Sie sind auf Seite 1von 26

Matemtica A 10 Ano

Equao vectorial de uma recta


Quantas rectas passam pelo ponto A? - Infinitas
C
B

Quantas rectas passam pelo ponto A e tm a direco do vector u?


A

- Uma

D E

Marque os pontos:

Qual o lugar geomtrico dos pontos P definidos por: , K IR? - Recta que passa por A e tem a direco do vector u
Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

expresso

, K IR
d-se o nome de equao vectorial da recta r. Diz-se que vector director da recta r No Plano um

, K IR No Espao

Equao vectorial

, K IR

Equao vectorial

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Exemplos
1. Considere, num referencial o.n. xOy, o ponto S(-2,3) e o vector a) Escreva uma equao vectorial da recta r, que contm S e tem a direco de K IR

ou , K IR

b) Verifique se o ponto C(0, 1) ponto da recta r Substituindo P por C, obtm-se Determinar k IR

Conclui-se que C no ponto da recta r


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

c) Verifique qual o significado de

Fazendo k = 1 Ponto A Fazendo k = -1 Ponto B Como podemos concluir que K [-1, 1]


B

representa o segmento de recta [AB], em que A(0,7) e B(-4, -1)

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

2. Escreva a equao vectorial da recta r que passa pelo ponto (1, 3) e : a) Paralela ao eixo Ox Um vector director da recta r (1, 0). Uma equao vectorial da recta r : , K IR b) Paralela ao eixo Oy Um vector director da recta r (0, 1). A recta r tem por equao vectorial , K IR Se a recta paralela a Ox (horizontal), o vector director do tipo (k, 0) Se a recta paralela a Oy (vertical), o vector director do tipo (0, k)

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

3. Escreva a equao vectorial da recta r que passa pelo ponto (1, 2, 1) e :


a) Paralela ao eixo Ox Um vector director da recta r (1, 0, 0). A recta r tem por equao vectorial , K IR b) Paralela ao eixo Oy Um vector director da recta r (0, 1, 0). A recta r tem por equao vectorial , K IR

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

c) Paralela ao eixo Oz Um vector director da recta r (0, 0, 1). A recta r tem por equao vectorial , K IR

Se a recta paralela a Ox, o vector director do tipo (k, 0, 0) Se a recta paralela a Oy, o vector director do tipo (0, k, 0)

Se a recta paralela a Oz, o vector director do tipo (0, 0, k)

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

4. Considere, num referencial o.n. xOy, o cubo [OABCDEFG], em que as coordenadas de A e C so, respectivamente, (3, 0, 0) e (0, 3, 0) a) Escreva uma equao vectorial da recta AF

Um vector director da recta AF

Equao vectorial da recta AF , K IR ou , K IR


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

b) Averige se o ponto (-3, 6, 6) pertence recta AF (-3, 6, 6) pertence recta AF se e s se existir um nmero real k tal que

Logo (-3, 6, 6) pertence recta AF

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Equao reduzida de uma recta


Considere a recta definida pela equao vectorial , K IR
3 2

Note que: Equaes paramtricas


Resolvendo ambas as equaes em ordem a k, obtm-se

Daqui resulta: Isolando y, vem

Equao cartesiana da recta


Equao reduzida da recta
Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

A equao reduzida de uma recta no vertical do tipo y = mx + b, com m e b IR m chama-se declive da recta b chama-se ordenada na origem Interpretao de m e de b Recta de equao:
Q(4, 7)

Vector director:

3
P(2, 4)

Note que:

2=4-2

3=7-4

Diferena entre as ordenadas de Q e P Diferena entre abcissas de Q e P as

b=1

A ordenada do ponto de abcissa zero


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Dada a equao reduzida de uma recta no vertical y = mx + b, que passa pelos pontos Vector director:

Note que:

Declive m

Dado o ponto P e um ponto qualquer A(x, y) , o declive da recta AP

Equao da recta que contm o ponto P e tem declive m:

Ordenada na origem

Ordenada do ponto de interseco da recta com o eixo Oy


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Sinal do declive m Rectas de equaes: m>0 m<0 m=0

Declive positivo: a inclinao da recta em relao ao semieixo positivo Ox inferior a 90

Declive negativo: a Declive nulo: a recta inclinao da recta em horizontal relao ao semieixo positivo Ox superior a 90

Duas rectas no verticais so paralelas se e s se tm o mesmo declive

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Exerccio 6 dos Itens do Gave - Dezembro

