NR 18/19 (536/537) 29 KWIETNIA 2007 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK MISJE: MIGAWKI Z AFGANISTANU str. 13

ALEKSANDER SZCZYGŁO
Wykreować
nową armię
ISSN 0867-4523

CZAS HERCULESÓW
Rosyjskie odrzutowce zostaną
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl wyparte przez amerykańskie

samoloty transportowe

W pogoni
za sensacją

Cena AFGANISTAN

odwagi
Egzamin
saperów
W NUMERZE:

SIŁY POWIETRZNE: Skrzydła zdobywa się powoli str. 30

MARYNARKA WOJENNA: Poszukiwania w mętnej wodzie str. 36
WOJSKO: O KROK OD WŁASNEGO MIESZKANIA str. 17
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
TEMAT NUMERU

WIZYTÓWKA ARMII
Każda jednostka w siłach zbrojnych ma swoją
rolę. Zadaniem kompanii reprezentacyjnej WP
jest kreowanie pozytywnego wizerunku wojska
STR. 19

KULISY POWIDZ WOJSKA LĄDOWE

NA CELOWNIKU CZAS HERCULESÓW

ALEKSANDER SZCZYGŁO,
MINISTER OBRONY
NARODOWEJ,
w rozmowie z dziennikarzami
„Polski Zbrojnej” tłumaczy, czym jest
podyktowana potrzeba zmian
w polskiej armii i uspokaja, że
zmiany kadrowe nie mają
charakteru czystki politycznej,
a priorytetem MON jest to, aby
nikogo nie skrzywdzić
STR. 8
ULICE
ŚMIERCI
Po Meksyku kolejny
kraj Ameryki Łacińskiej chce
użyć wojska do wsparcia sił
policyjnych, które nie radzą
sobie ze zwalczaniem
zorganizowanej
przestępczości
STR. 60
Zgodnie z planami, rosyjskie
odrzutowce zostaną wyparte
przez amerykańskie samoloty
transportowe. Niestety, procesowi
ich wprowadzania towarzyszą stare
błędy STR. 40 WODNY
EGZAMIN SAPERÓW
O ile pododdziały specjalne,
desantowe, zmechanizowane,
szczególnie wyjeżdżające
na misje, są dobrze wyposażone,
o tyle te mniej ważne, np.
inżynieryjno-saperskie, bazują
WOJSKO MEDIA często na sprzęcie pamiętającym
czasy pokazów dla Gomułki
W POGONI ZA SENSACJĄ STR. 22
O mediach mówi się, że to czwarta
władza. Jednak, jak w przypadku
każdej władzy, i ta powinna iść
w parze z odpowiedzialnością,
a z tym niestety bywa różnie
STR. 44

MARYNARKA WOJENNA

POSZUKIWANIA
W MĘTNEJ WODZIE
Kiedy okręt odchodzi od nabrzeża,
opadają emocje. Ostatnie
komendy, klarowanie sprzętu na
pokładzie. Stanowiska zajmuje
pierwsza zmiana wachty morskiej.
Są zdani na własne siły, zależni od
kaprysów przyrody, ale tych na
szczęście się nie boją
STR. 36
WOJSKO MISJE
MIGAWKI
Z AFGANISTANU
Misja PKW w Afganistanie jeszcze
na dobre się nie rozpoczęła, ale
część polskich żołnierzy przeciera
już szlaki tego górzystego kraju,
przygotowując się na przyjęcie
polskiej grupy bojowej
STR. 13

2 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 AFGANISTAN Z BLISKA

Cena
odwagi
BOGUSŁAW POLITOWSKI
BOGUSŁAW POLITOWSKI

Marzy, aby kiedyś mógł rozpędzić się i biec. Tak szybko, polną drogą koło domu.
Czuć w uszach szum wiatru, szybki oddech, zmęczenie, i... aby dzieci widziały,
że biegnie, że potrafi. Ma też drugie marzenie. Chciałby polecieć
do Afganistanu. Przejść przez pole koło bazy Bagram drogą do kamieniołomów
i spojrzeć jeszcze raz na miejsce, gdzie kiedyś to wszystko się stało...

Ż
ona Aneta mówi, że kiedyś
spełni pierwsze marzenie
męża. Wierzy, że trafi sześć
liczb w totolotka i kupi mu
taką protezę, dzięki której
pobiegnie tak szybko jak
kiedyś. Drugiego marzenia nie jest w sta-
nie spełnić. To może zrobić tylko wojsko.
Bez lęku
Pięć lat temu, dokładnie 16 marca, na
płycie wrocławskiego lotniska żegnały
ich tłumy. Dzięki telewizyjnej relacji na
żywo miliony Polaków obserwowały jak
pierwsza grupa saperów z polskiego kon-
tyngentu Afganistan wielkimi Rusłanami,
bez lęku wyrusza na wojenną misję. Pre-
mier życzył im powodzenia. Najważniejsi
wojskowi dowódcy – żołnierskiego szczęś-
cia. Było błogosławieństwo, a potem defi-
lada. Na czele plutonu saperów szedł on,
wówczas porucznik, dobrze zapowiadają-
cy się dowódca – Leszek Stępień.
W samolocie, tuż po starcie, emocje po-
żegnania szybko opadły. Przed nimi było
zadanie. Po lądowaniu pokazano im kawał
pola i powiedziano, że tutaj mają zrobić ba-
zę. Zrobili. Pył i piasek na przemian z desz-
czem i błotem mocno dawał się we znaki.
Dzień po dniu, tona żwiru za toną w środ-
ku twierdzy Bagram powstawała baza Bia-
ły Orzeł.
Kruszywa i żwiru na utwardzenie dróg
ciągle było mało i mało. Z oddalonego
o kilka kilometrów kamieniołomu wielkie
wojskowe samochody bez przerwy zwozi-
ły budulec. 31 maja 2002 roku jedna z sa-
perskich grup Stępnia jak zwykle rozmi-
nowywała kolejne obszary żwirowego wy-
robiska. Kierowcy różnych nacji wożący
kruszywo przez wytyczoną w polu mino-
wym drogę ciągle narzekali, że wąsko, że
nie można się mijać, że ruch jednokierun-
kowy spowalnia pracę, że łatwo wjechać
na minę. Padła komenda – poszerzyć. Do-
wódca polskich saperów wyszedł na tę
prowizoryczną drogę. Trzeba było zapla-
nować poszerzenie, przeanalizować, któ-
rędy puścić trały, ilu potrzebuje ludzi.
Było przed szóstą rano. W kraju środek
nocy. Porucznik Stępień sprawdzał dro-
gę – planował. Nagle pracujący w kamie-
niołomach saperzy usłyszeli huk. Gdy
spojrzeli, od razu wiedzieli, że pod ich do-
wódcą wybuchła mina.
Gdy świat się zawali...
– Najpierw nie czuje się nic. Jest szok,
zaskoczenie i zdziwienie, co mój hełm
robi tak daleko. Po kilku sekundach przy- 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 3

Z BLISKA AFGANISTAN KPT. LESZEK
STĘPIEŃ
–Gdybym mógł,
chodzi refleksja, że to chyba mina. Póź- poleciałbym do Afganistanu
niej zaczyna się ból. Jednak wcale nie tak choćby zaraz. Nasi chłopcy
ostry jak można sądzić. Adrenalina muszą tam uważać.
i wstrząs łagodzą cierpienie – wspomina W ziemi nadal leżą
oficer. tony min i innych
Lekarz zabezpieczający pracę saperów pułapek
był przy nim prawie natychmiast. Droga
do bazy, do hiszpańskiego szpitala polo-
wego trwała kilka minut. Na stole ope-
racyjnym rozpoczęła się akcja ratowania
życia polskiego oficera, oczyszczanie
i wstępne opatrywanie poranionych nóg.
W tym czasie saperzy dokładnie spraw-
dzali teren. Ze skali wybuchu wywnio-
skowano, że porucznik nadepnął na prze-
ciwpiechotną minę naciskową radzie-
ckiej produkcji PMN. Jedną z groźniej-
szych. Taką, która ma nie zranić, a zabić.
Na wielu biurkach w kraju rozdzwoniły
się telefony...
Aneta Stępień z synem Sewerynem
i córką Karoliną była u rodziców. Po-
przedniego dnia coś nie dawało jej spo-
koju i postanowiła wrócić do domu
w Brzegu. Już przed ósmą rano odebra-
ła telefon. Jakiś dziennikarz z TVN usil-
nie prosił o wywiad. Sądziła, że chodzi
o rutynową wypowiedź, jakich żony żoł-
nierzy udzielały wcześniej wiele. Odmó-
wiła. Nic jeszcze nie podejrzewała. Kil-
kanaście minut później ktoś mocno za-
pukał do drzwi.
– Zastanawiałam się kto tak natarczy-
wie puka zamiast dzwonić. Gdy otwo- zy Ramstein. Jego stan ze względu na Wojsk Lądowych we Wrocławiu, gdzie
rzyłam, w drzwiach stał znajomy oficer dużą utratę krwi i długą drogę był bar- pełni służbę do dzisiaj.
z jednostki oraz zapłakana koleżanka dzo poważny. Zaszła obawa, czy wytrzy- – Od chwili wybuchu, przez cały pro-
pracująca w klubie garnizonowym. Za- ma kolejny lot z Niemiec do kraju. Wy- ces leczenia i trudnej rehabilitacji ani ra-
pamiętałam tylko, że mówiła coś, że trzymał, mimo że był moment, gdy zu nie pomyślałem, że mogę nie wrócić
mam się nie martwić, że najważniejsze, w czasie przelotu lekarze musieli go do służby. Kiedyś wybrałem wojsko, po-
że Leszek żyje. W jednej sekundzie świat reanimować. święciłem się jemu i w nim chcę do-
się zawalił. Wiedziałam, że stało się coś Jak mówi dzisiaj, w szpitalu na Szase- trwać do emerytury. Marzę o tym, abym
strasznego. Nikt jednak w tym momen- rów poczuł się pewniej. Dziękuje opatrz- kiedyś mógł sam powiedzieć dosyć
cie nie był w stanie powiedzieć mi szcze- ności, że trafił tam tak szybko. Dzięki ol- i odejść. Nie wyobrażam sobie sytuacji,
gółowo, co się stało. Bałam się. Bardzo brzymiemu poświęceniu lekarzy z woj- aby jakiś bezduszny przepis, czyjś ka-
się bałam. Do dzisiaj, słysząc pukanie do skowej kliniki dzisiaj ma całą i prawie prys czy brak zrozumienia mógłby mnie
drzwi, truchleję. Uraz pozostał. sprawną lewą nogę. Dzięki nim sprawny skreślić jako żołnierza. Wiem, że nie
W tym samym czasie we wszystkich ma także staw kolanowy w prawej. To, mogę dowodzić, do czego czułem się
mediach informacja o wybuchu miny co poniżej pozostało na polu minowym powołany, ale zapewniam, że swoim do-
i rannym Polaku stała się tematem dnia. koło Bagram. Ma jednak przekonanie, że świadczeniem, wiedzą, mogę dobrze
Był to pierwszy taki wypadek od wie- gdyby trafił w inne ręce mógłby nie mieć służyć w inny sposób – mówi.
lu lat. Agencje donosiły o polskiej obu dolnych części nóg i obu kolan. Na
krwi, która wsiąkła w daleką afgańską Szaserów chirurdzy dokonali po prostu Istnieć na nowo
ziemię. cudu. Od pięciu lat każdego dnia uczy się ist-
Dzisiaj porucznik Stępień jest już ka- nieć na nowo. Ma twardy, prawdziwie
Linia życia – linia śmierci pitanem. Po trwającym wiele miesięcy dowódczy charakter. Okaleczenie nie za-
Od tamtej chwili życie w rodzinie Stęp- leczeniu i rehabilitacji oraz pobycie łamało go. Zaciskając zęby, długo uczył
niów dzieli się na to, co było przed, i na w specjalnym centrum rehabilitacyjnym się chodzić przy pomocy protezy. Teraz,
to, co jest po eksplozji. Mina ustawio- Bundeswehry w Berlinie, któregoś dnia gdy w mundurze idzie przez teren uczel-
na kiedyś przez radzieckiego żołnierza zameldował się do pracy w swojej 1Brze- ni mało kto, nie znając go, da wiarę, że
zmieniła życie wielu osób. Już parę go- skiej Brygadzie Saperów. Z bólem mu- ten wysoki, postawny, wyglądający na
dzin po tragedii porucznik w asyście kil- siał zrezygnować z pracy dowódczej. Za- sportowca kapitan porusza się z pomocą
ku lekarzy i pielęgniarek amerykańskim czął pracować w sztabie. Po kilku mie- protezy.
samolotem transportowym przewiezio- siącach przeniesiony został do pracy dy- Aby odreagować, wkrótce po wypadku
ny został z Bagram do niemieckiej ba- daktycznej w Wyższej Szkole Oficerskiej Stępniowie przeprowadzili się do Wrocła-

4 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 w stanie zrobić wszystko, aby ratować.
Że żołnierz czuje się pewniej wiedząc,
że w razie kłopotów nie jest sam, stoi za
nim dowództwo, cały sztab ludzi goto-
wych w każdej chwili użyć wszelkich
środków bez względu na koszty, aby mu
pomóc. To dodaje siły, wiary i odwagi.
Kapitan, opowiadając o swojej służbie,

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
misji i tragedii wspomina tylko nielicz-
nych ludzi, którzy robili wszystko, aby
stanął na nogi. Wie jednak, że takich
życzliwych dla niego i jego rodziny by-
ły setki. Od najwyższych rangą przeło-
żonych do zwykłych salowych i niezna-
nych ludzi, którzy szczerze życzyli mu
powodzenia.
Pani Aneta mówi, że gdy zwracała się
do jednostki czy władz wojskowych z ja-
kąś prośbą, nigdy nie usłyszała – nie. Ewa
Głowacka z oddziału Wojskowych Misji
Pokojowych czy płk Piotr Pertek z MON
i jego żona, to ci, którzy szczególnie po-
mogli im w trudnym momencie, którym
szczególnie dziękuje.
Niedawno kapitan Stępień znalazł no-
KRZYSZTOF GALANT wą pasję – informatykę. Na Politechnice
Wrocławskiej rozpoczął w tym kierunku
ALEKSANDER RAWSKI

zaoczne studia inżynierskie. To tak na

wszelki wypadek – tłumaczy. W wojsku
dzieją się różne rzeczy. Kończąc szkołę
OD NIEDAWNA kapitan Stępień ma nową pasję – informatykę. Na Politechnice inżynieryjną, uzyskał zawód cywilny bu-
Wrocławskiej rozpoczął w tym kierunku zaoczne studia inżynierskie.
dowlańca. Z protezą na budowie praco-
wać nie może. Jako informatyk może się
wia. Rodzina podarowała działkę, zaczęli padek, ale wzmożona czujność to też przydać w wojsku, a w razie konieczno-
budować dom. To ma być wymarzone ważna sprawa. ści znaleźć zajęcie w cywilu. Po cichu li-
miejsce na świecie, przystań. Do zakończe- Po chwili zadumy mówi o tym jak do- czy, że resort pokryje koszty tej nauki. Ka-
nia budowy droga jeszcze daleka, jednak brze jest na tak trudnej misji mieć świa- pitan Stępień za odwagę zapłacił już wy-
jako recepta na zapomnienie, na ucieczkę, domość, że w razie czegoś setki ludzi są starczająco wysoką cenę... 
oderwanie od bolesnego tematu, budowa
spełniła swoje zadanie.
Jednak trudno jest uciec od innych
problemów, a jest ich sporo. Proteza, mi-
mo że wysokiej klasy, psuje się czasami.
Naprawy kosztują. Na refundację kosz-
tów z wojska czekać trzeba miesiącami.
Aby ją otrzymać drogą służbową, proś-
bę pisać trzeba aż do ministra. Noweli-
zacja ustawy emerytalnej mająca zadbać
o takich jak on cieszy. Kiedyś, gdy chciał
zapisać się na rehabilitację kazano mu
czekać półtora miesiąca. Teraz to wszyst-
ko ma się zmienić.
Nie jesteś sam
Siedząc na wersalce, przy kominku,
we własnym domu, zerka w telewizor.
Kolejna informacja z Afganistanu nie ro-
bi na nim wrażenia. – Psychicznie jestem
mocny. Gdybym mógł, poleciałbym tam
choćby zaraz – przekonuje. – Nasi chłop-
cy muszą tam uważać. W ziemi nadal le-
żą tony min i innych pułapek. Wiele
z nich jest bardzo trudno wykryć. Wiem,
że o być lub nie być decyduje często przy-

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 5

WYDARZENIA ZAPIS

Lobbing za tarczą Nowy

szef lotników
N
– Tarcza antyrakietowa zwiększy bezpieczeństwo europejskich sojuszników – zapewniali 18 bm. Erick owym dowódcą Sił
Edelman, zastępca sekretarza obrony USA, oraz gen. broni Henry Obering, szef Agencji Obrony
Powietrznych został naj-
Przeciwrakietowej, podczas seminarium „Amerykańskie stanowisko dotyczące obrony rakietowej”.
młodszy generał w polskiej ar-

P rzeznaczony do zwalczania
pocisków dalekiego zasięgu
system NMD ma bronić teryto-
rium USA i części Europy. Bez-
pieczeństwo pozostałym krajom
naszego kontynentu powinny za-
pewnić systemy zwalczające ra-
kiety bliskiego zasięgu, nad któ-
rymi pracuje NATO. Obering mó-
wił o rosnącym zagrożeniu ze
strony Iranu, który prowadzi ba-
rakietowej rozmawiał także
z przedstawicielami władz USA
18 bm. minister Aleksander Szczy-
gło. Szef MON podkreślał, że spot-
kanie nie jest początkiem negocja-
cji i zaznaczył, iż nasze władze roz-
patrują ewentualność lokalizacji
elementów tarczy antyrakietowej
jedynie w kontekście podniesienia
poziomu bezpieczeństwa Polski.
A. Szczygło spotkał się również
lans sił. O amerykańskiej propozy-
cji rozmawiał także amerykański
sekretarz obrony Robert Gates
w trakcie oficjalnej wizyty w Pol-
sce 24–25 bm. Gates (na zdjęciu)
spotka się m.in. z prezydentem RP
mii, niespełna 45-letni gen. dyw.
pil. Andrzej Błasik. Mianował go
19 bm. Lech Kaczyński, prezy-
dent RP, zwierzchnik sił zbroj-
nych, jednocześnie awansując
na stopień generała dywizji.
Gen. Błasik zastąpił na tym sta-
nowisku gen. broni Stanisława
Targosza, który ma poważne
problemy ze zdrowiem.
– Jestem pewien, że to wybór

dania nad pociskami balistyczny-
mi o coraz dłuższym zasięgu. Po-
wiedział też, że gdyby w Polsce
miała powstać baza amerykańskie-
go systemu obrony przeciwrakie-
towej, byłaby w pełni gotowa do
działania w 2013 r., pod warun-
kiem, że prace rozpoczęłyby się
w przyszłym roku. O tarczy anty-
Szansa dla podoficerów
z ambasadorem Federacji Rosyj-
skiej Władimirem Grininem i za-
pewnił stronę rosyjską, że tarcza
w żaden sposób nie zagraża bez-
pieczeństwu ich państwa. Nato-
miast Grinin przekonywał, że
w ocenie Rosji budowa elementów
tarczy antyrakietowej w Polsce
może naruszyć dotychczasowy bi-
US DOD
Lechem Kaczyńskim, prezesem
Rady Ministrów Jarosławem Ka-
czyńskim oraz ministrem Alek-
sandrem Szczygło. (ad, TW)
O rozmowach Roberta Gatesa
można przeczytać w naszej
Gazecie Internetowej
ZMIANY W REDAKCJI
ARTUR BARTKIEWICZ został
właściwy nie tylko z punktu wi-
dzenia wprowadzenia do wypo-
sażenia armii samolotów F-16,
ale również całej struktury orga-
nizacyjnej tego projektu– mówił
na uroczystości minister
Aleksander Szczygło. Prezydent,
gratulując nowemu dowódcy, za-
znaczył, że Polska potrzebuje ar-
mii silnej, dobrze zorganizowa-
nej i walecznej. Zapowiedział
kontynuowanie polityki zmian

O problemach służby podofice-

rów zawodowych oraz zmia-
nach przepisów dotyczących ich
23 bm., zgodnie z decyzją ministra
obrony Aleksandra Szczygło, no-
wym dyrektorem Redakcji Wojsko-
kadrowych w wojsku. Gen.
Błasik jest absolwentem WSO
Sił Powietrznych. Ostatnio pełnił
kadrowej ścieżki zawodowej roz- wej. Wcześniej A. Bartkiewicz pra- funkcję komendanta-rektora
mawiał 23 bm. z przedstawiciela- cował w „Gazecie Wojsk Lądo- dęblińskiej „Szkoły Orląt”. (ad)
mi środowisk podoficerskich ze wych” i w „Polsce Zbrojnej”. (an)
SGWP

wszystkich rodzajów sił zbrojnych

gen. Franciszek Gągor, szef Szta- pomiędzy stopniem posiadanym a Zginął żołnierz
bu Generalnego. Zebrani omówili
zaakceptowany kilka dni wcześniej
przez szefa MON projekt zmiany
etatowym. Zapis umożliwia zaj-
mowanie przez podoficera zarów-
no stanowiska wyższego, jak niż-
W wybuchu miny pułapki
zginął w Iraku 20 bm.
dwudziestopięcioletni st. szer.
Krzyż Kawalerski Orderu Krzy-
ża Wojskowego, awansowano go
też na stopień kaprala. Odzna-
w ustawie pragmatycznej, która szego, za pisemną zgodą żołnie- ndt. Tomasz Jura, a czterech pol- czenie przekazano rodzinie
pozwoli na większą elastyczność rza. Dzięki poprawce rozwiązane skich żołnierzy zostało rannych. zmarłego podczas pogrzebu, któ-
w wyznaczaniu na stanowiska zostaną problemy wielu podofice- Do ataku doszło w północno- ry odbył się 25 bm. w Studzian-
w korpusie podoficerskim. Zgod- rów, którym obecne zapisy praw- -wschodniej dzielnicy Diwanii, nej w woj. łódzkim. Mszy prze-
nie z proponowanym zapisem, ne nie pozwalają lub poważnie Nahda, kilka kilometrów od ba- wodniczył biskup polowy Woj-
podoficera zawodowego można utrudniają kontynuację służby. zy Echo, kiedy połączony patrol ska Polskiego Tadeusz Płoski.
będzie wyznaczać na stanowiska O ostatecznym wdrożeniu zmian irackiej armii i policji oraz Wie- – Jak każda śmierć, jest to zda-
służbowe bez względu na różnicę zadecyduje parlament. (ad) lonarodowej Dywizji Centrum– rzenie smutne, szczególnie że
–Południe kontrolował wyzna- dotyczy młodego człowieka
czony rejon w ramach operacji – powiedział 21 bm. minister
Z wielkim smutkiem i żalem przyjęliśmy wiadomość o tra- „Czarny orzeł”. Stan czterech Aleksander Szczygło. Podkreślił,
gicznej śmierci naszego żołnierza bohatersko wypełniającego rannych żołnierzy jest dobry. Je- że pobyt polskich wojsk w Iraku,
obowiązki na misji w Iraku den został już wypisany ze szpi- podobnie jak w Afganistanie, jest
tala w bazie Echo i będzie le- obarczony ryzykiem. Jednak
kpr. ndt. Tomasza JURY czony ambulatoryjnie. W Pol- – jak dodał – w trakcie operacji
sce zarówno poległy żołnierz, „Czarny orzeł”, której celem jest
z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej jak i ranni wojskowi pełnili służ- usunięcie terrorystów z Diwanii,
w Tomaszowie Mazowieckim bę w 25 Brygadzie Kawalerii Po- wielu z nich udało się zneutrali-
Rodzicom i Rodzeństwu wietrznej w Tomaszowie Mazo- zować, a ponad stu zatrzymać.
składamy wyrazy głębokiego i szczerego współczucia. wieckim. St. szer. Jura był celow- Od początku naszego udziału
Aleksander Szczygło niczym, w wojsku służył od w irackiej misji – 3 września
minister obrony narodowej trzech lat. Prezydent Lech Ka- 2003 r. – zginęło tam 25 Pola-
oraz kadra i pracownicy Ministerstwa Obrony Narodowej czyński nadał mu pośmiertnie ków, w tym 20 żołnierzy. (ad)

6 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 Zapowiedź współpracy
J esteśmy wdzięczni Pola-
kom, którzy najszybciej za-
reagowali na nasze prośby o po-
sy. Prezydent Musharraf spot-
kał się także z Lechem Kaczyń-
skim, prezydentem RP.
moc. Wykazaliście się niezwy- Natomiast minister Aleksan-
kłą solidarnością i współczuciem der Szczygło i szef resortu
– mówił Pervez Musharraf, obrony Pakistanu Rao Sikan-
prezydent Islamskiej Republiki dar Iqbal podpisali porozumie-
Pakistanu, wręczając 23 bm. nie o współpracy wojskowej.
„Gwiazdę walecznych” 16 pol- Minister Rao Sikandar wyraził
skim żołnierzom, którzy po trzę- nadzieję, że pozwoli ono zin-
sieniu ziemi w Pakistanie tensyfikować współpracę mię-
w 2005 r. uczestniczyli w na- dzy siłami zbrojnymi naszych KOLEJNA GRUPA – prawie 150 żołnierzy – odleciała 19 bm. do
towskiej misji humanitarnej krajów, gdyż obecnie jest ona Afganistanu z wrocławskiego lotniska Strachowice. Polscy wojskowi
„Swift Relief”. Polscy żołnie- na niskim poziomie. z 18 Batalionu Desantowo-Szturmowego z Bielska-Białej, 17 Brygady
rze w rejonach Kaszmiru zaj- Szef MON podkreślił zna- Zmechanizowanej z Międzyrzecza i 1 Brygady Logistycznej z Bydgoszczy
mowali się m.in. odgruzowy- czenie Pakistanu dla powodze- będą odpowiedzialni za zapewnienie bezpieczeństwa i pomoc władzom
lokalnym w środkowowschodniej części kraju. (Poli)
waniem terenu, budowaniem nia misji stabilizacyjnej w Af-
domów, dróg i oczyszczaniem
wody pitnej. W misji wzięło
ganistanie. Natomiast Rao Si-
kandar zadeklarował, że jego Kadry z poligonu
udział 140 żołnierzy pod do-
wództwem ppłk. Andrzeja Ro-
kraj „będzie dbać o to, by za-
pewnić polskim żołnierzom od-
powiedni poziom pomocy i bez-
Z apewnieniu sprawnej współ-
pracy Ministerstwa Obrony
Narodowej i Telewizji Polskiej SA
żąco informowało o aktualnych
wydarzeniach i istotnych proble-
mach armii. Porozumienie przewi-
pieczeństwa”. Chodzi m.in. w zakresie popularyzowania wie- duje też organizowanie przez
o zabezpieczenie polskich trans- dzy o sprawach wojska i obronno- MON szkoleń dla dziennikarzy te-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (3)

portów wojskowych przecho-
dzących przez Pakistan. Z pew-
nością przydałaby się nam rów-
nież wiedza strony pakistańskiej
o sytuacji na pograniczu z Af-
ganistanem. (ATD, TW)
ści państwa ma służyć porozumie-
nie podpisane 18 bm. przez mini-
stra Aleksandra Szczygło i preze-
sa TVP Andrzeja Urbańskiego.
Umowa zakłada, że do telewizji
publicznej wróci tematyka wojsko-
wa. Natomiast MON będzie na bie-
lewizji publicznej dotyczących za-
sad polityki informacyjnej resortu
oraz problematyki wojskowej.
Umowa zapewnia dziennikarzom
TVP możliwość realizacji progra-
mów w jednostkach wojskowych
na poligonach i misjach. (SG)

Z głębokim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci Z głębokim żalem przyjąłem wiadomość o tragicznej śmierci

kpr. ndt. Tomasza JURY kpr. ndt. Tomasza JURY

wybitnego żołnierza Wojska Polskiego z 25. Brygady Kawalerii Powietrznej

i zasłużonego podwładnego. w Tomaszowie Mazowieckim
Cześć Jego pamięci! Wojsko Polskie straciło żołnierza, który godnie wypełniał
Rodzinie i przyjaciołom Zmarłego swoje zadania w Republice Iraku
składam serdeczne wyrazy współczucia. Cześć Jego pamięci!
gen. dyw. Bronisław Kwiatkowski Rodzinie i Bliskim Zmarłego
dowódca Dowództwa Operacyjnego wyrazy głębokiego współczucia
składa
szef Sztabu Generalnego WP, generał Franciszek Gągor
20 kwietnia 2007 roku poległ, chroniąc nas, nasz kolega

kpr. ndt. Tomasz JURA Rodzinie, wszystkim najbliższym i przyjaciołom

żołnierz 3 szwadronu 7 batalionu kawalerii powietrznej. kpr. ndt. Tomasza JURY

Odszedł od nas człowiek odważny i prawy,
wielkiej szlachetności i rzetelności, z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej,
pełniący służbę w Polskim Kontyngencie Wojskowym który w dniu 20 kwietnia 2007 r.
w Republice Iraku, przywracając pokój, poległ śmiercią żołnierza
wolność i międzynarodowe bezpieczeństwo, „siódmak”... podczas wykonywania zadań w VIII zmianie PKW Irak,
Pozostanie na zawsze w naszej pamięci. składamy wyrazy
Składamy serdeczne wyrazy współczucia. szczerego żalu i głębokiego współczucia.
Dowódca i żołnierze Dowódca, kadra zawodowa, żołnierze
7 batalionu kawalerii powietrznej oraz pracownicy Dowództwa Wojsk Lądowych

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 7

NA CELOWNIKU
AAAAAAA AAAAAAAA
Zgodnie z proponowanymi zmiana-
mi ustawy pragmatycznej, wkrótce
będzie miał Pan w swojej dyspozy-
cji nie tylko generałów, ale również
pułkowników. Ilu z nich może po-
żegnać się z wojskiem? Gdzie leży
optimum pomiędzy młodością i do-
świadczeniem?
– Mógłbym zażartować, że takie op-
timum, jeśli chodzi o generałów, znaj-
duje się w tym przedziale wiekowym,
w którym ja się obecnie znajduję

Rozmowa
z ALEKSANDREM
SZCZYGŁO, ministrem
obrony narodowej

Wykreować
nową armię
(śmiech). To oczywiście żart, ale nie do
końca. Jeśli chodzi o stanowiska gene-
ralskie, to według mnie 43 lata to wiek,
w którym – jeśli spełnia się wszystkie
warunki – powinno się obejmować
pierwsze stanowisko generalskie. Oczy-
wiście zawsze można znaleźć wybitne
jednostki, które takie stanowisko obej-
mą wcześniej. Na pewno zmiany muszą
być wyważone, trzeba się przyjrzeć,
w których miejscach są potrzebne. Ta-
kim przykładem są Siły Powietrzne – tu
w związku z programem wdrażania my-
śliwca F-16 niezbędna była zmiana po-
koleniowa.
Czy do takich wniosków dochodzi Pan
sam, czy ktoś może Panu podpowia-
da kolejne ruchy kadrowe?
– Potrzebę zmian widać gołym okiem
i widziałem ją już wtedy, kiedy byłem
wiceministrem w resorcie. Pamiętam
długie spotkania kierownictwa MON,
na których wciąż wszyscy powtarzali,
iż nie ma żadnych problemów i dopie-
ro gdy ich dopytywaliśmy, okazywało
się, że problemy jednak są. To zasadni-
czy powód, dla którego zmiany są ko-
nieczne. Oczywiście nie wszystkich mu-
si dokonywać minister. Młody dowód-
ca sił zbrojnych sam dobierze sobie od-
powiednią kadrę do realizacji zadań, bę-
dzie za nią odpowiedzialny i – w dużej
mierze z pracy tych ludzi – będzie po-
tem rozliczany.
A czy odmładzając wojsko tak inten-
sywnie, nie boi się Pan, że kiedy znaj-
dzie się w wieku odwoływanych dziś
generałów, ktoś powie, że powinien
Pan ustąpić miejsca młodszym?
– Ależ w świecie polityki jest to coś
zupełnie naturalnego. Zawsze w któ-
rymś momencie przychodzi nowa fa-
la polityków, która wypiera dawną eli-
tę. Jest to szczególnie widoczne w cza-
sach głębokich, wręcz rewolucyjnych
reform. Ale takie jest życie. Nie ma
powodu, żeby się obrażać – trzeba po
prostu znajdować takie pola aktywno-
ści, na których człowiek będzie mógł
się sprawdzić.
SKI
WIŚNIEW
JAROSŁAW
Nie odpowiedział Pan na pytanie, ilu
jeszcze generałów i pułkowników po-
żegna się z armią.
– Nie odpowiedziałem, ponieważ ta-
kiej odpowiedzi dziś udzielić nie można,
a automatyzm w podejmowaniu decyzji
personalnych byłby zły. Zmiany będą do-
tyczyć konkretnych osób i będzie to wy-
nikać z potrzeb sił zbrojnych.
Czym w takim razie kieruje się mini-
ster obrony narodowej przy podejmo-
waniu decyzji o zmianach na najwyż-
szych stanowiskach w armii?
– Po pierwsze – wykształceniem, po
drugie – doświadczeniem. Ważne jest
zarówno doświadczenie zdobyte pod-
czas służby w linii, jak i doświadczenie
z misji zagranicznych. To powinna być
taka naturalna ścieżka rozwoju – dowo-
dzenie w linii, praca w sztabie, kurs do-
skonalący umiejętności, służba na mi-
sji. Nie może być tak, że ktoś dochodzi
do wysokiego stanowiska, służąc przez
cały czas za biurkiem. Ale dziś nie moż-
na również karać tych, którym nie dano

