Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Los LPIDOS conforman un grupo de sustancias heterogneas asociadas a los sistemas biolgicos, que
tienen en comn la propiedad de insolubilidad en agua y solubilidad en solventes poco polares.
El trmino genrico grasa se puede emplear, en general, para todo el grupo y es sinnimo del trmino
lpido. (FAO/OMS)
Los lpidos no poseen un grupo funcional caracterstico que permita agruparlos, pero se agrupan por sus
propiedades generales:
- son sustancias solubles en solventes poco polares como cloroformo, benceno, eter.
- Son insolubles en agua
- Son constituyentes esenciales de clulas vivas
Dado su carcter poco polar, se circunscriben a compuestos con una cadena aliftica importante respecto a
cualquier otro grupo funcional presente en la molcula, y excluye todos los compuestos sintticos fabricados
por el hombre.
FUNCIONES BIOLGICAS
-
TRIGICERIDOS: grasas y aceites, que al hidrolizarse dan lugar a la formacin de glicerina (glicerol) y
cidos grasos de cadena larga (C16 C36)
CERAS: alcoholes de cadena larga y cidos grasos de lato peso molecular (C24 C36)
LPIDOS COMPLEJOS
-
GLICRIDOS
MONOglicridos: monoacilglicerol
H2C OH
HO
DIglicridos: diacilglicerol
O
H2C OCR
HO
O
H2C OCR
H2C OH
TRIglicridos: triacilglicerol
1,2-diacilglicerol
glicerol
H2C OH
HO
H OH
H2C O
OH
glicerol-3-fosfato
ACIDOS GRASOS
Nomenclatura
comn
IUPAC
butanoico
butrico
Abrev.
pf ( C)
Fuente natural
C4:0
-4.2
Grasa de leche
valrico
pentanoico
C5:0
-35
Raiz valeriana
caproico
hexanoico
C6:0
-3
enntico
heptanoico
C7:0
-10
caprlico
octanoico
C8:0
16
pelargnico
nonanoico
C9:0
12
cprico
decanoico
C10:0
32
endecanoico
undecanoico
C11:0
29
lurico
dodecanoico
C12:0
45
tridecanoico
C13:0
42
mirstico
tetradecanoico
C14:0
54
Nuez moscada
palmtico
hexadecanoico
C16:0
62
Leche de coco,
soja, algodn, man,
maiz
margarnico
heptadecanoico
C17:0
61
esterico
octadecanoico
C18:0
70
nonadecanoico
C19:0
69
araqudico
eicosanoico
C20:0
76
behnico
docosanoico
C22:0
84
lignocrico
tetracosanoico
C24:0
certico
hexacosanoico
C26:0
Grasas animales
Aceite de colza
En ceras
88
OH
cidos ISO
cido isocprico
O
OH
O
OH
O
CH3CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2COOH
Agua
Benceno
Metanol
C10:0
0.015
398
510
C12:0
0.0055
93.6
120
C14:0
0.002
29.2
17.3
C15:0
0.0012
36.2
16.4
C16:0
0.0007
7.3
3.7
C17:0
0.0004
9.2
C18:0
0.0003
2.5
Etanol
Acetona
Cloroformo
407
326
105
60.5
83
23.9
15.9
32.5
13.8
38.1
7.2
5.4
15.1
2.5
6.6
4.3
17.8
0.1
2.3
1.5
6.0
Abrev.
Fuente natural
comn
IUPAC
c=cis; t=trans
Palmitoleico**
9-cis-hexadecenoico
C16:1 (c9)
Oleico**
9-cis-octadecenoico
C18:1 (c9)
Vaccnico
13-trans-octadecenoico
C18:1 (t13)
Leche
Linoleico*
Linolnico*
Parinrico ?
Estearidnico
Araquidnico*
Grasas animales
En los cidos grasos ms abundantes los dobles enlaces estn aislados (no conjugados).
