Verschijnt maandelijks, uitgez. juli en aug.

Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X erkenning: p303221

Tijdschrift - toelating gesloten verpakking 2099 Antwerpen X n BC 6379 PB-nr. B-4883

t i jdschrif t va n de k u l eu v en

2 6 s e p t e mbe r 2 0 12 | nr 1 | 2 4 s t e j a a r g a ng | w w w. k ul e u v e n . be / c k /

Ik wil geen BV worden

oud-studente Magali Cobbaert doe t gooi na ar titel van slimste mens [15]

Onze armzwaai heeft nut

armbe weging oefenen k an helpen bij loopre validatie na hersenverl amming [2]

Verzamelen geblazen

( KU Leuven | Rob Stevens)

De Thebaanse trompetters verwelkomen de stoet der togati aan de Leuvense Sint-Pieterskerk tijdens de opening van het academiejaar op 24 september. Altijd een mooie gelegenheid om te netwerken, die dag, maar dit jaar nog iets meer: het belang van regionale en internationale netwerken voor onderzoeksintensieve universiteiten stond centraal tijdens de academische zitting. Lees het verslag op pagina 4.

Zijn jongeren gsm-verslaafd?

communicatie wetenschapster onderzoek t mobiele jongerencultuur [3]

Aantal internationale studenten fors gegroeid

Het aantal buitenlandse studenten aan de KU Leuven is de laatste tien jaar verdubbeld. Maar volgens vicerector Internationaal Beleid Bart De Moor is er nog ruimte voor groei: Niet alleen kwantitatief, maar vooral ook kwalitatief.
Ine Van Houdenhove Vergeleken met vorig academiejaar hebben al bijna 15% mr internationale studenten zich ingeschreven aan de KU Leuven. Uit cijfers van het International Office over 2011-2012 blijkt dat 15% van het totale aantal studenten in Leuven uit het buitenland komt: uitwisselingsstudenten, maar vooral studenten die hier een diploma of doctoraat willen behalen. Bart De Moor: Door de globalisering gaan meer studenten buiten de grenzen kijken en de universiteit doet natuurlijk haar best om haar uitstraling in het buitenland te bevorderen. De buitenlandse studenten die hier een diploma willen behalen, komen vooral uit onze buurlanden, waar de afgelopen jaren de inschrijvingsgelden sterk gestegen zijn. Bij de bachelorstudenten vormen de Nederlanders de grootste groep (739) (*), een geook een stijging van nationaliteiten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER), met een piek van Chinezen (252). Bart De Moor: We proberen in China de boodschap uit te dragen dat je niet naar de VS of het Verenigd Koninkrijk hoeft voor onderwijs van hoge kwaliteit en in het Engels. Vooral in de Faculteit Ingenieurswetenschappen is er Sterkst vertegenwoordigde een toename van studenten uit China, en ook uit India. De Fanationaliteiten: culteit Theologie en Religiewe Nederlanders: 1.286 tenschappen trekt dan weer veel Chinezen: 320 diplomastudenten uit ontwikke Spanjaarden: 225 lingslanden. Bij de niet-diplomastudenten Italianen: 210 vormen de Erasmusstudenten * Cijfers m.b.t. 2011-2012. Bron: de grootste groep. Hun aanInternational Office KU Leuven. tal kent een geleidelijke groei. De grootste interesse voor de KU Leuven komt uit Itali en Spanje. De populairste faculteivolg van de numerus fixus voor ten zijn Rechtsgeleerdheid en geneeskunde in Nederland. Bij Ingenieurswetenschappen. de masteropleidingen zien we pagina 5

Tussen veld en hospitaal

student geneeskunde is jongste scheidsrechter in hoogste voe tbalkl asse [9]

Totaal aantal buitenlandse studenten: 7.405 (*) Waaronder: bachelorstudenten: 1.062 masterstudenten: 2.156 Erasmusstudenten: 802 doctorandi: 1.926

Homos keer op keer kop van Jut

de r a ad: een filosofische, juridische en sociologische kijk op homofobie [13]

Ik zoek altijd intellectueel genot

le ven na Leuven: Pieter Timmermans, handelsingenieur en gedelegeerd bestuurder VBO [14]
nr. 4 19 dec 2012 nr. 5 30 jan 2013 nr. 6 27 feb 2013

Verschijningsdata Campuskrant jaarganG 24

nr. 2 24 okt 2012

nr. 3 21 nov 2012

2 Nieuws
colofon
Campuskrant
Maandelijks tijdschrift van de KU Leuven

campuskrant

hoofdRedactie
Sigrid Somers Reiner Van Hove

Redactie
Tine Danschutter, Ilse Frederickx, Ludo Meyvis, Julia Nienaber, Rob Stevens, Katrien Steyaert, Jos Stroobants, Ine Van Houdenhove, Wouter Verbeylen, Inge Verbruggen

Simulatie van de armbeweging tijdens het wandelen. Pieter Meyns: Je kan de armen best betrekken bij de looprevalidatie van kinderen met hersenverlamming. Dat kan een gunstig effect hebben op de beenbeweging. ( David Drijkoningen)

Christine Lagarde

( ingez.)

Redactieadres
Oude Markt 13 bus 5005 3000 Leuven T 016 32 40 13 campuskrant@kuleuven.be

Adreswijzigingen
Alumni Lovanienses Naamsestraat 63 bus 5601 3000 Leuven Erik.Gobin@alum.kuleuven.be

Wandelen doen we (ook) met onze armen

Als we wandelen, bewegen we onze armen en benen gelijktijdig: linkerarm samen met rechterbeen en omgekeerd. Dat doen we zonder erbij na te denken, en die armzwaai lijkt op het eerste gezicht overbodig en nutteloos. Of niet?
Pieter Meyns van het Departement Bewegingswetenschappen: Ik wilde die fundamentele vraag beantwoorden in mijn doctoraatsonderzoek: waarom zwaaien we met benen n armen, en van waaruit wordt dat patroon gestuurd? Wat ik ook wilde weten: kunnen we met die nutteloze armzwaai ook iets aanvangen, bijvoorbeeld bij de looprevalidatie van kinderen met hersenverlamming? cordinatie zelfs grotendeels behouden wanneer het ruggenmerg gescheiden is van de rest van de hersenen. Zoals de kip zonder kop die toch nog kan lopen. Als dat patroon ook bij de mens vooral vanuit het ruggenmerg gestuurd wordt, dan zouden kinderen met hersenverlamming ook nog in staat moeten zijn om tijdens het wandelen de basiscordinatie uit te voeren van armen en benen. Ik heb dus het wandelen van kinderen met en zonder hersenverlamming geanalyseerd in ons bewegingslabo. En wat bleek: die gezamenlijke arm- en beenzwaai was niet volledig verdwenen bij kinderen met hersenverlamming. Hun basispatroon bleef ondanks die hersenbeschadiging bewaard. Er waren wel lichte afwijkingen: kinderen die aan n zijde verlamd waren, hadden aan die kant bijvoorbeeld een kleinere armzwaai. De hersenen spelen nog altijd een rol. Conclusie: ook bij de mens ver-

IMF-baas Lagarde krijgt eredoctoraat

Christine Lagarde, directeur van het Internationaal Muntfonds (IMF), krijgt op voorstel van de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen een eredoctoraat van de KU Leuven. Lagarde werd op 28 juni 2011 benoemd als Managing Director van het IMF. Zij is de eerste vrouw in deze functie. Voordien was ze minister van Economische Zaken, Financin en Industrie in Frankrijk. Als voorzitter van de G20 in 2011 verwierf ze het respect van de politieke en economische wereldleiders. De universiteit kent haar het doctoraat honoris causa toe voor haar krachtig leiderschap, haar scherpe visie en de heldere analyses waarmee zij de mondiale financile crisis wil bevatten en aanpakken. Christine Lagarde neemt het eredoctoraat op 29 oktober in ontvangst in Kortrijk, aan KU Leuven Kulak. De uitreiking van het eredoctoraat in Kortrijk onderstreept het concept van de economische opleiding aan KU Leuven en Kulak: jongeren vormen die creatieve antwoorden kunnen bieden op de economische uitdagingen.

De cordinatie van armen

medewerkers
Jaak Poot, Luc Vander Elst

en benen bij het wandelen is verbonden met elkaar en vertrekt vanuit ons ruggenmerg. verlamming die leren wandelen, gebruiken best ook hun armzwaai.

Grafisch ontwerp
Catapult, Antwerpen

Kinderen met hersen-

Lay-out en zetwerk
Wouter Verbeylen

Fotografie
Rob Stevens, Piet Bonte

Cartoons
Joris Snaet

Reclameregie
Inge Verbruggen T 016 32 40 15 Inge.Verbruggen@dcom. kuleuven.be

Kip zonder kop

Onze armzwaai is waarschijnlijk voorgeprogrammeerd, een overschotje uit de tijd dat onze verre voorouders nog op handen en voeten liepen, vertelt Pieter Meyns. Bij dieren die nog altijd op vier poten lopen, zoals katten, zit er een coordinatiecentrum ter hoogte van het ruggenmerg. Daar liggen centrale patroongeneratoren: die sturen vanuit het ruggenmerg signalen door waardoor hun ledematen automatisch volgens dat patroon bewegen. Bij viervoetigen blijft die

Oplage
34.200 ex.

Drukwerk
Eco Print Center, Lokeren

trekt de cordinatie van armen en benen vanuit ons ruggenmerg? Pieter Meyns: Hoogwaarschijnlijk wel. Ik hou een slag om de arm, want bij mensen kan je dat niet rechtstreeks in het ruggenmerg nagaan zoals bij katten. Bovendien mogen we niet vergeten dat de hersenstam meestal intact is gebleven bij deze kinderen. Maar de aanwijzingen zijn sterk genoeg: arm- en beenzwaai zijn met elkaar verbonden, en je kan dus best ook de armen betrekken bij de looprevalidatie van kinderen met hersenverlamming. Dat oefenen ze nu niet standaard, terwijl die armbeweging een gunstig effect kan hebben op de beenbeweging. (wv)
Een overzicht van alle actuele doctoraatsverdedigingen vindt u op www. kuleuven.be/doctoraatsverdediging/

Campuskrant wordt gedrukt met milieuvriendelijke waterloze druktechnologie.

Joris steekt de draak

Verantwoordelijke uitgever
Pieter Knapen Oude Markt 13 bus 5005 3000 Leuven

Eredoctoraat voor zelfhulp

Op 26 oktober reikt de KU Leuven een eredoctoraat uit aan alle Vlaamse zelfhulpgroepen. Dat gebeurt tijdens een academische zitting naar aanleiding van het dertigjarig bestaan van de vzw Trefpunt Zelfhulp, het informatie- en ondersteuningscentrum voor zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Het gaat om een facultair eredoctoraat op voorstel van de Faculteit Sociale Wetenschappen.

Copyright artikels
Artikels kunnen overgenomen worden mits toestemming.

Willen de echte ouders nu opstaan? Lees over het juridisch concept ouderlijk gezag op pagina 7.

26 september 2012

Nieuws 3
Geciteerd Calimero is een Belg
De Morgen, 8.9.2012

Communicatiewetenschapster onderzoekt mobiele jongerencultuur

Gsm is tweesnijdend zwaard

Ze zijn verslaafd aan hun gsm, hoor je ouders wel eens zuchten. Het mobieltje lijkt inderdaad een onmisbaar verlengstuk van elke opgroeiende tiener. Onderzoekers doopten het de Mobiele Jongerencultuur. Maar welke cijfers schuilen er achter die verslaving? Wie zijn die kwistig smsende jongeren, waarover gaat het, en vooral: is er een probleem?
Wouter Verbeylen We hebben verbazend weinig cijfers over gsm-gebruik bij jongeren, vertelt communicatiewetenschapster Mariek Vanden Abeele. Dus verzamelde ze die cijfers voor haar doctoraat: in het najaar van 2010 peilde ze bij meer dan duizend 10- tot 12-jarigen en bijna tweeduizend 12- tot 18jarigen naar hun gsm-gebruik. Eerste vaststelling: de gsm is wel degelijk alomtegenwoordig: in het vijfde leerjaar bezit een kleine helft van de jongeren een gsm, in het eerste middelbaar bijna iedereen. Die overgang naar het middelbaar is cruciaal: de sociale en geografische radius van de jonge-

De Belgische burger heeft geen hoge pet op van s lands reputatie, zo meldt het Reputation Institute. Bart Engelen, ethicus aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, is niet verbaasd. Belgen hebben nogal de neiging om zich te wentelen in dat beruchte Calimerogevoel, het idee dat we een klein landje zijn waar alles misloopt. () Op individueel vlak hebben mensen de neiging om zich te overschatten. Het gros van de chauffeurs vindt zichzelf bijvoorbeeld beter dan gemiddeld. Maar op collectief vlak lijden we aan het omgekeerde. Toevallig begeleidde ik deze zomer enkele Mexicaanse studenten, die de opdracht kregen om een Leuvense schepen vragen te stellen over wat er misloopt in de stad. Ikzelf had meteen een waslijst aan kritische vragen, terwijl zij zich afvroegen waar ik me in godsnaam druk over maakte. Het is hier veilig en de instellingen functioneren, zeiden ze. De Belg moet wat minder navelstaarderig zijn en beseffen wat we hier hebben.

week, al zijn er ook extremen die aan duizend smsjes komen. Telefoneren gebeurt nauwelijks: de helft belt minder dan vijf keer per week, n op vier bijna nooit. Waarover gaat al die communicatie? Meestal dagdagelijkse afspraken, of textversaties, kletsen als tijdverdrijf. Je merkt aan het gebruik ook dat een gsm een tweesnijdend zwaard is: natuurlijk is het storend als tieners zitten te smsen tijdens de les (40%), maar ze gebruiken hem

Jongeren met gescheiden ouders krijgen sneller een gsm. Dat is ook praktisch: er moet meer geregeld worden.
re vergroot met een klap, en daar hoort duidelijk een gsm bij. Gemiddeld kregen ze hun eerste gsm toen ze 11 jaar waren. En dat cijfer is bijna twee jaar oud, het verlaagt nog steeds. Jongeren met gescheiden ouders krijgen sneller een gsm. Dat is ook praktisch: er moet meer geregeld worden. De gsm piekt als statussymbool rond 12 14 jaar. Logisch, vindt Mariek Vanden Abeele: Op die leeftijd neemt de identiteitsontwikkeling een spurt. Het zijn vooral de jongere tieners en in het bijzonder meisjes die hun gsm personaliseren met accessoires, en die het merk belangrijk vinden. Status speelt ook een veel grotere rol bij jongeren uit lagere socio-economische milieus, met verschillende etnische achtergrond, en zwakke leerlingen. Hier lijkt een soort compensatiemechanisme aan de gang. ook massaal om huiswerk te bespreken (70%). Ook verrassend: meisjes gebruiken hun gsm vaak als dagboek. Ze bewaren er persoonlijke smsjes en fotos op. Minder onschuldig zijn de cijfers voor sexting, een samentrekking van sex en texting. Zes procent van de jongeren heeft al eens een naaktfoto of foto in lingerie van zichzelf gemaakt en doorgestuurd naar vrienden. En negen procent vooral jongens beweert pornografische beelden op zijn mobieltje te hebben.

gewoon om een klassieke generatiekloof? Uit ander onderzoek blijkt dat overvloedig smsen typisch tot die levensfase behoort: het piekt rond 16 jaar, maar het daalt net zo goed weer rond 25 jaar. Om te smsen moet je trouwens met twee zijn: gaat het om een gsm-verslaving of een sociale verslaving? Die gsm is op tal van manieren met hun leven verweven: hij speelt een belangrijke rol in hun relaties met vrienden en familie. Ouders moeten dat beseffen als ze hun tiener bijvoorbeeld als straf een week zonder gsm zetten. Zon nieuw medium houdt altijd mogelijkheden en risicos in: emancipatie enerzijds, sexting en cyberpesten anderzijds. Mijn advies aan ouders: bewaak het gsm-gebruik van je kind, maar verbied het niet. Kies voor sensibilisering, en ga er voor een stuk in mee. Dat gebeurt trouwens ook al: jongeren die smsen met hun ouders, blijven dat als jongvolwassenen doen. Er bestaat vandaag de dag zoiets als een virtuele navelstreng. Er is dus een mobiele jongerencultuur? Mariek: Moeilijk te zeggen. Die gsm is belangrijk, maar hij is slechts n element in het pakket aan communicatiemogelijkheden van jongeren. Tieners zitten bijvoorbeeld veel langer op

Hexathlon
In het zesde leerjaar heeft
60 procent een gsm, in het eerste middelbaar bijna 100 procent. (*) 120 smsjes per week, of 15 smsjes per dag.
Knack, 12.9.2012

Tieners sturen ongeveer

40 procent stuurt smsjes

tijdens de lesuren; buiten de schooluren stuurt 70 procent smsjes om schoolwerk te bespreken. ongemakkelijk wanneer ze hun gsm vergeten zijn. ting gedaan, 9 procent heeft pornografische beelden op de gsm staan.

