Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
_h
Ou_odkhls
uqo,g lsKSu imqrd ;yk fjhs'
fmd;a.,
= .
a , wdrKH fiakdikh
~myka lKqj~
lkafoaf.or" foajdf,a.u
1'
2'
frdah,a bkaiahq"
191" yef,dla mdr" fld<U 5'
3'
4'
5'
fyaud rEmisxy h
26" yef,dla mdr" .d,a,'
6'
7'
8'
m%ldYkh
Ou_.J% : uqK Ndrh
2011
uqKh
fld,s m%skagia
17$2" mesj;a; mdr" .xf.dv," kqf.af.dv'
fg,s ( 011-4870333
ii
mgqk
Ndjkd ud._h
msgq
yekau
^m%:u uqKh&
iv
yekau
m%ldYl ksfokh
Ou_ .%J: uqK Ndrh u.ska m<lefrk
.%ka: uqKhg odhlu
wud.
vii
viii
ix
24
45
65
85
^wdkdmdk i;sh&
^urK i;sh&
^iq[[;dkqmiikdj&
^wgl i[[dj&
107
127
^kdurEmh&
149
Wm .%J:h
172
wkql%uKsldj
177
^iu:-miikd&
iii
iv
m%ldYl ksfokh
w;smQcH lgql=rekafoa [dKkJo iajdkahka jykafiaf.a ~~ksjfka
ksu~~ foaYkd uqKh fldg" ta ms<sn|j Wkkajla olajk whyg tu
oy fmd;a ,ndf uQ,sl woyi wm ;=< we;s uq;a" uqKh i|yd jeh
jk uqo, Wmhd .ekau m%Yakhla h' th iu msKsi wm lsysm
fofkla fhdackd lf<a jehjk uqK hou muKla wh lr .ekaug
m%udKj;a jQ ,lg tu oy fmd;a lsKSuhs' tfy;a" wmf.a tu
fhdackdj .re [dKkJo iajdka jykafia tlfy,d m%;sfCIam lrka
~~Ouh , lrkak neye" th wjYH whyg fkdf,a ,nd .ekaug
yelsh hq;=hs'''~~ lSy'
vi
wud .
uyje,s . W;=rg ye/fuka miq tf;la ksire uqvq f,i mej;s
fmfoiaj, isjQfha buy;a fjkfils' msmdihg meka|la fkd,nd is
f.dyq fmfoi mqrd ksyj .,d hk isis,a h oyka mskd .shy'
ue,jqkq f.dhu irej ks,ajkaj lr,ska nr h' u,a m,ska .ejiS.;a
;=re-,sh n,d iekfik fmfoia jeisfhda ;=gq l j.=<y'
oy wud . ~~W;=rg~~ ye/f jev ms<sfj<la fuhg f;jirlg
fmr werUqKs' oy m;-fmd; ;nd ~~tod-f,~~ i|yd j;a h meyeo
lsug j;a-lula ke;af;da" ksyj fkd,fha .,dhk w, oy wud
h oyka ioy msmdih ikaisjd .;ay' wgq igq yer" ieoeyefhka
irej" .=K kqjKska nrj ms<sfj;a ug ke .;ay' f,d - f,djq;=re
u,a m, fk,d .kska yo mqrd ms ne;sfhka kka whqka fidki
m<l<y'
~~Ou_ .%J: uqK Ndrh~~ kka h;a l< fuu Ou_odk jevms<sfj,
i|yd wmf.ka jehjqfka msis Ou_odk ixl,amh muKs' wud. ~~W;=rg~~
ye/jQfjda iiqka .=K ykk m;Hd.YS,S ieoeyej;ayu
q h' ~~ksjfka ksu~~
fmd;a fm< t<s oelafuka fkdkej;S ~~myka lKqj Ou_foaYkd~~ fmd;a
fmf<ys ~~nr mek~~ oeug;a" foia - foiaj, oy msmdis;hska Wfoid
wm w;ska ,shefjk wksl=;a fmd; - m; ta whqkau t<s oelaug;a Tjqyq
W;aiql jQy' ~~fok foa msisju f~~ woyiska w, jQ oyu Bg ksis
fYdaNk uqKhlskau Ou_ldka w;g m;a lsug mshjr .;ay' uqs;
msgm;a ixLHdj wjikajkq yd iu.u ~~kej; uqK~~ m<lsfuka oy
wud . h<S hd fkdug oe wgklska wem lemjQy'
~~fmd;a wf,h~~ ms<sn|j ful, nyq,j olakg ,efnk jdKsc
ixl,amhg msgqmd" ;yxj,ska f;drj" ;uka w;g fkd,fhau m;a
lefrk ~~oy mqr~~ ;=<ska Ou_odk ixl,amfhys w.h jgyd .;a fndfyda
mdGl mskaj;ayq ;uka ,o ri wyrla" kE-ys;j;=ka iu. fnod-yod
.kakdla fuka fkduiqrej wka oy ,ehkgo Ou_ odkhg iyNd.S
jQy' bkq fkdkej;S" Yla;s muKska ~~Ou_ .%J: uqKNdrhg~~ Wrugo
bm;ajQy" we;efula f,dl= l=vd oy fmd;a uqKh lrf yd
kej;-kej; uqKh lrf nrmek bis,Sug mjd miqng fkdjQy'
vii
viii
2'
ix
01
myka lKqj Ou foaYkd wxl 147
ieyej;a mskj
a ;=k"s
,>q mej;= we;s' ,>q lsh, lshkafka ieye,a mej;= we;s' 'ik;sJsfhd
p ksmfld p'- Ydka; jQ brka we;s' 'ksml' lsh, lshkafka meiqKq
nqoah we;s' m%{djka; lshk tlhs' 'wmm.fnNd' lsh, lshkafka m%.,aN
lshk jpkh fhdokjd lhska jpkfhka <dl" f.dfrdaiq mej;=
we;s njg' ;ekg fkd.e<fmk f.dfrdaiq mej;= we;s flkdg m%.,aN
lsh,d lshkjd' 'wmm.fnNd' lshkafka tfia m%.,aN f iajNdjh
ke;s" 'l=f,iq wkkq.sfoOd' l=,hkays fkdwekq' ix>hd jykafia,d .ek
lshkj k kqiqiq fkdukd .sys inkaOl ke;s lshk tlhs' B<g
;j fYaI tlla lshkj' 'k p Lqoox iudpfr ls[ fhk [`C mfr
WmjfohHqx - wkHjQ ta kqjKe;a;ka .ryk iqjQ- .ryk wkaof iq
jQo jrola fkdlrkakdjQ lsh,d Tkak Tfydu .=Kdx. myf<djla
olaj,d Tkak B<g ffu;%S Ndjkdjg wod, mo iuQyhhs' bm;a
lrkafka'
B<g lshkjd 'iqfkd jd fLfkd fydk;= - ifnn
i;;d Njk;= iq;;;d' - iqfkd lshk tl f;darkafka ldhsl jYfhka
iqj we;s" 'fLfkd fydk;=' fLu lsh, lshkafka wdrlaId iys; ksNh'
tfyu ke;ak Wmj rys; lshk tlhs' 'iqfkd jd fLfkd fydk;=''
ish i;a;ajfhda ta hg iem we;af;da fj;ajd' 'ifnn i;;d Njk;=
iq;;;d' iq;;;d lshk tl f;darkafka iqjm;a is;a we;af;da' iq;
;a; lshk tlhs' b;ska fukak f ffu;%S Ndjkdj ms<sn| yhg
fldkdrh jf.a jkd f mdGh-md,s NdIdfjka ord.kak wudre
whg ksrka;rfhka isysm;a lsug iqiq wkaoka g l,lg fmr
jevjdih l< me,EfKa Y%S jr[dK udysmdKka jykafia tla;rd
ir, isf,dajlg k,d ;sfhkjd' fmd <uhl=g jqk;a u;l ;shd
.kak mqjka'
lhskq;a iqje;af;da
lsis;a Wjre ke;af;da
fj;ajd ish i;ayque
iqjm;ajQ is;e;af;da
b;ska fldhs wdldrfhka kuq;a wkak wr uQ,sl woyi
t;k lshfjkjd'
B<g nqrcdKka jykafia .%y lrkjd wr ~ifnn i;;d~
lsh,d yekajfQ ha ljqo lsh,d' ish i;a;j
a fhda' tal nqrcdKka jykafia
fu;ek fldgia mylg olajkjd' fmd jYfhka uq uy;a f,dalhdu
fnfok ye' ~fh fl mdKN+;F~ h;dla m%dKSka i;a;ajhska iskjd
Wv" hg" iri- iri lshkfldg id wkqid wyqfjkjd~WoOx wfOd p ;shx p~" ~wiundOx~ -ndOd rys;j" ~wfjrx~ wffjj"
~wim;;x~fkdi;=rej ~WoOx wfOd p ;shx p wiundOx wfjrx wim;;x~
ffu;%sh yoj;g <x fjkjd k" wkak tfyk tal Nd;d l<dg
iqjm;a fj;ajd~'
d fudlo ojfia i;r bhfu
lula keye - w:j;aj ~iq
ta l myiqfjka md lrkak mqjka ksid' y;r bhf wudrehswr ksla fjd ksfrda.s fjd wffj fjd lsh, yE,a,la lshkak
wudrehs' talhs wms lshkafka tal b;ska ;uka k.kak ke' ta jpkh
we;a; jYfhka tal uka;%hla jf.a - .=ma; fohla yehg fkdfjhs'
;ukaf.a yoj;g <xj ~iqjm;a fj;ajd~` lshk jpkh ;=<g wr l
od.;af;d;a wkak tal f,aishs' Bg miafia" ;ukag tal myrKh lsu
myiqhs'
b;ska fYaIfhkau ffu;%S fpf;d uqla;sh jvkak k wr
hg m%n, wkaoka iEfyk ld,hla tal jvkak k' b;ska Tkak
talg wod< fYaI lreKq tajf.au tafla wdksYxi mlaIh;a m%ldY jk
fu;; iQ;%h <g ;shk jeo.;a iQ;%h ;uhs- ffu;%sh .ek l:d lrk
fldg- fu;;dksixi iQ;%h' tal;a f mskaj;=ka okakjd' Th icCOdhkd
wdfha Nd;d lrkjd'
nq rcdKka jykafia ieje;a kqjr f;jkdrdufha fl,sku
a
tafla wdksYxi mlaIh m%ldY ls jYfhka ~fu;;dh NslLfj fpf;d
uq;;shd wdfi;dh Nd;dh nyq,Sl;dh hdksl;dh jF:q l;dh
wkqg;dh m;dh iqiudroOdh tldoidksixid mdlxLd;~s uyfKks"
ffu;%S fpf;d uqla;sh- Tkak B<g tal jvk wdldr wgla t;k
i|yka fjkjd' ~fu;;dh fpf;d uq;;shd wdfi;dh" ~wdfi;dh~
lshkafka weiqre lrk ,oafoa' ,oaoS lsh, lshuq' weiqre lrk ,o ffu;%S
fpf;duql;
a h
s hs' weiqre lrkjd lshkafka hyfjla jf.a ksrka;rfhka
tal mqre lsuhs- ~wdfia;dh~ - ~Nd;dh~ lshkafka jeu" l%udkql+,j
ojiska oji tal hqKqjk wdldrhg jeuhs' ~nyq,Sl;dh~-wkak tkjd
jpkh-nyq, jYfhka lsu' wr talhs wms lSf nyq, jYfhka lrkak
fl lugyk Wmldr fjkjd lsh,d' ~wdfia;dh Nd;dh nyq,Sl;dh~
- ~hdksl;dh~ wkak jeo.;a jpk lSmhla tkjd' ~hdksl;dh~ hdkdjla
fuka lrk ,oafoa' ka .uka lrk fldg ffu;%S hdkfha hkjd lsh,d
ys;df.k jf.a ta ;rug ffu;%S iy.; ys;ska hkak" wekak" ta
lghq;= lrkak mqjka k ~hdksl;dh~ hdkdjlska hkakd jf.a' hdkdjla
njg m;alr.kakd ,oafoa' ~jF:q l;dh~ lshk tl we;e g jroj,d
f;are .kakjd' jF:q lshkafka t;k jia;=j fkdf' jdia;= lsh,d
jpkhla ;shkjd' ~jdia;~= lsh, lshkafka Th f.hla yok fldg
bvula" bvug lshkjd' jdia;= oHdj lsh,d Th jHjydrfha ;sfhkafka'
wkak ta woyiska fu;k ~jF:q l;dh lshkafka t;fldg ;ukag" wms
11
12
ffu;%S is; ;=<- t;k nqrcdKka jykafia m%ldY lrkjd 'hx mudKl;x
luux k ;x ;;%djisii;s k ;x ;;%dj;sgG;s' m%udK jYfhka lrk ,o
wr mdmlu ta ffu;%S fpf;duql;
a h
s ;=< r|kafka keye' b;=re fjkafka
keye' tajd uels,d hkjd' tfyu ke;ak gGOuufokSh jYfhka iq
jYfhka tajd mdl ,d t;kska fl<jr fjkjd' wdfh mrf,djg
f.khkafka keye' wkak ta ;=<ska wmg ys;d.kak mqjka- f ks.KaG
Ouh jf.a fkdf wfma f nqrcdKka jykafia bm;a l< Ouh
;=< flfkl=g yefokak mqjka' ta fha ml l< flfkl=g mjd
uu ka ksrhg hkjd lsh,d taldka; jYfhka ys;kafka ke;sj ;
mj;khla ;=<ska wr nrm;, wl=i,a lu mjd f.jd h yels
njhs f ylaf.fha Wmudfjka nqrcdKka jykafia olajkafka'
b;ska f Ou kHdh g;a jvd meye,sj m%ldY l<
