Sie sind auf Seite 1von 13

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS


ARTS. 359-A a 359-H

Esse captulo foi introduzido no Cdigo Penal pela lei 10.028/2000. Antes da edio dessa lei essas condutas tidas co!o atentatrias das finanas p"#licas era! punidas co! #ase no art. $1% do CP &e!prego irregular de 'er#a p"#lica( ou e! legislao e)tra'agante &*+ 201/,- . cri!es praticados por prefeitos e 'ereadores(. /s tipos penais 0ue at1 o ano de 2000 punia! essas condutas no conseguia! a#ranger todas as situa2es 0ue causa'a! gra'a!es 3s 'er#as p"#licas. /utras situa2es era! punidas co!o cri!es de peculato ou falsidade ideolgica. A lei 10.028/01 passou a tutelar as finanas p"#licas tipificando algu!as condutas 0ue era! as !ais fre04entes de for!a especializada criando u! captulo 56 ao "lti!o ttulo do Cdigo Penal. Portanto os #ens 7urdicos essas figuras so as finanas p"#licas. protegidos e! todas

NOTA8 *e'e9se to!ar cuidado co! as decis2es 7udiciais proferidas antes de 2000 a respeito de destinao irregular de 'er#as p"#licas. Esse no'o captulo tipificou condutas no'as #e! co!o especializou certas condutas pre'istas no *+ 201/,- 0ue trata dos cri!es praticados por prefeitos e 'ereadores. / su7eito ati'o de todos os cri!es tipificados nesse no'o captulo do Cdigo Penal 1 especial 0ualificado 0ual se7a o funcion io !"#$ico %u& '&n(a co)o a' i#ui*+o a ,&-'ina*+o ,& .& #a- !"#$ica-. : a#soluta!ente indispens;'el 0ue o su7eito ati'o de todas os cri!es prati0ue u!a das a2es tpicas descritas co! disponi#ilidade so#re as finanas as 0uais sero o o#7eto !aterial do cri!e. <e o su7eito ati'o no ti'er disponi#ilidade so#re a 'er#a apesar de delas se apropriar ou des'i;9las a =iptese a

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

princpio ser; a de peculato ou de u! outro cri!e 0ual0uer at1 !es!o u! cri!e de particular. / su7eito ati'o pode at1 ser u! particular !as desde 0ue por fora de algu!a con'eno ou lei passe a ter disponi#ilidade 7urdica so#re o destino de 'er#as p"#licas. >o se de'e confundir entretanto essa !eno 3 caracterstica especial do su7eito ati'o por0ue al1! dos prprios detentores de !andato eleti'o do Poder E)ecuti'o &0ue e! regra so os respons;'eis pela destinao das 'er#as( 0ual0uer outro funcion;rio 0ue e)era algu!a esp1cie de ad!inistrao de 'er#a e! razo de sua funo poder; ser su7eito ati'o desses cri!es inclusi'e o Presidente do ?ri#unal de @ustia. A lei tipifica oito condutas di'ersas . $%A9A at1 $%A9B.

ART. 359-A / CONTRATA0O 1E OPERA0O 1E CR21ITO

Ordenar, autorizar ou rea izar $r%dito, interno ou e&terno, autoriza"#o e*i' ati)a+

o!era"#o de 'e( !r%)ia

Pena , re$ u'#o, de - .u(/ a 0 .doi'/ ano'1 Par2*ra3o 4ni$o1 In$ide na (e'(a !ena 5ue( ordena, autoriza ou rea iza o!era"#o de $r%dito, interno ou e&terno+ I , $o( ino6'er)7n$ia de (ontante e'ta6e e$ido e( do Senado Federa 8 i(ite, $ondi"#o ou ei ou e( re'o u"#o

II , 5uando o (ontante da d9)ida $on'o idada u tra!a''a o i(ite (2&i(o autorizado !or ei1:

/ art. $%A9A 1 u! tipo 0ue traz co!o condio sine qua non u!a ausCncia de pre'iso na lei ora!ent;ria anual. ?rata9se de nor!a penal e! #ranco. *e'e =a'er o confronto entre a conduta e a lei ora!ent;ria para se caracterizar a tipicidade. Ex. Governador, baseado em um parecer dado por um rgo tcnico da estrutura burocrtica do governo, autoriza a operao de crdito no exerccio financeiro seguinte, o que no estava autorizado pe a ei oramentria. ! "iptese ser de E##$ %E &'($, pois o governador atuou com uma fa sa representao da rea idade sobre a exist)ncia da *prvia autorizao

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

egis ativa+. 'sto porque a prvia autorizao egis ativa integra o tipo pena sendo e emento deste, da porque caracterizado o erro sobre uma e ementar do tipo pena . ,onsequentemente, essa situao desgua em uma atipicidade da conduta, pois no prevista a forma cu posa. / su7eito 0ue e!itiu o parecer se agiu co! dolo responder; pelo cri!e sendo =iptese de au'o ia )&,ia'a e! 0ue o detentor do cargo no caso o go'ernador foi o instru!ento atuando e! erro de tipo. Das se o parecer deri'ou de fal=a no estar; caracterizada 0ual0uer conduta tpica. / co!ple!ento da nor!a se!pre se dar; por lei for!al sendo por isso nor!a penal e! #ranco =o!ogCnea a e)ceo do inciso 5 e! 0ue o co!ple!ento pode se dar por resoluo do <enado Eederal &nor!a penal e! #ranco =eterogCnea(. Fltrapassada a discusso 0uanto 3 constitucionalidade da nor!a penal e! #ranco =eterogCnea 9 0ue no respeitaria o princpio da legalidade 9 o erro so#re o co!ple!ento da nor!a se!pre caracterizar; erro de tipo e e)cluir; o dolo.
OBSER3A0O8 / erro so#re o ele!ento o#7eti'o do tipo penal configura EGG/ *E ?5P/ e)cluindo o */+/. Dodalidades de autoria !ediata. Autoria !ediata co!

OBSER3A0O8 proi#io.

instru!ento e! erro de tipo.

Autoria !ediata co! instru!ento e! erro de

Autoria !ediata co! instru!ento ini!put;'el. Autoria !ediata

co! o instru!ento atuando e! coao irresist'el.

As realizar.

a2es

tpicas

so

ordenar

autorizar

ou

/rdena a0uele 0ue deter!ina 0ue outre! realize a operao de cr1dito. Autoriza a0uele 0ue 1 solicitado por outre! a 'ia#ilizar a realizao da operao de cr1dito. : contudo na terceira !odalidade 0ue o prprio su7eito ati'o co! disponi#ilidade 7urdica realiza ou d; ense7o 3 realizao da operao de cr1dito desautorizada. <e o su7eito pratica u!a dessas a2es co! a finalidade de incre!entar seu patri!Hnio a =iptese ser; de a#soro pelo peculato des'io do cri!e contra as finanas p"#licas. Este cri!e ser; !eio para o atingi!ento do cri!e de peculato9des'io.

