lista

numer

MAOPOLSKA

MONA
LEPIEJ

2014

Jestemy dumni, e pochodzimy

z Maopolski - tu si urodzilimy
i tu wychowalimy, tu wreszcie chcemy
y, pracowa i rozwija si. Marzymy
o Maopolsce, jako centrum innowacji,
prnym regionie nadajcym rytm
zmianom w caym kraju. Regionie, po
ktrym mona atwo i komfortowo si
porusza nie tylko dobrymi drogami,
ale przede wszystkim szybk kolej
regionaln czc sprawnie subregiony
naszego wojewdztwa, rozbudowan
sieci pocze autobusowych
dotowanych przez wadze naszego
wojewdztwa. Pragniemy, by Maopolska
bya si napdow kraju a nie zostaa
wchonita do Polski B czy C.
Wierzymy, e jest to moliwe!
Wierzymy, e moemy
Zmieni Maopolsk

Razem!

Zmienimy Maopolsk Razem

Mdrze:
Wsplnie z uczelniami wyszymi
stworzymy w Maopolsce sie
innowacji i polskie zagbie
nauki. W tym celu powoamy
Centrum Technologii i Rozwoju
Maopolski (Ceterm).
Maopolska posiada olbrzymi potencja naukowy, ktry nie zosta dotd naleycie
wykorzystany w celu rozwoju naszego wojewdztwa. W Krakowie znajduj si wiodce
w skali oglnopolskiej uczelnie (Uniwersytet Jagielloski, Akademia Grniczo-Hutnicza,
Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet Pedagogiczny). Obok nich istniej wysze szkoy
w mniejszych orodkach, by wymieni tylko: Pastwow Wysz Szko Zawodow czy,
Maopolsk Wysz Szko Ekonomiczn z Tarnowa, Pastwow Wysz Szko Zawodow
im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Owicimiu, Podhalask Pastwow Wysz Szko
Zawodow w Nowym Targu oraz Wysz Szko Biznesu - National-Louis University w
Nowym Sczu. Uczelnie te reprezentuj rny poziom, ale kada z nich moe suy
rozwojowi gospodarczemu Maopolski, jeli poczymy ich potencja.
Ceterm bdzie instytucj dziaajc przy Urzdzie Marszakowskim Wojewdztwa
Maopolskiego. Jego dziaalno podlega bdzie ewaluacji ze strony rady, w skad
ktrej obok przedstawicieli Urzdu Marszakowskiego wejd przedstawiciele Rektorw
maopolskich uczelni oraz zwizkw branowych i najwikszych przedsibiorcw
terenu wojewdztwa. Celem Ceterm bdzie nie tylko przyznawanie dotacji na badania
naukowe suce rozwojowi gospodarczemu Maopolski. Wan czci dziaalnoci
tej instytucji bdzie czenie zespow badawczych z lokalnym i midzynarodowym
biznesem. Naukowcy, biorcy udzia w finansowanych ze rodkw Centrum projektach,
bd mogli uczestniczy w delegacjach zagranicznych wadz naszego wojewdztwa oraz
w spotkaniach ze rodowiskiem biznesu. Celem Centrum bdzie poprawa efektywnoci
regionalnego systemu innowacji i wzrost innowacyjnoci gospodarki regionu. Odbdzie
si to poprzez prognozowanie potrzeb i kierunkw rozwoju, kreowanie i konsolidowanie
wizji rozwoju regionu a nastpnie realizowanie przedsiwzi kluczowych dla wdroenia

wspomnianej wizji. Podstaw dla wdroenia idei Centrum bdzie ewaluacja istniejcych
obecnie instytucji dziaajcych w tym obszarze jak np. MARR (Maopolska Agencja
Rozwoju Regionalnego), oraz ocena osiganych przez nich efektw rozwojowych. Przy
Centrum powstanie te baza realizowanych projektw - dziki temu kady naukowiec i
kady mieszkaniec Maopolski w dowolnej chwili bdzie mg sprawdzi, jakie projekty
s aktualnie opracowywane, a ktre ju wdraane. Przedsiwzicie kierowane jest
do reprezentantw wszystkich dyscyplin naukowych. Chcemy ich zjednoczy wok
projektw sucych rozwojowi naszego wojewdztwa. Wspierajc finansowo naukowcw
i pomagajc im zdoby sponsorw przysuymy si rwnie do rozwoju ich wasnych karier.
Podstaw dla wdroenia idei bdzie opracowana na potrzeby Urzdu Marszakowskiego (i
nigdy niewdroona) koncepcja Maopolskiego Centrum Technologii i Rozwoju.

