Sie sind auf Seite 1von 14

NOTAS DE AULA DIREITO PREVIDENCIRIO Prof.

: Alex Guerra Curso: Direito 9 perodo Faculdade de Cincias Jurdicas de Santos Du ont !. S"G#$%DAD" S&C%A' A se(uridade social esta direta ente li(ada ) ideia de prote*+o social, de se(uran*a social, ou se-a, de ecanis os diri(idos a a parar os cidad+os e o entos de necessidade. . sa/ido 0ue o ser 1u ano natural ente est2 su-eito a contin(ncias 0ue influencia direta ente na sua capacidade de se anter, co o doen*as, idade, orte, pris+o, etc. 3ais infort4nios, na aioria das 5e6es, s+o ine5it25eis, portanto, 7 esperado 0ue cada u de nos, al(u dia, se-a aco etido por u infort4nio 0ual0uer. Assi , 12 uito te po a sociedade 5e criando eios para a eni6ar os efeitos de tais contin(ncias, de for a 0ue a pessoa e necessidade e8ou a sua fa lia possa ter condi*9es de se antere co di(nidade. A prote*+o contra tais contin(ncias e5oluiu de u a prote*+o prestada pela pr:pria fa lia ou por eio de assistncia 5olunt2ria prestada por e /ros do pr:prio (rupo a u co plexo siste a de prote*+o or(ani6ado pelo "stado. Assi , a ttulo de exe plo, 5ale encionar 0ue antes da existncia de u siste a de prote*+o social or(ani6ado pelo "stado u a pessoa e idade a5an*ada teria necessaria ente de se a parar na pr:pria fa lia ou depender da caridade de seus se el1antes para 0ue pudesse so/re5i5er. Co a i planta*+o de u siste a estatal de prote*+o social, os eios prec2rios de prote*+o social deixara de ser a 4nica for a de a paro aos necessitados, passando, co isso, a ser u co ple ento ) prote*+o "statal. ;oderna ente, a prote*+o social prestada pelo "stado 7 efeti5ada, principal ente, por eio da Se(uridade Social, a 0ual possui a sua atua*+o di5idida e trs i portantes 2 reas: pre5idncia social, assistncia social e sa4de. "feti5a ente, nos ter os do art. !9< da Constitui*+o Federal de !99=, a se(uridade social, >co preende u con-unto inte(rado de a*9es de iniciati5a dos Poderes P4/licos e da sociedade, destinadas a asse(urar os direitos relati5os ) sade, ) previdncia e ) assistncia social?. A se(uridade social, portanto, 7 o (nero do 0ual s+o esp7cies a Sa4de, a Assistncia Social e a Pre5idncia Social. Al7 disso, confor e ser2 de onstrado a se(uir, cada u a de tais esp7cies possui caractersticas e o/-eti5os diferentes.

1.1.

Pre5idncia Social

A pre5idncia social 7 u a esp7cie de se(uro social, no 0ual o se(urado, e ra6+o dos recol1i entos feitos, passa a ter prote*+o contra os riscos pre5istos e lei. De u a for a (eral, o conceito de pre5idncia social 7 uito si ilar ao se(uro tradicional, co o de u 5eculo, e 0ue o propriet2rio pa(a certo 5alor ) se(uradora para ser indeni6ado e caso de sinistro. @o entanto, a pre5idncia social se diferencia de tal tipo de se(uro e ra6+o de ser criado por eio de nor as de orde p4/lica e 0ue 5isa atender toda a sociedade. Al7 disso, os riscos co/ertos s+o de nature6a social, os 0uais di6e respeito ) pr:pria di(nidade da pessoa 1u ana. @o 0ue di6 respeito ) for a co o s+o captados os recurso destinados ao pa(a ento dos /enefcios e ser5i*os prestados pela pre5idncia social existe no undo dois odelos /2sicos: os odelos contri/uti5os e os n+o contri/uti5os. & odelo contri/uti5o se caracteri6a pelo fato de 0ue a arrecada*+o dos recursos financeiros se d2 por eio de aportes diferenciados dos tri/utos e (eral, ou se-a, al7 dos i postos -2 pa(os pelo cidad+o, se este esti5er 5inculado ao siste a pre5idenci2rio, de5er2 contri/uir ta /7 co a pre5idncia social. 3ais contri/ui*9es deno ina Ase contri/ui*9es sociais e possue destina*+o 5inculada )s ati5idades da se(uridade social. J2 no odelo n+o contri/uti5o inexiste contri/ui*9es especifica ente destinada ) pre5idncia social, pois todo o siste a 7 antido atra57s de recursos transferidos pelo (o5erno, os 0uais s+o deri5ados de u a parcela da arrecada*+o dos tri/utos e (eral. @o Brasil adota os o odelo contri/uti5o. Portanto, para nos existe u a clara defini*+o entre os i postos, 0ue s+o des5inculados de u a ati5idade estatal especfica, e as contri/ui*9es sociais 0ue est+o direta ente 5inculados )s ati5idades de prote*+o social. "ntre os 0ue adota o odelo contri/uti5o existe dois outros odelos poss5eis, no 0ue di6 respeito ) for a de utili6a*+o dos recursos arrecadados: os 0ue adota o odelo de capitali6a*+o e os 0ue adota o odelo de reparti*+o si ples. & odelo de capitali6a*+o Cta /7 con1ecido por odelo /is arcDiano e ra6+o de seu ideali6ador ser o ale +o &tto Eon Bis arcDF se caracteri6a pela for a*+o de contas indi5iduais, de for a 0ue os /enefcios a sere pa(os de5e possuir correla*+o direta co o ontante das contri/ui*9es efeti5adas pelo se(urado durante a sua 5ida. J2 o odelo de reparti*+o si ples Cideali6ado por 'orde Gillia Be5erid(e ta /7 con1ecido por odelo /e5erid(eanoF est2 ais li(ado ) ideia de prote*+o uni5ersal, ou se-a,

todo o 5alor arrecadado co as contri/ui*9es sociais for a u a esp7cie de poupan*a coleti5a destinada a a parar aos 0ue necessita de prote*+o social. @o Brasil, co o se optou pela cria*+o de diferenciados re(i es de pre5idncia, para cada u de tais re(i es se optou pela pre5alncia de u ou outro odelo de pre5id ncia social. De tal odo, a pre5idncia social /rasileira 7 for ada por trs re(i es pre5idenci2rios:

$e(i e Geral de Pre5idncia Social C$GPSF adota o odelo de reparti*+o si plesH $e(i e Pr:prio de Pre5idncia Social C$PPSF adota o odelo de reparti*+o si plesH $e(i e de Pre5idncia Co ple entar C$PCF adota o odelo de capitali6a*+o. de tais re(i es de pre5idncia

Ee-a os, pois, as caractersticas detal1adas de cada u social:

1.1.1. $e(i e Geral de Pre5idncia Social $GPS:


& $e(i e Geral de Pre5idncia Social 7 o ais a plo dentre os existentes no Brasil e 7 respons25el pela co/ertura pre5idenci2ria dos tra/al1adores da iniciati5a pri5ada e aos ser5idores se car(o efeti5o. 3al re(i e 7 or(ani6ado pelo %nstituto @acional do Se(uro Social %@SS, autar0uia 5inculada ao ;inist7rio da Pre5idncia Social. Se(undo o art. IJ! da CF, a pre5idncia social ser2 or(ani6ada so/ a for a de re(i e (eral, de car2ter contri/uti5o e de filia*+o o/ri(at:ria, o/ser5ados crit7rios 0ue preser5e o e0uil/rio financeiro e atuarial. Perce/eAse da pr:pria reda*+o de tal arti(o 0ue a principal caracterstica do $e(i e Geral 7 o seu car2ter contri/uti5o e a o/ri(atoriedade de filia*+ o. Por car2ter contri/uti5o de5eAse entender 0ue so ente 0ue contri/uiu financeira ente, /e co o, os dependentes deste, pode se 5aler dos /enefcios e ser5i*os disponi/ili6ados pela Pre5idncia Social. J2 a o/ri(atoriedade de filia*+o 0uer di6er 0ue 0ual0uer cidad+o 0ue 5en1a a exercer ati5idade re unerada filiaAse o/ri(atoria ente ) Pre5idncia Social, ou se-a, o 5nculo do se(urado co a Pre5idncia Social n+o 7 opcional, as o/ri(at:rio. Portanto, 7 defeso ao tra/al1ador ale(ar 0ue n+o 0uer in(ressar no siste a.

1.1.2. $e(i es Pr:prios de Pre5idncia Social $PPS:


&s $e(i es Pr:prios de Pre5idncia Social s+o a0ueles antidos pela #ni+o, Distrito Federal, "stados e ;unicpios e fa5or de seus ser5idores p4/licos, 0ue ocupe car(os efeti5os, e os ilitares.

Dessa for a, cada "nte Federati5o C#ni+o, "stados, DF e ;unicpiosF te co petncia para criar u 4nico re(i e pre5idenci2rio para seus ser5idores. As re(ras (erais para a or(ani6a*+o e o funciona ento desses re(i es de pre5idncia s+o pre5istas na 'ei 9.K!K89=. Desta0ueAse, inicial ente, 0ue caso o "nte Federati5o n+o ten1a criado u $e(i e Pr:prio de Pre5idncia Social para os seus ser5idores, estes estar+o auto atica ente 5inculados ao $GPS. Al7 disso, esta/elece a Constitui*+o Federal e seu art. <J, caput e L!M:

Art. <J. Aos ser5idores titulares de car(os efeti5os da #ni+o, dos "stados, do Distrito Federal e dos ;unicpios, includas suas autar0uias e funda*9es, 7 asse(urado re(i e de pre5idncia de car2ter contri/uti5o e solid2rio, ediante contri/ui*+o do respecti5o ente p4/lico, dos ser5idores ati5os e inati5os e dos pensionistas, o/ser5ados crit7rios 0ue preser5e o e0uil/rio financeiro e atuarial e o disposto neste arti(o. L !M A Ao ser5idor ocupante, exclusi5a ente, de car(o e co iss+o declarado e lei de li5re no ea*+o e exonera*+o /e co o de outro car(o te por2rio ou de e pre(o p4/lico, aplicaAse o re(i e (eral de pre5idncia social. Co isso, ne todos os ser5idores p4/licos ci5is 5inculados a u ente 0ue ten1a criado u $e(i e Pr:prio de Pre5idncia Social s+o a parados por tal re(i e. Se(undo se perce/e do dispositi5o citado, existe li ita*9es relacionadas ao tipo de 5nculo antido pelo ser5idor p4/lico e li ita*9es relacionadas ao :r(+o da ad inistra*+o p4/lica co o 0ual tal ser5idor possui 5nculo. Para facilitar a co preens+o, 5e-a os inicial ente co o se or(ani6a a ad inistra*+o p4/lica:

Por exclus+o, pode os perce/er da leitura do art. <J, caput da CF 0ue n+o s+o a paradas por re(i e pr:prio as pessoas 0ue tra/al1a e e presas p4/licas e sociedade de econo ia ista. "stas s+o se(uradas do $GPS. 'ado outro, os ser5idores da ad inistra*+o direta, das autar0uias e das funda*9es p4/licas pode se 5incular ) ad inistra*+o p4/lica co o ocupante de car(o efeti5o, ocupante de car(o e co iss+o de li5re no ea*+o e exonera*+o, contratado por te po deter inado e co o ocupante de e pre(o p4/lico.

