4-10 Arhitektonski Tehnicar

OBRAZOVNI PROGRAM
ARHITEKTONSKI TEHNIAR
SADAJ
OPTI DIO .................................................................................................. 3
1. NAZIV PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIAR ................................................. 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
POSEBNI DIO ............................................................................................... 6
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 6
1.2. STRUNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM ................................................. 7
1.2.1. GRAEVINSKI MATERIJALI ...................................................................... 7
1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ............................................... 12
1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE ........................................................... 18
1.2.4 PROJEKTOVANJE ............................................................................... 32
1.2.5. URBANIZAM...................................................................................... 40
1.2.6. KUCNE INSTALACIJE ........................................................................... 44
1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE ...................................................................... 48
1.2.8. DRUTVENE ZGRADE .......................................................................... 52
1.2.9. ORGANIZACIJA GRAENJA ................................................................... 55
1.2.10. BETON .......................................................................................... 60
1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA ..................................................... 65
1.2.12. TEHNIKO CRTANJE ......................................................................... 70
1.2.13. KOMJUTERSKE VJEBE ...................................................................... 74
1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE .......................................................................... 83
1.3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................... 86
1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE ........................................................................ 86
1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA ........................................................................... 90
1.3.3. ENTERIJER....................................................................................... 93
1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA .................................................................. 97
1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE .................................................................. 101
1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE ...................................................................... 106
1.3.7. MAKETARSTVO................................................................................ 111
1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST ....................................................................... 115
2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................. 120
2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM ................................................ 120
2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE ............................................................ 122
2.3. PROJEKTOVANJE ............................................................................... 124
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 125
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA................... 126
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ....................... 127
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 127
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA ........................ 127
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 128
8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................. 128
9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 129
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 129
OPTI DIO
1. Naziv programa: ARHITEKTONSKI TEHNIAR
2. Nastavni plan
Redni
broj
Nastavni predmeti grupe predmeta
III
IV
Ukupno
god.
sed.
god.
sed.
god.
sed.
god.
1.
Opte obrazovni predmeti

Maternji jezik i knji.
3
108
108
108
99
423
2.
Matematika
108
108
108
99
423
3.
Strani jezik
72
72
72
66
282
4.
Informatika
5.
Fiziko vaspitanje
72
72
72
66
282
1.
Drutvena grupa predmeta

Sociologija
72
2.
Istorija
3.
Geografija
4.
Likovna umjetnost
sed.
II
36
72
72
1.
Prirodna grupa predmeta

Fizika
2
72
2.
Hemija
72
4.
Nacrtna geometrija sa
perspektivom
Arhitektonske
konstrukcije
Projektovanje
5.
Urbanizam
6.
Kune instalacije
7.
Istorija arhitekture
8.
Drutvene zgrade
2.
3.
9.
Organizacija graenja
10.
Beton
684
72
72
72
144
72
72
16
576
72
12
432
10
330
72
108
72
144
180
3
108
66
390
180
165
345
66
66
99
99
72
72
2
3
72
Kompjuterske vjebe
72
14.
Privredne zgrade
66
108
66
108
13.
2022
72
12.
Ukupno B
72
72
Statika i otpornost
materijala
Tehniko crtanje
11.
72
2
2
Biologija sa
3.
ekologijom
UKUPNO A
19
B
Struno-teorijski predmeti
Graevinski materijali
1.
2
72
99
72
99
72
72
144
180
2
72
72
10
360
13
468
15
540
17
561
1929
Praktina nastava
Slobodne aktivnosti
36
36
36
33
141
Izborna nastava
Razvoj arhitekture
72
72
144
132
420
1.
72
2.
Razvoj urbanizma
72
2
72
72
Redni
broj
3.
Nastavni predmeti grupe predmeta
I
sed.
II
god.
god.
sed.
IV
god.
Enterijer
5.
Savremena
arhitektura
Prostorno planiranje
6.
Istorija civilizacije
7.
Maketarstvo
8.
Likovna umjetnost
Profesionalna praksa
15 dana
Sedmini broj asova
32
Broj radnih sedmica
36
4.
sed.
III
sed.
god.
132
Ukupno
132
72
72
2
72
72
66
66
72
66
138
72
1152
72
15 dana
32
36
1152
15 dana
32
36
1152
45 dana
32
1056
33
4512
141
Ukupno (A+B+C+D+E) = 4.512
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

Opti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u etvorogodinjem strunom obrazovanju
omoguavaju uenicima da:
- razviju sposobnosti i vjetine za kavalitetan rad u zanimanju,
- razviju uspjenu linu karijeru u zanimanju,
- osposobe se za kritiko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom
mjestu,
- razvija sposobnost za racionalno korienje sredstava rada i vremena
- osposobljava se za saradnju sa arhitektom u izradi idejnog projekta,
- osposobe se da razrauju glavni i izvoaki projekat,
- osposobe se da rjeavaju urbanistiku dokumentaciju,
- posjeduju informatiku pismenost u izradi crtea i dokumentacije,
- vre izbor graevinskog materijala,
- posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje,
predmjera i predrauna radova,
- osposobe se za rjeavanje kune mree vodovoda i kanalizacije,
- posjeduje znanja iz oblasti zanatskih radova, izrade oplata i izbora armature,
- razvijaju ekoloku svijest i svijest o potovanju mjera zatite na radu i njihovu
dosljednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih
- U srednju strunu kolu u etvorogodinjem trajanju mogu se upisati lica koja su:
- zavrila osnovnu kolu ili
- zavrila dvogodinju strunu kolu.
- U redovno obrazovanje mogu se upisati lica koja nijesu starija od 17 godina,
izuzetno lica do18 godine uz odobrenje Nastavnikog vijea kole; lica koja su
napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih.
5.Trajanje obrazovanja
- Obrazovanje po obrazovnom programu Arhitektonski tehniar traje etiri
godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta
u toku tekue kolske godine postigli pozitivnu ocjenu i priloili potvrdu o
obavljenoj profesionalnoj praksi.
7. Obrazovanje koje se stie

- Srednje struno obrazovanje u trajanju od etiri godine: ARHITEKTONSKI
TEHNIAR.
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST
1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. INFORMATIKA
1.1.5. FIZIKO
1.1.6. SOCIOLOGIJA
1.1.7. ISTORIJA
1.1.8. GEOGRAFIJA
1.1.9. FIZIKA
1.1.10. HEMIJA
1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM

1.2.1. GRAEVINSKI MATERIJALI
1. Naziv predmeta: GRAEVINSKI MATERIJALI
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
Ukupno
72
72
3. Opti ciljevi nastave

- Upoznaju osobine i karakteristike graevinskih materijala;
- Razumiju procese dobijanja pojedinih graevinskih materijala;
- Prepoznaju pravilnu upotrebu graevinskih materijala;
- Razvijaju motivaciju za praenje tehnolokih procesa;
- Stiu svijest o znaaju upotrebe standarda i odgovrnost za potovanje standarda.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Uoava vanost
- Prepoznaje
- Upoznaje:
kvalitetnog rada u
graevinske
- Znaaj
profesiji;
materijale;
graevinskih
- Razvija pozitivan
- Zna primjenu
materijala i
odnos prema
graevinskih
prefabrikata;
zanimanju.
materijala;
- Osobine i metode
- Identifikuje
ispitivanja;
pojedine osobine
- Osnovne podjele.
graevinskih
materijala.
Posebni dio
Osnovi geologije
- Upoznaje geoloke - Prepoznaje stijene:
osobine zemlje i
- Magmatske,
zemljine kore;
sedimentne i
- Upoznaje postanak
metamorfne.
i osobine
magmatskih,
sedimentnih i
metamorfnih
stijena.
Kameni materijal
- Uoava vanost
- Upoznaje dobijanje - Prepoznaje vrste
kvalitetnog rada u
kamena
i obradu
profesiji.
- Analizira agregat i
graevinskog
odreuje
kamena;
granulometrijski
- Odreuje primjenu
sastav
kamena i njegovu
zatitu;
- Analizira sastav,
osobine i primjenu
agregata.
Voda
- Analizira vodu kao
graevinski
materijal i kao
sredinu u kojoj se
nalaze betonske
konstrukcije.
Keramiki materijali
- Razlikuje ciglarske
- Nabraja sirovine i
proizvode;
opisuje dobijanje
- Razlikuje
ciglarskih
keramike
proizvoda;
proizvode;
- Crtanjem upoznaje
- Usmjerenost na
vrste i oblik
razvoj.
ciglarskih
proizvoda;
- Upoznaje
8
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stie samostalnost
u radu.
- Posjeta preduzeu
za obradu kamena,
- Posjeta laboratoriji
za ispitivanje
graevinskog
kamena.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
keramike ploice i
cijevi;
- Upoznaje
vatrostalni
materijal.
Zgure i pucolani
- Upoznaje
karakteristike i
primjenu zgure i
pucolana u
graevinarstvu.
Veziva u graevinarstvu
- Prepoznaje veziva: - Razlikuje veziva i
pravilno ih
graevinski kre,
skladiti.
gips i cement;
- Upoznaje sirovine i
opisuje dobijanje
veziva;
- Nabraja osobine
veziva;
- Obrazlae primjenu
veziva u
graevinarstvu.
Malteri
- Nabraja sastojke
- Ocjenjuje
mjeavine maltera;
upotrebljivost
- Nabraja vrste
razliitih maltera;
maltera.
- Uoava greke pri
malterisanju.
Betoni
- Nabraja sastojke
mjeavine betona;
- Upoznaje inioce
koji utiu na
kvalitet betona;
- Zna da objasni
marku betona;
- Upoznaje
tehnologiju
betona;
- Nabraja vrste
betona.
Metali i legure
- Upoznaje dobijanje
gvoa i elika;
- Obrazlae upotrebu
elika u
graevinarstvu;
- Nabraja vrste
elika i armature;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Vezivanje i
ovravanje
veznih sredstava.
- Svjestan je line
odgovornosti u
zahtjevima
kvalitetnog
profesionalnog
rada.
- Definie faktore
koji utiu na
kvalitet betona;
- Pridrava se
recepture.
- Posjeta betonari;
za ispitivanje
betona.
- Vjeba:
- Ispitivanje osobina
betona
- Svjestan je licne
odgovornosti
prema kvalitetu
rada.
- Definie koroziju i
njeno spreavanje;
- Razlikuje vrste
armature.
- Posjeta
graevinskom
preduzeu.
sadraji
uenik
- Nabraja osnovne
obojene metale.
Staklo
- Upoznaje
dobijanje, vrste i
obradu stakla.
Drvo
- Nabraja svojstva i
vrste drveta,
- Opisuje greke u
strukturi drveta,
- Obrazlae upotrebu
drveta u
graevinarstvu.
Ugljovodonina veziva
- Upoznaje katran i
bitumen kao
osnovna veziva;
- Opisuje nain
dobijanja i
primjenu;
- Nabraja vrste
asfalta.
Plastine mase
- Upoznaje znaaj
plastinih masa;
- Upoznaje sirovine;
- Opisuje dobijanje
plastinih masa.
Boje, lakovi, kitovi
- Upoznaje vrste i
primjenu boja,
lakova i kitova u
graevinarstvu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija sposobnost
opazanja.
Definie
upotrebljivost
drveta.
Odreuje
upotrebljivost
veziva.
- Obilazak asfaltne
baze.
- Svjestan je znaaja
razvoja novih
materijala.
Ocjenjuje
upotrebljivost
plastinih masa.
Dijagnostifikuje
boje, lakove i
kitove za njihovu
primjenu u
graevinarstvu.
Savremeni materijali
- Razlikuje
- Upoznaje
materijale u
materijale za
funkciji zatite od
zavrnu obradu i
poara, vlage i sl.
zatitu gotovih
elemenata.
Standardi
- Potuje propise.
- Upoznaje oznake
materijala
- Upoznaje se sa
- Standardima.
- Pregled standarda
10
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- Graevinski materijali I. Stoiljkovi, D. Mileti
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave
- Laboratorija za ispitivanje graevinskih materijala;
- Uzorci graevinskih materijala.
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika
- U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i
pismeno (test).
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta
- Pozitivna ocjena iz predmeta.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika
- Diplomirani inenjer arhitekture;
- Diplomirani graevinski inenjer;
- Inenjer hemije.
10. Povezanost predmeta
Znanja
Graevinski materijali
Materijali za unutranju
obradu
Izbor materijala
Povezanost sa drugim predmetima

Predmet
Znanja
Arhitektonske konstrukcije
Izbor materijala prema
mjestu u znaaju detalja
Enterijer
Kvalitet i boja
Projektovanje
Drutvene zgrade
Privredne zgrade
11
Obrada i estetika
1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

1. Naziv predmeta: NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
46
26
54
54
100
Ukupno
72
108
180
80

- Razvija sposobnost sagledavanja prostora;
- Osposobljava uenika za itanje planova;
- Razvija pri crtanju fine motorike sposobnosti,
- Stie sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih oblika na ravan crtanja i
obrnuto;
- Kroz perspektivu savladava najbri nain predstavljanja ideje na papiru;
- Koristi kompjuter.
12

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Pravi model
Projekcije:
opaanja.
sistema
- Poznaje sistem
projekcijskih ravni;
projekcijskih ravni,
- Crta njihov poloaj
projekcija i
u prostoru;
koordinata.
- Oitava vrijednosti
koordinata;
Vrste projekcija:
- Sagledava
- Nabraja vrste
kvadrante;
projekcija i zna
- Analizira razlike
njihovu primjenu.
izmeu:
ortogonalne,
kotirane i kose
projekcije
- Uvia vanost
- Crta projekcije
Ortogonalna
sistematinosti u
take u optem i
projekcija:
radu.
specijalnom
- Ovladava
poloaju;
karakteristikama
- Crta projekcije
ortogonalne
dui i prave u
projekcije;
optem i
- Poznaje osnovne
specijalnom
geometriske
poloaju;
oblike: taku,
- Odreuje prodore
pravu;
prave kroz
geometrijske slike,
projekcijske ravni, - Razvija preciznost
geometrijska
u tehnikom
definie vidljivost i
tijela, ravan
oblikovanju.
kretanje kroz
prostor
- Crta projekcije
geometrijskih slika
u specijalnom
poloaju: trougao,
kvadrat,
pravougaonik,
trapez, krug;
- Crta projekcije
pravilnih
geometrijskih tijela
sa bazisom
paralelnim
projektnoj ravni:
valjak, kupa i
lopta;
- Crta tragove
zranih ravni:
normalnih na
horizontalnicu,fron
talnicu ili profilnicu
13
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Crta projekcije
take u optem i
specijalnom
poloaju kroz
kvadrante.(2 asa)
Vjeba:
- Crta projekcije
dui i prave u
optem i
specijalnom
poloaju.(2 asa)
Vjeba:
- Crta projekcije,
odreuje prodore
pravih i njihovo
kretanje.(2 asa)
Vjeba:
- Preko odreivanja
prodora uslovljava
kretanje prave.(2
asa)
Vjeba:
- Crta projekcije,
odreuje vidljivost
pojedinih
elemenata.(4 asa)
Vjeba:
- Konstruie ravan
pomou dvije
paralelne prave,
pomou pravih koje
se sjeku, tri
nekolinearne take
i pomou
sadraji
uenik
Transformacija:
- Poznaje pravila
transformacije.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
kao i ravni koje su
u proizvoljnom
poloaju;
Konstruie tragove
kose ravni
Crta sutranice
ravni
Odreuje nagibnicu
i normalu.
Odreuje pravu
veliinu dui i ugla
koja ona zaklapa sa
projektnom ravni.
geometrijske slike.
(6 asova)
opaanja.
Rotacija:
- Poznaje pravila
rotacije.
Presjenica:
- Ilustruje presjek
dvije ravni.
Prodor prave kroz
ravan:
- Poznaje prodor
prave kroz zadatu
ravan
Geometrijske slike
na ravni:
- Ilustruje
geometrijske slike
na zranoj ravni
- Ilustruje
geometrijske slike
na kosoj ravni
Preporuke za
izvoenje nastave
- Odreuje
presjenicu dvije
ravni u meusobno
razliitom odnosu.
Vjeba:
- Odreuje pravu
veliinu dui putem
rotacije ili
transformacije. (2
asa)
Vjeba:
- Odreuje prodor
prave kroz zranu
ili kosu ravan i
sagledava njenu
vidljivost u odnosu
na ravan. (4 asa)
- Odreuje prodor
prave kroz zranu
ili kosu ravan i
sagledava njenu
vidljivost u odnosu
na njih.
- Razvija
sistematian
pristup radu
- Crta projekcije
razliitih
geometrijskih slika
vezanih za zranu
ravan;
- Crta projekcije
razliitih
geometrijskih slika
vezanih za kosu
ravan.
14
Vjeba:
- Crta projekcije
geometrijskih slika
koje lee na
zranoj ili kosoj
ravni.
- (4 asa)
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Geometrijska tijela
sa bazisom na
zadatoj ravni:
- Demonstrira
poloaj pravilnih
iji se bazis nalazi
na zranoj ili
proizvoljnoj ravni.
Presjeci
geometrijskih tijela:
- Demonstrira
presjeke pravilnih
zranom i
proizvoljnim
ravnima.
Kosa projekcija:
- Poznaje pravila
crtanja i
karakteristike kose
projekcije.
Krovovi:
- Poznaje rjeavanja
krovova;
- Odreuje poloaj
slivnih ravni.
Perspektiva:
- Upoznaje elemente
perspektivnog
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija preciznost
u radu.
Formativni ciljevi
uenik
- Crta projekcije
pravilne prizme,
piramide, konusa i
valjka sa bazisom
na zranim
ravnima;
- Crta projekcije
pravilne prizme,
piramide , konusa i
valjka sa bazisom
na proizvoljnoj
ravni.
- Crta presjek
pravilnih
geom.tijela
zranom ravni,
odreuje pravu
veliinu presjene
slike i razvija
mreu;
- Crta presjek
pravilnih
geometrijskih
tijela(prizme,
konusa,piramide i
valjka)
proizvoljnom ravni
i odreuje pravu
veliinu presjene
slike i razvija
mreu.
- Analizira razlike
ortogonalne i kose
projekcije;
- Crta u kosoj
projekciji sloene
geometrijske
oblike.
- Rjeava
jednostavne
krovove u osnovi;
- Rjeava slozene
krovove u osnovi;
- Rjeava krovove sa
susjedom;
- Crta izglede
krovova.
- Analizira znaaj
opaanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Crta projekcije
pravilne prizme,
piramide, konusa i
valjka sa bazisom
na zranim i
proizvoljnim
ravnima. (4 asa)
Vjeba:
- Crta presjek
pravilnih
geom.tijela
(prizme, piramide,
konusa i valjka)
zranom ili
proizvoljnom ravni;
odreuje pravu
veliinu presjene
slike i razvija
mreu. (6 asova)
Vjeba:
- Crta u kosoj
projekciji sloene
geometrijske
oblike. (8 asova)
- Razvija kreativnost
u radu.
Vjeba:
- Rjeavanje sloenih
krovova u osnovi sa
izgledom krovova.
(4 asa)
Vjeba:
- Crta metodama
15
sadraji
uenik
crtanja;
- Poznaje elemente
frontalne
perspektive.
Sjenenje:
- Znacaj sjenke u
projektovanju;
- Metode sjenenja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
elemenata
perspektive: ona
taka, nedogledi,
likoravan, linija
horizonta, bira
poloaj oka u
likoravni, visinu
horizonta;
Crta osnovne
geometrijske
oblike metodom
prodora vidnih
zrakova i
nedogleda;
Crta osnovne
geometrijske
oblike metodom
koordinatnog
sistema;
Crta osnovne oblike
u enterijeru.
Razumije znacaj
sjenke na
objektima
visokogradnje;
Rjeava sjenku
metodom
paralelnih zraka.
Preporuke za
izvoenje nastave
prodora vidnih
zraka i nedogleda
ili koordinatnog
sistema sloene
arhitektonske
oblike. (16 asova)
Vjeba:
- Crta enterijer
konkretnih
arhitektonskih
rjeenja. (12
asova)
- Formira stav o
znaaju
povezivanja
estetskog i
funkcionalnog.
Vjeba:
- Rjeava sjenku na
zadatom primjeru.
(4 asa)

- Nacrtna geometrija za prvi i drugi razred- dr Lj.Gagi
- grafoskop,
- dijaprojektor,
- modeli geometrijskih oblika.
- usmeni odgovori,
- pismeni zadaci po jedan u svakom polugoditu,
- grafike vjebe.
- pozitivna ocjena iz predmeta koja se stie ako je polovina pismenih zadataka
pozitivno ocijenjena i 60% grafikih vjebi godinje.
- diplomirani inenjer arhitekture.
16

Znanja
- Crtanje elemenata
arhitektonskih konstrukcija
- Izrada projektne
dokumentacije

Predmet
Znanja
- Arhitektonske konstrukcije - Prostorno sagledavanje
detalja arhitektonskih
konstrukcija
- Projektovanje Drustvene
- Osnove, presjeci, fasade i
zgrade Privredne zgrade
perspektiva
17
1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

1. Naziv predmeta: ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
44
28
54
90
54
54
33
33
185
205
Ukupno
72
144
108
66
390

- Da naui elemente koji ine objekte visokogradnje i shvati njihov meusobni
odnos;
- Da shvati nain prenoenja optereenja;
- Da naui naine izvoenja;
- Da naui seizmike propise;
- Da primjenjuje: zvunu, toplotnu, hidroizolaciju i zatitu od poara;
- Da naui zanatske radove;
- Da zna prefabrikovanu gradnju;
- Da koristi raunar.
18