Zmienimy maopolskie szkoy,

rozwiniemy sie dotowanych
przedszkoli i zwikszymy liczb
miejsc w obkach.
Najwaniejsz inwestycj jest uzyskanie wysokiego poziomu edukacyjnego naszych
dzieci. W ramach dotacji doposaymy szkoy w sale multimedialne i tablice interaktywne.
We wsppracy z sektorem IT rozpoczniemy realizacj projektu cyfrowej szkoy. W ramach
programw samorzdowych otoczymy opiek medyczn i stomatologiczn uczniw
maopolskich szk. Stworzymy szkoy przyjazne i interesujce uczniw, ale rwnie
niezapominajce o ich podstawowych potrzebach. Zablokujemy postpujc likwidacj
szkolnych stowek i rozpoczniemy dofinansowywanie wydawanych w nich posikw. W
ramach wsppracy z innymi regionami stworzymy ofert wakacji i ferii zimowych dla
dzieci z rodzin niezamonych. Maopolskie szkoy to nie tylko miejsca zdobywania wiedzy;
to rwnie miejsce dla szerokiej aktywnoci lokalnych spoecznoci. Dziki stworzeniu
w szkoach centrw dialogu i centrw seniorw zatrzymamy likwidacj maych szk.
To one stanowi miejsce integracji lokalnych spoecznoci, szczeglnie w oddalonych
orodkach wiejskich. To one wreszcie stan si miejscem dla realizacji projektw
edukacji artystycznej i kulturalnej (wesp z organizacjami pozarzdowymi) skierowanej
do wszystkich mieszkacw, ale skoncentrowanej gwnie na najmodszym pokoleniu.
Wyzwania rozwojowe stawiaj na pierwszym miejscu zwikszenie kreatywnoci modego
pokolenia. Rozpoczniemy dotowanie punktw przedszkolnych tak, by byy dostpne na
nowopowstaych osiedlach i obszarach podmiejskich. Poprzez odpowiednie zmiany w
planach zagospodarowania przestrzennego, zagwarantujemy miejsca na budynki szkolne
na obszarach nowopowstajcych i planowanych osiedli.

Wsplnie z Maopolskimi
przedsibiorcami podejmiemy
dziaania na rzecz przywrcenia
szkolnictwa zawodowego.
W latach 90-tych szkolnictwo zawodowe zostao skazane na zagad jako rzekomy
anachronizm. Od 1989 roku liczba szk zawodowych w Polsce zmniejszya si o 42 %.
Technika miay w myl reformy rzdu AWS-UW zosta cakowicie zlikwidowane. Ta bdna
decyzja zostaa odwrcona dziki staraniom rzdu SLD. Dzisiaj nastpuje rehabilitacja
szkolnictwa zawodowego dajcego absolwentom konkretne umiejtnoci potrzebne na
rynku pracy. Pastwo i samorzdy powinny prowadzi polityk wspierania i promowania
edukacji zawodowej. Proponujemy wspprac szk zawodowych z konkretnymi
zakadami pracy, co zapewni uczniom perspektyw pewnej pracy w wyuczonym zawodzie.
Zakady pracy powinny wspomc samorzdy przy tworzeniu warsztatw szkolnych, aby
uczniowie mogli pracowa na najnowszym sprzcie.

Rozwiniemy potencja turystyczny

Maopolski, przywrcimy
zapomniane wydarzenia z
historii naszego wojewdztwa,
podnoszc wiadomo
regionaln jego mieszkacw.
Otworzymy nowe szlaki turystyki kwalifikowanej, ktre mog przycign bardziej
wymagajcych a jednoczenie zamoniejszych turystw. Zaley nam na wyeksponowaniu
lokalnych tradycji kulinarnych, kulturalnych i historycznych. Obok spopularyzowanych do
tej pory oscypkw i obwarzankw na reklam czekaj dziesitki, a nawet setki innych
niepowtarzalnych produktw. Nie wykorzystalimy do tej pory w naleytym stopniu
rozproszonych na terenie Maopolski zabytkw zwizanych z histori i kultur ydw. Nie
eksponujemy zabytkw zwizanych z I wojn wiatow, a tymczasem w biecym roku
obchodzimy setn rocznic wybuchu Wielkiej Wojny. W 2018 roku bdziemy obchodzi
setn rocznic jej zakoczenia. By to konflikt, ktry zaangaowa miliony Europejczykw.
Dzi mionicy historii i militariw podruj po Europie ladami synnych bitew i innych
wydarze z tamtych lat. To na terenie naszego wojewdztwa znajduje si miejsce jednej z

najwikszych bitew I Wojny wiatowej. Dla Gorlic, Dobrej i innych miejscowoci pooonych
na tym obszarze to szansa na rozwj turystyczny, a dla wojewdztwa to moliwo
staej obecnoci na szlakach wojennych Europy. O ile Tatry przycigaj rzesze turystw
zagranicznych, to tylko niektrzy z nich zdecyduj si kontynuowa sw podr szlakami
wiodcymi przez Babi Gr, czy Gorce. Interesujc propozycj dla turystw krajowych
i zagranicznych moe by szlak wiodcy przez zabytki przemysu maopolskiego;
dysponujemy znakomitymi obiektami zwizanymi z przemysem naftowym, hutniczym i
wydobywczym. Wanym elementem polityki turystycznej wojewdztwa powinna sta si
kompleksowa strategia rozwoju turystyki sanatoryjnej i medycznej skierowanej nie tylko
do turystw zagranicznych, ale rwnie uwzgldniajcej rosnc w Polsce liczb osb
starszych.

