Encyklika Rerum Ecclesiae Papiea Piusa XI o misjach

katolickich
(na podstawie tekstu publikowanego w roku 1931)

Do Czcigodnych Braci, Patriarchw, Prymasw, Arcybiskupw, Biskupw i do

wszystkich innych Ordynariuszy, ktrzy pozostaj w pokoju i cznoci z
Stolic Apostolsk.
Czcigodni Bracia!
Pozdrowienie i Apostolskie Bogosawiestwo.
PRACE STOLICY APOSTOLSKIEJ W CIGU WIEKW NAD
NIESIENIEM WIATA EWANGELII POGANOM.
1. Ktokolwiek uwanie zastanowi si nad dziejami Kocioa, uderzy go
musz szczeglniejsze starania, jakich od samego pocztku chrzecijastwa
dokadali Papiee Rzymscy bez wzgldu na rozmaite trudnoci i przeszkody, w
celu owiecenia pogan, siedzcych w ciemnociach i cieniu mierci wiatem
Ewangelii oraz wzbogacenia ich nieodcznymi od chrzecijastwa dobrami
cywilizacji. I nie mogli Papiee inaczej postpowa. Koci bowiem wity na
to zosta ustanowiony, aby szerzc po caym wiecie Krlestwo Chrystusowe,
dawa jednoczenie mono wszystkim narodom do korzystania z owocw
dajcego szczcie ludzkoci odkupienia. Ktokolwiek wic zastpuje na ziemi
Boskiego Zbawiciela, Pasterza pasterzy, nie moe ograniczy si w swoich
staraniach tylko do zachowania i obrony powierzonej sobie przez Pana Boga
owczarni. Przeciwnie, jest on obowizanym uy wszystkich swoich si,
wszystkich stara, aby pozyska i do owczarni Chrystusowej przyprowadzi i

inne owce, ktre nie s z tej owczarni. Inaczej bowiem nie speniby swego
obowizku i to jednego z najwaniejszych.
2. Ten obowizek opowiadania wszystkim narodom Ewangelii oraz
udzielenia im Chrztu witego, woony na Papiey przez Chrystusa Pana,
poprzednicy nasi w cigu wiekw wypeniali, jako to wszystkim wiadomo, w
ten sposb, e posyali do narodw kapanw, z ktrych wielu dzisiaj dla ich
cnoty lub mczestwa za Wiar, wyniesionych na otarze, jako witych czcimy.
Kapani ci z rozmaiem powodzeniem opowiadali nauk Ewangelii nie tylko
ludom europejskim, ale i w nowych, dotd nieznanych krajach. Ewangelizacja ta
prowadzona bya z rozmaitym skutkiem. Zdawao si bowiem nieraz, e w
niektrych krajach misjonarze jakby na prno pracowali, i mimo, e w
niektrych nawet swe prace krwi mczesk zlewali, e z innych od tej pracy
si usunito, mimo tak wytonych stara, krainy te ze swej zatwardziaoci
jakby nic nie straciy. Byo i inaczej, pod wpywem powice misjonarza,
dzikie kraje pogaskie zamieniay si w ogrody przecudowne, rozkwitajce
kwieciem cnt rozmaitych a oto, pozostawione sobie, zapeniy si cierniem i
ostem, zamieniy si na ugory twarde.
Przy tej okazji z wielk radoci zaznaczamy, e w ostatnich czasach
zgromadzenia zakonne ze zdwojonym zapaem prowadziy swoje prace misyjne,
przez co wzrosy i plony ich trudw. Bez wtpienia wiele do tego przyczynia
si Encyklika poprzednika naszego[1] do Biskupw katolickich z dn. 30
listopada 1919 roku, o rozszerzaniu po caym wiecie wiary katolickiej. Przez t
Encyklik Papie pobudzi przemylno i energi biskupw w celu
wyszukiwania pomocy misjom, podajc za pene mdroci wskazwki, pouczy
Wikariuszy i Prefektw Apostolskich jak powinni walczy z trudnociami a
podlegych im misjonarzy, jak powinni pracowa, aeby wite ich
posannictwo jeszcze wicej owocw wyda mogo.

PRACE

NA

RZECZ

MISJI PODJTE

PRZEZ

OBECNEGO

PAPIEA.
3. Co za do Naszej na tym polu pracy, to sami wiecie, Czcigodni Bracia, e
od pierwszej chwili naszych rzdw postanowilimy uy wszystkich rodkw,
aby misjonarze mogli ludziom yjcym w pogastwie z kadym dniem coraz to
dalej nie wiato Ewangelii, torujc im jednoczenie przez to jedyn drog do
zbawienia.
Dwie za przede wszystkim tu byy wskazane rzeczy. Obydwie za nie tylko
e byy dla sprawy misyjnej poyteczne, ale nawet bardzo konieczne, obydwie
te z sob s w cisym zwizku. A naprzd, idzie tam o to, aby w te
niezmierzone, bezkresne krainy, pozbawione wiata wiary prawdziwej, wysya
daleko wiksz liczb pracownikw i lepiej do swego zadania przygotowanych
misjonarzy, ni to byo dotd. Po wtre za, aby wierni katolicy zrozumieli z
jakiem wspczuciem naley si odnosi do tego poytecznego i witego
dziea, jak naley serdecznie poleca Panu Bogu w modlitwie, z jak hojnoci
ofiarnym groszem wspomaga. To te mielimy wanie na celu, kiedymy
wydawali polecenie urzdzenia w Watykanie wystawy misyjnej, dostpnej dla
wszystkich.
Wielu, jak syszelimy modziecw, ktrzy t wystaw ogldali i mogli jak
na doni widzie, ile przy pomocy Boej dokona moe ofiarna praca
szlachetnych, wielkodusznych serc misjonarskich, tknici ask Najwyszego,
poczuli w duszach swoich rozpalajce si pomienie do apostolstwa
katolickiego.
Ten podziw dla prac misjonarzy nie by czym przemijajcym u
zwiedzajcych, wyda on, comy mogli stwierdzi, ju odpowiednie owoce.
Aeby za te pamitki tak wielkiej doniosoci oraz nauka pynca z tych
pokazw misyjnych, ktre cho milczce, jednak wielkim gosem mwiy, nie

