1

Hpomonpeseumep Huuouaj Aqaucjee

KAHOHH H KAHOHCKA CBECT*



Kaa xnnor npxnennx sajennna npornue es nexnx napounrnx ynyrpamnnx n
cnoamnnx norpeca, y ]opmama xoje cy yonuajene sa npxneny cnecr, noceno xaa ce y
cehany nexonnxo noxonena y noj ne snnajy nnxaxne snauajne n npnmerne npomene, raa cy
mnpoxe npxnene mace cxnone a nocrojehe ]opme nouny cmarparn nenoxonennnm n
nenpnxocnonennm. Vonuajena xanoncxa cnecr raxnnx enoxa nspacra ns camnx ]opmn
npxnenor xnnora, onocno xanoncxnm ce cmarpa cne ono mro je aexnarno rnm ]opmama, ox
ce cnaxo yaanane o nnx (rnx ]opmn) nocmarpa xao ornymanane o came xanone. V ocnonn
raxnor yehena nanasn ce nenoxonenna ynepenocr a nexonnma ocnemranann npxnenn
nopeax mopa nrn asnpan na xanonnma n nnma perynncan. Heocnopna npenocr raxne
xanoncxe cnecrn cacrojn ce y rome mro ona, axo n ne paspemana cna xanoncxa nnrana, nnax
nx, y cnaxom cnyuajy, cxna ca nennor pea: o cyouanana ca ounrnennm xanoncxnm
nnemama ne onasn camo ns pasnora mro xon]nnxr nsmehy xanona n npxnenor xnnora
ocraje nenpnmehen. Mehyrnm, raxno naronane ce sanpmana xaa ohe o napymanana
cnoxojnor n mnpnor roxa npxnenor xnnora n xaa onnnn npxnenor xnnora nouny a ce
menajy. Cnaxn nopemehaj, cnaxa npomena y npxnenom xnnory, rnm npe enonynnja nonnx
]opmn, saxrena xanoncxy oneny.Vonuajena xanoncxa cnecr je ecnomohna npe raxnom
onenom, nomro ce ona cama nanasn na yapy, ryehn y npehamnnm ]opmama cnoj unpcr
reme. V raxnnm npenasnnm nepnonma onasn o nsnecne nsmene camor remea xanoncxe
cnecrn: xanonn ce npnsnajy sa najnnmn xpnrepnjym xaxo sa pemanane xanoncxnx nnrana,
raxo n sa oneny crapnx n nononacrannx onnxa npxnenor xnnora. Vmecro npehamne
]opmynannje - xanoncxo je ono mro oronapa nexonnnm ]opmama npxnenor xnnora -,
nojanyje ce nona (]opmynannja): xanoncxo je ono mro ce noyapa ca xanonnma. Ona nona
]opmynannja saxrena naxnnnje ncrpaxnnane nero mro ce ro npaxrnxonano pannje, n y
cnaxom cnyuajy nosnanane xanoncxor marepnjana. Mehyrnm, npncnnje ynosnanane ca nnm
(ca xanoncxnm marepnjanom) noxasyje a y roj onacrn nnje cne raxo jenocranno xao mro n
ce ro xeneno. Hcnocrana ce a xanonn xao xpnrepnjym ne mory ynex npecranarn xpajny
nncranny, nero a n onn camn norpeyjy xnjepapxnjcxn nnmn xpnrepnjym. A nocnenna
2
onora jecre ne camo nemoh onune xanoncxe cnecrn a nsahe na xpaj ca xanoncxnm nnrannma,
nero n nornyna neopehenocr came re cnecrn.

V roj neopehenocrn xanoncxe cnecrn nanasn ce jean o yspoxa mnornx noremxoha
canpemenor npxnenor xnnora. Te noremxohe he npemenom, napanno, nrn npennaane,
napounro axo ce npomene oxonnocrn namer xnnora, nomro onn nncy nsasnann ncxyunno
uncro npxnennm ysponnma, nero n pyrnm (ysponnma) xojn nemajy nese ca Hpxnom. Hnax,
unnn mn ce a na nexn naunn moxemo nomohn y npanny narornopnor xopnmhena npemena:
moxemo, nanme, npnnpemnrn ycnone sa npennaanane rnx noremxoha nocranajyhn
npannnne ocnone xanoncxe cnecrn n npannnan onoc npema xanonnma, xojn nponsnnasn ns re
cnecrn.

* * *

3a pemanane xanoncxnx nponema nnje onono camo nosnanane xanoncxor
marepnjana, na uax nn ymehe a ce on npnmenn raxo mro n ce y xonxpernnm cnyuajennma
nnrnpao onaj nnn onaj xanon. Tpea snarn mra snaun "oumu rauoucru+" nnn nrn
"uerauoucru+", onocno neonxono je noceonarn jean mnpn n xnpepapxnjcxn nnmn
xpnrepnjym, xojn n no nsna nojennaunnx xanoncxnx nponema n no unjn n cy
nornaann n camn xanonn n cnoamne ]opme npxnenor xnnora. Taxan xpnrepnjym moxe
nrn mann]ecronan camo y ncnpannoj xanoncxoj cnecrn, onocno y raxnoj cnecrn xoja ne
nponsnnasn ns onora mro je nponasno n npomennno, nero ns onora mro je nenpomennno,
cranno, nanpemencxo n neuno. Ha raj naunn nnrane o npannnnoj xanoncxoj cnecrn cnon ce
na nnrane o remey na xome rpea a nounna ra cnecr.

