif ol@vrf;pOfukd jyefI qef@usir!forsm;&Saeao;onfukd k f h l d armfjrifonf? armfonf tacsmiform;rsm;udk teH@cH&mwGif/ tvGefxufjrufonf[k ajym=uonf? odk@&mwGif armfonf tacsmiform;[k teH@cH&&kHjzihf xdkvludk rwdkuf? olwdk@.
121
Luminary MagazineVolume 5,No.5

122

Zmwd&kyf bGm;bGm;ay:vmawmhrS wdkufonf? ol@ab;wGif v#dK@0if wG,fuyfaeo!fh/ tacsmif o rm;rsm;ud k ol o d o nf ? od k @ &mwG i f tcsd e f r a&muf a o;? ygwD w G i f ; Y ol@vrf;pOftxGwtxdyf atmifjrifrukd &o!ftcseuwnf;u/ a&S@wGif ygwwi;f wduyrsm;udk f _ h df D G k f JG wdkuf&OD;rnf[k armf jrifonf? owWruGeu&uf usi;f ycsewi/f tar&duefEihf qdA,uf ,le,onf/ ppf+y;D urBm}u;D . f df G S kD D H tem*wftwGuf pDrHudef;awGqGJae=uonf? 1944 ck ZlvdkifvrSpI tar&duef tpdk;&u/ ,iftef;wGif avhvma&; rpf&Sifwckxm;jcif;/ / tar&duef t&m&Sdrsm;ESihf owif;pmq&mrsm; vma&muf j cif ; wd k @ a=umif h / w&k w f u G e f j rLepf y gwD o nf / urB m h Ed k i f i H a &; Zmwf c H k w G i f ta&;}uD;o!fhtcef;odk@ a&mufvmonf? ykvJqdyfurf;udk *syef0ifwdkuf+yD;o!fhaemuf tar&dueftwGuf ta&;t}uD;qHk;rSm csefau &Sdwfudk *syefckcHa&;ppfa=umif;xJ qGJoGif;xm;a&;jzpfonf? ppf+yD;umvwGif w&kwfudk ol@t0di;f t0ef;xJ wGif xm;&eftwGu/f Edii}H u;dD wEdiitjzpf/ tar&duefu qufqaeonf? k kf kfH H w&kwfu ol@udk axmufcH&eftwGuf *syefodrf;xm;o!fh wdkif0rfonf/ w&kwf. e,fajr[k tar&duefu todtrSwf jyKonf? csefau&Sdwfuvnf; tar&duefudk axmufcHrnf[kqdkum/ tar&duefxHrS aiG!Spfonf? *syefudk wdkufzdk@[kqdkum 1943 ckESpfwGif tar&duefxHrS a':vm oef;waxmif awmif;onf? pifppf *syefudk xdxda&mufa&muf udkifEdkifonf r[kwf? tar&dueftpd;k &onf/ cseau&Swukd aiGxwacs;um cseau&Sw. ajcvSr;f udk apmih=f u!fonf? f d f k f f d f h 1942 ckEprS 1943 ckEptxd (2) ESpwiwif cseau&Sw. *syefcca&; pGr;f &nfukd tuJcwfonf? Sf Sf f kd f kd f d f kH odk@&mwGif *syefudk wdkuf&mY/ csefau&Sdwf. tpGrf;udk bmr# rawG@&? rjrif&? uGefjrLepfwdk@. atmifyGJrsm;ukdom =um;ae&onf? csefau&Sdwfu tar&duef owif;pm q&mrsm;tm;/ ,iftef;od@k oGm;cGirjy KyJ xm;aomfvnf;/ csLH uif;wGif &So!f/h uGejf rLepfw@kd . qufo,a&;rpf&if hf d G f S rSwqifh uGefjrLepfwdk@. *syefckcHa&; ppfatmifyGJrsm;udk =um;ae&onf? 1944 ck *|efvwGif tar&duef 'k orw/ [ife&D a0gavhpf w&kwfjynfodk@ a&mufvmonf? tar&duef orw &kpbJ. arwWm&yfccsua=umihf cseau&Swonf ,iftef;wGif h H f f d f tar&dueftpd;k & rpf&iwck xm;cGiukd vduavsmvdu&onf? &kpbJu w&kwjf ynf ajrmufyi;f ESifh Sf fh k f k f h kd refcsL&D;,m;rS &efol *syefwdk@. owif;rsm;udk pkaqmif;&ef[k ta=umif;jyonf? 1944 ckEpwif *syefu t}u;D qH;k ESihf aemufq;kH ydwf xk;d ppf}u;D w&yf qifonf? cseau&Swu ol@wyfawGukd Sf G f d f qkwfay;um *syefxdk;ppfudk vrf;zGifhay;cJhonf? csefau&Sdwf. wyfrsm;udk jyefvnfzGJ@pnf;&ef a&mufaeo!fh tar&duef AdkvfcsKyf pwD;0Jvfu TudpPwGif csefau&Sdwfudk qef@usifonf? csefau&Sdwfu qkwfay;ojzifh *syefxdk;ppfonf/ w&kwfjynf awmifydkif;u tar&duef avwyfpcef;rsm;udk +cdrf;ajcmufae+yD? tar&duefonf wyfr}uD; (30) pmr# zGJ@Edkifatmif csefau&Sdwfudk vufeufawG/ aiGawG yHkatmay;cJhonf? odk@&mwGif csefau&Sdwfu Tvufeufrsm;/ aiGrsm;udk *syefppfyGJwGif roHk;? olwu,fwuvo!fh uGejf rLepf qef@usia&; ppfyJG twGuf oH;k &ef zJI pkxm;onf? tar&duefu kd f kd f h w&kwjf ynfwif avmavmq,f jynfwi;f ppf tjzpf rcHEiao;? ol@tzd@k ypdzwu *syefppfyonf/ G G kd f d f JG ta&;}u;D aeonf? cseau&Swf *syefEiaygi;f oGm;rnfukd pd;k &dronf? tar&duefu aiGEivufeuf f d S hf f S hf tultnDay;&ef jiif;qdkwdkif;/ csefau&Sdwfuvnf; *syefESifh aygif;r!fh[k [efjyum aiG!Spfonf?
Luminary MagazineVolume 5,No.5

