NIM TIN V

S LA CHN
CA CNG CHNG

N GII LNH O
TRONG H THNG CHNH TR

GII THIU

Vai tr ca n gii trong h thng chnh tr l ht sc cn thit nhm m bo quyn bnh

ng, cng nh tng cng tnh i din ca y cc nhm trong vic a ra cc
quyt sch c nh hng n ton x hi. Ngoi yu t th ch ho cc quy nh khuyn
khch n gii tham gia chnh tr, nhn thc trong x hi cng nh s bu chn ca cc c
tri ng vai tr quan trng trong vic thc y s tham gia lnh o ca n gii.
V th ch, Vit Nam, trong nhng nm qua, t c nhng tin b ng ghi nhn. Hin php 2013
c nhng quy nh v bnh ng gii v khng phn bit i x trong lnh vc chnh tr. Lut Bnh ng
gii v Chin lc Quc gia v Bnh ng gii giai on 2011 2020 c ban hnh. Bn cnh , b
my quc gia v bnh ng gii v v s tin b ca n gii ang tng bc c hon thin.

Mc d vy, s liu thng k v lnh o nhiu cp cho thy, t l n gii tham gia lnh o cc cp
cn thp hn nhiu so vi mc tiu Vit Nam ra. V d, n y vin ng Cng sn cp TW v
tnh/thnh qua 3 nhim k khng t 9% ( cp TW), 12% ( cp tnh/thnh) v khng t ch tiu ra
l 15% mi cp1. Quc hi, t l n i biu gim t 27,3% (kha XI) xung cn 25,76% ( kha XII)
v xung cn 24,4% (kha XIII)2. T l n i biu Hi ng nhn dn ba cp ch tng khong 2 - 3% mi
nhim k v khng t ch tiu ra l 30% mi cp3. Duy nht ch c t l n gii v tr lnh o
cp huyn v x c ci thin, trong khi con s n gii cc v tr lnh o cp tnh v Trung ng
khng c g thay i, nu khng gim i4.

Mc d ch trng v cc quy nh
c, ti sao t l
n gii tham gia lnh o vn thp?
Nghin cu ny s ng gp vo vic l gii cu hi trn thng qua vic iu tra phn tch cm
nhn ca nhiu nhm dn c v n gii vi vai tr lnh o, cng nh cc ro cn khin cng
chng khng la chn ng c vin n vo cc v tr lnh o. Qua , nghin cu ny c k
vng s gp phn cung cp thng tin, to tin cho cc can thip ph hp nhm thc y n
gii gi cc v tr lnh o trong h thng chnh tr.

C th, nghin cu ny tp trung vo cc mng sau:

Phn tch
nhn thc, nh gi,
k vng ca
cng chng i vi
nng lc, k nng,
phm cht v
vai tr lnh o
ca n gii

Ngun: Ban t chc TW ng 2007, 2011 v Hi LHPN 2012

Ngun: Vn phng Quc hi, 2011
Ngun: B Ni v 2007, 2011
4
Ngun: UNDP.2012, dn

iu tra,
phn tch cc
yu t nh kin gii
nh hng ti
nhn thc v hnh vi
ca cng chng
v n gii lnh o
trong h thng
chnh tr

1
2
3

xut cc
bin php nhm
thay i nhn thc
v hnh vi ca
cng chng gp phn
thc y n gii lnh
o trong h thng
chnh tr

Cc nghin cu v n gii tham chnh nhiu nc trn th gii ch ra rng nh kin trong nh gi
vai tr, nng lc i vi n gii l mt trong nhng nguyn nhn quan trng cn tr h tham gia lnh
o5.
Da trn nn tng , chng ti tin hnh nghin cu ny kt hp c nh lng v nh tnh iu
tra su rng v quan nim ca cng chng i vi vic n gii tham gia lnh o v phn tch cc nh
kin gii t quan nim ny. Nghin cu ny c thc hin ti 3 tnh Thi Nguyn, Bnh nh v Vnh
Long, i din cho 3 min Bc, Trung, Nam, vi cc tiu ch la chn da trn c cu dn s, thu nhp,
gio dc gn vi bc tranh chung ca quc gia6. Nghin cu s dng hai phng php chnh l kho st
bng bng hi i vi i din cc nhm dn c c la chn ngu nhin (576 bng hi) v phng vn
su, tho lun nhm vi 213 ngi thuc nhiu nhm dn tc, tui tc v ngh nghip khc nhau. Nghin
cu ny, do Oxfam phi hp vi Trung tm h tr gio dc v nng cao nng lc cho ph n (CEPEW)
thc hin trong nm 20147.