Nomenclatura paralela
OTRAS ESTRUCTURAS
Con -OH
Ricinoleico
Cerebrnico
2-OH C24:0
Con ciclos
Ac. Malvlico
Ac. Esteralico
CH3(CH2)7
(CH2)6CO2H
CH3(CH2)7
C
H2
C C
(CH2)7CO2H
CH3(CH2)5
H
C
Ac. Lactobaclico
C
H2
CH (CH2)9CO2H
C
H2
H
R
C18 (cis11-12 ciclopropil)
Ac. Chaulmgrico
Ac. Hidrocrpico
Ac. Grlico
trans-
R'
R'
cis-
cis-
(CH2)12 CO2H
(CH2)10 CO2H
(CH2)6CH=CH(CH2)4CO2H
COOH
C18:1 (t 9)
cido elaidnico
COOH
COOH
C18:1 (c 9)
cido oleico
COOH
C18:2 (c 9, 12)
cido linoleico
cido araquidnico
COOH
cido linolnico
cido linolnico
GRASAS Y ACEITES
Grasas y aceites son triglicridos
MONOACILGLICEROLES
O
O
HO
OH
HO
OH
OH
C O
R
R
OH
'
enantimeros
meso
DIACILGLICEROLES
HO
,'
R
R
O C
C O
R
R
OH
C O
H O
OH
O C
meso
16:0
18:0
18:0
16:0
OH
OH
1-palmitol-2estearol-sn-glicerol
Diacilglicerol con dos cidos grasos diferentes (P= Palmtico y O= Oleico)
Enantimeros
PPP
PPO
POP
OPP
OOO
OOP
POP
POO
Enanatimeros
TRIACILGLICEROLES
3 cidos grasos diferentes: 27 COMPUESTOS POSIBLES CON 9 PARES DE ENANTIMEROS
n3 = 27 compuestos
CERAS
Funcin: forman una capa protectora en hojas y frutos. Tambin protegen la piel de los animales.
Son steres de cidos grasos y alcoholes, ambos de cadena larga.
O
CH3(CH2)14C O(CH2)29CH3
Cera de abeja
hexadecanoato de triacontilo ?
R-(CH2)OH
ISO
Anti-ISO
(CH2)n-CH2OH
(CH2)n-CH2CO2H
O
R
O
C
CHO
NaOH
R'
H2O, calor
O
CH2O
CH2OH
CHOH
R'
R''
Glicerol
+
+
O- Na
Mtodo industrial:
8h, 170 C
24 h 100 c
CH2OH
Glicerol
O- Na+
R''
Lipasas
O- Na
Jabones
1 hidrlisis C-1 y C-3
2-acil-glicrido
isomerasa
lipasa
RCO2H
ndice de saponificacin
O
R
O
OCH3
1 mol
CH2O
C
O
CHO
C
O
CH2O
1mmol
equivalente de
+ KOH
neutralizacin
1 mol=56 mg
O- K+
+ CH3OH
CH2OH
+ 3 KOH
CHOH
O
+3 R
O- K+
CH2OH
3 mmol=168 mg
168
PM
I. Sap.
1000
O
CH2O
CH3
O
CHO
C
O
CH3
CH2O
CH3
C9
9 x 12= 108
H14
1 x 14= 14
O6
6 x 16= 96
3CH3CO2K + glicerol
218
triacetato de glicerilo
O
CH2O
(CH2)16CH3
O
CHO
(CH2)16CH3
O
CH2O
C57
684
H110
110
O6
96
3CH3(CH2)16CO2K + glicerol
890
(CH2)16CH3
triestearina
R-CH CH-R'
1 mol
1 mmol
I2
R-CHI CHI-R'
254 g
254 mg
Triolena: PM: 884 consume 3 moles de I2. 254 x 3=762 g. == > I. Iodo = 762 * 100 = 762 * 100 = 862
PM
884
Trilinolena: PM. 878 consume 6 moles de I2. 254 x 6=1352 g. == > I. Iodo = 174
Trilinolenina: PM. 872 consume 9 moles de I2. 254 x 9=2286 g. == > I. Iodo = 262
I.Iodo < 100
I. Iodo 100 130
I. Iodo > 130
SEMISECANTES
SECANTES
ESTUDIOS ESTRUCTURALES