122

123

'korw a0gavhpfESifh tar&duef owif;pmq&mrsm;. a0zefcsufrsm;a=umihf csefau&Sdwf tkyfpdk;r_. ,dk,Gif;azmufjyefr_rsm; zHk;r&atmif ay:vmonf? 1944 ckESpfwGif tar&dueftpd;k &u tar&duef ppft&m&Sd (17) OD;ESifh EdiijH cm;a&;Xme tr_xrf;/ (2) OD; yg0ifo!f/h kf rpf&iwckukd ,iftef; od@k v$wonf? xdrpf&iukd 'pfuZrpf&i[k ac:onf? 'pfuZD avhvma&; Sf f k Sf UD Sf U rpf&Sifu/ ,iftef;rS uGefjrLepfwdk@. tiftm;/ pnf;&Hk;a&;ESifh &nf&G,fcsufrsm;udk yGifhvif;pGm/ wduspGm/ tpD&ifcHpm a&;ykd@ onf? tzGJ@0ifrsm;onf aemifaomtcgwGif teDvdkvm;olrsm;[k tpGypc&um &mxl;rS tjzKwcchJ =u&onf? tar&duefonf 1945 ck uwnf;u/ ppfat;wduyukd f JG H fH k f JG paeonf? ,iftef;u w&kwuejf rLepfrsm;onf/ olw@kd . &nf&,csursm;udk 'pfuZD avhvma&; f G G f f U rpf&if tzG@J 0ifrsm;ESifh owif;pmq&mrsm;udk yGiyivif;vif; xkwajymcJ=h uonf? ,iftef;wGi&pOf S hf G fh f f dS avhvma&;tzG@J 0ifrsm;onf aqG;aEG;yGrsm;/ oifwef;rsm;/ Zwfcrsm;/ ppfpcef;rsm;udk oGm;=u!fc=hJ u J kH h onf? w&kwfuGefjrLepfrsm;onf/ vlxkxJwGif tjrpfwG,faeolrsm;jzpfa=umif; awG@cJh&onf? csef a u&S d w f . ppf o m;rsm;u a&m*gxl a jymonf ? iwf o nf ? pnf ; urf ; rJ h o nf ? uGefjrLepfppfom;rsm;u ysdK&G,fonf tpm0vifonf? pnf;urf;&Sdonf? rGef&nfonf? cseau&Sw. t&m&Srsm;u b0ifjrifonf? Zdrf ,pfonf? uGejf rLepf t&m&Srsm;u &d;k om;onf? f d f d h d +cdK;+cHonf? 1944 ckESpfY armfpDwkef;. vconf tar&duef (3) a':vmr#om&Sdonf? Tqef@usifbufrsm;udk awG@cJh&onf? xdktawmtwGif; yufx&pf[mav w&kwfjynfodk@ a&mufvmonf? [mavonf csefau &SdwfESihf tar&duef AdkvfcsKyf pwD;0Jvfwkd@ ESpfOD;=um; uGJvGJr_rsm;udk aphpyfay;&ef orw &kpbJu v$wvuol jzpfonf? [mavonf cseau&Swbufukd ypfI axmufcconf? uGejf rLepf h f kd f f d f H hJ qef@usifa&; vkyf&ef aoG;xkd;ay;cJhonf? 1944 ck ZlvdkifvxJwGif ,iftef;odk@ a&mufaeo!fh 'pfuUZD avhvma&; rpf&Sifu uGefjrLepf wyfrsm;ESihf csefau&Sdwfwyfrsm;udk AdkvfcsKyf pwD;0Jvf. uGyfuJr_atmufwGif aygif;ay;&ef/ orw &kpbJhodk@ t}uHay;cJhonf? 'korw a0ghavhpfuvnf; csefau&Sdwftm; uGefjrLepfrsm;ESihf aygif;I/ !$ef@ aygif; tpdk;&wckzGJ@&ef t}uHay;cJhonf[k qdkonf? uGefjrLepfrsm;uvnf; 'Drdkua&pD orwEdkifiH wck wnfaxmif&ef a=uG;a=umfcJhonf? odk@&mwGif uGefjrLepfwdk@vdkvm;o!fh tpdk;&tzGJ@onf csefau&Sdwf vkdcsifo!fh tpdk;&tzGJ@rsdK;r[kwf? uGefjrLepfwdk@u csefau&Sdwf. ppftm%m&Sifpepfudk zsufodrf;csif onf? wygwD tm%m&Sif pepfudk !$ef@aygif;tpdk;&jzifh tpm;xdk;csifonf? csefau&Sdwfu TtjzpfrsdK;udk vufrcH? TwGif [mavonf ,iftef;udk txif}uD;o!fh AdkvfcsKyf pwD;0Jvfudk w&kwfjynfrS yxkwf vdkufonf? tar&duef oHtrwf a0gavhpfvnf; E_wfxGufoGm;onf? [mavonf tar&duefoHtrwf jzpfvmum csefau&SdwfESifh uGefjrLepfrsm;udk jyefaygif;xkwfay;&ef }ud K;pm;onf? odk@ &mwGif [mavonf rEdkifo!fh 0efu dk csDjcif;jzpfonf? rdrd rodaom jy\emyH}k u;D xJwif prf;w0g;0g; vkyaeol wOD;. oem;zG,tjzpf [k [mav. aqmif&ucsuukd G f f G f f tar&duef owif;pm q&m oD,dk'dk0_dufu a&;onf? pifppf [mavonf w&kwfjynf ta=umif;udkvnf; aumif;aumif;rod? rsufaphr_efvGef;ojzifh pmtkyfpmwrf;rsm;udkvnf; rzwf/ rSwprwwrf; jzifvnf; tvkyrvky?f vuf atmufi,fom;udk qJa&;wdi;f xGmum ol@oabmESiol fkS f h f k hf xif&mpdi;f onf? Tr#avmufqv#if udpP r&Sao;? xd@k xufq;kd onfrm [mavonf ,iftef;&Sd k kd d S
123
Luminary MagazineVolume 5,No.5

