WWW.VBO.
BE
>INFORVBO
[ 25 FEBRUARI 2010 – Nr. 8 ]
Sociaal paradijs op economisch kerkhof:
onmogelijk!
De voorbije tijd eiste men vanuit verschillende
hoeken almaar nieuwe sociale ‘verbeteringen’
op: meer verloven om een betere combinatie
gezin-arbeid mogelijk te maken, hogere pensioe-
nen, enz. Daarnaast werd er opgeroepen om drie
jaar langer te werken, of om de prijs van dien-
stencheques voor tweeverdieners te verhogen.
Anderen pleitten resoluut voor een nieuw soci-
aal pact, met een onderliggende toon van ‘nog
meer’ geld gaan halen waar het zit.
Velen hebben inderdaad tal van ideeën om de
sociale kar verder vol te laden. Slechts enkelin-
gen spreken over het versterken van de paarden
die die zware kar moeten verder trekken, of over
het moderniseren van de carrosserie. Of nog,
velen denken enkel maar aan meer uitgeven of
meer belasten. Maar wie durft nadenken over
bijvoorbeeld efficiëntiewinsten?
Nochtans zouden we beter enkele lessen uit het
verleden trekken. Een aantal sprekende voor-
beelden:
1. De lusten (bv. sociale verbeteringen) worden
onmiddellijk uitgevoerd, maar zijn altijd
onderraamd. De verhoging van sommige pen-
sioenen moest snel in de maand vóór de ver-
BLIKVANGER
OVERHEIDSFINANCIËN
> BROEIKASGASSEN> Industriële uitstoot in België
verder gedaald in 2008
JAARREKENINGEN > Balanscentrale breidt
elektronische toepassingen uit
WEKELIJKS – AFGIFTEKANTOOR: SINT-NIKLAAS – P409959
Nieuwsbrief voor decision makers
kiezingen doorgevoerd worden, de supple-
mentaire budgettaire kost was voor de volgen-
de regering.
2. Men beslist de bevolking bijkomende lasten
op te leggen (bv. langer aan de slag blijven),
maar die worden onmiddellijk langs een
omweg weer uitgehold. De toegangsvoorwaar-
den voor het brugpensioen werden verstrengd,
maar het tijdskrediet werd verruimd.
3. De samenhang tussen het een en het ander is
niet altijd coherent te noemen. De loonkos-
tenhandicap wordt ontkend omdat deze zoge-
zegd gecompenseerd wordt door een hoge
productiviteit. Deze hoge productiviteit wordt
in ons land echter hoofdzakelijk gerealiseerd
door mensen te vervangen door machines.
Hierdoor komt de werkgelegenheidsgraad
onder druk en stijgt de werkdruk bij de reste-
rende actieven, wat op zijn beurt de vraag
naar meer tijdskrediet voedt.
4. Sommige budgetten stijgen pijlsnel, maar de
efficiëntie van de uitgaven blijft ondermaats.
Het budget voor gezondheidszorg steeg de
laatste jaren met om en bij de 1 miljard euro
per jaar bovenop inflatie, en toch blijven de
vragen tot verbeteringen onophoudelijk toe-
stromen zodat men zich vragen kan beginnen
stellen bij de globale performantie van ons
gezondheidssysteem.
Wat we echter missen in een dergelijk discours
is de versterking van degenen die de welvaarts-
kar moeten trekken: de ondernemingen. Een
sociaal paradijs op een economisch kerkhof is
immers niet lang vol te houden.
CIJFER VAN DE WEEK
> Uitgavengroei niet duurzaam
Aantal kredietweigeringen gestegen
18%
tijdens de tweede helft van 2009.
www.vbo.be > publicaties > cijfers en feiten
Daarom: stop met het ontkennen dat onze
ondernemingen niet gebukt gaan onder een
belangrijke concurrentiehandicap, stop om met
de regelmaat van een klok de notionele interest
