‫‪www.voiceofsindh.

net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻮ‪:‬‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻟﻴﮑﻜﻪ‪ :‬ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﻮﻣﺮو | ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ‪ :‬אﺣﻤﺪ ﺳﻮﻣﺮو‬

‫واﺌﻴس آف ﺴﻨڌ اي ُﺒ‪ ‬ﭙﺒﻠﺸر‬

‫‪editor@voiceofsindh.net‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬

‫‪1‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺻﺮف ﺷﺎﻋﺮ ﻳﺎ ﺻﺮف ﻣﻔﻜﺮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻫﻚ אﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻫﺎدي ۽ رﻫﺒﺮ ﭘﮡ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد אﻫﮍن ﻗﺪرن ﺟﻮ ذﻛﺮ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻻ‪ ‬ﭘﻴﺶ ﻛﻴﺎ‪ .‬אﭼﻮ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻫﻚ ﻣﭥﺎﮀﺮي ﻧﻈﺮ وﺟﻬﻮن‪.‬‬

‫)אﻟﻒ( אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪرن ﺑﺎﺑﺖ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲؒ ﺟﻮ ﺳﻤﻮرو ﻛﻼم אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪرن ﺟﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ درس ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﺳﻼم‬
‫ﻧﻈﺎم ﺣﻴﺎت ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻓﻘﻂ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ‬ ‫ِ‬ ‫دﻳﻦ ﻓﻄﺮت آﻫﻲ ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻫﻲ ﻫﻚ אﻫﮍو‬ ‫ِ‬
‫ﻓﻜﺮ ۽ ﻛﻮﺷﺶ ﺟﻮ دﻋﻮﻳﺪאر ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺧﺪא ﺟﻲ ﭔﮅאﻳﻞ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ۽ رﺳﻮل ﭘﺎכﷺ ﺟﻲ‬
‫دﻳﻦ ﻓﻄﺮت ﺗﻲ ﺋﻲ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﭘﻴﺪא‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﻦ ِ‬
‫ٰ‬ ‫ﻫﺪאﻳﺖ ۽ ﺳﻨﺪس ﻋﻤﻠﻲ ﺛﺒﻮﺗﻦ ﺟﻮ ﺛﻤﺮ آﻫﻲ ۽ א�‬
‫ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻟﻐﺘﻦ ۾ وڏאﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻲ‪ ،‬ﻋﺰت‪ ،‬ﺗﻮﻗﻴﺮ‪ ،‬אﻧﺪאز وﻏﻴﺮه آﻫﻲ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ﻟﻔﻆ ”ﻗﺪر“ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ دאر ﺑﻨﺎﺋﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﺎ אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪر دאﺋﻤﻲ ۽ ﻣﭹﻴﻞ‬
‫ٰ‬ ‫ﻗﺪر )‪ (Value‬درאﺻﻞ ﺷﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن آﻫﻦ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﻗﺪرن ﮐﻲ אﺳﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﺒﺎدت‪ ،‬ﺑﻨﺪﮔﻲ ۽ ﻛﻮﺷﺸﻦ وﺳﻴﻠﻲ ﻗﺎﺋﻢ و دאﺋﻢ‬
‫رﮐﻨﺪא آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫‪Value is any thing estimable and excellent worth and useful. Islamic‬‬
‫‪values are true and worthy principles for action – they are real because they are‬‬
‫‪Islamic, they are valid because they conform to the laws of Shariat. Briefly they‬‬
‫)‪are rules of conduct and principles of behavior. (1‬‬
‫אﻋﻠﻲ ۽ ﻗﺎﺑﻞ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪر ﺳﭽﺎ‪ ،‬ﺑﺎﺟﻮאز‪ ،‬ﻳﻘﻴﻨﻲ ۽ ﺷﺮﻳﻌﺖ‬
‫ٰ‬ ‫ﻗﺪر ﻣﻠﻬﺎﺋﺘﺎ‬
‫ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ ﻋﻴﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻫﻲ ﻗﺪر אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻴﻦ ﺟﺎ رﻫﻨﻤﺎ אﺻﻮل ﭘﮡ آﻫﻦ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ‬
‫ﺗﻪ אﺳﻼم درאﺻﻞ ﺻﺤﻴﺢ ﻋﻘﻴﺪن‪ ،‬ﻓﻜﺮن‪ ،‬ﻛﺮﻳﻤﺎﻧﻪ אﺧﻼق ۽ ﺣﺴﻨﻪ ﻋﻤﻠﻦ ﺟﻲ ﻛﻤﺎل ﺟﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ‬
‫ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺟﮇﻫﻦ אﻧﺴﺎن ﺧﺪא ۽ אن ﺟﻲ رﺳﻮلﷺ ﺗﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻳﻘﻴﻦ رﮐﻲ‬
‫ﭤﻮ ﺗﮇﻫﻦ ﻫﻦ ﺟﻲ ﻻ‪ ‬אﻫﻮ ﺿﺮوري ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﺳﻼﻣﻲ ﻋﻘﻴﺪن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﻛﺮﻳﻤﺎﻧﻪ‬
‫אﺧﻼق ﺑﻪ رﮐﻲ‪.‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺪאﻟﺤﻜﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ‪:‬‬
‫”ﺧﺪא ﺗﻲ אﻳﻤﺎن ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﻧﻈﺎم אﺧﻼق ۽ אﺧﻼﻗﻲ ﻗﺪرن ﺟﻲ وאﻗﻌﻴﺖ ﺗﻲ אﻳﻤﺎن آﮢﮡ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫)‪(2‬‬

‫‪2‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫אﺳﻼم ﺟﻮ ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﺟﻮ روح‪ ،‬روح ﺧﺪאوﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﺗﺨﻠﻴﻖ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭤﻲ‬
‫ﺗﻪ ﻫﻮ ﺧﺪאﺋﻲ ﺻﻔﺘﻦ ﮐﻲ زﻳﺎده ﮐﺎن زﻳﺎده ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دאﻣﻦ ۾ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي‪ .‬ﻃﺎﻗﺖ‪ ،‬ﺣﺴﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬אﻣﻦ ۽‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻗﺪر آﻫﻦ‪(3)“.‬‬
‫ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻗﺪر אﺳﻼم ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎ אﺻﻮﻟﻦ ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻖ رﮐﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪر ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ‬
‫ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻋﺎم دﻧﻴﺎوي ﻗﺪر ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﺎن ﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻫﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﻠﻖ ﻓﻘﻂ אﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﺸﻮﻧﻤﺎ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ڏאﻛﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻫﺠﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫אﺧﻼق )ﺧﻠﻖ ﺟﻮ ﺟﻤﻊ(‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﻋﺎدﺗﻮن ـــــــــــــ ﭼﮝﻴﻮن ﺧﺼﻠﺘﻮن‬ ‫‪(1‬‬
‫ﺧﻮش ﺧﻮﺋﻲ ـــــــــــــــــــــــــ ﭼﮝﻮ ورﺗﺎ‪ ،‬ﻣﻠﻨﺴﺎري‪ ،‬ﻛﺸﺎده ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‪ -‬آڌرﭜﺎ‪‬‬ ‫‪(2‬‬
‫)ﻓﻠﺴﻔﻮ( אﻫﻮ ﻋﻠﻢ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﺲ ۽ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﺳﺎن ﺑﺤﺚ ﻛﻴﻮ‬ ‫‪(3‬‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻋﻠﻢ אﻻﺧﻼق‪ ،‬אﺧﻼﻗﻴﺎت‪ ،‬אﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ‪ ،‬ﻋﻤﺪه ﻋﺎدﺗﻮن‪(4) .‬‬
‫אردو אﻧﺴﺎﺋﻴﻜﻠﻮﭘﻴﮉﻳﺎ ۾ אﺧﻼق ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”אﺧﻼق ﺧﻠﻖ ﺟﻲ ﺟﻤﻊ آﻫﻲ‪ .‬ﭼﮝﻴﻮن ﻳﺎ ﺑﮁﮍﻳﻮن ﻋﺎدﺗﻮن ﺟﻴﻜﻲ אﺳﺎن ﺟﻲ روزאﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫۾ ﺳﻤﺎﺋﺠﻲ وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬ﺳﭡﺎ ﻳﺎ ﺧﺮאب אﺧﻼق ﭼﻮرאﺋﮡ ۾ אﭼﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﭡﺎ אﺧﻼق ﭘﺴﻨﺪ ﻛﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ ۽‬
‫ﺧﺮאب ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬אﻧﻬﻲ ﻻ‪ ‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻜﺮ ۾ ﺳﭡﻦ אﺧﻼﻗﻦ ﮐﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ۽ ﺧﺮאب‬
‫ﮐﻲ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ! ﻋﻤﺪه אﺧﻼق ﻣﺬﻫﺐ ۽ ﻋﻘﻞ ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ۾ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه آﻫﻦ‪(5) “.‬‬
‫אﻫﻲ אﺧﻼق )‪ (Morals‬۽ ﻗﺪر )‪ (Value‬ﻛﻮ אﻫﮍو ﻋﻄﻴﻮ ﻧﻪ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ אﺗﻔﺎﻗﺎً ﻳﺎ ﭘﺎڻ ﻣﺮאدو ﻋﻄﺎ‬
‫ﭤﻴﻞ ﻫﺠﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ אﻫﻲ ﻗﺪرت‪ ،‬אﻧﻬﻲ ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎ ﺗﺎﺑﻊ ۽ رﺳﻮل ﭘﺎכﷺ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﺟﺎ ﺳﺮﭼﺸﻤﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬رﺳﻮل ﭘﺎכﷺ ﺟﻮ אرﺷﺎد آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ :‬ﻣﺎن אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻴﺎن ﺗﻪ אﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ ﺟﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮﻳﺎن‪(6) “.‬‬
‫אﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ رﺳﻮل ﺧﺪאﷺﺟﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻀﻮر אﻛﺮمﷺ ﺟﻦ ﺟﻮ‬
‫ﭘﻴﻜﺮ ۽ ﻣﺠﺴﻢ ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﺎڻﷺ ﮐﻲ ﺳﭵﻲ אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻻ‪ ‬אﺳﻮه ﺣﺴﻨﻪ ﭔﮅאﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ אﻫﻮ‬
‫ُ‬
‫ﺳﻤﺎﺋﮣﻮ آﻫﻲ‪(7) “.‬‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻤﻮرن אﻧﺴﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾‬
‫אﺳﻼم ﻫﻚ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻓﺮאﻫﻢ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺟﻴﻜﻮ אﻧﻬﻦ ﺻﻔﺘﻦ ﮐﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي‬
‫ﭤﻮ ۽ ﭘﺮوאن ﭼﺎڙﻫﻲ ﭤﻮ ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ۽ ﻣﻄﻠﻮب آﻫﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﺑﺮאﻳﻦ ﮐﺎن אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﻲ ﭤﻮ ۽‬
‫ﭘﺎכ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ ۾ ﻣﻨﻊ ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪(8) “.‬‬
‫אﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﻈﺎم ﺣﻴﺎت ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻬﺎرڻ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ אﺳﻴﻦ ﺻﺮאط‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﭠﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ دאﺋﻤﻲ אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪرن ﮐﻲ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮﻳﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺪא ﺣﻴﺎت ﺷﺎﻋﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻛﻼم ﻫﻚ אﭤﺎﻫﻪ ﺳﻤﻨﮉ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾‬
‫ﻧﺼﻴﺤﺖ ۽ ﺳﺒﻖ آﻣﻮز ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻧﻜﺘﺎ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم وﺳﻴﻠﻲ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻧﺌﻮن‬
‫آوאز ﺑﺨﺸﻴﻮ‪ .‬ﻫﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ روح‪ ،‬ﺗﻤﻨﺎﺋﻦ ۽ אﻣﻴﺪن ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﺎن آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻮ ﻧﺼﺐ אﻟﻌﻴﻦ ﺧﺪא ۽‬

