Powstanie Banku Anglii

W historii daje si zauway pewna prawidowo, polegajca na tym, e wdrwki ankierw oraz lokalizacja centrw !inansowych jest cile zwizana z polityk midzynarodow" W poowie #$% wieku wielki kapita midzynarodowy skupia si gwnie w &ntwerpii, nalecej wwczas do 'iszpanii" (ieco p)niej, jego centrum przenosi si do &msterdamu, gdzie w *+,- roku powstaje &msterdamsche Wissel ank ./01 str" 2-3" 4ok *+-, jest wiadkiem zako5czenia jednej z wojen domowych w &nglii, w wyniku czego prawowity krl 6aku zosta wygnany, za wadz w tym kraju o j Wilhelm %%% 7ranysta" Wraz z jego wstpieniem na tron angielski sta ilizuje si opcja kapitalistyczna , ktra przy ya z 'olandii" 6ednak prawdziwa przyczyna sprowadzenia Wilhelma ujawnia si cztery lata p)niej w *+-2 r ./81 str" 9,3" W tyme roku grupa midzynarodowych ankierw pod przewodnictwem Williama :attersona, reprezentujca t kapitalistyczn opcj ;otrzymaa od krla Wilhelma pozwolenie dziaania jako bank w zamian za udzielenie poyczki dla skarbu (administracji krlewskiej) w wysokoci 1 2 !untw " na lichw# $ procent %& ./*1 str" 283" 6ak podaje <"=ani!old, poyczka ta ya jednak o warowana jeszcze jednym warunkiem, owiem :atterson i jego kompani zastrzegli si, w ten spos > ;'oyczymy ci krlu ( 1 2 !untw w zocie na $ ) pod warunkiem ( e dasz nam pozwolenie na wydanie teje sumy w banknotach i poyczanie jej na $ ) %& W praktyce oznaczao to wyraenie zgody na ro ienie pienidzy z niczego i poyczanie ich na wysoki procent" <otychczas owiem to wadca ra odpowiedzialno za emitowanie pienidza jako odpowiednika pewnych d r i kad na nim swoj piecz jako dowd, e pienidz ten jest legalnym rodkiem patniczym" 6ednak uzurpator tronu rytyjskiego Wilhelm, przy yy z (iderlandw, tak zgod wyrazi, co dao pocztek in!lacji i spowodowao i w prywatny syndykat zyska stay monopol na dostarczanie i puszczanie w o ieg pienidzy" (ie wiadomo dokadnie co na tak decyzj krla wpyno > przekupstwo czy te *

dziaanie tajnych towarzystw, !aktem jest jednak to ,e w tyme *+-2 roku Wilhelm stan na czele londy5skiej gazi wolnomularstwa ./81 str" 9?3" Wkrtce wspomniany syndykat nazwa si ;@ankiem &ngielskim; > ;@ank o! Angland; i ./81 str" 9*3 &nadal poycza pieni*dze krlowi i przy kadej poyczce( na mocy zezwolenia krlewskie+o( drukowa tyle papierowych pieni#dzy( ile wynosia poyczka i poycza je dalej na procent( a wynosio +o to tyle ile kosztowa papier( !arba i prowadzenie ksi*+% Wkrtce ludzie ci przekonali krla( aby wzi* od nich 1, milionw !untw w zocie( co pozwolio im wydrukowa- 1, milionw !untw i poycza- je na procent% .koro pa/stwo potrzebowao wi#cej pieni#dzy na swoje sprawy( rz*d m+ post*pirozs*dnie i( zamiast poycza-( puszcza- wasne papierowe pieni*dze% 0wnie odbyoby si# to kosztem papieru i druku% 1ie trzeba by byo paciodsetek( ktrymi obci*ony by podatnik% 2nw po jakim czasie +rupa( ktra nazwaa siebie 3ankiem 4n+ielskim( wpada na pomys jeszcze sprytniejszy% Wydrukowano pieni*dze na sum# dziesi#ciokrotnie wysz* ni poyczono zota i pieni*dze te poyczono na procent% 1iedu+o potem w prywatny monopolista( 3ank 4n+ielski( zyska cakowit* wadz# nad kas* pa/stwow*( a je+o pozycja mocniejsza bya od pozycji krla lub 5min %& Bak wic powstanie @anku &nglii stao si punktem zwrotnym w dziejach gdy za wyjtkiem nielicznych uprzywilejowanych ;kady m#czyzna( kada kobieta i kade dziecko na caym wiecie dokada si# do odsetek z du+w rz*dowych wwczas powstaych %; 6ak pisze ks" @p Adward CrankowskiD &3ank o! 6n+land by pierwsz* prywatn* instytucj*( ktrej zadaniem byo emitowanie pieni#dzy dla cae+o narodu% 0z*d usankcjonowa bank b#d*cy wasnoci* prywatn*( ktry m+ kreowapieni*dze z nicze+o% 7o by pocz*tek pierwsze+o( wiatowe+o( nowoczesne+o( prywatnie posiadane+o banku centralne+o( banku 4n+lii% 8hocia oszuka/czo nazwano +o bankiem 4n+lii( eby zwyczajna ludno- mylaa( e jest on cz#ci* rz*du% 4le w rzeczywistoci on ni* nie by% 7ak wi#c le+alizacja banku 4n+lii bya niczym innym jak tylko zale+alizowaniem !aszerstwa narodowej waluty dla prywatnej korzyci% 1iestety( dzisiaj prawie kade pa/stwo posiada prywatnie kontrolowany bank centralny wzorowany na

3anku 4n+lii jako podstawowym modelu% 9rytycy nasze+o obecne+o systemu monetarne+o uwaaj* rok 1,:; za koniec okresu wadzy sprawowanej przez rz*dy( a pocz*tkiem epoki wadzy bankierw( ktrzy nie s* wybierani przez o+ spoecze/stwa i bardzo cz#sto nie s* mu zupenie znani%& 7 duym wyrachowaniu i prze iegoci pomysodawcw tej metody wpdzania w dugi pisze take W"Eo ett w ;& history o! :rotestant 4e!ormation; ./81 str" 9*3 D &2abraem si# do czytania aktu 'arlamentu z 1,:; r%( na mocy ktre+o powsta 3ank 4n+ielski% <e+o zaoyciele dobrze wiedzieli cze+o pra+n*% =ch plan pole+a na stopniowym obci*eniu du+ami cae+o kraju( cale> ziemi( wszystkich domw i wszelkiej wasnoci( a nawet pracy wobec tych( ktrzy poyczali pieni*dze pa/stwu " plan ten( przebie+y( zr#czny( +#boki plan( spowodowa co( cze+o ?wiat nie widzia ni+dy przedtem " +d wrd bo+actwa %& 4ozpoczty w #$%% wieku proceder ro ienia wielkich pienidzy dosownie z niczego trwa niestety nadal przez kolejne stulecia ./81 str" 983 D ;W pierwszej poowie @=@ wieku banki komercyjne wprowadziy Aczeki&( poniewa zaprzestay drukowania wasnych banknotw% 7en nowy rodzaj pieni*dza nie istnia nawet pod postaci* banknotw( ale zrodzi si# poprzez prosty proces " albo przez wprowadzenie do ksi*+ banku liczb okrelaj*cych wysoko- przyznawanych poyczek( albo przez wypenienie czeku aby banki mo+y kupi- sobie zabezpieczenie% Bzi#ki tym czekom( co wane( nie mona byo dokonapodj#cia czy trans!eru ju istniej*cych pieni#dzy( jak w przypadku czekw osb prywatnychC tworzyy one nowe pieni*dze na sumy( ktre im przypisywano% W czasie = wojny wiatowej( w latach 1:1;"1:1$( atwo byo bankom tworzyspore sumy i albo Apoyczano& je rz*dowi( albo pozwalano zamonym klientom( aby kupowali obli+acje w ramach poyczki wojennej i dzielili si# odsetkami w stosunku ;) ze strony banku do 1) ze strony nominata% Dczywicie warto- !unta spada w ci*+u tych czterech lat do poowy% W 1:1; r% du+ narodowy wynosi E milionw !untw% Bo 1:2 r% wynosi ju E miliardw( a okoo : ) poyczki wojennej znajdowao si# w r#kach bankw% D+romne sumy pacone bankom 8

w ramach odsetek przypieszyy nadejcie kryzysu przemysowe+o w latach 2 i F "tych i doprowadziy do == wojny wiatowej( ktr* skrycie planowano% D tym b#dzie mowa w jednym z nast#pnych rozdziaw% W latach 1:F;"1:FG cakowity dochd z podatku dochodowe+o wynosi 22: 21; :,F !untw( a odsetki z du+u narodowe+o w tym czasie osi*+n#y 211 ,GE 2F2 !unty% W latach 1:FG"1:F, podatek dochodowy da 2FE F,2 FF2 !unty( procent od du+u natomiast wynosi 211 GFF EE, !untw% W ci*+u tych dwch lat z dochodu z podatkw wynosz*ce+o ;;, milionw !untw zaledwie ;F miliony tra!iy do rz*du na wydatki potrzebne na zaspokojenie potrzeb obywateli% 8o wi#cej( okoo E ) du+u narodowe+o powstao z nicze+o w bankach i tam byo przechowywane %& 'ewien list <"=ani!old, przytacza pewien list, ktry zosta skierowany w *-29 r" do Williama Fod!reya, delegata Gtolicy &postolskiej w Wielkiej @rytanii, do arcy iskupw anglika5skich Eanter ury, Horku i Walii oraz innych przedstawicieli hierarchii Iociow Wielkiej @rytanii" Bre listu jest nastpujca ./81 str" 9?3 D AWasza Wielebno-( 1% Hy( 3rytyjczycy z krwi i pochodzenia( po zbadaniu !undamentalnych przyczyn obecne+o niepokoju w wiecie( od dawna dochodzimy do wniosku( e podstawowym( pierwszym krokiem w kierunku powrotu do ludzkie+o szcz#cia i braterstwa przy ekonomicznym poczuciu bezpiecze/stwa i swobodzie stylu ycia oraz sumienia( ktry by pozwoli etyce chrzecija/skiej rozkwitn*- na nowo( jest natychmiastowe( ponowne przyj#cie przez spoeczno- kade+o narodu jej prero+atywy dotycz*cej emisji pieni*dza w*cznie z je+o nowoczesnym substytutem w postaci kredytu% 2% 'rero+atyw# t# uzurpowali sobie ludzie o+lnie zwani IbankieramiI( zarwno miejscowi jak i mi#dzynarodowi( ktrzy doprowadzili do per!ekcji metod# tworzenia pieni#dzy( ktre poyczaj*( i niszczenia ich poprzez wyco!ywanie ksi*+ wedle swe+o uznania( z+odnie z cakowicie b#dnymi i przestarzaymi ideami( ktrych nie broni* przed bezstronn* i naukow* krytyk* oraz badaniem% W ten sposb powstaa pewna !orma narodowe+o

du+u( przy ktrym poyczkodawca nic nie ryzykuje i ktry !izycznie jest niemoliwy do spacenia przez spoecze/stwo% Wszelkie prby te+o wywouj* sztuczn* Izadymk# ekonomiczn*I( jak to miao miejsce w czasie = wojny wiatowej% F% Boprowadzio to do stopniowe+o wzrostu !ormy narodowej( mi#dzynarodowej i ponadnarodowej wadzy( dominuj*cej poprzez monopolizacj# narodowe+o kredytu spoeczne+o wszystkich podstawowych( twrczych dziaa/ ludzkoci% 7ak wi#c( w tym jak i w innych krabach( stao si# niemoliwoci* uzyskanie opublikowania w prasie lub za porednictwem radia prawdy dotycz*cej owe+o ekonomiczne+o uzalenienia( ktre zniewala wszystkie narody wiata% ;% W panuj*cym obecnie na wiecie systemie !inansowym pieni*dze( z nielicznymi wyj*tkami( tworzone s* poprzez poyczanie na procent przez IbankierwI( ktrzy sami nie poyczaj* nic( ale w e!ekcie tworz* przymusowe opodatkowanie narodu przez nadanie poyczkobiorcy moliwoci kupna odpowiedniej iloci dbr na rynku( ktre to dobra nie nale* do nich( ani do poyczkodawcw( ale do spoecze/stwa% 2ysk z emisji nowych pieni#dzy " czy to w papierach wartociowych( czy jakiejkolwiek innej !ormie kredytowej " naley do narodu( w ktrym istnieje( lub jest przyj#ty jako rodek patniczy( a nie do te+o kto w rodek patniczy emituje% 7utaj ley podstawowa wada istniej*ce+o systemu monetarne+o% G% 'oprzez t# metod#( ktra uwaa si# za le+aln* na mocy jej praktykowania( banki w naszym kraju s* odpowiedzialne za emisj# nowych pieni#dzy wytworzonych przez nie w iloci od 2 do F milionw !untw " i na tym pole+a rnica mi#dzy poyczk* przeduon*( w*cznie z tymi( ktrych udzielaj* sami sobie( a poyczk* spacan* odk*d utworzyli oni w system " i w ten sposb wymuszaj* poprzez odsetki roczny haracz od narodu w wysokoci 1 milionw !untw za to co stao si# dla nich stosunkowo tani* i nieryzykown* usu+*% <ednak rzeczywistym za+roeniem( ktre poprzednie epoki dobrze rozumiay( jest podwaanie wszelkiej ustanowionej przez prawo wadzy poprzez tworzenie i niszczenie pieni*dza 9

przeprowadzane w tajemnicy tak( aby wadza dostaa si# w prywatne r#ce% ,% Wszelkie !ormy rz*dw( czy to konserwatywne( liberalne( pracy( !aszystowskie( socjalistyczne czy komunistyczne( dostaj* si# pod kontrol# politycznej wadzy +rupy( ktra jest ostatecznie( a w duej mierze rwnie niewiadomie zdominowana przez twrcw i manipulatorw pieni*dza% W ten sposb narodowa wadza polityczna( ktra( jeli jednostka ma cieszy- si# maksymaln* wolnoci* osobist* z+odn* z jej obowi*zkiem wz+l#dem sumienia i innych ludzi( winna nalee- do narodu( zostaa za+arni#ta bez je+o wiedzy i z+ody% E% Dkae si#( e obecny system monetarny( ktry poprzez lekcewaenie podstawowych praw !izycznych i etycznych w sposb nieunikniony niszczy cywilizacj#( w ktrej istnieje( wyma+a naprawienia zarwno +dy chodzi o je+o metody materialne jak i o etyk#( ktra w tej chwili inspiruje i kontroluje te metody% 2waszcza w obliczu owych niszcz*cych skutkw w s!erze moralnej omielamy si# zwrci- do wadz kocielnych i pobudzi- 9oci do dziaania% $% 2atem wzywamy Wasz* Wielebno- jako osob# o wielkim autorytecie i wpywie do o+oszenia narodowi prawdy w tej kwestii i mamy nadziej#( e Wasza Wielebno- uzna za suszne o+oszenie tekstu niniejsze+o owiadczenia jak najszerzej( by w ten sposb ta jake istotna sprawa mo+a byujawniona i dokadnie zbadana przez narody Wsplnoty 3rytyjskiej% :% 8zynimy to peni braterskich i chrzecija/skich uczu-( znaj*c i uznaj*c wysiki( jakie wasza Wielebno- podejmuje aby sprzeciwi- si# naduyciom nasze+o obecne+o systemu +ospodarcze+o oraz zu lichwy( w przekonaniu( e wiat znajduje si# dzi w stanie naj+roJniejsze+o kryzysu w historii% 6misja nowych pieni#dzy przez poyczkodawc# jest nieprzewidzianym skutkiem wprowadzenia czeku jako substytutu pieni*dza " a jest to cenny wynalazek( ktry sam w sobie byt niew*tpliwie do+odny dla spoecze/stwa jeli chodzi o in!lacj# i o e!ekt% 5dyby w system zosta poprawiony( poniewa w prosty sposb moe bypoprawiony( aby przywrci- narodom ich

penoprawny przywilej emitowania rodkw patniczych( istniej* wszelkie przesanki by +o zachowa-% W peni doceniamy usu+i or+anizacji bankowych( ktre mo+* nadal wiadczyspoecze/stwu% <ednak emisja oraz niszczenie pieni*dza przez poyczkodawc# nie jest usu+*( ale broni*( ktra moe by- i zostaa uyta w celu utrwalenia ubstwa wrd ob!itoci( przez co jednostki i narody staj* si# bezsilne i bezbronne( i ktra moe zosta- sprowadzona do te+o( by suyszeroko zakrojonym planom cakowite+o poddania rodzaju ludzkie+o tyranii( wyzyskowi i wadzom za i ciemnoci %& Jist podpisay 98 najwy itniejsze oso y w yciu pu licznym &nglii" 6ednym z nich y Crederick Goddy, doktor praw, czonek Bowarzystwa Irlewskiego, laureat nagrody (o la w dziedzinie chemii, autor takich prac jak Wealth, $irtual Wealth and <e t .@ogactwo, wirtualne ogactwo a zaduenie3, =oney Kersus =an .:ienidz kontra czowiek oraz 4ole o! =oney .4ola pienidza3" Bzie/ dzisiejszy Lruchomiony par wiekw temu mechanizm ;produkowania; pienidzy przez system prywatnych ankw zapocztkowa istnienie stale pog iajcej si przepaci midzy wartoci wiatowych zaso w walutowych, a stanem ich realnego pokrycia w posiadanych i wytwarzanych do rach materialnych" W celu utrzymania takiego stanu rzeczy powoano szereg instytucji stanowicych w istocie instrumenty stworzone przez ;wtajemniczonych; dla kontrolowania ludzkoci" <o nich zaliczy mona cho y @ank Mwiatowy .World @ank3, @ank Aksportu i %mportu .ANport>%mport @ank3 czy te =idzynarodowy Cundusz Walutowy .%nternational =onetary Cund3" :rzykadowo mona poda, e zaoycielem =idzynarodowego Cunduszu Walutowego , ktry powsta w *-22 roku w @retton Woods, y komunistyczny szpieg 'arry <eNter White" Wraz z nim do tej instytucji weszli take inni jego koledzy po !achu .szpiegowskim oczywicie3 tacy jakD Crank Eoe, Jaughlin Eurrie, William Lllman, (athan GilKermaster i &lger 'iss ./81 str" 903" Gtan roz ienoci midzy iloci wydrukowanych pienidzy znajdujcych si w o iegu wiatowym a ich pokryciem w do rach, jeszcze wzrs, gdy w *-O* roku prezydent (iNon , zapewne z polecenia 2

midzynarodowej !inansjery, zdecydowa si na zniesienie parytetu zota i zachwianie pozycji dolara ./91 str" 9?03" =aurice &llais > laureat nagrody (o la > nazwa w *-?? roku glo alny system !inansowy, ktry znajduje si praktycznie w rkach prywatnych > &kasynem +ospodarki wiatowej %&6ak si okazuje mia on ku temu realne podstawy, gdy cho wielko wymiany pieninej w tym ;kasynie; wyniosa 28, miliardw dolarw , to jedynie *8 miliardw dolarw miao pokrycie w do rach materialnych" 4ok p)niej @ank 4ozrachunkw =idzynarodowych ./91 str" 9?23 D ;udowodni jeszcze wi#ksz* !ikcj# wykazuj*c( e mi#dzynarodowe transakcje walutowe w 1::$ roku zamykay si# kwot* E; miliardw dolarw lecz (%%%) tylko 1;(, miliarda (2)) miao pokrycie w realnej wymianie towarowej ( w imporcie i eksporcie( czyli w wartoci dbr %& P kolei dane z *--8 roku pokazuj, e dzienny wpyw z wymiany osign *,,, miliardw dolarw , co yo sum 8,>krotnie wiksz od rzeczywistej wymiany d r" 7gromna ilo takiej "pustej" waluty jest dzisiaj ardzo czsto narzdziem do szantau ekonomicznego, politycznego czy militarnego w stosunku do innych krajw, poprzez ich ;zaduanie;, ze strony ankierw midzynarodowych" 7d ywa si to nadal z wykorzystaniem tego samego mechanizmu lichwy , nazywanego niewinnie ;poyczk;" W istocie owa "poyczka" jest tylko zapisem w kredytowych ru rykach ankw, ktre zawaszczaj so ie procenty za swoj zgod na kupowanie przez poyczko iorc potrze nych d r i usug" :onadto anki niejednokrotnie udzielaj poyczek na sumy , ktrych nigdy nie posiadaj, owiem gdy y nagle kilkadziesit procent posiadaczy wkadw w tych ankach zadao wypaty gotwki, okazao y si e s one oszustami i ankrutami ./91 str" 9?23" 6ak si o ecnie szacuje pa5stwa wiata s w ten spos "zaduone" na 9,, ilionw dolarw" P kolei kraje &meryki :oudniowej pod koniec *-?, roku yy ;zaduone; na 829 miliardy dolarw" =imo spacenia przez nie w nastpnych piciu latach 98* mld" LG< tytuem odsetek , podstawa ich zaduenia wzrosa w midzyczasie z 829 do 28O mld" LG<" (astpnym przykadem moe y

:olska, ktrej ;zaduenie; w *-?, roku wynosio 89,2 mld" LG<" W latach *-?,>*-?- spacilimy *?,8 mld" odsetek , a mimo to dug zagraniczny wzrs do 29,9 mld" LG<" Ehocia p)niej Ilu :aryski ;zredukowa; cz dugu, to w *--9 roku osign on warto 2+,? mld" dolarw i nadal wzrasta" Wynika std ,e :olska jest o ecnie ankrutem ./91 str" 9?03" (awet tak ogate pa5stwo jak Gtany Pjednoczone jest ogromnie zaduone w ankach prywatnych skupionych w tzw" Gystemie 4ezerwy Cederalnej > . /21 str" *O93 D ;W 1:$: r% du+ pa/stwowy osi*+n* trzy biliony dolarw% .paty odsetek tylko w roku podatkowym 1:$: wzrosy do ponad 2; miliardw dolarw %& P kolei ./81 str" 2*3 D ;obejmuj*ca 2, hrabstw =rlandia z pocz*tku nie bya obci*ona adnymi du+ami% 7eraz zaduona jest na $ miliardw i kady ( od niemowl#cia do emeryta ( jest w tej czy innej !ormie opodatkowany dlate+o ( e trzeba spaci- odsetki % Dstatnio stwierdzono (e ponad $ ) wszystkich podatkw dochodowych idzie na spat# odsetek z nasze+o du+u narodowe+o %& 6eszcze raz naley podkreli ,e w chwili o ecnej, praktycznie cay system wiatowych !inansw znajduje si w rkach prywatnych, a wszelkie spaty narodowych dugw i odsetek id wanie na to konto" 6ak stwierdzi kilkadziesit lat temu Gir 6osiah Gtamp , wczesny dyrektor @anku &ngielskiego ;3ankowo- zostaa pocz#ta i zrodzona w +rzechu (%%%) 3ankierzy s* wacicielami ziemi% 2abierzcie im j* ( ale zostawcie prawo robienia pieni#dzy( a jednym poci*+ni#ciem pira stworz* tyle pieni#dzy( e b#d* mo+li wykupi- t* ziemi# z powrotem (%%%) 2abierzcie im to prawo ( a wszystkie wielkie !ortuny ( takie jak moja znikn* i powinny znikn*-( poniewa wwczas nasz wiat stanie si# lepszy i szcz#liwszy (%%%) 4le jeli nadal chcecie by- niewolnikami bankierw i paci- za wasne niewolnictwo( pozwlcie ( aby bankierzy nadal robili pieni*dze i kontrolowali kredyty"; 7d ponad 8,, lat wszystko jest nasycone panowaniem nielegalnej wadzy" (ie ma o ecnie szans na na realizacj pomysw politycznych czy kulturalnych majcych na celu powstrzymanie rozkadu spoecze5stwa, gdy na wszystko trze a mie pozwolenie wadzy gospodarczej" :onadto kady rodzaj in!ormacji potrze uje rodkw przekazu , a te w ?,Q s w jej rkach" :oprzez rne grupy nacisku, organizacje , ktre kontroluj 0

operacje kredytowe, pensje, procenty ankowe, manipulacje giedowe, dewaluacje, kryzysy wyciga si ostatnie oszczdnoci od maych ciuaczy i niezamonych, uderzajc tym samym w yt podstawowej komrki kadego narodu jak jest rodzina . /*1 str" 8+,3" :rowadzi si rwnie wiadom polityk poz ywania si ludzi ze wsi , miejsca gdzie czowiek moe si jeszcze czu niezaleny" W miecie , gdzie wadza kontroluje praktycznie wszystkoD dostawy wody, ywnoci, elektrycznoci itd" , ardzo atwo jest zmusi niepokornych do ulegoci" <la przykadu mona poda, e w LG& w *-,, roku **Q procent ludzi mieszkao w miastach , a ?-Q na wsi" <o *-O, roku proporcje odwrciy si radykalnie > **Q ludzi mieszkao na wsi a ?-Q w miastach . /81 str" 9O3" (a zako5czenie warto przytoczy !ragment dalszych rozwaa5, w ktrym <"=ani!old zastanawia si jak mona zaradzi zaistniaej sytuacji . /81 str" 983 D &<eli du+ narodowy nie ma wisie- na szyi narodu jak kamie/ my/ski( czy jest sposb na to( aby poradzi- sobie z nim i z je+o !atalnymi skutkami K DdpowiedJ jest prosta( cho- nieatwa% 'rzede wszystkim naleaoby oddzieli- tych( ktrzy kupili swe udziay w du+u narodowym z pieni#dzy zaoszcz#dzonych( zarobionych( odziedziczonych czy w jakikolwiek inni sposb zdobytych( od tych( ktrzy kupili swe udziay za nowo utworzone pieni*dze( tj% bankw i tych nominatw( ktrym przyznano poyczki aby dokonali te+o zakupu% 3anki winny sprzeda- swe udziay w obli+acjach rz*dowych pa/stwu( ktre zapacioby im pieni#dzmi nowo wprowadzonymi i nie obci*onymi du+iem% 7e pieni*dze " z+odnie z praktyk* bankw " musiayby zosta- zniszczone( poniewa( jak w obecnym systemie tworz* one nowe pieni*dze udzielaj*c poyczek lub kupuj*c zabezpieczenia( tak te niszcz* pieni*dze +dy otrzymuj* zwrot +wnych du+w lub +dy sprzedaj* zabezpieczenia( zatrzymuj*c sobie jedynie odsetki% 5dyby przedsi#wzi#to takie dziaanie( cze- du+u narodowe+o znikaby natychmiast bez ryzyka in!lacji% 1ie dopuszczono by si# adnej niesprawiedliwoci( nawet wobec bankw( poniewa ich zyski s* ju wystarczaj*co due dzi#ki odsetkom uzyskanym w przeszoci z

obli+acji rz*dowych( ktre nie zostay wykupione ani za pieni*dze ich depozytorw( ani za pieni*dze zaoszcz#dzone czy zarobione% <eli chodzi o nominatw bankowych( tj% tych( ktrym banki poyczay nowo wytworzone pieni*dze aby mo+li oni kupi- obli+acje rz*dowe( z nimi naley post*pi- podobnie% 3anki powinny za*da- zwrotu poyczek udzielonych nominatom% 0z*d oddaby wtedy nowe( nie obci*one du+iem pieni*dze aby ludzie ci mo+li dokona- spaty( a banki( z+odnie z istniej*c* procedur*( niszczyyby te pieni*dze% 'ozostaaby jedynie cz#- du+u narodowe+o wykupiona przez osoby prywatne( or+anizacje itp% za pieni*dze istniej*ce i uzyskane w zwyky sposb% Dsobom tym naleaoby wypacicakowit* warto- ich udziaw pieni#dzmi nowo utworzonymi na tyle szybko( by nie ryzykowain!lacji( a one mo+* uzyskane w ten sposb pieni*dze wydawa- lub inwestowa- w przemys% 3yoby rzecz* moliw* i po*dan* aby przypieszy- ten proces poprzez rzadsze udzielanie poyczek bankowych w tym okresie% =m mniej pieni#dzy powstaje przy udzielaniu kredytu( tym wi#cej mona bezpiecznie tworzy- na inne cele% 5dyby zapyta-L A<ak rz*d moe uzyskapieni*dze uprzednio otrzymane poprzez poyczanie na procent K&( odpowiedJ byaby bardzo prosta% Hoe on nakaza- bankom aby tworzyy pieni*dze nie w !ormie obci*one+o odsetkami du+u i moe wykorzysta- podatek antyin!lacyjny aby od czasu do czasu zebra- tyle pieni#dzy ile b#dzie trzeba( eby unikn*nadmiaru pieni#dzy kr**cych w obie+u poza caoci* towarw i usu+( ktre mona by za te pieni*dze kupi- %& Pienidze w subie narodu Colin Barclay-Smith Tumaczenie Szczsny Grski Prolog Bogactwo jest rzecz; pienidz jest znakiem. Znak powinien zalee od rzeczy. @ogactwem s rzeczy uyteczne, ktre odpowiadaj ludzkim potrze om" Iapita to tylko rzeczy, ktre su do wytwarzania innych rzeczy, a papiery wartociowe powinny y rzeczy tych odzwierciedleniem" +