iQ;%hla - iuyr g f mskaj;=ka wy,;a we;s l,skq;a wms m%ldY l<
ksid-Kqlegfha Wmudjg B<g tuq' f Wmud wdY%fhka u;l ;shd
.kak myiq ksid' ta iQ;%h ;=<skqhs f luh ms<sn| f ld,fha
fndfydafokd k.k .eUqre m%Yak j,g;a W;a;r ;sfhkafka' luh
ksh;sjdohlao@ taldka;fhkau flfkla fufyu lf<d;a mdl ta hgu
fokjdo@ tajdg ms<;
s r
= e ;sfnkjd f,daKM, iQ;h
% lsh,d lshk Kqlegh
ms<sn| Wmudj lafjk iQ;%fh' tafl nqrcdKka jykafia f hghs
wdrN lrkafka' biair fj,d wr isoaOdka; jYfhka olajkjd' h
flfkla lsfjd;a-t;k h flfkla lshkafka h Ydia;DDjrfhla"
wmg ys;d.kak mqjka ks.KaGkd: mq;%- thdf. Oufha tfyuhs
;sfhkafka' hfula h h wdldrhlska luh lrhso ta ta wdldrhlsku
a
h hq;=hhs lshkjd k h Ydia;Djrfhla" tfyu k tu Ouh
;=< n%yauph jdihlg" ksjka i|yd lrk m%;sm;a;s mQrKhlg" bvla
ke;' f la -iir la-fl<jr lsug wji:dj ke;' fudlo@ ta
lrk ta yeu mdmhlgu f.jkak .sfhd;a ljodj;a f.j,d ksu
lrkak ne ksid'
B<g lshkjd Oudkql+, isoaOdka;h' tal lla ishq
hghs t;k ta md,s jpk fhdo,d ;sfhkafka' flfkl=g f;are
.ekSu lla wmyiq fjkak;a ne keye' tf;ka lshkafka ~h:d h:d
whx mqfid luux lfrd;s ;:d ;:d kx mixfjh;s~ wmg md,s jpk
lshkak fjkjd tafl fjki fmkajkak' h h wdldrhg f mqreIhd
luhla lrkjdo" ta wdldrhg th lsfjd;a wmg neye uql;
a h
s la
,nkak' Tkak B<g nqrcdKka jykafia tal ixfYdaOkh lrkjd'
~~h:d h:d fjokShx whx mqfid luux lfrd;s ;:d ;:dii mdlx
13
14
15
16
tfkod wdksYxi muKla fkdfjhs wr lshdmq m%n, mdmlu mjdflfkla ksrhg f.khdug iu;a foaj,a- fu;ku f.j, ou, ffrkak
mqjka'
B<g fukak f ldrKd imsKavkh jk ;j;a fl
foaYkd ;shkjd' we;e flfkla tajd .ek m%Yak lrkjd' fjd fjkak
mqjka foaj,ao lsh,d' kuq;a nqoaO jpkh yehg .;af;d;a mqu
ysf;kjd' ''uyfKks" h NslaIqjla wiqre iKla - wiqreiKla lshk
tl f mskaj;=ka okakjd we;s- wes,s fol tl;= lr,d wr .yk
ioafoa' wiqreiKla ;r ld,hla ffu;%Sis; jvkjd k h NslaIqjla" ta
NslI
a j
q fkdisia OHdk we;sj j;afjkjd lsh, lshkak mqjka' nqrcdKka
jykafiaf.a wjjdo wkqYdikh wkqj j;afjkjd lsh,d lshkak mqjka
fjkjd' rgqka iska fok msKav wdydrh ksIM, fkdjk wdldrhg
j<|kjd lsh, lshkak mqjka' Bg jvd ffu;%S ;a; uql;
a h
s " ffu;%i
S ;
s
jvkjd k lshkqu ljfo@ ta hg wiqreiKl Wmudfjka fokjd'
ffu;%S ff;duql;sfha w.h" ffu;%Sis;l w.h' ffu;%Sis;ska fufkys
lrkjd k" ffu;%sh jvkjd k ta jf.a fjkjd lsh,d'
Tkak B<g ta jf.au ;j;a jkd iQ;% flfhka olajkjd"
tl ;ekl' flfhka lshf;d;a ;j;a iQ;%hl nqrcdKka jykafia
m%ldY lrkjd ~~uyfKks" hflfkla Wfoajref n;a ye,s ishhla
okafokjd' uoaoyk f,dfj;a n;a ye,s ishhla okafokjd' ijia hdfu;a
n;aye,s ishhla oka fokjd~~ f tlaflfkla' wksla tla flkd Wfoa
jref -t;k lshfjkjd jpkhla .oayku;;x- .oayku;;x lshk
tl f;darkafka ka t<foklf.ka ls fodjk fldg ;Kmqvqj wk iq
fj,djla ;shkjd fka tafl ;shk ls wefokak' wkak ta id iq
fj,djla ffu;%Sis; jvkjd k Wfoa jref" uoaoyk fj,df ta ;r
iq fj,djla ffu;%S is; jvkjd k" ijiajref ta ;r iqfj,djla
ffu;%Sfpf;d uqla;s ;;a;ajfhka is; jvkjd k" ta fokakdf.ka wr
fofjkq lS tlaflkd wr ish l=i,hg wr odkd jYfhka we;slr.kakd
l=i,hg jvd m%n, l=i,hla we;slr .kakjd lsh,d nqrcdKka jykafia
m%ldY l<d' Bg jvd ffu;%sh jvkjd k fldfydug weoao lsh,d
tfyu t;k fmkakq lrkjd'- ~.oayku;;x~ b;ska t;fldg wr
n;aye,s ;=kaishhla oka fokjdg;a jvd wr ;r iq ld,hla ffu;%S
fpf;duqla;s ;;a;ajfhka is; meje;au" f,dalhdg fu;a jeu" m%n,
msxlula njhs t;kska m%ldY fjkafka'
;j;a ta jf.a iQ;h
% la ;shkjd fy,a,l Wmudjlsk'a uyfKks
fy,a,la ;sfhkjd ;=v b;du;a ;shK
q h
q 's ;shK
q q ;=v we;s fy,a,la ;sfhkjd'
17
18
19
20
21
22
n,h ,efjd lshd m%d:kd lrk w;r wfha isg wlksgdj olajd jQ
h;dla i;a;aj flfkla Ou Y%jKuh Ou foaYkduh l=i,h
wkqfudaokaug leu;sk ta wkqfudaokau ;=<ska ;ukaf.a m%d:kSh
fndahlska W;= wud uy ksjka idlaId;a lr.ks;ajd lshd m%d:kd
lrf.k B<g f .d:d lshkak'
~t;;dj;d p wfuyys''''''~
02
myka lKqj Ou foaYkd wxl 148
ieyej;a mskj
a ;=k"s
uyd lmamsk uyry;ka jykafia lshkafka nqrcdKka
jykafiaf.a wiQuydY%djlhska jykafia,d w;rg .efkk fY%aIaG iajdka
jykafia kula' NslaIQka jykafia,dg wjjdo f iu;a NslaIqka w;r
t;o.. ;k;=r nqrcdKka jykafiaf.ka ,nd .;a;= flfkla' Wkajykafia
NslI
a K
Q k
S a jykafia,dg wjjdo kak wjia:djl m%ldY l< wdkdmdki;sh
ms<sn| jKkd;aul .d:djla ;uhs wms f ud;Dld yehg wo bm;a
lf<a'
f lshdmq t;o.. ;k;=r n,dfmdfrd;a;f= jka > ld,hla
w;S; nqoaO Ydikj, mdr Ou msrE flfkla yehg uyd mskajka;
flfkla yehg" uydlmamsk ry;ka jykafia .ek fmd; mf;a i|yka
fjkjd' nqoaOld,fha l=lal=g lshk k.rfha rc mjq,l bm,d lmamsk
kka rcfj,d bkak w;f ieje;a kqjka meKs fj<| msilf.ka
nq rcdKka jykafia my<fjp m%jD;a;sh wy,d we;sjqk Y%oaOdj msg
oyila wud;Hjreka iu msg;a fj,d nqrcdKka jykafia yuqjkak
.sys,a,d' ~tys NslaIq~ Ndjfhka meoao ,enQ nj;a" B<g ta foaYkd wy,d
blauKskau ry;ajQ nj;a fmd; mf;a i|yka fjkjd'
tfyu ry;a f j,d uyd lma m s k uyry;ka jyka f ia
jeld,hla .;lf<a fl iqjfhka" OHdk M,iudm;a;s iqjfhka'
talg lshkjd' "gG OuuiqLyrK" lsh,d' ta hg ld,h .;l<
njla i|yka fjkjd' tl m%jD;a;shlska lshfjkjd Wkajykafia fl
ia:dkfha bkak w;f ~wfyda iqLx~ ~wfyda iqLx`- tfla woyi ~wfka
fldhs;r iem;lao` wfka fldhs;r iem;lao`- lshk ta jpk m%ldY
lrkjd' tal wy,d ix>hd jykafia,d ys;=jd f merKs rclu .ek
23
24
25
26
i;smgGdk iQ;h
% fn!oaO mskj
a ;=ka ljqre;a fndfydu wdorfhka myrKh
lrk iQ;%hla' ta iQ;%fha wr lshdmq mshjr oyifhka y;rla lafjkjd'
fudlo" f oyih we;a; jYfhka lshkjd k ta wdkdmdki;s iQ;%h
wdfha olajkafka oyih y;f tajdhska fn,d hkjd i;r i;smgGdk
hg' wdkdmdki;s iQ;%fha m%ldY lrkjd nqrcdKka jykafia uyfKks"
wdkdmdki;s Ndjkdj jvk,o l,ays mmQK jYfhka mqre lrk ,o
l,ays ta Ndjkdj .sys,a,d i;ri;smgGdkh imqK lrkjdh" ta
i;r i;smgGdkh yhdldrj jvkfldg" nyq,jYfhka lrk fldg"
tal .sys,a,d fndcCOx. Ou y; imQK lrkjdh' fndcCOx. Ou
y; imQK fjkfldg cd" uq;;s lsh, lshk ud. {dK ud.M,
wdh u;=fjkjdh' OHdk wNs{d wdh u;=fjkjd lsh,d' wkak
wdkdmdki;sh r hk ye t;ek nqrcdKka jykafia fmkak
q lrkjd"
wdkdmdki;s iQ;%fhau' wr y;r fn,d hkjd ldhdkqmiikd"
fokdkqmiikd" ;;dkqmiikd" Ouudkqmiikd lsh,d' ta oyih
yefokafka tfyuhs' wkak talhs nqrcdKka jykafia fu;k m%ldY
lf<a wdkdmdki;sh yhdldrj mmQK jYfhka jvkfldg tal
i;ri;smgGdk Ouhka imQK lrkjd' i;r i;smgGdk Ouhka
imQK fjkfldg i;;fndcCOx. Ouhka imQK lrkjd' taflka
B<g cd uq;;s lsh,d lshk f Ydikfha W;=jQ mrud: idlaId;a
lr.kak mqjka lsh,d'
Tkak B<g wms wr i;smgGdk iQ;%fha jvd;a iia;rj
wdkdmdki;sh ldhdkqmiikdjg .e,fmk yehg t;k lshfjk ksid
tal t;k nqrcdKka jykafia olajk jdlHh wms mofhka moh f;are
lrkak n,uq'
~~bO NslLfj NslLq wr[[.f;d jd relLuQ,.f;d jd
iq[[d.dr.f;d jd ksiSo;s m,,XZlx wdN=Fjd Wcqx ldhx mKsOdh
muqLx i;sx WmgGfmFjd~~ lshk jpk lSmhla t;k i|yka fjkjd
- mo lSmhla - wdkdmdk i;sh lrk wdldrh" uQ,slj talg wjYH
Wmfoia lSmhla t;k lshfjkjd' ''fuys,d uyfKks" NslaIqjla- Tkak
B<g fldhs Ndjkdj .ek;a lshfjk tlla ;uhs - ~~wr[[.f;d jd
relLuQ , .f;d jd" iq [[d.dr.f;d jd~~ wdrKHhlg ke;a k
.ylauq,lg tfyu ke;ak mdf.hlg .sfha" ta lshkafka flSj'
flS mirhla wdkdmdki;sh jvkak wjYH njhs taflka yjkafka'
B<g f Ndjkdj i|yd iqiq bhj lshfjkjd' ~ksiSo;s~ fudlo
ffu;%S Ndjkdj wdh i;r bhfjkau jvkak mqjka nj fu;;
iQ;%fha i|yka fjkjd' ';sgGx prx ksisfkkd jd ihdfkd jd'" wd
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
tajf.au ~iqL mixf~ iemh' ldhsl iqLh tal;a i;sh t;ekg fhduq
lrkjd' tajd u;=fjkjd' u;=fjk tl i;sfhka talg fhduqlr,d
f;are .kakjd' ~mcdkd;s~ lshkafka m%lg jYfhka k .kakjd' fudlo
f bf flfrk l%shd;=<hs woHdj ie,d ;sfhkafka' ;Kaydj;a
ie,d ;sfhkafka bf flfrk l%shd ;=<hs' t;fldg i;smgGdkh
;=<ska flfrkafka tajd u;= lr,d uhs' ksjk fu;ku ;shkjd lshkafka
talhs' t;fldg f,dalhd > ld,hla ixidrfha idxidl wdY%jixidr mqre- j,g hgfj,d yshd' wr bf flfrk l%h
s dj,g hgfj,d'
