NRC Weekend Zaterdag 4 juni & Zondag 5 juni 2011

Zaterdag & Zondag Het laatste woord 47

In de rubriek Het laatste woord praten mensen over hun laatste levensfase. Daaronder staat wekelijks een necrologie van een niet per se bekende persoon.

Je leeft als je nieuwe dingen leert

Naam: Esther de Theije-Kors (1971) Woont: in Voorschoten, met man Evert (41) en hun zonen Max (8) en Okke (6) Is: Arts, gepromoveerd op onderzoek naar erfelijkheid van migraine. Was in opleiding als klinisch geneticus. Wat voorafging: in juni 2008 bleek dat pijn in nek en rug werd veroorzaakt door schildklierkanker met uitzaaiingen in wervels en botten. Drie maanden verblijf in het ziekenhuis volgden, met operaties en bestralingen. Het jaar daarop weer overeind gekrabbeld. Hoorde in november 2009 dat haar ziekte ongeneeslijk is.

Als ik weer iets wegstreep van de lijst, denk ik: dat heb ik toch maar mooi gedaan
snorkelen met een walvishaai, naar de Efteling met de kinderen en doordringen tot het ik-rubriekje in de NRC. Af en toe zet ik er iets nieuws bij, zoals vorige week: naar The Sound of Music in de Meezingbioscoop. Deze herfst begon ik met celloles, samen met Max. Mijn levenshouding is: je leeft zolang je nieuwe dingen leert, stilstand is achteruitgang. Zomaar een beetje op die cello tokkelen, is niet genoeg. Over niet al te lange tijd wil ik een prachtig stuk kunnen spelen. Dat gaat lukken! Vaak lig ik na een activiteit twee dagen in bed, maar dat is het waard. Liever zo dan dat het leven aan me voorbijgaat. Als ik weer iets wegstreep van de lijst, denk ik: dat heb ik toch maar mooi gedaan, zie je wel: ik ben niet terminaal, ik sta heus nog middenin het leven. Ik realiseer me dat dit ook bijzonder is omdat veel leeftijdsgenoten in een rat race zijn verwikkeld: carrire maken, kinderen naar school en clubjes brengen de tredmolen van een overvol leven, waarbij de weken voorbij vliegen. Ik denk niet dat ik ooit was gaan abseilen van de Euromast, of naar het noorderlicht was gegaan wanneer ik niet ziek was geworden. Waarmee ik niet zeg dat mijn leven nu n groot feest is. Ik heb heus ook mn slechte dagen. Ik voel de pijn, ik ben mn zelfstandigheid en mn zorgeloosheid voorgoed kwijt, ik zal mn kinderen niet zien opgroeien, ik zal nooit meer als arts werken. Er is genoeg waarover ik regelmatig in de put zit. Maar tot nu toe is het me gelukt er steeds uit te klauteren. Tot mijn allerlaatste krachten zal ik dat blijven doen. Tekst Gijsbert van Es

bucket emmer (zlfst.nw.) to kick the (uitdr.) doodgaan (als in:) de pijp uitgaan, het loodje leggen. Sinds ruim een jaar heb ik een bucket list, met leuke dingen die ik in ieder geval nog wil hebben gedaan. Je kunt ook zeggen: het is een try before you die list. Ik hoorde voor het eerst over zon lijst door de film The Bucket List met Jack Nicholson en Morgan Freeman. Twee terminale kankerpatinten vervullen samen hun spectaculaire wensen. Ik heb de film vorig voorjaar gehuurd en samen met Evert gekeken. Vanaf dat moment is mijn lijst gegroeid en ben ik m gaan afwerken. Bovenaan mn lijstje stonden Eiffeltoren beklimmen en naar Costa Rica. De Eiffeltoren was een wens van de kinderen. Als we naar Frankrijk gingen, zeiden ze: we willen naar Parijs, bovenop de Eiffeltoren. Dan zeiden wij: dat doen we de volgende keer, OK? Maar opeens was het niet langer zeker dat er een volgende keer zou komen. Een reis naar Costa Rica, waar ik voor mijn onderzoek vaak ben geweest, stond ook nog niet op ons programma, met zulke jonge kinderen. Het werd een geweldige vakantie na een vreselijk jaar. Dit is wie wij echt zijn met zn vieren, zei ik tegen Evert, voor mn idee even helemaal

De eerste seconden van het abseilen van de Euromast waren het engst. Over de rand stappen en loslaten help! Daarna was het geweldig. Dagen later liep ik nog te stuiteren van de kick. Foto Height Specialists

Zwemmen met dolfijnen stond op mijn lijstje. Helemaal toevallig bleek dit te kunnen naast ons hotel op Curaao, waar ik vorig jaar een weekje was met Evert. Meteen gedaan! Foto Dolphin Acadamy verlost van de kanker. Ik ben met de lijst begonnen om de controle over mijn leven terug te krijgen. Ik wil niet alleen patint zijn en me voortslepen van afspraak naar afspraak in het ziekenhuis. Er moeten genoeg positieve dingen overblijven: om naar uit te kijken, om van te genieten, om op terug te kijken. Ik doe dit ook voor de kinderen. Ze zijn nog zo jong als ze hun moeder