NHNG NI DUNG CN THO LUN TC NG CHNH SCH

Nhng ni dung cn tho lun m bo co a ra trong phn ny n t nhng pht hin
ca nghin cu. Cc ni dung ca bo co c sp xp theo mt trt t tuyn tnh vi
mc ch tr li cho cc cu hi c th nh sau:
1.

CNG CHNG C NIM TIN VO KH NNG LNH O CA

N GII KHNG?

2.

CM NHN CA H V KH NNG LNH O CA N GII DA VO U?

HAY NI CCH KHC, L DO H C/KHNG C NIM TIN I VI NNG LC
LNH O CA N GII?

3.

C HAY KHNG CC NH KIN GII TN TI TRONG CM NHN, NH GI

CA CNG CHNG I VI VIC N GII LM LNH O? NU C NH KIN
GII, VY H LY CA CC NH KIN L G?

4.

U L NHM C NHIU NH KIN GII NHT HOC B NH HNG NHIU

NHT BI NH KIN GII TRONG VIC LA CHN N GII VO CC V TR
LNH O TRONG H THNG CHNH TR?

5.

CC BIN PHP NO CN C P DNG NHM KHUYN KHCH S THAY

I TRONG CM NHN V HNH VI CA CNG CHNG I VI VIC N GII
THAM GIA LNH O TRONG H THNG CHNH TR?

Linda L. Carli & Alice H. Eagly (2001): Gender, Hierarchy, and Leadership: An
Introduction. Journal of Social Issues, Vol. 57, No. 4.
6
L cc tnh c c ng bo Kinh v ng bo dn tc thiu s cng sinh sng. Theo kt
qu iu tra mc sng dn c nm 2012, Thi Nguyn c thu nhp bnh qun u
ngi t 1.747.100 VND v t l dn s t 10 tui tr ln bit ch t 92,4% , Bnh
nh t 1.719.000VND v 93,5%, Vnh Long t 1.743.000VND v 90,8%. Trong khi,
mc thu nhp bnh qun u ngi trn c nc cng nm l 1.999.800VND v t l
dn s t 10 tui tr ln bit ch t 93,1%.
7
c 789 cng chng thuc cc nhm tui, dn tc, ngh nghip v hon cnh gia
nh khc nhau cung cp thng tin thng qua cc phng php iu tra bng hi, tho
lun nhm v phng vn su. Trong , 25,5% l cn b cng chc, 50,9% lm nng
nghip, 23,4% l cn b hu tr v bun bn. Ti liu v cc l thuyt v nghin cu
thc trng c lin quan cng c thu thp v phn tch.
3
5

CC PHT HIN CHNH

Kt qu phn tch s liu iu
tra cho thy, 97,2% n gii v
91,4% nam gii c phng
vn (trong c 98,7% cng
chc n v 95,6% cng chc
nam) cho bit h c nim tin
l n gii c th lm lnh o
gii.

1.

97,2
91,4
%
%

4,7% nam gii v 1,9% n

gii ni h khng tin tng
vo kh nng lnh o ca n
gii. 3% nam gii v 0,9% n
gii khng c kin v vn
ny.

V SAO?

57,4% 32,9% 23,5% 20% 19,3%

Pht biu ph n
iu hnh
cng vic gii

Pht biu ph n
c trch nhim,
nhit tnh,
lo lng cng vic

Pht biu ph n
gn gi vi
ngi dn,
vi cp di

Pht biu ph n
kho lo trong
giao tip

Pht biu ph n
t tiu cc,
khng ru ch

Cc s liu cho thy cc l do cng chng tin tng vo kh nng lnh o

ca n gii.
Hn mt na s ngi c hi tin rng n lnh o iu hnh cng vic gii. Mt phn ba s ngi
c hi cho bit n lnh o c trch nhim, nhit tnh v bit lo lng cho cng vic. C 4 ngi c
hi th 1 ngi cho rng l do h tin vo kh nng ca lnh o n l v n gii gn gi vi cng chng
v cp di. Mt phn nm s ngi c hi nh gi cao s kho lo trong kh nng giao tip ca n
lnh o. Tng t, gn hai mi phn trm s ngi c hi cho rng lnh o n t tiu cc, khng
ru ch.
Do khi so snh kh nng lnh o ca nam v n, 61,5% cng chc n v 48,5% cng chc nam,
51,4% ngi dn n v 50,8% ngi dn nam c phng vn u cho rng n gii v nam gii c th
lm lnh o tt nh nhau.