124

tar&d u ef avh v ma&;tzG J @ 0if r sm;ud k v nf ; teD v k d v m;ol awG [ k }ud r f ; armif ; um olxif&molvyjf cif; jzpfonf? k xdkESpf Edk0ifbmv (7) &ufae@wGif [mavonf bmrajym nmrajymjzifh ,iftef;odk@ +AH K; pm;}uD; aygufvmonf? [mavonf uGefjrLepfawG txif}uD;atmif &ifywfwGif olwdkufcJhzl;o!fh ppfyGJrsm;rS a&$wHqdyfrsm;udk tukefwyfqifvmonf? csLtifvdkif;u armfudk oGm;ac:um/ avqdyfodk@ qif;=uonf? olonf ruUqDudk tpdk;&ESifh aphpyf&ef/ a&eHukr`%Dwcku a':vmwoef;ay; Xm;cJhzl;o!fh aphpyfa&;orm; jzpfonf? ol aphpyfv#if rkcs atmif&rnf[kvnf; tar&duef avhvma&;tzGJ@0ifrsm; a&S@wGif =uGm;vHk; xkwfvdkufao;onf? [mavonf ,iftef;wGif ESpf&uf aeonf? xdkESpf&uftwGif; [mavonf/ ulrifwefESifh wdkifyifI/ a&;cJhaom tcsuf ig;csufyg tqdk jyKcsuf wckukd armfxH wifonf? armfu aphpyfaqG;aEG;&ef jiif;y,faeolrm rdrw@kd r[kw? S d f ulrifwef rsm;om jzpfonf[k qdkum/ [mav. tqdkudk yg,fcsvdkufonf? uGefjrLepfygwDu !$e@f aygi;f tpd;k & w&yf zG@J &ef/ t}uraygi;f rsm;pGm urf;vSr;f cJa=umif;/ od@k &mwGif ulrifwefygwonf/ df h D ol@udk,fol yxr qHk; jy K jyifajymif;vJ&rnf[k wifjycJha=umif;/ csefau&Sdwfonf ol@ygwDudk jyefvnfz@JG pnf;&ef rvdvm; a=umif;jzifh armfu ajymjyonf? cseau&Swonf ol. taumif;qH;k k f d f ppfwyfrsm;udk uGefjrLepfwdk@tm; ydwfqdk@&ef toHk;jy KcJha=umif;jzifhvnf; armfu [mavudk ajymjyonf? [mavonf armf. pum;rsm;udk em;axmif+yD;aemuf awGoGm;onf? xdk@aemuf ol@zgomol tqdkjyKcsufw&yf a&;onf? armfESihftwl vufrSwfxdk;um xdktqdkjy Kcsufudk ,lI/ csLHuif;&Sd csefau&Sdwf xH jyefoGm;onf? csLtifvdkif;vnf; ygoGm;onf? Ttqdkjy Kcsufonf w&m;r#wonf [ k v nf ; [mav ud k , f w d k i f yg;pyf u xk w f a jymonf ? od k @ &mwG i f cseau&SwuvufrcH? ok@d jzihf [mavonf ,iftef;od@k aemufwacguf jyefvmum/ cseau&Sw. f d f f d f xyfrHtqdkjyKcsufudk ,lvmjyefonf? odk@&mwGif bmr# topftqef;ryg? csefau&Sdwf. tm%m&Sifpepf wnfwef@cdkif+rJa&;udkom &nf&G,fonf? [mavuvnf; csefau&Sdwf. uGefjrLepfqef@usifa&;udk rodrom axmufcHae&mrS ajAmif axmufcH vmonf? cseau&Sw.tqdukd armfu y,fcsvuo!ftcgwif cseau&Swonf aemuftqdwck f d f k kd f h G f d f k wifjyefonf? uGefjrLepfudk trsdK;om; ppfaumifpDwGif &mxl;}uD;}uD; wae&m ay;rnf[k urf;vSrf;onf? [mavu csefau&Sdwf. urf;vSrf;csufudk vufcH&ef/ csKHuif;wGif &Sdo!fh/ uGejf rLepfu,pm;vS,f csLtifvi;f udk qG,onf? tar&duef oHu,pm;vS,f tzG@J 0if/ bm;&ufu kd f kd f kd f ,iftef;odk@ oGm;um/ armfudk em;csonf? 1944 ck 'DZifbm (10) &ufae@wGif armfESifh bm;&ufwdk@awG@qHkaomtcg/ awG@qHkyGJ tajctae raumif;/ wif;rmvmonf? uGefjrLepfrsm;ESihf csHKuif;&Sd tar&duef tpdk;& udk,fpm;vnfrsm; onf wav#mufvHk; qufqHa&;aumif;cJhonf? uGejf rLepfw@kd wifjyaom !Ge@f aygi;f tpd;k &rlukd w&m;onf r#wonf[k olw@kd yif axmufcconf? H hJ ,ckrnfodk@enf;? csefau&Sdwf. rludk vufcH&ef/ em;csae=u +yD? armfonf ck pmav;ausmf-ck qDxrif; vkyo!fh tar&duefu,pm;vnfrsm;udk a'gyonf? csef au&Swuvnf; useqonf? f kd f G d f kd df J u|efawmfwdk@udk wifjywJh csefau&Sdwf&J@ rloHk;csufxJrSm t"du tusqHk;uawmh/
Luminary MagazineVolume 5,No.5

