Sie sind auf Seite 1von 120

DEVRM NEDR?

Hikmet Kvlcml

NDEKLER
Birinci Blm

SAVA ve DEVRM
I- Savan ve Devrimin Farklar A- Devrim Ulu Savatr B- Devrim Hakllk ve Meruluktur C- Vatanda Harbi D- Sava ve Snflar Sava E- Sava, Devrim ve Rejim F- Sava, Devrim ve Devlet G- Devrim, Sava, Fedakrlk II- Savan ve Devrimin Diyalektii III- Devrimin Olaanst Diyalektii A- Devrim Diyalektiinin Olumsuz Yanlar B- Devrim Diyalektiinin Olumlu Yanlar kinci Blm

DEVRMLERN TARF ve ZAHI


I- Devrim Deiiklii A- Reform ve Devrim Nedir? B- Devrim ve Reformun Snrlar Diyalektiktir C- Snn Tayin Eden ey Devrimin Gcdr D- Reformun Mihenk Ta Devrimdir II- Devrim artlar ve Usulleri A- Devrim ve Hkmet Darbesi B- Devrim ve Jakobenizm-Blankizm C- Devrim artlar Bakmndan Mesele D- Devrim Usulleri Bakmndan Mesele nc Blm

DEVRM ve KTLE
I- Devrimle Kitlenin Karlkl likileri A- Kitle ve Keifkolu (nc) Nedir? B- Devrim Kitlesi Nedir? C- Devrim reticidir D- Devrim Dersini Kitle Verir
2

II- Kitle ile Partinin Karlkl likileri A- Kitleyi Kendi Denemesiyle inandrmak B- Kitlenin Yaratc Teebbsne inanmak Drdnc Blm

DEVRM DURUMU
I- Devrim Durumunun artlar A- Objektif Devrim artlar B- Sbjektif Devrim artlar C- Hem Sbjektif, Hem Objektif Devrim artlar II- Devrim Durumunun Belirtileri (Almetleri) A- Birinci Term: Aada Kriz B- kinci Term: Yukarda Kriz C- Mantki Netice: Devrim Beinci Blm

SYAN
I- syan Tekiltlandrma Gerei II- syan Basamaklar A- Birinci Basamak: Ordu Toplama Kona (1897) B- ikinci Basamak: Genel Hazrlk Kona (1902) C- nc Basamak: isyana Hazrlk (1905) III- syan An IV- syan Kuvvet ster V- syan Tekilt A- Ordu B- Milis Kuvveti (Devrim eteleri) VI- syan Hareketinin Gdlmesi A- Gruplarn isyan Hareketi B- Genel syan Hareketinin Gdlmesi VII- Partizan Hareketi A- Partizan Hareketinin Zaman B- Partizan Harekelinin Biimi C- Partizan Hareketinin Sebebi ve Snf z D- Partizan Hareketini Bilinlendirmek ve Gtmek E- Partizan Hareketinin artlar

Altnc Blm

GEC DEVRM HKMET


I- topi Deil, Gerek Prose II- Proletarya Diktatrl III- i ve Kyl Snflarnn Demokratik Diktatrl A- Komnann Yanllar B- Komnann Paralolar IV- Gelge Devrim Hkmeti Nedir? V- Gelge Devrimci Hkmetin Grevleri ve Karakteri VI- Geici Devrim Hkmetine Katlmal m? VII- Devrim Hkmetine Katlma artlar Yedinci Blm

TERR
I- Terr Prensibi II- Proletarya ktidarndan nce Terr III- Kzl Terr

Birinci Blm

SAVA VE DEVRM
Devrim nedir? Devrim nce insanlar arasnda bir savatr. Ondan sonra savan baarsyla gelen bir deiikliktir. Fakat her sava ve her deiiklik devrim midir? Hayr. Tersine, devrim ok defa savala iki zt kutup halinde olur. Devrim savan neticesi olabilir. O zaman, savan sebeplerini kaldrabilirse, sava yok edebilir. Ancak, birok savalarda sava sebepleri derinletirilirse grlr ki, savalar kadim alardan beri hep devrimleri nlemek uruna yaplr. Devrim ile savan farkn gstermek, devrimin nasl bir sava olduunu belli eder. Onun iin, devrimi savatan ayrt edecek zellikleri ksaca gzden geirmeliyiz. Devrim ile savan zellikleri bakmdan ele alnabilir. 1) Sava ile devrimin farklar, 2) Sava ile devrimin diyalektii, 3) Devrimin olaanst diyalektii..

I- SAVAIN ve DEVRMN FARKLARI


Devrim bir savatr. Devrim, tarihin bildii btn savalardan gerekten daha byk, biricik kanunlu, hakkaniyetli bir savatr. (V..U.: Devrim Gnleri, C.IV, s.71). Bu tanmlamaya gre devrimi savatan ilk bakta ayran iki keskin izgi vardr: 1) Devrim btn savalardan byktr, 2) Devrim biricik kanunlu, hakkaniyetlik savadr. Sava ile devrimin bu ve bundan baka olan farklarn ayr ayr gzden geirelim. A- DEVRM ULU SAVATIR: Btn savalardan byk devrim deyince ne anlyoruz? Rakamca ve insan says bakmndan byklk anlyoruz. Mesela, iki millet savayor. Her ikisinin savaa srecei kuvvetler nfuslarnn belli cins ve yalarda olan ufak bir ksmdr. Bir milyon nfuslu memleketin savaa srecei kuvvetler onbinleri g geer. Devrimde ise, milyonluk nfusun kadn kz, yals ocuu ile hemen hemen btnn kavgaya sokar. Devrim metot ve tekilatlar buna gre
5

dnlp davranlacak ilerdendir. Bu kural kimi zaman gzden kaabilir. Yerlemi bir istibdat ile devrimden nce arpan kuvvetler bir avu insan gemeyebilir. Mesela arlk Rusyasnda ilk devrimciler MAHFL (Serkl: Yuvar)larda alrlard. O devrin devrimcileri ancak yz rakamlar ile llrd. Devrim patlaynca i ve rakamlar anszn byd. (Mahfil devrinde) propagandacnn, henz kitleleri gtmemi kk grup yelerinin tabii olarak yaptklar gibi yze kadar saymak lazmd. Devrimde ise milyonlarla ve onmilyonlarla say saymak gerekir. (V..U.: Solcu ocuk Hastal, 1920, C. XVII, s. 180). Bu neden byledir? nk sava oldu olasya azln menfaati uruna yapld. Hi deilse yeryznde sosyalist devletler douncaya kadar bilinen klasik savalar byle kald. Devrim, okluun ve byk kitlelerin menfaati uruna yaplr. Onun iin, savaa ancak nfusun azl ve o da zorla sokulabilir. Devrime en byk kitleler kendiliinden, gnll olarak atlrlar. Savata asl muharebeyi yapan cephedeki kuvvetler ok defa yzbinleri gemez. Muharipler nadiren milyonlar bulur. Devrime bir anda milyonlar ve onmilyonlarca insan bilfiil ve hep birden katlr. Her memlekette beslenen ordularla yaayan kitlelerin saylarn gz nne getirmek, sava ile devrimin nicelik (kantite: kemmiyet) farkn, say bakaln anlatmaya yeter. Devrimler anda (mesela: Emperyalist Evren Savalar srasnda) savalara TOTAL Sava denilmesi o bakmdan zellik tar. B- DEVRM HAKLILIK VE MERULUKTUR: Sosyalist devletler douncaya kadar bilinen her klasik sava kuvvetlinin zayfa saldrmasdr. Savalar hep bakasnn hakkn elinden zorla almak iin yaplr. Devrim daima o zamana dek ezilmi, soyulmu bulunan insanlarn ezenlere ve soyanlara kar ayaklanmalardr. Bu ayaklanma sonunda egemen snflarn bir zaman ekonomi yahut politika zoruyla halktan ardklar kitle mlkleri ellerinden alnr. Btn mlkler ve haklar eskiden beri sahipleri iken sonra yoksul braklm olan kitlelere geri verilir. Devrimin biricik kanunu, byk kitlelerin hakkn aramas ve hakl olan milletin btn lsnde meru bir dzen yaratmasdr. Sosyalist devletler douncaya kadar patlayan klasik savalarda iki dman
6

taraf ta kendilerinin hakl olduklarn ayn kuvvetle ne srerler. Gerekte her iki taraf ta bir avu egemen snfn menfaati uruna arpr. yle olduu iin byk alkan kitleleri kurbanlk koyun gibi meydan salhanelerine srklerler. Hepsi de bu bakmdan hakszdrlar. Hak iddialar yalnz alt snflar ve alan insanlar aldatp ardlarndan srklemek zere uydurulmu grnte ssl yalanlardr. Ayrca, savaa srklenenlerin hemen hepsi Skynetim kanunlar altnda zorla silah altna alnrlar. Savaa gitmeyen kuruna dizilir. Devrimde bunun tam tersine, kavgaya gitmeyenler deil, girenler idam cezasyla tehdit edildikleri halde savarlar. C- VATANDA HARB: Sava hemen daima iki ayr vatan arasnda yaplr. Ayr vatanlarn bata gidenleri arasndaki dmanlktan kar, iki ayr lkenin vatandalar arasnda kanl bir bouma olur. Devrim, savan tersine, genel olarak ayn vatann iinde yaayan vatandalar arasnda bir savatr. Savaa, VATAN HARB ad verilebilir. Devrim, vatandalar arasndaki kavgadr. Onun iin, devrimin bir ad da VATANDA HARB olur. Tarihte hibir byk devrim Vatanda Harbi olmakszn gereklememitir. (V..U.:Bolevikler Devlet ktidarn Muhafaza Edebilirler mi?, 1917 Aralk sonu, C. XIV, s. 242-243). D- SAVA VE SINIFLAR SAVAI: Devrim savatr, diyoruz. Bu savata kimler dvr? Zt sosyal snflar dvr. Savalarda ise, genel olarak ayn snflar birbiriyle boumay baarrlar. Devrim, burjuva ve kkburjuvalara gre memlekette bir anaridir. Vatandalar arasnda bir krdvdr. Bu onlarn grdr. Gerekte devrim, n ve sonu belli olmayan, herkesin kim vurduya gittii bir kargaalk ve indeterminizm deildir. Devrim hereyden nce belli snflar arasnda geen ve kesin snrlar bulunan bir savatr. Modern toplumda yle kesin snflar bulunduu iin ve bu sosyal snflar kar karya ak cepheler tuttuklar iin, snrlar zt ama belli bir kavgaya girmilerdir. Devrim o snrlar iinde olmutur, yle bir determinizm bulunmasayd, ayaklanmalar, kargaalklar, hatta isyanlar bouna olurdu. Mesela, kadim ada Yenierilerin kazan kaldrmalar hibir ie yaramad. Ancak memleketi geriye gtrd. Gericilii (irticai) biraz daha uzun mddet yerli yerine yerletirdi, kuvvetlendirdi. nk o alarda bu ayaklanmalar snr kesin, bilinci belli sosyal snflar arasnda gemedi.
7

Btn kadim alarda DEVRMin olamay ayn sebebe dayanr. Btn snflar antika toplumda ne kendi snflarn ve ne de dolaysyla sosyal bilinlerini kavrayamam durumda kaldlar. Modern ada snf billurlamas sosyal devrimleri mmkn kld. Mesela, stn Derebeyi snfna kar Burjuvalar, Kyller, Esnaflar, iler, Aydnlar bir tek ayr ve kesin snrl TERSETA (nc Tabaka) idiler. O sayede Batda burjuva devrimleri diye bir ileri adm atld. Toplum, ksr ekimeler ve boumalar ortasnda kendi kendisini yiyip tketmedi. Yoksa, Irakta, Msrda yeraltna gmlm Antika Medeniyetler gibi, Ortaa toplumu da temelinden yok olur ve yklm Avrupa Medeniyeti tarihe karrd. Sava; ayn sosyal snflarn fertleri, zmreleri ve btnlkleri arasnda birikmi, byyen REKABETLERin bir gn anszn kzp patlamasdr. Devrim: birbirine zt sosyal snflarn fertleri, zmreleri ve btnlkleri arasnda birikip artm olan SINIF MCADELESnin anszn kzp patlak vermesidir. E- SAVA, DEVRM VE REJM: Her memlekette REJM denilen bir sosyal dzen vardr. Bu sosyal dzen, sosyal snflarn menfaatleri ve tuttuklar yerleri bakmndan kurulmu ekonomik ve politik mnasebetlerin yaratdr. Onun iin, devrim nasl sosyal snflar arasnda geen bir sava ise, tpk yle, srf ve yalnz bir rejim savadr. Eer dvenler arasnda rejim fark ve sava yoksa, yaplan dv baya klasik bir burjuva sava olur. Daha dorusu devrim SOSYAL REJM deiiklii iin yaplan bir savatr. Sava ise, tersine, sosyal rejimi muhafaza etmek iin yaplan bir kavgadr. Devrim zt rejimler uruna yaplr. Sava ayn rejimin savunucusu olan kuvvetler arasnda patlak verir. Mesela, ngiltere ile Almanya ayn rejime baldrlar. Her iki tarafta ayn FNANS-KAPTALZM hereye stndr, iki tarafn azlarna baklsa, onlar bir takm sosyal idealler uruna savatklarn ilan ederler. 19141918 Birinci Cihan Harbinde ngilizler ve Franszlar Demokrasi adna mstebit Alman militarizmini ykmak iin dvtklerini sylediler. Oysa, hrriyeti geinen bu istibdat dman emperyalistlerin en byk aylkl asker kuvvetleri ar idi. Hepsi de ar ordular ile kendi azgn militarizmlerini kaynatrarak boutular. Almanlar ise, hakarete urayan Avusturya imparatorluunu ngiliz, Fransz emperyalizminin kkrtmalarna kar korumaktan sz atlar... Esas dava, her iki taraf
8

emperyalistlerinin zamanla kuvvet dengeleri deitii iin, dnyay yeniden smrgeler ve nfuz blgeleri halinde paylamak istemelerinden ileri geldi. 1939 kinci Cihan Harbinde ngilizler Alman faizmini, Almanlar ikiyzl demokrasilerin dnyay smren pltokratlarn yeryznden kaldrmak iin dvtklerine yemin ettiler. Gerekte iler bambaka idi. Alman faizmini alttan alta besleyip byten Finans-Kapitali: Amerikan Kellog planlar Almanyada yetitirdi. Alman faizmini ilk defa silahlandran ngiliz kapitalizmi ve siyaseti oldu. Faizm yeryzne Alman Pltokrasisinin en berbat tekelci soygununu yaymak ve dnyay zaptedip insanl bin yl Nazi klesi haline getirmek planyla saldrya geti.. Esas dava, Birinci Cihan Harbi ile paylalmam olan kozlar kinci Cihan Sava ile yeniden paylamakt. Her iki Cihan Harbinde de sosyal rejim, ngiltere-Fransa cephesinde olduu gibi, Almanya ve talya cephesinde dahi: Emperyalizm ana ulam Kapitalizm dzenidir. Sava, iki ayr memleketin kapitalist rejimleri arasnda olmutur. Devrim: toplumda snf ilikilerini, yani sosyal dzeni kknden deitirecek bir savatr. Savata galip gelsin, malup olsun, ayn sosyal snf iktidarda kalr. Devrimde, mutlaka alt snf st snf devirerek yeni bir rejim kurar. F- SAVA, DEVRM VE DEVLET: Sava genel olarak devletler arasnda yaplr. Grnte DEVLET KORUMAK iin harbedilir. Savata mevcut devlet hereyin stnde tutulur. Devrim genel olarak devletler arasnda deil, bir devletin iinde yaplr. DEVLET YIKMAK devrimin birinci konadr. Burjuva devriminde bambaka bir devlet kurulur. Derebeyi devleti yerine, kapitalist devlet geirilir. Proletarya devriminde, nce kapitalist devlet yerine proleter devleti geirilir, sonra devlet temelinden kaldrlr. Daha dorusu, ya tkenmi kandil gibi kendiliinden sner. Savata kitleler devletle birliktedirler. Eski devletin koruyucu fedaisi rolne sokulurlar ve devrime kar eski devletin yedek gc (ihtiyat kuvveti) olurlar. Devrimde kitleler eski devlete kar gelirler. Eski snf ilikilerini, eski rejimi deitirmek iin mevcut devleti yok ederler. Ve bylelikle devrimin z veya yedek gc haline gelirler. Devrimden nce sosyal ztlklar ve btn atan iddialar ve kavgalar eski devletin PATRONLUU VASITASIYLA yattrlr. Devrimde,
9

DORUDAN DORUYA KTLELER silaha sarlrlar ve mevcut devlet kuvvetleriyle dvrler. Onun iin: Devrim, devlet meselesinde mutad (verili) artlardan bilhassa yle ayrlr: Devrim, devlet hayatnn zerinde kavga km meselelerini dolayszca snf mcadelesi vastasyla kafi ekillerine kadar halleder. (V..U.: Anayasa llzyonlarna Dair, 26.7.1913, C.XIV, Ks,2, s.25). G- DEVRM, SAVA, FEDAKRLIK: Sava da, devrim de birok fedakarlklar ve kurbanlar ister. Devrimin fedakarlklar savankilerden bambakadr. Sava onu icat edenlerden ve yaptranlardan pek az fedakarlk ve kurban ister. Daha dorusu sava onu yaptranlarn fedakarln ve kurban gitmelerini nlemek iin yaplr. Sava yaptranlar, olsa olsa daha karl bulduklar bir ie sermaye yatrdklar gibi, zafere kadar sava masraflarn ve sava rizikolarn gze alrlar. Ve her zaman ve her yerde savaa sebep olanlar, sava kazanl bulduklar iin sava isteyen snflardr. Mesela, modern savalar cihan pazarlarn ve servet kaynaklarn eitli kapitalist lkeler arasnda yeniden paylamak iin yaplr. Bununla birlikte, sava srasnda fedakarl yapanlar aslnda kapitalistler deildirler. Tam tersine, kapitalistler savan getirdii ktlk yznden stok mallarn bol bol srmlerler. Byk kitleler ve herkes can kaygsna dt iin, mthi ykselen hayat pahas nnde boyun eer. Kapitalistler o sayede eskisine nazaran be on misli fazla kar toplarlar. Ayrca hatr gnl, rvet iltimasla kendilerini ve oullarn kayrtrlar, sava ateine atlmaktan tatl canlarn korumann yolunu bulurlar. Savata en muazzam fedakarlklar, cepheye srklenen alt tabaka halka der. Onlar dvrler; onlar lrler, sakatlanrlar. Geride oluk ocuklar, varlarn yoklarn, tarlalarn dkkanlarn yok pahasna st snflara kaptrrlar. Alt snflar yoksullua boulur. st snflar birdenbire mehur HARP ZENGN kesilirler. Devrimde i bunun tersinedir. Hangi snf devrimi baaracaksa, o snf bizzat kavgann bana geer ve dvn icabettirdii btn byk fedakarlklar gslemek zorunda kalr. Devrimi meydana getiren snflar iin her devrim kendi muazzam kurbanlarn gerektirir. (V..U.: Komintern 3. Kongresinde RKP Taktiine Dair Nutuk, 1924, C.XVIII, Ks.l, s. 329).

10

II- SAVAIN ve DEVRMN DYALEKT


Sava ve devrimin farklarndan bahsederken, her iki olayn da benzer yanlar zerinde durmadk. Gerekte, gerek sava gerek devrim, diyalektiin ANSIZIN ATLAMA MOMENT denilen nitelik (kalite: keyfiyet) deiiklikleridir. Savan ve devrimin btn karakteristikleri METAFZK KATEGORLER deildirler. Bir yol belirince hkmleri kyamete dek baki kalmaz. Savan da, devrimin de her karakterini birbiriyle karlkl etki-tepki halinde bulunan diyalektik olaylar gibi ele almak zorundayz. Her ikisi de birer anszn nitelik (kalite: keyfiyet) atlamas olan sava ve devrim olaylar, elbet insanlk tarihi lsnde byk hengameler ve altstlklerdir. Savala devrimin farklarn ona gre, yani tarihin hengame ve altstlkleri iinde objektif ve konkret (somut) biimleriyle izlemeliyiz. Savala devrim altstlkleri arasnda gze arpan balca fark udur: Sava en ok POLTKA ve SINIR kabuu zerinde geen bir altstlktr. Devrim, toplumun ekonomi temelinde sosyal snf ilikilerine varan, iine hukuku, siyaseti alarak en yce kltr alanna dek uzanan, en derin, en geni altstlkler getirir. Savala devrimin diyalektik gidileri aralarndaki farklarn zamanla deiebileceini anlatr. Onun iin, savala devrim arasnda belirttiimiz farklar anlatrken, sk sk: SOSYALST DEVLETLER DOUNCAYA KADAR HER KLSK SAVA szn araya kattk. nk, sosyalist devletlerle kapitalist devletler arasndaki savalarn karakterlerine devrimin karakterleri karmamazlk edemez. Kapitalist ordularla sosyalist ordular arasnda patlak veren savalarda, savan nerede baladn, devrimin nerede bittiini kestirmek imkansz ld. D grn ile iki dman ordu arasnda alevlenen dve sava diyoruz. Bu sava, iyznde ezilen kitlelerin devrimini temsil eden SOSYALST bir ordu ile, bir avu egemen snfn gericiliini (irticaini) temsil eden saldrc KAPTALST ordular arasnda geiyorsa, yaplan kavga sava mdr, devrim midir? Daha ilk Sovyet Devrimi gnlerinde bu durum ortaya kt. O zaman devrimin karakteri ile savan karakteri birbirine girdi ve duruma DEVRMC SAVA ad verilmek icabetti. Devrimci sava grnte ayr ordular arasnda geen savatr. Ama gerekte halk ynlarnn ordusu ile onlar ezmeye gelen smrc snflar ordusu arpmaktadr. Sava burada mahkum snflarla hakim snflar arasnda geen bir savatr. Onun iin savan klasik ada devrimden ayrdedilen btn karakterleri dikkate deer deiikliklere
11

urad. Kapitalizmin emperyalizm anda savalar inanlmaz sayda byk insan kitlelerini boumaya srkledi. Sosyalist devletler hibir zaman sava tarafls olmadklar halde, savatan baka kar yol bulamayan kapitalist ordularnn saldrlarna uradlar. O zaman geni kitlelerin menfaatleri uruna sosyalist devletlerin giritikleri sava artk falan veya filan milleti smrmek iin deil, yabanc milletlerin de alkan kitlelerini balarna musallat olmu emperyalist canavarlardan kurtarmak iin yaplan bir hakkaniyetli sava oldu. Bugn klasik kapitaliste sava bile TOPYEKN HARP (Total Sava) adn ald. Topyekn denirken, yalnz byk milyonluk muharip ordular hep birden savaa girmekle kalmadlar. Ordu mevcutlar bydke neticeyi almakta byk birliklerin oynadklar rol azald. Alman Genelkurmay uzmanlarnn SIGNAL dergisinde akladklar gibi: Tek bana bir erin savamak isteyip istememesi, savamay candan becerip beceremeyii, zafer veya bozgun getiren en byk faktr haline geldi. nk, ylesine byk bir ordunun her zerresi zerinde egemen snfn sk kontrol imkanszlat. Onun dnda, byyen sava tekniinin deheti, klasik savalara has olan CEPHE ve CEPHE-GERS arasndaki fark gittike ortadan sildi. Daha faizmin uluslararas tertibiyle patlak veren spanya Harbinde bir ey belli oldu: Cephede dvenlerden ok, cephe gerisindekiler lyorlard. kinci Cihan Savanda uranan cephe-gerisi zayiat ve tahribat cephedekinin kat kat stne kt. Birinci Cihan Savanda seferberlie gidenler cephe atei veya hastalktan lmt, ikinci Cihan Savanda: cepheye gitmeyen, geride kalan oluk ocuk, kadn, ihtiyar askerden ok krld. Cephede dven ordularn gerisinde gizli halk tekilatlar ete savalaryla muntazam ordu kadar kanl savalar yaptlar. Nazi savalar bir yl nce tarafszlk pakt yaptklar Sovyetler Birliine bir yl sonra, hem de harp ilan etmeksizin baskn yapnca, savalarn iki taraf iin de HAKKANYETSZLK karakteri kendiliinden kalkt. Ortaya ilan edilmemi harp kt ve emperyalizmin balca metodu srasna girdi. Byle emperyalist haydutluklara kar giriilen savalar: daha doarken VATANDA HARB karakterini ald. Gene bu arada, muntazam ordularn kendileri kadar nemli BENC KOL adl yeni sava ekilleri tredi. Buna karlk, sosyalist ordunun her girdii yerde HALK AYAKLANMALARI kanlmaz oldu. Bylece artk savan SINIFLAR MCADELESnden fark kalmad.
12

Alan baya sava, iki ayr vatan arasnda balad halde, arabuk vatanda harbine dnd. Sava devlet devlete amt. Nazi ordularnn her girdii lkede en hayaszca uygulad metotlar, sava dorudan doruya millete kar ve halklara kar bir jenosit durumuna soktu. Bunun halk tabakalarna kar irtica saldrsndan ve katliamndan fark kalmad. Bu artlar altnda, ayn rejim uruna dven ordular yerine, sosyalist rejimle kapitalist rejimden birini yok etmek yahut var etmek uruna savaan ordular meydana kt. Sava arabuk bir devrim veya kardevrim (irtica) klna girdi. O yzden en byk fedakarlklar, hi deilse sosyalist lkelerde, devrimi gze alan snflara dt gibi, sava gze alan devrimci snflara ve zmrelere dt. Sava, ayn sosyal dzene mensup egemen snflarn fertleri ve zmreleri arasnda bar zaman barl biimde srp giden REKABETin, uzun zaman biriktikten sonra, bir gn anszn kanl ve yaman bir biim almasdr. Devrim de tpk yledir. Yalnz devrimde, ayn sosyal snf ve dzenin idealini besleyen deil de, ayr sosyal bir dzen ideali besleyen zt snflar arasnda bar bir biimde SINIF MCADELES srp gider. Devrim, uzun zaman birikmi snf mcadelesinin bir gn anszn kanl ve yaman bir biim almasdr. Devrimden nce toplum iindeki snf mcadelesi eski rejimin erevesi iinde yaplan bir kavgadr. Devrim srasnda eski rejimin erevesi atlatlr. Gerek snf mcadelesi, gerekse devrim; sosyal snflar arasnda DORUDAN DORUYA GRLM bir rejim savadr. Sava, ayn egemen snflarn ayn ekonomik ve politik dzenlerini ayakta tutabilmek iin birbirlerine kar giritikleri bir savatr. Bu bakmdan, biraz derinliine kurcalanrsa, savan da altndan apanolu gibi REJM MESELES kar. Yalnz, rejim meselesinde savan devrimden iki fark vardr: 1) Devrim rejimi ykmak iin yaplr, sava rejimi korumak iin yaplr. 2) Devrim dorudan doruya bir rejim ykma savadr, sava dolayl yoldan bir rejimi koruma savadr. Onun iin, konkret (somut) olular srasnda gerek sava, gerekse devrim kendi diyalektiklerinin momentlerini son hadlerine dek gelitirirler. Onun iin savan ve devrimin yalnz d biimlerine bakmak insan aldatabilir. Adlar sava veya devrim olan olaylar muhtevalarna baklarak deerlendirilmelidir. Bu deerlendirme savan yahut devrimin SINIF LKLERne gre yaplabilir.
13

Sava daima var olan gidii korumak uruna almtr. Dolayl yoldan rejimi savunma savadr. Ama kapitalizmin yaps yznden her sava, kendi diyalektii ile, korumak istedii rejimi kknden sarsp ykma artlarn hazrlamtr. Hekimlikte bir organn hastaln gidermek iin vcudun baka bjr yerinde bir ban kkrtp iletmeye hastal DERVE etmek (baka yere ekmek) ad verilir. Egemen snflar, derin sosyal hastalklar tedavi etmek imkann bulamadklar zaman, bir kan alma, cerahat iletme derivasyonuna bavururlar. Bunun ad sava olur. En cengaver geinen kahramanlar bile sava srf sava amak iin yapmamlardr. Sava ou zaman sava yapanlarn kendileri de farkna varmakszn iine dp srklendikleri bir sel olmutur. Sosyal neticeleri de yledir. Kadim tarihte snf kavgalar etinleti mi, onlar iin savalar ald. Bu savalar, sosyal i kavgalara zm yolu getirmek yle dursun, ardlarndan bildiimiz TARHL DEVRMLER getirdiler. Yani, savalarla zayflayan Medeniyetleri Barbarlar gelip kolayca yktlar. Modern tarihte ayn ey grld. 1914-1918 Sava, Avrupa kapitalizminin iinde biriken ve byyen snf mcadelelerini derive etmek iin yapld. Her emperyalist devlet kendi anavatannda dizginleyemedii sosyal ihtilaflarn getirebilecei sosyal devrimi nlemek iin, gzne kestirdii devletlere kar sava at. Birinci Cihan Harbinden sonra arln devrilmesiyle dnyann bete biri Sosyalist Devrime kavutu. Alman imparatorluunun sava sonucu yklmas, Orta Avrupada isyanlara, ihtilallere kap at.

III- DEVRMN OLAANST DYALEKT


nsan topluluunda birinci diyalektik moment evrim (tekaml) dr. Evrim yava birikimle olur. Devrim ise, diyalektiin ikinci gelen, fakat anszn srama ile altstlk yaratan momentidir. O sebeple devrim en beklenmedik olaylara gebe olur. Savata da az ok bu byledir. Yukarda belirtilen sava ile devrim arasndaki farklar, sonra bu farklarn ztlarna dn bize bir ey gsteriyor. Devrim savatan ok daha mthi bir diyalektik SIRAMAdr. O kadar ki, sava biraz zorlanrsa savatktan kp devrime dnebiliyor. Onun iin sava bir inkar ise, devrim en keskin biimleriyle inkarlarn da inkarn getirir. Savata kolay kolay grlmemi ztlklarn birarada bulunuu devrim iin olaan eydir. Devrimin savaa nispetle en yaman fark: dehetli surette ok daha
14

KOMPLEKS oluudur. Devrime bakarak sava az ok yalnkattr. Savata snr bellidir, cephe bellidir, kumanda ortadadr, ordular kar karyadr. Vatanda harbi olan devrim; vatanda mnasebetleri kadar ok yanl ve karmakark olur. Devrimde snr diye bir ey ortada yoktur. Cepheler iice girmitir. Ordu henz kurulmaktadr. Kumanda btn bu olaanst diyalektiin oluunu btnyle kavramadka akna dnebilir. Mstesna denecek tarzda kark artlar bulunmayan devrim olmaz. Devrim, hatta o kadar komplike deilmi gibi grnen artlarla balad zaman bile, geliimi srasnda DAMA MSTESNA TARZDA kompleks artlar yaratr. (V..U.: Bolevikler Devlet ktidarn Muhafaza Edebilirler mi?, 1917 Aralk sonu, C.XIV, s.242). Sava da, devrim de yalnz inkar deil, ayn zamanda inkarn inkarna varr. Ancak sava, btn biimleriyle ok yzeyde kalan SYAS bir olaydr ve en ok SINIRLAR zerinde birtakm deiiklikler koymak yoluyla inkarlar yapar. Devrim, insanln en derin ekonomi temelini sarsarak btnyle sosyal hayat altst eden bir inkarn inkardr. Onun iin devrim savaa nispetle olaanst artc tecelliler gsterir. imdi bir cephede bulunanlar az sonra devrimin akyla birbirlerine dman kesilebilirler. Derebeylie kar patron, ii, esnaf, kyl, aydn birlikte savarlar. Patronluk iktidara geer gemez, o birlik dalr. Eski silah arkadalar arasnda nne geilmez ayrlklar ve mcadeleler balar. Olaanst artlar deyince, pratik olarak sosyalist devrimlerde en ok gze arpan balca iki grup olaylar ortaya kar: 1) Devrim diyalektiinin olumsuz yanlar, 2) Devrim diyalektiinin olumlu yanlar.. A- DEVRM DYALEKTNN OLUMSUZ YANLARI: Savata bir tarafn kuvveti ne kadar byk olursa, kar dman tarafn direnci (mukavemeti) o kadar klr ve abuk krlr. Devrimde i tersine gider. Devrimin kuvveti ne kadar bykse, kar-devrimin, irtican dayan ve azs o kadar oalr. Bakalarnda olduundan ok bizim devrimimiz u kanunu teyit etti: Devrimin kuvveti, hcumun gc, devrim zaferinin enerjisi, azmi ve hnc (porjestvo: ahlan) burjuva tarafnda mukavemet kuvvetini topyeknyle glendiriyor (V..U.: IX. Parti Oturumunda RKPnin M.K. Tutana, C.XVII, s.67).
15

