Sie sind auf Seite 1von 22

TRADING ALMANAK

Hoe word ik een ervaren trader?




(BONUS: 10 Gouden Regels voor Succesvol Traden)


2 | T r a d i n g A l m a n a k


Inhoudsopgave
1. WAT IS TRADING? 4
1.1 INLEIDING 4
1.2 NOKIA ALS VOORBEELD 4
1.3 REGELMATIG DE PORTEFEUILLE OPKUISEN 4
1.4 JE MOET ER WEL WAT VOOR DOEN 4
1.5 RENDEMENTEN DIE BOVEN HET MARKTGEMIDDELDE LIGGEN 4
2. WELKE VORMEN VAN TRADING ZIJN ER? 5
2.1 DAY TRADING 5
2.2 SWING TRADING 5
2.3 LONG & SHORT TRADING 6
2.4 TRADING MET HEFBOOM VIA DERIVATEN 6
2.5 TRADING IN COMMODITIES, FOREXMARKTEN, 6
2.6 TRADING MET PENNY STOCKS VALT STERK AF TE RADEN 7
3. TRADEN IN DE PRAKTIJK 7
3.1 AANDELEN 7
3.2 OPTIES 8
3.3 WARRANTS 9
3.4 SWAPS 10
3.5 FUTURES 10
3.6 TURBOS 10
3.7 CFDS 11
3.8 SPEEDERS 12
3.9 TRACKERS OF ETFS 12
3.10 FOREXMARKT 13
4. TIEN GOUDEN REGELS VOOR EEN SUCCESVOLLE TRADER 13
4.1 LET YOUR PROFITS RUN (NEEM NIET TE SNEL WINST) 13
4.2 CUT YOUR LOSSES (DURF VERLIEZEN TE NEMEN) 14
4.3 WAAK OVER DE KOSTEN 14
4.4 BEPAAL OP VOORHAND KOERSDOEL EN STOP-LOSS 14
4.5 LAAT U NIET BENVLOEDEN DOOR HET SENTIMENT 15
4.6 NEEM NOOIT TE GROTE RISICOS 15
4.7 LAAT U NIET VERBLINDEN DOOR SUCCESSEN 15
4.8 GA NOOIT TEGEN DE TREND IN 15
3 | T r a d i n g A l m a n a k

4.9 BLIJF ALTIJD AANWEZIG IN MARKTEN DIE VOLDOENDE LIQUIDE ZIJN 16
4.10 IN GEVAL VAN TWIJFEL, DOE NIETS 16
5. TECHNISCHE ANALYSE 16
5.1 TECHNISCHE ANALYSE VERSUS FUNDAMENTELE ANALYSE TREND 17
6. VOORBEELDEN VAN EEN TECHNISCHE ANALYSE 18
6.1 DE DOW-THEORIE, OF WAT DACHT DE BEDENKER VAN DE DOW JONES ERVAN 18
6.2 ELIOTT WAVE-THEORIE 19
6.3 POINT AND FIGURE CHARTING 19
7. DE BELANGRIJKSTE SIGNALEN IN DE TECHNISCHE ANALYSES 20
7.1 HET GEWOGEN GEMIDDELDE 20
7.2 BULLISH OF BEARISH TRIANGLE 20
7.3 RSI OF RELATIVE STRENGHT INDEX 21
7.4 MACD OF MOVING AVERAGE CONVERGENCE/DIVERGENCE INDICATOR 21
7.5 HEAD AND SHOULDERS FORMATIE 22
8. CONCLUSIE 22


4 | T r a d i n g A l m a n a k

1. Wat is trading?
1.1 Inleiding
Beleggen in aandelen kan op verschillende manieren. Veel beleggers hebben gekozen voor de buy-
and-hold strategie, om de simpele reden dat dit hen met de paplepel is ingegoten. Ze kopen met
andere woorden aandelen en stoppen die (bij wijze van spreken) vervolgens diep weg in een kluis.
Vaak blijven aandelen jarenlang in een portefeuille aanwezig. De achterliggende filosofie is dat de
koersen van de aandelen in de portefeuille, ondanks tijdelijke correcties, over een langere termijn
bekeken wel zullen stijgen. Dat is in sommige gevallen inderdaad het geval, maar de buy-and-hold
strategie werkt echter niet altijd en voor elk aandeel. De wereld staat namelijk niet stil, zeker in het
afgelopen decennium heeft de technologie een hoge vlucht genomen. En dat is niet zonder gevolgen
gebleven voor beleggers die zich in slaap hadden laten wiegen.
1.2 Nokia als voorbeeld
Bedrijven die vandaag het neusje van de zalm in huis hebben op technologisch gebied lopen het
risico morgen, volgende week, volgende maand of volgend jaar uit de markt te worden geprezen.
Een goed voorbeeld daarvan is het Finse Nokia. Dit bedrijf was de vlaggendrager van de mobiele
telefoon, maar raakte op drift in het tijdperk van de smartphone. Wie geduldig bleef zitten op zijn
aandelen Nokia, is er aan voor de moeite. Ze zitten weliswaar nog steeds in de notering, maar zijn
slechts een fractie waard van wat ze vroeger waard waren. En zo zijn er wel meer bedrijven die nu als
vergane glorie ergens in een hoekje van de beurs zitten te verkommeren. Op Wall Street is Eastman
Kodak bijvoorbeeld nog maar een schim van wat het vroeger is geweest. Eastman was
toonaangevend in de analoge fotografie maar telt in de digitale fotografie nauwelijks nog mee. En
dan is het onvermijdelijk over en uit met de beurskoers.
1.3 Regelmatig de portefeuille opkuisen
Er zijn nog veel meer voorbeelden waarmee kan aangetoond worden dat de buy-and-hold strategie
gedeeltelijk achterhaald is. Een goede belegger zal daarom regelmatig zijn portefeuille opkuisen
door wat geld van de tafel te nemen (of met andere woorden af en toe winst te nemen op posities),
door verliezen te beperken of gewoon door saaie aandelen te vervangen door aandelen die betere
winstkansen te bieden hebben.
1.4 Je moet er wel wat voor doen
Een stapje verder betreden we het terrein van de trader. Deze volgt de beurs op de voet en houdt
van snel handelen. Hij zal instappen wanneer zich een kans voordoet met de bedoeling om op
relatief korte termijn zijn posities winstgevend af te bouwen. Pas op, u hoort ons niet zeggen dat dit
altijd zal lukken. Maar een handige trader wordt op basis van de opgedane ervaring in staat geacht
om de markt te kloppen. Voorwaarde is wel dat hij of zij het huiswerk goed heeft gemaakt. Want een
succesvolle trader wordt je niet zo maar, je moet er wel wat voor doen. Wat dat precies is, willen we
u in deze handleiding duidelijk maken.
1.5 Rendementen die boven het marktgemiddelde liggen
Maar misschien toch nog even dit. Trading kan voorkomen dat de belegger grote verliezen zal
moeten incasseren in een periode dat de beurs minder sterk presteert. In 2008 daalde de S&P 500
Index bijvoorbeeld met 51%, een bittere pil voor veel beleggers. Wie volgens de buy-and-hold
5 | T r a d i n g A l m a n a k

strategie werkte, moest dit verlies volledig slikken. Een verstandige trader had tijdig zijn stop-losses
geplaatst en kon zodoende echt dramatische verliezen vermijden. Hetzelfde gold in 2001 en 2002,
toen de S&P 500 Index respectievelijk met 23 en 27% daalde. In de Verenigde Staten zijn er
verschillende beursgenoteerde beleggingsfondsen, de zogenaamde Exchange Traded Funds of ETFs,
die op basis van het trading principe de markt proberen te kloppen en daar ook daadwerkelijk in
slagen. Onder andere F-Squared Investments en Good Harbor slagen er in om rendementen te
realiseren die boven het marktgemiddelde liggen.
2. Welke vormen van trading zijn er?