8 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

takiej szansy, „skazując” ich na wiecz-
ną służbę w sztabach. Nie chodzi o to,
żeby skrzywdzić kogoś, komu brakuje
kilku lat do pełnej wysługi emerytalnej,
tylko dlatego, że kiedyś o wojsku my-
ślano inaczej.
Mówi Pan o wykształceniu – czy li-
cząc na karierę w dzisiejszej armii,
można było zdobywać wiedzę na ra-
dzieckich uczelniach?
– W tej kwestii zachodzi nieporozu-
mienie, które chciałbym wyjaśnić. Mó-
wiąc o wykształceniu, mam na myśli
konkretny sposób myślenia. Wojsko jest
bowiem mieszanką dyscypliny i krea-
tywności, umiejętności wyciągania
wniosków ze zmieniających się sytua-
cji. Nie chodzi tylko o ślepe podporząd-
kowanie się rozkazom. Moim zdaniem,
szkoły sowieckie nie uczyły takiego kre-
atywnego myślenia.
Gen. Tacik pożegnał się z armią, po-
nieważ...
– ...był za mało kreatywny.
A wielu takich niekreatywnych gene-
rałów jest jeszcze w polskiej armii?
– Tego jeszcze nie wiem.
Zmiana dowódcy Sił Powietrznych
jest jednak faktem. Dokonał jej Pan
wbrew pragmatyce i przyjętym do-
tychczas rozwiązaniom...
– ...powiedziałbym raczej, że dokona-
łem jej wbrew pewnemu korporacjoni-
zmowi, który pojawił się w wojsku. Ten
korporacjonizm wiąże się z sytuacją,
w której wszyscy przeszli do porządku
dziennego nad przywilejami, jednocześ-
nie pozbywając się części obowiązków.
Klasyczny przykład – żądania 40-go-
dzinnego tygodnia pracy dla żołnierzy
zawodowych. Jeśli ktoś chce pracować
w takim wymiarze godzin, powinien
zmienić zawód. Rozumiem doskonale
żołnierzy, którzy oburzają się niepraw-
dziwymi doniesieniami o zmianie
w ustawie o uposażeniu emerytalnym
żołnierzy zawodowych. Ale z przywile-
jami muszą się wiązać również obo-
wiązki. Będę mówił o tym zawsze – nie-
zależnie od tego, jak bardzo niepopu-
larne jest to, co mówię. Najgorsze to
wmawiać sobie, że wszystko jest świet-
nie i najlepiej nic nie zmieniać.
Powiedział Pan ważną rzecz – plotki
o zmianie ustawy o emeryturach żoł-
nierzy zawodowych to tylko plotki...
– Tak – ponieważ tam, gdzie są do-
datkowe obowiązki, muszą być również
dodatkowe prawa. Ja podchodzę do spra-
nr 18/19/2007
wy od drugiej, trudniejszej strony. Zga-
dzam się z przywilejami, ale pod wa-
runkiem, że od obdarzonych nimi ludzi
będziemy wymagać więcej. Wiem, że
każdy ma skłonność do przyzwyczaja-
nia się do wygód i nikt nie chce przez
całe życie pokonywać kolejnych prze-
szkód. Ale kiedy ja mam gorszy dzień,
powtarzam sobie, że przecież nikt nas
do niczego nie zmusza. Jeśli nie chce-
my, nie musimy robić tego, co robimy.
To, że ktoś nosi mundur, a ktoś jest mi-
nistrem, jest konsekwencją dokonywa-
nych przez nas wyborów. Wyborów, któ-
rych konsekwencje musimy ponosić.
Zmiana dowódcy Sił Powietrznych to
wyjątek czy reguła polegająca na po-
wierzaniu młodym odpowiedzialnych
stanowisk?
– Nie robię w tym względzie żadnych
założeń. Tak jak jednak mówiłem tuż
po objęciu stanowiska, nie będę miał
żadnych oporów, żeby postępować w ten
sposób – i dziś staram się po prostu do-
trzymywać słowa. Oczywiście wszyst-
ko będzie zależało od woli prezydenta,
bo w ostatecznym rozrachunku to pre-
zydent musi zaakceptować te zmiany.
Często mówi Pan, że zmiany mają słu-
żyć zmianie mentalności w polskiej
armii. Ma Pan pomysł na poradzenie
sobie z „syndromem dworu”. Dziś już
może nie maluje się trawy w jednost-
kach, ale wciąż podczas oficjalnych
wizyt okazuje się, że nie ma żadnych
problemów.
– Z takim problemem borykają się
wszystkie armie świata. Każda armia
jest zhierarchizowana, istnieją odpo-
wiednie procedury i nie możemy po-
zwolić, aby ta hierarchia była podważa-
na. Największa odpowiedzialność spo-
czywa na dowódcach jednostek, którym
powinno zależeć na tym, aby w kiero-
wanej przez nich strukturze wszystko
funkcjonowało odpowiednio...
Ale przyzna Pan, że swego rodzaju bi-
zantynizm jest problemem polskiej
armii.
– Powiem banał – najważniejsze jest
mówienie prawdy, a ja bardzo cenię
ludzi, którzy potrafią mówić prawdę
również o własnych błędach. Sam
traktuję błędy jako niezbywalny ele-
ment aktywnego życia. Jeśli ktoś pra-
cuje – to zawsze jest tak, że robi cza-
sem rzeczy dobre, a czasem nieco gor-
sze. Najważniejsze to przyznać się do
błędu. Najgorsza jest sytuacja, w któ-
rej ktoś popełni głupstwo, złapiemy
go za rękę, a on uparcie twierdzi, że to
nie jego ręka. Z takimi osobami nie ma
o czym rozmawiać.
Panie Ministrze, a czy nie obawia się
Pan, że rewolucja, jaką wprowadza
w polskiej armii, potrwa tylko tak
długo, jak długo Pan pozostanie na
stanowisku? Czy nie należałoby po-
myśleć o osiągnięciu jakiegoś kon-
sensusu politycznego – tak aby ko-
lejni ministrowie kontynuowali
zmiany, a nie wprowadzali własne,
często sprzeczne z decyzjami podję-
tymi przez poprzednika?
– Oczywiście, że tak powinno być, ale
pod warunkiem, iż część polskich poli-
tyków zacznie w sposób odpowiedzial-
ny myśleć o wojsku. Ja nie potrafię zna-
leźć wspólnego mianownika z osobami,
które uważają, że po tym jak Polska wstą-
piła do UE i NATO, naszemu krajowi po-
trzebny jest jedynie Batalion Reprezen-
tacyjny Wojska Polskiego. Oczywiście
przejaskrawiam – ale takie myślenie ist-
nieje. Wbrew pozorom jednak, mimo
członkostwa Polski w sojuszu, zagroże-
Nie może być tak, że
ktoś dochodzi do wyso-
kiego stanowiska, służąc
przez cały czas za biur-
kiem. Ale dziś nie można
również karać tych, któ-
rym nie dano takiej
szansy, „skazując” ich
na wieczną służbę
w sztabach
nia dla Rzeczypospolitej wciąż istnieją.
Wojsko jest istotnym elementem funk-
cjonowania państwa. Dopóki wszyscy te-
go nie zrozumiemy, dopóty nie będzie
płaszczyzny porozumienia. Takich
sprzeczności wokół armii, z jakimi mamy
do czynienia w Polsce, nie ma ani w USA,
ani w Wielkiej Brytanii, ani nawet we
Francji. A u nas wciąż jest tak, że mówie-
nie nieprawdy o wojsku jest elementem
gry politycznej. Polacy muszą zrozumieć,
że ministerstwo obrony jest szczególnym
miejscem związanym z bezpieczeństwem
państwa. Bo jeśli uznamy, że faktycznie
nic nam nie grozi, możemy spokojnie
rozwiązać armię. 
Rozmawiali
Artur Bartkiewicz i Artur Goławski
Pełny tekst wywiadu można znaleźć
w Gazecie Internetowej Redakcji Wojskowej.
Polska Zbrojna 9
FORUM TARCZA ANTYRAKIETOWA

P
rasa prześciga się w domy-
słach i sensacyjnych infor-
macjach o Debrznie. „Tar-
cza antyrakietowa na pew-
no nie powstanie ani w Rę-
dzikowie pod Słupskiem,
ani też w Zegrzu Pomorskim. Te miej-
scowości to zasłona dymna, bo pew-
niakiem jest Debrzno” – gwarantuje
jedna z gazet. Lecz już druga kontr-
atakuje: „Debrzno? Raczej nie! Cho-
ciażby z tego względu, że baza antyra-
kietowa może zostać zbudowana jedy-
nie w bezpośredniej bliskości morza.
Dlaczego? Z prostego powodu: podczas
startu antyrakiety wytwarzana jest tak
wysoka energia cieplna, że może ją zni-
welować jedynie potężny akwen. Tym-
czasem pod Debrznem są tylko dwa je-
ziora, tzw. miejskie i Gronowskie, któ-
re raczej nie ostudzą instalacji”.
– Wysoka energia cieplna? Chłodze-
nie instalacji? Dotychczas o tym nie sły-
szałem – śmieje się Mirosław Burak,
burmistrz miasta i gminy w Debrznie.
dzie w Debrznie. Wierzymy jednocześ- NA RAZIE mieszkańcy
nie w to, co podaje jedna z gazet, że po- Debrzna żyją
wstaną tu specjalne koszary w amerykań- plotkami i nie wiedzą
nic pewnego.
skim stylu: z hotelami, stołówką, własną
oczyszczalnią ścieków, sklepami i par-
kingami, które w sumie tworzyć będą
małe miasteczko. Zamieszka w nim – tu
każdy tytuł ma swoje informacje – od
400 do 1200 żołnierzy amerykańskich,
z których część przyjedzie z rodzinami.
Sercem bazy będą natomiast schowane
głęboko pod ziemią silosy. Znajdzie się
w nich dziesięć rakiet przechwytujących.
To „serce” zostanie otoczone półkilome-
trową ścisłą strefą bezpieczeństwa, przez
którą podobno nawet mysz się nie prze-
śliźnie. Wstęp do niej będzie miało jedy-
nie kilkunastu amerykańskich żołnierzy
mających prawo do odpalania rakiet.
– Brzmi to jak opowieść sensacyjna
– burmistrz już się nie śmieje.
Lecz to nie wszystko. Za tą całkowi-
cie niedostępną strefą miałaby znajdo-
wać się następna. Jej promień – jak prze-
widuje jedna z centralnych gazet – bę-

Chętka
Na razie przyjmujemy jednak, że tar- dzie liczył kolejne 4,5 km. I – co istot-
cza antyrakietowa mimo wszystko bę- ne – w owej strefie zostaną zainstalowa-

na waszyngtony
ROMAN PRZECISZEWSKI

Gdy parę lat temu pojawiła się informacja o możliwości zbudowania

w pobliżu Debrzna elektrowni atomowej, natychmiast została
storpedowana wypowiedziami typu: „będziemy mieli drugi Czarnobyl”.
Dziś wiadomość o umieszczeniu w tym miejscu amerykańskiego
systemu antyrakietowego wzbudza podobną reakcję: „jeżeli tak będzie,
to Ruscy od razu wezmą nas na celownik, i koniec życia”.

10 Polska Zbrojna nr 18/19/2007


ROMAN PRZECISZEWSKI (3)
ne liczne czujniki ruchu. Ale i to nie ko-
niec – dopiero 14 km od rakietowych si-
losów mieszkańcy regionu będą mogli
poruszać się swobodnie!
– No nie, takiej lipy to już przyjąć
nie mogę. Gdyby rzeczywiście zosta-
ły wprowadzone takie obostrzenia, to
Debrzno musiałoby zniknąć z mapy
nr 18/19/2007
Polski. Żaden zdrowo myślący czło-
wiek chyba w to nie wierzy – oburza
się burmistrz.
– Gdyby do Debrzna przyszedł duży
kapitał, gdyby pojawiły się jakieś in-
westycje, wszystko byłoby inaczej
– mówią miejscowi radni. Tylko jakie
inwestycje? Burmistrz szuka ich wszę-
dzie. Kilka lat temu zainteresował się
możliwością zbudowania w pobliżu
elektrowni atomowej. I dopiero się za-
częło. – Będzie drugi Czarnobyl – od
razu orzekła opinia publiczna. Gdy
w czerwcu ub.r. na byłym lotnisku woj-
skowym pojawili się Amerykanie i jed-
na z gazet stwierdziła, że „być może lą-
dować będą na nim samoloty US Air
Force”, nie było jeszcze żadnego szu-
mu. Lecz gdy niedawno okazało się, że
na lotnisku może zostać zbudowana tar-
cza antyrakietowa, miasteczko podzie-
liło się na dwa obozy. Ci, którzy widzą
w tarczy jakąś szansę dla siebie (– Bo
Amerykanie zostawią tu trochę wa-
szyngtonów...), są jednak w mniejszo-
ści. – To dzielenie skóry na niedźwie-
dziu. Tym bardziej że Debrzno i tak nic
nie ma do lotniska. Wszystkie profity
czerpie z niego sąsiednia gmina Lipka,
na której terenie się znajduje – sprowa-
dza ich na ziemię burmistrz Burak.
Lipka czeka spokojnie
Z Debrzna do Lipki jest tylko kilka
kilometrów. A tuż za rogatkami mia-
sta koniec województwa pomorskiego 
OPINIA
Mirosław
Burak
burmistrz miasta
i gminy Debrzno
– Prawdą jest, że rok temu na terenie
byłego lotniska wojskowego pod
Debrznem pojawili się Amerykanie.
Zapytałem ich wprost, czego tu szuka-
ją? Nie robili tajemnicy. – Badamy, ja-
ka jest stabilność gruntu – usłysza-
łem. Ściągnęli nawet do tego zza ocea-
nu swój specjalistyczny sprzęt. Potem
wyjechali i nastąpiła cisza.
Wiedzieliśmy jedynie, że o ile w na-
szym rejonie ich badania trwały półto-
ra miesiąca, o tyle w innych miej-
scach, które podobno brano pod uwa-
gę w kontekście umieszczenia tarczy,
kończyły się już po kilku dniach. W jed-
nej z rozmów z Amerykanami usłysza-
łem nawet, że jest to najlepszy grunt.
Lecz niestety – nawet gdyby tarcza
w tym rejonie powstała, to samo
Debrzno raczej nic z niej mieć nie bę-
dzie. Byłe lotnisko wojskowe znajduje
się bowiem już w woj. wielkopolskim
i wszystkie amerykańskie „dobra” ścią-
gałaby sąsiednia gmina Lipka. My za-
tem tylko sekundujemy sąsiadom
i trzymamy kciuki za... sukces! Nasz
wspólny. Gdyż nawet jeśli z tą tarczą nic
nie wyjdzie, to i tak zrobiliśmy sobie do-
skonałą reklamę.
Polska Zbrojna 11
FORUM TARCZA ANTYRAKIETOWA
i początek wielko- Sercem bazy będą dziemy po byłym pa- stał rozwiązany wraz z 9 Pułkiem Lot-
polskiego. Urząd schowane głęboko pod sie startowym, mija- nictwa Myśliwskiego. MiG-21 odlecia-
Gminy w Lipce dzie- my i fotografujemy ły wówczas do Malborka, a większość
li jeden obiekt z po- ziemią silosy. Znajdzie się opuszczone i już dość kadry zamieniła mundury na garnitury.
cztą. Gmina – jak solidnie zdewastowa- W malutkim pokoiku centrum od cza-
wynika z tablicy w nich dziesięć rakiet ne powojskowe obiek- su do czasu byli żołnierze spotykają się
ogłoszeń – żyje teraz przechwytujących. To ty, a następnie – przez i dają upust emocjom, które rosną po te-
zebraniami sprawo- cały czas nie widząc lewizyjnych i prasowych doniesieniach
zdawczymi Ochotni- „serce” zostanie otoczone żywej duszy – wyjeż- na temat tarczy.
czej Straży Pożarnej, półkilometrową ścisłą dżamy na drogę do – Niech pan zapyta, kto jest za tar-
szkoleniem dla opry- Debrzna. czą, a kto przeciw? – na dzień dobry
skiwaczy roślin oraz strefą bezpieczeństwa, – Gdy w czerwcu pada propozycja byłych wojskowych.
kursem operatorów ub.r. na lotnisku poja- Natychmiast po pierwszym pytaniu
kombajnów zbożo-
przez którą podobno nawet wili się Amerykanie, dwie ręce podnoszą się do góry. Mniej-
wych. O tarczy anty- mysz się nie prześliźnie poprosiłem ich o roz- szość w tym sporze reprezentowana
rakietowej tu się nie mowę. Nie robili ta- jest przez kpt. rez. Lesława Kilara, by-
wie i nie mówi. – A czy to nie jest cza- jemnic z tego, że prowadzą prace geo- łego dowódcę klucza uzbrojenia lot-
sami zwykła futurystka? – zastanawia logiczne i badają stabilność gruntu. niczego, który przypomina, że „kie-
się pani w sekretariacie. Byli tu półtora miesiąca, gdy w innych dyś Debrzno było miejscem strategicz-
Nieoficjalnie Debrzno zazdrości miejscach tylko po kilka dni – akcen- nym Układu Warszawskiego i nikt z te-
Lipce wojskowego lotniska. Chociaż tuje burmistrz Burak. Tym samym chce go powodu nie miał żadnej gorączki”.
od lat stoi ono puste. – Ale wie pan, zasugerować, że „to lotnisko zostanie Natomiast większość uważa, iż „Ruscy
jaką Lipka ma z niego kasę? Rocznie wreszcie zagospodarowane”. Tym bar- nie puściliby tego płazem i w Debrznie
kilkaset tysięcy złotych w postaci po- dziej że AMW najpierw wystawiła je nigdy nie byłoby już spokoju”. Poza
datku od Agencji Mienia Wojskowe- na przetargu za 9 mln zł, potem znacz- tym skończyłyby się rybki, grzybki
go – gwarantuje jeden z radnych. Dru- nie obniżyła cenę, po czym całkowicie i grille w okolicy, którą pod lupą mie-
gi wchodzi mu w słowo: – Dlatego to wycofała ofertę. Dlaczego? liby teraz Amerykanie.
Debrzno, a nie Lipka od lat walczy o – Tak będzie do czasu, gdy nie sta-
jakieś sensowne zagospodarowanie te- Kto jest za, a kto przeciw? nie się już jasne, gdzie kończy się
go terenu... Po jednej stronie centralnego placu science fiction, a zaczynają realia. Ży-
A teren – jak wynika z redakcyjne- Debrzna znajduje się ratusz, a po dru- jemy plotkami, nie wiemy nic pewne-
go rekonesansu – na razie stoi otwo- giej centrum kultury, sportu i turystyki. go i dlatego wszyscy dmuchamy na
rem. Bez najmniejszych problemów Zastąpiło ono klub garnizonowy, który zimne – analizuje ppłk rez. Jan Beme,
wjeżdżamy więc za jedną z bram, je- pod koniec lat 80. ubiegłego wieku zo- były oficer wychowawczy pułku. 

Miasto
bez
mundurów
ROMAN PRZECISZEWSKI (2)

D ebrzno ma nieco ponad 5 tys. miesz-

TEREN BYŁEGO LOTNISKA wojskowego stoi ot-
worem. Bez najmniejszych problemów można
wjechać za jedną z bram, jeździć po byłym pasie
startowym i fotografować opuszczone i zdewa-
stowane obiekty wojskowe, przez cały czas nie
widząc żywej duszy.
kańców, 7 km kw. powierzchni i leży
163 m nad poziomem morza. Jest ciche,
spokojne i małe. Dawniej – gdy w pobliżu
działały potężne PGR-y – raz po raz pojawia-
li się tu towarzysze z pierwszych stron gazet
i udowadniali, że polskie rolnictwo ostro
prze do przodu. Socjalistyczne hasła prze-
szły do historii, a o okresie pegeerowskiej
„świetności” przypomina w Debrznie jedy-
nie zszarzałe już osiedle Na Wzgórzu, które-
go mieszkańcy to w dużej części bezrobotni.
Na przeciwległym końcu miasta znajduje
się natomiast zupełnie inna, bo resortowa
dzielnica. Wojskowa! Nosząca przy tym wy-
mowną nazwę 30-lecia PRL. Z tym że na jej
uliczkach praktycznie nie widać już mundu-
rów. W 99 proc. zamieszkana jest przez woj-
skowych emerytów i rencistów, z których
wielu ledwo wiąże koniec z końcem.

12 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 Trzy pytania
do gen. bryg. MARKA
TOMASZYCKIEGO,
dowódcy PKW
w Afganistanie
Pomagać czynem,
nie słowem
Czy podczas przygotowań do przy-
jęcia w Afganistanie głównych sił
PKW udało się zrealizować wszyst-
kie wcześniejsze plany? Nie grożą
nam żadne opóźnienia w procesie
przerzutu wojsk i sprzętu albo za-
bezpieczenia baz?
– Na razie wszystko przebiega zgod-
nie z planem. Konieczne były jedynie
drobne korekty przyjętego harmono-
gramu działania. Możemy być napraw-
dę zadowoleni z tego, że jeszcze w kra-
ju wszystko właściwie zaplanowali-
śmy. Mogę zapewnić, że bazy zostaną
przygotowane na czas. Pewne obawy
można mieć co do przerzutu wojsk
i sprzętu, zwłaszcza tych elementów
wyposażenia, które dotrą do Afgani-
stanu drogą lądową przez Pakistan. Do-
świadczenia naszych koalicjantów na-
kazują w tej kwestii zachowanie szcze-
gólnej ostrożności. Szlak jest trudny
i zdarza się, że część transportu ginie
w niespodziewany sposób. Obawy
wzmaga jeszcze to, że za przerzut sprzę-
tu przez Pakistan opowiadają lokalni
kontraktorzy. Nie mamy natomiast żad-
nych obaw, jeśli chodzi o sprzęt przerzu-
cany drogą powietrzną.
Służył Pan podczas I zmiany PKW
w Iraku, teraz przygotowuje misję af-
gańską. Czy te operacje da się w ja-
kiś sposób porównać?
– W Iraku w trakcie I zmiany zajmo-
wałem się również przerzutem wojsk
i sprzętu, więc mam w tym względzie
dobrą skalę porównawczą. Myślę, że
misja afgańska została lepiej przygoto-
wana w zakresie przerzutu sprzętu i lo-
gistycznego zabezpieczenia funkcjono-
wania misji. W kwestii współdziałania
struktur międzynarodowych zaangażo-
wanych w przedsięwzięcie procentują
doświadczenia zdobyte nie tylko w mi-
sji irackiej, ale także w tych, w których
strona polska uczestniczy wspólnie
z innymi państwami.
nr 18/19/2007
I
B. POLITOWSK
Polska prasa dumnie donosi, że bę-
dzie Pan zastępcą dowódcy amery-
kańskiej 82 Dywizji Powietrzno-De-
santowej. Ma Pan pomysł na „wy-
granie” misji w Afganistanie?
– Mówiąc precyzyjnie, będę zajmo-
wał stanowisko zastępcy dowódcy dy-
wizji do spraw koalicjantów, czyli
wszystkich elementów nieamerykań-
skich działających w Afganistanie
w strukturach jednostki. Nie dowodzę
żadnym elementem ugrupowania koali-
cyjnego, ale odpowiadam za wszystkie
sprawy związane ze zgrywaniem syste-
mu współdziałania wszystkich jednostek
koalicyjnych. Przede wszystkim jestem
jednak dowódcą PKW. Natomiast ame-
rykańską kompanią, o której tak głośno
jest w mediach, w trakcie misji będzie
dowodził ppłk Adam Stręk, dowódca na-
szego batalionu manewrowego.
Jeśli chodzi o przyszły rozwój wy-
darzeń w Afganistanie, to wydaje mi
się, że już dziś można wskazać ele-
menty, które są potrzebne, aby sytua-
cję znormalizować. Na pewno potrzeb-
na jest pomoc Afgańczykom – nie tyl-
ko deklarowana, ale również realna.
W tym kraju trzeba po prostu dużo za-
inwestować. Znamy potrzeby tutejszej
ludności i musimy je zaspokajać. Po-
trzebna jest pomoc humanitarna – nie
tylko wysyłanie pieniędzy, ale także
tworzenie miejsc pracy i pomaganie
miejscowym w znalezieniu jakiegoś
zajęcia. Równie ważna jest kwestia
rozwoju systemu edukacji, fachowej
opieki medycznej, a także dobrze funk-
cjonującego systemu prawnego. Woj-
sko w tym aspekcie jest tylko gwaran-
tem bezpieczeństwa dla rozwoju tych
dziedzin. Żołnierze powinni wspierać
cywilne struktury. Najważniejsze jest
jednak to, by za deklaracjami rządów
poszczególnych państw szły konkret-
ne działania.
Rozmawiali: Robert Siemaszko
i Jacek Matuszak
MIGAWKI
Z AFGANISTANU
ROBERT SIEMASZKO
JAC E K M AT U S Z A K
Misja PKW w Afganistanie
jeszcze na dobre się nie
rozpoczęła, a część polskich
żołnierzy przeciera już szlaki tego
górzystego kraju, przygotowując
się na przyjęcie polskiej grupy
bojowej. Tam, gdzie służą polscy
żołnierze, nie mogło zabraknąć
również Redakcji Wojskowej.
O służbie polskich żołnierzy pisze
korespondent „Polski Zbrojnej”
mjr Robert Siemaszko i Jacek
Matuszak, pracownik sekcji
prasowej PKW Afganistan.
13 KWIETNIA
Chwila oddechu, można więc pozwiedzać
trochę bazę Bagram. Na jednym z jej pla-
ców zgromadzono cały pozostawiony tu kie-
dyś sprzęt pochodzący z dawnego ZSRR.
Pasjonaci uzbrojenia znajdą tu wiele cieka-
wych eksponatów – działka przeciwlotni-
cze, czołgi T-55 i T-62, a nawet różne wer-
sje samolotów MiG-21. Jeden z czołgów zo-
stał nawet „zdobyty” przez polskich sape-
rów, którzy przetransportowali go z pola mi-
nowego i ozdobili charakterystycznymi na-
pisami „Rudy” i „Kazuń” oraz swoimi odci-
skami dłoni. Rozminowanie Bagram zresz-
tą wciąż trwa – nieopodal można dostrzec
amerykańskich saperów, którym oprócz wy-
krywaczy metalu pomagają specjalnie
przeszkolone psy. W tle ląduje potężny
C-17. Ot, afgańska codzienność. 
ALEKSANDER RAWSKI/BELLONA
Polska Zbrojna 13
WOJSKO MISJE

ALEKSANDER RAWSKI/BELLONA

14 KWIETNIA płk Tomasz Mazurek poinformował „no- 15 KWIETNIA

Po 14-godzinnym locie dotarli do Afganistanu
żołnierze z plutonu inżynieryjnego 1 Brzeskiej
Brygady Saperów. I od pierwszego dnia nie
mogli narzekać na nudę – na dobry począ-
tek czekał ich cykl szkoleń. Postraszył ich
nieco prokurator wojskowy ppłk Dariusz
Raczkiewicz, który opowiedział o odpowie-
dzialności prawnej za zgubienie broni lub
amunicji, a także o skutkach wypadków
drogowych. Potem nie było już tak drama-
tycznie – szef służby zdrowia PKW
wych” o zasadach higieny oraz o profilakty-
ce wojskowej, a Jacek Matuszak, pracow-
nik sekcji prasowej PKW Afganistan, wta-
jemniczył żołnierzy w szczegóły kontaktów
z przedstawicielami mediów.
Szkolenie zakończyło się kursem BHP prze-
prowadzonym przez mjr. Sławomira
Osmelaka. Szkolenia, szkolenia, szkolenia,
a potem… znów wyjazd. Po krótkim pobycie
w Bagram żołnierze zostali przerzuceni do
swojej docelowej bazy.
Bazę Biały Orzeł odwiedził ambasador RP
w Afganistanie Jacek Najder. Potem nadszedł
czas pożegnań. Rotujący się żołnierze pakują
do ciężarówek swoje bagaże pod czujnym
okiem żandarmów, którzy prowadzą wyrywko-
wą kontrolę. Nie wykazuje ona nieprawidłowo-
ści, więc wszyscy ze spokojnym sumieniem
mogą udać się na mszę odprawianą w intencji
szczęśliwego powrotu do kraju. Msza kończy
się nietypową w takich okolicznościach pio-
senką „Serce w plecaku”.

PASJONACI SĄ WSZĘDZIE
W Bagram służy się
wprawdzie 24 godziny
na dobę, ale co wytrwalsi
znajdują jeszcze czas na
zajmowanie się swoim hob-
by. Cieszyć się pasją mogą
przede wszystkim modela-
rze, z myślą o których ame-
rykanie stworzyli tu specjal-
ne kółko zainteresowań.
Polscy żołnierze mogą na
tym polu pochwalić się po-
ważnym sukcesem – w zor-
ganizowanych w Bagram za-
wodach modelarskich zwy-
ciężył sierż. sztab. Zbigniew
Kowalewski. To, że pasjonu-
je go modelarstwo, odkrył
dopiero… w Afganistanie.
Jak sam przyznaje, do zaba-
wy w sklejanie modeli za-
chęcił go konkurs modelar-
ski ogłoszony przez dowódcę
kontyngentu. Pomogli
Amerykanie, którzy oprócz
modeli zapewnili wszystkie
konieczne akcesoria: farby,
pędzle, aerografy. Sierż.
Kowalewski nie dał szans
rywalom w kategorii pojaz-
dy. Jego model amerykań-
skiego czołgu M48 zdecy-
dowanie najbardziej przy-
padł jurorom do gustu. Aby
wygrać, nie wystarczyło jed-
nak wykazać się sprawnoś-
cią manualną – uczestnicy
musieli również przedsta-
wić dane taktyczno-tech-
niczne oraz historię po-
wstania i wykorzystania da-
nego sprzętu.
Dziś zwycięski model jest
już w Polsce, w rękach sy-
na sierż. Kowalewskiego.
Podoficer zapewnia,
że po powrocie do kraju
razem z synem zajmie się
modelarstwem. Po raz ko-
lejny okazuje się, że podró-
że kształcą.

14 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 WOJSKO PROBLEMY

Pani Jolu,

DEK
MAGDA KOWALSKA-SEN
ROBERT SIEMASZKO (3)

to rozkaz
Ktoś kiedyś powiedział, że armia składa się z dwóch filarów:
żołnierzy i pracowników wojska. Jeden z tych filarów zaczyna niestety
pękać. O problemach pracowników wojska opowiada pani Edyta
Klek, przewodnicząca Organizacji Zakładowej NSZZ Pracowników
Wojska przy Dowództwie 2 Korpusu Zmechanizowanego.

16 KWIETNIA
Ponad 4 tys. km od Polski nie zapomniano
o tym, że 16 kwietnia swoje święto obcho-
dzą saperzy. Polscy uczestnicy operacji
„Enduring Freedom” spotkali się z tej oka-
zji na zbiórce, podczas której ich dowódca
ppłk Piotr Sołomonow podkreślił, że koń-
cząca właśnie służbę w Afganistanie pol-
ska zmiana, ostatnia tak liczna biorąca
udział w tej operacji, będzie wracać do do-
mu z poczuciem dobrze spełnionego obo-
wiązku. – Jestem dumny, że mogłem do-
wodzić kontyngentem, który otrzymał tak
wysokie oceny u koalicjantów – podkreślał
ppłk Sołomonow. Były więc gratulację, na-
grody, … a wszystko przy dźwiękach pio-
senki „Flying home”, ponieważ tego same-
go dnia część kontyngentu udawała się do
Polski. Jedni wracają do kraju, inni wkrótce
będą witać się z Afganistanem.
Organizacja zakładowa NSZZ w 2 KZ
powstała 2001 r. Co było przyczyną jej
powstania?
– Swoisty wyraz buntu pracowników
przeciwko działaniom prowadzonym
przez dowództwo korpusu. Po zlikwido-
waniu rejonu logistycznego bez pracy po-
zostało wówczas 38 pracowników wojska.
Ówczesny dowódca stwierdził, że w ta-
kiej sytuacji powinniśmy się podzielić pra-
cą. Żeby zatrudnić nas w dowództwie kor-
pusu, obniżono nam wówczas etaty o 1/4
– oczywiście wszystko odbyło się zgod-
nie z prawem, na podstawie porozumień
zmieniających. Kryteria, jakimi wówczas
się kierowano, były dla nas niezrozumia-
łe. Przyjęto np., że wszystkie zamężne pra-
cownice mogą mieć obniżony etat, gdyż
rodzinę jest w stanie utrzymywać mąż. To,
 że czasem ten mąż był bezrobotny, już ni-
kogo nie interesowało. Poza tym okazało
się, że z 38 osób, które miały być zatrud-
nione w dowództwie 2 KZ, przyjęto tyl-
ko 11 pracowników na pół etatu. Zatrud-
niono natomiast wielu emerytów wojsko-
wych z pełną wysługą emerytalną. Te zda-
rzenia, a także świadomość pracowników
wojska korpusu, że warto mieć kogoś, kto
będzie reprezentował ich w rozmowach
z pracodawcą, zdecydowały o powstaniu
naszej organizacji.
Jakie są największe bolączki pracow-
ników wojska?
– Z pewnością największą są nasze wy-
nagrodzenia, co nie jest oczywiście za-
leżne od pracodawcy, lecz np. od rządu.
Ponadto problemem bywają stosunki
między kadrą a pracownikami. W kor-
pusie zdarzają się takie sytuacje, które