56,2
%

52,7
%

49,5
%

Kh nng lnh o nh nhau

24,8
%

31,8
%

30,3
%

Nam gii lnh o tt hn

* Nhm 20 - 30 tui
* Nhm 31 - 50 tui
* Nhm trn 50 tui

16,2
%

12,7
%

17,6
%

N gii lnh o tt hn

Bn cnh , vn cn mt s ngi (30%), c bit l nam gii (33,8% nam cng chc v 38,5% cng
chng nam) tin rng nam gii lm lnh o tt hn; mt s t (14,9%) th cho rng n gii lm lnh o
tt hn.
Nhn chung trong hu ht cc nhm c phng vn, cng chng c nim tin vo kh nng lnh o ca
n gii. Khng nhng th, cng chng cn c th k ra cc l do khin h tin tng vo n gii lnh o
trong h thng chnh tr.

Mc d khi c hi, cng chng tr li rt nhanh

nam-n lm lnh o tt nh nhau nhng h vn gn
cc yu t nam tnh v n tnh khi so snh gia lnh
o nam v lnh o n.
Khi ni v c im ca lnh o nam, cng chng thng nu cc im nh quyt on, mnh m,
nng tnh, c th tip khch (ung ru). Ngc li, cng chng thng nu cc c im nh nh
nhng, mm do, kho lo khi ni v lnh o n.

2. Cng chng t bit v nhng n gii lnh o trong h

thng chnh tr, tuy nhin vi nhng trng hp h bit
trong thc t, h u nhn thy n gii c kh nng, nng
lc tham gia cc v tr lnh o
Mt im cn lu l t l n gii lm lnh o ti cc cp u rt thp. Bi vy, phn ln cng chng
(67%) gp kh khn khi c ngh nu tn mt lnh o n m h bit. Kt qu phn tch s liu nh
lng cho thy, mt s cng chng c nhc n nhng lnh o n tm quc gia i vo lch s nh
cc b Nguyn Th Bnh, Nguyn Th nh, hay nhng n lnh o ch cht ng nhim ca quc gia
thng xut hin nhiu trn truyn thng nh b Nguyn Th Kim Ngn, b Nguyn Th Doan, b Tng
Th Phng mc d h cha tng gp g. Tuy nhin hu ht cng chng khng th k tn c lnh o
n no gn gi ti a phng ca h. Mc d vy, khi tho lun nhm hay phng vn su, nhng cng
chng a phng hoc n v c lnh o l n u nh gi cao nng lc ca nhng lnh o ny
trong qu trnh pht trin kinh t x hi v ng gp trc tip vo xy dng nng thn mi nh huy ng
s ng gp tch cc ca cng chng v m bo cht lng cc cng trnh xy dng c s h tng
nng thn.

Chng ti tha nhn nng lc

lnh o n. C tnh c 2 x t ch tiu
nng thn mi trong s 22 x c chn
xy dng th im u l x
c b th ng y l n.

Nh ci c T lm
b th c uy tn hn xm
trng Nhng ci m ngi
ta pht ng ra m dn tin th
c th ngi ta n hn, nn
ngi ta ng h nhiu hn
TLN ngi dn n x Cao
Sn.

PVS lnh o nam cp tnh Vnh Long

Cng chng cng cho rng n gii lm lnh o em li nhng

thay i tch cc cho c quan v cng ng nh tit kim chi ph
do qun l chi tiu tt, minh bch v c tm nhn trong cng tc cn
b, quan tm n cn b l n gii.
5

Chng ti mun ph n
lm lnh o ci thin tnh
hnh tiu cc, lng ph v tham
nhng hin nay
TLN nam cng
chng x C Lng

3. p t nhng k vng, tiu chun ring

i vi n gii l lnh o
u tin

Cc k vng ca cng chng

i vi mt ngi lnh o

Nng lc chuyn mn
v gii quyt cng vic
Quan tm v
chm lo cho dn

16%

41,3%

22%

51,6%

23%

Cn li
Gn gi, hiu nhu
cu ca dn

29,8%
24,2%

C trch nhim
vi cng vic
Dn ch, lng nghe
kin ca dn
Cng bng vi
mi ngi
Khng tiu cc,
tham nhng

Kt qu phn tch s liu nh lng khng nh k vng u tin ca cng chng i vi mt ngi lnh
o l nng lc chuyn mn v gii quyt cng vic ca h - 51,6%, quan tm v chm lo cho dn 41,3%; gn gi, hiu nhu cu ca dn - 29,8%; c trch nhim vi cng vic - 24,2%; dn ch, lng nghe
kin ca dn - 23%; cng bng vi mi ngi - 22%; v khng tiu cc, tham nhng - 16%.