! pewne kategorie d"#r$ o kt"ryc% mona susznie twierdzi$ e powinny #y zarezerwowane dla z#iorowo&ci$ gdy z ic% posiadaniem wie si' wadza ekonomiczna$ kt"rej nie mona pozostawi w r'kac% os"# prywatnyc% #ez naraenia do#ra pu#licznego(. )...* + naszej epoce od razu uderza w oczy nie tylko nagromadzenie #ogactw$ ale ponadto skupienie ogromnej dyskrecjonalnej wadzy ekonomicznej w r'ku maej licz#y ludzi$ kt"rzy zazwyczaj nie s wa&cicielami$ lecz tylko zwykymi depozytariuszami i por'czycielami kapitau$ kt"rym zarzdzaj wedug swego upodo#ania(. +adza ta jest szczeg"lnie wielka u tyc%$ kt"rzy #'dc a#solutnymi wa&cicielami i panami pienidza$ zarzdzaj kredytem i rozdzielaj go wedug swego uznania. + ten spos"# doprowadzaj krew do organizmu ekonomicznego$ kt"rego ycie trzymaj w swoim r'ku$ tak e #ez ic% zgody nikt ju nie moe oddyc%a( .:ius #, Ancyklika Ruadragesimo anno3" ,e-orma struktury &wiatowego systemu -inansowego jest z pewno&ci jedn z najpilniejszyc% i najpotrze#niejszyc% inicjatyw( .6an :awe %%" Jist z 8+",-"*-?0 do uczestnikw Fenewskiej Ion!erencji (arodw Pjednoczonych na temat 'andlu i 4ozwoju3 !ztuczka z pieni'dzmi. 6u czas, y spoecze5stwa na caym wiecie poznay alarmujce !akty" Gprawd) sw wiedz o nich, ledzc ponisze pytaniaD ./zy wiesz$ e aden #ank nie poycza zoonyc% w nim pieni'dzy0 ./zy wiesz$ e gdy #ank poycza pienidze$ 1+2,Z3 je z niczego0 ./zy wiesz$ e poyczki #ankowe to tylko zapisy w ru#ryce kredytowej #ankowyc% rejestr"w0 4ie posiadaj adnej innej egzystencji. ./zy wiesz$ e praktycznie wszystkie pienidze ludno&ci wc%odz w o#ieg jako dugi wo#ec #anku0

./zy wiesz$ e poyczka zacigni'ta w Banku 4arodowym oznacza dla spoecze5stwa taki sam dug$ jak gdy#y #ya zacigni'ta w #anku prywatnym0 ./zy wiesz$ e nienaruszalno& wkad"w( jest wygodn zason$ za kt"r stwarza si' kredyt0 .czy nie przyszo ci do gowy$ e #ankom jest #ardzo na r'k' to szczeg"lne udogodnienie w tworzeniu kredytu i stopniowe wp'dzanie narodu w sie zaduenia$ poniewa tworz one drogo sprzedawany kredyt 67484!2+3$ w oparciu o kredyt ,Z9/Z3+7!13 tworzony przez spoecze5stwo0 ./zy wiesz$ e w cigu ostatnic% :; lat$ od <=:: do <=>: roku$ narodowy dug 8ustralii ?Zwizku i !tan"w@ wzr"s z : AB: milion"w do :B =BB milion"w dolar"w0 ./zy zdajesz so#ie spraw'$ e dug ten jest w duej mierze wasno&ci #ank"w . je&li nie #ezpo&rednio$ to w postaci poyczek gwarancyjnyc%0 ./zy zdajesz so#ie spraw'$ e sumy opodatkowania doc%odowego w Zwizku 8ustralijskim wzrosy od :B< milion"w dolar"w w latac% <=::.:C$ tj. od C= dolar"w na gow' do BD BB= milion"w dolar"w w latac% <=>:.>C$ tj.$ co najmniej do EB:; dolar"w na gow'0 Biuro podatkowe Zwizku zatrudniao nie mniej ni <C =;: ludzi ?dane na B;.;D.<=>C@ i zapacili&my i m pensje w wysoko&ci B<A$C miliona dolar"w. ./zy wiesz$ e podatek o#rotowy . wprowadzony w <=B; roku$ jako tymczasowy &rodek zaradczy( wzr"s w cigu okoo B= lat ?<=:DF:A . <=>CF>D od AE$C miliona do D;;; milion"w dolar"w0 +ynosi on o#ecnie ponad B>C dolar"w na gow' ludno&ci 8ustralii. ./zy zdajesz so#ie spraw'$ e ilekro rzd poycza pienidze na ro#oty pu#liczne$ ludno& zostaje tym dugiem o#ciona ?po wieczne czasy@$ ale nigdy nie ksi'guje si' warto&ci tyc% prac na jej do#ro0 O

./zy wiesz$ e kady zwrot poyczki #ankowej kasuje istnienie odpowiedniej sumy pieni'dzy0 ./zy wiesz$ e Pa5stwowe 2#ligacje !kar#owe s rzdowymi skryptami dunymi . narodowymi kwitami zastawnymi$ oddajcymi do#ra 8ustralii pod zastaw #ankom$ w zamian za poyczanie nam 48!Z9G2 +H8!49G2 kredytu -inansowego0 ./zy wiesz$ e #anki na#ywaj place #udowy$ wznosz #udynki i wc%odz w posiadanie wasno&ci #ez adnyc% koszt"w wasnyc% . dzi'ki prostej czynno&ci uznawania swyc% wasnyc% czek"w0 Ioesz odrzuci te stwierdzenia jako niewiarygodne( czy a#surdalne($ lecz przekonasz si'$ e kade z nic% zostanie udowodnione ponad wszelk wtpliwo&. Wikszo z nas wychowaa si z ardzo niejasnymi pojciami na temat pienidza" (ie mamy wtpliwoci, e 4zd ma prawo drukowa anknoty i i monety" Eo do reszty, nasza wiedza jest ardzo niejasna" (a przykad ludzie przewanie s o!iarami nieporozumienia w przekonaniu, e jedynym pienidzem w o iegu s anknoty i sre rne czy mosine monety" Gtanowi one ardzo, ardzo ma cz pienidzy krcych w spoecze5stwie" Caktycznie, anknoty i monety > tj" prawne rodki patnicze > s uywane w niespena piciu procentach oglnej sumy zakupw w &ustralii" :onad -0 procent wszystkich transakcji dokonuje si w czekach" :ienidz w postaci czekw jest w rzeczywistoci pienidzem tworzonym w anku > kredytem ankowym > lecz dziaa dokadnie tak samo, jak waluta o iegowa" &utorytety ankowoci, cieszce si wiatowym uznaniem, stwierdzaj, e anki mog tworzy i tworz kredyt w wysokoci za dziwicio>, dziesiciokrotnie przewyszajcej ich zaso y gotwkowe" @anki ardzo staraj si o podtrzymanie !ikcji, i s tylko Sstranikami depozytw swoich klientwT > e poyczaj depozyty, oraz e ich dochody pochodz z rnicy midzy

oprocentowaniem paconym depozytorom, a tym ktre otrzymuj od poyczko iorcw" Bego rodzaju wyo raenie jest cakiem niesuszne" :owszechne przyjmowanie tego wielkiego zudzenia !inansowego za prawd jest )rdem przewaajcej czci !aszywych poj na temat pienidza" Cakty odnonie pienidza s nastpujceD <@ @anki nie poyczaj zoonych u nich pienidzy. E@ Iada poyczka ankowa lu przekroczenie konta jest aktem stworzenia cakiem nowego pienidza .kredytu3" Gtanowi on czysty przyrost iloci pienidza krcego w spoecze5stwie" B@ Fdy ank poycza pienidze, nie zuywa do tego ani krzty pienidzy depozytorw" :@ :raktycznie wszystkie pienidze w spoecze5stwie maj swe )rdo w jakim oprocentowanym dugu wo ec ankw" 1ec%nika poyczki #ankowej Fdy ank poycza komu np"D *,,, dolarw, wszystko co czyni polega na otwarciu rachunku na imi poyczko iorcy > jeli nie ma on jeszcze rachunku > i wpisaniu, na pocztku odpowiedniego rejestru, granicznej wartoci kredytuD *,,, dolarw" 7 ecnie poyczko iorca moe swo odnie dokonywa operacji wypat z rachunku do wysokoci udzielonej poyczki, a nawet powyej tej kwoty, w granicach ustalonych przez ank" Fdy na rachunku zostaje wystawiony czek, a czek ten zostaje z kolei umieszczony na innym rachunku w tym samym lu innym anku > powstaje tym samym depozyt( i zwiksza si zas pienidza" W ten spos poyczki ankowe tworz depozyty($ ktre oczywicie nie s )rdem poyczanych pienidzy, a raczej odwrotnie, s one wynikiem udzielania poyczek" /o m"wi autorytety Pwrmy si do niepodwaalnych autorytetw w dziedzinie tworzenia ankowych kredytw" <yrektor Accles, swego czasu przewodniczcy zarzdu Cederalnego @anku 4ezerw Gtanw Pjednoczonych powiedzia, zeznajc przed komisj IongresuD Banki mog tworzy i unicestwia pienidze. Jredyt #ankowy jest pienidzem. + wi'kszo&ci naszyc% interes"w uywamy tej wa&nie postaci ?

pienidza$ a nie waluty$ uwaanej powszec%nie za pienidz(. (6ncyklopedia 3ritanica( wyd% 1;( pod hasem 3ankowo- i kredyt (tom F str% ;$)L Bank tworzy kredyt. B'dem jest przypuszczenie$ e kredyt #ankowy jest tworzony w istotnej cz'&ci przez wkady #ankowe. Krodkiem patniczym s dugi wo#ec #anku$ stanowice pienidz kredytowy. !tanowi on czysty przyrost ilo&ci &rodk"w patniczyc% w spoecze5stwie(. :an 4"F" 'awtrey, yy asystent podsekretarza stanu w rytyjskim =inisterstwie Gkar u, w swej pu likacji SBrade <epression and the Way 7utT .upadek handlu > drogi wyjcia3 powiadaD Gdy #ank udziela poyczki$ tworzy pienidze z niczego(. 'awtrey napisa te w swej ksice SBhe &rt o! Eentral @anking .Gztuka centralnej ankowoci3D Bank poyczajc tworzy kredyt. + parze z poyczk$ kt"r wpisuje na konto swyc% aktyw"w$ zapisuje depozyt$ po stronie swyc% pasyw"w. Lecz inni poyczkodawcy nie maj tej mistycznej wadzy tworzenia &rodk"w patniczyc% z niczego. Iog poycza tylko pienidze uzyskane w wyniku swej dziaalno&ci gospodarczej(. Akonomista Jord Ieynes, swego czasu czonek zarzdu @anku &nglii, stwierdzaD 4ie moe #y adnej wtpliwo&ci$ e wszystkie depozyty s tworzone przez #anki(. :ro!esor Goddy, znakomity !izyk z uniwersytetu 7N!ord, napisaD /zy w naszyc% czasac% niewiary w cuda w &wiecie -izycznym$ mona #y znaleM wi'kszy dziwolg od tyc% instytucji$ kt"re jako#y poyczaj pienidze$ lecz ic% nie poyczaj$ ale je tworz0 8 gdy si' je im zwraca . unicestwiaj je0 Jt"rym udao si' zrealizowa tym samym niemoliwy -izyczny cud$ a#y nie tylko dosta co& za nic$ ale ponadto otrzymywa z tego tytuu nieko5czce si' odsetki0( :ro!esor '" Ini!!er w &merican @anking :ractice .&meryka5ska praktyka ankowa3 take zawiadcza o tym !akcieD

!tosunek got"wki do udzielonyc% kredyt"w$ niez#'dny dla utrzymania si' #anku$ jak to wykazaa wieloletnia praktyka$ wynosi E$C N$ z A$C .procentow rezerw w innyc% #ankac%(. (Bane te zblione s* do australijskich( +dzie banki handlowe maj* niewielkie zapasy +otwki dla wypat w walucie oraz depozyt w 4ustralijskim 3anku 0ezerw) Oedyne ograniczenie w udzielaniu poyczek. Jipcowe wydanie @arch @anking z *-9? r" .pismo angielskich ankowcw3 stwierdzaD !p"r o wskaMniki kredytowe jest zupenie jaowy$ poniewa istnieje dostatecznie wiele autorytatywnyc% wypowiedzi$ wykazujcyc% wtajemniczonym$ e #anki tworz kredyt #ez ogranicze5( 7stnieje tylko jedno ograniczenie. ,ozsdna praktyka #ankowa( ogranicza tworzenie kredytu do =$ <; krotnej warto&ci posiadanej przez #ank got"wki. .Eham erUs Ancyclopedia .*-0,3 tom 8, str" --, pod hasem @ankowo i kredyt podajeD 6aktem jest$ e poyczki #ankowe s traktowane tak jak pienidz$ co stanowi uzasadnienie stwierdzenia$ i Ppoyczki #ankowe tworz depozytyQ. 1worzenie to ma miejsce$ gdy warto& poyczki wpisuje si' na rac%unek kredytowy klienta lu# gdy stosuje si' inn praktyk'$ polegajc na tym$ e polecenie przekraczajcej konto wypaty jednego klienta staje si' depozytem dla innego(. .Ezasopismo Aconomics o! Anterprise .Akonomia przedsi iorstwa3 z <aKenport stwierdzaD Banki nie poyczaj swyc% depozyt"w$ lecz poprzez zwi'kszanie kredyt"w$ tworz depozyty(. Bankowo& to niemale czysta ksi'gowo& (ieyjcy ju Gir Adward 'olden, wy itny ankier rytyjski powiedziaD Bankowo& to niemale sama ksi'gowo&. Polega na trans-erze kredytu od jednej oso#y do drugiej. 1rans-er dokonuje si' przez czek. 1o czeki stanowi wa&ciw walut' ?a nie o#iegowe &rodki patnicze@. +aluta to pienidz(. 4eginald =c Ienna, yy minister Gkar u i prezes =idland @ank, zwracajc si do akcjonariuszy anku 80 stycznia *-82r", powiedzia .jak podaje -

w swej ksice :ost>War @ankingV >@ankowo powojenna3D 2#awiam si'$ e zwyky o#ywatel nie #y#y zac%wycony$ gdy#y mu powiedziano$ e #anki mog tworzy i unicestwia pienidze i czyni to. 7lo& istniejcego pienidza zmienia si' jedynie w zaleno&ci od dziaalno&ci #ank"w$ polegajcej na zwi'kszaniu lu# zmniejszaniu #ankowyc% poyczek i depozyt"w. +iemy jak si' to ro#i. Jada poyczka$ przekroczenie konta czy #ankowy na#ytek$ tworzy depozyt$ za& kady zwrot poyczki$ przekroczenia konta czy sprzeda czego& przez #ank$ unicestwia jaki& depozyt(. '"<" =c Jeod stwierdza w swej ksice Alements o! @anking .:odstawy ankowoci3D Gdy m"wi si'$ e wielki Londy5ski Bank 8kcyjny posiada okoo C; milion"w -unt"w depozyt"w$ prawie wszyscy rozumiej przez to$ i posiada on C; milion"w aktualnej got"wki$ kt"r moe PpoyczyQ$ jak to si' mylnie okre&la. Oest to zupene i cakowite zudzenie. 2we PdepozytyQ nie s w og"le adnymi depozytami got"wkowymi. 4ie s one niczym innym$ jak ogromn superstruktur kredytu(. 'artley Withers napisa w swej ksice %nternational Cinance.=idzynarodowe Cinanse3D !poeczno& -inansowa uwaa kredyt zapisany w rejestrac% Bank o- 9ngland za Pgot"wk'Q i ta mia -ikcja daa #ankowi mono& tworzenia got"wki za pocigni'ciem pi"ra$ w dowolnyc% rozmiarac%$ podlegyc% tylko jego wasnemu osdowi odno&nie tego$ co jest rozwane i rozsdne( ?s%F1) Ioe si' zdarzy$ e poyczko#iorcy zadaj udost'pnienia -aktycznej got"wki. + takim razie cz'& kredytu moe #y wypacona w #anknotac%$ ale og"ln regu jest to$ e Bank przeprowadza operacje dostarczania pilnyc% kredyt"w poprzez same zapisy ksi'gowe( (s% F2) 'einz Wol!gang &rndt, pro!esor ekonomii na Lniwersytecie (arodowym w Ean erra, piszc o ankowoci w (ew %nternational %llustrated Ancyclopaedia, tom *" s" 98*, tak powiadaD 7nn wan -unkcj$ zastrzeon wycznie dla systemu #ankowego$ jest dostarczenie spoecze5stwu pieni'dzy i zarzdzanie systemem monetarnym. 2#ie te -unkcje s

&ci&le powizane ze so#$ poniewa wsp"czesny pienidz jest stwarzany przez #anki w procesie przyznawania kredytu(. ?RwagaS stwarza( znaczy wytwarza z niczego@ <o rej prawniczej de!inicji ankowoci dostarczy Iomitet Gdowniczy Irlewskiej 4ady :rzy ocznej, w znanej sprawie nacjonalizacji anku .8ommonwealth Maw 0eports)( 1:;E( tom E:( s% ,F2",FF)% Tziaania #ankowe$ polegajce na tworzeniu i trans-erze kredytu$ tworzeniu poyczek$ na#ywaniu i z#ywaniu lokat kapitaowyc% i na innyc% temu podo#nyc% operacjac%$ s cz'&ci skadow przemysu i %andlu i wzajemnyc% stosunk"w nowoczesnego spoecze5stwa(. B84J7 U84TL2+9 D '" W" &rndt i E":" 'arris, w swym podrczniku Bhe &ustralian Brading @anks .&ustralijskie anki handlowe3, tak komentuj ten temat w specjalnym dodatku ptD (1worzenie pieni'dzy(S Proces tworzenia pieni'dzy przez #anki wci opisuje si' powszec%nie jako polegajcy na Pdepozytac%Q pieni'nyc% skadanyc% przez klient"w w #ankac%Q$ kt"re nast'pnie mog Ppoycza wi'cej pieni'dzy ni posiadajQ$ poniewa cz'& poyczonyc% pieni'dzy Pwraca do nic% jako depozytyQ. 7pis ten jest o ecnie szkodliwy mylcy" 6est zwodniczy poniewa mylnie sugerujeD a@ e pienidz to #anknoty i monety$ za& depozyty nie s pieni'dzmi; #@ e #anki jedynie zacigaj poyczki i same poyczaj pienidze tworzone przez kogo& innego; c@ e depozyty #ior si' g"wnie z wpat klient"w dokonywanyc% w #anknotac% i monetac%$ a jedynie wt"rnie z poyczek #ankowyc%(. <r E77=@GD @yy naczelny dyrektor @anku 4ezerw, dr '" E" Eoom s, da takie samo wyjanienie, w przemwieniu wygoszonym na uniwersytecie w Rueensland, *0 wrzenia *-02 r,D Jady wydatek mona s-inansowa za pomoc jednego z czterec% Mr"de ? lu# kom#inacji@S ?a@ nowyc% oszcz'dno&ci #@ zgromadzonyc% rezerw *,

c@ pieni'dzy poyczonyc% poza #ankiem d@ pieni'dzy poyczonyc% w #anku Bo ostatnie )rdo rni si od trzech poprzednich, poniewa gdy ank poycza pienidze, przechodz one w rce oso y poyczajcej ez umniejszenia sumy pienidzy w czyimkolwiek posiadaniu" Patem gdy ank poycza pienidze > wzrasta oglna suma dostpnych pienidzyT .podkr"red" org"3 B84J 26 49+ !2R1U +8L9! D Wreszcie sprawa ta zostaa wyraona cakiem jednoznacznie w ardzo wanym specjalistycznym artykuleD Gources o! =oney . Wrda pienidza3, w czasopimie @ank o! (ew Gouth Wales 4eKieK, z pa)dziernika *-O?r", z ktrego przytaczamy wyjtkiD 2#ecnie w 8ustralii$ jak w wi'kszo&ci innyc% nowoczesnyc% system"w gospodarczyc%$ wszystkie pienidze stanowi dug wo#ec systemu #ankowego )...* Gdy #ankier przyznaje klientowi kredyt na przekroczenie konta$ Potwiera mu rac%unekQ w swyc% rejestrac% i daje klientowi prawo po#ierania -unduszy #ez uprzedniej ic% wpaty na sw"j rac%unek. Lecz gdy klient -aktycznie wypisuje na ten rac%unek czeki$ a#y zapaci swoim wierzycielom$ depozyty #ankowe jedynie wzrastaj. + przypadku poyczki$ na kredyt klienta deponuje si' -undusze$ co powoduje #ezpo&redni wzrost ilo&ci pienidza. + o#u przypadkac%$ w wyniku czynno&ci poyczkowyc% #anku$ wzrasta dopyw pienidza. Top"ki dug pozostaje nie spacony$ ilo& pieni'dzy w spoecze5stwie zostaje zwi'kszona(. Poc%odzenie #ank"w S/"""1 sowo @anco, w odniesieniu do anku, nie oznacza awy" 7t powiemy teraz co ono naprawd znaczy i skd si wzio" >W **O* r" Wenecja ya uwikana w wojn midzy cesarstwami Wschodu i Pachodu" 6ej !inanse znajdoway si w opakanym stanie" Wwczas 4ada naoya na wszystkich o ywateli *>no procentow przymusow poyczk od posiadoci, o iecujc im 0>cio procentowe odsetki" (a tego rodzaju poyczk istnieje w jzyku woskim par nazw, lecz najczciej uywan jest monte, !undusz skadkowy"

