PRIRUNIK

ZA TEHNIKE CRTAE ARMATURE

In cooperation with:

Impressum Publikacija se izdaje u okviru projekta Podrka obrazovanju odraslih koji predstavlja zajedniku inicijativu Deutsche Gesellschaft fr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) i vicarske agencije za razvoj i saradnju (SDC). GIZ podrava njemaku Saveznu vladu pri ostvarenju ciljeva u meunarodnoj saradnji za odrivi razvoj. SDC djeluje u okviru Ministarstva vanjskih poslova i koordinira meunarodnu razvojnu saradnju i aktivnosti vicarske Konfederacije. Stavovi i miljenja autora izneseni u ovoj publikaciji ne predstavljaju nuno stavove i miljenja GIZ-a i SDC-a. Izdava Deutsche Gesellschaft fr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Bonn i Eschborn

www.giz.de
Sjedite projekta: Podrka obrazovanju odraslih Splitska 7 71000 Sarajevo T +387 33 223 785, 216 162 F +387 33 223 785, 216 162 Naslov publikacije Prirunik za tehnike crtae armature Partneri REZ Regionalna razvojna agencija za regiju Centralna BiH Regional Development Agency for Central B&H Region Autori tekstova Fadil Biberki, d.i.g. Haris Turki, d.i.g. Zlatko Dani, d.i.g. Urednik Fadil Biberki, d.i.g. tampa Amos Graf d.o.o. Fotografije Zlatko Dani Mjesto i godina izdavanja Sarajevo, oktobar 2013.

Sadraj
1.1 Openito ............................................................................................................................................ 4 1.2 Pravila armiranja ............................................................................................................................... 5 1.3 Propisi u BiH i EU ............................................................................................................................... 6 1.3.1 Oznake graevinskih materijala ................................................................................................. 6 1.4 Graevinska praksa u BiH i EU........................................................................................................... 8 2 Priprema nacrta za crtanje armature ................................................................................................... 9 3 Prezentacija programa za crtanje armature....................................................................................... 13 4 Rad sa programom za crtanje armature ............................................................................................ 14 4.1 4.2 Glavni elementi programa ArmCAD ...................................................................................... 14 Neophodna konfiguracija raunara ....................................................................................... 14

5 Odabir potrebne armature prema statikom proraunu ................................................................... 15 5.1 Ploe i zidovi ................................................................................................................................ 15 5.1.1 Momenti savijanja ................................................................................................................ 15 5.1.2 Potrebna armatura ............................................................................................................... 17 5.2 Grede i stubovi ............................................................................................................................ 21 5.2.1 Momenti savijanja i poprene sile........................................................................................ 21 5.2.2 Potrebna armatura ............................................................................................................... 23 6 Statiki proraun................................................................................................................................. 25

1.1 Openito
Tehniki crtai armature bave se izradom nacrta armature armirano-betonskih nosivih konstrukcija (AB konstrukcija). Betonske konstrukcije se kod izvoenja ojaavaju (armiraju) sa elinim ipkama/mreama (armaturom), tako je i nastao naziv armirani beton. Pravilan nain rasporeda armature, koliinu i tip armature odreuje diplomirani inenjer graevinarstva (master) statiar. Na osnovu uputa od strane inenjera statiara tehniki crta armature izrauje kompletne nacrte armature sa specifinim detaljima koji su potrebni za izvoenje. Nacrti armature ine jedan od glavnih dijelova projekta nosive konstrukcije objekta i po njima se na gradilitu izvodi armiranje betonske konstrukcije.

Slika 1, armatura i AB konstrukcija u fazi izvoenja

1.2 Pravila armiranja

Pri izradi nacrta armature primjenjuju se odreeni propisi i norme. BiH propisi iz ove oblasti zasnivaju se na starim YU propisima uz postepeno uvoenje europskih normi i standarda, koji jo nisu vaei ali se dosta primjenjuju u praksi. (A) Pravilnici i propisi koji se zasnivaju na prijeratnim YU pravilnicima a primjenjuju se kod izrade nacrta armature su slijedei: Pravilnik o tehnikim normativima za beton i armirani beton (Sl.list SFRJ, 11/87), Pravilniku o tehnikim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmikim podrujima (Sl.list SFRJ, br. 31/81,49/82, 29/83, 21/88 i 52/90) (B) Pravilnici i propisi koji se zasnivaju na modernim europskim normama a primjenjuju se kod izrade nacrta armature su slijedei: EN 1992 (Eurocode 2), proraun betonskih konstrukcija EN 1998 (Eurocode 8), proraun seizmiki otpornih konstrukcija PRIRUNIK - Pravila za armiranje prema standardu DIN 1045-1: 2001-07 (Prilog 1)