zaginy, polecilimy, o czym zapewne wiecie, urzdzi z najbardziej

wyrniajcych si przedmiotw muzeum. Uoone, wedug jeszcze lepszego
porzdku, mieci si bdzie w paacu Lateraneskim, a wic w tym samem
miejscu skd, gdy Koci otrzyma po przeladowaniach wolno, poprzednicy
nasi wysyali do krajw bielejcych ju ku niwu" na prace apostolskie tylu
mw penych witoci i zapau dla wiary witej.
4. Zwiedzajcy to muzeum, zwaszcza kierownicy stacji misyjnych a nawet
zwykli misjonarze, skoro pniej zechc porwna stan swojej misji z tym co
widzieli, jak inni robi, zapragn dostosowa swoj placwk do wymaga
obecnych, zapon gorliwoci dla sprawy misyjnej, nie bd szczdzili ani
trudw ani pracy, by tylko spraw misji postawi na naleytym poziomie.
Zwyczajni za wierni, zwiedzajc muzeum, na pewno doznaj takich samych
wrae, jak ci, co zwiedzali wystaw watykask. eby za tak rozbudzona na
rzecz misji dobra wola wiernych rozgorzaa jeszcze w wiksze pomienie,
zwracamy si do Was o pomoc Czcigodni Bracia.
I jeli, Czcigodni Bracia, zwracalimy si do Was o t pomoc, jeli byy
takie chwile, i wypadao, abycie Nam z t pomoc popieszyli, to wanie
dzisiaj, w tej sprawie misyjnej powinnicie Nam z t pomoc wytrwa i
skuteczn popieszy. Wreszcie sam Wasz urzd Biskupi, Wasza mio
synowska dla Stolicy witej, a wic i dla Nas, tej Waszej pomocy kae si
spodziewa.
Wyranie te zaznaczy chcemy, e jak dugo pozwoli Nam Pan Bg ycia,
nie przestaniemy si troszczy o t ga apostolstwa. I nie moemy inaczej.
Zastanawiajc si bowiem czsto, i jest jeszcze na wiecie miliard sto tysicy
pogan, duch Nasz adnego odpoczynku nie ma[2]. Do siebie te stosujemy ono
przynaglenie i upomnienie prorocze: Woaj, nie przestawaj, jako trba wyno
gos swj[3].

DLACZEGO KATOLICY POWINNI MYLE O POMOCY DLA

MISJI?
5. Nie mamy te potrzeby dugo si rozwodzi nad tern, jak bardzo nie
zgadzaoby si z mioci wzgldem Pana Boga oraz blinich, a nawet jakby to
si tej mioci sprzeciwiao, gdyby ci, ktrzy ju s w owczarni Chrystusowej,
nic nie chcieli uczyni, a nawet pomyle, aby tych nieszczliwych, co nie
nale do Kocioa witego przyprowadzi do jednoci wiary. Obowizek
bowiem mioci wzgldem Pana Boga domaga si od nas, abymy nie tylko
wedle si naszych starali si o utwierdzenie tych, ktrzy czcz Boga w duchu i
prawdzie[4]), ale nadto abymy pracowali, by podda pod panowanie
Najukochaszego Odkupiciela jak najwiksz liczb poddanych. W ten za
sposb z dnia na dzie wzrasta bdzie poytek we krwi"[5] a my stawa si
bdziemy dla Niego coraz milszymi. Nic za dla Chrystusa Pana nie jest tak
mie, jak aby ludzie mogli otrzyma zbawienie wieczne i przyszli do poznania
prawdy[6].
6. e za jako na znak, po ktrym mona pozna prawdziwych uczniw
swoich, Chrystus Pan wskaza: aby si wszyscy wzajemnie miowali[7], czy
mona blinim da wikszy dowd mioci nad ten, kiedy, wyprowadziwszy ich
z ciemnoci zabobonnego pogastwa, staramy si wszczepi w nich prawdziw
wiar Chrystusow. Ten za objaw mioci o tyle stoi wyej ponad inne dziea i
dowody tej cnoty, o ile dusza stoi wyej nad ciao, niebo nad ziemi, wieczno
nad doczesnoci. A jeeli nikomu z wiernych wieckich nie wolno lekceway
tego obowizku, to c mwi o duchowiestwie, ktre zostao przez Chrystusa
Pana wybrane i dopuszczone do uczestnictwa w Jego kapastwie i apostolacie?
A co mwi o Was, Najczcigodniejsi Bracia Biskupi, ktrzy, kady w
swojej diecezji, z ustanowienia Boego wyniesieni jestecie nad wszystek kler i
wiernych Chrystusowych? Czytamy za w Ewangelii witej, e Jezus Chrystus

nie tylko do samego w. Piotra, ktrego My jestemy nastpc, ale i do

wszystkich apostow powiedzia: Idc na wiat cay, opowiadajcie Ewangeli
wszystkiemu stworzeniu[8]. Widzicie wic, e troska o rozszerzenie wiary
witej w ten sposb na Nas woon zostaa, e wtpliwoci nie masz, i i Wy
w tej pracy winnicie Nam towarzyszy, e i Wy w tej sprawie obowizani
jestecie Nas wspomaga.
Nieche wic Wam, Czcigodni Bracia, nie bdzie zbyt uciliwym to Nasze
nawoywanie, pynce naprawd z serca ojcowskiego. Wprowadcie je w czyn,
ile e i od Was zada kiedy Pan Bg cisego rachunku z tej tak wanej
sprawy.
CO POWINNI ROBI BISKUPI DLA ZACHCENIA WIERNYCH
DO ZAJCIA SI SPRAW MISJI KATOLICKICH?
7. A naprzd, starajcie si, Czcigodni Bracia, ju to sowem, ju to pismem
zaprowadza, co wicej, nakazujcie wrd wiernych swych diecezji szerzy
pikny zwyczaj modlenia si do Pana niwa, aeby posta robotnikw na niwo
swoje[9]. Niech przy tym si modl na intencj niewiernych, a mianowicie:
niech si modl o owiecenie ich w wierze. Mamy tu na myli wprowadzenie
staego zwyczaju takiej modlitwy, wicej bowiem taka nieustanna modlitwa
zaway na szalach miosierdzia Boego anieli modlitwy raz lub od czasu do
czasu tylko nakazywane. Chociaby bowiem misjonarze przy nawracaniu pogan
uywali jak najwikszych wysikw, a nawet ycie kadli w ofierze, chociaby
ku temu skierowywali wszystkie swoje wysiki, zdolnoci i talenty, niczego nie
dokonaj, wszystko bdzie bez skutku, jeli sam Pan Bg ask swoj
najwitsz nie skruszy serc pogaskich i ku sobie ich nie pocignie.
8. Jasn za jest rzecz, e jako kady ma mono modlenia si, tak te
kady moe popieszy misjom z tego rodzaju pomoc i wspomoeniem.
Najzupeniej te odpowiecie yczeniom Naszym oraz zastosujecie si do