in twijfel te trekken, stop met pleiten voor
(meer) groene taksen als men niet tegelijkertijd
de weerslag op de automatische loonindexering
neutraliseert.
We missen de versterking
van degenen die de
welvaartskar moeten trekken:
de ondernemingen.
Maar laat ons daarentegen gaan voor een sneller
en efficiënter vergunningenbeleid, gaan voor
extra ondersteuning van kennisjobs door de
(sociale) lasten verder terug te brengen tot aan-
vaardbare normen, gaan voor een beter even-
wicht tussen de flexibiliteit gevraagd door de
werknemer en deze gevraagd door de werkgever,
gaan voor efficiëntiewinsten in de overheidssec-
tor door optimaal in te spelen op de aankomen-
de pensioneringsgolf en gaan voor investeringen
in de groene economie.
We zullen op korte termijn keuzes moeten
maken. Laten we goede keuzes maken die het
economisch draagvlak versterken zodat er
nadien een modern sociaal beleid kan gevoerd
worden.
PIETER TIMMERMANS,
BESTUURDER-DIRECTEUR-GENERAAL
Uit een studie van de Europese Centrale
Bank blijkt dat het percentage aan kmo’s in
de eurozone dat een weigering rapporteert
van haar kredietaanvraag gestegen is van
12% in de eerste helft van 2009 naar 18%
 > >
[ INFOR VBO 8 — 25 FEBRUARI 2010 ]
BROEIKASGASSEN
Industriële uitstoot in België verder gedaald in 2008
België diende recent zijn jaarlijks officieel rap-
port over de Belgische uitstoot van broeikas-
gassen in bij de Europese Commissie*. Uit het
rapport, dat in samenwerking met de drie
regio’s wordt opgesteld, blijkt dat de totale uit-
stoot in 2008 licht gestegen is t.o.v. 2007,
maar onder het niveau van 2006 blijft. Deze
stijging is te wijten aan een drastische toena-
me van de uitstoot ten gevolge van de verwar-
ming van gebouwen. Deze sector vormt in
2008 de belangrijkste bron van uitstoot van
broeikasgassen en heeft t.o.v. 2007 een toe-
name gekend met 12,2%. Ook de uitstoot als
gevolg van het transport is sterk gestegen: de
groei ten opzichte van 1990 bedraagt inmid-
dels meer dan 36%.
De productie van elektriciteit en de raffinage
VBO-ACTIE
> Belgian Business for
Europe focust op
EU 2020-strategie
Tijdens de vergadering van Belgian Business
for Europe (BBE) van 22 februari jl. gaf Tonnie
De Koster, teamleader bij het secretariaat-gene-
raal van de Europese Commissie belast met
economische strategie, een voordracht over “De
Europa 2020 Strategie – Follow-up van de
Lissabonstrategie”. Na een analyse van deze
laatste strategie die niet tot de verhoopte resul-
taten leidde, ging hij dieper in op de opmaak
van de nieuwe EU 2020-strategie. Hij bena-
drukte de noodzaak om een gemeenschappelij-
ke exitstrategie uit de crisis te hebben. Voorts
onderstreepte hij het belang van een economi-
sche groei met drie kenmerken. Ten eerste moet
de groene economie ontwikkeld worden, ten
van petroleumproducten daarentegen is,
ondanks een verhoging van het elektriciteits-
verbruik, gedaald met meer dan 18% in ver-
gelijking met 1990, dankzij een grote
energie-efficiëntie bij de elektriciteitsproduc-
tie. Eenzelfde tendens valt waar te nemen wat
het energieverbruik in de industrie betreft.
Deze sector heeft door een verbetering van de
energie-efficiëntie en door structurele maatre-
gelen zijn uitstoot met bijna 18% zien dalen