Ik wilde het noorderlicht zien. Begin april ben ik met drie vriendinnen naar Troms in Noorwegen gegaan. De eerste twee nachten was het bewolkt. En in de derde nacht, opeens: wow! Foto Marjan Kruijdenberg Corpus geweest, een museum over het menselijk lichaam in de buurt. En daarna sushi eten, samen met drie vriendinnen en hun kind. Een vriendin en ik hebben een website gemaakt waarop mijn bucket list staat, met fotos en verslagen. Na ongeveer een jaar staan er bijna vijftig dingen op de lijst, waarvan ik ongeveer de helft heb gedaan en de ander helft nog moet doen. Ik wil nog

verliezen. Ik wil ervoor zorgen dat ze goede herinneringen aan mij hebben. Ik wil laten zien wie hun moeder is: wat ik mooi, fijn, belangrijk vind. Met elk van de kinderen heb ik een uitje gedaan. Okke, de jongste, is fan van de meidenband K3, dus zijn we naar een concert geweest. We mochten zelfs back stage komen. Okke heeft met Josje van K3 gepraat! hij is er nog vol van. Met Max ben ik naar

Reacties: laatstewoord@nrc.nl Twitter: #hetlaatstewoord

Overleden Sem Ruben de Rooij 1977-2011

Een knutselaar die sober en gelukkig leefde

em Ruben de Rooij was een bioloog die behalve docent ook reisleider was. Op elk moment kon hij vertellen over een natuurwetenschappelijk onderwerp: over de evolutieleer of het noorderlicht. Dat deed hij ook tijdens zijn reizen, vertelt Jan-Auwke Diepenhorst, directeur van de Academie Pedagogiek van Saxion, waar De Rooij sinds 2007 hogeschooldocent natuur en techniek was. Hij had het hoogste woord, grote verhalen. Zo pakte hij tijdens zijn reizen in Afrika olifantenpoep op en deed alsof hij ervan proefde. Diepenhorst: Hij stak de ene vinger erin en likte een andere af. Dat deed hij zo razendsnel dat niemand het in de gaten had. Hij zei dan dat het vrouwtjespoep moest zijn. De reizigers geloofden het nog ook.

Of op reis door Thailand. Een hele middag besteedde hij om van afvalmateriaal een bootje te bouwen voor kinderen. Ze konden niet wachten om te zien of het zou varen, vertelt een van de toeristen. En dat deed het natuurlijk. Kurk, ijzerdraadjes, karton, kroonkurken. Van materialen die de meeste mensen als rommel weggooien, knutselde Sem van alles, vertelt Diepenhorst. Zo maakte hij samen met zijn studenten solar cookers, apparaten waarop je met behulp van zonne-energie kon koken. Sem, zeggen zijn ouders, was grenzeloos nieuwsgierig. Hij was sterk genteresseerd in andere culturen. En dan vooral in de manier waarop volkeren zich aanpassen aan de natuur. Dat probeerde hij zelf ook. Hij leefde sober. Hij verbouwde

zijn eigen groenten, het meubilair in zijn huis kwam van de kringloop, hij had geen auto. Zijn moeder Lieke: Sem had weinig nodig om gelukkig te zijn. Dat vond hij rijkdom. Zelf gaf hij zijn leven een tien. Nadat hij zijn vwo-diploma had gehaald, vertrok hij in zijn eentje voor zeven maanden naar Australi. Hij wilde laten zien dat hij alleen kon overleven, vertelt zijn moeder. Al moest hij er tot zijn eigen afschuw in de Blue Mountains een leguaan voor doden, villen en opeten. Het meest nog werd Sem de Rooij geboeid door indianen. Het boek Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier van Dee Brown, waarin het harde lot van de Noord-Amerikaanse indianen wordt beschreven, maakte diepe indruk op hem. Hij las het toen

hij 13, 14 jaar was. Zijn moeder citeert: Weshe-cat Welo KWeshe Laweh-pah. Dat betekent zoveel als: kracht krijgt men door te doen wat goed is. Zijn moeder: Sem schreef het als scholier onderaan zijn proefwerken, als vader op de geboortekaartjes van zijn kinderen. Hij had er twee, een derde was op komst. En het was de laatste zin van zijn overlijdensbericht. De Rooij begeleidde een fietsreis door het zuiden van Marokko en bezocht het Djemaa el Fna-plein in het Marokkaanse Marrakesh. Als hij samen met twee reisgenoten een kopje koffie drinkt bij caf Argana, gaat er een bom af. Sem Ruben de Rooij stierf op donderdag 28 april. Hij werd 33 jaar. Annette Toonen Sem de Rooij Bewerking Puck Haverkamp