Dentre estes, so ente os ocupantes de car(o efeti5o poder+o estar 5inculados ao $e(i e Pr:prio de Pre5idncia Social. Nuanto aos ilitares, estes ta /7 possue $e(i e Pr:prio de Pre5idncia Social, 0ue te re(ras pr:prias e especiais e rela*+o aos ser5idores p4/licos e (eral. Nuest+o interessante di6 respeito ) possi/ilidade de u a es a pessoa poder se 5incular ao $GPS e a u ou ais $PPS. Para tanto, /asta 0ue u ser5idor p4/lico, 0ue se-a 5inculado a u deter inado $PPS, 5en1a a exercer outra ati5idade re unerada 0ue o 5incule ao $GPS, co o, por exe plo, dar aulas. " tal situa*+o tal pessoa ir2 contri/uir para os dois re(i es de pre5idncia e poder2 ser /enefici2ria de a /os. "xiste, ta /7 , a possi/ilidade de u a es a pessoa se 5incular a dois $e(i es Pr:prios de Pre5idncia Social. @o entanto, tal 1ip:tese so ente 7 poss5el nos casos de car(os p4/licos acu ul25eis na for a da lei. Por fi , 5ale encionar 0ue apesar das possi/ilidades aci a citadas, 7 5edada a acu ula*+o de aposentadorias dentro de u es o re(i e de pre5idncia social. Por exe plo, u a pessoa 0ue ten1a 52rias ati5idades re uneradas, todas 5inculadas ao $GPS, so ente poder2 ter u a aposentadoria. @o entanto, tal /enefcio ser2 calculado le5andoA se e considera*+o os sal2riosAdeAcontri/ui*+o de todas as ati5idades desen5ol5idas por ele.

1.1.3. $e(i es de Pre5idncia Co ple entar:


Al7 dos re(i es /2sicos da pre5idncia /rasileira C$GPS e os $PPSF, 12 ainda a possi/ilidade de 0ual0uer pessoa in(ressar na pre5idncia co ple entar, 0ue 7 de nature6a facultati5a. 3rataAse de u a faculdade dada ao interessado para 0ue este possa au entar os seus rendi entos 0uando da sua aposenta*+o. $essalteAse, 0ue tal possi/ilidade n+o descaracteri6a ou interfere no 5inculo 0ue e5entual ente a pessoa possa ter co o $GPS ou co al(u $PPS, de5endo, assi , as contri/ui*9es para estes re(i es sere feitas nor al ente. &utra caracterstica i portante da pre5idncia co ple entar 7 sua autono ia frente aos re(i es /2sicos. "sta autono ia 0uer di6er 0ue o rece/i ento da >co ple enta*+o? de aposentadoria independe da aposentadoria /2sica. @o 0ue di6 respeito ) possi/ilidade de acesso ao re(i e, as entidades de pre5idncia co ple entar s+o classificadas e a/ertas e fec1adas. As entidades a/ertas s+o acess5eis a 0uais0uer pessoas fsicas. %sto 7, 0ual0uer u pode iniciar u plano de pre5idncia co ple entar no se( ento a/erto, usual ente antido por entidades financeiras, co o se(uradoras ou /ancos J2 as entidades fec1adas s+o a0uelas acess5eis so ente aos e pre(ados de u a deter inada e presa ou (rupo de e presas e aos ser5idores da #ni+o, dos "stados, do Distrito Federal e dos ;unicpios, ou aos associados ou e /ros de pessoas -urdicas de car2ter profissional, classista ou setorial. "stas entidades fec1adas de pre5idncia co ple entar s+o con1ecidas popular ente co o fundos de penso e as ais con1ecidas a P$"E% Cdos e pre(ados do Banco do BrasilF e a P"3$#S Cdos e pre(ados da P"3$&B$ASF. Al7 disso, as entidades de pre5idncia co ple entar pode ser de nature6a p4/lica ou pri5ada. As de nature6a p4/lica, 0ue s+o se pre fec1adas, s+o as entidades fec1adas de pre5idncia co ple entar, 0ue pode ser institudas pela #ni+o, "stados, Distrito Federal e

;unicpios, restritas aos ser5idores p4/licos ocupantes de car(o efeti5o 0ue se-a 5inculados a re(i e pr:prio de pre5idncia CCF8==, art. <J, LL !< a !OF. &/ser5eAse, 0ue, caso se-a criado o re(i e de pre5idncia co ple entar para os ser5idores p4/licos e 1a-a pre5ia e expressa op*+o do ser5idor p4/lico CCF8==, art. <J, L !OF, o ente federado poder2 fixar, para o 5alor das aposentadorias e pens9es a sere concedidas pelo re(i e pr:prio, o li ite 2xi o esta/elecido para os /enefcios do $GPS CCF8==, art. <J, L !<F. De tal odo, o re(i e pr:prio do ser5idor antido pelo "nte Federati5o ir2 (arantir o pa(a ento do /enefcio at7 o es o teto do $GPS, sendo 0ue a e5entual diferen*a ser2 pa(a pela "ntidade Fec1ada de Pre5idncia Co ple entar P4/lica. A entidade de pre5idncia co ple entar pri5ada Cart. IJI da CFF, 0ue pode ser a/erta ou fec1ada, te co o o/-eti5o co ple entar a renda ensal dos /enefcios concedidos pelo $GPS. & 0uadro a se(uir resu e o a0ui estudado a respeito da pre5idncia co ple entar:

1.2.