Armiranje betonskih elemenata radi se prema gore navedenim pravilnicima uz napomenu da se pri armiranju betonskih elemenata konstrukcija koje se nalaze u seizmiki aktivnim podrujima mora voditi rauna o posebnim detaljima armiranja. Kako se BiH nalazi u podruju koje je podlono seizmikim uticajima, za sve AB konstrukcije u BiH moraju se primjenjivati posebna pravila armiranja za seizmiki ugroene konstrukcije (Pravilniku o tehnikim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmikim podrujima i EN 1998).

Slika 2, slom nepravilno armiranog AB stuba od uticaja zemljotresa 5

1.3 Propisi u BiH i EU

Graevinski propisi u BiH nakon rata nisu do kraja definirani niti usklaeni sa modernim EU normama, te se oslanjaju na stare YU propise. Stari propisi koji se primjenjuju u praksi ne prate moderna istraivanja i saznanja iz date oblasti i nisu u stanju da odgovore svim zahtjevima iz privrede i graenja modernih AB objekata. Polako dolazi do sve vee primjene modernih EU normi. Savremeni EU propisi iz oblasti graevinarstva usklaeni su sa svjetskim istraivanjima i dostignuima modernih ekonomski razvijenih zemalja (USA, Canada, Japan, New Zealand) te kao takvi predstavljaju zadnju rije tehnikih dostignua iz date oblasti. EU propisi se primjenjuju na podruju Europske Unije i predstavljaju veliko olakanje u smislu usklaenosti propisa na prostoru EU te lakeg i boljeg poslovanja. (Zvanina web prezentacija Eurokodova pri Europskoj Komisji -http://eurocodes.jrc.ec.europa.eu/)

1.3.1 Oznake graevinskih materijala

U ovom poglavlju dat je pregled osnovnih oznaka graevinskih materijala prema BiH i EU propisima. Materijali koji se primjenjuju su: beton i armaturni elik armatura (koja se u praksi, na terenu, nepravilno naziva i kao: eljezo). Beton, oznaava se na slijedei nain: BiH propisi: MB 20, MB 30, MB 40... ili MB 200, MB 300, MB 400... (gdje oznaka MB znai marka betona, a broj iza oznaava vrijednost karakteristine vrstoe betona na pritisak). Najvie rasprostranjen konstruktivni beton u BiH je MB 30. EU propisi: C20, C25, C30... (gdje oznaka C znai eng. concrete, tj. beton, a broj iza predstavlja vrijednost karakteristine vrstoe betona na pritisak). Obzirom da je logika oznaavanja slina ali je odreivanje vrstoe betona neto drugaije, najrasprostranjeniji beton u BiH prema EU normama oznaava se kao C25. Armatura (betonski, armaturni elik), oznaava se na slijedei nain: BiH propisi: GA 240/360 (glatka armatura), RA 400/500 (rebrasta armatura), MAG 500/560 (mreasta armatura sa glatkim ipkama), MAR 500/560 (mreasta armatura sa rebrastim ipkama),

EU propisi: S500 (rebrasta armatura), BSt 500 S/M (rebrasta armatura i mreasta armatura sa rebrastim ipkama).

Broj u oznakama armature, slino kao kod betona, predstavlja karakteristinu vrstou, gdje vei broj znai jaa armatura. U poslijednje vrijeme u BiH graevinskoj praksi koristi se gotovo iskljuivo samo armatura BSt 500 S/M.

