Zagadnienia z polityki

1. Gdzie ingeruje rząd w Gospodarkę?

2. Rola rządu na kształtowanie globalnego popytu
3. Jakie są systemy gospodarcze ?

System ekonomiczny jest systemem regulacyjnym obejmującym zespół elementów i

instrumentów, głównie ekonomicznych, opartych na mechanizmach rynku i polityki gosp., który
reguluje procesy gospodarcze w kraju. Jego przedmiotem są środki i mechanizmy uruchamiające i
określające procesy regulacyjne, a pośrednio procesy realne.
System ten obejmuje:
 rynek i jego mechanizmy , a do podstawowych jego elementów należą poziome stosunki
rynkowe i sposoby podejmowania decyzji ekonomicznych w zakresie głównych wyborów,
 samodzielne podmioty gosp. zdolne do podejmowania decyzji,
 parametry i mechanizmy rynkowe, tj. popyt, podaż, ceny, stopa %, kurs walutowy, konkurencja,
itp.,
 zasady ekonomiczne, preferencje i mechanizmy polityki gosp., obejmujące niezbędne
instytucje, instrumenty i systemy motywacyjne wpływające na postawy i decyzje podmiotów
gosp.,
 instytucje finansowe systemu rynkowego służące do funkcjonowania i zasilania podmiotów w
gospodarce (banki, giełdy, instytucje ubezpieczeniowe, obrót papierów wartościowych) oraz inne
podmioty rynkowe, doradcze, itp.

Do głównych rodzajów systemów ekonomicznych należą:

1. Systemy samoregulowane – rynkowe,
2. Systemy regulowane – kierowane (systemy gospodarki centralnie planowanej),
3. Systemy mieszane – dualne (obejmują mechanizmy i elementy obydwu powyższych).
Ad.1. Systemy rynkowe
Do niezbędnych warunków funkcjonowania systemu rynkowego zaliczamy występowanie w gosp.:
 przewaga własności prywatnej i prywatnych podmiotów gosp.,
 dużego zakresu samodzielności podmiotów gosp.,
 przewagi zdecentralizowanego funkcjonowania systemu podejmowania decyzji w sprawach
produkcji i obrotu ekonom. oraz przepływu i odpływu środków finansowych i rzeczowych
niezbędnych do samodzielnego prowadzenia działalności gosp.,
 niezbędnych warunków podmiotowych, umożliwiających prowadzenie rynkowej wymiany
towarów i usług;
 Ważnym warunkiem jest też posiadanie niezbędnego kapitału pieniężnego i źródeł jego
zasilania na cele rozwoju produkcji i usług.
Modele systemu rynkowego:
 Czysty model - zakłada stopień wolnej (doskonałej) konkurencji,
 Liberalny – z własnością prywatną i zdecentralizowanymi decyzjami,
 Samorządowy – z własnością grupową i decyzjami które są zdecentralizowane z samorządem
gospodarczym,
 Preferujący dobrobyt
 Regulowany – z własnością prywatną i decyzjami, które są zdecentralizowane z systemem
 regulacji i nakazów,
 Centralnie regulowany – z własnością prywatną regulowaną i decyzjami, które są
scentralizowane z systemem nakazów,
 Centralnie kierowany (planowany) – z własnością prywatną i decyzjami, które są
zdecentralizowane z systemem regulacji korygujących.
Ad.2. Systemy gospodarki centralnie planowanej
Główne cechy polegają na tym, że:
 Podstawowe wybory ekonom., dotyczące tempa i kierunków rozwoju
 Centrum gospodarcze określa też środki rzeczowe, osobowe i kapitałowe oraz ich alokacje, a
także podstawowe parametry ekonom.
 Samodzielność przedsiębiorstw jest ograniczona głównie do bieżących decyzji wykonawczych i
gospodarczych,
 Powiązania i stosunki gospodarcze między podmiotami decyzyjnymi przebiegają pionowo oraz
mają charakter administracyjny i wiążący,
 Gospodarka środkami finansowymi jest scentralizowana,
Modele systemu gospodarki centralnie planowanej:
 Dyrektywny – nakazowy rozdzielczy; ustalane w gospodarce plany i środki ich realizacji oraz
środki realizacji zadań planowych były szczegółowe dyrektywne, przekazywano je w sposób
adresowy i bezpośredni.
 Parametryczny – pośrednio sterowany; zakłada on większą samodzielność przedsiębiorstw, przy
uwzględnieniu przez centrum gospodarcze podstawowych parametrów ekonomicznych
Modele i warianty mieszane czyli zawierające elementy centralnego systemu planowania oraz
elementy gospodarki rynkowej.

