TRAUMAVERWERKING:
GEVANGEN BLIJVEN OF
JEZELF BEVRIJDEN?
O VER DE WERKING VAN DE HERSENSTAM , TRAUMAVERWERKING EN HERSTELLEN VAN DE NEURO - BIOCHEMIE
Dr. Peter A. Levine, biofysicus en expert op het gebied
van traumaverwerking, heeft een methode voor trauma-
verwerking ontwikkeld op basis van kijken naar de
natuur, waarbij men er vanuit gaat dat traumaver-
schijnselen eerder biologisch zijn dan psychologisch.
Traumaverwerking begint niet alleen met het herkennen
van de symptomen. Omdat traumasymptomen groten-
deels worden veroorzaakt door primitieve reacties, zijn
ze vaak moeilijk te herkennen. Kennis omtrent dit pro-
ces is zeer belangrijk. De fysiologie van het trauma is
erg belangrijk binnen de (h)erkenning van communica-
tiesystemen zoals gebruikelijk binnen de Psycho-Neuro-
Immunologie. Hierin krijgt de betekenis van de HPA-as
een diepere dimensie, waardoor stresshormonen en
neurotransmitters beter gemoduleerd kunnen worden.
De psychologie benadert trauma’s meestal door hun
effecten op de geest. Dit is op zijn best de helft van
het verhaal, maar geheel ontoereikend. Als lichaam en
geest niet als eenheid worden benaderd, kunnen we
traumatische ervaringen nooit diepgaand begrijpen of
überhaupt verwerken. Sommige methoden die het
intens emotioneel herbeleven van een traumatische
gebeurtenis aanmoedigen, kunnen zelfs schadelijk
zijn. Deze methoden kunnen patiënten op de lange
duur afhankelijk maken van een voordurende catharsis
(sterke emotionele herbeleving) en daarmee het naar
Pag.18 BeyondMedicine Traumaverwerking
Deel 1
boven komen van zogenoemde “valse herinneringen” in
de hand werken. Dit kan zelfs opnieuw traumatiserend
werken i.p.v. genezend.
EVOLUTIONAIRE NEUROFYSIOLOGIE
Een studie van het gedrag van wilde dieren is essenti-
eel voor begrip en verwerking van menselijke trauma’s.
De onwillekeurige en instinctieve gedeelten van het
menselijk brein en het zenuwstelsel zijn vrijwel iden-
tiek aan die van zoogdieren en zelfs aan die van rep-
tielen. De menselijke hersenen bestaan uit drie integra-
le systemen.
Het reptielenbrein, de hersenstam – voor de
werking van het instinctieve
Het zoogdieren- of het limbisch brein – voor de
werking van het emotionele
Het menselijk brein, de neocortex – voor de
werking van het rationele
DE HERSENSTAM
Op het niveau van het primaire biologische organisme
bestaat er geen denken en theorievorming. De natuur
heeft er voor gezorgd dat het zenuwstelsel van bijna
alle levende wezens nagenoeg op dezelfde manier rea-
geert op de dreiging van gevaar. Van alle diersoorten is
er echter maar één waarbij langdurige traumatische
nawerkingen ontstaan – de mens.
In de natuurlijke wereld zijn de
overlevingsreacties normaal, gezond
en voordelig voor dieren. Als dieren
levensbedreigende gebeurtenissen
meemaken, zijn ze de schok al snel
te boven en herstellen ze zich weer.
Hun reacties zijn van korte duur en
worden niet chronisch. Door dit
gedrag te bestuderen, kunnen we
inzicht verkrijgen in ons eigen
instinctieve vermogen om een trau-
ma te overwinnen. We kunnen ook
leren hoe we ervoor kunnen zorgen
dat we onze instincten niet in de
weg staan.
Wij mensen kunnen ons genezend
vermogen (alleen) bewust aanboren
door gewaarwording. Gewaarwording
is de taal van het reptielenbrein.
Biologisch en fysiologisch gezien is
het reptielenbrein essentieel voor
alle dieren, dus ook voor de mens.
Voor een reptiel is een bewuste
keuze geen mogelijkheid. Elk
gedrag, elke beweging is instinctief.
Instinct en niets anders dan dat
controleert de zoektocht naar eten,
beschutting en een geschikte part-
ner om zich mee voort te planten.
Alle verdedigingsstrategieën zijn
genetisch geprogrammeerd in een
primitief, maar zeer efficiënt brein,
de hersenstam. Deze gedragspatro-
nen werken al vele miljoenen jaren.
Waarom? Omdat ze werken.
Onwillekeurige veranderingen die de
vitale functies van het lichaam
reguleren, worden vanuit dit
gedeelte van de hersenen aange-
stuurd. Het reptielenbrein is de sja-
bloon waaruit alle hogere levens-
vormen zijn ontstaan. Al kan de
functie bij hogere diersoorten ver-
sterkt of schijnbaar overheerst wor-
den, het gedrag dat in het reptie-
lenbrein ontstaat is de sleutel tot
het zowel het ontstaan als oplossen
van het trauma.
HET LIMBISCH BREIN
Alle “hogere dieren” hebben een
limbisch brein, waarin het complexe
emotionele en sociale gedrag huist
dat reptielen missen. Dit gedrag
vervangt de instinctieve impulsen
uit het reptielenbrein niet, maar
completeert ze en versterkt ze. Het
limbisch brein ontvangt impulsen
van het reptielenbrein en werkt
deze informatie uit. Deze evolutio-
naire sprong geeft het zoogdier
meer keuzes dan het reptiel.
In de gezonde mens werken
instinct, emoties en het intellect
samen om in elke situatie zo veel
mogelijk keuzemogelijkheden te cre-
ëren. Dit behoeft dan weliswaar een