2.1 Day trading
Day trading was enkele jaren geleden sterk in de mode, vooral in de Verenigde Staten maar ook aan
deze kant van de Atlantische Oceaan. Het basisprincipe van een day trader is dat hij of zij probeert
om binnen n enkele handelsdag posities te openen en met winst af te sluiten. Nogal wat beleggers
voelen zich na verloop van tijd geroepen om er een full time beroep van te maken. Hier geldt echter
het spreekwoord: velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren. Het is namelijk niet zo
gemakkelijk om voldoende winsten te realiseren om van day trading te kunnen leven.
Een day trader zit van s morgens tot s avonds achter zijn of haar schermen, kwestie van geen tik op
de markt te missen. Om day trading rendabel te maken, zullen er op dag basis verschillende
transacties uitgevoerd moeten worden. Aan elke transactie zijn vanzelfsprekend kosten verbonden,
zelfs al worden deze tot een absoluut minimum beperkt wanneer ze worden uitgevoerd via een
discount broker. De gerealiseerde winsten moeten dus groot genoeg zijn om die kosten te dekken en
nog iets over te houden. Het spreekt voor zich dat dit niet altijd zal lukken.
Wie zich geroepen voelt om day trader te worden, focust zich bij voorkeur op enkele aandelen en/of
indices. Die voorkeur moet op de eerste plaats uitgaan naar onderliggende waarden die zich intraday
erg volatiel gedragen, want daar vallen de beste winstkansen te rapen. Het heeft natuurlijk weinig zin
om in het wilde weg maar aandelen uit te kiezen voor tradingdoeleinden. Alleen actieve beleggers
met zeer veel ervaring mogen zich wagen aan day trading. Succes kan in deze materie echter niet
gegarandeerd worden.
2.2 Swing trading
Swing trading is eveneens populair in de Verenigde Staten, maar is op zijn beurt overgewaaid naar de
andere kant van de Atlantische Oceaan. In Europa zijn er verschillende sites die zich tot swing traders
richten. Swing traders mikken op een swing in de koers van een aandeel, een beweging van zekere
omvang die alleszins voldoende groot is om een positie winstgevend te sluiten. Ook in dit geval
moeten de kosten verrekend worden.
De swing trader is minder actief dan de day trader en zal vaak posities ook langer dan n dag willen
aanhouden. Anderzijds is hier wel degelijk sprake van actief traden. Een ervaren swing trader zal niet
weg te slaan zijn vanachter zijn scherm, altijd klaar om een slag te slaan. Hij of zij heeft altijd
verschillende posities openstaan en die moeten vanzelfsprekend goed bewaakt worden. In de
meeste gevallen blijven de ambities beperkt tot het proberen binnen te rijven van een winst van
6 | T r a d i n g A l m a n a k

enkele procenten, waarbij zoals steeds met de kosten rekening moet worden gehouden. De risicos
op verlies worden steeds afgedekt door het inbouwen van een stop-loss. Vanzelfsprekend zal de
swing trader altijd klant zijn bij een discount broker, kwestie van de kosten zo laag mogelijk te
houden. Vele kleintjes maken n groot; enkele geslaagde transacties kunnen op relatief korte
termijn een mooie winst opleveren.
2.3 Long & short trading
Traders kunnen zowel long als short gaan op posities om winsten te realiseren, dit naargelang van de
gekozen richting. Met een long positie gaat men uit van een stijging van de koers van de
onderliggende waarde, door het innemen van een short positie rekent de trader er op dat die koers
zal dalen. De mogelijkheid om short te handelen, is natuurlijk mooi meegenomen in periodes dat de
trend op de beurs dalend is. Helaas is het niet bij elke bank of broker mogelijk om short posities in te
nemen. Informeer u dus op voorhand welke de mogelijkheden en de daaraan verbonden
voorwaarden zijn.
2.4 Trading met hefboom via derivaten
Een trader mikt op kleine winsten, met in het achterhoofd het idee dat vele kleintjes samen iets
groots kunnen realiseren. Maar het lot kan een handje toegestoken worden door via leveraging te
traden. Leveraging of het gebruik van een hefboom maakt het mogelijk om een positie in te nemen
die groter is dan het bedrag dat op dat moment op de rekening staat. Aan deze manier van traden
zijn natuurlijk risicos verbonden. De winsten kunnen weliswaar aanzienlijker zijn, maar hetzelfde
geldt ook voor de verliezen. Sommige brokers of tussenpersonen laten leveraging met een factor 2,
3, 4 of zelfs meer toe. Om veiligheidsredenen adviseren we echter om het hefboomeffect eerder
beperkt te houden. Wie met een hefboom werkt, kan niet alleen meer winnen maar ook meer
verliezen. Elke medaille heeft namelijk zijn keerzijde.
Om met een hefboom te traden, kan er ook via derivaten gewerkt worden. Hiervoor is echter een
zekere basiskennis vereist. Bovendien moet ook de keuze worden gemaakt of u via opties, CDFs,
turbos, enzovoort zal traden. Meer over deze vorm van trading vindt u verder in deze handleiding.
Maar toch nog dit: een verstandige trader zal zich niet laten leiden door greed (hebzucht). Hou de
hefboom beperkt, zo niet kan een mislukte trade dramatische vormen aannemen. Vooral bij
beginnende traders treedt nogal eens de drang op om via een grotere leverage te werken, meestal
nadat enkele trades goed geslaagd zijn. Hou er rekening mee dat iedere trader ooit kennis maakt met
de keerzijde van de medaille. Het is vrijwel uitgesloten dat elke trade met winst afgesloten wordt,
leverage of geen leverage.
2.5 Trading in commodities, forexmarkten,
Traden in aandelen en/of beursindexen is het meest gekend, maar sommige traders hebben zich op
andere segmenten van de financile markten gespecialiseerd. Zij handelen bijvoorbeeld in
grondstoffen zoals goud, zilver, of handelen op de forex- en valutamarkten. De forexhandel is in
heel wat landen erg populair bij traders. Telkens focust men op bewegingen in de onderliggende
waarde. Ook bij trading commodities, forexmarkten, kunnen er zowel short als long posities
ingenomen worden.
Opnieuw is een bepaalde kennis van de onderliggende waarde noodzakelijk. Grondstoffen fluctueren
op een andere manier in prijs dan aandelen dat doen en bovendien heeft ook elke grondstof zijn
7 | T r a d i n g A l m a n a k

eigen specifieke kenmerken. Handel daarom alleen in onderliggende waarden waarvan u de
karakteristieken goed kent. Een uitstap uit winstbejag naar onbekende markten of onderliggende
waarden kan een trader zwaar te staan komen en hem zelfs de lust ontnemen om verder te traden.
Iets wat uiteraard de bedoeling niet is.
2.6 Trading met penny stocks valt sterk af te raden
In de Verenigde Staten kan over-the-counter, wat eigenlijk een niet officile markt of beurs is,
worden gehandeld in penny stocks. Dat zijn aandelen die aan maar enkele dollarcenten noteren,
maar waar grote sprongen in de koers mogelijk zijn. Een aandeel dat van 1 dollarcent naar 3
dollarcent stijgt, laat een winst van 300% optekenen. Maar dergelijke sprookjes komen in de praktijk
uiterst zelden voor, eigenlijk is het niet zonder gevaar om te handelen in penny stocks. Meer zelfs:
zonder overdrijving willen we deze goedkope aandeeltjes levensgevaarlijk noemen.
Over deze aandelen is namelijk weinig of geen fundamentele kennis beschikbaar, terwijl de grafiek
meestal als een schoolvoorbeeld van een dodemansrit kan beschouwd worden. Dat betekent dat de
trader weinig of geen houvast heeft en zich zal moeten baseren op adviezen van buitenaf. Dat zijn
zogezegd analisten die pretenderen deze markt als hun broekzak te kennen. Maar hier wringt precies
het schoentje.
Opzetjes of front running zijn in de wereld van penny stocks schering en inslag. Op gespecialiseerde
websites worden sommige aandelen de lucht ingeschreven, de mensen achter deze sites beweren
over informatie te beschikken die zegt dat er goed nieuws op komst is. Op dat nieuws zou de koers
van het aandeel kunnen exploderen. We zeggen wel zou, want de praktijk ziet er meestal heel
anders uit. De brengers van het goede nieuws hebben de aandelen zelf aan een lage prijs gekocht en
zullen van een stijging gebruik maken om te verkopen. Om de trader over de brug te halen, zullen ze
zelfs niet aarzelen om de koers zelf stilaan hoger te duwen via gerichte aankopen. Laat u door dit
soort praktijken dus niet vangen!
3. Traden in de praktijk

Met welke tradinginstrumenten kan u de markt aanpakken?
3.1 Aandelen
De meeste traders beperken zich tot aandelen en dit om voor de hand liggende redenen. Traders die
zich op hun thuisbeurs, of dat nu de Brusselse of de Amsterdamse is, richten, weten meestal heel wat
over de bedrijven waarvan de aandelen op de beurs worden verhandeld. Voor de koersevolutie van
een aandeel zijn op de eerste plaats de fundamentele factoren van belang. Maakt het bedrijf in
kwestie winst, is er sprake van winstgroei, hoe ziet de balans er uit, enzovoort. Al deze fundamentele
factoren samen kunnen bepalen of de koers zal stijgen dan wel dalen. In geval van verlieslatende
bedrijven is het belangrijk te weten of een turnaround mogelijk is. Of met andere woorden: bestaat
er een kans dat het bedrijf opnieuw winstgevend zal worden?
Sommige aandelen komen eerder in aanmerking voor trading dan anderen. In dit verband speelt de
term volatiliteit (koersschommelingen) een rol. Er zijn volatiele aandelen en er zijn minder volatiele
aandelen. Jonge groeibedrijven gedragen zich meestal veel wispelturiger op de beurs dan de
8 | T r a d i n g A l m a n a k