70 procent voelt zich

6 procent heeft aan sex-

(*) Cijfers van eind 2010, het gsm-bezit stijgt nog steeds.

Een zesdaagse werkweek voor Griekenland? Het zou meer kwaad dan goed doen, zegt professor arbeidsrecht Roger Blanpain: De sociale onrust zou veel meer kosten dan het invoeren van de zesdaagse werkweek kan opbrengen. De Grieken zijn geen luiaards. Ze werken vandaag gemiddeld 42 uur dat is vier uur meer dan wij. Ook in Griekenland bestaan de meeste huishoudens vandaag uit tweeverdieners. Wat met de kinderen? Gaan we ook de schooluren verlengen dan? Alleenstaanden met kinderen zullen nog meer in de verdrukking komen, want bij een gelijk loon stijgen hun kosten voor vervoer en kinderopvang. Zijn er landen met een zesdaagse werkweek? De Europese wetgeving van 2003 spreekt over de 48-urige week, zes dagen dus. Hoewel de norm in de EU de facto vijf dagen is, telt de werkweek in sommige sectoren in Groot-Brittanni er zes. Maar ook bij ons werken veel mensen, zelfstandigen bijvoorbeeld, zes dagen van de zeven.

het internet, dat ze ook veel moeilijker zouden kunnen missen, zeggen ze. Anderzijds neemt het gebruik van smartphones nog altijd toe: dat is internet en gsm in n. We zitten nog lang niet aan het eind van die evolutie.

Geen kinderspel
De Morgen, 14.9.2012

Virtuele navelstreng
Nog een cijfer: zes jongeren op tien vinden hun gsm erg belangrijk. Een groot deel voelt zich zelfs ongemakkelijk zonder mobieltje op zak. Is de jeugd gsmverslaafd? Mariek: Verslaving is een groot woord, dan denk je meteen aan problematisch, afwijkend gedrag. Terwijl gsmgebruik de norm is bij jongeren. Ik zou eerder zeggen: ze zijn verknocht aan hun gsm. Ik merk wel dat veel ouders zich ergeren aan het gsm-gebruik van hun Mariek Vanden Abeele: Veel ouders ergeren zich aan het gsm-gebruik van hun kinderen. Maar gaat het hier niet kinderen. Maar gaat het niet om een klassieke generatiekloof? ( KU Leuven | RS)

Sexting
Maar wat don jongeren met hun mobieltje? Mariek Vanden Abeele: Toch vooral smsen: gemiddeld versturen ze 120 smsjes per

Na een cursus buitenspelen, is er nu een app om kinderen de beginselen van het hinkelen bij te brengen. () Jan Seghers van de Faculteit Bewegings- en revalidatiewetenschappen deed onderzoek naar kinderen en buitenspelen.En ja, op straat spelen ze niet meer zo vaak als vroeger. Maar de helft van de kinderen liet weten dikwijls in de eigen tuin te spelen. Dat is in vergelijking met een decennium geleden zelfs tien procent meer. Overdrijven we dan niet met apps en cursussen? Naar gezondheid toe lijkt er niet zo veel aan de hand te zijn. Maar er zijn andere aspecten. In onze tuinen staan tegenwoordig trampolines, glijbanen, schommels ... Daar spelen de kinderen mee, maar eens ze op een leeg grasveld of kale speelplaats komen, weten ze niet wat ze kunnen doen. De creativiteit is veel minder. En als je altijd op dezelfde manier speelt, komt dat de motoriek niet ten goede.

4 Nieuws

campuskrant

Universiteiten zijn geen losse organisaties van groepen geleerden meer, zei rector Mark Waer tijdens zijn toespraak. Het belang van regionale en internationale netwerken is enorm toegenomen en vormde het centrale thema tijdens de opening van het academiejaar.

Opening academiejaar 2012-2013

Zowel de Associatie KU Leuven als LERU (League of European Research Universities) vieren hun tiende verjaardag. Elk op hun manier zijn ze onmisbaar in de uitbouw van ons excellentieniveau, zei rector Mark Waer. De KU Leuven mag zeker bij de Europese top gerekend worden. Het verschil met universiteiten als Oxford, Cambridge, Imperial College en University College London is dat zij excellentie nastrevenby selection: een zeer selectief toelatingsbeleid. Leuven werktby inclusion. De rector verduidelijkte dat een open toegangsbeleid niet haaks staat op excellentie. Een selectieve aanpak bevordert misschien wel het initile slaagpercentage, maar daarmee is het verhaal niet rond. Ook in ons model haalt een zeer groot percentage van de inschrijvers hun diploma soms met wat vertraging. Bovendien verlies je door een strenge selectie aan de poort heel wat talent. Ons kleine rekruteringsgebied hoeft evenmin een grote handicap te zijn. Het komt erop aan voldoende openheid in te bouwen door meer internationale studenten en onderzoekers aan te trekken en prominent aanwezig te zijn in internationale fora.

Ludo Meyvis fotos Rob Stevens en piet bonte

van de samenwerkende instellingen behouden hun eigen profiel. Een mechanisme van doorstroming zorgt voor een onderwijscontinum, en er zijn verschillende vormen van samenwerking op onderzoeksvlak.

Europese spreekbuis

Eucharistieviering in de Sint-Pieterskerk

( KU Leuven | Rob Stevens)

Musician in residence Steven Delannoye

( KU Leuven | Rob Stevens)

Regionale samenwerking
In eenvideovoorstellinggaven professor Andr Oosterlinck en William De Groote, voorzitter en ondervoorzitter van de Associatie KU Leuven, hun visie op de kerngedachten van de Associatie. Onderwijs met een gedeelde hoge kwaliteitsstandaard en goede overstapmogelijkheden tussen de opleidingen vormen een sterke troef. Verder garandeert de Associatie ook een efficint, want onderling afgestemd onderzoeksnetwerk. Professor Lawrence Pitts, de vroegere provost van de University of California (UC), belichtte daarna hoe ze regionale netwerken in Californi aanpakken. De campussen

De stoet der togati in Kortrijk

( Piet Bonte)

Professor Kurt Deketelaere, secretaris van LERU, en professor Douwe Breimer, oudrector van Leiden en samen met professor Oosterlinck de geestelijke vader van LERU, stelden hun organisatie voor. Ze is uitgegroeid tot een stevig lobby-platform van 21 topuniversiteiten, die het Europese onderzoeksbeleid in belangrijke mate vormgeeft. Volgens Sir Colin Lucas, de vroegere rector van Oxford, hebben de Europese onderzoeksinstanties LERU aanvaard als een belangrijke spreekbuis voor de wetenschappelijk-financile zorgen van het hoger onderwijs. Hij maakte zich sterk dat LERU een mooie toekomst wacht, al moet de organisatie rekening houden met de eisen van het Deure doen sterk geglobaliseerde hoger Op 25 september verwelkomonderwijs. de campusrector Jan Beirlant Eigen accenten het publiek ter gelegenheid Na een intermezzo van de nieu- van de opening van het acadewemusician in residenceSteven miejaar 2012-2013 aan Kulak. Delannoye (zie interview op p. Hij belichtte de krachten, mo17) volgde een reeks gefilmde gelijkheden en uitdagingen boodschappen. Minister van van de Kortrijkse campus. De Innovatie Ingrid Lietenbeloof- vele netwerken waarvan Kulak de de onderzoekers te helpen deel uitmaakt, kunnen nog in hun streven naar internatio- aanzienlijke groei genereren. nale excellentie. Consortia van Voorwaarde daarvoor is wel universiteiten en onderzoeks- dat het eigen profiel van Kulak instellingen spelen daarin een zich verder kan ontwikkelen, steeds grotere rol. Vlaanderen met een stevige regionale verwil er middelen voor vrijma- ankering, maar ook met interken. nationale openheid. Namens het Administra- Rector Mark Waer ondertief en Technisch Personeel streepte vervolgens het belang schetsten Martine Torfs en van netwerken voor de KU LeuStijn Delaur hoe zij netwer- ven en specifiek voor Kortrijk. king en internationalisering Ook preses Jasper Deschamps ondersteunen, onder andere nam het woord. Hij hield een dooronderzoekers met elkaar toespraak over Denken, durin contact te brengen en bij te ven, doen en deure doen. dragen tot de uitbouw van de Daarna verklaarde campusrecstudenten- en docentenmobi- tor Beirlant het nieuwe acadeliteit. Hans Op de Beeck wees miejaar voor geopend.

er namens het Zelfstandig Academisch Personeel op dat elke academicus zijn eigen netwerk uitbouwt, met eigen accenten. Met die diversiteit moet de universiteit rekening houden. Voor het Bijzonder Academisch Personeel sprak Bart Landuyt. Hij benadrukte dat de universiteit de motor moet zijn voor de verdere uitbouw van de regio. Waarom geen vicerector regionalisering? Voor de studenten spraken Ruben Bruynooghe en Sam Pless. Zij pleitten voor nieuwe onderwijsvormen zoals afstandsonderwijs en videoconferencing als antwoord op de groei van de KU Leuven. Ook voor de stad hadden ze een boodschap: We hebben liever dat er met ons gepraat wordt danoverons. Rector Waer verklaarde tot slot het academiejaar geopend, geflankeerd door professor Andr Oosterlinck, die onderstreepte dat de Associatie van allen en voor allen is.

26 september 2012

Nieuws 5

eredoctor paolo Dalloglio wil het westen een geweten schoppen

Het Syrische volk voelt zich ter dood veroordeeld

De Italiaanse jezuet Paolo DallOglio kreeg in 2009 een eredoctoraat van de KU Leuven en keerde op 20 september terug naar Leuven om over zijn ervaringen in Syri te vertellen. In het Hollands College zat Yahia Hakoum aan zijn zijde, n van de vijf studenten die in maart 2011 de revolutie tegen Assad op gang trokken. En de enige die het overleefde.
Luc Vander Elst Paolo DallOglio zet zich in voor de dialoog tussen christenen en moslims. In 1992 stichtte hij in het eeuwenlang verlaten klooster van Mar Musa el-Habashi in Syri een oecumenische gemeenschap. Daar gaf hij jonge mensen de kans om zich spiritueel en cultureel te ontwikkelen. Voor zijn bijdrage aan de interreligieuze dialoog kreeg hij in 2009 een eredoctoraat van de KU Leuven. In volle strijd probeerde Paolo DallOglio lokaal te bemiddelen tussen revolutionairen, bewindsgetrouwen en Al Qaeda-strijders. Hij trachtte de VN en het Rode Kruis in te schakelen en schreef open brieven aan de Kerk en aan Kofi Annan. Uiteindelijk liet het Assad-regime hem het land uitzetten. bische Lente. Syri had nog veel meer behoefte aan vrijheid dan de andere landen. Dat de revolte daar lukte, was essentieel voor onze beweging. De moderne communicatiemiddelen, niet-censureerbare satelliet-tv en de aanwezigheid van veel buitenlandse studenten in Syri waren bepalend voor de acties van de Syrische studenten. Ze hoopten op steun van de buitenwereld, maar die kwam er niet. Paolo DallOglio: Vorig jaar rond Pasen kregen we de indruk dat de internationale gemeenschap een vuil spel met ons speelde. Het geweld van het regime groeide sterk aan, zonder enige menselijkheid of logica. De hoop op een geweldloze oplossing zonk dag na dag dieper weg. We leven in de overtuiging dat het Syrische volk ter dood veroordeeld is. Het Westen grijpt niet in omdat het financieel verlamd is en geen visie heeft op de toekomst van de islamitische wereld. Ze willen de Arabische wereld democratiseren, maar wel op een westerse manier. Een te grote islamitische impact zou niet stroken met hun droom om de wereld verder te verwesterlijken. Die secularisering is nochtans niet redelijk, niet realistisch en zelfs niet wenselijk. Ik geloof in pluralisme en in democratie voor iedereen.

Paolo DallOglio, met naast hem student Yahia Hakoum: Telkens overschrijdt Assad een nieuwe grens en nog nooit is hij teruggefloten. ( KU Leuven | Rob Stevens)

Assad blijft ondertussen in het zadel dankzij de steun van oude en nieuwe vrienden: Irak, Hezbollah, Rusland, China en oude totalitaire regimes zoals Soedan en Algerije. Hij krijgt de steun van wie belangen heeft bij het corrupte regime: de clerus, de rijken en de machthebbers.

Paolo DallOglio: De internationale gemeenschap kijkt toe en doet niets, terwijl Assad almaar driester tewerkgaat: eerst gewone wapens, dan tanks, helikopters en vliegtuigen. Elke keer over-

sche wapens inzet? Als Syri een nieuw Somali wordt in het Midden-Oosten, dan is dat voor niemand goed. Met mijn lezingen probeer ik het Westen een geweten te schoppen

Almaar driester

Een revolutie van mensen

De chaos in Syri is enorm. Gevangenen worden gefolterd of gedood, ziekenhuizen gebombardeerd. Burgers zijn het mikpunt van geweld. Nochtans is de revolutie in Syri geen revolutie van sekten of geloofsgroepen. De revolutie is een revolutie van mensen. Yahia Hakoum: Je kunt Syri niet los zien van de context van de Ara-

Yahia Hakoum vult aan: Assad heeft twee legers. Een slecht bewapend en slecht georganiseerd leger voor buitenlandse vijanden aan de ene kant, en aan de andere kant de Republikeinse Garde en de Vierde Brigade, die uitstekend bewapend en goed georganiseerd zijn. Ze beschikken over de modernste tanks en vliegtuigen. Ze schrijdt hij een nieuwe grens en en een netwerk uit te bouwen in hebben zelfs chemische wapens nog nooit is hij teruggefloten. Ge- verschillende landen. En dat lijkt beurt dat wel als hij straks chemi- te lukken. gebruiksklaar.

Het Westen grijpt niet in omdat het financieel verlamd is en geen visie heeft op de toekomst van de islamitische wereld.

Aantal internationale studenten fors gegroeid

pagina 1

Noodzaak
Maar de grootste stijging binnen de internationale studenten is te zien bij de doctorandi: in de voorbije tien jaar is het aantal buitenlandse doctoraatstudenten tweeneenhalf keer zo groot geworden. Ze maken nu 40% uit van het totaal. Bart De Moor: Goede doctorandi rekruteren in het buitenland is een noodzaak geworden: zeker voor bijvoorbeeld de wetenschappen en de ingenieurs geldt dat de binnenlandse spoeling dun wordt. Twee derde van de buitenlandse doctoraatsstudenten is afkomstig uit niet-EER landen. Mooi is dat de ontwikkelingslanden een derde van de doctorandi blijven aanleveren (576) een vorm van research for development. Vooral bio-ingeni-

eurswetenschappen zijn goed vertegenwoordigd maar ook wetenschappen, ingenieurswetenschappen en geneeskunde.

Goede doctorandi rekruteren in het buitenland is een noodzaak geworden.

Het is de eerste keer dat alle cijfergegevens rond de aanwezigheid van buitenlandse studenten in Leuven op systematische wijze bijeen werden gebracht. Bart De Moor: Het is de bedoeling om dit

voortaan te blijven opvolgen en er ons beleid op af te stemmen. Zo is er de uitdaging om vooral de juiste studenten uit het buitenland aan te trekken. De universiteit ziet het als haar maatschappelijke plicht om zoveel mogelijk studenten uit eigen land onderwijs te bieden. Maar voor buitenlandse studenten moeten we selecteren op basis van kwaliteit. Zeker voor doctorandi, maar ook voor de andere studenten. We weten bijvoorbeeld dat de slaagcijfers voor Nederlandse studenten vier keer slechter zijn, op de andere hebben we nog geen zicht. Dat is zeker een aandachtspunt voor het beleid. Voorlopig vindt hij de stijging van het aantal buitenlandse studenten nog een goede zaak voor de universiteit: De toename in de afgelopen tien jaar mag dan spectaculair zijn, het gaat nog

Buitenlandse studenten krijgen een rondleiding tijdens de Orientation Days. Bart De Moor: De toename van het aantal buitenlandse studenten in de afgelopen tien jaar mag dan spectaculair zijn, er is zeker nog ruimte voor meer. ( KU Leuven | RS)

niet om enorme aantallen. En er is zeker nog ruimte voor meer hoevl meer, dat wordt bepaald door de financiering. Op dit moment hebben we trouwens ook geen instrumenten om de toevoer te minderen: we kunnen op

geen enkele manier studenten weigeren die aan de toelatingsvoorwaarden voldoen. Mochten we ooit overspoeld dreigen te worden, dan zal de politiek dat moeten oplossen. Maar zover zijn we nog lang niet.

6 Onderzoek

campuskrant

Windmolens benvloeden wind

Grote windturbineparken enkele honderden windmolens bij elkaar benvloeden zelf de onderste laag van de atmosfeer. Daardoor wordt er in zon park een lagere windsnelheid gemeten: een verlies van ongeveer 40 procent tegenover een windmolen die alleen staat. Dat is uiteraard niet de bedoeling.
Ilse Frederickx om de tien seconden van positie veranderen. Dat geeft dus enorm Omdat er heel wat plannen zijn veel mogelijkheden om windvoor grote offshore parken, finan- energie beter op te vangen. De ciert Europa onderzoek naar de invloed van windmolenparken op de atmosfeer en naar manieren om de windturbines optimaal te controleren. Dat onderzoek is in handen van professor Johan Meyers, ingenieur van de Afdeling Toegepaste Mechanica en Energieconversie. Hij is n van de zeven KU Leuven-onderzoekers die recent een Starting Grant van de European Research Council kregen (zie kader). Johan Meyers: Ik doe onderzoek naar turbulente stromingen, toegepast op windenergie en in mindere mate op ventilatie binnenshuis. Dat gebeurt aan de hand van simulaties op een supercomputer. Daarmee bekijken we hoe grote windturbineparken de atmosferische grenslaag afremmen. Dat is de stroming van de lucht over het aardoppervlak tot op ongeveer n kilometer bladhoeken kan je ook variren hoogte. om zo weinig mogelijk slijtage Met dit Europees onderzoeks- op te lopen of om de opgewekte project willen we nagaan hoe we elektriciteit minder variabel te op een slimme manier die atmo- maken. Je kan ook berekenen in sferische grenslaag kunnen be- welk patroon je de windturbines invloeden met de windturbines. best plaatst. Zo kom je tot een opJe kan de hoek van de bladen van timale controle van een windturdie honderden turbines ruwweg binepark.

De bladhoeken van een windmolen kan je variren om zo weinig mogelijk slijtage op te lopen.

Het onderzoek is belangrijk omdat er heel wat plannen zijn voor grote offshore parken.

( ingezonden)

Europees geld voor zeven jonge onderzoekers

Zeven KU Leuven-onderzoekers zijn geselecteerd in de loodzware Europese competitie voor de Starting Grants van de European Research Council (ERC). Deze beurzen voor beloftevolle jonge onderzoekers bedragen gemiddeld 1,5 miljoen euro, maar kunnen tot 2 miljoen euro oplopen. Gigawatt Wind Farms

Holger Gerhardt , Laboratorium

Maarten Roeffaers, Centrum

voor Oppervlaktechemie en Katalyse: Advanced Light Microscopy for Green Chemistry

Sociologisch Onderzoek: Implications of the Shifting Gender De KU Leuven behaalde in totaal Balance in Education for Reproal 43 van deze grants en bekleedt ductive Behaviour in Europe daarmee de 8ste plaats in Europa. De zeven onderzoekers die dit jaar Hans Van Oosterwyck , Afdeeen grant krijgen voor hun project ling Biomechanica: In silico and in vitro Models of Angiogenesis: zijn: unravelling the role of the extracellular matrix Johan Meyers, Afdeling Toegepaste Mechanica en Energieconversie: Active Wind KU Leuven-onderzoekers verbonFarms: Optimization and Control of den aan het Vlaams Instituut voor Atmospheric Energy Extraction in Biotechnologie (VIB):

Jan Van Bavel, Centrum voor

voor Vasculaire Patroonontwikkeling (Vesalius Research Center): Reverse engineering of vascular patterning through mosaic in vivo analysis of endothelial cell shape regulation Laboratorium voor Moleculaire Oncogenese en Angiogenese (Vesalius Research Center): Oxygen sensing in macrophages: implications for cancer and ischemia voor Mechanismen van Celtransformatie: The role of loss-of-heterozygosity in cancer development and progression www.kuleuven.be/eu/erc/

Massimiliano Mazzone,

Anna Sablina, Laboratorium

[De Congresganger]
Elke maand vertrekken tientallen proffen en onderzoekers naar een congres, workshop of symposium om verse inspiratie op te doen. Welke nieuwe wetenschappelijke stromingen ontdekken ze in hun territoriale wateren? In deze eerste aflevering stellen we de vraag aan arbeidssocioloog Geert Van Hootegem.
Ilse Frederickx Wat bestudeert u? Ik doe onderzoek naar verschillende vormen van arbeidsorganisaties zoals overheidsdiensten of bedrijven en naar de effecten die een structuur kan hebben op de werknemers en de klanten van zon organisatie. Denk maar aan de drie entiteiten waarin de NMBS is opgedeeld. Naar welke bijeenkomst bent u geweest? Naar de zestiende IWOT International Workshop on Team Working , deze keer in het Noorse Trondheim. Een conferentie over teamwork met multidisciplinaire presentaties en workshops door internationale experten. Dit jaar was de focus de duurzaamheid van teams. Vaak worden teams gevormd om oplossingen voor een probleem uit te werken, maar stranden ze daarna. Zelf werk ik op teams met een fout ontwerp: ze werken in elkaars nabijheid in plaats van echt samen te werken. Of ze vormen officieel een team, maar hebben in de praktijk niks met elkaar te maken. En dat is niet in het belang van het product of de dienst die ze moeten leveren. Wat is u bijgebleven van de workshop? In Scandinavi had je in de jaren 70 een beweging rond bedrijfsdemocratisering: participatie van de werknemers van alle niveaus in de bedrijfsvoering. Ik dacht dat die trend allang voorbij was, maar dat blijkt nog echt te leven. We hebben een Noors bedrijf bezocht dat onderdelen produceert voor boorplatformen en vliegtuigen. Een Zweedse multinational die in India hetzelfde produceert, nam dat bedrijf over. De Noren blijken competitiever dan hun veel goedkopere collegas in India: ze produceren bijvoorbeeld minder afval. Dat komt omdat de bedrijfsleiders zelf de kloof tussen bureau en fabriek dichten, met dat geloof in medezeggenschap van de mensen op werkvloer. Ik ga me zeker verder verdiepen in die theorie en dat toepassen in mijn eigen team.

Geert Van Hootegem

( ingezonden)

Wat me als arbeidssocioloog nog opviel bij de Scandinavische collegas is dat ze daar sociotechnisch ingenieurs hebben. Dat zijn eigenlijk burgerlijk ingenieurs die ook een basispakket sociale wetenschappen en psychologie

krijgen, studies die trouwens ook veel meisjes aantrekken. Als dat hier bestond, zou ik het zelf gestudeerd hebben. Omdat de mix van engineering met sociologie en psychologie een meerwaarde is voor ons werk.

26 september 2012

Onderzoek 7

Beeldige wetenschap
Homer Simpson? Apenschedels?
Fotograaf: Lina Osorio Nee, deze foto toont een dwarsdoorsnede van de wand van een bamboestengel, waar de dichte delen de vezels vormen. Bamboe is tegenwoordig ingeburgerd als materiaal voor kommen, schalen of dienbladen. Dat is dan een alternatief voor hout, maar wij onderzoeken de mogelijkheden van bamboe als hightech alternatief voor glasvezel, vertelt Lina Osorio, die samen met Eduardo Trujillo doctoreert over bamboevezels. Osorio onderzoekt reuzenbamboe uit haar thuisland Colombia. De vezels die tussen de knopen de verdikte delen in de stengel lopen, kunnen tot 30 centimeter lang zijn: dat is al een behoorlijke afstand in de wereld van materiaalkundigen. Bamboe is een natuurlijk materiaal, zeer licht en ongeveer even sterk als synthetisch gemaakte glasvezel. Bamboe is zo sterk omdat het heel rijk is aan cellulose. De microstructuur van de vezels is complex: je kan het vergelijken met een honingraat, maar dan met gesloten zeshoekige celletjes. De Leuvense onderzoekers ontwikkelden een proces om lange bamboevezels uit de stam te halen. In een vervolgproject willen ze met de vezels een tape maken, als basis voor lichte, vezelversterkte kunststoffen. (if)

Willen de echte ouders nu opstaan?

Wie zijn de ouders van een kind? Nieuwe samenlevingsvormen en medische begeleide voortplanting maken het antwoord op die vraag soms verrassend ingewikkeld. Juristen worstelen tegenwoordig dan ook met het concept ouderlijk gezag. Tim Wuyts hield het onder de loep in zijn doctoraat in de rechten.
Ilse Frederickx de bevoegdheid om te beslissen over een minderjarig kind en de Het is een juridisch begrip dat goederen van dat kind. Er horen al een hele evolutie heeft doorge- ook plichten bij. maakt, zegt hij. Vroeger sprak men van vaderlijke macht, later Goodwill van ouderlijke macht, nu van ou- Als de wet moet bepalen wie het derlijk gezag. En af en toe hoor je ouderlijk gezag krijgt, is de vraag de term ouderlijke verantwoorde- wie de echte ouders zijn. Danklijkheid. Het gaat niet alleen over zij de medisch begeleide voortplanting kan een kind tegenwoordig zelfs vijf ouders hebben: twee wensouders, twee donorouders en de draagmoeder. Daar komt nog bij dat er nu meer kinderen geboren worden buiten het huwelijk, en bij paren van gelijk geslacht. Ons Belgisch recht loopt wat achter op dat vlak. Tim Wuyts: Momenteel is het alles of niets. Wie een afstammingsband met een kind heeft, krijgt automatisch ouderlijk gezag. Bij een paar van gelijk geslacht krijgt de vrouw die het kind gebaard heeft het ouderlijk gezag. De mee-moeder, die ook voor het kind kiest en er mee voor zorgt, moet adopteren. Dat kost tijd en geld en maakt het kind afhankelijk van goodwill. Als het paar uit elkaar gaat, kan de biolo-

Alleen wie een afstam-

mingsband met het kind heeft, krijgt automatisch ouderlijk gezag. ouders staan juridisch in de kou. geslacht kan de meemoeder alleen door adoptie een afstammingsband vestigen.

Pleegouders en stief-

Bij een paar van gelijk

Er is nood aan juridisch

maatwerk om het belang voor elk kind in iedere situatie voor ogen te houden.

gische moeder weigeren om in te stemmen met adoptie.

Dankzij de medisch begeleide voortplanting kan een kind tegenwoordig zelfs vijf ouders hebben.

Geen stuk eigendom

Ook zorgouders staan in de kou. Pleegouders, stiefouders of grootouders die een kind opvoeden, moeten soms dringende beslissingen over het lot van een kind nemen. Vandaag kan dat niet omdat derden geen ouderlijk gezag hebben. De ouders kunnen het kind ook van de ene dag op de

andere bij hen weghalen. Terwijl dat duidelijk niet in het belang van het kind is. Een kind is geen stuk eigendom dat je zomaar overdraagt. De vraag naar een statuut voor die zorgouders groeit. Absolute regels werken niet. Stel: een vader komt na jaren te weten dat hij niet de biologische vader van zijn kind is. In het Belgisch recht zoals het nu is, behoudt hij zijn ouderlijk gezag. Maar de juridische vader kan beslissen niet meer te zorgen voor het kind. Of de biologische vader kan buitenspel gezet zijn door de moeder. De rechter zou dus naar de concrete situatie moeten kijken en naar elke partij luisteren. Tim Wuyts pleit voor gradaties van ouderlijk gezag, op maat van het kind. Hij haalt voorbeelden uit het buitenland aan: In Nederland kan een derde mee ouderlijk gezag uitoefenen. In het Brits recht is het draagmoederschap expliciet geregeld en krijgen stiefouders een volwaardige rol. Mee-moeders hebben daar ook automatisch ouderlijk gezag. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk gebruiken rechters checklists om een eerlijk besluitvormingsproces te garanderen. Belgi staat ver op het vlak van de regeling na een echtscheiding en de erkenning van een buitenhuwelijkse vader, maar voor de rol van zorgouders is er nog werk aan de winkel.

Onderzoek kort
Het team van professor Peter Stalmans, oogchirurg in UZ Leuven, zorgt voor een doorbraak in de oogheelkunde. Patinten met de netvliesaandoening vitreomaculaire adhesie hoeven binnenkort niet meer geopereerd te worden. In de

nabije toekomst kunnen ze behandeld worden door een eenvoudige inspuiting met het eiwit ocriplasmine . De primeur is het resultaat van jarenlange klinische studies in opdracht van het Leuvense bedrijf ThromboGenics, een spin-off van de KU Leuven. Bij deze netvliesaandoening begint het glasvocht te trekken aan het meest gevoelige deel van het netvlies: de macula. Door de trekking vervormt het netvlies en krijgt de patint een vervormd, wazig zicht en problemen met lezen. Er kan zich zelfs een gaatje vormen in het netvlies. Tot op heden is een ope-

ratie de enige manier om de patint te genezen. Professor Stalmans verwacht dat de inspuitingen met ocriplasmine binnen het jaar ook effectief gebruikt kunnen worden als behandeling, na goedkeuring door de U.S. Food and Drug Administration en de European Medicines Agency. *** Chemotherapie kan meer effect hebben als de bloedvaten worden genormaliseerd door de zuurstofsensor PHD2 te blokkeren. Bovendien kan deze strategie ook

de schadelijke neveneffecten van chemo op gezonde organen drastisch verminderen. Dat hebben Leuvense onderzoekers (VIB / KU Leuven) van het labo van Max Mazzone aangetoond. De effectiviteit van chemotherapie wordt beperkt door de moeilijke aanvoer van het geneesmiddel naar de tumor. Dit omdat tumoren abnormaal gevormde bloedvaten hebben. Ze scheuren makkelijk, waardoor de geneesmiddelen niet tot bij de tumorcellen geraken. Lekkende bloedvaten werken ook uitzaaiing in de hand. De onderzoekers toonden bij muizen

aan dat het blokkeren van zuurstofsensor PHD2 tot beter gestroomlijnde bloedvaten leidt. Daardoor bereiken de antikankergeneesmiddelen de hele tumor en zijn ze effectiever. Er is dan ook een kleinere dosis nodig. Bovendien worden er anti-oxidatieve enzymes geproduceerd die de schadelijke neveneffecten van chemotherapie neutraliseren. Helaas zijn er op dit moment nog geen specifieke PHD2-inhibitoren beschikbaar en is er nog een hele weg af te leggen voor dit eventueel bij patinten kan toegepast worden.

8 Sport
toen wel voor de helft uit buitenlandse speelsters bestond. In Belgi is professioneel volleybal voor meisjes onmogelijk. Met Kieldrecht spelen we drie jaar na elkaar kampioen. Gewoon omdat er te weinig tegenstand is. Om elke week op hoog niveau spelen, moet je naar het buitenland. Maar wie als achttienjarige die stap zet, komt bij mindere ploegen terecht. Je moet wachten tot je 20 of 21 bent en je niveau hoger staat. Toen de federatie me als bondscoach aanstelde, zijn we gestart met een project om volleybalspeelsters op te leiden die klaar zijn voor buitenlandse topclubs. Ik had een uitstekende vertrekbasis: de jeugdploeg die kampioen werd op de Jeugd Olympische Spelen van Singapore in 2010.

campuskrant

het merendeel in buitenlandse topclubs die ook in de Champions League spelen. Ik wil nu voor het nationale team snel komen tot een pool van twaalf tot zestien speelsters die professioneel volleyballen. Onze kansen op de Europese kampioenschappen? De top tien halen is een realistische doelstelling. Op langere termijn willen we bij de acht beste in Europa zitten en dan zit een ticket voor het wereldkampioenschap erin. Olympische Spelen? Dan moet je bij de vier of vijf beste teams in Europa zitten. Daarvoor is de concurrentie van de toplanden voorlopig nog te sterk.

Supertrainer
Sarah Smits (24) is kapitein van Asterix Kieldrecht en speelt mee in het nationale team. Zij combineerde topvolley zelfs met voltijdse studie. Ze haalde drie masters: psychologie, management n toegepaste economische wetenschappen. Hoe doe je dat? Ik had

Geen opportunisme
De Belgische volleyvrouwen vieren feest, met centraal (achter de vuist van een medespeelster) Sarah Smits. Trainer Gert Vande Broek (tweede van rechts) : De individuele ontwikkeling van de speelsters als sporter, maar ook als mens is cruciaal in onze filosofie. ( Bart Vandenbroucke)

Combinatie van studie en training sleutel tot succes volleyvrouwen

Vreugdetaferelen in Kortrijk, waar de Belgische vrouwenvolleybalploeg zich medio september wist te plaatsen voor het Europees Kampioenschap in september 2013. Trainer van het team is professor Gert Vande Broek. We danken het succes aan een combinatie van topsport en studie aan de Associatie KU Leuven, zegt hij. Op die manier kunnen speelsters het niveau halen voor een professionele carrire in het buitenland.
Jaak Poot Gert Vande Broek doet binnen de Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen onderzoek naar de impact van de coachingstijl op de motivatie van atleten. Hij is ook al 19 jaar trainer van topvolleybalclub Asterix Kieldrecht, vijf jaar van de nationale damesploeg en hij is deeltijds gedetacheerd als chef sport op het kabinet van minister Muyters. Toen ik doctoreerde, bood professor Mart Buekers me aan hem op te volgen als trainer van Kieldrecht. In 1996 heb ik het van hem overgenomen. De laatste vijftien jaar hebben we met de club een heel succesvol parcours afgelegd. In 2001 wonnen we als eerste Belgische ploeg de Europabeker, een uniek resultaat voor een ploeg die

Hoe haal je dat niveau? Door 20 uur training per week te combineren met een gespreide studie op dezelfde locatie: aan de KU Leuven of een hogeschool van onze associatie. Gelukkig wilde Kieldrecht mee in dat project stappen en tijdens de competitie in Leuven trainen. Van mei tot het einde van de zomervakantie train ik de nationale ploeg vijf dagen per week in de Sportoase in Leuven. Zes meisjes studeren aan onze universiteit, drie aan de Katholieke Hogeschool Leuven en twee aan Groep T. De individuele ontwikkeling van de speelsters als sporter, maar ook als mens is cruciaal in onze filosofie. Ik vind het ook belangrijk om aan een project op lange termijn te kunnen werken en om het een structurele onderbouw te geven. Het snelle, opportunistische succes interesseert me niet. De resultaten volgen sowieso wel als je aan de basiskwaliteiten van de speelsters blijft werken.

Op langere termijn willen we bij de acht beste in Europa zitten.

het niet nodig om altijd in de les aanwezig te zijn. En voor de rest is het een kwestie van goede planning: meer blokken in de rustige volleybalperiodes. Op 1 september ging ze aan de slag bij Ernst & Young: De trainingen overdag moet ik laten vallen. Maar ik doe voort, s avonds en in het weekend. Het is heerlijk om samen met het team naar doelstellingen te werken en die ook te halen. En Gert Vande Broek is gewoon een supertrainer anders had ik het nooit zo lang volgehouden.

Top tien
Drie jaar geleden haalden we met Kieldrecht de zilveren medaille in Europacup III. Die ploeg bestond volledig uit Belgische meisjes die in Leuven studeerden. Op dit moment zijn acht van die speelsters afgestudeerd en zit

Topsportcentrum in de steigers
Op het domein van het Universitair Sportcentrum stelden de Bakala Academy en KU Leuven op 20 september het Bakala Academy Athletic Performance Center voor. Het moet uitgroeien tot een center of excellence in het domein van de sportwetenschappelijke begeleiding. De Research & Development-afdeling voor verbetering van sportprestaties, onder leiding van professor Peter Hespel (tweede van rechts) , is de basis van de academie. Sporters van elk niveau, ook recreanten, zullen er terecht kunnen voor advies op maat. Geldschieter van het prestigieuze project is Zdenek Bakala (vierde van links) , die sinds 2011 eigenaar is van het team Omega Pharma-Quick Step. Het centrum krijgt onderdak in een nieuw gebouw, voorzien van hoogtekamers en hypermoderne infrastructuur. Tegen begin september 2013 is het klaar.
( KU Leuven | Rob Stevens)

26 september 2012

Studenten 9

Tussen veld en hospitaal: Bart Vertenten

Student geneeskunde is jongste ref ooit in eerste klasse

Een scherp oog en een goed beoordelingsvermogen: het zijn belangrijke kwaliteiten voor een radioloog n voor een scheidsrechter. Zo gek is het dus niet dat Bart Vertenten in het weekend zijn labojas inruilt voor een arbiterstenue. De 24-jarige student geneeskunde debuteerde onlangs quasi gelijktijdig op de Afdeling Radiologie van Campus Gasthuisberg en op de velden van eerste nationale.
Reiner Van Hove Een broekie, zo zou Johan Boskamp hem ongetwijfeld noemen, maar de jongeman uit BeverenWaas heeft wel al bijna tien jaar ervaring. Amper vijftien was ik, toen ik voor het eerst als scheidsrechter op het veld stond. Mijn broertje speelde bij de duiveltjes en ze zochten een scheidsrechter voor een match. Ik voetbalde toen zelf nog, maar zat met een blessure: tegen een bal trappen kon niet, lopen nog wel. Ik heb die wedstrijd gefloten, dat beviel me en zo ben ik erin gerold. Daarna ben ik snel opgeklommen in de provinciale reeksen en op mijn 21ste ben ik in nationale begonnen. In tweede nationale heb je zelfs maar een halfjaar gefloten. Verbaasd dat je zo snel de stap naar eerste mocht zetten? Een aangename verrassing was het zeker. Maar onlogisch is het niet: de UEFA kiest er bewust voor om jonge scheidsrechters kansen te geven op het hoogste niveau, en de bond gaat daarin mee. Samen met mij is er ook een jonge Waal begonnen in eerste klasse, Nicolas Laforge. Ik begrijp de redenering: zo bouwen we sneller de ervaring op die nodig is om door te groeien naar de echte top. Is de overstap meegevallen? Er zijn natuurlijk verschillen, zoals de oortjes waarmee scheidsrechter en grensrechters met elkaar in verbinding staan. Het is even zoeken hoe je zon hulpmiddel optimaal gebruikt. Maar het grootste verschil is de mediaaandacht. In de aanloop naar mijn eerste match stond ik volop in de schijnwerpers als de jongste scheidsrechter ooit in eerste. Gelukkig vergat ik die heisa automatisch zodra ik het veld opstapte. Ik was er ook goed op voorbereid door mijn coach, gewezen scheidsrechter Paul Allaerts. Ik ben zelf tevreden over mijn eerste wedstrijden. In mijn tweede match, Beerschot-Charleroi, was er wel discussie toen een speler van Charleroi neerging in de zestien en ik geen penalty floot. Het viel me op hoe verschillend Vlaamse en Waalse journalisten die fase zagen. Op RTBf zeiden ze: il n y a rien du tout, cest de la simulation, terwijl ik volgens sommige Vlaamse kranten had moeten fluiten. Ach, leg een betwistbare fase voor aan tien journalisten en je krijgt zeven verschillende meningen. schap en daarin ben ik gegroeid. Je moet overtuigend overkomen en rust uitstralen. Niet meegaan in de euforie van het spel.

Levensschool
Hoe ver reiken je ambities: een internationale carrire zoals Frank De Bleeckere? Daar wil elke Belgische scheidsrechter voor tekenen, maar ik bekijk het stap per stap. Ik heb drie wedstrijden om mezelf te tonen en de scheidsrechterscommissie te overtuigen van mijn kwaliteiten. Daarna zien we wel. Er zijn zoveel factoren die een rol spelen, zoals mijn studie.

Bart Vertenten: Arbitrage draait om leiderschap en daarin ben ik gegroeid. ( KU Leuven | Rob Stevens)

Je bent onlangs begonnen als coassistent op radiologie. Is dat te combineren met een druk trainingsschema? Dat is een kwestie van afspraken maken met mijn diensthoofd. Op donderdag heb ik een verplichte training en moet ik vroeger vertrekken. Maar dat compenseer ik dan bijvoorbeeld met een extra wachtdienst. Ik ben erg blij met die steun. Ook van medestudenten heb ik trouwens leuke reacHeb je op jouw leeftijd wel genoeg ties gekregen toen ze me op tv gezien hadden. autoriteit op het veld? Als vijftienjarige moest ik al elke week wedstrijden tussen volwas- Komt je medische opleiding je senen in goede banen leiden. Dat van pas op het veld? leeftijdsverschil is nu kleiner en Goh, misschien kan ik de ernst de spelers aanvaarden mijn ge- van een blessure soms sneller inzag. Arbitrage draait om leider- schatten dan andere scheidsrech-

Een scheidsrechter is als een bedrijfsleider: je moet bliksemsnel juiste inschattingen maken en onpopulaire beslissingen durven nemen.
ters. Maar er is natuurlijk altijd een dokter aanwezig, dat is mijn rol niet op het veld. Wel nuttig is de communicatietraining die studenten geneeskunde krijgen: sommige technieken kan je ook bij spelers toepassen. En omgekeerd: heeft je hobby ook voordelen voor je studie en je carrire? Zeker weten. Onze rol op het veld kan je vergelijken met die van een bedrijfsleider. Je stapt het veld op met die 22 spelers en je moet ervoor zorgen dat de negentig minuten zo goed mogelijk verlopen. Dat betekent: bliksemsnel juiste inschattingen maken. En onpopulaire beslissingen durven nemen. Als scheidsrechter leer je ook omgaan met kritiek, en daarmee krijg je sowieso ook te maken in een bedrijf. Zonder overdrijven: arbitrage is een echte levensschool.

GEZOCHT: VRIJWILLIGERS MET MAAGKLACHTEN (M/V) (ML8442) Met een drukmeting in de maag willen we het effect van sojamelk op verschillende maagfuncties en verzadigingsgevoel onderzoeken. * Vrijwilligers M/V tussen de 18 en de 60 jaar; * regelmatig maagklachten na maaltijd (volheidsgevoel na de maaltijd, vroegtijdige verzadiging, maagpijn of brandend gevoel in de maagstreek); voor de rest in goede gezondheid; * niet allergisch aan koe- of soja-melk; * geen gebruik van medicatie die de werking van het maagdarmstelsel of het centraal zenuwstelsel benvloedt. * U zal tijdens de proef op regelmatige basis uw verzadiging evenals maaltijdgerelateerde symptomen moeten scoren. Een vergoeding is voorzien. Wat houdt de studie in? Wat wordt er van u verwacht? De studie zelf omvat twee bezoeken aan het UZGasthuisberg . * Het onderzoek duurt maximaal 7 uur, waarvan 1,5 uur met sondes. *Via de neus wordt een meetsonde geplaatst tot in maag, evenals een voedingssonde via de mond waarlangs melk rechtstreeks in de maag wordt gedruppeld.

Voor meer informatie: Sofie Verschueren, Translational Research Center for Gastrointestinal Disorders (TARGID) sofie.verschueren@med.kuleuven.be of +32 16 33 08 24

10 Integratie
En beeld zegt meer dan de tachtig woorden van deze inleiding. Het kaartje hiernaast toont hoe de universiteit er na de integratie van de academische hogeschoolopleidingen zal uitzien: een KU Leuven met campussen in 11 steden verspreid over heel Vlaanderen. Een ingrijpende stap dus, waarover logischerwijs heel wat inkt vloeit. In de berichtgeving keren een aantal niet altijd even doorzichtige sleutelwoorden steeds terug. Voor we cht beginnen af te tellen naar 2013, zetten we ze graag op een rij.

campuskrant

OOSTENDE

BRUGGE

ANTWERPEN GEEL GENT AALST LEUVEN DIEPENBEEK SINT-KATELIJNE-WAVER

KORTRIJK

BRUSSEL

Klein verklarend lexicon van de integratie

KU Leuven waaiert uit over Vlaanderen

Bolognaverklaring Structuurdecreet
Op 19 juni 1999 ondertekenden 29 Europese ministers van onderwijs in Bologna een beginselverklaring. Het doel: de onderlinge mobiliteit, internationale competitiviteit en aantrekkingskracht van het Europese hoger onderwijs bevorderen. Daarvoor was een ingrijpende hervorming nodig. Met als belangrijkste ingreep: de invoering van een uniform Europees gradensysteem met bachelors en masters. Het Vlaamse hoger onderwijs had tot dan toe een drieledige structuur: naast de universitaire opleidingen hadden we de ncyclus- en tweecycli-opleidingen aan de hogescholen. Na Bologna moest het anders. Het Structuurdecreet van 2002 bepaalde hoe: een tweeledig hoger onderwijs met professionele bachelors enerzijds en academische bachelors en masters anderzijds. Met in die tweede groep de universiteitsopleidingen en de om volwaardige onderzoekscompote vormen hogeschoolopleidin- nent uitbouwen. In n woord: academiseren. gen van het lange type.

Academisering

Associatie

Het decreet bepaalt dat de academische opleidingen op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd moeten zijn. Afgestudeerden moeten over duidelijke onderzoeksvaardigheden beschikken. Voor de tweecycliopleidingen betekende dat: een

Om het onderzoek binnen de academische opleidingen uit te bouwen en te versterken, gingen de hogescholen samenwerken met een universiteit, binnen het kader van een associatie. De associaties gaan ook de versnippering van middelen tegen en ver-

Onze fotograaf Rob Stevens richt zijn lens op de mens achter de actualiteit aan de universiteit, en vuurt vrank en vrij vragen af.
Teneinde de minder of meer dwalende buitenlandse student enige richting te geven organiseert International Office de Orientation Days, een bundeling activiteiten met als doel een nadere kennismaking met stad en lotgenoot. Gedreven door die mooie gedachte en ook wel een frisse frietgeur trek ik naar Pangaea, hoofdkwartier van buitenlands bezoek, waar een authentieke kraam het plein siert. Ik nodig vier Aziatische dames uit tot een gesprek met puntzak. Woordvoerster Kyoko Anegawa (tweede van links) is een Japanse uitwisselingsstudente, die in haar moederland al een PhD in economie haalde. Nu volgt ze, net als haar drie collegas, het PECS- programma (Programme in European Culture and Society) . Ik wil graag mijn economische kennis gebruiken om te onderzoeken hoe het onderwijsbeleid het tevredenheidsgevoel van mensen benvloedt en daarop doctoreren. En als mijn droom uitkomt: publiceren

Uitgelicht
en een job vinden bij de VN. En hoe bevalt Leuven? Ik ben hier nog maar een paar weken, en heb ook al wat buurlanden bezocht, dus mijn ervaring is nog beperkt. Vrienden van me zeiden wel dat Belgen wat op Japanners lijken: eerder gesloten en dus niet de makkelijksten om contact mee te krijgen. En dat klopt soms toch wel een beetje. Gelukkig heb ik twee heel leuke buddys en zijn er initiatieven als de Orientation Days, waardoor je de stad beter leert kennen. Ik had trouwens wel verwacht dat het leven hier goedkoper zou zijn dan in Japan, maar dat valt tegen (lacht) . Oh ja, ik componeer ook, binnenkort ga ik een vioolstuk maken dat ik samen met een Japanse van het Lemmensinstituut ga spelen. Kom me dan nog maar eens interviewen! De Orientation Days bieden al ruim tien jaar een waaier aan onthaalactiviteiten aan, van infosessies en rondleidingen tot sport en picknicks.

26 september 2012

Integratie 11

De integratie in cijfers
campussen in 11 steden verspreid over
heel Vlaanderen

42 extra opleidingen 13.000 extra studenten 1.200 extra personeelsleden

beteren de kwaliteit en efficintie van het onderwijsaanbod. De Associatie KU Leuven, een samenwerking tussen de universiteit en twaalf hogescholen verspreid over heel Vlaanderen, werd op 10 juli 2002 opgericht.

derzoeks- en onderwijsbeleid, de kwaliteitszorg en het personeelsbeleid. De studenten van deze opleidingen worden KU Leuvenstudenten en krijgen een diploma van de KU Leuven. Het personeel betrokken bij deze opleidingen wordt KU Leuven-personeel.

Integratiedecreet

Vlak voor het zomerreces dit jaar keurde de Vlaamse Regering het integratiedecreet goed. Het is een volgende grote stap: de geacademiseerde hogeschoolopleidingen integreren in een universiteit. Dat gebeurt in n beweging, bij de start van het academiejaar 2013-2014. Binnen de Associatie KU Leuven zijn er negen hogescholen met opleidingen die integreren (zie kaartje).

Verankering

De verankering van de academische opleidingen in hun regio blijft verzekerd. Dat is een troef: jongeren zoeken hun opleiding vaak in hun omgeving. De integratie brengt het universitair onderwijs veel dichterbij: naar een KU Leuven-campus in hun buurt. En maakt het dus evidenter om een universitair diploma te behalen.

Academische hogeschoolopleidingen

Profiel

Het gaat om 42 opleidingen van het tweecycli-type. Ze situeren zich in de studiegebieden architectuur, industrile ingenieurswetenschappen, handelswetenschappen, milieu- en preventiemanagement, toegepaste taalkunde, journalistiek en bewegings- en revalidatieweten- Clusters Om het model van medebestuur schappen. efficint in praktijk te brengen, richten de hogescholen regionale Verantwoordelijkheden samenwerkingsverbanden op, KU Leuven om op termijn te fuseren. BinWat deze opleidingen betreft, nen die clusters stemmen ze hun krijgt de universiteit de wettelijke bestuursmodellen op elkaar af. verantwoordelijkheid voor het on- Lessius Antwerpen, Lessius Me-

Maar dreigt de integratie de eigenheid van de academische hogeschoolopleidingen niet uit te vlakken? Neen: hetspecifieke onderwijs- en onderzoeksprofielvan iedere opleiding blijft bewaard en wordt duidelijk afgebakend.

chelen en KHKempen hebben bijvoorbeeld de krachten gebundeld, onder de nieuwe noemer Thomas More. Zo zijn er ook een West-Vlaamse cluster en samenwerkingsverbanden tussen Leuven en Limburg, en tussen Brussel en Gent.

De Associatie KU Leuven is het forum voor die samenwerking. Ze moet de verwetenschappelijking van het onderwijs ook tot een winstpunt voor de professionele bachelors maken.

Faculteiten

School of Arts

Professionele bachelors leidingen blijven buiten de inDe professionele opleidingen vroeger het korte type integreren niet. Ze blijven de verantwoordelijkheid van de hogescholen. De samenwerking en doorstroming tussen beide opleidingstypes wordt wel versterkt. Overstappen van een professionele naar een academische opleiding en vice versa moet vlot kunnen. tegratiebeweging. Ze vormen samen met de professionele kunstopleidingen een eigen School of Arts, ondergebracht in een aparte structuur binnen de hogescholen. Ook hier gaat de nodige aandacht naar samenwerkingsverbanden, zowel met de andere hogeschoolopleidingen als met de universiteit.

Ook de academische kunstop-

Als een gevolg van de integratie krijgt de universiteit er twee faculteiten bij. Vorig jaar hield de KU Leuven haar veertiende faculteit al boven de doopvont: de Faculteit Industrile Ingenieurswetenschappen. Op 15 november van dit jaar komt daar een vijftiende bij: de Faculteit Architectuur. De opleidingen handelswetenschappen, milieuen preventiemanagement, toegepaste taalkunde, journalistiek en bewegings- en revalidatiewetenschappen integreren in bestaande faculteiten.

www.kuleuven.be/integratie/

Zoek het verschil

Aan Aula Pieter De Somer wordt een spandoek opgehangen om nieuwe studenten te verwelkomen. Het oogt dit jaar iets anders. Eind december besliste de universitaire overheid om de naam van de universiteit te veranderen in KU Leuven. Bij de opening van het academiejaar werd daarom een nieuw logo gelanceerd. Het is voortaan terug te vinden op enveloppen en briefsjablonen, zakagendas en congresmappen, bedrijfsfietsen en het wagenpark van de KU Leuven. En op alle publicaties, zoals de cover van Campuskrant .
( KU Leuven | Rob Stevens)

12 Internationaal

campuskrant

Schaarbeweging
Begin juli werd in Panvel, op 30 kilometer van het centrum van Mumbai, het Jeanne Devos House geopend. Het biedt onderdak aan een crisiscentrum voor 25 kinderen, tussen 4 en 16 jaar oud, allen op de vlucht voor ernstige wantoestanden met uitbuiting en misbruik. In de toekomst zal een tweede appartement in het gebouw in gebruik genomen worden als vluchthuis voor vrouwen. De financiering voor het huis komt van de Stad Leuven en van schenkingen aan het Zuster JeanneDevos Fonds voor Kinderrechten. Professor Peter Adriaenssens, voorzitter van het fonds, was op de opening aanwezig (achteraan op de foto). Zuster Jeanne Devos, die in 2000 een eredoctoraat van de KU Leuven kreeg, maakte recent ook bekend dat ze haar schouders zet onder een project dat buitenlandse dienstmeisjes in Brussel een beter leven moet bezorgen. Daarvoor zal ze samenwerken met de vzw OR.C.A (Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten). www.jeannedevos.org/

Buiten de zone
In deze rubriek jagen we de telefoonrekening van de KU Leuven schaamteloos de hoogte in. Maar wl met een achtenswaardig journalistiek doel: achterhalen waar onze professoren, onderzoekers en studenten in het buitenland zich zoal mee bezighouden. In deze aflevering Iris Rademaekers, hoofd congres- en eventorganisatie (Dienst Communicatie).
Waar zit je ergens? In Gteborg. Samen met chef nieuws Sigrid Somers en onze directeur Pieter Knapen ben ik hier voor de jaarlijkse conferentie van Euprio, de vereniging van European University Public Relations and Information Officers. We zijn donderdagavond aangekomen voor de officile opening en vanavond vliegen we weer naar huis. Vrijdag en gisteren hebben we allerlei lezingen en workshops bijgewoond. Ikzelf natuurlijk vooral rond wetenschapsactivering: initiatieven die wetenschap tot bij het grote publiek brengen, zoals onze Kinderuniversiteit en de Dag van de Wetenschap. Absoluut de moeite waard. Zo hebben we kennisgemaakt met een Oostenrijks project waarbij wetenschappers zes minuten krijgen om hun eigen onderzoek voor te stellen. En het was natuurlijk ook een mooie gelegenheid om contacten te leggen. Met de collegas uit Hasselt, Gent en Antwerpen hebben we zelfs plannen gemaakt om op een aantal domeinen de handen in elkaar te slaan. Was je al eens eerder in Gteborg geweest? Nee, het was mijn eerste bezoek aan Zweden. Gteborg is een mooie, groene stad op mensenmaat. Heel rustig, brede lanen, weinig verkeer En prima uitgebouwd openbaar vervoer. Met een buskaartje kan je trouwens ook een boot nemen naar een van de eilanden. Wat een beetje tegenvalt, is het weer: terwijl het in Belgi blijkbaar schitterend is, is het hier koud en regent het. En ik heb iemand horen zeggen dat het hier altijd regent. Iris Rademaekers Toch overweeg ik wel om nog eens terug te komen, voor een rondreis door Zweden of een bezoek aan Stockholm misschien. Daar heb ik mijn hoogtevrees overwonnen voor een aperitief in Heb je tijd gehad om wat van de het reuzenrad (lacht). omgeving te zien? Vandaag hadden we vrij en En avond hebben we het offi- zijn we naar Brnno getrokken, cile gedeelte geskipt en zijn we een autovrij eiland met vooral gaan eten in een restaurant. En veel schapen. We hebben ook het slotdiner van de conferentie wat kunnen shoppen, want de vond gisteravond plaats in Lise- winkels zijn allemaal open op berg, het grootste pretpark van zondagnamiddag. Wat me trouScandinavi, middenin de stad. wens opvalt, is dat iedereen hier

( KU Leuven)

ongelofelijk goed en mooi Engels spreekt, tot de caissire in de supermarkt toe. Ik ben zeker van plan om de volgende Euprio-conferenties ook bij te wonen. Ik hou weliswaar niet van vliegen vooral tijdens het stijgen en dalen ben ik niet op mijn gemak maar daar laat ik me niet door tegenhouden! (ivh)

Gluren? Observeren? Experimenteren?

Kom naar de Kinderuniversiteit en maak een reis terug in de tijd naar HET GROTE BEGIN.

zaterdag 13 en 20 oktober in Leuven zaterdag 27 oktober in Kortrijk

Krijg les van echte proffen n ga zelf aan de slag tijdens tal van workshops. Ontdek het programma en schrijf je in voor een hele dag gratis plezier!

26 september 2012

Maatschappij 13

DE RAAD
een actueel vraagstuk belicht vanuit drie expertises

Neemt homofobie toe?

Jazeker, onze premier is homoseksueel. Maar onlangs werd er ook een mobiele applicatie gelanceerd die gevallen van gaybashing in kaart moet brengen. En een aantal zware hatecrimes tegen homos haalden de nationale pers. Hoe tolerant is onze samenleving echt voor homos?
wouter verbeylen

Marc Hooghe socioloog

Er is niet mr homofobie dan vroeger, het cijfer daalt zowat overal in West-Europa. Dat zien we heel duidelijk in de resultaten van de European Social Survey. Jaar na jaar vinden meer mensen dat homos en lesbiennes vrij moeten zijn om hun eigen leven te leiden. Dat heeft vooral te maken met het stijgende opleidingsniveau in Europa, en de dalende invloed van religieuze tradities. Steeds meer landen voeren ook het homohuwelijk in, en nog nooit is het homohuwelijk weer afgeschaft. Het vreemde is wel: Oost-Europa volgt die trend niet: daar zien we soms eerder een verharding van de standpunten.

WestEuropa is een eilandje van tolerantie

Wat wij bestuderen in onderzoeken als de European Social Survey zijn natuurlijk altijd attitudes: in dit geval de houding die stelt dat homoseksualiteit niet normaal is, en dat je daar wantrouwig tegenover moet staan. Attitudes vertalen zich pas in gedrag als er ook een gelegenheid is. Als je negatief staat tegenover homoseksualiteit, maar je woont in een afgelegen dorp, dan zal je die attitude nooit omzetten in gedrag,

en dan heeft niemand daar veel last van. Als er veel homofobie is in een grootstedelijke omgeving, met een duidelijk zichtbare homocultuur, dan is de kans op een fysieke confrontatie veel groter. Maar in het algemeen is er natuurlijk wel een verband tussen attitudes en gedrag. Als je naar de rest van de wereld kijkt, dan moeten we ons ook goed realiseren dat West-Europa eigenlijk een eilandje van tolerantie is. Er was in ons land nauwelijks protest bij de invoering van het homohuwelijk, en we kijken niet op van een homoseksuele premier. In de Verenigde Staten zou zoiets ondenkbaar zijn. Recent publiceerden we onderzoek waarin de islam een risicofactor blijkt voor homofobie. Ik heb me gergerd aan een aantal reacties daarop: Je lost homofobie niet op door islamofoob te worden, dat soort uitspraken. Nee, uiteraard niet, maar je lost problemen ook niet op door te doen alsof ze niet bestaan. Wij bestuderen allerlei vooroordelen, racisme is er daar n van, homofobie een ander. En ja, natuurlijk controleren we voor opleidingsniveau en andere vormen van socio-economische status, enzovoort. Het heeft dus niets met maatschappelijke achterstelling en dergelijke te maken: er is gewoon een duidelijk verband tussen islam en homofobie. Dat zijn de feiten, punt. Overigens: in onze interviews kregen we ook schrijnende verhalen van homos en lesbiennes uit de moslimgemeenschap zelf, die vaak door hun familie en door de hele gemeenschap verstoten worden. Als je het probleem ontkent, laat je die mensen in de steek. Vooroordelen en geweld zijn altjd verkeerd, van welke hoek ze ook komen.

waren, niet trouwden, en zich dus buiten de reguliere samenlevingsnormen plaatsten, werden daar ook niet altijd getolereerd. Vele wetten waren lange tijd in de eerste plaats gericht tegen de homoseksuele handeling. De daad was strafbaar, de rest niet. Pas later, rond de negentiende eeuw, wordt Andreas De Block (l.) homoseksualiteit meer en meer en Pieter R. Adriaens gekoppeld aan het psychologisch Filosofen profiel van een persoon. HomofoIn de loop van de geschiedenis zie bie werd een afwijzing van een perje dat homoseksuelen keer op keer soon, in plaats van een handeling. kop van Jut zijn. Tijdens de zeventiende eeuw in Nederland, de Gouden Eeuw, wordt homoseksualiteit getolereerd, maar als de hoogdagen voorbij zijn, komen homos plots in het vizier als zondebok. In het Frankrijk van de achttiende eeuw werden ze gegroepeerd en afgezonderd. In de gevangenissen waren aparte afdelingen voor homos, om de andere gevangenen niet te besmetten. Of ze werden naar kolonies verbannen. Zelfs bij De term homofobie zelf is van de oude Grieken, vaak het klassieke heel recente datum. Mensen uit de voorbeeld van tolerantie tegenover homogemeenschap wilden in de homoseksualiteit, was het niet zo jaren 1970 het fenomeen met die zwart-wit. Mannen die wat verwijfd naam op n lijn krijgen met xeno( KU Leuven | Rob Stevens)

In de geschiedenis zijn homos keer op keer kop van Jut

fobie. Zo werd plots de afkeer van homoseksualiteit als een psychische stoornis bestempeld, niet langer de homoseksualiteit zelf. Maar in de praktijk gaat het helemaal niet om een fobie in de etymologische zin, een pathologische angst zoals bij andere fobien. Angst heeft er doorgaans weinig mee te maken, het gaat om afkeer, walging vaak, van n of meerdere aspecten van homoseksualiteit. Die afkeer, of die negatieve emotie kan zich op allerlei zaken richten: het seksuele gedrag, de levensstijl, een verwijfd voorkomen. Je moet dat containerbegrip homofobie eerst duidelijk krijgen, alvorens je er als onderzoeker of beleidsmaker echt iets mee kan aanvangen. Er zit nogal wat verschil tussen iemand die bezwaren uit tegen homo-adoptie en iemand die geweld predikt of pleegt tegen homos. Uiteraard is het dat laatste dat prioritair aangepakt moet worden. Met die conceptuele duidelijkheid zijn de problemen natuurlijk nog niet opgelost, maar het helpt wel als niet elk incident vaagweg homofoob genoemd wordt.

( KU Leuven | Rob Stevens)

Jogchum Vrielink Centrum voor Discriminatie- en Diversiteitsrecht

Wat doe je tegen hatecrimes ingegeven door homofobie? Zwaardere straffen en meer feiten strafbaar maken, hoor je vaak roepen, maar er bestaan al heel wat juridische instrumenten om geweld tegen homos aan te pakken. Slagen en verwondingen zijn sowieso strafbaar, en als er een haatmotief zoals homofobie speelt, dan kan bovendien de minimumstraf worden verdubbeld. Om vast te stellen of homofobie in het spel is, en of die strafverzwaring kan worden toegepast, kijkt de rechter naar verschillende dingen. Zo worden er vaak homofobe leuzen geroepen vr, tijdens of na de feiten.

De huidige strafverzwaringen zijn wel vooral symbolisch, want minimumstraffen van misdrijven liggen vrij laag. Maar het is symbolisch in de goede zin, omdat slachtoffers zo erkenning krijgen: voor hen is het vaak belangrijk dat het homofobe karakter van de feiten ook juridisch tot uitdrukking komt. Bovendien worden homofobe misdrijven, door toepassing van de strafverzwaringen, apart geregistreerd, en zo krijgen we een beter zicht op de omvang

Vergroot meldingsbereidheid van slachtoffers

van het probleem. De schroom om te melden is vaak immers erg groot en er is een hoog dark number aan haatmisdrijven. Politici lanceren na gemediatiseerde hatecrimes graag gespierde voorstellen, genre Verdubbel ook de maximumstraf voor haatmis-

drijven. Dat lijkt op paniekvoetbal en niemand wacht op extra wetgeving in ons dichtgeslibde rechtssysteem. Ik denk dat je best gewoon de handhaving en toepassing van de bestaande wetgeving verbetert. Vergroot de meldingsbereidheid van slachtoffers: sensibiliseer de doelgroep en leer de politie door extra vorming zo goed mogelijk omgaan met de slachtoffers. Verscherp ook het toezicht op het terrein. De problemen beperken zich grotendeels tot enkele buurten in grote steden en cruising areas. In Brussel bijvoorbeeld tekenen tien straten in het centrum voor veertig procent van de verbale agressie, en ook het geweld doet zich vooral daar voor. Patrouilleer meer in die wijken. Maak verder van de vervolging een prioriteit voor de parketten. Als men wil vernieuwen, doe ook dat dan vooral in de handhaving. In Nederland werkt men bijvoorbeeld soms met lokhomos: agenten in burger, die in risicobuurten hand in hand lopen met een collega van hetzelfde geslacht. Als zij agressief bejegend worden, dan komt de politie onmiddellijk in actie.

( KU Leuven | Rob Stevens)

14 Leven na Leuven
handelsingenieur en gedelegeerd bestuurder VBO

campuskrant

Pieter Timmermans
Er is een verschil tussen gelijk hebben en gelijk halen. Het was n van de eerste lessen die Pieter Timmermans aan de universiteit kreeg. Tijdens moeilijke onderhandelingen denk ik nog terug aan die nuchterheid, maar af en toe draait mijn motortje s nachts toch door. Een gesprek van het handelskot tot de nakende hete herfst. En over dromen van een terugkeer naar de universiteit.

In een gesprek mogen er geen taboes zijn

Katrien Steyaert In Brussel betogen 10.000 socialistische vakbondsmilitanten voor het behoud van de koopkracht. ABVV-kopstuk Rudy De Leeuw roept zijn ongenoegen over de werkgevers uit, maar zijn woorden dringen niet door tot in het kantoor van n van zijn vaste opponenten: Pieter Timmermans (47), baas der bazen, oftewel gedelegeerd bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). Sinds de CCC hier in 1985 een dodelijke aanslag pleegde, zit er haast geluidsdicht veiligheidsglas in de ramen van Timmermans kantoor. Ik hoop dat ik nooit door de staatsveiligheid moet worden beschermd, zegt hij. Maar af en toe staat hij wel in het oog van de storm. Onlangs nog, toen hij zei te willen sleutelen aan het systeem van de automatische loonindex. De bonden reageerden furieus dat Timmermans het nakende sociaal overleg in de herfst saboteerde. Dat vind ik een zwakteantwoord, pareert hij. Ik heb geen enkel inhoudelijk argument gehoord. En dat het niet het geschikte moment is om dit te zeggen? Tja, dan mag je nooit over iets praten. Ik vind: in een gesprek mogen er geen taboes zijn. Als je tot oplossingen wil komen, heb je trekkers nodig, geen remmers. Roepen langs de zijlijn is gemakkelijk, iets doen veel moeilijker. Bij mijn aanstelling als gedelegeerd bestuurder heb ik gezegd: het VBO wil ook in de toekomst een trekker blijven. de krachten achter de sociale akkoorden van het voorbij decennium. Zijn visie vormt zich al vroeg, in zijn kindertijd in het Pajottenland. Ik was van jongsaf bijzonder genteresseerd in maatschappij en economie. Toen in de jaren 70 de schoenenfabriek in het dorp failliet ging, vond ik dat onbegrijpelijk. De mensen beseften pas achteraf dat hun ongeoorloofde looneisen en de syndicale ideologie hen te gronde hadden gericht. Dat heeft een impact gehad op mijn latere ideen en keuzes. Ik had wel geen idee van een droomjob. Ik ben nog altijd geboeid door technologische evoluties staat er een artikel in de krant over Mars, nanotechnologie of de oerknal, ik zal het lezen maar ik voelde dat pure wetenschappen niet mijn richting zijn. Soms begrijp ik maar de helft van die artikels, lacht hij. Handelsingenieur was de perfecte combinatie van maatschappij, economie en toch nog een beetje techniek. In 1982 krijgt hij meteen een inleiding tot de economie van Vic Van Rompuy. Het is frappant dat Timmermans later op het kabinet van diens zoon Herman aan de slag zal gaan. Net als het feit dat hij als student een lezing krijgt van Andr Leysen, toenmalig VBO-voorzitter. Van Vic Van Rompuy is me altijd bijgebleven dat hij economie als een humane wetenschap zag. Misschien is men dat wel een beetje uit het oog verloren, bijvoorbeeld bij de bankencrisis. De trading rooms staan vol met statistici, fysici en ingenieurs terwijl economie zeer sterk gerelateerd is aan menselijk gedrag. Ik vond het boeiend om daar inzicht in te krijgen.
( KU Leuven | Rob Stevens)

vrouw. Ik leerde haar kennen via mijn zus, die ook handelsingenieur studeerde. Christel studeerde TEW. We hebben samen twee kinderen: Koen is 17, studeert handel en is voetballer. Katrien volgt in onze voetsporen, want ze

delingen moet zorgen dat hij meer loon krijgt. Maar het wordt nooit agressief. Zelfs niet aan de onderhandelingstafel, vind ik. Toen ik begon, eind jaren 90, bepaalden emoties, de waan van de dag, vaak de inhoud van het

Ik ben uit de VS teruggekeerd met een onrustig gevoel. Wij in Europa dreigen de rol te lossen.
overleg. Je kunt emoties nooit uitschakelen we zijn allemaal mensen , maar ik ben toch blij dat er intussen een soort veracademisering van het overleg heeft plaatsgevonden. Soms negeert men ze nog en daar heb ik het bijzonder moeilijk mee , maar tegenwoordig wordt er meer uitgegaan van facts and figures.

Schoenenfabriek failliet
De federale werkgeverskoepel vertegenwoordigt via 38 sectorale federaties ruim 50.000 ondernemingen en weegt zwaar op het sociale overleg. Timmermans is daar sinds 1998 verantwoordelijk voor. Hij werd n van de drijven-

studeert nu toegepaste economische wetenschappen in Leuven. Ze heeft lang afgewogen, want ze is ook een heel creatief meisje. Dans is haar uitlaatklep. Voor vader was dat lang volleybal, tot op zijn achttiende zijn knie knapte. Ik heb me dan geconcentreerd op mijn studies, maar op het sportkot ging ik wel badmintonnen en later tennissen. Tegenwoordig kiest hij voor voetbal, het enige domein waar hij wl graag staat te roepen aan de zijlijn. Om Anderlecht de club van zijn hart of zijn zoon aan te moedigen. Ik probeer dat elk weekend te doen. Het is ook een De waan van de dag manier om in contact te komen Timmermans specialiseert zich met mensen en te voelen wat er in bedrijfsfinanciering en ont- leeft. Onlangs schertste iemand moet in het handelskot ook zijn dat ik bij de volgende onderhan-

Hoog tijd
Timmermans studeert, naar eigen zeggen, nog altijd graag. Het is ook in die sfeer dat zijn loopbaan zich ontvouwt. Na twee jaar als assistent bij professor Lambert Vanthienen toen een autoriteit op het vlak van bedrijfsfinanciering begint Timmermans in 1990 op de studiedienst van de minister van Financin.

Drie jaar later lijft de toenmalige minister van Begroting, jawel Herman Van Rompuy, hem in op zijn kabinet. En nog eens vijf jaar later gaat hij aan de slag bij het VBO, waar hij sinds eind juli gedelegeerd bestuurder is. Ik zoek altijd naar intellectueel genot. Schrijven hoort daarbij. Ik heb een boekje geschreven toen ik tien jaar bij het VBO was en nu heb ik pas We kunnen winnen uit. Vorige zomer ben ik tien weken gaan bijstuderen in Stanford en dat heeft me genspireerd tot dit boek. Ik heb er een halfjaar elk vrij uur aan gewerkt. Het resultaat is zeker geen VBO-boek of een patronale doctrine. Het is ook niet geschreven vanuit het idee dat ik de waarheid in pacht heb, maar om mensen met ideen te confronteren en uit te dagen. Het is hoog tijd om onze maatschappijvisie te actualiseren. Ik ben ook uit de VS teruggekeerd met een onrustig gevoel: de wereld draait verder terwijl wij in Europa de rol dreigen te lossen. Mijn Amerikaanse collegas noemden onze troeven onderwijs, toponderzoekers, talenkennis, een grote consumentenmarkt , maar waarschuwden tegelijk dat we niet op onze lauweren mogen rusten. Zij zijn al op de trein gesprongen met de Aziaten. Nu wij nog. Daarom zeg ik: We kunnen winnen. Ik ben er absoluut van overtuigd dat we onze plaats in de top twintig van de wereld kunnen heroveren. Alleen is het hoog tijd voor actie. Herman Van Rompuy werkt er heel hard aan, onder im-

26 september 2012

Alumni 15
Is oud-studente Magali Cobbaert de Slimste Mens?
Magali Cobbaert (48) maakte vorige week als allereerste Onbekende Vlaming haar opwachting bij De Slimste Mens. Voor de KU Leuven was ze geen onbekende: ze studeerde hier arabistiek en islamkunde. Af en toe flapte ik er iets uit om dan pas te bedenken dat dit wl op tv zou worden uitgezonden

puls van Europa, maar het is nog niet goed genoeg. Belgi stevent dit jaar af op een nulgroei. Daar kun je niet tevreden mee zijn.

Fit en monter
Werk aan de winkel dus, deze herfst al tijdens de loononderhandelingen. Na de mislukking van het vorige loonakkoord is Timmermans er volgens velen op gebrand om het nieuwe overleg tot een succes te maken. Hij blijft nuchter. Ik zal de stem van de werkgever vertegenwoordigen en dat gebeurt in het VBO op de meest democratische manier, van de bedrijfsleiders via de federaties naar ons. Nochtans klinkt er kritiek: het VBO blijft te afstandelijk. Wat er leeft bij bedrijfsleiders, geraakt wel degelijk tot bij mij. En ik probeer dat standpunt dan logisch en gestructureerd over te brengen. Misschien is dat mijn academische achtergrond. Daaruit heeft hij ook wijze woorden van Vic Van Rompuy meegenomen. Hij zei: er is een verschil tussen gelijk hebben en gelijk halen. Die nuchterheid probeer ik altijd te bewaren. Soms zijn er twee of drie akkoorden voor nodig, maar uiteindelijk komen we bij wat we beogen. Ik ben nog altijd fier op de grote lastenverlaging van 2002. En ik ben ook blij dat mijn wens om het regeringsbeleid en de sociale partners beter op elkaar af te stemmen de laatste jaren is verhoord. De enige momenten dat ik wakker lig van het werk zijn als ik voel dat we dichtbij een cruciaal akkoord staan en dan plots iemand dat nog dreigt te saboteren. Dan lig ik soms in bed en draait het motortje door. Maar over het algemeen probeer ik zo zorgeloos mogelijk door het leven te gaan door te anticiperen op problemen. In de aanloop naar de onderhandelingen zorg ik gewoon dat ik veel slaap, zodat ik in de finale fase nog fit en monter ben. Hier bij het VBO hebben we ook een zeer capabel, gemotiveerd team. De onderhandelingen zijn voor hen een motiverend moment: ze hebben het gevoel dat ze participeren in een vooruitgang in onze maatschappij. Ik wil hen daarin blijven uitdagen.

Ik ben niet van plan een BV te worden

Ine Van Houdenhove En aflevering overleven, dat was het bescheiden doel dat Magali zich stelde. Inmiddels heeft ze er al drie op zitten. Twee daarvan mocht ze comfortabel in de winnaarsstoel doorbrengen, zonder aan het finalespel deel te hoeven nemen. Mijn kinderen hebben me de afgelopen weken te pas en te onpas namen en termen toegeroepen, waar ik dan snel vijf trefwoorden bij moest geven. Dat heeft misschien een beetje geholpen. (lacht) Toch had ze aan het begin van elke opname evenveel last van zenuwen. Op dat moment vraag je je even af waarom je jezelf dat aandoet. Ik ben vooral bang om een black-out te krijgen. De puzzelronde vind ik het minst leuk: die paar seconden voor je het ziet, zijn de hel. En soms ligt een antwoord op het puntje van je tong, maar zeg je toch stop om niet teveel tijd te verliezen. Dan roepen de kijkers thuis waarschijnlijk hoe is het mogelijk dat ze dat niet weet? Maar al bij al wist Magali een heleboel. Genoeg, alleszins, om Sylvia Van Driessche, Jan Mulder en Ann Van Elsen naar huis te spelen: Ik heb intussen ook geleerd dat je gewoon alles moet zeggen wat in je opkomt. In de eerste aflevering hield ik me nog veel meer in. En met de doeopdrachten gaat het inmiddels ook al beter. In het begin had ik veel meer gne dan mijn medekandidaten ik kreeg de slappe lach toen ik de saxofoonsolo uit Baker Street moest proberen af te maken. BVs zijn dat soort dingen meer gewend.
Magali Cobbaert: In het begin had ik veel meer gne dan mijn medekandidaten ik kreeg de slappe lach toen ik de saxofoonsolo uit Baker Street moest proberen af te maken. ( Woestijnvis)

Diva
Geschiedenis, aardrijkskunde en actualiteit, daarin is Magali naar eigen zeggen het sterkst. Vragen over de Arabische wereld of de islam zouden ook geen probleem mogen opleveren met haar diploma. Al is haar Arabisch intussen een beetje verwaterd. Mijn man is makelaar in renpaarden en ik help hem met de boekhouding en de administratie. Daarvoor reis ik af en toe naar het Midden-Oosten. Alle contacten gebeuren in het Engels maar op de klanten maakt mijn opleiding wel indruk. (lacht) Woestijnvis kondigde Magali aan als een huisvrouw uit het diepe West-Vlaanderen en tegelijk een erudiete, kokette diva die van de wereld en van wanten weet. Ze werd opgemerkt toen ze vorig jaar meedeed aan De

Pappenheimers: De dochter van Na twee keer vind je het spelletje een vriend had haar vader en mij zo leuk dat je ja zegt. daar stiekem voor ingeschreven. We zijn tot in de tweede ronde De boekskes Hoe ik mijn kansen verder ingeraakt. schat? Goh, voorlopig gaat het goed maar ik heb mijn leeftijd een beetje tegen, denk ik. Volgens eindredacteur Sam De Graeve maken dertigers het meeste kans om te winnen: twintigers weten nog te weinig en veertigers beginnen alweer te vergeten. En vroeg of laat komen er natuurlijk vragen over voetbal of wielrennen en daar weet ik werkelijk niets over. Ik probeer nu de sportpaIk had gedacht dat mijn tv- ginas van De Standaard door avontuur er daarmee op zat, te nemen, al is het jammer dat maar dit voorjaar kreeg ik de daar niet meer fotos in staan. vraag om mee te doen aan de pre- Mijn dochter heeft me ook alle selecties voorDe Slimste Mens.Ik groepen ingeprent die dit jaar heb wel vijf keer nee gezegd om- op Werchter gespeeld hebben. dat ik een beetje bang was voor En een vriendin heeft me een de exposure. Uiteindelijk heb stapel boekskes geleend, want ik me toch laten overhalen. De in het BV-wereldje ben ik ook sfeer tijdens de zogenaamde ca- niet thuis. Zelf ben ik trouwens ftest was ontzettend ontspan- niet van plan een BV te worden. nen en iedereen deed zijn uiter- Hierna mag het wel ophouden ste best je op je gemak te stellen. met de interviews. (lacht)

Die paar seconden voor je het ziet, zijn de hel.

Harmonie
Ik heb van 1994 tot 2007 lesgegeven aan de Vlekho in Brussel, een cursus openbare financin, en ik had die band met de jongeren nodig. Na verloop van tijd heb je in het leven je mindset gevormd. Je hebt je ideen. Maar het contact met jonge mensen scherpt dat bij mij aan. Daarom vond ik de universiteit ook zon boeiende omgeving en droom ik ervan ooit nog eens te gaan lesgeven. Dan zou de cirkel rond zijn. Maar dit is geen sollicitatie! Ik ben pas aangesteld in mijn nieuwe functie en wil die goed invullen. Hij doelt op het verse samenwerkingsakkoord tussen de interprofessionele werkgeversorganisaties waardoor het VBO een cordinerende rol krijgt, een bruggenbouwer moet zijn. Zolang ik daarachter kan staan en me goed voel in wat ik doe, blijf ik. Voor de rest kan ik voor de toekomst alleen maar hopen dat mijn gezin gezond blijft. En dat we even harmonieus blijven samenleven zoals we nu doen.