‫‪3‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﭔﺎﻧﻬﻲ ﺟﻲ وچ ۾ ﻫﻚ ﺗﻌﻠﻖ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ آﻫﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ ﻛﻼم אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪرن ﺳﺎن ﭨﻤﭩﺎر‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫دﻳﻦ אﺳﻼم ﭔﻦ ﺟﺰن ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻚ ﻋﻘﻴﺪو ۽ ﭔﻲ ﺷﺮﻳﻌﺖ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪو دﻳﻦ ﺟﻮ ﻧﻄﺮﻳﺎﺗﻲ‬
‫۽ ﻗﻠﺒﻲ ﭘﻬﻠﻮ آﻫﻲ ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ دﻳﻦ ﺟﻮ ﻋﻤﻠﻲ ﭘﻬﻠﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺮﻳﻌﺖ ۾ ﻋﺒﺎدﺗﻮن‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻼ ۽ אﺧﻼق‬
‫ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻮ دאروﻣﺪאر אﺳﺎن ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﭘﻬﻠﻮ‪ ‬ﺳﺎن آﻫﻲ‪ .‬אﺳﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻤﻠﻦ‬
‫ذرﻳﻌﻲ אﻧﻬﻦ ﺟﻮ אﻗﺮאر ﻛﻨﺪא آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫אﺳﻼم ﺟﻲ ﺳﭝﻨﻲ ﻗﺪرن ﻣﺎن ﭘﻬﺮﻳﻮن אﻫﻢ ﻗﺪر אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ א� ﮐﻲ ﻫﻚ ﻛﺮي ﻣﭹﻴﻮ وﭸﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻦ ﺟﻲ ذאت ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺗﻮن ﭼﺆ א� ﻫﻴﻜﮍو‪ ،‬ﭔﻲ وאﺋﻲ وﺳﺎري ﮀﮇ‬ ‫‪(1‬‬
‫ﻟﮧ‪ ،‬אي ﻫﻴﻜﮍאﺋﻲ ﺣﻖ‬‫وﺣﺪه ﻻﺷﺮﻳﻚ ُ‬ ‫‪(2‬‬
‫ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺟﻲ אﻗﺮאر ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻮ אﻗﺮאر ﻛﺮڻ ۽ رﺳﻮل ﭘﺎכﷺ ﺟﻲ אﻃﺎﻋﺖ و ﭘﻴﺮوي‬
‫ﻛﺮڻ אﻳﻤﺎن ﺟﻮ ﺷﺮط آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺎن ﻣﭷ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎرﮢﻲ‪ ،‬ﻧﺮﺗﻮن ﻣﻨﺠﻬﺎن ﻧﻴﻨﻬﻦ‪.‬‬ ‫‪(1‬‬
‫ﺗﻦ ﻣﭹﻴﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎرﮢﻲ‪ ،‬ﻗﻠﺐ ﺳﺎڻ ﻟﺴﺎن‪.‬‬ ‫‪(2‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺧﺪא ﺗﻲ אﻧﺴﺎن ﻳﻘﻴﻦ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﻫﻴﻜﮍאﺋﻲ ﺟﻮ אﻇﻬﺎر زﺑﺎن ۽ دل ﺳﺎن ﻛﺮي‬
‫ﭤﻮ ﺗﮇﻫﻦ ﻗﻠﺐ زﺑﺎن ﺳﺎن אﻫﻮ אﻗﺮאر ﺑﻪ ﺿﺮوري ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪﷺ ﺧﺪא ﺟﻮ رﺳﻮل آﻫﻲ ۽‬
‫رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻲ ﺗﻲ ﻓﺎﺋﺰ آﻫﻲ‪ .‬رﺳﻮل ﭘﺎכﷺ ﺟﻲ ذאت‪ ،‬ﺳﻴﺮت و אﺧﻼق ﺟﻲ אﻋﺘﺒﺎر ﮐﺎن‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻲ ﺗﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻫﺮ ﻋﻤﻞ אﻧﺴﺎن ﻻ‪ ‬ﻣﺸﻌﻞ رאﻫﻪ ﺟﻮ درﺟﻮ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺳﮙﻮرنﷺ ﺟﻲ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺒﺎرכ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر אﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ ﺟﻲ آﺋﻴﻨﻲ دאر آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ﺳﮙﻮرنﷺ ﺟﻮ ﻫﺮ ﻋﻤﻞ ﺳﻨﺪن ﻗﻮل ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﻮ‬
‫ﻛﺠﻬﻪ ﭼﻴﺎﺋﻮن‪ ،‬אن ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻋﻤﻠﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﭘﺎڻ ﻛﻴﺎﺋﻮن ﭘﻮ‪ ‬אﻧﺴﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ۽ ﺗﻠﻘﻴﻦ‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺳﭵﻲ ﭴﻤﺎر ﺷﺮﻳﻌﺖ ۽ ﻃﺮﻳﻘﺖ ﺟﻮ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺜﺎل آﻫﻲ‪ .‬روزא‪ ،‬ﻧﻤﺎزون ۽‬
‫ﻓﺮض אدא ﻛﺮڻ ۽ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺟﻲ ﺣﻜﻤﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻠﮡ ﺗﻪ ﺿﺮوري آﻫﻲ ﭘﺮ אن ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﭔﻴﺎ ﺑﻪ ﻗﺪر‬
‫آﻫﻦ ﺟﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪ .‬روﺣﺎﻧﻲ ﻓﺮﺿﻦ ﺟﻲ אدאﺋﮕﻲ ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﻣﺎدي ﻓﺮض ﺑﻪ אدא‬
‫ﻛﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺒﺎدﺗﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺟﻮ ﺧﻴﺎل رﮐﮡ ﺑﻪ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬

‫روزא ۽ ﻧﻤﺎزون‪ ،‬אي‪ ‬ﭘﮡ ﭼﮝﻮ ﻛﻢ‪،‬‬

‫אو ﻛﻮ ﭔﺌﻮ ﻓﻬﻢ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭘﺴﺠﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻧﻤﺎز ۽ روزي ﮐﺎن ﻋﻼوه ﭔﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ אﻫﮍא ﺻﺎﻟﺢ ﻋﻤﻞ آﻫﻦ ﺟﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل رﮐﮡ ﺿﺮوري‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫وﻋﺪو ﭘﺎڙڻ‪:‬‬
‫وﻋﺪو ﭘﺎڙن ﺑﺎﺑﺖ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ۽ ﺣﺪﻳﺚ ۾ ﺑﺎر ﺑﺎر ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ۾‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ‪:‬‬
‫ﻻ دﻳﻦ ﻟﻤﻦ ﻻ ﻋﻬﺪ ﻟﮧ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ :‬ﺟﻴﻜﻮ وﻋﺪو ﻧﭥﻮ ﭘﺎڙي אن ﺟﻮ ﻛﻮﺑﻪ دﻳﻦ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﺑﻪ وﻋﺪو ﻛﺠﻲ אن ﮐﻲ ﭘﻮرو ﻛﺠﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ وﻋﺪو ﻛﺮي ﻧﭥﻮ ﭘﺎڙي אﻫﻮ دﻳﻦ אﺳﻼم‬
‫ﺟﻲ روح ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﺳﭡﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺟﻮ אﻫﻮ ﺷﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ وﻋﺪه ﺧﻼﻓﻲ‬
‫ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ وﻋﺪه ﺟﻲ ﭘﻮرאﺋﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻦ رﻳﺖ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻛﭻ ﻛﻤﺎﻳﻢ ﻛﻮڙ‪ ،‬ﭜﮙﻢ ﻋﻬﺪ א� ﺟﺎ‪،‬‬ ‫‪(1‬‬
‫ﭘﭹﺮو ﺟﻮ ﭘﺎﭘﻦ ﺟﻮ‪ ،‬ﭼﻮﭨﻲ‪ ‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭼﻮڙ‪،‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮم אﭤﻴﺌﻲ ﻣﻮر‪ ،‬ﮘﻮڙﻫﺎ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻲ‪ ،‬ﭘﺮ אﻫﺎﺋﻲ ﭘﺎري‪،‬‬
‫אﻟﺴﺖ ﺑﺮﺑﻜﻢ ﻗﺎﻟﻮ ٰ‬ ‫‪(2‬‬
‫ڏﺳﺌﻮ ڏﻳﮑﺎري‪ ،‬ﭘﺮت ﭘﺮﻳﺎن ﺟﻮ ﭘﻴﭽﺮو‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﺳﺴﺌﻲ آﺑﮍي‪ ‬۾ وﻋﺪو ﭘﺎڙڻ‪ ،‬אﻗﺮאر ۾ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم رﻫﮡ ﻻ‪ ‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ رﻳﺖ ﺗﻠﻘﻴﻦ‬
‫ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺗﻮن ﭘﺎرﻳﺞ‪ ،‬ﭘﺎرڻ ﭘﻮ‪ ‬ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺗﻲ‪،‬‬
‫ﭔﻮل َم وﺳﺎرﻳﺞ‪ ،‬ﻫﻮ ﺟﻮ ﻛﻴﺌﻲ ﻫﻮت ﺳﻴﻦ‪.‬‬