tal myiq ksid' kuq;a fl u;= lr.;a;= wjia:df wjfndaOh t;kuhs'
i;shhs iumc[[hhs tlg hkafka talhs' i;sh tl;= lr.;a;= ;ek
wjfndaOh' iumc[[h lshkafka ukd wjfndaOh' kqj;anj' t;fldg
Tkak Th i|ydhs fl lrkafk' ka t;fldg fokdkqmiikdjg
nyskjd wr wdYajdi m%Yajdih ;=<skau' ta ;=<ska wr lh ikaiqka jqkdg
miafia wr m%S;sh kaokh lrkau wdYajdi lrkafk- t;fldg
kaokh lrka'
B<g lshefjkjd-Tkak .eUqre me;a;lg hkjd' ~mS;s
iqL~ wdh mjd .%yKh lrkafka keye' j w,a,d .kafka keye'
fudlo@ fjd yqfola ;;ixLdr muKhs' fjd ;a; ixialdr yehg
f;are .kakjd' ta tk ix{dj,a fokdj,a wdY%fhkqhs f mS;s iqL
wdh fkkafka' t;fldg ta ~;; ixLdr mixf~ fjd ;a;
ixialdr nj kf.k wdYajdi lrkjd m%Yajdi lrkjd' B<g ta
ixialdr wr ldh ixialdr jf.au ixisjkjd' ~miiuNhx ;;ixLdrx
wiiisiid;s islL;s' miiuNhx ;;ixLdrx miiisiid;s islL;s'~ wr
;a; ixialdrhka-i[[d fokd kue;s ;a; ixialdrhka mjd" tajd;a
ixis jka wdYa j di lrkjd m% Y a j di lrkjd' Tka k t;fldg
fokdkqmiikd fldgi'
Tkak B<g ;;dkqmiikdj <g tkfldg ;;mixf'
ta ix{dfokd wdfhka iliajqkq is; wdYajdih m%Yajdih wdY%fhkauhs
ta ldhfha fh,d bkafka' ta is; yhg k.kska ;;dkqmiikd
lsh, lshkafka is; is; yehg k.kska' is;la we;sjqkd ird.;rd. ifodai-;fodai ifuday- ;fuday wd jYfhka is; ykd.ekSu
i;sh ;=<ska tal wjfndaO lr.kska wdYajdi lrkjd m%Yajdi lrkjd'
B<g ~wNsmmfudohx ;;x~ isf;a we;sjk i;=g tajd ms<sn|j kqj;aj
wdYAjdi m%Yajdi lrkjd' B<g ~iudoyx ;;x~ is; iudu;a lrka
wdYAjdi lrkjd m%Yajdi lrkjd' B<g ~fudphx ;;x~ is; uqod
.kska Th kSjrK Ou wdfhka is; uqod .kska wdYajdi m%Yajdi
lrkjd' Th l i|yka fjkjd ;;dkqmiikd fldgig y;rla
yehg'
39
40
41
42
43
44
03
myka lKqj Ou foaYkd wxl 149
ieyej;a mskj
a ;=k"s
bmfoka uefrka hk f > ixidr .uk fl<jr
lr.kak flfkla Wkka fkdjkafka u;a ;=kla ksid nj ;sf,da.=re
nqrcdKka jykafia wmg u;la lr fokjd' fh!jk uoh" wdfrd.H
uoh" ; uoh lshk u;a ;=fkka m%udohg je,d i;a;ajhd kej;
kej;;a iir flysu .ef,k nj Wkajykafia jod<d' ;reKlu;a"
ksfrda.slu;a ksid we;sjk udkakhg;a jvd ;ud j;a fjkjd lshk
woyi ;=<ska we;s lr.kakd udkh" ishq udkh" m%udohg fya;=fjkjd'
ta m%udofhka ,d wm%udj ksjka .ukg fhduqfjkak urKi;sh
jvkak lsh,d nqrcdKka jykafia wmg wjjdo lrkjd' Wkajykafia
fndai;a;aj ld,fha mjd ;uka weiqf is whg f wjjdoh l< nj
fy<sjk cd;l l:dka;rhl=hs f wo ud;Dld lr.;a;= .d:dj,g
wod<j lafjkafka'
nqrcdKka jykafia ieje;a kqjr jevjdih lrk ld,fha
ieje;a kqjr tla;rd .Dym;sfhl=f.a mq;%fhla ld,l%shd lr,d ojia
.Kkla fYdal lrka ishd' nqrcdKka jykafia ta Wmdil Wkakefyaf.a
f.org jevu lr,d fYdalhg fya;=j weiqjdu ~~mq;d u< ojfia b|,d
uu fndfydu lK.dgqfjka bkafka~~ lsh,d m%ldY l<d' nqrcdKka
jykafia ta wjia:df m%ldY l<d" ~~Wmdilh" f|kiq foa f|kjd"
kefik iq foa kefikjd' fl tl mqoa.,fhl=g" .ulg" iSudjqkq
fohla fkdf' ish ilaj, j, yeu Njhlu yeu i;a;ajhskag fmd
fohla' idOdrK fohla' w;S;fha mKa;hska ;udf.a mq;%hd h.shdu
lsisu fYdalhla ke;sj kdYjk foa kdY fjkjd lshk wjfndaOh
45
we;slrf.k tajd ord .;a;d'~~ lsh,d m%ldY lr, B<g talg wod<j
Wr.cd;lh Wkajykafia jod<d'
w;S;fha nrKeia kqjr n%yauo;a; lshk rcqrefjda jdih
lrk ld,fha ta k.rfha fodrgq wi, n%dyauK .ul fndai;a;ajhska
jykafia nuqKq mjq,l bm,d f.d;ekska mjq,a;hla f.khka
ishd' tl mqf;l=;a jl=;a ishd' ta mq;d ;reK jhig m;ajqkdu
jdyhla lr.;a;d' ta mjqf,a f.or yhfofkla is njhs lshfjkafka'
ta n%yu
a Kh;a neKsh;a mq;;a j;a f,a,h
s ;a odish;a lshk Th yhfokd'
fndai;a;ajhka jykafia ksrka;rfhkau wr mia fokdg okafokak
is,arlskak" fmfyjia iudoka fjkak" ksrka;rfhka urK i;sh mqre
lrkak lsh,d f yeufohlau kdYfjkjd lshk woyi u;la lrfoka
yshd' b;ska Tfydu bkak w;f" fndfydu iu.sfhka ta lh
j;afjk w;f" tl ojila ta n%dyauKhd mq;;a tlal fl; iSidk
w;f mq;d le,sli< wdh tl;= lr,d .sksf.dvla .y,d ojkfldg
ta lsgqj yqUyl ysgmq kfhla lsms,d we,a,d f mq;dg oIag l<d'
oIagl< yefhu tfyuu ue,d jegqkd' n%dyauKhd k=, ;sh,d
we,a,d n,,d taflka lsisu fYdalhla we;slr.kafka ke;sj" mq;dj
Tijdf.k .sys,a,d .yla hg ydkais lr,d froaolska jy,d kej;;a
iSidkak mgka .;a;d" wks;H;dj fufkys lrka'
ta w;f ;ukaf.a wi,a jeisfhla ta lsgqfjka hkjd
l,d" f.oro hkafka lsh,d wy,d f.org hkjd k fukak f
mKsjqvh n%dyauKshg lshkak lsh,d' ~wo fjkod jf.a fokafkl=g
wdydr fkdf tlaflfkl=g wdydr wrf.k tkafkhs odish w; tjkafka
ke;sj y;r fokdu fuydg tkak msis iq jia;% we|f.k iqj| u,a
wrf.k" tlaflfkl=g ;rla wdydr wrf.k tkak~ lsh,d' ta wdrxh
;=<skau neKsh k.;a;d mq;d lh l< nj' kuq;a lsisu fYdalhla
we;slr.;aaf;a keye' ta lh wdydr wrf.k wdjg miafi n%dyauKhd
mq;d ydkaisl< ;eku b|f.k wdydr l wkqNj lr,d oriEhla
yo,d mq;df. isrer ojkak mgka .;a;d' t;fldg f wjia:df" lsisu
fYdalhla ke;sj fl ojk wji:df" fndfyda ;ekaj, Th cd;l
l:dj, ;shk wdldrhg Tjqkaf.a iS, f;aci ksid Yl%Njkh WIaK
nj ks,d Yl%hd f wh ,jd urK i;sh ms<sn|j isxykdo lrj,d
i;arejka mqrjd tkak kE ta f.or lsh,d l,amkd lrf.k fjiaj<df.k
we,a,d wr ojk w;f biairfj,du n%dyauKhf.ka wykjd~ljqo
ojkafka lsh,d~' ~ukqiaifhlah~ lsj' t;fldg ~ukqiaifhla fjkak
neye~ uqfjla fjkak we;s' ~keye ukqiaifhlau ;ud~ ~tfyk
ffjrldrfhlao@~ ~kE" wfmau mq;d~ ~wm%sh mqf;lao@~ ~keye wfmau
46
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
tal uf.ah lsh, .kak yehla keye' tafla wka;su fldgi ;uhs Njh
ms<sn|j lshk ishqu udkh ~wia~ lsh," ~fj~ lsh," ys;d.kakjd'
t;fldg wr ~fj~ lsh,d lshkak ne ;;a;ajhla ishq wkaokaa
wdYajdi m%Yj
a dih ms<n
s | wjfndaOh wdmq wjia:df f;afrkjd flfkl=g'
ta wiaudk iuq.a>d;h lsh, lshk wiaudkh ke;s lsfuka ;uhs
flfkla wy;ajhg m;afjkafka' t;fldg ta urKi;sh nqrcdKka
jykafia m%ldY lf<a ~uyfKks" urKi;sh jef fl<jr wuD;hhs'
urKi;sh jef fl<jr wuD;hhs' fl mriamr frda lshukla
jf.hs' kuq;a" mskaj;=ks" flg fmd idOlhla yehg lshkj k
ka f mskaj;=ka okakjd iuyr g fydafhdam;s lsh,d ffjoHl%uhla
;shkjd fka' iuyrg frda.hg .e,fmk Ichlau ou,d frda.h
iukh lrkjd' ta jf.a fu;k urK i;sh lshkafka ukqIHhd Nhhs
flg-urKh lshk woyig' kuq;a urKh lshk woyi ys;g
ldjeoakdg miafia wr urKh lshk Nh ke;sfjkjd' wjidkfha
ksjdK wuD;fhka fl<jr fjkjd' Tkak Th l;dka;rhhs t;fldg
wms f;are .kak ;sfhkafka'
f urK i;shg- wms idudkHfhka f fha foaj,a j,g
leu;s keye f hq.fha' wiqN Ndjkdjg leu;s keye' W.;a;= wiqN
Ndjkdj meoaokag ila .syshkag lrkak ne fohla yehg;a ys;kj
f ldf,a' ta jf.au urK i;sh .ek;a' ta fha ixl,amhla ka
;shkjd' tal ksid wms ys;kak k nqrcdKka jykafia f ;r
jKkd l< urK i;sh wms tfkod ;fha wr lshdmq wju=,g
iyNd.sjk wjia:d tajdfhka wksh m%fhdack .kafka ke;sj ;udf.a
wju=,g iyNd.s fjkak wdrdOkdjla yehg i,l,d tal Wmldr
lrf.k wr urKi;sh jvkjd k nqrcdKka jykafia m%ldY l<
yehg wuD;;ajh lrdu hkak mqjka'
b;ska f mskj
a ;=ka i;=gfq jkak k f l lshd .kak;=re
ug f uf.a yqiau l b;su .ek' uu foaYkdj nd.hla mj;ajk
fldg ug ielhla we;sjqkd urKi;sh ms<sn| ksoYkhl=;a fokak
fjhso lsh,d' fldfydu y f mskaj;=kag f foaYkdj bjrlrkak
;r wjia:dj ,enqkd'
b;ska f mskaj;=ka l,amkd lrkak kE' fjd ys;g
jkak k ksid- f mskaj;=kag myr .ykak lSjd fkdf' wmg
wykak ,efnk yehg ka ; ;;a;ajh iudcfha f Ou_hg fkdfjhs
63
64
~t;;dj;d p wfuyys'''''''''''~
04
ieyej;a mskj
a ;=k"s
f,dalh udrhdf.a rdcOdksh yehg Oufha ykaj,d
;sfhkjd' Wmk yeu flfklau urKhg hg;a ksid f,dali;a;ajhd
udrhdf.a jifha isk udrhdf.a hg;a jeishka nj nqrcdKka jykafia
jod<d' ta tlalu ta ;sf,da.=re nqrcdKka jykafia ta udrhdf.a
rdcOdksfhka fok" f,dalfhka t;rjk ud.h;a myod kakd'
f,dalfhka t;rug Wmldr jk ta W;a;;r f,dal oYkh wvx.=
jk .d:djl=hs wo wms ud;Dld yehg ;nd.;af;a'
f .d:dj ;sf,da.=re nqrcdKka jykafia foaYkd lr
jodf<a fuda>rdc lshk n%dyauK udkjlhdf.a m%Yk
a hlg W;a;r jYfhkqh's
f fuda>rdc lsh,d lshkafka ndj kue;s n%dyauK wdpdh jrhdf.a
f.da,hska oyih fokdf.ka tlaflfkla' f ndj lshk n%dyauK
wdpdh jrhd ms<sn| > ia;rhla iq;; ksmd;fha mdrdhk j..
