Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
CHNG 8
P NG TN S
P TUYN TN S
DNG GIN CC-ZERO V P TUYN TN S
MCH LC
CNG HNG
H S PHM
T L HA HM S MCH
Qui t l tng tr
Qui t l tn s
DECIBEL
Chng ta quay li vi mch kch thch bi ngun hnh sin v dng hm s mch
kho st tnh cht ca mch khi tn s tn hiu vo thay i.
i tng ca s kho st s l cc mch lc, loi mch ch cho qua mt khong tn
s xc nh. Tnh cht ca mch lc s th hin r nt khi ta v c p tuyn tn s ca
chng.
Cc i lng lin quan n tnh cht ca mch nh h s phm, rng bng tn
cng c gii thiu y.
Cui cng chng ta s gii thiu phng php qui t l hm s mch (network
scaling) t c cc mch in vi cc phn t c gi tr thc t.
8.1 P TUYN TN S
Hm s mch ca mch c kch thch hnh sin l H(j), thng l mt s phc nn ta
c th vit:
H(j)= Re[H(j)]+jIm[H(j)]
(8.1)
Hay di dng cc
(8.2)
H(j)= |H(j)|ej()
|H(j)| l bin v () l pha ca H(j)
|H(j)| = Re[H (j)] 2 + Im[ H (j)] 2
(8.3)
Im[ H (j)]
(8.4)
Re[H (j)]
Ta gi p tuyn tn s ch cc ng biu din ca bin H(j) v gc pha
() theo tn s .
Cc ng biu din ny c gi l p tuyn bin v p tuyn pha
() = tan 1
Th d 8.1
V p tuyn tn s ca hm s mch H (j) =
V 2 (j)
ca mch (H 8.1)
I 1(j)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 2
(H 8.1)
Ta c
H (j) =
H (j) =
V 2 (j)
1
=
I 1(j) 1/R + j(C 1/ L)
1
(1/R) 2 + (C 1/ L) 2
() = tan 1R(C 1/ L)
(a)
(H 8.2)
(b)
(8.5)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 3
Nu cc Cc v Zero c din t trn mt phng phc bi cc vect th cc tha s
(s-z) cng c din t bi cc vect. (H 8.3) l mt th d
(H 8.3)
z1.
Trn th, tr s c ghi bng mt chm m, vect v t z1 n s din t tha s sSut v gc pha ca tha s ny l |s-z1| v gc hp bi vect s z 1 vi trc thc.
Nh vy sut v gc pha ca H(s) xc nh bi
s - z 1 s - z 2 .....s - z m
(8.6)
H (s) = K
s - p 1 s - p 2 .....s - p n
H (s) =
25(s+ 10)
khi s=j10
s + 20s2 + 200s+ 500
25(s+ 10)
H (s) =
(s + 3,52)(s+ 8,24- j8,61)(s+ 8,24+ j8,61)
3
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 4
(H 8.4)
T cc gi tr trn th ta tnh c
25.14,1
H (j10) =
= 0,196
10,6.20,2.8,36
(10)=45o-(70,6 o +66,1 o +9,6 o)=-101,3 o
H(j10)=0,196-101,3 o
Th d 8.3
V p tuyn tn s mch (H 8.5)
(H 8.5)
(H 8.6)
Hm s truyn ca mch
1
1
V (s)
H (s) = o =
Vi (s) RC s p 1
Vi p1=-1/RC
Gin Cc-Zero v (H 8.6)
v p tuyn, thay s=j vo hm s mch. Trn th s nm trn trc o cch gc
O on bng . Khi thay i t 0, im s di chuyn trn trc o t gc O ra v cng.
