Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
TAZE ve SERTLE
M
M
BETON DENEYLER
BETON DENEYLER
9
9
B.H.A., Su emme,
Boluk oran, Klcallk,
Geirimlilik, Boy deiimi
Mikro yap incelemeleri
Kimyasal analiz
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
2
2
TAZE BETON SERTLEM BETON
lenebilirlik Deneyleri
(kme, Vebe, Sarsma
tablas, Kelly Topu)
RNEK ALMA
TAHRBATLI
DENEY
Karot karma
TAHRBATSIZ
DENEYLER
Beton tabancas
Ses geirme
B.H.A.
Beton Scakl
Hava ierii
LABORATUVAR
DENEYLER
Mekanik deneyler
Basn, ekme
Eilme
LENEB
LENEB
L
L
RL
RL
K
K
DENEYLER
DENEYLER
9
9
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
4
4
LENEB
LENEB
L
L
RL
RL
K DENEYLER
K DENEYLER
kme deneyi
kme deneyi
VeBe
VeBe
deneyi
deneyi
S
S
k
k
t
t
r
r
Yay
Yay
lma deneyi
lma deneyi
S
S
k
k
t
t
rma fakt
rma fakt
r
r
deneyi
deneyi
Kelly
Kelly
topu deneyi
topu deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
5
5
1
1
2
2
3
3 4
4
5
5
SLUMP DENEY
SLUMP DENEY
(
(
S
S
)
)
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
6
6
KIVAM SINIFI (SLUMP DE
KIVAM SINIFI (SLUMP DE
ER
ER
)
)
S1 (0
S1 (0
5cm)
5cm)
Vibrasyonlu mastarl
Vibrasyonlu mastarl
pist, yol
pist, yol
betonlar
betonlar
S2 (5
S2 (5
-
-
10cm)
10cm)
Kal
Kal
ps
ps
z e
z e
imli
imli
at
at
,
,
s
s
mel
mel
vb.
vb.
betonlar
betonlar
S3 (10
S3 (10
-
-
16cm)
16cm)
Bilin
Bilin
antiyeler
antiyeler
S4(16
S4(16
-
-
22cm)
22cm)
Vibrat
Vibrat
rl
rl
antiyede genel
antiyede genel
betonlar
betonlar
S5 (
S5 (
22cm)
22cm)
G
G
stermelik vibrat
stermelik vibrat
rl
rl
veya
veya
vibrat
vibrat
rs
rs
z
z
antiyeler, kaz
antiyeler, kaz
k vb.
k vb.
elemanlar , vibrat
elemanlar , vibrat
r s
r s
mayan
mayan
donat
donat
s
s
kl
kl
,....
,....
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
7
7
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
VeBe VeBe deneyi deneyi zellikle zellikle ok d ok d k k kme kme
de de erine sahip (20mm erine sahip (20mm den az ya da s den az ya da s f f r r
kme) kuru kar kme) kuru kar mlar mlar n k n k vam vam n n
de de erlendirmeye y erlendirmeye y nelik belki de en nelik belki de en
uygun deney y uygun deney y ntemidir. ntemidir.
Maksimum agrega Maksimum agrega ap ap n n n 63mm n 63mm den den
fazla oldu fazla oldu u kar u kar mlar i mlar i in uygun in uygun
de de ildir ildir
VeBe VeBe deneyi ayn deneyi ayn zamanda zamanda prekast prekast, ,
ngerilmeli ngerilmeli beton uygulamalar beton uygulamalar ve ve elik elik
lifli, d lifli, d k i k i lenebilirli lenebilirli e sahip e sahip
kar kar mlar i mlar i in uygun bir y in uygun bir y ntem olabilir ntem olabilir
Saydam
Disk
Saydam
Disk
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
8
8
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
Deneyin esas Deneyin esas , titre , titre im ve a im ve a rl rl k etkisi k etkisi
alt alt ndaki ndaki ok kuru k ok kuru k vamdaki taze vamdaki taze
betonun betonun zerinde bulunan saydam bir zerinde bulunan saydam bir
diskin tamamen diskin tamamen imento hamuru ile imento hamuru ile
kaplanmas kaplanmas i i in ge in ge en s en s renin renin
l l lmesine dayan lmesine dayan r r
VeBe VeBe deneyinin deneyinin
yap yap labilmesi i labilmesi i in yanda in yanda
g g r r len deney aparat len deney aparat ile ile
birlikte 0,5 sn duyarl birlikte 0,5 sn duyarl l l kta kta
bir kronometre de bir kronometre de
gereklidir. gereklidir.
Saydam
Disk
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
9
9
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
Silindir kap i Silindir kap i erisine standart erisine standart kme kme
hunisi ( hunisi (Abram Abram s s hunisi) kap ortalanacak hunisi) kap ortalanacak
ekilde yerle ekilde yerle tirilir. tirilir.
Taze beton standart Taze beton standart kme hunisi kme hunisi
i i erisine 3 tabaka halinde ve her bir erisine 3 tabaka halinde ve her bir
tabakada 25 kez standart tabakada 25 kez standart i i leme leme
ubu ubu u ile u ile i i lenerek s lenerek s k k t t r r l l p p
doldurulur. doldurulur.
Silindir kap i Silindir kap i erisindeki standart erisindeki standart kme kme
hunisi d hunisi d ey y ey y nde yava nde yava a kald a kald r r l l r. r.
Saydam
Disk
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
10
10
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
elik ba elik ba lant lant koluna mafsall koluna mafsall bir bir ekilde ekilde
ba ba l l bulunan ve yatay pozisyonda bulunan ve yatay pozisyonda
duran saydam disk taze beton duran saydam disk taze beton rne rne ine ine
koldaki ayar vidalar koldaki ayar vidalar ve aksam ve aksam vas vas tas tas
ile yerle ile yerle tirilir. tirilir.
d d ey y ey y nde diskin hareketini nde diskin hareketini
engelleyen vidas engelleyen vidas gev gev etilerek d etilerek d ey ey
y y nde indirilip taze betonun en y nde indirilip taze betonun en y ksek ksek
noktas noktas na hafif na hafif e temas etmesi sa e temas etmesi sa lan lan r. r.
d d ey hareketi engelleyen disk vidas ey hareketi engelleyen disk vidas
yeniden s yeniden s k k t t r r larak disk sabitlenir. larak disk sabitlenir.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
11
11
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
T T m bunlardan sonra titre m bunlardan sonra titre im masas im masas ve ve
kronometre ayn kronometre ayn anda anda al al t t r r l l r. r.
Saydam diskin alt y Saydam diskin alt y zeyinin tamamen zeyinin tamamen
imento hamuru ile kaplanmas imento hamuru ile kaplanmas na kadar na kadar
titre titre ime devam edilir ime devam edilir
titre titre im masas im masas ve kronometre ayn ve kronometre ayn
anda durdurularak ge anda durdurularak ge en s en s re re
kaydedilir. kaydedilir.
Ge Ge en s en s re re VeBe VeBe s s residir (sn). residir (sn).
Saydam
Disk
Saydam
Disk
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
12
12
VEBE DENEY
VEBE DENEY
(
(
S
S
)
)
VeBe
VeBe
s
s
n
n
flar
flar
5 3 V4
10 6 V3
20 11 V2
30 21 V1
31 V0
VeBe Sresi (sn) Snf
VeBe VeBe s s n n flar flar a a r r kurudan (V0), ak kurudan (V0), ak c c ya ya
(V4) do (V4) do ru s ru s ralanmaktad ralanmaktad r. r.
5sn 5sn den k den k sa ve 30 sa ve 30 sn sn den den uzun uzun VeBe VeBe
s s releri elde edilen betonlar bu deney releri elde edilen betonlar bu deney
ile i ile i lenebilirlikleri lenebilirlikleri
de de erlendirilemeyecek betonlard erlendirilemeyecek betonlard r r
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
13
13
S
S
k
k
t
t
r
r
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
14
14
S
S
k
k
t
t
r
r
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
15
15
S
S
k
k
t
t
r
r
=
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
16
16
S
S
k
k
t
t
r
r
=
1
1
TS EN 206
TS EN 206
-
-
1
1
e g
e g
re s
re s
k
k
ma s
ma s
n
n
flar
flar
1.10 1.04 C3
1.25 1.11 C2
1.45 1.26 C1
1.46 C0
Skabilme derecesi Snf
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
17
17
AKMA DENEY
AKMA DENEY
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
18
18
AKMA DENEY
AKMA DENEY
Deney aparat Deney aparat bir kenar bir kenar 700 700 2 mm 2 mm
boyutunda olan kare boyutunda olan kare eklinde d eklinde d z z
y y zeyli bir plaka ve bu plaka zeyli bir plaka ve bu plaka zerine zerine
yerle yerle en en az 2 mm kal en en az 2 mm kal nl nl nda ve nda ve
16 16 0,5 kg a 0,5 kg a rl rl nda d nda d z metal plaka ve z metal plaka ve
taban taban ap ap 200 200 2mm 2mm st st ap ap 130 130 2mm, 2mm,
y y ksekli ksekli i 200 i 200 2 mm ve kal 2 mm ve kal nl nl en az en az
1,5mm olan metalden yap 1,5mm olan metalden yap lm lm bir kesik bir kesik
koniden (koninin koniden (koninin st k st k sm sm na yak na yak n n
tutma kulak tutma kulak klar klar ve taban ve taban na yak na yak n n
yere sabitleme yere sabitleme basma basma plakalar plakalar
olmal olmal d d r) olu r) olu maktad maktad r r
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
19
19
AKMA DENEY
AKMA DENEY
Ayr Ayr ca yanda g ca yanda g r r len bir kenar len bir kenar n n n uzunlu n uzunlu u u
40 40 1 mm olan kare kesitli yakla 1 mm olan kare kesitli yakla k 200 mm k 200 mm
uzunlu uzunlu unda metal bir s unda metal bir s k k t t rma rma ubu ubu u u
kullan kullan l l r (s r (s k k t t rma rma ubu ubu unun 120 unun 120 150 150
mm mm lik lik bir k bir k sm sm kolay tutulmas kolay tutulmas n n sa sa lamak lamak
amac amac ile tercihen dairesel kesitli olmal ile tercihen dairesel kesitli olmal d d r). r).