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

E'entual!ente poder; estar caracterizado o cri!e contra o siste!a financeiro nacional pre'isto no art. %I da +ei -JA2/8, ou outra conduta en0uadrada na referida lei se a operao de cr1dito ti'er sido realizada atra'1s de u!a instituio financeira p"#lica co!o a Cai)a EconH!ica Eederal cri!es esses 0ue a#sor'ero o cri!e do art. $%A9A. Pode ser entretanto 0ue u!a lei autorize a ordenao da despesa notada!ente para o e)erccio seguinte. A lei e)iste !as o su7eito ordena e! desacordo co! a lei e)trapolando seus li!ites. Ba'er; assi! de acordo co! o par;grafo "nico u!a e0uiparao da conduta do caput co! as condutas dos incisos 5 e 55. *e'e9se o#ser'ar 0ue e! todos os cri!es desse captulo ao contr;rio do 0ue ocorreu co! o *ec. 201/,o legislador no esta#eleceu a pena acessria al1! da pri'ati'a de li#erdade 0ual se7a a pena de ina#ilitao para o e)erccio do cargo. >o *ec. 201/,- essa pena est; e)plicita!ente esta#elecida. Contudo tal pena ta!#1! pode ser aplicada aos cri!es pre'istos nesse captulo por fora do disposto no art. A2 5 alneas KaL e K#L do Cdigo Penal.
Art. 921 S#o ta(6%( e3eito' da $ondena"#o+ I , a !erda de $ar*o, 3un"#o !46 i$a ou (andato e eti)o+ a/ 5uando a! i$ada !ena !ri)ati)a de i6erdade !or te(!o i*ua ou 'u!erior a - .u(/ ano, no' $ri(e' !rati$ado' $o( a6u'o de !oder ou )io a"#o de de)er !ara $o( a Ad(ini'tra"#o P46 i$a8 6/ 5uando 3or a! i$ada !ena !ri)ati)a de i6erdade !or te(!o 'u!erior a ; .5uatro/ ano' no' de(ai' $a'o'1 II - 111111:

>o =a'ia necessidade portanto de se e)plicitar nas penas pre'istas para os cri!es desse artigo a pena acessria de perda do cargo tal 0ual feito no *ec. 201/,- u!a 'ez 0ue a Parte Meral do Cdigo Penal 7; pre'C esse tipo de penalidade. *e'e ser o#ser'ado contudo 0ue os efeitos de 0ue trata o art. A2 do CP ao contr;rio dos efeitos pre'istos no art. A1 . 0ue so auto!;ticos 9 >N/ <N/ AF?/DO?5C/< da por0ue o 7uiz de'e funda!entar o !oti'o pelo 0ual est; decretando a perda do !andato ou cargo caso contr;rio no poder; ser aplicado esse efeito e)tra9 penal decorrente da condenao.

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

>esse sentido 1 poss'el i!aginar casos e! 0ue !algrado e)ista a condenao o 7uiz no 'islu!#re a necessidade de decretao da perda do !andato eleti'o notada!ente nas =ipteses en'ol'endo 'alores pe0uenos ou nos casos e! 0ue a pr;tica da conduta ten=a sido influenciada por falta de infor!ao ou #ai)o grau de escolaridade do agente. >esses casos ne! se!pre ser; necess;ria a i!posio da pena pre'ista no art. A2 do CP. As condutas pre'istas nesse captulo no so por si s fraudulentas. >o =; a ele!entar EGAF*E !as si! u! desrespeito 3 lei 3 coisa p"#lica se! 0ue entretanto =a7a a finalidade de incre!entar o patri!Hnio do agente. Co!o o tipo do art. $%A9A possui u!a ele!entar o#7eti'a de ausCncia de autorizao legislati'a essa situao aca#a por co!por o tipo o#7eti'o do cri!e da por0ue o dolo do agente de'e englo#ar o con=eci!ento de 0ue no =; autorizao da lei para a realizao da operao de cr1dito. <e o su7eito autoriza u!a despesa 0ue sup2e ser autorizada !as no o 1 a =iptese ser; de erro de tipo o 0ue e)clui o dolo no podendo ser processado pelo cri!e na !edida e! 0ue no se pune a !odalidade culposa. Autorizar ou ordenar constitue! condutas 0ue caracteriza! o CG5DE E/GDA+. / cri!e estar; consu!ado tendo ou no sido efeti'ada a operao de cr1dito. <e essa 'ier a ser efeti'a!ente realizada a =iptese ser; de e)auri!ento de conduta. @; na !odalidade ati'a realizar o cri!e ser; DA?EG5A+ conse0uente!ente o !o!ento consu!ati'o ocorrer; 0uando da efeti'a realizao da operao de cr1dito. <e a operao no se concretizar apesar de 7; iniciado o ato e)ecutrio a =iptese ser; de ?E>?A?56A.

