Wykonywanie Posadzek Z Materiałów Mineralnych

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Magorzata Kapusta
Wykonywanie
713[05].Z1.08
posadzek
materiaw
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego
mineralnych
Recenzenci:
mgr in. Karolina Musiaek-Biaas
mgr in. Magorzata Chojnacka
Opracowanie redakcyjne:
mgr in. Magorzata Kapusta
Konsultacja:
dr in. Jacek Przepirka
Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 713[05].Z1.08

Wykonywanie posadzek z materiaw mineralnych zawartego w moduowym programie
nauczania dla zawodu posadzkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
SPIS TRECI
1. Wprowadzenie
2. Wymagania wstpne
3. Cele ksztacenia
4. Materia nauczania
4.1. Rodzaje materiaw mineralnych
4.1.1. Materia nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzajce
4.1.3. wiczenia
4.1.4. Sprawdzian postpw
4.2. Waciwoci techniczne materiaw
4.2.3. wiczenia
4.3. Podstawowe surowce do produkcji pytek ceramicznych
4.3.3. wiczenia
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna
4.4.3. wiczenia
4.5. Zasady wyznaczenia poziomu powierzchni i spadkw powierzchni
4.5.3. wiczenia
4.6. Posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych
4.6.3. wiczenia
4.7. Posadzki z pytek i pyt kamiennych
4.7.3. wiczenia
4.8. Posadzki z pytek lastrykowych
4.8.3. wiczenia
4.9. Posadzki z pytek skaodrzewnych
4
6
7
8
8
8
8
8
9
10
10
11
11
13
14
14
14
14
15
16
16
17
17
18
19
19
21
21
23
24
24
32
33
34
35
35
36
36
37
38
38
38
38
40
41
41
41
4.9.3. wiczenia
4.10. Posadzki z cegie klinkierowych i zwykych
4.10.3. wiczenia
4.11. Elementy wykoczeniowe posadzek
4.11.3. wiczenia
4.12. Materiay pomocnicze i wykoczeniowe
4.12.3. wiczenia
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek
4.13.3. wiczenia
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje, aprobaty
techniczne
4.14.3. wiczenia
4.15. Zasady posugiwania si sprztem pomiarowym
4.15.3. wiczenia
4.16. Przepisy techniczne
4.16.3. wiczenia
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robt
4.17.3. wiczenia
4.18. Kalkulacja
4.18.3. wiczenia
5. Sprawdzian osigni
6. Literatura
41
42
43
43
44
44
45
46
46
47
48
49
50
50
50
51
52
53
53
53
53
54
55
55
55
56
56
57
57
57
57
58
59
59
60
61
62
63
63
63
63
64
65
65
66
66
67
68
75
1. WPROWADZENIE
Poradnik bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posadzkach z materiaw
mineralnych, materiaach stosowanych do wykonywania posadzek, a take uatwi
Ci wykonywanie podg oraz ich odbir.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtnoci i wiedzy, ktre powiniene
mie opanowane, aby przystpi do realizacji tej jednostki moduowej.
2. Cele ksztacenia tej jednostki moduowej.
3. Materia nauczania (rozdzia 4), ktry umoliwia samodzielne przygotowanie si
do wykonania wicze i zaliczenia sprawdzianw. Obejmuje on rwnie wiczenia, ktre
zawieraj wykaz materiaw, narzdzi i sprztu potrzebnych do realizacji wicze. Przed
wiczeniami zamieszczono pytania sprawdzajce wiedz potrzebn do ich wykonania. Po
wiczeniach zamieszczony zosta sprawdzian postpw. Wykonujc sprawdzian
postpw, powiniene odpowiada na pytania tak lub nie, co oznacza, e opanowae
materia albo nie.
4. Sprawdzian osigni, w ktrym zamieszczono instrukcj dla ucznia oraz zestaw zada
testowych sprawdzajcych opanowanie wiedzy i umiejtnoci z zakresu caej jednostki.
Zamieszczona zostaa take karta odpowiedzi.
5. Wykaz literatury obejmujcy zakres wiadomoci, dotyczcej tej jednostki moduowej,
ktra umoliwi Ci pogbienie nabytych umiejtnoci.
Jeeli masz trudnoci ze zrozumieniem tematu lub wiczenia, to popro nauczyciela
lub instruktora o wyjanienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz dan
czynno.
Jednostka moduowa: Wykonywanie posadzek z materiaw mineralnych, ktrej treci
teraz poznasz, stanowi jeden z elementw moduu 713[05].Z1 Technologie wykonywania
posadzek i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na str. 5.
Bezpieczestwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzega regulaminw, przepisw
bezpieczestwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpoarowych, wynikajcych z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
713[05].Z1
Technologie wykonywania posadzek
713[05].Z1.01
Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu
713[05].Z1.02
Przygotowywanie zapraw, klejw
i mieszanek betonowych
713[05].Z1.03
Wykonywanie
izolacji przeciwwilgociowych
713[05].Z1.04
Wykonywanie izolacji
termicznych i akustycznych
713[05].Z1.05
Wykonywanie podkadw pod posadzki
713[05].Z1.06
Wykonywanie posadzek jastrychowych
713[05].Z1.07
Wykonywanie posadzek z drewna
i materiaw drewnopochodnych
713[05].Z1.08
Wykonywanie posadzek
z materiaw mineralnych
713[05].Z1.09
Wykonywanie posadzek
z tworzyw sztucznych
Schemat ukadu jednostek moduowych
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

rozpoznawa podstawowe materiay budowlane,
posugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu budownictwa,
wykonywa szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
przygotowa narzdzia i sprzt do pracy,
wykona zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,
dobiera izolacje i wykonywa je,
dobiera i wykonywa podkady pod posadzki,
stosowa podstawowe przepisy bezpieczestwa i higieny pracy,
korzysta z rnych rde informacji.
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

rozpozna warunki techniczne i fizyczne przystpienia do robt,
wyznaczy paszczyzny posadzek,
obliczy procentowe spadki powierzchni posadzek,
uksztatowa spadki powierzchni posadzek,
wyznaczy punkty wysokociowe (repery),
wskaza pomieszczenia, w ktrych naley stosowa posadzki wykonane z materiaw
mineralnych,
dobra pytki wedug gatunkw, wymiarw i barw,
rozplanowa ukad pytek terakotowych, kamiennych, lastrykowych i innych
w pomieszczeniu,
posuy si narzdziami i sprztem do wykonywania posadzek,
wykona posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych,
uoy pytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach,
uoy pytki na warstwie kleju,
wypeni spoiny,
mocowa cokoliki przycienne,
konserwowa posadzki,
rozpozna rodzaj i pochodzenie ska, z ktrych wyrabia si pytki i pyty,
przygotowa zaprawy odpowiednio do rodzaju pyt,
wykona posadzki z pytek i pyt kamiennych,
stosowa rne techniki ukadania pyt kamiennych,
przygotowa zapraw i mas do spoinowania,
wykoczy posadzki pytkami cokoowymi,
wykoczy i konserwowa powierzchnie posadzek kamiennych,
wykona posadzki z pytek lastrykowych,
zastosowa rne techniki ukadania pytek lastrykowych,
wykoczy i konserwowa posadzki z pytek lastrykowych,
wykona posadzki z cegie klinkierowych i zwykych,
dobra sposoby ukadania cegie zalenie od przewidywanego kierunku ruchu,
stosowa rne techniki ukadania cegie,
uzupeni spoiny i wykacza powierzchni posadzki z cegie,
wykona posadzki z pytek skaodrzewnych,
wykona posadzki o specjalnym przeznaczeniu z pytek kamionkowych,
wykona posadzki na tarasach i balkonach,
przestrzega przepisw bhp,
obliczy szacowa ilo materiaw potrzebnych do wykonania posadzek,
sporzdzi zapotrzebowanie na materiay,
wykona obmiary posadzek z materiaw mineralnych.
4. MATERIA NAUCZANIA
4.1. Rodzaje materiaw mineralnych
Z wielu materiaw pochodzenia mineralnego do wykonywania posadzek najczstsze
zastosowanie maj:
pytki ceramiczne kamionkowe,
pyty kamienne,
lastryko,
cega klinkierowa,
skaodrzew,
asfalt zwyky.
Wikszo rodzajw posadzek mineralnych stosuje si w pomieszczeniach o wikszej
intensywnoci ruchu, przy wystpowaniu moliwoci staego lub okresowego zawilgocenia
posadzki, przy koniecznoci czstego mycia wod, a take w pomieszczeniach o podrzdnym
znaczeniu i obnionych wymaganiach uytkowych i estetycznych.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.
1. Jakie znasz materiay do wykonywania posadzek mineralnych?
2. W jakich pomieszczeniach wykonuje si posadzki z materiaw mineralnych?
3. Czy posadzki mineralne mona wykonywa w pomieszczeniach, w ktrych wystpuje
czasowe lub stae zawilgocenie?
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Z grupy materiaw budowlanych, z ktrych mona wykonywa podogi i posadzki
wybierz te, ktre s materiaami mineralnymi nadajcymi si do wykonywania posadzek.
Sposb wykonania wiczenia
1)
2)
3)
4)
Aby wykona wiczenie, powiniene:

zapozna si z napisami na kartkach rnych materiaw podogowych i posadzkowych,
wybra kartki z nazwami materiaw podogowych i posadzkowych,
wklei wybrane kartki do notatnika,
zaprezentowa wykonane wiczenie.
Wyposaenie stanowiska pracy:

samoprzylepne kartki z napisami materiaw podogowych i posadzkowych,
literatura z rozdziau 6,
notatnik.
wiczenie 2
Dopasuj rodzaje posadzek mineralnych do pomieszcze, w ktrych mona je stosowa.

1) zapozna si z plansz z wypisanymi rodzajami pomieszcze,
2) zapozna si z kartkami na ktrych s opisane posadzki mineralne,
3) przyporzdkowa kartki z nazwami posadzek z materiaw mineralnych do pomieszcze
i naklei na planszy,
4) zaprezentowa wykonane wiczenie,
5) uzasadni swj wybr.

plansza z zaznaczonymi pomieszczeniami,
kartki samoprzylepne z nazwami posadzek mineralnych do zaznaczenia pomieszcze.

Czy potrafisz:
1) wymieni materiay stosowane do wykonywania posadzek mineralnych?
2) wymieni pomieszczenia, w ktrych wykonywane s posadzki
z materiaw mineralnych?
3) uzasadni, dlaczego podogi z materiaw mineralnych mona wykonywa
w pomieszczeniach wilgotnych?
4) wyjani, dlaczego podogi z materiaw mineralnych mona wykonywa
w pomieszczeniach o wikszej intensywnoci ruchu?
Tak
Nie
4.2. Waciwoci techniczne materiaw

Pytki i ksztatki ceramiczne kamionkowe (terakotowe)
Pytki charakteryzuj si ma nasikliwoci (do 5%) i mrozoodpornoci.
Wytrzymao pytek na zginanie nie powinna by mniejsza ni 25 Mpa. cieralno
na tarczy Bohmego nie powinna przekracza 3mm.
Pytki kamionkowe kwasoodporne powinny mie wytrzymao na ciskanie
nie mniejsz ni 40 MPa, nasikliwo nie wiksz ni 4%, a kwasoodporno nie mniejsz
ni 97%.
Pyty i pytki kamienne
Pyty posadzkowe kamienne zewntrzne i wewntrzne wykonuje si ze ska litych
(granit, marmur, piaskowiec, wapie zbity i dolomit). Cechy techniczne pyt wynikaj z cech
technicznych ska, z ktrych s wyprodukowane. Na przykad nasikliwo pyt granitowych,
sjenitowych i z wapieni zbitych jest mniejsza ni 0,5%, marmurowych mniejsza ni 1%.
Powierzchnia spodnia pyt ma faktur piowan, a powierzchnia licowa pyt posadzkowych
moe mie faktur: upan, groszkowan, piowan, szlifowan lub ppolerowan.
Pyty kamienne cokoowe zewntrzne wykonuje si najczciej ze ska granitowych,
andezytowych, sjenitowych.
Pytki lastrykowe
Pytki mog by kwadratowe, prostoktne lub wieloktne. Najmniejszy wymiar boku
wynosi 100 mm. Wymiar dugoci pytek jest wielokrotnoci 50 mm. Grubo pytek
powinna wynosi nie mniej ni 0,07 dugoci pytki. Grubo warstwy lastrykowej po
oszlifowaniu nie powinna by mniejsza ni 6 mm.
Produkuje si pytki w nastpujcych wymiarach: 200 x 200 x 25 mm, 250 x 150 x
25 mm, 300 x 300 x 25 lub 30 mm, 400 x 400 x 30 lub 40 mm (dopuszczalne odchyki
wymiarw wynosz +/-1 mm).
Spoiwem do lastryka s cementy portlandzkie: biay lub szary. Wybr waciwoci
cementu zaley od wymaganych efektw kolorystycznych lastryka. Do lastryka stosuje si
grysy ze ska dajcych si atwo szlifowa i lakierowa (marmury, dolomity, wapienie zbite,
trawertyny). Ziarna grysw powinny mie czyst barw o znacznej intensywnoci.
Do barwienia mieszanek lastrykowych stosowane s pigmenty odporne na dziaanie alkaliw,
wiata oraz intensywnie barwice (ochra, umbra, cie elazowa, czerwie elazowa,
ultramaryna, ziele chromowa, czer elazowa). Ilo pigmentw nie powinna przekracza
10% masy cementu. Nasikliwo pytek lastrykowych jest mniejsza ni 8%.
Pytki skaodrzewne
Produkuje si metod prasowania jako jednowarstwowe o wymiarach 200 x 200 x
20 mm. Spoiwem skaodrzewu jest mieszanina magnezytu kaustycznego i chlorku magnezu
(cement Sorela). W skad skaodrzewu wchodz rwnie wypeniacze organiczne i mineralne.
Nale do nich: talk, mczka kamienna, mczka drzewna (z drewna iglastego), trociny
z drewna iglastego.
W zalenoci od rodzaju uytych wypeniaczy zmieniaj si waciwoci techniczne
skaodrzewu. Skaodrzew z wypeniaczami w postaci mczki drzewnej i trocin
jest stosunkowo elastyczny, gadki, rednio ciepy, niezbyt odporny na cieranie.
10
Przez zwikszenie dodatku wypeniaczy mineralnych (talku, mczki kamiennej), poprawiaj

si jego waciwoci mechaniczne, ale posadzka staje si bardziej twarda i zimna.
Posadzki skaodrzewne nie s odporne na zawilgocenie oraz dziaanie kwasw i zasad.
Odporne s natomiast na benzyn, rozpuszczalniki organiczne, oleje mineralne itp.
Posadzek skaodrzewnych, ze wzgldu na zdolno przewodzenia prdu elektrycznego,
nie naley stosowa w pomieszczeniach, w ktrych istnieje moliwo posugiwania si
aparatami elektrycznymi bez gwarancji naleytego ich zabezpieczenia przed poraeniem
prdem.
Cegy klinkierowe i zwyke
Posadzki z cegie klinkierowych charakteryzuj si du wytrzymaoci na dziaania
mechaniczne, s twarde, odporne na dziaanie wysokiej temperatury oraz szczelne (jeeli
spoiny zostay wypenione dokadnie). Posadzki z cegie klinkierowych, ukadane
na podstawie kwasoodpornej z wypenieniem spoin kitami chemoodpornymi, wykazuj dobr
odporno na dziaanie kwasw. S rwnie odporne na dziaanie substancji kwanych, silne
zawilgocenie, s maocieralne i odporne na silne zwilgocenie.
Posadzki z cegie budowlanych penych odznaczaj si mniejsz wytrzymaoci
od klinkierowych, maj wiksz nasikliwo i cieralno.
Rodzaj cegy i klas podje si na rysunkach roboczych, poniewa wybr materiau zaley
od przyszych warunkw uytkowania.