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 15

WOJSKO PROBLEMY
W DOWÓDZTWIE 2 KZ z 38 osób, które miały być zatrudnione, przyjęto tylko 11 pracowników wojska, i to na pół etatu. Zatrudniono natomiast
wielu emerytów wojskowych z pełną wysługą emerytalną.
sprawiają, że pracownik wojska czuje się
jak obywatel drugiej kategorii.
Czy w związku z tym zdarza się, że cy-
wilowi wydaje się rozkazy?
– Może nie dosłownie rozkazy, ale
w niektórych sytuacjach przełożeni trak-
tują nas jak swoich podwładnych żołnie-
rzy, wydając polecenia, które brzmią jak
rozkazy. Pracownicy słyszą czasem, że je-
żeli im się coś nie podoba, to na ich miej-
sce bardzo szybko znajdzie się ktoś inny.
Jak rozwiązać takie problemy?
– Idealnym rozwiązaniem byłaby po
prostu dobra współpraca organizacji
związkowej z dowództwem, sygnalizo-
wanie tego typu problemów na spotka-
niach z dowódcą korpusu lub w szerszym
gronie, ale przez ostatnie lata brakowało
tu takiego porozumienia. Teraz mam na-
dzieję, że sytuacja się zmieni, ponieważ
pełniący obowiązki dowódca korpusu
gen. bryg. Włodzimierz Potasiński jest
pozytywnie nastawiony do współpracy.
Deklarował, że z każdym problemem
możemy zwrócić się do niego. Myślę, że
to zapowiedź zmian.
Już niebawem, bo 24 kwietnia, pra-
cownicy wojska wyjdą na warszawskie
ulice. Zaplanowana jest ogólnopolska
trzygodzinna manifestacja. Co spowo-
dowało, że pierwszy raz w historii ist-
nienia związków zawodowych pracow-
ników wojska wyjdziecie na ulicę?
– Ta manifestacja to końcowy efekt na-
szej długoletniej walki o godziwe wyna-
grodzenia. Jesteśmy już zmęczeni i jed-
nocześnie zdeterminowani. Chcemy
osiągnąć to, co wszystkie grupy zawodo-
we wychodzące na ulice – wzbudzić za-
interesowanie nami, pracownikami woj-
16 Polska Zbrojna
ska. Chcemy również podwyżek wyna-
grodzenia, które rzutować przecież będą
na nasze emerytury. Nie wiemy, czy ktoś
do nas wyjdzie, czy ktoś się zainteresu-
je naszą manifestacją, ale jest to dla nas
niezwykle ważne wydarzenie. Długo się
nad tym zastanawialiśmy, ale zmusiło nas
do tego życie. Proszę pamiętać, że pra-
cownicy wojska, podobnie jak żołnierze,
nie mają prawa do strajku takiego jak
górnicy, lekarze czy nauczyciele.
Czy poza podwyżką pensji macie jesz-
cze jakieś żądania?
– Nasz wskaźnik wynagrodzeń z roku
na rok maleje. W 1989 r. obliczono, że
wynosił 117 proc., teraz ma trochę ponad
70 proc. Chcemy zmiany w grupach za-
szeregowania. Różnice w grupach są nie-
malże niewidoczne, a pomiędzy grupami
znikome. Częste są przypadki, że np. in-
spektor zarabia mniej niż referent, a pra-
cownik zatrudniony na etacie specjalisty
otrzymuje wynagrodzenie jak inspektor,
ale wszystko mieści się w odpowiednich
grupach i widełkach. Niewielu pracowni-
ków pobiera w korpusie pensje rzędu
1400–1500 zł, większość zarabia w gra-
nicach 1000–1200 zł. Kolejną bardzo waż-
ną kwestią jest zablokowanie napływu
emerytów wojskowych z pełnymi upraw-
nieniami emerytalnymi, poza przypadka-
mi, gdy są to poszukiwani specjaliści.
Nie obawiacie się państwo, że manife-
stacja spotka się z niezrozumieniem ze
strony społeczeństwa? W powszechnej
opinii w wojsku są wysokie pensje i jest
to jedna z lepiej zarabiających grup
zawodowych. A przy okazji takiej ma-
nifestacji nikt nie powie, że pracowni-
cy wojska protestują, tylko że to woj-
sko wyszło na ulice.
JACEK SZUSTAKOWSKI
– Tak, to słuszna uwaga. Prawdą bo-
wiem jest, że powszechnie pracownicy
wojska utożsamiani są z żołnierzami za-
wodowymi. Niestety, te dwie grupy za-
wodowe nie mają ze sobą wiele wspól-
nego. Co prawda pracujemy w jednym
resorcie, ale nasz status i nasze płace są
zupełnie różne. Często nawet sami żoł-
nierze nie wiedzą, że pod względem za-
robków wiele nas dzieli. Im z uposaże-
nia odprowadza się tylko podatek, nam
dodatkowo rożnego rodzaju składki,
w sumie 38 proc. wynagrodzenia. Ale
do dziś spotykam się z opinią, że pra-
cując w wojsku musimy mieć z tego ko-
kosy. Muszę dodać, że pracownicy woj-
ska rozumieją dobrze specyfikę zawo-
Żeby zatrudnić nas
w dowództwie korpusu,
obniżono nam wówczas
etaty o 1/4. Przyjęto, że
zamężne pracownice
mogą mieć obniżony
etat, gdyż utrzymuje je
mąż. To, że czasem ten
mąż był bezrobotny, już
nikogo nie interesowało
du żołnierza zawodowego. Nie dążymy
więc do zrównania naszych wynagro-
dzeń z uposażeniami kadry, nie chce-
my jedynie być na szarym końcu pod
względem wysokości wynagrodzeń
w sferze budżetowej. 
Rozmawiała
Magdalena Kowalska-Sendek
nr 18/19/2007
 M
O krok
od własnego
MARIAN KLUCZYŃSKI
– Jesteśmy jednym z niewielu garnizonów w Polsce, o ile nie jedynym, w którym nie
sprzedano dotąd żadnego wojskowego mieszkania – żalą się lokatorzy w Helu.
W
całej Polsce Wojsko-
wa Agencja Mieszka-
niowa prywatyzuje
część swoich zaso-
bów, tylko u nas nic
się nie dzieje – mówi
Wojciech Waśkowski, były żołnierz i czło-
nek Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”.
Mieszkańcy są zbulwersowani, tym bar-
dziej że wielu jest zainteresowanych wy-
kupem. Sprawa dotyczy 773 mieszkań
w różnych budynkach – od przedwojen-
nych, przez gierkowskie, po najnowsze
– 10-letnie, w tzw. Helance. Lokale w He-
lu zajmuje kadra, szeregowi zawodowi,
emeryci i renciści wojskowi, rodziny po
zmarłych żołnierzach zawodowych, pra-
cownicy wojska oraz inni lokatorzy.
– W ten sposób połowa mieszkań w mie-
ście należy do armii – zaznacza Mirosław
Wądołowski, burmistrz Helu. – Mimo że
wojska w Helu systematycznie ubywa
– dodają mieszkańcy.
– W latach 60. pod związek taktyczny
Hel podlegało 35 jednostek – wspomina
nr 18/19/2007
MIESZKANIA WOJSKO
ANNA DĄBROWSKA
Marian Zięba, emerytowany wojskowy.
Jeszcze dziesięć lat temu w 9 Flotylli
Obrony Wybrzeża służyło ok. 4,5 tys.
marynarzy. Dziś, po rozformowaniu lub
przeniesieniu podległych jej jednostek
i zlikwidowaniu pod koniec 2006 r. sa-
mej flotylli, w Helu została tylko Komen-
da Portu Wojennego. Powstać ma też
punkt bazowania dla jednostek pływają-
cych Marynarki Wojennej, łącznie ok.
200 etatów. Większość kadry już odeszła
z garnizonu razem ze swoimi jednostkami,
głównie do Gdyni.
Przedwczesna radość
W połowie ub.r. wydawało się, że spra-
wa mieszkań ruszyła. – Usłyszeliśmy, że
WAM przeznaczył do sprzedaży w pierw-
szym etapie 213 lokali na starym osiedlu
– mówi Eugeniusz Konarski, sekretarz
Koła nr 3 Związku Byłych Żołnierzy Za-
wodowych i Oficerów Rezerwy WP
w Helu. W mieście pojawili się geodeci,
wymierzyli mieszkania i tereny wokół blo-
ków, a we wrześniu Hel odwiedził przed-
stawiciel WAM. – Ustaliliśmy najważniej-
sze kwestie związane z uporządkowaniem
stanu prawnego nieruchomości pod bu-
dynkami agencji, tak aby jak najszybciej
zrobić podziały geodezyjne i stworzyć wa-
runki do prywatyzacji – opowiada bur-
mistrz. Miasto zaoferowało też, że kupi
zbędne WAM tereny zielone wokół pry-
watyzowanych budynków. W ten sposób
mieszkańcy płaciliby mniej za wykup
gruntów pod blokami. – Cieszyliśmy się,
bo obiecywano, że sprzedaż zacznie się
pod koniec ub.r. – wspomina Zięba.
Radość była jednak przedwczesna, po-
nieważ do dziś nic się w tej sprawie nie
dzieje. Mimo że admirał floty Roman
Krzyżelewski, dowódca MW, poprosił na
początku tego roku Jacka Kotasa, wów-
czas prezesa WAM, o zabezpieczenie na
potrzeby armii tylko 200–250 kwater
w Helu – w tym pustostanów i kwater zaj-
mowanych przez żołnierzy służby stałej.
Lokatorzy zastanawiają się więc, dlacze-
go WAM nie prywatyzuje pozostałych
mieszkań. – Dane przekazane przez do- 
Polska Zbrojna 17
WOJSKO MIESZKANIA
Droga do sprzedaży
W ykazy kwater oraz lokali, które już
nie są wojsku potrzebne do zakwa-
terowania żołnierzy, sporządzają dyrek-
torzy oddziałów regionalnych Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej. Zatwierdza je
prezes WAM, po uzgodnieniu z mini-
strem obrony narodowej. Uznanie kwa-
tery za zbędną nie jest jednak jedno-
znaczne z przeznaczeniem jej do prywa-
tyzacji. Lokal musi być najpierw umiesz-
czony w rocznym planie sprzedaży, który
ustala dyrektor oddziału regionalnego
WAM na podstawie wspomnianego wy-
kazu. Kiedy mieszkanie znajdzie się na
takiej liście, osoba mająca tytuł prawny
do niego może je wykupić. Musi w tym
celu złożyć pisemny wniosek i sporzą-
dzić umowę sprzedaży z dyrektorem od-
działu regionalnego. Żołnierze służby
stałej, którzy nabyli prawo do emerytury
lub zostali zwolnieni ze służby wojsko-
wej, emeryci i renciści wojskowi oraz
członkowie rodzin zmarłych żołnierzy,
mieszkający z nimi w momencie ich
śmierci, płacą 5 proc. ceny rynkowej lo-
kalu. Pozostałe osoby muszą uiścić
10 proc. wartości mieszkania. Bez upu-
stów każdy kupujący płaci natomiast za
część gruntu przypadającą na nabywany
przez niego lokal.
(wg ustawy o zakwaterowaniu SPRP i informacji WAM)
18 Polska Zbrojna
wódcę MW są wyłącznie orientacyjne –
tłumaczy Magdalena Wojciechowska,
rzecznik prasowy WAM. – Nowy, zwery-
fikowany i zaktualizowany wykaz kwater
będzie przedstawiony w tym miesiącu do
uzgodnienia w resorcie obrony – dodaje
pani rzecznik.
Mieszkańcy mają nadzieję, że wykaz
będzie znacznie krótszy od umieszczonej
na stronie internetowej WAM listy lokali
mieszkalnych przeznaczonych na zakwa-
terowanie żołnierzy służby stałej w Helu
z lipca ub.r., zawierającej blisko 540 pozy-
cji. Boją się bowiem, że w przeciwnym wy-
padku wielu z nich może grozić wykwate-
rowanie. Już raz, pod koniec 2005 r., dotar-
ła tutaj pogłoska, że część bloków agencja
przeznaczy w całości na zakwaterowanie
kadry i w związku z tym niektórzy będą
przesiedlani. Wzbudziło to spory niepokój.
Aby uspokoić mieszkańców, w marcu
ub.r. przyjechał do miasta Andrzej Jawor-
ski, ówczesny prezes WAM. – Na spotka-
niu, w którym uczestniczyło 1,5 tys. osób,
zagwarantował, że nie ma potrzeby prze-
noszenia ludzi z bloku do bloku i obiecał,
iż większość mieszkań w mieście zostanie
sprywatyzowana – opowiada Waśkowski.
Teraz obawy wróciły.
WAM uspokaja
– Emeryci, renciści wojskowi oraz ich
rodziny, których mieszkania znajdą się
w wykazie kwater, a oni przekażą je agen-
cji, otrzymają w zamian ekwiwalent pie-
niężny – tłumaczy WAM. – Jak porównać
własne M z ekwiwalentem, który w moim
wypadku – przy trzech normach – będzie
wynosił ok. 50 tys. zł? – pyta jeden z eme-
rytów. – Za takie pieniądze nigdzie nie ku-
pię nawet kawalerki – dodaje. W agencji
podkreślają, że w sytuacji, kiedy lokator
nie odda mieszkania, będzie z urzędu
przekwaterowany do lokalu zamiennego.
Problem jednak w tym, że w Helu i oko-
licach takich lokali brakuje. Pozostanie
więc czekać, aż WAM coś znajdzie. – Mo-
że zanim to nastąpi, zmieni się koncepcja
zagospodarowania kwater – pocieszają się
lokatorzy. W gorszej sytuacji są natomiast
pozostali mieszkańcy WAM, w tym pra-
cownicy wojska. – Mieszkanie, jeśli trafi
na listę kwater, muszą przekazać agencji
za darmo – tłumaczą w WAM.
– Mamy inną wizję dotyczącą Helu
– mówi Konarski. – Sugerujemy, aby po-
zostawić na razie jako kwatery służbowe
mieszkania żołnierzy zawodowych, a lo-
kale zajmowane przez emerytów, renci-
stów wojskowych oraz pracowników woj-
ska – obecnych i byłych – wyłączyć z te-
go wykazu i przeznaczyć do prywatyza-
cji. Co do nieuprawnionych osób, nie
chcemy się wypowiadać – dodaje. Także
burmistrz uważa, że wszyscy lokatorzy,
w tym pracownicy, powinni być traktowa-
ni jednakowo. – Tym bardziej że miesz-
kają w swoich M wiele lat na podstawie
bezterminowych umów najmu – argumen-
tuje Wądołowski.
Dygnitarskie wille
Jak zostanie ostatecznie rozwiązana
sprawa mieszkań, nie wiadomo. – Prywa-
tyzacja w garnizonie Hel rozpocznie się
w drugiej połowie tego roku – zapewnia
Magdalena Wojciechowska. W biurze pre-
zesa agencji jest rozważana propozycja do-
tycząca Helu przedstawiona przez dyrek-
tora Oddziału Regionalnego WAM w Gdy-
ni. Jednak czego dotyczy, nie udało się nam
na razie dowiedzieć ani w gdyńskim od-
dziale, ani w biurze prezesa. – Oby nie gor-
sza niż to, co dotąd wymyślono – mówią
w Helu. Krążą plotki, że prywatyzacja dla-
tego nie rusza, ponieważ WAM chce sprze-
dać mieszkania na wolnym rynku, na let-
nie rezydencje. – W starym domu można
np. z sześciu lokali zrobić bardzo wygod-
ną dwupoziomową willę dla warszawia-
ków – rozważają mieszkańcy Helu.
Jednak zdaniem Konarskiego, Hel ma
po prostu pecha. – Kiedy już wszystko jest
omówione, ustalone i wydaje się, że je-
steśmy o krok od prywatyzacji, zmienia
się kierownictwo agencji lub MON i na-
dal drepczemy w miejscu – tłumaczy. Na
początku tego roku nastąpiły kolejne
zmiany, zarówno na stanowisku szefa re-
sortu obrony, jak i prezesa WAM – został
nim Krzysztof Dzięcielski. – Znów zaczy-
namy wszystko od nowa – martwi się ko-
narski. Dlatego na początku marca koło
ZBŻZiOR wysłało pismo do ministra
Aleksandra Szczygło z prośbą o wyjaś-
nienie sytuacji. – Czekamy na odpowiedź.
Mamy nadzieję, że pozytywną – mówią
byli wojskowi. 
nr 18/19/2007
 WIZYTÓWKA ARMII WOJSKO

Batalion
dopięty
na ostatni
guzik 
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 19

WOJSKO WIZYTÓWKA ARMII

ARTUR BARTKIEWICZ

Są późnymi wnukami żołnierzy noszących

w plecakach serca rozkochanych w nich dziewcząt.
Wysocy, wysportowani, w pięknych mundurach
– takimi widzi ich na co dzień cała Polska. Patrząc
na nich, nietrudno uwierzyć w znane przysłowie
mówiące o tym, że „za mundurem
panny sznurem”.

To właśnie oni, a nie ich koledzy

z jednostek bojowych, najczęściej
pokazują się przed obiektywami kamer
i fotoreporterskich aparatów. Przed Gro-
bem Nieznanego Żołnierza, pałacem pre-
zydenckim, pomnikami upamiętniającymi
polskich bohaterów narodowych, podczas
powitań głów państw: monarchów, prezy-
dentów i premierów rządów
– przez 365 dni w roku pełnią
nietypową żołnierską służbę.
„Występowcy” – mówi
o nich dowódca batalio-
nu ppłk Tomasz Domi-
nikowski. Ale wypo-
wiada to słowo z sza-
cunkiem. Każda jed-
nostka w siłach zbroj-
nych ma swoją rolę
– ich zadaniem jest kre-
owanie pozytywnego
wizerunku wojska.
WYSOCY , NIEŻONACI
O tym, że robią to
dobrze, świadczą tego-

20 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 roczne wyróżnienia. Najpierw Beneme- „występowcami” nie zostaną. Kolejny
renti – nagroda przyznawana przez bi- krok to szkolenie – przed przysięgą takie
skupa polowego WP, a potem Znak Ho- samo jak w przypadku innych żołnierzy.
norowy Sił Zbrojnych Rzeczypospoli- Musztra, zasady posługiwania się bronią
tej Polskiej nadany przez ministra obro- – proza żołnierskiego życia. Po przysię-
ny narodowej. – To powód do dumy dla dze czeka ich przede wszystkim WF, re-
każdego żołnierza batalionu, takie wy- gulaminy i ćwiczenie wojskowego cere-
różnienie nie zdarza się na co dzień moniału. Po czterech miesiącach mozol-
– podkreśla ppłk Dominikowski. W ten nej pracy żołnierz jest gotowy do tego,
sposób doceniono fakt, że będący wi- aby brać udział w uroczystościach mniej-
zytówką armii batalion wywiązuje się szej rangi.
ze swoich obowiązków na najwyższym
poziomie. JESTEŚMY ŻOŁNIERZAMI!
Droga do sukcesu nie jest jednak ła- Do każdej uroczystości (a w zeszłym
twa. Pierwszym krokiem jest właściwy roku batalion uczestniczył w prawie 1200
dobór żołnierzy. Do batalionu trafiają różnego rodzaju imprezach – a więc śred-
najlepsi – zdrowi, silni i... przystojni. nio w czterech dziennie!) żołnierze mu-
– Żołnierze muszą mieć proporcjonalną szą się odpowiednio przygotować. Jeśli
do wzrostu wagę. Niewskazane są cha- jest to uroczystość z udziałem małej asy-
rakterystyczne wady sty – wystarczy jeden
zewnętrzne, potrzeb- Każda jednostka dzień. Ale już np. do ob-
na natomiast dobra chodów świąt narodo-
koordynacja rucho-
w siłach zbrojnych ma wych – z okazji 3 maja,
wa. Prezencja żołnie- swoją rolę – ich 15 sierpnia czy 11 listo-
rza batalionu musi pada – żołnierze przygo-
być bez zarzutu. Je- zadaniem jest kreowanie towują się tydzień, a na-
śli chodzi o wzrost, pozytywnego wizerunku wet dłużej. Razem z ko-
istnieją określone legami z jednostek repre-
„widełki” – żołnierz wojska zentacyjnych rodzajów
nie może mieć mniej sił zbrojnych i okręgów
niż 178 i więcej niż 185 cm – wylicza wojskowych mozolnie ćwiczą każdy ele-
dowódca jednostki. Co ciekawe, istnieją ment uroczystości. – W rutynę raczej nie
nawet wytyczne dotyczące... koloru wło- popadamy, bo każda uroczystość ma
sów żołnierzy. – Preferujemy brunetów swoją specyfikę, jakiś jeden „smaczek”,
i ciemnych blondynów – mówi ppłk Do- który odróżnia ją od poprzednich – mó-
minikowski. I jeszcze ważna wiadomość wi ppłk Dominikowski. W przygotowa-
dla pań – większość trafiających do ba- niach ważne jest wszystko – nawet to, aby
talionu poborowych to kawalerowie. przyzwyczaić się do... głosu oficera pro-
– Staramy się przyjmować kawalerów, wadzącego uroczystość. Wszystko musi
aby nasi żołnierze nie byli narażeni na być dopięte na ostatni guzik.
dodatkowy stres wynikający z rozłąki Dla poborowych służba w jednostce
z żoną, z dzieckiem. Wiadomo, że dla tego typu jest niewątpliwie atrakcją. Czy
młodego człowieka służba wojskowa jednak żołnierze zawodowi pełniący
wiążąca się z licznymi ograniczeniami służbę w batalionie nie przestają być żoł-
i nakazami jest poważną zmianą w ży- nierzami? – Nie – zaprzecza dowódca,
ciu. W dodatku służba w naszej jednost- który z jednostką jest związany od lat
ce wiąże się z byciem na świeczniku – zaczynał w niej służbę jako dowódca
– a więc z dodatkowym stresem – tłuma- plutonu. – Oczywiście chylę czoła przed
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2), PIOTR PRYMLEWICZ (2)

czy ppłk Dominikowski. wszystkimi moimi kolegami służącymi

w jednostkach bojowych – w kraju i po-
SZLIFOWANIE „WYSTĘPOWCA” za jego granicami. Oni naprawdę wyko-
Żołnierz, który przejdzie kwalifikacyj- nują świetną robotę, choć czasem z róż-
ne sito, musi następnie wypełnić ankie- nych względów nie wszystko, co robią,
tę, na której podstawie pracujący psycho- można pokazać. Nas pokazywać można
log ocenia, czy poradzi sobie on ze stre- – i taka jest nasza rola. Ale wszyscy no-
sem i tremą związaną z występowaniem simy mundury Wojska Polskiego i wszy-
przed publicznością. Niektórym żołnie- scy pełnimy taką samą służbę. Jeśli ktoś
rzom trzeba w procesie szkolenia po- chce się rozwijać jako żołnierz – może
święcać większą uwagę, dla innych stres to robić niezależnie od tego, w jakiej jed-
jest zbyt poważną blokadą – i oni nigdy nostce służy. 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 21

AAAAAAA
WOJSKADODATEK
LĄDOWEAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

O ile pododdziały specjalne, desantowe, zmechanizowane, szczególnie

te wyjeżdżające na misje, są dobrze wyposażone, o tyle te mniej ważne,
np. inżynieryjno-saperskie, mają często sprzęt pamiętający czasy
pokazów dla Gomułki. Bywa na przykład, że gąsienicowe transportery
pływające PTS produkcji ZSRR podczas ćwiczeń spływają z nurtem rzeki,
zagrażając ludziom, których powinny ratować.
BOGUSŁAW POLITOWSKI

ODNY
W
EGZAMIN
22 Polska Zbrojna nr 18/19/2007
SAPEROW
S
aperzy z 4 Batalionu Ra-
townictwa Inżynieryjnego
w Głogowie przeprowadzili
BOGUSŁAW POLITOWSKI (2)
rutynowe ćwiczenia kompa-
nijne i wyszły im one zupeł-
nie dobrze. Żołnierze służby
zasadniczej kończący ostatni etap szkole-
nia, ich dowódcy oraz kadra pododdziału
pokazali solidne wyszkolenie i spore umie-
nr 18/19/2007
jętności. Było to zadanie tym trudniejsze,
że równolegle przeprowadzono zajęcia in-
struktażowo-metodyczne dla dowódców
batalionów ratownictwa oraz pododdzia-
łów inżynieryjno-saperskich z całego Ślą-
skiego Okręgu Wojskowego.
Ćwiczenia, których kierownikiem był
ppłk Piotr Mielniczuk – dowódca 4 Bata-
lionu, obserwowali przedstawiciele władz 
Polska Zbrojna 23
AAAAAAA
WOJSKADODATEK
LĄDOWEAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
administracyjnych regionu z wojewodą
dolnośląskim Krzysztofem Grzelczy-
kiem na czele, reprezentanci Policji, Pań-
stwowej Straży Pożarnej oraz dziennika-
rze. Ćwiczącą kompanią dowodził kpt.
Mariusz Rudzki. Tylu gości mogło tro-
chę peszyć ćwiczących, okazało się jed-
nak, że ludzie nie zawiedli. Zawiódł na-
tomiast 40-letni sprzęt.
Chwile grozy
Ćwiczenia przebiegały według ustalo-
nego scenariusza. Drużyna rozpoznania
inżynieryjnego st. plut. Roberta Szma-
cińskiego fachowo sprawdziła podejście
do przeszkody wodnej oraz oś przepra-
wy desantowej. Wykonując to zadanie,
rozbrojono minę przeciwpancerną
umieszczoną przy brzegu Odry. Na ko-
mendę swoje miejsce szybko zajęła cza-
ta dolna i górna oraz wóz grupy ratunko-
wo-ewakuacyjnej. Rozpoczęły się prze-
prawy desantowe. Jedna odbywała się na
PTS-ach, drugą realizował pluton chor.
Krzysztofa Kościańskiego na łodziach.
Jedną z nich pływał doświadczony do-
wódca drużyny st. plut. Jarosław Kuna.
Przeprawiano ludzi oraz sprzęt do mo-
mentu, gdy na drugiej stronie rzeki wy-
24 Polska Zbrojna
buchł pozorowany pożar i do wody wje-
chał transporter wiozący na skrzyni ła-
dunkowej wóz straży pożarnej. Wszyst-
ko wyglądało efektownie. Strażacy po
przepłynięciu rzeki mieli przystąpić
do gaszenia. Gdyby zabrakło im wo-
dy, mieli ją pobierać z motopompy
umieszczonej na łodzi desantowej.
Mieli, ale nic z tego nie wyszło. PTS
wiozący wóz strażacki zamiast prze-
płynąć rzekę, zaczął spływać z jej nur-
tem. Płynął tyłem, a kierowca-mecha-
nik usiłował włączyć napęd na śruby,
starając się nie stracić sterowności
i nie uderzyć o brzeg.
Nie udało się. Transporter z dwuoso-
bową załogą oraz załogę wozu straża-
ckiego prąd zniósł w dół Odry.
Dowodzący ćwiczeniem nie straci-
li na szczęście zimnej krwi. Na wodę
szybko spuszczono PTS grupy ratun-
kowo-ewakuacyjnej. Transporter kie-
rowany przez mł. chor. Marka Nie-
dzielskiego sprawnie podpłynął do
uszkodzonej amfibii. Podano linę.
W tym samym czasie strażacy na ze-
psutym PTS-ie dostali zadanie wy-
puszczenia wody ze zbiorników swo-
jego wozu, aby zmniejszyć ciężar ła-
dunku. Udało się to, jednak w tym sa-
mym momencie ciągnięty na linie
transporter zahaczył o dno rzeki, prze-
chylając się mocno na bok. Dowodzą-
cym oraz gościom zgromadzonym na
brzegu zamarły serca. Niewiele bra-
kowało, aby wóz strażacki przewrócił
się na jednego ze strażaków. Na szczęś-
cie nic się ni e stało. Holowany rzeką
transporter po pewnym czasie wyciąg-
nięty został za pomocą liny na brzeg.
Tutaj mógł już poruszać się samo-
dzielnie. Okazało się, że zawiódł tyl-
ko napęd do pływania.
Dobre, ale niedobre
Saperzy pokazali jeszcze obronę prze-
prawy przed atakiem dywersantów oraz
ratowanie tonącego w rzece człowieka
przy użyciu łodzi desantowej. PTS-ami
na drugi brzeg zostali przeprawieni
także obserwatorzy szkolenia oraz go-
ście. W chwili wejścia do wody wóz
z VIP-ami miał chwilowe trudności z pły-
waniem, jednak tym razem obyło się bez
emocji.
Opinie doświadczonych saperów były
jednoznaczne. PTS-y, owszem, są dobre,
ale stare. Powtarzano nawet znaną woj-
nr 18/19/2007
 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
A. RAWSKI
PTS jest dwuśrubową jednostką
pływającą przeznaczoną do prze-
praw desantowych. Można nim przeprawiać
przez wodę artylerię, różnego rodzaju działa
skową anegdotę. Pytano żartobliwie do-
wódcę 4 BRI, ile ma PTS-ów i z czego.
Dodawano od razu z uśmiechem, że ma
ich około 20, z czego trzy sprawne.
Anegdota przesadzona, ale nie do koń-
ca. Transportery te mamy w wojsku od
około 40 lat. Wiele z nich przeszło kapi-
talne remonty. Nie można jednak wiecz-
nie ich remontować, tym bardziej że czę-
sto brakuje części zamiennych. Niestety,
do przeprawiania przez wodę pojazdów,
artylerii czy innego sprzętu nie ma jak
dotąd dla nich alternatywy. Na razie nie
myśli się nawet o zastąpieniu poczciwe-
go PTS-a innym pojazdem o podobnych
możliwościach.
Kolejnym tematem poruszanym w gro-
nie fachowców było to, aby w końcu sta-
nowiska kierowców takiego sprzętu ob-
jęli żołnierze zawodowi. Owszem, pod-
oficerowie potrafią obsługiwać trans-
portery, ale nie robią tego etatowo.
W przypadku dużych ćwiczeń, waż-
nych zadań, mają inne obowiązki. Na-
tomiast żołnierze służby zasadniczej
mogą oczywiście nauczyć się prowa-
dzenia wozów, jednak w sytuacjach
trudnych, takich jak opisana wcześniej,
nie wystarczy tylko umieć. Trzeba jesz-
nr 18/19/2007
wraz z obsługą, transportery, ciągniki
artyleryjskie kołowe i gąsienicowe z ob-
sługą, samochody z ładunkiem o łącznym
ciężarze do 10 t, desant złożony
z 72 żołnierzy.
Transporter jest napędzany silnikiem
wysokoprężnym. Może pływać na rzekach
o szybkości prądu do 2,5 m/s oraz na
morzu do stanu 4. Nośność transportera
na lądzie wynosi do 5 t, na wodzie do 10.
BOGUSŁAW POLITOWSKI (3)
cze mieć duże doświadczenie, tym bar-
dziej że PTS-y nierzadko przewożą
przez wodę nie tylko sprzęt, ale i ludzi,
a wtedy odpowiedzialność kierowcy
wzrasta wielokrotnie.
Swój egzamin saperzy z Głogowa zda-
li więc bardzo dobrze. Niestety, zawiódł
sprzęt. Może wypada, by władze resor-
tu zaczęły się nad nim zastanawiać. Czy
tak będzie? Obecnie bardziej myśli się o
redukcji batalionów ratownictwa inży-
nieryjnego, o zamianie ich na kompanie,
więc pewnie na myślenie o sprzęcie za-
braknie już czasu i ochoty.  Oprac. G.P.
FLESZ
BIELSKO-BIAŁA. Już po raz ósmy w Klubie
Garnizonowym „Dom Żołnierza” odbył się
Konkurs Form Scenicznych Śląskiego
Okręgu Wojskowego, prezentujący i propa-
gujący amatorską twórczość artystyczną
oraz popularyzujący problematykę patrio-
tyczną i wojskową. W dniach 11–14 kwiet-
nia prezentowali się na scenie młodzi arty-
TOMASZ ZIELIŃSKI
ści z 14 klubów garnizonowych. Rada arty-
styczna przeglądu postanowiła przyznać ty-
tuły laureatów i wyróżnienia następującym
wykonawcom: Annie Czekaj, Anicie
Ziobrowskiej, Piotrowi Goliatowi
i Aleksandrze Goździk. Wśród nagrodzonych
znaleźli się także: Grzegorz Bukowski,
Zespół Wokalno-Instrumentalny „Akwarium”
i Zespół Wokalny „Kameleon”, Zespół
Wokalny „Quatro”, Teatr Tańca „Pasja”,
Formacja Tańca Nowoczesnego „Skorpion”,
Grupa Poszukiwań Twórczych „Inwencja”
oraz Instytut Sztuki Dojrzałej.
WARSZAWA. Wspomagane komputerowo
ćwiczenia dowódczo-sztabowe
pk. „Beskidy ‘07” odbywały 16–24 kwietnia
w Centrum Symulacji i Komputerowych Gier
Wojennych Akademii Obrony Narodowej.
Kierownikiem ćwiczeń był gen. bryg.
Włodzimierz Ptasiński, a ich temat to przygoto-
wanie i prowadzenie działań obronnych dywizji
w I rzucie korpusu. Głównym celem było
sprawdzenie przez 2 Korpus
Zmechanizowany umiejętności dowództwa
i sztabu 12 Dywizji Zmechanizowanej w za-
kresie przygotowania i prowadzenia działań
obronnych przy użyciu systemu symulacyj-
nego JTLS (Joint Theater Level Simulation).
WROCŁAW. W ramach odprawy rozliczenio-
wo-koordynacyjnej kierowniczej kadry jedno-
stek i instytucji Śląskiego Okręgu
Wojskowego 18 kwietnia, oprócz części teo-
retycznej, odbyła się także część praktyczna
związana z przeciwdziałaniem przestęp-
stwom i narkomanii. Na dziedzińcu sztabu
okręgu uczestnicy mieli możliwość
zapoznania się ze środkami technicznymi,
jakimi dysponuje obecnie Żandarmeria
Wojskowa.
Polska Zbrojna 25
 WOJSKA LĄDOWE

R
ing Road na zawsze pozo-
stała w pamięci płk. Bo-
lesława Chmary. Gdyby
mógł, leciałby tam choć-
by zaraz. Nie dla pienię-
dzy, zaszczytów, lecz dla-
tego, że jest żołnierzem, a tam akurat
jest najtrudniej.
Wojskowa droga pułkownika wiodła
od Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk
Zmechanizowanych poprzez różne sta-
nowiska w rozpoznaniu 12 Dywizji,
kursy i akademie do obecnego stano-
wiska – szefa oddziału rozpoznania
Śląskiego Okręgu Wojskowego. Jak
żartuje, doświadczył osobistej, życio-
wej Ring Road – drogi dookoła, bo we
Wrocławiu został żołnierzem i po po-
nad 30 latach tam wrócił.
Koledzy i znajomi mówią o nim żoł-
nierz z krwi i kości, komandos. Pod
koniec 2002 r., gdy dowiedzieli się, że
jedzie do Afganistanu, i to wcale nie
z naszymi saperami, lecz na misję
z amerykańskim wojskiem, pukali się
w głowę. On nie miał wątpliwości.
Czuł swoisty zew.
Na miejscu, jak się okazało, nie miał
łatwo. On, specjalista od rozpoznania,
miał pełnić rolę sapera. Wspólnie z ame-
rykańskim majorem o polsko brzmią-
cym nazwisku Markiem Cerdą miał
rozpoznać z militarnego punktu wi-
dzenia wszystkie mosty, przepusty
i inne urządzenia Ring Road. W ob-
stawie rumuńskiej i amerykańskiej
grupy bojowej miał zadanie objechać
prawie cały Afganistan.
Najpierw strzelaj, później pytaj
Początki były trudne. Pułkownik
musiał szybko przyzwyczaić się do
mentalności swoich nowych towarzy-
szy broni z USA, a szczególnie do ich
wersji języka angielskiego. „Gwary”
z Kalifornii czy innych stanów Ame-
ryki były początkowo zupełnie niezro-
zumiałe. Skróty myślowe, skompliko-
wana terminologia wojskowa, a szcze-
gólnie slang afroamerykański były du-
żym wyzwaniem. Z czasem jednak za-
czął rozumieć coraz lepiej.
Pełniąc bojową służbę, sprawdzając
drogę i jej infrastrukturę, coraz lepiej
poznawał kolegów – żołnierzy USA
oraz tubylców. Nie dziwiło go już, że
jego opancerzonego hummera prowa-
dzi filigranowa szeregowa, a jego ko-
lega, amerykański major, ma w wozie
wszystko włącznie z kuchenką tury-
styczną.
Zasada działania – jak wspomina
– była prosta. Do mostu czy przepu-
stu na drodze zbliżali się zawsze naj-
pierw saperzy. Gdy inne wozy ubez-
pieczały teren, oni rozminowywali
most i okolice.
Po oczyszczeniu terenu do pracy
przystępował płk Chmara i jego kole-
ga Mark. Badali stopień zniszczenia
obiektu, jego nośność, długość, sze-
rokość. Szukali dróg ewentualnego ob-
jazdu. Te dane później trafiały do do-
wództwa. Do odbudowy zniszczonych
obiektów przystępowały prywatne fir-

MISJA NA Był w Afganistanie na długo przed polskim kontyngentem

w ramach ISAF. W osłonie kompanii rumuńskiej
i amerykańskiej grupy bojowej przemierzył całą Ring Road,
w tym drogę z Kabulu do Kandaharu. Zna na niej każdy most,
przepust i tunel. Jako jeden z dwóch Polaków przez pół roku
ściśle współpracował z oficerami US Army w ramach sił CJTF.
Bywało, że na wysokości ponad 3500 m n.p.m. siadywał
przy herbacie ze starszyzną plemienną.
BOGUSŁAW POLITOWSKI
BOGUSŁAW POLITOWSKI