ART. 359-B / INSCRI0O 1E 1ESPESAS N0O EMPENHA1AS EM RESTOS A PA4AR

Ordenar ou autorizar a in'$ri"#o e( re'to' a !a*ar, de de'!e'a 5ue n#o ten<a 'ido !re)ia(ente e(!en<ada ou 5ue e&$eda i(ite e'ta6e e$ido e( ei+ Pena , deten"#o, de = .'ei'/ (e'e' a 0 .doi'/ ano'1:

/ ter!o Ke!pen=adaL re!onta 3 nota de e!pen=o 0ue 1 o !ecanis!o de paga!ento de despesas utilizado pela Ad!inistrao

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

P"#lica. Essa nota de e!pen=o co!pro!ete a 'er#a p"#lica 0ue fica ento 'inculada ao paga!ento da despesa descrita na nota de e!pen=o. @usta!ente por isso essa nota de e!pen=o aca#a por funcionar co!o !ecanis!o de controle dos gastos p"#licos da por0ue 0uando o su7eito ordena ou autoriza 0ue deter!inada d'ida . restos a pagar . se7a contrada pelo Estado !algrado a 'er#a co! se faria o paga!ento no este7a e!pen=ada ou se7a anterior!ente co!pro!etida a =iptese ser; do cri!e e! 0uesto pois se estar; fugindo do controle do gasto p"#lico. Assi! tanto o ordenar 0uanto o autorizar configura! esp1cie de CG5DE E/GDA+ pois o si!ples ato de autorizao ou ordena!ento da despesa 0ue e)ceda o li!ite esta#elecido na lei ou 0ue no ten=a sido o#7eto de u!a nota de e!pen=o . duas portanto so as for!as de pr;tica do cri!e . a consu!ao do cri!e ocorrer; co! o ordena!ento ou a autorizao independente!ente da d'ida real!ente ter sido paga pela Ad!inistrao P"#lica. Puando efeti'a!ente acontece o resultado ou se7a a Ad!inistrao P"#lica realiza o paga!ento ficar; configurado u! dano ao patri!Hnio p"#lico o 0ue entretanto para esse tipo penal representa e)auri!ento da conduta. Contudo pode ser 0ue esse paga!ento 0ue ocasionou o dano 3 Ad!inistrao encontre tipicidade e! outra nor!a penal por 'ezes o cri!e de peculato ou o cri!e de dano ou cri!e da +ei -JA2. / #e! 7urdico tutelado nesses tipos penais ou se7a o controle dos gastas das 'er#as p"#licas. 1

se!pre !es!o

ART. 359-C / ASS5N0O 1E OBRI4A0O NO LTIMO ANO 1E MAN1ATO O5 LE4ISLAT5RA

Ordenar ou autorizar a a''un"#o de o6ri*a"#o, no' 0 .doi'/ 4 ti(o' 5uadri(e'tre' do 4 ti(o ano de (andato ou e*i' atura, $u>a de'!e'a n#o !o''a 'er !a*a no (e'(o e&er$9$io 3inan$eiro ou, $a'o re'te !ar$e a a 'er !a*a no e&er$9$io 'e*uinte, 5ue n#o ten<a $ontra!artida 'u3i$iente de di'!oni6i idade de $ai&a+ Pena , re$ u'#o, de - .u(/ a ; .5uatro/ ano'1:

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

/ legislador foi e)plcito no 0ue toca ao su7eito ati'o8 PE<</A PFE *5<P/>BA *E DA>*A?/ E+E?56/ se7a no plano do Poder +egislati'o se7a no plano da Ad!inistrao P"#lica. / tipo se di'ide e! duas partes8 1( ordenar ... at1 e)erccio financeiro eQ a 2( ou caso... at1 cai)a. /s n"cleos 'er#ais so ordenar e autorizar e configura! esp1cie de CG5DE E/GDA+ co! a consu!ao no !o!ento do ordena!ento ou da autorizao. Contudo essas a2es tpicas tC! 0ue ser realizadas so# pena de atipicidade da conduta co! a ateno ao ele!ento te!poral do tipo ou se7a tC! 0ue ser realizadas no "lti!o ano do !andato e dentro dos dois "lti!os 0uadri!estres. Essas e)press2es constitue! ele!ento te!poral 0ue co!p2e o tipo penal o#7eti'o. >o se trata de ordena!ento de despesa 0ue ser; paga no "lti!o 0uadri!estre ou no "lti!o ano. : o ato de ordenar ou autorizar 0ue de'e ser realizado dentro desse perodo. <e o agente autorizou ou ordenou a despesa antes desse perodo a =iptese ser; de atipicidade. /u se7a o ele!ento te!poral est; 'inculado ao !o!ento e! 0ue acontece! as a2es tpicas 0ue so o ordenar ou autorizar a despesa. A pessoa 0ue pagar a despesa no praticar; 0ual0uer ato ilcito. <o!ente 1 penal!ente responsa#ilizado a0uele 0ue ordena ou autoriza a despesa p"#lica. Al1! do ele!ento te!poral ainda =; o ele!ento nor!ati'o do tipo 0ue 1 o fato de a despesa no puder ser paga no !es!o e)erccio financeiro. : o caso do detentor de !andato 0ue co!pro!ete a 'er#a de seu sucessor. Essa conduta atinge as pro!essas assu!idas pelo sucessor durante sua ca!pan=a eleitoral co!pro!etendo inclusi'e o Estado *e!ocr;tico. Dalgrado e)ista o ele!ento nor!ati'o . a 'er#a no possa ser paga no !es!o e)erccio financeiro . essa i!possi#ilidade de paga!ento no !es!o e)erccio pode deri'ar de8 no autorizao legislati'a ou a ausCncia de recurso e! cai)a co! o co!pro!eti!ento do ora!ento seguinte. As a2es tpicas prescinde! do resultado portanto trata9se de cri!e E/GDA+. / su7eito ati'o 1 0ualificado . CG5DE PGRPG5/.

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

>a parte final do tipo =; a =iptese de ordenao de despesa cu7o o paga!ento 1 iniciado no !es!o e)erccio financeiro &conduta atpica( !as co! o co!pro!eti!ento do e)erccio seguinte pois restaro parcelas a sere! pagas por seu sucessor. ?al conduta 1 tpica e ser; punida nos ter!os do art. $%A9C. Des!os nessa =iptese o cri!e continuar; a ser E/GDA+ por0ue as parcelas seguintes no sero pagas pois no =a'er; autorizao para tanto. A contratao de d'ida para o futuro #aseada nu!a pro7eo de supri!ento de cai)a 9 por e)e!plo recol=i!ento de tri#utos . configura atipicidade da conduta !es!o 0ue se7a frustado o rece#i!ento das 'er#as por0ue o dolo do su7eito de'e a#ranger o con=eci!ento de 0ue no =a'er; possi#ilidade de disponi#ilidade de cai)a. A grande !aioria dos atos de ordenao de despesas 1 origin;ria de procedi!entos 0ue so ulti!ados por assessores &!inistros secret;rios(. >essa =iptese 1 claro 0ue o detentor de !andato 0ue #aseado e! u!a infor!ao fidedigna autoriza a despesa no poder; ser considerado su7eito ati'o desse cri!e por a#soluta ausCncia de dolo. A =iptese ser; de e'entual!ente se i!putar a conduta a esse assessor se este agiu co! dolo sendo caso de autoria !ediata co! o instru!ento &detentor do !andato( autuando e! erro de tipo.

ART. 359-1 / OR1ENA0O 1E 1ESPESA N0O A5TORI6A1A

Ordenar de'!e'a n#o autorizada !or

ei+

Pena , re$ u'#o, de - .u(/ a ; .5uatro/ ano'1:

/ si!ples ato de ordenar a despesa no autorizada e! lei 1 ?SP5C/. / cri!e 1 for!al portanto o !o!ento consu!ati'o ocorrer; co! o si!ples ato de ordenao da despesa se! necessidade de produo de 0ual0uer outro resultado ou !es!o se! 0ue =a7a necessidade de se0uer ser efeti'ada a despesa. ?rata9se ta!#1! de nor!a penal e! #ranco por0ue o co!ple!ento 1 dado por lei e! sentido estrito.