Savata yenilen bir memleketin stn snflar, sosyal bakmdan, galip lkenin stn snflaryla ayn durumdadrlar. Galipler stn snflarn savunduklar rejim iinde az ok uzlap karlarn be aa on yukar salayabilirler. Belki eskisinden daha azca kar etmekle kalnr. Birinci Cihan Savandan sonra Alman sanayicileri galip Amerikan ve Fransz kapitaliyle pekala anlaabildiler. Gzlerini ap karlarn ykselttiler. O ar-kardan azck hara vermekle, saltanatlarn ve smrlerini srdrdler. Almanyada devrim olsayd, btnyle kapitalist snf kknden yok olacakt. Alman Finans-Kapitali uluslararas kapitalle her zaman ileri krabilirdi. Onun devrimle anlamasna imkan yoktu. Onun iin Alman egemen snflar, muazzam Alman donanmasnn SOLDATENRAT (Asker uralar) tarafndan ele geirilmesindense, ngiliz dmanna teslim edilmesini gze aldlar. Yeter ki, bu donanma Alman devrimcilerinin emrine gemesin. Hele Drledguerre (Blitzkrieg: Yldrm Sava) ad verilen ilk gnlerdeki kinci Cihan Harbinde st snflarn gizli flrtleri bsbtn daha ite ekillere brnd. Nazi saldrs nnde koskoca Fransz ordusu, muazzam Majino Hat ile birlikte, gz gre gre torbada keklie evrildi. Her iki cihan harbinde Fransz ve Alman kumpanyalar kendi genel kurmaylaryla gizliden gizliye bombardman edilecek ve edilmeyecek yerleri tespit edebildiler. Birinci Cihan Savandan sonra devrim geiren her memlekette: talyada, Macaristanda, Bulgaristanda, Lehistanda, Almanyada devrim dmanl en azgn biimlere girdi. Modern tarihte grlmemi derecede alak ve koyu bir irtica, Faizm biiminde kendi burjuva kanunlarn bile kklerinden yoldu. Nerede devrim canland ise, orada milli ve milletleraras kkrtmalar, gizli ak yardmlarla faizm metotlar denendi. Yunanistan, spanya gibi kk lkelerde devrim dmanl resmen uluslararas zorla yerletirildi. Fransa gibi kendi i kuvvetleriyle devrimin kabarn durduramayan lkelerin egemen snflar, harbettikleri dman imdatlarna ardlar. 1870 Harbinde Fransz burjuvazisi Pariste kurulan Halk Komnasn ykmak iin, Bismark Almanyasn serbest brakt. kinci Cihan Harbi dolaysyla ayn sosyal devrim belirtisi sezilir sezilmez, Fransz burjuvalar, Fransz Genel kurmayndaki adamlaryla anlaarak, daha zorbaca devrim dman olan Alman Nazilerine kar Fransay malup ettirmek iin ellerinden geleni yaptlar. Fransz sanayicileri, fabrikalarn yakmamas
16

artyla, Hitlerin Parise ve btn Fransz vatanna girmesini, devrimci Fransz iilerini kanla bastrp yenmesini kabul ettiler. Teslim olu merasiminin bana en nl anl generallerini, mareallerini geirdiler. Devrimin bu tezad karakteri, ileri hareket iin ok OLUMSUZ ve arca TEHLKEL birey olur. Ama hayatta tek bana olumsuz kalan hangi gereklik olabilir? B-DEVRM DYALEKTNN OLUMLU YANLARI: Kar-devrimin (irtican) ar olumsuz direnme tehlikesine kar, devrimin baka karakterleri ve kuvvetleri dengeyi kurar. Hatta denilebilir ki, devrim diyalektiinin olumsuz yan ne kadar byk ve yaman olursa, olumlu yan da en az o kadar byk ve yaman olur. Olumlu yanlar iki grupta toplayabiliriz: 1) Yedek gler grubu, 2) Tezatlar hal grubu.. 1- Devrimin Yedek Gleri: Sava srasnda dven taraf ancak kendi dostlar arasndan yardm grebilir. Kar dman cephede, dmanla mttefik olan kuvvetlerden fayda bekleyemez. Devrim savan teki savalardan ayran udur: Devrim sava balca yedek glerini daha dn devrim dmanyla mttefik olanlar kampndan karr. (V.l.U.: Devrimin ilk Zaferi, 19.10.1905, C..VI, s.542). Savata dman cephesinde ve dman iinde beri tarafn adamlar bulunabilir. Fakat o adamlara casus denir. Casuslar, ya dman tarafn kendi fedaileridir, yahut birtakm satlk serserilerdir. Hepsi de gerek kuvvet olmaktan ziyade, bir tarafn kuvvetine yol gsterirler. Devrim zaman ise, bizzat irtica (kar-devrim) ile mttefik olmu kitleler arasnda devrime dost yedek gler bulunur. Mesela, genellikle kkburjuvazi burjuvaya yakn olan bir snftr. Byk burjuvazinin frsat bulduka fkrd kktr. Kodaman burjuvalar ii kadar, bazen daha fazlasyla kylleri ve esnaflar teker teker yakalayp skboaz ederler. Ona ramen burjuva devrimlerinde veya devrimden sonra, birok esnaf ve kyller kendilerini soyan burjuvalarn kampnda bulunabilirler. Buna karlk ii snf kefet kararla devrim hareketine giritii zaman, bir gerek kuvvet olduunu gsterir gstermez, geni kkburjuva tabakalarnn arasndan gelmi mttefikleri artar. nk kkburjuvazinin ideali olan demokratik devrimi ancak ii snf
17

tamamyla gerekletirdii gn: kircikli kkburjuva kitleleri dman irtica kampndan proleter devrimi cephesine geerler. Bylece devrim byk bir YEDEK G (htiyat Kuvveti) kazanr. Bu dman kampndan kazanlm yedek gler, burjuvazinin artan direnme kuvvetini ve tehlikesini karlar. Devrimin kudreti nispetinde artan irtican mukavemeti azdka, bask ve soygun artar. Sovyet Devrimi gnlerinde ar generalleri, yetmi yedi buuk emperyalist devletin ^yardm ile, Rusya halklarna kar yapmadk eziyet brakmadlar. O zaman bu ar irtica basks kendi kampnda derin honutsuzluklara kap at. Tedirgin olan byk halk ynlar devrimden yana kp yedek g oldular. Bir memleket iinde ii snfnn kkburjuvaziyi ve bahusus kyll burjuva kampndan kendi cephesine ekmesi gibi, dnya iinde yaplan emperyalizme kar mcadelelerde milli hareketlerin devrime yedek g olmalar daha az nemli deildir. Dorusu, birok smrge ve yarsmrge hareketleri, esasna baklrsa, o yerlerdeki milli burjuvazilerin derebeylie ve yabanc sermayeye kar bamszlk kazanmalardr. Milli hareketlerin son durumada birer burjuva hareketi olarak balamas budur. Proletarya devrimi, kendisinin dorudan doruya dman olan emperyalist burjuvazilere kar milli uyana kavuan yerli kapitalistlerin tekil ettikleri yedek glerden yararlanr. Bylece, aslnda burjuva karakterli olan smrge isyanlar, milli kurtulu hareketleri: i snfnn kapitalist dzenine kar at devrim savana yardmc olur. Bu yedek gler sayesinde devrim zafer kazanr. 2) Tezatlarn Halli: Sava da, devrim de insan toplumunda krdm olmu bir kmaza yol amaktr. Sosyal krdmleri zmek, her iki durumda zorla yaplr. Yalnz sava her iki dman memleketin stn snflarnn menfaatleri uruna patlak verir. Devrim ise, alt ve st snflarn arasndaki ztlklardan doar. Savata bir taraf malup edilince, mesele galip taraf lehine hallolunur. Devrim ztlklar kitlelerin dorudan doruya mcadelesiyle halleder. Devrimin meseleleri halledii, savan krdm znden iki karakterle bambaka olur: a) Kesince halletmek, b) Evrensel halletmek.. a- Ztlklarn Kesince Halledilii: Sava iki memleket arasndaki ztlklar hem geici bir zaman iin, hem de ancak stnkr olarak halleder. Ayn ztln derin kkleri olduu gibi kalr. Bu kkler, ok
18

gemez yeniden filizlenirler ve bu sefer eskisinden daha mthi biimde savalara kap alr. Mesela Birinci Byk Cihan Harbi, Alman emperyalizmi ile ngiliz emperyalizmi arasndaki cihan paylama ztlklarn gelge olarak szde Anglo-Saksonlar ve Franszlar grubu lehine bastrd. Bu grnt, iin iyznde ztlk ortadan kalkmad; zttn bir ucu bask altna alnd, susturuldu. 20 yl sonra ayn ztlklar ayn emperyalist devletler arasnda tarihin o zamana dek yazmad kadar mthi bir ikinci Cihan Harbine kap at. o kadarla kalmad. Cihan Harpleri, kapitalizmin cihan smrgelerini ve pazarlarn yeni kuvvet dengelerine gre paylamak iin ald. Her kapitalist devleti, stn gelirse daha byk bir smrge, daha geni bir pazar elde ederim umuduyla insanl kana boyad. Netice ne oldu? Sava biter bitmez, hatta sava bitmeden sosyalist devrimler patlak verdi. Ezilen ii snf kurtuluunu baarp iktidara gelince, halden anlad iin, yeryznde ezilen btn milletlere ve smrgelere ayaklanma rnei oldu. Milli kurtulu hareketleri ve smrge ayaklanmalar patlak verdi. Bu sefer emperyalizm tam Dimyata pirince giderken evindeki bulgurundan oldu. Daha fazla smrge ve pazar yutacam derken, elindeki smrgeleri ve pazarlar da kard. Gerek bir devrim ise, kendisini yaratan ztlklar bir daha geri dnmemecesine, kati ve nihai olarak kesip atar. Mesela, 1789 Fransz Byk htilali kendisinden nceki Derebeylik dzenini ta kknden kazd ve kestirmece yok etti. Kapitalizmin en son zaferine yol at. O zamandan beri Fransada artk ikinci bir Burjuva devrimine hacet kalmad. 1917 Byk Sovyet ihtilali, Rusyada kapitalist dzenini ta kknden, geri gelmemecesine yok etti. Sosyalizmin son zaferine yol at. O zamandan beri Rusyada ikinci bir Sovyet devrimine yer kalmad. Ve bu hakikat yle ifade olundu: Devrim: devlet hayatnn kavgal meselelerini dorudan doruya snf mcadelesi ve kitle mcadelesiyle kati ekillerine kadar halleder. Yoksa, bunu yapmadka, kitle hrriyeti ve kitle silahlanmas mmkn olamazd.(V..U.: Anayasa llzyonlarna Dair, 27.7.1913, C. XIV, Ks.2, s.25). b- Evrensel Halledi: Sava kendi konusunu, yani sava douran ztlklar yok etmez. Gelge olarak BASKI altna alr, dedik. Fakat orackta kalmaz. Sava kendisini douran ztlklar kaldrmak yle
19

dursun, tersine gittike tm yeryzne doru yayar. Savan sebepleri ve kendisi iki memleket arasnda grnrken, bir patlad m teki memleketlere de yaylr. Sava tezatlar cihan lsnde hallolmak yle dursun, bsbtn kangrenleir. En sonunda kapitalizmin i ufuneti galipler iin de, maluplar iin de; bir yandan sosyalist devrimlerle neticelenir, br yanda smrge ayaklanmalar ve milli kurtulu hareketleriyle byr. Devrimin bir zellii de, kendisini douran ztlklar devrimin patlad yerde yok etmek, hem kati surette yok etmektir. Fakat o kadarla kalmaz. Ayn ztlklar baka memleketlerde ve tm evrende dahi yok etmeye doru yollar aar. Her byk devrim kurduu dzeni istese bile evrenselletirmekten, evreni kaplar hale getirmekten geri kalamaz, iktidar mevkiini bir varlkl snfn elinden (Derebeylerden) baka bir varlkl snfn eline (Kapitalist snfna) geiren Fransz Burjuva Devrimi, Fransada kalmayp cihan lsnde yanklar yapt ve yayld iin BYK adn ald. Btn dnya gericilii (irticai) ve Fransz burjuvazisinin rakipleri Byk Fransz ihtilalini bomak istediler. O zaman bu devrim dman saldrlar hi farkna varmakszn Fransz burjuva hrriyet ve demokrasi inklabnn dnyaya yaylmasna sebep oldular. Ortaya kan bir Napolyon avantryesi, baka memleketlerde uyanan burjuvalarn pasif direnmeleri yardmyla, bir anda cihangir oldu. Fransz devrimini Orta Avrupadan Rusya ilerine dek gtrd. Burjuva devrimlerinin geri lkelerde hayranlk uyandran kahraman ve ampiyonu sayld. Muzaffer olduktan sonra cebe konulacak ve defneleri stne yatrlacak bir devrim tarihi olmad. Her kim bu eit devrim fikirlerini dnyorsa, o kimse yalnz devrimci olmamakla kalmaz, ii snfnn da en beter dman olur. Devrim gayet ciddi olan imtihann vaka, mcadele ve dv iinde geirir. Eer sen ezilen ve smrlen snfla smrclerin iktidarn kaldrmak fikrinde isen, eer sen insann insan soyup iletmesini alaa etme davasn sonuna erdirmee karar vermisen, urasn iyi bilmen lazm gelir: Sen, btn dnya smrclerinin kaldrlmasna arka vermelisin; ve ancak mcadelede sk durmak zere hcumu mukavemetlendirmeye ve yeni fedakarlklar gze almaya hazr isen devrimcisin, aksi halde kendini yok bil (paralanrsn: tediya razdavyat). (V..U.: Sovyetler ktidarnn Baars ve Gereklikleri, 13.3.1919, C.XVI, s. 69-70).
20

kinci Blm

DEVRMLERN TARF VE ZAHI


Devrim nedir? En basit ekliyle devrim: sosyal bir deiiklik yapmak iin belirli artlar ve usullere gre yaplan bir savatr. Bu tanmlamada deyim var: 1) Deiiklik, 2) Sava, 3) art ve usul.. Savan ne olduunu ve devrimden nasl ayrldn grdk. Her sosyal deiiklik yapan sava devrimdir. Fakat her sosyal deiiklik devrim midir? Hayr. yle ise, devrimi anlamak iin, onun nce nasl bir sosyal deiiklik ve nasl bir sava olduunu, dolaysyla da hangi artlar ve metotlarla gerekletiini arayp bulmalyz.

I- DEVRM DEKL
nsan topluluunda balca iki trl deiiklik vardr: 1) Reformlar (slahatlar), 2) Devrimler (revolusyonlar).. Reformla devrim arasndaki fark bulmak, devrimin ne olduunu daha iyi kavramaya yarar. A- REFORM VE DEVRM NEDR?: Devrim (insan toplumu iinde getiine gre) bir sosyal deiikliktir, deyince ne anlyoruz? Evrende olan btn deiiklikler balca iki aama geirerek olurlar: 1) Tedrici tekaml (evrim), yani ztlklarn basamak basamak birikme aamasdr. Buna NCELKE BRKME (Kantitece: Kemmiyete birikme) denir. Ana karnnda tohumun ocuk haline gelinceye kadar geirdii gebelik devrinin deiiklikleri bir evrim, yahut nicelike birikitir. 2) Devrim, eski nitelikten (Kaliteden: Keyfiyetten) bambaka olan ,yeni bir nitelie atlaytr. Bu sramaya NTELKE DEME denir. ocuun ana karnndan d dnyaya gelmesi, grltl ve kanl hadiselerle domas bir devrim, bir nitelike deiitir. te gerek tabiatta, gerek toplumda btn deiiklikler bu iki aamal safhalardan, iki basamakl konaklardan birisi, yahut tekisi biiminde grlr. Bu iki konaktan birincisi olmakszn, yani nicelike birikme olmakszn, ikinci konak, yani nitelike deime meydana gelemez. Toplum iinde nicelike birikme eklinde olan derece derece evrim dneminin deiikliklerine REFORM (Islahat) denir. Bir insan topluluunun rejimi sosyal bir keyfiyettir. Bu rejim dzeni iinde kalmak
21

artyla olan deiiklikler Reform adn alr. Mesela, ii ile patron arasndaki igcn satp cret almak ve ileyici karsnda iletici olmak ilikileri baki kalmak artyla, topluluumuzda birok deiiklikler olur. Bunlar hibir zaman kapitalist dzenini deitirmez. Sermayenin emei iletip soymas ve smrmesi keyfiyetini ortadan kaldrmaz. Fes atlr, apka giyilir; Arapa harfler gider, Latince harfler gelir; Sultani mektebi ad kalkar, okul Lise olur; Aar kaldrlr, yerine Arazi Vergisi konur; eski Ceza Kanunu batar, yeni Ceza Kanunu kar.. Btn bu deiiklikler srasnda ii gene eskisi gibi baka bir ahsa ait fabrika veya maaza, yahut toprakta almak iin igcn satarak geiniyorsa, dzen, rejim olduu gibi kalmtr. Devrim yoktur. nk iinin alnyazs gibi, memleketin siyaseti, idaresi, kanunlar da kapital sahiplerinin emrindedir. yle ise, sosyal dzenin keyfiyeti (nitelii) deimemitir. Eski rejim keyfiyeti (nitelii) iinde birtakm evrim hamleleri yaplmtr. Bu hamleciklere devrim deil, reform denir. Ama Trkiyede bir zamanlar Avrupa emperyalistlerinin dayatmasyla birtakm uydurma deiikliklere, hibir ey deitirmeyen gevezeliklere hep Islahat (Reform) ad verilmiti. Onun iin, sahiden ufak tefek deiiklikler yaplmak istendii vakit, bunlara reform anlamna gelen Islahat adn vermek gln kaacakt; inklap (devrim) denildi. Hala da inklap (devrim) szcnn reform mu, yoksa revolusyon mu olduunu herkes bol bol kartrmaktadr. Eer toplulukta grlen deiiklik sosyal dzenin temelinde, rejimin keyfiyetinde (niteliinde) olursa, o deiiklie devrim denir. Mesela, btn fabrika ve iletmelerin ii snfna, topraklarn alan kyllere gemesi, siyaset ve devlet idaresinde ii ve kyllerin egemen olmalar, sermaye ve byk arazi sahiplerinin ortadan silinmeleri kkten bir altstlktr, bir keyfiyet (nitelik) deimesi, bir devrimdir. Reformu kim yapar? Reformu, bir toplulua egemen olan snflar ve zmreler yapar. Mesela, kapitalizmde reformlar bizzat kapitalist snflar tarafndan kanunlatrlr. Geri bu reformlar da tevekkeli deildirler: Daima aadan gelen zorla, yani halk tabakalarnn honutsuzluunu nlemek iin yaplrlar. Ama reformlar yapanlar ve formlletirenler, kabul edenler yukar snflardr. Yukar snflar reformu niin yaparlar? Aadan gelen zoru yumuatmak iin, halk honutsuzluunu nlemek iin, tek szle, eski rejimi muhafaza edip devrim altstlne meydan vermemek iin.
22

Devrimi kim yapar? Bir toplulukta mahkum olan snflar ve zmreler yapar. Mesela, kapitalizmde devrim, iilerle fakir kyllerin elele verip silaha sarlmalaryla baarlr. Devrim niin yaplr? Egemen snflarn direncini krarak eski rejimi ykmak ve onun yerine daha ileri, daha yeni bir rejim kurmak iin. B- DEVRM VE REFORMUN SINIRLARI DYALEKTKTR: Yukarda yaplan tanma gre, devrimle reform arasnda tam bir ztlk vardr. Reformu, stn snflar kendi dzenlerini korumak iin yaparlar. Devrimi, alt snflar ortadaki rejimi kknden deitirmek iin yaparlar. yle ise, reform madem ki devrimin zdddr, devrimciler her trl reformun dman m olmaldrlar? Hibir vakit. Reformla devrimin karlkl ilikilerini yukarda grdk. Bir reform mutlak surette ve toptan, yani her zaman iin ve her yerde hemen iyi yahut ktdr denilemez. / Reform anlay phesiz devrim anlaynn zdddr. Bunu unutmak, her trl tarihi muhakemelerde insan daima pek ciddi yanllara gtren iki anlay arasndaki snrlar unutmak olur. Fakat bu ztlk mutlak deildir. O snrlar l deil; canl, ilerleyen snrlardr. Onlar tek bana her konkret (somut) ahval ve erait (durum ve artlar) iinde tayin etmek lazm gelir. (V..U.:Jbile Mnasebetiyle, 1911 ubat, C.XI, Ks.2, s. 235). Bu tanmla iki ey reniyoruz: 1) Reformun bir snr vardr; 2) O snr zaman ve mekan artlarna gre deiir.. Birincisi: Reformun bir snn vardr deyince, unu anlyoruz. Tedrici tekaml (evrim) gibi, reform da bir dzeye ve sonuna kadar gidemez. Belirli bir olgunluk ve birikme dneminden sonra reformlar mutlaka bir devrim altstlne varrlar. Mesela, bir atmosfer basn altnda snan su 99 dereceye kadar tedrici tekaml veya reform diyebileceimiz ekilde i hararetini yava yava deitirerek eski halini muhafaza eder. Fakat 100 derecede snr snmaz, artk su bir derece daha fazla reform a, yani hararete dayanamaz. Ani bir kaynama patlak verir. Tabiatta olduu gibi, toplumda da deiikliklerin byle bir galeyan noktas, kaynama derecesi vardr. O dereceye reformun snr denir. O snra eriildikten sonra, artk beklenemez. Reformdan bir devrimin kmas gerekir.
23

Toplumun gidiini kavramak iin birinci art: reformla devrimin o belli edilmesi gereken snrn kestirmekle zetlenebilir. kincisi: Reform snr canldr, deyince neyi anlyoruz? Gene klasik su rneini ele alalm. Suyun kaynamas kadar basit bir olayda bile, her zaman ve her yerde yrr, mutlak bir snr yoktur. ocuk kitaplarnda suyun yuvarlak hesapla 100 derecede kaynad sylenir. Ancak, kaynama derecesi suyun ve hararetin iinde bulunduklar bir ok artlara baldr. Kaynama derecesini belli eden artlarn birisi de atmosfer basncdr. Suyun zerindeki basn bir atmosfer olduu zaman, su 100 derecede kaynar. Ama suyun zerindeki hava arl arttka, kaynama snr olan hararet derecesi de gittike oalr. Tersine, basn azaldka, kaynama derecesi der. Su kadar basit bir cisim iin bile kaynama snn bylesine arta bal olunca, insan topluluu gibi binbir iliki ve ztlklarn kasrgalar evirdii alanda ne ok artlar bulunaca kendiliinden anlalr. Btn sosyal davranlarda o artlar ve snrlar tayin edebilmek balca nem tar. Her reformun nerede bittii ve devrimin nerede balad genel bir kural ile formlletirilemez. Her tek vakada ayr ayr izahlar yapmak ister. C- SINIRI TAYN EDEN EY DEVRMN GCDR: Reformla devrimin snr deiiklik geiren elemanlarn kuvvet derecesine baldr. Bir memlekette deiiklik isteyen ve deiiklik geiren canl elemanlar devrimci snflar ve zmrelerdir. Devrimci elemanlar nerede zayf iseler, orada reform olur; nerede kuvvetli iseler, orada devrim olur. Mesela, Trkiyede TANZMAT hareketi, Derebeyilik iinde yaplm bir reform idi. Osmanl derebeyiliine Tanzimat yllarnda kafa tutacak bir burjuva snf yoktu. Halk tabakalarn Derebeyilie kar ardndan srkleyecek gte bir kapitalizm gelimemiti. Onun iin, Tanzimat devrinde birka Osmanl aydn Avrupa sermayesine dayanarak Trkiyede sermayeye ufak tefek hayat haklar salamaya alt. 1908 Merutiyet devrinde: stanbul, Selanik, zmir gibi nemli ticaret merkezlerinde olduka bir Komprador burjuvazi teekkl etmiti. D tehlikelerin artmas, a kalmak tehlikesine den yar-smrge Osmanl okur-yazarlar arasnda derin honutsuzluk uyandrd. Osmanl burjuvazisi bu hava iinde kitlelerin rejime kar honutsuzluunu az ok sezdi. Bu sayede kalabalklar harekete geiren bir siyasi devrim grld. Gene bunun gibi, mesela Rusyada:
24

1861 ylnn ubat Derebeyi reformu oldu. Bunu bizim liberaller barl reform diye ssleyip psleyebilirler. nk Rusyada o zaman devrim hareketi yok denecek kadar zayft. Oysa, ezilen kitleler arasnda devrimci snf henz yoktu. (V..U.: Bin Dokuz Yz On Bir, C.XI, Ks.5, s.260-261). 1905te ise mesele deiti. Kanl bir devrim patlak verdi: nk, 1861 ylnn tek tek devrimcileri unutulabilirler; fakat, 1905 devrimi asla unutulamaz. 1905 yl, Rusyada devrimci snf, proletarya bymt. Bu snf, kyl kitlelerine de yaptklar devrimci harekette arka kmay dnd. Herhangi bir memlekette devrimci snf byd zaman, o snf takiplerle ezilemez; o snf ancak btn memleketin yok edilmesiyle mahvedilebilir ve ancak malup olarak lebilir. (Keza). Daha akas, bir memlekette deiiklik eiliminin bir reform hareketi mi, yoksa bir devrim mi douracan tayin eden ey, o memleketteki DEVRMC SINIFn varl ve gcdr. Devrimci snf henz yoksa, yahut yok denecek kadar zayf ise, orada reform mmkndr. Devrimci snf yeterince ve kuvvetli ise, devrim olur. Her memlekette devrimci snfn varl ve gc zel aratrmalar ister. imdiye kadar geen modern devrim tecrbelerinden ok ey anlalr. Anlaldna gre, bir memleketteki devrimci snfn VARLII, o memlekette genellikle ii snfnn ve zellikle sanayi iilerinin tm nfusa oran ile llr. Bir memlekette devrimci snfn GC: o oran ve kuvvet gz nnde tutulmak artyla, ii snfnn bir memleket iindeki, sz yerinde ise, TOPOGRAFYASI ile hesaplanabilir. ii snfnn topografyas, iilerin bir memlekette belirli blgelerde ve iletmelerde derli-topluluk, temerkz derecesidir. Bir memlekette ortalama her iletme bana den ii says, ii snfnn stratejik topografyasn belirtir. i snfnn varlna ve gcne, baka phesiz birok maddi, manevi sosyal ve tarihi sebepler de tesir eder. Ancak bu hususta yle bir kural konulabilir: Bir memlekette ii snfnn says tm memleket nfusuna nispetle ne kadar oksa ve bu saydaki iiler ne kadar, daha fazla belirli retim merkezlerinde ve daha byk fabrikalarda kalabalka derli-toplu bulunursa, devrim kuvveti o kadar byk olur. Reform yerine devrim imkan o nispette oalr. Yalnz, tekrar edelim, ii snfnn sayca nispetini ve temerkz
25

topografyasn bulmak iin , her memlekette ayr ayr ve etraflca aratrmalar yaplmaldr, ezbere hkmler yetmez. Bir memlekette belirli bir zamanda hissedilen deime eiliminin devrim hareketine varp varmayaca devrimin kendine has belirtileriyle (alametleriyle) anlalr. O belirtileri aada DEVRM DURUMU ayrmnda greceiz. D- REFORMUN MHENK TAI DEVRMDR: Buraya kadar sylediklerimizden ne kar? Reformun takdiri kymeti, deerlendirilmesi, yani mihenk ta kar. Ne oportnistler gibi, sadece reform yeter denilebilir; ne de alelumun kkburjuva palavraclar anaristler gibi, reforma hi lzum yok denilebilir. Birincisi: Reform hie saylamaz. nk, birikmeden devrim, hz almadan atlay olamaz. Mesela, bizde 1923 Cumhuriyet deiikliinden beri treyen birtakm fikir arlatanlar kt. Bunlar, esiz ve rneksiz devrimci grnmek sevdasna dtler. Gerek Tanzimat ve gerekse Merutiyet hareketlerine kar tiksinme afokonlar geirdiler. Onlara gre, Tanzimat bir ortaoyunudur, Merutiyet soka velveleye veren bir cemmi gaafir (kara kalabalk) kargaaldr. Oysa, Merutiyet devrimi mantki neticelerini veremedi. Hele Tanzimat sanki l dodu. Ancak, phe yok ki, ayet Tanzimat hareketi balamasayd, Merutiyet devrimi gelmezdi. Gene, Merutiyet devriminin att temeller Cihan Harbi iinde Anadolu burjuvazisinin gelimesine dayanak olmasayd, bugnk Cumhuriyet ekli mmkn olamazd. Nitekim, Rusyada dahi 1861 Reformu, deiiklik isteyen elemanlarn pek clz ve uursuz bir hareketi idi. Ortaa damgasn tayordu: Fakat, bilinen sosyal elemanlarn clzl erevesi iinde kalan bu reform, btn kar koymalara ve engellere bakmayarak, o elemanlarn daha ileriye doru gelimeleri iin gereken artlar yaratt; eski ztlklarn zerinde rol oynadklar temeli genileten, o tezatlarn rol oynaylarna uurlu bir surette katlabilecek halk snflarnn, tabakalarnn, gruplarnn ufkunu genileten artlar yaratt. (V..U.: Jbile Mnasebetiyle, ubat 1911, C.XI, Ks.2, s.236). Onun iin, reformu geliigzel inkar etmek, anasz babasz ocuk domasn istemek, karanlkta getii iin ana karnndaki hayat ve gebelii lzumsuz saymaya benzer.
26

kincisi: Reformu kendi bana yeten, devrime hacet kalmakszn sosyal meseleleri halleden bir deiiklik sanmak, reformu hie saymaktan daha sk ve daha tehlikeli bir saptmadr. Reformu istememek: gebe kalnmadan doum beklemee benzerse, reformdan baka bir ey beklememek dahi: ocuun ana karnnda ilanihaye kalmasn, yani hibir zaman domamasn arzulamaktan farkszdr. Herkes bilir ki, belirli bir mddet sonunda doum denilen devrimle neticelenmeyen her gebelik: ocuun lm ile sona erer. Tpk yle, belirli evrimi hazrlayan reform devrime varmazsa, sosyal gelime dejenere olur. Reform, irtica haline gelir. Bu yzden devrimin lm kalm kertesinde gerekliliini, nemini inkar eden slahatlar REFORMST adyla gericilerin en kurnaz ve en korkuncu saylrlar. te reformun takdiri kymeti, yani bir slahatn deerini bimek, yukarda anlatlan iki utan saknmakla olur. Gerek devrimciler ne ihtilal arlatandrlar, ne de reformisttirler. Gerek devrimcilere gre her sosyal hareket gibi reform da devrim asndan incelenir ve llr. nk reform devrime tabidir. Reform devrimciler tarafndan ve devrim iin yaplrsa, tarihi bir deer ve ileri bir adm kazanr. Reform devrime kar olursa, devrimi nlemek iin yaplrsa, gericiliin domuzudur. Bu hakikat yle dsturlatrlr: Devrimciler: her trl reformlar yaratan kuvvetin efleridirler. Reformlar; devrimci mcadelenin ikinci derece rnleridirler. (V..U.: Kyl Reformu ve Proleter-Kyl Devrimi, 1.4.1911, C.XI, Ks.2, S.266). Bu formle gre bir reformun ileriye yahut geriye doru hareket olup olmadn anlamak iin elimizde tutacamz mihenk ta devrimdir. Reformun gerek deerini devrimle olan ilikisi ortaya karr. Bir reform devrime yaryorsa, yani devrimci elemanlar gelitiriyorsa, devrimi yaratacak ztlklarn temelini geniletiyorsa, devrimci elemanlarn uurunu uyandryor, gzlerini ayorsa, o reform devrimci, ileri bir harekettir. Geri hibir reform devrim deildir, ama devrime zemin hazrlamas bakmndan, o zeminin yok olduu yerler iin zaruri bir evrimdir. Tersine, devrim artlarna erimi bir yerde devrim olaca zamanda srf o devrimi krletmek iin reform yaplyorsa, o reform tersine iler. Reform devrimi yaratacak ztlklar soysuzlatryorsa, devrimci elemanlarn uurunu bulandryorsa, geni kitlelerin gr ufuklarn daraltmaya yaryorsa: o reform mrteci (kar-devrimci), geri bir harekettir.

27

II- DEVRMN ARTLARI VE USULLER


Devrimi baka eylerle kartrmamak iin, devrim artlarn ve usullerini ayrca gzden geirmelidir. A- DEVRM VE HKMET DARBES: Devrimin nasl bir deiiklik olduunu anlamak iin, onun SAVAtan ve REFORMdan farklar zerinde durduk. Devrim hakikaten ne reform gibi bir deiikliktir, ne de harp gibi bir savatr. Devrim o iki eye ksmen benzedii halde, her ikisiyle de taban tabana zt denecek biimde ve zdedir. Devrimi hereyden nce reformdan ve savatan ayrdetmek arttr. Ancak, devrimin grnte benzedii bir nc ey daha vardr. O da PUZM, yahut PRONONIAMENTO denilen hkmet darbecilii ve ona benzetilen baka hareketlerdir. Devrimcilik milyonlarn ve snflarn katldklar savala sosyal bir keyfiyet (nitelik: kalite) ve dzen deiikliidir. Byle bir deiiklii bizde Babali Baskn, Avrupada Faist Yry diye maskara rneklerini grdmz ya baya, yahut gerici hkmet darbelerinden yeterince ayrdetmek gerekli olur. Dorusu, devrim de en sonunda bir hkmet devrilmesiyle neticelenir. Ama, faist yahut ilkel ve anarist Pulardaki gibi kitlesiz hareket deildir. Devrim byk ynlarn ilgisi ve ayaklanmasyla yaplr. Devrimde snflarn kavgas ve altst olmas vardr. Hkmet darbelerinde ne sosyal ne ekonomik rejimde, ne snf ilikilerinde ve durumlarnda herhangi bir nitelik (keyfiyet: kalite) deiiklii grlmez. Hkmet darbeleri bir memlekette esasen egemen durumda olan snflar veya zmreler arasnda olur. Bir egemen snfn eitli zmreleri birbirlerine debilirler. Mesela, Fransada ULU HTLAL denilen burjuva devriminden sonra, zaman zaman u veya bu slale adna birtakm hkmet darbeleri yapld. Gerekte bu darbeler politikaya hakim olmak isteyen byk arazi sahipleri (Lejitimistler) ile byk sermayedarlar (Orleanistler) arasndaki ekimelerden ileri gelir. Merutiyet Trkiyesinde tilaflar (byk arazi sahipleri) ve ittihatlar (byk sermayedarlar) arasnda Fransadakine benzer ekimeler oldu. Bu atmalar Babali Basknlarna kap at. Yalnz, Merutiyet Trkiyesindeki Puizmleri 19.cu yzyl Fransasnda olanlarla kartrmamaldr. nk bizde geen byk arazi sahipleri ile byk sermayedarlar arasndaki kavgalar, Derebeyi art artlar ve 20.ci yzyl tekelci irketleri ortasnda gemitir.
28

Her ne olursa olsun, btn eski ve yeni hkmet darbelerinde halkn iliii yoktur. Kitleler bir sabah anszn uyannca grdkleri deiiklik nnde aa kalrlar. Bazen de, st tabakalarn oyunlarna kaplrlar, basit birer dama payta gibi harcanrlar. Hkmet darbesi sonunda grlr ki, st snflar stnlklerini, alt snflar altlklarn muhafaza edip durmaktadrlar. 19.cu yzyln andmz klasik hkmet darbeleri ile kyas edilince, 20.ci yzylmzn faist Pular bsbtn dar ve iren gerilikte ve gaddarlkta bir zmre kavgasdr. 19.cu yzyln hkmet darbeleri; kaynamak zere olan eski ve yeni egemen snf gruhlarnn (byk arazi ve emlak sahipleri ile sermaye sahiplerinin) bir eit yerlemek iin ayarlanma srtmeleri idi. Yani, az ok ayr snflar arasnda geiyordu. Onun iin o Puizmler bile kimi zaman memlekette yeni bir gelime, yahut kitleler arasnda ufak tefek reformlara kap ayordu. 20.ci yzyln faizmi bsbtn baka Pular icadetti. Buradaki arpma bir tek ve ayn kapitalist snf iinde cereyan ediyor. Bir avu tekelci Finans-Kapital zmresi kendilerine benzeyen byk emlak ve arazi sahiplerinden bir zmre ile kaynaarak, klasik egemen snflara bile kar kan bir diktatrlk iin darbe yapyorlar. Faizm iktidara gelirken, kapitalizm o zamana dek grlmemi kertede gerici, sven, yrtc, en azgn saldrgan biimini alyor. Alt snflar ve kitleler iin en ufak bir reform yapmak yle dursun, halk bsbtn alak ve yoksul bir duruma dryor. Sosyal dzenin keyfiyeti (nitelii: kalitesi) eskisinden beter oluyor. Eski egemen snflar gene egemen snf olarak kalmakla birlikte, ilerinden Finans-Kapitalin zlgt altnda ezilirler. Kitleler ise, bsbtn feci ekilde ezilip soyulmakla kalmazlar, en iren demagoji oyunlarna kurban giderler. O gibi RTCA Pularn DEVRM ile kartrmak iin insann yalnz pek karacahil deil, ayn zamanda olduka tehlikeli bir sapk ta saylmas gerekir. Onun iin, Puist ve hkmet taklipisi (darbecisi) hareketlerden devrimin fark zerinde bundan fazla durmaya hacet yoktur. B- DEVRM VE JAKOBENZM-BLANKZM: Sosyalizmin devrimci karakterine kar en sk yaplan sulama: JAKOBENZM ve BLANKZM szlerinde toplanr. 19.cu yzyl sonuna doru nispeten istikrarlaan ii hareketi SOSYAL DEMOKRAS adli siyasi partiler kurmutu. Bu ikinci Enternasyonale bal Sosyal Demokrasiler 20.ci yzyl ile birlikte devrimler ana
29

girdiler. O zaman Sosyal Demokrasiler her memlekette ikiye blndler: 1) Sa kanada Bat Avrupada, OPORTNST yahut REVZYONST SOSYAL DEMOKRATLAR denildi. Bunlarn Rusyadaki adlar, ilkin Ekonomist, sonra Likidasyonist ve en sonunda MENEVK oldu. 2) Sol kanada DEVRMC SOSYAL DEMOKRATLAR denildi. Bunlara Rusyada BOLEVK, Almanyada Birinci Cihan Harbi iinde ENTERNASYONALST, Harp sonunda SPARTAKST, btn dnyada ise, sac sosyalistlerden ayrlmak zere KOMNST adlar verildi. kinci Enternasyonalin gerek sac, gerekse Batak ad verilen merkezci sosyalistleri: ktlemek istedikleri devrimcilere Jakobenist, yahut Blankist ithamlarn yadrdlar. Onlara gre, devrim yalnz teoride (nazariyede) kalacak iftihar madalyas idi. Teorinin pratie gemesi, asl fiili devrimin gereklemesi sraya girince: Meclislerde ve zengin Sendikalarda rahata alm olan Oportnistler, birdenbire devrimcilii Jakobenizm, Blankizm, Anarizm, Nihilizm gibi uydurma adlarla hor grmee bulatlar. Onlar 20.ci yzyln bir savalar ve bunalmlar (buhranlar: krizler) yzyl, devrimler (ihtilaller) yzyl olduunu gremiyorlar, yahut grmek istemiyorlard. Oportnistlerin ithamlarn anlamak iin, Jakobenizmle Blankizmin ne olduuna iki szle dokunalm. Byk Fransz Devrimi ve sarsntlar yllarnda balca iki grup Fransz topluluunda arpt: 1- JRONDENLER: Brizo taraftarlar, gneyli mebuslar nceleri kral aleyhtar idiler. Fakat 1792 yl iktidar mevkiine gelince, kraln idam edilmesi kararn reddettiler. Eyll terrn katliam ad vererek knadlar. Frsat drnce, Marat gibi halk devrimcilerini mahkemeye verdiler. Bu liberal burjuvalar, yktktan Ortaan derebeyi artklar ile uzlaarak, artk devrime son vermek istiyorlard. Fazla aztnca, 1793 Maysnda kanun d sayldlar. 2- JAKOBENLER: 1789 Ekiminde kurulmu olan htilal Kulbnn yeleri idiler. Robespieri ve kar-devrimcilere (mrtecilere) lm yadran Selamet Komitesini tuttular. Onlar, balayan burjuva devrimini ciddiye almlar, sonuna kadar gtrmek iin ve demokratik devrimi btn ile gerekletirmek iin savatlar. Dokuz Termidor 1794 ylnda patlayan irtica (kar-devrim) zerine Kulp kapatld. Bu iki grup arasnda mthi arpmalar oldu. Jakobenler 1794 yl Jirondenleri sehpaya gnderdikleri halde, ertesi yl kendileri ezildiler.
30

