EMus Power VoL, COLPaKpfw V Sd Kts 171 Ausf. D ,.Panther“z 4. kompanii, 2, Putku Pancemego SS, 2, Dywigji Grenadieréw Pancernych SS ,.Das Reich", front wechodni, jesied 1943 roku. '2Kpfiv V Sd Ki 171 Aust D “Panther” tank of the th Company, 2nd SS-Paner Regimnent, 2nd SS-Panzerercnadier Division “Das Reich’, Eastern Front, Autunnn 1943. ee A TY - i PeKpfw V Sd Kf: 171 Ausf. A Panther” 2 1. kompanii Pun Pancemego ,Grofeutchland”, Prusy Wschodnie,styezefi 1945 roku. PeKpiw V Sd Ki2 171 Aust. A “Panther” tank from the Ist Company Panzer Regiment "Grodcuschland, East Prussia, lanaary 1945 PrKpfw V Sd Kfz 171 Ausf. G ,Panther” z 10, Pull Pancemego, 8. Dywizji Pancerej, Wegry, marzec 1945 roku. PeKpfw V Sd Kf 171 Ausf: G “Panther” tank from the 10th Panzer Regiment, Sth Panzer Division, Hungary, March 1945,cooly Pakphw V Sd 171 Ausf. D Path lage Pek V Sd Kf: 171 Ausf. D [Tank Museum 2389/¢2) Panther’, obok ciezkiego PzKpfw VI, byt najbardziej_ znanym_niemieckim czotgiem skonstruowanym i produkowanym w_czasie drugiej_ wojny Swiatowej. W opinii wielu alianckich Zoinierzy, ktérym przyszto walczy¢ z jednostkami uzbrojonymi w ten typ czofgu, pojazdy te wcale nie ustepowaly stynnym ,,Tygrysom’, a nawet pod wieloma wzgledami je przewyzszaly. Bardzo dobre zawieszenie i szerokie gasienice ,,Panthery”, zainspirowane rozwiazaniem zastosowanym w sowieckim czolgu T-34, pozwalaty lepiej roztozyé nacisk na grunt, dzieki czemu czolg dw miat lepsze wlasciwosci trakcyjne, nie tylko od znacznie cieészego ,,Tygrysa”, ale réwniez od dwa razy Izejszych PzKpfw Ill i Pzkpfw IV. Sporym atutem Panther” byt ich pochyly pancerz (rowniez wzorowany na T-34), od ktdrego nierzadko rykoszetowaly alianckie pociski przeciwpancerne, a takze doskonata dtugolu- fowa armata kalibru 75 mm. Wedtug statystyk amerykatiskich sit ladowych za zniszczenie jednej ,,Panthery” Sowieci placili srednio strata dziewieciu T-34, a Amerykanie pieciu Shermanéw”. Co wigcej, zatogi amerykari- Skich czolgaw mialy kategoryczny zakaz po- dejmowania walki z ,,Pantherami” na bliskich dystansach. Swiadczy to 0 tym, ze alianci doskonale zdawali sobie sprawe z przewagi, nanther” tank No from the Ist Panzer Abteilung, 4th Panzer Regiment seen in Tal The “Panther”, besides the heavy PzKpjv VI “Tiger”, was the best known German tank designed and manufactured during the World War Il. In opin- ion of many Allied soldiers, who had to fight against units armed with that type of tank, these vehicles not only were equal to the famous “Tigers but were ahead of them in many respects According to the U.S. Army statistics, Russians paid on average with loss of nine T-34s, and Americans with loss of five “Shermans”, to destroy one “Panther”. What is more, the U.S. tank crews were strictly banned to take up fights with the “Panthers” at close ranges. It reflects the advan- tage on the battlefield enjoyed by these perfectly equipped and well armoured vehicles. Unlike the “Tigers”, which were used by the German Panzerwaffe in fighting both in Europe and North Africa, Europe was the area of activity of units equipped with the “Panthers”. The “Panthers” were fighting till the end of the war, and in fact a lit- tle bit longer. The last battle with their participation took place three days after signing by Germany an unconditional capitulation: on May 11, 1943, when they clashed with the Soviet T-34/85 tanks in Bohemia. A reconstruction of a number of fights with participation of these tanks has been present- ed in this study, supplemented by colour charts, showing