gevestigde waarden. Sommige sectoren staan bekend om hun hoge volatiliteit, waarbij we spontaan
denken aan onder meer technologie en biotechnologie. Ook aandelen die om n of andere reden
zwaar afgestraft werden, mogen goed in de gaten gehouden worden. Wanneer het herstel op gang
komt, kan het allemaal heel snel gaan met de koers. Voor een handige trader liggen hier gouden
kansen voor het rapen.
Het aanbod aan aandelen dat voor trading in aanmerking komt, is op Wall Street natuurlijk nog veel
groter dan op de Europese beurzen. Sommige traders specialiseren zich dan ook uitsluitend op de
Amerikaanse beurzen. Het nadeel hier is wel dat de Amerikaanse aandelen in dollars noteren, met als
gevolg dat ook met wisselkoersrisico rekening moet gehouden worden. Er zijn traders die zowel op
n of meer Europese beurzen als op de Amerikaanse beurzen handelen. De handelsuren van deze
beurzen overlappen elkaar niet helemaal, zodat de combinatie van beiden inderdaad mogelijk is.
Maar neem in geen geval te veel hooi op uw vork. Een ervaren trader zal het aantal te volgen
aandelen beperken. Dit hoeven niet altijd dezelfde aandelen te blijven, een trader die van afwisseling
houdt zal zijn interesseveld af en toe verleggen.
3.2 Opties
Wie voldoende ervaring heeft met de financile markten, zou het traden met opties kunnen
overwegen. Maar wat zijn opties eigenlijk? De handel in opties ontstond in de eerste helft van de
jaren 80 in Chicago, waarna in Europa Amsterdam n van de voorlopers was. De optiehandel raakte
vrij snel ingeburgerd bij particuliere beleggers, maar heeft in de afgelopen jaren toch wat aan
populariteit moeten inboeten. Dat heeft te maken met het feit dat de prijsvorming van een optie op
zowel de Brusselse als de Amsterdamse beurs veel te wensen overlaat. Ervaren optietraders wenden
zich meestal tot de Amerikaanse optiebeurzen, met Chicago als uitgesproken favoriet. De handel op
de Amerikaanse optiebeurzen is veel liquider dan die op de Europese.
Een optie is eigenlijk een recht om tegen een vastgelegde prijs een bepaalde onderliggende waarde
te kopen (call-opties) of te verkopen (put-opties). Die onderliggende waarde van een optie kan een
beursindex zijn, een aandeel, valutas, grondstoffen, enzovoort. Optiecontracten hebben een op
voorhand bepaalde looptijd, die in sommige gevallen meerdere jaren kan bedragen. In
laatstgenoemd geval spreken we van leaps of langlopende opties. Belangrijk om te onthouden is dat
de koper van een optie wel het recht maar niet de plicht heeft om een bepaalde onderliggende
waarde te kopen of te verkopen.
De koper kan zijn optiecontract tijdens de looptijd met winst verkopen als de prijs van de
onderliggende waarde is gestegen (call-optie) of gedaald (put-optie). De tijd speelt echter wel in zijn
nadeel, want naarmate die verstrijkt loopt er steeds meer verwachtingswaarde weg uit een optie.
Het kopen van call- of put-opties is dus steeds aan tijd gebonden en een optietrader mag zich dus
niet in slaap laten wiegen. Blijft de gewenste beweging uit, dan is het zaak om de positie met verlies
te sluiten. Op de expiratiedatum (de dag waarop de handel in het contract in kwestie wordt
stopgezet) zal de waarde van de optie namelijk onvermijdelijk nul zijn wanneer de uitoefenprijs of
strike niet werd bereikt.
Een belangrijk voordeel van opties is het grote toepassingsgebied ervan. De onderliggende waarden
van een optie kunnen namelijk heel divers zijn: aandelen, beursindices, valutas, grondstoffen,
enzovoort. Voor traders zijn vooral opties op indices interessant. Ze laten de belegger namelijk toe
9 | T r a d i n g A l m a n a k

om in te spelen op bewegingen van een beurs in haar geheel. Sommige traders hebben zich louter en
alleen gespecialiseerd in het handelen in beursindices.
Prijsvorming kan bij opties een probleem vormen, zoals hierboven aangegeven stelt dit probleem
zich vooral op de kleinere optiebeurzen, zoals de Amsterdamse of de Brusselse. Daarmee bedoelen
we dat het voor een trader niet altijd even gemakkelijk is om een call of put tegen de juiste prijs te
kopen of te verkopen. Hoe kan de juiste prijs van een optiecontract bepaald worden? Het Black &
Scholes model is het meest gebruikte model om opties te waarderen, maar er bestaan nog andere
methoden om de waarde van een optiecontract te bepalen. Meestal betreft het ingewikkelde
wiskundige berekeningen waar de gewone belegger eigenlijk geen boodschap aan heeft. Zeker in
weinig liquide optieseries valt voor de gewone trader weinig of niets te rapen. De kans dat hij
winstgevende transacties kan realiseren, is namelijk heel klein.
Een verstandige optietrader zal, wanneer hij winst maakt, niet te lang wachten alvorens die winst te
verzilveren. Een andere mogelijkheid is om het contract door te rollen naar een latere
expiratiedatum en een hogere (in geval van call-opties) of lagere (in geval van put-opties)
uitoefenprijs. Op die manier kan een trader een deel van de winst naar de zijlijn brengen, maar zal hij
of zij toch kunnen profiteren van toekomstige prijsstijgingen.
3.3 Warrants
Het principe van de warrant is ongeveer gelijkaardig als dat van de optie, waarbij er eveneens een
onderscheid moet gemaakt worden tussen een call- en een put-warrant. Oorspronkelijk waren
warrants rechten verbonden aan bepaalde obligaties die recht gaven om in te tekenen op (meestal)
aandelen aan een voorhand vastgelegde prijs en datum. Warrants konden in die zin worden
beschouwd als iets extras dat aan de obligatiebelegger werd toegekend. Deze kreeg de kans om te
profiteren van een stijging of daling van de koers van de onderliggende waarde.
Die warrants gehecht aan obligaties werden afzonderlijk op de beurzen verhandeld en zijn zo na
verloop van tijd een eigen bestaan gaan leiden. Geleidelijk aan werden warrants uitgegeven die niet
langer aan een obligatie waren vastgehecht. Zo ontstond er een volledig nieuwe markt. Momenteel
genieten warrants een minder grote populariteit en dat heeft onder andere te maken met de
opkomst van een nieuwe generatie beleggingsproducten zoals turbos, speeders, CFDs, ETFs en
minifutures.
Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen twee soorten warrants: de gedekte of covered
warrants en de ongedekte warrants. Covered warrrants zijn warrants die gedekt zijn doordat de
emittent de onderliggende waarde bijvoorbeeld aandelen in portefeuille heeft. Op die manier is
die emittent er zeker van dat hij op elk moment aan zijn verplichtingen kan voldoen. De niet-gedekte
warrants worden meestal uitgegeven in combinatie met een emissie van obligaties, zij bieden
bedrijven de kans om tegen aantrekkelijke voorwaarden hun kapitaal te verhogen. Zijn warrants
interessant voor traders? In sommige gevallen zal dat misschien het geval zijn, maar andere
beleggingsinstrumenten zijn voor tradingdoeleinden waarschijnlijk (veel) interessanter. Niet voor
niets horen we nog maar weinig over de handel in warrants.
10 | T r a d i n g A l m a n a k

3.4 Swaps
Swaps zijn erg gesofisticeerde derivaten die door institutionele beleggers worden gebruikt om
(oorspronkelijk) renterisicos in te dekken. Ze zijn echter geen spek voor de bek van de particuliere
belegger, die zijn heil beter elders kan zoeken.
3.5 Futures
Met futures of termijncontracten kan met een fors hefboomeffect (leveraging) worden ingespeeld
op prijsschommelingen in een uitgebreid aanbod van onderliggende waarden. In een futurescontract
is bij de lancering steeds op voorhand de uitoefenprijs (strike), de hoeveelheid van de
onderliggende waarde en de looptijd vastgelegd. De koers van een future beweegt met een
hefboomeffect mee met prijs- of koersbewegingen van de onderliggende waarde. Die
schommelingen in de prijs kunnen erg heftig zijn, zowel naar boven als naar beneden. Alleen traders
met stalen zenuwen mogen zich aan dit beleggingsinstrument wagen.
De handel in futures heeft al jaren geleden een hoge vlucht genomen, ook wat het aanbod aan
onderliggende waarden betreft. Futures werden de jongste jaren steeds vaker gebruikt door
institutionele beleggers, maar de handel in futures wordt echter ook vaak aangehaald als de oorzaak
van ongewenste prijsbewegingen bij de onderliggende waarden. Met deze derivaten wordt het
bijvoorbeeld mogelijk om prijzen te manipuleren, dit is gebeurd bij de LIBOR-rente, bij de goudprijs,
. Meer bepaald financile futures, op staatsobligaties, rentevoeten enzovoort, zouden tijdens de
grote crisis van de jaren 2007-2008 een negatieve rol hebben gespeeld.
Met een future kan de trader zowel long posities, waarbij gemikt wordt op een stijging van de koers
of prijs van de onderliggende waarde, als short posities, waarbij gerekend wordt op een koersdaling,
innemen. Levering van de onderliggende waarde kan zowel fysiek als via uitbetaling in geld (cash
settlement) gebeuren. Omdat er met een hefboomeffect wordt gewerkt, zal van de trader een
waarborg gevraagd worden. Deze wordt margin genoemd. In geval van een forse koersbeweging kan
de marge worden opgetrokken, er is dan sprake van een margin call. De belegger zal dus geld
moeten bijbetalen om zijn positie te mogen aanhouden.
Tot de jongste lichting derivaten mag ook een mini future worden gerekend. Vooral de handel in de
e-mini future op de Standard & Poors 500 is erg populair. Deze zijn eerder op maat gesneden voor
particuliere traders. We durven ze echter alleen aanbevelen aan traders die al heel wat ervaring
hebben.
3.6 Turbos
Turbos mogen eveneens gerangschikt worden bij de beleggingsinstrumenten waarbij met een
hefboom op koersschommelingen van een onderliggende waarde kan gemikt worden. Het
hefboomeffect brengt mee dat de belegger (veel) meer kan verdienen dan zijn oorspronkelijke inleg.
De keerzijde van de medaille is uiteraard dan weer dat het risico bestaat dat de verliezen veel hoger
kunnen oplopen dan de oorspronkelijke inzet. Traden met turbos is dus een zaak voor ervaren
beleggers, iets wat overigens voor alle derivaten geldt.
ABN Amro, de belangrijkste promotor van turbos, formuleert het op hun website als volgt: turbos
hebben een hefboomwerking, waardoor een kleine beweging van een onderliggende waarde
resulteert in een relatief grote beweging van de turbo. Er bestaan turbos op veel verschillende
11 | T r a d i n g A l m a n a k