1. Czy potrafisz poda inn nazw pytek ceramicznych kamionkowych?
2. Z jakich ska wykonuje si pytki i pyty kamienne posadzkowe?
3. Jakimi cechami charakteryzuj si pyty kamienne posadzkowe?
4. Jakie ksztaty mog mie pytki lastrykowe?
5. Z jakich materiaw produkuje si pytki lastrykowe?
6. Jakie wymagania s stawiane pigmentom do barwienia pytek lastrykowych?
7. Do jakich materiaw podogowych wykorzystuje si cement Sorela?
8. Ktry ze skadnikw skaodrzewu zmienia jego waciwoci techniczne?
9. Z jakich materiaw produkowany jest skaodrzew?
10. W jakich pomieszczeniach nie naley wykonywa posadzek skaodrzewnych?
11. Jakimi cechami technicznymi charakteryzuj si posadzki z cegie klinkierowych?
12. Ktre z posadzek ceglanych maj mniejsz wytrzymao, nasikliwo i cieralno,
z cegy klinkierowej czy cegy zwykej?
4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Spord czterech przedstawionych prbek materiaw posadzkarskich wybierz ten,
ktry nie jest odpowiedni do wykonania posadzki w pomieszczeniu, w ktrym istnieje
moliwo posugiwania si aparatami elektrycznymi, bez gwarancji naleytego ich
zabezpieczenia przed poraeniem prdem.
11

1) przeanalizowa materia nauczania dotyczcy wiczenia,
2) zapozna si z przedstawionymi charakterystykami materiaw posadzkarskich,
3) wskaza, jakie wymagania powinien spenia materia w pomieszczeniu opisanym
w wiczeniu,
4) dobra odpowiedni materia,
6) uzasadni swj wybr.

Prbki materiaw:
pytek lastrykowych,
pytek skaodrzewnych,
pytek kamiennych,
cegie klinkierowych,
literatura z rozdziau 6.
wiczenie 2
Spord czterech prbek materiaw posadzkarskich wybierz ten, ktry stosuje si
w pomieszczeniach reprezentacyjnych.
4)
5)

przeanalizowa materia nauczania dotyczcy wiczenia,
przeczyta przedstawione charakterystyki materiaw posadzkarskich,
zastanowi si, jakie wymagania powinien spenia materia w pomieszczeniu opisanym
w wiczeniu,
wskaza odpowiedni materia,
uzasadni swj wybr.

Prbki materiaw:
pytek skaodrzewnych,
pytek kamiennych,
cegie klinkierowych,
pytek terakotowych,
1)
2)
3)
wiczenie 3
Wypisz z literatury, a nastpnie porwnaj waciwoci techniczne 3 wskazanych
materiaw posadzkarskich.
1)
2)
3)
4)

przeczyta z podrcznika charakterystyki materiaw posadzkarskich,
wypisa waciwoci techniczne 3 materiaw posadzkarskich,
porwna cechy materiaw posadzkarskich,
12

notatnik,
przybory do pisania.

Czy potrafisz:
Tak
1) poda inn nazw pytek ceramicznych kamionkowych?
2) wskaza, z jakich ska wykonuje si pytki i pyty kamienne posadzkowe?

3) zdefiniowa, jakimi cechami charakteryzuj si pyty kamienne
posadzkowe?
4) wymieni materiay, z ktrych produkuje si pytki lastrykowe?
5) wskaza materiay podogowe do wykonania ktrych wykorzystuje si

cement Sorela?
6) okreli, ktre z posadzek ceglanych maj mniejsz wytrzymao,

nasikliwo i cieralno?
7) wymieni ksztaty pytek lastrykowych?
8) wyliczy wymagania stawiane pigmentom do barwienia pytek

lastrykowych?
9) wyliczy skadniki skaodrzewu zmieniajce jego waciwoci techniczne?

10) wymieni materiay stosowane do produkcji skaodrzewu?
11) wymieni pomieszczenia, w ktrych nie naley wykonywa posadzek
skaodrzewnych?
12) wymieni cechy techniczne, ktrymi charakteryzuj si posadzki z cegie

klinkierowych?
13
Nie
4.3. Podstawowe surowce do produkcji pytek ceramicznych

Pytki i ksztatki ceramiczne kamionkowe, to wyroby produkowane z glin kamionkowych
z dodatkiem surowcw schudzajcych, tj. szamotu lub piasku kwarcowego, formowane
metod prasowania pod wysokim cinieniem, a nastpnie wypalane w temperaturze 1300oC.
Dodawana w tej temperaturze sl kuchenna rozkada si na chlor uchodzcy z gazami i tlenek
sodu, ktry osiadajc na kamionce tworzy szkliwo zwane polew soln.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wicze wykonania.
1. Z jakich surowcw produkowane s pytki i ksztatki ceramiczne kamionkowe?
2. W jaki sposb powstaje szkliwo na pytkach?
3. W jakiej temperaturze i pod jakim cinieniem formowane s pytki ceramiczne?
4.3.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przedstawionych i opisanych prbek materiaw budowlanych wybierz te,
z ktrych produkuje si pytki ceramiczne kamionkowe.
1)
2)
3)
4)
5)

przeanalizowa materia nauczania dotyczcy wiczenia,
zapozna si z przedstawionymi prbkami materiaw budowlanych,
wskaza, jakie materiay niezbdne s do wyprodukowania pytek ceramicznych,
opisa wybrane materiay w notatniku,
uzasadni swj wybr.
prbki materiaw budowlanych,
notatnik,
przybory do pisania,
wiczenie 2
Po obejrzeniu filmu ukazujcego produkcj pytek ceramicznych, wypisz w zeszycie
surowce uywane do produkcji pytek ceramicznych.
1) obejrze uwanie film dydaktyczny Produkcja pytek ceramicznych,
2) zapisa w notatniku surowce uywane do produkcji pytek ceramicznych,
3) zaprezentowa wykonane wiczenie.
14

film dydaktyczny Produkcja pytek ceramicznych,
notatnik,

Czy potrafisz:
Tak
1) wskaza, z jakich surowcw produkowane s pytki i ksztatki ceramiczne?
2) opisa, w jaki sposb powstaje szkliwo na pytkach?
3) okreli, w jakiej temperaturze wypalane s pytki kamionkowe?
15
Nie
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna

Z wykonaniem robt podogowych (rwnie i innych robt budowlanych) wi si
nastpujce dokumenty techniczne:
projekty budowlane, zawierajce odpowiednie rysunki i opisy techniczne,
normy techniczne,
warunki techniczne wykonania i odbioru robt,
instrukcje techniczne,
przepisy techniczne.
W projekcie budowlanym powinny by zawarte:
przekroje pionowe podg z zaznaczeniem gruboci poszczeglnych warstw oraz rodzaju
materiaw,
wzory ukadu wierzchniej warstwy podogi,
rozmieszczenie szczelin dylatacyjnych,
wielko i kierunek spadku powierzchni podg oraz rozmieszczenie urzdze
odwadniajcych (kratek ciekowych),
szczegy konstrukcyjne stykw podg z rnych materiaw ze cianami, miejsc
przejcia rur, mocowania balustrady itp.,
szczegowe opisy techniczne wykonania podg o szczeglnych wymaganiach
(np. podg chemoodpornych, elektroprzewodnych).
Okrelajc warunki przystpienia do wykonywania podkadw i izolacji, naley wzi
pod uwag, czy nawierzchnia bdzie wykonana jednoczenie z podkadem,
jak np. w podogach lastrykowych, skaodrzwenych, czy te wykonanie nawierzchni bdzie
stanowio drugi etap robt, np. nawierzchnie z drewna i tworzyw sztucznych.
W pierwszym wypadku naley przystpowa do robt podogowych po wykonaniu innych
robt budowlanych, jak tynkarskie, instalacyjne, itp. Oznacza to, e roboty podogowe
wykonuje si jako ostatnie.
Okrelenie terminu rozpoczcia robt podogowych powinno wynika z projektu
organizacji budowy, a przebieg ich jest szczegowo okrelony w harmonogramie robt.
Warunkiem przystpienia do robt podogowych rwnie jest wyschnicie podoa. Powinno
by ono suche. Warunek ten jest szczeglnie istotny w odniesieniu do podg zawierajcych
izolacje cieplne lub akustyczne, ktre z reguy nie s odporne na zawilgocenie.
Wykonanie podkadw i izolacji powinno odbywa si w temperaturze nie niszej
ni 50C.
Dokumentacja technologiczna powinna zawiera:
a) podczas wykonywania posadzek z pyt mineralnych:
rozplanowanie ukadu pytek,
wykonanie poszczeglnych warstw posadzki z zachowaniem okrelonej ich gruboci,
ukadanie pytek na zaprawie,
wyznaczenie paszczyzny posadzki (poziomej lub z odpowiednimi spadkami),
kontrol zachowania rwnoci posadzki i prawidowoci jej paszczyzny.
b) podczas wykonywania posadzek monolitycznych (bezspoinowych):
wyznaczenie gruboci warstw: podkadowej i wierzchniej oraz paszczyzny (poziomej
lub ze spadkami),
ukadanie materiau posadzki, zagszczenie masy (zaprawy), wyrwnanie powierzchni,
wygadzenie powierzchni posadzki.
16

1. Co naley wzi pod uwag okrelajc warunki przystpienia do wykonywania
podkadw?
2. Jakie roboty budowlane musz by wykonane, aby mona byo przystpi do robt
podogowych?
3. Z czego wynika cise okrelenie terminu rozpoczcia robt podogowych?
4. Jakie wymagania dotycz podoa pod podogi?
5. Co powinna zawiera dokumentacja technologiczna podczas wykonywania posadzek
z pyt mineralnych?
6. Co powinna zawiera dokumentacja technologiczna podczas wykonywania posadzek
monolitycznych?
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przedstawionego projektu budowlanego wypisz warunki przystpienia do robt
podogowych.
1)
2)
3)
4)

wybra z przedstawionej dokumentacji te elementy, ktre odpowiadaj poleceniu
z wiczenia,
wynotowa wskazane w wiczeniu odpowiedzi na polecenia,
zaprezentowa wykonane wiczenie,
uzasadni swj wybr.
dokumentacja obiektu budowlanego,
notatnik,
wiczenie 2
Z przedstawionego projektu budowlanego wynotuj wszystkie elementy dotyczce
wykonywania robt podogowych.
1)
2)
3)
4)

wybra z dokumentacji te elementy, ktre odpowiadaj poleceniu z wiczenia,
wynotowa wskazane w wiczeniu odpowiedzi na polecenia,
uzasadni swj wybr.
dokumentacja obiektu budowlanego,
notatnik,
17

Czy potrafisz:
1) opisa zawarto projektu budowlanego na wykonywanie robt
podogowych?
2) okreli zawarto dokumentacji technologicznej na wykonywanie
posadzek z pyt mineralnych?
3) okreli zawarto dokumentacji technologicznej na wykonywanie
posadzek monolitycznych?
4) opisa warunki przystpienia do wykonywania podkadw?
5) wskaza roboty budowlane, ktre musz by wykonane, aby mona byo
przystpi do robt podogowych?
6) okreli termin rozpoczcia robt podogowych?
7) wymieni wymagania dotyczce podoy pod podogi?
18
Tak
Nie
4.5. Zasady wyznaczania poziomu powierzchni i spadkw

powierzchni
Pierwsz czynnoci przed przystpieniem do wykonywania podkadw jest ustalenie
pooenia grnej powierzchni posadzki na wysokoci ustalonej w projekcie. Dotyczy
to kadego pomieszczenia lokalu, w ktrym maj by wykonane podogi.
Pooenie poziomu posadzek w pomieszczeniach ustala si w stosunku do poziomu
o znanej wg projektu rzdnej. W celu przeniesienia rzdnej oznaczonego poziomu,
np. podestu schodw, do pomieszcze lokalu naley na cianie klatki schodowej odmierzy
od poziomu podestu wysoko rwn 100 cm i zaznaczy j kresk poziom. Do niej
przykada si rurk szklan poziomnicy wowej (rys. 1) tak, aby poziom wody pokrywa si
z kresk.
Rys. 1. Poziomnica wowa (niwelator wodny)

1 rurka szklana, 2 poziom wody, 3 w gumowy dugoci 10 20 m, 4 korek [5, s. 55]
Po ustabilizowaniu si poziomu wody w poziomnicy jej poziom w drugiej rurce zaznacza

si kresk na cianie (rys. 2).
Rys. 2. Przenoszenie punktu wysokociowego poziomnic wow

1 poziom wody w rurce, 2 kreska metrowa na klatce schodowej, 3 poziom wody w drugiej rurce
wyznaczajcy pooenie kreski metrowej w pomieszczeniu, 4 poziom grnej powierzchni posadzki [5, s. 56]
19
Jest to kreska metrowa, ktra w robotach podogowych stanowi punkt wysokociowy

do okrelenia poziomu powierzchni podkadu i posadzki.
Poziomnica wowa skada si z dwch rurek szklanych osadzonych na obu kocach
dugiego wa gumowego. Po wypenieniu wa wod, na znanej z fizyki zasadzie naczy
poczonych, poziom wody widoczny w obu rurkach, niezalenie od odlegoci midzy nimi,
bdzie wyznacza paszczyzn poziom w naszym przypadku pooon na wysokoci 1 m
od poziomu przyszej posadzki. Majc kresk metrow jako stay punkt wysokociowy oraz
znajc grubo posadzki, mona ustali pooenie grnej powierzchni podkadu, a znajc
czn grubo konstrukcji podogi sprawdzi, czy poziom podoa jest waciwy.
Rzdn wysokoci podestu schodw mona przenie do wntrza lokalu
rwnie za pomoc aty i poziomnicy.
Punkty wysokociowe czyli repery, okrelajce poziom posadzki lub podkadu, mog by
rwnie wyznaczone za pomoc niwelatora.
Rys. 3. Poziomowanie pytek reperw na posadzce: a) poziomej, b), c) ze spadkiem; 1 poziomnica, 2 ata,
3 pytka reper, 4 podkadka, 5 powierzchnia podogi, 6 ata z wyrobionym spadkiem [5, s. 228]
Poziom posadzki ustala si przez odmierzenie odpowiedniego odcinka od kreski

metrowej, bdcej punktem wysokociowym (reperem) podniesionego o 100 cm poziomu
podestu schodowego. W miejscu odmierzenia osadza si tymczasowo na zaprawie pytk reper poziomu posadzki. Opierajc na niej at z poziomnic osadza si (tymczasowo)
nastpne pytki repery przez wciskanie pytki w plastyczn zapraw, a poziomica wykae
poziome pooenie aty (rys. 3a).
W podobny sposb mona przenie rzdn poziomu podestu do wntrza lokalu.
Jeeli poziom posadzki ma by niszy od poziomu podestu, naley na pytk reper pooy
dodatkowo podkadk gruboci rwnej danej rnicy poziomw. W celu wyznaczenia
poziomu paszczyzny posadzki w pomieszczeniu zakada si sie pytek reperw
w odlegoci co ok. 2 m, aby ustawiajc na nich dwumetrow at mona byo sprawdzi
prawidowo ukadania pytek.
Jeeli posadzka ma wykazywa spadek, to reper pooony w kierunku spadku obnia si
odpowiednio w stosunku do paszczyzny poziomej przez pooenie na nim odpowiedniej
podkadki pod at (rys. 3b). Grubo tej podkadki powinna wynika z wielkoci spadku
i dugoci aty. Przy spadku wynoszcym 1,5% grubo jej bdzie rwna 1,5 cm na 1 m,
a wic przy acie dwumetrowej naley pooy pod jeden koniec aty podkadk gruboci
3cm. Do wyznaczenia paszczyzny spadku posadzki mona take uywa specjalnych at
20
o ksztacie zwajcym (rys. 3c), ktre po spoziomowaniu wyznacz okrelony spadek

posadzki.
Wymagany spadek posadzki w pomieszczeniu jest okrelony na rysunku roboczym.
Zazwyczaj spadki te wynosz 13% i zale od charakteru uytkowego pomieszcze
i wynikajcych std iloci cieczy oraz prdkoci, z jak powinna spywa z posadzki
do wpustu podogowego.
Spadek posadzki (s) moe by wyraony w procentach oraz jako stosunek wysokoci
wzniesienia (h) do dugoci posadzki (l), np. przy wzniesieniu 1,5 cm na dugoci 100 cm
spadek wyraa si stosunkiem 1,5 :100 co w przeliczeniu na procent wynosi:
s = 1,5 x 100 : 100 = 1,5%
Poszczeglne warstwy wchodzce w skad konstrukcji podogi powinny wykazywa
moliwie jednakow grubo. Niedopuszczalne jest np. wyrwnanie nieprawidowoci
paszczyzny podoa przez pogrubianie w pewnych miejscach podkadu, gdy pknicia bd
nieuniknione.
Jeeli powierzchnia podoa nie stanowi paszczyzny poziomej lub wykazuje wiksze
miejscowe nierwnoci, to naley wykona warstw wyrwnawcz z zaprawy
lub polimerozaprawy cementowej o stosunku objtociowym cementu do piasku 1:3 do 1:4,
ktr nakada si na podoe betonowe lub strop warstw gruboci ok. 2 cm. Nakadanie tej
warstwy powinno odbywa si za pomoc listew kierunkowych (drewnianych
lub metalowych) majcych grubo danej warstwy wyrwnawczej. Listwy trzeba
spoziomowa poziomnic. Zaprawa powinna by wyrwnana at i zatarta pack.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Jaka czynno poprzedza przystpienie do wykonywania podkadu pod podog?
Jakie urzdzenia s pomocne przy wyznaczaniu poziomu powierzchni posadzki?
W jaki sposb zaznaczamy punkt wysokociowy posadzki?
Jak jest zbudowana poziomnica wowa?
Co to jest reper?
W jaki sposb wykonujemy przeniesienie punktu wysokociowego za pomoc niwelatora
wodnego?
W jaki sposb wyznaczamy poziom powierzchni posadzki?
W jakich jednostkach wyraony jest spadek posadzki?
W jaki sposb wyznaczamy spadek powierzchni posadzki?
4.5.3. wiczenia
wiczenie 1
Oblicz, ile procent wyniesie spadek przy wzniesieniu 1,5 cm na dugoci 200 cm.
1) przeanalizowa tre zadania,
2) wykona obliczenia,
3) zaprezentowa wynik wiczenia.
21

notatnik,
owek,
kalkulator.
wiczenie 2
Wyznacz jednoprocentowy spadek powierzchni posadzki w pomieszczeniu pralni
o wymiarach: 4,50 m x 3,60 m w kierunku kratki ciekowej umieszczonej na rodku
posadzki. Obliczenia wykonaj z dokadnoci do 2 mm.
1)
2)
3)
4)

przeanalizowa tre zadania,
wykona pomocniczy rysunek,
wykona obliczenia,
zaprezentowa wynik wiczenia.