Nh vy c th thy, cng chng c nhng k vng tng t v nng lc v phm cht ca mt ngi
lnh o bt k lnh o l nam hay n. l nhng kh nng v chuyn mn, trch nhim, cng
bng, trong sch v.v. Nu ch n thun nh gi tiu chun cng chng a ra da trn nhng s liu
ny d to cm gic khng c bt c s phn bit v gii no trong nhn thc, k vng v nh gi
ca cng chng i vi lnh o n. Nhng phn tch su hn t s liu nh tnh cho thy thc t
khng phi nh vy.

Bn cnh cc tiu ch v nng lc chuyn mn gii, c

phm cht o c, c bn lnh chnh tr, c k nng xy
dng cc mi quan h v k nng x l cng vic tr
thnh mt ngi gii vic nc nh nam gii lnh
o8, cng chng cho rng n gii lm lnh o8 cn
phi m vic nh v phi th hin cc tnh n (n tnh).
Phn tch thng tin t cc phng vn su v tho lun nhm ch ra rng, c nhng tiu chun kp c
p t cho n gii lm lnh o. Trong cng vic, kh nng chuyn mn b y xung hng th yu.
Thay vo , cng chng cho rng, cho d l lnh o n th trc tin cng cn phi t c nhng
chun mc truyn thng dnh ring cho n gii. l m bo t c, kh nng qun xuyn vic nh,
chm sc con ci, chm lo cho chng v.v.
Cng chng cho rng, ngoi cc bng cp v chuyn mn, ngi lnh o trong h thng chnh tr l ngi c u c sng to v tm nhn chin lc, lun hc hi v cu tin
b, k c hc hi cp di v cng chng. V phm cht o c, h l ngi ch cng v t, trung thc, t li ch ca cng chng ln trn, dm lm v dm chu trch nhim,
khng quan liu v tham nhng. V phm cht chnh tr, h l ngi c t tng vng vng v trung thnh vi ng li ca ng v Nh nc. V k nng xy dng cc mi
quan h, h l ngi c uy tn vi cp trn cng nh cp di v cng chng, gn gi v ci m, c kh nng thuyt phc ngi khc, gi on kt ni b t chc v xm ging,
su st vi qun chng, bit lng nghe v hiu tm t nguyn vng ca cng chng v p ng c nhu cu ca cng chng. V k nng gii quyt cc cng vic, h l ngi
tm huyt v lo lng cho cng vic; gii quyt cng vic mt cch khoa hc, linh hot v ph hp vi tng nhm i tng thay v ra mnh lnh hnh chnh.

ng nhin nu
v ti trng thnh c th
ti vn quan tm. Ti yu cu l
cng vic gia nh vn ok. Mc d ti
vn sn sng gip nhng ti vn cn
phong kin v ti vn suy ngh rng l ci
vic y (vic nh) l vic ch lc ca
ph n

ang ngy c my
ting giao lu bn b
th by gi cng thy khng cn
nh trc na nu v lm lnh
o N c nh hng ch, v
lm lnh o th khng cn nhiu
thi gian dnh cho gia nh
TLN nam gii x M Ha

PVS nam lnh o cp tnh

Thi Nguyn

Ni chung ci ny l
ngoi x hi, cn ci gia nh th cng
phi l cng, dung, ngn, hnh ri phm
cht ca ngi ph n Ph n phi
gii vic nc, m vic nh.

Mt khc, s khc bit gia kt qu nh tnh

v nh lng trong quan im v phm cht v
k nng cn thit ca lnh o n th hin r mt
thc t: Cng chng nhn thc c nhng li ch
khi c lnh o n, min khng phi l ngi n gii
trong gia nh h, bi khi ngi n gii khng th m bo
c vai tr ngi v ngi m theo cc nh kin truyn thng.