Yani, siyasette stn gelmiken, iktidarda duruma hakim olamayarak yenildiler. te oportnist Sosyal Demokratlar devrimci Sosyal Demokratlar Jakobenlikle sularlarken, yle demek istiyorlard: Siz devrim diye beceremeyeceiniz, tarihte tecrbesi zararla neticelenmi ham hayaller peinde kouyorsunuz. u halde ezilmee mahkum topistlersiniz. Fakat bunu sylerken, kendilerinin Jirondenler klnda burjuva irticai cephesine dtklerini itiraf etmi oluyorlard. BLANK: 1805te doup 1881de len Fransz hayalci sosyalisti ve kuruntucu ihtilalcisidir. 19.cu yzyl yansnda yapt gizli faaliyetleri ve hkmet darbeleriyle n kazanmtr. Memlekette devrimci ii snf henz balang hareketlerinde emeklerken ve memleketin objektif artlar gericilie (irticaa) elverili bulunduu srada isyan hareketlerine girimek, hibir kitle hareketine dayanamyacak ve yllarca hapishanede yatmaktan baka netice veremeyecekti. ite oportnistler Marksist devrimcileri BLANKSTLK ile itham ederlerken yle demek istiyorlard: Siz devrim adna giritiiniz gizli tekilatlar ve devrimci eilimlerle bouna zindanlarda srnmekten baka bir neticeye varamazsnz, beyhude ezilirsiniz. Devrimciler bu eit yuvarlak sulamalardan korkmadlar. Tersine, meseleyi pratik alanda artlar ve gerekeleriyle izah ettiler. Devrimciler biliyorlard ki, gerek Jakobenler ve gerekse Blankistler, srf ve sadece DEVRMC olduklar iin yenilmediler. Devrimin imkanlarn ve artlarn iyi deerlendiremedikleri iin, sosyal zaruretleri hesaba katmakszn kii hzlarna ve enerjilerine anca kapldklar iin yenildiler. Jakobenler realist devrimci, yahut hi deilse zafer kazanm devrimci olamadlar. nk, onlarn zamanlarnda idealletirdikleri devrim realitece henz tamamyla olgunlamamt. yle gerekten sosyal devrimci hareket iin, devrimci ii snfnn bilin ve tekilat gerekti. Fakat o da yetmezdi. Cihanda ve bir lkede kapitalizmin krizler ana girmi olmas gerekirdi. Blankistler saldrlarnda olumlu sonu alamadlar. nk, devrimin durup gerilemeye balad ve kar-devrimin (irtican ) kuvvetlendii bir ada, ii snfna dayanmakszn devrim iarlar attlar. 20.ci yzyla girerken ise, vaziyet tamamen bambaka oldu. Jakobenizm ve Blankizm ile Sosyal Demokrasi zamann karlatrmak, oportnistlerin yanllarn gstermeye yeter. yle bir kyaslama iin
31

meseleyi: 1- Devrim artlar bakmndan; 2- Devrim usulleri bakmndan ortaya koyalm. C- DEVRM ARTLARI BAKIMINDAN MESELE: Jakobenlerin dilekleri neydi? Marksn deyimiyle Jakobenlerin istedikleri: Plebce (Avamca: eski Romann kksz braklm yanamalar gibi) birtakm metalipti (dileklerdi). Bu dilekler yle zetlenebilir: (V..U.: Demokratik Devrimde Sosyal Demokrasinin ki Taktii, 1905, C.VI, s. 338den alnan zet): 1- Genellikle kkburjuvazi iin ve zellikle kyllk iin devrimci ve cumhuriyeti dilekler, 2- Hrriyet, Adalet, Eitlik, Kardelik iin hkmdarla ve asilzadelie amansz hcum.. Bir kelime ile Jakobenler sadece DEMOKRATK DEVRM sonuna dek ve btnyle gtrmek istiyorlard. Devrimci Sosyal Demokrasinin, yani gerek Marksizmin Jakobenizmden fark ise urada idi: 1- Bilimsel sosyalizmin yeni Marksist Parti Program vard. Jakobenlerin byle BLMSEL bir programlar yoktu. 2- Marksist Partinin parolas: KYLLERN ve LERN DEMOKRATK DKTATRL idi. Jakobenler ise, byle bir snf bilincini benimsemiyorlar, ie btn insanl kartryorlard, insanlk iinde ise, o zaman, dilerine trnaklarna dek silahlanm, kpr balarn tutmu kapitalist snf ile onun yeni ortaklar emlak ve arazi sahipleri ar basyordu. Jakobenlerde SINIFCIL bir iarn bulunmamas, onlar hayalci duruma sokmutu. Neticede Jakobenizm niin ezilmiti? Balca iki sebepten: 1- SINIFCIL SEBEPLER: Her devrim, kendi zamannda nc roln oynayan bir sosyal snfn baa gemesiyle baarlr. Gerek devrimciler, gerekse devrim bu nc sosyal snfn karakterlerini tar. 18.ci yzyl devriminin nc snf burjuvazi idi. Onun iin, o zamann gerek Jirondenleri, gerek Jakobenleri burjuva devrimcileri idiler. Bunlar, er veya ge mensup olduklar kapitalist snfnn ereveleri iinde kalacaklard. O erevenin gerektirdii batl itikatlar (kr inanlar) yznden bocalayacaklard. Nitekim yle oldu. Burjuvazi hibir zaman demokrasiyi sonuna kadar gtrmeyi gze alacak bir snf deildi. Kendi devrimini bile en mantki sonularna vardrmak cesaretini ve kuvvetini hibir zaman bulamamt.
32

Oysa ii snf hibir devrim tedbirinden yzgeri etmekte bir kar dnemez. nk devrimde zincirlerinden baka kaybedecek bir eysi bulunmayan tek modern sosyal snftr. Geri 18.ci yzylda devrim ncs olan snf (kapitalizm) temsilcilerinin: Jirondenler ve Jakobenler diye ikiye ayrldklar gibi, 20.ci yzylda devrim ncs snfn (proletaryann) temsilcileri de: Oportnistler ve Devrimciler diye ikiye paralanmlard. Ancak, nc snftan nc snfa hayli fark vard. 20.ci yzylda sosyal devrimin ncs olan proletarya, ii snf idi. Bu snf, tarihte gelmi gemi btn snflarda hi grlmedik ve iitilmedik derecede yaman bir devrimci zle ortaya kyordu, ii snf ylesine kaytsz artsz devrimci idi ki, yalnz kendisini ezen ve toplumu geriletmek isteyen egemen snflar (yani iverenlerle byk arazi ve emlak sahiplerini) ortadan kaldrmakla kalmyordu, insanlk uruna bizzat kendi kendisini, yani ii snf da dahil olmak zere, toplulukta var olan btn snflar yok etmek azmi ile ve zarureti ile ne atlyordu. Byle bir snfn nc olduu bir devrim yolundan dndrlemez ve ezilemezdi. Byk devrimcinin dedii gibi: ii snf ancak btn memleketin yok edilmesiyle yok olabilir ve ancak malup olarak ezilebilirdi. 2- KTSADI VE SYASI SEBEPLER: Devrim belli bir nc snf tarafndan gdlr. Ama devrimin kendisi: btnyle topluluun en gizli zembereklerine dek her sahada altst olmas demektir. ylesine muazzam ve derin deiiklikler yalnz bir devrimci snfla baarlamaz. Bizzat yle devrimci bir snfn tarih sahnesine kabilmesi iin, bir sra maddi manevi artlar gerekir. Jakobenizm devrinde Fransz topluluu o artlardan mahrumdu. Onun iin Jakobenler hareketi tutunamad. Jakobenlerce tam zafer dnlemezdi. nk, 18.ci yzyl Fransas Kara Avrupasnda geri kalm memleketlerle sk skya sarl idi ve Fransann bizzat kendisinde sosyalizm iin maddi temeller yoktu: bankalar, kapitalist sendikalar, makine sanayi, demiryolu yoktu. (V..U.: i Snf Jakobenizmle Kurtulabilir mi?, 24.4.1917, C.XIV, s. 280) Oysa 20.ci yzyln yeryznde imendifersiz, makine sanayisiz, kapitalist sendikasz, inhisarsz, bankasz ke bucak kalmamtr. Yeryznn her paras MLLETLERARASI veya MLL inhisarc (tekelci) kapitalist irketlerle bankalarn, makine sanayi ile imendiferlerin top atei altna girmitir. Geri memleketler, belki makine sanayi bakmndan biraz geridirler. Buna
33

karlk, emperyalist anavatan (metropol) istismarnn yd binbir eliki geri memleketleri kutuplatrmtr. Bu durum en ileri lkelerden daha mthi bir ihtilal havasn geri lkelere yayar ve oralar devrim yata haline sokar. Artk yeryz bir tek cihan pazar haline gelmitir, insanlk iin dnya savalar nasl kanlmaz ise, cihan ihtilali de ylesine gerekli olmutur. ite bu iktisadi ve siyasi artlara uygun den ii snfnn yaman devrim ncl: Jakobenizmin muvaffak olamad yerde bilimcil sosyalizmin neden muzaffer olacam aklar ve garanti eder. D- DEVRM USLLER BAKIMINDAN MESELE: Oportnist Sosyal Demokratlar, Devrimcilere Jakobenist veya Blankist ithamn yaparlarken, en ok gz nnde tuttuklar ey, yahut gzden kardklar ey; devrimci rgtler, parolalar ve metotlardr. Mesela, devrimin gelimesi iin gerekli olan durumlarda rgtn gizli almas, silahl mcadeleye hazrlanmak, geici devrim hkmetine katlmak ve ilh. gibi devrimci metotlar: Oportnistler kimi Jakobenist metot, kimi de daha ziyade Blankist metot olarak damgalarlar. Oysa, Blankizm hkmeti devirmee teebbs ettii iin Blankizm deildir. Blankizm teebbs edecek zaman seememitir. Dolaysyla da, gerektii gibi teebbs etmeyi bilemedii iin ezilmitir. Blankizm isyanclk deildir: zemini ve zaman hesaba katmayan, artlar d isyanclktr. Mesela, Marks 1848 Devrim yllarnda devrime ve isyana taraftard. Ancak bu devrimler hzn ald zaman, Avrupada kapitalizm buhran atlatp yeni bir geliim konana girdii zaman; artk hala 1848 isyan parolalarn atmann sama olacan anlatt. Blankizm ise, Marksn tersine: tam Avrupada yeni bir kapitalist gelime istikran balad zaman, Fransada ii snfnn dilekleri devrimci karakterini kaybettii zaman hkmet darbelerine kalkt. Tam o srada ise, gerici burjuvalarn NZAM (ordre: dzen) partisi, yapma bir ayaklanma iin binbir kkrtma tasarlyordu. Maksad, meclisteki sosyalistleri sokaa dkp orada ezdirmekti, iveren snf bu planlar yaparken, Blankizmin darbecilii bir eit provokasyona kaplmak oluyordu. Nitekim, neticede cumhuriyet devrildi, Luis Bonapart gibi profesyonel bir serseri Fransa kral oldu. Devrim bir savatr. On milyonlarn sava olan devrim de, phesiz gerekince silahl kuvvet ister. Kendisini dmanna ak hedef klmayacak gizli tekilat ister. Snflar ve zmreler arasnda taktik kompromileri
34

(uzlamaclklar) ister. Devrim savanda kimi taarruz, kimi de muntazam olmak artyla ricat etmeyi bilmek ister ve ilh., ve ilh. Btn bu mcadele metotlar, yalnz Jakobenlerin veya Blankistlerin inhisarnda deildir. yle bir fikre kaplmak, tek szle devrimcilii anlamamak, veya devrimden vazgemek Olur. Yanl kullanld iin geriye tepip sahibini ldren bir silah, geri tepti diye atlamaz. Tersine, o silah en faydas dokunacak biimde kullanmay renmek ve beceriklice kullanmak gerekir. Oportnistler yle ak hakikatlere kar ilim mnakaasndan ekinirler ve yle garip softala derler: Marksizm, Jakobenizm ve Blankizm deildir. yle ise, Jakobenlerin ve Blankistlerin kullandktan devrimci metotlar Marksistlere yaramaz, demek isterler. Ve bylece, Marksizmin o gibi metotlara zt bir doktrin olduunu ne srerler. Bylesine skolastik mantk ancak soysuzlam bir sofizimdir. nk, Marksizmin devrim metotlarna aykr olduunu sylemek, hereyden nce dpedz yalandr. Marksizmin kurucular, hibir zaman oportnistlere ve sosyal demokrasi Jirondenlerine hak verdirecek bir tek hareket ve dncede bulunmamlardr. Tersine, pratik devrim meselesinde, gerek Marks gerekse Engels, her zaman n safta yer almlardr. Devrim tecrbelerinde sras gelince Engels gibi elde silah kanl isyanlara gnll katlmlardr. Ve daima teoriyi pratikten karmlardr. Engels imdiki sosyal demokrat Jakobenleri (yani devrimci Marksistler) gibi, yalnz yukardan tesirin nemini takdir etmekle kalmaz; yalnz cumhuriyeti burjuvazi yannda geici hkmete katlmay kabul etmekle kalmaz, fakat yle bir katlmay ve devrimci iktidarn enerjik askeri mdahalede bulunmasn TALEBEDER. Engels ASKERLK heyetlerinin PRATK OLARAK idaresi hususundaki vazifelerini sayp dker. tkrldm sosyal demokrat Jirondenlerine ayn kmseyile karlk verir. (V..U.: Yalnz Aadan m, yoksa Yukardan da m?, C.IV, s. 230-231). Madem ki Marksizm pratik devrim metotlarn benimsiyor, yle ise kendilerine Marksist ve Sosyalist ss veren kalle (oportnist) sosyalistler niin pratik devrimcilii ktlemeye kalkrlar? Hi phesiz kalleliklerinden, yani korkularndan, dnekliklerinden ve dolaysyla devrimi baltalamak istediklerinden yle davranrlar. Gizli faaliyet ve Blankizm karsnda gsterilen korkularn gerek
35

temeli (Bernstein ve ortaklarnn uzun sre zene bezene ispat etmeye altklar gibi), pratik hareketin ortaya km falan veya filan karakterlerinden ibaret deildir: ada sosyal demokratlar arasnda kendisine ksmen yol alm bulunan burjuva aydnlarnn, burjuva psikologlarnn psrklklarndan ve korkaklklarndan ibarettir. (V..U.: Bir Adm leri, ki Adm Geri, 1904, C.V, s. 455).

36

nc Blm

DEVRM ve KTLE
Sosyal devrim demek, btnyle topluluun deimesi demektir. Byle bir deiiklik, ne bir tek kiinin dehas veya gcyle, ne bir zmrenin ve hatta ne de bir snfn abasyla olamaz.. Byk ynlarn hareketi devrim yaratr. Ancak, devrim bir kille hareketi olduu gibi, kitle hareketi de ancak bir parti hareketi ile yrr. Bu bakmdan, devrimle kitlelerin ilikilerini gz nne getirmek iin, bir yandan devrimle dorudan doruya kitlelerin, te yandan kitlelerle Partinin karlkl ilikileri bilinmelidir.

I- DEVRMLE KTLENN KARILIKLI LKLER


Devrimle kitlenin ilikisini kavramak iin: Devrimin, devrim keif kolunun (ncnn) ve devrim derslerinin anlalmas gerekir. A- KTLE VE KEFKOLU (NC) NEDR?: Devrim, deiiklik iin yaplan sosyal bir savatr. Bu deiiklik, reform gibi tedrici ve nicelike (kemmiyete: kantitece) deil, ani bir keyfiyet (nitelik: kalite) deimesidir. Bu deiiklik, iktisadi ve siyasi belli bir olgunlua erimi snf artlar iinde belli metotlarla yaplr... Bunlar anladk. Ama, o deiiklii kim yapar? Devrim madem ki bir savatr, onun phesiz nce iki karlkl cephesi vardr: 1- rtica (kar-devrim) cephesi, 2- Devrim cephesi.. Sosyal devrimi yrtecek olanlar devrim cephesinde bulunanlardr. Her savata olduu gibi, devrim cephesinin de sava ordular vardr. Ordu deyince iki ey hatra gelir: 1- Orduyu gden kumanda heyeti, 2- Ordu kitlesinin kendisi.. Devrim ordusunun komuta ve kurmay heyeti: DEVRMC PART olur. Ona kitlelerin KEF KOLU (ncs) ad verilir. Devrimin ordu kitlesi: dorudan doruya alt tabakalar, yani btn ezilen ve soyulan halk KTLEleridir. Devrimi yrtecek olan insan gc: devrim partisiyle devrim kitlesinin birliinden ve beraberliinden doar.
37

Ne yalnz bana nc, ne yalnz bana kitle devrimi baaramaz. Yalnz bana kurmay heyeti savaamayaca gibi, erkan harbiyesiz ve kumandansz bir ordu da sava kazanamaz, ikisinin de ayn zamanda var olmas, bir olmas arttr. Bunda anlalmayacak birey yoktur. Tarihte ne zaman devrimci bir snf dodu ve gelitiyse, o zaman daima bu devrimci snfn karakterlerine uygun bir efler kadrosu, bir devrim keif kolu meydana geldi. Bu demek deildir ki tek bana kitle hereye yeter, keif koluna hacet kalmaz.. Hayr, sylenmek istenen ey udur: devrim gibi keif kolu (nc)nn de karakterini tayin eden ve icabettiren faktrler kitlelerin halinde ve durumunda yatar. Kediye gre budu, vcuduna gre uzvu bulunduu gibi, kitlesine ve snfna gre de partisi olur. Btn gerek devrimlerin MOTORU her zaman byk ynlar ve geni kitlelerdir. Tanm gerei, kkten bir deiiklik demek olan devrim kitlesiz olamaz. Kitlesiz bir sosyal devrim tasavvur etmek, ancak kitlelerin devrimci teebbs kabiliyetine inanmayanlarn yahut o teebbs kabiliyetini kendi karlarna aykr gren gerici snf ve zmre demagoglarnn harcdr. Kitlesiz devrim fikri kitle menfaatlerine ve bizzat devrime ihanet dncesidir. yle ise, hereyden nce, devrim ile kitlenin mnasebetini arayacaz. O srada phe yok kitleyi soyut, kendi bana ele almayacaz. Kumanda ve kurmay heyetiyle, keif koluyla, devrim partisiyle birlikte ve karlkl iliki halinde greceiz. B- DEVRM KTLES NEDR?: Devrim kitlesi deyince, nce onun NCEL (Kemmiyeti: Kantitesi), yani says hatra gelir. Bu say, tekrar edelim, alabildiine ok olacak; yzler binlerle deil, milyonlar, on milyonlarla saylacaktr. Rus devriminin bilhassa teyit ettii u esasl Marksist dersi unutmamalyz: Kuvvetleri on milyonlar iinde talim terbiye etmelidir. Siyasette pek az (olan ey) hesaba katlmaz; siyasette pek az (olan ey) hi anlam olmayan nicelik diye bir yana braklr. (V..U.: Sovyet ktidarnn Vazifelerine dair Nutuk, 29.4.1918, C.XV, s. 233). Bu on milyonlarca kitlelerin NTEL (Keyfiyeti: Kalitesi) nasldr? Yani, hangi insanlar kitle saysna girerler? Tek szle btn alan ve ezilenler kitledendir. Bolevizmde ve Rus Oktobr Devriminde balca ve z olan ey,
38

siyasete, bilhassa kapitalizm dzeni altndaki btn ezilenleri ekmektir. Bu ezilenler, hkmdarlk zamannda da, demokratik burjuva cumhuriyeti zamannda da kapitalistler tarafndan da ezildiler, aldatldlar, apul edildiler. Toprak, fabrika ve imalathaneler zerinde ahsi mlkiyet sakl kaldka, kapitalistler tarafndan halk emeinin bylece ezilmesi, aldatlmas, apul edilmesi nne geilemezdi.(V..U.: Emekilerin Uluslararas Gn, 4.3.1921, C.XVIII, s.99). Demek, millet iinde her ne biim ve kim tarafndan olursa olsun, ezilip soyulan btn alkan insanlarn toplam devrimi baaracak olan kitledir. Bu tarife gre, devrim kitlesinin iki art vardr: 1- ALIKAN kitle olmak, 2- EZLP SOYULAN (istismar edilen: smrlen) kitle olmak.. Ezilmeyenler zaten devrim isteyemezler. Ancak, devrimci olmak iin yalnz ezilmek yetmez. Bilhassa alp soyulmak, emeki olmak arttr. Hazr yiyen Osmanl fodlaclar, Romann tayna ayak takm, yahut Faizmin besledii aylkl serseriler kalabal; topluluun en aa tabakas olduklar halde, ezilmekten ve hakaretten kurtulamadklar halde, devrim kitlesi iinde saylamazlar. Btn topluluklarn tortusu Lmpen Proletarya (paavra ii snf) tabakalar kadar sefalet ve hakaret eken yoktur. Gene de, o gibilerin ou, ancak irtica uakln yaparlar ve devrimi arkadan vururlar. C- DEVRM RETCDR: Devrim iin phesiz topluluun uzun bir evrim dnemi geirmesi gerektir. Bununla birlikte, devrimde kitlelerin fiilen rol oynamas ve devrimin anlalmas iin, o evrim dneminin bilgileri hibir zaman yeterli olmaz. Ala binmeyi renmek iin ata binmek nasl gerekliyse, tpk yle, devrimi baarmak ve renmek iin de bilfiil devrime girimek arttr. Hele snfl topluluk ekillerinde her trl maddi, manevi baskyla uyuturulup gzlerine perde ekilen kitleler iin devrimi TEOR (nazariye) ile anlamaya hi imkan yoktur. Mutlaka devrim PRAT (ameliyesi) lazm gelir. Bunun zerine yle denilecektir: Devrim anszn olan bir altstlktr. O kadar ksa zaman iinde, yzyllar boyu bunaltlm olan milyonluk kitleler bir gz ap kapamada devrimi nasl renebilirler? Daha dorusu, devrimi renmeye vakit bulabilirler mi ki, katlp devrimi gtsnler? Evet, devrimlerin byk rollerinden biri de; yalnz kitle HAYATInda
39

deil, kitle hayat ile birlikte kitle ruhunda, kitle ZHNYETnde dahi o zamana dek grlmemi yaman altstlkler yaratmas ile belirir. Bu yzden, onlarca yl sren tedrici tekaml (evrim) dneminin binlerce ve yzbinlerce krs nutkuna ve propagandalara kar kitleler az ok ilgisiz kalabilirler. Bir ka haftalk devrimin yldrm dersi ile ayn kitleler gzlerini falta gibi aarlar. Topluluk hayatnn en kark davalarna manen uyanrlar. Kimin ne deyip, ne yapmak istediini iyice kavrayarak, en karanlk meeleri kitle igdsyle aydnlatr ve bir vuruta zerler. Btn tarih tecrbelerinin ispatlad gibi, devrimin ruhlarda yaratt bu manevi devrim, devrimin verdii en unutulmaz derstir. Bu dersin okulu gene devrimdir. nk, ancak devrim gnlerinde i szn yerine geer. Herkesin bir zaman syledikleriyle imdi yaptklar yzleir. iin iyz ortaya kar. Yalan syleyenlerin maskesi der. Sz zne uyan halk grr. Akla kara ayrdedilir. Her devrim koskoca halk kitleleri hayatnda sarp kopumalar yaratr. Bu trl kopumalar olgunlamadka modern devrim doamaz. Her insann hayatndaki kopumalar nasl insana pek ok ders verirlerse, insann nne pek ok intikaller (kavraylar) ve intibalar (izlenimler) karrsa, tpk yle, devrim de btn millete ksa zamanda en zl ve deerli dersleri verir. Milyonlar ve onmilyonlarca insan, devrim zaman her bir haftasnda, allm uyuklama hayatnn bir ylnda grdnden fazla ders alr. Zira halk, bilhassa hayatn sarp kopumalar srasnda hangi halk snflarnn falan veya filan hedefleri takip etmek istediklerini, hangi hedefleri ele geirmek istediklerini ve o hedefleri hangi vastalarla gerekletirdiklerini ak grecek durumda bulunur. (V..U.: Anayasa llzyonlarna Dair, 1917, C.XIV, Ks.2, s.31). Devrim yalnz kitleye mi ders verir? Elbette hayr. Devrim, kitle ile birlikte ve kitlenin aracl ile keif kolunun (ncnn) kendisine, kitle partisine, devrimin erkan harbiyesine (genelkurmayna) da adm adm takibedilecek, renilecek byk dersler verir. Devrim, kitle kadar keif kolu (nc) iin de ayn zamanda bir - okuldur. Kitle gibi onun ncsn de devrim okulu yetitirir. Yalnz, devrim okuluna girmeyi becermek ve ondan ders almay bilmek balca hnerdir. Devrim her zaman ders verir, ama verilen dersi kavramak iin ayrca uramak arttr. Yoksa, devrimin verdii ders bir kulaktan girip brnden kabilir.
40

Hayatn her dersi gibi devrimin derslerini de izlemek, derleyip toparlamak ve esaslca ett edip kavramak, zellikle devrim keif kolunun (ncnn) boynuna bortur. Onun iin byk devrimciler her devrim hamlesinde hep yle haykrmlardr: Hi phesiz devrim bize ders verir; halk kitlelerine ders verir. Ama imdi parti mcahitleri iin mesele undan ibarettir: Devrimden azck olsun ders almay dnyor muyuz? (V..U.: Demokratik Devrimde Sosyal Demokrasinin ki Taktii, nsz, Eyll 1905, C.VI, s.309). D- DEVRM DERSN KTLE VERR: Devrim reticidir, diyoruz. Kitleye ve keif koluna (ncye) ders verir. Ama devrim soyut, elle tutulup gzle grlmez bir kuvvet midir? Hayr. Devrim: KTLELERN HAREKET, hem de srama hareketidir. Tabiatta kuvvet, enerji denilen olaylar nasl maddenin bir aa vuruu ise, tpk yle, devrim de kitlenin bir aklamasdr. Maddesiz kuvvet, yahut kuvvetsiz madde tasavvur etmek ne kadar gln ise, kitlesiz devrim, yahut devrimsiz kitle tasavvur etmek de ondan daha fazla utanmazca bir demagoji olur. Onun iin, devrimde kitlenin ayaklann kaldrm cemmi gaafiri (Foule: kuru kalabalk) diye omuz silkerek kmseyenler, genellikle gdk burjuva reformlarn mistikletirip kitle hareketini baltalamak isteyen devrim dman kaba burjuva uaklardrlar. (Kadrocu mrtetler gibi). Devrim reticidir derken, devrim bilgisi ancak kitle hareketinden alnr, yalnz kitle retici olur, manas anlalmaldr. Devrim kitleye ve keif koluna (ncye) ders verir derken murad edilen fikir udur: Kitle kendi hareketiyle gerek kendi kendisini, gerek ncs olan keif kolunu retip yetitirir. Tek szle, devrimi yapan da, yapt hareket iinde kitleyi ve keif kolunu (ncy) terbiye edip yetitiren de gene kitle olur. Tarihte devrimler onyllar ve yzyllar zarfnda olgunlam ztlklar aydnlk satha karrlar. Devrimde hayat allmadk bir zenginlik kazanr. Hep glgede kalan ve bu sebeple hkmeti elinde tutanlarca bilmezlik ve umursamazlkla karlanan kitle, faal mcadeleci olarak siyaset sahnesine frlar. Bu kitle, deneme admlar atarak, yolu yoklayarak, zerine vazifeler alarak, kendisini ve btn ideologlarnn teorilerini denenmeden geirerek, hereyi gzleri nnde tutmak suretiyle pratike (bilfiil) kendi kendisini
41

talim ve terbiye eder. Bu kitle, kendini tarihte devcesine byk cihan vazifesinin icabettirdii ykseklikte tutmak zere kahramanca gayretler gsterir ve tek tk bozgunlar ne kadar byk olurlarsa olsunlar, kan selleri ve binlerce kurban bizi ne denli artrsa artsn; kendiliinden anlalr ki, kitlelerin ve snflarn bizzat devrimci mcadele ak iinde o dorudan doruya aldklar terbiye ile hibir ey, hibir zaman mukayese dahi edilemez. (V..U.: Solcu ocuk Hastal, 1920, C.XVIII, s.179).

II - KTLE LE PARTNN KARILIKLI LKLER


imdiye kadar gelmi gemi birok devrimler oldu. Bunlarn, devrim srasnda kitle ile keif kolu (nc) arasndaki ilikiler zerine verdikleri byk dersler pratik bakmdan u cmle ile zetlenebilir: Tek bana keif kolu (nc) ile zafer hibir vakit kazanlamaz. (V..U.: Solcu ocuk Hastal 1920, C.XVIII, s.179). Bunun anlatt ey udur: Kitle ile keif kolu (nc) arasnda tam ballk ve tam gvenlilik bulunmadka devrim stn gelemez. Ancak o gven ve ba bulunursa devrime girilirken kitlelerin zafere gtrleceinden emin olunabilir. Bundan nce kitlenin devrim iindeki roln belirttik. imdi devrime giren kitle iinde Partinin rol zerinde duracaz. Partinin devrim kitleleri nndeki durumu bilhassa u iki ynde toplanr: 1- Kitleyi kendi denemesiyle NANDIRMAK, 2-Kitlenin yaratc girikinliine (teebbsne) NANMAK.. Bu iki prensip doru drst kavranmadka kitle hareketini gtmee deil, stnkr anlamaya bile imkan yoktur. A- KTLEY KEND DENEMESYLE NANDIRMAK: Burada, ikisi prmis (mukaddeme: ncl) ve birisi onlardan kan netice olmak zere, mantk meselesi nmze dikilir. Birinci Term: Zor Yerine kna: Tarih insan kitlelerinin hareketinden doar. Yani kitleler yalnz devrim zamanlar deil, her vakit hareket ederler. Kitleler bu hareketleri srasnda hep bir sra kanaatlerle yrrler ve yrtlrler. Yakndan baklacak olursa, ezilip soyulmann hak ve vazife sayld smr topluluklarnda kitleleri yrten ey onlarn kanaatlerinden ok uradklar zordur. Halk smrlmeye gnl rzas ile katland zaman bile, ekonomik yahut politik ve benzeri bir sra zorlara uyar. Savaa ou
42

zaman kanaatinden ok egemen olan tekilat zoruyla girer. Devrimin bir sava olduunu, hem de ok yaman fedakarlklar sava olduunu grdk. Kitleler devrime nasl atlrlar? phesiz bu atl hibir zorla, yani dtan gelen kii zoruyla yaplamaz. Devrimcilerin zaten ellerinde yle bir zor gc yoktur. Kitleye kar kuvvet ve zorbalk kullanmak irtican ve smrmenin iidir. Devrim ise her zaman belirli bir smrme eklini kaldrmaktr. Hele proletarya devrimi, yeryznde her trl smrye son veren altstlktr. yle ise proletarya devrimini kitlelere zorla kabul ettirmek akla gelemez. Kitleyi devrime getirmek iin; devrimin doruluuna, iyiliine, yararllna ve gzelliine inandrmak gerekir. Zorla gzellik olmaz. Derebeylik topluluun gelimesine engel olmaya balaynca onu devirmek isteyen burjuvalar ii, kyl ve esnaftan ibaret halk kitlelerini burjuva devrimine zorla ekmediler. Tersine, ortal kesen derebeyi zoruna kar Hrriyet, Adalet, Eitlik gibi vaatleri ne srerek, o vaatlere kitleyi inandrarak devrim hareketini gttler. Hem alt snf durumunda olanlar iktidara kar devrime gtrmek iin kim zorlayacakt? Alt snfn mmessilleri olan devrimci parti mi? Byle bir iddia ne dediini bilmemek olur. Kendi SINIFIna kar zor kullanacak bir parti, hereyden nce o snfn mmessili olmaktan kar, o snfa dman bir parti haline gelir. Tarihte kendi snfna kar zor kullanan hakiki snf mmessili bir parti grlmemitir. Meer ki o parti, snf iinden avlamak kast ile snf adn maske gibi kullanan bir kurulu olsun. Birinci Cihan Savandan sonra kinci Enternasyonalin sosyal demokrat ve sosyalist i Partileri byle davrandlar. Ne var ki bu partiler ii snfnn iinde burjuvazinin ajan olan kurululardr. Burada konu edilen ey bilhassa proletarya devrimi olduuna gre, baka bir soru hatra gelir, ii snfnn partisi yalnz ii snfn kendi kanaatine getirdikten sonra teki halk tabakalarna kar zor kullanamaz m? Hayr. nk bir yol sosyalist prensipe buna imkan yoktur. Proletarya devrimi topluluk iinde yalnz bir snf deil, proletaryann kendisi de dahil olmak zere btn snflar ortadan kaldrmak iin yaplr. Mesela burjuva devrimi, derebeyi smrsn kaldrp onun yerine sermayenin smrsn geirdi. Bu yzden kapitalist dzeni kurulur kurulmaz, iveren snf hemen eski mttefikleri olan halk tabakalarna kar, iilere ve kyllere kar Nizam (dzen) adna cebir ve iddet kulland ve bu uurda byk emlak-arazi sahipleriyle elele verdi.
43

Proletarya devrimi ise, insann insan tarafndan her trl ezilip soyuluunu kaldracaktr. Onun iin, devrim srasnda deil, devrimden sonra dahi btn alkan ve ezilen kitlelerle elele vermek zorundadr. Bunu anlamayanlar ancak yar-anarist devrim hainleridir. i snf ile teki alkan tabakalar arasnda esasl hibir menfaat ayrl yoktur. Devrim demek, zor gren mahkum alt bir snfn zor kullanan hakim st snfa kar ayaklanmasdr. Alt snfn mahkum vaziyetinde tutulmas iin her trl silahtan tecrit olunmas gerekir. Onun iin alt snflara kar silahl adamlar ve hapishaneleriyle kurulu btn bir devlet tekilat st snfn elinde bulunmaldr. Bu bakmdan gerek silah ve gerek baka zor ve iddet vastalar st snfn tekelindedir. Alt snfn mmessilleri iin byle bir imkan yoktur. Devrim keif kolunun (ncsnn) nnde kitleye tesir edecek bir tek yol kalyor: KNA (inandrma) yolu.. Kitleyi devrimin lzumuna, doruluuna, kanlmazlna ve yararllna inandrmaldr. Bu yaplmadka, devrimin motoru olan kitle harekete geemez. Hareket ne kadar byk olursa, o kadar byk kitleleri inandrmak, ikna etmek gerekir. Tarihi bir hareket ne kadar ok kvrml ne kadar ok geni ise, bu harekete katlan insanlar ne kadar oksalar, ve buna karlk yaratmak istediimiz tekilat ne kadar derinse, harekete o kadar daha ok dikkat ve ilgi gstermek ve bu hareketin zaruriliine yeni yeni milyonlar ve yz milyonlar ikna etmek lazmdr. (V..U.: C.H.Kya Nutuk, 22.12.1920, C.XVII, s.413). kinci Term: Deneme Yoluyla kna: Devrim iin kitlelerin zorla srklenmesi deil, inandrlarak yrtlmesi gerekiyor. Bu i nasl yaplacak? Milyonlarca insan hangi yoldan devrime kanaat getirecek? Ne trl ikna edilecek? Sadece propaganda ve tahrikatla (ajitasyonla) m? Bir yol, devrimden nce kapitalist topluluunda bulunuyoruz. Orada herey gibi propaganda ve tahrikat (ajitasyon) dahi, -baka hibir ey istemese,- mali iktidar ister. Mali kudret ise, st snflarn elindedir. Milli ve mahalli meclislerden en basit basn yayna kadar, gerek szle gerek kalemle halka hitabedilecek btn krsler smrclerin tekelindedir. Onlarla yara g kalklr. Ayrca, siyasi basklar ve snrlandrmalar, kapitalist devletinin ve adli cihazlarnn KANUN mdahaleleri, gizli ak polislerin bitmez tkenmez rfi ve GAYRI-KANUN takipleri, tehditleri, basklar,
44

provokasyonlar ve ilh. ve ilh. vardr. Anayasalarda adet yerini bulsun diye ekilce izitirilmi haklar, fikir, kalem, sz, toplant ve ilh. hrriyetleri o kanunlu kanunsuz tertiplerle geni kitleler iin sfra indirilir. Hele kk milletlerde ve geri lkelerde ahsi, keyfi muameleler halka ve mmessillerine kar en rezilce tecavzlere kap aar. Ancak, o ite siyasi basklarn nispeten kitaba uydurulduu en parlak Bat Demokrasilerinde bile, propaganda ve tahrikat (ajitasyon) hrriyetleri zaman zaman lafla kalr. Ufak tefek buhranl devirlerde her trl demokrasinin yerine dipik kuvveti geer. En normal devirlerinde dahi hrriyetleri tatbik edecek madde imkanlar, iktisat ve finans vastalar her zaman kttr. stn snflarn maddece zengin propaganda ve tahrikat (ajitasyon) imkanlar ile kyaslanamaz. Btn bu artlar altnda Propaganda nedir? En sonunda bir szdr. Kitleler, binlerce yldan beri yalan icadedilip aldatma vastas haline getirilmi olan sze artk kymet vermemektedir. Snfl topluluk kurulalberi st snflar yzyllar boyu hep yalan yadrm yalan tarmtr. Bylesine bir sosyal dzen iinde kim kime inanabilir? Mesela, Mister Churchill (ril), ngiliz Finans-Kapitaline dayanan dnya ajans endstrisi ile btn milletlere: Kk milletlerin hukukunu korumak, Faizmin ortaa barbarln ykmak ve insanl zulmden kurtarmak gibi hasbi maksatlarla savatn haykryor. New York belediye reisi: Nazilerin zaferi, iiler iin yksek hayat standard, yksek yevmiye ve idealler yerine zindanlar vcuda getirecektir diyor. (16.1.1941, Gazeteler). Buna baklnca, Anglo-Amerikan kapitalizmi nerede ise ezilen proleterler iin savamaktadr. Ona karlk Mussolini, 10.6.1940 gn saat 18.00 sular Venedik saraynda verdii sava nutkunda, PROLETER ve FAST TALYA adna yle konuuyor: Bu sava, fakir lakin kol bakmndan zengin milletlerin, dnyann btn zenginliklerinin ve btn altnnn tekelini skca ellerinde tutan smrclere kar mcadelesidir. Hitler ondan da baskn kyor ve Alman ar sanayinin en kaln sesiyle yle bryor: Pltokrat demokrasiler kapitalizmin muzaffer olmasn istiyorlar. Fakat biz Nasyonal Sosyalist topluluun zaferini temin etmek
45