Slika 3, rebraste armaturne ipke

Slika 4, mreasta armatura sa rebrastim ipkama

1.4 Graevinska praksa u BiH i EU

Armirano betonske konstrukcije, zbog povoljne cijene i relativno lakog izvoenja, zauzimaju prvo mjesto po broju novo izgraenih objekata, kako u BiH tako i u EU. Armirani beton posjeduje dugu tradiciju u graenju u BiH i EU, te ga investitori, izvoai i inenjeri preferiraju kao konstruktivni materijal. Zbog velikog broja BiH radnika i ininjera koji su radili i rade u EU, kao i irom svijeta, poznavanje armiranog betona kao graevinskog materijala je na visokom nivou. Podizanje svega na vii nivo, uz bolju kontrolu izvoenja i kontrolu kvalitete ugraenog materijala, nije dovoljno pokriveno zakonskom regulativom i provoenjem zakona kao takvog. Kao to je ve prethodno reeno, EU norme polako zaivljavaju u BiH praksi. Europska Unija, sa druge strane, zakonsko-tehnike aspekte na podruju graevinske prakse dovela je na zavidan nivo. Dobro poznavanje i pravilno tumaenje BiH/EU propisa neophodno je za uspjenu razradu armaturnih nacrta na podruju BiH (eventualno EU). Treba napomenuti da su i stari YU propisi zasnovani na tadanjim europskim propisima (od prije 30-ak godina), te da za savladavanje novih propisa ne treba velik napor jer je inenjerska logika ostala ista, respektirajui nova saznanja i dostignua.

Slika 5, gradilita: lijevo SCC Sarajevo, desno: Hamburger Elbphilharmonie, Hamburg

2 Priprema nacrta za crtanje armature

Osnovni nacrti koji slue kao podloga za sve ostale nacrte konstrukcije su arhitektonski nacrti. Na arhitektonskim nacrtima specificirani su poloaji zidova, prozora, vrata, debljina i tip fasadne obloge itd. sa odgovarajuim opisima i kotiranim dimenzijama elemenata.

Slika 6, arhitektonski nacrt (dio osnove-etaa+2) Arhitektonska osnova iznad dobije se horizontalnim presjekom kroz objekat posmatrajui datu osnovu u pogledu prema dolje (prema podu, stropnoj konstrukciji koja se nalazi na koti +8.00, vidi sliku ispod horizontalni presjek A-A). Nacrt konstrukcije, plan oplate, prema kojem se formira i betonira AB konstrukcija na gradilitu dobija se iz arhitektonskog nacrta na slijedei nain: prvo se arhitektonski nacrti oiste od svih elemenata koji ne predstavljaju nosivu AB konstrukciju (fasada, prozori, vrata, pregradni zidovi, opis slojeva poda itd.), a zadravaju se samo nosivi elementi: AB zidovi, stubovi i konture AB ploe u osnovi zatim se tako ogoljeni nacrti dopunjavaju nacrtima AB greda na datoj osnovi, sa svim potrebnim opisima i kotama na dobijenom nacrtu crtaju se jo i tzv. oboreni presjeci, koji predstavljaju presjek kroz datu AB plou sa gredama, a postavlja se na datoj osnovi na mjestu presjeka kroz datu AB plou (vidi slike ispod) Potrebno je zapamtiti da se plan oplate horizontalnih elemenata: AB ploe sa AB gredama formira horizontalnim presjekom kroz konstrukciju, posmatrajui datu AB plou u pogledu 9

prema gore (prema datoj AB ploi, poz 300, koja se nalazi na koti +8.00, vidi sliku ispod horizontalni presjek K-K).

Slika 7, horizontalni presjeci, A-A: arhitektonski B-B: konstruktivni plan oplate

Slika 8, plan oplate AB ploe na koti +8.00 Plan oplate koristi se za formiranje kalupa oplate, u koji e se ugraditi svjei beton (koji je prethodno armiran armaturnim ipkama i mreama), te se nakon stvrdnjavanja betona oplata skida sa betona i dobijamo finalni proizvod AB konstrukciju. 10

Dobijeni nacrti, planovi oplate, dodatno se oiste od kota, oborenih presjeka i rafure, zadravaju se samo konture elemenata, te se preko takvih nacrta crta armatura (vidi sliku ispod).

Slika 9, plan armature AB ploe na koti +8.00 (donja zona) Da bi sve bilo kompletno potrebno je jo pripremiti podloge za crtanje vertikalnih elemenata, AB zidova i stubova, koje se dobijaju crtanjem vertikalnih presjeka kroz date elemente, sa svim potrebnim detaljima: vanjskim konturama datog elementa sa crtkanim linijama oznaenim horizontalnim elementima koji se spajaju sa datim vertikalnim elementom.

Slika 10, plan armature AB stubova u osnovi 11

Slika 11, plan armature AB zida u pogledu Detaljnije upoznavanje sa svim elementima konstrukcije i arhitekture moe se pronai u dodatnoj literaturi koja je dana u prilozima.