onderliggende waarden: indices, aandelen, obligaties, valuta en grondstoffen. Turbos zijn eenvoudig
verhandelbaar via de beurs (Euronext), waardoor de trader de kans krijgt om snel in te spelen op
actuele marktontwikkelingen.
De turbo is hoe dan ook een instrument voor de actieve en ervaren trader. Door de hefboomwerking
is een belegging in turbos hoe dan ook risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende
waarde. De koers van een turbo kan plots snel stijgen, maar ook even snel weer dalen.
Voorzichtigheid is daarom geboden: via het inlassen van een automatische stop-loss kan de trader in
turbos zijn potentile verliezen toch tot een minimum beperken. Het spreekt voor zich dat een
dagelijkse opvolging van de posities een noodzakelijke voorwaarde is om op deze manier aan trading
te doen.
Met turbos kan een trader zowel op prijsstijgingen als op prijsdalingen van de onderliggende waarde
mikken. Wie een stijging van een aandeel, index, verwacht, koopt een turbo long. Is de trader er
van overtuigd dat er een daling van koers of prijs zit aan te komen, dan kan een turbo short
winstkansen bieden.
3.7 CFDs
Contracts For Difference of (CFD's) waren bij ons misschien minder bekende afgeleide producten,
maar daar is dankzij WHS Selfinvest en Saxo Bank verandering in gekomen. In het Verenigd Koninkrijk
zijn die CFDs al langer razend populair. Door te kiezen voor CFD sluit de trader een contract af
waarbij hij mikt op de beweging van de koers van een aandeel, grondstof of index tussen de start- en
de expiratiedatum van het contract. Hierbij dient opgemerkt te worden dat in het geval van een CDF
de start- en de expiratieatum niet vastliggen, maar door de belegger zelf bepaald kunnen worden.
Dat geeft dit beleggingsinstrument een extra vorm van flexibiliteit. Uiteraard kan met ook met CFDs
zowel op koersstijgingen als dalingen gemikt worden.
Via een CFD kan de trader bijvoorbeeld een aantal stukken van aandeel X kopen. Hij wordt dan
eigenaar van de CDF, maar niet van de aandelen zelf. De koers van de CFD evolueert echter
grotendeels mee met die van het onderliggende aandeel. Wie op de juiste manier heeft leren
omgaan met dit product, kan via CFDs mooie winsten realiseren. Het komt er alleen op aan om de
juiste trend te voorspellen.
De flexibiliteit is waarschijnlijk het grootste voordeel van de CFD. Vooral wat plaatsen van orders
betreft beschikt de trader over een grote vrijheid. Hij of zij kan orders doorgeven aan een door hem
zelf bepaalde koers of voor een door hem zelf bepaalde periode, een vrijheid die andere afgeleide
producten niet kunnen bieden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om dagorders (die alleen geldig zijn voor
de dag zelf) door te geven, om doorlopende orders te plaatsen (waarbij de belegger zelf bepaalt
hoelang de order loopt) en stop-loss orders door te geven. Deze laatsten geven een automatisch
verkoopadvies bij het bereiken van bepaald doelwit of wanneer een stop-loss wordt doorbroken. De
trader neemt met andere woorden het heft zelf in handen en moet geen op maat gemaakt product
kopen.
CDFs zijn in onze opinie interessante beleggingsinstrumenten, maar dan alleen voor traders die
weten hoe er mee dient omgegaan te worden. Enige voorkennis is alleszins vereist. Uiteraard dient
er ook rekening te worden gehouden met de kosten wanneer het aankomt op het plaatsen van
limieten.
12 | T r a d i n g A l m a n a k

3.8 Speeders
Bij een speeder geldt eens te meer dat met een hefboomeffect wordt gemikt op een beweging, zij
het omhoog dan wel omlaag, in een onderliggende waarde. De speeders zijn als product origineel uit
Duitsland afkomstig en kwamen in 2001 op de markt. Zowel particuliere als professionele beleggers
maken er gebruik van, maar hun populariteit schommelt van land tot land. In de Benelux laat die
populariteit nog te wensen over.
Een wezenlijk kenmerk is zoals gezegd dat ze met een leveraging-effect inspelen op bewegingen in
een onderliggende waarde. Die onderliggende waarde kan opnieuw van alles en nog wat zijn,
aandelen, valuta, indices, enzovoort. Voordeel is dat speeders een relatief geringe investering
vergen, waar toch relatief grote winsten tegenover (kunnen) staan. Ga echter steeds voorzichtig te
werk en verlies de risicos niet uit het oog. Traders moeten er zich vooraf goed bewust van zijn dat
aan beleggingsproducten die grote winstkansen bieden steeds relatief grote risicos verbonden zijn.
Voor iets hoort namelijk altijd iets.
Speeders bieden de trader uiteraard ook de kans om zich in te dekken tegen koersdalingen bij een
onderliggende waarde, wat dit beleggingsinstrument alleszins een duidelijke meerwaarde geeft. De
belegger kan zowel in stijgende als in dalende beurzen geld verdienen, in tegenstelling tot opties
kennen ze geen tijd- en geen verwachtingswaarde. Maar ook in dit geval geldt dat door een trader
alleen succesvol in speeders gehandeld kan worden wanneer hij of zijn voordien voldoende ervaring
heeft opgestoken.
3.9 Trackers of ETFs
Voor traders zijn de exchange traded funds of ETFs zonder meer een aanwinst. Deze ETFs, vroeger
meestal trackers genoemd, horen thuis onder de paraplu van de exchange traded products of ETPs.
Zoals de naam al laat vermoeden zijn het producten die zoals aandelen op een beurs worden
verhandeld. Het belang van deze ETFs kan moeilijk onderschat worden, zeker niet in de Verenigde
Staten waar ze al razend populair zijn geworden. Het zijn voornamelijk de ETFs die volgens sommige
analisten in niet onbelangrijke mate verantwoordelijk mogen gesteld worden voor de zware correctie
in de goudprijs in de loop van 2013. Het zijn op relatief korte termijn belangrijke spelers op de
financile markten geworden. Alles wijst er op dat ook in Europa een grote markt is weggelegd voor
trading via ETFs.
Voor traders bieden ETFs heel wat voordelen. Op de eerste plaats is er een groot aanbod aan deze
producten beschikbaar, zodat het mogelijk is om op een brede basis te traden. De trader is namelijk
niet meer gebonden aan bepaalde aandelen, hij kan evengoed kiezen voor het opvolgen van een korf
aandelen via ETFs. Interessant is uiteraard dat ETFs ook de kans bieden om vlot en gemakkelijk in
goud, zilver, te beleggen. Bijkomend voordeel is dat de kosten bewust laag zijn gehouden, zodat
deze producten zeer toegankelijk zijn voor traders. De sector is bovendien in volle ontwikkeling, met
de regelmaat van een klok komen er nieuwe fondsen bij.
De fondsbeheerder van een ETF die een bepaalde index volgt, heeft als opdracht om de prestaties
van die index te evenaren. Hij is met andere woorden niet gedwongen om beter te doen dan die
index. In die zin kan worden gesteld dat ETFs op een passieve manier beheerd worden. Het aanbod
is werkelijk verbluffend, vanaf de S&P 500 Index, de MSCI World Index tot en met kleinere ETFs, die
zich op een niche van de markt richten. Niets is zo gemakkelijk als handelen in deze ETFs, ze worden
13 | T r a d i n g A l m a n a k