notatnik,
linijka,
owek,
kalkulator.
wiczenie 3
Wyznacz reper (punkt wysokociowy) posadzki, oznacz jego pooenie i okrel znaczenie
tego punktu.
2)
3)
4)
5)
6)

przeanalizowa literatur z rozdziau 6 dotyczc sposobw wyznaczenia punktu
wysokociowego posadzki,
zaplanowa wykonanie zadania,
pobra stosowne narzdzia i materiay pomocnicze,
wykona wiczenie,
okreli znaczenie tego punktu,
zaprezentowa swoj prac.

literatura dotyczca wykonania zadania z rozdziau 6,
poziomnica wodna,
ata,
owek,
poziomnica,
pytki,
tama miernicza,
zaprawa.
1)
22

Czy potrafisz:
1) opisa czynno poprzedzajc wykonanie podkadu pod posadzk?
2) wyliczy urzdzenia pomocne przy wyznaczaniu poziomu powierzchni
posadzki?
3) wymieni jednostki, w jakich wyraony jest spadek posadzki?
4) wyznaczy punkt wysokociowy posadzki?
5) omwi budow poziomnicy wowej?
6) opisa wyznaczanie repera?
7) przenie punkt wysokociowy za pomoc niwelatora wodnego?
8) wyznaczy poziom powierzchni posadzki?
9) wyznaczy spadek powierzchni posadzki?
23
Tak
Nie
4.6. Posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych

Posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych nazywane s potocznie
posadzkami z terakoty. Powszechnie s stosowane w pomieszczeniach sanitarnych
we wszystkich rodzajach budownictwa, w pomieszczeniach wymagajcych czstego
zmywania wod oraz w pomieszczeniach, gdzie wystpuje znaczny ruch pieszy. Przykady
ksztatw i wzorw ukadania pytek ilustruje rys. 4.
Rys. 4. Przykady wzorw posadzek z pytek ceramicznych kamionkowych [5, s. 235]
Pytki i ksztatki podogowe kamionkowe

S powszechnie znane pod nazw pytek terakotowych. Pytki o wymiarach 50 x 50 mm
i mniejsze dostarcza si naklejone na papier; nazywa si je pytkami mozaikowymi.
Pytki i ksztatki podogowe ceramiczne dzieli si na:
typy: w zalenoci od cech technicznych tworzywa rozrnia si pytki i ksztatki
specjalne (s) i zwyke (z); te ostatnie s przeznaczone do stosowania w budownictwie
oglnym;
rodzaje: w zalenoci od ksztatu powierzchni uytkowej rozrnia si pytki lub ksztatki
paskie (p) i profilowane (pro);
gatunki: w zalenoci od jakoci pytek i ksztatek rozrnia si dwa gatunki I i II; pytki
mozaikowe nie s dzielone na gatunki.
Rne profile i wymiary pytek i ksztatek z terakoty zilustrowano na rys. 5.
Pytki kamionkowe kwasoodporne
Pytki kamionkowe stosuje si do wykonywania okadzin i posadzek kwasoodpornych
oraz wykadania basenw, zbiornikw, itp.
Pytki i ksztatki kamionkowe naley dobra wedug oznacze na rysunkach roboczych,
zawierajcych okrelenie wymiarw pytek, barwy, rodzajw ich powierzchni (paska
czy profilowana), typu i gatunku.
24
Rys. 5. Pytki i ksztatki podogowe ceramiczne (terakotowe) [5, s. 237]
Pytki i ksztatki podogowe kamionkowe mrozoodporne cignione

Rodzaje produkowanych pytek i ksztatek przedstawione s na rys. 6. Pytki posadzkowo
cienne (PP) mog by jednobarwne, wielobarwne, nieszkliwione, szkliwione. Pytki
i ksztatki kamionkowe mrozoodporne cignione stosuje si w miejscach naraonych
na dziaanie mrozu: posadzki w chodniach, na tarasach, w tunelach, pomieszczeniach
gospodarczych, magazynowych, handlowych.
Rys. 6. Pytki kamionkowe mrozoodporne cignione okadzinowe i posadzkowe. Zestawienie typw

ksztat i wymiary. W zmniejszeniu podano pytki uzupeniajce o zaokrglonych brzegach (zaznaczone grub
lini) [5, s. 238]
25
Zaprawy do mocowania pytek

Do mocowania pytek podogowych ceramicznych kamionkowych stosuje si zapraw
cementow 1:3.
Kleje do pytek
Do przyklejania pytek kamionkowych stosuje si specjalne fabrycznie produkowane
suche mieszanki klejw (np.: zaprawa klejowa Atlas, Ceresit).
Zaprawy do wypeniania spoin
Do wypeniania spoin stosuje si fabrycznie wytwarzane suche mieszanki, ktre zarabia
si wod na budowie. Zaprawy mog by biae lub kolorowe wedug katalogu producenta.
Narzdzia i sprzt
Podstawowe wyposaenie posadzkarza do wykonywania posadzki z pytek
kamionkowych to: kielnie, szpachle, packi stalowe, packi drewniane, aty zgarniajce
i zagszczajce, listwy, poziomnice, motki, sznur do odbijania linii, szlifierki tarczowe
do przecinania pytek, sprzt do transportu zapraw, wiadra do wody.
Rozplanowanie ukadu pytek
Dokadne rozplanowanie pytek przed ich ukadaniem jest niezbdne przede wszystkim
dlatego, e bardzo rzadko wymiary pomieszczenia s wielokrotnoci wymiaru pytki;
powoduje to konieczno stosowania pytek czstkowych (obcinanych). Ponadto ukad pytek
w pomieszczeniu nie moe by - ze wzgldw estetycznych - przypadkowy.
Od posadzkarza wymaga si uwzgldniania nastpujcych podstawowych zasad ukadu
pytek:
pytki czstkowe ukada si w miejscach najmniej widocznych, najlepiej
za symetrycznie w stosunku do osi pomieszczenia,
szerokoci pytki czstkowej nie powinna by mniejsza ni poowa pytki,
w obrbie drzwi wejciowych do pomieszczenia naley ukada cae pytki; wyjtkowo
tylko dopuszcza si pytki o niewielkim zweniu.
Poniewa
ukadanie
posadzki
rozpoczyna
si
zazwyczaj
od
ciany
zewntrznej albo od rodka pomieszczenia i prowadzi w kierunku drzwi wejciowych, gdzie
jest wymagane regularne i czyste zakoczenie posadzki, rozplanowujc ukad pytek naley
bardzo dokadnie ustali pooenie pytki, od ktrej rozpocznie si ukadanie.
Pierwszymi czynnociami przed przystpieniem do rozplanowania pytek s dokadne
pomiary dugoci i szerokoci pola posadzki oraz sprawdzenie prostoktnoci bokw
ktownic (rys. 7a) lub przymiarem z podziak. Odmierza si w tym celu, zgodnie
z twierdzeniem Pitagorasa boki trjkta o proporcji 3:4:5 (rys. 7b). Prostoktno pola
posadzki mona rwnie sprawdzi, dokadnie mierzc obie przektne. Jeeli pole
jest prostoktne, to obie przektne maj t sam dugo.
Podstaw rozplanowania ukadu pytek jest okrelenie liczby caych pytek w rzdzie
i szeroko ewentualnych pytek czstkowych. Ukad pytek moe by prosty lub skony
(pod ktem 45o w stosunku do osi pomieszczenia). Aby ustali liczb pytek w rzdzie
oraz liczb rzdw a take szeroko pytek czstkowych, naley wymiary pola posadzki
podzieli przez modu podziau, ktry stanowi:
w ukadzie prostym wymiary boku pytki + szeroko jednej spoiny, np.: pytka 150
mm, spoina 2 mm, modu podziau 152 mm;
w ukadzie skonym dugo przektnej pytki oraz spoiny; dugo t, bdc
moduem podziau, oblicza si zgodnie z twierdzeniem Pitagorasa mnoc sum dugoci
boku i szeroko jednej spoiny przez liczb 1,41, np.: pytka 150 mm, spoina 2 mm,
modu 152 mm x 1,41 = 214 mm.
26
Rys. 7. Wykorzystanie twierdzenia Pitagorasa do rozplanowania ukadu pytek:

a) wystawianie prostopadej ktownic z desek tworzc trjkt prostoktny o proporcji 3:4:5; b) sprawdzanie
kta prostego przez odmierzanie odcinkw wedug proporcji 3:4:5; c) obliczenie dugoci przektnej pytki
kwadratowej [5, s. 225]
Posadzki, ktre s bezporednio czone z cokoami za pomoc wbudowanej ksztatki

zaokrglajcej naroa lub projektowane z fryzem, wymagaj bardzo dokadnego
rozplanowania. Naley przy tym bra pod uwag, e przy koniecznoci cisego dopasowania
posadzki z obu stron liczba spoin jest o jeden wiksza od liczby pytek; przy cisym
pasowaniu tylko z jednej strony liczba spoin rwna si liczbie pytek, a przy braku
koniecznoci cisego pasowania (np.: przy cokoach nakadanych rysunek 8) liczba spoin
jest o jeden mniejsza od liczby pytek.
Niej podano przykad obliczenia i rozplanowania posadzki z pytek 300 x 300 mm,
ze spoinami szerokoci 3 mm, z nakadanym cokoem, w ukadzie prostym w pomieszczeniu
o wymiarach 2900 x 3570 mm (rysunek 9a).
Liczba pytek w rzdzie:
2900 mm : 303 mm = 9 pytek + 173 mm
173 mm : 2 = 86,5 mm
Poniewa szeroko ta jest mniejsza od poowy pytki, naley kosztem jednej caej pytki
zwikszy obie pytki czstkowe:
303 mm + 86,5 mm + 86,5 mm = 476 mm : 2 = 238 mm
27
Rys. 8. Przykady podg wodoszczelnych z izolacj ciepln i nawierzchni: a) z wykadziny z PVC, b) z pytek
kamionkowych
1 wykadzina z PCW, 2 warstwa wygadzajca i klej, 3 podkad, 4 izolacja wodoszczelna, 5 izolacja
akustyczna, 6 strop, 7 pytki kamionkowe, 8 zaprawa cementowa, 9 warstwa podkadu tworzca spadek,
10 izolacja przeciwdwikowa [5, s. 42]
Rzd pytek bdzie si skada z 8 caych pytek i dwch pytek czstkowych szerokoci
238 mm.
Liczba rzdw pytek:
3570 mm : 303 = 11 rzdw + 237 mm.
Posadzka bdzie si skada z 11 rzdw caych pytek i rzdu czstkowych pytek szerokoci
237mm. W obrbie drzwi powinien by rzd caych pytek, dlatego pytki czstkowe
naley umieci po stronie przeciwnej.
Podobnie przeprowadza si obliczenia rozplanowania posadzki z pytek w ukadzie
skonym, ktre mog by projektowane z fryzem (rys. 9b) lub bez fryzu. Okrelajc liczb
pytek w rzdzie i liczb rzdw, stosuje si dugo przektnej jako modu podziau.
W przykadzie przedstawionym na rysunku 9b (pytki 300 x 300 mm i spoiny 3 mm) modu
ten wyniesie:
303 mm x 1,41 = 427 mm.
W ukadzie skonym bez fryzu naley ustali o pomieszczenia prostopad do ciany
z drzwiami wejciowymi i projektowa ukad symetryczny pytek, zachowujc zasad
stosowania caych pytek w obrbie drzwi.
Wykonywanie posadzki
Przed przystpieniem do robt posadzkarskich naley sprawdzi stan powierzchni podkadu
tzn. czy jest dokadnie oczyszczona i zwilona wod. W pomieszczeniach, gdzie wykonuje si
posadzki temperatura powietrza powinna wynosi nie mniej ni 5oC.
Znaczenie dla sprawnego i prawidowego wykonania posadzki ma ustalenie pooenia
pierwszych pytek.
28
Rys. 9. Rozplanowanie pytek: a) w ukadzie prostym symetrycznym w stosunku do osi pomieszczenia,

b) w ukadzie skonym symetrycznym w stosunku do dwch osi pomieszczenia z zastosowaniem fryzu
(wymiary w cm) 1 o pomieszczenia, 2 przymiar z podziaem wedug wielkoci pytek, 3 pas kierunkowy,
4 pytka reper, 5 pytka czstkowa, 6 fryz [5, s. 227]
W tym celu zgodnie z rysunkiem rozplanowania pytek naley odznaczy

na podkadzie pooenie:
obydwu osi pomieszczenia, jeeli ukad pytek ma by symetryczny,
przebiegu dwch krzyujcych si linii spoin w miejscu, gdzie ma nastpi pocztek
ukadania pytek.
Pooenie osi lub linii spoin ustala si przez nacignicie cienkiego sznura midzy
stalowymi gwodziami wbitymi w podkad w odmierzonych punktach, zgodnie z planem
ukadu pytek. Linie te mona rwnie ustali przez odbicie nacignitym sznurem. Lini
prostopad do linii odbitej mona wystawi w wyznaczonym punkcie korzystajc z zasady
podanej na rys. 7.
Jeeli cok wykonuje si z ksztatek cokoowych, wklsej i naronikowej, to fakt
ten uwzgldnia si przy rozplanowaniu pytek.
a)
Ukadanie pytek na zaprawie

Ukadanie pytek na zaprawie mona wykona kilkoma sposobami:
Pierwszy sposb polega na mocowaniu kadej pytki przez wcinicie jej w plastyczn
zapraw i doprowadzenie do takiego pooenia jej powierzchni, aby wsplnie z innymi
pytkami tworzya jednolit paszczyzn posadzki. Przy ukadaniu mona zaleci
mocowanie, w pewnych odstpach, pasw kierunkowych prostopadych do pierwszego
rzdu pytek uoonego prostoliniowo (np. przez zastosowanie pomocniczej listwy
uatwiajcej take wykonanie). Schemat ukadania pytek przedstawiony jest na rys. 10.
b) Drugi sposb polega na dokadnym wyrwnaniu zaprawy uoonej midzy listwami,

w sposb podany na rys.11 i uoeniu na niej pytek. W ten sposb posadzk ukada si
kawakami o powierzchni ok. 1 m2.
29
Rys. 10. Ukadanie pytek midzy pasami kierunkowymi z siatk kontroln pytek reperw
1 pas kierunkowy, 2 pytka [5, s. 242]
Rys. 11. Wyrwnanie warstwy zaprawy: a) schemat wykonania czynnoci, b) ksztat aty zgarniajcej
z wyciciami na kocach: 1 listwy prowadzce, 2 ata, 3 zaprawa rozprowadzana pack,
4 powierzchnia zaprawy po zgarniciu jej nadmiaru at [5, s. 232]
Proces wykonawczy skada si z nastpujcych czynnoci:

uoenie, spoziomowanie i zamocowanie listew prowadzcych w rozstawie ok. 1 m;
naniesienie zaprawy cementowej 1:3 o konsystencji plastycznej i dokadne
rozprowadzenie jej z ugniataniem pack midzy listwami na dugoci ok. 1 m;
wyrwnanie powierzchni warstwy zaprawy za pomoc aty zgarniajcej (rys. 11b)
z wyciciami na kocach o gbokoci rwnej gruboci pytki minus 3 mm;
usunicie aty od strony ciany i staranne wypenienie jej miejsca zapraw za pomoc
kielni, z jednoczesnym wyrwnaniem powierzchni;
poprszenie powierzchni zaprawy suchym cementem;
ukadanie pytek (uprzednio na kilka godzin zanurzonych w wodzie) z zachowaniem
rwnych spoin midzy nimi za pomoc wkadek o odpowiedniej gruboci
(np. krzyykw dystansowych z polistyrenu, drewienek, gwodzi); powierzchnia pytek
bdzie znajdowa si o 3 mm wyej od powierzchni listwy (rys. 12a); usunicie wkadek
po uoeniu partii pytek;
30
wgniecenie pytek w zapraw przez delikatne ostukiwanie klockiem drewnianym