124

uGefjrLepf wyfawGudk trsdK;om;ppfaumifpDatmufrSm oGwfoGif;+yD; jyefzGJ@&r,fqdkwJhtcsufy J [k armfu bm;&ufukd ajymonf? t"dyg` ,uawmh u|eawmfw@kd wyftm;vH;k udk cseau&Swu f f f d f ol@vufatmufxm;&r,fvdk@ qdkvdkwmyJ?---'gudkom vufcHvdkuf&if ol@vufckyfxJua& jzpfoGm;rSmaygh? 'g[m vufeufcswmeJh twlwlyJ? vufeufcswJhtwGuf trsdK;om;ppfaumifpDrSm ae&m wae&m &r,f ? wae&m&awmh a um bmvk y f r S m vJ ? tar&d u ef E S i h f yl;aygif;aqmif&Gufvdkv#if/ csefau&Sdwf. pnf;urf;csufrsm;udk vufcH& rnf[kvnf;/ csKHuif;wGif &Sdo!fh csLtifvdkif;udk [mavu txufpD;jzifh &dkif;pdkif;pGm ajymcJhonf? pnf;urf;csufawGudk vufcH&r,fomajym+yD;/ [mav[m u|efawmfwdk@&J@ vHk+cH Ka&;twGuf bmrS tmrcHcsuf ray;bl;? u|efawmf[m csefau&Sdwf&J@ pum;udk r,HkEdkifbl;? w&k w f u G e f j rLepf y gwD E S i f h ul r if w ef y gwD w d k @ &J @ quf q H a &;ord k i f ; ud k ,xmbl w musus avhvmzl;olwi;f cseau&Swtay: u|eawmfw@kd ,H=k unfEip&mr&Sb;l qdwm aumif;aumif;odw,f kd f d f f kd f d k [k armfu ajymonf? armf pdwq;kd ae+y?D od@k &mwGif pum;ajymaomtcgY armfonf csKywnf;um pum;vH;k udk f f a&G;I ajymonf? [mav ,iftef;odk@a&mufvmonf? uGefjrLepfwdk@u !Gef@aygif;tpdk&zGJ@&ef rl ig;csuf wifonf? [mavu xdkrludk w&m;r#wonfqdkum/ vufrSwfyif xdk;cJhao;onf/ ,ck t&uf (30) t=umwGif xkdolonf csefau&Sdwf. wefjyeftqdkudk ,lvmum vufcH&ef uGefjrLepfwdk@udk wdkufwGef; aejyefonf? uGefjrLepfwdk@u tar&dueftpdk;& udk,fpm;vS,f tjy Ktrlonf/ opPmazmuf tjy Ktrl jzpfonf[k ajymvdkufonf? !Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@ zGJ@v#if rdrdwdk@yg0ifrnf[k armfu r=uc% ajymcJhonf? jzpfym;tHqqJ jynfwi;f ppf}u;D udk a&Smifui;f vdonf? ppfukd wae@r#yif rwducsif [k armfu G h J G G k k f ajymcJhonf? odk@&mwGif csefau&SdwfESifh ra&SmifrvGJom ppfjzpf&awmhrnf? tar&duefonf csefau&Sdwfudk axmufcHvdrfhrnf[karmf odonf? [mav [m--w&kwfjynf uGefjrLepfygwDu wifjywJh ulrifweftm%m&Sifpepfudk zsufodrf;+yD; 'Drdkua&pD !Gef@aygif;tpdk;& wnfaxmifa&; pDrHudef;udk oabmwlcJhzl;w,f? 'gayrJh aemuf a wmh [mav[m csuf c sif ; uwd z suf + yD ; / ,if t ef ; rS m ol a jymcJ h w J h pum;awG u d k jyefrsKd csvuw,f? 'gukd {+yv (2) &ufae@u 0g&iwef+rd K@rSm [mavxkwjf yefcwhJ ausnmcsuu kd f D Sf hJ f txif;om; az:jyw,f? tJ'D tcsermyJ 'D[mav&J@ yg;pyfayguxu xGuvmwJh ajymqdcsut& dfS f J f k f csefau&Sdwf udk,fpm;jy KwJh ulrifweftpdk;&[m rif;om;av; jzpfoGm;+yD;/ w&kwfuGefjrLepfygwD[m bD;vlobuf jzpfoGm;w,f?--tar&dueftpdk;&[m [mav&J@ ay:vpDrsdK;udk rajymif;yJ/ qufvufusifhoHk;oGm;r,fqdk&if tar&duef tpdk;&&J@ jynfolrsm;tzdk@ twdkif;rod }uD;av;wJh 0efxy0efy;kd rsm;udk aqmif=uOf;vm+y;D / tawmrowf ab;'kuawG awG@vm&vdrr,f [k armfu kf Q hf owday;cJhonf? ( [mav ay:vpD. tEW&m,fESifh ywfoufI a0zefcsuf vufa&G;pifusrf; twGJ 3) odk@&mwGif tar&duefoHtrwf [mavonf w&kwfjynf&Sd tiftm;pkrsm;udk aygif;pnf;Edkif&ef }ud K;pm;+rJ }ud K;pm;vsuf&Sdonf? ol aygif;pnf;a&; rSm w&kwfjynf&Sd tiftm;pkrsm; tm;vH;k udk cseau&Sw. ajcz0g;atmufwif oGwoi;f xm;o!fh aygi;f pnf;a&; f d f G f G jzpfonf? [mav tzdk@ w&kwfjynf onf csefau&Sdwf/ csefau&Sdwfonf w&kwfjynf jzpfaeonf? csefau&SdwfatmufwGif w&kwfjynfolrsm; rnfodk@aexdkif&onfudk [mav rod? [mavonf
125
Luminary MagazineVolume 5,No.5