istiyoruz. Bu hem nasyonal (milliyeti) ve hem sosyalist olan topluluk nasl eymi? Hitler yemin ederek aklyor: Btn snf ve mevki farklarn tasfiye etmek lks imi Nazi topluluu. Ve ilave ediyor Hitler: Dnmek niyetinde isem recmedilmeye (tala ldrlme cezasna) layk erefsiz bir insan olurum. (Hitlerin nutku, 1.2.1941, Gazeteler). Alman Fhreri de, ngiliz kral da: ALLAHIN BZMLE OLACAINA KANM diyorlar. Yani, cihan katliamn hazrlayp kkrtanlar: Smry kaldrmak, zulm yok etmek, iileri kurtarmak ve ilh. iin savatklarn tekrarlayp duruyorlar. Btn o emperyalist lkelerde kitlelerin mmessilleri ses karamyorlar. Proletaryann keif kolu (nc) partisi: Almanyada KONSANTRASYON KAMPIna, ngilterede KANUN-DIIna atlmtr. imdi kitleler btn bu iittiklerine inansn m? phesiz, gerek Hitlerin, gerek rillerin kimler adna konutuklarn, dillerinin altnda ne sakladklarn bilmek gerekir. Bunun iin her ikisinin de gemiini, imdiye dek ne yaptklarn, imdi ise, yapmakta olduklarnn zn bilimce aratrmak, iin iyzn anlamaa yeter. Ama bunu deme profesrler bile, egemen iveren dzeninin safnda batl itikatlarnn bysnden kurtulamadka yapamyorlar. Ya yzyllardan beri sersemletilmek iin kafas binbir hurafe ile doldurulmu ve gzn amamas iin karn a, zihni bo braklm cahil ve yoksul kitleler ne yapsn? Gnde n karn doyurmay m dnsnler, yoksa oturup ilmi tetkikat (bilimsel inceleme) yaparak m vakit geirsinler? Onun iin u YALAN DNYA da yaplacak szde kalm propaganda ve tahrikata (ajitasyona) alt tabakalarn inanmasn istemek veya beklemek hayli saflk olur. Bundan, propaganda ve tahrikatn (ajitasyonun) gereksiz olduu neticesi mi kar? Hibir vakit. Yalnz, devrim propagandasnn ve tahrikatnn (ajitasyonunun) kitlelerce kabul edilmesi iin bir sra meyyideler gerekir. Bu meyyidelerin en amaz deer tayan DENEME (tecrbe)dir. Kitle btn sylenenleri kendi pratii ile denemelidir. Ve gerekten btn snfn, gerekten geni emeki kitlelerinin, kapitalce ezilen kitlelerin o duruma gelmesi iin (yani keif koluna yardmc olmas iin), yalnz propaganda, yalnz tahrikat (ajitasyon) azdr. Onun iin bu kitlelerin kendilerine has siyasi
46

denemeleri gerekir. te imdi yalnz Rusyada deil, fakat Almanyada dahi gze arpan bir kuvvetle, ve bariz surette teyit olunan bir byk devrimin z kanunu budur. (V..U.: Solcu ocuk Hastal, s.179). Kara kitle herkesin sylediini dinler. Bu sylenenler iinde devrim gibi byk fedakarlk isteyen kanl kavgaya birdenbire kanaat getiremez. Bu hal fedakarlktan kand yahut dvmekten korktuu iin deildir. Kitle her zaman smrld lde her fedakarla ve dvmeye hazrdr. Fedakarlk ve mcadele ynlar iin yemek imek kadar tabii olmutur. Kitle devrime candan taraftardr. Yaadka devrimi her an ister. Ancak, ynlar kuru hissiyat ve topist deildirler. Kitle gze alaca fedakarln gerekliliine, doruluuna ve yerinde harcanm olduuna inanmaldr. Kitle btn filozoflardan stn baarl bir pratik zeka ile yalnz fiiliyata, yalnz olanlara inanr. Gz nnde laf olarak deil, i olarak akp geen hadiseleri kendi hayatyla lerek hkm verir. Hele harekete gemek iin mutlaka kendi denedii kanaatlerine uyar. Mesela, savatan nce emberlayn da, Hitler de srf bar iin altklarn baryorlard. Sosyalistler ise yllardan beri Faizm demek sava demektir parolasn attlar. emberlaynn Hitlerizmi alttan alta beslemekle ve sonra kallee bartan bahsetmekle, yeni bir cihan savan hazrlamaktan baka birey yapmadn gerek sosyalistler her zaman sylediler. Netice ne oldu? emberlayn ve Hitler ikinci Cihan Savan tututurdular. Ondan nce sosyalistin mi, yoksa kapitalistin mi doru sylediinden kitle kararsz kalm olabilirdi. Sava patlad. Kitle derisiyle, kemiiyle, hayatyla tecrbe etti ve gerek sosyalistlerin doru konutuklarn kavrad. Bugn ril Faizmi kaldrmak iin, Hitler kapitalistlerin zulmn kaldrmak iin dvtklerini ilan edip duruyorlar. Gerek sosyalistler, iki tarafn da Finans-Kapital adna dnyay paylamak istediklerini ve yalan sylediklerini bildiriyorlar. Yarn gene gerek sosyalistlerin dedikleri kacak ve o zaman kitleler zaptedilmez bir hzla doru syleyen proletarya devriminin kurtuluuna can atacaklardr. Kitlenin bu zelliini, bu kendine has anlayn hesaba katmadan hareket etmek, kitle mmessillerinin ve devrimci partinin kendisi iin de doru deildir. Bizzat parti de, en bilinli gr ve gidilerini kitlelere kille
47

huyunca, suyunca, kitle yolunca anlatmal ve kabul ettirmelidir. Milyonlarca insann kendi zel hayatlarnn rettii ey parti kanaatleri ile mutabk dmedike, o milyonlarca insan bu kanaatlere hibir zaman kulak asmaz. (V..U.: Tm Rusya Kyl Mebuslar Oturumunda Nutuk, 22.5.1917, C.XIV, s.161). Mantki Netice: Kitleye Dediini Yapmal: Madem ki kitle inanrsa yrr, kitlenin inanaca ey ise eliyle tutup gzyle grecei eydir, o halde, kitleyi yalnz harekete geirmek iin deil, giritii harekette sonuna kadar dayandrmak iin dahi, ona her gn yeni ve ileri bir hamle iinde devrimin maddece belgelerini ve faydalarn tattrmak lazmdr. Btn atlan iarlar (parolalar) hayatta gerekletirmeli, fakat gerekletirilemeyecek iarlar (parolalar) atmamaldr. O zaman devrimin nne duracak hibir kuvvet kalmaz: En son kara iiler, herhangi isizler, her ev kadn, btn dank kyller grrlerse ki, -gazetelerde deil, kendi gzleri ile grrlerse ki,- proletarya iktidar zenginliin nnde iki bklm olmuyor, fakirlere yardm ediyor; grrlerse ki bu iktidar devrimci tedbirler nnde duralamyor; fazla rnleri hazr yeyicilerden alp alara veriyor, evsizleri zengin mahallelerine zorla yerletiriyor, stn parasn zenginlere zorla verdirterek btn fukara evlerinin ocuklar yeterince beslenmedike zenginlere bir damla bile st vermiyor, toprak emekilere geiyor, fabrika ve bankalar ii kontrol altna giriyor, milyonerlerin zenginliklerini gizlemeleri durmakszn (tedrisiz) ve ciddi cezalar bekliyor., ite vakta ki fukaralar btn bunlar grrler ve hissedip denerler, o zaman: Kapitalistlerin ve Kulaklarn (Tarm burjuvalarnn) hibir kuvveti, tm cihan Finans-Kapitalinin ortalkta dnen yzbinlerce lirasnn gc halk devrimini altedemez; tam tersine, halk devrimi btn dnyay yener. nk btn lkelerde sosyalist devrim olgunlamaktadr. (V..U.: Bolevikler Devlet iktidarn Muhafaza Edebilecekler mi?, C.XIV, Ks.2, s.250). B- KTLENN YARATICI TEEBBSNE NANMAK: Kitleyi kendi denemesiyle inandrmak iin hereyden nce kitleye inanmak lazmdr. Kitleye inanmak deyince, yalnz aa tabakaya yukardan bakmaya alm, burjuva aydnlarnn bbrleniini bir yana atmak yetmez. phesiz kaba kitle, cahil yn, atl insanlar ve ilh. diye afakonlar kalkanlar, kitleyi egemen snf elinde ham madde ve cansz alet
48

gibi brakmak isteyenlerdir. Onlara tarih silleli dersini her zaman verir. Burada bilhassa kitleci olanlarn, gerekten samimiyetle yn hareketine gnl balyanlarn bilmeleri gereken art aranr. Kitleye kar platonik sevgi beslemek, yahut yksek ilan aklar etmek kitleye inanmak deildir. O gibi aklar, btn platonik aklar gibi, hayatn dili olan kitlenin dilini anlamayarak arabuk ap bezerler. Ktmser, akn ve bezginler ise, hi kimseyi ikna edip inandramazlar. Madem ki devrim yalnz kitlenin iidir ve ancak onun tarafndan yaplabilir, asl byk ii kitlenin yapacana inanmayanlar, kitleyi o ii yapmaya nasl inandrabilirler? Birinci Had: Tekilatta Kitleye inanmak: Keif kolunun (ncnn) kendisi, yani Parti tekilat ancak bilinli bir azl iine alabilir. Bu tekilat, dank ynlar iinde tesirli olabilmek iin, ayrca milyonlarca kiilik kitleleri iine alan yn tekilatlar bulmaldr. Kitle tekilatlar nasl doacaktr? Eer onu daima keif kolunun (ncnn) dorudan doruya her yere eriip yetierek yaratmas bekleniyorsa: ok beklemek ve az i yapmak, hatta davay tehlikeye drmek ortaya kabilir. Byk yn tekilatlarn yaratmak iin, keif kolunun (ncnn) kitleyi ibana seferber etmesi ok defa yeterli olur. in baa dtn gren kitle, her iin ancak layk olduu tekilatlarla yaplabildiini kavramakta gecikmez. Hele bugn ii snf gibi bir halk nvesi kitle iinde bulunursa, tekilatlanma daha tabiileir. Btn bu tekilatlanma srasnda kitlenin teebbsne ve tekilat kabiliyetine inanmak birinci arttr. Onun iin, hatta Parti iktidar mevkiine geldii zaman dahi, Yryemiyoruz diyenlere byk devrim efi yle seslenmitir: Kylerde kyller topra alsnlar; iiler fabrikalar ve iletmeleri ellerine geirsinler; drt bir yanda hereye gc yeten tekilatlar fkrr. (V..U.: C.H.K. Adamlarna Bildiri, 11.1.1919, C.XV, s.91). Byle davranlrsa Parti bir lokomotif olur, kitlenin yaratt vagonlar birbirine ve kendisine balayp demiryolu stnde harekete getirir. Ancak, kitle tekilatlarn kitle yaratr demek, ynlar tekilatlanrken keif kolu (nc) yan gelip yatacak demek deildir. Herey kendiliinden olmaz. Kitle tekilatlanrken, Parti hep en g, en temelli ileri zerine alacaktr. Her zaman yeni tekilat biimleri ve parolalar ortaya atacaktr. Kitlenin kendi iinde tekilat gleri hzlandrmak zere ne decek,
49

rnek olacak, misaller verecek, yaplanlar kontrol edecek, her an hesap verecek, hesap alacaktr. Gene de btn bu abalar ve iler ortasnda hi unutulmayacaktr ki, geni ynlarn tekilat eilimleri ve girikin gleri olmakszn hibir ey yaplamaz. Ancak kitlelerin seferber edildii yerde grevler yerine getirilecektir. kinci Had: Harekette Kitleye inanmak: Devrim teorisi; devrim hareketinin genel kanunlarn sezer ve izer. Bu kanunlarn hayatta ve her memlekette, orann gerekliine uygun olarak, tamamyla zel ve ayrntl tatbikat yaplmaldr. Bu uygulamada ortaya kacak konkret (somut) ihtimaller ve btn hareket ekilleri hazr reeteler halinde verilemez. Marksn deyimiyle: Gelecein lokantas iin Kontvari hazr reeteler verenler, gelecekteki topluluk biimlerini softann cennet-cehennemi tasvir ettii gibi, bire dek hikaye edenler, ya kuruntucu topistler yahut arlatan demagoglardr. Bir topluluu yaratacak olan ey, ne en dahi filozofun kafasndaki uydurmalar, ne de dnyaya kapal tarikatn ilhamlar ve temennileriyle olmaz. Devrimi de, devrim hayatn ve devrimci dzeni de yaratacak olan g: Ynlarn hareketidir. Kitleler, yerine ve zamanna gre en umulmadk ve beklenmedik orijinal gsterilerle yrrler. Ynlarn varacaklar hedef, gidecekleri yn nceden kestirilebilir. Bilim, bir nceden grdr. Ama, kestirilen hedefe varrken kitlenin yapaca zigzaglar, kazanaca abukluk, izecei yrnge vaktinden nce elifi elifine tespit edilemez. yle olsayd, devrimcilikten daha kolay bir ey tasavvur edilemezdi. Kitle hareketi ancak ynlar yakndan gdlerek tayin olunabilir. Btn mesele, hareket halindeki ynlardan kopumamay bilmektedir. Bir kaba rnek verelim. Da bana yaan yamurun seller halinde da eteklerine doru inecei bilinir. Yamurun ve dan ne olduunu bilenler iin bundan kolay hkm verilemez. Ancak, suyun tepeden inerken hangi sath maillere (meyilli yzeylere) akaca, nerelerde yatak kazaca, yahut alayanlar atlayaca, hangi kerteye dek bulank veya duru, sert yahut yava akaca pein pein ve harfi harfine kesilip anlamaz. Suyun iine girilerek, bana geilerek, hareketin ak adm adm izlenerek durum anlalr. Tpk onun gibi: Biz, sosyalist devrimine girimek iin iktidar ele aldmz vakit unu biliyorduk: Bakalarnn mlklerini alanlarn mlkleri ellerinden alnacaktr (ekspropriatrler eksproprie
50

edileceklerdir).. Ama, ne geirilecek deiikliin biimini, ne konkret (somut) olarak yeniden tekilatlandrma abukluunun temposunu bilemiyorduk. Yalnz kolektif tecrbedir ki, yalnz milyonlarca insann denemesidir ki, bu hususta kesin ispatlamay verebilir. nk, bilhassa davamz iin, sosyalizmin kuruluu davas iin, imdiye kadar gerek aalar topluluunda, gerek kapitalist topluluunda olduu gibi, tarihi yapan, hakim tabakadan yz veya yzbin kiinin tecrbesi yetmez. Biz byle bir eyi bilhassa; ona karlk den tecrbeyi hesaba kattmz iin, milyonlarca emekinin denemesini hesaba kattmz iin yapamayz. (V..U.: Halk Ekonomisi Sovyetlerinin Kongresinde Sz, 26.5.1918, C.XV, s.304). Demek, devrim hareketinin hangi ekilde en uygun decei ve nasl bir tempo ile yryecei zerine ncesinden fermanlar buyrulamaz. Kitle teebbsnn her alanda yaratt ve yaatt tecrbeler gz nnde tutulur. Kitle hareketinin nemi, zellikle sosyalist devriminde hereyden stn tutulur. nk, baka devrimler genel olarak iktidarn bir azlktan (mesela derebeylerinden) teki azla (mesela burjuvalara) gemesi biiminde olur. iktidara geen snf daha devrimini baarmadan nce; kendi rejiminin siyasi, idari, sosyal ve ekonomik tekilatlarn az ok tasarlam bulunur. Sosyalizm devrimi ise, ta temelinden bir altstlk getirdii iin, eski topluluk onun tekilatlarna pek az gz yumar. Burjuva devriminin hedefi; stn gelen yeni azln, bir avu kapitalistin smrme tekilatn yaratmaktr. Byle bir tekilat phesiz kitleden medet ummaz. Tam tersine, kitleye kar ve kitleye ramen kurulur. O yzden ynlarn girikinliine yer brakmaz. Kendi bir avu zmresi iinde kurduu ahbap avu meclislerinde gizli ak kararlarn alp buyrultularn yrtr. Proletarya devriminde kknden deiecek olan ey geni ynlarn yaaydr. O yaay deiikliini geni kitle hareketinden baka hibir g gerekletiremez. Onun iin, kitle hareketini zincirlerinden boandrmak ve inanla karlamak, devrim zaferinin ilk artdr. Mantki Netice: Kitleye Dilediini Yaptrmak: Kitlenin istediini yapmas phesiz anari demek deildir. Yani, her nne gelen artsz kaytsz aklna eseni yapacak denilemez. Kitle deyince, byk ynlarn ncs olan snf ve o snfn keif kolu (ncs) de akla gelir. Keif kolu (nc) ise, kitlelerin; en bilgili, en
51

bilinli, en sadk ve en fedakar elemanlarndan derleiktir. O sfatla, kitlelerin en geni ve en yksek menfaatlerini ne srer. Kitle o menfaatlerini kavrayarak hayata uygular. Kitle cahildir yahut akl ermez diye iinden alkonulamaz, teebbsnden caydrlamaz. Kitle devrimin tek canl motorudur. O durursa btn iler kalr. Kitlenin yaratc kudreti; ite yeni topluluun esas faktr, z yapcs budur. iler, kendi fabrika ve iletmeleri zerinde ii kontrolnn yaratlmas uruna dvmelidirler, fabrikalar vastasyla ky beslemelidirler, budayla dei toku yapmaldrlar... Bir tek rn, bir tek fund buday hesap dna kamamaldr. nk sosyalizm demek hesap demektir. Sosyalizm yukardan buyrultu ile yaratlmaz. Sosyalizmin ruhu maliyecikrtasiyeci (finans ve brokrasi) otomatlndan raktr. Canl sosyalizm halk ynlarnn kendi yaratdr. (V..U.: Sol S. R. Merin Taleplerine Cevap, 4.11.1917, C.XV, s.28). Kitle ile Parti vazgeilmez ahenk iinde, karlkl etki tepki halinde bulunurlar. Bu haliyle ne Partinin direktifi, ne kitlenin teebbs birbirine kar eyler gibi konulamaz. Her iki taraf ta birbirini btnyle tamamlar. Byk zaferi kitle inancnda bulan devrim efi, ynlarn inisiyatifini yle zembereinden boandrr. Onlar (emeki ynlar) bilirler ki, Sovyetler iktidarna gemekle ancak ve ancak smrcler aleyhine yardm derlemi olurlar. Sovyetler iktidarna bsbtn ve tamamyla yardm etmeyen hibir tedbir emeki ynlarnn ilerini kolaylatramaz. Sovyetler iktidar hereyi bilici deildir, her eyi vakti zamannda olgunlatramaz. Bu iktidarn gidii heryerde, her zaman g vazifelerle karlar. Pek ok defalar, mesela toprak meselesi gibi ilerde, nasl davranacaklarn soran ii ve kyl delegeleri hkmete gnderiliyor. Ben onlara yle diyorum: iktidar sizin, neyi yapmak istiyorsanz yapn, size gereken hereyi aln, biz size yardm ederiz. Kayglanacanz bir tek ey varsa, o da retimin yararl olmasdr. Faydal ilere giriin. Olabilir ki yanlrsnz. Ama renip yetimi de olursunuz.. Derken, iiler renmee baladlar. Hatta sabotajclarla mcadeleye bile artk giritiler. Tekilat adamlar avans yaptlar, kark iler ileri gitti. Bu avans giderilecektir. (V..U.: S.H.K. Adamlarna Sz, C.XV, s.28).

52

Drdnc Blm

DEVRM DURUMU
Devrimi ve devrimin motoru olan kitle ile mnasebetini grdk. imdi yeni bir mesele nmze kyor. Devrim ne zaman ve nerede olur? Yahut bir yerde devrimin gelip kapy ald nasl anlalr? Tek szle, devrim sitasyonu, ihtilal durumu ne gibi alametlerden belli olur? Bir memlekette devrim durumunun var olduunu syleyebilmek iin, o memlekette birtakm artlar ve alametler (belirtiler) bulunmaldr. Bu genel artlarla pratik belirtileri ayr ayr gzden geirelim.

I- DEVRM DURUMUNUN ARTLARI


Bir memlekette aranacak genel devrim artlar balca iki byk gruba ayrlr: 1- Objektif devrim artlar: yani insan iradesine tabi olmayan, daha dorusu teker teker btn kii iradelerini tayin eden durumdur. 2- Sbjektif devrim artlar: objektif artlar dolaysyla harekete geen insan iradelerinin o artlar gereince gerekletirebilecek bilince ve davrana erimi olmalardr. A- OBJEKTF DEVRM ARTLARI: Objektif devrim artlar deyince bilhassa iki ey hatra gelir: a) Topluluun ekonomi temelindeki ztlklarn bymesi, b) Bu ztlklarn neticesi olarak topluluk hayatnda tarihi bunalmlarn (buhranlarn: krizlerin) ba gstermesi.. a- Temel Ekonomik Ztlklar: Her topluluun temelini yrten belli retici gler vardr. Bunlarn Corafya retici glerinden Teknik retici glere kadar, insan ve Tarih retici glerini de iine alan yaps topluluun temeli olur. retim aletleri ve usulleri gibi rn yaratan btn vastalar ve insanlar topluluun ilk hareket zemberekleri olurlar. Bir fabrikada makineler, makinelerin ileyi tarz, alan iiler, iilerin alma metotlar, gelenek ve davranlar ve ilh. retici gleri tekil ederler. retici gler faaliyette bulunurken insanlar arasnda bir sra kanlmaz mnasebetler (ilikiler) gerekir. Onlara retim ilikileri denir. Kapitalizmde ii ile patronun mnasebetleri yledir: i alr, yaratr; patron altrr, btn rne sahip kar, ii o rnden, daha nce pazarl yaplm cret adyla bir pay alr. Patron, rnn mal ve matah
53

halinde satm ile kar elde eder. Btn bu kapitalist retim ilikilerinde, durum bakmndan ii patrona alttr ve tabidir. Bu anlatlanlara dikkat edilirse grlr ki, retim ilikileri snfl bir toplulukta ayn zamanda snf iliiklerini ve mlkiyet ilikilerini tayin eder. ii ile patronun karlkl durumlar snf ilikilerini dourur. retimde yaratlan deerlerden pay almalar mlkiyet ilikilerini meydana getirir. Bir toplumun gerek retim, gerek snf ve gerekse mlkiyet ilikileri o topluluktaki retici glere gre biim alr. Kolay anlalmak zere teknik rnek verelim. El-deirmeni: Klelik ann ilikilerini; Yeldeirmeni: Derebeylik ann ilikilerini; Makine-deirmeni: Kapitalist ann ilikilerini gerektirir. retici gler biim deitirdike: retim, mlkiyet ve snf ilikileri de biim deitirmek zorunda kalr. Toplulukta devrimi yaratacak temel tezatlar, bilhassa retici glerden retim ilikilerine ve retim ilikilerinden mlkiyet ve snf ilikilerine doru yaylarak geniler, iki taraftan birinde deiiklik oldu mu, tekilerle gerginlik, ekime ve atma balar. Ya retici gler retim ilikilerine yenilirler; o zaman topluluk toptan yklp yok olur. Tarihte kaybolmu medeniyetlerin rnekleri byledir. Yahut retici gler kendilerine uymayan eski (snf, mlkiyet ve retim) ilikilerini paralayarak yerlerine yenilerini getirirler; o zaman toplulukta SOSYAL DEVRM grlr. Gerek anlamyla bir sosyal devrimin doabilmesi iin, ilk bakta grlmeyen fakat gizli kuvvet olarak her yerde, her zaman tesirini duyuran temel ztlklarn devrime elverili gelecek biimi almalar ve belli bir dereceye dek birikmeleri gerekir. Devrimi yapan ancak ve yalnz derinlerde hareket eden iktisadi ztlklar yndr. (V..U.: Plehanov ve Vasiliev, 2.2.1907, C.VIII, s.93). b- Tarihi Buhranlar (Krizler): Topluluun temelinde ztlklar biriktike, varln byk diyalektik kanununa uyarak zaman zaman patlamalar srayacaktr. Bu patlaylar her zaman sosyal devrim olmazlar. retici glerdeki srama, retim ilikileriyle birlikte btn sosyal ilikilerde bir keyfiyet (nitelik), kalite devrimi yapmayabilir. Ancak, bu patlamalar stste biriktike sosyal devrimi hazrlarlar. Sosyal devrime gelinceye dein kapitalist toplumda yer yer ve zaman zaman ortal kaplayan patlamalara BUHRAN (Bunalm: Kriz) ad verilir. Balca iki trl sosyal yahut tarihi krizler vardr: 1) Ekonomik buhranlar, 2) Siyasi buhranlar..
54

1- Ekonomik Buhranlar: Her tarih a iin ayr ayr biimler alrlar. Kadim zamanda KITLIK afetleri balca krizlerdi. Modern zamanda tersine AIRI RETM biiminde buhranlar gzkr. 2- Politik Buhranlar: bir memlekette snf, zmre ve parti kavgalarnn grlmedik derecede keskinlemeleri, memleketler aras SAVALARn patlamas biiminde gzkrler. Modern kapitalist topluluunda retim byk sanayi biimine girince, hemen her 5-10 ylda bir siklik (devrevi: dnemcil) ad verilen ekonomi krizleri patlak verdi. Bu krizler srasnda fiyatlar ve cretler fena halde dt. Bir blk fabrikalar kapand, isizlik artt. Klasik kapitalist krizi budur. Buhran (kriz) srasnda clz ve kk kapitalist teebbsleri kerler. Kapitalizm dzeni kendi ilerlemesi adna kapitalist snf iinden en kk ve zayf olanlar fidye verir gibi kurban eder. Onlarn yerine daha byk, geni ve daha salam teebbsler geirir. Yeni temel zerinde yaplan daha geni yeniden-retim, en sonra eskisinden daha byk ikinci bir buhrana (krize) kap aar. nc, drdnc, ve ilh. krizler her defasnda daha byk dalgalar halinde birbirlerini kovalar. Her ekonomi krizi, topluluun temelinde byyen retici glere daha uygun gelecek yeni retim biimleri yaratr. Ancak, bu ekil deiiklikleri, toplulukta egemen olan snf ilikilerinin temel kurallarna dokunmaz. Ne var ki, iktisadi krizler bydke, bir gn topluluktaki rejimi tehlikeye drecek kerteye ulaabilirler. Ekonomi krizlerinin tesirleri topluluun yalnz temelinde geip gitmekle kalmaz. Ekonomi temelinden st katlara; sosyal ilikilere, politikaya, hukuka, ahlaka, bilime, felsefeye, dine ve ilh. tepkiler yapar. O alanlarda bir sra styap deiikliklerine kap aar. Bu tepkilerden hele siyasete ait olanlar buhran (kriz) adyla anlr. Siyasi krizlerin ieride gzken biimleri: Meclis ihtilaflar (anlamazlklar) ve dalmalar, kabine buhranlar, ii grevleri, halk, renci, ordu direnmeleri ve ayaklanmalar, ve ilh.dr. D siyasi buhranlarn banda SAVA gelir. Sava, eitli memleketlerin ekonomi temellerinde grlen yeni gelime farklar, milletler arasnda yanklar gsterince ortaya kan bir krizdir. Anarik retim dzeninde milletleraras ekonomi dengesizlii siyasi dengesizliklere kap aar. O zaman bavurulacak en son zorbaca yol sava olur. Bu yzden, kapitalist dnyada her nemli ekonomi krizinin ardndan bir sr politika krizleri
55

ve savalar patlar verir. te bir memlekette objektif devrim artlar deyince, bilhassa; temel ekonomi ztlklarnn birikmesi yznden ikide bir dnyay kartran bu tarihi krizler gz nne gelir. Devrim iin en elverili artlar phesiz bu tarihi buhranlar zaman gzkr. Devrimi yapanlar phe yok insanlardr, insan bilin ve iradesiyle insan hareketi toplulukta deiikliklere kap aar. Ancak insanlarn bilinlerini, iradelerini ve kendilerini harekete getiren derin sebepler, yani devrimi YAPTIRAN sebepler bu objektif artlardr. Syleyene bakma, syletene bak denildii gibi, devrimi de yapana pek bakma, yaptrana bak denilebilir. Devrimi yapanlar, partiler ve snflar: tarihi ve siyasi ve iktisadi buhranlarca ileriye doru itilirler. Devrimler hibir zaman yaplmazlar. Devrimler (partilerin ve snflarn iradelerine (bakmayarak) objektife olgunlam krizlerden ve tarihi kopumalardan kagelir. (V..U.: kinci Enternasyonalin Kral, 1915, C. XII, s. 164). Byle olgunlam bunalmlar ve tarihi kopumalar topluluu sarsmadka, senin- benim, bir partinin, hatta bir snfn devrimi istemesi, devrimin olmas iin yeterli deildir. Hele ekonomi temelindeki ztlklar bir devrime elverili deilse, btnyle insanln bile sosyal deiiklie can atmas, devrimi gerektirmez. Kadim tarih, sosyal devrimini yapamad iin batm medeniyetlerle doludur. B- SBJEKTF DEVRM ARTLARI: nsanlarn kafasnda dnce ve davran olarak devrimin yer etmesi, objektif devrim artlarnn bilince kmas demektir. Devrim hareketine girecek kabiliyet ve karar kimlerde aranr ve bulunur? Burada balca basamak insan kmesi gz nne gelir: 1) Devrimci keif kolu (nc): yani siyasi parti tekilatlar; 2) Devrimci snf: yani, devrimin temel mekanizmasn tarihin hareketi olarak yrtecek olan ZG.. Modern toplumda modern tekniin insan ve snf olan ii snf; 3) Devrimci kitle: Devrimde btn insanlkla birlikte kendi kurtuluunu gren ve karn bulan, devrimin YEDEK GC olacak snf, zmre ve tabakalar.. Kkburjuvalar; kyller, esnaflar, aydnlar.. Devrimin sbjektif artlarndan bir nemlisi de: devrimi istemeyecek snflarn zaafdr. Ancak bu PASF bir faktrdr. Onu ileriye brakalm. Burada yalnz devrimi yapacak olan kategori insan kmelerinin
56

AKTF rollerini hatrlayalm. a- Keif Kolu (nc)nn Devrimcilii: Proletarya denilen nc snfn sosyalizm devriminden yana ekilmesi konu olduka, ve yalnz o zaman birinci planda propaganda rol oynar; hatta hcre olma durumlarnn btn zaaflarna uram bulunan hcreler bile faydaldrlar ve tatmin edici neticeler verirler. (V...: Solcu ocuk Hastal, s.180). Bu zetlemeye gre, devrimin ncs olan keif kolu partiyi devrim fikrine ve kararna ulatrmak iin: basit hcre tekilat ile propaganda ve tahrikat (ajitasyon) yeter. Devrimciler bu tekilat ve propaganday kendi dnce ve davranlar ile ayarlayabildikleri zaman, keif kolu (nc) devrime hazr bulunur. Ancak, biz biliyoruz ki, tek bana keif kolu (nc) ile hibir sava kazanlamaz. Keif kolunun, Partinin nclk edecei snf da devrim durumuna getirmek lazmdr. b- zgcn Devrimcilii: Devrimci snf bugnk PROLETARYA, yani ii snfdr, ii snf ne zaman devrim durumuna girer? Keif kolu (nc), ii snf iinde kendi bilinli ve gl tekilatn kurar. Bu tekilatn manivelas ile ii snfn teori ve pratik alannda talim ve terbiye eder. Yani ona devrim dnce ve davrann rettii gibi, devrim urunda denenecek davranlar yaptrarak bir eit manevra ve idman gc alar. i snfnn yetitirilmesi deyince, ii partileri iki eit hedef gderler: 1) Tradnyonist veya Sendikalist Faaliyet: i snfnn kk vadeli, gelge fakat aldatc hareket ve kavgalarn ngrr. Mesela, ngiliz iilerinin geni tekilatlar olan Tradnyonlar, ikinci Enternasyonalin birok lkelerde kurduu Sendikalar, uzlac (oportnist) i Dernekleri, Cemiyetleri ve Teekklleri bu eit ekonomik kk ileri grrler. Onlara gre ii snf yalnz bugnden yarna elle tutulur karlarn dnr. Yarnki ve br gnk uzak, kesin ve yksek karlarn gznden yitirir. Kendi kabuu iine bzlr. Toplulukta birlik yaad teki snflarla, hele ezilen baka tabaka ve zmrelerle, yani dnya ile ilgisini keser. Bu artlar altnda ii snfnn bana birtakm parlak ameleler, aristokrat iiler, yahut ii kkburjuvalar gelip yerleirler. Bu aristokrat iiler, iveren snf tarafndan da, bol cretler, daha rahat mevkiler verilerek kayrdrlar. Byle st snflarca satn alnm ustaba ve uzmanlar ad altnda bir avu
57

servenci (macerac), ii tekilatlarn kaplarlar; ii snfnn her dnce ve davrann iveren kar ve tutumu bakmndan deerlendirerek, ii snfn uslu bir koyun srs haline getirirler ve iverenin diledii ynlere doru srklerler. Aristokrat ii efleri denenip namuslar snandka idare Meclisi yeliklerine, trl heyetlere, mebusluklara, bakanlklara, babakanlklara, hatta devlet bakanlklarna dek karlrlar. Bu yerleri tutan kimseler, uzun sre ii snfnn iveren snfna kar haklarn savunmu insanlar olarak gven salarlar ve herhangi ekonomik, politik, sosyal bir kriz ortaya kt m, derhal iveren snfna yarar davranlarla ii snf davasna ihanet etmekten ekinmezler. Tradnyoncu ve ikinci Enternasyonalci sar-sendikalarda ii snf kendi dnya grne uygun siyasetten vazgeirilir. Srf gndelik iler, iktisadi karlar uruna rpnr. Bu tekilatlar burjuvazinin maskeli politikaclarna: MacDonaldlara, emberlaynlara, Blumlara, Kautskylere ve ilh. kuyruk hizmetini grrler. Tek szle, Tradnyoncu ii tekilatlar ve sar-sendikalar devrimci faaliyeti ortadan kaldrrlar. Devrimi her frsatta baltalarlar. Btn bu geni faaliyetler srasnda aristokrat ii efleri siyaseti her ekliyle ktlerler, politikay ii snfna layk olmayan pis bir dalaverecilik diye sk sk talarlar. Aslna baklrsa, kendine gre bu da bir siyasettir. Yalnz, Tradnyonculuk ve Sendikalistlik, herkesten ok ii harekeli olmak etiketini tarsa da, bir ii siyaseti olmaktan uzaktr. Sar sendikaclk, ii snf iinde iveren snfnn gizli ak para ile satlm ajanlar tarafndan yrtlen bir maskeli kapitalist politikasdr. 2) Devrimci Faaliyet: ikinci eit snf faaliyetinde ii snf yalnz kendisini dnmekle kalmaz. Topluluk iinde olan biten btn hareketlerle temasa geer. Btn ezilen insanlara nclk edip arkadaa yol gsterir. Her trl ekonomik mcadelenin yannda, btnyle sosyal ve politik faaliyetleri de benimser. Devrimci faaliyet srasnda devrimci snf kendi kabuu iinde hapsolmaktan kar. Toplumda yaayan her snfn, her zmrenin byk kk her davas ile kaynar. Bylece ii snf pratik faaliyet iinde kendi kendisini yetitirir. Mcadele atei iinde siyasi terbiyeye kavuur. Ayn zamanda topluluun btn ezilen ve soyulan ynlarna gven verip onlarn liderliini kazanr. Ancak o sayede dar hcrecilik Rastlamasndan ve kapal sendika hareketleriyle bir eit Ortaa loncaclna dmekten kurtulunur ve btn ynlar geni devrim hamlelerine hazrlanr.
58