Assistncia Social

Ao contr2rio da pre5idncia social, a assistncia social 7 se( ento proteti5o n+o contri/uti5o. Assi , /asta ao indi5duo co pro5ar sua condi*+o de necessitado para 0ue possa se /eneficiar de tal for a de prote*+o social. $essalteAse, no entanto, 0ue o fato de n+o se exi(ir 0ue o /enefici2rio da assistncia social contri/ua para 0ue se-a /eneficiado, n+o 0uer di6er 0ue n+o exista contri/ui*9es para tal ra o da Se(uridade Social. & 0ue ocorre 7 0ue o /enefici2rio direto, a0uele 0ue ir2 pedir o /enefcio assistencial, n+o precisa co pro5ar 0ual0uer tipo de recol1i ento. "ntretanto, para a sua anuten*+o a assistncia social rece/e recurso oriundos das contri/ui*9es sociais arrecadadas de toda a sociedade. @os ter os do art. IJM da Constitui*+o Federal, a >assistncia social ser2 prestada a 0ue dela necessitar, independente ente de contri/ui*+o ) se(uridade social?. Assi , esse ra o da Se(uridade Social ir2 atender aos 1ipossuficientes, (arantindoAse aos es os u ni o de condi*9es para 0ue possa 5i5er di(na ente. A assistncia social 7 re(ula entada pela 'ei n. =.K<I89M C'ei &r(Pnica da Assistncia Social '&ASF. & principal /enefcio da assistncia social 7 o /enefcio de presta*+o continuada CBPCF, o 0ual consiste e u a renda ensal no 5alor de u sal2rio ni o concedida ) pessoa portadora de deficincia e ao idoso co OQ anos ou ais 0ue co pro5e n+o possuir eios de pro5er a pr:pria anuten*+o e ne tAla pro5ida por sua fa lia Cart. IJ da '&ASF. Se(undo o LM do art. IJ da '&AS, consideraAse incapa6 de pro5er a anute*+o da pessoa portadora de deficincia ou idosa a fa lia cu-a renda ensal per capita se-a inferior a R Cu 0uartoF do sal2rio ni o. Para se apurar a renda ensal per capita, consideraAse fa lia o (rupo co posto pelo re0uerente, o cSn-u(e ou co pan1eiro, os pais e, na ausncia de u deles, a adrasta ou o padrasto, os ir +os solteiros, os fil1os e enteados solteiros e os enores tutelados, desde 0ue 5i5a so/ o es o teto Cart. IJ, L !o da '&ASF. Perce/eAse, portanto, 0ue os re0uisitos para a concess+o de tal /enefcio s+o uito ri(orosos. " isso se de5e ao fato de 0ue a assistncia social 5isa prote(er so ente 0ue este-a

real ente e estado de necessidade, de for a 0ue l1e se-a (arantido o deno inado ni o existencial. Eale citar 0ue tal crit7rio para o deferi ento do /enefcio de presta*+o continuada -2 te5e a sua constitucionalidade recon1ecida pelo S3F. "ntretanto, de se salientar, 0ue nossos 3ri/unais t adotado posiciona ento no sentido de 0ue, uito e /ora se-a constitucional o crit7rio pre5isto e lei, este n+o 7 4nico, podendo assi ser deferido o BPC aos 0ue co pro5e situa*+o de isera/ilidade por outros eios. & art. M<, par2(rafo 4nico da 'ei n. !J.K<!8JM C"statuto do %dosoF a eni6ou o ri(or do crit7rio para concess+o do BPC ao esta/elecer 0ue o /enefcio -2 concedido a 0ual0uer e /ro da fa lia n+o ser2 co putado para os fins do c2lculo da renda fa iliar per capita. Co isso, tornouAse poss5el 0ue arido e ul1er, co idade de OQ anos, possa rece/er o /enefcio de presta*+o continuada. De se ressaltar, 0ue nossos 3ri/unais 5 aplicando u a interpreta*+o anal:(ica ao art. M<, par2(rafo 4nico do "statuto do %doso para 0ue 0ual0uer /enefcio pre5idenci2rio no 5alor de u sal2rio ni o n+o se-a co putado para a 5erifica*+o da renda fa iliar. & ar(u ento /aseiaAse no fato de 0ue n+o 12 sentido e se diferenciar /enefcios 0ue ten1a o es o 5alor. Por fi , o Benefcio de Presta*+o Continuada n+o pode ser acu ulado co 0ual0uer outro /enefcio no P /ito da se(uridade social ou de outro re(i e, sal5o os da assistncia 7dica e da pens+o especial de nature6a indeni6at:ria Cart. IJ, L< da '&ASF. Al7 disso, referido /enefcio n+o (era pens+o por orte e ne (arante ao seu /enefici2rio o direito ao rece/i ento do a/ono anual C!M sal2rioF.

1.3.

Sa4de

A sa4de 7 direito de todos e de5er do "stado, (arantida ediante polticas sociais e econS icas 0ue 5ise ) redu*+o do risco de doen*a e de outros a(ra5os e ao acesso uni5ersal i(ualit2rio )s a*9es e ser5i*os para sua pro o*+o, prote*+o e recupera*+o Carti(o !9O da Constitui*+o FederalF. A Constitui*+o Federal de !9== pre5iu a cria*+o de u Siste a Tnico de Sa4de CS#SF. BuscaAse, assi , u a a*+o con-unta entre #ni+o, "stados, Distrito Federal e ;unicpios. &s ser5i*os p4/licos de sa4de s+o prestados de for a (ratuita, assi , para o cidad+o usufruir desse direito n+o 7 necess2rio 0ue contri/ua de for a direta para a Se(uridade Social. I. P$%@CUP%&S DA S"G#$%DAD" S&C%A' &s princpios da se(uridade social encontra Ase e 52rios dispositi5os da Constitui*+o Federal. ., por7 , no par2(rafo 4nico do art. !9< da Constitui*+o onde est+o inseridos a aioria desses princpios, o 0uais s+o, ta /7 , os ais i portantes.

Princpio da Solidariedade: e /ora n+o pre5isto no art. !9<, par2(rafo 4nico da CF, 7 u dos principais princpios norteadores do siste a de se(uridade social. 3al princpio encontraAse i plicita ente pre5isto no art. M, % da CF e representa o o/-eti5o final da Se(uridade Social, ou se-a, instituir u siste a de prote*+o social coleti5o. "feti5a ente, as contri/ui*9es arrecadadas das di5ersas fontes de custeio institudas (era recursos para o financia ento das a*9es da se(uridade e fa5or de toda a coleti5idade. " consonPncia co o princpio da solidariedade, as contri/ui*9es indi5iduais 5ertidas para a se(uridade social n+o s+o destinadas so ente ) prote*+o social de 0ue contri/uiu, as de toda a sociedade. #ni5ersalidade de co/ertura e do atendi ento: a Se(uridade Social de5e fa6er co 0ue todas as situa*9es 0ue de ande inter5en*+o estatal na 2rea da sa4de, pre5idncia e assistncia social se-a atendidas Cuni5ersalidade da co/erturaF. Al7 disso, o atendi ento de5e se estender a todos 0ue se encontre nas situa*9es co/ertas pela Se(uridade Social Cuni5ersalidade de atendi entoF.