Moxe nn ce reme sa ncnpanny xanoncxy cnecr rpaxnrn ncxyunno y ]opmama
npxnenor xnnora xoje cy ce pasnnne xpos ncropnjy, xao mro je ro cxnona a unnn yonuajena
xanoncxa cnecr? pyrnm peunma, a nn ce nocrojehe ]opme npxnenor xnnora mory cmarparn
nenpomennnnm? Ono nnrane ce moxe nocrannrn n pyraunje: a nn cy one ]opme npxnenor
xnnora xoje cy ce pasnnne roxom ncropnje jenno moryhe? 3ap nnje moryhe samncnnrn
pyraunje ]opme npxnenor xnnora, xoje n nne pesynrar pyraunjnx ncropnjcxnx
oxonnocrn o onnx xoje cy ce peanno ocrnapnne? Axo ce nparnmo ncropnjn nnehemo a n
3
ce na ono nnrane morao arn nornpan oronop. V crnapn, ncropnjcxe moryhnocrn cy nne
pasnonnxe, ncropnjcxn pasnoj morao je xpenyrn y pasnnunrnm cmeponnma, a ncropnja
npxnenor xnnora nnje ynex npecranana nyxo pe]nexronane onora mro ce nanasnno y
ocnonn npnnx xpnmhancxnx sajennna, nero je nna n npemer cymrnncxnx nsmena rnx
nauena n ynohena nonnx. a ncmo ce ynepnnn y ro, nnje onono ynopenrn xapnsmarnuxy
crpyxrypy xpnmhancxnx sajennna npnor nexa camo ca namnm npxnennm xnnorom, nero n ca
npxnennm ycrpojcrnom uernpror nnn neror nexa, nnn, npnmepa pan, ynopenrn npxneny
crpyxrypy pyror nexa ca neronnm mannm sajennnama xoje ce nncy norunnanane jena
pyroj y npannom norney n npxneno ycrpojcrno nepnoa ]opmnpana narpnjapmnjcxnx
oxpyra, nnn, najsa, ynopenrn ycrpojcrno anexcanpnjcxe Hpxne rpeher nexa ca npxnenom
crpyxrypom noj najnnxnx sajennna - anrnoxnjcxe, jepyca-nnmcxe n e]ecxe. uax n sa one
enoxe xaa cy ocnonna oenexja npxnenor ycrpojcrna neh nna ]opmnpana moxe ce nanecrn
nns npnmepa xopennrnx npomena: cacran caopa enoxe npe nnaannne nmneparopa
Koncranrnna n nepnoa xojn cy xacnnje cnennn, onm enncxoncxe nnacrn, ynora nanxa, nr.
Fnno n norpemno rnpnrn a je pnmcxa sajennna npnor nexa capxanana y cen cna
oenexja yyher "pu+oramo.uus+a". V nemro pyraunjnm ncropnjcxnm oxonnocrnma
ncropnja sanane Hpxne morna je nonpnmnrn pyraunjn npanan pasnoja, morna ce cnojom
crpyxrypom mane yanrn o Hcroune, xao mro je n Hcrouna Hpxna morna crehn nnme
xapaxrepncrnxa "ramo.uus+a". Mehyrnm, npxnena crpyxrypa nnje camo pesynrar
pasnnunrnx, uncro ncropnjcxnx, oxonnocrn - npxnennx, nonnrnuxnx, connjannnx, xynrypnnx,
nero n mnoro uera pyror mro ne sanncn o rnx npnnpemennx, npomennnnx ycnona. Kanon-
cxn nopeax je camo cnoamnn nspas ormarcxor yuena o Hpxnn. To yuene je ono
nenpomennno, nannpemencxo jesrpo xoje ce nanasn, nnn n rpeano a ce nanasn, y ocnonn
cnaxor npxnenor ycrpojcrna. Hs jenor n ncror cemena, y sanncnocrn o pasnnunrnx cnoam-
nnx ycnona, nspacra nxa ca pasnnunrnm cnoamnnm napnjannjama. Ma xaxo anexo nmne
one napnjannje, jeno xonxperno spno moxe arn camo jeny xonxperny nxy. Kanoncxo
ycrpojcrno Hpxne moxe nrn pasnonnxo, npn uemy je ra pasnoopasnocr neranna, na uax n
neonxona, ann camo orne ox ne sanpe y nenpomennny cymrnny Hpxne. Cymrnna Hpxne
y pasnnm enoxama moxe nanasnrn pasnnunr nspas, nomro ona nsncxyje n norpeyje
najnornynnjy peannsannjy ynpano y xonxpernoj ncropnjcxoj cnryannjn. To n jecre neonxoan
ycnon cnaxe ncnpanne ]opme npxnenor xnnora - najnornynnje peannsonarn, y ncropnjcxnm
4
ycnonnma, cymrnny came Hpxne - ann ro je ncronpemeno n rpannna nsa xoje re npomene ae
ne mory nhn. 3or rora je moryhe osnonnrn npernocranxy a n ce ncropnjcxn nponec
npxnenor xnnora morao pasnnjarn pyraunje n a n npxnena crpyxrypa morna nonpnmnrn
pyraunje ]opme o onnx xoje nocroje anac, ann no ycnonom a ra ocrynana ne ornuy n
ne e]opmnmy cymrnny Hpxne. Hporecranrnsam je no y npany xaa je xeneo a pe]opmnme
cpenenexonny crpyxrypy pnmoxaronnuxe npxne, yyhn a ona nnje saonoanana norpee
none enoxe (cam pnmoxaronnnnsam je ycxopo nsmenno cnoje ycrpojcrno n na raj naunn
npnsnao ncnpannocr rnx saxrena sa pe]opmannjom), n a je, na nexn naunn, e]opmncana n
camy npnpoy Hpxne. Mehyrnm, n camn nporecranrn cy ynann y nornyny camonoy, nomro
cy oannnn ormarcxo yuene o Hpxnn. Bnxono npxneno ycrpojcrno namno ce es cnor
jesrpa, es cnor nocnona, nomro ce ono namno es Hpxne, re cy saro nnxone nsmene npemne
rpannny nsa xoje cy neh npepacne y e]opmannjy. Cnaxa ]opma npxnenor xnnora je neranna
n npnxnarnna yxonnxo ce asnpa na ncnpannom ormarcxom yueny. Crora, pnmoxaronnuxa
crpyxrypa ne n nsncxnnana cymrnncxe nsmene ca name crpane, yxonnxo n ce
mnnnmnsnpane pasnnxe na nopyujy ormarcxor yuena o Hpxnn. H oparno, cacnnm je
pasymnno mro je pnmoxaronnuxa npxna cnpemna a npnxnarn nenoxynno ycrpojcrno
ncroune Hpxne, camo no ycnonom a npanocnane npnxnarn yuene o nancxom npnmary,
onocno pnmoxaronnuxo yuene o Hpxnn.