s-p1=1/RC0 o
|H(j)|=1 v ()=0 o
o
o
* =1/RC=C s-p1= 2 /RC45 |H(j)|=1/ 2 v ()=-45
o
*
s-p190
|H(j)|0 v ()-90 o
p tuyn tn s v (H 8.7)
Ti
* =0,
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 5
(H 8.7)
Th d 8.4
Xc nh hm s truyn Vo(s)/Vi(s) ca mch (H 8.8). V p tuyn tn s trong 2 trng hp
* =o
* <<o
Trong =R/2L & o2=1/LC
(H 8.8)
Ta c
Vi (s)
1
R + sL + 1/sC sC
V i (s)
= 2
s LC + sRC + 1
V (s)
1/LC
H (s) = o = 2
V i (s) s + sR/L + 1/LC
Vo (s) =
0
H (s) = 2
2
s + 2s + 0
=o
2
H (s) =
(s + ) 2
H(s) c mt cc kp ti s=-. Gin Cc-Zero gm 2 vect trng nhau (H8.9a). Cc
p tuyn tn s v (H 8.9b) v (H 8.9c)
|H(j)| = 1 v ()=0 o
* =0, |s-p1|=|s-p2| =
* = |s-p1|=|s-p2| = 2
|H(j)| = 1/2 v ()=-90 o
* |s-p1|=|s-p2|
|H(j)| 0 v ()-180 o
2
(a)
(b)
(c)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 6
(H 8.9)
<< o
H (j) max =
=
= o
s p 1 s p 2 .2 o 2
v
()=-90 o
(H 8 10)
180 o
* rt ln ()
|s-p1|=|s-p2| ( s-p1) = ( s-p2) +90 o
|H(j)| 0 v () -
p tuyn tn s v (H 8.11)
(H 8.11)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 7
8.3 MCH LC
p tuyn ca mch lc di thng
Xt mch th d 8.1, |H(j)| c tr cc i ti =o.
Di tn s qua mch lc xc nh bi c1 c2
Trong c1 v c2 l cc tn s ct, xc nh ti im m bin tn hiu ra bng 1/ 2 ln
bin ra cc i (hay |H(j)|=( 1/ 2 )|H(j)|max).
Bng thng hay rng bng tn c nh ngha:
BW=c2-c1
Mch trong th d 8.4 cng l mch lc di thng, c
Tn s gia o =
1
,
LC
Tn s ct l o ,
rng bng tn BW=2 (H 8.12).
(H 8.12)
(H 8.13)
(H 8.14)
(H 8.15)
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 8
Mch th d 8.1, |H(j)| c tr cc i ti =o.
1
o =
l tn s cng hng ca mch.
LC
Ti tn s ny tng tr ca mch Z(s)=R, cng t tr cc i.
* i vi mch RLC mc song song (xem th d 8.1), cc Cc ca hm s mch xc nh bi
P1,2= - jd
Trong =
o =
1
v d = o 2 2
2RC
1
l tn s cng hng
LC
(H 8.16)
1
tng ng vi tr cc i ca |Y(j)| l 1/R
LC
Khi c cng hng xy ra , tc dng ca cc phn t L v C trit tiu vi nhau v mch tng
ng vi mt in tr thun.
8.5 H S PHM
Tng qut, hm s mch ca mt mch lc di thng bc 2 c dng:
H (s) =
Ks
s + as + b
2
(8.10)
ti tn s cng hng o= b
a
Tn s ct xc nh bi:
K
H
K
K
hay
H (j c ) = max =
=
2
2
2
2
a 2
a 2
a + [(b - c ) / c ]
H (j) max =
(8.11)
iu ny t c khi
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 9
b c
2
= a hay c ac b = 0
c
Phng trnh c 4 nghim, ta ly 2 nghim dng
2
a + a2 + 4b
a + a2 + 4b
v c2 =
2
2
rng bng tn
BW=c2-c1=a
Thay cc gi tr va xc nh c vo (8.10)
c1 =
H (s) =
(8.12)
Ks
2
s + BWs + o
2
o
BW
(8.13)
H (s) =
Ks
2
s2 + o s + o
Q
(8.14)
v
o
1
2
+ o + ( o )2 = o + o 1 + ( ) 2
2Q
2Q
2Q
2Q
Nu Q ln (Q>>5) 1/2Q<<1, h thc (8.15) tr thnh
c1 , c2 =
c1 , c 2 =
BW
o
+ o = o m
2Q
2
(8.15)
(8.16)
Hay
BW
BW
v c2 = o +
2
2
c2 v c1 cch u o. p tuyn bin gn i xng.
c1 = o
a + a2 + 4b 0,2 + 0,04+ 4
c1 =
=
= 0,905 rad/s
2
2
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 10
a + a2 + 4b 0,2 + 0,04+ 4
c2 =
=
= 1,105 rad/s
2
2
Bng thng
BW=c2- c1=0,2 rad/s
h s phm
1
Q= o =
=5
BW 0,2
Nu xem Q=5 l ln, ta dng (8.16) xc nh c2 v c1
BW
0,2
c1 = o
= 1
= 0,9 rad/s
2
2
BW
0,2
c2 = o +
= 1+
= 1,1 rad/s
2
2
So vi cc kt qu trn, sai bit khong 0,5%.
network function)
Tng tr ca mch
Qui t l vi h s Ki
1
sC'
Z(s)=KiZ(s)
Z(s) = K i ( R'+sL'+
1
)
sC'
1
sC'/K i
Cc phn t R, L, C ca mch sau khi qui t l tha h thc
1
Z(s) = R + sL +
sC
Ta thy ngay
R=KiR L=KiL
C=C/Ki
Nh vy, qui t l tng tr ca mch vi h s Ki ta nhn R v L vi Ki v chia C
cho Ki
i vi ngun ph thuc, s qui t l ty vo n v ca h s ca ngun, nu h s
ca ngun c n v tng tr, ta nhn cho Ki , nu l tng dn, ta chia cho Ki.