umysowoci i pragnie ludu, jeli polecicie, aby przy odmawianiu Raca

witego lub z racji innych tego rodzaju naboestw, odbywanych w kocioach
katedralnych lub innych, dodawano choby jedn modlitw na rzecz misji oraz o
nawrcenie pogan. Do tych modw zachcajcie przede wszystkim i
pobudzajcie dziatw oraz zakonnice. yczymy przeto sobie, aby w
przytuliskach, ochronach, szkoach, w kolegiach, jak rwnie we wszystkich
domach zgromadze eskich, w pustelniach, wznosia si ku niebu modlitwa,
ktra by dla tylu ludzi nieszczliwych, dla tej niezliczonej rzeszy pogaskiej
wypraszaa u Pana Boga ask zmiowania, bo czy tej dziatwie niewinnej, tym
dziewicom witym, anielskie wiodcym ycie moe Ojciec Niebieski
cokolwiek odmwi! Susznie te mona si spodziewa, e czue te serca
dziecice, przyzwyczajone do modlitw o wieczne zbawienie dla pogan, gdy raz
w nich zapanuje mio, za ask Bo, zapal si ogniem apostolskim, ktre,
przy naleytym staraniu, z biegiem czasu, mog dostarczy dla misji nie lada
jakich pracownikw.
NALEY DOOY STARA, ABY SI POWIKSZYA LICZBA
MISJONARZY.
9. Zaledwie dotykamy tu tej wielkiej sprawy, na ktr Wy, Czcigodni
Bracia, zechciejcie zwrci jak najwiksz uwag. Sdzimy, e nie ma
czowieka, ktryby mia jakiekolwiek wtpliwoci, ile to szkd dla sprawy
misyjnej wyrzdzia obecna wojna[10], jedni bowiem z misjonarzy musieli
stan w szeregi onierskie w ojczynie swojej i tam wpord walk zaartych,
legli na polu bitwy, inni zmuszeni byli usun si z terenu misyjnego
powierzonej sobie pracy, pozostawiajc te wielkie pola na dugo bez uprawy.
Szkody te i klski trzeba byo wetowa, nawet dzisiaj jeszcze nie mao naley
si stara, aby misje przywrci do dawnego kwitncego stanu, co wicej,
naley si przyoy, aby dziaalno ich rozszerzy i podnie.

10. Skoro za zwrcimy jeszcze uwag na wielko obszarw, ktre jeszcze

dzisiaj s poza sfer dziaa cywilizacji chrzecijaskiej jeli dalej zastanowimy
si nad t wielk liczb dusz, dotd pozbawionych dobrodziejstw odkupienia,
gdy wreszcie uwiadomimy sobie rozmaite kopoty i trudnoci, jakie zwalczali i
zwalcza musz misjonarze z powodu braku pracownikw, kady zgodzi si na
to, e biskupi i wieccy katolicy winni wyty swe siy w kierunku pomnoenia
i wzmocnienia liczby misjonarzy. Jeliby wic w diecezjach Waszych znaleli
si modziecy, czy klerycy, czy nawet kapani, woani przez Pana Boga do tej
szczytnej, apostolskiej pracy na misjach, nie tylko e nie stawajcie w poprzek
ich chtnym zamiarom i pragnieniom, ale sw dobrotliwoci oraz powag ich
wspomcie. Wprawdzie wolno Wam z ca swobod dowiadcza duchw,
jeli z Boga s[11]), ale skoro si przekonacie, e pikne te zamiary swj
pocztek i ostateczne zdecydowanie si wziy od Pana Boga, niechaj Was ani
wzgld na brak kapanw, ani potrzeby diecezji nie powstrzymuj od wydania
przychylnej decyzji. Rodacy Wasi maj rodki zbawienia, e si tak wyrazimy,
pod rk, atwiej przeto mog si zbawi, anieli poganie, zwaszcza ci, co yj
w stanie cakowitego barbarzystwa. Gdy tedy przyjdzie taka potrzeba, przez
mio Chrystusa Pana i mio dusz, Krwi Jego odkupionych, zgdcie si ze
spokojem na utrat kogo z kleru.
11. Naprawd jednak, to tu i mowy by nie moe o jakiejkolwiek bd
stracie, strat t bowiem na rzecz misji, wsppracownika i towarzysza prac
swoich, Boski Zaoyciel Kocioa wynagrodzi Wam przeobficie ju to zlewajc
obfite aski na diecezj Wasz, ju to rozbudzajc na rzecz jej nowe powoania
do stanu kapaskiego.
ABY NIE POMOC MISJOM, NIECH BISKUPI W SWYCH
DIECEZJACH ZAKADAJ ZWIZKI MISYJNE: ZWIZEK
MISYJNY KLERU, DZIEO ROZKRZEWIANIA WIARY, DZIEO

DZIECICTWA JEZUSOWEGO ORAZ DZIEO W. PIOTRA

APOSTOA.
12. Aeby ta sprawa niesienia pomocy misjom zostaa naleycie uzgodnion
z innymi pracami pasterskimi, starajcie si zakada w swych diecezjach
Zwizek Misyjny Duchowiestwa. Gdyby za to stowarzyszenie ju istniao w
Waszej diecezji, to zagrzewajcie sw rad, zacht, powag zrzeszonych
czonkw

do

coraz

wydatniejszej

pracy.

Zwizek

ten,

prawdziwie

opatrznociowy, przed omiu laty zosta zaoony. Nasz Poprzednik wzbogaci

to stowarzyszenie wielorakimi odpustami i podda pod jurysdykcj Kongregacji
Rozkrzewiania Wiary. My za ten Zwizek, ktry w ostatnich latach tak si
rozszerzy w wielu diecezjach katolickiego wiata, zaszczycilimy wieloma
dowodami szczeglniejszej Naszej yczliwoci. Ilu za w tym Zwizku jest
stowarzyszonych kapanw oraz klerykw, wszyscy, zgodnie ze swym stanem,
w myl statutu zwizkowego, podczas Ofiary witej i poza ni, wznosz gorce
mody o dar wiary dla niezliczonej rzeszy pogan a nie tylko sami stowarzyszeni
modl si w tej intencji, ale jeszcze innych do tych modw zachcaj. A nadto,
mwi, ilekro tego nadarzy si okazja, specjalne kazania o popieraniu dziea
misyjnego pomidzy poganami. W tym samym celu zwouj zjazdy misyjne
oraz urzdzaj dni misyjne. Pracuj nadto nad rozszerzaniem pism misyjnych,
tym za, w ktrych szczliwie dopatrz si ziarna powoania, uatwiaj
potrzebne wyksztacenie i wychowanie. Popieraj dalej w swej diecezji Dzieo
Rozkrzewiania Wiary oraz dwa inne pomocnicze stowarzyszenia, ktre
wspomagaj tamto pierwsze.
13. Sami te, Czcigodni Bracia, jako e stowarzyszeniu patronujecie i je
popieracie, najlepiej wiecie, ile ono ju na rzecz misji zebrao ofiar, a wicej si
z tego rda naley jeszcze spodziewa, gdy ta ofiarno wzronie. W kadym
jednak razie, jak najmocniej tego sobie yczy naley, aby na przyszo nie
byo ani jednego kapana, ktryby nie gorza ogniem umiowania sprawy

misyjnej.

Przede

wszystkim

za

naley

przyj

pomoc

Dzieu

Rozkrzewiania Wiary, ktre wrd stowarzysze misyjnych pierwsze zajmuje

miejsce. Dzieu temu, w niczym jednak nie chcc uchybi pobonej jego
zaoycielce ani jego siedzibie, miastu Lionowi, nadalimy nowe statuty,
wyznaczajc za mu za siedzib Rzym, nadalimy mu jakoby obywatelstwo
rzymskie.
14.