Telex Alumni
*** In deze spannende televisietijden hebben de media de voorbije weken vooral over de media bericht. Uw alumnitelex doet vrolijk mee. *** Beginnen doen we bij VTM. De zender sloeg we citeren De Morgen een dikke vis aan de haak om de nieuwsdienst te leiden. De geperforeerde wang in kwestie is die van historicus Kris Hoflack (foto vtm). In de jaren tachtig was hij assistent van Luc Huyse aan de KU Leuven. Na passages bij Humo en Bonanza ging hij in 2001 bij de VRT aan de slag. Tot november vorig jaar was hij als hoofdredacteur bij de VRT-nieuwsdienst verantwoordelijk voor de duidingsprogrammas op radio en televisie. Na een kort verblijf bij uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, waar hij een tvafdeling opstartte, krijgt hij als algemeen hoofdredacteur van de VTM-nieuwsdienst nu de verantwoordelijkheid over de dagelijkse nieuwsuitzendingen

en over programmas als Stadion, Telefacts en Royalty. *** En we zappen naar de VRT: de ene germanist volgt de andere op als Wetstraatspecialist bij Het Journaal. Tim Pauwels verlaat tijdelijk de VRT-nieuwsdienst om de beroepsethische werking buiten de nieuwsdienst te analyseren en waar nodig te versterken. Midden oktober geeft Pauwels de fakkel door aan collega Bart Verhulst. Hij verzorgde de voorbije jaren al de politieke verslaggeving bij Terzake. Bij Het Journaal komt Verhulst nog een andere Leuvense alumnus tegen: oud-studente rechten Hanne Decoutere, die na een inloopperiode de opvolgster van nieuwsanker Freeck Braekman

moet worden. *** Tot slot nog even langs Vier, waar verschillende oud-studenten de vuurdoop van de vernieuwde zender van op de eerste rij meemaakten. Pedagoge Annemie Struyf oogst lovende kritieken voor de tweede reeks van In godsnaam, die gewijd is aan het uitstervende ras der missiezusters. En de Waalse jurist en journalist Christophe Deborsu is toe aan zijn eerste chte uitdaging op de Vlaamse televisie, als n van de gezichten van de nieuwe actuashow De Kruitfabriek. *** Als Vlaamse tegenprestatie gaan wij alumnitelexen schrijven voor een Waalse universiteitskrant. la prochaine! (rvh)

Agenda alumni
Een overzicht van alle activiteiten van Alumni Lovanienses en de alumniverenigingen vindt u in de online alumni-agenda: www.kuleuven.be/agenda_alumni/ Alle informatie over de alumnireizen is te vinden op alum.kuleuven.be/reizen/

16 Portret

campuskrant

Het emeritusexamen
Volgens het emeritibeleid van onze universiteit mag elke ZAPer die minstens vijfentwintig academische dienstjaren heeft, de extra titel van emeritus voeren wanneer hij of zij met pensioen gaat. Campuskrant maakt voor enkele professoren een uitzondering. Als tegenprestatie voor alle examens die ze tijdens hun carrire hebben afgenomen, worden ze door ons nog n keer zelf op de rooster gelegd. Pas dan willen ook wij hen emeritus noemen.
Ludo meyvis het beleid alleen maar het kader kunt scheppen, niet de invulling. Je moet ook tegen een stootje kunnen. Bij de invoering van de semesterexamens kwam er zelfs een symbolische verbranding van Campuskrant aan te pas, tijdens de laatste echt grote betoging die Leuven gekend heeft. Zesduizend man. Kom daar nu nog eens om. Ook de docentenevaluatie wekte verzet op. Maar gaandeweg hebben die hervormingen ingang gevonden, en ik denk tot redelijke tevredenheid. Ik was ook nauw betrokken bij de uitbouw van de Associatie. Dat zal er trouwens niet op verminderen, want ik begin nu te werken als onderwijsadviseur binnen de ( KU Leuven | Rob Stevens) Associatie. In de context van de integratie is daar nog heel veel te Sociaal psycholoog doen. Het is werk achter de schermen, maar het is voor het algemeen belang. voorbereiding van mijn doctoraat heb ik tal van concerten gespeeld met het toenmalige Collegium Instrumentale Brugense (CIB). De concerten zelf, dat ging nog wel, maar een deel van het professionele muzikantenleven speelt zich ook s nachts af, en dat spoorde niet meer met wetenschappelijke aspiraties. Een moeilijke keuze. Toch heb ik de weg naar de professionele muziek nooit helemaal verlaten, zij het niet langer als uitvoerend kunstenaar, maar als voorzitter van het CIB, nu het Kamerorkest Brugge. Boeiend, maar tijdrovend. Concreet betekent dat gesprekken leiden, financile verrichtingen in de gaten houden enzovoort. kijk op het leven dan meer academische bezigheden. Of ik daar na mijn emeritaat nog intensiever mee bezig zal zijn, betwijfel ik. Ik heb immers al een tijdje een tweede beroep, namelijk dat van Vast Secretaris van de Koninklijke Vlaamse Academie. Het is een heel drukke maar uitermate begeesterende activiteit, gericht op de vooruitgang van de Vlaamse wetenschappelijke wereld. Ik mag deze functie blijven bekleden tot ik 75 ben. Of ik het zo lang volhoud, zal de tijd uitwijzen, maar voorlopig wil ik er nog een heel groot deel van mijn energie aan besteden. En aan muziek, want dat is een blijvende liefde. naar mij zou wel geluisterd worden. Professoren als Wils, Cloet en Vander Wee maakten grote indruk op me, vooral Wils. Hij was de promotor van mijn doctoraat, dat ging over loting en plaatsvervanging in het Belgisch leger, over hoe het leger aan zijn soldaten kwam.

Prof of dactylo?

Filosofie of psychologie?
Ik heb filosofie en psychologie gestudeerd, maar koos uiteindelijk voor psychologie, en studeerde een jaartje aan de Indiana University. Toeval of niet, maar daar was ook een belangrijke muziekschool. In 1978 volgde een studieverblijf aan de Rockefeller University. Terug in Leuven werd ik tot docent benoemd, en drie jaar later al werd ik gewoon hoogleraar. Ik legde me toe op de experimentele psychologie en had het geluk een labo te kunnen uitbouwen waar na verloop van tijd zowat zeventig mensen werkten. Dat betekende dat management meer en meer tijd opeiste. Niet altijd tot mijn vreugde, maar het is onvermijdelijk. In mijn studietijd werkte de experimentele psychologie vooral met ratten. Werken met proefpersonen was vrij ongebruikelijk, en dus vernieuwend. Ik concentreerde me vooral op de werking van het geheugen en de waarneming. Ik mag het nu wel zeggen zonder bijbedoelingen: we hebben het goed in Leuven. Je wordt hier op tal van manieren omkaderd bij moeilijke klussen, bijvoorbeeld bij projectaanvragen of onderzoeksfinanciering in het algemeen. En vorm van begeleiding ontbreekt nochtans volledig, namelijk in dossiers rond wetenschappelijke prijzen, zoals de Francquiprijs.

Eddy Van Avermaet

Onderwijsof onderzoek?
Als achttienjarige voelde ik me geroepen door Sint Franciscus, maar na twee jaar bleek psychologie studeren een betere keuze. En daarbinnen dacht ik aan klinische, maar professor en kanunnik Nuttin zei me: Daar ben je veel te verstandig voor. Einde citaat. Dus werd het sociale psychologie. De voorbereiding in Leuven was in elk geval erg goed, want toen ik daarna voor drie jaar naar de University of California in Santa Barbara trok om er te doctoreren, hoorde ik bij de top van de groep. Ik heb me vooral toegelegd op de interactie tussen en binnen groepen, sociale benvloeding dus. Waarom conformeren mensen zich aan de meerderheid? En wat is de werking van de minderheid? Die vraag is erg belangrijk om innovatieprocessen te begrijpen. Die ontstaan altijd op heel kleine schaal, vaak bij individuen. Hoe verloopt dan de overgang naar aanvaarding op grote schaal? Een groot onderzoeker? Ik ben bescheiden genoeg om dat niet van mezelf te beweren. Ik heb mijn rol gespeeld, maar ik zou mezelf toch meer een onderwijsen beleidsmens noemen. Onderwijs was mijn hele leven. Ik gaf graag les voor grote groepen, bij economie, psychologie, criminologie. Kijk, ik heb nog een hele reeks Gouden Krijtjes, een award van studenten voor de beste docent, en zelfs eentje voor docent met het grootste gevoel voor humor. Mooi, toch.

Rust of werk?
Zal ik na mijn emeritaat meer tijd besteden aan vrouw en kinderen? Ach, ik ken de aard van het beestje. Ik zal niet stilzitten. Ik ben voorzitter van de Damesbasketclub Leuven, de grootste van Vlaanderen. Erg boeiend werk. Soms wat therapeutisch van inhoud, omdat je geregeld brandjes moet blussen, maar heel leuk. Misschien is dat ook een excuus voor twintig jaar zonder sport en met veel roken? En misschien zal ik nu en dan de protocolchef van de KU Leuven (zijn vrouw red.) wat steunen. En daarnaast heb ik mijn nieuwe job, bij de Associatie. Nee, ik val niet stil. Maar ik beloof wel dat ik iets meer controle op mijn werktijd zal houden. Als werken je hobby is, vergeet je de tijd. En dat is niet goed meer als je emeritus bent.

Kasteelheer of secretaris van de Academie?

Ik ben een Bruggeling in hart en nieren. Ik heb jarenlang in Leuven gewoond, maar in 1988 schonk een tante een grootouderlijk kasteel bij Brugge, waar ik sindsdien heel veel tijd en geld in gestoken heb. Het moest volledig gerestaureerd worden, een moeizaam leerproces voor me. Ik mag mezelf nu best handig noemen, maar dat is ooit anders geweest. Mijn eerste rozen plantte ik met de wortels naar boven. Dat kon beter. Maar het is een zegen om aan zon project te kunnen werken. Ik denk dat iedereen zon opslorpende hobby nodig heeft. Een beukenbos onderhouden, aanplantingen doen: het geeft een heel andere

( KU Leuven | Rob Stevens)

Beleid of prof?
Ik heb me al van vrij vroeg in mijn loopbaan ingezet in beleidsfuncties. In 1988 werd ik departements- en POC-voorzitter (Permanente Onderwijscommissie red.). Als voorzitter van de Onderwijsraad heb ik vanaf 1995 heel nauw met ererector Oosterlinck samengewerkt. Je kunt het onderwijs veranderen, maar het kost veel tijd. En je mag nooit vergeten dat je in

Experimenteel psycholoog

Gry van Outryve dYdewalle

Muzikant of onderzoeker?
Muziek heeft altijd een centrale plaats in mijn leven ingenomen. Ik combineerde mijn humaniora met een doorgedreven vorming in de klassieke muziek. Ook toen ik in Leuven studeerde, bleef die combinatie bestaan. Tijdens de

Ik heb gelukkig nooit veel keuzes moeten maken, omdat ik heel wat dingen met elkaar kon combineren. Ik werkte eerst als gasthoogleraar en uiteindelijk als buitengewoon hoogleraar in Leuven, bij Sociale Wetenschappen, en doceerde ook aan de Militaire School, waar ik gewoon hoogleraar ben. Ik kon daarnaast heel wat adviseurswerk doen in de wereld van de defensie, ik had de media. Ik publiceerde nogal veel, tot nu toe zowat veertig boeken. Het was leuk om die dingen smen te kunnen doen, en ze vulden elkaar aan, vond ik. Het was bijvoorbeeld goed om aan mijn Leuvense studenten iets te kunnen meegeven over de werking van defensie. Dat heeft hen geen windeieren gelegd. Beide milieus zijn ook wat ontvankelijker geworden voor elkaar. Minder mooi is dat ze allebei ( KU Leuven | Rob Stevens) dreigen te veradministreren. In het leger is dat een oud zeer, aan Historicus de universiteit is het probleem in snelle opmars. Ik vind die papierkes eenvoudig een waste of capaLeger of universiteit? city. Een prof is geen dactylo. Ik stam uit een familie waar er geen afstand was tussen het in- Binnenland of buitenland? tellectuele en het militaire. Het Ik heb nooit in het buitenland heeft me in mijn latere leven wel gestudeerd. Dat hoefde ook niet. eens gekwetst wanneer mensen Mijn loopbaan, of loopbanen, lablijkbaar menen dat die twee niet gen op me te wachten. En ik heb in met elkaar te verzoenen zijn. On- mijn beide leefwerelden een heel zin. Bovendien had mijn familie ruime internationale ervaring heel erg geleden onder de beide kunnen opbouwen. Soms was dat wereldoorlogen, vooral materieel erg verrijkend, bijvoorbeeld als je dan. En in West-Vlaanderen ik onder vier ogen spreekt met Rabin ben Oostendenaar zijn de her- of Sharon. Soms was het gevaarinneringen aan de oorlog stuk- lijk, bijvoorbeeld in Zuid-Osseti. ken levendiger dan elders. Voeg En soms fysiek erg belastend, daar nog bij dat ik zelf erg hecht bijvoorbeeld als je een hele dag aan orde en discipline, ook iets rechtop moet staan bij min 20 in dat familiale wortels heeft. Dan het vroegere Stalingrad. Ik zal nog wordt het duidelijk dat ik als vijf- wel veel blijven reizen. Elk jaar ga tienjarige heel enthousiast naar ik voortaan een maand naar Turde Kadettenschool ben gegaan, kije, om er les te geven. Ik kan na ook al was dat toen, in 1962, echt mijn emeritaat ook naar Amerika, wel een strnge opleiding. Dat waar ik heel wat meer zou verdieschept vriendschapsbanden voor nen, maar ik hou niet van de Amehet leven. Daarna volgden de Ko- rikaanse manier van werken: een ninklijke Militaire School en de hoog loon, maar je moet wel tot Krijgsschool, voor de officieren- op het bot. Als je 65 bent, moet je dat niet meer doen. opleiding. Ik heb een aantal jaren als of- Ik heb me mentaal erg goed ficier gewerkt, ook in Duitsland. voorbereid op mijn pensioen. Ik Maar mijn ware roeping lag toch heb schrik om niet meer god te in het academische. Professor zijn, maar voorlopig heb ik daar Charles, de grote man van de geen klagen over. Ik blijf voorzitkrijgsgeschiedenis in de KMS, ter van de Albertina, van het Legerhad me al vroeg getipt als zijn op- museum. Ik heb boeken op stapel volger. Dus ging ik naar Leuven. staan in het kader van de honderdIk was tien jaar ouder dan mijn ste verjaardag van de Eerste Wemedestudenten, maar ik lag goed reldoorlog. En er is die grote tuin in de groep. Mijn medestudenten hier. Ach, ik vind dat ik gezegend vonden dat ik hun afgevaardigde ben in dit leven, en dat geeft me moest zijn in diverse raden, want ook alle hoop op de toekomst.

Luc De Vos

26 september 2012

Cultuur 17

Steven Delannoye is nieuwe huismuzikant KU Leuven

Krachtig, modern en melodieus: zo omschrijft saxofonist Steven Delannoye zijn speelstijl. Veelzijdig, kieskeurig en ambitieus: zo definieert hij zichzelf. Die kwaliteiten mag de 29-jarige jazzmuzikant dit academiejaar bewijzen als musician in residence van de KU Leuven.

Saxofonisten zijn niet alleml intellectuelen met een bril

Reiner van hove Na de klassieke vierstemmige zang van Encantar vorig jaar komt de nieuwe huismuzikant uit een heel andere hoek. Steven Delannoye is een van de jonge boegbeelden van de Belgische jazz. Muzikaal opgegroeid in de jazzscenes van Brussel en New York, viert hij zijn melodieuze vindingrijkheid bot in een indrukwekkende reeks bands en projecten, waaronder zijn eigen trio. Maar het begon allemaal in De Haan, bij de plaatselijke fanfare: Als jongetje speelde ik in het trommelkorps. Ongetwijfeld is daar de basis voor mijn ritmegevoel gelegd. Mijn vader was ook saxofonist, zij het als liefhebber. Hij speelde veel thuis en legde af en toe jazzy muziek op. Toen ik op mijn zesde naar de academie om de hoek ging, was de keuze voor een instrument snel gemaakt. Was je beslissing om aan het Lemmensinstituut te studeren even evident? Ooit heb ik nog geschiedenis en Nederlands overwogen, maar na een opendeurdag op het Lemmensinstituut was de knoop snel doorgehakt. Ik koos voor de afdeling Jazz en Lichte Muziek omdat het daar gewoon draaide om leuke muziek maken, of dat nu swing, hiphop of rock was. En natuurlijk had mijn saxofoon het jazzinstrument bij uitstek de keuze al een beetje voor mij gemaakt. (lacht) Na mijn studies trok ik naar Brussel, een inspirerende stad voor een jazzmuzikant. Ik heb er veel gejamd en muzikale banden gesmeed. Ook in New York heb ik veel connecties: ik heb er een jaar gestudeerd met een beurs van de Belgian American Educational Foundation. Aan de Manhattan School of Music heb ik de roots van de traditionele jazz uitgespit. Die combineer ik nu in mijn eigen composities met Europese invloeden. saxofoon en de saxofonist typeren? Wat mij vooral fascineert aan de saxofoon, is dat je de klank op een heel persoonlijke manier kunt omvormen: van scherp en klagend tot warm en fluisterend. Ik ben zelf overgeschakeld van altsax naar tenorsax voor de diepere toon van de tenor. Die ligt ook dichter bij de mannenstem. Een meer praktische eigenschap van de saxofoon die ik zeer apprecieer: je reist er een stuk makkelijker mee dan met een contrabas (lacht). Saxofonisten zijn volgens het clich intellectuele, bebrilde types die voortdurend discussiren over rieten en mondstukken, tot groot jolijt van hun omgeving.

Tijdens de opening van het academiejaar trad Steven Delannoye een eerste keer op als huismuzikant, samen met enkele jazzvrienden. Ik heb meteen toegehapt toen ik de vraag kreeg. ( KU Leuven | Rob Stevens)

Een saxofoon reist een stuk makkelijker dan een contrabas.

Maar zo zijn we lang niet allemaal. Het is wel zo dat we vaak urenlang in de studie van toonladders en akkoorden duiken. En vooral: we houden allemaal onvoorwaardelijk van ons instrument.

de universiteit te worden? Nee, ik heb meteen toegehapt en heb al verschillende projecten in mijn hoofd. We bekijken bijvoorbeeld of we een tour langs de fakbars kunnen organiseren. En als resident ga ik zeker ook enkele nieuwe stukken componeren. Waar droom je nog van als muzikant? Componeren is voor mij de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Daarin kan ik me echt creatief uitleven, los van alle regels. En verder wil ik vooral reizen en spelen. Ik wil mijn muziek en mijn passie aan zoveel mogelijk mensen doorgeven: mijn publiek, mijn medemuzikanten en mijn leerlingen.

