O Provisional

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento"

Ano XIV - Número 38 Viveiro 30 marzo de 2007

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORES A primeira referencia ao noso centro data do 1932 cando
PRÁCTICAS EDUCATIVAS
CURSO 2003-04 se autoriza o seu funcionamneto como "Escola de Obreiros
de Viveiro" (Gaceta de Madrid de 22-01-32). Letras Galegas
Polo tanto, neste ano 2007,
2007
CUMPRIMOS O
75 ANIVERSARIO
María Mariño:
o misterio das palabras
Noiesa de nacemento (1907),
María Mariño residiu a maior
parte da súa vida no Courel.
Fíxose a si mesma e medrou
como escritora á marxe dos am-
bientes culturais da época, polo
que ata se chegou a pór en dúbida
a súa existencia. Foi o poeta Uxío
Novoneyra o que reinvindicou e
deu a coñecer a súa obra.
(Páxinas 8 e 9)

Aspecto exterior das instalacións na década dos 70; así permaneceron dende a súa
posta en funcionamento, en xaneiro de 1963, ata as primeiras ampliacións no 1993
Despois da Guerra Civil, xa no ano 1941, continúa
funcionando como "Escola Elemental do Traballo", de-
nominación e cometidos que se manteñen ata o curso
1955-56, momento no que, coa publicación da Lei de
Formación Profesional, pasa a ser "Escola de Mestría
Industrial" de Viveiro.
Como consecuencia da Lei Xeral de Educación, no
ano 1971, denomínase "Centro de Formación Profe-
sional de 1º e 2º Graos".
Posteriormente foi "Instituto de Formación Profesio-
nal" ata a publicación, xa no ano 1996, do Regulamento
Orgánico de Centros de Educación Secundaria pa-
sando a ser "Instituto de Educación Secundaria de
Viveiro".
O Consello Escolar, na sesión do 5 de febreiro de
1998, logo dun proceso de suxerencias, por parte dos
diferentes desta comunidade educativa, aprobou a ac-
tual denominación de Instituto de Educación Secunda-
ria "María Sarmiento".
En canto ás instalacións, inicialmente estaban situa-
das nuns locais cedidos polo polo Concello de Viveiro,
SUMARIO:
• Faleceu D. Ramón Barro
no convento de San Francisco, no andar onde hoxe
está os servizos sociais do Concello.
• Auditorías
Estreouse o novo edificio, o que agora é a parte • Reunión de xubilados
antiga, cando só existían dous centros máis de Mestría • X Semana da Prensa
Industrial na provincia: Lugo e Monforte.
No curso 1988-89 foron ampliados os talleres e hai
• Imaxes oníricas
doce anos volveuse ampliar cun novo edificio colin- • O xogo da roma
dante á estrada Viveiro-Ferrol, para solucionar a cre-
cente demanda de matrícula, construíndose o edifcicio
• Carmen Infante: o retorno
que agora serve de módulo principal. • Viaxe imaxinaria polo
No curso 1996-97 contruíuse un pavillón polidepor- sistema solar
tivo cuberto, situado na zona escolar detrás do cuartel,
que é compartido co outro Instituto da localidade; nova- • Foto album -75 anos
mente, no curso 1998-99 inaugurouse outra amplia- • Mark Spitz
ción (edificio veremello) destinada a adecuar os espa-
zos ós novos requerimentos dos Ciclos Formativos e • Un soño por realizar
das novas ensinanzas. • Eric Clapton
Na actualidade o centro ten uns 760 alumnos nos
réximes ordinario e de ensinanzas de adultos, un ca-
• Dispor de PC e internet
dro de persoal de máis de 100 persoas, e dende o día non lectivo: 18 de maio
2003, conta coa certificación de calidade ISO9001/2000.
Páxina 2 O Provisional
EDITORIAL
Celebramos o 75 aniversario
da nosa or ganización
organización
É moi importante o camiño percorrido, pero a experien-
cia acumulada débenos axudar a continuar innovando para
seguir adaptándonos, os primeiros, ás esixencias do futuro.
Ao longo destas décadas formáronse neste centro moitos
técnicos, titulacións con saídas directas ao sector produtivo
da nosa sociedade, que adquiriron unha alta capacidade
profesional. Algúns destes alumnos agora son empresarios e
crean emprego. Son moitas as empresas que traballan ao
máximo nivel de competencias profesionais con membros
dos seus planteles de persoal formados neste centro.
Foron moitos os magníficos profesores que pasaron por
este centro e conseguiron eses excelentes resultados cos alum-
nos. Nos primeiros tempos, cando escaseaban os medios
mesmo algúns deles poñían recursos persoais ao servizo dese
centro co que se identificaban plenamente. Este Instituto
de Educación Secundaria incorporouse anticipadamente aos
novos sistemas educativos propostos pola administración,
coa visión de dar saídas a todo tipo de diversidade do
alimnado.
Acadamos unha certificación de Calidade, e estamos a
incorporar novos sistemas de excelencia na impartición da
ensinanza. Aplicamos unha sistemática de dar saídas a to-
dos os alumnos adicando extraordinarios esforzos por parte
do profesorado en referencia ao estándar xeral da maioría
dos centros educativos. Esta unión, de innovación e esforzo,
dos profesionais que aquí traballan fai que sexamos un dos
centros de referencia dá Comunidade Autónoma.
Os nosos profesores preocúpanse pola actualización cons-
tante, este ano asisten a máis de mil horas de formación.
O enfoque social que damos ao servizo e a inserción profe-
sional dous titulados que formamos, imprescindibles para o
desenvolvemento económico da zona, fai que teñamos
recoñecido ese labor social con varios premios.
A celebración deste 75 aniversario, pretendemos que sir-
va para dar conta á sociedade da importancia que temos na
formación de todo tipo de alumnos de ensinanzas medias e
profesionais, con dinámica de cambio constante para
mellorar cada día o servizo e invitar a pais e alumnos a
visitar as nosas instalacións e tomar contacto coa nosa
realidade.
Grazas aos profesores que prestaron aquí servizos ao longo
destes anos, e aos alumnos que escolleron este centro para a
súa formación, esperamos que a estancia lles servira para a
profesión e para a vida.
No futuro seguiremos a traballar de maneira innovadora,
aplicando os procesos máis adecuados no tratamento de
persoas e incorporando as máis avanzadas tecnoloxías no
desempeño da excelente función social de ensinar.
O Director: Juan J. Pardo
30 marzo 2007
Faleceu D. Ramón Barro
O ex-profesor D. Ramón Barro
Gómez faleceu o pasado 3 de
febreiro aos 76 anos de idade. No
apartado "O noso profesor" de O
Provisional de 22 de decembro de
1994, recolliamos parte da súa
traxectoria profesional durante más
de trinta anos como profesor de
Tecnoloxía de Electricidade no noso
centro, a cal extractamos a conti-
nuación.
Por acordo da Xunta Provincial
de Formación Profesional de 11 de outubro de 1958 foi nomeado
profesor titular interino de Tecnoloxía Eléctrica, na especialidade de
Liñas, función que desempeñou tras sucesivos nomeamentos ata o
30 de setembro de 1973. Con data 1 de outubro dese ano pasou a
profesor contratado na mesma materia e continuou nesa situación
ata ou 30 de setembro de 1977.
En outubro dese ano foi nomeado profesor numerario interino ata
ou ano seguinte.
Participou no concurso oposición restrinxido convocado pola Orde
Ministerial de 23 decembro de 1978, obtendo a praza de profesor
numerario de Tecnoloxía Eléctrica.
Durante a súa carreira profesional ocupou tamén diferentes car-
gos directivos no que daquela era a Escola de Mestría de Viveiro:
-Xefe de Talleres, dende o 2 de xaneiro do 1970 ata ou 30 de
setembro do 1980.
-Xefe de Estudos, dende ou 1 de outubro do 1980 ata o 30 de
xuño do 1986.
-Secretario, dende o 1 de xullo do 1986 ata ou 30 de setembro
do 1988, despois da dimisión por asuntos persoais.
Xubilouse en setembro de 1996 (ver O Provisional nº 7 de 20-
12-1996) - A foto que insertamos neste recordatorio corresponde
ao acto de homenaxe celebrado na sala de profesores-.
Moncho Barro, como o coñeciamos os que o tratábamos, tamén
tivo responsabilidades como Perito Industrial na última fase de
funcionamento de Barro Chavín, S.L.; o seu fundador, D. José Ba-
rro González, era seu tío.
Todos os que o coñecemos e o tratamos, e toda a comunidade
educativa do IES María Sarmiento, queremos trasladarlle á súa fa-
milia e amigos a nosa dor polo seu pasamento.
AUDITORÍAS
O Plan anual de Auditorías deseñado polo equipo
directivo e o responsable de calidade para este ano
2007, contempla tres actividades de autoavaliºación.
As dúas primeiras de carácter interno desenvolvé-
ronse os días 7 e 13 de febreiro
A Auditoría externa, a cargo de AENOR, tivo lugar
os días 11 e 12 de marzo e permitiralle ao o IES
María Sarmiento seguir contando coa certificación
de calidade ISO9001/2000 que só teñen oito centros
públicos de ensino en Galicia.
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 3

Reunión anual dos xubilados

Nestas páxinas, cada

primaveira, recollemos a boa
nova da reunión de
confraternidade que, ano a ano,
celebran os xubilados do noso
Instituto para honrar ao Patrono
San Xoan Bosco.
Este ano, se cabe, tivo unha
maior transcendencia debido á
celebración do 75 aniversario da
nosa Escola,e tamén a
enfermidade que nese momento
xa sofría o compañeiro Ramón
Barro.
Comezaron a xornada cunha
misa na capela da Residencia
Betania de Viveiro, oficiada polo Asistentes á celebración: Andrés García Vázquez, José Ramos Fernández,
Pedro Álvarez Expósito, Enrique Pérez García, Ángel Rodríguez Vázquez, José
Rvdo. Amado Aguiar Aguiar e Veiga Candia, Humberto de Río Vieira, Emilio Casariego Carballés, José Antonio
remataron cun xantar nun Chao Batán, Modesto Prieto Chao e Generoso Martínez Míguez; diante destes
coñecido restaurante de San últimos están Olga Rúa Trigo e Isabel Cruz Chaves
Pedro.