(rysunek 12b i 12c), tak aby ich powierzchnia zrwnaa si z powierzchni listwy;
kontrola prawidowoci powierzchni at (rys. 3).
Rys. 12. Schemat kocowych faz ukadania pytek ceramicznych na wyrwnanej warstwie zaprawy:
a) pooenie pytek bezporednio po uoeniu na zaprawie (wystaj w stosunku do listwy ok. 3 mm),
b) dociskanie pytek do zaprawy delikatnymi uderzeniami klockiem drewna, c) kontrola prawidowoci
powierzchni 1 - listwa prowadzca, 2 pytka ceramiczna, 3 warstwa wyrwnanej zaprawy, 4 podkad,
5 ata kontrola [5, s. 243]
Po wykonaniu tych czynnoci przystpuje si do ukadania nastpnego fragmentu posadzki

o powierzchni ok. 1 m2, z zachowaniem dalszych kolejnych czynnoci. Po wykonaniu caego
pasa montuje si kolejn listw i rozpoczyna ukadanie kolejnego fragmentu posadzki.
Delikatne uderzenia po powierzchni uoonych pytek maj wane znaczenie
technologiczne. Powoduj one bowiem zagszczenie zaprawy, a jednoczenie wypynicie
wody zarobowej na powierzchni zaprawy, co przyczynia si do lepszego uwodnienia
warstewki naprszonego cementu i poczenia pytki z zapraw.
Ukadajc pytki, naley pamita o jednakowej szerokoci spoin, ktre nie powinny by
wsze ni 2 mm; spoiny bowiem powinny by szczelnie wypenione zapraw, co w razie
spoin wszych jest praktycznie trudne do wykonania, a w konsekwencji powoduje
nieszczelno posadzki.
b) Trzeci sposb ukadania pytek dotyczy pytek mozaikowych naklejanych na arkusze
papieru. Ukada si je na lekko stwardniaej warstwie cementowej, stosujc bezporednio
pod pytki cienk warstewk rzadkiej zaprawy cementowej 1:3 z drobnoziarnistym piaskiem.
Proces wykonawczy skada si z nastpujcych czynnoci:
uoenie warstwy zaprawy cementowej 1:3 o gruboci 2 cm, z zastosowaniem listew ,
po lekkim stwardnieniu zaprawy nanosi si stopniowo, na powierzchni o wielkoci
odpowiadajcej kilku arkuszom pytek, rzadk zapraw cementow, rozprowadza si
szpachl rwnomiernie i nakada arkusze pytek papierem do gry; midzy arkuszami
pytek naley zachowa taki sam odstp, jaki jest midzy poszczeglnymi pytkami
(stosujc odpowiedniej gruboci wkadki dystansowe);
lekkimi uderzeniami packi drewnianej (lub klocka jak na rys. 12b) wciska si arkusz
pytek rwnomiernie w warstewk zaprawy, ktra czciowo wypenia spoiny midzy
pytkami;
po zwizaniu zaprawy papier zwila si gbk i po spcznieniu kleju odspaja od pytek.
31
Kocow czynnoci we wszystkich sposobach ukadania pytek jest dokadne

wypenienie spoin rzadk zapraw cementow 1:2 lub 1:1 z drobnoziarnistym piaskiem
i wcieranie jej w spoiny za pomoc szpachli gumowej.
Nadmiar zaprawy usuwa si, a powierzchni posadzki czyci trocinami. Po zwizaniu
zaprawy w spoinach posadzk zmywa si wod z detergentem i wyciera do sucha. W celu
usunicia zmatowienia posadzki resztkami wapna mona j przetrze 5-procentowym
roztworem kwasu solnego, a nastpnie spuka czyst wod i wytrze.
Posadzka powinna by utrzymana w stanie wilgotnym przez ok. 10 dni od wykonania.
c) Czwarty sposb wykonywania posadzek to ukadanie pytek na warstwie kleju. Przy tym
sposobie wykonania wane jest aby podkad betonowy by rwny, mocny i suchy,
a jego powierzchnia zatarta na gadko. Fabrycznie produkowany klej do ukadania pytek
w postaci suchej mieszanki zarabia si wod, wedug proporcji i przepisu podanego
przez producenta.
Klej nanosi si na fragment powierzchni szpachl zbkowan, dbajc o to by warstwa
bya nakadana rwnomiernie. Jednorazowo powinno si nanosi klej na taki fragment
powierzchni, aby zdy z uoeniem pytek zanim klej nie straci zdolnoci zwilania
powierzchni pytki. Pytki naley wciska w warstw kleju z delikatnym przesuniciem pytki
po jego powierzchni, ale bez wciskania kleju w spoiny. Jednakow szeroko spoin
zapewniaj specjalne wkadki z polistyrenu (w ksztacie krzyyka), ktre tymczasowo
umieszcza si w skrzyowaniach spoin midzy pytkami. Prawidowo uoenia pytek
w paszczynie sprawdza si natychmiast po uoeniu pytki, kiedy plastyczno kleju
umoliwia jeszcze zmian pooenia pytki. W przypadku koniecznoci korekty wadliwego
uoenia pytki, naley zeskroba stwardniay klej i naoy now jego warstw.
Po przyklejeniu pytek w caym pomieszczeniu, naley wyczy je dla ruchu
na co najmniej 24 h. Po wyschniciu kleju naley usun wkadki dystansowe ze spoin
i wypeni je specjaln mas do spoinowania posadzek z pytek ceramicznych.

1. W jakich pomieszczeniach stosuje si posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych
kamionkowych?
2. W jakiej postaci s dostarczane pytki na budow; od czego to zaley?
3. Gdzie stosujemy pytki kamionkowe mrozoodporne?
4. Kiedy stosujemy pytki kamionkowe kwasoodporne?
5. Jakich klejw uywamy do mocowania pytek kamionkowych?
6. Jakich zapraw uywamy do wypeniania spoin midzy pytkami kamionkowymi?
7. Jakie znasz zasady ukadu pytek w pomieszczeniu?
8. Skd rozpoczyna si i w ktr stron prowadzi si ukadanie pytek posadzki?
9. Jakie czynnoci naley wykona przed przystpieniem do rozplanowania pytek?
10. Jakie znasz ukady pytek w pomieszczeniu?
11. Jakie czynnoci naley wykona przed przystpieniem do robt posadzkarskich?
12. W jaki sposb ustala si pooenie pierwszych pytek w posadzce?
13. Jakie znasz sposoby ukadania pytek na zaprawie?
14. W jaki sposb ukada si pytki mozaikowe na zaprawie?
15. W jaki sposb ukada si pytki na warstwie kleju?
32
4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Dobierz narzdzia i sprzt do wykonania posadzki z pytek ceramicznych (ukadanych
na zaprawie cementowej bez przewidywanych spadkw) w pomieszczeniu azienki.
4)

przeanalizowa tre polecenia,
wybra z zestawu narzdzi te, ktre s niezbdne do wykonania posadzki z pytek
ceramicznych ukadanych na zaprawie cementowej,
wybra sprzt niezbdny do wykonania posadzki z pytek ceramicznych ukadanych
na zaprawie cementowej,

kielnia,
szpachla,
packa stalowa i drewniana,
ata zgarniajca i zagszczajca,
listwy i poziomnice,
motek,
sznur do odbijania linii,
szlifierka tarczowa,
sprzt do transportu zapraw, wiadra do wody.
1)
2)
3)
wiczenie 2
Oblicz liczb pytek terakotowych o wymiarach 30 x 30 cm, z ktrych bdzie uoona
posadzka w azience o wymiarach 2,10 x 1,60 m z uwzgldnieniem 15% ubytku.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

obliczy liczb pytek w rzdzie,
obliczy liczb rzdw pytek,
obliczy liczb pytek,
obliczy liczb pytek z uwzgldnieniem 15% ubytku,
obliczy cakowit liczb pytek,

notatnik,
kalkulator.
wiczenie 3
U wzory posadzek z pytek ceramicznych kamionkowych o ksztatach: kwadratowym,
prostoktnym i gorsecikw.
33

1) przeanalizowa materia nauczania dotyczcy zasad ukadania i rozplanowania pytek
w pomieszczeniu,
2) zorganizowa stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
3) pobra pytki,
4) uoy pytki,
5) uporzdkowa i zlikwidowa stanowisko pracy,

zestaw pytek o ksztatach kwadratowych,
zestaw pytek o ksztatach prostoktnych,
zestaw pytek o ksztatach gorsecikw.
wiczenie 4
Dobierz pytki terakotowe z zestawu: 50 sztuk I i II gatunku, wedug kryterium
wymiarw i odcieni barw.
1) zapozna si z kryteriami doboru pytek terakotowych,
2) dobra pytki wedug kryteriw,

zestaw pytek I i II gatunku,
kryteria doboru pytek terakotowych.

Czy potrafisz:
1) wymieni pomieszczenia, w ktrych stosuje si posadzki
z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych?
2) okreli warunki stosowania pytek kamionkowych mrozoodpornych?
3) okreli warunki stosowania pytek kamionkowych kwasoodpornych?
4) wskaza kleje uywane do mocowania pytek kamionkowych?
5) opisa zaprawy uywane do wypeniania spoin midzy pytkami
kamionkowymi?
6) dobra pytki wedug gatunkw, wymiarw i barw?
7) rozplanowa ukad pytek w pomieszczeniu?
8) posuy si narzdziami i sprztem do wykonywania pytek?
9) opisa sposoby ukadania pytek na zaprawie?
10) wymieni zasady ukadu pytek w pomieszczeniu?
11) wykona posadzki z pytek i ksztatek ceramicznych kamionkowych?
12) uoy pytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach?
13) uoy pytki na warstwie kleju?
34
Tak
Nie
4.7. Posadzki z pytek i pyt kamiennych

Posadzki z pytek kamiennych stosuje si najczciej w budynkach uytecznoci
publicznej oraz w pomieszczeniach przemysowych. Posadzki te maj due walory
dekoracyjne. S odporne na zawilgocenie i cieranie.
Pyty i pytki posadzkowe z kamienia naturalnego wyrabia si z granitw, sjenitw,
marmurw, wapieni zbitych, dolomitw i piaskowcw. Rozrnia si pytki i pyty
na posadzki wewntrzne i zewntrzne w zalenoci od rodzaju skay z ktrej zostay
wykonane. Produkowane pytki i pyty mog mie ksztat:
kwadratu o wymiarach 100 x 100 do 800 x 800 mm,
prostokta o wymiarach 100 x 150 do 800 x 1200 mm,
trjkta rwnobocznego o wymiarach przyprostoktnych od 100 do 800 mm,
wielobokw wedug indywidualnych projektw szczegowych.
Oprcz pyt kamiennych o ksztacie regularnym, ciekawe z punktu widzenia
dekoracyjnego s okruchy pyt kamiennych o przypadkowych ksztatach i rnych barwach.
Mona z nich ukada posadzki w nieregularne desenie, na wzr wizania cyklopowego
murw kamiennych.
Grubo pytek i pyt kamiennych wynosi od 20 do 200 mm zalenie od wymiarw
i rodzaju kamienia.
Powierzchnia licowa pyt moe mie faktur upan, groszkowan, pomieniow,
piowan, szlifowan, ppolerowan i polerowan. Powierzchnia spodnia pyt ma faktur
piowan. Krawdzie powinny by ostre i proste.
Pytki i pyty z marmurw oraz z wapieni zbitych ukada si na zaprawach: gipsowowapiennej 1 : 0,5 : 2 do 1 : 1 : 3, cementowo-wapiennej 1 : 1 : 6, cementowej 1 : 4 do 1 : 5
(na biaym cemencie). Dobre wyniki zapewnia rwnie stosowanie zaprawy cementowowapiennej z wapniem hydraulicznym do robt wewntrznych - 1 : 1 :6,5 albo 0,5 : 1 : 7,5
i do robt zewntrznych - 1 : 1 : 5.
Do pyt z marmurw biaych stosuje si zaprawy z wapna hydraulicznego 1 : 3 do 1 : 5.
Pod inne pyty kamienne stosuje si zapraw cementowo-wapienn 1 : 2 : 10 lub cementowowapienn z wapnem hydraulicznym 1 : 1 : 3 do 1 : 2 : 6. W posadzkach naraonych na stae
zawilgocenie stosujemy zapraw cementow 1 : 3 zarabian mlekiem wapiennym.
Posadzki z pytek i pyt kamiennych ukada si wedug zasad omwionych w rozdziale
4.6.1 oraz metod wciskania w plastyczn zapraw. Spoiny posadzek z kamienia powinny
by prostoliniowe a ich szerokoci powinny by nastpujce:
w posadzkach wewntrznych 2 mm,
w posadzkach zewntrznych: z pyt szlifowanych 3mm, z pyt o fakturze piowanej lub
groszkowanej 5 mm, a z pyt o fakturze grotowanej lub upanej, ukadanych na piasku 10 mm.
Spoinowanie mona rozpocz nie wczeniej, ni po 48 godzinach od uoenia posadzki.
Rzadk zapraw wylewa si na spoiny i wciska w nie szpachl gumow, ruchem wzdu
przektnej pyt. Nastpnie posypuje si such mieszank tej samej zaprawy i wgniata
w spoiny. Resztk zaprawy niezwocznie si usuwa, przecierajc posadzk trocinami.
Do spoinowania posadzek z pyt granitowych stosuje si zapraw cementowo-wapienn
1 : 0,5 : 4,5, do posadzek z innych pyt zapraw cementow 1 : 3 do 1 : 4 z piaskiem
drobnoziarnistym. Biae pyty kamienne spoinuje si zapraw z biaego cementu
portlandzkiego.
Pyty dostarcza si bez opakowania uoone na rb, powierzchniami obrobionymi
do siebie; pyty powinny mie przekadki z tektury lub papieru.
35

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

W jakich pomieszczeniach stosujemy posadzki z pytek kamiennych?
Jakimi cechami technicznymi charakteryzuj si pytki kamienne?
Z jakich ska wyrabia si pytki kamienne?
Jakie ksztaty maj pyty i pytki kamienne?
Jak faktur licow mog mie pyty kamienne?
Na jakiej zaprawie ukada si pyty i pytki z marmurw oraz wapieni zbitych?
Na jakiej zaprawie ukada si pyty i pytki z marmurw biaych?
Jakiej szerokoci spoiny wykonuje si w posadzkach zewntrznych?
Jakiej szerokoci spoiny wykonuje si w posadzkach wewntrznych?
Jakie rodzaje zapraw stosuje si do spoinowania posadzek?
W jaki sposb wykonuje si spoinowanie posadzek z pytek kamiennych?
Po jakim czasie od wykonania posadzki moemy wykona jej spoinowanie?
4.7.3. wiczenia
wiczenie 1
Podjazd dla wzkw dziecicych o kcie nachylenia 300, dugoci 10 m i szerokoci 1 m,
oboony zosta pytkami kamiennymi o wymiarach 100 x 100 mm. Oblicz, ile pytek
zakupiono do zrealizowania tego przedsiwzicia (bez uwzgldnienia szerokoci spoiny).
1)
2)
3)
4)
5)

obliczy liczb rzdw pytek,
obliczy cakowit liczb pytek,

notatnik,
kalkulator.
wiczenie 2
Wykonaj spoinowanie posadzki z pytek kamiennych granitowych o powierzchni 1 m2.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

zorganizowa stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
zapozna si z instrukcj wykonywania spoinowania pytek kamiennych,
dobra narzdzia,
przygotowa zapraw,
wykona spoinowanie,
uporzdkowa i zlikwidowa stanowisko pracy,
36

cement,
wapno,
piasek,
woda,
trociny,
szpachla gumowa,
mieszado,
pojemnik na wod,
pojemnik na zapraw,
pojemnik na suche skadniki,
szufelka do odmierzania suchych skadnikw.
wiczenie 3
Na podstawie filmu dydaktycznego dotyczcego ukadania posadzki z pytek kamiennych
zanotuj w zeszycie przedmiotowym:
nazwy ska, z ktrych wykonuje si posadzki,
wypisz czynnoci technologiczne wykonywania posadzek kamiennych.
1)
2)
3)
4)

obejrze film dydaktyczny Ukadanie posadzki z pytek kamiennych,
zapisa nazwy ska, z ktrych wykonuje si posadzki,
zapisa czynnoci technologiczne wykonywania posadzek kamiennych,
film dydaktyczny Ukadanie posadzek z pytek kamiennych,
notatnik,

