Z Gospodarki wiatowej

Rolne Kopoty EWG Na jednym z przedmie Brukseli, przy Aveenue de la Joyeuse Entree mieci sie okazay kompleks gmachw Komisji Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej.Lecz w tym przypadku nie sprawdza si bynajmniej powiedzenie: nomen - omen.Albowiem do gmachu przy ul.Radosnego Wejcia aden z urzdujcych tam dyrektorw nie wchodzi obecnie z radosn min.EWG przeywa gboki kryzys, a jednym z jego przejaww s trudnoci w montowaniu wsplnej polityki rolnej. Formalnie rzecz biorc budowa wsplnego rynku rolnego posuwa si naprzd.W roku 1962 utworzono 6 wsplnych organizacji rynkowych (dla zb, misa wieprzowego, drobiu, jaj, wina oraz owocw i warzyw).W cigu biecego roku ju powstay lub maj powsta dalsze organizacje tego typu.cznie obejm one ok.90% produkcji rolniczej EWG.A jednak w rzeczywistoci polityka rolna przysparza coraz wikszych kopotw.Znajduj one wyraz nie tylko w tym, e utworzenie niektrych organizacji (mleko i produkty, miso woowe, ry) zostao opnione o rok. Najwaniejsza sprawa polega na tym, e wbrew licznym zapowiedziom nie ustalono dotd wsplnej ceny zb.A jest ona decydujcym czynnikiem rynkowym, od jej poziomu zaley nie tylko wielko produkcji samych zb, ale opacalno hodowli, wysoko importu itp. itd. Rnice cen narodowych s znaczne.Nie ma jednak wsplnego rynku bez jednolitej ceny, a ustalenie jej musi dokona si kosztem czyich interesw.Przyjcie ceny pszenicy na niskim poziomie, jak chce tego Francja, spowodowaoby bankructwo czci najmniej rentownych gospodarstw rolnych w NRF i utrudnioby import z krajw trzecich.Powstaa w ten sposb luka miaaby by -w myl koncepcji Parya-wypeniona dostawami francuskimi.Dlatego NRF torpeduje wszystkie posunicia Komisji EWG w tej dziedzinie i wywiera nacisk w kierunku ustalenia ceny na moliwie najwyszym poziomie.To z kolei jednak stawia pod znakiem zapytania zamiar Francji zdobycia hegemoni na rynku rolnym EWG, gdy wwczas bardziej opacalny byby import (a na tym wanie zaley NRF, dla ktrej import ywnoci z krajw sabo rozwinitych jest jednym z warunkw jej eksportu wyrobw przemysowych) Prb rozwizania tego dylematu, po wielu poprzednich, nieudanych prbach, by tzw.plan Mansholta, jednego z wiceprezydentw Komisji EWG.Plan ten ogoszony w listopadzie 1963, sprowadza sie do nastpujcej koncepcji: - ujednolicenie ceny pszenicy nastpuje nie stopniowo, jak to zakadano dawniej, lecz jednorazowo, z dniem 1 lipca 1964 roku; -wsplna cena ustalona zostaje na poziomie porednim 425 DM za ton pszenicy mikkiej (obecne ceny narodowe Francja 397 DM, NRF 475 DM, Wochy- 425 DM) ;

