Geheugenpaleizen voor mensen

met dementia: (technische)

stand van zaken
1) Startfase:
a.

Wat bestaat er reeds als hulpmiddel voor demente personen?

o
o
o

Boeken
Internet
Praatcaf: na e-mail met Annemie Janssens hier niet naartoe
geweest, wegens intieme setting en onduidelijkheid
doelgroep

b.
Kunnen demente personen nog leren? Ja, zeker in een vroeg
stadium
o

Zie literatuur: o.a. (Op)nieuw geleerd, oud gedaan Ruud

Dirkse

c.
Nog geen apps gemaakt voordien, dus eerst software onder de knie
krijgen
o

o
d.

MIT App Inventor 2: eenvoudig ontwikkelingssoftware, maar

nog niet voorzien op BLE (Bluetooth Low Energy): snel kleine
app gemaakt
Eclipse: ingewikkelde omgeving; geschikt voor BLE, maar nog
niet ver geraakt.

Zoeken naar beste beacon

o
o

NFC: near field communication: goedkoop, maar

veronderstelt contact van ongeveer 5cm!
BestBuyBeacons: kan tot 30m gaan; reeds enkele gekocht om
uit te proberen

e.
App die rondtoer door huis maakt en stopt aan gekozen voorwerpen
die een link hebben met een gekozen persoon. Hierbij wordt gevraagd
welke persoon en de naam van de persoon
f.
Eventueel andere reeds bestaande bruikbare apps voor
ouderen/demente personen installeren?

2) Gevraagde tool: app die persoon langs objecten leidt die

associaties hebben met bekende personen

Voorlopige tests met 3 beacons met BLE (bluetooth low energy):

iBeacons of "beacons" zijn kleine sensoren die bevestigd kunnen
worden aan voorwerpen of aan muren..

Beacons sturen een klein radio signaal uit dat bestaat uit een specifiek
UUID dat opgepikt kan worden door mobiele toestellen die voorzien zijn
van bluetooth, zoals smartphones en tablets...
Op die manier zorgt de beacon voor micro-locatie bepaling van uw
mobiel toestel, zowel indoor als outdoor. Met andere woorden: de
beacon vertelt uw smartphone of iphone dat deze op een specifieke
locatie in een gebouw is, in een specifieke gang in een winkel of zelfs
bij een welbepaald product

Opvangen moeilijkheden BLE:

1) App inventor heeft nog geen voorzieningen om BLE uit te lezen
2) Klein hulpprogramma in Java: De tool moet nu doorgeven welk
object er gezocht wordt: wegschrijven in file wantedbeacon. De
benodigde parameters voor het gevraagde object worden
continu weggeschreven in file lastbeacon.

Gebruikte parameters zijn:

1) RSSI: this is the relative received signal strength in a wireless
environment, in arbitrary units. RSSI is an indication of the power
level being received by the antenna. Therefore, the higher the
RSSI number, the stronger the signal.
2) Dus dit getal is een maat voor de afstand tussen tool en object
3) Major Mnr: specifieke nummer instelbaar per beacon in de vorm
x-y, waarbij x hier steeds 1 is en y de specifieke nummer van
de beacon
4) Timestamp: tijdstip waarop beacon werd uitgelezen
5) De tool kan dus zien of de beacon recent uitgelezen werd,
hoever (relatief) deze verwijderd is en of het de juiste beacon is.
6) Als de juist beacon dicht genoeg is, dan wordt een nieuw window
geopend met de fotos van dit object
Opbouw tool:
1) Maken fotos objecten en personen en op juiste plaats met
specifieke naam bewaren (werknaam: FotoHernoemen)
2) Wandeling dmv BLE (werknaam : ReadBeacon)
3) Per object kleine kwis met keuzemogelijkheid luisteren verhaal
loci (werknaam: Walkaround)

FotoHernoemen
1) Fotos personen en bijhorende
objecten fotograferen:
2) Kies fotonummer
3) Maak foto persoon (of van foto
persoon)
4) Maak foto bijhorend object
5) De fotos verschijnen op de plaats van
de smiley
6) Persoonfoto krijgt naam
F+nummer.jpg
7) Objectfoto krijgt naam O+nummer.jpg
8) Ga terug naar 2) (fotos kunnen
gemakkelijk worden overschreven
indien niet goed gelukt)