#nifor idade e e0ui5alncia dos /enefcios e ser5i*os )s popula*9es ur/anas e rurais: se(undo esse Princpio n+o pode 1a5er 0ual0uer diferencia*+o de trata ento entre as popula*9es ur/anas e rurais. 3al Princpio foi inserido pela pri eira 5e6 na Constitui*+o Federal de !9== e 5isou extin(uir al(u as restri*9es antes aplicadas aos tra/al1adores rurais. Seleti5idade e ditri/uti5idade na presta*+o de /enefcios e ser5i*os: & constituinte 0uis co esse princpio 0ue o le(islador ten1a /o senso 0uando da escol1a das situa*9es a sere atendidas pela Se(uridade Social, u a 5e6 0ue os recursos s+o li itados. Assi , as presta*9es e os ser5i*os de5e ser selecionados, a fi de 0ue se-a escol1idos os ais necess2rios. De5eAse le5ar e conta, ainda, a necessidade de atender o aior n4 ero poss5el de pessoas. %rreduti/ilidade do 5alor dos /enefcios: 3rataAse da irreduti/ilidade do 5alor real, ou se-a, do 5alor de co pra do /enefcio. " caso de infla*+o, os /enefcios de5e ser rea-ustados. "0uidade na for a de participa*+o do custeio: 3oda a*+o na 2rea da Se(uridade Social depende da existncia de recursos financeiros. 3ais recursos pro5 da pr:pria popula*+o, de for a direta ou indireta. A e0Vidade 7 atin(ida co o respeito aos Princpios da %sono ia e da Capacidade Contri/uti5a. De5ido ) e0Vidade, cada u contri/ui co a pre5idncia de acordo co sua capacidade contri/uti5a C0ue pode ais, pa(a ais, 0ue pode enos, pa(a enos ou at7 n+o pa(aF. Al7 da capacidade contri/uti5a, a e0uidade i p9e 0ue e presas 0ue pro5o0ue u a aior atua*+o estatal, por produ6ire ais situa*9es de risco social, de5e pa(ar contri/ui*9es aiores. Assi sendo, a lei pre5 0ue a e presa 0ue pro5o0ue aior risco de acidente do tra/al1o de5e contri/uir pro(ressi5a ente ais 0ue outra 0ue produ6a enos acidentes, es o 0ue esta 4lti a ten1a a es a capacidade contri/uti5a. Di5ersidade na /ase de financia ento: 3e por o/-eti5o a arrecada*+o de recursos de di5ersas fontes. Assi , caso u a fonte passe por crise, 1a5er2 outras, (arantindoAse a se(uran*a do siste a. Car2ter de ocr2tico e descentrali6ado da ad inistra*+o: A Constitui*+o Federal esta/elece 0ue as a*9es na 2rea de Se(uridade Social de5e ser de ocr2ticasH as decis9es de5e ser to adas co a participa*+o de todos. A Constitui*+o Federal deter ina, ainda, 0ue exista :r(+os 0ue se-a co postos por representantes de 0uatro se( entos sociais: tra/al1adores, e pre(adores, aposentados e Go5erno C(est+o 0uadripartiteF.

M. %@SC$%WX& " F%'%AWX& A filia*+o 7 o 5nculo -urdico 0ue se esta/elece entre o se(urado e a Pre5idncia Social, atra57s do 0ual decorre o direito do se(urado de auferir presta*9es pre5idenci2rias e o de5er de recol1er as suas contri/ui*9es. Por sua 5e6, a inscri*+o nada ais 7 0ue ero ato for al 0ue te por o/-eti5o le5ar ao con1eci ento da Pre5idncia Social as infor a*9es pessoais do se(urado e do dependente. Portanto, trataAse de si ples cadastro do se(urado ou do dependente -unto ) Pre5idncia Social. Para os se(urados o/ri(at:rios a filia*+o ocorre i ediata ente 0uando este passa a exercer u a ati5idade lcita e re unerada. J2 a sua inscri*+o ir2 ocorrer so ente depois da filia*+o. A inscri*+o do se(urado e pre(ado ser2 reali6ada pela e presa, a do se(urado e pre(ado do 7stico ser2 feita tanto pelo e pre(ador 0uanto pelo e pre(ado do 7stico, no

caso do tra/al1ador a5ulso a inscri*+o 7 feita no sindicato8&G;&, no caso do se(urado especial a inscri*+o so ente poder2 ser reali6ada pelo pr:prio, e co rela*+o ao contri/uinte indi5idual, a re(ra (eral orienta 0ue ser2 o pr:prio se(urado 0ue reali6ar2 a sua inscri*+o. J2 o se(urado facultati5o n+o se filia auto atica ente ) Pre5idncia Social, sendo necess2rio 0ue se inscre5a e recol1a a pri eira contri/ui*+o pre5idenci2ria, sendo 0ue so ente ap:s isso poder2 ser considerado filiado ) Pre5idncia Social. Por fi , ca/e le /rar 0ue a inscri*+o dos dependentes do se(urado ser2 reali6ada por este 0uando do re0ueri ento do /enefcio a 0ue esti5er 1a/ilitado Cart. !K, L !, da 'ei n. =.I!M89!F. <. B"@"F%C%Y$%&S D& $"G%;" G"$A' D" P$"E%DZ@C%A S&C%A' Benefici2rio 7 toda pessoa 0ue, e ra6+o do preenc1i ento de certas condi*9es exi(idas pela le(isla*+o, possui o direito ao rece/i ento de al(u a presta*+o pre5idenci2ria. & ter o /enefici2rio 7 (nero no 0ual se en0uadra o se(urado Co/ri(at:rio e facultati5oF e os dependentes deste.