=o!ogCnea

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

/ su7eito ati'o pode ser 0ual0uer pessoa desde 0ue ten=a atri#uio para ordenar despesas. <e o particular falsificar a assinatura de 0ue! te! poder para o ordena!ento da despesa a =iptese ser; de estelionato.

ART. 359-E / PROTE0O 1E 4ARANTIA 4RACIOSA


Pre'tar *arantia e( o!era"#o de $r%dito 'e( 5ue ten<a 'ido $on'titu9da $ontra*arantia e( )a or i*ua ou 'u!erior ao )a or da *arantia !re'tada, na 3or(a da ei+ Pena , deten"#o, de ? .tr@'/ (e'e' ano1: a - .u(/

Esse artigo destoa do lugar co!u! desses cri!es pois nos de!ais tipos penais os n"cleos 'er#ais se!pre so ordenar realizar ou autorizar. Co!o o #e! 7urdico tratado so as finanas p"#licas essas KgarantiasL apesar de no especificadas pelo legislador pode! ser en0uadradas direta!ente nos ter!os do conceito direto de finanas p"#licas ou ta!#1! 0ual0uer outro #e! 0ue 'en=a a afetar ainda 0ue indireta!ente a finana p"#lica. / 0ue 1 necess;rio 1 0ue !es!o 0ue prestada de for!a direta ou indireta a garantia de'e co!pro!eter a finana p"#lica. Assi! se o ad!inistrador d; e! garantia #e! particular seu no =a'er; cri!e algu!. Puando o Estado garante algu!a operao de cr1dito necessaria!ente por fora de lei ele de'e e)igir u!a contragarantia. A inter'eniCncia do Estado e! operao de cr1dito ser'e para dar u! car;ter de credi#ilidade 3 operao. Essa credi#ilidade se faz co! u!a garantia ou se7a o Estado pagar; a d'ida caso o de'edor principal assi! no faa. Das 1 #'io 0ue para isso de'e o Estado adotar !edidas de contra9cautela garantindo as finanas p"#licas para no caso de ser instado a adi!plir a o#rigao de outre! ele rece#a algo e! troca. Puando o agente garante u!a operao de cr1dito de terceiro geral!ente particular co! #ase e! 'er#a p"#lica no o faz por li#eralidade !as si! por0ue o Estado te! interesse na operao. Contudo 1 necess;rio 0ue para tanto o Estado se resguarde atra'1s de u!a contragarantia.

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

<e entretanto o agente deter!inar a prestao da garantia pelo Estado co!pro!etendo 'er#a p"#lica se! e)igir a contragarantia estar; aperfeioado o cri!e. / cri!e 1 E/GDA+ por0ue 'ai se aperfeioar co! a si!ples prestao da garantia se! a contragarantia independente!ente de Estado 'ir ou no a ser c=a!ado para adi!plir a o#rigao do de'edor principal. <e o Estado 'ir a ser c=a!ado a adi!plir o#rigao nesses ter!os e no o#ti'er o de'ido ressarci!ento =iptese ser; de cri!e de dano contra a Ad!inistrao P"#lica. a a

6erifica9se assi! 0ue as =ipteses tratadas nesse no'o captulo so =ipteses de cri!es de PEG5M/ contra as finanas p"#licas. >o se recla!a o efeti'o co!pro!eti!ento da finana p"#lica ou se7a a ocorrCncia de dano. *e 0ual0uer for!a e)ige9se 0ue o dolo do su7eito englo#e o con=eci!ento da lei referida no tipo. A falsa percepo 0uanto 3 situao tratada no co!ple!ento da nor!a penal e! #ranco configurar; erro de tipo. / erro 0uanto ao conte"do da lei 0ue co!ple!enta o tipo constitui EGG/ *E ?5P/. / erro 0uanto ao descon=eci!ento da e)istCncia da lei !encionada no tipo pode constituir EGG/ *E PG/5T5UN/.