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Stie pozitivan
- Crta eme osnova
Konstruktivni sklop
odnos prema
razliitih sistema
objekata:
zanimanju;
gradnje;
- Zna razlike izmedju
podunog,
- Poznaje osnovne
- Razvija tehniku
poprenog i
konstruktivne
kulturu.
mjeovitog
elemente:masivni,
sistema;
skeletni i
- Analizira: klasini,
mjeoviti;
polumontani i
- Navodi osnovne
montani nain
karakteristike
- Razvija
izvoenja.
graenja u
sistematian
klasinom,
pristup radu.
polumontanom I
montanom nainu
- Razlikuje i
izvoenja.
analizira: nosee
elemente,
Elementi graenja:
pregradne
elemente,
- Poznaje nazive
elemente obrade i
elemenata;
opreme.
- Nabraja podjelu po
visini, poloaju i
funkciji.
- Razvija osjeaj
- Zna da odredi
Vertikalni
odgovornosti za
poloaj
konstruktivni
predloena
konstruktivnog
elementi:
rjeenja.
zida; analizira
- Poznaje ulogu
njegovu ulogu; crta
konstruktivnih
raspored
zidova i primjenu
- Razvija pozitivan
antiseizmikih
vertikalnih I
odnos prema radu.
serklaa.
horizontalnih
serklaa.
- Poznaje propise za
izgradnju objekata
u seizmikim
podrujjima.
Otvori u zidovima:
- Poznaje ulogu
prozorskih otvora i
funkciju njihovih
nadprozornika;
- Poznaje elemente
otvora za vrata i
ulogu nadvratnika;
- Poznaje princip
ugraivanja
- Zna oznake i mjere

prozorskih otvora.
Analizira vrste
nadprozornika za
prozor: bez
roletne, sa
platnenom ili
drvenom roletnom;
- Zna mjere i oznake
vrata; crta naine
njihovog otvaranja.
19
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Primjena
seizmikih propisa
na objektima
visokogradnje.
(2 asa)
Vjeba:
- Primjena otvora na
osnovi manjeg
objekta. ( 2 asa )
sadraji
uenik
prozora i vrata.
Dimnjaki kanali:
- Poznaje ulogu I
podjelu dimnjakih
kanala;
- Nabraja
karakteristike
lokalnog grijanja;
- Poznaje primjenu
blokova u
konstruktciji
dimnjakog kanala.
Temelji:
- Upoznaje ulogu
fundiranja i
podjelu temelja
prema
konstruktivnom
sklopu objekta;
- Poznaje podjelu
temelja prema
materijalu;
- Poznaje
karakteristike:
- Trakastih temelja,
- Temelja samaca,
- Temeljnih ploa.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Crta detalje
lokalnog grijanja
od blokova;
- Komentarie
mogunost
primjene.
- Formira pozitivan
odnos prema
kulturi stanovanja.
Vjeba:
- Rjeeva lokalno
grijanje prema
zadatoj osnovi i
spratnosti objekta.
(6 asova)
- Definie ulogu
temelja;
- Komentarie prenos
optereenja;
- Zna nain
izvoenja temelja;
- Crta oblike
temelja;
- Primjenjuje
seizmike propise.
- Razvija osjeaj
odgovornosti u
radu.
Vjeba:
Formativni ciljevi
uenik
20
- Rjeava temelje
date osnove sa
oborenim
presjecima.
(6 asova)
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Hidroizolacija:
- Poznaje ulogu
hidroizolacije i
materijala koji se
primjenjuje;
- Poznaje podjelu na
vertikalnu i
horizontalnu
hidroizolaciju.
Horizontalni
konstruktivni
elementi:
- Upoznaje podjelu
na :
- Linijske
konstrukcije,
- Povrinske
konstrukcije;
- Nabraja ulogu
serklaa, greda,
rebara,
nadvrtanika,
nadprozornika i
podvlaka;
- Poznaje podjelu
meuspratnih
konstrukcija
prema: materijalu,
nainu oslanjanja i
nacinu izvodjenja.
Sabirni dimnjaki
kanali:
- Poznaje princip
funkcionisanja
sabirnih dimnjaka;
- Poznaje elemente
od kojih su
sastavljeni i nacin
izvoenja.
Ventilacioni kanali:
- Poznaje znaaj i
princip
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Uoava vanost
kvalitetnog rada.
Formativni ciljevi
uenik
- Zna izolaciju
podova;
- Zna izolaciju
podrumskih zidova;
- Crta primjenu
hidroizolacije na
objektu sa
djeliminom
ukopanim
podrumom.
- Razvija svijest o
linoj
odgovornosti.
- Komentarie
razliku izmedju
serklaa, grednih
nosaa i podvlake;
- Rjeava kroz
osnove primjenu
podvlake i nain
njenog oslanjanja;
- Crta detalje
monolitnih
armirano-betonski
h medjuspratnih
konstrukcija;
- Crta detalje
polumontaznih
armirano-betonski
h medjuspratnih
konstrukcija;
- Crta detalje
montanih
armirano-betonski
h medjuspratnih
konstrukcija;
- Rjeava oplatu za
izvodjenje ovih
detalja.
- Razvija preciznost i
sigurnost u radu.
- Formira pozitivan
odnos prema
kulturi stanovanja.
- Bira polozaj
dimnjackih kanala;
- Rjesava
medjuspratnu
konstrkciju oko
dimnjaka;
- Crta detanje
sabirnih dimnjakih
kanala.
- Crta detalje
ventilacionih
kanala.
- Uoava vanost
uvanja zdrave
ivotne sredine.
21
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Kroz osnove i
presjek rijeava
primjenu svih
elemenata na
objektu o kojima je
stekao znanja u
prvoj godini.
(12 asova)
Vjeba :
- Na zadatim
osnovama rjeava
pozicije razliitih
meuspratnih
konstrukcija sa
oznaenim
osloncima,
rasponima i
oborenim
presjecima u
podunom i
poprenom pravcu.
(20 asova)
Vjeba :
- Rjeava voenje
sabirnih dimnjaka
kod viespratnih
objekata prema
datim uslovima
kroz presjeke i
detalje.(4 asa)
Vjeba :
- Rjeava voenje
ventilacionih
sadraji
uenik
funkcionisanja
ventilacionih
kanala;
- Zna pravila
primjene;
- Poznaje elemente
ventilacije.
Stepenice:
- Poznaje podjelu
stepenica prema:
poloaju,
materijalu,
konstrukciji i
obliku;
- Nabraja elemente
stepenica;
- Zna propise o
dimenzionisanju.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
kanala kod
viespratnih
objekata prema
datim uslovima
kroz presjeke i
detalje.
- (4 asa)
Vjeba :
- Rjeava stepenice
prema datim
uslovima u svim
konstruktivnim
varijantama, po
obliku
jednokrake,dvokra
ke i trokrake i to :
- Kroz sve osnove sa
oborenim
presjecima,
- Kroz podune i
poprene presjeke
i kroz detalje.
(30 asova)
- Proraunava broj
stepenica prema
zadatim visinama;
- Analizira
mogunost izbora
stepenica prema
obliku i
konstrukciji;
- Crta detalje
stepenica;
- Oznaava pozicije.
- Razvija svijest o
neophodnosti
potovanja
standarda.
Rampe:
- Poznaje ulogu
rampe;
- Zna propise za
njeno
dimenzionisanje.
Drveni krovovi:
- Poznaje ulogu
krova;
- Nabraja elemente
krova;
- Zna podjelu
krovova prema
obliku i
konstrukciji.
- Rjeava rampu za
vozila;
- Rjeava rampu za
potrebe invalida.
- Podie nivo
humanosti i
uvaavanja potreba
drugih.
- Analizira uslove
primjene pojedinih
krovnih
konstrukcija: prosti
krovovi, krovovi sa
raspinjaom,
krovne stolice,
krovne vjealjke,
reetkasti krovovi;
- Crta detalje
krovnih veza.
- Razvija
inicijativnost i
preuzima
odgovornost.
Vjeba :
- Prema zadatim
osnovama rijeava
razliite krovne
konstrukcije kroz:
- Poprene i podune
presjeke, osnovu i
detalje veza
krovnih elemenata.
(20 asova)
Potkrovlja:
- Upoznaje znaaj
tavanskog prostora;
- Zna materijale koji
doprinose
toplotnoj, zvunoj
i hidroizolaciji
- Analizira
povoljnost
primjene pojedinih
krovnih
konstrukcija pri
adaptaciji;
- Vri izbor
- Razvija smisao za
ekonomisanje
prostorom.
Vjeba :
- Kroz osnovu i
presjek rjeava
adaptaciju
tavanskog prostora.
(6 asova)
22
sadraji
uenik
prostora.
Ravni krovovi:
- Poznaje
karakteristike
ravnog krova;
- Upoznaje ulogu
slivnih povrina i
pojedinh slojeva
ravnog krova.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija
odgovornost za
prihvaeni posao.
Formativni ciljevi
uenik
odgovarajueg
materijala u
opremanju
tavanskog prostora.
- Crta slojeve
neprohodnog
krova;
- Crta slojeve krovne
terase.
23
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Prema zadatim
osnovama rijeava
poloaj slivnih
ravni. (4 asa)
Razred: TREI
sadraji
uenik
Podovi:
- Zna vrste zanatskih
radova u
graevinarstvu;
- Zna namjenu i
nain postavljanja
podova zavisno od
materijala.
Plafoni:
- Zna vrste plafona
prema materijalu i
obradi postupka i
prema vrsti
konstrukcije.
Pokrivaki radovi:
- Razlikuje vrste
krovnih pokrivaa;
- Zna svrhu i
namjenu krovnih
pokrivaa;
- Zna nagibe krovnih
ravni prema vrsti
pokrivaa;
- Zna osobine i nain

dobijanja
pokrivaa na bazi
azbest- cementa.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Uoava vanost
kvalitetnog rada.
Formativni ciljevi
uenik
- Crta detalje
podova od parketa,
klasini parket,
lamelni,panel
parket laminat;
- Crta detalje
brodskog poda sa
potpatosnicama;
- Crta detalje
podova sa
podlogom od
terasa, teraco
ploa, asfalta, od
peenih glinenih
proizvoda, PVC
podove.
Preporuke za
izvoenje nastave
Grafiki radovi
1.Rad
- Detalji podova od
parketa brodski
pod i pod od
keramike u
razmjeri.
- Uvia ljepotu
zanimanja.
- Crta detalje
ugraenih livenih
plafona, liveni
prefabrikovani
plafoni;
- - crta sputene
monolitne i
montane plafone,
sputene plafone,
plafone od rabic
mrea i montanih
ploa, plafone od
hanterdaglasa.
- Crta pokrivanje
krovova
proizvodima od
peene gline,
ravnim crijepom,
uljebnjenim
crijepom,
jednostruko, gusto
pokrivanje,
pokrivanje
eramidom;
- Crta detalje
pokrivanja krova
ravnim ploama
eternit,
jednostruko,
dvostruko, i
francusko koso
pokrivanje,
pokrivanje valovim
2. Rad:
- Detalji pokrivanja
krovova sa
salonitom,
eternit ploanja
i rebrastim limom.
24
sadraji
uenik
-
Limarski radovi:
- Zna vrste, oblike
limova.
- Zna nain
sijeenja, spajanja
i izradu prevoza i
sastava od lima;
- Razumije nain
postavljanja i
privrivanje u
limarskim
radovima.
Stolarski radovi:
- Razlikuje tesarske
radove od
stolarskih;
- Zna vrste drveta i
nain obrade za
stolarske radove;
- Zna drvene
elemente koji se
koriste za stolarske
izradjevine;
- Zna nain, zatitu
od sunca, kie,
vjetra i pogleda
prostorija;
- Zna vrste roletni i
njihovu namjenu;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
ploama i
salonitkom;
Crta detalje
pokrivanja
tegolom,
krovnom hartijom i
plastinom
sinorom.
Crta detalje
pokrivanje krovova
ravnim, rebrastim,
valovitim,
talasastim limom;
Crta detalje
vertikalnih,
horizontalnih
oluka, leeih
oluka;
Crta detalje
opivanje limom
okapnica,
prozorskih
parapeta, vijenaca,
atika;
Crta detalje
opivanja
protivpoarnih
kalkanskih i
zabatnih zidova;
Opivanje zidnih
uvala, krovnih
uvala i dimnjakih i
ventilacionih
kanala.
Crta detalje
horizontalnog i
vertikalnog
presjeka
standardnih
unutranjih vrata,
ulaznih vrata,
leteih vrata, vrata
sa nadsvijetlom;
Crta oblike prozora
i smjerova
otvaranja;
Crta detalje
jednostrukih i
dvostrukih prozora
sa uskom
postavom, sa
Preporuke za
izvoenje nastave
- Preciznost i tanost
u radu na datom
zadatku.
3. Rad:
- Detalji dvostrukih
prozora i
balkonskih vrata
krilo na krilo sa
termoizolacionim
staklom,
- Detalji unutranjih
standardnih vrata.
25
sadraji
uenik
- Zna mehanizme za
otvaranje i
zatvaranje prozora
i vrata okov;
- Zna mjere prozora
i vrata i zidarske,
modularne,
proizvodne i
stolarske.
Bravarski radovi:
- Zna nain
dobijanja metala i
oblike u kojima se
javljaju gvodje i
elik;
- Zna nain spajanja
i zatitu od
korozije, vlage i
poara;
- Zna nain
vezivanja
ankerovanja
metalnih
elemenata.
Staklorezaki radovi:
- Poznaje nain
dobijanja i vrste
stakla,
- Zna nain
ugradjivanja stakla
u drvene, metalne
okvire i plovne
porubne profile;
- Poznaje termo
izolaciona stakla,
viestojna stakla.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
irokom postavom i
krilo na krilo;
Crta kutije za
platnenu roletnu i
drvene kapke za
prozore i balkonska
vrata;
Crta detalje
balkonskih vrata u
kombinaciji sa
prozorom;
Crta detalje
krovnih
puralprozora;
Crta emu stolarije
i bravarije sa
opisom.
Crta detalje
metalnih prozora
od specijalnih
profila;
Crta metalne
industrijske
prozore od profila
od savijenog lima;
Crta detalje
prozora i vrata od
eloksirane
bravarije;
Crta metalna vrata
od profila i
kutijskih profila;
Crta metalne
ograde za
stepenita, balkone
terase, dvorita,
metalne reetke za
prozore.
Crta jednostruko i
dvostruko
pokrivanje staklom
u profile i
sanduaste profile;
Crta vrata i prozore
od stakla bez
okvira;
Crta staklene
pregrade i
oblaganje plafona
staklom.
- Svjestan je line
odgovornosti za
kvalitet rada.
- Stie osjeaj
preciznosti.
26
Preporuke za
izvoenje nastave
4. Rad:
- Detalji metalnih
prozora od profila i
specijalnih profila;
- Detalji metalnih
vrata od kutijastih
profila.
sadraji
uenik
Obrada zidova i
plafona:
- Zna vrste maltera
za malterisanje
unutranjih i
vanjskih zidova;
- Zna nain
spravljanja maltera
i malterisanja
plafona;
- Zna nain
spravljanja i
ugradjivanja
mainskog maltera.
Molersko- farbarski
radovi:
- Poznaje vrste
materijala
- Zna nain
pripremanja
podloge za boje;
- Zna: krene boje,
posne, masne,
emulzione,
disperzivne,
fasadne boje;
- Zna farbarske
radove, materijal
za osnovne
premaze,
materijali za
bojenje podloga,
materijali za
lakiranje i
emajliranje;
- Zna sisteme obrade
na podlogama od
cem.maltera,
betona, gipsa;
- Specijalna zatita
drvenih elemenata;
- Bojenje metalnih
elemenata;
- Zna vrste tapeta i
nain postavljanja
na zidove.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Crta detalje
malterisanja
unutranjih i
vanjskih zidova i
plafona;
- Crta detalje
oblaganja zidova
kamenim ploama i
keramikim
ploicama.
- Razlikuje: krene
boje, posne,
masne,
emulzione,disperzi
vne, fasadne boje;
- Razlikuje:
materijal za
osnovne premaze,
materijali za
bojenje podloga,
materijali za
lakiranje i
emajliranje;
- Razlikuje razliite
naine zatite
drvenih i metalnih
elemenata
27
Preporuke za
izvoenje nastave
Razred: ETVRTI
Informativi ciljevi i
sadraji
uenik
Prefabrikovana
gradnja:
- Opis razvoja
prefabrikovane
gradnje;
- Upoznaje metode
prefabrikovane
gradnje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija pozitivan
odnos prema radu i
zanimanju;
Formativni ciljevi
uenik
- Zna istorijat
razvoja
prefabrikovane
gradnje;
- Zna prefabrikovane
konstruktivne
elemente objekata
visokogradnje;
- Uvia vaznost
poznavanja
savremenih
tehnologija.
- Zna metode
gradjenja objekata
i tradicionalna,
djelimino
prefabrikovana i
prefabrikovana;
- Zna mogua mjesta
za izradu
prefabrikovanih
elemenata:
grdilite, poligon,
pogon;
- Zna metode
prefabrikacije sa
nepokretnim,
pokretnim
kalupima
horizontalnim ,
pojedinanim u
nizu;
- Zna prefabrikaciju
betonske
galanterije;
- Upoznaje transport
i nain montae;
- Prefabrikovan.beto
nskih elemenata;
- Presovanjem,
centrifugovanjem,
i foto presovanjem;
- Zna unutranji i
vanjski transport
predfabrikovanih
elemenata;
- Zna montau
predfabrikovanih
- Elemenata,
pomona sredstva
za
- Montau, metod
28
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
- Razlikuje sisteme
prefabrikovanih
elemenata;
- Elementi skeletnog
sklopa;
- Prepoznaje i
razlikuje: temelje,
stubove, gredne
nosae, stub,
grede, tavanine
elemente, tavanicu
gredu i stub;
- Vertikalne
komunikacije;
- Razlikuje suvi i
mokri postupak i
prednadrezanje
veze
prefabrikovanih
elemenata
stubova, subova i
grednih nosaa.
Vertikalne
komunikacije:
- Prepozna oblike
stepenica;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
montae, redosljed
montae, pravac
kretanja krana i
dizalice i sl.
Zna karakteristike
za:
- Skeletni sistem,
- Krupno-blokovski
sistem,
- Panelni sistem,
- Prostorno- elijski
sistem,
- Mjeoviti
konstruktivni
sistem,
- Crta
prefabrikovane
temelje sa,
aom, sa
aurom i temelj u
vidu ljuske;
- Crta stubove, suvi i
mokri postupak,
veze stubova i veze
stubova i temelja;
- Crta veze spajanja
grednih nosaa i
stubova bez
prepusta i sa
prepustom;
- Crta tavanike
elemente, uske,
srednje i iroke
panele, pune i sa
otvorima za
instalacije, vrata i
stepenita;
- Crta poprene
presjeke tavaninih
elemenata: punog
presjeka,
olakanog presjeka
i kasetirane;
- Zna prefabrikaciju
elemenata i nain
montae i
povezivanje.
- Crta
prefabrikovane
elemente
stepenica: gazita
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stie osjeaj
preciznosti u radu
na datom zadatku.
Vjeba 1.
- Nacrtati u razmjeri
vezu temelja i
stuba u
projekcijama sa
dimenzijama
Vjeba 2.
vezu stuba i stuba
u projekcijama sa
dimenzijama
Vjeba 3.
u projekcijama
nacrtati vezu
nastavljanja
grednih nosaa u
polju sa
dimenzijama.
29
sadraji
uenik
- Razlikuje elemente
stepenica: nosa,
gazite, elo
gazita.
Liftovi:
- Zna namjenu i
dimenzije otvora
za liftove.
Elementi panelnog
sklopa:
- Zna funkciju i
konstruktivna
svojstva panela;
- Zna obuke i
dimenzije panelnih
zidnih elemenata
- Zna oblik i
dimenzije
tavaninih
elemenata;
- Prostorno elijski
sklop;
- Zna sklopove
elijskih elemenata
i nain nalijeganja;
- Zna montau
sanitarnih elija
podizanje i
povezivanje istih.
- Prefabrikovani
elementi velikih
raspona
Formativni ciljevi
uenik
sa olakanim i
punim presjecima,
olakanim
presjecima,
podesne nosae i
kose obrazne
nosae;
- Kose koljenaste
ploe;
- Crta poloaj i
grupisanje liftova
sa stepenita u
kolekt.u objektima
visokogradnje.
- Crta poprene
presjeke
unutranjih i
spoljnih zidnih
panela;
- Crta spojeve
izmedju zidnih
panela i to:
unutranjih
konstruktivnih,
vanjskih i
unutranjih spojeva
na ukrtanju
zidova;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija svijest o
neophodnosti
potovanja pravila.
Vjeba 4.
u projekcijama
vezu stuba
tavanice i konzole
Vjeba 5.
3 projekcije vezu
tavaninog
elementa i
fasadnog panela
- Crta spoj tavanica

na osloncima sa
jednom i sa dvije
tavanice,
povezivanje dvije
tavanice iznad
oslonca;
- Crta tipove
sanitarnih kabina
sa sanitarnih
uredjajima i
dimenzijama.
- Crta zglobne veze
temelja i stubova;
- Crta izgled i
poprene presjeke
nosaa sa
dimenzijama;
- Crta veze nosaa i
stubova;
1. Grafiki rad:
plan montae za
svaku vrstu
konstruktivnog
elementa za
objekat porodine
30
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Crta krovne ploe i
fasadne elemente;
- Crta dvozglobni
trozglovni luk
detalje.
Preporuke za
izvoenje nastave
zgrade P+1 za
skeletni sistem
kontinualna
modularna mrea
L= H=
2. Grafiki rad:
- Nacrtati ur.plan
mree za svaku
vrstu
konst.elementa za
objekat:
jednobrodne hale
sa rasponima
L=
L1=
H=

- Graevinske konstrukcije za prvi, drugi i trei razred- B. Blagojevi
- Zanatski i zavrni radovi u graevinarstvu- B. Blagojevi
- Prefabrikovano graenje za etvrti razred- M. Milojevi
- Pribor za crtanje u kabinetu uionici
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- Raunari.
- Usmeni odgovori,
- Pismeni zadaci, po dva u svakoj godini,
- Grafike vjebe.
- Pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stie jednim pozitivno ocijenjenim
pismenim radom i 60% planiranih vjebi.
- Diplomirani inenjer arhitekture.
Znanja
- Konstruktivni sklop
objekata visokogradnje
- Prijem i prenos
opterecenja
- Karakteristike
gradjevinskog materijala

Predmet
Znanja
- Projektovanje Drustvene
- Elementi objekata
zgrade Privredne zgrade
visokogradnje
- Statika
- Konstruktivni sklop objekta
- Graevinski materijali
31
- Izbor materijala prema

konstrukciji i namjeni
1.2.4 PROJEKTOVANJE
1. Naziv predmeta: PROJEKTOVANJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
44
29
73
Ukupno
180
165
245
136
136
272
Vjebe - odjeljenje dijeli na grupe do 16 uenika

- Tehnika i kreativna saradnja pri izradi projektne dokumentacije,
- Razvijanje kulture stanovanja,
- Sticanje vjetine kombinovanja prostornih i konstruktivnih vrijednosti,
- Podizanje estetskih kriterijuma,
- Uklapanje objekta u postojee okruenje i ekoloki standardi,
- Rjeava projekat porodine zgrade,
- Rjeava projekat viespratne projektovanje,
- Da koristi raunar.
32