Dzieu

temu

powinni

katolicy

popieszy

ze

wzmoon

szczodrobliwoci, dostosowan do potrzeb zwikszonej dzi pracy misyjnej

oraz dla nowej, ktra w przyszoci powstawa bdzie. Jakie i jak wielkie s te
potrzeby misyjne, jaka nieraz ndza dolega zwiastunom Ewangelii, mona byo
si przekona z wystawy watykaskiej. Na t stron jednak wielu mogo nawet
wcale uwagi nie zwrci, zajci ogldaniem tak wielu wspaniaych a dotd
nigdzie nie ogldanych przedmiotw misyjnych. Nie wstydcie si tedy,
Czcigodni Bracia i nie uwaajcie sobie tego za ponienie sta si jakoby
ebrakami dla Chrystusa i zbawienia dusz. I zarwno pismem, jak ywym
sowem, pyncym z gbin serca, upominajcie swoich rodakw, aeby owa
skadka, jak corocznie zbiera Dzieo Rozkrzewiania Wiary, przez ich
szczodrobliwo coraz wzrastaa i pomnaaa si. A to tym wicej, e przecie
niema wicej ubogich i nagich oraz bardziej sabych i godnych i pragncych
nad tych, ktrzy s pozbawieni znajomoci Pana Boga i jego aski najwitszej.
Kady te to zrozumie, e ci, ktrzy najuboszym z ubogich oka miosierdzie,
sami rwnie dostpi miosierdzia Boego i nie bd pozbawieni przynalenej
im zapaty.
15. Z gwnym Dzieem Rozkrzewiania Wiary cz si, jak ju
wspominalimy, dwa inne stowarzyszenia. Stolica Apostolska uznaa je za
wasne, wierni przeto powinni je rozszerza i pomoc pienin wspiera przed
wszystkimi innymi stowarzyszeniami misyjnymi, majcymi na celu jakie

specjalne, sobie waciwe cele. Mamy tu na myli Dzieo Dziecictwa

Jezusowego oraz Dzieo w. Piotra Apostoa.
16. Pierwsze, jak to powszechnie wiadomo, stara si zrzesza dziatw, ktr
si przyzwyczaja, aby grosz do swego oddany uytku, skadaa na wykup i
wychowanie katolickie pogaskich niemowlt, skazanych na porzucenie i
mier. To drugie zrzeszenie stara si przez modlitw i przez pomoc pienin
ksztaci naleycie w seminariach doborow modzie krajow i uatwi jej
osignicie kapastwa, aeby z biegiem czasu mogli oni, zostawszy kapanami,
pocign swych ziomkw do wiary Chrystusowej i w tej wierze utwierdza.
17. Zwizkowi w. Piotra, jak wiecie, niedawno nadalimy za patronk w.
Teresk od Dziecitka Jezus. Chocia bowiem prowadzia ona ycie zamknite,
za klauzur, obieraa jednak sobie tego lub owego misjonarza, aeby mu nie
pomoc. Za niego stale ofiarowywaa Boskiemu Oblubiecowi swoje modlitwy i
dobrowolne czy nakazane pokuty a przede wszystkim cik swoj chorob i
dolegliwoci. Z tej opieki witej Dziewicy z Lisieux spodziewamy si dla
Dziea jeszcze obfitszych skutkw. Niezmiernie te si cieszymy, e do tego
Dziea zapisao si wielu biskupw na czonkw wieczystych, i e seminaria
oraz rne zwizki modziey zobowizay si utrzymywa i ksztaci jednego
kleryka krajowca. A jako te obydwa Dziea, ktre susznie si nazywaj
pomocniczymi, Dziea Krzewienia Wiary, .p. Nasz poprzednik, Papie
Benedykt XV zaleca opiece Biskupw w licie apostolskim, o ktrym wyej
wspominalimy, tak i my nie przestajemy ich zaleca. Ufamy te, e wskutek
zachty Waszej, Czcigodni Bracia, wierni nie dopuszcz do tego, aby
niekatolicy, ktrzy z tak zdumiewajc hojnoci wspieraj swoich
kaznodziejw, gosicieli bdw, przewyszali nas w ofiarnoci.

OJCIEC WITY ZWRACA SI DO PRZEOONYCH NAD

MISJAMI

POGASKIMI,

ZWANYCH

WIKARIUSZAMI

PREFEKTAMI APOSTOLSKIMI.
18. Do Was teraz zwracamy si, Czcigodni Bracia i Ukochani Synowie,
ktrzycie dla swej pracy wrd pogan od lat wielu z gorliwoci i roztropnoci
prowadzonej, zostali wyniesieni do godnoci Wikariuszw i Prefektw
Apostolskich. Naprzd jednak chcemy Wam oraz zostajcym pod Waszymi
rozkazami i kierunkiem Waszym wsppracownikom zoy najserdeczniejsze
uznanie za ten tak wielki w latach ostatnich rozwj misyjnej pracy, ten owoc
przypisa naley Waszej ofiarnej i usilnej pracy.
Jakie na Was z racji Waszego urzdu ci szczeglniejsze obowizki,
jakich by przy tym naleao unika trudnoci, Poprzednik Nasz tak to mdrze i
wspaniale wyjani, i w tej sprawie nie mamy tu ju nic wicej do powiedzenia.
Pragniemy jednak wypowiedzie myli Nasze co do niektrych spraw i
spostrzeeniami Naszymi podzieli si z Wami, Czcigodni Bracia i Ukochani
Synowie Nasi.
TRZEBA SI STARA PRZEDE WSZYSTKIM O UTWORZENIE W
KRAJACH POGASKICH RODZIMEGO DUCHOWIESTWA.
19. A naprzd zwracamy uwag Wasz na wielk spraw utworzenia
rodzimego duchowiestwa. Jeli o to, wedle si swoich, stara si nie bdziecie,
to przekonani jestemy, e wysiki Waszej pracy misyjnej nie wydadz
nalenych owocw, co wicej, opni si nawet przez to i na dalsze czasy
odsunie w tych krajach naleyte uporzdkowanie i urzdzenie si Kocioa
witego. Przy tej okazji z radoci zaznaczamy, e w niektrych
miejscowociach tej potrzebie zaczto zaradza. Rozpoczto mianowicie
zakada tam seminaria, w ktrych modzie, dajca na przyszo dobr
nadziej, ksztaci si naleycie i wychowuje, aby potem, zostawszy kapanami,

moga swoich wsprodakw owieca w zasadach wiary chrzecijaskiej.