Deneyde gerekli olan taze beton miktar Deneyde gerekli olan taze beton miktar yakla yakla k 5 litre veya 12 kg normal k 5 litre veya 12 kg normal
betondur. betondur.
Kullan Kullan lan beton kal lan beton kal b b n net hacmi 4,34 litredir. n net hacmi 4,34 litredir.
Plaka d Plaka d z ve sabit bir zemine yerle z ve sabit bir zemine yerle tirilir. tirilir. zerine metal zerine metal st plaka konulur. st plaka konulur.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
20
20
AKMA DENEY
AKMA DENEY
Tablan Tablan n orta noktas n orta noktas merkez olacak merkez olacak
ekilde metal kesik koni metal tabla ekilde metal kesik koni metal tabla
zerine zerine yerle yerle tirlir tirlir. .
Kesik koni kal Kesik koni kal p d p d ey y ey y nde t nde t pk pk kme deneyinde oldu kme deneyinde oldu u gibi u gibi
tutacaklar tutacaklar ndan kavranarak kald ndan kavranarak kald r r l l r. r.
Taze beton iki tabaka halinde kesik Taze beton iki tabaka halinde kesik
koni kal koni kal ba doldurulur. ba doldurulur.
Her tabaka 10 kez Her tabaka 10 kez i i leme leme ubu ubu u u
kullan kullan larak larak i i lenerek s lenerek s k k t t r r l l r. r.
Her kald Her kald r r p d p d rme i rme i lemi 2 lemi 2 sn sn den den az 5 az 5 sn sn den den fazla olmayan s fazla olmayan s re re
i i erisinde tamamlanmal erisinde tamamlanmal d d r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
21
21
AKMA DENEY
AKMA DENEY
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
22
22
AKMA DENEY
AKMA DENEY
D D rme i rme i lemleri tamamland lemleri tamamland ktan sonra metal ktan sonra metal
plaka plaka zerine olu zerine olu an darbe etkisi ile de yay an darbe etkisi ile de yay lm lm
bulunan taze betonun en b bulunan taze betonun en b y y k boyutlar k boyutlar plaka plaka
kenar kenar na paralel iki do na paralel iki do rultuda cetvel ile rultuda cetvel ile l l l l r r
ve ortalamas ve ortalamas al al narak 10 narak 10 mm mm ye ye yuvarlan yuvarlan r. r.
TS EN 206
TS EN 206
-
-
1
1
standard
standard
nda
nda
verilen yay
verilen yay
lma
lma
s
s
n
n
flar
flar
630 F6
560 620 F5
490 550 F4
420 480 F3
350 410 F2
340 F1
Yaylma ap (mm) Snf
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
23
23
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
Deneyin amac Deneyin amac taze beton taze beton rne rne ine uygulanan standart ine uygulanan standart
enerji nedeniyle elde edilen s enerji nedeniyle elde edilen s k k t t rma derecesinin rma derecesinin
l l lmesidir. lmesidir.
Genel olarak taze betonda i Genel olarak taze betonda i lenebilirlik olarak tan lenebilirlik olarak tan mlanan mlanan
tam s tam s k k ma i ma i in gerekli olan enerji miktar in gerekli olan enerji miktar n n n do n do rudan rudan
l l lmesine y lmesine y nelik bir deney y nelik bir deney y ntemi yoktur. ntemi yoktur.
Standart enerji uygulanarak elde edilen s Standart enerji uygulanarak elde edilen s k k t t rma derecesi rma derecesi
bu deney ile do bu deney ile do rudan bulunabilmektedir. rudan bulunabilmektedir.
S S k k t t rma fakt rma fakt r r olarak adland olarak adland r r lan s lan s k k t t rma derecesi, rma derecesi,
standart enerji uygulanarak s standart enerji uygulanarak s k k t t r r lan taze beton lan taze beton
yo yo unlu unlu unun tam olarak s unun tam olarak s k k t t r r lm lm taze betonun taze betonun
yo yo unlu unlu una oran una oran olarak tan olarak tan mlan mlan r. r.
Burada Burada l l leri verilen deney aparat leri verilen deney aparat maksimum agrega maksimum agrega
ap ap n n n 20mm n 20mm ye kadar oldu ye kadar oldu u kar u kar mlar i mlar i in uygundur. in uygundur.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
24
24
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
Deney i Deney i in yakla in yakla k 7 litre taze beton k 7 litre taze beton rne rne i yeterlidir. i yeterlidir.
Deney aparat Deney aparat aralar aralar nda 20 nda 20 cm cm lik lik d d ey mesafe bulunan ey mesafe bulunan
hacimleri birbirlerinden farkl hacimleri birbirlerinden farkl iki adet ters duran kesik koni iki adet ters duran kesik koni
ekilli, alt ekilli, alt kapakl kapakl kesik koni ile 150mm kesik koni ile 150mm apl apl , 285mm , 285mm
boyunda alt boyunda alt kapal kapal silindirden olu silindirden olu ur. ur.
En En stte yer alan ters duran kesik koninin hacmi alt stte yer alan ters duran kesik koninin hacmi alt ndaki ndaki
kesik koniden daha fazlad kesik koniden daha fazlad r. r.
Deney, Deney, zellikle orta i zellikle orta i lenebilirlikte taze beton kar lenebilirlikte taze beton kar mlar mlar
i i in olduk in olduk a uygundur. a uygundur.
Daha sonra ortadaki kesik koni kab Daha sonra ortadaki kesik koni kab n kapa n kapa da a da a larak larak
taze betonun en alttaki silindir kaba serbest d taze betonun en alttaki silindir kaba serbest d me ile me ile
dolmas dolmas sa sa lan lan r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
25
25
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
Ters duran kesik konilerin kapaklar Ters duran kesik konilerin kapaklar kapat kapat l l r ve en alttaki r ve en alttaki
silindir kab silindir kab n bo n bo a a rl rl tespit edilir ve ters duran kesik tespit edilir ve ters duran kesik
koni kaplar ve silindir kap d koni kaplar ve silindir kap d ey eksenleri ey eksenleri ak ak k olacak k olacak
ekilde yerle ekilde yerle tirilir. tirilir.
En En st hazneye taze beton hi st hazneye taze beton hi bir s bir s k k t t rma enerjisi rma enerjisi
uygulanmadan bir uygulanmadan bir a a ula ula veya mala yard veya mala yard m m ile tam olarak ile tam olarak
doldurulur. doldurulur.
En En st haznenin kapa st haznenin kapa a a larak taze betonun ortadaki larak taze betonun ortadaki
kesik koni kaba serbest d kesik koni kaba serbest d me ile dolmas me ile dolmas sa sa lan lan r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
26
26
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
Silindir kab Silindir kab n etraf n etraf na ta na ta an betonlar temizlendikten sonra an betonlar temizlendikten sonra
i i i taze beton dolu silindir kab i taze beton dolu silindir kab n a n a rl rl bulunur. bulunur.
Daha sonra silindir kap i Daha sonra silindir kap i erisindeki taze beton bir ba erisindeki taze beton bir ba ka ka
kaba bo kaba bo alt alt larak i larak i i temizlenir ve bo i temizlenir ve bo silindir kab silindir kab n a n a rl rl
belirlenir. belirlenir.
Serbest d Serbest d me ile silindire dolmu me ile silindire dolmu bulunan taze betonun bulunan taze betonun
a a rl rl belirlenir ( belirlenir (m m
p p
). ).
Daha sonra silindir kap ayn Daha sonra silindir kap ayn beton numunesi ile beton numunesi ile
doldurularak tam s doldurularak tam s k k mas mas sa sa lan lan r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
27
27
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
S S k k t t rma i rma i lemi vibrasyon uygulanarak yap lemi vibrasyon uygulanarak yap labilece labilece i i
gibi, gibi, i i leme yolu ile de yap leme yolu ile de yap labilir. labilir.
i i leme uygulanarak yap leme uygulanarak yap lan s lan s k k t t rmada taze beton rmada taze beton
silindire ince tabakalar halinde (tercihan 5 silindire ince tabakalar halinde (tercihan 5 er cm) er cm)
doldurulur ve her tabakaya 30 kez doldurulur ve her tabakaya 30 kez i i leme uygulan leme uygulan r. r.
Vibrasyon ile s Vibrasyon ile s k k t t rmada ise vibrasyon i rmada ise vibrasyon i lemine beton lemine beton
y y zeyinden hava kabarc zeyinden hava kabarc kmayana dek ve y kmayana dek ve y zey zey
tamamen d tamamen d z bir form alana dek devam edilir z bir form alana dek devam edilir
Tamamen s Tamamen s k k m m betonun a betonun a rl rl belirlenir ( belirlenir (m m
f f
). ).