als aandelen gedurende de openingsuren van de beurs verhandeld, hun koersen fluctueren zoals die
van aandelen. Bijna alles is mogelijk: het inlassen van een stop-loss, short posities innemen,
enzovoort.
Het aanbod is werkelijk enorm, er bestaan ETFs die in van alles en nog wat traden. Op de New York
Stock Exchange noteren heel wat ETFs, maar ook op de Europese beurzen groeit hun aantal in
razend tempo. Er kan zelfs van een echte hype gesproken worden. De trader kan bijvoorbeeld kiezen
voor een fonds dat in small caps, in dividendaandelen, in bepaalde segmenten van de groeimarkten,
in alle mogelijke grondstoffen, in vastgoed, in obligaties, belegt. Ook hier geld de regel dat de
trader zich bij voorkeur beperkt tot een aantal vertrouwde ETFs die hij of zij op de voet blijft volgen.
Eigenlijk bestaan er geen beperkingen, ook niet wat betreft het aantal verhandelde eenheden. Zoals
gezegd moet de trader voor de transactiekosten de ETFs evenmin links laten liggen, de kosten vallen
verhoudingsgewijs zeer laag uit. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat een trader maar in het wilde
weg moet handelen. Veel transacties brengen toch veel kosten met zich mee en het oplopen van die
kostprijs gaat uiteraard gepaard met lagere winsten.
3.10 Forexmarkt
De forexmarkt, afkorting van foreign exchange market, is geen echt beleggingsinstrument, maar is
wel zeer populair. Op de forexmarkt worden valutaparen verhandeld, bijvoorbeeld de euro ten
opzichte van de dollar. Op deze markt zijn alle belangrijke institutionele beleggers in de wereld actief,
ook de interesse van particulieren is in de afgelopen jaren enorm toegenomen.
Op de forexmarkt gaan enorme bedragen om, de handel draait 24 uur op 24 uur en is dus enorm
transparant. Het is uiteraard mogelijk om met een hefboom te werken op deze markt, maar de
particuliere trader vertrekt natuurlijk altijd met een achterstand ten opzichte van de banken en de
andere grote spelers op de markt. Eigenlijk is de forexmarkt qua omvang momenteel de belangrijkste
markt in de wereld. Traders kunnen ze op verschillende manieren bespelen, maar zaak blijft om de
voorzichtigheid nooit te laten varen. In sommige valutaparen kan de volatiliteit bijzonder groot zijn.
Daardoor laten traders zich maar al te vaak op het verkeerde been zetten.
4. Tien gouden regels voor een succesvolle trader

4.1 Let your profits run (neem niet te snel winst)
Verkopen is voor een trader vaak moeilijker dan kopen. De vraag is namelijk steeds met hoeveel
winst u zich tevreden moet stellen. Hier gelden eigenlijk twee gouden regels. De eerste luidt let your
profits run, of met andere woorden neem niet te snel winst. Wanneer sommige aandelen de
uptrend te pakken hebben, kan de stijging (erg) ver reiken. Voorbeelden daarvan zijn in de Verenigde
Staten Netflix, Apple en Tesla Motors. Traders die deze aandelen met een beperkte winst
verkochten, zullen hun haren ongetwijfeld van spijt uit het hoofd hebben getrokken.
De tweede stelregel is dat u telkens voor uzelf een koersdoel vooropstelt bij een bepaalde trade. Die
target kan afhankelijk zijn van het karakter van de onderliggende waarde. Dat koersdoel mag hoger
liggen bij een volatiel aandeel zoals Apple dan bij een eerder defensief aandeel als Nestl. Spreek
met uzelf een bepaalde target af en wijk er daarna nooit van af. Stel dat het koersdoel van aandeel X
14 | T r a d i n g A l m a n a k

op 50 lag. U hebt aan die koers verkocht en een behoorlijke winst gerealiseerd. Lig er daarna niet van
wakker wanneer de koers van X doorstijgt naar 100.
4.2 Cut your losses (durf verliezen te nemen)
Het spreekt voor zich dat niet elke trade succesvol is, zelfs ervaren traders zullen af en toe verliezen
moeten incasseren. Een long positie kan in het rood duiken wanneer de koers van de onderliggende
waarde niet stijgt maar daalt, hetzelfde kan gebeuren bij een short positie wanneer de koers van het
aandeel of de index in kwestie niet daalt maar stijgt. Neem tijdig u voorzorgen om in dergelijk geval
uw verliezen te beperken. Cut your losses, zo luidt dan het motto. Durf met andere woorden uw
verliezen te nemen, dat kan op een eenvoudige manier door een stop-loss in te bouwen. Onder of
boven een bepaalde koers worden de posities automatisch afgebouwd, wat er zal daarna gebeuren,
mag u niet van wakker liggen.
4.3 Waak over de kosten
De kostprijs voor transacties zijn in de afgelopen jaren fors gedaald, dankzij de opkomst van internet
en de discount brokers. Handelen kost echter geld en dus zal u hoe dan ook kosten moeten betalen
wanneer u tradingoperaties uitvoert. Kosten alleen zijn echter niet doorslaggevend, ook een
bepaalde vorm van dienstverlening kan geen overbodige luxe zijn. Om de kostenstructuur zo laag
mogelijk te houden, is het zaak om alleen met overleg te handelen. Maak eerst uw huiswerk, kijk en
analyseer de evoluties op de beurs en bij de onderliggende waarde(n), neem vervolgens een
beslissing en wijk daar ook niet meer van af.
Het is bovendien belangrijk om enig geduld op te brengen wanneer u een transactie hebt uitgevoerd.
Het heeft weinig zin om te hopen dat de koers van de onderliggende waarde onmiddellijk na het
afsluiten van de transactie zal stijgen/dalen, naargelang de positie die u hebt ingenomen. Paniek is
een slechte raadgever, het sluiten van een positie om over te stappen naar een andere positie is
geen verstandige zaak. Een ervaren trader zal zijn hoofd altijd koel houden en alleen weloverwogen
beslissingen nemen.
4.4 Bepaal op voorhand koersdoel en stop-loss
Over het koersdoel en de stop-loss hebben we het al eerder uitgebreid gehad, maar beide zijn zo
belangrijk dat ze nogmaals behandeld kunnen worden. Na verloop van tijd zal een trader leren welk
koersdoel of welke stop-loss bij een bepaalde onderliggende waarde past, het wordt als het ware een
optimisme. Het opgeven van vaste koersdoelen of stop-losses heeft geen enkele zin, ze verschillen
van trade tot trade.
Het kan niet genoeg onderlijnd worden dat koersdoel en stop-loss op voorhand vastgelegd worden.
Slechts in geval van urgentie mogen ze aangepast worden. Stel bijvoorbeeld dat u posities in bedrijf x
hebt ingenomen en dat de winstvooruitzichten voor dit bedrijf fors naar boven aangepast worden. In
dat geval dringt een aanpassing van het koersdoel zich inderdaad op, terwijl ook de stop-loss mag
opgetrokken worden. Het omgekeerde scenario, bedrijf x komt met slecht nieuws, kan zich uiteraard
ook voordoen. Maar hanteer als gouden stelregel dat behoudens onvoorziene omstandigheden niet
van de met uzelf afgesproken koersdoelen wordt afgeweken.
15 | T r a d i n g A l m a n a k

4.5 Laat u niet benvloeden door het sentiment
Traders moeten met een koel hoofd handelen, ze mogen zich niet laten meeslepen door het
sentiment op de markt. Veel financile websites hebben een merkwaardige voorkeur voor slecht
nieuws. Ze geven met andere woorden veel meer slecht dan goed nieuws. Inderdaad is het zo dat de
meeste mensen liever slecht nieuws dan goed nieuws lezen. Maar op die manier wordt er wel aan
stemmingmakerij gedaan en dat kan grote gevolgen hebben voor het al dan niet lukken van een
tradingoperatie. De trader kan zich laten overhalen om overhaast een positie te sluiten, terwijl dat
achteraf helemaal niet nodig bleek te zijn. Gedane zaken nemen echter geen keer.
Wat de markten zelf betreft: die hebben nu eenmaal de neiging om heen en weer te bewegen tussen
paniek en euforie. Het is belangrijk dat dergelijke bipolaire stemmingen de gemoedsrust van de
trader niet benvloeden. Soms kan het zelfs interessant zijn om tegen de trend in te gaan. Warren
Buffett heeft een groot deel van zijn succes te danken aan het feit dat hij hebzuchtig werd op een
moment dat andere beleggers het in hun broek deden van de schrik, terwijl hij anderzijds voorzichtig
werd op ogenblikken dat anderen hebzuchtig waren. Probeer altijd verder te kijken dan de stemming
van het moment zelf. Posities wijzigen op basis van paniek of euforie moet te allen tijde vermeden
worden.
4.6 Neem nooit te grote risicos
Een ervaren trader zal altijd koelbloedig handelen, waarbij de risicos nauwlettend afgewogen
worden ten opzichte van de mogelijke winsten. Zeker wanneer met een hefboom wordt gewerkt,
kunnen de verliezen vaker veel hoger oplopen dan oorspronkelijk gedacht. Sommige traders zijn
tamelijk zelfzeker en houden te weinig risico met worst case scenarios. Neem daarom nooit te grote
risicos. Hebzucht is een slechte raadgever op de financile markten, deze ondeugd wordt meestal
eerder vroeg dan laat afgestraft.
Voor het opzetten van een transactie moeten de winstkansen dan ook nauwkeurig afgewogen
worden ten opzichte van de mogelijke risicos. Traders die dit niet doen, zullen vroeg of laat het
deksel op de neus krijgen. We durven met enige mate van zekerheid voorspellen dat hun
tradingcarrire niet zo lang zal duren. Maar ook ervaren traders zullen af en toe een verlies moet
slikken. Perfectie bestaat namelijk niet, ook niet in de wereld van de succesvolle traders. Het
beperken van de risicos is een onmisbaar onderdeel van het traden.
4.7 Laat u niet verblinden door successen
Hoogmoed komt voor de val, ook voor traders. Het gevaarlijkste wat een trader kan overkomen is
een te grote mate van zelfzekerheid. Vaak is een eerste trade een lucky strike, denk maar aan het
traditionele beginnersgeluk. Maar eerste gewin is vaak kattengespin, zo wil een ander spreekwoord.
Een trader die n of meer successen heeft behaald, kan overmoedig worden met als gevolg dat de
risicos over het hoofd worden gezien. De trader in kwestie zal dan bijvoorbeeld (te) grote posities
innemen en op een bepaald moment tegen de lamp vliegen. Het volgende advies moet een trader
dan ook goed in de oren knopen.
4.8 Ga nooit tegen de trend in
Misschien is dit wel het belangrijkste advies dat we u kunnen meegeven. De trend is de beste vriend
van de trader en deze mag zijn vriend dan ook nooit in de steek laten. Ook al zeggen de ijzeren
wetten van de logica dat de huidige trend op de verkeerde premissen is gebaseerd, dan nog is het
16 | T r a d i n g A l m a n a k