125

126

}uD ; us,f c rf ; em;o!f h pH t d r f } uD ; wG i f wOD ; wnf ; ae um csef a u&S d w f wnf c if ; o!f h / npmpm;yG J } uD ; rsm;wG i f tcsd e f u k e f a eonf ? csef a u&S d w f . t}uH a y;t&m&S d rsm;rS t y tjcm;rnfolESifhr#vnf; rawG@/ rnfol@t}uH Om%fudkrSvnf; r,lawmh? 1945 ck Zefe0g&DvY [mavpdwful;wck &jyefonf? csefau&SdwfESifh aqG;aEG;aphpyf&ef w&kwuejf rLepfrsm;udk pwmvifrwqihf zdtm;ay;oihonf[k [mav oabm&onf? xd@k a=umihf f G S f [mavonf &k&Sm;rsm;ESihf aqG;aEG;onf? &k&Sm;rsm;. oabmxm;udk wD;acguf=u!fhonf? &k&Sm;rsm;ESifh pum;ajym+yD;aemuf &k&Sm;rsm;onf w&kwfuGefjrLepfrsm;udk txif}uD;jcif;r&Sd[k [mavu ol@bmom aumufcsufcsonf? xdk@a=umihf pwmvifESifh csefau&Sdwf=um;wGif oabmwlnDcsufwck csKyfqdkEdkifv#if armfonf tvdkvdk ab;a&mufoGm;rnf? pwmvifESihf csefau&Sdwfwdk@t=um; cspf=unfa&;pmcsKyfwck csKyfEdkifv#if armf. &GufavSonf av&awmhrnf r[kwf? a&pkefarsmawmhrnf[k [mav wGufonf? TwGif [mavonf xdkpmcsKyfrsdK;udk vdkvm;onf? xdkr#ru csefau&Sdwfonf w&kwfuGefjrLepfygwD wGif; wdkufyGJ owif;rsm;udk/ t+rJavhvmonf? w&kwfuGefjrLepfygwDwGif;u armf qef@usifa&;tpk. tvm;tvmudk cef@rSe;f onf? odk@&mwGif xdktcsdefY tar&duefjynfaxmifpktzdk@ ppfy&d,m,f ajymif;p&m udpPrsm; ay:vmonf? ypdzdwf ppfyGJY tar&duefwyfrsm;. u|ef;pkrsm;udk ckeful; odrf;ydkufo!fh enf;y&d,m,f onf atmifjrifaeonf? tEkjrLAHk;udk ydkifvmonf? odk@jzifh *syefudk t+y;D owfwua&;wGif w&kwf ppfwyfrsm;. tcef;ESihf tajccHpcef; tjzpf&aeaom/ w&kwjf ynf. kd f dS tcef;onf/ tvdkvdk av#musoGm; onf? ,cifuavmuf ta&;rygawmhyJ/ jzpfoGm;onf? xdkr#ru ppf+yD;umv EdkifiHa&;wGif urBm@ tiftm;pkrsm; !Sda&;Y/ tar&duefESihf &k&Sm;wdk@. tcef;onf/ t"dujzpfvmonf? xdk@a=umihf tar&duefonf &k&Sm;ESifh !Sdzdk@vdkvmonf? tar&duefonf w&kwjf ynf}u;D udk aps;uGutjzpf qufxr;f xm;csionf? TwGif tar&duefEihf f d f S &k&Sm;wdk@ a,mfvfwm uGefz&ifhwGif !Sd=uonf? w&kwfeDESifh ywfoufo!fh rSwfpk taxGaxG qdko!fh pmtkyfwGif t*~gpEdk;u &kpbJh. w&kwfjynf oabmxm;udk t&dyftjrGuf azmfjyxm;onf? tar&duef orw &kpbJh ruG,fvGefrDuav; wGif awG@qHk&mY/ &kpbJhu w&kwfjynfwGif w&m;0if tpdk;&tzGJ@ESpfzGJ@ &SdvmEdkifo!fh/ t"dy`g,frsdK; ajymvdkufonf[k t*~gpEdk;u a&;cJhonf? Todk@jzifh tar&duefonf rlvu ulrifwefEifh uGejf rLepfw@kd =um;wGif jzefajzoltjzpfrS pGuzufob0od@k a&mufvmonf? S f l w&kwfjynfESifh ywfoufo!fh tar&duef EdkifiHjcm;a&;0g'onf Tenf;jzifh &kyfvHk;ay:vmcJhjcif; jzpfonf? 1945 ckEpwif &kpbJ/h pwmvifEihf csmcsw@kd a,mfvwm uGez&ifukd usi;f yaecsewif S f G S D f f h df G w&kwuejf rLepfygwu owWruGeu&ufukd usi;f y&ef jyifaeonf? armfonf a,mfvwm uGez&ih. f G D f f f f ta&;ygyHkudk owdjy KrdyHk&onf? a,mfvfwm uGefz&ifhodk@ csefau&Sdwftm; zdwf=um;jcif; r&Sdo!fh tcsufESihf w&kwfe,fajrESifh ywfoufo!fh tydk'frsm; yg0ifaejcif;wdk@udk armfowdjy KrdyHk&onf? a,mfvwmwGif &kpbJu *syefukd ppfausnm&ef pwmvifukd wduwe;f onf? TwGif f h k f G pwmvifu w&kwfe,fajray:wGif&Sd ydk@tmomESifh a';&if; qdyfurf;rsm;udk &k&Sm;odk@ iSm;&r!fhjyif/ rGef*dkvD,m;udk ydkae+rJ/ usm;ae+rJ todtrSwfjyK&rnf? odk@rSom *syefudk ppfausnmEdkifrnf[k
Luminary MagazineVolume 5,No.5