ten opzichte van 1990.
Het VBO stelt vast dat
de Belgische industrie het
voorbeeld geeft. De gestegen
toegevoegde waarde ten
opzichte van de drastische
daling van de uitstoot van
broeikasgassen is tekenend.
De voornaamste uitdaging
ligt op het vlak van de ver-
warming van gebouwen en
het transport. In zijn studie
over energie-efficiëntie heeft
het VBO aangegeven dat er
ter zake talrijke opportuni-
teiten voorhanden zijn: een
toekomstgericht investe-
ringsbeleid, nieuwe normen, een voortrekkers-
rol door de overheid, of nog, de vergroening van
het wagenpark.
Michael Voordeckers – mv@vbo-feb.be
*www.klimaat.be
tweede moet waarde gecreëerd worden op basis
van kennis en vorming en, ten derde, is ook een
moderne arbeidsmarkt met voldoende sociale
bescherming van wezenlijk belang. Ten slotte
werden een reeks actuele Europese dossiers
besproken, zowel op het vlak van de Raad als
van de Commissie en het Europees Parlement.
Michael Voordeckers – mv@vbo-feb.be
> IdeaConsult te gast bij
Economische commissie
Tijdens de Economische commissie van het
VBO van februari presenteerde Valentijn Bilsen
een studie over het concurrentievermogen van
de Europese eco-industrie, die werd gemaakt
door IdeaConsult op aanvraag van de Europese
Commissie. Deze studie heeft tegelijk tot doel
een inventaris van de ecologiebedrijven in
JAARREKENINGEN
Balanscentrale breidt
elektronische
toepassingen uit
De Balanscentrale maakt deel uit van de
Nationale Bank van België en heeft als taak om
de jaarrekeningen en de geconsolideerde jaar-
rekeningen van de in België actieve rechtsper-
sonen in te zamelen, te verwerken en
beschikbaar te stellen voor iedereen die daar-
in geïnteresseerd is. De Balanscentrale blijft
hierbij streven naar een verbetering van de
elektronische toepassing van de neerlegging
en de terbeschikkingstelling van jaarrekenin-
gen. Zo is de elektronische neerlegging van de
jaarrekening reeds wettelijk verplicht voor de
Belgische ondernemingen, en zal dit op korte
termijn ook de enige mogelijkheid zijn voor
vennootschappen en Europese economische
samenwerkingsverbanden naar buitenlands
recht. De verzameling van alle neergelegde
jaarrekeningen zal niet langer gebeuren op cd-
roms, maar enkel via een beschikbaar gestel-
de webservice op het internet. Jaarrekeningen
die in de vorm van een gestructureerd databe-
stand werden neergelegd, zullen ook in dat-
zelfde formaat ter beschikking gesteld worden
via de website van de Balanscentrale. Door de
wijdverspreide elektronische toepassingen wor-
den alle activiteiten van de regionale vestigin-
gen van de Balanscentrale gecentraliseerd naar
het hoofdkantoor te Brussel.
Het VBO steunt het streven van de
Balanscentrale naar een verdere rationalise- >
Europa op te maken en aanbevelingen te for-
muleren opdat de Unie van 27 de toekomstige
kansen van de eco-industrie zou grijpen. Bij
deze gelegenheid wees Rudi Thomaes, gedele-
geerd bestuurder van het VBO, op het belang
van een sterke interne markt die, in partner-
schap met de Verenigde Staten, werkt met
gemeenschappelijke normen om zich te doen
gelden op de wereldmarkt van de eco-industrie.
Anne Defourny – ad@vbo-feb.be
 [ INFOR VBO 8 — 25 FEBRUARI 2010 ]
> OVERHEIDSFINANCIËN