W tym czasie znaczna cz Woch ya pod panowaniem niemieckim i jako synonimu sowa monte zaczto uywa niemieckiego sowa @ank, to znaczy kopiec lu stos" Bo sowo uzyskao woskie rzmienie anco, za poyczki czy dugi pu liczne nazywano monti al o anchi" %stniej niezliczone przykady wiadczce o tym, e sowo anco oznacza w jzyku woskim dug pu liczny" :odam z nich tylko par" (a przykad woski sownik podajeD PIonte$ stay #ank lu# -undusz . dos. kopiec( pieni'ny$ jakic% jest wiele odmian we +oszec%Q )...* +idzimy wi'c$ e sowo kopiec i #anco s synonimami i oznaczaj stos$ kopiec$ -undusz skadkowy utworzony przy wspudziale szeregu os " Bakie yo znaczenie tego sowa, gdy po raz pierwszy zostao wprowadzone do jzyka angielskiego" /"""1 :odo nie rozpowszechnione jest niezrozumienie co do znaczenia sowa ankier i natury interesw ankowych" W popularnym opracowaniu na temat ankowoci mwi siD PBankier %andluje kapitaem lu# dokadniej pieni'dzmi. Oest po&rednikiem pomi'dzy poyczko#iorc a poyczkodawc. 2d jednyc% poycza$ wypoyczajc innym; r"nica mi'dzy opatami za te dwa akty poyczkowe stanowi jego doc%"dQ. Poka' zaraz jak wielkim nieporozumieniem na temat natury #ankowej dziaalno&ci jest twierdzenie$ i P#ank jest po&rednikiem pomi'dzy poyczko#iorc a poyczajcymQ(. /zytelnik moe sam stwierdzi -akty !dzimy wi'c$ e zgodzicie si'$ i przytoczyli&my do& jednoznacznyc% &wiadectw najwyszej klasy specjalist"w$ na poparcie trzec% pierwszyc% stwierdze5 przytoczonyc% na pierwszej stronie tego opracowaniaS .aden #ank nie poycza zoonyc% w nim pieni'dzy .gdy #ank poycza pienidze$ tworzy z niczego &rodki patnicze .#ankowe poyczki to tylko zapisy w kolumnac% kredytowyc% #ankowyc% rejestr"w. Oe&li jednak czytelnik nie jest skonny do przyj'cia licznyc% &wiadectw cytowanyc% **

autorytet"w$ moe w #ardzo prosty spos"# sprawdzi to samS <@ Glo#alna suma prawnyc% &rodk"w patniczyc% ?#anknot"w i monet@$ znajdujcyc% si' w o#iegu w 8ustralii w <=>: roku$ wynosia D =>B miliony dolar"w$ natomiast glo#alna suma istniejcyc% pieni'dzy wynosia AD >BD milion"w dolar"w ?3ear Book 4o. D=$ <=>C@$ to jest ponad jedena&cie razy wi'cej ni glo#alna suma prawnyc% &rodk"w patniczyc% w postaci #anknot"w i monet. E@ + przeciwie5stwie do popularnej -ikcji #ankowej$ e poyczaj one tylko zoone w nic% pienidze$ proponujemy nieu-nemu czytelnikowi$ a#y znalaz c%o#y jednego depozytora #ankowego$ kt"rego depozyt zmniejszy si' c%o#y o jednego centa po to$ a#y #ank m"g komu& poycza pienidze. Iatactwo #ankowyc% zysk"w %stota ankowego wyudzania opiera si na utrzymywaniu pozorw, e dochody ankowe wi si z rnic midzy oprocentowaniem paconym za wkady, a oprocentowaniem ankowych poyczek" :ozwala to ankom na przysowiowe mydlenie oczu atwowiernej pu licznoci i na uprawdopodo nienie ich ilansowych hokus>pokus, wyczynianych na dowd, e nie maj wikszych zyskw ni inne przedsi iorstwa handlowe" Jecz pojcie zysku traci cae swoje zwyke znaczenie, gdy grupa !inansowych instytucji korzysta z jedynego w swoim rodzaju przywileju moliwoci stwarzania pokrycia narodowego zapotrze owania na pienidze" & y oceni, jak anki wz ogaciy si kosztem narodu, trze a si do rze przyjrze wzrostowi ich aktyww" Flo alnie aktywa ankw komercyjnych w &ustralii wzrastay w taki oto spos D .<=DE . A E>E milion"w dolar"w .<=A: . <C BD< milion"w dolar"w .<=A= . E= B:< milion"w dolar"w .<=>: . DE DED milion"w dolar"w 4ieruc%omo&ci #ank"w nie kosztuj ic% nicV Gtwierdzilimy, e przewaajca cz pienidzy wchodzi do o iegu jako dug wo ec ankw" :owiedzielimyD przewaajca cz'&(. 6edynymi pienidzmi, nie pochodzcymi z dugw

wo ec ankw s pienidze, ktre anki wydaj na sie ie" Wszystkie pienidze, ktre ank wydaje na swoje potrze y, czy d to pensje pracownikw, czy koszty zakupu placw, udynkw, papiery giedowe, druki, reklama, materiay iurowe itd", wszystkie tego typu wydatki wprowadzaj do o iegu pienidz nie o ciony kosztami zaduenia" Jecz poza tym wyjtkiem, mona ze susznoci powiedzie, e oglna masa spoecznych pienidzy poczyna si jako jaki dug wo ec ankw" (a dowd tej istotnej tezy przytoczylimy wiele autorytatywnych wypowiedzi" Oak #anki na#ywaj posiado&ci Pajmijmy si najpierw stwierdzeniem, e anki opacaj na ytki, u ezpieczenia, reklam dziki zwykemu uznawaniu wasnych czekw" B techniczn spraw postaramy si przedstawi moliwie jak najprociej" 4ozpatrzmy przypadek na ycia przez ank jakiej nieruchomoci" (ajpierw ank wystawia na sie ie czek" Ben czek zostaje wpacony na czyje konto > powiedzmy w jakim innym anku" W ten spos depozyty ankowe ulegaj zwikszeniu" <la wyrwnania tego zakupu, w ilansie anku zostaje zwikszona warto ankowych aktyww na koncie nieruchomoci" Bechnika ksigowania polega na o cieniu sum zakupu konta nieruchomoci i dodanie do tego samego konta wartoci na ytku" W podo ny spos ank moe na ywa akcje czy pa5stwowe papiery wartociowe" :aci za nie wystawionym na sie ie czekiem i od razu suma czeku i na ytku zostaj zaksigowane pod winien( oraz ma( konta papierw wartociowych" =ona y oczywicie twierdzi, e ank paci za swoje na ytki z zyskw czy rezerw" 6ednake takie wyo raenie jest rwnie zudne jak !ikcja, e ank poycza swoje depozyty" Xaden wydatek anku nie narusza ani zyskw, ani rezerw, poniewa ank !aktycznie niczego si nie wyz y" Pupenie inna jest sytuacja, gdy nieruchomo kupuje jaka oso a" Ioszt nieruchomoci zostaje zaksigowany na jej rachunku ankowym po stronie winien(. 7so a ta, pomimo e na ya *8

prawa wasnoci, ma o nione o t sum konto w swym anku" (atomiast w przypadku na ycia nieruchomoci czy papierw wartociowych, czy czegokolwiek, przez ank, koszt tej transakcji sprowadza si tylko do zaksigowania go we wasnych rejestrach" 6ak zauway 'awtrey, yy podsekretarz stanu w rytyjskim =inisterstwie Gkar u, w swej ksice &rt o! Eentral @anking ..ztuka centralnej bankowoci3 D 7nni poyczko#iorcy nie posiadaj owej mistycznej wadzy tworzenia &rodk"w patniczyc% z niczego(. =ona y tu wysun zarzut, e jeli ank 8( kupi nieruchomo, a jego czek zosta zdeponowany w anku B($ tamten moe odmwi wsppracy" %stnieje oczywicie taka moliwo" Gytuacj t reguluje jednak wymiana ilansw z innymi ankami" Wszystkie anki stosuj ten sam system i jeli utrzymuj to samo tempo, ich pasywa i aktywa wzajemnie si znosz" W najgorszym przypadku zostanie ankowi do zapacenia jedynie rnica na rzecz innych ankw" O.I. Jeynes, ardzo znany ekonomista, ktry p)niej zosta aronem Ieynes, czonkiem zarzdu Bank o- 9ngland$ powiedzia pewnego razu, e wszystkie wasne czeki anku podlegaj wymianie regulujcej de ety i kredyty kadego z #ank"w. 6eli anki harmonijnie wsppracuj ze so .jak to !aktycznie ma miejsce3, mog zaspokoi swe potrze y i na ywa aktywa, ez poniesienia adnych !aktycznych kosztw" %naczej mwic, gdy y wszystkie anki udoway czy kupoway nieruchomoci itd" w miar napywu wracajcych do nich depozytw, czeki wystawione przez te anki wzajemnie znosiy y si i anki mogy y na ywa nieruchomoci jedynie za cen zwikszenia o cienia depozytowego, co nie przedstawia jakiej szczeglnej trudnoci" =oe to pomc czytelnikowi zrozumie, jakim sposo em anki mogy wej w posiadanie najdroszych placw w miastach i po udowa tak okazae udynki" Wikszo gwnych ankw metropolii to pikne udynki, od parteru po dach wykadane marmurem, w ktrych skromny ciuacz czuje, e wypada mu zdj kapelusz, w milczcym

podziwie i lku, w atmos!erze uwiconego ogactwa i wadzy" 7 ecnie znamy ju jej sekret" Jredyt #ankowy . yciodajna krew spoecze5stwa. Fospodarka wiatowa, nie moe dziaa ez ankowego kredytuV zaley ode5 po rwni kady czonek spoecze5stwa" Wstrzymanie czy cho y ograniczenie moliwoci przekraczania ankowego konta na tydzie5, spowodowao y oglnonarodowy kryzys" Fdy y ograniczenie to utrzymywa przez trzy miesice, nard pogry y si w depresji z ankructwami i ezro ociem tysicy os " Bego rodzaju kryzys zdarzy si na pocztku lat trzydziestychV miliony os starszej generacji wspominaj go ze smutkiem i gorycz" =oe pamitacie, e w okresie depresji nie rakowao towarw" Gklepy i magazyny yy pene" Jecz anki ograniczyy kredyt" Xyciodajna krew nie miaa swo odnego przepywu, przemys zamiera i panowao oszaamiajce ezro ocie" Iredyt ankowy stanowi yciodajn krew spoecze5stwa" Fdy krwioo ieg napotyka przeszkody, yciu pacjenta zagraa nie ezpiecze5stwo" !kd si' #ior pienidze :rzyjrzyjmy si teraz dokadniej sprawie kredytu" Gkd si on ierzeY %stnieje stare ekonomiczne powiedzenie, e pienidze maj swe )rdo w produkcji i zostaj anulowane w konsumpcji" :rzewaajca cz pienidzy pojawia si jako Skredyt dla producentwT" %nnymi sowy, pienidz rodzi si, jako dug wo ec jakiego anku i od chwili, gdy zostaje puszczony w o ieg, jako zapis ksigowy w ankowym rejestrze, kredyt > stworzony przez ank i poyczony !irmie czy oso ie prywatnej > wdruje poprzez system produkcyjnyV du jego cz zuywa si na konsumpcj, a w ko5cu zostaje anulowany, gdy dug zostaje spacony ankowi przez poyczko iorc" Bo, e przemys > zarwno wyro w podstawowych jak wtrnych > nie moe dziaa w oparciu o swoje wasne rodki, zostao wykazane przez jego powszechne zapotrze owanie na usugi polegajce na moliwoci przekroczenia konta ankowego .tj" na ankowe poyczki3 *9

4ar"d zlom#ardowany %nnymi sowy, wielka cz posiadoci stanowi zastaw wo ec ankw w razie, gdy jaka oso a czy !irma nie wywizaa si ze swoich zo owiza5 dunych, zostay y prawdopodo nie postawione w stan likwidacji dla zaspokojenia ankowych roszcze5" =ona y powiedzie, e jest to cakiem uzasadnione" &le zo aczmyD @ank poycza pienidze pod zastaw d r spoecznych" Wytworzono je cznym wysikiem spoecze5stwa" Wytworzono je dziki zaso om przedsi iorczych jednostek, sprawnym kierownikom, miaym menederom, w toku produkcji artykuw i usug zaspokajajch potrze y ludnoci" @anki nie przyczyniy si w adnym stopniu do rozwoju gospodarstw rolnych, zakadw pracy czy towarzystw produkcyjnych, we wczesnych latach ich powstawania" @anki wkraczay na scen, gdy wykonano ju wikszo cikiej pionierskiej pracy i poprzez udzielenie poyczki > dziki procedurze niekosztownej i atwej > zamieniaj na pienidze ,Z9/Z3+7!13 J,9T31 tworzony przez !unkcjonujcy przemys i konsumujc ludno" %naczej mwic, anki stwarzaj > samym tylko pocigniciem pira, zauwamy, ksigujc licz y w ankowych rejestrach > kredyt !inansowy, zasadzajcy si na kredycie realnym, stwarzanym cznym dziaaniem producentw i konsumentw" Judzie wykonuj ca prac i ponosz cae ryzyko" @ank nie ro i nic > nic, a y wytworzy do ra > i nie ponosi adnego ryzyka zwizanego z powstaniem udostpnianego kredytu" Gdy #ank wywiesza szyld :rzyjrzyjmy si jednak liej sprawie wasnoci realnego kredytu &ustralii > !armom, !a rykom, domom, iurom, magazynom, kolejom i wszystkim przedsi iorstwom, pu licznym i prywatnym" We)my okrg rolniczy" Judzie o ejmuj kawaek dziewiczego terenu, podzielonego na gospodarstwa" Iarczuj teren, wykopuj pnie, orz i ior go pod upraw"

@uduj domy, stodoy, o ory, sadz drzewa, zakadaj ogrodzenia, uduj tamy, siej z oa i wypasaj ydo" Be prace rozwojowe mog trwa latami" (a pewno wymagaj ohaterstwa potu i znoju" :rzetrwaj tylko najtrwardsi > a do tego majcy szczcie do sprzyjajcych warunkw atmos!erycznych" 4eszta odpadnie" Pmagania oka si ponad ich siy" Bymczasem w okrgu powstaje zacztek miasteczka i wkrtce !ilia jednego z ankw handlowych wywiesza swj szyld, a wielu miejscowych mieszka5cw otwiera w nim rachunek" W niedugim czasie kady rolnik w okrgu dochodzi do kresu wasnych moliwoci !inansowych" :otrze uje wicej kapitau na hodowl, karczowanie, grodzenie, prace udowlane itd" Uipoteki gospodarstw pod zastaw. 4olnik przedstawia wic swj pro lem dyrektorowi miejscowej !ilii anku" <yrektor o ejrzy zapewne oso icie posiado rolnika i jeli wkad pracy i perspektyw dochodw zro i na nim wraenie, zgodzi si udzieli kredytu" Fospodarstwo porcza za kredyt swoj hipotek" 7 ecnie ank na ywa potencjalne prawa wasnoci" Pauwamy, co si staoD rolnik, dziki swym dugoletnim, nieustannym wysikom w cigu lat, przysposo i kawa uszu do produkcji rolniczej" 4yzykowa wszystkim > czsto zmagajc si z przeciwnociami, ryzykowa zdrowiem swoim i swojej ony" <ziki swojej pracy i partnerskiej pomocy swej ony rolnik stworzy w ko5cu wielkie do ro, gospodarstwo produkujce ywnoV w prasie mwi si o nim jako o podporze kraju" :rzyczyni si do ogactwa, do rzeczywistego kredytu kraju" W tej sytuacji rolnik zmuszony jest na og pj z czapk w rce do ankiera, z pro o pienidze > kredyt > a y mc si utrzyma, a y zwikszy produkcj, a y przeczeka posuch" @ankier niczym nie przyczyni si do rozwoju gospodarstwa" =imo to > powtrzmy > za pocigniciem pira moe stworzy dla rolnika poyczk i na y potencjalne prawo wasnoci gospodarstwa oddanego pod zastaw, dopki dug *2

nie zostanie spacony wraz z procentami, do ostatniego centa" (ie mwcie nam prosz, e ank tworzy poyczk, wypoycza ankowe rezerwy czy pienidze ulokowane w nim na dugoterminowe wkady, a y pomc rolnikowi w krytycznym dla5 okresie" Po aczylimy owiem, w wietle wypowiedzi przytaczanych autorytetw, e ank nic takiego nie uczyni" 6ego dziaanie sprowadzio si do stworzenia kredytu !inansowego > co nie wymaga wysiku i kosztw > w oparciu o kredyt rzeczywisty, wypracowany przez rolnika i przez dziaalno szerokich rzesz ludnoci" W niedugim czasie kady rolnik w okrgu jest zapoyczony pod zastaw w lokalnym anku > gdzie skrypty dune kadego gospodarstwa przechowuje si w sej!ie, zanim nie zostan spacone > w przeciwnym razieZ""" Jredyt rzeczywisty i kredyt -inansowy Patrzymalimy si przy tym punkcie, a y wyjani, co rozumie si przez kredyt rzeczywisty kraju, w odrnieniu od kredytu !inansowego" W omawianym przykadzie okrgu rolniczego, kredyt realny jest wypracowany przez spoeczno rolnicz" Iredyt rzeczywisty jest su stancj" Iredyt !inansowy jest cieniem" & mimo to licz y w ankowych rejestrach licz si znacznie wicej ni potencja produkcyjny iegych w swej pracy ludzi, ogactwa roli i stada mlecznych krwZZZ Baka przynajmniej karykaturalna sytuacja powstaa jako rezultat prywatnego monopolu pu licznego kredytu" Uistoria pewnej metropolii We)my na przykad metropoli > jakkolwiek" Wioski rozrastaj si w miasteczka, miasteczka > w wielkie miasta, te z kolei > w metropolie" Wraz z nimi wzrasta warto terenw" =ona spotka nieruchomoci w centrum metropolii przynoszc 8 tysice, 2 tysice czy *, tysicy za stop" Eo nadaje nieruchomociom tak !antastyczn cenY :rzede wszystkim wielkie skupisko ludzi yjcych w metropolii i wok niej" Pa ierzmy ludzi, a warto nieruchomoci gwatownie spadnie" Judzie ci reprezentuj wszystkie aspekty cywilizowanej spoecznoci > produkcj,

konsumpcj, rzemioso, eksport, import, handel detaliczny" Bransport, dostawy ywnoci, ksztacenie, dziaalno kulturalna, su a zdrowia, su y spoeczne, rozrywka i tysice innych ywotnych czynnikw skadaj si na spoecze5stwo" Wszystkie te czynniki wsptworz ,Z9/Z3+7!13 J,9T31 narodu. 4zeczywisty kredyt mona okreli jako zau!anie czy wiar .credo [ wierz3, e wolne spoecze5stwo dysponuje wiedz, energi i zdolnoci wsppracy dla zaspokajania swych potrze " W tym wyraa si > jego sia, pynca za stowarzyszenia si, za ko5cowy wynik stanowi ogln sum spoecznego kredytu realnego" Widzimy wic, e realny kredyt narodu tworzony jest przez ludzi, dziki o !itoci ich wielostronnie ukierunkowanych energii > co w podrcznikach ekonomii nazywa si przyrostem asocjacyjnym(. 7t kredyt !inansowy jakiego narodu winien stanowi rozsdnie poprawne odzwierciedlenie jego kredytu realnego" :oniewa pienidz to tylko wygodny system znakw, umoliwiajcy ludziom na ywanie d r i usug, winien y emitowany w iloci odpowiadajcej produkcji d r i usug > ani wikszej ani mniejszej" Jukucze gniazdo 6eszcze waniejszy punktD Gkoro ludno tworzy cay rzeczywisty kredyt to prawo wasnoci kredytu !inansowego, ktry winien y od iciem kredytu realnego > d r i usug > przysuguje take ludnoci" Jecz o ecnie tak nie jest" 6est on wasnoci ankw, a raczej zosta przez anki przewaszczony" @anki s w rzeczywistoci !inansowymi kukukami w spoecznym gnie)dzie" @anki emituj i anuluj kredyt !inansowy ez adnego wzgldu na produkcj d r i usug" &nuluj go w spos samowolny, nienaukowo, czasem wyzwalajc in!lacj, a czasem powodujc de!lacj i depresj" W dalszym cigu zo aczymy, e od rozwizania wielkiego pro lemu wyegzekwowania prawa spoecze5stwa do wasnoci !inansowego kredytu, zaley to, czy &ustralia i wszystkie narody, ktre *0

pracuj w ramach tego samego systemu monetarnego, przetrwaj jako wolne demokracje czy d pa5stwami zniewolonymi" 7 ecnie anki korzystaj z monopolu na pu liczny kredyt" Bworz i anuluj .niszcz3 pienidz, tak jak y rzeczywisty kredyt y ich wasnym tworem, podczas gdy palcem nie kiwny, a y go wytworzy" (atomiast przywaszczajc so ie suwerenne prawo narodu do emitowania wszystkich jego pienidzy > a nie tylko maej ich czci w postaci gotwki .prawnych rodkw patniczych3 > anki ustanowiy potny monopol kredytu, poprzez ktry sprawuj najwiksz wadz, ez ponoszenia adnej odpowiedzialnoci" \w monopol kredytowy ankw nie jest niczym nowym" Brwa ju ponad *,, lat i w tym czasie anki umocniy sw pozycj, osigajc wadz prawie nienaruszaln" Pezajcy parali zaduenia <okd prowadzi nas prywatny monopol kredytuY W pta zaduenia i podatkw" 6ednostki, przedsi iorstwa, przemys, wadze lokalne i same rzdy s sptane zadueniami wo ec ankw" :oniewa anki s jednym )rdem pienidzy, spoecze5stwo musi poycza od ankw pienidze, a y spaci procenty od pienidzy, ktre ju poyczyo uprzednio" <latego, coraz to g sze wchodzenie w dugi jest nieuchronne w ramach tego systemu" <ug pu liczny Pwizku i Gtanw wzrs z 2 O92 milionw w *-22r" do 29 -99 milionw w *-?2r" > prawie dziesiciokrotnie w cigu 2, latZ Oak dziaa system zadue5 <ugi cice na przedsiwziciach pu licznych s dugami ez ko5ca" (igdy si ich nie zwraca" Pauwaylicie zapewne, e kada poyczka Pwizku zostaje przewanie zuyta na odnowienie czy konwersj > a nie na spacenie > poprzednich poyczek, gdy nadchodzi termin patnoci" <ug pitrzy si na dugu, procent na oprocentowaniu" 7to tylko jeden z przykadw, typowy dla wszystkich ro t pu licznych" W *???r" (owa :oudniowa Walia zacigna poyczk 98 milionw dolarw na z udowanie kolei" Bermin spaty przypad na *-82r" Gtan

zapaci wwczas 0* ?*0 208 samych odsetek, nie zwracajc w ogle zasadniczego dugu" :ierwotnie oprocentowanie wynosio 9,0 Q, lecz stopa konwersji ya rwna 0Q" :oyczk spacono w *-00 r" Bak wic (owa :oudniowa Walia zapacia sum -- +0* ,08 ] odsetek ez adnego zmniejszenia gwnego dugu" ^cznie > gwna naleno i odsetki > narosy do *-00 r" do sumy *9* +0* ,08 ]" Papacono prawie *,, ,,, ,,, dolarw odsetek od dugu, ktry wynosi tylko 98 miliony dolarw" /zy dziwi was$ dlaczego pa5stwowe koleje nie s opacalne . w adnym pa5stwie0 6est to tylko jedno moliwe wyjcie z tej !inansowej matni" Brze a uy narodowych moliwoci kredytowych Pwizku, do likwidacji > ez zaduenia > nieznonego rzemienia dugw, grocego ankructwem wszystkich Gtanw" (a wp pu liczne przedsi iorstwa, jak zakady urzdze5 wodno > kanalizacyjnych czy sieci elektrycznych, ton eznadziejnie w dugach, przez co ich usugi dla ludnoci s dwu> trzykrotnie drosze ni y powinny" &naliza stanu zaduenia lokalnych wadz w caej &ustralii wykazuje, e w wielu przypadkach musz one mie ponad 0,Q mar dochodow, a y sprosta wymogom o sugi dugu" :olityka 4zdw Cederalnych od zako5czenia %% Wojny wiatowej polegaa na zmuszaniu Gtanw i samorzdw terytorialnych do zwikszania swego zaduenia, podczas gdy one same, wiele ze swych wasnych przedsiwzi !inansoway przy pomocy podatkw" :olityka ta nasilia proces zaamywania si !ederalnego systemu zdecentralizowanych rzdw &ustralii" Uistoria mostu portowego w !ydney (ad portem w Gydney rozpity jest most, czsto !otogra!owany i opisywany" 6est to ez wtpienia wspaniay pomnik inynierskich umiejtnoci" P udowano go przed 0,>ciu laty kosztem okoo *+ milionw dolarw" & y za5 zapaci, urzdzono rogatki i kady pojazd oraz oso a > poza pieszymi> przejedajcy przeze5 w cigu minionych 0, lat, musiay opaca rogatkowe" 7paty te przynosiy tyle, e po pokryciu wszystkich wydatkw na jego utrzymanie, czysty dochd z mostu wynosi lisko ?,, tysicy dolarw rocznie" *+