26 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
my, które w tym ogarniętym wojną
kraju szukały zamówień i zysku.
Czasami bywało niebezpiecznie.
Pewnego razu pracowali w tunelu dro-
gowym, kiedy zrobiło się ciemno.
Chmara z majorem Cerdą wrócili do
swoich samochodów i czekali na
dwóch innych oficerów amerykań-
skich, którzy zostali w tunelu. Na na-
woływania nie odpowiadali, co wzbu-
dziło niepokój. Nagle z tunelu wyło-
niła się postać. Nie był to jednak ża-
den z ich kolegów. Zaskoczeni zoba-
czyli młodego Afgańczyka. Pułkow-
nik przeładował broń. Nagle tubylec
włożył rękę do kieszeni. – Strzelaj,
strzelaj – krzyknął major. Groza za-
wisła w powietrzu. Pułkownik jednak
nie strzelił. Zawahał się. W tej samej
chwili młody Afgańczyk, przeczuwa-
jąc, co się dzieje, padł na ziemię, wo-
łając coś w swoim języku. Przeszuka-
li go. Nie miał broni, ładunków wy-
buchowych ani granatów. Po prostu
wracał tunelem drogowym do domu.
RING ROAD
nr 18/19/2007
Mentalność na wojnie
Po tym zajściu major Cerda miał du-
że pretensje do płk. Chmary. Tłuma-
czył, że nie strzelając, naraził życie
swoje i jego. Afgańczyk, owszem,
okazał się czysty, ale równie dobrze
mógł mieć w kieszeni broń, lub gra-
nat. Pułkownik wówczas dziwił się
trochę takiemu podejściu. Wyjaśnio-
no mu jednak, że wielu żołnierzy ame-
rykańskich poległo w podobnych oko-
licznościach, że chwila zawahania,
słabości kosztowała życie wielu ludzi.
Na wojnie procedury postępowania są
zatem proste: przeżyje ten, który strze-
li pierwszy.
Po Afganistanie był Irak. Było po-
wstanie as Sadra, były zamachy na
polskie konwoje, w tym i ten, w któ-
rym jechał. Były półoficjalne patrole
naszych chłopaków z Lublińca, któ-
rzy rwali się do zadań z amerykańskim
oddziałem Alfa. Była wreszcie Kar-
bala i City Hall, w którym żołnierze
nasi i bułgarscy przez dwie doby wal-
Droga dookoła
R ing Road (Droga dookoła) to system
głównych dróg Afganistanu
przypominających okrąg okalający ten azjaty-
cki kraj, wijących się w wysokich górach, stro-
mo opadających w głębokie doliny lub
snujących się po bezgranicznych pustyniach.
To nie tylko system komunikacyjny, ale także
militarne obiekty strategiczne, miejsca wielu
walk i potyczek, o czym świadczą stojące na
poboczach zniszczone czołgi i transportery
opancerzone.
czyli w okrążeniu. Wtedy zasady
Amerykanów wcielano w życie. Okrą-
żeni żołnierze nie mogli się wahać.
Wszyscy przeżyli.
Ciągnie wilka do lasu
– Coś tam mnie bardzo ciągnie.
Znam Afganistan i wiem, że przydał-
bym się tam. Nie udało się teraz, mo-
że uda się w drugiej zmianie. Wiem,
na co się decyduję. Znam ryzyko. Ale
w końcu kiedyś świadomie włożyłem
mundur i wybrałem ten rodzaj wojsk.
Mimo stopnia i wieku, siedzi we mnie
zwiadowca, żołnierz, który potrzebu-
je adrenaliny. Wtedy, gdy byłem
w Afganistanie i zaczął się Irak, nie
mogłem znaleźć sobie miejsca. Nie
mogłem pogodzić się z tym, że jest
tam moja dywizja, a mnie nie ma. Te-
raz, gdy widzę, jak odlatują do Afga-
nistanu kolejne grupy żołnierzy, robi
się przykro, jest mi żal, że mnie
nie ma w tym samolocie – wyznaje
pułkownik. 
US DOD/ARCHIWUM B. CHMARY
Polska Zbrojna 27
SIŁY POWIETRZNE
Wielka przebudowa
Siły Powietrzne są na progu dużej reorganizacji. Tu już nie chodzi tylko o zmiany
wymuszone wprowadzeniem do sił zbrojnych samolotu F-16, ale o całkowitą
przebudowę lotnictwa, wojsk radiotechniczych, obrony przeciwlotniczej i logistyki.
N
a pierwszy ogień w woj-
skach lotniczych pójdą
brygady lotnicze. Ich ist-
nienie dobiega końca
i zastąpią je dwa skrzy-
dła lotnictwa taktyczne-
go oraz jedno transportowego. Skrzydła
o strukturze wydziałowej mają lepiej ra-
dzić sobie z pragmatyką w stosunku do
żołnierzy zawodowych. Obecnie etaty
dowództw brygad i baz lotniczych ma-
ją analogiczne stanowiska (np. szef sek-
cji brygady i bazy – major, szef sztabu,
szkolenia, logistyki brygady i bazy
– podpułkownik). Utrudnia to właściwe
sprawowanie nadzoru nad pracą jedno-
stek lotniczych. A mówiąc prościej,
skrzydła będą miały wyższe etaty, co
umożliwi personelowi latającemu prze-
chodzenie z jednostki o stopień wyżej
w lotniczej hierarchii. Ponadto wielu
oficerów starszych z rozwiązywanych
korpusów obrony powietrznej znajdzie
pewnie etat w dowództwie skrzydeł
– adekwatny do zajmowanego wcześniej
w dowództwie korpusu. Utworzenie
skrzydeł ujednolici również struktury
organizacyjne wojsk w stosunku do po-
28 Polska Zbrojna
PIOTR LASKOWSKI
zostałych rodzajów sił zbrojnych (dywi-
zji, flotylli).
Powstać mają też dwie komendy lot-
nisk (2 i 3) z odpowiednimi komórkami
organizacyjnymi, które umożliwią ob-
sługę ładunków lotniczych na lotniskach
we Wrocławiu i Bydgoszczy.
W wojskach obrony przeciwlotniczej
znajdzie się miejsce tylko na dwie bry-
gady – do tej pory były trzy – oraz na
dwa pułki obrony powietrznej – był tyl-
ko jeden. Zmiany organizacyjno-dyslo-
kacyjne w wojskach obrony przeciwlot-
niczej są urzeczywistnieniem koncepcji
gen. broni pil. Stanisława Targosza, któ-
ry chciał skupić większość sił dywizjo-
nów rakietowych wokół baz lotniczych
w ramach utworzenia tzw. systemu ich
osłony przeciwlotniczej. Według tej
koncepcji tzw. perspektywiczne dywi-
zjony, które dostaną nowy sprzęt rakie-
towy, zostaną przeniesione w okolice
baz lotniczych. Natomiast tzw. dywizjo-
ny nieperspektywiczne mają pozostać
na dotychczasowych miejscach aż do
momentu ich rozformowania, czyli wy-
czerpania się resursów eksploatacyj-
nych używanych rakiet.
Zmianą, która ma uprościć system do-
wodzenia pułku, będzie rozformowanie
i włączenie 41 i 71 dywizjonów rakie-
towych OP (obydwa wykonują zadania
osłony bezpośredniej dla zestawu rakie-
towego typu Wega) w skład 78 Pułku
Rakietowego OP.
– Dowództwo Sił Powietrznych od-
stąpiło od zamiaru formowania Do-
wództwa Brygady Wsparcia oraz 7 Ba-
talionu Łączności w Śremie – mówi
szef Wydziału Organizacyjnego Do-
wództwa Sił Powietrznych płk Walde-
mar Kamiński. W opinii dowództwa
6 Batalion Dowodzenia całkowicie za-
spokoi potrzeby dotyczące wsparcia
systemu dowodzenia Sił Powietrznych.
Nie jest to dobra wiadomość dla ofice-
rów i podoficerów dwóch brygad radio-
technicznych, które przewidziano do
rozwiązania w 2008 r. Do tej pory li-
czyli, że znajdą pracę właśnie w bryga-
dzie wsparcia. W ciągu najbliższych kil-
ku lat rozformowane zostaną kolejne
bataliony radiotechniczne. Ich podod-
działy – kompanie, posterunki radio-
techniczne – znajdą się w strukturach
wewnętrznych baz lotniczych. 
nr 18/19/2007
 Wojska lotnicze
– przeformowanie dowództw 1 i 2 Bryga-
dy Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie
i Poznaniu na dowództwa 1 i 2 Skrzydła
Lotnictwa Taktycznego oraz Dowództwa
3 Brygady Lotnictwa Transportowego
w Powidzu na Dowództwo 3 Skrzydła
PIOTR LASKOWSKI
Lotnictwa Transportowego; 2 i 3 Bazy
Lotniczej w Bydgoszczy i Wrocławiu na
2 i 3 Komendę Lotniska;
– rozformowanie 2 i 3 Eskadry Lotnictwa
Transportowo-Łącznikowego w Bydgosz-
czy oraz Wrocławiu i sformowanie z nich:
15 Eskadry Działań Specjalnych w Miro-
sławcu; Lotniczej Grupy Poszukiwawczo-
-Ratowniczej w Powidzu; trzech grup po-
szukiwawczo-ratowniczych w Świdwinie,
Mińsku Mazowieckim i Krakowie.
– przedyslokowanie 7 Eskadry Lotnictwa
Taktycznego z Powidza do Świdwina
z jednoczesnym podporządkowaniem jej
dowódcy 1 Skrzydła Lotnictwa
Taktycznego;
– podporządkowanie 33 Bazy Lotniczej
i 16 Batalionu Remontu Lotnisk w Powi-
dzu dowódcy 3 Skrzydła Lotnictwa
Transportowego.
FLESZ
KRAKÓW. International Women’s Club
przy Joint Warfare Center w Stavanger
(Norwegia) zorganizował w dniach
13–16 kwietnia wycieczkę dla pań
z państw NATO. W jej organizacji pomagały
8 Baza Lotnicza i Klub Garnizonowy
Kraków-Balice. Uczestniczki wycieczki, któ-
re pochodziły z Turcji, Niemiec, Wielkiej
Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Francji,
Kanady i Polski, zwiedzały małopolskie za-
bytki. W Krakowie panie obejrzały Rynek
Główny, Stare Miasto i Zamek Królewski na
Wawelu. Udały się również do Państwowego
Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
oraz do Kopalni Soli w Wieliczce.

Wojska radiotechniczne, jednostki

radioelektroniczne oraz dowodzenia i łączności

PIOTR JASZCZUK
– rozformowanie dowództw 2 i 3 Brygady Radiotechnicznej oraz 31 Batalionu
Radiotechnicznego we Wrocławiu;
– podporządkowanie 6 Batalionu Dowodzenia w Śremie dowódcy 31 Ośrodka
Dowodzenia i Naprowadzania oraz trzech batalionów radiotechnicznych dowódcom baz POZNAŃ. Zastępca dowódcy 31 Bazy
lotniczych w Świdwinie, Malborku i Krakowie. Lotniczej ppłk Sławomir Smuktonowicz
USAF

wraz z kadrą służby wychowawczej zorgani-

zował warsztaty profilaktyczne dla dzieci
SIŁY
POWIETRZNE Wojska obrony z zaprzyjaźnionej szkoły w Głuszynie.
W warsztatach wzięli udział psycholog
2008: przeciwlotniczej Małgorzata Karwowska oraz przedstawicie-
• 5019 oficerów; le Żandarmerii Wojskowej i Policji, którzy
zwracali uwagę najmłodszych na bezpie-
• 11 774 podoficerów; czeństwo w ruchu drogowym.
• 2202 szeregowych zawodowych;
• 8239 żołnierzy zasadniczej
POZNAŃ. W Klubie Garnizonowym Poznań
służby wojskowej.
Krzesiny można oglądać wystawę
„Sowieckie piekło 1939–1956” przygoto-
ALEKSANDER RAWSKI/BELLONA

waną przez Oddziałowe Biuro Edukacji

W 2008 r. w składzie
Sił Powietrznych
będą działać:
• dwa skrzydła lotnictwa taktycznego,
skrzydło lotnictwa transportowego, spec-
jalny pułk lotnictwa transportowego;
• dwie brygady rakietowe OP, dwa pułki
rakietowe OP;
• Centrum Operacji Powietrznych z jed-
nostkami podległymi;
• Centrum Wsparcia Teleinformatycznego;
• ośrodek radioelektroniczny;
• jednostki szkolnictwa wojskowego;
• inne jednostki bezpośrednio podległe
Dowództwu Sił Powietrznych.
Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej
w Poznaniu. Prezentuje ona tragedie
Polaków pod okupacją sowiecką. Na wysta-
wie można zobaczyć krajowe i zagraniczne
materiały archiwalne dotyczące losów wię-
zionych, deportowanych i mordowanych se-
tek tysięcy polskich obywateli.
– przeformowanie 61 Brygady
Rakietowej OP w Skwierzynie na
WICKO MORSKIE. Pododdziały przeciwlot-
61 Pułk Rakietowy Obrony Powietrznej;
nicze 1, 3 i 61 Brygady Rakietowej Obrony
– rozformowanie 41 i 71 Dywizjonu Powietrznej szkolą się i przygotowują do
Rakietowego OP w Mrzeżynie z włącze- strzelań bojowych na Centralnym Poligonie
niem ich w struktury 78 Pułku Sił Powietrznych. Dowódcą zgrupowania
Rakietowego OP; jest płk dypl. Krzysztof Żabicki. Razem
– przedyslokowanie dowództwa z etatowymi działonami złożonymi z żołnie-
3 Brygady Rakietowej OP i 83 Dywizjonu rzy ćwiczących jednostek wojskowych szko-
Dowodzenia OP z Warszawy do Mińska lą się również żołnierze rezerwy, którzy
Mazowieckiego, a także trzech dywizjo- – jak mówi szef szkolenia zgrupowania
nów rakietowych OP z Oświęcimia do kpt. Grzegorz Gdula – ambicją i zaangażo-
Łasku oraz z Gliwic do Powidza i Mińska waniem nie ustępują swoim kolegom będą-
cym w czynnej służbie.
Mazowieckiego.
Oprac. G.P.

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 29

 SIŁY POWIETRZNE
Ppłk Wilczyński dzieli
się uwagami z przyszły-
mi pilotami, którzy ma-
rzą o lotach na F-16.
Skrzydła
ARTUR BARTKIEWICZ
ARTUR BARTKIEWICZ
Od 13 marca 20-latkowie z Dęblina wzbijają się „nad poziomy”, siedząc za sterami
N
samolotów szkoleniowych PZL-130 Orlik. W ten sposób rozpoczynają drogę do samolotu
swoich marzeń – myśliwca wielozadaniowego F-16.
Nie każdemu jest dane znaleźć się za
sterami Jastrzębia. Przyszłego pilota mu-
si przede wszystkim charakteryzować naj-
wyższa z możliwych kategoria zdrowia
– Z1A. Na komisji lekarskiej dostają ją
naprawdę nieliczni, a to dopiero początek
drogi. Potem są jeszcze egzaminy do Wyż-
szej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych
w Dęblinie, pierwszy rok studiów i pierw-
szy poważny egzamin w powietrzu. Oczy-
wiście nie za sterami F-16, ale znacznie
bardziej filigranowego i mniej bojowego
Orlika. To, czy w przyszłości Orlik zmie-
ni się w Jastrzębia, zależy już tylko od ich
umiejętności.
LOTNICZE ABECADŁO
Na razie podchorążowie II roku „Szko-
ły Orląt” przekonują się, czy „mają skrzy-
dła” w ramach czteromiesięcznej prakty-
ki w 2 Ośrodku Szkolenia Lotniczego w
Radomiu. Praktyki w Radomiu to nauka
lotniczego abecadła – najważniejsze jest
oswojenie przyszłych pilotów z przestrze-
nią powietrzną i dynamiką decyzji, jakie
trzeba podejmować w czasie lotu. Zaję-
cia podzielone są na trzy „bloki”. Pierw-
30 Polska Zbrojna
szy jest najprzyjemniejszy i najmniej stre-
sujący – to loty wykonywane w dobrych
warunkach atmosferycznych. Ten etap
kończy się wykonaniem trzech samo-
dzielnych lotów. – Taki samodzielny lot
jest dla nich bardzo ważny. Dopiero wte-
dy, kiedy wykonają wszystko bez pomo-
cy instruktora, naprawdę mogą poczuć
się pilotami – tłumaczy ppłk Maciej Wil-
czyński, dowódca 1 Eskadry 2 OSzL.
Kiedy podchorążowie tego doświad-
czą, przychodzi czas na loty w trudnych
warunkach atmosferycznych. To już wyż-
sza szkoła lotniczego wtajemniczenia.
– Na tym etapie ważne jest nauczenie
przyszłego pilota, w jaki sposób latać we-
dług przyrządów, jak bezpiecznie wystar-
tować i wylądować na lotnisku przykry-
tym chmurami. Nie jest to łatwe – samo-
loty latają bardzo szybko i przy widocz-
ności ograniczonej do kilku metrów nie
ma wiele czasu na decyzje – wyjaśnia
ppłk Wilczyński. Tu też zwieńczeniem
nauki jest samodzielny lot.
I wreszcie trzeci etap – latanie w no-
cy. – Podczas lotów nocnych staramy się
nauczyć podchorążych, jak wykonać
wszystkie te działania, które poznali już
we wcześniejszej fazie praktyk. Jak po-
kazuje współczesne pole walki, więk-
szość misji bojowych wykonywanych jest
w nocy – mówi dowódca 1 Eskadry.
DŁUŻEJ I PO ANGIELSKU
Każdy z tych etapów szkolenia obej-
muje kilka elementów – loty po trasie,
przelot na inne lotnisko, wyjście do stre-
fy, podejście do lądowania. W tym roku
po raz pierwszy w ramach jednego lotu
piloci wykonują kilka takich elementów,
co wydłuża czas spędzony w powietrzu
z ok. 30 minut do 1,5–2 godzin. – Taka
zmiana w programie szkolenia jest zwią-
zana z wdrażaniem do polskiej armii my-
śliwca F-16. Charakterystyczne dla tych
samolotów jest wykonywanie złożonych,
często wielogodzinnych misji przerywa-
nych tylko tankowaniem myśliwca w po-
wietrzu. Do tego również chcemy przy-
gotować naszych przyszłych pilotów
– tłumaczy ppłk Sławomir Karpeta,
p.o. dowódcy 2 OszL. To taki przedsmak
tego, co czeka pilota za sterami F-16.
Podchorążowie oswajają się też z tym,
nr 18/19/2007
 PZL-130 Orlik
Długość 9m
Rozpiętość 9m
Wysokość 3,53 m
Pow. nośna 13,00 m kw.
Masa własna 1600 kg
Masa całkowita 2700 kg
Prędkość maksymalna 501 km/h
Uzbrojenie stałe brak
Czas wznoszenia 13,3 m/s
Pułap 10 000 m
Zasięg 1200 km

DANIEL BUTCHER
zdobywa się powoli
że będą latać w barwach państwa człon- ale teraz z każdym kolejnym wzbiciem mamy ochotę na to, żeby lotów było jesz-
kowskiego NATO – podczas lotów się w powietrze jest coraz lepiej. Zaczy- cze więcej – zapewnia pchor. Sioło. – Sa-
wszystkie komendy i meldunki składa- namy już zwracać uwagę na detale, po- tysfakcja jest tak duża, że nie ma takiej si-
ne są w języku angielskim. – To też je- magają nam też instruktorzy – dodaje. ły, która by nas przed tym powstrzymała
den z elementów ABC współczesnego Decyzji o rozpoczęciu studiów w Dę- – dodaje pchor. Hanek. A czy nie parali-
pilotażu. Podporucznik, który kończy blinie nie żałują. – Każdy z nas marzył żuje ich myśl o cenie sprzętu, na którym
szkołę w Dęblinie, powinien swobodnie o tym, aby zostać pilotem – i teraz po być może przyjdzie im latać? – Orliki też
posługiwać się językiem angielskim prostu spełniamy swoje marzenia. Ma- nie są tanie. Zdajemy sobie sprawę z od-
– wyjaśnia por. Sebastian Kwiecień, my to szczęście, że być może będzie nam powiedzialności, ale myślę, że jesteśmy
dbający podczas szkolenia o bezpie- dane latać na nowoczesnych F-16, co jest w stanie jej sprostać. Skoro instruktorzy
czeństwo lotów. dla nas dużym plusem. Włożenie mun- dopuszczają nas dziś do samodzielnych lo-
duru pilota jest dla nas nie tylko przygo- tów, to znaczy, że w nas wierzą. Damy so-
TEGO SIĘ NIE DA OPISAĆ dą, ale również sposobem na życie. Fakt, bie radę! – zapewnia pchor. Sioło.
Jakie odczucia mają ci, którzy do tej że jest to sposób trochę niezwykły – śmie- To, czy spełnią swoje marzenia o Ja-
elity aspirują? – Wrażenia są naprawdę je się pchor. Sioła. Podobnego zdania jest strzębiach, okaże się oczywiście po ko-
niesamowite. Tego się nie da opisać. pchor. Hanek. On o skrzydłach myśliw- lejnych latach szkolenia, ale pierwszy
Trzeba po prostu wsiąść do samolotu ca marzył od najmłodszych lat. – Lata- krok na tej drodze już zrobili. O tym,
i wzbić się w powietrze, aby zrozumieć niem zaraził mnie mój ojciec, który też czy uda im się dojść do celu, zadecy-
to, co czujemy – opi- był pilotem wojsko- duje ciężka praca i niezbędna w tym
suje st. szer. pchor. Praktyki w Radomiu to nauka wym. Dlatego zde- zawodzie iskra Boża. – Współczesny
Kamil Sioła. Oczy- cydowałem się na lotnik musi mieć doskonałe przygoto-
wiście początki nie lotniczego abecadła ten zawód. wanie teoretyczne i talent niezbędny
były łatwe – stres, Latanie jest ich pa- do precyzyjnego wykonywania skom-
konieczność zapo- – najważniejsze jest sją, więc na razie nie plikowanych figur. Obie te cechy są
znania się z maszy- oswojenie przyszłych pilotów myślą o pieniądzach. równie ważne – dzisiaj pilot to nie tyl-
ną, trema. – Kiedy – Wiemy, że piloci ko osoba wykonująca skomplikowane
jednak człowiek po- z przestrzenią powietrzną cywilni zarabiają manewry, ale również operator całej
zna już trochę sprzęt, więcej, ale pieniądze elektroniki na pokładzie samolotu.
latanie staje się prawdziwą przyjemno- nie są najważniejsze – mówią zgodnie. Bo- A tej w nowoczesnych myśliwcach nie
ścią – tłumaczy st. szer. pchor. Tomasz eing nie jest bowiem tym samym, co my- brakuje – mówi ppłk Wilczyński. Jeśli
Hanek. – Na początku oczywiście była śliwiec wielozadaniowy. Teraz chcą przede młodym kandydatom na pilotów nie za-
pewna niewiadoma, prawdziwy lot to nie wszystkim latać. – Apetyt rośnie w miarę braknie jednego i drugiego, na pewno
to samo, co ćwiczenia na symulatorze, jedzenia – im więcej latamy, tym bardziej dolecą do swoich marzeń. 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 31

SIŁY POWIETRZNE
Co należy mieć pod ręką, by
móc przetrwać kilka dni na
terenie przeciwnika? Na to
pytanie powinien
odpowiedzieć każdy pilot.
W przypadku awaryjnego
lądowania znajomość
zasad survivalu oznacza
być albo nie być.
N ATA L I A KO N O P K A

B
udowanie szałasu czy spo-
rządzanie sideł nie jest ni-
czym nowym dla pilotów
3 Eskadry Lotnictwa Tak-
tycznego Poznań Krzesiny.
Te i wiele innych umiejętności posiedli
na zajęciach przeprowadzanych w ra-
mach ratownictwa wysokościowego.
A wszystko pod czujnym okiem kpt. Jac-
ka Kuropaczewskiego, szefa zabezpie-
czenia wysokościowo-ratowniczego, któ-
ry odpowiada w eskadrze za szkolenie
personelu latającego.
Kpt. Kuropaczewski rozpoczął przy-
godę w desancie, służąc w 62 Kompa-
ni Specjalnej w Bolesławcu. Potem two-
rzył kompanię specjalną w Wyższej
Szkole Oficerskiej Wojsk Pancernych
ARCHIWUM 3 ELT (4)

w Poznaniu (jako dowódca kompanii

„czerwonych beretów”). Do jednostki
lotniczej trafił w 1996 r. Zajęcia z su-
rvivalu zaczął organizować na prośbę
kolegów – pilotów. Dzięki wsparciu
płk. Wojciecha Krupy, byłego dowódcy
31 BLot, wielokrotnie organizował żoł-
nierzom wyjazdy będące swoistą szko-
łą przetrwania.
Zasady gry
Raz w roku sprawdza się umiejętności
pilotów 3 elt w pozorowanym katapulto-

Lotniczy
SURVIVAL
32 Polska Zbrojna nr 18/19/2007
 waniu i awaryjnym lądowaniu. Szkole-
nie odbywa się zazwyczaj przez dwa–
–trzy dni na poligonie w Biedrusku lub
w górach, gdzie żołnierze uczą się m.in.
terenoznawstwa czy budowania igloo.
Pierwszego dnia szkolenia żołnie-
rze poznają tło taktyczne, czyli zasa-
dy gry. Zazwyczaj muszą wycofać się
z rejonu katapultowania i dostać
w miejsce, gdzie zorganizują bazę
przejściową i będą czekać na pomoc.
Brzmi prosto, ale czekają na nich nie
lada niespodzianki.
Ekstremalne menu
J adalne są rośliny, którymi żywią się zwierzęta! Prawie
wszystkie ssaki są jadalne, z wyjątkiem kretów, należy
jednak pamiętać, że dzikie zwierzęta mogą być nosiciela-
mi trychin (wywołują włośnicę). Zarówno pokarm roślinny,
jak i mięso najlepiej jest długo gotować!
OPINIA
O powodzeniu akcji ratowniczej
decyduje dobre współdziałanie Kpt. Jacek
ze służbami ratowniczymi.
Kuropaczewski:
szef zabezpieczenia
wysokościowo-
-ratowniczego
– Dzięki służbie w „czerwonych bere-
tach”, a teraz w lotnictwie, nauczyłem
się wielu ciekawych rzeczy: jestem in-
struktorem narciarstwa i wspinaczki
wysokogórskiej. Wspinałem się po ścia-
nach lodowych, nurkowałem, skakałem
ze spadochronem. Wątpię, bym tyle
przeżył w cywilu.
ABC Walka pilota o przetrwanie zaczyna się
przetrwania tuż po pierwszym kroku na obcym tere-
nie. Najważniejsze jest ustalenie położe-
Pilot będący na te- nia i sygnalizowanie drogą radiową miej-
renie przeciwnika sca awarii. Konieczne jest wybudowanie
powinien: bazy, która będzie schronieniem także
– ocenić sytuację w trudnych warunkach atmosferycznych.
i swoje możliwości; Dlatego żołnierze muszą umieć postawić
– unikać niepotrzeb- szałas, rozpalić bezdymne ognisko lub
nych ruchów; zdobyć wodę i jedzenie.
– pamiętać, że na te- Przed każdym wyjazdem na poligon
renie przeciwnika odbywa się przygotowanie teoretycz-
łatwo się zdradzić; ne. – Człowiek, który pierwszy raz ma
do czynienia z survivalem, może mieć
L
– opanować strach
i panikę; problemy już przy pierwszym zada-
– pamiętać, że warto niu, warto więc wcześniej poznać kil-
żyć! ka fundamentalnych zasad – przyzna-
je kapitan. Jedną z nich jest niepozby-
wanie się rzeczy przydatnych do prze-
trwania w lesie. Spadochron może stać
się zadaszeniem szałasu, a linki po-
służą jako sidła na zwierzęta. Pilot za-
wsze ma ze sobą zasobnik awaryjny,
a w nim nóż, busolę, żywność oraz
nr 18/19/2007
łódkę ratowniczą. Liczy się to, w jaki
sposób wykorzystają te rzeczy. Po
dwóch dniach życia w lesie człowiek
ma ciekawe pomysły.
Bez instrukcji obsługi
Dni i noce spędzone w lesie podczas
szkolenia są okazją do sprawdzenia wła-
snej kondycji fizycznej i wytrzymałości
na stres spowodowany licznymi zagro-
żeniami czekającymi na terenie prze-
ciwnika. Silna psychika w takich wa-
runkach jest najważniejsza. Ocena sy-
tuacji, opanowanie strachu i podjęcie
właściwych działań – to podstawowe za-
sady przeżycia.
Podczas szkolenia piloci poznają
także zasady psychologii przetrwania.
Ludzie w sytuacjach kryzysowych
bardzo różnie reagują. Obcy teren,
nieznana do tej pory sytuacja i odnie-
sione obrażenia mogą doprowadzić do
załamania. Należy wówczas pamiętać
o pierwszej zasadzie survivalu: za-
wsze lepiej podjąć jakiekolwiek dzia-
łanie, niż się poddać.
– Na samym początku nie przygoto-
wywałem szkolenia o maksymalnym
stopniu trudności. Nie chciałem pilotów
zniechęcić. Ale co roku namawiają mnie,
abym podwyższył poprzeczkę – przyzna-
je szef zabezpieczenia wysokościowo-ra-
towniczego w 3 elt.
Szkoleniowe wyzwanie
Pojawienie się samolotów F-16 to dla
ratownictwa wysokościowego kolejne
wyzwanie. Szef zabezpieczenia wyso-
kościowo-ratowniczego 3 elt musi
wprowadzić zmiany do programu szko-
lenia odpowiadające specyfice zadań
samolotu wielozadaniowego. Nie bez
znaczenia może być więc dla nich po-
znanie warunków na pustyni lub w gó-
rach. – Dla mnie to nowy cel. Groma-
dzę różne materiały, książki i opraco-
wania, m.in. na temat Afganistanu
– mówi kpt. Kuropaczewski.
Pilotów 3 elt czeka tegoroczne szko-
lenie, a wraz z nim szlifowanie zasad
prowadzenia walki w odosobnieniu
czy współdziałania ze służbami ratow-
niczymi. Do przeprowadzenia tego ty-
pu ćwiczeń potrzebna jest pomysło-
wość organizatorów i… las, a to kosz-
towne nie jest.
Kpt. Kuropaczewski jest zadowolony
ze współpracy z szefem zabezpieczenia
2 Brygady Lotnictwa Taktycznego mjr.
Januszem Matyjasikiem, który również
swą przygodę z survivalem rozpoczy-
nał w 62 Kompanii Specjalnej. Obecnie
kpt. Kuropaczewski przebywa na szko-
leniu z survivalu w Portugalii. 
Polska Zbrojna 33
 MARYNARKA WOJENNA

Rakietowcy z bazy MARIAN KLUCZYŃSKI

Do niedawna wizyta dziennikarza w Bazie Technicznej Marynarki Wojennej

w Gdyni-Demptowie była niemożliwa. Dziś możemy już pokazać żołnierzy
pracujących w leśnej głuszy, którzy uzbrajają w rakiety okręty marynarki.

Z
anim rakiety trafią na okręt
i znajdą się na prowadnicach
wyrzutni oraz zostaną odpa-
lone, przechodzą przez ręce
specjalistów z bazy. To od nich w znacz-
nej mierze zależy sukces załóg okrę-
tów Marynarki Wojennej w strzela-
niach rakietowych. Zanim rakieta tra-
fi na okręt, na specjalistycznych stano-
wiskach sprawdza się dokładnie jej sys-
tem elektroniczny, każdy mechanizm
i najmniejszy detal. Szczególną uwagę
poświęca się radiolokacyjnej stacji sa-
monaprowadzania, bowiem to od niej
zależy celność. Następnie tankuje się
ją specjalnym paliwem, mocuje silnik
startowy i uzbraja, czyli dodaje mate-
riał wybuchowy. Tu nie może być żad-
nej fuszerki.
PODAĆ RAKIETY!
Takie zadanie postawiono przed
6 Kompanią Techniczną dowodzoną
przez kpt. Konrada Andułę. Dla jej żoł-
nierzy słowa „podać rakiety” oznacza-
ją dwuetapową procedurę. Pierwsza fa-
za związana jest z procesem przygoto-
wania ich w bazie, następna to prze-
transportowanie do miejsca załadun-
ku i podanie na okręt. Mowa tu o prze-
ciwokrętowych rakietach P-21 i P-22.
Pierwsza ma radiolokacyjny system na-
prowadzania, druga – termiczny. Obie
mają identyczne wymiary: długość
6,5 m, średnica prawie 0,8 m, rozpię-
tość ze skrzydłami, które są składane
– 2,5 m, waga rakiety gotowej do star-
tu – 2,5 t, zasięg ok. 80 km.
Dla kompanii to drugie tego typu
zadanie w tym roku. Tym razem ra-
kiety zostaną wystrzelone podczas
zbliżającego się największego ćwicze-
nia morskiego rodzaju sił zbrojnych.
Być może po raz ostatni, bo ich nosi-
cieli – ORP „Metalowiec” i ORP „Rol-
nik” – w niedalekiej przyszłości pla-
nuje się wycofać z linii.
Pierwsza rakieta na specjalnym wóz-
ku wyjeżdża z położonego w głębi lasu
magazynu. Przejmują ją żołnierze, któ-
rymi kieruje chor. Marcin Kupniewski.
Każdy wykonuje swoją czynność zgod-
nie z obowiązującą procedurą. Nie ma
tu indywidualistów. Chorąży podłącza
przewody, spogląda na wskaźniki, coś
reguluje, a po upewnieniu się, że wszyst-
ko jest okay, kieruje sprawdzoną rakie-
tę na kolejne stanowisko, gdzie zajmu-
ją się nią dwaj specjaliści – chor. sztab.
Stanisław Ostrowski i chor. Krzysztof
Sukiennik. Za pomocą specjalistycz-
nych urządzeń sprawdzają aparaturę po-
kładową. Po jakimś czasie chorążowie
przekazują sprawdzoną rakietę pod-
władnym chor. Artura Kardasa, którzy
obsługują dwa stanowiska do tankowa-
nia składników paliwa. Żołnierze mają
specjalne ubiory ochronne, a na twa-
rzach maski. Ich praca jest niebezpiecz-
na i wymaga skupienia. Wszystko od-
bywa się pod kontrolą chorążego. – Wy-
poziomować rakietę! – pada komenda.
– Rakieta wypoziomowana! – odpowia-
da specjalista w masce. – Zdjąć zabez-
pieczenia...! Słychać kolejne komendy

34 Polska Zbrojna nr 18/19/2007


MARIAN KLUCZYŃSKI (3)
NIE MA TU INDYWIDUALISTÓW. Każdy wykonuje swoją czynność zgodnie z obowiązującą
procedurą.
i meldunki. Jeden ze specjalistów wkła-
da pistolet do tankowania w otwór ra-
kiety, sprawdza jego szczelność... Każ-
da utracona kropla to zagrożenie dla
zdrowia lub życia pracujących tu ludzi,
nie mówiąc już o degradacji środowiska
i stratach.
RESZTA ZALEŻY OD ZAŁÓG
Zatankowana rakieta trafia na ostat-
nie stanowisko. Tu przejmuje ją druży-
na bosmanmata Sławomira Kowalskie-
go. On i st. mat Rafał Koj natychmiast
podczepiają silnik startowy pod to po-
tężne „cygaro”. To dzięki niemu rakie-
ta poleci. Idzie im to bardzo sprawnie.
Następnie żołnierze zdejmują pokrywę
z komory ładunku wybuchowego. Tym-
czasem operator dźwigu mat zaw. Ma-
Baza Techniczna Marynarki Wojennej
nr 18/19/2007
ciej Bagiński kieruje ramię obsługiwa-
nej maszyny w kierunku pojemnika
z materiałem wybuchowym. Po chwili
ładunek jest już w powietrzu. Bosman-
mat Kowalski naprowadza go nad rakie-
tę i poleca dźwigowemu powoli opusz-
czać. Ponieważ zaczyna się lekko koły-
sać, jeden ze specjalistów wspina się na
wózek rakiety i podtrzymuje huśtający
pojemnik. Jeszcze tylko metr w dół i ła-
dunek jest już w komorze rakiety.
Tymczasem do 2,5-tonowego „cy-
gara” zbliża się już specjalny pojazd
do transportu tego typu rakiet. Pozo-
staje przewiezienie potężnych poci-
sków do miejsca stacjonowania ich no-
sicieli, czyli Tarantul i podanie na po-
kłady. Reszta zależeć będzie już od
załóg okrętowych. 
Z racji specyfiki leży poza mia-
stem, w pięknej leśnej scenerii
parku krajobrazowego. O każdej po-
rze roku jest tu uroczo, ale wiosną
w szczególności. Wspaniała zieleń,
kwiaty i śpiew ptaków. Dla pełnią-
cych tu służbę żołnierzy w granato-
wych mundurach to cenna zaleta,
ale są też minusy, zwłaszcza związa-
ne z dojazdami. O dobrych warun-
kach służby w bazie najlepiej świad-
czy to, że wielu żołnierzy wiąże się
z nią na całą swoją służbę, a nawet
dłużej. Najlepszym przykładem jest
sam dowódca kmdr Jan
Leszczyński, który związany jest
z bazą od wielu lat. Służył tu na róż-
nych stanowiskach, zna się więc na
tej robocie jak mało kto.
FLESZ
DZIWNÓW. Biskup polowy WP gen. dyw.
Tadeusz Płoski dokonał konsekracji kościo-
ła garnizonowego pw. Matki Boskiej
Różańcowej w Dziwnowie. 15 kwietnia
podczas uroczystej mszy św. biskup udzielił
też sakramentu bierzmowania młodzieży
z rodzin wojskowych.
GDYNIA. Na konferencji, która odbyła się
19 kwietnia w Akademii Marynarki
Wojennej, przedstawiciele służb munduro-
wych, samorządów oraz pracownicy
Wydziału Zarządzania Kryzysowego
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Gdańsku dyskutowali o współpracy cywil-
no-wojskowej w województwie pomorskim.
Podczas konferencji wygłoszono 14 refera-
tów stanowiących kompendium wiedzy dla
samorządowców i urzędników podczas
przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym.
Rozmawiano także o współpracy wojsko-
wych i cywilów.
GDYNIA. Pod patronatem dowódcy
Marynarki Wojennej RP adm. floty Romana
Krzyżelewskiego w Akademii Marynarki
Wojennej odbyła się 18 kwietnia
X Konferencja Morska poświęcona aspek-
tom bezpieczeństwa nawodnego, podwod-
nego i lotów nad morzem.
MARIAN KLUCZYŃSKI
GDYNIA. Mar. Kamil Włodarczyk z Zespołu
Sportowego Marynarki Wojennej RP został
mistrzem Polski, a jego kolega z zespołu
mar. Tomasz Lubkiewicz brązowym medali-
stą mistrzostw Polski w długodystansowym
biegu na orientację. Zawodnicy zdobyli me-
dale w kategorii wiekowej M20. Obaj są za-
wodnikami Wojskowego Klubu Sportowego
Flota Gdynia.
GDYNIA, ŚWINOUJŚCIE. W ćwiczeniach
zgrywających działania zespołów okrętów
oraz lotnictwa, które od 16 do 20 kwietnia
odbywały się na wodach Zatoki Gdańskiej,
Zatoki Pomorskiej i Bałtyku Południowego,
brały udział okręty 3 Flotylli Okrętów,
8 Flotylli Obrony Wybrzeża oraz śmigłowce
Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
Jednostki operowały z baz morskich w Gdy-
ni i Świnoujściu.
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 35
MARYNARKA WOJENNA

Poszukiwania
w mętnej wodzie KRZYSZTOF W YGNAŁ

Kiedy okręt odchodzi od nabrzeża,

opadają emocje. Ostatnie komendy,
klarowanie sprzętu na pokładzie.
Stanowiska zajmuje pierwsza zmiana
wachty morskiej. Są zdani na własne
siły, zależni od kaprysów przyrody, ale
tych na szczęście się nie boją.