Jednak pod tym wzgldem daleko jest jeszcze do tego, co by by powinno.
20. Pamitajcie, jak to w tej sprawie uala si poprzednik Nasz, Papie
Benedykt XV: Naley bardzo ubolewa nad tern, e znajduj si jeszcze kraje,
do ktrych, wiele ju lat temu, zaniesiono wiato wiary katolickiej, w ktrych
jednak kleru rodzimego dotd niema, albo, co najwyej istnieje, ale tylko
niszego rzdu. Istniej te narody, dawno ju owiecone wiatem Ewangelii,
ktre wyszedszy z barbarzystwa, doszy do tego ju stopnia cywilizacji, e
stoj na wysokim poziomie rozmaitych nauk wieckich, wyday znamienitych
mw, a jednak, mimo e ju od tylu wiekw yj pod zbawiennym wpywem
Ewangelii i Kocioa, jednak dotd nie maj oni biskupw krajowcw, ktrzy by
nimi rzdzili, ani kapanw, ktrych nauka kierowaaby ziomkami[12].
21. Zawsze bdzie dobrze zastanowi si, jak to drog i w jaki sposb
szerzya si po wiecie Ewangelia wita oraz w jaki sposb by Koci
zakadany. Tylko z lekka dotknlimy si tej sprawy przy zamkniciu wystawy
watykaskiej. Zaznaczylimy wtedy, i, jak to wida z najdawniejszych
dokumentw staroytnoci chrzecijaskiej, duchowiestwo, stawiane przez
apostow na czele kadej nowej gminy chrzecijaskiej, nie byo sprowadzone
skdind, ale wybierane i powoywane z mieszkacw danego kraju. Z tego za,
e Wam i pomocnikom Waszym Papie Rzymski powierzy urzd apostolski
goszenia poganom Ewangelii, bynajmniej nie naley sdzi, aby kler rodzimy
mia tylko suy misjonarzom do pomocy w rzeczach mniejszych, albo eby
mia by jakim tylko dodatkiem przy pracy misyjnej. Ku czemu bowiem
zmierzaj misje, pytamy, jeli nie ku temu, eby na tych przeogromnych
obszarach ziemi zaoy i zorganizowa fundamenty Kocioa witego? A z
czeg ma si ten Koci skada, jeli nie z tych samych pierwiastkw, z
jakich by niegdy budowany, t. j. z waciwego kademu krajowi ludu i kleru;
ze swoich pobonych kadego kraju i mczyzn i niewiast? I dlaczeg nie ma

si dopuszcza krajowcw do stanu duchownego, czemu kler krajowy miaby

by powstrzymywany od pracy na wasnym i rodzinnym zagonie, t. j. od
kierownictwa duchowego wasne-mi rodakami? Przecie nawet, abycie Wy
sami mogli i z coraz wiksz gotowoci na kady dzie pomidzy pogan na
pow dusz dla Chrystusa, rzecz t Wam uatwi ta okoliczno, i stra nad
swoimi stacjami misyjnymi oraz prace bdziecie mogli powierzy klerowi
rodzimemu. Co wicej, w samem rozszerzaniu Krlestwa Chrystusowego coraz
dalej i dalej, kler rodzimy, ponad wszelkie spodziewanie, staje si wielce
poytecznym; Kapan bowiem krajowiec, e znw zapoyczymy sw od
Poprzednika Naszego, bdc swym pochodzeniem, zdolnociami, pojciami,
nauk jak najbliej zwizanym ze swymi rodakami, niezmiernie moe si
przyczyni do wpojenia w ich dusze zasad wiary witej; daleko te lepiej,
anieli ktokolwiek inny bdzie wiedzia, jak im trafi do przekonania, std te
atwiej wejdzie tam, dokd przybyszowi bd drzwi zamknite[13].
PRZEZ KLER RODZIMY UATWIA SI PRAC MISYJN.
22. A jakie to wielkie trudnoci napotykaj w swej pracy misjonarze
przybysze dla swej maej znajomoci jzyka krajowego! Nieznajomo ta na
tyle im nieraz utrudnia wyraanie swoich myli, i przez to cae ich nauczanie
traci na swej sile i skutecznoci, nie brak te innych powodw do trudnoci, na
ktre naley rwnie zwrci uwag, lubo one rzadziej si przytrafiaj, albo
nawet bez wielkich wysikw mog by usunite.
Oto na przykad, na skutek wojen czy te innych jakich zmian politycznych
zmieniaj si, na jakim terytorium misyjnym rzdy. I oto nowopowstaa wadza
domaga si usunicia misjonarzy obcokrajowcw z pewnej stacji misyjnej. A i
tak moe si przytrafi, e sami krajowcy, doszedszy ju do dojrzaoci
spoecznej, chc rzdzi si sami i domagaj si, aby wadze obce, rzdzce
dotd z ich ramienia, urzdy oraz misjonarze kraj opucili, a nie mog tych
swoich da w ycie wprowadzi, jedno tylko przez uycie siy zbrojnej. Jaka

wtedy moe spa w tym kraju na Koci wity klska, jeli zawczasu nie
zapobiegnie si potrzebom ludu Chrystusowego przez prac kapanwkrajowcw, majcych swoje mieszkania na terytorium misyjnym?
23. Wreszcie i do obecnej chwili stosuj si sowa Zbawiciela: niwo
wprawdzie wielkie, ale robotnikw mao[14]. Przecie nawet Europa, skd
rekrutuje si najwicej misjonarzy, ju narzeka na brak kapanw. Braki te
stawa si bd jeszcze wiksze, im blisz staje si sprawa powrotu, za ask
Bo, na ono Kocioa braci naszych dysydentw oraz nawrcenie si
niekatolikw ze swych bdw na drog prawdy. Wiadomo te wszystkim, e
chocia Pan Bg do kapastwa i stanu zakonnego powouje nie mniejsz ni
dawniej liczb modziey, jednak mniejsza liczba jest posuszn na gos woania
Boego.
WIKARIUSZE APOSTOLSCY I PREFEKCI POWINNI NA SWYCH
TERYTORIACH SAMI STARA SI O KLER RODZIMY.
24. Z tego wszystkiego, comy dotd mwili, wypada Czcigodni Bracia i
Ukochani Synowie, i kady z Was obowizany jest na swym terytorium stara
si o tak liczb kleru rodzimego, ktra, bez wzgldu na kler napywowy, sama i
bez niczyjej pomocy wystarczyaby zarwno do dalszego rozszerzania wiary
witej, jak i do obsugi parafii rodzinnego kraju.
Jak to zaznaczylimy, gdzieniegdzie ju zaczto zakada seminaria dla
przyjmowania krajowcw. Znajduj si one zwykle w rodkowym miejscu
pomidzy najbliszymi stacjami misyjnymi, s zwyczajnie oddane pod opiek
jakiemu zakonowi lub zgromadzeniu. Do tych to seminariw Wikariusze i
Prefekci Apostolscy wysyaj przedniejszych modziecw i tam ich wasnym
kosztem wychowuj, aby pniej ju jako kapanw do swych obowizkw
przygotowanych do pracy uy. Dlatego te ju nie tylko wyraamy yczenie,
ale chcemy i nakazujemy, aby to, co przez niektrych w pewnych misjach ju