Z(s) = K i R'+ sK i L' +
8.6.2 Qui t l tn s
Khi qui t l tn s cho mt mch, gi tr ca hm s mch phi khng i
Gi s hm s mch l H(S) vi S=j
Sau khi qui t l, mch lm vic vi tn s =Kf.
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 11
Kf l h s qui t l tn s.
H(S)= H(s) vi S=s/ Kf
Gi R, L, C l cc gi tr trc khi qui t l
Gi R, L, C l cc gi tr sau khi qui t l.
hm s mch khng i, cc tng tr ZR, ZL, ZC phi khng i sau khi qui t l,
ngha l ta phi c:
S
L'
sL=SL hay L= L ' =
s
Kf
R=R
1
1
S
C'
V
hay C= C' =
=
s
Kf
sC SC'
Tm li, qui t l tn s cho mch, ta chia L v C cho Kf v gi nguyn R.
Th d 8.6
Xc nh hm s mch H (s) =
Vo (s)
ca mch (H 8.17)
Vi (s)
(H 8.17)
Vo (s)
2
= 2
Vi (s) s + 2s + 2
Thay s=j
2
H (j) =
(2 - ) + 42
2 2
H (j) =
1 + 4 / 4
|H(j)| gim khi tng, y l mch lc h thng
Tn s ct xc nh bi
H (jc ) =
c4=4
H (j) max
2
1
2
hay
1
1 + c / 4
4
1
2
c = 2 rad/s
2
2 2
() = tan 1
=0
|H(j)| =1 v ()=0 o
=C =
|H(j)| =1/ 2 v ()=-90 o
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 12
p tuyn
|H(j)|0 v ()-180 o
(H 8.18)
(H 8.19)
R=1 1x500=500
2K i 2x500
=
= 10 3 H=1mH
6
Kf
10
Mch qui t l (H 8.19) v p tuyn (H 8.20)
L=2H
(H 8.20)
8.7 DECIBEL
Thnh gic ca con ngi nhy cm theo m thanh c tnh phi tuyn: nhy t l vi
logarit ca bin .
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 13
so snh m thanh ngi ta dng logarit ca hm s mch (tc li ca mch)
thay v dng hm s mch v n v c tnh bng Decibel (dB)
dB=20log10|H(j)|
n v c bit n u tin l Bel, nh ngha bi Alexander Graham Bell (1847-1922).
Bel c nh ngha nh l mt n v cng sut
P
Bel = log 10 2
P1
V Bel l n v qu ln nn ngi ta dng dB (1dB=1/10Bel)
P
dB = 10log 10 2
P1
Nu P2 v P1 l cng sut trung bnh trn cng tng tr th:
dB = 10log10
P2
V
V
= 10log10 ( 2 ) 2 = 20log10 ( 2 )
P1
V1
V1
() = 20log 10
1
= 20log(1 + 4 )1/2
H ( j)
(H 8.21)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 14
BI TP
--o0o-8.1 Chng t mch in c hm s mch di y l mch lc thng thng.
2s2
H (s) = 2
s + s + 0,5
Tm |H(j)|MAX v c
8.2 Chng t mch in c hm s mch di y l mch lc di loi. Tm |H(j)|MIN v o,
c1, c2
3(s2 + 25)
H (s) = 2
s + s + 25
V o (s)
V i (s)
8.4 Mch RLC ni tip vi R=1, L=1/2 H v C=0,02 F (H P8.4).
Xc nh H(s)=Vo(s)/Vi(s). V p tuyn tn s ca mch. Xc nh o, bin H(j)
cc i v gc pha bng 0. Xc nh c1, c2
8.3 Mch (H 8.P3). Xc nh H (s) =
(H P8.3)
(H P8.4)
(H P8.5)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 15
8.6 Mch (H P8.6). Xc nh H(s)=Vo(s)/Vi(s).
Chng t y l mch lc di thng. Tm li, bng thng v tn s gia ?
(H P8.6)
(a)
(H P8.7)
(b)
(H P8.8)
L THUYT
_____________________________________________________Chng 8 p ng tn s 16
(H P8.9)
(H P8.10)
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT