Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
253 EDI
P A
2095 N8 1912
N READER
G,
MAIN
NUTTING
GIFT OF
A FIRST
LATIN
READER
BY
H. C.
NUTTING.
OF CALIFORNIA
PH.D.
*
,
!>*;
i
.*
"*
.
i**
t*
"***"***
NEW YORK
CINCINNATI
CHICAGO
COPYRIGHT, 1912, BY
H.
C.
.NUTTING
LATIN READER.
W.P.
*"'
PREFACE
WITH the Primer previously published, this Reader provides for a course of study leading up to Caesar or some Students who are to give other author of like difficulty.
five
years or more to preparatory Latin would normally devote a year each to the Primer and the Reader but the
;
maturer pupils in the four-year course will cover easily their first year the work outlined in both books.
It
is
in
hoped too, that, aside from use in this regular sequence, the Reader will be found to meet the needs of
many
for
teachers
who
supplementary reading or for translation at sight. The plan for "beginning Latin" embodied in Primer and Reader differs from others most fundamentally, perhaps, in that it concentrates so definitely upon the problem and it is of developing the student's power to read Latin this that second in that with general design quite harmony book is called a " Reader," and that in it the Latin-English
;
exercises are
massed
at
at the foot of
the page.
being reserved for grammatical drill and for composition work, oral or written. In this way, without loss in any essential particular, it will be found possible to bring the
student along, by natural stages, to the point where he will
iii
247517
IV
FIRST LATIN
READER
attack a simple passage from Caesar or Nepos, not as a Chinese puzzle by laborious effort to be tortured into some-
thing remotely resembling sense, but as a story from the reading of which some pleasure and profit is to be derived. For the development of a system of Latin-English
exercises so graded as to serve the purpose for which the Reader is made, of course no Latin author was available
;
and the
original.
text, therefore, is
With
necessarily for the most part the idea of stimulating interest, and to
and syntax while " the who do not care for (foryet meeting halfway many the first hundred lessons have been made to eign) war," deal almost entirely with matters of American history, the
bring into play the necessary vocabulary
initial series (1-45) summing up briefly and chronologically the main events of the years 1492-1783, and the second
group (46-100) comprising short anecdotes assembled without regard for chronological sequence. Next follow two narratives from Caesar simplified (101-125), an d the
concluding series (126-140) is made up of selections from the original text of Caesar, Nepos, Suetonius, Sallust, and Cicero. This final group, of course, is not a part of the
gradatim plan, but was added that the student might have the satisfaction of reading some "real Latin." The passage from Suetonius (131), chiefly because of its large
vocabulary, will probably be found too difficult for most if so, the intrinsic interest of the passage pupils may
;
make
it
to undertake a
With a view to discouraging the habit of constant recourse to the general vocabulary, a series of lesson preparations has been provided in the form of a word list
showing the important new words
cise
:
in
numerals, all words which are used in but a single lesson For teachare defined in the footnotes on that exercise.
ers who are using the Reader as a text for sight reading, the cross references of the notes may prove helpful as providing a means of locating familiar material with which
to elucidate the lesson of the day.
In preparing the Latin text, I have derived some help from the handbooks in common use, but my main reliance has been Merguet's " Lexikon zu den Schriften Casars." I would also acknowledge gratefully the generous help of my colleague, Dr. M. E. Deutsch, who has read a large part of the text and given me the benefit of several valuable
suggestions.
H. C. N.
BERKELEY, CALIFORNIA.
TABLE OF CONTENTS
LATIN-ENGLISH EXERCISES
EARLY AMERICAN HISTORY
PACK
1.
Christopher Columbus
23.
24.
26
27
2.
3.
Nathaniel Bacon in Virginia 25. Nathaniel Bacon {continued} 26. Nathaniel Bacon (concluded}
27.
28 30
31
The
4.
Boyhood Washington
of
George
.
5.
6. 7.
The Cabots
Captain John Smith Captain Captain
tinued}
.
Experiences on the Frontier 29. A Dangerous Mission 30. A Dangerous Mission (con28.
...
32
33
John
Smith
(con31.
tinued}
34
of the French
tinued}
8.
The Beginning
John
John
Smith Smith
{con32.
.... ....
War
. .
35
36 37
9.
Captain
(con-
cluded}
10.
34.
The Outbreak
tion
of the Revolu-
Pocahontas
38 Boston
.
.
11. 12.
39
41
36.
The
Battles of
Long
Island
13. Colonization
New
.
Eng37.
.
and Trenton
land
14. 15.
1
42
43 44
45
Soldier's Courtship
...
Unrest
among
the Indians
6.
17.
....
46 48
War
.
A Roman
his
who
fought against
of Cornwallis
8.
Remarkable Deliverance
....
.
Country
.
43.
The Surrender
Washington
Life
. .
49
51
20.
21.
Captain Church
44.
.
.
retires to Private
The Death
of Philip
....
.
22.
End
of the
War
45.
The Father
of his Country
52
Vlll
FIRST LATIN
READER
48.
The Settler's Daughter The Trials of War The Attempt to surprise De. .
....
De-
troit
49.
The Attempt
troit
to surprise
(continued)
50. 51.
.... ....
Saved
.
. .
52.
53.
of Fortitude
54.
War
55.
56.
tinued)
57. Captivity
among
the Indians
58. 59.
60.
6 1.
A Fresh Supply of Powder A Battle against Great Odds A Night Attack A Choice of Evils ....
. .
Woods The Battle of Saratoga Unwelcome Visitors The Boyhood of Daniel Boone The End of the Pequots The End of the Pequots (con.
. .
.
....
.'
tinued')
68.
. Escape 69. Stories about Daniel Boone
.
79
.
Difficult
70.
71. 72.
IX
104.
105.
106.
The Advice of the Enemy is in. A Messenger eludes the Taken 127 Enemy 137 The Romans are Ambushed 128 112. Caesar heads a Relief Force 138 The Enemy Prevail 130 113. The Besieged learn of Cae.
Roman
131
114. 115.
Force
108.
The Gauls
attack a Second
sar's Approach .139 The Enemy raise the Siege 141 They are Outgeneraled by
. . .
.
Camp
109.
133
116.
Caesar
142
....
no. Heroic
Camp
135
AN AFRICAN CAMPAIGN
117. Caesar
lands a
P'orce
in
122.
Narrow
Escape
of
their
Africa
118. Operations about Utica
119. Curio gains
.
.
145
Commander
123.
152
to the
.
.
147
an
Initial
Ad148
124.
.154
to
The Numidians
Strategy
resort
his
Army's
. .
Loyalty to Caesar
.149
a
125. Curio's
Army
is
The
suffer
.
.
.151
An
An
131.
Gallic
War
Episode from the
158
132-133.
129-130.
Civil
War
163
169 134-136. Catiline's Conspiracy 172 137-140. On the Eastern Frontier 178
.
.
166
WORD
LIST
186
199
LATIN-ENGLISH VOCABULARY
LIST OF
Gallia
MAPS
124
The Scene
As'.a
146 179
Minor
FIRST LATIN
READER
NAVIS
The above
illustration
is
It is interesting particularly as
Romans even
showing the rather primitive steerIn large for heavy ships of war.
sweep.
either
two helmsmen worked together, each controlling a single On small boats one man attended to the steering, using
LATIN-ENGLISH EXERCISES
EARLY AMERICAN HISTORY
LESSON
i
Christopher Columbus
Quodam
in
oppido
Italiae
quae e portu ad terras exibant diversas. In navibus erant homines multl, et Columbus mare ipse transturn autem pecuniam nullam habebat. Ire saepe voluit Sed postea, cum iam iuvenis esset, usque ad Britanniam
;
et
Africam navigavit.
Illls
io
sumque prope litus tenebant. Interdum autem secundum Africae oram longe navigatum erat, quod Henricus, rex
Lusitaniae, invenlre viam volebat, qua naves circum Afri-
cam
progressae, ad
2.
Asiam pervenire
sailed,
possent.
lit.
Line
F.,
officma
officma, -ae,
//
had
by
lit.
personal passive).
way
to,
12.
qua:
which;
could',
antece-
dent, viam.
13.
temporibus: in those
:
possent:
subjunc-
days.
10.
11.
In
-ae,
possum,
p.).
''LATIN
READER
terram esse rotundam, Columbusque etiam sperare coeperat se translre mare Atlanticum posse, et ita ad Asiam pervenlre nemo enim intellegebat terram tarn magnam esse, nee Columbus ipse suspicatus
;
5est
Americam
interponi.
LESSON
Columbus tamen
Lusitaniam profectus
est,
regnum
obti-
aperiret sed pecuniam, quam peteEx Lusitania igitur in Hispaniam n5lebat rex. dare bat, ubi rex Ferdinandus Isabellaque belfecit loiter Columbus
nenti consilium
suum
;
15
lum cum Mauris gerebant, nee quisquam advenam libenter audiebat. Itaque ille, ubi cognovit regem et reginam nolle ea f acere quae speraverat, ad Galliam versus profectus est cum autem montes translret, nuntius est consecutus, qul dixit velle iam Isabellam parare naves pecuniamque dare. Qua re audlta, Columbus laetus rediit, nautasque validos
;
quaerere coepit; sed paene omnes, perlculum veritl, cum eo navigare nolebant. Postremo autem e portu exiit tribus cum navibus parvis,
20
cumque
a noun.
4.
5.
12.
13.
15. 16.
was
:
'willing.
and
not.
interponi:
obtinenti
regl.
lit.
to
lie
be-
tween.
7.
:
gladly, or with joy. Latin adj. is often best translated by an adverb or a phrase.
laetus
pres.
part.
17.
veritl
perf. part,
of vereor
modifying
10. 11.
inexact.
FIRST LATIN
READER
paucos dies navigasset, ad msulas quasdam pervenit, in quibus inveniuntur plurimae aves, quarum cantus est pulTurn per ignotum mare fortiter progressus est. cherrimus.
LESSON
multa milia passuum Columbus navigasset neque 5terram vidisset ullam, nautae vehementer timere coeperunt, quod multa audiverant de navibus, quae longe per
Cum
mare Atlanticum progressae domum numquam postea rediin Hispaniam igitur' statim redire volebant, dux erant tamen noluit. Quare ill! primo habuerunt in animo Co10 lumbum etiam in mare iacere postremo autem eorum
;
a duce mltigatl sunt. Olim nauta quidam credebat se terram videre, et omnes gaudebant nubem autem viderat ille, non terram. Sed
animi
Iratl
15
paucis post diebus ramum invenerunt et bacas in marl natantes, ac Columbus sensit se iam terrae appropinquare. Mox noctu ignem quoque in lltore viderunt, ac mane ad
laeti in
harenam
egressl
adiit, in
alias
quoque msulas
Gazas tamen inve20 quibus erat ea, quae Cuba appellatur. nlre non potuit, quas quaerebat. Putabat enim se iam ad
1.
navigasset:
:
i.e.
navigavis-
14.
few
of of
set.
2.
4.
days
plurimae see neque: cf. nee, multa: many mltigatl sunt
:
afterward by a
of
multus.
p. 2,1.4.
few days
difference).
15.
(abl.
degree
part,
6.
11
.
(stories}.
natantes:
pres.
were calmed
nat5.
(mltigo, i).
13.
iam
i, 1.
on pos-
sent, p.
13.
Asiam pervenisse
adierat,
LESSON
Indi
ColonI
Columbum amabant isque, cum ad Hispaniam redquadam coloniam parvam rellquit. mox Indls f ecerunt ac brevl ad unum tamen iniurias
;
ab
domum properabat;
subito autem,
cum
quas in nullam iam esse spem, putabatque dolia posse ad lltus ventis ferri, civesque suos ita certiores fieri de els Insulis, quas
;
mare navigaret, tempestate maxima coorta, paene completae sunt. Turn ille scripsit dolia conditas in mare iecit credebat enim
ipse invenerat.
et
15
Sed maris violentiam naves sustinuerunt, Hispaniam incolumis pervenit* ubi rex
et
Columbus
in
eumque
fecerunt insu-
larum praefectum. Postea ad Americam Columbus semel atque iterum naviRem autem haud fellciter gessit, inopsque pogavit. stremo mortuus est. Etiam turn terras, quas invenerat,
20
rediturus esset:
was about
F.,
13.
violentiam: violentia,
incolumis:
1.
-ae,
to return.
5.
force.
14.
brevi
i.e.
mox.
p. 2,
1.
ad unum:
cf.
to
a man.
8.
laetus,
15.
8.
laetus:
:
cf.
16.
eius
rebus gestis:
:
in
his
10. d51ia
conditas
exploits.
16. praefectum cf. the predicate accusative (Indos) with appellavit, 1.2.
(and)
lit.
what?
:
or learn,
lit.
be
made more
be informed, certain.
in
pov
this clause.
erty.
FIRST LATIN
READER
LESSON
The Cabots
Interim vir quidam, nomine Cabot, a Britannia cum nave parva nautlsque paucfs profectus est atque ad Americam pervenit. QuI non solum Insulas adiit, sed etiam earn ter5
ram, quae nunc Canada appellatur. Postea Idem cum fllio ad Americam iterum navigavit, ac multa mllia passuum secundum Htus progressus, Indos vidit multos. Interim
nautae prope Insulas quasdam morabantur, ut piscls caperent. Qui, cum domum incolumes redlssent, amlcls suls
10
multa narraverunt de rebus mirls, quas vlderant; quin etiam dlxerunt se ursas vldisse in mare progredientes, ut
piscls raperent.
Cabot fllius postea omnls in partes navigavit, ac diu conatus est viam invenire, qua circum Europam navigare atque ita ad Asiam pervenlre posset; earn tamen viam
isnumquam
esset senex
est. Olim, cum iam neque ipse diutius navigare posset, dona magna dlcitur dedisse nautls quibusdam, quos forte cognoverat parva in nave ad terras Ignotas prefectures esse; adeo
invenit,
a from.
:
13.
qua
abl.
1.
:
of
way by which
1.
3. qui: he.
8.
earn: the.
:
cf.
qua, p.
15.
i,
12.
cf.
qui,
neque
nee, p. 2,
4.
incolumes: cf. p. 4, 1. 14. 9. multa: cf.ea, p. 2,1. 13, and multa, p. 3, 1. 6. This noun use of the neuter of adjectives and
16. diutius:
17.
dlcitur
common
and
pronouns
in Latin.
exceedingly frequent rendering varies with the context. 10. ursas: ursa, -ae, p., bear.
is
imperfect,
like.
The English
redi-
FIRST LATIN
READER
6
LESSON
qul ex
et
Quod
erant,
colon!,
argentum ibi inveniebant, BritannI colonos quosdam mlserunt, qui castra ponerent ea quoque in terra, quae Virginia appellatur. Quos colonos Indi mox adortl sunt, sagittlsque occiderunt paucos castra tamen
;
aurum multum
tela
plurima
recipere
silvas
Brevi autem erat perlculum etiam maius nam paene loomnis consumptus est cibus, quern colon! a Britannia navibus vexerant. Statim igitur eorum dux, nomine Faber, vir
;
fortis,
militibus
adverso flumine
longe progressus est, ut frumentum quaereret, quod incolae libenter dabant pro rriigls quas colon! secum ferebant.
15
cum
iterum
viam, qua ad Asiam naves pervenire possent (omnes enim iam intellegebant Americam non esse Asiae partem), fortiter pugnans ab Indis captus est.
LESSON
20
Postremo tamen in coloniam incolumis reductus, Faber postea per lltora omnia iter fecit sperabat enim semper
;
3. ifcnerent: cf. the note on ea: modifier possent, p. i, 1. 13. of terra: for translation, cf. earn,
12.
adverso
lit.
flumine: up
-arum,
p.,
stream;
14.
trifles.
what?
:
nugls
nugae,
p. 5,
1.
3.
4.
10.
ships ;
16. omnes: everybody, cf. the noteonquidam,p.2,l. I. The noun use of the masc. pi. is very frequent.
FIRST LATIN
READER
se flumen esse inventurum, quo Americam transire et ita ad Asiam pervenire posset. In itineribus et dux et mllites noctu saepe frigora maxima ferre cogebantur turn, remoto
;
ignl et
5
baud procul
collocate,
fuerat.
huml
iacere solebant
eodem
modo
habebant, eorumque panis fluctibus corruptus est. Olim in eos, cum prope Htus qu^ddam navigarent, ab
incolis sagittae subito ex arboribus
missae sunt
milites
postea in litore eosdem Indos corbulas manibus lotenentes vldissent, incolas velle frumentum sibi dare credi-
tamen,
cum
Dux autem, Insidias veritus, milites iussit hostes arm5rum terrere turn, cum Indl perterriti in sono prius silvas fiagissent, colon! ad litus venerunt, et in harena dona
derunt.
;
posuerunt multa.
15
Quae cum
frumentum
8
LESSON
Dum
1.
prope coloniam habitabant, colonorum copias saepe rapiebant quin etiam interdum
flunt,
haec
Indl, qui
esse
inventurum:
cf.
.
would
1.
3,
-rupi,
find.
2.
3.
quo:
et
. .
i,
.
12.
and.
the
corbulas:
maxima:
of
turn:
the
various
basket.
manibus:
6,
1.
renderings
magnus, see
navibus, p.
14.
10.
Vocab.
at such times.
remoto: removes, 2, -movl, -mStus, move. 4. huml: on the ground; locaeodem loco the prepotive case. sitions in and ex are often lacking
:
locis.
cf.
interdum:
:
p. i,
1.
10.
dul(:em
6.
panis
M.)
bread.
quae: these (noun), 15. factiamici: freely, becoming friendly (facti from fio) English often uses a pres. part, where the perfect would be more exact, 16. haec these things. fiunt in connection with dum, the pres. indie, is rendered as an imperfect. 17. rapiebant: would steal; a common meaning of the impf. indie.
.
:
arma quoque e colonia rapta sunt, donee unus ex Indis, qui ea tractare nesciebat, ita ipse paene se interfecit. Postremo e Britannia venerunt colon! novi, qui Fabro,
5
de quo supra dm, amid non erant. A quibus domum redlre Sed coactus, numquam postea ille ad Virginiam revenit. per mare Atlanticum saepe navigavit, atque olim pervenit usque ad terram, quae nunc Britannia Nova appellatur.
Ibi nautae, Ioc5 idoneo compluris dies morati, pisces ceperunt multos, quos sale condltos postea in Britanniam
10
reportaverunt.
passuum secundum
ab incolls emebat.
Qui,
progressus,
frumentum pellesque
vellet,
cum demum
in
Britanniam redlre
Indos com-
15
secum domum reduxit Quo ubi iam e navibus egressl sunt, unus
e praepositls Indos pauc5s se sequi navemque iterum conscendere iussit; turn clam ad Hispaniam cum captlvls
Ibi autem cum Indos vendere conamiserls profectus est. sacerdotes retur, quldam, qui de eius consili5 certiores fact!
20 erant,
a quibus captlvl
servati sunt.
1.
of.
:
2.
tractare
.
(how)
to handle.
he.
other
the
ipse
4.
5.
domum
revenit
means "back";
(1.
freely.
translate
+ cum.
10), reduxit
14),
and re(d)-
quo: there] lit. whither. 15. est perventum: cf. the impersonal passive on p.
i,
1.
11,
9.
cf.
7,1. 4.
and
down
16.
praepositls: praepositus,
fact!
-I,
pelles
erant:
cf.
or pelt.
p. 4,
1-
12.
FIRST LATIN
READER
SACERDOS
Above
is
shown the
Rome
in
altar a
pure bright fire was always kept burning, and whose public worship was in the hands of virgin priestesses chosen in childhood
for
a term of thirty years' service. The Vestal Virgins were held even the consuls yielding them precedence
in public
;
io
FIRST LATIN
READER
LESSON
in
Britanniam
ac
Novam
brevlque
cum
militibus
nautls
deducere sedecim ad
Americam versus profectus est. Cum autem mare translret, subito tempestas magna est coorta, ac naves fluctibus paene
5
fractae sunt
quare
domum
Sed paulo post cum una nave parva iterum profectus, multos dies ad Americam versus fellciter navigavit. Turn,
plratis procul vlsis, frustra effugere
conatus
est.
Piratae
Europa ducem suum veterem volebant secum autem ad Americam cursum tenere maluit. Sed
paucis post diebus Galli quidam, qu! per maria omnia prae-
dam quaerebant, eius navem ceperunt, ipsumque suam navem longam coegerunt conscendere. Ibi cum moraretur, eius
15
nautae, qui
vela,
domum
Britanniam pervenerunt. Ubi tamen incolumesque dederunt cum demum redisset Faber, qui poenas postea cum Gallls diu navigare coactus erat. Numquam postea ille coloniam deducere c5natus est.
2.
ad
1.
...
versus:
for;
little
cf.
14.
15.
moraretur:
was
in
detained.
p. 2,
6.
lit.
13.
iam diu:
connection
paulo post:
later,
afterward by a
little', cf.
pau-
cis
fectus:
1.
with such adverbial words and phrases as iam, iam diu, etc., an imperf. has almost the force of a
pluperf.
i.e.
15.
g.
.
set sail.
16.
esse:
?
i.e.
incolumes:
p. 4,
1.
14.
1.
proved
ropa
:
Eu14.
FIRST LATIN
READER
LESSON
10
Pocahontas
Prope coloniam, quam BritannT in Virginiam deduxerant, habitabat quidam rex Indus, cui erat fllia pulchra. Puella, quae Pocahonta appellabatur, colonos amavit, olimque ser5
eum ducem, de quo supra multa dlxi; nam tracum ille ab Indis captus esset, hostesque eum interficere vellent, regis filiam suum corpus interposuisse. Id tamen multl credunt numquam esse factum, Fabrumque
vaverat
ditum
est,
Sed frumento
iuvit, et
15
cum hostes oppidanos occidere pararent. Interdum colonl, quorum copiae semper parvae erant, fame paene perierunt qum etiam olim, quamquam libenter equos quoque edebant, homines multl mortul sunt. Turn, impetum Indorum timentes, oppidan! ipsam rapuerunt Pocahontam mensesque multos pro obside tenuerunt, ut Puellam, dum in pater, fllia capta, amlcus esse cogeretur. oppido moratur, unus ex colonis amare coepit. Qui, cum earn in matrimonium duxisset, ad Britanniam cum uxore est profectus ubi paulo post Pocahonta mortua est
;
2.
lit.
cui
erat:
freely,
who had;
noun
it
when
it
what?
4.
is
suum
p. 5,
here.
7.
i.e.
the
incident.
lated (trado
lit.
multl
p. 2,
cf.
1.
I.
15.
17.
prd
as.
moratur:
16.
employed
is
on
flunt,
apt to follow
the
modified
12
FIRST LATIN
READER
ii
LESSON
Henry Hudson
Hoc fere tempore Batavl, qui volebant viam invenlre, qua circum Europam ad Asiam navigari posset, paraverunt navem, cui erat nomen Luna Dlmidia, et Hudsonem, virum
5
Britannicum, ducem f ecerunt. Ille primo circum Europam navigare frustra Conatus, ad Americam deinde profectusest, quod ibi audiverat esse freta,
quibus naves in Asiam translre possent. tum est, multa mllia passuum secundum
Quo
litus
ubi perven-
cumque
10
lam, ubi nunc est oppidum, quod Eboracum Novum appelHie IndT subito adortl sunt nautas, qui cum scaphis latur.
15
portum explorabant, sagittisque hominem interfecerunt unum. Quo facto, dux du5s Indos rapuit navemque conscendere Turn insula relicta, adverse flumine prof ectus est coegit. cum autem baud longe navigasset, captivl e navi se iecerunt Inin aquam, et nando ad ripam incolumes pervenerunt.
;
terim navis leniter progrediebatur, moxque in conspectu erant montes, quorum incolae frumentum copiasque alias
20 nautis libenter
vendiderunt.
for
1.
hoc
cf.
.tempore:
synp.
I,
9.
cum
cf.
tax,
I.
illls
temporibus,
:
explored.
verb,
14.
9. 2.
navigasset, p.
:
I.
quo
this (noun).
:
15.
1.
advers5 flumine
cf.
p.
6,
navigatum
Dlmidia:
erat,
p.
i,
1.
12. 17.
Half
(dimidius,
-a, -urn).
nando:
ming
"
7.
quo
cf. p. 8, 1. 14.
swam."
FIRST LATIN
READER
12
13
LESSON
Cum
flu mine
ripam egressus incolas convenit, qul libenter sagittas suas fregerunt omnis, ut advenae intelIbi baud diu moratus, Hudso legerent se esse amicos. sed postremo flumen invenit 5 iterum leniter progressus est ad ac sensit se hac Asiam pervenlre non posse. fieri, angustius ad mare rediit, brevlque domum profectus est. Itaque Faucis post mensibus Batavi naves alias et homines miserunt, qui cum Indls negotiarentur ac postero anno dux 10 Idem, cum a Britannia ad Americam iterum profectus esset, mare maximum sub septentrionibus invenit, quod nunc eius nomine appellatur. Ibi menses multos hiemare coactus est. Turn demum, cum cibus iam omnis consumptus esset, nautae sceleratl, duce in scapha relicto, in altum vela dederunt.
;
15
vidit
pervenerunt: quamquam prlmo fame omnes paene perierant; paucls enim avibus exceptis, non habebant quod essent, donee in conspectum venit navis,
cuius magister eos frumento aliisque rebus iuvare potuit.
4.
domum
baud
diu
freely,
but a
short time.
6. angustius: predicate adj., hac agreeing with flumen, 1. 5. cf. the note on qua, p. 5, sc. via
:
1.
13.
9.
negotiarentur:
p.
.
.
cf.
the note
a high without distinctly comparing one thing with another. sub septentrionibus i.e. toward the north (septentri" Great ones, -um, M., the Bear"). 14. altum: the deep (sea).
paratives
may
indicate
degree
in
general,
on possent,
10.
i, 1.
.
13.
15. 17.
amissis:
i.e.
.
.
by death.
:
cum
1.
cf. p. 12,
9,
and
paucls.
exceptis
freely,
11.
mare:
bay.
maximum:
mighty ;
perlative.
with the exception of a few. 18. quod essent: (anything) to eat (essent from edo) Asantecedent for the relative, supply id (ace.).
.
14
FIRST LATIN
READER
LESSON
Colonization in
13
New England
Faucis post annls BritannI complures, qui apud Batavos diu habitaverant, in Americam cum liberls atque uxoribus
emigrare constituerunt.
eius terrae,
5
Qui, cum pervenissent ad litus quae nunc Britannia Nova appellatur, impetum
Indorum
veritl,
cum
militi-
bus paucis miserunt, qui loca undique exploraret. 111! igitur multa milia passuum secundum litus progress!
sunt,
cum
litore
agerent.
10
Primd terrae incolas raro vlderunt; olim tamen, cum mane proficlscl pararent unusque ex mllitibus omnium arma in scapha iam collocavisset, Indi subito e silva magn5 clamore eruperunt, sagittisque vulneraverunt paucos. Sed milites statim ad scapham cucurrerunt, ut arma caperent,
hostesque celeriter fugere coactl sunt. Postremo ad portum tutum perventum
perierant.
est,
15
unum morbo
quoque
etiam
ad
20
de re certiores
facti,
cdonl
reliqui
Est in
lltore
sc.
14.
ut
arma caperent:
i.e.
to
arm
cum:
cf. p. 5,
:
themselves.
1.
8.
17.
ad unum: utterly;
cf.
p. 4.
6.
8.
exp!5raret
cum
navigarent: translate
seldom.
as a masc.
1.5. 18.
re.
qua
de
re:
i.e.
de
hac
by a
participial phrase.
19.
omnium: used
21. coluerunt:
colui,
cultus, venerate.
FIRST LATIN
READER
IUNO, REGINA
DEORUM
The chief deities worshiped by the Romans were twelve in number namely, Jupiter, Neptune, Vulcan, Mars, Mercury,
:
Besides
many minor
divinities
were recognized.
16
semper, quod hie demum e navi egress! sunt Britanni qul postea maiores peregrinantes appellati sunt.
LESSON
A
14
Soldier's Courtship
Hieme proxima morbo aut fame colon! complures perieI lie, runt, quorum in numero erat StandisI quoque uxor. in matrimonium volebat ducere uxore mortua, 5 quandam puellam pulchram, cui erat nomen Prissilla sed, cum se
;
sentlret militem
asperum
esse,
rem ipse
tractare noluit,
mlsit, qul puellae patrem convenlret. luvenis, qul forte ipse quoque Prissillam amare coeperat, loamlco tamen deesse nolebat. Quare maestus profectus est,
iuvenemque quendam
leniterque per litus ad puellae domum versus ambulavit. Quo cum pervenisset resque esset proposita, pater statim
se
non
nolle dixit.
Cum
Prissilla ipsa
de virtute legati eiusque rebus gestis loqueretur, ilia diu " Nonne pro te," inquit, 4< diciStacita audivit, turn rldens " turus es ? Qua voce ille vehementer commotus domum
ad legatum
1.
rediit.
verbis
acerbls
with
2.
residence;
domum
1
grinor,
4.
(pere-
in this
i.e. quorum in numero StandisI: filius among whom. and proper names in -ius and -him
:
12.
1.
quo
cf.
the note on p.
8,
14.
13.
res:
non
have regularly
the gen.
;
this short
form of
silla:
cilia."
Pris-
so also some
common
nouns
6.
in -ium.
Accent, Standfsi.
14. eius
i.e.
of Standish.
1.
re-
bus gestis:
15.
cf.
:
p. 4,
i.e.
15.
nonne
es
:
n5n
to
1.
-f ne.
;
dicturus
going
speak
3.
cf.
of laetus, p. 2,
1.
6.
rediturus esset, p. 4,
17
postremo tamen sSnsit non illius culpa rem ita ceItaque paucis post mensibus a iuvene Prissilla in
est,
matrimonium ducta
sumpsit
LESSON
Unrest
5
15
among
the Indians
prope coldniam habitabant, paene omnes inimicl timebant legatum Standisium, de quo vehementer sed erant, dux nam fortissimus, libentissime bellum is, supra dm;
IndT, qul
;
semper gessit, neque umquam perlcuium ullum recusavit. Qui tamen non erat crudelis olim enim, cum ad oppidum lolndorum inimlcorum profectus esset hostesque vicisset, tres Indos vulneratos domum secum reduxit, ut eorum
vulnera
ibi
curarentur.
Hoc
15
fere
tempore colonl
alii,
procul condiderunt oppidum alterum. Turn demum Indi vehementer commotl, concilio convocato, oppida ambo incendere colonosque ipsos interficere constituerunt sed rex, quidam, qul cojonos amabat, ad Standisium properavit,
;
eumque de hostium consilio certiorem fecit. Periculo cognito, legatus statim cum mllitibus paucis ad alterum oppidum
20 profectus est.
Ibi Indi,
cum
arbitrati se facile
ostenderunt
i.
illius
fault of
8.
his,
contrast consilio,
rem the
:
affair.
. . .
freely,
.
hav-
neque umquam: and never] cf. the rendering of nee quisquam, p 2, 1. n. In translation, nee (neque) should always, if possible, be resolved thus into
connective and negative.
ing learned of the danger A literal rendering of cognitus in the abl. absol. construction would often be awkward. 21. arbitrati: cf. the use of
veriti, p. 2,
1.
17.
i8
slcas,
FIRST LATIN
READER
Sed
legato loqueretur, is, slgno mllitibus dato, Pecsuotis sicam subit5 rapuit, eaque ipsum interfecit simul mllites, comites Pecsuotis
;
adortl,
eos
otnnes occiderunt.
Quo
facto,
Indi
reliqui
LESSON
El
16
a quo colonl de suo perlculo consiliisque Indorum duo erant filii, qul quoque colonls diu
loamici erant.
Patre autem mortuo, iuvenes suspicarl coeperunt bene emisse colonos, quibus silvas Indi vendiderant;
turn
novam
:
vlderunt
Quod
15
religionem elves suos amplecti baud libenter itaque mox de bello cogitabant. ubi c5gnitum est, e colonia mllites miss! sunt, qui
fratrem maiorem, nomine Alexandrum, pro obside in oppidum secum reducerent. I lie autem ibi morbo affectus est
gravl;
mortuus
bitrati,
1.
i.e.
cumque postea domum redlsset, apud suos brev! est. Quo facto, Alexandrum veneno periisse arIndi slcas securesque suas acuere statim coeperunt.
.
verborum
contumelias:
lit.
10. patre
mortuo translate
:
insulting
words;
what?
adiunxerunt: adiungo,
-iunctus, add.
2. 3. 4.
3, -iunxl,
or "after."
n. bene emisse
certain.
i.e.
had made
elves
quidam: a
a good bargain
12.
lit.
what?
turn: furthermore.
:
him.
The
his
intensive
ipsum: pronoun
quod:
: :
cf.
quo,
1.
5.
and
companions (comites).
cf. p.
5.
quo:
12,
:
1.
14.
6.
cf.
nee diutius
and no longer ;
1.
gravl modifying morbo. suos as noun, his own people. 19. acuere: acuo, 3, acui, acutus,
8.
caede:
a massacre.
FIRST LATIN
READER
SECURES ET SICA
ancient battle-axes are shown above, one complete, the other lacking a handle. The dagger was found in a tomb in
Etruria.
Two
20
FIRST LATIN
Turn
READER
oppidan! alterum fratrem, qui Philippus appellabatur, ad coloniam deduxerunt, eumque coegerunt
demum
arma omnia tradere, quae ipse comitesque f erebant nee vero dlmiserunt hominem, donee pollicitus est se reliqua quoque arma traditurum, quae domi Indi habebant.
;
LESSON
17
War
Iratus
Philippus, qui patre et fratre mortuis iam ipse rex erat, domum profectus, Indos ad arma vocavit. Qui eum
;
suum
10
quod Complura iam erant colonorum oppida; sed Indi prlmo tantum vlllls admoverunt ignis bovesque rapuerunt nam,
interfecerunt,
:
a sacerdotibus moniti, hominem occidere nullum ausi sunt, donee a colonis Onus ex ipsorum numero vulneratus est.
J
Turn demum, omnibus oppidis oppugnatis, caedes maxima 5est facta, ac col5ni miseri, alii cum aquam peterent, alii
cum
vlllls in
Olim
hostes,
cum
in castellum
quoddam impetum
fecis-
sent sagittasque ardentes mlsissent in tectum, postremo ipsi quoque castello ignem admovere conati sunt. Qua re
2oanimadv
4. 5.
hominem:
man.
13.
domi
15.
.alii:
:
some
others.
17.
cum
hostes,
as.
huml, p.
8.
4.
cum:
when
the
suum: of theirs. 12. hominem: standing in contrast to villis and boves of the
preceding clause.
modifying
castello.
qua
re
this.
FIRST LATIN
rant,
READER
21
omnem
salutis
spemiam deponebant;
Quare Indi
LESSON
A
Hoc
5
18
Remarkable Deliverance
alio in
fere
tempore
eum
volebat interficere.
Homo -scilicet
Sed olim, cum colon! in templo cognoscere se ibi latere. adessent omnes, tuto se e latebris exlre posse credebat; itaque efenestra prospexit. Primo neminem vidit; turn subito
10
oppidum oppugnarent. Quibus ille rebus vehementercommotus, exaedibus statim Qui cum celeriter e erupit ac col5nos ad arma vocavit.
15
templo cucurrissent, advena duce cum Indls fortiter pugnaverunt, hostesque postremo in silvas fugere coacti
sunt.
Imperator interim, postquam Indos* fugere intellexit, ad latebras statim se recepit, nee postea a colonls inveniri potuit. Qui igitur crediderunt ducem e cael5 a dis missum
2oesse, qui se adiuvaret, sicut multis ante annis Castor et Pollux olim subito adfuerunt in acie auxiliumque Romanis
i. deponebant: note the tense. imber (-bris, M.) shower.
:
14.
lit.
advena duce:
abl.
absol.,
leader
3.
(lit.
conatu
up
transl. freely,
inveniri
note the
:
last letter
6.
1.
homo
cf.
hominem,
.
p. 20,
of the word.
lation,
cf.
I, 1.
4.
12.
quibus
rebus:
p. 20,
trarisl.
1.
p.
13.
as singular (cf.
13.
qua re,
.
19).
cf.
cum
cucurrissent:
1.
8.
ducem
leader.
22
lulerunt,
FIRST LATIN
READER
cum
hostibus,
cum
neque eos in
LESSON
19
haec geruntur, Indi quidam longinqui, quibus erat castellum maximum, armls aliisque rebus Philippum iuvare
5coeperunt. Quo cognito, colonl, quamquam iam hiems nam erat, id castellum statim oppugnare constituerunt
;
Dum
putabant hanc quoque gentem prima aestate bellum gerere parare, consiliaque hostium ipsi praeoccupare volebant.
Itaque via nivall cum exercitu valido profecti, per silvas load castellum iter fecerunt. Ibi acerrime est pugnatum,
ac colonl multl interfectl sunt
est,
;
bus rebus
domum
leniter se receperunt.
15
Hoc
convenerunt, oppidaque colonorum oppugnare coeperunt Subito veniebant in conspectum turn, colonis singula.
;
20
dum,
etc.
cf. p. 7, 1.
16.
:
acerrime
est
pugnatum:
battle
cf.
freely,
desperate
as
:
was
the
first
early,
lit.
the
noun,
wounded.
in
ferentes
nom. case.
8. ipsi: translation. 9.
1.
may be omitted
via
13.
7,
1.
17.
cum:
while.
:
snowy.
20. c5nsequi
sc.
eos
(i.e.
Indos).
FIRST LATIN
interfectl sunt
;
READER
23
:
Standisius enim iam pridem mortuus erat sed postrem5 dux alius inventus est, qiu fellciter cum Indis
LESSON
20
Captain CJiurch
Cercas, qui iam dux colonorum factus
est,
5hostibus
feliciter
interdum socios
potuit.
Quo
profectus, ad quandam gentem pervenit baud longinquam, cuius reginae diu fuerat ipse amicus quare sperabat eius
;
clvibus facile se persuadere posse, ut colonos adiuvarent. 10 Ibi tamen ab Indis impetus acerrimus in Cercam eiusque
donee
in
qui igitur in palude coacti sunt latere, venerunt milites complures, qui eos ex scapha
;
periculo eriperent.
15
Cercas, quamquam consilium turn perficere non potuerat, convenlre tamen reglnam iterum conari constituit. Itaque
cum
eiusdem gentis fines denuo iter fecit; quo ubi perventum, comitibus in scapha relictis, ad reglnam ipse
est.
progressus
3.
Cum
ea
dum
infin.
4.
gerere: cf. the use of the with nesciebat, p. 8, 1. 2. Cercas: gen. Cercae, etc.
adv., only.
allies.
posse
fut. infin.,
which
is
modo: the
5.
Cercas,
quamquam
cf.
the
etiam: also.
soci5s:
6.
(as)
con-
silio:
8.
design.
reglnae: dat. case. ipse: he. eius: i.e. the queen's. 9. persuadere: persuade, lit. make (if) agreeable (hence the dat.
denuo:
1.
i.e.
iterum.
quo:
per:
cf. p. 8,
14.
preposition.
24
FIRST LATIN
READER
QuI tamen, huml turn
herbam
cum
intellexissent
territum,
sederunt concilioque habito polliciti sunt se colonos adiuturos in bello, quod illi cum Philippe gerebant.
LESSON
cum
21
Cercas
partis
dedit.
his sociis
iter
fecit
Quare postremo Philippus ipse paucls cum comitivallls multa mllia passuum in paludes longinquas f ugere coactus est numquam enim colonls se dedere conicstituerat: quln etiam olim, cum quidam ex eius amlcis dicere ausus esset pacem cum els faciendam esse, rex Trabus per
;
tus
occidit.
Cuius
rel acerbitate
com-
motus,
statim ad
15
certiores fecit de palude, ubi Philippus turn latebat. Itaque dux col5norum, qul multos dies frustra quaeslverat
redierat ut
est,
instruxit.
pus eiusque comites per valles longius f ugere conatl sunt 20 rex vero Infelix, interceptus a militibus qul in silva collocati
1.
.
.
qul tamen,
cum
qul,
but
when
p.
8,
they
cf.
cum,
the Vocab.
-atis, F.,
1.
13.
2.
harshness,
humi:
suls:
1.
cf. p.
may be omitted
5.
13.
mortui:
;
of
the
dead
(man)
sing.
16.
part.,
used as a noun,masc.
:
his
own;
cf.
suum,
p.
n,
10.
12.
and the note. quidam: a certain one. hominem: cf. p. 20, 1.4.
6,
cf.
modo
qua
vero:
:
(but} just.
cf. p.
18.
re:
20,
1.
20.
i.e.
tamen.
19. Infelix
sua:
suls,
1.
5.
rel:
for
(-icis, adj.)
ill-starred.
FIRST LATIN
erant, a fratre derat.
READER
25
eiusdem Indl interfectus est, quern ipse occiCaput PhilippI securl absclsum colon! secum domum tulerunt ubi supra portam positum est, ut omnes viderent regem re vera mortuum esse.
;
LESSON
End
5
22
of the
War
Quo detrlmento perterritus legatus PhilippI, qul paucis cum comitibus e palude effugerat, in silvls procul latebat. Quern Cercas diu frustra quaeslvit sed postremo Indum
;
senem
mod5
10
cepit et puellam, quos viam ostendere coegit in legati castra subito perventum est.
quo
Ibi Cercas,
quamquam
Quo
rem."
15
Cercas vero
magna voce
est cena "
:
Captus sum,"
inquit.
Ubi
nam
Turn legatus
"an bubulam?"
Quo
enim impetus
factus erat) mox huml iacebant sopitl sed Cercas et legatus diu vigilabant. Postremo Indus surrexit et silentio egres2.
absclsum:
agreeing
with
12. 13.
magna:
i.e.
loud.
sc. inquit.
.
caput.
3.
4.
Cercas vero:
:
rus, -a,
5.
7.
supra: preposition, over. re vera in very fact (ve-um, lit. true, or actual).
:
equinam equinus, -a, -urn, mavis what form of (of) horse. malo ?
14.
:
legatus: lieutenant.
15.
quern: him.
bulam:
cow.
19. tio
:
bu(of)
silen-
8.
10.
is
intensive.
abl.,
26
sus est
FIRST LATIN
;
READER
meret.
quare alter credebat eum exisse ut arma alia suBrevI autem aderat legatus manibus ferens insignia
"
Haec nunc tua sunt," quae quondam Philippus gesserat. ante Cercae inquit, insigniaque pedes huml posuit. Ita confectum est.
LESSON
Dum
23
haec
partes ex
lomagnam pecuniam debebat; quod aes alienum ut solveret, in America provinciam novam hoc fere tern pore constituit,
virumque ilium legatum
fecit;
le-
est.
Legatus, quod religio Amlcorum gentibus Europae grata i5non erat, colonos plurimos statim ad Pennsylveniam praemisit,
pauclsque post mensibus in provinciam ipse profecurbem condidit, quae Philadelphia appellatur. Amlcl credunt bellum gerere nefas esse, religionem Propter
atque omnibus
x.
itaque
alter:
the
Church).
(again}. manibus: forsyntax,cf. navibus, insignia: trappings p. 6, 1. 10
(insigne,
3.
-is,
of}. owe.
debebat: debeo,
2, -ui, -itus,
:
2.
aderat:
was back
quod
pose
clause.'
n.
12.
constituit: established.
N.)
legatum
after.
governor.
freely,
gesserat:
had
:
worn.
freely,
tua
tuus, -a, -urn, yours. dum haec, etc. cf. p. 7, 1. 16. 7. veniebant: note the tense.
6.
14-
grata
;
popular
(with)
17.
18.
lit.
what ?
esse:
ubi: there.
in:
10.
among.
nefas
that
it
is
magnam:
FIRST LATIN
READER
27
cum
mortuus
esset.
De
5
est ilium,
comitate legati multa narrantur; qum etiam traditum cum olim per provinciam iter faceret, parvam
puellam vldisse ad templum euntem, eamque in ipsius equo positam ad templum ita deduxisse.
LESSON
24
Virginia
Nathaniel Bacon in
Nova bellum gerit Philippus, in VirIndl ginia quoque impetus saepe in colonos faciebant, mulin Britannia
Dum
tosque agricolas, qui procul ab oppidis habitabant, cum locruciatu occiderunt. Quo periculo commoti, colonl multa milia passuum nunti5s ad caput provinciae miserunt, qui
mllites,
15
Legato autem nullo mod5 persuaderl potuit ut colon5s adiuvaret, quod cum Indls ipse negotiabatur nee quaestum dlmittere volebat; qum etiam iuvenis quldam, nomine Beco,
cum
qui a Britannia tribus ante annis in provinciam venerat, dixisset se velle in Indorum finis ducere colonos pau-
cos, qui
iam
ipsi
est iussus
manere.
20
per:
freely,
for,
-a,
conit
13.
persuader! potuit
lit.
could
tinuos:
secutive.
3.
continuus,
-um, con-
be
made
agreeable;
1.
cf.
persua2,
cum
after.
dere, p. 23,
15.
1.
9.
:
tramulta: cf. p. 5, 1. 9. ditumest: cf. p. II, 1. 4. earn: from eo. 5. euntem: her. ipsius: his mun.
6. positam part, (from pono), agreeing with earn. 1 1 caput capital.
:
volebat
cf.
velle,
p.
15.
:
17. cum translate much earlier in the English sentence. 18. ipsi: on their own motton,
i.e.
without
waiting
for
28
fectus,
FIRST LATIN
READER
assensu
in finis
5
in
factus est.
sciebat legatum postea iratum se fortasse interfecturum, tamen Indorum copias duxit, hostesque in fugam
dedit.
undique
Quod
Beconem caperet suppliciumque de eo sumeret, quod iniussu suo bellum cum Indls gereret.
LESSON
25
nuntiatum enim est oppidanos, quos domi liquerat quique iuveni duel amicissimi erant, res novas
est coactus;
reibi
Quibuscum legatus turn pacem fecit; postquam agitare. vero Beco demum e bello longinquo domum rediit, colonl,
carl aedes custodiebant
15
legatum adhuc esse Iratum arbitratl, noctes diesque ducis eumque, cum paulo post decurio multl comites armatl ad oppidum secutl sunt. factus esset,
;
Ibi tamen legatus, qui quoque copias coegerat, Beconem statim rapuit, mox autem ab oppidanls Iratis dlmittere coactus est. Sed iuvenis, paucis post diebus certior factus
1.
cum primum
omnium:
1.
i.e.
as soon as.
10.
iuveni
here as adjective.
lit.
2.
modifying
p. 5,
3.
3.
agitare: agit5,
:
Iratum:
:
in (his) anger.
inter-
quibuscum
I.
cf.
I, plan. secum, p.
8,
fortasse
14.
13.
arbitratl
1.
cf.
the
use
of
:
copias
quod
veritl, p. 2,
17.
noctes diesque
night
14-
and day.
decurio (-5nis, M.)
:
supplicium supplicium, -I, punishment. 7. de:lit./hw*. supplicium sumere is the converse of poenas dare,
N.,
memto-
called
gether.
FIRST LATIN
READER
29
BALLISTA
was not very formidable, as may be seen which gives a modern artist's concepRoman " cannon " were tion of an attack upon a walled town.
Ancient
artillery
"
"
illustration,
30
FIRST LATIN
READER
legatum parare se iterum in custodiam dare, clam noctu f ugit ex oppido, nee postero die ab inimicls suls invenlri potuit.
Colon! scilicet undique libenter convenerunt, ut ducem carum adiuvarent; isque iam menses multos, modo cum
5
Indls
modo cum
legato, fellciter
bellum
gessit.
Olim,
cum
obsideret urbem, quod erat caput provinciae, ballistasque circum muros collocare vellet, uxores inimicorum e praediis
LESSON
V
26
cum ea in urbe multos dies obsessus esset, postremo cum comitibus omnibus navis conscendit, quae
Legatus,
in flumine
mora profectus
15
ut auxilium peteret.
Quo
facto, Beco,
mox cum
ur-
mortuus est. Turn eius comites, cum intellegerent legatum solere inimicos etiam mortuos contumeliis afficere, corpus ducis carl tulerunt ad flumen et in aquam merserunt quare legatus, 20 cum redlsset ad urbem amlcosque Beconis multos interfecisset, ipslus iuvenis corpus invenlre non potuit.
fractus, paulo post
;
2.
invenlri
note the
lat
at
let-
10.
legatus,
1.
cum
cf.
hostes,
cum,
.
p. 20,
17.
modo
.
.
.
modo:
one
17.
cum
time
6.
at another.
:
note on p. agreeing
17, note.
14,
7,
quod
relative,
solebant, p.
18.
19.
4.
dicitur
cf. p. 5, 1.
9.
suorum
to
(lit.
of)
his
men.
FIRST LATIN
READER
31
Faucis post annis ille legatus pessimus quoque poenas dedit; nam a rege domum revocatus, summa ignomiriia affectus ibi mortuus est Interim Virginia reliquaeque
bello loquor,
Sed antequam de provinciae paulatim validiores fiebant. a colonis cum Britannls gestum quod postea
est, quaedam dicenda sunt de puerb, qui imperator summus Americanorum futurus erat.
LESSON
27
quod Britanni cum Hispanis turn gerebant eis in ad quas Columbus primum naves appulit. Vasingto, postquam frater ad exercitum profectus est, de bell5 15 saepe cogitabat; cumque ludebant pueri ac simulabant se esse milites, semper erat ille imperator. Postea
abierat,
Insulis,
vero, puer magnus et validus factus, celerrime dlcitur currere potuisse neque equum timuisse ullum.
Frater iam volebat Vasingtonem nautam fieri, mater aoautem noluit; itaque ille domi aliquamdiu mansit et didicit Sed paucis post anomnia, quae ibi in ludo tradebantur.
4.
6.
16.
.
quaedam:
futurus
thing.
7.
erat:
3,
was
and
destined
p.
16,
1.
to
be-,
cf. p. 4, 1.
30,
1.
8.
:
15-
omnia
-I,
8
9.
natus est:
cf. p. i,
1.
i.
ludus,
i.e.
was taught ;
what?
32
hominem conducere
tueret
;
voluit, qul terminos praedil sui constiac Vasingto, qul hanc quoque artem didicerat, ab
est.
LESSON
28
In praedio, quod instar provinciae erat, habitabant agricolae paucT, at multl Indi. Hie Vasingto menses multos silvas et montes iter fecit, ac saepe equo vectus per longe
rlvos et flumina transiit
;
iacere,
Olim cum
ex quo lectus eius factus erat quo ex periculo ipse tamen servatus est ab agricola quodam, qul turn vigilabat.
cecidit,
annos natus
tus est
:
rediit,
nam
quare, ubi domum undevlginti a legato Virginiae tribunus militum facVirginia tota reliquisque provinces col5ni arbi;
trabantur bellum
cum
Gallis
mox gerendum
esse.
Britanni
enim multl iam transierant montes consederantque in vallibus, quae a Gallis prius exploratae erant quibus rebus
;
2.
terminos: terminus,
. .
.
-I,
M.,
xx.
exquS:
(out}
for
boundary. 3. hanc
surveying.
6.
8.
9.
quo ex periculo:
artem:
i.e.
of
14.
ama4 bat: fancy ; for other meanings of this word, seethe Vocab. 10. foenum foenum, -i, N.,
cf. p. 7,
1.
:
autem humi:
moreover.
Virginia tota:
throughout
is
all Virginia.
totus.
The
prep, in
is
often
modified
straw.
by
FIRST LATIN
Galli commoti,
stella
READER
33
complura
LESSON
A
29
Dangerous Mission
Quamquam spes pads iam paene sublata erat, legatus Virginiae constituit tamen nuntium mittere, si ullo modo
5
componl possent. Itaque Vasingto, sine mora delectus qui hanc rem difficilem tractaret, paucis cum comitibus per silvas fortiter profectus est cumque monies quoque translsset, Indls quibusdam ad concilium vocatis
;
10
persuasit ut ad Gallorum castra se sequerentur. Quo ubi perventum est, Galli nuntium comiter acceperunt, responderunt tamen se numquam nisi bell5 coactos
ex
illrs f Inibus
discessuros.
sollicitudine animadverterat,
mum
cum
i5ventum esset^ impedlmentis relictis, duce Indo etiam celerius progressus est. Via scilicet erat ipsa periculosa (nam hiems iam erat) alterum autem f uit perlculum maius colonls enim iniml;
Qui
nollent:
olim,
cum
cum
translate
by a
2.
participial phrase.
mood.
3,
si:
(if")
perchance.
-po-
componl: compono,
tractaret: note the
14.
16. 18.
6.
8.
Indls
cf.
alterum
another ; contrast
of alter
col5nls: construe
the
commoner meaning
p. 34,!. I.
9.
vocatis:
on
with inimlcus.
34
in
FIRST LATIN
Vasingtonem
misit.
READER
Indum
in-
Quo
terficere
erat,
volebat.
At Vasingto,
hominem
non
5
discedere incolumem passus est solum interdiu sed noctu quoque iter
arbitrabatur,
LESSON A
cum
rate
30
magnum perventum
est;
quod
Vasingto forte in aquam frigidam cecidit, unaque cum comite in insula parva morarl coactus turn demum per glaciem, est, donee dies postera illuxit
:
ioquae
in flumine natabat,
summo cum
alteram
nerunt.
ambd
venerunt.
audacter respondisse,
castella
Vasingtonem
elsdem
montes ducere ad
ponenda, e quibus ipse modo redierat. Interim colon! alii, e provincia clam per montes profecti, in illis regionibus longinquls locum quendam, castrls maxime idoneum, audacter occupaverunt. Qul vero brevi
in locis
20 a Gallis se
facienda
in: at.
rate:
ratis,
-is,
14. p.,
illos
respondisse: that
.
7.
raft
they
had replied.
ad castella
.
.
for syntax, cf. navibus, p, 6, 1. 10. 10. in upon the surface of.
:
15.
ponenda:
is
to establish forts.
16.
locis.
3,
1.
15.
12.
facilius:
i.e.
more com1.
21.
being
the
cf.
ubi, p. 4,
14.
FIRST LATIN
READER
tamen
suls satis
35
mature
LESSON
The Beginning of
31
the French
At
5 ibi
parva posuit. Deinde paulo longius prof ectus exploratores cepit paucos; turn autem certior factus Gall5s Indosque
adesse plurimos, iterum se in castra recepit.
Galli,
Quo
facto
cum
impetum
f ecerunt
acerrimum
iostra oppugnatis, e castris Vasingtonem cum armls ea condicione exlre passl sunt, ut exercitum ex his flnibus statim
reduceret.
coactus
est.
Postero autem anno e Britannia legiones complures missae sunt ad Gallos expellendos ex els locis, unde illl modo
Vasingtonem discedere coegerant. Imperator factus erat nomine Braddoc, dux fortis, qui tamen cum Credebat vero se omnia Indis bellum gerere nesciebat. sclre, neque a Vasingtone aut reliquis colonis se monerl volebat quare, cum ad bellum profectus esset, quamquam 2omulta milia passuum pervias perlculosas silvasque maximas
15
vir Britannicus,
iter
praemittere
:
phrase may be rendered freely that he must evert himself to the utmost for the defense, etc.
i.
on
p. 34,
17.
1.
15.
cf.
gerere:
the
infinitive
1.
8.
10.
with
se
:
2.
omnia:
cf.
the
note on
laetus, p. 2,
1.
6.
all {about the subject) 21. legionibus: for syntax, cf. sibi, p. 34, 1. 21.
36
noluit,
pollicitl
FIRST LATIN
READER
nee gratias colonis egit, qul operam suam ultro sunt nam ne conspectum quidem legionum sua:
esse laturos.
LESSON
.
32
Braddock
'
Defeat
in fines
hostium longe
iter
factum
;
Indorum
turn
plurima inmissa sunt, ac mllites Britannic!, qul hostem nullum videbant, undique cadere coeperunt. Colon! interim in silvam celeriter inruperunt, arboribusque interpositls
10 in via
cum Indls acriter pugnabant; at imperator legiones habebat instructas, nee suos loco cedere passus est,
fieri
sentiebat.
Itaque
ill!
15
Braddoc vulnus ex mortuus est. Vaipse accepit, quo paulo post mllites cohortarl conatus, imperasingto perterritos primo tore vulnerato exercitus reliquias ad castra reduxit, ubi
interfecti sunt aut vulnerati, ac
impedimenta maxima
relicta erant.
Ibi, concilio
convocato,
Quo
20
proelio
admoneor
ut
we would
. . .
say
:
12. 14.
aut
aut
either
or.
8.
arboribus
interpositis
freely, getting
behind trees,
:
lit.
"after."
17.
what?
10.
discedendum esse:
:
imper-
habebat
kept.
suos
cf.
:
suorunv
from
p. 7,
apud
:
at.
lacum Trasu-
1.
mennum
FIRST LATIN
READER
ibi
37
In loco
aperto Hannibal castra posuit, milites autem multos in latebrls prope viam collocavit. Turn, cum Roman! temere
5
via angusta ad Hannibalis castra versus iter facerent, subito Poem e latebrls eruperunt et hostis perterritos in lacum
compulerunt.
LESSON
33
War
quo supra dixi, Galll victoriam erant illis regionibus celerrime se recepeex adept! Britannlque 10 rant, Vasingtonis tamen virtutem omnes laudabant. Quern igitur colon!, copiis tota ex provincia coactls, summum
fecerunt
ducem
;
et in
hostis arcensociis
dos miserunt
ubi bellum
cum
:
Gallis
eorumque
men-
15
cum iam
Britannia ad American! missi una alils cum essent, legiones quasdam ille e Pennlegatls sylvenia trans montes duxit atque hostes ex els locis discedere coegit, ubi ill! quondam Britannls tantum detrlmentum
intulerant.
20
Qu5 incommode accepto, Galll tamen minime animo demissi bellum alibi acriter gesserunt nam Indl, qul erant paene omnes amicl, eos omnibus modis adiuvabant. Sed
;
2.
in
;
loco aperto:
lit.
freely,
in
the open
cf.
what
5. via angusta: for syntax, the note on qua, p. 5, 1. 13; here the abl. may be rendered
late
demissi:
lit.
cast
"along."
8.
erant adept!
adipiscor, 3,
down in mind, i.e. discouraged. The abl. case here expresses specification.
38
pacem
mox
adept!
sunt,
Canada
alilsque
regionibus
traditls.
Vasingto interim ab exercitu domum redierat, ubi in maStrimonium duxit matronam quandam, quae Marta appellabatur turn annos paucos in praedio suo mansit otiosus.
;
LESSON
The Outbreak of
34
the Revolution
Nunc mihi dlcendum est de bello, quod colon! paucls Diu rex senapost annls cum Britannis ipsls gesserunt.
tusque Britannorum a provincils vectlgalia quaedam exigere loerant conati, etsl hae leges latae erant in concilio, in quo
suffragium ferre Americano null! licebat. Id colon! moleste ferebant ac postremo, cum iam tanta iniuria non diutius
;
ferenda videretur, omnibus ex provincils in unum locum viri delect!, in els Vasingt5, ad consilium commune capiendum
15
convocatl sunt.
Hi, concilio habito, litteras ad regem Britannorum miserunt, quibus postulabant ut colonls iura
elves reliqui obtinebant.
litterls acceptls,
i.e.
petierunt:
petiverunt.
quam:
2.
this (noun).
:
in
sunt,
14.
unum locum:
1.
p. 37,
6.
1.
15.
in els: cf.
. . .
in, p.
translate
by an-
consilium
trast
26, concilio
:
1.
7.
con-
the
meaning
:
of the
two
vectlgalia, -ium,
words.
15.
litteras
for
the force of
10.
leges
meas-
ure, or law.
11.
suffragium
-i,
ferre:
N.).
cast
Mb',
the plural, see the Vocab. 16. quibus in which ; abl. of means.
:
strictly,
vote (suffragium,
(state
this
17.
obtinebant:
freely,
en-
of affairs).
joyed.
FIRST LATIN
noluit, sed
READER
39
etiam in
Americam
Apud oppidum parvum, nomine Lexingtonem, primum pugnatum est, magna cum caede Britannorum nam agri;
5Colae, muris interpositis, tela plurima inmlserunt in hostes, qul ita sex milia passuum se recipere coacti sunt ad urbem,
unde paulo ante profectl erant. Quibus rebus factls, concilium idem, quod ad regem litteras mlserat, quaerere coepit imperatorem, qul omnls copias Americanas duceret. Clio
ves scilicet memoria tenebant res gestas Vasingtonis in bello, quod paucis ante anms cum Gallls Indlsque gestum
erat
est.
;
quare
ille
summo
assensu
omnium dux
brevl factus
LESSON
35
15
Sed antequam Vasingto in Britanniam Novam pervenire potuit, iterum acriter pugnatum est in quodam colle, ubi postea Americani columnam maximam eorum nomine
statuerunt, qul ibi pro llbertate vltam suam largltl sunt. Eo in proelio Britanni vlcerunt sed ne hostes quidem satis
;
impetum
vetera-
audaciae
for
(lit.
of} their
F.,
16.
insubordination.
3.
columnam monument.
columna,
-ae,
nomine:
i.e.
in
apud: near.
ita: i.e.
primum: the
fire.
honor.
17.
adverb.
6.
7.
statuerunt:
posuerunt.
under a hot
concilium:
cives
(deliberative)
body.
9.
:
e5
modifier of proelio.
:
(his} fellow-citizens.
:
21.
to.
memoria tenebant
i.e.
had
the
1.
not forgotten.
17.
illuc
adv., thither.
FIRST LATIN
READER
COLUMN A
shown a monument about a hundred feet in in 104 A.D., in honor of the emperor On its sides are sculptured scenes descriptive of one of Trajan. Trajan's important campaigns, a fact which makes this column a
In the picture
is
height, erected
at
Rome
Roman
41
Turn, cum eius copiae subitonoctu maiores factae essent, prope urbem clamcollem
occupavit, atque ibi vallum summa celeritate quin etiam ubi dies illuxit duxque hostium muniti" Hi ones novas animadvertit, vehementer commotus ille
quendam
exstruxit
tanta opera perfe"cerunt, quanta colon! una nocte," inquit, Hoc meus exercitus mense toto perficere non potest."
vallo exstructo,
"
ballistls
Americano-
rum
10
in
urbem
atque e portu f ugere coacti sunt. Col5nl adhuc bellum gesserant ut iura clvium Britannicorum sibi concederentur iam vero, cum neque rex neque
;
novamque
LESSON
36
gnare parabant.
manque oppumagna Insula, quae Longa Ibi e navibus egressl hostes cum Americanis appellatur. acriter pugnaverunt. Qu5 proelio victus VasingtS non
Interim Britannl
Novum Eboracum
est
terra
Haud procul
20 dlmittere
6.
. .
.
solum ex Insula discedere sed etiam Novum Eboracum coactus est. His rebus factis, colon! omnes animo
tanta
as.
.
.
quanta
such
13.
de
from.
desciscere
de-
7. potest: cotdd, a common idiomatic use of the pres. indie, of this verb. hoc vallo, etc.: the abl. absol. may be translated by a " when " clause, and the following
rate.
14.
rem
terra
publicam
common-
'wealth.
15.
and
sea,
words by a
8.
where.
20. animo . . demissi cf. the note on this same phrase, p. 37,
1.
12.
cum:
:
causal.
.
. .
neque
nor.
neque
neither
20.
42
FIRST LATIN
;
READER
vehementer erant demissi quare Vasingto, quamquam toto cum exercitu Britannico in acie pugnare non audebat, putavit tamen aliquid sibi faciendum esse, quod spem civibus
suis adferret
5
Quam
invitl
BritannJ, qul
facultatem mox nactus est. Nam cum Americanis ipsl pugnabant, multos
;
Germanos conduxerant, qul in exercitu stlpendia facerent quorum Germanorum pars quaedam baud procul a Novo
Eboraco
in hibernls
iam collocata
erat.
Quo
cognito, Va-
icque quoddam transeundum erat, audacter iter fecit quo in itinere duo homines frlgore perierunt. Hostes, qul nihil suspicabantur diemque festum
;
Turn celebrabant, ab Americanis facMlime capti sunt. demum colonl iterum spem magnam habere coeperunt.
LESSON
37
Paulo post Vasingto, cum ausus esset iterum progredi ad eundem locum ubi Germanos illos ceperat, perlculum adiit maximum. Nam subito aderant Britanni plurimi, nee
propter natantem glaciem flumen translre American! poterant.
Turn imperator Britannicus, qul Cornivallis appellacrederet iam demum circumventum aobatur,
cum Vasingtonem
esse, glorians,
2. 4.
"Cras," inquit,
^a me
16.
iste
1115s
vulpes capietur."
i.e.
those mentioned
crederet: trans;
in
1.
7.
quam
facultatem:
freely,
an
20.
late
cum
so In
ipsl: in person.
9.
erat
there was.
. . .
12.
diem
festum: aholi-
Latin the pres. part, is used much less freely than in English. 21. eras: adv., to-morrow.
day
(festus, -a,
-um).
vulpes
(-is, c.)
fox.
FIRST LATIN
READER
43
At Vasingto
suos iussit sub vesperum in castris ignis cum interim paucl maximo cum
;
quod eo consilio strepitu circum vallum opus festinarent iussit, ut Britanm arbitrarentur ibi impetum hostium excipere
5
Americanos parare.
colon!, sine
strepitu Gilo ex castns egress!, viis devils iter fecerunt circum exercitum Britannicum, atque in agros apertos inco-
lumes pervenerunt. Itaque mane imperator Britannorum " " vulpem istum invenire non potuit Vasingto enim etiam 10 turn oppidum oppugnabat alterum, ubi quidam Britanm alii
;
castra posuerant. Quare Cornivallis, cum sentiret se elusum esse, celeriter se recepit, ut impedimenta conservaret sua,
reliquerat.
LESSON
38
Burgoynes Campaign
Postero ann5 alius imperator Britannicus ex Canada per provinciam Noveboracensem legiones quasdam ducere
15
conatus
est.
fel!citer
evenerunt; Tae-
eo
una cum
in
Cum
autem
German!
Britannico
exercitu
proximam
provinciam
20 miss!
2.
as.
:
solebant
sc.
10.
oppugnabat:
note
the
facere.
paucl
:
here used as a
tense.
13-
(merely},
16.
own camp.
I,
festinarent: festlno,
:
ad pugnam: for a battle i.e. not for a campaign, omnia: cui: for whom.
eo
:
i.e.
id
:
c5nsilio
there,
lit.
thither', cf.
1.
the note
on
quo, p. 8,
14.
44
FIRST LATIN
READER
statim convenerunt
ex
ilia
arma ferre soliti erant, undique Germanlsque magno cum detriments provincia discedere coactls, imperatorem ipsum mox
;
Quo
licet
10
Turn scipostremo Americanis in deditionem venerunt. colonl omnes ecfrenate gaudebant, quod perlculum
effugisse videbantur.
;
maximum
Sed
alibi
hostes acriter
erat.
gerebant bellum
maxime dubius
LESSON
39
Valley Forge
Dum
x
modo
dixl,
Britanni Phi-
ladelphiam oppugnare parabant, quae urbs turn erat caput rei publicae Americanae. Unde Vasingto, cuius copiae
i5
modo
arcere
poterat; quare senatus ad aliud oppidum se recepit, ac Philadelphia nullo defendente a Britannis capta est.
4. 6.
lit.
all sides.
8.
syntax,
cf.
g.
10.
i.e.
multo: (by) animo, p. 37, 1. 20. much. 16. senatus: Congress. 17. nullo: supplying the missdefendente ing abl. of nemd.
:
gerebant: note the tense. maxime dubius: by the prefixing of maxime, an adj. (or adv.) is
11.
sc.
Philadelphiam). For the pres. part., being active in meaning, may take an object even when used, as here, in the
(i.e.
earn
FIRST LATIN
READER
45
Faucis post diebus circiter qulnque mllibus passuum ab eadem urbe acriter pugnatum est, sed turn quoque Vasingto
discessit Inferior.
Qul
igitur,
Smultos summa cum inopia miserrime vlctum est. Nam non solum in aerario nulla
erat pecunia, sed in castris
cum hiems iam adesset, millquadam valle, ubi menses omnium rerum necessariarum
deficere
coepit; mllitesque miseri, quibus erant saga nulla, saepe noctes totas prope ignem vigilare coacti sunt. Qum etiam
lotraditum
est,
cum agmen
in
hiberna
iter faceret,
multorum
pedes nudos in nive vestigia cruenta fecisse. Sed iam demum ex Europa socil Americanls auxilium ferre parabant multi enim etiam alils ex gentibus mo;
leste
15
nSluisse.
LESSON
40
trans
1.
passuum:
ab
:
quibus:
2.
abl.
of degree of difference.
:
p.
1 1, 1.
10.
multSrum: as(masc.)noun;
1.
battle
was
cf.
multi,
12.
13.
:
cum
as, or since.
cum:
freely,
under
the
Americanis indirect obj. with auxilium ferre. 13. aliis ex gentibus: i.e. of
other nationalities.
16.
stress of.
factum erat:
:
it
had come
foedus
:
to pass.
17. cum preposition. foedus, -eris, N., alliance.
aerario:
aerarium,
-ri,
N.,
public treasury.
46
adiuvaret.
FIRST LATIN
Quibus rebus
READER
cognitis, Britanni
delphiae consederant,
se undique
copils
5
cum
aliis,
oppugnari posse, celeriter sese coniunxerunt cum quae in provincia proxima collocatae erant. Ita
:
Philadelphia rursus in Americanorum potestatem pervenit. Adhuc Britanni crediderant colonos facile vinci posse
sed iam
demum
quae ad meridiem spectant, colon! ran multls cum servis in praedils maximls habitarent, in
cumque
in provincils,
ioeas constituerunt exercitus suos mittere, si ibi rem gerere Nee vero eos consilium fefellit nam fellcius possent.
;
15
Gorgia una cum aliis quibusdam provincils brevl est occupata, et ubicumque in acie pugnatum est, American! vict! sunt Quibus detrlmentls minime animo demissi, colonl iam manus parvas coegerunt, quae in silvis paludibusque latebant, donee occasidnem rel bene gerendae nanclscerentur turn subito impetu facto aut capiebant Britannos
;
aut eos in
fugam dabant.
LESSON
Dum
41
Benedict Arnold
haec geruntur, in provincia NoveboracensI quldam aoimperator Americanus, nomine Arnoldius, dux audax ac
1. quibus rebus this. delphiae locative case. 2. flumine obsesso
:
Philathe
:
n.
freely,
and
trans-
late
by a conditional
3.
clause.
wherever.
last
letter of the
oppugnari: word.
i.e. se.
note
the
:
manus:
latebant:
p.
7,
companies,
cf.
1.
or
posse
could.
bands.
16.
sese:
8.
the note on
rel
cum:
eas
si
: :
since,
or inasmuch
rapiebant,
17.
:
bene
as.
10.
1.
freely, snc:
8.
33,
1.
4.
47
strenuus, Britannis parabat prodere castra, quae colon! in rlpa fluminis Hudsonis posuerant, quoque ab Americanls
comportata erant omnia, quae ad bellurn necessaria erant; nam castra natura loci munitissima erant, ac funis quoque Sferreus ibi trans flumen ductus erat, ne naves hostium
longius adverse flumine navigare possent BritannI, cum iam dies proditionis appropinquaret, nun-
tium mlserunt, qul ducem convenlret Americanum, litteIncolumis ad Arnoldium pervenit rasque ab eo reportaret.
10
nuntius
sed
cum ad
:
qul captlvum sine mora in castra proxima deduxerunt, quamquam ille miser omnibus modis ab els salutem impetrare conatus est. Qua de re certior factus, Arnoldius ad Britannos quam celerrime perfugit; qu5tribus captus est
15
rum
in exercitu imperator brevi factus est. Nuntius interim, causa cognita, capitis est damnatus litteras enim, quas manu ducis Americanl scrlptas ferebat,
delere
in castra
a colonis tribus
ductus
20
Arnoldius,
cum
lum
gessisset,
els ipsls
1.
postremo apud Britann5s mortuus est, etiam invisus quos tanta perfidia adiuvare conatus erat.
:
namely,
14.
quam
their
celerrime
as quickly
:
West
2.
Point.
:
as possible.
i.e. qu5 + que, quoque and into which ; for quo, cf. the note on p. 8, 1. 14. note the gender. 3. omnia: ad for.
:
and in
16.
i.e.
qu5rum army.
:
in exercitu
cognita
death.
tried.
capitis
to
(less often)
the
4.
natura:
(-is,
funis
5.
M.)
:
chain.
(-a,
ferreus
-um)
iron.
cum
ductus erat
7.
had been
:
stretched.
waging.
proditionis
cf.
proditio, -onis,
phatic position
(cf.
the
note on
p., betrayal',
1.
suum,
i.
case; con-
12.
ille
48
FIRST LATIN
READER
42
his Country
LESSON
A Roman
clar5 duce
iniuria
qul imperator fortissimus, a clvibus ab urbe discessit seque coniunxit cum damnatus, Romanis bellum antea hostibus, qul saepe intulerant.
R6man5;
primo res undique feliciter evenerunt, Romanlque legates pacis petendae causa ad Coriolanum mittere coacti. sunt, Qul autem, propter iniuriam a clvibus inlatam adhuc iratus, asperius respondit
legatosque maestissimos domum dimlsit; quln etiam Idem nuntil a senatu iterum missi ne in castra recepti quidem sunt.
Denuo mox
10
Quibus rebus cognitis, Roman! graviter permoti etiam sacerdotes mittere constituerunt, si ab els saltern Coriolani animus ferox fleet! posset cum ver5 ne hi quidem quicquam
;
15
impetrare potuissent, turn mater ipsa uxorque Coriolani una cum alils matronls compluribus ad hostium castra maestae
profectae sunt. Quo ubi perventum
est,
motus Coriolanus
ffnibus
x.
mora cum
exercitu e
Roman5rum
discessurum.
2.
3.
used adverbii.e.
n.
9.
ally.
urbe
the
city,
Rome,
legates
sadors.
idem:
13.
flecti:
pi.
Romanis:
denuo:
pacis
/.*.
dat. case.
fierce.
flexus,
iterum.
:
flexi,
petendae causa i.e. ad pacem petendam. Literally causa means "for the sake of." 8. asperius: rather harshly
6.
influence.
vero
and.
lit.
quic-
quam:
thing.
15.
any
concession,
any-
(aspere
adv.,
harshly}
for the
mourning.
FIRST LATIN
tos
READER
traditum est
49
annos
vixit,
nee libenter;
nam
eum
esse
LESSON
43
ut ad
Americanos redeamus, ab
tuna bellum
cum
bellum gerebat,
est;
statem Americanorum verierunt, ac Cornivallis, qul iam ibi in Virginiam postremo se recipere coactus
qua
in provincia
summa cum
licentia rapere et
agere
coepit omnia.
10
licis; et
Vasingto autem iam aderat cum exercitu socilsque GalCornivallis in urbe mumtissima, quae Eboracopolis
sustinuit.
15
oppugnationem duos menses Turn aegre hostes, cum frustra erumpere conatl essent parsque munltionum ab Americanls esset expugnata, se suaque omnia VasingtonI dediderunt. Cornivallis autem ipse, ne suis oculis Ignominiam exercitus videret, eo die se
appellatur, undique obsessus,
esse
in
est facta,
est.
;
Hac
20 ac
victoria nuntiata, American! ecfrenate gaudebant senatus in templum convocatus dls gratias maximas egit.
vixit:
cf.
x.
from
the
viv5.
p.
nee
17,
steal (goods)
and
libenter:
!
note on
stock).
ii.
8.
2.
sen!
tified.
is
13.
i.e.
.
to return.
16.
ne
suis
licentia:
licentia,
16.
1.
cf.
again suum,
p. 14,
1.
p.
n,
lawlessness.
freely,
rapere
et
agere
6.
rob
and plunder ;
strictly,
20.
dls:
cf.
19.
FIRST LATIN
READER
MUNITIUNES
still
defenses
by small towers.
51
Omnes enim
petendam.
sentiebant Britannis
esse
LESSON
Washington Pace
facta, Carleto,
retires to
44
Private Life
turn
Eboracum
Novum
5
domumque
I llam
cum
legates suos paulo post convoCumque pauca locutus eos valere iussisset, legatl, qui eo duce annos circiter octo stlpendia fecerant, lacrimas non potuerunt diutius continere, sed Rentes imperatorem
cavit.
urbem Vasingto
icdextra tenuerunt.
turn habebatur.
15
Cum iter faceret, multitudines maximae ex oppidis omnibus egressae flores in via sparserunt; et inter fausta nomina etiam pater patriae est appellatus. Sic progressus est usque
ad urbem, ubi
sito,
eum
senatus exspectabat
turn,
imperio depo-
domum
est.
sine
mora
antequam bellum
indictum
i
.
Britannis
1.
cf
the note on
sibi, p. 34,
21.
:
freely, sion.
13.
Congress was
in ses-
6.
7.
cum
as.
had
14.
sparserunt:
spargo, 3, fausta
:
valui).
8.
eo duce:
14.
cf.
advenaduce,
1.
:
p.
i.
21,
1.
arbitratus:
1.
cf.
the note on
stlpendia fecerant
1.
p. 42,
veriti, p. 2,
1
17.
6.
8.
10. 11.
verbially
cf.
cf.
iniuria, p.
48, 1.3.
otiosum:
p. 38,
1.
6, note.
52
FIRST LATIN
READER
45
LESSON
facere noluit.
est in animls
Laus maxima VasingtonI tribuenda est, quod se regem Sed eius nomen manet semperque mansurum
hominum,
in aeternitate
umquam ab Americams aeque amabitur. Quod ille pater patriae appellatus est, hie est honor, qui paucis contigit. Nam abhinc multos annos Cicero ita est vocatus, cum vlcisset clvls pessimos, qui et antiquitus
rem publicam perdere voluerant hoc idem cognomen Camillo a clvibus gratis
;
iure
10
datum
est.
Romanus, dux fortis clarusque, iniuria in ius vocatus, abierat in exsilium, vivebatque apud Ardeates, cum Galli pluriml trans montes in Italiam subito profecti, proeille vir
Nam
lio acri vlcerunt Romanes, urbemque ipsam incenderunt. Turn Camillus, concilio convocato, Ardeates hortatus est ut
15
audacter fines defenderent suos, Romanisque fortiter auxilium ferrent. Itaque, illo duce, oppidan! noctu clam profecti, in
1.
quosdam
(laudis,
:
laus
few;
tribuenda est
is
due
(tribuo, 3,
or ascribe}.
:
contigit: masc., as noun. contingo, 3, -tigi, fall (to the lot of), or happen (to}.
7.
perdere: perdo,
3, perdidi,
mansurum
1.
est
cf.
futurus
perditus, ruin.
8.
erat, p. 31,
3.
7.
cognomen: cognomen,
gratis
: :
-inis,
aeternitate:
p.,
:
-atis,
endless
N., title.
grateful.
porum
other.
the ages.
aliud
(any)
(a of
n. Ardeates
5.
hie
est:
cf.
this
is;
for
the
12. Galli: the Gauls, a people inhabiting the country now known as France.
gender,
p.
the
note
:
on
quod,
13.
p. 48,
1.
urbem
3.
cf.
30,
1.
6.
paucis
(only)
FIRST LATIN
READER
53
hum! iacebant
eosque in
sopltl, maximo clamore fecerunt impetum, fugam dederunt. Ac paulo post reliqul quoque
ad
Romam
Rome.
paene ad
3.
Qnum
occlsi sunt.
(or at)
4.
ad
Romam: near
adunum:
cf.
p. 4,
1.
5.
Nova quondam
in
ac prope
quendam vlcum
erat, quo, si quando opus esset, colonl uxoresque statim deducerent. Quo ex castello olim signum subito datum est Indos adesse. Hoc audito, agricolae, equis in agrls sine mora relictls, ad villas cucurrerunt,
quoque positum
liberos
et mulieres ac liberos
quam
coeperunt.
10
tantum, ad castellum cum potuit, priusquam Indl in conspectum venerunt; itaque puellam parvam in arbore cava collocavit, ne hostes earn invenlre possent, ipseque, ut auxilium
At
vir
fllia
ea pervenire non
clvibus suls ferret, per agros fortiter contendit. In proelio, quod est ibi commissum, ab Indls capti, in
vir,
longinquas deduct! sunt agricolae pauci, in els ille de quo modo dlxl. Oppidan! scilicet crediderunt filiam una cum patre captam esse sed ille multis post mensibus
silvas
:
edit5 editus, -a, -um, high. quo: cf. quo, p. 47, 1. 2. -si quando:. if at any time, or whenever. there opus esset: should be need.
3.
:
8.
1.
quam
celerrime
cf. p.
47,
4.
14.
7.
sine
mora:
i.e.
instantly.
16.
in eis
cf. p.
38,
1.
14.
54
FIRST LATIN
ex Indorum vlco clam effugit
in
;
READER
55
oppido filiam potuisset invenire, avis pervenisset neque Ibi reperta sunt ossa suos ad arborem cavam deduxit.
tantum
et sagitta una.
LESSON
47
hostibus transmarmls qul olim bellum cum col5nis Americanis multos annos gesserunt, facinora atrocia facta
esse dlcuntur
Ab
plurima.
Nam
ille
maxima
loqulque erat omnibus oppidanis superbia maxime invlsus, illos equos quondam ad se duel iussit, quod nuntium cum
litteris
vellet.
Sed unum ex
equls
nemo
postea
vidit,
15
moribundus baud procul repertus est. Praedam quoque e villis undique rapere solebant hostes sed eos quondam duo servl Afrl callide eluserunt; postquam enim milites appropinquare nuntiatum est, hi servl
;
fideles,
bus condiderunt.
Unus autem ex
els
sub aedibus
ar-
2ogentum vix ab altero acceperat, cum subit5 hostes in conspectum venerunt. Itaque ille, qul supra stabat, tabu3.
5.
ossa
superbia
transmarinis
transmari-
nus, -a, -um, from across the sea. 6. atrocia: atrdx, -ocis, adj.,
zz.
quod
vellet:
on the
dastardly. 7. dicuntur
ID.
note the
i.e.
pi.
verb.
18.
quique:
qui
que.
21.
cf.
1.
callide adv., cleverly. tabula: tabula, -&*,?., board. ille: tabulam: the one.
:
omnibus
oppidanis:
dat.
case;
18.
56
FIRST LATIN
READER
;
lam statim demlsit, ne quid hostes suspicarentur ac servus alter, qul nullo modo evadere poterat, tris dies noctesque sub aedibus dicitur sine aqua cibove mansisse.
LESSON
The Attempt
48
Detroit
to surprise
Postquam bellum, quod a Britannls cum Gallls Indlsque gerebatur, paene cdnfectum est, multaque castella longinqua in potestatem Britannorum venerunt, quidam rex Indorum, nomine Pontiac, dux fortis et acer, castella ilia
recipere Britannosque
;
ita
ex
els
regionibus expellere se
posse sperare coepit quare, concilils undique convocatis, iolndos hortatus est ut se fortiter sequerentur atque hostis invlsos ad unum interficerent.
Cum
naculls
15
e castello
quodam mulier
tamen verebatur, donee castellum maesta intravit, puella Inda, Indorum totum ostendit. Turn vero castelconsiliumque lum custodils maioribus flrmatum est, nee nimis mature;
Britannicus, qul ibi praeerat, nihil
nam
i.
silvis audlrl
poterat cantus
not
dimlsit.
9.
posse: could.
se
:
After ne and quid: i e. aliquid. si, the short forms quis, quid, etc., are regularly used.
3.
1.
10.
14.
him.
re
. :
qua
this observation.
. .
15.
nihil
verebatur freely,
:
dicitur:
cf.
dicuntur, p. 55,
felt
no concern ;
nimis
:
lit.
what?
too.
7. 4.
18.
adv.,
The
namely,
War.
compound of
1.
audiri
capio.
infin.
of the word.
2.
FIRST LATIN
READER
:
57
sic
enim Indl se ad
caedem
incitare solebant.
LESSON
The Attempt
to surprise
49
Detroit (Continued}
Mane ad
castellum
cum
Haud magno
in-
Stervallo sequebatur reliqua multitude Indorum, qui simulabant se extra munitiones pila lusuros.
Portis castelll patefactls, Pontiac, qul nihil suspicabatur, una cum comitibus, qul omnes arma vestimentis tecta fere-
bant, sine mora intravit deinde autem vehementer permoiotus mllites omnes et complures negotiatores cum armis
;
animadvertit. Postquam vero ad pnncipia deductus est ac vldit duos tresve tantum adesse centuriones, audacter cum legato loqui coepit.
circumstare
15
Priusquam ad castellum perventum est, comites rex monuerat se, cum pauca prius de pace locutus esset, legato zonam daturum quo slgno impetum statim in legatum centurionesque faciendum esse, cum interim Indl ceteri,
;
qul extra munitiones relict! erant, per portas inrumperent praesidiumque adonrentur.
2.
caedem:
intervallo
murdering.
4.
:
followers.
prlncipia
prln-
"at"
6.
(strictly, abl.
of manner).
of means
pauca:
5,
:
(pila,-ae, F.).
8.
multa, p.
16.
9.
belt.
zSnam
:
daturum:
would
quo
trans-
translate "under."
10
cum armis:
i.e.
(fully}
when;
armed.
ceteri:
i.e.
reliqul.
58
FIRST LATIN
READER
cdnaretur, legatus signum
ille
Turn
silia
5
demum barbarl, qul iam plane sentiebant omnia consua patefacta esse, vultu demisso e castello silentio sunt
atquein silvas properaverunt
sunt.
;
egress!,
LESSON
50
A
Colon!,
runt.
Successful
Ruse
cum bellum
quldam American us, qul menses multos cum exercitu fuerat, uxoris conveniendae causa olim clam
Sicut dux
icdomum
Cuius adventu cognito, oppidani, profectus est. certiorem fecerunt legatum hostibus favebant, qul pauci Britannicum, qul castris praeerat proximls, ducem ilium in
oppido
15
latere.
Itaque sine mora cum legione noctu profectus, legatus ad oppidum celeriter contendit; ubi statim aedibus AmericanI ignes admotl sunt. Quo animadverso, ille scilicet credebat
titer
spem omnem iam esse sublatam sed fllia ex aedibus foregressa legato, "Mater mea," inquit, "aegra est. Da
:
literally
"to be
2.
prmcipia
7.
"or "to be
sicut
as,
:
for in stance.
the note
sing.
16.
causa
cf.
on
p. 48,
ignes:
translate as
sing.,
6.
10. 11.
p. 57,
(his}
cf.
townsmen.
qui omnes,
active form.
19. secro,
qui pauci:
8.
obsecro:
i).
12.
praeerat:
cf.
p. 56,
1.
15.
her,
poor woman.
FIRST LATIN
READER
59
Qua
re impetrata, mulier
mllites autem, ne dux ipse interim omnibus ex partibus circumstabant qum etiam hand procul sunt morati, donee aedes totae igni con:
cum lecto leniter elata est; ullo modo effugere posset, aedes
sumptae
sunt.
Turn
laetl
gloriantes unum saltern Americanum sceleratum poenas At incolumis erat ille nam, cum uxor efferretur, dedisse. sub lecto manibus genibusque ambulaverat, neque eum Sic astutia filiae servatus mox ad exviderat quisquam.
;
10
ercitum tuto
rediit.
LESSON
How
the
51
Multis post annis, quam ea, quae modo dlxl, facta sunt, duae puellae Americanae, quae alio in oppido prope mare Olim enim, habitabant, facinus memorabile ausae sunt.
cum
15
pater earum longe abesset, in conspectum subito venit navis longa Britannica ex qua, cum in portum pervenisset, mllites multl scaphis vectT ad litus celeriter contenderunt
;
atque Americanorum coeperunt incendere navigia, quae turn forte in portu ad ancoram c5nsistebant.
Fugam iam
x.
at puellae illae,
astutia,
-ae,
F.,
re: concession.
efferS.
astutia:
from
3.
omnibus
1.
ex
partibus:
cf.
p. 44,
4.
6.
cf.
quam:
i.e.
post-
the events.
totae:
1.
tus, p. 2,
5.
16.
:
inter se
among
etc.
:
13. facinus: not as on p. 55, 1. 6 (see the Vocab.). The phrase, as a whole, should be rendered
freely.
8.
manibus,
translate
of
means;
-us. N.,
"upon"
neque
.
.
(genu,
.
knee).
cf. p. 2,
1.
quis-
were
?
making
quam:
n.
meanings of
this
word
6o
FIRST LATIN
READER
MUSICAL INSTRUMENTS
Among
art.
The
the ancients, music was a comparatively undeveloped scantiness of the music of the stage is indicated by the
above scene from a comedy, where the actor in the foreground is manipulating a tambourine (tympanum)^ while another in the rear
plays
(tibiae).
army, music was not employed as an accompaniment for the inarch ; but various trumpets were used for sounding
In the
Roman
In the picture below may be seen the long straight trumpet (tuba} used by the infantry.
signals.
FIRST LATIN
tibia
READER
61
arreptls, secundum litus clam properaveac colle runt, parvo interposito clare canere coeperunt. Qu5 sono audlto, BritannT vehementer commotl armatos
tympanoque
plurimos appropinquare arbitrabantur (nam American! multaeque gentes aliae tibia tympanoque canere solent, cum in proelium progrediuntur). Quare, veriti ne interciperentur,
hostes, navigiis
oppidanorum
;
relictis,
celerrime se ad
nam non
sunt.
diutius de iniurils
suam m-
duabus
LESSON
An Example
Indi
52
of Fortitude
cruciatum sine gemitu pat! possunt, atque Indi Asiatic! nudl dlcuntur inter nives vitam 111! agere, neque edere gemitum, etsi ignes admoveantur.
American!
summum
i5tamen cruciatu
rant.
fortiter
ferendo
Romanes
nullo
Nam
:
olim,
cum
1. .tibia:
tympano tympanum,
2.
N.,
drum.
1.
interposito:
:
cf.
p.
36,
8.
vitam: 13. nudi pred. adj. translate as pi. not edere. etsi: 14. edere:
even though.
ignes
:
clare
5.
translate as
:
see
1. 1.
sing.
admoveantur
sc.
eis
8.
ne:
(after
cf.
a verb of fear-
ing) that.
7.
whole phrase
suum,
p.
freely.
suam:
n,
1.
6.
cf.
15.
ferendo:
cf.
in
(the
matter
1.
8.
inferendis:
inflicting-,
of) bearing',
inferendis,
8.
the force of the gerundive as seen in the use with ad and causa in
The
tion.
.
purpose clauses.
9.
16.
neque
;
feliciter
andunsric-
solverunt:
lit.
loosed,
or
cessfully
1.
cf.
8.
62
FIRST LATIN
READER
Porsinna gestum esset, C. Mucius, clarus iuvenis Romanus, Tiberim constituit solus transire regemque hostium, si posset,
interficere.
Itaque telo
veste tecto
profectus est;
cumque flumen clam translsset, in castra hostium incolumis Ibi tamen regem a comitibus internoscere non 5 pervenit.
pro Porsinna scrlbam occldit; deinde frustra ad regem ipsum deductus est. QuI cum conatus effugere
potuit, ac
cognoscere consilia, quae in se inita erant, admoverl, ut iuvenis omnia prodere cogeretur. ignes 10 Ille autem ultro dextram in ignem porrexit, cruciatumque
vellet penitus
iussit
sine gemitu passus est. Quo viso rex, tantam fortitudinem admiratus, captivum incolumem dlmisit, ac paulo post a Romanls pacis condiciones petlvit, quod cum gente, ex qua
LESSON
A
15
53
Prlm5
hostes,
bello,
cum ex Canada
1. Porsinna: king of Etruria, a district of Italy just north of C. i.e. Caius {Gains). Latium. 2. Tiberim ace. sing, of Ti: :
against.
-ii,
in:
-ire,
-itus,
9.
enter into.
everything. neut.
:
omnia
beris.
3.
si: if.
n. quo:
vestimento:
cf.
.
veste:
1.
i.e.
p. 57,
5.
8.
:
internoscere
internosco, 3,
young men of
14.
-which.
tantae virtutis:
characteristic
first
the
gen.
scribam:
scriba,
-ae,
M.,
expresses
ity;
or qual-
clerk.
7.
translate
freely.
literally
and
ad
cum
ticipial
then
15.
primo belld:
abl. of time
phrase.
when.
FIRST LATIN
ad mare
villis
READER
63
iter
;
adiutl sunt
facere conabantur, a socils Indis multum barbar! enim paulum ante exercitum progress!,
bant.
5
undique incensis, colonos summa crudelitate occideQuare agricolarum omnium suspensl erant animl.
Dum res ita se habent, in praedio quodam servus Afer olim subito ex horto perterritus fugit, dominumque certiorem fecit se Indum in herba latentem vidisse. Quo
audlto,
dominus statim ad
cum eo
Turn, postquam rediit pater, carrum imposuerunt, aedibusque ac bobus repauca fluminis satis magni, quod prope fluebat, ad lictls, rlpam
sine
mora progress!
sunt.
Id
cum
transissent,
celeriter
15
At ne sic quidem sine laboribus periculisque effugerunt; nam in itinere, tempestate subito coorta, mater llbenque sub caelo noctem agere coactl sunt sed postremo in provinciam
:
inde per agros contenderunt una cum colonls his regionibus diutius morari non audebant.
alils,
qul in
LESSON
54
iter
cum
Gallis
3.
occldebant:
1.
cf.
rapiebant,
.the
gender.
p. 7,
5. 8.
17.
satis: quite.
alils
:
res: matters.
14.
;
vlllam
farm
cf.
the comin
1.
18.
noctem agere
1.
:
cf.
vitam
but
3.
agere, p. 61,
20.
13.
strictly,
communicaret:
. .
.
communico,
armatl
noun
make
jointly.
the phrase
may be rendered
freely.
64
;
FIRST LATIN
READER
in lacu autem ultro citroque navis longa gredi vellent Gallica navigabat, ne quis ibi scaphls transire posset. American! scilicet navem longam sibi statim capiendam
esse intellexerunt. Concilioque convocato, cum variae senStentiae dictae essent, subito legatus qiridam, maximae virtutis vir, imperatorl "Ego," inquit, "si mihi milites sex et
cuneos compluris dabis, celeriter rem conficiam." Mllitibus cuneisque datls, legatus nocte intempesta ad navem longam clam scapha vectus est; ubi cuneos sic Inseruit, ut gubernaiocula nullam in partem mover! possent.
transire
coepenmt.
Quo animad-
verso, Galli, qui nihil suspicabantur, veils passls in hostes impetum facere conati sunt; at navis, ventis statim ad litus
delata, facile capta est a
15
id
Nave longa capta, scaphae ipsum Americanorum sine ullo incommodo ad litus ulterius pervenerunt, militesque rursus ad Canadam per montes silvasque
in litore
moratl erant.
LESSON
The Fall of
55
New London
praesidio
tenerent,
Cum
Britann!
Novum Eboracum
rebus
2ocoloni classls
ultro
not as on p. 62,
:
1.
10
cula
;
cf.
gubernaing a clause of result. cf. the illustration facing p. i 10. mover! note the last letter
: . :
of the word.
12.
sententiae
cf.
sentio.
:
8.
1.
nocte intempesta
Inseruit:
cf.
p. 43,
13. 14.
5.
id
ipsum:
this
very
pur -
pose.
16.
65
turn, e portibus
quae
forte,
progressae, intervallo maiore sequebantur naves Id BritannI diu molongas, quae els praesidio missae erant. leste tulerant cumque insula Longa iam tota subacta esset,
;
ne postea
auderent,
facere
Itaque ab insula noctu profecti, fretum clam transierunt sed ventis adversls impedltl portum non potuerunt intrare,
10
illuxit.
Turn
celeriter e castellis
slgnum
omnibus ex partibus in oppidum convenerunt. QuI, cum BritannI e navibus egress! essent, ad lltu's versus fecerunt iter,
est hostes adesse, et agricolae armati
datum
murlsque interpositls
*5
tela
At
Quo vls5, colonl, ut uxores liberosque loca tuta deducerent, ex oppido in agr5s se receperunt.
admSverunt.
LESSON
The Fall of
56
New London
(Continued}
20
Prope oppidum erant castra quaedam, quae American! Quo cum hostes pervepraesidio baud magno tenebant.
navigantes: modifying clasinterdum: not 64, 1. 20. interim. videbant: used to sight.
1.
sis, p.
them,
lit. for a protection to praesidi5 being a dat. of service. id: i.e. this preying
for them,
2.
capiebant
si
cf.
rapiebant,
cf.
upon
5.
their shipping.
p. 7,1. 17.
quae: if any;
. .
subacta:
subigo,
3,
-egi,
the note
3.
on
-actus, subdue.
abcf.
6.
ne
umquam:
so that
solute comparatives
(cf.
the note
never.
8.
on
p. 13,
1.
1.
n).
:
intervallo:
fretum: sound.
p. 57,
4.
4.
15.
numero:
ignes
:
eis praesidio
as
an
escort
16.
66
FIRST LATIN
READER
Dato autem
:
response minime
grato, acerrime
postremo conscenderunt munitiones, castraque expugnaqum etiam virtute colonorum, qui animo obstinate restiterant, adeo exacerbatl sunt, ut summa crudelitate occlderent deditos quosdam, qui arma iam proieverunt
;
cerant.
arbitrati,
lovulneratos prius efferre coeperunt sed id tanta saevitia, ut homines miser! in carrum alius super alium abicerentur.
Turn a Britannis
coeptus est ad
villam quandam, ubi vulneratl ab amlcis curari possent. At praeceps erat via, ac postremo a mllitibus carrus diutius
isretinerl
non
arborem
inllsus est
poterat, sed per declive celeriter delatus, in Ipsa concussione quidam e vulneratis
;
portum audltus
20
est.
Sed iam undique colon! plurim! ad oppidum auxili ferendi causa properabant, hostesque celeriter ad navis se recipere
coacti sunt.
2.
response
ut
:
noun,
derived
when
13.
the
dependent
:
infinitive
is
from respondeo.
3. 6.
passive.
as.
cf.
possent
ade5:
p.
5,
1.
18.
i,
14.
praeceps
adj.):
the
ex-
steep.
15.
per
declive:
along
as
noun;
cf.
vul-
10.
noun (from
delatus:
:
funditus:
utterly.
1.
rolling
down;
lit.
what?
16.
17.
concussione:
e: of.
cf.
1.
concussio,
10.
12.
forms
auxili:
the
note
on
StandisI, p. 16,
4.
FIRST LATIN
READER
57
the Indians
67
LESSON
Captivity
among
Priusquam pr5vinciae Americanae validae sunt factae, Indi oppida longinqua saepe adoriebantur miseraque erat E quibus fortuna eorum colonorum, qui ab eis captl sunt.
;
"Olim,"
nissent,
inquit, "cum barbarl subitS in conspectum veego cum oppidams ceteris fuga petivl salutem, et in
paludem proximam quam celerrime contend!. Sed in prolapsus, a tribus Indls captus sum, atque una cum
luto
reli-
quls capti vis in silvas longe sum deductus; ubi dies mult5s 10 per rnontes summo cum labore fecimus iter, cum interim
Noctu hostes captives hum! supinos collocabant, cunelsque in terra defixis, manus pedesque arte religabant, ne Interdum quis nostrum per tenebras effugere conaretur. f rumenut veritl ne autem tanta erat 15 barbarl, inopia cibl, turn deficeret, nos etiam ignl mandare semel iterumque in animo haberent. At ego, postquam frlgore fameque sum paene necatus, paucls post mensibus a domino novo emptus,
2.
"
postremo
domum
:
incolumis pervenl."
7.
adoriebantur
1.
cf.
capiebant,
lute
quam
cf.
p. 47,
1.
14.
p. 65,
4.
2.
haec:
:
neut.
narrat.
pi.
comfreely
n.
13.
1.
I.
memorat
phrase
etc.
5.
i.e.
The whole
1.
adv.,
tightly.
ne
may be rendered
quis:
2.
discourses
somewhat as follows,
14.
6.
15.
nostrum autem:
61,
1.
from ego.
moreover.
ne:
con-
we
cf. p.
6.
would
say, **/ flight"; cf. other renderings of this abl., p. 57, 11. 6
8.
16.
mandare:
mando,
:
i,
sign.
semel iterumque
see the
and
Vocab.
68
FIRST LATIN
READER
LESSON
A
Olim
puella,
ita salutl fuit.
58
Fresh Supply of
Powder
quae Elizabeta appellabatur, oppidanls suis Subito ab Indis oppidum erat oppugnatum,
colonlque statim se receperant in castellum parvum, quod barbari diu expugnare frustra conati sunt. At deficere iam
5
tela
ille paene magicus, quo celeritate exitiali Americandrum aliarumque gentium multarum longissime feruntur. Quare colon! vehementer erant animo demissi; quamquam enim in villa hand longinqua copia
coeperat pulvis
pulveris satis magna relicta erat, nemo earn putabat loullo modo ad castellum tuto adferri posse, quod Indl in Insidils undique latebant. Multi tamen perlculum sublre " u sed Elizabeta volebant, Ego Ibo," inquit puella enim
:
15
sum, meque carere facilius potestis." Consilio a duce probato, puella mox e castello palam egressa est, leniterque ad villam versus ambulavit. Qua
re
et Elizabeta nullo
nova permotl, Indl prlmo eventum tacitl exspectabant, impediente ad villam facillime pervenit cum autem, pulvere arrepto, ad castellum rursus celeriter currere coepisset, turn barbari, qul iam se elusos sentiebant, 20 tela plurima undique coniecerunt. Sed puella fortis sine
;
2.
ita: in the
lit.
following
way
n.
sublre
subeo,
salutl:
for a
safety-,
cf.
Vocab.
trast
me ...
:
be without
potestis
p. 41,
16.
1.
7.
1.
20.
10.
re
performance.
cf.
modo:
17.
nullo impediente:
1.
nullo
defendente, p. 44,
17.
69
impetus
Indorum
LESSON
A
5
59
Odds
dum Taeconderoga,
Britannis
et
acriter
est.
pugnatum
;
positum est oppiab Americanis cum quondam Americanis parvae erant naves
lltore
facile e Canada copias adferre poterat, multas naves longas summa diligentia Inlostructas paraverat; se enim Taeconderogam brevl expu-
paucae
at
gnaturum sperabat. Imperator tamen colonorum, vir maximae virtutis, etsi numero erat multo Inferior, committere proelium minime
cum horas multas esset pugnatum noxque iam adesset, naves vix nabant Americanae, telaque paene defecerant. Quo qtiidem tempore Britannl, noctem veriti, destiterunt sed ad ancoram baud procul consisteproelio ne colonl tenebras bant, per effugere conarentur. At Americani nocte intempesta, lucernls extmctls, silentio 2odederunt vela, et magno circuitu hostes vltaverunt. Itaque
dubitavit; sed
15
;
vellent,
vix
ulla;
qtiare
illl,
ancoris sublatls,
summa
celeritate
Insequi
coeperunt.
Postquam autem
sunt,
:
constitit
syntax,
-ae,
ea
cf.
sublevati: sublevo,
i,
help
17.
proelid
for
3.
:
out.
6.
conatu, p. 21,
9.
1.
19.
lucerms
lucerna,
F.,
lantern.
12.
maximae
virtutis
I.
cf.
tan-
24.
adj.
fugientes
participle
as
14.
yo
navis,
qua vehebatur dux ipse colonorum, et sola hostium impetum, donee reliqua classis Americana in portum munitum pervenire potuit qum etiam ne illam quidem
sustinuit
;
praedam ceperunt Britanni nam suo navigio, cum ad appulsum esset, AmericanI ipsl ignis admoverunt.
;
litus
LESSON
60
Night Attack
Bello primo, quod a BritannTs cum Americams gestum est, in flumine quodam Carolaenae Ulterioris Insula parva
praesidio Britannico tenebaturt interim dominus insulae,
vir locuples reique publicae amantissimus, moleste scilicet
magis quod mllites interdum se msolenter gerebant. Postremo AmericanI constituerunt adverse flumine navigare copiasque Britannicas, si possent, ex Insula expellere. Itaque clam prefect!, navibus nocte intempesta ad Insulam
15 silentio
re
appulsls, impetum acerrimum subito fecerunt. Qua nova permotl Britanni ad arma celeriter cucurrerunt et dominus quoque Insulae, qul nesciebat amicos adesse, impetum ab hostibus factum arbitratus, una cum ux5re llberlsque in silvas tardius se contulit; ipse enim pedibus
;
4.
5.
11,
cf.
1.
6.
appulit,
p. 31,
6.
1.
1.
13. bello
primo:
lit.
cf.
p.
62,
lit.
10.
15.
7.
Ulterioris:
Farther
eo magis: and all the more, on this account (the) more. ix. msolenter adv., insolently,
:
(from the point of view of the capital of the United States), i.e. South. 9. rel publicae amantissimus most loyal to his country, lit. most loving of the common. . . :
or impudently.
16.
re: action.
19.
tardius
absol. compar.
:
pedibus captus
lit.
FIRST LATIN
READER
Ubi
sic
71
ad casam
lon-
ginquam perventum
est,
Quo
cucurrit ter per tenebras profecta celeriter inter tela amicorum et hostium in aedes pervenisset,
domum
cumque puerum
e cunls rapuit
reduxit.
LESSON
A
61
Choice of Evils
cum
subito nuntia-
tum
loservandos
summa
cum
celeritate
uxor iacebat.
Quo
iter
15
igitur
castellum
proximum statim praemissis, ipse uxorem ad Sed iam in conspectu erant Indi, parare conatus est.
ulla erat salutis spes.
neque diutius
relictls,
agricola,
moriendum
esse,
equum
conscendit,
LTatque ad castellum versus quam celerrime contendit. ber5s mox adsecutus est, et omnes, etsl Indi vestigils
20
nam
sedan
chair]
p. 6,
1.
for
10.
syntax,
cf.
cf.
navibus,
16s
2.
3.
adj.,
clamavit: Infantem:
infans,
that this
6.
infant. cunls
but translate
i.e.
cunae,
:
cradle.
10.
matrem
servandos:
vestigiis sequebantur
(lit.
in
72
FIRST LATIN
READER
via,
quotiens propius accesserant barbarl, pater consistebat in eosque armis terrebat. Sed interim uxor aegra, mulier
fortitudinis,
magnae
una cum
captivls
alils
ab Indls in
silvas deducebatur.
LESSON
62
Mult5s abhinc annos quidam puer parvus matre insciente in silvam clam profectus, diu ibi secum sub arboribus lusit. Qui, cum iam advesperasceret, viam reperire non potuit ac brevl intellexit sub caelo sibi noctem agendam esse. Itaque
10
cumque per arbores lunam stellasque aliquamdiu suspexisset, postremo somno gravissimoquievit. Mane iterum viam invenire frustra conatus, famem bacis sustinuit; quo modo quinque dies per silvas erravit. Deinde
ex
foliis
lectum
fecit,
noctu ignem animadvertit, et celeriter progressus in vlcum Indorum subito pervenit. quibus comiter acceptus, mul-
15
moratus
est.
Dum
haec
paucis pueri quaerendi causa in scapha profectus erat, oppidaque Indorum finitima adibat omnia. Quae res puero
saluti fuit;
nam postremS
repertl sunt
quidam
barbarl,
near.
9.
stellas
stella,
-ae,
p.,
star.
10.
a perfect.
tense,
note the
suspexisset
suspicio,
lit.
:
3,
look
abl.
4.
up
at.
somno gravissimo
res:
:
abhinc
cf.
p.
52,
6.
of manner.
18.
insciente:
lit.
Insciens,
-entis,
adj.:
not knowing;
6.
translate
the
saluti fuit
cf.
proceeding. oppidanis
1.
puero
.
sa-
profectus:
:
slipping away.
I.
he.
viam:
i.e.
secum
i.e.
by himself.
the
way
to reach him.
FIRST LATIN
runt.
READER
73
Puero
ille
quibus
sic recepto, legatus sicas dedit els Indis, a Barbarl scilicet d5nis tarn gratis servatus erat.
domum
reductus
est.
LESSON
63
Saepe pro patria fortissime pugnavit iste Arnoldius, qul postea Britannis prodere conatus est ea castra munltissima, quae in ripa fluminis Hudsonis posita sunt et non num:
quam
tantopere enim a
ordinem ademisset imperator, quocum simultatem gerebat, ille, sono proelii ad aures ad" " si dux esse non possum, at saltern lato, Ego," inquit,
eius
15
manipularis ero quae cum dixisset, iniussu imperatoris conscendit equum celerrimeque in proelium vectus est ubi mllites, duce vetere c5gnito, clamore sublato laeti secutl
; :
"
sunt, atque
in earn
partem, ubi
virtute
Ibi
summa
pugnans Arnoldius
canls parta est.
2. ille
3.
:
the boy.
Philadelphiae,
p.
46,
3,
1.
i.
ademisset:
tus, take
adimo,
-emi, -emp-
iste
this
6.
21.
i.e.
i.e. quo + cum. simultatem gerebat: he was at odds (simultas, -atis, F., quarrel).
u.
away. quocum:
some-
times.
8.
cf.
in-
10.
cf.
17.
74
FIRST LATIN
READER
tamen
morti opportunissimum erat. Odium enim perfidiae, qua ille postea usus est, gloriam eius rerum gestarum semper
5
quln etiam traditum est (ut supra commemoravl) ne Britannos quidem, qul eius perfidia victoriam se nacturos speraverant, hominem ullo in honore habuisse, postquam bellum confectum esset. obruet
;
LESSON
Unwelcome
64
Visitors
Britanni, cum iam iterum cum Americanis gererent bellum pugnisque navalibus saepe victl essent, postremo conlostituerunt usque ad Lovlsianam classem mittere, si ibi felicius rem gerere possent. Quare appulsis navibus ad eum locum, ubi in mare fertur flumen maximum, quern Indi
15
patrem aquarum vocabant, mllites mult! in litus egress! praedia finitima explorare coeperunt. Sic factum est ut qufdam adulescens Americanus, qul in
villa otiosus
pluris in
hora diel fere quarta morabatur, mllites comhorto latentes subito animadverteret. Qua re
navalibus: navalis,
Arnold!
cf.
:
Standisi, p. 16,
9.
-is,
-e,
4.
:
men
tion.
2.
naval.
10.
usque
ad
Lovlsianam
L.
si
1.
:
freely, to far-away
in the
morti:
note
N.)
:
the
case.
hope that;
12.
p. 66,
cf.
1.
cf. si,
p. 33,
4.
odium
fidiae
:
fertur:
15.
rolls]
cf.
delatus,
quern: for gender, the note on quod, p. 30, 1. 6. est ut it hap15. factum
:
obruet
lit.
obruo, 3,
-rui, -rutus,
est
from
:
fio).
dim,
cf.
hora diei fere quarta i.e. See the note on about 10 A.M.
p. 75.
17.
61,
14.
re
happening.
FIRST LATIN
READER
75
CANIS
Just inside the street door of a Pompeian house is found worked mosaic of the pavement this representation of a watchdog.
signify
into the
HORAE
The Romans
twelve
equal
is
hours
long in
summer, and
to
short
in
winter.
Above
mark
76
quaererent hortatus est, et ipse prlmo fuga salutem petivit; sed ab hostibus statim circumventus, se dedere turn non
At paulo post fenestra patefacta erupit, cumhostium undique in eum conicerentur, incolumis que in paludem, ubi BritannI armls impedltl summo pervenit
dubitavit.
tela
labore sequebantur.
Itaque iuvenis,
cum demum ab
magno
celeriter
abesset,
qua
lateret,
conscendit.
;
BrevT autem
loarbore audivit
maxime
lem,
cumque despexisset, ibi vidit canem, quam Quare periculum veritus, comitem fidequae per paludem dominum secuta erat, invitus necavit,
arnabat.
tacitus in arbore
15
Deinde aliquamdiu moratus est; postquam autem BritannI quaerendo defessi ad vlllam se receperunt, magno circuitu custodias hostium vltavit, eorumque de adventu certiorem
multisque
lacrimls sub folils texit.
cum
fecit
quum
LESSON
Abhinc annos
circiter
65
2opuer, qui postea factus est explorator clarissimus. Quln etiam a prima pueritia ille arma ferre consueverat, ac in
1.
fuga:
turn
:
2.
3.
12. 14.
invitus:
cf. p.
35,
cf.
1.
12.
postquam:
17.
freely,
when
at
length.
12,
1.
quaerendo:
nando, p.
:
15.
magno
20.
circuitu, etc.
cf. p.
7.
ab
from.
69,
1.
-.i.e. was separated. despexisset: despicio, 3, -spexi, -spectus, look down; cf.
8.
abesset
20.
21.
1.
10.
prima
7.
early; consueverat:
:
cf.
p.
i.e.
22, sole-
suspexisset, p. 72,
1.
10.
bat.
FIRST LATIN
silvls
READER
77
ambulans feras saepe occidit. Olim, cum vespere primo do mum non redisset, vicini, veritl ne puer ab Indis aut feris esset interfectus, frequentes convenerunt, com5
plurlsque dies erraverunt per silvas, si ullo modo eum invenire possent; quT postremo pervenerunt ad casam ramls caespitibusque aedificatam a puero ipso, qul frustum carnis
in
ignem porrigens huml sine timore solus sedebat. Nam non erraverat sed consults se longius contulerat in silvas, quod procul ab oppidls sine comitibus etiam turn
e via
;
10 libenter
habitabat.
puer, cum pater fratresque arbores exisclderent agrosque ad satus accipiendos pararent, fens Ininterfectis carnem e silva cotldie domum reportabat. terdum noctu quoque venatus esse dicitur quo quidem
:
lumina enim, ut utl solebat ad feras e latebrls eliciab audivimus, exploratoribus saepe 2oendas magno usui sunt.
2.
1.
ne:
cf.
6.
5.
would say "m the woods." him ; construe with grata. ipsl
:
13.
15.
quas
this.
late (freely)
7.
" of."
16.
i.e.
sine
cf.
timore:
timeo.
uncon-
17.
venatus:
note
the
case
cerned;
8.
tive.
9.
etiam turn
i.e.
even when
i.e.
(and that dicitur is personal). tempore: i.e. at night; quo freely, on such occasions. In translating, quidem may be omitted.
. .
so young.
10.
18.
facibus
fax,
cf.
facis,
p.,
libenter habitabat:
he
had a
11.
qua, p. 7
12.
19. 20.
ab
cf.
the note on
we
praesidio, p. 65,
1.
4.
78
FIRST LATIN
READER
66
LESSON
The
End
of the Pequots
Novo
Quibus rebus proxima manus exigua missa est, quae At Sagricolls auxilio esset poenasque ab Indis repeteret. mllites longe a litore progredl non audebant qui igitur,
nuntiatis, e provincia
;
parvo frumentl numero direpto tabernacullsque panels inBarcensis, e finibus hostium brevi domum se receperunt bar! vero, hac iniuria graviter permotl, incendia ac caedes
10
undique etiam crudelius iam miscuerunt. Turn denique e provincia missa est classis, cuius praefectus iussus erat mllites exponere in quodam portu parvo, Ille autem, hoqui haud longe a castrls Indorum aberat.
stes ita consilium
suum
facile
'5
portum navigavit, cumque classis e conspectu barbarorum longe discessisset, turn demum naves ad Htus Deinde in terram egressus, sine mora per silvas appulit.
via devia
rlretur.
praeter ilium
cum exercitu profectus est, ut a tergo hostes adoIn itinere quasdam Indorum nationes fmitimas 2oadiit, e quibus multi armatl operam suam pollicitl sunt.
5.
1.
.
auxilio:
cf.
usui,
p.
77,
n.
vincia.
12.
provincia:
iussus erat:
i.e.
eadem
pr6'
20,
. .
poenas
1.
p. 39,
2.
i.e.
:
was under
3,
7.
numero
diripio,
amount.
3,
.
di-
orders.
exponere
expono,
reptS
-ripui, -reptus,
plunder
9.
he
followed
trans-
orders.
18.
late as singulars.
cf.
With incendium
p.
:
incendo.
10.
crudelius
crudeliter, adv.,
savagely,
FIRST LATIN
READER
79
Sic postremo perventum est ad sedes hostium, qui, rati propter timorem colonos praetervectos esse, iam minus dlligenter castra sua custodiebant.
LESSON
The
67
End
Noctu castris appropinquaverunt colon!. Intus erant Suxores quoque llberlque Indorum, intusque audio poterat cantus barbarorum, qul, circum ignis saltantes, victorias ColonI aliquamdiu tacitl exspectasuperiores celebrabant
verunt; turn,
defessi
cum
dies
iam
illucesceret
Indique saltando
somno quiescerent
gravl,
loduabus inruperunt.
tabernacullsque interpositis, tela in milites conicere fortiter coeperunt plurima. Qu5 animadverso, dux colonorum statim intellexit consilium sibi mutandum esse,
15
iussit,
deinde celeriter
Quo modo Indi miegresses undique castra circumstare. seri, ignl e castris fugere coactl, a colonis paene ad unum
interfecti sunt; et si qul forte
socil
In proelio multi quoque e colonis sunt vulnerati, atque exercitus statim Novum Londmium se recipere coactus est;
x.
p.
72,
1.
10.
portis:
cf.
the
6.
saltantes
1.
cf.
saltabant,
p.
57,
7.
i.
superiores:
:
here,
of
time.
note on fenestra, p. 76, 1. 3. 18. si qui eos: lit. if any them (cf. the note on quid, ,
. .
p.
cf.
56,
19.
1.
i).
nando, p. 12,
9.
1.
.
17.
.
.
somno
gravl:
cf.
8o
FIRST LATIN
READER
quo, ut iussum erat, naves iam redierant, ut ibi ducem miliSed hostes panels post mensibus altesque exspectarent. tera pugna victi sunt, neque umquam postea iniuriam ullam
colonis facere potuerunt;
in 5 divlsl, alii
qum
etiam brevi in
manus parvas
LESSON
A
Quondam
Difficult
68
Escape
pueri duo sine timore in agrls apertls cotldie laborabant; nam, etsi colonl turn bellum cum Gallls Indlsviderat.
10
que gerebant, in his regionibus nemo barbaros ullos nuper Sed olim duo Indi subito ex arboribus eruperunt
proximls, puerisque arreptis se celerrime in silvam receperunt Qua re nova perterritus puer minor flere coepit; sed
qul plane sentiebat fletum nihil profuturum esse, fratrem hortatus est ut se fortiter gereret. Per silvam una
alter,
cum
15
Qul, postquam sic captivis iam properabant barbarl. dies multos iter fecerunt, ad lacum pervenerunt longinquum, ubi cum aliis clvibus suls hiemare constituerant.
Ibi dum morantur, linguam barbarorum discere coeperunt pueri. Quo modo maior prima aestate repperit Indos in animo habere in Canadam ducere captlvos, eosque ibi in
names
in the ace.
and
abl.
do not
cf.
n. minor:
i.e.
the younger;
iussum erat: note the gender. altera pugna: we would say " in" rather than "by."
1.
maior, 1. 18. 12. fletum: fletus, -us, M., crynihil: adverbial ing; cf. fleo.
ace., not
. . .
2.
at
all, lit.
in
no
re-
sped.
profuturum
prodesse,
suis
esse:
3.
neque
umquam
cf.
the note
sum,
avail.
16.
18.
profui,
prohelp, or
on
of theirs.
cf.
:
alii in
,
maior:
minor,].
p. 22,
1.
11.
prima aestate
cf.
7.
FIRST LATIN
servitutem Gallis vendere.
READER
81
Quare, cibo armlsque arreptis, fratres duo ex hibernis noctu clam fugerunt; ubi autem dies illuxit, in arbore cava se somno dederunt.
Interim Indl cum canibus undique pueros quaerebant. At frater maior, cum canes propius ad arborem accessissent, e somno latratu excitatus, callido usus consilio frustum carnis els proiecit. Quae res puens salutl f uit curn enim canes carnem devorarent, barbari nihil suspicantes arborem prae;
terierunt.
Quo
loverunt, donee
in
fame laboribusque paene confectl sunt; turn quoddam oppidum colonorum sibi antea Ignotum subito
pervenerunt.
LESSON
Stories about
Ille
69
Daniel Boone
inter feras
15
explorator clarus, cuius de pueritia paulo ante dixi, Indosque paene totam egit aetatem. Olim e
ribus
Carolaena Citeriore trans montes una cum aliis exploratoqumque audacter in valles longinquas contendit ubi uno cum comite ab Indls captus, postquam ab els septem
;
summa diligentia custodltus est, noctu clam surrexit, comiteque e somno excitato, incolumis ad casam pervenit,
dies
20
quam
1.
ipse ceterlque exploratores paulo ante f ecerant. Faucis post anms easdem in regiones colonos cum uxoservitutem:
cf.
F.,
slavery;
2.
servitus, servus.
-utis,
n.
turn. 13.
sibi:
construe with
igno-
autem: and,
;
what
M.,
if
14.
15.
(citerior,
-ior,
cf.
6.
latratu:
latratus,
-us,
usus:
translate
as
7.
...
et.
20.
ceteri:
1.
quae:
this.
of aliis,
15.
82
FIRST LATIN
READER
ribus llberisque deduxit ad locum, qui castello maxime idoneus videbatur. Ubi aliquamdiu fortuna prospera usus est;
quondam eius fllia, quae errabat in agrls, ut flores carperet, una cum puellls alils ab Indis capta, in silvas comsed
5
Dum autem iter faciunt, est. ramos fregerunt parvos omnibus locis aut puellae prudentes hum! res aut magno usul erat patripannos rellquerunt quae bus Iratls, qui baud longo intervallo vestigils Insequebantur.
plura milia passuum ducta
;
Barbaris
10
victis,
puellae laetae
domum
reductae sunt.
Paulo post ille explorator ipse iterum captus, diu apud Indos vivere coactus est. Sed postremo, cum per aquam
pr5fluentem cucurrisset, ne vestigia ulla faceret, ad amic5s incolumis pervenit. Multls autem ante mensibus uxor
liberique,
rati,
ad propinquos
15
LESSON
An
iustum
70
English Privateer
Abhinc multos annos, etsl illo ipso tempore bellum cum Hispanis non gerebatur, quidam praefectus
gazamque ac naves
Hispanorum omnibus
6.
locfs spoliabat
tis,
cum
prudentes
prudens, -entis,
locis
:
part.,
lit.
flowing
adj.,
cf.
1.
forward.
14. ratl modifying the whole propinphrase uxor liberique. quos: here, as noun. the note on in cf. 15. in:
p.
7,
aut
strip
silvas, p. 77,
cf. p.
1.
12.
Citeridrem:
8.
interval!5:
1.
cf.
the note on
cf.
81,
1.
15.
p. 57,
1.
4.
vestigiis:
p.
71,
16. 17.
illo
19.
iustum:
-urn,
12.
profluentem
profluens, -en-
regular.
83
Americae
bant
Llmae duodecim navigia in portu ad ancoram consistequae cum ille spoliaret, certior factus aliam navem
;
gaza onustam hand procul abesse, praeda e duodecim navigiis confestim in suum recepta, e portu statim solvit, sum-
maque
se iam
10
dlvitias
capturum sperabat.
;
Mox in conspectu erat navis fugiens quae nullo modo evadere potuit, cum BritannI celeritate tantopere superabant.
Nave tradita, divitiae maximae intus repertae sunt; etiam gubernator ipse duo pocula argentea habuisse quin
dlcitur.
Quae cum
"
Duo
est."
15
alterum mihi
dandum
Turn gubernator miser, qui omnia tradenda plane intellegemanus pocula tradidit ambo.
LESSON
A Roman
ris,
71
Vandal
Quibus rebus admoneor ut de pessimis facinoribus Verhominis plane scelerati, pauca nunc dicam. Nam ille,
4.
Limae
:
12. 13.
divitiae
cf.
1.8.
cf.
case?
7.
gubernator:
ipse: even.
:
guberna-
vit
9.
sol-
culum.
15.
61,
1.
16.
8.
divitiae,
-arum,
p.
plane
full well.
:
p.,
treasures.
10.
fugiens:
cf.
fugientes,
69,1.24.
xx.
cum:
causal.
celeritate:
1.
with
cf.
20.
tantopere:
cf.
p. 73,
1.
7.
Verris. plane: utterly, the rendering in the note on 1. 16. pauca: note the gender.
84
to
for
house doors were arranged almost always to open inward rather than outward on the inside there was a more or less primitive lock or bolt, and sometimes
is
"door"
plural in Latin.
Roman
FIRST LATIN
READER
85
cum
praetor in Sicilia esset, omnibus locls oppida templaque spoliavit quin etiam tantae erat avaritiae, ut ne pauperriml quidem SiculT bona videre posset, quin statim ea Interdum autem a suis comitibus est possidere vellet.
;
elusus.
Sicut memoriae traditum est eum olim certiorem factum cuidam Siculo esse duo pocula argentea; quo audlto, etsl aedes eiusdem hominis nuper spoliatae erant, nuntium statim mlsit, qui pocula ad se sine mora deferri iuberet. 10 Siculus igitur, veritus ne sibi malum accideret maius, confestim cum poculls ad praetorem profectus est. Qu5 ubi iam amforte sed ante fores quiescebat pervenit, praetor bulabant quidam ex ipslus amlcls, homines improbl, quorum tamen consilio ille multum uti consueverat: qui Siculo sunt pocula?" inquiunt. Turn homo miser 15 statim, "Ubi primo queri coepit bona omnia sibi eripi, deinde eos vehementer hortatus est ut sibi auxilio essent. Quo audlto, ill! "Quantum nobis dabis," inquiunt, "si pocula tibi non eripientur?" Turn Siculus spe erectus, praemium satis ma;
1.
praetor
(-oris,
:
M.)
(as)
ernor*s residence
(cf.
1.
i).
tantae
avaritiae
for
paupersyntax, cf. p. 62, 1. 14. rimi pauper, -eris, adj., poor. vellet: without 3. quin
:
with the verb, render "chanced to"; cf. the free treatment of libenter, p. 77, 1. 10.
12. forte
:
13.
bi:
ipslus
uti
i.e.
Verris.
impro-
ivishing,
lit.
but that
(qum) he
2,
improbus,
14.
:
-a, -urn,
unprincipled,
1.
wanted.
4.
freely,
cf.
depend upon.
p. 76,
possidere:
-sessus,
possideo,
consueverat:
16.
21.
;
-sedi,
possess. cheated.
suis
sibi
dat. of disadvantage
cf.
1.
was
auxilio
p. 78,
5.
it
18.
19.
quantum: as noun.
erectus
(-a,
recorded,
is
handed down
-um,
part.)
to
remembrance.
elated,
or inspired.
86
FIRST LATIN
READER
gnum pollicitus est, poculaque brevl domum laetus reportavit comites enim praetoris, cum ille e somno experrectus esset,
audacl mendacio us! non dubitaverunt conflrmare pocula
sibi
non digna
viderl,
LESSON
72
Indian Vengeance
5
cum
gesserunt, sed inter se quoque pugnare consueverant acerrime. Sicut in Britannia Nova rex quidam, nomine Miantonirno,
regem
10
diu per Insidias conatus est interficere fmitimum, ut ipse solus duarum nationum
;
Uncam, regnum
obtineret
subito
cum autem ista consilia eum fefellissent omnia, magno cum exercitu in vlcln! fines quam celerrime
:
contendit
certior
Uncas
profectus
15
duae Instructae sunt, Uncas, paulum ante suos progressus, se velle dlxit solum cum Miantonimone solo dlmicare, ut sine detrimento ceter5rum res diiudicarl posset.
acies
Ubi
Quod cum
ille
recusaret,
Uncas c5nsulto
in terram pro-
experrectus
esset:
exper-
giscor, 3, -perrectus
3.
N., lie.
4.
velle:
was
willing.
so-
lum
present.
4.
what
. .
.
digna
same form?
17.
5).
-um)
ceterorum:
we would say
diiudicarl: dl-
mensa: mensa,
8.
Insidias
9.
10.
fefellissent:
Miantonimo.
FIRST LATIN
READER
87
iacentem sagittas plurimas coniecerunt in hostis; qui repentlna re perterriti se c5nfestim in silvas paludesque contulerunt.
Qua
in
fuga perierunt multi, rexque ab Unca Ab inimlco salutem petere dux victus
paulo post securl percussus est
scilicet nolebat, et
dum
tae
vidisset,
stumque enim
eius umerum sica appetivisse dicitur, frucarnis inde abscfsum vultu laeto devorasse; tansaevitiae sunt
mores Indorum.
LESSON
A
10
73
Tale of Brave
Women
Abhinc multos annos, cum in provincils, quae ad occidentem spectant adhuc ran essent colon!, exploratores quidam, domo trans montes profecti, per regiones Ignotas multa milia passuum iter fecerunt, et postremo locum ido-
neum
15
nacti, procul
castellum
parvum
collocaverunt
eodem mulieres llberosque deducerent. Hiems iam appropinquabat omnes tamen cum nuntiTs
;
libenter
i.
domo
iacentem:
what?
4. 5.
repentmare: ab 0f.
:
12. domo: the ace. and abl. of domus have the construction of town names (cf. the note on p. 79,
1.
securl
percussus est:
lit.
:
i.e.
21).
16.
was
executed;
6.
7.
8.
what?
of means.
abl.
inde:
cf.
i.e.fromit.-r-wM&
1.
the
women and
laeto
for
p. 58,
4.
cf.
devorasse
children.
18.
the
form,
navigasset,
1.
secundo:
cf.
the force of
1.
88
summo
flumine ad castellum versus per aquam glacie impeditam labore contenderunt. Barbarl interim paene cotl-
numero
5
die e ripis tela coniciebant; et postremo multl e colonorum exitiali morbo affectl sunt. Qua re cognita, hostes
e rlpa scaphls audacter progressl, navigium ceperunt quo aegrl vehebantur, hominesque miseros Interfecerunt omnes.
dam
10
runt in
cum
nica
quadam
puella vix
enim ab Indls tela conicerentur plurima, virique se tegere conarentur, haec virgo fortis, cum liburnicam vl fluminis 15 ad rlpam deferri animadvertisset, gubernaculis arreptis navem in cursu tenuit, donee vulnerata est quin etiam ne turn quidem gemitum ullum edidit, neque e manibus guber;
est.
LESSON
Et hac
et alils aetatibus
74
aegri: as
alterius:
vir:
noun;
cf.
vulne-
15.
16.
gubernaculis:
in cursu
i.e.
rati, etc.
11.
two).
12.
nel.
18.
elabi
:
.
adulta:
-a,
-urn,
sum, slip
19.
part.,
13.
c<n>er.
grown
se
et
-lapsus
1.
7,
2.
tegere:
aetatibus:
i.e.
14.
maiden.
cum
translate
animadvertisset:
partic. phrase.
20.
cavernis:
by a
cavern.
FIRST LATIN
READER
;
89
onustae in marl naufragium fecisse dicuntur interdum autem fortuna prosperiore usi sunt. Sicut abhinc multos annos quldam negotiator, e Britannia Nova paucls cum comitibus profectus, ad locum navigavit longinquum, ubi
5
gaza maxima multls ante annis naufragio amissa esse dlcebatur. Quo cum venisset, arborem altissimam statim
excldit
scaphamque
nihil
fecit,
usul esset.
Aliquamdiu
repertum
laboravissent ac spe
ad navem se defessi conferrent, quldam ex els forte submersam animadvertit algam formosam, cuius-pulchritudine captus servum Indum e scapha exsillre eamque carpere
15
iussit; ille vero, ubi cum alga se ex aqua emersit, sub marl confirmavit sese multa arrna vldisse. Quo audlto, omnes
ecfrenate gaudebant,
gium
invenisse,
mare exsiluerunt Indi alii a quibus brevl e navilaminae gio argenteae complures elatae sunt. Postero die
statim in
20 nautae,
cum eodem prima luce cum praefecto redissent, e mari vim argent! incredibilem una cum gemmls plurimis
naufragium naufragium, shipwreck (navis -f frango) usisunt: they have had.
: .
facile receperunt.
1
.
-um,
13.
14.
graceful.
pulchritudine
-I,
N.,
2.
servum: helper.
se
.
.
8.
emersit: emerged,
3,
10.
translate
as
if
or came
-mersus).
15. 19.
up (emergo,
:
-mersi.
ace.
11.
omnl:
freely, entirely.
forte:
1.
12.
quldam: as noun (sing.). cf. the note on p. 85, submersam: sub mersus,
part.,
sese
i.e.
se.
laminae: lamina,
-ae,
p.,
plate, or strip.
20.
-a,
-um,
submerged,
i.e.
prima
1.
luce:
i.
:
cf.
vespere
-ae,
under the surface. 12. algam: alga, -ae, p., seaf ormosus, -a, weed. formosam
:
primo, p. 77,
21.
gemmls
gemma,
p.,
jewel.
90
FIRST LATIN
READER
LESSON
75
A
Olim
in finibus
Dangerous Conspiracy
Indorum ab Americanls
constituta est
provincia maxima, ex qua pars quaedam etiam nunc InProvincia constituta rex Indus, nomine diana appellatur.
Tecumsa, qui ne elves sul brevl patriam totam dimitterent timere coeperat, omnibus locls palam dicere non dubitavit sine consensu omnium nationum Indls agrum nullum ven-
dendum esse; ac postrem5, concilils undique convocatis, barbaros hortatus est ut se sequerentur hostisque invisos e
finibus suis expellerent.
10
cum ad caput provinciae legatl conveniendi fecisset, quamquam in legatl aedium vestibule
:
comitibusque subsellia posita erant, ibi sedere noluit terram enim conflrmavit esse Indorum matrem, seque in ea stare malle; itaque legatus ad colloquium in silvam
progredi coactus
est.
15
hementer
est Ira
dum
festim arripuerunt. Sed Americam pauci, qui adstabant, statim expedierunt arma, mllitesque summa celeritate ad
legatum defendendum adcurrerunt; quibus rebus territi, At legatus, qui plane sentiebat 20 Indl nihil turn ausi sunt.
magnas
subsel-
1.5.
5. 6. 6.
ne: depending on timere, t5tam: translate by an adv. omnibus locis cf. p. 82, 1.
:
12.
lia
:
Tecumseh.
expedierunt
i.e.
expedlve:
M., case.
xx.
N.,
consensu
runt.
cf.
1.
ad
...
defendendum
the
ii.
19.
construction with
adcurrerunt:
est,
causa,
vestibulS:
vestibulum,
-I,
adcurro,
3,
entrance court.
-cum, -cursum
run
up.
FIRST LATIN
READER
Tecumsa
interim, ut
91
quam
omnls Indos ad arma vocaret, reliquas gentes diligenter iam circelerrime cogere coepit.
cumlbat.
LESSON
A
5 sibi
76
Priusquam rex Indus cum sociis redire initium belli esse faciendum ratus,
;
pugnam profectus, legiones flumine adverse pauca milia passuum duxit, turn subito in ripam transiit alteram. Putabat enim (id quod factum est)
barbaros Insidias collocaturos ea in ripa, in qua primo
iter
usus est
nam
ex urbe ad
icfacere ipse coepisset. Copils igitur flu men traductis, sine detriment ullo contendit ad oppidum, ubi domicilium Te-
cumsa habebat.
Cum
15
legatus
oppido praeerat, nuntium misit, qul diceret postero die Indos condiciones pads petlturds. Itaque AmericanI prope
oppidum posuerunt castra, armisque expeditls se somno dederunt. At vigilia circiter quarta subit5 auditus est
ululatus
Indorum, qul undique castra iam obsidebant sono ad aures adlato, milites e somno excitatl ignis quo
;
5.
initium: initium,
-I,
N., be-
flumen
transdo).
ductis
(cf.
trade
for
ginning. The whole phrase may be rendered freely, thinking that he ought to take the initiative in
the war',
8.
lit.
n. domicilium: domicilium,
N., residence,
-I,
id
quod
what? factum
14.
praeerat:
note.
.
.
cf.
p.
58,
1.
12,
est:
as
and the
17.
actually proved to be the case, lit. the thing which (actually) hap-
vigilia
quarta:
i.e.
pened.
9.
ea:
modifying ripa.
:
in
qua: upon (or along) which. 10. flumen traductis i.e. trans
p.
73, fires.
1.
n.
ignis:
the
(camp}
92
FIRST LATIN
READER
confestim extinxerunt, ne ab hostibus conspici possent. Sic tris fere horas in nocte obscura ab Americanls fortis-
fugam coniecerunt hostls, oppidumque incenderunt. 5 Oppido incenso Tecumsa, postquam rediit, consilia sua
perficere nullo
modo
cum American!
est.
LESSON
A
10
77
Olim, cum in pr5vinciis, quae ad meridiem spectant, AmericanI cum Britannis diu gessissent bellum ac saepe superati essent, dux quidam Americanus ad imperatorem alium litteras mittere volebat at primo reperirl poterat nemo, qui eas deferre auderet, quod undique hostes vias Postremo autem mulier quaedam, " Ego litobsidebant. " i5teras adferam," inquit; quidvis audere malo, quam domi animo morari suspense."
;
adducto, nuntia sine mora conscendit, ac, confestim profecta, in itinere ab hostibus intercepta est. Quam cap-
Equo
tarn milites
maxima
diligentia custodierunt,
si
Dum
i.
celeriter
possent:
1.
.
milites
13.
auderet:
(see p. 91,
7.
19).
. .
15.
cum
:
indixissent:
17.
translate
by a
Britannis
18.
captam:
posset
1.
:
i.e.
after
si
messenger. her
cf.
capture.
20.
"upon."
8.
could.
quae
legatus
an
officer.
p. 65,
2.
FIRST LATIN
perlegit,
READER
93
singula.
cumque eas discerpsisset, fragmenta chartae edit Quae res el salutl fuit: altera enim mulier, cum
scilicet
;
invenire potuit quare nuntiam incolumem abire petita, Ilia autem summa celeritate ad castra Ameri5 passi sunt. cana contendit, imperatoremque certiorem fecit de rebus
omnibus, quae in
litteris
scrTptae erant.
LESSON
78
In exercitu Americans olim erat centuri5 quldam, nomine lasper, qul semper in periculls maximis libenter verlosabatur. Slcut, cum Britanm castra quaedam oppugnavexillumque Americanum tells abreptum in terram extra munltiones cecidisset, inter tela, quae plurima horent,
ille,
vexillumque arreptum
Ac paulo post, cum cognovisset Americanos paucos a Britannls capitis damnatos Savannam ad mortem deducl,
un5 cum comite profectus, ad fontem baud procul ab ea urbe
in Insidils latebat, ut cTvibus suis,
Mox
x.
in
conspectum
discerpsisset:
-cerptus,
:
discerpo,
libenter versabatur
be.
(-1,
freely,
-cerpsl,
tear
up.
-I,
delighted to
N.,
F.,
1 1
.
fragmenta
bit.
fragmentum,
:
vexillum
flags
N.)
chartae
2.
4.
charta,
-ae,
the
Roman
shown on
paper.
f uit
:
12.
and
and
the
proved to
be.
fast.
16.
contumeliae: translate the " for " gen. (cf. audaciae, p. 39,
1.
p. 47,
:
1.
6,
the note.
i.e.
Savannam
1.
see
2).
6.
note on p. 79,
contendit:
21.
ad mortem:
pushed on.
to execution,
94
;
FIRST LATIN
READER
custodiebant e quibus octo, ubi ad fontem perventum est, armls sub arboribus relictis, aquam haurire properaverunt.
latebrls,
duobusque
:
mllites
ceteros
se
dedere coegerunt
captlvis Britannicis atque clvibus, quos servaconfestim ad castra Americana se contulerunt. verant,
deinde
cum
Haud semper autem laspero res tarn fellciter evenerunt; paucls enim post annis interfectus est, cum summa audacia procucurrisset ex acie atque in hostium vallo vexillum
lodeflxisset
Americanum.
LESSON
79
Andrew Jackson
cuiusdam, nomine lacsonis, qui obscuro loco natus, postremo rei publicae prlnceps factus est. Qui adhuc puer in bello, quod prlmum Britannl cum Americanis gesserunt,
isfortiter
versatus, una cum fratre ab hostibus captus, in morbo gravi affectus est. Mater autem brevi efficere potuit ut filii ambo cum captlvis Britannis commuta-
carcere
rentur.
cum
Britannl iterum
13.
cum Americanis
(while}
:
ad
quibus: near.
haurire:
i.e.
militibus.
adhuc:
still.
in
bello,
quod primum
efftcere
;
.
.
i.e.
in primo
2.
haurio,
4,
hausi,
bello, quod.
16.
.
haustus, draw.
3.
ut
freely,
ar-
range that
the simi17.
lit.
:
what?
translate as adj.
:
7.
cf.
captlvis
16.
cum: conjunction.
vexillum:
loco
:
9.
cf. p.
;
12.
cf.
station
7,
the note on p.
1.
4.
commute, \,exchange ; in connection with this verb, cum may be rendered "for." i.e. from the 19. iterum year 1812 on.
:
commutarentur
FIRST LATIN
READER
95
bellum gererent, Indi, quodam castello Americanorum expugnato, non solum armatos sed etiam mulieres liberosque
summa
serceret;
mllites
crudelitate occiderunt.
Qua
dilectu habito,
Iab5rando defessl semel iterumque negabant se longius progressuros, pervenit postremo ad castra munltissima, quae in ripa flOminis TallapOsae posuerant Indi. Ubi acriter pugnatum est castra tamen sunt capta, hostes;
10
que paene ad
coactl sunt.
perierunt aut in Floridam f ugere Victoria potltus lacso summa comitate regem
unum
aut
ibi
Indorum
accepit, qu!
est ausus
libe-
tole-
LESSON
Pirates Ashore
Quondam
in
litus
Americanum
ultro citroque navigabant piratae, qul omnibus locis naves e quibus unus, vel Americarias vel Britannicas spoliabant
;
olim oppugnare constituit oppidum longinquum, quod numquam antea spoliatum erat, cuiusque incolae locupletes
esse dlcebantur.
turn
dilectu:
dllectus,
-us,
M.,
levy.
5. etsi: modifying the preceding clause. 6. laborando: gerund.
1 1
.
way
of
grain.
14.
latentes:
:
in
their hiding
victoria
the
same
con-
places
17.
lit.
what ?
:
navigabant
kept sailing.
96
FIRST LATIN
READER
TEMPLUM
It is
The above building, found in Sicily, is of Grecian architecture. known as the Temple of Concord. Roman temples were reguconstructed on Greek models.
larly
97
in
autem captlvus quidam, qui minus diligenter custodiebatur, mare clam exsiluit, ac nando incolumis pervenit ad lltus qui sine mora oppidanos de consiliis piratarum certiores
:
oppidanl summa dlligentia Deinde, postquam plratae e 5bona sua celare coeperunt. navibus egress! milites paucos, qui oppido erant praesidio
fecit.
Quo
nuntio accepto,
relictl,
in
fugam coniecerunt,
tela in hostes
prlmo coniecerunt plurima sed postremo, timore detriment! etiam maioris coacti, se maesti dedide10 runt.
dam
Quos omnls plratae, victoria potiti, Ubi ill! fame sunt paene coegerunt.
in
templa quae;
necati
victores
omnmo
captivorum
LESSON
81
15
Abhinc multosannos AmericanI, antequam res publica vaHda facta est, tributum pendere solebant cuidam regl Africano, ne plratae earum regionum(qui sub eius imperio erant)
naves suas spoliarent. Olim, cum praefectus Americanus tributl istlus ferendl causa ad Africam navigasset, rex ille,
qui forte nuntium
i
.
fere
tempore
vic-
minus
not very
what use
11
coegerunt
tarn
crowded.
of the
4.
com par. ?
nuntio: news, or informacelare: celo,
I,
tores
victor, -oris,
M
se
victor.
12.
bene
est:
habebant:
tion.
5.
TVere
conceal, or
15.
had
3,
hide.
6.
grown.
paucos
:
pendere:
:
pendo,
.
.
pe-
cf.
cf.
:
paucT, p. 90,
p. 65,
cf.
1.
1.
1710.
praesidiS:
8.
4.
not.
quos omnis
qui omnes,
Byzantium
1.
p.
571-
on
p. 79,
21.
98
FIRST LATIN
READER
ad regem supremum mittere volebat (nam ipse quoque tributum pendere cogebatur), ab Americanls postulavit ut nave sua hanc rem susciperent. Praefectus scilicet se nolle
Nonne servl estis ? " inquit "nonne Hanc rem mehercle nisi conf estim 5 tributum mihi penditis ? naves omnes Americanae, quae in marl Medisuscipietis,
respondit; sed rex,
"
:
Praefectus
:
animo baud aequo Byzantium proficlsci coactus est ubi autem rex supremus Americanos summo accepit honore; iccumque discederent, duel etiam dedit diploma.
navis paucis post diebus ad lltus Africae rursus appulsa esset, rex Africanus, qui iam oblltus erat se pollicitum esse nihil amplius ab Americanls postulatum Tri, prae-
Cum
iterum Byzantium navigare cumque id Turn minatus est. etiam mortem isrecusaret, praesentem timor regis praefectus diploma porrexit; quo viso, tantus
iussit
;
f ectum
animum
domum
pateretur.
LESSON
A
Eo
1.
82
Successful
Ambuscade
tempore, quo colon! cum Philippo, rege Indorum 2oclaro, bellum gerebant, oppido quodam a barbaris incenso,
regem supremum:
pendere:
of.
:
i.e.
the
10.
diploma:
-atis, N.,
Sultan.
2.
cf.
ploma,
p. 97,
1.
passport.
Iri
:
15.
13.
postulatum
recusaret
:
what
to
;
in-
ab:
fin.?
:
15-
object
subest:
"yes." 5. mehercle:
minatus
interjection,
my
8.
hattdom;
lit.
(so
help}
by me,
the
p. 93,
Hercules.
4,
Byzantium:
cf. p.
translate
97,
1.
19.
during
ace, "for";
19.
which.
FIRST LATIN
READER
99
magna
vis
frumentl ab
Qu5
copiam non temere dimittendam ratus, ab oppid5 fmitimo legatum cum mllitibus proficlsci iussit, ut f ruges ad belli sedem reportaret. Ille igitur iumenta carrosque statim coegit multos, ac confestim in agros
illos
contendit
mentum omne
in carros sine
mora impositum
Postquam tamen copias reducere coepit, legatus silvas veritus (per quas tria mllia passuum iter faciendum erat) io mllites primo armis expedltis progredl iussit. Cum vero agmen e silva incolume evasisset, omnia pericula suos iam eifugisse arbitratus, via minus diligenter explorata, in
Insidias
subito
incidit,
15
quadam, per quam rivus parvus fluebat. Quern ad locum ubi perventum est, repente auditus est undique ululatus Indorum, telaque plurima inmissa sunt. Qua re nova
permotl mllites null5 modo resistere potuerunt, praesertim cum numero barbari multo essent superiores. Qum etiam e
20 ter
proelio colonl vix septem oct5ve eff ugerunt quare prop" cladem ibi acceptam hie locus postea " rlvus cruentus
;
appellabatur.
LESSON
An
Eodem
3.
83
Intrepid
Commander
in scaphis olim eo c5nsilio
bello
quidam colonl
profectl sunt, ut
fmitimo:
:
cum
to the
pacem
facerent,
use but
i.e.
arbitratus,
etc.:
town.
4. fruges frux,frugis, ?., fruit belli pi., crop. (of the earth) sedem i.e. the base of operations.
; :
one
rivus
brook.
i.e.
iumenta: iumentum, -I, N., multos beas* of burden. see the note on rati, p. 82, 1. 14.
5.
:
octove:
octo
:
+ ve.
syntax,
15.
22.
cf.
eodem
bello
for
1.
primo
bello, p. 62,
ioo
aut
els
FIRST LATIN
indicerent
READER
severarent.
colon!,
cum
repentmo eo quoque proelio Indl numero erant multo superiores; dux enim colonorum qumdecim tantum milites secum turn habebat.
Is
milites
subito ululatus audltus est, et barbari impetu ad lltus se recipere coegerunt nam in
autem, vir
summae
constantiae,
locum idoneum
nactus, suos hortatus est ne se ammo demitterent, et ipse res sic geritur, animadvertit dlmicavit. loacriter
Dum
forte
unum
comitibus
ita
territum,
ut
nullo
modo
pugnare posset.
faceret,
Quo
viso,
hominem
iussit
:
lapides com-
percussit,
isferebat;
quo miraculo permotus (nam vltam a dls ita servatam esse existimabat), animos homo resumpsit, summaque virtute una cum ceterls pugnavit. sed navis Brev! tela colonorum deficere coeperunt;
adventu opportune servati sunt. Dux tamen, cum nollet Indos putare se timore discessisse, etiam turn in agris
20
est
ad petasum
petendum, quern ad
reliquerat.
on Britan-
mood.
14.
ms,
p. 92,
4. 8.
9.
7.
manibus
lit.
cf. p. 7,
1.
9.
-i,
ad: toward.
15.
miraculo: mlraculum,
N.,
providence,
cf.
strange happen-
the
more
.
familiar phrase,
cf.
animo
on
ing. 16.
sit
:
animos courage.
:
resump-
demissus.
11
resumo,
3,
-sumps!, -sumptus,
forte
1.
the
note
recover.
19.
p. 85, 12.
12.
cumn511et: translate by a
quo: neut.
lapides
lapis,
13.
p.
89,
usui:
cf.
note
the
-i,
M.,
FIRST LATIN
READER
84
LESSON
Burned at
the Stake
Indorum multa narrantur. Sicut, cum a colonorum Gallls quoddam oppidum barbarlsque esset expugnatum, ampliusque qulnquaginta oppidan! capt!
crudelitate
essent, hostes
De
cum
domum
con-
Stenderunt.
Dum
autem
Onus e
captivis,
homo
obesus, qui onus grave ferre coactus tardius sequebatur, se posse clam effugere ratus, onus subito in via deposuit
atque in arbore cava latere conatus est. Hie autem ab Indis brevl repertus, veste detracta per lonivem nudus progredi est coactus; quo mod5 usque ad
Turn barbarl, captive ad arborem religato, ignem pedetemptim admovebant, donee homo moribundus vlsus est; deinde rursus paulum reducebant, Quin etiam, ne hoc quidem quo diutius cruciaretur.
noctem
iter
factum
est.
15
content!, frusta absclderunt vlscerum, ut cruciatu captlvl oculos suos pascerent, cum interim canerent aut saltarent
rldentes
et postremd,
:
ne contumelia
;
ulla deesset,
:
corpus
cf.
14. quo replacing ut, as it regularly does when the purpose clause contains a comparative.
6.
obesus
(-a,
-um)
stout.
cruciaretur: crucio,
ture.
15.
onus: onus,
hie
:
content!:
contentus,
-a,
the adv.
veste:
i.e.
vestimento.
11.
iter
viscus,
flesh. 16.
-eris,
N.,
(sing,
and
pi.)
by an
12.
active form.
admove-
eum
1.
(i.e.
pascerent: pasco, 3, pSvi, pastus, with abl., feast . . (upon). Strictly, cruciatu is abl. of means,
.
ignem).
perfect,
For the
cf.
17.
deesset
rapiebant, p. 7,
force of the
FIRST LATIN
READER
cum
eius
casum viderent
miserri-
mum.
LESSON
An
Dlim
5
85
GallT Indique castellum quoddam hieme expugnare constituerant. Quare per nivem altam summo labdre progressi, nocte
castra collocaverunt
cls relictls, vigilia.
10
temptim accesserunt. Nam per nivem gelu rigidam iter iam faciendum erat, timebantque ne sonus a col5ms audiretur; quam ob rem ab imperatore iussl erant paulum progredl,
paulum stare, turn iterum paulum progredl, ut strepitus exercitus per nivem iter facientis sonus tantum ventorum videretur. At nihil suspicabantur colon!; qum etiam
turn
15
custodes ipsl
somno gravissimd
quiescebant.
;
Itaque hostes
facillime in castellum pervenerunt nix enim una ex parte tarn alta fuit, ut munltiones vix exstarent. Turn demum,
ululatu acrl sublato, barbari colonos perterritos confestim detraxerunt e lectls, et undique caedes incendiaque miscuerunt.
1. mortui: as noun (gen. favlllam favilla, -ae, p., masc.) embers. residere reside, 3, -sedi, sink down. quo: cf. p. 101, 1. maiore: {all the} greater. 14.
.
rigidam: rigidus,
lit.
-a,
-um, crusted,
stiff.
:
2.
4.
amid: nom.pl.
hieme:
paucis exacta
:
abl.
of time
when
10. ne note the nature of the governing verb 13. facientis: modifying exercitus. sonus: pred. nom. with videretur tantum: (sc. esse).
.
or within which.
7.
the adv.
as (masc.) noun.
8.
from exigo
con-
cf.
omnibus
I,
and
cf.
the note
on
p. 91,
9.
1.
:
17.
6.
17.
,
exstarent:
project, or
exsto,
9.
appear (above).
:
gelu
19.
caedes, etc.
cf. p. 78,
1.
FIRST LATIN
READER
103
In castello praeda multa hostes potTti sunt atque ad vesperum, caede incendiisque aliquando defessi, se ad
silvam contulerunt.
erat
:
Victoria
nam intra castellum erant complura tecta minora 5 quorum unum cum barbari expugnare f rustra conarenturj
tells
LESSON
86
Prlmo
ascenderunt
tantaque
auderent.
sed
Romam
caede
deiecerunt,
numquam
postea
idem
summa
quam
1.
toria, p. 95,
2. 3.
made no attempt
any
incruentus, -a, -um, lit. bloodless] translate freely. parta erat from parid. 5. quorum: neut.
:
aliquando incruenta:
i.e.
demum.
interdiu:
1.
in
contrast
:
to
noctu,
16.
hostes
subject of
the verb.
7.
Galli: as
:
on
p. 52,
1.
12.
antiqui
8.
antiquus,
u.
-a,
-um, ancient.
exercitus:
n. desuper: adv., from above. 12. idem auderent: repeated the venture ; lit. what ?
14.
cum:
after.
note the
9.
15.
not.
17.
semita:
abl.
of
way by
which (semita,
-ae, p.,
footpath}.
104
miles inermis
sunt.
Callus quidam forte animadverterat, tertia fere vigilia unus paulum ascendit cui deinde arma tradita
;
Is sequentes adiuvabat,
illl
rursus
alios.
Quo modo
collem tanto silentio pervenefunt, ut custodes nihil sentirent quin etiam ne canes quidem excitatl sunt. Sed repente anseres lunonis sacrl clangorem
Galll
;
complures ad
summum
clarum ediderunt:
vir
saluti
fuit;
nam
M. Manlius, constantiae, sono acn audito, comites ad arma vocans confestim in primum Gallum imxopetum
fecit
summae
proiecit.
Callus
casu su5 alios quoque deturbavit et hostes, magno detrimento accepto, etiam hoc conatu desistere coacti, in castra maesti se receperunt.
LESSON
An Army
Longum
15 in
87
of
Two
Sicut quae cum Britannls et Indis gesserunt. olim, cum per provinciam Noveboracensern navis Britannica adverse flumine navigaret, in ripa forte stabant liberi duo; qul veritl ne, si agricolas armatos exspectassent, auxilium
bellls,
2.
inermis
lit.
(-is,
-e)
without
(his) arms,
unarmed,
3. sequentes: ace. masc., those illl: supply a verb following. from the preceding clause.
deturbo,
12.
1.
3.
the top of] cf. 4. summum: the use of prima, p. 22,!. 7. 6. anseres: anser, -eris, M.,
goose.
sacrl:
14. longum est: ^twould be a long (tale); cf. the similar idiomatic use of the present indicative
clangorem:
edo (not
1.
12.
18.
ediderunt:
from
edo).
for ;
lit.
105
parva.
5
Post doraum, quae in promunturio posita erat, silva erat Itaque liberl, cum ad aedes cucurrissent, armis
confestim arreptis, porta postica in silvam clam egress! sunt; turn autem palam e silva in aedes cum armis properaverunt.
saepius fecissent, Britanm, quT nee quicquam plane videre poterant, conspiciebant procul manum magnam in aedes convenisse rati, pedetemptim
:
lotamen progredl perseveraverunt dum vero praeter promunturium navigant, subit5 alter ex liberis inmlsit telum ac
gubernatorem graviter vulneravit qul cum prolapsus gubernacula e manibus dlmlsisset, navis e cursu flumine secundo fern coepta est. Quam ob rem BritannI, se sic omnls
;
isinterfici
posse arbitratl, animo minime aequo se receperunt ad oppidum, unde nuper profectl erant.
LESSON
88
Quae
res memorabilis
me admonet
de facinore
simill sed
maiore, quod Romae antiquitus ab Horatio quodam factum esse traditur. Cum enim bellum a rege Porsinna esset
20
est
in this con-
8.
quicquam:
(cf. p. 2,
1.
:
neut.
of quis-
quam
n.
13.
u).
one of (the two),
cf. p. cf.
1.
alter ex
secundo
87,
1.
18.
14.
coepta est:
the note on
is
12.
Romae
note the gender, and cf. p. 103, 1. 12. saepius: over and over again ; what use of the
7.
:
idem
town name.
20. laniculum: a hill on the west bank of the Tiber, opposite
compar.
Rome.
io6
PONS
Until the second century
at
B.C., the only bridge across the Tiber Afterward several stone bridges were
Rome
was of wood.
is
built,
one of which
shown above.
107
Romanique
nisi
perterriti trans
pons esset perruptus, urbe quoque statim potlturos, suos hortatus est ut pontem igni ferroque perrumperent, cum ipse impetum hostium solus sustineret. Itaque cum du5bus amlcis fidelibus, quos pudor eum deserere non patiebatur, ad prlmum aditum pontis fortiter
progressus, audacissime ibi constitit. Qua audacia obstupehostes morati facti, sunt, deinde impetum primo paulum loacriorem fecerunt Horatius vero, minas contumeliasque
;
vociferans,
summa
Turn in Tiberim post tergum pons perruptus est. armatus desiluit, et ad rlpam alteram incolumis pervenit,
quam
15
quo paul5 ante, exigua parte pontis adhuc relicta, amicos duo se recipere coegerat. Sic memoriae traditum est; Livius autem (a quo haec
narrantur) facinus hoc apud posteros plus gloriae fidei habuisse palam c5nfitetur.
i.
quam
quam
celerrime
translate
n.
loco
1.
vociferans:
vociferor,
:
i,
freely.
3. pons (pontis, M.) bridge. esset perruptus cf. exspectas:
:
shout out.
:
cf.
4.
13.
sent, p.
104,
1.
cf.
desiluit:
admoveantur,
4.
p. 61,
14.
-i,
leap down.
N.,
ferro
ferrum,
while.
(-oris,
iron
; 1.
14.
2.
quo
the adv.
cf.
:
cum:
pudor
M.)
cf.
shame.
videbant,
cf.
1.
exigua parte, etc. " " by a while clause. 16. memoriae, etc.
:
p. 47, translate
cf.
p.
85,
we would say
;
1.
6,
and translate
freely.
haec:
in the
neuter.
17.
aditum:
:
aditus, -us,
3.
apud posterSs
see
i.e.
lit.
M> approach.
8.
pontis:
following generations ;
plus:
what?
gloriae:
obstupefactl
obstupefacp.:
multus.
tus, -a,
10.
confiteor,
2,
threats.
sum, admit.
io8
FIRST LATIN
READER
89
LESSON
A
Favor Repaid
Olim Indus Ignotus in deversorium esuriens venit; cum autem diu frustra venatus erat, cibum emere non potuit. Sed colonus quidam, qul animadverterat fame hominem esse paene confectum, cauponam iussit cibum dare, ipseque pecuniam solvit. Indus colono gratias maximas egit pollicitusque est se semper beneficium memoria custoditurum.
Canadam deductus
causa missus
est.
Faucis post annis colonus ipse ab Indis captus est et in ubi a domino in silvas saepe lignationis
;
Olim, cum procul ab aedibus laboraret, losubito in conspectum venit Indus quidam, qul eum hortatus est ut paulo post in locum certum ad colloquium veniret.
pollicitus est;
15
mutavit, neque ad locum venit constitutum. Faucis post diebus Indus eum iterum convenit, iterumque hortatus est ut alio die ad locum destinatum Iret. Quo ubi perventum est, Indus se sequl iussit, ac per silvas
celeriter profectus est.
occupabat
animum, flriemque
secutus
;
itineris
omnino
nesciebat, est
tamen
cumque dies multos per silvas iter fecissent, po20 stremo ad oppidum pervenerunt, quod colonus laetus ut suum Turn dux, " Ego is sum," inquit, " quern tu abhinc cognovit. multos mensis cibo iuvistl. Hoc modo refero gratiam."
i.
esuriens
:
(-entis,
part.):
15.
destinatum: destinatus,
:
-a,
cum inasmuch as. hungry. exhausted. 4. confectum: cauponam caupona, -ae, F., mis:
eius
modifier of animum.
tress
of (the} inn.
:
cf.
20.
21.
is: the
man.
contrast
1.
press purpose.
14.
22.
gratiam:
gratias,
the
Indus
the Indian.
meaning of
5.
109
LESSON
An Cum
olim noctu,
90
iam colon! pluriml Britanniam Novam incolebant, dum homines fere omnes somno gravi quiescunt, repente motus terrae maximus factus est. Sono horrendo
ad auris adlato, colon! graviter permoti e
5
;
lectis
confestim
exsiluerunt, tecta rat! undique labefactari qum etiam erant qul timerent ne venisset dies mundi ultima aut certe adesset.
motum
senserunt, credebantque
;
navls suas in
boves,
10 territi
currere
Quldam conflrmant se turn vldisse ignem per terram ac certe quodam loco erat terrae hiatus, ex quo levis fumo similis aliquamdiu efferebatur. Diebus pulvis
;
multique homines, qul adhuc religionem spreverant, propter timorem ad cultum deorum se converterunt. Traditum
quoque
est,
aquam cuiusdarn
lit.
motu hum!
depressus erat,
3.
motus
(-us,
movei,
n. quldam
along.
12.
here, noun.
per:
ment.
5.
labefactari:
labefacto,
with gen.,
light
i.e.
shake down.-era.rt. qul: there were (some) who. The subjunctive is used regularly after any tense of sunt qul or nemo est qul.
6.
cleft (in),
13.
yawning (of},
(-is,
levis
-e)
(of
weight).
rising ;
16.
lit.
efferebatur
kept
M.,
what
mundi: mundus,
autem: moreover.
-i,
M., the
cultum:
hurnl:
cultus,
-us,
world.
8.
worship.
17.
. .
g.
e,
cum
ederent
note the
what
18.
is
the
and
translate
by a
partic. phrase.
-us, M., bel-
depressus erat
:
deprimo, 3,
mugltus: mugltus,
lowing.
-pressi,
factam
no
esse,
FIRST LATIN
READER
quamquam
consueverat.
LESSON
91
quondam
inter se saepe
dimicabant, captivlque a negotiatoribus empti, navibus in terras sunt transporter! diversas, ubi dominls novls traditi summis laboribus aetatem in agrls agebant. Dum autem
navigant, condicio captivorum miserrima erat; nam traditum est dominos, qul quaestum volebant facere quam
Qul igitur rniseri in locis angustis foedisque procul a luce caellque spiritu saepe claudebantur. Quln etiam interdum, ut naves quam plurimos portarent, inter se vinculis iuncti, suplnl dies noctesque iacere coacti sunt, spatio minimo
iStantum
relicto, ubi
quorum cruciatus, tempestate coorta, maximus erat turn enim forls omnibus clausls vix resplrare poterant, multlque
i.
quamquam:
:
whereas.
tu
:
12.
caeli
(open) air.
:
spiri-
uberius
laboribus
:
translate as sing.
aetatem
verb, p. gant, etc.
cf.
pauci
i.e.
small groups.
6*k
:
dum
navi-
freely, it
was, however,
shipboard,
while
that,
tJiey
were on
vice alterna, abl. phrase, in turn. exercere: exerceo, 2, -ui, -itus, exercise. possent note the mood.
:
e|tt
aliud: anything else. miseri: the
. . .
9.
quorum:
qui wretches.
foedis:
ii.
poor
"when"
17.
clause.
:
locis
quarters.
foris
forus,
-i,
M., gangway.
i,
foedus,
-a,
-um, foul.
respirare: respiro,
breathe.
in
Quo mod5 saepe factum est ut vlvl, vinculls mortuos iacere cogerentur, donee postero die nautae solverent mortuos corporaque in mare abicerent.
retenti, inter
LESSON
A
Illls
92
Pirate Outdone
temporibus, cum servi plurimi ex Africa in terras Sdlversas transportarentur, saepe in marl coniurationem inter se nautae fecerunt, dominoque navis aut coniecto in
ducem novum ipsl deligebant; quo secundum lltus Africae ultr5 citroque navigabant et naves gentium spoliabant omnium. 10 Quorum e numero quldam in portum olim vectl longinvincula aut interfecto,
modd
plratae fact!
quum, ubi
legatum
parva Britannica,
mittere
tela
aurumque
castrls
ad
se
summa
superbia iusserunt.
Ille
vero, vir
maximae
constantiae,
aurum respondit se non daturum esse, sed tela libenter misTurn plratae 15 surum, si eorum navis propius accessisset. Ira commotl castra acerrime adortl sunt, ac legatus Britannicus,
tus,
postquam tela defecerunt e castrls se recipere coacpostremo ab hostibus captus est; qul eum cum
custodibus confestim ad
i.
ducem
miserunt.
Iste
not
scilicet
moriebantur:
1.
1.
cf.
rapiebant,
cf.
p. 7, p. 74,
3.
17.
15.
confuse
14.
libenter:
1.
cf.
the note
esset
on
per-
solverent
abicerent
p. 93,
15.
9.
cf.
the
subjunctives
accessisset:
1.
ruptus, p. 107,
3.
8.
9.
plratae
predicate
nom.
freely, filled
naves
e: of.
commerce.
18.
cum
custodibus
i.e.
under
10.
guard.
ducem:
. (their) chief
112
FIRST LATIN
READER
hominem horrendis exsecrationibus accepit, quod anim5 tarn obstinate resistere ausus erat; legatus autem minime territus audacter resporidit atque etiam maioribus exsecrationibus
5
quam dux
et ultro
nam
piratae ceteri,
ipse usus est. Quae res el saluti fuit nova re delectatl, cachinnos sustulerunt
;
maximos
LESSON
93
Colonization in Africa
Americanl Britannlque, cum demum plane coepissent cognoscere mala, quae ab emptione servorum oriuntur, locolonias in Africam statuerunt deducendas esse, in quas
libertini mitterentur; illlsque
servos fere
omnes postremo
existimarent
Coloniae, quae prlmo sunt eo deductae, non erant validae, Sicut saepe cum incolis Africanis pugnandum erat.
15
et
olim,
i.
cum
colon!
exsecrationibus:
oriuntur:
orior,
4,
ortus
sum,
deducendas
d31ectati:
part., highly
delectatus,
-a,
-um,
M.,
Africa.
amused,
lit.
delighted.
-i,
*fn.
libertini: libertinus,
:
cachinnos:
cachinnus,
freed/nan.
roar of laughter.
7.
mood.
of specificacf.
dicenlo: abl.
12.
patriam:
i.e.
(their} right-
tion.
9.
fid country.
mala: as (neut.) noun;
13.
the
somewhat
on erant
14.
cf.
neut. bona.
emptione servorum:
;
lit.
what?
quo, p. 107,
1.
14.
FIRST LATIN
READER
113
oppidum parvum
proximae
moleste ferebant peregrines illic cdnsedisse verebantur enim ne iura sua vetera amitterent, emptioque servorum
(qua ex re quaestum
5
magnum faciebant) mox tota repriarmatis meretur. Quare, undique convocaas, in oppidum colonorum repente impetum fecerunt acerrimum. Intra
;
munltiones erant dux aeger et triginta quinque tantum at illi, cum in proelio homines, qul arma ferre possent ex numero aut vulnerati aut interfectl qulndecim ipsorum
loessent, hostes praeda occupatos postremo in fugam coniecerunt. Faucis autem post diebus oppugnatio a barbarls
LESSON
A
15
94
Prize
Olim,
cum
neum
suos
navigaret, nautae procul velum vlderunt; quo viso, praefectus, liburnicas piratarum baud procul abesse ratus,
summa
celeritate Insequi
iussit.
Dtim autem
poterat.
veils
absconditls
neque
Gilo
modo
i.e.
detrudl
Quo
lit.
casu
what?
with
that. etc.
(Do
14-
not
confuse
quidem
quidam.)
4.
6.
tota: translate as
intra: behind.
an adv.
viribus
vis
ing of
and
:
(see
the
8. 9.
cum:
after.
:
ipsorum
.
. .
their.
:
10. 12.
Roman
the
and
to
full
Vocnb.
13.
freely,
speed."
114
FIRST LATIN
READER
secundum Htus
ie"cerant
convenerunt, et American!,
Qua
5
ne
aliae
naves
longae oppidum suum oppugnarent, Americanos miseros mumtiones firmare coegit, cum interim a plratis captlvl
tanta dlligentia
custodiebantur,
ut,
quamquam
dies noc-
tesque de fuga cogitabant, rem numquam perficere possent. Els nautis, qui noctu quoque laborare volebant, pecuniam
lodedit rex,
ill!
cum opera sua vellet quam maturrime perfici; autem pecuniam acceptam statim profuderunt, et ebrii per oppidum vagantes iniurias oppidanis saepe intulerunt Turn miris modis poenas dedisse dicuntur hominis enim suplnl sola pedum verberabantur, idque saepe tarn vehementer ut sanguis exiret. Interdum autem, pecunia lictoribus
;
cum
interim
legatus huic rei praepositus (qui tamen extra fores carceris morarl solebat) ex clamoribus iudicabat homines cruciatus
patl maximos.
LESSON
A
20
95
Prize
(Continued}
saxis
navem Americanam de
captlvl scilicet
14.
quam ob rem
What
etiam molestius
(placed flat) on his
:
oppugnandi causa:
freely,
suplm
sola
.
:
to the attack.
part of the
back.
verb
is
oppugnandl ?
levarent: levo,
vellet
:
the foot)
I,
a.
lighten.
I,
beat.
;
idque: freely,
.
and
that
10.
he
was anxious
:
too
strictly, id is
subject of fiebat
(that) .
xi.
profundo,
3,
:
fudi,
squander.
ebrii
irzzly, flowed.
lictoribus
policeman.
storea,
-ae,
16.
storeis:
p.,
hominis
modifying pedum, 1.
14.
mat.
FIRST LATIN
ferebant
READER
115
navem suam in hostium potestatem venisse: eorum dux, Benbrigius nomine, litteras clam mlsit, quibus hortatus est alium praefectum Americanum, qui eodem in marl navigabat, ut clvibus auxilio venlret praedamque e manibus hostium eripere conaretur. Ille, litterls
itaque
acceptis, susplcionis vltandae causa liburnicam mlsit
;
quae
tarn incerto navigavit, ut plratae qui in ea custodies agebant, ne liburnica in navem inllderetur, magna voce guberIs
autem respondit
response decepti, plratae liburnicam vagantem proaccedere patiebantur, cum subito ex ea septuaginta pius armati gladiis destnctls in navem longam ascenderunt
Quo
15
atque in hostls perturbatos impetum fecerunt acerrimum. brevi autem paene ad Plratae fortissime dimicaverunt
;
Turn, cum reliqul se in mare iecissent, navi longae Americani ipsl admovelocls multis simul ignes tantum vulneratls, liburnica salva ad runt, quattuorque
occlsl sunt.
20
unum
ipsum classe est oppugnatum, atque invltus rex piratarum captives Americanos incolumes
quibus:
1.
cf.
the
note on
cf.
decipio,
3,
-cepl,
-ceptus,
throw
p. 38,
4.
16.
off
auxili5:
(one's}
lit.
1.
clvibus
the
erratic-,
p.
114,
12).
absol.
compar., very
close.
:
14.
destrictls
destrictus r -a,
-urn, part.,
drawn.
;
themselves 8. ea
:
113,
1.
17).
i.e.
19-
9.
"with."
22.
:
by
phrase.
n6
FIRST LATIN
READER
96
LESSON
A
in
Mysterious Disappearance
Americam
Indorum
sacerdotes
mittere
etiam ut
illl
amici essent,
si
Scandum
esset.
Qui homines
;
maximls
in
perlculls versabantur
quae postea civitatis Noveboracensis pars factae sunt, sacerdotes complures, qui cum negotiatoribus paucls castellum parvum ibi tenebant, subito certiores factl sunt Indos perelogrinos omnls occldere constituisse.
Palam fugere non audebant sacerdotes, neque els ullae erant naves, quibus ad Canadam veherentur. Itaque clam intra castellum scaphas facere statim coeperunt deinde,
;
convlvium vocaverunt.
Illl
convenerunt
laetl
cumque
edissent omnia, quae sacerdotes apposuerant, domum reTurn Galll gressi in tabernaculis mox sopitl iacebant.
et
flumine secundo
Mane
Indi
viderunt castellum
clausum
qua re ani-
Pomadversa, primo sacerdotes vota facere credebant. stremo tamen, fenestris ingress!, intus esse neminem
i.
translate
4.
5-
colSnils a"
de-luctis:
14. 15.
by
when "
:
clause.
1.
si
quando
cf. p. 54,
4.
N., feast.
-
on
sanctl:
sanctus,
-a,
-um,
pious.
6.
versabantur:
(to).
:
freely,
were
(votum,
22.
-i,
N.,
prayer},
cf.
exposed
ii.
fenestris:
1.
the note on
eis
dat. case.
p. 76,
3.
FIRST LATIN
READER
117
CONViVIUM
The
much
in
vogue
taken
among
and Romans.
The above
illustration is
n8
timore
maxim5 senserunt; nesciebant enim Gallis ullas esse scaphas, eosque arte magica effugisse iudicabant.
LESSON
97
Cum
in Africa abhinc
publica, quae Liberia appellatur, incolae eius regionis no$vae clvitati inimlcissimi erant. Nam advenae statuerant
emptionem servorum reprimendam esse, Afrl autem quaestum suum dimittere nolebant. Olim prope coloniam quandam subito multitude barbarorum armatorum per silvam viam rumpere audlta est. Sed 10 in oppido arma multa apud sacerdotem quendam condita erant; qui, una cum duobus fabrls, qul elsdem in aedibus
habitabant, tela confestim in hostls inmittere coepit, mulDux tamen Afrorum paucls cum comitosque vulneravit.
tibus fortiter progressus iam coepit circum aedes in terra defixi erant.
fabrls statim telo interfecit,
territl,
15
perrumpere palos, qul Ilium autem Onus ex barbarique ceteri, hoc casu per-
quam
celerrime in
sil-
vam
se contulerunt.
At paulo
mortuum in colonorum
i. timore maximo: to their great alarm ; lit. what ? note the signifi4. Liberia: cance of the name (cf. Hbertas). 6. empti5nem servorum cf. p.
:
are other
u.
penter.
12.
fabris
tela
inmittere
coepit
9.
opened
14.
pi.,
fire.
palos
palus,
-I,
M., stake]
pere:
part,
translate
as
if
present
lit.
(rumpo,
3, rupi,
ruptus,
break).
FIRST LATIN
READER
119
causa redierunt, summaque virtute identidem impetum in aedes fecerunt acerrimum, donee, cum horam amplius dimicatum esset, subito proelio destiterunt et rursus maestl in
silvam regress! sunt.
LESSON
An
5
98
Quondam
pater
in
aquarum
latebant, ut navigia spoliarent, quae illTs temporibus mercibus varils onusta ultro citroque navigabant qum etiam
;
10
quodam
summa
audacia
Quern locum olim negotiator locuples, ventum idoneum nactus, veils passls incolumis est praetervectus qui autem ad rlpam navem suam appellere non ausus est, donee duo
;
qui
navem viderant
pulchram dimittere volebant, recta via per silvam erant seciitl, et loco opportune in Insidils iam latebant qul, nave
;
1.
identidem:
adv.,
time
cf.
and
101,
10.
vel: even.
maximas
of
again.
2.
1.
3,
3.
5.
of;
1.
lit.
what?
passls
seethe
17.
cf.
quod,
p. 30,
6.
lingua
:
we would
F.,
two days.
15.
say,
6.
spelunca, -ae,
tereo.
1 6. recta: rectus, -a, -um, The robbers straight, or direct. were able to gain upon the trader
cave.
7.
mercibus
(sing,
9.
and
pi.)
F.,
river.
120
ad ripam appulsa, e silva subito eruperunt, ac nautas captos ad castra sua navem reducere coegerunt.
Ibi negotiatoris
nam
5
simulabat
dominum
esse
:
seque gaupiratarum
dere
eum captum
Sed
quo mod5
omnibus
in amlcitiam
inrepsit, qul
credebant
olim, cena
hominem socium
turum.
in nave apposita, coquus in flumen repente proximum piratam proiecit ; quo signo nautae ceteros quoque in aquam detruserunt. Plratae ad
;
negotiator autem
navem
con-
summa
celeritate
domum
99
profectus
est.
LESSON
The
Capttire of
Stony Point
Olim BritannI castra satis magna occupaverant in ripa Hudsonis, baud procul a castellis compluribus, quae adhuc tenebant American! victl. Quare colonl, cafluminis
15 Stella
sua magno esse in penculo ratl, castra statim sibi delenda esse exlstimabant. Quam ad rem conficiendam
delectus est
quidam Antonius,
Omnibus rebus
aofectl, solis
i.
paratis, American!, per silvas clam prooccasu prope castra Britannica in latebrls conif
captos: translate as
cepe-
15.
culo.
magno: modifier of
delenda esse
cf.
:
peri-
runt
et.
:
16.
lation,
6.
inrepsit:
(one's)
inrepo, 3, -repsi,
dam,
p. 118,
6.
:
worm
7.
18.
ausus erat
solis
freely,
hadper-
formed.
20.
:
party.
8.
sol, solis,
M., sun.
10.
cf. p.
57,
1.
1.
16.
when
(occasus,
p. 12,
17.
setting).
FIRST LATIN
READER
12 1
sederunt/ibique boras complurls moratl sunt; turn tertia cum interim duce
uterentur serv5 Afro, qul Pompeius appellabatur. Una cum servo praegrediebantur duo mllites, qul vestimenta agricolarum gerebant. Quare custodes nihil suspicantes homines propius accedere passl sunt Pompeius enim erat omnibus notus, quod antea ad castra saepe venerat ut venderet bacas quln etiam slgnum el a Britannis interdum
; :
lomilitibus
factum est ut sine strepitu custodes a duobus caperentur; et legiones ipsae paene in castra venerunt, priusquam BritannI senserunt hostes Turn autem celeriter concurrerunt ad arma et foradesse.
erat.
datum
Ita
tissime dimicaverunt.
15
castra In proelio Antonius graviter vulneratus est brevl deiecerunt autem sunt expugnata ab Americanls, qul opera omnia, quae BritannI magna dlligentia ibi effecerant.
;
LESSON
100
Nathan Hale
Postquam BritannI Longa Insula tota potiti sunt, Vasingto tamen Novl Eboraci aliquamdiu moratus est, cum
discedere nollet, donee de consiliis hostium certior factus
2.
cum
by a
qul
uterentur:
trans-
7.
late
partic. phrase.
duce
dat. case.
(as) guide.
3.
.
.
appellabatur:
praegre-
named,
4. dior,
8.
corn:
cf.
praegrediebantur:
3,
-gressus
sum,
:
go
i.e.
on
ahead.
5.
12.
nihil suspicantes
cf.
1.
'with-
18.
case
:
cf.
19.
factus esset
1.
cf.
exspectas-
word on
p. 115,
sent, p. 104,
18.
122
esset.
FIRST LATIN
Diu
ille
READER
mupo-
hominem
tanni, qui nihil suspicabantur, hominem llbere circum caIlle autem diligenter stra omnia ambulare passl sunt.
faciebat descrlptiones;
commentaries vero, ne
sibi
essent
detrimento,
10
si in
manus hostium
Turn paucls post diebus, re bene confecta, ad locum rediit, unde ad continentem transiturus erat. Dum autem ibi liburnicam exspectat, in deversorio a
perfuga quodam conspectus est, qui Britannos sine mora de eius latebrls certiores fecit. Itaque ab hostibus confeisstim missa est navis longa, quae hominem interciperet
Scapha
cile
credebat
e navl ad litus appulsa, legatus scilicet amicos adesse quare e latebrls palam progressus, in litore fa;
captus
est.
damna-
tus, fortissime
quod
1.
una
vita tantum,
p.
ille:
omit in translating.
willing.
i.e.
19.
Latlne:
erat:
adv., in
qui
2.
...
vellet:
i.e.
veste
Latin.
mutata:
spy ;
4.
6.
lit.
in disguise.
n.
as a
ttitor.
transiturus
was
to
speculandi causa:
cross.
18.
what?
:
is:
omit in translating.
:
magistri puerorum
libere:
capitis
damnatus
moriendi
:
cf.
the note on
adv., freely,
or at
p. 47,!. 16.
19.
will.
8.
freely,
of execu-
descrlptiones
descriptio,
(cf. scribo).
tion.
drawing
:
20.
commentarios
commentaril,
dat.
1.
;
me
paenitet
of service
sub-
freely.
whole clause,
39,
1.
17.
LESSON
In 58 B.C. Julius Caesar became governor of northern Italy and the vast country extending from the Alps to the North Sea, and spent the next nine years in disciplining various tribes of that great territory.
Unexpected Trouble
Caesar, cum in Gallia bellum gerebat, totam aestatem hostes premere solitus est, turn, ut vires mllitum conservaret,
exercitum
in
hlberna deducebat:
regionum hieme asperrimum est; quare ille iudicabat aestate sibi cum hostibus esse dlmicandum, reliquos autem anni menses in hibernls milites retinendos esse. Olim, cum transisset in Britanniam multosque dies cum incolis eius Insulae bellum gessisset, aestate exacta ad continentem
rediit.
10
Ibi certior factus est propter siccitatem in Gallia Itaque exercitum in partes
6. 8.
freely,
;
at
cf.
the "very
vigilia
9.
.
.
end of
.
:
the season
and
vir.
3.
deducebat
:
F.,
drought.
11
.
caelum
4.
climate.
dlvisum
;
freely,
after diin
.
. .
asperrimum:
as
comille:
aiding, etc.
collocavit
:
lit.
what?
:
Italy.
quartered upon.
the tribes
di-
versis
civitatibus
of
123
124
HjSabinusandCot
[DLabienus
I
Longitude
West
Longitude
East
fn
GALLIA
125
Quo
facto,
exercitus tot in partes divlsus esset, Romanes 'iam demum facile superari posse ratus, una castra longinqua subito
impetus autem fortiter exceptus est a nostrls, confestim in fugam dederunt. hostium Qua quT equites spe deiecti, Gall! clamaverunt se colloquium velle quo audito, legati qui illls castrls praeerant, extra munitiones non
est adortus
;
;
LESSON
A
Ad colloquium
10 et
102
Enemy
Q. lunius, Hispaniensis, qui iam ante a Caesare ips5 saepe delectus erat, ut cum Ambiorige ageret.
Els,
cum
Gallos universos
extra munltiones egress! essent, rex conflrmavit constituisse e5 ipso die omnia hiberna
Caesaris
simul
alterl
the
legion!
qua spe
as
1.
same con(e.g.
struction
p. 119,
7.
with
desisto
3)
cf.
of the scanty crops, to distribute more widely than usual among the
Gallic tribes the burden of supplying the grain needed by his soldiers.
i.
p.
58,
8.
1.
12.
:
eos C.
:
men.
i.e.
:
cum:
causal.
:
Caius (Gazus). eques Romanus a Roman knight, i.e. a member of the middle order
9.
3.
longinqua
this
particular
in the
10.
Roman
Q.
:
state,
camp (No. 4 on the map) was distant about two hundred miles from Caesar's headquarters at
Samarobriva.
4.
i.e. i.e.
Qulntus.
12.
13.
rex:
Ambiorix.
freely,
universos:
lit.
genercf.
i.
ally,
:
what?
qua:
(a
so
nostrls
from the
14.
ne
that no;
56,
1.
Romans.
legion
body of about
126
FIRST LATIN
;
READER
subsidio venire posset se tamen invitum castra oppugnasse, sed voluntati ceterorum Gallorum civitatem suam resistere
Nee tamen," inquit, " Caesaris in me beneficiorum immemor sum itaque vos magnopere horut celerrime exercitum vestrum ad proxima 5 tor, quam deducatis. hlberna Magna enim manus Germanorum Rhenum nuper transiit, quorum multitudini nullo modd
non
"
potuisse.
resistere poteritis.
Quare
Simul
pollicitus est se
Romanos per
suos incolumes
loiter facere
passurum.
oratione habita, discessit Ambiorlx; nuntil autem redierunt in castra legatosque de regis verbis certiores
Qua
fecerunt.
LESSON
103
Roman Camp
Q. Sablnus et L. Cotta legati, re repentma permoti, ea i5verba, etsl ab hoste dicta erant, tamen non neglegenda esse existimabant itaque, consilio convocato, quid optimum factu esset diu disputatum est.
;
sibi
temere agen-
vestrum
transiit
:
your.
7.
:
mostly foreign). In the camp attacked, the force amounted to a legion and a half; the other camps
cf.
1.
has crossed.
12.
14.
1.
15.
neglegenda:
neglectus,
neglego,
3,
voluntati:
p.,
neglexl,
disregard,
or
ignore.
16.
c5nsili5: council
of ivar.
es-
4.
me.
adj.)
:
17.
factu:
supine, to do.
un-
set
mindful.
FIRST LATIN
READER
127
dum, neque ex hibernis iniussu Caesaris discedendum iudicum enim castra munitissima essent, credebant se Germams facile resistere posse, donee Caesar cum legionibus subsidio veniret. Sabinus autem, veritus ne Gall! cum sGermanls se coniungerent, statim discedendum censuit sciebat enim Germanls magno dolor! fuisse victorias supecabant
;
;
riores
Romanorum, neque arbitrabatur Gallos, qui tot contumelias a Romanis acceperant, se cum hoste quovis
coniungere dubitaturos. Oratione in utramque partem habita, cum Cotta sententiae collegae sul acriter resisteret, Sabinus postremo Iratus
" ut vobls videtur; "Fiat," inquit, mortis perlculo magnopere terrear."
10
ego non
is
sum, qui
LESSON
104
is
Taken
15
Quibus verbis commoti, omnes statim e consilio surrexerunt, legatosque vehementer hortati sunt ne sua pertinacia rem in summum periculum deducerent: neque enim ullum
(military) tribunes.
Of these there
rank
sententiae:
for
syntax,
cf.
Ger-
were
com-
mams, n.
1.
3.
:
lit.
mander.
centuriones
centurions
colleague
12.
here,
brother
ut
officer
(subordinate officers, ranking from captain down). 3. legionibus troops. 6. dolori: dat. of service.
:
(namely, Sabinus).
fiat: let it be.
.
. .
vide:
tur
cf.
as
(it)
. .
.
seems
best.
is
1.
... qui
eos
16.
qui, p. 125,
:
8.
superiores
8.
as
on
p. 79,
1.
7.
rem
matters.
neque
se
in
combination
with
enim and
hoste: sc.
RSmanorum.
10.
in
utramque partem
con.
pro and
ret
:
cum
by a
freely, resiste-
of this
.
particular
clause,
translate
partic. phrase.
nullum)
128
FIRST LATIN
sibi
READER
timendum esse, si modo omnes idem probarent; autem nullam esse spem. Cum iam ad mediam noctem disputatum esset, turn demum Sabml sententia superavit, ac mane castra motum
hostem
in dissensione
Consumpta est vigilils rebona colligerent sua, nee satis scirent quid in hlbernis relinquendum, aut quid secum portandum esset. Deinde prlma luce e castrls longissimo agmine maximisque impedimentis profectl sunt plerique loenim non suspicabantur Ambiorigem omnia ea, quae de Germanorum adventu dixerat, mentltum esse, cum speraret
5 Iri
ita se
Romanos ex
At interim
legatos
15
hostes, qui ex nocturne strepitu intellexerant constituisse confestim castra move"re, in silvas
collocatis
LESSON
Ita
in
105
magnam
1.
timendum
need
be
5.
vigilils:
feared, a
common
force
of the
wakefulness."
6.
What
?
:
is
another
gerundive, esp. in negative phrases. The indirect discourse at this point is due to the idea of saying (dixerunt) implied in hortatl sunt, p. 127, modo: consult the Vocab. 1.15.
colligo, 3, -legi,
Translate this
esset;
1.
clause
7.
by a
i.e.
for
mood,
8.
esset, p.
126,
17.
lit.
aut:
we would
2.
dissensione
dissensi5, -onis,
straggling.
F.,
disagreement.
4.
u. cum
:
speraret:
6.
cf.
the cum-
motum
Iri
what part of
clause in
1.
the verb ?
FIRST LATIN
READER
129
erumperent, atque imquissimo nostrls loco proelium comSablnus, qui adhuc nihil suspicatus erat, acerrimo hostium impetu vehementer commotus, in omnis partes properavit ac cohortes disponere conatus est Cotta
mitteretur.
:
eamque
esse,
itinere accidere,
virum magnum interim se praebebat omnibus enim modis communl consulebat saluti, ac fortissime officia et
;
provider! poterat quid quoque loco faciendum esset, legati suls imperaverunt ut, impediments relictls, in orbem consisterent.
in eius
15
Quod
consilium (etsl
hostes,
relicta
modi casu utl solent) turn baud f ellciter accidit; nam non sine maximo timore impedimenta a Romanis esse ratl, etiam acrius iam dlmicaverunt
dat.
i.
nostrls:
case;
conet
8.
communl
cf.
saluti
8.
for
. .
syntax,
:
p. 126,
1.
et
correlative,
9.
militis
Hum.
3. acerrimo: translate the su" perlative exceedingly." ten cohorts concohortes: 4.
u.
stituted a
legion
neut.
(p.
125,
1.
14,
ter of the
note).
5.
quisque.
haec:
:
ob
eamque
on
causam the prep, ob does not combine with -que, which is, therefore, passed on to the following
word.
7.
i.e.
so as to form
a circle.
13.
Hum.
virum magnum: pred.
:
ace.
14.
16.
praebebat show.
praebeo, 2,
-ui, -itus,
(all the)
more
fiercely.
130
LESSON
77?^
106
Enemy
Prevail
Accedebat ut milites multi ab slgnis discederent et bona sua carissima ab impedlmentis arripere conarentur ceterl autem, quatnquam a Fortuna deserebantur, tamen omnem
:
salutis in virtute ponebant, et quotiens quaeque cohors procurrerat, ab ea parte magnus numerus hostium cadebat. Qua re animad versa, Ambiorlx suos procul tela conicere
spem
nee propius accedere. Quam ob rem, cum iam aliqua cohors excesserat ex orbe atque impetum fecerat, summa celeritate fugiebant hostes; cum autem cohors rursus ad loaciem se recipere coeperat, turn Galli, undique coorti, noiussit
stros acerrime
premebant.
Cum
sic
a prlma luce ad
esset,
T. Balventius, vir fortis et magnae auctoritatis, tragula graviter vulneratus est; Q. Lucanius, fortissime pugnans, isdum circumvento fllio subsidio venit, est interfectus; ac
cum milites hortaretur, funda percussus rebus Quibus permotus Sabinus, cum procul Ambiosuos cohortantem rigem conspexisset, interpretem suum
L. Cotta legatus,
est.
i
.
accedebat
impersonal use,
;
-cessum
10.
est,
move
:
out.
orbe
cf.
was added (that} freely, matters were made worse by the fact (that).
it
p. 129,!. 12.
aciem
i.e.
orbem.
coorti
ab sigms
in the line.
i.e.
cf.
the
own
4.
cf.
special standards.
quotiens
1.
procurrerat
p. 72,
i,
15.
circumvento
translate
by a
the pluperfect. cf. the use of this prep. 5. ab in the phrase a tergo. cadebat note the tense.
:
relative clause.
16. funda funda, -ae, F., sling; see the illustration on p. 140.
:
18.
suos
reflexive to
Ambio-
7.
8.
rigem.
-e,tis, c.,
interpretem:
interpreter.
interpres,
FIRST LATIN
Cn.
READER
131
Pompeium ad eum
parceret.
LESSON
Annihilation of the
107
Roman
Force
nihil Romanis timendum esse, seque Sablnl salutem praestare, si ille ad colloquium venire vellet. ipslus Quo audlto, Cotta tamen negavit ad armatum hostem se
Rex respondit
Sabmus autem
se
tribunes
militum
sequl iussit; cumque propius Ambiorigem accessisset, iussus arma abiDum cere, paruit, ac suls ut idem facerent imperavit.
qui
10
centurionesque
adstabant
autem
ibi
in
L.
Cotta puReliqui se in
quibus
L. Petrosidius aquilifer, homo magnarum vlrium, cum confertissima multitudine hostium premeretur, aquilam intra
vallum
20
proiecit, ipse
inter-
fectus est.
sustinuerunt;
eagle bearer.
Cn.:
i.e.
Cnaeus(Gnaeus).
ard
bearer,
lit.
rogatum:
4.
cf.
moveantur, p. 61,
6. 8.
1.
14.
Aside from the standards of the cohorts, each legion carried a silvlrium: from what ver eagle. nom. sing.? Give some of the
prep., quite
9.
near
i.e.
to.
aquilam:
ipse:
aquila,
-ae,
F.,
idem
14.
cum:
una cum.
:
eagle. 18.
16.
stand-
plied.
132
FIRST LATIN
READER
STANDARD BEARERS
The
Roman army
rather diverse (see also the illustration on page 162). As the eagle was the chief standard of the legion, upon it was lavished all the enthusiastic devotion which modern soldiers feel for their flag.
No
and
terrible as to
fall
into
133
desperata salute, ad unum omnes se ipsl interfecerunt. Pauci, qui paulo ante e proelio effugerant, per silvas incertls
itineribus
ad T. Labienum legatum in hiberna pervenerunt, atque eum de rebus gestls fecerunt certiorem.
LESSON
08
Hac
victoria sublatus,
in
Aduatucos, qui erant eius regno fmitimi, profectus est; neque noctem neque diem intermisit, peditatumque se
iussit subsequi.
Re demonstrate Aduatuclsque
10
Nervios pervenit, eosque hortatus est, ne sul in perpetuum llberandl occasionem dlmitterent. Interfectos esse legates
duo Romanes magnamque partem exercitus interisse docuit facillimeque oppriml posse earn quoque legionem, quae cum Q. Cicerone in fmibus eorum hiemaret. Qua dratione
;
15
desperata:
of.
spair
de.
drew
tion.
9.
rein.
se
omit in translai
1. 2. The men probably ran upon one another's swords. T. Labienum: in con3. ad
se, p. 8,
10.
stir up.
n.
ing
its
liberandi:
gerundive,
sui.
tak-
form from
Render the
" to." gen. (freely) 13. facillimeque: as governing verb for this clause, dixit may be
supplied.
gestis:
lit.
done; translate
freely,
5.
from
:
tollo.
in:
Aduatucos
for
this
and
p. 61,
15.
1.
14.
Nerviis
persuasit:
lit.
won
intermisit:
sc.
cursum,
i.e.
what?
34
nationesque
alias,
ut
quam maximis
dabant.
Ex
lignationis
discesserant, repentmo equitum adventu intercept! sunt. Ceterl autem celeriter concurrerunt ad arma, vallumque conscenderunt.
LESSON
The Besieged attempt
10
109
to
obsessls
sunt.
Missae sunt ad Caesarem confestim a Cicerone litterae autem omnibus vils, ab hostibus miss! intercept!
taverant,
CXX
incredibil! celeritate
exstruxerunt.
15
qua pndie, nostr! restiterunt. Hoc idem Nulla pars noctis reliquis deinceps diebus factum est. laboribus rmlitum carebat non aegns, non vulnerat!s
ratione,
:
Eadem
2.
ras.
12.
ing)
-ae,
materia:
materia,
termined by the idea of urging or commanding implied in the sendmaximis coing of messengers.
piis: abl. case; translate
3.
p.,
timber.
17.
qua:
freely,
as;
strictly,
abl., in the
same construction as
6.
1
eadem
18.
ratidne.
08,
1.
8.
reliquis: the following. deinceps: adv., in turn. 19. laboribus militum freely,
:
7.
equitum:
i.e.
of the enemy.
:
toil
for
the
soldiers.
carebat:
9.
c5nscenderunt
manned.
ii.
was without, or lacked; cf. the note on me ... carere, p. 68, 13.
1.
FIRST LATIN
:
READER
135
facultas quietis dabatur nee Cicero ipse, etsi tenuissima erat valetudine, nocturne tempore ad quietem utebatur,
priusquam mllitum vocibus sibi parcere coactus est. Turn duces Nerviorum, qul aliquam causam amlcitiae
5
cum Cicerone
Facta potestate, eadem commemorant, quae paulo ante Ambiorfx cum Sabino egerat. Addunt etiam de Sablnl morte, et conformant se nihil recusare nisi hiberna, atque
Romanls
licere
cumque
LESSON no
Heroic Defense of their
Camp
movere nolebat,
At
discedere atque legates ad Caesarem mittere vellent, sperare se eos, quae petlssent, impetraturos.
1.
quietis:
quies,
:
-etis,
p.,
i.e.
9.
hanc
consuetudinem:
rest.
tenuissima
;
tenuis,
-is, -e,
slight
2.
the practice of quartering a division of the army upon them for the
winter.
no,
1.
9.
inveterascere
invete-
phrase expresses quality or characteristic cf. the similar use of the genitive.
;
The
abl.
rasco, 3, -veteravi,
10.
become fixed.
:
incolumibus
:
pred. dat.
4.
6.
causam
i.e.
ground.
facultate.
potestate:
:
i.e.
ullam:
modifier
of con-
commemorant
i.e.
dicunt.
In
dicionem.
15.
16.
animated narration, the pres. indie. is often thus used for the
perfect.
7.
quae:
cum Sabino
egerat
had
the conthings which ; freely, i.e. cessions which. petlssent petivissent cf. also the note on
: ;
exspectassent, p. 104,
1.
18.
136
FIRST LATIN
READER
pedum decem
et
vallo
fossa
circumdant.
ferramentorum copia, quae ad earn rem usul sunt; gladils igitur caespites circumcldere et manibus saglsque
5
terram exhaurire cogebantur. Qua ex re hominum multitude cognoscl potest nam horls fere tribus decem mllium
;
passuum
fecerunt.
in circuitu
Septimo oppugnationis
maximo
quae celeriter comprehenderunt ignem, et ventl magnitudine in omnem locum castrorum distulerunt. Turn Galll, victoriam rati iam
demum
15
esse partam,
scalls ascen-
dere coeperunt. At tanta erat virtus nostrorum, ut, cum maxima telorum multitudine premerentur, suaque impedimenta omnia igni consumi intellegerent, de vallo decederet
nemo.
Hie dies
sed tamen
x.
cf.
5.
the
cf.
p. 135,
3.
els:
i.e.
Nervils.
magnus)
of."
12.
ferramentorum:
ferramenearn:
:
turn,
-I,
.
N.yiron implement.
distulerunt: sc.
.
eum
;
(i.e.
such
rem
business.
usul sunt
ignem)
13.
are needed.
circumcido, 3, -cidi, -clsus, cut out, lit. cut around. 5. exhaurire: exhaurio, 4,
4.
:
vallum
F.,
i.e.
i.
castrorum
scalls
:
not
circumcidere
scalae,
ladder (s).
concessive,
. . .
cum:
lit.
haul
maxima
multitudine:
pedum quindecim:
freely,
de vallo: i.e. from (his deposition upon} the rampart. cederet decedo, 3, -cessi, -cessum
:
freely, 16.
a perfect storm.
10.
fervefacta
fervefactus, -a,
est,
withdraw.
nostris
:
barracks.
17.
dat. case;
trans-
late "for."
FIRST LATIN
hunc habuit eventum, ut eo
interlret aut vulneraretur.
READER
137
die
LESSON in
A
Quant5
Enemy
erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur; e quibus nonSnulli, in
ciatu
necati
conspectu nostrorum militum intercept!, cum crusunt. Intra hlberna autem erat Nervius
quidam, nomine Vertico, qul ad Ciceronem perf ugerat, cum primum castra oppugnata sunt. Hie servo spe llbertatis magnisque persuasit praemils, ut litteras ad Caesarem de10 ferret.
ad Caesarem incolumis pervenit. Ab eo de perlculls Ciceronis legionisque cognitum est. Caesar, acceptis litteris hora fere undecima diel, nuntium confestim in Bellovac5s mittit ad M. Crassum, cuius
ulla suspicione versatus,
15
iubet media nocte legionem proficisci celeriterque ad se Alterum ad C. Fabium legatum mittit, qul el venire.
i.
ut:
that.
eo
die:
1.
i.e.
with;
12.
lit.
what?
:
sine: without
translate as sing.
17
(exciting).
periculls
quanto
.
tanto:
. .
with
lit.
13.
cf.
h5ra
in
undecima
1.
diel
the,
the note
14.
:
on
cf.
:
p. 74,
16.
by
1.
how much
:
by so much.
:
erat
became.
in dies
cf. p.
44,
1.
5.
mittit
commemorant,,
p.
4.
crebriores:
\\\..
creber,
-bra,
-brum,
8.
frequent :
sc.
transl. as adv.
(i.e.
servo:
;
su5
"of
see
his ")
10.
dat. case, to
1.
be construed
Gallus
:
16.
iubet
sc.
eum
(i.e.
Cras-
with persuasit,
ille:
9.
sum).
17.
the
slave.
(since he
.
.
.
was)
a Gaul.
freely,
inter
map
again.
versatus:
mixing
138
nuntiet, ut legionem in Atrebates adducat, quorum per fines sibi iter faciendum sciebat. Scribit Labieno ut, si
rel
publicae
commodo
veniat.
fieri
possit,
cum
legione ad fines
Reliquam partem exercitus, quae paulo aberat longius, non arbitratur exspectandam; equites
circiter
Nerviorum
CCCC
LESSON
112
Hora
Eo die milia passuum vigintl Crassum Samarobrlvae progressus praeposuit, legio10 nemque el tradidit, quod ibi relinquebat impedimenta exercitus, obsides civitatum, litteras publicas, frumentumque omne, quod eo tolerandae hiemis causa comportaverat. Paulo post Fabius, ut imperatum erat, in itinere cum At Labienus, morte Sabml et clade legione occurrit. 15 cohortium cognita, cum omnes ad eum Treverorum copiae
Caesar certior est factus.
est.
si
ex hlbernis fugae similem pro9. praeposuit: with dat, left in charge (of) civitatum i.e. the Gallic 1 1
.
.
ut:
in
this
connection,
;
"from."
scribit implies
imperat also
hence
eo
the adv.
erat:
the ut-clause.
3.
imperatum
occurrit
:
note the
rei
with the
gender.
14. 15.
wealth]
cohortium:
freely,
to
the
. . .
cohorts.
cum:
:
causal.
ad
may.
7.
legione
sc. sua.
hora
tertia:
i.e.
of the
:
day
following.
antecursdribus
FIRST LATIN
READER
139
litteras
fectionem fecisset, hostium impetus sustineri non posset, Caesarl remlsit, quibus ostendit quantum esset
periculum docuitque omnes peditatus equitatusque copias Treverorum tria milia passuum ab suis castris consedisse.
5
Caesar, consilio eius probato, etsl opinione trium legionum delectus ad duas redierat, omnem tamen communis salutis
spem
in
in celeritate
ponebat.
Ibi
Nerviorum
fines.
LESSON
113
ut
ad Ciceronem
Graecis
consilia
litterls
15
ab hostibus cognoscerentur. HominI imperavit ut, hlberna intrare non posset, tragulam cum epistula ad amentum deligata intra munltiones abiceret. In epistula
si
se cum legionibus profectum celeriter adfore; Ciceronem hortatus estut pristinam virtutem retineret.
scripsit
x.
fecisset:
cf.
exspectassent,
38,
1.
p. 104,1. 18.
2.
trans-
quibus:
cf.
p.
16.
esset:
4.
why
subjunctive?
with adj.
Treverdrum:
suis
: :
belonging
his.
to
the Treveri.
5.
The
opinione
1.
expectation]
p. 125,
6.
cf.
eign nations
p. 125,
1.
(cf.
14).
ff.
XL epistulam:
redierat:
had
been re-
letter.
duced.
7.
12.
Gallo intercepto
translate
venit
what tense
(note
by a conditional clause.
15.
the 6).
amentum: amentum,
-i,
N.,
strap.
16.
140
ARMA
tive
showing the very primiof some of the In the lower equipment light-armed troops. picture maybe seen on the spears of the warrior the strap (amentum)
illustration is interesting as
assist the
The upper
FIRST LATIN
Callus,
READER
141
hlberna venisset, perlculum veritus, ut Haec casu erat imperatum, tragulam cum litteris mittit. ad turrim adhaesit, neque a nostrls statim animadversa, tertio die a milite quodam conspicitur; qul earn sine mora
5
cum ad
ad Ciceronem defert.
Ille,
rum
omnem
dubitationem
LESSON
114
ad Caesarem omnibus copils contendunt. Quo animadverso, Cicero Gallum quendam celeriter cum litteris mittit, in quibus scrlbit hostes ab se discessisse omnemque multitudinem ad Caesarem convertisse. Quibus litteris circiter media nocte adlatls, Caesar suos facit certiores, eosque ad pu-
I5
castra et circiter
esset, trans
re:
vallem mayet:
co-
of trying to
epistula.
9-
the
lit.
situation.
freely, from-,
i.e.
through.
2.
litteris:
:
10.
ad: against.
omnibus
casu
3.
i.e. forte.
piis
cum may be
.
supplied with
ad
...
adhaesit
freely,
this abl.
12.
caught upon.
6.
turn:
later.
fuml
cf.
trans-
sc.
suam.
14-
late as singular.
7.
vertisse.
cernebantur:
the
ren-
pugnandum: gerund,
anim5:
:
151.
lit.
in mind.
confreely.
firmat
16.
fortifies.
Render
:
13.
omnem:
any.
dubitatio-
movisset
subject,
Caesar.
nem:
17.
142
FIRST LATIN
et
READER
vldit.
gnam
Erat magni
turn,
pericull res
cum
quoniam obsidione llberatum esse Ciceronem sciebat, de celeritate aliquid sibi remittendum existimabat quare con:
sedit, et,
quam aequissimo
LESSON
115
imperavit ut cederent consulto seque in castra reciperent; simul ex omnibus partibus castra altiore vallo lomunlrT, portas obstrul, omniaque cum simulatione timoris
suls
tem
agi iussit.
Quibus rebus invltatl, hostes copias rivum traduxerunt turn Caesar, omnls, aciemque iniquo loco constituerunt omnibus portls eruptione facta equitatuque emisso, eos
;
8.
consulto
altiore
adv.
:
9.
vallo
not a
new
res:
a matter.
: :
copils
sc.
"from."
4.
aliquid
?
sibi
remittendum
neuver
12.
is
made
clear
by the follow-
freely,
lit.
ing sentence.
invitati
:
what
5.
:
quam aequissimo
This
loco
po-
part.,
invited
made
i.e.
bold.
terat
in as favorable a position
fuller
rivum traduxerunt
runt trans rivum;
ductis, p. 91,
13.
1.
:
as he could.
helps to
super!,
form
cf.
duxeflumen traof
co-
10.
omnis
modifier
possible."
cf.
the part.
pias.
14.
munitus.
6.
omnibus portis
1.
for syntax,
castra
sc. Caesaris.
cf.
fenestra, p. 76,
3.
143
Longius autem Insequi veritus, quod paludesque intercedebant, omnibus suls incolumibus eodem die ad Ciceronem pervenit Turres Legione producta, mumtionesque hostium admlratur. Scognoscit non decimum quemque esse reliquum mllitem
fugam
dedit.
silvae
sine vulnere;
fuerit.
nosque
in periculo res Cicerone militibusque laudatls, centuriones tribusingulos appellat, quorum egregiam fuisse virtutem
De
LESSON
116
Dum
haec
fiunt,
victoria Caesaris
15
passuum Labienus abesset circiter sexaginta, atque ad Ciceronem post horam n5nam diel Caesar pervenisset, ante mediam noctem subito ad portas Labieni castrorum auditus est eorum clamor, qul legato gratularl
1.
2. -cessi,
9. 3,
-I,
testimonio:
testimonium,
abl. expresses
N., report.
The
:
-cessum est, intervene. omnibus suls incolumibus abl. absol.; translate "with." built by 4. hostium: freely,
:
means; we would say "from." 10. certius as noun (neut. sing.); see the Vocab. under
cognosce.
the enemy.
5.
n. haec:
etc.
:
this.
Labienum:
:
non decimum,
translation
fuerit:
this
:
order
cf.
of
lit.
n5n quemque
subjunctive;
decimum militem
7.
esse reliquum.
defertur:
by
perf.
concessive.
15.
why
8.
mood?
Note
carefully
ad: before.
16.
eorum
of those.
clamor
:
translate
as pi.
gratularl
gra-
44
FIRST LATIN
READER
At Treverl, qui volebant, quod hostls Caesar superavisset. postero die hlberna LabienI oppugnare constituerant, repentlna re perterriti noctu domum celeriter se receperunt. Postrldie Caesar contione habita mllites confirmavit,
seosque docuit detrhnentum, quod temeritate legati esset acceptum, aequiore animo esse ferendum, quod beneficio deorum immortalium et virtute eorum legiones ceterae conservatae essent neque hostibus diutinum gaudium
Fabium cum legione remisit in hlberna relinqueretur. icipse cum tribus legionibus circum Samarobrlvam hiemare
;
constituit
incitati
nam cum
animi
viderentur,
totam
manendum
4.
arbitrabatur.
habita
:
contione
i.e.
in
the gods with the (earthly) life of eorum men. i.e. the soldiers
:
addressed.
8.
"
i.e. Sabini. legati through." esset acceptum: for mood, cf. admoveantur, p. 61, 1. 14.
:
diutinum diutinus,
:
-a,
(-1,
-um,
N.):
6.
feren-
Fabium,
etc.
see
again
dum
7.
-is,
i.e.
should be
taken
the
the
map on
p. 124.
more philosophically;
n. cum:
12.
causal.
use of this
;
totam hiemem: usually this was not necessary, the winter months being normally a season of rest from active field service
(seep. 123,
1.
ff.).
AN AFRICAN CAMPAIGN
LESSON
During the
all
"
117
war which broke out between Caesar and Pompey was fighting in the parts of the civilized world, and more than once Africa was
civil
battleground.
decem
qui autem,
cum
classis
navium multitudmem conspectum Htus ad trireme, pedibus Hasveritus, appulsa proximum naves drumetum fugit quo quoque eius reliquae, fuga
Curionis in
venisset,
:
Uticam
praemittit.
exercitu proficlscitur
logressus, ad flumen
Bagradam
relinquit ipse cum equitatu antecedit ad Castra Cornelia exploranda, qui locus peridoneus castrls existimabatur.
1.
C.
Curi5
one of Caesar's
the numeral
:
generals.
2.
D.
supin
syntax, see the note on p. 79, 1. 21. 6. quo: the adv. fuga: defection.
8.
Caesar
an
officer
Uticam
Pompey's navy.
5.
tions of
9.
laria.
veritus:
sc.
reme:
12.
-cessi,
antecedit:
cf.
1.
manibus genibus-
59,
8.
Hadrumetum
p. 146;
consult the
map on
for
-cessum est, push ahead, lit. qui locus: cf. go on ahead. quae urbs, p. 44, 1. 13. perido'45
146
R
Apollinls Prom.
INTER
'ar-
*.."
-.
\*
>S i
Prom.Merourii
/y
Cornelia
\
n M
s
Anquillaria
Carthaginiensis
FIRST LATIN
READER
147
explorata regione, Curio Uticae quoque munitiones speculatus est; cumque animadvertisset plenissimis viis
Hac
undique portari agique multa, quae repentlni tumultus timore ex agris in urbem conferebantur, equitatum mlsit, ut praeda msperata potiretur. Simul ex urbe emissi sunt
equites Numidae, qul agricolis essent. Concurrunt equites inter se ;
DC
fugientibus
auxilio
LESSON
118
Interim Marcius naves longas Uticam deduxerat cuius adventu cognito, Curio pronuntiari iussit onerarils, quae
;
in
portu ad ancoram stabant numero circiter CC, se in hostium loco habiturum omnes, quT non statim ad Castra
Cornelia navis traduxissent.
Qua
pronuntiatione facta,
15
sine
mora
sublatls ancorls
erat,
quo imperatum
neus
able
;
cf. p.
128, 1.5
p. 25,
2.
10.
plenissimis
viis
cf.
:
congested.
"along";
3.
enemies-,
13.
on rapere
4.
et agere, p. 49,
:
1.
8.
;
timore
i.e. the onerariae 14. navis traduxissent i.e. across of 1. 1 1 For the harbor (see the map).
.
:
Insperata:
msperatus,
-a,
mood and
tus, p. 107,
tense,
1.
cf.
esset perrup:
-um, unexpected.
6. 7.
3.
pronuntiatione
F.,
Numidae: with
adj. force.
16.
1.
pronuntiatio, -onis,
announce-
10.
ment.
16.
8.
148
FIRST LATIN
gestis,
READER
recipit,
His rebus
posteroque die exercitum Uticam ducit et prope oppidum Nondum opere castrorum perfecto, equites castra ponit.
magna auxilia equitum peditumque a luba missa Uticam venire; eodemque tempore vis Srege magna pulveris cernebatur, et temporis puncto prlmum agmen erat in conspectu. Qua re nova Curio permotus
ipse, celeriter
ex statione nuntiant
equites suos praemittit, qul prlmum impetum sustineant; ab opere deductis legionibus, aciem mstruit.
LESSON
cum
119
Interim equites
et,
priusquam legiones plane explicari possent, tota auxilia regis, quae nullo ordine et sine metu iter faciebant, in fugam
litus in oppidum propeautem numerus interfectus est. raverunt, peditum magnus Proxima nocte centuriones duo ex castrls Curionis cum 15 ad suls duobus et Attium Varum pervlgintl manipularibus cui exercitus animos conformant totlus alienos esse fugiunt
;
coniecta sunt.
i.
1.
10.
Bagrada
"
;
cf.
a moment (punctum, -I, N., point) prlmum agmen vanguard', lit. what ?
.
ad T. Labienum
PJ
...
in hiberna,
33>
1-
3-
3. 4.
9. opere: (the work of) construction (cf. 1. 3). xi. legiones: sc. Curionis.
F.,
outpost.
5.
12. sine metu: evidently they had not heard of Curio's arrival in
luba:
to
king
of
Numidia,
p.
Africa.
13-
friendly
1.
Pompey
venire:
(cf.
i.e.
147,
if.).
appropin.
16.
quare ad.
i.e.
eodem
tempore:
simul.
6.
cernebatur:
1.
cf.
p. 141,
7.
temporis puncto
cernebantur, in
:
alienos
...
a: freely,
dis-
affected toward.
FIRST LATIN
READER
149
a Curione, multosque facultate data libenter esse transituros. Qua oratione adductus Varus postero die mane legiones ex Facit idem Curio, atque una valle non castrls educit.
magna
5
Erat in exercitu
interposita suas uterque copias Instruit. Van legatus quldam, cui not! erant
Hanc
;
ille
sam, circumire aciem Curionis atque omnes hortarl coepit, ut Varum sequerentur quin etiam praemium pollicitus est,
si
qul ad
eum transire
voluissent.
fit
His verbls
significatio,
auditis,
nullam
ita
10 in
atque
suas
LESSON
He
At
maintains his
120
Loyalty
to
Armys
Caesar
erant; quis-
omnium
solliciti
que enim ad
addebat.
15
quod ab
Erant
qul castra
i.
Van
statim
:
oppugnanda censerent
eum:
freely,
i.e.
alter!
autem
facultate data
translate as a
Varum.
willing',
voluissent:
cf.
castris
built
just
out.
outside
esset pernullam in ruptus, p. 107, 1. 3. partem: see the Vocab. under pars,
10.
were
educit: educo, 3,
sign.
idem
ita
rio's
12.
solliciti
sollicitus, -a,
:
-um,
6.
appellationis
unsettled.
13.
quisque
id,
noun. what,
for
cf.
ad
cf.
causam:
\
freely,
sui:
quod suum,
the
freely, to
p.
II,
L 6;
syntax
of
gen.
phrase,
sequerentur i.e. join the army of Varus. 9. si qui: if any (noun); cf. the note on quid, p. 56, 1. i
.
Varum
note on
alteri
:
1.
5.
in Castra Cornelia legiones reducere, ut maiore spatio temporis interposito militum mentes sanarentur, simul ut exercitus, si proelio victus esset, in Siciliam facile transportarl posset. Curio tamen " Neutrum
5
consilium," inquit, probo neque enim tanti sum animi, ut castra tam munita temere oppugnanda censeam, neque tant!
;
"
timoris,
ut
spem
omnia prius
ex-
perienda arbitror."
Quare, dimisso
10
consilio,
quorum animos
lites
verbis confirmat, docetque quid sit causae, cur sibi Caesarique fideles sint. Qua oratione perm5ti mi-
eum
magno
sit
animo neve
1.
factu:
cf.
p.
126,
1.
17;
of the gen.,
I.i 3
.
cf.
omit here in translating. 2. maiore: absol. compar. msntes mens, mentis, f.^ feeling^ lit. mind.
:
n.
sint:
lit.
they should
be-,
3.
sanarentur:
sano,
I,
heal,
:
pass.,
become normal.
simul
i.e.
furthermore. 4. neutrum:
interpellabant:
neuter,
.
-tra,
(interpello,
eum.
the
1.
13.
conti5ne:
freely,
.
the
meeting.
p. 149,
15.
universi:
one
:
and
1.
all.
cf. p.
:
127,
1.
16.
magno
4,
animo
prius
i.e.
before giving up
:
the note
on
p. 135,
neve:
experior,
and
contionem
i,
assembly.
ad-
cf. neque not to (ne + ve) (in sense = non + qus) 14. fidem: loyalty ; cf. fideles,
.
call together.
1.
. .
ii.
15.
sc. suis.
quid
experiri:
make
trial of]
causae
what grounds ;
for syntax
cf. 1. 7.
151
LESSON
The Pompeians
suffer a
121
Second Reverse
constituit,
;
cum prlmum
esset data potestas, proelio rem committere postrldieque milites productos eodem loco, quo ante constiterant, in acie
collocavit.
5
duxit, ne, si
Qu5 animadverso, Varus quoque copias proaequo loco daretur occasio, dimicandl facultatem
dlmitteret.
non
si
Erat valles inter duas acies, ut supra demonstratum est, ita magna, at difficili et arduo ascensu. Hanc uterque
adversariorum copiae translre conarentur, exspectabat, 10 quo aequiore loco proelium ipse committeret. Postremo
equites in vallem descendere coeperunt. Ad eos Curio equitatum et duas cohortes mittit quorum prlmum impetum equites hostium non ferunt, sed admissis equls ad suos re-
Van
fugiunt.
15
Qua
omnibus cum copiis in vallem confestim descendit; interim autem hostes, veritl ne ab equitatu circumvenirentur,
terga vertunt universl, ac
recipiunt.
2.
summa
9.
celeritate se in castra
esset data:
1.
cf.
exspectassent,
si: in the
:
hope that.
ad-
p. 104,
3.
18.
eodem
1.
versariorum
cf.
exspectabat:
collocavit,
loco.
5.
itself.
4.
quo: antecedent,
i.e.
quo:
cf.
the note
i.e.
on p.
101,
7.
8.
should present dimicandl: gerund. supra namely, p. 149, 1. 3 ff. ita: so very. ardu5 ardaretur:
: :
1.14.
13.
hostium:
:
Varus' party.
duus,
-a,
-um, steep.
ascensu:
:
admissus, -a, -um, part., let go, i.e. at full speed. 17. equitatu: sc. Curionis (cf.
1.
admissis
hanc ascensus, -us, M., slope. uterque: object of transire, 1. 9. each (commander}.
12).
18.
castra:
1.
cf.
the
note
on
p. 149,
3.
152
LESSON
Narrow Escape of
122
their
Commander
fuga Fabius Paelignus, miles qiridam ex Curionis exercitu, agmen fugientium consecutus, magna voceVaru m
Qua
in
ita
nomine
appellavit, ut
et velle
Ubi autem Varus saepius appelaliquid dicere videretur. latus constitit, et quis esset aut quid vellet quaesivit, turn
Fabius eius
umerum apertum
gladio appetiit.
;
Quod
pi
ille
oximis
Interim fugientium multitudine portae castrorum completae sunt, atque iter erat ita impeditum, ut plures in eo
loco sine
vulnere
quam
nonnulli vero erant adeo perterritl, ut protinus per castra in oppidum ipsum contenderent.
mllites,
15
rant
usui.
ad proelium egress!, secum nullam copiam portaveearum rerum, quae ad oppugnationem castrorum erant
Itaque Curio exercitum turn in castra reducit. Cuius discessu vulnerati e castris hostium in oppidum
reducuntur; quo quidem tempore multi praeterea per simulationem vulnerum propter metum eodem sese recipi1.
in: during.
13.
sc.
2.
fugientium:
hostium.
4.
5.
128,
1.
ipsum: proper. proelium: a battle (in the sc. ex castris; egress! open). translate the part, by a relative
p. 149,!. 3.
on
14.
6. apertum: unprotected, i.e. the right. ille Varus. 7. scuto scutum, -i, N., shield.
:
clause.
16. 17.
turn
for
:
discessu
time
when
10. 11.
iter:
roadway.
:
translate
"on."
translat:
sine vulnere
i.e.
wound in-
18.
quidem: omit in
per
freely,
flicted
12.
by the enemy.
i.e.
ing.
19.
under.
cursu
eodem:
adv., to the
same
shelter.
153
SCUTA
This
illustration,
how Roman
soldiers,
by locking
their
shields (scuta), formed a solid roof over their heads as they came up under a wall from which the enemy were sending down a
shower of
missiles.
154
unt.
FIRST LATIN
READER
re animadversa exercitusque timore cognito, bucinatore Varus, tabernacullsque paucls in castris ad tertia speciem relictls, vigilia reliquum quoque exercitum
Qua
silentio in
oppidum
reducit.
LESSON
King Juba marches
5
123
to the
Relief of Varus
Postridie eius diel Curio obsidere Uticam coepit. Sed iam ad urbem perveniunt a rege luba nuntil, qui ilium adesse magnis cum copils dlcant oppidanosque de defensione Nuntiabantur haec eadem Curiom. Ille urbis hortentur. tamen prlm5 regem nihil contra se ausurum existimabat icsed ubi certior est factus copias lubae ab Utica minus
;
qulnque et vlginti mllia passuum abesse, relictls munltionibus sese in Castra Cornelia recepit. Hue comportare ad obsidionem sustinendam usui erant. omnia, quae coepit
Dum
parvls
haec
cum
ex oppidanls perfugls audivit lubam revocatum, et Saburram, eius praefectum, copils Uticae appropinquare. Quo audito,
fiunt,
rem committere
Castra Cornelia
p. 146.
:
:
con-
bucinatore
bucinator, -oris,
12.
see again
the
map on
13.
omnia
all sorts
of
things.
eius diel:
omit in translat-
The gen. depends upon the ing. die which enters into the composition of postridie.
6.
obsidionem of the same derivation as the verb obsidere, 1. 5. with adj. force, 14. perfugls
:
deserting.
abl. of means. 15. alio bellS Apparently this item of news regarding Juba's movements was
:
luba
on
p.
trans-
cf.
the
FIRST LATIN
stituit.
READER
155
Quare equitatum omnem prlma nocte ad castra quT hostis necopmantes adortus, praemittit occidit. numerum eorum Quo facto, ad Curionem magnum
Saburrae
;
eum
reducunt.
LESSON
The Numidians
5
124
resort to Strategy
nibus
Curio, cohortibus quinque castris praesidio relictls, omcum copils quarta vigilia profectus, sex mllia passuum
erat.
;
iter fecit
exlstimabat.
Interim autem luba (cuius de discessu falso erat nuntiatum, qufque iam
certior factus,
baud longe aberat), de nocturne proelio duo mllia equitum eamque peditum partem,
confldebat, Saburrae subsidio mittit, ipseque 15 cum reliquls copils elepbantlsque sexaginta lenius subsequitur. Suspicatus brevi Curionem ipsum adfore, Saburra
cui
maxime
copias
equitum
peditumque statim
Instruxit
atque
els
imperavit ut simul atque nostrl in conspectum venissent, simulatione timoris paulatim cederent.
20
Quo
i.
facto, hostes
i.e.
ad:
to attack.
11.
falso:
qui
1.
+
if.
que.
see
futurum
3,
esse.
i.e.
confidebat:
confido,
18.
simul atque:
venissent:
cum
pri-
-fisus
sum, with
dat.,r<?/x
(upon},
-I,
mum.
cf.
the note
on
elephantls: elephantus,
M., elephant.
"with."
156
in planitiem deduxit
sus,
cumque
confecto iam
suis
labore
signum subito dat Saburra aciemque Peditatu prlmo ad speciem tantum utitur, equites nostram inmittit.
Turn
aciem
LESSON
Curio's
125
Army
is
Annihilated
Repentma
re
mllitesque hortatus est ut spem omnem in virtute ponerent. Hi prlmo fortissime dimicabant sed hostes, qui numero
longe erant superiores, mox aciem nostram circumventam 10 a tergo adoriri coeperunt. Turn Curio, ubi perterritls omnibus cohortationes suas non audiri intellexit,
esse
unam
salutis
15
spem reliquam arbitratus, proximos Sed hos quoque praeoccupat que eo slgna ferre iussit. missus a Saburra equitatus. Turn vero ad summam desperationem nostrl perveniunt, et Cn. Domitius, praefectus equitum, cum paucls equitibus
circumsistens,
et se
se,
ab eo non discessurum
At Curio numquam
cohortationes:
F.,
1. longius: absol. compar. inde: i.e. from the point where he had left the hills.
n.
-onis,
12.
cohortatio,
exhortation.
spem:
2.
cdnfecto:
construe
with
make for;
be supplied.
:
exercitu.
4.
8.
fight.
9.
if
the adv. 13. eo slgna: see the notes on pp. 130, 1. i,and 131, 1. 1 6. hos i.e. colles.
:
circumventam: translate as
15.
desperationem: desperatio,
circumvenerunt eamque. 10. a tergo: cf. p. 78,]. 18. omnibus: noun, forming an abl. absol. with perterritls.
numquam
1.
the in-
direct discourse
firmat, p. 157,
157
amisso exercitu quern a Caesare accepisset, in eius conspectum rediturum confirmat, atque ita pugnans interficitur.
E
5
nonnulli, qui
proelio equites nostrl perpauci eff ugerunt quibuscum equorum reficiendortim causa in itinere paulum
;
in-
columes
in castra se contulerunt.
Pedites ad
unum omnes
interfecti sunt.
reficiendorum
6.
4.
reficio,
3,
castra
i.e.
the
camp
at
Castra Cornelia.
DC
7,
8)
LESSON
126
Though disconcerted for the time being by Caesar's decisive victory over the Nervii (Lesson 115), the Treveri subsequently more than once threatened the winter camp of Labienus (cf. Lessons 112 and 116,
and see the map on page
1
24)
haec a Caesare geruntur, Treveri magnls coactis peditatus equitatusque copils Labienum cum una legione, quae in eorum flnibus hiemabat, adorirl parabant iamque ab eo non longius bldui via aberant, cum duas venisse
;
Dum
Positis castrls a legiones missu Caesaris cognoscunt. mllibus passuum xv, auxilia Germanorum exspectare constituunt.
Labienus
eorum
1.
haec:
is
events mentioned
scunt
1.
cf.
commemorant,
as
adv.,
p.
135,
in the narrative
from which
this
6.
a:
away
the
(with
adv.
extract
2.
taken.
translate
abl. of
degree of difference).
cf.
cum:
:
"and."
abl.
i.e.
una
with
the one.
temeritate: temere.
8.
4.
via: than
a journey,
on their part. 9. eorum: dimicandi i.e. before the Germans should arrive. repraesidio
:
licto
abl. absol.
quinque cohor-
FIRST LATIN
READER
159
cohortium impediments relicto, cum xxv cohortibus magnoque equitatu contra hostem proficlscitur, et mille passuum
intermisso spatio castra communit.
atque hostem difficill transitu flumen rlplsque praeruptls. Hoc neque ipse transire habebat in animo neque hostes transituros existimabat. Augebatur auxiliorum cotidie spes. Loquitur in consilio palam, quoniam German! ap-
propinquare
in
dicantur,
sese
suas
exercitusque
fortunas
dubium non devocaturum, et postero die prltna luce ca10 stra moturum. Celeriter haec ad hostes deferuntur, ut ex Gallorum magno equitatus numero nonnullos Gallicls rebus
favere natura cogebat.
LESSON
127
1. impediments at this time Labienus had charge of the heavy baggage of Caesar s entire army. 2. hostem: sing, for pi., as
1
suam salutem.
(that)
exercitusque
in English.
adj.,
3.
mille
indeclinable
call.
castra
moturum
as.
he
10.
will fall
back.
relicto
ut
inasmuch
ex
(namely,
enemy).
4,
4.
out of.
n. Gallorum:
freely, recruited
intrench.
from among
note on
rebus
13.
14.
:
the
Gauls
(cf.
the
transitu:
(cf.
passage
7.
transeo)
-a,
praeruptls
Gallicls
praeruptus,
:
ordinibus:
centuri5nibus.
:
what
(for
1.
6.
8.
quoniam: inasmuch
suas
. .
as.
i.e.
4).
quo:
14.
fortunas
i6o
'
popull Romanl fert consuetude, castra mover! iubet. His rebus fugae similem profectionem efficit. Haec quoque per exploratores ante lucem in tanta propinquitate castrorum ad hostes deferuntur. Vix agmen novissimum extra munltiones processerat,
quam
cum
Galll
cohortatl
inter
se,
manibus dimitterent
longum
Germanorum auxilium
exspectare, neque
suam
pati digni-
lotatem ut tantis copils tarn exiguam manum, praesertim flumen fugientem atque impeditam, adorirl n5n audeant
transire et inlquo loco committere proelium non dubitant. Quae fore suspicatus Labienus, ut omnes citra flumen
eliceret,
15
itineris
placide progre-
diebatur.
1.
timoris
thetical
2. 3.
similem
pred. adj.
haec
matter the (between dashes) until the rest of the sentence is clear.
10.
neut.
ut:
that;
dependent
:
on
158,
per freely, by; cf. p. 141, 1. 9. in tanta propinquitate freely, on account of the close proximity
4.
:
:
pati.
1.
tantis copils
see p.
I.
agmen novissimum: nameWith this ly, of Labienus army. phrase cf. primum agmen, p. 148,
6.
1
flumen: see p. 159, 1. 3 if. fore: 13. quae: neut., this. supplying here a future infinitive for
fio.
1.
6.
processerat
precede,
3,
ut:
-cessl,
7. 8.
-cessum est
inter se
:
longum esse
is
usus
keeping
retreat.
discourse
here,
itiup. placide
:
adv
161
LESSON
128
in
tumulo
petlstis
quodam
"
collocatis,
;
quam
facultatem
praestate
tenetis
quam
saepenu-
Smero imperaton praestitistis, atque ilium adesse et haec coram cernere existimate." Simul sigha ad hostem convertl
aciemque derigl iubet paucis turmis praesidio ad impedimenta dimissls reliquos equites ad latera disponit. Celeriter nostrl clamore sublato plla in hostes inmittunt.
;
10 111!
ubi praeter spem, quos modo fugere credebant, Infestls slgnfs ad se ire viderunt, impetum ferre non potuerunt, ac prlmo concursu in f ugam coniecti proximas silvas petiverunt.
Quos Labienus
15
equitatu consectatus,
magno numero
inter-
fecto, compluribus captis, paucls post diebus civitatem Nam German!, qui auxilio veniebant, percepta recepit.
domum
-I,
receperunt.
convertl: a signal to change front.
7.
tumulo:
tumulus,
M.,
hillock.
derigl
i.e.
Instrui (derigo,
2.
Labienus.
3, -rexi, -rectus).
quam
peti-
8.
ad: on.
praeter:
:
facultatem
i.e.
earn facultatem
10.
i.e.
quam
4.
petlvistis.
spem
:
expectation.
nobis ducibus
i.e.
me
duce
person
The use of the first (abl. absol.) pi. for the corresponding
is
n. ad ...
ire: trzzly,
:
advanc-us,
ing,
COLCUTO).
consector,
I,
5.
consectatus:
eyes
(i.e.
follow up.
15.
6.
coram:
:
percepta.
cognita (percipio,
cernere
i.e.
3, -cepi, -ceptus).
162
SIGNA
in the illustrations
Flags (vexilla) were used for giving signals, and to differentiate small bodies of troops. In the matter of inspiring
among
compared with
the men, their effect was in general very slight as that of the flag in modern armies.
De
LESSON
When,
in
129
49 B.C., Caesar marched some of his troops south into Italy, civil war between himself and Pompey (cf. the episode in Lessons 117-125), Pompey was taken by surprise, and re-
In the decisive battle of Pharsalus, fought there in tired into Greece. the following year, Caesar gained the first advantage, driving the Pompeians back to the shelter of their ramparts.
Caesar, Pompeianis ex fuga intra vallum compulsis, nullum spatium perterritis dari oportere existimans, milites cohortatus est ut benefici5 Fortunae uterentur castraque
nam ad oppugnarent. QuI, etsl magno aestu fatlgati meridiem res erat perducta tamen ad omnem laborem
paratl, imperio paruerunt. Castra a cohortibus, quae ibi praesidio erant relictae, Industrie defendebantur, multo etiam acrius a Thracibus
animo
barbarisque
10 et
auxiliis.
Nam
own
animo
1.
vallum:
of their
camp.
2.
ritis
:
spatium:
:
respite.
perter-
6. animo abl. of specification ; translate freely. 7. castra: namely, of PomIndustrie adv., energetically. pey.
: :
8.
multo
-que: milites:
i.e.
construe
with
qui
impersonal verb,
-us,
acrius.
g.
lit. it
is fitting).
and
i.e.
(other).
el
4.
aestu:
aestus,
i.e.
M.,
...
10.
milites, qui.
heat.
tigo, i).
fatlgati:
defessl (fa-
acie:
proelio.
:
lassitudine
lassitude, -inis,
midday.
F., -weariness.
(cf.
missis: discarded
.
dlmitto)
plerique
freely,
163
1 64
armis sigmsque militaribus, magis de reliqua fuga quam de castrorum defensione cogitabant. Neque vero diutius,
qul in vallo constiterant, multitudinem telorum sustinere potuerunt, sed confecti vulneribus locum rellquerunt,
5
protinusque omnes, ducibus usi centurionibus tribunisque militum, in altissimos montes, qul ad castra pertinebant,
confugerunt.
Caesar,
castrls
potitus,
militibus
contendit
ne,
in
praeda occupati, reliqui negotl gerendl facultatem dimitloterent. Qua re impetrata, montem opere circummunlre
mstituit.
LESSON
130
Pompeiani, quod is mons erat sine aqua, diffisi el locd, monte, universl iugis eius Larlsam versus se recipere coeperunt Qua re animadversa, Caesar copias suas divisit,
relicto
in the majority of cases ; the
word
in
-fugl,
agrees sense
absol.
with
it
milites,
though
belongs with
careful
the abl.
petivit.
Be
to
make
the
sentence idio-
montem
i.e.
circummugirdle.
militaribus:
military,
nire
circummunio,
instituit:
4,
-e, lit.
the
full
;
xi.
i.e.
coepit
(In-
usually the adj. is omitted. de reliqua fuga: i.e. about resuming their flight.
2. 3. 4.
5.
ards"
diutius
it.
sum, with dat., lack confidence (in), 13. iugls iugum, -I, N., ridge ; " translate the abl. " along (way by Laeius i.e. montis. which).
: :
locum:
posts.
lit.
rlsam: a town
some miles
north,
having
making
versus versus
translate as
if
ad
....
1.
(cf.
confugerunt:
confugio,
3,
21).
165
partemque legidnum in castris Pompei remanere iussit, partem in sua castra remisit, IV secum legiones duxit, commodioreque itinere Pompeianls occurrere coepit, et progressus mllia passuum VI, aciem Instruxit. Qua re 5 animadversa, PompeianI in quodam monte constiterunt Hunc montem flumen subluebat. Caesar mllites cohortatus, etsi totius diel continent! labore erant confectl noxque iam suberat, tamen munitione flumen a monte seclusit, ne noctu
aquarl PompeianI possent.
10
Quo
perfecto opere,
illl
PaucI ordinis senatoril, qui se cum his conCaesar prlma iunxerant, nocte fuga salutem petiverunt. luce omnes eos, qui in monte consederant, ex superioribus
coeperunt.
15
descendere atque arma proicere iussit. ubi sine recusatione fecerunt, passlsque palmls proQuod iectl ad terram flentes ab eo salutem petiverunt, consolatus
locls in planitiem
consurgere iussit et pauca apud eos de lenitate sua locutus, quo minore essent timore, omnes conservavit.
1.
Pompei:
cf.
1.
the
Standisi, p. 16,
4.
note on remanere:
-um, senatorial ; the highest order in the Roman state (cf. the note
remaneo, 2, -mansl, -mansum est, remain. 2. sua note the position. i.e. than the 3. commodiore: route taken by the enemy.
:
on p.
125,!. 9)-
his
-.i.e.
^hePom-
peian forces.
12.
nocte
i.e.
noctu.
:
15. recusatione
p.,
i.e.
recusatio, -onis,
protest
:
(cf.
recuso).
palmls
-ae,
6.
,
subluebat:
subluo, 3,
manibus
16.
(palma,
:
F.)
lives.
wash
7.
continent!:
proiecti
adj.
freely, falling
i.e.
forward.
(abl.
salutem
:
(their}
i.e.
case), unbroken.
8.
consolatus
i.e.
sc. eos.
:
suberat
-esse,
aderat (subseclusit:
se-
17.
consurgere
3,
sum,
9.
-fui).
(consurgo,
est)
i.e.
.
-surrexi,
:
surgere -surrectum
apud eos
them.
in their hearing,
lenitas,
to
lenitate:
-atis, p.,
humaneness.
. .
1.8.
agere.
1 1
.
18.
the
:
clause.
:
senatorius,
-a,
more
abl. of characteristic.
LESSON
As a
world.
result of the civil war,
131
Roman
did not approve of his absolute power, and a plot was formed to take his life. As he left home for the senate house on the
Many
fatal day,
into his
hand a document
it.
spiracy
cum
litare
non
posset,
introiit
curiam spreta religione Spurinnamque irrldens et ut falsum arguens, quod sine ulla sua noxa Idus Martiae adessent
is
5
venisse quidem eas dice ret, sed non praeterquamquam isse. Assidentem conspiratl specie officil circumsteterunt
;
Ilicoque
1.
Cimber
i.e.
Tillius, qui
pluribus:
:
compluribus.
hostils
cial
cecldi,
caesus,
cessive.
con-avl,
as (a) false {prophet}. 3. arguens (-entis, part.): asquod as on p. 55, 1. 1 1. sailing. sua noxa (noxa, -ae, F.) harm
ut
: :
:
falsum
to
him (Caesar),
4.
is
:
introiit
introeo,
F.. sen-
i.e. Spurinna. assidentem: sc. Caesarem (assid5, 3, -sedi, -sessum est, take
5.
enter.
-ae,
one^s
seat}.
conspiratl
conspirators.
respect.
i.e.
(-orum,
officii
:
2.
curiam: curia,
spreta
: :
M.)
the
ate house.
from sperno.
of (showing)
6. ilico
Spurinnam
a priest
who had
(adv.):
:
statim.
predicted peril for Caesar on the 1 5th of March (fdus Martiae, 1.3).
primas
rdle.
partes
i.e.
the
leading
166
167
A Roman of distinguished family, and one of the ablest warriors the world has known.
i68
aliquid rogaturus propius accessit, renuentlque et gestu in aliud tempus different! ab utroque umero togam apprehendeinde clamantem, " Ista quidem vis est," alter e Cadit
;
scls
5
aversum vulnerat, paulum Infra iugulum. Caesar Cascae bracchium arreptum graphid
prosilire
ali5
traiecit,
utque animadvertit undique se strictis pugionibus peti, toga caput obvolvit, simul sinistra manu sinum ad Ima crura
conatusque
vulnere
tardatus
est;
deduxit,
10
parte velata.
est,
quo honestius caderet, etiam Inferiore corporis Atque ita tribus et vigintl plagls confossus
;
etsl tradiderunt
uno modo ad primum Ictum gemitu sine voce edito " quidam Marco Bruto inruentl dlxisse, Kal
aliquid rogaturus
:
1.
intending
6.
prosilire:
prosilio,
4, -ui,
:
to
make some
renuenti
:
tardatus est
:
tar-
i.e.
ubi.
-a,
shake (pne^s) head} translate by a clause introduced by "as"; the lit. meaning of the dat. is "for."
-n\fi,
strictis:
strictus,
-um,
i.e.
:
cf.
obvolvit
obvolvo,
3, -volvi,
:
-volutus, shroud.
ster,
-tra,
sinistra
left.
sini-
-trum,
sinum:
:
robe.
3,
sinus, -us, M.., fold', translate here ad ima crura i.e. as ^\., (its)folds.
to his ankles (crus, cruris, N., leg).
9. honestius: honeste (adv.), in seemly fashion. 10. velata: i.e. tecta (velo, i). plagis: i.e. vulneribus (plaga,
3.
clamantem:
:
sc.
Caesarem.
;
ista
cf.
1.6.
Cascis:
ers
the
-ae, F.).
(nom. Casca) 4. aversum from behind, lit. infra prep., below. turnedaway. iugulum iugulum, -i, N., neck.
: :
uno: construe with gemitu. ad: at. i.e. tantum. voce ictum ictus, -us, M., blow.
11.
modo:
:
articulation.
12.
5.
bracchium:
graphio
bracchium,
:
-i,
-i,
inruenti
inruens,
N., N.,
arm.
stylus.
graphium,
:
part.,
pressing
:
forward.
too,
-entis, di.
traiecit
traicio,
3,
xisse
sc.
eum
;
(i.e.
Caesarem)
-ieci, -iectus,
pierce.
my
boy f
169
iacuit,
Exanimis, diff ugientibus cunctls, aliquamdiu donee lecticae impositum, dependente bracchi5, tres
;
"
servoli
tistius
5
domum
rettulerunt.
Nee
in tot vulneribus, ut
An-
medicus exlstimabat, letale ullum repertum quod secundo loco in pectore acceperat.
est, nisi
LESSON
132
The second Punic War, waged between the Romans and Carthaginians from 218 to 20 1 B.C., ended in a complete victory for the Romans. The latter, however, were suspicious that Hannibal, the most famous
general of the Carthaginians, was simply biding his time to renew the war under more favorable conditions and so they desired to arrest and
;
By hastening
in the East.
into exile,
some
to stir
Romans
Quae dum
siae
in
Romae apud
exanimis
(-is,
:
1.
lifeless.
-e).
nisi
diff ugientibus
diffugio, 3, -fugi,
:
'which.
5.
scatter.
cunctis
i.e.
omnibus, as
-ae,
p.,
secundo:
lit.
specially vul-
noun
2.
litter.
nerable;
favorable.
i.e.
pectore:
dependente:
part.,
cf.
dependens,
quae
-entis,
hanging
p. 168,
1.
down.
5.
-I,
bracchio:
3.
impersonal
:
servoli:
cf.
young slave ;
runt:
ut: as.
4.
servolus, servus.
M., rettule-
sc.
eum.
in:
among.
:
of Bithynia
gen.
(-1,
170,
1.
5).
medicus
i.e.
M.)
physician.
-is,
7.
consularem:
consularis,
-is,
letale:
exitiale (letalis,
M., ex-consul.
70
cenarent, atque ibi de Hannibale menti5ne facta, ex els Onus diceret eum in Prusiae regno esse. Id postero die
Flaminmus senatul
bale vivo
5
detulit.
numquam
rege
ne inimlcissimum suum secum haberet His Prusia negare ausus non est. Illud
a se
si
ne
id
fieri
postularent,
quod adversus
ius
LESSON
133
se tenebat, in castello,
quod el a omnibus
mentiSne
diceret:
mentio, -onis,
in
F.,
8.
id
mention.
2.
quod.
the. same con1.
contra.
9.
struction as cenarent,
i.
eum:
hospitil: hospitium,
ipsi
.
-i,
N.,
Hannibal.
i.e. the 3. patres conscript!: senators (conscriptus, -a, -um, lit. Hannibale vivo: abl. enrolled)
.
hospitality.
comprehen-
derent
sc.
eum, i.e.
let
them arrest
eos (sub-
him
themselves.
10.
inventuros:
sc.
absol.
duced by
4.
translate " as
by a clause
:
intro-
ject).
Tht
indirect
discourse
long as."
subjunctive
1.
exlstimarent
8;
1.
cf.
longum
8.
14.
secum haberet:
:
i.e.
namely, in.
:
i.e.
:
eum.
i.e.
i.e.
,
illud
ne
this
legathat.
muneri : rege i.e. Prusia. don5, dat. of service (munus, aedificarat : i.e. aedi-eris, N.)
.
ficaverat.
171
niret,
partibus aedificii exitus haberet, scilicet verens ne usu vequod accidit. Hue cum legati Romanl venissent ac
multitudine
domum
prospiciens, Hanniball dixit pluris praeter c6nsue"tudinem sarmatos apparere. Qui imperavit el ut omnis forls circumiret
obsideretur.
Puer cum
exitus occupatos ostendisset, sensit id non fortuito factum, sed se petl neque sibi diutius vltam esse retinen-
ommsque
dam.
10
Quam
ne alieno
arbitrio dimitteret,
memor
secum
pristina-
rum
virtiatum,
venenum,
quod
semper
habere
consuerat, sumpsit.
aedificii:
structure.
verens
:
usu venlret
2.
port.
8.
that (thing)
ally}
would happen.
sensit:
fortuito
9.
(adv.):
discovery by the
hue
i.e.
cf. p.
154,
1.
12.
servus.
ianua:
retifactum: sc. esse. render the gerundive by "could." 10. quam: ne: i.e. vitam. freely, to avoid (with part, in
nendam
5.
praeter
-ing)
arbitrio
arbitrium,
-I,
N.,
bidding.
11. virtutum: of valor. 12.
13.
lit.
freely,
career
apparere:
ei
:
in conspectu
consuerat
'.i.e.
consueverat.
qul:
i.e.
:
Hannibal.
i.e.
i.e.
puero.
i.e.
foris
exitus (cf.
6.
1.
i).
propere
(adv.)
cele-
as utor
and
potior.
acquievit
i.e. die.
riter.
num
conjunction, whether.
CATILINE'S CONSPIRACY
(Sallust.
LESSON
134
In 63 B.C. Marcus Cicero (brother of the Quintus Cicero who subsequently figured in the events described in Lesson 108 ff.) had to deal with a rather alarming conspiracy which aimed to revolutionize the government of Rome. The chief conspirator, Catiline, took the field with
an army, while Lentulus, who was secretly in sympathy with him, supervised matters in the city. One day Lentulus noticed there two Gallic envoys who had come to Rome to complain that Roman officials were
oppressing their people,
and
he
thereupon conceived
the idea of
to stir
Igitur P.
dat,
utl legates
possit, impellat ad sociexistimans etatem belli, publice prlvatimque aere alieno oppresses, praeterea quod natura gens Gallica bellicosa
ad
tale consilium in
adduci posse.
negotiatus erat, plerisque prmcipibus civitatium notus erat atque eos noverat. Itaque
1.
Umbrenus, quod
P.:
PubliS.
Gallia
i.e.
dat: sub-
4.
(i.e.
oppresses:
:
modifying
eos
of
re-
southeast
quiro,
out,
3,
Gaul.
-quisivi,
:
requirat:
-quisitus,
belli-Allobroges) supplied. cosa bellicosus, -a, -um, warlike. for mood, cf. the 5. esset:
seek
impellat
incite.
hnpello, 3, -puli,
translate
-pulsus,
societatem:
so-
such a.
cf.
civitatium:
1.
the note on
123,
ii.
noverat: nosco,3,
novi,
notus:
become
acquainted
with.
172
173
The
fame
first
as a statesman
of his family to reach the consulship, Cicero won some by suppressing the conspiracy of Catiline ; but
lasting distinction
his
his chief
and
was along
literary lines.
;
In oratory
own
generation
174
sine mora, ubi
tus
primum
pauca de statu
civitatis et
Postrequlrere coepit, quern exitum tantis malls sperarent. illos videt de avaritia quam querl magistratuum, accusare
5
senatum quod in eo auxill nihil esset, miseriis suis remedium mortem exspectare, "at ego," inquit, "vobls, si modo viri esse vultis, rationem ostendam, qua tanta ista mala
effugiatis."
LESSON
The Envoys are Initiated
135
into the Conspiracy
Haec
neque
essent,
ubi
dlxit,
Allobroges
esse,
in
maximam spem
nihil tarn
adducti,
iUmbrenum
tarn
eos in
1.
dum ea res civitatem acre alieno domum D. BrutI perducit, quod foro
:
propinqua erat
freely,
percontatus
statu
percontor,
i,
of men.
whelming.
yours.
10.
tanta:
ista
:
over.
.
ask,
2.
:
those
of
sui
:
status, -us,
.
.,
with
civitatis : gen., situation {in} sc. eorum. quasi: cf. p. 166, 1. 6. dolens doleo, 2, -ul, be con:
orare
for oraverunt.
cerned about.
3.
miseretur: miseror, 2, gen. pi. miseritus sum, with gen., take pity the indirect nihil, etc. (on)
.
:
requirere
1.
inquire
p. 171,
1.
(cf.
discourse
is
p. 172,
lit.,
2).
exitum: solution,
(cf.
way
out
:
i).
tantis malls
4.
dat. case.
:
magistratuum
i,
magistraaccusare ac:
n. neque: translate "or." facturi essent that quod non they would not undertake it ; a rel. .
.
rail at.
:
dum: provided
it.
only.
:
ea
ille
5.
1.
quod
eo
:
cf.
i.e.
the note
on
13.
senatu.
p.,
p. 62, miseriis :
res
aere
alieno
translate
:
miseriae,
-arum,
:
troubles.
Umbrenus.
13.
remedium
dium,
7.
-i,
(as)
:
solution^ (reme-
in
domum
16,
1.
cf.
on
i.e.
p.
II.
Decimi.
175
neque aliena con sill propter Semproniam nam turn Brutus ab Roma aberat. Praeterea Gabmium arcessit, quo maior Eo praesente coniuratiSnem auctoritas sermonl inesset mult5s cuiusque generis nominat socios, praeterea aperuit, Deinde eos Sinnoxios, quo legatis animus amplior esset.
pollicitos
operam suam domum dimittit. Sed Allobroges diu in incerto habuere, quidnam
:
cSnsill
belli,
studium
Haec illis iotuta consilia, pro incerta spe certa praemia. volventibus, tandem vicit fortuna re! publicae. Itaque Q. Fabio Sangae, cuius patrocinio civitas plurimum utebatur,
rem omnem,
1.
uti
cognoverant, aperiunt.
gen.,
aliena:
(to}
with
.
un:
habuerunt)
freely,
were undecided.
.
friendly
wife
self
Semproniam
of
Brutus,
who was
to
himcon-
really,
particle.
not
party
the
consili
spiracy.
quo
note the
quid
altera
(1.
9)
the
clause.
Umbrenus
the other.
studium
:
N.)
g.
standing.
ment.
sermo,
:
with gen., liking (for}. merces (-edis, F.) induceopes namely, those of
: :
3.
sermonl:
-onis,
M.,
interview.
inesset
msum,
;
inesse,
resources).
illis i.e. Allobrogibus. volventibus volvo, 3, volvi,
: :
transinfm, with dat., lit. be (in} i.e. eo late the phrase freely.
:
10.
11
.
Gabinio.
4.
volutus,
I,
turn
cf.
over
note
1.
in
(one^s}
nominat: nomino,
:
name.
mind;
the
praeterea: (and} in addition. 5. innoxios pred. adj. (innoxius, -a, -um, innocent} amplior amplus, -a, -um, great (cf. the
.
17.
rel
on defentandem:
:
publicae
sc.
Romanae.
12.
patrdcinio
multum.
13.
domum
7.
i.e.
to their
temporary
(for
quarters in
in
Rome.
incertS
verant
cSgnosee the
habuere
176
gam
ut studium con-
simulent, ceteros adeant, bene polliceantur, dentque operam uti eos quam maxime manifestos habeant.
iurationis
vehementer
LESSON
The
countrymen
136
envoys, pretending that it would be difficult to persuade their to revolt unless the matter were put into writing, easily secured thus from the conspirators evidence sufficient to convict nine
of the ringleaders, five of
prison.
whom
Shortly afterward, in the north country, the army of Catiline note at the head of Lesson 134) was brought to bay by the the (see government forces, and he chose to try conclusions with a division
officer
named
5
Petreius.
signum idem facit hostium exercitus. Postquam eo ventum est, unde [a] ferentarils committl posset, maximo clamore cum Infestis proelium Veconcurrunt pila omittunt, gladiis res geritur. signls
ubi,
Sed
omnibus rebus
1.
i.e.
praecepit
(for
praecipit)
cohortis
sc.
imperat (praecipio, 3, -cepi, studium cf. p. 175,!. 8. -ceptus). 2. i.e. the other conceteros
: :
incedere
est,
incedo, 3, -cessi,
-cessum
i.e.
advance.
hostium
to
Catiline
7.
and
.
.
his followers,
:
eo
unde
a point
ferenta-
maxime:
1.
cf.
where
rils
:
(lit.
whence).
n.
mani-
ferentarii,
-a,
-um, obvi-
armed
troops {e.g. slingers the top illustration on p. 140). use 9. omittunt: make no
lit.
cf.
of-,
sed:
now.
tuba
:
exploratis
inspected.
tuba,
-ae,
F.,
trumpet.
tion
illustra-
beginning
res
:
battle,
p.
161,
1.
9
:
on
p.
the fighting.
veteran!
6.
dat
if
rendered as a past,
i.e.
177
acriter mstare,
memores, comminus
:
baud timide
resistunt
maxima
integros
vi certatur.
Interea
Catilma
cum
laborantibus
5
succurrere,
pro
saucils
arcessere,
sequebatur.
erat,
strenui militis et boni imperat5ris officia simul exPetreius, ubi videt Catilmam, contra ac ratus
vi tendere,
magna
cohortem praetoriam
in
medios
hostis inducit eosque perturbatos atque alios alibi resiicstentls interficit, deinde utrimque ex lateribus ceteros ad-
greditur.
cadunt.
Manlius
Faesulanus
pugnantes
cum
paucls
comminus
adv.,
:
tentus, stretch
self}. center.
9.
medios:
inducit:
lit.
re-
indued,
3,
-duxi,
-ductus,
atque
i.e.
:
their
i.e.
opponents.
ciples.
lead
baud timide
cf.
alii
dimicatur (certo,
3.
utrimque
lateribus
adv., on either
cf. latera, p.
prima:
the front
of;
cf.
side.
1.
161,
those
i.e.
hard
ditur:
i.e.
-gressus
sum)
-curri,
-cursum est)
pro
freely,
vulne-
ferire:
,
i.e.
percutere (ferio,
).
exsequebatur
1.
through the center, and then to the right and left made a flank attack upon the remnants of the enemy's line. 11. Manlius et Faesulanus: Manlius and the citizen of Faesulae (a town of Etruria), Catiline's in primls chief lieutenants. i.e.
:
sum)
7.
cf. p.
:
129,
9.
contra
:
ac
phrase =
8.
adv., lit. differently. The whole than, lit. as. praeter spem, p. 161, 1. 10.
scatter.
paucis
i.e.
(but}
tendere:
tendo, 3, tetendi,
handful.
178
relictum videt,
tatis,
FIRST LATIN
READER
in
memor
confoditur.
Ad Familidres, XV,
137
4)
LESSON
About ten years
Cicero,
and
after the suppression of the conspiracy of Catiline, against his inclination, was appointed governor of Cilicia neighboring districts. Below are given extracts from a letter which
much
to a friend at
Rome,
telling
some of
his ex-
Cum in provinciam pr. K. Sext. venissem, et propter anni tempus ad exercitum mihi conf estim esse eundum viderem, biduum Laodiceae fui, deinde Apameae quadriduum, trlduum Synnadls, totidem dies Philomelil. Quibus
in oppidls
acerbissimis
1.
et
gravissimls
6.
usurls
et fals5
cf.
aere
158,
generis.
dignitatis: for
biduum:
bidui,
p.
1.4.
fui:/
high
2.
offices.
hostis
i.e.
:
the government
incurro, 3, -curri,
forces.
incurrit
:
-cursum est
4.
7. Synnadis pi. city names have the same form for loc. and totidem indeclinable adj., abl.
:
cum,
translate
pr. K. Sext.
by a
:
the
melii
8.
same
:
number
cf.
:
of.
Philo-
partic. clause.
i.e.
for case,
domi.
conventus, -us, fuissent:
day
M.,
conventus
circuit
beforethe first of August (Sextilis, -is, -e), namely, July 29, as the calendar was then arranged.
5.
court.
freely,
9.
had
been held.
:
cdnfestim
for the
winter
tributls, etc. for syntax, cf. aere alieno, p. 174, 1. 12. usurls usura, -ae, p., rate of interest.
:
acerbissimis
FIRST LATIN
READER
179
i8o
alieno HberavT.
Cumque
ante adventum
meum
seditione
quadam exercitus esset dissipatus, quinque cohortes sine legato, sine tribune militum, denique etiam sine centurione
ullo
5
apud
in
Philomelium
consedissent,
esset
j quinque cohortes ad reliquum exercitum duceret, coacin toque in unum locum exercitu, castra Lycaonia apud Iconium faceret. Quod cum ab illo dlligenter esset factum, ego in castra a. d. vii K. Sept. veni, cum interea superioicribus diebus ex senatus consulto et evocatorum flrmam
equitatum sane idoneum et populorum liberorum regumque sociorum auxilia voluntaria comparavissem.
et
manum
LESSON
A War
Interim,
138
Scare
cum
coepissem,
1.
Commageno
-I,
ad
me
cumque
and
inasmuch
-5nis, F.,
10.
as
seditione: seditid,
2.
consulto: consultum,
et
.
. .
mutiny.
et
et
both
:
and
quadam
:
a sort
of.
esset
and.
sane
.
evocatorum
evocatus,
dissipatus
Supply
4. 8. 9.
-i,
M., reenlisted
man.
Hbero-
"
rum
:
adv., quite.
consedissent,
4.
liber, -era,
-erum, independent,
genitives
apud: quod
:
i.e.
relative.
i.e.
or free.
The
may be
;
cf.
ante
diem
septimum
Kalendas
Sep-
seventh (we would say, stith) day before the first of September, namely, August 24, as the calendar was then arranged. cum, etc. translate by a partic.
tembres, the
:
Gallorum, p. 159, 1. 11. 12. sociorum as adj., allied. voluntaria: voluntarius, -a, -urn,
:
volunteer.
comparavissem
com-
phrase.
ceding.
superioribus
the
pre-
Commagen5: an
adj.
181
tumultuose neque tamen non vere Parthos in Syriam quo audito, vehementer sum commotus cum de Syria turn de mea provincia, de reliqua
transTsse nuntiaverunt
;
denique Asia.
5
oppidum Cybistra castra feel, ut et Ciliciam tuerer et Cappadociam tenens nova fmitimorum consilia impedlrem. Interea cognovl multorum litteris atque nuntils magnas Parthorum copias et Arabum ad oppidum Antiocheam
10
accessisse,
magnumque eorum
15
quae erat Epiphaneae praesidii causa, occidione occiQuare, cum viderem a Cappadocia Parthorum copias aversas, non longe a fmibus esse Ciliciae, quam potui maximis itineribus, ad Amanum exercitum duxl. Qu5 ut veni,
sum.
i.
missi:
:
not
mlsi.
tuose
tumulnon
vere
without foundation in
fact (vere, adv., lit. triithfully}. Parthos two years before, the Ro:
while occupying. 7. tenens Cicero anticipated that the Parthian invaders would take this more northern route. nova
:
consilia
cf. res
:
mans had
at the
3.
. .
.
hands of
"
cum
turn:
not
only
eorum: of theirs.
turmis:
cf.
but also.
to.
mea
4.
5.
11.
p.
161,
1.
7.
The
forces here
mentioned Cicero
(cf.
word.
Asia: as on p. 169, 1. 6. Cappadocia see the map on
:
occidione
occlsum:
had
p.
179.
extrema:
extremus,
-a,
-um,
(cf.
maximis
cf.
i.e.
mus,
6.
etc.)
apud
:
as
on p.
i8o,l. 4.
the note on
Cybistra
;
oppidum
genitive.
protect.
p. 142, 1.5.
15 Amanum a mountain range near the eastern border of Cilicia.
.
ut
i.e.
ubi.
182
hostem ab Antiochea recessisse, Bibulum Antiocheae esse Deiotarum confestim iam ad me venientem cum cognovl. magno et firmo equitatu et peditatu et cum omnibus suis copils certiorem feel non videri esse causam, cur abesset a regno, meque ad eum, si quid novi forte accidisset, statim litteras nuntiosque missurum esse.
LESSON
Mountain Brigands claim
139
Cumque
tempus ferret, subvenlrem, turn id, quod iam ante statueram vehementer interesse utrlusque provinciae, pacare loAmanum et perpetuum hostem ex eo monte tollere, agere perrexi. Cumque me discedere ab eo monte simulassem
1
.
ab
from
the neighborhood
of (the town name without the " from " prep, would mean rather cf. the note on p. 79, 1. 21).
;
si
quid
if anything.
forte
:
novi
cf.
as
(neut.) noun.
the note
recessisse
est,
on
p. 85,
7.
1.
12.
:
fall
back,
Bibulum
the
cum
causal.
animo pur: :
(Roman) governor of
Sup-
pose.
utrlque provinciae
i.e.
Cili:
king,
whose
offer of aid
Cicero had
ciaand Syria. ita tempus ferret i.e. freely, should have opportunity. 8. subvenlrem i.e. auxilio essem (subvenio, 4, -veni, -ventum turn id ... agere now. est)
: .
perrexi
.
. .
(1.
n) 7proceeded to carry
:
et
et
et
the
first
3,
perrexi,
of these conjunctions connects the two adjs. the remaining two may be rendered and and in fact.
;
perrectum
9.
est,
proceed}.
:
interesse
interest,
-esse,
-fuit,
with gen., be to the interest pacare namely, (the proj(of}. ect of} reducing to order.
:
abesset
10.
-que
translate as
if
itaque.
FIRST LATIN
et alias partis Ciliciae petere,
READER
abessemque ab
'83
Amano
a. d.
iter
iiii
cum
;
ita
noctu
iter feel, ut a. d.
5
Id. Oct.,
cum
luclsceret, in
Amanum
ascenderem
Qumtus
distributisque cohortibus et auxiliis (cum alils frater legatus mecum simul, aliis C. Pomptmus
legatus, reliquls
M. Anneius
et
oppressimus
tlque
10
sunt,
interclusl fuga.
non
vlcl Instar
Amam
caput) itemque
Sepyram et Commorim, acriter et diu repugnantibus, Pomptmo illam partem Amani tenente ex antelucano tempore usque ad horam diel X, magna multitudine hostium occisa,
cepimus, castellaque vl capta complura incendimus.
2.
His
8.
on
p. 179.
i.e.
9.
intercludo, 3, -clusi, -clusus, cut fuga: transoff. late the abl. "from." Eranam:
interclusi:
expedite:
use,
a. d.
as adj.;
177,
1.
cf.
the
ita:
1.
noun
i.e.
p.
iii
3.
instar:Mi
:
size
(of)\
cf.
at such speed.
4.
Id. Oct.
1.
(cf.
the note
on
,
2).
,
Oct. 13 luclsceret
: :
quod (and} which ; p. 32, 1. 5. for the gender, cf. quod, p. 30, 1. 6.
item: adv., likewise. 11. repugnantibus i.e. resistertibus (repugno, i) abl. absol. with
: ;
luclscit, 3,
5.
-ui,
grow
light.
3,
distribute
distribuo,
aliis
:
division of.
frater
. .
cum
.
make a Qumtus
iis
(i.e.
incolis)
supplied.
The
abl.
praeessent
.
Qitintus
being
(cf.
my brother in command
.
.
tenente
i.e.
keeping
-a,
to.
of some,
6.
etc.
alii
alii,
antelucano:
antelucanus,
i.e.
-um,
p. 20,1. 15).
Preceding dawn.
13.
legatus: lieutenant', (as) Quintus' similar relation to simul Caesar in the Gallic war.
cf.
:
X:
cf.
decimam, ordinal
having
:
and
sign
;
cardinal
vi capta
the
same
with mecum.
14.
expugnata.
84
ita gestis, castra in radicibus Amani habuimus apud Aras Alexandrl quadrlduum, et in reliquiis Amani delendls agrisque vastandis, quae pars eius mentis meae provinciae est, id tempus omne consumpsimus.
rebus
LESSON
140
Confectis his rebus, ad oppidum Eleutherocilicum Pindenissum exercitum adduxl. Quod cum esset altissimo et munltissimo loco, ab ilsque incoleretur, qul ne regibus qui-
dem umquam
paruissent,
cum
et fugitives reciperent, et
Parthorum adventum acerrime exspectarent, ad exlstimalotionem imperl pertinere arbitratus sum comprimere e5rum audaciam, quo facilius etiam ceterorum animi, qul alienl essent ab imperio nostro, frangerentur.
Vallo et fossa circumdedi, sex castellls castrisque maxi-
vlniis,
radicibus
foothills
i.e.
(radix,
the position of
p.
:
-que,
1.
cf.
ob
roof).
:
eamque causam,
the
2.
reliquiis
remain36,
regibus
8.
5.
own.
fugi-
ing landmarks
1.
',
cf. reliquias, p.
cum: {and)
fugitlvus,
-I,
since.
15.
3.
tivos:
M.,
runaway
existima-
vastandis:
in
vasto,
I,
lay
:
slave.
9.
waste.
i.e.
existimationem
prestige.
meae provinciae
(lit.
belongs to
10.
is
5.
comprimere:
-pressl, -pressus,
comprimo,
3,
put a
.
stop to.
in
/'//
. .
ab
was
7.
munltissimo
"strongly."
disposed toward ; cf. p. 148,!. 17.' 12. imperio: rule. sc. oppidum. 13. circumdedi
:
perl,
qul:
14.
saepsi:
saepio,
4,
saepsi,
saeptus, surround.
aggere: ag-
FIRST LATIN
mentis multls, multis
ulla molestia
READER
magno
sagittarils,
sumptuve sociorum, septimo qulnquagesimo die rem confecl, ut omnibus partibus urbis disturbatls aut
incensls,
5
meam
et
;
pervenirent.
audacia Tebarani.
Ab
exercitum in hiberna iis, Pindenisso capto, obsides accepl dlmlsl Quintum fratrem negotio praeposui, ut in vlcis aut
;
captis aut
ger, -eris, M.,
clause.
disturbatis:
disturbs,
i,
other material).
-ae,
F.,
vlniis
vlnia,
:
wreck.
4.
penthouse.
-I,
tormentis
catapult.
p. 29.
compulsi
his:
tormentum,
the ballista
1
.
N.,
Cf.
shown on
:
the
:
sagittarils
Sagittarius,
:
-I,
dued.
equal.
guilt,
lit.
M.,
bowman.
2.
meo
on
my
:
part.
F.,
molestia:
molestia, -ae,
crime;
inconvenience.
sumptu
sump-
phrase
barani
7.
:
sociorum: tus, -us, M., expense. to (lit. of) the friendly natives
Teex-
negotio
...
ut
...
(from
whom
Roman
governor
ercitus
collocaretur:
freely,
the
army ;
trans-
what by a
aut captis,
etc.
late
relative clause.
WORD
LIST
The following list shows the new words introduced into each successive reading lesson. Aside from numerals, words found in but one lesson are treated in the notes on that lesson, and do not appear here. For proper
names, the general vocabulary should be consulted.
The
more
word
so
marked occurs
in four or
lessons.
English words in
words opposite
recall
which they stand. They may be found useful in helping the meaning of the Latin words as given in the general vocabulary. 1
to
Many
this prefix
Latin words are formed with the help of a prefix. Though the force of does not stand out clearly in every case, it is worth while to become
ab:
away,
aside, off.
at.
ad-
to, into,
:
near, by,
Circum-
around.
con-: with, together (con- being a form of cum). Often denotes completion (e.g. conficio [facio]), or energy of action (e.g. contendo).
de:
dis-:
e-,
ex-: forth, out, from, up. Often denotes success (e.g. expugno), or energy of action {e.g. excipio [capio]).
:
inin-
inter-: between.
per-
through, across.
:
prae-
sub-
under.
:
trans-
across, over.
of the above prefixes take different forms according to the first letter of the word with which they are combined. The following alternative forms should in particular be noted a-, ab- (abs-) ad- (ac-, af-, al-, ap-, ar-, as-, a[s]-, at-)
:
;
Some
con-
(col-,
com-, co-)
;
e-,
;
inter- (intel-)
re- (red-)
ex- (ec-, ef-, e[x]-) in- (ig-, il-, im-) sub- (sus-, su[s]-) trans- (tra-).
; ;
In some words united with these prefixes a vowel is regularly altered, e.g. a or e becomes i as -field (for facio) and -tineo (for teneo). ae becomes i as -cido (for caedo cf. caedes) and -iquus (for aequus in iniquus)
:
; :
186
WORD
I
|
LIST
i8 7
neque, nee*
i88
pulcher*
WORD
LIST
WORD
hostis,* hostile
LIST
189
WORD
convenio,* convene
excipiS*
LIST
bene,*
fone-fit
cf.
loquor,* loqu-s.c\\y
maestus*
-ne
dimittS,*
mittS
hiemS*
magister, magistrate
negotior, negotiate
numerus,* numeral
prSponS, propose
gravis,* grave
polliceor*
religiS* securis*
(posterus)*
sceleratiis
proximus,* proximi-iy
rideo, r*W/-culous
sub,*
sumS,* re-sume
tacitus,* tacit
venenum, venom
verS,* veri-\y
13
ago,* a^-itate
tu*
verbum,*
/*-cipate
verb-2\
17
admoveS*
animadverts*
ardens, ardent
ante* (adv.),
virtus,*
cf.
vir
apud*
clamor,* clamor
cSnstituS,* constitution
CurrS,* \n-cursion
vSx,* voc-al
15
alter,* alter-ztion
audeS,* aud-a.cious
bos, bov-ine
deus,* dei-ty
ambS,* ambi-SMOMS
arbitror,* arbitra-iion
castellum,*
conatus,
cf.
castle
cSnor
caedes,* sui-V<?
cSgitS,* cogitate
defends*
depSnS, depose
desists*
legatus,* fa-legate
liberi*
extinguS hSra*
mo rbus,* cholera
nox,* equi-0.#
reliquus,*
cf.
morbus
moneS, moni-tor
oppugns,* (ob+pugnS)
prSdS*
salus,*
relinquS
mam-cure
saxum*
tutus, //<?-lage
facile,* facility
incendS,* incend-io.ry
inimicus,* inimic-a\
ostendS,* w/<?w-tation
tantum,*
tectum, ^ro-tect
Villa,* village
undique*
vulnerS,* vulnerable
recusS*
VOCS,* \i\-voke
14
acerbus, acerbity
sica*
signum*
simul,* jtV/-taneously
acies*
18
adiuvo,* co-adju-ior
ambulo,* ^r-ambulate
asper,* asperity
umquam*
vinco,* con-vince
aut*
cadS,* fa-cadence
adsum*
aedes,* edi-nce
ager,* ^grz-culture
vulnus,*
cf.
vulnerS
commoveS,* commotion
desum
hiems,*
cf.
16
hiemo
afficiS*
inquam*
amplector (com~)plexus
WORD
tuga,*
cf.
LIST
191
fugio
1 92
WORD
LIST
WORD
veteran!,
cf.
LIST
193
vetus
194
priusquam,*
cf.
WORD
prius
LIST
WORD
magicus
LIST
195
ig6
73
WORD
LIST
WORD
peregrmus
LIST
197
198
112
WORD
LIST
LATIN-ENGLISH VOCABULARY
ticular
Lesson
in
a, ab, prep,
with
abl.,\>y, at
the hands
from the vicinity of ; from among (106); of, from (72, 81, See also alienus, pars, petd, 1 29)
of: from;
.
acies, -ei,/T, line of battle, battle line, battle array, line, ranks; regular en-
gagement
the
field;
(36, 40).
ex acie, from
acie, in the
in
prima
abeo,
-ire,
-ii,
-itum
go
away,
en-
with
spirit,
with
vigor;
relentlessly
(41);
throw
aside,
throw
overboard;
throw
(56);
shoot (113).
abripio,
3, -ripui,
ad, prep, with ace., to, for; toward, to the neighborhood of, before (52) ;
against, upon, on; at, on, near, in the neighborhood of, before until,
:
carry away;
abscido,
3, -cidi, -cisus,
absconditus, hidden.
-a,
-um, partic. as
be away, be
adj.,
up to. Often used with the gerundive or gerund to express purpose. See also accedo, appello (-ere),
till,
absum,
-esse, afui,
dis-
eo
(verb),
perfugio,
species,
pertined,
pervenio,
unus,
and
usque.
accede,
3, -cessi, -cessum est, approach, draw near; come, advance (138) ; with ad and ace., approach
ad ... versus, toward, in the direction of, for. With ace. of town
name, shortened to versus
addo,
3,
(
1
30)
(115).
Used
impersonally,
be
-didi,
-ditus,
add;
make
mention
adduce,
3,
in addition.
-duxi, -ductus,
lead on,
accipio,
3,
-cepi,
-ceptus,
;
receive,
influence
(119),
greet ;
learn
(80)
sustain, suffer
adeo, adv., to such a degree, so. adeo, -ire, -ii, -itus, visit, touch at
run
into,
fall
ing, penetrating.
adferS,
bitter;
-ferre, -tuli,
-latus,
bring,
acerbus,
-a,
-um, harsh,
gall-
with
(36).
199
200
Pass.,
FIRST LATIN
come;
to,
3,
READER
with ad
and
ace.,
come
stick;
adhaeresco,
-haesum
still,
est,
As -gra, -grum, sick, ill. noun, aegri, -orum, ;., the sick. aegre, adv., with difficulty.
aeger,
aequus,
yet,
-a,
good
(I2l)
pleasant,
-iuvi,
resigned,
undaunted,
pleas-
adiuvo,
assist,
i,
-iutus,
help,
aid,
composed,
ant.
baud aequus, no
.)
support.
aes (aeris,
aetas,
alienum
(-1), debt.
admoned,
mind.
2,
-monui, -monitus,
re-
/,
lifetime,
life;
age,
_ period (74).
Afer, -fra, -frum, negro. As noun, Afri, -orum, m., the Africans.
afficid, 3, -fed, -fectus, attack
;
admoveo,
dat., set (apply) fire (to). adorior, 4, -ortus sum, attack, assail;
treat,
filled
overwhelm (26).
Pass.,
be
make an
adsequor,
3,
assault (86).
(84).
-secutus sum, catch up with, overtake. adsto, i, -stiti, stand by, be in attendance.
Af ricanus,
-a, -um, African, of Africa. ager, -gri, m., field ; country (45)
;
territory (75).
adsum,
agmen,
-inis,
.,
(marching) column,
(marching)
line,
primum agmen,
agmen,
off (43,
;
be on the
(100,
131);
vanguard
ago,
3, egl,
novissimum
rear guard.
117);
do;
make
overtures
As
pass (time), give, render (thanks), wear out (life), inter se agere,
talk to
live.
one another
vitam agere,
planter,
advena,
-ae,
c.,
stranger,
newcomer.
adventus,
-us, m.,
;
coming (HO).
adversus,
trary.
presence
agricola,
rustic.
-ae,
m.,
farmer,
King
don.
Philip
(2) a king of
Mace-
advesperascit,
-vesperavit
(im-
grow dark.
aedes, -is,/;
aedifico,
i,
pi.,
house, home.
201
With ab Americanus, -a, -um, American, of 033)> inclined away. America. As noun, Americanus, and abl., unfriendly (to), averse
(to);
American
//.,
the
aliquamdiu,
time
;
some
time, for a
aliqui (aliquis),aliqua,aliquod
m., friend
//.,
Amici,
noun, some
amo,
aliud,
other,
el?e,
i,
be
alius,
alia,
another.
other,
-in
Pass.,
be be-
some
others
(86).
super amplector,
;
alium,
alii
. . .
one on top
alii,
another
accept.
amplius, adv., compar., further, more. one place, ancora, -ae, f., anchor. some in another (136); alii in angustus, -a, -um, narrow. some animadverto, 3, -verti, -versus, noaliam, some into one
.
139)
alii alibi,
some some
others (17,
in
into another
(67)
neque
alius,
tice,
discover, find
name of a
out.
animus,
heart
;
-I,
m.,
mind,
spirit,
soul,
spirit
:
manner,
fashion,
As noun, the
courage
two)
alter
PL, (56, 120), confidence (135). courage, feeling (119), insubordinate spirit (140). See also demitto
other.
and habeo.
tall,
Anneius,
-ei,
vated
deep (85).
n.,
As noun,
al-
tum,
-i,
the
m., year.
ocean (12).
Amanus,
-i,
m., the
name
of a
mounof a
See also
iam and
of.
paulo.
before; in front
ace.,
Ambiorlx,
-igis,
m., the
name
ahead
Gallic chieftain.
ambo,
(declined as duo, except for the 6), both. ambulo, i, -avl, -a turn est, walk,
-ae, -6
stroll;
antequam,
Syria.
conj., before.
city of
(50).
ancient
times,
America,
/, America.
in early times.
202
Antistius,
-ti,
the
name
of a
arma, -orum,
armatus,
-a,
Roman
physician.
arms, weapons, -um, parfie. as adj. t armed, in arms, arms in hand (20) ; arms and all (88). PL, as noun,
n.,
Apamea,
-ae,
/, the name of a
city of
armati,
Arnoldius,
-orum,
m.,
armed
men,
Asia Minor.
aperio, 4, aperui, apertus, disclose; Partic. as adj., aperexplain (2).
tus, -a,
warriors, braves.
-di, m.,
an
officer in the
appello,
i,
-um, open, unprotected. Arpineius, -el, m., (Gaius) Arpineius, a Roman soldier (102). call, name, address by
upon,
call
name;
call
(122). Pass.,
be known
as.
rescue (106).
magica, black
ascendo,
3,
art,
magic,
-with in
and ace.,
aim a thrust
3,
at.
make
appdno,
adopt (67). appropinquo, i, -avi, -atum est, ap- Asia, -ae,/, (i) Asia; (2) Asia Minor (132, 138). proach, draw near; be close at hand
(47).
Asiaticus,
ace.,
-a,
-um,
Asiatic, of Asia.
among,
in the
country of, with; near, at; at (in) the house of; in the presence of. aqua, -ae, /, water.
-erum, rough; severe (101); troublesome (135). assensus, -us, m., approval. at, conj., but, whereas, still, however.
asper,
-era,
Atlanticus,
-a,
-um, Atlantic.
Arae (-arum,/) Alexandri, the name atque, ac, conj., and. See also simul. of an ancient camp site in Cilicia (lit. Atrebates, -um, m., the name of a
the Altars of Alexander).
arbitror,
i,
keep
off.
out,
ward
off,
back, keep
arcesso,
_
call
up audacia,
-ae,
/,
boldness,
daring,
Ardeates, -ium,
miles south of
/.,
the
people of
Rome).
ardens, -entiS, partic. as adj., blazing. argenteus, -a, -um, of silver, silver.
daring (88). audacter, adv., boldly, with boldness. audax, -acis, adj., bold, daring, audacious; of daring (99).
argentum,
silver plate.
audeo,
2,
FIRST LATIN
audio,
4, -fvi, -itus,
READER
-gi,
203
m., (William) Bainofficer.
Benbrigius,
bridge, an
listen to,
American naval
augeo,
2,
bene, adv., well, successfully, satisfacSee also gero, habeo, and torily.
polliceor.
aurum,
ausus,
-i, n.,
gold.
beneficium,
-ci,
.,
act of kindness,
-a,
kindness, favor.
aut, conj., or; sometimes represented Bibulus, -i, m., (Marcus) Bibulus, a in English by " and." aut aut, (Roman) governor of Syria.
.
biduum,
-i,
n.,
two days.
district
autem,
conj.,
moreover, and.
auxilium,
-li,
.,
reinforcement,
force
allies,
protection.
-orum,
bos,
goods, possessions,
c.
be-
longings, things.
bovis,
(dat.
;
and
abl.
pi.,
bobus or bubus)
//., cattle.
help,
protect, rescue.
venio.
avaritia, -ae, /, greed, covetousness. averto, 3, -verti, -versus; pass., turn
Cone's self) aside.
Partic. as adj.,
soon,
in
quickly;
aversus,
-a,
(67).
Englishmen.
Britain
Bagrada,
name
of a river
of northern Africa.
ballista, -ae,
(101). land.
Britannia Nova,
New Eng-
//
pi,
artillery.
Balventius,
a
-ti,
Britannicus, -a, -um, English, British, See also vir. of the English.
Roman
barbarus,
-um,
barbarian.
As
Brutus, -I, m., (i) Marcus Brutus, one of the murderers of Julius Cae(2) Decimus Brutus, husband of Sempronia (135). Byzantium, -ti, n., the ancient name
no^ln^ barbari, -drum, m., savages. Batavi, -orum, m., the Dutch.
sar;
of Constantinople. abbreviation
C.,
of Caius,
(i)
-ai,
m.
bellum,
(116).
-i,
n.,
(Gaius).
Cabot,
-Otis,
m.,
John Cabot,
204
plorers, father
the Revolutionary
War.
caro, carnis,/, meat, flesh.
cado,
cecidi,
fall
turn out,
fall
out (14).
caedes,
sacre,
-is,/., slaughter,
carpo,
pluck.
carrus,
3,
carpsi,
carptus,
gather,
murder.
caelum,
-1, n., (the open) sky, heaven; (the open) air; climate.
-I,
m.,
carus,
-a,
precious,
Caesar, -aris, m., (i) Gaius Julius Caesar, the conqueror of Gaul; (2) Lucius Caesar, an officer in Pompey's navy (117).
m., sod.
clever.
prized.
casa, -ae, /,
racks.
shack.
PL,
bar-
name
caespes,
-itis,
callidus, -a,
-um,
castellum,
-i,
n.,
blockhouse,
fort,
god
encampment.
canis,
dog.
See also facio, habeo, and pono. Castra (-orum, .) Cornelia (-orum),
chanting,
the
name
of the
in
site
of a
camp
established
cepi, captus,
;
Africa
by Publius
capio,
3,
catch,
seize,
take prisoner,
make
prisoner; secure, get' (13); adopt (plan), follow (course), make for (hills), take up (arms). Pass.,
fall
(86);
134),
accident
calamity
plight
disaster
(84,
Capitolium,
ancient
-li,
.,
the citadel
of Catilma,
m.,
(Lucius Sergius)
Rome,
Catiline, a politician
who conspired to
captivus,
caput,
also
-i,
-itis,
head
capital.
See
dam no.
2, -ui,
careo,
with
abl.,
be without, lack ;
of the gerundive, gerund^ or abstract noun, for the purpose (of), for the business (of), for purposes (of), with the idea (of), with
a view to,
etc.
spare.
ob earn causam,
FIRST LATIN
cavus,
-a,
READER
about
-us,
205
-um, hollow.
circiter, adv.,
circuitus,,
cedo,
3, cessi,
cessum
est,
fall
back.
(one's)
station,
m., circuit, detour; circumference (no). circum, prep, with ace., around, about,
in the neighborhood of (116). circumdo, i, -dedi, -datus, surround,
abandon (one's)
celebro,
I,
celebrate.
-atis,
celeritas,
/, swiftness, speed,
girdle, encircle.
-ii,
-itus,
make
the
speedily,
fast
in
haste,
hastily.
SufierI., at top
circumsto,
i, -stiti,
round, encircle.
ceno,
i,
circumvenio,
4,
-veni, -ventus,
censeo,
round, encircle,
hem
in,
bring to
opinion, give
(one's) opinion;
urge (120).
centurio,
-orris,
Civis,
-is,
c.,
citizen,
TV.,
fellow-citizen,
countryman.
civitas,
-atis,
(one's) country-
(gen. pi.
-um
or
-ium),
state, country.
watch (128).
rate, certainly;
any
as
-avi,
-atum
call out.
sured (135); (a) particular (89). See also cognosco, facio, and fio.
ceteri, -ae, -a, the other, the rest (of).
clarus, -a,
loud (86).
classis,'-is,/, fleet.
As masc. noun,
the other men.
claudo,
3,
shut
-i,
tn.,
m., food.
(Gnaeus).
( i )
Cicero,
-orris,
m.,
-a,
com-
menced
coerced,
proceeded (130).
-ercui, -ercitus,
preceding.
Cilicia, -ae,/, the in Asia Minor.
2,
hold in
name
of a district
check.
Cdgito,
abl.,
I, think, imagine; with de and have (any) thought (of) (51).
Cimber,
206
cognosce,
3, cognovi, cognitus, get acquainted with, learn (of)> fathom, find, observe; be informed, hear, gain information; get information
of,
commemoro,
note.
3,
i,
gain
(some)
try
conception
of committo,
be-
-misi,
-missus,
join,
(no);
(63,
89):
(case).
Pass.,
come known, be known, certius C0gn5scere, get more definite information (115).
cogo,
3,
battle,
pass.,
(battle)
take place;
tere, risk
proelio
rem commit-
bring together,
call
As noun, commodum,
(ace. sing,
-I,
.,
well-being.
Conors,
-rtis,
Commoris, -is,/
name
Minor.
of
small town
toria, bodyguard.
cohortor,
exhort,
i,
cheer on;
urge,
commoveo,
stir
2,
(75),
commotus,
excited,
-um,
disturbed,
C0lloc5,
I,
become
compello,
angry.
-is, -e,
cade)
mount
stack
(artillery)
pitch
communis,
compleo,
2,
common.
-pulsus, drive, force.
fill, fill
(camp);
colloquium,
view.
(arms),
in
acie
3, -pull,
-plevi, -pletus,
up;
conference, inter-
swamp
(118).
(4),
choke (122);
supply
complures, -es, -a, several, several of, some, (quite) a number of, quite a
few, numerous;
to a considerable
colonus,
-I,
m.
-i,
colonist, settler.
number (139);
(90).
several (in
number)
Columbus,
comes,
m.
COmportO,
in, lay in
I,
(109).
3,
/., (one's)
men
comprehends,
fellows (86).
concedo,
3,
-cessi,
-cessus,
allow,
grant, concede,
FIRST LATIN
concilium,
-I,
.,
READER
embark upon mount (horse);
207
council
(of war),
powwow;
concurro,
(deliberative)
3, -curri,
man
(rampart)
scale (wall).
(together), run.
rere, charge
consequor,
3,
come up
condicio,
-onis, f.,
proposal
plight (91).
condo, 3, -didi, -ditus, store, deposit, hide away; found, establish (city,
state).
conservS, i, preserve (116), save, look out for; husband (101), spare
(ISO)-
cdnsldo,
3,
3, -sedi,
-sessum
est, settle,
conduce,
gage. confero,
-ferre,
contuli,
conlatus,
consilium,
-li,
.,
way, proceed; withdraw, return. confertus, -a, -um, partic. as adj., dense (107), solid (63); (the) thick
(of) (136).
expedient,
:
plot,
trick
advice, counsel;
war), conference.
at
COnfestim,
in
adv.,
once,
lay;
a hurry,
hurriedly.
conficio,
3, -feel,
stand,
-fectus, finish,
;
compush
out,
ride,
to a conclusion (140);
wear
ad-
cdnfirmd,
I,
assert,
declare;
reassure,
cheer
fortify,
conspectus, -us,
/;/.,
sight, view.
(up), encourage,
steady (120).
c5nfodio,
conicio,
hurl,
3, -f odi, 3,
-ieci,
discharge,
shoot,
throw,
cast;
pour
icere,
in (missiles), in
fugam
shower, con-
constituo,
3, -stitui, -stitiitus,
decide,
put to
3,
flight, rout.
coniungo,
-iunxi, -iunctus,
draw
consuesco,
3,
-suevi, (-suetus)
,
perf.
be accus-
conscendo,
3,
208
FIRST LATIN
READER
-a,
Cornelius,
nelia.
consulo,
-sului,
measures,
make
Cornivallis,
lis,
-is,
tionary War.
corpus, -oris,
.,
body.
up:
eat, eat
pass (time),
up;
destroy;
Cotta, -ae, m., (Lucius) Cotta, lieutenant to Caesar in the Gallic war.
Crassus, -I, m., (Marcus) Crassus, lieutenant to Caesar in the Gallic war.
credo,
3,
credidi,
creditus, believe,
think.
-us, m., torture, pain, suf-
As cruciatus,
(sc.
noun,
contineo,
continens,
-entis,
/.
fering, agony.
savagery.
;
assembly,
Cuba, -ae,/, Cuba. cum, conj., (time and circumstance) when, while, after, as; at a time
contumelia, -ae, /,
convenio,
4, -veni,
when much
best
(10)
as,
(cause]
since,
inas-
as:
{concession)
though,
often
although.
With subjunctive,
. . .
come
but also ;
as,
when
first.
cum, prep,
See also
along with.
COnvoco,
i, call
and una.
cuneus,
-i,
convene,
call,
summon.
sum,
arise,
coorior, 4, -ortus
come
up,
on account of which.
PI.,
supplies,
stores;
force,
forces,
troops,
companies,
army
care
for;
:
treat
Coriolanus, -I, m., (Gaius) Coriolanus, a Roman who fought against his
country.
care
cucurri,
cursum
est, run,
FIRST LATIN
READER
209
rush; run about (90); run, play (of deiciS, 3, -ieci, -iectus, hurl down, hurl back (86) ; tear down, destroy fire) (90).
(99).
Partic.,
PL, guards,
watch, pickets.
custSdiS, 4, -ivi, -itus, guard, watch.
with
quently.
memoria
custSdire, remember,
Deiotarus,
-I,
m., the
name
of a native
rule
in
name
of a
Roman
-evi,
-etus, destroy,
raze.
make
D.,
abbreviation of Decimus,
i,
-I,
m.
damno,
nare,
condemn,
capitis
dam-
condemn
to death.
down
ten.
from,
demittd,
from.
downcast, crestfallen;
se
animo
de-
heart (83)
See also
demonstro,
point
out,
mention;
veniS.
explain (108).
-ditus, give up, surren-
dedo,
der.
3, -didi,
demum,
m., surrendered men, prisoners. denique, adv., finally, in fine. se dedere, surrender, give one's self denuo, adv., anew, again, once more, a second time. up, capitulate.
deduce,
3,
depend,
3,
down
transport,
conduct,
escort,
take,
(load), lay
down, surrender
(office),
bring, lead;
call
est, de-
defends,
protect.
scend,
(121).
deser5,
3, -serui,
-latus,
bear
re-
down
port.
stitum
est,
desist,
be carried,
drift.
defessus,
worn
out.
-feci,
be
wanting
deficiS, 3,
fail,
run low.
deterreS,
2,
-terrui, -territus,
keep off,
210
detraho,
3, -traxi,
FIRST LATIN
-tractus, pull (tear,
READER
gers), miss (121), lose possession of;
strip) off;
give up,
dismiss,
detrimentum,
disaster, reverse,
hap, accident
(100).
part
(128).
discedo,
off,
3, -cessi,
-cessum
est, with-
draw, depart, go (off), march away, retreat, leave; recede (66); move With ab or ex andabL, ( 103, 105).
leave, desert,
deus,
-1,
m.
(dat.
and
.,
abl. pi.,
dels,
ab armis discedere,
(no)
inferior
deversorium,
devius,
-a,
i,
-I,
devoro,
learn, acquire.
dextra, -ae.
(sc.
hand.
died, 3, dixi, dictus, say, speak, declare, tell,
report,
express
curse.
view),
make
(suggestion),
male
dicere, swear,
neque and ... no longer; nor very long (129); n5n diutius, no
length.
.
at
diutius,
longer.
dies, -el,
diversus,
divido,
up.
3,
-um,
different, various.
day to day.
differo, -ferre, distuli, dflatus, scatter;
-visi,
put
off,
postpone.
hard,
difficult,
trouble-
d5, dare, dedi, datus, give, grant, present ; communicate, supply, provide ;
afford, offer, allow (109, 129)
;
some
delicate
(business),
ob-
sound
have
structed (slope).
(signal).
Pass.,
present
(it) self
(121).
to
in custddiam
in
dare,
arrested, arrest;
diligenter, adv., diligently, carefully, with care; busily (100); with all
diligence (137).
dfligentia,
-ae,
flight, rout, disperse; operam dare, give attention (91,108); try, see to it (135); poenas dare, (pay
sesomno
carefulness, vigilance.
dimico,
i,
-avi,
-atum
sail.
;
doceo,
dimitto,
lease
;
3,
let slip
matter
of chagrin.
211
extuli,
effero,
-ferre,
elatus,
carry
-ti,
bring (forth).
accomplish, construct (99).
-feel, -fectus,
bring
(it) to pass;
make
(one's)
home; domo, from home (see also domum, homeward, egredior); home, toward home, for home; to (their) homes (96).
donee,
conj., until.
-i, n., gift,
escape,
make good
(one's) escape,
succeed in escaping, slip away, get away; find relief from (134).
egi, see ago.
ego, mei,
present.
est, hesitate.
I.
donum,
dubito,
egredior,
i,
-avi,
-atum
dubius,
-a,
As ft0Ktt,dubiuin,-i,
ducenti, -ae,
-a,
forth,
out, step
out, pass
out,
make
(107);
(one's)
way
out
out,
come
forth,
two hundred.
go forth;
bring,
retire,
depart;
(122).
set
out
duco,
3,
command,
;
start
domo
be commander of
conduct, take;
stretch (chain),
34)
draw,
in
pull
(56);
matrimonium
Eleutherocilices, -um,
Cilicians.
//*.,
the Free
ducere, marry, take in marriage. dum, conj., while, as, during the time
when; provided
only.
emigre,
emitto,
i,
-avi,
-atum
est, emigrate,
captain,
officer;
conductor,
move away.
3,
guide.
send out.
e,
ex,
prep, with
abl.,
(separation,
emo,
source}, from, (out) of, from out, out from; beyond (sight); after, in
3, emi, emptus, buy, purchase; buy up (91). emptio, -onis, /, buying; with gen.,
of,
traffic (in).
of,
enim,
eo
conj., for.
Eboracum
York
(-1,
n.}
Novum
(-1),
New
magis, (on this account the unde, to more), all the more; eo a point where.
. .
.
(City).
ire, ii, itum est, go, advance. With ad and ace., go to meet (107). eodem, adv., to the same place (spot) to this same point (73) for the same point (destination). (117).
eo,
212
mand.
exigo,
3, -egi,
eques,
/"/.,
-itis,
cavalry,
pass (time).
tachment (117).
equitatus, -us, w., cavalry,
cavalry force, cavalry detachment, force of cavalry; horsemen, horse.
-I,
exiguus,
faint
(sound).
existimo,
I,
judge,
equus,
m., horse.
fancy, feel.
Erana, -ae /., the name of a town of exitialis, -is, -e, deadly, fatal. Asia Minor. exitus, -us, m., means of egress
eripio, 3, -ripui,
solu-
cover,
rescue.
tion.
expedio,
4,-ivi, -itus,
make
ready, get
erumpo,
(out)
;
3,
-rupi,
wander expeditus, -a, encumbered (by baggage), in light marching order. As w0#;/,expediti, (-ruptus), burst
,
-6rum, m., light-armed troops. break out, break through expello, 3, -pull, -pulsus, drive out ; (43), break away (64), make a dispel (doubt). dash (68). explico, i, -avi or -ui, -atus or -itus,
eruptio, -5nis,/, sally, sortie. et, both et, conj., and. et
. .
.
deploy, arrange.
. . .
and.
See also
even though.
est, get out,
amine, inspect.
Europa,
evado,
3,
-ae,/., Europe.
-vasi,
expugno,
i,
take
by storm, storm,
spring up
-vasum
capture, take.
exsilio, 4, -silui, leap out;
-ventum
est, turn
exsilium,
exspecto,
-I,
.,
exile.
I,
coming
(6 7
(in);
wait
look forward
-a,
anticipate;
exactus,
excido,
excipio,
3,
121).
3,
exstruo,
-struxi,
-structus,
con-
3, -cepi,
struct, build.
excito,
extinguo,
3,
exeo, -ire,
prep,
outside,
with
ace.,
outside
come
forth;
march
of,
without;
beyond
(127).
213
Fabius,
m.,
perously,
cessfully.
nec
feliciter,
and unsuc-
See (rem) gero. fenestra, -ae,/, window. (3) Quintus Fabius fera, -ae, f., wild animal (creature,
Sanga, a lawyer
of Catiline.
who helped
Cicero
beast).
Ferdinandus,
of Spain.
-i,
crime,
outrage;
brave,
do,
feci,
factus,
perform,
build,
for
(127):
advance
(standards)
ure).
choose,
elect,
appoint,
;
Pass.,
be carried
(hurled,
make
liver
make,
lay, place
(ambuscade)
;
(announcement)
dat., support,
be
irritated,
encamp;
inform,
enlighten,
state
word
to, notify
imiter
petum
facere,
charge;
iniurias
;
feel (it) keenly (60), regret (95, 97); chafe under, chafe at, bear with irritation (34, 55).
fides, -el,/,
filia,
vance,
(21);
army).
See also
fi5.
m.,
end,
objective
point
(89).
PI.,
boundaries,
border;
town of Etruria)
nus,
fallo,
-i,
As noun, Faesuladisappoint.
3,
falsus,
by, adjacent.
As noun,
finitimi,
(137).
See
-6rum, m., adjacent peoples (138). fio, fieri, factus sum, be done, take place ; be accomplished, be gone
happen, occur,
faveo,
2,
favi,
fautum
come
to pass, arise,
;
come on
be,
be
favorably disposed
(to),
feel
become, grow
pointed,
sympathy
formed, learn.
secure, strengthen.
firmus,
ad),
//.,
in
large
Flamininus,
fleo, 2, flevi,
Flamininus, a
fretum,
-i,
n., strait,
channel, sound.
fletum
weep,
cry.
cold.
PI.,
cold
weather (7).
wave.
stream, cur-
flumen,
rent (73).
river,
piece.
up (the) stream, (on) up the fuga, -ae, /, flight, rout, retreat, esdefection (117). See also stream (98) secundo flumine, with cape the current, downstream. conicio and do.
; ;
fugio, 3, fugi,
folium,
-i,
n., leaf.
Partic. as adj.,
casually,
fumus,
-i,
m., smoke.
chance (77).
fortis,
-is,
Gabinius,
brave,
-ni,
courageous,
(Capito),
heroic.
fortiter, adv., bravely, courageously,
with courage, stoutly ; with bravery, with fortitude (52) ; like a man (68).
valiantly,
Catiline's conspiracy. Gallia, -ae,/, France ; Gaul (101 ff.). Gallicus, -a, -um, French ; Gallic
(126 ff.).
Gallus, -a, -um, Gallic.
lus,
-i,
As noun, Gal:
//.,
the Gauls
(61).
(45
ff.);
fortuna, -ae, /., fortune, fate, luck ; good fortune (135). PL, wellbeing.
fortune.
gaudeo,
2,
gavisus sum,
rejoice,
be
-ae,/, the
As proper name, Fortuna, gaza, -ae,/, treasure. name of the goddess of gemitus, -us, m., groan.
gens, gentis,/, nation, tribe, people.
forum,
genus,
birth, family
(136).
frango,
3,
fregi,
fractus,
break,
manage
pletion
wreck; break down (26); break, humble (140), discourage, dishearten (33).
f rater, -tris, m., brother.
(129)
have
(quarrel);
place,
Pass., take
wage war,
fight,
bellum carry on
FIRST LATIN
war, be at war, take the
field,
READER
.,
215
the
name
of a
Africa.
behave,
act,
comport (one's)
self.
See also
res.
gladius,
-I,
m., sword.
longinquus,
longus,
of
Henry,
king
PL, thanks.
satisfac-
gratus,
-a,
-um, acceptable,
;
herba, -ae, /, grass. winter quarters, hiberna, -orum, ., winter camp, winter encampment.
hie,
tory, attractive
grateful (45).
adv., here.
abl.,
gravis,
-is, -e,
hac
he,
pressing (in); extortionate, ruinous (137): serious, dangerous (disease); heavy, deep, sound (sleep).
graviter,
severely
ingly.
;
by
this route.
As noun,
adv.,
seriously,
deeply,
hiemo,
much,
greatly,
exceed-
Grudii,
gubernaculum,
steering gear,
n.,
tiller,
helm.
pilot.
-e,
of Spain.
-is,
As
habeo,
hold,
2, -ui, -itus,
;
:
noun, Hispaniensis,
tive of Spain.
regard
get,
make
(135)
deliver,
make
;
(speech),
attain
set
forth
homo,
-inis,
c.,
(argument)
dence),
vidual, person,
animo
of,
fcabere, in-
honor
deference
think
;
ing a thing)
(81).
secum
horrendus,
hortor,
i,
-a,
-um, awful,
frightful.
-avi,
be located.
216
hortus,
hostis,
-I,
FIRST LATIN
m., garden. m., enemy.
READER
advantage; blockaded,
obstructed,
-is,
choked:
imperator,
difficult
(ground)
-oris,
;//.,
Hudso, -6nis, m., (i) Henry Hudson, mander, commanding general (offithe explorer ; (2) the name of a cer), commander in chief. river of New York state. imperium, -ri, n., order (129), command (44); sway, control (81), humus, -I, /., ground ; humi, on the
ground, upon the ground; ground (90).
in (to) the
impero,
i,
-avi,
-atum
case, if
ibi, adv., there, at that point, in that
order, direct.
impetrd,
i,
buy
(40impetus,
-us,
m.,
attack,
assault,
As
the
man;
ncut.,
impono,
or in
on).
3,
same
and
load (upon,
>
id5neus,
-um,
suitable,
;
proper,
favor-
satisfactory,
well-adapted
imus,
in,
-a,
;
able (wind).
Idus, -uum, /, the Ides (the I3th of some months, the i5th of others).
igitur,
conj., so.
-is,
(i) with abl., in, at, on, upon, on board, on the surface of ; within,
prep.
among
(2) with
therefore,
accordingly,
and
ignis,
of
m.,
fire,
among ;
light,
camp
fire.
toward, for
PL, flames.
incendium,
tion.
-di,
fire,
conflagra-
ignominia,
tion.
incendo,
3,
ignotus, -a,
-um,
unknown,
this,
unex-
destroy by
plored, strange.
ille,
ilia,
illud,
the.
As
spur on,
stir
up.
se incitare,
work one's self up (48). impedimenta, -orum, n., baggage, baggage train, stores; personal ef- incola, -ae, c., inhabitant, native. fects (no). incolo, 3, -colui, inhabit, occupy, popuimpedio,
4, -ivi, -itus, hinder, molest,
late,
be settled
-is, -e,
in.
delay; put a damper upon (138). Partic. as adj., impeditus, -a, -um,
incolumis,
free.
safe,
unharmed,
in
safety, unscathed,
unmolested; scot
at
dis-
FIRST LATIN
incommodum,
verse.
-i,
READER
hurl, shoot, discharge,
fire,
217
telum
n.,
inconvenience
inmittere,
fire.
incredibilis,
ishing.
-e,
inquam,
from inrumpd,
it.
3,
-rupi,
(ruptus), break
(into),
(into),
burst
(into), rush
-dictus,
declare
dash (into) ; burst in, break in. insequor, 3, -secutus sum, pursue,
low,
trail.
fol-
(war).
Indus,
-a,
-urn,
/.,
Indian.
As noun,
//.,
(an)
Indian;
insidiae, -arum,
-ius,
inferior,
lower,
weaker.
Superl.,
imus,
-a,
-um, See
instar,
-struxi, -structus,
fit
draw up,
form, marshal;
out, equip.
with
dat.y inflict
(upon), do (to),
iniurias
in-
make
(war
upon),
insula Longa,
As
fresh
noun,
troops.
integri,
-5rum,
m.,
ingredior,
effect
3,
-gressus
sum,
enter,
intelleg5,
see,
3,
-lexi,
-lectus, realize,
an entrance.
-a,
perceive,
gather,
understand,
inimicus,
know.
intempestus, -a, -um, See nox. able.
inter, prep, with ace.,
lit.,
unseason-
among, in the
See also ago,
cut off;
capture.
interdum, adv.,
time;
at times,
from time to
in
iniussu, abl. of defective noun, with gen., without the order (of), against orders the order (of), without
sometimes, occasionally;
some
mean-
(from).
inlido, 3, -lisi, -lisus, dash.
Pass.,
be
intere5, -ire,
-ii,
perish,
be
killed.
dashed, crash.
inmitto,
3,
put to death;
murder,
massacre,
218
kill off,
FIRST LATIN
cut
off,
READER
things
;
cut down,
cut
to
pieces,
a thing (132), a project gen., his, her, their; of theirs (138). id quod, what. Isabella, -ae, f., the name of a queen
(139)
of Spain.
iste, ista, istud, that, this;
that
interpono,
pose,
3, -postri,
-positus, inter-
of yours (134).
As no un,
he, this
put
(place,
hold)
between.
ita, adv., thus, so;
intervallum, -I, n., distance. intra, prep, with ace., within, behind; (over) within (113).
intro,
I,
in this way, in the followingway; with matters standing thus (119); by this means (104): in
enter,
make
:
(one's)
way
into;
speed (139)
so very (121).
step in (49)
on board itaque,
and
.,
so, accordingly.
iter, itineris,
(138).
invitus, -a,
line of march, during the journey; iter magnum, See also facio. forced march.
tion,
exceedingly
will,
iterum, adv., again, a second time, once again; the second time (64).
loath,
baud
ipse,
itself,
ipsa,
herself,
:
iaceo, 2, -ui,
lie,
lie
neglected (131).
iacens,
-entis,
own
(the
:
Partic.
as
adj.,
prostrate.
iaci5, 3, ieci, iactus, throw, cast, shoot;
on
son
their
;
very,
own motion (24); in perown hand (136) mere, even. As noun, he, the
with his
:
(Andrew) Jackson.
at
man
length.
iam ante, previously iam demum, now at length, at length; iam diu, Ira, -ae,/, anger, wrath. now for a long time, long since; iratus, -a, -um, angry, in anger, in a iam pridem, long since, long before. passion, in (one's) wrath; hotly, the name of a hill laniculum, -i, angrily (103).
their (own).
.,
is,
As noun,
he,
separated from
lasper,
-eri,
Rome
by the Tiber.
man
men;
ne^^t., it,
purpose
daring soldier of the Revolution. luba, -ae, m., the name of an African
king.
FIRST LATIN
iubeo,
2,
READER
-ae,
219
in
iussi,
iussus, order,
tell,
com- Larisa,
(89);
mand,
direct, bid,
say
Greece.
latebrae, -arum, /, hiding place, sheltered spot (99); ambush (105). in
latebris, in hiding (32). lateo, 2, -ui, hide, skulk, be in hiding, lie in wait, in insidiis latere, lie in
wait.
-eris,
.,
Pass.,
be
of the opinion.
lunius, -ni,
;;/.,
dier in Caesar's
luno, -5nis,
/.,
Juno,
gods, as being the wife of Jupiter. ius, iuris, w., law, rules (132); court
praise,
commend.
(45)
tives.
preroga-
lectus,
-i, ///.,
bed, couch.
legatus,
-is, m., young man, youth, young fellow; with adj. force, youth-
envoy
(42,
no,
130,
ful
(25).
i,
governor
iuv5,
legio,
-onis,
K., abbreviation of Kalendae, -arum, Calends (i.e. the first day of f., the
(i02ff.).
legion
a month).
L., abbreviation #/" Lucius, -ci,
m.
Labienus,
war.
difficulty,
liberi,
work, exerwork,
name
of a country
laboro,
i,
-avi,
-atum
est,
toil;
free, relieve.
libertas,
-atis,
/,
liberty,
freedom,
emancipation.
liburnica, -ae,
antine.
licet, 2, licuit or
f., sloop, cutter, brig-
with
joy,
with
sum, give
freely, sacri-
South America.
lingua, -ae, /, tongue, language.
22O
FIRST LATIN
READER
name
of Portugal.
PL,
letter,
communication,
mesal-
phabet (113).
litus, -oris, n., coast, shore.
-ae,
/, the name of a
dis-
Roman
historian.
rich,
Asia Minor.
wealthy,
-I,
m.
m.
(pi.,
loca,
-orum,
.),
maestus,
-a,
ground,
position,
post;
part
(no):
PL,
district,
country (31,
quarters
33);
location (65);
(91).
omnibus
also
locis,
magis,
adv., compar.,
everywhere. natura.
See
cedo
and
also ed
(adv.}.
Superl.,
maxime,
exceed:
particularly,
especially;
some-
Londinium
(-ni,
n.)
Novum
to
give superlative
New
cut.
London, a town
far,
in Connecti-
an
adj.
or adv.
magister,
(to)
-tri,
m., captain,
puerorum
longe, adv.,
a considerable
with
(by)
far
far,
much.
-a,
magnus,
distant, remote,
-a,
-um, great,
(stores),
large, big, of
:
longinquus,
away,
-um,
a
at
at
distance,
haud
abundant
longinquus,
longus,
is
no great distance.
-a,
-um, long,
haud longus,
est,
hearty,
severe,
heartfelt
(thanks),
heavy,
serious
(spirit),
high
(ex-
(column,
ploit),
hope),
important
keen (anticipation),
liberal
and abl.,
much
(assistance),
strong
dous
army
in Gaul.
wide
great
size.
Iud5,
See also
FIRST LATIN
Compar., maior,
'
READER
221
-or,
-us,
(all
the)
As noun, maiores, -um, m., Mauri, -drum, m., the Moors. fathers (13). maxime, see magis. maximus, -a, -um, see magnus. -a, -um, maximus, extreme, Superl.,
utmost, supreme, exceedingly great,
Mediterraneus,
ranean.
-a,
-um,
Mediter-
immense,
mighty;
much
(104);
(of), center
maior,
died.
magnus.
See also
fully (140).
memor,
-oris, adj.,
thought
(of),
thinking
re-
maid, malle, malui, prefer, choose. malus, -a, -um, wicked, evil, unprincipled, vile.
evil,
membering. memorabilia,
markable.
-is, -e,
noteworthy, re-
As noun, malum,
-I,
.,
mane, in
memoria,
brance.
-ae, f.,
See
also
next morning;
morn-
teneo.
ing (49).
mensis,
-is,
m.,
month.
maneo,
2,
mansi,
mansum
live.
-e,
est, re-
mentior,
4, -itus
story, fabricate.
manipularis,
file.
-is,
of the rank
-is,
and meridies,
;;/.
,
-el,
m., midday,
noon ( 129) ;
thought
(138);
As noun, manipularis,
rank and
file,
soldier of the
//.,
private;
metus,
men.
of danger (119).
Manlius, -II, m., (i) Marcus Manlius, a Roman who defended the Capitol against the Gauls; (2) Gaius Manlius,
my own
Miantonimo,
an In Jian
miles,
dier,
-itis,
name of
solPI.,
lieutenant to Catiline!
;
chief.
-us, /, hand band, company, detachment, force. Marcius, -ci, m., Marcius (Rufus), an
manus,
m., soldier,
in
common
ranks.
soldier
privates.
the
men,
officer in Curio's
army..
Marcus,
mare,
-I,
m., Marcus.
n., sea,
milia, -ium,
.,
mille
-is,
seas (92).
Marta, -ae,/, Martha. Martius, -a, -um, of March. mater, -tris, /, mother.
matrimonium,
also duco.
-I,
.,
marriage.
See
(80).
Suferl.,
minime, not
at all,
by no means; no (87).
222
minis,
-a,
moved,
2,
break
misceo,
mingle.
2,
(camp).
mox,
pitiful,
Mucius,
poor;
fellow,
etc.
hard poor
Mucius, a
As noun, poor
mulier, -eris,/, woman. multitudo, -inis, /, throng, crowd, band, force, number, company,
shoot, hurl, fire; throw away, discard, lose (129). Partic, as noun, missi,
numbers; rain (of weapons). mult5, adv., (by) much, (by) far.
-6mm,
modo,
131).
m.,
messengers,
lit.
those
sent (109).
adv.,
just
Super/.,
(135).
in
before,
just:
.
just
now,
(20,
-um, much.
a
large
PL, many;
of;
lately;
just,
but
. .
only
at
many
large
number
:
modo
...
-i,
modo,
one
si.
time
at another.
See also
modus,
sort;
(stories),
all
(83);
see
par., plus,
(noun},
quo modo,
fero.
more (88)
Superl.,
moleste, adv.,
with irritation;
several (131)
as
plurimi,
very
moneo,
2,
-ui,
-itus,
warn, advise,
emi-
inform (49).
of.
munio,
sine
-itus,
intrench,
mora,
strengthen, fortify.
Partic. as adj.,
munitus,
fortified.
-a,
moribundus,
morior,
-a,
-um, dying,
at the
point of death.
3, mortuus sum, die. Partic. siege (and adj.') mortuus, -a, -um, having murus,
mortuus,
-i,
muto,
i,
change,
consilium mutare,
m., dead
man;
//.,
the dead.
dally,
moror,
I,
nam,
conj., for.
3,
nanciscor,
cover;
nactus sum,
secure;
find, dis-
gain,
reach
(83).
mos, moris.
custom.
PI.,
ways narr5,
nascor,
i,
3,
FIRST LATIN
natio, -dnis,/, tribe.
READER
defective
223
noun, m., no one, none, Gen. and abl. supplied
nemo,
nato,
i,
-avi,
-atum
est, float.
not a man.
by nullius
and niillo.
conj.,
neque, nec,
and
not, nor;
(134).
natura
see
loci,
natural
when
situation (41).
times)
natus,
-a,
-um,
nascor.
enim
.
or
nauta,
-ae,
;/?.,
sailor,
deck hand.
nor
yet
(126).
See
also
alius,
PL, crew.
quisquam,
navigium,
navigo,
coast,
:
-i,
scio,
tamen,
-vi,
ullus,
umquam, and
i,
-avi,
-atum
head,
volo.
ply;
journey,
travel
Nervius,
the Nervii
Gaul).
nescio, 4, -scivi, not understand, not
know, be ignorant
nihil,
of.
indeclinable
noun,
nothing.
(68). of the
order not
to,
.
.
so that
.
not,
to the
end that
verbs of fearing) that, lest; {after ne quis, so recusare) that (132). that no one (54, 57); ne qua, so
that
.
.
no, i, -avi, -atum est, swim, float. ne quid, so that noctu, adv., at night, by night, in the not ne night, during the night, under cover anything (47) of night; one night (68). ullus, that no (84).
no (102);
.
ne
nocturnus,
-a,
night (adj.}.
nolo, nolle, nolui, be unwilling, not be
necessarius,
tial,
-a,
willing,
desire,
not
needed, needful.
i,
need,
put to death,
-inis, n.,
name,
title;
honor
(one's)
nondum,
. .
.
nego,
i,
number
of.
As
not, say
" no."
noun, some,
nonus,
-a,
-um, ninth,
trade,
have
(business)
As noun,
(soldiers,
men
224
notus,
-a, -vim,
obses, -idis,
c.,
hostage.
-sessus,
Noveboracensis,
-is, -e,
obsideo,
2,
-sedi,
besiege,
New York
novus,
-a,
(adj.}.
beset, blockade,
hem
in,
surround;
guard, watch,
obsidio, -onis,/, siege,
-a,
expected
;
revolutionary,
upstart
(138) as part of a town or country obstinatus, name, New. (all) quid novl (as dogged.
neut. noun},
-um,
determined,
new).
(127).
anything new (lit. of obtineo, 2, -tinui, -tentus, hold, have, last, hindermost enjoy (34). regnum obtinere, rule. occasio, -onis,/., opportunity, chance, agmen and res.
occidens, -entis, m., the west.
occido,
3, -cidi, -cisus, kill, slay,
nox, noctis,/, night, darkness, nightfall. Abl. as adv., nocte, under cover
of the darkness (130). media nox, midnight; nocte intempesta, at
put to
death, murder, slaughter, massacre; cut down, cut to pieces, cut off.
of,
fill
nudus,
dead of night. OCCUpd, i, occupy, take possession -a, -um, bare, naked, without capture, seize, seize (upon);
-a,
clothing.
nullus,
(as
busy, busied;
interested (129). noun), supplying the lacking abl. of nemo, no one, none occurro, 3, -curri, -cursum dat., meet, head off. (39> 58, 82). See also modus and
masc.
est,
with
pars.
octavus,
-i,
-a,
-um, eighth.
numerus,
m.,
number, numbers,
company, contingent, class; amount October, -bris, -bre, of October, (66). quorum in numero, among oculus, -i, m., eye.
whom.
Numidae, -arum,
-with
officium,
m., the
-i,
.,
duty,
task;
respect
Numidians;
(130-
adj.
force,
adv.,
numquam,
never,
Numidian (117). olim, adv., once upon a time, once, at one time, on one occasion, one non numday, one time.
quam, sometimes
(63).
nunc, adv., now, to-day. nuntio, I, announce, report, word; with dat., inform.
nuntius,
-i,
omnino, adv., altogether, entirely. send omnis, -is, -e, all, every; whole, the whole (of), all (of); any (113, 129).
envoy,
m.,
messenger,
As noun, masc.
everybody, they
pi., all,
all;
every one,
(those)
all
all
(118);
neut.
pi.,
everything,
of.
See
the (those) things, every expedient (120), all sorts of things (123).
causa and
3,
res.
scio.
Oblmscor,
Obscurus,
oblitus
sum,
forget;
onustus,
-a,
FIRST LATIN
opera, -ae, /, services;
READER
frankly, freely, boldly ; with no of secrecy (126).
225
show
cooperation
108).
(135);
also do.
attention
(91,
See
oppidani, -orum,
townsmen,
one's) town.
m.,
pando,
3, pandi, passus, spread. Partic. as adj., passus, -a, -um, full spread (sails), outstretched (hands). 3,
oppidum,
-i,
n.,
opportunus,
-a,
parco,
ful (to),
able, opportune.
(upon), spare.
pareo,
2, -ui, obey, comply; with dat., give heed (to), obey, respond (to);
Oppugno,
attack,
assail,
besiege,
paro,
make make
with
infin.,
opus, -eris, n., work, task; (earth) work. PL, fortifications, defenses,
(siege) works,
opus
est, there
is
need (46).
Sratio,
-onis,
f.,
speech,
argument,
remnant; quarter,
di-
ab ea
m., circle.
sisto.
ex omnibus partibus, on
in
all sides;
omnis partes,
in every direction;
command,
position (63).
PI.,
in altera parte ... in altera, on the one hand ... on the other; in
beg.
3,
ostendo,
disclose, show, point out, set forth; impart (the) information (133). se
self.
parvus,
-a,
weak
paco,
adj.,
i,
(force),
minor,
-or, -us,
;
of no grtat
;
size (85)
lighter (shock)
,
pacatus,
-um,
subdued,
(68).
SuperI
minimus,
-a,
younger -um,
submissive.
PaelJgnus,
-i,
palam,
adv.,
openly,
in
full
view;
patefacio,
226
open ;
adj.,
Partic. as
percutio,
strike
3,
-cussi,
-cussus, strike,
patefactus,
down.
3,
perduco,
peregrinus,
pereo,
life,
-i,
m., foreigner.
(one's)
be killed,
3,
fall.
country (93). pauci, -ae, -a, few, a few (of), the few. As masc. noun, a few, a mere handful, (only) a few (45); neut., a few
(things, words, questions).
perficio,
finish,
-feci,
-fectus, complete,
carry
to
completion,
carry
out;
do, perform;
construct, build.
paulatim,
adv., slowly,
by slow depauld
perfuga, -ae, c., renegade, traitor; with adj. force, deserting (123).
perfugi5,
3,
grees, gradually.
paulo, adv., a
ante, a
before, a
little,
somewhat,
and ace.,
little
little
periculum,
crisis
-1, n.,
danger,
peril, risk;
afterward.
paulum,
little
adv.,
little,
little
way, a
short
permotus,
-a,
-um, partic. as
adj.,
(short)
distance;
startled, surprised,
time.
pax, pacis,/, peace, state of peace. Pecsuot, -Otis, m., the name of an Indian killed by Miles Standish.
pecunia, -ae, /, money, funds; pay See also solvo. (94), bribe (94).
pades,
-itis,
shamed (120).
-a,
perpauci, -ae,
few.
PL,
in-
pedetemptim,
little,
perrump5,
persevere,
warily, slowly.
t
-avi,
-atum
est, persist,
footmen; force
of infantry (138).
remain firm; with in/in., continue (to do a thing), persist (in doing a
thing).
2,
-suasi,
it
-suasum
est,
make
agreeable (to),
on
(the sea);
for;
(of time}
through,
thoroughly frightened, in
panic-stricken,
great
fear,
thrown
FIRST LATIN
into a panic, in terror, scared out of
READER
-is,
227
m.,
fish.
full
well;
fully,
plerique, pleraeque, pleraque, most As masc. noun, of, the majority of.
the majority, the most part, nearly
all.
perturbo,
concert.
I,
dis-
pervenio,
rive,
4, -veni,
-ventum
est, ar-
pluriml, -ae,
-a,
see multus.
plurimum,
Pocahonta,
see
multum.
see multus.
way
in
with ad
and ace.,
reach;
reach, arrive
:
plus, pluris,
n.,
(at);
with
-ae,
/, the name of an
cup.
and
effect
an en-
Indian princess.
trance (into)
poculum,
-i,
.,
See also do
(under capio).
sum, promise,
;
pessimus,
petd,
-a,
3, -ivi,
offer,
ask,
offer of.
bene
polliceri,
ask
for,
sire, try to
hunt for, make for (128, 139) down (133); attack (131): with Pompeiani, -orum, m., the Pompeians ab and abl., request (132). (i.e. adherents of Pompey).
head
promises (135). Pollux, -ucis, m., the name of a god worshiped by the Romans.
Petreius,
-ei,
commanding officer
defeated Catiline.
Pompeius, -ei, m. (i) Gnaeus Pompey, the opponent of Caesar in the civil war; (2) Gnaeus Pompey, an in;
army name
army
in Gaul.
(99).
Pomptinus, -i,
lieutenant to
/.,
(Gaius) Pomptinus,
Marcus Cicero,
pond,
in
3,
Philomelium,
city of
-li,
n.,
the
name
of a
station, fix;
Asia Minor.
and
abl.,
stake
(upon)
-a,
(112).
pflum, -I, ., javelin. Pindenissus (or -um), -i, m. or n., the name of a city of Asia Minor.
Pinta, -ae,/, the
Partic.
located,
as adj., positus,
situated,
-um,
castra ponere,
the
name
of one of the
name
of an
ships of Columbus.
228
populus,
-1, m., people (i.e. nation). porrigS, 3, -rexi, -rectus, hold out, stretch out; display. Porsinna, -ae, m., the name of a king
praemium,
of Etruria.
carry, bring;
accommodate
praeoccupo, i, forestall, anticipate; reach first (125). praepono, 3, -posui, -positus, with
dat., put in charge (of). praesens, -entis, see praesum.
(90.
portus, -us, m., harbor, bay, port. possum, posse, potui, be able (can,
etc.).
praesidium,
See
escort;
-i,
n.,
garrison, guard,
post, prep, -with ace., after, later than; behind. See also tergum.
manifest,
display;
perform
be
later, there-
praesum,
in
-esse, -fui,
;
be
in charge,
(posterus),
-a,
As noun,
as
quam,
conj.,
be-
after,
when; when
adv.,
at length
(64),
yond.
praeterea, adv., besides, furthermore,
in addition.
as soon as (82).
postremd,
finally,
at
last,
at
praetereo,
postridie, adv., the next day, on the following day. postridie eius diei,
'
-ire, -ii, -itus, pass by; perf. tense, be past, be gone (131). 3,
praetervehor,
past.
-vectus
sum,
sail
praetorius,
com-
opportunity
(109,
121).
premS,
harass, beset.
abl., gain,
sum, with
capture,
secure;
gather
in
cupy (129).
praeda, -ae,yC, plunder, booty,
prize.
primS,
n.,
adv., at
first,
at the outset, in
the beginning.
praedium,
praefectus,
-I,
estate,
plantation,
primum,
(conj.~)
adv.,
first.
See also
cum
ranch, farm.
-i,
and ubi
-um,
(conj.}.
first,
m.,
-a,
chief, foremost,
of,
81),
the
first
governor (4).
earliest;
the very
229
in primis (as masc. noun}, See also in the front rank (136). acies, agmen, and lux.
-ipis,
hurl
(arms).
prolabor,
slip
prmceps,
PI., chief
m.,
chief
citizen.
-lapsus sum,
(57).
-i,
fall
forward,
down
promunturium,
;
n.,
promontory,
cape.
past (133).
prius, adv.,
first,
pronuntio,
previously.
I,
announce,
make
an-
nouncement.
after
priusquam,
conj.,
before;
Compar.,
ace.,
pro, prep, with abL, in return for, instead of; as, for (10, 16, 83);
for, in
quite
behalf
;
35,61,63)
probo,
I,
neighborhood
-avi,
;
approve.
far, far
;
properS,
away, remote, at
distance
(94,
i,
-atum
with
est, hasten,
infin.,
in
the
make
from a distance (87, 125). procul, at no great distance, near at hand, near by.
113);
baud
propono,
3,
explain.
prSdo,
3,
dis-
close (52).
propter, prep, with ace., on account of, because of; through (fear).
producS,
3, -duxi, -ductus, bring out, lead out, (cause to) march out.
-I,
-era,
-erum, good
proelium,
prospicio,
forth,
3,
battle (in
the
look out.
straight
open) (122).
and
desisto.
on
forth-
sum,
set out,
provideo, termine
(136).
2, -vidi,
;
look
proceed
(62).
depart
(27),
slip
away provincia,
-ae,
/, province, colony,
territory, district.
3,
progredior,
progress,
-a,
move
next,
following,
next
succeeding
that
forward, go ahead; go forth (75); march, travel; sail, coast; push out
(2), venture (3, 6).
(night) (119).
name
of
a king of Bithynia.
230
publicus,
(1.12).
-a,
FIRST LATIN
-urn,
READER
3,
public,
official
queror,
See also
girl,
res.
puella, -ae,/,
maiden, maid.
;
whose).
masc.
With
pi.,
antecedent
puer,
-eri,
slave (133).
implied :
1
(some)
who,
who
(90, 93,
pugna, -ae,/, battle, pugno, i, -a vi, -a turn est, fight, war; keep up (the) fight (106).
pulcher, -chra, -chrum, beautiful,
pretty,
(2, 98).
fair,
which (37), (one) which (131); neut. pi., (the things) which (no). At the beginning of a sentence : as
noun, who, which, he, she,
they, these;
it,
this,
charming;
-eris,
splendid,
fine,
pulvis,
m.,
dust
(90,
118);
this.
When
powder.
puto,
I,
strative
pronoun
think, believe.
Q., abbreviation
0/Quintus,
n.,
-i,
m.
" and," ply a conjunction^ such as also For See modus. "but,"^f.)
the
quadriduum,
quaero,
3,
-i,
corresponding
,
indej. pron.
and
some,
certairj,
certain
quaestus, -us,
;//.,
profit, gain.
quam,
conj. and adv., than, rather //., than; with the superl. of adjs. and quidem, adv., indeed; at any rate (93).
advs., as
...
as possible.
See also ne
quiesco,
3,
quidem.
quamquam,
conj.,
although.
quando, adv., see si. quantus, -a, -um, how great; what, what a. As noun, quantum, -i, n.,
pose;
somno
qum
ter
(
(one's) nap (71). quiescere, be sunk in sleep. etiam, indeed, in fact, as a mat-
take
how much?
quare,
conj.,
of
fact,
wherefore,
not interrog. )
-ti,
Quinctius,
m., see
Flaminmus.
adj., five.
Quintus,
if,
-i,
m., Quintus.
pre-
etc. (see
ne and
231
retire, return,
fall
pron.,
who
what?
(the
draw, retreat,
go back,
latter, both
march back,
quisquam,
clauses,
quicquam, in negative nee refuge (in) (115). any one, anything. quisquam, and no one; nee quic- recuso, i, object to, shrink from (15). nothing. quam, and
.
. .
shun,
(quid-
redeo,
que)
noun, each
(man) (120).
quivis, quaevis, quodvis (quidvis)
adj.,
:
est, return, come make (one's) way back, go back; come again (125); with ad and ace., be reduced (to) (112). domum redire, arrive home
-Ire, -ii,
-itum
(5).
(77).
redintegro,
reduco,
3,
i,
renew.
to the place to
conduct
back,
withdraw, remove
which (118);
thither, there.
quo, con/., in order that, so that. quod, conj., because, since, as, because
of the fact that;
that (60, 100)
;
(122), bring back, carryback, take back, pull back; bring (123); with
ad and ace.,
refero,
-ferre,
-latus, carry
quondam,
at
retire in haste (129). gone by, one time, on one occasion, one regina, -ae,/, queen.
regio, -6nis,
as.
/;
sing,
and
pi.,
region,
quoniam,
well;
conj., since,
inasmuch
territory, district,
locality, country,
quoque, adv.
even.
and
neighborhood.
as.
.,
ramus,
-I,
m., branch.
withdraw.
religio, -onis, f., religion,
belief,
rapio, 3, rapui, raptus, seize, catch, catch up, snatch away; carry away,
steal,
(religious)
religious
religious
system;
plunder (38).
leave, leave
set
sail
manner, way.
behind,
abandon;
raise
leave,
:
from;
(116).
-um, remaining (88). mit, harbor (140); regain, recover, reliquiae, -arum,/, remnants. retake, in navigium recipere, get reliquus, -a, -um, the rest of, the re(take) on board se recipere, withmaining. PI., the other, other, the
:
23 2
FIRST LATIN
READER
in very truth;
remaining, the rest of; the following (109); as noun, the others,
those remaining, the remnant, the remainder, the rest, reliquus esse,
ingly; res gestae, exploits; re vera, res novae, insurrection, revolution (25);
res publica,
commonwealth,
try
state, (one's)
coun-
(60).
gero.
resists, 3, -stiti,-stitum est, with dot.
subtract (114).
reor,
2,
ratus sum,
expect
(136).
case,
if any,
resist,
offer resistance,
oppose,
(all)
opposition; hold (one's) own, stand (one's) ground, make a stand (136); go (against),
make
hold
out
(against),
hold (one's)
repentmus,
pected.
reperio, 4, discover.
-a,
ground (against).
responded,
2,
-spondi,
-sponsum
est,
repperi,
repertus,
find,
answer, reply;
answer; declare.
(lit.
repeto,
3,
responsum,
retineo,
-I,
answer, reply.
-tentus, hold back;
2, -tinui,
reprimo,
3,
-pressi, -pressus,
stop,
suppress, check.
res, rei,/, thing, things, action; affair,
revoco,
I,
recall, call
back,
business,
circumstance,
fact,
hap-
rex, regis, m., king, chief, ruler. Rhenus, -i, m., the ancient name of
the Rhine.
rideo, 2, risi,
(risus), laugh,
smile,
development
the
fighting
(103);
(129,
engagement,
136);
bank (of
errand
event
rivus,
-i,
m., stream;
brook (82).
rogo,
I,
(99), situation (108, 114), transaction (118), turn (of events) 125), undertaking (40), venture (100). PI., business (139),
(92,
Roma, -ae, /, Rome. Romanus, -a, -um, Roman. As noun, Roman!, -orum, m., the Romans.
See also
Rufus,
-i,
vir.
Sabmus,
war.
i
-I,
m.,
(Quintus) Sabinus,
and
pi.},
this;
so,
quam
accord-
Saburra, -ae,
tn.,
the
name
of a gen-
233
scriptus,
write;
scribo,
3,
scrips!,
Juba.
state (114).
priest, priestess;
se, sese, see sui.
sacerdos, -otis,
ace.,
along,
;
favorable
many
times, frequently,
repeatedly.
securis,
/,
battle-ax,
ax,
toma-
hawk.
secutus,
-a,
sed, conj., but; resuming, now (136). sedecim, indeclinable adj., sixteen.
sagum,
salto,
i,
-i,
n.,
cloak.
sedeo,
seat,
2,
sit.
sedi,
sessum
est,
take a
-atum
est, dance.
PI.,
salus, -utis,/, safety, well-being (91) ; salvation, escape, saving the day
abode (65)
district,
habi-
(125);
life,
lives
(50,
72,
130).
semel,
once, semel atque adv., iterum or semel iterumque, time and again, several times.
semper, adv., always, ever, at all day (for; (63). times. Samarobriva, -ae, /, the name of a Sempronia, -ae, /, the name of a city of northern Gaul. woman implicated in the conspiracy Sanga, -ae, m., see Fabius. of Catiline, Santa (-ae) Maria, -ae, /, the name of one of the ships of Columbus. senatus, -us, m., Parliament (34, 35);
Saratoga, -ae,/, Saratoga.
satis, adv., sufficiently,
session of
rather
scio.
(the
Roman)
senate
sententia,
-ae,
/, view, sentiment,
open
boat, row-
opinion, suggestion,
sentio, 4, sensi, sensus, realize,
know,
septem, indeclinable
be sure,
adj., seven.
adv., of course, to
September,
septimus,
-bris, -bre, of
naturally;
evidently (133).
scitus,
-a,
scio, 4, scivi,
mus qumquagesimus,
septuagesimus,
-a,
-um, seventieth.
'.,
what
scire,
undecided
know
all
(30-
234
sequor,
servo,
3,
FIRST LATIN
secutus sum, follow,
ve-
READER
As noun,
partici-
servus,
-i,
m., slave;
helper (74).
sex, indeclinable adj., six. sexaginta, indeclinable adj., sixty. Sextilis, -is, -e, of August.
si,
PL,
friends;
conj.,
if,
in case;
if
perchance,
be wont, be
apt,
;
be
on the chance
(to see) if
(1
that, in the
21).
;
si
doing a thing)
tenses,
imperf.
and
perf.
used.
Translated
imper-
if at any sonally, be (one's) wont, be (one's) custom. qui (noun}, if any; si quid novi, if anything new. sSlum, adv., only, non solum but also. sed etiam, not only sic, adv., thus, so, in this manner, in
provided (that)
si
quando,
time, whenever;
si
this
un-
in such
away
(54, 133).
aided,
single-handed;
in
single
ccmbaf (72).
solvo,
3, solvi,
Siculus,
sicut,
-i,
pay (debt),
watch-
navem
(-es) solvere,
pecuniam
solvere,
signum,
ards.
n.,
sign, signal;
PI., stand-
SOmnus,
sonus,
-i,
-i,
sopitus,
-a,
in silence.
spatium,
-i,
silva,
-ae,
/,
forest,
woods, wood,
with
grove.
similis,
-is,
-e,
similar;
dat.,
similar (to), resembling, like. simul, adv., at the same time, simultaneously; at one and the same
specto,
i,
speculor,
spy, view.
simul atque,
as
sperno,
3,
regard.
spero,
i,
hope, hope
126),
prompil-
dmulo,
it
I,
ise
(in).
i,
affect,
abl.,
spolio,
spoil,
plunder, despoil,
(81, 92, 98).
lage; prey
upon
spretus,
-a,
235
name of a
priest
cure, get;
who
(100).
Standisius,
-si,
m. (Miles) Standish.
t
at
the very
statuo,
mind.
stipendium,
service;
Pl. t military
top of
(speed),
(86)
all
(speed),
be stationed; ride
(at anchor);
est,
strenuus,
sturdy.
-a,
-um,
energetic,
proval),
(commander)
in chief,
most
distressing (scarcity),
most splendid
supero,
i,
without warning.
-a,
supinus,
tollo.
-a,
sublatus,
-um, see
subsequor,
3,
-secutus
sum, follow
upon (one's) back, face upward; placed flat on (one's) back (94).
supra, adv., above.
subsidium,
ment,
-i,
relief,
supremus,
surgo,
3,
him;
herself, her;
also:
suscipid,
3, -cepi,
-ceptus, undertake.
adj.,
suspensus,
anxious.
-a,
-um, partic. as
habeo, ostendd, recipio, tego, and teneS: inter se with ago, cohortor, and
dedo,
concurro
sum,
esse,
fui,
suspicor, sustined,
sustain,
i,
suspect, think.
-tinui, -tentus, withstand,
2,
See
usus.
also
summus,
sumo,
3,
-a,
suus, -a, -um, his, of his, her, their, of theirs ; his own, her own, etc.
As noun,
sui,
-orum, m. t his
men
236
telum,
-I,
n., missile,
weapon;
shaft
men
(followers)
their
his
own
lines
shot, bullet.
people
(121).
(16);
own
83,
92).
interficio.
n.,
Synnada, -drum,
city of
the
name of a temere,
adv.,
rashly,
Asia Minor.
name
of a country
incautiousness,
folly.
m.
templum,
tempus,
-i,
n.,
tabernaculum,
-I, ;/.,
tent,
wigwam.
-oris,
occasion,
hour
(100);
.PI.,
circumtimes;
stances
(139).
days,
Taeconderoga,
-ae,
/, Ticonderoga.
Tallapoosa,
ages (45).
tenebrae, -arum,
teneo,
conj.,
-ui,
however, but,
still,
nevertheless, notwithstanding,
tantum,
tantus,
such,
rear.
-um, so great, so large, such great, such large ; so base, such base (41), so grievous (34), so remarkable (no), so severe
earth
(no).
2,
tened,
-ui,
quanto
.
.
territus, -a,
paratives)
.
...
.
the;
.
tantus
quantus, such
.as.
tarde, adv., slowly, with little speed. Taurus, -I, m., the name of a moun-
Thraces, -um, m., the Thracians, a nation dwelling to the north of an-im), the
tain range of Asia Minor. cient Greece. Tebarani, -orum, m., the name of a Tiberis, -is, m. Tiber. people of Asia Minor.
(ace. sing.,
tectum,
-I,
building.
Tillius,
-li,
Tecumsa,
tego,
-ae,
m.,
Tecumseh,
an
Indian chief.
3, texi,
bury (64).
FIRST LATIN
timor,
-oris, m., fear, apprehension, alarm, panic (117), demoralization (122). sine timore, with no thought
READER
237
of danger, unconcerned.
tolero,
i,
(i 12).
Tullius,
-11,
m.,
(Lucius)
Tullius,
put
up,
lift;
(anchor)
(139).
up (shout, cry); weigh, turn, adv., then, at that time, on that drive occasion, on this occasion; at the away dislodge,
(hope) be dispelled
Partic. as adj.,
Pass.,
time (28, 83); at such times (7); for th^ time being (122); now (139)
totus, -a,
of,
(16, 114).
See also
cum
(conj.).
tumultus,
tracto,
i,
have on
in (40).
turma,
-ae,
(one's) hands, be
ehgiged
pass
squadron.
trado,
der,
3, -didi,
30 men.)
turris, -is,
hand
up
over,
over;
pass
/,
-im), tower.
(hand)
(86);
cede;
transfer
impart (27):
say (88), state (131). traditum est, it is related (stated, lit. handed
where? (Rel-
down); the
traduco,
3,
bring across.
tragula, -ae,/, dart. trans, prep, with ace., across, over.
transeo,
over,
-ire,
-ii,
there,
(cf.
(and)
there,
is
(but)
there, etc.
what
said of the
-itus,
cross,
cross
come
i,
over,
go over;
come
that.
transports,
carry
ullus, -a,
single (137).
ullus,
and
no,
and
none.
in some
70).
final.
proper
names,
South
(60,
Super1., ultimus, -a, -urn, last, ultimus, -a, -um, see ulterior.
ultrd, adv., voluntarily, actually,
ultro
litum), captain (27), major (28), staff -offker (32); (military) tribune
and
war-
down.
ululatus, -us, m.,
yell, cry, shriek,
.,
tribute, tax.
whoop.
FIRST LATIN
Umbrenus,
nus, a
-I,
READER
purpose (of doing a thing), with the idea (of doing a thing) (rela:
m., (Publius)
Umbre-
line's conspiracy.
as (135)
:
(result}
umerus,
m., shoulder.
adv.,
ever,
so
that, that, as to
(substantive}
(131,
umquam,
neque
um-
that
quam, and
abl. t
never.
138).
una cum, with uterque, utraque, utrumque, each in As noun, (of two), either, both.
side by side
company
Uncas,
man
(of two)
with (83).
-ae, m., the
name
of an In-
name
of an African
dian chief.
unde, adv., whence, from which, from utor, 3, usus sum, with abl., use, whence from thence (39). make use of, enjoy, have, employ,
;
undecimus,
teen.
-a,
-um, eleventh.
adj.,
have recourse
nine-
to,
have occasion to
undevigintl, indeclinable
undique, adv., on
ters,
quarall
everywhere,
all
about, in
;
ecution: accept, profit by (129), depend upon (71); devote (109); give utterance to (92); keep up
from
all sides,
from every
all,
(127) ; stoop to (63) ; with a second use (have) (as) (129). uxor, -oris,/, wife ; squaw.
abl.,
. .
.
all,
one and
in a
body.
unus,
-um, one, a single; (but) one "(125); the one, the single (126).
-a,
-a,
large (army).
urbs, urbis, /,
city;
the
city
(i.e.
vallum, ment.
-i,
.,
Rome) (42,45,86). usque, adv., even, usque ad, with ace., as far as, even to; until.
usus, -us, m., use, assistance, service
;
Varus, -I, m., see Attius. Vasingto, -onis, m., (George) Washington.
-ve, conj., or;
experience
and (120).
adv., exceedingly
vectus,
-a,
vehementer,
deeply
much;
energetically
(126):
ously (135).
for the
veho,
3,
vexi,
239
terga
be car-
equo vec-
vesper,
-eri
and
-eris,
m., evening,
sub vesperum, toward evening. See of advs., even (98) vel vel, vestigium, -i, n., track, mark. also insequor and sequor. and. either ... or, both
. .
velum,
vendo,
-I,
n. y sail.
vestimentum,
-i,
n.,
garment.
PI.,
3,
vendidi, venditus,
-i,
.,
venenum,
poison.
ventum
come,
proceed, march; arrive (126); draw near (i 18) ; with in and ace., arrive
(in).
auxilio
venire,
(freely)
track,
trail,
-i,
come come
vicinus,
m., neighbor.
nem
venire, surrender;
in
manus
venire, with gen., fall into the hands subsidio venire, (freely'} (of)
:
vicus,
-i,
video,
2,
beof,
come
dat.,
to the rescue;
with a second
:
come (go)
pen
usu venire, be experienced, hap- videor, 2, visus sum, seem, appear. Used impersonally, videtur, seem (133) (usu is perhaps an
irregular dat. form}. i, hunt.
-i,
best (103).
vigilia, -ae,
venor,
ventus,
m., wind.
the night).
vigilo,
fear,
i,
verbum,
vereor,
-i, n.,
word.
-avi,
-atum
est,
sit
2,
-itus
sum,
be
afraid.
be
alert,
be awake;
Partic.,
veritus, -a,
apprehensive;
apprehensive
-um, fearing, viginti, indeclinable adj., twenty. of, villa, -ae,/, farmhouse; farm (53).
vinco,
3, vici,
alarmed
at.
matter of
fact,
in
fact
moreover
a
as
adj.,
victus,
-a,
-um, de-
feated, beaten.
Verres,
-is,
m.,
(Gaius) Verres,
of Sicily.
vinculum,
chains.
vir, viri,
-i,
n., chain.
PI., fetters,
(Roman) governor
versor,
be involved, be; I, about; bear a part (79). versus, see ad ... versus.
Vertico, -onis,
/.,
move
m., man, gentleman; husband (73). vir Britannicus, (an) Englishman; vir Rdmanus, (a)
the
name
of a Gaul
Roman
Virginia, -ae,/, Virginia.
friendly to the
Romans.
240
FIRST LATIN
READER
I,
VOCO,
call,
summon,
ius (45).
invite;
call,
name,
bring to
in
vocare,
prosecute,
,/, force (73), violence (131); vigor (136), (dead) earnest (136)
trial
amount
(118).
capio.
Vita, -ae,
PL,
strength.
See
also
will. .
be unwilling, and
refuse (86).
/, life. Sing, often found vox, vocis,yC, voice; tones (9;), articSee ulation where Rngl. would use pi. (131); remark, question
i,
also ag5.
Vito,
avoid,
make
(one's)
I,
wound.
-a,
Partic.
vulneratus,
-um, wounded
as adj., as
;
vixi,
victum
est, live;
vulnerati,
wounded.
vivus,
-a,
As noun, vulnus,
sion.
-eris,
.,
wound,
injury.
PEARSON'S
By
New
Complete
Part II,
$1.00
Based on Caesar
50 50
THIS
tice in
book combines a thorough and systematic study of the essentials of Latin syntax with abundant practice in translating English into Latin; and affords constant pracwriting Latin at sight.
It
college entrance requirements. ^| Part I is a summary of the fundamental principles of Latin grammar and syntax, and contains clear, concise explanations
of
is
many points that are troublesome to the ordinary pupil. It divided into graded lessons of convenient length, each lesReferences son including English-Latin exercises for practice.
to all the leading grammars are also given. ^j Part II contains short, disconnected English sentences and some continuous narrative based on Books I-IV of Caesar's
Gallic
War.
Part III presents material for translation into There are also exercises for gen-
^f
review preparatory to college entrance examinations. valuable feature of the book is the Review Lessons, introduced at intervals. These contain lists of important words for vocabulary study, and together with the summaries of
work and
grammatical principles afford excellent material for review For purposes of empractice in sight translation.
phasis and intensive study, typical Latin sentences, illustrating
important grammatic usages, idioms, and phrases are placed at the head of each chapter based on Books I and II of Caesar
and the
first
New
York.
90
cents.
Morris
H. Morgan, Harvard
University.
M. A.
60
cents.
Maurice
W. Mather,
Mawr
CAESAR.
Colleg'e.
$1.00.
Maurice W. EPISODES FROM THE GALLIC AND CIVIL WARS. $1.25. Mather, formerly of Harvard University. CICERO. TEN ORATIONS WITH EXTRACTS FROM THE EPISTLES TO SERVE Remsen Bishop, Eastern High School. AS ILLUSTRATIONS. J.
A. King, Hughes High School, Cincinnati, and Phillips Exeter Academy, Exeter, N. H. $1.25. Six ORATIONS. CICERO. $1.00. Bishop, King, and Helm. SELECTIONS FROM LATIN PROSE AUTHORS FOR SIGHT READING. Susan
Detroit, Frederick
Nathan
W.
Helm,
Bryn Mawr.
CJCERO. CICERO.
40 CATO MAIOR.
cents.
80
cents.
LAELIUS DE AMICITIA.
75 cents.
HORACE. HORACE.
#1.50.
SATIRES. Edward P. Morris, Yale University.. $1.00. PLINY'S LETTERS. Albert A. Howard, Harvard University. TIBULLUS. Kirby F. Smith, Johns Hopkins University. William A. Merrill, University of California. LUCRETIUS. $2.25. LATIN LITERATURE OF THE EMPIRE. Alfred Gudeman, University of
Pennsylvania. Vol. I. Prose: Velleius to Boethius
$1.80
. . .
Vol. II.
Poetry:
Pseudo-Vergiliana to Claudianus
1.80
SELECTIONS FROM THE PUBLIC AND PRIVATE LAW OF THE ROMANS. $1.25. James J. Robinson, Hotchkiss School.
Others
to be
announced later
VIRGIL'S AENEID
Edited by
HENRY S.
FRIEZE,
late Professor
of Latin, Uni-
WALTER
First Six
Books
....
...
$1.50
its
published in two volumes : one containing the first six books, the other the an arrangement especially convenient for entire twelve books students who read more than the minimum College Entrance
INoughly revised
thor-
and modernized.
Both volumes are printed on very Requirements in Latin. opaque paper, thus making each an extraordinarily compact and usable book. has been enlarged by the addition of ^y The introduction sections on the Lfe anJ writings of Virgil, the plan of the Aeneid, the meter, manuscripts, editions, and helpful books
thin
of reference.
^y
The text has been corrected to conform to the readings that have become established, and the spellings are in accord with To meet the evidence of inscriptions of the first century A. D. the need of early assistance in reading the verse metrically, the long vowels in the first two books are fully indicated. and largely added ^[ The notes have been thoroughly revised,
The old grammar references are corrected, and new ones The literary appreciation of the poet is increased by The irregularities literature. parallel quotations from English
to.
added.
sufficient explanations.
as possible, and ^y The vocabulary has been made as simple The includes only those words occurring in the Aeneid. illustrations and maps, for the most part, are new and fresh,
and have been selected w5th great care, with ing directly in the interpretation of the text.
view
to assist-
A N
Edited by
fessor
EW CICERO
Ph.D., LL.D., Pro;
ALBERT HARKNESS,
Emeritus in
Brown
University
assisted
by
J.
C.
K1RTLAND, Jr., Professor in Phillips Exeter Academy; and G. H. WILLIAMS, Professor in Kalamazoo College, late Instructor in Phillips
Exeter
Academy
$1.25
$1.00
convenience
this
edition
larger edition includes the four orations against Catiline, the Manilian Law, Archias, The Marcellus, Ligarius, and the Fourteenth Philippic.
lished
in
FOR
two forms.
The
first
six
required by the College Entrance Examination York State Education Department. Board, and by the ^[ Before the text of each oration is a special introduction, which is intended to awaken the interest of the student by
those
New
furnishing him with information in regard to the oration. ^j The general introduction presents an outline of the life of Cicero, a brief history of Roman oratory, a chronological table of contemporaneous Roman history, a short account of the
main
duties of magistrates,
of the Roman people, the powers and the of the senate, of the popular assemblies, and of the courts of justice.
divisions
^|
The
sages,
and
notes give the student the key to all really difficult pasat the same time furnish him with such collateral
information upon
history
customs, upon
Roman
and
life,
as will enable
to understand, appreciate,
all
The vocabulary gives the primary meanings of words, with such other meanings as the student will need in translating the orations. Special attention is devoted to the important
subject
of etymology.
There
are
illustrations.
LATIN DICTIONARIES
HARPER'S LATIN DICTIONARY
of Freund's Latin-German A. ANDREWS, LL.D. Revised, Enlarged, and in great part Rewritten by CHARLTON T. LEWIS, Ph.D., and CHARLES SHORT, LL.D.
Founded on
the
translation
Lexicon.
Edited by
E.
pages,
bheep, $6.50
Full Russia,
$10.00
Freund's great Latin-German ^j Lexicon, edited by the late Dr. E. A. Andrews, and published in 1850, has been from that time in extensive and Meansatisfactory use throughout England and America. while great advances have been made in the science on which lexicography depends. The present work embodies the latest
translation
The
of Dr.
advances in philological study and research, and is in every respect the most complete and satisfactory Latin Dictionary
published.
$5.00
not an abridgment, but an entirely new and independent work, designed to include all of the student's needs, after acquiring the elements of grammar, for the interpretation of the Latin authors
commonly read
in school.
LEWIS'S
meet the needs of students secondary or preparatory schools, and also in the first and
By WILLIAM SMITH, LL.D., and 1 HEOPHILUS D. HALL, a With Fellow of London. M.A., University College,
Dictiona-y of Proper Namrs. Sheep Royal Octavo, 765 pages.
#4.00
FRANK
Annotated Edition
$1.40
Text Edition
$0.50
selections
are
THESE
show
work.
^[
fairly
representative,
illustrate
and
style
are
edited, in
such a
way
as
to
the
and
subject-matter of each poem, and at the same time to the exact relation of every part to the complete
The book includes over 3,800 lines from the Metamorphoses, thus more than meeting the requirements in Ovid of the College Entrance Examination Board, and in addition Selections from Heroides, Amores, Ars the following Amatoria, Remedia Amoris, Fasti, Tristia, and Epistulae ex Ponto ; Life of Ovid, Poetic Forms of Ovid's Works; with
:
notes on the selections, and vocabulary. ^| The notes have been prepared with special reference to the needs of both the school and the college student. They
include
General assistance in the translation of difficult and obscure passages ; judicious references on points of syntax
:
all the modern school grammars in common use ; notes and comments upon points of antiquarian interest ; and suggestions and illustrations of the relations of Ovid's stories to their earlier sources, and especially of their effect upon English
to
literature.
^[
for
The
this
and
text.
vocabulary, which has been prepared especially volume, gives the literal meaning of each word, also all of the typical meanings which occur in the Generous assistance in word derivation is offered
as
well.
STAMPED BELOW
AN INITIAL FINE OF
25
CENTS
WILL BE ASSESSED FOR FAILURE TO RETURN THIS BOOK ON THE DATE DUE. THE PENALTY WILL INCREASE TO SO CENTS ON THE FOURTH DAY AND TO $1.OO ON THE SEVENTH DAY OVERDUE.
GENERAL LIBRARY
U.C.
BERKELEY
247517