6ednake pocztkowy dug inwestycyjny nie zosta spacony" :od koniec *-00 roku, na mocie ciyo wci jeszcze *9 milionw, a zapacone procenty wyniosy cznie *2 092 ,,, dolarw" Pamiast *+ milionw dolarw koszt mostu wynosi ju 8O,0 miliona .w tym *9 milionw dugu3 > wszystko to mimo okoo ?,, tysicy rocznego dochodu z opat" Wadze twierdz, e most zostanie ostatecznie spacony okoo 8,,0 roku > tj" za dwadziecia lat" Bo pocieszajce zapewnienie, lecz w cigu przyszych 8, lat ta znakomita konstrukcja zostanie wielokrotnie przepacona > setki milionw kierowcw d si trz ze zniecierpliwienia, zmuszeni zatrzymywa si przy kadym przeje)dzie, w poszukiwaniu dro nych" 6est to typowy przykad !inansowania poprzez poyczki" Gpatom za ro oty pu liczne nie ma ko5ca" (a ludno nakada si wieloletnie podatki za podatkami przechodzc z pokolenia na pokolenie" Wszystko to, jak zo aczymy w dalszym cigu, jest zupenie z dne" 8nulowanie kredytu =ona y wic zapytaD !koro #anki tworz pienidze w opisany tu spos"# i poyczaj je w postaci zezwole5 na przekroczenie konta lu# kredyt"w$ dlaczego nie s wa&cicielami caego australijskiego majtku0 Guszne pytanie" & oto odpowied)D Poniewa$ gdy przedsi'#iorstwo spaca sw"j kredyt lu# jaka& oso#a spaca poyczk'$ #ank na tym nic nie zyskuje. 1o #rzmi niewiarygodnie$ lecz uwaga$ zaraz wyja&nimy$ jak si' to ro#i. +eMmy jaki& przykad$ typowy dla wszystkic% #ankowyc% operacji poyczkowyc%S Cirma 6ones _ Eo ustalia z ankiem prawo do przekroczenia konta o 0 tysicy dolarw" <eponuje papiery wartociowe czy akcje wartoci okoo O,0 tysicy dolarw, jako tzw" za ezpieczenie dla anku" 7 ecnie 6ones _ Eo ma prawo wystawiania czekw do wysokoci 0 tys" dolarw powyej sumy ju posiadanej na koncie w danym anku" Bo znaczy, e !irma moe o ecnie przekroczy swoje konto w granicach do 0 tys" dolarw" Jecz gdy 6ones _ Eo spaca 0 tys" dolarw, dug zostaje zlikwidowany i suma 0 tys" dolarw, ktra

dotd uczestniczya w o rocie pieninym, zostaje unicestwiona" & y nie yo nieporozumieniaD suma 0 tys" dolarw zostaa wypacona innym ludziom, lecz gdy !irma spaca ankowi dug, suma 0 tys" dolarw zostaje automatycznie anulowana" P t chwil sytuacja poyczajcego i poyczko iorcy przedstawia si tak, e 6ones _ Eo nie jest .o ecnie3 nic winna ankowi, lecz ank nie jest ani centa ogatszy wskutek zwrotu 0 tys" dolarw poyczki" 4zecz sprowadzia si do zaksigowania odpowiedniej sumy na rachunku 6ones _ Eo, dziki czemu !irma zesza z czerwonego pola($ jak to si mwi w ankowym argonie" 6edynym skutkiem > dla anku > spacenia poyczki, jest pewne zwikszenie jego pynnoci, co przyczynia si do zwikszenia dochodw anku z oprocentowania" :rzez zwikszenie pynnoci rozumiemy zmniejszenie relacji przekrocze5 kredytowych w stosunku do depozytw gotwkowych" :rzypomnijmy, co powiedzia 6"A" 4eginald =c Ienna, yy prezes =idland @ankD Jada poyczka$ zgoda na przekroczenie konta czy na#ycie przez #ank wasno&ci$ tworzy depozyt; za& kady zwrot poyczki czy sprzeda wasno&ci przez #ank$ unicestwia depozyt. 1o wa&nie oznacza anulowanie kredytu(. Gdy#y wszystkie pienidze zwr"cone #ankom nie zostay w ten spos"# anulowane$ #anki oczywi&cie ju od dawna #yy#y wa&cicielami wszystkic% australijskic% posiado&ci. 1rze#a przy tym zauway r"nic' mi'dzy poyczk #ankow$ a poyczk od jakiej& oso#y czy -irmy. Bank stwarza poyczane pienidze ?czyli kredyt@$ moc zapisu ksi'gowego w rejestrze kredytowym. Oak podaje 9ncyklopedia @ritannica S 1worzy on &rodki patnicze z niczego(. Prawo ycia i &mierci Bak stworzony kredyt ank o cia oprocentowaniem, a gdy poyczka zostaje spacona, wwczas zarwno dug, jak i zwrcone pienidze zostaj automatycznie unicestwione" 7wo unicestwienie oczywicie nie ma miejsca w przypadku, gdy dug spacono przy uyciu *O

gotwki, tj" prawnych rodkw patniczych" Jecz operacje w walucie stanowi tylko ardzo ma cz transakcji ankowych" Fdy poyczka zostaje zacignita u jakiej oso y czy !irmy > z wyjtkiem anku > opisana powyej procedura prze iega cakiem inaczej" :oyczon sum o cia si rachunek poyczkodawcy, a gdy zostaje zwrcona, zostaje uznana na koncie poyczko iorcy" W transakcji tej nie powstaj adne pienidze ani te nie zostaj unicestwione" Bego rodzaju poyczki maj oznaczony okres czasu, podczas gdy kredyt na przekroczenie konta w anku o owizuje na czas nieokrelony" @anki maj mono, w dowolnym momencie, upomina si o czciow lu ca spat sumy przekroczenia" Jos przedsi iorstw i os prywatnych > a take rzdw > jest cakowicie w ich rkach" %ch wadza jest zdumiewajca, zarwno w zakresie tworzenia i przyznawania poyczek, jak ich ar itralnego cigania, z uprzedzeniem lu ezZ @ank daje, ank od ieraV sprawuj wadz ycia i mierci nad ca gospodark" /zowiek tworzy 6rankensteina Paduenie rzuca cie5 opodatkowania" W miar jak z kad poyczk narasta dug, opodatkowanie rzuca coraz duszy, pospny cie5 na ycie ludzi i na swo ody o ywatelskie" 4zdy zasiewaj dugi" 7podatkowanie jest gorzkim niwem ludnoci" 7podatkowanie o nia poziom ycia kadego mczyzny, ko iety i dziecka, jest wic jawnym naruszeniem oso istej wolnoci jednostki, wspieranym wszystkimi pa5stwowymi sankcjami" Gkoro praktycznie wszystkie pienidze wchodz do o iegu jako dug o ciony oprocentowaniem, wynika std, e wszelkiego rodzaju opodatkowanie musi wzrasta z matematyczn nieuchronnoci i ezlitonie" W miar jak rosn podatki, maleje ezpiecze5stwo jednostki" 6eszcze do niedawna opodatkowanie raczkowao" 6ake alarmujce zmiany nastpiy w cigu dwudziestu > trzydziestu latD <ziecko nam doroso i stao si ezlitosnym andyt, wamujcym si do kadego domu, ra ujcym

ezkarnie ci si da, z zasadzki napadajcym po rwni iednych i ogatych" (asz podatkowy andyta jest postrachem caej okolicy, wymuszajc na caej spoecznoci okup" %ronia sytuacji polega na tym, e nie ma po co wzywa policji, poniewa policja i wszystkie sankcje pa5stwowe s jego pomocnikami i wsplnikami" W miar jak podatki rosn, a do skon!iskowania dochodu, dostrzegamy, jak :a5stwo, ktre winno y ucieczk i ochron ludzi, uprawia polityk o c interesom o ywateli" :a5stwo stao si wrogiem jednostki" :artie polityczne s cynicznymi, sprzedajnymi maszyneriami" Jewicowe i prawicowe !rakcje interesuj si tylko deniem do wadzy, !oteli i zaszczytw" Gkoro ju jedna czy druga partia dojdzie do wadzy, o ietnice wy orcze rozsypuj si jak domki z kart, zwycizcy dziel upy, ich zaro ki wci rosn, a do ro pu liczne traktuje si z jawnym lekcewaeniem" 1wardy ywot tymczasowyc% podatk"w( Jecz podatek od dochodu to tylko jeden z wielu" :rawie w kadorazowym udecie narodowym dochodz nowe, dopki nie dojdziemy do tego, e zacznie si opodatkowywa take ludzk pomysowo w wynajdowaniu coraz to nowych sposo w od ierania dochodu tym, ktrzy go wypracowali" Ea i akcyzy, podatki rolne, od nieruchomoci, od przedsi iorstw, zaliczki podatkowe, opaty skar owe, opaty za materiay pdne, podatki od wynagrodze5, podatki od usug spoecznych, podatki od rozrywek > wszystkie sprzysigy si, y w cikie a5cuchy zaku swo ody oso iste caej ludnoci" We)my na przykad podatek o rotowy" =amy tu t sam histori skromnych pocztkw, z gwatownym wzrostem, a do punktu skon!iskowania siy na ywczej, podo nie jak zodziejstwo czsto zaczynajce si od dro nych kradziey kieszonkowych, a ko5czce si roz ojem" :odatek o rotowy wprowadzono w &ustralii po raz pierwszy w roku *-9, jako za#ieg przej&ciowy( dla z ilansowania pierwszego udetu Wielkiej <epresji" *?

Paczto si to skromnie, od 8,0Q i przynioso +,-2 miliona dolarw" W latach *-?0>?+ wpywy day + miliardwZ &ustralia traci usugi dziesitkw tysicy mczyzn i ko iet, ktrych mona y znacznie ardziej korzystnie, produktywnie i z wikszym ich zadowoleniem zatrudni przy produkowaniu d r, zamiast ezlitonie powiksza ceny mnstwa wyro w i usug" Rkryte zodziejstwo podatkowe Jecz to nie koniec historii z podatkami" (aj ardziej skryte s podatki celne i akcyzy przy kupnie" G ulotne, niewidoczne, dziaajce jak zodziej pod oson nocy" Ionsument niczego nie podejrzewa" Wypija swj ku!el piwa z lekkim sercem, zupenie niewiadomy tego, e za kad szklaneczk paci podatek > od zakupu" :odatki akcyzowe od papierosw s jeszcze ardziej ezwzgldne" :owtrzmyD opodatkowanie jest potnym czynnikiem in!lacyjnym" Ea i opaty akcyzowe dotycz szerokiego krgu artykuw > wikszoci importowanych i wielu wytworzonych w &ustralii" C B;; dolar"w podatku na gow' 6eli si zliczy cae o cienie podatkowe > podatki dochodowe, o rotowe, od zakupu, ca, od wiadcze5 socjalnych, od wasnoci, od wynagrodze5, itd" > okazuje si, e w latach *-?0 > ?+, na kadego mczyzn, ko iet i dziecko w &ustralii przypadao okoo 0 9,, dolarw" W tym podatki zwizkowe, porednie i ezporednie, wyniosy ponad 2 *?O dolarw na gow" :odatki stanowe i lokalne samorzdowe za ray reszt" Patem na przecitn rodzin, dwoje rodzicw i dwoje dzieci, przypadao 8* 8,, dolarw" W *-8, roku podatki w &ustralii wynosiy *, dolarw na gow" +0 lat p)niej 0 9,, dolarw na gow, tj" wzrost ponad piset trzydziestokrotnyZZZ Tlaczego podatki musz stale rosn0 (awet po iene przejrzenie licz o razujcych ruch podatkw D dochodowego, o rotowego, celnych, od zakupu i tuzina innych pomniejszych wykazuje ich ezlitosny wzrost" W cigu poowy redniego okresu ycia wszystkie te podatki !antastycznie i nieu aganie wzrosy"

<laczego tak si dziejeY Iluczem do odpowiedzi na to pytanie jest deprymujcy !akt, e nard zrzek si swego najwyszego przywileju emitowania pienidza" :rzekazywanie ankom przez 4zd co par tygodni weksli skar owych .weksli narodowych3 w zamian za pienidze na prowadzenie narodowych interesw jest naj ardziej a surdalnym i przygn iajcym widowiskiem w &ustralii" W ten spos majtek narodowy y i jest nadal systematycznie zastawiany w ankach, a ludno stopniowo zaprzedawana jest w niewol zaduenia i opodatkowania" Patem rzemi oprocentowania <ugu (arodowego roso z matematyczn nieuchronnoci" Iady rzd, kady samorzd, kada organizacja uytecznoci pu licznej znajduje si w okowach zaduenia i a y sprosta wci wzrastajcym zo owizaniom z racji oprocentowania, zmuszone s > w akcie rozpaczy > siga po jedno lu po wszystkie trzy z nastpujcych rozwiza5D <@ musz nieustannie zwiksza koszt wszystkich usug pu licznych E@ musz zwiksza istniejce podatki lu wprowadza nowe B@ musz dodatkowo poycza pienidze, zwikszajc zaduenie" 6ak wiemy, wszystko to !aktycznie czyni naszym kosztem, a spirala cen, dugw i opodatkowania wci ronie" +oda jako poyczka Ezy nie wydaje si niedorzeczne, a y instytucje prywatne > tak prywatne jak rze)nictwo czy sie sklepw !irmowych > miay wyczne prawo tworzenia i emitowania pienidzy w postaci dugu$ prowadzcego nieuc%ronnie do zniewolenia podatkowego0 Wyo ra)my so ie, e 4zd Wodocigw dostarcza y ca potrze n ludziom wod jako oprocentowan poyczk, i e dla sprostania naszym zo owizaniom odsetkowym za zuyt wod musieli ymy zwraca si do Parzdu Wodocigw po dalsze poyczki wody, a y mc zapaci im za ju za zuyt wod" E za !antastyczna sytuacjaZ *-

& przecie anki czyni z pienidzmi dokadnie tak samo" =onopolizuj ich tworzenie emitujc pienidz tylko jako dug, zmuszaj nas do zwracania si do tego samego )rda skaonego )rda > jedynego )rda > po poyczk pienidzy na spat oprocentowania wczeniejszego duguZ !poeczna szkodliwo& systemu (ajtragiczniejsz ironi wspczesnej cywilizacji jest to, e cho czowiek rozwiza odwieczny pro lem skrajnej ndzy i niedostatku, cho jego geniusz wynalazczy da wiatu epok o !itoci, indywidualnie zapltywalimy si coraz to ardziej w cikie okowy zaduenia" :ostp zosta okupiony wizami opodatkowania > i to cakiem niepotrze nie" Pamiast zwikszy zakres swojej wolnoci, czowiek zosta zniewolony" Pamiast lepszego zdrowia, dziki krtszemu czasowi pracy, urzdzeniom oszczdzajcym wysiek i su om spoecznym, wiele chor rozprzestrzenio si ardziej ni przedtem, a szczeglnie choro y nerwowe" Ei, ktrym udao si odoy jakie oszczdnoci, widz jak ich warto topnieje wskutek ukrytego podatku > in!lacji" Wielu z tych, ktrzy myleli, e id na ezpieczn emerytur stwierdza e in!lacyjny ra u zmusza ich do poszukiwania jakiego zatrudnienia" :odstawow przyczyn in!lacji jest zaduenie i opodatkowanie" &larmujce narastanie za urze5 umysowych > rwnie zauwaalne w &meryce, W"@rytanii, Ianadzie, czy (owej Pelandii > to plon ostatnich trzydziestu, czterdziestu lat" Wojna i depresja gospodarcza na pewno odegray sw rol jako czynniki doprowadzajce miliony ludzi do stanu nerwowego wykolejenia, na skraj psychicznej choro y" Jecz ustawiczny lk, od najmodszych lat, w cigu ktrych ksztatuje si oso owo i o ecny przez cae ycie, to lk z powodu raku poczucia ezpiecze5stwa" (iezalenie od tego, jak ciko dana oso a pracuje, w jakim stopniu odmawia so ie korzystania ze zwykych yciowych przyjemnoci, znaczna wikszo nigdy nie moe liczy na posiadanie wasnego domu, na wyjazd zagraniczny czy za ezpieczenie na staro z wasnych rodkw"

Fdy w naszym yciu wyduaj si smugi cienia, przed przecitnym mczyzn czy ko iet zjawia si przygn iajca perspektywa spdzenia ostatnich lat ycia w domu starcw, pod kuratel samowolnej medycyny opieku5czego pa5stwa" Bakiego aosnego za ezpieczenia moe oczekiwa wikszo ludzi > oto ponura o!erta pa5stwa opieku5czego" Bo nkajce poczucie niepewnoci, od kole ki do gro u, wiedzie za so wiele spoecznych plag" 6edn z nich jest przestpczo" %nn > alarmujcy wzrost licz y przypadkw chor psychicznych" <alsz > wzrost zachorowalnoci na choro y z niedo oru" Jecz jeszcze gorsze s aosne usiowania mas ludzkich, a y uciec przed yciem, od jego nie ezpiecze5stw i zo owiza5" &lkoholizm, wycigi, !ilm, radio, seriale telewizyjne i tanie namiastki, stosunkowo nieszkodliwe > gdy korzysta si z nich z umiarem, przy jego raku > prowadz do tragedii" +tpliwe dary opieku5czego pa5stwa :olitycy i nasi wadcy > iurokraci, powiedz nam, oczywicie, e uczyniono wszystko, a y nasze zaduenie i opodatkowanie uczyni moliwe najznonieszym" /zy pa5stwo do#ro#ytu nie daje nam lic%yc% emerytur$ gdy jeste&my za starzy do ro#oczego kieratu0 /zy nie przyznaje si' nam wdowic% rent$ emerytur wojennyc%$ dodatk"w na dzieci$ zasik"w dla #ezro#otnyc% i darmowyc% lek"w0 /zy nie opiera si' na socjalistycznej zasadzie$ e nikt nie moe c%odzi #oso0 Jademu po jednym #ucieV % jak y nie do yo tego wszystkiego, a ymy polu ili nasze zniewolenie przez siy, ktre przywaszczyy so ie spoeczny kredyt, o!iarowano nam jeszcze rami usan ciek ratalnych zakupw" Wolno nam kupi na raty prawie wszystko > drogie, oszczdzajce prac cacuszka, me le, u ranie, nawet wakacje" &le tak, nawet swj pogrze moemy tak atwo( opaci na raty .z *O>80 procentowym dodatkiem3 8,

Jecz za adn cen nie kupimy w naszej swo odzie ezpiecze5stwa ani szczcia, ani pokoju" 6estemy wi)niami prywatnego monopolu spoecznego kredytu" Zniewolenie podatkowe jako przyczyna przest'pczo&ci nieletnic%. =oe nigdy nie przyszo wam do gowy, e zniewolenie podatkowe jest gwn przyczyn wzgldnie nowej plagi spoecznej > przestpczoci dzieci" :rzypatrzmy si !aktom" W rodzinach o dochodach niszych i rednich, zaro kowa praca matki, gdy tylko dziecko zaczyna chodzi do szkoy, jest raczej regu ni wyjtkiem" =ona nie)le zaro i, czsto ez wielkich umiejtnoci zawodowych czy praktyki" Baka perspektywa pociga wiele ko iet" Caktycznie jest to jedyny spos na to, a y rodziny z dochodem niszym i rednim mogy zapaci podatki porednie i ezporednie, ktre wynosz rednio 8* tysicy dolarw na czterooso ow rodzin i mie jeszcze samochd i takie udogodnienia jak lodwka, zmywarka itp" 8 co z dziemi0 <zieci wracaj do domu ze szkoy przed godzin *+>t" =atki nie ma" (ikt ich nie wita" Lkadaj wic so ie ycie po swojemu" @awi si na ulicy, moe w wtpliwym towarzystwie, ez specjalnego nadzoru" =idzy *OD9, a *?D,, matka wraca z pracy" Pa iera si iegiem do przygotowywania kolacji i do zalegych od rana prac domowych" (ie ma nastroju ani czasu zajmowa si sprawami dzieci" 6ak atwo dzieci mog odnie wraenie, e s w domu intruzami" Bo skania je do urzdzania so ie ycia, ile si da, poza domem" Bak dokonuje si zasiew pod dziecic przestpczo" (ie sugerujemy, e rodzice s tu ez winyV o ecnie jest jednak przemczenie i presja ekonomiczna skaniajca z yt wiele matek do podjcia pracy zaro kowej dla wsparcia domowego udetu" Widzimy wic, jak ra unkowe opodatkowanie uderza w sam podstaw cywilizowanego spoecze5stwa > w rodzin"

8utomatyzacja sparaliuje niedo#itki podatnik"w 4ozpatrywalimy ra unkowe opodatkowanie i plagi spoeczne, ktrymi owocuje" &le to jeszcze nic wo ec tego, co nas czeka" (a horyzoncie gromadz si ciemne chmuryD automatyzacja" & y nie yo nieporozumie5D automatyzacja jest nieunikniona" :rzypieszy ona tempo zmian przenoszcych rzemi monotonnych czynnoci czowieka na elektroniczne maszyny ezo sugowe" &utomatyzacja dzie zwiczeniem Wieku 7 !itoci, pomnaajcym o !ito przy coraz to mniejszym udziale ludzkiego wysiku. 4ie r"#my so#ie jednake zudze5. 2szcz'dzajce wysiek wynalazki z przeszo&ci oznaczay cigle skracanie dnia pracy$ natomiast automatyzacja #'dzie oznaczaa regularne zwolnienia z pracy m'czyzn i ko#iet. 1ymczasem . w cigu naj#liszyc% pi'ciu$ dziesi'ciu lat . o#cienie podatkowe jeszcze znacznie si' zwi'kszy$ a licz#a podatnik"w$ kt"rzy #'d musieli ponie& to ci'kie #rzemi'$ #'dzie male. Ou o#ecnie licz#a podatnik"w dosza do punktu r"wnowagi krytycznej; automatyzacja spowoduje jej spadek do stanu kompletnego zaamania. Oe&li ludzie$ kt"ryc% automatyzacja poz#awia pracy$ maj utrzyma si' przy yciu . a ycie w +ieku 2#-ito&ci daje im takie prawo . niezalenie od tego$ czy maj prac' zaro#kow czy nie$ to tym #ardziej koniecznym staje si'$ #y rzd 8ustralii potwierdzi i egzekwowa swe suwerenne prawo tworzenia pienidza na wasne potrze#y$ zamiast go poycza. ,zd winien si' sta panem we wasnym domu$ je&li wszystkie te %orrendalne pro#lemy$ tak karykaturalne i przeraajce$ maj znaleM rozwizanie zgodne ze zdrowym rozsdkiem. !prawa z tworzeniem pieni'dzy i powstawaniem zaduenia w krajac% zamorskic% ma si' podo nie jak w &ustralii" (arody pograj si w kryzysie, ton w dugach i lichwie" Janada Tug pu#liczny Janady jest zatrwaajcy. 8*

1iech liczby mwi* same za siebieL Cederalny dug pu liczny .dane z 9* marca *-?83 w] *-2, > 9+-0,O milionw > oproc" *80,+ milionw *-0, > *0 *??,* milionw > oproc" 9-0,? milionw *-+, > *0 0O2,* milionw > oproc" 00*,+ milionw *-O, > 88 +9O,8 milionw > oproc" * 9O-,0 milion"w *-O- > +- *2+,, milionw > oproc" ? *2*,, milionw *-?8 > *9, ,,,,, milionw > oproc" *+ O,,,, milionw (w+% przyblione+o szacunku) Tug prowizyjny *-OO > 90 ++?,0 milionw *-O? > 2, 0,0,? milionw > oproc" 9 ,,,, , milionw <ug samorzdw lokalnych *-OO > 8, ,-0,+ milionw oproc" * 0,,,, milionw (Nwa+aL liczby dotycz*ce du+w prowizyjnych i samorz*dw lokalnych( wedu+ 8anadian Oear 3ook za lata 1:$ "$1 s* najaktualniejszymi osi*+alnymi danymi) W ostatnim udecie Ianady tak znacznie podniesiono ju samo opodatkowanie !ederalne, e podatki porednie i ezporednie na gow ludnoci przekraczaj 9,,, ] tj" ponad *8 ,,, ] na redni > tj" 2>oso ow rodzin" <o tego dochodzi 8,,,] na gow, podatkw prowizyjnych i komunalnych" Pliczenie wszystkich podatkw, komunalnych, prowizyjnych i !ederalnych, daje czn sum opodatkowania okoo 8, ,,,], na przecitn kanadyjsk 2>oso ow rodzin" P tej ogromnej sumy, okoo 80Q idzie na spacenie oprocentowania dugu rzdowegoZ 6est to najwysze oprocentowanie wrd wszystkich krajw Mwiata Pachodniego, z wyjtkiem :nocnej %rlandii, gdzie na spacenie oprocentowania idzie ++Q wpyww z podatkw" !tany Zjednoczone (ajwiksza gospodarka wiata > Gtany Pjednoczone &meryki :nocnej > tkwi take w jarzmie zaduenia" <e!icyt udetowy w samym tylko *-?8 roku osign *,, miliardw dolarw" <o tego dochodzi, poszukiwana przez &dministracj suma **0 miliardw oprocentowania <ugu (arodowego, ktry osign @%J%7( dolarwV .magazyn Bime3, w

niez yt udanym wysiku zilustrowania wielkoci ilionowego dugu, poda, e gdy y uoy ilion dolarowych anknotw, jeden tu przy drugim, pokry y odlego sigajc *,8 miliony mil poza Go5ce" Wpyw tego dugu na gospodark jest kolosalny" <wa i p miliona !armerw w LG& ma przeci'tny dug >C ;;; dolar"w na -arm'; czne zaduenie rolnictwa przekracza o ecnie 8,, miliardw dolarwZ Jecz dotknici s nie tylko !armerzy" (owojorski magazyn !inansowy Cor es .z 8- marca *-?83 podaD Patno&ci za oprocentowanie o#ciaj gospodark' sum =;; miliard"w dolar"w rocznie . tj. okoo :;;; dolar"w rocznie przypada na kadego m'czyzn'$ ko#iet' i dziecko. 8 zwacie$ e to tylko oprocentowanie$ a nie dug. +zrost wyni"s E;;N od roku <=AD... 7gromne rzemi o sugi dugu z iera rosnce niwo ankructw, zaama5 systemu osczdnociowo > poyczkowego, niewypacania dywidend i stay spadek kursw giedowych" W *-0, roku, przecitna korporacja miaa 29 dolary czystego zysku na kadego dolara patnoci oprocentowaniaV o ecnie ma mniej ni 2 dolary"""T +ielka Brytania W *-?8 roku w %z ie Fmin ujawniono, e wydatki na spat oprocentowania <ugu (arodowego wynosz wicej ni na o ron, szkolnictwo czy na opiek zdrowotn" 7procentowanie <ugu (arodowego wzroso z O,0 milionw !untw .* 2*, miliona ]3 w *-00 roku do ? ++* milionw !untw .*O 988]3 w *-?, roku" Patem spaty oprocentowania <ugu (arodowego kosztuj rocznie kadego mczyzn, ko iet i dziecko w W" @rytanii ponad 92, dolarw na gow > ponad *9,,] rocznie na przecitn 2>oso ow rodzin" Gytuacja gospodarcza W "@rytanii jest chaotyczna, wiele gazi przemysu podupada" @ritish Gteel, upa5stwowiony po wojnie, podtrzymywany jest wielkimi zastrzykami dotacji z kieszeni podatnikw" @ritish Jeyland > stanowicy prawie wszystko, co pozostao z przemysu samochodowego > dwukrotnie ankrutowa" :rzemys tekstylny w @rad!ord ulega likwidacji" 88