Czy potrafisz:
1) wymieni pomieszczenia, w ktrych stosujemy posadzki
z pytek kamiennych?
2) rozpozna rodzaj oraz pochodzenie ska, z ktrych wyrabia
si pyty i pytki?
3) omwi ksztaty pyt i pytek kamiennych?
4) przygotowa zaprawy do mocowania odpowiednich rodzajw
pyt kamiennych?
5) stosowa rne techniki ukadania pyt kamiennych?
6) okreli, jakiej szerokoci spoiny wykonuje si w posadzkach
zewntrznych?
7) okreli, po jakim czasie od wykonania posadzki moemy wykona
jej spoinowanie?
8) wykona spoinowanie posadzek kamiennych?
9) przygotowa zaprawy do spoinowania posadzek?
10) posuy si narzdziami do wykonywania posadzek kamiennych?
37
Tak
Nie
4.8. Posadzki z pytek lastrykowych

Szlachetn odmian posadzek betonowych s posadzki lastrykowe. Due walory
estetyczne uzyskuje si dziki wprowadzeniu do mieszanki betonowej specjalnie dobranych
kamiennych grysw kolorowych, pigmentw, biaego cementu oraz zastosowaniu szlifowania.
Posadzki lastrykowe s zblione charakterystyk techniczno-uytkow do omwionych
posadzek kamiennych.
Posadzki lastrykowe wykonuje si bezporednio na budowie jako bezspoinowe
lub z pytek prefabrykowanych.
Pytki mog by kwadratowe, prostoktne lub wieloktne. Najmniejszy wymiar boku
wynosi 100 mm. Wymiar dugoci pytek jest wielokrotnoci 50 mm. Grubo pytek
powinna wynosi nie mniej ni 0,07 dugoci pytki a grubo warstwy lastrykowej
po oszlifowaniu nie powinna by mniejsza ni 6 mm.
Powierzchnia licowa pytek moe by szlifowana lub polerowana, wskutek czego
uwydatnia si na niej uziarnienie i naturalna barwa grysw. Rozrnia si trzy rodzaje pytek:
z cementu szarego (S), z cementu biaego (B) oraz barwionego (K).
Pytki lastrykowe ukada si za pomoc takich samych narzdzi, jak pytki ceramiczne
kamionkowe.
Wykonanie posadzki z pytek lastrykowych odbywa si wedug zasad obowizujcych
przy ukadaniu pytek ceramicznych kamionkowych.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Z jakich skadnikw wykonuje si masy lastrykowe?
Jakie znasz rodzaje posadzek lastrykowych?
Z ilu warstw skadaj si pytki lastrykowe?
Jak moe by wykoczona powierzchnia licowa pytek lastrykowych?
Jakie ksztaty mog mie pytki lastrykowe?
Jakie wymiary maj pytki lastrykowe?
W jaki sposb mocuje si pytki lastrykowe do podoa?
4.8.3. wiczenia
wiczenie 1
Dobierz narzdzia i sprzt do wykonania posadzki, z pytek lastrykowych (ukadanych
na zaprawie cementowej, ze spadkiem 1,5%) w pomieszczeniu pralni.
1)
2)
3)
4)

zapozna si z instrukcj ukadania pytek na zaprawie,
wybra z zestawu narzdzi te, ktre s niezbdne do wykonania posadzki z pytek
lastrykowych ukadanych na zaprawie cementowej,
wybra sprzt niezbdny do wykonania posadzki z pytek lastrykowych ukadanych
na zaprawie cementowej,
38

kielnia,
szpachla,
ata zgarniajca i zagszczajca,
listwy i poziomnice,
motek,
sznur do odbijania linii,
sprzt do transportu zapraw, wiadra do wody,
wiczenie 2
Oblicz liczb pytek lastrykowych o wymiarach 20 x 20 x 2,5 cm, z ktrych bdzie
uoona posadzka w suszarni o wymiarach 4,20 x 3,60 m, z uwzgldnieniem 1% spadku
powierzchni w jednym kierunku.
1)
2)
3)
4)
5)

obliczy liczb rzdw,
obliczy liczb pytek uwzgldniajc spadek posadzki,

notatnik,
kalkulator.
wiczenie 3
U wzory posadzek z pytek lastrykowych o ksztatach: kwadratowym, prostoktnym
i szecioktnym.
1)
2)
3)
4)

zapozna si z zasadami ukadania, rozplanowania pytek w pomieszczeniu,
pobra pytki,
uoy pytki,

zestaw pytek o ksztatach kwadratowych,
zestaw pytek o ksztatach prostoktnych,
zestaw pytek o ksztatach szecioktw,
39

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
uoy wzory posadzek lastrykowych w zalenoci od ksztatu pytek?

opisa sposoby mocowania pytek lastrykowych do podoa?
posuy si narzdziami do wykonania posadzki z pytek lastrykowych?
wykona posadzki z pytek lastrykowych?
zastosowa rne techniki ukadania pytek lastrykowych?
wykona wykoczenie powierzchni licowej pytek lastrykowych?
obliczy liczb pytek lastrykowych na dan powierzchni?
40
Tak
Nie
4.9. Posadzki z pytek skaodrzewnych

Posadzki skaodrzewne, nazywane s popularnie ksylolitowymi. S to posadzki
stosunkowo trwae i tanie, wymagaj jednak od posadzkarza bardzo fachowego i sumiennego
wykonania oraz troskliwego pielgnowania.
Posadzki te mona wykonywa jako bezspoinowe albo jako ukadane z pytek.
Pytki skaodrzewne produkowane s metod prasowania jako jednowarstwowe
o wymiarach 200 x 200 x 20 mm. Naley je przechowywa w suchych pomieszczeniach.
Pytki pakuje si w skrzynki o zawartoci 25 sztuk.
Wykonanie posadzki z pytek skaodrzewnych.
Pytki ukada si na zaprawie cementowej, na masie skaodrzewnej uywanej
do wykonania podkadw lub na lepiku asfaltowym.
Ukadanie pytek nie odbiega w swoich zasadach od ukadania pytek ceramicznych.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jak brzmi inna nazwa pytek skaodrzewnych?
Jakie cechy charakteryzuj posadzki z pytek skaodrzewnych?
Jakie znasz rodzaje posadzek z masy skaodrzewnej?
Na jakim podkadzie ukada si pytki skaodrzewne?
W jakich warunkach naley przechowywa pytki skaodrzewne?
Jakie narzdzia s niezbdne do wykonywania posadzek z pytek skaodrzewnych?
4.9.3. wiczenia
wiczenie 1
Pytki skaodrzewne do transportu pakuje si w skrzynki o zawartoci 25 sztuk.
Na wykonanie posadzki obliczono, e potrzebne jest 635 pytek. Oblicz, ile trzeba zamwi
skrzynek z pytkami do zrealizowania tego przedziwzicia.
1)
2)
3)
4)

obliczy, w ilu skrzynkach mieci si 635 pytek,
poda ile skrzynek trzeba zamwi,

notatnik,
kalkulator.
41
wiczenie 2
Dobierz narzdzia i sprzt do wykonania posadzki z pytek skaodrzewnych
w pomieszczeniu gospodarczym. Zaoono, e posadzka zostanie uoona na masie
skaodrzewnej bez przewidywanych spadkw.
1) wybra z zestawu narzdzi te, ktre s niezbdne do wykonania posadzki z pytek
skaodrzewnych ukadanych na masie skaodrzewnej,
2) wybra sprzt niezbdny do wykonania posadzki z pytek skaodrzewnych ukadanych
na masie skaodrzewnej,

kielnia,
szpachla,
listwy kierunkowe i aty,
ubijak drewniany,
grabie stalowe,
gstociomierz Baumego,
wiadra,
skrzynie do mieszania masy skaodrzewnej,
beczka drewniana do przygotowania roztworu chlorku magnezu.

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
rozrnia posadzki z masy skaodrzewnej?

opisa sposb przechowywania posadzek skaodrzewnych?
posuy si narzdziami do wykonywania posadzek skaodrzewnych?
posuy si sprzt do wykonywania posadzek skaodrzewnych?
rozplanowa ukad pytek skaodrzewnych w pomieszczeniu?
wykona posadzki z pytek skaodrzewnych?
wypeni spoiny miedzy pytkami?
42
Tak
Nie
4.10. Posadzki z cegie klinkierowych i zwykych

Do wykonywania posadzek uywa si: cegy budowlanej klinkierowej, cegy budowlanej
penej i klinkieru drogowego, Rodzaj i klas cegy podaje si na rysunkach roboczych,
poniewa wybr materiau zaley od przyszych warunkw uytkowania pomieszcze.
Rozwizania konstrukcji podg z cegie przedstawia rys. 13. Najczciej stosuje si dwa
rozwizania rnice si midzy sob sposobem ukadania: na zaprawie lub na piasku.
Rys. 13. Posadzka z klinkieru lub cegy: a) c) na podou betonowym, d) piaskowym

1 klinkier, 2 zaprawa cementowa 1:5, 3 zaprawa cementowo wapienna 1:1:6, 4 beton, 5 ubity grunt,
6 piasek [5, s. 260]
Ukad cegie w zalenoci do przewidywanego kierunku ruchu po posadzce pokazany

jest na rys. 14.
Rys. 14. Sposb ukadania posadzek klinkierowych zalenie od kierunku przewidywanego ruchu po posadzce
oznaczonego strzak [5, s. 260]
Posadzk z cegie klinkierowych lub cegie budowlanych mona wykonywa na stropach,

na podoach betonowych lecych na gruncie lub na podkadzie z piasku. Strop i podoe
betonowe na gruncie powinny mie rwn powierzchni, ktra w zalenoci od projektu
moe by pozioma lub pochya (jeeli s przewidziane spadki podogi).
43
Posadzka wykonana na podkadzie z piasku wymaga uprzedniego wyrwnania

i zagszczenia gruntu. Podobnie jak w razie wykonywania podoa betonowego.
Do ukadania posadzek z cegie uywa si sprztu i narzdzi takich jak w robotach
murarskich czyli: kielni, opaty, naczynia do zapraw.
Na podou betonowym zmoczonym wod ukada si warstw zaprawy cementowo
wapiennej 1:1:6 gruboci 2 cm.
Klinkier drogowy lub ceg klinkierow budowlan mona ukada na rb (rys. 13a, c, d)
lub na pask (rys. 13b). Przy ukadaniu na rb poszczeglne cegy przymurowuje si na tej
samej zaprawie, jednak tak, aby nie wypeniaa ona cakowicie spoin. Zalewa si je od gry
zapraw cementow 1:5.
Ukadajc ceg na pask, pozostawia si puste spoiny pionowe gruboci ok. 8 mm, ktre
nastpnie zalewa si od gry zapraw cementow 1:5.
Zamiast ukadania na zaprawie mona stosowa przekadk z piasku gruboci ok. 2 cm.
Na powierzchni stropu lub podoa betonowego daje si wwczas warstw piasku i na niej
ukada si ceg klinkierow na rb (rys. 13c). Przekadka piaskowa umoliwia uzyskanie
rwnej powierzchni posadzki, niezalenie od rnicy wymiarw poszczeglnych cegie
(odchyek wymiarw). Spoiny zalewa si od gry zapraw cementow.
Jeeli posadzka nie bdzie naraona na znaczny ruch lub due obcienie, to zamiast
podoa betonowego na gruncie mona wykona podoe w postaci warstwy piasku gruboci
1020 cm, uoonej na wyrwnanym i zagszczonym gruncie (rys. 13d).
Podobnie wykonuje si posadzki z cegy budowlanej penej, ukadajc j przewanie
na rb z zachowaniem spoin gruboci ok. 8 mm, ktre zalewa si zapraw cementowo
wapienn 1:1:6. Posadzki z cegie po wykonaniu zmywa si wod i przeciera trocinami.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Jakie wymagania stawiane s podoom pod posadzki z cegie klinkierowej i zwykej?
Jakie znasz narzdzia i sprzt do wykonywania posadzek z cegie?
Na jakim podou mona wykonywa posadzki z cegie budowlanych i klinkierowych?
Jakie s sposoby ukadania cegie w posadzce?
Jakie czynnoci naley wykona ukadajc ceg na pask w posadzce?
Jakie czynnoci naley wykona ukadajc ceg na rb w posadzce?
W jaki sposb ukada si ceg na przekadce z piasku?
4.10.3. wiczenia
wiczenie 1
Na zaprezentowanym, na planszy schemacie, s pokazane rne sposoby ukadania
posadzek klinkierowych. Zaznacz strzakami kierunek przewidywanego ruchu po tej
posadzce.
1) przeanalizowa zaprezentowane na planszy schematy uoenia posadzek klinkierowych,
2) zaznaczy na pokazanych schematach uoenia posadzek strzakami kierunek
przewidywanego ruchu,
44

plansze ze schematami uoenia posadzek,
flamaster.
wiczenie 2
Wymie materiay oraz narzdzia i sprzt niezbdne do uoenia posadzki z cegy
klinkierowej na podou piaskowym.
1) zapozna si z instrukcj wykonania posadzki z cegie klinkierowych na rnych
podoach,
2) wypisa w notatniku materiay, narzdzia i sprzt zawarte w poleceniu wiczenia,
3) zaprezentowa wykonane zadanie.

instrukcja wykonania posadzki z cegie klinkierowych na rnych podoach,
notatnik,

Czy potrafisz:
Tak
1) dobra sposoby ukadania cegie zalenie od przewidywanego kierunku
ruchu?
2) wymieni wymagania, jakie stawiane s podoom pod posadzki z cegie

klinkierowej i zwykej?
3) posuy si narzdziami i sprztem do wykonywania posadzek z cegie?

4) stosowa rne techniki ukadania cegie?
5) przygotowa podoe pod posadzk z cegie budowlanych i klinkierowych?

6) uoy cegy na przekadce z piasku?
7) uzupeni spoiny i wykoczy powierzchni posadzki z cegie?
45
Nie
4.11. Elementy wykoczeniowe posadzek

Wykoczenie robt podogowych polega na przykryciu dylatacji posadzki listwami
lub cokoami, ktre stanowi rwnie ochron ciany przed zabrudzeniem.
Do wykoczenia posadzek z pytek kamionkowych ceramicznych przy cianach stosuje
si specjalne ksztatki cokoowe oraz cokoy z pytek kwadratowych 150 x 150 x 13 mm.
Rozwizanie cokou przedstawione jest na rys. 15. Cok ten jest zwizany konstrukcyjnie
z posadzk, co zapewnia jej szczelno na styku posadzki ze cianami. Zaokrglenie
wszystkich wklsych naroy midzy posadzk a cokoem uatwia utrzymanie posadzek
w czystoci. Jeeli w projekcie przewidziano wykoczenie posadzki cokoem
z zastosowaniem ksztatek cokoowych, to cok wykonuje si jednoczenie z ukadaniem
posadzki. Bardziej prymitywnym wykoczeniem posadzki jest uoenie wzdu cian
na zaprawie paska z pytek ceramicznych bez ksztatw zaokrglonych (rys. 8b).
Rys. 15. Ukad pytek cokou z zastosowaniem ksztatek ceramicznych kamionkowych: a) rzut, b) przekrj I-I,
c) przekrj II-II 1 pytka kwadratowa 150 x 150 x 13 mm, 2,3 ksztatki cokoowe naronikowe, 4 zaprawa
cementowa, 5 ciana, 6 podkad, 7 pytka okadzinowa, 8 kit trwale plastyczny [5, s. 246]
Elementami wykoczeniowymi posadzek z pyt kamiennych s cokoy. Przy cianach

posadzki wykacza si pytkami cokoowymi polerowanymi granitowymi, sjenitowymi,
marmurowymi lub z wapienia twardego, wysokoci 70, 100 i 150 mm, dugoci 250 mm
oraz gruboci 20 lub 30 mm. Cokoy wykonuje si take z pytek stosowanych na posadzk.
Wykoczenie posadzki z pytek lastrykowych polega na uoeniu przy cianach
cokolikw z pytek prefabrykowanych lastrykowych lub ceramicznych.
46
Na rys. 16 przedstawiono przykady wykoczenia podogi, zapewniajce naleyte

dziaanie dylatacji lub obrzenych izolacji przeciwdwikowych. Podane przykady ilustruj
rwnie rodzaje uywanych listew podogowych:
listwy z drewna (rysunek 16a i b),
cokoy z drewna (rysunek 16c),
cokolik z pytek terakotowych, lastrykowych, kamiennych itp.(rysunek 8b).
Rys. 16. Przykady wykoczenia podg przy cianach [5, s. 51]
Do elementw wykoczeniowych posadzek zaliczamy rwnie listwy aluminiowe

i z tworzyw sztucznych maskujce poczenie rnych materiaw podogowych.
Czsto w paszczynie podogi stykaj si posadzki z rnych materiaw, np. lastryko
i wykadzina z tworzyw sztucznych, wykadzina i deszczuki. Na rys. 17a przedstawiono
przykad poczenia parkietu mozaikowego z lastrykiem, rozdzielonych wkadk dylatacyjn
z PVC, a na rys. 17c przykad poczenia wykadziny z tworzyw sztucznych z lastrykiem,
ktrego krawd chroni ktownik stalowy, aluminiowy lub mosiny.
Rys. 17. Przykady pocze rnych nawierzchni: a), b) z przedzieleniem wkadk dylatacyjn,
c) z zastosowaniem ktownika stalowego chronicego krawd nawierzchni betonowej [5, s. 52]