126

127

awmif; onf? tar&duefwdk@u pum;vHk; tenf;i,fajymif;um/ pwmvif. awmif;qdkcsufudk oabmwlvdkuf onf? csefau&Sdwfuvnf; oabmwlvdkufonf? a,mfvwm uGez&ih+f y;D I (2) v t=umwGif &kpbJh uG,veonf? xdtcseY ppfat; f f f Gf k df wduyJG pae+y?D a,mfvwm uGez&ihwif oabmwlco!fh tcsKd @ tcsursm;udvnf; tar&duefu k f f f f G hJ f k ajymif;ypfvdkufonf? tar&duefvufwGif tEkjrLAHk; &Sdae+yD? xdk@a=umihf urBm@a&;&mrsm;wGif &k&Sm;ESihf !Sdzdk@ rvdkawmh? wudk,fawmf pcef;oGm;Edkif+yD? tar&duefwGif uGefjrLepf qef@usifa&;udk wGifwGif}uD; 0g'jzifh pjyKvmonf? w&k w f j ynf E S i h f ywf o uf I rl [mavu ul r if w ef E S i h f h uG e f j rLepf w d k @ ud k aphpyfay;vdkao;onf? aygif;pnf;apvdkao;onf? odk@&mwGif [mav. aygif;pnf;enf;rSm rajymif;vJ? cseau&Swf ajcz0g; atmufwif aygi;f pnf;enf; jzpfonf? tar&duef. ay:vpDonf f d G w&kwjf ynfwif cseau&Sw}f u;D pd;k r_ukd xde;f odr;f xm;&efjzpfonf[yif [mavu ajAmifausnmonf? G f d k csefau&Sdwfatmufodk@ 0ifvm atmif w&kwfuGefjrLepfrsm;udk zdwGef; ay;&rnf[k qdkonf? [mav. wGufudef;t& w&kwfjynfwGif tar&duef tusdK;pD;yGm;udk umuG,fr!fholrSm armf acgi;f aqmifo!fh jynfcsptpd;k &r[kw? cseau&Swf om jzpfonf? w&kwjf ynfwif cseau&Swukd f f f d G f d f wifxm;+yD; xkdaps;uGuf}uD;udk rdrdwdk@ tusdK;twGuf toHk;cs csifonf? xdk@a=umihfyif ppf r +yD ; cif u wnf ; u tar&d u ef t&if ; &S i f uk r ` % D } uD ; rsm;. ud k , f p m;vnf r sm;onf av,mOfysw0D0jD zihf 0ifvuxuvuf vkyae=uonf? H kd f G f kd f 1945 ck azazmf0g&DvwGif [mavonf 0g&Sifwefodk@ jyefoGm;um/ csefau&Sdwfudk vufeuf axmufyHh&rnf[k ajymcJhonf? teDvdkvm;ol [k [mavorkwfjcif;udk cHcJh&ol tar&duef avhvma&; rpf&SiftzGJ@0if *|efqm;Apfu [mav 'kAdkvfcsKyf a0'DrD[mESihf a&wyfAvcsKyri;f vfw@kd onf w&kwjf ynfppfa&; jy\emrsm;udk tylwjyif; aqG;aEG;cJ=h uonf? 4if;wd@k u kd f f kd w&kwfuGefjrLepf olye wd@k udk kf cseau&Swf tm; enf;enf;yg;yg; tultnDay;I/ ESreif;cdi;f v#if atmifjrifrnf[k ,lq=uonf f d df k [k a&;cJonf? a&wyfAvcsKyf rdi;f vfonf aemifwif w&kwjf ynfo@kd a&mufvmum cseau&Sw. h kd f k G f d f v#dK@0Sufykvdyfrif;}uD; wdkifvDESihfwGJI/ uGefjrLepfrsm;udk owfjzwfcJhonf? 