NIEUW bij Universitaire Pers Leuven

DE LEUVENSE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK
Historische wandelgids, Jan Van Impe
Vernieuwde pocketgids mt rondleiding Voor iedereen die kennis wil maken met de geschiedenis van dit opmerkelijke gebouw, of die een wandeling wil maken in en om de universiteitsbibliotheek is deze gids een absolute aanrader! Also available in English! ISBN 978 90 5867 925 3

14,50 ISBN 978 90 5867 920 8 paperback | 132 p. Lipsius Leuven

Heb je lang getwijfeld toen je de vraag kreeg om huismuzikant van www.stevendelannoye.com

www.upl.be

Openlesweek
Kiezen? Aanscherpen? Doorbijten?
Wil je weten hoe een les aan de universiteit verloopt? Kom dan langs tijdens de herfstvakantie! 29-31 oktober 2012 Lesaanbod en inschrijvingen op www.kuleuven.be/openlesweek

Klagen en fluisteren
Hoe zou je het karakter van de

18 Personalia
benoemd of onderscheiden
De Cel Studeren met een Functiebeperking heeft de eerste exclusief inclusiefprijs ontvangen, voor haar inspanningen om studenten met een beperking tijdens het studietraject te ondersteunen. De prijs wordt uitgereikt door de stad Leuven en door Akabe, een scoutsgroep die zich inzet voor personen met een beperking. Emeritus professor Dsir Collen werd in juli tot baron geadeld. Hij ontwikkelde een geneesmiddel tegen bloedklonters bij trombose-patinten (tPA) en richtte de spin-off Thromb-X op. Die ontwikkelde met stafylokinase een goedkoper middel voor trombosebestrijding, en is inmiddels opgegaan in het beursgenoteerde ThromboGenics. Emeritus professor Erik De Corte (Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen) werd benoemd tot full member van de Russische Academy of Educational and Social Sciences . De Erasmus Mundus Master of Bioethics, een samenwerkingsverband van KU Leuven met de universiteiten van Nijmegen en Padua, kreeg de internationaliseringsprijs van de Radboud Universiteit Nijmegen. De jury loofde de hoge kwaliteit en de internationale uitstraling van het programma. Professor Harco Willems (Nabije Oosten Studies) kreeg een fellowship toegekend van de Johannes-GutenbergUniversitt Mainz voor de duur van een jaar. Hij zal er vooral onderzoek doen naar de Egyptische funeraire cultuur. Professor Manuel Sintubin (Departement Aard- en Omgevingswetenschappen) is verkozen tot vicevoorzitter van de Scientific Commission on Tectonics & Structural Geology van de International Union of Geological Sciences (IUGS). Tijdens het American Transplant Congress ontving doctoraatsstudente Katrien De Vusser (Dienst Nierziekten) de International Young Investigator Award voor haar werk Not all histological damage in baseline biopsies is deleterious for renal allograft survival . Masterstudent sinologie Vincent Vanassche haalde de top drie en daarme ook een first prize tijdens de Chinese Bridge Chinese Proficiency Competition for Foreign Students . Leuven heeft een sterke traditie in dit prestigieuze toernooi. Doctoraatsonderzoeker Steven Cappa (Departement Werktuigkunde) heeft, samen met twee teamgenoten, de Euspen International Challenge 2012 gewonnen, een internationale ontwerpwedstrijd in het domein van precisie-engineering en nanotechnologie. Vlaams minister-president Kris Peeters heeft het ereteken van Officier in de Leopoldsorde uitgereikt aan emeritus professor Josse De Baerdemaeker (Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen) voor zijn verdiensten voor de Vlaamse land- en tuinbouwsector. Tijdens de International AIDS Conference in Washington heeft doctoraatsstudent Rik Schrijvers (Labo voor Moleculaire Virologie en Gentherapie) de Young Investigator Award on Basic Science ontvangen.

campuskrant

Boek:delen
Als ik niet dagelijks lees, raak ik uit balans, zegt professor Toon Vandevelde, decaan van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte. Net zoals je regelmatig aan sport moet doen, moet je ook lezen om een goed leven te leiden.
Ludo Meyvis is in de toekomst, maar in een gedicht van Giacomo Leopardi. oorsprong die ons ontvallen is. Blijkbaar is die vertaling op het Wat leest u vooral: proza, po- Dat fascineert me. internet verzeild geraakt. Jaczie, non-fictie? ques De Visscher was bezig met Vroeger vooral proza. Ik denk Ik merk nogal wat aandacht een bloemlezing van filosofidat het door Dostojevski is dat voor klassieke literatuur? sche gedichten en heeft mijn ik filosofie ben gaan studeren. Dat klopt. Ik lees geen trendy vertaling gevonden. Tot daar De laatste jaren is het vooral po- boeken die volgende week al- mijn literaire oeuvre. ezie. Ik lees ook graag boeken weer vergeten zijn. Geen Fifty die filosofische vragen opwer- Shades of Grey voor mij. Een paar Welk verteerbaar boek raadt u pen. Neem bijvoorbeeld het Gil- maanden lang met de Divina me aan om iets over uw ruim gamesj-epos, een tekst in spijker- Commedia bezig zijn is heerlijk. gedefinieerde vakgebied te weschrift uit Uruk, vierduizend jaar Of op zoek gaan naar intrigeren- ten? oud, en nu op mijn nachtkastje. de, minder bekende stukken uit Ik hou me bezig met wat je de De ruwe held Gilgamesj leert het Oude Testament. Ook litera- deugdenethiek kan noemen. door de vriendschap wat het is tuur die een historische periode Andr Comte-Sponville schreef om mens te zijn, zijn vriend En- opnieuw tot leven brengt, lees ik daarover een Petit trait des kidoe door de liefde. Een span- graag. grandes vertus. Dat is ook in het nend verhaal trouwens, je zou Nederlands vertaald: Kleine verhet perfect kunnen lezen op het handeling over de grote deugden. strand. Het steekt vol levenswijsheid en biedt een goede inleiding tot de Vindt u ook in moderne literadeugdenethiek. tuur diepgang? Uiteraard. Ik ben erg geboeid Welk boek heeft u het meeste door Pascal Quignard, een van gefascineerd? de belangrijkste hedendaagse Misschien toch nog altijd De Franse schrijvers. In Bouts meester en Margarita van Michail maakt hij een aangepaste verBoelgakov. Dat boek omvat alle sie van het oude verhaal van genres en is ontzettend rijk aan Orpheus en de Argonauten, die subverhalen en originele vonddoor de zang van de Sirenen versten. Het bevat een bijzonder leid worden. Je kan het ook lezen soort humor, het is spannend, als een verhaal over opkomst en kortom: een enorme rijkdom in verval, over het goddelijke in n boek. onze wereld. Quignards werk situeert zich waar ik mezelf ook Heeft u zelf ooit iets literairs ge- Heeft u zelf nog schrijfambithuisvoel: op het raakvlak tus- publiceerd? ties? sen filosofie en leven, tussen Louter per toeval, ja. Ik in- Volgend jaar loopt mijn manfilosofie en literatuur. Daar wor- tegreer mijn lectuur graag in daat als decaan af, en dan neem den de relevante vragen gesteld. mijn colleges, en heb voor mijn ik een sabbatjaar. Ik zou graag Quignard herhaalt bijvoorbeeld studenten ooit een vertaling ge- iets schrijven over de homo oecovaak dat het geluk niet te vinden maakt van Il Infinito, een kort nomicus en de rol van geven in

( KU Leuven | Rob Stevens)

De Leeslijst van Toon Vandevelde

Het Gilgamesj-epos Bouts van Pascal

Quignard

De Divina Commedia
van Dante Alighieri

Kleine verhandeling
over de grote deugden van Andr Comte-Sponville Giacomo Leopardi Margarita van Michail Boelgakov

Ik lees geen trendy boeken die volgende week alweer vergeten zijn. Geen Fifty Shades of Grey voor mij.

De gedichten van De meester en

het leven. En als ik mezelf ervan kan overtuigen dat ik er iets origineels en niet-naefs over te zeggen heb, wil ik me wel eens wagen aan een boek over God.

InMemoriam
De universitaire gemeenschap neemt afscheid van:
Mevrouw Tania Mahau Administratief medewerkster Onderzoekseenheid Moleculaire en Vasculaire Biologie geboren op 4 oktober 1971 en overleden op 29 juni 2012 Jolien Thelissen Student Master of Science in de ingenieurswetenschappen en Master of Science in de beleidseconomie geboren op 18 november 1987 en overleden op 6 juli 2012 Professor Romain Coussement Emeritus gewoon hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen geboren op 21 juli 1935 en overleden op 9 juli 2012 Professor Herman Emiel Mertens Ere-gewoon hoogleraar aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen geboren op 9 januari 1928 en overleden op 1 augustus 2012 Mevrouw Flora Vanroelen Voormalig departementaal secretaris Departement Politieke Wetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen geboren op 2 juni 1942 en overleden op 20 augustus 2012 Dr. Paul J. Lewi Gastdocent aan de Faculteit Geneeskunde geboren op 4 januari 1938 en overleden op 28 augustus 2012

Professor Jos Viaene Emeritus hoofddocent aan de Faculteit Geneeskunde geboren op 31 mei 1928 en overleden op 28 juli 2012

26 september 2012

Personeel 19

De Collegas
Elke maand gaan we op bezoek bij n van de vele diensten, afdelingen en labos van de unief. Om een idee te krijgen van het werk dat onze collegas er verzetten. En om de sfeer op te snuiven. Die vonden we zeker op de universitaire glasblazerij.

door Ilse Frederickx De goedlachse verantwoordelijke van de glasblazerij verwelkomt ons. Frank Kentie heet hij, en samen met Koen Gooris en Els Flossie bestiert hij de boel. Koen staat aan een grote machine waarin een lange glazen buis ronddraait. Aan de tafel doet Els fijner werk, met een gasbrander. Ze dragen allebei oordopjes en een donkere bril, tegen het lawaai van de machines en het felle licht van de vlam. Franks accent verraadt zijn Nederlandse afkomst. Ik werkte voor de glasblazerij van de universiteit van Utrecht, maar zag in 1981 een vacature aan de KU Leuven, vertelt hij. Ik ben dan met mijn familie naar Leuven verhuisd. Er werkten hier toen verschillende Nederlandse glasinstrumentenmakers. Omdat er enkel in Nederland een opleiding glastechnologie bestond. De glasblazerij zit in de gebouwen van chemie, aan de Celestijnenlaan in Heverlee. Wij zijn wel een centrale glasblazerij. Vroeger waren er lokale glasblazerijen bij chemie, natuurkunde en landbouw. Die kleine werkplaatsen zijn samengevoegd in de periode dat ik in dienst kwam. Onze klanten komen vooral uit de Faculteit Wetenschappen, maar ook van de ingenieurs, de bio-ingenieurs en de labos van Gasthuisberg.

de Centrale Campus Glasblazerij

Koen Goris werkt aan een lange glazen buis. Frank Kentie kijkt goedkeurend toe. Het gaat niet alleen om glas blazen. Je moet ook verstand hebben van elektronica, mechanica en kunststoftechnologie. ( KU Leuven | Rob Stevens)

de glasblazers selectief: Voor seriewerk verwijzen we meestal door. De krenten halen we eruit: werk dat in ons werkschema past en ook inhoudelijk interessant is. Frank Kentie gaat prat op de academische knowhow van de glasblazerij. Hij laat een tekening van een ontwerp zien. Bij ons is die ontwerpfase heel belangrijk. Wetenschappers komen hier langs met een tekening van wat opdrachten uit Nederland, en af andere instellingen gesloten. We ze willen. We bespreken dan wat en toe uit Duitsland. Er zijn de krijgen nu een ander werkaan- er technisch haalbaar is. Het gaat laatste jaren vele glasblazerijen in bod. Werk genoeg, en dus zijn niet alleen om glas blazen. Het apparaat waarin het glas wordt ingebouwd, moet ook functioneren. Je moet dus ook verstand hebben van elektronica, mechanica, kunststoftechnologie, enzovoort. Ik ben nu 61 en school mezelf nog constant bij. Een nieuwe glasblazer opleiden duurt minstens tien tot vijftien jaar.

Seriewerk spelen we door, de krenten halen we eruit

atieve. Ik ben wel gefascineerd door techniek en hier was een vacature voor iemand zonder ervaring, met een opleiding binnen de universitaire glasblazerij. Met die opleiding kon ze vorig academiejaar haar diploma laboratoriuminstrumentenmaker halen in Leiden. Dat was een voorwaarde voor een vast contract hier. En ik heb nu een goede basis. Maar glasblazer word je niet op twee jaar tijd. Je moet de theorie beheersen, handigheid ontwikkelen en ervaring opdoen.

Geen lange nagels

Dat ze een vrouw in een mannenwereld is, doet haar niet veel: Je moet natuurlijk niet komen werken met lange, gelakte nagels. Het was eventjes aanpassen voor mij, maar voor de mannen ook. Ik ben bijvoorbeeld net moeder geworden, dus ze moesten ook rekening houden met mijn bevallingsverlof. Mist ze de kunst niet? Ik heb zeker geen spijt van mijn keuze. De job is heel afwisselend en de sfeer zit er altijd goed in. De kunst, dat kan ik thuis na de uren nog doen. En tijdens de kerstperiode blazen we hier op het werk ook wel eens een cadeautje: een speciale kerstbal of kandelaar.

Werken geblazen
Omdat de dienst de eigen werkingskosten moet terugverdienen, neemt de glasblazerij ook externe opdrachten aan. Andere universiteiten en hogescholen maken gebruik van onze diensten, net als bedrijven en spinoffs, zoals Imec. We krijgen ook Els Flossie: De job is heel afwisselend en de sfeer zit er altijd goed in.

Glaskunst
Els Flossie is de jongste van de bende en heeft nu twee jaar opleiding achter de rug. Waarom wilde ze in een glasblazerij werken? Ik volgde vier jaar glaskunst in SintLucas in Gent. Wij leerden wel technieken om glas te blazen, maar andere dan hier. Daar ging ( RS) het om het kunstzinnige, het cre-

20 Buitenkant

campuskrant

Met Meus en volk

[evolutieleer]

( KU Leuven | Rob Stevens)

Tv-kok Jeroen Meus zorgde op 15 september voor culinair animo op een familiedag van het onderzoek naar kanker tijdens de zwangerschap. Een 35-tal gezinnen uit de patintengroep zakte daarvoor af naar het Kasteel van Horst in Holsbeek. Ze werkten eerder mee aan onderzoek van professor Frederic Amant van de onderzoeksgroep Gynaecologische Oncologie. Hij toonde aan dat, als een vrouw tijdens haar zwangerschap chemotherapie krijgt, dat geen schadelijke gevolgen heeft voor de ontwikkeling vanhaar kind.

De enige constante is verandering.

doopzonden
Van bij de oprichting van de Leuvense universiteit verenigden studenten die vaak maandenlang weg waren van huis zich in clubs van land-, streek- of studiegenoten: echte bloedbroederschappen met rituelen voor doop en ontgroening die onder meer waren genspireerd door de initiaties bij de gilden, oeroude rites de passage en persiflages op folterpraktijken. Nieuwe studenten werden een jaar lang geplaagd door ouderejaars en raakten vaak al hun kostgeld kwijt aan de verplichte traktaties. De Artesfaculteit vaardigde achtereenvolgens een verbod uit om schachten uit te zuigen (1427), te slaan of door de stad te slepen (1631) en hun kaarsen af te pakken en ze te verhinderen naar het toilet te gaan (1725). Onduidelijk is het of het in Leuven ooit zo ver kwam als in Heidelberg, waar nieuwelingen in de 15de eeuw tijdens een ontgroeningsceremonie werden gewassen met een mengsel van teer en wagensmeer, purgeermiddelen moesten slikken en viezigheid uit aalputten tussen de lippen geduwd kregen. Mettertijd werden de praktijken, die soms zelfs resulteerden in doodslag, minder barbaars. Toch leidden de dooprituelen ertoe dat velen de universiteit verlieten of er wegbleven. Nadat in de tweede helft van de twintigste eeuw een aantal dramatische incidenten plaatsvonden in Nederland maar ook in Vlaanderen, hebben de meeste studentenclubs en -kringen zichzelf regels opgelegd bij Ekonomika klinkt dat als geen drank, geen bloot, geen look. Onlangs heeft de Leuvense studenteninspecteur samen met de faculteitskringen een doopcharter opgesteld naar aanleiding van het uitrukken van de politie vorig jaar voor een gewapende overval die een doopactiviteit bleek te zijn. Een verbod op studentendopen, zoals onafhankelijk parlementslid Laurent Louis vorig jaar voorstelde, lijkt niet meteen nodig. (ivh) Met dank aan Mark Derez en Kjell Corens (Universiteitsarchief en Kunstpatrimonium) en studenteninspecteur Nick Vanden Bussche

Boven: De studentendoop (Tony Luc Blickx, 1955), door Didier Houberechts geschonken aan de KU Leuven

Onder: Leden van Bios tijdens de doop in oktober 2010 ( KU Leuven | Rob Stevens)