optimale neuro-biochemie.
EEN TRAUMA IS GEEN STOORNIS,
MAAR EEN VERSTORING
De oorzaak is niet belangrijk, alle
oncontroleerbare stress kan dezelfde
biologische invloed hebben.
Slachtoffers van een verwoestend
trauma zijn biologisch gezien nooit
meer hetzelfde!
Om de biologische en noodzakelijke
weg uit het trauma helemaal te
kunnen afleggen, heeft het orga-
nisme het spontane trillen en beven
nodig dat we overal in de dierenwe-
reld vinden. Een trauma hoeft geen
levenslange veroordeling te zijn.
Hoe we ook over onszelf denken, in
de meest fundamentele zin zijn we
letterlijk menselijke dieren. Zonder
goede toegang tot de bronnen van
ons primitieve, instinctieve zelf ver-
vreemden mensen hun lichaam van
hun geest/ziel.
Getraumatiseerde mensen kunnen
last hebben van beangstigende en
vaak bizarre symptomen, zoals;
Flashbacks
Angsten
Paniekaanvallen
Slapeloosheid
Depressies
Psychosomatische klachten
Geslotenheid
Gewelddadige woedeaanvallen
zonder enige aanleiding
Herhaalde destructieve
gedragspatronen
DIRECTE INVLOED OP DE BIOCHEMIE
Als er terwijl u dit artikel leest een
woeste tijger (gebruik uw fantasie)
op u af komt, dan is het niet han-
dig dat er pas na een half uur een
reactie volgt vanuit de hersenstam.
Dan zou het al te laat zijn.
Adrenaline is daarbij een belangrij-
ke stof die o.a. alertheid regelt,
voorbereidt op vechten of vluchten
door de spierspanning te verhogen,
de hartslag verhoogt etc. Het duurt
dan ook niet zo lang voor het tota-
le biochemische patroon verandert.
Dit duurt zelfs minder dan een
seconde. Wanneer dit goed begre-
pen wordt, wordt duidelijk dat de
invloed van traumagevolgen groot
is op de biochemie. Met andere
woorden: enerzijds is de impact van
traumagevolgen op onze biochemi-
sche systemen groot, anderzijds een
ontregelde neuro-biochemie
bemoeilijkt het oplossen van trau-
magevolgen.
Levine beschrijft in zijn boek “De
tijger ontwaakt” het volgende:
Bij zijn vlucht voor het achtervol-
gende jachtluipaard wordt de ener-
gie in het zenuwstelsel van de
impala met honderd en tien kilome-
ter per uur opgeladen. Op het
moment dat de belager de laatste
sprong neemt, stort de impala neer.
Aan de buitenkant is er geen bewe-
ging meer te zien en lijkt hij wel
dood………….. maar vanbinnen is
zijn zenuwstelsel nog steeds opge-
laden met honderd en tien kilome-
ter per uur. Al is hij plotseling stil-
gevallen, in het lichaam van de
impala gebeurt hetzelfde als wat de
motor van een auto doet als je
zowel het gaspedaal helemaal inge-
drukt houdt maar ook vol op de rem
trapt. Het verschil tussen de inner-
lijke snelheid van het zenuwstelsel
(automotor) en de uiterlijke onbe-
weeglijkheid (rem) van het lichaam
veroorzaakt een krachtige turbulen-
tie, vergelijkbaar met een tornado.
Traumasymptomen worden niet ver-
oorzaakt door de gebeurtenis zelf.
Ze komen voort uit het bevroren
restant energie dat niet is opgehe-
ven en ontladen. Dit restant blijft
in het zenuwstelsel gevangen, waar
het ons lichaam en onze geest
schade toebrengt. Als we een trau-
ma niet kunnen doorleven en onze
instinctieve reacties niet kunnen
afmaken, ondermijnen die onafge-
maakte handelingen vaak ons leven.
Onopgeloste trauma’s kunnen ons
overdreven voorzichtig en geremd
maken of ons in steeds strakkere
cirkels laten ronddraaien, slachtof-
ferschap en onverstandige bloot-
stelling aan gevaar. Zo worden we
eeuwige slachtoffers of therapie-
klanten. Trauma’s kunnen de kwa-
liteit van onze relaties vernietigen
en seksuele ervaringen verstoren,
etc.
In een onderzoek onder meer dan
duizend mannen en vrouwen werd
Traumaverwerking BeyondMedicine Pag.19
 geconstateerd dat meer dan veertig
procent in de laatste drie jaar een
traumatische gebeurtenis had mee-
gemaakt. Het meest werd genoemd;
verkrachting of mishandeling, een
ongeluk, iemand anders gewond
zien raken of zien sterven.
Tien tot vijftien procent van alle
volwassenen heeft last van paniek-
aanvallen, onverklaarbare angsten
of fobieën. Wel vijfenzeventig pro-
cent van de mensen die een dokter
bezoeken, heeft klachten die het
etiket psychosomatisch opgeplakt
krijgen, omdat er geen fysieke ver-
klaring voor gevonden kan worden.
Trauma’s maken dus deel uit van Wordt vervolgd…
het moderne leven. Veel mensen
zijn getraumatiseerd, niet alleen
soldaten of slachtoffers van mis-
bruik en geweld. Zowel de oorzaken
als de gevolgen van trauma’s
beslaan een groot gebied en vaak
zijn we ons er niet van bewust. Dirk Zoutewelle,
Docent, schrijver, spreker, personal
De sleutel bij traumaverwerking ligt coach en orthomoleculair therapeut
niet in de intense emotie, maar in volgens de Psycho-Neuro-
de lichamelijke gewaarwording, of Immunologie.
beter gezegd: bewust kunnen ontla-
den, waardoor de verstoorde neuro- voor meer informatie: www.dirkzou-
biochemie kan terugkeren naar “nor- tewelle.nl
maal”.