Zdrowo:
Samorzd musi w pierwszej
kolejnoci dba o jako
ycia mieszkacw. Jej stae
podnoszenie na wyszy
poziom jest sensem jego
dziaalnoci, jego najwaniejsz
odpowiedzialnoci.

W najbliszej kadencji sejmiku wojewdzkiego priorytetem uczyni naley kompleksowe

dziaanie na rzecz poprawy jakoci codziennego ycia odczuwalnej przez wszystkich
mieszkacw. Podstawami lepszej jakoci ycia s zdrowie i poczucie bezpieczestwa.
Samorzd wojewdztwa powinien sformuowa wieloletni strategi poprawy zdrowia
mieszkacw Maopolski, a w szczeglnoci zwikszenia aktywnoci w zakresie promocji
zdrowego stylu ycia, czy zwalczania najgroniejszych cywilizacyjnych zagroe. Jako
organ zarzdzajcy znaczn czci specjalistycznej suby zdrowia, samorzd musi
podj dziaania na rzecz lepszego dostosowania ich profilu i biecej dziaalnoci do
potrzeb zdrowotnych mieszkacw naszego regionu.
Rol samorzdu jest aktywne wsparcie publicznej suby zdrowia. W sytuacji, gdy rzd nie
radzi sobie ze skrceniem kolejek do lekarzy specjalistw sprawy w swoje rce powinny
bra lewicowe samorzdy finansujce programy prozdrowotne w dziedzinach najbardziej
wraliwych na danym obszarze tak, by poprzez tworzenie samorzdowych programw
zdrowotnych skrci kolejki do konsultacji specjalistycznych w kluczowych dziedzinach
opieki zdrowotnej.

Wprowadzimy koordynacj zarzdzania szpitalami na poziomie wojewdzkim. Stworzymy

wojewdzki plan lecznictwa szpitalnego dla szpitali powiatowych poprawiajcych
dostpno przestrzenn do wiadcze zdrowotnych, zwaszcza tych o niskiej rentownoci;
pacjenci musz mie wiedz, jaki szpital wykonuje dane leczenie, a szpital musi mie
pewno, e inna placwka nie bdzie z nim konkurowa o tego samego pacjenta;
rejonizacja oddziaw szpitalnych (a nie szpitali) zapewni kompleksow i sprawn opiek
medyczn.
Zatrzymamy postpujca prywatyzacj i komercjalizacj szpitali. Przeksztacimy je w
spki uytecznoci publicznej dziaajce na zasadzie non-profit. Ochrona zdrowia jest
jedn z usug publicznych, ktre nie powinny podlega hurtowemu urynkowieniu. Na
ludzkim zdrowiu nie naley zarabia. Celem suby zdrowia jest leczenie pacjentw, a
nie zarabianie pienidzy. Dlatego sprzeciwiamy si przeksztacaniu szpitali w spki
prawa handlowego, ktre zgodnie z prawem powinny dziaa w celu osignicia zysku.
Szpitale ju przeksztacone w spki prawa handlowego chcemy przeksztaci w spki
uytecznoci publicznej dziaajce na zasadzie non-profit.
Powoamy do ycia Powiatowe Centra Informacyjne Zdrowia Publicznego zajmujce
si udzielaniem pomocy pacjentom w poruszaniu si po systemie opieki zdrowotnej,
informowaniem o prawach pacjenta i podejmowaniem interwencji w przypadku ich
naruszenia, a take koordynacj realizowanych przez powiaty, gminy i samorzd
wojewdztwa programw zdrowotnych. Takie instytucje uatwi pacjentom pene
wykorzystanie moliwoci systemu i zapewni realn moliwo egzekwowania prawa
pacjenta.
W ramach ich funkcjonowania, we wsppracy z organizacjami pozarzdowymi,
stworzymy dzienne orodki opieki medycznej dla seniorw. Geriatria jest najbardziej
niedofinansowan dziedzin opieki medycznej w Polsce. W caej Polsce jest zaledwie
ok. 300 lekarzy geriatrw. Wobec starzenia si spoeczestwa powinna sta si jednym
z priorytetw rzdu i samorzdw. W rankingu ONZ nt. jakoci ycia seniorw Polska
zajmuje sidme miejsce od koca w Europie.
Wprowadzimy w szkoach opiek medyczn i stomatologiczn w ramach samorzdowych
programw zdrowotnych. Jak wskazuj dane GUS, blisko 600 tys. polskich dzieci nie
chodzi do dentysty z powodu biedy. Wedug NIK 92 proc. polskich nastolatkw cierpi z
powodu prchnicy. W dzisiejszej Polsce opieka dentystyczna ulega prawie cakowitemu
urynkowieniu. Dlatego przywrcimy opiek dentystyczn w szkoach. Uwaamy, e
ochrona zdrowia dzieci, w tym rwnie opieka stomatologiczna, jest niezbdnym
atrybutem dobrego samorzdu. Profilaktyka dentystyczna w szkoach nie jest kosztem,
ale inwestycj w zdrowe spoeczestwo.