‫ﺻﺒﺮ ۽ ﺗﺤﻤﻞ‪:‬‬
‫אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪرن ﻣﺎن ﻫﻚ ﻗﺪر ”ﺻﺒﺮ ۽ ﺗﺤﻤﻞ“ آﻫﻲ‪ .‬ﺻﺒﺮ درאﺻﻞ ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﺳﮕﻬﻪ ﺟﻮ ﻫﻚ‬
‫אﻫﻢ ذرﻳﻌﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻞ א� ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ۽ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ۾ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺻﺒﺮ ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻖ ۽‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ۾ אﭼﻲ‬
‫ٰ‬ ‫ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ وאٽ ﺗﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم رﻫﮡ ۽ ﻧﻴﻜﻲ‪ ‬ﺟﻮ رﺳﺘﻮ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ ﺑﻪ ﺻﺒﺮ ﺟﻲ‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺬﻫﺐ אﺳﻼم ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻫﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮي ﭤﻲ ﺗﻪ אﻳﻤﺎن وאرא ﻣﺸﻜﻼت ۽‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ۾ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ ﺟﻲ ﺳﺮ ”ﻣﻮﻣﻞ رאﮢﻮ“ ۾ ﺻﺒﺮ ۽ ﺷﻜﺮ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻫﻦ رﻳﺖ ﻛﻴﻞ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﺧﺒﺮ ﺟﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻣﻞ ﭤﻲ ﻣﺖ‪،‬‬ ‫‪(1‬‬
‫ﺻﺒﺮ ﭤﻴﻮ ﺳﭙﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻖ ﻣﻴﻨﮅرא‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺳﻮڍא ﺻﺒﺮ ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ‪ ،‬ﺑﻲ ﻋﻘﻠﻦ ﻋﻘﻞ‪،‬‬ ‫‪(2‬‬

‫آﻫﻲ אﻧﮓ אﺻﻞ‪ ،‬ﻣﺎٺ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻴﻨﮅرא‪.‬‬

‫ﺟﻴﻜﻲ ﺻﺒﺮ ۽ ﺷﻜﺮ ﺳﺎن رﻫﻦ ﭤﺎ ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﭘﺮﻳﻦ ﭘﺎڻ ﺧﻮد אﻧﻬﻦ وٽ אﭼﻲ ﭤﻮ‪:‬‬

‫ﺻﺒﺮ ۽ ﺷﻜﺮ ﮐﻲ ‪ ،‬ﻫﭣ ﻛﻴﻮ ﻣﻮن ﻫﺎڻ‪،‬‬

‫ﭘﺮﻳﻢ אﭼﻲ ﭘﺎڻ‪ ،‬ﭘﭩﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﮁﻴﺞ ﺗﻮن‪.‬‬

‫אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ אﻫﻮ ﺑﻬﺘﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺻﺒﺮ ﻛﺮي‪ ،‬ﻗﺮآن ﭘﺎכ ۾ ﺻﺒﺮ ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻦ رﻳﺖ‬
‫ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ :‬ﭼﺆ ﺗﻪ א� ﺻﺎﺑﺮن ﺳﺎڻ آﻫﻲ‪.‬‬

‫)אﻟﻘﺮآن‪ ،‬ﺳﻮره אﻟﺒﻘﺮه‪ ،‬آﻳﺖ‪(153 :‬‬

‫אﮘﺮאﺋﻲ ﻧﻪ ﻛﺮڻ‪:‬‬
‫אﻋﻠﻲ ﻗﺪر آﻫﻦ ﺟﻦ‬
‫ٰ‬ ‫ﻧﻪ ﺻﺮف ﺻﺒﺮ ﻛﺮڻ ﭘﺮ ﻛﺎوڙ ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ رﮐﮡ‪ ،‬אﮘﺮאﺋﻲ ﻧﻪ ﻛﺮڻ‪ ،‬אﻫﻲ‬
‫ﺟﻮ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺒﻖ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻫﻮ ﭼﻮﻧﺌﻲ ﺗﻮن َم ﭼﺌﻮ‪ ،‬وאﺗﺎن ورאﺋﻲ‪،‬‬

‫אڳ אﮘﺮאﺋﻲ ﺟﻮ ﻛﺮي‪ ،‬ﺧﻄﺎ ﺳﻮ ﮐﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﺪ ۾ ﭘﺎﺋﻲ‪ ،‬وﻳﻮ ﻛﻴﻨﻲ وאرو ﻛﻴﻨﻜﻲ‪.‬‬

‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﺳﺮ ﺳﻬﮣﻲ‪ ‬۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ رﻳﺖ אﻇﻬﺎر ﻛﺮي ﭤﻮ‪:‬‬

‫ﺻﺒﺮ ﺷﺎﻛﺮن‪ ،‬آﻫﻲ אوﻃﺎﻗﻦ ۾‪،‬‬

‫ﺟﻲ وﺻﻞ ﭤﺌﺎ وﺻﺎل ﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ذرو ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﻦ‪،‬‬
‫وﻳﻴﺖ وאﻫﮍ ﺗﺮن‪ ،‬ﻫﻴﻨﺌﮍא ﺟﻦ ﻫﭵﻲ وﺋﺎ‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻋﻤﻞ‪:‬‬
‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﮐﻲ دאرאﻟﻌﻤﻞ ﭼﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺳﭵﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻋﺎرﺿﻲ ۽ آﺧﺮت ﺟﻲ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ אﺑﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ‪ ‬دﻧﻴﺎ درאﺻﻞ ﻫﻚ دאرאﻟﻌﻤﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﺑﻪ ﭔﺞ ﭘﻮﮐﻴﻮ وﻳﻨﺪو אن ﺟﻮ‬
‫ﺛﻤﺮ آﺧﺮت ۾ ﻣﻠﻨﺪو‪ .‬אﻳﻤﺎن ﺑﺎﻟﻴﻮم آﺧﺮت ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ ﺋﻲ אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻔﺲ ﮐﻲ ﻗﺎﺑﻮ ۾ رﮐﻲ ﭤﻮ‬
‫ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ ﮐﻲ ﺧﺒﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ אڄ אﮔﺮ آﺋﻮن ﻧﻔﺲ ﺟﻲ ﺧﻮאﻫﺶ ﺟﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﭤﻲ وﻳﺲ ﺗﻪ آﺧﺮت ۾ ﻫﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻛﺘﺎب ﻣﻮن ﮐﻲ ڏﻳﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫אﻟﺪﻧﻴﺎ ﻣﺰرﻋﺘﻪ אﻵﺧﺮة‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ :‬دﻧﻴﺎ آﺧﺮت ﺟﻲ ﮐﻴﺘﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺟﻴﻜﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻛﺮﮢﻮ آﻫﻲ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﻛﺮﻳﻮ ۽ אﻫﻮ ﻛﻢ ﻛﺮﻳﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ آﺧﺮت ۾‬
‫אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﺷﺮﻣﻨﺪو ﻧﻪ ﭤﻴﮣﻮ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﻛﺎﭘﺎﺋﺘﻲ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ آﺧﺮت ﺟﻲ ﻓﻜﺮ ﺟﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﮐﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ‪:‬‬

‫ﻛﺘﮡ ﺟﻲ ﻛﺎﻧﻪ ﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺘﻲ ﺳﺎﻫﻴﻴﻦ ﻫﮇ‪،‬‬

‫ﺻﺒﺎح אﻳﻨﺪﻳﺌﻲ אوﭼﺘﻲ‪ ،‬ﻋﻴﺪ אﮔﻬﺎرن ﮔﮇ‬
‫ﺟﺖ ﺳﺮﺗﻴﻮن ﻛﻨﺪﻳﺌﻲ ﺳﮇ‪ ،‬אت ﺳﻜﻨﺪﻳﻦ‪ ‬ﺳﻴﻨﮕﺎر ﮐﻲ‪.‬‬

‫آﺧﺮت ۾ ﺳﺮﺧﺮو ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ אڄ ﺋﻲ אﻫﮍא ﺻﺎﻟﺢ ﻋﻤﻞ ﻛﺠﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻫﻦ ﺟﻬﺎن‬
‫۾ ﻛﻢ אﭼﻦ ۽ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אڄ אﺳﻴﻦ ﻏﻔﻠﺖ ۾ رﻫﻨﺪאﺳﻴﻦ ﺗﻪ آﺧﺮت ۾ ﺳﻮא‪ ‬ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫אﻣﻴﺪ ‪:‬‬
‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرﻳﻨﺪي ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻮس ۽ ﻧﺎאﻣﻴﺪ ﻧﻪ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ‬
‫۽ ﻧﺎאﻣﻴﺪي ﻛﻔﺮ ۽ ﮔﻨﺎﻫﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ ۽ ﻧﺎאﻣﻴﺪي ﺟﻮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ ۽ ﻧﺎאﻣﻴﺪي‪ ‬۾‬
‫ﺧﺪא ﺟﻮ ﺳﻬﺎرو ﺳﻮ ﺳﭛ ﮐﺎن وڏو آﻫﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻫﺮ وﻗﺖ ﺧﺪא ﺟﻲ رﺣﻤﺖ ﺟﻮ ﻃﻠﺒﮕﺎر‬
‫رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺑﻴﺸﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﺪא ﺟﻲ אﻣﻴﺪ ﺗﻲ ﻳﻘﻴﻦ رﮐﻦ ﭤﺎ ۽ ﻫﺮ وﻗﺖ אن ﺟﻲ ﻣﺪد ﺟﺎ ﻃﻠﺒﮕﺎر‬
‫رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻬﮣﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي אﻧﺴﺎﻧﻦ ﮐﻲ אﻣﻴﺪ ﭜﺮﻳﻮ ﭘﻴﻐﺎم ﻫﻦ رﻳﺖ ڏﻳﺌﻲ‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﮔﻬﮍو ﭜﮙﻮ ﺗﻪ ﮔﻬﻮرﺋﻮ‪ ،‬آﺳﺮ َم ﻻﻫﻴﺞ‬

