WEEK 4, WOENSDAG 26 JANUARI 2011

HET KANAAL / BLAD MEDIA

Nieuwerkerks Dictee, aflevering zes

Lingustische abctjes, jazzzangers en ditjes-en-datjes

NIEUWERKERK A/D IJSSEL Kunt u dat laatste woord nog even zeggen... zei u declareren? Deelnemer Jac Spekman wist met een kwinkslag de aandacht op zijn probleem te vestigen. Het ging hem allemaal wat te snel, vorige week woensdagavond tijdens de zesde editie van het Nieuwerkerks Dictee. Meer mensen hadden daar last van. Of het was natuurlijk de ultieme smoes voor de matige resultaten van de deelnemers. Want de winnares had uiteindelijk 14 fout en daarna de nummers twee, 23 fout. De meeste deelnemers schommelden zo rond de 35 tot 40 fouten. En dat had alles te maken met de buitengewoon lastige tekst die Judith van Voorbergen van de literaire commissie van de Nieuwerkerkse bibliotheek in elkaar gestoken had. Vol met instinkers en spelproblemen waar zelfs de Dikke en het Groene Boekje het niet altijd met elkaar over eens waren....
In de Raadzaal bogen 44 deelnemers zich over het schrijfbloc voor het dictee.

dan wel weer gelijk in, want collega Jan Verbeek, onderwijsman in hart en nieren (zonder streepjes ertussen), had ook 34 fout. En wethouder financin (beter in rekenen dan in taal) moest het doen met 40 fouten. Hij kondigde meteen een revanche aan over twee jaar. Dit laat ik niet op me zitten..., klonk het strijdvaardig. Raadslid Andr Muller dacht er al net zo over. Hij had 51 fouten en durfde eigenlijk nauwelijks meer naar huis, vrezend voor het commentaar van de achterban. Rabbijnen met n b schrijven... dan moet je je wel in een hoekje gaan zitten schamen... De winnares van het dictee werd deze keer mevrouw Marja Kusters-Arkenbout, die slechts 14 fouten maakte. Zelf vond ze dat nog veel. Het hadden er minder kunnen zijn, zei ze. Maar ik heb wel een talenknobbel, ik heb hier gevoel voor, klonk het zelfverzekerd. De tweede plaats moest worden gedeeld door drie mensen die allemaal 23 fouten maakten. Dat waren Marijke Nijboer, Christiaan Houkes en Lucienne Kruis. Thelma van Triet kwam met haar 24 fouten ook in de buurt van het erepodium. En verder was het eigenlijk huilen met de lamp uit. Maar wat wil je ook met woorden als upper ten (los van elkaar), hellenistische (kleine h), Bijbelboeken (grote b), jazzzangers (drie keer een z achter elkaar), naar verluidt (met dt!) en natuurlijk dat eeuwige struikelblok in alle dictees: conscintieus. Neem daarbij het gedoe met de tussen n en kwesties als reuzeleuk maar bere-interessant en de valkuilen volgen elkaar snel op. Met vooral in de finale van het dictee een ware uitsmijter als slotzin, die echt niemand zonder fouten aankon. Wie het niet gelooft, mag bijgaande juiste tekst zelf eens goed bestuderen. En wie denkt het beter te kunnen, moet volgende keer beslist meedoen! PETER SCHILTHUIZEN

Het begon al goed. Deelnemer Job Ham, de vroegere dierenarts van Nieuwerkerk, rakelde nog maar eens even een kwestie op van zon vier jaar geleden. Toen had de jury paardenbloem goedgekeurd terwijl het toch echt paardebloem moest zijn. Of andersom. Helemaal duidelijk werd het niet. Maar het was ook rijkelijk laat dat de benadeelde dierenarts er mee kwam. Wellicht wilde hij alsnog aanspraak maken op die fraaie Dikke Van Dale, die aan het eind altijd wacht voor de winnaar... Over tot de orde van de dag. Deze keer een dictee met de titel Wie schrijft, die blijft, kondigde Judith van Voorbergen aan. Ze had zelf de tekst gemaakt en droeg die ook voor. Haar gehoor bestond uit 44 deelnemers, waaronder een aantal BNers: Bekende Nieuwerkerkers. Maar ook een paar BMers: Bekende Moordrechtenaren en Bekende Moerkapellena-

ren. We ontwaarden bijvoorbeeld Willem de Jong, restauranthouder in Moordrecht, en politicus Dick Bac uit Moerkapelle. Ook de Nieuwerkerkers onder de politici waren goed vertegenwoordigd. De wethouders Jan Verbeek, Henk van der Torn en Arjen Hazelebach schoven aan, net als de raadsleden Andr Muller, Wybe Zijlstra, Ferry van Wijnen en Jan-Willem Schuurman. Uit het onderwijsveld kwamen Selma Klinkhamer, vestigingsdirecteur van het TVO College en muziekschooldocente Corry de Klepper. Uit het bedrijfsleven zagen we onder andere notaris Joan Smal, kaasspecialist Theo van Dongen en interieurwinkelhouder Arie van der Linde. Uit de (ex-)journalistiek Marijke Nijboer en Kanaal-reporter Bernie Putters. Uit de gemeentelijke ambtenarij Koos Mulder en Hans Houtman.