Zdrowie mieszkacw to jednak

nie sama opieka zdrowotna - to
rwnie zapewnienie moliwoci
aktywnego spdzania wolnego
czasu poprzez inwestycj w sport
i rekreacj.
Podejmiemy kroki by razem z organizacjami spoecznymi, w tym z klubami sportowymi,
stworzy kompleksow ofert aktywnoci czasu wolnego. Obejmiemy ochron i wsparciem
ogrody dziakowe, jako naturalne obszary zieleni miejskiej i rekreacyjno-wypoczynkowe
poprzez wpisywanie ogrodw do planw zagospodarowania przestrzennego. Sojusz
Lewicy Demokratycznej zawsze dba o interesy polskich dziakowcw. W lipcu 2005
r., w uzgodnieniu z Polskim Zwizkiem Dziakowcw Sojusz Lewicy Demokratycznej
wnis do Sejmu, a nastpnie doprowadzi do uchwalenia ustawy o rodzinnych ogrodach
dziakowych. W okresie rzdw prawicy zdecydowanie wystpowalimy przeciwko
prbom likwidacji ogrodw dziakowych. W 2008 roku nasz klub zoy projekt nowelizacji
specustawy drogowej, dziki ktrej przywrcono odszkodowania dla dziakowcw. W
wyniku zaskarenia niektrych przepisw ustawy o ROD przez Trybuna Konstytucyjny
SLD zoy wasny projekt ustawy zabezpieczajcy interesy dziakowcw. SLD uwaa,
e prawa dziakowcw powinny by chronione rwnie na poziomie samorzdowym,
poprzez tworzenie komunalnych zwizkw dziakowcw (w przypadku wystpowania
dziakowcw ze zwizku krajowego), gwarancj niezmiennoci praw dziakowcw po
opuszczeniu struktur zwizku, umieszczanie w planach oglnych zagospodarowania
zapotrzebowania terenowego dla rozwoju ogrodnictwa dziakowego.
Podejmiemy dziaania, by we wsppracy z organizacjami pozarzdowymi stworzy
program dofinansowania dla powstajcych w ramach inicjatywy lokalnej terenw
zielonych. Bdziemy wspiera finansowo gminy w tworzeniu i utrzymaniu parkw i
ogrdkw jordanowskich.
Rozwiniemy budow cieek rowerowych poczon z uporzdkowaniem i rozwojem sieci
pieszych szlakw turystycznych. Poczymy je w spjny system, ktry umoliwi penienie
przez nie funkcji komunikacyjnej i rekreacyjnej. Wprowadzimy jeden system oznaczania
szlakw pieszych i rowerowych na terenie caego wojewdztwa i powierzymy zarzdzanie
nim wyonionej w konkursie organizacji pozarzdowej. Uporzdkowanie chaosu na szlakach
turystycznych poprawi skuteczn informacj i wpynie na realny wzrost zainteresowania
turystw wieloma miejscami w wojewdztwie, a tym samym poprawi dochody z turystyki
lokalnych spoecznoci.