camouflage patterns, as well as numerous tables and diagrams, and battle layouts.jaka na polu walki mialy te swietnie uzbrojone i dobrze opancerzone pojazdy. W odréznieniu od ,,Tigerdw’, ktérych armia_niemiecka uzywata zaréwno w walkach w Europie, jak i w Afryce Pétnocnej, obszarem, na ktérym wal- czyly jednostki uzbrojone w ,,Panthery” byta Europa. ,,Panthery” walczyly do korica wojny, a wlasciwie, nawet troche dhuzej. Ostatnia bitwa z ich udziatem miata miejsce trzy dni po podpisaniu bezwarunkowej _kapitulacji Niemiec: 11 maja 1945 roku, kiedy to ,,Pan- thery” po raz ostatni starty sie z sowieckimi T-34/85 na terenie Czech. W niniejszym opra- cowaniu zostat zaprezentowany przebieg wielu walk toczonych z udziatem tych czotgow. Catos¢ uzupetniaja plansze barwne przedstaw- iajace schematy malowan oraz liczne tabele i schematy oraz plany bitew. NIEUDANY DEBIUT — KURSKIEM, 1943 BITWA POD Piennsze seryjne ,,Panthery” P2Kpfw V Sd Kfz 171 Ausf. D zaczely trafiaé do jednostek pancemnych juz na preelomie lutego i marca 1943 roku, Preykladowo w marcu 1943 roku 24 Dywizja Pancerna posiadala try czolgi tego typu Przeprowadzone wowezas pidby poligonowe wykazaly, 26 nowy czolg nie jest pozbawiony wad. Zawodzily zwtaszcza sil: niki, ktdte preegrze i systemu_sterowania Zaluzjami wlotbw po: sig i nierzadko zapalaly, najezescie| w wynikur aw. Cooly sre siadaja wyrzutnie pociskow dymnych I oslony przecinedesze Prototypowy Versuchs P2Kpfw V wykonany zakladach MAN pod konice 1942 hamulcem wylotowym armaty 7.5 em KwK 42 L\70 podobs do stovowanego w czolgach PrKpfw IV. Ausf, F2. Fersuchs P2Kpfw V “Panther” completed by the MAN in the Fall of 1942. The 7.5 cm KwK 42 1/70 sill had the ball muzzle brake invented Jor the 7.Sem Kw 40 L/43 in the PeKpfw IV Ausf. F2 sank, (IWM. MH 19574], UNSUCCESSFUL DEBUT - BATTLE OF KURSK, 1943 First series “Panthers” in the P2Kpfw V Sd Kfz 171 Aust D version found their way to the armoured units at the tum of February and March 1943, For example, in March 1943, 24th Panzer Division had three tanks of that type. Field tests per formed at that time revealed that the new tank was not without P2Kpfw V Sd Kf 171 Ausf. D Panther wyprodukowane w zakladach MAN na poczgtku maja 1943 roku. Czolgt po- ‘aw. otwordw pistoletowyeh, P2kpfi Sd KJ 171 Ausf. D “Panther ‘completed at MAN in early May 1943. Tanks stll equipped with Nebelwurfgerat and rain guarls over the pistol ports, [Tank Museum 2902/08] 6Czolg Sredni P2kpfw V Sd Kfe 171 Ausf, D Panther nr 144% 7 1. kompanii, $1. Batalionu Pancernego zaladowany na platforme AP uded on the rail flatcar Nove the Kolejowg. Na wiedy widocene godto kompan Panzer Abteilung I wietrza. Czeste byby ted usterki pomp paliwowych oraz ukladu napedowego (przede wszysikim sprzegiet bocenych). Zalogi testujace Pekpfw V_ informowaly réwniez ‘wytrzymalosci k6t napedowych i szeregu innych, mnie} istot- nych niedociagnieci sig wedlug og6lnie przyjetych zasad, produkcja nowych cZolyiw zostalaby wstezymana i wanowiona dopiero po tuwzglednieniuniezbednych poprawek konstrukcyjnych, W praypadku ,,Panthery” produkeji nie preerwano, ghownie z powodu nal ge of the © male) th. Zapewne, gdyby wszystko odbywalo f Mitlera, Ktéry chcial jak najszybciej mieé duéa iloSE nowych czolgéw, aby méc je wykorzystaé w planowane| na lato 1943 roku ofensywie zakodowane} pod kryptonimem Gytadela”(z rier. Zitadelle), ktora zamierzal przeprowadzié pod Kurskiem. ,,Sukces zapewnia nam nowe ,,Tygrysy" 1 Panthery", znakomite czofgi, ktére gwarantuja. catkowita ‘mowit Fuhrer