Sie sind auf Seite 1von 24

DFICITS PREVIDENCIRIOS: PARA A INCLUSO DE MATO GROSSO NO DEBATE

PENSION DEFICITS: FOR THE INCLUSION OF MATO GROSSO STATE IN DEBATE Nelson Corra Viana1

RESUMO Este trabalho introduz anlise sobre a questo do dficit da Previdncia dos servidores do estado de Mato Grosso no perodo de 200 a 20 co!o varivel da questo social" #$ustes de %esto dos fundos or&a!entrios' assi! co!o a tentativa de centraliza&o dos fundos dos Poderes (e%islativo e )udicirio' *ribunal de +ontas do Estado e o Ministrio P,blico que poderia! aderir %radual!ente' !es!o co! liberalidade' no ocorrera!" #s disputas pelo fundo previdencirio conte!pla! a realidade do estado na questo social' ou se$a' instru!entaliza a desi%ualdade" # viso crtica do real que busca co!preender co!o o Estado subsu!e-se .s orienta&/es capitalistas e! que o real no o real aparente e os dficits se inclue! nesse real produzido' ou se$a' u! produto dos ho!ens' por isso' hist0rico" 1ub!isso ao capital' o Estado traduz-se na !anuten&o da desi%ualdade e no co!pro!eti!ento do processo de cidadania plena" Portanto' tei!a e! sub!eter o social sob u!a realidade de fic&o substantiva e! que se descreve sob u! quadro te0rico e! que se insere no $o%o do !ercado proposto pelo neoliberalis!o" Palavras c av!s: Previdncia2 1ervidores P,blicos2 3uesto 1ocial2 4eoliberalis!o2 Estado de Mato Grosso ABSTRACT *his paper introduces anal5sis on the issue of 1ocial 1ecurit5 deficit of servants of the state of Mato Grosso in the period 200 -20 as a variable of the social question" Mana%e!ent ad$ust!ents of bud%et funds' as 6ell as the atte!pt to centralize the funds of the (e%islative and the )udicial' the #udit 7ffice of the 1tate and the #ttorne5 General that could %raduall5 adhere' even liberall5' did not occur" 8isputes b5 pension fund conte!plates the realit5 of the state in the social' i"e"' instru!entalizes inequalit5" # critical vie6 of realit5 that see9s to understand ho6 the state subsu!ed %uidelines capitalists that the real is not real and apparent deficits include that produced real' or is a product of !en' so historical" 1ub!issive to capital' the state reflected in the persistence of inequalit5 and co!!it!ent in the process of citizenship" *herefore insists on sub!ittin% the social realit5 of fiction under a substantive 6hich e:plains in a theoretical fra!e6or9 in 6hich it operates in the !ar9et %a!e proposed b5 neoliberalis!"
Mestrando e! Poltica 1ocial pela ;<M* - ;niversidade <ederal de Mato Grosso' #d!inistrador e servidor p,blico do estado de Mato Grosso" Este arti%o parte das pesquisas elaboradas para a disserta&o sobre o custeio da previdncia dos servidores do estado de Mato Grosso e as disputas pelos fundos p,blicos" E!ail= nelsoncviana>%!ail"co!

"!#$%r&s: ?elfare2 Public 1ervants2 1ocial @ssues2 4eoliberalis!2 1tate of Mato Grosso

INTRODU'O

Este arti%o analisa quest/es i!portantes sobre a Previdncia dos 1ervidores do estado2 de Mato Grosso' incluindo-a no conte:to da poltica social' descrevendo' ainda que rapida!ente' sobre o dficit previdencirioA' cu$o !ontante e cresci!ento preocupa a tecnoburocracia %overna!ental se! que os interessados reproduza! a !es!a inquieta&o" Esse o proble!a" *ratado tecnica!ente pelos 0r%os de controle interno e e:terno' tende a reproduzir os padr/es oficiais" 7s n,!eros adotados para as anlises so aqueles co! ori%e! nas auditorias anuais das contas de %overno na previdncia' pelo 0r%o de controle e:terno' o *ribunal de +ontas' doravante *+E' que so ricos e! deter!ina&/es' por! esto contidos na escara!u&a do for!alis!o e da no conte:tualiza&o" 7u se$a' os n,!eros representa! verdades particulares" +o!o instru!ental analtico' dedica-se esfor&os para apresentar as refle:/es sob u! conte:to dialtico que te! no trabalho a cate%oria de fato' isto ' de acordo co! Mar: B CDD' p" E2F' Go processo de trabalho H"""I HI considerado de incio independente!ente de qualquer for!a social deter!inadaJ" 7 ob$etivo o e:a!e da previdncia do servidor do Estado de Mato Grosso co!o questo social" Para atin%i-lo' na pri!eira parte destaca-se a Previdncia dos 1ervidores e seus n,!eros' e na se%unda procura-se inserir o te!a' ainda que de passa%e!' no conte:to te0rico da poltica social" 4as considera&/es finais dei:a-se e! aberto outras possibilidades de estudos e aprofunda!entos na questo proposta' tanto prtica co!o teorica!ente' e! face da coopta&o do Estado pelo neoliberalis!o cu$as Gfor!as particulares de teoria econK!ica clara!ente dese!penhara! u! papel central no pro$etoJ' co!o relata! Pec92 4ic92 Lrenner B20 2' p"
3uando referir-se ao ente subnacional' pessoa $urdica de direito' a palavra ser escrito co!o GestadoJ" 3uando referir-se . cate%oria a palavra ser descrita co!o GEstadoJ para efeito de diferencia&o se!Mntica" A @!portante esclarecer' de plano' que o dficit previdencirio u!a sorrateira contrapartida do capital para !a:i!izar o seu esfor&o e! apropriar-se das a&/es individuais que interessa!' cooptando o Estado poltico' confor!e Mar: $ tinha previsto na G!edida He!I que so personifica&/es de cate%orias econK!icas' portadoras de deter!inadas rela&/es de classe e de interesseJ B CDD' p" CF' estes servi&os !ercantis pode! ser co!ercializados' hipotecando' dessa for!a' a prote&o social na velhice ao desenvolvi!ento do capital financeiro !undializado" 7s fundos p,blicos so constitudos para os pa%a!entos da prote&o social co! os Grecursos conte!plados no 7r&a!ento da 1e%uridade 1ocial' portanto' le%iti!a!ente constitudos' por!' na prtica' desviados para atividades fora da 1e%uridade 1ocialJ relata a #4<@P B2002' apud 1@(N#' 200D' p" A2F"
2

OAF' reabsorvendo as condi&/es polticas do Estado para novos padr/es da acu!ula&o capitalista" # previdncia e sua %a!a de recursos e possibilidades !ercadorizveis foi u!a das presas da vez"

1 PREVID(NCIA DOS SERVIDORES COMO )UESTO SOCIAL # Previdncia dos 1ervidores do Estado de Mato Grosso' pelo carter dinM!ico das rela&/es sociais' i!plica dizer que est inserida no conte:to da Previdncia' sendo apenas u!a subespcie do %nero 1e%uridade 1ocial cu$a espcie a Previdncia 1ocial" 4essa linha' o <undo de Previdncia do 1ervidor do Estado de Mato Grosso P <;4PQENE o ob$eto deste estudo co! recorte nos saldos deficitrios" # estadania5 e:erce influncia sobre a diferencia&o de re%i!es previdencirios e a or%aniza&o da previdncia dos servidores se constitui co!o u! re%i!e no alinhado ao dos de!ais contribuintes" # questo social e suas intrincadas deter!ina&/es pelo pr0prio processo hist0rico influencia! as rela&/es na previdncia dos servidores que sur%e de intensas lutas no seio da burocracia estatal contra o poderio e os interesses de %overnan&a e %overnabilidade do Estado" Enquanto a %overnan&a se define pela nfase nos aspectos dinM!icos do e:erccio da autoridade por !eio das institui&/es e! di!ens/es operacionais co!o o re%i!e poltico' capacidade financeira' tcnica e %erencial do Estado' incluindo as variveis co!o transparncia' estabilidade poltica e !arcos re%ulat0rios B#Q#R)7' 200S' p" SEF' a %overnabilidade no se circunscreve . questo institucional' pois se infiltra nos a!plos vazios e no vazios da de!ocracia e:plorando sua capacidade resolutiva e' nu! plano !ais i!ediato' diz respeito aos i!perativos econK!icos e a produ&o de bens p,blicos co! redu&o da desi%ualdade e eli!ina&o da pobreza nu!a sociedade co! !,ltiplos interesses B#Q#R)7' 200S' p" O F"

# partir de nove!bro de 200O' o pa%a!ento das aposentadorias e pens/es devidas aos servidores p,blicos do Poder E:ecutivo Estadual passou a ser feito pelo <undo Previdencirio do Estado de Mato Grosso <;4PQENTM*' criado pela (ei +o!ple!entar nU" 2SE' de 02 de outubro de 200O' re%ula!entada pelo 8ecreto nU" D"AAA' de 2E de nove!bro de 200O' co! participa&o contributiva do Estado de Mato Grosso co!o patrocinador e dos servidores ativos' inativos e pensionistas co!o se%urados obri%at0rios' no te:to' daqui e! diante ser deno!inado de <;4PQEN" BM#*7 GQ7117' 200OF" S Qefere-se ao ter!o utilizado por +arvalho B CDV' p" SSF quando infor!a que GH"""I na posi&o de Ninhaes que buscava or%anizar a a&o operria atravs de partidos' de !ovi!entos %revistas e da a&o parla!entar va!os encontrar nova!ente a estadania se !isturando . cidadania' se no a sobrepu$ando H"""IJ"