:rzemys okrtowy i samolotowy s cieniami przeszoci" Fwnym pro lemem W"@rytanii jest dug pu liczny i zaduenie prywatne" Wci pozostaje nie spacone 80, miliardw dolarw dugu narodowego z okresu % wojny Mwiatowej" W" @rytania spacia ju ten dug dwukrotnie, mimo to skumulowane odsetki wci jeszcze tworz sum przekraczajc oryginalny dug" Ioniec spat przewiduje si na 8,,2Z (iezalenie od 9>milionowego ezro ocia, 8?Q siy ro oczej przeszo w cigu 0 lat z przemysu prywatnego do rzdowego" Parwno :nocna jak i :oudniowa %rlandia maj wielkie o cienia patnicze" ++ procent irlandzkiego udetu idzie na spacenie odsetek od dugu" Jomisarz podatkowy z R!8 na czele rewolty :rzykadem ezdennej gupoty o ecnego systemu monetarnego, przynajmniej odnonie opodatkowania, jest nastpujca korespondencja z (owego Horku, opu likowana w sydnejskim Gun> 'eraldD Ze wzgl'du na przypadajcy w tym tygodniu termin patno&ci podatku doc%odowego$ tysice ludzi udao si' do lom#ard"w$ #ank"w i instytucji -inansowyc%$ a#y zdo#y potrze#ne pienidze. R!8 przeywa najwi'kszy od lat #oom gospodarczy$ lecz . paradoksalnie . 8merykanie twierdz$ e nigdy nie czuli si' tak zadueni(. +ycign'li ode mnie wszystko( powiedzia 4alph (owin, waciciel lom ardu z <allas ?1eWas@. Ludzie zarzucili mnie o#rczkami &lu#nymi$ zegarkami$ a#y uz#iera pienidze na opacenie podatk"w(. 6"4" Ehaplin, sze! dziau poyczkowego korporacji !inansowej z Ehicago, poin!ormowa w wyra)nym nasileniu zacigania poyczek, na zapacenie podatkw dochodowych" Lrzdnik anku z <etroit oszacowa, e wzrost poyczek na opacenie podatkw wynis 9Q w stosunku do u iegego roku" (iezalenie od poyczek indywidualnych, suma poyczek na opacenie podatkw przez przedsi iorstwa, w gwnych ankach nowojorskiej Eity, skoczya w cigu u iegych dwch tygodni do ogromnej wartoci O+9

milionw dolarw tj" o ?Q wicej ni w u iegym roku" +ielu podatnik"w$ majcyc% kopoty z zapaceniem podatk"w$ znalazo proste wyj&cie. Po prostu nie pac$ Pomimo wzrostu sum ze#ranyc% przez su#y podatkowe$ suma przest'pstw podatkowyc% zwi'kszya si' w ostatnim roku o #lisko BE miliony dolar"w. +ielu 8merykan"w krytykuje niesp"jno& prawodawstwa podatkowego R!8. Iagazyn Li-e pisze$ e urzd skar#owy Zarzuca sie o coraz mniejszyc% z roku na rok oczkac%$ w miar' jak pi'trz si' przepisy$ orzeczenia sdowe i grzywny( 7prcz milionw zwykych o ywateli w &meryce istnieje okoo 9,, organizacji wzywajcych do uchylenia prawodawstwa podatkowego" W tym tygodniu B" Eoleman &ndrews, yy Iomisarz <ochodw Wewntrznych LG& .tj" komisarz podatkowy LG&3 nieoczekiwanie popar ich, owiadczajcD 6ederalny podatek doc%odowy naley znie&. 8meryka znajduje si' o#ecnie w &miertelnym u&cisku opodatkowania. Podatki s$ w caym swym zakresie$ nadmiernie wy&ru#owane(. &ndrews potpia o ecn struktur podatku dochodowego jako #rutalny gra#eczy #andytyzm$ kt"rego miary dopenia jego niezwyke skomplikowanie( oraz jako niedopuszczalne zagroenie nieskrpowanej swo ody inicjatywy, ktra stworzya wielko &merykiT" W pocztku czerwca *-O? roku nagwki gazet przyniosy wiadomo o masowym uncie podatkowym, kiedy to waciciele nieruchomoci w Iali!ornii skorzystali ze swego konstytucyjnego prawa, a y wymusi re!erendum odnonie redukcji podatkw" :rzez cae LG& prze iegy !ale wstrzsw, gdy 8`9 podatnikw gosowao za wielkimi o nikami podatkw" 7to przykad dla umczonych podatkami &ustraliczykw" 8-era weksli skar#owyc% Eo przecitny o ywatel wie o wekslach skar owychY & surdalnie niewiele"

Weksle skar owe s zo owizaniami patniczymi, przekazywanymi przez Gkar Pwizku do @anku 4ezerw" %nnymi sowy, weksle te s kwitami zastawnymi, poprzez ktre do ra narodowe &ustralii s systematycznie oddawane pod zastaw ankom" & oto jak si to dziejeD @anki maj wygodn umow ro ocz, zgodnie z ktr na ywaj Weksle Gkar owe od @anku 4ezerw" Weksle te maj nominay 8 ,,,, *, ,,,, *,, ,,,, i * ,,, ,,, ]" @anki prywatne otrzymuj je od @anku 4ezerw poprzez procedur znan w wyszych koach ankowych jako redyskonto" @anki komercyjne na ywaj weksle w zamian za czek, wystawiony na ich konta w @anku 4ezerw, w ktrym anki zwyky przechowywa due salda depozytowe" :owiedzmy, e ank postanawia na y weksle na sum * ,,, ,,, ]" Wystawia czek na swoje konto w @anku 4ezerw" Bym samym konto na ywcy w tym anku zostaje o cione sum * ,,, ,,, ] i kredytowane oprocentowanym za ezpieczeniem, tj" sum * ,,, ,,, ] plus dyskonto" @ank na ywa wic nie tylko oprocentowan inwestycj'$ lecz take za ezpieczenie, J1X,9 + J8YT9O /U+7L7 I2Y9 Z8I7947Z 48 G21X+J[ w @anku 4ezerw" 7t, jak widzielimy, 8 ,,, ] gotwki jest zazwyczaj podstaw do udzielenia poyczki i zezwole5 przekroczenia konta na sum 8, ,,,]" :rzeled)my wic dalej ten proces i zo aczymy, w jaki spos a!era z wekslami od ija si na ludnoci &ustralii" Eo trzy, cztery miesice rozpisuje si :oyczk Pwizkow" Guma australijskich o ligacji oszczdnociowych wyniosa w *-?9 roku ?29 0-- milionw dolarw" :oyczkom tym towarzyszy zazwyczaj wiele szumu w caej WsplnocieV wzywa si ludno do podpisywania poyczek, poniewa maj y przeznaczone na ro oty pu liczne > na udow drg, szk, na urzdzenia nawadniajce, koleje pa5stwowe, udownictwo, itd"

89

Eaa ta reklama jest gru ym naciganiem, poniewa gwnym celem poyczek nie jest wcale !inansowanie ro t pu licznych" Fwnym zadaniem poyczek emitowanych przez Pwizek jest wykupienie duej iloci zalegych Weksli Gkar u" 7znacza to, e gwnym zadaniem poyczek Cederalnych jest wykupienie tych weksli z ankw, ktre je przechowuj, i zmniejszenie przez to sumy krtkoterminowego dugu narodowego" (iech nam si dnie nie wydaje, e ten proces wykupywania zalegych Weksli Gkar u redukuje w jakikolwiek spos <ug (arodowy" (azywa si to konsolidowaniem <ugu (arodowego" =wic po prostu, gdy rozpisuje si :oyczk (arodow, pienidze uzyskane z pu licznej su skrypcji > od os indywidualnych i od !irm > zuywa si gwnie na wykupienie Weksli Gkar u za powiedzmy *,, milionw dolarw" W procesie wykupywania ludno i !irmy uzyskuj o ligacje, natomiast anki otrzymuj ekwiwalent w postaci zwikszonej pynnoci aktyww, umoliwiajcej im dalsze udzielania poyczek" Jecz z punktu widzenia ludnoci, jeszcze ardziej niepokojce jest to, e w ten spos wzrasta Tug 4arodowy. 4onie ezlitonie, co par miesicy, a do o#ecnej astronomicznej wielkoci, a wraz z nim wzrasta oczywicie opodatkowanie" Gtranicy naszej narodowej polityki !inansowej zdaj si nie mie adnego planu, ktry stwarza y cho y cie5 nadziei na wydostanie si z tego niegodziwego . ar arzy5skiego3 systemu" (ikomu zdaje si nie przyszo do gowy, e <ug (arodowy powinien zosta wykupiony > chocia istnieje pu liczne owiadczenie jednego z Feneralnych &udytorw mwice, e zdarzy si rok, kiedy !aktycznie dooono dwa czy trzy miliony na wykup dugu" Toda on z klasyczn naiwno&ci$ e pienidze uyte na ten cel zostay poyczoneV Iona #y wi'c spyta$ jak -inansuje si' ro#oty pu#liczne$ skoro su#skrypcja poyczki -ederalnej przeznaczona jest g"wnie na wykupienie kr"tkoterminowego dugu0

Cinansuje si je gwnie za pomoc kredytw udzielanych przez @ank 4ezerw w zamian za o ligacje skar u" Eaa emisja o ligacji !ederalnych na sum, powiedzmy *0, milionw dolarw, moe y uyta do wykupienia *,, milionw dolarw zalegych Weksli Gkar u" 4eszt mona zuy na ro oty pu liczne" (ie znaczy to, e program prac pu licznych nie dzie realizowany, lecz, e dzie on !inansowany gwnie z o ligacji skar owych" P punktu widzenia anku s to najznakomitsze papiery wartociowe, gwarantowane przez wadz ustanawiania przez rzd !ederalny podatkw dla ich wykupywania od czasu do czasu, dziki czemu t wysoce opacaln praktyk udzielania narodowi krtkoterminowych poyczek mona powtarza wci od nowa" Tlaczego Bank ,ezerw pozwala na ic% na#ywanie #ankom ?i to wa&ciwie #ez adnyc% koszt"wV@ jest jedn z niewiarygodnyc% rzeczy$ nie do wytumaczenia i nie do poj'cia na zwyky zdrowy rozsdek. 6eszcze ardziej niewytumaczalne jest, dlaczego @ank 4ezerw, dcy instytucj narodow, mia y traktowa swj > tworzony ez kosztw > kredyt dla Gkar u, jako oprocentowany dug, od ktrego ludno paci po wsze czasy odsetki za porednictwem opodatkowania" 6est to klasyczny przykad stawiania wozu przed ko5mi czy nosa dla ta akiery" I24918,3Z8/O8 48,2T2+9G2 J,9T31R 12 +!Z3!1J2$ /2 B84J ,9Z9,+ /Z347 + Z8I784 Z8 2BL7G8/O9 !J8,BR. @ank nie stworzy narodowych aktyww, stanowicych gwarancj poyczki" G one lu d wytworem ludnoci &ustralii" Ezynnoci anku nie wymagay wysiku, kosztw i ez wtpienia mg je wykona > i zapewne wykona > modszy ksigowy" <laczego, na =io @osk, dopuszczono, a y ta prosta transakcja staa si podstaw naszego (arodowego <ugu, a ezlitosne opodatkowanie dla spacenia procentw przekraczao wszelkie zasady logikiY Zdumiewajce przykady siy kredytu. 82

<r J" E" 6auncey odnotowa w &ustraliaUs FoKernment @ank skromne pocztki @anku Pwizku &ustralijskiegoD <C lipca <=<Er. #ank otworzy swe podwoje$ nie posiadajc adnego wasnego kredytu opr"cz aktyw"w wynoszcyc% jedynie <; ;;; -unt"w$ w -ormie poyczki od ,zdu Zwizkowego(. A lipca <=E<r. na pana Tenisona Iillera$ prezesa Banku czekaa delegacja #ezro#otnyc%. Pan !cott ?czonek delegacji@S P + swym wystpieniu w Londynie$ panie Tenison$ stwierdzi pan$ e a#y sprosta wymogom wojennym$ musia pan podj pewne kroki$ o kt"ryc% przed wojn nie mona #y nawet marzy. Zaopatrzy pan 8ustrali' w BC; milion"w -unt"w na cele wojenne. Gdy#y wojna trwaa nadal$ m"g#y pan dostarczy dalsze BC; milion"w -unt"w. /zy jest pan got"w zaopatrzy o#ecnie 8ustrali' w BC; milion"w -unt"w na cele produkcyjne0 Pan Tenison IillerS P 1ak$ zro#i'$ co tylko #'d' m"gQ( &ustralijska prasa z O lipca donosia, e pan <enison =iller powiedziaD Zapleczem tego #anku s wszystkie zaso#y 8ustralii i sia Banku Zwizkowego polega na sile tego kontynentu... Jady rozumny zamys ludu 8ustralii$ je&li uzyska lojalne wsparcie$ moe zosta zrealizowany(. %nnymi sowy, to co jest moliwe !izycznie, mona zrealizowa pod wzgldem !inansowym" W oparciu o kredyt, tj" zau!anie &ustralii, @ank Pwizkowy, ktry zacz z kapitaem 8, tysicy dolarw, potra!i stworzy > w cigu dalszych omiu lat > kredyt o wysokoci O,, tysicy dolarwZ (awiasem mwic, @ank Pwizkowy stanowi zdumiewajcy przykad uprzywilejowania anku w na ywaniu aktyww" 6ak powiedzielimy, @ank ten zacz dziaalno w *-*8 roku z aktywami .a raczej pasywami3 w postaci poyczki 8, ,,,]" W *-?2 roku jego aktywa wzrosy do 9, 2-+ milionw dolarw > tzn" przekraczay cay majtek najwikszych !irm w &ustraliiZ Eo roku jego posiadoci rosn" 80

Fdy doda t zdumiewajc sum do aktyww prywatnych ankw komercyjnych, mona so ie wyro i pojcie, w jakim stopniu anki przywaszczay so ie realny kredyt > to znaczy rzeczywiste ogactwo > stworzone przez ludno &ustralii" @anki na yy do *-?2 roku kredyt w wysokoci +8 +8+ milionw dolarw i zaprzgy ludno w jarzmo zaduenia" W procesie monetaryzacji rzeczywistych ogactw &ustralii .tj" poprzez stworzenie ich monetarnego rwnowanika3, anki wyemitoway pienidz w postaci dugu i w ten spos na yy posiadoci rwne okoo jednej trzeciej czci majtku caej &ustralii" 4iewiarygodna %istoria Banku ,olnego. %nnym pouczajcym przykadem potgi kredytu jest olniewajcy rozwj @anku 4olnego (owej :oudniowej Walii" <o roku *-2? @ank 4olny y ankiem oszczdnociowym" W *-2O roku posiada 0+ !ilii z majtkiem ocenianym na * 98O 29, dolarw, dysponujcych aktywami na czn sum O2 milionw dolarw" (astpnie, w roku *-2?, nastpia dramatyczna zmiana" Cederalny rzd la urzystowski, ktrego premierem y Ehi!ley, wnis projekt ustawy o nacjonalizacji ankw komercyjnych &ustralii" Bo zaalarmowao 4zd Gtanowy (owej :oudniowej Walii > rzd la urzystowski > i w czasie gdy parlament rozpatrywa projekt pana Ehi!leyUa, la urzystowski rzd (owej :oudniowej Walii, w cigu jednodniowej sesji :arlamentu, przeprowadzi ardzo krtki projekt ustawy poprzez wszystkie wymagane etapy" Lstawa zmieniaa statut @anku 4olnego, jako anku oszczdnociowego, w ank emisyjny, to znaczy, w ank majcy mono 1+2,Z9478 J,9T31R. W cigu paru lat od czasu, gdy ank 4olny sta si ankiem emisyjnym, jego aktywa wzrosy w spos zdumiewajcy" (a yto cenne narone place udowlane w Gydney i we wszystkich gwnych miastach kraju" W roku *-0+ ank posiada **, !ilii, a jego aktywa wzrosy gwatownie do sumy *9? milionw dolarw, za wykazywane rezerwy > do ponad 8, milionw dolarw"

Xaden rodzaj dziaalnoci gospodarczej czy przemysowej nie moe si rwna z ankami, gdy chodzi o na ywanie majtku" (a przykad, majtek Eolonial Gugar 4e!ining Eompany nie przekracza w *-0+ roku *8, milionw dolarw" Bowarzystwo to jest korporacj o ejmujc ca &ustrali > jest to najwiksza !irma produkujca cukier na poudniowej pkuliV posiadajca liczne podlege !irmy, wytwarzajce materiay udowlane, chemikalia i leki" %nne przykady to wielka @roken 'ill :roprietary > !undament australijskiego przemysu hutniczego elaza i stali" =a ona swe !ilie w caej &ustralii" 6ej posiadoci yy w tym czasie warte **, milionw dolarw" :osiadoci Feneral =otors > 'olden wynosiy w grudniu *-00 roku -2 miliony dolarw" Ezy nie wydaje si zupenie !antastyczne, e ank, ktry zatrudnia *,, urzdnikw, dysponujcy urzdzeniami technicznymi na poziomie maszyny do pisania i kalkulatora, ktrego naj ardziej imponujcymi udynkami s iurowce, nieznany opinii pu licznej poza wasnym krajem, potra!i zwikszy swoje posiadoci w stopniu znacznie przekraczajcym nasze najwiksze organizacje przemysowe i dokonuje tego w cigu tak niewielu latY /zy nie wydaje si' czym& niedorzecznym$ e instytucja$ kt"ra nie produkuje niczego poza cy-rami w rejestrac% ksi'gowyc%$ moe wej& w posiadanie majtku wi'kszego ni nasze najwi'ksze przedsi'#iorstwa przemysowe$ zatrudniajce tysice ludzi we wszystkic% !tanac%$ od kt"ryc% -izycznej produktywno&ci zaley caa gospodarka 8ustralii0 6est to niezwykle pouczajcy przykad P21[G7 J,9T31R . najwikszej potgi na wiecie" Fdy jaki nard raz to zrozumie i zdecyduje si z niej skorzysta, nie pozwalajc na zakadanie so ie kajdanw dugu i opodatkowania, gdy zdo dzie si na rozum polityczny, a y uywa tego ogromnego potencjau miao i mdrze, jako siy konstruktywnej i wyzwalajcej, nard taki wysunie si na czoo, rozwie sprawnie i zadowalajco swoje wielkie pro lemyV dotkliwe rzemiona zaduenia i opodatkowania zostan stopniowo zdjte z ludzkich arkw, pozwalajc 8+

im nareszcie wyprostowa zgity kark i wznie gow ku (ie iosom w dzikczynnym gecie" Jr"lewskie Jomisje 6inansowe Ezy nie yo gosw pu licznego protestu przeciw systemowi !inansowemu, ktry zostawia za so tyle ludzkiego cierpieniaY 7czywicie, e yy" :rotest ko5czy si zazwyczaj powoaniem Irlewskiej Iomisji do jego z adania" Bakie Iomisje Irlewskie dziaay w Wielkiej @rytanii, Ianadzie, &ustralii i (owej Pelandii" Ezonkami ich yli przewanie ludzie w wieku 0,>+, lat" Judzie, ktrzy zro ili korzystne kariery w przemyle, prawnicze, jako iegli w rachunkowoci, w handlu" %ch pogldy na wspczesne im zwyczaje !inansowe yy od dawna ugruntowane" Wszyscy ci ludzie osignli oso iste powodzenie w systemie, ktry mieli podda adaniu" Irtko mwic, wszystkie te Irlewskie Iomisje skaday si z ludzi, ktrych postawy umysowe i pojmowanie systemu !inansowego i monetarnego zostay uwarunkowane yciowym o eznaniem z tradycyjn praktyk" %nne podejcie yo nie do pomylenia" @yli zaprzysigymi zwolennikami status auo" Pwyczaj, tradycja, hipnotyczny czas ortodoksji, codzienna yciowa praktykaV jest rzecz trudn > jeli nie wrcz niemoliw > a y taka grupa ludzi potra!ia mylowo przekroczy te potne zahamowania i ograniczenia" =wic, e ich raporty w wikszoci wy ielay dominujcy system !inansowy i monetarny, nie chcemy poddawa w wtpliwo uczciwoci czonkw tych komisji" Pgaszali oczywicie pewne zastrzeenia, jakie zaleceniaV jednak przewanie rozgrzeszali stary systemV za wszelkie przedstawiane im nowe nieortodoksyjne systemy czy innowacje, yy ez ceregieli odrzucane" (ikogo nie zaskakiwao wic, gdy sprawozdania tych Irlewskich Iomisji yy w znacznej mierze podo ne do sie ie" 4ozczarowania doznawaa tylko niewielka cz opinii pu licznej" 6ednake owe Iomisje Irlewskie poruszyy par ardzo interesujcych i istotnych spraw" 7to na przykad, co stwierdzia, w *-8, roku @rytyjska

Iomisja Irlewska .pod przewodnictwem lorda =ac=illana3 odnonie tworzenia kredytu" Eytujemy wedug rozdziau 2 str" 92D Iona uwaa$ e depozyty #ankowe s tworzone przez ludno&$ poprzez wkady got"wkowe z oszcz'dno&ci lu# z sum czasowo nie angaowanyc% w wydatki. Oednake zasadnicza cz'& depozyt"w powstaje w wyniku wasnej dziaalno&ci #ank"w; mianowicie #ank tworzy w swyc% rejestrac% kredyt r"wnowany depozytowiS udzielajc poyczek$ zezwalajc na po#ieranie wypat przekraczajcyc% konto lu# kupujc o#ligacje... Bank moe udziela poyczek$ na#ywa inwestycje dop"ty$ dop"ki utworzony kredyt czy sumy zakup"w inwestycyjnyc% nie przekrocz dziewi'ciokrotnej warto&ci oryginalnyc% wkad"w got"wkowyc%( 8ustralijska Jr"lewska Jomisja Ionetarna &ustralijska Irlewska Iomisja do Gpraw Gystemu =onetarnego i @ankowego ogosia swoje sprawozdanie w *-9O roku" :o okoo dwuletnich wyczerpujcych adaniach komisja ya zmuszona uzna w swym sprawozdaniu, e @ank Pwizkowy .o ecnie @ank 4ezerw3 posiada pen moliwo !inansowania potrze rzdowych" W ustpie 0,2 sprawozdania Iomisji, zatytuowanym 1worzenie kredytu($ czytamyD Z uwagi na t' zdolno& Bank Zwizkowy moe zwi'ksza zas"# got"wki #ank"w komercyjnyc% r"nymi wyej wymienionymi sposo#ami. Tzi'ki tej zdolno&ci Bank Zwizkowy moe r"wnie zwi'ksza rezerwy got"wki #ank"w komercyjnyc%$ na przykad moe kupowa o#ligacje i inne prawa wasno&ci; moe na r"ne sposo#y udziela poyczek rzdom czy komu& innemu; moe nawet tworzy pienidze udost'pniane cakiem #ezpatnie ,zdom czy komu& innemu...( :oniewa to ostatnie stwierdzenie wywoao wiele kontrowersji, odnonie jego dokadnego znaczenia, poproszono pana 6ustice (apiera, :rzewodniczcego Iomisji, o jego interpelacj" 7dpowied) otrzymana ode5 przez Gekretariat Iomisji .pan 'arris3 rzmiaaD 8O