Na pokładzie
stacjonuje
śmigłowiec
Kaman SH-2G
Seasprite. Jego
załoga ma
poszukiwać pod-
wodniaka.

Kmdr por. Krzysztof Mazurkiewicz,

36 Polska Zbrojna dowódca fregaty ORP „Gen. K. Pułaski” nr 18/19/2007
 Fregata rakietowa ORP „Gen. T. Koś- gą poprowadzić oba okręty – mówi ko-
ciuszko” powoli i majestatycznie odpły- mandor Mazurkiewicz.
wa od nabrzeża. Podczas manewrowania ORP „Gen. T. Kościuszko” mija głów-
pomagają dwa holowniki. Podane na ich ki wejściowe do portu, odchodzą holow-
pokłady hole zamocowano na ogromnych niki. Na stanowiskach pozostaje pierwsza
stalowych hakach. Silniki holowników zmiana wachty morskiej dowodzona przez
pracują na pełnych obrotach, żeby ode- oficera wachtowego kpt. mar. Piotra Wro-
rwać kadłub od kei. Okręt wyrusza w swój nę. Na przestronnym mostku, będącym
kolejny rejs. Z holowników podają cumy głównym stanowiskiem dowodzenia, pra-
na „Kościuszkę”, ale ich praca jeszcze się cuje kilkunastu ludzi. Są tu nawigatorzy,
nie skończyła. Asystują fregacie podczas obserwatorzy, sygnaliści. Okręt prowadzi
manewrów, gotowe w każdej chwili do sternik st. mar. Stanisław Furtak. Fregata
pomocy. Dowodzi kmdr por. Krzysztof mimo swych pokaźnych rozmiarów nie
Mazurkiewicz, na co dzień dowódca sio- ma dużego koła sterowego. Marynarz jed-
strzanej fregaty ORP „Gen. K. Pułaski”. ną ręką steruje niewielkim kołem umiesz-
– Obecny dowódca fregaty obejmuje no- czonym w pulpicie.
we stanowisko służbowe, jego następca – Dziś będziemy poszukiwać okrętu
jest na kursie, więc mnie przypadł obo- podwodnego – objaśnia dowódca. – To
wiązek poprowadzenia okrętu. Obie fre- trudna i monotonna praca, ale mamy po-
gaty są przecież takie same. Uzupełnia- ważnego sprzymierzeńca. Na pokładzie
my się. Zdolni do pływania specjaliści mo- stacjonuje śmigłowiec Kaman SH-2G Se-
asprite. Jego załoga ma poszukiwać pod-
wodniaka, będąc niejako naszym wysu-
niętym ramieniem.
Odnaleźć podwodniaka
Poszukiwanie okrętu podwod-
nego na Morzu Bałtyckim nie
jest proste. W takiej mętnej
wodzie łatwo się ukryć. Ma-
rynarze przygotowują lądo-
wisko. Rozkładają relingi,
żeby zrobić jak najwięcej
miejsca dla lądującego śmi-
głowca. Nadlatuje od strony
lądu i pewnie siada na lądowi-
sku. Wrażenie jest niesamowi-
te. Lądowisko jest tak małe, że ma
się wrażenie, iż piloci zawadzą łopa-
tami wirnika o nadbudówki, ale to za-
wodowcy. – Najtrudniej jest oczywiście
w nocy – opowiada pilot por. Sebastian
Bąbel. Pokład jest słabo oświetlony, wi-
dać różową poświatę i namalowane bia-
łe linie wyznaczające granice lądowi-
ska. Jak pada deszcz i jest wysoka fala,
wylądowanie na fregacie to poważne
wyzwanie.
Fregata rakietowa Obecna na okręcie grupa techniczna
ORP „Gen. T. Kościuszko” dowodzona przez kpt. Krzysztofa Mą-
drego, inżyniera klucza eksploatacji,
sprawdza śmigłowiec, a piloci udają się
na odprawę do dowódcy okrętu. Po chwi-
MARIAN KLUCZYŃSKI (3), KRZYSZTOF WYGNAŁ
li wracają i odlatują na poszukiwanie
okrętu podwodnego. Znają rejon jego
działania i odnajdują go bezbłędnie.
– Mamy kilka sprawdzonych systemów
poszukiwania – mówi kpt. pilot Mariusz
Dawidczyk. – Tym razem pomógł nam
magnetometr. Namierzyliśmy okręt pod-
wodny podczas pierwszego nalotu, pod-
czas drugiego potwierdziliśmy jego po-
łożenie. Teraz fregata może zniszczyć
podwodniaka. Jednak to tylko ćwicze-
nr 18/19/2007
nia, więc „Kościuszko” będzie poszuki-
wał i trenował jeszcze wiele razy.
Zwykłe życie
Na stanowiskach bojowych pracuje
część marynarzy, inni odpoczywają po
wachcie lub przygotowują się do następ-
nych zadań. Do pomieszczeń załogi pro-
wadzi mesowy st. mar. Marcin Skocki.
– Pomieszczenie, w którym mieszkamy
– odpoczywamy i śpimy, nazywamy szu-
flandią – śmieje się marynarz. – Na okrę-
cie jestem już kilka lat, więc się przy-
zwyczaiłem, ale na tych, którzy są tu
pierwszy raz, robi to niesamowite wra-
żenie. Schodzimy z głównego pokładu
na pokład poniżej linii wodnej. Pomiesz-
czenie marynarskie przewidziano na
60 osób. Są tu koje umieszczone na kil-
ku poziomach. Jest tylko tyle miejsca,
żeby się wsunąć i leżeć na plecach.
– Mam trochę grubszy materac – mówi
Skotnicki – i zawsze w nocy w coś ude-
rzę ręką. Warunki są spartańskie. Mary-
narze chętnie pokazują miejsce, w któ-
rym przyszło im żyć. Sześćdziesiąt osób
ma do dyspozycji cztery umywalki, dwa
prysznice, trzy muszle klozetowe i dwa
pisuary. – Najtrudniej jest wieczorem
– wyjaśnia Skotnicki. W kolejce pod
prysznic czeka się dość długo, ale jakoś
sobie radzimy. Najgorzej jest podczas
długich wyjść. Trzy miesiące rejsu
w ubiegłym roku mocno dały się nam we
znaki. Ale o dziwo nikt nie chce rezyg-
nować, a na pytanie, czy nie lepiej było-
by szukać pracy w Wielkiej Brytanii lub
w Irlandii, zgodnie oświadczają, że nie.
– To mój okręt – dodaje Skotnicki – przy-
zwyczaiłem się, dobrze się na nim czuję
i chcę pływać jak najdłużej.
Życie pilota
Na pokładzie stacjonują piloci pełnią-
cy służbę w lotnictwie pokładowym. Na
okręcie są zawsze podczas wyjść w mo-
rze, wykonują zadania, ale czują się nie-
doceniani. Łączą przecież obowiązki pi-
lotów i marynarzy. Opowiadają o swojej
trudnej i niebezpiecznej pracy. Wystoso-
wali nawet petycję do ministra obrony na-
rodowej, w której proszą o wyodrębnienie
lotnictwa pokładowego jako oddzielnej
grupy. Przypominają, że to oni jako pierw-
si zaczęli latać na amerykańskich maszy-
nach, zanim jeszcze pojawiły się pierw-
sze F-16. Chcą zmian w uposażeniach,
w przepisach emerytalnych. – Napraw-
dę wykonujemy tu ciężką i odpowiedzial-
ną pracę – mówi kpt. Arkadiusz Kozłow-
ski. – W ubiegłym roku byliśmy poza do-
mem ponad trzy miesiące. Szkolimy się,
ale brakuje nam motywacji. Chociażby
tej finansowej. 
Polska Zbrojna 37
ŻANDARMERIA WOJSKOWA

W podwójnej roli
KRZYSZTOF WILEWSKI pośrednio do młodzieży. Chodzimy więc
Młodszy chorąży sztabowy Roman Kiełb z Placówki Żandarmerii do szkół, gdzie uczestniczymy w lek-
Wojskowej w Inowrocławiu nie ukrywa, że gdy widzi dziesięciolatka, cjach, a także często spotykamy się z ro-
dzicami.
który już sięga po narkotyki, trudno mu być obojętnym. Dlatego swój
wolny czas poświęca na działalność w Polskim Towarzystwie W jakim wieku dzieci sięgają po nar-
Zapobiegania Narkomanii. kotyki?
– Niestety, już dziesięciolatkowie.
Czemu wybrał Pan akurat żandar- dych żołnierzy, prowadząc spotkania, Przerażająca jest w takich wypadkach
merię? Jest przecież tyle innych for- pogadanki, czytając raporty i analizując postawa rodziców, którzy odsuwają
macji wojskowych, jednostek, wyniki ankiet, zaobserwowałem, że co- problem, myśląc: przecież to dziecko,
specjalności? raz więcej młodych ludzi trafiających do ma prawo eksperymentować. Ale ja się
– Nie wybrałem żandarmerii od ra- wojska zaczęło deklarować, iż miało już im nie dziwię. Rodzicie najczęściej do-
zu. Idąc do wojska, rozpocząłem od styczność z narkotykami. Jednocześnie wiadują się ostatni o tym, że ich dziecko
szkoły chorążych wychowawczych, bo uczestniczyłem w szkoleniach prowa- bierze. Wtedy bronią się, że czemu szko-
po prostu chciałem być żołnierzem – nie dzonych przez Polskie Towarzystwo Za- ła, czemu policja nie uchroniły ich po-
zastanawiałem się specjalnie gdzie, w ja- pobiegania Narkomanii, m.in. po to, by ciech. Nikt nie chce widzieć tego prob-
kiej formacji. Zależało mi tylko na tym, zdobyć wiedzę niezbędną do pracy. lemu na swoim podwórku, w swojej ro-
by była to służba, w której będę mógł pra- Szybko okazało się, że udzielił mi się dzinie.
cować z ludźmi nie tylko na zasadzie roz- zapał członków towarzystwa do poma-
kazów i nakazów. Gdy po szkole zapro- gania innym, nie tylko żołnierzom. Ciężko jest rozgraniczyć bycie żandar-
ponowano mi kilka stanowisk, w tym W ten sposób zacząłem działać najpierw mem od pomagania innym w ramach
właśnie w żandarmerii, wybór był już dla jako wolontariusz, potem jako współpra- towarzystwa?
mnie stosunkowo prosty. Dowiedziałem cownik PTZN. – Na początku było bardzo trudno. Te-
się w międzyczasie, że żandarmeria to nie raz idzie mi to już zdecydowanie lepiej.
tylko kontrole, ale również szeroko poję- Na czym polega Pana działalność Kiedy idę na spotkania do szkół, to mó-
ta profilaktyka, a to mnie interesowało w PTZN? wię, że jestem żandarmem, który po pra-
coraz bardziej. – Prowadzę ją poza pracą, więc mogę cy pomaga innym. Jednak podczas mo-
na nią poświęcić tylko ten czas, gdy już ich codziennych obowiązków, gdy pro-
Jednak po pewnym czasie praca z żoł- zdejmę mundur. To dla mnie zajęcie do- wadzimy wśród żołnierzy działania pro-
nierzami przestała Panu wystarczać. datkowe, społeczne. Oczywiście mamy filaktyczne, kontrolujemy ich, zawsze
– Na pewno nie nudziłem się w pra- dyżury w określone dni tygodnia, stara- pilnuję się, by być przede wszystkim
cy, co to to nie. Jednak obserwując mło- my się też docierać z profilaktyką bez- żandarmem. 

38 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 DYREKTOR DEPARTAMENTU SPRAW SOCJALNYCH MON
poszukuje kandydatów na stanowiska

DYREKTORÓW WOJSKOWYCH DOMÓW WYPOCZYNKOWYCH

w Ryni i Sopocie
Kandydaci powinni spełniać następujące warunki:

Wymagania konieczne
1) obywatelstwo polskie,
2) uregulowany stosunek do służby wojskowej,
3) co najmniej ukończone:
 magisterskie studia ekonomiczne bądź studia w zakresie turystyki, zarządzania, marketingu;
lub:
 inne studia magisterskie oraz studia podyplomowe na jednym z kierunków: ekonomia, turystyka, zarządzanie, marketing;
lub:
 inne studia magisterskie i co najmniej 3-letnia (udokumentowana) praktyka na stanowisku kierowniczym w jednej z branż: tu-
rystyczna, hotelarska, wczasowa lub w prowadzeniu własnej firmy w tych branżach,
4) co najmniej 5-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym,
5) znajomość przepisów ustaw: o finansach publicznych, prawo zamówień publicznych,
6) znajomość problematyki z zakresu organizacji wypoczynku, prowadzenia inwestycji oraz technicznego utrzymania nieruchomości,
7) zdolności kierowania zespołem, umiejętności organizatorskie i menedżerskie,
8) dobry stan zdrowia,
9) niekaralność oraz brak toczących się postępowań karnych przeciwko kandydatowi.

Wymagania pożądane
1) studia podyplomowe dla menedżerów turystyki, zarządzania, marketingu,
2) praktyka z zakresu kierowania podmiotami zajmującymi się organizacją i zabezpieczeniem wypoczynku, usługami hotelarski-
mi, turystyką,
3) znajomość jednego z języków państw UE, preferowany język angielski lub francuski – przynajmniej na poziomie B1 wg klasyfi-
kacji Rady Europy lub ekwiwalentnym – potwierdzona stosownym zaświadczeniem lub certyfikatem.

Oferty kandydatów powinny zawierać:

 zgłoszenie ze wskazaniem wybranego WDW,
 życiorys (CV),
 odpis (kserokopia) dyplomu i innych dokumentów stwierdzających posiadane kwalifikacje oraz staż pracy, w tym na stanowi-
skach kierowniczych,
 oświadczenie o niekaralności,
 oświadczenie o niekaralności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych,
 oświadczenie, że na dzień zgłoszenia do konkursu przeciwko kandydatowi nie toczy się karne postępowanie przygotowawcze
ani że nie został przeciw niemu skierowany do sądu akt z oskarżenia publicznego w postępowaniu karnym,
 zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia pozwalającym na pracę na stanowisku kierowniczym,
 poświadczenie bezpieczeństwa osobowego stwierdzającego dopuszczenie do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą co
najmniej „poufne” lub pisemną zgodę na przeprowadzenie postępowania sprawdzającego, umożliwiającego dostęp do infor-
macji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, oznaczonych klauzulą „poufne”.

Powyższe dokumenty powinny wpłynąć do kancelarii DSS do 30.04.2007 r. do godz. 15.00

w zamkniętych kopertach z dopiskiem „Kandydat na dyrektora WDW”
al. Niepodległości 218, 00-911 Warszawa

O zakwalifikowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej oraz terminie jej przeprowadzenia kandydaci zostaną powiadomieni indywidualnie.
Rozmowa kwalifikacyjna zostanie przeprowadzona po upływie 7 dni od zakończenia terminu składania ofert.
Uwaga:
 kandydat na stanowisko dyrektora WDW powinien być gotowy do ewentualnego podjęcia zatrudnienia z 1.06.2007 r.,
 koszty związane z udziałem w rozmowie kwalifikacyjnej ponoszą uczestnicy,
 zainteresowani mogą uzyskać bliższe informacje w Departamencie Spraw Socjalnych,
tel. (0-22) 687 46 59, 687 40 03, 687 46 84.

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 39

KULISY POWIDZ
Powidz:
zgodnie z planami,
rosyjskie odrzutowce
zostaną wyparte przez
amerykańskie
samoloty transportowe.
Niestety, procesowi
temu towarzyszą
stare błędy.
CZAS
ROMAN PRZECISZEWSKI
HERCULESÓW
Bez wojska żyłoby się nam trudniej
– przyznaje Ryszard Grześkowiak, wójt
gminy Powidz, wskazując przy tym na
mapie, gdzie kończą się tereny militar-
ne, a zaczynają cywilne. Miejsce pełne
lasów i jezior – mimo wojskowej obec-
ności – przez wielu określane jest jako
„kraina relaksu” i od ubiegłego roku
znacznie zyskało na cenie. – Działki re-
kreacyjne i budowlane poszły w górę nie-
mal o sto procent – słychać w jednej
z agencji nieruchomości.
Skąd ten boom? Tajemnicą poliszyne-
la jest, że wywołało go NATO. Gdy oka-
zało się, że w Powidzu być może po-
wstanie główna baza operacyjna natow-
skiego systemu rozpoznania obiektów
naziemnych z powietrza AGS (Alliance
Ground Surveillance), w okolicznych
gminach zaczęto kalkulować: skoro so-
jusz zamierza przeznaczyć na tę inwe-
stycję blisko 6 mld euro, to gra warta
jest świeczki. Trzeba zrobić zatem
wszystko, by coś z tej sumy uszczknąć
dla siebie. Poszczególne gminy – od
Słupcy przez Witkowo do Gniezna
40 Polska Zbrojna
– zaczęły zapraszać NATO wszystki-
mi możliwymi sposobami. Jedni zade-
klarowali, że w krótkim czasie wybu-
dują nowoczesne osiedla dla wojsko-
wych sojuszu, a drudzy do tej propo-
zycji zaczęli dorzucać jeszcze udogod-
nienia komunikacyjne, dzięki którym
droga do Poznania czy Warszawy
znacznie się skróci. Wszystko z myślą
o tym, by służba była łatwiejsza i jak
najwięcej euro zostało na miejscu.
– Zespół oceniający NATO zakoń-
czył już wizyty na lotniskach, które zo-
stały wytypowane pod lokalizację przy-
szłej bazy. Do końca maja opracowany
zostanie specjalny raport na ten temat.
Natomiast do końca czerwca Komitet
Wojskowy NATO podejmie decyzję
o wyborze tzw. lotnisk preferowanych.
Być może znajdzie się wśród nich
i Powidz. O ostatecznym wyborze za-
decyduje jednak kilka miesięcy póź-
niej Rada Północnoatlantycka – regio-
nalne emocje studzi płk pil. Tadeusz
Mikutel, dowódca miejscowej 33 Ba-
zy Lotniczej.
Zastanawiające może być co innego:
dlaczego najmniejszej euforii lokalnych
władz nie wzbudziła decyzja o tym, że
garnizon w Powidzu stanie się jeszcze
bardziej perspektywiczny z punktu wi-
dzenia polskiej racji stanu? Wszakże już
wkrótce właśnie na tym lotnisku przej-
miemy amerykańskie Herculesy, a swą
służbę rozpocznie tu nowo sformowana
14 Eskadra Lotnictwa Transportowego,
działająca w składzie nowo powstałej
3 Brygady Lotnictwa Transportowego
– chyba największego i najbardziej roz-
winiętego związku taktycznego Sił Po-
wietrznych RP.
– Wie pan, że ja na ten temat nic jesz-
cze nie słyszałem – szczerze mówi wójt
Grześkowiak.
Służbowe lanie wody
W dokumentach wszystko jest jasne
i oczywiste. Już jakiś czas temu zazna-
czono w nich, że „rosnące zapotrzebo-
wanie Sił Zbrojnych RP na transport lot-
niczy oraz zakładane zwiększenie poten-
cjału lotnictwa transportowego warunku-
nr 18/19/2007
 NA LOTNISKU widać wiele nowych obiektów wojskowych.
Jednakże na osiedlu wojskowym czas zatrzymał się dawno temu.
ją potrzebę utworzenia 3 Brygady Lotni-
ctwa Transportowego”. Od początku by-
USAF (2)
ło pewne, że w jej skład wejdą m.in. dwie
eskadry transportowe: 13 z krakowskich
Balic – wyposażona w samoloty An-26 (do
wyczerpania resursu), CASA C-295 M
i śmigłowce Mi-8; oraz nowo utworzona
w Powidzu 14 – z samolotami Hercules
C-130 i Bryza M-28.
– O przejęciu Herculesów, konieczno-
ści rozbudowy infrastruktury i stworze-
nia odpowiedniego zabezpieczenia so-
cjalnego dla nowej kadry oraz jej rodzin
mówiono w Powidzu nieraz. Stąd róż-
ne wizyty, konferencje i dalekosiężne
ambitne plany. Niedawno, po inspekcji
Departamentu Kontroli MON, okazało
się jednak, że głównie bito pianę i pra-
wie nic nie robiono – nieoficjalnie przy-
znaje nam jeden z wyższych oficerów.
Z uzyskanych przez nas informacji
wynika, że Departament Kontroli MON
rzeczywiście stwierdził „spore opóźnie-
nia w realizacji założonego harmono-
gramu, rzutujące teraz na proces formo-
wania się 3 Brygady i przygotowania do
nr 18/19/2007
Su-22 już niebawem
opuszczą Powidz
i znajdą się
w Świdwinie.
R
ozmowy o pozyskaniu amerykań-
skich Herculesów rozpoczęły się
w pierwszej połowie lat 90. ubiegłego
wieku. W ramach bezzwrotnej pożyczki
mieliśmy otrzymać najpierw sześć, po-
tem pięć tych samolotów transporto-
wych. Pierwsze z nich – Herculesy
C-130K, wycofane ze służby w woj-
skach brytyjskich i przejęte przez pro-
ducenta, Lockheed Martin Aircraft
and Logistics Center – miały wylądo-
wać na krakowskich Balicach w lipcu
ub.r. Niestety, okazało się, że koszty
remontu oraz modernizacji samolotów
były zbyt duże i transakcja nie miała
sensu. Dwa lata temu uzgodniono, że
do Polski trafią Herculesy C-130E po-
chodzące z nadwyżek sprzętowych ar-
mii amerykańskiej. Zostały wyproduko-
wane w 1970 r. i mają po ok. 19 tys.
godzin nalotu.
ROMAN PRZECISZEWSKI/BELLONA (4 )
PŁK PIL. TADEUSZ MIKUTEL: – Nie można
jeszcze mówić, że w Powidzu na pewno po-
wstanie AGS...
odbioru amerykańskich samolotów
transportowych”.
Kadra na drugim planie
– W najbliższym czasie ma przepro-
wadzić się do Powidza 300–400 nowych
żołnierzy zawodowych. Tylko gdzie oni
się podzieją? Niebawem oddany zosta-
nie do użytku nowy blok mieszkalny
z jedynie 40 kwaterami – informuje
płk Mikutel. Płk pil. Sławomir Kałuziń-
ski, od niedawna pierwszy dowódca
3 BLT, dopowiada zaś:
– Właśnie wystąpiłem do prezesa
WAM, aby te mieszkania przerobić na
internatowe. Taka decyzja zaspokoiłaby
pierwsze potrzeby kwaterunkowe nowej
kadry.
O zaspokojeniu innych potrzeb jednak-
że nie ma już żadnej mowy. Reasumując:
szeregowi zawodowi (których ma być tu
teraz coraz więcej) w Powidzu będą mo-
gli liczyć jedynie na zakwaterowanie
w koszarach (z tym że najpierw trzeba
dokonać ich remontu), a żołnierze zawo-
dowi przyjeżdżający do garnizonu z ro-
Polska Zbrojna 41
KULISY POWIDZ

ROMAN PRZECISZEWSKI/BELLONA (2)

dzinami muszą brać pod uwagę, że Po-
Trzy pytania do widz to typowy zielony garnizon.
– Atrakcją jest klub garnizonowy.
płk. pil. SŁAWOMIRA Jednakże ostatnio zlikwidowano w nim
KAŁUZIŃSKIEGO, część etatów. Jeśli nie znajdą się pie-
niądze na jego remont, będzie to pełna
dowódcy 3 Brygady Lotnictwa klapa. Pozostałoby jedynie mizerne
wojskowe osiedle w Witkowie i pręż-
Transportowego ne lotnisko w Powidzu – dopowiada mjr
Henryk Kątny z S-1 miejscowej bazy.

Rozmawiamy w starym i mocno wy-
eksploatowanym budynku sztabowym,
gdzie tworzy się dowództwo 3 Bryga-
dy. Nie sądzi Pan, że nie jest to najlep-
sza wizytówka nowej jednostki?
– Ma pan rację, nie jest. Lecz proszę
pamiętać, że dowodzenie tą nowo po-
wstającą brygadą powierzono mi nie-
dawno, w połowie lutego. Wraz z gru-
pą kolegów wszystko zaczynaliśmy nie-
mal od zera. Nie zważając na warunki,
w jakich pracujemy, i nie patrząc na ze-
garek, bo i tak opóźnienia są spore. Ten
budynek będzie remontowany w roku
bieżącym, ale warunki do pracy na pew-
no nie są najlepsze. Mogę podkreślić
tylko jedno: mimo że poprzeczka była
ustawiona bardzo wysoko, skompleto-
wałem niemal cały sztab brygady i już
wystąpiłem o przydzielenie etatów dla
wytypowanej kadry.
Ja natomiast zastanawiam się, co ją
ciągnie do Powidza? Pan przecież do-
brze wie, że na razie w garnizonie nie
ma nawet wolnych mieszkań. Gdy for-
mowano Wielonarodowy Korpus Pół-
noc–Wschód w Szczecinie, to najpierw
zatroszczono się o odpowiednie warun-
ki socjalne i dopiero potem zajęto za-
daniami służbowymi. Dlaczego u nas
jest wciąż inaczej?
– Odpowiedź na to pytanie jest jedynie
w gestii decydentów. Ja mam do wyko-
nania określone zadanie i muszę pokonać
trudności. Mogę tylko powiedzieć, że
gdyby w Powidzu wcześniej przygotowa-
no odpowiednie zabezpieczenie socjalne,
na pewno nie miałbym najmniejszych
problemów z pozyskaniem fachowców
z innych garnizonów. Ale jest jak jest. Fak-
tycznie – ściągam tu głównie entuzjastów
latania.
Kiedy przylecą pierwsze Herculesy?
I czy Powidz rzeczywiście będzie goto-
wy na ich przyjęcie?
– Po konferencji, która odbyła się w lu-
tym br., strona amerykańska określiła do-
kładny termin ewentualnego przybycia
pierwszego z pięciu Herculesów: byłby
to czerwiec przyszłego roku. Mówię
o ewentualnym terminie, gdyż w polsko-
amerykańskiej dyskusji padła propozy-
cja, aby podczas zaplanowanego proce-
su remontowo-modernizacyjnego samo-
lotów dokonać również ich przeglądu,
który – ze względu na tzw. resurs kalen-
darzowy – byłby konieczny za rok. Dzię-
ki temu zaoszczędzilibyśmy około 7 mln
dol. i przez kilka lat nasze Herculesy mo-
głyby być w ciągłym działaniu. Jeżeli
chodzi zaś o gotowość przyjęcia ich w Po-
widzu, to gwarantuję: nie będzie
z tym najmniejszego problemu. Mimo że
główny hangar nie będzie jeszcze gotowy,
opracowaliśmy już wariant zapasowy, któ-
ry pozwoli na przyjęcie C-130 w Powi-
dzu i szybkie przygotowanie do operacyj-
nego ich wykorzystania.
A terminy gonią
Kto więc reflektuje na Powidz? Wia-
domo – przede wszystkim ci, którzy
pełnią tu teraz służbę.
– W najbliższych miesiącach moja
eskadra ma przejść z Su-22 do Świdwi-
na. Ze wstępnej analizy wynika, że ra-
zem z samolotami przemieści się jedy-
nie 30 proc. żołnierzy zawodowych.
Pozostali chcieliby zasilić tworzoną
14 Eskadrę i pozostać na miejscu – re-
lacjonuje mjr pil. Marek Ławicki, za-
stępca dowódcy 7 Eskadry Lotnictwa
Taktycznego.
Co będzie dalej, pokaże czas. Z na-
szych ustaleń wynika, że w paździer-
niku–listopadzie br. do USA uda się na
specjalistyczne przeszkolenie pierw-
sza grupa pilotów i techników, głów-
nie kadra 13 Eskadry z Krakowa.
– Strona amerykańska postawiła
wstępny warunek, aby byli to żołnie-
rze, którzy mieli do czynienia z samo-
lotami wielosilnikowymi – wyjaśnia
płk Kałuziński. Najwcześniej w czerw-
cu 2008 r. w Powidzu wyląduje pierw-
szy Hercules. Ostatni, piąty, przybę-
dzie tu nie później niż w maju 2009 r.
Przewiduje się – biorąc pod uwagę na-
sze zaangażowanie zewnętrzne oraz
potrzeby operacyjne – że eksploatację
każdego C-130 E będą zabezpieczały
trzy załogi. I aż trudno uwierzyć, że
do tej pory nie myślano o zorganizo-
waniu ludziom pozasłużbowego życia
w Powidzu. 

42 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 PRZEGLĄD PRASY
Zaatakowany za misję
G A Z E T A W Y B O R C Z A

R adosław Sikorski, b. minister obrony,

przyjechał do Bydgoszczy na inaugura-
cję Dyskusyjnego Klubu Reportażu.
Spotkanie rozpoczęła projekcja filmu
pt. „Czy jechać do Afganistanu?” reportera
TVN-u Jarosława Jabrzyka, który ma być po-
kazany w „Superwizjerze”. Sikorski od
pierwszych minut projekcji dawał wyraz obu-

PIOTR PRYMLEWICZ/BELLONA (2)

rzeniu, kręcąc przecząco głową. Jabrzyk
w swoim filmie zderzył inwazję Związku
Radzieckiego na Afganistan z obecną misją
stabilizacyjną USA. Połączył dramatyczne
wydarzenia sprzed trzydziestu lat z dzisiej-
szymi działaniami wojsk amerykańskich.
Po projekcji były minister z trudem hamował
emocje. – Jestem głęboko zniesmaczony
M E T R O ( P L )
– mówił. – Film stara się udowodnić, że
Amerykanie popierali talibów, a to niepraw-
da. Pokazanie prezydenta Karzaja jako ma-
Baczność! Będę poniżał
rionetki amerykańskiej też jest niesłuszne.
Nieprawdą jest również, że Amerykanie po
zdobyciu Kabulu chcieli wykorzystywać tam-
K apitan Konrad Ż., do-
wódca kompanii w jed-
nostce na Majdanku, znę-
Wojskowej, bo dowództwo
koszar nie sygnalizowało
nieprawidłowości. Dzięki
go żołnierza służby zasadni-
czej, każąc mu robić pomp-
ki. We wrześniu kapitan znę-
tejsze złoża ropy. Ten film to łatwa ekwiwa- cał się nad żołnierzami ustaleniom żandarmów pro- cał się fizycznie i psychicz-
lencja moralna na modłę CNN: Rosjanie, – twierdzi prokuratura woj- kurator wojskowy w grudniu nie nad trzema szeregowy-
Amerykanie – wszystko jedno. – Dlaczego skowa, która do końca zeszłego roku przedstawił mi, nakazując im wypalenie
nie sugerował się pan opinią publiczną, wy- kwietnia prześle do sądu dwa zarzuty 30-letniemu paczki papierosów i zjedze-
syłając wojska do Afganistanu? – pytał je- akt oskarżenia przeciwko kpt. Konradowi Ż. W sierp- nie po bochnie chleba.
den ze studentów. Sikorski: – W takich spra- oficerowi. Wykrycie skanda- niu i wrześniu 2006 r. oficer Według kodeksu oficerowi
wach opinii publicznej nie można słuchać. lu to zasługa śledczych z lu- co najmniej kilkakrotnie po- grozi od trzech miesięcy do
Jesteśmy członkami sojuszu, dlatego musi- belskiej Żandarmerii niżał i znieważał podwładne- pięciu lat więzienia.
my pomóc.