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Analizira uzajamni
- Arhitektonsko
povezivanja
odnos i uticaj
projektovanje:
prostornih
pojedinih podruja
Upoznaje podruja
vrijednosti u
arhitektonskog
koja obuhvataju
arhitekturi.
projektovanja;
arhitektonsko
- Razumije uticaj
projektovanje i
urbanistikih uslova
opisuje njihov
na formiranju
meusobni odnos
projektne
od urbanizma,
dokumentacije;
preko
- Shvata doprinos
projektovanja do
enterijera ukupnoj
enterijera.
vrijednosti
objekta.
- Projektna
- Analizira odnos
- Razvija
dokumentacija:
pojedinih faza
kreativnost,
procesa
preduzimljivost i
upoznaje i
projektovanja od
samostalnost u
obrazlae faze
zamisli, preko
radu.
izrade projektne
idejnih skica do
dokumentacije.
idejnog, glavnog i
izvoakog
projekta.
- Crta funkcionalnu
Funkcije stana:
uvazavanja tudjeg
emu manjeg
misljenja;
stana;
- Poznaje prisustvo
- Razrauje
pojedinih
funkcionalnu emu - Razvija kreativnost
prostorija i njihovo
i preduzimljivost u
veeg stana.
grupisanje;
radu.
- Ilustruje emu
kretanja.
- Rjeava djelove
- Razvija predstavu o
Prostorije u stanu:
stana pojedinano:
prostoru;
- Poznaje poloaj,
- Ulazni prostor,
- Razija kreativnost i
normative u
- Dnevna soba,
preduzimljivost
dimenzioniranju,
- Kuhinja i
komunikacije,
ruavanje,
opremu i
- Ostava hrane,
oblikovanje
- Utiliti,
pojedinih
- Sanitarne grupe,
prostorija stana.
- Radna soba,
- Sobe za spavanje.
Otvorene povrine:
- Poznaje razlike i
karakteristike:
- Loe,
- Razvija ekoloku
svijest.
- Rijeava oblikovno
i konstruktivno
otvorene povrine
stana;
33
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rjeenje grupe
dnevnog boravka.
(6 asova)
Vjeba:
- Rjeenje grupe
odmor. (6 asova)
sadraji
uenik
- Balkona,
- Terase.
Pratee prostorije:
- Navodi pomone
prostorije u stanu:
- Ostava za ogrjev,
- Ostava alata i
pribora,
- Garaa.
Opremanje stana:
- Povezuje
funkicionalne sa
oblikovnim
vrijednostima
stana.
Izrada projekta
porodine zgrade:
- Prema datim
urbanistikim
uslovima i
projektnom
zadatku uenik radi
arhitektonski deo
projektne
dokumentacije za
porodinu zgradu.
- Prilozi idejnog,
glavnog i
izvoakog
projekta rade se na
raunaru
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
povezivanja
- Enterijera i
eksterijera.
- Rjeava garau za
putniko vozilo i
pristupnu rampu.
- Komentarie:
materijale, boje i
raspored opreme,
osvijetljenost i
osunanost
prostorije.
- Razrauje
projektni zadatak,
- Odreuje povrine,
- Crta funkcionalnu
emu,
- Pravi skice;
i preduzimljivost u
radu.
- Razrauje
konstrukciju,
- Bira materijale,
- Primjenjuje
seizmike propise,
- Primjenjuje
izolaciju,
- Rjeava raspored
namjetaja.
uvaavanja tueg
misljenja;
- Formira stav o
vanosti propisa i
njihovoj primjeni.
- Analizira zavrnu
obradu objekta
kroz arhitektonske
detalje;
- Razvija
samokriticki odnos
prema
predlozenom
rjeenju;
primjene teorije u
praksi.
- Uoava znaaj
saradnje sa
statiarem;
- Podie nivo
estetskih
kriterijuma.
34
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rjeenje stana i
raspored
namjetaja
(6 asova)
Idejni projekat:
-
Situacija 1:500
Osnove 1:100
Fasade 1:100
Tehniki opis (20
asova)
- Glavni projekat:
- Crta sve osnove
1:50
- Odreuje pozicije
- Poduni presjek
1:50
- Popreni presjek
1:50
- Razrauje fasade
1:50
- Crta perspektivu
- (36 asova)
Izvoaki projekat:
- Crta sve osnove sa
oborenim
presjecima
konstrukcija 1:50
- Crta
karakteristine
detalje u
odgovajuoj
razmjeri
- Formatizuje
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Koristei prospekte
modifikuje
primjenu oblika i
materijala u
arhitektonskoj
razradi.
Preporuke za
izvoenje nastave
projekat (42 asa)
35
Razred: ETVRTI
Informativni ciljevi
Formativni ciljevi
i sadraji
uenik
uenik
- Komentarie
Kolektivno
mogunosti
stanovanje:
funkcionalnog
rijeenja kod
- Poznaje tipove
pojedinih tipova
kolektivnih zgrada
objekata, izbor
i njihove
konstrukcije, izbor
karakteristike;
materijala,
primjenu
- Zna podjelu
standarda i mjere
stambenih blokova
zatite.
prema broju
stanova na
stepenitu i
nabraja njihove
karakteristike;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Proiruje znanje o
standardima
stanovanja i
razvija kritiki
odnos u
vrednovanju
ostvarenih
rjeenja.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rjeava tipsku
osnovu sprata sa
jednim, dva, tri ili
etiri stana; ucrtava
raspored opreme i
pozicije meuspratne
konstrukcije.
(10 asova)
- Rijeava stan u
okviru galerije sa
opremom i
pozicijama.
(6 asova)
- Rijeava stan u
dupleks sistemu sa
opremom i
pozicijama.
(6 asovova)
- Poznaje
karakteristike
projektivanja kod
tipa galerije;
- Zna pravila
projektovanja kod
dupleks sistema;
- Nabraja
karakteristike
stanovanja u
objektima tipa
solitera.
Komunikacije:
- Poznaje vrste,
ulogu i normative
za elemente
saobraaja kod
stambenih zgrada:
stepenice, rampe,
hodnici, galerije i
liftovi.
Poslovni prostor:
- Opisuje
mogunosti
korienja
prizemlja za
poslovne prostor;
- Vri izbor po
obliku stepenica u
zavisnosti od
broja i raspored
stanova;
- Rjeava prilaznu
rampu za invalide.
- Razvija osjeaj
odgovornosti za
predlozena
rjeenja.
Vjeba:
- Kroz osnovu i presjek
rijeava ulazni dio;
projektovanje prema
zadatim uslovima.
(6 asova)
- Definie sadraj
poslovnog
prostora;
- Formira stav o
znaaju
povezivanja
estetike i
funkcije.
Vjeba:
- Prema datom
rjeenju sprata
organizuje poslovni
prostor u prizemlju i
daje predlog
poduhvatanja
konstrukcije
36
i sadraji
uenik
- Poznaje
mogunosti
konstruktivnog
rijeenja
prizemlja i nain
prenoenja
optereenja
spratova.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Rjeava emu
saobraaja;
komentarie
povezanost
instalacija
vodovoda i
kanalizacije u
odnosu na
spratove.
- Crta garae u
Zajednike
podrumskom
prostorije:
dijelu objekta i
- Zna ulogu i
rjeava pristup do
raspored
njih.
zajednikih
prostorija u
objektu:
okupljanje
stanara, stanarske
ostave, garae,
ostave za ogrjev,
suionice,
zajednike terase.
- Ureenje dvorita - Rjeava parking za
- Nabraja elemente
putnika vozila;
koje mora da
- Crta zelenilo u
sadri zajedniko
osnovi i izgledu;
dvorite;
- Organizuje mjesto
- Poznaje normative
za kontejnere;
u dimenzionisanju; - Komentarie
- Zna ulogu zelenila
uslove insolacije.
- Nabraja ekoloke
standarde;
- Poznaje mjere
zatite;
- Vodi rauna o
estetskim
kriterijumima.
- Razrauje
Izrada projekta
projektni zadatak,
kolektivne
- Sagledava uslove
stambene zgrade:
lokacije,
- Odreuje
- Prema datim
povrine,
urbanistikim
- Pravi skice,
uslovima i
- Analizira potrebe
projektnom
kretanja invalida i
zadatku uenik
ugrauje ih u
radi arhitektonski
svoje rjeenje,
deo projektne
Preporuke za
izvoenje nastave
spratova. (6 asova)
- Socijazijski ciljevi
- Izvoenju
- Razvija ekoloku
svijest i shvata
uticaj okruenja.
Vjeba:
- Prema datim
uslovima radi
urbanistiko rjeenje
ureenja stambenog
bloka otvorenog tipa.
(8 asova)
- Podie nivo
organizatorskih
sposobnosti i
saradnje;
Idejni projekat:
- Razvija humanost i
kulturu
stanovanja;
37
- Situacija 1:100
- Tipska osnova sprata
1:100
- Osnova prizemlja
1:100
- Popreni presjek
1:100
- Fasade 1:100
- Tehniki opis
i sadraji
uenik
dokumentacije
viespratno
projektovanje ije
se prizemlje
koristi kao
poslovni prostor;
- Stanovi se
rijeavaju u
okviru:
- Bloka,
- Galerije,
- Dupleks sistema.
- Prilozi : idejnog,
glavnog i
izvoakog
projekta rade se
na raunaru.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
kombinovanja
steenih znanja iz
svih predmeta ue
struke.
Formativni ciljevi
uenik
Organizuje
stambeni prostor,
Rjeava
konstrukciju,
Primjenjuje
seizmiku,
Bira materijale,
Vodi rauna o
kunim
instalacijama,
Rjeava raspored
namjetaja,
Analizira sadraj i
normative za
poslovni prostor,
Vodi rauna o
usaglaavanju
kune mree
prizemlja i
spratova,
Trai rjeenje za
poduhvatanje
konstrukcije
spratova u odnosu
na poslovni
prostor.
Analizira sadraj
arhitektonskog
djela projektne
dokumentacije.
Preporuke za
izvoenje nastave
(16 asova)
Glavni projekat:
- Osnova tipskog
sprata sa pozicijama
meuspratne
konstrukcije i
rasporedom opreme
1:100
- Osnova prizemlja
poslovni prostor
1:100
- Osnova podruma
1:100
- Osnova temelja 1:100
- Osnova krova 1:100
- Osnova potkrovlja
1:100
- Dva presjeka 1:50
- Fasade 1:100
- Perspektiva
- (44 asa)
- Razvija osjeaj za
modeliranje
tehnikih
problema uz
pomo raunara.
Izvoaki projekat:
- Crta karakteristine
osnove sa oborenim
presjecima i to:
- Temelji, prizemlje i
sprat
1:50;
- Crta karakteristine
detalje u
odgovarajuoj
razmjeri;
- Formatizuje priloge i
slae ih u skladu sa
tehnikim propisima.
- (34 asa)

- B. Rokomanovi: Elementi projektovanja za trei i etvrti razred
- Raunar,
- Projektor,
- Prospekti,
- asopisi.
38

- pismeni radovi-dva godinje,
- grafike vjebe,
- projekat porodine zgrade,
- projekat viespratne zgrade - Projektovanje.
- pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stie pozitivno ocijenjenim jednim
pismenim godinje kao i obavezno pozitivnom ocjenom na projektima.
Znanja
- Vrste gradjevinskog
materijala

Predmet
Znanja
- Izbor materijala,
konstrukcija i estetika
- Definisanje prostornih
vrijednosti
- Nacrtna geometrija sa
perspektivom
Tehniko crtanje
Kompjuterske vjebe
- Elementi objekata
visokogradnje
- Arhitektonske konstrukcije
- Izrada priloga projekta

formiranje crtea
kotiranje
obrada
formatizovanje
- Detaljni
urbanisticki plan
- Urbanizam
- Razrada lokacije
- Kuna mrea
- Kune instalacije
- Rjeavanje vodovoda i
kanalizacije
- Predmjer i predracun
- Organizacija gradjenja
- Koliine, norme i cijene
- Prenos optereenja
- Statika i otpornost
materijala
- Odredjivanje pozicija
39
1.2.5. URBANIZAM
1. Naziv predmeta: URBANIZAM
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
30
30
Ukupno
66
66
36
36

- Razvija sposobnost organizovanja prostora,
- Poznaje strukturu naselja,
- Razradjuje gradske zone,
- Poznaje emu saobraaja,
- Uredjuje stambenu zonu,
- Rjeava gradsko zelenilo,
- Vodi rauna o ekolokim zahtjevima,
- Rad na raunaru.
40

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uvod u urbanizam:
- Razumije ulogu
- Formira pozitivan
gradova u
odnos prema
- Poznaje
drutvenom i
ovjekovoj okolini;
perspektivu razvoja
kulturnom razvoju;
grada.
- Analizira djelokrug
urbanistike
djelatnosti;
- Razvija ekoloku
- Razmatra zadatke
svijest.
urbanistikog
projektovanja;
- Proraunava
stanovnitvo i
gustinu
naseljenosti;
- Odredjuje povrine
drutvenih
gradilita i
gradskog zelenila;
- Razmatra
regionalno
planiranje;
- Razmjeta
funkcionalne zone;
- Zna eme gradova.
Saobracaj:
- Razmatra spoljni
saobraaj i
opaanja;
- Poznaje emu
saobraaj u gradu;
saobraaja;
- Zna elem.vodenog
- Poznaje podjelu
saobracaja:
saobraajnica i
kejova i
- Razvija
njihove uzdune i
pristanita, bazene
inicijativnost i
poprene profile.
i kanale;
preuzima
- Zna eljeznika
odgovornost.
postrojenja u
gradu;
- Zna poloaj autoputa u odnosu na
gradski saobraaj
kao i poloaj
aerodroma;
- Rjeava gradski
- Formira stav o
saobraaj poprene
vanosti propisa i
i podune profile
njihovoj primjeni.
saobraaja;
- Rjeava parking
prostor.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba (8)
- Izrada lokacije za
porodinu ili
kolektivnu
stambenu zgradu.
Vjeba(8)
- Crta predlog
uredjenja
otvorenog
gradjevinskog
bloka.
Vjeba (8)
- Uredjuje dio
stambene zone sa
akcentom
predkolskog
uzrasta.
Vjeba (8)
- Rjeava zadatak iz
vodenog ili
eljeznikog
saobraaja.
Vjeba (10)
- Rjeava
saobraajnicu sa
poprenim
presjecima.
Vjeba (10)
- Rjeava raskrsnicu
saobraajnice
razliitog znaaja i
crta njihove
poprene profile
Vjeba (6)
- Rjeava parking
41
sadraji
uenik
Stambena zona:
- Poznaje stambenu
zonu;
- Poznaje
funkcionalnu
strukturu stambene
zone;
- Poznaje formiranje
stambenih blokova;
kole u stambenoj
zoni
Zelene povrine
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Razmatra
odredjivanje
gradskih zona,
grupisanje zgrada,
otvoreni i zatvoreni
blok, orjentaciju,
insolaciju i
parcelisanje;
Preporuke za
izvoenje nastave
prostor u
stambenoj zoni.
Vjeba (10)
- Rjeava strambeni
blok slobodnog ili
zatvorenog tipa sa
odredjivanjem
orjentacije
objekta i
medjusobnim
razmakom.
- Formira pozitivan
odnos prema
kulturi ivljenja.
- Rjeava stambeni
kraj, nain
gradjenja,
saobraajnu
mreu.
- Uredjuje kolsko
dvorite, dvorite
oko stambenih
zgrada.
- Razmatra gradsko
zelenilo, zelene
pojaseve i njihov
znaaj;
- Rjeava manji
gradski park.
- Formira pozitivan
odnos prema
ovjekovoj
sredini.
Vjeba (6)
- Rjeava kolsko
dvorite ili djeje
igralite
Elaborat (10)
- Daje predlog
uredjenja manje
zelene povrine
(skver,
dje.igralita,...)

- B.Milernkovi, V.Bjelikov, B.Damjanovi, J.Milenkovi: Elementi projektovanja sa
osnovama urbanizma
- Mirkovi: Osnovi urbanizma
- Geodetske podloge,
- Izvodi iz detaljnog urbanistikog plana.
- Usmeni odgovori,
- Vjeba u vidu mini urbanistikih rjeenja,
- Izrada dva pismena zadatka godinje.
- Obavezna izrada planiranih vjebi, pismenog zadatka i elaborata.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika:
10. Nain prilagoavanja predmeta uenicima sa posebnim potrebama
- Za talentovane uenike u okviru elaborata osim rjeenja u osnovi traiti izradu
izgleda.
42

Znanja
- Projekcije i perspektive
- Urbanistiki uslovi

Predmet
Znanja
- Nacrtna geometrija
- Prostorna rjeenja
- Projektovanje
- Drutvene zgrade
- Privredne zgrade
43
- Rjeavanje lokacije
1.2.6. KUCNE INSTALACIJE

1. Naziv predmeta: KUCNE INSTALACIJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
33
66
33
66
Ukupno
99
99
3. Opsti ciljevi nastave

- Poznaju instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje,
- Poznaju problematiku naina odvoenja otpadnih voda iz objekta,
- Znaju sisteme odvoenja atmosferske vode,
- Crtaju i povezuju elemente vodovoda i kanalizacije,
- Crtaju projektnu dokumentaciju vodovoda i kanalizacije,
- Znaju samostalno obavljati poslove nadzora u izvoenju instalacija vodovoda i
kanalizacije na osnovu tehnike dokumentacije za manje objekte,
- Znaju provjeravati ateste i vriti kontrolu ispravnosti mree pod pritiskom.
44

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Upoznaje
- Crta grafike
- Poznaje sve vrste
povezanost sa
oznake za sve
instalacija u
drugim podrujima;
instalacije u
objektima
objektima
visokogradnje
visokogradje;
- Razvija preciznost,
- Razlikuje
urednost,
instalacije prema
preglednost i
grfikim oznakama
izradu razumljivih
crtea.
- Poznaje znaaj
- Pridrava se
za predstavu o
instalacija
propisa o
prostoru.
kanalizacije u
projektovanju
objektima
kanalizacione
mree;
- Poznaje i pravilno
razvrstava
materijal za
dvorinu i kunu
kanalizacionu
mreu;
- Crta i rauna
nagibe dvorine i
kune
kanalizacione
mree sa svim
prateim
objektima
/reviziona okna i
kaskade/;
- Poznaje razliite
planove i zna da ih
proita.
- Crta pravilan
- Zna pravilan
raspored sanitarnih
raspored sanitarnih
spretnost,
ureaja u
ureaja u mokrim
preglednost i
kupatilima,WC-u i
vorovima
izradu razumljivih
kuhinjama;
crtea.
- Primjenjuje
savremene
kanalizacione
materijale;
- Crta kanalizacone
blokove po
etaama;
- Crta horizontalni
razvod ispod kote
podruma ili kote
prizemlja za
45
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi- izradom
crtea.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznanaje preko
vjebi- izradom
crtea.
Vjebe:
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
- Projektni
elaborat,manji
stambeno-poslovni
objekat,kanalizacio
ne instalacije.
(kompjuterska
obrada)
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
- Poznaje
problematiku
odvoenja
atmosferske vode
Poznaje savremene
materijale,aparate i
armature za
vodovodnu mreu
- Poznaje savremene
aparate i armature
za protivpoarnu
zatitu
uenik
objekte bez
podruma;
Crta razvijene
presjeke vertikala;
Crta presjeke kroz
glavni kolektor;
Razlikuje relativnu
i apsolutnu kotu;
Poznaje metode
ispitivanja
ispravnosti
kanalizacione
mree.
Crta naine
odvoenja
atmosferske vode s
kosih i ravnih
krovova;
Crta naine
odvodnjavanja iz
dvodine mree;
Poznaje savremene
materijale za
atmosfersku
kanalizaciju.
Crta eme
snadbijevanja
objekata vodom;
Crta eme
provoenja hladne
i tople vode za
mokre vorove;
Crta vodomjere i
shvata njihov
znaaj;
Crta eme dvorine
mree doprikljuka
na ulini kanal;
Crta izometrijsku
emu vodovoda;
Klasifikuje
vodovodni
materijal,aparate I
armature.
Poznaje pojam i
znaaj
protivpoarne
zatite;
Crta emu
protivpoarne
zatite.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
sreenost,
preglednost i
izradu razumljivih
crtea.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi- izradom
crtea.
- Projektni elaborat:
- Manji stambenoposlovni objekat,
- Vodovodne
instalacije.
- (Kompjuterska
obrada)
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
sreenost,
preglednost.
sreenost,
preglednost.
46

- B. Blagojevi: kune instalacije u zgradama
- M. Radoni: vodovod i kanalizacija u zgradama
- Tehniar br.5, instalacije u zgradama
- Raunar,
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- Oprema za projektni rad.
7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika
- O pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i
ocjenjuje:
- Pismeni zadaci,
- Usmeni odgovori;
- Ocjena vjebi i projektnog elaborata.
- Izrada vjebi i projektnog elaborata.
- Diplomirani ininjer arhitekture,
- Diplomirani ininjer graevine- hidrotehnicki smjer.
- Uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa,
- Uenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivne stambene zgrade,
izrada instalacija vodovoda i kanalizacije.
Znanja
- Infrastruktura
- Vodovod i kanalizacija

Predmet
Znanja
Urbanizam
- Uslovi lokacije
Projektovanje
- Kuna mrea
Drutvene zgrade
Privredne zgrade
47
1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE

1. Naziv predmeta: ISTORIJA ARHITEKTURE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
50
22
72
50
22
72

- Shvata razvoj arhitekture srednjeg vijeka /srednjovjekovna Crna Gora/,
- Shvata razvoj arhitekture novog vijeka i arhitekture XIX i XX vijeka /Crna Gora/,
- Upoznaje tokove razvoja civilizacije,
- Upoznaje drutvena i kulturna kretanja srednjeg i novog vijeka.
48

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Poznaje
- Poznaje podjelu
sreenost,
karakteristine
arhitekture
preglednost i
stilove srednjeg
srednjeg vijeka
izradu razumljivih
vijeka kroz detalje
crtea.
i kompozicije;
- Crta
karakteristine
detalje i
kompozicije.
- Poznaje geografski - Razvija preciznost,
Poznaje arhitekturu
sreenost,
poloaj drutveno
srednjeg vijeka:
preglednost.
ureenje,
- Vizantijska arh.
ekonomske
- Romanska arh.
odnose,klimu,religi
- Gotska arh.
ju, graevinski
materijal,stilske
karakteristike,kom
pozicije i
detalje,arhitektura
Vizantije,Romanike
i Gotike;
- Crta
karakteristine
spomenike
Vizantijske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
- Analizira razliitost
Vizantiskih
spomenika kroz
epohe;
- Crta
karakteristine
spomenike
Romanske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
- Crta
karakteristine
spomenike Gotske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
- Uoava razlike
49
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi- izradom
crtea.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
- Crtei raeni
slobodnom
tehnikom obrade
na hameru.
sadraji
uenik
Poznaje vizantijske
spomenike Srbije i
Zete
Poznaje kulturno
istoriske naslee
srednjeg vijeka na
tlu Crne Gore.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Romanske i gotske
arhitekture.
- Razlikuje Moravsku
i Raku stilsku
grupu;
- Crta vizantijske
spomenike Srbije i
Zete.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razlikuje kulturno
istorijske
spomenike po
stilovima;
- Poznaje
konstruktivni
sistem i materijale.