ReadBeacon
1) De objecten worden sequentieel afgelopen (1,2,..., aantal
objecten)
2) De gebruiker geeft aan om naar het volgende object te gaan
Nummer object wordt weggeschreven in file
wantedBeacon
Hulpprogramma schrijft parameters van deze beacon in
file lastBeacon
ReadBeacon controleert of de juiste gegevens worden
uitgelezen en kijkt dan of object in buurt is
Zodra object dicht genoeg is (relatief, te bepalen wat dicht
genoeg is) dan verschijnt eerste kwis
Dan naar volgend object tot het laatste object werd
afgehandeld
Walkaround
1) Kwis
Per object krijgt persoon volgende schermen:

Zoeken naar
uitdagende manier
om
associaties/verhaal
in app te brengen.
Nu al mogelijkheid
om naar
ingesproken verhaal
per object te
luisteren.

Op di 20/1/15 naar Memo Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant

geweest.
Gesprek met Annemie Janssens en Karen Louwet (half-time
psychologen)

Op wo 21/1/15 met Kasper naar Karin Slegers + Niels geweest:

Niet heel enthousiast over idee als testen van geheugen. Wat heeft
het voor belang dat juiste naam genoemd worden, zeker in verder
verloop van ziekte.
Kasper wil algemeen welbehagen verbeteren, niet echt het geheugen.
Door verhalen te vertellen met associaties. Hij moet nog een
definitieve projectbeschrijving maken met doel van de tool en hoe hij
denkt dit welbehangen achteraf te testen.

Center for User Experience Onderzoek (CUO | Social Spaces strongly

believes in participation, in the research and design process as well as
in society, leading to social inclusion. While we also put a broader focus
on social interaction, in our view this is not about making society more
high-tech. Instead it is about making technology more social. At the
same time, we aim at stimulating sustainability, not only by using
sustainable materials but also by supporting long-lasting meaningful
interactions. The open design process that we use to reach these goals
does not stop when a designer delivers, it provides a design that the
user can make and remake. Throughout all our projects, we question
current research and design practices by experimenting with materials
and methods to generate novel insights.)
A Touch of Memory (AToM)
01/01/2011 - 31/12/2013
Type of project: iMinds-ICON
Starting from a multi-disciplinary perspective, this project aims to
connect the design of ICT applications to elements from the personal
past of persons with dementia to improve autonomy and independent
living. The goal of this project is to explore how these elements may be
used to support persons with dementia with everyday tasks and
routines in each phase of the dementia process.
In this project, a modular system will be developed to add sensors and
intelligibility to the environment and (personal) objects surrounding
persons with dementia in order to make the environment and the
objects smarter. Such intelligence allows the environment and objects
to adapt to or anticipate on the deteriorating abilities of a person with
dementia, which is similar to a reversed learning curve. Sensors allow
for the gathering of data which can be used to recognize patterns and
routines. As soon as an anomaly in such a pattern is detected, the
intelligent environment and objects could assist the person. For
instance, if an object has been left in an atypical location for a while,
the owner (who may have lost the object) may be notified of its
location. Other applications of the system that will be developed in this
project may include assistance with the correct use of objects,
communication, navigation, reminiscence, etc.
Team members
Karin Slegers

Op vr 23/01/15 met Kristien Rombouts samengezeten.

Zie Samenvatting meeting: met feedback van Kasper.