do 3. maja na odprawie w Monachium. Panthery towe do zadat frontowych. Maja one jeszcze wiele chord dezieciecych, co pray nowych konstrukcjach jest calkiem nor malne szesciu tygodni Inspekior Broni Panc Guderiana popart Albert Speer, minister ds, uzbrojenia amu: nicji, Hitler nie dal sie preekonaé i nie zmienit swe Zgodnie z wydanym wowczas przez wodza Ill Rzeszy preewag swych generatow Uwazam nowe jakosciowa nad wozami Rojan za tak naprawde jeszcze niego Usterki te nie moga byé usuniete w ciagu pieciu,, czy — oponowal wodzowi Ill Rzeszy Generalny ej, generat Heinz Guderian. Mimo, 2e sdecyzi rozkazem, wady konstrukcyjne dostizezone podczas pie pwane w koe nych wozach zjezdzajacych z taim produkcyjnych. W program wszyech prob Panther” mialy zostaé wyelimit ‘modesnizacji zaangazowani zostali gléwni producenci nowych, czolgw — zaktady Maschinentabrik-Augsburg-Narnberg (MAN) w Norymberdze, Maschinenfabrik-Niedersachsen: Hannover (MNH) w Hanowerze i Daimler-Benz w Berlinie. Spfw V Sd Kz 171 Ausf. D "Panther" coded “144 ‘ompany painted on the turret. [SKM] tank from the tst Company, Sts (Caolg éredni P2Kpfoy V Sd Kfe 171 A 2-6. kompanii, 52, Batalionu Pane awubarwnym. 4 P:Kpfv V Sd Kfe 171 Ausf D"Panthe sd “632" from the 6th Company, S2nd Pancer Abte pattern. [BAIZakres przerdlbck byt dosyé powainy i zakladat przeprowadze- nie zmian w ukladzie paliwowym, uktadzie chlodzenia sitnika i wentylacji przedziaky napedowego. W toku modemizacji poprawiono planctarne mechanizmy skrgtu, hamulce, wzmoc riano kola napedowe, zwigkszono wytraymalosé zawieszenia, lacznie z wymiang drazk6w skretnych i wzmocnieniem amottyratoréw. Wiele zmian dotyezylo takze poprawienia komfonu obstugi czolgu, co zostalo przyjete 7 nieskrywanym zadowoleniem zal6g, Pierwszymijednostkami, kiére w pelni zamierzano \wyposazyé w ,,Panthery” byly bataliony pancerne oznaczone cyirami 51. 152. (51. i 52. Panzer Abteilung). Pierwszym dowodzit kapitan Meyer, drugim major Sievers. Jednostki te slormowane zosaly odpowiednio na bazie I. Batalionu 33 Pulku Pancernego, 9. Dywizii Pancerne| |. Batalionu 15. Pulku Pancemego, 11. Dywizji Pancemej. Zaréwno 9., jak i 11 Dywizia Pancema sporo czasu spedzity na froncie wschodnim i posiadaly dobrze przygotowane i przeszkolone kadry. Owo froniowe doswiadezenie nie zostalo jednak wykorzystane w ‘rganizacji nowych bataliondw. Do 51. i 52. batalionu \weielono howiem wiels rekrutow i mladych oficeréw, kiorzy jak dotad nie walezyli 2 wrogiem. Co wigce} Zolnierze ci nie zal taktyki sowieckich wojsk pancemych. Etatowo obydwa baialiony mialy liczyé po 96 Panther". Szkolenie zalog rozpoczeto juz w lutym 1943 roku na poligonie w Grafenwohr. Ze wagledu na koniecznos przeprowadzenia w ,Panterach” ‘wezesniej opisanych zmian konsteukcyinych, odbywato sig ono 2 wykorzysianiem kilku waz6w wezesne) produkeji oraz czolgow P2kpfw IV. Obydwa bataliony ottzymaly przewi diana przez eta ilos,,Panther” dopiero w drugie} polowie 1943 roku, Wowc7as okazato sie, e zastosowane przez Crolg Sredni PrKpfw V Sd Kfz 171 Ausf. D Panther ar 121° posiada dodatkowe ogniwa gasienie przewozone na pancerzu sil the Ist Company: Sist Panzer Ab in Techerkaskove area, Note addtional track links are defects. Especially engines were plagued with problems, such as ‘overheating and sometimes bursting into flames, mainly due to failures in control system of the inlet air shutters. Failures of fuel pumps and power clutch) appeared frequently. The P2Kpfw V test crews reported also of a low strength of driving wheels and of a