Na figura esto representados, num referencial o.n. xOy, dois paralelogramos semelhantes [ABCD] e [AEFG]
Sabe-se que: A tem coordenadas (-1, -2)
(8,10)

B tem coordenadas (-4, 2)


C tem coordenadas (8, 10)

(-4,2)

(-1,-2)

6.1. Determine as coordenadas do ponto D e de F Vector AD colinear com o vector BC

Portanto,
Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Vector AC colinear com o vector AF e

(8,10)

(-4,2)

(-1,-2)

Como os vectores AC e AF tm o mesmo sentido, conclui-se que

As coordenadas de F so (5, 6)

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

6.2. Defina analiticamente o tringulo [ABC]


(8,10)

Equao da recta BC

Vector director:
O declive da recta

(-4,2)

(-1,-2)

A equao reduzida da recta do tipo Como o ponto B(-4, 2) pertence recta, as suas coordenadas satisfazem a equao

Conclui-se que, a equao reduzida da recta BC

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Equao da recta AB O declive da recta


(-4,2)

(8,10)

A equao reduzida da recta AB do tipo


(-1,-2)

Como o ponto A (-1, -2) pertence recta AB

Equao da recta AC Vector director: O declive da recta


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

A equao reduzida da recta do tipo Como o ponto A(-1, -2) pertence recta, as suas coordenadas satisfazem a equao

(8,10)

(-4,2)

(-1,-2)

A equao reduzida da recta AC

O tringulo [ABC] est definido por

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Exemplos 1. Considere a figura ao lado e determine as equaes reduzidas das rectas AD e AC


Equao da recta AD:
(0, 1) (2, 2)

(2,5; 1)

O declive da recta
A ordenada na origem b = 1 Equao reduzida da recta AD Equao da recta AC: O declive da recta
(0,5; 0)

A ordenada na origem
Equao reduzida da recta AD
Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

2. Mostre que as rectas AD e AC so perpendiculares O tringulo [DAB] rectngulo em A, se verificar o Teorema de Pitgoras. Ou seja

(2, 2)

(2,5; 1) (0, 1)

Como

(0,5; 0)

Conclui-se que

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

O que prova que o tringulo [DAC] rectngulo em A e, portanto, as rectas AD e AB so perpendiculares


3. Relacione os declives das rectas AD e AC Recorde que os declives das rectas so:

ou seja

Se m o declive da recta r, ento o declive de uma recta s perpendicular a r


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Exemplos 1. Considera a famlia de rectas y = mx+b

Determina m de modo a obter uma recta s que seja:


a) Paralela recta r de equao 2x y = 1 Se a recta s paralela a r, ento tm o mesmo declive Equao reduzida da recta r: y = 2x - 1 Declive da recta r 2

Uma equao reduzida da recta s pode ser y = 2x + 3

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

b) Concorrente com a recta t: (x, y) = (-1,2) + k(2,-3), com k IR O declive da recta t: A recta s no pode ser paralela recta t Logo tem de ter declive diferente de Por exemplo, uma equao pode ser c) Perpendicular recta t que passa por A(-2,1) e B(6,8)

A recta t tem declive


Logo uma recta perpendicular a t tem de declive Por exemplo, uma equao pode ser
Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

POSIES RELATIVAS DE DUAS RECTAS NO PLANO

PARALELAS
Coincidentes Estritamente Paralelas

CONCORRENTES ou SECANTES
Perpendiculares Oblquas

r r rs s s
A

s r

Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Exemplo Considere as rectas definidas por: r: x 2y = 1 m: 2x y = -7 s: y = 2x + 3 t: -2y + 4x = 5

1. Indique a posio das rectas r e s e das rectas m e t e indique o ponto de interseco, caso sejam concorrentes
Rectas r e s As rectas tm declives diferentes, portanto so concorrentes

As rectas so concorrentes e o ponto de interseco tem coordenadas


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Matemtica A 10 Ano

Rectas m e t
As rectas tm o mesmo declive (m = 2)

As rectas m e t so estritamente paralelas


Equao Impossvel Sistemas de duas equaes lineares a duas incgnitas Possvel
Determinado
(Sistema s tem uma soluo)

Impossvel
Indeterminado
(Sistema tem uma infinidade de solues)
r

s r

rs

As rectas r e s so concorrentes

As rectas r e s so coincidentes

As rectas r e s so estritamente paralelas


Escola Secundria de Viriato - Teresa Dias

Das könnte Ihnen auch gefallen