Op di 27/01/15 met Kasper naar Jan Pot van Option/Geosparcs

geweest.
Brainstorming rond design, eventuele ontwikkeling tot verkoop
App zelf:
o Geen fotos van familieleden ophangen bij objecten: dit
kan raar overkomen, verstoren normale omgeving
o Eventueel bij verhaal extra vraag stellen: random uit lijst
halen zodat wandeling telkens toch wat variatie krijgt
Wat doen indien persoon achteruitgaat en vragen
niet meer kan beantwoorden? Mantelzorger laten
ingrijpen?
Verschillende familieleden verhaal laten voorlezen?
Wie komt in aanmerking voor koppeling aan object
(geheugenpaleis)?
o Personen met dementie: eerder visueel of auditief
ondersteuning nodig?
o Principe van train de trainer: app aanleren aan
verplegende ipv eveneens oud familielid die rol van
mantelzorger op zich neemt
Verpleger die bij verschillende mensen met
dementie aan huis gaat, zou app kunnen instellen
per persoon en tablet met zich meenemen (kosten
sparen)
Verpleger kan wandeling begeleiden, zodat persoon
met dementie tablet niet zelf moet vasthouden
o Moeten er voorwaarden opgelegd worden aan de
verhalen? Zijn er onderwerpen die te vermijden zijn?
o Hoe uitdagend maken?
Volgorde van uit te zoeken items:
1. Workcases uitschrijven: van kennismaking, naar verhalen
noteren, alles in app brengen en app gebruiken in huis =>
alle mogelijke scenarios uitschrijven en beste kiezen
2. Als duidelijk is wie wat gaat doen en wat er verwacht
wordt van app, kan app ontwikkeld worden
3. Bepalen met welk operating systeem, software, bakens er
gewerkt zal worden
4. App ontwikkelen
5. app uitproberen bij niet demente ouderen
6. app aanleren aan trainer
7. gebruik app
Commercialiseren tool: (voorlopig niet meegenomen in ontwerp
prototype)
o Hoe breed verdelen?
o App maken in verschillende talen?

o
o
o
o

o
o

Naam zoeken voor tool:

geen verwijzing naar ziekte!
Zoeken naar vrije URL
Patent?
Trademark?
Website maken met info over app: hoe gebruiken,
voordelen (waarom app gebruiken), ideenbox,...
Support app:
Hoe backup maken persoonlijke verhalen, fotos,...?
Gebruik maken van Cloud?
Wie contacteren bij problemen app?
Wat met upgrades?
Onbruikbaar/onzichtbaar maken niet nodige apps
Interactieve gids maken : https://www.apple.com/ibooksauthor/

Uitbreiding app:
o Uitbreiding aantal bakens tijdens gebruik app: Indien extra
personen opgenomen moeten worden?
o Aanpassen app aan fase dementie?
o Gebruik bij grotere groepen (rusthuis?): vele bakens
plaatsen, kiezen welke bakens gekoppeld worden aan
welke persoon => meer als alibi om verhaal te vertellen,
dan als geheugenpaleis, want mensen in rusthuis al te ver
in dementie

Inspiratie opdoen:
o Carehome of the future: onderdeel van Living Tomorrow
http://www.carehomeofthefuture.com/index.php
o Walter De Brouwere van SCANADU heeft aparaat
ontwikkeld om heel snel individueel
gezondheidsparameters op te nemen: vragen naar andere
bruikbare technologien dan tablet of smartphone
https://www.scanadu.com/
o
o
o

TILE: bluetooth baken, https://www.thetileapp.com/

Audioguide Reichstag Berlijn http://www.audiogids.lv
Meet me, the MoMA Alzheimers project : Making Art
Accessible to People with Dementia
http://www.moma.org/meetme/index

Wo 11/02/15: brainstorming met Kasper; knopen doorhakken

Wat moet app juist doen?

Hoe app aanbrengen bij ouderen met dementie: scenario (draaiboek)
Verschillende stappen in instructiefilmpje zetten
Hoe kosten drukken om aanschaf app aantrekkelijker te maken?
o Werken zonder beacons
o 1 tablet met zorggever meegeven en instellingen per gebruiker
gemakkelijk maken

Mail naar Helga Haesendonck (OCMW _ Ter Vlierbeke) : geen antwoord

Mail van WAI-NOT: mag langsgaan, maar misschien toch niet direct juiste
invalshoek (internetgebruik tabletgebruik)
Mail van Griet Degraeve: DC-Mozaiek Oostakker: mag contact opnemen: wel
tabletgebruik maar ander testpubliek

Mail + telefoon naar Karin Vandoorne (Dijlehof): afspraak op di 3/3/15 om te

overleggen hoe we dit gaan aanpakken
Mail + langsgegaan bij Linc vzw: LINC werkt enthousiast rond Lezen, INformatie
en Communicatie. We zijn een beweging binnen het sociaal-culturele
vormingswerk voor volwassenen en ijveren ervoor om zoveel mogelijk mensen
bij de kennismaatschappij te betrekken. Dat doen we door projecten op te zetten
rond leesbevordering, maar ook door mensen vertrouwd te maken met de
digitale wereld.
http://www.linc-vzw.be/
Linc vzw
Maria-Theresiastraat 20
3000 leuven
Tel : +32 (0)16 31 66 00
Fax : +32 (0)16 31 66 01
Mail: info@linc-vzw.be
Hopelijk nog contact met Linc voor 3 maart: kennis van aanbrengen
tabletgebruik bij ouderen!
Zelf al wat aan het voorbereiden:
Gebruik tablet:

Wat is moeilijk en waar moeten we speciaal op letten?