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
28
28
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
29
29
SIKI
SIKI
TIRMA FAKT
TIRMA FAKT
R
R
DENEY
DENEY
S
S
k
k
t
t
rma fakt
rma fakt
r
r
sonu
sonu
lar
lar
n
n
n g
n g
r
r
n
n
r
r
i
i
lenebilirlik a
lenebilirlik a
s
s
ndan de
ndan de
erlendirilmesi
erlendirilmesi
ok Yksek > 0,95
*
Yksek 0,92 0,95
Orta 0,85 0,92
Dk 0,75 0,85
ok Dk < 0,75
*
Grnr lenebilirlik CF sonucu
* CF testinin bu kar * CF testinin bu kar mlar i mlar i in uygunlu in uygunlu u u phelidir. phelidir.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
30
30
KELLY TOPU DENEY
KELLY TOPU DENEY
Deney temel olarak b Deney temel olarak b y y k ve a k ve a r, metalden yap r, metalden yap lm lm
yar yar m k m k re re eklindeki bir topun taze betona eklindeki bir topun taze betona
penetrasyonunun penetrasyonunun l l lmesi esas lmesi esas na dayan na dayan r. r.
Deney, orta i Deney, orta i lenebilirlikteki kar lenebilirlikteki kar mlar mlar n n
de de erlendirilmesi i erlendirilmesi i in uygundur. in uygundur.
kme ( kme (slump slump) deneyi gibi taze beton k ) deneyi gibi taze beton k vam vam n n n rutin n rutin
kontrol kontrol i i in olduk in olduk a basit ve etkili bir deney y a basit ve etkili bir deney y ntemidir ntemidir
Bu deney hafif beton ve a Bu deney hafif beton ve a r beton kar r beton kar mlar mlar n da i n da i inde bulundu inde bulundu u bir u bir ok ok
zel kar zel kar ma da uygulanabilir ma da uygulanabilir
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
31
31
Kendili
Kendili
inden Yerle
inden Yerle
en Beton
en Beton
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
32
32
Kendili
Kendili
inden Yerle
inden Yerle
en Beton
en Beton
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
33
33
Kendili
Kendili
inden Yerle
inden Yerle
en Beton
en Beton
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
34
34
Kendili
Kendili
inden Yerle
inden Yerle
en Beton
en Beton
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
35
35
Kendili
Kendili
inden Yerle
inden Yerle
en Betonlar
en Betonlar
in
in
lenebilirlik
lenebilirlik
l
l
m Y
m Y
ntemleri
ntemleri
Kendili Kendili inden yerle inden yerle en beton (KYB) gibi en beton (KYB) gibi ok ak ok ak c c k k vama sahip olan vama sahip olan
kar kar mlar mlar n i n i lenebilirlikleri ve ak lenebilirlikleri ve ak c c l l k k zelliklerinin tayini buraya kadar zelliklerinin tayini buraya kadar
s s z z edilen i edilen i lenebilirlik deneyleri ile belirlenemez. lenebilirlik deneyleri ile belirlenemez.
KYB KYB nin nin i i lenebilirli lenebilirli i y i y ksektir. ksektir. KYB KYB nin nin doldurma kapasitesi, dar doldurma kapasitesi, dar
engeller aras engeller aras ndan ge ndan ge i i yetene yetene i ve i ve segregasyona segregasyona kar kar direnci y direnci y ksek ksek
olmal olmal d d r. r.
ok ak ok ak c c k k vamda olup, bu vamda olup, bu karakteri birden sa karakteri birden sa layabilen betonlar layabilen betonlar
kendili kendili inden yerle inden yerle en beton olarak s en beton olarak s n n fland fland r r labilir. labilir.
ok ak ok ak c c k k vamdaki her beton kendili vamdaki her beton kendili inden yerle inden yerle en beton de en beton de ildir. ildir.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
36
36
KYB
KYB
de
de
uygulanan baz
uygulanan baz
deneyler
deneyler
Doldurma yetenei Orimet deneyi 10
Segregasyon direnci GTM grnt stabilite testi 9
Grnr gei yetenei Kajima kutusu deneyi 8
Gei yetenei U kutusu deneyi 7
Gei yetenei L kutusu deneyi 6
Segregasyon direnci V kutusu deneyinde t
5
dakika 5
Viskozite / akclk V kutusu ak sresi 4
Gei yetenei J - halkas 3
Viskozite / akclk 50cm apa yaylma sresi (t
50
) 2
Doldurma yetenei / akclk kme - yaylma 1
Deerlendirilen zellik Deney Yntemi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
37
37
kme
kme
Yay
Yay
lma Deneyi
lma Deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
38
38
J
J
-
-
Halkas
Halkas
Deneyi
Deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
39
39
V
V
-
-
Kutusu Deneyi
Kutusu Deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
40
40
U
U
-
-
Kutusu Deneyi
Kutusu Deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
41
41
L
L
-
-
Kutusu Deneyi
Kutusu Deneyi
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
42
42
S
S
R
R
KLENM
KLENM
HAVA
HAVA
ER
ER
HAVA LER
(AEROMETRE)
HAPSOLMU
HAVA MKTARI
BETON
DZAYNIN
KONTROLU
HAVA
SRKLEYC
KATKI
KULLANILDIYSA
ETKNLNN
KONTROL
BETONUN
HOMOJENLNN
KONTROL
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
43
43
B
B
R
R
M HAC
M HAC
M A
M A
IRLIK TEST
IRLIK TEST
B.H.A. DENEY
HACM BELL bir KALIBA
DOLDURULAN BETONUN
TARTILMASI
BETON TASARIMININ KONTROLU
BETONUN
HOMOJENLNN
KONTROL
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
44
44
TAZE BETON SICAKLI
TAZE BETON SICAKLI
I
I
BETON
SICAKLII
DEAL SICAKLIK
15C CVARI
< +5C veya
> +32 C
NLEM
ALMAK ART
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
RNEK ALMA
RNEK ALMA
Yrd. Do. Dr. Hayri N
Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR
YAPI MALZEMES
YAPI MALZEMES
9
9
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
46
46
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
RNEK ALMA
RNEK ALMA
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
47
47
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
RNEK ALMA
RNEK ALMA
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
48
48
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
RNEK ALMA
RNEK ALMA
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
49
49
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
RNEK ALMA
RNEK ALMA
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
50 50
RNEK EKL VE BOYUTLARI
STANDART
SLNDR
15X30 cm
h/d ORANI=2.0
Daha k
Daha k
k boyutlu
k boyutlu
malzemenin bas
malzemenin bas
n
n
dayan
dayan
m
m
daha b
daha b
y
y
k
k
olacakt
olacakt
r.
r.
Ayr
Ayr
ca
ca
rnek k
rnek k
p
p
olursa dayan
olursa dayan
m
m
daha y
daha y
ksek
ksek
olacakt
olacakt
r.
r.
(narinlik
(narinlik
etkisinden dolay
etkisinden dolay
)
)
15 cm AYRITLI
KP
silindir(15/30)
~ 0.80
KP (15*15*15)
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
51 51
RNEK EKL VE BOYUTLARI
15 veya 20 cm
AYRITLI KP
BOYUT ETK
BOYUT ETK
S
S
:
:
RNEK :
RNEK :
BA
BA
IL DAYANIM (%) :
IL DAYANIM (%) :
10 cm
10 cm
120
120
15 cm
15 cm
100
100
20 cm
20 cm
90
90
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
52 52
RNEK EKL VE BOYUTLARI
15 veya 20 cm
AYRITLI KP
EK
EK
L ETK
L ETK
S
S
:
:
EK
EK
L :
L :
BA
BA
IL DAYANIM (%) :
IL DAYANIM (%) :
NAR
NAR
NL
NL
K (h/a) :
K (h/a) :
PLAK
PLAK
140
140
-
-
200
200
0.5
0.5
K
K
P
P
100
100
1.0
1.0
PR
PR
ZMA
ZMA
75
75
-
-
95
95
2.0
2.0
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
53 53
RNEK EKL VE BOYUTLARI
C30/37
kisi de ayn
beton ile retilmi
28 gnlk
Basn dayanm
30 Mpa olan
Standart silindir
28 gnlk
Basn dayanm
37 Mpa olan
15 cm ayrtl kp
TAZE BETONDAN
TAZE BETONDAN
ALINACAK
ALINACAK
RNEK
RNEK
SAYISI
SAYISI
Yrd. Do. Dr. Hayri N
Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR
YAPI MALZEMES
YAPI MALZEMES
9
9
Kaliteyle ilgili
Kaliteyle ilgili
k
k
miktarlar
miktarlar
,
,
Kullan
Kullan
c
c
a
a
s
s
mlanmas
mlanmas
nda kullan
nda kullan
lacak
lacak
BETON HACM
BETON HACM
, a
, a
a
a
daki
daki
gibi belirlenmelidir:
gibi belirlenmelidir:
Binan
Binan
n her kat
n her kat
i
i
in veya binan
in veya binan
n bir kat
n bir kat
n
n
n
n
kiri
kiri
ler/d
ler/d
er yap
er yap
lar
lar
n benzer k
n benzer k
s
s
mlar
mlar
i
i
.
.
den fazla
den fazla
olmayan beton miktar
olmayan beton miktar
.
.
Deney sonu Deney sonu lar lar n n n, en b n, en b y y ile en k ile en k aras aras ndaki fark, aritmetik ortalaman ndaki fark, aritmetik ortalaman n n
%15 %15 inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin at inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin at lmas lmas i i in kabul in kabul
edilebilir sebep g edilebilir sebep g r r lmesi hari lmesi hari , deney sonu , deney sonu lar lar ge ge ersiz say ersiz say l l r. r.