Maopolska zasuguje na program

rozwoju sportu.
Krakw i Maopolska mog poszczyci si wieloma wybitnymi sportowcami, w tym
take medalistami olimpijskimi oraz mistrzostw wiata czy Europy. Wszyscy pewnie
chcielibymy, aby do zacnego grona wielkich sportowcw, takich jak Agnieszka
Czopek, Otylia Jdrzejczak, Robert Korzeniowski, Justyna Kowalczyk, Kamil Stoch czy
siostry Agnieszka i Urszula Radwaskie doczyo w przyszoci najmodsze pokolenie
mieszkacw Maopolski z Rabki, Bochni, Tarnowa, Olkusza, Owicimia, Wadowic,
Zakopanego i innych gmin naszego piknego regionu.
By tak si jednak stao niezbdne jest odpowiednie szkolenie zawodnikw oraz stworzenie
odpowiedniej bazy szkoleniowej.Wany jest konsekwentny program treningw,dostosowany
do wieku i moliwoci zawodnikw. Podobnie, w kwestii rozwoju infrastruktury sportowej,
naley zadba o to, aby bya ona z jednej strony rnorodna, a z drugiej tworzya integraln
cao z programem szkoleniowym. W istniejcej infrastrukturze sportowej regionu istniej
cigle dwie luki. Pierwsza dotyczy oglnodostpnych przyszkolnych lub osiedlowych
obiektw sportowych, druga natomiast wielofunkcyjnych obiektw sportowych majcych
na celu profesjonalne szkolenie kadry wojewdzkiej i narodowej, mogcych take by
orodkami szkoleniowymi dla reprezentacji midzynarodowych. Obydwie propozycje w
skali mikro i makro s wzajemnie komplementarne.
Wraz z Miastem Krakw stworzymy na terenach OSIR KOLNA w Krakowie Centrum
Przygotowa Olimpijskich, ktrego powstanie przyczyni si do rozszerzenia oferty Krakowa
i Maopolski w zakresie infrastruktury sportowej o wyjtkowy w skali kraju obiekt,
mogcy sprosta standardom i wymaganiom midzynarodowych federacji sportowych. W
ramach projektu powstan: wielofunkcyjne boiska treningowe do piki nonej z trybunami
i zapleczem technicznym, kompleks kortw tenisowych oraz do gry w squasha, a take
parkingi i infrastruktura komunikacyjna oraz techniczna. Dziki temu stworzone zostan
doskonae warunki do organizacji pobytw treningowych dla ekip sportowych z kraju i
zagranicy przygotowujcych si do midzynarodowych zawodw najwyszej rangi w
rnorodnych dyscyplinach sportu.
W Krakowie doprowadzimy rwnie do rewitalizacji obiektw sportowych WKS Wawel.
Realizacja dugo oczekiwanego programu remontu i przebudowy obiektw i urzdze
sportowych WKS Wawel, w znaczcy sposb przyczyni si do przywrcenia wietnoci
tak zasuonego dla polskiego sportu klubu (rok powstania 1919), ktry do chwili obecnej
moe poszczyci si a 24 reprezentantami na Igrzyskach Olimpijskich i kilkoma setkami
reprezentantami Polski podczas mistrzostw wiata i Europy w 14 dyscyplinach sportu.
Klub otrzyma nowoczesn infrastruktur sportow, co wpynie korzystnie zarwno na
dalszy rozwj sekcji klubowych, jak i popularyzacj sportu w Krakowie i Maopolsce. W
oparciu o odnowion infrastruktur powstanie (we wsppracy z Maopolskim Zwizkiem
Lekkiej Atletyki) Wojewdzki Orodek Szkolenia Modziey w Krakowie i Maopolsce.

Zablokujemy postpujcy proces uwaszczania osiedlowych klubw sportowych. Cao

infrastruktury sportowej musi suy mieszkacom Krakowa do realizacji ich potrzeb
rekreacyjnych. Dlatego bdziemy dy do uregulowania wasnoci maych, osiedlowych
i przyzakadowych klubw sportowych, tak, by gmina moga swobodnie nimi zarzdza.
Na bazie tych obiektw, w oparciu o wspprac z krakowskimi uczelniami wyszymi,
stworzymy zaplecze sportowe dla krakowskich uczelni, ktre borykaj si z tym problemem.
Dziki temu moliwy bdzie rozwj studenckich klubw sportowych i zwikszony zostanie
dostp modziey akademickiej do bazy sportowej.
Ponadto wprowadzimy w ycie wieloletni program budowy nowoczesnych i ekonomicznych
hal tenisowych na terenie maopolskich gmin. Celem podstawowym programu byoby
udostpnienie nowoczesnej infrastruktury do popularyzacji tej dyscypliny sportu, w
ktrej szczeglnie tenisistki z Krakowa i Maopolski osigay tak przed laty, jak i obecnie
midzynarodowe sukcesy. W Ministerstwie Sportu i Turystyki opracowywany jest take
wieloletni program wspierania budowy obiektw lekkoatletycznych, ktry bdzie wdraany
od 2015 roku. Ze wzgldu na istniejce potrzeby oraz wieloletnie tradycje krlowej sportu
w Maopolsce program spotka si z pewnoci z duym zainteresowaniem mieszkacw
maopolskich gmin i samorzdowcw.
Maopolska ma rwnie ogromny potencja powstay na bazie sukcesw sportowych
Justyny Kowalczyk. Wraz z Polskim Zwizkiem Narciarskim, w oparciu o zaplecze naukowe
Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, rozpoczniemy starania o stworzenie w
Maopolsce infrastruktury dla biegw narciarskich tak, by to wanie w Maopolsce
odbyway si kluczowe zawody w tej dyscyplinie. Powstanie torw biegowych pozwoli
rwnie urozmaici ofert turystyczn wojewdztwa, a poza sezonem uprawia aktywnie
biegi na nartorolkach i coraz popularniejszy nordic walking.