TLN cng chng nam x Qui Thin

Nhng nh kin gii khng ch nh hng ti s tip cn ca

n gii i vi cc v tr lnh o m cn nh hng ti vic h
c nh gi nh th no trong cng v lnh o ca mnh.
Thm na, h ly ca nhng nh kin ny l vic n lnh o khng c xem xt, nh gi da trn
nng lc cng vic v quan trng hn c l nh hng n vic tip cn cc v tr lnh o cao hn,
tham gia nhiu hn vo qu trnh ra cc quyt nh quan trng.
i vi nhng n gii ang trn cng v lnh o, bn cnh nhng yu t chuyn mn, vai tr trong gia
nh v.v., h cn b xem xt theo nhng tiu chun nh hnh thc, cch n mc. Theo kt qu tho lun
nhm v phng vn su, i ng lnh o v cn b cng chc (c nam v n) u cho rng mt ngi
n lm lnh o phi l ngi c ngoi hnh p, sang trng thu ht ngi khc v ngoi giao hiu
qu.
Lt ch sang xem lnh o n ca chng ti. Ph n lnh o ca chng ti c ngoi hnh v bit cch
n mc PVS lnh o x Sn Cm.
Ch nhng ph n c ngoi hnh khng p mi i ln bng nng lc, cn nhng ph n khc c th i
ln bng cc cch tiu cc v tin bc v tnh cm Tho lun nhm cn b n cp tnh Thi Nguyn.
c bit, phn tch nh tnh cho thy tiu chun hnh thc p t cho n gii lm lnh o ph bin trong
chnh nhng ngi ang m nhim cc v tr lnh o (bt k l nam hay n). Trong khi tho lun v tr
li phng vn cc cn b ny cho thy, vic khen ngi hoc bnh lun v vc dng, ln da v trang phc
vn thng xuyn xy ra. iu ny khng ch to ra nhng tiu chun hon ton mang nh kin gii m
cn c nhng tc ng tiu cc n s t tin ca bn thn ngi n lm lnh o.
7

Em xem ch c xu
khng? Lnh o ca ch
c yu cu ch phi trang im
v n mc p mi khi c cc
on v lm vic. V th nn ch
phi n lc chng minh bn thn
thng qua cng vic. Ch l ngi
i c s nhiu nht.

Ch thy em th no?
Em ch bun bn ch
ri qua y lun. Bnh thng
em ch n mc nh th ny thi.
PVS n gii lm lnh o
cp thn thuc x Thanh Bnh.

PVS n gii lm lnh o

huyn Vng Lim.

4. nh kin gii i vi n gii lm lnh o nh hng

ti hnh vi la chn ca cng chng
Mt trong nhng mc tiu ca nghin cu ny l tm hiu xem nu nhng nh kin gii tn ti trong cm
nhn, nh gi ca cc nhm dn c i vi n gii lm lnh o trong h thng chnh tr, th nhng nh
kin c tc ng th no i vi hnh vi, s la chn, ng h ca cng chng i vi nhng ng c
vin l n hoc i vi nhng lnh o n trong h thng.

96,8
%

Hu ht cng chng
c phng vn

(96,8%)
c nim tin l
n gii c th
m nhiM nhng
v tr lnh o tt

Tuy
nhin

58,5
chn nam

&

41,5
chn n

khi c hi liu h c sn sng la chn ng

c vin n vo cc v tr lnh o nu c ng
c vin nam cng c kh nng tng ng.

Cng chng cho rng, n gii lm lnh o ch

l gnh thm trch nhim, bi vai tr chnh ca
h l lo cho gia nh s l nhng ro cn cho h
trong vic thc hin vai tr ph l tham gia lm
lnh o trong h thng chnh tr.

Nh vy, khong cch gia nim tin v hnh vi

c th l vic la chn cc ng vin n vo cc
v tr lnh o cn qu ln. iu ny cho thy
cc nh kin gii c tc ng mnh m n
hnh vi ca cng chng. Kt qu phn tch nh
tnh cng th hin r iu ny.

KHNG BU CHO PH N V PH N BN GIA NH, CON CI

NN KHNG C THI GIAN DNH CHO CNG VIC. PH N
VT V GP NHIU LN NU C LM LNH O V PHI
HON THNH C CNG VIC CHUNG V CNG VIC GIA NH.
TLN cng chng n x M Ha

5. nh kin gii nh hng nhiu n vic

la chn n gii tham gia lnh o ca
i ng cn b, cng chc v ngi dn
Theo kt qu phn tch nh lng, gio dc, tui v ngh nghip l ba yu t c tc ng ng k n
quyt nh la chn hay khng la chn ng c vin n vo cc v tr lnh o. Mt im ng lu l
c ba yu t ny u khng nh hng n nim tin v nng lc ca n gii trong cng tc lnh o.
Bo co s dng phng php phn tch hi quy v kt qu cho thy: Trnh gio dc9 v tui10 t
l thun vi kh nng la chn chn ng c vin nam v t l nghch vi kh nng la chn ng c vin
n.

iu c ngha l, i vi ngi cng ln tui v trnh gio dc cng

cao th kh nng h la chn ng c vin n cng thp.
Phn tch s liu nh lng cng ch ra rng, nhm cn b, cng chc (c nam v n) chnh l nhm t
la chn ng c vin n nht. 66% s cn b, cng chc c hi cho bit h s la chn ng c vin
nam. T l ny l 55% trong s nhng ngi thuc cc ngnh ngh khc11. Nhm cn b, cng chc cng
l nhm c trnh gio dc cao nht vi 80% c trnh i hc hoc trn i hc.
Nh vy, c th thy r rng trc nay chng ta hay cho rng nh kin gii i lin vi trnh gio dc
v hiu bit thp, hay cc nhm i tng t c tip xc vi cc chnh sch ca ng v Nh nc.