ormarcxo yuene o Hpxnn, xao n cnn ormarn yonmre, nnje camo reopercxa ncrnna:
ono rpea a nahe cnoj opas, nspas n peannsannjy y xnnory. Ta peannsannja ormarcxor
yuena o Hpxnn n jecre xanoncxo ycrpojcrno, ann ra peannsannja, napanno, nnxaa ne moxe
nrn nornyna. Hnjena npxnena ]opma ne nspaxana ormarcxo yuene nornyno aexnarno,
nero my ce camo penarnnno npnnnxana y xonxpernoj ncropnjcxoj cnryannjn. 3or rora ne
moxe nrn nn ronopa o nexaxnoj anconyrnsannjn, yyhn a n raxna anconyrnsannja
osnauanana ysnsane penarnnnnx emnnpnjcxnx ]opmn na crenen anconyrne ncrnne.
Hcropnjcxe ]opme, c pyre crpane, nncy cacnnm cnyuajne: y nnma cnara nocrojn peanan
noxymaj najnornynnjer nspaxanana cymrnne Hpxne, nnn ap nexnx nennx acnexara.
Pasnnunre ncropnjcxe ]opme cy nmanenrno, ynncxn, cnojene jena ca pyrom ormarcxnm
yuenem xoje ce nanasn y nnxonoj ocnonn. Hs ror pasnora cnaxa npomena ne rpea a ye
camo nspas nsmenennx ncropnjcxnx oxonnocrn n neonxonocrn npnnarohanana nnma, nero
ncronpemeno n rexna sa nornynnjnm, aexnarnnjnm nspaxananem cymrnne Hpxne y nonnm
5
ncropnjcxnm ycnonnma. To snaun a je cnaxa npomena nernrnmna n onpanana camo yxonnxo
je xpos ry npomeny npxnena ]opma xnnora y nehem creneny nero crapa cnocona nspasnrn
neuny ormarcxy ncrnny o Hpxnn. Cnoonn cmo n menarn n crnaparn ncropnjcxe ]opme
npxnenor xnnora, ann nncmo cnara y npany a ro unnnmo. Ho rom nnrany, xao n yonmre y
npanocnany, sanaxamo cnoj xonsepnarnsma n nepnocrn rpannnjn ca najnehom cnooom n
cmenomhy.

Pasnor sa ro mro xanoncxa cnecr ne moxe nmarn cnojy ocnonny rauxy ocnonna y
ncropnjcxn onnxonannm ]opmama jecre nnxona nsnecna penarnnnocr n npomennnocr. Axo
ona nnax noxyma a sanncn o rnx ]opmn, ro onon o norpemnor onoca npema
ncropnjcxnm ]opmama n o e]opmannje came xanoncxe cnecrn. Jena o nponasnnx ]opmn
npxnenor xnnora nensexno ce ysnon na crenen neune n nenpomennne. To nonnaun sa
coom cnaene nnn uax rynrax xpnrnuxor onoca npema canpemennm ]opmama xnnora.
Hcnpanan ocehaj sa ncropnjy nmuesana nnn rpea a nmuesne, a sajeno ca nnm n xpearnnna
eneprnja. Cnaramna nnamnxa npxnenor xnnora samenyje ce crarnxom: ono mro je
anconyrno nopehyje ce onome mro je penarnnno. One enyje onmrn saxon npema xome
cnaxn noxymaj anconyrnsonana onora mro je penarnnno onon o rora a ono mro je
anconyrno n ncrnncxn nenpomenn-no nocraje penarnnno. Kanoncxa cnecr nocraje xounnna
xoja noxymana a sapxn npxnenn xnnor na jenom mecry n npnrymyje none roxone xnnora,
ne camo nenoxene, nero uax n spane. Moryhe je, napanno, npannrn apnjepe n npornnnrn
ce ncropnjcxom nponecy, ann ce, y nennnn nocmarpano, ncropnja ne moxe saycrannrn nnn
sapxarn. Hpnpono je a cnaxa ncropnjcxa enoxa rpea a sa ocnony cnoje xanoncxe cnecrn
ysme cen cnojcrneny ]opmy npxnenor xnnora. Hpema rome, yonmre ne moxe nocrojarn
jena, jenncrnena xanoncxa cnecr, nero cnaxa enoxa nma n nnacrnry xanoncxy cnecr, re
orya nema jenncrnenor xpnrepnjyma, nero nocrojn mnomrno xpnrepnjyma. Henocrojane
jenncrnene xanoncxe cnecrn nena ncropnjy Hpxne na nojennaune enone n napymana
jenncrno came Hpxne.

Axo ocnone sa npannnny xanoncxy cnecr ne rpea rpaxnrn y ncropnjcxnm ]opmama
npxnenor xnnora, moxe nn ce ona (xanoncxa cnecr) moxa nponahn y camnm xanonnma, y
camom npxnenom saxonoancrny, o-nocno a nn ce moxe cmarparn xanoncxnm ono mro o-
6
ronapa xanonnma? Hehy ce one ornnarn npnnnuno xomnnexcnor nnrana o ysajamnom
onocy npanne cnecrn n npannnx nopmn, nero nx camo xeneo ncrahn jeny unnennny: a n
xanoncxa cnecr sancra morna nmarn ocnony y xanoncxnm nopmama, neonxono je a re nopme
oyxnarajy n erepmnnnmy can xanoncxn xnnor Hpxne n nenoxynno neno ycrpojcrno, xao
mro je jenpejcxo saxonoancrno, na npnmep, oyxnarano n perynncano can xnnor jenpejcxor
napoa. Jenpejcxa craposanerna npanna cnecr npecrana xnacnuan, a moxa n jenncrnen
npnmep npanne cnecrn xojn je y nornynocrn ycnonen nocrojehnm nopmama. To je nno
moryhe camo ns pasnora mro cy cne craposanerne nopme, ap y cnecrn jenpejcxor napoa, nne
are jenom n sa cnara, n nmane cy cnoj nsnop nenocpeno y oxancxoj non. Vsrpe, axo
oparnmo naxny na xanoncxo saxonoancrno, younhemo nsnecna xpajne sannmnna
nerona oenexja. Hpanocnanna Hpxna nnje nmana, a nema nn o anac, jean onmrn xoexc
npxnenor npana xojn n ce morao ynopenrn ca xoexcom xanoncxor npana pnmoxaronnuxe
Hpxne. Onnm ja nn y xom cnyuajy ne cyrepnmem a n npanocnanna Hpxna rpeano a
ncnpann raj neocrarax. Cnaxa noxanna Hpxna nma cnoj xanoncxn sopnnx xojn nocn noxannn
xapaxrep. V ocnonn cnnx rnx sopnnxa nanase ce sopnnnn npxnenor npana xojn cy
cacranenn jom y Bnsanrnjn y cpenem nexy. V nnxon cacran ynase opee npxnene nnacrn
xoje cy ce nojannne y pasnnunrnm ncropnjcxnm nepnonma n y pasnnm Hpxnama, xao n nns
open nnsanrnjcxnx nmneparopa n nns nncannx saxona pasnnunror capxaja, yxyuyjyhn
n noxanne. Tn xoexcn npxnenor npana mecnnx Hpxana y onoj ]opmn y xojoj anac nocroje ne
mory y nornynocrn cnyxnrn xao npaxrnuno pyxonocrno, nero npe mro ca nosnnnja
canpemene reonornje onn mory nrn camo npemer ncropnjcxnx ncrpaxnnana. Hpxnena
crpyxrypa je npepacna re xoexce. oap eo nopmn xoje ce y nnma nanase nncy npnmennne
na canpemene ycnone n y pasnnunrnm ayroxe]annnm Hpxnama, nnn cy nsmenene, nnn cy uax
cranene nan cnare. Ayroxe]anne Hpxne cy nanopeo ca rnm xoexcnma npoxnamonane, n
anac npoxnamyjy cnoje nopme xoje nnn cy ymne y cacran nocennx sopnnxa, nnn nanpocro
nocroje y sacenom onnxy. Hpnpono je a nsmehy cnnx nopmn xoje caunnanajy xanoncxo
npano cnaxe noxanne Hpxne ne nocrojn nn ynyrpamne, nn cnoamne jenncrno.