Hoe blokkeren van apps die niet geopend moeten worden? Maak je
Android toestel oma proef http://editorial.nl.softonic.com/maak-je-androidtoestel-oma-proof
Leuke apps voor ouderen?

Aanbod apps:
Muziek:
(Huis)dieren
Handwerk
Knutselen
Tuin
Vliegtuigen
Fotos
Kruiswoord-sudoku

Is er internet op plaats waar we gaan samenwerken met ouderen?

Eigenlijke app:

app is in bruikbare staat. Reeds getest en becommentarieerd door mijn

vader (75j) en zoon (15j).
o Text to voice is niet aangenaam: andere app hiervoor zoeken?
o Verhouding hoogte-breedte fotos is niet ok: aangepast
o Stop-knop niet op elke pagina zetten: aangepast
o Blauwe knop voor andere eigenschappen: niet telkens tekst laten
herhalen.
o Verrekijker ipv object: wat moet ik nu weer zoeken? Allebei
gebruiken?
Kan gebruikt worden met of zonder beacons
Kaartjes met objecten en eigenschappen: makkelijk om hier personen aan
te koppelen?

Ma 23/2/15
Meeting met Kristien
Overleg stand van zaken project
Hoe contacten leggen met eventuele businesspartner

Di 24/2/15
1) Bellen met Linc-vzw n.a.v. eerder contact (langsgaan + mail).
Rob Declerck: mijn vraag is voorgekomen op overlegmeeting Linc. Sturen me
door naar:

Memo

Seniornet.be ( seniorennet!) : wellens.willy@skynet.be

OCRs (openbare computer ruimten)

2) Mail met Griet De Graeve (dienstencentrum Mozaiek Oostakker) ivm

draagbaarheid tablets
Info ivm beveiligen app : hoe zorgen dat alleen app gebruikt kan worden
=> eenvoudiger gebruik
Info ivm draagsysteem tablet: niet meer rond nek, maar met verstevigde
houder/staander
Wo 25/2/15
Langsgaan bij OCR Kessel-Lo Ter Vlierbeke
Advies Albert: (staat mensen bij in computergebruik tablets)

werken persoon per persoon (one to one)

eerst wennen aan tablet: functies zoals klikken, vegen, wat betekent icon,

dan eigen app uitproberen

kijkje nemen op seniorweb.nl

do 26/2/15
Mail van Ria Binst (Voka) ivm business partners
Call voor innovatieve ideen : Voka Health Community, deadline 28/2/15

Za 28/2/15
In overleg en samenwerking met Kasper: project ingediend bij Voka Health
Community

Di 3/3/15
Eerste contact met Dijlehof: Karin Vandoorne en Ilse Claeys. Bespreking app en
aanpak in Dijlehof.
Ze waren graag bereid om mee te werken. Toch hadden ze ook hun bedenkingen bij het project:
combinatie tablet (moderne technologie) met herinneringen/verhalen (verleden): beetje raar
telkens zelfde personen/verhalen of na een tijdje veranderen? Mag niet saai worden, vooral
voor mantelzorger
waarom beperkt aantal personen en hoeveel dan juist?
waarom in juiste volgorde?
muziek is heel belangrijke trigger bij herinneringen, is dit eventueel te combineren met app?
kinderen en huisdieren zijn heel belangrijk in hun leefwereld

 lettertype (grootte) en grootte foto's aanpasbaar maken (zoals op sommige websites)