Tuy nhin, kt qu iu tra ca nghin cu

ny cho thy nh kin gii trong vn n
gii tham gia lnh o tn ti v c nh
hng ln nht n nhm cn b, cng chc
vn c cho l cp tin.
iu ny c th gy ra nhng tc ng nht nh bi y cng chnh l nhm tham gia nhiu nht vo
qu trnh ra quyt nh gii thiu, b nhim cc v tr lnh o trong h thng chnh tr v v vy, nh
hng ln n vic n gii c th tham gia vo cc v tr ny. Nghin cu Ph n tham gia chnh tr
c thc hin bi CEPEW v ActionAid cng ch ra rng, u lnh o cam kt trch nhim mnh m,
c nhn thc v quan im gii tin b, t l n gii c gii thiu v b nhim lm lnh o cao hn.
Ngc li, ni no cn b, lnh o thiu quan im gii trong cng tc cn b, t l n lnh o khng
tng hoc gim i12.

= .19, p <.001
= .11, p <.05
(1, N = 483) = 4.72, p < .05
12
CEPEW, ActionAid, Nghin cu ph n tham gia chnh tr ti H Ni, TP H Ch Minh, Qung Ninh, k Lk v Tr Vinh, 2012.
9

10
11

10

KHUYN NGH
1. Thay i thi ,
nim tin ca cng
chng i vi ph
n lnh o trong
h thng chnh tr
thng qua xo b
nh kin gii

1.1.

Thay i
nhn thc ca
cng chng ni
chung v vai tr ca
n gii thng qua vic
xy dng hnh nh
ngi n lnh o
trong cc sn phm
truyn thng i
chng

Truyn thng i chng (tivi, bo vit, trang tin tc, i pht thanh v.v.) c ph su rng13 v c kh
nng thay i nh kin v gii thng qua cch h xy dng hnh nh nhng n gii lnh o. Ngi n
trong cc sn phm truyn thng khng gn vi vai tr gii nh trch nhim vi gia nh, tiu chun
truyn thng i vi n gii. c bit cn nu cao tm quan trng ca vai tr gnh vc cng vic x hi
i vi nhng n gii c kh nng lnh o ch khng phi vai tr ch l th yu. Cc nghin cu ti
cc nc khc trn th gii cng cho thy, cc sn phm truyn thng khng ch n thun l cc bn
tin, cc phng s m yu t gii cn c cn chnh ngay c trong cc ni dung mang tnh gii tr hay
qung co vi mc ch thng mi cng c vai tr gii trong gia nh v x hi14.

Thm ch cc qung co mang tnh thng

mi cn c kh nng nh hng su rng
hn, bi chng c pht i pht li
vi tn sut cao15.
Tng cng nng lc v gii cho cc nh bo, nhng ngi lm cng tc truyn thng i chng thng
qua cc chng trnh o to, cc bui hi tho, cc ti liu v vn n gii tham gia cc v tr lnh
o. Mc tiu ca hot ng ny l nhm m bo cc ni dung truyn thng c nh hng tch cc n
vic thay i thi , nim tin ca cng chng trong c nc.
Lng ghp vn n gii tham gia chnh tr vo cc hat ng truyn thng trong cc bc ca qui trnh
bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn cc cp (gm cc bc gii thiu ng c vin,
hip thng, tip xc c tri). y c xem l bin php c bit tm thi16 hay bin php thc y
bnh ng gii17 m khng vi phm nguyn tc bnh ng trong quy trnh bu c.

11

1.2. Thay i nhn thc v vai tr gii t trong chnh mi

trng gio dc
CC SN
PHM GIO DC,
CC LOI SCH
C GII THIU CHO
HC SINH C KHNG
CNG C HAY TO RA
CC NH KIN GII
TRONG VN LNH
O HAY VN
GIA NH