MD no IESMASA Por Martín Martínez

Páxina 4
"X Edición Semana da Prensa"
no IES María Sarmiento
Do 12 ao 16 de marzo de 2007,
como se prevé no calendario esco-
lar para este curso 2006-07,
celebramos a semana da prensa na
escola; este ano, no IES María
Sarmiento, puñemos en marcha a
X Edición; fai dez anos que com-
memoranos con diferentes actos a
importancia que ten a prensa na
sociedade e o seu uso como
recurso didáctico na aula.
Para iso, os alumnos de ESO
traballamos, ao menos un día desa
semana, coa prensa e visitamos a
exposición de xornais escolares de
toda Galicia que se organiza no
centro dende a redacción de
O Provisional.
Tamén fixémos unha votación
para valorar, os xornais con mellor
portada, mellores artigos, cómics,
maquetación, etc.
ido
RECEITAS ent
ro
do
FOLLAS DE LIMÓN
INGREDIENTES:
200 grs. de fariña
1/2 vaso de leite
Follas de limón
Azúcar moído
Manteiga de vaca ou aceite
PREPARACIÓN:
Nun recipiente mestúranse a fariña, o leite, e
os ovos ata que resulte unha pasta moi fina
Limpámos as follas de limón para despois
"pingar na pasta"
Nunha sartén botamos a manteiga de vaca e
as follas de limón xa pingadas, deixándo que
se doren
Ao final servímoslas en quente espolvoreán-
dolles azúcar por enriba
NOTA: PARA SERVIR AS FOLLAS DE LIMÓN
PÓDESELLES SACAR A FOLLA DO MEDIO OU DEIXA-
LAS - AS FOLLAS SÓ SE PODEN UTILIZAR UNHA VEZ
Clara Pardiño Orol 2º ISO-C
O Provisional 30 marzo 2007
EXPOSICIÓN DE
XEOMETRÍA
Dende o 12 ao 16 de febreiro estivo
aberta, na aula de Bacharelato, unha
exposición de xeometría en 2D e 3D or-
ganizada polo Departamento de Mate-
máticas que coordina Jorge Santama-
riña García.
Durante a semana, foron visitando a
exposición, un a un, tódos os grupos de
ESO e Bacharelato para coñecer as ex-
periencias didácticas propostas polo
FILLOAS RECHEAS DE CREMA
profesorado e que tiveron como obxec-
PASTELEIRA tivo un acercamento práctico das ma-
temáticas ao mundo cotiá.
INGREDIENTES:
1/2 quilo de fariña
1 litro de auga
Media ducia de ovos
TEATRO
Sal Os alumnos do segundo ciclo de ESO,
Touciño
xunto cos de 1ºe 2º Bacharelato que cur-
PREPARACIÓN: san Francés, asistiron o 18 de xaneiro en
Nun recipiente fondo mestúranse todos os
ingredientes (menos o touciño)
Lugo á representación da obra teatral "Le
tour de France... en Farces".
Ponse unha tixola ao lume
Úntamos a sartén con touciño A actividade foi organizada polo depar-
Cun cucharon bótase un pouco de mestura tamento de Francés que coordina Mª Luz
movendo a sartén en varias direccións para
que se estenda e cando despega polos lados
Poch Villar; acompañaron tamén aos
dámoslle a volta. alumnos as profesoras Mª Jesús Pérez
CREMA PASTELERA: INGREDIENTES
Ramos, Marta Coria Blanco e a Orienta-
1 vaso e medio de leite dora, María Guerriero Muñoz.
2 xemas de ovo
3 cucharadas de azucre
ralladura de limón Tráxico accidente
maicena.
A mestra Marina Díaz Ferreiro faleceu
PREPARACIÓN:
Ponse un vaso de leite a ferver ao mínimo no accidente de tráfico ocorrido o 25 de
con limón rallado e o azucre febreiro en Area (Viveiro).
Noutro vaso dilúense dous culleradas de Durante a súa etapa profesional ocu-
maicena e o ovo en medio vaso de leite. pou diferentes cargos directivos, entre
Cóase sobre o leite que está a ferver e remo-
vémolo ata que espese. eles o de Directora do Colexio "Vicente
Casavella" de Ourol.
RECHEO:
Esténdese a crema pasteleira encima da filloa
Marina foi un referente para moitas xe-
e dóbrase. racións de Ourol e para moitos dos no-
Ana Corujo Carreita 2º ISO-C sos alumnos que a tiveron como mestra.
30 marzo 2007
Competicións
deportivas
Remataron os campionatos de fútbol-
sala, nas modalidades feminino e mas-
culino, coas vitorias de "Las punuki" e
"Pescados Rubén-Tetrabrik", respectiva-
mente. Os partidos xogáronse durante os
recreos e foron organizados dende o De-
partamento de Educación Física.
Agora está aberto o prazo para a ins-
crición no torneo de fútbol senior e ba-
loncesto 3X3 masculino e fiminino.
Viaxe a Madrid
A Vicedirectora, Gema Rena Montese-
rín, e Nuria López Álvarez, Profesora de
Música, acompañaron aos aos alumnos
de 2º ciclo de ESO e Bacharelato a Ma-
drid para visitar o Teatro Real e o Museo
Reina Sofía.
Tamén asistiron ao musical "Mamma Mia"
-con cancións de ABBA-, no Teatro Lope
de Vega da capital.
A actividade realizouse os días dende o
27 de ferbreiro ao 1 de marzo.
paxaros:
PEGA RABILONDA
Javier Díaz Gómez - 1º ESO C
O Provisional
P L Á S T I C A
Imaxes oníricas
Ada Infante (4º ESO-C)
A doazón de sangue de cordón umbilical
O cordón umbilical permite a nutrición e o des-
envolvemento do neno durante a xestación;
ata hai pouco, tralo nacemento, o cordón
desbotábase despois de cumprir a súa impor-
tante función.
Na actualidade, coñécese que o sangue do cor-
dón umbilical contén unha gran cantidade de
células nai, que poden utilizarse no transplan-
te a pacientes cunha medula ósea enferma,
como sucede coa leucemia, o cancro...
As principais vantaxes que ofrece o sangue
de cordón umbilical son:
- Pode ser almacenado nun banco de sangue.
- Ó dispor da súa tipaxe, pode ser empregado
no momento que se precise sen demora nin-
gunha.
QUEN PODE DOAR SANGUE DE CORDÓN
UMBILICAL
Poden ser doadoras de cordón umbilical tóda-
las mulleres con bo estado de saúde, que non
padecesen nin presenten riscos de padecer en-
fermidades transmisibles polo sangue (hepa-
tite B ou C, sífilis, SIDA…) e que dean a luz
un fillo san.
CANDO SE EEFCTÚA A
RECOLLIDA DESE SANGUE
No momento do parto, sen risco ningún nin
para a nai nin para o neno. Tras separar o
cordón umbilical do bebé e, mentres a placen-
ta está aínda no útero, procédese a extraer o
sangue que contén.
COMO SE FAI PARA DOAR
É imprescindible que a nai dea o seu consen-
timento informado, polo que a nai ten que ler
e comprender as causas que impiden a doa-
Páxina 5
O día 1 de marzo realizáronse 41
doazóns no IES "María Sarmiento";
12 foron de persoas que doaron
por primeira vez
zón e autorizar por escrito a extracción do san-
gue de cordón umbilical despois do parto:
- Antes da doazón realízase unha historia clí-
nica da nai, para descartar calquera aspecto
da súa saúde que impida o emprego do san-
gue de cordón.
- No momento do parto realízase á nai unha
análise de sangue para desbotar calquera pro-
ceso infeccioso que puidese ser transmisible
ó sangue do cordón.
COMO SE CONSERVA
Unha vez obtidas, as células nai do cordón um-
bilical conxélanse a temperaturas moi baixas,
para asegurar que se conservan en bo estado
ata o momento da súa utilización. Ó estar dis-
poñibles no Centro de Transfusión de Galicia,
o tempo de busca de células compatibles para
lle transplantar a un paciente é inmediato.
900 100 828
doadoressangue.ctg@sergas.es
O Programa de DOAZÓN DE SANGUE DO
CORDÓN UMBILICAL enmárcase dentro do Plan
de Voluntariado da Xunta de Galicia
Páxina 6 O Provisional 30 marzo 2007

O xogo da roma
Por José María Leal López

Canto cambiamos en pouco tempo:

se nos fixamos hai uns cincuenta
anos, entre outras cousas, aquí non se
vía a televisión, non había a vacina
a
contra a polio ou os alimentos

b
conxelados, nin a fotocopiadora nin
as lentes de contacto; tampouco exis-
tían os radares, nin as tarxetas de
crédito nin o raio láser ou os patíns
coas rodas en liña. Non se inventara o
aire acondicionado, nin os lavalouzas
e as secadoras, de maneira que a
roupa se secaba ó aire fresco. O
home aínda non chegara á lúa, non
existían os avións a propulsión a
chorro, tampouco as computadoras,
nin ordenadores nin internet, non
había carreiras universitarias dobres,
vadas tamén no chan; logo, a roma de-
nin calculadoras nin terapias de
rrubada collíase por un extremo e gol-