waarom ipv initieel idee van 3D virtuele wandeling niet gefilmde wandeling in huis waar ze
altijd gewoond hebben?
ook bruikbaar in leefruimte met verschillende personen (toepassing in rusthuis naar
toekomst)?
moeten de objecten oude voorwerpen zijn?
...
Proberen uit te leggen dat structuur: zelfde personen in juiste volgorde, belangrijk is voor de techniek
van geheugenpaleizen.
Volgende week zal ik 2 bewoners ontmoeten om met een tablet te werken. Er is vraag/interesse van
een aantal bewoners voor deze technologie. Maar tot nu toe is het er nog niet van gekomen (er zijn
wel 2 bezitters van tablet via familie, niet duidelijk of ze deze effectief gebruiken).
Ik ga eerst gewoon wat op hun interesses ingaan en later de app eens laten uittesten.
Dan moet ik nog op zoek naar thuiswonende mensen met dementie die dit ook eens willen uittesten.
Wo 4/3/15
Symposium over dementie in Turnhout: Innovate Dementia Transnational Symposium
Rens Brakaert: PhD Eindhoven: Experience Pillow kussen in 12 vakken met elk eigen geluid:
muziek, natuurgeluid, stem van bekende,
Nog maar weinig testpersonen, geen idee hoe dit daarna verder moet ontwikkeld worden
Graham Smith & Jill Pendelton: Liverpool: co-creation
2 apps voor demente personen:
1) House of memories: Liverpool museum
2) Remind me: agenda met taakjes en activiteiten met eventueel extra hulp
Video met instructies
Uitleg stap voor stap
Mogelijkheid tot persoonlijke audioboodschappen
Aanchecken indien taak gedaan is
Opm: dit bestaat volgens mij al; hoe beter info uitwisselen internationaal?
Vraag over co-creatie:
iedereen van in het begin samenwerken om duurzaam product te maken;
wie heeft app technisch uitgewerkt? Extern bureau aangesproken
extern bureau ook vanaf begin betrokken: neen, pas als idee al uitgewerkt was
Is dit co-creatie?
Volgende stap: do 12/3: 2 bewoners Dijlehof
Di 10/3/15
Babbeltje gehad met mijn schoonvader (neuroloog op pensioen) over ons project. Aanvankelijk stond
hij zeer sceptisch hierover, maar dit komt vooral uit angst om zelf dementie te krijgen en de vele
mensen die hij heeft zien passeren in de geheugenkliniek van St Jan Brugge. Hij vindt de invalshoek
om met verhalen te werken zeer boeiend en refereerde direct naar een verpleegster die hij kende: Els
Steeman. Zij heeft ook gewerkt rond dementie en verhalen. Ik kreeg prompt haar boek mee naar huis:
The lived experience of older people living with early-stage dementia. Moet ik dus nog lezen.
Hij suggereerde om naar "het aan de man" te brengen van de app, dat we zeker moeten aanhalen dat
het ook een soort geheugentraining is. Mensen met dementie zijn voortdurend op zoek naar extra
mogelijkheden met hun geheugen. De sessies hierover zaten altijd vol.
Do 12/3/15

Vandaag de eerste keer in Dijlehof geweest. Mevrouw Van Dael zat al klaar om mij te ontvangen. Het
dametje is nog zeer bij de pinken en we hebben een gezellig uurtje doorgebracht. Omdat ze toch al
redelijk overweg kan met een iPad, besloot ik om mij app toch maar al eens boven te halen. Ze vond
het schitterend, dat we zoiets konden maken en het idee om met verhalen te werken. Verhalen had ze
in overvloed! Het enige moeilijke aan de app vond ze het verstaan van de voorgelezen computerstem.
En bij de eigenschappen wou ze liefst verschillende eigenschappen tegelijk selecteren. Maar omdat
de tekst ook altijd geschreven staat, vond ze dat niet zo erg. Wordt vervolgd.
De andere dame kon vandaag niet. Ze moest naar het koor.
Ik weet nog niet wanneer de volgende ontmoetingen zijn, want de bewoners zijn daar zeer druk met
activiteiten (kapper, koor, ...). Maar men ging alvast ook eens kijken naar mensen die geen tablet
kennen en eventueel hebben ze enkele vroegdemente personen in serviceflats. Het personeel
vermoedt in elk geval dat deze mensen een beginnende dementie hebben, maar het is nog niet
uitgesproken naar de familie toe.
Ma 16/3/15
Mail Ilse Claeys Dijlehof

Dag Annemie,

Fijn dat je al een goed contact hebt met mevr Van Laer.
De andere mevrouw met tablet heet mevr Degraef en ze wil je zeker ontmoeten.
Het past voor haar ook op donderdagvoormiddag. Misschien kan je het
combineren.
Verder is er nog mevr Dewel, die in een serviceflat woont. Zij heeft nog geen
ervaring maar wil wel eens zien wat het allemaal inhoudt.
Spreken we af op donderdag 9.30u? Gwen kan je dan verder begeleiden.
Groeten,
Ilse