V nenoxynnom saxonoancrny noxannnx Hpxana nnax ce moxe nsnojnrn nns open
npxnene nnacrn unje ce naxene moxe npnmennrn na neny npanocnanny Hpxny. To cy npxnenn
xanonn y yxem cmncny peun - opee naceencxnx n nomecnnx caopa n orana Hpxne, xoje
7
cy npnxnahene o nene npanocnanne Hpxne. Te opee cy y pycxoj Hpxnn capane y nocean
sopnnx xojn je nosnar no nasnnom "Knuea npaeu.a". Fes osnpa na ro mro ce Hpxna npema
rnm opeama cnara onocnna ca nocennm nomronanem, one cy nnax rpnene n npomene,
onyne n yxnana, xaxo y nepnoy nnxonor ycnocranana (npnnnxno o IV o X nexa),
raxo n y xacnnjnm nepnonma. Mehyrnm, camo y nsysernnm cnyuajennma je nsanane nonnx
open nno npaheno nanomenom o cranany nan cnare oronapajyher npehamner xanona.
Ono npecrana jeny o noremxoha y npnmenn rnx xanona, xoja nema ananornjy nn y jenoj
pyroj onacrn npannor xnnora. anac mn nemamo ynex moryhnocr a openmo xojn xanonn
cy nannnn, a xojn nncy. Taxo ce sa nexe xanone moxe ca cnrypnomhy pehn a anac nncy
npnmennnn. Taxnn cy, na npnmep, cnn xanonn xojn pemanajy nponem npnjema y Hpxny nnna
xoja npenase ns nexe o jepecn xoje cy nexaa ysnemnpanane Hpxny, a anac nnme n ne
nocroje, xao mro cy monranncrn, nonannjann, ]ornnnjann, apnjannn, nr.; xanonn xojn
perynnmy nncrnrynnje xoje cy raxohe nmuesne ns npxnenor xnnora, xao mro je, na npnmep,
noxajna ncnnnnnna. Texe crojn crnap ca nnsom xanona xojn ce ne pxe sor nexaxnor
ycraenor onuaja. Hpnmep sa ro npecranajy xanonn xojn opehyjy crapocny rpannny
unanona xnnpa, xanonn xojn sapanyjy npesnnrepnma n enncxonnma a npenase y pyra
mecra, xanonn xojn ce rnuy casnna caopa, cya, npxnennx xasnn, nr. a nn nx ns ror
pasnora mro ce onn ne pxe rpea nrnopncarn nnn n, moxa, rpeano nsmennrn npxnenn
xnnor xaxo n onn nsnona saonnn cnojy nannnocr?

Beponarno a je sor nanpe nsnoxenor crana npxnenor saxonoancrna y nporpam
yyher Bennxor caopa ynero n nnrane o xon]nxannjn xanona. Hcrnna, mn nemamo
nnjeny xonxperny nnnnnjy xoja n yxasnnana na ro mra sanpano rpea nonmarn no
xon]nxannjom. Cacnnm je moryhe a ce nma y nny cacranane jenor onmrer sopnnxa
npannna sa cne npanocnanne Hpxne, nsnecran corpus juri canonici npanocnanne Hpxne, cnnuan
onome xojn noceyje pnmoxaronnuxa npxna, xoja je neanno - 1917. ronne - nsana nonn
xoexc xanoncxor npana. Cacranane raxnor xoexca remxo a n oronapano crnapnnm
norpeama npanocnanne Hpxne n remxo a je ocrnapnno y npaxcn. Onmrn npanocnannn
sopnnx npannna npecranao n nonorapnjy xoja ne oronapa yxy npanocnanne Hpxne.
Vnn]nxannja xanoncxor saxonoancrna npernocrana raxan crenen jenoopasnocrn
xanoncxnx ]opmn npxnenor xnnora ayroxe]annnx Hpxana sa xaxny npanocnannn cner,
8
napounro o npemena naa Bnsanrnje, ne sna. Cnoamne amnnncrparnnno jenncrno
noxannnx Hpxana nno je crpano npanocnany: rome jenncrny ono je npornncranano
ynyrpamne jenncrno, jenncrno yxa n nepe. Onmrn xoexc npannna nacnnno n
napymanao cnenn]nunocrn xnnora noxannnx Hpxana, ox n y neoma manoj mepn
onpnnocno nnxonom ynyrpamnem, yxonnom jenncrny. Ann axo n yyhn naceencxn
caop n noxymao a nspan jean raxan xoexc, on n ce cyouno ca remxohama xoje n remxo
morao npennaarn. Ha xojn naunn n ce morna ycarnacnrn n ojennnrn cna nocrojeha
ynn]opmnocr saxonoancrna noxannnx Hpxana, n ro y pasoy xaa je cenaparnsam
ayroxe]annnx Hpxana ocrnrao y ncropnjn npanocnana neuynene rpannne? Ha xpajy, na
xojn naunn raxnom sopnnxy npnarn craryc oanesyjyher, osnpom a ro ne n sanncnno
camo o najnnme npxnene nnacrn ayroxe]annnx Hpxana, nero n o pxanne nnacrn na unjoj
repnropnjn ce re Hpxne nanase? Ocraje a ce naamo a ce no xon]nxannjom xanona
nopasymena cacranane sopnnxa xanona pannjnx naceencxnx n nomecnnx caopa xojn cy
npnsnarn sa oanesyjyhe n naxehe y anamne npeme, xojn n no onynen npannnnma mro
n nx oneo yyhn caop.