Wprowadzimy program
aktywnoci osb starszych.
W jego ramach bdziemy wspiera rozwj i upowszechnianie uniwersytetw trzeciego
wieku. Wykorzystamy potencja uniwersytetw, jako wsparcie w procesie zarzdzania
gminami i powiatami. Energia, wiedza i czas seniorw powinny by wykorzystywane np. w
Gminnych Radach Seniorw, ktre s doskonaym ciaem doradczym. Bdziemy wspiera
przedsiwzicia organizowane w porach przyjaznych dla seniorw i w miejscach dla nich
dostpnych.

Bezpiecznie:
Bezpieczestwo to przede
wszystkim stabilno zawodowa
i socjalna.
Podejmiemy kroki celem integracji usug spoecznych wiadczonych przez Powiatowe
Urzdy Pracy i Orodki Pomocy Spoecznej. W celu efektywnej realizacji usug spoecznych
wiadczonych przez PUP-y i OPS-y niezbdna jest ich rzeczywista integracja. Integracja
powinna polega na wiadczeniu usug dla klientw zarejestrowanych w obu instytucjach
z wykorzystaniem systemw informatycznych w taki sposb, aby nie dublowa czci
dziaa i zwikszy efektywno wsparcia.
W ramach Centrum Technologi i Rozwoju Maopolski stworzymy i udostpnimy
przedsibiorcom aktualne bazy absolwentw i przyszych absolwentw zwizanych
z terenem maopolski. Przedsibiorcy z duym wyprzedzeniem mog zaplanowa
zapotrzebowanie na fachowcw w cile okrelonych specjalizacjach, nawet w okresach
3- i 5-letnich. To daje moliwo ksztacenia, odszukania osb ju ksztaccych si w
danej specjalizacji i skojarzenia ich z danym pracodawc. To pozwoli na zaspokojenie
potrzeb lokalnych przedsibiorcw, ale take na zebranie odpowiednich danych dla
planowania ksztacenia w regionie. zgodnego z zapotrzebowaniem pracodawcw. W
tym kontekcie w ramach wsppracy z organizacjami pozarzdowymi wprowadzimy
programy doradztwa zawodowego w szkoach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Walka z bezrobociem wrd osb modych powinna zaczyna si ju na poziomie szkoy,
bowiem podstawowym powodem, ktry wpywa na poziom bezrobocia wrd modziey
jest (obok braku jakichkolwiek kwalifikacji) niedopasowanie struktury ksztacenia do
potrzeb rynku pracy, czyli dysproporcja pomidzy tym, co modzie otrzymuje w systemie
szkolnym a wymaganiami, jakie stawiaj pracodawcy przed osobami wchodzcymi na
rynek pracy.
Stworzymy program skierowany do samorzdw tworzenia subwencjonowanych miejsc
pracy, np. zwizanych z utrzymaniem czystoci w gminach czy pielgnacj zieleni. Wsparcie
poprzez prac jest efektywniejsze ni utrzymywanie ludzi na zasikach. Od paru lat ronie
grupa dugotrwale bezrobotnych. Udzia bezrobotnych bez prawa do zasiku wynosi
niezmiennie ok. 86%. Zaniedbania w utrzymywaniu infrastruktury okoo drogowej,
infrastruktury zabezpieczajcej przed powodziami, publicznych miejsc wypoczynku daj
lokalnej wadzy ogromne pole do popisu w organizowaniu pracy subwencjonowanej.
Jak pokazuj dowiadczenia innych krajw organizowanie robt publicznych, jako
pierwszego etapu w programach aktywizacji zawodowej to jedna z drg do uzyskiwania
samodzielnoci ekonomicznej osb pozostajcych bez zatrudnienia.