c
grupo….Non existían as comidas peábase coa propia para lanzala o máis
rápidas, os caixeiros automáticos, as lonxe posible; a seguir calculábanse
máquinas de xelados, os radio re- mentalmente os puntos que se poderían
loxes espertadores, nin os fornos facer, e que se conseguían cravando a
microondas, nin os vídeos ou os roma tantas veces coma os puntos so-
casetes, nin as filmadoras de vídeo, licitados; unha vez finalizado o recon-
nin os DVD e mais os to destes, dicíase “ un che, piqué, fu-
MP3…Tampouco había os Pizza Hut, rón” ó tempo que se ía picando o chan
nin Mc Donalds, nin o café instantá- coa roma. Mentres tanto, o segundo xo-
neo, non existía o chip nin o sofware gador corría para recoller a súa roma e
e mais o hardware ….Nin moitas traela ata o lugar onde fora lanzada, cra-
cousas máis…Non había os xogos de vándoa á beira das outras; nese intre, o
Nintendo, nin os Game Boys… primeiro xogador, se tiña feitos os pun-
tos e dita a frase de “un che, piqué, fu-
rón”, conseguía os puntos solicitados
A roma era un deses marabillosos xo- que ó final os rapaces acabaran todos e, no caso contrario, ao non lograr o
gos de nenos, no cal tiña que haber alo- embarrados. obxectivo sumábanselle ó segundo xo-
menos dous xogadores. Consistía en O xogo comezaba botando a sortes a gador. Así, seguía o xogo na orde esta-
algo tan simple blecida nas sortes, e
coma unha estaca gañábao aquel que
duns cincuenta cen- Daquela os nenos e nenas aínda xogaban nas rúas ó pión, á chegaba antes á canti-
tímetros, aproxima- martabela, ó caño ou billarda, ó chinquilimpé, ó rebenque, ás bólas, á dade establecida ó co-
damente, a cal ía ben margarida, á carga, ó avante portela, ó burro, á roma, e outros máis. Eran menzar a xogar.
afiada nun extremo; xogos de mediados do século pasado a través dos cales se desenvolvían as Cando se lles con-
cada xogador tiña aptitudes físicas e se reflectían os valores da sociedade daquela época. ta isto a moitos rapa-
unha roma que pre- Producíase un intercambio entre os individuos e, no medio natural onde se ces, non cren que os
desenvolvían, os picariños eran moi felices con todos eses xogos que, polo
viamente preparara nenos de entón se pui-
xeral, se realizaban moi facilmente.
ben dándolle un to- deran divertir con este
que persoal e bus- xogo tan simple e pro-
cando sempre a me- pio da Idade Media, pero a realidade é
llor madeira para que non estelara, a de orde da saída; un primeiro xogador cra- que hai uns poucos anos aínda se xoga-
buxo era a máis dura. A pesar de ser a vaba a súa roma no chan e, a continua- ba á roma en calquera lugar onde
roma un xoguete moi sinxelo, isto non ción, cada un dos outros chantaban as houbera un chan de terra e unhas boas
impedía que o xogo fora alegre e di- súas romas no chan tratando de derrubar estacas…
vertido, amais de moi entretido, aínda as anteriores, pero tiñan que quedar cra- Viveiro, febreiro de 2007
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 7

sobre a
participación Carmen Infante Cal: O RETORNO

A vicepresindenta do Consello Escolar

de Galicia, Milagros Blanco Pardo,
partipou na reunión conxunta dos
consellos escolares de toda a Mariña, ce-
lebrada no salón de actos do noso IES o
pasado 6 de marzo.
Con estas xuntanzas preténdese dar a
coñecer o funcionamento da institución
educativa, fomentar a participación nos ór-
ganos de goberno dos centros, e lograr Carmen, na fotografía do
un intercambio de experiencias para tras- seu expediente, cando
ladar ás autoridades educativas. cursaba 4º de ESO
Á presentación do acto tamén asistiu o
alcalde, Melchor Roel Rivas.

Momento de traballo no Departamento de Orientación- Carmen (á dereita) con

"I Feira do Emprego" María Guerreiro Muñóz, Orientadora do IES María Sarmiento

IES MARÍA SARMIENTO Outra vez de volta… parece que foi onte cando cheguei por primeira vez aquí; todo
era novo, e naquel momento eramos os mais cativos do instituto, xa que fomos os
primeiros en incorporarnos coa a implantación da ESO, parecía que pasaría unha
10 e 11 de maio eternidade ata rematar, con máis ou menos acerto, os nosos anos neste instituto.
Agora volvo ter esa mesma sensación. Xa van aló catro anos dende que me fun de
2007 aquí, e a simple vista parece que houbo poucos cambios, pero agora, dende o outro
lado, as cousas vense dun xeito un tanto diferente.

PROTESTA
O Claustro de profesores e o Con-
sello Escolar apoiaron, por unani-
midade, o escrito presentado polo
profesorado de ciclos, en contra do
anuncio do Director Xeral de F.P.
de converter ás tres comarcas de A
Mariña nunha soa zona educativa.
Daquela, como xa dixen, todo era
novo para min, tanto o lugar, chegar a
un instituto tan grande coma este, como
os profesores, ós que pouco a pouco
nos fomos acostumando (e eles a nós),
descubrindo os seus puntos fortes e
débiles para aproveitalos no noso
beneficio, podendo ser nalgún caso un
pouco difíciles de levar, aínda que
tamén sabendo recoñecer o seu labor.
E así pouco a pouco foron pasando os
cursos, e case sen decatarme vinme en
2º de Bacharelato, preparándome xa
para abandonar o centro e decidíndome
polo que ía ser o meu futuro.
Agora, catro anos despois a piques
de rematar os meus estudos de
Pedagoxía, volvo estar aquí, neste
mesmo lugar, pero agora dende o outro
lado, e tendo como compañeiros
provisionais a eses mesmos profesores
que me sufriron durante tantos anos, e
que a pesar diso me recibiron do mellor
xeito que podía imaxinarme, o cal é de
agradecer. Teño que recoñecer que a
visión dende “dentro” e moi diferente
á que eu tiña nos meus anos de alumna
do centro. Estando aquí é cando te dás
conta, en primeiro lugar, de que os
profesores tamén son seres humanos!
O respecto cara eles segue existindo,
pero ves que son persoas asequibles
como calquera de nós, que teñen vida
á parte da do centro e o máis
importante, que dende a visión do
alumno non se aprecia, é que, na
meirande parte dos casos mostran unha
enor me preocupación polos seus
alumnos.
Como xa dixen, o punto de vista
dende o outro lado cambia, incluso me
atrevería a dicir que experimentei unha
sensación “rara”, e digo isto, porque
me resulta moi curioso estar na sala de
profesores compartindo ese espazo, ao
que, cando era alumna, só chegaba ata
a porta, ou ir nos recreos tomar o café
con eles, ¡cos meus profesores! Eu penso
que isto é porque aínda non asumín que
xa que case estou máis preto do lado
de dentro que do de fóra, do cal non é
doado separarse, e que, quen quere
deixar a boa vida?
E aquí estou, durante catro semanas
facendo as miñas prácticas, tratando de
aprender de novo, aínda que dun xeito
diferente, de todos estes profesores, e
especialmente da orientadora do
centro, María, que é a que se encarga
de ensinarme todos os aspectos do
centro, e da que tanto estou
aprendendo.
Páxina 8
María Mariño: o misterio das palabras
Noiesa de nacemento (1907), Ma-
ría Mariño residiu a maior parte da
súa vida no Courel. Fíxose a si mesma
e medrou como escritora á marxe dos
ambientes culturais da época, polo que ata
se chegou a pór en dúbida a súa existen-
cia, cando menos como poeta.
Foi clave na súa vida a chegada a Pa-
rada do Courel para curarse de múlti-
ples feridas: a Guerra Civil, a morte dos
irmáns, da nai, do seu único fillo…Alí co-
ñece a Uxío Novoneyra, en cuxa obra
descobre unha música nova, escoita co-
rrer os regatos e ouvear os lobos. Ade-
mais da importancia que ese home pui-
do ter para ela no plano persoal, el vai
ser quen reivindique máis tarde o valor
da obra de María Mariño e a dea a coñe-
cer a todo o mundo, cando xa unha de-
rradeira “ferida”, imparable e incurable,
chamada leucemia a arrastraba cara á
morte, no 1967.
Se rastrexamos na súa vida e a súa
obra, descubriremos aspectos que lem-
bran a Emily Dickinson, como o de ser
unha creadora á marxe dos círculos li-
terarios, e sobre todo a nosa Rosalía
de Castro: “No seu tempo era vista como
rara e diferente porque lle gustaba pa-
sear soa pola ribeira do mar, extasiarse
diante da contemplación da paisaxe, in-
tentando, quizais, comprender a men-
saxe última da terra.” De feito, o poema
co que se abre Palabra no tempo é un
autorretrato:
Son aquela!
Son aquela sempre soia
que paseaba a ribeira
a ver se nela atopaba
a ver se nela afogaba.
Se non souberamos que Curros fai
unha lembranza de Rosalía ata poderia-
mos pensar que a muller da que fala é
María Mariño :
O Provisional
“Do mar pola orela
mireina pasar,
na fronte unha estrela
no bico un cantar
(...)”
Portada do primeiro libro de
María Mariño
O retrato que dela nos foron deixando
os que a coñeceron reflicte unha muller
misteriosa, ás veces ata de múltiples fa-
cianas: para uns, soberbia, fría, introver-
tida, hermética...; para outros, emotiva,
fráxil, vulnerable; e para Manuel María,
falangueira e comunicativa. Ela mesma
nos revela a complexidade que encerra
nos seus poemas:
30 marzo 2007
Xosé Cabana Cabana
¿Somos un ou somos dous, ou tan-
tos como en nós temos?
(…)
Son a chuvia, son a neve, son o
vento da xeada.
Son alba daquel vivir,
Hoxe noite daquel vivir
Malia que xa transcorreran uns cin-
cuenta anos dende que Rosalía fora in-
comprendida; dende logo, unha rapaza
distante, que le libros e ama a liberdade
e a soidade non podía deixar indiferentes
aos seus contemporáneos, vivira na vila
de Noia ou nunha pequena aldea do Courel,
aínda que fora a muller do mestre.
No Courel, esa muller que le (a Rosa-
lía, a Novoneyra...) e pasea soa e libre
polos soutos, que está “enferma” de poe-
sía, de repente, coa súa portentosa imaxi-
nación vai vertendo sobre o papel en
branco, coa forza dun cadoiro, os seus
versos en dous libros, Palabra no tempo
(1963) e Verba que comeza (1992). Os
que a coñeceron afirman que “logo facía
poemas en calquera circunstancia e lu-
gar”.
Ao ler os seus poemarios imos descu-
brindo algúns deses trazos que a ache-
gan a Rosalía:
- A importancia que lle dá na súa obra
á paisaxe galega, coa que se identifica
(“ós meus dedos de Terra”):
Ouh Natureza pequeniña e longa,
hoxe
Téñote na man, cinguidiña ós meus
dedos de
Terra,
Puño xusto da miña forza,
Soio latido.
(Verba que comeza)
30 marzo 2007
-A influencia da tradición poética po-
pular, que ambas coñecían moi ben, so-
bre todo no seu primeiro poemario, e que
se manifesta, por exemplo, nas
anáforas e no emprego de formas
coloquiais e dialectais (“vein”):
O teu nome leva e dá.
Dá mareas de verbas feitas,
dá cantiga que se escoita,
dá á terra voz e fala,
dá a cada un dos tempos seu
dono,
dá larganza -peito de bríos-,
Vein vindo a luz aquela que ti
encendiches e non se apaga.
¡Sol!
(Verba que comeza)
-Os seus poemas filosóficos nos
que se interroga sobre o sentido
da vida, o paso do tempo,... e a
morte:
Ti que sabes de onde viñen,
Ti que sabes ben quen son,
Ti que ves por onde ando.
Ouh, raxa o tempo ca túa hora, raxa
as cousas,
Ti xa morta, viva ou non sei, ti…
Pro, quen eres ti?
(Verba que comeza)
Pero tamén comparten as temáticas
da saudade e a dor, e relacionados con
estas están os tanxidos das campás.
Non obstante, esa autora “enferma de
poesía”, que bebeu en Rosalía e Uxío
Novoneyra, vaise revelando como unha
voz orixinal, da que aínda non se desci-
fraron todos os misterios que agochan
as súas obras. Rosalía foi o seu refe-
rente, pero María Mariño non foi unha
simple imitadora; ao “internarnos” nos
seus poemas descubrimos a súa paixón
pola palabra, que se manifesta xa nos
títulos das súas obras e que se chega a
identificar coa propia terra, pois a través
de ambas os seres humanos imos
creando ou modelando o noso mundo.
A muller, silandeira de seu no trato cos
demais, fálanos nos seus versos em-
pregando as palabras das xentes da te-
O Provisional
rra que a acolleu, o Courel; pero ao mes-
mo tempo, esas verbas que nomean o
cotián e o tanxible vanse enriquecendo
con novos significados simbólicos ou se
unen en novos termos de gran expresivi-
dade:
Ouh pisada calada,
Non te vaias, deixa teu berro-alento
Para vela dos meus ósos-cinsa,
meus de ti.
Tamén chama a atención da innovado-
ra linguaxe literaria de María Mariño a que-
bra da estrutura lóxica e sintáctica, como
no verso Eu sentía un lonxe triste, onde o
adverbio se torna substantivo. Por isto, é
considerada unha “dinamitadora” da lin-
gua.
A presenza do mar na poesía da auto-
ra noiesa é outro motivo recorrente e
orixinal:
Cando de soia me erguín crucei o
mar da Marola. Eran as ondas enteiras,
duras e longas,
era a súa espuma loita. Non tiña
medo do vento.
Mar sin marea que trocara a súa
ronda.”
(Verba que comeza)
Páxina 9
Neste poema podemos aprezar a for-
za con María Mariño Carou nos vai amo-
sando o seu misterioso mundo interior,
no que se pode intuír a súa
ousada loita e a súa soidade.
Aínda máis intensos e dramáti-
cos son aqueles nos que a mor-
te se presinte, nos que a poeta
parece agoirala:
Palpas os tempos.
Lambes as terras.
Trillas os días
e vas andando,
sin parar andando.
Coxeas no outono -meu
arranque-.
Alóngaste no estío -miña
morte.
(...)
(Verba que comeza)
Ler a obra de María Mariño Carou é ir
descubrindo non unha muller sinxela
senón todas as mulleres que nela había
e quizais por iso nos seguen resultando
tan misteriosas ela e mais a súa poesía.
Nestas liñas tentamos achegarvos un
algo á María Mariño Carou que foi verba,
verso e libro enteiro:
Linme hoxe toda por dentro.
¡Linme!
BIBLIOGRAFÍA:
-AGRAFOXO, XERARDO: Biografía de
María Mariño Carou, Galaxia, Vigo, 2007.
-BLANCO, CARMEN:Literatura galega da
muller, Xerais, Vigo,
-MARIÑO CAROU, MARÍA: Obra comple-
ta, edición e introdución (páxs 7-57) de
Victoria Sanjurjo Fernández , Xerais,
Vigo, 2007.
-VV.AA.: Historia da literatura galega. A
Nosa Terra, Vigo, 1996.
Páxina 10 O Provisional 30 marzo 2007