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jakie s elementy wykoczeniowe posadzek z pytek kamionkowych ceramicznych?
Co jest elementem wykoczeniowym posadzki kamiennej?
Jakie znasz przykady wykoczenia posadzki z pytek lastrykowych?
Od czego zaley dobr elementw wykoczenia posadzek?
Jakie stosujemy elementy maskujce poczenia posadzek z rnych materiaw?
Z jakich materiaw wykonujemy wkadki dylatacyjne w podogach?
47
4.11.3. wiczenia
wiczenie 1
W pomieszczeniu o wymiarach 4,50 x 5,20 m naley wykona cok wykaczajcy
posadzk, z pytek kwadratowych cokoowych, ceramicznych o wymiarach 150 x 150 x 13
mm wykaczajcy posadzk. Oblicz, ile pytek naley zamwi do wykonania tego zadania.
Uwzgldnij 15% zapas materiau na ewentualne ubytki (zakadamy, e pytki cokoowe
ukadane s w naronikach pod ktem prostym).
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

obliczy liczb pytek niezbdn do wykonania cokou na cianie dugoci 4,50 m,
obliczy liczb pytek niezbdn do wykonania cokou na cianie dugoci 5,20 m,
obliczy liczb pytek niezbdn do wykonania cokou na cianach,
uwzgldni w obliczeniach 15% zapas,
obliczy cakowit liczb pytek niezbdn do wykonania cokou na cianie,

notatnik,
kalkulator.
wiczenie 2
Na wykonanie 100 m cokolika z pytek klinkierowych o wysokoci 12 cm potrzebne jest
12,3 m2 pytek. Oblicz, ile musisz zakupi pytek na wykonanie 250 m cokolika z takich
samych pytek?
2) obliczy liczb pytek niezbdn do wykonania cokolika o dugoci 250 m,

notatnik,
kalkulator.
wiczenie 3
Oblicz ile bdziesz potrzebowa pytek cokoowych o dugoci 20 cm i wysokoci 6 cm
na wykonanie cokolika o dugoci 11,20 m.
48

2) obliczy liczb pytek niezbdn do wykonania cokolika o dugoci 11,20 m,

notatnik,
kalkulator.
4.11.4 Sprawdzian postpw

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Tak
wykoczy posadzki z pytek kamionkowych ceramicznych przy cianach?
wykoczy posadzki z pyt kamiennych?
wykoczy posadzki z pytek lastrykowych?
obliczy ilo pytek na wykonanie cokou?
wykona poczenia posadzek o rnych nawierzchniach?
opisa, w jakim celu stosujemy elementy maskujce posadzek?
wykona dylatacj posadzek?
49
Nie
4.12. Materiay pomocnicze i wykoczeniowe

Materiay pomocnicze i wykoczeniowe to przede wszystkim te, ktre s stosowane
do wykonywania spoin, ich wypeniania oraz nadania podogom estetycznego wygldu.
Niezbdnym elementem pomocniczym s wkadki dystansowe z tworzywa sztucznego
w postaci krzyykw, ktre dystansuj odlegoci midzy pytkami i pozwalaj
na zachowanie spoin o jednakowej szerokoci.
W robotach posadzkarskich stosuje si masy akrylowe do wykoczenia cokow
w miejscu gdzie cz si ze cian. Jest to masa plastyczna, ktra umoliwia estetyczne
wykoczenie cokou.
Kocow czynnoci we wszystkich sposobach ukadania pytek podogowych
kamionkowych ukadanych na zaprawie cementowej jest dokadne wypenienie spoin rzadk
zaprawa cementow 1:2 lub 1:1, marki co najmniej 16 z drobnoziarnistym piaskiem.
Zapraw wciera si w spoiny przy pomocy gumowej szpachli. Po zwizaniu zaprawy
w spoinach posadzk zmywa si wod z detergentem i wyciera do sucha. W celu usunicia
zmatowienia posadzki resztkami wapna mona ja przetrze 5% roztworem kwasu solnego,
spuka czyst wod i wytrze do sucha. Do spoinowania posadzek z pytek kamionkowych
chemoodpornych naley stosowa odpowiedni kit.
Jeeli pytki ukadane s na warstwie kleju, to po uoeniu naley zamkn
pomieszczenie na co najmniej 24 godziny, a po wyschniciu kleju usun wkadki
dystansowe ze spoin i wypeni je specjaln mas do spoinowania posadzek z pytek
ceramicznych.
Do spoinowania posadzki kamiennej naley uywa rnych zapraw w zalenoci
od skay z jakiej wykonano posadzk. Do spoinowania posadzek z pyt granitowych stosuje
si zapraw cementowo-wapienn 1:0,5:4,5, do posadzek z innych pyt zapraw cementow
1:31:4 z piaskiem drobnoziarnistym. Biae pyty kamienne spoinuje si zapraw z biaego
cementu portlandzkiego.
Powierzchni posadzki skaodrzewnej po stwardnieniu, tj. po 34 dniach cyklinuje si,
zwilajc j w czasie cyklinowania roztworem chlorku magnezu o steniu 132 Be. Gotow
posadzk, po stwardnieniu i wyschniciu skaodrzewu, nasyca si podgrzanym olejem
lnianym, a nastpnie past woskowo terpentynow.
Posadzki z cegie zwykych i klinkierowych wykonywane s w miejscach naraonych
na rne natenie ruchu, na dziaanie rnego rodowiska dlatego do spoinowania uywa si
rnych zapraw. Do spoinowania posadzek z cegy klinkierowej ukadanych na podkadzie
z piasku naley stosowa zapraw cementow marki 12. Posadzki z cegie ukadane
na zaprawie cementowej powinny by spoinowane zapraw cementow marki 16 a posadzki
z cegy budowlanej penej ukadanej na rb zapraw cementowo-wapienn 1:1:6.

1. Do czego su wkadki dystansowe z tworzyw sztucznych?
2. W jakim celu stosujemy masy akrylowe ?
3. Jakie materiay stosuje si do wykoczenia posadzki z pytek kamionkowych
ceramicznych?
4. Jak zapraw stosuje si do spoinowania posadzek z pytek kamionkowych
ceramicznych?
50
5.
6.
7.
8.
9.
Kiedy do spoinowania posadzek uywamy kitw?

Jakiej zaprawy uywa si do spoinowania posadzek z pytek kamiennych?
Od czego zaley dobr zaprawy w spoinie posadzki kamiennej?
W jaki sposb wykacza si posadzk z pytek skaodrzewnych?
Jakiej zaprawy uywa si do spoinowania posadzek z cegie klinkierowych?
4.12.3. wiczenia
wiczenie 1
Oblicz, ile wynosi naleno za uoenie 120 m2 posadzki z pytek terakotowych, jeeli
koszt wykonania 1m2 posadzki wynosi 20,40 z. Oblicz, ile zarobiby za wykonanie tej samej
pracy gdyby pracowa w dzie witeczny (za prac w dzie witeczny przysuguje 100%
dodatek).
1)
2)
3)
4)
5)

obliczy, koszt wykonania caej posadzki,
uwzgldni w obliczeniach 100% dodatek,
poda koszt wykonania posadzki w dzie witeczny,
zaprezentowa wykonane obliczenia.
notatnik,
kalkulator,
wiczenie 2
Z przedstawionych materiaw wybierz te, ktre s potrzebne do wykoczenia
powierzchni posadzki skaodrzewnej.
1) wybra z przedstawionych materiaw te, ktre potrzebne s do wykoczenia powierzchni
posadzki skaodrzewnej,
2) zapisa wybrane materiay w notatniku,

roztwr chlorku magnezu,
olej lniany,
pasta woskowo terpentynowa,
zaprawa cementowo-wapienna,
5% kwas solny,
masa akrylowa,
notatnik,
51

Czy potrafisz:
1) wskaza skay, z ktrych wykonujemy pytki cokoowe do wykaczania
posadzek kamiennych?
2) zastosowa wkadki dystansowe?
3) przygotowa materiay do spoinowania posadzki z pytek kamionkowych
ceramicznych?
4) wykona spoinowanie posadzki z pytek kamionkowych?
5) przygotowa materiay do spoinowania posadzki z cegy klinkierowej?
6) zastosowa masy akrylowe?
7) przygotowa zapraw cementow do spoinowania posadzki z pytek
kamiennych?
8) wykoczy posadzk z pytek skaodrzewnych?
52
Tak
Nie
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek

Kad posadzk, aby zachowaa swj estetyczny wygld i nadawaa niepowtarzalny
charakter pomieszczeniom naley poddawa zabiegom konserwacyjnym. Zabiegi te rni si
w zalenoci od materiau, z jakiego wykonana zostaa posadzka.
Posadzka z pytek kamionkowych nie wymaga konserwacji. Czyci si j wod
z mydem, przecierajc szczotk, po czym wyciera do sucha.
Posadzki z pyt kamiennych nie wymagaj konserwacji. Czyci si je, zmywajc wod
z dodatkiem rodkw piorcych i w miar potrzeby szorujc szczotkami. Osuszon
powierzchni posadzek pastuje si, uwaajc jednak, aby nie bya liska.
Posadzki z pytek lastrykowych zmywa si wod z dodatkiem rodkw piorcych
i w miar potrzeby szoruje szczotkami. Osuszon powierzchni posadzek pastuje si,
uwaajc jednak, aby nie bya liska.
Uszkodzenia posadzek lastrykowych s trudne do usunicia. Trudno ta polega
na dobraniu odpowiedniego grysu oraz trwaym poczeniu masy lastrykowej w miejscu
uszkodzenia. Miejsce to powinno by pogbione do minimum 15 mm. Powierzchni starego
betonu naley przez kilka dni zwila wod. Przed naoeniem masy lastrykowej na
uszkodzone miejsce, powierzchni starego betonu trzeba powlec tust zapraw cementow
1:1 z dodatkiem 10% dyspersji polioctanu winylu do wody zarobowej. Mas lastrykow
naley w reperowanym miejscu starannie ubi i przez 14 dni utrzymywa w stanie
wilgotnym. Naley to miejsce przeszlifowa.
Posadzki z pytek skaodrzewnych naley czyci na sucho przez pocieranie szczotkami
drucianymi. Nastpnie posadzk przeciera si szmatami zwilonymi roztworem mydlanym.
Po wyschniciu nasyca si olejem lnianym lub pokostem. Pastuje i froteruje.
Posadzki z cegie klinkierowych i zwykych czyci si przez zmywanie i szorowanie
szczotkami. W razie uszkodze usuwa si zniszczone cegy wraz z zapraw i osadza zamiast
nich nowe, stosujc odpowiednie zaprawy. Przy miejscowym wykruszeniu si zaprawy
ze spoin uzupenia si j polimerozapraw, zawierajc dodatek dyspersji polioctanu winylu
do wody zarobowej w iloci 10% (w odniesieniu do masy cementu).

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Czy posadzka z pytek kamionkowych wymaga konserwacji?
Jak czyci si posadzk z pytek kamionkowych?
Czy posadzka z pyt kamiennych wymaga konserwacji?
Jak czyci si posadzk z pyt kamiennych?
W jaki sposb usuwa si uszkodzenia posadzek z pyt lastrykowych?
W jaki sposb konserwuje si posadzki z pytek skaodrzewnych?
W jaki sposb usuwa si uszkodzenia posadzek z cegie ukadanych na zaprawie?
4.13.3. wiczenia
wiczenie 1
Na planszy przedstawiajcej rne posadzki z materiaw mineralnych zaznacz kolorem
zielonym te, ktre nie wymagaj konserwacji, a wymagajce konserwacji kolorem
czerwonym.
53

1) scharakteryzowa posadzki mineralne w oparciu o dostpn literatur,
2) naklei kartki samoprzylepne w kolorach zielonym i czerwonym na waciwe miejsca
na planszy ilustrujcej posadzki z materiaw mineralnych,

plansza przedstawiajca posadzki z materiaw mineralnych,
samoprzylepne kartki w dwch kolorach,
wiczenie 2
Zaplanuj napraw posadzki z pytek lastrykowych. Do wykonania tej pracy dobierz
materiay, narzdzia i sprzt. Napisz plan wykonania tego przedsiwzicia.
1)
2)
3)
4)
5)

zapozna si z materiaem nauczania dotyczcym naprawy posadzek lastrykowych,
wypisa nazwy materiaw do wykonania naprawy,
wypisa nazwy narzdzi i sprztu do wykonania naprawy,
wypisa w punktach kolejno czynnoci, ktre naley wykona podczas naprawy,
zaprezentowa wykonane dowiadczenie.

notatnik,

Czy potrafisz :
1)
2)
3)
4)
5)
6)
konserwowa posadzki z pytek kamionkowych?

konserwowa powierzchnie posadzek kamiennych?
naprawi uszkodzenia posadzek z pyt lastrykowych?
konserwowa posadzki z pytek lastrykowych?
konserwowa posadzki z pytek skaodrzewnych?
naprawi uszkodzenia posadzek z cegie ukadanych na zaprawie?
54
Tak
Nie
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje,

aprobaty techniczne
Z wykonaniem robt podogowych wi si dokumenty, okrelane oglnie
dokumentacj techniczn. Nale do nich:
projekty budowlane,
normy techniczne,
warunki techniczne wykonania i odbioru robt,
instrukcje techniczne,
przepisy techniczne.
Normy techniczne s to dokumenty ustanawiane jako Polskie Normy (PN). Rozrnia si
dwa rodzaje norm majcych zwizek z robotami podogowymi i okadzinowym:
normy okrelajce wymagania dotyczce materiaw uywanych w robotach
podogowych,
normy okrelajce wymagania i badania techniczne przy odbiorze wykonanych podg.
Warunki techniczne wykonania i odbioru robt budowlano montaowych s
wydawnictwem ksikowym, w ktrym na podstawie norm i przepisw zostay zebrane
w jednym miejscu wszystkie obowizujce zasady.
Instrukcje techniczne, a take wiadectwa i certyfikaty, s wydawane przez Instytut
Techniki Budowlanej i dotycz stosowania nowych materiaw lub nowych metod ich
stosowania.
Jednym z podstawowych dokumentw dopuszczajcych materiay budowlane do obrotu
i stosowania jest aprobata techniczna. Wynika to z Rozporzdzenia z dnia 08 listopada 2004 r.
(Dz.U. z dnia 23 listopada 2004 r.) w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek
organizacyjnych upowanionych do ich wydania.
Aprobaty techniczne udziela si dla wyrobw innowacyjnych wprowadzanych
do praktyki. Wydaje si j na 5 lat. Jej wano moe by przeduona na kolejne lata.
W Polsce wyroby budowlane s dopuszczane do obrotu i stosowania zgodnie
z odpowiednim trybem przewidzianym w Prawie Budowlanym i w duym stopniu
dostosowanym do wymaga europejskich. Instytut Techniki Budowlanej wydaje odpowiednie
zalecenia udzielania aprobat technicznych (pozytywna ocena techniczna przydatnoci wyrobu
budowlanego do zamierzonego stosowania, uzaleniona od spenienia wymaga
podstawowych przez obiekty budowlane, w ktrych wyrb budowlany jest stosowany),
okrelajce zbir wymaga podstawowych.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Jakie znasz elementy dokumentacji technicznej?
Jakie znasz rodzaje norm dotyczcych robt podogowych?
Kto wydaje instrukcje techniczne, wiadectwa i certyfikaty?
Jak nazywa si dokument dopuszczajcy materiay budowlane do obrotu?
Kto wydaje zalecenia udzielania aprobat technicznych na materiay i wyroby budowlane?
Czy wszystkie materiay musz mie aprobaty techniczne?
Na ile lat wydaje si aprobaty techniczne?
Jakie informacje zawiera instrukcja producenta?
55
4.14.3. wiczenia
wiczenie 1
Z instrukcji producenta wynika, e zuycie suchej mieszanki masy klejowej
na wykonanie posadzki z pytek ceramicznych wynosi 3 kg/m2. Oblicz ilo potrzebnej
suchej mieszanki klejowej do wykonania 25 m2 posadzki.
1)
2)
3)
4)

zapozna si z instrukcj producenta,
obliczy iloci masy klejowej do wykonania posadzki,
zaprezentowa efekty swojej pracy.

instrukcja producenta,
kalkulator,
notatnik,
wiczenie 2
Na samoprzylepnych kartkach przedstawiono oznaczenia graficzne materiaw
budowlanych. Do planszy z nazwami materiaw budowlanych dopasuj kartki
z przedstawionymi na nich oznaczeniami materiaw budowlanych.
1)
2)
3)
4)
5)
Aby wykona wiczenie powiniene:

zapozna si z nazwami materiaw budowlanych zapisanymi na planszy,
zapozna si z oznaczeniami materiaw budowlanych na karteczkach,
dobra odpowiednie oznaczenia do odpowiednich nazw,
dokona samooceny.

plansza z nazwami materiaw budowlanych,
samoprzylepne karteczki z oznaczeniami materiaw budowlanych.