1945 ck {+yv w&ufae@wGif ,iftef;od@k a&mufaeo!fh tar&duef avhvma&;tzG@J 0if D *|efqm;Apfonf armfESihf wwd,t}udrf awG@qHkonf? xdktcsdefrSm ygwDu owWruGefu&uf rwdirDS uav; jzpfonf? w&kwjf ynforsm;ESifh tar&duefjynforsm;onf wOD;udwOD; pmemaom kf l l k tpOftvm &Sca=umif;/ ppf+y;D w&kwjf ynf. pD;yGm;a&;udk wd;k wufatmif vky&ef vka=umif;wd@k a=umihf d hJ f d tar&d u ef E S i h f w&k w f j ynf o l r sm;=um;wG i f y d y uQ r sm;/ txif v G J r _ r sm; r&S d v k d a =umif ; / tar&duefrsm;onf/ ulrifwef uGefjrLepf jy\emrsm;udk aumif;pGm em;vnf[efrwl=ua=umif;/ ulrifwef uGefjrLepf jy\emonf EdkifiHa&;ygwDESpf&yf. omref&efyGJrsdK;/ twdkuftcHjzpfr_rsdK; r[kwfa=umif;/ ppfa&;xdyfwdkuf jzpfr_rsdK; jzpfa=umif;/ uGefjrLepfrsm;u vufeufpGef@vdkufygu/ cseau&Swonf uGejf rLepfrsm;udk tpkvuf owfjzwf&ef vufaES;vdrrnf r[kwa=umif;jzihf armfu f d f kd hf f ajymjyonf? rdrw@kd w&kwjf ynforsm;onf tar&duefjynforsm;ESifh vufwI/ *syefukd ckcwucuvkd d l l JG H kd f kd f
127
Luminary MagazineVolume 5,No.5

128

jrefrmedii&hJ trsKd ;om;acgi;f aqmif}u;D AdvcsKyatmifqef; tygt0if tmZmenfy*Kd~ v}f u;D kfH k f f k 9 OD;wd@k [m wdi;f jynfwm0efuxrf;aqmif&if; vufeufuif t=urf;zuform;awG&vy}f ura=umifh k kd kd hJ k H _ 1947 ck Zlvdkifv 19 &ufae@rSm toufqHk;&_H;cJh&ygw,f/ xdkodk h acgif;aqmifrsm; vkyf}uHcH&aomae@ udk jrefrmediiom;taygi;f wdk u wnDwnGwwnf; *k%jf yKum tmZmenfae@[k owfrwc=hJ uygw,f? kfH h f S f ,ae@usa&mufwJh 64 eSpfajrmuf tmZmenfae@ tcrf;tem;udk trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ hcsKyf (vGwfajrmufe,fajr) *syefXmecGJrS OD;pD;usif;yum*syefa&muf jrefrmedkifiHom;rsm;eSifh tzGJ@ tpnftoD;oD;rS jrefrmediiom;rsm;u shinnagawa (tokyo) &Sd ppftcGe&;kH a&S @wGif usi;f yum kfH f usq;kH avjy;D aomtmZmenfacgi;f aqmif}u;D rsm;tm;vGr;f ol yef;acGrsm;jzifh *g0&jyKO;D nGwtav;jyKc@J h f =uygonf? owif;// / tvif;tdrf "gwfyHk// / at;odkuf
Luminary MagazineVolume 5,No.5

