VERKEER EN VEILIGHEID 1 De trage passagier 1.

1 Proefjes
1 Maak op de tafel een stapeltje met muntjes. Schiet het onderste muntje weg met een dun latje. Wat gebeurt er met de andere muntjes?

2 Leg een knikker (of pingpongbal !rij op een wagentje. "eef een tik tegen het wagentje. Wat gebeurt er met de knikker? # Leg een knikker op een wagentje. $reng het wagentje en de knikker samen in beweging. Wat gebeurt er met de knikker wanneer je het wagentje plots laat stoppen? % Leg een kartonnetje op een glas. &aarbo!enop leg je een euro. 'rek nu heel snel het kartonnetje weg. Welke beweging maakt de euro? ( )e *it in een auto. &e auto maakt een *eer scherpe bocht naar rechts. Wat gebeurt er met jouw lichaam? + )e !ertrekt op !akantie met het !liegtuig. $ij het !ertrek moet het !liegtuig heel hard optrekken om te kunnen opstijgen. Wat !oel je op dat moment? , )e staat recht op een bus die heel bruusk remt. Wat gebeurt er? - )e hangt een !oorwerp aan een touwtje en draait dit rond. Laat op een bepaald moment het touwtje los. 'eken de beweging !an het !oorwerp op het moment !an loslaten.

Stuurgroep NW- VVKSO

1.2 Het eerste beginsel van Newton: het traagheidsbeginsel

.it al de*e !oorbeelden kunnen we een belangrijke conclusie trekken/ de conclusie die 0saac 1ewton formuleerde in *ijn eerste wet. &e*e eerste wet noemde hij het traagheidsbeginsel. 2olgens hem be*it elk !oorwerp een *ekere traagheid3 een soort tegen*in als het ware om !an bewegingstoestand te !eranderen. 4lk stilstaand !oorwerp3 *egt 1ewton3 blijft stilstaan *olang er geen kracht op inwerkt die het in beweging brengt. $o!endien blijft elk bewegend !oorwerp op de*elfde manier (met de*elfde snelheid3 richting en *in bewegen3 ten*ij een andere kracht daar !erandering in brengt. 2reemd genoeg had niemand anders dit eerder bedacht. 0ntegendeel3 !oorheen waren wetenschappers er!an o!ertuigd dat er een stuwende kracht nodig was om !oorwerpen blij!end in beweging te houden. 1iemand !55r 1ewton begreep dat het precies de afwe*igheid !an kracht is die een eeuwige en constante beweging kan !erklaren. &it traagheidsbeginsel kunnen we opsplitsen in # deeltjes. 1 4en lichaam dat in rust is en waar geen kracht op werkt3 behoudt *ijn rusttoestand. Welk !an bo!enstaande proefjes bewijst dit?

2 4en lichaam dat beweegt met een bepaalde snelheid en waar geen kracht op werkt3 behoudt die snelheid in grootte. Welk !an bo!enstaande proefjes bewijst dit?

Stuurgroep NW- VVKSO

# 4en lichaam dat beweegt met een bepaalde snelheid en waar geen kracht op werkt3 behoudt de richting !an die snelheid.

Besluit
4r is een oor*aak !an buitenaf nodig om een verandering van bewegingstoestand te realiseren3 die uitwendige oor*aak noemt men kra ht.

1.3 Toepassingen en gevolgen in het verkeer

&it traagheidsbeginsel komen we !oortdurend tegen in het !erkeer. 2ooral de negatie!e ge!olgen halen dagelijks het nieuws. "elukkig worden er nog steeds nieuwe maatregelen genomen om de !eiligheid !an weggebruikers te !erhogen. 1 2oorwerpen met een grotere !assa hebben ook een grotere traagheid. $ijge!olg hebben !rachtwagens een grotere remafstand nodig dan gewone personenwagens. 6fstand houden in het !erkeer is dus een must7 &e 82 seconden9regel: is een een!oudig hulpmiddel om !oldoende afstand te houden in het !erkeer. )e neemt een herkenningspunt langs de weg (een !erlichtingspaal3 een huis3 ... en telt twee seconden !anaf het moment dat je !oorligger dit punt !oorbijrijdt. ;om je *elf !oorbij het herkenningspunt als je nog aan het tellen bent3 dan rijd je te dicht achter je !oorligger. 2ertraag7 Wanneer het regent3 tel je er nog een seconde bij. <p een nat wegdek is je remafstand immers langer. 4en !oertuig dat aan te hoge snelheid een bo ht neemt3 !liegt uit de bocht. "hiplash 4en whiplash (*weepslag wordt dikwijls !eroor*aakt door een auto9 ongeluk waarbij het slachtoffer achteraan wordt aangereden. &oor de klap wordt de wagen !ersneld in de !oorwaartse beweging. &e stoel oefent tijdens dit soort botsing een kracht uit op de romp !an de passagier. <mdat het hoofd en de romp losjes !erbonden *ijn !ia de nekwer!els *al door de traagheidswet het hoofd achterblij!en. &it !erklaart het nut !an hoofdsteunen.

2 #

1.

!enkvraagje

&ank*ij het traagheidsbeginsel kunnen we achterhalen of een ei nog rauw of hard gekookt is. Laat beide eieren eens ronddraaien en !erklaar je waarneming.

=aak beide draaiende eieren kortstondig aan. Wat stel je !ast en !erklaar.

Stuurgroep NW- VVKSO

VERKEER EN VEILIGHEID################################################################################################################## 1 1 DE $R%GE &%''%GIER#################################################################################################################### 1 1#1 &roe()es########################################################################################################################################### 1 1#* Het eerste beginsel van Newton+ het ,traagheidsbeginsel-#########################################################* 1#. $oepassingen en gevolgen in het verkeer####################################################################################. 1#/ Denkvraag)e#################################################################################################################################### .

Stuurgroep NW- VVKSO