Wprowadzimy program wsparcia

rozwoju spdzielczoci socjalnej
w ramach regionalnego programu
rozwoju ekonomii spoecznej.
Celem programu bdzie nie tylko stworzenie przestrzeni dla funkcjonowania samych
spdzielni, ale przede wszystkim realizowanie poprzez nie celw socjalnych. Bdziemy
dy do tworzenia spdzielni, ktre mog realizowa program subwencjonowanych
miejsc pracy, ale take prowadzi np. sklepy spoeczne, w ktrych osoby niezamone bd
zagroone wykluczeniem bd mogy dokonywa zakupw na preferencyjnych warunkach.
W ramach projektu wprowadzimy preferencyjne zwrotne finansowanie dla powstajcych
podmiotw ekonomii spoecznej celem rozwoju tej formy przedsibiorczoci.
Wraz z maopolskimi gminami podejmiemy dziaania na rzecz wprowadzenia taryf
socjalnych za usugi komunalne: wod i mieci. Unia Europejska dopuszcza w swoim prawie
stosowanie taryf socjalnych dedykowanych wobec odbiorcw sabszych ekonomicznie.
Taryfy socjalne s rozwizaniem dla odbiorcw o niskich dochodach, rencistw, emerytw,
rodzin wielodzietnych, osb niepenosprawnych, osb przewlekle chorych.
Podejmiemy kroki dla rozwoju w Maopolsce budownictwa komunalnego, dc
do zapewnienia mieszka komunalnych dla osb wkraczajcych w dorose ycie
rotacyjnych, bez moliwoci wykupu. Problem braku dostpnoci mieszka jest jednym
z najwaniejszych problemw spoecznych w Polsce. Skutkuje on m.in. powanymi
problemami demograficznymi.

Samorzdnie:
Samorzd nie moe rozwija si
bez realizacji podstawowych
inwestycji infrastrukturalnych.

Tam gdzie pastwo jest niewydolne, musi zwikszy si zaangaowanie samorzdu; nie
tylko finansowe, ale rwnie lobbingowe, wystpowanie w formie nacisku na decydentw
i maopolskich parlamentarzystw celem realizacji ywotnych interesw regionu. Pod
tym wzgldem zwikszymy zaangaowanie samorzdu w dziaania na rzecz realizacji
strategicznych pocze drogowych. Drogi do Nowego Scza i Gorlic, budowy drogi
ekspresowej S7 od granicy wojewdztwa do pnocnej obwodnicy Krakowa i wreszcie
dokoczenie zakopianki do Nowego Targu.

Rozwj maopolskich gmin to niezbdne inwestycje w obwodnice, uspakajajce ruch

w miastach i umoliwiajce powstawanie terenw inwestycyjnych. W tym wzgldzie
niezbdne jest domknicie ringu krakowskiego poprzez budow pnocnej obwodnicy
miasta, a take dokoczenia obwodnicy Tarnowa i Nowego Scza. System obwodnic miast
na prawach powiatu powinien by uzupeniony o kompleksowe rozwizania Park&Ride
dla tych miast.
Wojewdztwo Maopolskie nie moe rozwija si bez niezbdnych inwestycji w zakresie
komunikacji zbiorowej, zarwno w formie dotowania komunikacji autobusowej jak rwnie
przewozw regionalnych i obejmujcej obszar metropolii krakowskiej kolei aglomeracyjnej.
Na terenie Krakowa to rwnie inwestycje w rozwj pocze tramwajowych w tym
zwaszcza realizacja poczenia do Grki Narodowej i na Azory a take Trasy agiewnickiej
wraz z lini tramwajow.
Wzrost gospodarczy wymaga zaangaowania samorzdu wojewdztwa. Dlatego bdziemy
dy do stworzenia stref przemysowych i ekonomicznych zarwno w gwnych miastach
wojewdzkich jak rwnie na granicy wojewdztwa maopolskiego i lskiego.

Rozwj wymaga przyjaznych

warunkw ycia codziennego.

Rozwj regionu to rwnie stworzenie odpowiednich warunkw do ycia mieszkacw

i ich spoecznej aktywnoci. Krakw i Maopolska walcz o czyste powietrze. Struktura
terenu, jak i warunki zabudowy powoduj, e walka z nisk emisj staje si jednym z
priorytetw rozwojowych regionu. Nie moe jednak odbywa si ona kosztem osb
mniej uposaonych i preferowa jedno okrelone rozwizanie. Maopolanie zasuguj
na czyste powietrze, ale zasuguj te na moliwo wyboru. Dlatego bdziemy dotowali
rozwj alternatywnych rde energii i wymian przestarzaych instalacji grzewczych
na nowoczesne proekologiczne rozwizania. Pompy ciepa, solary, ogrzewanie gazowe
to jedne z moliwych rozwiza, nie moemy jednak odrzuca moliwoci opalania
wglem czy peletem. Programy poprawy jakoci powietrza realizowane w ubiegych
latach przez samorzdy wielu miast i gmin, w tym programy ograniczania niskiej emisji
(PONE) wykazay, e rozwizaniem alternatywnym do kotw olejowych czy gazowych dla
rozproszonych indywidualnych gospodarstw domowych mog by koty, o sprawnoci
energetycznej powyej 85%, automatycznie zasilane paliwem staym kwalifikowanym
sortymentem wgla lub koty wglowe i peletami drzewnymi. Moliwoci ograniczenia
emisji zanieczyszcze w wyniku zastosowania automatycznych kotw opalanych
paliwami staymi w miejsce tradycyjnych komorowych kotw wglowych zostay
potwierdzone wynikami bada przeprowadzonych w warunkach terenowych, w ramach
pilotaowego programu PONE w Tychach w woj. lskim. Roczna sumaryczna emisja
czterech podstawowych zanieczyszcze z jednego rda o mocy 25 kW zmniejszya
si z 1350 kg do 150 kg, czyli o okoo 1200 kg, w tym redukcja emisji dla CO, SO2, TSP,
NOx i CO2 wynioso odpowiednio: 94,9; 59,0; 90,6; 15,9 i 30%. Emisja WWA oraz PCDDFs
(dioksyn i furanw) ulega ograniczeniu odpowiednio, o ponad 90 i 85%. Co istotne wyniki