To ocycrno nenonnror ynyrpamner n cnoamner jenncrna ne npecrana,
mehyrnm, najxaparepncrnunnje oenexje xanoncxor saxonoancrna. Taxno oenexje
npecrana nerona nenornynocr. V crnapn, y nemy anconyrno nema onnx nopmn xoje n, no
ananornjn ca npannnm saxonoancrnom, nno moryhe nasnarn "ocuoeuu+". V
najxomnnernnjnm xanoncxnm sopnnnnma ne camo ncroune, nero n sanane Hpxne nema
xanona xojn ycranonyjy onmre n ocnonne npnnnnne npxnenor ycrpojcrna. V rnm
sopnnnnma nocrojn unran nns xanona xojn perynnmy mehycone onoce enncxona, ysajamne
onoce npesnnrepa n haxona, ann ncmo ysany rpaxnnn xanone xojn e]nnnmy cam
npnnnnn jepapxnje. Hema nnjene opee xoja saxrena nocrojane cna rpn crenena
cnemrencrna y Hpxnn. Ocnonna oprannsannja xpnmhancxe sajennne na ueny ca enncxonom y
xanonnma nnje ara. To napounro naa y oun axo ce nma y nny unnennna a ce y xanonnma
penarnnno nennxa naxna opaha na mnrpononnrcxy ynpany. Hcra nenornynocr ce npnmehyje
n y nesn ca pyrnm xanoncxnm nnrannma, xao mro je, na npnmep, npxneno cycrno (nerona
napnnuna crpana), xao n cnere rajne xpmrena, npnuemha n paxa. V nayunnm xanoncxnm
cncremnma ra ne-xomnnernocr nopmn onynana ce yuenem xoje je capxano y nonosanernnm
9
cnncnma, xao n y ennma cnernx orana n yunrea Hpxne. He camo mro ce sanonecrnma
anocrona, nero ce uax n sanonecrnma Xpncra npnaje xapaxrep xanoncxnx nopmn, npema
nnjean caop ne e]nnnme xoje o rnx sanonecrn rpea cmarparn sa raxne. Mn cmo ce
ronnxo nannxnn na ry nexomnnernocr a je n ne npnmehyjemo, ann yxonnxo n nno xojn
ncropnuap camo noxeneo a na ocnony camnx xanoncxnx nopmn onnme npxneno ycrpojcrno,
cnrypno je a n nanpanno nns xpynnnx rpemaxa. Hcry raxny rpemxy npane n onn xojn
noxymanajy a xanoncxy cnecr asnpajy ncxyunno na xanonnma. Taxan noxymaj je
jenocranno nnysopan. Axo xanoncxe nopme ronope o onoj nnn onoj unnennnn nnn
mann]ecrannjn npxnenor xnnora, raa n, asnpajyhn ce na rnm nopmama, sa ny nno moryhe
pehn a nn je xanoncxa nnn nnje. Ann mra pehn sa ono mro xanoncxe nopme yonmre nncy
npennene? Axo je xanoncxo camo ono mro oronapa xanonnma, ox ono mro nm ne
oronapa nnje xanoncxo, ona ce, xao mro cmo nnenn, y xanonnma ne yxasyje na najnaxnnje
n najcymrnncxnje onacrn npxnene crpyxrype. Ha xpajy, axo ce npxneno saxonoancrno y
nennnn ysme sa ocnony xanoncxe cnecrn, raa he nrn neonxono npnsnarn a cnaxa noxanna
Hpxna nma cnojy xanoncxy cnecr. Tnme ne camo mro ce cyxana xpyr enonana xanoncxe
cnecrn, nero n nmuesana moryhnocr nno xaxne xanoncxe onene pyre noxanne Hpxne. Hs
raxne nepcnexrnne ne moxe nocrojarn nexaxno onmre pemene xanoncxnx nnrana sa
nenoxynny npanocnanny Hpxny, nero n nx cnaxa ayroxe]anna Hpxna pemanana saceno. To
n nopnnano jenncrno npanocnanne cnecrn xoja ojennyje cne mecne Hpxne, uax n y
ycnonnma nenocrojana ysajamnnx npannnx onoca mehy nnma ynyrap jene anocroncxe
Hpxne. Taj cenaparnsam n ra nsonannja noxannnx Hpxana, xojn cy anac ennenrnn,
ennmnuno ce ojamnanajy naneennm e]exrom xanoncxe cnecrn.

Axo ocycrno jenncrna n nynohe xanoncxnx nopmn npecrana npenpexy a re
nopme yy npnsnare sa ocnony xanoncxe cnecrn, ona, c pyre crpane, nomenyre
cnenn]nunocrn xanoncxor crnapanamrna ne rpea y nornynocrn npnnncnnarn onncannm
neocrannma. Kanoncxo saxonoancrno nnxaa nnje nmano saarax a nonyn ocnonne nopme
n ocnonne npnnnnne npxnenor ycrpojcrna. Onn cy arn jenom n sa cna npemena y
ormarcxom yueny o Hpxnn, xoje orya ne camo mro nperxon xanoncxom crnapanamrny,
nero npecrana n neron reme n npernocranxy. Kanoncxo crnapa-namrno Hpxne nma
saarax a onpnnocn rome a ormarcxo yuene o Hpxnn nahe najncnpannnjy n najnornynnjy
10
peannsannjy y aroj ncropnjcxoj cnryannjn npxnene oprannsannje, n mrnrn npxnenn xnnor
o ennjannja n nenpannnnocrn. Capxaj ormarcxor yuena o Hpxnn erepmnnnme capxaj
xanoncxor saxonoancrna. pyraunje yuene o Hpxnn nemnnonno nma sa nocnenny pyraunje
xanone, osnpom a onn npecranajy axrnnny cnary y npxnenom xnnory. Hpxnene opee
xao a npecranajy xanoncxy nnrepnperannjy ormara o Hpxnn y jenom opehenom
momenry nenor ncropnjcxor nocrojana. Ocnonnn npnnnnnn npxnenor yuena ne ynase y
onacr xanoncxor npana, nero npnnaajy ormarnnn. Kanoncxe nopme, na raj naunn, crnuy
cnenn]nuan xapaxrep xojn nx n]epennnpa o npannnx nopmn, a xanoncxo npano nonpnma
raxna oenexja xoja ra unne npanom cacnnm pyraunje npcre.

