Huize Kwaliteitshandboek KHB 4.6.

16
Eyckerheyde 4 Kwaliteitssysteem Versie B
4.6 overzicht van de procedures
4.6.16 Het detecteren van en gepast reageren
op misbruik en geweld t.a.v. gebruikers

Beoordeeld: Goedgekeurd: Geldig vanaf:

26/10/06 26/10/06 6/11/06

Doel

- Maatregelen nemen om te integriteit van de gebruiker te waarborgen. Hiertoe in

het bijzonder maatregelen nemen tegen misbruik en geweld ten aanzien van
gebruikers. (SMK 1.3.3.)

Toepassingsgebied

Alle bewoners van Huize Eyckerheyde

Verwante documenten en hulpmiddelen

Informatieve bundel misbruik en geweld

Signalenlijst misbruik en geweld
Vragenformulier seksueel misbruik
Adressen vertrouwenscentra

Definitie van misbruik(grensoverschrijdend gedrag)

Misbruik is elke handeling (of het nalaten van een handeling) die resulteert in een
significante inbreuk op de rechten, de lichamelijke en psychische integriteit, de
waardigheid of het welbevinden van een persoon.
Een handeling (of het nalaten van een handeling) is misbruik als redelijkerwijze
kan worden aangenomen dat de handeling (of het nalaten van de handeling)
schade zal berokkenen.

Werkwijze
Preventie
- Communiceren met elkaar over grensoverschrijdend gedrag, in het team, met
andere diensten, met families, met bewoners om taboes te doorbreken (hoe
is nog niet ingevuld) vb op HOV besproken en in teams, onderwerp geweest
bij gebruikersraad
- Communicatie met bewoners kan bestaan uit pogen om bewoners bewust te
maken van eigen grenzen, voor zichzelf en voor anderen. Weerbaar worden
houdt in dat je leert om op te komen voor jezelf, dat je weet dat je nee mag
zeggen, dat je zelf bepaalt wie en wat en hoe en…
- kennis hebben van risicovolle situaties in en buiten de voorziening. We
denken hierbij aan onvoldoende toezicht, vb.’s nachts, bij toilet, alleen staan

4.6.16 Afdrukdatum : 28/01/09 Pagina :1/3

 van begeleiding,… Afgesproken schema’s mogen niet té strak gehanteerd
worden. Bij onduidelijkheid is het belangrijk dit bespreekbaar te stellen in het
team.
Bijvoorbeeld: onze bewoners komen vaak lichamelijker in contact met
anderen of maken gebruik van lijfelijk contact als vorm van non-verbale
communicatie. Dit zou snel als grensoverschrijdend gedrag (vb. schending
van privacy of seksueel misbruik) geïnterpreteerd kunnen worden.
- Kennis hebben van risicofactoren:
Cognitieve, sociale, emotionele, fysieke, communicatieve en zintuiglijke
beperkingen
Zorgafhankelijkheid
Aangeleerde hulpeloosheid
Beperkt sociaal netwerk
- Kennis hebben van signalen in verband met seksueel misbruik (zie bijlage)
- kennis hebben van meldingsplicht, ook al is er een taboe. We pogen om de
meldingsplicht laagdrempelig te houden door het aanstellen van twee
vertrouwenspersonen
- info geven aan nieuwe personeelsleden (opnemen in meter/peterblad dat
risicovolle situaties, ricicofactoren, signalen en meldingsplicht dienen gekend
te zijn) na verloop van bepaalde inwerkperiode

Handelen
Bij vermoeden van misbruik bestaat er een meldingsplicht: signalen die kunnen
wijzen op misbruik dienen altijd gemeld te worden.

De orthopedagoge en maatschappelijk assistente zijn vertrouwenspersonen waarop

iemand die een vermoeden heeft van misbruik beroep kan doen.

Er kan ook rechtstreeks melding gemaakt worden bij een lid van het team seksueel
misbruik. Het TSM vult samen met de melder het vragenformulier “seksueel misbruik”
in. Hij kan hierbij gebruik maken van de signalenlijst.

Vaste leden TSM

- directeur
- vertrouwenspersoon
- betrokken groepchef
- betrokken hoofdopvoeder
Het TSM zal andere betrokkenen contacteren indien nodig (o.a. arts, verpleging,…)

Het initiatief wordt genomen tot directe confrontatie met de verdachte om hem te
confronteren met deze vermoedens.

Het TSM evalueert de genomen actie en beslist:

- ofwel wordt er geoordeeld dat het vermoeden ongegrond is en dan wordt de
procedure stopgezet. Bij deze beslissing onderzoekt het TSM wat de oorzaak is
van het incident. De directie biedt officieel zijn verontschuldigingen aan de
verdachte aan.
- ofwel wordt er geoordeeld dat het vermoeden gegrond is: een verder actieplan
wordt opgesteld. Het TSM kan de informatieve bundel raadplegen om te zien
welke stappen er nog genomen dienen te worden.

4.6.16 Afdrukdatum : 28/01/09 Pagina :2/3

 Indien het vermoeden gegrond is moet er steeds overwogen worden of er
mogelijk nog meer slachtoffers zijn én of er preventieve maatregelen dienen
genomen te worden om meer slachtoffers te voorkomen.

Na afloop van de procedure volgt een schriftelijke evaluatie door het TSM. Het
evaluatierapport wordt bewaard door de directie.

Registratie

Registratie Wie Indexering Bewaartermijn

Vragenlijst seksueel misbruik Directie Chronologisch Zo lang de
bewoner hier is
en minimum 10
jaar
Evaluatierapport Directie Chronologisch Idem

4.6.16 Afdrukdatum : 28/01/09 Pagina :3/3