lshk ta Ou fldgGdYfha i|yka fjkjd' ta jf.au wgqjd j,;a ta
w;S; m%jD;a;s wdh i|yka fjkjd' wjia:dkql+,j wms fl lr,hs
lshkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka'
tajdfha lafjk yehg w;S; nqoaOYdikj, fndfydu
mdrYla;sh hqKq lr .;a;= ta ndj n%dyauKhd we;= YsIH msi
tlg fndfyda wjia:dj, bm,d tfyu we,a,d mfiak fldfid,a
rcqrejkaf.a mshrcq jk uyd fldai, rcqrejkaf.a ld,fha f ndj
n%dyauKhd ;%sfo mdr.; n%dyauKfhlaj mqfrdays;hd yehg ysh nj
i|yka fjkjd' uyd fldai, rcqrejkaf.a ld,fha b|,u mqfrdays;hd
65
66
67
68
69
70
wkak f mskj
a ;=kg
a nqrcdKka jykafia ms<n
s |j wefh
jkfha .;l< ta l;dj u;la fjkjd we;s' ta iS;, rd;%shla .; lr,d
iqjfia bkakjd lsh,d lsjd jf.a fuda>rdc uy ry;ka jykafia;a
lshkjd iud Yla;Ska ;=<ska wr lshdmq w,afmapP;djg ys; kd
.ekSu ;=<ska" wr Y+kH;d oYkh ;hg <xlr.ekSu ;=<ska" fjd
ysianj l,d- wkak t;fldg .;lf<a msre fi,s l< me,l msre
we|l' Tkak t;fldg tal fyd|hs f hq.fha f mskaj;=kag fuda>rdc
iajdka jykafia,d jf.a wh f ld,fha OufoaYkdj, biairyg tk
fha p; fkdfjhs' kuq;a wms ys;kak k wkak nqrcdKkajykafia
weu;+ wdldrhg~;;Nool~- ~fmd;a;~ krlhs is; fidrehs' fmd;a;
,iaikg ;snqk;a jel,a ;sfhkafka keye' ~
;; N
~;
Noool~ is; fidrehs'
talhs jeo.;a' kuq;a ka Ydikfha jkdl w;r fldhs;r fmr<shlao
lsh, f mskj
a ;=kg
a ys;d.kak mqjka' flfia fyda fjd Tkak t;fldg
fuda>rdc uyry;kajykafia ms<sn|j- ta p;h ms<sn|j- ;j;a ;ekaj,
;shkjd Wkajykafia nqrcdKka jykafiaf.ka wymq Ou m%Yak .ek'
ka B<g wms huq ffl ud;Dldjg' wms lSjd W;a;;r
oYkhla f nqrcdKka jykafia bm;a lr,d ;sfhkafka lsh,d
udrhdf.ka fokak' Y=kH;dj lshk jpkh fndfyda fokdg wm%shhs'
Y=kH lsh, lshkafka ysia' t;fldg Njh m%d:kd lrk f,dalhdg
~Njdrdud Njr;d Njiuuq;d~ lsh,d nqrcdKka jykafia lajQ wdldrhg
Njh m%d:kd lrk f,dalhdg wks;H;dj- nqrcdKka jykafia m%ldY
l< ;%s,laIKh- tpr ys;g w,a,kafka keye' ~hoksppx ;x lLx - hx
lLx ;ok;;d~ hula wks;Ho th la iys;hs' th la iys; ksid" th
;ukaf.a jifha mj;ajkak ne ksid" tal wkd;auhs' fukak f wkd;au
lshk jpkhg <hs Y=kH lshk jpkh' f ysianj lshk tal'
ka wms fl,skau Y+kH;dj ms<sn|j ix>hd jykafia,d weiQ
m%Yakhla wdY%fhka .;af;d;a wdkkao iajdka jykafia tla wjia:djl
nqrcdKka jykafiaf.ka wykjd ~iqf[[d f,dfld iqf[[d f,dfld~
lsh,d lshkjd' iajdkS flf;lskao f,dalh Y+kHjkafka@ wkak
nqrcdKka jykafia ms<s;=re fokjd ~iq[[o wf;;kjd w;;ksfhkjd~
hula wd;au jYfhkaj;a wd;auhg whs;s jYfhkaj;a .;yels fkdfo
th Y+kHhs' wd;au jYfhka .; yels foal=;a ke;ak" wd;ah jYfhka
wd;auhg whs;s fohla yehg .; yels foal=;a ke;ak" tal Y+kHhs"
ysia' wd;auh lshk jpkh;a tlal l,amkd lrkak kE idrd:hla"
yrhla ;shkjd" wrgqjla ;shkjd" lshk yeSula" tkjd wd;au lshk
jpkh;a tlal' jifha meje;af yelshdjla ms<sn| l:djla ;sfhkjd'
71
72
73
74
75
76
;s%fo mdr.; nuqKka uqk okafk;a keye" uqk weo jeu okafk;a
keye' ;:d.;hka jykafia,d muKhs okafka' tal ksid ;uhs ka f
mskaj;=ka okakjd fka - mpiuqmamdoh woHdfjka mgka .kafka
fudlo@ Tkak uqk' t;fldg uqk kak ;uhs nqrcdKka jykafia
olajkafka" ta uqk ughs W;aidy l< hq;af;a' uqk jeug
fk
df' fu;k f lshk w:fhka woHdj' b;ska tal wdY%fhka f
fkdf'
mskaj;=kag ys;d.kak mqjka f Y+kH;d m%;sixhqla; iQ;% fjd ms<sn|j
wfma Wkkaj ke;sjqfkd;a" tajd /l.kak W;aidyj;a Wfka ke;ak"
tajd wfma ;hg <xlrf.k ta wkqj m%;m
s odj ilialr .;af;a ke;ak"
nqrcdKka jykafia olajd jod< f,dalfhka t;ru ta lghq;;
a lrkak
mqjka fo lshk tl'
B<g wms fl ;j lla f;are .kak n,uq' f udrhd"
udrhd ms<n
s | ixl,amh fndfyda fokd is;a fhdok fohla' tal fkdfhl=;a
hg jrKh lr,;a ;sfhkjd' we;e wjia:dj, ix>hd jykafia,d
nqrcdKka jykafiaf.ka wykjd ~~f udrhd lshkafka ljqo@~~ lsh,d'
Tkak tfyu wjia:djla Ou_fha i|yka fjkjd' rdO lshk iajdka
jykafia nqrcdKka jykafiaf.ka wykjd ~~udfrd udfrd;s Nfk; jqpp;s
ls;;dj;d kq fLd Nfk; udfrd;s jqpp;s~~ iajdks" udrhd udrhd lsh,
lshkjd fldf;lskao udrhd jkafka' Tkak t;fldg udrhd lshk
jpkhg ksjpkhla nqrcdKka jykafia fokj' jrKhla' ~~rdO"
rEmh we;s l,ays ;uhs udrfhla urkafkla fyda uefrkafkla fyda
iskafka' tal ksid rEmhu udrhd yehg olskak''' ys;d.kak mqjka
fka f mskaj;=kag' ka uefrkjd lsh,d lshkafka fudllao@ rEmh
ke;su fkao@ t;fldg kE flfkl=g ys;d.kak mqjka f udrhd
lsh,d lshkafka rEmh' b;ska ta lshkafka rEmhg we;s we,au rEm
WmdodkialkaOh" rEmf.dv" ta w,a,d .ekSu' ta rEmh we;s ;ek ;uhs'
f Yrh w;yer,d hkak fjkjd fkao lsh, fka urK Nhla we;sfjkafka'
ka rEmh ke;s ;ek udrfhlaj;a urkafklaj;a uefrkafklaj;a kE'
~udfrd jd udfr;d jd fhd jd mk h;s~' ta ksid rEmhu udrhd
yehg olskak' udrhd yehg olskak lsh,d ;rla keje;ajQfha keye'
t;k" nqrcdKka jykafia" tal rEmh W,la-wksla ;ekaj, lajQjd
jf.a .vla' wdndOhla' yehg rEmh foi n,kak' ta lshkafka
mxpWmdodkialkaOh .ek l,lsfrk hg nqrcdKka jykafia
moud,djla fhdo,d B<g m%ldY lrkjd rdO iajdka jykafiag h
flfkla f hg olskjd k taluhs iuHla oYkh'
77
78
;s,
% CIKhuhs fu;k hkafka' wks;H laL wkd;au ;s,
% CIKh
ta ta mqoa.,hdg Ih jk wdldrhg we;e wjia:djl tfldf<dia
wdldrhg" ;j;a wjia:djl oywg wdldrhg" ;j;a wjia:djl y;<sia
wdldrhg Th hg p;;d<Sidldr miaikd lsh,d lshkafka' ta ta
mqoa.,hdg mxpWmdodkialkaOh ms<sn|j l<lsfrk kHdhhla wuq;=
ka;khla .kakjd' f fudk lrorhlao@ f,vla o@ f,vla o lsh,
wms lshkafka' wkak tajf.a mxpWmdodkialkaOh .ek ksrka;rfhkau
ta is;=,a, u;= lr.kak" fjd ms<sn|j jer wdl,amhlg jefgkafka
ke;sj' talhs nqrcdKka jykafia lshkafka' wkak t;fldg iuYKh
lshk tl' mrduYKh j nod.ekSula k h:d;;a;ajh f;are
fkdf.k" iuYKh ;=<ska lrkafka ;ukau m%;HlaI lr.kakjd"
ffla yrhla keye' wrgqjla keye' ksiaidrhs' Y+kHhs' wkak ta l
f;are .kakhs f iuYKh Wmldr fjkafk'
ta l;a fflka fmakjd' B<g wr Wmud tl tlla
fhj jf.au" f mskj
a ;=kg
a lsjd jf.a ta ixialdrj, /j,s iajNdjh
ksid tlla yehg wms .kakjd' kuq;a oYlhd l%ul%ufhka f;are
.kakjd fu;k rdYshla' rdYs ix{dj u;= fj,d ta rdYs ix{dj ;=<ska
we;s ke;s jvd;a YS>f% hka wjfndaOjk wjia:df ;uhs ta oYkd
{dk mrmrdj ls%hd;aul fj,d f,daflda;a;r ;;a;ajh mjd ,nkak
mqjka jkafk' B<g flg ;j;a Wmldrjk jkd ldrKhla wms
ld,f,d yehg lshuq'
ka wr l,ska lsjd jf.a uyd fY%I
a G Y%djlhska jykafia,d
wm i|yd Ou ixjdohla l< ;j;a ;ekla i|yka fjkjd' ta;a
uydfld; uyry;ka jykafia;a idmq;;
a uyry;ka jykafia;a w;r'
ta mpiuqmm
a doh ms<n
s | .eUqre jrKhla f,dalhdg bm;a lrkakhs'
uyd fld; uyry;ka jykafia okafka ke;sj jf.a wr nuqfKd
wykak jf.a m%Yak weyqjd' mp iuqmamdoh ms<sn|j m%Yak ud,djla
wyf.k .sys,a,d" tl tlla wx. ms<sn|j wmg k yhg we,a,d
wykjd' ~weje;aks idmq;a;" f kdu rEm lshk tl ;ud yod.;a;=
fohlao" wkqka yo, kak fohlao@~ ~t;ek lshkafka ~ihxl;x mrxl;x~
lshk jpkhs'~ tfyu ke;ak tal ;ukq;a l<d fkdf wkqkq;a l<d
fkdf" bf yg.;a fohlao@~ Th m%Yakh uyd fld; iajdka
jykafia idmq;a; iajdka jykafiaf.ka wykjd' f kdurEm lshk
tl ;uka iska l< fohlao@ wkqka iska l< fohlao@ tfyu ke;ak
bf my<jqkq fohlao@ idmq;a; iajdka jykafia ms<s;=re fokjd kE"
weje;aks" kdurEmh ;uka lf<;a keye" wkqka lf<;a keye" bf
79
80
yehg wrf.k wks;a yeu wd.ulau t;k .sys,a,d ysr fjkjd' rEmh
wd;auh fkdjk nj f;are .;a;;a" fokdj wd;auh fkdjk nj nj
f;are .;a;;a" ix{dj wd;auh fkdjk nj f;are .;a;;a" ixialdr
wd;auh fkdjk nj f;are .;a;;a" fkdfmfkk [[dKfha .sys,a,d
ysrfjkjd ta lh wr [[dKfha udhd;aul .;sh ksid' wkak
t;k idmq;a; iajdkajykafia kak Wmudfjka f;are .kak mqjka
[[dKh lshk tl;a ys;a f.dvla fka we;a; jYfhka n,k fldgwms tlla yehg .;a;g wd;au ix{dfjka f illdh gh ;=<ska'
t;fldg ngfldagq folla tllg tlla fya;a;= lr,d ;sfhkjd'
Tkak mpp iuqmmdofha .eUqreu ;ek' fl ljqrej;a lf<;a keye'
wkqka lf<;a keye' bf my< jqfk;a keye' lhs f,dalfha meje;au'
lhs Th ~ojh;dj~ lsh, uq uy;a meje;au ;=< ;sfhkafk' lhs
Oufha i|yka jk mppiuqmmdoh'
f,dalfha h;dla bm" " urK" kej; bm" B<g
f,dalfha h;dla ixl,am m%{ma;s ;sfnkjd k" ta Tlafldu ;sfhkafka