7 ter!o %overnan&a foi introduzido no debate p,blico internacional pelo Lanco Mundial' cu$o conceito te! u! carter prescritivo" 7utras a%ncias !ultilaterais' co!o o <undo Monetrio @nternacional ta!b! passara! a le%iti!ar suas orienta&/es por esse conceito" *rata-se de u!a se%unda %era&o de anlises sobre %overnabilidade e suas crises li%adas .s condi&/es de sustenta&o das polticas de a$uste e! conte:to de!ocrtico" # no&o de Wboa %overnan&aW - good governance - est intrinseca!ente associada . capacidade %overnativa e tornou-se requisito ine%ocivel para a incorpora&o do cresci!ento econK!ico' a equidade social e os direitos hu!anos" 7 vis nor!ativo i!plcito associa esses prrequisitos do bo! %overno . de!ocracia e' desse !odo' %arante a reto!ada do cresci!ento econK!ico co! a a$uda dessas a%ncias' sendo o desenvolvi!ento de institui&/es de!ocrticas co! equidade social u!a consequncia" BGQ#4)#' 200D' p" OF" X nesse conte:to que se co!preende o Estado co!o sendo
H"""I a for!a pela qual os indivduos de u!a classe do!inante faze! valer seus interesses co!uns e na qual se resu!e toda a sociedade civil de u! perodo' se%uese que todas as institui&/es co!uns so !ediadas pelo Estado e dele adquire! u!a for!a poltica" 8a a iluso de que a lei se baseia na vontade e' !ais ainda' na vontade livre' destacada da base real" 8o !es!o !odo' o direito reduzido' por seu turno' . lei" BM#QY2 E4GE(1' 200S' p" CDF"

4as suas di!ens/es p,blicas' co! abstra&o da di!enso privada' e! que se per!ite! esbo&os de de!ocracia' o Estado pode ser considerado co!o u! espa&o de luta intransi%ente e desi%ual por interesses p,blicos e privados que se cruza! por todo o siste!a poltico nu!a busca da he%e!onia de opini/es" Essa busca provoca u!a Gcrise de racionalidade e:pressa no substrato de contradi&/es e! que se envolve a econo!ia no capitalis!o tardio' no qual representa ao !es!o te!po a necessidade de socializa&o e conserva o i!perativo da propriedade privadaJ' conclui 7rozco B CCS' p" SF e a in%overnabilidade reproduz u!a no resposta do Estado aos i!perativos que no esto na sua a!plitude cu!prir" 4essa linha' os aspectos econK!icos se situa! no centro' e as polticas sociais . !ar%e! dessa a!plitude nor!ativa" #s disputas pelos fundos p,blicos !aterializados no or&a!ento se reacende! desse processo hist0rico" 4estas disputas as burocracias estatais' e! sociedades de!ocrticas' t! co!o caracterstica a !anuten&o do Estado por !eio de carreiras be! definidas' o que resolve e! parte as quest/es de ocupa&o' tendo co!o u! dos critrios a e:cluso da co!peti&o eleitoral' sendo que u! dos !eios para %erir a e:cluso a co!peti&o interburocrtica na aloca&o dos recursos or&a!entrios B17;Z#' 200D' p" 2SAF"

Portanto' a or%aniza&o do Estado se !ovi!enta' e co!o u! espectro aparece! os saldos devedores' os dficits or&a!entrios produto dessas disputas' le%iti!ando a ori%e! co!o GrealJ' na qual o saldo devedor do fundo previdencirio assu!ido pelo Governo do estado $unto ao *esouro <ederal e! que o @PEM#* P @nstituto de Previdncia do Estado de Mato GrossoO re%istrou e! deze!bro de 200C o !ontante de Q[ DO"A "2OA'EA BM#*7 GQ7117' 20 0' p" F" +o! isso o processo de le%iti!a&o da dvida interna finalizado e

faculta os dese!bolsos pelas vias fiscais do *esouro estadual' tendo o @PEM#* sido e:tinto pela (ei co!ple!entar estadual nU 2V' de de $ulho de 200A' operacionalizada pelo

8ecreto n"U " 22' de 2 de a%osto de 200A" Esse valor devedor e! 200C a reprodu&o dos relatos do 0r%o de controle e:terno' que de certo e:plica! co!o isso foi ocorrendo ao lon%o do espa&o-te!po" Por e:e!plo' aponta que o estado efetuou proviso a menor ao @PEM#* e que esse fato ve! se repetindo ano ap0s ano se! providncia to!ada pelo %overno' influindo nos elevados saldos devedores apontados" +o! isso' e! 2002' o estado passou a ter u!a dvida de Q[ 2EV"AC2" V2'VE' e! valor no!inal' para co! o @PEM#*' sendo Q[ 202" EV" SA' E da #d!inistra&o 8ireta e Q[ ES"2ES"0 C'O0 da #d!inistra&o @ndireta" B*+E' 20 2' p" C2F" # discusso sobre o dficit no fundo previdencirio subnacional de lon%a data e re!onta a pr0pria cria&o do estado e! CVV e a for!a co!o fora! contabilizadas as

aposentadorias e pens/es" 7s destaques atuais infor!a! que


H"""I o siste!a previdencirio de Mato Grosso est no ver!elho" E! 20 0' o total do dficit foi de Q[ SO !ilh/es' sendo que o %overno fez u!a cobertura de Q[ A0 !ilh/es" @sso quer dizer que o dinheiro que poderia ser investido em obras e projetos para o Estado tem que ser direcionado a cobrir o rombo da previdncia. B"""F as contas anuais de %overno Hde acordo com o Tribunal de Contas do Estado TCEI' se a pro$e&o continuar nos nveis atuais as receitas futuras no ser Bsic\F suficiente para honrar todos os co!pro!issos do <undo de Previdncia de Mato Grosso B<;4PQENF" E! trs anos' o dficit atuarial Bvalor atual calculado dos co!pro!issos presentes e futuros do plano de benefcios previdenciriosF cresceu EE' ] e! Mato Grosso" +onfor!e a pro$e&o' e! 200 o dficit atuarial e! 200V era !ais de Q[ 0 bilh/es' e e! 20 0 evoluiu para Q[ S bilh/es B<#G;48E1' 20 2' p" F" 7 %rifo no do ori%inal"

# despesa de pessoal co! inativos e pensionistas discri!inada pelo poder e:ecutivo e de!ais poderes corresponde! .s rubricas especficas' e! que a cobertura de insuficincia financeira feita pelo *esouro Estadual e! re%i!e de co!petncia e o <undo <inanceiro pelo re%i!e de cai:a' que apesar de diferire! dentro do e:erccio especfico' se contrabalan&a! ao
O

8oravante va!os nos referir apenas co!o @PEM#*"

lon%o do te!po" ;! dos fatores apontados que %era! i!pactos nas contas previdencirias o au!ento pro%ressivo de a%entes p,blicos contratados' enquanto o n,!ero de servidores efetivos di!inui ou se !ant! nas %est/es polticas que interfere! nos volu!es de recursos do fundo previdencirio dos servidores" 7s contratados contribue! para a previdncia nacional' o QGP1 P Qe%i!e Geral da Previdncia 1ocial e a cada ano o %overno dei:a de receber contribui&o para o QPP1 P Qe%i!e Pr0prio de Previdncia 1ocial' o <;4PQEN Estadual" E! dois anos' o n,!ero de servidores efetivos di!inuiu e! S]" E! 200D era! AD"0 V efetivos' $ e! 20 0 o n,!ero caiu para A2" VO" Enquanto isso' os contratados saltara! de C"D00 e! 200D para 2A"DCO e! 20 0" # !aioria dos profissionais contratados est na rea da Educa&o" E! 20 0 o n,!ero che%ou a 2 "E2 ' representando OC'A2] do total B*+E' 20 ' p" DA-DEF" # diferen&a est na rea !eio' ou se$a' na opera&o das atividades

ad!inistrativas" #s e!presas terceirizadas se especializa! e! prestar servi&os li%ados . tecnolo%ia da infor!a&o ao estado' !uito e!bora a estrutura estatal possua e!presa especialista para !anter o processa!ento' a se%uran&a e o aco!panha!ento tecnol0%ico" 7s contratos te!porrios possue! elevada representatividade no quadro de pessoal do Poder E:ecutivo co! u! percentual de A0'SO] sobre o quadro total de servidores ativos OS"SVE servidores ativos' 20"0ES de te!porrios" 7 !aior quantitativo de servidores' AV" V2' representando SO'O ] do quantitativo do quadro total de servidores ativos pertence . 1ecretaria de Educa&o' %erando u! custo !dio !ensal de Q[ OA"DS "CVO'O0' por! apresenta a !enor !dia de re!unera&o por servidor' ou se$a' Q[ "V V'VE" 8o total dos professores' EV'S0] fora! te!porrios no e:erccio de 20 " B*+E' 20 2' p" O22F"

E! 20 2 o estado re%istrou EE"2OC servidores ativos' 20"EVD aposentados e O" A2 pensionistas' nu!a rela&o de 'V ativos para cada aposentado e pensionista" # rela&o entre receita e despesa apresentou u! dficit de Q[ 2S0 !ilh/es" # arrecada&o foi de Q[ C2E !ilh/es contra despesas de Q[ ' bilho de reais B#(ME@8#' 20 Aa' p" F" # solu&o para o crescente dficit pode vir co! a refor!ula&o da %esto do <;4PQEN' incluindo a cria&o de conselho %esto do <undo Previdencirio' co! participa&o de todos os servidores envolvidos' porque o proble!a e:iste e e! %rau crescente B<#G;48E1' 20 2' p" F" #o %overno interessa Gzerar o dficit da PrevidnciaJ porque na sua viso linear Gtira dinheiro de investi!ento e! obras e a&/es sociaisJ' infor!a #l!eida B20 Ab' p" F" Mas' a previdncia u!a questo social e' portanto' trata-se de Ga&/es sociaisJ' contudo' da for!a co!o foi estruturada a Previdncia dos 1ervidores' os 0r%os de controle considera!-na Gu! proble!a %rave' pela inobservMncia dos requisitos !ni!os para