Czy potrafisz:
1) wskaza, jakie dokumenty zawiera dokumentacja techniczna?
2) wskaza rodzaje norm majce zwizek z robotami okadzinowymi
i podogowymi?
3) okreli, jak nazywa si dokument dopuszczajcy materiay do obrotu?
4) wskaza, kto wydaje aprobaty techniczne?
5) okreli, na ile lat wydawane s aprobaty techniczne?
6) rozpozna oznaczenia materiaw dopuszczonych do stosowania?
7) stosowa instrukcj producenta?
56
Tak
Nie
4.15. Zasady posugiwania si sprztem pomiarowym

Kontrola zachowania rwnoci posadzki i prawidowoci jej paszczyzny
Do kontroli rwnoci posadzki
suy ata kontrolna. W czasie pracy naley
systematycznie przykada at do uoonej jednej lub kilku uoonych pytek, opierajc jeden
koniec aty na pytkach uprzednio uoonych, drugi za na pytce reperze. Mona rwnie
opiera jeden koniec aty na pytkach uprzednio uoonych a drugi - na pasie kierunkowym
(rys. 9). Kontrola powinna by przeprowadzona w dwch prostopadych do siebie kierunkach
przyoenia aty. wieo uoona pytka nie powinna wykazywa przewitu midzy
powierzchni a at. Jeeli pytka wystaje, naley j zagbi lekkimi uderzeniami klocka
drewnianego. Jeeli pytka wykazuje wgbienie, naley j odspoi, usun zapraw i uoy
pytk na nowo.
Poziom posadzki ustalamy przy pomocy poziomnicy wowej lub niwelatora.
Zastosowanie tych urzdze omwione jest w czci 4.5.1.

1. Do czego suy ata kontrolna?
2. W jaki sposb posugujemy si at kontroln?
3. Jaki przyrzd suy do ustalenia poziomu posadzki?
4.15.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj kontroli zachowania rwnoci posadzki i prawidowoci jej paszczyzny.
Dobierz odpowiednie narzdzia pomiarowe zgodnie z wymogami normowymi.
2)
3)
4)

zapozna si z technik kontroli posadzek pod wzgldem jej rwnoci i prawidowoci
paszczyzny,
dobra narzdzia pomiarowe,
wykona wiczenie,
zaprezentowa wykonanie wiczenia.

poziomnica,
ata,
niwelator,
poziomnica wowa,
1)
57
wiczenie 2
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego dotyczcego wyznaczania powierzchni
posadzki wynotuj kolejne czynnoci, ktre naley wykona, aby powierzchnia zostaa
wyznaczona prawidowo.
1) obejrze uwanie film Wyznaczanie powierzchni posadzki,
2) wynotowa kolejne czynnoci przy wyznaczaniu powierzchni posadzki,
3) zaprezentowa wykonanie wiczenia.

film dydaktyczny Wyznaczanie powierzchni posadzki,
notatnik,

Czy potrafisz:
1) wyjani, do czego suy ata kontrolna?
2) omwi sposb posugiwania si at kontroln?
3) wymieni nazw urzdzenia do ustalenia poziomu posadzki?
58
Tak
Nie
4.16. Przepisy techniczne

Przepisy techniczne reguluj zasady bezpieczestwa i higieny pracy, zasady ochrony
przeciwpoarowej itp.
Zasady bezpieczestwa i higieny pracy

Do podstawowych obowizkw robotnikw nale:
wykonywanie pracy zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz przestrzeganie
wydawanych w tym zakresie zarzdze i wskazwek,
dbanie o naleyty stan maszyn, urzdze, narzdzi i sprztu oraz porzdek i ad
w miejscu pracy,
uywanie odziey ochronnej i roboczej oraz sprztu ochrony osobistej zgodnie z ich
przeznaczeniem,
poddawanie si badaniom lekarskim wstpnym, okresowym, kontrolnym i stosowanie si
do zalece lekarskich,
branie udziau w szkoleniu i instruktau w zakresie bhp,
niezwoczne zawiadomienie przeoonych o zauwaonym wypadku przy pracy
albo zagroeniu dla zdrowia lub ycia ludzkiego.
Stosowanie odziey i ochron osobistych

Do prac posadzkarskich naley uywa odziey roboczej, ktra uatwia pracownikowi
wykonywanie czynnoci zawodowych w warunkach zagraajcych yciu lub zdrowiu, chroni
odzie wasn pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementami odziey
roboczej s: spodnie, bluzy, koszule, kombinezony, rkawice i obuwie robocze.
Celem stosowania odziey i sprztu ochronnego jest zapobieganie zagroeniom
zwizanym ze rodowiskiem pracy. Podczas robt posadzkarskich oprcz odziey ochronnej
naley stosowa nakolanniki i rkawice robocze oraz maski.
Najwaniejszymi zagroeniami dla pracownikw podczas wykonywania robt
posadzkarskich s:
przenoszenie cikich adunkw,
poraenie prdem elektrycznym,
powstawanie oparw szkodliwych dla zdrowia,
powstawanie oparw wybuchowych,
praca z materiaami atwopalnymi,
nadmierne pylenie,
nadmierny haas,
nadmierna wibracja (poziom drga).
Charakterystyczne w robotach podogowych jest zagroenie powstawaniem oparw
szkodliwych dla zdrowia i wybuchowych grocych poarem. Zagroenia te s szczeglnie
due, jeeli uywa si klejw rozpuszczalnikowych: lepikw oraz past i pynw
do konserwacji posadzek. Roboty takie naley prowadzi w pomieszczeniach dobrze
przewietrzanych przy otwartych oknach, tak by bya zapewniona co najmniej czterokrotna
wymiana powietrz w cigu godziny. Zalecane jest stosowanie masek i okularw ochronnych.
Aby zapobiec nadmiernemu parowaniu rozpuszczalnikw, nie wolno powleka klejami
rozpuszczalnikowymi jednoczenie zbyt duych powierzchni. Prowadzi roboty podogowe
przy otwartych oknach lub przy czynnej wentylacji, zapewniajcej co najmniej czterokrotn
wymian powietrza w cigu godziny.
59
Nie wolno w tych pomieszczeniach uywa iskrzcych silnikw (w obudowie otwartej),

pali papierosw i wchodzi z otwartym ogniem. Rejon prac powinien by oznakowany
tabliczkami ostrzegawczymi. W pobliu powinny znajdowa si rodki ochrony
przeciwpoarowej (ganice proszkowe, koce ganicze, piasek).
Szlifowanie posadzek drewnianych powoduje znaczne pylenie i dlatego trzeba bardzo
dba o sprawno urzdze odpylajcych zamocowanych na maszynach.
Podczas robt podogowych ludzie pracuj w pozycji klczcej. W celu zabezpieczenia
ich przed schorzeniami staww kolanowych naley chroni kolana specjalnymi podkadkami
z grubego filcu pokrytego skr (podkolanniki).
W celu zapewnienia naleytych warunkw higieny pracy naley przestrzega zasad
czystoci osobistej: mycia rk przed spoyciem posiku, uywania czystej odziey roboczej,
przestrzegania porzdku w miejscu pracy.
Naley dba o dobr organizacj pracy, ktra wpywa na samopoczucie, zmniejszajc
jego wysiek, uatwiajc jego koncentracj, ograniczajc moliwo skalecze.
Wymagania dotyczce narzdzi i sprztu
Narzdzia i sprzt powinny odpowiada okrelonym wymaganiom, by pozwalay
na bezpieczn prac. Uywane przez posadzkarza narzdzia musz by w dobrym stanie
technicznym i czyste. Naley je uywa zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno uywa
uszkodzonych narzdzi. Po zakoczonej pracy naley oczyci narzdzia i sprawdzi ich stan.
O uszkodzonych narzdziach naley powiadomi przeoonego.
Zasady ochrony przeciwpoarowej
Kada budowa powinna by wyposaona w podrczny sprzt ganiczy. Skada si on
z beczek z wod, skrzy z piaskiem, siekier, bosakw, hydronetek, ganic, tumic.
Sprzt przeciwpoarowy powinien by tak rozmieszczony, aby mg by natychmiast
uyty w wypadku poaru, tzn. w miejscach widocznych, atwo dostpnych, zabezpieczonych
przed wpywami atmosferycznymi.
Palcych si materiaw, zawierajcych substancje organiczne, oraz urzdze
elektrycznych pod napiciem nie wolno gasi wod. Su do tego celu ganice pianowe,
niegowe, proszkowe, tetrowe.
Kady z pracownikw, ktry pierwszy zauway rdo poaru, powinien natychmiast
zaalarmowa wszelkimi moliwymi rodkami innych pracownikw oraz stra poarn
i kierownictwo budowy.

1. Jakich pracownikw mona zatrudnia przy robotach posadzkarskich?
2. Jakie niebezpieczestwa dla zdrowia i ycia ludzi mog wystpowa przy robotach
posadzkarskich?
3. Jak odzie robocz stosuje si w robotach posadzkarskich?
4. Jakie znasz najwaniejsze zagroenia dla pracownikw podczas wykonywani robt
posadzkarskich.
5. Jakie tablice naley umieci w miejscach pracy z materiaami atwo palnymi?
6. Jakie podstawowe wymagania stawia si narzdziom do robt posadzkarskich?
7. Jaki znasz podrczny sprzt ganiczy?
8. Czy mona gasi wod palce si materiay zawierajce substancje organiczne?
9. Czy mona gasi wod urzdzenia elektryczne pod napiciem?
10. Jak powinien zachowa si pracownik gdy zauway poar?
60
4.16.3. wiczenia
wiczenie 1
Dobierz odzie robocz i rodki ochrony osobistej dla posadzkarza wykonujcego
szlifowanie posadzek lastrykowych.
1) zapozna si z przepisami bhp dotyczcymi wiczenia.
2) wybra z wielu przedstawionych nazw elementw odziey ochronnej te, ktre s
niezbdna dla posadzkarza szlifujcego posadzk lastrykow,
4) dokona oceny wyboru.

przepisy bhp dla robt posadzkarskich,
kartki z nazwami elementw odziey ochronnej,
wiczenie 2
Odszukaj w literaturze z rozdziau 6 wiadomoci dotyczce ganic. Dobierz nazwy ganic
do gaszenia okrelonych materiaw.
odszuka w literaturze z rozdziau 6 wiadomoci dotyczce ganic,
zapozna si z nazwami oraz z instrukcjami stosowania poszczeglnych ganic,
zapozna si z nazwami i charakterystyk przedstawionych materiaw budowlanych,
dopasowa odpowiednie nazwy ganic do odpowiednich materiaw, do gaszenia
ktrych powinny by uyte,
6) dokona oceny wyboru.
1)
2)
3)
4)

kartki z nazwami ganic
karteczki z nazwami wybranych materiaw budowlanych,
instrukcje obsugi i przeznaczenia poszczeglnych ganic,
charakterystyka wybranych materiaw budowlanych,
61

Czy potrafisz:
1) wymieni, jakich pracownikw mona zatrudnia przy robotach
posadzkarskich?
2) opisa niebezpieczestwa dla zdrowia i ycia ludzi, ktre
mog wystpowa przy robotach posadzkarskich?
3) wyliczy odzie robocz stosowan w robotach posadzkarskich?
4) wymieni najwaniejsze zagroenia dla pracownikw podczas
wykonywania robt posadzkarskich?
5) wskaza rodzaje tablic umieszczanych w miejscach pracy
z materiaami atwo palnymi?
6) omwi podstawowe wymagania stawiane narzdziom
do robt posadzkarskich?
7) wymieni podrczny sprzt ganiczy?
8) wyjani potrzeb wietrzenia pomieszcze podczas wykonywania
robt posadzkarskich?
9) okreli, czym nie wolno gasi palcych si materiaw
zawierajcych substancje organiczne?
10) okreli, czym nie wolno gasi urzdze elektrycznych pod napiciem?
11) wyjani, jak powinien zachowa si pracownik gdy zauway poar?
62
Tak
Nie
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robt

Zasady przedmiarowania robt
Przedmiar robt wykonuje si przed ich rozpoczciem na podstawie wykonanej
dokumentacji. W przedmiarze zawarte s iloci robt niezbdne do wykonania oraz iloci
materiaw potrzebne do wykonania prac. Wymiary powierzchni, przyjmuje si na podstawie
projektu w wietle surowych cian, doliczajc wnki i przejcia. Z obliczonej powierzchni
potrca si powierzchnie poszczeglnych piecw, supw, pilastrw itp., jeeli wielko
kadej z nich przekracza 0,25 m2. Cokoliki posadzkowe obmierza si w metrach wzdu
grnej krawdzi ich styku ze cian.
Zasady obmiaru robt
Podogi obmierza si w metrach kwadratowych w wietle murw surowych,
z dokadnoci do 0,01 m2. Z obmiaru odlicza si powierzchnie zajte przez piece, supy,
pilastry, jeeli wielko kadej z nich przekracza 0,25 m2. Natomiast dolicza si faktyczn
powierzchni podg wykonanych we wnkach, przejciach itp.
Listwy i cokoliki obmierza si w metrach wzdu grnej krawdzi ich styku ze cian.