MAL ED
MAL ED
LEN BETON
LEN BETON
1. Kriter 2. Kriter
Belirli hacimdeki
betondan elde edilen
deney adedi n
n adet deney sonucu
ortalamas
(f
cm
)
N/mm
2
Herhangi tek deney
sonucu
(f
ci
)
N/mm
2
1 Uygulanamaz > f
ck
-4
2 4 > f
ck
+1 > f
ck
4
5 - 6 > f
ck
+2 > f
ck
4
Z
Z
MAL ED
MAL ED
LEN BETON
LEN BETON
f
ci
> f
ck
-4 (N/mm
2
) : 2. Kriter
f
cm
> f
ck
+4 (N/mm
2
) : 1. Kriter
Herhangi bir tek deney sonucu : f
ci
Deney sonularnn aritmetik ortalamas : f
cm
DENEY
DENEY
ve
ve
BASIN
BASIN
DAYANIMI
DAYANIMI
BASIN
BASIN
DENEY
DENEY
ve
ve
BASIN
BASIN
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
62
62
Ya
pompas
rnek
Y Y kleme kleme er er evesine evesine - -y y ksekli ksekli i ayarlanabilir bir i ayarlanabilir bir st tabla ile st tabla ile
oynar ve hareketli alt tabla aras oynar ve hareketli alt tabla aras na na- - deney deney rne rne i yerle i yerle tirilir. tirilir.
Oynar balk
Alt tablan Alt tablan n alt n alt ndaki pistonun silindirine bir pompa yard ndaki pistonun silindirine bir pompa yard m m yla yla
ya ya bas bas l l r. r.
Bu ama Bu ama la deney la deney rneklerinin alt ve rneklerinin alt ve st st
tablaya temas eden y tablaya temas eden y zeylerine e zeylerine e da da l l ml ml
gerilmeyi sa gerilmeyi sa lamak amac lamak amac yla yla zel bir zel bir
kar kar mdan ba mdan ba l l k d k d k k l l r. r.
BASIN
BASIN
DENEY
DENEY
ve
ve
BASIN
BASIN
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
63
63
Ya Ya n bas n bas nc nc alt tablay alt tablay yukar yukar
y y nde iterek nde iterek rne rne in k in k r r lmas lmas na na
yol a yol a ar. ar.
Bu arada haznedeki bas Bu arada haznedeki bas n n kuvveti kuvveti
bir bir dinanometre dinanometre ile ile l l l l r. r.
rne rne e uygulanan gerilmenin e uygulanan gerilmenin niform niform
da da lmas lmas n n n sa n sa lanmas lanmas i i in, in, rnek rnek
y y zeylerinin p zeylerinin p r r zl zl olmamas olmamas gerekir. gerekir.
BASIN
BASIN
DENEY
DENEY
ve
ve
BASIN
BASIN
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
64
64
A
P
=
BASIN
BASIN
DAYANIMINI ETK
DAYANIMINI ETK
LEYEN
LEYEN
FAKT
FAKT
RLER
RLER
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
65
65
zaman 28. gn
Basn
dayanm
YA FAKTR
BASIN
BASIN
DAYANIMINI ETK
DAYANIMINI ETK
LEYEN
LEYEN
FAKT
FAKT
RLER
RLER
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
66
66
KURU RNEKLERN BASIN DAYANIMI NEML
RNEKLERE KIYASLA %15 DAHA FAZLA !!!
PRESTE YKLEME HIZI: 1.5 - 3.5 kgf/cm
2
/s
DENEY NUMUNESNN NEM DURUMU
BETON SINIFLARI (TS 500)
BETON SINIFLARI (TS 500)
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
67
67
32000
33000
34000
36000
37000
1.9
2.1
2.2
2.3
2.5
37
45
50
55
60
30
35
40
45
50
C30
C35
C40
C45
C50
27000
27500
28000
30000
1.4
1.5
1.6
1.8
20
22
25
30
16
18
20
25
C16
C18
C20
C25
E
c
(28 gnlk)
Elastisite
Modl
(N/mm
2
)
f
ctk
Karakteristik
Eksenel ekme
Dayanm
(N/mm
2
)
Edeer kp
(150 mm)
Basn
Dayanm
(N/mm
2
)
f
ck
Karakteristik
Silindir Basn
Dayanm
(N/mm
2
)
Beton
Snf
BETON SINIFLARI (TS EN 206
BETON SINIFLARI (TS EN 206
-
-
1)
1)
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
68
68
115 100 C100/115
105 90 C90/105
95 80 C80/95
85 70 C70/85
75 60 C60/75
67 55 C55/67
60 50 C50/60
55 45 C45/55
50 40 C40/50
45 35 C35/45
37 30 C30/37
30 25 C25/30
25 20 C20/25
20 16 C16/20
15 12 C12/15
10 8 C 8/10
Kp dayanm
fck, kp N/mm
2
Silindir dayanm
fck, silindir N/mm
2
Basn dayanm
snf
TS EN 206/1 BASIN
TS EN 206/1 BASIN
DAYANIM SINIFLARI
DAYANIM SINIFLARI
A
A
ISINDAN TS 11222
ISINDAN TS 11222
YE G
YE G
RE YEN
RE YEN
L
L
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
69
69
1. Dayanm snf gsteriminde eski standartta sadece
karakteristik silindir dayanm deeri belirtilirken, yeni
standartta silindir dayanm deeri ile birlikte karakteristik kp
dayanm deerinin de belirtilmesidir.
2. C8/10 ve C12/15 Basn Dayanm Snflar ilave edilmitir.
3. Yllardr ska kullandmz C14 ve C18 betonlar yeni
standartla kaldrlmtr.
4. 4. zel durumlarda, ilgili tasarm standardnn izin vermesi
artyla verilen dayanm seviyelerinin ara deerleri de
kullanlabilir.
E
E
LME DENEY
LME DENEY
ve
ve
E
E
LME DAYANIMI
LME DAYANIMI
E
E
LME DENEY
LME DENEY
ve E
ve E
LME
LME
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
71 71
Laboratuvarda
Laboratuvarda
yap
yap
lan e
lan e
ilme dayan
ilme dayan
m
m
belirleme deneyleri
belirleme deneyleri
standartlara g
standartlara g
4 Nokta e
4 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
3 Nokta e
3 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
E
E
LME DENEY
LME DENEY
ve E
ve E
LME
LME
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
72 72
P/2
P/2
+
-
T
P/2
P/2
0
+
-
T
PL/6
PL/6
+ + +
M
PL/4
+ +
M
P
L/2
L/2
L
P/2 P/2
L/3
L/3
L
L/3
E
E
LME DENEY
LME DENEY
ve E
ve E
LME
LME
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
73 73
P/2
P/2
+
-
T
PL/4
+ +
M
P
L/2
L/2
L
Tekil y Tekil y klemeli deneylerde a klemeli deneylerde a kl kl k k
boyunca tek noktada (a boyunca tek noktada (a kl kl k ortas k ortas , ,
y y kleme noktas kleme noktas ) maksimum moment ) maksimum moment
olu olu ur ve o noktada kesme kuvveti de ur ve o noktada kesme kuvveti de
de de er de er de i i tirmektedir. tirmektedir.
Dolay Dolay s s ile saf e ile saf e ilme durumundan s ilme durumundan s z z
edilemez. edilemez.
E E ilme deneylerinde sadece e ilme deneylerinde sadece e ilme etkisi ilme etkisi
incelenece incelenece inden iki noktadan y inden iki noktadan y klemeli klemeli
ikinci deney y ikinci deney y ntemi daha sa ntemi daha sa l l kl kl
sonu sonu lar vermektedir. lar vermektedir.
E
E
LME DENEY
LME DENEY
ve E
ve E
LME
LME
DAYANIMI
DAYANIMI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
74 74
ki noktadan y ki noktadan y klemeli deneylerde klemeli deneylerde
maksimum moment belirli bir aral maksimum moment belirli bir aral kta kta
de de er almaktad er almaktad r. r.
Bu aral Bu aral kta kesme kuvveti s kta kesme kuvveti s f f rd rd r. Bir r. Bir
ba ba ka deyi ka deyi le, salt e le, salt e ilme hali s ilme hali s z z
konusudur. konusudur.
P/2
P/2
0
+
-
T
PL/6
PL/6
+
+
+
M
P/2 P/2
L/3
L/3
L
L/3
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
75 75
4 Nokta e
4 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
3 Nokta e
3 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
6
h b
4
L P
W
M
= =
6
h b
6
L P
W
M
= =
3 nokta e 3 nokta e ilme deneyi ile al ilme deneyi ile al nan sonu nan sonu lar 4 nokta e lar 4 nokta e ilme ilme
deneyindekine g deneyindekine g re daha y re daha y ksektir ksektir
RNEK
RNEK
EKL
EKL
ve BOYUTLARI
ve BOYUTLARI
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
76 76
4 Nokta e
4 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
3 Nokta e
3 Nokta e
ilme deneyi
ilme deneyi
Hangi deney y Hangi deney y nteminde e nteminde e ilme dayan ilme dayan m m daha d daha d k k kar? kar?
Hangi deney y Hangi deney y ntemi daha g ntemi daha g venilirdir? venilirdir?