4. Podział Systemów Gospodarczych

Systemy gospodarcze dzielą się wg dwóch kategorii:

A. Własności środków produkcji
- indywidualistyczne
- kolektywistyczne
B. Regulacji procesów rynkowych
- kompetetywne (rynkowe)
- planowe (centralnie sterowane)
Aktualnie funkcjonują gospodarki rynkowe z interpretacją państwa.

Klasyfikacja (podział) systemów ekonomicznych *)

1. Ze względu na własność środków produkcji

- ustroje kolektywistyczne, w których dominuje własność państwowa, I
- ustroje indywidualistyczne {kapitalistyczne), w którym podstawowa formą własności dóbr
produkcyjnych i trwałych dóbr konsumpcyjnych jest własność jednostkowa, a decyzje co i ile
wytwarzać są osoby fizyczne - właściciele.

2. Ze względu na sposób regulacji procesu gospodarczego

 - systemy kompetytywne (konkurencyjne), zwane też systemami gospodarki rynkowej, w !
których działania mających swobodę w podejmowaniu decyzji ekonomicznych uczestników ,
procesu gospodarczego regulowane są przez mechanizmy rynku: grę sił podaży, cen i popytu-
określaną mianem "niewidzialnej ręki"
- systemy gospodarki regulowane administracyjnie, przez władze administracyjne, nazywane
systemami gospodarki planowej, gdzie rozmiary i kierunki produkcji oraz sposoby jej podziału
ustalane są w drodze administracyjnej decyzji organów władzy.

3. Ze względu na formę własności środków produkcji oraz sposób regulacji gospodarki.

Indywidualistyczno - kompetytywny (kapitalizm rynkowy),
Indywidualistyczno - planowy (gosp. kapitalistyczna regulowana przez centralny plan)
Kolektywistyczno – planowy (realny socjalizm)
Kolektywistyczno – planowy (socjalizm rynkowy)

5. Co to jest mechanizm rynkowy ?

6. Kierunki oddziaływań Polityki Gospodarczej Państwa w Kapitalistycznej Gospodarce
Rynkowej
7. Scharakteryzuj model Keynsa i model klasyczny

Według Johna Keynesa:

1. Podstawową formą działalności regulującej państwa, powinna być polityka pieniężna, czyli
regulowanie poziomu stopy procentowej.
2. Jeżeli tego rodzaju działanie nie wystarcza do opanowania sytuacji, wówczas państwo powinno
podjąć dalsze kroki:
a) uruchomić inwestycje państwowe (roboty publiczne, zbrojenia, eksport);
b) próbować oddziaływać na konsumpcje (poprzez opodatkowanie dochodów);
c) wprowadzić elementy gospodarki planowanej i kolektywistycznej.

Istotnym elementem polityki gospodarczej wynikającym z tej koncepcji są inwestycje publiczne.

Źródłem finansowania tych inwestycji stal się w praktyce dług publiczny, gdyż normalne dochody
państwa były niewystarczające.
Finansowanie inwestycji państwowych z długu publicznego ma swoje granice, które szybko bywają
przekraczane. Pojawiający się wzrost zadłużenia, brak możliwości spłaty, narastające tendencje
inflacyjne stanowiły negatywną stronę regulacji gospodarki w tej koncepcji i zmusiły do
poszukiwania nowych sposobów regulacji.

8. Narzędzia makroekonomiczne
9. Problemy związane z deficytem
10. Wyjaśnij oddziaływania rynku pieniężnego i towarowego
11. Skutki długu wewnętrznego i zewnętrznego
12. Charakterystyka długu zewnętrznego i wewnętrznego
13. Charakterystyka polityki pasywnej i aktywnej
14. Elementy polityki żywnościowej
15. Warunki bezpieczeństwa gospodarki żywnościowej
16. Jakie są tendencje w gospodarce żywnościowej
17. Cele polityki żywnościowej
18. Instrumenty polityki żywnościowej
19. Elementy, które wpływają na konkurencyjność
20. Wymień statyczne i dynamiczne ułomności rynku i jaka polityka przemysłowa im
przeciwdziała
21. Wymień rodzaje Polityki Przemysłowej
 22. Jakie narzędzia są wykorzystywane do działań antyinflacyjnych?
23. Współczesne teorie bezrobocia
24. Jak eksport netto oddziałuje na gospodarkę
25. W jaki sposób kurs będzie wpływał na gospodarkę

1-2 IZA
3-4 AGNIESZKA
5-6 ANIA
7-8 WOJTEK
9-10 ANETA
11-12 EWA
13-15 TOMEK
16-18 MICHAŁ
19-21 ULA
22-25 AGATA