te uzyskano bez drastycznego wzrostu kosztw dla gospodarstw domowych.

Maopolska potrzebuje aktywnych

obywateli
Maopolska potrzebuje rwnie zwikszenia zaangaowania obywateli w sprawy lokalnych
spoecznoci. Nie uda si tego osign bez wzmocnienia roli organizacji pozarzdowych,
zarwno w procesach decyzyjno - konsultacyjnych jak rwnie realizacji zada
publicznych. Z tego wzgldu powoamy penomocnika zarzdu wojewdztwa ds. organizacji
pozarzdowych i zwikszymy ilo zada publicznych realizowanych przez organizacje
pozarzdowe. W strukturze Urzdu Marszakowskiego stworzymy Biuro wsppracy z
organizacjami pozarzdowymi, ktrego celem bdzie nie tylko wsppraca przy realizacji
zada publicznych ze rodkw wojewdzkich, ale rwnie podejmowanie dziaa w
zakresie promocji wsppracy samorzdw maopolski z organizacjami pozarzdowymi
oraz koordynacja podejmowanych w tym zakresie dziaa. Wsplnie z organizacjami
pozarzdowymi stworzymy dedykowany do gmin i organizacji program wsparcia
partnerstw lokalnych, ktrego celem bdzie promowanie inicjatyw podejmowanych
wsplnie przez gminy, organizacje pozarzdowe, instytucje kultury i przedsibiorcw na
rzecz lokalnych spoecznoci. Powoamy do ycia Maopolskie Centrum Dialogu, ktre
bdzie nie tylko miejscem do aktywnej dyskusji na temat przyszoci i kierunkw rozwoju
regionu, ale rwnie miejscem dla instytucjonalnego wsparcia samych organizacji. To wraz
z nimi stworzymy program wsparcia instytucjonalnego dla organizacji pozarzdowych na
terenie maopolski, bdziemy aktywizowa gminy do przyjcia takich rozwiza, ktre
pozwol organizacjom rozwin skrzyda i wczy si realizacj lokalnych polityk.
Nie ma samorzdnoci bez zaangaowanego spoeczestwa. Dlatego wraz z
maopolskimi organizacjami pozarzdowymi stworzymy Program Rozwoju Spoeczestwa
Obywatelskiego w Maopolsce. Celem programu bdzie nie tylko okrelenie potrzeb i
moliwoci w zakresie budowy spoeczestwa obywatelskiego, ale rwnie okrelenie
form udziau spoecznoci lokalnych w procesach decyzyjnych na poziomie samorzdu
wojewdztwa i dziaa na rzecz aktywizacji w tym zakresie samorzdw gminnych.
Bdziemy dy do tego, by w pierwszej kolejnoci w miastach powyej 100 tys.
mieszkacw powstay Centra Dialogu Obywatelskiego, w ktrych mieszkacy bd mogli
wraz z urzdnikami i radnymi prowadzi debat na temat rozwoju gminy i wanych z ich
punktu widzenia polityk miejskich. Centra bd te naturalnym zapleczem dla dziaalnoci
organizacji pozarzdowych, spotka i dziaalnoci na rzecz wsplnoty lokalnej.
Wierzymy, e te propozycje pozwol rozpocz nam wspln drog do lepszej Maopolski.
Regionu, w ktrym wsppraca ludzi otwartych, przedsibiorczych i zaangaowanych
z lokalnymi samorzdami tworzy warunki dla rozwoju gospodarczego i spoecznego.
Wierzymy, e mona inaczej, e mona lepiej i efektywniej. Razem moemy to osign.

SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ

MAOPLSKA RADA WOJEWDZKA
AL. SOWACKIEGO 48 IIp
30-018 KRAKW
TEL: +48 12 634 57 14
E-MAIL: malopolskie@sld.org.pl