Komandos na pokaz rycerzem zakonnym. Kapitan Jacek Mela,
S Ł O W O P O L S K I E rzecznik 25 Brygady Kawalerii
G A Z E T A W R O C Ł A W S K A Powietrznej, tłumaczył, że żołnierze zo-
stali wysłani na uroczystość, bo zabiegał
o to płk Wojciech Sikora, szef WSzW
w Łodzi i dowódca garnizonu łódzkiego.
Jarosław Rybak, rzecznik MON, o udziale
wojska w uroczystości dowiedział się od
dziennikarzy „Dziennika Łódzkiego”.
– Żołnierze nie służą do pokazów. Mają
się szkolić – powiedział.
Valionis (na zdjęciu). – Ta nowelizacja prze-
kreśla wszystko to, co przez 17 lat robiłem
dla niepodległej Litwy. Ważniejsze okazało
się, że ileś lat temu zostałem przymusowo
wciągnięty do rezerwy wojskowego kontr-
wywiadu – powiedział Valionis. To, że był
oficerem rezerwy KGB, wyszło na jaw dwa
lata temu. Valionis niczemu nie zaprzeczał.
Pułkownik znów oskarżony
G A Z E T A P O M O R S K A

Rezerwiści KGB stracą posady

R Z E C Z P O S P O L I T A P ułkownik Stanisław S., szef oddziału
paraplegii pourazowej 10 Wojskowego
Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Byd-

L egendarne „czerwone berety” uświet-

niły pasowanie nowych rycerzy i dam
Zakonu Świętego Jerzego. Ceremonię
zorganizowano w katedrze. Trzech ko-
mandosów stało ze sztandarem przy ołta-
rzu, dwudziestu czterech utworzyło szpa-
ler w nawie głównej. W ich obecności
Wielki Prior Polski, łodzianin Tadeusz
Kaczor, dotykał mieczem sprawiedliwości
i ostrogą wiary nowych wojowników.
O udziale komandosów z elitarnej
25 Brygady Kawalerii Powietrznej w To-
maszowie Mazowieckim zdecydował do-
B yli oficerowie KGB przez dziesięć lat
nie będą mogli zajmować stanowisk
w administracji państwowej na Litwie.
goszczy, ponownie zasiądzie w ławie oskar-
żonych. Wojskowy Sąd Okręgowy w Pozna-
niu popełnił błąd, umarzając jego sprawę.
Zabrania im tego Zdaniem Wojskowej Prokuratury
ustawa lustracyj- Garnizonowej w Bydgoszczy, płk Stanisław
na, której noweli- S. kilka razy brał od pacjentów łapówki
zację przyjął li- w wysokości 150–1000 zł – razem kilka ty-
tewski sejm. sięcy. Zarzuty obejmują okres od 1998 do
Jedną z osób, 2003 r. Oprócz pieniędzy lekarz miał też
która odczuje to dostawać alkohole, kwiaty i słodycze.
na własnej skó- Ordynator paraplegii od początku nie przy-
rze, jest były am- znawał się do winy. Za przyjmowanie korzy-
basador w Pol- ści majątkowych płk. Stanisławowi S. grozi
NATO

wódca łódzkiego garnizonu, który też jest sce Antanas do ośmiu lat więzienia.

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 43

H
WOJSKO MEDIA
– Halo...dodzwoniłam się do oficera
dyżurnego?
– Tak, tutaj sierżant....
– Usłyszałam w radio, że jacyś żołnie-
rze zginęli na poligonie, a mój syn To-
mek jest u was.
– To prawda, poszła informacja i na ra-
zie ją sprawdzamy.
– Ale czy jemu nic nie jest...
– Spokojnie, proszę pani, na razie nic
więcej nie wiemy.
– Jak to nie wiecie? Czy jemu nic się nie
stało? Jak mogę się do niego dodzwonić?
– Gdzie dokładnie służy syn? W któ-
rym batalionie?
– Nie wiem... na czołgach...
Rozmowa, której stałem się mimowol-
nym świadkiem, była jedną z wielu, jakie
przeprowadzili żołnierze z 15 Giżyckiej
O mediach mówi się, że to czwarta władza. Powinna więc
łączyć się z odpowiedzialnością. Z tym niestety bywa różnie.
WZAPOGONI
SENSACJĄ
44 Polska Zbrojna
Brygady Zmechanizowanej 21 lutego br.,
gdy na antenie Radia RMF podano, iż na
poligonie w Bemowie Piskim pod gąsieni-
cami czołgu zginęło dwóch żołnierzy. To,
co się wtedy działo, trudno opisać.
OBRAŻENI NA MEDIA
Pojechałem na poligon w Bemowie Pi-
skim, aby napisać artykuł o szkoleniu
15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej.
Po całym dniu w polu wróciłem do koszar
w Orzyszu, żeby porozmawiać z młodymi
oficerami. Niestety, nie było to przyjemne.
To, jak się zachowywali, wprawiło w osłu-
pienie nawet ich przełożonego. Usłysza-
łem, że nie mają ochoty na rozmowę, że
kłamiemy w gazetach, a oni tracą swój
czas. Jestem przyzwyczajony do tego, że
czasem ktoś nie chce udzielić mi informa-
KRZYSZTOF WILEWSKI
cji. Jednak wiedząc, że młodzi oficerowie
dostali od dowódcy brygady polecenie, by
ze mną porozmawiać, liczyłem na inną re-
akcję. Gdy skończyłem z nimi rozmowę,
chociaż można powiedzieć, że właściwie
jej nie było, oficerowie z dowództwa bata-
lionu zaprosili mnie do siebie. Tam usły-
szałem w radiu wiadomość o śmierci pod
gąsienicami czołgu dwóch żołnierzy na po-
ligonie w Bemowie Piskim. – To przecież
u nas – rzucił ktoś, wypowiadając to, co
wszyscy pomyśleliśmy.
SETKI TELEFONÓW
Nie minęła minuta, a do pokoju wbiegł
zdyszany żołnierz.
– W RMF... – zaczął.
– Wiemy, wiemy... też to słyszeliśmy
– przerwał mu stojący przy oknie kapi-
nr 18/19/2007
 OPINIA gadzie jest tylko jeden batalion czołgów
Stanowisko RMF FM (dział PR): i dowodzi nim mój kolega. Wyszedłem
więc na korytarz i zadzwoniłem do niego.
– 21 lutego 2007 r. na antenie Radia Jeden sygnał, drugi, trzeci... cisza.
RMF FM pojawiła się niesprawdzona in- Z kolei u oficera dyżurnego rozdzwoni-
formacja dotycząca wypadku na poli- ły się telefony. Najpierw było ich kilka, po-
gonie wojskowym w Bemowie Piskim. tem dziesiątki, wreszcie setki. Dzwonili
Błąd dziennikarski został sprostowany żołnierze – koledzy lub przełożeni, żeby
w kolejnych wydaniach Faktów. Radio dowiedzieć się czegoś więcej, wydać po-
RMF FM natychmiast, z własnej inicja- lecenia. Były również telefony od rodzin
tywy, poinformowało słuchaczy o praw- służących w jednostce żołnierzy, głównie
dziwym przebiegu wydarzeń. RMF FM z zasadniczej służby wojskowej, które sta-
pragnie przeprosić zarówno zaniepoko- rały się dowiedzieć, co się dzieje z ich naj-
jone rodziny żołnierzy, jak i wszystkie
bliższymi. Szczerze współczułem żołnie-
służby wojskowe, które w wyniku tej po-
rzom, którzy musieli te telefony odbierać.
myłki były zmuszone podjąć dodatko-
Sami nie wiedzieli zbyt wiele, a musieli
we czynności służbowe.
uspokajać matki i ojców, żony, dzieci.
W całym tym zamieszaniu dostrzegli-
tan. – Wracaj na dyżurkę – polecił i do- śmy, że informacja, która postawiła na
dał: – No to czeka nas długa noc. nogi całą brygadę, a jak się później oka-
Poczułem się wtedy jak intruz. Przyje- zało, dowództwo 16 Pomorskiej Dywi-
chałem zebrać materiał, a oni mieli w tym zji Zmechanizowanej, Dowództwo
momencie poważniejszy problem niż zaj- Wojsk Lądowych i Ministerstwo Obro-
mowanie się mną. Siedziałem więc cicho, ny Narodowej, była nierzetelna. – Chło-
starając się nie przeszkadzać. Dopiero po paki, przecież nie tylko my jesteśmy na
chwili dotarło do mnie, że przecież w bry- poligonie. Czemu więc w wiadomo-
OPINIA
Stanowisko
Dowództwa Wojsk Lądowych:
– Informacja podana przez RMF była
dla nas całkowitym zaskoczeniem.
Wywołała poruszenie oraz koniecz-
ność podjęcia działań zmierzających
do wyjaśnienia sprawy. Jak się oka-
zało, były one całkowicie niepotrzeb-
ne. Zaangażowanie wielu
osób, stres, nerwy, a także
pieniądze poszły na mar-
To, co obserwowałem,
ne. Jeden niepotwierdzo-
było lawiną wywołaną jedną
niesprawdzoną informacją. ny, puszczony beztrosko
Na nogi postawiono setki, w eter „news” spowodo-
jak nie tysiące osób, wał lawinę zdarzeń, któ-
by koniec końców ustalić, rych można było w pro-
że nic się nie stało sty sposób uniknąć – wy-
starczyło sprawdzić, czy
jest on prawdziwy. Niestety,
tak się nie stało. Pogoń za sensa-
cją wzięła górę nad rozsądkiem.
Wiele do życzenia pozostawia także
sposób, w jaki RMF „przyznał się” do
popełnienia błędu. Podanie na ante-
nie, po długim, zbyt długim czasie, iż
„Dowództwo Wojsk Lądowych nie po-
twierdza informacji”, ma o wiele
mniejszy wydźwięk niż przyznanie,
że żaden wypadek na żadnym poli-
gonie się nie wydarzył i co najważ-
KRZYSZTOF WILEWSKI
niejsze, iż nie zginął żaden żołnierz.
Do dziś nikt z kierownictwa stacji nie
przeprosił nas za zaistniałą sytuację.
Nawet nie próbował.
nr 18/19/2007
ściach nie było podane, z jakiej jednost-
ki byli ci, co zginęli? – powiedział sie-
dzący w rogu podoficer.
DŁUGA NOC
Mijały minuty, a nadal nie było wiado-
mo nic o szczegółach wypadku. Zatem
pożegnałem się z żołnierzami z batalio-
nu litewsko-polskiego 15 BZ i poszedłem
do koszar batalionu czołgów, gdzie mia-
łem nadzieję dowiedzieć się czegoś wię-
cej. Kadra z dowództwa batalionu prze-
kazała mi zaskakującą wiadomość. Wy-
padku najprawdopodobniej nie było!
– No co ty gadasz? – zapytałem jednego
z oficerów, którego znam ładnych parę
lat. – Jak to nie było? – nie mogłem uwie-
rzyć w to, co usłyszałem. – Przed chwilą
rozmawiałem z żandarmami i oni powie-
dzieli, że nie dostali sygnału o żadnym
wypadku – powiedział mi z uśmiechem.
– Mówią, że to jakaś plota.
– Nie mamy żadnego sygnału o tym,
by coś się stało. Ani u was, ani w 9 Bry-
gadzie – odpowiadał na pytania żołnie-
rzy z giżyckiej brygady jeden z żandar-
mów. – Wszyscy potwierdzają, iż żołnie-
rze wrócili w komplecie do koszar.
Chociaż wszyscy byli przekonani, że do
wypadku nie doszło, trzeba było sprawdzić
stany wszystkich kompanii w brygadzie
i czy na którymś czołgu nie ma śladów
krwi. Akcję, w której wzięli udział żandar-
mi z całej okolicy, zakończono o drugiej
w nocy. Efekt – to była tylko plotka. Do
wypadku na poligonie nie doszło.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Gdy następnego dnia spotkałem się
z dowódcą batalionu czołgów, nie mogli-
śmy nie poruszyć tematu wypadku. Po-
wiedział mi wtedy coś smutnego, ale jak
najbardziej prawdziwego. – Zobacz, ile
mogą media. Jedna wiadomość, a tyle
osób na nogach, tyle telefonów od rodzin.
Koszmar – zakończył z westchnieniem.
Pozostało się z nim tylko zgodzić.
W ciszy. Bez komentarza. Zastanawia-
łem się, czy opisać tę sprawę. To, co
obserwowałem, było lawiną wywołaną
jedną niesprawdzoną informacją. Na
nogi postawiono setki, jak nie tysiące
osób, by koniec końców ustalić, że nic
się nie stało. Jako dziennikarz jestem
w stanie zrozumieć pogoń za informa-
cją, bo na sensacyjnej wiadomości opie-
ra się dziś świat mediów. Nie mogę po-
jąć jednak, dlaczego nie sprawdzono
rzetelnie tej informacji. Do wypadku
bowiem w ogóle nie doszło, o czym
miejscowi żandarmi wiedzieli od same-
go początku. Jedyne, co musieli zrobić,
to sprawdzić doniesienie złożone im
przez... ogólnopolskie radio. 
Polska Zbrojna 45
PRAWO PORADY

BOGDAN ROSA
ANDRZEJ ZALEWSKI

Rodziny żołnierzy odbywających

zasadniczą służbę wojskową albo
przeszkolenie wojskowe absolwentów
szkół wyższych, jak również rodziny
poborowych odbywających zasadniczą
służbę w obronie cywilnej, które nie mają
się z czego utrzymać, nie pozostają bez
środków do życia. Ich dotychczasowi
żywiciele otrzymują na utrzymanie
swoich rodzin stosowny zasiłek.

Zasiłki
na utrzymanie
rodziny
Warunkiem otrzymania zasiłku jest po-
siadanie przez żołnierza (poborowego)
w czasie odbywania służby członków ro-
dziny na wyłącznym utrzymaniu.
Decyzję w tej sprawie wydaje wójt lub
burmistrz (prezydent miasta) właściwy ze
względu na miejsce pobytu stałego (za-
mieszkania) lub pobytu czasowego trwają-
cego ponad dwa miesiące w dniu doręcze-
nia poborowemu karty powołania do za-
sadniczej służby wojskowej, a w stosunku
do żołnierza odbywającego zasadniczą
służbę wojskową – w dniu stawienia się do
odbycia tej służby. Następuje to na udoku-
mentowany wniosek zainteresowanego lub
członka jego rodziny złożony przed powo-
łaniem do służby (po doręczeniu karty po-
wołania) albo w trakcie jej odbywania.
Decyzję wójta lub burmistrza (prezyden-
ta miasta) doręcza się osobie, która wnio-
sła podanie wraz z uzasadnieniem.
Od decyzji wójta lub burmistrza (prezy-
denta miasta) przysługuje odwołanie do
wojewody w terminie czternastu dni od
dnia doręczenia decyzji. Decyzja może być
zmieniona przez wojewodę również z urzę-
du, jeżeli została wydana z naruszeniem
przepisów prawa.
WYSOKOŚĆ ZASIŁKU
Wymienionym osobom spełniającym
powszechny obowiązek obrony RP posia-
dającym na wyłącznym utrzymaniu człon-
ków rodziny w czasie odbywania służby
przysługuje zasiłek w kwocie minimalne-
go wynagrodzenia za pracę obowiązujące-
go w grudniu roku poprzedniego, ustala-
nego na podstawie przepisów ustawy
z 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dziennik Ustaw
RP nr 200 z 30 listopada 2002 r., poz. 1679
– z późniejszymi zmianami).
W 2007 r. zasiłek na utrzymanie człon-
ków rodziny wynosi 899,10 zł – taka kwo-
ta minimalnego wynagrodzenia za pracę
obowiązywała w grudniu 2006 r. (na pod-
stawie przepisu par. 1 rozporządzenia Ra-
dy Ministrów z 13 września 2005 r. w spra-
wie wysokości minimalnego wynagro-
dzenia za pracę w 2006 r. – Dziennik
Ustaw RP nr 177 z 15 września 2005 r.,
poz. 1469).
Z uwagi na to, że znane jest już minimal-
ne wynagrodzenie za pracę w 2007 r., moż-
na też stwierdzić, jaką wysokość będzie
miał zasiłek na utrzymanie członków ro-
dziny w 2008 r. Otóż w związku z postano-
wieniami par. 1 rozporządzenia Rady Mi-
nistrów z 12 września 2006 r. w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę w 2007 r. (Dziennik Ustaw RP nr 171
z 27 września 2006 r., poz. 1227) zasiłek na
utrzymanie członków rodziny w 2008 r. bę-

46 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 dzie wynosił 936 zł. Dodat-
kowo informujemy, że wy-
datki z tytułu wymienionych
zasiłków są pokrywane z bu-
dżetu państwa z części, któ-
rej dysponentem jest mini-
ster obrony narodowej.
Członkami rodziny pozosta-
jącymi na wyłącznym utrzy-
maniu żołnierza odbywają-
cego zasadniczą służbę woj-
skową albo przeszkolenie
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI
manie przysługuje w wysokości stanowią-
cej różnicę między kwotą minimalnego
wynagrodzenia za pracę a wysokością te-
go dochodu.
Należy przy tym zaznaczyć, że za do-
chód nie uważa się zasiłku rodzinnego.
Zasiłek na utrzymanie członków rodzi-
ny nie przysługuje, jeżeli wyżej wymienie-
ni członkowie rodziny uzyskują łącznie do-
chód równy kwocie minimalnego wyna-
grodzenia za pracę obowiązującego
w grudniu roku poprzedniego lub od niej
 komendant jednostki organizacyjnej
obrony cywilnej – na podstawie pi-
semnego wniosku poborowego od-
bywającego zasadniczą służbę
w obronie cywilnej.
Od powyższej decyzji zainteresowany
może wnieść odwołanie do organu wojsko-
wego wyższego stopnia.
Zasiłek na utrzymanie członków rodzi-
ny, a także zasiłek w wysokości świadcze-
nia alimentacyjnego, wypłaca dowódca
jednostki wojskowej, w której żołnierz od-

wojskowe dla absolwentów wyższy.
szkół wyższych, jak również Żołnierzowi, który odbywa zasadniczą
poborowego odbywającego służbę wojskową albo przeszkolenie woj-
zasadniczą służbę w obronie skowe absolwentów szkół wyższych, jak
cywilnej, na których przysłu- również poborowemu odbywającemu za-
guje zasiłek, są: jego żona, sadniczą służbę w obronie cywilnej, na któ-
rym ciąży obowiązek alimentacyjny na
ZASIŁEK NA UTRZYMANIE CZŁONKÓW
podstawie prawomocnego orzeczenia są-
RODZINY PRZYSŁUGUJE du, wypłaca się zasiłek w wysokości świad-
czenia alimentacyjnego, jednak nie wyż-
 żołnierzom odbywającym zasadniczą
szy niż kwota minimalnego wynagrodze-
służbę wojskową,
nia za pracę obowiązującego w grudniu ro-
 absolwentom szkół wyższych odby-
ku poprzedniego.
wającym przeszkolenie wojskowe,
Powyższy zasiłek może być wypłacony
 poborowym odbywającym zasadni-
bezpośrednio osobie, której przysługuje
czą służbę w obronie cywilnej.
świadczenie alimentacyjne, lub jej pełno-
mocnikowi, na ich wniosek.
Należy przy tym zaznaczyć, że łącznie
dzieci, rodzice oraz osoby, wypłacane w tym trybie świadczenie ali-
względem których żołnierza mentacyjne i zasiłek na utrzymanie człon-
(poborowego) obciąża obo- ków rodziny nie mogą być wyższe od kwo-
wiązek alimentacyjny. ty minimalnego wynagrodzenia za pracę
pracowników.
WARUNEK WYPŁATY W celu uzyskania zasiłku na utrzymanie
Zasiłek na utrzymanie członków rodzi- członków rodziny, a także zasiłku w wyso-
ny należy się wówczas, jeżeli wyżej wy- kości świadczenia alimentacyjnego, nale-
mienione osoby nie uzyskują dochodu ży wystąpić do właściwego przełożonego
lub uzyskiwany przez nie dochód jest niż- ze stosownym wnioskiem.
szy od minimalnego wynagrodzenia za Do wniosku należy dołączyć decyzję
pracę obowiązującego w grudniu roku wójta lub burmistrza (prezydenta miasta)
poprzedniego. uznającego żołnierza albo poborowego za
Zasady tej nie stosuje się do osób, posiadającego na wyłącznym utrzymaniu
które utraciły prawo do zasiłku dla członków rodziny. Natomiast do wniosku
bezrobotnych z powodu upływu okre- o przyznanie zasiłku żołnierzowi (poboro-
su jego pobierania, z wyjątkiem żony wemu), na którym ciąży obowiązek ali-
żołnierza. mentacyjny, należy dołączyć prawomocne
Jeżeli łączny miesięczny dochód uzyski- orzeczenie sądu lub umowę.
wany przez wymienionych członków ro- Decyzję o przyznaniu zasiłku wydaje:
dziny pozostających na wyłącznym utrzy-  dowódca jednostki wojskowej – na pod-
maniu żołnierza (poborowego) jest niższy stawie pisemnego wniosku żołnierza od-
od kwoty minimalnego wynagrodzenia za bywającego zasadniczą służbę wojsko-
pracę obowiązującego w grudniu roku po- wą i absolwenta szkoły wyższej odby-
przedniego, wówczas zasiłek na ich utrzy- wającego przeszkolenie wojskowe,
bywa służbę. Powyższe zasiłki wypłaca się
za okres od dnia stawienia się do zasadni-
czej służby wojskowej, przeszkolenia woj-
skowego albo zasadniczej służby w obro-
nie cywilnej do dnia zwolnienia z tej służ-
by. Jeżeli żołnierz lub poborowy nabył pra-
wo do zasiłku po dniu stawienia się do za-
sadniczej służby wojskowej, przeszkolenia
wojskowego albo zasadniczej służby
w obronie cywilnej, wówczas zasiłek wy-
płaca się od dnia nabycia tego prawa.
Zasiłek wypłaca się miesięcznie z dołu,
w terminie wypłaty uposażenia.
Kwotę zasiłku za okres krótszy niż mie-
siąc ustala się w wysokości 1/30 miesięcz-
nej kwoty zasiłku na każdy dzień.
W RAZIE PRZENIESIENIA
DO INNEJ JEDNOSTKI
W przypadku przeniesienia żołnierza do
innej jednostki wojskowej albo poborowe-
go do innej jednostki organizacyjnej obro-
ny cywilnej, dowódca lub komendant tej
jednostki przesyła do dowódcy lub komen-
danta jednostki, w której będzie odbywał
służbę żołnierz albo poborowy, kopię do-
kumentacji uprawniającej do wypłaty tego
zasiłku. Powyższą dokumentację przesyła
się niezwłocznie, nie później jednak niż
w terminie siedmiu dni od dnia przeniesie-
nia żołnierza innej jednostki wojskowej lub
poborowego do jednostki organizacyjnej
obrony cywilnej.
Żołnierz (poborowy), który podał nie-
prawdziwe dane w celu uzyskania niena-
leżnego zasiłku lub uzyskania zasiłku
w wyższej wysokości niż mu przysługuje
albo nie zawiadomił o okolicznościach po-
wodujących zmianę wysokości zasiłku lub
wygaśnięcie decyzji o jego przyznaniu, jest
obowiązany do zwrotu nienależnie pobra-
nego zasiłku lub jego części wraz z odset-
kami ustawowymi. 

PRZEDSTAWIONE INFORMACJE WYNIKAJĄ
Z POSTANOWIEŃ NASTĘPUJĄCYCH PRZEPISÓW
PRAWNYCH:
1) ART. 127–128C, ART. 132 UST. 1, ART. 134 I ART. 164
UST. 1 USTAWY Z 21 LISTOPADA 1967 R.
O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU OBRONY
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (JEDNOLITY TEKST
OPUBLIKOWANY W DZIENNIKU USTAW RP NR 241
Z 9 LISTOPADA 2004 R. POD POZ. 2416
– Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI),
2) ART. 4 UST. 1 USTAWY Z 10 PAŹDZIERNIKA 2002 R.
O MINIMALNYM WYNAGRODZENIU ZA PRACĘ (DZIENNIK
USTAW RP NR 200 Z 30 LISTOPADA 2002 R., POZ. 1679
– Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI),
3) PAR. 1–6 ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW
Z 11 SIERPNIA 2004 R. W SPRAWIE SZCZEGÓŁOWYCH
ZASAD I TRYBU PRZYZNAWANIA I WYPŁACANIA ZASIŁKÓW
NA UTRZYMANIE CZŁONKÓW RODZINY OSOBOM
SPEŁNIAJĄCYM POWSZECHNY OBOWIĄZEK OBRONY
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (DZIENNIK USTAW RP NR 180
Z 18 SIERPNIA 2004 R., POZ. 1857),
4) PAR. 1 ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW
Z 13 WRZEŚNIA 2005 R. W SPRAWIE WYSOKOŚCI
MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ W 2006 R.
(DZIENNIK USTAW RP NR 177 Z 15 WRZEŚNIA 2005 R., POZ.
1469), 5) PAR. 1 ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW
Z 12 WRZEŚNIA 2006 R. W SPRAWIE WYSOKOŚCI
MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ W 2007 R.
(DZIENNIK USTAW RP NR 171 Z 27 WRZEŚNIA 2006 R.,
POZ. 1227).

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 47

TRADYCJE HISTORIA

– Nie zrobiłem nic

nadzwyczajnego, po prostu
spełniłem swój obowiązek
– twierdzi ppłk Jerzy Lipka.
ANNA DĄBROWSKA

– Przed wojną chłopak, który nie odsłu-

żył wojska, musiał być albo chory albo nie-
dołęga – mówi ppłk Jerzy Lipka. Sam ma-
rzył o lotnictwie, ale nie przyjęli go ze
względu na wzrok. Za to po pierwszym ro-
ku prawa na Uniwersytecie Stefana Bato-
rego w Wilnie trafił do Szkoły Podchorą-
żych Rezerwy w Grodnie. – Dali nam so-
lidnie w kość – wspomina. Wojsko tak mu
się jednak spodobało, że kiedy odchodził
w stopniu plutonowego rezerwy, jako je-
dyny w pułku chciał, żeby na ćwiczenia po-
wołano go na turnus manewrowy, zamiast
na sześć tygodni do koszar. – Zawsze wola-

Życie Zamiast papierkowej roboty,

wolałem działać, walczyć
z Niemcami – mówi ppłk Jerzy Lipka

łem, jak coś się działo – tłumaczy. Rok póź-
niej po przeszkoleniu awansował na podpo-
rucznika rezerwy. – Do dziś mam dyplom
z podpisem prezydenta Ignacego Mości-
ckiego – pokazuje z dumą dokument.
Tylko fortelem
Z kolegami z wojska spotkali się w sierp-
niu 1939 r., kiedy ogłoszono tajną mobili-
zację. – Na front pojechaliśmy niedozbro-
jeni i bez zaopatrzenia – opowiada
ppłk Lipka. Ich oddział miał stanowić gru-
pę odwodową, ale już trzeciego dnia byli
bliscy otoczenia przez Niemców. Udało im
się przedostać przez Wisłę na Lubelszczy-
znę. – Ale walka i tak się skończyła, bo
wkroczyli Rosjanie. Nie spodziewaliśmy
się tego, przecież Polska miała zawarty
z nimi pakt – mówi Jerzy Lipka. Czekało
ich kolejne rozczarowanie. – Nasz kraj nie
był w stanie wygrać kampanii wrześnio-
wej. Mieliśmy tylko wytrzymać do czasu,
aż Zachód ruszy, ale nie doczekaliśmy się
tego – uśmiecha się smutno pan Jerzy.
Po demobilizacji skontaktował się z oso-
bami zakładającymi organizacje podziem-
ne i w ten sposób trafił do Tajnej Armii Pol-
skiej, a później, w związku ze zmieniają-
cymi się strukturami, do Związku Walki
Zbrojnej i Armii Krajowej. „Jeżewski”
– bo taki wybrał sobie pseudonim – został
adiutantem Obwodu Węgrów w Okręgu
Wschodnim AK. – Jednak zamiast papier-
kowej roboty, wolałem działać, walczyć
z Niemcami – tłumaczy. Dlatego zaanga-
żował się też w dywersję i został komen-
dantem Kedywu w swoim obwodzie.
Momentem okupacji, którego Jerzy Lip-
ka nigdy nie zapomni, był listopad 1943 r.
Niemcy aresztowali wtedy dwóch jego ko-
legów, a dowództwo AK nie wyraziło zgo-
dy na odbicie więźniów. – Zastosowaliśmy
więc fortel, jak Zagłoba, i podstępem wy-
prowadziliśmy ich z więzienia – uśmiecha
się ppłk Lipka. Parę dni później komendant
obwodu zarządził dla wszystkich oddzia-
łów akcje przeciwko Niemcom. W Węgro-
wie nie było jednak żadnej jednostki, któ-

48 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 K E D Y W
KIEROWNICTWO DYWERSJI KOMENDY rów i okręgów komórki sztabowe Kedywu
GŁÓWNEJ ARMII KRAJOWEJ powołał (Kierownictwa Dywersji) i oddać wszystkie
gen. Stefan „Grot” Rowecki, dowódca AK, działające w okręgach oddziały sabotażowo-dy-
w styczniu 1943 r. Nakazał zorganizować wersyjne pod bezpośrednie rozkazy komen-
w Komendzie Głównej, w komendach obsza- dantów tych okręgów. Dowództwo Kedywu ob-
jął płk August Emil Fieldorf „Nil”, a po 1 lutego
1944 r. – ppłk Jan Mazurkiewicz.
Dyplom podporucznika rezerwy
z podpisem prezydenta
Ignacego Mościckiego to jeden
z niewielu dokumentów, jakie
zostały panu Jerzemu z czasów
przedwojennych
growa, akowcy podjęli walkę
i 8 sierpnia 1944 r. zdobyli mia-
sto. Tego samego dnia wkroczy-
li Rosjanie. Węgrów trzy dni cie-
szył się wolnością. Uruchomio-
no starostwo, magistrat, ujawniły
się cywilne władze Państwa Pod-
ziemnego. Rosjanie wydawali się
przyjaźni – spotkali się z akowca-
mi i pytali, czego potrzebują. – Do-
wódca powiedział, że broni i moż-
liwości przeprowadzenia mobiliza-
Po przysiędze wo
jskowej w lutym
cji, a wtedy pójdziemy pod ich ko-
Jerzy Lipka dost 1935 r. w Grod mendę, oczywiście nie bezpośred-
ał swoją pierws nie
zą broń. nio, bo mamy nad sobą Londyn,
a nie Moskwę – wspomina Jerzy Lip-
rą można by zaatakować. Za to pod Soko- ka. Rosjanie na wszystko się zgodzili, ale
łowem Podlaskim stacjonowała żandarme- kilka dni później kazali im się rozbroić
ria. – Zadzwoniliśmy z poczty, jako grana- i wstępować do armii Berlinga. – Tym ra-
towa policja, i powiedzieliśmy, że mamy zem nie protestowaliśmy, a kiedy tylko wy-
aresztowanych i potrzebujemy pomocy. szliśmy, dowódca rozkazał rozproszyć się
W tym czasie drugi patrol zorganizował i ukryć. Niestety, wyglądało na to, że jego
zasadzkę. – Akcja się powiodła – zdobyli- samego aresztują – opowiada ppłk Lipka.
śmy broń, zastrzeliliśmy kilku Niemców Rosjanie jednak puścili majora, gdy powie-
– wspomina pan Lipka. Okazało się potem, dział im, że zaraz zrobi zbiórkę oddziału
że tylko kilku oddziałom AK, w tym wę- i przemaszeruje przed nimi. – A my tune-
growskiemu, udało się pomyślnie wykonać lem, który łączył zabudowania klasztorne
rozkaz. Za zasługi bojowe por. Lipka otrzy- z kościołem, wyszliśmy na ulicę, zniknęli-
mał w maju 1944 r. Krzyż Orderu Wojen- śmy w tłumie i zrobiliśmy z Sowietów ba-
nego Virtuti Millitari V klasy. lony – śmieje się Lipka.
„Jeżewski” niestety nie uniknął areszto-
Czterech w jednym wania. Za pierwszym razem, w sierpniu,
– Latem 1944 r., w ramach akcji „Bu- NKWD odesłało go pod Siedlce, gdzie
rza”, mieliśmy w lasach klębowskich utwo- tworzyła się dywizja Ludowego Wojska
rzyć polską jednostkę, która razem z Ar- Polskiego. Ponieważ jednak mobilizacji
mią Czerwoną pójdzie walczyć z Niemca- jeszcze nie było, wypuszczono go do do-
mi – opowiada pan Jerzy. Obwód Węgrów mu. Drugi raz wpadł w grudniu. – Kiedy
wystawił dwa bataliony – łącznie blisko 500 siedziałem, zdarzyła się zabawna historia
ludzi. Dowódcą jednego z nich został ko- – uśmiecha się pan Jerzy. Pilnujący ich żoł-
mendant obwodu mjr Zygmunt Maciejow- nierze mieli listę 144 więźniów, a po ape-
ski, a jego zastępcą por. „Jeżewski”. – Nie- lu okazało się, że jest ich tylko 141. Wpad-
stety front zatrzymał się pod Siedlcami li w panikę, że trzech uciekło. – Spojrza-
i dwa tygodnie siedzieliśmy w niedużym le- łem na spis i wykreśliłem z niego Jeżew-
sie. Stoczyliśmy z Niemcami bitwę i kilka skiego – czyli mój pseudonim, Leszczyca
potyczek, mimo że brakowało nam broni – pseudonim z dywersji, i Żegockiego – na
i amunicji – mówi J. Lipka. Gdy oddziały niego miałem wystawione papiery – śmie-
niemieckie przystąpiły do podpalania Wę- je się Jerzy Lipka. Nie posiedział w aresz-
nr 18/19/2007
ANNA DĄBROWSKA (3)
cie długo. Rosjanom brakowało rąk do pra-
cy, więc wysłali go do kopalni węgla bru-
natnego w Stalinogorsku. – Zimno, mokro,
ale i tak to był kurort w porównaniu z tym,
co przeszli ludzie na Syberii – uważa
ppłk Lipka. – Mieliśmy dwa razy dziennie
zupę, chleb, czasem udało się ukraść wę-
giel czy deski. Poza tym zostałem tam tyl-
ko 13 miesięcy, a nie kilka lat – dodaje.
Byle nie prawnik
Po powrocie do kraju namawiano go, aby
skończył prawo. – W takiej Polsce, jaką za-
stałem, nie chciałem być prawnikiem – tłu-
maczy. Zdecydował się na studia w war-
szawskiej Szkole Inżynierskiej im. Wawel-
berga i Rotwanda, a potem pracował w biu-
rze elektryfikacji kolei. – Czy miałem kło-
poty z powodu AK? – zastanawia się Jerzy
Lipka. – Można powiedzieć, że tylko nie-
przyjemności. Co jakiś czas wzywało go
SB, straszyło. – Powiedziałem im, że jeśli
jestem winien, niech mnie zamkną, jeśli nie
– niech się odczepią, bo i tak na współpra-
cę nie pójdę – wspomina. – Nie można te-
go jednak porównać do sześciu lat, które od-
siedział w więzieniu mój dowódca – doda-
je. Smuci go tylko, że choć skończył wojnę
jako kapitan, nie ma z tamtego okresu ani
zdjęć, ani munduru. – Było zalecenie w kon-
spiracji, aby nie robić fotografii, a mundur
zabrało mi SB – tłumaczy Jerzy Lipka.
Kiedy po 1956 r. obostrzenia zelżały, ko-
ledzy z AK zaczęli powoli odnawiać kon-
takty, starając się dbać o własne środowi-
sko. Jednak dopiero w 1990 r. udało się za-
łożyć Światowy Związek Żołnierzy AK.
Ppłk Lipka dwie kadencje był w nim pre-
zesem rady naczelnej, a później został ho-
norowym prezesem rady naczelnej związ-
ku. Kilka lat temu dostał awans na podpuł-
kownika, a niedawno IPN nakręcił o nim
krótki film. – Nie rozumiem, skąd te za-
szczyty, przecież nie zrobiłem nic nadzwy-
czajnego. Spełniłem tylko swój obowiązek,
jak wielu Polaków – dziwi się, dziś 93-let-
ni, ppłk Lipka. 
Polska Zbrojna 49
TRADYCJE HISTORIA

ANNA
DĄBROWSKA

Miłośnicy
marynarki
wojennej chcą
uratować
okręt przed
złomowaniem
i stworzyć z niego
muzeum.