que o QPP1 tenha viabilidade !anuten&oJ' escreve #l!eida B20 Aa' p" F u!a vez que Gdeveria ter A'V servidores ativos para custear u! inativo' no entanto essa rela&o de 'V por u!" 7 que Mato Grosso est buscando equilibrar essa equa&oJ' escreve o autor B#(ME@8#' 20 Ac' p" F" 4a busca do equilbrio contbil o %overno estadual alocou i!0veis %arantidores para a previdncia' que ap0s o equilbrio atuarial deve! unificar as previdncias dos poderes e:ecutivo' le%islativo e $udicirio' *ribunal de +ontas e do Ministrio P,blico" 7s i!0veis %arantidores vo possibilitar o equilbrio e acabar co! o dficit e:istente que financiado pelo *esouro Estadual" # busca dessa equa&o u! dos est%ios para a i!planta&o definitiva do QPP1' ou se$a' u! re%i!e ,nico e que ho$e est disperso entre os poderes' reto!ando a !es!a caracterstica do @PEM#*" # cria&o de <undos @!obilirios est sendo apontada co!o u!a !edida eficiente para a reestrutura&o e equaciona!ento da questo do dficit previdencirio' e sob o patrocnio do Ministrio da Previdncia 1ocial foi assinado convnio co! o Lanco do Lrasil' a +ai:a EconK!ica <ederal e o Lanco de Lraslia para avan&ar o processo B#(ME@8#' 20 Ac' p" F" Est posta a financeiriza&o sist!ica da previdncia a partir das dvidas

contradas' ou se$a' dos dficits produzidos pela %esto p,blica" 7s discursos %ira! e! torno da sustentabilidade ao QPP1 estadual por !eio da cria&o de <undos de @nvesti!entos constitudos co! bens i!obilirios' tais co!o a dvida ativa e bens i!0veis co! a utiliza&o de apro:i!ada!ente DS0 bens i!0veis colocados . disposi&o do QPP1' pelas vias do !ercado financeiro para %era&o de renda destinada ao <;4PQEN' no qual o estado de Mato Grosso pode ser piloto positivo para Gu!a solu&o definitivaJ' co!o observa #l!eida B20 Ab' p" F" # discusso se d e! torno da %era&o financeira que pode che%ar a Q[ E00 !ilh/es no ano de 20 A' nu!a reconstitui&o do <;4PQEN co! a participa&o de todos os poderes' cu$a pretenso a Gsolu&o definitivaJ da proble!tica do dficit' das %arantias institucionais ao funcionalis!o p,blico e! rela&o . aposentadoria' u!a vez que o fundo p,blico eficiente passa pela equa&o da questo previdenciria" 8o !odelo que Gest sendo construdo aqui e! Mato Grosso' a sociedade no ir pa%ar ne! u! centavo para a aposentadoria dos servidores' pois o pr0prio siste!a vai se equilibrar financeira e atuarial!enteJ destaca (eonardo Gui!ares' 1ecretrio de Polticas de Previdncia 1ocial do Ministrio da Previdncia 1ocial' na descri&o de Losquo B20 A' p" F' e essa Gideia novaJ te! obtido o apoio do +74#PQEN P +onselho 4acional dos 8iri%entes de Qe%i!es Pr0prios de Previdncia 1ocial"

# *abela @ retrata o !ovi!ento dos valores apresentados co!o dficit da previdncia" 7s valores descreve! a situa&o do estado e fora! e:trados de docu!entos oficiais tais co!o os balan&os or&a!entrios e os ane:os e:i%idos pela (ei de Qesponsabilidade <iscal e ainda' !antidos co! os valores no!inais' tais co!o aparece!" #s anlises que fore! realizadas deve! levar e! considera&o a infla&o no perodo"

*abela milhar
ANO
200 2002 200A 200E 200S 200O 200V 200D 200C 20 0BEF 20 BSF 20 2

P 8e!onstrativo de 8espesas e Qeceitas P QPP1 P Mato Grosso P Valores em


DESPESA
22O"VVC 2O "CDS AS" AC AE "2AV S20"AVO SS2"ACE O0A" SA V22"OE0 DAD"0AS CSV"AVA " VC"ASVBDF "AC "VDS

RECEITA PREVIDENCIRIA C%-+r,/*,01% C%-+r,/*,01% T%+al &as S!rv,&%r Pa+r%-al C%-+r,/*,02!s


OE"C O SD"DSO O0"A D V0"DC OE"DS2 D2"CAA CA"OA 2OC"CVD 2CV" OS AEE"2S AO "C2S E A"S0D 2C"DA2 V"V 2 20"OAO VE"V2C VE"V2C C2"2AA ASA"V20 ACE" AS AV0"CDOB2F ESO"A0V SEE"0CO OAS"ASV CE"VED VO"SOD D0"CSE 2ES"O20 AAC"SD AVS" OO SEV"AS OOE" AB F OOD" S D00"SSD C0O"02 "0ED"DOS

R!s*l+a&% Pr!v,&!-c,.r,%
B-A2"0A F B-DS"E VF ES"D S B-CS"O VF B- D0"VCSF B- VO"22DF B-SS"D02F B- O"O2DF B- OC"DDEFBAF B- SO"D SF B-2VA"AAOFBOF BVF B-AE2"C20F

P!rc!-+*al
- O'EV] - ED'AD] ^ AA'C0] - AD'CA] - SA'2E] - EV'2E] - 0' C] - C'2S] -2S'EA] - C'SC] -A0' V] -A2'OC]

<onte= *abela de elabora&o pr0pria co! os dados nominais e:trados dos relat0rios de contas anuais" B*+E' 20 2F" B F 4o valor esto inclusos BiF o repasse para cobertura do dficit previdencirio no !ontante de Q[ SD" 02"SSS'CD2 BiiF outras receitas correntes no valor de Q[ S2"V02"VAV'C 2 BiiiF receita patri!onial no valor de Q[ DC0"ES0'222 e' BivF o valor da parte patronal foi de Q[ AAO"0AA"EA2'2D" B2F Esto inclusos= BiF o valor de Q[ ASA"SAS"CC2'DD da contribui&o patronal2 BiiF o valor de Q[ 2C"0EV"SCA'O0 co!o transferncias correntes relativo aos encar%os co! inativos e pensionistas M*TM12 BiiiF co!pensa&o financeira entre re%i!es de previdncia no !ontante de Q[ A"SVD"S S'D02 BivF outras contribui&/es previdencirias no valor de Q[ O" 0V"DD0'EV2 BvF receita patri!onial no valor de AE"0C0'EO2 e' BviF contribui&o para cobertura de dficit previdencirio pelo *esouro Estadual no valor de Q[ S " A2"S0O'D0" BAF 7 resultado apresentado pelo *+E co! dados e:trados do <@P(#4 Bsiste!a or&a!entrio e financeiro do EstadoF considera u! dficit de Q[ S0"SCO"V2C'0 ' resultado do valor da despesa !enos o total das receitas se! a contribui&o para cobertura do dficit previdencirio" +o!o no ano anterior no utilizara! essa !etodolo%ia' se%uiu-se a !es!a razo do ano de 200D' i" "' considera-se o total das receitas !enos o total das receitas $ co! o valor da contribui&o do dficit" BEF Metodolo%ica!ente' o pr0prio *+E' !uda a for!a de apura&o dos valores e no ano de 20 0 apresenta apenas os valores do QQE7 P Qelat0rio Qesu!ido de E:ecu&o 7r&a!entria" 4o QQE7 considerado o valor das despesas e receitas e:ecutadas de todos os Poderes' inclusive *+E e Ministrio P,blico" ) o relat0rio do <@P(#4 inclui apenas o E:ecutivo" 4esse relat0rio no h o destaque das discri!ina&/es dos valores descontados dos servidores ne! a parte patronal" +onsidera-se para efeito de anlise os dados constantes do QQE7 do OU bi!estre de 20 0 que aponta! os valores de Q[ AEE'2S !ilh/es co!o receita de contribui&/es dos se%urados e Q[ ESO'A0V !ilh/es co!o receitas intraor&a!entrias que se considera! co!o patronais' u!a vez que no e:iste referencial" 7 !es!o se d e! 20 " BSF 7 !es!o ocorre co! as apura&/es e! 20 ' o que si%nifica que %radual!ente $ est havendo a transi&o' centraliza&o para o <;4PQEN confor!e orienta&o le%al= art" 2A' da (ei +o!ple!entar nU 2SET200O" BOF 7s analistas do *+E relata! que Go dficit apresentado de!onstra que o Estado de Mato Grosso' incluindo os Poderes E:ecutivo' (e%islativo e )udicirio' no de!onstra o equilbrio financeiro e atuarial do re%i!e de previdncia e:i%ido pelos se%uintes dispositivos le%ais= art" E0' _ 20 e art" 20 ' _ C"U a!bos da +"<"' art" "U da (ei n"U C"V VTCD' art" 2"U da Portaria MP#1 n"U ECC2 de 0ST02TCC" #fir!a! ainda que' o atual plano de custeio insuficiente para fundar todas as obri%a&/es do plano de benefcios= o dficit representa DS'SC] do Nalor Presente dos 1alrios <uturosJ" B*+E' 20 2' p" F" BVF 3uando se diz que esses n,!eros so estranhos' se quer ressaltar o seu carter poltico nas concess/es' e no os aspectos tcnicos" Por isso' esse salto de VD'C2] entre os anos de 200 a 200C traz . tona a questo

BDF

BCF

da Gracionalidade li!itadaJ para a classe poltica" *odas estas aposentadorias e pens/es estava! represadas` 4o se te! resposta para essa questo' por ora" 7s levanta!entos aponta! para u! percentual de 0'VC] das despesas do <;4PQEN-M* e! rela&o .s despesas do Estado e! 20 " E! 200D esse percentual era de C' E]' portanto co! tendncia de cresci!ento B*+E' 20 2' P" OEOF" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTOzD@nb" #cesso e! 0ST T20 2" 7s dados de 20 2 pode! ser encontrados no QQE7 - Qelat0rio Qesu!ido de E:ecu&o 7r&a!entria e! 1*4 B20 A' p" CF" Lalan&os e #ne:os da (Q< disponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTcPL4Vb #cesso e!= 0V $ul" 20 A" 4os relat0rios contbeis no aparece os valores recolhidos co!o contribui&o patronal' !as co!o receitas previdencirias intraor&a!entrias P QPP1' na linha 2O do QQE7"

7 %rfico

prop/e u! olhar !ais crtico" #s despesas esto se!pre aci!a das

receitas de contribui&/es' de!onstrando a dificuldade de cobertura nos padr/es atuais ao aprofundar os dficits' ou se$a' o descasa!ento da reparti&o provoca coberturas pelo *esouro estadual"