!twierdzenie to oznacza$ e Bank Zwizkowy moe tworzy pienidze udost'pniane ,zdom czy oso#om trzecim$ na wy#ranyc% przez sie#ie warunkac%$ nawet poyczajc je #ez oprocentowania; 8 48+91 479 Y\T8O\/ 847 2P,2/9412+8478 847 Z+,21R Z8!8T47/Z9G2 THRGR(. Patem 4zdowi Pwizkowemu dana ya szczliwa alternatywa zaspokojenia wszystkich swych potrze kredytowych ez uciekania si do poyczek od ankw, pod zastaw o ligacji skar u, ez dalszego zwikszania dugu narodowego, oszczdzajc ludnoci zwikszenia o cie5 podatkowych, JAEP (%A GI74PHGB&^ P BAF7" !zczere wyznanie prezesa #anku 6ednym z naj ardziej jawnych dowodw na praktyki ankowe s zeznania pana Frahama BowersUa :rezesa Eentral @ank od Eanada, zoone przed Ianadyjsk Iomisj 4zdow @ankowoci i 'andlu" W *-9- roku, sesje tej Iomisji ograniczyy si do dochodze5 dotyczcych @anku Ianady" Mwiadkiem ze strony @anku, wzitym w krzyowy ogie5 pyta5, y jego :rezes, pan Fraham C" Bowers" Iomisja od ya trzydzieci posiedze5, a jej sprawozdanie o ejmuje ?0, stron" <latego konieczne s drastyczne skrty dla ukazania istotnych punktw" Gtaralimy si uczyni to rzetelnie, podajc za kadym razem stron sprawozdania, tak a y mona yo odszuka kontekst" Pwamy, e podane niej stwierdzenia, wypowiedziane czy zaakceptowane przez pana Bowersa, pochodz od :rezesa Eentralnego @anku Ianady, stanowicego wasno pa5stwa" .:onisze wyjtki pochodz z protokow dochodze5 odnonie @anku Ianady, Iomisji @ankowoci i 'andlu, z roku *-9-, wydanego przez FoKernment :rinting @ureau, 7ttawa3D :ytanieD Lecz nie ma wtpliwo&ci co do tego e #anki mog tworzy &rodki patnicze0( BowersD 1ak jest. To tego s powoane... 4a tym polega zadanie #ankowo&ci$ tak jak zadaniem %uty jest produkcja stali .str" 8?O3

Proces produkcyjny polega na dokonaniu$ atramentem lu# na maszynie$ zapisu na karcie lu# w ksi'dze. 1o wszystko( .str" O+ i 89?3 7lekro i zawsze$ gdy #ank udziela poyczki ?lu# na#ywa o#ligacje@$ powstaje nowy kredyt #ankowy . nowe depozyty . nowiutki pienidz( .str" **9 i 89?3" I"wic szczerze$ wszystkie nowe pienidze wyc%odz z #anku w -ormie poyczek( .str" 2+*3" Poniewa poyczki stanowi dug$ wi'c w o#ecnym systemie wszystkie pienidze stanowi dug...( .str" 20-3 :an Bowers mwi dalejD ,zd moe uzyska pienidze trzema drogamiS poprzez opodatkowanie$ poyczajc oszcz'dno&ci ludzi lu# m"g#y te zdo#y je poprzez ekspansywn polityk' monetarn$ to jest zacigajc dug$ co jest zwizane z tworzeniem dodatkowego pienidza( .str" *-3 :ytanieD Bankier moe na#y o#ligacje rzdu -ederalnego przyjmujc ode5 o#ligacje na$ powiedzmy$ <;;; ] i dajc rzdowi w #anku depozyt <;;;]0 :an BowersD 1ak. :ytanieD ....rzd uzyskuje w ten spos"# zapis kredytowy w rejestrac% #ankiera$ wykazujcy$ e #ankier jest wierzycielem wo#ec rzdu na sum' <;;;]0 :an BowersD 1ak. :ytanieD 7 zgodnie z prawem$ a#y wystawi ten depozyt$ jest zo#owizany posiada CN tej sumy w got"wce0 :an BowersD 1ak. .str" O+3 :ytanie D Tziewi'dziesit pi' procent naszyc% o#rot"w dokonuje si' przy pomocy tzw. wymiany depozyt"w #ankowyc% . to znaczy poprzez zwyke zapisy ksi'gowe$ dokonywane w #ankac%$ na kt"re ludzie wystawiaj czeki0 :an BowersD Iy&l'$ e takie uj'cie jest wa&ciwe .str" 8893" :ytanieD ...Jonieczno& rezerwy zota jest o#ecnie w znacznej mierze natury psyc%ologicznej$ o ile dotyczy waluty krajowej0 :an BowersD 2 ile dotyczy waluty krajowej$ tak. :ytanieD 8le skoro emisja waluty i pienidza stanowi najwysze uprawnienie rzdu$ zatem to 48O+3Y!Z9 RP,8+479479 Z2!18H2 P,Z9J8Z849 + >> P,2/9418/U Z 8?

,Z\TR T2 !3!19IR B84JX+ U84TL2+3/U0 :an BowersD 1ak .str" 8?+3 1worzenie nowego pienidza :ytanieD Gdy #ank otrzymuje ?od rzdu@ o#ligacj' wart < ;;; ;;; ]$ powstaj nowe pienidze lu# ic% r"wnowaniki na sum' miliona dolar"w0 BowersD 1ak. :ytanieD /zy naprawd' powstaje milion dolar"w nowyc% pieni'dzy0 BowersD 1ak jest. .str" 89?3 :ytanieD Zatem o#ecnie Bank Janady kupuje nasze zoto -aktycznie za emitowanie przez sie#ie #anknoty . kt"re s niewymienialne na zoto . w istocie uywajc do tego drukowanyc% pieni'dzy ... do kupowania zota0 BowersD 1aka jest og"lno&wiatowa praktyka... .str" 8?93" :ytanieD Gdy zezwalacie sieci #ank"w %andlowyc% na emitowanie depozyt"w #ankowyc% . polegajce na praktyce uywania czek"w . zezwalacie -aktycznie #ankom na emitowanie rzeczywistego r"wnowanika pienidza$ czy tak0 BowersD Tepozyty #ankowe s w tym znaczeniu -aktycznie pieni'dzmi. :ytanieD ... w istocie nie s to rzeczywiste pienidze$ lecz kredyt$ rac%unki ksi'gowe$ uywane jako su#stytut pienidza0 BowersD 1ak. :ytanieD Zatem upowaniamy #anki do emitowania pienidza zast'pczego0 BowersD 1ak$ sdz'$ e jest to #ardzo do#re okre&lenie #ankowo&ci .str" 8?03" :ytanieD /zy moe mi pan powiedzie$ dlaczego rzd$ majc wadz' tworzenia pienidza$ oddaje to uprawnienie prywatnemu monopolowi$ a nast'pnie to$ co parlament moe stworzy samemu$ poycza za oprocentowaniem$ doprowadzajc do narodowego #ankructwa0 BowersD ... zdajemy so#ie oczywi&cie spraw'$ e opaty id na pokrycie cz'&ci koszt"w operacyjnyc% #ank"w$ a w cz'&ci na zysk od depozyt"w. 2t"$ je&li parlament c%ce zmieni spos"# dziaania systemu #ankowego$ jest to niewtpliwie w jego mocy""".str"9-23

BowersD Banki$ oczywi&cie$ nie mog poycza pieni'dzy swyc% depozytor"w .str" 2003" :ytanieD Przyzna pan$ e #anki tworz pienidze. BowersD Poprzez udzielanie poyczek i inwestowanie$ #anki same dla sie#ie stwarzaj aktywa. !twarzaj aktywa w postaci depozyt"w. :ytanieD Zgodzi si' pan z wyraonym tu stwierdzeniem$ e #anki poyczajc$ stwarzaj &rodki patnicze. BowersD 1ak. :ytanieD Zatem zwi'kszenie o C;; milion"w #ankowyc% depozyt"w ?od <=B: do <=B>r.@ nie miao adnyc% skutk"w in-lacyjnyc%0 BowersD 1akie skutki nie wystpiy. 4ie #yo po temu$ w tym okresie$ sprzyjajcyc% okoliczno&ci .str" +293 :ytanieD + przypadku wojny nie #yo#y adnyc% trudno&ci w zwi'kszeniu &rodk"w -inansowyc% na tyle$ na ile #yo#y to konieczne dla o#rony narodowej0 BowersD To granic moliwo&ci ludzkic% i materialnyc%. :ytanieD Oe&li ludzi i materia"w jest pod dostatkiem$ nie ma adnej trudno&ci$ przy o#ecnym systemie #ankowym$ w stworzeniu &rodk"w wymiany$ koniecznyc% do uruc%omienia ludzi i &rodk"w materialnyc% dla cel"w o#rony kraju. BowersD 1ak jest. :ytanieD Tlaczego wi'c$ gdy mamy pro#lem niszczcy nas od wewntrz$ nie moemy uy tej samej tec%niki... w kadym razie zgodzi si' pan ze mn$ e dop"ki inwestowanie -undusz"w pu#licznyc% ogranicza si' do polepszenia gospodarki kraju$ samo to przez si' nie moe spowodowa warunk"w in-lacyjnyc%0 BowersD 1ak$ zgadzam si' z tym$ lecz musz' doda$ e dokonane w ten spos"# inwestycje musz #y co najmniej tak produktywne jak alternatywne moliwe sposo#y zaangaowania tyc% pieni'dzy .str" +2-3" :ytanieS /zy zgodzi si' pan$ e cokolwiek jest -izycznie moliwe i podane mona umoliwi pod wzgl'dem -inansowym0 BowersD 4iewtpliwie .str" OO*3 /zy #ankowcy rozumiej istot' mec%anizmu stwarzania kredytu0 8-

Ezy wszyscy ankowcy rozumiej mechanizm stwarzania przez anki kredytuY (ie" <yskutowalimy t spraw z mnstwem ankowcw i tylko ardzo rzadko ktry z nich rozumie, w jaki spos anki tworz i anuluj kredyty i w jaki spos na ywaj papiery wartociowe" Fdy si im przedstawi !akty dotyczce tych spraw > a !akty te s niepodwaalne > przecitnemu ankowcowi prawie mow odejmuje z niedowierzania, a czsto z o urzenia" Bo zrozumiae" Ezowiekowi, ktry spdzi najlepsz cz swego ycia w przekonaniu, e anki jedynie poyczaj zoone w nich pienidze, i e zysk ankiera pochodzi z rnicy midzy odsetkami od udzielonych kredytw, a odsetkami od wkadw na terminowych rachunkach ankowych, z trudem przychodzi > jeli to w ogle dopuszcza > rozsta si z ide tak mocno utwierdzon w jego umyle" Ito mg y powiedzie, e jest rzecz niewiarygodn, a y ankowcy nie znali swego wasnego systemu" 7t ynajmniej" Judzie s uwarunkowani przez przyzwyczajenia, wzrastaj w pewnej tradycji" :rzyjmuj ez wtpliwoci rutynowe praktyki swego zawodu" :raktyki te zdaj si dziaa znakomicie" &le takZ :od wzgldem administracyjnym system ankowy jest prawdopodo nie najsprawniejszym ze wszystkich, jakie znamy" <laczego y kto mia go kwestionowaY > a szczeglnie jego pracownicy" (a tym polega sia tradycji" 7stotne stwierdzenie Prezesa Banku 4owej Zelandii. 6ednake co do wyszych krgw ankowych nie ma wtpliwoci, e wikszo gru ych ry zna !akty" P takim pogldem zgodzi si pan '"W" Whyte, :rezes Pjednoczonych @ankw (owej Pelandii, zeznajc przed Irlewsk Iomisj (owej Pelandii w *-00 roku" :rzyzna cakiem otwarcie, e gdy anki udzielaj kredytw i poyczek, wwczas kredyt stwarzaj i dodaY /zyniy to od dawna$ lecz nie zdaway so#ie z tego sprawy i nie dopuszczay tego do &wiadomo&ci. 2pr"cz #ardzo nielicznyc%. Iona to znaleM we wszelkiego rodzaju

dokumentac%$ w podr'cznikac% dotyczcyc% -inans"w itd. Lecz z upywem czasu$ m"wic szczerze$ my&lenie nie stao w miejscu. Bardzo wtpi'$ czy o#ecnie mona znaleM wielu wy#itnyc% #ankowc"w$ kt"rzy pr"#owali#y zaprzeczy$ i #anki stwarzaj kredyt. Powiedziaem ju$ e to czyni. :an &shKin .Gekretarz Gkar u3 powiedzia to samo, jak rwnie stwierdzi to wo ec pa5stwa pan Cussel (Byrektor 3anku 0ezerw)% Lecz dwadzie&cia$ czterdzie&ci$ pi'dziesit lat wstecz niewiele mona #y znaleM os"#$ kt"re #y to przyznay. 4ie zdawano so#ie jasno sprawy z tego -aktu. !ystem niewiele si' zmieni; o#ecny system niewiele r"ni si' od tego$ czym #y przed czterdziestu$ pi'dziesi'ciu laty$ ale my&lenie poczynio post'py(. W dalszym cigu pan Whyte, <yrektor @anku (owej Pelandii, powtrzy to raz jeszcze, odpowiadajc dr R"E" =azengar owi, czonkowi Iomisji, ktry zao!erowa jej szereg propozycji re!orm monetarnych, w imieniu '"6" Iellihera, yego <yrektora @anku (owej Pelandii" Bankowo& nie ma nic do ukrycia. 4ie ukrywamy$ e #anki tworz pienidz; tyle$ e my&lenie na ten temat poczynio post'py(. 2t" toS Post'py my&lenia(. =usimy przyzna, e ardzo nas zaintrygowao to troch naiwne wyznanie, e my&lenie na ten temat poczynio post'py(. :rezes Pjednoczonych @ankw (owej Pelandii prawdopodo nie mia w istocie na myli to, e poszerzeniu ulega wiedza o !aktach zwizanych z pienidzem" W latach <epresji setki tysicy godnych ezro otnych nie miao nic innego do ro oty, jak studiowanie nowego i dziwnego zjawiska > paradoksu ndzy wrd o !itoci" :ogoda sprzyjaa" =agazyny pkay w szwach, sklepy yy pene" Jecz niewielu mogo kupi towary i niezliczone rzesze ludnoci nie miay rodkw do ycia" @yo poywienie, ya odzie, rakowao tylko pienidzy > zawioda !unkcja dystry ucyjna tego wzgldnie darmowego systemu onw" W tamtych czasach anknoty jedno > czy stu!untowe mona yo drukowa kosztem 8 9,

pensw, a ksigowo ankowa moga tworzy kredyt praktycznie za darmo" Jecz pienidz y o jty prywatnym monopolem" 6ego emisja i kontrola stanowiy witoV yy ardziej wite ni ludzkie ycie" 6ake to wszystko yo a surdalne, gdy spogldamy wstecz na te gorzkie lataZ Jecz godni ludzie zaczli myle, ada, odkrywa, jak dziaa system monetarny, a to, co odkryli, yo rwnie rewelacyjne jak !akty podane w tej roszurze" (arosa wielka literatura ujawniajca prawd na temat tworzenia kredytu i podsuwajca j kopotliwie pod nos wysoko postawionych ankierskim oso istociom" 7to przyczyna > jedynie przyczyna > wyznania pana WhyteUa, i my&lenie na ten temat poczynio post'py(. /zy ekonomi&ci rozumiej$ jak powstaje kredyt0 (ie" :rzedmiot ten nie wchodzi w zakres kursu ekonomiki" P takim patetycznym rezultatem, e w swych pismach i wypowiedziach, gdy przychodzi do zajcia si spraw kredytu ankowego, ekonomici powtarzaj star !ikcj, i ankowe poyczki s ograniczone wysokoci depozytw" (a ile si orientujemy, ardzo niewielu australijskich ekonomistw rozumie, jak tworzy si kredyt" 6ednym z nich y :ro!esor &"F" =ackay, ktry stwierdzi, w swym podrczniku Aconomics (6konomika)L + ten spos"#$ poprzez poyczk'$ kredyt czy zezwolenie na przekroczenie konta lu# spieni'ajc o#ligacje$ #anki maj mono& zwi'kszania glo#alnej sumy depozyt"w w spoecze5stwie; ze wzgl'du na ten proces niepoprawne jest stwierdzenie$ e #ank poycza zoone w nim depozyty. Oest spraw jasn$ e 1+2,Z3 T9P2Z31 P2P,Z9Z RTZ79L9479 P2Y3/ZJ7; poyczka tra-ia z powrotem do tego samego$ lu# innego #anku$ przyjmujc posta depozytu(. :ro!esor 4"C" %rKine, wykadowca na Lniwersytecie w Gydney, w okresie pierwszej Wojny Mwiatowej wprowadzi do kursu

ekonomiki studium kredytu ankowego i oglnie mechanizmw !inansowych" @y to kurs cieszcy si wielkim zainteresowaniem, a studenci i pro!esorowie czsto dyskutowali nie ezpieczne nastpstwa systemu !inansowego, ktry oddaje tak wielk wadz czynienia do ra i za w prywatne rce, dla prywatnego zysku" Pdaje si, e koncepcja kursu ekonomiki pro!esora %rKineUa ya ardzo nie na rk ankom, w wyniku czego s!a rykowano przeciw niemu jakie zarzuty i musia zrezygnowa z pracy" W czasach depresji %rKine wygasza w Gydney wiele wykadw z gru sza w duchu niniejszej ksiki" /zy nie odezwa si' aden protest w kr'gac% wysoko postawionyc% oso#isto&ci0 Ezy aden polityk nie ostrzeg ludnoci przed zem tkwicym w prywatnym monopolu spoecznego kredytuY Bak, yli nieliczni, lecz trze a pamita o wszechmocy s!er !inansowych" Gprawuj one wadz na :ras .poprzez zezwolenia na przekraczanie konta3 i s w stanie doszcztnie zniszczy i zama kadego, kto odwaa si o naa i zakwestionowa ich wadz" :olitycy przewanie szy ko orituj si, e jeli chc zro i karier, najprostsz polityk jest y ostronym, stosowa si do ortodoksyjnych praktyk i procedur i Snie wychyla siT" 6est to przeraajce spostrzeenie w odniesieniu do ludzi na wieczniku we wszystkich krajach, e przystosowuj si do ortodoksyjnych tradycji w ten opieszay, ezduszny, sualczy spos " Lsprawiedliwiaj oni jednak sw postaw cyniczn uwag, e wyamywanie si i naraanie potnym s!erom interesw politycznie niczego nie daje" %stnieje jednake jeden znamienny, wprost klasyczny przykad odwanej postawy ma stanu, ktry rzuci wyzwanie i skutecznie opar si wczesnym ankierom" Ezowiekiem tym y & raham Jincoln" <la s!inansowania &meryka5skiej Wojny <omowej musia poprosi anki o poyczk" @anki pr oway wykorzysta rozpaczliw 9*

sytuacj :nocnych &rmii i zgodziy si udzieli poyczki na 82>9+ procentZ @yo to skandaliczne zdzierstwo i Jincoln odrzuci pomoc !inansow za t monstrualn cen" Wydrukowa natomiast synne zielone( i od tego czasu na anknotach Gtanw Pjednoczonych znaki gra!iczne s drukowane na zielonym tle" Zielone( umoliwiy :nocy prowadzi wojn przeciw Gtanom :oudniowym przy ardzo maym zadueniu" (atomiast przed ich emisj, !inanse :nocy yy w rozpaczliwym stanie" Jincoln tak skomentowa wynik swych rokowa5 z drapienymi ankamiD Iam dw"c% wielkic% wrog"w$ armi' Poudnia przede mn i instytucje -inansowe na tyac%. Z nic% najgroMniejszy jest ten za plecami(. Bo owiadczenie Jincolna i inne jego stwierdzenia o roli rzdu w !inansowaniu narodu znajduj potwierdzenie w &ppleton 8yclopaedia (N%.%) z 1$,1 r%( na str% 2:2L Jr"lowie pienidza zadali E:.BD procent za poyczk' dla rzdu na prowadzenie +ojny Tomowej. :otrze y pienine wzrastajcej licz y ludzi, zmierzajcych ku lepszemu poziomowi ycia, mog i powinny y zaspokajane przez 4zd" :otrze y te mona zaspokoi przez emisj narodowej waluty i kredytu, poprzez narodowy system ankowy" 7 ieg rodkw wymiany, emitowanych i gwarantowanych przez rzd, daje si waciwie regulowa" Wadza regulowana narodowego pienidza i kredytu przysuguje jedynie 4zdowi" ,zd winien tworzy$ emitowa i wprowadza do o#iegu ca walut' i kredyt potrze#ny dla zaspokojenia wydatk"w rzdowyc% i siy na#ywczej konsument"w. Przywilej tworzenia i emitowania pienidza jest nie tylko najwyszym uprawnieniem rzdu$ lecz stanowi jego najwi'ksz sposo#no& tw"rcz. Cinansowanie wszystkich przedsiwzi rzdowych, utrzymywanie sta ilnych rzdw i uporzdkowany postp oraz okrelenie sposo u dziaania Gkar u, to zadania dla praktyki administracyjnej" :ienidz przestanie y panem, a stanie si sug ludzkoci" <emokracja odniesie zwycistwo nad potg pienidzaT"

Jecz Jincoln zosta zamordowany, zanim zdoa w peni zrealizowa t wolna od zaduenia polityk monetarn i wiele przemawia za tym, e zamordowano go za przyczyn ankw, ktre w jego nowej polityce upatryway zagroenie swej wadzy nad pienidzem" Bankowa Puszka Pandory( Faret Farrett, uwaany za Snaj ardziej przenikliwego komentatora ekonomicznego Gtanw PjednoczonychT czyni takie intersujce uwagi na temat tragicznej a strakcji > kredytu ankowego> w swej ksice Bhe @u le that @roke the World ?Iydlana #a5ka o kt"r potkn si' &wiat.@S 1a nieprawdopodo#na spirala kredytowa jest njaprzemy&lniejszym$ naj#ardziej niezawodnym$ najmniej zrozumiaym i . tu po pot'nyc% &rodkac% wy#uc%owyc% . najnie#ezpieczniejszym ze wszystkic% odkry i wynalazk"w stanowicyc% o naszym yciu i &mierci. !ami #ankierzy wiedz o nim naprawd' tylko to$ jak si' tym posugiwa na codzie5. +szystko ponadto . to puszka Pandory...( :hilip &" @enson, :rezes &merican @ankerUs &ssociation (4meryka/skie+o .towarzyszenia 3ankierw)( w przemwieniu w =ilKaukee, wygoszonym ? lipca *-9- roku powiedziaD 4ie ma #ardziej #ezpo&redniej drogi do zawadni'cia narodem ni poprzez jego system kredytowy(. W"A" Fladstone stwierdzi pewnego razuD 2d czasu$ gdy o#jem urzd Janclerza ?w grudniu <>CEr.@ przekonaem si'$ e w sprawie -inans"w Pa5stwo przyj'o zasadniczo -aszyw postaw' wo#ec Banku i /ity. 7stota sprawy polegaa na tymS ,zd nie mia sprawowa decydujcej wadzy w sprawac% -inansowyc%$ lecz mia si' zgodzi na to$ a#y +adza Pienidza staa si' przemona i niepodwaalna. 4ie mogem si' pogodzi z t sytuacj i od samego pocztku podjem walk' poprzez umacnianie rzdowyc% uprawnie5 -inansowyc%. 4apotkaem na nieust'pliwy op"r Prezesa i +iceprezesa Banku (4n+ielskie+o)( kt"rzy zajmowali -otele w Parlamencie; prawie przy kadej okazji miaem przeciw so#ie /ity(.