zostao zapocztkowane, byo zaprowadzone wszdzie i w podobny sposb

przez wszystkich przeoonych misji tak, aby adnego modzieca krajowca,
dajcego dobre o sobie nadzieje nie odrzuca od kapastwa i pracy apostolskiej,
naturalnie o ile go Pan Bg powouje i daje mu ku temu odpowiednie
natchnienie.
25. Bez wtpienia, e im wicej sobie modziecw dla naleytego ich
wychowania wemiecie, naley za bra jak najwicej, o tyle musicie ponie
wiksze koszty. Nie upadajcie jednak na duchu, zaufajcie Najdroszemu
Odkupicielowi. Jego to Opatrzno sprawi, i przy wzmoonej ofiarnoci
katolickiej, Stolica Apostolska bdzie moga na ten zbawienny cel dostarczy
Wam wikszych rodkw.
NIE TYLKO TRZEBA SI STARA O WIELK LICZB
MODZIEY - KRAJOWEJ W SEMINARIACH, ALE TE I O
NALEYTE ICH WYCHOWANIE.
Jeli jednak powinnicie si o to stara, aby kady z Was mia w seminarium
jak najwiksz liczb wychowankw, to niemniejszych naley przykada
stara, aby ich naleycie wychowa, podnie na szczyty witoci,
odpowiadajcej

wielkiej

kapaskiej

godnoci,

pragncych

zbawienia

wspbraci, natchn ich duchem apostolstwa tak, aby byli nawet gotowi na
wszelkie ofiary. Niezmiernie przy tym jest wan rzecz, by nie zapomina o
ich naleytym i dokadnym wyksztaceniu zarwno w naukach duchownych, jak
i wieckich; ksztacenie za to w aden sposb nie powinno by skracane albo
sumaryczne, lecz wychowankowie winni przej zwyky i cakowity kurs
przepisanych nauk. Tak urobionych przez Was modziecw a odznaczajcych
si

nieskazitelnoci

ycia,

janiejcych

nadto

witobliwoci

oraz

uzdolnionych do witego posugiwania, naleycie wywiczonych w Boskich i

ludzkich umiejtnociach, bez adnej ju przeszkody, jeli si tak Bogu podoba,

bdzie mona pniej postawi na czele parafii, a nawet odda im pod zarzd i
diecezj.
LUDY NIECYWILIZOWANE NIE S MNIEJ ZDOLNE OD
EUROPEJSKICH.
26. Niemdrze bowiem sdziby ten, kto by tego rodzaju krajowcw uwaa
za ludzi jakoby niszego rzdu i bardziej otpiaego umysu. Dusze bowiem
dowiadczenie przekonao, e narody zamieszkujce dalekie wschodnie i
poudniowe kraje nie tylko e nie ustpuj naszym, ale czasem nawet pod
wzgldem

bystroci

umysu

nas

przewyszaj

mog

nami

wspzawodniczy. A jeli w tych ludach niecywilizowanych daje si czasami

spostrzec pewnego rodzaju lenistwo umysowe, to pamita naley, e
spowodowane to zostao okolicznociami; wszystkie bowiem ich wysiki
umysowe kieroway si i ograniczay do zaspokojenia potrzeb codziennego
ycia, a te byy bardzo nie wymagajce. Jeliby za na to Czcigodni Bracia i
Ukochani Synowie potrzeba byo dowodw, to My sami moemy to
zawiadczy. Tutaj bowiem w Rzymie, na oczach Naszych, w tutejszych
kolegiach wychowuje si wielu mieszkacw z odlegych krajw, ksztac si
oni w rozmaitych umiejtnociach w niczym jednak nie ustpuj ani pod
wzgldem zdolnoci umysowych, ani pod wzgldem otrzymanych z nauk
rezultatw naszym alumnom, ale i to si zdarza, e ich pod niejednym
wzgldem przewyszaj i nad nimi gruj.
Suszno przeto wymaga, abycie nie pozwalali traktowa kapanwkrajowcw, jakoby co poledniejszego, zdolnego tylko do sprawowania
niszych obowizkw duchownych, ile e przez to mogoby si wydawa, e
oni inne anieli Wasi misjonarze piastuj kapastwo, albo e nie s
uczestnikami tego samego, co i wy posannictwa apostolskiego, przeciwnie: tak
na nich patrzcie, tak ich uwaajcie, jako przyszych swoich nastpcw, ktrzy

kiedy stan na czele Kociow Waszych i rzdzi bd parafiami katolickimi,

ufundowanymi trudem i potem Waszym.
Dlatego niechaj nie bdzie rnic midzy misjonarzami europejczykami a
kapanami rodzimymi; nie pozwalajcie na jakiekolwiek pod tym wzgldem
podziay, niechaj cz jednych z drugimi wizami wzajemnego szacunku i
mioci.
JAK

NALEY

ORGANIZOWA

NA

MISJACH

KOCI

CHRYSTUSOWY?
27. Co si za tyczy zorganizowania u Was Kocioa Chrystusowego, to, jak
o tym ju wyej wspominalimy, naley do tej budowy uy tych pierwiastkw,
jakie z planu Boskiego Zaoyciela do skadu Kocioa wchodziy. Std
wypywa, e do szczeglniejszych Waszych obowizkw pasterskich i ten
naley, abycie zakadali u siebie zgromadzenia zakonne z krajowcw pci
obojga.
Bez wtpienia bowiem poruszy Pan Bg niejedn dusz z pord tych
krajowcw do wyszych rzeczy i do zachowania rad ewangelicznych pocignie.
Naley jednak w tej sprawie pilnie uwaa, aby przywizanie do wasnego
Instytutu, skd ind nawet suszne i uczciwe, nie przeszkadzao misjonarzom i
zakonnicom pracujcym na terenach Waszych do szerszego na t spraw
patrzenia. Jeliby bowiem krajowcy yczyli sobie wstpi do jakiego dawnego
zgromadzenia, byleby tylko mieli odpowiednie uzdolnienie i naleycie byli
przejci duchem tych instytutw i do zakadania tych instytutw we wasnym
kraju si nadawali z zastosowaniem waciwej im karnoci oraz reguy, nie
wolno ich odmawia od tych zamiarw i stawia im na tej drodze jakichkolwiek
przeszkd. W kadym jednak razie naley si dobrze zastanowi i rozway,
czy nie wypadaoby lepiej raczej zaoy nowe zgromadzenie, wicej
odpowiadajce charakterowi i zdolnociom krajowcw oraz potrzebom miejsca i