Do 19/3/15
Bij mevr. Degraef langs geweest. Het was ook weer een interessante ontmoeting. Zij had een
tablet die ze enkel en alleen gebruikte om patience/solitaire te spelen. Ze leek niet
genteresseerd in andere mogelijkheden van de tablet. Ze was ook wat wantrouwig had ik het
gevoel. We waren nog niet lang binnen of haar schoondochter kwam op bezoek. Ik heb mevr.
Degraef een beetje kunnen doen vertellen, maar dat was niet gemakkelijk. Uiteindelijk wou
ze wel eens naar mijn app kijken. Dus dat was wel goed. Maar ze keek er eigenlijk maar van
ver naar. Ik zei dat ik haar foto ook in mijn app kon steken en maakte een foto. En toen was
ze plots wel verwonderd hoe haar foto nu eigenlijk op die tablet kwam. Best grappig.
De schoondochter was wel heel genteresseerd in ons project. Ze vond het geweldig dat het
zo gepersonaliseerd is: foto's en verhalen van personen die je kent.
Do 26/3/15
Uitgenodigd op koffiemoment met de mensen uit de serviceflats van Dijlehof (Hertogenhof).
Sommige mensen hiervan hebben laten weten dat ze interesse hebben in tablets en ik ga er
eens langs om over het project te vertellen en aan te bieden wat uitleg te geven over tablets
voor de genteresseerden.

Er waren zon 20-tal personen aanwezig.

Ik vertelde wat mijn achtergrond was en
dat ik een geheugentrainings-toepassing
had uitgewerkt die ik graag eens met
enkele van hen wilde uitproberen. Ik had
ook enkele tablets mee en gaf deze door
aan de mensen die ermee mochten
experimenteren. Dit bracht bij
verschillende mensen direct wat animo in
het event. Reacties:
2 heren: wij zijn te oud om zoiets
nog te leren (ondertussen waren
ze wel spontaan fotos aan het
maken met de tablet van andere
aanwezigen)
3 dames: wij willen graag kaarten kunnen reserveren voor concerten in de buurt en
dat kan alleen online. Om nu echt zon tablet aan te kopen, daarvoor zouden we het te
weinig gebruiken, want we hebben teveel andere hobbies en we zijn al oud (90, 93
jaar) om er nog genoeg plezier aan te kunnen beleven. Eventueel een tablet lenen
(met bijhorende hulp) als het rusthuis er een zou hebben, dat zou wel interessant zijn.
1 dame: ik wil dit echt nog leren. Ik wil dingen kunnen opzoeken en met mijn
kleinkinderen hiermee werken. Maar er moet iemand mij kunnen helpen. Daar wil ik
zelfs voor betalen.
1 dame: ik kan wel sommige dingen hiermee, maar soms loop ik vast en dan weet ik
niet meer wat ik moet doen. Beetje hulp zou dan welkom zijn.
1 heer: mijn tablet ligt nog boven, maar die werkt veel beter dan deze. En hij ging
prompt zijn tablet halen.
Andere mensen keken nieuwsgierig of minder nieuwsgierig toe, maar lieten de tablet
passeren.
Enkele personen willen wel kort wat tijd maken binnenkort om eens naar mijn app te kijken.
Op het koffiemoment heb ik de app even laten zien, maar er was teveel lawaai om echt te
kunnen observeren en testen.
Wo 1/4/15
Voor de 2 eerste dames is een vergaderruimte op niveau -1 gereserveerd. De 2 andere dames
willen graag dat ik naar hun flat kom.
Mevr. Paula Leysen: is een kranige dame van 93 jaar. Is zeer bereid om mee te werken. Fotos
nemen mag.

Gebruik app:
Soms wat lang wachten op
volgende instructie
Sommige uitleg wordt alleen
gesproken en zou beter ook
nog in tekstvorm verschijnen
(voor het geval gesproken
boodschap niet goed gehoord
werd).
Geluid mag sterker
Voor de rest zeer gebruiksvriendelijk
Vindt het leuk dat je persoonlijke dingen in de app kan steken.