Drugie życie kutra

– Walczymy, aby nie pocięto go na ży-
letki – mówią członkowie Stowarzyszenia
Lastadia. Miłośnicy marynarki wojennej
z Elbląga postanowili uratować kuter ra-
kietowy ORP „Władysławowo” przed zło-
mowaniem. – Marzyliśmy, aby zamiast do
pieca hutniczego, trafił do elbląskiego por-
tu i stał się okrętem-muzeum – dodają.
Bliźniak
Wybrali „Władysławowo”, ponieważ,
jak tłumaczą, jest unikatowy pod wzglę-
dem rozwiązań konstrukcyjnych. – Poza
tym jeden z bliźniaczych kutrów tego typu
nosił nazwę ORP „Elbląg” – uzupełnia Mi-
chał Glock, prezes stowarzyszenia. Chcie-
liby, aby kuter zacumował na rzece Elbląg
przy bulwarze Zygmunta Augusta i stano-
wił początek skansenu obiektów pływają-
cych. Argumentują, że w wielu państwach
okręty po zakończeniu służby w armii są
wykorzystywane przez cywilów m.in. w ce-
lach turystycznych. – W Polsce takiej tra-
dycji nie ma. Większość jednostek trafia na
złom, a jednym z niewielu chlubnych wy-
jątków jest ORP „Błyskawica” w Gdyni
– uważają miłośnicy marynarki.
Kiedy w maju zeszłego roku stowarzy-
szenie rozpoczęło starania o kuter, jednost-
ka była już wycofana ze służby. Jak im tłu-
maczono, zgodnie z obowiązującym pra-
wem okręt, na którym po raz ostatni spusz-
czono banderę, jest przekazywany Agen-
cji Mienia Wojskowego i to ona nim dys-
ponuje, sprzedając w drodze przetargu.
– Nie byłoby nas stać na kupno – mówią
członkowie Lastadii. Dlatego zwrócili się
bezpośrednio do ministra obrony z prośbą
o przekazanie kutra jako darowizny lub
za symboliczną złotówkę. – Celem sto-
warzyszenia jest zachowanie i udostęp-
nianie publiczności oryginalnych zabyt-
ków techniki morskiej – napisali w piś-
mie do szefa MON.
Nie dla nurków
Okazało się jednak, że chętnych jest wię-
cej. Na jesieni ub.r. pojawił się poważny
konkurent w walce o kuter – miasto Hel.
– Zależy nam na atrakcyjnej jednostce, któ-
rą będziemy mogli zatopić na niewielkiej
głębokości, aby służyła amatorom nurko-
wania – mówili włodarze miasta. Ich zda-
niem „Władysławowo” idealnie się do te-
go nadaje. – To kiepski pomysł – protesto-
wali zwolennicy utworzenia na nim muze-
um. Argumentowali, że koszty utylizacji
okrętu przed zatopieniem – czyszczenie
zbiorników paliwa, demontaż urządzeń i
materiałów groźnych dla środowiska mor-
skiego – byłyby ogromne, a wartość po-
znawcza ogołoconego obiektu – znikoma.
Poza tym, jak tłumaczyli w Elblągu, płe-
twonurków amatorów jest niewielu. – Dla-
czego więc skrywać pod wodą to, co mo-
że cieszyć oczy – pytali.
Lobbując za przekazaniem okrętu, sto-
warzyszenie zorganizowało akcję wysyła-
nia maili do mediów i MON. Słali pisma
do ówczesnego ministra obrony narodo-
wej Radosława Sikorskiego, wojewody
warmińsko-mazurskiego i dowódcy Ma-

Morskie opowieści przekazano Kanał Wiślany. Po II wojnie miasto wróci-

Ostródzko- ło do Polski. Nadal jest portem

E lbląg już w XIV w. był ważnym

ośrodkiem portowym.
Należał do związku miast hanze-
atyckich – organizacji skupiają-
cej największe porty Bałtyku.
Przełom XVI/XVII w. to czas dal-
szego rozwoju handlu morskiego.
Cały polski eksport i import prze-
Elbląski, jednak szczególne zna-
czenie dla miasta miała wtedy
stocznia założona przez
Ferdynanda Schichau. Budowano
w niej m.in. torpedowce i łodzie
podwodne. Po przegranej przez
Niemców I wojnie Elbląg znalazł
się w Prusach Wschodnich.
morskim, a budowa statków po-
zostaje ważnym elementem prze-
mysłu Elbląga. Zajmują się tym
zakłady Alstom Power, które pro-
dukują turbiny parowe i gazowe
oraz odlewy okrętowe i generato-
ry. To tu powstały m.in. elementy
napędowe do największego stat-
QUEEN MARY

chodził wówczas przez tutejszy Unowocześniono wtedy port i po- ku pasażerskiego świata – Queen
port. W XIX w. do eksploatacji głębiono tor wodny nad Zalew Mary 2 (na zdjęciu obok).

50 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 Dane techniczne: ORP „WŁADYSŁAWOWO”
długość
szerokość
– 38,5 m
– 7,5 m J eden z trzynastu kutrów rakietowych projektu 205, typu
Hel, zbudowanych w stoczni rzecznej w Rybińsku SŁOWO KAPELANA

J
wysokość –9m w ZSRR w latach 1964–1975 dla polskiej Marynarki
erzy Langman, pracownik Polskiego
zanurzenie – 2,5 m Wojennej. Kuter wchodził w skład 3 Flotylli Okrętów
Radia w Katowicach, poszukiwany
wyporność z Gdyni. Rozpoczął służbę 13 listopada 1975 r. Został wy-
przez Niemców w pierwszych miesiącach
maksymalna – 220 t cofany z eksploatacji 31 marca 2006 r. razem z ORP
wojny, sam dobrowolnie zgłosił się na
prędkość „Świnoujście”, jako dwa ostatnie z tego rodzaju okrętów
gestapo. Przeżył ponad cztery lata obozu
maksymalna – 40 w. służących w Polsce.
w Buchenwaldzie, doczekał się wyzwole-
nia i został kapłanem. W 1973 r. ukazała
się jego książka „Oczekiwanie”.
Wspominając decyzję pójścia na gestapo,

MARIAN KLUCZYŃSKI, KRZYSZTOF WYGNAŁ

W wielu pań-
stwach okręty po zakoń-
czeniu służby w armii są wyko-
rzystywane przez cywilów m.in.
w celach turystycznych. – W Polsce
takiej tradycji nie ma, większość jedno-
stek trafia na złom, a jednym
z niewielu chlubnych wyjątków jest
ORP „Błyskawica” w Gdyni
– uważają miłośnicy
marynarki rynarki Wo-
jennej. Także
miasto poparło po-
mysł pozyskania okrętu na muzeum. – Sta-
rania o ściągnięcie do Elbląga kutra od po-
czątku były przez prezydenta Elbląga Hen-
ryka Słoninę oraz zarząd portu mocno
wspierane – zapewnia Agnieszka Staszew-
ska, rzecznik prasowy prezydenta. I doda-
je, że pomysł Stowarzyszenia Lastadia zna-
komicie wpisuje się w program rozwoju
kultury miasta na lata 2005–2013. Co
prawda przez chwilę można było mieć co
do tego ostatniego wątpliwości, bowiem
w marcu Bożena Sielewicz, naczelnik Wy-
działu Kultury Urzędu Miejskiego w El-
blągu, zapytana przez Radio Gdańsk o to,
czy będzie lobbować na rzecz powstania
skansenu okrętów, stwierdziła: – Powinni-
śmy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy
taka tradycja była w Elblągu? Dla mnie
morze to Gdynia, Gdańsk, Szczecin, Świ-
noujście. Elbląg ma inną historię – doda-
ła. Wypowiedź pani naczelnik zdziwiła
władze miasta. Rzeczniczka prezydenta
zauważyła, że morskich tradycji Elbląga
nie można podważyć. Dodała też, że sta-
nowisko władz miasta w sprawie kutra się
nie zmieniło. – Chodziło mi o tradycje Ma-
rynarki Wojennej – tłumaczyła potem pa-
ni naczelnik „Gazecie Elbląskiej”.
Od okrętu do tramwaju
Do walki o pozyskanie okrętu włączyło
się również elbląskie Muzeum Archeolo-
giczno-Historyczne, ponieważ według
urzędników z ministerstwa obrony, tylko je-
mu można formalnie przekazać kuter.
– Stowarzyszenie Lastadia na mocy poro-
przyznaje, że popełnił wielki błąd, ufając
Niemcom. Chwila niepotrzebnego zaufa-
nia sprowadziła na niego lata nieszczęść.
Tak się w życiu płaci za gest naiwnego
zaufania.
Zaufanie to oddanie siebie w czyjeś ręce.
Jeśli człowiek nie rozpozna, jakie to są
ręce, to może wkrótce z przerażeniem
stwierdzić, że znalazł się w strasznych
łapach, które go zniszczą. Najwięcej ludz-
kich dramatów bierze się z naiwnego za-
ufania. Mądrość człowieka objawia się
przede wszystkim w szybkiej orientacji,
zumienia z muzeum i miastem będzie wy- komu i w jakiej mierze można zaufać. To
łącznie użytkownikiem okrętu – wyjaśnia niezwykle ważna umiejętność. Trzeba
Michał Glock. Wcześniej jednak koniecz- opanować sztukę rozpoznawania
ne były zmiany w statucie muzeum i stwo- różnobarwnych rękawiczek, w jakie zło
rzenie w nim nowego działu, zajmującego ubiera swe zaborcze łapy. Trzeba poznać
się militariami. Jak dotąd placówka groma- przynęty i taktykę zła nastawioną na
dziła bowiem głównie eksponaty ze stano- złowienie ofiary. Trzeba mieć odwagę, by
wisk archeologicznych. – Spełniliśmy żą- uciec natychmiast, gdy tylko się zorientu-
danie MON, w marcu radni przegłosowali jemy, że ten, komu zaufaliśmy, nie jest
odpowiednie poprawki w statucie – mówi nam przyjacielem, lecz wrogiem. Warto
prezes Lastadii. Ma nadzieję, że ich wysił- wówczas zapłacić każdą cenę, byle
ki dadzą efekty. – Minister Aleksander ratować wolność.
Szczygło zna sprawę i odnosi się ze zrozu- Trudno żyć bez zaufania, ale jeszcze trud-
mieniem do ratowania jednostki – wyjaś- niej, gdy się ma świadomość, że nasze za-
nia M. Glock. Na przystosowanie okrętu ufanie ktoś wykorzystuje dla swoich
Lastadia chce pozyskać pieniądze z fundu- celów. Opanowanie sztuki mądrego zau-
szy unijnych, liczy też na sponsorów. – Na fania jest prawie niemożliwe. Zbyt wielu
szczęście jednostka jest w dobrym stanie, czyha na naszą wolność, na nasze serce,
więc nie powinna wymagać wiele pracy na nas. W tej sytuacji jakże radośnie
i środków finansowych – zaznaczają w sto- brzmią słowa Chrystusa z Ewangelii:
warzyszeniu. „Moje owce słuchają głosu Mego, a Ja
Lastadia ma też dalsze pomysły. Chce, znam je. Idą one za Mną i Ja daję im
aby obok kutra zacumował ponad 40-letni życie wieczne. Nie zginą one na wieki
lodołamacz „Lampart”, wycofany z eks- i nikt nie wyrwie ich z Mojej ręki”.
ploatacji w 2004 r. Jego właścicielem jest Oto jedyne ręce, którym możemy
Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego całkowicie zaufać. Kochające ręce
w Tczewie. – Lodołamacz został na po- Chrystusa i kochające ręce Jego Ojca.
czątku marca przekazany na rok stowarzy- „Nikt nie może ich wyrwać z Mojej ręki”.
szeniu i jest przygotowywany do przepro- O ileż mniej byłoby na ziemi bólu gdyby
wadzenia do Elbląga – mówi Michał ludzie potrafili zaufać Bożym rękom.
Glock. W przyszłości stowarzyszenie za- W nich znaleźliby nie tylko
mierza go wykupić. Lastadia marzy zresz- bezpieczeństwo, ale i mądrość potrzebną
tą nie tylko o stworzeniu w Elblągu skan- do współżycia z ludźmi. Wielkiej sztuki
senu statków i okrętów, ale także muzeum zaufania można się nauczyć tylko przez
techniki gromadzącego inne zabytki. gest całkowitego zaufania Chrystusowi.
– W mieście są jeszcze m.in. stare tram- Zaufać komuś można w tej mierze, w ja-
waje, inne pojazdy komunikacji miejskiej kiej dany człowiek wierzy Bogu.
czy wozy związane z pożarnictwem – tłu- ks. kpt. Krzysztof Kacorzyk
maczy prezes Glock. 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 51

SPORT TENIS

Marzenia
o Wielkim Szlemie JAC E K S Z U S TA KOW S K I

16 lutego skończyła 16 lat. W 29. Plebiscycie „Polski Zbrojnej” na

Najlepszego Sportowca i Trenera Wojska Polskiego w 2005 r.
uhonorowano ją wyróżnieniem „Nadzieja sportu wojskowego”.
Rok później wygrała nasz plebiscyt w kategorii juniorów. W tym
sezonie tenisistka WKS Grunwald Poznań Katarzyna Piter
marzy o Wielkim Szlemie (na razie tylko o udziale w czterech
turniejach wielkoszlemowych).

W W ostatnim notowaniu rankingu ITF

(Międzynarodowej Federacji Tenisa
Ziemnego) na liście najlepszych junio-
rek poznanianka jest na 35. miejscu. Ka-
sia Piter systematycznie pnie się w zesta-
Rok 2007 rozpoczęła od debiutu
w wielkoszlemowym turnieju. W Austra-
lii doszła do drugiej rundy gry pojedyn-
czej i podwójnej (grała z Brytyjką Jade
Curtis). W lutym poprowadziła Polki do

wieniu ITF i jeśli uda jej się spełnić ma-
rzenie startu w czterech turniejach wiel-
koszlemowych oraz przebrnie w nich
przynajmniej przez pierwszą rundę,
a także dalej będzie wygrywała w innych
turniejach, to z pewnością na zakończe-
nie sezonu wyląduje w pierwszej „20”.
Wielki Szlem
W ielki Szlem w tenisie
oznacza zwycięstwo
przez jednego zawodnika
w jednym roku w czterech
najważniejszych międzyna-
rodowych mistrzostwach:
Australii (Australian Open),
Francji (French Open),
Anglii (Wimbledon) i USA
(US Open). W kategorii ju-
niorów na liście triumfato-
rów turniejów wielkoszle-
mowych są nazwiska trzech
Polek. Pierwsza wpisała się na nią
Aleksandra Olsza, która w 1995 r. zosta-
ła podwójną mistrzynią Wimbledonu
(w deblu grała z zawodniczką Zimbabwe
Carą Black). Rok później zwyciężczynią
Australian Open została Magdalena
Grzybowska, która przez kilka lat broniła
barw WKS Wawel Kraków. W 2005 r.
Agnieszka Radwańska wygrała w mi-
strzostwach Anglii, a rok później zwycię-
żyła w Paryżu.
drużynowego mistrzostwa Europy do lat
16 oraz była objawieniem Halowych Mi-
strzostw Polski Seniorek we Wrocławiu,
gdzie dopiero w półfinale przegrała 3:6,
3:6 z Olgą Brózdą z AZS Poznań. W mar-
cu Kasia wygrała w singlu i deblu w tur-
nieju w Luksemburgu. Obecnie pod
okiem trenera, którym jest jej ojciec Da-
riusz, przygotowuje się do występu na
kortach Rolanda Garrosa w Paryżu.
Klan Piterów
Z wyników osiągniętych w tym ro-
ku tenisistka poznańskiego WKS jest
bardzo zadowolona. Ale choć uznano
ją największą rewelacją HMP we Wro-
cławiu, uważa, że w debiucie w senior-
skich mistrzostwach mogła zagrać jesz-
cze lepiej. Teraz zadebiutuje w słyn-
nym turnieju French Open. – Po raz
drugi zagram w Wielkim Szlemie
– mówi Kasia. – Marzy mi się udział
we wszystkich turniejach wielkoszle-
mowych w tym roku.
Jedną czwartą tegorocznych planów
klan Piterów (brat Kasi, Jakub, również
gra w tenisa ziemnego, m.in. w 2005 r.
w HMP juniorów do lat 18 wywalczył
złoty medal w drużynie i brązowy w sin-
glu) już zrealizował. – Po Australian
Open planujemy wystąpić w pozostałych
wielkich szlemach – mówi Dariusz Pi-
ter. – W Grunwaldzie mamy bardzo do-
brą bazę treningową, dlatego nie planu-
jemy zmiany barw klubowych.
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
16 lat – i już sukcesy na koncie. Katarzyna
Piter jest nadzieją polskiego tenisa.
Katarzyna Piter zaczęła grać w tenisa,
mając pięć lat. Zachęcił ją do tego tata,
były lekkoatleta.
Dariusz Piter jako nauczyciel wycho-
wania fizycznego szybko dostrzegł
u dzieci duże predyspozycje ruchowe do
uprawiania tenisa.
Ojciec i trener
– Postanowiliśmy razem bawić się
w sport, powoli stając się bardziej zawo-
dowi – wyjaśnia ojciec i trener Kasi.
– Próbujemy wejść w ten zawodowy sport
i coś osiągnąć. A czy trudno być trenerem
swoich dzieci? Jest wiele teorii na ten te-
mat. Spotkałem się i z takimi, że to jest
raczej niemożliwe. W naszym przypadku
na razie wszystko układa się dobrze. Wia-
domo, że nie zawsze świeci słońce. Cza-
sami trudno jest rozdzielić to, kiedy jest
się ojcem, a kiedy trenerem, ale radzimy
sobie dobrze, i oby tak dalej…
Oby też marzenia Piterów o Wielkim
Szlemie zaowocowały w przyszłości po-
wtórzeniem przez Kasię sukcesów Alek-
sandry Olszy, Magdaleny Grzybowskiej
i Agnieszki Radwańskiej. 

52 Polska Zbrojna nr 18/19/2007


BOREASZ Z BUŁAWĄ
ROSJA. Wiceminister obrony
Rosji Aleksij Moskowski po-
twierdził wcześniejsze informa-
cje, że Rosja zbuduje nowe ato-
mowe okręty podwodne uzbro-
jone w międzykontynentalne
pociski balistyczne Buława.
– Siedem okrętów podwodnych
klasy Borej (Boreasz) zostanie
zbudowanych dla marynarki
wojennej i zwodowanych do
2015 r. Ósmy będzie przekaza-
ny w 2017 r. – zacytowała poli-
w Sewierodwińsku. Prace nad
nim z powodu problemów fi-
nansowych i organizacyjnych
trwały ponad dziesięć lat. Jak
podała agencja Interfax, koszty
budowy wyniosły około 23 mld
rubli, czyli równowartość 890
mln dolarów. „Jurij Dołgorukij”
ma wejść do służby we Flocie
Północnej w przyszłym roku.
Jest to pierwszy strategiczny
MILITARIA
że zejść pod wodę na głębo-
kość 450 metrów. Bez wycho-
dzenia na powierzchnię rosyj-
ska jednostka może przebywać
do stu dni i pływać z prędkością
do 29 węzłów. Załoga okrętu li-
czy 107 osób, z których ponad
połowa to oficerowie.
Podstawowym uzbrojeniem
„Jurija Dołgorukiego”, jak i po-
zostałych jednostek tej klasy,
ma być tuzin rakiet balistycz-
nych Buława-M o zasięgu 8 tys.

tyka agencja informacyjna
Interfax.
Pierwszy okręt klasy Borej „Jurij
Dołgorukij” został zwodowany
w stoczni w bazie morskiej
okręt podwodny zbudowany
w Rosji od upadku ZSRR.
„Jurij Dołgorukij” ma 170 me-
trów długości i wyporność
24 tys. w zanurzeniu. Okręt mo-
kilometrów. Każda z nich może
przenosić dziesięć głowic nukle-
arnych. Na razie jednak
Rosjanie mają problemy tech-
niczne z nowym pociskiem. (TW)
BOEING
Apache
na straży wyspy
TAJWAN. Dziennik „China
Times” poinformował, że mini-
ster obrony Lee Jye zaakcepto-

Z Holandii za Atlantyk wał dwa duże programy moder-

nizacyjne. W ramach pierwszego
KANADA. Politycy i wojskowi potwierdzili oficjalnie plany moderniza- żyjący w cieniu rosnącej potęgi
cji parku czołgowego kanadyjskich wojsk lądowych. Mające 30 lat militarnej wrogich im Chin
czołgi Leopard 1 zostaną zastąpione nowocześniejszymi wozami Tajwańczycy chcieliby wzmocnić
Leopard 2. W grę wchodzi zakup stu czołgów z nadwyżek armii holen- swe zdolności obronne, kupując
derskiej – 20 w wersji A6 i 80 A4. Prawdopodobnie umowa między- 30 śmigłowców bojowych AH-64
AIRBUS

Puzzle z Airbusa
HISZPANIA. Do zakładów EADS
CASA docierają kolejne części
pierwszego samolotu transpor-
towego Airbus 400M. Ze Stade
w Niemczech przywieziono pio-
nowy statecznik (poziome po-
wstają w Talabada
z Hiszpanii). Z Wielkiej Brytanii
przysłano skrzydła. Do
Sewilli dostarczył je Airbus
A300-600ST Beluga. Wcześniej
z Bremy do Getafe przewiózł on
rządowa w tej sprawie podpisana zostanie przed końcem tego lata. Apache. Jeśli władze USA zgodzą
Przed wejściem do służby nowe czołgi zostaną zmodernizowane do się na transakcję, śmigłowce bę-
kanadyjskich standardów. Jednak już latem Kanadyjczycy chcieliby dą kosztować 92,4 mld dolarów
mieć w Afganistanie 20 wydzierżawionych od Niemiec czołgów tajwańskich, co jest równowar-
Leopard 2A6. Minister obrony Gordon O’Connor powiedział, że za ty- tością 2,76 mld dolarów USA.
mi decyzjami stoi dążenie do zapewnienia większego bezpieczeństwa Jeszcze więcej Tajwan wyda na
żołnierzom służącym w tym kraju. Nowe czołgi mają ich lepiej chronić zakup 90 nowych śmigłowców
przed minami i improwizowanymi ładunkami wybuchowymi niż wysła- transportowych, które zastąpią
ne w ubiegłym roku maszyny UH-1H, które chciano
do Afganistanu by wycofać w ciągu dziesięciu
Leopardy 1. Do ich lat, poczynając od 2008 r. Na
zalet należą też moc- ten cel przewidziano 140 mld
niejszy silnik i większa dolarów tajwańskich (4,19 mld
siła ognia. (Ted) dol.). (wrob)

60-kilometrowy
kadłub nowego transportowca.
Już w lutym dotarła tam
z Saint-Nazaire przednia sekcja

kadłuba. Niektóre z elementów
pochodzą aż z południa Afryki.
Pierwszy zmontowany A400M
wykorzystany będzie do testów
statycznych. Dziewiczy lot trans-
portowca zaplanowano na
pierwszy kwartał przyszłego ro-
ku. Dotychczas złożono zamó-
wienia na 192 samoloty.
Siedmiu uczestników konsor-
cjum postanowiło nabyć ich
w sumie 180: 60 Niemcy,
50 Francja, 27 Hiszpania, 25
Wielka Brytania, 10 Turcja, sie-
dem Belgia i jeden Luksemburg.
Poza tym osiem samolotów
zamówiła Południowa Afryka,
UK MOD
snajper
WIELKA BRYTANIA. W końcu
tego roku żołnierze brytyjscy słu-
żący w Afganistanie otrzymają
nowoczesną, precyzyjną amuni-
cję o niemal dwukrotnie więk-
szym zasięgu niż posiadana
obecnie. W arsenale brytyjskiej
armii znajdą się kierowane
GPS pociski dla wyrzutni MLRS
o zasięgu ponad 60 km.
GMLRS są wyposażone w gło-
tów (około 90 kg). Ich twórca
i producent, firma Lockheed
Martin, podaje nieco inne dane
(zasięg: 70 km, ciężar: 180 fun-
tów). Zakup nowej amunicji ma
kosztować 55 mln dolarów. O
walorach nowej broni, którą ma
już armia amerykańska, najle-
piej świadczy przydomek nadany
przez testujących ją żołnierzy
brytyjskich – „60-kilometrowy

a cztery Malezja. (Tw) wicę bojową o masie 200 fun- snajper”. (W)

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 53

MILITARIA MARYNARKA
a początku kwietnia agen-
cja Europa Press poinfor-
mowała, powołując się na
anonimowe źródła woj-
skowe, że Marynarka Wo-
jenna Królestwa Hiszpa-
nii chce kupić kolejną partię nowych
okrętów wojennych. Znalazłaby się
wśród nich szósta fregata klasy Alvaro
de Bazan, a także dwa okręty podwodne
klasy S-80, których cztery zamówiono
już wcześniej. Hiszpańska flota chciała-
by też nabyć od czterech do ośmiu okrę-
tów do działań morskich (Buques de Ac-
TA D E U S Z W RÓ B E L
cion Maritima – BAM). Cztery takie jed-
nostki już są budowane w stoczni w San
Fernando/Puerto Real (Kadyks) należą-
cej do konsorcjum Navantia. Wartość
podpisanego 31 lipca 2006 r. kontraktu
to 340 mln euro. Już wcześniej pojawia-
ły się informacje, że docelowo miałoby
powstać nawet 14–16 BAM.
Siła automatyzacji
Prace nad tymi okrętami zapoczątko-
wano we wrześniu 2004 r. Jednostki zo-
staną przygotowane do wykonywania
szerokiego spektrum misji, jak patrolo-

W najbliższych latach do służby w hiszpańskiej

marynarce wojennej wejdą nowe jednostki
– okręty do działań morskich.

ROZWOJOWA

54 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 Jednostki klasy Descubierta wanie i dozorowanie strefy ekonomicz-
nej, ochrona i kontrola szlaków żeglugo-

O D 2004 R. NAJWIĘKSZYMI
PATROLOWCAMI
HISZPAŃSKIEJ FLOTY SĄ JED-
NOSTKI KLASY DESCUBIERTA,
O WYPORNOŚCI 1510 T. Jednak
wbrew pozorom nie są to naj-
młodsze okręty, bowiem do służ-
by weszły już w latach 1978–
–1982. Wówczas były klasyfiko-
wane jako korwety przybrzeżne
(F31–F36), choć niektóre źródła
nazywają je nawet fregatami.
Descubierty zostały uzbrojone
m.in. w wyrzutnie pocisków prze-
ciwokrętowych Harpoon, armatę
WORLD NAVY
2004–2005 pięć z nich prze-
kształcono w jednostki patrolo-
we, demontując przy okazji ich
uzbrojenie rakietowe. Zachowano
76 mm armatę, działko Oerlikona
kal. 20 mm oraz dwa karabiny
maszynowe. Zmiana przeznacze-
nia spowodowała redukcję liczby
członków załogi okrętu z 89 do
64 osób. Choć po pojawieniu się
BAM Descubierty przestaną być
największymi patrolowcami, to
zachowają prymat, gdy chodzi
o prędkość sięgającą 25 węzłów.
Trzy z nich stacjonują
wych, udział w operacjach ekspedycyj-
nych, w tym blokowanie wybrzeży, zwal-
czanie handlu narkotykami, piractwa
oraz terroryzmu na morzu, jak również
w operacjach poszukiwawczo-ratowni-
czych i humanitarnych. Do ich zadań bę-
dzie też należało udzielanie wsparcia lo-
gistycznego i medycznego mniejszym
jednostkom. Przy opracowywaniu zało-
żeń konstrukcyjnych BAM uwzględnio-
no potrzeby związane z udziałem w kon-
fliktach o charakterze asymetrycznym.
Stąd przewidziano na ich pokładzie miej-
sce dla grup żołnierzy sił specjalnych. Na
stałe można będzie zaokrętować na BAM

kal. 76 mm oraz systemy mniej-
szego kalibru. Dopiero w latach
w Kartagenie, a dwie w Las
Palmas na Wyspach Kanaryjskich.
dodatkowo 35 osób. Wysoki poziom au-
tomatyzacji pozwolił zredukować liczeb-
ność załogi nowych jednostek do pięciu
oficerów, dziesięciu podoficerów oraz
20 matów i marynarzy. Zadbano też

FLOTA
o ich komfort. Oficerowie oraz starsi
podoficerowie zostaną zakwaterowani
w jednoosobowych kabinach. Podofi-
cerowie młodsi będą mieszkać po
dwóch, zaś pozostali członkowie zało-
gi – po czterech. Do dyspozycji mary-
narzy będą też biblioteka z salą inter-
Podstawowe netową oraz siłownia.
dane BAM:
wyporność – 2500 t
BAM-y jako platformy
długość kadłuba – 93,9 m Patrząc na podstawowe dane technicz-
szerokość okrętu – 14,2 m ne BAM, można je uznać za równoważ-
zanurzenie nik korwet, czy raczej, ze względu na
z pełnym ładunkiem – 4,2 m podstawowe przeznaczenie, za patrolow-
prędkość ce oceaniczne. Dlatego w ich uzbrojeniu
maksymalna – 20,5 w. nie przewidziano żadnych systemów ra-
SPANISH ARMADA

prędkość patrolowa – 10 w. kietowych ani torped. Siłę ognia zapew-

zasięg pływania – 8000 Mm/15 w. nić ma ulokowana na pokładzie dziobo-
zapas żywności – 35 dni wym 76 mm armata morska. Natomiast
załoga – 35 os. w części rufowej okrętu zaplanowano lą-
miejsca dowisko dla śmigłowca, na którym mo-
dla pasażerów – 35 os. gą wylądować SH-3D, AB-212 lub,
śmigłowiec –1 w przyszłości, NH-90. Na pokładzie
uzbrojenie – armata kal. 76/62 mm, dwa znajdą się też dwie łodzie pontonowe
działka automatyczne kal. 25 mm, dwa ka- z usztywnionym kadłubem.
rabiny maszynowe kal. 12,7 mm Dla jednostek przewidziano dieslow-
sko-elektryczny napęd. BAM nie będą
szybkimi okrętami. Ich maksymalna
prędkość przekraczać będzie zaledwie
Marynarka 20 węzłów.
Wojenna BAM są traktowane jako platforma do
Królestwa budowy różnych jednostek specjalistycz-
Hiszpanii już nych. Wymienia się okręty hydrograficz-
zamówiła cztery
okręty podwodne
no-oceanograficzne, wywiadowcze oraz
klasy S-80. ratownicze. Od typu jednostki będzie za-
leżało jej wyposażenie w systemy dowo-
dzenia, kontroli, nawigacyjne, informa-
cyjne i łączności.
Pierwszy z nowych okrętów ma być
dostarczony w lipcu 2009 r., a pozo-
US NAVY

US NAVY

stałe trzy do końca listopada roku na-

stępnego. 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 55

ARMIE ŚWIATA KANADA
Kanada jest przykładem kraju, którego przeobrażenia w siłach
zbrojnych są ściśle związane z zaangażowaniem w Afganistanie.
Arsenał z klonowym
W kwietniu władze kanadyjskie po-
informowały, że planują odkupić od Ho-
landii sto używanych czołgów Leopard 2,
z czego część w najnowszej wersji A6. Za-
stąpią one starsze Leopardy 1, których
66 z pierwotnie zakupionych 114 pozo-
staje w służbie. Równocześnie kanadyj-
ski resort obrony chce wydzierżawić od
Niemiec 20 wozów Leopard 2A6, które
planuje natychmiast skierować do Afga-
nistanu. Na południu tego kraju około
2,5 tys. żołnierzy spod znaku klonowe-
go liścia od miesięcy toczy krwawe wal-
ki z talibami. Siły kanadyjskie straciły w
Afganistanie już ponad 50 ludzi.
Zapowiedź wymiany czołgów nie jest
pierwszą decyzją o zakupach nowego
uzbrojenia będącą pokłosiem dotychcza-
sowych doświadczeń z misji afgańskiej.
W trybie przyspieszonym kupiono kilka
nowoczesnych haubic M777 kal.155
mm. Do Afganistanu trafiły również po-
jazdy patrolowe RG-31, przy których kon-
struowaniu szczególną uwagę zwrócono
56 Polska Zbrojna
TA D E U S Z W RÓ B E L
na zabezpieczenia przed pułapkami mi-
nowymi. Nabyto 75 wozów ze zdalnie ste-
rowanym stanowiskiem strzeleckim Pro-
tector M151. W ramach pakietu wartego
ok. 200 mln dol. kupiono też nowe radio-
stacje, telefony satelitarne, bezpilotowce,
48 pojazdów terenowych M-GATOR i in-
ny niezbędny sprzęt.
Nowe struktury
Nowe wyzwania spowodowały grun-
towną reorganizację struktury do-
wództw operacyjnych sił kanadyjskich.
Od 31 stycznia 2006 r. funkcjonuje Do-
wództwo Kanady odpowiadające za za-
pewnienie bezpieczeństwa terytorium
kraju i jego mieszkańcom. Ma ono cha-
rakter połączony i dzieli się na sześć
połączonych regionalnych grup bojo-
wych. Od 1 lutego ub.r. istnieją Do-
wództwo Kanadyjskich Sił Ekspedy-
cyjnych i Dowództwo Kanadyjskich Sił
Operacji Specjalnych. Pierwsze z nich
zajmuje się sprawami związanymi
US DOD
z misjami zagranicznymi, drugiemu
podlegają siły specjalne. Powstało też
Kanadyjskie Dowództwo Wsparcia
Operacyjnego. Jego zadaniem jest za-
pewnienie wsparcia bojowego i logi-
stycznego podczas działań w kraju oraz
za granicą. Dowództwo to wydziela
m.in. na te potrzeby jednostki logi-
styczne, inżynieryjne, medyczne i żan-
darmerii wojskowej.
Oczywiście nadal funkcjonują też do-
wództwa rodzajów sił zbrojnych. Do-
wództwu Sił Lądowych podlega pięć
zgrupowań terytorialnych (obszarów)
oraz jedno szkolne. W ramach owych
struktur występują zarówno jednostki re-
gularne, jak i rezerwowe. Największe
w przypadku tych ostatnich są grupy bry-
gadowe, po dwie lub trzy w czterech
z pięciu obszarów. W ramach Sił Lądo-
wych Obszaru Północnego funkcjonują
tylko jednostki rangersów. Trzon sił re-
gularnych tworzą trzy brygadowe grupy
zmechanizowane i cztery obszarowe gru-
nr 18/19/2007
 Kanadyjski arsenał
(wybrane systemy):
66 czołgów Leopard 1C2
651 wozów bojowych LAV III
274 transportery opancerzone Grizzly
203 wozy rozpoznawcze Coyote
96 haubic C3 kal. 105
76 samobieżnych haubic M-109
28 haubic LG1 kal. 105 mm
80 myśliwców CF-18A/B
32 samoloty transportowe CC-130
18 samolotów patrolowych CP-140
CANADIAN DOD (4)

Aurora (P-3 vOrion)