- Gordana Duleti: Istorija arhitekture
- Djina Piskel: Istorija umjetnosti I, II i III
- H. W. Janson: Istorija umjetnosti- Pavle Mijovi: Kultura Crne Gore
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- U pojedinanom klasifikacionom periodu ocenjivanja, znanje se provjerava i
ocjenjuje:
- Pismeno- dva godinje,
- Usmeno;
- Ocjena vjebi.
- Izrada vjebi i pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak.
- Uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa;
- Uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata.
50
- Sakralni, sepulkralni i
profani objekti
- Armitravni i armivoltni
konstruktivni sistem

Predmet
Znanja
- Projektovanje
- Poznaje objekte prema
namjeni
- Gradjevinske konstrukcije
- Poznaje konstruktivne
sisteme
- Razvoj Graevinskih
materijala kroz vjekove
- Graevinski materijali i
gradjevinske konstrukcije
Znanja
51
- Poznaje stare i nove

gradjevinske materijale
1.2.8. DRUTVENE ZGRADE

1. Naziv predmeta: DRUTVENE ZGRADE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
20
20
Ukupno
66
66
46
46
Vjebe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 uenika

Pri izradi elaborata odjeljenje se dijeli na grupe ne vee od 12 uenika.
- Da shvati znaaj drutvenih zgrada,
- Da uestvuje u izradi projektne dokumentacije,
- Da naui uticajne elemente,
- Da naui seizmike propise,
- Da upotrebljava strunu literaturu,
- Da koristi kompjuter.
52

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Proiruje saznanje
- Analizira
- Nabraja podjelu
o strukturi naselja i
karakteristike
drustvenih zgrada
rasporedu objekata
pojedinih grupa
- Poznaje njihov
koji je
drutvenih zgrada i
znaaj u
dopunjavaju.
to : kolektivno
funkcionisanju
stanovanje,
naselja;
objekte kulturnog
znaaja, objekte
prosvjetnog
znacaja,
administrativne
zgrade, poslovne,
zdravstvene,
transportne
zgrade, objekti
sporta i rekreacije
i reprezentativne
zgrade;
- Sagleda znaaj
- Objanjava znaaj: - Zna zavisnost
uticajnih
funkcionalne eme
elemenata na
od namjene
- Namjene,
projektnu
objekta i budueg
- Kapacitete,
dokumentaciju;
kapaciteta kao i
- Kunkcionalne
normativne
eme,
vrijednosti za neke - Poboljava uslove
- Normativa,
ivota i rada
od njih;
- Orijentacija,
koristeci prirodne
- Analizira uslove
- Osvjetljenja,
uticaje.
lokacije sa
- Insolacija.
stanovita
orijentacije
objekta i
mogunosti
osvjetljavanja i
osuncavanja istih u
zavisnosti od
namjene.
- Razvija osjecaj
- Rjeavajui emu
Opisuje
humanosti i brigu
saobraaja u
komunikacije:
za lica koja imaju
objektu posebno
problema u
analizira potrebe
- Ulazni prostor,
kretanju;
za kretanje
prolazi, stepenita,
invalida i daje
rampe i liftovi;
predlog za
prevazilaenje tog
problema;
- Prema datim
uslovima ucenik
reava neki manji
- Analizira lokaciju;
- Koristi literaturu;
- Crta funkcionalnu
organizacije,
53
Preporuke za
izvoenje nastave
Izrada elaborata:
- Planinska kuca,
- Projektni biro,
- Izlozbeni prostor,
- Javni WC,
- Dio ulaznog
prostora osnovne
skole;
sadraji
uenik
objekat ili
funkcionalnu celinu
objekta slozenog
sadrzaja;
- Pronalazi
odgovarajucu
literaturu i koristi
je u cilju
kompletnog i
boljeg rjeavanja
zadatka.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
saradnje sa drugim
licima, snalaenje
u literaturi,
objedinjava
steena znanja iz
drugih predmeta.
Formativni ciljevi
uenik
emu;
- Odredjuje
normative;
- Skicira moguca
rjeenja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Objekte pod A,B, C
i D rjeava kroz :
osnove, presjek i
izglede u razmjeri
1:100 ili 1:50 ,a pod
E rjeava dio
osnove sa ulaznim
prostorom,
centralnim holom,
garderobom i
matinom
uionicom u
razmeri 1:100.

- Stambene i javne zgrade
- Kneevic-KORDIS
- Raunar,
- Projektor,
- asopisi i prospekti.
- Usmeni,
- Vjebe,
- Pismeni zadaci dva godinje,
- Idejni projekat.
- Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.
9. Profil struna spreme nastavnika i strunih saradnika
Znanja
- Vrste graevinskog
materijala
- Definisanje prostornih
vrijednosti

Predmet
Znanja
- Izbor konstrukcija i
estetika
perspektivom
- Kompjuterske vjebe
- Elementi objekata
visokogradnje
- Funkcionalne eme
- Arhitekstonske
konstrukcije
- Projektovanje
- Saobraaj
Detaljni urbanistiki plan
- Urbanizam
- Razrada lokacije
54
1.2.9. ORGANIZACIJA GRAENJA

1. Naziv predmeta: ORGANIZACIJA GRAENJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
36
72
108
36
72
108

- Koordiniranje usmjeravanje, planiranje i kontrola aktivnosti organizovanih grupa
ljudi radi ostvarenja odreenih ciljeva u graevinarstvu;
- Menadment kao moderan nain vjetine upravljanja;
- Analizira izvrene aktivnosti, pravilno upotrebljava tehniku dokumentaciju;
- Vodi i ita graevinsku dokumentaciju;
- Izrauje emu organizacije gradilita za sve objekte visokogradnje;
- Upoznaje i koristi mjere zatite na radu i principe zatite prirodne sredine;
- Koristi normative i standarde pri izradi predmjera i predrauna i u tu svrhu
upotrebljava kompjutersku tehniku.
55

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Razlikuje
- Razvija osjeaj za
- Poznaje
graevinske
organizaciju i
organizacione
djelatnosti:
sistematinost
sisteme i pojam
projektantske,
graevinarske
operativne,
- Upoznaje veze
djelatnosti i ulogu
istraivake,
razliitih grana;
menadmenta;
institucije, nadzor;
- Poznaje faze
- Razlikuje
organizovanost;
izvoenja objekta
projektnu, pravnu i
kod zamisli
ekonomsku
- Razvija ekoloku
invenstitora do
dokumentaciju u
svijest;
primopredaje
smislu zakona o
objekta;
gradnji objekta;
- Razvija marljivost
- Izrauje projektni
urednost,
pedantnost;
- Izraivanje
zadatak;
elaborata ponude;
- Pie tehniki opis;
- Shvata znaaj
urednog voenja
- Poznaje vrste
- Sastavlja opis
administracije;
gradilita i
radova;
principima njihovog
osnivanja;
- Rauna sve koliine - Razvija sposobnost
poslovne
predmjera;
komunikacije;
- Poznavanje eme
organizacije
- Pribavlja sve
- Razumije znaaj
gradilita;
saglasnosti za
strunog nadzora;
prikljuak
- Poznaje gradilinu
gradilita, objekta
- Shvata znaaj
dokumentaciju;
na infrastrukturi;
poznavanja zakona
i propisa;
- Poznaje proces
- Klasifikuje ponude
- Odgovoran je za
izvoenja i
radi ustupanja
svoj rad;
primopredaje
objekata za
radova prema
izvoenje;
- Shvata znaaj
vaeim zakonima
vanih dozvola;
u graevinarstvu;
- Sastavlja
predraunski
- Poznaje normative
elaborat ponude;
prihvata
i standarde za
odgovornost za svoj
odreene pozicije
- Razlikuje
rad;
radova;
dokumentaciju
koju sadri ponuda;
- Razvija
- Opisuje
profesionalni
graevinsku
- Klasifikuje vrste
identitet;
mehanizaciju;
gradilita prema:
- Broju objekata,
- Opisivanje radova i - Spratnosti objekta, - Snalazi se u
strunoj literaturi;
vrenje predmjera; - Povrinu koju
zauzima,
56
Preporuke za
izvoenje nastave
- Grupe dijeliti po II
(najvie 16
uenika);
- Nastavna materija
predstavljena
skicama,
prospektima,
primjerima iz
prakse, folijama i
uglednim .....
Primjerima
- Posjeta projektnoj
organizaciji;
- Posjeta razliitim
graevinskim
organizacijama;
- Vjeba: Izrada
elaborata ponude
za odreene vrste
radova
- Vjeba: Izrada
eme organizacije
(gradilita za mali i
veliki objekat);
- Vjeba: Upisivanje
podataka u
gradilinu
dokumentaciju;
- Vjeba: Posjeta
gradilitu i
upoznavanje sa
nadzorima svih
vrsta;
- Vjeba: Izrada
normativa za
materijal, radnu
snagu i vrijeme
jednostavnih
graevinskih
radova;
- Vjeba: ematski
sadraji
uenik
- Izrada
predraunskog
elaborata.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
tanost i rutinu;
Formativni ciljevi
uenik
- Razlikuje svu
potrebnu
dokumentaciju za
formiranje
gradilita;
- Upoznaje znaaj
ekonomskog
poslovanja;
- Crta emu
organizacije
graenja;
- Razlikuje simbole
na emi;
- Crta unutranji
transport i drugo;
- Upoznaje znaaj
sistematinog
pristupa rada;
- Razvija tanost i
strunost;
- Snalaenje i
rutinsko snalaenje
odreenih pozicija;
- Pie svakodnevno:
- Graevinsku
knjigu,
- Graevinski
dnevnik,
- Graevinsku
dokumentaciju;
- Razvija marljivost i
preciznost;
- Razumije trite i
snalazi se u odabiru
najpovoljnijih
cijena;
- Sarauje sa
nadzorom i zna
znaaj nadzora:
- Investitorom,
- Projektantom,
- Izvoaem;
- Razvija tanost i
rutinu;
- Vri nadzor na
manjim objektima;
- Snalazi se u
strunoj literaturi;
- Daje potrebne
podatke za tehniki
prijem;
- Povezuje
tehnoloka i
konstruktivna
znanja.
- Rauna izvedene
koliine radova;
- ita normative i
standarde za
odreene pozicije
radova;
- Rauna potreban
materijal;
- Rauna potrebnu
radnu snagu;
- Rauna potrebno
vrijeme;
- Analizira trite i
57
Preporuke za
izvoenje nastave
prikaz
mehanizacije na
emi organizacije
gradilita;
- Vjeba: Izrada
opisa graevinskih
radova i predmjera
koliina radova za
manji objekat
visokogradnje;
- (Vjebu raditi
runo i
kompjuterski );
- Vjeba: Izrada
predraunskog
elaborata
graevinskih
radova za manji
objekat
visokogradnje;
- Izrada godinjeg
elaborata:
- Izrada idejnog
projekta
organizacije
gradjenja za manji
objekat
visokogradnje.
- Kao podlogu koristi
projekat
individualne zgrade
iz predmeta
Projektovanje.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
kretanja cijena na
tritu;
- Klasifikuje
graevinsku
mehanizaciju;
- Izabira
mehanizaciju
prema odreenim
pozicijama radova;
- Crta ematski
maine na emi
organizacije
gradilita;
- Sastavlja opis
radova za
graevinske i
zanatske radove;
- Mjeri koliine za
sve graevinske
radove;
- Primjenjuje pravila
mjerenja i
izraunavanja
koliina za zavrne
i instalaterske
radove;
- Sastavlja elaborat
predmjera po
redosljedu;
- Sastavlja cjenovnik
materijala,
mehanizacija i
radne snage;
- Obraun radi
koristei normative
i standarde;
- ita kompjuterski
obraene podatke;
- Crta potrebne
podloge za
izraunavanje
58
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
koliina potrebnih
u predmjeru i
predraunu;
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sastavlja
predraunski
elaborat u cjelini.
- ivojin Praevi Vratislav Velikovi: Organizacija graenja za III razred,
- ivojin Praevi Goran irovi i dr.: Organizacija graenja za IV razred,
- Normativi i standardi rada u graevinarstvu, knjiga 1, 2, 3, 4, 5
- Raunari,
- Oprema za projektni rad,
- Grafoskop,
- Dijaprojektor.
- Usmeno,
- Pismeno - dva godinje,
- Ocjena vjebi godinjeg elaborata.
- Izrada vjebi i godinjeg elaborata za manji objekat visokogradnje,
- Od 9 vjebi najmanje 6 pozitivno ocijenjenih,
- Pozitivno ocijenjen godinji elaborat.
- Diplomirani inenjer arhitekture,
- Diplomirani inenjer graevine.
- Uenicima sa smetnjama mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga,
- Runa i kompjuterska obrada predmjera i predrauna,
- Uenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivni - Projektovanje.
Znanja
- Kalkulacije
- Izrada predmjera i
predrauna
- Izrada predmjera i
predrauna
- Opis pozicija radova

Predmet
Znanja
- Poznavanje osnovnih
karakteristika graevinskih
materijala
- Arhitektonske konstrukcije - Pojam konstruktivnih
elemenata
- Tehniko crtanje
- itanje i crtanje odreenih
pozicija radova
- Projektovanje
- itanje planova radi izrade
predmjera i predrauna
59
1.2.10. BETON
1. Naziv predmeta: BETON
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
33
33
66
66
Ukupno
99
99

- Uenici stiu znanje o betonu, AB, njegovim svojstvima i primjeni;
- Upoznaju tehnologiju spravljanja betona i svojstva njegovih komponenti;
- Stiu znanje o ulozi i znaaju armature u betonskom presjeku;
- Znaju sva pravila ugraivanja betonske mase;
- Poznaju mehanika svojstva betona;
- Crtaju emu oplate za pojedine konstrukcije elemente (ploa, stub, greda i dr.);
- Dimenzioniu jednostavne graevinske elemente;
- Crtaju planove armature za stub, plou, gredne nosae i dr.;
- Koriste kompjuterski program za dimenzionisanje i armiranje konstruktivnih
elemenata.
60

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Shvata prioritete i
- Definie sastavne
- Poznaje
postupnost u radu;
komponente za
komponentne
izradu betonske
materijale betona;
mjeavine;
- Odreuje vrstu
agregata prema
- Preciznost i
granulometrijskim
tanost;
krivim;
- Odreuje vrstu i
marku cementa;
- Crta
granulometrijske
krive;
- Odreuje osobine
vode;
- Rauna upotrebnu
koliinu vode;
- Samokontrola i
- Poznaje naine
- Ispituje na
marljivost;
spravljanja betona
potrebnoj
i svojstva svjee
aparaturi poetak i - Preuzimanje
odgovornosti za
betonske mase;
kraj vezivanja;
sopstveni rad;
- Rauna razmjeru
mijeanja
komponenti
betona;
- Upotrebljava
aditive za beton;
- Njeguje beton;
- Opisuje naine
mijeanja i
transporta
betonske mase;
- Preciznost i
- Navodi osnovna
- Rauna mehaniku
svojstva betona;
vrstou betona na
tanost;
pritisak, zatezanje
i sl.;
- Crta i analizira
dijagrame praenja
betona u vremenu;
- Analirira
vodonepropustljivo
st, otpornost na
mraz i toplotu;
- Razvija osjeaj
- Razlikuje vrste
- Nabraja potrebnu
povezanosti sa
elika za
armaturu;
drugim
armiranje;
- Poznaje propise
elementima;
- Raunski odreuje:
armiranja
- Duinu armature,
konstruktivnih
- Duinu sidrenja,
elemenata;
61
Preporuke za
izvoenje nastave
- Podjela uenika u
grupe do 16
uenika;
- Razgledanje
pogona za
spravljanje betona
i laboratorije;
za ispitivanje
graevinskog
materijala;
za ispitivanje
graevinskog
materijala;
- Posjeta
armirakom
pogonu.
sadraji
uenik
- Navodi sve vrste

oplata;
- Poznaje postupke
proraunom
armirano-betonskih
elemenata;
- Poznaje aksijalno
naprezanje
elemenata;
- Nabraja AB
elemente
optereene na
savijanje;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Zatitni sloj,
- Nastavljanje
armature,
- Oblikuje armaturu;
- Crta oblike oplate
za sve
konstruktivne
elemente;
- Razlikuje vrste
oplate;
- Odreuje osobine
oplata i skela;
- Rauna nosivost AB
na : pritisak,
smicanje i
zatezanje;
- Analizira granina
stanja
upotrebljivosti;
- Crta radni dijagram
betona i elika;
- Radi proraun
konstruktivnih
elemenata
koristei metodu
doputenih napona
za:
- Temelje,
- Stubove i zidove,
- Grede,
- Ploe;
- Raunarski
odreuje dimenzije
elemenata
konstrukcije
optereenih na
centrini pritisak;
- Crta plan, izvode i
specifikaciju
armature;
- Dimenzionie AB
elemente
optereenja na
savijanje;
- Dimenzionie AB
elemente prema
momentu savijanja
za sljedee
presjeke:
- Pravougaoni
presjek,
- Razvija marljivost i
sistematinost
- Sposobnost brzog
djelovanja;
- Razvija rutinu u
radu;
Vjeba:
- Crta emu polate
za jednostavne AB
elemente.
tanost;
Vjeba:
- Odreivanje
graninih stanja
upotrebljivosti;
Vjeba:
- Crtanje radnih
dijagrama
- Betona i elika;
- Razvija tanost i
odgovornost za svoj
rad;
Vjeba:
- Dimenzionisanje
- Konstruktivnih
elemenata
- Optereenja na
centrini
- Pritisak (runo i
kompjuterski).
- Za dimenzionisanje
koristiti P' BAB/87;
marljivost;
- Kritino
vrednovanje
dobijenih
rezultata;
- Snalaljivost u
odnosu na
situaciju;
62
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Dimenzionisanje AB
- Elemenata
konstrukcije
- Optereenja na
savijanje runo i
kompjuterski.
- Za proraun
sadraji
uenik
- Poznaje vrste AB
ploa u jednom i
dva pravca;
- Poznaje uticaj
transferzalnih sila i
znaaj osiguranja
od njih.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- "T" presjek;
- Povija armaturu
prema liniji
zateuih sila;
- Crta izvod, plan i
specifikaciju
armature za AB
elem. Optereene
na savijanje;
- Analizira i rauna
optereenja;
- Dimenzionie:
- Proste,
- Konzolne,
- Ploe sa jednim ili
dva prepusta,
- Uklijetene ploe,
- Kontinualne ploe
prema graninim
stanjima;
- Crta plan, izvod i
specifikaciju
armature
- Rauna kose sile
zatezanja;
- Rauna potrebnu
armaturu;
- Crta dijagrame
glavnih kosih
zateuih napona.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Preciznost i
tanost;
Vjebe:
- Dimenzionisanje
ploa runo i
kompjuterski.
- Za proraun
- Razvija strunost i
preciznost kao i
strunu
odgovornost pri
radu.
Vjebe:
- Osiguranje AB
elemenata od
uticaja
tranfenzalnih sila.
- Runo i
kompjuterski.
- Koristiti P' BAB/87.

- Beton za III i IV razred,
- Graevinske struke,
- Pravilnik za beton i armirani beton P' BAB/87.
- Raunar,
- Grafoskopi,
- Diaprojektori
- Laboratorija za ispitivanje graevinskog materijala sa svom potrebnom opremom.
- Pismeno dva - tokom godine,
- Usmeno,
- Ocjena vjebi.
- Izrada grafikih vjebi i rad u laboratoriji,
- Od 6 vjebi pozitivno ocijenjene 4.
63

- Diplomirani inenjer graevine-konstruktivni smjer.
- Uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga,
- Uenicima sa izuzetnim sposobnostima za grafike radove dati sloenije AB
konstrukcije.
Znanja
- Dimenzionisanje elemenata
na pritisak i savijanje
- Konstruisanje elemenata
konstrukcija, optereenih
- Materijal za pripremu
betona
- Beton
- Gvoe za armiranje
- Konstruisanje elemenata i
konstrukcija, optereenih

Predmet
Znanja
- Graevinska mehanika
- Statiki odreeni nosai
- Arhitektonske konstrukcjie
- Materijali
- Informatika
- Osnovni graevinski
elementi (stubovi, nosai,
ploe,...)
- Beton i gvoe za
armiranje
- Upotreba kompjuterskih
programa
64
1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA

1. Naziv predmeta: STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
36
36
72
36
36
72

- Usvajaju osnovne pojmove, definicije i zakone koji se koriste u graevinskoj
praksi;
- Prepoznaju statike sisteme u praksi;
- Razumiju znaaj pravilnog odabira oblika i dimenzija konstruktivnih elemenata;
- Osposobljavaju se za analitiku i grafiku obradu podataka pri dimenzionisanju
elemenata;
- Razvijaju sistematinost, urednost i preciznost;
- Razvijaju motivaciju za praenje tehnikih dostignua.
65