M BO
RNG HNH NH
NGI N GII
C CHUYN TI
VI Y NHNG K
NNG V NNG LC
LNH O TNG
NG NH NAM
GII

HOT NG NY
S GIP CHO TH H
TNG LAI C C
NHNG NHN THC
Y V VAI TR
CA N GII TRONG
H THNG CHNH
TR

Mt khc, c th thng qua hc sinh to cc

hiu ng lan to n cc cng ng dn c.
1.3. TNG CNG GII THIU NNG LC N GII, NU BT
NHNG GNG N LNH O GII
iu ny nhm thay i quan nim ca cng chng thng qua vic tip xc, lm vic thc t vi nhng
n lnh o trong h thng chnh tr.
C th ni y l cch hiu qu gii thiu n cng chng nhng hnh nh n gii lnh o gn gi v
c nng lc cng tc. Ngoi vic tng s lng n gii lm lnh o cc a phng, cn c cc chin
dch truyn thng su rng nhm pht hin nhng gng n lnh o nhiu cp, gii thiu hnh nh
ca h n vi cng chng.
Tng cng vn ng nhng n gii c nng lc tham gia vo cc v tr lnh o bng cch gip h nhn
ra li ch ca vic tham gia vo cc v tr ny khng ch i vi x hi m i vi chnh bn thn cng nh
gia nh h.

Alexander, D., & Andersen, K. (1993). Gender as a Factor in the Attribution of

Leadership Traits. Political Research Quarterly, 46(3), 527-54.
Gauntlett, D. (2008). Media, gender and identity: An introduction. Routledge.
15
Lafky, S., Duffy, M., Steinmaus, M., & Berkowitz, D. (1996). Looking through gendered
lenses: Female stereotyping in advertisements and gender role expectations. Journalism
& Mass communication quarterly, 73(2), 379-388.
16
iu 3 Cng c Xa b mi hnh thc phn bit i x i vi ph n (CEDAW) quy
nh cc quc gia thnh vin thc hin cc bin php c bit tm thi nhm thc y
nhanh bnh ng trn thc t gia n gii v nam gii.
17
Quy nh ti iu 6 Lut Bnh ng gii 2006.
13

14

12

13

2. Thay i hnh vi trong la chn

n gii vo cc v tr lnh o
2.1.

Lut ha cc ch tiu gii c quy nh ti Ngh quyt 11-NQ/TW ngy 27/4/2007 v Chin
lc quc gia v bnh ng gii giai on 2011 202018 trong Lut Bu c i biu Quc hi v
i biu HND sa i. Theo , t l mi gii c a danh sch ng c vin khng thp
hn 45%. m bo t l mi gii c bu khng thp hn 35%. m bo tnh tng ng
v trnh vn ha v v tr cng tc gia cc ng c vin trong cng mt n v bu c.

2.2.

Tp trung truyn thng thay i thi v hnh vi trong chnh cc c quan, n v; nhm n
nhng i tng l cn b, cng chc cc n v ny i vi vn n gii tham gia cc v
tr lnh o trong h thng chnh tr. C cc chnh sch c th khuyn khch nhm cn b,
cng chc thay i thi cng nh hnh vi trong vic la chn cc ng c vin n, hay b
nhim n vo cc v tr lnh o.

2.3.

C ch ti x l nhng c quan, t chc v ngi ng u khng thc hin cc ch tiu gii

trong cng tc cn b nh quy nh ti Ngh quyt 11 v Chin lc Quc gia v Bnh ng
gii cng nh x l cc hnh thc phn bit i x v gii trong cng tc quy hoch v b nhim
cn b, gii thiu ngi ng c.Theo , nhng c quan, n v khng t ch tiu gii trong
cng tc cn b s khng c cng nhn ng b vng mnh; nhng ngi ng u khng
m bo ch tiu gii trong c quan, n v khng c cng nhn hon thnh tt nhim v.

18

Ngh quyt 11 v Chin lc Quc gia v Bnh ng gii ra: n 2020, t l n i biu Quc hi v HND cc cp t t 35 40%.

14

2.4. Thc hin quy nh ca

B chnh tr v m bo

t l n gii tham gia cc

chng trnh o to

ti cc hc vin/trung tm

bi dng chnh tr

v hnh chnh cc cp19

2.5.

C cc chng trnh, bin php gip pht trin nng lc lnh o cho nhng n gii c tim nng,
xy dng s t tin da vo kh nng chuyn mn, x l cng vic thay v yu t hnh thc v gia
nh.

2.6.

G b cc ro cn thng qua r sot li cc chng trnh thi ua cp quc gia hay a phng
dnh cho n gii, nhng li gp phn cng c cc nh kin gii, p t nhng tiu chun ln n
gii. Nghin cu hin ti cho thy c kh nhiu nhng chng trnh nh vy ccp quc gia,
cp a phng cng nh phm vi ngnh ngh. Di y l cc v d c th v chng trnh do
cc c quan ban ngnh ang pht ng su rng.