number of less important shortcomings. In spite of these facts production of Panthers was not stopped, mainly due to Hitlers press wanted to have a large quantity of new tanks as quickly as pos sible, to use them in an offensive planned for 1943, codename ‘Citadel (Germ, Zitadelle), 0 be launched at Kursk. The design defects, noticed during first trials of the “Panthers’ were to be eliminated in subsequent vehicles to leave the pro- duction line. Main manufacturers of the new tanks were involved in the modernisation program, such as Maschinenfab- rik-Augsburg-Niirmberg (MAN) in Nienberg, Maschinenfabrik Niedersachsen-Hannover (MNED in Hanover and Daimler-Benz in Berlin, The scope of alterations was rather serious and includ- ced strengthening the suspension, as well as changes to the fuel system, engine cooling system and ventilation of a power trans mission compartment. First regular units to have received the “Panthers” were the armoured battalions designated by numbers STS and S2nd (Sist and 52nd Panzer Abtailung). The first was commanded by Captain Meyer, the second one by Major Sievers. These units were established respectively on the basis of Hnd Battalion 33rd Armoured Regiment, 9th Panzer Division and Ist Battalion 15th Armoured Regiment, 11th Amoured Division, Both Sth and Ith Armoured Divisions spent a good deal of time on the east em front and had well prepared and trained personnel. However this front experience was not utilized while organizing new insmission system (especially of a side 1. Batalionu Pancernego, rejon Czerkasskoje. Czo 1 P2Kpfw V Sd Kfe 171 Ausf. D “Pamher” coded “121” from acaued on the engines deck, (CAW| 9jthtd ARNR eee eee 10Panther ne Czolg iredni PeKpfw V Sd Kfe 171 Ausf. ia wiedy godlo jednost had painted! unit badge on the turret, amuse Magnuskil onstruktorow usprawnienia nie poprawily w sposéb znaczacy funkcjonowania wielu podzespotbw czolgow, ktore w dalszym ciagu sie psuly. Z tej tez preyczyny zamiast éwiczyé na poligo- nie, oficerowie i Zolnierze obychwu bataliondw przesiadywali slownie w warsztatach. Kapral Wemer Kriegl, kidry w owym czasie shuzy! w 1. kompanii czolgow 51. Batalionu Pancemegotak wspornina ten oktes: ,.W kompanii bylo kilka pozaréw silnikow, poniewaz mieszanka palwowa w cylin: drach nie spalata sie catkowicie itrafiala do rozgrzanego kolek- tora spalin | rar wydechowych. W tej sytuacji mieszanka pa wowa ezesto wybuchata. Ceasami od tego zapalaly sie prac: wody elektrycene.” Koniecznym stalo sie przeprowadzenie olejnego program modernizacii_,Panter”. Zrealizowany zosab on w czerweu przez kadry Wwarszlatéw jednostek w Grafenwohr iw Erlangen. Tym razem wymieniono min. popekane piasty kot jezdnych araz tozyska, a same tarcze kal niektérych woz6w wemocniono dodatkowymi sworzniami Uklady napedowe zostaly zdemontowane i przekazane produ: centowi, aby dokonal_w nich niezbednych poprawek, Wprawadzenie tych zmian mialo niebagatelny wplyw na ‘osiateczny termin rozpoczecia operacji ,,Cytadela”, ktore) poceatek przesunieto z 25 czerwea na 5 lipca. Naprawione ,Panthery” ponownie tralily do 51. i Batalionu dopiero pod koniec czerwea. Wawczas to kazdy 2 batalion6w miat zndw po 96 woz6w liniowych oraz po wa wozy zabezpieczenia technicznego typu ,Bergepanther”. Z rorkazu naczelnego dowddziwa obydwa’bataliony zostaly podporzadkowane 39. Pulkowi Panceremu, kt6rym dowodzi ‘major Meinard von Lauchert. Ten urodzony w 1905 roku oficer stuzy! wezesnie) w 35, Pulky Pancemym 4, Dywizii Pancerne) 02" 2S. kompar A P-Kpfiw V Sd Kf 171 Ausf D "Panther 2, Batalionu Pancernego, Czolg posiada namalowane tank coded "502" from the Sth Company S2nd Panzer Abteilung, Tank battalions. A lot of new recruits and young officers were con: sefipted into SIst and S2nd Battalion, who till then had not fought with an enemy. Ultimately both battalions were to receive 96 “Panthers” cach. Training of crews began ay soon as in February 1943 at Grafenwobr test range. Because of necessity (0 implement the design changes described above, the raining was performed with use of some vehicles from earlier production and the P2Kpfw IV tanks, Both battalions got ultimate quantity in second half of May 1943, It tured out then, that the implemented design alterations did not improve ‘operation of many tank subsystems, which still broke, Due to this reason, instead of training at the test range, the officers and of vehicles as Ia soldiers of both battalions had to spend many hours mainly in workshops. Another modernization program of the “Panthers” was necessary to carry out. It was performed in June, mainly by workshop crews of Grafenwohr and Erlangen units reappeared in SIst and S2nd Battalions as late as in the end of June, Then each battalion had again 96 line tanks, as well as two “Bergepanthers” technical support vehicles. On the order of the general command, both battalions were assigned to 39th Panzer Regiment, commancled by Major Meinard von Lauchert. This officer, born in 1905, served eatlier in 35th Armoured Regiment, 4th Armoured Division, with which he went through the combat trail during the campaign in Poland, France and in the Eastin early period othe war, Lauchert was decorated with a Knight's Cross of Iron Cross t with the Red Army units. In first days of July, he 1e Eastern Front all the “Panthers” (192 in total plus jergepanthers”), for his leaded t 4 her with eight vehicles of 39th Regiment's staff. Between 2 and July 4, 204 tanks and their n2 kiérym przeszedt szlak bojowy podezas kampanii w Polsce, we Frangji i poczatkowym etapie wojny na Wschodzie, Za walki_z oddziatami ArmiiCzerwonej Lauchert odznaczony zostat Krzyzem Rycerskim Zelaznego Krzyza. W pierwszych dniach lipca poprowadzit wszystkie ,,Panthery” (lacznie 192 zolgi, plus 4 ,Bergepanther”), wiaz z osmioma wozami ze sziabu 39. Putku, na front wschodni. Pomiedzy 2 a 4 lipea 204 zolgi_ i ich zatogi dotarly do rejonu koncentracji_ kolo Moszczenoje. Tam te pulk poniést pierwsze straty. Juz 3 lipca podezas przemarszu ze stacji kolejowej na pozycje wyjsciowe ddwa czolgi spality sie doszczetnie w wyniku pozaréw silnikow. Po osiagnieciu pozycji wyjéciowych 39. Pulk Pancerny zostal podporzadkowany XXXXVIIl, Korpusowi Pancernemu generala ‘Otto von Knobelsdorfa, ktéry wraz 2 Il, Korpusem Pancerym, 55 55-Obergruppentahrera Paula Haussera tworzyt ,pancerna pieSC” 4. Armii Pancerne} generata Hotha. 5 lipea, w dni ozpoczecia operacjt,,Cytadela’, pulk Laucherta preydzielono do Dywizji Grenadieréw Pancernych _,,GroSdeutschland’. Dywizja ta, dowodzona przez generala Hoernleina, miata nacieraé na kierunku obojariskim, okoto 40-50 kilometeéw na poludniowy zachéd od Kurska. W tym te2 daiu utworzony zostal tymczasowy zwiazek w postaci 10. Brygady Pancerne}, dowodzone} przez putkownika Deckera, a w zasadzie tylko je) satabu (Brigade-Stab 10), ktéry miat koordlynowae dziatania 39. Pulku Pancemego i pulky dywizji _GroSdeutschland” pancemego 32" 7 4. kompa crews arrived in the region of concentration near Moszezenoye. There the regiment suffered it first losses. As soon as on July 3,