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uvod
- Crta razliite vrste - Razvija
- Upoznaje: zadatak
sila.
samostalnost u
i podjelu
radu.
mehanike, tijelo,
materijalnu taku,
liniju i ravan;
- Definie silu;
- Upoznaje aksiome
statike.
Statika materijalne take
- Crta sistem
- Upoznaje sisteme
tanost
kolinearnih sila
kolinearnih sila i
koje napadaju
njihovu rezultantu;
materijalnu taku;
- Upoznaje sile
- Crta poligon i
razliitih pravaca;
trougao sila;
- Upoznaje
- Analitiki odreuje
proizvoljan sistem
rezultantu;
sila koji napada
materijalnu taku; - Razlae silu na dva
zadata pravca
- Upoznaje grafike i
(grafiko i
analitike uslove
analitiko
ravnotee
rjeenje);
materijalne take.
- Odreuje grafiki i
analitiki
rezultantu
proizvoljnog
sistema koji
napada materijalnu
taku.
Statika krute ploe
- Crta spreg sila;
- Opisuje moment
sile za datu taku i - Analizira sistem
momentno pravilo;
spregova koji
- Opisuje spreg sila;
napadaju
- Upoznaje
materijalnu taku;
grafostatiku- Slae silu i spreg;
slaganje sila;
- Redukuje silu na
- Upoznaje
taku;
analitike i
- Odreuje grafiki i
grafike uslove
analitiki
ravnotee krute
rezultantu sistema
ploe.
proizvoljih sila koje
napadaju krutu
plou.
Teite
- Razvija efikasnost i
- Razlae i odreuje
- Definie pojam
tanost
teite sloenih
teita
povrina (analitiki
- Definie teita
66
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Izvoditi ih u
grupama sa najvie
16 uenika.
Vjeba:
- Sistem kolinearnih
sila- analitiki i
grafikie;
Vjeba:
- Razlaganje sila na
dva zadata pravca;
Vjeba:
- Slaganje dvije i
vie sila.
Vjeba:
- Redukcija sistema
proizvoljnih sila na
taku.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
osnovnih povrina
i grafiki)
- Definie teite
sloenih povrina
Statiki odreeni nosai
- Odreuje reakcije
- Upoznaje pojam i
oslonaca nosaa
vrste nosaa;
proste grede
- Definie nosa(analitiki i
prostu gredu i
grafiki);
konzolni nosa;
- Odreuje reakcije
- Upoznaje vrste
oslonaca nosaa
oslonaca;
proste grede sa
- Obrazlae statiku
prepustima
- Odreenost nosaa;
(analitiki i
- Upoznaje vrste
grafiki);
optereenja;
- Upoznaje i definise - Odreuje reakcije
oslonca konzolnog
sile u presjeku:
nosaa (grafiki i
- Transverzalne,
analitiki);
normalne i
momente savijanja - Raunski odreuje
opasni presjek i
(presjene sile) i
presjene sile;
definie ih.
- Konstruie
dijagrame
presjenih sila;
- Uoava greke.
Otpornost materijala
- Raunski odreuje
- Definie otpornost
unutranje sile
materijala;
optereenog
- Definie napon;
tijela.
- Poznaje vrste
naprezanja;
Aksijalna naprezanja
- Dimenzionie
- Poznaje
aksijalno
deformaciju i
napregnute
napon kod
tapove
aksijalnog
naprezanja;
- Definie Hukov
zakon aksijalnog
naprezanja.
Smicanje
- Dimenzionie
- Poznaje
zakivke u vezi.
deformaciju i
napon smicanja;
- Definie Hukov
zakon smicanja.
Savijanje
- Raunski odreuje
- Upoznaje
momente inercije i
deformaciju i
otporne momente
napon savijanja;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
opaanja,
uporeivanja i
razlikovanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Odreivanje
reakcija oslonaca
proste grede.
Vjeba:
- Odreivanje
reakcija oslonaca
grede sa
prepustima.
Vjeba:
- Odreivanje
reakcije oslonca
konzolnog nosaa.
Vjeba:
- Crtanje dijagrama
presjenih sila.
Vjeba:
- Odreivanje
unutranjih sila
optereenog
tijela.
- Svjestan je line
odgovornosti u
zahtjevima
preciznog rada.
- Razvija tanost i
sposobnost
uporeivanja;
67
Vjeba:
- Dimenzionisanje
aksijalno
napregnutih
tapova.
Vjeba:
- Raunsko
odreivanje
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
osnovnih povrina;
- Upoznaje osnovnu
- Uoava greke.
jednainu
- Raunski odreuje
savijanja;
momente inercije i
- Upoznaje vrste
otporne momente
momenata inercije
sloenih povrina.
i otpornih
momenata ravnih
povrina;
- Upoznaje
geometrijske
karakteristike
ravnih presjeka.
Dimenzionisanje nosaa optereenih na savijanje
- Dimenzionie
nosae optereene
- Upoznaje postupke
na savijanje;
dimenzionisanja;
- Obrazlae smicanje
pri savijanju;
- Poznaje raspored
tangentnih
(smiuih) napona
u gredama
pravougaonog
poprenog presjeka
i I profila.
Izvijanje
- Poznaje
deformaciju
izvijanja, kritinu
silu i kritini
napon;
- Poznaje Ojlerov
obrazac za
odreivanje
kritine sile;
- Upoznaje
dimenzionisanje
pritisnutih tapova
po omega
postupku.
Sloena naprezanja
- Poznaje
ekscentrini
Preporuke za
izvoenje nastave
momenata inercije
i otpornih
momenata
osnovnih i sloenih
povrina.
Vjeba
- Dimenzionisanje
nosaa optereenih
na savijanje.
- Provjerava nosivost
nosaa zadatih
poprenih
presjeka;
- Odreuje
maksimalne
vrijednosti
smiuih i
normalnih napona i
konstruie
dijagrame
promjena ovih
napona.
- Dimenzionie
pritisnute tapove
po omega
postupku;
Vjeba:
- Dimenzionisanje
pritisnutih tapova;
- Raunski odreuje
intezitet aksijalne
sile za zadate
uslove.
Vjeba:
- Odreivanje
inteziteta aksijalne
sile.
- Raunski odreuje
ekstremne
Vjeba:
- Odreivanje jezgra
68
sadraji
uenik
pritisak;
- Poznaje jezgro
presjeka.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
vrijednosti
normalnih napona i
poloaj neutralne
ose;
- Raunski odreuje
jezgro presjeka.
Preporuke za
izvoenje nastave
presjeka.

- Dobrosav Golubovi i Ljubica Likavec: Statika za drugi razred graevinske struke
- Dobrosav Golubovi : Statika i otpornost materijala za trei razred graevinske
struke.
- B. Jovanovi, O. Stankovi, O. Damjanovi, D. Velikovi, D. Jovanovi : Statika i
otpornost materijala
- D. Rakovi : Tablice iz otpornosti materijala
- Specijalne table sa priborom za crtanje,
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- Raunar.
- Dva pismena zadatka u toku godine,
- Usmeno,
- Grafike vjebe, 24 vjebe u toku kolske godine.
- Od 24 vjebe 16 pozitivno ocijenjenih.
- Diplomirani graevinski ininjer konstruktivnog smjera ,
- Diplomirani ininjer arhitekture.
- Teite

Predmet
Znanja
- Teine graevinskih
materijala.
Prenoenje optereenja
- Fizika
- Pravac, dejstvo, sile.
Uticaji
- Arhitektonske konstrukcije - Poznaje konstrukcije i
njihovu ulogu u
kompletnom sistemu
- Matematika
- Teiste figura
- Grafostatika
- Tehniko crtanje
- Crtanje u razmjeri
- Otpornost materijala
- Osnovna svojstva
materijala
Znanja
- Optereenja
- Sile
- Statike eme nosaa
69
1.2.12. TEHNIKO CRTANJE

1. Naziv predmeta: TEHNIKO CRTANJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
4
68
68
Ukupno
72
72

- Razvija pri crtanju fine motorike sposobnosti;
- Ui preciznost, sreenost, preglednost i izradu tehnikih crtea;
- Razvija sposobnost sagledavanja prostora;
- Upoznaje znaaj dimenzija i razmjere;
- Zna pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.
70

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Formira pravilan
- Razlikuje vrste
- Tehniko crtanje:
odnos prema
papira za crtanje:
grafikom
- Pelir, milimetarski,
- Upoznaje znaaj
izrazavanju.
hamer, paus,
ovakve vrste
ozolit;
crtanja u tehnici;
- Vrste olovaka,
guma, tu, marker,
- Materijal koji se
bojice;
koristi;
- Tehniki pribor;
- Upotrebu papira za
crtanje.
- Rad olovkom:
- Izvlaenje linija;
- Ispisivanje brojeva.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Odredjivanje
formata A1,
A2,A3,A4;
- Crtanje tehnikog
okvira;
- Crtanje peata.
- Zna da koristi I
odrava: sto za
crtanje, tablu,
inu, T-lenjir,
trougao, uglomjer,
razmjernik,
krivuljare, estare,
ablone i razliita
pera;
- Umije da ispravi
papir, odredi
format, isjee ga i
privrsti za
podlogu.
- Razlikuje kvalitet I
debljinu mina za
tehnike olovke;
sigurnost u radu.
- Ui konstrukciju
brojeva.
Vjeba:
- Crtanje punih linija
razliitih debljina;
- Crtanje
isprekidanih linija;
- Crtanje taka;
- Arhitektonska slova
- Ui konstrukciju
arhitektonskih
slova.
- Razmjera
- Razvija osjeaj za
preciznost.
- Upoznaje znaaj
razmjere na
tehnikom crtezu I
njenu primjenu u
pojedinim fazama
crtanja;
71
Vjeba:
- Ispisivanje brojeva
slobodnom rukom;
- Ispisivanje brojeva
pomou
konstrukcije.
Vjeba:
- Pisanje slova
slobodnom rukom;
- Pisanje slova
putem
konstrukcije.
Vjeba:
- Na jednostavnim
oblicima
primjenjuje
razliite razmjere
1:10 - 1:50 1:100
sadraji
uenik
- Kotiranje
- Oznake materijala
- Rad u tuu
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Koristi razmjernik.
- Zna elemente
kotiranja: kota,
kotna linija,
poetak i kraj
kotne linije;
- Visinska kota.
- Upoznaje grafiko
prikazivanje
materijala u
projektima.
opaanja
Priprema pribor, ui
punjenje i isenje,
radiranje i brisanje.
- Uoava vanost
kvalitetnog rada u
profesiji.
primjene teorije u
praksi.
- Idejni projekat
- Upoznaje znaaj i
sadrzaj idejnog
projekta.
- Glavni projekat
- Zna sadraj glavnog - Formira stav o

vaznosti dobijenih
projekta i ulogu
informacija I
njegovih priloga.
njihovoj primjeni.
- Izvodjaki projekat
- Zna sadraj
izvodjakog
projekta I vanost
detalja koji se
razradjuje.
72
Preporuke za
izvoenje nastave
1:250 1:1000;
Vjeba:
- Vri kotiranje
jednostavnih
osnova, izgleda i
presjeka u zadatoj
razmjeri.
Vjeba:
- Crta oznake
gradjevisnkog
materijala,
namjestaja,
sanitarnih
uredjaja,
instalacija i
zelenila u osnovi i
izgledu.
Vjeba:
- Crta u
odgovarajuoj
razmjeri zadate
oblike, kotira i
ispisuje podatke;
Vjeba:
- Crta konstrukcije
mnogouglova,
elipse, krivih linija
i njihove spojeve
sa pravim linijama.
Vjeba:
- Precrtava zadati
prilog idejnog
projekta u
odgovarajuoj
razmjeri.
Vjeba:
- Precrtava zadati
prilog glavnog
projekta u
odgovarajucoj
razmjeri.
Vjeba:
- Precrtava zadate
djelove
izvodjakog
projekta u
odgovarajuoj
razmjeri.
sadraji
uenik
- Naslov i logotip
- Kopiranje i
formatizovanje
projekta
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija
kreativnost,
preduzimljivost i
samostalnost u
radu;
- Formira stav o
znaaju
povezivanja
estetike i funkcije.
Formativni ciljevi
uenik
- Upoznaje logotip i
njegovu
kompoziciju.
- Ui upotrebu i rad
na aparatu za
kopiranje.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Na zadatu temu
bira oblik i veliinu
slova u izradi
naslova i logotipa.
Vjeba:
- Kopira, formatizuje
i slae u fasciklu
svoje radove.

- Gordana Duli: Tehniko crtanje.
- Crtai stolovi sa odgovarajuim tehnikim priborom
- Grafike vjebe i izrada manjeg elaborata.
- Pozitivno ocijenjene 50% grafike vjebe i elaborat.
Znanja
- Projektna dokumentacija
- Tehniki crte

Predmet
Znanja
- Projektovanje
- Crte, kotiranje i
formatizovanje
- Drutvene zgrade
- Crte, kotiranje i
formatizovanje
- Privredne zgrade
- Crte, kotiranje i
formatizovanje
- Arhitektonske konstrukcije - Osnove, izgledi, presjeci i
kotiranje
73
1.2.13. KOMJUTERSKE VJEBE

1. Naziv predmeta: KOMJUTERSKE VJEBE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
144
Ukupno
216
Praksa- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 uenika

- Osposobljavanje za rad na raunaru;
- Razvija kulturu tehnikog crtanja;
- Priprema se za izradu projektne dokumentacije;
- Zna sadraj idejnog, glavnog i izvoakog projekta.
74
72
144
216

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Orjentise se u
- Rukuje miem i
- Upoznavanje sa
radnom prostoru
koristi tastaturu,
autocad-om
autocad-a.
uoava logiku
(grafiki editor
programa i razvija
programa, padajuci
samostalnost pri
meniji, palete sa
radu.
alatkama i njihove
funkcije, otvaranje
postojee
datoteke, snimanje
i izmene, izlaenje
iz programa).
- Razvija kulturu
- Koristi osnovne
- Izrada prvog
tehnikog crtanja.
geometrijske
crtea,
likove, medjusobno
upoznavanje sa
ih dovodi u vezu i
paletom DRAW.
predstavlja prve
eme prostora i
namjetaja.
- Razumije
- Oslobadja se u
Definisanje radnog
dimenziju radnog
radnom prostoru
prostora (zadavanje
prostora i
autocad-a.
osnovnih jedinica
dimenzije crtea.
mera, podesavanje
mjernog sistema),
upotreba razliitih
reima rada.
- Definisanje
poloaja jednog
objekta u odnosu
na druge,
uveanje, dorada
objekta.
- Crta sloenije
geometrijske
likove, kombinuje
ih i uredjuje,
predstavljajui
arhitektonske
simbole.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
- Korienjeblokova
(unosenje sa
zadavanjem
razmjere i
rotiranjem,
rastavljanje i
ponovno
definisanje
blokova, uvanje
blokova).
- Organizovanje
informacija
pomocu lejera
(izrada i
dodjeljivanje
- Pravi biblioteku
simbola, dizajnira
nove simbole i
redizajnira
postojee simbole.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
- Raslojava crte
prepoznajui
slinost elemenata
i grupiui ih u
zavisnosti od
- Razvija
organizacione
sposobnosti.
75
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjezba:
- Crta slobodne
kompozicije po
linom osjecanju i
nahodjenju.
Vjezba:
- Sam podeava
mjerne
jedinice,crta
slobodne
kompozicije
koristei razliite
reime rada.
Vjezba:
- Crta slobodnu
kompoziciju po
linom osjeanju i
nahodjenju;
modifikuje je
koristeci nove
komande.
Vjezba:
- Vjezbaju
pravljenje blokova
i njihovo unoenje.
Vjezba:
- Crta zadati
arhitektonski
prostor sortirajuci
objekte i koristei
sadraji
uenik
slojeva, rad sa
slojevima, kontrola
prikazivanja,
pronalaenje,
dodjeljivanje
tipova linija
slojevima).
- Poveanje
produktivnosti
(viestruko
kopiranje
objekata,
razvijanje crtea,
crtanje paralelnih
linija, salektivno
uklanjanje
neiskorienih
elemenata).
Povezivanje delova u
cjelinu, kontrola
prikaza.
Dodavanje rafure.
Spoljne reference.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
zajednikih
karakteristika.
Preporuke za
izvoenje nastave
licnu
- Biblioteku blokova.
- Crta kruni i
poligonalni niz
objekata, spaja
crtee razliitih
fajlova u jedan,
meri duinu
segmenta luka,
menja duinu
objekta, crta
paralelne linije,
spaja ih i
doradjuje, bira
karakteristike
svake paralelne
linije,
rasterecujui crte
od nepotrebnih
elemenata.
- Crta osnovu na
kojoj se pojavljuje
tipska prostorija,
upoznaje funkcije
regenerisanja i
precrtavanja, i
komandu Frozen
Layer.
- Ui da rafira
povrinu i da
precizno koristi
rafuru za
karakteristine
sluajeve kao i da
je menja i
uskladjuje sa
ostalim rafurama.
- Dodaje crte kao
spoljnu referencu,
koristi dijalog Xref
Manager i dijalog
External
Reference.
76
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
Vjezba:
- Crta slobodne
kompozicije po
linom osjeanju i
nahodjenju
vjebajuci na njoj
nove komande.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
Vjezba:
- Nadgradnja osnove
sa prethodnog casa
korienjem novih
komandi.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
Vjezba:
- Nadgradnja osnove
sa prethodnog casa
korienjem novih
komandi.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
Vjezba:
- Nadgradnja osnove
sa prethodnog casa
korienjem novih
komandi.
sadraji
uenik
tampanje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija tehniku
kulturu i sagledava
sam svoje
sposobnosti.
Formativni ciljevi
uenik
- Bira tampac,
veliinu papira,
razmeru,
orjentaciju
crtea;koristi
karticu Layout,
podeava boje,
stilove linija i
sencenje
korienjem stilova
za ploter.Koristi
tabelu Plot Style.
77
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjezba:
- tampa svoju prvu
osnovu.
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
- Dodavanje teksta
crteu
- Kotiranje.
- Atributi.
uenik
- Dodaje tekst
crteu, formatizuje
ga, podeava
veliinu,boju,
koristi posebne
simbole i razlomak,
stilove, prebacuje
tekst u mala ili
velika slova,
mjenja tekst.
- Uci komponente
kotiranja, bira stil
kotiranja, naine
kotiranja, radi sa
alatkama
Dimension,
postavlja
horizontalne i
vertikalne kotne
linije, kotira u
nizu, paralelno,
kotira
neortogonalne
objekta, mjenja
kote.
Ui da koristi
atribute, da ih
izradjuje i mjenja.
- Rad sa postojecim
crtezima i
rasterskim slikama.
- Skenira, precrtava
u razmjeri, uitava
rasterske slike.
- Upotreba spoljnih
(Xref) referentnih
datoteka.
- Priprema postojei
crte za unakrsno
povezivanje,
formira crte od
spoljnih datoteka i
uitava djelove iz
spoljne datoteke.
- Koristi paletu
Express, radi sa
alatkama za rad sa
slojevima, za
obradu teksta,
koristi alatke
expressblock,
- Koriscenje palete
Express.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja i dopune
projekta.
Formativni ciljevi
Vjezba:
- Nadgradjuje
osnove sa
prethodnog asa
korienjem novih
komandi.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
izrade projekta,
razvija oseaj za
jasno tehniko
izrazavanje.
Vjezba:
- Nadgradjuje
osnove sa
prethodnog asa
koriscenjem novih
komandi.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
izrade projekta,
razvija osjeaj za
jasno tehniko
izraavanje.
- Razvija tehniku
kulturu.
Vjezba:
- Vjezba izradu
atributa.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
crtanja i dopune
projekta.
78
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjezba:
- Skenira, precrtava,
doradjuje rastersku
sliku.
Vjezba:
- Nadgradjuje
razradjivane
osnove korienjem
novih metoda.
Vjezba:
- Nadgradjuje
razradjivane
osnove korienjem
novih metoda.
sadraji
uenik
- Izrada projekta
individualne
Projektovanje
korienjem
uglednog
primjerka.
- Upoznavanje sa 3D
VIZ-om (pregled
interfejsa:
standardni meni,
tab panel,
standardna
paleta,flajauts
paleta, vjuport,
alati za rad sa
vjuportom,
upoznavanje
komandnog panela,
upoznavanje alata
).
- Rad sa
objektima:selektov
anje i pomeranje,
rotiranje i
promjena veliine
objekta, kopiranje,
selektovanje vie
objekata,
imenovanje
selekcionih setova i
njihovo editovanje.
- Dobijanje zeljene
projekcije (alat za
perspektivni
prikaz, koriscenje
visestrukih prikaza,
izmena vjuport
prikaza i
konfigurisanje).
- Upoznavanje VIZovih objekata
(standardni
primitivi i njihovo
uobliavanje).
- Pravljenje kopija
koje dijele
svojstva.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Express Standard.
- Crta projekat i
priprema ga za
tampu.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sagledava svoje
znanje i
sposobnosti.
- Rukuje miem i
koristi tastaturu,
uoava logiku
programa i razvija
samostalnost pri
radu.
- Orjentie se u
radnom prostoru
programa.
Vjezba:
- Kreira prve oblike
po linom
osjeanju I
nahodjenju.
- Pravi prvi objekat

koji prostorno
postavlja i
doivljava,
odredjuje ga i
koristi osnovne
alate programa.
- Upoznaje i
oslobadja se u
radnom prostoru.
Vjezba:
- Kreira oblike po
linom osjeanju i
nahodjenju i koristi
nove komande.
- Sagledava prostor i
objekte u njemu.
- Oslobadja se u
radnom prostoru
programa.
Vjezba:
- Kreira oblike po
linom osjeanju i
nahodjenju i koristi
nove komande.
- Kreira objekte,
odredjuje im
dimenzije i
modifikuje ih,
odredjuje jasnou,
precizno ih
postavlja u
prostoru.
- Kreira instance i
reference kopija,
mijenja veliine i
- Upoznaje
mogunosti
programa, razvija
kreativnost i
samostalnost.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
79
sadraji
uenik
- Kreiranje oblika
splajnovima.
- Izmjena oblika
korienjem
podobjektnih
nivoa.
- Crtanje zidova
pomou splajnova.
- Korienje
snimljenih oblika,
upoznavanje sa
Bulovim alatima,
korienje AEC
zidova i vrata,
kreiranje vrstog
oblika pomou
splajnova.
- Kreiranje otvora u
zidu pomou
Bulovih operacija.
- Organizovanje i
editovanje
objekata.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
modelovanja.
Formativni ciljevi
uenik
rotira objekte
transformacionim
alatima, pravi
jedinstvene kopije
i kopira
modifikatore.
- Crta pravolinijske
segmente, lukove,
horizontalne i
vertikalne linije i
modeluje sloene
objekte koristei
splajnove.
- Podeava
transformacioni
gizmo, poravnava
uglove splajnova,
kreira ispune i radi
prvo renderovanje.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
- Crta precizne
linije, postavlja
debljine zidova,
koristi reetke i
privlaenje za
precizno
poravnjanje
objekta, podeava
poziciju zida.
- Kombinuje i
edituje splajnove,
koristi Bulove
operacije,
razumije ostale
tipove splajnova,
modeluje AEC
zidove i vrata.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
Vjezba:
- Izrada
arhitektonske
osnove i dizanje
zidova u 3D
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
Vjezba:
- Nadgradnja modela
sa prethodnog
casa.
- Skriva oblike koji

smetaju, kreira
oblike otvora,
oduzima otvore sa
zida, kreira
viestruke otvore
na zidu i pravi
izmjene na otvoru.
- Imenuje
objekte,koristi
slojeve i
organizuje objekte
po slojevima.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
Vjezba:
- Nadgradnja modela
sa prethodnog
casa.
- Napreduje u
upoznavanju
brzihmetoda
modelovanja.
Vjezba:
- Nadgradnja modela
sa prethodnog
casa.
80
sadraji
uenik
- Dodavanje kamera
i osvjetljenja.
- Uredjivanje modela
pomou materijala.
- Rad sa fajlovima
- Izrada 3D modela
objekta po
zadatom projektu
sa izradom
perspektivnog
prikaza.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
i kulturu tehnikog
izrazavanja.
Formativni ciljevi
uenik
- Importuje autocad
crte, dodaje i
postavlja
kameru,upoznaje
se sa vrstama
svetla,dodaje i
mijenja
osvjetljenje,
renderuje.
- Upoznaje vrste
mapa, dodjeljuje
materijale
objektima,
uradjuje
materijale,
selektivno
renderuje djelove
modela.
- Dodaje namjestaj,
pristupa
materijalima i
objektima iz drugih
fajlova,koristi
Virtual Frame
Buffera za uvanje,
poredjenje i
stampanje
renderovanih
pogleda.
- Koristi steeno
znanje za izradu
objekta,
predstavlja
njegovu
materijalizaciju i
bira najpogodniji
ugao prikazivanja.
i kulturu tehnikog
izrazavanja.
Vjezba:
- Nadgradnja
modela.
i kulturu tehnikog
izrazavanja.
Vjezba:
- Nadgradnja
modela.
- Sagledava
sposobnosti
modelovanja i
prikazivanja
modela.
- Kontrolna vjeba.