12

3 Prezentacija programa za crtanje armature

Program za crtanje armature ArmCAD zasnovan je na programu AutoCAD. Razumijevanje komandi, logike rada i samog efikasnog rada na programu ArmCAD nije mogue bez dobrog poznavanja programa AutoCAD. Nakon savladavanja programa AutoCAD, mogue je u kratkom vremenskom roku usvojiti vjetine i znanja koje su potrebne za dobro razumijevanje rada i praktian rad na programu ArmCAD. ArmCAD 2005 je program, koji integrisan u AutoCAD, pomae u pravljenju visokokvalitetnih profesionalnih crtea detalja armiranja. Program ArmCAD korisnika oslobaa najnapornijeg dijela posla - razvrstavanja, pozicioniranja, brojanja, oblikovanja, sidrenja, kontrole greaka. I sve to uz automatsko auriranje svih naknadnih izmjena. U svakom trenutku, program omoguava automatsko generisanje specifikacije armature koja precizno i tano prikazuje geometriju i koliinu svake od upotrebljenih pozicija ipki na crteu. Zajedno sa specifikacijom, automatski se generie i rekapitulacija armature koja predstavlja zbirni prikaz koliina armature. Pri upotrebi mreaste armature, pored specifikacije i rekapitulacije, automatski se generie i optimizovan plan rezanja koji omoguava da koliina rezanih a neiskoritenih dijelova mrea bude najmanji mogui.

Koristei najnovija saznanja i viegodinje iskustvo, napravljen je program koji drastino ubrzava, olakava i dri pod kontrolom mukotrpan i grekama podloan proces kreiranja projekata detalja armiranja.

Slika 12, interfejs programa ArmCAD 13

4 Rad sa programom za crtanje armature

Savladavanje osnovnih komandi uz praktino crtanje armature jednostavno se postie koritenjem ve pripremljenih tutoriala koji se mogu pronai na stranici proizvoaa softvera: http://www.radimpex.rs/lessons.php?id=2&lang=sr Kompletan manual sa detaljnim i preciznim objanjenjima svake od komandi i mogunosti finog podeavanja rada programa moe se takoer preuzeti sa zvanine stranice proizvoaa softvera: http://www.radimpex.rs/download.php?id=2&lang=sr

4.1

Glavni elementi programa ArmCAD

Crtanje i editovanje ipki Crtanje i editovanje serija ipki Crtanje i editovanje poprenih presjeka, kotiranje i oznaavanje ipki Crtanje i editovanje mreaste armature Kreiranje gotovih planova armature i oplate za neke tipine armiranobetonske konstrukcije (Wizardi)

Automatsko generisanje izvjetaja (specifikacije, rekapitulacije i plana rezanja mrea) Jedan korak od dimenzionisanja i usvajanja armature, do izvoakih crtea (direktna veza sa programom Tower za statiku i dinamiku analizu konstrukcija)

Potpuna integrisanost sa programom AutoCAD Potpuna prilagodljivost - lokalizacija programa

4.2

Neophodna konfiguracija raunara

Potrebne su slijedee komponente (bilo koja od nabrojanih): Windows: XP, Vista, 7 (32 ili 64 bit) AutoCAD: 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 (32 ili 64 bit)

14

5 Odabir potrebne armature prema statikom proraunu

Osnovni podaci koji su potrebni da bi se pristupilo odabiru potrebne koliine armature i pravilnom rasporedu armature u AB elementima dobijaju se iz statikog prorauna. Rezultati statikog prorauna daju detaljan pregled naprezanja svih AB elemenata sa dijagramima na kojima su oznaena mjesta gdje je potrebna armatura i koliko armature je potrebno u pojedinim presjecima. Ne ulazei detaljno u statiki proraun, to i nije zadatak crtaa armature, fokusirat emo se samo na dijelove statikog prorauna koji su bitni pri pravilnom crtanju armature.

5.1 Ploe i zidovi

5.1.1 Momenti savijanja Momenti savijanja ine dio statikih rezultata za povrinske elemente, ploe i zidove, i predstavljaju glavne rezultate kada je u pitanju odabir i raspored potrebne koliine armature. U nastavku analiziraju se dijelovi statikog prorauna koji su neophodni kod crtanja armature. Kompletan statiki proraun za konstrukciju koja je analiziriana dat je na kraju prirunika.

Slika 13, dijagram momenata savijanja za plou Poz 100 - osnova

15

Polje: rafirano podruje ispod ploe - potrebna je armatura u donjoj zoni ploe.

Oslonac2: rafirano podruje iznad ploe potrebna je armatura u donjoj zoni ploe.