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
78
78
DO
DO
RUDAN
RUDAN
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
lk ekme deneyi rnekleri
Son ekme deneyi rnekleri
A
P
=
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
79
79
DO
DO
RUDAN
RUDAN
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
80
80
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
ekme y ekme y klerinin dolayl klerinin dolayl olarak uygulanmas olarak uygulanmas ile ile ekme dayan ekme dayan m m n n n n
tespit edildi tespit edildi i bu y i bu y ntem ntem Brezilya Yarma Deneyi Brezilya Yarma Deneyi olarak da olarak da
adland adland r r lmaktad lmaktad r. r.
lk olarak 1953 y lk olarak 1953 y l l nda Brezilyal nda Brezilyal Carnerio Carnerio ve ve Barcellas Barcellas taraf taraf ndan ndan
nerilen bu deney y nerilen bu deney y nteminde, genellikle silindir beton nteminde, genellikle silindir beton rnekleri rnekleri
kullan kullan lmaktad lmaktad r, ayr r, ayr ca k ca k p p rnekler de kullan rnekler de kullan labilmektedir. labilmektedir.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
81
81
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
aras
aras
na yerle
na yerle
tirilen, bas
tirilen, bas
n
n
deneylerinde
deneylerinde
de kullan
de kullan
rneklerinin
rneklerinin
alt
alt
na ve
na ve
st
st
ne yerle
ne yerle
nde bas
nde bas
n
n
y
y
klemesi uygulanarak
klemesi uygulanarak
ger
ger
ekle
ekle
tirilmektedir.
tirilmektedir.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
82
82
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
Y
Y
k
k
n artt
n artt
r
r
lmas
lmas
yla,
yla,
dolayl
dolayl
olarak
olarak
ekme
ekme
gerilmeleri olu
gerilmeleri olu
ur ve
ur ve
larak g
larak g
er.
er.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
83
83
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
Elastisite Elastisite teorisine g teorisine g re, re, ekilde ekilde
g g sterildi sterildi i bi i bi imde y imde y klenen bir klenen bir
silindirin y silindirin y k ekseni do k ekseni do rultusundaki rultusundaki
d d zleminde, birbirine dik asal zleminde, birbirine dik asal ekme ekme
ve bas ve bas n n gerilmeleri olu gerilmeleri olu ur. ur.
Y Y k k n uyguland n uyguland yerlerde olu yerlerde olu an yerel bas an yerel bas n n gerilmeleri, gerilmeleri,
bu noktalardan uzakla bu noktalardan uzakla t t k k a a ekme gerilmelerine ekme gerilmelerine
d d n n mekte ve bu mekte ve bu ekme gerilmeleri ekme gerilmeleri ap boyunca sabit ap boyunca sabit
kalmaktad kalmaktad r, kesitin orta b r, kesitin orta b lgesinde olduk lgesinde olduk a a niform niform
da da l l ml ml ekme gerilmeleri olu ekme gerilmeleri olu maktad maktad r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
84
84
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
Burada uygulanan gerilme iki y Burada uygulanan gerilme iki y nl nl
oldu oldu undan as undan as l l ekme ekme
dayan dayan m m ndan daha b ndan daha b y y k de k de erler erler
elde edilir elde edilir
Yarma deneyi s Yarma deneyi s resince, deney aletinin (presin) y resince, deney aletinin (presin) y kleme kleme
tablalar tablalar n n n silindir n silindir rne rne e g e g re dikey bir d re dikey bir d zlemde zlemde
tutulmas tutulmas sa sa lanmal lanmal d d r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
85
85
YARMADA
YARMADA
EKME DAYANIMI
EKME DAYANIMI
Mukavemet dersi bilgilerinden Mukavemet dersi bilgilerinden
yararlanarak, yararlanarak, u u ekilde ifade edilir : ekilde ifade edilir :
Bas Bas n n gerilmesi : gerilmesi :
1
r) r(D
D
LD
2P
2
ekme gerilmesi =
ekme gerilmesi =
LD
2P
P:silindire uygulanan bas P:silindire uygulanan bas n n y y k k , ,
L:silindir L:silindir rne rne in uzunlu in uzunlu u, u,
D:silindir D:silindir rne rne in in ap ap , ,
r ve (D r ve (D- -r): se r): se ilen eleman ilen eleman n y n y kleme kleme
noktalar noktalar na uzakl na uzakl klar klar d d r. r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
86
86
L
L
K
K
EKSENEL EKSENEL
EKME EKME
( ( f f
ct ct
) )
S S L L ND ND R YARMA R YARMA
( ( f f
ct ct
) )
E E LME LME
( ( f f
ct ct
) )
f
f
ct
ct
=
=
(
(
f
f
ct
ct
)
)
1.5
1.5
=
=
(
(
f
f
ct
ct
)
)
2.0
2.0
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
87
87
EKME
EKME
LE BASIN
LE BASIN
DAYANIMI ARASINDAK
DAYANIMI ARASINDAK
L
L
K
K
ck ctk
f 1.1 f = (TS500) (TS500)
TABLOLAR
TABLOLAR
EKME DAYANIMI BASIN EKME DAYANIMI BASIN DAYANIMI DAYANIMI LE LE
Betonun
Betonun
ekme dayan
ekme dayan
m
m
(do
(do
rudan) bas
rudan) bas
n
n
dayan
dayan
m
m
n
n
n yakla
n yakla
k 10
k 10
da biri kadard
da biri kadard
r.
r.
E
E
ilmede
ilmede
ekme dayan
ekme dayan
m
m
ise bas
ise bas
n
n
dayan
dayan
m
m
n
n
n
n
yakla
yakla
k 5
k 5
de biri kadard
de biri kadard
r.
r.
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
88
88
EKME
EKME
LE BASIN
LE BASIN
DAYANIMI ARASINDAK
DAYANIMI ARASINDAK
L
L
K
K
0
5
10
15
20
C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50
Beton Snf
B
a
s
D
a
y
a
n
e
k
m
e
D
a
y
a
n
O
r
a
n
BETONDA KAL
BETONDA KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
89
89
EKME
EKME
LE BASIN
LE BASIN
DAYANIMI ARASINDAK
DAYANIMI ARASINDAK
L
L
K
K
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
90
90
KESME DAYANIMI
KESME DAYANIMI
A
A
INMA DAYANIMI
INMA DAYANIMI
DARBEYE DAYANIKLILIK
DARBEYE DAYANIKLILIK
BETONUN f
BETONUN f
-
-
DAVRANI
DAVRANI
I
I
ve ELAST
ve ELAST
S
S
TE MOD
TE MOD
L
L
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
91
91
BETONUN f
BETONUN f
-
-
DAVRANI
DAVRANI
I
I
f
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
92
92
BETONUN f
BETONUN f
-
-
DAVRANI
DAVRANI
I
I
f
c
f
0 0
bm bm
f
c
3
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
93
93
0.4 f
c
ELAST
ELAST
S
S
TE MOD
TE MOD
L
L
Teet Modl
f
f
c
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
94
94
ELAST
ELAST
S
S
TE MOD
TE MOD
L
L
Balang Modl
f
f
c
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
95
95
ELAST
ELAST
S
S
TE MOD
TE MOD
L
L
Sekant Modl
f
f
c
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
96
96
BETONUN ZAMANA BA
BETONUN ZAMANA BA
LI DAVRANI
LI DAVRANI
I
I
S
S
NME
NME f
t
t
t
t
BETONUN D
BETONUN D
ER
ER
ZELL
ZELL
KLER
KLER
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
97
97
BETONUN ZAMANA BA
BETONUN ZAMANA BA
LI DAVRANI
LI DAVRANI
I
I
S
S
NME
NME
R
R
TRE
TRE
YORULMA
YORULMA
BETON
BETON
RET
RET
M
M
N
N
N
N
STAT
STAT
ST
ST
KSEL KAL
KSEL KAL
TE
TE
KONTROL
KONTROL
BETON
BETON
RET
RET
M
M
N
N
N
N
STAT
STAT
ST
ST
KSEL
KSEL
KAL
KAL
TE KONTROL
TE KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
99
99
Betonun basn dayanm birok faktre bal
Bu nedenle beton kalitesi olasla dayal
istatistiksel yntemlerle belirlenmeli
AR
AR
TMET
TMET
K ORTALAMA YETERL
K ORTALAMA YETERL
DE
DE
L!
L!
BETON KALTES KARAKTERSTK
DAYANIMA GRE KONTROL EDLMELDR!
BETON
BETON
RET
RET
M
M
N
N
N
N
STAT
STAT
ST
ST
KSEL
KSEL
KAL
KAL
TE KONTROL
TE KONTROL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
100 100
TS EN(206-1)
f
cm
f
ck
+ 4 MPa
f
cmin
f
ck
-4 MPa
TS 500(2000)
f
cm
f
ck
+ 1 MPa
f
cmin
f
ck
-3 MPa
PART BAZINDA DENETM
TS EN(206-1)
f
cm
f
ck
+ 1.48
f
cmin
f
ck
-4 MPa
TS 500(2000)
Hi Yok
TM RETMN DENETM
KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI:
Beton bas Beton bas n n dayan dayan m m n n n bu n bu
de de erden daha d erden daha d k olma olas k olma olas l l n n n n
%5 oldu %5 oldu u de u de erdir (TS EN 206). erdir (TS EN 206).
%5
1.48
1.48
BETON RETMNN STATSTKSEL
KALTE KONTROL
%5
1.48
1.48
TS EN(206-1)
f
cm
f
ck
+ 4 MPa
f
cmin
f
ck
-4 MPa
TS 500(2000)
f
cm
f
ck
+ 1 MPa
f
cmin
f
ck
-3 MPa
PART BAZINDA DENETM
TS EN(206-1)
f
cm
f
ck
+ 1.48
f
cmin
f
ck
-4 MPa
TS 500(2000)
Hi Yok
TM RETMN DENETM
KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI:
Beton bas Beton bas n n dayan dayan m m n n n bu n bu
de de erden daha d erden daha d k olma olas k olma olas l l n n n n
%5 oldu %5 oldu u de u de erdir (TS EN 206). erdir (TS EN 206).