Hoxymajn a ce xanoncxa cnecr nsnee nno ns nocrojehnx ncropnjcxnx ]opmn
npxnenor xnnora, nno ns camnx xanona, norpemnn cy, jep nrnopnmy ocnone npxnenor
xnnora, ysnmajyhn ra y neronom emnnpnjcxom npnnpemenom acnexry. Ocnona npannnne
xanoncxe cnecrn ne moxe nrn ono mro je nponasno n npnnpemeno y Hpxnn, ono mro sanncn
o ncropnjcxor momenra, nero ono mro je y noj rpajno n neuno, mro ne sanncn o ncropnjcxe
cnryannje n ncropnjcxnx oxonnocrn. To snaun a ce reme xanoncxe cnecrn moxe nanasnrn
camo y ormarcxom yueny o Hpxnn. Taxna xanoncxa cnecr neoma je nncxa ormarcxoj cnecrn
n pasnnxyje ce o ne camo ycmepenomhy n nnrennnjom. Ona je noxperauxa cnara npxnene
ncropnje, ycmepena na ro a y cnaxom arom rpenyrxy najnornynnje axryannsyje ormarcxo
yuene y xanoncxnm ]opmama. Mehy npomennnnm ]opmama npxnenor xnnora ono
(ormarcxo yuene) ocraje sa cna npemena nenpomennno n jenncrneno, a yyhn
nenpomennno n jenncrneno, ono je sajennuxo cnnma Hpxnama, nomro cne npanocnanne
Hpxne ncnoneajy jenncrneno ormarcxo yuene. Jenno y nemy nocrojn npannnan n rauan
xpnrepnjym, n ro ne camo sa pemanane nojennaunnx xanoncxnx nponema, nero n sa oneny
xanoncxnx ]opmn n sa pacyhnnane o xapaxrepy camnx xanona.

* * *

anac je nnrane o xapaxrepy xanona, onocno o rome a nn onn nonexy npomenn
nnn cy anconyrno nenpomennnn, o nocenor npaxrnunor snauaja. Ono nnrane nnje nono:
cam xnnor ra je noxperao nnme nyra. Tpyncxn caop je cxnnnpao pemene onor nnrana y
11
npanny nenpomennnocrn xanona. C pyre crpane, y Bnsanrnjn je cne npeme nenor
nocrojana nno na cnasn xanoncxo saxonoancrno, npn uemy cy expern pxanne nnacrn
npno uecro ]axrnuxn yxnann uncro npxnene opee. Konnxo mano je nmnepnjanna nnacr
ocehana cee cnyrananom noxasyje n ro mro cy y npeme Manynna Komnnna nnsanrnjcxn
npannnnn cmarpann a cy napcxn saxonn crannnn nan cnare ne camo Jycrnnnjanon sopnnx
saxona, nero n cne xanoncxe sopnnxe. Hcrnna, ono mnmene nnje snannuno npnsnaro, a ca
naom nnsanrnjcxe nmnepnje cacnnm je saopaneno, ann je saro o-nyxa Tpyncxor caopa
nanmna na mnpoxo oopanane. Jom ynex ce uecro moxe nahn, axo ne y nnreparypn ona y
pasnnunrnm npxnennm xpyronnma, yehene xoje xanone, no nnxonoj oanesnocrn n
nenpomennnocrn, nsjenauana ca ormarcxnm opeama. 3ancra nnje norpeno oxasnnarn
a raxno yuene nnje camo nno norpemnor orocnoncxor rymauena, nero n nesnana.
Hncncrnpane na anconyrnoj nenpomennnocrn xanona panno je npnsnany a je ne camo nam
napamraj, nero n neo nns nperxonnx renepannja, onyuen o Hpxne. onono je camo
nocernrn na enero anocroncxo npannno xoje sanonea a ce onyue o Hpxne cnn nannn (a
ocmo npannno xaxe ncro n sa xnnpnxe) xojn "ue ocmafv oo rpafa ua +o.umeu u ceemo+
npu:euhv". Axo cy cnn xanonn nenpomennnn, ro snaun a cnn onn uynajy n a cy cauynann
cnojy cnary. Ca raxnnm saxyuxom remxo a he ce cnoxnrn n came npncrannne raxnora
rnenmra. Cem rora, ono yuene ne ysnma y osnp ono crane npxnenor saxonoancrna o xome
je nno peun y nperxonom nsnarany.

Horpemnocr orocnoncxe nnrepnperannje cacrojn ce y rome mro raxno mnmene
ryn ns nna a anconyrno nensmennnn xapaxrep ormara nnje ycnonen rnme mro cy onn
onern na caopnma n npnxnahenn o crpane Hpxne, nero rnme mro onn npecranajy nspas
anconyrne ncrnne. Bnxona ]opmynannja na caopnma n nnxono npnxnarane o crpane
Hpxne nno je camo cneuano cneouene o nnxonoj ncrnnn. ormarn ne nspaxanajy ono mro
je npnnpemeno, nero ono mro je neuno, ox ce xanonn rnuy npnnpemennx ]opmn npxnenor
xnnora, uax n y cnyuajy xaa ce re ]opme cmarpajy sa nenpomennne y rpannnama namer
emnnpnjcxor nocrojana.