fukak f fol w;frhs lsh,d mjikjd' f ~jggh~ w;frhs lsh,d
lshkjd' ~[[dK mpphd kdurEmx" kdurEm mpphd [[dKx'
Th fol w;frhs uq uy;a meje;auu' ;o ixl,amhla keye' ;o
m%{ma;shla keye' wms f iuq;s yehg .kak yeu tllau ;sfhkafka
Th fol w;f' Tkak Th fha uyd .eUqre Ouhla nqrcdKka
jykafia f,dalhdg bm;a lf<a' ta tlalu t;k ;sfhkafk Y+kH;dj'
tlla wksl ksid mj;skjd k ffl;a yrhla keye' wksfl;a yrhla
keye' f,dalhd [[dKhhs wka;sug .syska w,a,kafka' ta w,a,.;a;=
woHdj ;=<ska'
tal ;uhs ka f mskaj;=ka okakj fka' wcd mpphd
ixLdrd" ixLdr mpphd [[dKx" [[dK mpphd kdurEmx' Tfydu
Tfydu fndfyda fokdg lv mdv l lSm ierhla lsh, w:h
fkdoek.;a;;a' wkak t;fldg wms f;darkafka fldfyduo@ woHdj
kue;s ta wkaOldrfha ta fkdoekSu ;=< hlsis ixialdr" wr we|S"
ilia ls" flfrkjd' tajd Tlafldu pPd foaj,a' /j,s" jHdc jev
lla' ta woHdj ;=<ska" fkdkau ;=<ska" wkak folla yehg fjka
lr,d .;a;d' [[dKhhs" kdurEmhhs' tal;a folla lsh, lsjg
wkak wr lsj jf.a iuQyhla' ysia' tlsfkl idrh jYfhka .;
fkdyels foaj,a' Tkak t;fldg Th fol w;frhs mpiuqmamdofha
.eUqreu fldgi ;sfhkafka'
81
82
83
84
~t;;dj;d p wfuyys''''''''~
05
myka lKqj Ou foaYkd wxl 151
ieyej;a mskj
a ;=k"s
iir ne jvk iqN ix{dj fjkqjg iir ne lvk
wiqN ix{dj jvk yehg ;sf,da.=re nqrcdKka jykafia wmg ks;r
u;la lrfokj' iqN ix{dj jefuka rd.h;a" wiqN ix{dj jefuka
rd.h;a we;sjk nj wms okakjd' t;fldg rd. kkau yekafjk
ksjk n,dfmdfrd;a;= jkjd k h flfkla" wiqN ix{dj jeh hq;=
nj nqrcdKka jykafia m%ldY lr,d ;sfnkjd'
nqoaO ld,fha jev iQ is.d, ms;d lshk f;rekajykafia
flfkla inkaO .d:djla ;uhs" wgl ix{dj jevQ is.d, ms;d
lshk k we;s ix>hd jykafia flfkla ms<sn| l:d mqj;la ;uhs" wo
wms ud;Dld l< .d:djg wod<j lafjkafka' ta is.d,ms;d lshk
iajdka jykafia w;S;fha ldYHm nqrcdKka jykafiaf.a ld,fha Ydikfha
me fj,d wgl ix{dj jv,d mqre flfkla' f nqoaO ld,fha
Wka jykafia ieje;a kqjr bm,d .sysf.hs jdih lr,d" jdy ;hla
.; lr,d orefjla Wmkakg miafia iir l,ls,d me jqkd' ta
mq;dg is.d, lshk ku ,d ;snqk ksid f yduqrefjda yekajqfka
~is.d, ms;d~ kka' is.d,f.a mshd lshk ku we;s NslaIQka jykafia'
b;ska Wkajykafiag luia:dkhla yehg nqrcdKka jykafia kafk;a
Wkajykafiaf.a w;S;fha ixidr m%jD;a;sh l,d wgl ix{djhs' wiqN
Ndjkdjg wod< luia:dk w;=ka m%Odk ;ekla .kakd tlla ;uhs
f wgl ix{dj' .sys me mskaj;=ka" fhda.djpr mskaj;=ka" fndfydu
Wkkafjka jvk tlla ;uhs f wgl ix{dj'
85
lshk woyiska fh,d keye' b;ska flg fjk tlla ;nd ksoYk
jYfhkq;a olajkafka w;S;fha wkqrdOmqr hq.fha hlsis isoahla' ta
l;dka;rh fndfyda fokdg m%lghs' tl l,la yska;,df jev jdih
l<" f;sh mj;fha jev jdih l<" Ndjkdkqfhda.S uyd ;siai
iajdka jykafia ms<sn| m%jD;a;sh' Wkajykafia ojila ta yska;,fhka
msg;a fj,d wkqrdOmqr idjg jk w;f wkqrdOmqrfha tla;rd
mjq,l Ndhdjla iajdmqreIhd tlal l,y lr,d wdmyq umshkaf.a
f.org hkak fyd|g wdNrK wdh we| me<|f.k tk w;f fmrug
f iajdka jykaafia yuqjqkdu flf,ia iys;j uy yka iskdiqkd
lsh,d ;sfhkjd' iajdka jykafia fudlo Yoh lsh,d Tj Wiai,d
n,k fldg wr ia;s%hf.a o;a l gqjd' ta tlalu lshfjkafka fufyuhs'
Wkajykafia wgl ix{dfjka wegiels,,
a la yehg l,d ta wjia:dfju
ish flf,ia wjika lr,d ry;a jqkdh' ta ry;afj,d bhg .uka
lrk w;f wr iajd mqreIhd msmiafika fidhdf.k we,a,d f
iajdka jykafiaf.ka weyqj f mdf .eyeKshla .shdo@ ia;s%hla .shd
o@ lsh,d' f iajdka jykafia ms<s;=re kakd lsh,d lshkjd' ~~ia;s%hla
o" mqreIfhla o lsh,d uu okafka keye' wegiels,a,la k .shd
lsh,d'~~
b;ska f l:dj wdY%fhka wkak wr tl weg lene,a,la
uq,a lrf.k uq Yrfhau m;=rejd yehd lshk woyi u;= lrkakhs
wgqjdpdka jykafia W;aidy lrkafka' kuq;a fu;k tla;rd fkd.e,fmk
fohla ;sfhkjd' fudlo" bJsh ixjrh .ek ys;,d f iajdka jykafia
tl mdrgu ia;s%hla lalg miafia ta flf,ia we;s fkdjk wdldrhg
fl wegiels,,
a la lsh,d ys;j
= d fkdf' ta laIKfhkau" ksrdhdifhkau"
Wkajykafiag o;a weg ;=<ska weg iels,a,la fmkS .shd ila ia;s%hla o@
mqreIfhla o@ lshk tlj;a k.kak nejqkd' thska wmg fmfkkafka
Wkajykafia wgl ix{dj yqla rg" by<gu mqre lr, ne ne
;ek wegiels,s fmfkk ;;aFjhg ys; hqKq lrf.k ;snqkq njhs'
we;a; jYfhkau fl wr wgl Ndjkdjg;a jeo.;a ldrKhla ksid
wms fu;k u;= lrkafka' ka f mskaj;=ka okakjd ffu;S% Ndjkdj
jvk fldg tafl;a ;shkjd id MrK lsh,' ta ta idj,g ffu;S%h
ysjkjd' ta ~tr;s~ lshk jpkhuhs fu;k;a ;sfhkafka' t;fldg
yeu mqoa.,fhlau iemhg leue;shs lshk fmd ,laIKh .ek ys;,d
ish i;a;ajhskag" yeu idjgu" ffu;s%h m;=rejkakd jf.a fohla
;uhs" yeu i;a;ajhd ;=<u - ukqIHhd ;=<u - wegiels,a,la ;sfnkjd
lsh,d wkak ta oDIa fldaKfhka wr ta wgl ix{dj fyd|g jevQ
87
88
89
90
b;ska f mNd. ks;a; iEfykak hqKqjqk wjia:dfta fjkfldg kSjrK hgm;a fj,d' kSjrK hgm;a jqk nj mjd
;ukag jegfykjd' ta ;=<ska mS%;sh wdh we;sfjkjd' f lugyka
wdhqOh ;=<ska lf<a kSjrK m<jd yef W;aidyhhs' tal id:l
fjkjd lshk yeSu ;=< f,dl= mS%;shla" m%fudaohla" i;=gla we;s fjkjd'
tal ;=< ;uka is; talg tald.%j tl;= fjkjd' tfyu tl;= fj,d
yhgu tald.% jqk wjia:dj ;uhs' wmkd iudh' wmmkd lsh,
jpkhla ;shkjd' wmmkd lshk jpkfha idudkH f;areu .kak k
wmg ys;d.kak mqjka ka Tkak tl iudk mshkam;a folla we;s
Ndckhl mshkam;a yhgu tllg tlla ysk hg jeyqjd jf.a'
ys;;a wruqK;a tl;=jk wjia:djla ;sfhkjd' ys;;a wruqK;a tl;=jk
wjia:djla' ta wjia:dj ;=< ;uhs ;ukag ;ukaf.a ysf;a ;sfnk m%n,
Yla;sh m%;HlaI fjkafka' tfkod ;fha ysf;a iqrek nj;a tald.%
nj;a w;r fjki meye,s fjkafk' isrek ysf;a Yla;shla keye' wr
fj,df ;kslr ta n,dfmdfrd;a;= jqk mNd. ks;a;hs ys;hs tl;=
fjkjd' wkak t;k ;uhs wmamkd lsh,d lshkafka' ta iud OHdk
wd ;;a;aj j,g hk wjia:dj' b;ska tal W;aidyfhka ,nd.; hq;=
;;a;j
a hla'
t;fldg wms flg wod< foaj,a lshkafka .sys me
fNaohla ke;sj fndfyda fhda.djprhka ta fjkqfjka ;h .; lrk
wh;a bkakjd' tn whg fl m%fhdackj;a' ta ke;;a bhg ldg fyda
fjd f fha ldrKd Wmldr fjkjd m%dfhda.sl jYfhka' wkak ta
b,lalh-tal OHdk wjia:dj lsh, lshkafka" ta wjia:df kSjrK
Ou fjkqjg OHdkhg wod< lugyk yd inkaO foaj,a muKhs
t;fldg ys;g ;sfhkafka' ;lal" pdr" mS;s" iqL" tl.a.;d lsh,d
lshkafka' ;ll lsh,d lshkafka ndysr ;l fkdf' wr lugyk
.kak mgka .;a;= wl wl lshk ta yeSuu ;uhs' t;k jpk
jYfhka ke;;a ys; t;ekg fhfokjd' ys; tal ;=< mj;skjd' pdr
jYfhka' tal imQK u ksid Ydl jYfhka ldhmiaioah' ldh
miaioah" ;a;miaioah lshk lfha isf;a ieye,a nj' ;j;a iuyr
g wdikfhka Wv hkjd jf.a fkkjd' ta ieye,a nj' tal ;=<ska
mS%;sh" iqLh" wka;sug tald.%;dj Th ldrKd ;=khs' t;fldg ;ll"
pdr" mS;s" iqL" tl..;d lshk wx. ;uhs OHdkhg wod< wx. yehg
lafjkafka' wkak ta hg yhg wl ix{dj ;=<ska OHdk ;;a;ajh
,enqjdu isf;a fndfydu m%n, Yla;shla ;sfhkjd t;k'
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
w g k y d r e i x h q f ;; d - w e g k y k a n e k q "
;puxidjf,mfkd- i uiska msh jqkq" Phd ldfhd mpPfkkd
lh isfhka jeiqkq" h:dN+;x k ii;s we;s ieh ke; iajkq' wkak
ta tl .d:djla'
ta jf.au ;j;a ;ekl ;sfhkjd
hdksudks wmF:dks
w,dmQfkj idrfo
ldfmd;ldks wgks
;dks osijdk ld r;s
-crdj.. Ouumo .d:d 149ir;a iufha ta ta ;ek ou,d ;sfhk ,nqln,a f.dvla
jf.a f ysia ln,a' tajdfh mdg;a lsh,d ;sfhkjd' yhg wr mfrhshkaf.a
mdg' mfrhshkaf.a mdg we;s ysil
a n,a f.dv yhg ir;a iufha ,nqln,a
f.dvla jf.a' tajd l,d ljr k we,aulao@ tal;a nqoaO jpkhla'
103
104
105
106
t;;dj;d p wfuyys'''''
06
ieyej;a mskj
a ;=k"s
ixidr.; i;a;ajhd ;=< uq,aneif.k ;sfhk wd;au ix{dj
re lrkak Wmldr jk m%n, luia:dkhla yehg ;sf,da.=re
nqrcdKka jykafia Od;= ukisldr Ndjkdj W.kajd jod<d' wfma f
Yrh we;=<;;a" msg; mirfha;a" ;sfnkafka mG" wdfmd" f;afcd"
jdfhd lshk Od;= y;ruhs' uydN+; Ou_ y;ruhs' f ldrKh
ksrka;rfhkau wms isysm;a lr.ekSu ;=<ska ;Kayd" udk" g" jeks
flf,ia ;=kS lr.kak yels fjkjd' ta jf.au is; WfmalaIdjg f.akak;a
mqjka fjkjd' fukak f Od;=- ukisldr Ndjkdjg wod< ka;khla
wo wms ud;Dld lr.;a;= .d:df we;=<;a fjkjd'