YER
YER
NDE BETON
NDE BETON
DAYANIMININ BEL
DAYANIMININ BEL
RLENMES
RLENMES
BETON
GRSEL
MUAYENE
Anma, erozyon
kabuk eklinde
dklme
Pul pul dklme
Kapak atma
Paspay
tabakasnn
kalkmas
Pas lekesi
Jel szmas
Kristalizasyon
Yumuama
Ufalanma
atlaklar (makro,
mikro)
TAHRBATSIZ
DENEYLER
Beton tabancas
Ses geirme
Soyulma
Pull-out
TAHRBATLI
DENEY
LABORATUVAR
DENEYLER
Karot karma
Basn deneyi
Kimyasal analiz
Mekanik deneyler
Basn, ekme
Eilme
B.H.A.,
Su emme,
Boluk oran,
Klcallk,
Geirimlilik,
Boy deiimi
Mikro yap
incelemesi
TAHRBATLI YNTEM (KAROT)
ZAHMETL, PAHALI, GEREE EN YAKIN SONU
TAHRBATSIZ YNTEM (TABANCA, ULTRASES)
TEK BAINA YETERSZ, KAROTLARLA KORELASYON
ART, YANILGI PAYI YKSEK (zellikle eski yaplarda)
ANLAMLI SAYIDA DENEY VERS OLMALI, DEERLENDRMEDE
STATSTK YNTEMLER KULLANILMALI !!
BETONUN YAPIDAK
BETONUN YAPIDAK
DAYANIMI
DAYANIMI
KAROT
SONULARA ETK EDEN FAKTRLER
NUMUNE API ve YKSEKL
ERDE KALAN DEMR DONATI
NUMUNENN ALINMA YN
PRESTEK YKLEME HIZI
NUMUNENN ALINDII YER
BETONUN YAI
KAROTUN NEM ER
Vb.
PRESN HASSASYET VE KALBRASYONU
KAROT BOYUTLARI
5X10 cm
7.5x15 cm
10x20 cm
h/d ORANI=2.0
DZELTME YAPILMALIDIR.
KAROTLARDA FARKLI
h/d ORANLARI VARSA
SALIKSIZ ! TS 10465de h/d =1.0
ASTM ve BSDE h/d < 0.95 SE DENEY YAPILAMAZ !
Kesim pay
dikkate
alnmal
BETON TEST EKC
BETON
N
(Narin
elemanlar)
DK
DAYANIMLI
MALZEMLER
N (SIVA vb.)
KTLE
BETONU N
SONULARA ETK EDEN FAKTRLER
BETONUN YZEY DURUMU
YEREL FARKLILIKLAR
YZEYDEK NEM ORANI
YZEYDEK KARBONATLAMA
EK VURU AISI
EK KALBRASYONU
BETONUN YAI
Vb.
ELK DONATININ BULUNMASI
YZEY SERTLETRCLER
BETON TEST EKC
KARBONATLA
KARBONATLA
MA
MA
AS
AS
T + ALKAL
T + ALKAL
TUZ + SU
TUZ + SU
Ca(OH)
Ca(OH)
2 2
CO
CO
2 2
Ca(OH)
2
+CO
2
CaCO
3
+H
2
O
pH
pH
12.6
12.6 pH
pH
8.3
8.3
pH<9.5 - 11.5 ise PASLANMA !!
(ORTAMDA O
2
ve SU MEVCUTSA)
t K C=
C : KARBONATLAMA DERNL (mm)
K : KARBONATLAMA KATSAYISI (mm/yl
0.5
)
t : ZAMAN (yl)
DK DAYANIMLI
BETON S/C>0.6
K >3-4 mm/yl
0.5
OLMAKTA
15 YILDA 15 mm KARBONATLA
15 YILDA 15 mm KARBONATLA
MA DER
MA DER
NL
NL
M
M
MK
MK
N !!
N !!
KARBONATLAMI BETONDA
BETON TABANCASI DENEY
KARBONATLAMI
BETON
BETON YZEYNDE SERTLEME
BETON TABANCASI (EKC) DENEYNDE OK
BYK YANILGILAR !!!
RNEK ALIMA: BETON YAI 25 YILLIK ve 50 GNLK OLAN K YAPIDA
BETON TABANCASI + KAROT DENEY UYGULANDI
BETON TABANCASI LE fck = 16.9 MPa !!
KAROT LE fck = 4.8 MPa
BETON YAI 25 YIL
BETON TABANCASI LE fck = 25.1 MPa
KAROT LE fck = 18.0 MPa
BETON YAI 50 GN
KAROT ALMA
KAROT ALMA
KAROT SON HAL
KAROT SON HAL
LER
LER
EK
EK
C
C
VER
VER
LER
LER
ERLEND
ERLEND
RME
RME
122 234 Kolon MZK4 10
148 234 Kolon MZK3 9
135 234 Kolon MZK2 8
173 262 Kolon MZK1 7
186 327 Kolon MBK6 6
188 293 Kolon MBK5 5
252 341 Kolon MBK4 4
125 234 Kolon MBK3 3
153 245 Kolon MBK2 2
193 327 Kolon MBK1 1
(kgf/cm2)
basn dayanm
dzeltilmi veya Ad No
h/d oranna gre
Test ekici
Silindir
basn
dayanm
(kgf/cm2)
rnek Yeri rnek
Beton Tabancas ve Karot arasndaki iliki
y = 0,8176x - 64,526
R = 0,91
0
50
100
150
200
250
300
100 150 200 250 300 350 400
Test ekici Dayanm (kgf/cm
2
)
K
a
r
o
t
D
a
y
a
n
(
k
g
f
/
c
m
2
)
KAROT DE
KAROT DE
ERLEND
ERLEND
RME
RME
125 234 Kolon MZK4 16
125 234 Kolon MZK3 15
125 234 Kolon MZK2 14
148 262 Kolon MZK1 13
163 279 Kolon MBT9 12
203 327 Kolon MBT8 11
174 293 Kolon MBT7 10
189 310 Kolon MBT12 9
258 393 Kolon MBT11 8
174 293 Kolon MBT10 7
203 327 Kolon MBK6 6
174 293 Kolon MBK5 5
215 341 Kolon MBK4 4
125 234 Kolon MBK3 3
134 245 Kolon MBK2 2
203 327 Kolon MBK1 1
Dzeltilmi B. Tabancas Basn
dayanm kgf(cm
2
)
B.Tabancas Grnr Basn
Dayanm (kgf/cm
2
)
rnek Yeri
veya Ad
rnek
No
n=98
KAROT DE
KAROT DE
ERLEND
ERLEND
RME
RME
125 17 26,36 159
Yerinde Beton
Dayanm,
f
y
(kgf/cm
2
)
Deikenlik
Katsays
(%)
Standart
Sapma,
(kgf/cm
2
)
Ortalama
Dayanm, f
cm
(kgf/cm
2
)
f
y
= f
ort
- t ()
f
y
: yerinde beton basn dayanm f
ort
: ortalama basn dayanm
: standart sapma t : katsay
t katsay
t katsay
s
s
s
s
30
30
l
l
lm
lm
t
t
r.
r.
30 veriden az ise
30 veriden az ise
rnek say
rnek say
s
s
na ba
na ba
l
l
olarak
olarak
Student
Student
-
-
t
t
diyagram
diyagram
kullan
kullan
lm
lm
t
t
r.
r.
KAROT DE
KAROT DE
ERLEND
ERLEND
RME
RME
KAROT SAYISI VE
KAROT SAYISI VE
API BEL
API BEL
RLEN
RLEN
RKEN
RKEN
BETONARME ELEMANLARIN
BETONARME ELEMANLARIN
BOYUTLARI
BOYUTLARI
DONATI SIKLI
DONATI SIKLI
I
I
AYRICA BETONARME ELEMANLARIN
AYRICA BETONARME ELEMANLARIN
B
B
NADAK
NADAK
YERLE
YERLE
MLER
MLER
BEL
BEL
RLEY
RLEY
C
C
OLMAKTADIR.
OLMAKTADIR.
KAROT DE
KAROT DE
ERLEND
ERLEND
RME
RME
KAROT ALMA ve TEST
KAROT ALMA ve TEST
EK
EK
C
C
DENEY
DENEY
YAPILMASI SIRASINDA B
YAPILMASI SIRASINDA B
NADA GENEL B
NADA GENEL B
R
R
NCELEME YAPILMALIDIR
NCELEME YAPILMALIDIR
VE YAKIN ZAMANDA BENZER AGREGA ve
VE YAKIN ZAMANDA BENZER AGREGA ve
BENZER
BENZER
L
L
KLE BETON D
KLE BETON D
K
K
LD
LD
KANAAT
KANAAT
NE VARILDI
NE VARILDI
INDA
INDA
B
B
LE
LE
KAROT SAYISI AZALTILAB
KAROT SAYISI AZALTILAB
L
L
R.
R.
GEREKT
GEREKT
U
U
KANAAT
KANAAT
NE VARILDI
NE VARILDI
I DURUMLARDA
I DURUMLARDA
HER KAT
HER KAT
RLENMEL
RLENMEL
D
D
R.
R.
YAPISAL NCELEME
YAPININ RLEVESNN IKARILMASI
Mimari rleve
Tayc sistem rlevesi (Kolon-Perde-Kiri boyutlarnn ve
konumlarnn tespiti)
Donatlarn saysnn, yerinin ve apnn tespiti
atlak geniliklerinin ve ynlerinin tespiti
Varsa dier hasar trlerinin belirlenmesi (yan yatma, burkulma,
duvarda X atla vb.)
Uygulama hatalarnn not edilmesi
Ar hasar alm, yap gvenliini tehdit eden, acil nlem alnmas
(askya alma, destekleme vb.) gereken elemanlarn belirlenmesi
vb.