Devrimci snf ne yalnz bana ekonomik sendikal faaliyetiyle, ne de sendikaclktan kopmu srf devrimci faaliyetle baar kazanamaz. Devrimci snfn sbjektif olarak devrime hazrlanmas demek, kk byk, iktisadi siyasi bir snf iin ve btn bir millet iin ayn zamanda faal olmas baar iin ilk arttr. Proletarya ancak, dar ahbap avu erevecikleri iinde, eytan kuyruundan ekitirmekle (zamikayetsa) uramad, btn gsterilerinde, sosyal hayatn btn krslerinde, btn alan ve smrlen ynlarn efi gibi meydana kt lde ve bu kitlelere burjuvaziyi yenmek iin en byk fedakarlklara hazr ve kabiliyetli olmadka kendi diktatryasnn imkanszlaacan kavratt lde devrimcileir. (V..U.) c-Kitlelerin Devrimcilii: Gryoruz. Keif kolunun (ncnn), yani devrimci siyasi partinin vazifesini yapmas demek, kendi snf iinde bilinlice ve ok yanl olarak en geni lde tekilatlanmas demektir. Ancak, devrimci snf olan proletaryann yetimesi tek bana kalmamas ile baarya ular, ii snf yalnz btn ynlar iinde faal rol oynarsa ve btn kitleleri kendi evresinde seferber edecek kabiliyete eriirse, yetimi, devrim iin olgunlam bir snf olur. Geni ynlar iinde tekilat ve faaliyet gdcln beceren ii snf artk srf amelecilik veya saf devrimcilik gibi dar, kuru ve speklasyoncu (kuruntucu) iddialar bir yana brakr. Byk ynlar harekete getirip ahlandracak usuller ve prensiplerle yrr. Ne yalnz keif koluna (nc partiye), ne yalnz devrimci snfa dayanmak yetmez. Topluluun btn snflarnn ve btn kitlelerinin birbirleriyle olan mnasebetlerini, karlkl davranlarn hesaba katmak gerekir. nk devrim, dar bir tarikat veya darbei hkmet deildir. Devrim dorudan doruya kitlelerin iidir. Kitlelerin pratik hareketi, -Sz yerinde ise,- milyonluk ordularn seferber edilmesi EN SONUNCU ve EN KESN KAVGA N belli bir topluluun btn snf kuvvetlerini ayaklandrmak konu olduu zaman, yalnz allm propaganda grenekleri, yalnz saf sosyalizm hakikatlerinin tekrarlanmas on para etmez. O zaman kendi kendine sadece: Devrimci snfn keif kolunu (ncy) kazandk m, diye sormakla kalmamaldr; unu da sormaldr: BTN snflarn, ister istemez belli bir topluluktaki istisnasz btn snflarn tarihi gerek gleri seferber edildi mi? Ta ki bylelikle kesin sava artk btnyle olgunlam
59

bulunsun. (V..U.: Solcu ocuk Hastal, s.180-181). Sonu: Cephelerin Kuruluu ve Mnasebetleri: Toplulukta btn snflarn ve btn zmrelerin karlkl durumlar, ilikileri, etki-tepkileri hesaba katlarak hareket edildii zaman, u sonucu elde etmemezlik olamaz: 1- Kar-Devrim Cephesinde: Devrim dman kuvvetler birbirleriyle ekierek ypranrlar. 2- kisi Aras Kuvvetler: Yani, devrimle kar-devrim arasnda sallanan kkburjuva eilimleri rezil olurlar. 3- Devrim Cephesinde: ii snf kesin kuvvetlerini iveren snf aleyhine evirmeyi baarr. Bu ksa aklamadan anlalyor ki: Sbjektif devrim artlar ayn zamanda hem PARTnin, hem devrimci SINIFn hem de KTLELERin devrime elverili bir psikoloji ve ideoloji tesiriyle hazr bulunmalar demektir. Bu bal kuvvetlerden ve artlardan birinin eksiklii, devrimin sbjektif artlarnn yerine gelmediini gsterir. Devrimci Parti olmazsa: kitlelerin ayaklanmas, boazlamacasna bir debellemeden sonra tarihte daima olduu gibi ezilmee mahkum kalr. nk devrim partisi derecesinde bilinli bir tekilat bulunmayan her siyasi hareket, kafasz bir vcudun debelenmesine benzer. Gerek partisi, gerekse devlet tekilatlar teden beri hazr bulunan st snflar ve tabakalar, o eit kafasz ayaklanmalar her zaman yener. Birinci Cihan Savandan sonra talya, Almanya, Macaristan, Bulgaristan ve ilh. devrimlerinin yenilmeleri, o lkelerde devrimci partinin ya var olmayndan yahut yok denecek kadar zayf bulunmas yzndendir. Devrimci bir snfn bulunmamas; teki kitlelerin ve keif kolu (nc) partinin devrimci olmasn neticesiz brakr. Buna tarihte grlen en iyi rnek ortaa kyl isyanlardr. eyh Bedrettinler, Jan Hsler ve en sonralar Almanyada Thomas Mnzerler ve ilh. hareketleri hep ezildiler. nk o vakit bugnk ii snf gibi devrimci bir snf yoktu ve baa gememiti. Ne var ki, yalnz bana devrimci parti gibi, devrimci snfn bulunmas da yetmez. Modern toplulukta ii snf btn kitleleri tekil etmez. Hatta ou lkelerde nfusun ounluu ii olamaz. Onun iin, proletarya devriminde btn kitleler ii snfnn geni ihtiyat kuvvetleri (yedek gleri) saylr. Her savata uzak yakn btn yedek gleri hazr tutmak zaferin balca
60

artdr. Yedek gc olmayan bir ordu her zaman en tehlikeli durumlara debilir. Devrimin yedek gleri her memlekette en geni anlamyla btn halk ynlardr: Kyller, esnaflar, aydnlar gibi.. Onlar dnda baka her snf ve zmre iinde ynla honutsuzlar bulunur. Birinci Cihan Savandan sonra grlen: talyan, Macar, Alman, Bulgar ve ilh. devrimlerinin yenilgiye uramalar o lkelerde devrimci snfn halk ynlarn seferber etmeyi bilmemesinden ileri gelmitir. Devrimcilemi (PART+SINIF+KTLE) z bir arada bulunmadka baarl bir devrimden sz edilemez. Bu zn sbjektif devrim durumuna elverili olmas ne demektir? Devrimci partinin devrimdeki rol; btn varl ile hep en bata dvmektir. yleyse, partinin devrime elverili olmas, hareket iin gerekli her trl savaa hazr bulunmas demektir. Bu hazrlk phesiz yalnz parti iinde deil, parti dnda: yani snf ve kille iinde dahi tam olmaldr. Devrimci snfn ve kitlelerin devrime hazr olmas deyince ne anlyoruz? Bilhassa unu: Bir tek keif kolu (nc) ile hibir vakit zafer elde edilemez. Tm snf, geni kitle; ya keif koluna (ncye) dorudan doruya arka kmal, yahut hi olmazsa iyi dilekli tarafszlk tutmal ve keif kolu (nc)nn dmanlarna kar arka kmakta tam bir istidatszlk tutumunu gstermelidir. Tek bana keif kolunu (ncy) savaa atmak, yalnz sersemlik deil, cinayettir de. (V..U.: Solcu ocuk Hastal, s.179). Bu kuraldan u neticeler kar: 1- Keif Kolu (nc): Topluluun btn bilinli devrimcilerini kendi iinde veya evresinde toplar. Maddi manevi her trl savaa hazr bulunur. (Bu hazrlklar ileride grlecektir). 2- Tm Snf ve Kitle:nin devrime hazr oluu unlar gerektirir: a) Snf ve kitlenin bir ksm; Keif koluna (ncye) dorudan doruya yardm eder. b) Snf ve kitlenin teki ksm: Keif koluna (ncye) kar iyi dilekli tarafszlk gder. 3- Snf ve Kitle: btn olarak herhangi bir biimde devrim dmanlarna yardm etmeyi istemez. O zaman devrimin sbjektif artlar tamamyla yerine gelmi bulunur. C- HEM SBJEKTF, HEM OBJEKTF DEVRM ARTLARI:
61

Yukarda sylenenler, gerek objektif, gerek sbjektif devrim artlarnn ne denli gerekli olduunu gstermeye yeter. Bu iki zmre artlar birbirinden ayrmak, devrimi ortadan ikiye bimek, yani ldrmek olur. Devrim dmanlarnn daima yaptklar veya yaptrdklar en nemli zarar: Bu iki grup artlar ayn zamanda ve karlkl iliki halinde gremeyilerinden doar. Hayalci Sosyalistler, Blankistler; yalnz sbjektif artlara dayanarak devrim yapmaa kalkrlar. Oportnist Sosyalistler ise: tersine, yalnz objektif artlarla hereyin ve devrimin kendiliinden oluvereceini sanrlar. Daha dorusu yle bir san uyandrmaya abalarlar. Gerekte bilimcil devrimciler her iki grup artlar tarihi ve konkret (somut) biimleriyle mezcelmeyi (kaynatrmay) bilenlerdir. a- Yalnz Sbjektif artlar Yetmez: Tarihte Eflatun andan beri bir sra sosyalist teoriler ortaya atlmtr. Daha zellikle sosyalizm ancak modern ii snfnn politika alanna kt gn doabilmitir. Neden? nk, ancak 19.cu yzylda kapitalizmin ar makine sanayini kurmas ile birlikte, retim aralarnn nne geilmez biimde sosyalletii grlmtr. 20.ci yzylda insan ynlarnn sosyal devrim eilimlerine toplum ekonomi temelinin atrdamas yol amtr. Ondan nceki sosyal dilekler ve arzularla, hatta devrimci bir parti bile ortaya ksa, devrimi yrtmek baarlamazd. Onmilyonlarca insan PART kanaati dolaysyla DEVRME gitmez. Fakat byle bir deiiklik (yani, byk sosyal ekonominin douu), zayf akll Nikola Romanofun devrilmesinden ok daha arca devrimci olacaktr. Tekrar ediyorum: On milyonlarca insan smarlama yoldan devrime gitmez. Ancak, giderilmez zaruretler ders verdii zaman, halk baka trl olmasna imkan bulunmayan artlara eritii zaman, halk topluluu on milyonlarca insann creti, atlganl btn eski batl itikatlar krp yeni hayat gerekten devamlca yaratt zaman, on milyonlarca insan devrime gider. (V..U.: Tekmil Rusya Kyller Kongresinde Nutuk, 22.5.1917, C. XIV, Ks. 1, s. 168). b- Yalnz Objektif artlar da Yetmez: Daha 19.cu yzyl ortalarndan beri byk sanayin siklik (dnemcil) krizleri ile Avrupada sosyalist devrimi iin gerekli temelli ekonomi tezatlar birikmiti. Bu ztlklar temeli zerinde ekonomik krizleri, politika karklklar ve siyasi krizlerin
62

savalar biimi alm yrmt. Ne var ki, sbjektif artlar yeterince gelimedii iin, btn o imkanlar boa kt. Patlayan devrimler yer yer ezildi. Hele 20.ci yzylda devrim artlar artk bsbtn kr krne parmam gzne olmutu. yle iken, kinci Enternasyonaln kocakarlar, yani kalle sosyalistler, artk kabna smayan objektif artlar grp, onlarn sonularn gerekletirecek olan sbjektif devrim artlarn ciddiye almaktan ve yerine getirmekten kandlar. O zaman dnya kadar objektif devrim imkanlar ve artlar ortaya ksa, sbjektif artlar yerine getirilmedike, devrimin muzaffer olamayacan gze batrmak gerekti. Kallelere (oportnistlere) yle barld: Yalnz bir tek grubun ve partinin deil, fakat bir tek snfn dahi iradesine bakmayan bu objektif deiiklikler bulunmakszn, genel kural olarak,- devrim mmkn deildir. O objektif deiikliklerin bir araya gelmesine devrim durumu denir. Bu durum 1905 Rusyasnda ve Batnn btn devrim dnemlerinde vard. Geen yzyln 60 yllar Almanyasnda, 1859-1861 ve 18791880 yllar Rusyasnda gene o durum vard. Ama o ahval ve erait iinde devrimler geirilemedi. Neden? nk devrim, devrimci durumdan kagelmez; belki, ancak yukarda yazl objektif deimelerin sbjektif deiikliklerle bir araya gelmesinden ortaya kar. Ve hele; hibir vakit, hatta krizler devrinde bile, drlmedike kmeyen eski hkmeti krp ezmek (slomit) veya zedelemek (nadlomit) iin, devrimci snf kabiliyetinin yeterince gl devrimci kitle gereklii ile bir araya gelmesinden devrim sonucu kar. (V..U.: kinci Enternasyonalin Krah, s.140).

II- DEVRM DURUMUNUN BELRTLER


Devrimin objektif ve sbjektif artlar anlald. O artlar gze batran politika olaylar nelerdir? Yani, yaknda bir devrim olaca ve devrimin zafer kazanp kazanmayaca nereden belli olur? Genel olarak devrim durumunun alametleri (belirtileri) nelerdir? Balca u alameti ne srersek muhakkak yanlm olmayz: 1) Egemen snflarn kendi devletlerini deimez tarzda muhafaza etmelerine imkan kalmamas; u veya bu yksek (yukardaki) krizlerin, yani ezilen snflarn honutsuzluuna ve isyanna yol aan atlaklar yaratacak egemen snflara has siyasi buhranlarn
63

patlamas.. Devrim iin alld gibi yaamay aadakilerin istememeleri kafi deildir, ayn zamanda alld gibi yaamaya yukardakilerin muktedir olamamalar dahi lazmdr; 2) Ezilen snflarn zaruret ve yoksulluklarnn her zamankinden fazla keskinlemesi; 3) Barl devirlerde kendisini usu/ usul apul edilmeye brakan, fakat btn buhran artlar iinde olduu gibi, kasrgal zamanlarda bal bana tarihi ayaklanmaya iinden bir ekili duyan kitle faaliyetinin, yukarda sylenen sebeplerle, anadan doma imiesine (ftri saylacak derecede) ykselmesi. (V..U.: kinci Enternasyonalin Krah, s.139-140). Btn devrimlerce, ve hele 20.ci yzyln btn(tremiya) devrimlerince teyit olunan temelli devrim kanunu undan ibarettir: Devrim olmas iin smrlp ezilen kitlelerin eskisi gibi yaamaa imkan kalmadn anlamalar ve deiiklik istemeleri kafi deildir; devrim olmas iin, smrclerin de eskisi gibi yaamaa ve idare etmee glerinin yetmemesi gerekir. Ancak aadakiler eskiyi STEMEDKLER ve yukardakiler ESKS GB EDEMEDKLER vakit devrim muzaffer olabilir. Baka deyimle, bu gerek yle ifade olunur: (gerek smrenler, gerek smrlenler dahil olmak zere) tm millete ait kriz olmakszn devrim mmkn deildir. Yani, devrim olmas iin unlar gerekir: nce ii ounluunun (veya ou bilinli, dnceli, siyasete faal iilerin) devrim zaruretini tamamyla anlamalar ve devrim urunda lme atlmaya hazr bulunmalar; egemen snflarn en geri kitleleri siyasete ekip getiren, hkmeti kuvvetten dren, hkmetin devrimciler tarafndan arabuk devrilmesini mmkn klan hkmet krizine dmeleri ortaya kmaldr. (Btn modern devrimlerin alametleri (belirtileri) budur: alan ve ezilen kitle mmessillerinin siyasi mcadele kabiliyetleri, eskisine nispetle on misli, hatta miktarca yz misli daha byk bir abukluk peyda eder.) (V..U.: Solcu ocuk Hastal, s.172). Bu iki pasajdan kan neticeleri gz nne getirelim. Modern devrimin TEMELL KANUNU udur: Devrim BTNYLE MLLETE AT BR KRZdir. Bir memlekette ne tek bir parti, ne tek bir snf, hatta ne de btn ezilen ve soyulan alt snflar istedikleri iin devrimi baaramazlar. Kriz yalnz alt snflar deil, smry gden st snflar da sarmadka tam bir kriz olmaz. Tam bir
64

millet krizi olmadka devrimin stn gelmesi dnlemez. Geri devrim iki zt snfn arpmasndan doacaktr. Yani, her hadisede olduu gibi, bir tez (st snflar), bir antitez (altsnflar) bulunur. Bunlarn ztlklar birike birike en sonunda devrim denilen senteze varr. Mesele byle konulunca, ne yalnz bana antitezin (yani alt snflarn), ne yalnz bana tezin (yani st snflarn) durumuyla ihtilal (devrim) sentezi doamaz. Bir elin sesi kmaz, deriz. Zt sosyal snflarn da yalnz biriyle devrim olmaz. MLL DEVRM KRZ genel olarak ESKDEN BER ALIILDII GB yaamaya imkan kalmam olmas demektir. Eskiden beri alld zere yaamaya imkan kalmad nereden anlalr? unlardan: 1- AAIDAKLER (ezilip soyulan kitleler) eskisi gibi yaamay STEMEZLER. 2- YUKARIDAKLER (ezip soyan st snflar) eskisi gibi yaamaya MUKTEDR OLAMAZLAR. Aadakilerin: STEMYORUZ! yukardakilerin: EDEMYORUZ! (beceremiyoruz, muktedir olamyoruz) diyecek hale geldikleri nereden anlalr? Devrimin byle pratike en ak belirtileri hangileridir? Bu belirtileri gene diyalektiin: (Tez+Antitez=Sentez); yahut mantn: (Birinci Term+kinci Term=Mantki Netice) zyle zetlemek istersek, yle grupta derleyip toparlayabiliriz: A- Birinci Term: Aada Kriz (Bunalm); Ezilen ve soyulan emeki alt tabakalarda devrim belirtisi ve psikolojisi u esaslara dayanr: 1- Kitle Hayatnda; ihtiya zaruretleri ve yoksulluk o zamana dek grlmemi bir iddet ve keskinlik kazanr. Bu durum kitlelerin yaamaya tahammln atlatr. Bununla birlikte, yalnz YOKSULLUK ve ZARURET yetmez. Onun kavranlmas da arttr. 2- Kitle Ruhunda; eskisi gibi yaamaya imkan kalmad ve muhakkak bir deiiklie lzum olduu kans doar. Artk byle srgit yaanamaz, bu byle gidemez denmeye balar. Bu kan kille iinde birinci basamak olarak grlen ackl yoksul durumun UURA GEMES (Bilinlemesi) demektir. Bununla birlikte, bir zaruretin sadece kavranlmas da yetmez. O kavranlan ynde bir sra eilimler de domaldr. 3- Kitleler Arasnda; ruhlarda atlamak isteyen bir gerilme belirir. Sakin dnemlerde usluca boyun een kitleler, frtnann yaklatn hissederek, kendi balarna ayaklanmak iin frsat kollarlar. O zamana dek grlmemi KALKIMA eilimi ve faaliyeti bagsterir. Bu durum,
65

bilince kan kanaatlerin kitle iradesini harekete geirmeye baladna alamettir. 4- i snfnn ounluu; devrimin kanlmazln kavrar. Bu uurda gerekirse LMEY GZE ALIR. Biliyoruz ki devrim kitlelerinin keifkolu (ncs) ii snfdr. Baa ii snf gemedike modern bir devrim gerekleemez. Onun iin ii snfnn ounluu, yahut hi deilse ii snf iinde bilinli, dnceli ve politika alannda faal olanlar her bakmdan devrime hazr bulunmaldrlar. Yalnz gryoruz ki btn bu belirtiler tek yanldr. Onlar tamamlayacak br yandaki belirtiler de gerektir. B- kinci Term: Yukarda Kriz (Bunalm); Kitleleri ezip soyan gdc st tabakalarda ve snflarda grlen devrim belirti ve psikolojisi u esaslara dayanr: 1- st Snflarn Hayatnda; eskisi gibi rahat yaamak ve kolay idare etmek imkan kalmaz. Her ite glkler, her yanda ve her teebbste aksilikler onlarn yaama ve gtme KUDRETLERN KIRAR. Ancak bu iktidarszln bilince kmas lazmdr. 2- Egemen Snflarn Psikolojisinde; ktmser kanlar geliir. st snflar imdiye dek deimeden kullandklar devlet cihazm daha fazla muhafaza etmenin ellerinden gelmeyeceini anlarlar, ister istemez bir sra HKMET DEKLKLER yapmay gze alrlar. 3- dari, Siyasi Krizler; ba gsterir. Bu yukardaki bunalmlar en geri kalm kitlelerin yava yava gzn politikaya doru aar. O zamana dek dnyadan habersiz grnen ynlar siyaset meselelerine ve hareketlerine iddetle ilgi gsterirler. Bu durum siyasette ve idarede balam bulunan krizi bir kat daha artrr. 4- Hkmet Zayflar; biliyoruz, egemen rejimin biricik savunucusu egemen snf emrinde ileyen devlet cihazdr. Siyasi buhranlar devlet cihaz iinde yle atlaklar yapar ki: siyasete uyanm kitlelerin honutsuzluklar o yarklardan ierilere doru ileyerek hkmeti bsbtn andrr ve ezilen snflarn isyanna taban hazrlayp yeni yollar aar. Bylelikle devrimciler tarafndan hkmetin abucak devrilmesi mmkn olur. C- Mantiki Netice: htilal (Devrim); Yukarda iaret edilen birinci ve ikinci term olaylarnn kanlmaz sonucu ihtilaldir. htilal belirtileri yle sralanabilir:
66

1- Yukarda Egemen Snflar; mesela SIK SIK KABNE DETRMEK gibi srekli bir siyaset kararszl iinde bunalrlar. Her gn yeni bir suiistimal gerizi patlar; Her gn yeni bir idare rezaleti ayyuka kar. Burjuvazi it dalam keiye dner ve bir trl srekli bir siyasi kombinezon kuramaz. 2- Aada Halk Ynlar; yukarda geen yksek oyunlardan ylesine bezmi, var olan rejime kar o kertede gvensizlikle dolmutur ki, artk hkmet ne dese onu yalan sayar, ne yapsa onda yeni bir hile sezer, iyi veya kt bavurulan btn yarm yamalak idari tedbirler honutsuzluu arttrmaktan, tenkitleri (eletirileri) bytmekten baka netice vermez. 3- Btnyle Kitle Mmessilleri; normal zamanlarda grldnden on misli, yz misli fazla tahrikat (ajitasyon) ve tekilat faaliyeti, on kat, yz kat fazla dvkenlik, mcadele kabiliyeti gsterirler. Hangi meseleye, hangi messeseye el atlsa, orada kitle mmessillerinin bir teekkl, bir faaliyeti ve bir mcadelesi ile karlalr. Yukarda saylan btn belirtiler (alametler) belirdi ve i o raddeye geldi mi, artk pratik ihtilale (devrime), yani SYAN kapsna dayanlmtr.

67

Beinci Blm

SYAN
Vatanda harbinin (sivil savan) okulu halk iin boa gitmi olamaz. (V..U.: Siyaset Aleminde Yakacak Madde, 1908 Haziran, C.XI, s.59). syan, kitleler iindeki devrim mayalannn fiili biimde patlak vermesidir. Bu patlay karsnda devrimcilerin durumu ne olabilir? Daha dorusu, isyanla devrimciler nasl ilikili bulunurlar? Baka deyimle; devrimciler isyana hazrlanmallar m? Ne zaman ve nasl hazrlanmallar? Proletarya devrimcileri iine sokulan kkburjuva devrimcileri, her yerde yaptklar gibi, isyan meselesinde dahi iki uca sapmaktan kurtulamazlar. Bu sapklarn iki ucu yledir: 1- Ya isyan nnde yalnz bir sr ukalaca VAZLERDE bulunmann hereye yetip artacan iddia ederler, 2- Yahut ta devrim DURUMU var olmad halde anarist dengesizliine kaplarak isyanla oynamaa kalkarlar. Gerek devrimciler: 1- Ne isyanla oynarlar ve isyan ellerine yzlerine bulatrrlar, 2- Ne de kollarn kavuturup isyann gkten zembille inmesini beklerler.. Devrimcilik, her iki eit saptmadan uzak kalarak, her eyi yerli yerinde, vaktinde ve zamannda, tam ve kesin olarak yapmaktr. Ne kadar az olursa olsun, tarih bilgisi bulunup da, bu meselenin yce bilginleri Marks ve Engelsi ett etmi olan hibir Sosyal Demokrat, hibir zaman askerlik biliminin gayet byk bir anlam olduundan, halk kitlelerinin ve halk snflarnn yce tarihi atmay zmleyecek bir ara ve silah olan askeri tekniin ve sava tekilatnn pek byk nemi bulunduundan pheye demez. Sosyal Demokrasi hibir zaman askeri komplolarla oynayacak derekeye dmez. O vatanda harbinin balang artlar yz gstermedike askercil plan meselelerini hibir vakit birinci plana karmaz. (V..U.: Devrim radesi ve Devrim Hkmeti, 27.6.1905, C.VI, s.270).

I- SYANI TEKLATLANDIRMA GERE


syan; bilince km devrim zaruretini fiilen tekilatlandrp gl bir plana gre gerekletirmektir. Devrimci olup ta devrimi isyan eklinde
68

fiili bir plana gre tekilatlandrmay bilmemek: doum olmal, ama douma hazrlanmamak, demek kadar anlamszdr. Bununla birlikte, kendilerine devrimci ssn verip de o anlamszl yapanlar, yani isyann fiili bir tekilat ve bir plan eseri olacan dnmeyenler yahut dnmek istemeyenler oktur. Bunlar, her trl isyan HAZIRLIINA Jakobenizm veya Blankizm damgasn yaptrp, devrimcilii devrim palavraclna evirirler. Mesela, pratik isyan gelip att zaman, o gibi devrim palavraclar byk bir ciddilikle yle derler: Arlk merkezi silahlanma iinde deildir; tekilatlarn sistemlice hazrlanmasnda dahi deildir. Belki yakc silahlanma arzusu ile halk silahlandrmakta ve kendi kendini silahlandrmaktadr. Bu gibiler en krizli anda isyan tekilatlandrmak dururken onu bir yana brakp halka platonik anlamda silahlanma arzusu verecek laflar sylemeyi yeterli grrler. Dayann, vurun, krn demekle herey olurmu ve devrim yerine gelirmi gibi! Oportnistlerin o kkburjuva gevezeliklerine kar devrimciler yle cevap verirler: Hareketimizin ardna katlmak isteyen bu kaba burjuva (Filisten)in savurduu palavralar yznden Sosyal Demokrasi iin ne yakc bir utan duygusu duyuluyor! Halk yakc silahlanma arzusuyla silahlandrmak, SOSYAL DEMOKRASnin (yani 1905 yl devrimci Marksistlerinin) srekli, genel, HER ZAMANK ve HER GNK vazifesidir. yle bir vazife ki, bu Japonyada, ngilterede, Almanyada, talyada tpks tpksna uygulanr. Her nerede ezilenler varsa, her nerede smrc snfa kar dvlyorsa, orada sosyalistin vaiz edecei ey daima ezilenleri ilkin ve hereyden nce yakc silahlanma ihtiyac ile silahlandrmaktr. Aslnda bu arzu ve istek daha ii hareketi BALADII gn bile dopdolu bir gereklik olarak vardr. Sosyal Demokratlarn gzettikleri ey: o yakc arzuyu ve istei bilinlendirmek, o istei duyanlara her trl siyasi ahval ve erait iinde tekilatl ve planl hareket ve faaliyet gsterme gereini hesaba katmay dayatmak (empoze etmek) olur. (V..U.: Devrimi Tekilatlandrmal myz?, 8.2.1905, C.VI, s. 92-93). Kitlelere isyan arzusu besleyiniz demek: malumu ilam etmektir, bilineni tekerlemektir. Yerine gre o da yaplr. Ne var ki, smrlen ynlar yle arzu ve isteklerle her zaman zaten yanp tutumaktadrlar. Tarih kitlelerin
69

yle srf isyan arzularna kaplp ayaklanmalaryla doludur. Mesele bu ayaklanmalar kkrtmakla bitmez. Marifet; isyan arzusu ile kavrulan insanlara isyann yolunu ve erkann retmektir, i; isyan muzaffer klmaktr. syann muzaffer olmas iin en bata; l)Niin?; 2) Ne zaman?; 3) Nasl? isyan olacan ve ne biim davranlacan ynlara retmek ve bu uurda hazrlanmak gereklidir. 1- syan NN olur? Bu soru isyann anlamn, tabiatn, mahiyetini ve zaruretini, kanlmazln ZAH etmekle cevaplandrlr. Halk ynlarna isyann niin olacan iyice anlatmak, onu BLNLENDRMEK, yakc silahlanma arzusunu uura (bilince) karmaktr. Bunda hi kimsenin kukusu ve tereddd olamaz. Bilinsiz hibir devrim baarlamaz. Ancak, niin olduu izah edildikten sonra gelen iki soruya karlk, elle tutulur cevap hazrlanmakszn silahlanma arzusundan bahsetmek, isyana zenmektir. Bu zenti eer kuru demagoji deilse, yahut gizli polis provokasyonu deilse; toyca bir laf ebelii, tehlikeli bir avantryelik olur. 2- syan NE ZAMAN olur? Devrimin anlam bilindikten sonra, zaman sorusunun karln bulmak g deildir, isyan devrim durumuna gelindii vakit olur. Devrim durumu, grm olduumuz gibi: Devrim artlar ve devrim alametleri (belirtileri) ile belirir. 3- syan NASIL olur? te asl Marksn SYAN GZEL-SANATI dedii ey budur, isyan gzelsanat, her lkede var olan politik ve sosyal artlara gre: DEVRM TEKLATLANDIRMAK ve PLANLI HAREKET HAZIRLAMAK ile yaplr.

II- SYAN BASAMAKLARI


Gerek devrimciliin Jakobenizmden, Blankizmden ve Anarizmden fark: Devrim stratejisini bilimcil biimde gz nne koyarak harekete gemelerinden ibarettir. Devrim kuvveden fiile kmak iin, laftan ie gemek iin isyanla talanmaldr. Ancak bu byle olacaktr diye, hemen bir devrimciler teekkl kurulur kurulmaz, milli lde krizi, ynlarn ve snflarn durumunu hesaba katmakszn isyana kalkmak, avantr (macera) peinde komak ve ezilmeyi gze almaktr. Herey gibi isyann da vakti saati vardr. Bu vakit ve saat Bektai srr deildir. Belirli ve bilinen basamaklardan sonra gelir. Devrimin strateji basamaklar balca konaktr: 1- Orduyu toplamak, 2-Orduyu hazrlamak, 3- isyan hazrlamak..
70

Bilindii gibi, bir sava yapmak iin hereyden nce ordu bulunmaldr. Ancak srf bir ordu toplamak, orduyu takmlara, blklere, alaylara ayrmak yetmez. O blmler arasndaki ilikiyi belirlendirmek, orduyu talim ve terbiye ile eitip reterek yetitirmek, manevralarla hazrlamak lazmdr. Ancak o GENEL HAZIRLIKLAR hazrlandktan ve tamamlandktan sonra sava, yani isyan balayabilir. Bu konuda en belli rnek, devrimin btn konaklarn ve basamaklarn baaryla geip isyan zafere ulatrm olan memlekette bulunabilir. Oradaki devrim stratejisinin basama yle tespit edilir: (Her devrim basamann ve konann aklamas yaplrken trnak iinde alnan pasajlar, V..U.un: Devrim retir, 13.6.1905, No. 8-9, C. VI, s. 287 incelemesinden alnmtr). A- Birinci Basamak: Ordu Toplama Kona (1897); Memlekette o zaman dnyaca Nihilist, Rusya iin Narodnik (Halk Dostlar) denilen Anarist hareketi vard. Marksizm, yle anarist metotlar ile giriilmek istenen szde isyan yapmacklarn reddetti. Lenin, 1897 yl kan RUS SOSYAL DEMOKRATLARININ VAZFELER eserinde Marksizmin grn yle belirtti: imdi; istibdadn dorudan doruya devrilmesi iin isyana veya geni siyasi grevlere, yahut herhangi taarruzlara kalkmak, generallerin orduyu toplamadan harp meclisini tekilatlandrmalarna benzer. (s.18). Burada isyana hazrlk yok, sadece orduyu derleyip toparlamak, yani genel olarak tahrikat (ajitasyon), propaganda ve tekilatlanma sz konusudur. Demek devrim ordusunu toplama konann balca ii gc unlardr: 1- AJTASYON, 2- PROPAGANDA, 3- TEKLAT.. B- kinci Basamak: Genel Hazrlk Kona (1902); Birinci basamaktan beri geen be yl iinde sistemlice propaganda ve tekilat faaliyetleri ile devrimciler ordulatlar. imdi bu ordu ile ne yaplacakt? Lenin o yl kan NE YAPMALI? eserinde Marksizmin grn yle koydu: Halk isyann tasavvur etmelisiniz. Geri u gnler (ubat 1902de) bizim isyan dnmemiz ve ona hazrlanmamz gerektiinde herey
71

szbirlii etmitir. Fakat nasl hazrlanmal? Bu soruya biri olumsuz, biri olumlu olmak zere iki karlk verilir: 1- zel Olumsuz Karlk: isyana GENEL OLARAK hazrlanmak, hemen Merkez Komitesinin adamlarn drt bir yana gnderip oralarda derhal isyan iarlar atmak deildir. Bu yaplmayacaktr. 2- Genel Olumlu Karlk: Yaplacak olan ey, Sadece zellikle isyan artlar iinde isyan zaferinin muhakkak gereklemesini garantileyecek olan dzgn i yapmaktan ibarettir. Bu mlahaza isyan konusunda hangi artlar ne geirir? 1) Parolalar koyup bekleyen zel ajanlar tayin etmek anlamnda isyana hazrlanmak fikrinin samaln; 2) Dzenli (muntazam) i yapan ahslar ve tekilatlar arasndaki GENEL balanmalar N TEKLATLANDIRMAnn zaruriliini; 3) Bylelikle, Proleter olan (ii) ile proleter olmayan (btn honutsuz) tabakalar arasndaki ball glendirmenin zaruriliini; 4) Siyasi artlarn deerini hakkyla takdir etmeye ve siyasi olaylara pek uygun arda bulunmaya elverili tam almalar topyeknn zaruriliini; 5) Btn mahalli devrimci teekklleri bilfiil kazanmann zaruriliini. Netice olarak, SYANA HAZIRLANMA parolas artk aka nmze kmtr. Ama bu basamak henz DORUDAN DORUYA isyan davet, isyan ars kona deildir. Hareketin isyan zaruretlerine artk mncer olduu, derhal silahlanma, dv gruplar halinde tekilatlanma ve ilh. in zaruri bulunduu henz itiraf edilmez. Demek isyana GENEL HAZIRLIK DEVR dediimiz ikinci basamakta bulunmayan ey: DORUDAN DORUYA SYANA AIRMAK meselesidir. Burada aralksz ve dolayszca silaha sarlmak ve sava gruplar kurmak yoktur. Derlenip toplanm bulunan orduyu savaa girecek duruma getirmek vardr. Onun iin de, zellikle iki nokta zerinde durulur: 1) BALILIK (irtibat), 2) MANEVRA.. RTBAT: u alanlarda kurulur: 1- Muntazam alan AHISLAR ve TEKLATLAR arasnda ba kurulur. Yani, Parti iinde ve Parti ile kitle tekilatlar arasnda irtibat salamlatrlr. 2-MAHALL devrimci tekilatlarla PART tekilat arasnda ballk kurulur. 3- kitleleriyle btn HONUTSUZ kitleler arasnda irtibat kurulur. Ve btn bu balar gerei gibi kuvvetlendirilir.
72

MANEVRA: yle yaplr: . 1- Siyasi ARTLARIN kitle hayat ile olan ilikileri doru seilir. 2- O ilikilere ve artlara gre kitle, belli ve uygun siyasi HAREKETLERE arlr. 3- Bu arya elverili btn ALIMA BMLER yaratlr. Bylelikle, byk halk ynlarnn hareket ve manevra kabiliyetleri arttrlr. C- nc Basamak: syana Hazrlk (1905); ikinci basamakla, genel hazrlk kona ile geen yl, gerekenler yerine getirildikten sonra, yani kitlelerin gerek tekilat ballklar, gerekse manevra ve hareket kabiliyetleri olduka gelitikten sonra, nc basamaa sra gelmitir. Tam 1905 yl Rus arl Japonya ile yapt Manurya savana girdi. Srf idaresizlik yznden yenilgiye urad. Bunun zerine Rusyada derin bir bunalm grld. O zaman artk dorudan doruya isyan parolas gelmiti. nc basamak, 1905 yl, leri gazetesinde ve 3.c Kongre kararlarnda daha ileri admlar atld: BUNDAN BYLE, isyann tm politik hazrlklar, hemen isyan iin derhal tekilatlanma ve silahlanma zerine, ve DORUDAN DORUYA PAROLALAR atma zerine, zel sava gruplar tekilatlandrmak zerine giriimler yapld. nk, hareket artk isyann silahlanmak zaruretine mncer olmutu, varp dayanmt. (Kongrenin kinci Karar) Devrimci olup da isyana hazrlanmamak; ana karnndaki ocuun doumu iin gerekli hazrl yapmamakt. Tpk onun gibi, devrim stratejisini yukarda dokunulan basama az ok gelimedike isyana kalkmak da; ana karnndaki ocuk henz tam teekkl etmeden doumu kkrtmaa benzer. Byle bir olaya doum denmez, ocuk drtme denir. Her iki durumda yaplan ie: usta ebelik deil, cinayet ad verilebilir.