VIAXE IMAXINARIA POLO SISTEMA SOLAR ABORDO DUNHA CALCULADORA

-Cándido Dacosta Lago-

Para a nosa viaxe necesitaremos:

- Calculadora Científica (por exemplo: Casio fx-82SX Fraction).
-Táboa cos datos do Sol, os planetas e seus satélites (lúas ) que conteñan
Diámetro (ou radio), distancia ó sol (ou ó planeta se é un satélite), período de translación, período de rotación e
se o sentido da rotación é directo ou retrógrado (directo é, poñendo o norte arriba, en sentido antihorario e
retrógrado é ó revés).

- Comparar astros.Tamaños relativos -

Imos comparar dous astros. Para iso calculamos o cociente

R/r ou r/R e obtemos así unha relación entre os diámetros,
pero non entre os volumes.

Exemplo 1:
R Se R=2u. e r =1 u. Diremos que o primeiro ten un diámetro dobre
que o segundo ou que o segundo é a metade do primeiro (en
grosor). Pero en volume o primeiro é 8 veces o segundo.
r
Exemplo 2:
O radio do sol é de aproximadamente 696265 km e a distancia
media da Terra á Lúa é de 384400 km. Se calculamos o cociente
696265/384400•1,8 é dicir que o Sol colocado no lugar da Terra
chegaría máis alá da órbita da Lúa xa que o cociente é de 1,8
(case abarcaría dúas veces a distancia da Terra á Lúa). É importante empregar as mesmas unidades, neste caso km e empregar
dous radios ou dous diámetros pero sen mesturar radios e diámetros.

PROPOSTA: compara ti agora os tamaños dos seguinte astros: Terra – Lúa, Marte – Lúa, Mercurio – Lúa, Terra – Mercurio, Sol –
Xúpiter, Xúpiter- Terra, Plutón – Lúa, etc.

- Períodos sinódicos, duración dos días nos planetas,... -

Se pensamos nun reloxo de agullas onde: a agulla gran-
de tarda en dar unha volta un tempo T e a pequena un
tempo t ¿Cando voltan a estar na mesma posición?
¿e se as agullas van en sentidos contrarios?
Exemplo 1:
¿Cada canto tempo está Mercurio na mesma posición res-
pecto da Terra?
O período de translación de Mercurio é de 87,96 días e o
da Terra é de 365,26 días
Tomamos t=87,96 e T=365,26 e van no mesmo sentido,
logo o tempo que tardan en estar na mesma posición,
botando contas resulta ser 115,86 días. Este tempo chá-
mase período sinódico.
Exemplo 2:
¿Canto dura o día en Mercurio?
O período de rotación de Mercurio é de 58,646 d e o de
translación é de 87.96 d. Teñen o mesmo sentido e toma-
mos t= 58,646 e T=87,96 d. Botando contas (58.646 SHIFT
Min – 87.96 SHIFT Min = SHIFT Min SHIFT °¢² ) saen
175d 23h 22min 35 s
é dicir un día mercuriano dura 2 anos de Mercurio (ade-
mais rota 3 veces cada 2 translacións).
Descubre ti agora coa calculadora:
·Período sinódico de Venus empregando período de
translación de Venus (224,68 d) e da Terra (365,26 d).
Anota o resultado
·Duración do día en Venus empregando período de
translación (224,68 d) e rotación de Venus (243,01d R)
(ollo a rotación é retrógrada, e é como o reloxo de
agullas que xiran en sentidos contrarios). Anota o re-
sultado.
·Divide agora o período sinódico entre a duración do
día venusiano e verás que cada 5 días venusianos
Terra e Venus están na mesma posición relativa. Os
científicos aínda non saben explicar o porqué, pero
cando Venus pasa preto da Terra sempre nos dá a
mesma cara, e iso sucede cada 5 días venusianos.
Podes continuar calculando períodos sinódicos e du-
ración de días nos planetas
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 11

Tamaños aparentes de astros. Imos responder á pregunta

¿que tamaño teñen no ceo uns astros vistos desde outros?. EFEMÉRIDES
Mercurio. O mellor momento para inten-
tar velo a simple vista é a finais de
maio e principios de xuño ó oeste des-
pois de poñerse o Sol (2 de xuño esta-
rán en liña de abaixo a arriba e de
dereita a esquerda: Mercurio, Venus e
Saturno e igualmente espazados uns
Neste apartado requírense uns 22º)
coñecementos mínimos de 4º de ESO
Venus estará no ceo da tarde ata o
O tamaño aparente dos astros mídense en segun- verán que deixará de verse e ira pasan-
O radio da Lúa é aproximadamente 1738 km.
dos de arco (toda a circunferencia dividida en 360º, Calculando arc tan (1738/356770) e multiplicando
do ó ceo da mañá.
cada grao dividido en 60 minutos e cada minuto por 7200 da 2009,6 segundos de arco (ou 33,5
dividido en 60 segundos). minutos). Veremos unha Lúa duns 2010” cando en Marte terá o seu mellor momento para o
media é duns 1915” Nadal (está en oposición o 25 de dec-
Medidas de andar pola casa, chiscando un ollo e embro), estará iluminado ó 100% e
estirando o brazo: o grosor do furabolos abarca Calcula ti o tamaño aparente de Venus o día 21 de máis próximo á Terra.
aproximadamente 1º, o puño pechado co dedo gor- marzo (Venus vese xuntiño coa lúa iluminada un
do (dedo índice) pechado enriba uns 10º. 10% e separados uns 5º á tardiña). Venus ten un Xúpiter está en oposición o 6 de xuño e
Calcularemos a metade do ángulo a=arc tan ( r/d) radio de 6052 km e estará a unha distancia aproxi- é visible case todo ano. Está a comezos
en graos (poñer a calculadora en DEG) e despois mada de 192183257 km. de ano pola mañá ó nacente, cada vez
multiplicaremos por 7200 ( é o mesmo que multipli-Ese mesmo día ó poñerse a Lúa estará alto no ceo, nace antes ata o 6 de xuño que nace
car por 2 para calcular o ángulo e despois por 3600
mirando para ó sur, Saturno cun radio de 60000 coa posta de sol e deixará de verse á
para pasar a segundos). km estará a unha distancia aproximada de tardiña, ó oes te, despois da posta de
1261400000 km. Calcula o seu tamaño aparente. sol a come zos de novembro.
Exemplo 1: Se es dos que madruga verás ese mesmo día, a
O Sol ten un radio aproximado de 696265 km e está iso das 7 da mañá mirando para o sur, a Xúpiter
Saturno empeza nacendo a comezos de
a unha distancia media de 149598770 km (1 U.A.). que estará a 5,065 U.A.
ano a iso das 22h, está en oposición o
Imos calcular o seu tamaño aparente en segundos
11 de febreiro e deixa de verse, en
de arco e dános 1919,99 segundos de arco. Imaxina que estás en Marte. ¿Cada canto tempo conxunción (moi xuntiños) con Venus (o
pasan Fobos e Deimos? ¿que tamaño aparente te- 1 de xullo están a menos dun grao) alá
Exemplo 2: ñen? (Axúdate cos tamaños aparentes de astros
A lúa máis grande do 2007 será o 26 de outubro.Este para o verán. Urano está en oposición o
que coñezas) Podes continuar viaxe a Xúpiter e 10 de setembro e é unha boa época
día coinciden o perixeo máis próximo á Terra, a só aterrar nunha das súas lúas ¿Que tamaño aparen-
356770 km, e lúa chea (o apoxeo máis afastado para intentar velo con prismáticos.
te ten Xúpiter ? ¿e o Sol?
será o 9 de novembro e a Lúa estará a 406672 km).