czasu. Nie mona te zamilcze o niezmiernie wanej sprawie, majcej doniose

znaczenie w sprawie ewangelizacji pogan, mianowicie o powikszeniu liczby
katechistw, czy to europejczykw, czy, co byoby najlepiej, krajowcw.
Katechici owi pomagaj misjonarzom w pracy a przede wszystkim ucz
katechumenw zasad wiary oraz przygotowuj ich do przyjcia Chrztu
witego; kady to rozumie, e musz si oni odznacza wielkimi przymiotami,
aby nie tylko sowem, ale i wasnym przykadem pocigali niewiernych do
Chrystusa Pana. Tote, Bracia Czcigodni i Ukochani Synowie, bdcie
przekonani, e katechici sami przede wszystkim powinni pozna naleycie
zasady wiary a nadto, w wykadach swoich powinni si dostosowywa do
umysowego poziomu swoich suchaczw, uczyni za to o tyle lepiej, o ile
dokadniej poznaj usposobienie krajowca.
28. O obecnych wsppracownikach Waszych, jak rwnie i o przyszych
ju mwilimy, do tego ju wicej nic nie dodajemy, tylko chcemy jak
najmocniej Wam zaleci, abycie to w ycie wprowadzili. Spodziewamy si
zatem, e skoro to wszystko zostanie wykonane, niezmiernie si przyczyni do
szybszego rozkrzewiania wiary witej.
OJCIEC WITY BARDZO WYSOKO CENI YCIE ODDANE
ROZWAANIU TAJEMNIC BOYCH, CZYLI TAK ZWANE YCIE
KONTEMPLACYJNE.
Naley sobie bardzo ceni ycie kontemplacyjne; jak za wysoko sobie to
ycie cenimy, moe to powiadczy wydana dwa lata temu przez Nas
Konstytucja Apostolska. Tym Naszym pismem ustawy reguy zakonu Kartuzw,
zaaprobowane jeszcze przy powstaniu tego Zakonu, poprawiwszy je i
zastosowawszy do obecnie obowizujcego Kodeksu potwierdzilimy i
wzmocnilimy. Jak najmocniej te upominamy przeoonych zakonnych tych
zgromadze, aeby ta surowa praktyka ycia kontemplacyjnego przez
zakadanie tych klasztorw zostaa zaprowadzona i jak najbardziej si

rozszerzya na terytoriach misyjnych. O to samo i Wy, Czcigodni Bracia i

Ukochani Synowie, si starajcie, upominajc wczas i nie wczas.
Nie wtpimy te, e mnisi ci otrzymaj od Was odpowiednie miejsca na
zamieszkanie, ile e krajowcy, w niektrych miejscowociach nawet w
wikszoci jeszcze poganie, s jednak z natury swojej skonni do samotnoci, do
modlitwy i do kontemplacji. A gdy to mwimy, przed oczyma Naszymi staje
wielki klasztor Trapistw w wikariacie Apostolskim w Pekinie. Mieszka tam
prawie stu zakonnikw, wikszo midzy nimi stanowi Chiczycy. Ludzie ci
praktykuj najwzniolejsze cnoty, oddaj si ustawicznej modlitwie, yciu
umartwionemu oraz pracy a przez to staraj si wyjedna u P, Boga dla siebie i
niewiernych ask Boego zmiowania i przebaczenia, przykadem za swego
pobonego ycia zyskuj dla Chrystusa Pana dusze niewiernych.
Z tego, co dotd powiedzielimy jasnym jest, e pustelnicy nasi,
przestrzegajc jak najcilej ducha reguy, nadanej im przez swego
Zakonodawc, nie biorc adnego udziau w yciu czynnym, mog jednak
kadego dnia bardzo wiele przyczyni si do pomylnoci pracy misyjnej.
Przeoeni tego rodzaju zakonw, gdyby si przychylili do Waszych stara i po
wzajemnym porozumieniu gdziekolwiek u Was si osiedlili, przyczyniliby si
bardzo do zbawienia wielkiej rzeszy pogan a Nam sprawiliby niewymownie
mi i wdziczn przyjemno.
CO

NALEAOBY

OBECNIE

ZROBI

DLA

LEPSZEGO

URZDZENIA MISJI?
29. Chcielibymy jeszcze, Czcigodni Bracia i Ukochani Synowie, poruszy
tu sprawy majce na celu lepsze urzdzenie naszych misji. Sprawy te byy ju
omawiane przez Poprzednika Naszego, chtnie je tu raz jeszcze poruszamy,
sdzimy bowiem, e niemao si to przyczyni do powikszenia wydajnoci
pracy misyjnej. I tak, poniewa sukces przepowiadania midzy poganami nauki

ewangelicznej, od Was wielce zaley, pragniemy, abycie t spraw lepiej a to

tak uoyli, eby z jednej strony uatwione zostao samo przepowiadanie nauki
chrzecijaskiej, z drugiej za aby wzrastaa liczba tych, ktrych ona swym
wiatem owieca. Dlatego rozszerzajcie stacje misyjne jak najbardziej.
Ustanowiwszy za centrum misyjne w odpowiednim miejscu, osadcie tam
misjonarzy. Okoo za tego centrum niech si grupuj mniejsze stacje, oddane
pod opiek przynajmniej jednemu katechicie. Do stacji tych, w ktrych winna
si znajdowa kapliczka, misjonarze z gwnego domu w ustalone terminy
przybywaj, wizytuj, badajc stan pracy, i odprawiaj naboestwa.
30. Niech te misjonarze dobrze pamitaj, e nie inaczej maj poczyna
sobie z krajowcami i nie inaczej z nimi si obchodzi, jedno wedle tego, jak
sobie poczyna Boski Nauczyciel, przebywajc na ziemi. Zbawiciel za zanim
rozpocz naucza rzesze zwyk by chorych uzdrawia: I wszystkich, ktrzy
si le mieli, uzdrowi[15], I szo ich za nim wiele i uzdrowi je
wszystkich[16]. I zlitowa si nad nimi i uzdrowi niemocne ich[17]. Tak
samo czyni zaleci apostoom, udzieliwszy im do tego wadzy A do
ktregokolwiek miasta wejdziecie, uzdrawiajcie niemocne, ktrzy w nim s a
powiadajcie im: przybliyo si do was Krlestwo Boe[18]. A wyszedszy
chodzili po miasteczkach, opowiadajc Ewangeli a wszdzie uzdrawiajc[19].
Niechaj te nie zapominaj misjonarze, jak askawym i dobrotliwym okazywa
si Pan Jezus dla niemowlt, dla dzieci. Przecie nawet wasnych uczniw
zgromi, gdy prbowali nie dopuci dziatwy do Mistrza[20].
Tu te miejsce przypomnie, o czym ju na innym miejscu mwilimy, a o
czym pracujcy misjonarze dobrze wiedz, e w tych krajach kady, kto ma
staranie o zdrowie innych, kto chorych leczy, kto dzieci upieci, czy
modzieca, ten na pewno zjedna sobie yczliwo i zaufanie ludzkie, ile e
serca ludzkie s czue na dziea miosierdzia.