1. Jakie wymiary uwzgldnia si wykonujc obmiar cian?
2. Jakie powierzchnie odliczamy z obmiaru cian?
3. W jaki sposb i w jakich jednostkach obmierza si listwy i cokoliki?
4.17.3. wiczenia
wiczenie 1
Na rysunku zaznaczono pomieszczenie, w ktrym wykonana zostanie posadzka z pytek
kamiennych. Oblicz, ile m2 pytek ceramicznych zostanie uoonych w tym pomieszczeniu.
1) zapozna si z przedstawionym rzutem pomieszczenia,
2) zapozna si z zasadami obmiaru robt posadzkowych,
3) obliczy, ile m2 pytek ceramicznych zostanie uoonych w zaznaczonym na rysunku
pomieszczeniu,
4) zaprezentowa wynik swoich oblicze.

rzut pomieszczenia,
zasady obmiaru robt posadzkowych,
notatnik,
63
wiczenie 2
Wykonaj obmiar posadzki z materiaw mineralnych pomieszczenia szkolnego.
1)
2)
3)
4)
5)

zapozna si z zasadami obmiaru robt posadzkarskich opisanymi w literaturze
z rozdziau 6,
wykona inwentaryzacj posadzki z materiaw mineralnych pomieszczenia szkolnego,
naszkicowa rzut sali lekcyjnej i nanie na nim wymiary,
wykona obmiar posadzki z materiaw mineralnych pomieszczenia szkolnego,
zaprezentowa wynik swoich oblicze.
tama miernicza,
zasady obmiaru robt podogowych,
notatnik,
linijka,
przybory do pisania i rysowania,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
wskaza wymiary, ktre uwzgldnia si wykonujc obmiar cian?

wymieni powierzchnie, ktre odliczamy z obmiaru cian?
obmierzy listwy i cokoliki?
wykona przedmiar posadzki z materiaw mineralnych?
wykona przedmiar cokolikw posadzkowych?
wykona obmiar posadzki z materiaw mineralnych?
64
Tak
Nie
4.18. Kalkulacja
Przy wyborze materiau posadzkowego i kalkulacji kosztw konieczne jest dobranie
materiau o odpowiedniej twardoci i odpornoci na cieranie. Materia musi charakteryzowa
si odpowiednim stopniem nasikliwoci i odpornoci na mrz. Musi by rwnie odporny
na czynniki chemiczne i szok termiczny oraz charakteryzowa si atwoci czyszczenia.
Obliczajc koszt zastosowania danego materiau posadzkowego, naley wzi pod uwag
rwnie pracochonno jego uoenia oraz to, jak dugi czas uytkowania nas interesuje
i czy po upywie tego czasu chcielibymy dokona konserwacji posadzki, czy jej wymiany.
Ceny jednostkowe posadzek musz zawiera wszystkie skadniki kalkulacyjne:
robocizn,
materiay,
sprzt,
narzuty.
Do przeprowadzenia kalkulacji kosztw posadzek niezbdne s nam zatem normy pracy
i normy zuycia materiaw.
Normy pracy
Normy pracy okrelaj nakad pracy, wyraony w godzinach, niezbdny
do prawidowego technicznie wykonania danej czynnoci. Normy pracy s ustalone
przy zaoeniu, e bd zapewnione warunki waciwej organizacji pracy i zastosowane bd
waciwe metody i narzdzia pracy. Normy pracy ujte s w katalogach. Normy te nie s
obligatoryjne. Mog by stosowane przez przedsibiorstwa lub mog stanowi podstaw
do przygotowania norm zakadowych.
Norma czasu pracy niezbdna do wykonania jednostki danej roboty oraz stawka
godzinowa wynagrodzenia zasadniczego cznie z premi lub bez premii s czynnikami ceny
akordowej.
Normy zuycia materiaw i rozliczenia materiaowe
W celu okrelenia waciwego zapotrzebowania materiaw, a szczeglnie limitowania
i kontroli ich zuycia, posugujemy si normami zuycia materiaw.
Normy te okrelaj waciwe iloci poszczeglnych materiaw, niezbdne
do prawidowego technicznie wykonania danej roboty. Normy obejmuj rwnie pewne
nakady materiaw na ubytki naturalne (tj. np. wysychanie rozpuszczalnikw) oraz straty
produkcyjne (np. kleje pozostajce w pdzlach, straty przy ciciu materiaw, pozostaoci
zaprawy w naczyniach, rozchd na drobne poprawki).
Normy zuycia materiaw budowlanych do wykonania jednostki roboty s zawarte
w katalogach. Normy te okrelaj najwiksz dopuszczaln ilo materiaw, ktre mog by
zuyte do wykonania danej roboty.
Przykady kosztw wykonania rnych rodzajw posadzek s zilustrowane w tabeli 1.
W kosztach zawarte s wszystkie skadniki majce wpyw na ustalon cen, a wic: koszty
robocizny, materiau, sprztu itp.
65
Tabela 1.
Przykadowe ceny jednostkowe posadzek zawiera ponisza tabelka (cena jednostkowa zawiera wszystkie
skadniki kalkulacyjne: robocizn, materiay, sprzt i narzuty) [6, nr 9`2004, s. 79]
Koszt jednostkowy
z/m2
Opis robt
Posadzki z pytek terakotowych o wymiarach 15 x
15 cm ukadanych za pomoc masy klejcej na
gotowym i wyrwnanym podou + spoinowanie
Jw. lecz o wymiarach 20 x 20 cm
Jw. lecz o wymiarach 30 x 30 cm
Posadzki jedno- i dwubarwne z pytek
lastrykowych
69,10
66,40
65,90
68,50

1.
2.
3.
4.
5.

Jakie skadniki wpywaj na kalkulacj kosztw wykonania posadzki?
Czy pracochonno wpywa na cen jednostkow wykonania posadzki?
Jakie normy s niezbdne do przeprowadzenia kalkulacji kosztw?
Co okrelaj normy pracy?
Co okrelaj normy zuycia materiaw?
4.18.3. wiczenia
wiczenie 1
Na wykonanie 100 m2 parkietu mozaikowego wedug KNR 2-02/1111/03 norma czasu
wynosi 90,28 roboczogodzin. Ile czasu potrzeba na wykonanie posadzki z parkietu
mozaikowego o dugoci 5 m i szerokoci 4 m?
Aby wykona wiczenia, powiniene:
2) zapisa obliczenia w notatniku,
3) zaprezentowa efekty swojej pracy.

notatnik,
kalkulator,
wiczenie 2
Na licowanie 100 m2 cian wewntrznych pytkami glazurowanymi o wymiarach
15 x 15 cm nakad pytek wynosi 105,00 m2. Dokonaj kalkulacji kosztw pytek potrzebnych
do licowania 300 m2 cian, jeeli cena 1m2 pytek wynosi 35 z.
66


notatnik,
kalkulator,
wiczenie 3
Na wykonanie 100m2 posadzki cementowej o gruboci 2,5 cm zatartej na gadko, nakad
robocizny wynosi 119,20 roboczogodziny. Wiedzc, e cena jednej roboczogodziny wynosi
11 z, dokonaj kalkulacji kosztw robocizny przy wykonaniu 150 m2 posadzki cementowej.

notatnik,
kalkulator,

Czy potrafisz:
1) wymieni skadniki wpywajce na kalkulacj kosztw wykonania
posadzki?
2) omwi wpyw pracochonnoci na cen jednostkow wykonania
posadzki?
3) okreli, jakie normy s niezbdne do przeprowadzenia
kalkulacji kosztw?
4) wyjani, co okrelaj normy pracy?
5) opisa, co okrelaj normy zuycia materiaw?
6) obliczy ilo zuytych materiaw?
7) obliczy koszty robocizny?
67
Tak
Nie
5. SPRAWDZIAN OSIGNI
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Przeczytaj uwanie instrukcj.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
Test zawiera 30 zada o rnym stopniu trudnoci. S to zadania wielokrotnego wyboru.
Za kad poprawn odpowied moesz uzyska 1 punkt.
S cztery moliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowied jest poprawna;
wybierz j i zaznacz kratk z odpowiadajc jej liter znakiem X.
7. Staraj si wyranie zaznaczy odpowiedzi. Jeeli si pomylisz i bdnie zaznaczysz
odpowied, otocz j kkiem i zaznacz ponownie odpowied, ktr uwaasz za
poprawn.
8. Test skada si z dwch czci. Cz I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w czci II s zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mog przysporzy
Ci trudnoci, gdy s one na poziomie wyszym ni pozostae (dotyczy to zada
o numerach od 26 do 30).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od rozwizanie
zadania na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwizaniu testu sprawd, czy zaznaczye wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwizanie testu masz 45 min.
Powodzenia
68
ZESTAW ZADA TESTOWYCH

1.
Jakie rodki ochrony indywidualnej naley zastosowa podczas cicia pytek

ceramicznych?
a) Kask ochronny, nakolanniki.
b) Okulary ochronne, rkawice.
c) Mask ochronn, nakolanniki.
d) Mask ochronn, kask ochronny.
2.
Ktry z ukadw siatki spoin, zamieszczonych na rysunkach jest ze wzgldw

estetycznych niewaciwy?
a) Rysunek 1.
b) Rysunek 2.
c) Rysunek 3.
d) Rysunek 4.
3. Technologia wykonania posadzki z pytek ceramicznych przewiduje uycie

a) klinw.
b) pacy zbatej.
c) pasw cigajcych.
d) kokw rozporowych.
4. Ktre z niej wymienionych materiaw podogowych s pochodzenia mineralnego?
a) Wykadziny dywanowe.
b) Deszczuki podogowe.
c) Panele podogowe.
d) Pytki ceramiczne.
5.
Do wykonywania posadzek mineralnych powinnimy stosowa ceg

a) pen i dziurawk.
b) pen i klinkierow.
c) klinkierow i kratwk.
d) klinkierow i kanalizacyjn.
69
6. Do ustalenia pooenia grnej powierzchni posadzki suy

a) ata.
b) pion.
c) wgielnica.
d) poziomnica wowa.
7. Kontrol poziomowoci powierzchni podoa przeprowadza si za pomoc
a) aty.
b) pionu.
c) poziomnicy.
d) tamy mierniczej.
8. Zwikszenie ponad norm iloci cementu w mieszance lastrykowej, moe spowodowa
w posadzce lastrykowej
a) spkanie.
b) zmniejszenie nasikliwoci.
c) obnienie wytrzymaoci na cieranie.
d) obnienie wytrzymaoci na ciskanie.
9. Znak B zamieszczony na rysunku przedstawia oznakowanie wyrobu budowlanego
a) wedug Polskiej Normy.
b) znakiem bezpieczestwa wyrobu.
c) speniajcego wymagania przepisw unijnych.
d) speniajcego wymagania przepisw budowlanych.
10. Lastryko jest materiaem stosowanym do wykonywania w budynkach elementw

a) wykoczeniowych.
b) konstrukcyjnych.
c) izolacyjnych.
d) osonowych.
11. Podstaw odbioru robt budowlanych s
a) aprobaty techniczne.
b) protokoy i harmonogramy robot.
c) kontrolki pracownikw i dokumentacja robt.
d) projekty budowlane, dziennik budowy, atesty materiaw.
70
12. Dla mineralnych materiaw posadzkowych najwaniejszymi cechami s:

a) gsto, cieralno, wilgotno.
b) gsto pozorna, wilgotno, kapilarno.
c) cieralno, nasikliwo, mrozoodporno.
d) higroskopijno, szczelno, przewodno cieplna.
13. Wyrwnany i ubity grunt z warstw podsypki piaskowej moe by podoem do uoenia
posadzki z
a) kostki drewnianej.
b) cegy klinkierowej.
c) pytek terakotowych.
d) deszczuek podogowych.
14. Zaprawy klejowej nie moemy stosowa do przyklejania
a) pytek ceramicznych i terakotowych.
b) pyt z kamieni naturalnych na podoa betonowe.
c) pyt z kamienia naturalnego na podoe stalowe i drewniane.
d) pytek ceramicznych na starych i dobrze trzymajcych si klejach.
15. cieralno pytek terakotowych na tarczy Bohmego nie powinna przekracza
a) 1 mm.
b) 3 mm.
c) 5 mm.
d) 7 mm.
16. Ktry z wymiarw pytek lastrykowych nie jest prawdziwy
a) 200 x 200 x 25 mm.
b) 300 x 300 x 30 mm.
c) 400 x 400 x 40 mm.
d) 500 x 500 x 50 mm.
17. Spoiwem do produkcji lastryka jest
a) gips.
b) wapno.
c) cement.
d) spoiwo magnezjowe.
18. Przy spadku wynoszcym 1,5% na odcinku 1,0 m rznica poziomw midzy kocami
odcinka wynosi
a) 0,5 cm.
b) 1,0 cm.
c) 1,5 cm.
d) 4,5 cm.
19. Spadek przy wzniesieniu 1,5 cm na dugoci 200 cm wynosi
a) 0,75%.
b) 1,50%.
c) 3,00%
d) 5,00%.
71
20. Do wykadania basenw i zbiornikw stosuje si pytki

a) terakotowe.
b) lastrykowe.
c) skaodrzewne.
d) kamionkowe kwasoodporne.
21. Do mocowania pytek podogowych ceramicznych kamionkowych do podoa stosuje si
zapraw
a) gipsow.
b) wapienn.
c) cementow.
d) cementowo glinian.
22. Podstawowymi narzdziami posadzkarza do wykonywania posadzki z pytek
kamionkowych s:
a) kielnia, pdzel, packa stalowa.
b) szpachla, wgielnica, poziomnica.
c) kielnia, packa stalowa, ata zgarniajca.
d) poziomnica, pion murarski, ata zagszczajca.
23. Do rozplanowania ukadu pytek na podou wykorzystuje si twierdzenie
a) Talesa.
b) Sinusw.
c) Pitagorasa.
d) Cosinusw.
24. Kocow czynnoci we wszystkich sposobach ukadania pytek kamionkowych
na zaprawie jest dokadne wypenienie spoin rzadk zapraw
a) gipsow.
b) wapienn.
c) cementow.
d) krzemianow.
25. Posadzka z pytek kamionkowych ukadanych na zaprawie powinna by utrzymywana
po wykonaniu w stanie wilgotnym przez
a) 5 dni.
b) 7 dni.
c) 10 dni.
d) 14 dni.
26. Wedug KNR 2-02/1103/06 na wykonanie 100 metrw cokolika z pytek klinkierowych
o wysokoci 12 cm potrzebne jest 12,3 m2 pytek. Ile bdzie potrzeba pytek
klinkierowych o tej samej wysokoci na wykonanie 20 mb cokolika?
a) 1,58 m2.
b) 2,46 m2.
c) 3,75 m2.
d) 4,26 m2.
72
27. W kuchni przewidziana jest posadzka z pytek ceramicznych o wymiarach 200x200 mm,
ze spoin o szerokoci 5 mm. Ile caych pytek zmieci si na szerokoci kuchni
wynoszcej 2,10 m?
a) 12.
b) 11.
c) 10.
d) 9.
28. Wedug instrukcji producenta 1 kg suchej zaprawy do spoinowania wystarcza na okoo
1m2 posadzki z pytek ceramicznych o wielkoci 30x30 cm, przy szerokoci spoiny 6mm.
Jaka ilo zaprawy jest potrzebna do spoinowania 60m2 takiej posadzki?
a) 6 kg.
b) 10 kg.
c) 30 kg.
d) 60 kg.
29. Oblicz, ile potrzeba pyt mozaikowych o wymiarach 500x500 mm do wykonania
posadzki w pomieszczeniu o powierzchni 250 m2 ?
a) 500.
b) 1000.
c) 1500.
d) 2000.
30. Oszacuj, ile wynosi naleno za pooenie posadzki z pytek ceramicznych
na powierzchni 20 m2 , przy stawce umownej 25 z/m2 ?
a) 250 z.
b) 500 z.
c) 750 z.
d) 1000 z.
73
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko...........................................................................................................................
Wykonywanie posadzek z materiaw mineralnych 713[05].Z1.08

Zgodnie z instrukcj zakrel poprawn odpowied
Nr
zadania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Odpowied
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
Punkty
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
Razem:
74
6. LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Machalski A.: Vademecum Budowlane. Arkady, 1994

Martinek W., Pieniek J.: Technologia budownictwa. Cz. 5. WSiP, Warszawa 1997
Panas J. (red): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
Szymaski E.: Materiaoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 2003
Wolski Z.: Technologia. Roboty posadzkowe i okadzinowe. WSiP, Warszawa 1998
Czasopismo: Materiay budowlane nr 92004 (nr 385) i biece wydania
Czasopismo: Murator
75

Wykonywanie Posadzek Z Materiałów Mineralnych

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Wykonywanie Posadzek Z Materiałów Mineralnych

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

MINISTERSTWO EDUKACJI

Poradnik dla ucznia

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 713[05].Z1.08

Bezpieczestwo i higiena pracy

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Schemat ukadu jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

W wyniku realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.1.2. Pytania sprawdzajce

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sposb wykonania wiczenia

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.1.4. Sprawdzian postpw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.2. Waciwoci techniczne materiaw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Przez zwikszenie dodatku wypeniaczy mineralnych (talku, mczki kamiennej), poprawiaj

4.2.2. Pytania sprawdzajce

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.2.4. Sprawdzian postpw

2) wskaza, z jakich ska wykonuje si pytki i pyty kamienne posadzkowe?

4) wymieni materiay, z ktrych produkuje si pytki lastrykowe?

5) wskaza materiay podogowe do wykonania ktrych wykorzystuje si

6) okreli, ktre z posadzek ceglanych maj mniejsz wytrzymao,

7) wymieni ksztaty pytek lastrykowych?

8) wyliczy wymagania stawiane pigmentom do barwienia pytek

9) wyliczy skadniki skaodrzewu zmieniajce jego waciwoci techniczne?

11) wymieni pomieszczenia, w ktrych nie naley wykonywa posadzek

12) wymieni cechy techniczne, ktrymi charakteryzuj si posadzki z cegie

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.3. Podstawowe surowce do produkcji pytek ceramicznych

4.3.2. Pytania sprawdzajce

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.3.4. Sprawdzian postpw

3) okreli, w jakiej temperaturze wypalane s pytki kamionkowe?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.4.2. Pytania sprawdzajce

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.4.4. Sprawdzian postpw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.5. Zasady wyznaczania poziomu powierzchni i spadkw

Rys. 1. Poziomnica wowa (niwelator wodny)

Po ustabilizowaniu si poziomu wody w poziomnicy jej poziom w drugiej rurce zaznacza

Rys. 2. Przenoszenie punktu wysokociowego poziomnic wow

Jest to kreska metrowa, ktra w robotach podogowych stanowi punkt wysokociowy

Poziom posadzki ustala si przez odmierzenie odpowiedniego odcinka od kreski