- Autocad
- 3D Studio VIZ
- Raunar (tampa, skener).
- Praktine vjebe.
- Uspjeno odraene vjebe i elaborati.
81
Preporuke za
izvoenje nastave

Znanja

Predmet
Znanja
- Projektovanje
vizuelizacija
- Drutvene zgrade
vizuelizacija
- Privredne zgrade
vizuelizacija
- Urbanizam
vizuelizacija
- Organizacija graenja
vizuelizacija
82
i
i
i
i
i
1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE

1. Naziv predmeta: PRIVREDNE ZGRADE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
36
36
72
36
36
72

- Upoznavanje uenika sa znaajem i podjelom privrednih zgrada;
- Upoznavanje uenika za razradu datih idejnih rjeenja i grafikom obradom
priloga;
- Osposobljavanje uenika za razradu konstruktivnih i zanatskih detalja u projektu;
- Upoznavanje uenika sa specifinostima konstruktivnih sistema privrednih zgrada;
- Sticanje radnih navika i radne discipline;
- Razvijanje kod uenika sistematinosti, urednosti i preciznosti u radu.
83

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Shvata znaaj i
- Zna odabiranje
I Industrijski
odgovornost
lokacije za
objekti:
prihvaenog posla.
odredjene
- Upoznavanje vrste,
industriske
namjene i
objekte;
tehnoloke eme
- Razumije
industruskih
tehnoloke eme
objekata.
industriskih
objekata;
- Zna funkcionalnu
cjelinu: proizvodna
hala, uprava,
garderoba,
sanitarni vor,
pratei objekti;
- Zna nain
osvjetljavanja
hala: bazlikikalno,
vanterne na krovu,
testerasti ,,ed,,
krovovi;
- Razradjuje detalje
noseih i krovnih
konstrukcija;
- Prema datoj
idejnoj skici i
funkcionalnom
rjeenju razradjuje
osnove, presjeke i
izgled industrijskog
objekta odredjene
namjene.
- Zna vrste zgrada za - Razvija sposobnost
II Poljoprivredne
za komunikaciju i
uzgoj stoke: tale
zgrade
timski rad.
za goveda, svinje,
- Upoznaje vrste,
konje, ovce,
namjenu i znaaj
pernatu ivinu;
poljoprivrednih
- Poznaje nain
objekata.
hranjenja stoke u
objektima i na
farmama;
- Zna normative za
gradnju objekata
za stoku: povrine,
osvijetljenost ,
ventilaciju;
- Razradjuje prema
idejnom rjeenjem
glavni projekat za
84
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Grafiki rad na
asu u razmjeri
manjeg tekstilnog
pogona prema
idejnom rjeenju.
Vjeba:
- Razrada idejnog
rjeenja staje za
pet krava i izrade
glavnog projekta.
sadraji
uenik
- Poznaje vrste
objekata za
uskladitenje
hrane za stoku.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Formira stav o
novim
tehnologijama i
uoava njihov
znaaj
Formativni ciljevi
uenik
odredjenu vrstu
objekata za stoku;
- Razradjuje
konstruktivne i
zanatske detalje
glavnog projekta
poljoprivrednog
objekta;
- Zna nain
uskladitenja
zrnaste hrane:
koeve, silose...;
- Zna namjenu i
funkcionalnost
staklenika za
proizvodnju hrane.
Preporuke za
izvoenje nastave

- Oprema za projektantski rad,
- Raunari,
- Grafoskop,
- Dijaprojektor.
- Usmeno,
- Pismeni zadaci dva puta godinje,
- Izrada idejnog projekta.
- Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat.
Znanja
- Ortogonalna projekcija i
perspektiva
- Sistemi prefabrikovane
gradnje i konstruktivni
elementi objekta
- Tehniko pismo i tehniko
crtanje priloga
- Vrste graevinskih
materijala za objekte

Predmet
Znanja
- Nacrtna geometrija
- Sagledava prostor u tri
projekcije i perspektivno
- Arhitektonske konstrukcije - Odabira sistem gradnje u
zavisnosti od namjene i
raspona
- Tehniko crtanje
85
- Crta i ispisuje priloge

projekta
- Zna odabrati materijale za
odredjeni objekat
1.3. IZBORNA NASTAVA

1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE
1. Naziv predmeta: RAZVOJ ARHITEKTURE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
50
22
50
Ukupno
72
72
22

- Shvata najvanije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralatva kroz
vjekove do dananjih dana;
- Sagledavaju tehnike graenja, upotrebe razliitog materijala i konstrukcija kroz
vjekove;
- Sagledava istorijske injenice, drutvene promjene, ekonomske odnose,
klimatske uslove, religiju kao bitne injenice u razvoju arhitekture;
- Sagledava kulturno-istorijsko nasljee na tlu crne gore u svim epohama razvoja;
- Shvata razvoj starog vijeka /antika crna gora/.
86

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Klasifikuje objekte - Upoznaje
- Analizira razvoj
povezanost meu
arhitekture po
arhitekture kroz
stilovima;
stilskoj
vjekove.
- Naui preciznost,
pripadnosti.
urednost,
preglednost i
izradu razumljivih
crtea.
- Crta praistoriske
- Poznaje
za predstavu o
nadgrobne
praistorijsko doba i
prostoru.
spomenike/mjenhir
uoava prve
i,dolmeni,kromlesi
poetke
i siste;
arhitektonskog
- Crta prva
stvaralatva.
ovjekova stanitazemunice i
sojenice.
- Analizira stilske
- Poznaje
spretnost,
razlike starog
arhitekturu starog
preglednost i
vijeka;
vijeka:
usmjerenost ka
- Poznaje geografski
- Egipat,
razvoju.
poloaj drutveno
- Mezopotamija,
ureenje,
- Grka,
- Razvija
ekonomske
- Rim.
kreativnost,preduzi
odnose,klimu,religi
mljivost i
ju, graevinski
samostalnost u
materijal,stilske
radu
karakteristike,kom
pozicije i
detalje,arhitektura
Egipta,Mezopotami
je,Grke i Rima;
- Crta
karakteristine
spomenike
Egipatske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
- Crta
karakteristine
spomenike
Mezopotamske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
- Crta
87
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi- izradom
crtea.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznanaje preko
vjebi- izradom
crtea.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
- Crtei raeni
slobodnom
tehnikom obrade
na hameru.
sadraji
uenik
- Poznaje kulturnoistorijsko nasljee

Crne Gore-antika
Crna Gora
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Snalaljivost,preciz
nost,
indentifikacija sa
zanimanjem.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
- Crtei raeni
slobodnom
tehnikom obrade
na hameru.
- Kulturno - istorijski
spomenici na tlu
Crne Gore.
Formativni ciljevi
uenik
karakteristine
spomenike grke
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljima;
Crta i razlikuje
grke stilske
redove:DORSKI,JON
SKI I KORINTSKI;
Crta
karakteristine
spomenike rimske
arhitekture sa
specifinim
kompozicijama i
detaljiima;
Pronalazi
ilustracije i pisana
dokumenta iz
perioda starog
vijeka na tlu Crne
Gore;
Poznaje stare
antike
gradove:Duklja,Me
dun,Ulcinj,Budva,R
isan;
Obilazi antike
gradove i
spomenike;
Fotografie i
iskicira.

- Gordana Duleti: Istorija arhitekture,
- Djina Piskel : Istorija umjetnosti I, II i III,
- H. W. Janson: Istorija umjetnosti,
- Pavle Mijovi: Kultura Crne Gore.
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- U pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i
ocjenjuje:
- Pismena dva godinje,
88
- Usmeno,
- Ocjena vjebi.
- Izrada vjebi i pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak.
- Uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa;
- Uenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vjebe dati izradu referata;
- Sakralni, sepulkralni i
profani objekti
- Arhitravni i arhivoltni
konstruktivni sistem

Predmet
Znanja
- Projektovanje
namjeni
- Gradjevinske konstrukcije
- Poznaje konstruktivne
sisteme
- Razvoj graevinskih
materijala kroz vjekove
- Graevinski materijali i
Znanja
89
- Poznaje stare i nove

gradjevinske materijale
1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA

1. Naziv predmeta: RAZVOJ URBANIZMA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
30
42
72
30
42
72
Vjebe- odjeljenje se dijeli na grupe po 16 uenika

- Shvata razvoj grada kroz istoriju;
- Sagledava tehnike gradjenja, upotrebe razliitog materijala i konstrukcije kroz
vjekove;
- Upoznaje urbani kompleks, otvorenost i jasnou;
- Upoznaje stambene trgove i avenije kroz istoriju.
90

Razred: DRUGI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Razumije svetilita, - Razvija
- Poznaje grad u
inicijativnost i
gradova i sela
istoriji;
preuzima
(paleolitskoodgovornost;
neolitsko
ujedinjenje);
- Poznaje
- Formira stav o
- Definie prvu
kristalizaciju
vanosti propisa i
urbanu
grada;
njihovoj primjeni;
trasformaciju
(selo-grad) urbanu
impoziju, pravo i
urbani poredak;
- Poznaje oblike o
obrasce predaka
- Razumije gradove,
grada;
nizine, zagonetke
- Razvija osjeaj za
gradskih ruevina;
snalaljivost i
- Zna urbanizam i
preciznost;
monumentalnost,
rijeke, ceste i
trgove
- Poznaje unutranje
- Definie Egipat i
uredjenje
njegove otvorene
srednjovjekovnog
gradove;
grada;
- Poznaje strukturu
barokne moi;
- Poznaje urbano
rastvaranje;
- Poznaje industrijski
grad;
- Definie principe
srednjovjekovnog
urbanizma;
- Razumije gradsko
jezgro i kontrole
rasta i ekspanzije;
- Razumije
raspadanje
srednjovjekovlja
- Razumije urbani
kompleks,
otvorenost i
jasnou avenije i
kretanje;
- Razumije stambeni
trg;
- Zna organizaciju
saobraaja i
razmjene avenije;
- Razumije urbanu
ekspanziju, urbanu
pretrpanost;
- Zna poetke
industrijskog grada
- Zna predgradja
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba (4)
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi izradom
crtea;
Vjeba (4)
- Ll
Vjeba (6)
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi izradom
crtea;
Vjeba (6)
- Egipat;
- Vjeba(6)
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi izradom
crtea;
Vjeba (4)
- Sva teoretska
znanja uenik saznaje preko vjebi
izradom crtea;
Vjeba (6)
- Ll
Vjeba (6)
- Ll
- Formira stav o
vanosti dobijenih
informacija i
njihovoj primjeni;
- Razvija ekolosku
svijest i shvata
uticaj okruenja.
91
sadraji
uenik
- Mit megapolisa.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
(kao stambene
zajednice) i
stanove;
- Razumije odnos ka
zelenom pojasu u
industrijskom
gradu i
motorizaciju;
- Zna planiranje
urbanog rasta;
- Definie sudbinu
megapolisa,
kulturu, funkciju
svjetskog grada;
Preporuke za
izvoenje nastave

- Arh. N.dobrovi: urbanizam kroz vjekove i,
- L.mumford: grad u istoriji,
- K.doksijadis: ovjek i grad,
- A.trumi: urbano selo,
- Mirkovi: osnova urbanizma.
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
Oprema za crtanje.
- Pismeni zadaci, dva godinje,
- Vjebe.
- Pozitivno ocjenjen jedan pismeni i 60% vjebi.
- Gustina naseljenosti

Predmet
Znanja
- Projektovanje
- Obrade lokacije
- Zeleni pojas
- Drutvene zgrade
- Obrade lokacije
- Stanovi
- Privredne zgrade
- Obrade lokacije
- Saobraaj
- Urbanizam
- Obrade lokacije
- Svetilita i gradovi
- Istorija arhitekture
- Razvoj naselja
Znanja
92
1.3.3. ENTERIJER
1. Naziv predmeta: ENTERIJER
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
38
38
84
84
10
10
Ukupno
132
132

- Upoznavanje uenika sa znaajem obrade enterijera;
- Ste naviku da koristi steeno znanje iz srodnih predmeta; materijali,
arhitektonske konstrukcije, nacrtna geometrija, perspektiva, projektovanje;
- Stie naviku za estetsko obrazovanje i praenje inovacija u oblasti dizajna i
umjetnosti;
- Stie naviku da prati manifestacije: sajmove graevinarstva, opreme, izlobe,
salone arhitekture, asopise, publikacije i slino.
93

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Odreuje prostor
- Zna primijeniti
po mjeri ovjeka;
mjere ovjekove
figure prema
poloaju u
namjenskom
prostoru;
- Razvija pozitivan
- Crta idejne skice,
- Raspoznaje
odnos prema struci
kroki skice i idejna
funkcionalnost
i zanimanju,
rjeenja i glavni
prostora prema
projekat prostora
namjeni;
sljedeih namjena:
- Stambeni,
- Drutveni,
- Industrijski;
- Crta aksonometrije - Stie i razvija
- Odabira vrste
osjeaj tanosti i
i perspektive
materijala za
preciznosti,
unutranjosti
unutranju obradu
prostorija;
prostora;
- Zna namjenu i
pravilno odabira
materijale za:
- Podove,
- Zidove,
- Plafone;
- Razvija osjeaj za
- Primjenjuje boje u - Poznaje boje i
skladnost u
prostoru;
njihovu primjenu u
primjeni boja,
prostoru:
- Osnovne boje
sunevog
spektra,
- Osnovne slikarske
boje,
pigment,
- Postojanost boja,
- Porijeklo boja,
- Odabira boje
prema namjeni
prostora i poznaje
njihovo vizuelno
uklapanje;
- Funkcionalnou i
- Rjeava dispoziciju - Grafiki crta
materijalima
opreme i
dispoziciju opreme
humanizuje
namjetaja;
i namjetaja za
prostor;
odreenu namjenu
u prostora:
- Stambeni,
- Drutveni,
- Industrijski;
- Dizajnira i oblikuje
94
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba 1:
- U razmjeri 1:50
projekat enterijera
i opreme za
vikendicu.
Vjeba 2:
- U razmjeri 1:50
projekat enterijera
sa perspektivom
dnevnog boravka,
trpezarije i kuhinje
u stanu.
Vjeba 3:
- U razmjeri 1:50
sadraji
uenik
- Pravilno odabira
materijale i
njihovu obradu;
- Usaglaava
povezanost
unutranjeg i
vanjskog prostora;
- Poznaje
tehnologije
ugraivanja i
obrade materijala.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
elemente
opreme i
komponuje ih u
prostoru;
Oblikuje pojedine
elemente u
prostoru:
Sputene plafone,
Nie, pilastere i
stubove,
Kamine,
Plakare,
Denivelisane
podove;
Grafiki oblikuje i
rjeava
poluotvorene i
otvorene prostore:
Staklenike,
Atrije,
Batenske
prostore,
Dizajnira
elemente
unutranje
i vanjske rasvjete;
Zna uraditi
kalkulacijuobraun koliine
potrebnog
materijala za
izradu djelova
namjetaja:
Fotelje,
Leaja,
Plakara,
Sputenog plafona
i sl.;
Zna napraviti opis
radova i
primijenjenih
materijala sa
tehnologijom
izvoenja za
obradu zidova,
podova i plafona.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prati inovacije u
proizvodnji
materijala i
opreme,
Vjeba 4:
- U razmjeri 1:50
projekat ureenja
atrija
individualne.
(Projektovanje sa
bazenom)
- Stie osjeaj za
estetiku i tehniku
kulturu.
95
Vjeba 5:
- U razmjeri u
projekcijama i
aksonometriji
dizajnirati
pojedine elemente
namjetaja.

asopisi:
- Enterijer,
- Industijsko oblikovanje i dizajn,
- ovjek i prostor (IP),
- Arhitektura i urbanizam,
- Sajmovi graevinarstva i opreme,
- Likovne izlobe,
- Saloni arhitekture- izlobe.
- Crtai stolovi i pribor za individualni rad projektovanje,
- Grafoskopi,
- Dijaprojektori,
- Kompjuteri,
7. Obavezni nain provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika
- Grafiki radovi,
- Grafike vjebe.
- 60% predvienih vjebi pozitivno ocijenjenih.
- Prof. Likovne umjetnosti.
- Primijenjeni materijali za
enterijer

Predmet
Znanja
- Crta u projekcijama,
perspektivom
perspektivi i aksonometriji
- Tehniko crtanje
- Grafika obrada sa
sablonima letrasetom
- Izbor materijala za
namjenski prostor
- Izrada maketa enterijera
- Maketarstvo
Znanja
- Ortogonalna projekcija i
perspektiva
- Obrada crtea
96
- Izradjuje makete za
odredjenu namjenu
prostorija
1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA

1. Naziv predmeta: SAVREMENA ARHITEKTURA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
36
36
72
36
36
72

- Shvata najvanije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralatva kroz dva
vijeka XIX i XX;
- Usvajaju znanja preko velikog broja crtea i ilustracija;
- Sagledavaju tehnike graenja ,upotrebe savremenih materijala i konstrukcija;
- Sagledava odnos izmeu savremene arhitekture i prolosti;
- Uoava :pokrete, kole i grupe moderne arhitekture;
- Uoava znaajna djela i arhitekte moderne arhitektura.
97

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Klasifikuje objekte - Upoznaje
- Analizira razvoj
povezanost meu
arhitekture po
arhitekture kroz xix
stilovima;
stilskoj
i xx vijek.
pripadnosti.
urednost,
preglednost i
izradu razumljivih
crtea.
- Poznaje savremene - Poznaje upotrebu
za predstavu o
materijale i
elika u
prostoru.
tehnologije
savremenom
graenja
graevinarstvu.
- Poznaje vane
graevinske
objekte raene od
elika,sredina XIX i
poetak XX vijeka
/kristalna
dvorana,Ajfelova
kula i dr../;
- Poznaje vane
arhitekte iz tog
perioda koji su
znaajno uticali na
razvoj savremene
arhitekture.
- Analizir stilske
- Poznaje ideje i
spretnost,
razlike;
forme u modernoj
preglednost i
- Poznaje geografski
arhitekturi.
usmjerenost ka
poloaj drutveno
razvoju.
ureenje,
ekonomske
odnose,klimu,grae
vinski
materijal,stilske
karakteristike,kom
pozicije i detalje
savremene
arhitekture;
- Poznaje
karakteristine
objekte savremene
arhitekture;
- Poznaje arhitekte
koji su dali peat
savremenoj
arhitekturi
- Korbizje,Alvar
Alto,Adolf Los,
98
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi i ilustracija.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznanaje preko
vjebi- ilustracija.
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi - izradom
crtea.
- Crtei raeni
slobodnom
tehnikom obrade
na hameru.
sadraji
uenik
- Poznaje pokrete
grupe i kole
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Rajt,Gropijus i dr.
- Poznaje uticaj
BAUHAUS-kole na
razvoj savremene
arhitekture;
- Formira stav o
vanosti dobijenih
informacija i
njihovoj primjeni.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva teoretska
znanja uenik
saznaje preko
vjebi ilustracija.
- Poznaje pravce
savremene
arhitekture:Jugend
stil,ekkspresioniza
m,ipresionizam,sec
esija,futurizam,pur
izam,konstruktiviza
m i td.;
- Poznaje arhitekte i
njihova vana djela
po odreenim
pravcima.
- Savremena arhitekture, Ranko Radevi,
- Enciklopedija moderne arhitekture, grupa autora /Prevedeno sa njemakog/
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- U pojedinanom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i
ocjenjuje:
- Pismeno dva zadatka godinje,
- Usmeno,
- Ocjena vjebi.
- Pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak i 60% vjebi.
- Uenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa,
99

Znanja
- Sakralni, sepurklarni I
profani objekti
- Savremeni gradjevinski
materijali
- Savremeni arhitektonski
objekti

Predmet
Znanja
- Projektovanje
namjeni
- Gradjevinski materijali
- Poznaje savremene
konstruktivne sisteme
- Projektovanje
- Poznaje savremene
- Drustvene zgrade
arhitektonske objekte,
stilove i arhitekte
100
1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE

1. Naziv predmeta: PROSTORNO PLANIRANJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
18
18
Ukupno
66
66
48
48

- Shvata znaaj urbanizma;
- Sagledava vanost regionalnog i lokalnog planiranja;
- Shvata vanost analize prostorne strukture grada;
- Shvata osnove i proces planiranja;
- Shvata prioritet i postupnost u radu;
- Razvija svijest o znaaju ocuvanja covjekove sredine.
101

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Razvija osjeaj za
- Poznaje planiranje; - Definie pojam i
podjele planiranja; - Prostorno
povezivanje;
- Razumije poetak
planiranja i
uredjenja prostora - Razvija osjeaj za
s pojavom ljudske
snalaenje i
zajednice;
preciznost;
- Zna osnovne
karakteristike
planiranja
(ulice,stanovi,vani
objekti...);
- Poznaje ekonomsko
i socijalno
Planiranje;
- Zna uticaj grada u

prostoru:
- Polarizacijske
efekte (pozitivne i
negativne),
- Efekte irenja;
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba (4):
- Analiza uticaja
grada u prostoru.
- Razvija ekolosku
svijest;
Vjeba(4):
- Analiza socijalnoekonomskog
planiranja grada.
- Shvata prioritet i
postupnost u radu;
- Definise pojam
ekonomskog
planiranja:
- Planiranje
ekonomskih
struktura,
- Planiranje
ekonomskog
razvoja;
- Razumije pristupe
ekonomskog
planiranja u
zemljama
kapitalistickog
sistema,
- U zemljama
socijalistickog
sistema;
- Razumije socijalne
potrebe drustva:
- Socijalna zastita,
- ivotni standard;
102
sadraji
uenik
- Poznaje regionalno
planiranje;
- Poznaje lokalno
planiranje;
- Poznaje urbano
planiranje;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Definise pojavu,
razvoj i doktrine
regionalnog
planiranja;
- Razumije primjene
teorije centra u
regionalnom
planiranju;
- Razumije doktrine
centra i polove
razvoja;
- Razumije znaenje
grada u procesu
razvoja;
- Razumije koncept
optimalne i
minimalne veliine
grada;
- Razumije centarperiferija koncept
razvoja grada;
- Zna novije doktrine
regionalnog
planiranja u
svijetu;
- Zna primjene
sistema
regionalnog
planiranja u
svijetu;
- Razumije osnove i
proces u
planiranju;
- Definise pojam
lokalnog
planiranja;
- Razumije podjelu
lokalnog
planiranja:
- Urbano planiranje,
- Ruralno planiranje;
- Zna urbano
planiranje;
- Zna glavne pravce
urbanog
planiranja(zadaci,
sadraj,vrste, i
proces),
uporedjuje pravce;
- Razumije analizu
prostorne strukture
- Razvija osjeaj za
preciznost,
urednost,
- Preglednost i
izradu razumljivih
crtea;
- Razvija osjeaj za
prostorno
planiranje;
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba (4):
- Crta vrste centara
u regionalnom
- Planiranju.
Vjeba (4):
- Crta centar i
polove razvoja.
Vjezba(4):
- Crta primjere
sistema
regionalnog
planiranja u
svijetu.
Vjezba(4):
- Crta osnove kroz
proces u
planiranju.
- Razvija svijest o
znaaju ouvanja
ovjekove sredine;
- Upoznaje znaaj
sistematinog
pristupa radu;
- Razvija osjeaj za
prostorno
planiranje.
103
Vjezba(4):
- Crta i rjeava
analizu prostorne
strukture grada.
Vjezba(4):
- Analiza prostorne
strukture grada.
Vjezba(4):
- Crta i rjeava
planiranje gradskih
djelatnosti.
Vjezba(6):
- Crta uredjenje
velikih
aglomeracija.
Vjeba (6):
- Crta uredjenje
manjih gradskih
aglomeracija.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
grada;
Razumije razvoj i
planiranje gradskih
Djelatnosti;
Zna razvoj i
uredjenje velikih
aglomeracija;
Razumije uredjenje
manjih gradskih
Aglomeracija.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave

- Milan Vreks: Grad u regionalnom i urbanom planiranju,
- Aleksandar Trumi: Urbano selo.
- Grafoskop,
- Dijaprojektor,
- Oprema za crtanje.
- Pismeni dva zadatka godinje,
- Vjebe,
- Usmeni.
- Pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i 60% vjebi.
104

Znanja
- Centar u regionalnom
planiranju
- Analiza prostorne strukture
grada
grada
grada
- Ureenje manjih gradskih
aglomeracija
aglomeracija
aglomeracija

Predmet
Znanja
- Urbanizam
- Gradske zone i saobraaj
- Projektovanje
- Drutvene zgrade
- Privredne zgrade
- Projektovanje
- Ureenja stambenih
blokova
- Ureenja stambenih
blokova
- Ureenja stambenih
blokova
- Drutvene zgrade
- Privredne zgrade
105
1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE

1. Naziv programa: ISTORIJA CIVILIZACIJE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
62
10
72
62
10
72

- Izgrauje odnos prema umjetnosti i kulturi;
- Poznaje podjelu istorije civilizacije;
- Uporeuje karakteristike pravaca i stilova;
- Poznaje uslove za nastanak pojedinih civilizacija;
- Upoznaje stilske karakteristike;
- Predmet istoriju civilizacije organizovati tako da u sreditu asa stoje umjetnika
djela, a istorijski podaci dolaze kao dopunski sadraj strunom obrazovanju,
takoe i za dalje uspjeno kolovanje.
106

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Inicijativnost,
- Slua, razumije
- Umjetnost
motivisanost i
vrste estetskih i
praistorije: kljune
samopouzdanje,
umjetnikih
pojave i nalazita;
efikasnot,
problema
- Umjetnost starog
usmjerenost na
karakterizacijom,
Egipta: likovna i
razvoj navika za
razlikovanjem,
primijenjena
korienje
korienjem onoga
umjetnost;
biblioteke,
to tano zna,
- Umjetnost
savremenih
ispravno podvlai,
Mesopotamije:
informatinih
savladava trajno,
sumerska, asirska,
medija;
vizuelno nasluuje,
persijska
- Pozitivna
podsticati ga na
umjetnost;
orjentacija prema
oitavanje,
- Umjetnost Egeja:
zanimanju;
razlikovanje
kikladska,
situacija,
minojska i
razvrstavanje,
mijenska
uporeivanje
umjetnost;
injenica i istoriju
- Antika Grka:
umjetnosti svoga
arhajski, klasini,
kraja;
helenistiki;
- Antika naela
umjetnosti
primjenjuje na
vizuelne
umjetnosti,
pozorite,
koreografije, film,
arhitekturu;
- Uenik stie pojam
o
trodimenzionalnoj
organizaciji
prostora;
- Crta, koristi
- Etrurska
korelaciju, stare
umjetnost;
karte,
- Umjetnost starog
foritifikacijski
Rima (doba
sloene prostore,
Republike i doba
prati, uporeuje,
Carstva);
vlada simbolima,
- Ranohrianska
upotrebljava ih u
umjetnost
govoru,
arhitektura,
primjenjuje (na
katakombe,
projektur, pod,
hramovi,
zid, tkanina);
vajarstvo, reljef,
slikarstvo, freske i - Prepoznaje jezik i
govor (stil, vid) i
mozaici;
slui se tehiko- Vizantijska
tehnolokim
umjetnost: period
107
Preporuke za
izvoenje nastave
- Bazina znanja se
realizuju u
specijalno
opremljenoj
uionici
(zamraeno)
- Epidiaskop,
- Dijaprojektor,
- Grafoskop,
- Posjeta likovnim
galerijama i
muzejima;
- Kinoteka, muzeji,
primijenjene i
likovne
umjetnosti;
- Posjetom uenika
sajmu, strune
ekskurzije;
- Demonstracija sa
interneta i sl.;
- Radi procesa
daljeg
usavravanja,
dopunjavanja,
sadraji
uenik
formiranja
Justinijanovog
doba;
- Romantika
umjetnost:
povezanost
arhitekture i
skulpture;
- Gotika umjetnost:
civilizacijske
osnove za pojavu
gotske umjetnosti;
- Srednjevjekovna
umjetnost na
naem tlu: (12
vijek, raki stil,
moravska kola);
- Renesansa;
- Arhitektura,
skulptura,
slikarstvo,
primijenjena
umjetnost;
- Neoklasicizam i
romantizam;
- Realizam i
impresionizam;
- Postimpresionizam
: reakcija protiv
impresionizma;
- Slikarstvo XX vijeka:
arhitektura,
slikarstvo,
primijenjena
umjetnost
(dizajn);
- Estetska analiza
uenikih vjebi i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
iskustvom prolih
vjekova;
Korelacija sa
slinim pouzdanim
podacima
(materijalnim
dokazima);
Interpretacija,
analiziranje,
presjek, tlocrt,
dubina
arhitektonskog
kompleksa,
materijali (definie
karakteristike i
uporeuje ih
meusobno);
Savladavanje
tipinih i primjena
istih graevinskih,
arhitektonskih
pojmova,
praktine vjetine
prepoznavanja
kontinuiteta
ovjekovog
iskustva;
Vjeba, crta,
analizira, prati
pored udbenika
preporuenu
literaturu iz
nauke, vjere,
koristi u struci
(arhitekta)
izraava se
podsticanjem i
razvijanjem
procesnih vjetina,
opaanje,
uporeivanje,
razvrstavanje,
povezivanje,
ispitivanje,
interpretacija
govorom, crteom,
maketom
materijalizuje,
motivisanost,
praktine vjetine
u radu razliitim
Preporuke za
izvoenje nastave
korienje
literature,
udbenika,
fotografije,
slajdovi i
reprodukcije;
- Tei saradnji,
identifikuje
problem,
uporeuje ga
primitivnom
umjetnou Afrike,
Australije;
- Unapreuje
podsticajno na
druge, objanjava
svoje budue
zanimanje
(samoobrazovanje
i razvoj) oigledno
kako ui,
shvatajui uenje
kao radni zadatak
(na bazi linog
iskustva)
marljivost i
pozitivna
orjentacija prema
zanimanju.
108
- Pri radu je
neophodno
koristiti savremena
sredstva nastave
(knjige, asopisi);
- Muzeji, galerije,
predstavljanje,
prikazivanje
multimedijalnih
sredstava,
raunar, video
sadraj sa
Interneta (uenik
samostalno
analizira idejne
razloge, stilove
umjetnosti.
Likovne tehnike).
sadraji
uenik
zadataka.
Formativni ciljevi
uenik
sredstvima,
prepoznaje, pamti
sadraj, podatke,
objanjenja,
teorije;
- Uporeuje
literarne izvore i
arheoloka otkria,
definie nove
arhitektonske
stilove, definie
karakteristike,
uporeuje ih
meusobno.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave

- Jenson: Istorija umjetnosti-,
- . Pisketi: Opta istorija umjetnosti-.
- Prostorija koja se moe po potrebi zamraiti,
- Episkop,
- Epidijaskop,
- Grafoskop, slajdovi,
- Projektor,
- Reprodukcije,
- Alekvatna biblioteka,
- TV ,
- Vdeo,
- Raunar.
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivaja znanja uenika
- Usmeno,
- Pismeno,
- Izrada seminarskih radova.
- Prelazna ocjena na usmenoj i pismenoj provjeri znanja i izrada seminarskih
radova
- Zavren Fakultet istorije umjetnosti,
- Diplomirani istoriar umjetnosti,
- Zavren Fakultet likovnih umjetnosti,
- Diplomirani slikar,
- Diplomirani grafiar,
- Diplomirani vajar.
109

Znanja
- Osnovne karakteristike
utemeljenih epoha:
klasian period (grka),
hrianstvo,
XX vijek

Predmet
Znanja
- Poznaje postupke, crta,
opisuje, rezimira,
Savremena arhitektura
preispituje uslove, njihov
Likovna umjetnost
izgled i razvoj
Urbanizam
110
1.3.7. MAKETARSTVO
1. Naziv predmeta: MAKETARSTVO
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
18
16
54
50
34
104
Ukupno
72
66
138

- Upoznaje uenika sa znaajem, vrstom i namjenom maketa;
- Osposobljava uenika da pravilno odabira vrste objekata za izradu maketa;
- Stie naviku da koristi steeno znanje iz tehnikog crtanja, nacrtne geometrije,
perspektive i projektovanja;
- Stie naviku korienja sredstava zatite na radu.
111

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Formira stav o
- Zna namjenu i
- Razlikuje vrste
vanosti dobijenih
vrste maketa:
maketa prema
informacija i
radna maketa,
namjeni;
njihovoj primjeni;
arhitektonska
maketa, maketa
inenjerskih
konstrukcija,
urbanistike
- Razvija
makete, makete
- Poznaje materijale
samokritiki odnos
graditeljskih
i osobine koji se
prema predloenim
nasljedja, makete
koriste za makete;
rjeenjima;
javnih spomenika,
makete za
- Poznaje alat za rad
pozorinu
i nain rukovanja;
scenografiju,
makete grafikog
oblikovanja,
makete brodova;
- Zna materijale,
nain obrade i
osobine koji se
koriste za makete:
karton, furnir,
per-ploa, panel
ploa, lesonit
ploe, puno drvo,
letvice, celuloid,
pleksiglas pluta,
stiropor papje-m
ae, brusni papir,
sundjer;
- Zna pribor i alat za
maretarstvo:
modelarska daska,
skalpel, testera,
motorna kruna
testera (cirkular),
runa testera,
rezbarska daica,
blanjalice (rende),
turpije, runa
svrdla (burgije),
ila, elektrine
builice, prenosna
elektronska
builica, vodilice za
sijeenje, makaze,
stege, eki,
klijeta;
112
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
- Poznaje lijepkove,
broje i lakove;
- Poznaje vrste i
nain spajanja
drvenih elemenata;
- Razumije
situacione podloge
sa izohipsama i
prenoenje na
maketu;
Formativni ciljevi
uenik
- Zna vrste lijepkova
za materijale
osobine i nain
upotrebe:
obuarsko ljepilo,
gumarabika,
karbofiks, drvofiks,
dufiks, telovi,
teokol, neoskit,
tigar, oho cijangal,
cijanofiks;
- Zna vrste boja i
lakova: uljane
boje, nitro lakovi,
bezbojni lakovi,
bajlovanje;
- Zna izbor projekata
za maketu;
- Zna izradu radnih
podloga za maketu
i razmjere;
- Zna prenoenje
crtea na materijal
i to: prenoenje na
papir ili karton i
krojenje
elemenata,
- Prenoenje na per
plou i krojenje
elemenata;
- Zna spajanje
skrojenih
elemenata i to:
- Ukivanjem,
- Tiplovima,
- Na pero i lijer,
- Zavrtnjima;
- Zna nain i
redosljed sklapanja
skrojenih
elemenata makete;
- Zna zavrnu obradu
maketa, fasada,
krovnih ravni,
detalja (vrata,
prozora,
stepenita, balkona
i sl.);
- Zna izradu terena
(podloga za
makete);
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Shvata znaaj i
odgovornost
prihvaenog posla;
Preporuke za
izvoenje nastave
- Upoznaje
tehnologije novijih
proizvoda;
tanost u radu na
datom zadatku;
- Razvija sklonost za
estetiku i prostorne
kompozicije;
- Razija osjeaj za
komponovanje boja
i materijala.
113
1.Vjeba:
- Praktian rad
krojenje i
sklapanje iz
elemenata manje
individualne kue
za odmor sa per
ploom ili
kartonom;
2. Vjeba:
- Praktian rad
krojenja i
sklapanja maketa
batenske
nadstrenice sa
rotiljem prema
datoj skici;
Materijal:
- Karton, letvice
brusni papir ili
furnir.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Zna izradu tafaa
oivljavanje i
uljepavanje
maketa;
- Primjenjuje mjere
zatite na radu u
kolskoj
maketarnici
radionici.
Preporuke za
izvoenje nastave

- Branislava rokomanovi: maketarstvo,
- Markovi-jovanovi: tehniko obrazovanje za v i vi razred,
- asopis arhitektura- urbanizam,
asopis ovjek i prostor.
- Maketarska radionica sa radnim stolovima za obradu materijala,
- Pribor i alat za obradu predvidjenog materijala.
- Usmena provjera,
- Ocjena praktinog rada.
- Pozitivna ocjenja na kraju kolske godine
- Profesor likovnog obrazovanja,
- Saradnik: v stepen strune spreme stolar drvopreradjiva.
Znanja
Materijali i pribor
za izradu maketa
Tehnika obrada
grafikih priloga
projektnih elaborata
Konstruktivni
objekta
elementi
Elementi urbanistikog plana

naselja

Predmet
Znanja
Gradjevinski materijali
Zna odabrati materijale
za makete arhitektonskih
objekata i urbanizma
Tehniko crtanje
Razumije i koristi tehnike
priloge crtea
Gradjevinski materijali i
Razlikuje konstruktivne i
nekonstruktivne elemente
objekta
Urbanizam
Prenosi urbanisticke crtee

na maketu
114
1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST

1. Naziv predmeta: LIKOVNA UMJETNOST
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
30
42
30
42
Ukupno
72
72

- Nastavni program Likovne umjetnosti moe se ostvariti samo spretnim
kombinovanjem obrade nastavne materije kroz tri osnovna podruja rada :
- Praktinim radom u pojedinim likovnim disciplinama,
- Izuavanjem teorije umjetnosti i osposobljavanjem za estetsko procjenjivanje i
- Uvoenjem u izuavanje istorije umjetnosti;
- Razvijanjem samostalnih stvaralakih sposobnosti uenika i s druge strane
utvrivati poznavanje zakonitosti umjetnikog stvaralatva, razvijanje
kreativnosti, sticanje osjeaja za prostor, razvijanje osjeaja za kompoziciju,
razvijanje opaajnih sposobnosti, razvijanje sposobnosti estetskog procjenjivanja
umjetnikog djela ili objektivne stvarnosti i njenih elemenata u kojoj tee ivot
uenika.
115

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Crta, mjeri, opaa, - Inicijativnost,
- Likovni elementi:
snalaljivost,
uporeuje;
svjetlost i opaanje
efikasnost,
utemeljiti, na
forme.
motivisanost,
novom pronalaziti
(2 asa)
usmjerenost na
slinosti i razlike.
razvoj, kritiko
razumijevanje
odnosa tehnike i
prirode I drutva,
spremnost na
pomo marljivost.
- Upotrebljava
- Prostor i
- Mijenja i sebe I
situacije,
komponovanje
druge, timski rad,
upotrebljava
dalje njegovanje i
damoobrazovanje.
literaturu
razvijanje
(korelacija),
osjetljivosti za
obrazlae druge
liniju i tonske
izvore,
vrijednosti.
funkcionalnost u
Razliiti grafiki
crteu, obliku,
naini prikaza
veliini, valeru,
prostora
boji;
(perspektiva i
procjenjivanje
simbolian prikaz
pojava i ostvarenja
prostora).
stvara naviku,
- ( 4 asa )
prouava, iznosi,
nastavlja, kultivie.
- Elementi
- Dosljednost,
kompozicije.
likovno-tehnika
(8 asova)
korektnost,
vjebanje, crtanje,
savladavanje,
uoavanje
karaktera
objekata, isticanje.
- Samopouzdanje,
- Razumijevanje
- Principi
sposobnost linog
likovnog govora,
komponovanja.
doivljaja,
upotreba razliitih
(8 asova)
kooperativnost,
likovnih sredstava
razmjena ideje,
(textura, faktura,
tolerancija,
razlikovanje,
kompromis,
slinost, skladnost,
ekonominost,
povezivanje).
socijalna sigurnost,
ispunjavanje radnih
obaveza.
- Gradi smjernice za
- Afirmisanje
- Upoznavanje sa
sebe i druge.
samostalnosti,
psiholokim
istraivanjem, bira
dejstvom boja,
116
Preporuke za
izvoenje nastave
- Sva bazina znanja
se izvode u
uionici, frontalno.
- Drugi predvieni
asovi : posjeta
sajmu
graevinarstva,
opreme, muzeju
takoe.
- Predvieni rad,
izvoenje makete,
opremanje kolske
izlobe po grupama
u kolskoj radionici
najmanje 16.
Uenika.
sadraji
uenik
oblika i njihovih
odnosa na
organizovanje
prostora razliitih
namjena.
(4 asa)
- Ki i likovna
vrijednost djela,
(2 asa)
- Crtanje slikanje
linija, likovni
elemenat crtea,
komponovanje
linija u formatu.
(8 asova)
- Motorika pokreta,
rukovanje pri
crtanju
(kompozicijske
vjebe)
(6 asova)
- Studije po modelu
linearni crte,
ravnotea oblika u
datom prostoru,
pojam vizuelne
ravnotee.
(6 asova)
- Linearna,
vazduna,
centralna
perspektiva.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
izvor, prosuuje
vrijednost
podataka;
- Upotrebom znanja
razvijaju vjetine,
sklad, red i mjeru.
- Sintetie,
objedinjava rad na
literaturi i
izvorima;
- Jasnost govornog i
pisanog
izraavanja.
- Insistira na
dogovoru,
ispravnosti,
jednostavnosti.
- Radni proces,
preuzimanje
razliitih uloga u
radnom procesu,
planiranje,
priprema orua,
traenje
alternativa, izvodi,
kontrolie.
- Pronalaenje linog
rukopisa,
savladavanje
operacija,
kontinuitet,
prognoziranje
(skice) uzorci,
modeli,
odluivanje,
vrednovanje.
- Analiza
perspektive,
mogunosti,
analiziraju greku,
istrauju
odgovarajue
izvore (opaanje
odnosa uzoraka,
modela, situacija,
postupaka).
- Sintetie
prosuuje,
istrauje na
odgovarajuim
Preporuke za
izvoenje nastave
- Posjeta likovnim
galerijama,
istraivanje preko
Interneta, strune
ekskurzije,
korienje
literature,
korienje
udbenika,
fotografija,
slajdova i
reprodukcija.
- Ispravlja dostupnim
sredstvima svoje
informacije,
samoobrazovanje.
- Proiruje pojmove,
organizuje timski
rad sa tehnikama,
materijalom,
istrauje druge
sredine.
- Koordinacija,
izbor, priprema i
upotreba orua.
117
- Savremena
tehnologija
proiruje
mogunosti i daje
sadraji
uenik
(8 asova)
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
izvorima,
analiziraju
perspektive,
mogunosti,
analiziraju greke.
Preporuke za
izvoenje nastave
mone softverske
alate za
sveobuhvatno
oplemenjivanje i
dinamiziranje ovog
programa.
- Strukturalni sklop
predmeta i cijele
kompozicije,
geometrijske veze
izmeu formata i
strukturalnog
oblika mrtve
prirode.
(6 asova)
- Planira relacije iste

trase I razlikovanje
nauenog I ve
vienog;
- Inventivno:
upotreba
materijala,
postavka struktura
odluivanje o
rjeenju maketa.
- Osvjetljenje
objekata : boja,
ritam, valerijski
kljuevi dur I mol,
rad po prirodi,
hromatske boje.
(6 asova)
- Izraavanje ideja,
sagledavanje
odnosa i relacija,
spretno
kombinovanje,
ovladavanje
materijalom.
- Ispitivanje
ponaanja boje u
prirodi.
(2 asa)
- Direktni I indirektni
kontakt sa
problemom
(omoguava mu
shvatanje I
ukljuivanje I u
druge umjetnosti),
grafika djelatnost,
enterijer, dizajn,
urbanizam,
arhitektura,
hortikultura.
- Upoznavanjem
zakonitosti
(likovnih) upoznaje
sebe i druge
- Stvaranje ukusa
(emotivne i
intelektualne moi
I prebacivanje
teita rada sa
upoznavanjem
problema na
teite teorije
umjetnosti i
estetskog
procjenjivanja.
- Izvoenje
manuelnih
vjetina, priprema,
kontrola izvoenja.

- Dr Pavle Vasi: Uvod u likovne umjetnosti,
- Bogomil Karlavaris: Metodika likovnog vaspitanja,
- Rudolf Arhaim: Umjetnost i vizuelno opaanje.
118
- Korelacija sa
ostalim strunim
predmetima je vrlo
znaajna kao i
interdisciplinarno
korienje slinih
ili istih vjebi u
skladu sa
specifinim
zahtjevima
pojedinih programa
- Prema materijalnoj
bazi kole i
kulturnoj tradiciji
sredine I drugim
iniocima koji
uslovljavaju ovu
nastavu treba
prilagoavati one
sadraje u datom
trenutku na kojima
e se problemi
najbolje rijeiti.