.7krelenie SEityT odnosi si w Jondynie do instytucji ankowych i !inansowych" Eytat pochodzi z Ji!e o! Fladstone, =orleyUa3" Ioci, poza paroma wyjtkami, zachowywa gro owe milczenie na temat polityki !inansowej, w o liczu niesychanego pro lemu doczesnego > odwracajc oczy ku nie u" 6ednym z dwch wyjtkw y &rcy iskup Je Canu, :rymas &ustralii w okresie depresji" Wypowiedzia si czsto i z odwag przeciw polityce !inansowej tak rzemiennej w spoeczne klski &ntychrysta" &nglika5ski :rymas &ustralii .&rcy iskup Je Canu3 powiedzia w pa)dzierniku *-90 rokuD Jady czonek spoecze5stwa jest spadko#ierc wszystkic% wynalazk"w i caej wiedzy naukowej$ kt"re uczyniy to ycie atwiejszym. Oednake te warto&ci i wzmoone moliwo&ci nie s tak dost'pne jak #y powinny. 4asz o#ecny system -inansowy nie spenia swyc% zada5. Zasadniczy c%rze&cija5ski sprzeciw wo#ec istniejcego systemu kapitalistycznego i wo#ec nieodcznej ode5 . jak si' zdaje . kontroli pienidza przez #ankier"w$ polega na tym$ e kapitalizm utrzymuje oso#' ludzk w niewoli wymog"w polityki -inansowej(. <rugim wyjtkiem y :apie :ius #%, ktry w encyklice Ruadragesimo &nno napisaD + naszej epoce od razu uderza w oczy nie tylko nagromadzenie #ogactw$ ale ponadto skupienie ogromnej$ niczym nie ograniczonej wadzy ekonomicznej w r'ku maej licz#y ludzi... +adza ta jest szczeg"lnie wielka u tyc%$ kt"rzy #'dc a#solutnymi wa&cicielami i panami pienidza$ zarzdzaj kredytem i rozdzielaj go wedug swego uznania. + ten spos"# doprowadzaj jak#y krew do caego organizmu ekonomicznego$ kt"rego ycie trzymaj niejako w swoim r'ku$ tak$ e #ez ic% zgody nikt ju nie &mie nawet odetc%n(. Rpa5stwowienie Bankowo&ci nie stanowi rozwizania. 6eli po uwanym przestudiowaniu podanych tu, alarmujcych !aktw kto powiedzia y, ez g szego zastanowienia, i rozwizaniem 98

pro lemu ya y nacjonalizacja systemu ankowego, to rzecz wy aczalna" Eho takie rozwizanie moe si wydawa z pozoru oczywiste, w naszej opinii nie jest ono poprawne" %stotnie, po wielu latach studiw i ada5 doszlimy do przekonania, e tylko jedna rzecz jest ardziej zgu na od o ecnego systemu monetarnego, ktry w przewaajcej czci pozostaje w rkach prywatnych, a mianowicie system monetarny upa5stwowiony" <owiadczenia zdo yte w wielu dziedzinach wykazay, e monopol pu liczny jest znacznie gorszy od monopolu prywatnego" =idzy ankami prywatnymi istnieje pewien stopie5 konkurencji" (atomiast monopol spoeczny jest zupeny i nieodwoalny" Bego rodzaju monopol moe znonie dziaa w dziedzinie usug pocztowych czy kolei, lecz niech @g strzee &ustrali, jeli przepyw kredytu > yciodajna krew narodu > znajdowaa y si pod ar itraln kontrol grupy iurokratw, od ktrych nie yo y odwoania, chy a, e do innej grupy iurokratw" Brze a zauway, e @ank 4ezerw realizuje polityk dokadnie tak sam jak anki prywatne, wyjwszy par pomniejszych szczegw" Paspakaja on potrze y !inansowe 4zdu Cederalnego w zamian za 7 ligacje Gkar owe i o staje przy ich wykupywaniu, za pomoc czstego rozpisywania pu licznych poyczek, przyczyniajc si tym stopniowo do zwikszenia (arodowego <ugu i opodatkowania" Ehocia jest instytucj rzdow, wo ec narodu zachowuje si tak, jak y y koncernem prywatnym" <uch jego polityki jest cakiem o cy interesom narodowym" (ie spieszcie si z odpowiedzi, e otrzymany przeze5 SzyskT wpywa do narodowej kasy" Wiemy o tym" Jecz korzy odnoszona z zysku anku narodowego jest prawie niewarta wspomnienia w zestawieniu z tym, co @ank 4ezerw mg y uczyni dla &ustralii, gdy y dziaa na zasadzie innej polityki monetarnej" %nnym przykadem jaowej nieprzydatnoci upa5stwowienia wielkiego anku, jest @ank &nglii" Eo zyskaa na tym Wielka @rytania od czasu jego kosztownej nacjonalizacji za rzdw 99

premiera &ttleeY :ar marnych milionw" :rowadzi on t sam, o c narodowi, polityk co poprzednio" Wci stanowi orodek wadzy nad narodem, zamiast y na jego usugach" (ie, odpowied) na ten pro lem nie polega na nacjonalizacji ankw, co jedynie prowadzi do zmiany szyldu, lecz nie ma wpywu na zmian polityki monetarnej" =onopol nie staje si ani troch lepszy przez to, e si rozrasta" 4asze stanowisko wo#ec #ank"w. (ie zamierzamy przeprasza za kierowanie uwagi pu licznej na spoeczne szkody wynikajce z o ecnego systemu monetarnego" :ora, a y spoecze5stwo, a szczeglnie ci, ktrzy zajmuj wysokie stanowiska, poznali !akty. Poznaj prawd'$ a ona ci' wyswo#odzi(. (atomiast tego, o czym mwimy w tej ksice, nie naley interpretowa jako atak na anki czy na herarhi ankow" (ie jest to ani sednem, ani celem tej ksiki" Wywoanie u czytelnika uczucia niezdrowego kompleksu odwetowego wo ec ankw y y zniweczeniem jej celu" 7 ecne metody tworzenia kredytu i o!erowanie go spoecze5stwu na zasadach oprocentowanego dugu, to nic nowego" Paczo si to dawno temu" (asz o ecny system ankowy wzi swj pocztek od zotnikw" 6ako rzemielnicy zajmujcy si o r k zota i sre ra, yli jedynymi, ktrzy dysponowali skar cami dla przechowywania tego rodzaju kosztownoci" Pocztki systemu czekowego W tamtych czasach jedynym pienidzem yyD zoto, sre ro i mied)" W imieniu krla ito z nich monet i puszczano j w o ieg jako wypaty dla armii, !loty i wynagrodzenie za penienie su pu licznych" @y to szczliwy okres, ez adnego dugu pu licznego" 6ednake to wtedy wanie poczy si nowe trendy w systemie monetarnym" W wczesnej &nglii wamania i roz oje na drogach zdarzay si ardzo czsto zanim sir 4o ert :eel nie ustanowi w *?90 r" do rze zorganizowanej policji" <latego wyro y ze sre ra i suwereny > podatkowe jednostki monetarne > przechowywano dla ezpiecze5stwa u zotnikw" %lekro lokowano u

zotnika, powiedzmy 8, suwerenw, wystawia on na t sum pokwitowanie" :okwitowania te stopniowo stay si walut, to znaczy, e ludzie przyjmowali pokwitowania zotnikw jako zapat wierzytelnoci" 7czywicie, e yo tylko spraw czasu, y zotnicy zdali so ie spraw z !aktu, e owa praktyka pacenia zo owiza5 i na ywania d r w zamian za kwity zotnikw, stawia ich w niezwykej sytuacji" <ugotrwaa praktyka wykazaa im, e ardzo mao ludzi od iera raz zoone u nich zote monety" Patrzymujc tylko *, procent zdeponowanych u sie ie pienidzy, mg zotnik sprosta wszystkim codziennym wypatom" :ozostae -, procent mogy wic y poyczane na procent" Potnicy przekonali si, ku swemu wielkiemu zadowoleniu i z ogromnym zyskiem, e kady depozyt stu zotych suwerenw dawa dostateczn podstaw dla poyczenia dziewiciuset !untw w tzw" certy-ikatac% zota(. Be certy!ikaty zota zaczy kry jako pienidze, poniewa kady z nich stanowi zo owizanie wypaty zota na danie" W ten spos certy!ikaty zota stay si zwiastunami anknotw" Faret Farrett, w swej ksice &natomy o! Eredit .&natomia kredytu3 tak opowiada histori pocztku ankowoci i kredytuD Oak to si' dzieje$ e #ank moe udzieli kredytu do wysoko&ci dziesi'ciokrotnie przekraczajcej jego depozyty got"wkowe0 =oe najatwiej to wytumaczy na przykadzie historii dawnych zotnikw, ktrzy otrzymywali zoto na przechowanie i wystawiali na5 kwity" Be pokwitowania, reprezentujce zoto, zaczy przechodzi z rki do rki jako pienidz" Widzc to, a take to, e ludzie rzadko tykali samego zota, czy te dali jego zwrotu, dopki sdzili, e jest ono do rze za ezpieczone, zotnicy zaczli emitowa papierowe pienidze, majce pokrycie w zocie, nie dysponujc zotem na ich pokrycieT" Pomys #y &miay$ ale sprawdza si'$ poniewa . je&li zotnik #y rzetelny . #y wypacalny. + zamian za papier$ kt"ry przyrzeka wymieni na danie na zoto$ #ra 92

pod zastaw kosztowno&ci$ nazywane za#ezpieczeniem$ tak e w zamian za wydany papier dysponowa warto&ciowymi aktywami i . gdy ludzie przyc%odzili z jego kwitami$ dajc zota . musia jedynie sprzeda zastaw$ kupi zoto i wykupi za nie sw"j kwit$ zgodnie z o#ietnic d#ajc$ #y zastaw zawsze dawa si' atwo spieni'y i a#y nigdy nie przyszo naraz z#yt wielu ludzi z r"wnoczesnym daniem natyc%miastowego wydania zota. Eoraz to mniej ludzi dao zota" <opki zotnik cieszy si ich zau!aniem, woleli uywa w transakcjach wymiennych jego kwitw > papierw, ktre ju nie reprezentoway !aktycznego zota, a mimo to yy warte co zoto, poniewa jeli kto da zota, otrzymywa je" Gtd wzia si pocztek wspczesna ankowoT" W czasach Eromwella zotnikw nazywano S ankieramiT, za w *+-2 r" utworzono w Jondynie prywatne towarzystwo, ktre > w zamian za o iecan :a5stwu poyczk * 8,, ,,, !untw > otrzymao przywilej utworzenia @anku &nglii" Wkrtce zaczy powstawa anki akcyjne i system ten rozszerzy si na wszystkie czci wiata" (ie ma wic co kierowa oskarajcego palca w stron ankw czy ku oso om odpowiedzialnym za wspczesny system monetarny" 7ni jedynie odziedziczyli ten system i przewanie nie maj poczucia winy za mnstwo wynikajcych ze5 spoecznych szkd" =oliwo dokonania zmiany tego systemu ley w gestii kadego demokratycznego :a5stwa i mona tego dokona ez wydziedziczania ankw czy ich nacjonalizacji" 6ednake re!ormy d si wiza ze znacznym ograniczeniem ich uprawnie5 i zarazem z ardzo z awiennym poszerzeniem zakresu korzystania z suwerennej wadzy, nalenej narodowi" Propozycje +instona /%urc%illa Winston Ehurchill w swym wykadzie im" 4omanesUa na Lniwersytecie 7N!ordzkim, wygoszonym w *-9,r", pooy logiczne podwaliny podejcia do tych pro lemw, z myl o ich ostatecznym rozwizaniu" :oniej

przytaczamy wyjtki z tego godnego uwagi wystpieniaD Bezpo&rednie opodatkowanie wzroso do wysoko&ci$ kt"ra nie &nia#y si' dawnym ekonomistom czy politykom; uruc%omio to wiele dalekosi'nyc% reakcji$ jaowyc% a nawet wyst'pnyc%. !toimy w o#liczu nowyc% si$ kt"re nie istniay w czasie$ gdy powstaway podr'czniki ?...@ R podoa naszyc% doraMnyc% trudno&ci ley g"wny pro#lem &wiatowej gospodarki$ mianowicie dziwna niewsp"mierno& mi'dzy si na#ywcz i produkcyjn ?...@ Oe&li doktryny dawnyc% ekonomist"w przestay suy celom naszego spoecze5stwa$ naley je zastpi nowym zespoem doktrynalnym$ r"wnie sp"jnym wewn'trznie i r"wnie przystosowanym do og"lnego planu ?...@ /zy dziedzictwem wszystkic% trium-"w #adawczyc% i organizacyjnyc% ma #y jedynie nowe skaranie . przekle5stwo o#-ito&ci0 /zy mamy naprawd' uwierzy$ e niemoliwe jest adne lepsze dostosowanie mi'dzy poda i popytem0 6aktem jednake pozostaje$ e$ jak dotd$ nie powi"d si' aden z eksperyment"w. Podejmowano rozmaite pr"#y$ od skrajnyc% rozwiza5 rosyjskiego komunizmu do skrajnego kapitalizmu w !tanac% Zjednoczonyc%. Zawiody wszystkie i niewiele posun'li&my si' w tym zakresie w stosunku do czas"w #ar#arzy5skic%. 4a tym tajemniczym p'kni'ciu i skazie na -undamencie wszystkic% naszyc% organizacji spoecznyc% winny si' niewtpliwie skupi najlepsze umysy &wiata(. +ydaje si' wi'c( > cign Ehurchill . e je&li na ten powany i palcy pro#lem ma #y rzucone nowe &wiato$ musi on zosta z#adany przez pozapolityczne ciao$ zupenie wolne od nacisk"w partyjnyc%$ zoone z os"# dysponujcyc% szczeg"lnymi kwali-ikacjami w sprawac% ekonomicznyc%. ,adzimy wi'c usilnie$ a#y parlament utworzy tego rodzaju podporzdkowany mu organ$ maksymalnie wspierajc jego prac'. 9konomiczna grupa parlamentarna$ wolna od o#aw wo#ec opinii pu#licznej$ roztrzsajca dzie5 po dniu naj#ardziej kontrowersyjne 90

kwestie -inansowe i %andlowe$ doc%odzca do konkluzji na drodze gosowania$ stanowia#y innowacj'$ dajc si' atwo pogodzi z naszym elastycznym systemem konstytucyjnym. 4ie widz' powodu$ dla kt"rego Parlament nie mia#y wyoni takiej podporzdkowanej mu grupy$ Parlamentu 9konomicznego$ utworzonej$ powiedzmy$ z pitej cz'&ci swyc% czonk"w$ w proporcji do partyjnego podziau mandatw, z os o wysokich kwali!ikacjach technicznych i menederskichT" Tziewi' istotnyc% propozycji :o dwudziestu piciu latach powanych ada5 pro lemw monetarnych i !inansowych naszej ery, =onetarny 4esearch %nstitute .%nstytut @ada5 =onetarnych3 wysuwa nastpujce propozycje, ktre mogy y stanowi podstaw do ada5 dla pozapartyjnej komisji, zgodnie z propozycjami Winstona Ehurchilla" <@ 8#y 4arodowa +adza Ionetarna$ odpowiedzialna przed Parlamentem$ zostaa ustanowiona w celuS 8@S Jontroli polityki Banku ,ezerw i #ank"w %andlowyc% B@S Powizania cakowitej emisji pienidza w kadym roku z cakowit zdolno&ci produkcyjn d"#r inwestycyjnyc%$ konsumpcyjnyc% i usug. E@ 8#y 4arodowa +adza Ionetarna$ posugujc si' Bankiem ,ezerw jako swym instrumentem$ dostarczaa ,zdowi 6ederalnemu i ,zdom !tanowym oraz wadzom lokalnym$ &rodk"w -inansowyc% potrze#nyc% na ic% przedsi'wzi'cia inwestycyjne B9Z 2P,2/9412+8478 7 Z8THRY9478. B@ 8#y 4arodowa +adza Ionetarna wprowadzia zasad' o#ciania 4arodowego Bilansu kosztami wszystkic% narodowyc% przedsi'wzi' inwestycyjnyc%$ lecz zarazem kredytowania go warto&ci aktyw"w wszystkic% tyc% przedsi'wzi'. ?2#ecnie ludno& jest o#ciana kosztami wszystkic% ro#"t pu#licznyc% poprzez zwi'kszenie dugu narodowego. L9/Z 47GT3 479 Z8L7/Z8 !7[ O9O 48 J,9T31 2TP2+79T47/U 8J13+X+. Przy tego rodzaju wypaczonej polityce ksi'gowania adne

przedsi'#iorstwo nie mogo#y #y na dusz met' rentowne@. :@ 8#y poyczki pu#liczne #yy RI8,Z849$ a nie 2T48+7849 . w dniu ic% patno&ci; a#y umorzenie #yo gwarantowane przez Zwizkowy Bank ,ezerw. C@ 8#y podatek doc%odowy #y redukowany w wymiarze jednolitej stawki CN rocznie. 8#y rezultaty tego #yy oceniane pod koniec kadej pi'ciolatki i a#y redukcja ta #ya kontynuowana progresywnie$ O9KL7 48,2T2+8 G2!P2T8,J8 B[TZ79 ,98G2+8H8 + !P2!XB Z8T2+8L8O\/3$ a do momentu$ gdy opodatkowanie zmniejszy si' o C;N. D@ 8#y szczeg"lnie uciliwe opodatkowania . #y nie nazywa je #ardziej dosadnieV . takie jak podatek o#rotowy i podatek od wynagrodze5 . #yy stopniowo redukowane w cigu pi'ciu lat$ a nast'pnie zniesione cakowicie. A@ 8#y adnemu #ankowi %andlowemu nie #yo dozwolone dyskontowanie +eksli !kar#owyc%. 4aley -aktycznie zaniec%a dalszego prowadzenia operacji -inansowyc% z uyciem +eksli !kar#owyc% jako narz'dzia oraz sym#olu kontynuacji zaduenia narodowego. >@ 8#y normy przekraczania konta zostay ograniczone do kosztu o#sugi dugu$ dajc #ankom normaln mar' zysku$ lecz znacznie ograniczajc ic% wadz'$ szczeg"lnie nad rzdem i w og"lno&ci nad narodem. =@ 8#y polityka su#wencjonowania cen z czas"w wojny zostaa ponowiona$ lecz z t istotn r"nic$ ae#y te su#wencje #yy pokrywane z narodowego konta kredytowego$ a nie kosztem zwi'kszonyc% podatk"w. !uszno& zasady su#wencjonowania cen zostaa szeroko potwierdzona podczas ostatniej wojny. By to niezwykle skuteczny mec%anizm utrzymania cen na staym poziomie$ w okresie silnyc% tendencji in-lacyjnyc%" :roponowane zmiany w systemie monetarnym naley wdraa stopniowo, ez nadmiernego popiechu, tak, a y 4zd i caa ludno mogli dowiadcza stopniowego przechodzenia od gospodarki niewypacalnej, sptanej dugami, w kleszczach opodatkowania, nkanej przez kolejne kryzysy, do gospodarki rentownej, w ktrej 9+

znaleziono wreszcie suszny i wykonalny spos zrzucenia krpujcych j a5cuchw" Podsumowanie zalet :owysze propozycje nie s w adnym razie wyczerpujce ani wystarczajce, lecz mogy y z powodzeniem stanowi kamie5 wgielny kadej re!ormy polityki monetarnej" :odsumowujc, skutkiem ich wdroenia yo yD 8@ Rmocnienie najwyszego prawa narodu . 6ederalnego ,zdu . do kontroli polityki monetarnej w og"lno&ci$ za& w szczeg"lno&ci . do tworzenia pieni'dzy na potrze#y przedsi'wzi' inwestycyjnyc% Zwizku i !tan"w. 4ar"d #y#y panem w swym wasnym domu i nie musia#y ju zastawia w #ankac% majtku narodowego. B@ Byo#y to zapocztkowaniem dugiego i mudnego procesu likwidowania dugu narodowego. /@ Byo#y stopniowym odc%odzeniem od polityki opodatkowania$ kt"ra ju o#ecnie niewiele od#iega od kon-iskaty doc%odu$ a kt"ra jutro zamieni podatnik"w w nar"d kr'taczy podatkowyc%. T@ Zredukowao#y stopniowo do przyzwoityc% rozmiar"w struktur' cen in-lacyjnyc%. 2podatkowanie jest czynnikiem arcyin-lacyjnym. 9@ Banki %andlowe miay#y swo#od' -inansowania prywatnego przemysu$ ale w zamian za oprocentowanie #ardziej zgodne ze &wiadczonymi przez nie usugami w zakresie mo#ilizacji i monetaryzacji spoecznego kredytu. 7so y niepokojce si, e te propozycje mogy y doprowadzi do in!lacji, prosili ymy o nieco chodnej rozwagi" :o pierwsze, ani przez c%wil' nie zapominajmy o tym$ e o CN rocznie mona o#niy wszystkie postaci opodatkowania; w"wczas mona si' spodziewa$ e ceny #'d o#nia si' generalnie$ co roku$ w tym samym stosunku. :o wtre$ poprzez polityk' stopniowej amortyzacji dugu narodowego ?to jest przez jego umarzanie zamiast konwersji Poyczek Pa5stwowyc% w terminie ic% patno&ci@$ dug narodowy #'dzie stale redukowany i

odpowiednio do tego mona #'dzie o#nia opodatkowanie. :o trzecie, natyc%miastowe zniesienie podatku o#rotowego o#niyo#y ceny #ardzo wielu towar"w o <;.BB procent. 7podatkowanie pod rozmaitymi postaciami jest potnym czynnikiem in!lacji cen" Gkoro ju rozpoczniemy, na skal narodow, systematycznie redukowa wysoki poziom opodatkowania, caa struktura cen ulegnie znacznemu o nieniu i pienidz stopniowo odzyska sw przedwojenn si na ywcz" Tyktatura -inans"w Iona so#ie wyo#razi$ e po zaamaniu si' wielkiego -undamentalnego kamstwa$ e #anki poyczaj swe depozyty i ukazaniu$ jak naprawd' powstaj pienidze$ rzdzcy nami ludzie &mielej podejm kroki ku naprawie niezmiernyc% szk"d wypywajcyc% z gospodarki opartej na -inansowaniu poprzez zaduenie. 6ednake sprawa nie jest tak prosta i atwa, jak y si mogo wydawa" :rzede wszystkim u wikszoci ludzi wystpuje instynktowny opr przeciw zmianie" 4zecz szczeglna, e opr ten wystpuje u ludzi na og wyposaonych w najwysze dary inteligencji i wyksztacenia" @ierze si to std, e ludziom tego pokroju powodzi si zazwyczaj lepiej ni szerokim masom ich wspo ywateli" Ezowiek taki uwaa, e nie moe y zy system, w ktrym tak do rze mu si dzieje" Ezowiek tego rodzaju jest tak ardzo przekonanym o zasadniczych zaletach status auo, e na samo wspomnienie o zmianie udzi si w nim naturalny odruch sprzeciwu" =ona to nazwa perwersj czy inaczej, ale czymkolwiek to jest, natur ma tak nieustpliw, e staje si dla postpu przeszkod prawie nie do pokonania" :ro!esor Fra!ton Alliott Gmith tak skomentowa t umysow postaw w swej %ntruduction t 'uman 'istory .Wprowadzenie do historii ludzkoci3 4awet ludzie$ kt"ryc% trudno posdzi o &wiadom nierzetelno& czy gupot'$ przewanie nie s zdolni do rozpatrzenia ze 9O

zrozumieniem i #ezstronno&ci o#cyc% im pogld"w(. Bezwadno& tradycji i #rak odwagi$ #y si' jej przeciwstawi$ gdy nowe dowody jej nie potwierdzaj$ s . jak si' zdaje . wystarczajco pot'nym czynnikiem uniemoliwiajcym dostrzeganie naj#ardziej oczywistyc% -akt"w u wszystkic% ludzi$ z wyjtkiem umys"w naj#ystrzejszyc% i najodwaniejszyc%(. 6est jednak jeszcze inny, ardziej zowrogi aspekt" =usimy stwierdzi, e w naszej o ecnej cywilizacji pienidz sprawuje niestety na caym wiecie najwysz wadz" 6est to wadza dawania i od ierania, wadza niszczenia i tworzenia, wadza amania opozycji i udzielania przywilejw" Wadza ta realizuje si poprzez kontrol prasy, radia, a take samego :arlamentu > to jest trzech najwaniejszych instrumentw kontrolowania pu licznych wypowiedzi i ura iania opinii pu licznej" 7so icie nie chcemy wierzy, e ludzie na wieczniku s na og przekupni" 6estemy przekonani, e tylko wyjtki podatne s na pokusy ap"wki. %stniej jednake inne, ardziej su telne sposo y skaniania ludzi do kon!ormizmu wo ec jakiej polityki" Cotel ministerialny na og wystarcza, a y umierzy kad tendencj do nieortodoksji" Ezonek ga inetu > niezalenie od przynalenoci partyjnej > szy ko zdaje so ie spraw, e korzyci pynce z zajmowanego stanowiska moe czerpa tylko dopty, dopki stosuje si do aktualnej polityki monetarnej" Pdajc so ie z tego spraw, instynktownie staje si apologet i o ro5c tej polityki i jej przedsiwzi" @dc naprawd przekonanym co do tak zwanej ortodoksji !inansowej, w dowd wdzicznoci za swe przywileje, dzie na og wychodzi ze skry, a y suy, podtrzymywa i umacnia pozycj !inansowego esta lishmentu" Fdy y nie istniaa moliwa do przyjcia alternatywa dla ankierskiego systemu zaduenia i opodatkowania, nie pozostawao y nic innego, jak pogodzi si ze stoick rezygnacj z szy kim

rozkadem i zaamaniem cywilizacji i degeneracj ludzkiego ycia do poziomu niewolnictwa z zaduonego zniewolenia. Jecz taka moliwa do przyjcia alternatywa istniejeZ Eieszy si uznaniem, ktre stawia j poza wszelk wtpliwoci i dyskusj" (awet naj ardziej !inansowo ortodoksyjne umysy nie d oponowa wo ec stwierdzenia, e najwysze uprawnienia tworzenia pienidzy przynaley 4zdowi :a5stwowemu" Iona #y susznie spyta$ dlaczego ,zd nie korzysta z tego uprawnienia0 TL8/Z9G2 !12P472+2 2TT8O9 I8O\19J 48,2T2+3 P2T Z8!18+ U84TL8,Z2I THRG8I7$ !J2,2 P2!78T8 +H8TZ[ 1+2,Z9478 +!Z3!1J7/U P7947[TZ3 P21,Z9B43/U T2 P,8/ ,Z\TR$ 479 P2P8T8O\/ + ZH2 2P2T81J2+84780 Iady moe da wasn odpowied) na to pytanie, lecz adna zadowalajca odpowied) nie przychodzi ze strony os zajmujcych wysokie stanowiska" :ozostaje !aktem, e nard odda swe uprawnienia w stosunku do najywotniejszej sprawy > systemu monetarnego > s!erom interesw realizujcym polityk rwnie o c do ro ytowi ludnoci, jak w przypadku wrogiej okupacji" 6estemy wi)niami we wasnym domu" Ei sami ludzie, ktrych wy ralimy, a y rzdzili, zaprzedali nas w niewol zaduenia i opodatkowania" 7nnymi sowy$ ludzie w swej skrajnej$ dziecinnej naiwno&ci$ wy#rali swe parlamentarne su#y($ uz#rajajc je we wszystkie sankcje -izycznej wadzy i pozwolili im prowadzi polityk'$ kt"r #ez ogr"dek mona nazwa wypowiedzeniem gospodarczej wojny interesom i do#ro#ytowi tyc%e wy#orc"w. + dodatku za usugi te sowicie ic% opacamy i przyznajemy im wysokie zaszczytyZ /zy mona si' dziwi$ e tego rodzaju praktykowanie Temokracji grozi jej ci'k kompromitacj0 :ostawa przecitnego iznesmena wo ec podatkw sprowadza si do tego, i s zem 9?