Mevr. Simone Dewel: is een beetje ziek, maar wilt test toch niet uitstellen. Liever geen fotos.
Andere mensen zijn veel slimmer dan haar.
Gebruik app:
Vindt metalige stem verschrikkelijk (text-to-speech)
App is eenvoudig in gebruik
Applicatie is niet saai
Wilt graag eens een foto maken met tablet. Als ik het voordoe,
dan ziet ze er plots toch van af.
Mevr. Joanna De Schaepmeester: begint zich te verontschuldigen omdat ik uitleg over tablets
heb komen doen en zij eigenlijk vooral hulp wilt binnenshuis om sommige dingen op het
internet te kunnen doen. Zij zou dolgraag tickets voor concerten online kunnen bestellen.
Fotos nemen mag.
Gebruik app:
Elektronische stem
is niet goed
Twijfelt bij keuze
eigenschappen:
niet duidelijk dat je
hier niet fout kan
kiezen. Bij
volgende
eigenschappen wilt
ze graag terugkeren
naar de vorige.
STOP-knop per
ongeluk ingeduwd: spel stopt. Hier nog eens extra vragen of je
inderdaad wilt stoppen.
Mevr. Elisabeth Kahn: heeft zelf tablet. Doet hier spelletjes op alleen en met kleinkinderen.
Ze twijfelt veel over wat ze mag of niet mag doen op tablet. Liever geen fotos.
Gebruik app:
Twijfelt veel
Leest instructies pas na aanmoediging

Drukt op object gevonden-knop voordat ze doorheeft waar het

object is.
Hier is nog eens duidelijk dat gesproken tekst ook nog eens op het
scherm moet verschijnen.

Algemeen:
Knop om andere eigenschappen te laten zien, wordt niet opgemerkt. Mensen denken
dat d juiste oplossing gekozen moet worden.
Mensen verstaan wat bedoeling is van app. Sommigen willen er ook andere dingen
kunnen insteken: soort kwis, maar niet speciaal om mensen te onthouden
Vr 3/4/15
Voormiddag: bezoek aan kotmadam en meneer van Kasper (Jean en Josefien Grade).
Josefien is zeer genteresseerd in de app en wilt al haar kinderen en kleinkinderen erin
stoppen en ook haar beste vriendin. Het koppel wilt meehelpen om een instructiefilmpje te
maken over hoe de app gebruikt kan worden. We kiezen alvast 3 personen (o.a. uit
fotoalbum) en bijhorende objecten die gebruikt zullen worden in de film.
Kleinzoon Arno: object kraan, verhaal: na het spelen altijd handen wassen.
Zoon Jo: object trouwfoto, verhaal: goede zoon, gelukkig getrouwd
Vriendin Hilda: object telefoon, verhaal: dikwijls samen op stap en veel aan elkaar te
vertellen via telefoon.
Namiddag: Dijlehof, laatste medewerkster
Mevr. Agnes De Jonckheere: zij liet op het
koffiemoment weten graag een tablet te
kopen en te gebruiken. Haar kinderen
houden dit echter een beetje tegen. Dus mijn
bezoek wordt aangenomen om direct op het
(trage) internet te gaan met mijn tablet. We
zoeken vanalles op: uurregeling bussen (De
Lijn) en trein (NMBS), 3 van haar kinderen
op website van verschillende ziekenhuizen,
allerlei informatie over haar bloemen in de
tuin,... Uiteindelijk wilt ze ook nog naar mijn
app kijken.
Gebruik app:
Het duurt veel te lang voordat foto object verschijnt.
Onzekerheid om gebruik app niet te kunnen
Ongeduldig: tekst nodig met uitleg bij knoppen. Als er niet staat Klik hier is
het moeilijk om te weten waar ze moet klikken
Di 14/4/15

Om het gebruik en het doel van de app te verduidelijken hebben we besloten een
instructiefilmpje te maken. Dit is nuttig voor toekomstige presentaties en ook eventueel voor
een video-wall die in museum M komt naar aanleiding van het thema dementie dat het
komende jaar daar aan bod komt.
Kasper spreekt een bevriend
cameraman aan en mbv de kotmadam
en meneer en een bevriende
verpleegster wordt het scenario
helemaal gefilmd.
Dit wordt dan later gemonteerd en
oversproken door Kasper en Annemie,
de uitwerkers van dit project.