Lei de Bode (ou Titus-Bode) Choivas de estrelas no 2007

Fíxate na seguinte serie: 0, 3, 6, 12, 24, 48, 96, 192, 384 Choivas de estrelas nas que non interfiri-
Súmalle 4 e obterás: 4, 7, 10, 16, 28, 52, 100, 196, 388 rá a Lúa para velas
Divide todo por 10 e terás, aproximadamente, as distancias planetarias en UA (permite
predicir a existencia do cinturón de asteroides a 2,8 UA , pero falla en Neptuno que está a
Nome - Radiante/dirección - Noite do máxi-
30 UA de tódolos xeitos na época só se coñecían os planetas ata Saturno).
Non hai explicación científica (especúlase que pode ser debido á nube de materia que deu mo* - Meteoros/hora
lugar á formación dos planetas).
Hai regras semellantes para os satélites dos grandes planetas. Líridas - Lyra (e) - 22 Abr -10-20
Por exemplo se sumas 7 en vez de 4 (á serie: 0, 3, 6, 12, 24 ) e divides por 10 tes as
distancias aproximadas dos 5 satélites principais de Urano tomando como patrón a Perseidas - Perseus (NE) -13 Ago-60
distancia de Ariel
Orionidas - Orion (SE) - 22 Out -10/15
Observa agora nesta outra serie: 0.5, 1, 2, 4
Súmalle 0.5 e obterás: 1, 1.5, 2.5, 4.5
Se colles as distancias dos satélites galileanos a Xúpiter e divides as distancias entre a Leónidas - Leo (e) -18 Nov -10
distancia, así obtés:1, 1.6, 2.5 e 4.5.
Gemínidas - Géminis (s) -14 Dec - 75
Cada planeta grande ten a súa “Lei “ cos satélites grandes. Podes intentalo ti con Saturno.

Tarefa para os de 2ºde Bacharelato en métodos estatísticos, co Excel, facer 4 gráficos de * O día referenciado corresponde á segunda metade
dispersión (un para cada táboa) e agregarlle a líña de tendencia expoñencial para da noite, exemplo a noite do 21 ó 22 de abril aparece
distancias (ó astro central) de: planetas, satélites galileanos, principais satélites de como 22 abril
Saturno e Urano
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Páxina 12 O Provisional 30 marzo 2007

FOTOS 75 ANIVERSARIO

Nos tres números de O Provisional que publicaremos ao longo do 2007,

7 5 A MS07 220132 incluiremos dúas páxinas de fotos do album do centro como homaxe ás
persoas que teñen traballado no mesmo nos 75 anos de historia, porque
para nós, o importante son as persoas

PROFESORES DE F.P. DE TODA GALICIA no primeiro curso impartido fóra de Madrid polo Instituto de Ciencias da Educación da Universidade Politécnica. Xullo de 1974
23-Francisco Fernández Murias, profesor de Debuxo
50 47 4644 41 38 36 32 31 28 27 24-
58 56 55 53
57 54 5251 4948 25 25-
34 26-Nemesio Rodríguez Rodríguez, Director do IES O Centiño de Foz
39
4 6 45 43 40 35 33 27-José Ramos Fernández, profesor do Metal
1 2 7 9 10 42 30 29 26 24 28-
29-José Solla Díaz, profesor de Debuxo no IES Politécnico de Lugo
13 14 16 18 30-
31-Jesús Núñez, Director do IES Daviña Rei de Monforte, falecido
3 5 8 11 15 17 19 20 21 2223 32-Manuel Álvarez Otero, profesor do Metal
33-Generoso Martínez Míguez, profesor do Metal
12 34-
35-
36-
1-Padre Basilio, Profesor de Relixión de Monforte 37-
2- 38-Justo Moirón, profesor de Lengua, Director do IES Vilar Ponte
3-Gianonatti, profesor en Lugo 39-Sr. Bernal, Director do ICE da Univ. Complutense
4- 40-Ángel Rodríguez Vázquez, profesor de Tecnoloxía do Metal - Director da Escola de Mestría
5-Vicente Breijo Rodríguez, profesor de Delinación en Ferrol 41-
6-Antonio López Gato, Profesor de Tecnoloxía do Metal no IES de Someso 42-
7-Vicente Balseiro Castro (Colosía), prof. en Madrid 43-
8-Enrique Fernández Canosa, profesor de Tecnoloxía de Automoción no IES Daviña Rei 44-
9- 45-
10- 46-
11- 47-
12-Fina Roca Díaz, profesora de Lingua Castelá e Literatura 48-
13- 49-Vila Freijomil
14-Fidel Vizoso Núñez, profesor de Electricidade na Coruña 50-
15-Luís Mel Galocha, profesor de Tecnoloxía 51-
16- 52-Manuel Emilio Rey Fernández, profesor no Politécnico de Vigo
17-Ramón Isaach Martínez, profesor de Delinación 53-Juan Luís Otero Fernández, profesor do Taller de Madeira, falecido
18-José Manuel Juncal López, Profesor de Matemáticas en Lanzarote 54-
19-Pablo Mariano Mateo Choa, Profesor do Metal 55-
20-Pablo, profesor de Física en Monforte - Inspector xubilado 56-Francisco Fernández Campo, profesor de Electricidade, falecido
21-Xosé Manuel Cociña Regal, profesor de Electricidade en activo 57-
22-Ramón Barro Gómez, profesor de Tecnoloxía Eléctrica, falecido 58-
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 13

Grupo de alumnos de ESO tomando o bocadillo á hora do recreo. O servizo

de tentempé foi implantado no curso 98-99 e permite aos alumnos tomar un bric
de leite subvencionado

Última promoción de Mestres Industriais (1973-78) con algúns profesores do 7 5 A MS07 220132
centro. Foto tomada nunha cena de confraternidade, o 20 de marzo de 1993.

Sesión de traballo durante as "II Xornadas Informativas e de Orientación".
Día 26 de maio de 1997
Á esquerda está Félix García Sevillano, Secretario da APA, logo Asunción Juíz
Vázquez (orientadora), a continuación Luís Manuel Álvarez Martínez (Inspector) e
Xosé Rodríguez Costa, Director do Colexio Santa Rita de Galdo.
A profesora de Francés, Marilúz Poch Villar, acompañando aos alumnos do
IES María Sarmiento nun dos intercambios realizados co Lycée Bossuet de
Lannion
Páxina 14
OS MEUS HEROES OLÍMPICOS: MARK SPITZ
¿Cantas medallas fan falla para que te consideren un/unha “superdeportis-
ta”? Supoño que con unha ou dúas chega. Pero, ¿cantas farían falla para ser
unha “lenda”?. Aquí xa teño dúbidas, Jesse Owens (do que xa falamos) ga-
ñou unhas cuantas e dende logo é unha lenda. O deportista do que vos vou
falar gañou nunhas olimpíadas unhas poucas máis que Owens.
Mark Spitz (Febreiro, 1950) cáseque
aprendeu a nadar antes que a andar. Ós
oito anos xa competía, e ós doce ades-
traba unha media de seis horas ó día
(¡seis horas!). O seu pai quería crear un
“gañador”, non un nadador (parece que
só lle importaban as vitorias), e de feito,
cóntase que nunca o felicitou por un se-
gundo posto. Supoño que por iso Mark
non foi precisamente un dos rapaces
máis “populares”. Algúns o considera-
bano un tanto arrogante (claro que cun
pai así, ata ten un pase...). Pero non imos
a falar da persoa, primeiro, porque non
teño o pracer de coñecela e segundo por-
que a súa figura como deportista é abso-
lutamente impresionante e fóra de toda
dúbida.
Comprobado o seu talento para a na-
tación andou dun lado para outro bus-
cando ós mellores clubs, ou deberíamos
dicir, ós mellores adestradores. Así per-
feccionou a súa técnica: coa élite dos
mestres de natación. As súas especiali-
dades eran o estilo libre e a "mariposa".
Deste xeito, con daezasete anos, nos xo-
gos Panamericanos de 1967, gañou cin-
co medallas de ouro. O ano seguinte,
nas olimpíadas de México 1968, gañou
dúas de ouro, unha de prata e unha de
bronce. Pero iso non ía quedar así.
No ano 1972 celebráronse as olim-
píadas en Munich (Alemania). Mark Spitz
competiu en varias modalidades e tivo
que facer, polo tanto, moitas series de
clasificación (ata chegar ás finais). De
feito tivo que facer “números” para ca-
drar o horario e participar en todas as
que pretendía. En fin, que nunha soa se-
mana Spitz gañou, unha, dúas, tres, …
¡SETE! medallas douro!. Pero é que
O Provisional
Por Mariluz Fdez. Díaz
cada unha desas medallas supuxo un ré-
cord do mundo (¡guau!, dirían os de Mi-
crosof). Ningún nadador igualou ese ré-
cord, e sinceramente, dubido que o poi-
dan facer. Michael Phelps, un magniífi-
co nadador norteamericano, intentouno
pero non puido conseguilo
Spitz retirouse pouco despois. En Bar-
celona 92, reapareceu para intentar ga-
ñar outra medalla de ouro. Clasificouse
para a final, pero hai cousas que nin as
lendas, nin a idade poden superar.
Desgraciadamente, o espectacular
triunfo de Spitz en Munich foi moi amar-
go. Esas olimpiadas que deberían pasar
á historia como as do rotundo éxito dun
nadador inigualable, quedaron traxica-
mente marcadas polo acto terrorista dun
grupo palestino denominado “Septembro
negro”. Pouco despois de gañar a últi-
ma medalla, o grupo de terroristas to-
mou como reféns a once integrantes do
equipo israelita. Xamais algo semellan-
te ocorrera nuns Xogos Olímpicos, e es-
peramos dende logo, que non se volva
repetir. Nun intento fallido de rescate
(que daría moito que falar) morreron
todos os reféns, cinco dos oito terroris-
tas e un policía. Sorprendentemente, os
Xogos só se suspenderon un día e no dis-
curso do presidente do COI non se men-
cionaron os atletas mortos. As bandei-
ras dos paises participantes ondearon a
media hasta, agás as dos países árabes…
Como podedes ver, política e deporte
non son unha boa combinación. Así pois,
incluso nunha Olimpiada, “non é ouro
todo o que reloce”. O que queda claro, e
sen dúbida reluce de verdade, é a fazaña
extraordinaria dun nadador único:
Mark Spitz
30 marzo 2007
COMPORTAMIENTO
EN CLASE
Nuestro comportamiento en la clase es,
en general, bastante malo; no cumplimos
muchas de las normas, faltamos al respe-
to, muchas veces llevamo loS deberes sin
hacer.. la lección sin estudiar, tiramos pa-
peles al suelo, nos levantamos sin permi-
so.... Esto no sucede porque no nos den edu-
cación... muchas veces es por hacernos ver
entre el resto de los compañeros.
ANA CORUJO CARREIRA -2ºC
Últimamente el comportamiento escolar
no es bueno. A veces es porque los padres
piensan que los profesores son los que tie-
nen que educar a sus hijos y en eso se equi-
vocan. Otra causa del mal comportamiento
son las amistades. Si las amistades son pro-
blemáticas, nos meteremos en problemas.
LARA BALSEIRO CANDIA
Con frecuencia estamos viendo en los me-
dios de comunicación el problema que su-
pone el mal comportamiento de algunos
alumnos en los centros escolares. Parece
que se va extendiendo, pero yo creo que es
una minoría la que interfiere en el normal
funciaonamiento de las clases.
YOLANDA
Los padres siempre vienen a quejarse al
colegio del comportamiento de sus hijos
pero, la verdad, es que la educación y el
respeto debe comenzar en la familia.. los
profesores son un apoyo más en la educa-
ción. Pero hay casos de niños que en casa
ya no se comportan bien y en el colegio
muestran su rebeldía agrediendo, insultan-
do a compañeros y también a los profeso-
res...
ANA ÁLVAREZ BASANTA
No sé si es por la edad que tenemos, por
llamar la atención, o porque portándonos
mal somos más "chulitos"... lo cierto es que
cada vez nos portamos peor en clase. Mi
madre piensa que la obligación de educar
comienza por los padres y siempre me da el
mismo consejo: "no hagas a los demás lo
que no quieras que te hagan a tí"
AGUSTÍN GARCÍA BARES - 2ºb
¿Qué está ocurriendo actualmente en las
aulas?. Los profesores se quejan de la in-
disciplina, de la falta de respeto, de la mala
educación y tambien de la agresividad. Por
poner un ejemplo, todos sabemos que no
podemos llevar teléfono móvil a clase.. o
por lo menos tenerlo apagado; pues es raro
el día que no suena alguno interrumpiendo
y molestando al profesor y a los compañe-
ros.
ANDRÉS CASABELLA PERNAS
Yo pienso que pasamos más tiempo en la
calle del que deberíamos. En cuanto a lo
que pasa en las aulas hay mucha gente que
no respeta las normas ni a los profesores,
aunque pienso que ellos también deberían
de respetarnos más.
LORENA FERNÁNDEZ LARRAÑAGA
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 15