Transesterificacin
derivados voltiles
CROMATOGRAFA GAS-LQUIDO
CH2O
C
O
CHO
C
O
R'
R''
CH2O
CH2OH
CH3OH / H+
calor
CHOH
C
O
OCH3
R'
C
O
OCH3
R''
OCH3
CH2OH
Glicerol
Esteres metlicos
R
HC
C
(CH2)nCO2H
O3
O
R-CH
O
H
C
O
R-CH2OH
HO CH2
(CH2)nCO2H
Zn / H2O
(CH2)nCO2H
C
(CH2)nCO2H
(CH2)nCO2H
KMnO4
CH
dil. fro
en acetona
CH
OH OH
diol cisNaIO4
H
KMnO4
dil. calor
en acetona
C
(CH2)nCO2H
H
(CH2)nCO2H
RCO3H
CH
CH
H+/H2O
CH
CH
(CH2)nCO2H
OH
diol trans-
Cabeza polar
OH
+
O- Na
SOLUBLE EN H2O
Cadena no polar
R
O-
Ca++
INSOLUBLE EN H2O
Al+++
GEL
O
R
O-
10
DETERGENTES
SO3-
1932
p-Dodecilbencensulfonato de sodio
(cadena ramificada)
Na+
SO3- Na+
CH3(CH2)10CH2
H2SO4
CH3(CH2)10CH2 OH
CH3(CH2)10CH2 OSO3H
LPIDOS COMPLEJOS
A) FOSFOGLICRIDOS
CH2O
CH2O
CHO
R'
CH2O
OH
CHO
R'
Z= -CH2CH2NH3+
-CH2CHCO2NH3+
OH
R'
CH2CH2NH3
CH2O
CH2CH2N(CH 3)3+
O-
=Z
Fosfatidilcolina (LECITINA)
1,2-diacil-sn-glicero-3-fosforilcolina
(L-3-fosfatidilcolina)
Fosfatidiletanolamina CEFALINAS
-CH2CH2N(CH3)3+
OH
O
+
Fosfatidiletanolamina
cido fosfatdico
OH
C
O
O-
OH
HO
CH2O
O
CH2O
C
O
O
CHO
Fosfatidilcolina LECITINA
FosfatidilSERINA SERINCEFALINAS
FosfatidilINOSITOL
OH
PLASMALGENOS
O
CH2O
C
O
CHO
C
O
R'
CH2O
O-
R' = INSATURADO
CH2CH2N(CH3)3+
11
H3C
Cabeza polar
CH3
CH3
N+
CH2
CABEZA
POLAR
CH2
O
O
OH
H2C
CH
C O
R'
CH2
R = Ac. graso
R' = Ac. graso INSATURADO
BICAPA
FOSFOLIPDICA
HOH2C
CH
HO
NH2
CH
C
ESFINGOLPIDOS
H3C
CH2
O
O
OH
OH
H
HO
CH2
C
H
CH3
CH3
N+
H
OH
O
CH2
NH
CH
HC OH
HC OH
CH
CH
CH
CH
ESFINGOMIELINA
el ms abundante
NH
c. graso
c. graso
ESFINGOSINA
4-Esfingenina
OH
H
CH2
CH
H
O
CEREBRSIDO
galacto
cerebrsido
12
CH3
LPIDOS INSAPONIFICABLES
2
A) ESTEROLES
1 10
5
11
H
13 14
15
12
16
HO
CH3
CH3
R
CH3
CH3
Trans
COLESTEROL
H
CH3
CH3
Cis
CH3
HO
H3C
Cis
CH3
H
B
CH3
H
CH3
LANOSTEROL C30
B) TERPENOS
tomos de C Unidades Clasificacin
10
15
20
30
40
2
3
4
6
8
Monoterpeno
Sesquiterpeno
Diterpeno
Triterpeno
Tetraterpeno
CHO
CITRONELAL
OH
LIMONENO
MENTOL
Farnesol
OH
Escualeno
-Caroteno
13
VITAMINA A 1
OH
OH
VITAMINA A 2
c) PROSTAGLANDINAS
Se forman a partir del cido araquidnico ( Ac. 5Z,8Z,11Z,14Z eicosatetraenoico o
C20 :4 (c5, c8, c11, c14 ))
Bergstrom y Samuelson Premio Nobel 1982
8
COOH
11
14
9
COOH
10
11
20
12
AC. PROSTMICO
O
8
R1
R1
12
R2
R2
A
H
HO
OH
TROMBOXANO A 2
R2
R2
HO
F
HO
COOH
R1
E
O
R1
COOH
HO
OH
PROSTAGLANDINA E 1
PG E 1
COOH
HO
OH
F2d
14
HO
COOH
LEUCOTRIENO D4
NH2
H
N
O
COOH
15