<.! Se(urados &s se(urados do $e(i e Geral de Pre5idncia Social di5ide Ase e dois (rupos: se(urados facultati5os e se(urados o/ri(at:rios. &s se(urados facultati5os s+o a0ueles 0ue se 5incula ) Pre5idncia Social 5oluntaria ente, -2 0ue n+o exerce nen1u a ati5idade re unerada 0ue os 5incule de for a o/ri(at:ria ) pre5idncia social. "les de5e ter no ni o !O anos. & $e(ula ento da Pre5idncia Social CDecreto n. M.J<=899F, e seu art. !!, L !, apresenta u a rela*+o exe plificati5a das pessoas 0ue pode filiarAse na 0ualidade de se(urado facultati5o:

% A a donaAdeAcasaH %% A o sndico de condo nio, 0uando n+o re uneradoH %%% A o estudanteH %E A o /rasileiro 0ue aco pan1a cSn-u(e 0ue presta ser5i*o no exteriorH E A a0uele 0ue deixou de ser se(urado o/ri(at:rio da pre5idncia socialH E% A o e /ro de consel1o tutelar de 0ue trata o art. !MI da 'ei n =.JO9, de !M de -ul1o de !99J, 0uando n+o este-a 5inculado a 0ual0uer re(i e de pre5idncia socialH E%% A o /olsista e o esta(i2rio 0ue presta ser5i*os a e presa de acordo co a 'ei n O.<9<, de !9KKH E%%% A o /olsista 0ue se dedi0ue e te po inte(ral a pes0uisa, curso de especiali6a*+o, p:sA(radua*+o, estrado ou doutorado, no Brasil ou no exterior, desde 0ue n+o este-a 5inculado a 0ual0uer re(i e de pre5idncia socialH %[ A o presidi2rio 0ue n+o exerce ati5idade re unerada ne este-a 5inculado a 0ual0uer re(i e de pre5idncia socialH e [ A o /rasileiro residente ou do iciliado no exterior, sal5o se filiado a re(i e pre5idenci2rio de pas co o 0ual o Brasil anten1a acordo internacional. %[ A o presidi2rio 0ue n+o exerce ati5idade re unerada ne este-a 5inculado a 0ual0uer re(i e de pre5idncia socialH C$eda*+o dada pelo Decreto n K.JQ<, de IJJ9F [ A o /rasileiro residente ou do iciliado no exterior, sal5o se filiado a re(i e pre5idenci2rio de pas co o 0ual o Brasil anten1a acordo internacionalH e C$eda*+o dada pelo Decreto n K.JQ<, de IJJ9F [% A o se(urado recol1ido ) pris+o so/ re(i e fec1ado ou se iAa/erto, 0ue, nesta condi*+o, preste ser5i*o, dentro ou fora da unidade penal, a u a ou ais e presas, co ou se inter edia*+o da or(ani6a*+o carcer2ria ou entidade afi , ou 0ue exerce ati5idade artesanal por conta pr:pria &s se(urados o/ri(at:rios s+o a0ueles 0ue exerce ati5idade re unerada lcita. De5e ter idade superior a !O anos, ou se en0uadrare na condi*+o de enor aprendi6, 1ip:tese e 0ue se per ite 0ue o incio da 5incula*+o ocorra a partir dos !< anos. &s se(urados o/ri(at:rios s+o su/di5ididos e cinco cate(orias distintas:

" pre(ado Cart. !!, % da 'ei n. =.I!M89!F:

aF a0uele 0ue presta ser5i*o de nature6a ur/ana ou rural ) e presa, e car2ter n+o e5entual, so/ sua su/ordina*+o e ediante re unera*+o, inclusi5e co o diretor e pre(adoH /F a0uele 0ue, contratado por e presa de tra/al1o te por2rio, definida e le(isla*+o especfica, presta ser5i*o para atender a necessidade transit:ria de su/stitui*+o de pessoal re(ular e per anente ou a acr7sci o extraordin2rio de ser5i*os de outras e presasH cF o /rasileiro ou o estran(eiro do iciliado e contratado no Brasil para tra/al1ar co o e pre(ado e sucursal ou a(ncia de e presa nacional no exteriorH dF a0uele 0ue presta ser5i*o no Brasil a iss+o diplo 2tica ou a reparti*+o consular de carreira estran(eira e a :r(+os a elas su/ordinados, ou a e /ros dessas iss9es e reparti*9es, excludos o n+oA/rasileiro se residncia per anente no Brasil e o /rasileiro a parado pela le(isla*+o pre5idenci2ria do pas da respecti5a iss+o diplo 2tica ou reparti*+o consularH eF o /rasileiro ci5il 0ue tra/al1a para a #ni+o, no exterior, e or(anis os oficiais /rasileiros ou internacionais dos 0uais o Brasil se-a e /ro efeti5o, ainda 0ue l2 do iciliado e contratado, sal5o se se(urado na for a da le(isla*+o 5i(ente do pas do do iclioH

fF o /rasileiro ou estran(eiro do iciliado e contratado no Brasil para tra/al1ar co o e pre(ado e e presa do iciliada no exterior, cu-a aioria do capital 5otante perten*a a e presa /rasileira de capital nacionalH (F o ser5idor p4/lico ocupante de car(o e co iss+o, se 5nculo efeti5o co Autar0uias, inclusi5e e re(i e especial, e Funda*9es P4/licas Federais. 1F o exercente de andato eleti5o federal, estadual ou re(i e pr:prio de pre5idncia socialH a #ni+o,

unicipal, desde 0ue n+o 5inculado a funciona ento no

iF o e pre(ado de or(anis o oficial internacional ou estran(eiro e Brasil, sal5o 0uando co/erto por re(i e pr:prio de pre5idncia socialH

" pre(ado do 7stico Cart. !!, %% da 'ei n. =.I!M89!F: a0uele 0ue presta ser5i*o de nature6a contnua a pessoa ou fa lia, no P /ito residencial desta, e ati5idades se fins lucrati5os.