verkeerd om tegen de trend in te gaan. Wie dit advies niet goed in de oren knoopt, zal snel trader af
zijn. Belangrijk is om de trend te pakken te krijgen, dat is hoe dan ook het begin van elke geslaagde
trade.
4.9 Blijf altijd aanwezig in markten die voldoende liquide zijn
Sommige traders zoeken het erg ver, zij denken dat er vette winsten te rapen zijn door te handelen in
onbekende aandelen die ergens in een verloren hoekje van de beurs noteren. Misschien kan een
trader daar wel eens een slag slaan, maar de meeste transacties op illiquide onderliggende waarden
zullen meestal fout aflopen. Illiquide markten kunnen namelijk door de in- of outflow van beperkte
bedragen een bocht van 180 maken. Met als gevolg dat de trader uiteindelijk op het verkeerde been
wordt gezet. Succes in deze materie kan namelijk niet gegarandeerd worden.
4.10 In geval van twijfel, doe niets
De financile markten reageren niet altijd even logisch. Gelijkaardige gebeurtenissen kunnen een
verschillend resultaat opleveren. Het kan dus gebeuren dat de belegger absoluut niet meer weet
welke richting de koers van een bepaalde onderliggende waarde zal inslaan. In dat geval geldt n
gouden regel: in geval van twijfel, doe niets. Op een bepaald moment zal de trader de trend opnieuw
te pakken krijgen.
5. Technische analyse

In de beleggingswereld wordt een onderscheid gemaakt tussen fundamentele en technische analyse.
Fundamentele analyse houdt rekening met alle mogelijke fundamentele gegevens van een beurs,
een aandeel, een grondstof, een currency, enzovoort. Die gegevens zullen worden getoetst aan het
economische plaatje en op basis van de verworven informatie zal geprobeerd worden om een beeld
te vormen van de toekomstige richting die een bepaalde waarde zal inslaan. Op basis van dat beeld
zal de trader vervolgens een positie innemen. Sommige traders baseren zich louter en alleen op een
fundamentele analyse, maar de eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat die categorie relatief beperkt is.
Het merendeel van de traders baseert zich namelijk hoofzakelijk op technische analyse alvorens een
bepaalde positie in te nemen. Over zin en onzin van de toepassing van technische analyse voor
tradingdoeleinden, zijn al hoog oplaaiende discussies gevoerd, maar een conclusie is nog altijd niet
gevallen. Sommige spreken van hocus pocus of van het trekken van zinloze lijntjes op de chart van
een bepaalde onderliggende waarde. Wie alle lectuur wil aanschaffen die aan technische analyse is
besteed, mag zich een grote boekenkast aanschaffen. Uiteraard zijn er ook gespecialiseerde websites
die zich volledig op dit onderwerp focussen. Op zijn zachtst gezegd doet technische analyse veel
meer dan een fundamentele analyse, de gemoederen hoog oplaaien. Maar waar draait het
uiteindelijk allemaal om?
Concreet komt het er op neer dat, op basis van patronen uit het verleden op de chart (of grafiek) van
een bepaalde onderliggende waarde, geprobeerd wordt om de toekomstige evolutie van de koersen
of de prijzen van die onderliggende waarde te voorspellen. In de technische analyse wordt mits het
toelaten van enige fantasie de geschiedenis gebruikt als een gids voor de toekomstige bewegingen.
17 | T r a d i n g A l m a n a k

Of die gids al dan niet voor 100% betrouwbaar is, doet er eigenlijk niet toe. Feit is en blijft dat de
technische analyse een handig werkingsmiddel blijft.
Kant-en-klare adviezen moet u op basis van een technische analyse eigenlijk niet verwachten, maar
de techniek kan wel een handig hulpmiddel vormen bij het treffen van beslissingen in geval van een
geplande tradingoperatie. De praktijk leert ons namelijk dat bepaalde patronen die op de financile
markten in het verleden opdoken inderdaad op geregelde tijdstippen in de toekomst opnieuw in min
of meer gelijkaardige vorm verschijnen. Het komt dus eigenlijk neer op het herkennen van patronen
die laten vermoeden dat een bepaalde oorzaak op de chart in de toekomst hetzelfde gevolg zal
hebben als ze in het verleden heeft gehad.
Het is namelijk dit soort patronen dat een technische analist probeert terug te vinden. Belangrijk bij
het gebruik van een technische analyse zijn niet alleen de prijsevolutie op de grafiek zelf, maar ook
de evolutie van de verhandelde volumes. Een bepaalde beweging in een onderliggende waarde
(aandeel, grondstof, index, valuta, ) moet namelijk bevestigd worden door een toename van de
verhandelde volumes in die onderliggende waarde. Vertrouwd raken met de belangrijkste principes
kan enige tijd en moeite kosten. Het is dus zeker niet zo dat de rijpe vruchten bij een trader die
gebruikt maakt van technische analyse in de schoot zullen vallen.
5.1 Technische analyse versus fundamentele analyse trend
Staat technische analyse lijnrecht tegenover fundamentele analyse? Dat is zeer zeker niet het geval,
beide zullen elkaar aanvullen. Op basis van een fundamentele analyse kan worden bepaald hoe de
gang van zaken bij een bepaalde onderliggende waarde in het heden is, inclusief natuurlijk de
koersevolutie. De technische analyse kan een impressie geven hoe dit in de toekomst zal gebeuren.
Maar voorzichtigheid is hier op zijn plaats, want onfeilbaar is technische analyse zeker niet. Het
geloven in valse signalen heeft al heel wat traders massas geld gekost.
Traders die gebruik maken van een technische analyse zullen steeds gemakkelijk de trend bij een
aandeel, index, grondstof, enzovoort kunnen bepalen. Die trend kan stijgend, dalend of neutraal zijn,
waarbij het aan de trader is om in te spelen op tussentijdse bewegingen in die trend. Maar laat u niet
te sterk vastpinnen op een welbepaalde trend. In een uptrend zullen niet alle long operaties
winstgevend zijn, traders kunnen bijvoorbeeld van correcties gebruik maken om winstgevende
trades uit te voeren. Hetzelfde geldt trouwens voor een downtrend. Ook in een neutrale trend zullen
er bewegingen opduiken die winstgevende trades mogelijk maken. Niettemin is het erg belangrijk
voor een trader om de trend vast te stellen.
Tenslotte nog dit: traders kunnen al dan niet twijfelen aan de bruikbaarheid van technische analyses
(iedereen heeft namelijk recht op zijn eigen mening), maar als puntje bij paaltje komt mag niet over
het hoofd worden gezien dat de grafieken van onderliggende waarden dagelijks door duizenden
traders worden bekeken. Als iedereen dezelfde conclusie trekt uit de analyse van een chart, volgt er
hoe dan ook een beweging. Dit maar om aan te geven dat u toch beter rekening kunt houden met
deze vorm van marktanalyse. Hieronder bekijken we enkele populaire vormen van een technische
analyse.
18 | T r a d i n g A l m a n a k