f .d:dj olskak ,efnkafka f:ar .d:d w;r ;d,mqg
f:r.d:d mka;sfhahs' ;d,mqg f;reka jykafia ms<sn|j fmd;mf;a f
hghs ta l;dka;rh lafjkafka' Wka jykafia w;S; nqoaO Ydikj,
ksjkg wod< fndfydu mskal lr,d f nqrcdKka jykafiaf.a
ld,fha rc.ykqjr kdgHldr mjq,l W;am;a;sh ,n,d kdgH Ys,amh
mrf;rgu yodr,d mkaih
s hla kdgH msi iu .ksh. rdcOdksj,
kdgH ixoYk meje;ajQ kdgH m%Odksfhla' ta ld,fha jpkfhka lshkjd
k ~~kg.duKS~~' .duKS jpkh . m%Odkshdg muKla fkdf hlsis
jD;a;shl m%Odkshdg;a w;S;fha fhk nj fmfkkjd- kg.duKSt;fldg kdgH m%Odk ixOdhlhd' b;ska f ;d,mqg kg.duKS tl
ojilaod nqrcdKka jykafia rc.ykqjrg jevu l< fj,djl Wkajykafia
olskak we;a je|,d tl;amfil ys|f.k nqrcdKka jykafiag fufyu
m%ldY lrkjd' ~~iajdks" Nd.Hj;=ka jykai" ug wykak ,e,d ;shkjd
107
108
109
110
111
112
113
114
jd;d~ l=i ;=< ;sfnk jdhqj' ta lshkafka nvje,a j,ska msg; ;shk
jdhqj;a"fldgGihd jd;d we;=<; ;shk jdhqj;a' B<g ~wx.ux.dkqidfkd
jd;d~ ta jf.au wmi ;=< jk jd;' kyrj,a Tiafia" wfma Yrh
w;mh .= ls wdhg Wmldr jk jdfhdOd;=j' B<g yhfjkqj
olajkafka ~wiidi miidid~ wdYajdi m%Yajdi' tal f;are .kak mqjka
fka' t;fldg yh wdldrhlska jdfhdOd;=j olajkjd' ta wdOHd;al
jdfhd Od;=j ndysr jdfhd Od;=j- tal myiqhs ys;d .kak'
tajd ms<n
s |j;a wka;u
s g m%Odk ldrKh f Yrfha ;sfhkafka
f Od;= y;r muKhs lsh,d tajd ms<sn| uu;ajh" wd;auix{dj
relrkakhs wr Wmudj kafka'
B<g ;jrg;a nqrcdKka jykafia olajkjd rdyq,
yduqrejkag f ixl,amkd ;=<ska ys; WfmalaIdjg f.k tk wdldrh'
~~rdyq, mGiux Ndjkx Ndfjys"~~ mGiu Ndjkdj lshkafka ;uka
mDhg iulr,d ys;kak' tfyu ys;Sf wdksixih fudllao@ wr
ukdm wukdm iamY_ meKs wjia:df tajg ys; k;= jkafka keye'
tajdg ys; hgfjkafka keye lshk tlhs' tal olajkafka" nqrcdKka
jykafia .%y lrkafka" fufyuhs' "fufyu ys;kak rdyq,' fmd<fjys
jkd foa;a odkjd" wmsis u<uq;%d fl< fi fidgq wdh;a odkjd'
tajd ;=<k
s a fmd<j lsiu
s fjkila olajkafka keye' WfmalI
a dfjka fmd<j
tal ordf.k bkakjd' ta ka;kh wrf.k- 'mGiux' lsh, lshkafka
;uka fmd<j jf.hs lshd ys;d .kakjd' tfyu ys;df.k ukdm
wukdm folg hgfjkafka ke;sj ys; WfmalaIdjg od.kak l%uhla
yehg olaj,d ;sfhkjd' ta l%uh f mskaj;=ka l,skq;a wy,d we;s
idmq;a; iajdka jykafia W.%hg fl /lal nj ta idmq;a;
iajdka jykafia ms<sn| l;dka;rj, i|yka fjkjd' b;ska rdyq,
fmd yduqrejkag;a ta l%uhhs nqrcdKka jykafia lajQfha'
t;fldg ta jf.au ~wdfmdiux Ndjkx Ndfjys~ ta jf.au
rdyq, ys;kak ;uka c,hg iudk lr,d ;ukaf.a Yrfha ;sfhk
wdfmd Od;=j .ek ys;,d' B<g ndysr f,dalfha ;shk j;=rg msis
foa u;a wmsis foa u;a j;=r ta .ek wukdmhla olajkafka keye'
fjkila olajkafka keye' wkak ta hg ys; ilialr .kak' ukdm
wukdm iamY wdjdu' ta hgu mG wdfmd f;afcd jdfhd ta y;r'
B<g wuq;= tlla olajkjd' wdldY Od;=j ms<sn|j;a t;k i|yka
fjkjd'
wdldY Od;=j .ek lshkak ;sfhkafka we;a; jYfhka wms
lshkafka lh ilia fj,d ;sfhkafka Od;= y;rlska lsh,d' Tkak
115
116
117
118
119
120
121
122
wmj rjgk ia j Ndjhla ' woHd wka O ldrh ;= < wms /jfgkjd' ~f
uf.a~ lsh, .kakjd' ~fuh uf.ah" fuh uu fj" f uf.a wd;auhhs'~
l idudkH ixidr.; i;a;ajhdf.a ia:djrhhs' nqrcdKka jykafia
fmkakq lrkjd Bg reoaOj iud jYfhka .;hq;= ia:djrh
olajkjd' tal;a ia:djrhla ;uhs" wdrNfha t;kg odkjd ~k~ hkakla'
wdrN lrkafka ~k t;x uu~ - W;aidyfhka y' ka f mskaj;=ka
wy,d ;sfhkjd fka f,dal i;a;ajhd iskafka m,a,di y;rla ;=<h
lsh,d' m,a,di lshkafka m; woyia' mshdi y;r' wks;H foa
ks;H yehg i,lkjd' wksfpp kspp i[[d" flL iqL i[[d"
lafoa iem yehg i,lkjd' ~wiqfN iqN i[[d" wiqN foh iqN
yehg i,lkjd' ~wk;;ks w;;i[[d~ wkd;au foa wd;au yehg
i,lkjd' f m; oDIa y;r wms ixidrfha wrf.k we,a,d
;shkjd' l%udkql,
+ j fl ugq lrk ye nqrcdKka jykafia olajkjd'
fu;k Od;= ukisldrh' fjk ;ekaj, wr ms<sl=,a wdh' fkdfhl=;a
l%u ;shkjd tal ke;slrkak' b;ska f Od;= ukisldrh m%n,hs'
fndfyda g m%{dj wl wh- ka mqlal=id;s NslaIQka jykafia ta
foaYkdj wy, bjr fjkfldg wkd.d fj,d bjrhs'
t;fldg ta hg Od;= y;r ys;ska uld yehg miafia
[[dKh msis ;;a;j
a hlg tkjd' B<g tal ;=<;a .eUqka olajkjd
f wjia:df yehg ia;r jYfhka ke;;a" Tlafldu lsfj ke;;aB<g olajkjd [[dK udhdfjkq;a fok ye' [[dK udhdfj
;j b;sfj,d ;sfhk fldgia ;uhs B<g Th wrEmf,dal j,g
wdYdj,a we;sfjkjd' rEmfhka ys; uqod.kakfldg B<g wrEm ;;a;aj
;uhs' wg jvd iem kuq;a ta;a ixidrfhau fldgia' tajd;a ixidrhgu
whs;s nj nqrcdKka jykafia muKhs lajQfha' w;S;fha wd,drld,du"
Woaol rdu mq;a;" wdka nqrcdKka jykafiag Wmfoia ,d ka b;ska
Tnjykafia wms ;rugu okakjd tal ksid ka f f.da, msi fnod
.ksuq lsh, lshoa nqrcdKka jykafia w;yer,d .sfha fudlo@ wr ta
wh rEmh w; yer,d wrEmh nod .;a;d" wrEmh w,a,d .;a;d'
wrEmh yehg Thf,dl=jg lshkfldg okakjd fka' wdldidk[pdh;kh
[[dK[pdh;kh" wdls[p[[dh;kh" fkji[[dkdi[[dh;kh
wd jYfhka rEmh w;yehg miafia ta;a wyqfjkjd' ishq fohla
wyqfjkjd' wdldYh wkka;hs" wkka;hs" wkka;hs lsh,d yqla ld,hla
l,am .Kka bkak mqjka' n%yau f,dalj, ysh;a wdhs;a lrle,
tkjd' B<g wdldYh ys;g .;a;= [[dKh' tal;a wkka;hs wkka;hs
lsh, w,a,f.k OHdk jYfhka Ndjkd lr,d ta ;;a;ajhg m;ajqfkd;a
123
124
125
126
t;;dj;d p wfuyys''''''''''
07
myka lKqj Ou foaYkd wxl 153
h:d w[[;rx cx
mGri[p wd.uu
- P p wdh;kd bfu
- fy;=NX.d ksrecCOfr'
^ fia,d iQ;%h-ixhq;; ksldh&
ieyej;a mskj
a ;=k"s
iir meje;au;a keje;au;a fya;=M, inkaO;dj ;=<ska
.%y lsu ;:d.; iud inqrcdKka jykafia f,dalhg fy<slr
jod< mppiuqmmdo Oufha fYaI ,laIKhla' iajNdj Oufha olskag
,efnk ksoYk wdY%fhkau fndfydu wjia:dj, f Ou;dj meye,s
lr,d ,d ;sfhkjd' wo f ud;Dld l< .d:d ;=<skq;a b;du;au ir,
Wmudjla u.ska f Ou;dj bm;a fl,d ;sfhkjd'
udrhd ke.+ m%Yk
a hlg fia,d lshk ry;a fufyKska jykafia
kak ms<s;=rla yehghs f .d:d ixhq;aisfha i|yka fjkafka' fia,d
lshk ry;afufyKska jykafia tlojila ieje;a kqjr msqisd jev,d
msKavmd;h j<|,d bjrfj,d oj,ald,fha flfhka .;lrkak wkaO
jkhg jevu lr,d .ila uq, Ndjkdfjka jevyqkakd' ta wjia:df
udrhd- fndfyda ;ekaj, Th Ou_ld:dj, tfyu i|ykafjk udrhdf fia,d f;rKshg hla ;e;s.ekaula we;s lrkak ta <g we,a,d
wefyk hg fukak f fh .d:djla bm;a l< yehghs"
m%ldY l< yehghs" i|yka fjkafka'
flksox ml;x unx
- fldkq unii ldrfld
Cjkkq unx iuqmmkkx
- Cjkkq unx ksrecCO;S
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
t;;dj;d p wfuyys''''
08
ieyej;a mskj
a ;=k"s
ys uy ry;ka jykafiaf.ka f rgg ,enqkq inqoO
a Ydik
odhdoh ldg;a isyshg kef.k fmdfidka fmdah ojihs wo' ta ,enqkq
nqoO
a Ydik odhdofhka fldhs ;r fldgilg wo wms Wreul lshkjdo
lshk tl wo jf.a ojil ys;kak jkjd' inqoaO Ydikfha yrh"
idrh" ixidr uqla;shhs" ksjkhs' ta ldrKh f jf.a wjia:djl
isyshg kd .ekSu mjd ys uy ry;ka jykafiag lrk Wmydr
mQcdjla fjkjd' tal ksid wms wo ojfia f;dard .;af;a Bg wod< is;=
me;= wj lrjk wkaof .d:d lSmhla'
f ud;Dld l< .d:d foaYkd lf<a Wmfiak iajdka
jykafiahs' Wmfiak iajdka jykafia lsh,d lshkafka idmq;; iajdka
jykafiaf.a nd, fidfydhqfrla' idmq;; iajdka jykafiaf.a nd,
fidfydhqrd ta kka fjkalr olajkak kE ksid Wkajykafia Ydikfha
yekajQfha Wmfiak jx.k; mq;; kka' t;fldg idmq;; iajdka
jykafia uEKshkaf.a kka idmq;; jqkd' Wmfiak iajdka jykafia
mshdf.a kka jx.k;mq;; kka yekajqkd' b;ska f Wmfiak jx.k;
mq;; iajdka jykafia Ydikfha uq,a ld,fha b|,u tl;=fjp flfkla'
ta Ydikfha uq,a wjfha nqrcdKka jykafia Wmimod lrk wdldrh
149
150
- ;;iiqmmdo fldfod
- ldf,k p miikx
h-id;pp iumfkkd
k ys wmmFjd CLk;x
tjx yrudkii
hk;s wdijd ifnn
- iqolduii NsCLqfkd
- ksnnq;s[jd.pP;S ;s
151
152
153
154
155
156
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
Wm.%J:h
Wm.%J:h - 1
lhl ye
^iQ;; ksmd;fha ch iQ;%h weiqfrks'&
1'
2'
3'
4'
5'
6'
7'
he b
wuqfidfydkl ka
u<l=Kla fuka
kEishka ieugu tmd
ks,
a
fyd
wefka
ysfka fyda
yel= .ere
lfhl fi,jq
isfka
je;srefKa
wfka
mufKa
8'
weg kyka
iuiska msh
lh isfhka
we;s yeh ke;
nekq
jqkq
jeiqkq
iajkq
n leKys
.scq,sysKs jeks
i;=kg wyr
b;s fjk ;=re fudyqf.