Kanoncxa nayxa ne moxe npnxnarnrn raxan norne na xanone. Mehyrnm, y xanoncxoj
nnreparypn, xaxo npanocnannoj raxo, n ro y jom nehem creneny, y pnmoxaronnuxoj, moryhe je
12
cpecrn ce ca pyraunjnm norneom xojn nenpomennnocr npnnncyje camo xanonnma
sacnonannm na oxancxom npany. Cne nopme xoje nponsnnase ns jacno nspaxene oxancxe
noe capxane y Cnerom nncmy n Cnerom npeany noceyjy nenpomennn n anconyran
xapaxrep, ox ce cne ocrane nopme onoce na onacr ycxor npana, re saro mory
oxnnanarn nsmene n mon]nxannje. Hapanno, nepnnx ne moxe cnecno araxonarn na
anconyrnn xapaxrep oxancxnx sanonecrn, ann ce noxasyje a nnje naxo ynex nanpannrn
pasnnxy nsmehy jus divinum n jus humanum. V npaxcn, najnnme cnopona ce nojanyje no
nnrany xapaxrepa one nnn one opee, a nn ona npnnaa oxancxom nnn uoneuancxom
npany. One nopme xoje cy capxane y Jenanhey ne mory nrn npemer cnopona, ann xaa cy
y nnrany nopme xoje ce nanase y anocroncxnm nocnannnama ne moxe ce ynex nrn
xareropnuan. Anocron Hanne y nojennnm cnyuajennma jacno yxasyje na nsnop cnojnx
open, ox y pyrnm cnyuajennma raxnnx jacnnx nnnnnja nema. Ca jom nehnm remxohama
cyouana ce yuene o nenpomennnom xapaxrepy nopmn sacnonannx na oxancxom npany y
onnm cnyuajennma xaa cy nojenne o rnx nopmn y npxnenom xnnory rpnene nsmene. uax n
Xpncrone sanonecrn, yxonnxo nm ce npna xanoncxn snauaj, crnuy npnnpemenn xapaxrep,
onocno cmarpajy ce oanesnnm sa nojenne enoxe n neoanesnnm sa pyre (na npnmep, no
nnrany pasnoa paxa n nononma sa ro). Hpxneno ycrpojcrno mro ra je anocron Hanne ao
xopnnrcxoj sajennnn nocrojano je camo nexonnxo enennja. Hcro raxo, nnje no yroneuan
nn rsn. "anocmo.cru oerpem" - onyxe jepycannmcxor anocroncxor caopa. Hema norpee
nanonrn pyre npnmepe, nomro cmo neh nnme nyra nnenn a anconyrnsannja npnnpemenor
onon o penarnnnsannje neunor.

Jenno nonasehn o ncnpanne xanoncxe cnecrn moxe ce openrn npannnan onoc
npema xanonnma. Hnjena o Xpncronnx sanonecrn ne nocn xapaxrep nosnrnnnnx nopmn.
Cne one cy neune, nenpomennne, n cne ce onoce na onacr ormarcxor yuena o Hpxnn, o
paxy, o xpmreny, nr. Xpncroc nnje ycranonno nnxaxno xanoncxo ycrpojcrno Cnoje Hpxne,
xao mro nnje anao nn nnxaxne xanoncxe nopme. "Ko +eue nocmaeu cvoufo+ u.u oe.ume+e+
uao ea+a?" (Hx. 12, 14). V camoj Hpxnn ce, nouen o anocroncxor oa, cranno nanasn
nmanenrna cnara xoja xoncrnrynme npano. Hpano "eesueana u paspeuaeana", potestas
clavium (nnacr xyuena), yxyuyje n npano onomena xanoncxnx nopmn. 3or rora ne moxe
nrn nn ronopa nn o xaxnoj noenn xanona na opee xoje ce sacnnnajy na oxancxom
13
npany, c jene, n opee sacnonane na ycxom npany, ca pyre crpane. Cnn onn (xanonn)
nponsnnase ns npana xoje je onna npxnena nnacr a nsaje opee xoje n perynncane
npxneno ycrpojcrno. O jom nehe naxnocrn je ro mro ce opee xoje moxe n xoje je yxna
a onocn npxnena nnacr, xao mro cmo nnenn, ne ornuy ocnona npxnenor ycrpojcrna, nero
camo onpnnoce nornynnjoj n npennsnnjoj peannsannjn rnx ocnona y cnaxoj xonxpernoj
ncropnjcxoj enoxn. One cy npnnpemene, ann ne camo y rom cmncny mro je jean nnxon eo
nsasnan xomnnexcom uncro cnoamnnx oxonnocrn, nero n saro mro cy one npnmennne camo
na ono mro je y Hpxnn nponasno. Kao npnnpemene onyxe xanonn cy npomennnn, n ro uax n
y cnyuajy xaa ce onn npexrno nosnnajy na onaj nnn onaj ncxas anocrona nnn uax Xpncra.
Tn ncxasn cy, napanno, camn no cen anconyrnn n nenpomennnn, ann onn ne npnnaajy
xanonnma, n camo noxasyjy a je npxnena nnacr, onocehn re opee, cmarpana sa
neonxono a nanee n ormarcxn ocnon cnoje opee. Heecero anocroncxo npannno
napehyje cnprnyhe onor enncxona nnn npesnnrepa xojn y cneroj rajnn xpmrena ne nsnpmn
rpn norpyxena, nero jeno, saro mro je cam Xpncroc sanoneno: "uoume u uav:ume cee
uapooe rpcmehu ux v u+e Oa u Cuua u Ceemoea vxa". Hpxna moxe nsmennrn ony cnojy
xanoncxy opey, nonehanajyhn nnn cmanyjyhn xasny nnny xoje je nanpannno npecryn, ann
ro ne snaun a he nrn nsmenen n ornunn Xpncron ncxas, jep on ne npnnaa xanoncxoj
nopmn, nero ormarcxom yueny o cneroj rajnn xpmrena, unjy nnrepnperannjy n npecrana
ono npannno.

Bpno uecro nocroje uyne rauxe snnxanana npanocnannor yuena ca
nporecranrnsmom, ann ro cy, sancra, camo opehene rauxe, nsa xojnx nounne cymrnncxo
pasmnmonnaxene. Hpnnnnn npomennnocrn cnnx xanoncxnx open y nporecranrnsmy
nponsnnasn ns cacnnm pyraunjnx nauena nero mro je ro cnyuaj y npanocnany. Ko nac nsa
npomennnocrn xanona crojn nenpomennnocr xanoncxe cnecrn, onocno ormarcxor yuena
o Hpxnn. Cnaxa xanoncxa opea jecre penarnnno orxpnnane anconyrne ncrnne xoja ce
nanasn y ocnonn xanoncxe cnecrn. Ann ox ro orxpnnene moxe nnn uax rpea a ye
npomeneno, ncrnna xoja ce nanasn y neronoj ocnonn ocraje ynex nenpomenena. Pasnnunre
ncropnjcxe oxonnocrn, pyraunjn yxonnn pasnoj, mory saxrenarn npomeny nnn yxnane
camo cnoamner noxpona ncrnne, ann ne mory nsmennrn n camy ncrnny. Kaxo y yueny o
npxnenoj crpyxrypn, raxo n no nnrany o npomennnocrn xanona, nporecranrnsam je ry
14
ncrnny npenneo.