Grfico P Qesultado Previdencirio do perodo de 200 a 20 2 P <;4PQEN P Nalor 4o!inal e! Milhar

<onte= Elabora&o pr0pria co! os dados da *abela "

7 %rfico

prop/e i!portantes situa&/es a sere! analisadas' desde o sanea!ento do

fundo . centraliza&o dos siste!as previdencirios dos de!ais 0r%os e poderes' assi! co!o a transparncia e! rela&o aos valores transacionados" Para o p,blico e! %eral esses n,!eros pouco representa! por falta de conte:tualiza&o' por!' o seu poder e:plicativo indica proble!as de financia!ento na %esto dos fundos" # receita de contribui&o no te! aco!panhado as despesas co! os aposentados e pensionistas" 4o entanto' no e:a!e realizado verificou-se que no e:iste separa&o clara entre os valores apropriados dos servidores e o patronal' e nessa linha tnue reside! os proble!as de %esto dos fundos e a sua disputa' pois

interfere! direta!ente na or&a!enta&o financeira e nas receitas dos tributos diretos" #l! dos valores no!inais e:postos na *abela ' o quadro atuarial' B*+E' 20 ' p" VSF' aponta

para u! passivo de Q[ V"0S "CO "0SV'EA' que descontada a co!pensa&o financeira entre @nstitutos de Previdncia Municipais' Estaduais e do Qe%i!e Geral de Previdncia 1ocial QGP1 no valor de Q[ "V0S" CO" 0S'00 resta ainda o dficit tcnico total de Q[

S"AEO"VOE"CS2'EA co!o valor relativo ao <undo de Previdncia !enor que a proviso !ate!tica nas contas de %overno do ano de 20 0"

3 O FUNPREV SOB UMA PERSPECTIVA TE4RICA DA POL5TICA SOCIAL

4as linhas precedentes ficou de!onstrada a e:istncia de proble!as e!pricos no que diz respeito aos dficits da Previdncia do 1ervidor P,blico' e que nesse esfor&o analtico procura-se transfor!-los nu! proble!a te0rico' ou se$a' fazer cincia a partir da proble!tica e:istente" cistorica!ente' os n,!eros so representativos e indica! que os benefcios sociais e assistenciais se!pre assu!ira! u! cunho patri!onialista' pr0prio do tipo de %esto poltica do Estado brasileiro reproduzida no M!bito subnacional' no fu%indo . re%ra na prtica estabelecida" 4o resta d,vida' no entanto' que se trata de u!a poltica p,blica' de direitos consolidados co!o direitos previdencirios" # ri%or se situa! na esfera da se%uridade social' e por !eio da dvida p,blica fora! cooptados e! benefcio do capitalis!o vi%ente' na sua !ais estranha face" G# dvida p,blica torna-se u!a das !ais enr%icas alavancas da acu!ula&o pri!itiva" *al co!o o toque de u!a varinha !%ica' ela dota o dinheiro i!produtivo de for&a criadora e o transfor!aJ' salienta Mar: B CDS' p" 2DDF sobre o processo de endivida!ento p,blico"
# transfor!a&o da propriedade privada parcelada' baseada no trabalho pr0prio dos indivduos' e! propriedade capitalista ' natural!ente' u! processo inco!paravel!ente !ais lon%o' duro e difcil do que a transfor!a&o da propriedade capitalista' real!ente $ fundada nu!a or%aniza&o social de produ&o e! propriedade social" BM#QY' CDS' p" 2CEF"

+o!o poltica p,blica' entendendo esta co!o u! con$unto de a&/es e at o!iss/es que se situa! sob a responsabilidade do Estado' BG;@(cd4' CCS' p" 0S2 17;Z#' 200D' p" DDF traduze!' necessaria!ente' u! con$unto de decis/es e no decis/es que resulta! do $o%o

de interesses que se desenvolve! no espa&o da Poltica' !es!o sendo u!a deter!ina&o' os seus li!ites so en%endrados pelos processos econK!icos vinculados . realidade fiscal"
4as condi&/es atuais do capitalis!o avan&ado' as polticas governamentais Gque prov! status aos %rupos de interesseJ Ha autora cita +laus 7ffeI so fatores que afeta! o siste!a de representa&o de interesses de for!a !ais profunda do que aqueles fatores li%ados .s !udan&as de ideolo%ia ou das estruturas de oportunidades socioeconK!icas" B+#1*Q7' CC ' p" 2 " 7 %rifo do ori%inal"F"

Portanto' a previdncia co!o poltica p,blica se or%aniza co!o u!a poltica social Ga partir da e:plicita&o e inter!edia&o de interesses sociais or%anizados e! torno dos recursos produzidos social!enteJ' ensina Guilh0n B CCS' p" 0SF" +o! razo' pois a prote&o e a pro!o&o dos !enos favorecidos so deveres constitucionais do Estado' cu$as re%ras le%ais se efetivara! depois de !uitas lutas sociais" # #ssistncia 1ocial' prevista no arti%o CE da +arta Ma%na de CDD' situa-se na !es!a linha dos direitos . sa,de e . previdncia social' nu!a perspectiva de constru&o da se%uridade social cu$as polticas t! o condo de di!inuir in$usti&as produzidas pela dvida social acu!ulada desde o incio de for!a&o do Pas e que' nos ,lti!os te!pos fora! intensificados pelo aprofunda!ento do neoliberalis!o" 7 neoliberalis!o no te! sido poupado porque u!a
H"""I !iscelMnea de ideias e! cu$a base te! a ideia funda!entalista de que os !ercados se autocorri%e!' aloca! recursos de for!a eficiente e serve! devida!ente aos interesses p,blicos" <oi esse funda!entalis!o de !ercado que deu ori%e! ao thatcheris!o' . econo!ia da era Qea%an e ao cha!ado G+onsenso de ?ashin%tonJ' que privile%iou a privatiza&o' a liberaliza&o e os bancos centrais independentes focando obstinada!ente na infla&o" HeI 7 funda!entalis!o neoliberal de !ercado se!pre foi u!a doutrina poltica a servi&o de certos interesses" )a!ais se pautou por teorias econK!icas" *a!pouco' co!o deve estar claro a%ora' se pauta pela e:perincia hist0rica" #prender essa li&o pode ser a esperan&a sob as nuvens ne%ras que paira! sobre a econo!ia %lobal" B1*@G(@*Z' 200D apud PE+f2 4@+f2 LQE44EQ' 20 2' p" OAF"

# Previdncia do 1ervidor P,blico u! direito social para prote&o dos inte!peris!os e apoio na velhice pro%ra!ada" Laseia-se nos !e!bros da sociedade civil que se e:ercita! no setor p,blico estatal e' portanto' se situa! no espa&o da Poltica e! %eral' e! associa&o nu! fundo p,blico" ;! ser sin%ular' ho!e!V natural no sentido universal' elevado . condi&o civil' co!o pressuposto do Estado poltico' e por isso' te! reconhecidos

Esta!os nos referindo ao %nero hu!ano' portanto' o se:o fe!inino' a !ulher est inclusa nessa conceitua&o"

os seus direitos civis' polticos e sociais" Possui u!a liberdade individualista que reconhecida' sur%e co!o u! G!ovi!ento i!paciente dos ele!entos culturais e !ateriais' que for!a! a essncia da sua vidaJ na viso de Mar: B200 ' p" AOF' na crtica . vi%ncia da estrutura&o de cunho liberal" Para que usufrua dos ele!entos culturais e !ateriais' isto ' da essncia da vida' esse ho!e! deve estar contido na rubrica cidado' ou se$a' preso .s in$un&/es da sociedade bur%uesa" Para isso' se apossa dos ele!entos civis que so os direitos necessrios . liberdade individual para entrar e sair do !ercado' estar autono!izado co!o u! ele!ento poltico que pode votar e ser votado e ainda' autorreferir-se a tudo' desde o direito a u! !ni!o de be! estar econK!ico e se%uran&a ao direito de participar' por co!pleto na heran&a social e levar a vida de u!a for!a co!pleta e educada de acordo co! os padr/es que prevalece! na sociedade BM#Q1c#((' COA' pp" OA-OEF' na vida solidria e! co!u! nu!a anlise liberal" +o! as considera&/es de Marshall sobre os trs pilares da cidadania' e so!ente nesse est%io o ho!e! estaria co!pleto' caso se transfor!e nu! ser civili!ado. Esse ser conhecido co!o o Gho!e! e%osta' isto ' a revolu&o poltica dissolve a sociedade civil nos seus co!ponentes se! os revolucionar e os sub!eter . crticaJ' se%undo Mar: B200 ' p" AOF' e nesse sentido' o ho!e! o resultado passivo sur%ido da dissolu&o da sociedade' por isso pensa s0 e! si e se transfor!a nu! ob$eto de certeza i!ediata' u! ob$eto natural que encontra o Estado e o siste!a poltico co!o !ediadores dos interesses co!o processadores desses !es!os interesses e o sin%ular se posta co!o a%ente da passiva nas de!andas sociais" 4o !undo das necessidades e! que o trabalho' os interesses privados e a lei civil so dados co!o a base da sua pr0pria e:istncia' u! pressuposto subsistente' indiscutvel' portanto' te! co!o funda!ento u!a base natural' o trabalho" #ssi!' esse ho!e! tido co!o autntico' u! ho!e! distinto do cidado. 4a sua e:istncia sensvel' individual e i!ediata' o ho!e! co!u! se torna necessrio apenas co!o fornecedor da for&a de trabalho' enquanto o Gho!e! poltico unica!ente o ho!e! abstrato' artificial' o ho!e! co!o pessoa ale%0rica' !oral" #ssi!' o ho!e! tal co!o na realidade reconhece-se apenas na for!a do ho!e! e%osta' e o ho!e! verdadeiro' unica!ente na for!a do cito"en abstratoJ' e:plica Mar: B200 ' p" AOF" Mar: para elaborar esse conceito do ho!e! abstrato' o cidado que se procura na sociedade atual' apoia-se e! Qousseau quando este afir!a que qualquer poltico Gdeve sentirse co!o se fosse capaz de !udar a pr0pria caracterstica hu!ana' transfor!ar cada indivduo H"""IJ' #apud M#QY' 200 ' p" AO-AVF' ou se$a' Gqualquer e!ancipa&o constitui u!a