AS NOSAS ÁRBORES: o loureiro

Como recoñecelo

É unha árbore cunha altura de entre 5 e 10 metros. A súas

follas son duras e coreosas, en forma de lanza, sen pelos, de cor
verde escuro na face e máis craro no envés. Teñen celulas produtoras
de aceite, de aí o seu forte e característico cheiro cando se rompen.
A súa cortiza é pardo-verdosa na xuventide e grisácea e lisa cando a árbore se fai
vella.
O froito é carnoso, similar a unha oliva, de cor verde ao principio e negro na madu-
rez. Florece dende febreiro a abril ou maio.

. Nome científico: Laurus nobilis

. Nome vulgar (castelán): Laurel
. Nome vulgar (galego): Loureiro
Onde atopalo
Necsítase clima suave, sen sequías e sen xeadas. Podemos
atopalo en barrancos sombríos e húmidos, nas orillas dos ríos
e nas sebes.
curioso
- O símbolo da victoria é un loureiro; con
el coroábanse aos triunfadores de bata-
llas, aos emperadores romanos e aos
grandes poetas; tamén se ten utilizado nos
deportes ata fai pouco.
Os romanos pensaban que o loureiro
non podía ser tocado polos raios; parece
que Tiberio César colocábase unha coroa
de loureiro cando había tormenta.
Nalgunhas casas galegas aínda perdu-
ra a crenza e colócase unha póla de lo-
O Provisional, fai 10 anos
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
ureiro, agora bendito.
aplicacións
- As súas follas empréganse como con-
dimento na cociña para guisos e estofa-
dos.
-Na menciña tradicional úsase como tó-
nico estomacal.
-Tamén ten uso ornamental
Ventá aberta aos libros
• A NEGRURA DO MAR
Nestes tempos que corren, cun barco a
botar fume a unha milla da nosa ría, os
máis novos podedes descubrir a través de
tres historias, que se sitúan a finais do
século XXI, as consecuencias que poden
ter no futuro para todos nós as agresións
a que estamos sometendo o noso planeta
e os outros seres vivos que o habitan.Se
sodes tan novos que o Prestige e o “mal
das vacas tolas” non vos soan, lede
A negrura do mar.
• LUAR NO INFERNO
Miguel Anxo Fernández, crítico de cine e
televisión de La Voz de Galicia, aventu-
rouse con éxito na novela policial en
galego con Un nicho para Marilyn, prota-
gonizada polo detective californiano de
pais galegos Frank Soutelo. Pois ben,
esta vez en Luar no inferno Frank Soutelo
enfróntase armado coa súa retranca gale-
ga a unha trama de tráfico de mulleres e
de películas ilegais realizadas con violen-
cia real, as snuff movies. Na compaña de
Soutelo, iremos descubrindo como o Ho-
llywood de rutilantes estrelas, limusines,
alfombras vermellas e deslumbrantes
festas agocha unha cara escura.

• PEDAGOGÍA DE LA CONVIVENCIA
Nº 8, publicación: 21-03-97 de Xesús R. Jares

EDITORIAL: Este libro xorde da experiencia persoal do

Máis retrasos non, por favor
SUMARIO:
Solicitada unha nova ampliación
O convento de Valdeflores
Cultura Celta
A artesanía do liño
Os presupostos para o ano 1997
O humor nas cantigas medievais
A industra de Chavín
Desenvolvemento sostido
Renovación de ensinanzas
autor como profesor, formador de
formadores, diseñador e coordinador de
programas de convivencia, investigador,
mediador e pai. Ë, pois, un libro asentado
na experiencia reflexiva, na investigación e
na intervención en diferentes contextos
educativos. Está destinado fundamental-
mente ao profesorado de todos os niveis
educativos e a pais e nais.
Pedagogía da convivencia é unha invitación
ao diálogo, á reflexión crítica e á interven-
ción global sobre un tema esencial para o
noso modelo educativo e social, ao mesmo
tempo que intenta demostrar que educar

¡Boas vacacións de Semana Santa! para a convivencia desde criterios democrá-

ticos é posible e necesario.
Páxina 16 O Provisional 30 marzo 2007

UN SOÑO POR REALIZAR

José Manuel Casabella Pigueiras
eduga
Hai moito tempo, nunha pequena fraga, vivía Lucía, unha orfiña de doce
anos criada por unha familia de monxes católicos. A nena case non tiña
amigos, porque moitos deles eran vendidos ou morrían de fame e de
diversas enfermidades; por iso sempre quería estar soa e non agarimarse con
ninguén. Sen embargo, tiña unha pomba, chamada Caramelo, que era a súa
única amiga e lograba levantarlle o ánimo cando estaba triste.
Un día ían a pomba e mais ela polo monte recollendo amorodos e, cando
volvían á casa, encontraron no camiño un penedo xigantesco que tiña un
gran burato no medio. A nena mirou por el e non viu nada, así que colleu
unha pedra e tirouna dentro. Cando ía coller outra para tirala sentiu que a
primeira pedra chegara ó fondo. É auga -dixo para si a nena. Non entendía
O renovado formato da Revista
nada. Como podería chegar aquilo ata alí? Mirou o penedo fixamente e
Galega do Ensino, eduga, foi
deuse conta de que tiña algo escrito: presentado no Museo Pedagóxico de
Galicia o pasado 21 de febreiro; ao
1?f??))&?ô? acto asistiron, a Conselleira de
Educación, Laura Sánchez Piñón, o
Delegado Provincial de Educación en
A nena estivo un pouco pensativa e, lentamente, deu descifrado o que Lugo, José Rábade e outras
poñía, así que o leu do tirón: “O pozo dos desexos”. Pero… que era iso? Ela autoridades.
non o sabía, de modo que non lle fixo moito caso e seguiu o seu camiño A nova directora da revista é Gena
pola fraga. Cando chegou á casa preguntoulle ó monxe Abraham: Borrajo, que desenvolveu parte da
- Abraham, que significa “pozo dos desexos”? súa carreira profesional en centros
El, rindo, contestoulle: de ensino de Viveiro.
-Miña filla, que pregunta é esa? Pozo dos desexos, a mesma palabra che di
o que significa. É un pozo no que podes pedir un desexo lanzando unha

RECOÑECE ESTA AVE

-solución na páxina 19-

moeda. E logo, por que o preguntas?