Hs unnennne a xanonn mory nrn npomenenn ne rpea nsnonrn saxyuax a onn
mopajy nrn npomenenn nnn mon]nxonann no nnunom naxoheny cnaxor unana Hpxne nnn
uax nene npxnene sajennne. Kanoncxo crnapanamrno npanocnanne Hpxne y nennnn, ca
nsnecnnm manopojnnm nsysennma, jecre nnmenexonno ncxycrno Hpxne n npxnene cnecrn y
nenoj rexnn sa peannsannjom yuena o Hpxnn y pasnnunrnm ncropnjcxnm enoxama. Mn camo
nacranamo ono mro nncmo camn sanouenn, naxo cmo nexaxo cxnonn a cmarpamo xaxo
ncropnja nounne rex o nac. 3or rora y namoj enarnocrn ynex nocrojn nsnecran cnoj
rpannnje n opnrnnannocrn, npn uemy je rpannnja rauxa ocnonna name opnrnnannocrn n
sanor rora a ce n nama enarnocr ne sanpmana ca nama. H nope rora, cnaxa ycxa
opnrnnannocr jecre nexa npcra pymena crapor, onor crapor mro je npecrano nrn
crnapanauxa rpannnja, nero ce npernopnno y nnepnnjy n yumanocr xojn npecranajy
apnjepy crnapanamrny. Moxemo, n uax cmo yxnn, nsmennrn npxnene opee, ann camo y
cnyuajennma xaa one npecrany nrn xanonn, xaa ne mory nnme ncnynanarn cnoje npano
nasnauene - a ycmepanajy npxnene ]opme y npanny najnornynnje n onrnmanne peannsannje
yuena o Hpxnn, onocno xaa npecrany a yy nspas xanoncxe cnecrn. V ncropnjn ce
emanano n emana a ce xanoncxa ncrnna nanasn na crpann onnx xojn napymanajy one nnn
one xanone, a ne na crpann onnx xojn nx ncnynanajy nnn saxrenajy nnxono ncnynene.
Hcrnnnrocr onor napaoxca moxemo nornpnrn na ocnony ncxycrna. On ce paha ns
xon]nnxra xanoncxe cnecrn xao crnapanauxor npnnnnna n xao najnnmer xpnrepnjyma, n
xanoncxe cnecrn xao cnenor n mprnor ncnynanana cnona saxona, cnyxena cnony xoje nanasn
cnoj nspas y xanonnma. yoxn rparnunn xon]nnxr najy rnnona xanoncxe cnecrn, o xojnx
je jean neuno opnrnnannn momenar, a pyrn npecrana yumanocr oxomrannx ]opmn
npxnenor xnnora.

Hasnauene xanona, xao npxnennx nponnca, onpnnocn - nosnrnnno nnn nerarnnno -
rome a npxnenn xnnor mro je moryhe nnxe peannsyje ormarcxo yuene. Bro ce npxnene
nopme no cnome capxajy nnme npnnnxanajy ormarcxom yueny, rnm nm je cnojcrnennja
nensmennnocr, ann ro nnje nensmennnocr camnx xanoncxnx nponnca, nero ormarcxor
yuena xoje onn nspaxanajy. 3or rora nepyjemo a he nsnecne xanoncxe opee caopa
15
cauynarn cnojy cnary "o xpaja npe-mena" n sa nac cy one cnere ncro xao n onn ormarn xoje
nspaxanajy re xanoncxe opee.

* * *

V nenpecranom npornnany npemena xanoncxa cnecr ocraje cnara jena, cnara
jenaxa cama cen. Kpos ro neno jenncrno pasnnunre ]opme npxnenor xnnora ne
npecranajy cenaparne momenre y ncropnjn, nero ce nonesyjy y jean jenncrnen nponec
xojn cjennyje nouerny rauxy npxnenor ycrpojcrna - xapnsmarnuxn nopeax - ca ocnonama
namer npxnenor ycrpojcrna. Ona nac ne npaha ynasa, nero nac nocrnue a npexo
caamnocrn rneamo nanpe, y yyhnocr. V npxnenom xnnory anocroncxnx npemena nnje
cam nopeax rora xnnora ono mro n nmano nenponennny npenocr; ne-nponennno je ro
mro je xpos raj nopeax npxnenn xnnor cxopo y nornynocrn peannsonao ormarcxo yuene o
Hpxnn. Axo ncmo raj nopeax mexannuxn npenenn y nam xnnor, raa ncmo jom mane
ocrnapnnn nean npxnenor xnnora, nero mro je on ocrnapen y canpemenom ycrpojcrny.
Moxemo camo rexnrn rome a nama xanoncxa cnecr ocrnrne ony jacnocr n opehenocr,
xaxny je nmana y anocroncxo oa. Bro nnme y namem xnnory yemo ocrnapnnann
ormarcxy ncrnny, rnme hemo ce nnme npnnnxanarn anocroncxom oy, uax n axo ce no
cnoamnem ycrpojcrny yemo o nera yaanann.

Kanoncxa cnecr nsncxyje o nac nepmanenrno crnapanamrno y npxnenom xnnory, ann
ne camo crnapane nonnx ]opmn, yxonnxo je ro neonxono, nero xpearnnan onoc npema
crapnm ]opmama, onocno ro a one ne yy sa nac camoonona npenocr, nero crnapna
]opma xpos xojy ce peannsyje ormarcxo yuene. Hcro raxo, xpearnnno rpea a ce onocnmo
n npema xanonnma. A yxonnxo ce noxaxe a je nexn npxnenn nponnc npecrao ncnynanarn
cnoje nasnauene, yxnn cmo a ra ce opexnemo, saro mro nnje xanoncxo camo ono mro
oronapa xanonnma, nero n camn xanonn mory nrn xanoncxn n nexanoncxn.


Mehyrnm, nno n norpemno cmarparn a je xanoncxa cnecr raxna npenocr xoja n ce
morna erepmnnncarn sa nno xojn xonxperan cnyuaj. V npanocnannoj Hpxnn nema raxnnx
16
npenocrn, n ro ne camo y onacrn xanona, nero n y onacrn ormara. Vnex cy moryhe
npnnpemene e]opmannje n sanye. C pyre crpane, ncrnna je ara y Hpxnn, n saro he ce
ncrnna cnara orxpnnarn y noj, uax n xaa je mn ne ncmo nnn y crany ]opmanno
e]nnncarn. pyraunja rauxa rnenmra osnauanana n nenonepene y Hpxny, cran a je
Hpxna camo uoneuancxn, a ne n orouoneuancxn oprannsam. Ono mro je y ]opmannom
xonrexcry nemoryhe, moryhe je y xonrexcry naroarn.




*Kanonn n xanonnuecxoe cosnanne, Hyrn 1933.


http://www.verujem.org