31. Powracajc za raz jeszcze do sprawy, ktr tylko co poruszylimy,

ostrzegamy Was, Czcigodni Bracia i Ukochani Synowie, abycie w miejscach
Waszego staego pobytu i zamieszkania oraz, jeliby w wikszych stacjach
misyjnych okazaa si potrzeba rozszerzenia zabudowa misyjnych albo
kocioa, abycie nie wznosili za wspaniaych i bogatych wity, czy innych
gmachw w przewidywaniu, e posu one pniej jako przysze kocioy
katedralne albo domy biskupie dla diecezji; na to jeszcze bdzie duo czasu
pniej.
Przecie wiecie, e w niektrych diecezjach, niedawno kanonicznie
erygowanych, kocioy katedralne i domy biskupie tylko co zostay
pobudowane, a nawet niektre roboty tam s jeszcze w toku. Niesusznym te i
nieroztropnym jest gromadzenie w jakiej stacji misyjnej, lub w miejscu
Waszego staego pobytu zakadw i instytucji wszelkiego rodzaju, majcych na
celu dobro dusz i potrzeby ciaa. Instytucje te bowiem, a zwaszcza jeeli s
wiksze i powaniejsze, bd wymagay staej obecnoci Waszej i misjonarzy
Waszych tak, i wkrtce zaniechacie tego najzbawienniejszego dla dziea
ewangelizacji rodka, jakim jest wizytacja caego swojego terytorium. Gdy za o
tych instytucjach mwimy, to poza ochronkami i szpitalami dla chorych,
aptekami oraz szkkami elementarnymi, ktrych jak najbardziej dla stacji
naley pragn zawsze bdzie lepiej, jeli chopcw dorastajcych, o ile dla
uprawy pl nie s konieczni, wylecie na wysze studia albo dla lepszego si
wyszkolenia w rzemiosach, do szk przez Was zaoonych. Upominamy raz
jeszcze, abycie w swej trosce nie zapominali o rodzinach biedniejszych w kraju
jak rwnie i o ich dzieciach. Chocia bowiem ubodzy ludzie i proci atwiej
otwieraj serca na sowo Boe i chtniej suchaj misjonarza, chocia Jezus
Chrystus powiedzia o sobie, e do niego to stosuj si sowa Pisma witego:
Duch Paski, gosi Ewangeli ubogim, mnie posa[21], jednak, pomijajc
ju to, emy zawsze powinni mie w pamici owo upomnienie w. Pawa:

Mdrym i niemdrym jestem dunikiem[22], praktyka dowiadczenia nas

uczy, e za przykadem ludzi znamienitszych w miastach, ktrzy nauk
Chrystusow przyjli, poszli w ich lady ludzie ubosi i proci.
32. To za, co teraz na samym kocu mwi bdziemy, przyjmijcie,
Czcigodni Bracia i Ukochani Synowie, z tym powszechnie znanym oddaniem
si Waszym, jakiem przejte s serca Wasze dla sprawy wiary i zbawienia dusz
oraz wol gotow do ulegoci, przyjmijcie za jako rzecz najwaniejsz.
Terytoria, jakie Stolica Apostolska powierzya Waszej gorliwoci Apostolskiej,
abycie je dla Chrystusa pozyskali, s nieraz bardzo obszerne. Zdarzy si moe,
e liczba misjonarzy z Waszego zgromadzenia nie wystarcza na potrzeby misji.
Ot nie wahajcie si dla opowiadania Ewangelii, dla ksztacenia modziey
miejscowej, lub dla zaspokojenia innych tego rodzaju potrzeb powoywa do
wsppracy zakonnikw-misjonarzy, nie nalecych do Waszej Kongregacji
bd ze zgromadze duchownych, bd, jak je nazywaj, wieckich. Tak
bowiem sobie postpuj biskupi, powouj oni nawet w diecezjach naleycie
zorganizowanych do pracy zakonnikw z jednej kongregacji duchownej lub
wieckiej, zakonne za siostry z innej.
OJCIEC WITY W RAZIE POTRZEBY BDZIE TERYTORIA
MISYJNE ODDAWA POD OPIEK ZAKONOM PRZEZ SIEBIE
OBRANYM WEDLE SWEGO UZNANIA.
Najsuszniej w szlachetnej dumie szczyc si zakony oraz zgromadzenia
zakonne z powierzonej sobie misji, nawracania pogan oraz rozszerzania wasn
prac Krlestwa Chrystusowego. Pamita jednak one winny, e tych misyjnych
terytoriw nie otrzymay na wasno, jakoby nalene sobie z prawa. Nie,
prowadz one tam swe prace do czasu, wskazanego im przez Stolic
Apostolsk, do ktrej z obowizku i prawa naley troska i czuwanie nad
naleytym rozwojem misji. Tego obowizku Stolicy Apostolskiej Papie

cakowicie ju przecie nie speni przez oddanie zgromadzeniom zakonnym

mniejszych czy wikszych terytoriw misyjnych. Ma on jeszcze inny, wikszej
wagi obowizek czuwa i stara si wszelkimi siami, aeby rzeczone
zgromadzenia do pracy misyjnej w powierzonych sobie stacjach misyjnych
wysyay naleyt liczb pracownikw a przede wszystkim takich, ktrzy by ze
wzgldu na obszar kraju wystarczyli do goszenia Ewangelii i skuteczn przy
szerzeniu Ewangelii pomoc nieli.
33. e za Boski Pasterz zada liczby owiec z rk Naszych, wic ilekro
bdzie si zdawao czy koniecznym, czy te odpowiedniejszym, lub
poyteczniejszym dla dobra Kocioa witego, aby terytorium jakie misyjne z
rk jednego zgromadzenia przeszo pod opiek drugiego, albo e naley
dokona nowego podziau terytorium lub odda nowoutworzone wikariaty czy
prefektury rodzimemu klerowi albo innym zgromadzeniom do pracy nie
omieszkamy tego dokona.
OJCIEC WITY GORCO ZACHCA BISKUPW DO ZAJCIA
SI SPRAW MISYJN.
34. Nic nam nie pozostaje, jak tylko abymy Was wszystkich, Czcigodni
Bracia, ilu Was jest po wiecie katolickim, uczestniczcych z Nami w
obowizkach duszpasterskich i jego troskach oraz radociach jeszcze raz
upomnieli: starajcie si wspomc dzieo misji witych w myl zasad i
rodkami, o ktrych mwilimy. Prace misyjne przez to, wzmocnione jakoby na
siach przynios obfitsze na przyszo owoce.
Wsplnym za tym przedsiwziciom raczy uyczy swej askawej i
troskliwej opieki Przenajwitsza Krlowa Apostow, Maryja.
Pod opiek Jej Macierzyskiego serca na Kalwarii zosta oddany cay rodzaj
ludzki. A gdy tak jest, kocha Ona i opiekuje si zarwno tymi, ktrzy nie wiedz

o tern, i zostali przez Chrystusa Pana odkupieni, jak i tych miuje, ktrzy
korzystaj ju z tego dobrodziejstwa.
Jako za zadatek aski Boej i wiadectwa Naszej yczliwoci udzielamy
Wam, Czcigodni Bracia, Waszemu duchowiestwu i ludowi bogosawiestwa
Apostolskiego z caego serca.
Dan w Rzymie, u w. Piotra, dnia 28. II. 1926 roku, pontyfikatu naszego
pitego.
Pius Papie XI.
Przypisy:

[1] Papiea Benedykta XV.

[2] 2 Kor 7,5
[3] Iz 58,1
[4] J 4,24
[5] Ps 24,10
[6] 1Tym 2,4
[7] J 13,35; 15,12
[8] Mk 16,15
[9] Mt 9,38
[10] Mowa o wojnie wszechwiatowej.

[11] 1J 4,1
[12] Encyklika ,,Maximum illud
[13] Encyklika ,,Maximum illud
[14] k 10,2
[15] Mt 8,16
[16] Mt 12,15
[17] Mt 14,14
[18] k 10,8-9
[19] k 9,6
[20] Mt 19,13-14
[21] k 4,18
[22] Rz 1,14