6. Voorbeelden van een technische analyse

6.1 De Dow-theorie, of wat dacht de bedenker van de Dow Jones ervan
De Charles Dow-theorie is al meer dan een eeuw oud, maar wordt nog steeds wereldwijd op veel
grotere schaal gebruikt dan algemeen wordt aangenomen. Deze theorie vormt namelijk de basis van
de volledige technische analyse zoals we die nu kennen. Charles Dow, beter bekend als de
naamgever van de bekende Dow Jones index, gebruikte als uitgangspunt dat koersen van alle
mogelijke onderliggende waarden alle factoren verrekenen die van invloed zijn op het tot stand
komen van die koersen. Dow onderscheidde op de chart drie soorten trends: een primaire trend, een
secundaire trend en een trend op korte termijn. Een trend kan uiteraard wijzigen, maar daarvoor was
volgens Charles Dow vereist dat een wijziging door zowel de Dow Jones als de Dow Jones Industrial
Average wordt bevestigd. Hier is de Charles Dow-theorie enigszins achterhaald, want in zijn tijd (de
eeuwwisseling van de 19de naar de 20ste eeuw) was de transportsector nog belangrijk op de
Amerikaanse beurzen. Dat is vandaag de dag helemaal niet meer het geval, de Nasdaq en de S&P 500
zijn veel belangrijkere indices geworden.
Op basis van de algemene Charles Dow-theorie werden een aantal specifieke indicatoren ontwikkeld
om bepaalde koers voorspellende patronen op de grafieken te leren herkennen. Onder andere aan
de verschillende soorten gemiddeldes wordt een groot belang gehecht. Met gemiddeldes bedoelen
we koersevoluties waarvan over een periode van 25, 38, 50, 100, 200 of 250 dagen een gemiddelde
koers wordt gemaakt. Vertrekpunt is steeds dat een koers zich nooit echt heel ver van zijn
gemiddelde zal verwijderen. Gebeurt dat toch, dan is een terugkeer naar dat gemiddelde
waarschijnlijk en zal de koers naargelang de situatie moeten stijgen of dalen. Vooral aan het
gewogen gemiddelde wordt als richtinggevende indicator veel belang gehecht.
Daarnaast kunnen op de grafiek van een bepaald aandeel, beurs, ook duidelijke trendkanalen
aangewezen worden. Die trendkanalen worden bepaald door lijntjes te trekken van de dieptepunten,
die de koers van een bepaalde onderliggende waarde tijdens een bepaalde zelf uitgekozen periode
lieten optekenen. Hetzelfde gebeurt met de pieken die tijdens dezelfde periode werden
geregistreerd. Het resultaat kan de trader behulpzaam zijn bij het opzetten van trades. Hij of zij zal
namelijk of stijgende of dalende trendkanalen herkennen. Het belang van die trendkanalen mag niet
onderschat worden: een onderliggende waarde die aan de bovenkant (of in het andere geval aan de
onderkant) van een trendkanaal zit zal opnieuw terugzakken in dat kanaal (of in het andere geval: zal
opklimmen in het trendkanaal). Toch is voorzichtigheid geboden, het kanaal zou naar boven of naar
onder doorbroken kunnen worden, waarbij er dan sprake is van een omslag in het sentiment. In dat
geval zal de trader zijn posities moeten aanpassen.
Op de grafieken kunnen ook steunen en weerstanden worden aangeduid, bepaalde niveaus die door
de onderliggende waarde maar moeilijk doorbroken kunnen worden. Dikwijls zijn dat ronde getallen
met een grote psychologische betekenis die als steun of als weerstand fungeren. Een bepaalde
onderliggende waarde kan op de chart steun ondervinden op een niveau van 50 of 100. Een terugval
onder dat niveau geeft een technisch verkoopsignaal. Het omgekeerde van de steun is dan de
weerstand, een niveau waar de koers zich telkens de tanden op stuk bijt. Stel dat de onderliggende
waarde telkens terugvalt wanneer het niveau van 50 of 100 wordt bereikt, dan wordt van een
19 | T r a d i n g A l m a n a k

weerstand gesproken. Een doorbraak boven een weerstand geeft een duidelijk technisch
koopsignaal.
Traders proberen op basis van de technische analyse op hun grafieken ook allerlei patronen te
herkennen, met als belangrijkste patronen bearishe of bullishe driehoeken, rechthoeken,
diamantformaties, wedges, vlaggen en wimpels, hoofd en schouder formaties. Sommige van die
patronen kunnen voor de trader erg interessant zijn voor het bepalen van de toekomstige richting,
maar zijn anderzijds niet altijd even gemakkelijk te herkennen. Succesvol handelen via technische
analyses vergt de nodige ervaring, je wordt niet van vandaag op morgen een succesvolle trader op
basis van technische analyses.
Een heel populaire secundaire indicator is de Relative Strength Index (RSI), die de trader vertelt of
aandelen of andere onderliggende waarden overkocht dan wel oververkocht zijn. In het eerste geval
is de koers te fors opgelopen, kan een correctie op komst zijn en is het daarom misschien beter om
maar te verkopen, in het tweede geval kan een aandeel koopwaardig zijn ook omdat de koers te ver
is doorgezakt. Verstandige traders gebruiken de RSI als een bevestigende indicator, ze zullen eerst
ook andere indicatoren raadplegen. Een aanbevolen handboek voor wie zich wil toeleggen op
technische analyses, is Technical analysis explained van Martin Pring. In ieder geval een aanrader
voor elke trader, de principes van een technische analyse worden in dit boek helder en duidelijk
uitgelegd.
6.2 Eliott Wave-theorie
Robert Prechter is een legendarische naam in de technische analyse, hij en niemand anders heeft op
basis van de Elliott Wave-theorie, gebaseerd op basis van de Fibonacci-getallenreeks, de beurscrach
van 1987 voorspeld. Met die Fibonacci-getallenreeks is de wetenschap nog niet helemaal klaar. Het
betreft een reeks van cijfers opgesteld door de man die ook de scheve toren van Pisa ontwierp. De
verklaring van het verband tussen beiden zou ons veel te ver voeren.
De Eliott Wave-theorie is een golventheorie, de aanhangers van deze theorie proberen op basis van
golven een terugkerend patroon op de financile markten te ontdekken. De ontwerper van de
theorie is de Amerikaan Ralph Elliott, die constateerde dat bewegingen op de financile markten
steeds in een aantal elkaar afwisselende golven voorvielen. De Eliott Wave-theorie is best een
interessante vingeroefening, maar beginnelingen zullen er een harde dobber aan hebben. Het kan
wel even duren alvorens ze de belangrijkste principes onder de vingers hebben. Beginnende traders
met interesse voor de technische analyse beperken zich best tot de principes van de algemene
technische analyse.
6.3 Point and figure charting
Eerlijk is eerlijk: we geven toe dat het wel even geleden is dat we nog iemand zijn tegengekomen die
gebruik maakte van point and figure charting. Het tijdperk van de computer is deze vorm van
technische analyse bijna fataal geworden, alleen de die-hard fans maken er nog gebruik van. Point
and figure charting komt neer op het weergeven van schommelingen in de koers van een
onderliggende waarde door het cijfer nul (wanneer de koers daalt) en door een kruisje (wanneer de
koers stijgt). Er is een filter ingebouwd om tussentijdse bewegingen te neutraliseren.
Point and figure charting biedt twee voordelen aan een trader. Op de eerste plaats is hij of zij
gedwongen om zijn of haar huiswerk te maken, want de charts worden meestal nog met de hand
20 | T r a d i n g A l m a n a k

bijgehouden. Concreet wil dit zeggen dat het contact met de financile markten gegarandeerd blijft.
Het tweede voordeel is dat de gegeven aan- of verkoopsignalen meestal vrij duidelijk n
betrouwbaar zijn. Hoewel, ook op dit vlak zijn er heel wat uitzonderingen die de regel bevestigen.
7. De belangrijkste signalen in de technische analyses