Oslonac1: rafirano podruje iznad ploe - potrebna je armatura u gornjoj zoni ploe.

z-osa y-osa

x-osa

Slika 14, dijagram momenata savijanja za plou Poz 100 i zid - 3D, tumaenje rezultata Na sl.14, dat je kvalitativni prikaz momenata savijanja u ploi (zidu), sa pojednostavljenim objanjenjem. Generalno: na mjestima gdje postoji momenat savijanja potrebna je armatura. Treba primjetiti da se iz samih dijagrama momenata savijanja ne moe zakljuiti koliko armature je potrebno za dati povrinski element: ploa ili zid.

16

5.1.2 Potrebna armatura U rezultatima statikog prorauna posebno su dati dijagrami za pojedine elemente, (ploa, zid), na kojima je oznaeno koliko armature je potrebno za dati element. Polje: potrebno je 3.21 cm2/m' armature u donjoj zoni ploe za smjer y.

Odabir armature: potrebno je 3.21 cm2/m' - usvojena mrea Q335.

Slika 15a, dijagram potrebne armature (donja zona) za plou Poz 100 - smjer y (smjer 2), tumaenje rezultata

17

Polje: potrebno je 3.17 cm2/m' armature u donjoj zoni ploe za smjer x.

Odabir armature: potrebno je 3.17 cm2/m' - usvojena mrea Q335.

Slika 15b, dijagram potrebne armature (donja zona) za plou Poz 100 - smjer x (smjer 1), tumaenje rezultata Komentar: na slikama iznad vidimo da je potrebna armatura za smjer x i smjer y otprilike ista (3.21/3.17cm2/m'), pa je u skladu sa tim i usvojena armatura ista: Q335 (3.35cm2/m'). U praksi se esto deava da se potrebna armatura za smjer x i y razlikuje, te se prema tome i moe odabrati razliita armatura za razliite smjerove. Primjera radi, neka je za smjer x potrebna armatura - 2.35cm2/m' a za smjer y - 3.84cm2/m', onda usvajamo Q mreu koja je dovoljna da pokrije manju potrebnu armaturu: smjer x - Q257 (2.57cm2/m'). Kako Q mrea ima istu armaturu u oba smjera to znai da i za smjer y imamo usvojenu armaturu 2.57cm2/m' a potrebna armatura za smjer y je 3.84cm2/m', to znai da nam za smjer y nedostaje: 3.84 2.57 = 1.27cm2/m'. Ovo razliku koju treba pokriti dodatnom armaturom moemo da uradimo sa R mreom koja je nosiva samo po duini (u pravcu polaganja mree), dakle usvaja se dodatna armatura za smjer y, R188 (1.88cm2/m'). Rezime: za smjer x potrebno je 2.35cm2/m' usvojeno: Q257(2.57cm2/m'), za smjer y potrebno je 3.84cm2/m' usvojeno: Q257 + R188 (2.57 + 1.88 = 4.45cm2/m'). 18

Oslonac: potrebno je 5.04 cm2/m' armature u gornjoj zoni ploe za smjer x u zoni iznad stuba. Odabir armature: potrebno je 5.04 cm2/m' - usvojena mrea R525.

Gornja zona: dio ploe u kojem nije potrebna armatura. Armiraju se oslonaki rubovi prema pravilima armiranja (min. armatura na duini od 0.15*L). L raspon ploe

Slika 16a, dijagram potrebne armature (gornja zona) za plou Poz 100 - smjer x (smjer 1), tumaenje rezultata

19

Gornja zona: dio ploe u kojem nije potrebna armatura.

Oslonac: potrebno je 5.17 cm2/m' armature u gornjoj zoni ploe za smjer y.

Oslonac: potrebno je 4.18 cm2/m' armature u gornjoj zoni ploe za smjer y. Minimalna arm. po rubovima gdje je zglobna veza.

Odabir armature: potrebno je 5.17 cm2/m' - usvojena mrea R525.