PROJELERN ve ARTNAMELERN NCELENMES
ELDE EDLEN VERLER DORULTUSUNDA YAPININ MEVCUT
TAIMA GCNN HESAPLANMASI
SONULARIN PROJELERLE ve MEVCUT YNETMELKLERLE KIYASLANMASI
KARAR SRECNDE ETKL FAKTRLER
EKONOMK (Fizibilite etd)
Onarm maliyeti 0.5 yapnn yeniden yapm maliyeti ?
Teknolojik olanaklar
Servis mr
Tarihi ve sanatsal deeri
Ticari boyut
Siyasi boyut
Glendirmenin bina fonksiyonlarna etkisi
Onarm glendirme sisteminin uygulanabilirlii ve
gvenilirlii
Yklp, yeniden yapm olanaklar
ELDE EDLEN VERLERN
DEERLENDRLMES
OLASILIK ve RSK
KAVRAMLARINI EREN
STATSTKSEL
YNTEMLER KULLANILIR
YETERSZ SAYIDAK DENEY VERSNN
ORTALAMASI ile YETNLMES
YAPIDAK GEREK DURUM TEMSL EDLEMEZ
BYK YANILGILAR
SALAM
Hibir ileme
gerek yok
YZEYSEL
ONARIM GEREKL
Basit onarmlar
Hasarn tekrarn
nleyecek
tedbirler vb.
TAIMA GC
YETERL
TAIMA GC
YETERSZ
GLENDRME
GEREKL
ONARIM
GLENDRME
GEREKL
KARAR
KARAR
KARARI ETK KARARI ETK LEYEN D LEYEN D ER FAKT ER FAKT RLER RLER
YIKIM
GLENDRME
PROJES
YNETMELK DEKL,
TASARIMDA DKKATE ALINMAMI EK YKLER,
(Ek kat kma vb.)
YAPI KULLANIM AMACININ DEMES vb.
GLENDRME
TAIMA GC
YETERSZL
GLENDRME
PROJES
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Binan Binan n ta n ta y y c c sistem projeleri mevcut de sistem projeleri mevcut de ildir. ildir.
Ta Ta y y c c sistem sistem zellikleri binada yap zellikleri binada yap lacak lacak l l mlerle belirlenir. mlerle belirlenir.
B
B
NALARDAN B
NALARDAN B
LG
LG
TOPLANMASI
TOPLANMASI
Bilgi D
Bilgi D
zeyleri
zeyleri
1. S
1. S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Binan Binan n ta n ta y y c c sistem projeleri mevcut de sistem projeleri mevcut de ilse,s ilse,s n n rl rl bilgi d bilgi d zeyine zeyine
g g re daha fazla re daha fazla l l m yap m yap l l r. r.
E E er mevcut ise s er mevcut ise s n n rl rl bilgi d bilgi d zeyinde belirtilen zeyinde belirtilen l l mler yap mler yap larak larak
proje bilgileri do proje bilgileri do rulan rulan r. r.
B
B
NALARDAN B
NALARDAN B
LG
LG
TOPLANMASI
TOPLANMASI
Bilgi D
Bilgi D
zeyleri
zeyleri
1. S
1. S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
2. Orta Bilgi D
2. Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
NALARDAN B
NALARDAN B
LG
LG
TOPLANMASI
TOPLANMASI
Bilgi D
Bilgi D
zeyleri
zeyleri
1. S
1. S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
2. Orta Bilgi D
2. Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
3. Kapsaml
3. Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Ta
Ta
y
y
c
c
elemanlar
elemanlar
n kapasitelerinin
n kapasitelerinin
hesaplanmas
hesaplanmas
nda kullan
nda kullan
lacak malzeme
lacak malzeme
dayan
dayan
mlar
mlar
B
B
NALARDAN B
NALARDAN B
LG
LG
TOPLANMASI
TOPLANMASI
Mevcut Malzeme dayan
Mevcut Malzeme dayan
m
m
mlar
mlar
kullan
kullan
lacakt
lacakt
r.
r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
B
B
NALAR
NALAR
N B
N B
LG
LG
D
D
ZEY
ZEY
KATSAYILARI
KATSAYILARI
1.00 Kapsaml
0.90 Orta
0.75 Snrl
Bilgi Dzeyi
Katsays
Bilgi Dzeyi
Malzeme dayan
Malzeme dayan
mlar
mlar
,
,
zellikle belirtilmedik
zellikle belirtilmedik
e ilgili
e ilgili
tasar
tasar
m y
m y
lar
lar
ile b
ile b
l
l
nmeyecektir.
nmeyecektir.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
S
S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Bina Geometrisi:
Bina Geometrisi:
Saha Saha al al mas mas ile binan ile binan n ta n ta y y c c sistem plan sistem plan r r levesi levesi kar kar l l r. r.
Mimari projeler mevcut ise, Mimari projeler mevcut ise, r r leve leve al al malar malar na yard na yard mc mc olarak olarak
kullan kullan l l r. r.
Temel sistemi bina i Temel sistemi bina i inde veya d inde veya d nda a nda a lacak yeterli say lacak yeterli say da da
kontrol kontrol ukuru ile belirlenir. ukuru ile belirlenir.
paspay paspay s s yr yr lmayan elemanlar lmayan elemanlar n y n y zde 20 zde 20 sinde enine ve boyuna donat sinde enine ve boyuna donat
say say s s ve yerle ve yerle imi ile boyuna donat imi ile boyuna donat bindirme boylar bindirme boylar donat donat tespit tespit
cihazlar cihazlar l l l l r r
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
S
S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Eleman Detaylar
Eleman Detaylar
:
:
Betonarme projeler veya imalat Betonarme projeler veya imalat izimleri mevcut de izimleri mevcut de ildir. ildir.
Betonarme elemanlardaki donat Betonarme elemanlardaki donat miktar miktar ve detaylar ve detaylar n n n en fazla binan n en fazla binan n n
yap yap ld ld tarihteki minimum donat tarihteki minimum donat ko ko ullar ullar n n sa sa lad lad varsay varsay l l r. r.
Her katta Her katta en az 1 en az 1 er er adet olmak adet olmak zere kolonlar zere kolonlar n n herbirinden herbirinden %10 %10 ve kiri ve kiri lerin lerin
herbirinden herbirinden %5 oran %5 oran nda eleman nda eleman n pas paylar n pas paylar s s yr yr larak donat larak donat tespiti yap tespiti yap l l r. r.
S S y y rma i rma i lemi kolon ve kiri lemi kolon ve kiri lerin uzunlu lerin uzunlu unun a unun a kl kl k ortas k ortas ndaki ndaki te te
birlik b birlik b l l mde yap mde yap lmal lmal d d r. r.
S S yr yr lan y lan y zeyler daha sonra y zeyler daha sonra y ksek dayan ksek dayan ml ml tamir harc tamir harc ile kapat ile kapat l l r. r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Karot
Karot
Say
Say
s
s
:
:
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
S
S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
BETON
BETON
De
De
erlendirme:
erlendirme:
k bas
k bas
n
n
dayan
dayan
m
m
betonun
betonun
mevcut beton dayan
mevcut beton dayan
m
m
dayan
dayan
m
m
olarak al
olarak al
n
n
r.
r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
S
S
n
n
rl
rl
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
EL
EL
K
K
Donat
Donat
s
s
n
n
f
f
, s
, s
yr
yr
lan y
lan y
zeylerde yap
zeylerde yap
lan g
lan g
rsel
rsel
inceleme ile tespit edilir.
inceleme ile tespit edilir.
De
De
erlendirme:
erlendirme:
Bu s
Bu s
n
n
ftaki
ftaki
eli
eli
m
m
mevcut
mevcut
elik dayan
elik dayan
m
m
olarak al
olarak al
nacakt
nacakt
r.
r.
Donat
Donat
s
s
nda korozyon g
nda korozyon g
nda dikkate al
nda dikkate al
n
n
r.
r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Orta Bilgi D
Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
Bina Geometrisi:
Bina Geometrisi:
Binan Binan n betonarme projeleri mevcut ise, binada yap n betonarme projeleri mevcut ise, binada yap lacak lacak
l l mlerle mevcut geometrinin projesine uygunlu mlerle mevcut geometrinin projesine uygunlu u kontrol edilir. u kontrol edilir.
Proje yoksa, saha Proje yoksa, saha al al mas mas ile binan ile binan n ta n ta y y c c sistem sistem r r levesi levesi
kar kar l l r. r.
Bina geometrisi bilgileri, bina k Bina geometrisi bilgileri, bina k tlesinin hassas bi tlesinin hassas bi imde imde
tan tan mlanmas mlanmas i i in gerekli ayr in gerekli ayr nt nt lar lar i i ermelidir. ermelidir.
Temel sistemi bina i Temel sistemi bina i inde veya d inde veya d nda a nda a lacak yeterli say lacak yeterli say da da
kontrol kontrol ukuru ile belirlenir. ukuru ile belirlenir.
Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullan Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullan lan bu katsay lan bu katsay 1 1 den b den b y y k k
olamaz. Bu katsay olamaz. Bu katsay donat donat tespiti yap tespiti yap lmayan di lmayan di er t er t m elemanlara m elemanlara
uygulanarak donat uygulanarak donat miktarlar miktarlar belirlenecektir. belirlenecektir.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Orta Bilgi D
Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
Eleman Detaylar
Eleman Detaylar
:
:
Betonarme projeler veya imalat Betonarme projeler veya imalat izimleri mevcut de izimleri mevcut de il ise il ise s s n n rl rl bilgi bilgi
d d zeyindeki ko zeyindeki ko ullar ge ullar ge erlidir erlidir, ,
ancak donat ancak donat kontrol kontrol yap yap lacak kolon ve kiri lacak kolon ve kiri lerin say lerin say s s her katta her katta en az en az
2 2 er adet olmak er adet olmak zere o kattaki toplam eleman say zere o kattaki toplam eleman say lar lar n n n n y y zde 20 zde 20 sinden sinden
az olmayacakt az olmayacakt r. r.