7.1 Het gewogen gemiddelde
Hierboven hebben we al iets verteld over het gewogen of voortschrijdende gemiddelde. Dit
gemiddelde wordt bereikt door de koersen van de onderliggende waarde over een aantal
handelsdagen op tellen. Daarbij zal de meest recente koers steeds toegevoegd en de oudste koers
steeds weggelaten worden. De optelsom van het totaal wordt gedeeld door het aantal handelsdagen
(25, 50, 200,), waarna een getal wordt verkregen. Dit getal wordt dagelijks uitgedrukt op een
grafiek, waarbij de verschillende punten van die grafiek verbonden worden. Uiteindelijk krijgt men
dus een vloeiende lijn.
Welk belang kan aan de evolutie van de lijn worden gehecht? Wanneer de koers van de
onderliggende waarde naar boven door het gewogen gemiddelde breekt, kan dit als een krachtig
koopsignaal worden beschouwd. Omgekeerd kan een terugval onder het gemiddelde als een
verkoopsignaal opgevat worden. Houd rekening met het opduiken van valse signalen. Het zou te
gemakkelijk zijn voor een trader wanneer elke kruising van het gemiddelde een duidelijk signaal
oplevert. Gebruik daarom steeds het gewogen gemiddelde in combinatie met andere indicatoren.
7.2 Bullish of bearish triangle
Driehoeken of triangles worden als de sterkste signalen in de technische analyse beschouwd. In het
geval van een bullish triangle stoot de koers van de onderliggende waarde telkens opnieuw op een
weerstand die we bij wijze van voorbeeld op 50 zullen plaatsen. Wanneer dat niveau wordt
aangetikt, valt er telkens een terugval. Dat betekent dat er traders of beleggers zijn die op 50 een
verkooplimiet hebben geplaatst. Tijdens de vorming van de driehoek zal de terugval echter kleiner en
kleiner worden, waarbij dus de correcties steeds hoger komen te liggen. Dat betekent dan weer dat
de verkoopdruk stilaan opdroogt. Op een bepaald moment zal die verkoopdruk volledig opgedroogd
zijn, zodat niets een doorbraak uit de driehoeksformatie in de weg staat. De kaap van 50 zal dus
doorbroken worden, een uitbraak die bijzonder krachtig kan gebeuren. Belangrijk is echter dat de
uitbraak onder grote volumes gebeurt. Is dat niet het geval, dan kan er sprake zijn van een vals
signaal. Meestal volgt er na een uitbraak een terugval, waarbij de koers van de onderliggende
waarde nog even terugvalt tot op de weerstandslijn van de driehoek. We spreken in dat geval van
een pull-back. Volgens sommige technische analisten kan de maximale hoogte van de
driehoeksformatie een indicatie geven over het beschikbare hausse-potentieel.
De bearish triangle vormt het spiegelbeeld van de bullish triangle. De koers van de onderliggende
waarde veert na een daling telkens op wanneer het niveau van 50 wordt bereikt. Op dat niveau zijn
er namelijk opnieuw traders bereid om in te stappen. Het valt echter op dat de opleving van de koers
stilaan aan kracht verliest en vervolgens helemaal stilvalt. Uiteindelijk zal de koers terugvallen onder
het niveau van 50, waarna de dalende beweging een verlengstuk krijgt. De terugval onder het niveau
van 50 moet opnieuw door grote verhandelde volumes bevestigd worden. Of het dalingspotentieel
21 | T r a d i n g A l m a n a k

even groot is als de maximale hoogte van de driehoeksformatie, durven we u niet te garanderen.
Evenmin kunnen we garanderen dat het verwachte signaal er daadwerkelijk komt, in sommige
gevallen zal de driehoeksformatie zonder een signaal te geven geleidelijk aan verwateren.
De symmetrische driehoek is een variant op bovenstaande triangle-formaties, zij het dat hier op
voorhand de richting van de uitbraak moeilijk te voorspellen valt. Kopers en verkopers houden elkaar
min of meer in evenwicht en gedurende geruime tijd is het onduidelijk wie uiteindelijk aan het
langste eind zal trekken. Ooit moet de koers van de onderliggende waarde toch richting kiezen, naar
omhoog of naar omlaag. De trader kan positie kiezen en profiteren van de beweging die volgt na de
uitbraak uit de driehoeksformatie.
De rechthoek is natuurlijk een heel ander patroon, maar vertoont toch een aantal kenmerken die
overeenstemmen met de triangle-formaties. Nog meer dan in het geval van de symmetrische
driehoek heerst er onzekerheid, waarbij de koers van de onderliggende waarde twijfelt tussen het
inslaan van een nieuwe richting. De kopers trekken aan de ene kant naar omhoog, de verkopers
trachten de koers naar omlaag te duwen. Die strijd kan geruime tijd duren alvorens er een uitbraak
naar boven of naar beneden gebeurt. Verder gelden dezelfde regels als bij een driehoek: de
verhandelde volumes moeten de uitbraak ondersteunen, het koersdoel kan min of meer
overeenstemmen met de hoogte van de driehoeksformatie.
7.3 RSI of Relative Strenght Index
De Relative Strenght Index, Relatieve Sterkte Index of RSI is een veel gebruikte indicator die
pretendeert aan te geven of een aandeel (of een andere onderliggende waarde) koopwaardig dan
wel verkoopwaardig is. De berekening van deze RSI zullen we u besparen, de theorie hierover kan u
ongetwijfeld elders vinden. De RSI schommelt tussen een waarde van 0 tot 100, met een indeling in
drie vakjes. Het middelste vakje, tussen 30 en 70 is het neutrale vakje waarin de trend stijgend of
dalend kan zijn. De aandacht van de trader zal pas gevestigd worden in geval van een doorbraak
boven 70, want dan is de onderliggende waarde oververkocht en zou een correctie kunnen
plaatsvinden. Onder 30 is de onderliggende waarde echter overkocht en liggen er mogelijk
koopkansen in het verschiet.
Toch werden er nogal wat foutieve beslissingen genomen door traders op basis van de evolutie van
deze indicator. Het zwakke punt is namelijk dat de signalen niet bevestigd worden door de volumes,
hier houdt de indicator namelijk geen rekening mee. Een voorbeeld van een slechte beslissing
genomen op basis van een technische analyse was de beurs van Parijs vlak voor de beurscrash van
1987. Op vrijdag voor Black Monday in dat jaar stond bij de benchmark CAC 40 index de Relative
Strength Index (RSI) in de koopzone. Wie op basis van de stand van de RSI een long positie innam, zat
op korte termijn diep in het rood. Technische indicatoren als de RSI zijn dus allesbehalve onfeilbaar,
gebruik in combinatie met andere factoren valt dus zeker aan te bevelen.
7.4 MACD of Moving Average Convergence/Divergence indicator
De MACD of Moving Average Convergence/Divergence indicator mag rekenen op een groeiende
populariteit bij traders. Deze indicator heeft namelijk de eigenschap om een trendommekeer in de
koers van een onderliggende waarde te kunnen voorspellen. Eigenlijk is de MACD samengesteld uit
twee voortschrijdende gemiddeldes van respectievelijk 12 en 26 dagen. De afstand tussen beide
lijnen geldt als een barometer voor de mate waarin het sentiment omtrent de onderliggende waarde
22 | T r a d i n g A l m a n a k

bullish of bearish is. Een kruising van beide gemiddeldes vormt een signaal waardoor de trader in
actie kan komen, hetzij door long hetzij door short te gaan.
7.5 Head and shoulders formatie
In het verleden gold de head and shoulders formatie als n van de meest betrouwbare indicatoren,
maar in de afgelopen jaren heeft de technologie deze formatie wat naar de achtergrond gedwongen.
De technische aspecten zullen we de lezer eens te meer besparen, maar kort en bondig komt het er
op neer dat deze formatie zou wijzen op een trendommekeer op de markt. Zoals de naam head and
shoulders formatie al doet vermoeden is er sprake van een formatie bestaande uit een hoofd en
twee schouders, waarbij laatstgenoemde door een zogenaamde neklijn met elkaar verbonden zijn.
Wanneer de neklijn naar beneden doorbroken wordt, wordt een krachtig verkoopsignaal gegeven.
De inverse head and shoulders formatie biedt het omgekeerde beeld, hier kan een doorbraak als
verkoopsignaal beschouwd worden.
Het klinkt natuurlijk allemaal mooi, misschien wel te mooi om waar te zijn. In de praktijk is het
namelijk niet altijd even gemakkelijk om head and shoulders formaties (en hun tegenhangers) als
dusdanig te herkennen. Vooral onervaren traders zullen regelmatig foutieve signalen oppikken, met
als gevolg dat hun transacties de mist ingaan. Alleen zeer ervaren technische analisten zullen met
enige mate van zekerheid een head and shoulders formatie kunnen duiden.
8. Conclusie

FT Alphaville's Dan McCrum vestigde onlangs de aandacht op een studie onder de titel "Technical
Analysis and Individual Investors" door Arvid Hoffman en Hersh Shefrin. Deze twee economen
onderzochten de statistieken van een aantal discount brokers in de periode 2000-2006 en kwamen tot
de conclusie dat wie handelde in opties op basis van een technische analyse alleen zwakke
tradingresultaten realiseerde. Hun rendementen waren met andere woorden niet om over naar huis
te schrijven. Dat bevestigt alleen maar dat technische analyses steeds als een hulpmiddel moeten
worden gebruikt. Een succesvolle trader handelt op basis van de combinatie van fundamentele en
technische analyses, aangevuld met zijn ervaring en een grondige kennis van de onderliggende
waarden waarin hij handelt.

Wie meer wil weten welke Open Trades dat we momenteel bij Slim in Trading in de markt hebben,
die kan steeds terecht in het Trading Rapport (vanaf slechts 20 euro per maand bent u al lid!)
>>> ABONNEER: https://slimintrading.com/abonneren/


Disclaimer: Dit rapport is een uitgave van Slim in Trading dat uitsluitend verspreid wordt aan de abonnees die de algemene voorwaarden
hebben aanvaard (www.slimintrading.com). Dit rapport is auteursrechtelijk beschermd, waarbij elke onrechtmatige verspreiding van dit
rapport aanleiding zal geven tot een forfaitaire schadevergoeding van 10.000 EUR per inbreuk, ongeacht het recht van Slim in Trading om
haar hogere schade te begroten. Dit rapport is niet bedoeld om enig persoon tot het kopen of verkopen van enig product aan te zetten en
kan niet beschouwd worden als beleggingsadvies.

Das könnte Ihnen auch gefallen