- tafelai,
- Dijaprojektor,
- Grafoskop,
- Gipsani modeli,
- Slajdovi.
- Ocjenjivanje putem praktinih vjebi.
- Deset vjebi u prvom i deset u drugom polugoditu.
- Profesor likovne umjetnosti.
Znanja
- Karakteristike materijala:
tehnike karakteristike
drveta, kamena, metala,
keramike, boje
i orudja za rad
Predmet
- Maketarstvo
-
Enterijer
Istorija civilizacija
Projektovanje
Drutvene zgrade
119
Znanja
- Poznavanje postapaka
izrade razliitih likovnih
tehnika i njihova primjena
2. ISPITNI KATALOZI
2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
Definii znaaj ortogonalne projekcije

Nacrtaj projekcije proizvodne prave
Nacrtaj projekcije prave u specijalnom poloaju
Odredi prodorne take date prave
Uslovi kretanja prave kroz kvadrante
Definii vidljivost prave
Nacrtaj projekcije geometrijskih slika paralelnih projekcijskih ravni
Nacrtaj projekcije geometrijskih slika normalnih na projekcijsku ravan
Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni
i odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i
odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilnog konusa sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i
odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i
odredi vidljivost
Definii ulogu tragova ravni
Nacrtaj tragove zranih ravni
Konstruii tragove kose ravni pomou tri nekolinearne take
Konstruii tragove kose ravni preko dvije paralelne prave
Konstruii tragove kose ravni preko dvije prave koje se sjeku
Konstruii tragove kose ravni preko geometrijske slike
Definii sutranjicu, nagibnicu i normalu na ravan
Odredi pravu veliinu dui i ugla putem rotacije
Definii i odredi presjenicu dvije ravni
Odredi prodor i vidljivost prave kroz zranu ravan
Odredi prodor i vidljivost prave kroz kosu ravan
Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja lei na zranoj ravni
Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja lei na kosoj ravni
Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na zranoj ravni i odredi
vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na zranoj ravni i odredi
vidljivost
Nacrtaj projekcije pravog valjka sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravog konusa sa bazisom na zranoj ravni i odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na kosoj ravni i odredi
vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost
Nacrtaj projekcije pravilne kupe sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost
Odredi presjek pravilne prizme zranom ravni, nai pravu veliinu presjene
slike i razvij mreu
Odredi presjek pravilne piramide zranom ravni, nai pravu veliinu presjene
slike i razvij mreu
Odredi presjek pravilne kupe zranom ravni, nai pravu veliinu presjene
slike i razvij mreu
Odredi presjek pravilog valjka zranom ravni, nai pravu veliinu presjene
slike i razvij mreu
Odredi presjek pravilne prizme kosom ravni i nai pravu veliinu presjecne
slike
120
39. Odredi presjek pravilne kupe kosom ravni i nai pravu veliinu presjene slike
40. Odredi presjek pravilne piramide kosom ravni i nai pravu veliinu presjene
slike
41. Odredi presjek pravilnog valjka kosom ravni i nai pravu veliinu presjene
slike
42. Analiziraj razlike ortogonalne i kose projekcije
43. Nacrtaj u kosoj projekciji sueljavanje zidova sa prozorskim otvorom
44. Nacrtaj u kosoj projekciji suticavanje zidova sa otvorom za vrata
45. Nacrtaj u kosoj projekciji temelj samac sa stubom
46. Nacrtaj u kosoj projekciji spoljne stepenice
47. Nacrtaj u kosoj projekciji natkrivenu terasu
48. Nacrtaj u kosoj projekciji konzolu nad ulaznim vratima
49. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu krovne stolice
50. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu roga sa vjenanicom
51. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu kosnika i zatege
52. Nacrtaj u kosoj projekciji sloeni krov
53. Nacrtaj u kosoj projekciji prolaz dimnjaka kroz krovnu ravan
54. Nacrtaj u kosoj ravni zadate sloene oblike
55. Nai rjeenje slivnih ravni nad zadatim sloenim osnovama
56. Nai rjeenje slivnih ravni kod krova sa susjedom
57. Nacrtaj perspektivu dnevne sobe
58. Nacrtaj perspektivu radne sobe
59. Nacrtaj perspektivu trpezarije
60. Nacrtaj perspektivu sobe za odmor
61. Nacrtaj perspektivu ulazne terase
62. Nacrtaj perspektivu slobodne porodine zgrade
63. Nacrtaj perspektivu dvojne porodine zgrade
64. Nacrtaj perspektivu porodine zgrade u nizu
65. Nacrtaj perspektivu vikendice
66. Nacrtaj perspektivu lokacije porodine zgrade
121
2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
Analiziraj konstruktivni sklop objekata visokogradnje

Komentarii razlike masivnog, skeletnog i mjeovitog sistema
gradnje
Predloi konstruktivno rijeenje date osnove
Analiziraj razlike izmeu konstruktivnih i pregradnih zidova
Objasni oznake i mjere otvora u zidovima
Definii ulogu i vrste temelja
Objasni primjenu hidroizolacije na objektima
Definii mjesto i ulogu horizontalnih konstruktivnih elemenata
Objasni i nacrtaj princip funkcionisanja kod lokalnog grijanja
Objasni i nacrtaj sabirni dimnjaki kanal
Objasni i nacrtaj sabirni ventilacioni kanal
Odredi pozicije nad zadatom osnovom i objasni njihov znaaj
Objasni i u zadatoj osnovi primjeni seizmike propise
Objasni i nad zadatom osnovom primijeni monolitnu meuspratnu
konstrukciju
Objasni i nad zadatom osnovom primijeni polumontanu meuspratnu
konstrukciju
Objasni i nad zadatom osnovom primijeni montanu meuspratnu konstrukciju
Prema datoj osnovi predloi rjeenje poduhvatanja konstrukcije gornjeg
sprata i obrazloi ga
Prokomentarii ulogu, podjele i propise za stepenice
Rijei spoljne stepenice prema datim uslovima
Prokomentarii izbor oblika unutranjih stepenica
Objasni rjeenje i konstrukciju podrumskih stepenica
Prokomentarii konstrukciju stepenica sa podestnim nosaima
Prokomentarii konstrukciju stepenica sa obraznim nosaima
Prokomentarii konstrukciju konzolnih stepenica
Prokomentarii konstrukciju stepenica po koljenastoj ploi
Rijei jednokrake stepenice prema datim uslovima
Rijei dvokrake stepenice prema datim uslovima
Rijei trokrake stepenice prema datim uslovima
Prokomentarii znaaj, podjelu i izbor konstrukcije kod drvenih krovova
Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii prosti krov
Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii krov sa raspinjaom
Nacrtaj popreni presjek i prokomentarii krov sa jednostrukom stolicom
Nacrtaj popreni presjek i objasni dvostruku krovnu stolicu
Nacrtaj popreni presjek i objasni kosu krovnu stolicu
Nacrtaj popreni presjek i objasni sloenu krovnu stolicu
Nacrtaj popreni presjek i objasni prostu krovnu vjealjku
Nacrtaj popreni presjek i objasni dvostruku krovnu vjealjku
Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih stolica
Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih vjealjki
Nabroj vrste podova i prokomentarii odgovarajui izbor
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ravnim crijepom
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova uljebljenim crijepom
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova eramidom
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova eternit ploama
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova salonit ploama
Objasni i nacrtaj pokrivanje krova tegolom
Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka unutranjih vrata
Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka ulaznih vrata
Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka vrata sa nadsvjetlom
122
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka leteih vrata

Nacrtaj oblike prozora i smjerove otvaranja
Nacrtaj detalje jednostrukog prozora
Nacrtaj detalje dvostrukog prozora
Nacrtaj detalje prozora krilo na krilo
Nacrtaj detalje krovnog prozora
Nacrtaj emu stolarije
Nacrtaj detalje prozora od eloksirane bravarije
Nacrtaj detalje vrata od eloksirane bravarije
Nacrtaj emu bravarije
Nacrtaj metalnu ogradu stepenita
Nacrtaj metalnu ogradu terase
Objasni razvoj prefabrikovane gradnje
Objasni razliku tradicionalnog i prefabrikovanog graenja
Objasni skeletni sistem
Objasni krupno-blokovski sistem
Objasni panelni sistem
Objasni prostorno-elijski sistem
Objasni mjeoviti konstruktivni sistem
Nacrtaj suvi postupak veze stuba i temelja
Nacrtaj mokri postupak veze stuba i temelja
Nacrtaj vezu grednog nosaa i stuba
Nacrtaj panel sa otvorom za instalacije
Nacrtaj popreni presjek unutranjeg zidnog panela
Nacrtaj popreni presjek spoljnjeg zidnog panela
Nacrtaj spoj zidnih panela
Nacrtaj spoj tavanice sa osloncem
Nacrtaj povezivanje dvije tavanice nad osloncem
123
2.3. PROJEKTOVANJE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
Objasni znaaj i sadraj idejnog projekta

Objasni znaaj i sadraj glavnog projekta
Komentarii pripremne radove
Analiziraj tipove porodinih zgrada
Objasni znaaj orjentacije objekta
Komentarii podjelu stanova
Nacrtaj funkcionalnu emu stana
Objasni emu saobraaja za potrebe invalida
Grupa prostorija dnevnog boravka
Grupa prostorija za odmor
Pratee prostorije u stanu
Predloi konstruktivno rjeenje zadate osnove
Komentarii izbor materijala u enterijeru
Predloi raspored opreme u zadatoj osnovi
Skiciraj izglede porodine zgrade prema datoj osnovi
Skiciraj lokaciju slobodne porodine zgrade
Skiciraj lokaciju dvojne porodine zgrade
Skiciraj lokaciju porodine zgrade u nizu
Nacrtaj perspektivnu skicu ulazne terase
Skiciraj enterijer dnevne sobe
Skiciraj enterijer radne sobe
Skiciraj enterijer sobe za odmor
Skiciraj enterijer kuhinje
Skiciraj enterijer trpezarije
Skiciraj enterijer ulaznog prostora
Rijei kupatilo za osobu u invalidskim kolicima
Nacrtaj perspektivu date slobodne porodine zgrade
Nacrtaj perspektivu date dvojne porodine zgrade
Nacrtaj perspektivu date porodine zgrade u nizu
Predloi ureenje dvorita slobodne porodicne zgrade
Predloi ureenje dvorita dvojne porodicne zgrade
Predlozi ureenje dvorita porodicne zgrade u nizu
Rijei garau i rampu prema datim uslovima
Komentarii razlike stanovanja u porodinim i kolektivnim zgradama
Navedi tipove gradnje kolektivnih stambenih zgrada
Komentarii uslove za projektovanje jednog stana na stepenitu
Komentarii uslove za projektovanje dva stana na stepenitu
Komentarii uslove za projektovanje tri stana na stepenitu
Komentarii uslove za projektovanje etiri stana na stepenitu
Objasni uslove projektovanja kod sistema galerije
Objasni uslove projektovanja kod dupleks galerije
Objasni uslove projektovanja kod solitera
Analiziraj orjentaciju i osunanje kod otvorenog stambenog bloka
Analiziraj orjentaciju i osunanje kod poluotvorenog stambenog bloka
Analiziraj orjentaciju i osunanje kod zatvorenog stambenog bloka
Skiciraj rjeenje dvosobnog stana ako su dva stana na stepenitu
Skiciraj rjeenje dvosobnog stana ako su etiri stana na stepenitu
Skiciraj rjeenje dvosobnog stana kod galerije
Predloi konstruktivno rjeenje date osnove sprata
Predloi rjeenje poslovnog prostora prema datim uslovima
Rijei garae u podrumu prema datim uslovima
Rijei pomone prostorije u podrumu
124
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
Kroz osnovu i perspektivu rijei zajedniku prostoriju stanara

Prema datoj osnovi sprata predloi rjeenje potkrovlja
Nacrtaj perspektivu datog potkrovlja
Nacrtaj perspektivu stepenita kod dupleks stana
Nacrtaj perspektivu datog poslovnog prostora
Nacrtaj perspektivu datog ulaznog prostora u zgradu
Nacrtaj perspektivu loe dnevnog boravka
Nacrtaj perspektivu krovne terase
Skiciraj fasadu kolektivne zgrade prema datim osnovama
Rijei saobraaj kod stambenog bloka otvorenog tipa
Rijei saobraaj kod stambenog bloka poluotvorenog tipa
Rijei saobraaj kod stambenog bloka zatvorenog tipa
Predloi ureenje dvorita datog otvorenog bloka
Predloi ureenje dvorita datog poluotvorenog bloka
Predloi ureenje dvorita datog zatvorenog bloka
Skiciraj perspektivu datog otvorenog stambenog bloka
Skiciraj perspektivu datog poluotvorenog stambenog bloka
Skiciraj perspektivu datog zatvorenog stambenog bloka
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA

OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA
R. br.
PREDMETI
ZNANJA
- Usmeni odgovori
1.
GRAEVINSKI MATERIJALI
2.
NACRTNA GEOMETRIJA SA
PERSPEKTIVOM
3.
ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE
4.
PROJEKTOVANJE
5.
URBANIZAM
6.
KUNE INSTALACIJE
7.
ISTORIJA ARHITEKTURE
8.
DRUTVENE ZGRADE
125
Usmeni odgovori
Grafiki radovi
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Vjebe
Grafiki radovi
Pismeni zadatak
Usmeno
Vjebe
Pismeni zadatak
Projekat porodine Projektovanje
Projekat kolektivne Projektovanje
Usmeni odgovori
Vjebe
Elaborat
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Pismeni zadatak
Vjebe
Projekat kune mree za porodinu zgradu
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Idejni projekat manjeg drutvenog objekta
R. br.
PREDMETI
9.
ORGANIZACIJA GRAENJA
10.
BETON
11.
STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA
12.
13.
TEHNIKO CRTANJE
KOMPJUTERSKE VJEBE
14.
PRIVREDNE ZGRADE
15.
LIKOVNA UMJETNOST
16.
RAZVOJ ARHITEKTURE
17.
RAZVOJ URBANIZMA
18.
ENTERIJER
19.
SAVREMENA ARHITEKTURA
20.
PROSTORNO PLANIRANJE
21.
ISTORIJA CIVILIZACIJE
22.
MAKETARSTVO
OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA

ZNANJA
Usmeni odgovori
Pismeni zadatak
Vjebe
Predraunski elaborat za porodinu zgradu
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Grafike vjebe
Grafike vjebe
Usmeni odgovori
Grafike vjebe
Pismeni zadatak
Idejni projekat
Usmeni odgovori
Praktine vjebe
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Grafiki radovi i vjebe
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Vjebe
Pismeni zadatak
Usmeni odgovori
Pismeni zadatak
Seminarski rad
Usmeni odgovori
Praktine vjebe
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA

U sljedei razred prelaze uenici koji su na kraju kolske godine pozitivno
ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda, realizovali slobodne aktivnosti i ako su
obavili profesionalnu praksu, koja je predviena nastavnim planom obrazovnog
programa Arhitektonski tehniar.
Za zavretak srednjeg strunog obrazovanja u etvorogodinjem trajanju za
obrazovni program- Arhitektonski tehniar, potrebno je zavriti etvrtu godinu
obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih nastavnih predmeta i poloiti struni
ispit.
- Obrazovanje se zavrava strunim ispitom koji obuhvata:
- pismeni ispit iz maternjeg jezika;
- pismeni ispit iz matematike ili stranog jezika;
126
- usmeni ispit iz jednog od strunih predmeta:

- Nacrtne geometrije sa perspektivom;
- Arhitektonskih konstrukcija;
- Projektovanja;
- Struni rad - projekat.
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
- Za uenike sa posebnim potrebama obrazovni program se izvodi:
- prilagoavanjem uslova izvoenja uz dodatnu strunu pomo, u skladu sa
Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama. kola treba da u roku od
30 dana uradi individualni plan, na osnovu vaeeg, uzimajui u obzir stav da
uenici treba da postignu iste standarde znanja u svim nastavnim predmetima;
- prilagoavanjem programa tako da se odreeni sadraji zamjenjuju njihovim
ekvivalentima, koji omoguavaju dostizanje istog profesionalnog standarda,
odnosno profesionalnih kompetencija.
- Obrazovanje uenika sa posebnim potrebama moe se produiti najvie za jednu
godinu.
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH
- Za prilagoavanje obrazovnog programa koji je pripremljen za struno
obrazovanje mladih potrebama odraslih potrebno je:
- iz nastavnog plana izbrisati nastavni predmet Fiziko vaspitanje, kao i Slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za zavretak obrazovanja. kola je
obavezna da odraslima ponudi kolske aktivnosti kojim se oni mogu prikljuiti
po sopstvenoj elji;
- kola je duna da uradi prilagoen program praktinog obrazovanja s obzirom
na poslove i zadatke koje obavlja uesnik obrazovanja.
- Provjeravanje znanja sprovodi se putem ispita, pri emu se uzimaju u obzir naini
provjeravanja znanja odreeni obrazovnim programom.
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA
PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I
R. br.
PREDMETI
STRUNIH SARADNIKA
- diplomirani in. arhitekture
1.
GRAEVINSKI MATERIJALI
- diplomirani graevinski in.
- diplomirani in. hemije
NACRTNA GEOMETRIJA SA
2.
PERSPEKTIVOM
3.
ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE
4.
PROJEKTOVANJE
5.
URBANIZAM
6.
KUNE INSTALACIJE
- diplomirani in. hidrotehniki smjer
7.
ISTORIJA ARHITEKTURE
8.
DRUTVENE ZGRADE
9.
ORGANIZACIJA GRAENJA
- diplomirani graevinski in.- smjer
visokogradnja
- diplomirani in. graevine- Konstruktivni
10.
BETON
smjer
- diplomirani in. graevine- Konstruktivni
11.
STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA
smjer
12.
TEHNIKO CRTANJE
127
R. br.
PREDMETI
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
KOMPJUTERSKE VJEBE
PRIVREDNE ZGRADE
LIKOVNA UMJETNOST
RAZVOJ ARHITEKTURE
RAZVOJ URBANIZMA
ENTERIJER
SAVREMENA ARHITEKTURA
PROSTORNO PLANIRANJE
21.
ISTORIJA CIVILIZACIJE
22.
MAKETARSTVO
PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I

STRUNIH SARADNIKA
diplomirani in. arhitekture
akademski slikar
diplomirani istoriar umjetnosti
diplomirani slikar
diplomirani dizajner
saradnik: V stepen stolar- drvopreraiva
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA

- Obrazovni program se organizuje i izvodi u kolskom obliku i/ili dualnom obliku
8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE
Broj asova kod kojih
Vrsta
nastave
se odjeljenje dijeli u
Red.
Ukupno
Naziv predmeta Razred
grupe
br.
asova
T
V
P
T
V
P
Graevinski
1.
I
72
72
materijali
46
26
I
72
Nacrtna geometrija
2.
sa perspektivom
II
108
54
54
I
72
44
28
II
144
54
90
Arhitektonske
3.
konstrukcije
III
108
54
54
IV
66
33
33
44
136
136
III
180
4. Projektovanje
IV
165
29
136
136
5. Urbanizam
IV
66
30
36
6. Kucne instalacije
IV
99
33
66
7. Istorija arhitekture
II
72
50
22
8. Drutvene zgrade
IV
66
20
46
46
Organizacija
9.
III
108
36
72
72
graenja
10. Beton
IV
99
33
66
Statika i otpornost
11.
III
72
36
36
materijala
12. Tehniko crtanje
I
72
4
68
68
72
72
I
72
13. Komjuterske vjebe
II
144
144
144
14. Privredne zgrade
III
72
36
36
36
128
Red.
br.
1.
2.
3.
Naziv predmeta
6.
Razvoj arhitekture
Razvoj urbanizma
Enterijer
Savremena
arhitektura
Prostorno
planiranje
Istorija civilizacije
7.
Maketarstvo
8.
Likovna umjetnost
4.
5.
Razred
I
II
IV
Ukupno
asova
Vrsta nastave
T
IZBORNA NASTAVA
72
50
72
30
132
84
V
22
42
84
III
72
36
36
IV
66
18
48
III
III
IV
I
72
72
66
72
62
18
16
30
10
54
50
42
Broj asova kod kojih

se odjeljenje dijeli u
grupe
T
V
P
42
10
T Teorijska nastava
V Vjebe
P Praktina nastava
9. PROFESIONALNA PRAKSA
Uenici poslije zavrenog prvog, drugog i treeg razreda obavljaju profesionalnu
praksu u skladu sa nastavnim planom.
Praksa se obavlja u proizvodnim objektima izvan kole. Program profesionalne
prakse je u korelaciji sa programima struno teorijskih predmeta i praktine
nastave.
Za izradu programa profesionalne prakse zaduena je kola. Profesionalna praksa
se ne ocjenjuje, ali je uslov za zavretak razreda.
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI
Slobodne aktivnosti uenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog programa.
Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinose kako rekreaciji i
optekulturnom uzdizanju uenika, tako i upotpunjavanju strunog znanja.
Slobodne aktivnosti sadre obavezne i sadraje po izboru uenika.
Program slobodnih aktivnosti priprema kola, polazei od utvrenog broja asova u
nastavnom planu (u I i II, III razredu po 36 asova, a u IV 33 godinje).
Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole, a sastoji se
iz tri cjeline:
obavezni sadraji vezani za opteobrazovno podruje:
- dani sporta;
- ekoloke aktivnosti;
- filmske, pozorine, muzike predstave i likovne izlobe;
- posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr;
obavezni sadraji vezani za struno-teorijsko podruje:
posjete institucijama i preduzeima koja su struno vezana za obrazovni program
koji se realizuje;
- posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije;
129
- uee na strunim predavanjima i takmienjima u poznavanju odreenih oblasti;

sadraji po izboru uenika:
uee u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzika, likovna,
informatika, prva pomo, saobraajni propisi, tehniki i Internet klub i dr.);
- socijalni rad uenika;
- organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr.
Uspjenost uenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su uenici
obavezni da realizuju sadraje
slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje u vii razred, kao i za zavretak
obrazovnog programa.
130

4-10 Arhitektonski Tehnicar

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

4-10 Arhitektonski Tehnicar

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

OBRAZOVNI PROGRAM

Nastavni predmeti grupe predmeta

Opte obrazovni predmeti

Drutvena grupa predmeta

Prirodna grupa predmeta

Nastavni predmeti grupe predmeta

Sedmini broj asova

Broj radnih sedmica

Ukupno (A+B+C+D+E) = 4.512

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

7. Obrazovanje koje se stie

1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Zna oznake i mjere

- Zna osobine i nain

- Crta spoj tavanica

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

Povezanost sa drugim predmetima

- Izbor materijala prema

Vjebe - odjeljenje dijeli na grupe do 16 uenika

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

Povezanost sa drugim predmetima

- Izrada priloga projekta

- Koliine, norme i cijene

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

11. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.6. KUCNE INSTALACIJE

3. Opsti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE

3. Opsti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

11. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

- Poznaje stare i nove

1.2.8. DRUTVENE ZGRADE

Vjebe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 uenika

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

Povezanost sa drugim predmetima

Detaljni urbanistiki plan

- Konstruktivni sklop objekta

1.2.9. ORGANIZACIJA GRAENJA

Vjebe- odjeljenje se dijeli na grupe do 16 uenika