restitui&o do !undo hu!ano e das rela&/es hu!anas ao pr0prio ho!e!J' ensina Mar: B200 ' p" AVF. 7 ho!e! abstrato P cito"en abstrato - o GverdadeiroJ ho!e! que possui as conquistas do ho!e! poltico' enriquecido de propriedades diversas do ho!e! co!u!' propriedades que o insere! no !undo bur%usD" 7 ho!e! contudo' esse ser co!u!' real' dotado das liberdades civis para ne%ociar a sua for&a de trabalho e de parcela dos direitos polticos co!o eleitor' podendo votar' porque quanto a ser votado te! dificultado o acesso pelo vis econK!ico" Mas' a GH"""I econo!ia tudo Hafir!a Gra!sci eI H"""I os ho!ens' to!ados e! !assa' no obedece! a pai:/es' !as as necessidades econK!icas' por isso' a realidade da vida dos povos no curso dos sculos' u! $o%o ca!biante e se!pre renovado de causas de orde! !aterialJ' e:plica 1ader B200S' pp" 2V-2DF" Para re%ular as rela&/es econK!icas entre classes necessrio o Estado e este no passa de !ediador da classe que do!ina realizando as suas vontades e! detri!ento de outra classe que no se reconhece co!o tal" E nesse sentido' enquanto houver Estado' haver de u! lado os que opri!e! e do outro' opri!idos" #s duas pri!eiras condi&/es da cidadania' co! os conte,dos dos direitos civis e polticos de acordo co! Marshall' apesar de tardias e da bestializa&o por conta de u! processo identitrio de na&o' esfor&a-se pela Gideia de povo' de ptria que tinha o !rito de unir a todos' evitando e!bara&os2 H"""I lutava! por u!a a!plia&o da cidadaniaJ' de acordo co! +arvalho B CDV' p" EDF pelo Gfato de ter sido ,til na instru!entaliza&o da atua&o poltica de certos setoresJ' co!ple!enta 1ader B200S' pp" 2V-2DFC" 3uanto . condi&o do ele!ento social' est vinculado direta!ente ao ob$eto e! estudo' u! te!a recorrente sobre as necessidades sociais e os direitos de cidadania" #l! disso' da caracterstica do Estado brasileiro ser refratrio ao controle p,blico e popular .s suas a&/es e encontrar na rea da assistncia social brasileira u! tipo particular de cidadania2 a invertida' aquela que caracteriza a rela&o do Estado co! a popula&o pela ausncia de cidadania' considerada passaporte para o in%resso na assistncia social" B+7;*7' 200O' pp" VE- VSF"
#qui nos referi!os . aliena&o' pois Genquanto ser ativo' o ho!e! se hu!aniza pelo trabalho e se desu!aniza no trabalho" H"""I # aliena&o do trabalho u! fenK!eno verdadeira!ente !ultifacetado' ao !es!o te!po ob$etivo e sub$etivo" 8eter!ina&o central da vida hu!ana' o trabalho alienado se !anifesta e! todas as esferas e di!ens/es da vida individual e social= ' ao !es!o te!po' u! fenK!eno $urdico' poltico' econK!ico' social' cultural' psquico e que ta!b! define a rela&o do indivduo co! seu pr0prio corpo"J B(@M#' 20 0' Nocbulo #liena&o do *rabalhoF" C Muito e!bora esse esfor&o para a conquista da cidadania no se pode esquecer que se na %eneralidade desse !undo fetichizado co!parece co!o Estado' a individualidade ressur%e nesse !es!o !undo travestida pela cidadania' recolocando-a nas condi&/es da bur%uesia' que a converte Ge! $o%uetes de poderes alienados H"""I conferindo-lhes o si%nificado de u!a essncia alienada$ e:plica Mar: Bapud (E11#' 200V' sTp"F"
D

Mas' a cidadania que se busca a do homem abstrato' aquele co! capacidade conquistada para se apropriar dos bens social!ente criados e de atualizare! todas as suas potencialidades de realiza&o hu!ana possveis na vida social e! cada conte:to historica!ente deter!inado B+7;*@4c7' 200D' p" S0F" Por!' co!o no Lrasil esse processo ta!b! foi invertido' ao orientar-se pela l0%ica de Marshall' pois Gpri!eiro viera! os direitos sociais' i!plantados e! perodo de supresso dos direitos polticos e de redu&o dos direitos civis por u! ditador que se tornou popularJ' confor!e +arvalho B20 ' p" 2 CF" E depois'

viera! os direitos polticos de !aneira bizarra porque e:pandiu o direito ao voto noutro perodo ditatorial' o pri!eiro da era Nar%as e o se%undo dos !ilitares e neste ,lti!o Gos 0r%os de representa&o poltica fora! transfor!ados e! pe&a decorativa do re%i!eJ continua +arvalho B20 ' pp" 2 C-220F" # constru&o da cidadania ao requisitar direitos

sociais pelas in$usti&as i!petradas pelo siste!a de e:propria&o capitalista te! sido' pode-se dizer' esquizofrnico" 4o entanto' a cidadania passa pela e!er%ncia de u!a sociedade de classes cu$a diviso te! base na estrutura produtiva" 7s recursos que proporciona! o be! estar aos cidados so co!partilhados pelas classes= a classe alta que se constitui por funcionrios p,blicos e pela burocracia ad!inistrativa' que %oza! de certos privil%ios co!o pens/es e benefcios !elhores2 a se%unda classe so dos e!pre%ados nor!ais' aqueles que te! e!pre%os estveis e %oza! de vanta%ens or%anizacionais e! fun&o do peso dos %randes sindicatos e de siste!as de se%uridade a!plificados2 a terceira classe for!ada por aposentados' dese!pre%ados e invlidos que so asse%urados pelos siste!as de se%uridade e so !ais vulnerveis aos cortes or&a!entrios e ainda !enos or%anizados2 a quarta classe co!posta por %rupos hetero%neos que depende! de testes de !eio para acessar os pro%ra!as assistenciais2 por fi!' u!a quinta classe que a%re%a os e:cludos do be! estar social que so os refu%iados' estran%eiros e !endi%os' pois no desfruta! de qualquer privil%io da cidadania nacional" Essa perspectiva BG;@(c74' CC ' p" 22F i!plica e! reconheci!ento de e:cesso de cidadania para deter!inados %rupos' incluindo os servidores p,blicos situados nu!a sociedade e! que a cidadania para a !aioria !in%uada" Por!' nestes te!pos parado:ais e! que vi%ora o neoliberalis!o funda!entalista de !ercado co!o doutrina poltica a servi&o de certos interesses se! pautas pelas teorias econK!icas BPE+f2 4@+f2 LQE44EQ' 20 2' p" OAF influencia todas as esferas de a&o' e
H"""I tudo que pode!os dizer que este u! !ovi!ento' e! escala verdadeira!ente !undial' co!o o capitalis!o $a!ais havia produzido no passado" *rata-se de corpo de doutrina coerente' autoconsciente' !ilitante' lucida!ente decidido a transfor!ar

todo o !undo . sua i!a%e!' e! sua a!bi&o estrutural e sua e:tenso internacional" B#48EQ174' 2000' p" 22F"

4esse quadro' n deter!ina&/es afeta! o Estado' a econo!ia e a sociedade' resultando nu! confronto de pro$etos que reflue! para os !ovi!entos sociais e nessas arenas disputa! as heran&as dos dile!as da sociedade brasileira" X be! verdade que no centro dessas disputas esto as possibilidades incertas de u! pro$eto Gcapaz de con$u%ar !oderniza&o' i%ualdade e $usti&a socialJ' ensina! Paoli2 *elles B2000' p" 0AF" 4essa !es!a linha' Gos direitos pode! ser vistos co!o proble!a inerente ao !odo !oderno de viver e conviverJ' afir!a 4o%ueira B200S' p" OF' e que se transfor!a nu! %rande desafio= o Gde construir' afir!ar e consolidar direitos H"""I dadas as a!ea&as e as dificuldades que ho$e se antep/e! aos direitos de cidadania' e particular!ente aos direitos sociais" HEstes' per%unta 4o%ueiraI' estaria! . beira do precipcio' prestes a desaparecer ou a perder a le%iti!idade$ B200S' p" OF que conquistara! durante o sculo YY` Por isso se te! co!o certo que a Gpoltica social te! percorrido' pois' !o!entos que se distin%ue! pelo nvel de respostas dos %overnos na busca de le%iti!idade' assi! co!o pelo nvel de presso e or%aniza&o dos diversos e hetero%neos se%!entos da sociedade brasileiraJ e:plica! Nelasco2 <reitas BsTd' p" 2F" 7s artifcios do capitalis!o e suas ar!adilhas reto!a! as preocupa&/es de Qousseau co! a necessidade de que preciso evitar que os ricos se$a! !uito ricos e os pobres !uito pobres' pois as desi%ualdades se acentua! e so e! %rande !edida %eradas pelo $o%o do poder econK!ico B17;Z#' 200C' p" AF" 4u! !undo que acena pelo avesso da cidadania' e! que as lutas tende! a se resu!ir e! anlise das sinta:es dos te:tos le%ais que ordena! as rela&/es privadas nas di!ens/es elitistas e que %arante! os direitos polticos de!ocrticos'
H"""I !as no conse%ue fazer vi%orar a lei' os direitos civis e a $usti&a no con$unto hetero%neo da vida social' subtrados que so por circuitos paralelos de poder que oblitera! a di!enso p,blica da cidadania' rep/e! a violncia e o arbtrio na esfera das rela&/es privadas' de classe' %nero e etnia' e torna! o Estado cada vez !ais ineficaz e! tornar !ais efetivas suas pr0prias re%ula&/es" BP#7(@2 *E((E1' 2000' p" 0EF"

