Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
qxd
24/7/08
11:39
Pgina 70
La segunda declinacin.
El pretrito imperfecto
de indicativo. Las funciones
del acusativo
70
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 71
5
ESQUEMA DE LA UNIDAD
MORFOLOGA
SINTAXIS
LXICO
TEXTOS
OBJETIVOS
1. Aprender el paradigma de los temas en -o
de la segunda declinacin latina.
2. Conocer las caractersticas de los sustantivos y adjetivos
de la segunda declinacin.
3. Comprender los aspectos de las formas de gnero
neutro en la segunda declinacin.
4. Conocer la formacin del pretrito imperfecto
de indicativo de voz activa en latn.
5. Reconocer la versatilidad del caso acusativo como
complemento directo y como expresin de
complementos circunstanciales.
71
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 72
CONTENIDOS
CONCEPTOS
1. Morfologa
2. Sintaxis
Las funciones del acusativo.
Las preposiciones.
Preposiciones de acusativo de uso ms frecuente.
3. Lxico
Etimologa y derivacin: vocales.
Expresiones latinas.
4. Textos
Desde la fundacin de la ciudad, I, 3, 6, Tito Livio.
Eneida, VI, 752-770, Virgilio.
Fastos, IV, 35-52, Ovidio.
72
PROCEDIMIENTOS
ACTITUDES
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 73
CRITERIOS DE EVALUACIN
Reconocer las palabras de la segunda declinacin a partir
de enunciado.
Analizar y traducir palabras de la segunda declinacin
segn su caso.
Identificar los sustantivos y adjetivos neutros
de la segunda declinacin.
Aprender los paradigmas del pretrito imperfecto
de indicativo de voz activa.
NDICE DE FICHAS
TTULO FICHA
CATEGORA
Ficha 1
Gramtica
Segunda declinacin y pretrito imperfecto de indicativo
REFUERZO
Ficha 2
Sintaxis
Concordancia sujeto-predicado
REFUERZO
Ficha 3
Traduccin
Textos mitolgicos
REFUERZO Y AMPLIACIN
Ficha 4
Traduccin
Textos cotidianos
AMPLIACIN
Ficha 5
Lxico
Expresiones latinas
AMPLIACIN
Ficha 6
Lectura
Dido y Eneas
AMPLIACIN
Ficha 7
Curiosidades
El signo arroba @
AMPLIACIN
73
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 74
FICHA 1
REFUERZO
NOMBRE:
CURSO:
FECHA:
MASCULINO
Nominativo singular
Domin-
Acusativo singular
Genitivo singular
Acusativo plural
Genitivo plural
Vir-
Nominativo singular
Taur-
Dativo singular
Ablativo singular
Puer-
NEUTRO
Nominativo singular
Verb-
Genitivo singular
Nominativo plural
Genitivo plural
Dativo singular
Vocabul-
Dativo plural
Acusativo singular
Oppid-
Acusativo plural
Bell-
Indica la persona, el nmero y el tiempo de las siguientes formas verbales. A continuacin cambia
el tiempo de presente a pretrito imperfecto o al revs, segn corresponda.
VERBO
PERSONA
NMERO
TIEMPO
Lauda-ba-m
Vola-s
Dic-u-nt
Veni-e-ba-mus
Ride-tis
Mitt-i-t
74
RESULTADO
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 75
Busca en el cuadro la correspondencia entre las formas latinas y las castellanas. Completa
las que faltan.
1
APERIEBAT
2
cantatis
3
(21)
4
discunt
5
(17)
6
mittebas
7
(1)
8
(32)
9
aprenden
10
studetis
11
(6)
12
cantis
13
hacas
14
gerimus
15
envo
16
(20)
17
nutris
18
(34)
19
pario
20
APERIUNT
21
CANTANT
22
aprendais
23
mittis
24
studebatis
25
(26)
26
cantbamos
27
nutriebam
28
gerit
29
student
30
estudiis
31
(28)
32
discitis
33
hacemos
34
paren
35
(29)
36
(19)
37
mitto
38
envas
39
(24)
40
(22)
41
nutra
42
(13)
b) Circum
c) Per
d) In
e) Inter
f) Post
75
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 76
FICHA 2
REFUERZO
CONCORDANCIA SUJETO-PREDICADO
NOMBRE:
CURSO:
Combina palabras de las distintas columnas para formar frases en latn correctas gramatical
y sintcticamente. No puedes cambiar terminaciones.
SUSTANTIVOS
Puella // populus
Servus // discipulas
Fortunam // discipuli
Grammaticam // herbam
Magistrae // equus
76
FECHA:
ADJETIVOS
VERBOS
PALABRAS INVARIABLES
romanus
habet
malam
laudant
et
boni
student
sed
hispanus
discit
non
probas
olet
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 77
FICHA 3
REFUERZO Y AMPLIACIN
TEXTOS MITOLGICOS
NOMBRE:
CURSO:
FECHA:
TEXTO A
Orcus
Tres dei mundum gubernabant: Neptunus aquarum
regnum habebat. Iuppiter terram et caelum habebat.
Pluto mortuorum regnum obtinet.
Orcus regnum subterraneum est, Ibi mortui habitant.
Pluto et Proserpina, regina Inferorum, in magna regia
habitant, sed regia non est pulchra.
