ELEKTROTEHNIKI FAKULTET SARAJEVO

INENJERSKA FIZIKA I

--TUTORIJAL br. 1

U cilju to efikasnijeg koritenja asova tutorijala molim studente prve godine da pogledaju slijedee gradivo i pripreme se za asove tutorijala .
FIZIKE VELIINE I JEDINICE MJERA U osnovi fizike kao nauke od bitnog znaaja je mjerenje razliitih veliina. Izmjeriti neku fiziku veliinu znai odrediti koliko se puta u njoj sadri neka druga veliina koja je konvencijom izabrana za jedinicu mjere. Kad se prikazuje vrijednost neke fizike veliine, onda se pored brojne vrijednosti uvijek mora navesti i jedinica mjere tj. jedinica dotine fizike veliine. Sve fizike veliine mogu se izraziti pomou izvjesnog broja unaprijed odabranih osnovnih veliina, pa prema tome i jedinica koje se koriste za te osnovne veliine: Izbor jedinica je u principu potpuno proizvoljan, ali je sa praktine take gledita neophodno da one budu uskladjene- koherentne. Skup koherentnih jedinica obrazuje sistem mjernih jedinica. Prema izboru osnovnih veliina i njihovih jedinica postoje razliiti sistemi mjera to je posljedica raznih praktinih potreba i odraz razvoja nauke. Kod nas postoji zakonska obaveza koritenja Meunarodnog sistema ( SI ) mjernih jedinica.

SI sistem je koherentan sistem jedinica koji ine.: osnovne, dopunske i izvedene jedinice mjera, kao i tabela decimalnih dijelova i dekadskih viekratnika.

Jedinice SI sistema
Osnovne jedinice
fizika veliina
duina masa vrijeme jaina elektrine struje termodinamika temperatura koliina supstance jaina svetlosti

naziv
metar kilogram sekunda amper kelvin mol kandela

oznaka
m kg s A K mol cd

Dopunske jedinice
fizika veliina
ugao prostorni ugao

naziv
radijan steradijan

oznaka
rad sr

Prefiksi koji se dodaju na oznaku jedinice da bi se dobili decimalni dijelovi ili dekadski viekratnici osnovne jedinice

faktor
10 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 101
24

prefiks
jota zeta eksa peta tera giga mega kilo hekto deka

oznaka
Y Z E P T G M k h da

faktor
10 10-3 10-6 10-9 10-12 10-15 10-18 10-21 10-24
-2

prefiks
centi mili mikro nano piko femto ato zepto jokto

oznaka
c m n p f a z y

Fizike veliine koje se dobijaju kombinacijom osnovnih, primjenom odgovarajuih matematikih relacija koje ih povezuju, zovu se izvedene fizike veliine. Prema tome i jedinice za takve veliine su izvedene od osnovnih jedinica, pa se zovu izvedene jedinice. (npr. jedinice za gustinu, brzinu, silu, pritisak) Grki alfabet

Alfabet je spisak pisanih simbola od kojih svaki predstavlja odreen glas i koji u kombinaciji sa drugim simbolima alfabeta formira rijei. Sama rije alfabet dolazi od prva dva slova grkog alfabeta (alfa i beta) Grki alfabet ima 24 slova. Koristi se za oznaavanje nekih veliina i jedinica u fizici i matematici..