koniecznym" (arzeka na nie, dostosowuje do nich styl ycia i poddaje si im" 7t ya y to do logiczna postawa, gdy y opodatkowanie yo konieczneV zo aczylimy, e 479 O9!1 242 J2479/Z49 na pewno niekonieczne w wymiarze r"wnajcym si' kon-iskacie. Postao nam ono narzucone przez wadz pienidza, podporzdkowujca so ie 4zd i najwysze uprawnienia naszego narodu" Ju dyktaturze nad &wiatem Wynikiem systemu zadue5 jest nie tylko wzrost politycznej i ekonomicznej centralizacji w wymiarach narodowychV uywa go si te jako instrumentu do narzucenia dyktatury midzynarodowej" :o :ierwszej Wojnie Mwiatowej zaoono Bank Bankier"w($ @ank o! %nternational Gettlements .=idzynarodowy @ank 4ozrachunkowy3 > z siedzi w Gzwajcarii > i zapocztkowano to, co si nazywa @ankowoci Eentraln" =idzynarodowy @ank 4ozrachunkowy wykaza sw ponadnarodow pozycj, nie przerywajc swo odnej dziaalnoci w toku caej %% Wojny Mwiatowej" =idzynarodowi handlarze dugami zaplanowali podczas %% Wojny Mwiatowej dalsz centralizacjV jednym z krokw ku temu yo ustanowienie =idzynarodowego Cunduszu Walutowego i @anku Mwiatowego" Iredyt !inansowy tworzony jest o ecnie za zasadach midzynarodowych i William =cEhesney =artin, yy :rzewodniczcy Iolegium <yrektorw &meryka5skiego Cederalnego Gystemu @anku 4ezerw, w swym wykadzie na temat /entralny Bank Kwiatowy0($ !undacji :er 6aco sena, w sierpniu *-O,roku powiedziaD S:rzejd o ecnie do omwienia najwikszego jak dotd kroku w procesie ewolucji w stron wiatowego anku centralnego" 6est to umowa w sprawie utworzenia Gpecjalnych Lprawnie5 Ezekowych .Gpecial <rawing 4ights3""" 7 ecnie midzynarodowy pienidz tworzy si w spos planowy i systematyczny w wyniku wielostronnych decyzji" :an =cEhesney =artin szczerze przyzna, e ustanowienie =idzynarodowego @anku Eentralnego, tworzcego midzynarodowe

kredyty, musi mie powany wpyw na narodow niezalenoD .../z'sto syszymy$ e istnienie mi'dzynarodowego #anku centralnego jest niezgodne z utrzymaniem narodowej niepodlego&ci. Zgoda$ je&li przez niepodlego& rozumie si' to$ co tradycyjnie okre&lano s!ormuowaniemD nieskr'powane prawo rzd"w narodowyc% do podejmowania dowolnyc% dziaa5 w sprawac% gospodarczyc%$ -inansowyc% i o#ronnyc%... Talsza ewolucja ku &wiatowemu #ankowi centralnemu #'dzie wymagaa$ a#y narody pogodziy si' z dalej idcymi ograniczeniami ic% swo#ody do podejmowania niezalenyc% dziaa5(. Botalitarna tre tego przekazu jest chy a dostatecznie jasnaZ (arodom takim jak &ustralia nie pozostaje nic innego, jak roni si, jeli naprawd zaley im na skutecznej kontroli wasnego kredytu" Tlaczego zastawia nar"d0 Uandlarze dugami szerz inny mitS e 8ustralia musi otrzyma zagraniczny kapita($ w celu rozwinicia swych moliwoci" Eo si w takim przypadku dzieje, wytumaczy jasno '"W" 'er ert, doradca z zagranicy, zwiksza poda pienidzy w &ustralii o *,, milionw" @ank 4ezerw emituje odpowiedni !undusz w nowych dolarach australijskich, w iloci rwnowanej sumie zagranicznych pienidzy .ktre pozostaj w Jondynie czy (owym Horku i zwikszaj midzynarodowe rezerwy @anku 4ezerw3 Rywanie pieni'dzy zagranicznyc% jest dokadnie tak samo r"wnowane Pdrukowanie pieni'dzyQ$ jak wydawanie przez rzd pieni'dzy z de-icytu #udetowego czy jego zwi'kszenie lu# zaciganie dalszyc% poyczek w #ankac% %andlowyc%. Pan 6raser i jego ministrowie zezwalaj$ a#y Bank ,ezerw tworzy dodatkowe <;; milion"w nowego pienidza$ na to$ a#y zagraniczna -irma moga uruc%omi kopalni'$ lecz nie dopuszczaj$ a#y Bank wprowadzi <;; milion"w dolar"w naszego pienidza$ po to$ a#y moga to uczyni -irma australijska(. .Gunday =ail, @ris ane, 8 lipca *-OO3 9-

Tespotyzm przyzwyczajenia W cigu caej historii czowiek wykazywa dziwn niech wo ec nowych idei, niezalenie od stopnia ich wykonalnoci" Fdy w &nglii konstruowano pierwszy statek ze stalowym kadu em, opinia pu liczna ya przekonana, e utonie jak kamie5 i omieszaa ten przemys" =arconi ezskutecznie proponowa wynalazek telegra!u ez drutu kolejno rnym armatorom" 7powiadaj, e :rezes Iolegium <yrektorw linii EunardUa zgodzi si, a y =arconi przedstawi swj wynalazek na posiedzeniu zarzdu" =arconi zapewni dyrektorw, e statki wyposaone w telegra! ez drutu mog wysya komunikaty kodowane w al!a ecie =orseUa, na odlego setek mil" Jecz pomimo !aktu, e w tych czasach ywao, i prawie co dzie5 zdarzaa si jaka katastro!a okrtowa, wynalazek nie zro i wraenia na dyrektorach linii Eunarda" Panotowano nawet, e :rezes tumaczy si przed zarzdem za zaproszenie =arconiego, za naraanie ic% na strat' czasu(. Panim dr Gimpson odkry chloro!orm, operacje i amputacje przeprowadzano ez znieczulenia, na jczcym pacjencie, przytrzymywanym si, a do ogosawionej utraty przytomnoci" =ona y sdzi, e wiat winien powita wielkie odkrycie przez Gimpsona sposo u na znieczulenie jako dar nie iosV lecz nic takiego si nie stao" Ioa medyczne yy pene wtpliwoci, za Ioci zaatakowa to odkrycie, twierdzc, e l zosta ustanowiony przez @oga jako kara za ludzkie grzechyZ =usiao upyn trzydzieci lat zanim rodki znieczulajce zostay powszechnie przyjte przez s!ery lekarskie i opini pu liczn" Gir William 'arKey, odkrywca zasady krenia krwi, op)ni pu likacj swych wynikw o *8 lat, poniewa, jak powiedziaD Boj' si' nie tylko tego$ e nieliczni #'d mi szkodzi z zawi&ci$ lecz dr'$ a#ym nie narazi si' caej ludzko&ci(. @yy to sowa prorocze, poniewa > gdy odkrycie zostao opu likowane > pewni autorzy o#rzucili mnie zniewagami i zarzucili mi z#rodni'$ e

o&mieliem si' odej& od nauk i opinii wszystkic% anatom"w(. Iomentujc to, Gir William 7sler napisaD 4ie ma adnyc% dowod"w na to$ e wykady Uar^eyQa na temat krenia krwi miay jakikolwiek wpyw na pro-esj' lekarsk(. 6ohn &u ray napisa w swej iogra!ii 'arKeyUaD Oego odkrycie zadao zdecydowany cios jego powodzeniu zawodowemu. ,ozpowszec%ni si' pogld$ e jest niepoczytalny i mia przeciw so#ie wszystkic% lekarzy(. Fdy $illemain ogosi w *?+- r", e gru)lica jest choro swoist, potraktowano go niemal jak #urzyciela medycznego porzdku(. :o odkryciu promieni rentgenowskich, powstay rygady moralnoci, dla przeciwstawienia si tego rodzaju zamachom na przyzwoito i intymno" :ewna !irma londy5ska zro ia niezy interes sprzedajc ko ietom rentgeno>odporn ieliznZ Gir :atrick =anson, ktry odkry, e przyczyn malarii > w swoim czasie jednej z chor o najwikszej miertelnoci > s komary, zosta wymiany przez wspczesny mu wiatek medycznyV nadawano mu pogardliwy przydomek Ianson od Jomar"w(. Judzie ci nie chcieli uwierzy, e malaria moga y mie tak proste wyjanienie" P takim samym nieustpliwym oporem, z tak sam !anatyczn opozycj spotka si te dziewi ardzo prostych i ardzo rozsdnych propozycji, przytoczonych tutaj, propozycji dla zre!ormowania systemu monetarnego i uwolnienia &ustralii od zniewolenia przez dugi i opodatkowanie" Panim nastpi wdroenie tych oczywistych propozycji, dzie musia powsta szeroki !ront do rze poin!ormowanej, inteligentnej opinii pu licznej dla pokonania gwatownego oporu potnego esta lishmentu i despotyzmu przyzwyczaje5 zwykych o ywateli" 6ak zauway angielski eseista Walter @agehotD 4ie ma wi'kszego #"lu ni ten$ kt"ry towarzyszy narodzinom nowej idei(. /o 13 moesz uczyni w tej sprawie0 Judziom ogra ianym przez wcale niekonieczne opodatkowanie wydziera si na og okrzyk ezradnociD S6ednostka jest ezsilnaT" 2,

(iczego nie wskrasz, pielgnujc przekonanie, e jednostka jest ezsilna" 6est to przedwczesne przyznanie si do klski" Eo wicej > to nieprawda" 6ednostka jest wszechmocna, jeli zdecyduje si zaangaowa w samoo ronV gdy y tylko zechciaa przyczy swj gos do gosu innych" Wtpliwoci i oja)liwo jednostki znikaj jednak pod wpywem mo ilizujcej prawdy, e GT3 P2O8+7 !7[ T2!1819/Z48 L7/ZB8 P2T2B479 K+78T2I3/U 2!XB$ /ZH2+79J I2Y9 ZTZ78H8Z /RT8$ + T\Y947R T2 RP,8G47249G2 /9LR. Fdy ludzie dochodz do takiego stanu, w ktrym rzecz niekonieczna staje si z yt ohydna, a y mona j yo tolerowa, gdy widok czy myl o niepotrze nych cierpieniach przyprawia ich psychicznie > czy nawet !izycznie > o mdoci, nie d tego tolerowali" Padaj od sprawujcych wadz, a y z tym sko5czy > i to szy ko" Bak yo wwczas, gdy zniesiono prac dzieci w kopalniach, gdy o alano niewolnictwo, gdy zniesiono kar mierci za dro ne kradziee" (adszed czas, gdy aden sd nie odwaa si jej zasdzi" :o prostu ludzie nie znieli y tego > i wyraali to" <zi dochodzimy do tego stanu w odniesieniu do opodatkowania" Judzie nie d tego znosili" Eo wicej > sdzimy, e skonni s do podjcia zdecydowanych dziaa5" Bo sprowadza nas znw na pozycje indywidualnego o ywatelaD cie ie i mnie" Eiy na nas powana odpowiedzialno" Fodzenie si z ha5 opodatkowania tylko z szemraniem$ to milczce i gnune przyzwolenie na oszustwo" :rzede wszystkim > i tym jest prawdziwy sens <emokracji > wy orca nie moe wtpi o swej W^&<PH nad politykami i :arlamentem" =usi dokadnie uwiadomi so ie prawd, e skoro opinia pu liczna zdecydowanie wypowie si o czymkolwiek, aden demokratyczny rzd nie omieli si zignorowa tego wyraenia woli ludnoci"

'istoria o !ituje w przykady siy opinii pu licznej i ez przesady mona powiedzie, e jest to sia najwiksza na wiecie" 6est ona si moraln, jest to <emokracja w dziaaniu" Jecz nigdy nie wolno nam zapomina, e opinia pu liczna skada si z udziau ludzi takich ja ty i ja" 6eeli potulnie i pokornie pogodzimy si z narzuconym nam ekonomicznym czysem, wwczas > oczywicie > nie mamy prawa do skargi" &lternatyw apatycznego godzenia si z losem jest skuteczne dziaanie" Bo zwraca nas ku pytaniuD Oakiego rodzaju dziaanie moe podj jednostka$ a#y jej protest #y skuteczny0 /zy powinni&my odm"wi pacenia podatk"w0 (ie ma dziaania ardziej jaowego ani ardziej antydemokratycznego" Pwalcza same podatki to tuc gow o mur skutkw, pozostawiajc nienaruszon przyczyn opodatkowania, prywatny monopol pienidza" 7dmowa pacenia podatkw dla zasady moe y czynem ohaterskim, lecz znacznie lepiej pracowa dla re!ormy polityki !inansowej, na drodze konstytucyjnej" Gtanowimy <emokracj i nadal korzystamy z niektrych wielkich przywilejw rzdw demokratycznych" 6eli :arlament uchwala prawo sprzeczne z interesami ludnoci, musimy si z nim liczy, lecz trze a pracowa nad jego poprawieniem lu zniesieniem przy naj liszej sposo noci" Palet systemu demokratycznego jest to, e daje nam on prawo do zmiany zego prawa na do re" Brze a przyzna, oczywicie, e postawa :arlamentu wo ec sprawy !inansw narodowych wystawia ludzi na wielk pr cierpliwoci, gdy widz jak mno si dy na dach, gupota ciga gupot" Bo wanie ten czynnik powoduje w opinii pu licznej wraenie, e instytucja :arlamentu jest wroga interesom pu licznym, i e trzyma si polityki podatkowej z rutalnoci, ktrej mona y suszniej spodziewa si po agresywnym okupancie, zdzierajcym z pokonanych kontry ucj" 2*

Oe&li Temokracja ma przetrwa 6eli <emokracja ma si osta, mimo zowrogich si, ktre jej zagraaj, parlament i ludno musz stan na gruncie wsplnego interesu" 6eli @rytyjska Wsplnota ma utrzyma komunizm na przyzwoitym dystansie, naley szy ko rozprawi si z narastajcym przekonaniem, e :arlament jest wrogiem spoecze5stwa, i e stanowi rosnce zagroenie dla wolnoci jednostki" 7strzegamy tych, ktrzy siedz na wysokich stokach, e uporczywa odmowa, ze strony rzdw Pwizkowych i Gtanowych poniechania antyspoecznej polityki podatkowego zniewolenia, szy ko wiedzie :arlament i :arlamentarzystw na pozycje jak naj ardziej cyniczne" :ostawa ta nie zwalnia > oczywicie > jednostek od odpowiedzialnoci" Bo, czym jest :arlament i zo, ktre podtrzymuje, to tylko nastpstwo zaniechania przez wy orcw domagania si > i uzyskania > czego lepszego" 6eli wy orcy godz si z tym zem, maj po prostu to, na co zasuguj. /en wolno&ci jest ustawiczna czujno&(. Oe&li og" wy#orc"w przyjmuje z rezygnacj ci'kie a5cuc%y ekonomicznego zniewolenia$ ograniczajc si' tylko do szemrania$ nie&miayc% oznak protestu czy o#urzenia$ zostan dla5 ukute jeszcze ci'sze okowy. 7znak tego, czy jestemy niewolnikami czy lud)mi wolnymi jest to i tylko toD gotowo do walki o potwierdzenie naszej suwerennej wadzy nad :arlamentem" Judzie potwierdzili sw niezawiso, gdy zadali, a y zdj z porzdku o rad uchwa o podatku na u ezpieczenia spoeczne .(ational %nsurance &ct3" :otwierdzili sw suwerenno, gdy nalegali na wyco!anie najnie ezpieczniejszych s!ormuowa5 poprawek do ustawy o @anku 4ezerw" :otwierdzili sw wadz, gdy zadali > i uzyskali > zapewnienie ze strony 4zdu Pwizkowego, e 4ejestr (arodowy nie dzie uywany do opodatkowania przemysu" <la skutecznego zaznaczenia wadzy nad :arlamentem nie zawsze potrze a wielkiej licz y os "

Ionieczne jest wytrwae, inteligentne i jasne wyraenie opinii i da5 oraz przekazywanie ich do centralnego punktu kierowniczej wadzy > do 74T3+7TR8L49G2 /ZH24J8 P8,L8I941R. Wymogiem jest raczej duch wsppracy ni wyraanie wrogoci" 6estemy przekonani, e przecitny czonek parlamentu skania si znacznie ardziej ku lojalnoci wo ec swych wy orcw ni wo ec swej :artii" Jecz jeli wy orcy nie d dochodzi swego, partyjne maszynerie zdominuj elektorat" Fdy opinia pu liczna dostatecznie dojrzeje, aden uczestnik sesji parlamentarnej nie odwayy si jej zlekceway" Pa przy wystarczajcej licz ie gosw w parlamencie, aden rzd nie dzie mg przeprowadzi uchwa niezgodnych z interesem spoecznym" Wykazuj, e opodatkowanie nie jest konieczne, e stanowi monstrualne zdzierstwo, e o poow redukuj tw oso ist wolno i podwaja twoje kopoty" :odkrelaj, e @ank 4ezerw moe > i musi >dostarcza dostateczne kredyty !inansowe, ez jakiegokolwiek zaduenia, przynajmniej na opacenie ro t pu licznych, dla wykupienia dugu narodowego oraz dla istotnego stopniowego zmniejszania opodatkowania rozoonego na szereg lat" :odkrelaj, e o stawanie przy o ecnej polityce prowadzi wprost do upadku demokratycznego rzdu, do rozkadu spoecze5stwa, do schyku indywidualnej wolnoci i ostatecznie do mierci samej cywilizacji" :rzede wszystkim nie gd) si z panikarskim pogldem, e jednostka jest ezsilna w powodowaniu dalekosinych skutkw" Baki pogld zupenie nie odpowiada rzeczywistoci" Wielkie zmiany w historii rodziy si z dziaa5 jednostkowych" Judzkie masy nigdy si z nimi nie utosamiay" Wielkie re!ormy wynikay z wysikw paru tysicy os , ktre wiedziay ardzo do rze, czego chc i zdecydowanie si tego trzymay" 28

Walczyli a do skruszenia oporu" Wielkie organizacje nie yy i nie s do tego konieczne" (iech ci otuchy dodaje, !akt, e gdziekolwiek jeste, w jak ardzo odlegym miejscu, towarzyszy ci podo ne dziaanie tysicy innych, nieznanych ci os V wanie to wspdenie z innymi, tysickrotnie pomnaa twe oso iste moliwoci" 2statnia szansa0 :rzyjrzyjmy si pokrtce sytuacji &ustralii" %ndonezja z ludnoci szacowan w *-?, r" na *2O milionw" Ehiny przypisuj so ie *,*0 milionw z corocznym wzrostem o *0 milionw" Wrd nich &ustralia ze swymi ndznymi *0 milionami, usiujca zagospodarowa wielki kontynent .wikszy ni Auropa3, przy pomocy ludzi iaej rasy, w cieniu setek milionw &zjatw" 6eli ten zaso ny przyczek zachodniej cywilizacji ma y utrzymany przez ia ras, musz zaj wielkie zmiany w myleniu i sposo ie dziaania na wszystkich szcze lach spoecze5stwa, a szczeglnie w najwyszych s!erach politycznych i !inansowych" Judno &ustralii musi odrzuci jako dziaanie samo jcze wszelkiego rodzaju polityk ograniczajc rozwj &ustralii, poz awione odwagi i zdecydowania kierowane sprawami pa5stwa, nakadajce !inansowe hamulce jego rozwojowi" 7 ecnie yjemy ja przysowiowej krainie pieczonych go kw, podczas gdy nieu agane !akty, zwizane z nasz sytuacj, domagaj si jak najenergiczniejszej, miaej, przepojonej wyo ra)ni polityki prorozwojowej, podejmowanej przez zdecydowane narodowe kierownictwo" :ienidze na rozwj musz y wyemitowane tak, jak y &ustralia ya w stanie wojny" Pmagamy si z wielkim pro lemem zachowania wody na pustynnym kontynencieV walczymy o zasiedlenie naszego sa o zaludnionego krajuV mocujemy si z wasnym letargiem, w o liczu si, ktre mog atwo przekreli nasz wolno" Pdo ycie pustynnego wntrza &ustralii > o szaru zajmujcego poow kontynentu > domaga si

ada5 i studiw prowadzonych przez najlepszych inynierw, z koniecznym wsparciem !inansowym" Brze a na wielk skal podj projekty udowlane w granicach moliwoci ludzkich i materialnych" (ie mniej wane jest z udowanie pierwszorzdnych autostrad, dla scalenia kontynentu i wikszego skupienia go wok wsplnych celw" Feneralna polityka rozwoju &ustralii musi si rzdzi zasad, e to, co jest !izycznie moliwe, winno y umoliwione, !inansowo" Jecz zamiast odwagi i zdecydowania jestemy nieszczsnymi wiadkami niewiarygodnego spektaklu politycznej nietra!noci, sprzedajnoci, niezdecydowania i oja)liwoci" (ie podejmuje si dostatecznych wojskowych rodkw o ronnych opartych na najnowszej technologii, poniewa !inansowa ortodoksja utrzymuje, e rakuje !unduszy" Wreszcie sam przemys marnieje z raku pienidzy na taki rozwj naszego modego kraju, ktry zapewni y mu zwikszon samowystarczalno w tym niepewnym wiecie, w o ecnej nieprzewidywalnej epoce" W o liczu tak przygn iajcego o razu oglnonarodowego zniechcenia, jako naturalna ludzka reakcja pojawia si lk, poczucie niepewnoci i rak zdecydowania" :od wzgldem politycznym panuje kon!likt i zamt" 4onie ekonomiczny chaos" Frozi nam ekonomiczne zaamanie" (ic wic dziwnego, e spoecze5stwo jest ogupione" Wydaje si, e yjemy w czasach ezmylnej trwogi" 6est to waciwy moment, y &ustralijczycy postawili so ie pytanie, czy kraj ten potra!i dugo utrzyma si na !undamencie rosncego zaduenia" Ezy jakikolwiek nard z udowano na ruchomych piaskach podatkowego zniewoleniaY (ie miejmy zudze5D 6eli ludno nie zniszczy opodatkowania, podatki zniszcz j sam" Wystarczy prosta arytmetyka, y pokaza, jak nieuchronny gosz one wyrok na yciowe standardy i porzdek spoeczny, ktry tak dugo udowano" 29

Bymczasem stoimy wo ec tej doprawdy ponurej perspektywy, tak jak y ya nieuchronna, jak y nie istniaa prosta i oczywista droga wyjcia, omwiona i zarysowana w tej ksice" 4aco szkodliwe skutki zwizane z o ecnym systemem !inansowym s tworem ludzkim i ludzie mog je usun" :rawo stanowione przez ludzi nie jest niewzruszone" @dy, z ktrymi godzi si tak dugo nasz rak rozeznania, roztropno moe naprawi" Fdy nard wreszcie naprawd zapanuje nad swym kredytem !inansowym, gdy zacznie go tworzy samemu, wwczas dopiero przestanie ta5czy pod melodi lichwiarzyV rozpocznie dugi marsz wyzwole5czy spod nieznonego jarzma opodatkowaniaV zacznie uywa wadzy tworzenia kredytu jako najwikszej z !izycznych moliwoci do roczynnych" :owtrzmy sowa najmdrzejszego ma stanu, & rahama JincolnaD Przywilej tworzenia i emitowania pienidza stanowi nie tylko najwysze uprawnienie rzdu$ lecz jest tego rzdu najwi'ksz sposo#no&ci tw"rcz(. 4ajwi'ksza sposo#no& tw"rcza( 8ustralii. 2to wspaniaa perspektywa przed nami je&li tylko mamy w so#ie zdecydowanie$ a#y ku niej zmierza. Rkazali&my drog'. 2dsonili&my -akty. 4a skuteczne dziaanie zostao niewiele czasu. 9P7L2G Gdy kto& wyst'puje z now propozycj$ kt"ra si' przeciwstawia$ a moe wr'cz grozi$ o#aleniem uznawanyc% latami wierze5$ przekazywanyc% innym$ podnosi si' przeciw niemu sprzeciw wszelakic% nami'tno&ci i podejmowane s wielorakie wysiki$ a#y go zniszczy. Ludzie wyt'aj wszystkie swe siy w oporzeS zac%owuj si' tak jak#y nic o tym nie syszeli$ ani nie mogli nic poj; m"wi o nowym pogldzie z pogard$ jak#y nie #y godzien nawet z#adania czy uwagi. + ten spos"# wiele czasu moe upyn nim nowa prawda zdoa so#ie utorowa drog'. 6"W" Foethe 2kropno&ci stalinowskiego terroru #yy znane i opisywane o wiele wcze&niej$ zanim !oenicyn

napisa sw"j 8rc%ipelag Guag ?np. w ksice 1%e Tark !ide o- t%e Ioon$ <=:A.przyp. tum@$ ale nie przygotowana jeszcze na te relacje opinia pu#liczna Zac%odu w znacznej mierze po prostu nie przyjmowaa ic% do wiadomo&ci. (orman <aKies @oe %grzysko +adza pienidza gra#i nar"d w czasac% pokoju$ a spiskuje przeciw niemu . gdy pi'trz si' przeciwno&ci. Oest #ardziej despotyczna od monarc%ii$ #ardziej zuc%waa ni dyktatura$ #ardziej egoistyczna ni #iurokracja. Jadego$ kto kwestionuje jej metody lu# rzuca &wiato na jej z#rodnie$ ogasza jako wroga spoecze5stwa. 2#ali j moe tylko roz#udzona &wiadomo& narodu.

22