Cerberus, canis triceps, prope ianuam regiae semper vigilat.
Circum regiam silvae densae sunt; in silva umbrae mirae errant. Regnum subterraneum semper obscurum
est. Circum Orcum fluit fluvius Styx, frigidus et obscurus. Deus Mercurius mortuos ad ripas fluvii ducit; parva navicula nauta Charon mortuos trans fluvium frigidum portat.
Sed Charon mortuos sine pecunia non portat sed animae prope ripam fluvii per centum annos errant. Post
centum annos Charon miseras umbras trans fluvium sine pecunia portat.
N. B. Canis triceps, nom. sing. m.: perro de tres cabezas /
est: 3. pers. sing. pres. (sum, es, esse, fui): es
Nombres propios
Vocabulario
77
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 78
TEXTO B
Hercules et Cacus
Olim in Italia in magna spelunca Cacus, filius Vulcani,
vivebat. Monstrum horrendum erat1, oculos saevos habebat et flammas fumumque vomebat. Saepe per campos errabat, agros vastabat et urebat, atque semper finitimos populos crudeliter vexabat. Tandem Hercules,
Iovis filius, ad Italiam ex Hispania venit2, ubi cum Gerione, altero monstro, pugnaverat3 taurorum causa.
Nunc Hercules Eurystheo tauros ducere debebat. Sed
Vocabulario
alter, era, erum: el otro, la otra, lo otro (de dos)
audio, is, ire, iui, itum: or
brachium, i, n.: brazo
Cacus, i, m.: Caco
campus, i, m.: campo
cauda, ae, f.: cola
causa, prep. + gen.: por
clamo, as, are: gritar
crudeliter: adv. cruelmente
curro, is, ere, cucurri, cursum: correr
debeo, es, ere, ui, itum: deber
duo, ae, o: dos
Eurystheus, i, m.: Eurysteo
e/ex, prep. + abl.: de
finitimus, a, um: vecino
frustra, adv.: en vano
fuga, ae, f.: huida
fumus, i, m.: humo
Gerio, Gerionis, m.: Gerin
78
erat: era
venit: vino, lleg
pugnaverat: haba luchado
En Espaa encontramos una recreacin posterior de este mito en Aragn, segn la cual
el enfrentamiento se produce en tierras aragonesas y Hrcules, vencedor, entierra a Caco poniendo
encima de su tumba lo que hoy llamamos el Moncayo. En la fachada del Ayuntamiento de Tarazona
se representa este episodio. Localiza el Moncayo y Tarazona en un mapa.
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 79
FICHA 4
AMPLIACIN
TEXTOS COTIDIANOS
NOMBRE:
CURSO:
FECHA:
TEXTO A
bat: Litteras non lego. Ergo medicus oculis medicamentum dabat et valedicebat. Altero die2, ubi Davus rursus ad medicum venit, et Diodorus, clarus medicus graecus, alias litteras maiores3 monstrabat et interrogabat:
Certe nunc legis litteras, nonne?
Minime, medice! respondebat Davus.
Quomodo non vides? Maximae4 sunt!
Et tandem Davus dicit: o probe medice, legere non scio!
Vocabulario
bene, adv.: bien
certe, adv.: ciertamente, en verdad
claudus, a, um: cojo
Davus, i, m.: Davo
dies, ei, m. / f.: da
ergo, conj.: por lo tanto
inopia, ae, f.: pobreza
interrogo, as, are: interrogar
itaque, conj.: as pues
laboro, as, are: trabajar
Notas
1
2
3
4
uno die: un da
altero die: otro da
maiores: mayores, ms grandes
maximae: grandsimas
TEXTO B
Aenigma
Totum cerebrum, caput durum.
Nullum ingenium, sed habeo saporem.
Vocabulario
caput, itis, n.:cabeza
cerebrum, i, n.: cerebro
79
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 80
FICHA 5
AMPLIACIN
EXPRESIONES LATINAS
NOMBRE:
80
CURSO:
FECHA:
Enlaza las siguientes expresiones latinas con su significado y localzalas en la sopa de letras.
In albis
Lugar agradable
Grosso modo
Peccata minuta
Extra muros
Contra naturam
In memoriam
A grandes rasgos
Ad kalendas graecas
Arbiter elegantiae
Contra la naturaleza
Auditorium
En recuerdo de
Campus
En blanco
Locus amoenus
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 81
FICHA 6
AMPLIACIN
DIDO Y ENEAS
NOMBRE:
CURSO:
FECHA:
81
937996 _ 0070-0083.qxd
31/7/08
15:47
Pgina 82
82
937996 _ 0070-0083.qxd
24/7/08
11:39
Pgina 83
FICHA 7
AMPLIACIN
EL SIGNO ARROBA @
NOMBRE:
CURSO:
FECHA:
En espaol se dice arroba, pero otros idiomas utilizan expresiones mucho ms descriptivas:
en sueco se dice alfa-manguera (alfaslang)
en dans, a-con-rama (snabel-a)
en holands cola-de-mono (apestaartje)
en francs, caracol (scargot)
en italiano, caracola (chiocciola)
en noruego, bollo espiral (kanel-bolle),
etctera.
Del blog La llama de Vesta
http://clasicascheste.blogspot.com/index.html
83