4o que o Estado se tornou ineficaz e! tornar efetivas as polticas direcionadas . quita&o da heran%a social por !eio de re%ula&/es $unto ao capital' !as sob o neoliberalis!o' o Estado subsu!e sua capacidade de !edia&o e! favor do capital e e! detri!ento . reparti&o da propriedade social' ou se$a' da transferncia de propriedade pela !edia&o do trabalho B+#1*E(' 20 2' p" ADVF" *ornar efetivas as possibilidades de reposi&o da $usti&a social' de certo !odo contraria o princpio liberal refor!ulado nas orienta&/es capitalistas

conte!porMneas" +erta' portanto' a observa&o de que Gos direitos de cidadania' e particular!ente os direitos sociais' so u! parM!etro funda!ental da vida civilizada e reflete! conquistas i!portantes do !ovi!ento de!ocrtico e das lutas sociais dos sculos Y@Y e YYJ' ensina 4o%ueira B200S' p" VF' pois fora! GarrancadasJ por lutas e opera&/es polticas co!ple:as' no sendo e! nenhu! !o!ento Gdoa&o dos poderosos' !as sendo u! recurso pelo qual se adapta! .s novas circunstMncias hist0rico-sociais Hnu! claro refle:o de queI a vida !oderna ficou inseparvel de u! pro%ressivo' tenso e irre%ular reconheci!ento $urdico dos direitos de cidadaniaJ' continua 4o%ueira B200S' p" VF" # lin%ua%e! do direito no constitui e:presso que e!ancipa social!ente deter!inada sociedade" X a e:presso que re%ula as e:press/es sociais sob o !odo de produ&o capitalista" X u!a espcie de
H"""I tradu&o $urdica do processo de socializa&o poltica que aco!panha a !odernidade capitalista e que se !anifesta na instaura&o de nveis pro%ressivos de cidadania e na participa&o de %rupos populacionais cada vez !ais a!plos no %overno da sociedade" B47G;E@Q#' 200S' p" VF"

#lis' trata-se de u!a lin%ua%e! construda no M!bito dos anta%onis!os e disputas do controle do Estado nas rela&/es co! a sociedade civil e! suas necessidades !ateriais" 1ob o capitalis!o' no concerto das rela&/es privadas o 8ireito assu!e u! papel preponderante dessas rela&/es' e o Estado 8e!ocrtico de 8ireito i!plica que a liberdade de defesa da propriedade' e:pande-se na dire&o dos capitalistas' fu%indo pelos vos dos dedos daqueles que so!ente possue! co!o propriedade a for&a de trabalho" # lin%ua%e! do direito co!o u! fetiche retrata que a Gnecessidade de enunciar estes direitos pressup/e ou a e:istncia ou a recente !e!0ria do despotis!oJ' ensina Mar: B200 ' p" A0F" 1ob esse aspecto' o Estado se transfor!a nu! ob$eto de desconfian&as !,ltiplas e a poltica resu!e o padro de Gloucura dos ho!ensJ' confor!e pensava #da! 1!ith" Essa loucura se transfor!a na pr0pria cotidianeidade' e at $ se afir!ou que=
H"""I os ho!ens faze! a sua pr0pria hist0ria' !as no a faze! co!o quere!2 no a faze! sob circunstMncias de sua escolha e si! sob aquelas co! que se defronta! direta!ente' le%adas e trans!itidas pelo passado" # tradi&o de todas as %era&/es !ortas opri!e co!o u! pesadelo o crebro dos vivos" BM#QY' 200C' p" OF"

7 passado reassu!e nos le%ados hist0ricos Gna !edida e! que concreta!ente o interesse particular no coincide co! o interesse coletivo' o Estado representa e:ata!ente a

e:presso do e!penho das classes e! conquistar o poder para apresentar seu interesse co!o coletivoJ' e:plica Guilh0n B CCS' p" AF"

*odas as tentativas de disciplina!ento do pessoal do %overno' desde a Qep,blica' passando por Get,lio Nar%as e 8ecreto-(ei nU 200' de 2S de fevereiro de COV 0' o Qe%i!e )urdico Rnico sur%e no cenrio le%al' conhecido co!o Q);" #t nove!bro de CCA os servidores no contribua! para suas aposentadorias que era! subsidiadas pela sociedade' o que resu!e estas for&as anta%Knicas" # l0%ica da aposentadoria dos servidores p,blicos se caracterizava por al%o que' e! lin%ua%e! $urdica' deno!inado pro labore &acto' isto ' os servidores p,blicos tinha! direito . aposentadoria co!o u!a e:tenso do fato de trabalhare! para o servi&o p,blico e no porque contribura! para tal" # aposentadoria era tida co!o u!a obri%a&o do Estado e no u!a contrapartida contributiva anterior B4#)LEQG2 @fE8#' CCC' pp" 2OO-2OVF" X' so!ente a partir de CCA que os servidores passara! a contribuir' se! que' no entanto' houvesse qualquer vnculo entre as contribui&/es e o valor de suas aposentadorias" # ausncia do vnculo contributivo en%endra u!a l0%ica poltica de a&o coletiva e! que %rupos or%anizados atua! no processo poltico de !odo a adquirir benefcios concentrados' co! custos difusos por toda a sociedade e para %era&/es futuras" c relato de casos de entes subnacionais que concedia! benefcios co! base na re!unera&o !ais alta que os servidores tivera! ao lon%o de suas carreiras' independente!ente de estare! dese!penhando essas fun&/es . poca da aposentadoria B4#)LEQG2 @fE8#' CCC' p" 2OVF" 4a prtica' ine:istia preocupa&o' at a refor!a constitucional' de se ter u! !odelo de previdncia equilibrado e! bases atuariais" # previdncia no era entendida co!o u! se%uro que visava %arantir renda para o indivduo ou %rupo fa!iliar quando da perda da capacidade laborativa' pois os benefcios no estava! estreita!ente vinculados .s contribui&/es' da o princpio de equidade individual no ser atendido" Ela se asse!elhava !ais a u! pro%ra!a de redistribui&o de renda' !uitas vezes ne! atendendo ao princpio de be!-estar coletivo' $ que os benefcios no era! concedidos co! base na necessidade individual' !as no patri!onialis!o at ento i!perante na #d!inistra&o P,blica" 8esde que fosse

Por !eio desse 8ecreto (ei o %overno !ilitar definiu e i!plantou o plane$a!ento na #d!inistra&o P,blica elevando-o a cate%oria de princpio le%al" 7 conceito de eficincia se !ostra pelo vis do controle e se p/e co!o u! princpio' assi! co!o o !rito nas rela&/es e!pre%atcias no servi&o p,blico" 8isp/e sobre a or%aniza&o da #d!inistra&o <ederal estabelecendo diretrizes para a Qefor!a #d!inistrativa e! que fora! or%anizadas as atividades operacionais sob a for!a de siste!a as atividades de pessoal' or&a!ento' estatstica' ad!inistra&o financeira' contabilidade e auditoria' e servi&os %erais' al! de outras atividades au:iliares co!uns a todos os 0r%os da #d!inistra&o que' a critrio do Poder E:ecutivo' necessite! de coordena&o central" +f" BLQ#1@(' COVF"

superavitria' a previdncia no precisava ter funda!enta&o atuarial B4#)LEQG2 @fE8#' CCC' p" 2OVF" 4o caso e! discusso' os direitos sociais de!anda! do Estado u!a atua&o positiva e ftica' pois se trata de direitos e presta&/es nu! sentido estrito' diferente!ente' por e:e!plo' do poder de polcia que defende a todos' e! sentido a!plo e faz parte do direito . prote&o pelo poder p,blico" 7s direitos sociais' no entanto' pretende! preservar e prote%er' por e:e!plo' a vida ou a liberdade' pressupondo que se$a criada e colocada . disposi&o dos cidados a presta&o que vai constituir o seu ob$eto que a realiza&o da i%ualdade hu!ana !aterial' %arantindo a participa&o do povo na distribui&o p,blica de bens !ateriais e i!ateriais' discri!inando positiva!ente os usurios da prote&o' co! prop0sitos co!pensat0rios B8@#12 M#+E87' 200E' p" S2F" Portanto' nesse conte:to te0rico predo!inante que o Estado de Mato Grosso elabora e e:ecuta as suas polticas assistenciais e previdencirias" #s concess/es de aposentadorias e pens/es' at ento no participava! da l0%ica contributiva a e:e!plo dos de!ais entes federativos que se adequara! as novas re%ras ap0s a pro!ul%a&o da +arta de CDD e os a$ustes locais ainda esto a !eio ca!inho" # l0%ica de cobertura para os servidores p,blicos na questo previdenciria fo%e a l0%ica do setor privado nesse perodo' no cabendo aqui essa discusso" Qesta' por!' u!a espcie de certeza= a de que a pr0pria +onstitui&o foi u! a$uste de contas co! a sociedade' inclusive co! os servidores p,blicos' para' ao or%anizar as a&/es do Estado' os diri%entes do capitalis!o !undial acu!ula&o capitalista pudesse! enfrentar a questo para pro!o&o das novas for!as de
2

que estava! sendo %estadas sob o neoliberalis!o que resultou' e!

parte' e! enor!es proble!as sociais e !udan&as de ru!o"


G# he%e!onia que ainda !ant! a bur%uesia industrial tradicional te! levado' atravs de choques heterodo:os dos anos D0' para buscar respostas fceis para os proble!as da econo!ia' capaz de livrar dos sacrifcios que envolve! as solu&/es reais" #pesar dos fracassos' proporcionou a!biente de contesta&o para a sua fra&o !ais $ove!' levando-a a tentar al%o parecido co! o pri!eiro plano do %overno +ollor' !as a%ora' e! detri!ento de seus interesses" # bur%uesia tradicional 7 Lanco Mundial' B1@(N# B200V' p" 2F de!onstra sua estrat%ia para os re%i!es previdencirios afir!ando que neste !o!ento' e! 200 ' a refor!a do QPP1 deve assu!ir prioridade e! rela&o ao aprofunda!ento da refor!a no QGP1" # refor!a do QPP1' se! d,vida al%u!a' ser u! desafio poltico" Para facilitar esta refor!a' os efeitos adversos' e! ter!os de aprofunda!ento das iniquidades' da refor!a do QGP1 se! a correspondente redu&o dos privil%ios do QPP1 deve! e:tensa!ente difundidos para %erar apoio popular para a !udan&a deste ,lti!o" # estrat%ia deu certa' pois os novos servidores p,blicos no tero !ais os Gprivil%iosJ decantados pelos intelectuais alinhados . poltica neoliberal" # (ei <ederal nU 2"O DT20 2 a prova cabal disso" Ner BLQ#1@(' 20 2F" 2 @nclusive retirando o conceito de antivalor ou anti!ercadoria dos valores previdencirios constituindo-os e! !ercadorias BdinheiroF reprodutveis e! favor do capital !undial ao obri%ar os %overnos a des!ontar os fundos p,blicos BP#;(7 4E**72 LQg1' 20 ' p" DCF"

conse%uiu rea%ir' colocando-se at !es!o por detrs dos sindicatos e as for&as de esquerda' para for&ar o %overno a !udar sua poltica e adotar u! %radualis!o que no estava e! seus planosJ" BM#Q@4@' CC2' p" 22F" A"