Proje ile uygulama aras Proje ile uygulama aras nda uyumsuzluk bulunmas nda uyumsuzluk bulunmas halinde, betonarme halinde, betonarme
elemanlardaki mevcut donat elemanlardaki mevcut donat n n n projede n projede ng ng r r len donat len donat ya oran ya oran n n ifade ifade
eden eden donat donat ger ger ekle ekle me katsay me katsay s s kolonlar ve kiri kolonlar ve kiri ler i ler i in ayr in ayr ayr ayr
belirlenecektir. belirlenecektir.
Beton dayan Beton dayan m m n n n binadaki da n binadaki da l l m m , , karot karot deney sonu deney sonu lar lar ile ile
uyarlanm uyarlanm beton beton ekici okumalar ekici okumalar veya benzeri hasars veya benzeri hasars z inceleme z inceleme
ara ara lar lar ile kontrol edilebilir. ile kontrol edilebilir.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Karot
Karot
Say
Say
s
s
:
:
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Orta Bilgi D
Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
BETON
BETON
Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az
olmamak olmamak zere ve binada toplam 9 adetten az olmamak zere ve binada toplam 9 adetten az olmamak zere, zere,
her 400 m her 400 m
2 2
den bir adet den bir adet
De
De
erlendirme:
erlendirme:
rneklerden elde edilen (ortalama rneklerden elde edilen (ortalama- -standart sapma) de standart sapma) de erleri erleri
mevcut beton dayan mevcut beton dayan m m olarak al olarak al n n r. r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Orta Bilgi D
Orta Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
EL
EL
K
K
Donat
Donat
s
s
n
n
f
f
, s
, s
yr
yr
lan y
lan y
zeylerde yap
zeylerde yap
lan g
lan g
rsel
rsel
inceleme ile tespit edilir,
inceleme ile tespit edilir,
De
De
erlendirme:
erlendirme:
Bu s
Bu s
n
n
ftaki
ftaki
eli
eli
m
m
mevcut
mevcut
elik dayan
elik dayan
m
m
olarak al
olarak al
n
n
r.
r.
Donat
Donat
s
s
nda korozyon g
nda korozyon g
nda dikkate al
nda dikkate al
n
n
r.
r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Kapsaml
Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Bina Geometrisi:
Bina Geometrisi:
Binan Binan n betonarme projeleri mevcuttur. n betonarme projeleri mevcuttur.
Binada yap Binada yap lacak lacak l l mlerle mevcut geometrinin projelere mlerle mevcut geometrinin projelere
uygunlu uygunlu u kontrol edilir. u kontrol edilir.
Projeler Projeler l l mler ile mler ile nemli farkl nemli farkl l l klar g klar g steriyor ise proje yok steriyor ise proje yok
varsay varsay l l r ve ve bina orta bilgi d r ve ve bina orta bilgi d zeyine uygun olarak incelenir. zeyine uygun olarak incelenir.
Bina geometrisi bilgileri, bina k Bina geometrisi bilgileri, bina k tlesinin hassas bi tlesinin hassas bi imde imde
tan tan mlanmas mlanmas i i in gerekli ayr in gerekli ayr nt nt lar lar i i ermelidir. ermelidir.
Temel sistemi bina i Temel sistemi bina i inde veya d inde veya d nda a nda a lacak yeterli say lacak yeterli say da da
kontrol kontrol ukuru ile belirlenir. ukuru ile belirlenir.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Kapsaml
Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Eleman Detaylar
Eleman Detaylar
:
:
Donat Donat n n n projeye uygunlu n projeye uygunlu unun unun kontrolu kontrolu i i in orta bilgi d in orta bilgi d zeyinde zeyinde
belirtilen i belirtilen i lemler, ayn lemler, ayn miktardaki betonarme elemanda uygulan miktardaki betonarme elemanda uygulan r. r.
Proje ile uygulama aras Proje ile uygulama aras nda uyumsuzluk bulunmas nda uyumsuzluk bulunmas halinde, betonarme halinde, betonarme
elemanlardaki mevcut donat elemanlardaki mevcut donat n n n projede n projede ng ng r r len donat len donat ya oran ya oran n n ifade ifade
eden eden donat donat ger ger ekle ekle me katsay me katsay s s kolonlar ve kiri kolonlar ve kiri ler i ler i in ayr in ayr ayr ayr
belirlenecektir. belirlenecektir.
Binan Binan n betonarme detay projeleri mevcuttur. n betonarme detay projeleri mevcuttur.
Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullan Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullan lan bu katsay lan bu katsay 1 1 den b den b y y k k
olamaz. Bu katsay olamaz. Bu katsay donat donat tespiti yap tespiti yap lmayan di lmayan di er t er t m elemanlara m elemanlara
uygulanarak donat uygulanarak donat miktarlar miktarlar belirlenecektir. belirlenecektir.
Beton dayan Beton dayan m m n n n binadaki da n binadaki da l l m m , , karot karot deney sonu deney sonu lar lar ile ile
kalibre edilmi kalibre edilmi beton beton ekici okumalar ekici okumalar veya benzeri hasars veya benzeri hasars z z
inceleme ara inceleme ara lar lar ile kontrol edilir. ile kontrol edilir.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Karot
Karot
Say
Say
s
s
:
:
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Kapsaml
Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
BETON
BETON
Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az
olmamak olmamak zere ve binada toplam zere ve binada toplam 9 9 adetten az olmamak adetten az olmamak zere, zere,
her 200 m her 200 m
2 2
den bir adet den bir adet
De
De
erlendirme:
erlendirme:
rneklerden elde edilen (ortalama rneklerden elde edilen (ortalama- -standart sapma) de standart sapma) de erleri erleri
mevcut beton dayan mevcut beton dayan m m al al n n r. r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Kapsaml
Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
EL
EL
K
K
Donat
Donat
s
s
n
n
f
f
, s
, s
yr
yr
lan y
lan y
zeylerde yap
zeylerde yap
Her s
Her s
n
n
ftaki
ftaki
elik i
elik i
lerin uygun b
lerin uygun b
lgelerindeki donat
lgelerindeki donat
lar
lar
ndan)
ndan)
al
al
l
l
r,
r,
eli
eli
mlar
mlar
ve
ve
ekilde
ekilde
i
i
tirme
tirme
r.
r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
Betonarme Binalarda
Betonarme Binalarda
Kapsaml
Kapsaml
Bilgi D
Bilgi D
zeyi
zeyi
Malzeme
Malzeme
zellikleri:
zellikleri:
EL
EL
K
K
De
De
erlendirme:
erlendirme:
Projesine uygun ise, eleman kapasite hesaplar Projesine uygun ise, eleman kapasite hesaplar nda projede nda projede
kullan kullan lan lan eli eli in karakteristik akma dayan in karakteristik akma dayan m m mevcut mevcut elik elik
dayan dayan m m olarak al olarak al n n r r
Uygun de Uygun de il ise, en az il ise, en az adet kupon daha al adet kupon daha al narak deney narak deney
yap yap l l r, elde edilen en elveri r, elde edilen en elveri siz de siz de erler eleman kapasite erler eleman kapasite
hesaplar hesaplar nda nda mevcut mevcut elik dayan elik dayan m m olarak al olarak al n n r r
Donat Donat s s nda korozyon g nda korozyon g zlenen elemanlar planda i zlenen elemanlar planda i aretlenir ve aretlenir ve
bu durum eleman kapasite hesaplar bu durum eleman kapasite hesaplar nda dikkate al nda dikkate al n n r. r.
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi Yrd. Do. Dr. Hayri N
143 143
MEVCUT BETON DAYANIMI
MEVCUT BETON DAYANIMI
LE
LE
LG
LG
L
L
RNEK
RNEK
3 katl pansiyon binas
146 PZK5 13
171 PZK4 12
179 PZK3 11
141 PZK2 10
179 PZK1 9
142 P2K4 8
163 P2K3 7
144 P2K1 6
189 P1K5 5
171 P1K4 4
145 P1K3 3
170 P1K2 2
167 P1K1 1
Dayanm isim No
Test ekici ve karot
beraber
deerlendirildiinde
Ortalama
162 kgf/cm
2
S. sapma
13,2 kgf/cm
2
Mevcut dayanm
145 kgf/cm
2
rnek says
31
3 katl okul binas
Test ekici ve karot
beraber
deerlendirildiinde
Ortalama
111 kgf/cm
2
S. sapma
26,01 kgf/cm
2
Mevcut dayanm
77 kgf/cm
2
rnek says
26
71 SAZK3 9
127 SAZK2 8
123 SAZK1 7
54 SA2K3 6
68 SA2K2 5
58 SA2K1 4
123 SA1K3 3
99 SA1K2 2
166 SA1K1 1
Dayanm isim No
2007 AFET Y
2007 AFET Y
NETMEL
NETMEL
SINIRLI B
SINIRLI B
LG
LG
D
D
ZEY
ZEY
NETMEL
NETMEL
ORTA B
ORTA B
LG
LG
D
D
ZEY
ZEY
NETMEL
NETMEL
KAPSAMLI B
KAPSAMLI B
LG
LG
D
D
ZEY
ZEY
STANDARTLARA ve YNETMELKLERE
UYGUN KALTEL MALZEME KULLANIMI
KALTEL ve DORU LK
RETMN HER AAMASINDA
YETERL KALTE KONTROLU
GVENLR, SALAM, STENEN DAYANIM ve
DAYANIKLILIKTA BETONARME YAPI
SSTEMLER
DORU ve EKSKSZ UYGULAMA