Phong tro
Gii vic nc - m vic nh
c Tng Lin on Lao ng Vit Nam pht ng trong i
ng n cng nhn, vin chc v lao ng20 v

n tuyn truyn Bn phm cht: T

tin - T trng - Trung hu - m ang21
do Hi LHPNVN trin khai t nm 2010 ti 100% hi vin n
trn ton quc gp phn cng c vai tr kp ca n gii.
Ni dung hng dn tuyn truyn ca HLHPNVN v
TLLVN m rng phm cht m ang nh l qun
xuyn vic nc, vic nh ca n gii22.

15

Cuc vn ng
Gia nh 5 khng,
3 sch:
Khng i ngho - Khng vi
phm php lut v t nn x hi
- Khng c bo lc gia nh Khng sinh con th ba tr ln Khng c tr em suy dinh
dng v tr em b hc - Sch
nh - Sch bp - Sch ng do
Hi LHPNVN pht ng trong
hi vin n trn ton quc t
nm 201023 nhm gp phn
hon thnh 19 tiu ch xy
dng nng thn mi.

Nhng phong tro ny do nhng c quan bo v quyn v li ch ca n

gii t chc c th to nn nhng tiu chun mi gn vi ngi n, qua
nhn mnh n vai tr ca h trong gia nh, cng nh mt n gii
c phng vn chia s:

Chng em y khng ai c th m
bo tt c cc tiu chun ny c
(gii vic nc, m vic nh)
C th nhng ch c bng tin s th mi
c th lm c tt c nhng iu ny
TLN n gii lnh o x Thanh Bnh

Ngh quyt 11 ca B Chnh tr v Chin lc Quc gia v bnh ng gii a ra ch tiu: Phn u n nm 2020, cn b n tham gia cp y ng cc cp t t 25% tr ln;
cc c quan, n v c t l n t 30% tr ln, nht thit c cn b lnh o ch cht l n.
20
Phong tro c Tng Lin on lao ng Vit Nam pht ng t nm 1989 trong i ng n cng nhn, vin chc v lao ng.
21
n Tuyn truyn, gio dc phm cht, o c ph n Vit Nam thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha giai on 2010 2015 Ban hnh km theo quyt nh s
343/Q-TTg ngy 12 thng 3 nm 2010 ca Th tng Chnh ph.
22
Theo bo co tng kt 20 nm thc hin phong tro ny ca Tng Lin on Lao ng Vit Nam, cc cp cng on linh hot v sng to ra nhiu phong tro ph hp v
thit thc mang tnh ngnh ngh nh ngnh gio dc c phong tro Gii vic trng, m vic nh, ngnh Giao thng vn ti c phong tro Ba tt, Ngnh Hng khng c
phong tro Ph n ngnh Hng khng: Tri thc, Thanh lch, m ang... Bn cnh , phong tro ny lun c s kt hp vi nhng phong tro thi ua khc nh: Xy dng
gia nh Vn ho, M lao ng gii, con hc gii, Gia nh Vit Nam tiu biu.
23
Cuc vn ng nhm gp phn thc hin 19 tiu ch xy dng nng thn mi theo Quyt nh s 800/Q-TTg ngy 4/6/2010 ca Th tng Chnh ph ph duyt Chng trnh
mc tiu quc gia xy dng nng thn mi giai on 2010-2020
19

16

B Tn N Th Ninh, nguyn i s c mnh ton quyn ca Vit Nam ti lin minh chu u, cc quc
gia nh B, Luxembourg; Ph ch nhim y ban i ngoi Quc hi Vit Nam; y vin Ban chp hnh
Trung ng Hi ph n Vit Nam.

04 3945 4448- ext 607

facebook.com/oxfaminvietnam
www.oxfamblogs.org/vietnam

Thit k - Work Room Four

Nhng hnh nh s dng trong bo co ny c chp bi cn b Oxfam, nhm nghin cu v c ly t cuc thi nh bo ch t v
Ngi, t chc trong khun kh chin dch GROW ti Vit Nam. n phm ny c gi ti cc c nhn, t chc v c quan c quan tm;
khng v mc ch thng mi.
Chu trch nhim xut bn: Bi Vit Bc; Bin tp: Nguyn Phng Mai
In 1.000 cun ting Vit v 700 cun ting Anh, kh (cm)29,5 x 20,5
Ti cng ty TNHH Luck House 4/6/518 i Cn, Cng V, Ba nh, H Ni
Giy php xut bn s 1554/Q-NXBH cp ngy 27/6/2015. ng k k hoch xut bn s: 1690 -2015 /CXBIPH/17 - 39/H
ISBN: 978-604-86-6354-4. In xong v np lu chiu qu II nm 2015
Ti liu khng bn.