*anto isso vlido que' ap0s a pro!ul%a&o da +arta +onstitucional' lo%o e! se%uida co!e&ara! os !ovi!entos de des!onte das conquistas' ainda e apenas for!ais retirando-as' e! parte' do fr%il estado social brasileiro" Mato Grosso no fu%iu . re%ra" @!possibilitado pelos constantes dficits financeiros apresentados na %esto' o @PEM#* que inclua assistncia e previdncia foi e:tinto e! 200A sur%indo dele' duas entidades distintas= u!a para cuidar da assistncia . sa,de' o M* 1a,de e outra= o <;4PQEN para ad!inistrar as quest/es previdencirias do Estado' possuindo as duas entidades ac,!ulos de dficits" 8iante do que se desenhou nu! quadro de e:pecta&o quanto aos proble!as te0ricos e prticos a sere! resolvidos' 4o%ueira afir!a que=
H"""I a dinM!ica dos direitos tende a ser se!pre subversiva' a se indispor contra a orde!' pois aponta para novos padr/es de convivncia e de estrutura&o social" X $usta!ente por isso que os direitos costu!a! ser banalizados' perse%uidos e desvalorizados por todos aqueles que pilota! a reprodu&o a!pliada B200S' p" 20F"

1o!ente essa subversividade pode afrontar esse G!ais poderoso constructo poltico de todos os te!posJ confor!e +reveld Bapud PEQE@Q#' 20 ' p" ESF que por !eio da dvida

p,blica constituda enla&a a !aior parcela da riqueza social e! seu benefcio ne%ando' se!pre que possvel' a for!aliza&o dos direitos sociais" CONSIDERA'6ES FINAIS E!bora ressaltadas as quest/es do Estado na %esto da previdncia co!o questo social' o foco se!pre esteve diri%ido para u!a deter!inada certeza de que Ga hist0ria ' e! pri!eiro lu%ar' a hist0ria da sociedade civil' no a hist0ria do EstadoJ' co!o escreve Gorender B200D' p" YYN@' @ntrodu&oF e que os proble!as !aterializados nos n,!eros indica! certo descasa!ento da poltica co! a realidade social na funda!enta&o' isto ' na

7 te:to e! tradu&o livre refere-se a Gla he%e!ona que todava detenta la bur%uesa industrial tradicional la ha conducido'a travs de los choques heterodo:os de los D0' a buscar respuestas fciles para los proble!as de la econo!a' capaces de ahorrarle los sacrificios que involucran las soluciones reales" Pese a los fracasos' proporcion0 ar!as a su fracci0n !s $oven' llevndola a intentar al%o si!ilar' con el pri!er plan del %obierno +ollor' aunque ahora a costa de sus intereses" (a bur%uesa tradicional ha lo%rado reaccionar' poniendo incluso tras de s a los sindicatos obreros 5 a las fuerzas de izquierda' para obli%ar al %obierno a alterar su poltica 5 adoptar un %radualis!o que no estaba en sus planes" BM#Q@4@' CC2' p" 22F"

20

estrutura&o financeira da previdncia dos servidores' retrata! os anta%onis!os das !udan&as ocorridas ao lon%o dos ,lti!os trs sculos nas for!as sociais de produ&o" Esses anta%onis!os se e:pressa! na estrutura do Estado co!o arena de e!bates dos interesses privados travestidos de p,blicos' local onde os indivduos hu!anos reais' nas suas a&/es e condi&/es reais de vida trou:era! a este ponto de che%ada' co!o produto hist0rico' que ta!b! u! ponto de partida para co!preenso dos verdadeiros funda!entos da previdncia co!o instituto de prote&o social" 1o!ente esses !es!os seres reais pode! prosse%uir na aventura da cidadania que depende da valoriza&o da poltica e da recupera&o' de al%u!a for!a do Estado' !as de u! Estado forte' no privatista' no !ercado' !ais hu!ano' !enos monstro E. 1e a hist0ria que parece consentida foi de lutas por espa&os polticos' a cidadania ainda no foi ativada para e:ercer os plenos poderes co! a ocupa&o desses !es!os espa&os" 7s dficits or&a!entrios que de te!pos e! te!pos so contratual!ente reto!ados do or&a!ento por !eio da dvida p,blica representa! e:ata!ente esse e!bate das for&as inco!uns do produto hist0rico cu$os do!inantes apropria!-se das estruturas restaurando-as' se! se%uida' . custa de parcela!ento social na consu!p&o do or&a!ento p,blico co!o re%ra %eral e abstrata' !as real" Por isso' u! vazio que vai al! dos vazios de direitos que se reproduze! co!o refle:os dos vazios polticos e da poltica co!o instru!ento de estrutura&o da cidadania" #l%uns concentra! riquezas enor!es produzidas social!ente P e te! isso co!o !rito pessoal' individual - convivendo co! a !isria !aterial e !oral das sin%ularidades co!o al%o que fosse Gnatural e insol,velJ co!o dize! Lehrin%2 Loschetti B20 ' p" O2F" no retrata! que o

Portanto' sob esse pris!a' os n,!eros apontados na *abela

Estado este$a co! proble!as' !as que no os resolveu co! o passado encapsulando os direitos sociais co!o de!andas de !uitos que e:ercitara! a autoafir!a&o co!o cidados pelas vias do trabalho tendo' no entanto' resolvido as quest/es de poucos que se apropriara! das estruturas estatais no acirra!ento da desi%ualdade co!o !arca de tradi&o colonial nu!a espcie de ren,ncia ou descaso para o enfrenta!ento da questo social de!arcando novos li!ites da sociabilidade" 7s n,!eros co!o u!a realidade posta pode! ser considerados estranhos quando avaliados tecnica!ente porque fora! produzidos vinculados a u!a realidade ficta' ou se$a' pela vontade poltica dos %overnantes de planto2 no pela necessidade tcnica de concesso dos benefcios a seu te!po e !odo' !as para atendi!ento de certos caprichos polticos de
E

Qeferi!o-nos ao (eviat de *ho!as cobbes B SDD- OVCF"

cunho eleitoreiro" Por!' certo que fora! %erados a partir das re%ras postas' de contratos $uridica!ente perfeitos' !as discutveis perante o con$unto !aior da sociedade" 3ue esse re%istro possa resultar e! novos trabalhos de anlise e !aior aprofunda!ento nessa questo social co! dvidas sociais i!ensas' tanto pelo no atendi!ento a que! real!ente deveria ser atin%ido pelo direito real' quanto por aqueles que no tendo direito real se apossara! das for!alidades e apropriara!-se' !aterializando a in$usti&a da dvida co! n,!eros estratosfricos co! enor!e peso para a sociedade no futuro pr0:i!o' !as ta!b! co! refle:os de i!ediato' pois ao ser liquidada fiscal!ente' au!enta o $u%o dos estreitos li!ites do or&a!ento para o pa%a!ento da dvida social" Procura-se u!a sociedade !ais $usta e por isso' !enos desi%ual e nesse caso o capitalis!o no referncia para as transfor!a&/es' !as serve principal!ente' sobre co!o no fazer' pois o produto social ao ser repartido' e esse o %rande n0 %0rdio da questo' no pode atender os privile%iados do pr0prio siste!a' qualquer que se$a' sob pena de co!eti!ento de in$usti&as' resultando nu!a espcie de fatalis!o' isto ' sob o capitalis!o no possvel e:istir a plenitude da $usti&a social"

REFER(NCIAS #(ME@8#' Edilson" 'overno quer come%ar a !erar d(&icit da )revidncia ainda este ano. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT?nccfb" #cesso e!= 0E $ul" 20 Aa" hhhhhh" *ato 'rosso adota medidas para superar d(&icit da )revidncia. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTca7)ub" #cesso e!= 0E $ul" 20 Ab" hhhhhh" Estado coloca im+veis para garantir equilbrio da previdncia. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTnq@Q3b" #cesso e!= 0E $ul" 20 Ac" #48EQ174' Perr5" Lalan&o do 4eoliberalis!o" @n= 1#8EQ' E"2 GE4*@(@' P" B7r%s"F" )+sneoliberalismo, as polticas sociais e o Estado de!ocrtico" S ed" Qio de )aneiro = Paz e *erra' 2000" #Q#R)7' Nincius de +arvalho" Estado e re&orma, refle:/es sobre a e:perincia da refor!a do estado de Mato Grosso" +uiab = *anta *inta' 200S" LEcQ@4G' Elaine Qossetti2 L71+cE**@' @vanete" )oltica -ocial, funda!entos e hist0ria. C ed" 1o Paulo = +ortez' 20 " L713;7' )oo" . Estado coloca im+veis para garantir equilbrio da previdncia. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTSsEN7b" #cesso e!= 0E $ul" 20 A"