Uitgavengroei niet duurzaam

Het jaarverslag van de Nationale Bank, dat afgelopen week werd gepu-
bliceerd, bevat steeds een schat aan informatie. Dit jaar is niet anders.
Zo werd er onder andere een interessante analyse gemaakt over het ver-
loop van de primaire uitgaven. Dit zijn de uitgaven van de overheid
exclusief de rentelasten. Zoals blijkt uit de grafiek, zijn deze primaire
uitgaven sinds 2001 aanzienlijk gestegen. In 2009 bereikten deze zelfs
een niveau van maar liefst 50% van het bbp, iets dat in de afgelopen
25 jaar niet meer werd gezien. Deze sterke verhoging kan bovendien vol-
ledig teruggebracht worden tot de lopende uitgaven, daar de kapitaal-
uitgaven over dezelfde periode zijn afgenomen. De conclusie die we
hieruit kunnen trekken is dus dat de lopende uitgaven veel sterker zijn
Verloop van de primaire uitgaven (in % van het bbp; Bron: NBB)
55
50
gestegen dan wat onze economie in werkelijkheid kan dragen! De
gezondheidsuitgaven namen over deze periode bijvoorbeeld met maar
liefst gemiddeld 3,8% per jaar in reële termen toe (in 2009 zelfs met
7,2%!). Hetzelfde geldt voor de pensioenuitgaven die met gemiddeld
2,6% per jaar stegen.
Dankzij de afnemende rentelasten heeft ons land zich lang kun-
nen voorhouden dat de sterke groei van de uitgaven in feite geen pro-
bleem was. Met de crisis, de rentesneeuwbal die terug in gang is gezet
en de vergrijzing die helemaal niet is voorbereid, is het duidelijk dat we
van het terugdringen van de uitgaven vandaag werk moeten beginnen
maken. De regering heeft zich geëngageerd om in 2015 opnieuw een
begroting in evenwicht te
boeken. Met een primaire
uitgavenquote van maar
De lopende uitgaven liefst 50% van het bbp is
van de overheid zijn het evident dat het gros van

45
veel sterker gestegen deze inspanning op het
dan wat onze economie niveau van de uitgaven en
niet via een nog verdere ver-
in werkelijkheid kan
40 hoging van de belastingdruk
dragen! zal dienen te gebeuren!
35 Geert Vancronenburg –
19 0
19 1
72

19 3
19 4
19 5
19 6
19 7
19 8
19 9
19 0
19 1
19 2
19 3
19 4
85

19 6
19 7
19 8
19 9
19 0
19 1
19 2
19 3
19 4
19 5
96

19 7
19 8
20 9
20 0
20 1
20 2
03

20 4
20 5
20 6
20 7
20 8
09
7
7

7
7
7
7
7
7
7
8
8
8
8
8

8
8
8
8
9
9
9
9
9
9

9
9
9
0
0
0

0
0
0
0
0
19

19

19

19

20

gva@vbo-feb.be

> ring van de elektronische neerlegging en con-
sultatie van jaarrekeningen, maar dringt tege-
lijk aan op voldoende waakzaamheid over het
behoud van gelijke concurrentievoorwaarden
met buitenlandse ondernemingen. Een gelijk-
waardige toegang tot kwalitatieve informatie
over ondernemingen dient binnen alle
Europese lidstaten de regel te zijn.
Stefaan Verhamme – sv@vbo-feb.be
eerste stap die moet worden gezet vooraleer, in
een tweede fase, een verhoging van de wette-
lijke pensioenleeftijd wordt geprogrammeerd.
De normale pensioenleeftijd van 65 jaar gelei-
delijk optrekken, valt te verkiezen boven een
stijging van de bijdragen (die al erg hoog en
onbegrensd zijn) en/of een daling van de pen-
sioenen (te waarborgen minimumniveau).
Bovendien zal dat een sterk signaal zijn ten
gunste van de verhoging van de ‘effectieve’
pensioenleeftijd. Verscheidene landen van de
Europese Unie zijn aan dit debat begonnen of
hebben al maatregelen geprogrammeerd (zoals
de tabel aantoont).
Bernadette Adnet – ba@vbo-feb.be
Voor het volledige VBO-standpunt ter zake,
zie www.vbo.be

Verhoging van de wettelijke leeftijd om met pensioen te gaan (privésector)

Finland Flexibilisering van 62 tot 68 jaar sinds 2005, voorheen 65 jaar.
> PENSIOENHERVORMING
Verenigd Koninkrijk Trapsgewijze overgang naar 68 jaar tussen 2024 en 2046. 2046
VBO wil debat over Griekenland Optrekking tot 65 jaar voor alle vrouwen die na 1993 op de ? ?
arbeidsmarkt zijn gekomen.
pensioenleeftijd en Besprekingen aan de gang over een trapsgewijze overgang naar 67 of 68
jaar in de toekomst.
-berekening Zweden Flexibilisering van 61 tot 67 jaar s!nds 1999, voorheen 65 jaar.
Nederland Optrekking tot 66 jaar in 2020 en tot 67 jaar in 2025. 2025
Het VBO meent dat een hervorming van Denemarken De officiële lee ijd zal tussen 2024 en 2027 worden opgetrokken 2027
bepaalde parameters voor de berekening van van 65 naar 67 jaar.