128

129

*syefa&muf jrefrmh'rua&pD tiftm;pkrsm;taejzifh 2010 a&G;aumufyonf jrefrmediiY D kd JG kfH ppfreaom'Drua&pDay:xGe;f a&;twGuf azmfaqmifay;rnftpm; ppfwyfu ediia&;wGif vuf0g;}u;D Sf kd h kfH tkyfcsK,fvS,fcGifhudk w&m;0iftodtrSwfjyK&efazmfaqmifrnhfa&G;aumufyGJjzpfonhftwGuf qefusiuefuuxm;onf? h f h G f a&G;aumufywif 0ifa&muf,O+f yKd iumtedi&ygwrsm;tm; *syefo@kd vma&muf&ef *syeftpd;k &u JG G S f kf D zdwac:jcif;onf 2010 a&G;aumufy&v'fukd todtrSwjf yKovdjk zpfonhtwGuf jyif;xefpm uef@uGuf f JG f G &ef txl;vdtyfayonf? k *syeftpd;k &. tqdyg vky&yftm; qefusiuefuuajumif; azmfxwf jyor_tjzpfpaygi;f k f h f h G f k k /pDwef;vSnfhvnf qENjyyGJudk jrefrmedkifiH 'Drdkua&pD uGef,uf(*syef) NDB (japan) OD;pD;I,ae@ Zlviv 11&ufae@ wevFmae@ mikawadai yef;jcwif aehvnf 1em&DcJG pkIae@vnf 2 em&Dwif kd f H G G tcrf;tem;pum *syef ediijH cm;a&;0efju;D Xme&H;k ta&Sjh zwfI Hibiya yef;jctxd pDwef;vSnvnf kf H hf qENjycJhju&m *syefa&muf jrefrmedkifiHom; ta,muf (200) cef@wufa&mufcJh=uygonf?
129
Luminary MagazineVolume 5,No.5

130

7 / 7 / 2011 ae@wGif 49 ESpfajrmuf 7 Zlvdkif0rf;enf;jcif; txdrf;trSwf tcrf;tem;udk jrefrmppftcGef&Hk;a&S hwGif*syefa&mufjrefrmhta&;v_yf&Sm;olrsm;rS usif;ypOf/ owif;// / tvif;tdrf "gwfyHk / / &Jjrifhatmif
Luminary MagazineVolume 5,No.5

130

131

tvif;tdrf r*~Zif; tm;

ulnaxmufyay;aom D hH
(1) bdkbdkouf (2) &Jrif;0if; (3) ausmfxe;Edif G f k (4) cdiO;i,f k f D (5) 0if;bdbkd k (6) pdi;yef;armif k f (7) aevif;atmif / cifcifav; (8) wifarmifukd (9) oJ;vGiO; f D

wdk htm; tvif;tdrfr*~Zif; &Jabmfrsm;rS rSwwrf;wif *k%jf yKtyfygonf// f

131

Luminary MagazineVolume 5,No.5

132

tvif;tdrf wm0efcH
&J+idrf;

yef;cso&kyazmf D f
xDvm ausmfvif;xGfatmifcif

ta0;&muf t,f'wm D
aZmfaZmfatmif (t*Fvef) ABFSU (88)rsKd;quf

&Hk;tzGJ h
=unfw; / aeatmifausmf dk tm;opfref / [efaZmf0if; G jrihfudk / r0if;oE Wmatmif

t,f'wm D
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef; rsKd;jrifhatmif

bma&;
atmifaZ,smndK / xGe;xGe;0if; f f rEkEa0 / atmifrsKd ;rif; k jrwfausmfol
Web Site

tr_aqmift,f'Dwm
cifarmifaZmf /Anm;b&kdif,efuif; xGe;+idr; / tHarmf / f f h ausmfrkd;Ekdif / rcdkif=unf0if;

/ owif; ESihf rD',m D

pmpDpm&duf k
ausmfxGf0if; / pnfoljrifh aZmfrsK; / [de;rif; d f jynf+zdK;&J / L-NOORA

at;okuf / &Jjrifatmif d h rsKd ;apm / cdivif; kf rsdK;ausmfodef; / ausmfrsdK;xGef; rvJhvJh0if;udk

tvif tvi f;tdrf odk hqufoG,f&ef


POST 169-0075 TOKYO TO, SHINJUKU-KU TAKADANOBABA,3-7-10 303,HIGARI BLD TEL - FAX 03 - 6313 - 4178 Japan. TEL 080-5070-0080 080-3574-9700 090-9954-5070 090-6528-9292 090-7198-4763 e-mail vdyfpm - aalinneain@yahoo.com web vdyfpm - http://alineain.net/ http://luminarymagazine.wordpress.com/ http://alinneain.blogspot.com/

jynfwGif;jynfy jzef hcsda&;


jr0if;pd;k / atmif=unf ausmjf rifxe; / ausmo& h G f f l ausmci0if; / wifEif / jrihO; / f kd f kd fD wifrif;Edif / ELEJAH k

pmtkyfcsKyfvkyfa&;
aX;0if; / at;aZmfjrifh 0if;Edkif(vifydk&if)(Ibaraki) 0if;Edkif (yef;yJwef;)
Luminary MagazineVolume 5,No.5

132

133

133

Luminary MagazineVolume 5,No.5

Das könnte Ihnen auch gefallen