Odabir armature: potrebno je 4.18 cm2/m' - armiranje ipkama L oblika 10/15cm (0.785/0.15=5.25cm 2/m'). Ploa je kruto povezana sa zidom, vidi detalj A. Slika 16b, dijagram potrebne armature (gornja zona) za plou Poz 100 - smjer y (smjer 2), tumaenje rezultata Na slikama iznad dati su dijelovi statikog prorauna sa dijagramima potrebne armature, sa objanjenjima. Pravilnim tumaenjem dijagrama momenata savijanja i dijagrama potrebne armature, lako se dolazi do zakljuka koliko armature je potrebno i kakav je raspored armature po datom AB elementu, uvaavajui opta pravila armiranja. U tabelama za armiranje date su tipske mree sa svim neophodnim podacima. Primjera radi, oznaka mree "Q335" tumai se na slijedei nain: Q - znai da je nosiva u oba smjera (x i y), a broj 335 znai da je povrina armature - 3.35cm2/m', u oba smjera. Sa druge strane oznaka mree "R424" tumai se na slijedei nain: R - znai da je nosiva po duini, a broj 424 znai da je povrina armature 4.24cm2/m', po duini - u smjeru polaganja mree.

20

5.2 Grede i stubovi

5.2.1 Momenti savijanja i poprene sile

Momenti savijanja, isto kao i kod ploa i zidova, predstavljaju glavne rezultate kada je u pitanju odabir i raspored potrebne koliine podune armature u gredi/stubu. Dijagram poprenih sila nam daje sliku rasporeda poprene armature (vilice tj. uzengije) po duini grede/stuba. Oslonac (iznad stuba): rafirano podruje iznad grede - potrebna je armatura u gornjoj zoni grede.

Polje: rafirano podruje ispod grede - potrebna je armatura u donjoj zoni grede.

Slika 17, dijagram momenata savijanja za grede na Poz 100, tumaenje rezultata

21

rafirano podruje oznaava raspodjelu poprene sile du grede - gustinu poprene armature du grede.

Slika 18, dijagram poprenih sila za grede na Poz 100, tumaenje rezultata

22

5.2.2 Potrebna armatura U rezultatima statikog prorauna posebno su dati dijagrami za elemente, (greda, stub), na kojima je oznaeno koliko armature, podune i poprene, je potrebno za dati element. Oslonac: potrebno je 3.60 cm2 armature u gornjoj zoni grede. Usvojeno je 212 kao montana po duini grede, te se dodaje razlika 212 (4*1.13=4.52cm2) Polje: potrebno je 3.79 cm2 armature u donjoj zoni grede. Usvojeno je 216 (2*2.01=4.02cm2)

Polje: potrebno je 1.26 cm2 armature u donjoj zoni grede. Usvojeno je 212minimalna arm. (2*1.13=2.26cm2). Ista, montana arm.se usvaja i u gornjoj zoni. Slika 19, dijagram potrebne podune armature (donja i gornja zona) za grede na Poz 100 , tumaenje rezultata Odabir potrebne armature radi se prema gore datom objanjenju, svi potrebni podaci koji se odnose na ipke (povrina poprenog presjeka, teina itd.) mogu se pronai u odgovarajuim tabelama. Pored dijagrama sa potrebnom armaturom, mora se voditi rauna i o optim pravilima armiranja (minimalna armatura za AB grede, voenje armature i sl.). Na str.6 Prirunik za armiranje prema DIN 1045-1 u tabeli A.1 za pojedine profile ipki date su povrine poprenih presjeka, konkretno za gore koritene profile imamo: 12(1.13cm2) i 16(2.01cm2). Minimalna poduna armatura za gredu dimenzija b*h rauna se prema formuli: 23

As,min

0.00135*b*0.95*h[cm2].

Za

gredu

dimenzija

25/40

imamo:

As,min

=0.00135*25*0.95*40 = 1.283cm2 za beton C25/30. Potrebno je: 5.03 cm2 /m' poprene armature na mjestu oslonca. Usvojeno je 8/15cm =2x0.503/0.15= 6.66cm2/m'. Nije potrebna poprena armatura. Usvojena je minimalna, konstruktivna armatura 8/20cm = 2*0.503/0.2 =5.0cm2/m'.