ART. 359-F / N0O CANCELAMENTO 1E RESTOS A PA4AR

Dei&ar de ordenar, de autorizar ou de !ro(o)er o $an$e a(ento do (ontante de re'to' a !a*ar in'$rito e( )a or 'u!erior ao !er(itido e( ei+ Pena , deten"#o, de = .'ei'/ (e'e' a 0 .doi'/ ano'1:

Cria9se nesse caso u! de'er de garantia para co! o su7eito ati'o. <e!pre 0ue acontecer a =iptese desse tipo penal estar; pre'ia!ente caracterizada a ao tpica pre'ista no art. $%A9 T. /u se7a para 0ue fi0ue caracterizado esse cri!e 1 necess;rio 0ue algu1! ten=a pre'ia!ente praticado o cri!e do art. $%A9T . inscrio de despesas no e!pen=adas e! restos a pagar .

10

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

desde 0ue a situao ten=a sido dentro de u! conte)to de ilicitude. Contudo se a despesa for legti!a 1 o#rigao do Ad!inistrador pro!o'er o seu paga!ento so# pena de configurao de enri0ueci!ento ilcito da Ad!inistrao da por0ue no estar; caracterizado o cri!e pre'isto neste artigo. Assi! 0uando se cogita no art. $%A9E 1 por0ue algu1! al1! de praticar o cri!e do art. $%A9T o fez dentro de u!a situao de ilicitude surgindo da u!a o#rigao para a0uele 0ue sucedeu o agente do cri!e do art. $%A9T de pro!o'er o cancela!ento do paga!ento desautorizado para o e)erccio seguinte. <e no o fizer estar; co!etendo a conduta pre'ista no art. $%A9E. *e'e9se atentar ainda 0ue !es!o 0ue a ao tpica descrita no art. $%A9T ten=a sido praticada por CF+PA &o 0ue no 1 punido pela nor!a penal( =a'er; a o#rigatoriedade de o su7eito pro!o'er o cancela!ento da despesa so# pena de configurar o cri!e do art. $%A9E. ?rata9se de CG5DE /D5<<56/. Puando o agente deter!inando o cancela!ento no o faz =; o cri!e de por ser o!issi'o prprio no =a'endo possi#ilidade de

podendo agir DEGA C/>*F?A tentati'a.

Co!o todo cri!e o!issi'o prprio doloso o tipo do cri!e co!preende a real possi#ilidade de atuar. Por isso 1 #'io 0ue se o su7eito no cancelar o paga!ento por0ue no o podia fazer no estar; caracterizado o cri!e e! 'irtude da ausCncia de dolo.

ART. 359-4 / A5MENTO 1E 1ESPESA TOTAL COM PESSOAL NO LTIMO ANO 1O MAN1ATO O5 LE4ISTRAT5RA

Ordenar, autorizar ou e&e$utar ato 5ue a$arrete au(ento de de'!e'a tota $o( !e''oa , no' -AB .$ento e oitenta/ dia' anteriore' ao 3ina do (andato ou da e*i' atura+ Pena , re$ u'#o, de - .u(/ a ; .5uatro/ ano'1:

*e for!a idCntica 3 pre'ista su7eito ati'o ser; a pessoa 0ue ostente !andato.

no

art.