Medische Basisvakken op h.B.o. niveau

een volwaardige opleiding Binnen de leerplichtwet.

lijkheid van een partiële leerplicht. Het enige dat altijd bleef
was de controle op de naleving ervan en de registratie van
ongeoorloofd verzuim door de leerplichtambtenaar.
Uitzonderingen op de regel voor een vervangende leergang
moeten thans worden goedgekeurd door Burgemeester en
wethouders.

Is het niet de droom van elke leergierige jonge man of vrouw,
om tijdens de leerplicht te kunnen leren wat je werkelijk leuk
vindt? Deze droom werd werkelijkheid voor Michelle Landstra
(18) uit Zeewolde.
De eerste leerplichtwet in Nederland dateert van het jaar
1901, en verplichtte kinderen van de leeftijd van 6 tot 12
jaar tot het volgen van onderwijs. Voor sommige kinderen
werden uitzonderingen gemaakt, zoals voor boerenkinderen
tijdens de oogsttijd. Ook mochten dochters verzuimen om
zonodig het gezin te verzorgen. In 1969 werd de leerplicht-
periode naar 12 volledige leerjaren gebracht en werden bij
wet toezichthouders aangesteld, die op de naleving van de
Leerplichtwet moesten toezien, de zogenaamde leerplichtamb-
tenaar. In 1975 werd er nog een partieel leerjaar aan toege-
voegd.
Het was dan ook een bijzonder waardevol moment van erken-
ning voor Vita Opleidingen B.V. in Zeewolde toen Michelle
Landstra (16) zich in 2007 aldaar aanmeldde voor de oplei-
ding Medische Basisvakken op H.B.O. niveau. Deze opleiding
werd hiermee door de wettelijke vertegenwoordiging beoor-
deeld als een volwaardige vervanging voor elke andere leer-
plicht. In het schooljaar 2007 volgde Michelle haar Beroeps
Opleidende Leerweg (BOL) voor ‘Recreatie en Toerisme’ aan
het ROC in Amersfoort. Concentratieproblemen in een uiter-
mate moeizaam leerproces maakte haar tot een zonderling
binnen de groep. “Ik voelde mij daar niet meer op mijn
plaats” vertelt ze mij in een gesprek over haar motivatie om
te willen veranderen, “en dacht vaak, waar gaat dit over?”
Een kenmerkende opmerking voor iemand die zich bewust is
van haar werkelijke interesses. De wijze waarop- en de mate
waarin wij leren lijkt immers wetenschappelijk overtuigend in
verband te staan met de intensiteit van de belangstelling die
wij voor het onderwerp hebben.

Omdat de partiële leerplicht veelvuldig werd ontdoken, en
werkgevers moeite hadden om jongeren met een partiële leer-
plicht twee dagen per week verlof te geven, werd op 1
augustus 2007 de huidige regeling van kracht. Iedereen werd
volledig leerplichtig tot 18 jaar en hiermee verviel de moge-
En belangstelling voor welzijn en gezondheid, dàt had
Michelle al ruimschoots meegekregen van haar moeder Denise
Hörchner. Met primaire kennis over Orthomoleculaire voeding,
ervoer Michelle al vroeg in haar leven de rijke energetische
voordelen ervan. Ook zag zij de inspanningen van haar moe-

Pag.20 BeyondMedicine Volwaardige opleiding