9'
u,uQ
fmky
fifidgQ
jqreKQ
nq nK weiQ
we; jvd oiqka
;;= we;s m
olshs lh fj; is;
uyK
keK
k
fhdudf.k
10'
kj fodka
wiq je.sf
l lka
ln fi fidgqo
yeuod
.|d
u,od
ksn|d
fulh fjo
tlhgo fjhs
tlh fjo
fulhgo jkq ksh;s
hfia
tf,fia
hfia
tufia
11'
fgl ths
ms;a fio f.k
lfhka vyh
l=Kq ,s uqiqj
jufka
uqfka
fka
.,fka
;u lhgo
lhgo weu
uyK tu
<dfjhs fj; ksjka
neyer
r yer
meKir
wufodr
12'
ysia lnf,ys
fud< f<d| iqnehs
udkhls
nd,hd wfjys
msrek
yjk
hgjk
jk
we;su;
q a
l=Kmuh f.k hk
je.sfr; yeu
yuhs oi foi thska
fomdfoa
foa
if|a
foa
13'
l=Kq lh
kuq we;slr
wkqka
fy<k wh ;=< kqjK
w;=kq jl=.vq
wlaud yo
f,a ms;a fl,
vyh fo
173
lmqgq
gq gq
bgq
weglgq
orfka
udfka
wjudfka
kE fka
174
Wm.%J:h - 2
kefKa
we;s lrfka
olajkafka
Wmudjlsfka
- fMK msKavqmu iQ;%h - LJOixhqF;
- ix'ks' 111 240
* * *
175
176
wkql%uKsldj
wl=i, lu
wl=i, Ou
wl=i,h
wlLKfj
wx.=;a;r ksldh
w>f;d
wfp, liaim
w;
wCO;; nysoOd ^wdOHd;al ndysr&
w[[u[[mpph;dj
wgf<dia Od;=
wgqjd
wgl
wgl Ndjkdj
wgl Ndjkd wdksYxi
wgl ix{dj
w;;ls,u:dkqfhda.h
w;;=mud
wF:l=i,
wm[[d Ouu miikd
wk;;f;d
wkd.; Nh
wkd.d
14
41"42
12
166"167"168
129"156"157
74
130
68"69
98"112-117" 121"143"166"167
81"137
128
34"65"86"87
41
87
93
85-97
43
57
3
157"158
74
76
7"22"44"64"69"84"93"94"105"124"
148"169
wkd;au oYkh
73"113"167
wkd;au ix{dj
62
wkd;au iajNdjh
43"59"72"156"162"163
wkdjrK {dkh^wkdjrK oiid& 67
wksppf;d
74
wksppdkqmiikd
40
wks;H;dj ^wkspp;d&
36"40"43"46"54"59"61"62"72"73"103
116-119"162"163
wks;H ix{dj
62"64"74"88"156
178
wksoiik [[dKh
wksiis;
wkqg;dh
wkqmiikd
wkqmdkk
wkqrdOmqr hq.h
wkqYdikd m%d;sydhh
wmrdmhfjokSh
wmmlsf ppd
wmm.fnNd
wm%udKj is; jeu
wm%udK jQ ffu;%S is;
wNs{d
wu;d Od;=
wuD;h
wfhdksfidukisldr
wrl Ydia;DDjrhd
wrgqj
wrlalehdf.a Wmudj
whmfhik iQ;%h
wfhd ydfrd
wrEm
wrEmf,dal ^wrEm Nj&
wmkd iudh ^wmmkd iudh&
wy;ajh ^ry;aM,h&
w,afmapP;dj
wju=,
w[[dKl wiqNh
woHd wkaOldrh
woHd kSjrKh
woHdj ^wcd&
woHdY%j
wysxid ixlmam
wjHdmdo ixlmam
wixL;
179
146
37
9
35
118"121"122"138"139
87
145
15
3
4
12"16
6"13
27
163
51"54"63"99"105"170
79"136
49"50
79
153"154"155
43
43
141
60"124"129
92
22"25"44"63"64"83"86"93"94"97"102"
105"109"110"126"148"157"158"169
72
56"57"58
98"100"101
101"124
62"136"140
43"62"68"73"77"79"82"118"123"125"
129"136"137"138"141"142"168
56
90
90
169
wisnJOlmq;;
wiqNluia:dk
wiqNoYkh
wiqNks;a;
wiqN Ndjkd ^ms<sl=,a Ndjkd&
wiqN Ndjkd wdksYxi
wiqN iCOdhkd
wiqN ix{dj
wiaudkh
wiaudk iuq.a>d;h
10
89"97
142
99
36"56"63"88-102"111"139"140
101
56
85"88"102
62"63"121"122"125
63
180
we
wd
wdldY Od;=j
wdldidk[pdh;kh
wdls[p[[dh;kh
wdcdkSh wYajhd
wdcdkSh mqreIhd
wdKl
wd;au oDIah
wd;auh
wd;au ixl,amh
wd;au ix{dj
wd;auiafkayh
wd;ah
wdOHd;al wdh;k yh
wdOHd;al mG Od;=j
wdkkao
wdkdmdki;s Ndjkdj
wdkdmdki;s Ndjkdj- m%dfhda.sl
wdkdmdki;sh
wdkdmdki;sfha wdksYxi
wdkdmdki;s wNHdih
wdkdmdki;s iudh
wdkdmdk i;s iQ;%h
wdfmd Od;=j
.eg
wdndOf;d
wdfi;dh
wdhwIagdx.slud.h
wdfrda.Huoh
wdh oYkh
wdh Y%djlhd
wd,dr ld,du
wdYajdih-m%Yajdih
wdYajdi m%Yajdi jdfhdOd;=j
wdY%j
181
115"131"141
124
124"159
54
55
75
7"130"135
35"36"43"69"72"82"86"111"123"
160"163"168
73
40"107"111"115"119"123
111"117"123"140
72
73"75
140
72"129"131"134
27-44
32
7"24"26"29"35"40"44"53" 54"62"64"99
26"40'41
29"30
25"41"42"43
27
75"105"107"110"112"114"115"116
117"122"123"130-139"141"146
74
8
100"130"161"163"167"168
45"56
7
2
124"159"160
29-44"53"54"62"125
28"115
56"131"153
weu frda.h
29"36"43
b
b;sjq;;l md<sh
bomdo
bkash Ou
bkashhka yh
bkash Ou
bkash ixjrh
1
97
97"100
95"133
164
87"95
182
W
W..yks;a;
Wfpo oDIah
Wfpojdka
Wcq
W;;;r f,dal oYkh
Woh
Woolrdu mq;;
WoaOpp l=lal=pp
Wmlaf,aY Ou
Wm
WmmcfjokSh
WmfrdaOkh
Wmiudkqii;s
Wmimod
Wmixyr;s
Wmfiak jx.k; mq;;
Wmdodk
Wmdkak
Wmq,ajka fufyKsh
WfmlLd ^WfmalaId is;&
WfmlLd fpf;duq;;s
Wr. cd;lh
Wrefj, liaim
91"97
123"130
130
3
65
68
124"159"160
91"155
154
1"93"164"169
15
147
163
150"151
58"98
149-152"165
131-136"139"141"143"163
118"122"138"139
48
20"93"94"111"115"121"141
20
45"46
160
80
74"162"166"167
ta
tald.%;dj
ta;o.. ;k;=r
taoKav Wv n,a,d Wmudj
taysNslaIqNdjh
92
24"26"70"71"151
123
24
T
Tka,a,df Wmudj
33
183
1"2
184
l
lgisjv;d
lms,jia;= mqrh
lugyk^luia:dk&
lh iDcqlsu
lreKdj
lreKd fpf;duq;;s
luh
lujdoh
lu mdl
luf.
lu ixialdr
lis K
l<HdK;% wdY%h
l<, rEmh
ldupPka o h
lduNj
ldurd.h
ldu;ll
ldudY%j
ldh.;di;s ^lh wkqj .sh isysh&
ldhmiioh
ldhixLdrd ^ldhixialdr&
ldhixLdfrd ^ldh ixialdrh&
ldhdkq m iikd
ld, y;r
ldYHm nqrcdKkajykafia
lE, uf,a Wmudj
lshf;a Wmudj
l= i ,h
l=i, Yla;sh
l=i,a is;
flf,ia
flajvV
fldrd iy wkaOhd Wmudj
fldfod ^olaIhd&
185
L
105
66
29"85"86"89"92-99"100"101"102
107
28
5"20
20
129"142"143
15
1
21"137
143
41
64"83"105
138
91"155
129"143
86
96
56
99"100
92
125"142
31"35
27"29"30"35"38
156
85
101
34
18"23"64"126
1"2"105"136"143"148
1
111"119"141"157"163
145
133
152"155
Lqcq;;rd
fud f;rKsh
48
48"98
.
.Kka-lsf mqreoao
.Kavf;d
.;mppd.; j;
.j>d;l Wmudj
f.daOdj kf;r
34
74
95
110
66"67
>
>k ix{dj
61"79
186
p
pl%j;s rc
pl%dldr wjfndaOh
plLq [[dKh
plLq iuMiih
p;=rdh i;Hh
p;=rdh i;Hh kso lSu
p;;d<Sidldr miikd
;a;dkqmiikd
;;k;frd
;;miioh
;a;uqla;sh ^fpf;duq;;s&
;a;ixialdr^;;ixLdrd&
pQ,mka:l
f;kd
67
40
73
73
48"60
167"168
80
27"35"38"39"155
17
92
1"2"12
31"39"125
102
122"123"125"129"130"
132"137"143
;pidr
;Kaydj ^;DIaKdj&
81
43"60"62"107"110"119"
129"134"136"139
136
118
43
5
107"108
68
156
75"105"107"110"112"
114"115"117"122"123"
130"131"133"138"139"
146
;Kayd ixfhdack
;Kyqmdkk
;:d.;ydfrd
;i ^;e;s.;a&
;d,mqg
;siifuf;;hH
;%s,laIKh kso lSu
f;afcda Od;=j
:
P
Pkao
Pmdml ;;Nool
68
71
:djr ^;yjqre&
koaO
f:r.d:d
5
91"155
24"85"107"150
c
crdj
cd;l md<s
; uoh
104
45
45"56
187
188
o
oiwl=i,a
oiwiqN
oil=i,a
,smsysfha Wmudj
gGOuufjokSh
gGOuuiqLyrKh
g
hiq<sh
idMrK
idj,g ffu;%sh me;su
CLf;d
CLialkaOh
la iajNdjh ^CL&
12"16
97
12"16
37
14"15
24"25"41"42"154"163
108"119
81"144
13"87
12"13"16
74
78
43"59"61"88"140"156"
162
165
165"167
135"137
89"99"113
67
122"125"139"144"170
108
96
82"83"141
16"91"108
kqjdhdf.a Wmudj
frmd;S
folla
fo;sia l=Km fldgGdY
fo;siauyd mqreI ,laIK
fohla ^foaj,a&
oafI nkaOkh
oafI ;ll
oajh;dj
oafIh
189
O
Ouu
Ouumoh
Ouuph
Ouudkqmiikd
Ou plaIqih
Oudkql+, isoaOdka;h
Od;= luia:dk
Od;= ukisldr Ndjkdj
Od;= ukisldrh
35
103"104"158
93"94"102
27"35"38"40"54"155
143"144
14
112"116
107
99"110-119"124"125"
140"141
114"115"125
119"138"143
75"110-118"120"130"
143"146
130"138
120
105
89"150"152
22"27"76"90-93"100"
124"153"
158-165"168
163
24
169
Od;=ukisldrfha wdksYxi
Od;=Nx. iQ;%h
Od;=y;r
Od;=yh
Od;=yhl ix.%yh
Oq;dx.