POLO SEU PERFÍL

-Non, por nada – dixo Lucía sorrinte.
Pola noite non puido durmir pensando nas explicacións que lle dera
Abraham sobre aquel misterioso pozo. Ó día seguinte Lucía ergueuse cedo,
posto que case non durmira. Cando ía darlle de comer a Caramelo atopou á
súa amiga morta no pombal. A rapaza colleuna, foi correndo para a cociña
e, aproveitando a calor que desprendía a leña da lareira, púxoa a carón dela.
Despois colleu un trapo e tapouna, pero a pomba xa levaba moito tempo
morta e non reviviu. A nena, moi triste, levouna fóra, colleu unha pa e cavar
un burato no que meteu a Caramelo. Despois sentouse ó lado da tumba da
súa pequena amiga e non se moveu de alí en toda a mañá.
Cando Isaac a viu preguntoulle:
Corrección de
-Parrula, que fas aí sentada no chan coa xeada que caeu esta noite? erros
-Morreu Caramelo – respondeu en ton baixo e chorando bágoas coma
puños. No número anterior de O Provi-
-Miña parrula, Caramelo estaba moi vella. Decátate de que cha trouxeron sional (publicado o 22-12-2006)
cando xa tiñas cinco anos. Iso é lei da natureza: cando uns morren, outros aparece unha nova sobre a ho-
nacen. memaxe popular a D. Amado
De súpeto á nena veulle á cabeza a palabra pozo, marchou correndo cara Aguiar Aguiar en Viveiro; no pé
ó monte e, cando estaba a uns tres pasos do pozo dos desexos, mirou se tiña da foto central sinálanse os no-
algunha moeda no peto. Había algunhas, así que colleu unha, pediu o mes das persoas fotografadas,
desexo, lanzouna ás profundidades do pozo e agardou a escoitar o son da algúns ex-alumnos de D. Amado.
auga. De alí a pouco sentiu na pola dun castiñeiro un chío coñecido. A nena Non sucede así para o caso de
non o podía crer, era ela! A ledicia non lle collía no corpo. Lucía pensou: “Se José Veiga Candia que debería
logrei que Caramelo resucitara, podería facer que as enfermidades e mortes poñer que tamén foi alumno.
de nenos acabaran”. Así que remexeu nos seus petos e seguiu tirando
moedas ó pozo, ó tempo que desexaba salvalos. De súpeto sentiu un forte iesmariasarmiento.net
golpe na cabeza e… atopouse no chan da súa habitación. Aquilo non fora
máis ca un soño, pero…quen o puidera realizar! ¡CONÉCTATE!
30 marzo 2007
Cargos directivos do centro
ao longo dos 75 anos(*)
DIRECTORES:
Eduardo Abril Carnicero
Jesús Arosa Fernández
José Gueimunde López
Francisco Vázquez Ramudo
Emilio Casariego Carballés
Ángel Rodríguez Vázquez
Néstor Timiraos Labaen
Juan José Pardo Gato
VICEDIRECTORES:
Eduardo Lamela Fernández
José Solla Díaz
Juan Luís Otero Fernández
Mª Asunción Juíz Vázquez
Ramón José Isaach Martínez
Mª Luz Fernández Díaz
Francisco José Hermida Trastoy
Gema Rena Monteserín
SECRETARIOS:
José Gueimunde López
Eduardo Lamela
Amado Aguiar Aguiar
Pablo Mateo Chao
Ramón Barro Gómez
Juán José Pardo Gato
profesores dos que hai evidencias nos
Andrés García Vázquez
Pedro Rafael Rivera Fernández
Luscinda López Álvarez
Manuel Rey Fernández
Mª José Carballo Carballeda
CARGÁCHEME
FUTURO IMPERFECTO
O SISTEMA SI, SI.. CARGUEIME
OPERATIVO? TODO... ¡ATA A
PLACA BASE!
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
doa sangue
O Provisional
XEFES DE ESTUDOS
(NOCTURNO
E RÉXIME DE ADULTOS):
Ángeles Dinora Fdez. Alonso
Xosé Manuel Cociña Regal
Ramón Cajoto Sante
XEFES DE ESTUDOS
(DIURNO
E RÉXIME ORDINARIO):
Emilio Casariego Carballés
Amado Aguiar Aguiar
Pedro Álvarez Expósito
Ramón Barro Gómez
Pablo Mateo Chao
Francisco Fernández Campo
Jorge Santamariña García
María José Riveira Villar
Pilar Asensio Rodríguez
ADMINISTRADOR:
Andrés García Vázquez
(*) Sinálanse só os nomes dos
arquivos do centro da súa condición
de directivos.
Páxina 17
O Provisional no
Progreso da Mariña
O 21 de decembro, dentro da sección
adicada aos xornais escolares de "A
Mariña", publicouse no Progreso un
extenso artigo sobre O Provisional con
especial antención aos seus 14 anos de
vida.
Agradecémoslle á súa redactora,
Susana López, a atención prestada e a
correcta descrición que fai do noso
traballo. Con ese artigo contribúese a dar
a coñecer a prensa escolar na comarca e
o noso xornal en particular
Premio na Lotaría
O número 47.277 que se xogou no IES
María Sarmiento para a Lotaría de Nadal
resultou agraciado con 11 euros por cada
euro xogado. En total o premio chegou aos
77.000 euros repartidos entre máis de 100
persoas que, á súa vez, o repartiron en
papeletas de 5 euros.
Gañadora da cesta
de Nadal
Mª Dolores Leal Fernández resultou
gañadora da cesta de Nadal que, cada
ano, sortean os alumnos de 4º de ESO
para recadar fondos para a viaxe de fin
de curso.
Coma sempre tamén, a cesta foi un
donativo de Alfredo Almoina de "San
Román do Val" S.L., concesionario do
servizo de comedor escolar.
Misa en lembranza
de Anido
O seis de xaneiro celebrouse unha
misa, na Igrexa de Santa María de Viveiro,
en recordo do Profesor Juan Carlos
Fernández Anido, falecido o 9 de
decembro de 2006 en accidente no mar.
Asistiron á mesma ex-alumnos e
compañeiros do IES María Sarmiento que
acompañaron aos seus familiares e
amigos.
Premio para o coro
do Colexio "Tobío"
A Consellería de Educación premiou ao
coro do colexio Lois Tobío de Viveiro,
dentro do apartado de innovación
educativa, con 3000 euros. O coro vén
funcionando inenterrompidamente dende
fai 20 anos, coordinado polo Mestre
Manuel Rodríguez González. Noraboa.
Páxina 18 O Provisional 30 marzo 2007

A carón do blues

"ERIC CLAPTON"
Por Javier Caneda González

A mediados dos anos sesenta, debido á súa habilidade coa guitarra e moi ó seu pesar, comezou a facerse famosa a frase “Clapton is
God” (Clapton é Deus). Aínda que dita afirmación nos poida parecer esaxerada o que si é xusto recoñecer é que ó longo dos máis de
corenta anos de carreira, a influencia de Eric Clapton na evolución da música rock e da figura do guitarrista foi enorme. Durante
todos eses anos, cheos de altibaixos, sempre estivo a carón da música que máis paixón espertou nel dende neno: o blues

Eric Patrick Clapton naceu o 30 de marzo de 1945 Non obstante, en 1989 grazas a publicación de
en Ripley (Inglaterra), fillo ilexítimo de Patricia Clap- “Journeyman” (que recibiu varios premios incluín-
ton e un soldado canadense destinado no seu do o seu primeiro Grammy) e do recopilatorio “Cros-
país, Edward Fryer. Medrou na casa dos seus avós sroads” (que chegou a ser disco de platino) a figu-
convencido de que eran seus pais. Non sería ata ra de Clapton conseguiu voltar á dos mellores tem-
os doce anos cando a súa nai reaparecese e des- pos.
cubrise a verdade. Co paso dos anos amosouse Cando todo semellaba ir ben, de novo cruzaríase
cada vez máis interesado pola arte e comezou a a traxedia no seu camiño en 1991, cando o seu fillo
entusiasmarse pola música despois de escoitar a de tan só catro anos morre tras caer ó baleiro dende
xente como Elvis Presley ou Buddy Holly e sobre- unha fiestra dun rañaceos de Nueva York. Un ano
todo, a músicos de blues como Muddy Waters, despois, gravou un concerto acústico para a cadea
Howlin´ Wolf ou Big Bill Broonzy. de televisión MTV que se publicou en agosto baixo
Con dezaseis anos xa adicaba a maior parte do o título “Unplugged” e que contén éxitos como
tempo a practicar coa guitarra. Deixou os estudos “Tears In Heaven”, adicada ó seu fillo recentemen-
para traballar na construción e cando logrou afo- te falecido. Este álbum gañou 6 Grammy e vendeu
rrar unha boa cantidade de cartos, mercou unha máis de 10 millóns de copias en todo o mundo, con-
nova guitarra e comezou a tocar en clubs de folk verténdose no seu traballo de maior éxito comer-
polas noites. cial.
Aínda que a súa primeira banda foi The Roos- En setembro de 1994 publica “From The Cradle”,
ters o éxito de verdade chegou cando entrou a o seu primeiro disco completo de blues. Este traba-
formar parte dos Yardbirds a finais de 1963. Pouco llo foi outro éxito rotundo e valeulle para gañar un
despois, no 65, desilusionado polo camiño que novo premio Grammy e vender máis de 3 millóns de
estaba tomando a banda aloxándose do blues, en- copias, só nos Estados Unidos, converténdose no
trou a formar parte do grupo de John Mayall, The disco de blues máis vendido da historia.
Blues Breakers. Con eles gravou un álbum que o Despois da publicación doutros dous recopila-
catapultou á fama e que aínda hoxe segue sendo torios da súa mellor etapa nos anos setenta (“Cros-
un dos discos máis importantes do blues británi- sroads 2” e “Blues”) voltou de novo as súas raíces
co. Foi neste traballo onde cantou por primeira vez músicos como Pete Townsend reapareceu nun cando, no 2000, conseguiu cumprir un dos seus
un tema en solitario, “Rambling On My Mind”. concerto celebrado no Rainbow Theatre de soños: gravar xunto a B.B. King. O disco levou por
Un ano despois, deixa o grupo de John Mayall Londres. título “Riding With The King”.
e forma xunto a Jack Bruce e Ginger Baker o primei- En 1974 retoma a súa carreira en solitario Recentemente, no 2004, publicou un novo disco
ro gran grupo da historia do rock: Cream. Durante coa publicación de “461 Ocean Boulevard” de blues esta vez homenaxeando a un dos seus
3 anos e despois de varios discos e multitudina- que o levaría ó máis alto das listas america- ídolos, Robert Johnson, “Me And Mr. Johnson”,
rios concertos o grupo separouse debido ás enor- nas. A partir deste intre, a personalidade ar- que tería unha secuela posterior en forma de cd e
mes tensións existentes entre os seus membros. tística de Clapton comezou a afianzarse e dvd titulado “Sessions For Robert J.”.
En 1969 iniciou un novo proxecto baixo o nome deste xeito arrancou unha produción propia
A carreira de Clapton segue o seu curso. Unha
de Blind Faith xunto a Steve Winwood, que tivo con maior ou menor fortuna con discos como
carreira na que o sentimento blues sempre estivo e
como único froito un disco e unha xira americana. ”There´s One In Every Crowd”, “EC Was
estará presente como parte da súa personalidade.
A comezos da década Here”, “No Reason
tocou na banda de De- “Durante a maior parte da miña mocidade To Cry” e sobreto-
laney And Bonnie e gra- souben que ía vivir acurralado e que a única do “Slowhand” DISCOGRAFÍA SELECCIONADA:
forma de sobrevivir era a dignidade, a valentía e que chegou a ven-
vou, por fin, o seu pri-
o orgullo. Iso foi o que descubrín na música, der 3 millóns de co-
meiro disco en solitario
sobretodo no blues, porque no blues sempre fala
titulado “Eric Clapton”. pias. Eran os tem-
un individuo que está só. É un home que se en-
En 1970 forma outro fronta ó mundo nada máis que coa súa guitarra. pos nos que preci-
novo grupo que se cha- É un home que está completamente só. É un home samente o seu al-
mou Derek And The Do- que non ten outra alternativa que cantar e tocar cume máis coñeci-
minos. Con eles publi- para aliviar a súa dor”. do, “man lenta”,
cou o mellor disco de cobraría maior for- -John Mayall´s Blues Breakers With Eric Clapton
toda a súa carreira, “Layla (And Other Assorted za. O seu estilo, metade rock metade blues, -Layla (And Other Assorted Love Songs)
Love Songs”, adicado á muller de George Harrison enganchou a milleiros de fans que esgotaban -Slowhand
coa que casaría máis tarde. A pesar da súa calida- as entradas de calquera cidade onde tocase.
-Just One Night
de musical, no seu día non tivo o éxito que se me- Os seus seguintes traballos ata comezos
-Unplugged
recía e pasou case desapercibido. Neste ano, trala dos anos oitenta mantiveron firme o seu sta-
tus, pero ó longo da seguinte década foi can- -From The Cradle
morte do seu pai e do seu amigo Jimi Hendrix, Clap-
do, debido en parte os seus novos problemas -Crossroads 2: Live In The Seventies
ton comezou unha adicción a heroína que o tivo
apartado da escena musical durante dous anos. de adicción (agora co alcohol), perdeu a refe- -Blues
En xaneiro de 1973, tras unha exitosa terapia, rencia que o guiara nos anos anteriores e co- -Riding With The King
superou os problemas coas drogas e animado por mezou a ser esquecido polo gran público. -Sessions For Robert J.
30 marzo 2007 O Provisional Páxina 19