85 śmigłowców CH-146 Griffon
(Bell 412)

liściem
py wsparcia, które można uznać za od-
powiednik brygad logistycznych. Na niż-
szych szczeblach występują pułki i bata-
liony. W przypadku tych pierwszych pod
historycznymi nazwami funkcjonują re-
alnie bataliony. Brygadowa grupa zme-
chanizowana składa się z trzech batalio-
nów piechoty i jednego logistycznego,
pułków pancernego, artylerii oraz sape-
rów, a także szwadronu dowodzenia
i mniejszych pododdziałów.
Kanada rozciąga się między dwoma
oceanami, stąd Kanadyjskiemu Dowódz-
twu Sił Morskich podległe są dwa zgru-
powania – Siły Morskie Pacyfiku i Siły
Morskie Atlantyku. Flota ma również
jednostki rezerwy.
Dowództwu Kanadyjskich Sił Po-
wietrznych podlega obecnie 13 skrzydeł.
Po rozwiązaniu w ostatnich latach trzech
eskadr i połączeniu kilku innych pozo-
stało ich 34, przy czym tylko pięć my-
śliwskich, w tym dwie szkolne. Kanadyj-
skie Siły Powietrzne są włączone w sy-
14 śmigłowców CH-149 Cormoran
(EH 101)
19 bezpilotowych aparatów Sperwer
3 niszczyciele rakietowe klasy Iroquis
12 fregat rakietowych klasy Halifax
12 patrolowców klasy Kingston
4 okręty podwodne klasy Victoria
stem obrony powietrznej Ameryki Pół-
nocnej, znany jako NORAD.
Modernizacja i zakupy
Poza czołgami Leopard 1 kanadyjskie
siły lądowe dysponują szeroką gamą po-
jazdów pancernych zbudowanych na ko-
lejnych generacjach kołowych transpor-
terów opancerzonych Piranha. Najwię-
cej jest najnowszych LAV III, które we-
szły do służby w 1999 r. Kanadyjczycy
postanowili też zmodernizować 289
z 1114 zakupionych transporterów gąsie-
nicowych M-113. Wymiany wymaga ho-
lowana lekka artyleria oparta na zmoder-
nizowanych 105 mm haubicach M-101.
Kanada nabyła partię francuskich dział
LG1 tegoż kalibru, ale wydaje się, że bar-
dziej perspektywiczne są haubice
M777.
Flota tego kraju dysponuje 33 okręta-
mi wojennymi. Najnowszą jednostką jest
patrolowiec klasy Orca. W budowie jest
już druga, a zmówiono jeszcze sześć.
W tej chwili trzon kanadyjskich sił mor-
skich stanowią zbudowane w latach 90.
fregaty rakietowe, wsparte przez trzy
starsze niszczyciele. W składzie kanadyj-
skiej marynarki są też okręty podwodne
i patrolowe zdolne do działań przeciw-
minowych. Za kilka lat otrzyma ona trzy
nowe okręty wsparcia.
Znacząco zmniejszyła się za to licz-
ba samolotów bojowych. Po ostatnich
redukcjach w służbie pozostało poniżej
setki myśliwców CF-18 Hornet. W przy-
szłości prawdopodobnie zastąpią je ma-
szyny F-35, bowiem Ottawa jest uczest-
nikiem programu ich budowy. W tej
chwili wysiłek kanadyjskiego lotnictwa
skupia się na wzmocnieniu komponen-
tu transportowego. W tym roku ma roz-
począć się dostawa C-17 Globemaster,
których kupiono cztery. Od 2010 r.
w kanadyjskim arsenale powinny zna-
leźć się C-130J, które zastąpią najstar-
sze wersje Herculesów. W sumie ma ich
być 17. Pojawią się też nowe śmigłow-
ce, 16 CH-47, poczynając od 2009 r. Już
w przyszłym roku rozpocznie się dosta-
wa CH-148 Cyclone, czyli Sikorsky
H-92 Superhawk, których zamówiono
28. Zastąpią one około 40-letnie S-61
Sea King. 

nr 18/19/2007 Polska Zbrojna 57

WYDARZENIA ZAPIS

Krwawy
poniedziałek

Iracką codziennością są
ataki samobójcze, których
ofiarami padają żołnierze,
policjanci i cywile
IRAK. Dziewięciu żołnierzy
amerykańskich zginęło,
a 20 innych zostało rannych
23 bm. w wyniku samobójcze-
go zamachu, gdy wypełniony
materiałami wybuchowymi sa-
mochód eksplodował w pobli-
żu bazy wojskowej w prowincji
Dijala, na północny wschód
od Bagdadu. Podobny atak
miał miejsce przed dwoma
miesiącami w Tarmii, 50 km
na północ od irackiej stolicy.
Celem poniedziałkowego za-
machu byli żołnierze sił spe-
cjalnych. Dziesiąty Ameryka-
nin zginął w tym dniu w mie-
ście Muktadija, około 110 km
na północny wschód od Bag-
dadu. Także w poniedziałek
w siedmiu atakach i zama-
chach bombowych zabitych
zostało co najmniej 48 Irakij-
czyków. To właśnie cywile są
głównymi ofiarami przemocy,
która nasila się mimo wpro-
wadzania w życie od dziesię-
ciu tygodni nowego planu
działań rządowych sił irackich
i wojsk USA, zmierzającego
do zapewnienia bezpieczeń-
stwa i spokoju w kraju,
a zwłaszcza w stolicy. (w)
US DOD (2)
Nowe pogróżki
AFGANISTAN. Talibowie, wiedział, że nowa ofensy- nimi były dotąd względnie tów. Rebelianci ustawili
którzy od miesięcy grozili wa pod nazwą spokojne. Przedstawiciele na drodze fikcyjny punkt
wielką wiosenną ofensy- „Ghazawatul Badr” – od władz uznali tę zapowiedź kontrolny. W czasie akcji
wą przeciwko siłom rządo- miejsca zwycięskiej bitwy, za propagandę. podjętej po tym incyden-
wym i międzynarodowym, w której 1400 lat temu Niespokojnie jest też cie w Szindandzie znale-
ogłosili 21 bm., iż zamie- dowodził prorok Mahomet w zachodniej części ziono kryjówki talibów,
rzają rozszerzyć ataki na – będzie prowadzona na Afganistanu, gdzie gdzie schowane były
cały Afganistan, a szcze- północy i południu w ubiegłym tygodniu siły m.in. mundury policyjne
gólnie na północ kraju. Afganistanu. Północne amerykańsko-afgańskie oraz fałszywe dokumenty.
Podający się za ich rzecz- prowincje w porównaniu starły się z grupą talibów Znajdował się tam też
nika Jusuf Ahmadi zapo- z południowymi i wschod- przebranych za policjan- skład broni. (t)
w szpitalu w Moskwie z powodu ległych Państw. Ustąpił ze sta-
postępującej niewydolności ser- nowiska prezydenta po ośmiu
cowo-naczyniowej. Borys Jelcyn latach urzędowania, 31 grudnia
został w czerwcu 1991 r. pierw- 1999 r. Powodem był pogarsza-
szym powołanym na to stanowi- jący się stan zdrowia.
sko w wyniku demokratycznych „W naszym kraju żywa jest pa-
wyborów prezydentem Rosji, mięć o Jego zasługach dla bu-
największej z republik wchodzą- dowy nowej Rosji i jej roli
cych w skład ZSRR. Dwa mie- w Europie i świecie, a także
siące później, w sierpniu, walnie o Jego roli w konstruowaniu no-
przyczynił się do stłumienia pu- wych standardów polsko-rosyj-
czu przeciwko prezydentowi skich stosunków” – napisał pre-
Odszedł Jelcyn ZSRR Michaiłowi Gorbaczowo-
wi. 8 grudnia tegoż roku wspól-
zent Lech Kaczyński w depe-
szy kondolencyjnej do następ-
ROSJA. – Nowa Rosja jest rze- nie z przywódcami Białorusi cy Jelcyna, Władimira Putina.
czywistością i wierzę, że nie za- i Ukrainy – Stanisławem Szusz- Dobre wspomnienia o zmarłym
wrócimy. Skończyło się. Władza kiewiczem i Leonidem Kraw- mają też inni polscy politycy.
komunistów dobiegła kresu czukiem – podpisał w białoru- W zagranicznych komenta-
– stwierdził w ostatnim przed skiej wsi Wiskuli w Puszczy rzach wyrażono opinie, iż to
śmiercią wywiadzie telewizyjnym Białowieskiej traktat o rozwią- Jelcyn, a nie Gorbaczow był
były prezydent Borys Jelcyn. zaniu ZSRR i powołaniu na je- „grabarzem” komunizmu
Zmarł 23 kwietnia w wieku 76 lat go miejsce Wspólnoty Niepod- i sowieckiego imperium. (wr)

w skrócie
Pamięć
o lotnikach
WIELKA BRYTANIA. W an-
gielskiej miejscowości Bradley,
w pobliżu Skipton, w zachod-
nim Yorkshire uczczono
22 bm. pamięć siedmiu pole-
głych tam polskich lotników.
Ich samolot Vickers Welling-
ton MkXI rozbił się podczas
lotu treningowego 23 września
1943 r. i eksplodował przy
uderzeniu w ziemię. W miej-
scu tragedii sprzed lat, w po-
bliżu kanału łączącego Leeds
i Liverpool, odsłonięto pamiąt-
kową tablicę. Upamiętnienie
katastrofy jest zasługą pilota
RAF-u w stanie spoczynku Ji-
ma Hartleya oraz jego przyja-
ciela Petera Whitakera. Tablicę
sfinansowała miejscowa kasa
budowlano-pożyczkowa (Skip-
ton Building Society). Inicjaty-
wę wsparły też inne firmy i or-
ganizacje. Podczas uroczystości
odprawiono nabożeństwo
z udziałem duchownych trzech
wyznań, zaś uświetnił ją przelot
bombowca Lancaster. W uro-
czystościach w Bradley uczest-
niczył szef Wojsk Lotniczych,
zastępca szefa szkolenia Sił
Powietrznych gen. Leszek
Cwojdziński, a także weterani
polscy i brytyjscy.
Kwestia czasu
NATO. Parlamentarzyści z kra-
jów NATO popierają członko-
stwo Gruzji w sojuszu, które jest
tylko kwestią czasu – powiedział
w opublikowanym 20 bm. wy-
wiadzie dla Reutera sekretarz
generalny Zgromadzenia Parla-
mentarnego NATO Simon
Lunn. W tym miesiącu prezy-
dent USA George W. Bush pod-
pisał ustawę o rozszerzeniu soju-
szu północnoatlantyckiego,
obejmującą jego pomocą m.in.
państwa Bałkanów i Kaukazu.
Wcześniej Bruksela już zapro-
ponowała Tbilisi tzw. intensyw-
ny dialog na temat członkostwa.
Jednak nie gwarantuje on zapro-
szenia do organizacji, lecz syg-
nalizuje poparcie. Wcześniej
kraj ten musi przeprowadzić
wiele reform.
Rządzący od 2003 r. prezydent
Gruzji Micheil Saakaszwili pro-
wadzi prozachodnią politykę,
której celem jest wejście kraju
do NATO i Unii Europejskiej.
Dążenia te źle wpływają na rela-
cje między Moskwą a Tbilisi,
gdyż Kreml nadal uważa ten
kaukaski kraj za swoją strefę
wpływów.
Mogadiszu
w ogniu
SOMALIA. Wydarzenia ostat-
nich dni potwierdziły, że sytua-
cja w Somalii jest daleka od
ustabilizowania. W niedzielnych
(22 bm.) starciach sił somalij-
skich i etiopskich z rebeliantami
islamskimi w Mogadiszu zginęło
co najmniej 47 osób: 41 cywilów
i sześciu buntowników. W sumie
liczba ofiar śmiertelnych starć,
które wybuchły w ubiegłym ty-
godniu, sięgnęła 230. Poprzednia
fala walk, która przetoczyła się

58 Polska Zbrojna nr 18/19/2007

 Presja
na Chartum
SUDAN. Prezydent George W.
Bush, przemawiając w ubiegłym
tygodniu w waszyngtońskim Mu-
zeum Holokaustu, wezwał prezy-
denta Sudanu Omara Hasana
el-Baszira do wstrzymania prze-
mocy w regionie Darfuru. Jeśli te-
go nie uczyni, USA nałożą na je-
go kraj sankcje i rozważą inne
środki retorsyjne. Bush nie wy-
kluczył możliwości ogłoszenia
międzynarodowej strefy zakazu
lotów nad pogrążoną w wojnie
prowincją, by uniemożliwić su-
dańskim samolotom wojskowym
latanie nad tym obszarem. Oskar-
żył Sudańczyków o przemalowy-
wanie swych samolotów na kolor
biały, by upodobnić je do samo-
lotów ONZ lub Unii Afrykańskiej.
Zaś premier Wielkiej Brytanii To-
ny Blair poinformował, że jego
kraj wraz z USA rozpocznie dzia-
łania na rzecz nowej rezolucji Ra-
dy Bezpieczeństwa ONZ w spra-
wie Darfuru. – To, co dzieje się
w tej chwili w Sudanie, jest obu-
rzające, nie do przyjęcia, i jest
skandalem dla wspólnoty mię-
dzynarodowej – stwierdził szef
brytyjskiego rządu. (wrt)
PULITZER CENTER
przez somalijską stolicę w końcu
marca, przyniosła przynajmniej
tysiąc zabitych i zakończyła się
chwiejnym rozejmem.
Eurostraż
UE. Obradujący w Luksemburgu
szefowie resortów spraw we-
wnętrznych Unii Europejskiej za-
twierdzili 20 bm. powołanie
wspólnego 450-osobowego ze-
społu interwencyjnego, który
pomagałby krajom członkow-
skim w ochronie granic mor-
skich przed nielegalnymi imi-
grantami. Największy problem
ma z nimi Hiszpania. W ubie-
głym roku na należących do niej
Wyspach Kanaryjskich wylądo-
wało ponad 31 tysięcy nielegal-
nych przybyszów z Afryki
– sześć razy więcej niż rok
nr 18/19/2007
Andrzej Jonas
REDAKTOR NACZELNY
„THE WARSAW VOICE”
Gry
tarczą
„RAZEM MOGLIBYŚMY
WIELE OSIĄGNĄĆ”, powie-
dział na zakończenie swej
pierwszej wizyty w Moskwie
nowy amerykański sekretarz
obrony Robert Gates. Niezbyt
dokładnie wiadomo, co zdaniem
następcy Donalda Rumsfelda
mieści się w worku o nazwie
„wiele”. Najprawdopodobniej
jednak nie to samo, co umiesz-
cza w nim rosyjski minister
obrony Anatolij Sierdiukow. Na-
płynęły ostatnio z USA informa-
cje, że w worku amerykańskim
mieści się tak zwana tarcza an-
tyrakietowa. W worku rosyjskim
wręcz przeciwnie. Sierdiukow
mówił, żegnając Gatesa, że tar-
cza zdestabilizuje bezpieczeń-
stwo regionalne oraz globalne,
i jednoznacznie dał do zrozu-
mienia, że stanowisko Rosji wo-
wcześniej. Z podobnym proble-
mem borykają się również
Włochy i Malta. – Planujemy
rozpocząć szkolenie w lipcu
i stopniowo zwiększać stan oso-
bowy tak, byśmy pod koniec
roku, na początku następnego
roku mieli 450 funkcjonariuszy
– powiedział agencji Reutera
anonimowy dyplomata. Unijny
komisarz Franco Frattini po-
dał, iż państwa członkowskie
oddały do dyspozycji Frontek-
su 116 jednostek pływających,
27 śmigłowców i 21 samolo-
tów. Zakłada się, że zespół bę-
dzie gotowy do interwencji
w ciągu dziesięciu dni od zło-
żenia wniosku o pomoc przez
kraj UE. Jego misję musiałby
zatwierdzić dyrektor mającego
siedzibę w Warszawie
Fronteksu. (ted)
bec instalacji amerykańskich,
które planuje się umieścić
w Polsce i w Czechach, pozo-
staje bez zmian.
Plan umieszczenia elementów
tarczy w Polsce i w Czechach
wchodzi w fazę negocjacji,
a także debaty publicznej.
Elementem tego procesu jest
stosunek Rosji i do tarczy,
i do sojuszników zaangażowa-
nych w jej instalację. W Pol-
sce słychać oficjalne opinie,
że odpowiedzialność za uspo-
kojenie obaw rosyjskich spo-
czywa na Amerykanach. Z te-
go względu pojawiła się infor-
macja, że Amerykanie prag-
nęliby, aby w ten system obro-
ny przeciwrakietowej włączy-
ła się Rosja. W jaki sposób –
na razie nie wiadomo.
Realizacja tego pomysłu wy-
daje się mało prawdopodob-
na. Nie ze względów tech-
nicznych bądź militarnych.
Sądzić raczej należy, że hi-
storyczne doświadczenie,
stan świadomości i cała filo-
zofia polityki skłaniać będą
Moskwę do trzymania się
z dala od tak bliskiej i wielo-
letniej współpracy. Podejmu-
jąc ją, Rosja wzięłaby na sie-
bie zobowiązania pozostające
w konflikcie z fundamental-
nymi celami i zasadami poli-
tyki zagranicznej. Można też
chyba wskazać moment,
w którym byłaby gotowa do
tego rodzaju porozumienia
– po wprowadzeniu rzeczy-
wistej demokracji.
ZOSTAŃ ŻOŁNIERZEM ZAWODOWYM
NABÓR DO SŁUŻBY W KORPUSIE
SZEREGOWYCH ZAWODOWYCH
2 Mazowiecka Brygada Saperów w Kazuniu pro-
wadzi nabór do służby wojskowej w korpusie sze-
regowych zawodowych oraz do nadterminowej
zasadniczej służby wojskowej.
WYMAGANIA
 Odbyta zasadnicza służba
wojskowa
 Niekaralność
 Wykształcenie – min. gimna-
zjum
 Bardzo dobry stan zdrowia
 Wysoka sprawność fizyczna
 Posiadanie uprawnień specjali-
stycznych będzie mile widziane
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE MOŻNA UZYSKAĆ POD
NUMEREM TELEFONU 022 686 10 25 LUB 022 686 10 27
Jednoznaczna
deklaracja
UKRAINA. Szef ukraińskiej dy-
plomacji Arsenij Jaceniuk pod-
czas spotkania ze studentami
Uniwersytetu im. Tarasa
Szewczenki 23 bm. w Kijowie
jednoznacznie opowiedział się
za przystąpieniem swego kraju
do sojuszu atlantyckiego.
– Ukraińcy powinni wiedzieć,
że jeśli Ukraina stanie się człon-
kiem NATO, to bez jej zgody or-
ganizacja ta nie będzie mogła
podjąć ani jednej decyzji.
Ponieważ wszystkie decyzje po-
dejmowane są drogą konsensu-
su, nie będzie też mogła podjąć
ani jednej decyzji dotyczącej
Federacji Rosyjskiej – podkreślił
minister. Jego zdaniem ukraiń-
skie społeczeństwo nie ma dziś
wystarczającej wiedzy o soju-
szu, stąd wielu ludzi uważa, iż
jest to organizacja agresywna.
Tymczasem jak stwierdził mini-
ster Jaceniuk w ciagu niemal
60 lat istnienia NATO przepro-
wadziło jedną operację militar-
ną – w 1999 r. przeciwko
Jugosławii. W odniesieniu do
rosyjskiej Floty Czarnomorskiej,
która stacjonuje na Krymie, po-
wiedział, iż zgodnie z dwustron-
ną umową będzie ona tam ba-
zowała do 2017 r. Dodał, że
Kijów nie ma zamiaru zgodzić
się na przedłużenie jej obecno-
ści na terytorium Ukrainy. (t)
ZAPEWNIAMY
 Wynagrodzenie brutto w wy-
sokości 1800 zł (1200 zł dla
żołnierzy nadterminowych)
 Możliwość awansu i rozwoju
zawodowego
 Szkolenia specjalistyczne
 Możliwość wyjazdu na misje
zagraniczne
 Zakwaterowanie
Polska Zbrojna 59
 ŚWIAT BRAZYLIA
Po Meksyku kolejny kraj Ameryki Łacińskiej chce użyć wojska do wsparcia sił policyjnych,
EPA/PAP
które nie radzą sobie ze zwalczaniem zorganizowanej przestępczości.
Ulice śmierci
P
olicja w Rio de Janeiro, dru-
gim co do wielkości mieście
Brazylii, poinformowała, że
18 bm. w strzelaninie między
rywalizującymi gangami han-
dlarzy narkotyków i w policyj-
nej obławie zginęło 19 osób. Z kolei star-
cie bandytów walczących o kontrolę nad
dzielnicą slumsów Morro da Mineira przy-
niosło 13 ofiar śmiertelnych. Aresztowano
też kilku podejrzanych o udział w strzela-
ninie, która wywołała chaos w centralnej
części miasta. Policja przejęła poza tym
60 Polska Zbrojna
TA D E U S Z W RÓ B E L
broń, w tym granaty ręczne. W innej czę-
ści metropolii funkcjonariusze zastrzelili
sześć osób podejrzanych o handel narkoty-
kami. W samochodzie, którym jechały,
znaleziono trzy tysiące torebek z kokainą.
Niebezpieczna metropolia
Rio de Janeiro uchodzi za jedno z naj-
niebezpieczniejszych miast w świecie. Od
początku lutego br. do końca pierwszej de-
kady kwietnia zamordowano tam 653 oso-
by. W styczniu odnotowano 26 proc. wzrost
liczby zabójstw w porównaniu z tym sa-
mym miesiącem 2006 r. Według statystyk
kryminalnych, co roku przypada 50 mor-
derstw na 100 tys. mieszkańców Rio. Sta-
nowe siły bezpieczeństwa, liczące 38 tys.
funkcjonariuszy policji zmilitaryzowanej
i 10,5 tys. policjantów cywilnych, nie są
w stanie przeciwstawić się bezwzględnym
przestępcom, którzy często biorą na cel sa-
mych funkcjonariuszy. W tym roku zginę-
ło w tym mieście już około 40 policjantów.
Z drugiej strony policja w Rio uchodzi za
skorumpowaną, której wielu funkcjonariu-
szy figuruje na listach płac gangów.
nr 18/19/2007
 Wybrane
jednostki
w Rio de Janeiro
– Dowództwo Wojskowe Wschód
– Dowództwo 1 Regionu
Wojskowego
– Dowództwo 1 Dywizji WL
– Dowództwo 9 Brygady Piechoty
Zmotoryzowanej (szkolna)
– Dowództwo Brygady Piechoty
Spadochronowej
– 1 Batalion Piechoty
Zmotoryzowanej (szkolny)
– 1 Batalion Żandarmerii
– 2 Batalion Piechoty
Zmotoryzowanej (szkolny)
– 3 Batalion Piechoty (Sao Goncalo)
– 15 Pułk Kawalerii Zmotoryzowanej
– 24 Batalion Piechoty
Zmechanizowanej
– 25 Batalion Piechoty
Spadochronowej
– 26 Batalion Piechoty
Spadochronowej
– 27 Batalion Piechoty
Spadochronowej
– 32 Batalion Piechoty
Zmotoryzowanej (Petropolis)
– 56 Batalion Piechoty (Campos dos
Goitacazes)
– 57 Batalion Piechoty
Zmotoryzowanej (szkolny)
Władze kraju szukają sposobów na po-
wstrzymanie nasilającej się przemocy.
Po Wielkanocy prezydent Brazylii Luiz
Inacio Lula da Silva zgodził się, by po-
licjantów w dawnej stolicy Brazylii
wsparły siły zbrojne. Uczynił to na proś-
bę gubernatora stanu Rio de Janeiro Ser-
gio Cabrala. Była to już jego druga taka
prośba od 1 stycznia, gdy objął stanowi-
sko. Jego poprzednik, Rosinha Matheus,
nie chciał wsparcia oddziałów federal-
nych, gdyż nie byłyby one pod jego
kontrolą.
nr 18/19/2007
– Jest tutaj sześć tysięcy marines, którzy
mogliby pomóc. Nie chcę spędzić następ-
nych czterech lat na pogrzebach policjan-
tów i cywilów. Ludzie są w panice. Czas
połączyć siły – oświadczył obecny guber-
nator. Z pewnością wpływ na jego decyzję
miała też świadomość, że za kilka miesię-
cy Rio de Janeiro będzie gospodarzem
Igrzysk Panamerykańskich. Pozostało więc
niewiele czasu na poprawę bezpieczeństwa
w mieście i jego okolicach. Teraz też ze
strony wyższych dowódców wojskowych
pojawiło się żądanie, by żołnierze nie pod-
legali władzom stanowym. Chcieli także,
żeby gubernator złożył formalną deklara-
cję, że stanowe służby bezpieczeństwa są
„nieosiągalne lub niedostateczne”, tak by
akcja wojska była zgodna z konstytucją.
Wątpliwości miał też minister sprawiedli-
wości Tarso Genro, który mówił, iż żołnie-
rze nie są odpowiednio przeszkoleni do
działań policyjnych.
Prezydent Silva zapowiedział, że szcze-
gółowe rozmieszczenie wojsk na terenie
stanu zostanie skonsultowane z przedsta-
wicielami jego władz, by uniknąć przypad-
kowych starć z lokalną policją. Nie jest to
pierwsze wsparcie władz federalnych dla
Rio de Janeiro. Na początku roku przezna-
czyły one równowartość 183 mln dol. na
poprawę bezpieczeństwa podczas lipco-
wych igrzysk. Władze planowały też uży-
cie w tym celu sześciu tysięcy żołnierzy.
Do miasta skierowano już na początku ro-
ku elitarną 500-osobową jednostkę Naro-
dowych Sił Bezpieczeństwa Publicznego.
Przy czym rozmieszczono ją poza metro-
polią. Była to reakcja na falę przemocy,
która przeszła przez byłą stolicę kraju
w grudniu ubiegłego roku. Zginęło wte-
dy 19 osób. Kilka z nich spaliło się żyw-
cem w autobusie miejskim podpalonym
przez bandytów.
Nie będzie to pierwsza misja armii
w Rio. W marcu ubiegłego roku 1200–
–1500 żołnierzy przeprowadziło kilkudnio-
wą akcję w tamtejszych slumsach. Wojsko
weszło do dzielnic nędzy po tym, jak ukry-
CESEC
wający się tam handlarze narkotyków zra-
bowali z koszar pewną liczbę karabinów.
Wcześniej, w 2003 r., 3 tys. żołnierzy skie-
rowano do wzmocnienia bezpieczeństwa
podczas karnawału.
Siły połączone
Gubernator Cabral wspomniał o możli-
wości użycia do zapewnienia bezpieczeń-
stwa w mieście 6 tys. żołnierzy piechoty
morskiej. W rządzonym przez niego stanie
stacjonuje gros jednostek Korpusu Strzel-
ców Morskich, w tym Siły Strzelców Es-
kadry i Dywizja Desantowa. Faktycznie
jest to brygada mająca m.in. trzy bataliony
piechoty morskiej, jeden pancerny i dywi-
zjon artylerii. W Rio jest też jedno z ośmiu
regionalnych zgrupowań marines, tu także
stacjonuje większość sił morskich.
Stan Rio de Janeiro wraz dwoma inny-
mi, Minas Gerais i Espirito Santo, tworzą
Dowództwo Wojskowe Wschód, które
dzieli się na 1 i 4 Region Wojskowy. Sie-
dziby dowództw Wschód i 1 RW ulokowa-
no w Rio de Janeiro. Są tam również szta-
by niższego szczebla, dywizji i dwóch bry-
gad. W sumie na terenie stanu Rio de Ja-
neiro jest 29 jednostek wojskowych szczeb-
la batalionu. Są wśród nich trzy bataliony
spadochroniarzy, cztery piechoty zmoto-
ryzowanej, dwa piechoty, po jednym zme-
chanizowanym i żandarmerii WL. Do te-
go dochodzi pułk kawalerii zmechanizo-
wanej. Przy czym niektóre z nich są jed-
nostkami szkolnymi.
Poza jednostkami operacyjnymi swe sie-
dziby ma tu wiele instytucji lądówki, jak
np. instytuty, szkoły, centra szkoleniowe,
kliniki i szpitale.
Siły te prawdopodobnie mogą, jeśli zaj-
dzie potrzeba, otrzymać wsparcie z sąsied-
nich stanów. W Minas Gerais stacjonuje
11 batalionów lub ich odpowiedników; pięć
to piechota, jeden zmotoryzowany i jeden
przygotowany do działań w górach. W trze-
cim stanie Espirito Santo, podległym Do-
wództwu Wojskowemu Wschód, jest tyl-
ko jeden batalion piechoty. 
Polska Zbrojna 61
TO I OWO

cach, penetrować budynki
w poszukiwaniu wyznaczonych
celów, sprawnie wspinać się po
schodach i korzystać z windy.
Do 2015 r., w ramach projektu
Future Combat Systems,
Pentagon zamierza zastąpić
jedną trzecią czołgów i wozów
pancernych pojazdami bezzało-
gowymi, a ok. 2035 r. po po-
Prawie lach bitew zaczną prawdopo-
jak Terminator dobnie maszerować elektro-
niczni żołnierze. Według eks-
Latająca
płaszczka
N adchodzi kres epoki
samolotów z podłużnymi
kadłubami. Maszyny
nowej generacji, według
„Rzeczpospolitej”, będą przy-
pominały olbrzymie płaszczki.
Zaletą takiej konstrukcji jest
duża przestrzeń wewnątrz,
J. SZUSTAKOWSKI
Byle nie
nad Świnicą
DYREKCJA Tatrzańskiego Parku
Narodowego nie chce, aby wojsko-
we śmigłowce ćwiczyły nad Tatra-
mi. Taką decyzję przyrodnicy podję-
li po niedawnych szkoleniach żoł-
nierzy przygotowujących się do mi-
sji w Afganistanie. – Hałas, jaki po-
wodują śmigłowce, przekroczył na-
sze oczekiwania – mówi Paweł Ska-

W Singapurze powstanie
pierwszy samodzielny ro-
bot wojskowy zdolny do zabija-
nia ludzi. Jak pisze „Wprost”,
tamtejsza rządowa agencja
ds. nauki i technologii ogłosiła
konkurs na projekt takiej ma-
szyny. Zgłaszane roboty powin-
ny umieć poruszać się po uli-
Obnażony system
P. KĘPKA
pertów Departamentu Obrony
USA z czasem maszyny zaczną
się usamodzielniać. Będą pole-
gać na czujnikach oraz pokła-
dowych komputerach i bez
udziału człowieka podejmować
decyzje. Już teraz wiele prywat-
nych firm oferuje tego rodzaju
prototypy. (ad)
sze niszczyciele japońskich
Morskich Sił Samoobrony. Jak
ustaliła policja, dokumenta-
cja przy padkowo przeciekła
do internetu jako załącznik
mały opór aerodynamiczny
i duża powierzchnia skrzydeł,
co pozwala na uzyskanie dużej
siły nośnej. Konstruktorzy spo-
dziewają się, że samoloty bę-
dą o 10–15 proc. lżejsze niż
dzisiejsze, dzięki czemu będą
mogły zabierać więcej ładun-
ku. Zużycie paliwa spadnie
o 20–25 proc. Nadal są jed-
nak kłopoty z rozwiązaniem
problemów technologicznych
łączących się m.in. ze sterowa-
niem maszyną bez ogona.
Wojskowy transportowiec no-
wego typu o masie startowej
500 t ma wejść do służby oko-
wiński, dyrektor TPN. – Uważamy,
że oddziaływanie na przyrodę jest
poważne, w związku z tym nie po-
winniśmy się na to godzić – doda-
je. Problem w tym, jak tłumaczą woj-
skowi, że Tatry to w Polsce jedyny
prawdziwy teren wysokogórski,
gdzie można znaleźć namiastkę te-
go, co czeka żołnierzy w Afganista-
nie. Dlatego w ubiegłym roku zaczę-
ły się tutaj szkolenia jednostek wy-
znaczonych na misje, a piloci woj-
skowi uczyli się latać śmigłowcami
w górskich warunkach. Dyrekcja
TPN wyjaśnia, że ich sprzeciw wo-
bec lotów nie oznacza końca szko-
leń. Żołnierze nadal będą mogli wy-

do pornograficznych zdjęć, ło 2022 r. (ann) rabiać kondycję na tatrzańskich

którymi wymieniali się woj- szlakach. (AD)

J apoński dziennik „Yomiuri

Shimbun” doniósł o ujawnie-
niu ściśle tajnych materiałów
wojskowych dotyczących m.in.
systemów bojowych Aegis,
w które wyposażone są najnow-
skowi. Sprawa wyszła na jaw,
gdy w styczniu jeden
z oficerów marynarki stał się
posiadaczem tajnych doku-
mentów, do których normal-
nie nie miałby dostępu. (ted)
GAZETA INTERNETOWA REDAKCJI WOJSKOWEJ
„ŻOŁNIERZ POLSKI”: www.zolnierz-polski.pl
tel. CA MON 840 232, 840 868, tel. (0-22) 684 02 32,
(0-22) 684 08 68, e-mail: zolnierz-polski@redakcjawojskowa.pl
Z portalu można pobrać artykuły „Polski Zbrojnej” w formacie PDF.

Dyrektor Redakcji Wojskowej TYGODNIK Jacek Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80,CA MON 131 780; Poznań: Natalia Konopka,
Redaktor naczelny tel.: (0-61) 857 23 59, CA MON 572 359; Piotr Laskowski, tel.: (0-61) 857 24 46, CA
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 684 56 85, MON 572 446; Wrocław: Bogusław Politowski, tel.: (0-71) 765 38 53, CA MON 653 853;
faks: 684 55 03; CA MON 845 365, 845 685, faks: 845 503; Współpracownicy: Piotr Bernabiuk, Andrzej Jonas, Marcin Kaczmarski, Włodzimierz
sekretariat@redakcjawojskowa.pl www.polska-zbrojna.pl Kaleta, Tadeusz Mitek, Wojciech Piekarski, Aleksander Rawski, Henryk Suchar
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa Dział graficzny: tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170; Marcin Dmowski (kierownik),
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej Monika Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski (fotoedytor)
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: Korekta: tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355; Renata Gromska (kierownik),
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, CA MON 840 222; Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz, Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
wko@redakcjawojskowa.pl Szef pionu wydawniczego:
Redaktorzy prowadzący: płk Ryszard Choroszy, tel.: (0-22) 684 03 52, CA MON 840 352;
Aneta Wiśniewska, (0-22) 684 52 13, CA MON 845213; ryszard.choroszy@redakcjawojskowa.pl
ppłk Lech Mleczko, tel.: (0-22) 684 52 30, CA MON 845 230; Biuro Reklamy i Marketingu: Adam Niemczak (kierownik) , tel. (0-22) 684 53 87,
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl CA MON 845 387; Joanna Brodowska, Dominika Chodorowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80,
Publicyści 684 55 03, faks: (0-22) 684 55 03; reklama@redakcjawojskowa.pl
Warszawa: Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Anna Dąbrowska, Prenumerata: RUCH SA, KOLPORTER SA, GARMOND PRESS, GLM.
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; mjr Artur Goławski, tel.: (0-22) 684 52 44, CA Informacja: (0-22) 684 04 00
MON 845 244; Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32, CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Kolportaż i reklamacje: PP DW Bellona – (0-22) 457 04 37, 6879 041, CA MON 879 041
Predel, tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868; Roman Przeciszewski, Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44, Numer zamknięto: 24.04.2007 r.
CA MON 845 244; Zdjęcie na okładce: Bogusław Politowski
Fotoreporter: Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
Jarosław Wiśniewski, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze odzwierciedla stanowisko redakcji. Tekstów
Korespondenci: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, tel.: (0-52) 378 25 90, CA MON 412 590; niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Gdynia: kmdr ppor. Mariusz Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON 266 207; Krzysztof
Wygnał, tel.: (0-58) 626 24 13, CA MON 262 413; Kraków: Magda Kowalska-Sendek, Nakład: 19 500 egz.

Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne

62 Polska Zbrojna nr 18/19/2007