Voeg daarbij nog een Jaap Reijm van Omroep Zuidplas, een Marije Dirksen van Stichting Jeugdwerk Zuidplas en een Anton Vorstenbosch van de ouderenbond ANBO en samen met een aantal ons minder bekende deelnemers was er een uitgelezen deelnemersveld voor een spannende strijd komen opdraven. Ze kregen meteen een aantal dilemmas voorgeschoteld. Want was het nu millenialang of millenia lang? En schreef je gepraktiseerd nu met een k of was het toch gepractiseerd? En moest Chinese nu met een hoofdletter of juist niet? En hedentendage? En woord of los van elkaar in drie woorden? En gecreerd of gecrerd? Of toch gecreerd? Ga er maar aan staan...

Bloedbad
Waar heel veel deelnemers in ieder geval over struikelden

was een aantal afkortingen, die in kleine letters moesten worden geschreven. Zoals dvdtjes bijvoorbeeld. Of abctjes. En wat te denken van sociofilosofisch (aan elkaar) en macro-economisch (met een streepje ertussen). En van privbibliotheken en derdegeneratieallochtonen (aan elkaar) maar heden ten dage (jazeker, los van elkaar). De logica in onze taal lijkt vaak ver te zoeken. Toch is dat niet zo, want overal is wel weer een regeltje voor. Maar ja, onthoud die maar eens allemaal, zeker als ze zo af en toe ook nog veranderen en zelfs de Dikke Van Dale en het Groene Boekje het niet altijd eens zijn. Dat laatste gold bijvoorbeeld voor de spelling van ditjes-en-datjes. Met verbindingsstreepjes ertussen volgens het Groene Boekje, maar zonder volgens de Dikke.... Bij dit dictee gold het Groene Boekje, de Woordenlijst der Nederlandse

Taal, als uitgangspunt. De Dikke had dus het nakijken... Maar niet echt, want dat nakijken werd gedaan door een bloedfanatiek clubje van zon vijftien ingehuurde vrijwilligers met verstand van taal, die er eens lekker voor gingen zitten... Het duurde ongeveer een uur voor zij met hun verdict naar buiten kwamen. En niemand was echt verbaasd dat ze met hun rode potloden een heus bloedbad hadden aangericht... Wt een fouten! Menigeen keek beduusd op de neus toen de velletjes werden uitgereikt. Al konden de meesten er wel om lachen. Voor de microfoon van Omroep Zuidplas beweerde wethouder Arjen Hazelebach zelfs doodleuk dat die 34 fouten hem nog wel meevielen. Ik heb gewoon een paar blunders gemaakt, maar ik vind het niet slecht vergeleken met mijn collega-wethouders. Dat laatste daar had hij

Ook Kanaal-redacteur Bernie Putters (26 fout) en notaris Joan Smal (40 fout) deden mee.

Winkelier Arie van der Linde in gepeins verzonken.

En spieken mocht natuurlijk niet.

De juiste tekst van het Nieuwerkerks Dictee

Wie schrijft, die blijft

Millennialang is er geschreven. Aanvankelijk werd een gevarieerd palet gepraktiseerd dat bestond uit hompjes klei waarmee door grootte, vorm en varirende volgorde begrippen werden gesymboliseerd, zoals Chinese karakters dat heden ten dage nog doen. De latere kleitabletten konden weliswaar worden geconserveerd en gecollectioneerd, maar het waren kalligrafien die een doorbraak tot stand brachten. Op den duur (of: op de duur) werden bibliotheken gecreerd voor onder andere lingustische abctjes, sociofilosofische en macro-economische werken. Verscheidene Bijbelboeken bevatten passages waaruit blijkt dat de Isralieten al schriftverzamelingen hadden. Later legden hellenistische filosofen privbibliotheken aan, veelal in koninklijke of tempelcomplexen. En al in het Romeinse Rijk waren aan de thermen imperialistische bibliotheken gelieerd waar de upper ten relaxte met reciteren en declameren. Tegenwoordig heeft de gepgradede bibliotheek de taak zowel autochtonen als derdegeneratieallochtonen te bedienen met al dan niet gellustreerde boeken, magazines, glossys, cd-roms en dvds. Van januari tot en met december worden literaire en culturele avonden georganiseerd, waarvoor populaire romanciers, columnisten en cabaretiers worden genviteerd alsmede dominees, moellahs en rabbijnen. Varitartiesten en jazzzangers vallen buiten de scope. Naar verluidt heeft u dit reuzeleuke en bere-interessante dictee hieraan te danken! Na deze ditjes-en-datjes kijkt u ongetwijfeld reikhalzend uit naar de hiernavolgende break, waarin uw afgetobde hoofd en hand kunnen recupereren en u mogelijkerwijs gefteerd wordt op earlgreythee of een cappuccinootje. De dicteejury, bestaande uit de voorlezer, de coauteur en vele enthousiaste employs, trekt zich terug achter hermetisch gesloten deuren om de tekortkomingen in uw productie niet op zn janboerenfluitjes doch conscintieus met een felrood potlood aan te kruisen. Hopelijk begroet u de juryleden over een halfuurtje met een hoeraatje om hun judicium te vernemen!
Winnares Marja Kusters-Arkenbout.