‫ﻻ ﺗﻘﻨﻄﻮא ﻣﻦ אﻟﺮﺣﻤﺘﻪ א�‪ ،‬ﺗﺮﻫﻲ אن ﺗﺮﻳﺞ‬

‫‪7‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺣﺒﻴﺒﺎﮢﻲ ﻫﻴﺞ‪ ،‬ﭘﺴﻴﻦ ﻣﻨﻬﻦ ﻣﻴﻬﺎر ﺟﻮ‪.‬‬

‫دﻟﻮ ﭜﮙﻮ ﻳﻌﻨﻲ وﺳﻴﻠﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ‪ ‬۾ ﺧﺪא ﺟﻲ ذאت ﺗﻲ ﭜﺮوﺳﻮ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﻫﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺟﻲ ذאت ﺟﻲ ﭔﺎﺟﻬﻪ ۽ אﻣﻴﺪ ﺳﺎن ﺋﻲ אﻧﺴﺎن‬
‫ٰ‬ ‫ﭔﺎﺟﻬﻪ ﮐﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﺎ אﻣﻴﺪ ﻧﻪ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬א�‬
‫ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪:‬‬

‫ﺟﻲ ﻟﻴﻼﺋﻲ ﻧﻪ ﻟﻬﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﮡ ﻟﻴﻼﺋﻴﺞ‪،‬‬

‫ﺳﻮﭜﻲ אن ﺳﻬﺎڳ ﮐﻲ‪ ،‬وري ﭜﺮم ڏﻳﺞ‪،‬‬
‫آﺳﺮ َم ﻻﻫﻴﺞ‪ ،‬ﺳﭵﮡ ﭔﺎﺟﻬﺎرא ﮔﻬﮣﻮ‪.‬‬
‫ﻋﺠﺰ‪:‬‬
‫ﺣﺮص ۽ ﻃﻤﻊ‪ ،‬ﻏﺮور ۽ ﺗﻜﺒﺮ אﻫﻲ ﺳﭛ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﻓﻌﻞ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻓﻌﻠﻦ ﮐﻲ ﺧﺪא ﺑﻪ ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻪ‬
‫ﭤﻮ ﻛﺮي ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮي ۾ ﺑﻪ ﻧﻔﺎق ۽ ﻓﺴﺎد ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺑﮣﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻔﻮ ۽ درﮔﺰر ۽ ﻣﻴﺎﻧﻪ‬
‫وري ﺟﻲ رאﻫﻪ وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ذرﻳﻌﻲ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﮔﻴﺮب‬
‫۽ ﮔﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﮔﻨﺠﺎﺋﺶ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺪא ﺟﻲ در ﺗﻲ ﻧﻴﺎز ۽ ﻧﺌﮍت ﻋﺠﺰ ۽ אﻧﻜﺴﺎري‪ ‬وאرא אﻧﺴﺎن ﻗﺒﻮل‬
‫ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﮔﻴﺮب ﻧﻪ ﮔﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻦ ۾‪،‬‬

‫ﻧﻴﮣﻦ ﺳﻴﻦ ﻧﺎز ﻛﺮي‪ ،‬رﻳﺠﻬﺎﻳﺎﺋﻴﻦ رא‪،‬‬
‫ﺳﻤﻮن ﺳﭝﻦ ﻣﻼ‪ ،‬ﻫﻴﺮﻳﺎﺋﻴﻦ ﺣﺮﻓﺖ ﺳﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎﮢﻲ ﻧﻮري‪ ‬ﺟﻲ אﻧﺪر ۾ ﻫﭟ ۽ وڏאﺋﻲ ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﺠﺰ ۽ ﻧﻴﺎز ﺳﺎن ﺳﻤﻲ ﺳﺮدאر‬
‫ﮐﻲ ﻣﻮﻫﻲ وڌو‪ ،‬אﻫﮍي ﻃﺮح אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﻫﭟ ۽ وڏאﺋﻲ ﻧﻪ رﮐﻲ‪ .‬ﻋﺠﺰ ۽ אﻧﻜﺴﺎري‪ ‬ﺳﺎن ﺧﺪא‬
‫ﺟﻲ رﺣﻤﺖ ﺟﻮ ﻃﻠﺒﮕﺎر رﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺖ ﭜﻴﺪ ﻧﻪ ﻛﺮڻ‪:‬‬

‫ﺣﺠﺘﻪ אﻟﻮدאع ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺧﻄﺒﻪ אﻟﻮدאع ۾ ﺣﻀﻮر אﻛﺮمﷺ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫אڄ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻛﻨﻬﻦ ﻋﺮﺑﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺠﻤﻲ‪ ‬ﺗﻲ ۽ ﻛﻨﻬﻦ ﻋﺠﻤﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺮﺑﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﻓﻮﻗﻴﺖ‬
‫ﺗﻘﻮي ۽ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎري ﺟﻲ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ﻧﻪ آﻫﻲ ﺳﻮא‪‬‬
‫א� ۽ אن ﺟﻲ رﺳﻮلﷺ ﺟﻲ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ذאت ﭘﺎت ﺟﻲ ﻛﺮي ﻛﺎﺑﻪ‬
‫ﻓﻮﻗﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺎل ۽ دوﻟﺖ ﻳﺎ دﻧﻴﺎوي ﺷﺎن ۽ ﺷﻮﻛﺖ ﺗﻲ ﻛﻮﺑﻪ ﻓﺮد ﺧﺪא אﮘﻴﺎن ﻋﺰت وאرو‬
‫ﺗﻘﻮي ﺟﻲ! אﻫﮍي رﻳﺖ ﻻﮐﻴﮣﻮ ﻟﻄﻴﻒ ﺑﻪ ﻫﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﺗﺎﺋﻴﺪ‬
‫ٰ‬ ‫۽ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر ﻧﭥﻮ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺳﻮ ٰא‪‬‬

‫‪8‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻛﻨﺪي ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﺘﻲ ڏאت ذאت ﺗﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﻫﻦ ﺟﻲ אﮘﻴﺎن ﺳﺮ ﻧﻮאﺋﻲ ﻧﺌﮍت ﺳﺎن ﺣﺎﺿﺮي‬
‫ڏﻳﻨﺪو אﻫﻮﺋﻲ ﻗﺪردאن ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫ڏאت ﻧﻪ آﻫﻲ ڏאت ﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻮ وﻫﻲ ﺳﻮ ﻟﻬﻲ‪،‬‬

‫ر‪ ‬روﻧﺠﻬﺎﮢﻲ‪ ‬رאﭴﻴﻲ‪ ،‬אﻳﻬﻴﻦ ﻛﻴﺮ ﻛﺮي‪،‬‬
‫آرﻳﻮن אﭔﻮﺟﻬﻦ ﺟﻮن‪ ،‬ﺳﭙﮍ ﭴﺎم ﺳﻬﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻮ رא‪ ‬وٽ رﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺟﮑﻲ ﺟﺎﻧﻜﻴﺘﺎ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫ﻧﺌﻮن ﻧﻴﺎﭘﻮ آﻳﻮ‪ ،‬رאﮢﻲ وﭨﺎن رאت‪،‬‬
‫ﻟﮅﻳﺴﻮن ﻟﻄﻴﻒ ﭼﺌﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺎن ڏאﺗﺮ ڏאت‪،‬‬
‫ﻛﻬﮍي ﭘﮁﻲ ذאت‪ ،‬ﺟﻲ آﻳﺎ ﺳﻲ אﮔﻬﺌﺎ‪.‬‬

‫ﺧﺪא ﺟﻮ رאﺿﭙﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ذאت ﺗﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺟﻮڳ ﭘﭽﺎﺋﻲ ﺳﻮﺋﻲ אن ﮐﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﺣﺮص ۽ ﻫﻮس ﮐﺎن ﭘﺎﺳﻮ‪:‬‬

‫אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﻧﻔﺲ ﺟﻲ ﻫﺮ وﻗﺖ אﻫﺎ ﺧﻮאﻫﺶ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ رﻧﮕﻴﻨﻲ‪ ‬۾ ﻫﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭰﺎﺳﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮي ﭼﻤﻚ دﻣﻚ ڏﻳﮑﺎري ﺣﻖ ۽ ﺻﺪאﻗﺖ ﺟﻲ رﺳﺘﻲ ﺗﺎن ﻫﻦ ﮐﻲ ﭘﺮي ﻛﺮي‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ‬
‫אﻧﺴﺎن ﻧﻔﺲ ﺟﻲ ﺧﻮאﻫﺸﻦ ۾ ﭰﺎﺳﻨﺪא آﻫﻦ אﻫﻲ ﻧﻘﺼﺎن ۾ رﻫﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﭼﻤﻚ دﻣﻚ ﺗﻲ ﻫﺮﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ۽ رب ﺟﻲ وچ ۾ وﻳﮁﺎ ﭘﻴﺪא ﻧﻪ ﻛﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﻧﻔﺲ ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﻫﻠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﻦ ﮐﻲ ڏﻫﺎڳ ﺟﻮ ڏﻧﭛ ﺳﻬﮣﻮ ﭤﻮ ﭘﻮي‪ .‬ﻻﻟﭻ‪ ،‬ﺣﺮص ۽‬
‫ﻫﻮس ﭼﮝﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﻴﻦ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻣﮣﻴﻲ ﻣﭥﻲ ﻣﻮﻫﺠﻲ‪ ،‬ﻫﺎري ﭘﺎﺗﺌﻲ ﻫﺲ‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﭜﺎﻧﻴﻮ ﻣﻮن ﺳﺎن‪ ،‬ﻫﻮﻧﺪא رאڳ رﻫﺎﮢﻴﻮن رس‪،‬‬
‫وري وﻳﺌﻲ وس‪ ،‬ﺗﻲ آﻳﺌﻲ ڏن‪ ‬ڏﻫﺎڳ ﺟﻮ‪.‬‬

‫ڏک ۽ ﺳﮏ‪:‬‬
‫ﺗﺨﻠﻴﻖ אﻧﺴﺎن ﮐﺎن وﭠﻲ אڄ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻮﺑﻪ ﻓﺮد אﻫﮍو ﻛﻮﻧﻪ ﮔﺬرﻳﻮ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎﻫﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ رﮘﻮ ڏک ڏﺳﻲ ﻳﺎ رﮘﻮ ﺧﻮﺷﻴﻮن ﻣﺎﮢﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻛﻮﺷﺸﻮن‪ ،‬ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن‪،‬‬
‫אذﻳﺘﻮن‪ ،‬ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﻮن‪ ،‬رﻧﺞ و ﻏﻢ ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﺳﮏ אﻃﻤﻴﻨﺎن ۽ ﺧﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻣﻠﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﻮ‪‬‬