Contri/uinte indi5idual Cart. !!, E da 'ei n. =.I!M89!F: trataAse de cate(oria de se(urado


criada pela 'ei 9.=KO899, reunindo as anti(as esp7cies de se(urados e pres2rio, autSno o e e0uiparado a autSno o. Se(undo o art. !!, E da 'ei n. =.I!M89!, s+o se(urados contri/uintes indi5iduais: aF a pessoa fsica, propriet2ria ou n+o, 0ue explora ati5idade a(ropecu2ria, a 0ual0uer ttulo, e car2ter per anente ou te por2rio, e 2rea superior a < C0uatroF :dulos fiscaisH ou, 0uando e 2rea i(ual ou inferior a < C0uatroF :dulos fiscais ou ati5idade pes0ueira, co auxlio de e pre(ados ou por inter 7dio de prepostosH ou ainda nas 1ip:teses dos LL 9o e !J deste arti(oH /F a pessoa fsica, propriet2ria ou n+o, 0ue explora ati5idade de extra*+o ineral A (ari po, e car2ter per anente ou te por2rio, direta ente ou por inter 7dio de prepostos, co ou se o auxlio de e pre(ados, utili6ados a 0ual0uer ttulo, ainda 0ue de for a n+o contnuaH cF o inistro de confiss+o reli(iosa e o con(re(a*+o ou de orde reli(iosaH e /ro de instituto de 5ida consa(rada, de

dF C$e5o(ado pela 'ei n 9.=KO, de IO.!!.!999F eF o /rasileiro ci5il 0ue tra/al1a no exterior para or(anis o oficial internacional do 0ual o Brasil 7 e /ro efeti5o, ainda 0ue l2 do iciliado e contratado, sal5o 0uando co/erto por re(i e pr:prio de pre5idncia socialH fF o titular de fir a indi5idual ur/ana ou rural, o diretor n+o e pre(ado e o e /ro de consel1o de ad inistra*+o de sociedade anSni a, o s:cio solid2rio, o s:cio de ind4stria, o s:cio (erente e o s:cio cotista 0ue rece/a re unera*+o decorrente de seu tra/al1o e e presa ur/ana ou rural, e o associado eleito para car(o de dire*+o e cooperati5a, associa*+o ou entidade de 0ual0uer nature6a ou finalidade, /e co o o sndico ou ad inistrador eleito para exercer ati5idade de dire*+o condo inial, desde 0ue rece/a re unera*+oH (F 0ue presta ser5i*o de nature6a ur/ana ou rural, e e presas, se rela*+o de e pre(oH car2ter e5entual, a u a ou ais

1F a pessoa fsica 0ue exerce, por conta pr:pria, ati5idade econS ica de nature6a ur/ana, co fins lucrati5os ou n+oH

3ra/al1ador a5ulso Cart. !!, E% da 'ei n. =.I!M89!F: 0ue presta, a di5ersas e presas, se 5nculo e pre(atcio, ser5i*os de nature6a ur/ana ou rural definidos no re(ula entoH C. a0uele 0ue tra/al1a co a inter edia*+o o/ri(at:ria do sindicato ou do :r(+o (estor de +oAdeAo/ra. "xe plo: tra/al1adores da 2rea portu2riaF.

Se(urado especial Cart. !!, E%% da 'ei n. =.I!M89!F: a pessoa fsica residente no i :5el rural ou e a(lo erado ur/ano ou rural pr:xi o a ele 0ue, indi5idual ente ou e re(i e de econo ia fa iliar, ainda 0ue co o auxlio e5entual de terceiros, na condi*+o de: aF produtor, se-a propriet2rio, usufrutu2rio, possuidor, assentado, parceiro ou outor(ados, co odat2rio ou arrendat2rio rurais, 0ue explore ati5idade: !. a(ropecu2ria e 2rea de at7 < C0uatroF :dulos fiscaisH eeiro

I. de serin(ueiro ou extrati5ista 5e(etal 0ue exer*a suas ati5idades nos ter os do inciso [%% do caput do art. Io da 'ei no 9.9=Q, de != de -ul1o de IJJJ, e fa*a dessas ati5idades o principal eio de 5idaH /F pescador artesanal ou a este asse el1ado, 0ue fa*a da pesca profiss+o 1a/itual ou principal eio de 5idaH Al7 dos tra/al1adores aci a citados, s+o ta /7 tidos co o se(urados especiais o seu cSn-u(e ou co pan1eiro, /e co o fil1o aior de !O Cde6esseisF anos de idade ou a este e0uiparado, 0ue co pro5ada ente, tra/al1e co o (rupo fa iliar respecti5o. Cart. !!, E%%, c da 'ei n. =.I!M89!F. $essalteAse, 0ue a lei de /enefcios exi(e 0ue o cSn-u(e ou co pan1eiro e os fil1os aiores de !O Cde6esseisF anos ou os a estes e0uiparados, de5er+o ter participa*+o ati5a nas ati5idades rurais do (rupo fa iliar para 0ue se-a considerados se(urados especiais. Cart. !!, L Oo da 'ei n. =.I!M89!F "ntendeAse co o re(i e de econo ia fa iliar a ati5idade e 0ue o tra/al1o dos e /ros da fa lia 7 indispens25el ) pr:pria su/sistncia e ao desen5ol5i ento socioeconS ico do n4cleo fa iliar e 7 exercido e condi*9es de 4tua dependncia e cola/ora*+o, se a utili6a*+o de e pre(ados per anentes Cart. !!, L !o da 'ei n. =.I!M89!F. % portante ino5a*+o foi introdu6ida pela 'ei n.!!.K!=8J=, ao per itir 0ue o (rupo fa iliar possa utili6arAse de e pre(ados contratados por pra6o deter inado ou de tra/al1ador e5entual, e 7pocas de safra, ) ra6+o de, no 2xi o, !IJ Ccento e 5inteF pessoas8dia no ano ci5il, e perodos corridos ou intercalados ou, ainda, por te po e0ui5alente e 1oras de tra/al1o Cart. !!, L Ko da 'ei n. =.I!M89!F. Antes da citada lei, o se(urado especial so ente podia se 5aler do auxlio e5entual de terceiros e condi*9es de 4tua cola/ora*+o, n+o podendo existir, portanto, re unera*+o e ne su/ordina*+o. &utras i portantes odifica*9es le(islati5as e rela*+o ao se(urado especial foi a introdu*+o dos par2(rafos =, 9 e !J no art. !! da 'ei n. =.I!M89!, ta /7 , por eio da 'ei n.!!.K!=8J=. 3ais par2(rafos passara a dispor respecti5a ente so/re:

aF ati5idades dese pen1adas pelos se(urados especiais 0ue n+o descaracteri6a


condi*+o. Nuais se-a :

tal

% a outor(a, por eio de contrato escrito de parceria, ea*+o ou co odato, de at7 QJ\ Ccin0Venta por centoF de i :5el rural cu-a 2rea total n+o se-a superior a < C0uatroF :dulos fiscais, desde 0ue outor(ante e outor(ado continue a exercer a respecti5a ati5idade, indi5idual ente ou e re(i e de econo ia fa iliarH

%% a explora*+o da ati5idade turstica da propriedade rural, inclusi5e co por n+o ais de !IJ Ccento e 5inteF dias ao anoH

1ospeda(e ,

%%% a participa*+o e plano de pre5idncia co ple entar institudo por entidade classista a 0ue se-a associado e ra6+o da condi*+o de tra/al1ador rural ou de produtor rural e re(i e de econo ia fa iliarH %E ser /enefici2rio ou fa6er parte de (rupo fa iliar 0ue te se-a /enefici2rio de pro(ra a assistencial oficial de (o5ernoH al(u co ponente 0ue

E a utili6a*+o pelo pr:prio (rupo fa iliar, na explora*+o da ati5idade, de processo de /eneficia ento ou industriali6a*+o artesanal, na for a do L !! do art. IQ da 'ei no =.I!I, de I< de -ul1o de !99!H E% a associa*+o e descaracteri6a cooperati5a a(ropecu2ria. .

/F fontes de renda perce/idas pelo se(urado especial ou por e /ro do seu (rupo 0ue n+o
a condi*9es de se(urado especial do respecti5o (rupo: % /enefcio de pens+o por orte, auxlioAacidente ou auxlioAreclus+o, cu-o 5alor n+o supere o do enor /enefcio de presta*+o continuada da Pre5idncia SocialH %% /enefcio pre5idenci2rio pela participa*+o e plano de pre5idncia co ple entar institudo nos ter os do inciso %E do L =o deste arti(oH %%% exerccio de ati5idade re unerada e perodo de entressafra ou do defeso, n+o superior a !IJ Ccento e 5inteF dias, corridos ou intercalados, no ano ci5il, o/ser5ado o disposto no L !M do art. !I da 'ei no =.I!I, de I< -ul1o de !99!H %E exerccio de andato eleti5o de diri(ente sindical de or(ani6a*+o da cate(oria de tra/al1adores ruraisH E exerccio de andato de 5ereador do ;unicpio e 0ue desen5ol5e a ati5idade rural ou de diri(ente de cooperati5a rural constituda, exclusi5a ente, por se(urados especiais, o/ser5ado o disposto no L !M do art. !I da 'ei n =.I!I, de I< de -ul1o de !99!H E% parceria ou =o deste arti(oH ea*+o outor(ada na for a e condi*9es esta/elecidas no inciso % do L

E%% ati5idade artesanal desen5ol5ida co at7riaApri a produ6ida pelo respecti5o (rupo fa iliar, podendo ser utili6ada at7riaApri a de outra ori(e , desde 0ue a renda ensal o/tida na ati5idade n+o exceda ao enor /enefcio de presta*+o continuada da Pre5idncia SocialH E%%% ati5idade artstica, desde 0ue e 5alor presta*+o continuada da Pre5idncia Social confi(ura*+o de situa*+o inco pat5eis co % a contar do pri eiro dia do s e 0ue: ensal inferior ao enor /enefcio de ra6+o da

cF a data a partir da 0ual se perde a 0ualidade de se(urado especial e


tal condi*+o:

aF deixar de satisfa6er as condi*9es 0ue o en0uadre co o se(urado especial Cart. !!, E%% da 'ei n. =.I!M89!F, se pre-u6o do disposto no art. !Q da 'ei n.

=.I!M89!, ou exceder 0ual0uer dos li ites esta/elecidos no art. !!, L =o, % da 'ei n. =.I!M89!H /F se en0uadrar e 0ual0uer outra cate(oria de se(urado o/ri(at:rio do $e(i e Geral de Pre5idncia Social, ressal5ado o disposto no art. !!, L 9o , incisos %%%, E, E%% e E%%% da 'ei n. =.I!M89!, se pre-u6o do disposto no art. !Q da 'ei n. =.I!M89!H cF tornarAse se(urado o/ri(at:rio de outro re(i e pre5idenci2rioH %% a contar do pri eiro dia do s su/se0uente ao da ocorrncia, 0uando o (rupo fa iliar a 0ue pertence exceder o li ite de: aF utili6a*+o de terceiros na explora*+o da ati5idade a 0ue se refere o art. !!, L Ko , da 'ei n. =.I!M89!H /F dias e ati5idade re unerada esta/elecidos no art. !!, L 9o , %%%, da 'ei n. =.I!M89!H cF dias de 1ospeda(e a 0ue se refere o art. !!, L =o, %% da 'ei n. =.I!M89!.

Das könnte Ihnen auch gefallen