het wettelijk pensioen (leeftijd, gewicht van de Duitsland Trapsgewijze overgang naar 67 jaar tussen 2012 en 2029. Voor de 2029
vrouwen, 65 jaar sinds 2005.
gelijkgestelde dagen, minima) noodzakelijk zal Spanje Besprekingen aan de gang over een trapsgewijze overgang naar 67 jaar ?
zijn, naast een veralgemening van de aanvul- in de toekomst.

lende pensioenen van de tweede pijler en België De trapsgewijze overgang naar 65 jaar voor de vrouwen gebeurde
geleidelijk tussen 1998 en 2009.
maatregelen die het vervroegd uit de arbeids- Oostenrijk Optrekking tot 65 jaar voor de vrouwen tegen 2033.
markt treden geleidelijk inperken. De hervor- Italië De lee ijd voor vervroegde ui!reding 2013
ming van het wettelijk pensioen zou moeten s"jgt tegen 2013 van 57 naar 61 jaar.
Frankrijk Besprekingen aan de gang over een overgang van 60
voorzien in het behoud van een passend
jaar naar een hogere lee ijd in de toekomst.
niveau, met als logisch gevolg een verhoging
Bron: NBB, VBO
van de effectieve pensioenleeftijd. Dat is de 57 60 61 65 67 68 jaar
[ INFOR VBO 8 — 25 FEBRUARI 2010 ]

AGENDA Tweede editie van de Social Academy Data en thema’s:

> 25 MAART: DE SOCIO-ECONOMISCHE
PLAATS: VBO, Brussel

De eerste editie van de VBO Social INFO: Corinne Decoen

VERANDERINGEN DIE HET SOCIAAL
Academy kende een groot succes en daar- T 02 515 08 91
OVERLEG BEÏNVLOEDEN
om heeft het VBO besloten een tweede > 20 APRIL: SPRAAKMAKENDE RECHT- F 02 515 09 15
editie te organiseren, die plaatsvindt van SPRAAK cd@vbo-feb.be
oktober 2009 tot mei 2010. Twee bonussessies
Deze nieuwe editie biedt in zeven namiddagen een overzicht (gratis als u voor de 5 basissessies intekende):
van de basisprincipes en alle actualiteit op het gebied van > 18 MEI: DE EUROPESE ONDERNE-
sociaal overleg. MINGSRAAD
> 20 MEI: HET SOCIAAL OVERLEG EN
ZIJN INZET
Elke sessie vindt plaats van 14 u tot 17 u.

Het cultureel mecenaat: Datum: 2 MAART PLAATS: VBO, Brussel

ook in crisistijden?! INFO: Koen Van Echelpoel

De samenwerking tussen de culturele sec- T 02 515 07 77

tor en het bedrijfsleven is gesteund op een
www.excellencefornonprofit.eu
langdurige traditie. Soms verlenen bedrij-
ven die steun in de vorm van een ‘mece-
naat’. Maar wat is het effect van de crisis
op deze filantropische ondersteuningen? Is een gunstig fis-
caal kader onontbeerlijk om het bedrijfsmecenaat te laten
overleven? Deze vragen leggen we voor aan enkele experts en
deskundigen uit de praktijk. Zie ook www.vbo.be > Events