Slika 20, dijagram potrebne poprene armature za grede na Poz 100 , tumaenje rezultata Sve to je gore navedeno za podunu armaturu vai i za poprenu armaturu pri odabiru i rasporedu armature. Na isti nain se tumae rezultati i usvaja armatura za stubove. Poprena armatura grede (vilice) izvodi se kao zatvorena ipka u koju se polae poduna armatura grede i ako pogledamo presjek kroz gredu vidimo da imamo 2 ipke 8, (2*8), u vertikalnom pravcu. Dalje, vidimo da su vilice na razmaku od 15cm(0.15m). Znai poprena armatura u datom presjeku je: 2*(8/15cm) = 2*(0.503/0.15) = 6.66cm2/m'. Broj 2 znai: 2 ipke u vertikalnom pravcu dvosjena vilica, 8 profil ipke od koje je napravljena vilica, 0.15 vilice su na razmaku od 15cm, tj. 0.15m. Na str.6 Prirunik za armiranje prema DIN 10451 u tabeli A.1 za pojedine profile ipki date su povrine poprenih presjeka, konkretno za gore koriteni profil imamo: 8(0.503cm2). Minimalna poprena armatura za gredu dimenzija b*h rauna se prema formuli: Asw,min = 0.0011*b*100 [cm2*/m'] za beton C25/30. Za gredu dimenzija 25/40 imamo: Asw,min =0.0011*25*100 = 2.75cm2. Kod odabira poprene armature mora se voditi rauna i o max. razmaku vilica (vidi prirunik za armiranje). Na kraju prirunika dat je kompletan statiki proraun za objekat ije elemente smo razmatrali na slikama iznad. 24

6 Statiki proraun
Ulazni podaci - Konstrukcija
Tabela materijala

No 1

Naziv materijala C25

E[kN/m2] 3.100e+7

0.20

[kN/m3] 25.00

t[1/C] 1.000e-5

Em[kN/m2] 3.100e+7

m 0.20

Setovi ploa

No <1> <2>
Setovi greda

d[m] 0.400 0.200

e[m] 0.200 0.100

Materijal 1 1

Tip prorauna Tanka ploa Tanka ploa

Ortotropija Izotropna Izotropna

E2[kN/m2]

G[kN/m2]

Set: 1 Presek: b/d=25/40, Fiktivna ekscentrinost

2

Mat. 1 - C25

A1 1.000e-1

A2 8.333e-2

A3 8.333e-2

I1 1.273e-3

I2 5.208e-4

I3 1.333e-3

10

3 40 T

25

[c m ]

Set: 2 Presek: b/d=25/25, Fiktivna ekscentrinost

2

Mat. 1 - C25

A1 6.250e-2

A2 5.208e-2

A3 5.208e-2

I1 5.501e-4

I2 3.255e-4

I3 3.255e-4

25

25

[c m ]

Set: 3 Presek: D=25, Fiktivna ekscentrinost

2

Mat. 1 - C25

A1 4.909e-2

A2 4.418e-2

A3 4.418e-2

I1 3.835e-4

I2 1.917e-4

I3 1.917e-4

25

[c m ]

Set: 4 Presek: b/d=25/80, Fiktivna ekscentrinost

2

Mat. 1 - C25

A1 2.000e-1

A2 1.667e-1

A3 1.667e-1

I1 3.347e-3

I2 1.042e-3

I3 1.067e-2

80

20

T 3 25

[c m ]

Setovi povrinskih oslonaca

Set 1

K,R1 5.000e+3

K,R2 5.000e+3

K,R3 5.000e+3

25

2.40

2.40

2.40

b/d=25/80 b/d=25/80 2
0. 40 m =

<1 >

0.80 0 1

6.40 2

0.80 3

Izometrija

Nivo: p000 [0.00 m]

2.40

2.40

2.40

2.40

2.40

H_2

3 b/d=25/40 2.40 b/d=25/40

2.40 2

0. 20

V_1

2.40

<2 >

2.40 1

1 2.40

2.40 0 0 1 H_1 2 3

0 0 1 2 3

Nivo: p100 [2.80 m]

Dispozicija ramova

V_2

0.80 2.40

6.40

0.80 2.40 2.40 2.40

26

2.40

2.40

2.40

2.40

b/d=25/40

> <2

D=25

20 0.

2.40

2.80

0 0. 2 d = <2 >

2.40

2.80

Ram: V_2

Ram: V_1

2.40

2.40

2.40

2.40

2.40

b/d=25/40

b/d=25/25

2.80

0 0. 2 d = <2 >

D=25

2.40

3 2.80 3

b/d=25/80

b/d=25/80

Ram: H_2

Ram: H_1

27

Ulazni podaci - Optereenje

Opt. 1: g (g) Opt. 2: q1

q = -1.00

q = -3.00

Nivo: p100 [2.80 m] Opt. 3: q2

Nivo: p100 [2.80 m] Opt. 4: zemlja

q = -4.00

q = 0.00

q = 0.00

q = -40.00

q = -40.00

Nivo: p100 [2.80 m]

Ram: H_1

28

Opt. 1: g (g)