Di 22/4/15
Overleg met Kasper:

toekomstplannen project => Voka, LRD,...

afwerken instructiefilm
museum M

do 24/4/15
Reva beurs: doel = met app op beurs gaan staan : mislukt wegens te kleine
stand in verkeerde hoek van de beurs en verkeerd publiek.
Vooral fysische handicaps (rolstoelen, bedden, fietsen) werden aangesproken.
Do 30/4/15
Engineering4Society: deadline indienen paper
Ma 4/5/15
Naar VOKA Health Community: project voorstellen samen met Kasper
5 minuten voorstel door Kasper, 20 minuten vragen beantwoorden door ons
beiden. Moeilijk in te schatten of dit goed was. Resultaat binnen de 14 dagen.
Di 5/5/15
Naar de Wingerd: testen app met demente ouderen.
Even overlegd met enkele verzorgenden (o.a. Cathy Sweerts).

Tip voor gebruik app bij verder gevorderde dementie: zorgen dat naam verdwijnt
telkens er verkeerde knop wordt ingeduwd bij naamkeuze, totdat er eventueel
nog 1 knop overblijft.
Ellen begeleidt ons naar haar groepswoning. De mensen hebben hier een eigen
kamertje en gemeenschappelijke eetruimte en zitruimten.
Agnes was onze eerste ontmoeting. Zij werd een beetje overrompeld door: aantal
personen in haar kamer (2 verzorgenden, Kasper en ikzelf), door het te snel
tevoorschijn halen van de tablet, doordat zij neerzat en wij allemaal
rechtstonden. Ze sloot zich redelijk snel af en liet blijken niet te willen
meewerken. Een andere keer misschien wel, in betere omstandigheden. We leren
hieruit dat we de mensen eerst op hun gemak moeten stellen.
Lucienne was onze tweede ontmoeting. Zij wilde graag meewerken en dankzij de
verpleegkundige Ellen, die haar wel heel goed kent, konden we de nodige
informatie verzamelen en in de app steken. Lucienne had het duidelijk moeilijk
om bepaalde namen (kleinkinderen) te onthouden. Bij het doorlopen van de app,
herkende ze haar eigen objecten niet en ze had ook hulp nodig bij het klikken op
de knoppen. De fotos en verhalen brachten herinneringen boven aan vroegere
tijden. Op het einde vroeg ze of ze onze app mocht houden en of we nog eens
terug kwamen. En dat het haar plezier had gedaan.
Jo was onze derde ontmoeting. Zij had vele verhalen. De emoties kwamen hier
dan ook snel naar boven. Zij was iets vlotter met de app. Het tevoorschijn komen
van de foto duurde voor haar wat lang, maar als ze de foto dan herkende, was ze
toch blij. Ze wou liever op de foto duwen dan op de knoppen met namen.
Conclusies:

Materiaal (verhalen en fotos) verzamelen door iemand die persoon heel

goed kent. Hiervoor moet zeker tijd gemaakt worden.
App brengt door verhalen en fotos allerlei emoties naar boven, die de
mensen toch wel deugd doen.
Train de trainer is hier zeker noodzakelijk. Een vertrouwd persoon kan de
app het beste uitbouwen. Dus een instructiefilmpje, een website met meer
informatie kunnen best van pas komen.
Het meest aangewezen is om de app telkens met een bezoeker te
gebruiken. Het bedienen en rondlopen met de tablet kan dan door deze
bezoeker gebeuren. Het ophalen van herinneringen is veel zinvoller als je
samen met iemand dat kan doen.
Afhankelijk van de interesse van de persoon, is het waarschijnlijk wel
mogelijk om de app beter te leren gebruiken door regelmatig te oefenen.
Er worden in het rusthuis nu al testen gedaan met computers en smart
phones. En dit lijkt wel te lukken.
Het is moeilijk om in de kleine kamertjes objecten te vinden die
associeerbaar zijn met de gekozen personen. Misschien is het zinvol om
een lijst aan te leggen met objecten die veel terug te vinden zijn en bij een
bepaald karakteristiek van personen kan geassocieerd worden.
De knop voor andere eigenschappen is niet zinvol. De mensen hebben al
moeite om slechts 1 eigenschap te kiezen van de 4 die initieel op het
scherm verschijnen.

Ma 11 mei
Uitwerken wat er di 12/5 moet ingesproken worden en nog gefilmd moet worden.
Di 12 mei
Afwerken instructiefilm

Vr 22 mei
Voorbrengen eindproject CSE

Vr 29 mei:

deadline http://radicalevernieuwers.be/
naar LRD : ontmoeting met enkele experten die ons project kunnen vooruit
helpen.

17-18-19 juni
Conferentie Engineering4Society: paper voorstellen