III- SYAN ANI


Buraya dek grlenlere baklrsa anlalr, isyan, her zaman ve her ne pahasna olursa olsun derhal ortaya atlacak mutlak ve soyut bir prensip deildir. Sosyal olgunluun ister istemez vard gayet KONKRET (Somut) bir sonutur. Ancak devrim durumunda anlatlan genel buhran (kriz) gelip att zaman isyan parolas atlabilir. Biz devrimci Sosyal Demokratlar iin, isyan, mutlak deil, somut bir iardr. Biz onu 1897 ylnda uzaklatrdk (bir yana braktk),
73

1902 ylnda genel hazrlk anlamna gelmek zere ortaya koyduk; ancak 1905 ylnn 9 Ocandan sonra, dorudan doruya ar olarak ortaya .attk. Unutmayalm ki Marks 1848 yl isyandan yana idi, fakat 1850 ylnda isyan zerine samalamalar ve palavralar tenkit etti, takbih etti. Liebknecht 1871 savandan nce Reichtaga katlanlara kar ate pskrd. Ama savatan sonra Reichtaga bizzat kendisi katld. (V..U.: Parlamentarizm Oyunu, 13.11.1905, C.VI, s.475). Dorudan doruya isyan saati seilmesi nazik bir andr. O an semek, yakalamak ve karmamak isyan gzelsanatnn ba problemidir, isyan saatinin ald nereden anlalr? Burada devrim durumu konusunun btn meseleleri birden anlmal ve hele DEVRM ALAMETLER (belirtileri) iyice gz nnde tutulmaldr. Ancak devrim artlarnn ve belirtilerinin bilimcil kavrandr ki, Marksist devrimcilii Jakobenizmden ve Blankizmden ayrdeder. Bu ayrt, balca noktada toplanr syan muzaffer olmak iin, gizli ittifaka, partiye deil, nc snfa dayanmaldr. Bu birincisi, isyan, halkn devrimci ayaklan manivelasna (padyem) dayanmaldr. Bu ikincisi. syan, byyen devrim tarihinde yle bir KOPUMA (perelomny) NOKTASIna dayanmaldr ki, o zaman; halkn nc snflarnda faaliyet en son haddini bulur (en fazla olur), dman saflarnda ve kararsz devrim dostlarnn ZAYIF KYE BLNM SAFLARINDA gayet kuvvetli yalpalamalar grlr. (V..U.: Marksizm ve syan, 1917, C.XIV, Ks.2, s. 135-136). Tekrarlamalardan ylmayalm: 1- Yalnz kumpas kuran bir gizli anlama ile isyana kalkmak: Blankizmdir. Yenilmek iin birebirdir. Yalnz keif kolu (nc) ile devrim olmaz. 2- Devrimin sbjektif artlarnda grdmz gibi, nc snfn ve tm kitlelerin devrimci ayaklanma hz Parti hazrl ile konkret (somut) tamamlanmaldr. Lakin biliyoruz, isyan an yalnz bu iki artn bir arada bulunmasyla da gelmi saylmaz. Hatta bu artlarn hep bir arada bulunmas iin bile, asl OBJEKTF ve tm MLL, TARH bir KOPUMA lazmdr. Bu kopumalar, grdmz EKONOMK, POLTK krizlerden gelir. Ancak yle derin krizler srasnda keif kolu (nc), snf ve kitlelerin sbjektif devrim artlar, tam isyan saatinin aldn gsteren devrim
74

alametleri (belirtileri) belirir: Aadakiler istemiyoruz!, yukardakiler Edemiyoruz! derler. Kopuma alametleri (belirtileri) yle olur: 1- YUKARIDA: DMAN SAFLARINDA pek kuvvetli sallanmalar. Her gn deien politika kombinezonlar. Meclis yaygaralar. Kabine sahneleri. Bir trl ileriye, geriye gidemeyi. Suistimaller, skandallar, ifaatlar.. birbirini kovalar. 2- ORTADA: KARARSIZ DEVRM DOSTLARI, zellikle kkburjuva devrimcileri arasnda her kafadan bir ses kar. Saflar ikiye, e, bee skizogoni biiminde alabildiine paralanr. Kimse ne dediini bilmez. Blnmeler ve zayflamalar son kerteye varr. 3- AAIDA: Btn o dman saflarnda ve kararsz dost saflarnda beliren sallanmalara karlk vermek isteyen byk bir HONUTSUZLUK ve FAALYET bagsterir. a) Honutsuzluk: Yukardan yaplan her teklife, alman her tedbire kar ne olursa olsun halk ynlar homurdanr. Yarm teebbsler, ikiyzl manevralar kitleleri sinirlendirmekten baka bireye yaramaz. Demagoji kimseyi aldatmaz hale gelir. b) Faaliyet: Kitleler arasnda ve nc snflarda faaliyet o zamana kadar grlmedik biimler alr ve on kat, yz kat artar. Aada devrimci snflarn honutsuzluklar ve faaliyetleri bir bendin arkasnda yava yava birikip kabaran sular gibi derece derece ykselir. Basamak basamak biimlenir. Ve en sonunda isyan klklarna girer. Ayaklanmalar, gsteriler, sokak kavgalar, devrim ordusunun mfrezeleri; ite halk isyannn geliim konaklar bunlardr. Odessa hadiseleri eski ayaklanmalarn apak biimidir. (V..U.: Devrim Ordusu ve Devrim Hareketi, 26.7.1905, C.VI, s.267). Demek isyana varan basamaklar sra ile unlardr 1- AYAKLANMALAR; yahut burjuva basnn deyimiyle HALKIN GALEYANI, kprp kabar, 2- GSTERLER; kpren halkn fabrikalardan ve semtlerden sokaklara TAMASI, 3- SOKAK KAVGALARI; soka zapteden halk ynlar ile irtica kuvvetleri arasnda ARPIMALAR, 4- DEVRM MFREZELER; silahl devrim ordusu kuvvetlerinin PLANLI HAREKET... Btn bu durumlarn zeti udur: a) Yukarda (hakim snflarda ve egemen idarede) siyasi bunalm,
75

b) Ortada (kkburjuva devrimcilerinde) siyasi tereddt, c) Aada (ii ve alkan halk tabakalarnda) siyasi hareket... Bu bal deprem son kertesini bulduu anda devrimci rnn verecek olan isyan saati alm demektir.

IV- SYAN KUVVET STER


Parti, devrimci snfn ve o snf vastasyla kitlelerin kurmay ve kumanda heyetidir. Bu heyet, kitlelerin dileklerini ve eilimlerini PAROLALARLA (iarlarla), SLOGANLARLA deyimlendirir ve TEKLATLARLA biimlendirir. Btnyle topluluk gibi kitle hayat da kimi yava, kimi anszn, ama hi durmakszn bir deime iindedir. Kitlelerin dilekleri ve eilimleri zaman zaman bakalar. Onun iin, Partinin ortaya ataca parolalar ve biimler de, vaktine gre, yerine gre baka baka olmaldr. Mesela, devrim stratejisinin birinci konanda yalnz propaganda, ajitasyon ve tekilat ileri nemlidir. kinci basamanda kitlelerin siyasi eitimi ve kitle keif kolluu iin ballk ve manevra kabiliyetleri zerinde durulur. Bu iki konak, devrim hareketinde tedrici birikim ve tekaml (evrim) konadr. nc isyan basamanda birden atlama olacaktr. Ona gre yepyeni ve bambaka parolalar ve biimler ilk plana geer. Bylece, her yeni konak basamanda eski vazifelerin zerine yenileri gelip katlr. Kitle ile ball glendirip geniletmek zere partimizin btn tekilat gruplarnn, btn allm dzenli ve akar almalarndan, propaganda, tahrikat (ajitasyon) ve tekilat almalarna yn verilir. Bu almalar her zaman gereklidir.Ama devrim annda, baka herhangi zamana nazaran, bu almalar yeterli saylabilmekten uzaktr. yle bir anda ii snf aka devrimci klar iin rpnr ve biz bu klarn devlerini ve grevlerini hakkiyle yerine getirmeyi dnmek zorundayz.(V..U.:Demokratik Devrimde Sosyal Demokrasinin ki Taktii, 1905,C.VI, s.304). Devrim annda isyann zafer bulmas iin gerekli olan yeni grevler, yeni parolalar ve yeni biimler nelerdir? Buraya dek zerine direnerek bastmz nokta hep KTLE problemi idi. phe yok, devrimin motoru kitledir, diyorduk. Kitlesiz devrimden bahsetmek, tanesiz deirmen dndrmek kadar gln bir demagojidir.
76

Burada diyalektiin, devrim diyalektiinin ikinci termi birinci plana geiyor: Yalnz kitle ile isyan, ne olur, ne de stn gelir. Kitlenin, isyana uygun biimde seferber edilmesi gerektir. Bu seferberlii yapacak olan da partidir. Daha dorusu, alan, smrlen ve ezilen kitleler her zaman devrimcidirler. Oysa devrimler pek seyrek grlrler. Hele isyanlar her zaman zaferle bitmez, isyan meselesinde srf kitlenin, yani halk yn ounluunun istemesi ve iradesi baar kazanmay gerektirmez. Halk ounluu iyice devrimden yana kar, devrime aka oy verir, sonra bakarsnz neticeyi irtica kazanr. yle ise, isyan iinde yalnz ve soyuta Halk ounluunun iradesi deyip ona yaslanmak, hele zafer beklemek, malup olmay gze almak demektir. Byle bir durumda kalmak kitlenin nclne ve efliine layk olmamak demektir. Marks 1848 yl HALK OUNLUUNUN RADES zerine bir sra kararlar alan kkburjuva demokratlar ile alay eder. 1917 Rusyasnda devrim Mart ve Nisan aylar boyunca ilerlemiken, Eyll ve Austos aylar boyunca geriye doru admlar att. Bu durum, halk ounluunun devrimi istemediinden ileri gelmiyordu. 1936 yl ispanyada Halk Cephesi memleket kitlelerinin byk ounluunu kendine ekti, hatta meru bir de sivil hkmet kurdu. Fakat, bir avu satlk general, yabanc hkmet entelicensleriyle (gizli servisleriyle) anlaarak, kanl spanyol tecrbesinden irticai zaferle kard. Fransada Halk Cephesi ezici ounluk olduu halde, Radikallerle Sosyalistler orduyu iiye kar srdler, grevi sng kuvvetiyle bastrdlar. Sonra ngiliz Finans-Kapitalinin arabasna binerek, memleketi de, orduyu da Alman Naziliine sapasalam teslim edip yerlerine oturdular. Tarih byle ac rneklerle doludur. Hal byle iken, kendilerine demokrat ss veren kkburjuva kalle politikaclar isyana kar oy ounluu pusulasndan bahsederlerse, bu yalnz gln deil, ayn zamanda alaka bir oyundur. Btn irtica trajedilerinde devrim hareketini baltalayan zihniyet, kitle ile devrimin mnasebetini anlamamaktr. syan doumu ile talanmayacak bir devrimci faaliyet, l doum demektir, isyann mevcut eski ereveler iinde kalmayacan, ancak o erevelere kar, o ereveleri paralayarak stn gelebileceini dnmemektir. Kkburjuva illzyonu unu anlamaz: Devrim bir savatr. Savata
77

muzaffer olmak iin belli bir silah gc ve askercil tekilat ii bala gelir. Yoksa her trl tekilatsz ounluk, her trl silahsz kitle iradesi boa gider. rticaa yem olur. Kkburjuvann ve ii iindeki burjuva ajannn kafas unu anlamaz: Devrimde, dman snflar YENMEK lazmdr. Dman snflar koruyan devlet iktidarn DEVRMEK lazmdr. Fakat bunun iin, Halk ounluunun iradesi yetmez. Belki mcadeleyi isteyen ve mcadele kabiliyeti olan snflarn KUVVET, ZORU lazmdr. O zordur ki, kesin anda ve kesin yerde dman kuvvetlerini DAITIR. Devrim esnasnda ka kere, azlk fakat daha iyi tekilatl, silahl ve merkeziyetli kuvvetlere kumanda eden snflar, aalar ve burjuvalar, daha kt tekilatl, kt silahl, dank halk ounluunun gcn sk sk ezdi. (V..U.: Hastaln Kk, 1. Eyll 1917, C.XIV, Ks.2, s.87-88). Devrim ve isyan phesiz kitlenin ayaklanmasyla baarlr. Fakat bu kitlenin zafer kazanmas iin, silahl dv iin TEKLATLI ve MERKEZYETT bir sevk ve idare altnda yrmesi gerekir. Dank, silahsz, tekilatsz kitle yenilir. Egemen snflar her zaman daha iyi tekilatl bir avu sava gcyle (polis, jandarma, ordu ile) kar kar. Onlarn bu teknik stnlne halk ounluunun byk kitlesi ar basarak teraziyi denk getirebilir. Ancak, yeterince ar basma ve yenmek iin mutlaka kuvvete kar kuvvet, zora kar zor, silaha, tekilata, merkeziyete, disipline kar silah, tekilat, merkeziyet, disiplinle cevap verir. ivi iviyi sker. Her kuvvet ve zor tatbiki gibi, isyann da kuvveden fiile kmas , bir sra ekil ve parolalar ister. Bunlar yle sralayabiliriz: 1- syan kuvvetini TEKLATLANDIRMAK, 2- syan kuvvetini GTMEK, 3- Bir de, isyann bir baka kona demek olan ve ayrca incelenmee deen PARTZANLAR HAREKET., vardr.

V- SYAN TEKLATI
Memlekette genel ihtilal havas esiyor. Kitle isyana hazr. Devrim stratejisinin nc basamana, yani dorudan doruya isyan konana gelindi, isyan tekilatlandrmak lazm. Devrimin bu zor ve kuvvet tekilat, dorudan doruya isyan tekilat nedir? te oportnistlerin devrim aleyhine, gerici burjuva adaletinin devrimciler aleyhine yorumlamakta birletikleri yanl nokta buradadr. Sapk
78

sosyalistler de, burjuva adliyecileri de kitleye kar birey yapamayacaklarn bilirler. O yzden de, bir yerde yalnz devrimci parti tekilatnn var oluunu isyan iin yeterli sayarlar. Onlara gre devrimci parti demek, dorudan doruya isyan tekilat demektir. yle zannetmek ve o zanna uygun hareket etmekle, gerek oportnistler, gerekse adliyeciler ne yaptklarn kendilerince bilirler. Oportnistler; devrimin zaferi iin gereken isyan tekilatn ihmal ederek, irticai namussuzca kuvvetlendirmi olurlar. Adliyeciler; devrimcileri ar cezalara mahkum edip kitle ile temastan uzaklatrmak iin ayn yalana kaplrlar. Gerekte, isyan iin hareketi tekilatlandrp gdecek bir kille partisi arttr. Ama parti tekilatnn kendisi, hibir zaman dorudan doruya isyan tekilat olamaz. Ceza Kanunlarnda HUSUS VASITALAR denilen isyan tekilat kurulmadka, srf Parti ile ihtilale kalkmak, pein ezilmeyi gze almaktr. Hususi isyan tekilat dolaysz kuvvet ve zor tekilatdr. Kuvvet ve zor tekilat deyince neyi anlyoruz? Yce tarihi dava ancak KUVVETLE halledilebilecei iin, devrim ordusu zaruridir. Fakat ada mcadelede KUVVETN TEKLATLANDIRILMASI demek, askeri tekilat demektir. (V.l.U: Devrim Ordusu ve Devrim Hkmeti, 27.6.1905, C. VI, s.268). Hususi vastalar, isyann askeri tekilat niin lazmdr? Lazmdr, nk isyann kendisi dorudan doruya SLAHLI (ateli, scak) bir savatr. Oysa ne Parti, ne Kitle tekilatlar (i demekleri, Kooperatifler, Esnaf birlikleri, Sendikalar, Halk uralar, ve ilh.) silahl tekilatlar deildirler ve sava sanatn bilmezler. Mesela Sovyetler tekilat ilk defa Rusyada grld. Bunlar, gayet zel devrim cihazlarydlar. Onlar bile, isyann kuvvet tekilat saylamazlar. Olsa olsa, daha bilinli bir siyasi devrimci kitle tekilatdrlar. Silah bulunmayan, yahut silah kullanmay bilmeyen bir tekilatla savaa kalkmak, delilik deilse intihardr. syann baar kazanmas iin yalnz bana Sovyetler ve uygun kitle kurulular yetmez: Kk bir misal: ii mebuslar uralarna, sk sk ii snfnn parlamentosu ad verildi. Fakat bir tek ii bile kendisini polisin elinden kurtarmas iin, bu kendi parlamentosunu armaya katlanmad. Btn iiler, bizzat kendi parlamentolarn korumak iin tedrisiz kuvvet tekilat, askeri tekilat, silahl ii
79

birlikleri (kurmak) maksadyla tekilatlanmann gerektiini anladlar. (V..U.: Dumay Tatil ve Proletaryann Vazifesi, 1906, C.VII, Ks.2, s.18). Devrimde, askeri tekilatn , yani zel sava gcnn ihmal edilmesi, btn son Halk Cephesi taktiinde, kkburjuva partilerinin boluklarn ve davaya ihanetlerini gsteren en yeni ve en ac rnekler verdi, ispanya trajedisi, irtica elinde braklm bir askeri tekilatn, byk halk ounluunu nasl kurt dalam srye evirdiine dair her zaman tekrarlanmas gereken bir kara rnektir. 20.ci yzyln btn irtica hareketleri askeri kuvvetle tutundu. Mussolini, talya kralnn emriyle ate kesen talyan ordusu sayesinde Roma zerine Yry yapabildi. Hitler, Luddendorf un ordu iinde casus hatip tekilatnda kulland bir serseri onba idi. ktidara gelmek iin Alman ordusuyla anlat ve Mareal Hindenburgtan destur ald. Bu rnekler nnde devrimin kuvvet tekilatn unutmak akla smaz. Dorudan doruya isyan iin askeri kuvvet tekilat deyince SLAHLI KUVVET gz nne geliyor. Silahl kuvvet deyince, bilhassa unlar hatrlanr: 1-Ordu kuvveti, 2- Milis kuvveti.. Devrim iin bu iki kuvvetten hibirisi hazrca ortada yoktur. Ortada var olan ordu, eskiden beri egemen snflara kul edilmi burjuva ordusudur. Milis kuvveti hi yoktur. Sonradan devrimci tekilat ve iiler tarafndan kurulacak birliklerdir. A- ORDU: Tarihte, burjuvazi kitlelere kar ne zaman aciz kaldysa, daima orduya bavurdu ve ancak ordu sayesinde hakimiyetini korudu. 1795 Fransz Termidor hadisesinde; Jakobenleri, ordu. karsndaki yanl tutumlar ezdirdi. Fransada ikide bir deien rejimler orduya dayand. Bugnk dnyada artk biricik gerek sava gc ordudur. Hele sava tekniinin olaanst ilerleyii bu gerei en kr gze batrr. Ordu silahlarna nispetle halkn elinde tek tk braklan silahlar, gln derecede tesirsizdir. 20.ci yzylda ordu kuvveti, hatta isyan iin dahi, bir an bile gz nnden ayrlmayacak balca meseledir. Modern ordu, burjuva lkelerinde burjuva ordusudur. Burjuva ordular, hele kk memleketlerde, d dmana kar olmaktan ziyade, kendi halkna kar bir avu soyguncunun zorbaln srdrmekte kullanlmak istenen bir alet durumuna sokulmutur. Soyguncu egemen klik emrine gemi bir ordunun teknik stnl, fakir halk iin kahredici bireydir.
80

Ne var ki, burjuva dzeninin hereyi ve her messesesi gibi, ordusu da ztlklarla doludur. Ordu; kuvveti lsnde byk zaaflaryla birlikte vardr. nk, ordu burjuvazinin elinde bir alettir, ama bu aletin kendisi burjuva deildir. Fabrikada alanlar gibi, orduda hizmet edenler de halk ocuklardr. Ordunun kitlesi, halk kitlesinin bir parasdr. Yalnz, liin dedii gibi, ordu, halkn iine en g ilenilebilen parasdr. Ordu, propagandaya kar en ok kapal ve koruncakl tutulan halk parasdr. Bununla birlikte, en sonunda gene de halkn parasdr. Bizzat burjuvazinin smrd halktan kiiler, halka kar kullanlmak istenen ordu tekilat iinde, zel muameleye tabi tutulurlar. Ancak bu muamele, her ne olursa olsun bir netice vermekten geri kalmaz. Egemen snflar, smrlerini ve egemenliklerini srdrmek iin kurduklar orduya aldklar halk ocuklarn, askerce talim terbiye ettirip yetitirirler. Bylece halka silah kullanmay retirler ve neticede farkna varmakszn, yahut ister istemez, halk devrime ve silahl mcadeleye hazrlarlar. syan gnlerinin devrimci mfrezelerine kaynak yaratrlar. stibdat, bu mcadeleyi hazrlamak iin hereyi yapyor. Her yl askere ald halk silahl mcadelede idmanlatryor ve imdi ektiini biiyor; kendi askerinden devrim ordusunun mfrezeleri kyor. (V..U.: Devrim Ordusu ve Devrim Hkmeti, C.VI, s.267). Modern ordu her zaman halkn bir parasdr. nk, stn snflar alt tabakalar yalnz smrmekle yetinemezler, halk birbirine attrmakla ayakta dururlar. Bununla birlikte modern ordu bugn artk aktan aa devrimci snfn, proletaryann, ii snfnn bir paras olmutur. Ordu gittike biraz daha an ii ordusu haline gelmektedir. Motorlu ktalar, zrhl birlikler tek szle modern tekniin en yksek biimlerini kullanan iiler ordusudur. Bugnk ordunun belkemii motorlam birlikler ise, motorlu birliklerin belkemii de iilerdir. Donanma ve hava kuvvetlerinde ise, bildiimiz gibi, asker kitlesi teden beri uzman ordu iileridirler. Bu artlar iinde halkn yapaca devrim hamlesi halk ocuklar demek olan askerlerin ruhuna yabanc kalamaz. Onun dnda ordu, devrimci iilerin ve devrimcilerin her zaman katldklar ve bulunduktan bir topluluktur. Muntazam ordunun bu karakteristii gz nnden karlamaz. Btn bu sebeplerle, isyan srasnda ve isyan iin orduyu kazanma imkan
81

ve zarurilii kendiliinden ortaya kar, liin sk sk syledii gibi, modern devrimlerde artk ordunun hi deilse bir ksmn isyandan yana ekmedike, yahut tarafszlatrmadka, isyana girilemez. Onun iin, isyana gerekli olan dorudan doruya kuvvet tekilat der demez, ilk dnlecek nokta orduyu kazanmaktr. syann kazanlmas iin, orduyu halktan yana geirmek bal bana nemli ve ayr bir hnerdir. Orduyu kazanma hneri nasl basardr? Kendiliinden anlalr; devrim kitlevi (yncl) olmad takdirde, devrim bizzat orduyu elde etmedii takdirde ciddi bir mcadeleden konu alamaz. Kendiliinden anla-lr ki, orduda almak zaruridir. Ama, ordunun (devrimci halktan yana) gemesi keyfiyetinin bir taraftan ikna, dier taraftan idrak neticesinden ibaret, basit yekpare bir akt (biricik eylem) olduu asla tasavvur edilmemelidir. (V..U.: Moskova isyanndan Dersler, C.VII, Ks.2, s.49-50). Devrimin hakl bir dava olmas, Partinin en doru biimde propaganda ve tahrikat (ajitasyonu) askere bildirmesi, orduyu kazanmak iin arttr, gerektir. Ama yeterli deildir. Orduyu bilfiil devrimden yana kazanmak iin, yalnz manevi areler yetmez. Ayrca maddi bir sava, Leninin deyimiyle: FZK BR MCADELE gerekir. Orduyu devrime ekmek iin yaplacak fiili ve maddi mcadele nasl olur? Bu hususta her zaman, her yerde ve her derde deva olacak panzehir gibi tesirli ve hep ayn kalacak bir tek reete ileriye srlemez. Zamana ve mekana gre, her lkenin iinde bulunduu artlara gre bir sra fiili, maddi ve manevi tedbirler vardr. O tedbirleri kestirmenin yolu yok mudur? Vardr. Bala gelen ilk art udur: Devrimciler kendi memleketlerinin ve kendi halklarnn ADAMI olmaldrlar. Kendi memleketleri halknn eilimlerini, devrimciler kendi igdleriyle sezebilmelidirler. Zaten gerek devrimcinin baka trl olmasna da imkan yoktur. Devrimci, kendi lkesinde ve dolaysyla kendi toprann ordusu iinde neyin getiini, hangi eylerin tesir yaptn, olaylarn orijinallii iinde hemen kavrayp harekete gemeyi bilmelidir. Bu DEVRMC GD devrim bilinciyle birleirse, orduyu kazanmak iin tam vaktinde yaplmas gerekecek herey kolayca bulunur. Mesela 1905 Rus devriminde, devrimciler orduyu kazanmak iin kendi
82

temiz igdleriyle harikalar gstermekten geri kalmadlar. Ellerinde bayrak tayan genler, atee hazr askerleri grnce frladlar, gs ve barlarn aarak Vurun beni! diye haykrdlar. O zaman asker silah kesti ve isyanclarla kardeleti. Bizim Antalyada 1929-30 yl zerine asker sevkedilen halk, gelen birliklere hibir ey olmam gibi birer kahve iskemlesi ikram edince, atma kesildi. Askerlerle ahali kardee oturup birbirlerine kahve smarladlar. O gnden beri, ordunun isyan sras halkla temas ve konuma yapmamas iin kanun karld. Halk dehas, her zaman tabii elastikiyetiyle en doru yolu bulur. Yeter ki halkn banda bilinli ve planl bir idare bulunsun. Ancak, yalnz snr belirsiz igdye gvenilemez. Devrimci, z igdsyle birlikte, olaylar realiste incelemeden geirmelidir. Onlardan kacak dersleri, bilimcil biimde ett etmelidir. Bilhassa iki inceleme alan nemlidir: 1- Teorik olarak: Daha nce geirilmi devrimlerin ve isyanlarn btn tecrbelerini iyice hazmetmelidir. 2- Pratik olarak: Kendi memleketinde bizzat egemen snflarn orduyu avlamak, oyalamak ve kullanmak iin yapt hareketleri, ald tedbirleri, bavurduu hileleri ve areleri gz nnde tutmaldr. Teorik olarak, gemi ihtilal ve isyanlarn tecrbelerinden nasl ders karlaca kendiliinden anlalr. Pratik olarak kendi memleketinin egemen snflarna mahsus metotlardan ve denemelerden yararlanmak nasl olur? Sz yerinde ise, BURJUVAZNN OKULUNA GRMEKle olur. Egemen snfn orduyu kullan yordamlarn renip bundan yararlanmaldr. Bu mmkndr, nk her alanda olduu gibi bu alanda da iveren snf ii snfna saysz rnekler verir. Bu rnekler kimi olur hi akla gelmedik eytanca ve garip grnrler. Mesela: 1905 Moskova syan gnlerinde, Emniyet Amiri Zubatov elindeki 25 askerden yalnz 5ini (25 binden 5 bin kiiyi) umut verici (nadejn) bulur. Bu rakam ok ibrete deer. htilal gnlerinde burjuva ordusunun en az te ikisi, yahut burada olduu gibi bete drd gvenilemez hale gelir. Zubatov, bu gvenilmez ordu parasn halka kar karabilmek iin, yahut devrime karmaktan alkoymak iin ne yapmtr? Srasyla u tedbirleri kullanmtr: Kimini kandrmtr, kimini vmtr, kimine saat hediye etmitir, kimini para datarak satn almtr, kimine votka iirmitir.. Velhasl aldatmak, korkutmak, klaya
83

kapatmak, silahndan tecrit etmek, ihanet salamak, zor kullanmak, bsbtn gvenilmez olanlar yok etmek, ve n., ve ilh.. 1905 devrimcileri btn bu usulleri bilemedikleri ve kullanamadklar iin, ordu kaba ar uaklarnn elinde kald, isyan ezildi. Srf lkcln temizlii, vastalarn ykseklii baar iin yeterli olmad. O ac dersleri olaylardan karan li diyor ki: Fakat eer biz isyan annda ordu uruna byle fizik bir mcadele gerektiini unutursak, yakc birer ukala olduumuzu ispat ederiz. (V..U: Moskova syanndan Dersler, 1906, C. VII, Ks.2, s.50). B- MLS KUVVET (DEVRM ETELER): Ordu istedii kadar tarafszlatrlsn, hatta ksmen devrime hizmet eder olsun, bu yetmez. Devrimci snflarn kendi ilerinden kp Partinin yaratt zel biimli ve ruhlu bir Milis kuvveti gereklidir. Milis kuvveti, isyann kitle mahiyetiyle taban tabana zt olur. isyan ne kadar kalabalk ynlar iine almalysa, Milis kuvvetleri o kadar ok kk gruplardan derlenir: Siyasi parolalar iin yeterli gruplardan baka, bir de isyann silahlanmas iin grupuklar gerektir. (V..U.: Moskova syanndan Dersler, s.51). Bu grupuklar Kautskynin yeni barikat taktii dedii (partizanlar sava taktiedir. (Keza) syann milis kuvveti neden kk grupuklar halinde olur? nk byle olmas hem gereklidir, hem de yararldr. GRUPUKLAR GEREKLDR: nk, Parti tekilat hibir zaman kitleyi silahlandramaz. (V..U.: Dumann Tatili ve Proletaryann Vazifesi, s.18-20). Partinin ne hazr cephanesi, silah, ne hazr ordu kadrosu vardr. Gerek cephane ve gerek silah tedariki ve gerekse sava kadrosunun tekilatlanmas devrimin ak iinde baarlacaktr. GRUPUKLAR YARARLIDIR: nk. Bilakis kolay hareketli kk muharebe birlikleri iinde kitlenin tekilatlandrlmas, hareket annda silah elde etmek problemi iin pek byk ilere yarar. (Keza) Btn isyanc kuvvetleri bir tek cephe halinde burjuvazinin muntazam kuvvetlerine kar karmak, onun arayp ta bulamad bir ey olur. Buna karlk, ele avuca smaz, her yerde hazr nazr, her tan altndan kalkar ve dolaysyla de kesince yenilgiye uratlmas mmkn olmayan
84

grupuklar ok geni alanlarda, btn kitleleri harekete geirecek biimde faal olabilirler. Bu kk gruplar taktii; yalnz isyanda deil, baya sava zamanlarnda bile, eer elde muntazam ordu yoksa, ordu kuruluncaya dek izlenecek biricik yoldur. Ona asker dilinde ETE SAVAI yahut GERLLA: SAVAIK ad verilir. syan sras kendi silahl kuvvetleri byynceye kadar devrim ayn taktii kullanr. Hele 1905 yl Moskovada patlak veren isyan bu bakmdan btn dnya sosyalizmine en byk dersi verdi. Yeni Barikat Taktii denilen sava metodunu getirdi. Bu prensip ana izisiyle bilindikten sonra, isyan etelerinin biimleri, yaplan ve etecilerin karakterleri kendiliinden anlalr. A- Grupuklarn Biimi: Milis grupuklar onar yahut beer, hatta er ve ikier kiilik ufak birliklerden kurulurlar. Bu tekilatn pek ufak onlar, beler, hatta kabilse ler gibi gnll birliklerinden derleik hcreli bulunur. (Keza) eteciklerin idaresi, tpk hcrelerin idaresi gibidir. Hcre tekilt zerine bilinen btn prensipler, devrim eteleri iin de aynen yrrlktedir. Yalnz, hcreler srf partililerden kurulu bir tekilattrlar. Devrim eteleri partisizlerin de girdikleri birer sempatizan hcresine benzerler. Yalnz phesiz etelerin ete olduklar, yani normal zamann hcreleri olmadklar unutulmamaldr. B- Grupuklarn Yaps: Devrim etelerine kimler girebilirler? Bir yol, bu etelere partili partisiz btn devrimci elemanlar girebilirler ve phesiz GNLL, FEDA olarak girerler. Devrim adna fedailii gnll olarak gze almayanlarn devrim etesine girmeleri akla gelemez. eteler iinde kimler bir araya gelirler? Ya tekilat, yahut semt bakmndan birbirleriyle bal olan kimseler. Bir meslekte, bir fabrikaya mensup kimselerin, yahut yoldalkla, parti ba ile birbirlerine bal bulunan kimselerin; nihayet sade bir yerde (bir kyde, bir ehirde, bir evde veya bir mahallede) oturanlarn gnll birlii. (Keza) Devrim etelerinin esas byle kurulmutur. nk bu gibi kimseler kendi aralarnda daha iyi anlaabilirler, daha kolay hareket imkanlar bulurlar. Kafa dengi olmayan arkadalarn ete sava gleir. C- etecilerin Karakterleri: Balca noktada toplanr: 1- YAAYASIYA DEL, LESYE DVMEY GZE ALMI kimseler bir araya gelir. lm gze almayann devrime girmemesi daha iyidir.
85

2- Bu kimseler dvtkleri YER MKEMMEL TANIYAN adamlar olacaktr. evresini bilmeyen eteci bir i yapamaz ve bou bouna yakalanr. 3- Bu kimseler HALK LE SIKI SIKIYA BALANAN adamlar olacaktr. nk isyann btn dayana ve gc halk yndr. Kitleden her zaman arka bulamayacak olan kimseler, baar kazanamazlar.

VI- SYAN HAREKETNN GDLMES


Marksa gre isyan bir GZELSANATtr. Bu sanatn ruhu isyan hareketinin gdlmesidir. yle ise, isyan sanatnn ruhunu kavramak iin iki nokta ayr ayr gzden geirilmelidir: 1- zel gruplarn isyan hareketi, 2- Genel isyan hareketinin gdlmesi. A- GRUPLARIN SYAN HAREKET: Grdmz gibi, gruplarn isyan hareketi bilhassa devrim etelerinin faaliyeti demektir. Devrim etelerinin faaliyeti deyince iki ey gz nne gelmelidir: 1- O faaliyetin genel prensipleri, 2- Yaplacak i.. 1- Yaplacak : isyan hareketinin gereklerine gre yaplacak i her yerde ve her zaman saysz kertede ve ok eitlidir. Bu ileri bilhassa milislerin silah kullanma kabiliyetlerine gre iki zmreye blmek mmkndr: a) ATE ETMEY BLEN MLSLER: Polisi ve jandarmay silahszlandrr, devriyeler zerine anszn basknlar yapar, kendileri iin silah ele geirir. nemli noktalar, merkezleri, depolar tutar, ve ilh., ve ilh.. b) ATE ETMEY BLMEYEN YAHUT SLAH BULAMAYAN MLSLER: Barikat kurarlar, talim yaparlar, irtibat vazifesini grrler, dmana tuzak hazrlarlar, hasmlar bir yerde oturuyorlarsa orada yangn karrlar, mfrezeler ve silahl postalar iin hareket ss olabilecek yerleri igal ederler. (V..U.: Dumay Tatil ve lh.. , Keza). Btn bu sylenen veya onlara benzer biimde milislerin alacaklar direktif ve yerine getirecekleri plan iinde daha bir szle, pek zel grlecek binlerce ileri vardr. 2- Hareket Prensibi: Yaplacak iler iyice bilindikten ve planladktan sonra, o ilerde gerekli olan balca ana prensip udur: Azami harekete ve enerjiye sahip olmas gereken tekilatta asgari formalitecilik, asgari avantryelik, azami basitlik. (V..U.: Dumay Tatil ve
86

ilh.., Keza). Daha gze arpar olmak iin, devrim etelerinin davran yordamlarnda ar basacak prensipleri yle zetleyebiliriz: a) AZAM HAREKET: Ele avuca smamak, bir yerde durmamak, her yerde hazr nazr olmak, bilhassa ge kalmamak, her zaman dmandan nce davranmak.. b) AZAM ENERJ: Hibir eyden ylmamak, en iddetli vuruu her zaman indirebilmek, kavgadan yorulmamak ve bkmamak, dman rktp bezdirecek bir atlganlkla dvmek.. c) ASGAR FORMALTECLK: Hereyden nce yaplacak ii gz nnde tutmak, o ii yaparken btn sorumluluu zerine almay bilmek, tereddde dmemek, yarn hesap vereceim diye frsat karmamak, girikinlik kabiliyetini hibir zaman elden brakmamak, kark muameleli uzun danmalara, geni mzakerelere vakit yoktur, azami basit biimde davranmak, hareketi yerine ve zamanna gre hemen uygun drmek.. d) ASGAR AVANTR: Yaplacak iin ruhunu seip baarmak, olmayacak girikinliklere, gereksiz tehlikelere kap amamak, hele gsteri hevesine hi kaplmamak, apulculua, sarholua, ktye kullanmaya en ufak gz yummamak, planl harekete her zaman en byk nemi vermek.. B- GENEL SYAN HAREKETNN GDLMES: Marks, isyan bir gzelsanattr diye yazar. Ve bu gzelsanatn balca kural umutsuzca (otayanno), cretle, geri dnmez bir kesinlikle saldrdr. Savunma deil, taarruz (saldr); kitlelerin parolas olmaldr. Dman affetmemecesine yok etmek kitlelerin vazifesi olmaldr. (V..U.: Moskova syanndan Dersler, 1906, C.VII, Ks.2, s.51-53.) syan bir sanattr. Bu sanatn balca kurallarn Marks yle koyan 1- syanla hibir vakit oynamamaldr. Ama bir yol baland m, kesinlikle bilinmeli ki sonuna dek gitmek gerekir. 2- stn kuvvetlerin en ounu kesin anda, kesin yerde toplamak gereklidir. Yoksa, daha iyi hazrlklara ve tekilatlara sahip olan dman taraf isyanclar yok eder. 3- syan bir yol balad m, en byk AZMLE ve SEBATLA ve artsz kaytsz amaz surette TAARRUZA (saldrya ) gemelidir. Savunma, silahl isyann lmdr. 4- Hasmn ordusu dank kaldka, dman gafil avlamaya, frsat ann
87

kollamaya gayret etmelidir. 5- HER GN (ve eer mesele bir ehir zerinde ise, her saat denilebilir) velev ki ufak olsun bir sra basanlar elde etmek lazmdr. Ta ki, MORAL STNL korunabilsin. (Keza) Marks, btn devrimlerin silahl isyan zerine verdikleri dersleri; tarihte en byk ihtilal taktii ustas Dantonun cret, cret, gene cret szyle belirlendirir. (V..U.: Sovyetler Yanna, C.XIV, Ks. 2, s.269, 1917). Onun iin, atele oyun olmaz denildii gibi: isyanla oyun olmaz. Y dnmek, TAM hazrlanmak, VAKTNDE karar almak gerekir. Ve bir yol silahl isyana giriildi mi, hereyden nce iki nemli davran zerinde durulur: 1- SAVUNMA DEL, CRETL TAARRUZ GEREK: Gz karartrca, acmakszn ve sonuna dek DMANI YOK edinceye dek amaz, ylmaz, dnmez saldrr. Ne kadar tekrarlansa azdr: Silahl isyan savunmaya dt m, ld demektir. syan sanat ve kat cret ister. (V..U.) Ta ki dman kendini toparlamaya vakit bulmadan tepelenip gitsin. 2- KESN ANDA KESN YERE STN G; ymak gerekir. Btn cretin ve taarruzun hedefi budur. Maksatsz cret, havaya saldr deildir. Btn savalarn en byk strateji kanunu; vurulacak kesin yeri ve kesin an semektir. Devrim zamannda ounluun iradesini ortaya karmak yetmez... Hayr, kesin anda ve kesin yerde GL GRNMEK gerekir. YENMEK, STN GELMEK gerekir. (V..U.: Anayasa llzyonlar zerine, 26.7.1913, C.XVI, Ks.2, s.25). Lenin 1917 Ekiminde Sovyetler Yanna yazd mektuba u kaytlar ekler: 8 Ekimde yazyorum. Yazm 9uncu gn yoldalarn eline geer. 10uncu gn Yksek uralar Kongresi vardr. Ve ondan sonra yle haykrr: Rus ve btn dnya devrimi iki ila gnlk mcadeleye tabidir. Yukardaki byk iki prensip bir araya geldikten sonra, onlarn tabii neticesi olarak u noktalar zerinde taktik durular ve davranlar gsterilir. 3- FIRSAT KOLLAMAK, GAAFL AVLAMAK: Dman bo bulunduu bir zamanda zayf yerinden avlayp dank yakalamak,
88

DMANIN MORALN BOZAR. 4- HER GN, HER SAAT BR ZAFERCK YAKALAMAK: Cretli saldrlarla yerinde hibir frsat karmadktan sonra her zaman dmann gafletinden yararlanarak az ok basan elde edilebilir. Bu durum: DEVRMN MORALN YKSELTR. 5- Dman KAIRTMADAN YOK ETMEK: Btnyle isyann tam hedefini elde etmektir. Acmak, yahut ihmal etmek yznden dman kama frsatn bulursa, yeniden silahlanp tekilatlanacaktr. Paris Komnasnda grld gibi, bu sefer irtica devrime zerre kadar acmakszn en geni katliam yapacaktr. Dman karmayp her suretle yok etmek SYANIN ZAFERN BTNLER. Muzaffer bir devrim olan Sovyetler isyan balarken, yukarki prensipleri sayan Lenin, ad geen mektubunda PRATK olarak unlarn yaplmasn ne srer: (1917 isyan iin kesin yer Pelersburg idi; onun iin, teklifler en ok o yere gre yapld): 1) eriden dardan, ii mahallelerinden, Finlandiyadan, Kronstadttan, Revalden, Peter zerine 15-20 bin ve daha fazla kuvvet ymal. Balca glerimizi: Filo, ii ve ordu blmlerini birbirine mezcetmeli. 2) GAYET AZML elemanlar (vurup krclarmz ve ii genliini, ve gene en iyi tecrbelilerimizi) azlk mfrezeler halinde tahsis edip, onlar vastasyla en nemli olan btn noktalar igal etmeli, onlar her yerde btn ve en nemli harekata itirak ettirmeli. 3) Ta ki hi amazcasna ve HER NE ZARAR PAHASINA olursa olsun: a-Telefonlar, b- Telgrafhaneler, c- imendifer istasyonlar, d- Belli bal kprler..igal edilsin. Junker (subay okulu), telgraf, telefon vs. gibi dman merkezlerini u parolalarla ve silahl, bombal ii mfrezeleri ile basmal: Dman kartmayp her bakmdan yok etmeli. Petersburgun kuatlmas ve bask altnda tutulmas gzelsanat ve kat cret ister. (V..U.: Sovyetler Yanna, Keza, s.26-30).