Berlingo Start
O Provisional
Rúa: Misericordia, 58
27850 - VIVEIRO (Lugo)
Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06
¡novo! Móbil 606.54.11.55
E-mail: ies.maria.sarmiento@edu.xunta.es
http://www.iesmariasarmiento.net

Impreso, en papel reciclado, nos talleres

de PUBLILAR - Magazos - Viveiro
Depósito Legal: LU-402-94
Viveiro, 30 de marzo de 2007

ANO XIV, NÚMERO 38

TIRADA 900 EXEMPLARES
DISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos e
profesores: 820 exemplares,
por correo a antigos profesores,
institucións, centros e medios de
comunicación: 80

SUBVENCIONA:
EQUIPO DE NORMALIZACIÓN
LINGÜÍSTICA DO
IES MARÍA SARMIENTO
COLABORAN
Os alumnos de segundo curso do Ciclo Medio de "Electromecánica do Vehículo" presentaron aos seus
compañeiros un vehículo ao que lle fixeron unha instalación completa cos últimos equipamentos en materia de NESTE NÚMERO
son, no módulo de Sistemas de Seguridade e Confortabilidade.
Aproveitando o último día, antes das vacacións de Nadal, expuñeron os detalles técnicos aos asistentes ao ALUMNOS:
acto que tivo lugar no recinto escolar ao pé dos talleres de Automoción. Ana Corujo Carreira, Noelia Sánchez
Na foto vemos aos autores materiais di proxecto; de esquerda a dereita están: Marcos Jesús Abad Solloso, Berdeal, Lara Balseiro, Ana Álvarez,
Ángel Alemparte Pernas, David Painceira, Carlos Noguerol e, agachado, Adrián Fraga Pérez. No momento de Agustín García, Andrés Casabella,
efectuar a fotografía non estaba presente Rubén Fernández Rodríguez que tamén participou no traballo. Lorena Fernández, Javier Díaz Gómez,
José Manuel Casabella Pigueiras
EX-ALUMNOS:
Martín Martínez, Carmen Infante Cal

Concurso
PROFESORES:
Xosé Cabana Cabana, Teresa Escudero
Martínez, María Guerreiro Muñóz,

Literario Montse Seco, Mariluz Fdez. Díaz

Ana Rodríguez Ramos,
Mariña Gueimunde
Tralo fallo dos premios corresponden- PROFESORES DOUTROS
tes ao PRIMEIRO CONCURSO LITERARIO CENTROS:
organizado dende a Biblioteca do IES María Cándido Dacosta Lago
Sarmiento, o xurado proclamou os seguintes PERSOAL NON DOCENTE:
gañadores: Javier Caneda
-Na categoría de poesía, o 1º premio COORDINACIÓN E
foi para Pablo Escourido Vieites de 4º de ESO- MAQUETACIÓN:
A, coa poesía "Esperándote". O segundo e Néstor Timiraos Labaen
terceiro premios leváronos Daniel Díaz e
Almudena Fernández Larrañaga, respectiva-
mente.
-No apartado de relato curto, o gañador Os accésit, nas diferentes categorías,
foi Daniel Díaz Dovale de 4º de ESO-B, co título foron acadados por Judith Iglesias Dovale, Rosa
"Soy el más triste de los condenados". O 2º pre- Marcos Fernández, Néfer Toledano da Silva,
mio foi para Sandra García Mariña e o 3º para Bruno Teixeira López, Leticia González Quelle e
Laura Crego Río. Borja Conde Pernas.
7 5 A MS07 220132

comparte saúde
SOLUCIÓN (vén da páxina 12):

Nome científico phalacrocorax carbo

Nome galego CORMORÁN MARIÑO GRANDE
Nome castelán: CORMORÁN GRANDE
Páxina 20 O Provisional 30 marzo 2007

UN TEMA VITAL

Dispor de PC e conexión a internet no domicilio do alumno

Aínda que as T.I.C. (Tecnoloxías de
Información e Comunicación), abarcan
un conxunto moi amplo de métodos e
técnicas asociadas á tecnoloxía
informática e ás telecomunicacións,
así como á capacidade de xerar
información, almacenándoa e
distribuíndoa, ímonos referir neste
breve artigo soamente á importancia de
que os todos os alumnos dispoñan, na
súa casa, dun ordenador con conexión
a internet.
Moitas veces damos por feito que, na
sociedade actual, e no contexto
económico que nos toca vivir, este
obxectivo de acceso xa está logrado.
Non obstante, os profesores notamos
como aínda hai moitísimos rapaces que
non teñen eses recursos nos seus
domicilios, impedindo así o
desenvolvemento de moitas capacida-
des, sumamente necesarias, na Hoxe en día, os centros educativos dispoñen dos máis modernos medios de acceso ás TIC.
No IES María Sarmiento resulta estratéxico este aspecto dende hai anos; así, contamos con más de
chamada "sociedade da información" 200 ordenadores conectados a internet ao servizo do alumnado

O bo uso que lle podemos dar ao
noso PC
Resulta evidente que o ordenador
persoal debe ser unha ferramenta máis
de traballo á hora de progresar nos co-
ñecementos, descartando a idea do xogo
como única visión ou utilidade prácti-
ca para estes equipos.
Dende unha perspectiva de espírito
crítico e partindo dunhas premisas bá-
sicas, poderemos realizar moitas tare-
fas que permiten reforzar os coñece-
mentos nas diferentes áreas de estudo:
-Así poderemos acceder á informa-
ción inmediata e actualizada, partindo
eso si, dun bo nivel de lectura, selec-
cionado o verdadeiramente útil e con-
tando ademais, cuns coñecementos mí-
nimos de manexo deses equipos que se
poden adquirir na ESO.
-Permite comunicarnos con outros
grupos e compartir información, datos,
fotos, etc.
-Tamén contar co ordenador na casa,
pode facilitar á familia multitude de
operacións básicas coma pedir vez para
o médico, facer compras, ler xornais, ac-
ceder á banca electrónica... To isto dun-
ha maneira sinxela ao alcance de todos.
O equipo e o software axudas que promove a Consellería de Edu-
En contra do que se pode pensar, hai cacuión para a súa adquisición. Hai pouco
equipos usados, ou que non son da última vén de resolverse unha convocatoria que
xeración, moi asequibles a nivel económi- subvencianaba esta acción con 300 euros,
co... dende 300 euros.. -o que sucede é que pero xa hai outra en marcha; é sinxelo de
moitas veces os rapaces propoñen, e que- solicitar, requiírese só unha certificación
ren, o último porque así terán capacidade do Centro e unha certificación bancaria.
para desenvolver xogos, baixar películas, -No referente aos programas necesarios
música, etc. para traballar, existen iniciativas de soft-
-Dende o punto de vista técnico, pensa- ware sen propietario (libre) coma a que o
do só nunha utilidade educativa, chega con Goberno Galego, a través da Consellaría
moi poucos recursos. Exemplo: para ma- de Innovación e Industria, desexa implan-
quetar este xornal O Provisional, usamos tar maioritariamente coa pretensión de
un Pentiun III antigo, disco duro de só achegar a sociedade da información e o
6Gb, e 128 de RAM... o seu valor... 200 coñecemento á sociedade galega, poten-
euros ou menos; é suficientes para o obxec- ciando o uso de aplicacións informáticas
tivo que nos propoñemos. na nosa lingua.
Con todo isto, ó único que pretendemos Moitas veces sucede que no rural non
exemplificar é que, moitas veces podemos existe, nin a posibilidade de conectarse
poñer como pretexto para a súa compra a mediante banda ancha (ADSL). No perío-
carestía do equipo, e non é certo. Ademais do preelectoral que vivimos é unha boa
nas casas soe haber máis dun televisor. É ocasión para que reclamamenos dos can-
cuestión de prioridades. didatos a inclusión nos seus programs elec-
Tamén podemos acceder para a súa com- torais da instalación de redes inalámbri-
pra, -se pretendemos un equipo novo-, ás cas con acceso wifi gratuíto.
Para saber máis sobre as axudas para compra de ordenador e software sen propietario ver
- http://www.edu.xunta.es/axudasord
- Orde do 23 de febreiro de 2007 pola que se establecen as bases que rexen as axudas ao alumnado de
niveis non universitarios para a adquisición dun ordenador persoal (D.O.G. do 2 de marzo de 2007)
- http://www.mancomun.org