- chopi, ktrzy ponios wskutek tego straty ,otrzymaj odszkodowanie. Projekt ten, wraz z pniejszymi zmianami, sta sie przedmiotem ostrej dyskusji w onie EWG.Z zasadniczym sprzeciwem wystpiy Niemcy zachodnie, poparte przez Wochy.Doprowadzio to w kocu do odrzucenia planu Mansholta.Rada Ministrw EWG podja w dniu 3 czerwca br. decyzj, odsuwajc termin ustalenia wsplnej ceny zb do 15 grudnia br. Przyczyny takiego rozwoju wydarze s rozliczne.O sprzecznociach interesw ekonomicznych midzy krajami czonkowskimi mwilimy ju powyej.Trudno jednak oprze si wraeniu, e nie one s tu najistotniejsze.Gdy bowiem spojrzymy na przedmiot sporu z pewnej perespektywy, wwczas zauwaymy znamienny fakt: o ile jeszcze w roku 1958 dysproporcja midzy cenami pszenicy w NRF i Francji wynosia 46%, to w r.1963 spada ju do 20%.Trudno wic zrozumie, dlaczego dalsze zniwelowanie tej rnicy miaoby przynie tak katastrofalne skutki, o jakich si mwi w stolicach pastw czonkowskich EWG.Mona natomiast sdzi, e o wiele wiksz rol odgrywaj tu wzgldy polityczne.Mianowicie polityka rolna wykorzystywana jest przez NRF jako rodek nacisku na de Gaullea.Przecie wanie on nie dopuci Anglikw do EWG, na czym tak bardzo zaleao Niemcom i Holendrom, to wanie on lansuje sw koncepcj Europy ojczyzn, zwrcon m in.przeciw USA, co znw jest sprzeczne z poltyk Bonn. Niezalenie za od przyczyn, sytuacja jest w peni kryzysowa.Komisja EWG wyrazia swe powane zaniepokojenie z powodu przesunicia terminu do grudnia, tym bardziej e -jak stwierdzi prezydent EWG prof.Hallstein- nie ma adnej gwarancji, e termin ten bdzie bardziej dotrzymany, anieli poprzednie .1) Za skutki kryzysu polityki rolnej nie mog nie rzutowa na ogln sytuacje w EWG.Po pierwsze, ju samo odsunicie terminu ustalenia wsplnej ceny zb uniemoliwia wadzom Wsplnego Rynku zajecie jakiegokolwiek stanowiska w obradach rundy Kennedyego, ktrych druga tura ma sie rozpocz na jesieni br.Poniwa Amerykanie daj , by rokowania nad obnikami celnymi byy prowadzone rwnolegle w zakresie artykuw przemysowych i rolniczych, sytuacja ta zawiera w sobie moliwo cakowitego fiaska obrad GATT.A trzeba tu doda ,e Gatt 2) nie ma ju stanowiska monopolistycznego na rynku wiatowym, gdy Konferencja Genewska powoaa do ycia now organizacje handlow.W tej sytuacji fiasko obrad GATT podwayoby powanie podstawy istnienia tej instytucji, co nie mogoby nie osabi pozycji rynkowej rozwinitych pastw kapitalistycznych, w tym gwnie -krajw EWG. W skali wewntrznej, kolejne odroczenie terminu ustalenia wsplnych cen zb oznacza nie tylko zahamowanie realizacji wsplnej poltyki rolnej .Problem jest o wiele szerszy.EWG. postawio przed sob cel przejcia od uni handlowej do uni gospodarczej.Jednym z najwaniejszych problemw jest tu wanie realizacja wsplnej poltyki rolnej.Komisja EWG w swym VII dorocznym sprawozdaniu stwierdza wprost,e ...harmonijna realizacja Ukadu (o Wsplnym Rynku) zalee bdzie od tego czy w bliskiej przyszoci bdzie moga by podjta decyzja o ustaleniu wsplnej ceny zb oraz wprowadzeniu jej w ycie. 3) I wreszcie, co jest najwaniejsze musimy pametac, e polityka rolna nie stanowi dla EWG problemu o charakterze tylko koniukturalnym.Jest to problem strukturalny i dlatego nie mona zakada, e napicia jakie wywouje, mog ulec samoczynnemu osabieniu.Pisa przecie prof.

Hallstein: W roku 1957, gdy negocjowalimy Ukad o EWG, wiedzielimy, e zbudowanie wsplnego rynku rolnego ma yciowe znaczenie dla przyszoci Wsplnoty.Na rolnictwo przypada ponad 12% dochodu narodowego Wsplnoty i niemal ludnoci pracujcej.Pozostawienie rolnictwa poza obrbem procesu integracji ekonomicznej ...miaoby fatalny wpyw na zrwnowaony i szeroki rozwj naszej uni ekonomicznej, a zatem te na realne perspektywy stworzenia uni poltycznej 4) Prezydent de Gaulle t sam myl sformuowa o wiele wyraniej i ostrzej w trakcie konferencji prasowej, jaka miaa miejsce 31 stycznia 1964 roku: W istocie rzeczy wykluczenie tego wszystkiego, co produkuje zeimia Europy -powiedzia de Gaulle- byoby rwnoznaczne z rezygnacj ze stworzenia prawdziwej wsplnoty.Poza tym zreszt Francja nie mogaby akceptowa ukadu ograniczonego w taki sposb. Inaczej mowic, realizacja wsplnej polityki rolnej EWG w oparciu o stanowisko francuskie jest warunkiem sine qua non istnienia samej EWG.Jak jednak widzielimy, wanie na tym decydujcym odcinku mno si coraz wiksze przeszkody.Ju najblisze miesice przynios odpowied czy usubicie ich bdzie leao w granicach moliwoci krajw czonkowskich i wadz Wsplnego Rynku.

1)Bulletin der EWG, 1964, nr7, str.13-14 2)Gatt-General Agreement on Tariffs and Trade -Ukad Oglny o Cach i Handlu zawarty w roku 1947 w Genewie.Do Ukadu naley obecnie 58 pastw o penym czonkostwie, 5 pastw o czonkostwie prowizorycznym (bez prawa gosu) oraz 2 pastwa bdce tzw. czonkami stowarzyszonymi.Jednym z tych ostatnich jest Polska. 3)Bulletin der EWG, 1964, nr7, str.6 4)W Hallstein:United Europe.Challenge and Opportunity,Cambridge (Massachustts) ,1962, str.54-55.