22

LQ#1@(" 8ecreto-(ei nU 200' de 2S de fevereiro de COV" 8isp/e sobre a or%aniza&o da #d!inistra&o <ederal' estabelece diretrizes para a Qefor!a #d!inistrativa" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTuz8%0b" #cesso e!= E $ul" 20 A" hhhhhh" (ei nU 2"O D' de A0 de abril de 20 2" @nstitui o re%i!e de previdncia co!ple!entar para os servidores p,blicos federais titulares de car%o efetivo' inclusive os !e!bros dos 0r%os que !enciona2 fi:a o li!ite !:i!o para a concesso de aposentadorias e pens/es pelo re%i!e de previdncia de que trata o art" E0 da +onstitui&o <ederal" 8isponvel e!= <http=TT%oo"%lTAM%fDb" #cesso e!= E $ul" 20 A" +#QN#(c7' )os Murilo" .s bestiali!ados, o Qio de )aneiro e a Qep,blica que no foi" A ed" D rei!p" 1o Paulo = +ia das (etras' CDV' p" E2-C0" hhhhhhhh" Cidadania no /rasil P 7 lon%o ca!inho. E ed" Qio de )aneiro = +iviliza&o Lrasileira' 20 " +#1*E(' Qobert" 0s metamor&oses da quest1o social, u!a crKnica do salrio" 0 ed" *rad" @raci 8" Poleti" Petr0polis-Q) = Nozes' 20 2" +#1*Q7' Maria celena Gui!ares de" @nteresses' 7r%aniza&/es e Polticas 1ociais" 2evista /rasileira de 3n&orma%1o /ibliogr4&ica em Cincias -ociais - /3/' n" A ' U se!estre de CC ' p" V-ED" Qio de )aneiro= CC " 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTE()DGb" #cesso e!= A $ul" 20 A" +7;*@4c7' +arlos 4elson" Contra a Corrente, ensaios sobre de!ocracia e socialis!o" 2 ed" rev" e atual" 1o Paulo = +ortez' 200D" +7;*7' Lerenice Qo$as" . 5ireito social e a 0ssistncia social na sociedade brasileira, u!a equa&o possvel` 2 ed" 1o Paulo = +ortez' 200O" 8@#1' Eduardo Qocha2 M#+i87' )os (eandro Monteiro" 0 Nova )revidncia -ocial do -ervidor )6blico Bde acordo co! a E!enda +onstitucional n" E T200AF. Qio de )aneiro = (etra (e%al' 200E" <#G;48E1' #" Q" 2ombo - 5(&icit da previdncia de *T ( de 27 859 mi: Entre 200V e 20 0' o cha!ado dficit atuarial do Estado subiu cerca de EE]" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT0vorcb" #cesso e! 0DT02T20 2" G7QE48EQ' )acob" @ntrodu&o" @n"= M#QY' farl2 E4GE(1' <riedrich" 0 3deologia 0lem1. Aj ed" *rad" (uis +ludio de +astro e +osta" 1o Paulo = Martins <ontes' 200D' p" YYN@" GQ#4)#' 1andra @ns Lara%lio" 'overnan%a e 'overnabilidade da :gua= #ssertividade e +ontradi&/es" @N Encontro 4acional da #4PP#1 - E' S e O de );4c7 de 200D" Lraslia-8<= 200D" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTzC<%+b" #cesso e!= A $ul" 20 A" G;@(c74' Maria Nir%nia Moreira" # questo dos interesses na for!ula&o das polticas p,blicas" 2evista )olticas )6blicas' 1o (uis' v" ' p" 0S- 2S' $ulTdez' CCS" (E11#' 1r%io" # e!ancipa&o poltica e a defesa de direitos" 2evista -ervi%o -ocial ; -ociedade" 1o Paulo = +ortez' n" C0' p" AS-SV' $un" 200V"

2A

(@M#' <rancisco #"P" #liena&o do trabalho" @n= 7(@NE@Q#' 8"#"2 8;#Q*E' #"M"+"2 N@E@Q#' ("M"<" 53C3.N:23.= trabalho' profisso e condi&o docente" Lelo corizonte= ;<MGT<aculdade de Educa&o' 20 0" +8Q7M" M#Q@4@' Qui Mauro" El e:peri!ento neoliberal e! Lrasil" Nueva -ociedad nU 2 septie!bre-octubre CC2' pp" 2- 2A" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTE3o*pb" #cesso e!= 0C $ul" 20 A" M#Q1c#((' *" c" Cidadania Classe e -tatus. *rad" Merton Porto Gadelha" Qio de )aneiro = Zahar' COA" M#QY' farl" . Capital, +rtica da Econo!ia Poltica" +oord" e rev" 8e Paul 1in%er" *rad" Qe%is Larbosa e <lvio Q" fothe" Nol" ' (ivro Pri!eiro" 7 Processo de Produ&o do +apital" *o!o 2 B+aptulos Y@@@ a YYNF" 1o Paulo = 4ova +ultural' CDS" B7s Econo!istasF" hhhhhh" *anuscritos Econ<micos-=ilos+&icos. A rei!p" *rad" #le: Martins" *e:to @nte%ral" 1o Paulo = Martin +laret' 200 " hhhhhh" . Capital, a crtica da economia poltica" *rad" Q%is Larbosa e <lvio Q" fothe P A ed" Nol" @" (ivro Pri!eiro" 7 Processo de Produ&o do +apital" *o!o @" Prefcios e +aptulos @ a Y@@@" 1o Paulo = 4ova +ultural' CDD" B7s Econo!istasF" hhhhhh" . 8> /rum4rio de ?uis /onaparte." Ed" 8i%ital = Qidendo +asti%at Mores' 200C" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT sf?<b" #cesso e! 0OT T20 2" M#QY' farl2 E4GE(1' <riedrich" 0 3deologia 0lem1" Aj ed" *rad" <ran9 Muller" 1o Paulo = Martin +laret' 200S' Bi!pr" 200DF M#*7 GQ7117' Estado de" B20 0F" Entendimento T(cnico entre o Estado de *ato 'rosso e a -ecretaria do Tesouro Nacional. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT uN$pb" #cesso e! 0DT0AT20 2" hhhhhh" 0ssembleia ?egislativa. ?ei Complementar n@ A5B de A de outubro de ACC9. 8isp/e sobre a cria&o e or%aniza&o do <undo Previdencirio do Estado de Mato Grosso e d outras providncias B<;4PQENF" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTA#;p(b" #cesso e! 2ST0AT20 2" 4#)LEQG' 1heila2 @fE8#' Marcelo" )revidncia no /rasil, 8esafios e li!ites. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT2z@8 b" #cesso e! 0ST T20 2 47G;E@Q#' Marco #urlio" 7 desafio de construir e consolidar direitos no !undo %lobalizado" 2evista Duadrimestral de -ervi%o -ocial' #no YYN@' nU D2' $ul-200S" 1o Paulo= +ortez' 200S" 7Q7Z+7' 7!ar Guerrero" @n%overnabilidad= disfunci0n 5 quebranto estructural" 2evista 5el C?05 2e&orma E 5emocracia n. F. +aracas= +(#8' Enero de CCS' p" S" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTa6f$Mb" #cesso e!= 0D abr" 20 A" P#7(@' +lia Maria2 *E((E1' Nera da 1ilva" 8ireitos 1ociais= conflitos e ne%ocia&/es no Lrasil conte!porMneo. @n" #(N#QEZ' 1Knia P"2 8#G4@47' Evelina2 E1+7L#Q' #rturo"

2E

B7r%s"F" Cultura e )oltica nos *ovimentos -ociais ?atino 0mericanos, novas leituras" Lelo corizonte = ;<MG' 2000' p" 0A- ED" P#;(7 4E**7' )os" LQ#Z' Marcelo" Economia )oltica, u!a introdu&o crtica. V ed" 1o Paulo = +ortez' 20 " PE+f' )a!ie2 4@+f' *heodore2 LQE44EQ' 4eil" . mal estar no p+s-neoliberalismo" *rad" #le:andre Larbosa de 1ouza e Maria +ristina Nidal Lorba" Qevista 4ovos Estudos nU C2' !ar&o-20 2" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTOMoiGb" #cesso e!= DT 0T20 2" PEQE@Q#' Pot5ara #"P" )oltica social, te!as k quest/es. A ed" 1o Paulo = +ortez' 20 "

1#8EQ' E!ir" 'ramsci= poder' poltica e partido" *rad" Eliana #%uiar" 1o Paulo = E:presso Popular' 200S' p" 2V-2D" 1@(N#' M" #" 1" Nem d(&icit nem super4vit na -eguridade -ocial, contrarrefor!a co! reten&/es' ren,ncias e suple!enta&/es or&a!entrias" B*ese de 8outoradoF" Lraslia = ;4L' 200D" 1@(N#' 1idne5 )ard da" 2e&orma da previdncia em perspectiva comparada, e:ecutivo' le%islativo e sindicatos na #r%entina e no Lrasil" 1o Paulo = cu!anitasT<apesp' 200V" 2E0 p" 17;Z#' Qe%ina (una 1antos de" Cincia )oltica= 8ecis/es' escolhas' institui&/es" Lraslia8< = Nestcon' 200D" 17;Z#' Maria Mafra" # Pro:!ica e a E:cluso 1ocial" 2evista )ercursos. <lorian0polis' v" 0' n" 02' p" E P 22' $ul" T dez" 200C" HonlineI" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT#G)Zdb" #cesso e!= A $ul" 20 A" 1*4" 1ecretaria do *esouro 4acional" 20 A" -3-TN G -istema de Coleta de 5ados Cont4beis" 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTcPL4Vb" #cesso e!= 0V $ul" 20 A *+E" *ribunal de +ontas de Mato Grosso" 2elat+rios das Contas 0nuais do 'overno do Estado de *ato 'rosso P E:erccios 2002T20 " +uiab-M*= *+E' 20 2" HonlineI. Qelat0rios 8isponveis e!= ahttp=TT%oo"%lTD2fGDb" #cesso e!= 0O nov" 20 2F" hhhhhh" 2elat+rio T(cnico 9C>BB-AC88 G +ontas de Governo 20 0" +uiab-M*= *+E' 20 HonlineI. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lTOV*;Cb" #cesso e!= 0O nov" 20 2F" "

NE(#1+7' Eriv" <QE@*#1' (eana" 0 reinven%1o da solidariedade em tempos de globali!a%1o P # 1ociedade +ivil e a constru&o da cidadania. 8isponvel e!= ahttp=TT%oo"%lT+8MlYb" #cesso e! D set" 20 "

5ata de submiss1o, 85JCKJAC8F 5ata de aprova%1o, 85J8CJAC8F

Das könnte Ihnen auch gefallen