VII- PARTZAN HAREKET


Partizan sava veya Partizan hareketi devrimci ete savadr. Biimce Milis mfrezelerinden farkszdr. Savan kendisi de isyanla az ok
89

ilgilidir. yle iken gene de Partizan hareketine isyandan ayr bir yer vermeliyiz. Niin? nk, Partizan sava DORUDAN DORUYA SYAN deildir. Belki isyann ALAMETldir. syanla gayet skca ve yakndan LGLDR. Ancak isyann kendisi deildir. Ya nedir? Bunu anlamak iin, Rusyada yaanm byk bir denemeyi Leninin inceleyiinden zetlemek yerinde olur. (Lenin: Partizan Sava, Aralk 1906, C.XII, Ks.2, s.79-81). Her sosyal hareket gibi Partizanlar savan da anlamak iin, onun zerine nceden yrtlm hkmler ne srlmemeli, u sorulara karlk verilmelidir: 1) Bu hareket neyi temsil eder? 2) Ne gibi biimler alr? 3) Hangi sebeplerden kar? 4) Ne zaman kar? 5) Ne dereceye dek yaylr? 6) Devrimin genel gidii iinde ne anlam tar? 7) i snfnn tekilat ile nasl bir ilikisi vardr? Ancak bu sorulara karlk bulunduktan sonra kacak sonuca gre Partizan hareketinin karakteristiini yapmak elden gelir. A- PARTZAN HAREKETNN ZAMANI: nce 20.ci yzyl ile birlikte balayan Rus DEVRMnin genel tablosu udur: 1896-1900 Yllarnda: EKONOMK i grevleri grlr. 1901-1902 Yllarnda: LERLE RENCLERN politik gsterileri balar. 1902 Ylnda: KYL ayaklanmalar ortaya kar. 1902-1904 Yllarnda: KTLE HALNDE POLTK grev gsterisi, balca kombinalarda patlak verir (Mesela, 1902 yl Rostov, 1903 yl Yaz, 1905 yl 9 ocak grevleri). 1905 Ekiminde: Btn Rusyada POLTK ve BARKATLI grevler olur. 1905 Kasmnda: Bu grevler kitle halinde barikatlar ve SLAHLI SYANLAR haline gelir. Devrim dalgalannn bu genel ykselii iine bir blk asker ve kyl hareketleri de karr: Ksmi ASKER isyanlar: 1905 Haziran ile 1906 Temmuzunda oldu.
90

Ksmi KYL isyanlar: 1905 ve 1906 gzlerinde oldu. Bylece Rus devrimci byk med ve cezir kabar patladktan sonra ezildi ve isyan yava yava eski yataklarna ekildi. 1906 Nisan ve Hazirannda: Rusyada bar parlamento mcadelesi ba gsterdi. Rus devriminin bu manzarasna kar Rus irticai da bo durmad. Kanunlu ve kanunsuz cephelerden yrd. KANUNLU RTCA: Kitlelere kar tedip seferleri ve tedip irenleri. ehir ve kylere top atei tatbikat. KANUNSUZ RTCA: Bilhassa Rus asilzadelerinin szde gizli KARA YZLER tekilatdr. Karayzl yzkaralar, basknlar ve pogromlar (Yahudi mlklerini talan ve tahrip etmek), Yahudileri, rencileri, devrimci ve bilinli iileri ldrmek gibi marifetler yapyorlard. Yzkaralar tedhii, zlgt 1903 Baharnda Kiinefte balad. 1906 Gznde, yani Devrimle beraber Sedletste bitti. te Rus partizanlar hareketi, devrimle irtica arasndaki o gizli veya ak patlam bulunan boazlama atmosferi iinde dodu. Ne zaman? Tam 1906 Ocak isyanndan sonra. Bu tarihe bir mim koyalm. B- PARTZAN HAREKETNN BM: Partizan hareketi hangi biimde ortaya kt? Dorudan doruya silahl mcadele biiminde. yle ise partizan hareketi bir eit siyasi eteciliktir. Yani silahl hareket bir veya birka kiiden derlemi gruplarca yaplr. Bu gruplar ksmen devrimci tekilatlara mensupturlar; ksmen, Rusyann baz yerlerinde, ou hibir devrimci tekilata bal deildirler. Silahl mcadele iki BAKA hedef gder. Bu hedefleri birbirinden KESKNCE AYIRDETMELDR. BRNC MCADELE: Tek tek kiilerin, memurlarn lmne ve askeri polis hizmetlerine dair olur. KNC MCADELE: Gerek kiilerden, gerek devletten para aralarn msadere etmeye dair olur. Para ele geince, balca yere tahsis edilin 1) PARTYE; tahsis edilenler zellikle BYK MSADERELERDR. Mesela: Kafkasta 200 bin, Moskovada 750 bin ruble msadere edilmi ve bu para Parti emrine verilmitir. 2) Msadere edilen parann zellikle harcanaca yer SYAN ve
91

SLAHLANMA alandr. 3) En sonunda, Rusyaya has olmak zere, KLERN GEM iin gerekli olan masrafa karlk yaplan UFAK MSADERELERDR. C- PARTZAN HAREKETNN SEBEB VE SINIF Z: Rusyada 1906 yl grlen partizan hareketinin biimi yle oldu. O zamanlar partizan savama kar vaziyet taknanlarn ou yle bir itiraz ne sryorlard: Mcadele, mahiyeti dolaysyla iine lmpen (paavra, serseri) ve anarist olanlar da alr. Serseriler her yerde apul hevesine kaplrlar. Hele Rusyada,19.cu yzyl sonlarna doru yaylm bir Nihilist yahut Narodnik adl anarist hareketi nldr. Partizan hareketi biraz da bu elemanlarn eski tedhiiliine ve Blankizme alar. Neticede tedhi hareketi kitleyi hareketten soutur. Bu ise, maneviyat bozucu (demoralizan) ve tekilat bozucu (dezorganizan) bir ey olur. Bu itirazda ciddiye alnacak iki nokta var: 1) Partizan sava, hareketi serserilie ve anarizme dker mi? 2) Partizan sava, kitlelerin tekilat ve maneviyatn (moralini) bozar m? 1- Serserilik ve Anaristlik Korkusu: Tarihi sylenen zamanda, biimde ve artlar iinde ortaya kan Partizan sava iin byle bir korku olamaz. nk , mesela Rusyada tedhiilik yapan Narodnik hareketi ile Partizan hareketi grnleri bakmndan birbirlerini andrrlar. Orta ramen, ileri ve zleri bambakadr: Eski Rus terrizmi aydn snfna mensup tekilatlarn ii oldu; imdiki Partizan mcadelesini ise, genel kural olarak ii mcahitler yahut isiz iiler yrtrler. Snf olarak ii snf hibir zaman anariye kamaz. yle ise, ii snfn tedhii bir harekete iten byk sosyal sebepler olmaldr. Partizan hareketi, ileden km be kkburjuva anaristinin rpnmas deildir. zellikle ehir ve kylerde Partizan hareketi; isizliin ve aln keskinletii bir dnemde ortaya kar. Acep bu isizlik ve alk yznden soysuzlaarak ii serserilie dek gtren bir takm kimseler mi Partizan hareketini yapyorlar? Hayr. Partizan hareketi, yalnz alktan ve isizlikten ileri gelseydi, belki onu yapanlarn ii olmalarna dahi bakmayarak, srf apul hevesine dm bir serserilik kukusu akla gelebilirdi. Ancak, Partizan hareketi hibir vakit yalnz ekonomik bir olay olmad.
92

Yani snrl geim meselelerine bal kalmad. O ayn zamanda lam bir siyasi isyan gnlerine sk skya bal idi: Partizanlar mcadelesinin hele Aralk ayndan sonra yaplm olmas, onun yalnz ekonomik deil, fakat siyasi krizle bal olduunu phesiz klar. Partizan hareketi, hereyden nce yenilgiye uram bir isyann kanlmaz sonucudur. Daha dorusu, Partizanlar sava isyann ikinci derece rnnden baka birey deildir. Onun iin: Burada (Rusyada) Partizanlar savan isyan artlar ile ball dnda incelemenin btn btne hakszl, birey retmezlii, tarihi olmay Letonya rneinde gze batar. 2- Kitlelerin Tekilat ve Maneviyatn Bozmak: Bu gibi iddialar soyut ve ezbere olmamaldr. Pratikten rnek getirip incelenmelidir. 1906 yl Rusyada grlen Partizan hareketi tekilat ve maneviyat bozucu oldu mu? u devirde hareketi hangi ey daha ok tekilat bozgununa uratn Tekilatn dayan eksiklii mi, yoksa tekilatl partizan mcadelesi mi? Yaplan gzleyi bunu gsteriyor: Partizan hareketi en ok Bat Ukraynada oldu. Oysa Sosyal Demokrat Parti tekilatnn 1906 irticanda en ok bozulduu yer Bat Ukrayna deil, orta Rusyadr. Madem ki Partizan hareketinin ok olduu yerde tekilat daha az bozuluyor, bundan kan netice udur: 1906 Rusyasnda grlen Sosyal Demokrat hareketindeki tekilat bozukluunun suu Partizanlar hareketinde deildir. D- PARTZAN HAREKETN BLNLENDRMEK VE GTMEK: Belli zamanda, belli artlar ve biimler iinde geen Partizan hareketi; serserilie, anaristlie, tekilat ve maneviyat bozgununa uramaz, diyoruz. Bu kan, Partizan harekelinin kendiliinden doru yolda yryeceini ve her zaman amayacan gsterir mi? Elbette hayr. Mesela: 1906 Rusyasnda Partinin tekilat bozgununa uramas, pek ok yerlerde Partizan hareketinden ikayetlere yol at. Bu tekilat bozukluuna Partizan hareketinin sebep olduu ileri srld. ikayetler aslnda ve genel olarak yersizdir. Ancak bsbtn anlamsz mdrlar? Gene hayr. Yalnz, Partizan hareketinden ikayet edilirken yanl kap alnyor. u iki baka cihet birbirine kartrlyor:
93

Acaba Partizan harekeli mi tekilat bozmutur, yoksa tekilat bozukluu mu Partizan hareketini sapttrmtr? Problem byle konursa, yukarki dncelerden sonra u doru neticeye varlabilir: Hareketi tekilat bozukluuna uratan gereklik, Partizan sava deildir; o gereklii ELE ALMAYI dnmemi bulunan Partinin kardr. Bizim Partizan savandan ikayetimiz demek, isyan meselesinde Parti zaafmzdan ikayetimiz demektir. (V..U.) syann bir biimi demek olan Partizanlar savan GENELLKLE anormal ve maneviyat krc saymak, srf liberal bir burjuva grdr. urasn hi unutmamaldr: Marksistler, sosyal bar alannda deil, snflarn mcadelesi alannda dururlar. Belirli, keskin ekonomik ve politik kriz dnemlerinde snflarn mcadelesi dorudan doruya vatanda harbine, yani milletin iki paras arasnda silahl mcadeleye varr. Bu gibi dnemlerde Marksistler vatanda harbi bakmndan yana olmak ZORUNDADIRLAR. Vatanda harbine kar yaplan her trl moral ithamlar Marksizm bakmndan vz gelir. Vatanda harbi dneminde proletarya partisinin ideali SAVAIL PART olmaktan ibarettir. Bu tutum mutlak surette tartma gtrmez bir eydir. Yalnz akla iki ey geliyor: Sava durumu, Partizan sava, Parti iin ve kitle iin tehlikeli olmaz m? Elbet olur. Parti iin Tehlike: Partizan hareketi, baz tekilat ve maneviyat bozukluklarn meydana karrm. Olabilir. Ama su Partizan hareketinde deil, o harekete hazrlanmam olmaktadr. Yoksa: Yeni tehlikeler getiren ve yeni fedakarlklar isteyen BTN yeni mcadele biimleri, o yeni mcadele biimlerine hazrlanmam olan tekilatlar kanlmazca tekilat bozukluuna uratr. Bizim eski propaganda mahfilciklerimiz tahrikata (ajitasyona) geerlerken tekilat bozukluuna uradlar. Bizim komitelerimiz gsterilere geme yznden maneviyat bozukluuna uradlar. Herhangi bir savata, btn askeri hareketler; bir sra, savalar arasnda bilinen ve belirli tekilat bozukluuna yol aar. Bundan, hibir zaman ve hibir surette dvmemek gerektii neticesi karlamaz. Bundan karlacak netice, dvmeyi iyice renmek (nauitsya: dvn okuluna girmek) gerektiidir, baka hibir
94

ey deildir. (V..U.: Keza) 2- Harekete ve Kitleye Tehlike: Denilebilir ki: Partizanlar sava bilinli proleterlerin zibidilik (ayyalk, sefihlik, srtklk, baldr plaklk) yznden alalmasna sebep olur. Bu dorudur. Ama, ondan yalnz u netice kar: i snf partisi hibir zaman Partizanlar savan biricik yahut balca mcadele arac saymamaldr; bu ara teki tedbirlere tabi olmal, balca mcadele aralar ile mtenasip bulunmal, sosyalizmin aydnlatc ve tekilatlandrc etkisini asilletirmelidir. Ve bu sonuncu artlar olmadka, burjuva topluluu iinde BTN, ama kesinlikle ve mutlak surette btn mcadele aralar, ii snfn kendisinden daha yukarda veya daha aada bulunan eitli proleter olmayan tabakalara doru gtrr, ve hadiselerin ileride alacaklar ilkel gidile, tahripilie, ykcla, bozgunculua, fuha varr. (V..U.: Keza) Demek, herhangi bir mcadele gibi Partizanlar savan da gerek Partiye, gerekse alkan snflara ve zmrelere tehlikeli olmaktan karmak iin balca art, onu GTMEYE VE BLNLENDRMEYE HAZIR BULUNMAKTIR. Bu hazrlk yaplmakszn zaten hibir ey yaplamaz. Tehlike var, bozgunluk kar diye Parti her davrannda glgesinden korkmaya balarsa, ilk bunalm seliyle ortalktan sprlmeye mahkum olur, yani devrimci bir parti olmaktan kar. Devrimci Partinin btn devrim tedbirleri ve aralar gibi, Partizanlar hareketi karsnda da hibir korkusu yoktur. nk, devrimci Partinin kendi kendisinden korkusu olamaz. Onun iin Lenin oportnistlere yle haykrr: Birtakm Sosyal Demokratlar yle bildiriyorlar: Biz anarist deiliz, serseri deiliz, apulcu deiliz; biz ondan ykseiz, biz Partizanlar savan sorumlu tutarz.. Byle kendinden emin bir almla bildiriler savuran Sosyal Demokratlar ne zaman grsem, kendi kendime sorarm: Acep bu heriflerin azlarndan kan kulaklar duyuyor mu? Bu adamlar sylediklerini anlyorlar m? Btn lkede YZKARALAR hkmetinin ahaliye kar saldr ve apulculuu, talancl alm yrm. Devrimin belirli bir geliim kertesinde bu olay mutlak surette kanlmaz bir eydir, tikel ve tekilatsz kalan halk, -ve zellikle bu yzden baarsz ve RKN (dubny) biimlerde,- o olaya kar ayn silahl saldrlar ve apulu, talan tepki olarak gsteriyor. (V..U.: Keza) Bu gibi olaylar karsnda devrimciler ellerini kollarn balayp u veya bu
95

ezberleme prensip adna ortal softa telkinlerine mi boacaktr? Hayr. in bilincini ve gdmn yiite ve zekice eline alacaktrlar. E- PARTZAN HAREKETNN ARTLARI: Demek Partizan hareketi mutlak soyut ve genel olarak iyi yahut kt damgasyla damgalanamaz. O da hayatn, devrimin iinden km bir dvme biimidir. Bu biim dv ancak yerine gre ve zamanna gre amaca uygunluk bakmndan eletirilebilir. Gerici Yzkaralar halka ete saldrlar yaparken ona kar tepki gsteren halkn misliyle karlk vermesi Partizan savandan baka trl yaplamaz. Bu uurda srf kuru teori olarak genlerle kar karya geip anarizm lafn edenler, kendini beenmi ukalalardan baka bir ey deillerdir. Hereyde olduu gibi burada dahi mihenk ta: Partizan hareketinin pratiidir. Partizan hareketinin yerinde bir davran olmas iin, bir prensip artlar, bir de uygulama artlar vardr: a) Prensip artlar: Yukardaki saydmz balca noktalar Partizan savann gz nnde tutulmas gereken prensip artlardr: 1- Ekonomik Kriz art; mesela isizlik ve alk keskin biimler almtr. 2- Siyasi Kriz art; Mesela gericilik halka kar azgn ve silahl saldrlara girimitir, kanunlu kanunsuz etecilie balamtr. O srada isyan ya balamtr, yahut bozguna uramtr. 3- nc Snf art; hareketin zn ii snf temsil etmelidir. Genellikle alan tabakalar temsil etmelidir. nk, ancak alnteri ile alan insan avantre en az kaplan insandr. Partizan hareketi, gerekince, esas bakmndan hakldr. Bu tartma gtrmez. O zaman dnlecek nokta hareketin MERU olup olmamas deildir. Dnlecek tek ey devrimci keif kolunun (ncnn) bu ie HAZIRLIKLI olup olmamasdr. 4- Hazrlk art; Partinin harekete verebilecei sosyaliste BLN ve TEKLAT kertesidir. Eer bu bakmdan Parti kendi gcn yeterli gremiyorsa, srf hazrlksz oluu yznden BAZI YERLERDE bu LKEL (stihnmy) MCADELE den vazgeilebilecei dnlr. b) Uygulama artlar: Partizan hareketinin yukardaki prensiplere uygun gelen artlar bir arada bulununca, Partizan savann eylem olarak yrtlmesine sra gelir. Partizan douunun iki hedefi vardr 1) EKS (ekspropriasyon: Msadere), 2) TERR (Tedhi: Zlgt).. Bu iki noktada nasl hareket edilecek? Elbet yaplacak davranlar geliigzel olamaz. Bir sra artlara baldr.
96

Gerek sosyalistlerce savunulacak Partizanlar hareketinin artlar yle dsturlatrlmtr: Kii zenginliklerinin eks yaplmas genel olarak kabul edilemez; maliye zenginliklerinin eks yaplmas tavsiye edilmez, tlenmez. Yalnz PART KONTROL altnda olmak ve aralar SYAN HTYALARINA tahsis edilmek artyla KABUL EDLR. Terr biiminde Partizan hareketleri, hkmet zorbalarna ve AKTF Yzkaraclara kar, bu artlarla TAVSYE OLUNUR: 1) Geni kitlelerin durumunu hesaba katmak; 2) Verili yerde ii hareketinin artlarn dikkat gz altnda tutmak; 3) Proletarya glerinin bo yere israf edilmemesi iin kayglanmak... (V..U.: Keza) Yukarki dsturu tekrar edelim. BRNC ART: TARAFSIZ KLERE DOKUNMA: ister msadere eks, ister tedhi, genel olarak geliigzel kiilere kar yaplamaz. Baya ekyalktan Partizan hareketini ayrdedecek birinci yan budur. Ekya her rastlad mlk ve paray apul eder, her nne gelen kimseyi, zengin fakir, zalim mazlum ayrt gzetmeksizin ezip ldrebilir. Partizan harekeli hi phe yok fakir ve alkan alt snflar ve tabakalar adna yaplr. Ancak bir insann halta srf zengin tabakalara . mensup olmas dahi, Partizan harekeli tarafndan mutlaka msadereye ve zlgta uratlmasn gerektirmez. nk Partizan sava, nce dorudan doruya snflar kaldracak muzaffer bir devrim hamlesi henz deildir. ok defa bozguna uram bir isyann rndr. tede btn imtiyazllarn mlkiyetleri ve stnlkleri sapasalam dururken, onlar iinden yalnz die gre olan birka tanesini mlknden etmek ve zlgta uratmak i deildir. Ondan sonra, asl partizan hareketinin amac; azgn gericilie kar dvmektir. O gericilik hareketini eylemde krklemeyen bir zenginlie ve bir tekilata; o gericiliin iinde rol oynamayan elemanlara kar harekete gemek, mcadeleyi amacndan uzaklatrr. Partizan hareketinin bilinci, soyluluu ve baars bu birinci artla balar. Can alc gerekler bir yana braklmak artyla , bu birinci arta uymak sosyalizmi anarizmden, serserilikten, ekyalktan ayrdeden balca farktr. KNC ART: MSADERE ARTI: Genel olarak GERC TEKLATLAR ve zellikle GERC DEVLET hazinesini ve parasn msadere etmek de, uluorta tavsiye olunmaz. Byle bir msaderenin
97

yaplabilmesi iin balca iki arta uyulmas gerekir: 1- Msaderenin Parti Kontrol Altnda Yaplmas; balca arttr. Msadere edi tarz Partinin sorumluluu altnda yrtlmelidir. Msadere edilen eyin santimine dek hesab Partiye verilmelidir. 2- Msaderenin rn isyan ihtiyalarna Harcanmaldr: Madem ki Partizan hareketi dorudan doruya isyana baldr, her mcadele gibi onun da amac devrimi zafere ulatrmaktr, onun iin, Eks (msadere) rnlerinin tahsis edilecei yer isyandan bakas olamaz. NC ART: ZILGIT ARTI: Bir insann srf kafasnn ii gericidir diye, yahut kendisi srf hkmete mensuptur diye adam zlgtlamak olamaz. Ezilecek balar; ya HKMET ZORBALARI, yahut AKTF GERC olanlardr. Devrimcilere kar ikence ve zlgt metotlar kullanan zorba memur, bilfiil saldrlara ve tecavzlere girien gerici kimse temizlenmeyi hak etmitir. Ancak zlgt metodu da gene her zaman, her yerde geliigzel kullanlamaz. Kullanlrken, balca u nokta her zaman gz nnde tutulur: 1- Kitlelerin durumuna baklr. Yani yaplacak zlgt harekeli GEN YIINLAR ZERNDE ne gibi etkiler ve yanklar uyandracak, bu hesaplanr; eer o etkiler ve yanklar devrime yarayacaksa, kitlelerin devrim iin duyduklar sevgiyi ve eilimi arttracaksa, zlgt yerinde olur, yoksa yapt iyilik rktt kurbaaya demez. 2- Snfn durumuna baklr. Belki terr kitle psikolojisince ho grlebilir. Ancak ii snfnn hareketi bu davrantan olumluca ve olayca faydalanacak m? Onu da hesaba katmaldr. Eer yaplan zlgtla ii hareketinin nne dikilmi bir engel kalkyor ve hareket ilerliyorsa, terr yerindedir. Yoksa, harekete engel karacak zlgt yaplmamaldr. 3- Keif Kolu (nc) nn durumuna baklr. Zlgt yapacak olan g ii snfnn belirli bir tekilat ve belirli elemanlardr. Eer o tekilat ve elemanlar zlgttan baka ilerde ve yerde daha yararl, daha verimli olarak kullanlacaksa, onlar bu gibi hareketlerde israf etmek yersizdir. Astan yznden pahal gelecek zlgta girimemek doru olur.

98

Altnc Blm

GEC DEVRM HKMET


syan baaryla sonuland. Devrimi ayakta tutmak iin geici (gelge) bir devrim hkmeti kurulur. Bu gelge devrim hkmeti nedir? Ve proletarya devrimcileri onunla nasl ilgilenirler?

I- TOP DEL, GEREK PROSE


Proletarya devrimi sosyalist topluluun kurulmasna varacaktr. Ancak, kapitalist iktidar yklr yklmaz, hemen sosyalist bir dzen kurulabilir mi? Hayr. Kapitalizmin SAF; tertemiz iki snftan derleik bir toplum deildir. Orada balca ii ve patron snflarndan baka, birok tabaka ve zmreler bulunur ve bunlar hatta ou lkelerde byk ynlar tekil ederler. Topluluu sosyalizme gtrmek, toplulukta sosyalist bir idare kurmak sz konusu olunca, btn o snflarn, tabakalarn ve zmrelerin ilikileri gz nne gelir. Ancak o ilikilerden karlacak olan sonular, varlmas gereken amaca hangi yoldan gidileceini ve bu gidiin artlarn bize bildirir. ar devrildi, yaasn ii hkmeti diyen Trokistler ve benzerleri hayal kurarlar. Topluluk yapsnn kkburjuva rpnmalaryla bir sihirbaz denei vuruta bugnden yarna hereyin deieceini umarlar. Bunlar yenilgiye adanm tehlikeli demagoglardr. Ciddi proletarya devrimcileri: Tarihncesinin kehanetleri, byclkleriyle tarihin yrmemi olduunu ve yryemeyeceini iyi bilirler. Sosyalizme varlncaya dein ve varabilmek iin bir sra basamaklardan ykselmek gerekir. Mesela: 1871 Fransasnda patlak veren isyanla PARS KOMNASI denilen bir devrim hkmeti kuruldu: Fakat, bu Komnann dorudan doruya hedefi tam sosyalist devrim olabilir miydi? Geri Genel Konseyin Komna zerine yaynlad nl Bildirisinde, phesiz Marks tarafndan yle deniliyordu: Komna snf egemenliine dayanak olan burjuva ekonomi temellerini kertecek manivelay kullanmak zorunda idi. Ancak, ayn Bildiri yle devam ediyordu: i snf Komnadan MUCZELER STEMYORDU, o herhangi bir topiyi de hemen gerekletirmek zorunda deildi. O (ii snf)
99

diyordu ki, kendi kurtuluu iin ve sosyal yaantnn daha yksek biimlere erimesi iin., btn bir sra tarihi proseleri amak gerektir; bu proseler insanlarn gerek artlarn, gerek mahiyetlerini tamamyla deitirmek zorundadr. Komna birtakm lkleri gerekletirme avcl yapmaz (neznalas); o sadece, daha nceden var olup yklan kapitalizmin gsnde gelimi yeni topluluk elemanlarnn kurtuluunu baarmak zorundayd. (V..U.: Paris Komnas ve Proletarya Diktatrlnn Grevleri, 1905, C.VI, s.281).

II- PROLETARYA DKTATRL


Mesele bylece konulursa daha iyi anlalr: Sosyalizme varmak iin bir ara geit devri gereklidir. O geit devrinin dardan baknca pek korkun grnen (ve burjuvazi ve kkburjuvazi tarafndan domuzuna smrlen) nl bir ad vardr: PROLETARYA DKTATRL!.. Ne var ki, bu deyie giren diktatrlk szc gerekte her trl diktatrln tam tersi ve zttdr. Onun iin buna PROLETARYA DEMOKRASS adn vermek daha doru olur. Ancak, imdiye dek azlarda dolaan demokrasi, bildiimiz burjuva demokrasisidir. Kkburjuva azlarnda bu demokrasi ylesine kepaze edildi ki, onun yerine geecek bir dzen idaresine yeniden demokrasi demek, o idareyi nceden ktlemek olabilirdi. i ihtilali ile doan devlet biimine niin Proletarya Diktatrl diyoruz? nk halk ounluu, burjuvazi zerine, burjuvaziye siyasi hak vermeksizin egemen olur ve burjuvaziyi SINIF OLARAK ezer. Oysa, burjuvazi her lkede aznln aznldr. Ezici ounluk emeki halktr. yle ise, ounluun aznl ezmesine diktatrlk denilebilir mi? Herkesin bildii demokrasi azln oklua uymas demektir. Azln okluu ezmesi dpedz diktatrlktr. Onun iin burjuvazi tarihte kendi diktatrln, yani bir avu adama ounluu ezdiriini aka yrtrse buna diktatrlk adn verir. Bu diktatrl bir lakm uyutucu kurallarla maskeleyebilirse, demokrasi diye yutturur. Bu yzden burjuva ak diktatrlne K DKTATRL ad verilmek icabeder. ii snfnn btn kitlelerle iktidara gelii yeryznde ei grlmemi demokrasinin gereklemesidir. Ona ramen gerek sosyalistler proletarya demokrasisine ii snf diktatrl diyorlar.
100

Kapitalist lkelere bakalm. Orada burjuva denilen bir avu adam kendi lkesinin azl iken, snf olarak byk halk ounluu stnde smrsn ve egemenliini yrtr. Bu dzene demokrasi adn verir. Gerekte kapitalist dzeninden daha kyasya diktatr sistem olamaz. Bununla birlikte bir yol harcalem olarak demokrasi: burjuva rejiminden ibaret saylmtr. Byle bir durumda demokrasi szc yerine, okluun azl ezdii, ama bunu aka ve merte yapt rejime diktatrlk ad verilmitir. Proletarya diktatrlnn bir karakteristii de, devrim hkmetinin ve devletin ncln ii snfnn yapmasdr. Zaten ii snf diktatrl deyiminin i anlam bu karakteri gze arptrmaktr, ii snf ncl, btn teki alkan zmre ve tabakalar ne smrr ne de ezer. Ama bu tabakalar, binlerce yl srm snfl toplumda, hele parlak bir medeniyet kurmu olan kapitalist dzeninde, burjuva demokrasisine ve snfl toplum gelenek, greneklerine kr krne kaplmtr. Bu aldatlm ve uyutulmu byk ynlar, kendi insan kurtulular iin eski sosyal illetlerden syrmak gerekir. Bunu da en iyi yapacak g ii snfnn igds ve bilincidir. Burada diktatrlk biimiyle grlen ii snf ncl; hasta olan ocua, annesiyle hekimin kollarn tutup ila iirmelerine benzer. ocuun kurtuluu iin biraz da zor kullanalm. Bu ila iirmeye diktatrlk ad verilebilir. Proletarya diktatrl bir bilim deyimidir. Onun hayattaki karl ve biimi nedir? Proletarya diktatrl denilen olay, hayatta balca iki nl biimle kendini gsterir: 1- 1871 Fransz byk ihtilalindeki PARS KOMNASI, 2- 1917 Byk Rus ihtilalindeki SOVYETLER BRL.. Bilimcil Sosyalizmin proletarya diktatrl dedii, bu iki byk ihtilalin hkmetlerinden baka bir ey deildir. Nitekim Marks Fransada Sava eserini anlatrken, gelge Komna hkmetinde halkn gsterdii korkun denecek lde demokrasiyi btn rnekleriyle verdikten sonra, karsndakilere, yani burjuva savunucularna yle haykrr: Proletarya Diktatrlnn ne olduunu mu renmek istiyordunuz? te o Paris Komnasdr. Proletarya diktatrlnn birinci adm Paris Komnas, ikinci adm Sovyetlerdir: Sovyetler iktidar , proletarya diktatrl geliiminin ikinci
101

evrensel tarihi adm veya safhasdr. Birinci adm Paris Komnas oldu. (V..U.: Avrupa ve Amerika Yoldalarna Mektuplar, 24.1.1919, C.XVI, s.7). Marksn Fransada Vatanda Harbi eserine nc nszn yazan Engles, yle den Bu son zamanlar, filistenler (ikiyzl kaba burjuvalar) gene proletarya diktatrl szyle dehete dmeye baladlar. Ey tkrldm baylar. O diktatrln ne olduunu mu anlamak istiyorsunuz? Paris Komnasna baknz: ite o PROLETARYA DKTATRL idi. Lenin , nc Enternasyonalin a sylevinde, btn dnya ii ve halk mmessillerine yle dedi: PROLETARYA DKTATRL: imdiye dek bu sz kitleler iin Latince bir szd. Sovyet sisteminin btn dnyaya yaylmas sayesinde, o Latince sz btn yeni dillere tercme edildi: Proletarya Diktatrlnn pratik biimi ii ynlarnca bulunmu bir ocuktur. (V..U.: Kominternin Birinci Kongresinde A Sylevi, 2.3.1919, C.XVI, s.35). Proletarya Demokrasisi bu idi ve bunun nasl bir demokrasi olduunu, yani diyalektik momentiyle nasl bir diktatrlk olduunu Lenin yle anlatt: Proletarya Demokrasisi, btn burjuva demokrasilerinden milyonlarca defa daha demokratiktir. Sovyetler iktidar TM DEMOKRATK BURJUVA CUMHURYETLERNDEN milyonlarca defa DAHA DEMOKRATKTR. (V.l.U.: Proletarya Devrimi ve Dnek Kautsky, 1918 Eyll-Ekim, C.XV, s.461-462). Sovyetler iktidarnn ne olduunu daha ayr faslda teferruatyla greceiz.