> CONJUNCTUUR
Ondanks groei blijft
economie fragiel
De Nationale Bank heeft afgelopen week een
eerste raming gepubliceerd met betrekking tot
het groeicijfer voor het vierde kwartaal van
2009. Met een groei van 0,3% ten opzichte
van het derde kwartaal, presteerde onze eco-
nomie iets minder goed dan verwacht. In het
derde kwartaal had de Belgische economie
nog een groei van 0,7% opgetekend, waarvan
echter bijna de helft toe te schrijven was aan
het opnieuw opbouwen van de voorraden door
de ondernemingen. Eenzelfde beeld zien we in
de rest van de eurozone, met uitzondering
misschien van Frankrijk. In het vierde kwartaal
kwam bijvoorbeeld de Duitse economie tot
stilstand en dook de Italiaanse economie
gelaten, blijft de economische toestand kwets-
baar. Om de groei niet nog verder te verzwak-
ken, zal de regering tijdens de komende
begrotingscontrole dus best geen extra maat-
regelen ten laste van de ondernemingen meer
nemen. Anderzijds is de tijd nu wel aange-
broken om de nodige hervormingen in gang te
zetten die zullen helpen om de toekomstige
vergrijzingskosten te financieren. Hiermee
zouden immers twee vliegen in één klap wor-
den geslagen: het economisch herstel wordt
niet gefnuikt, maar men geeft wel een sterk
signaal dat de overheidsfinanciën terug op
orde zullen worden gebracht.
Geert Vancronenburg – gva@vbo-feb.be
> CRISISMAATREGELEN
Uitbetaling crisispremie
werkgever betaalt in principe 1/3, de RVA past
het saldo bij (zie briefing VBO bij Infor nr. 2
van 14/1/2010). Kmo’s in moeilijkheden met
minder dan 10 werknemers kunnen bij de
Commissie Ondernemingsplannen vragen dat
de RVA de premie volledig ten laste neemt.
Vorige week verschenen de twee besluiten die
de uitvoeringsmodaliteiten van de premie én
de afwijkingsmogelijkheid voor kmo’s concre-
tiseren. Deze besluiten treden met terugwer-
kende kracht in werking op 1 januari 2010,
maar houden nog geen rekening met de door
de sociale partners gevraagde correcties op
de crisispremie: de maatregel leidt immers
tot praktische problemen, daar hij afwijkt van
de normale betekeningsregels voor ontslag en
aan arbeiders wordt toegekend zonder onder-
scheid in anciënniteit, opzeggingstermijn of
ontslagreden (met uitzondering van dringende
reden). De regering verklaarde zich akkoord
Grafische productie: The Mailshop – tel. 03 771 12 30 – mail@themailshop.be

opnieuw in het rood. Als gevolg hiervan ver-

arbeiders van start om de gevraagde correcties in de regelgeving
traagde de groei in de eurozone van 0,4% in
om te zetten. In afwachting hiervan wordt de
het derde naar 0,1% in het vierde kwartaal. Arbeiders die tussen 1 januari en 30 juni
maatregel zonder correcties uitgevoerd.
Niettegenstaande we de recessie al 2010 ontslagen worden, individueel of bij
Het VBO vraagt dat de regering de RVA
ongeveer zo’n half jaar achter ons hebben faling, krijgen een premie van 1.666 euro. De
toch toelaat om de gevraagde correcties nu
reeds op concrete dossiers toe te passen. De
VBO – Verbond van Belgische Ondernemingen vzw
maatregel voorlopig zonder correcties toepas-
Ravensteinstraat 4 – 1000 Brussel – tel. 02 515 08 11 – fax 02 515 09 15
sen, zal leiden tot rechtsonzekerheid en admi-
REDACTIE: Anne Michiels – tel. 02 515 09 44 – am@vbo-feb.be
Linda Janssens – tel. 02 515 08 18 – lj@vbo-feb.be nistratieve rompslomp voor de werkgevers én
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Olivier Joris – Wolvenbergstraat 17 – 1180 Brussel de RVA.
PUBLICATION MANAGER: Stefan Maes – tel. 02 515 08 43 – sm@vbo-feb.be
ADVERTENTIEBIJLAGEN: ADeMar bvba – tel. 03 448 07 57 – nele.brauers@ademaronline.com Anneleen Bettens – ab@vbo-feb.be
ADRESWIJZIGING: VBO – Dienst Mailing – tel. 02 515 09 06 – fax 02 515 09 55 – mailing@vbo-feb.be
COPYRIGHT: overname met bronvermelding is toegestaan

Voor het drukken van Infor maken we gebruik van papier afkomstig uit duurzaam bosbeheer. Duurzaam bosbeheer houdt
rekening met het bosecosysteem, heeft respect voor sociale aspecten (zoals inheemse bevolkingsgroepen of rechten van
bosarbeiders) en is economisch leefbaar.