$%A9C

e)ecutar

B; trCs condutas tpicas8 ordenar autorizar ou estando o cri!e consu!ado no !o!ento de realizao dessas

11

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

condutas. / ato 0ue autoriza ordena ou e)ecuta de'e ter a potencialidade de acarretar au!ento da despesas total !as essa despesa no precisa ser custeada for!al!ente. ?rata9se portanto de CG5DE E/GDA+. Essa despesa 1 despesa especializada no tipo penal ou se7a de'e ser relati'a a paga!ento de pessoal de acordo co! a lei &sal;rios su#sdios 'enci!entos gratifica2es(. >o =; necessidade 0ue a 'er#a se7a destinada unica!ente a funcion;rio p"#lico pois pode ser 0ue pessoas regidas pela C+? tra#al=e! para a Ad!inistrao P"#lica e rece#a! 'er#as p"#licas. >esse caso a despesa no dei)ar; de ser de pessoal estando caracterizado o cri!e. >ote9se 0ue o cri!e e)istir; !es!o 0ue por !eio de u!a ao popular se7a in'ia#ilizado o paga!ento. / 0ue se e)ige 1 u!a potencialidade desse ato e)ecutado ordenado ou autorizado 'ir a acarretar au!ento da despesa co! pessoal. As trCs a2es tpicas para 0ue se7a! assi! consideradas de'e! ser realizadas dentro do ele!ento te!poral descrito no tipo ou se7a dentro dos 180 dias anteriores ao ter!o final do !andato. A deter!inao de paga!ento de'e ocorrer dentro desse perodo. / !andato !encionado no tipo no 1 s o !andato de eleio. Pode ser o !andato de u! Presidente de de u! Procurador Meral de @ustia.

deri'ado ?ri#unal

<e =ou'er u!a autorizao legal 7; pre'endo 0ue o paga!ento de despesa de pessoal de'a ocorrer e! 1poca 0ue coincida co! os 180 dias descritos no tipo a =iptese ser; atpica por0ue =a'er; u! cu!pri!ento da lei pelo agente.

ART. 359-H / OFERTA PBLICA O5 COLOCA0O 1E T7T5LOS NO MERCA1O

Ordenar, autorizar ou !ro(o)er a o3erta !46 i$a ou a $o o$a"#o no (er$ado 3inan$eiro de t9tu o' da d9)ida !46 i$a 'e( 5ue ten<a( 'ido $riado' !or ei ou 'e( 5ue e'te>a( re*i'trado' e( 'i'te(a $entra izado de i5uida"#o e de $u'tCdia+ Pena , re$ u'#o, de - .u(/ a ; .5uatro/ ano'1:

12

DIREITO PENAL - PARTE ESPECIAL CRIMES CONTRA AS FINANAS PBLICAS

pro!o'er p"#lica.

<o trCs os n"cleos 'er#as8 autorizar ordenar ou sendo o#7eto !aterial do cri!e os ttulos da d'ida

Esses ttulos da d'ida p"#lica constitue! os principais ati'os de circulao no !ercado financeiro e de'e! ter registro e! u! rgo de registro do Tanco Central . <E?5P. *e'e! ainda ser criados e! lei por0ue sero posterior!ente resgatados 0uando findo seu prazo de resgate. En0uanto no =ou'er o t1r!ino do prazo circular; no !ercado financeiro. o ttulo

<e esse ttulo no ti'er sido criado por lei ou no ten=a sido registrado no rgo co!petente estar; caracterizado o cri!e 0ue te! por !o!ento consu!ati'o a colocao ou ofereci!ento desses ttulos no !ercado. <e o su7eito autorizar a colocao dos ttulos no !as isso no 'e! a ocorrer por circunstVncia al=eia 3 sua a =iptese ser; de tentati'a.

!ercado 'ontade

/ cri!e 1 DA?EG5A+. /s dois resultados naturalsticos de'e! ocorrer so# pena de tentati'a se a ao tpica 7; ti'er sido iniciada. A conduta tpica pode gerar u!a insta#ilidade no !ercado financeiro e ainda co!pro!ete a prpria credi#ilidade do ttulo de d'ida p"#lica. E'entual!ente pode ser constatado o concurso for!al desse tipo penal co! algu! dos pre'istos na +ei -JA2/8, . cri!es de colarin=o #ranco. Esse cri!e destoa dos de!ais pre'istos nesse captulo por ser cri!e !aterial en0uanto os outros so for!ais.

13

Das könnte Ihnen auch gefallen