III- ve KYL SINIFLARININ DEMOKRATK DKTATRL


Yukardaki sylenenlere gre, Paris Komnas proletarya diktatrlnn ilk biimi ve tipidir. Ancak Paris Komnas, zerinde aynen kopya yaplacak kusursuz bir model deildir. Zaten hayatta btn sosyal olaylar iin kusursuz model aramak, softalktan baka birey deildir. Paris Komnas, stelik, kanl bir biimde yenilgiye uramtr. Onu aynen kopya etmek, yenilgiyi gze almak olurdu. yle ise, Paris
102

Komnasndan gerekli dersleri almak baka eydir, onu kopya etmek baka eydir. Proletarya diktatrl Paris Komnasnda birinci adm atmasa idi, phesiz, ikinci adm Sovyetler Devrimi o denli bilin ve baar ile gerekleemezdi. Ancak, her balang gibi, Paris Komnas admnn da hem yanllar hem de unutulmaz doru dersleri oldu. Bir yandan yanllar ile ackl tler veren Paris Komnas, te yandan Proletarya Diktatrl adna gerekli yepyeni biimler ve parolalar yaratt. Ondan sonra gelen ikinci admda, Paris Komnasnn ileri parolalar ve biimleri ele alnarak yanllardan saknmak becerildi. Komnann yanllar nelerdir? Komnann parolalar nasl alnmaldr? Bu iki ynde zetler verelim. A- KOMNANIN YANLILARI: Balca noktada toplanr: 1- Paris Bankasna Dokunmamak: 1871 Paris Komnaclar, burjuva demagoglarnn palavralarna gereinden ok aldrm masum ocuklar idiler. Kendilerinin apulcu olmadklarn, paraya gz dikmediklerini ispatlamak istediler. Byle lkc bir temizlikle, Paris Bankasnn hazinelerine el dedirmediler. Oysa Paris Bankas ne idi? Aslnda Fransa halknn emeinden alnp biriktirilmi bir zenginlikti. Onu Komnaya mal etmek, halktan arlm deerleri halka sunmakt. Yani hrszlk mal yakalayp asl sahibine geri vermekti. Paris Bankasnda yalan paralar Komnaya mal etmemek yznden, nce devrim hkmeti kendisi iin gerekli maddi garantiyi ve temeli bulamad. Ondan sonra, imkanszlklarla kvranp ezildii zaman ise, zerine ken gerici hkmet o dokunulmam Bankann hazr parasn eline geirdi ve o parayla iileri kurunlatt. 2- Versay zerine Yrmemek: Paris Komnas ilan edildii zaman, Komnaclar gene inanlmaz derecede ar bir yksek vicdan soyluluu gsterdiler. Btn gerici devlet adamlarnn kollarn sallayarak Versaya ekilmelerine msaade ettiler. Bu eski kurtlar Versaya gider gitmez, frsat bulduka ellerinden gelen tahrikat yapmakla kalmadlar; ellerine den Komnac esirleri, balkonlardan lk atan ssl madamlarnn gzleri nnde ikence yapa yapa ldrttler. Onlar susturmak ve yaptklar ikenceleri durdurmak iin zerlerine yrmek, yakalanan kodamanlara misliyle karlk vermek gerekiyordu. Komnaclar, masum ocuk yreiyle karde kan dkmek istemediler. Az sonra, zaman kazanan ve memleketteki kyl ynlarn, tara halkn
103

binbir kancka yalanla aldatan gericiler kuvvet buldular. Kendileri Versaydan Parisin zerine silahl yry yaptlar. Komnaclar bu yryn bile ilk gsterilerini sonuna dek kovalamaya tenezzl etmediler. Gericiler, dman yabanc Alman kuvvetinden destek alarak Parise baskn yapt zaman, onbinlerce iinin ve fakir halkn kann gz krpmadan dkmeyi bildiler. Fransann yllarca belini dorultamayaca biimde sanayini baltalamak pahasna, uzman iileri kltan geirdiler. 3- Ak Program Olmamak: Komnaclar, insan kardelii ve sosyal eitlik gibi prensiplerle yola kmlard. Bu prensipler doru idi. Ancak, nasl uygulayacaklard? Herkesin, hele kara ynlarn anlayaca biimde prensiplerini programlatramamlard. O yzden halk iinde yeterli birlik ve bilin doamad. Tara ahalisi Parisle, kyl snf ii snfyla skca balanamad. Halkn blmllnden yararlanan gericilik, parala ve egemen ol parolasyla halk birbirine drp devrimi bodu. Btn bu ve benzeri yanllar, ikinci adm olan Sovyetler Devrimi zamannda yaplamazd ve yaplmad. B- KOMNANIN PAROLALARI: Paris Komnasnn yanllarn tekrarlamak, onlardan kan dersleri anlamaya yetmez. Komnann parolalarn da kavramak ve ona gre benimsemek gerekir. Mesela: Komnann parolas HALK DEVRM idi. Halk kimdir? i ve kyllerdir. te bu parolay her lkenin kendi snf ve politika yapsna gre uygulamas gerekir. Komnann parolalarn sersemce tekrarlamamal. Mesela, devrim Rusyada olurken, Rus artlarna uyan pratik parolalar bulmaldr. O parola: Proletaryann ve kylln devrimci, demokratik diktatrldr. (V..U: Paris Komnas ve Proletarya Diktatrlnn Grevleri, 1905, C.VI, s. 283). Proletarya diktatrlnn lkden hayata getii yerde, kyllk ounlukta olduu srece, ii snf devrimi kyl devrimi ile elele yrr ve bu iki devrim hareketinin elele vermemesi yalnz devrim dmanlarn gldrr. Madem ki kyl devrimi deyince DEMOKRAS, ii devrimi deyince PROLETARYA DKTATRL akla geliyor, yle ise bu iki snfn ortak kurtulu hareketi, yani gerek HALK DEVRM, ancak DEMOKRATK DKTATRLK biimini alabilir ve o biimde basan kazanr.
104

Kyl devrimiyle ii devriminin elele vermesi ancak iktidar almak iin olur. Yoksa iktidarsz devrim olamaz. Hem kyl devrimini istemek, hem kyl snfnn iktidara gelmesinden rkmek, netice bakmndan kyl devrimini istememektir. Onun iin, ii snf ile kylln devrimci demokratik diktatrl parolasn en canl biimiyle temsil eden iktidar SOVYETLER KTDARI oldu. Ancak Sovyetler bu parolay aka programlatrd ve konkrete (somuta) hayata geirmeyi bildii iin basan kazand. Baz oportnistler kendilerine ar basan devrim korkaklklarn rtmek iin, kyl devriminin ii devrimine, demokratik devrimin proletarya diktatrlne zt olduunu ne srerek, kyll ie katmann tehlikesinden sz ettiler. kinci Enternasyonaln ve Menevikliin sapklar, devrimin diyalektiini unutarak, ztlksz hareket beklemek yolunda devrimi inkar ettiler. Bylece, bir szlerini teki szleri rtt. Mesela: Plehanov: Tarm devriminden korkmamak gerektiini syler. Oysa zellikle devrimci kylln iktidar ele geirmesinden korkmak, tarm ihtilalinden korkmaktr. Eer tarm devriminin zaferi, devrimci halk tarafndan iktidar mevkiinin ele geirilmesi demek deilse, tarm devrimi bo laftr. (V..U.: RSD Partisinin Stockholm Kongresinde Tarm Meselesi zerine Alnan Kararlar Sylevi, 1905 Mays, C.IX, s. 417- 418). Bu bakmdan, tarm devrimini kyl devriminden ayrmak, her ikisini kmaza sokup, ii snf devrimini baarszla uratmak olur.

IV- GELGE DEVRM HKMET NEDR?


Sosyalizme gei kprs olacak Proletarya Diktatrl, kylnn ounlukta olduu lkelerde; ii snfnn ve kylln devrimci demokratik diktatrl adn ald. Bu geit devrine girmek iin, isyan baar kazanr kazanmaz bir hkmet kuruldu. Buna Gelge Devrim Hkmeti denildi. Gelge Devrim Hkmeti de, en sonunda: Proletarya diktatrlnn tm deil, ancak bir balangcdr. Fakat diktatrlk var, diktatrlkk var. (V..U.) Proletarya diktatrldr diye, Gelge Devrim Hkmeti srf proleterlerin, yani ii snfnn mmessilleriyle ve srf sosyalistlerle mi kurulur? Hayr. Gelge Devrim Hkmeti, btn alan halk snflarnn ve zmrelerinin ortak bir iktidar aygtdr. Mesela, Paris Komnasna
105

bakalm: O (Paris Komnas), dpedz (nastoryai) ve tertemiz (saf: ar) bir proletarya diktatrl, yani yelerinin yaps ve pratik grevlerinin karakteri ar sosyal demokrat olan bir proletarya diktatrl olabilir mi? Hibir vakit ve kesinlikle olamaz. Paris Komnasnda bilinli (hem de ancak AZOK bilinli) proleterler, yani Enternasyonal yeleri aznlkta idiler; hkmetin ounluunu kkburjuva demokrasisinin mmessilleri tekil ediyorlard. (V..U.: Paris Komnas ve Proletarya Diktatrlnn Grevleri, 1905, C. VI, s.279). 130 Tpk bunun gibi 1917 ylnn ilk gnlerinde kurulan Sovyetler tekilat iinde dahi nceleri bilinli proletarya mmessilleri, yani Bolevikler azlktlar. ounluk Meneviklerle Sosyalist Devrimcilerde idi. Gelge Devrim Hkmeti, bir bakma ve bir yandan sosyalist dzenine varmak iin demokratik burjuva devrimini de sonuna dek gtrr. Ne var ki, bu olay, yani Gelge Devrim Hkmetinin demokratik burjuva devrimini son kerteye dek gelitirmesi, Paris Komnasnn yahut Sovyetler iktidarnn bir burjuva devrimine alet olaca sonucunu kartamaz. O gidi yalnz sosyalizme doru yrrken yolun stnde rastlanan btn eski rejim anklarn; gerek Derebeyi, gerek Burjuva gericilik elemanlarn devrim metotlaryla temizleme konadr. Onun iin, Meneviklerin zannettikleri gibi , Sovyetler Devrimi GENEL OLARAK bir burjuva devrimi deildir. 1905 Nisan-Mays Menevik Konferans yle karar almt: Gelge Hkmet... u burjuva devriminin grevlerini gerekletirmeyi zerine alr. Bu efendilere kalrsa; ii snf nce devrimi yapacak, sonra boyun kesip iktidar burjuvaziye teslim edecek.. O gibilere yle karlk verilebilir: Siz meseleyi tarihe gzden geirmek isterseniz, grrsnz ki; herhangi bir Avrupa lkesinin rnei oportada ve aydnlktr. Orada tamamyla gelge olmayan bir sr devletler burjuva devriminin tarihe grevlerini gerekletirirler. Hatta devrimi yenmi hkmetler bile, o yenilmi devrimin tarih grevlerini gerekletirmek zorunda kalrlar. Mesela: 1789 yl Fransada burjuva devrimi Kurucular Meclisi biiminde balad. 1791 yl Yasama Meclisi gnlerinde devrim ilerledi. 1792 yl Konvansiyon meclisinin ilk devrimci dneminde, yani 1793
106

yl asl BYK adn almaya layk olan Fransz ihtilali, demokrasi devrimini sona erdirmek iin tarihte rnei grlmemi hamlelere giriti. Dokuz Termidor gn (27 Temmuz 1794), Ordunun gericileriyle anlaan Jirondenler Doksan htilalcilerini ezdiler. En sonunda burjuva gericilii ylesine ald yrd ki, Napolyon tipinde bir serseri zpkt, burjuvazinin esiz rneksiz kahraman kesildi. Msrda Osmanldan dayak yedi, kaarak Pariste 18 Brmer hkmet darbesini yapt. Bu bozgun mmessili darbeci hokkabaz general koskoca Fransz milletinin bana imparator diye bela kesildi. te btn bu kerte kerte devrimi yenmi hkmetler, hi de devrimin hkmetleri saylamazlard. yle iken, yenilmi devrimin tarihi grevlerini gerekletirmek zorunda kaldlar. Demek tarihte burjuva devrimi ile devrim hkmeti birbirine kartrlamaz. Devrim hkmeti, burjuva hkmetinden uurumlarla ayrlm bambaka bir gerekliktir. Bununla birlikte, Gelge Devrim Hkmeti sizin sylediinizden bakadr: htilal devrinin hkmeti denilen ey, devrilen hkmetin yerine dorudan doruya gemi ve halk isyanna dayanm (yoksa halkn stnde herhangi temsil mmessillerine dayanan deil) bir hkmettir. Gelge Devrim Hkmeti, devrimin zaferi uruna, devrim dman (kontrarevolusyoner) teebbslerin durmakszn giderilmesi uruna yaplan mcadele organdr. Yoksa hibir zaman; genel olarak burjuva devriminin grevlerini gerekletirmek organ deildir. (V..U.: Demokratik Devrimde Sosyal Demokrasinin ki Taktii, Temmuz 1905, C. VI, s.323). Btn bu gelge devrim hkmeti zerine sylenenlere gre, o hkmetin tanmlanmas u iki szle zetlenebilir: , 1- Herhangi bir meclisin kararna deil, DORUDAN DORUYA HALK SYANIna dayanarak kurulmu hkmettir. 2- Burjuvazi iin deil, proletarya devrimi iin ve halk devrimi adna her trl KONTR-REVOLUSYONER TEEBBSLER DURMAKSIZIN GDEREN hkmet GELGE DEVRM HKMETDR.

V- GELGE DEVRMC HKMETN GREVLER ve KARAKTER


Gelge Devrimci Hkmet; iilerin ve kyllerin demokratik
107

diktatrln gerekletirmek iin ne yapar? Hemen sosyalizmi uygulamaya m geer? Hayr. Biliyoruz ki, kyllk sosyalist bir insan yaps tamaz. Sosyalizme girmek iin gerekli hazrlk ve eitimden gemelidir. Onun iin, devrimci Hkmet, sosyalizmden daha gerek ve gereki bir sra grevlerle ykmldr: Komnann yrrle geirecei gerek grevler her-eyden nce sosyalist grevler deildir; bizim asgari (minimal) programmza giren demokratik diktatrl gerekletirmek zorundadr. (V..U.: Paris Komnas ve Proletarya Diktatrlnn Grevleri, 1905, C.VI, s.282). Demek, Gelge Devrimci Hkmetin birinci grevi: Sosyalist Partisinin asgari programn gerekletirmektir. Bunu baarabilmek iin: O hkmet kendi menei ve z karakteri bakmndan halk isyannn organ olmaldr. Formel tahsisi (grevlendiri) bakmndan tm halkn kurucular meclisini arma aygt olmaldr. Faaliyetinin muhtevas bakmndan, istibdada kar isyan etmi halkn yararlarn garanti etmee elverili olan biricik proletarya demokrasinin asgari programn gerekletirmelidir. (V..U.: Demokrasi Devrimi ve Sosyal Demokrasinin ki Taktii, s. 312-313). Onun iin, Gelge Devrim Hkmetinin u karakterlerini bir daha tekrarlayalm: 1- Devrimci hkmet SYANLA DOACAKTIR. 2- Devrimci hkmet halkn KURUCULAR MECLSN aracaktr. 3- Devrimci hkmet ASGAR PROGRAMI uygulayacaktr. Bu karakteri tayan devrimci hkmetin grevleri o karakterinden kaynak alp kar: Devrimci hkmet halk ykseltmeye ve desteklemeye (padniyat) ve halkn devrimci faaliyetini tekilatlandrmaya mecburdur. Halk tutmak, tekilatlandrmak iin neler gerekir? En bata ve mutlaka u artlar gerekir: 1- Halkn sempatisini kazanmak, 2- Btn halk enerjisini derlemek.. nk halk kendi enerjisiyle ve kendi girikinliiyle kendi kendisini koruyacak ve ykseltecektir. Halkn o seviyeye gelmesi iin isyanla doan gelge devrimci hkmet, u 6 maddeyi derhal uygulamak zorundadr: I) Tm halkn kurucular meclisi; 2) Halkn silahlanmas; 3) Siyasi
108

hrriyet; 4) Ezilen ve hukuku tam olmayan halkn kurtuluu; 5) Sekiz saatlik ign, ve 6) Kyl ihtilali komiteleri. (V..U.: Gelge Devrim Hkmeti zerine, 1905 Mays, C.VI, s.270). Demek Gelge Devrim Hkmetinin ilk alaca karar ve yapaca i unlardr: 1- HALKI; silahlandrmak, 2- EZLEN YIINLARA; tam siyasi hrriyet ve kurtulu tekilat salamak, 3- Y; sekiz saatlik ignne ve benzer dileklerine kavuturup tekilatlandrmak, 4- KYLYE; devrim komiteleri kurdurtmak.. Bu drtbal i olduktan sonradr ki, sra KURUCULAR MECLSni armaya gelir. Gelge hkmetin GELGElik karakterini kaldrmak iin halk ve esasl bir ANAYASA (Konstitsyon) getirip kanunlatracak olan kurul KURUCULAR MECLSdir. Gelge hkmet onu aracaktr. Bu Kurucular Meclisinin bir gzba olmamas iin u artlar yerine getirmesi gerekir: 1- Kurucular Meclisi: TM HALKIN mmessili olacaktr. Yani, akl banda; kadn-erkek, yerli-yabanc, alim-cahil.. bir lkede yaayan BTN ALIAN HALK TABAKALARI orada szcsn bulunduracaktr. Byle bir mecliste her trl meslek, mezhep, doktrin, rk, milliyet ve ilh. farklar gzetilmeksizin; iiler, kyller, esnaflar, aydnlar, askerler ve ilh. mmessillerini bulunduracaktr. Devrimci Kurucular Meclisi; dorudan doruya, vastasz, BR DERECEL SEMLE kurulacaktr. 2- Devrimci Kurucular Meclisi: SYAN ETM HALKIN YARARLARINI GARANT edecektir. Bunun iin de, burjuvazinin ezberlettii sahte demokrasi tuzaklar ortadan kaldrlacaktr. Devrime kar koyanlar, gerici snflar, burjuvalar ve aalar ve sadk beki kpeklerini siyasi haklardan yoksul klacaktr. Yalnz devrimi baaran kitlenin zaferlerini, yararlarn kanunlatracaktr. ite asgari programn uygulama prensipleri o kanunlar olacaktr.

VI- GEC DEVRM HKMETNE KATILMALI MI?


Gelge Devrim Hkmeti; ne lam sosyalist, ne tam proleter bir kurulutur, iinde kkburjuvazi de rol oynar. Byle bir hkmete ii
109

snfnn z partisi katlmal mdr? Yukardaki saydmz karakterlere uyan bir devrim hkmetine elbet katlmaldr. Bazlar bunun tersini ortaya srerler. Biz madem ki alt ynlarn szcsyz, yle ise hereyi hep aadan yukarya doru yapmalyz. Yukardan yaplacak iler, burjuvalar, yani iveren snrnn yapt gibi, aa, bey ve efendi yordamyla yksekten ferman vermek olur, ve ilh. demee getirirler. Nitekim, Bakunin de: Herey aadan yukarya tekilatlandrlmal ve gdlmeli derdi. Ancak biz biliyoruz ki, byle tek yanl iler ve tek yanl dnce ve davranlar burjuva mantna, gerici yobazlna ve kkburjuva ham sofuluuna dayanr. Proletaryann diyalektii her hareketi her yanndan ve her biimde ele almay ngrr. Onun iin, HEREY AAIDAN laf, devrimi srf gericiliin diine uygun bir durumda, clz ve savunmasz brakmann ukalaca ve haince felsefelemesidir. Tarihte grlm Bakunincilere, anaristlere yaraan ihtilal gsterili bir devrim dmanldr: Her ey aadan prensibi anariste bir prensiptir. (V..U.: Gelge Devrim Hkmeti zerine, s.229-230). Anarist prensipleri, ihtilalci grn altnda ii snfn dncesiz, kafasz brakmak ister. Bu kt eilimin kkleri gerekte ii snfnn devrimci rolne bir trl inanamamaktan ileri gelir: 3- Burjuvazi ile birlikte geici devrim hkmetine katlmay Sosyal Demokrasinin kabul etmemesi, o gibi her trl katln ii snfna ihanet demek olduu prensibi, anarizm prensibidir. Bu prensip: 2- Her demokratik devrimde proletaryann vazifeleri, ii snfnn grevleri yok anlamna gelir. (V..U.: Yalnz Aadan mi, yoksa Hem Aadan Hem de Yukardan m? , 27.5.1905, C.VI, s.218). Anaristlerin bir baka eidi demek olan sosyal demokrat oportnistleri de devrim hkmetine katlmay reddederler. Bunlar, her zamanki gibi, oportnizmlerini, yani anadan doma kalleliklerini rtbas etmek iin, Marks ve Engelsi de ahit getirmeye kalkrlar. Devrimci hkmete katlmay Jakobenlik diye damgalarlar. Oysa yalan sylerler. nk: imdiki sosyal demokrat Jakobenleri (yani Bolevikler) gibi, Engels de, yalnz yukardan tesirin nemini takdir etmekle kalmyor; yalnz cumhuriyeti burjuvazi yannda gelge hkmete katlmay kabul etmekle kalmyor, fakat byle bir katlmay ve
110

devrimci iktidarn enerjik askeri mdahalesini dahi TALEP ediyor. Engels, ASKER uralarn PRATKE idaresini baarmak yolunda ona den grevleri sayyor. Engels, tkrldm sosyal demokrat Jirondistlerine gene ayn kmseyi ve omuz silkile karlk veriyor. Mesela, baka ehirler srasnda, Sen Lukar d Barramedada (Kadikse yakn 20 bin nfuslu Liman ehrinde) Alyanistlerin, kendi anarist prensiplerine ramen devrim hkmeti kurduklarn gsteriyor. Ve onlar ellerindeki iktidar ne yapacaklarn bilmemekle suluyor. (V..U.: Gelge Devrim Hkmeti zerine, Ks.2, Yalnz Aadan m, yoksa Yukardan da m?, C.VI, s.230-231). Yani, en domuzuna anaristler bile i baa dnce eer zerre kadar devrim namusu tayorlarsa ezbere devlet dmanl yapmyorlar. Btn mrlerince ate pskrdkleri ve yeryznde grmek istemedikleri Hkmeti kendi elceizleriyle kurmak zorunda kalyorlar. Gereklik ve gereklilik en kr gze bile bunu batryor. Ne var ki, btn mrleri hayat d ii bo formller tekerlemekle geen insanlar, sonradan srf yumurta kapya gelince gereklii kabul eder etmez bu yolda kendi kurduklar hkmeti ister istemez nasl kullanacaklarn bilemezler. Onun iin, demiri tavnda iken dvmek, insan bilincinde gelecek devrimi nceden planlamak ilk grevdir. ii snf mmessilleri o gereklii pek iyi biliyorlar. Onlara gre devrimin iktidar gc Sovyetlerdir. Sovyetler iktidar, yalnz bir fabrikann, bir kyn, bir semtin, hatta bir kafann iinde kapanp kalamaz, iiler ve halk devrim hkmetinin iine girerek devrimi kurarlar ve sonuna dek gtrrler. Fakat onlarn (Sovyetlerin) tarihi geliimi demek, yalnz mahalli ii mebuslar Sovyetlerinin sistemlice devam etmeleri demek deildir. Sovyetlerin gelimesi demek, ayn zamanda muzaffer devrim iktidarnn merkez organlar iinde, gelge devrim hkmeti iinde devrim iktidarnn savunma organlar haline de gemeleri demektir. (V..U.: Esef Edilecek Kayplar, 1907, C.VIII, s.320).

VII- DEVRM HKMETNE KATILMA ARTLARI


Sosyalist proletarya mmessillerinin kkburjuvazi ile birlikte devrim hkmetine katlmalar prensipe kabul olunur ve bilinen artlara gre dorudan doruya mecburidir. (V..U.: Paris
111

Komnas ve Proletarya Diktatrlnn Grevleri, s.282). Demek gelge ihtilal hkmetine katlmak yalnz KABUL edilmekle kalmaz, ayn zamanda MECBURDR de. Ancak, katlmay kabul zorunda kalmak uluorta yaplamaz: BLNEN ARTLARA GRE yaplr. Bu artlarn en birincisi; nce hkmetin gerekten geici devrim hkmeti karakterine uymas, yani halk isyanna dayanmasdr. O karakteri gsteren bir hkmete katlacak ii snf partisi, u noktay her zaman ve her yerde gz nne getirmek zorundadr: 1- KATILMA AMACINI AIKA KOYMAK: Devrim hkmetine katlmaktan maksat BTN ASGAR PROGRAMI GEREKLETRMEKtir. Asgari programn genel anlam udur: a) Kar devrimle amansz mcadele etmek, ve, b) SINIFININ bamsz karlarn savunmak (V..U.) Bu prensiplerle zetlenen ama, katl srasnda NOKTASI NOKTASINA GSTERLR. 2- PARTNN ROLN YAPMASI: Devrimci hkmete katlmann hedefi aka gsterilmelidir, dedik. Partinin hkmete katlma artlar daha az belirlice gsterilmez. Bu artlar balca iki kategoride toplanabilir: a) FORMEL ARTLAR; sk Parti kontrol (V..U.)dr. Genel olarak, baka partiler meclise ve hatta Hkmete katlan yeleri zerinde kontrol nemsemezler. O yelerini tam kontrol etmek yle dursun, onlarn tesiri altnda kalrlar. Proletaryann partisi, hkmete katlan yelerinin en ufak davranlarndan hesap isteyecek durumda olmaldr. Ancak o sayede hedefe varlabilir. b) MADD ARTLAR, yani katlmann amaca uygun artlar: Sosyal Demokrasinin bamszln bklmezce korumak, sosyalist devrim artlarn hazrlamak (V..U.)tr. Partiyi teki kkburjuva kaypaklarnn tereddtlerinden ve ihanetlerinden kurtarmak iin ve korumak iin, Gelge Hkmet iindeki parti roln daima teki partilerden ayrdetmeyi bilmek lazmdr. Bu bamsz rol, bir geit devri olan Proletarya Diktatrln bir an nce SOSYALZMe kavuturmaktan ibarettir. 3- KTLENN ROLN YAPMASI: Hedef ak konuldu. Parti roln iyi oynuyor. Ancak, devrimci hkmetin sosyalizmi muzaffer klmas iin bu iki art yetmez. Devrimde kitlenin hamlesini ve hzn, hkmet zerinde yapaca basksn, hkmeti ileriye doru itmesi
112

gerektiini hi unutmamaldr. Bu da: AAIDAN TAZYK: Gelge Devrim Hkmeti zerine silahl bir ynetim gden Sosyal Demokrat proletarya tarafndan tazyik ile olur. (V..U.: nc Geri Adm, 20.6.1905) C.VI, s. 260-261).

113

Yedinci Blm

TERR
Ama onlarn ii bitiktir. (Lenin) Her byk ihtilal hareketi kendisine kar kullanlan zorba kuvvete iddetle cevap vererek byr ve stn gelir/Buna TERR (Tedhi: Zlgt) ad verilir.

I- TERR PRENSB
Fransz ihtilaline asl BYK HTLAL adn verdiren ey; devrimcilerin devrim dmanlarna kar zlgt vermekten ekinmeyileridir. 1793 yl Belika cephesinden dnen Danton stisnai Kanunlar karp htilal Mahkemeleri kurmak teklifini yapmt. Bu teklifi yaparken, yle haykrmt: Halk yaman olmak zorunda brakmamak iin biz yaman olalm. Bu ok dorudur. Dank halk ynlar bir yol dehete dp yaman oldu mu, bunun kontrol gleebilir. Ynlar bakaldrmak zere olan gericilie kar davranrken anariye kaabilir. Halkn zlgt eilimini (tedhi temayln) bilinlendirip tekilatlandrmak gerekir. Terrn anlam budur. 20.ci yzyla girilirken dnya iinde irtican , gericiliin, istibdadn ve zulmn en mthi kalesi arlk Rusyas idi. Lenin bu durumdan, diyalektiin amaz manivelas ile, u sonucu kard: Yeryznde gelmi gemi en yaman ilericilik ve kurtulu Rusyada patlyacaktr. O kan ile, ihtilalden 15 yl nce u peygamberce haberi verdi; imdi tarih bizim nmze yle yakn grevler koyuyor ki, bu grevler baka herhangi bir lke proletaryasnn olmu olacak btn YAKIN grevlerinden OK DAHA DEVRMCdirler. Bu grevlerin gerekletirilmesi, yalnz Avrupa irticaim deil, fakat (imdi artk syleyebiliriz) Asya gericiliinin de istihkamn ykmak grevlerinin gerekletirilmesi: Rus proletaryasn uluslararas Avrupa proletaryasnn keif kolu (ncs) haline getirdi. Biz kendimizde, ayn derecede esiz rneksiz keskinlikte enerjili bir hareketten bin kere daha geni ve daha derin olan bir hareketi canlandrmay dnrken, hakl olarak, bizden nce gelmi seleflerimizce, atalarmza), yani 1870 yl devrimcilerince o zaman yararlklar gsterilerek tutulan o erefli mevkiye
114

geeceimizi hesaba katyoruz. (V..U.: Ne Yapmal?, 1902, C.V, s.138). Yaplacak ey; uzun snfl medeniyet bin yllarndan sonra, yeryznde ilk defa toplumun her trl snflarna ve snflamalarna son vermek gibi ulu bir iti. Bu i elbet Derebeyi snfnn smrcl yerine Kapitalist snfnn smrcln geirmek grevini zerine alm 1789 Fransz Byk htilalcilerinin ilerinden bsbtn daha yamand. Onun iin, proletarya devrimi halk yaman olmak zorunda brakmamak iin, yaman olmak grnde ve davrannda Dantonlardan aa kalamazd. Btn sosyal devrimler, tarihte yaman olmann adna Terr, Zlgt demiti. Ve tarihe hakl olan bir ihtilalin, haksz den dmanlarn yldrmas kanlmazd. Terr, zlgt bir silahtr. O silah kullanmak, nceden iyidir veya ktdr diye ezbere hkmlere balanamaz. Her silah gibi, terr de mutlak ve soyut kanaatlere gre ilemez; KONKRET Somut) duruma gre deer ve l kazanr. Kalle sosyalistler, terr srf kanl olduu iin anaiste bir metot diye red ve inkar ederler. Devrimci sosyalistler, tarihin btn gerek sosyal devrimcileri gibi: Prensip olarak terrden yz evirmedik ve yz eviremeyiz (V..U.) derler. Terr kanlmaz bir prensip olarak red ve inkar etmemek, onu geliigzel uygulamak anlamna gelmez. Her tedbir gibi, terrn de bir takm artlar ve erkanlar vardr. Proletarya terr balca iki aamada kendini gsterir: 1) ktidar mevkiine gelmeden nce Terr; 2) iktidar mevkiine geldikten sonra Terr..

II- PROLETARYA KTDARINDAN NCE TERR


Devrimden nce yaplacak terr, Partizanlar sava blmne girer. Orada sylediklerimizi tekrarlamayalm. Yalnz, proletarya iktidar mevkiine gemeden nce, gerekli terr uygulamalarnn artlarn zelliydim. Bir yerde terre gemek iin u yanlar mutlaka gz nnde tutulmaldr: 1 ) Terrn sebebi, 2) Terrn neticesi, 3) Terrn biimi, 4)Terrn baars.. 1- Terrn Sebebi: Terr, baka yapacak hibir ii kalmam kimi adamlarn akllarna geldii iin yaplmaz. Terr terr olsun diye, yani tek
115

bana uygulanacak bir are deildir. Ancak, MCADELE TARH denilen kaynaktan ister islemez ortaya karsak, o zaman mcadele biimlerinden biri olarak ele alnr. Demek terrn sebebi ve kayna, Partizan hareketinde olduu gibi, isyan hareketinin ta kendisidir. Terr, irticaa kar halkn umumi taarruzu ile (genel saldrs ile) birlikte yaplmal ve o sra yaplan askeri harekattan biri olmaldr. Byle objektif bir zaruret, gereke bulunmakszn terre kalkmak, avantryelik olur. 2- Terrn Sonucu: Giriilecek her terrn varaca netice pek iyi llmelidir. Eer terr irtica hkmetinin kuvvetlerini ve tekilatn bozacaksa, dorudur, hakldr. Bozmayacaksa, tersine hkmetten ok devrimci kuvvetleri darmadan edecekse, ylesine terr eksik olsun. Demek mcadele tarihinin taarruz hareketine ballk ne kadar nemli ise, bu hareket iinde yaplacak kuvvet denemesi ve kuvvet takdiri de o derece hesaba katlmaldr. (V..U.: Nereden Balamal?, 1901 Mays, C.IV, s.34). 3- Terrn Biimi: Terr genel kavga ile bal kalmal ve irticai datacak mahiyette olmaldr. Bunu syledik mi, kendiliinden anlalaca gibi, terr kitlenin teebbs ile birlikte yrmelidir. Kitleden kopumu, kitlenin karmad, kitlenin tutmad bir terr anaridir: Kitlenin dorudan doruya katlmas zerine hesaplanan ve bu katlmay garanti eden cebir ve iddet, zor biimlerini hazrlayacak bir alma istiyoruz. (V..U.: Devrim Avantryelii, 1902, C.IV, s.125). 4- Terrn Baars: Tpk isyann baars iin gereken artlara baldr. Terrn devrimi zafere gtrmesi iin: BRNCS: Kitleler Sovyetler iinde tekilatlanmal, KNCS: Dman (siyasi krizle) ierisinden zayflam olmal. (V..U.: Sovyetler ktidarnn Baars ve Glkleri, 3.3.1919, C.XVI, s.62).

III- KIZIL TERR


Her devrim iktidar mevkiine geldikten sonra irticai bakaldramayacak duruma sokmak zorundadr. Bunun iin, iktidara geldikten sonra proletaryann yapaca kzl terrn karakterleri yle sralanabilir: 1-Kzl Terr Ak ve Korkusuzdur: imdiye dek btn gelmi gemi egemen snflar, hele burjuvazi, en hayaszca terr metotlarn kullanrken bile ellerine eldiven takmtr, yzne maske koymutur. Elinin kann ve
116

gerek yzn gizlemek zorunda kalmtr. Burjuvazi kendi kanunlarn alaka inerken dahi ikide bir Anayasa yahut Kanun adna diye maskesini takar. nk , soyguncu snflar lmden korkarca halktan korkarlar. Burjuvazinin btn egemenlii, her ne pahasna olursa olsun halk aldatmak marifetine dayanr. veren snf en devrimci olduu zaman bile ak terrden korkmutur. nk bu terr halk ounluu adna deil kendi aznl adna yapar. Proletarya devriminin ba kanunu; ak ve korkusuz olmaktr. nk proletarya devrimi, bizzat halkn kendi byk ounluunun byk kar adna terr yapar. Onun iin Lenin yle barmtr: Vatanda harbinde yaplan btn ithamlara u karl veriyoruz: Evet, biz baka hibir hkmetin yaynlayp bildiremeyecei eyi aka bildiriyoruz. Yeryznde vatanda harbi zerine ak konuan ilk hkmet; i, kyl ve asker kitlelerinin hkmetidir. Biz bunu ne kadar ak sylersek, bu sava o kadar abuk sona erer. Btn emeki ve smrlen ynlar bizi o kadar daha abuk kavrarlar ve anlarlar ki, Sovyetler iktidar btn emekilerin ada, kanl davasn baarmaktadr. (V..U.: Tm Sovyetler Kongresinde C.N.K. Faaliyetleri Sylev, 11.1.1918, C. XV, s.79). 2- Metot: Misliyle Mukabele (Dmann yaptna yaptyla karlk vermek):. rtica her zaman zorba kuvvetle, cebirle, iddetle i grr. Onun iin dmana elham okunmaz. ivi ivi ile sklr: Zorba irticai gene ancak zora bavurmakla, cebir ve iddetle temizlenmelidir. Fransz Byk htilalinde Dantonlar olaanst kanunlar ve ihtilal mahkemeleri kurmaya gtren sebep, o zamanki irtican ortala yaymak istedii dehet oldu. Gericiler ortala dehet verirken halk armut toplayamaz. Adeta kendiliinden zlgta kar zlgt yapmaya kalkar. Halk zlgtnn btnn bilinlendirip tekilatlandrmak, her devrimin ilk grevidir. Devrimci snflar, mukavemete kalkan varlkl snflarla mcadeleye giritikleri zaman, o mukavemeti krmak zorundadrlar. Ve biz, varlkllarn mukavemetlerini onlarn proletaryay ezdikleri vastalarla ezeceiz. (V..U.: Karalarn Halk Dman lan Edilmesi, 1.12.1917, C.XV, s.47). Demek irticai ezmenin biricik kestirme yolu: Musann deyimi ile: Die di, gze gzdr. rticaa, yaptna misliyle, yani kendi verdii rnekle karlk vermelidir. nk o yalnz bundan anlar.
117

3- Kzl Terr rtica ile Orantldr: Yukarda iaret edilen gerekliin sonucu ortadadr. Kzl terr ne denli iddet gsterecektir? Buna verilecek karlk aktr. rtican ak zlgt (beyaz terr) ne denli iddetli ise, kzl terrn iddeti de onunla orantl olur. Ak zlgt ortadan kalkmadka, kzl terr kaldrmann yolu yoktur. Kzl terrn kalkmasn isteyenler nce ak terr yok etmelidirler. Boleviklerin hkmet iine terr sistemini soktuklarn syleyenler: Rusyann selameti iin, Boleviklerin terrden vazgemeleri gerektiini sylyorlar. Ben burjuva bakmndan yryerek, nktesever bir Fransz burjuvasnn ldrc vergileri kaldrmak zerine syledii u szleri hatrlyorum: Hele, katil baylar, ldrc vergileri bir kaldrmaya balasnlar! Bu karlk: Bolevikler terrnden vazgesinler! denildii zaman hatra gelir. Hele, bay kapitalistlerle onlarn mttefiki bulunan Amerika, Fransa ve ngiltere: yani Sovyetler Rusyasna terr dayatanlar terrden bir vazgesinler. (V..U.: Aydnlatma ve Sosyalist Kltr ilerinin Tm Rusya Kongresine Sylev, 1.8.1919, C.XVI, s.298). 4- Kzl Terr stememek, Ak Terrclktr: Baka trls dnlemez, irtican mukavemeti srp giderken, ak terr ortal kasp kavururken, kzl terr beenmeyenler ve istemeyenler, bilerek bilmeyerek irtica uakl yapyorlar demektir. Kalle sosyalist olan Menevikler, hatla bir zaman terrcl biricik mcadele silah saym olan Sosyalist Revolusyonerler bile, Boleviklerin kzl terrne kar durmak islerken, ak terr tutmulardr. Bu sersemcikler terr anlamyorlar, nk ksmen mistiklemi iiler ve kyller zerinde ak bekilerin (beyaz muhafzlarn) uaka yardmclar olmak roln zerlerine almlardr. S.R.ler (Sosyalist Revolusyonerler) ve Menevikler terr anlamaldrlar. nk kitleleri sosyalizm bayra altnda, AK MUHAFIZLAR TERR altna GTMEK roln oynamaktadrlar. Rusyada Kerenski, Sibiryada Kolak, Grcistanda Menevikler, Finlandiya, Macaristan, Avusturya, Almanya, talya, ngiltere vs. de KNC ve iki buukuncu Enternasyonaller, 1914-18 Harbinden sonra gelip atan iitilmemi kriz iinde hep o rol oynadlar: Sosyalizm adna kitleleri kandrp ak terrclerle elbirlii ettirme oyununu becerdiler. Onun iin, tarihin ac ve kanl denemeleri aktr, iki rahmetten biri: Ya Amerikan, ngiliz (rlanda), talyan (Faist), Alman, Macar vs. usulleriyle yaplan ak muhafz ve burjuva terr; yahut kzl
118

proletarya terr. Bunun ikisinin ortas yoktur. Bir ncs bermutat olamaz. (V..U.: Serbest Ticaret ve mtiyazlar Hakknda, retim Vergisi zerine, 21.4.1921, C.XVIII, s.226).

119

120

Das könnte Ihnen auch gefallen