Oq;dx.Od
OHdk
OHdk ksldka;sh
OHdk M,iudm;a;s iqjh
OHdk iqjh
190
k
kl=, ms;d
kl=, ud;d
k.rhl Wmudj
kj iSjlh
kdu
kdu Ou
kdu rEm
m
102
102
104
57"99
139
123"133"143
80-83"122"123"
131139"143147"148
10
29"33
134"135"136"138"
140"146
140
11"14"15
10"14
88
4
78" 88"100"102"
114"140
41"89"90"93"94"96"99
11"14
40"54"59"60"93"141
142"147
164"170
93"94
3"22"23"36"44"51"
52"59-64"76"
78"88"89"94-101"112"
146"147"149"153"
159"163"164"169"171
39"89"91"92
66"94
90"94"109
124"156"159
kd,kaod
kdis l d.% h
kdisiia
kdisisi
ks.kaG Ouh
ks.kaGkd:mq;;
ks;H
ksmfld
ksodj ^ksfoh" l,lsu&
ks;s .ekS
ksh;sjdoh
ksfrdaOh
ksfrdO ksiis;x
ksjk^ksnndk" ksjdk" ksu&
kSjrK Ou
fklLuu
fklLuu ixlmm
fkji[[dkdi[[dh;kh
mcdkd;s
m[[sJsh
mll+, ukisldrh^ms<sl=,a Ndjkdj&
m>ix{d
mppiuqmmdo Ouh
mksii.. ^w;yeu&
mksii..dkqmiiS
mNd. ks;a;
mG Od;=j
mGiu Ndjkdj
mrf;d
mrduYKh
mlu ks;a;
muqLx i;sx WmgGfmFjd
mir ys;ld ka;kh
mhdma;s
m;dh
m,xh
mf,dlf;d
mfiak fldfid,a rc
mydkh
mydi ksrh$ mydi jHf,dalh
myqf Wmudj
miioh
miiuNhx ldhixLdrx
mUhdf.a Wmudj
mxpWmdodkialJOh
mxpldu
mxiQl+, jr
191
192
30"38
164"168
90"99"100"112
6
15"36"60"61"77"8083"127"130
134"137"144"162"163
54
40
91"92"97
75"86"105-117"
121"122"123"130"
131"133"138"139"141"
143"146
115
74
79"80
90
29"33
125
170
9
38
74
65"66"67
96
108
161"169
32"93"94
31"32
168
74"75"78"80"110"123"
128"160"163"164"
166"167"169
7
70
mdml wl=i, Ou
mdr Ou
mdr Yla;sh
mdf,hH jkh
md.u ^iqf[[d .dfud&
mdf.j,a
meje;au
msxl
msx.sh
mS;s ^m%S;sh&
mS;smixfj
mqlal=id;s
mq KKl
mqkNjh^wdh;smqknNjdNsksnn;;s&
mq,jl ix{dj
fmdfydh wgis,a
fmdaid,
mD:.ackhd
mD:.ack ix{dj
m%{ma;s
m%{dj
m%Ks
m%;S;Hiuq;mkk
m%;sm;a;s
m%;smodj
m%;HCIh
m%;sfO
m%;sIGdj
m%;HfCId
m%:u OHdkh
m% m xp
m% u doh
m%fudaoh
m% d K
m% d Kdhdu
m%shm%fhda. lLh
193
96
24
43"65
152
73
73
62"82"144
1"2
69
38"92"93"94
38
119"124
68
129"130
97"102
88
68
143
139
82"144"146
15"16"79"94"124"138"
139"140"157"158"171
130
34
170
77
168"170
170
134"146
110"111
43"161
73
45"53"108
92
43
29"33"34"35"43
49
M
Mii ^iamYh&
123"132"134
n
ngfldagq fofla Wmudj
n,
nyq,Sl;dh
ndj n%dyauKhd
ndysr mG Od;=j
nh^m%;srEmh" uQ;sh" ms<sUqj&
nqoaO jpkh
nqoO
a dkqii;s
nqoaOYdik odhdoh
nqrcdKka jykafiaf.a odhdolre
fnr-lf|a Wmudj
fndCOX.
fndCOX. Ndjkdj
fndamdCIsl Ou
fndai;a;j
a
n%yauph jdih
n%yauf,dal
n%yau yrKh
n%dyauK
194
81"138"144
97"100
8
65"67-70
140
128"131"134"135"136"142"147
21"30
89
149
86
76
22"27"93"94"96"97"155
22"93-96
22
40"45"49
14"15
22
7"20"22"43
25"48
N
N.. rg
Nj ;Kaydj
Nj ksfrdaOh
Njh
Nj ne
NjdY%j
Nx. {dKh
Ndjkd
Ndjkdfhda.S
Nd;dh
fN!;sl oYkh
fN!;sl oDIah
fN!;sl jdoh
u
86
135
147"148"170
129
2
56
142
96"126"148
12"28"44"55"66
8
143
131
139
ul= l u
ufkdaixialdr
uuFjh
'uu' ixl,amh
urKi;sh
urK i;sfha wdksYxi
uy.a.; is; ^uyoa.; is;&
uy;aM, uydksYxi
uydlmamsk
uydfldg;
uydfldai, rc
uyd;siai
uydn%yauhd
uydN+; Ou ^uydN+;hska&
uydrdyqf,dajdo iQ;%h
uydi;smgGdk iQ;%h ^i;smgGdk iQ;%h&
uydidmq;;
uydyFmfodamu iQ;%h
ud._ C IKh
ud._ { dkh
udkh ^udkakh&
udkjdNs u dkh
udrhd
ud.M, m%;sfOh
uemsf Wmudj
ue ms<sfj; ^uOHu m%;smodj&
:HdoDIa ^pPdg&
=f Wmudj
ys
195
196
104
142
115
62
45-59" 89
49"51"52"62
12"16
89
24"32
74"80"81
65
87
145
75"107"120"133"
138"139"145"146
112
26"32"35"37"56"
57"59"98"110
73"80"81"115"116"
118"119"138"149
116
168
168
45"62"104"107"119"
125"135"141
125"139"147
62"72-78"83"127"
128"129"135"141"147
22"44"64"84"105"
126"148"171
168"169
43"130"159"160"
162"163
7"128"170
83
149"170
yska;,dj
uq;d fpf;duq;;sh
uq;dj
uq
uqk ^uqoOx&
uqk jeu ^uqoOdmd;x&
uq lh
fu;; iQ;%h
fu;;dksixi
fu;;dksixi iQ;%h
fufkyslsu ^ukisldr&
fud>mqi
fuda>rdc
fudaynkaOkh
fudayh
ffu;%Sfpf;duqla;sh
^fu;;d fpf;duq;;sh&
ffu;%S fpf;duqla;s foaYkdj
ffu;%S Ndjkdj
87
20
20
3
66"68"77
66"68"77
30
2"3"12"21"27
8"9
8
122"123"132"143
25"70"150
65"68-72"83
108
108
1"6-22
16
1"2"4"7"18"19"21"
22"87"102
7
2"3"5"6"9"12"57"58
13"14"18"20
ffu;%Suh isysh
ffu;%sh
ffu;%S is;
h
h:dN+;{dkh
h:dN+; oYkh
h:d:h
hdksl;dh
fhda. wNHdi
fhda. Ndjkdj
fhda.djprhd
59"60
79
61
8
43
153
3"29"40"85"89"92"94"
97"100"109"110"111
165
79
45"56
fhdOdj
fhdksfidukisldr
fh!jk uoh
197
r
rcudj;
ry;anj
rd. nkaOkh
rd.h
rdO
rdyq,
rdYs ix{dj
rEm
44
55"125
108
85"101"108"119
77"78
48"53"112"115"138
80
74-82"121"133"135"
141"162"
166
61"77"123
139
98
60"129
75"123"133
74
rEm WmdodkialJOh
rEm Ou
rEmkkaod
rEmNj ^rEmf,dal&
rEmix{dj
frd.f;d
,
,nqlnf,a Wmudj
,shjkmg,a jvqjd Wmudj ^Nuldfrd&
Kqlegfha Wmudj
f,dal ka;d
f,daflda;a;r
f,daKM, iQ;%h
f,!lsl
198
104
32
14"16
118
169
14
169
j
jlal,S
j-ixLdrd ^j ixialdr&
jixLdfrd
jggh
jF:ql;dh
jdhdu
jdfhd Od;=j
164
125"142
31
82"144
8
95
75"105"107"110"118"
122"123"130"131"133"
138"139"146
91"155
73"74"81"82"119124"129"131"132"136138"162"166
131
119-124"137
61"123
31"53"92"125
34"44
22"34-38"40"73"79"
86"88"100"118"140"
153-158"161-171
80"142
106"126"148
37"142
79"83"166
27"43"68
150
150
124
88"124
11
15"143
146
27"43"78"114
93"94
lspPd ^fo.shdj&
[[dKh
[[dK Od;=j
[[dK udhdj
[[dK ialJOh
;ll pdr
;l mSvkh
oYkd ^miikd&
oYkd {dk
oYkd;aul Ou foaYkd
oYkdf kso hEu
oYkd Ndjkdj
oHdj ^cd&
kh kS;s
kh msglh
m; oDIa
m,a,di ^mshdi&
mmid
mdl
uqla; [[dKh
uq;;s
rd. ksiis;x
199
rd.h
rd.dkqmiikd
rdfc;s
h
fjl ksiis;x
flh
flS mirh
Iu f,daNh
iqoh
ysxid ;ll
fj ^wi& yeSu
fokd
54"78"85"89"114"119"164"
40
119
68"93"94"95"164
93"94"96
150"151"152
27
16
153
96
119"121"125
31"39"74"61"82"122"123"125"
132"134"143"162"166
27"35"38"39
61"123
73
103
40"93"94
93"94
144
128"140"147
91"155
fokdkqmiikd
fokdialJOh
fohs;h
fmq,a, mj;h
fjdii..
fjdii..- mkdx
jHjydr
jHikh
jHdmdoh
200
Y
Yl%hd
Ydik n%yauphdj
Ydiaj; oDIah
Y=kH
Y=kH;d oYkh
Y=kH;d m%;sixhqla; iQ;%
Y=kH;dj
Y%oaOdj
46"47"48
78
123"130
69"70"73"80
72
76"77"83
70"75"76"83
108"109
ixl,a m
ixL;
ixL iQ;%h
ixhq;; ksldh
ixfhdack
ixf.h
ixidr pl%h
ixidr uqla;sh
ixialdr ^ixLdr&
82
169
9"13
127
2
54"55"56
144
149"170"171
22"35"43"60"61"74"79"80"82"
123"125"137"138"142"158"162
164"166"
158
79"80"158"160"162"163"165
22"44"64"83"105"126"148"149
61"82"111"135"137"160
3
57"59
31"39"61"73"74"82"83"122"123
125"132"143"162"166
7
44"89
20
105
27"35"38"41"42"94"154
68"93"94"96"164
97"155
35"39
117
64"97
22"39"154
22
68"164
4
3
27
ixialdr oYkdj
ixialdr iuuYKh
ilod.d
illdhgh
iflld
iCOdhkd
i[[d ^ix{d&
i;r bhj
i;r lugyka
i;r n%yauyrKh
i;r uydN+;hska
i;r i;smgGdkh
i;s
i;smgGdk
i;smgGdk Ndjkdj
i;;iqhq..uk iQ;%h
i;a;siafndamdlaIsl Ou
i;siumc[[h
i;aFj ix{dj
ioOd
ik;sJsfhd
ik;= iifld
i;;fndCOx. Ou
201
202
innldhmixf
ifnn i;;d
iu:
iu: oYkd
iuka;mdidl NslaIqj
iui; my
iudh
iud ks;a;
iuqoh
iuqoh w;:x.u
iuQy Ndjkd
ifndah
iuummOdk
^ixjr" mydk" Ndjkd" wkqrlLk&
iuud gh
iuud iud
iuud inqrcdKka jykafia
iuud ixlmm
iuHla oYkh
iuHlam%{dj
i,,yqljq;;s
ihxl;x- mrxl;x
ij wY=Njdoh
i,,f;d
i[[dKl wY=Nh
i<dh;kh ^iamY wdh;k&
iem ^iqL&
ieje;a kqjr
ishq iamYh
is.d,ms;d
ismih
ismih m%;HfCIdj
iSudifuNo
iS,h
203
31"32
5
35"64"153"155"156-158"
164-171
148"159"160
152
5
15"16"25"32"35"68"71"72"92-94
105"154-169"171
96"152"154
141"142"147
59
28
40
95"96"97
16"124"148"161"164
161"164
1-171
90"103
77"78"79
114
3
80
142
74
98"100"101
74"133"134
38"88"92
67"68
33
85"88
111
111"112"125
12
15"16"22"44"64"83"126"148"
164"171
iqLmixf
iqLyrKh
iq[[f;d
iq;;ksmd;h
iqNks;a;
iqNfrd
iqN ix{dj
iqjfpd
iqjm;afj;ajd!
iqiudroOdh
iQcQ
fia,d
fidfydka Ndjkdj
fidaK
fidajdka
38
41
74
65"103
99
3
85"88"100"101
3
7"8
9
3
127"128"129
105
164
22"44"48"64"83"105"126"136"
148"169
105
115"116"122"143
fidaidkslx.
iamYh
R
iDo m%d;sydh
iDISka
145
156
y
ylaf.fha Wmudj
fy,a,l Wmudj
fya;= m%;Hh
fya;=M, inkaO;dj
fydafhdm;s ffjoHl%uh
13"14"17
19
123"130
127"130
63
204
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu^mqi;
a ld, uqKh&
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu
ksjfka ksu ^mqi;
a ld, uqKh&
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
myka lKqj Ou_ foaYkd
~ys;l uysu~
~ys;l uysu~
W;a;;r yqfol,dj
oiqka Wmfoia
p,k ;%h
h iq<sh
ukfia udhdj
Towards A Better World
Seeing Through
Nibbana - The Mind Stilled
Nibbana - The Mind Stilled
Nibbana - The Mind Stilled
Nibbana - The Mind Stilled
Nibbana - The Mind Stilled
Nibbana - The Mind Stilled
The Magic of the Mind
Towards Calm and Insight
Samyutta Nikaya An Anthology
Ideal Solitude
Nibbana and The Fire Simile
m<uq fju
fojk fju
f;jk fju
isjqjk fju
miajk fju
ihjk fju
m%:u Nd.h^1-6fj&
i;ajk fju
wgjk fju
kjjk fju
oijk fju
tfldf<diajk fju
^1-11fj&
m<uq fju
fojk fju
f;jk fju
isjqjk fju
miajk fju
ihjk fju
i;ajk fju
m<uq fju
fojk fju
Volume I
Volume II
Volume III
Volume IV
Volume V
Volume VI
kej; uqKh lru ms<sn| uiS (' ' nKavdr" ia:dml" Ou_ .%ka: uqK Ndrh
frdah,a bkaiahq" 191" yef,dla mdr" fld<U 5'
'l'( 011-2592747" 2592748" 2508173 Fax : 2580564
msgm;a
ixLHdj
11000
8000
5000
6000
5000
3500
500
3000
3000
5000
5000
3000
1500
13000
12000
10000
11000
10000
8000
4000
8000
5000
12000
8000
3000
6000
4000
6000
3000
5000
3000
3000
5000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
3000
*1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34'
*1.
* 2.
*3.
*4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
*