‫‪9‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﮀﻮ ﻧﻪ ﻫﻮ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﮔﺪא‪ ،‬ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻏﻼم‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﺟﺎﻫﻞ‪ ،‬ﻣﺮد ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻋﻮرت‪ ،‬ﭔﺎر‬
‫ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﭘﻮڙﻫﻮ‪ ،‬دﻳﻨﺪאر ﻫﺠﻲ ﻳﺎ دﻧﻴﺎدאر‪ ،‬ﻣﺘﻘﻲ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻓﺎﺳﻖ‪ ،‬زאﻫﺪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ وﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻫﻦ אس‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺟﻮ אﻫﻮ ﻗﺎﻧﻮن آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﺮ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻇﺮف ۽ ﻫﻦ ﺟﻲ‬‫ٰ‬ ‫ﮀﺎﻧﻮ ﮐﺎن ﻛﻮ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺑﭽﻴﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺧﺪא‬
‫وس ﻣﻄﺎﺑﻖ אﻫﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ڏﮐﻦ ﭘﭡﻴﺎن ﺳﮏ‪ ،‬ﺳﮕﻬﺎ ﭤﻴﻨﺪ‪ ‬ﺳﺴﺌﻲ‪،‬‬

‫ﭘﻴﺮ َم ﮀﮇج ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪ ،‬ﺗﻮﮢﻲ ﻟﻜﻴﻦ ﻟﮏ‪،‬‬
‫ڏورج ﭘﺎﺳﻲ ڏک‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﺌﻲ ﭔﺎﺟﻬﻪ ﭔﺮوچ ﮐﻲ‪.‬‬

‫ﺳﭻ‪:‬‬
‫אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺪر אﻧﺴﺎن ﮐﻲ אﻫﻮ ﺳﻴﮑﺎرﻳﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻌﻠﻖ אﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎن رﮐﺠﻲ ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﺳﭻ ﮐﻲ ﺳﭹﺎﮢﻴﻦ ﭤﺎ ۽ ﺳﭻ ﺟﻲ رאﻫﻪ وﭠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﺳﭻ ﮐﻲ ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﭹﺎﮢﻴﻦ ﺗﻦ ﮐﺎن ڏور رﻫﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻠﻘﻴﻦ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ رﻳﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﺟﻲ ﻧﻪ ﺳﭹﺎﮢﻦ ﺳﭻ ﮐﻲ‪ ،‬وאن‪َ ‬م ﺗﻨﻲ وٽ‪،‬‬

‫אﻣﻞ ﮐﻲ אڌ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎﮢﺎ ﻫﮣﻨﺪא ﭘﭧ‪،‬‬
‫ﻣﻬﺮ ﺗﻨﻲ ﮐﺎن ﻣﭧ‪ ،‬ﺟﻲ ﭘﺎرﮐﻮ ﭘﺎرس ﺟﺎ‪.‬‬

‫אﺧﻼﻗﻲ ﻗﺪرن ﺟﻲ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻛﻨﺪي ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻫﺮ ﻟﻔﻆ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ‬
‫אﺧﻼﻗﻲ ﮔﮣﻦ ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﻬﻦ ﻗﺪرن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ۾ אﻫﮍي رﻳﺖ‬
‫وאﺿﺢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﻮت ﺳﺎن אﺳﺎن ﺻﺤﻴﺢ وאٽ وﭠﻲ ﺳﮕﻬﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻤﻠﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ אﻧﻬﻦ ﻗﺪرن ﺟﻮ ﺧﻴﺎل ﻧﭥﺎ رﮐﻦ‪ ،‬אﻫﻲ ﺧﺪא ﺟﻲ در ﻗﺒﻮل ﻧﭥﺎ‬
‫ﭤﻴﻦ ۽ אﻧﻬﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﺷﻤﺎر ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﻳﺪه אﻧﺴﺎﻧﻦ ۾ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ۽ آﺧﺮت ۾ אﻫﻲ ﻓﻘﻂ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﭤﻴﻨﺪא‪.‬‬

‫ﺳﻮﻧﻬﻦ وﭸﺎﻳﻢ ﺳﻮﻣﺮא‪ ،‬ﻣﻴﺮو ﻣﻨﻬﻦ ﭤﺌﻮم‪،‬‬

‫وﭸﮡ ﺗﺖ ﭘﻴﻮم‪ ،‬ﺟﺖ ﻫﻠﮡ ﻧﺎﻫﻪ ﺣﺴﻦ ري‪.‬‬

‫)ب( ﻧﺎﺻﺤﺎﻧﻪ ﻛﻼم‪:‬‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻫﻮﺗﭽﻨﺪ ﻣﻮﻟﭽﻨﺪ ﮔﺮﺑﺨﺸﺎﮢﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻧﺎﺻﺤﺎﻧﻪ ﻛﻼم ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻧﺎﺻﺤﺎﻧﻲ ﺷﻌﺮ ﺟﻲ وڏي ۾ وڏي ﺧﻮﺑﻲ ﻫﻲ‪ ‬آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻣﺖ ۽ ﻧﺼﻴﺤﺖ אﻫﮍي دﻟﭙﺬﻳﺮ‬
‫ﻃﺮز ۽ وﮢﻨﺪڙ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﺟﻲ دل ۾ אزﺧﻮد ﭼﭝﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻧﺎﺻﺢ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﻧﻬﻦ‬

‫‪10‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺑﺎرﻳﻚ ﻧﻜﺘﻦ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺟﻲ ﻧﺎﮔﻮאري ۽ ﻛﮍאﺋﻲ دور ﭤﻲ وﭸﻲ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﺪس ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻗﺒﻮل ﭘﻮڻ ﺟﻲ ﻣﺎڳ ﻣﻮرאﻫﻴﻦ ﻣﻼﻣﺖ ۽ ﻧﻔﺮت ﭘﻴﺪא ﻛﻨﺪي‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ ﻫﺮ ﻫﻚ ﺟﺰو‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻜﻴﻤﺎﮢﻲ אک ﺳﺎن ڏﺳﻲ ﭤﻮ ۽ ﺧﺴﻴﺲ ﺷﻴﻦ ﻣﺎن ﭘﮡ אﺧﻼﻗﻲ ﺳﺒﻖ وﭠﻲ אن ﮐﻲ دﻟﭽﺴﭗ ۽‬
‫ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻟﺒﺎس ﭘﻬﺮאﺋﻲ ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﮐﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬אﺧﻼﻗﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ دאﻣﻦ ﺳﻨﺪس ﻫﭥﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﮀﮇאﻳﻮ‬
‫ﻧﭥﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺟﻮ دروאزو ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮐﻠﻴﻮ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻗﺪم ﻗﺪم ﺗﻲ ﻧﻴﻚ ﺻﻼح ﺟﺎ ﻣﻮﺗﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﭤﻴﺎ ﭘﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪(1) “.‬‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﺷﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﻮچ ﺟﻲ ﻟﮑﮡ ﻣﻮﺟﺐ‪:‬‬
‫אﻋﻠﻲ ﻗﺪرن ﺟﻲ אڏאوت ﺟﻲ ﺟﺎﻣﻊ رﭤﺎﺑﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ۾ אﻧﺴﺎن‬
‫ٰ‬ ‫”ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﻛﻼم אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻲ אﺗﻢ ۽‬
‫ﺟﻲ ﺳﮑﻴﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ ۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺟﺎ ﺳﻤﻮرא ﮔﺮ ۽ ﮔﺖ ڏﺳﻴﺎ وﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪي ﻫﻮ ﻣﺜﺎﻟﻲ ۽‬
‫ﻣﻌﻴﺎري ﻛﺮدאر ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﺮي‪ ،‬وﮢﺎﺋﺘﻲ ۽ ﮔﮣﺎﺋﺘﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻬﺎري ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻬﺎﻧﻦ ۾ ﻣﻌﺰز ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‬
‫۽ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﻛﻼم אﻫﻮﺋﻲ ﻣﻮل ﻣﺘﻮ ۽ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﮐﻴﺲ‬
‫ٰ‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻚ ﻓﻄﺮي ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ ،‬ﮐﻴﺲ ﻛﻼم ﺗﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﻤﺎل ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺪא‬
‫אﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻲ ﺗﻲ ﻓﺎﺋﺰ ﻫﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻛﻼم ﺟﺎ ﺳﭝﺌﻲ ﺳﺮ‬ ‫ٰ‬ ‫אﻋﻠﻲ ﺳﻮچ ۽ ﻓﻜﺮ ﻋﻄﺎ ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺎڻ ﻓﻜﺮ ﺟﻲ‬ ‫ٰ‬
‫ﻫﻚ ﻟﮍي‪ ‬۾ ﭘﻮﺋﻴﻞ ﻣﻮﺗﻴﻦ ﻣﺜﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ﺟﻮ ﻫﺮ ُﺳﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻮ ﺟﻮ ﻫﺮ دאﺳﺘﺎن ۽ ﻫﺮ دאﺳﺘﺎن ﺟﻮ‬
‫ﻫﺮ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﻴﺖ ﺟﻮ ﻫﺮ ﻫﻚ ﻟﻔﻆ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﻧﺼﻴﺤﺖ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ رﺳﺎﻟﻮ ﻏﻮر ﺳﺎن ﭘﮍﻫﺒﻮ ﺗﻪ‬
‫אﻋﻠﻲ دﻣﺎغ ۽ ﺷﻔﺎف دل ﻋﻄﺎ ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻦ‬
‫ٰ‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﮐﻴﺲ‬
‫ٰ‬ ‫ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻋﻘﻞ ۽ ڏאﻫﭗ ﺟﺎ ﻣﻮﺗﻲ ﻫﭣ ﻟﮙﻨﺪא‪ .‬ﺧﺪא‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪي ۽ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﺠﺮﺑﻦ وﺳﻴﻠﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ڏﭠﻮ אن ﮐﻲ ﺣﻜﻤﭣ ﺳﺎن ﭘﻮﻳﻞ ﻟﻔﻈﻦ ۾‬
‫ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ אﻧﺴﺎن ﺟﻮ ﻫﻚ ﻛﺮدאر‬
‫ٰ‬ ‫ﻛﺎﺋﻨﺎت ۾ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺗﺨﻠﻴﻖ ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻘﺮر آﻫﻲ‪ .‬א�‬
‫ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬אن ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻏﻔﻠﺖ ۾ ﻧﻪ رﻫﻲ ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻮ אﻧﺴﺎن‬
‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺨﻠﻴﻖ ﺟﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﮐﺎن ﺑﻲ ﺧﺒﺮ رﻫﻴﻮ‪ ،‬אﻫﻮ ﻫﺮ ﺷﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻏﺎﻓﻞ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺑﺎﺑﺎ ﻃﺎﻫﺮ‬
‫ﻋﺮﻳﺎن ﻫﻤﺪאﻧﻲ ﻫﻚ ﻫﻨﮅ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫دﻻ ﻏﺎﻓﻞ ﻧﻪ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬

‫ﻣﻄﻴﻊ ﻧﻔﺲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺑﻮد ﻗﺪر ﺗﻮאﻓﺰون ﻣﺰ ﻣﻼﻳﮏ‬
‫ﺗﻮ ﻗﺪر ﺧﻮد ﻧﻤﻲ دאﻧﻲ ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫)ﺑﺎﺑﺎ ﻃﺎﻫﺮ ﻫﻤﺪאﻧﻲ(‬

‫אي دل ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رب ﮐﺎن ﺑﻲ ﭘﺮوאﻫﻪ آﻫﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ ﻧﻔﺲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ وﺳﻮﺳﻦ ڏאﻧﻬﻦ ﻣﺎﺋﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻮ אﻫﻮ ﺗﻪ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﺎن ﻏﺎﻓﻞ آﻫﻴﻦ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻏﻔﻠﺖ ۾‬
‫ﻧﻪ رﻫﻦ ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺳﺴﺘﻲ ﻳﺎ آرאم ﻛﻨﺪي ﻣﻘﺼﺪ ﺣﻴﺎت ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻏﺎﻓﻞ! ﻏﻔﻠﺖ ﮀﻮڙ‪ ،‬ﺗﻮن ﻛﻴﺌﻦ آﮢﺎﺳﻲ אوﺟﻬﺮﻳﻦ‪،‬‬

‫‪11‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﭼﭙﺎﺗﺎ ﭼﮍﻫﻲ وﺋﺎ‪ ،‬وﭸﻲ ﭘﻬﺘﺎ ﺗﻮڙ‪،‬‬

‫ﻧﻴﮣﻴﻦ ﻧﻨﮉ אﮐﻮڙ‪ ،‬ﺟﻢ ورن ۾ وאﻛﺎ ﻛﺮﻳﻦ‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫אي ﻛﻢ ﻛﻤﻴﮣﻴﻦ ﺟﺌﻦ ﺳﻤﻬﻦ ﭘﻴﺮ ڊﮔﻬﺎ ﻛﺮي‪،‬‬
‫ﻟﻮﭼﻴﻦ ﮀﻮ ﻧﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﭼﻲ‪ ،‬ﻫﺎري ل‪ ‬ﻫﻮﺗﻦ‪،‬‬
‫ﻧﻨﮉאن ﻧﭝﺎﮘﻦ ﮐﻲ‪ ،‬אوﭜﺎﻻ אﭼﻦ‪،‬‬
‫ﺳﻲ ﭘﻨﻬﻮ ﻛﻮﻫﻪ ﭘﮁﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﺳﻨﺠﻬﻲ رﻫﻦ ﺳﻤﻬﻲ‪.‬‬

‫אي ﻏﻔﻠﺖ ۾ رﻫﮡ وאرא ﻏﻔﻠﺖ ﻣﺎن ﺑﻴﺪאر ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﻏﻔﻠﺖ ۾ رﻫﻦ ﭤﺎ ﺳﻲ ﻧﭝﺎﮘﺎ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻏﻔﻠﺖ ﻣﺎن ﺑﻴﺪאر آﻫﻦ אﻫﻲ ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ‪ ‬ﺳﺎن وﭸﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺰل ﺗﻲ رﺳﻨﺪא‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎ אﭤﻲ ﺟﺎڳ‪ ،‬ﻧﻨﮉ ﻧﻪ ﻛﺠﻲ אﻳﺘﺮي‪،‬‬
‫ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﺳﻬﺎڳ‪ ،‬ﻧﻨﮉون ﻛﻨﺪي ﻧﻪ ﻣﻠﻲ‪.‬‬

‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﻧﻨﮉ ۾ ﭘﻴﻞ אﻧﺴﺎن ﺳﺠﺎڳ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﻧﻨﮉون ﻛﻨﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﭥﻲ‬
‫ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫ﭼﻮﻧﺪא آﻫﻦ ﺗﻪ ﺣﺮﻛﺖ ۾ ﺑﺮﻛﺖ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﻛﻮﺷﺶ ۾ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﺘﺮي ﻗﺪر אﻧﺴﺎن ﺣﺮﻛﺖ ۾ رﻫﻨﺪو אوﺗﺮي ﻗﺪر ﻫﻮ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺗﺘﻲ‪ ‬ﭤﮅي‪ ‬ﻛﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻧﻬﻲ وﻳﻞ وﻳﻬﮡ ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺎن ﭤﺌﻲ אوﻧﺪאﻫﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺮ ﻧﻪ ﻟﻬﻴﻦ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪.‬‬

‫ﭤﮅ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﮔﺮﻣﻲ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﻔﺮ ﺟﺎري رک‪ .‬ﻫﻲ وﻗﺖ ﺑﻴﻬﮡ ﺟﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬אﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺟﻮ‬
‫אوﻧﺪﻫﻪ ۾ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﭘﻴﺮن ﺟﺎ ﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﮘﻮﻟﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻦ‪.‬‬
‫אﻧﺴﺎن ۾ ﻣﻤﻜﻦ ﻛﻮﺑﻪ אﻫﮍو אڻ ﺳﻮﻧﻬﻨﺪڙ ﻋﻤﻞ ﻳﺎ אوﮔﮡ ‪ ،‬ﻣﺮض ﻳﺎ روڳ ﻧﺎﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻧﻨﺪﻳﻮ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ۽ وري אﻫﮍو ﮔﮡ ﻳﺎ وﺻﻒ ﻛﻮﻧﻬﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ אوﭼﺘﻮ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﺗﻮﺻﻴﻒ ۽ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ‬
‫ﻫﻮﻧﺪאﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ وﻗﺘﻲ ۽ آﺧﺮت ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ دאﺋﻤﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻫﻚ ﻣﻘﺮر‬
‫وﻗﺖ ﮐﮣﻲ آﻳﻮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺮﮢﻮ آﻫﻲ ﻫﻴﻨﺌﺮ ﻛﺮﻳﻮ‪ ،‬אﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺟﻮ آﺋﻴﻨﺪه ﺟﻮ آﺳﺮو ﻛﻨﺪي ﻫﻲ‬
‫وﻗﺖ ﺑﻪ ﻫﭥﺎن ﻧﻜﺮي وﭸﻲ‪.‬‬

‫ﻫﻲ ﺗﺎن ﭤﻮرڙﻳﻮن‪ ،‬ﺟﻲ ﺗﻮن ﭜﻮرא ﭘﺴﻲ ﭜﻠﻴﻴﻦ‪،‬‬

‫رאﺗﻴﻮن ﭔﻴﻮن ﮔﻬﮣﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻲ ﺗﻮ אﻳﻨﺪﻳﻮن ﻫﻜﻠﻴﻮن‪.‬‬

‫‪12‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻫﻲ ﭤﻮرڙﻳﻮن رאﺗﻴﻮن )ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ وﻗﺘﻲ زﻧﺪﮔﻲ( ڏﺳﻲ ﭜﻠﺠﻲ ﻧﻪ وڃ ﺗﻪ ﻛﻮ ﺗﻮﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺘﻲ‬
‫رﻫﮣﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮن ﺑﻪ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن رאﺗﻴﻮن אﻳﻨﺪﻳﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻮﮐﻲ אﻛﻴﻠﻲ )ﻗﺒﺮ( ۾ ﮔﺬאرﮢﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪‬‬
‫ﻛﺮي‪:‬‬
‫ﻛﻲ ﺳﻤﻬﻪ ﻛﻲ ﺟﺎڳ‪ ،‬ﻧﻨﮉ ﻧﻪ ﻛﺠﻲ אﻳﺘﺮي‪،‬‬
‫אي ﻣﺎﻧﺠﻬﺎﻧﺪي ﺟﻮ ﻣﺎڳ‪ ،‬ﺟﻮ ﺗﻮ ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ ﭜﺎﻧﻴﺌﻮ‪.‬‬

‫ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﺎن وאﻗﻒ آﻫﻦ ﺳﻲ ﻫﺮ وﻗﺖ ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻻ‪ ‬ﺳﺠﺎڳ ﻳﻌﻨﻲ ﻏﻔﻠﺖ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﻪ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ دﻟﻴﻦ ﺗﺎن ﻛﭧ ﻻﻫﻲ ﮀﮇي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ٰ‬ ‫ﻣﺎن ﺑﻴﺪאر رﻫﻦ ﭤﺎ ۽ ﺧﺪא‬
‫ﺟﺎﮘﮡ ﻣﻨﺠﻬﺎن ﺟﺲ‪ ،‬آﻫﻲ אدא ﺟﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻻﻫﻲ ﺟﻮ ﻟﻄﻴﻒ ﭼﺌﻲ‪ ،‬ﻣﭥﺎن ﻗﻠﺐ ﻛﺲ‬
‫ورﻧﻬﻪ! ﻛﺠﺎن وس‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺳﺎڻ ﺳﻴﺪ ﭼﻮي‪.‬‬

‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﭼﺌﻴﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺳﭛ ﻓﺎﻧﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﺗﺤﺎد ۾ وڏي‬
‫ﺑﺮﻛﺖ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﻠﻲ ﺟﻠﻲ رﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ۾ ﻣﻴﭟ ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﻬﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ﭘﮑﻴﻦ ﺟﻲ وﻟﺮ ﺳﺎن ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻛﻴﺌﻦ ﻧﻪ ﭘﮑﻴﻦ ﺟﻲ ﭘﺮﻳﺖ‪ ،‬ﭔﮅي ۽ אﻳﻜﻮ ﺳﻚ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﻣﺜﺎل‬
‫ڏﻳﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫وﮘﺮ ﻛﻴﻮ وﺗﻦ‪ ،‬ﭘﺮت ﻧﻪ ﮀﻨﻦ ﭘﺎڻ ۾‪،‬‬
‫ﭘﺴﻮ ﭘﮑﻴﺌﮍن‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻨﺌﺎن ﻣﻴﭟ ﮔﻬﮣﻮ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺧﻴﺎل ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺤﻔﻠﻮن ۽ ﻛﭽﻬﺮﻳﻮن روح ﮐﻲ رאﺣﺖ ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﺳﺎﻣﺎن ﻫﺠﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬אﺋﻴﻦ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺟﺎ ڏک ۽ ﻏﻢ ورﻫﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻤﺪردي ﭘﻴﺎر ﻣﺤﺒﺖ ۽ ڏک وﻧﮉڻ‬
‫ﺳﺎن ﻏﻢ وﺳﺮﻳﻮ وﭸﻦ‪.‬‬
‫وﻳﭡﻲ ﺟﻨﻴﻦ وٽ‪ ،‬ڏﮐﻨﺪو ڏور ﭤﺌﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻮن ﺗﻨﻴﻦ ﺳﻴﻦ ﻛﭧ‪ ،‬אوڏא אڏي ﭘﮑﮍא‪.‬‬

‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺤﻔﻞ ۽ ﻛﭽﻬﺮي ۾ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ دل آزאري ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ ،‬درد ۽ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن وﺳﺮڻ ﺑﺪرאن وڌن‬
‫ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻫﮍﻳﻦ ﻛﭽﻬﺮﻳﻦ ۽ ﻣﺤﻔﻠﻦ ﮐﺎن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﺮي رﮐﮡ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫وﻳﭡﻲ ﺟﻨﻴﻦ وٽ‪ ،‬ڏﮐﻨﺪو ڏאڍو ﭤﺌﻲ‪،‬‬

‫ﺳﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺋﻲ ﻣﭧ‪ ،‬ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻮ‪ ‬ﻫﺰאر ﺟﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻮڙ ۽ ﻛﭻ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ذﻫﻨﻦ ﺗﻲ אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺗﻪ ﮀﺎﻧﺌﻴﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ אڄ ﺟﻲ ﻫﻦ دورﻧﮕﻲ دﻧﻴﺎ ۾ ﺳﭻ‬
‫آﮀﮡ وאرو ﻟﭵﻲ ﭤﻮ ﭤﺌﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﺻﻮرت ﺣﺎل ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫‪13‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺟﻲ ﻧﻪ ﺳﭹﺎﮢﻴﻦ ﺳﭻ ﮐﻲ‪ ،‬وﻳﻬﻪ َم ﺗﻨﻴﻦ وٽ‪،‬‬

‫אﺻﻞ ﮐﻲ אڌ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎﮢﺎن ﻫﮣﻨﺪא ﭘﭧ‪،‬‬
‫وﭸﻲ ﻣﻬﺮ ﺗﻨﻴﻦ وٽ ﻣﭧ‪ ،‬ﺟﻲ ﭘﺎرﮐﻮ ﭘﺎرس ﺟﺎ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻧﻤﻲ ﮐﻤﻲ رﻫﮡ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻛﻴﻨﻲ ﻣﺎن ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﭤﻴﮣﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻲ ﮐﻤﻲ ﻧﻬﺎر ﺗﻮن‪ ،‬ڏﻣﺮ وڏو ڏک‪،‬‬
‫ﻣﻨﺠﻬﺎ ﺻﺒﺮ ﺳﮏ‪ ،‬ﺟﻲ ﺳﻨﻮאرﺋﺎ! ﺳﻤﺠﻬﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻲ ﮐﻤﻲ ﻫﻠﮡ ﺳﺎن ﺋﻲ ڏک‪ ،‬ﻛﺎوڙ ۽ ﻣﻮﺟﻬﺎرא ڏور ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﺗﻮن ﺻﺒﺮ ﺟﻮ ﺳﺒﻖ ﺳﮏ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬رאﻫﻪ ﺗﻲ ﭘﺨﺘﻮ رﻫﻴﻦ ﺗﻪ ﺳﭽﻲ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻴﻦ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺟﻮﻳﻲ ﻛﻴﺘﺮو ﻧﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﻻ‪ ‬אﻫﻮ ﺿﺮوري ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ אﻫﺎ وﻗﺖ ﺟﻲ وאﻗﻌﻦ ﺟﺎ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺑﻴﺎن ﻛﺮي ﻳﺎ אﻧﻬﻦ ڏאﻧﻬﻦ‬
‫رﮘﻮ ﻛﻮ ﮐﻠﻴﻞ אﺷﺎرو وﭠﻲ ﻛﺮي‪ .‬ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ אﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﻣﺮوج ﺣﺎﻟﺘﻦ ﭘﭩﺎﻧﺪڙ אن ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﭤﻲ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺑﻠﻜﻪ אﻫﻮ אن ﺟﻲ ﻓﻨﻜﺎرאﻧﻪ ﻛﻤﺎل ﺟﻮ ﺋﻲ دﻟﻴﻞ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬وﻗﺖ ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺳﭽﻮ ۽ ﭘﻮرو ﻋﻜﺲ אن ۾ ﺿﺮور ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪“.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﻛﻼم אﺳﺎن ﮐﻲ ﺳﺠﺎﮘﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺳﺒﻖ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دور ﻳﺎ אن ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺑﻬﺘﺮ אﻧﺪאز ۾ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﻣﺨﺘﻠﻒ وאﻗﻌﻦ ۽ دאﺳﺘﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻛﺮدאرن وﺳﻴﻠﻲ אﺳﺎن‬
‫ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻮﮐﻲ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﻧﻪ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻓﻄﺮت אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﺗﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﻬﮣﻲ אﺛﺮאﻧﺪאز ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻓﻄﺮت ۾ ﭼﮝﺎﺋﻲ آﻫﻲ‬
‫אﻫﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﮝﺎﻳﻮن ﻛﻨﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﺑﺮאﻳﻦ ﺗﻲ ﻫﻠﻨﺪא آﻫﻦ אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﭼﮝﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﺗﻮﻗﻊ ﻧﭥﻲ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ ،‬ﺳﺮ ﺳﺮﻳﺮאڳ ۾ ﻫﻚ ﻫﻨﮅ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﭼﮝﺎ ﻛﻦ ﭼﮝﺎﻳﻮن‪ ،‬ﻣﭡﺎﻳﻮن ﻣﭡﻦ‪،‬‬

‫ﺟﻮ ور ﺟﮍي ﺟﻦ ﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻮ وڙ ﺳﻴﺌﻲ ﻛﻦ‪.‬‬

‫אﻧﺴﺎن ﻓﻨﺎ ﻣﺎن ﺋﻲ ﺑﻘﺎ ﺟﻮ درﺟﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺮ ﻣﺎرﺋﻲ ۾ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﭘﺎﮀﺎﻫﻲ ﻧﻪ ﭘﺎڙﻳﺎن‪ ،‬ﺳﺮﺗﻴ ٰ‬

‫ﻮن ﺳﺌﻲ‪ ‬ﺳﺎڻ‪،‬‬
‫ڍﻛﻲ אﮔﻬﺎڙن ﮐﻲ‪ ،‬ﻛﻴﻦ ڍﻛﻴﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎڻ‪،‬‬
‫ﭔﻴﻬﺮ ﭴﺎﭘﻲ ﭴﺎڻ‪ ،‬אﺑﺮ ﺟﻲ אوﺻﺎف ﮐﻲ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫אي ﺳﺮﺗﻴﻮن ﻣﺎن ﺑﺎدﺷﺎﻫﻲ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺳﺌﻲ ﺟﻲ ﻣﭧ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﻤﺠﻬﺎن‪ ،‬אﻫﺎ ﻧﻨﮕﻦ‪/‬אﮔﻬﺎڙن ﮐﻲ ﻛﭙﮍא‬

‫ﭘﻬﺮאﺋﻲ ﭘﺮ ﭘﺎڻ ﻛﺠﻬﻪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﭘﻬﺮي‪ ،‬ﺗﻮن ﻣﺮي وري ﺟﻴﺌﺮو ﭤﻲ ۽ ﺳﺌﻲ ﺟﻲ ﮔﮣﻦ ﮐﻲ ﭘﺮوڙ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﺗﻮﻛﻞ ۽ ﭜﺮوﺳﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺪא ﺟﻲ‬
‫ﺗﻮﻛﻞ ﺗﻲ ﭜﺮوﺳﻮ رﮐﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﭛ ﻛﻢ ﻛﺎر ڌﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﭙﺮد ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﺧﺪא ﺟﻲ ﺗﻮﻛﻞ ﺳﺎن‬
‫ﺳﭛ ﻛﻢ ﻛﺎر رאس ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﺳﭝﺌﻲ ﺳﺒﺤﺎن ﺟﻲ‪ ،‬ﻛﺮ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﻢ‪،‬‬

‫ﭤﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ۾‪ ،‬ﻻﻫﻲ ﻏﻢ وﻫﻢ‪،‬‬
‫ﻗﺎدر ﺳﺎڻ ﻛﺮم‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺣﺎج ﺗﻮ‪.‬‬

‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر ﺗﻲ ﺧﺪא ﺗﻲ ﺗﻮﻛﻞ رﮐﮡ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻧﻔﺴﺎﻧﻔﺴﻲ ﺟﻲ ﻋﺎﻟﻢ ۾ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺧﻄﺮن ﺳﺎن ﮔﮇو ﮔﮇ אﻧﺴﺎن אﻧﺪر ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻔﺲ ﺑﻪ ﻫﻦ ﮐﻲ ﺗﺒﺎﻫﻪ‬
‫ﺑﺮﺑﺎد ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻟﻮڀ ﻻﻟﭻ ﻫﻦ ﺟﻲ دل ﺗﻲ ﻛﭧ ﺟﺎ ﺗﻬﻪ ﭴﻤﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻫﮍي ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻻ‪‬‬
‫ﺋﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫آدﻣﻴﻦ אﺧﻼص‪ ،‬ﻣﭩﺎﺋﻲ ﻣﺎﭠﻮ ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﻫﺎڻ ﮐﺎﺋﻲ ﺳﭝﻜﻮ‪ ،‬ﺳﻨﺪو ﻣﺎڙﻫﻮ‪ ‬ﻣﺎس‪،‬‬
‫دﻟﺒﺮ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾‪ ،‬وﭸﻲ رﻫﻨﺪو وאس‪،‬‬
‫ﭔﻴﻮ ﺳﭛ ﻟﻮכ ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﻛﻮ ﻫﻜﺪل ﻫﻮﻧﺪو ﻫﻴﻜﮍو‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻟﻮڀ ﻻﻟﭻ ﻫﺎڻ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ دﻟﻴﻦ ﻣﺎن ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﮀﮇي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻴﻨﺌﺮ وﻗﺖ אﻫﮍو آﻫﻲ‬
‫ﺟﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺟﻮ ﻣﺎس ﮐﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻋﺎﻟﻢ ۾ ﻧﻴﻜﻲ ۽ ﺳﭽﺎﺋﻲ وאرو ﻛﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺳﺎن ﺋﻲ ﻟﭝﻨﺪو‪ .‬אن ﻛﺮي אﻫﮍي ﻧﻴﻚ ۽ ﺳﭽﻲ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺗﻼش ۾ رﻫﻲ ﻛﺮي‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻇﺎﻫﺮي ڏﻳﮏ وﻳﮏ‬
‫۽ ﻛﻮڙن אﻧﺴﺎﻧﻦ ﮐﺎن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﻴﻨﺪو رﻫﺞ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺮ ﻳﻤﻦ ﻛﻠﻴﺎڻ ۾ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫אڻ ﭼﻮﻧﺪن م ﭼﺌﻮ‪ ،‬ﭼﻮﻧﺪن ﭼﻴﻮ وﺳﺎر‪،‬‬
‫אﭠﺌﻲ ﭘﻬﺮ אدب ﺳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮ אﻫﺎﺋﻲ ﭘﺎر‪،‬‬
‫ﭘﺎﻳﻮ ﻣﻨﻬﻦ ﻣﻮﻧﻦ ۾‪ ،‬ﻏﺮﺑﺖ ﺳﺎڻ ﮔﺬאر‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻮﮐﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻧﭥﺎ ﭼﻮن ﺗﻦ ﮐﻲ ﺗﻮن ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭼﺌﻮ ۽ ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻮﮐﻲ ﭼﻮن ﭤﺎ אﻧﻬﻦ ﺟﻮ‬
‫ﭼﻴﻮ وﺳﺎر‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ אﻫﺎﺋﻲ روش אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻋﺠﺰ و אﻧﻜﺴﺎري ﮐﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ رﮐﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺴﻜﻴﻨﻲ ۾‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭵﻲ ﭴﻤﺎر ﮔﺬאر‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻫﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻜﻞ ﺳﺎن ﺳﭹﺎﮢﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺮت ﺑﻪ‬
‫ڏﺳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺿﺮوري ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻲ אﻧﺴﺎن ﺻﻮرت ﺟﺎ ﺳﭡﺎ آﻫﻦ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺮت ﺑﻪ ﺳﭡﻲ ﻫﺠﻲ‪ .‬אن‬
‫ڏس ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻬﮣﻮ ﺳﻬﮣﺎ‪ ،‬ﭨﺎﮢﺎ ﺳﻨﺪن ﭨﻮﻫﻪ‪،‬‬
‫رﻳﻠﻮ ڏﺋﻲ روح‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﺎﺋﻲ ﺳﻮ ﮐﺎﻣﻲ ﻣﺮي‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﻨﺪي ﺳﺮ ﺑﺮوو ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺷﻜﻞ ۽ ﺻﻮرت ﺟﺎ‬
‫ﺳﻬﮣﺎ ۾ ﻣﻦ ﻣﻮﻫﻴﻨﺪڙ آﻫﻦ ﭘﺮ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺮت ﻳﻌﻨﻲ ﻟﮁﮡ אﻫﮍא אﮔﺮא آﻫﻦ ﺟﻴﺌﻦ ﭨﻮﻫﻪ ﺟﻮ ذאﺋﻘﻮ‪ ،‬אﮔﺮ ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺨﺺ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺟﻠﻲ ﺧﺎכ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻦ ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﺗﻲ אن ﺟﻮ ﺑﺮو‬
‫אﺛﺮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬אن ﻛﺮي אﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ دوﺳﺘﻲ‪ ‬۾ وﻳﻬﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻧﻪ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﺿﺮور ﺣﺎﺻﻞ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﻫﺮ ﻋﻤﻞ ﺟﻮ دאرو ﻣﺪאر אن ﺟﻲ ﻧﻴﺖ ﺗﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ۾ ﺑﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫אﻧﻤﺎ אﻻﻋﻤﺎل ﺑﺎאﻟﻨﻴﺎت‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ :‬ﻫﺮ ﻋﻤﻞ ﺟﻮ دאروﻣﺪאر ﻧﻴﺖ ﺗﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺖ ۾ ﺑﻲ אﻳﻤﺎﻧﻲ رﮐﻲ آﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﭼﺎوت ﭘﺎﺋﻲ ﭼﺖ ۾‪ ،‬ﺳﻨﻬﻮﻛﺘﻴﻮ ﺟﻦ‪،‬‬
‫ﺗﻦ ﺟﻮ ﺻﺮאﻓﻦ‪ ،‬دﻛﻮ دאﺧﻞ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻦ אﻧﺪر ﺑﻲ אﻳﻤﺎﻧﻲ رﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﻢ ﻛﺎر ﻛﻴﻮ ﺗﻦ ﺟﻮ ذرو ﺑﻪ ﻧﭥﻮ אﮔﻬﺎﻣﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺟﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﭼﮝﻲ ﻧﻴﺖ ﺳﺎن ۽ دل ۾ ﻣﺤﺒﺖ رﮐﻲ ﻛﻢ ﻛﻴﻮ ﺗﻦ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ אﻫﮍي‬
‫رﻳﺖ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﭘﺎﺋﻲ ﻣﻦ ۾‪ ،‬رﻧﮉא روڙﻳﺎ ﺟﻦ‪،‬‬
‫ﺗﻦ ﺟﻮ ﺻﺮאﻓﻦ‪ ،‬אڻ ﺗﻮرﻳﻮ ﺋﻲ אﮔﻬﺎﺋﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻫﮍي رﻳﺖ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ۾ دﻳﻦ ۽ دﻧﻴﺎ ۾ ﺳﺮﺧﺮو ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬אﻋﻠﻲ‪ ‬ﻗﺪر ﺑﻴﺎن ﻛﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﺎﺻﺤﺎﻧﻪ ﻛﻼم ۾ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭼﭩﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻗﻮم ﺟﻲ‬
‫رﻫﺒﺮي ۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮڻ آﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬
 ‫‪www.voiceofsindh.net‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻮ )ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ(‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻮﺟﻮد درس‬

‫ﺣﻮאﻻ‪:‬‬

‫‪Muhammad Ahmed, “Islamic Values underlined in Shah Abdul Latif Poetry”, Bhit Shah Culture, 1967, P:‬‬ ‫‪.1‬‬
‫‪22‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺪאﻟﺤﻜﻴﻢ‪” ،‬אﺳﻼم ﻛﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﻴﺎت“‪ ،‬ص‪256 :‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺳﺎﮘﻴﻮ‪ ،‬אدאره ﺛﻘﺎﻓﺖ אﺳﻼﻣﻴﻪ ﻛﻠﺐ روڊ ﻻﻫﻮر‪ ،‬ص‪206 :‬‬ ‫‪.3‬‬
‫אﻟﺤﺎج ﻣﻮﻟﻮي ﻓﻴﺮوزאﻟﺪﻳﻦ‪-‬ﻣﺮﺗﺐ‪ ،‬ﻓﻴﺮوزאﻟﻠﻐﺎت )אردو ﺟﺎﻣﻊ(‪ ،‬ﻓﻴﺮوز אﻳﻨﮉ ﺳﻨﺰ ﻻﻫﻮر‪1977 ،‬ع‪ ،‬ص‪76 :‬‬ ‫‪.4‬‬
‫אﻟﺤﺎج ﻣﻮﻟﻮي ﻓﻴﺮوزאﻟﺪﻳﻦ‪-‬ﻣﺮﺗﺐ‪ ،‬אردو אﻧﺴﺎﺋﻴﻜﻠﻮﭘﻴﮉﻳﺎ )ﺣﺼﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن(‪ ،‬ﻓﻴﺮوز אﻳﻨﮉ ﺳﻨﺰ ﻻﻫﻮر‪،‬‬ ‫‪.5‬‬
‫‪1977‬ع‪ ،‬ص‪77 :‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺪوي‪” ،‬ﺳﻴﺮت אﻟﻨﺒﻲ“ )ﺟﻠﺪ ﮀﻬﻮن(‪ ،‬دﻳﻨﻲ ﻗﻄﺐ ﺧﺎﻧﻮ ﻻﻫﻮر‪1975 ،‬ع‪ ،‬ص‪15 :‬‬ ‫‪.6‬‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ אﺣﻤﺪ‪” ،‬אﺳﻼﻣﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺣﻴﺎت“‪ ،‬ﺷﻌﺒﻮ ﺗﺼﻨﻴﻒ و ﺗﺎﻟﻴﻒ و ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻛﺮאﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪،‬‬ ‫‪.7‬‬
‫‪1982‬ع‪ ،‬ص‪339 :‬‬
‫ﺳﺎﮘﻴﻮ‪ ،‬ص‪339 :‬‬ ‫‪.8‬‬

‫ﻧﻮٽ‪ :‬ﻫﻲ ﻣﻘﺎﻟﻮ ڊאﻛﭩﺮ אﻧﻴﺲ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﻮﻣﺮو )ﻣﺮﺣﻮﻣﻪ( ﺟﻲ ﭘﻲ‪.‬אﻳﭿ‪.‬ڊي‪ .‬ﭤﻴﺴﺰ ﻣﺎن ﮐﻨﻴﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﭼﻴﺌﺮ ﻛﺮאﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ‬ﭘﺎرאن ‪2006‬ع ۾ ”ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫دور ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﻋﻠﻤﻲ ﺣﺎﻟﺘﻮن“ ﺟﻲ ﻋﻨﻮאن ﺳﺎن ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪www.voiceofsindh.net‬‬