Opt. 2: q1

Izometrija Opt. 3: q2

Izometrija Opt. 4: zemlja

Izometrija

Izometrija

29

Statiki proraun
Opt. 20: I+II+III+IV Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

Izometrija Deformisani model Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

Izometrija Vektorski preseci: Ms Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

2.40

2.40

-19.01

2.40

2.40 2.40 2.40 -42.51 2.40 1

2 2.80 23.19 13.72 2.40 0 1 2 3 0 1

2.40

0 0

-43.05 1 2 3

Nivo: p100 [2.80 m] Vektorski preseci: Ms

Ram: H_1 Vektorski preseci: Ms

30

Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

-52.14

28.61

-4.41 14.10 53.74 -70.89

25.98
-11.71 -10.65

14.19

Nivo: p100 [2.80 m] Uticaji u gredi: max M3= 53.74 / min M3= -52.14 kNm Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

Nivo: p100 [2.80 m] Uticaji u gredi: max T2= 28.61 / min T2= -70.89 kN Opt. 5: 1.35xI+1.5xII+1.5xIII+1.5xIV

-52.14

28.61

-19.82 53.74

-3.32 -70.89

-11.31 13.47

25.98
-2.49

-54.24

-0.03

21.80

11.86

3.66

2.32

-0.38

Ram: H_2 Uticaji u gredi: max M3= 87.70 / min M3= -54.24 kNm

87.70

Ram: H_2 Uticaji u gredi: max T2= 28.61 / min T2= -70.89 kN

-26.27

-0.24

2.46

31

Opt. 20: I+II+III+IV

Opt. 20: I+II+III+IV

59.01

58.94

55 .8 2
54.7 5

56 .8 8

57 .95
56.88

2.17

4.50

56 .8

8
-3.72
-0.85

53 .6 8
52 .62

55 .8 2
54 .7 5
53 .6 8

51 .5 5
50 .4 8
49 .4 1

39.84

52.62
51.55

48.3 5

50.48 49.41
48.35
47.28

47 .2 8
46 .2 1

45 .1 4
44 .0 8
43 .0 1
41 .9 4
40 .8 7

46.21 45.14
44.08
-0.58

43.01
41.94

40.87
37.68

39.81
38.74

8.38 38.08

6.11

Nivo: p000 [0.00 m] Uticaji u pov. osloncu: max ,tla= 59.01 / min ,tla= 37.68 kN/m2

Nivo: p000 [0.00 m] Vektorski preseci: Ms

32

Dimenzionisanje (beton)
Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm

1.16

0. 00

0. 0 0
00 0.
0.00

1.88

1.88
0.00
2.57

0.00

3.17 3.08

2. 57

3.21 3.14

0.00

0.00

0.00

Nivo: p100 [2.80 m] Aa - d.zona - Pravac 1 - max Aa1,d= 3.17 cm2/m Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm

Nivo: p100 [2.80 m] Aa - d.zona - Pravac 2 - max Aa2,d= 3.21 cm2/m Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm

-0 .0 0

-3.65

-0 . -0.37 00

-0.0 0

-5.04
-3 .3 5

-5.17

-1 .88

-1.78 -3.35
-0.0 0

-1.88

-0.00

0 .0 -0

-0.00
-0.00
-1.88
-3.35 -4.18

-2 .5 7

-4.15

Nivo: p100 [2.80 m] Aa - g.zona - Pravac 1 - max Aa1,g= -5.04 cm2/m

Nivo: p100 [2.80 m] Aa - g.zona - Pravac 2 - max Aa2,g= -5.17 cm2/m

33

Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H

Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H

3.60

0.54 3.79

1.26

0.09

Nivo: p100 [2.80 m] Armatura u gredama: max Aa2/Aa1= 3.79 cm2 Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm

Nivo: p100 [2.80 m] Armatura u gredama: max Aa,uz= 5.03 cm2 Merodavno optereenje: Kompletna ema EC 2 (EN 1992-1-1:2004), C 25, S500H, a=2.00 cm

5.03

3.50 0.72

0.00
0.48

0.73
2. 57

3.35
1.88

3.49

0. 00

0.67 0.66

0.66 0.00
0. 0.56 00

0.67

0.51

0.82

0.57

Ram: H_1 Aa - d.zona - Pravac 1 - max Aa1,d= 0.82 cm2/m

Ram: H_1 Aa - d.zona - Pravac 2 - max Aa2,d= 3.50 cm2/m

0.00

00 0.

34